Wikipedia brwiki https://br.wikipedia.org/wiki/Degemer MediaWiki 1.44.0-wmf.3 first-letter Media Dibar Kaozeal Implijer Kaozeadenn Implijer Wikipedia Kaozeadenn Wikipedia Restr Kaozeadenn Restr MediaWiki Kaozeadenn MediaWiki Patrom Kaozeadenn Patrom Skoazell Kaozeadenn Skoazell Rummad Kaozeadenn Rummad TimedText TimedText talk Modulenn Kaozeadenn modulenn 10 8808 2119650 2109955 2024-11-19T13:54:22Z Llydawr 145 nevesaat 2119650 wikitext text/x-wiki <!-- DA LENN! MONT EN-DRO * Arabat lakaat ouzhpenn 5 keloù * Mard ouzhpennit ur c'heloù tennit unan ivez. * Evit ar skeudennoù, ARABAT ober gant ar merker skeudenn "|right" amañ-- ober gant <div style="float:right;margin-left:1em"> e plas. * Ouzhpennit ho keloù diouzhtu e pajenn an dielloù ivez dindan ar re zo dija en ur resisaat an deiziad. Kit war [[Wikipedia:Keleier ar Wiki/Dielloù]] --> * '''War gresk''' e talc’h ar [[Wikipedia]] brezhonek da vont, tamm-ha-tamm, ha tremen 87 000 pennad zo bremañ. Er 80{{vet}} renk emaomp bremañ e-touez ar raktresoù Wikipedia [http://meta.wikimedia.org/wiki/List_of_Wikipedias] evit an niver a bennadoù, etre ar [[kurdeg|c'hurdeg]] hag ar [[swahileg]]. Evit gouzout hiroc'h : '''[[Wikipedia:Deizlevr|An Deizlevr]]'''. * E renkadur an holloueziadurioù hervez danvez ar pennadoù emaomp en 83{{vet}} plas [http://meta.wikimedia.org/wiki/List_of_Wikipedias_by_sample_of_articles], etre ar [[soranieg|c'hurdeg sorani]] hag ar [[woueg]]. Ne labouromp ket a-walc'h da wellaat ar pennadoù a zo bet boulc'het, hag un toullad pennadoù diazez a vank c’hoazh d’hor [[Wiki-ni]] [http://meta.wikimedia.org/wiki/List_of_Wikipedias_by_sample_of_articles/Absent_Articles#br_Brezhoneg], evel [[nerzh]] pe [[vaksin]] ha meur a hini all c'hoazh. Taolit ur sell ouzh [[Wikipedia:Pennado%C3%B9_a_ra_diouer_d%27ar_Wiki-ma%C3%B1|roll ar pennadoù a ra diouer d’ar Wiki-mañ]]. Gallout a ra pep hini ac’hanomp klask sevel ar pennadoù a vank dimp. Mankout a ra dimp ivez [https://meta.wikimedia.org/wiki/List_of_Wikipedias_by_sample_of_articles pennadoù hir] (n'hon eus nemet [https://meta.wikimedia.org/wiki/List_of_Wikipedias_by_sample_of_articles/Long_Articles#br_Brezhoneg 35] evit ar mare). *'''Evit kaozeal''' diwar-benn kement tra a denn d'ar Wikipedia brezhonek, gouzout petra zo nevez, reiñ ho soñj, kit bep an amzer d'ober un dro betek '''[[Wikipedia:Kumuniezh/An davarn|Tavarn ar wikipedourien]]'''. *Taolit ur sell ouzh [[Dibar:Newpages|'''ar pennadoù nevez-voulc'het''']] gant hor c'henlabourerien ha roit dorn d’o reizhañ, d’o gwellaat, d’o astenn, d’o fonnusaat. Gallout a ra neb a gar degas kemmoù d’ar pennadoù ma vank traoù enno, pe ma'z eus mankoù enno. Ma n’oc’h ket asur eus an doare da ober, sellit ouzh [[Skoazell:Penaos kemmañ ur bajenn]], pe c’hoazh ouzh [[Wikipedia:Fazioù stankañ]]. * E-touez ar raktresoù kar da hini Wikipedia, emañ hini ar [http://br.wikisource.org/wiki/Wikimammenn:Degemer Wikimammenn], un dastumad levrioù brezhonek, kuit a wirioù, pe c’hoazh hini ar [http://br.wiktionary.org/wiki/Degemer Wikeriadur]. Kit da deurel ur sell outo ! <noinclude> [[Rummad:Pajenn degemer|Keleier ar Wiki]]</noinclude> 7x8d0atygwvgi6bkykw4wfgc1wzh8iv 0 15729 2119648 2093265 2024-11-19T12:52:47Z J.C EVEN 691 /* Ardamezeg ar familhoù */ de Bénerven / Bennerven Aotrounez Bresserien (= Bressilien) 2119648 wikitext text/x-wiki {{Infobox kumunioù Breizh | anv = Prizieg | anvOfisiel = Priziac | skeudenn = Batiment Mairie de Priziac en Bretagne.jpg | alc'hwez = Ar maerdi. | ardamezioù = Blason ville fr Priziac (Morbihan).svg | bro = {{Bro-Gwened}} | departamant = {{Mor-Bihan}} | arondisamant = [[Arondisamant Pondi|Pondi]] | etrekumuniezh = [[Roue Morvan Kumuniezh]] | bro velestradurel = [[Bro Kornôg Kreiz-Breizh]] | kanton = [[Kanton Gourin|Gourin]] | cp = 56320 | maer = Dominique Le Niniven | amzer-gefridi = [[2014]]-[[2026]] | gorread = 44.63 | hedred = -3.40805555556 | ledred = 48.0619444444 | uk = 166 | ubi = 56 | ubr = 230 | lec'hienn web = {{fr}}[http://www.priziac.com/ www.priziac.com] }} '''Prizieg''' zo ur gumun e [[kanton Gourin]] e departamant ar [[Mor-Bihan]]. == Douaroniezh == War lez an [[Ele]] emañ [[Prizieg]]. <gallery mode="packed" heights="180px"> Ellé_à_la_chapelle_Sainte-Barbe.JPG|An Ele a ra ar vevenn etre Prizieg hag [[Ar Faoued]]. </gallery> == Anv == ;Stummoù skrivet * Erwan Vallerie (1995) ː ''Brisiaci Sylva'', 818 ; ''Prisiac'', 1128, 1160 ; ''Prisciach'', 1161 ; ''Prisiac'', 1191 ; ''Parrochia plebis Prisiac'', 1330 ; ''Presiac'', 1376 ; ''Prisiac'', 1387 ; ''Prissiac'', 1430 ; ''Prisac'', 1630. ;Gerdarzh Diwar an anv-den galian-ha-roman ''Britius'', graet e annez en norzh d'ar c'hamp roman a oa e [[Berne]]<ref>{{fr}}[[Henri Guiriec]], ''La Région de l'Ellé - bas et haut Ellé'', e ti an aozer, hep deiziad, p. 17. </ref>. An hevelep anv-den a roas anv ar gumun [[Brieg (kumun)|Brieg]]<ref>{{fr}} Hervé Abalain ː ''Les noms de lieux bretons''. Universels Gisserot, 2000 {{ISBN|978-2-87747-482-5}}</ref>. == [[Ardamezouriezh]]== {| |- | [[File:Blason ville fr Priziac (Morbihan).svg|80px]] | :''Troc'het ; ouzh 1, rannet : en sabel e groaz goñchek en argant, en gul e gammell eskob en aour ; ouzh 2 : en argant e ziv dreustell kommek en glazur, ur rod milin dour en sabel difoupant diouzh an dreustell ouzh beg, ha balirant.'' :*Degemeret gant ar Gumun e 1991 ; enrollet e 1992. |} == Istor == === {{IXvet}} kantved === * Deuet da vrezeliñ ouzh [[Morvan Lez-Breizh]] e 818 e voe savet e gamp e Prizieg gant [[Loeiz an Deol]], impalaer frank ; e 1860 e voe kavet 2 000 pezh-moneiz karolingian etre kêriadennoù Beler ha Kervenac'h<ref>{{fr}} [[Henri Guiriec]], ''La Région de l'Ellé - bas et haut Ellé'', e ti an aozer, hep deiziad, p. 28.</ref>. === [[Dispac'h Gall]] === * Melestradurezh : krouet e voe ar gumun e 1790 ; gant lezenn an 23 a viz Eost 1790 e voe lakaet e penn [[Kanton Prizieg (1790)|kanton Prizieg]], div gumun ennañ : Prizieg ha [[Sant-Tudal]] ; e [[Bann ar Faoued]] e oa<ref>{{fr}} Robert Bouvier, Bernard Le Montagner, Alain Revoy ha Dominique Reynaud, ''Histoire de la Poste dans le Morbihan'', Embannadurioù Liv'Editions, Ar Faoued, 2006, pp. 305 ha 364.</ref> ; dilamet e voe kanton Prizieg gant lezenn an ''8 pluviôse an IX'' ([[28 Genver|28 a viz Genver]] [[1801]]), dezhi an titl ''Loi portant réduction du nombre de justices de paix''<ref>{{fr}} [http://cassini.ehess.fr/cassini/fr/html/fiche.php?select_resultat=28093 Cassini - EHESS - Prizieg - Fichenn ar gumun]</ref>. Lakaet e voe Prizieg en [[Arondisamant Pondi]] bet krouet e 1800 hag e [[Kanton ar Faoued]] bet brasaet e 1801. === {{XXvet kantved}} === ==== [[Impalaeriezh C'hall Kentañ]] ==== * Mervel a reas pevar gwaz eus ar gumun er brezelioù<ref>{{fr}} [https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?idsource=113330&dpt=56 Memorial Genweb]</ref>. === {{XXvet kantved}} === ==== [[Brezel-bed kentañ]] ==== * Mervel a reas 104 gwaz eus ar gumun hervez he marilhoù, 134 hervez monumant [[Santez-Anna-Wened]], 132 hervez monumant ar re varv (eleze 4,39 % ag ar boblañs hervez an niveradeg bet graet e 1911)<ref>{{fr}} Monumant ar re varv</ref> abalamour d'ar brezel<ref>{{fr}} ''1914 - 1918 - Des champs aux tranchées'', Liv'Editions, Ar Faoued, 1998, p. 94.</ref>. * D'an [[21 a viz Du]] [[1915]] e voe fuzuilhet gant al lu gall ur milour breizhat bet ganet er gumun. ==== [[Eil brezel-bed]] ==== ;[[1940]], repuidi-brezel D'an [[10 Mezheven|10 a viz Even]] e oa 291 repuad e Prizieg ; 24 anezhe ne oant ket distroet d'ar gêr c'hoazh d'ar [[1 Gwengolo|1añ a viz Gwenholon]]<ref>{{fr}} Association Mémoire du canton du Faouët, ''1939-1945 en Centre-Bretagne'', Liv'Editions, Ar Faoued, 2004, levrenn I, p. 118.</ref>. ;[[1944]] *D'an 31 a viz Mae e voe taget an ti-post gant tud eus ar [[Rezistañs]] met ne voe kemeret blank ebet gante, ha d'ar 6 a viz Even e voe tapet 6 100 Lur gante<ref>{{fr}} Robert Bouvier, Bernard Le Montagner, Alain Revoy ha Dominique Reynaud, ''Histoire de la Poste dans le Morbihan'', Embannadurioù Liv'Editions, Ar Faoued, 2006, p. 305.</ref>. *E miz Even, daou zen ag ar Rezistañs a voe lazhet gant an [[Alamagn|Alamaned]] pa voe taget kamp paotred ar strouezheg e Kerfur ; pevar ezel all ag ar Rezistañs a voe fuzuilhet e Bodkenven ; e miz Gouere, seizh den ag ar Rezistañs a voe fuzuilhet e Karnal-Vihan ; daou ezel arall ag ar Rezistañs a voe lazhet er gumun<ref>{{fr}} René Le Guénic, ''Morbihan - Mémorial de la Résistance'', 1998, pp. 36-39 </ref>. ==== Brezelioù didrevadennañ ==== ===== [[Brezel Indez-Sina]] ===== * Mervel a reas pevar milour eus ar gumun e [[Viêtnam]]<ref>{{fr}} [https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?idsource=7062&dpt=56 Memorial Genweb]</ref>. ===== [[Brezel Aljeria]] ===== * Mervel a reas ur soudard eus ar gumun d’an [[23 a viz Ebrel]] [[1960]] en Ouled Bessem e [[Vialar]] (departamant [[Tiaret]])<ref>{{fr}} [https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/complementter.php?id= 6411504 Fichenn hiniennel - Memorial Genweb]</ref>. == Monumantoù ha traoù heverk == <gallery mode="packed"> Priziac allée couverte de Botquenven.jpg|Alez toet Bodkenven Priziac les ruines du château de Dréors.jpg|Dismantroù kastell an Dreors Priziac (56) Église Saint-Beheau 01.JPG|Iliz katolik ''Sant Beheau'' Priziac chapelle Saint Yves.JPG|Chapel ''Sant Erwan'' </gallery> <gallery mode="packed"> Priziac monument aux morts par le sculpteur Gaston-Auguste Schweitzer avec socle.jpg|Monumant ar rezistanted fuzuilhet Priziac stele commemorative resistants fusilles en 1944 a Botquenven.jpg|Monumant ar re fuzuilhet </gallery> * Monumant ar re varv e-tal an iliz katolik, luc’hskeudenn<ref>{{fr}} [https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/photo.php?id_source=7062 Memorial Genweb]</ref>. == Emdroadur ar boblañs abaoe 1790 == <div style="text-align:center;"> <timeline> Colors= id:a value:gray(0.9) id:b value:gray(0.7) id:c value:rgb(1,1,1) id:d value:rgb(0.7,0.8,0.9) ImageSize = width:800 height:300 PlotArea = left:60 bottom:40 top:40 right:40 DateFormat = x.y Period = from:0 till:3100 TimeAxis = orientation:vertical AlignBars = justify ScaleMajor = gridcolor:b increment:1000 start:0 ScaleMinor = gridcolor:a increment:500 start:0 BackgroundColors = canvas:c BarData= bar:1790 text:1790 bar:1821 text:1821 bar:1831 text:1831 bar:1841 text:1841 bar:1851 text:1851 bar:1861 text:1861 bar:1872 text:1872 bar:1881 text:1881 bar:1891 text:1891 bar:1901 text:1901 bar:1911 text:1911 bar:1926 text:1926 bar:1936 text:1936 bar:1946 text:1946 bar:1954 text:1954 bar:1962 text:1962 bar:1968 text:1968 bar:1975 text:1975 bar:1982 text:1982 bar:1990 text:1990 bar:1999 text:1999 bar:2006 text:2006 bar:2012 text:2012 bar:2020 text:2020 PlotData= color:d width:20 align:left bar:1790 from:0 till: 2096 bar:1821 from:0 till: 2089 bar:1831 from:0 till: 2021 bar:1841 from:0 till: 2068 bar:1851 from:0 till: 2257 bar:1861 from:0 till: 2214 bar:1872 from:0 till: 2415 bar:1881 from:0 till: 2425 bar:1891 from:0 till: 2519 bar:1901 from:0 till: 2578 bar:1911 from:0 till: 3007 bar:1926 from:0 till: 2957 bar:1936 from:0 till: 2853 bar:1946 from:0 till: 2722 bar:1954 from:0 till: 2389 bar:1962 from:0 till: 1862 bar:1968 from:0 till: 1640 bar:1975 from:0 till: 1367 bar:1982 from:0 till: 1210 bar:1990 from:0 till: 1074 bar:1999 from:0 till: 986 bar:2006 from:0 till: 1025 bar:2012 from:0 till: 1003 bar:2020 from:0 till: 965 PlotData= bar:1790 at: 2096 fontsize:S text: 2096 shift:(-10,5) bar:1821 at: 2089 fontsize:S text: 2089 shift:(-10,5) bar:1831 at: 2021 fontsize:S text: 2021 shift:(-10,5) bar:1841 at: 2068 fontsize:S text: 2068 shift:(-10,5) bar:1851 at: 2257 fontsize:S text: 2257 shift:(-10,5) bar:1861 at: 2214 fontsize:S text: 2214 shift:(-10,5) bar:1872 at: 2415 fontsize:S text: 2415 shift:(-10,5) bar:1881 at: 2425 fontsize:S text: 2425 shift:(-10,5) bar:1891 at: 2519 fontsize:S text: 2519 shift:(-10,5) bar:1901 at: 2578 fontsize:S text: 2578 shift:(-10,5) bar:1911 at: 3007 fontsize:S text: 3007 shift:(-10,5) bar:1926 at: 2957 fontsize:S text: 2957 shift:(-10,5) bar:1936 at: 2853 fontsize:S text: 2853 shift:(-10,5) bar:1946 at: 2722 fontsize:S text: 2722 shift:(-10,5) bar:1954 at: 2389 fontsize:S text: 2389 shift:(-10,5) bar:1962 at: 1862 fontsize:S text: 1862 shift:(-10,5) bar:1968 at: 1640 fontsize:S text: 1640 shift:(-10,5) bar:1975 at: 1367 fontsize:S text: 1367 shift:(-10,5) bar:1982 at: 1210 fontsize:S text: 1210 shift:(-10,5) bar:1990 at: 1074 fontsize:S text: 1074 shift:(-10,5) bar:1999 at: 986 fontsize:S text: 986 shift:(-10,5) bar:2006 at: 1025 fontsize:s text: 1025 shift:(-10,5) bar:2012 at: 1003 fontsize:s text: 1003 shift:(-10,5) bar:2020 at: 965 fontsize:s text: 965 shift:(-10,5) </timeline> </div> <clr|left}} <ref>{{fr}} [[EBSSA]].</ref> == Melestradurezh == == Tud == === Tud bet ganet eno === * Joseph Marie Le Parc, d'ar [[14 a viz Genver]] 1882, soudard er 262{{vet}} Rujumant Troadegiezh, soudardaet en [[An Oriant|Oriant]], bet fuzuilhet gant al Lu [[gall]] e [[Moulin-sous-Touvent]] ([[departamant gall|departamant]] [[Meuse (departamant)|Meuse]], [[Bro-C'hall]]) d'an [[21 a viz Du]] 1915 e-pad ar [[Brezel-bed kentañ]]<ref>{{fr}} ''[[Ouest-France]]'', 04/11/2013, pajennoù "An Oriant" </ref>{{,}}<ref>{{fr}} [http://www.letelegramme.fr/histoire/fusilles-pour-l-exemple-ils-furent-51-en-bretagne-15-11-2014-10426033.php ''Le Télégramme'', 15/11/2014]</ref>{{,}}<ref>{{fr}} [http://www.memoiredeshommes.sga.defense.gouv.fr/fr/arkotheque/client/mdh/fusilles_premiere_guerre/detail_fiche.php?ref=2524322&debut=0 Mémoire des hommes]</ref>. === Ardamezeg ar familhoù === {|lass="wikitable" |[[Restr:Beaumez.gif|80px]] | :;de Beaumez :Aotrounez la Roche-Périou :''En gul e groaz garzentek en aour.'' |- |[[Restr:Bennerven-d.jpg|80px]] | :;de Bénerven / Bennerven :Aotrounez Bresserien (= Bressilien) :''En argant e wezenn derv c'heotet, meziet en aour; e c'houezoc'h en gul tremenant war troad ar c'hef.'' |- |[[Restr:De Volvire.png|80px]] | :;de Volvire :Aotrounez an Dreorz :''Goudreustellet a zek pezh etre aour ha gul.'' |} == Liammoù diavaez == *{{br}} [http://www.geobreizh.com/breizh/bre/keriou-fichenn.asp?insee_ville=56182 Prizieg war lec'hienn Geobreizh] == Daveennoù ha notennoù == {{daveoù|bannoù=2}} [[Rummad:Kumunioù ar Mor-Bihan]] [[Rummad:Soudarded vreizhat bet fuzuilhet gant al lu gall e-pad ar Brezel-bed kentañ]] [[Rummad:Repuidi-brezel er Mor-Bihan (1939-1945)]] [[Rummad:Argant tapet e tiez-post ar Mor-Bihan gant tud eus ar Rezistañs e 1944]] cpxf6wmjkfxzj953nbmlke86bnp68ba 0 15882 2119647 2113785 2024-11-19T12:48:02Z J.C EVEN 691 /* Ardamezeg ar familhoù */ de Bénerven / Bennerven, aotrounez Tredieg 2119647 wikitext text/x-wiki {{Infobox kumunioù Breizh | anv = Gwidel | anvOfisiel = ''Guidel'' | skeudenn = Guidel plages.jpg | alc'hwez = Gwidel e genoù al [[Laeta]]. | ardamezioù = Blason_ville_fr_Guidel_(Morbihan).svg | bro = [[Bro-Gwened]] | departamant = [[Mor-Bihan]] | arondisamant = [[Arondisamant an Oriant|an Oriant]] | etrekumuniezh = [[An Oriant tolpad-kêrioù]] | bro velestradurel = [[Bro an Oriant]] | kanton = [[Kanton Gwidel|Gwidel]] <small>(pennlec'h)</small> | cp = 56620 | maer = Jo Daniel | amzer-gefridi = 2020-2026 | gorread = 52.29 | hedred = -3.48722222222 | ledred = 47.7913888889 | uk = 39 | ubi = 0 | ubr = 70 | lec'hienn web = {{fr}}[http://www.guidel.com/ www.guidel.com] }} '''Gwidel''' a zo ur gumun eus [[Breizh]], pennlec'h [[kanton Gwidel]] e departamant ar [[Mor-Bihan]]. == Douaroniezh == <gallery mode="packed"heights="140px"> Guidel plages 092005 5.JPG|Beg al [[Laeta]] er Pouldu. LaetaetreKloarhaGwidel.JPG|Ar stêr [[Laeta]] a ra ar vevenn etre [[Kloar-Karnoed]] ha Gwidel (a-gleiz). </gallery> * War aod ar [[Meurvor Atlantel]] ha war lez ar stêr [[Laeta]] emañ Gwidel. == Anv == * Erwan Vallerie (1995) ː Guidul, 1114; Guidel, 1323, 1380, 1387; Guydel, 1453 == Ardamezioù == ''Palefarzhet; ouzh 1 en glazur e chapel Itron-Varia Druez en aour difoupant diouzh al lodennadur, ouzh 2 en gul e nav mailhenn en aour, 3, 3 , 3; ouzh 3, treustellet etre argant ha gul a seizh pezh; ouzh 4 en glazur e lestr en sabel greet en argant, ar c'houel karget gant teir brizenn erminig en sabel, o verdeiñ war un driadenn kommek en argant.'' == Brezhoneg == {| |[[Restr:Gwidel2.gif|thumb|160px|Panell divyezhek]] |} === Ya d'ar brezhoneg === * D’ar 27 a viz Meurzh 2007 e oa bet votet ar garta [[Ya d'ar brezhoneg]] gant kuzul-kêr ar gumun. === Deskadurezh === * Skolioù divyezhek a zo eno abaoe [[1991]]. * E distro-skol 2023 e oa enskrivet 149 skoliad er c'hlasoù divyezhek (13,9 % eus skolidi ar gumun evit a sell ouzh ar c'hentañ derez)<ref>{{br}}[http://www.brezhoneg.bzh/98-kelenn.htm Distro-skol ar c’helenn divyezhek]</ref>. == Istor == === [[Dispac'h Gall]] === * Melestradurezh: krouet e voe kumun Gwidel e 1790<ref>{{fr}}Robert Bouvier, Bernard Le Montagner, Alain Revoy ha Dominique Reynaud, ''Histoire de la Poste dans le Morbihan'', Embannadurioù Liv'Editions, Ar Faoued, 2006, pajenn 128 </ref>. Gant al lezenn eus an 23 a viz Eost 1790 e voe lakaet Gwidel da benn ur c'hanton, hini [[Kanton Gwidel (1790)|Gwidel]]; teir c'humun a oa ennañ: Gwidel (pennlec'h), [[Kewenn]] ha [[Plañvour]], e [[Bann Henbont]]<ref>{{fr}}Jean-Louis Debauve, ''La Justice révolutionnaire dans le Morbihan'', e ti an aozer, Pariz, 1965, pajenn 36 </ref>. Diskaret e voe Kanton Gwidel gant lezenn an ''8 pluviôse an IX'' ([[28 Genver|28 a viz Genver]] [[1801]]), dezhi an titl ''loi portant réduction du nombre de justices de paix''. Lakaet e voe kumun Gwidel e [[Kanton Pont-Skorf]] e 1801 gant an hevelep lezenn<ref>{{fr}}[http://cassini.ehess.fr/cassini/fr/html/fiche.php?select_resultat=16401 Cassini - EHESS - Gwidel - Fichenn ar gumun] </ref>. Lakaet e oa bet en [[Arondisamant an Oriant]] krouet e 1800. * Feulster e 1793: skrapet e voe daou ofisour kumunel, ne voent ket adkavet, drouklazhet e voe ar barnour a beoc'h<ref>{{fr}}Jean-Louis Debauve, ''La Justice révolutionnaire dans le Morbihan'', e ti an aozer, Pariz, 1965, pajenn 275</ref>. === {{XXvet kantved}} === ==== [[Brezel-bed kentañ]] ==== * Mervel a reas 168 gwaz eus ar gumun a gollas o buhez abalamour d'ar brezel, eleze 3,88 % eus he foblañs e 1911<ref>{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?act=view&insee=56078&pays=France&dpt=56&idsource=20078&table=bp&lettre=&fusxx=&debut=0 Memorialgenweb]</ref>. ==== [[Eil brezel-bed]] ==== {| |[[Restr:Skeudenn-MonumantarPempHenteGwidel.JPG|right|thumb|200px|Monumant ar soudarded c'hall bet lazhet en Emgann ar Pemp-Hent]] |} * D'ar [[21 Mezheven|21añ a viz Mezheven]] [[1940]], er Pemp-Hent, e oa bet eus un emgann etre ar soudarded c'hall hag ur golonenn alaman o tont eus tu [[Kemper]] evit mont etrezek [[an Oriant]]; ar gêr-mañ a ranke bout difennet diwar urzh ar gouarnamant gall daoust d'an arsav-brezel da zont, dre ma oa ur porzh-brezel; padout a reas teir euriad, tri ofisour [[Bro-C'hall|gall]] ha tri soudard eus ar [[111vet Rejimant Kanolierezh Trevadennel]] hag eizh milour (daou is-ofisour ha pevar soudard) [[Alamagn|alaman]] o vezañ lazhet<ref>{{fr}}[[Roger Leroux]], ''Le Morbihan en guerre 1939-1945'', Imprimerie de la Manutention, Mayenne, 1991, pajennoù 22-27 </ref>. * Pevar c'harr-nij ''[[Typhoon Ib]]'' eus [[aerlu]] ar [[Rouantelezh-Unanet]] ([[Royal Air Force]]) a gouezhas e Gwidel e penn-kentañ [[1944]], unan d'ar [[31 Genver|31{{añ}} a viz Genver]], daou d'ar [[15 C'hwevrer|15 a viz C'hwevrer]] hag unan d'an [[22 C'hwevrer|22 a viz C'hwevrer]]; lazhet e voe an nijourion, tri anezhe a voe beziet e bered ar gumun, ne voe ket kavet korf an hini diwezhañ<ref>{{fr}}[https://web.archive.org/web/20130515041824/http://www.absa3945.com/Pertes%20Bretagne/Morbihan/pertes_raf_morbihan.html Pertes RAF Morbihan]</ref>; * D'ar [[7 Mezheven|7 a viz Even]] [[1944]] e kouezhas ur c'harr-nij (''[[Supermarine Spitfire|Spitfire]] LFIX'' marilhet MJ554 ha kodet AU-?) eus ar [[Royal Air Force]] nepell eus Gwidel; mervel a reas e nijour ha douaret e voe e ''[[Bayeux]] War Cemetery''<ref>{{fr}}[https://web.archive.org/web/20130515041824/http://www.absa3945.com/Pertes%20Bretagne/Morbihan/pertes_raf_morbihan.html Pertes RAF Morbihan]</ref>; * D'an [[13 Mezheven|13 a viz Even]] [[1944]] e kouezhas un nijerez ''[[B-24]]'' eus [[aerlu]] [[SUA]] (''[[United States Army Air Forces]]'') e Gwidel; lazhet e voe eizh nijour eus he faread, an daou nijour all a voe tapet gant an [[Alamagn|Alamaned]]<ref>{{fr}}[https://web.archive.org/web/20111114182043/http://www.absa39-45.com/Pertes%20Bretagne/Morbihan/pertes_usaaf_morbihan.html Pertes USAAF]</ref>. * D'ar [[27 Gouere|27 a viz Gouere]] [[1944]] e kouezhas un nijerez (''[[De Havilland DH.98 Mosquito|Mosquito NF XIII]]'' marilhet MM450 ha kodet DZ-?) eus ar [[Royal Air Force]] e Gwidel; an daou nijour a varvas<ref>{{fr}}[https://web.archive.org/web/20130515041824/http://www.absa3945.com/Pertes%20Bretagne/Morbihan/pertes_raf_morbihan.html Pertes RAF Morbihan]</ref>. * Mervel a reas 46 den abalamour d'ar brezel<ref>{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?act=view&insee=56078&pays=France&dpt=56&idsource=20078&table=bp&lettre=&fusxx=&debut=0 Memorialgenweb]</ref>; * E [[Sankenn an Oriant]] edo ar gumun<ref>{{fr}}[[Roger Leroux]], ''Le Morbihan en guerre 1939-1945'', Imprimerie de la Manutention, Mayenne, 1991, pajennoù 606 ha 607</ref>; dieubet e voe Gwidel d'an 10 a viz Mae 1945 goude emzaskoridigezh an Alamaned<ref>{{fr}}[[Roger Leroux]], ''Le Morbihan en guerre 1939-1945'', Imprimerie de la Manutention, Mayenne, 1991, pajenn 622 </ref>. ==== Brezelioù didrevadennañ ==== ===== [[Brezel Indez-Sina]] ===== * Mervel a reas eizh milour<ref>{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?act=view&insee=56078&pays=France&dpt=56&idsource=20078&table=bp&lettre=&fusxx=&debut=0 Memorialgenweb]</ref>. ===== [[Brezel Aljeria]] ===== * Mervel a reas tri milour<ref>{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?act=view&insee=56078&pays=France&dpt=56&idsource=20078&table=bp&lettre=&fusxx=&debut=0 Memorialgenweb]</ref>. ===XXIañ kantved=== * E miz Here 2018 ez eus bet kaoz eus [[babigoù Gwidel ganet dizorn pe divrec'h]]<ref>{{fr}}[https://www.ouest-france.fr/bretagne/lorient-56100/bebes-nes-sans-bras-guidel-150-personnes-attendent-des-reponses-6054011 Ouest-France]</ref>. == Monumantoù ha traoù heverk == <gallery> GwidelMonumantarrevarv.JPG|[[Monumant ar re varv]]. GwidelIlizkatolik.JPG|Iliz katolik ''Sant Pêr ha Sant Paol'', {{XIXvet}} kantved. ChapelArVadalenGwidel.jpg|Chapel Ar Vadalen, {{XIXvet}} kantved. ChapelSantLaorañsGwidel.jpg|Chapel ''Sant Laorañs'', {{XVIvet}} kantved. ChapelSantMikaelGwidel.jpg|Chapel ''Sant Mikael'', 1897, kloc'hdi eus 1774. </gallery> * Monumant ar re varv er vourc’h, luc’hskeudennoù ha kartenn-bost <ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/photo.php?id_source=20078 Memorial Genweb]</ref>{{,}}<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/diapos.php?dpt=56&id_source=20078 Memorial Genweb]</ref>. Dioueliet e voe d’an [[2 a viz Du]] [[1921]]<ref>{{fr}}[https://monumentsmorts.univ-lille.fr/monument/17170/guidel-presdeleglise/ Université de Lille]</ref>. * An iliz katolik. * Chapelioù. === Bezioù ar C'hommonwealth e bered Gwidel === {| |[[Restr:Gwidel1024px-BezioùarC'hommonwealtheGwidel.JPG|left|thumb|200px|Bezioù ar C'hommonwealth e bered kumun Gwidel]] |} {| class = "wikitable" style="text-align:center" |+ ! Bro ! Niver a soudarded |- |[[Restr:Flag of Australia.svg|24px]] [[Aostralia]] |7 |- |[[Restr:Canadian Red Ensign 1921-1957.svg|24px]] [[Kanada]] |14 |- |[[Restr:Flag of Poland (normative).svg|24px]] [[Polonia]] |1 |- |[[Restr:Flag of the United Kingdom.svg|24px]] [[Rouantelezh-Unanet]] |79<ref>[[Royal Air Force|Aerlu]]:77 (9 anezhe chomet dianav)<br /> [[Royal Navy|Morlu]]: 2 (1 anezhe chomet dianav)</ref> <ref>Milourien eus broioù arall ag ar C'hommonwealth en [[Aerlu]] eus ar [[Rouantelezh-Unanet]]: * [[Restr:Flag of South Africa (1928-1994).svg|24px]] [[Afrika ar Su]]: 1 <br /> * [[Restr:Flag of Australia.svg|24px]] [[Aostralia]]: 1 <br /> * [[Restr:Flag of Southern Rhodesia (1924–1964).svg|24px]] [[Zimbabwe|Rodezia ar Su]]: 2 </ref> |- |[[Restr:Flag of New Zealand.svg|24px]] [[Zeland-Nevez]] |2 |- |Dianav (kontet e niver o bro dija) |11 |- |'''Hollad''' |'''103''' |} Karrnijourion e oant holl, nemet daou vartolod eus Morlu ar [[Rouantelezh-Unanet]]. Marvet int e-pad an [[Eil Brezel Bed]]<ref>{{en}}[http://www.cwgc.org/search/cemetery_details.aspx?cemetery=2086459&mode=1 Commonwealth War Graves Commission] </ref>. == Emdroadur ar boblañs abaoe 1793 == <div class="center"> <timeline> Colors= id:lightgrey value:gray(0.9) id:darkgrey value:gray(0.7) id:sfondo value:rgb(1,1,1) id:barra value:rgb(0.6,0.7,0.8) ImageSize = width:700 height:300 PlotArea = left:50 bottom:50 top:30 right:30 DateFormat = x.y Period = from:0 till:11000 TimeAxis = orientation:vertical AlignBars = justify ScaleMajor = gridcolor:darkgrey increment:1000 start:0 ScaleMinor = gridcolor:lightgrey increment:500 start:0 BackgroundColors = canvas:sfondo BarData= bar:1793 text:1793 bar:1800 bar:1806 bar:1821 bar:1831 bar:1836 text:1836 bar:1841 bar:1846 bar:1851 bar:1856 bar:1861 text:1861 bar:1866 bar:1872 bar:1876 bar:1881 bar:1886 text:1886 bar:1891 bar:1896 bar:1901 bar:1906 bar:1911 text:1911 bar:1921 bar:1926 bar:1931 bar:1936 bar:1946 text:1946 bar:1954 bar:1962 bar:1968 bar:1975 bar:1982 text:1982 bar:1990 bar:1999 bar:2006 bar:2012 bar:2013 text:2013 PlotData= color:barra width:14 align:left bar:1793 from:0 till: 3243 bar:1800 from:0 till: 3226 bar:1806 from:0 till: 3515 bar:1821 from:0 till: 3675 bar:1831 from:0 till: 4015 bar:1836 from:0 till: 3920 bar:1841 from:0 till: 3895 bar:1846 from:0 till: 4018 bar:1851 from:0 till: 4044 bar:1856 from:0 till: 3974 bar:1861 from:0 till: 4003 bar:1866 from:0 till: 4112 bar:1872 from:0 till: 3970 bar:1876 from:0 till: 4094 bar:1881 from:0 till: 4257 bar:1886 from:0 till: 4306 bar:1891 from:0 till: 4429 bar:1896 from:0 till: 4366 bar:1901 from:0 till: 4296 bar:1906 from:0 till: 4332 bar:1911 from:0 till: 4321 bar:1921 from:0 till: 4029 bar:1926 from:0 till: 4057 bar:1931 from:0 till: 3825 bar:1936 from:0 till: 3676 bar:1946 from:0 till: 3536 bar:1954 from:0 till: 3656 bar:1962 from:0 till: 3409 bar:1968 from:0 till: 3367 bar:1975 from:0 till: 4163 bar:1982 from:0 till: 6071 bar:1990 from:0 till: 8421 bar:1999 from:0 till: 9156 bar:2006 from:0 till: 9682 bar:2012 from:0 till: 10279 bar:2013 from:0 till: 10760 </timeline> </div> <ref>{{fr}}Cassini hag [[EBSSA]] </ref> == Melestradurezh == [[Restr:GwidelTi-kêr.JPG|thumb|190px|Ti-kêr Gwidel]] {{clr|left}} {{DilennadDeroù |Titl= Roll maered ar gumun}} {{DilennadBremañ |Deroù= 2020|Anv= Jo Daniel|Strollad= |Karg= }} {{Dilennad |Deroù= 1995|Penn=2020 |Anv= François Aubertin|Strollad= [[Bodadeg evit ar Republik]] da gentañ, [[Unvaniezh evit ul Luskad Poblel]] war-lerc'h ha [[MoDem]] bremañ |Karg= }} {{Dilennad |Deroù= 1983 |Penn= 1995 |Anv= André Kerihuel |Strollad= [[Centre des démocrates sociaux|CDS]]|Karg= }} {{Dilennad |Deroù= ?|Penn= 1983 |Anv= [[Louis Le Montagner]] |Strollad= [[Centre national des indépendants et paysans|CNIP]]|Karg= Kannad, Senedour}} {{Dilennad |Deroù= ?|Penn= ?|Anv= Jean de Polignac |Strollad= |Karg=}} {{DilennadFedoù}} {{DilennadPenn}} ==Gevelliñ== {| class="wikitable" |- ! Bro ! Kêr ! Abaoe |- | [[Restr:Flag of Germany.svg|border|25px]] [[Alamagn]] | [[Pulheim]] | 1969 |- | [[Restr:Flag of Ireland.svg|border|25px]] [[Iwerzhon]] | [[Carraig Uí Leighin]] | 1987 |- | [[Restr:Flag of Romania.svg|border|25px]] [[Roumania]] | [[Negrești-Oaș]] | 1996 |} == Tud == === <small>Tud bet marvet eno</small> === {| |[[Restr:GwidelJeandePolignac.JPG|left|thumb|180px|Jean de Polignac]] |} * Jean de Polignac, bet maer ar gumun. * [[Jean Jaffré]], den-a-iliz ha politikour gall, d'an [[11 a viz Ebrel]] [[1896]]. === Ardamezeg ar familhoù === {| class="wikitable" |[[Restr:Bennerven-d.jpg|80px]] |'''de Bénerven / Bennerven''' Aotrounez Tredieg |''En argant e wezenn derv c'heotet, meziet en aour; e c'houezoc'h en gul tremenant war troad ar c'hef.'' |- |[[Restr:De la Pierre des Salles.png|80px]] |'''de La Pierre''' Aotrounez Talhouët |''En aour e ziv dreustell en gul'' |- | | | |} == Levrlennadur == * {{fr}}Pol Potier de Courcy ː ''Nobiliaire et Armorial de Bretagne''. Adembannet gant Editions des Régionalismes. 2012-2015 * {{br}}Erwan Vallerie ː ''Diazezoù studi istorel an anvioù-parrez. Corpus''. An Here. 1995 == Liammoù diavaez == {{Commons|Category:Guidel}} *{{br}} [http://www.geobreizh.com/breizh/bre/keriou-fichenn.asp?insee_ville=56078 Gwidel war lec'hienn Geobreizh] == Daveoù ha notennoù == {{Daveoù}} [[Rummad:Kumunioù ar Mor-Bihan]] [[Rummad:Kumunioù bet krouet er Mor-Bihan e 1790]] [[Rummad:Monumantoù brezhonek d'an dud lazhet er brezel]] [[Rummad:Bezioù-brezel ar C'hommonwealth er Mor-Bihan]] [[Rummad:Nijerezioù SUA aet d'ar strad e Breizh e-pad an Eil brezel-bed]] [[Rummad:Nijerezioù ar C'hommonwealth aet d'ar strad e Breizh e-pad an Eil brezel-bed]] [[Rummad:Sankenn an Oriant]] ct9mgcxev2qnvyt8kxuvc2geswxt5jv 0 15934 2119646 2103891 2024-11-19T12:43:53Z J.C EVEN 691 /* Ardamezeg ar familhoù */ de Bénerven / Bennerven 2119646 wikitext text/x-wiki {{Infobox kumunioù Breizh | anv = Plañvour | anvOfisiel = ''Plœmeur'' | skeudenn = Ploemeur - Mairie.jpg | alc'hwez = An ti-kêr. | ardamezioù = Blason ville fr Ploemeur (Morbihan).svg | bro = {{Bro-Gwened}} | departamant = {{Mor-Bihan}} | arondisamant = [[Arondisamant an Oriant|an Oriant]] | etrekumuniezh = [[An Oriant tolpad-kêrioù]] | bro velestradurel = [[Bro an Oriant]] | kanton = [[Kanton Plañvour|Plañvour]] <small>([[pennlec'h]])</small> | cp = 56270 | maer = Ronan Loas | amzer-gefridi = 2020-2026 | gorread = 39.72 | hedred = -3.4261 | ledred = 47.7372 | uk = 0 | ubi = -1 | ubr = 55 | lec'hienn web = {{fr}}[http://www.ploemeur.com www.ploemeur.com] }} [[Skeudenn:PlañvourKourgant.jpg|thumb|Kêriadenn Kourgant, war an aod, pannell gant ar stumm reizh.]] '''Plañvour''' a zo ur gumun eus [[Breizh]] e departamant ar [[Mor-Bihan]]. Pennlec'h [[Kanton Plañvour]] eo. == Douaroniezh == Bras eo kumun Plañvour, ha meur a gêriadenn zo enni. *[[Gêrmeur]] *[[Kerroc'h]] *[[Lomener]] *[[Kourgant]] <gallery mode="packed"heights="140px"> PlañvourLomener.jpg|Korventenn e [[Lomener]], d'ar 1{{añ}} a viz Genver 2014. Planvour.jpg|Ar gumun gwelet ag an oabl. </gallery> * War aod ar [[Meurvor Atlantel]] emañ Plañvour. == Anv == * Erwan Vallerie ː '''Plueumur''', XII^vet; '''Pluemur''', XII^vet; '''Ploeumur''', XII^vet; '''Ploemer''', 1287; '''Ploemor''', 1323; '''Plemur''', 1327; '''Pleumour''', 1370; '''Ploemur''', 1380; '''Plemer''', 1382; '''Ploemur''', 1387; '''Ploesmeur''' ha '''Ploesmene''', 1428; '''Ploemeur''', 1453; '''Plouemur''', 1516; '''Plemur''', 1630; '''Plemur''', 1636 '''Gerdarzh''' == Ardamezioù == ''En glazur e lestr greet, goueliet ha flammet en aour war ur mor en argant, e gab en argant e deir brizhenn erminig en sabel''<br>• Sturienn : ''Douar ha mor'' == Istor == === [[Dispac'h Gall]] === * Melestradurezh: krouet e voe kumun Plañvour e 1790; e [[Kanton Gwidel (1790)|Kanton Gwidel]] hag e [[Bann Henbont]] e oa<ref>{{fr}}Robert Bouvier, Bernard Le Montagner, Alain Revoy ha Dominique Reynaud, ''Histoire de la Poste dans le Morbihan'', Embannadurioù Liv'Editions, ar Faoued, 2006, pajenn 260</ref>. E 1794 e voe tennet parrez Kergroaz eus kumun Plañvour, lakaet e voe e kumun [[an Oriant]]<ref>{{fr}}Jean-Louis Debauve, La Justice révolutionnaire dans le Morbihan, e ti an aozer, Pariz, 1965, pajennoù 294 ha 295 </ref>. Diskaret e voe Kanton Gwidel gant lezenn an ''8 pluviôse an IX'' ([[28 Genver|28 a viz Genver]] [[1801]]), dezhi an titl ''loi portant réduction du nombre de justices de paix''. Lakaet e voe kumun Plañvour e [[Kanton an Oriant-2]] e 1801 gant an hevelep lezenn<ref>{{fr}}[http://cassini.ehess.fr/cassini/fr/html/fiche.php?select_resultat=27085 Cassini - EHESS - Plañvour - Fichenn ar gumun]</ref>. Lakaet e oa bet en [[Arondisamant an Oriant]] krouet e 1800. === {{XXvet kantved}} === * Krouet e voe kumun [[Keriadoù]] d'an 18 a viz Ebrel 1901 ha kumun [[an Arvor]] d'an 2 a viz Ebrel 1925 diwar lodennoù eus kumun Plañvour<ref>{{fr}}Robert Bouvier, Bernard Le Montagner, Alain Revoy ha Dominique Reynaud, ''Histoire de la Poste dans le Morbihan'', Embannadurioù Liv'Editions, ar Faoued, 2006, pajennoù 14, 154 ha 260</ref>. ====[[Brezel-bed kentañ]]==== * Mervel a reas 238 gwaz eus ar gumun d'ar brezel, da lâret eo 2,34 % eus he foblañs e 1911<ref>{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?act=view&insee=56162&pays=France&dpt=56&idsource=29554&table=bp&lettre=&fusxx=&debut=0 Memorialgenweb] </ref>. ====[[Eil brezel-bed]]==== * Implijet ha brasaet e voe nijva ''Kerlin-Bastard'' gant al [[Luftwaffe (1933-1945)|Luftwaffe]] ([[aerlu]] [[alaman]])<ref>{{fr}}[http://www.absa3945.com/terrains%20bretagne/kerlin_bastard.html ABSA]</ref>; bombezet e voe gant ar [[Royal Air Force]] en noz etre an 9 hag an 10 ha d'an 11 a viz Du hag en noz etre an 8 hag an 9 a viz Kerzu 1940<ref>{{fr}}Eddy Florentin, ''Quand les Alliés bombardaient la France 1940-1945'', Embannadurioù Perrin, 1997, pajenn 26 </ref>. * D'ar [[4 a viz C'hwevrer]] [[1943]] e kouezhas ur c'harr-nij ''Wellington III'' eus ar [[Royal Air Force]] e "Breuzent", lazhet e voe pevar eus e bemp nijour<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?idsource=993586&dpt=56 Memorialgenweb] </ref>. * D'ar [[6 a viz Meurzh]] [[1943]] e kouezhas ur c'harr-nij ''[[B-17]]'' eus [[aerlu]] [[SUA]] (''[[United States Army Air Forces]]'') e Plañvour, lazhet e voe tri nijour hag a oa en e vourzh, c'hwec'h nijour all a voe tapet gant an [[Alamagn|Alamaned]] hag unan all a zeuas a-benn da achap; d'ar [[1añ a viz Kerzu]] [[1944]] e kouezhas ur ''[[B-17]]'' all eus [[aerlu]] [[SUA]] er gumun, an dek nijour a voe tapet d'an [[Alamagn|Alamaned]]<ref>{{fr}}[http://www.absa3945.com/Pertes%20Bretagne/Morbihan/pertes_usaaf_morbihan.html Pertes USAAF]</ref>. * E [[Sankenn an Oriant]] edo ar gumun<ref>{{fr}}[[Roger Leroux]], ''Le Morbihan en guerre 1939-1945'', Imprimerie de la Manutention, Mayenne, 1991, pajennoù 590 ha 591</ref>; dieubet e voe Plañvour d'an 10 a viz Mae 1945 goude emzaskoridigezh an Alamaned<ref>{{fr}}[[Roger Leroux]], ''Le Morbihan en guerre 1939-1945'', Imprimerie de la Manutention, Mayenne, 1991, pajenn 622 </ref>. == Brezhoneg == * D’an [[13 a viz C'hwevrer]] [[1938]] e savas ar c'huzul-kêr a-du gant kelenn brezhoneg er skolioù<ref>{{fr}}[http://histoiredeploemeur.fr/ ''Histoire de Ploemeur'']</ref>. * D’an [[18 a viz Ebrel]] [[2006]] e oa bet votet ar garta [[Ya d'ar brezhoneg]] gant kuzul-kêr ar gumun. * D'ar 16 a viz Mezheven [[2016]] e oa bet roet al labelioù live 2 ha 3 da gumum Plañvour. === Deskadurezh === * E [[2014]] a oa bet krouet un hentad divyezhek e skol bublik ar gumun. * E distro-skol 2023 e oa enskrivet er c'hlasoù divyezhek 116 skoliad (9,6 % eus skolidi ar gumun evit a sell ouzh ar c'hentañ derez)<ref>{{fr}}[https://www.brezhoneg.bzh/98-kelenn.htm Kelenn]</ref>. == Monumantoù ha traoù heverk == <gallery> Plañvouraleztoet01.jpg Plañvouraleztoet02.jpg </gallery> * Alez toet e Laode, Nevezoadvezh ar Maen, tro 2000 KJK. <gallery> IlizKatPlañvour.JPG|Ar savadur. PlañvourIlizkatolik.jpg|An diabarzh. PlañvourDelwennilizkatolik.jpg|Un delwenn. </gallery> * Iliz katolik ''Sant Pêr en Ereoù''. <gallery> ChapellantezAnnaPlañvour.JPG|Ar chapel. </gallery> * Chapel ''Santez Anna'', er vourc'h. * Monumant ar re varv e Leurgêr Nerzhioù ar Frañs dieub, "Er re zo Marw Aveit er Vro Eit Birhinquin e Vihuo". Dioueliet e voe d’an [[31 a viz Gouhere]] [[1921]], luc’hskeudenn ha kartenn-bost<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/photo.php?id_source=29554 Memorial Genweb]</ref>. * Monumant ar re varv (1914-1918) er vered, luc’hskeudenn<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/photo.php?id_source=113990 Memorial Genweb]</ref>. * Monumant nijourion ar [[Royal Air Force]] bet lazhet e miz [[C'hwevrer]] [[1943]], luc’hskeudenn<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/diapos.php?dpt=56&id_source=993586 Memorial Genweb]</ref>. == Emdroadur ar boblañs abaoe 1962 == {{Demografiezh |titl=Niver a annezidi |dimx= |dimy= |popmax=20000 |passo1=5000 |passo2=1000 |bl1=1962 |bl2=1968 |bl3=1975 |bl4=1982 |bl5=1990 |bl6=1999 |bl7=2006 |bl8=2012 |bl9=2013 |p1=6404 |p2=7089 |p3=9565 |p4=13455 |p5=17637 |p6=18304 |p7=18455 |p8=17875 |p9=18039 |mammenn=EBSSA }} <ref>{{fr}}"[[Le Télégramme]]", 22 a viz Kerzu 2009</ref> == Melestradurezh == == Tud == * [[Henri Dupuy de Lôme]] ([[1816]]-[[1885]]), bet ganet e Kastell Soe, ijinour ha politikour. * [[Louis Le Hunsec]] (1878-1954), arc'heskob katolik. * [[Yoann Gourcuff]], bet ganet d'an [[11 Gouere|11 a viz Gouere]] [[1986]], [[melldroader]]. * [[Élodie Guégan]], bet ganet d'an [[19 Kerzu|19 a viz Kerzu]] [[1985]], redourez. === Ardamezeg ar familhoù === {| class="wikitable" |[[Restr:De Bahuno.jpg|80px]] |'''du Bahuno''', Aotrounez Kermadehoa |''En sabel e vleiz tremenant en argant, leinet gant ur greskenn ivez en argant'' |- |[[Restr:Bennerven-d.jpg|80px]] |'''de Bénerven / Bennerven''' Aotrounez Kerbriant, Kerrest, he Kerguenel |''En argant e wezenn derv c'heotet, meziet en aour; e c'houezoc'h en gul tremenant war troad ar c'hef.'' |- |[[Restr:Le Puillon de Villéon.png|80px]] |'''le Puillon''' Aotrounez Kerroman |''E limestra e greskenn en argant, heuliet gant teir steredenn ivez en argant'' |} == Gevelliñ == {| class="wikitable" |- ! Bro ! Kêr ! Abaoe |- | [[Restr:Flag of Flanders.svg|border|25px]] [[Flandrez]] | [[Diksmuide]] | 1967 |- | [[Restr:Flag of Ireland.svg|border|25px]] [[Iwerzhon]] | [[Mainistir Fhear Maí]] | 2003 |- | [[Restr:Flag of Poland.svg|border |25px]] [[Polonia]] | [[Nowa Dęba]] | 2003 |} ==Liammoù diavaez== *{{br}} [https://web.archive.org/web/20160307080438/http://www.geobreizh.bzh/geobreizh/bre/keriou-fichenn.asp?insee_ville=56162 Plañvour war lec'hienn Geobreizh] {{commonscat|Ploemeur}} == Levrlennadur == * {{fr}}Michel Froger & Michel Pressensé : ''Armorial des communes du Morbihan''. 1999 * {{fr}}Pol Potier de Courcy : ''Nobiliaire et armorial de Bretagne''. Adembannadur Editions des Régionalismes. Cressé. 2011/2014 * {{br}}Erwan Vallerie : ''Diazezoù studi istorel an anvioù-parrez. Corpus.'' An Here. 1995 == Notennoù ha daveoù == {{Daveoù}} {{DEFAULTSORT:Planvour}} [[Rummad:Kumunioù ar Mor-Bihan]] [[Rummad:Kumunioù bet krouet er Mor-Bihan e 1790]] [[Rummad:Ar Brezoneg er Skol]] [[Rummad:Nijvaoù al Luftwaffe e Breizh]] [[Rummad:Nijerezioù ar C'hommonwealth aet d'ar strad e Breizh e-pad an Eil brezel-bed]] [[Rummad:Nijerezioù SUA aet d'ar strad e Breizh e-pad an Eil brezel-bed]] [[Rummad:Bombezadegoù ar Re Gevredet e Breizh e-pad an Eil brezel-bed]] [[Rummad:Sankenn an Oriant]] [[Rummad: Plañvour]] j9gii7jllns39qfrp1doisqoihid57v 0 28465 2119671 1998679 2024-11-19T17:01:45Z Wikiomp 72052 Buhez 2119671 wikitext text/x-wiki {{LabourAChom}} [[Restr:Louis Pasteur.jpg|thumb|right|Louis Pasteur e [[1878]]]] '''Louis Pasteur''', bet ganet d'ar [[27 Kerzu|27 a viz Kerzu]] [[1822]] e [[Dole]], [[Jura (departamant)|Jura]] ([[Bro-C'hall]]) ha marvet d'an [[28 Gwengolo|28 a viz Gwengolo]] [[1895]] e [[Marnes-la-Coquette]] ([[Hauts-de-Seine]]) ([[Bro-C'hall]]), a oa ur skiantour gall, kimiour ha fizikour diouzh e stummadur kentañ. Gantañ e voe savet diazezoù ar [[mikrobevoniezh|vikrobevoniezh]]-vezeg. Brudet eo dre m'en devoa krouet ar vaksin a-enep droug-sant-Weltaz. == Buhez == E [[Arbois]], er Jura, en deus tremenet Louis Pasteur e vugaleaj en un tiegezh paour a-walc'h – kivijer e oa e dad. Pa oa bihan e plije dezhañ tresañ ha pesketa, ne oa ket troet war ar studi betek an eil derez, pa grogas da heuliañ kentelioù war ar skiantoù. E skol hag e skolaj ar gumun en deus tapet deskadurezh, kent tremen ur vachelouriezh war ar skiantoù matematik e [[Besançon]] ha mont da [[Pariz|Bariz]] da studiañ en [[École normale supérieure|École Normale Supérieure]]. {{DEFAULTSORT:Pasteur, Louis}} [[Rummad:Skiantourien Frañs]] [[Rummad:Kimiourien Frañs]] [[Rummad:Bevoniourien Bro-C'hall]] [[Rummad:Ganedigezhioù 1822]] [[Rummad:Marvioù 1894]] [[Rummad:Tud eus Besançon]] 4knci8p670g7nrou7ssgpzz5mcktmn1 0 33953 2119676 2103805 2024-11-19T17:13:19Z Dakbzh 58931 + Maer nevez. 2119676 wikitext text/x-wiki {{Infobox kumunioù Breizh | anv = Pleveleg | anvYezh = ''Ploemenoec'' | Yezh = gallaouek | anvOfisiel = ''Pleumeleuc'' | skeudenn = Pleumeleuc (35) Église 02.jpg | alc'hwez = An iliz katolik. | ardamezioù = | bro = [[Bro-Sant-Maloù]] | departamant = [[Il-ha-Gwilen]] | arondisamant = [[Arondisamant Roazhon|Roazhon]] | kanton = [[Kanton Moñforzh|Moñforzh]] | etrekumuniezh = [[Moñforzh Kumuniezh]] | bro velestradurel = [[Bro Breselien]] | cp = 35137 | maer = Patrick Le Texier | amzer-gefridi = Du [[2024]]-[[2026]] | gorread = 19.51 | hedred = -1.9175 | ledred = 48.1852777778 | uk = 84 | ubi = 43 | ubr = 112 | lec'hienn web = [http://www.pleumeleuc.bzh/ www.pleumeleuc.bzh] }} '''Pleveleg''' (''{{lang|fr|Pleumeleuc}}'' e galleg) a zo ur gumun eus [[Breizh]] e [[Kanton Moñforzh]] e [[departamant gall|departamant]] [[Il-ha-Gwilen]]. == Douaroniezh == == Anv == == Ardamezioù == == Istor == === [[Dispac'h Gall]] === * Dekred eus ar 26 a viz Du [[1790]] war al le ret: embannet e voe bout mennet da nac'h al le ouzh [[Lezenn evit lakaat ar gloer da vezañ keodedourien|ar Roue, ar vro hag al lezennoù]] gant ar person, Guillory e anv, hag ur c'hure, Demay<ref>{{fr}}''Adhésion de Messieurs les Recteurs, Curés et autres ecclésiastiques du diocèse de Saint-Malo, en Bretagne, A l'exposition des principes sur la Constitution du Clergé, adressée à MM. les Evêques députés à l'Assemblée nationale'', Imprimerie de Crapart, place Saint-Michel, Pariz, Bro-C'hall, p.13</ref>. === {{XXvet kantved}}=== ==== [[Brezel-bed kentañ]] ==== * Mervel a reas 65 gwaz abalamour d'ar brezel hervez monumant ar re varv, da lâret eo 5,67 % ag ar boblañs hervez an niveradeg bet graet e 1911<ref name="memorialgenweb.org">{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?idsource=37194 Monumant ar re varv - Memorial GenWeb]</ref>. ==== [[Eil Brezel-bed]] ==== * Mont a reas ur prizoniad-brezel eus ar gumun diwar wel d'ar [[4 a viz C'hwevrer]] [[1945]] e [[Marteldorf]] en [[Alamagn]]<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/complementter.php?id=1749563 Fichenn hiniennel - Memorial Genweb]</ref>. == Monumantoù ha traoù heverk == <gallery> Pleumeleuc (35) Église 07.jpg|Diabarzh an iliz. Pleumeleuc (35) Croix du placître de l'église 01.jpg|Ar groaz. </gallery> * Iliz katolik ''Sant Pêr''. * Kroaz e plasenn an iliz. * Monumant ar re varv e-tal an iliz katolik, luc’hskeudennoù<ref>{{fr}} [https://www.memorialgenweb.org/diapos.php?dpt=35&id_source=37194 Memorial Genweb]</ref>. == Emdroadur ar boblañs == {{Demografiezh |titl=Niver a annezidi |dimx= |dimy= |popmax=3100 |passo1=500 |passo2=100 |bl1=1962 |bl2=1968 |bl3=1975 |bl4=1982 |bl5=1990 |bl6=1999 |bl7=2006 |bl8=2011 |p1=937 |p2=946 |p3=1110 |p4=1548 |p5=1929 |p6=2128 |p7=2376 |p8=3058 |mammenn=EBSSA }} == Melestradurezh == ==Brezhoneg== * E distro-skol 2023 e oa enskrivet er skol Diwan hag er c'hlasoù divyezhek 44 skoliad (10 % eus skolidi ar gumuniezh evit a sell ouzh ar c'hentañ derez)<ref>{{br}}[https://www.brezhoneg.bzh/98-kelenn.htm Kelenn]</ref>. == Tud == === Ardamezeg ar familhoù === {| class="wikitable" |+ |[[Restr:Brûlon.gif|80px]] |'''Brûlon''' Aotrounez la Bruslonnaye ha la Garrouays |''En argant e leonerez en sabel'' |- |[[Restr:Du Fail.gif|80px]] |'''du Fail''' Aotrounez la Hérissaye |''Palafarzhet etre argant ha sabel'' |- |} == Gevelliñ == * {{Gevelliñ|Llanfairfechan|Kembre|Wales|bloavezh=2011}}. == Liammoù diavaez == {{Commonscat|Pleumeleuc}} * [http://www.pleumeleuc.bzh/ Lec'hienn ar gumun] == Levrlennadur == == Notennoù ha daveoù == <references /> [[Rummad:Kumunioù Il-ha-Gwilen]] dui1nuo07i8m2pxcbyz2x6ok9t9kk7p 0 34361 2119666 2080511 2024-11-19T16:08:32Z Dakbzh 58931 /* Monumantoù ha traoù heverk */ 2119666 wikitext text/x-wiki {{Infobox kumunioù Breizh | anvYezh = Lóvinyaé-deü-Dezèrt | Yezh = gallaouek | anvOfisiel = Louvigné-du-Désert | skeudenn = Louvigné-du-Désert (35) Mairie.jpg | alc'hwez = An ti-kêr. | ardamezioù = Louvigné-du-Désert.gif | bro = [[Bro Roazhon]] | departamant = [[Il-ha-Gwilen]] | arondisamant = [[Arondisamant Felger-Gwitreg|Felger-Gwitreg]] | kanton = [[Kanton Felger-2|Felger-2]] | etrekumuniezh = [[Felger Tolpad-kêrioù]] | bro velestradurel = [[Bro Felger]] | maer = Jean-Pierre Oger | amzer-gefridi = [[2020]]-[[2026]] | gorread = 41.66 | hedred = -1.12305555556 | ledred = 48.4825 | uk = 178 | ubi = 97 | ubr = 198 }} '''Louvigneg-an-Dezerzh ''' a zo ur gumun eus [[Breizh]] e [[departamant gall|departamant]] [[Il-ha-Gwilen]]. Pennlec'h [[kanton Felger-2]] eo. Pennlec'h [[kanton Louvigneg-an-Dezerzh]] e oa betek 2015. == Douaroniezh == == Anv == * Erwan Vallerie ː '''Lupiniacus''', XIvet; '''Luviniacum''', XIIvet; == Ardamezioù == {| class="wikitable" |[[Restr:Louvigné-du-Désert.gif|100px]] |''Skejet etre argant ha geot; ar c'hentañ karget gant iliz ar vro en argant mogeriet , toet ha goulaouet en sabel; a eil karget gant ur manal ed en aour.'' |} == Douaroniezh == == Istor == === {{XIXvet kantved}} === ==== Trevadennoù ==== * [[Aljeria]]: mervel a reas ur soudard<ref>{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/complementter.php?id=25739 Fichenn hiniennel - Memorial Genweb]</ref>. === {{XXvet kantved}} === ==== [[Brezel-bed kentañ]] ==== * Mervel a reas 169 gwaz abalamour d'ar brezel hervez monumant ar re varv, da lavaret eo 4,54% ag ar boblañs hervez an niveradeg bet graet e 1911<ref name="Mon">{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?idsource=550 Monumant ar re varv - Memorial Genweb]</ref>; **unan anezhe a varvas d'an [[22 a viz Eost]] [[1914]] e [[Sambreville]] e [[Belgia]]<ref>{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/complementter.php?id=6054891 Fichenn hiniennel - Memorial Genweb]</ref>, **daou all a varvas d'an [[22 a viz Eost]] [[1914]] e [[Falisolle|Falisolles-les-Tamines]] e [[Belgia]], **ha pemp all a varvas e miz Eost 1914 en [[Emgann Rossignol]] e [[Belgia]]. ==== Trevadennoù ==== * [[Sav-Heol (Reter-Nesañ)]]: mervel a reas ur soudard e miz Genver 1920 e [[Merdj Ayoum]] e [[Kilikia]] d'ar [[27 a viz Genver]] [[1920]]<ref>{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/complementter.php?id=25709 Fichenn hiniennel - Memorial Genweb]</ref>. ==== [[Eil Brezel-bed]] ==== * Mervel a reas pemp den ag ar gumun abalamour d'ar brezel<ref name="Mon"/>. * D'an [[8 Mezheven|8 a viz Even]] [[1944]] e kouezhas un nijerez ''Focke-Wulf 190 A'' eus an [[aerlu]] [[alaman]] (''[[Luftwaffe (1933-1945)|Luftwaffe]]'') e "La Justais" e Louvigneg-an-Dezerzh<ref>{{fr}}[http://www.absa3945.com/airfield/pertesluftwaffe.html Pertes Luftwaffe]</ref>. ==== Brezelioù didrevadennañ ==== ===== [[Brezel Indez-Sina]] ===== * Mervel a reas tri milour er [[Viêtnam]]<ref name="Mon">{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?idsource=550 Monumant ar re varv - Memorial Genweb]</ref>. ===== [[Brezel Aljeria]] ===== * Mervel a reas daou soudard<ref name="Mon">{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?idsource=550 Monumant ar re varv - Memorial Genweb]</ref>. == Monumantoù ha traoù heverk == <gallery> Louvigné-du-Désert_(35)_Église_Saint-Martin_Extérieur_00.jpg|An iliz katolik. </gallery> * Iliz katolik ''Sant Varzhin'', {{XVIvet kantved}}-{{XVIIIvet kantved}}-{{XIXvet kantved}}. <gallery> Musée de Bretagne - Louvigné-du-Désert Monthorin 02.jpg|Ar c'hastell. </gallery> * Kastell Monthorin, {{XVIIvet kantved}}, bet brasaet e penn-kentañ an {{XIXvet kantved}}. == Emdroadur ar boblañs 1962-2013 == {{Demografiezh |titl=Niver a annezidi |dimx= |dimy= |popmax=4500 |passo1=1000 |passo2=200 |bl1=1962 |bl2=1968 |bl3=1975 |bl4=1982 |bl5=1990 |bl6=1999 |bl7=2006 |bl8=2011 |bl9=2013 |bl10=2017 |p1=3880 |p2=3983 |p3=4298 |p4=4445 |p5=4260 |p6=4034 |p7=3834 |p8=3613 |p9=3435 |p10=3374 |mammenn=EBSSA }} == Melestradurezh == == Tud == === Ardamezeg ar familhoù === == Liammoù diavaez == == Levrlennadur== * {{fr}}Michel Froger & Michel Pressensé : ''Armorial des communes des Côtes-d'Armor & Ille-et-Vilaine''. 2008 * {{fr}}Erwan Vallerie : ''Diazezoù studi istorel an anvioù-parrez. Corpus.'' An Here. 1995 == Daveoù ha notennoù== {{Daveoù}} [[Rummad:Kumunioù Il-ha-Gwilen]] [[Rummad:Nijerezioù alaman aet d'ar strad e Breizh e-pad an Eil brezel-bed]] pj4vvnyv49xjw8s2gcb1zaza1k9hkcy 0 36218 2119681 1947073 2024-11-19T17:32:48Z Ch. Rogel 46 Reolennoù treuzfurmiñ 2119681 wikitext text/x-wiki An '''[[anvioù-tiegezh]] [[brezhonek]]''', evel er yezhoù all, a c'hall bezañ savet diwar [[anvioù boutin]] pe divoutin, anvioù tud pe loened, anvioù-lec'hioù pe micherioù. ===Anvioù divyezhek ofisiel=== *Unan eus perzhioù dibar an anvioù brezhonek eo e vezont [[divyezhek]] alies, rak kalz anezhe a vez lakaet ar [[ger-mell]] [[gallek]] dirake en o stumm ofisiel: ''Le Coz, Le Bihan'' *A-wechoù e vez peget ar ger-mell gallek ouzh an anv brezhonek: ''Labasq, Laot, Lastennet, Lautrou, Leostig, Limpalaer, Lintañv, Lhostis''. *Pa grogont gant ur vogalenn e c'haller kavout stummoù gant ar [[ger-mell]] gallek dirak an anv hag ar ger-mell brezhonek peg ouzh an anv: ''Le Nabat, Le Naour, Le Négaret, Le Nénan, Le Noan, Le Nozac'h, ''. *Kontrol d'ar pezh a zo c'hoarvezet e meur a vro all ([[Galiza]], [[Euskadi]], [[Kembre]], [[Iwerzhon]], ha re all), n'eus ket bet klasket peurvrezhonekaat an anvioù-tiegezh brezhonek gwech ebet. ==Anvioù-tud== === Anvioù-badez=== Kalz a anvioù-tud a zeu eus [[anv-badez|anvioù-badez]] kozh. ===Anvioù brezhonek-kozh=== *''[[Even]], [[Gloagen]], [[Gwegan]], [[Gwegen]], [[Gwiomarc'h]] (skrivet Guyomard peurvuiañ), [[Gwivarc'h]], [[Herve]], [[Kadiou]], [[Kadoret]], [[Kadou]], [[Kadoudal]], [[Konan]], Menoret, [[Morvan]], [[Renan]] (eus [[Ronan]]), Riwallan, [[Tangi]], Tual ([[Tudwal]])'', a zo anvioù-badez [[brezhonek]] kozh, pe [[henvrezhonek]] ** gant un dibenn "o" pe "ou" pe "ig": *** ''Alano, Alanou (hag Alenou), Alanig'', *** ''Evenou (pe Eveno), Morvanou, Riou '' (pe ''Rio'') * ''[[Adam]], [[Eliaz]], [[Jakob]], [[Mazhev]], [[Moazan]] (stumm kozh kemeret e lec'h gant [[Moizez]]), [[Salaun]], [[Tomaz]]'', a zo a orin [[hebreek]] * ''[[Aofred]], [[Gwilherm]]'' (ha ''Gwilhermig, Gwilhou), [[Huon]] (ha Huonig), [[Olier]]'' (hag ''Olierig, Oliero), [[Roland]], [[Roparzh]] (pe Roperzh)'', zo a orin [[germanek]], * ''[[Kintin]], [[Laorañs]], [[Marzhin]]'', zo a orin [[latin]], * ''[[Denez]]'', a orin [[gregach]], zo deuet dre ar galleg, [[Stefan]] kenorin gantañ, dre al [[latin]]. *en anvioù leonek: ''Abalan, Abherve, Abiven ([[Ab]] + [[Even]]), Abgrall, Abolier, Abgwilherm, Ap(h)erri, Apriwall'', hep ankouaat ''Abegile''. ===Anvioù micherioù pe kargoù=== *kargoù: ''an Abad, an [[Aotrou]], ar [[Barzh]] (ha Barzhig), [[Beleg]] (ha Belegig), ar Beskont, Boutouilher (boutailher), [[Kloareg]], ar C'hont, an Dug, an [[Eskob]], [[ar Floc'h]], an [[Impalaer]], ar Marc'heg, ar [[Manac'h]], ar [[Pab]] (ha Pabig), ar [[Person]] (ha Personig), Priol, ar Provost, ar Roue, ar [[Sant]], ar Senechal, an Tailhanter'' *liammoù tiegezh: ''an Deuñv, [[Kenderv]], ar [[Mab]], ar Mab-Bihan, an [[Ozhac'h]]'' (hag ''an Ozhac'hig, an Ozhac'h-Meur'') *''[[gwaz]]'', ha diwarnañ ''Gwazmat, Gwazdoue'' *diwar "den": an ''Den-Mat'', *micherioù: **''an Aotrou'' (a ya da ''Lautrou'' e galleg), ''an Arc'her'' ( a ra irc'hier), **''ar Barazher'' (a ra barazhoù ha barrikennoù), ''ar Boser'', **''an Eostour'' **''ar Falc'her, ar Foricher'' **''ar Gonideg, [[ar Gov]], ar Gwareger, [[ar Gwiader]]'', **''[[Kalvez (anv-tiegezh)]], Karrer, Keginer, [[Kemener (anv-tiegezh)|Kemener]], [[Kere]], Kiger, Kreurer'', **''ar Mager, ar Marc'hadour, ar Minter, an Ostiz'', **''ar Panerer, ar Pilhaouaer, ar Pober, ar Poder'', **''ar Sidaner'', **''an Teñzorer, [[an Tieg]], an Toer, an Tro(u)c'her'' *ral eo kavout stummoù benel: ''Magerez, Perc'hennez'' (aet da ''Pérennes'') ** kavet e vez ivez (plijadur an divyezhegezh) ar stummoù ''Le Maguéresse'' ha ''Le Vaguéresse''. ===Orin an dud=== En anvioù ''[[ar Gall]], [[ar Saoz]], [[Spagnol]], Pikard, Flamank,'' ===Lesanvioù=== Paot eo an anvioù-tiegezh a deu eus neuz an dud: o ment, o sioù, pe perzhioù all. ==== Anvioù-gwan ==== *''[[ar Braz]]'' hag ''[[ar Bihan]], [[ar Gwenn]]'' hag ''[[an Du]], [[ar Berr]]'' hag ''[[an Hir]], [[ar C'hozh]]'' hag ''[[ar Yaouank]], ar Moan'' hag ''al Ledan'', ''an Treut'' hag ''ar C'hofeg'' hag ivez: * ''ar Bailh, ar Balc'h, ar Beulz, ar Borgn, ar Boulc'h, [[ar Brizh]], '' * ''ar C'hwerv'' (skrivet ''Huerou'' e [[galleg]]), ''an Dereat'' * ''an Diaskorn, an Diberder (dibreder)'', ''Duedal'' * ''ar Gag'', * ''ar Gwennig'', * ''[[an Habask]], an Hegarat,'' * ''ar C'haer, ar C'hoant, [[ar C'horr]], ar C'hrenn, ar C'hromm, ar C'hudenneg, ar C'hwitouz'', * ''ar C'hamm'', ha ''[[Gargamm]], Pavgamm, ha Beg-kamm'' * ''[[Kalloc'h]], Kreff (kreñv)'' * ''Ledan, Lirzhin'' * ''[[ar Meur]], ar Minouz, [[ar Moal]], [[ar Mogn]],'' * ''[[ar Rouz]], [[ar Rouzig]]'', hag ''[[ar Ruz]]'', * ''ar Sec'h, Sioc'han, ar Skañv,'' * ''an Tort, an Touz, an Treut'' * gant derez uhelañ an anv-gwan : ''an Henañ (Henaff), ar Gwellañ (Guellaff), '' * savet diwar ar c'horf: **gant anvioù-kadarn : ''Chouk, Lagatu (lagad-du), Penn, Penn-du, Tal-dir, Korf-dir, Korf-mat'' ** gant anvioù-gwan ''Begeg, Bleveg, Boc'heg, Bougenneg, Bozeg, Bronneg, Frieg, Gareg, Gouzougeg (ha Gougeg), Ivineg, [[Kaloneg]], Keineg, Kelleg, Kofeg, Korfeg, Korneg, [[Lagadeg]] (ha Lagadig), Losteg, Morzhedeg (Morzhadeg), Palmeg, Paveg (ha Pavig), [[Penneg]], Peñseg, Skouarneg, Skouezeg, [[Taleg]], Troadeg,'' * traoù all: ''Bechenneg, Kabelleg, Kelenneg, Glaourenneg, ar Gloan ha Gloaneg, Gorreg, Posteg, an Takon (hag an Takonoù)'' * ''Berr-e-C'houg, Berr-e-C'har, Du-e-Dal, Gwenn-e-Dal'' * anvioù-gwan-verb : ''an Alaouret, an Astennet, ar Badezet, Bervet, Dimezet, Douget, Doujet, Drouklazhet, Drou(k)maget, an Enoret, Karget, Maget, an Nezet, Skornet,'' * ''Sec'hedig, Pinvidig''. ==== Gant anvioù-kadarn ==== *''ar Goapaer, Koroller, Lonker, Mouzer'' ==Anvioù-lec'hioù== Stank eo an anvioù-lec'hioù en anvioù-tiegezh: ===Anvioù divoutin=== *anvioù broioù Breizh: ''[[Treger]], [[Leon]], [[Kerne]], Kerneiz'' *anvioù parrezioù: ''[[Benac'h]], [[Kallag]], [[Kemper]], [[Kergrist]], [[Konk]], [[Perroz]], [[Pleiber]], [[Plevin]], [[Ploneiz]], [[Plourin]], [[Pluskelleg]], Pondaven, [[Redon]], [[Rostren]], [[Sanseo]], [[Skrignag]], [[Tremael]]''. === Anvioù savet diwar an douaroniezh=== * ''An Aot, an Arvor'', * ''Brelivet, Breneol (Bre(n)-heol)'', * ''[[Gwern]], ar Wern, Gwernig'' * ''Kenec'hdu, al Lae(z),'' * ''ar C'hoad (hag ar C'hoadig)'', gwelout pelloc'h ar gerioù savet diwar anvioù gwez * ''Leur-an-Gêr'' * ''Lost-an-Lenn'' * ''[[Menez]], Menezgwenn'' * ''[[Milin]]'' * ''an Ne(a)c'h'', ha ''Koad-an-Ne(a)c'h, Penn-an-Ne(a)c'h, * ''ar [[Park]], ar [[Prad]]'' (ha ''Pradig'') * ''ar [[Porzh]], ar Porzhoù, Porzh-an-Park'' * ''Ragenez'' * ''Roc'h-Kongar'' * ''Rozkonval, Rozpab'', * ''Tal(-ar-)C'hoed, * ''Ti-maen, Tinevez'' * ''Toull-al-Lann'' ===Anvioù savet diwar ar ger ''Penn''=== * ''Penngili, Penngwern, Penn-kêr, Penn(-ar-)C'hoad, Penn-Krec'h, Penn-an-Ne(a)c'h, Penn-ar-Run, Penn-an-Stêr, Penn(-ar-)Wern'' *Met an anvioù gant [[penn]] n'int ket holl anvioù-lec'hioù: ''Penndelioù, Penndu, Penn-Kole, Pennsivi...''. *Ur pennad zo gouestlet d'an anvioù-tiegezh savet diwar ar ger ''penn'': [[Penn (anvioù-tiegezh)]]'' ===Anvioù savet diwar ar ger ''Ker''=== Ar re-se zo anvioù atantoù pe tier savet : * diwar un anv-den evel ''Keraodren, Kerbaol, Kerdavid, Kergadiou, Kergonan, Kerherve, Kermengi, Kersimon, Keryann'' (pe ''Kerjean'' hervez ar stumm "divyezhek"), * diwar an douaroniezh pe al lec'h evel ''Kerbrad, Kerdraoñ, Kerforn (ha Kerfourn), Kergastell, Kergoad, Kergreiz, Kerniliz, Kerlann, Kerloc'h'', * diwar ur wezenn pe plant evel ''Kernalegenn, Kergelenn, Kernivinenn, Kerskavenn, Kerspern'', * gant un anv-loen, evel ''Kervran (ha Kerarvran), Kerloegwenn, Kerlogod'' * gant ul lesanv evel ''Ker(an)gall, Kersaoz, Ker(an)rouz'', * diwar anv ur vicher pe ur garg evel ''Kerangwiader, Kermanac'h, Kermarc'heg, Kerambeleg (ha Kerbeleg), Keranflec'h (diwar Floc'h), Kernoa (ker-an-ozhac'h)'', * gant un anv-gwan evel ''Kergozh, Kerledan, Kerlirzhin, Keruhel (ha Kerihuel)'', * evel ''Gorre-kêr, Gou(e)led-kêr, Penn-kêr'', ha ''Kozhkêr''. E [[Bro-Leon]] e kaver anvioù distummet (''Ker'' skrivet ''Her'') evel ''Herledan, Herjean'' ==Anvioù loened== *''ar [[Bleiz (disheñvelout)|Bleiz]]'', ha ''Lazh-Bleiz'' *''ar C'had, ar C'harv, ar C'hazh'' *''an Dañvadig'' *''ar [[Garz]]'' *''Kelien, Ki-du'' (skrivet ''Quidu'' e galleg), ''Penn-Kole'' *''[[Louarn]],[[Louz]]'' *''ar [[Maout]], ar [[Menn]], Merien'' *''an [[Oan]]'' *''[[Maligorn]]'' *''Saout''. -laboused: *''Bongorzh'' *''ar C'hilhog, ar C'hog, ar C'hogig, ar C'hog-gwenn'' *''an [[Eostig]], an Eveder (alc'houeder), an [[Evn]] (Le Nezne)'' *''[[Falc'hun]]'' *''[[Kefeleg]]'' *''[[Labous]], [[Laouenan]]'' *''Pennglaou, ar [[Poñsin]]'' *''ar [[Skoul]], ar [[Sparfell]]'' ==Gwez, frouezh ha legumaj== * ''Beuzid'' pe ''ar Veuzid'' *''ar Vez(v)ouet'' *''an Derff (Derv)'', ha ''Derouet '' *''ar Faou, Favenneg'' *''Kern(h)alegenn), an Halegouet'', *''Pennkerc'h, Pennsivi, Pennognon'' *''Garzhspern, Kerspern'' ==A bep seurt== Kavout a reer ivez: * Deizioù: [[Nedeleg]], [[Malarjez]] pe [[Malarde]]. * Mizioù: ''[[Genver]], [[Ebrel]], an [[Eost]]''. * Anvioù danvez: ''an [[Aour]]'' (Laur, Le Naour), ''[[Arc'hant]], [[Gloan]]'' (ha ''Gloaneg''). * Anvioù difetis: ''[[Levenez]], [[Peoc'h]]''. * Anvioù gant niveroù: ''Daoudal, Daoufarzh, ar Pemp, ar C'hwezek’’. == Reolennoù treuzfurmiñ == Pa z’eo diret ar ger-mell a-raok korf an anvioù-tiegezh e komprener ne c’heller ket e lakaat da elfenn stabil an anvadur. === Goude un titl == Pa ‘z eus kaoz war un den a zo e ''anv-tiegezh'' ar Moal, ne mirer ket ar ger-mell goude ul [[lesanv]] evel [[Aotrou]], [[Itron]], [[Dimezell]], Seurez, Frer, [[Doktor]](ez), [[Kelennerezh|Kelenner]](ez), [[Mestr]](ez) hag all.<br> Skouerioù : Aotrou Moal, Doktor Pennek, Mestr Pinvidig === Gourel, benel ha liester ===" Ar furm boas a dalv evit ur gwazh : « Setu (Mark) an Eost o tont tre".<br> Furm benel : « Setu ar Binvidigez o tont tre » Furm al liester : « Setu ar Binvidiged o tont tre ». == Levrlennadurezh == * [[Olier ar Mogn]], « Hon anvioù-familh » . E-barzh ''Ya!'', niv. 1014, 12 Du 2024. [[Rummad:anvioù-tiegezh brezhonek|*]] g0j0h9zuzvjbxukhj4ly2c7elildopk 0 48265 2119707 2119482 2024-11-20T01:37:22Z Oursana 26893 /* Livadurioù */ -+Friedrich, Caspar David - Riesengebirge - Nationalgalerie Berlin.jpg 2119707 wikitext text/x-wiki [[Restr:Caspar David Friedrich.jpg|thumb|Emboltred, war-dro 1810]] '''Caspar David Friedrich''' ([[Greifswald]], [[Pomerania|Pomerania svedat]], [[5 a viz Gwengolo]] [[1774]] - [[Dresden]], [[7 a viz Mae]] [[1840]]), a oa unan eus arzourien [[Romantelezh|romantel]] bennañ [[Alamagn]] en {{XIXvet kantved}}. == Buhez == Ganet e voe Caspar David Friedrich d'ar 5 a viz Gwengolo 1774 e Greifswald. Merket e voe e spered gant marv kerent-tost etre [[1781]] ha [[1791]] : da seizh vloaz, e 1781, e kollas e vamm hag e c'hoar Elisabeth ; e [[1787]] en em veuzas e vreur Johann Christoffer er [[Mor Baltek]] hag e 1791 e varvas e c'hoar Maria. Kement-se a levezonas e arz ma weler div zodenn : ar marv hag an natur.<br> Adal [[1794]] e krogas da dresañ hag e-pad pevar bloaz e studias en Akademiezh Roueel arzoù-kaer [[Danmark]] e [[Kopenhagen]] dindan kelennerezh al livourien [[Jens Juel]] (1745-1802) ha [[Nicolai Abildgaard]] (1743-1809). ===E Dresden=== E [[1798]] ez eas d'en em staliañ e Dresden, kêr-benn [[Sachsen]], hag eno e voe ezel eus ur c'helc'h arzourien ha skrivagnerien levezonet gant ar [[romantelezh]]. Eno ivez edo [[Ludwig Tieck]] (1773-1853) o chom, hag eno ivez eo bet [[Goethe]], [[August Wilhelm Schlegel]] (1767-1875) hag e vreur [[Friedrich Schlegel]] (1772-1829), [[Johann Gottlieb Fichte]] (1762-1814), [[Friedrich Wilhelm Joseph Schelling]] (1775-1854) ha [[Novalis]] (1772-1801) o chom.<br> En e dresadennoù kentañ e weler dodennoù a gaver en-dro en e oberenn : traezhennoù meinek, plaenennoù ha lanneier, menezioù difin ha gwez o sevel war-du an oabl.<br> E [[1807]] e krogas da eoullivañ. Heverk eo e zoare er ''Groaz war ar menez'' ([[1808]], Staatliche Kunstsammlungen, Dresden). Pellaat a reas diouzh an arouezierezh [[relijiel]] ordinal evit livañ ar maezioù ; ar [[Krist|C'hrist]] war ar groaz a weler eus diadreñv, an heol o vont da guzh a-drek ar menezioù. ==Livadurioù== ;[[Bloavezhioù 1790]] <gallery mode="packed" heights="150px"> Caspar David Friedrich 044.jpg|''Lestr e Meurvor Arktika'' (1798) </gallery> ;[[Bloavezhioù 1800]] <gallery mode="packed" heights="150px"> Caspar David Friedrich - Blick auf Arkona mit aufgehendem Mond.jpg|''Sell war Arkona gant sav-loar'' (1805-06) Caspar David Friedrich 065.jpg|''Tal kornôg dismantroù Eldina'' (1806) Caspar David Friedrich - Meeresstrand mit Fischer (ca.1807).jpg|''Aod gant pesketaer'', (~1807) Caspar David Friedrich - Der Sommer (Landschaft mit Liebespaar).jpg|''An Hañv'' (1807) Caspar David Friedrich 047.jpg|''Krugell-vein ern erc'h'' (1807) Caspar David Friedrich - Meeresstrand im Nebel.jpg|''Traezhenn el latar'' (1807) Caspar David Friedrich 057.jpg|''Traoñienn an Elbe'' (1807) Caspar_David_Friedrich_-_Das_Kreuz_im_Gebirge.jpg|''Ar groaz er menezioù'' (1807-08) Caspar David Friedrich 046 (Monk in the Snow).jpg|''Manac'h en erc'h'' (1807-08) Caspar David Friedrich 033.jpg|''Brumenn veure er menezioù'' (1808) Friedrich, Caspar David - Böhmische Landschaft mit dem Milleschauer.jpg|''Menez Milešovka e Bohemia'' (1808) Caspar David Friedrich 029.jpg|''Ar manac'h en aod'' (1808-09) Caspar David Friedrich 020.jpg|''Gwareg-ar-glav war ar menez'' (1809-10) Caspar David Friedrich 027.jpg|''Gweledva gant kanevedenn'' (~1810) Caspar David Friedrich 002.jpg|''Abati en dervenneg'' (1810) </gallery> ;[[Bloavezhioù 1810]] <gallery mode="packed" heights="150px"> Caspar David Friedrich 049.jpg|''Bered erc'hek ur manati'' (bloavezhioù 1810) Caspar David Friedrich - Winterlandschaft mit Kirche (Dortmund).jpg|''Iliz er goañv'' (1811) Caspar David Friedrich - Felspartie im Harz.jpg|''Reier e Menez Harz'' (1811) Caspar David Friedrich 021.jpg|''Bezioù an Harozed kozh'' (1812) Caspar David Friedrich 025.jpg|''Kroaz hag ilz-veur er menez'' (1812) Caspar David Friedrich 068.jpg|''An hemolc'her er goadeg'' (1814) Caspar David Friedrich - Kreuz an der Ostsee (Schloss Carlottenburg, Neuer Pavillon).jpg|''Ar groaz e-kichen ar Mor Baltek'' (~1815) Caspar David Friedrich - Segelschiff.jpg|''Lestr-dre-lien'' (~1815) Caspar David Friedrich 036.jpg|''Neubrandenburg er vrumenn veure'' (1816-17) Caspar David Friedrich - Wanderer above the sea of fog.jpg|''Beajer a-us ar morad koumoul'' (~1817) Caspar David Friedrich 064.jpg|''Greifswald el loargann'' (1817) Caspar David Friedrich - Frau vor untergehender Sonne.jpg|''Maouez dirak ar c'huzh-heol'' (~1818) Caspar David Friedrich 069.jpg|''Gwelva e Greifswald'' (1818) Caspar David Friedrich 004.jpg|''War ar vag-dre-lien'' (munud, 1818) Caspar David Friedrich's Chalk Cliffs on Rügen.jpg|''Torosadoù Rügen'' (1818-19) Caspar David Friedrich 034.jpg|''Ar c'hoarezed war ar pondalez'' (1818-20) Caspar David Friedrich - Nebelschwaden (Hamburger Kunsthalle).jpg|''Brumenn'' (1818-20) Friedrich, Caspar David - Der Greifswalder Hafen.jpg|''Listri e porzh Greifswald'' (1818-20) Caspar David Friedrich - Mann und Frau in Betrachtung des Mondes - Alte Nationalgalerie Berlin.jpg|''Gwaz ha maouez oc'h arvestiñ al loar'' (1818-24) Caspar David Friedrich 045.jpg|''Daou waz oc'h arvestiñ al loar'' (1819-20) Friedrich, Caspar David - Ziehende Wolken - ca.1820 - Hamburger Kunsthalle.jpg|''Koumoul o nijal'' (~1820) Caspar David Friedrich - Hünengrab im Herbst (ca.1820).jpg|''Taol-vaen en diskaramzer'' (~1820) Caspar David Friedrich 008.jpg|''Serr-noz'' (1820-21) </gallery> ;[[Bloavezhioù 1820]] <gallery mode="packed" heights="150px"> Caspar David Friedrich - Tageszeitenzyklus, Der Morgen (1821-22).jpg|''Beure'' (bloavezhioù 1820) Caspar-David Friedrich Moon rising over Sea.jpg|''Sav-loar war ar mor'' (~1821) Caspar David Friedrich 066.jpg|''Bez Kügelgen'' (1821-22) Caspar David Friedrich 043.jpg|''Pradoù e-kichen Greifswald'' (1821-22) Caspar David Friedrich 056.jpg|''Gwezenn ar brini'' (~1822) Caspar David Friedrich 014.jpg|''Ar vezenn digenvez'' (1822) Caspar David Friedrich 018.jpg|''Maouez ouzh ar prenestr'' (1822) Caspar David Friedrich - Mondaufgang am Meer - Google Art Project.jpg|''Sav-loar war ar mor sioul'' (1822) Caspar David Friedrich - Felsenlandschaft im Elbsandsteingebirge (1822-23).jpg|''Gweledva roc'hek e menezioù krag an Elbe'' (1822-23) Caspar David Friedrich - Das Eismeer - Hamburger Kunsthalle - 02.jpg|''Ar mor skornet'' (1823-24) Caspar David Friedrich 001.jpg|''Abardaez'' (1824) Carl Julius von Leypold - Bäume im Mondschein.jpg|''Gwez el loargann'' (1824) Caspar David Friedrich 012.jpg|''Ar Watzmann'' (1824-25) Caspar David Friedrich 051.jpg|''Dismantroù manati Eldena'' (1825) Entrée de cimetière (1825) - Caspar David Friedrich (Galerie Neue Meister, Dresden).jpg|''Kloued ar vered'' (1825) Caspar David Friedrich - Graveyard under Snow - Museum der bildenden Künste.jpg|''Bered erc'hek'' (1826) Caspar David Friedrich - Verschneite Hütte.jpg|''Tiig erc'hek'' (~1827) Caspar David Friedrich - Gebüsch im Schnee.jpg|''Bodennoù en erc'h'' (1827-28) Caspar David Friedrich - Schiffe im Hafen am Abend.jpg|''Bigi er porzh da serr-noz'' (~1828) Caspar David Friedrich 074.jpg|''Pruñs erc'hek'' (~1828) Caspar David Friedrich 022.jpg|''Templ Yaou en Agrigento'' (1828-30) </gallery> ;[[Bloavezhioù 1830]] <gallery mode="packed" heights="150px"> Caspar David Friedrich 017.jpg|''Pleg-mor Greifswald'' (1830-34) Friedrich, Caspar David - Riesengebirge - Nationalgalerie Berlin.jpg |''Riesengebirge a-raok sav-heol'' (1830-35) Caspar David Friedrich - The Grosse Gehege near Dresden - Google Art Project.jpg|''Ar mirva bras'' (~1832) Caspar David Friedrich 013.jpg|''Pazennoù ar vuhez'' (~1834) Caspar David Friedrich 011.jpg|''Dismantroù manati Oybin (An hunvreer)'' (~1835) Caspar David Friedrich 016.jpg|''Eñvorenn e torosad Riesengebirge'' (~1835) Caspar David Friedrich 072.jpg|''Gweledva gant ar Rosenberg e Suis bohemian'' (~1835) Caspar David Friedrich 039.jpg|''Sav-heol e Neubrandenburg'' (~1835) Caspar David Friedrich - Wald im Spätherbst.jpg|''Koadeg e dibenn an diskaramzer'' (1835) Caspar David Friedrich - Riesengebirgslandschaft (1835).jpg|''Torosad Riesengebirge'' (1835) Caspar David Friedrich - Küste bei Mondschein.jpg|''Aod el loargann'' (1835-36) </gallery> {{DEFAULTSORT:Friedrich, Caspar David}} [[Rummad:Livourien alaman an XIXvet kantved]] [[Rummad:Ganedigezhioù 1774]] [[Rummad:Marvioù 1840]] ozab6d8yl1sae9ab06acgtl1uhq46up 2119710 2119707 2024-11-20T08:54:50Z Fanchigo 14086 /* E Dresden */ 2119710 wikitext text/x-wiki [[Restr:Caspar David Friedrich.jpg|thumb|Emboltred, war-dro 1810]] '''Caspar David Friedrich''' ([[Greifswald]], [[Pomerania|Pomerania svedat]], [[5 a viz Gwengolo]] [[1774]] - [[Dresden]], [[7 a viz Mae]] [[1840]]), a oa unan eus arzourien [[Romantelezh|romantel]] bennañ [[Alamagn]] en {{XIXvet kantved}}. == Buhez == Ganet e voe Caspar David Friedrich d'ar 5 a viz Gwengolo 1774 e Greifswald. Merket e voe e spered gant marv kerent tost etre [[1781]] ha [[1791]] : da seizh vloaz, e 1781, e kollas e vamm hag e c'hoar Elisabeth ; e [[1787]] en em veuzas e vreur Johann Christoffer er [[Mor Baltek]] hag e 1791 e varvas e c'hoar Maria. Kement-se a levezonas e arz ma weler div zodenn : ar marv hag an natur.<br> Adal [[1794]] e krogas da dresañ hag e-pad pevar bloaz e studias en Akademiezh Roueel arzoù-kaer [[Danmark]] e [[Kopenhagen]] dindan kelennerezh al livourien [[Jens Juel]] (1745-1802) ha [[Nicolai Abildgaard]] (1743-1809). ===E Dresden=== E [[1798]] ez eas d'en em staliañ e Dresden, kêr-benn [[Sachsen]], hag eno e voe ezel eus ur c'helc'h arzourien ha skrivagnerien levezonet gant ar [[romantelezh]]. Eno edo [[Ludwig Tieck]] (1773-1853) o chom, hag eno ivez e oa bet [[Goethe]], [[August Wilhelm Schlegel]] (1767-1875) hag e vreur [[Friedrich Schlegel]] (1772-1829), [[Johann Gottlieb Fichte]] (1762-1814), [[Friedrich Wilhelm Joseph Schelling]] (1775-1854) ha [[Novalis]] (1772-1801) o chom.<br> En e dresadennoù kentañ e weler dodennoù a gaver en-dro en e oberenn : traezhennoù meinek, plaenennoù ha lanneier, menezioù difin ha gwez o sevel war-du an oabl.<br> E [[1807]] e krogas da eoullivañ. Heverk eo e zoare er ''Groaz war ar menez'' ([[1808]], Staatliche Kunstsammlungen, Dresden). Pellaat a reas diouzh an arouezierezh [[relijiel]] ordinal evit livañ ar maezioù ; ar [[Krist|C'hrist]] war ar groaz a weler eus diadreñv, an heol o vont da guzh a-drek ar menezioù. ==Livadurioù== ;[[Bloavezhioù 1790]] <gallery mode="packed" heights="150px"> Caspar David Friedrich 044.jpg|''Lestr e Meurvor Arktika'' (1798) </gallery> ;[[Bloavezhioù 1800]] <gallery mode="packed" heights="150px"> Caspar David Friedrich - Blick auf Arkona mit aufgehendem Mond.jpg|''Sell war Arkona gant sav-loar'' (1805-06) Caspar David Friedrich 065.jpg|''Tal kornôg dismantroù Eldina'' (1806) Caspar David Friedrich - Meeresstrand mit Fischer (ca.1807).jpg|''Aod gant pesketaer'', (~1807) Caspar David Friedrich - Der Sommer (Landschaft mit Liebespaar).jpg|''An Hañv'' (1807) Caspar David Friedrich 047.jpg|''Krugell-vein ern erc'h'' (1807) Caspar David Friedrich - Meeresstrand im Nebel.jpg|''Traezhenn el latar'' (1807) Caspar David Friedrich 057.jpg|''Traoñienn an Elbe'' (1807) Caspar_David_Friedrich_-_Das_Kreuz_im_Gebirge.jpg|''Ar groaz er menezioù'' (1807-08) Caspar David Friedrich 046 (Monk in the Snow).jpg|''Manac'h en erc'h'' (1807-08) Caspar David Friedrich 033.jpg|''Brumenn veure er menezioù'' (1808) Friedrich, Caspar David - Böhmische Landschaft mit dem Milleschauer.jpg|''Menez Milešovka e Bohemia'' (1808) Caspar David Friedrich 029.jpg|''Ar manac'h en aod'' (1808-09) Caspar David Friedrich 020.jpg|''Gwareg-ar-glav war ar menez'' (1809-10) Caspar David Friedrich 027.jpg|''Gweledva gant kanevedenn'' (~1810) Caspar David Friedrich 002.jpg|''Abati en dervenneg'' (1810) </gallery> ;[[Bloavezhioù 1810]] <gallery mode="packed" heights="150px"> Caspar David Friedrich 049.jpg|''Bered erc'hek ur manati'' (bloavezhioù 1810) Caspar David Friedrich - Winterlandschaft mit Kirche (Dortmund).jpg|''Iliz er goañv'' (1811) Caspar David Friedrich - Felspartie im Harz.jpg|''Reier e Menez Harz'' (1811) Caspar David Friedrich 021.jpg|''Bezioù an Harozed kozh'' (1812) Caspar David Friedrich 025.jpg|''Kroaz hag ilz-veur er menez'' (1812) Caspar David Friedrich 068.jpg|''An hemolc'her er goadeg'' (1814) Caspar David Friedrich - Kreuz an der Ostsee (Schloss Carlottenburg, Neuer Pavillon).jpg|''Ar groaz e-kichen ar Mor Baltek'' (~1815) Caspar David Friedrich - Segelschiff.jpg|''Lestr-dre-lien'' (~1815) Caspar David Friedrich 036.jpg|''Neubrandenburg er vrumenn veure'' (1816-17) Caspar David Friedrich - Wanderer above the sea of fog.jpg|''Beajer a-us ar morad koumoul'' (~1817) Caspar David Friedrich 064.jpg|''Greifswald el loargann'' (1817) Caspar David Friedrich - Frau vor untergehender Sonne.jpg|''Maouez dirak ar c'huzh-heol'' (~1818) Caspar David Friedrich 069.jpg|''Gwelva e Greifswald'' (1818) Caspar David Friedrich 004.jpg|''War ar vag-dre-lien'' (munud, 1818) Caspar David Friedrich's Chalk Cliffs on Rügen.jpg|''Torosadoù Rügen'' (1818-19) Caspar David Friedrich 034.jpg|''Ar c'hoarezed war ar pondalez'' (1818-20) Caspar David Friedrich - Nebelschwaden (Hamburger Kunsthalle).jpg|''Brumenn'' (1818-20) Friedrich, Caspar David - Der Greifswalder Hafen.jpg|''Listri e porzh Greifswald'' (1818-20) Caspar David Friedrich - Mann und Frau in Betrachtung des Mondes - Alte Nationalgalerie Berlin.jpg|''Gwaz ha maouez oc'h arvestiñ al loar'' (1818-24) Caspar David Friedrich 045.jpg|''Daou waz oc'h arvestiñ al loar'' (1819-20) Friedrich, Caspar David - Ziehende Wolken - ca.1820 - Hamburger Kunsthalle.jpg|''Koumoul o nijal'' (~1820) Caspar David Friedrich - Hünengrab im Herbst (ca.1820).jpg|''Taol-vaen en diskaramzer'' (~1820) Caspar David Friedrich 008.jpg|''Serr-noz'' (1820-21) </gallery> ;[[Bloavezhioù 1820]] <gallery mode="packed" heights="150px"> Caspar David Friedrich - Tageszeitenzyklus, Der Morgen (1821-22).jpg|''Beure'' (bloavezhioù 1820) Caspar-David Friedrich Moon rising over Sea.jpg|''Sav-loar war ar mor'' (~1821) Caspar David Friedrich 066.jpg|''Bez Kügelgen'' (1821-22) Caspar David Friedrich 043.jpg|''Pradoù e-kichen Greifswald'' (1821-22) Caspar David Friedrich 056.jpg|''Gwezenn ar brini'' (~1822) Caspar David Friedrich 014.jpg|''Ar vezenn digenvez'' (1822) Caspar David Friedrich 018.jpg|''Maouez ouzh ar prenestr'' (1822) Caspar David Friedrich - Mondaufgang am Meer - Google Art Project.jpg|''Sav-loar war ar mor sioul'' (1822) Caspar David Friedrich - Felsenlandschaft im Elbsandsteingebirge (1822-23).jpg|''Gweledva roc'hek e menezioù krag an Elbe'' (1822-23) Caspar David Friedrich - Das Eismeer - Hamburger Kunsthalle - 02.jpg|''Ar mor skornet'' (1823-24) Caspar David Friedrich 001.jpg|''Abardaez'' (1824) Carl Julius von Leypold - Bäume im Mondschein.jpg|''Gwez el loargann'' (1824) Caspar David Friedrich 012.jpg|''Ar Watzmann'' (1824-25) Caspar David Friedrich 051.jpg|''Dismantroù manati Eldena'' (1825) Entrée de cimetière (1825) - Caspar David Friedrich (Galerie Neue Meister, Dresden).jpg|''Kloued ar vered'' (1825) Caspar David Friedrich - Graveyard under Snow - Museum der bildenden Künste.jpg|''Bered erc'hek'' (1826) Caspar David Friedrich - Verschneite Hütte.jpg|''Tiig erc'hek'' (~1827) Caspar David Friedrich - Gebüsch im Schnee.jpg|''Bodennoù en erc'h'' (1827-28) Caspar David Friedrich - Schiffe im Hafen am Abend.jpg|''Bigi er porzh da serr-noz'' (~1828) Caspar David Friedrich 074.jpg|''Pruñs erc'hek'' (~1828) Caspar David Friedrich 022.jpg|''Templ Yaou en Agrigento'' (1828-30) </gallery> ;[[Bloavezhioù 1830]] <gallery mode="packed" heights="150px"> Caspar David Friedrich 017.jpg|''Pleg-mor Greifswald'' (1830-34) Friedrich, Caspar David - Riesengebirge - Nationalgalerie Berlin.jpg |''Riesengebirge a-raok sav-heol'' (1830-35) Caspar David Friedrich - The Grosse Gehege near Dresden - Google Art Project.jpg|''Ar mirva bras'' (~1832) Caspar David Friedrich 013.jpg|''Pazennoù ar vuhez'' (~1834) Caspar David Friedrich 011.jpg|''Dismantroù manati Oybin (An hunvreer)'' (~1835) Caspar David Friedrich 016.jpg|''Eñvorenn e torosad Riesengebirge'' (~1835) Caspar David Friedrich 072.jpg|''Gweledva gant ar Rosenberg e Suis bohemian'' (~1835) Caspar David Friedrich 039.jpg|''Sav-heol e Neubrandenburg'' (~1835) Caspar David Friedrich - Wald im Spätherbst.jpg|''Koadeg e dibenn an diskaramzer'' (1835) Caspar David Friedrich - Riesengebirgslandschaft (1835).jpg|''Torosad Riesengebirge'' (1835) Caspar David Friedrich - Küste bei Mondschein.jpg|''Aod el loargann'' (1835-36) </gallery> {{DEFAULTSORT:Friedrich, Caspar David}} [[Rummad:Livourien alaman an XIXvet kantved]] [[Rummad:Ganedigezhioù 1774]] [[Rummad:Marvioù 1840]] tbn7wpjil4qa9wc7tefj2kcqqhn4bat 0 53696 2119665 2069520 2024-11-19T15:49:27Z Llydawr 145 2119665 wikitext text/x-wiki {{databox}} [[Restr:Arcimboldo Otoño.jpg|thumb|''An diskar-amzer''<br>[[Giuseppe Arcimboldo]],[[1573]]]] '''Diskar-amzer''', '''dibenn-eost''', '''dibenn-hañv''', '''dilost-hañv''' pe '''skub-delioù''' eo an anv a vez roet d'ar [[rannvloaz|c'houlz-bloaz]] a zo etre an [[hañv]] hag ar [[goañv]]. Koulzad an [[aval]]où hag ar [[sistr]] eo an diskar-amzer e [[Breizh]]. Koulz ar [[mendemoù]] hag ar [[gwin]] nevez e broioù ar [[gwin]] hag e kreisteiz Breizh, er c'hreisteiz d'al [[Liger]]. <div style="margin-top:20px;">[[Restr:Fagus sylvatica JPG2a.jpg|thumb|upright=2|center|Ur [[bali|vali]] en diskar-amzer]]</div> {{Wikeriadur}} [[Rummad:Rannvloazioù]] cwz2or5ba5k9tbupjv74cg2sl2wu20o 0 56068 2119713 2020371 2024-11-20T09:57:37Z Llydawr 145 2119713 wikitext text/x-wiki [[Skeudenn:CymruLlwythi.PNG|right|thumb|300px|Ar pobloù brezhon er vro a deuio da vezañ Kembre, a-raok aloubadeg ar Romaned. Martezeüs a-walc'h eo an harzoù lakaet amañ etre ar pobloù.]] [[Skeudenn:Wales.pre-Roman.jpg|thumb|250px|right|Kartenn all, gant amezeien ar bobl Cornovii]] An '''Ordovices''' a oa ur bobl vrezhon en [[Enez Vreizh]] a-raok an aloubadeg roman, er vro a vo anvet [[Kembre]]. Amezeien e oant d'ar [[Silures]] er c'hreisteiz ha d'an [[Deceangli]] er biz, ha marteze d'ar g-[[Cornovii]]. Saverien-chatal e oant, ha saverien kreñvlec'hioù war an tuchennoù. == O anv == Krediñ a reer kavout en o anv ar gerioù 'ordo-wik-', ha neuze ar ger iwerzhonek 'Ord', ar ger kembraek 'Gordd' (gant ur G- ouzhpennet), kar d'ar ger brezhonek [[horzh]]. Da neuze e vijent marteze ''pobl an horzh''. Chom a ra anv ar bobl en anv-lec'h ''[[Dinorwig]]'', e Gwynedd. == Istor == N'eus ket kalz evelto en [[Enez Vreizh]] a zalc'has penn ouzh ar Romaned. Kaset e voe ar stourm gant [[Caratacos]], a oa harluet en o bro goude ma oa bet trec'het en [[emgann ar Medway]] e 43. Dont a reas Caratacos da vout rener an Ordovices ha hini o amezeien Silures, ha brasañ enebour ar Romaned en amzer-se, er bloavezhioù 50. Goude [[Emgann Caer Caradoc]], e voe trec'het Caratacos gant [[Publius Ostorius Scapula]], hag echu e voe d'an Ordovices gourdrouz Roma, e-pad ur pennad. Er bloavezhioù 70 koulskoude en em savas an Ordovices a-enep ar Romaned, ha distrujañ a rejont ur rejimant roman war varc'h. Euzhus e voe ar c'hastiz, hag hervez [[Tacitus]] e voe lazhadeget ar bobl gant arme roman [[Gnaeus Julius Agricola|Agricola]], tad-kaer an istorour, e [[77]]/78.. <!-- marteze peogwir e voent lazhadeget. No other mention of the tribe appears in the historical records, but in view of the terrain of the area occupied by the Ordovices it is questionable whether Agricola could have wiped out the entire population. The name of this tribe appears to be preserved in the place name ("Fort of the Ordovices") in North Wales. The [[Ordovician]] [[geologic period]] was first described by [[Charles Lapworth]] in 1879 based on rocks located in the original lands of the Ordovices and was named after them. --> === Pennad kar === * [[Brezhoned]] == Liammoù diavaez == * [https://web.archive.org/web/20150918015105/http://www.roman-britain.org/tribes/ordovices.htm Ordovices] e-barzh [https://web.archive.org/web/20150918015105/http://www.roman-britain.org/tribes/ordovices.htm Roman-Britain.org] * [https://web.archive.org/web/20051108043607/http://romans-in-britain.org.uk/clb_tribe_ordovices.htm Ordovices] e-barzh [http://www.romans-in-britain.org.uk/ Romans in Britain] {{Pobloù brezhon Kembre‎}} {{Kelted kozh}} {{Pobloù Enez Vreizh}} [[Rummad:Pobloù brezhon]] ajyrz15xtg0qo294oy6lm46lvwdv5qe 14 81033 2119690 1036987 2024-11-19T20:17:26Z Llydawr 145 2119690 wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Environmentalists}} [[Rummad:Ekologiezh]] [[Rummad:Tud hervez o obererezh]] tjmowiuug4v4hf958wlz2wrpp521jr0 0 83814 2119649 2119634 2024-11-19T13:32:42Z 2A01:CB08:8760:C700:E1A2:334F:452E:70EA levrlennadur 2119649 wikitext text/x-wiki [[File:Knights hospitaller.JPG|thumb|upright 1.15|Ar Mestr Meur gant e genvarc'heien bennañ e penn kentañ ar XIV{{vet}} kantved]] [[File:Castle at Rhodes.jpg|thumb|upright 1.15|Kastell an Herberc'hourien war Enez Rodez]] {{commonscat|Knights Hospitaller}} '''Urzh Herberc'hourien Sant-Yann Jeruzalem, [[Enez Rodos|Rodez]] ha [[Malta]]''' eo anv klok an urzh [[katolik]] a vez graet ''Urzh Sant Yann Jeruzalem'' anezhañ peurvuiañ. Anavezet eo ivez dindan an anvioù ''Urzh an Herberc'hourien'', ''Urzh an Ospital'', ha dindan e anv [[latin]] ''Ordo Hospitalis sancti Johannis Ierosolimitani''. Ken kozh hag an {{XIvet kantved}} e vefe pa oa aet marc'hadourien kêr [[Amalfi]] en [[Italia]] d'en em staliañ e [[Jeruzalem]]. Tier-herberc'h hag ospitalioù a savas en [[Douar Santel]] evit degemer pirc'hirined klañv. Met evel Menec'h Ruz [[Urzh an Templ]] e teuas an Herberc'hourien da vezañ soudarded kerkoulz ha menec'h, evit difenn ar glañvourien en ospitalioù er penn-kentañ met evit en em gannañ a-enep ar [[Sarakened]]<ref>Eus an [[henc'hresianeg]] Σαρακηνοί ''Sarakēno'', "Ar re a vev dindan teltennoù", a zo ''Sarraceni'' (distaget ''Sarakeni'') e [[latin]].</ref> da c'houde. Goude bezañ bet skarzhet diouzh an Douar Santel ec'h eas an Urzh d'en em staliañ e [[Kiprenez]] a-raok aloubiñ [[Enez Rodez]]. O roud o deus lezet un tamm e pep lec'h en [[Europa (kevandir)|Europa]] dre sevel klañvdioù evit ar birc'hirined. E Breizh e kaver meur a hini evel hini [[Chapel Sant-Yann (Plougastell)|Sant Yann]] e [[Plougastell-Daoulaz]]. Galloudus e teuas an Urzh da vezañ er [[Mor Kreizdouarel]] o terc'hel da vrezeliñ a-enep ar Sarakened. Pa voe skarzhet gant an [[Impalaeriezh otoman]] e kavas bod en Enez Malta, a voe roet dezho gant an impalaer [[Karl V, impalaer santel|Charlez V]]. Ur galloud a-bouez e teuas da vezañ e kreiz ar Mor Kreizdouarel, ha mestr e chomas an Urzh war an enez betek ma voe skarzhet o Mestr-Meur gant [[Napoleon Iañ|Napoleon {{Iañ}}]] en anv ar [[Kentañ Republik c'hall|Republik c'hall]]. Gwarezet e voe an Urzh neuze gant an [[Impalaeriezh Rusia|tsar]] [[Paol Iañ (Rusia)|Paol I{{añ}}]] [[Rusia]]. Goude ur prantad diskar e voe renevezet an Urzh dindan an anv [[Urzh Malta]]. Dont a reas da vezañ un aozadur denegour oberiant-tre, dilezet gantañ an armoù hag o lakaat nebeutoc'h a bouez war ar relijion. == Roll marc'hegerien vreton Rodez <ref>Pol Potier de Courcy. ''Nobiliaire et armorial de Bretagne''. IV, p. 130.</ref> == {| class="wikitable" |- |1187 |[[Restr:De la Landelle.jpg|80px]] |Guillaume de la Landelle |''En argant e deir moualc'henn en sabel.'' |- |1318 | |Jean de Boncourt, komandour [[Naoned]] |Meneg ebet. |- |1420 | |Yves Fournier, gouarnour [[Pont-Melvez|Pontmelven]]<ref name="Anv">Evit ''Pontmelven'' ha ''Palakred'', ret eo lenn : [[Pont-Melvez]].</ref>. |C'hwec'h familh gant an anv-se. |- |1433 | |Guillaume de la Roche, komandour [[Karantoer]]. |Pevarzek familh gant an anv-se. |- |1438 |[[Restr:Le Maistre de Boisvert.jpg|80px]] |Robert le Maistre |''En glazur e leon en argant, hebiaet gant daou gleze ivez en argant, dornellek en aour, begoù ouzh kab.'' |- |1440 |[[Restr:De Domaigne.jpg|80px]] |Guy de Domaigné, komandour [[Gwerc'h-Breizh]], marvet e 1452. |''En argant e gebrenn en sabel, heuliet gant teir zorzhell en gul.'' |- |1443 |[[Restr:Du Dresnay.png|80px]] |Perrot du Dresnay, gouarnour Sant-Yann-Balaznant e [[Plouvien]]. |''En argant e groaz eoriek en sabel, heuliet gant teir c'hregilhenn en gul.'' |- |1451 | |François du Bois, komandour an Templ [[Klison]] |Meneg ebet. |- |1451 |[[Restr:De Boiséon * Bois-Eon.jpg|80px]] |Alain de Boiseon, komandour [[ar Fouilhez]], [[Pont-Melvez|Palakred]]<ref name="Anv" />, Pontmelven, Santez-Katel ha Sant-Yann-Naoned. |''En glazur e gebrenn en argant heuliet gant tri fenn leonparzh en aour.'' |- |1463 |[[Restr:Keramborgne-d.jpg|80px]] |Pierre de Keramborgne, komandour ar Fouilhez ha Palakred, parrez Sant-Laorañs. |''En gul e helm war dreuz en aour, heuliet gant teir c'hregilhenn en argant.'' |- |1467 |[[Restr:Appelvoisin-d.jpg|80px]] |Guillaume Appelvoisin |''En gul e glouedenn en aour.'' |- |1470 |[[Restr:Bardoul du Plessis.jpg|80px]] |Jacques Bardoul, unan eus difennerien Enez Rodez e 1480. |''En aour e dreustell heuliet gant div c'houdreustell, unan ouzh kab, eben ouzh beg, an holl en glazur.'' |- |1475 |[[Restr:De Pantin de la Hamelinière.jpg|80px]] |Hardy Pantin, aotrou La Hamelinière, bet lazhet e-kerzh seziz Enez Rodez e 1480. |''En argant e groaz en sabel, ur rodig-kentr en gul ouzh pep konk.'' |- |1480 | |Pierre de Noves, komandour ar Fouilhez ha Pontmelven, difenner Enez Rodez. |Meneg ebet. |- |1480 |[[Restr:Milon-de-Beaumanoir.gif|80px]] |Yves Milon, komandour [[Amboise]], difenner Enez Rodez. |''En glazur e dri fenn levran troc'het en argant gwakoliet en gul.'' |- |1480 |[[Restr:Chapperon.jpg|80px]] |Charles Chapperon, difenner Enez Rodez. |''En argant e dri fenngab en gul.'' |- |1486 |[[Restr:Chasteigner-de-la-Chataigneraie.gif|80px]] |Pierre Chasteignier, komandour ar Fouilhez ha Palakred. |''En aour e leonparzh geotet.'' |- |1500 |[[Restr:Kerbouric-d.jpg|80px]] |François de  Kerbouric, komandour [[Melined]], marvet e 1518. |''En argant e lammell en gul heuliet gant peder fempdiliaouenn ivez en gul.'' |- |1510 |[[Restr:De Langueouëz.jpg|80px]] |Tristan de Langueouëz, komandour Ar Spered-Santel [[an Alre]]. |''Treustellet ha kommek etre aour ha glazur ; e gab en gul.'' |- |1510 |[[Restr:Keralio2-d.jpg|80px]] |Guillaume de Keralio, bet lazhet e-kerzh seziz Enez Rodez e 1522. |''En aour e leonparzh en sabel.'' |- |1512 | |Rolland de Kermellec |Meneg ebet. |- |1512 |[[Restr:De Cahideuc.gif|80px]] |Jean de Cahideuc, unan eus difennourien Enez Rodez e 1521, komandour ar Gwerc'h ha Templ Klison e 1539. |''En gul e dri fenn leonparzh en aour teodet en gul.'' |- |1513 | |Raoul de Veronne, komandour Pontmelven. |Meneg ebet |- |1515 |[[Restr:De Fontlebon.jpg|80px]] |Jacques de Fontlebon, unan eus difennourien Enez Rodez e 1522. |''En argant e deir erezig en sabel.'' |- |1520 |[[Restr:De la Boucherie.gif|80px]] |Mathurin de la Boucherie, komandour Aretin. |''En glazur e garv tremenant en aour, gwakoliet en erminoù.'' |} == Roll marc'hegerien vreton Malta == {| class="wikitable" |- |1523 |[[Restr:De Kerleau.gif|80px]] |Philippe de Kerléau, komandour [[Gwerc'h-Breizh]]. |''En glazur e garv en aour.'' |- |1523 |[[Restr:Appelvoisin-d.jpg|80px]] |Jacques Appelvoisin |''En gul e glouedenn en aour.'' |- |1524 |[[Restr:Aubigné de Landal.gif|80px]] |Pierre d'Aubigné de la Besnardière |''En gul e beder gwerzhidenn en argant treustellet, hag a zo Montsorel, heuliet gant c'hwec'h bezantenn ivez en argant, 3, 3.'' |- |1524 |[[Restr:De Rosmadec.gif|80px]] |Marc de Rosmadec |''En aour e deir eilenn en gul'' |- |1525 |[[Restr:Du Puy-du-Fou.gif|80px]] |Joachim du Puy-du-Faou |''En gul e zeir vailhenn en argant'' |- |1526 |[[Restr:De Tournemine.jpg|80px]] |Jean de Tournemine komandour Ville-Dieu. |''Palefarzhet etre aour ha glazur'' |- |1527 |[[Restr:De la Roche-Andry.jpg|80px]] |Jean de la Roche-Andry komandour Naoned |''Lankellet etre gul hag argant; pep lankell en argant karget gant div c'houdreustell en glazur'' |- |1527 |[[Restr:Aymer.jpg|80px]] |Jacques Aymer komandour Kemper |''En argant e dreustell genframmek a beder pezh etre sabel ha gul'' |- |1528 |[[Restr:De Tournemine.jpg|80px]] |Nikolaz de Tournemine |''Palefarzhet etre aour ha glazur'' |- |1528 |[[Restr:Brehet-de-Rosampoul.gif|80px]] |N (?). Brehet de la Lande. |''En aour e leon en gul kurunet en glazur'' |- |1529 |[[Restr:De la Bouëxière de kerdute 1.gif|80px]] |François de la Bouëxière de Kerduté |''En argant e c'hwec'h ruilhenn en glazur, 3, 2, 1'' |- |1533 |[[Restr:Goulard de Marsays 1.gif|80px]] |Léon Goulard komandour Thévalle (Bro-Vaen) |''En glazur e leon en aour, krabanet, teodet ha kurunet en gul'' |- |1534 |[[Restr:Dessin en attente.jpg|80px]] |N... du Bot |En gortoz. 7 familh gant an anv se |- |1535 |[[Restr:Dessin en attente.jpg|80px]] |Yves Buffeteau komandour Sant-Yann ha Santez-Katell Naoned. |Meneg ebet |} * * 1539 : Gilles de Lescoët de la Moquelaye. * 1543 : Yann a Goedlosket. * 1545 : Michel le Bel de la Tour. * 1550 : Rolland a Gelenneg a Gerjoli • Charles de Savonnières de la Bretesche. * 1555 : Jean Hirel du Hastre. * 1556 : Antoine de la Motte de l'Onglée. * 1560 : Guillaume de la Motte de l'Onglée • Henri Appelvoisin de la Bodinatière. * 1562 : Yves Jourdain de Kerverzic • Jacques du Puy-du-Fou • Raoul Trimorel de la Trimollière. * 1565 : Jean de Beaumanoir du Besso. * 1566 : André Boju de la Mesnolière. * 1567 : N. de la Bessière • Claude d'Aux de Bournay. * 1568 : Rolland de Botloy de Kerguistin. * 1570 : Simon Cheminée du Bois-Benest • Christophe Jousseaume de Couboureau. * 1571 : Louis Appelvoisin • François Appelvoisin. * 1572 : René Goheau de la Brossardière. * 1573 : Simon d'Aubigné de Boismozé, komandour ar Fouilhez. * 1575 : Jean de Talhouët de Keravézou, komandour la Villedieu, e Poatev • Corentin du Plessis de l'Abbaye-Jarn • Sidrac de Coutances, du Boisdais • Louis de Coutances de Baillou. * 1577 : René de Liniers d'Amaillou • Claude de Liniers de la Bourdelière • François de Kerbouric de la Boissière. * 1580 : Pierre de Montigny • Jean de France. * 1581 :  Maurice de Lesmeleuc de la Salle • François de Lesmeleuc. * 1584 : Jean du Cambout de Valleron. * 1585 : Charles Prézéau de Loiselinière. * 1591 : René de Saint-Offange, komandour ar Palacret ha Pontmelven. * 1594 : Claude de Montaigu de Boisdavid, komandour La Guerche ; marvet e 1608. * 1595 : Lancelot-Pierre Baudouin du Plessis. * 1597 : Charles d'Andigné • Georges Chenu du Bas-Plessis • Jean d'Andigné. * 1598 : Amable Suyrot des Champs. * 1599 : René de la Jaille. * 1601 : Charles Chenu du Bas-Plessis. * 1603 : François le Bascle du Pin. * 1605 : Jacques Chenu du Belloy. * 1606 : Gilles Peschard de la Bothelleraye. * 1608 : François de Talhouët de Boisorhand, komandour Saint-Jean-en-l'Isle, e-kichen Corbeil, e 1637 • François Budes du Tertre-Jouan, adalek se komandour Mauleon. * 1610 : René le Vexel du Tertre • René de Savonnières de la Bretesche • Damien de Savonnières de la Bretesche. * 1611 : François de Boisbaudry de Trans • Gaspard de la Béraudière de l'Isle-Jourdain. * 1612 : Paul Cheminée de la Mesnardière • François du Breil de Rays. * 1615 : Hercule Conigan de Canges • Jacques de Jalesne, adalek se komandour ar Fouilhez, Kemper ha Palakred. * 1618 : Olivier Rudes du Tertre-Jouan. * 1622 : N. de Pestivien de Goasvennou • René de Sévigné d'Olivet. * 1624 : François Binet de Montifroy. * 1625 : Guy d'Aloigny de Boismorand, komandour ar Fouilhez. * 1626 : Jacques de la Belinaye • Pierre de Sécillon du Cosquer • Louis Charbonneau de l'Échasserie. * 1629 : Antoine Thomasset de la Boissinière, komandour Thévalle e 1653 • Gaspard Chapperon de Bourgneuf. * 1631 : Jean-Denis-Gabriel Polastron de la Hillière, komandour Croixty, e Sant-Tual e 1666 • Charles Boju de la Mesnolière • Claude Gibot de la Périnière. * 1633 : François de Livenne de Verdille, komandour Sainte-Catherine Naoned e 1676. * 1635 : Guillaume Pinart de Cadaoulas. * 1640 : Charles du Planty de Landreau, komandour Thévalle en 1675 • René de Ménou, komandour la Guerche • Philippe de Montaigu de Boisdavid. * 1644 : Claude de Marboeuf • René Crocelay de la Viollais. * 1645 : Jean-Baptiste de Romilley de la Chesnelaye • Claude de Montigny • Jean Huchet de Kerbiquet. * 1647 : Claude d'Acigné de Grandbois • Louis Charbonneau de la Moricière • Louis Feydeau de Vaugien. * 1648 : Claude de la Bourdonnaye de Bratz. * 1651 : Olivier du Perrier du Ménez • Claude Budes du Tertre-Jouan • René-Pierre de Kersauzon. * 1653 : Regnault Budes du Tertre-Jouan • Pierre de Kerpoisson. * 1654 : Claude le Roux des Aubiers • Marc-Tristan du Perrier du Ménez • Charles Charbonneau de la Ferté-Escuesche, komandour Thévalle • Jean-Baptiste de Sesmaisons, adalek se komandour ha beli • Henry-François de Rougé du Fay. * 1655 : Gabriel de Bruc • Claude Jégou de Kerguinezre. * 1656 : Christophe Jégou de Kervillio • Marc-Hyacinthe de Rosmadec du Plessis-Josso • Philibert de Beaumanoir de Saint-Jean • Charles de Beaumanoir de Saint-Jean. * 1657 : Louis le Gascoing de la Musse • Gabriel Charbonneau de l'Echasserie. * 1659 : Claude de Sesmaisons • François de Lesperonnière de Vritz. * 1660 : Antoine de Bréhant de l'Isle • Louis de Talhouët de Boisorhand. * 1661 : Paul de la Belinaye • Laurent Martel • François de Lesquen de la Villemeneuc • Alain de Lesquen de la Villemeneuc • Charles-César du Cambout de Coislin. * 1662 : Roland Barrin de la Calissonnière • Charles de Saint-Pern du Lattay • Pierre de la Noue • Julien de la Bourdonnaye de Liré. * 1663 : René de l'Aage • François de Rosmadec • Pierre de Sérent • Philippe de Quatrebarbes de la Rongère. * 1664 : René Chrétien de Kerabel • René-Eustache de Lys. * 1665 : Laurent-Bonaventure de Savonnières de la Bretesche. * 1666 : François de la Corbinaye de Bourgon • Gabriel-François de la Bourdonnaye de Liré • Philippe-Emmanuel le Moine de Trévigny • René Chevrier, komandour an Templ, e Karentoer hag an Ospital, e Kesoe. * 1667 : Guy-François du Gourvinec • Pierre du Gourvinec. * 1668 : Philippe Bigot • Pierre-David Gibot de la Périnière, komandour an Templ, e-kichen Klison e 1718 • René-Jean Sauvaget des Clos • Mathurin-Paul de Trécesson. * 1670 : François-Marie de la Corbière de Juvigné • Gilbert de Quatrebarbes de la Rongère • Henri de Béchillon, komandour ar Gwerc'h e 1763. * 1672 : Joseph -Georges Sauvaget des Clos • Dominique du Cambout. * 1674 : Louis de Brilhac, komandour Ballan, e Touren. * 1677 : Luc-René de Marbeuf, komandour an Ospital Añjev • Guillaume du Cambout de Carheil • René de Marbeuf. * 1681 : Gabriel du Chilleau, komandour ar Gwerc'h. * 1686 : Jean-Louis de la Bourdonnaye de Coëtion • Sébastien de Robien. * 1688 : Toussaint de Kerroënt du Mescouëz. * 1689 : Alphonse-Léonard d'Orvaulx. * 1690 : François-Armel de Lannion. * 1691 : Anne-François de la Belinaye. * 1693 : Lancelot de Savonnières de la Bretesche • Gabriel de Bruc • André de Monteclerc, komandour ar Gwerc'h. * 1698 : Anne-Alberet Rousselet de Châteaurenault. * 1700 : Victor-Henry le Roux de la Corbinière, adalek se komandour Santez-Katell Naoned • Alexandre de Romilley • Claude-Sylvestre  Sénéchal de Cardado • Emmanuel de Saint-Pern. * 1702 : Jean-Baptiste de Brilhac • Jean-Baptiste-Pierre-Joseph de Lannion. * 1703 : Charles-Ernest le Bègue. * 1704 : Charles le Meneust du Chastellier • Jean-Baptiste d'Andigné. * 1705 : Jean-René d'Andigné • François de la Rivière. * 1706 : Achille-Charles-Paul de Kerouartz. * 1709 : Charles-François d'Andigné • Charles-Hyacinthe de Bouvens • François-Claude de Penfentenyo. * 1710 : Louis de Talhouët de Séverac • Gabriel de Bouvens. * 1711 : Joseph-Henri Andigné de Mayneuf • René-Anne-Hippolyte de Brilhac • Luc-Joseph de Bruc • Bernardin-Hyppolyte de Marbeuf, adalek se priol meur Champagn. * 1713 : Achille-Louis Ruellan. * 1714 : René de Sesmaisons0 * 1715 : Guy-Hilarion Becdelièvre. * 1716 : Victor Riqueti de Mirabeau. * 1717 : Pierre-Guy Le Bel de la Jallière • Hippolyte-Alexandre de Romilley de la Chesnelaye • Henry-Charles du Cambout de Coislin. * 1718 : René-Antoine du Chaffault de la Sénardière, aet da gomander adalek se • Nicolas Géraldin • Pierre-Joseph Becdelièvre. * 1720 : Jean-Antoine-Charles-Elzéar Riqueti de Mirabeau, adalek se komandour ha beli. * 1721 : Hippolyte-François Sanguin de Livry • Charles-Claude de Monti de Launay. * 1724 : Charles de Monti • Charles-Louis-René de Marbeuf. * 1725 : François-Louis-Auguste de Cumont, a voe komandour ar Gwerc'h e 1750 • Nicolas-Pierre des Nos, komandour Magny e 1769. * 1726 : Camille-Hippolyte-Annibal Farcy de Cuillé. * 1727 : Jean-Louis de la Lande de Calan • 1727 ː Jean-François-Hippolyte Regnon, adalek se komandour Puyravault • Pierre-Henry Regnon de Page • François-Jacques de la Lande de Calan, adalek se komandour Klison ha beli e 1776 • Louis-Georges-Henri le Jumeau des Verrières, adalek se komandour ar Fouilhez; marvet e 1780. * 1729 : François Paris de Soulange, komandour ar Gwerc'h e 1760 • N. de Soulange, komandour Villegast, en Angoumois, e 1760. * 1730 : François de la Rivière de Saint-Quiouët • Claude-Gilbert Talhouët de Sévérac. * 1732 : Marie-Thérèse Géraldin, komandour<ref>Ur gwaz e oa, daoust d'e anv-badez.</ref> e 1783. * 1739 : Louis-Charles-Honoré d'Auray de Saint-Poix, komander Aretin, e Bro-Vaen, e 1782 * 1740 : Anne-Louis-Roger Becdelièvre de Cany • Claude-Rolland le Jumeau de Blou • Emmanuel de Saint-Pern • Auguste-Jacques du Boispéan * 1741 : Alexandre de la Motte-Baracé * 1742 : Alexandre-Claude-Marie Barbier de Lescoët * 1743 : Jean-François de Poulpiquet du Halegoët * 1745 : Ferdinand-Maxime-Mériadec de Rohan de Guémené, adalek se beli. * 1748 : Louis-Jean-Népomucène Camus de Pontcarré • Joseph de Sérent • Louis-François-Georges de Vaucouleurs de Lanjamet, adalek se komander Thévalle e 1787 * 1750 : Charles de Savonnières, beli Morée, e Bro-Vleaz • Marie-Toussaint de Pontual * 1751 : Charles-Toussaint de la Bourdonnais de Montluc, komander ar Gwec'h e 1786 • Julien-Alexis du Chaffault • Charles-David le Peletier de Rosambo • Jean-Baptiste-Manuel de Rohan du Poulduc, komander ar Fouilhez e 1772, mestr-meur e 1775 ; marvet 1800 • Jean-Baptiste-Jérôme de Montigny * 1755 : Louis-Jean-René Chastel de la Rouaudais * 1756 : Jean-Baptiste-Gabriel Freslon de la Freslonnière, beli adalek se * 1757 : Félix-Henry Grimaudet de Rochebouët • Esprit-Louis de la Bourdonnaye • Gabriel-Marie de la Roche de Saint-André • Charles-Louis Chasteigner * 1758 : Jean-Agathe de Poulpiquet du Halegouët • Claude-Hyacinthe de Gouyon du Vaurouault * 1759 : Charles-Anne du Bouêtiez, adalek se komander * 1760 : Victor-Hilarion Botherel de la Bretonnière * 1762 : Louis Charette de la Colinière • Joseph-Marie de la Moussaye * 1763 : Louis-Georges-Maurice de Lantivy * 1764 : Jean-Baptiste Cornulier, adalek se komander e 1774 • Dimanche-Pascal-Philippe du Chilleau * 1765 : Hippolyte Sanguin de Livry * 1767 : François-Gabriel Desson de Douville • Jacques de la Corbière de Vahais • Edouard-Marie-Ferdinand de la Moussaye * 1768 : Amateur-Hippolyte Freslon de la Freslonnière • Alexis-Anne de Kerouartz, komander Thévalle, e Bro-Vaen * 1769 : Paul-Alexandre de Scépeaux • Alexis-Louis-Hugues Freslon de la Freslonnière, adalek se beli e 1781 • Charles-René-François d'Andigné * 1770 : Louis-Camille de Rohan * 1771 : Félix Grimaudet de Rochebouët * 1772 : Auguste-Pierre Prestre de Châteaugiron * 1773 : Nicolas-Charles des Nos • Antoine-Thérèse-Joseph d'Agay • Charles-Augustin du Chaffault * 1774 : Louis-Henri Grignart du Champ-Savoy • Augustin-Joseph de la Roche de Saint-André • Charles-Gabriel de la Roche de Saint-André • Nicolas Whitte • Claude-Edmond-Henri Bullion • Guidon-Jacques Bullion * 1775 : Armand-Aimé-Ange-Michel Goujon de Vaurouault • Pierre-Gilbert du Chaffault • Alexandre-Pierre-Louis-Gabriel de Sesmaisons * 1776 : François Grimaudet de Rochebouët • Jean-Amaury-Perrin de la Courbejollière • Gilbert-Alexis-Aimé de Guerry • Charles-Louis Budes de Guébriant • Louis-François de Charette de la Colinière * 1777 : Charles-Henri de la Roche de Saint-André • François Grimaudet de Rochebouët (evit an eil gwech ?) • Pierre de Cumont • Léonard de Cumont • Gabriel Camus • Claude-François-Louis de Kerouartz • Ambroise-François-Hippolyte le Rebours • Isidore-Agathon Visdelou de la Villethéart * 1778 : François-Emmanuel Denis de Trobriand • Philippe-Charles-Gabriel le Bègue • Jean-Charles Billeheust • Charles-Gabriel Boulleuc • François Charette de la Colinière • Guy-Félicité de Lantivy • Pierre-François-Joseph du Bouëxic de Pinieux * 1779 : Charles-François de Guerry de Beauregard • Marc-Antoine de Liniers • Anne-Gaspard Bonaventure de Béjarry • Charles-François-Jean-Amateur Moisan de la Villeirouët • César-Thomas Chatton des Morandais • Antoine-Marc le Febvre de la Falluère • Sylvestre-Louis Budes de Guébriant • Jean-Marie des Bayeux de Keranével • Louis-Florian-Paul de Kergorlay • Louis-Agathe-Marie de Kergu • Claude-Gabriel-Clément de Sesmaisons • René de Sesmaisons • Marie-René-Patrice Sécillon • Jean-Chrysostôme-Antoine le Rebours • Alex-Jacques-Louis Le Rebours • Auguste de la Forest d'Armaillé • René-François-Georges Dachon de la Billière • Julien-Jean-Marie du Dresnay * 1780 : Jean-Baptiste-Simon-Marie de la Bintinaye • Guillaume-Louis de Montigny * 1781 : Claude-Mathurin-Louis de Kergu * 1782 : Charles-Augustin du Chaffault • Pierre-Gilbert du Chaffault • Alexandre Balathier de Lantage • Armand-Sébastien Baillehache • Clément Berthelot • Pierre-Louis-Marie de Boisgelin de Kerdu * 1783 : François-Charles Desson de Douville • Jean-François-Prosper Grimaudet • Georges-Marie-René de Penfentenyo • Georges-Marie-René de Penfentenyo * 1784 : Louis-Marie-Christophe Becdelièvre • Ambroise-Joseph-Etienne de Penfentenyo • Alexandre-Joseph de Boisgelin • Prosper Béjarry • Achille-Balda Béjarry • Armand-Louis-Marc-Urbain de Penfentenyo * 1785 : Amédée-Esprit-Eugène de la Bourdonnaye de Blossac • Marie Desson • Alex-Pierre-Louis-Gabriel-Rogatien de Sesmaisons • Athanase-Emmanuel-Joseph de Couëssin • Jean-François Grimaudet * 1786 : Louis-Constance de Poulpiquet du Halegouët * 1787 : Joseph-Isidore-Esprit de la Bourdonnaye de Blossac • Victor-François-Joseph Fournas de la Brosse de Fabrezan • Guillaume-Armand Mellet • Alexandre-Guillaume le Borgne • Daniel-Alexandre Robineau • Jean-Jacques-Félix-Auguste Le Roux de Coëtando * 1788 : Joseph-Louis de Boisgelin * 1789 : François-René-Auguste de Châteaubriand, marvet e 1848 * 1792 : Jean-François-Eléazard-Paul Cibon • N... de Trogoff == Levrlennadur == * {{fr}} Amédée Guillotin de Corson : ''Les templiers et les hospitaliers de Saint-Jean de Jérusalem dits chevaliers de Malte en Bretagne''. Yoran Embanner, 2006 {{ISBN|978-2-914855-22-8}} ==Notennoù== {{daveoù}} [[Rummad:Istor Europa]] [[Rummad:Urzhioù marc'heien]] f1qeaqv1t8q9vjsjglg6z6iaxmw5jox 2119711 2119649 2024-11-20T09:43:11Z J.C EVEN 691 /* Roll marc'hegerien vreton Malta */ 1539 ː Gilles de Lescoët de la Moquelaye 2119711 wikitext text/x-wiki [[File:Knights hospitaller.JPG|thumb|upright 1.15|Ar Mestr Meur gant e genvarc'heien bennañ e penn kentañ ar XIV{{vet}} kantved]] [[File:Castle at Rhodes.jpg|thumb|upright 1.15|Kastell an Herberc'hourien war Enez Rodez]] {{commonscat|Knights Hospitaller}} '''Urzh Herberc'hourien Sant-Yann Jeruzalem, [[Enez Rodos|Rodez]] ha [[Malta]]''' eo anv klok an urzh [[katolik]] a vez graet ''Urzh Sant Yann Jeruzalem'' anezhañ peurvuiañ. Anavezet eo ivez dindan an anvioù ''Urzh an Herberc'hourien'', ''Urzh an Ospital'', ha dindan e anv [[latin]] ''Ordo Hospitalis sancti Johannis Ierosolimitani''. Ken kozh hag an {{XIvet kantved}} e vefe pa oa aet marc'hadourien kêr [[Amalfi]] en [[Italia]] d'en em staliañ e [[Jeruzalem]]. Tier-herberc'h hag ospitalioù a savas en [[Douar Santel]] evit degemer pirc'hirined klañv. Met evel Menec'h Ruz [[Urzh an Templ]] e teuas an Herberc'hourien da vezañ soudarded kerkoulz ha menec'h, evit difenn ar glañvourien en ospitalioù er penn-kentañ met evit en em gannañ a-enep ar [[Sarakened]]<ref>Eus an [[henc'hresianeg]] Σαρακηνοί ''Sarakēno'', "Ar re a vev dindan teltennoù", a zo ''Sarraceni'' (distaget ''Sarakeni'') e [[latin]].</ref> da c'houde. Goude bezañ bet skarzhet diouzh an Douar Santel ec'h eas an Urzh d'en em staliañ e [[Kiprenez]] a-raok aloubiñ [[Enez Rodez]]. O roud o deus lezet un tamm e pep lec'h en [[Europa (kevandir)|Europa]] dre sevel klañvdioù evit ar birc'hirined. E Breizh e kaver meur a hini evel hini [[Chapel Sant-Yann (Plougastell)|Sant Yann]] e [[Plougastell-Daoulaz]]. Galloudus e teuas an Urzh da vezañ er [[Mor Kreizdouarel]] o terc'hel da vrezeliñ a-enep ar Sarakened. Pa voe skarzhet gant an [[Impalaeriezh otoman]] e kavas bod en Enez Malta, a voe roet dezho gant an impalaer [[Karl V, impalaer santel|Charlez V]]. Ur galloud a-bouez e teuas da vezañ e kreiz ar Mor Kreizdouarel, ha mestr e chomas an Urzh war an enez betek ma voe skarzhet o Mestr-Meur gant [[Napoleon Iañ|Napoleon {{Iañ}}]] en anv ar [[Kentañ Republik c'hall|Republik c'hall]]. Gwarezet e voe an Urzh neuze gant an [[Impalaeriezh Rusia|tsar]] [[Paol Iañ (Rusia)|Paol I{{añ}}]] [[Rusia]]. Goude ur prantad diskar e voe renevezet an Urzh dindan an anv [[Urzh Malta]]. Dont a reas da vezañ un aozadur denegour oberiant-tre, dilezet gantañ an armoù hag o lakaat nebeutoc'h a bouez war ar relijion. == Roll marc'hegerien vreton Rodez <ref>Pol Potier de Courcy. ''Nobiliaire et armorial de Bretagne''. IV, p. 130.</ref> == {| class="wikitable" |- |1187 |[[Restr:De la Landelle.jpg|80px]] |Guillaume de la Landelle |''En argant e deir moualc'henn en sabel.'' |- |1318 | |Jean de Boncourt, komandour [[Naoned]] |Meneg ebet. |- |1420 | |Yves Fournier, gouarnour [[Pont-Melvez|Pontmelven]]<ref name="Anv">Evit ''Pontmelven'' ha ''Palakred'', ret eo lenn : [[Pont-Melvez]].</ref>. |C'hwec'h familh gant an anv-se. |- |1433 | |Guillaume de la Roche, komandour [[Karantoer]]. |Pevarzek familh gant an anv-se. |- |1438 |[[Restr:Le Maistre de Boisvert.jpg|80px]] |Robert le Maistre |''En glazur e leon en argant, hebiaet gant daou gleze ivez en argant, dornellek en aour, begoù ouzh kab.'' |- |1440 |[[Restr:De Domaigne.jpg|80px]] |Guy de Domaigné, komandour [[Gwerc'h-Breizh]], marvet e 1452. |''En argant e gebrenn en sabel, heuliet gant teir zorzhell en gul.'' |- |1443 |[[Restr:Du Dresnay.png|80px]] |Perrot du Dresnay, gouarnour Sant-Yann-Balaznant e [[Plouvien]]. |''En argant e groaz eoriek en sabel, heuliet gant teir c'hregilhenn en gul.'' |- |1451 | |François du Bois, komandour an Templ [[Klison]] |Meneg ebet. |- |1451 |[[Restr:De Boiséon * Bois-Eon.jpg|80px]] |Alain de Boiseon, komandour [[ar Fouilhez]], [[Pont-Melvez|Palakred]]<ref name="Anv" />, Pontmelven, Santez-Katel ha Sant-Yann-Naoned. |''En glazur e gebrenn en argant heuliet gant tri fenn leonparzh en aour.'' |- |1463 |[[Restr:Keramborgne-d.jpg|80px]] |Pierre de Keramborgne, komandour ar Fouilhez ha Palakred, parrez Sant-Laorañs. |''En gul e helm war dreuz en aour, heuliet gant teir c'hregilhenn en argant.'' |- |1467 |[[Restr:Appelvoisin-d.jpg|80px]] |Guillaume Appelvoisin |''En gul e glouedenn en aour.'' |- |1470 |[[Restr:Bardoul du Plessis.jpg|80px]] |Jacques Bardoul, unan eus difennerien Enez Rodez e 1480. |''En aour e dreustell heuliet gant div c'houdreustell, unan ouzh kab, eben ouzh beg, an holl en glazur.'' |- |1475 |[[Restr:De Pantin de la Hamelinière.jpg|80px]] |Hardy Pantin, aotrou La Hamelinière, bet lazhet e-kerzh seziz Enez Rodez e 1480. |''En argant e groaz en sabel, ur rodig-kentr en gul ouzh pep konk.'' |- |1480 | |Pierre de Noves, komandour ar Fouilhez ha Pontmelven, difenner Enez Rodez. |Meneg ebet. |- |1480 |[[Restr:Milon-de-Beaumanoir.gif|80px]] |Yves Milon, komandour [[Amboise]], difenner Enez Rodez. |''En glazur e dri fenn levran troc'het en argant gwakoliet en gul.'' |- |1480 |[[Restr:Chapperon.jpg|80px]] |Charles Chapperon, difenner Enez Rodez. |''En argant e dri fenngab en gul.'' |- |1486 |[[Restr:Chasteigner-de-la-Chataigneraie.gif|80px]] |Pierre Chasteignier, komandour ar Fouilhez ha Palakred. |''En aour e leonparzh geotet.'' |- |1500 |[[Restr:Kerbouric-d.jpg|80px]] |François de  Kerbouric, komandour [[Melined]], marvet e 1518. |''En argant e lammell en gul heuliet gant peder fempdiliaouenn ivez en gul.'' |- |1510 |[[Restr:De Langueouëz.jpg|80px]] |Tristan de Langueouëz, komandour Ar Spered-Santel [[an Alre]]. |''Treustellet ha kommek etre aour ha glazur ; e gab en gul.'' |- |1510 |[[Restr:Keralio2-d.jpg|80px]] |Guillaume de Keralio, bet lazhet e-kerzh seziz Enez Rodez e 1522. |''En aour e leonparzh en sabel.'' |- |1512 | |Rolland de Kermellec |Meneg ebet. |- |1512 |[[Restr:De Cahideuc.gif|80px]] |Jean de Cahideuc, unan eus difennourien Enez Rodez e 1521, komandour ar Gwerc'h ha Templ Klison e 1539. |''En gul e dri fenn leonparzh en aour teodet en gul.'' |- |1513 | |Raoul de Veronne, komandour Pontmelven. |Meneg ebet |- |1515 |[[Restr:De Fontlebon.jpg|80px]] |Jacques de Fontlebon, unan eus difennourien Enez Rodez e 1522. |''En argant e deir erezig en sabel.'' |- |1520 |[[Restr:De la Boucherie.gif|80px]] |Mathurin de la Boucherie, komandour Aretin. |''En glazur e garv tremenant en aour, gwakoliet en erminoù.'' |} == Roll marc'hegerien vreton Malta == {| class="wikitable" |- |1523 |[[Restr:De Kerleau.gif|80px]] |Philippe de Kerléau, komandour [[Gwerc'h-Breizh]]. |''En glazur e garv en aour.'' |- |1523 |[[Restr:Appelvoisin-d.jpg|80px]] |Jacques Appelvoisin |''En gul e glouedenn en aour.'' |- |1524 |[[Restr:Aubigné de Landal.gif|80px]] |Pierre d'Aubigné de la Besnardière |''En gul e beder gwerzhidenn en argant treustellet, hag a zo Montsorel, heuliet gant c'hwec'h bezantenn ivez en argant, 3, 3.'' |- |1524 |[[Restr:De Rosmadec.gif|80px]] |Marc de Rosmadec |''En aour e deir eilenn en gul'' |- |1525 |[[Restr:Du Puy-du-Fou.gif|80px]] |Joachim du Puy-du-Faou |''En gul e zeir vailhenn en argant'' |- |1526 |[[Restr:De Tournemine.jpg|80px]] |Jean de Tournemine komandour Ville-Dieu. |''Palefarzhet etre aour ha glazur'' |- |1527 |[[Restr:De la Roche-Andry.jpg|80px]] |Jean de la Roche-Andry komandour Naoned |''Lankellet etre gul hag argant; pep lankell en argant karget gant div c'houdreustell en glazur'' |- |1527 |[[Restr:Aymer.jpg|80px]] |Jacques Aymer komandour Kemper |''En argant e dreustell genframmek a beder pezh etre sabel ha gul'' |- |1528 |[[Restr:De Tournemine.jpg|80px]] |Nikolaz de Tournemine |''Palefarzhet etre aour ha glazur'' |- |1528 |[[Restr:Brehet-de-Rosampoul.gif|80px]] |N (?). Brehet de la Lande. |''En aour e leon en gul kurunet en glazur'' |- |1529 |[[Restr:De la Bouëxière de kerdute 1.gif|80px]] |François de la Bouëxière de Kerduté |''En argant e c'hwec'h ruilhenn en glazur, 3, 2, 1'' |- |1533 |[[Restr:Goulard de Marsays 1.gif|80px]] |Léon Goulard komandour Thévalle (Bro-Vaen) |''En glazur e leon en aour, krabanet, teodet ha kurunet en gul'' |- |1534 |[[Restr:Dessin en attente.jpg|80px]] |N... du Bot |En gortoz. 7 familh gant an anv se |- |1535 |[[Restr:Dessin en attente.jpg|80px]] |Yves Buffeteau komandour Sant-Yann ha Santez-Katell Naoned. |Meneg ebet |- |1539 |[[Restr:De Lescoët de la Moquelais.gif|80px]] |Gilles de Lescoët de la Moquelaye |''En sabel e sparfell en argant, krabanet, stagellek ha grizilhonek en aour, heuliet gant teir c'hregilhenn en argant'' |} * 1543 : Jean de Koëdlosket. * 1545 : Michel le Bel de la Tour. * 1550 : Rolland a Gelenneg a Gerjoli • Charles de Savonnières de la Bretesche. * 1555 : Jean Hirel du Hastre. * 1556 : Antoine de la Motte de l'Onglée. * 1560 : Guillaume de la Motte de l'Onglée • Henri Appelvoisin de la Bodinatière. * 1562 : Yves Jourdain de Kerverzic • Jacques du Puy-du-Fou • Raoul Trimorel de la Trimollière. * 1565 : Jean de Beaumanoir du Besso. * 1566 : André Boju de la Mesnolière. * 1567 : N. de la Bessière • Claude d'Aux de Bournay. * 1568 : Rolland de Botloy de Kerguistin. * 1570 : Simon Cheminée du Bois-Benest • Christophe Jousseaume de Couboureau. * 1571 : Louis Appelvoisin • François Appelvoisin. * 1572 : René Goheau de la Brossardière. * 1573 : Simon d'Aubigné de Boismozé, komandour ar Fouilhez. * 1575 : Jean de Talhouët de Keravézou, komandour la Villedieu, e Poatev • Corentin du Plessis de l'Abbaye-Jarn • Sidrac de Coutances, du Boisdais • Louis de Coutances de Baillou. * 1577 : René de Liniers d'Amaillou • Claude de Liniers de la Bourdelière • François de Kerbouric de la Boissière. * 1580 : Pierre de Montigny • Jean de France. * 1581 :  Maurice de Lesmeleuc de la Salle • François de Lesmeleuc. * 1584 : Jean du Cambout de Valleron. * 1585 : Charles Prézéau de Loiselinière. * 1591 : René de Saint-Offange, komandour ar Palacret ha Pontmelven. * 1594 : Claude de Montaigu de Boisdavid, komandour La Guerche ; marvet e 1608. * 1595 : Lancelot-Pierre Baudouin du Plessis. * 1597 : Charles d'Andigné • Georges Chenu du Bas-Plessis • Jean d'Andigné. * 1598 : Amable Suyrot des Champs. * 1599 : René de la Jaille. * 1601 : Charles Chenu du Bas-Plessis. * 1603 : François le Bascle du Pin. * 1605 : Jacques Chenu du Belloy. * 1606 : Gilles Peschard de la Bothelleraye. * 1608 : François de Talhouët de Boisorhand, komandour Saint-Jean-en-l'Isle, e-kichen Corbeil, e 1637 • François Budes du Tertre-Jouan, adalek se komandour Mauleon. * 1610 : René le Vexel du Tertre • René de Savonnières de la Bretesche • Damien de Savonnières de la Bretesche. * 1611 : François de Boisbaudry de Trans • Gaspard de la Béraudière de l'Isle-Jourdain. * 1612 : Paul Cheminée de la Mesnardière • François du Breil de Rays. * 1615 : Hercule Conigan de Canges • Jacques de Jalesne, adalek se komandour ar Fouilhez, Kemper ha Palakred. * 1618 : Olivier Rudes du Tertre-Jouan. * 1622 : N. de Pestivien de Goasvennou • René de Sévigné d'Olivet. * 1624 : François Binet de Montifroy. * 1625 : Guy d'Aloigny de Boismorand, komandour ar Fouilhez. * 1626 : Jacques de la Belinaye • Pierre de Sécillon du Cosquer • Louis Charbonneau de l'Échasserie. * 1629 : Antoine Thomasset de la Boissinière, komandour Thévalle e 1653 • Gaspard Chapperon de Bourgneuf. * 1631 : Jean-Denis-Gabriel Polastron de la Hillière, komandour Croixty, e Sant-Tual e 1666 • Charles Boju de la Mesnolière • Claude Gibot de la Périnière. * 1633 : François de Livenne de Verdille, komandour Sainte-Catherine Naoned e 1676. * 1635 : Guillaume Pinart de Cadaoulas. * 1640 : Charles du Planty de Landreau, komandour Thévalle en 1675 • René de Ménou, komandour la Guerche • Philippe de Montaigu de Boisdavid. * 1644 : Claude de Marboeuf • René Crocelay de la Viollais. * 1645 : Jean-Baptiste de Romilley de la Chesnelaye • Claude de Montigny • Jean Huchet de Kerbiquet. * 1647 : Claude d'Acigné de Grandbois • Louis Charbonneau de la Moricière • Louis Feydeau de Vaugien. * 1648 : Claude de la Bourdonnaye de Bratz. * 1651 : Olivier du Perrier du Ménez • Claude Budes du Tertre-Jouan • René-Pierre de Kersauzon. * 1653 : Regnault Budes du Tertre-Jouan • Pierre de Kerpoisson. * 1654 : Claude le Roux des Aubiers • Marc-Tristan du Perrier du Ménez • Charles Charbonneau de la Ferté-Escuesche, komandour Thévalle • Jean-Baptiste de Sesmaisons, adalek se komandour ha beli • Henry-François de Rougé du Fay. * 1655 : Gabriel de Bruc • Claude Jégou de Kerguinezre. * 1656 : Christophe Jégou de Kervillio • Marc-Hyacinthe de Rosmadec du Plessis-Josso • Philibert de Beaumanoir de Saint-Jean • Charles de Beaumanoir de Saint-Jean. * 1657 : Louis le Gascoing de la Musse • Gabriel Charbonneau de l'Echasserie. * 1659 : Claude de Sesmaisons • François de Lesperonnière de Vritz. * 1660 : Antoine de Bréhant de l'Isle • Louis de Talhouët de Boisorhand. * 1661 : Paul de la Belinaye • Laurent Martel • François de Lesquen de la Villemeneuc • Alain de Lesquen de la Villemeneuc • Charles-César du Cambout de Coislin. * 1662 : Roland Barrin de la Calissonnière • Charles de Saint-Pern du Lattay • Pierre de la Noue • Julien de la Bourdonnaye de Liré. * 1663 : René de l'Aage • François de Rosmadec • Pierre de Sérent • Philippe de Quatrebarbes de la Rongère. * 1664 : René Chrétien de Kerabel • René-Eustache de Lys. * 1665 : Laurent-Bonaventure de Savonnières de la Bretesche. * 1666 : François de la Corbinaye de Bourgon • Gabriel-François de la Bourdonnaye de Liré • Philippe-Emmanuel le Moine de Trévigny • René Chevrier, komandour an Templ, e Karentoer hag an Ospital, e Kesoe. * 1667 : Guy-François du Gourvinec • Pierre du Gourvinec. * 1668 : Philippe Bigot • Pierre-David Gibot de la Périnière, komandour an Templ, e-kichen Klison e 1718 • René-Jean Sauvaget des Clos • Mathurin-Paul de Trécesson. * 1670 : François-Marie de la Corbière de Juvigné • Gilbert de Quatrebarbes de la Rongère • Henri de Béchillon, komandour ar Gwerc'h e 1763. * 1672 : Joseph -Georges Sauvaget des Clos • Dominique du Cambout. * 1674 : Louis de Brilhac, komandour Ballan, e Touren. * 1677 : Luc-René de Marbeuf, komandour an Ospital Añjev • Guillaume du Cambout de Carheil • René de Marbeuf. * 1681 : Gabriel du Chilleau, komandour ar Gwerc'h. * 1686 : Jean-Louis de la Bourdonnaye de Coëtion • Sébastien de Robien. * 1688 : Toussaint de Kerroënt du Mescouëz. * 1689 : Alphonse-Léonard d'Orvaulx. * 1690 : François-Armel de Lannion. * 1691 : Anne-François de la Belinaye. * 1693 : Lancelot de Savonnières de la Bretesche • Gabriel de Bruc • André de Monteclerc, komandour ar Gwerc'h. * 1698 : Anne-Alberet Rousselet de Châteaurenault. * 1700 : Victor-Henry le Roux de la Corbinière, adalek se komandour Santez-Katell Naoned • Alexandre de Romilley • Claude-Sylvestre  Sénéchal de Cardado • Emmanuel de Saint-Pern. * 1702 : Jean-Baptiste de Brilhac • Jean-Baptiste-Pierre-Joseph de Lannion. * 1703 : Charles-Ernest le Bègue. * 1704 : Charles le Meneust du Chastellier • Jean-Baptiste d'Andigné. * 1705 : Jean-René d'Andigné • François de la Rivière. * 1706 : Achille-Charles-Paul de Kerouartz. * 1709 : Charles-François d'Andigné • Charles-Hyacinthe de Bouvens • François-Claude de Penfentenyo. * 1710 : Louis de Talhouët de Séverac • Gabriel de Bouvens. * 1711 : Joseph-Henri Andigné de Mayneuf • René-Anne-Hippolyte de Brilhac • Luc-Joseph de Bruc • Bernardin-Hyppolyte de Marbeuf, adalek se priol meur Champagn. * 1713 : Achille-Louis Ruellan. * 1714 : René de Sesmaisons0 * 1715 : Guy-Hilarion Becdelièvre. * 1716 : Victor Riqueti de Mirabeau. * 1717 : Pierre-Guy Le Bel de la Jallière • Hippolyte-Alexandre de Romilley de la Chesnelaye • Henry-Charles du Cambout de Coislin. * 1718 : René-Antoine du Chaffault de la Sénardière, aet da gomander adalek se • Nicolas Géraldin • Pierre-Joseph Becdelièvre. * 1720 : Jean-Antoine-Charles-Elzéar Riqueti de Mirabeau, adalek se komandour ha beli. * 1721 : Hippolyte-François Sanguin de Livry • Charles-Claude de Monti de Launay. * 1724 : Charles de Monti • Charles-Louis-René de Marbeuf. * 1725 : François-Louis-Auguste de Cumont, a voe komandour ar Gwerc'h e 1750 • Nicolas-Pierre des Nos, komandour Magny e 1769. * 1726 : Camille-Hippolyte-Annibal Farcy de Cuillé. * 1727 : Jean-Louis de la Lande de Calan • 1727 ː Jean-François-Hippolyte Regnon, adalek se komandour Puyravault • Pierre-Henry Regnon de Page • François-Jacques de la Lande de Calan, adalek se komandour Klison ha beli e 1776 • Louis-Georges-Henri le Jumeau des Verrières, adalek se komandour ar Fouilhez; marvet e 1780. * 1729 : François Paris de Soulange, komandour ar Gwerc'h e 1760 • N. de Soulange, komandour Villegast, en Angoumois, e 1760. * 1730 : François de la Rivière de Saint-Quiouët • Claude-Gilbert Talhouët de Sévérac. * 1732 : Marie-Thérèse Géraldin, komandour<ref>Ur gwaz e oa, daoust d'e anv-badez.</ref> e 1783. * 1739 : Louis-Charles-Honoré d'Auray de Saint-Poix, komander Aretin, e Bro-Vaen, e 1782 * 1740 : Anne-Louis-Roger Becdelièvre de Cany • Claude-Rolland le Jumeau de Blou • Emmanuel de Saint-Pern • Auguste-Jacques du Boispéan * 1741 : Alexandre de la Motte-Baracé * 1742 : Alexandre-Claude-Marie Barbier de Lescoët * 1743 : Jean-François de Poulpiquet du Halegoët * 1745 : Ferdinand-Maxime-Mériadec de Rohan de Guémené, adalek se beli. * 1748 : Louis-Jean-Népomucène Camus de Pontcarré • Joseph de Sérent • Louis-François-Georges de Vaucouleurs de Lanjamet, adalek se komander Thévalle e 1787 * 1750 : Charles de Savonnières, beli Morée, e Bro-Vleaz • Marie-Toussaint de Pontual * 1751 : Charles-Toussaint de la Bourdonnais de Montluc, komander ar Gwec'h e 1786 • Julien-Alexis du Chaffault • Charles-David le Peletier de Rosambo • Jean-Baptiste-Manuel de Rohan du Poulduc, komander ar Fouilhez e 1772, mestr-meur e 1775 ; marvet 1800 • Jean-Baptiste-Jérôme de Montigny * 1755 : Louis-Jean-René Chastel de la Rouaudais * 1756 : Jean-Baptiste-Gabriel Freslon de la Freslonnière, beli adalek se * 1757 : Félix-Henry Grimaudet de Rochebouët • Esprit-Louis de la Bourdonnaye • Gabriel-Marie de la Roche de Saint-André • Charles-Louis Chasteigner * 1758 : Jean-Agathe de Poulpiquet du Halegouët • Claude-Hyacinthe de Gouyon du Vaurouault * 1759 : Charles-Anne du Bouêtiez, adalek se komander * 1760 : Victor-Hilarion Botherel de la Bretonnière * 1762 : Louis Charette de la Colinière • Joseph-Marie de la Moussaye * 1763 : Louis-Georges-Maurice de Lantivy * 1764 : Jean-Baptiste Cornulier, adalek se komander e 1774 • Dimanche-Pascal-Philippe du Chilleau * 1765 : Hippolyte Sanguin de Livry * 1767 : François-Gabriel Desson de Douville • Jacques de la Corbière de Vahais • Edouard-Marie-Ferdinand de la Moussaye * 1768 : Amateur-Hippolyte Freslon de la Freslonnière • Alexis-Anne de Kerouartz, komander Thévalle, e Bro-Vaen * 1769 : Paul-Alexandre de Scépeaux • Alexis-Louis-Hugues Freslon de la Freslonnière, adalek se beli e 1781 • Charles-René-François d'Andigné * 1770 : Louis-Camille de Rohan * 1771 : Félix Grimaudet de Rochebouët * 1772 : Auguste-Pierre Prestre de Châteaugiron * 1773 : Nicolas-Charles des Nos • Antoine-Thérèse-Joseph d'Agay • Charles-Augustin du Chaffault * 1774 : Louis-Henri Grignart du Champ-Savoy • Augustin-Joseph de la Roche de Saint-André • Charles-Gabriel de la Roche de Saint-André • Nicolas Whitte • Claude-Edmond-Henri Bullion • Guidon-Jacques Bullion * 1775 : Armand-Aimé-Ange-Michel Goujon de Vaurouault • Pierre-Gilbert du Chaffault • Alexandre-Pierre-Louis-Gabriel de Sesmaisons * 1776 : François Grimaudet de Rochebouët • Jean-Amaury-Perrin de la Courbejollière • Gilbert-Alexis-Aimé de Guerry • Charles-Louis Budes de Guébriant • Louis-François de Charette de la Colinière * 1777 : Charles-Henri de la Roche de Saint-André • François Grimaudet de Rochebouët (evit an eil gwech ?) • Pierre de Cumont • Léonard de Cumont • Gabriel Camus • Claude-François-Louis de Kerouartz • Ambroise-François-Hippolyte le Rebours • Isidore-Agathon Visdelou de la Villethéart * 1778 : François-Emmanuel Denis de Trobriand • Philippe-Charles-Gabriel le Bègue • Jean-Charles Billeheust • Charles-Gabriel Boulleuc • François Charette de la Colinière • Guy-Félicité de Lantivy • Pierre-François-Joseph du Bouëxic de Pinieux * 1779 : Charles-François de Guerry de Beauregard • Marc-Antoine de Liniers • Anne-Gaspard Bonaventure de Béjarry • Charles-François-Jean-Amateur Moisan de la Villeirouët • César-Thomas Chatton des Morandais • Antoine-Marc le Febvre de la Falluère • Sylvestre-Louis Budes de Guébriant • Jean-Marie des Bayeux de Keranével • Louis-Florian-Paul de Kergorlay • Louis-Agathe-Marie de Kergu • Claude-Gabriel-Clément de Sesmaisons • René de Sesmaisons • Marie-René-Patrice Sécillon • Jean-Chrysostôme-Antoine le Rebours • Alex-Jacques-Louis Le Rebours • Auguste de la Forest d'Armaillé • René-François-Georges Dachon de la Billière • Julien-Jean-Marie du Dresnay * 1780 : Jean-Baptiste-Simon-Marie de la Bintinaye • Guillaume-Louis de Montigny * 1781 : Claude-Mathurin-Louis de Kergu * 1782 : Charles-Augustin du Chaffault • Pierre-Gilbert du Chaffault • Alexandre Balathier de Lantage • Armand-Sébastien Baillehache • Clément Berthelot • Pierre-Louis-Marie de Boisgelin de Kerdu * 1783 : François-Charles Desson de Douville • Jean-François-Prosper Grimaudet • Georges-Marie-René de Penfentenyo • Georges-Marie-René de Penfentenyo * 1784 : Louis-Marie-Christophe Becdelièvre • Ambroise-Joseph-Etienne de Penfentenyo • Alexandre-Joseph de Boisgelin • Prosper Béjarry • Achille-Balda Béjarry • Armand-Louis-Marc-Urbain de Penfentenyo * 1785 : Amédée-Esprit-Eugène de la Bourdonnaye de Blossac • Marie Desson • Alex-Pierre-Louis-Gabriel-Rogatien de Sesmaisons • Athanase-Emmanuel-Joseph de Couëssin • Jean-François Grimaudet * 1786 : Louis-Constance de Poulpiquet du Halegouët * 1787 : Joseph-Isidore-Esprit de la Bourdonnaye de Blossac • Victor-François-Joseph Fournas de la Brosse de Fabrezan • Guillaume-Armand Mellet • Alexandre-Guillaume le Borgne • Daniel-Alexandre Robineau • Jean-Jacques-Félix-Auguste Le Roux de Coëtando * 1788 : Joseph-Louis de Boisgelin * 1789 : François-René-Auguste de Châteaubriand, marvet e 1848 * 1792 : Jean-François-Eléazard-Paul Cibon • N... de Trogoff == Levrlennadur == * {{fr}} Amédée Guillotin de Corson : ''Les templiers et les hospitaliers de Saint-Jean de Jérusalem dits chevaliers de Malte en Bretagne''. Yoran Embanner, 2006 {{ISBN|978-2-914855-22-8}} ==Notennoù== {{daveoù}} [[Rummad:Istor Europa]] [[Rummad:Urzhioù marc'heien]] j7b0jdbzlq9pjy082w7uwec40kd8lvx 0 85731 2119703 2088882 2024-11-19T23:04:02Z Redaktor GLAM 81941 Better image version contributed by the National Library of Poland 2119703 wikitext text/x-wiki [[Restr:Jadwiga Andegawenska (275154).jpg|thumb|'''Hedwig Pologn''']] [[Restr:Map of the Grand Duchy of Lithuania (pink) and the Crown of the Kingdom of Poland (red) and its neighborhood in 1386 – 1434 (English version).png|thumb|Polonia ha Lituania etre 1386 ha 1434]]- '''[[Jadwiga]] Andegaweńska''' e [[poloneg]], ''Hedwige d'Anjou'' e [[galleg]], abalamour ma oa eus [[Tiegezh Anjev]], '''Hedvig Hungaria''' dre ma oa genidik eus ar vro-se, pe '''Edvigis''' e latin, '''Jadwiga Pologn''' dre ma oa rouanez [[Pologn]], ganet e [[Buda]] ([[Hungaria]]) e 1373-1374 ha marvet e [[Krakow]] e [[1399]], a oa "roue" (''rex'') [[Polonia]] eus 1384 betek 1399. Merc'h e oa da [[Loeiz Iañ]], (''Nagy Lajos'' en [[hungareg]], Ludwik Węgierski en [[poloneg]], Andegaweński - Anjev), roue [[Hungaria]] [[Pologn]], ha da [[Elesbed Bosnia]]. Anvet eo bet da santez gant an [[Iliz katolik]] d' an 8 a viz mezheven 1997, ha da batronez Polonia. == He bugaleaj == Savet e voe Jadwiga e lez he zad e Buda hag e Visegrád, en Hungaria. En 1378, pa oa 6 vloaz, e voe dimezet (sponsalia de futuro) d'ar priñs aostrian yaouank [[Gwilherm Aostria|Gwilherm Habsbourg]], ha tremenet he devoa bloaz e lez Vienna e ti danvez he zad-kaer, an impalaer santel [[Karl IV]]. En 1364, pevar bloaz a-raok ma oa ganet Jadwiga, e oa bet he zad e Kraków, pa oa festoù eno, ha neuze eo en doa graet marc'had gant an impalaer da zimeziñ o bugale. Mab Karl IV, Sigismund Luksemburg, an danvez-impalaer, a oa dimezet abaoe bugel da Mari, merc'h all Loeiz. Da gentañ e felle da Loeiz leuskel rouantelezh Pologn gant he c'hoar [[Mari Iañ Hungaria|Mari]], ha dimeziñ Jadwiga e Vienna. == Ren == Goude marv ar roue Loeiz I^añ e miz Gwengolo [[1382]] e oa bet kavet abeg e gwirioù he c'hoar henañ [[Mari Iañ Hungaria|Mari]], hêrez an div rouantelezh abaoe [[1379]], war gurunenn [[Hungaria]]. Neuze e oa anvet Hedwig da "roue" Polonia gant noblañsed ar vro-se abalamour ma o devoa c'hoant da baouez gant an unaniezh etre Hungaria ha Polonia. Kurunennet e oa bet Hedwig e [[Krakovia]] d'ar {{Deiziad|15|Here|1384}}. Daoust ma vez lavaret « ar rouanez » anezhi bremañ, n'eo ket da ''rouanez'' hogen da roue e oa bet anvet Hedwig pa oa bet kurunennet : « Roue Polonia », « ''Hedvig Rex Poloniæ'' », ha n'eo ket « ''Hedvig Regina Poloniæ'' » e oa hervez ar skridoù. Gant implij ar jener gourel en he zitl e verked e oa klok he galloud riegez, e-skoaz an titl a rouanez a veze implijet kentoc'h evit ober anv eus gwreg ar roue. War goulenn an [[Dael]] e voe ret dezhi terriñ he dimeziñ gant ar priñs aostrian yaouank [[Gwilherm Aostria|Gwilherm Habsbourg]] da eurediñ da 14 vloaz d'an {{Deiziad|18|C'hwevrer|1386}} e [[Krakovia]] gant [[Jogaila]] ([[1351]] † [[1424]]), [[Roll duged-veur Lituania|dug-meur Lituania]], ur [[pagan]] 35 vloaz a zeuas da vezañ kristen hag a voe badezet « Ladislas » pe « Vladislav » ([[poloneg]] ''Władysław Jagiełło'') hag a oa dilennet ivez da roue [[Polonia]]. Da c'houde an dimeziñ-se e voe kristenekaet holl [[Lituania]] a zeuas da vezañ [[katolik]]. Mervel a reas Hedwig I^añ diwar wilioud, pevar devezh goude he merc'h Elesbed Bonifasia, bet ganet d'an [[22 a viz Even]] hag aet da anaon d'an [[13 a viz Even]] [[1399]]. He fried a chomas da roue war goulenn Stadoù ar rouantelezh a-unvouezh. Ar rouanez hag a gomze meur a yezh (latin, bosnieg, hungareg, serbeg, poloneg hag alamaneg) hag he doa asantet aberzhiñ he buhez personel evit mad hag amzer da zont he bro zo deuet da vezañ paeronez Polonia ha lakaet e oa da santez gant [[Yann-Baol II]] d'an 8 a viz Even [[1997]]. Lidet e vez he gouel d'ar 17 a viz gouere<ref>[http://nominis.cef.fr/contenus/saint/10259/Sainte-Hedwige.html Gwelet santez Hedwig war Nominis.]</ref>. == Skeudennaoueg == <gallery> Założenie Szkoły Głównej przeniesieniem do Krakowa ugruntowane (Matejko UJ).jpg|Adsavidigezh Akademiezh Kraków gant ar rouanez Jadwiga. Psałterz florianski1.jpg|Salmoù ar rouanez Jadwiga e teir yezh (latin, poloneg hag alamaneg )<ref>[https://web.archive.org/web/20090510031900/http://www.staropolska.gimnazjum.com.pl/sredniowiecze/biblia_i_apokryfy/psalterz_florianski_01.html Psałterz floriański]</ref>. Hedvig királyné billikoma.jpg|Kib Jadwiga en [[Iliz-veur Wawel]]. Jadwiga CP.jpg|Bez Hedwig Iañ, rouanez Polonia e penniliz Sant-Stanislas-ha-Venceslas e Krakovia </gallery> == Levrlennadur == * Marie-Albane Lenarduzzi ''Sainte Hedwige : princesse d'Anjou, reine de Pologne'', Pierre Téqui éditeur 1999 {{ISBN|2740306717}}. == Notennoù == {{Daveoù}} [[Rummad:Rouanezed Polonia]] [[Rummad:Ganedigezhioù ar bloavezhioù 1370]] [[Rummad:Marvioù 1399]] 88kjj811t6uwufdr7vwcjx1o742exnx 0 94562 2119709 2103424 2024-11-20T06:17:12Z CommonsDelinker 424 Lamet kuit eo bet ar restr ''Ferrari_Scuderia-Logo-PNG9.png'' peogwir eo bet diverket diwar Commons gant Explicit evit an abeg-mañ: Copyright violation; see [[:c:Commons:Licensing|]] ([[:c:COM:CSD#F1|F1]]): Non-free logo above [[:c:Commons:Threshold of or 2119709 wikitext text/x-wiki {{Infobox Saver Formulenn 1 | skeudenn = <br><hr> | Bro = {{Italia}} | Krouer = [[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Enzo Ferrari]] | Prezidant = [[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[John Elkann]] | Rener = [[Restr:Flag of France.svg|20px]] [[Frédéric Vasseur]] | Blenierien = '''55''' [[Restr:Flag of Spain.svg|20px]] [[Carlos Sainz]]<br />'''16''' [[Restr:Flag of Monaco.svg|20px]] [[Charles Leclerc]] | Blenierien esaeoù = [[Restr:Flag of Italy.svg|20px]][[Antonio Giovinazzi]]<br />[[Restr:Flag of Israel.svg|20px]] [[Robert Shwartzman]] | Kastell-karr = [[Ferrari SF-23]] | Keflusker = [[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Ferrari (embregerezh)|Ferrari]] V6 Turbo Daou-nerzh 65 | Bandennoù-rod = [[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Pirelli]] | Bloavezhioù o redek = Abaoe 1950 | Priz Bras kentañ = {{Monako}} [[1950]] | PB = 1055 (1052 disparti) | Trec'hioù = 241 | Plasoù pol = 242 | Podiumoù = 793 | Troioù gwellañ = 258 | Titloù ar saverien = 16 | Titloù ar vlenierien = 15 }} Ar '''Scuderia Ferrari''' (''Strollad Ferrari'' en italianeg) a zo ur skipailh redadegoù kirri krouet gant [[Enzo Ferrari]] hag a red e [[Formulenn 1]] abaoe [[1950]]. Redek a ra ivez en [[Andur]], gant e anv-eñ, pe gant sikour skipailhoù-all. Gounezet en deus meur a wech titl ar vlenierien pe titl ar saverien e [[Formulenn 1|F1]] ha [[24 eurvezh ar Mañs]]. Redek a ra e-barzh ar [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 2022|gevezadeg 2022]] gant ar vlenierien [[Charles Leclerc]] ha [[Carlos Sainz Jr.|Carlos Sainz]]. == A-raok ar Formulenn 1 == == Ar Formulenn 1 == === Bloavezhioù kentañ (1947-1958) === === Cheñchamantoù bras e Formulenn 1 (1959-1973) === === Eus Lauda da Villeneuve (1974-1982) === === Bloavezhioù an toull (1983-1995) === === Skipailh referañs (1996-2008) === === Stourm evit chom e-touez ar re wellañ (Abaoe 2009) === [[Restr:Fernando Alonso 2013 Catalonia test (19-22 Feb) Day 3.jpg|200px|thumb|left|[[Fernando Alonso]] e [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 2013|2013]]]] == Disoc'hoù e Formulenn 1 == {{clr}} {| class="wikitable alternance centre" style="text-align:center; font-size:90%" |- ! style="background:#CCCCCC" | Bloavezh ! style="background:#CCCCCC" | Skipailh ! style="background:#CCCCCC" | Kastell-karr ! style="background:#CCCCCC" | Keflusker ! style="background:#CCCCCC" | Bandennoù-rod ! style="background:#CCCCCC" | Blenierien (trec'hioù) ! style="background:#CCCCCC" | Poentoù ! style="background:#CCCCCC" | Renkadur |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1950|1950]] || [[Scuderia Ferrari]] || [[Ferrari 125|125]]<br />[[Ferrari 275]]<br />[[Ferrari 375|375]] ||[[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Pirelli]] ||align="left"| [[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Luigi Villoresi]]<br />[[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Alberto Ascari]]<br />[[Restr:Flag of France.svg|20px]] [[Raymond Sommer]]<br />[[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Dorino Sefarini]] || 14 || - |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1951|1951]] || [[Scuderia Ferrari]] || [[Ferrari 375|375]] ||[[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Pirelli]] ||align="left"| [[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Luigi Villoresi]]<br />[[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Alberto Ascari]] (2)<br />[[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Pero Taruffi]]<br />[[Restr:Flag of Argentina.svg|20px]] [[José Froilán González]] (1) || 81 (72 miret) || - |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1952|1952]] || [[Scuderia Ferrari]] || [[Ferrari 500|500]]<br />[[Ferrari 375|375]] ||[[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Pirelli]]<br />[[Firestone]]<br />[[Englebert]] ||align="left"| [[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Giuseppe Farina]]<br />[[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Piero Taruffi]] (1)<br />[[Restr:Flag of France.svg|20px]] [[André Simon]]<br />[[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] '''[[Alberto Ascari]]'''(6)<br />[[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Luigi Villoresi]] || 110,5 (90 miret) || - |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1953|1953]] || [[Scuderia Ferrari]] || [[Ferrari 500|500]]<br />[[Ferrari 553|553]] ||[[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Pirelli]] ||align="left"| [[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] '''[[Alberto Ascari]]''' (5)<br />[[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Giuseppe Farina]] (1)<br />[[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Luigi Villoresi]]<br />[[Restr:Flag of the United Kingdom.svg|20px]] [[Mike Hawthorn]] (1)<br />[[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Umberto Maglioli]]<br />[[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Piero Carini]] || 122,5 (96,5 miret) || - |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1954|1954]] || [[Scuderia Ferrari]] || [[Ferrari 625|625]]<br />[[Ferrari 553|553]]<br />[[Ferrari 500|500]] ||[[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Pirelli]] ||align="left"| [[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Giuseppe Farina]]<br />[[Restr:Flag of Argentina.svg|20px]] [[José Froilán González]] (1)<br />[[Restr:Flag of the United Kingdom.svg|20px]] [[Mike Hawthorn]] (1)<br />[[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Umberto Maglioli]]<br />[[Restr:Flag of France.svg|20px]] [[Maurice Trintignant]]<br />[[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Piero Taruffi]]<br />[[Restr:Flag of France.svg|20px]] [[Robert Manzon]]<br />[[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Alberto Ascari]] || 80,28 (78,78 miret) || - |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1955|1955]] || [[Scuderia Ferrari]] || [[Ferrari 625|625]]<br />[[Ferrari 555|555]]<br />[[Lancia D50|D50]] ||[[Scuderia Ferrari|Ferrari]]<br />[[Lancia]] || [[Englebert]] ||align="left"| [[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Giuseppe Farina]]<br />[[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Umberto Maglioli]]<br />[[Restr:Flag of Argentina.svg|20px]] [[José Froilán González]]<br />[[Restr:Flag of France.svg|20px]] [[Maurice Trintignant]] (1)<br />[[Restr:Flag of the United States.svg|20px]] [[Harry Schell]]<br />[[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Piero Taruffi]]<br />[[Restr:Flag of Belgium.svg|20px]] [[Paul Frère]]<br />[[Restr:Flag of the United Kingdom.svg|20px]] [[Mike Hawthorn]]<br />[[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Eugenio Castellotti]]<br />[[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Luigi Villoresi]] || 37,99 || - |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1956|1956]] || [[Scuderia Ferrari]] || [[Lancia D50|D50]]<br />[[Ferrari 555|555]] ||[[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Englebert]]<br />[[Pirelli]] ||align="left"| [[Restr:Flag of Argentina.svg|20px]] '''[[Juan Manuel Fangio]]''' (3)<br />[[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Eugenio Castellotti]]<br />[[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Luigi Musso]] (1)<br />[[Restr:Flag of the United Kingdom.svg|20px]] [[Peter Collins]] (2)<br />[[Restr:Flag of Belgium.svg|20px]] [[Olivier Gendebien]]<br />[[Restr:Flag of Belgium.svg|20px]] [[Paul Frère]]<br />[[Restr:Flag of Belgium.svg|20px]] [[André Pilette]]<br />[[Restr:Flag of Spain.svg|20px]] [[Alfonso de Portago]]<br />[[Restr:Flag of Germany.svg|20px]] [[Wolfgang von Trips]] || 79,5 (76,5 miret) || - |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1957|1957]] || [[Scuderia Ferrari]] || [[Ferrari 801|801]] ||[[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Englebert]]<br />[[Pirelli]] ||align="left"| [[Restr:Flag of the United Kingdom.svg|20px]] [[Peter Collins]]<br />[[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Luigi Musso]]<br />[[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Rugenio Castellotii]]<br />[[Restr:Flag of the United Kingdom.svg|20px]] [[Mike Hawthorn]]<br />[[Restr:Flag of Germany.svg|20px]] [[Wolfgang von Trips]]<br />[[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Alberto Perdisa]]<br />[[Restr:Flag of Spain.svg|20px]] [[Alfonso de Portago]]<br />[[Restr:Flag of Argentina.svg|20px]] [[José Froilán González]]<br />[[Restr:Flag of France.svg|20px]] [[Maurice Trintignant]] || 48 || - |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1958|1958]] || [[Scuderia Ferrari]] || [[Ferrari 246|246]]<br />[[Ferrari 156|156]] ||[[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Englebert]] ||align="left"| [[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Luigi Musso]]<br />[[Restr:Flag of the United Kingdom.svg|20px]] [[Peter Collins]] (1)<br />[[Restr:Flag of the United Kingdom.svg|20px]] '''[[Mike Hawthorn]]''' (1)<br />[[Restr:Flag of Germany.svg|20px]] [[Wolfgang von Trips]]<br />[[Restr:Flag of Belgium.svg|20px]] [[Olivier Gendebien]]<br />[[Restr:Flag of the United States.svg|20px]] [[Phil Hill]] || 40 || 2{{l}} |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1959|1959]] || [[Scuderia Ferrari]] || [[Ferrari 246|246]]<br />[[Ferrari 156|156]] ||[[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Dunlop]] ||align="left"| [[Restr:Flag of France.svg|20px]] [[Jean Behra]]<br />[[Restr:Flag of the United States.svg|20px]] [[Phil Hill]]<br />[[Restr:Flag of the United Kingdom.svg|20px]] [[Tony Brooks]] (2)<br />[[Restr:Flag of the United Kingdom.svg|20px]] [[Cliff Allison]]<br />[[Restr:Flag of Belgium.svg|20px]] [[Olivier Gendebien]]<br />[[Restr:Flag of the United States.svg|20px]] [[Dan Gurney]]<br />[[Restr:Flag of Germany.svg|20px]] [[Wolfgang von Trips]] || 32 || 2{{l}} |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1960|1960]] || [[Scuderia Ferrari]] || [[Ferrari 246|246]] ||[[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Dunlop]] ||align="left"| [[Restr:Flag of the United Kingdom.svg|20px]] [[Cliff Allison]]<br />[[Restr:Flag of the United States.svg|20px]] [[Phil Hill]] (1)<br />[[Restr:Flag of Germany.svg|20px]] [[Wolfgang von Trips]]<br />[[Restr:Flag of Argentina.svg|20px]] [[José Froilán González]]<br />[[Restr:Flag of the United States.svg|20px]] [[Richie Ginther]]<br />[[Restr:Flag of Belgium.svg|20px]] [[Willy Mairesse]] || 24 || 3{{e}} |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1961|1961]] || [[Scuderia Ferrari]] || [[Ferrari 156|156]] ||[[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Dunlop]] ||align="left"| [[Restr:Flag of the United States.svg|20px]] [[Richie Ginther]]<br />[[Restr:Flag of the United Kingdom.svg|20px]] '''[[Phil Hill]]''' (2)<br />[[Restr:Flag of Germany.svg|20px]] [[Wolfgang von Trips]] (2)<br />[[Restr:Flag of Belgium.svg|20px]] [[Olivier Gendebien]]<br />[[Restr:Flag of Belgium.svg|20px]] [[Willy Mairesse]]<br />[[Restr:Flag of Mexico.svg|20px]] [[Ricardo Rodríguez]] || 45 || '''Kampion''' |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1962|1962]] || [[Scuderia Ferrari]] || [[Ferrari 156|156]] ||[[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Dunlop]] ||align="left"| [[Restr:Flag of the United States.svg|20px]] [[Phil Hill]]<br />[[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Giancarlo Baghetti]]<br />[[Restr:Flag of Mexico.svg|20px]] [[Ricardo Rodríguez]]<br />[[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Lorenzo Bandini]]<br />[[Restr:Flag of Belgium.svg|20px]] [[Willy Mairesse]] || 18 || 6{{vet}} |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1963|1963]] || [[Scuderia Ferrari]] || [[Ferrari 156|156]] ||[[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Dunlop]] ||align="left"| [[Restr:Flag of Belgium.svg|20px]] [[Willy Mairesse]]<br />[[Restr:Flag of the United Kingdom.svg|20px]] [[John Surtees]] (1)<br />[[Restr:Flag of Mexico.svg|20px]] [[Ludovico Scarfiotti]]<br />[[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Lorenzo Bandini]] || 26 || 4{{e}} |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1964|1964]] || [[Scuderia Ferrari]]<br />[[North American Racing Team]] || [[Ferrari 156|156]]<br />[[Ferrari 158|158]]<br />[[Ferrari 1512|1512]] ||[[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Dunlop]] || align="left" | [[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Lorenzo Bandini]] (1)<br />[[Restr:Flag of the United Kingdom.svg|20px]] '''[[John Surtees]]''' (2)<br />[[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Ludovico Scarfiotti]]<br />[[Restr:Flag of Mexico.svg|20px]] [[Pedro Rodríguez]] || 45 || '''Kampion''' |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1965|1965]] || [[Scuderia Ferrari]]<br />[[North American Racing Team]] || [[Ferrari 158|158]]<br />[[Ferrari 1512|1512]] ||[[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Dunlop]] || align="left" | [[Restr:Flag of the United Kingdom.svg|20px]] [[John Surtees]] (1)<br />[[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Lorenzo Bandini]]<br />[[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Nino Vaccarella]]<br />[[Restr:Flag of Mexico.svg|20px]] [[Pedro Rodríguez]]<br />[[Restr:Flag of the United States.svg|20px]] [[Bob Bondurant]]<br />[[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Ludovico Scarfiotti]] (1) || 26 || 3{{e}} |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1966|1966]] || [[Scuderia Ferrari]] || [[Ferrari 246|246]]<br />[[Ferrari 312|312]] ||[[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Firestone]] ||align="left"| [[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Lorenzo Bandini]]<br />[[Restr:Flag of the United Kingdom.svg|20px]] [[John Surtees]]<br />[[Restr:Flag of the United Kingdom.svg|20px]] [[Mike Parkes]]<br />[[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Ludovico Scarfiotti]] || 31 || 2{{l}} |- |[[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1967|1967]] || [[Scuderia Ferrari]] || [[Ferrari 312|312]] || [[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Firestone]] ||align="left"| [[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Lorenzo Bandini]]<br />[[Restr:Flag of New Zealand.svg|20px]] [[Chris Amon]]<br />[[Restr:Flag of the United Kingdom.svg|20px]] [[Mike Parks]]<br />[[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Ludovico Scarfiotti]]<br />[[Restr:Flag of the United Kingdom.svg|20px]] [[Jonathan Williams]] || 20 || 5{{vet}} |- |[[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1968|1968]] || [[Scuderia Ferrari]] || [[Ferrari 312|312]] || [[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Firestone]] ||align="left"| [[Restr:Flag of New Zealand.svg|20px]] [[Chris Amon]]<br />[[Restr:Flag of Belgium.svg|20px]] [[Jacky Ickx]] (1)<br />[[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Andrea de Adamich]]<br />[[Restr:Flag of the United Kingdom.svg|20px]] [[Dereck Bell]] || 32 || 4{{e}} |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1969|1969]] || [[Scuderia Ferrari]]<br />[[North American Racing Team]] || [[Ferrari 312|312]] || [[Scuderia Ferrari]] || [[Firestone]] ||align="left"| [[Restr:Flag of New Zealand.svg|20px]] [[Chris Amon]]<br />[[Restr:Flag of Mexico.svg|20px]] [[Pedro Rodríguez]]<br />[[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Ernesto Brambilla]] || 7 || 6{{vet}} |- |[[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1970|1970]] || [[Scuderia Ferrari]] || [[Ferrari 312B|312B]] || [[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Firestone]] ||align="left"| [[Restr:Flag of Belgium.svg|20px]] [[Jacky Ickx]] (3)<br />[[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Ignazio Giunti]]<br />[[Restr:Flag of Switzerland.svg|20px]] [[Clay Regazzoni]] (1) || 52 || 2{{l}} |- |[[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1971|1971]] || [[Scuderia Ferrari]] || [[Ferrari 312B|312B]]<br />[[Ferrari 312B2|312B2]] || [[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Firestone]] ||align="left"| [[Restr:Flag of Belgium.svg|20px]] [[Jacky Ickx]] (1)<br />[[Restr:Flag of Switzerland.svg|20px]] [[Clay Regazzoni]]<br />[[Restr:Flag of the United States.svg|20px]] [[Mario Andretti]] (1) || 33 || 3{{e}} |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1972|1972]] || [[Scuderia Ferrari]] || [[Ferrari 312B2|312B2]] || [[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Firestone]] ||align="left"| [[Restr:Flag of Belgium.svg|20px]] [[Jacky Ickx]] (1)<br />[[Restr:Flag of Switzerland.svg|20px]] [[Clay Regazzoni]]<br />[[Restr:Flag of the United States.svg|20px]] [[Mario Andretti]]<br />[[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Nanni Galli]]<br />[[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Arturo Merzario]] || 33 || 4{{e}} |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1973|1973]] || [[Scuderia Ferrari]] || [[Ferrari 312B2|312B2]]<br />[[Ferrari 312B3]] || [[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Goodyear Tire & Rubber|Goodyear]] ||align="left"| [[Restr:Flag of Belgium.svg|20px]] [[Jacky Ickx]]<br />[[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Arturio Merzario]] || 12 || 6{{vet}} |-t |[[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1974|1974]] || [[Scuderia Ferrari]] || [[Ferrari 312B3|312B3]] || [[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Goodyear Tire & Rubber|Goodyear]] ||align="left"| [[Restr:Flag of Switzerland.svg|20px]] [[Clay Regazzoni]] (1)<br />[[Restr:Flag of Austria.svg|20px]] [[Niki Lauda]] (2) || 65 || 2{{l}} |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1975|1975]] || [[Scuderia Ferrari]] || [[Ferrari 312B3|312B3]]<br />[[Ferrari 312 T|312 T]] || [[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Goodyear Tire & Rubber|Goodyear]] ||align="left"| [[Restr:Flag of Switzerland.svg|20px]] [[Clay Regazzoni]] (1)<br />[[Restr:Flag of Austria.svg|20px]] '''[[Niki Lauda]]''' (5) || 72,5 || '''Kampion''' |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1976|1976]] || [[Scuderia Ferrari]] || [[Ferrari 312 T]]<br />[[Ferrari 312 T2]] || [[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Goodyear Tire & Rubber|Goodyear]] ||align="left"| [[Restr:Flag of Austria.svg|20px]] [[Niki Lauda]] (5)<br />[[Restr:Flag of Switzerland.svg|20px]] [[Clay Regazzoni]] (1) || 83 || '''Kampion''' |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1977|1977]] || [[Scuderia Ferrari]] || [[Ferrari 312 T2]] || [[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Goodyear Tire & Rubber|Goodyear]] ||align="left"| [[Restr:Flag of Austria.svg|20px]] '''[[Niki Lauda]]''' (3)<br />[[Restr:Flag of Argentina.svg|20px]] [[Carlos Reutemann]] (1)<br />[[Restr:Flag of Canada.svg|20px]] [[Gilles Villeneuve]] || 95 || '''Kampion''' |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1978|1978]] || [[Scuderia Ferrari]] || [[Ferrari 312 T3|312 T3]] || [[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Michelin]] ||align="left"| [[Restr:Flag of Argentina.svg|20px]] [[Carlos Reutemann]] (4)<br />[[Restr:Flag of Canada.svg|20px]] [[Gilles Villeneuve]] (1) || 58 || 2{{l}} |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1979|1979]] || '''[[Michelin]]''' [[Scuderia Ferrari]] || [[Ferrari 312 T4|312 T4]] || [[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Michelin]] ||align="left"| [[Restr:Flag of South Africa (1928-1994).svg|20px]] '''[[Jody Scheckter]]''' (3)<br />[[Restr:Flag of Canada.svg|20px]] [[Gilles Villeneuve]] (3) || 113 || '''Kampion''' |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1980|1980]] || [[Scuderia Ferrari]] || [[Ferrari 312 T5|312 T5]] || [[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Michelin]] ||align="left"| [[Restr:Flag of South Africa (1928-1994).svg|20px]] [[Jody Scheckter]]<br />[[Restr:Flag of Canada.svg|20px]] [[Gilles Villeneuve]] || 8 || 10{{vet}} |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1981|1981]] || [[Scuderia Ferrari]] || [[Ferrari 126|126]] || [[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Michelin]] ||align="left"| [[Restr:Flag of Canada.svg|20px]] [[Gilles Villeneuve]] (2)<br />[[Restr:Flag of France.svg|20px]] [[Didier Pironi]] || 34 || 5{{e}} |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1982|1982]] || [[Scuderia Ferrari]] || [[Ferrari 126|126]] || [[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Goodyear Tire & Rubber|Goodyear]] ||align="left"| [[Restr:Flag of Canada.svg|20px]] [[Gilles Villeneuve]]<br />[[Restr:Flag of France.svg|20px]] [[Didier Pironi]] (2)<br />[[Restr:Flag of France.svg|20px]] [[Patrick Tambay]] (1)<br />[[Restr:Flag of the United States.svg|20px]] [[Mario Andretti]] || 74 || '''Kampion''' |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1983|1983]] || [[Scuderia Ferrari]] || [[Ferrari 126|126]] || [[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Goodyear Tire & Rubber|Goodyear]] ||align="left"| [[Restr:Flag of France.svg|20px]] [[Patrick Tambay]] (1)<br />[[Restr:Flag of France.svg|20px]] [[René Arnoux]] (3) || 89 || '''Kampion''' |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1984|1984]] || [[Scuderia Ferrari]] || [[Ferrari 126 C4|126 C4]] ||[[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Goodyear Tire & Rubber|Goodyear]] ||align="left"| [[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Michele Alboreto]] (1)<br />[[Restr:Flag of France.svg|20px]] [[René Arnoux]] || 57,5 || 2{{l}} |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1985|1985]] || [[Scuderia Ferrari]] || [[Ferrari 156/85|156/85]] || [[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Goodyear Tire & Rubber|Goodyear]] ||align="left"| [[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Michele Alboreto]] (2)<br />[[Restr:Flag of France.svg|20px]] [[René Arnoux]]<br />[[Restr:Flag of Sweden.svg|20px]] [[Stefan Johansson]] || 82 || 2{{l}} |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1986|1986]] || [[Scuderia Ferrari]] || [[Ferrari 186|F186]] || [[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Goodyear Tire & Rubber|Goodyear]] ||align="left"| [[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Michele Alboreto]]<br />[[Restr:Flag of Sweden.svg|20px]] [[Stefan Johansson]] || 37 || 4{{e}} |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1987|1987]] || [[Scuderia Ferrari]] || [[Ferrari 187|F187]] || [[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Goodyear Tire & Rubber|Goodyear]] ||align="left"| [[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Michele Alboreto]]<br />[[Restr:Flag of Austria.svg|20px]] [[Gerhard Berger]] (2) || 53 || 4{{e}} |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1988|1988]] || [[Scuderia Ferrari]] || [[Ferrari 187/88C|F18788C]] || [[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Goodyear Tire & Rubber|Goodyear]] ||align="left"| [[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Michele Alboreto]]<br />[[Restr:Flag of Austria.svg|20px]] [[Gerhard Berger]] (1) || 65 || 2{{l}} |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1989|1989]] || [[Scuderia Ferrari]] || [[Ferrari 640|640]] || [[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Goodyear Tire & Rubber|Goodyear]] ||align="left"| [[Restr:Flag of the United Kingdom.svg|20px]] [[Nigel Mansell]] (2)<br />[[Restr:Flag of Austria.svg|20px]] [[Gerhard Berger]] (1) || 59 || 3{{e}} |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1990|1990]] || [[Scuderia Ferrari]] || [[Ferrari 641|641]] || [[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Goodyear Tire & Rubber|Goodyear]] ||align="left"| [[Restr:Flag of France.svg|20px]] [[Alain Prost]] (5)<br />[[Restr:Flag of the United Kingdom.svg|20px]] [[Nigel Mansell]] (1) || 110 || 2{{l}} |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1991|1991]] || [[Scuderia Ferrari]] || [[Ferrari 642|642]]<br />[[Ferrari 642/2|642/2]]<br />[[Ferrari 643|643]] || [[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Goodyear Tire & Rubber|Goodyear]] ||align="left"| [[Restr:Flag of France.svg|20px]] [[Alain Prost]]<br />[[Restr:Flag of France.svg|20px]] [[Jean Alesi]]<br />[[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Gianni Morbidelli]] || 55,7 || 3{{e}} |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1992|1992]] || [[Scuderia Ferrari]] || [[Ferrari 92 A|F92 A]] || [[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Goodyear Tire & Rubber|Goodyear]] ||align="left"| [[Restr:Flag of France.svg|20px]] [[Jean Alesi]]<br />[[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Ivan Capelli]]<br />[[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Nicola Larini]] || 21 || 4{{e}} |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1993|1993]] || [[Scuderia Ferrari]] || [[Ferrari 93 A|F93 A]] || [[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Goodyear Tire & Rubber|Goodyear]] ||align="left"| [[Restr:Flag of France.svg|20px]] [[Jean Alesi]]<br />[[Restr:Flag of Austria.svg|20px]] [[Gerhard Berger]] || 28 || 4{{e}} |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1994|1994]] || [[Scuderia Ferrari]] || [[Ferrari 412 T1|412 T1]] || [[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Goodyear Tire & Rubber|Goodyear]] ||align="left"| [[Restr:Flag of France.svg|20px]] [[Jean Alesi]]<br />[[Restr:Flag of Austria.svg|20px]] [[Gerhard Berger]] (1)<br />[[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Nicola Larini]] || 71 || 3{{e}} |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1995|1995]] || [[Scuderia Ferrari]] || [[Ferrari 412 T2|412 T2]] || [[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Goodyear Tire & Rubber|Goodyear]] ||align="left"| [[Restr:Flag of France.svg|20px]] [[Jean Alesi]] (1)<br />[[Restr:Flag of Austria.svg|20px]] [[Gerhard Berger]] || 73 || 3{{e}} |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1996|1996]] || [[Scuderia Ferrari]] || [[Ferrari 310|F310]] || [[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Goodyear Tire & Rubber|Goodyear]] ||align="left"| [[Restr:Flag of Germany.svg|20px]] [[Michael Schumacher]] (3)<br />[[Restr:Flag of Ireland.svg|20px]] [[Eddie Irvine]] || 70 || 2{{l}} |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1997|1997]] || [[Scuderia Ferrari]] [[Marlboro]] || [[Ferrari 310B|F310B]] || [[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Goodyear Tire & Rubber|Goodyear]] ||align="left"| [[Restr:Flag of Germany.svg|20px]] [[Michael Schumacher]] (5)<br />[[Restr:Flag of Ireland.svg|20px]] [[Eddie Irvine]] || 102 || 2{{el} |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1998|1998]] || [[Scuderia Ferrari]] [[Marlboro]] || [[Ferrari 300|F300]] || [[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Goodyear Tire & Rubber|Goodyear]] ||align="left"| [[Restr:Flag of Germany.svg|20px]] [[Michael Schumacher]] (6)<br />[[Restr:Flag of Ireland.svg|20px]] [[Eddie Irvine]] || 133 || 2{{l}} |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1999|1999]] || [[Scuderia Ferrari]] [[Marlboro]] || [[Ferrari 399|F399]] || [[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Bridgestone]] ||align="left"| [[Restr:Flag of Germany.svg|20px]] [[Michael Schumacher]] (2)<br />[[Restr:Flag of Ireland.svg|20px]] [[Eddie Irvine]] (4)<br />[[Restr:Flag of Finland.svg|20px]] [[Mika Salo]] || 128 || '''Kampion''' |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 2000|2000]] || [[Scuderia Ferrari]] [[Marlboro]] || [[Ferrari F1-2000|F1-2000]] || [[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Bridgestone]] ||align="left"| [[Restr:Flag of Germany.svg|20px]] '''[[Michael Schumacher]]''' (9)<br />[[Restr:Flag of Brazil.svg|20px]] [[Rubens Barrichello]] (1) || 170 || '''Kampion''' |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 2001|2001]] || [[Scuderia Ferrari]] [[Marlboro]] || [[Ferrari 2001|F2001]] || [[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Bridgestone]] ||align="left"| [[Restr:Flag of Germany.svg|20px]] '''[[Michael Schumacher]]''' (9)<br />[[Restr:Flag of Brazil.svg|20px]] [[Rubens Barrichello]] || 179 || '''Kampion''' |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 2002|2002]] || [[Scuderia Ferrari]] [[Marlboro]] || [[Ferrari 2001|F2001]]<br />[[Ferrari 2002|F2002]] || [[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Bridgestone]] ||align="left"| [[Restr:Flag of Germany.svg|20px]] '''[[Michael Schumacher]]''' (11)<br />[[Restr:Flag of Brazil.svg|20px]] [[Rubens Barrichello]] (4) || 221 || '''Kampion''' |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 2003|2003]] || [[Scuderia Ferrari]] [[Marlboro]] || [[Ferrari 2002|F2002]]<br />[[Ferrari 2003-GA|F2003-GA]] || [[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Bridgestone]] ||align="left"| [[Restr:Flag of Germany.svg|20px]] '''[[Michael Schumacher]]''' (6)<br />[[Restr:Flag of Brazil.svg|20px]] [[Rubens Barrichello]] (2) || 158 || '''Kampion''' |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 2004|2004]] || [[Scuderia Ferrari]] [[Marlboro]] || [[Ferrari 2004|F2004]] || [[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Bridgestone]] ||align="left"| [[Restr:Flag of Germany.svg|20px]] '''[[Michael Schumacher]]''' (13)<br />[[Restr:Flag of Brazil.svg|20px]] [[Rubens Barrichello]] (2) || 262 || '''Kampion''' |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 2005|2005]] || [[Scuderia Ferrari]] [[Marlboro]] || [[Ferrari 2004M|F2004M]] || [[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Bridgestone]] ||align="left"| [[Restr:Flag of Germany.svg|20px]] [[Michael Schumacher]] (1)<br />[[Restr:Flag of Brazil.svg|20px]] [[Rubens Barrichello]] || 100 || 3{{e}} |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 2006|2006]] || [[Scuderia Ferrari]] [[Marlboro]] || [[Ferrari 248-F1|F248-F1]] || [[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Bridgestone]] ||align="left"| [[Restr:Flag of Germany.svg|20px]] [[Michael Schumacher]] (7)<br />[[Restr:Flag of Brazil.svg|20px]] [[Felipe Massa]] (2) || 201 || 2{{l}} |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 2007|2007]] || [[Scuderia Ferrari]] [[Marlboro]] || [[Ferrari 2007|F2007]] || [[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Bridgestone]] ||align="left"| [[Restr:Flag of Brazil.svg|20px]] [[Felipe Massa]] (3)<br />[[Restr:Flag of Finland.svg|20px]] '''[[Kimi Räikkönen]]''' (6) || 204 || '''Kampion''' |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 2008|2008]] || [[Scuderia Ferrari]] [[Marlboro]] || [[Ferrari 2008|F2008]] || [[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Bridgestone]] ||align="left"| [[Restr:Flag of Finland.svg|20px]] [[Kimi Räikkönen]] (2)<br />[[Restr:Flag of Brazil.svg|20px]] [[Felipe Massa]] (6) || 172 || '''Kampion''' |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 2009|2009]] || [[Scuderia Ferrari]] [[Marlboro]] || [[Ferrari 60|F60]] || [[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Bridgestone]] ||align="left"| [[Restr:Flag of Brazil.svg|20px]] [[Felipe Massa]]<br />[[Restr:Flag of Finland.svg|20px]] [[Kimi Räikkönen]] (1)<br />[[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Luca Badoer]]<br />[[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Giancarlo Fisichella]] || 70 || 4{{e}} |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 2010|2010]] || [[Scuderia Ferrari]] [[Marlboro]] || [[Ferrari 10|F10]] || [[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Bridgestone]] ||align="left"| [[Restr:Flag of Brazil.svg|20px]] [[Felipe Massa]]<br />[[Restr:Flag of Spain.svg|20px]] [[Fernando Alonso]] (5) || 396 || 3{{e}} |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 2011|2011]] || [[Scuderia Ferrari]] [[Marlboro]]<br />[[Scuderia Ferrari]] || [[Ferrari 150° Italia|150° Italia]] || [[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Pirelli]] ||align="left"| [[Restr:Flag of Spain.svg|20px]] [[Fernando Alonso]] (1)<br />[[Restr:Flag of Brazil.svg|20px]] [[Felipe Massa]] || 375 || 3{{e}} |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 2012|2012]] || [[Scuderia Ferrari]] || [[Ferrari 2012|F2012]] || [[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Pirelli]] ||align="left"| [[Restr:Flag of Spain.svg|20px]] [[Fernando Alonso]] (3) <br />[[Restr:Flag of Brazil.svg|20px]] [[Felipe Massa]] || 400 || 2{{l}} |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 2013|2013]] || [[Scuderia Ferrari]] || [[Ferrari 138|F138]] || [[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Pirelli]] ||align="left"| [[Restr:Flag of Spain.svg|20px]] [[Fernando Alonso]] (2) <br />[[Restr:Flag of Brazil.svg|20px]] [[Felipe Massa]] || 364 || 3{{e}} |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 2014|2014]] || [[Scuderia Ferrari]] || [[Ferrari 14T|F14T]] || [[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Pirelli]] ||align="left"| [[Restr:Flag of Spain.svg|20px]] [[Fernando Alonso]] <br />[[Restr:Flag of Finland.svg|20px]] [[Kimi Räikkönen]] || 216 || 4{{e}} |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 2015|2015]] || [[Scuderia Ferrari]] || [[Ferrari SF15T|SF15T]] || [[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Pirelli]] ||align="left"| [[Restr:Flag of Germany.svg|20px]] [[Sebastian Vettel]] (3) <br />[[Restr:Flag of Finland.svg|20px]] [[Kimi Räikkönen]] || 428 || 2{{l}} |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 2016|2016]] || [[Scuderia Ferrari]] || [[Ferrari SF16-H|SF16-H]] || [[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Pirelli]] ||align="left"| [[Restr:Flag of Germany.svg|20px]] [[Sebastian Vettel]]] <br />[[Restr:Flag of Finland.svg|20px]] [[Kimi Räikkönen]] || 398 || 3{{e}} |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 2017|2017]] || [[Scuderia Ferrari]] || [[Ferrari SF70H|SF70H]] || [[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Pirelli]] ||align="left"| [[Restr:Flag of Germany.svg|20px]] [[Sebastian Vettel]] (5) <br />[[Restr:Flag of Finland.svg|20px]] [[Kimi Räikkönen]] || 522 || 2{{l}} |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 2018|2018]] || [[Scuderia Ferrari]] || [[Ferrari SF71H|SF71H]] || [[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Pirelli]] ||align="left"| [[Restr:Flag of Germany.svg|20px]] [[Sebastian Vettel]] (5) <br />[[Restr:Flag of Finland.svg|20px]] [[Kimi Räikkönen]] (1) || 571 || 2{{l}} |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 2019|2019]] || [[Scuderia Ferrari]] || [[Ferrari SF90|SF90]] || [[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Pirelli]] ||align="left"| [[Restr:Flag of Germany.svg|20px]] [[Sebastian Vettel]] (1) <br />[[Restr:Flag of Monaco.svg|20px]] [[Charles Leclerc]] (2) || || |- ! style="background:#CCCCCC" | Bloavezh ! style="background:#CCCCCC" | Skipailh ! style="background:#CCCCCC" | Kastell-karr ! style="background:#CCCCCC" | Keflusker ! style="background:#CCCCCC" | Bandennoù-rod ! style="background:#CCCCCC" | Blenierien (trec'hoù) ! style="background:#CCCCCC" | Poentoù ! style="background:#CCCCCC" | Renkadur |} == Liammoù diavaez == {{commons|Scuderia Ferrari}} * [http://www.ferrari.com/ Lec'hien ofisiel] {| align="center" cellpadding="2" border="1" style="border-collapse:collapse;" |- | width="30%" align="center" | Kampion a-raok :<br />[[Cooper Car Company|Cooper]] | width="40%" align="center" | '''Ferrari'''<br />Kampion bed ar [[Formulenn 1]]<br />[[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1961|1961]] | width="30%" align="center" | Kampion war-lerc'h :<br />[[British Racing Motors|BRM]] |- | width="30%" align="center" | Kampion a-raok :<br />[[Team Lotus|Lotus]] | width="40%" align="center" | '''Ferrari'''<br />Kampion bed ar [[Formulenn 1]]<br />[[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1964|1964]] | width="30%" align="center" | Kampion war-lerc'h :<br />[[Team Lotus|Lotus]] |- | width="30%" align="center" | Kampion a-raok :<br />[[McLaren Racing|McLaren]] | width="40%" align="center" | '''Ferrari'''<br />Kampion bed ar [[Formulenn 1]]<br />[[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1975|1975]]-[[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1976|1976]]-[[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1977|1977]] | width="30%" align="center" | Kampion war-lerc'h :<br />[[Team Lotus|Lotus]] |- | width="30%" align="center" | Kampion a-raok :<br />[[Team Lotus|Lotus]] | width="40%" align="center" | '''Ferrari'''<br />Kampion bed ar [[Formulenn 1]]<br />[[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1979|1979]] | width="30%" align="center" | Kampion war-lerc'h :<br />[[Williams F1 Team|Williams]] |- | width="30%" align="center" | Kampion a-raok :<br />[[Williams F1 Team|Williams]] | width="40%" align="center" | '''Ferrari'''<br />Kampion bed ar [[Formulenn 1]]<br />[[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1982|1982]]-[[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1983|1983]] | width="30%" align="center" | Kampion war-lerc'h :<br />[[McLaren Racing|McLaren]] |- | width="30%" align="center" | Kampion a-raok :<br />[[McLaren Racing|McLaren]] | width="40%" align="center" | '''Ferrari'''<br />Kampion bed ar [[Formulenn 1]]<br />[[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1999|1999]]-[[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 2000|2000]]-[[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 2001|2001]]-[[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 2002|2002]]-[[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 2003|2003]]-[[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 2004|2004]] | width="30%" align="center" | Kampion war-lerc'h :<br />[[Renault Sport|Renault]] |- | width="30%" align="center" | Kampion a-raok :<br />[[Renault Sport|Renault]] | width="40%" align="center" | '''Ferrari'''<br />Kampion bed ar [[Formulenn 1]]<br />[[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 2007|2007]]-[[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 2008|2008]] | width="30%" align="center" | Kampion war-lerc'h :<br />[[Brawn GP Formula One Team|Brawn]] |} {{Taolenn blenierien ha skipailhoù ar Formulenn 1}} {{Porched ar Formulenn 1}} {{DEFAULTSORT:Ferrari, Scuderia}} [[Rummad:Saverien Formulenn 1]] [[Rummad:Kampioned ar saverien e Formulenn 1‎]] [[Rummad:Ferrari]] 3274zp4k9mb0lw4t0shi0n6ugmnaes2 2119722 2119709 2024-11-20T11:28:36Z 三奈木優斗 82151 /* Disoc'hoù e Formulenn 1 */ 2119722 wikitext text/x-wiki {{Infobox Saver Formulenn 1 | skeudenn = <br><hr> | Bro = {{Italia}} | Krouer = [[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Enzo Ferrari]] | Prezidant = [[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[John Elkann]] | Rener = [[Restr:Flag of France.svg|20px]] [[Frédéric Vasseur]] | Blenierien = '''55''' [[Restr:Flag of Spain.svg|20px]] [[Carlos Sainz]]<br />'''16''' [[Restr:Flag of Monaco.svg|20px]] [[Charles Leclerc]] | Blenierien esaeoù = [[Restr:Flag of Italy.svg|20px]][[Antonio Giovinazzi]]<br />[[Restr:Flag of Israel.svg|20px]] [[Robert Shwartzman]] | Kastell-karr = [[Ferrari SF-23]] | Keflusker = [[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Ferrari (embregerezh)|Ferrari]] V6 Turbo Daou-nerzh 65 | Bandennoù-rod = [[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Pirelli]] | Bloavezhioù o redek = Abaoe 1950 | Priz Bras kentañ = {{Monako}} [[1950]] | PB = 1055 (1052 disparti) | Trec'hioù = 241 | Plasoù pol = 242 | Podiumoù = 793 | Troioù gwellañ = 258 | Titloù ar saverien = 16 | Titloù ar vlenierien = 15 }} Ar '''Scuderia Ferrari''' (''Strollad Ferrari'' en italianeg) a zo ur skipailh redadegoù kirri krouet gant [[Enzo Ferrari]] hag a red e [[Formulenn 1]] abaoe [[1950]]. Redek a ra ivez en [[Andur]], gant e anv-eñ, pe gant sikour skipailhoù-all. Gounezet en deus meur a wech titl ar vlenierien pe titl ar saverien e [[Formulenn 1|F1]] ha [[24 eurvezh ar Mañs]]. Redek a ra e-barzh ar [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 2022|gevezadeg 2022]] gant ar vlenierien [[Charles Leclerc]] ha [[Carlos Sainz Jr.|Carlos Sainz]]. == A-raok ar Formulenn 1 == == Ar Formulenn 1 == === Bloavezhioù kentañ (1947-1958) === === Cheñchamantoù bras e Formulenn 1 (1959-1973) === === Eus Lauda da Villeneuve (1974-1982) === === Bloavezhioù an toull (1983-1995) === === Skipailh referañs (1996-2008) === === Stourm evit chom e-touez ar re wellañ (Abaoe 2009) === [[Restr:Fernando Alonso 2013 Catalonia test (19-22 Feb) Day 3.jpg|200px|thumb|left|[[Fernando Alonso]] e [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 2013|2013]]]] == Disoc'hoù e Formulenn 1 == {{clr}} {| class="wikitable alternance centre" style="text-align:center; font-size:90%" |- ! style="background:#CCCCCC" | Bloavezh ! style="background:#CCCCCC" | Skipailh ! style="background:#CCCCCC" | Kastell-karr ! style="background:#CCCCCC" | Keflusker ! style="background:#CCCCCC" | Bandennoù-rod ! style="background:#CCCCCC" | Blenierien (trec'hioù) ! style="background:#CCCCCC" | Poentoù ! style="background:#CCCCCC" | Renkadur |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1950|1950]] || [[Scuderia Ferrari]] || [[Ferrari 125|125]]<br />[[Ferrari 275]]<br />[[Ferrari 375|375]] ||[[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Pirelli]] ||align="left"| [[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Luigi Villoresi]]<br />[[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Alberto Ascari]]<br />[[Restr:Flag of France.svg|20px]] [[Raymond Sommer]]<br />[[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Dorino Sefarini]] || 14 || - |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1951|1951]] || [[Scuderia Ferrari]] || [[Ferrari 375|375]] ||[[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Pirelli]] ||align="left"| [[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Luigi Villoresi]]<br />[[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Alberto Ascari]] (2)<br />[[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Pero Taruffi]]<br />[[Restr:Flag of Argentina.svg|20px]] [[José Froilán González]] (1) || 81 (72 miret) || - |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1952|1952]] || [[Scuderia Ferrari]] || [[Ferrari 500|500]]<br />[[Ferrari 375|375]] ||[[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Pirelli]]<br />[[Firestone]]<br />[[Englebert]] ||align="left"| [[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Giuseppe Farina]]<br />[[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Piero Taruffi]] (1)<br />[[Restr:Flag of France.svg|20px]] [[André Simon]]<br />[[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] '''[[Alberto Ascari]]'''(6)<br />[[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Luigi Villoresi]] || 110,5 (90 miret) || - |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1953|1953]] || [[Scuderia Ferrari]] || [[Ferrari 500|500]]<br />[[Ferrari 553|553]] ||[[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Pirelli]] ||align="left"| [[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] '''[[Alberto Ascari]]''' (5)<br />[[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Giuseppe Farina]] (1)<br />[[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Luigi Villoresi]]<br />[[Restr:Flag of the United Kingdom.svg|20px]] [[Mike Hawthorn]] (1)<br />[[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Umberto Maglioli]]<br />[[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Piero Carini]] || 122,5 (96,5 miret) || - |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1954|1954]] || [[Scuderia Ferrari]] || [[Ferrari 625|625]]<br />[[Ferrari 553|553]]<br />[[Ferrari 500|500]] ||[[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Pirelli]] ||align="left"| [[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Giuseppe Farina]]<br />[[Restr:Flag of Argentina.svg|20px]] [[José Froilán González]] (1)<br />[[Restr:Flag of the United Kingdom.svg|20px]] [[Mike Hawthorn]] (1)<br />[[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Umberto Maglioli]]<br />[[Restr:Flag of France.svg|20px]] [[Maurice Trintignant]]<br />[[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Piero Taruffi]]<br />[[Restr:Flag of France.svg|20px]] [[Robert Manzon]]<br />[[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Alberto Ascari]] || 80,28 (78,78 miret) || - |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1955|1955]] || [[Scuderia Ferrari]] || [[Ferrari 625|625]]<br />[[Ferrari 555|555]]<br />[[Lancia D50|D50]] ||[[Scuderia Ferrari|Ferrari]]<br />[[Lancia]] || [[Englebert]] ||align="left"| [[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Giuseppe Farina]]<br />[[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Umberto Maglioli]]<br />[[Restr:Flag of Argentina.svg|20px]] [[José Froilán González]]<br />[[Restr:Flag of France.svg|20px]] [[Maurice Trintignant]] (1)<br />[[Restr:Flag of the United States.svg|20px]] [[Harry Schell]]<br />[[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Piero Taruffi]]<br />[[Restr:Flag of Belgium.svg|20px]] [[Paul Frère]]<br />[[Restr:Flag of the United Kingdom.svg|20px]] [[Mike Hawthorn]]<br />[[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Eugenio Castellotti]]<br />[[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Luigi Villoresi]] || 37,99 || - |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1956|1956]] || [[Scuderia Ferrari]] || [[Lancia D50|D50]]<br />[[Ferrari 555|555]] ||[[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Englebert]]<br />[[Pirelli]] ||align="left"| [[Restr:Flag of Argentina.svg|20px]] '''[[Juan Manuel Fangio]]''' (3)<br />[[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Eugenio Castellotti]]<br />[[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Luigi Musso]] (1)<br />[[Restr:Flag of the United Kingdom.svg|20px]] [[Peter Collins]] (2)<br />[[Restr:Flag of Belgium.svg|20px]] [[Olivier Gendebien]]<br />[[Restr:Flag of Belgium.svg|20px]] [[Paul Frère]]<br />[[Restr:Flag of Belgium.svg|20px]] [[André Pilette]]<br />[[Restr:Flag of Spain.svg|20px]] [[Alfonso de Portago]]<br />[[Restr:Flag of Germany.svg|20px]] [[Wolfgang von Trips]] || 79,5 (76,5 miret) || - |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1957|1957]] || [[Scuderia Ferrari]] || [[Ferrari 801|801]] ||[[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Englebert]]<br />[[Pirelli]] ||align="left"| [[Restr:Flag of the United Kingdom.svg|20px]] [[Peter Collins]]<br />[[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Luigi Musso]]<br />[[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Rugenio Castellotii]]<br />[[Restr:Flag of the United Kingdom.svg|20px]] [[Mike Hawthorn]]<br />[[Restr:Flag of Germany.svg|20px]] [[Wolfgang von Trips]]<br />[[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Alberto Perdisa]]<br />[[Restr:Flag of Spain.svg|20px]] [[Alfonso de Portago]]<br />[[Restr:Flag of Argentina.svg|20px]] [[José Froilán González]]<br />[[Restr:Flag of France.svg|20px]] [[Maurice Trintignant]] || 48 || - |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1958|1958]] || [[Scuderia Ferrari]] || [[Ferrari 246|246]]<br />[[Ferrari 156|156]] ||[[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Englebert]] ||align="left"| [[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Luigi Musso]]<br />[[Restr:Flag of the United Kingdom.svg|20px]] [[Peter Collins]] (1)<br />[[Restr:Flag of the United Kingdom.svg|20px]] '''[[Mike Hawthorn]]''' (1)<br />[[Restr:Flag of Germany.svg|20px]] [[Wolfgang von Trips]]<br />[[Restr:Flag of Belgium.svg|20px]] [[Olivier Gendebien]]<br />[[Restr:Flag of the United States.svg|20px]] [[Phil Hill]] || 40 || 2{{l}} |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1959|1959]] || [[Scuderia Ferrari]] || [[Ferrari 246|246]]<br />[[Ferrari 156|156]] ||[[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Dunlop]] ||align="left"| [[Restr:Flag of France.svg|20px]] [[Jean Behra]]<br />[[Restr:Flag of the United States.svg|20px]] [[Phil Hill]]<br />[[Restr:Flag of the United Kingdom.svg|20px]] [[Tony Brooks]] (2)<br />[[Restr:Flag of the United Kingdom.svg|20px]] [[Cliff Allison]]<br />[[Restr:Flag of Belgium.svg|20px]] [[Olivier Gendebien]]<br />[[Restr:Flag of the United States.svg|20px]] [[Dan Gurney]]<br />[[Restr:Flag of Germany.svg|20px]] [[Wolfgang von Trips]] || 32 || 2{{l}} |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1960|1960]] || [[Scuderia Ferrari]] || [[Ferrari 246|246]] ||[[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Dunlop]] ||align="left"| [[Restr:Flag of the United Kingdom.svg|20px]] [[Cliff Allison]]<br />[[Restr:Flag of the United States.svg|20px]] [[Phil Hill]] (1)<br />[[Restr:Flag of Germany.svg|20px]] [[Wolfgang von Trips]]<br />[[Restr:Flag of Argentina.svg|20px]] [[José Froilán González]]<br />[[Restr:Flag of the United States.svg|20px]] [[Richie Ginther]]<br />[[Restr:Flag of Belgium.svg|20px]] [[Willy Mairesse]] || 24 || 3{{e}} |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1961|1961]] || [[Scuderia Ferrari]] || [[Ferrari 156|156]] ||[[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Dunlop]] ||align="left"| [[Restr:Flag of the United States.svg|20px]] [[Richie Ginther]]<br />[[Restr:Flag of the United Kingdom.svg|20px]] '''[[Phil Hill]]''' (2)<br />[[Restr:Flag of Germany.svg|20px]] [[Wolfgang von Trips]] (2)<br />[[Restr:Flag of Belgium.svg|20px]] [[Olivier Gendebien]]<br />[[Restr:Flag of Belgium.svg|20px]] [[Willy Mairesse]]<br />[[Restr:Flag of Mexico.svg|20px]] [[Ricardo Rodríguez]] || 45 || '''Kampion''' |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1962|1962]] || [[Scuderia Ferrari]] || [[Ferrari 156|156]] ||[[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Dunlop]] ||align="left"| [[Restr:Flag of the United States.svg|20px]] [[Phil Hill]]<br />[[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Giancarlo Baghetti]]<br />[[Restr:Flag of Mexico.svg|20px]] [[Ricardo Rodríguez]]<br />[[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Lorenzo Bandini]]<br />[[Restr:Flag of Belgium.svg|20px]] [[Willy Mairesse]] || 18 || 6{{vet}} |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1963|1963]] || [[Scuderia Ferrari]] || [[Ferrari 156|156]] ||[[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Dunlop]] ||align="left"| [[Restr:Flag of Belgium.svg|20px]] [[Willy Mairesse]]<br />[[Restr:Flag of the United Kingdom.svg|20px]] [[John Surtees]] (1)<br />[[Restr:Flag of Mexico.svg|20px]] [[Ludovico Scarfiotti]]<br />[[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Lorenzo Bandini]] || 26 || 4{{e}} |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1964|1964]] || [[Scuderia Ferrari]]<br />[[North American Racing Team]] || [[Ferrari 156|156]]<br />[[Ferrari 158|158]]<br />[[Ferrari 1512|1512]] ||[[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Dunlop]] || align="left" | [[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Lorenzo Bandini]] (1)<br />[[Restr:Flag of the United Kingdom.svg|20px]] '''[[John Surtees]]''' (2)<br />[[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Ludovico Scarfiotti]]<br />[[Restr:Flag of Mexico.svg|20px]] [[Pedro Rodríguez]] || 45 || '''Kampion''' |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1965|1965]] || [[Scuderia Ferrari]]<br />[[North American Racing Team]] || [[Ferrari 158|158]]<br />[[Ferrari 1512|1512]] ||[[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Dunlop]] || align="left" | [[Restr:Flag of the United Kingdom.svg|20px]] [[John Surtees]] (1)<br />[[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Lorenzo Bandini]]<br />[[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Nino Vaccarella]]<br />[[Restr:Flag of Mexico.svg|20px]] [[Pedro Rodríguez]]<br />[[Restr:Flag of the United States.svg|20px]] [[Bob Bondurant]]<br />[[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Ludovico Scarfiotti]] (1) || 26 || 3{{e}} |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1966|1966]] || [[Scuderia Ferrari]] || [[Ferrari 246|246]]<br />[[Ferrari 312|312]] ||[[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Firestone]] ||align="left"| [[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Lorenzo Bandini]]<br />[[Restr:Flag of the United Kingdom.svg|20px]] [[John Surtees]]<br />[[Restr:Flag of the United Kingdom.svg|20px]] [[Mike Parkes]]<br />[[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Ludovico Scarfiotti]] || 31 || 2{{l}} |- |[[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1967|1967]] || [[Scuderia Ferrari]] || [[Ferrari 312|312]] || [[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Firestone]] ||align="left"| [[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Lorenzo Bandini]]<br />[[Restr:Flag of New Zealand.svg|20px]] [[Chris Amon]]<br />[[Restr:Flag of the United Kingdom.svg|20px]] [[Mike Parks]]<br />[[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Ludovico Scarfiotti]]<br />[[Restr:Flag of the United Kingdom.svg|20px]] [[Jonathan Williams]] || 20 || 5{{vet}} |- |[[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1968|1968]] || [[Scuderia Ferrari]] || [[Ferrari 312|312]] || [[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Firestone]] ||align="left"| [[Restr:Flag of New Zealand.svg|20px]] [[Chris Amon]]<br />[[Restr:Flag of Belgium.svg|20px]] [[Jacky Ickx]] (1)<br />[[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Andrea de Adamich]]<br />[[Restr:Flag of the United Kingdom.svg|20px]] [[Dereck Bell]] || 32 || 4{{e}} |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1969|1969]] || [[Scuderia Ferrari]]<br />[[North American Racing Team]] || [[Ferrari 312|312]] || [[Scuderia Ferrari]] || [[Firestone]] ||align="left"| [[Restr:Flag of New Zealand.svg|20px]] [[Chris Amon]]<br />[[Restr:Flag of Mexico.svg|20px]] [[Pedro Rodríguez]]<br />[[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Ernesto Brambilla]] || 7 || 6{{vet}} |- |[[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1970|1970]] || [[Scuderia Ferrari]] || [[Ferrari 312B|312B]] || [[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Firestone]] ||align="left"| [[Restr:Flag of Belgium.svg|20px]] [[Jacky Ickx]] (3)<br />[[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Ignazio Giunti]]<br />[[Restr:Flag of Switzerland.svg|20px]] [[Clay Regazzoni]] (1) || 52 || 2{{l}} |- |[[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1971|1971]] || [[Scuderia Ferrari]] || [[Ferrari 312B|312B]]<br />[[Ferrari 312B2|312B2]] || [[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Firestone]] ||align="left"| [[Restr:Flag of Belgium.svg|20px]] [[Jacky Ickx]] (1)<br />[[Restr:Flag of Switzerland.svg|20px]] [[Clay Regazzoni]]<br />[[Restr:Flag of the United States.svg|20px]] [[Mario Andretti]] (1) || 33 || 3{{e}} |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1972|1972]] || [[Scuderia Ferrari]] || [[Ferrari 312B2|312B2]] || [[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Firestone]] ||align="left"| [[Restr:Flag of Belgium.svg|20px]] [[Jacky Ickx]] (1)<br />[[Restr:Flag of Switzerland.svg|20px]] [[Clay Regazzoni]]<br />[[Restr:Flag of the United States.svg|20px]] [[Mario Andretti]]<br />[[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Nanni Galli]]<br />[[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Arturo Merzario]] || 33 || 4{{e}} |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1973|1973]] || [[Scuderia Ferrari]] || [[Ferrari 312B2|312B2]]<br />[[Ferrari 312B3]] || [[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Goodyear Tire & Rubber|Goodyear]] ||align="left"| [[Restr:Flag of Belgium.svg|20px]] [[Jacky Ickx]]<br />[[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Arturio Merzario]] || 12 || 6{{vet}} |-t |[[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1974|1974]] || [[Scuderia Ferrari]] || [[Ferrari 312B3|312B3]] || [[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Goodyear Tire & Rubber|Goodyear]] ||align="left"| [[Restr:Flag of Switzerland.svg|20px]] [[Clay Regazzoni]] (1)<br />[[Restr:Flag of Austria.svg|20px]] [[Niki Lauda]] (2) || 65 || 2{{l}} |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1975|1975]] || [[Scuderia Ferrari]] || [[Ferrari 312B3|312B3]]<br />[[Ferrari 312 T|312 T]] || [[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Goodyear Tire & Rubber|Goodyear]] ||align="left"| [[Restr:Flag of Switzerland.svg|20px]] [[Clay Regazzoni]] (1)<br />[[Restr:Flag of Austria.svg|20px]] '''[[Niki Lauda]]''' (5) || 72,5 || '''Kampion''' |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1976|1976]] || [[Scuderia Ferrari]] || [[Ferrari 312 T]]<br />[[Ferrari 312 T2]] || [[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Goodyear Tire & Rubber|Goodyear]] ||align="left"| [[Restr:Flag of Austria.svg|20px]] [[Niki Lauda]] (5)<br />[[Restr:Flag of Switzerland.svg|20px]] [[Clay Regazzoni]] (1) || 83 || '''Kampion''' |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1977|1977]] || [[Scuderia Ferrari]] || [[Ferrari 312 T2]] || [[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Goodyear Tire & Rubber|Goodyear]] ||align="left"| [[Restr:Flag of Austria.svg|20px]] '''[[Niki Lauda]]''' (3)<br />[[Restr:Flag of Argentina.svg|20px]] [[Carlos Reutemann]] (1)<br />[[Restr:Flag of Canada.svg|20px]] [[Gilles Villeneuve]] || 95 || '''Kampion''' |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1978|1978]] || [[Scuderia Ferrari]] || [[Ferrari 312 T3|312 T3]] || [[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Michelin]] ||align="left"| [[Restr:Flag of Argentina.svg|20px]] [[Carlos Reutemann]] (4)<br />[[Restr:Flag of Canada.svg|20px]] [[Gilles Villeneuve]] (1) || 58 || 2{{l}} |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1979|1979]] || '''[[Michelin]]''' [[Scuderia Ferrari]] || [[Ferrari 312 T4|312 T4]] || [[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Michelin]] ||align="left"| [[Restr:Flag of South Africa (1928-1994).svg|20px]] '''[[Jody Scheckter]]''' (3)<br />[[Restr:Flag of Canada.svg|20px]] [[Gilles Villeneuve]] (3) || 113 || '''Kampion''' |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1980|1980]] || [[Scuderia Ferrari]] || [[Ferrari 312 T5|312 T5]] || [[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Michelin]] ||align="left"| [[Restr:Flag of South Africa (1928-1994).svg|20px]] [[Jody Scheckter]]<br />[[Restr:Flag of Canada.svg|20px]] [[Gilles Villeneuve]] || 8 || 10{{vet}} |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1981|1981]] || [[Scuderia Ferrari]] || [[Ferrari 126|126]] || [[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Michelin]] ||align="left"| [[Restr:Flag of Canada.svg|20px]] [[Gilles Villeneuve]] (2)<br />[[Restr:Flag of France.svg|20px]] [[Didier Pironi]] || 34 || 5{{e}} |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1982|1982]] || [[Scuderia Ferrari]] || [[Ferrari 126|126]] || [[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Goodyear Tire & Rubber|Goodyear]] ||align="left"| [[Restr:Flag of Canada.svg|20px]] [[Gilles Villeneuve]]<br />[[Restr:Flag of France.svg|20px]] [[Didier Pironi]] (2)<br />[[Restr:Flag of France.svg|20px]] [[Patrick Tambay]] (1)<br />[[Restr:Flag of the United States.svg|20px]] [[Mario Andretti]] || 74 || '''Kampion''' |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1983|1983]] || [[Scuderia Ferrari]] || [[Ferrari 126|126]] || [[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Goodyear Tire & Rubber|Goodyear]] ||align="left"| [[Restr:Flag of France.svg|20px]] [[Patrick Tambay]] (1)<br />[[Restr:Flag of France.svg|20px]] [[René Arnoux]] (3) || 89 || '''Kampion''' |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1984|1984]] || [[Scuderia Ferrari]] || [[Ferrari 126 C4|126 C4]] ||[[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Goodyear Tire & Rubber|Goodyear]] ||align="left"| [[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Michele Alboreto]] (1)<br />[[Restr:Flag of France.svg|20px]] [[René Arnoux]] || 57,5 || 2{{l}} |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1985|1985]] || [[Scuderia Ferrari]] || [[Ferrari 156/85|156/85]] || [[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Goodyear Tire & Rubber|Goodyear]] ||align="left"| [[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Michele Alboreto]] (2)<br />[[Restr:Flag of France.svg|20px]] [[René Arnoux]]<br />[[Restr:Flag of Sweden.svg|20px]] [[Stefan Johansson]] || 82 || 2{{l}} |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1986|1986]] || [[Scuderia Ferrari]] || [[Ferrari 186|F186]] || [[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Goodyear Tire & Rubber|Goodyear]] ||align="left"| [[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Michele Alboreto]]<br />[[Restr:Flag of Sweden.svg|20px]] [[Stefan Johansson]] || 37 || 4{{e}} |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1987|1987]] || [[Scuderia Ferrari]] || [[Ferrari 187|F187]] || [[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Goodyear Tire & Rubber|Goodyear]] ||align="left"| [[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Michele Alboreto]]<br />[[Restr:Flag of Austria.svg|20px]] [[Gerhard Berger]] (2) || 53 || 4{{e}} |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1988|1988]] || [[Scuderia Ferrari]] || [[Ferrari 187/88C|F18788C]] || [[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Goodyear Tire & Rubber|Goodyear]] ||align="left"| [[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Michele Alboreto]]<br />[[Restr:Flag of Austria.svg|20px]] [[Gerhard Berger]] (1) || 65 || 2{{l}} |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1989|1989]] || [[Scuderia Ferrari]] || [[Ferrari 640|640]] || [[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Goodyear Tire & Rubber|Goodyear]] ||align="left"| [[Restr:Flag of the United Kingdom.svg|20px]] [[Nigel Mansell]] (2)<br />[[Restr:Flag of Austria.svg|20px]] [[Gerhard Berger]] (1) || 59 || 3{{e}} |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1990|1990]] || [[Scuderia Ferrari]] || [[Ferrari 641|641]] || [[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Goodyear Tire & Rubber|Goodyear]] ||align="left"| [[Restr:Flag of France.svg|20px]] [[Alain Prost]] (5)<br />[[Restr:Flag of the United Kingdom.svg|20px]] [[Nigel Mansell]] (1) || 110 || 2{{l}} |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1991|1991]] || [[Scuderia Ferrari]] || [[Ferrari 642|642]]<br />[[Ferrari 642/2|642/2]]<br />[[Ferrari 643|643]] || [[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Goodyear Tire & Rubber|Goodyear]] ||align="left"| [[Restr:Flag of France.svg|20px]] [[Alain Prost]]<br />[[Restr:Flag of France.svg|20px]] [[Jean Alesi]]<br />[[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Gianni Morbidelli]] || 55,7 || 3{{e}} |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1992|1992]] || [[Scuderia Ferrari]] || [[Ferrari 92 A|F92 A]] || [[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Goodyear Tire & Rubber|Goodyear]] ||align="left"| [[Restr:Flag of France.svg|20px]] [[Jean Alesi]]<br />[[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Ivan Capelli]]<br />[[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Nicola Larini]] || 21 || 4{{e}} |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1993|1993]] || [[Scuderia Ferrari]] || [[Ferrari 93 A|F93 A]] || [[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Goodyear Tire & Rubber|Goodyear]] ||align="left"| [[Restr:Flag of France.svg|20px]] [[Jean Alesi]]<br />[[Restr:Flag of Austria.svg|20px]] [[Gerhard Berger]] || 28 || 4{{e}} |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1994|1994]] || [[Scuderia Ferrari]] || [[Ferrari 412 T1|412 T1]] || [[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Goodyear Tire & Rubber|Goodyear]] ||align="left"| [[Restr:Flag of France.svg|20px]] [[Jean Alesi]]<br />[[Restr:Flag of Austria.svg|20px]] [[Gerhard Berger]] (1)<br />[[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Nicola Larini]] || 71 || 3{{e}} |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1995|1995]] || [[Scuderia Ferrari]] || [[Ferrari 412 T2|412 T2]] || [[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Goodyear Tire & Rubber|Goodyear]] ||align="left"| [[Restr:Flag of France.svg|20px]] [[Jean Alesi]] (1)<br />[[Restr:Flag of Austria.svg|20px]] [[Gerhard Berger]] || 73 || 3{{e}} |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1996|1996]] || [[Scuderia Ferrari]] || [[Ferrari 310|F310]] || [[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Goodyear Tire & Rubber|Goodyear]] ||align="left"| [[Restr:Flag of Germany.svg|20px]] [[Michael Schumacher]] (3)<br />[[Restr:Flag of Ireland.svg|20px]] [[Eddie Irvine]] || 70 || 2{{l}} |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1997|1997]] || [[Scuderia Ferrari]] [[Marlboro]] || [[Ferrari 310B|F310B]] || [[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Goodyear Tire & Rubber|Goodyear]] ||align="left"| [[Restr:Flag of Germany.svg|20px]] [[Michael Schumacher]] (5)<br />[[Restr:Flag of Ireland.svg|20px]] [[Eddie Irvine]] || 102 || 2{{el} |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1998|1998]] || [[Scuderia Ferrari]] [[Marlboro]] || [[Ferrari 300|F300]] || [[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Goodyear Tire & Rubber|Goodyear]] ||align="left"| [[Restr:Flag of Germany.svg|20px]] [[Michael Schumacher]] (6)<br />[[Restr:Flag of Ireland.svg|20px]] [[Eddie Irvine]] || 133 || 2{{l}} |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1999|1999]] || [[Scuderia Ferrari]] [[Marlboro]] || [[Ferrari 399|F399]] || [[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Bridgestone]] ||align="left"| [[Restr:Flag of Germany.svg|20px]] [[Michael Schumacher]] (2)<br />[[Restr:Flag of Ireland.svg|20px]] [[Eddie Irvine]] (4)<br />[[Restr:Flag of Finland.svg|20px]] [[Mika Salo]] || 128 || '''Kampion''' |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 2000|2000]] || [[Scuderia Ferrari]] [[Marlboro]] || [[Ferrari F1-2000|F1-2000]] || [[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Bridgestone]] ||align="left"| [[Restr:Flag of Germany.svg|20px]] '''[[Michael Schumacher]]''' (9)<br />[[Restr:Flag of Brazil.svg|20px]] [[Rubens Barrichello]] (1) || 170 || '''Kampion''' |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 2001|2001]] || [[Scuderia Ferrari]] [[Marlboro]] || [[Ferrari 2001|F2001]] || [[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Bridgestone]] ||align="left"| [[Restr:Flag of Germany.svg|20px]] '''[[Michael Schumacher]]''' (9)<br />[[Restr:Flag of Brazil.svg|20px]] [[Rubens Barrichello]] || 179 || '''Kampion''' |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 2002|2002]] || [[Scuderia Ferrari]] [[Marlboro]] || [[Ferrari 2001|F2001]]<br />[[Ferrari 2002|F2002]] || [[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Bridgestone]] ||align="left"| [[Restr:Flag of Germany.svg|20px]] '''[[Michael Schumacher]]''' (11)<br />[[Restr:Flag of Brazil.svg|20px]] [[Rubens Barrichello]] (4) || 221 || '''Kampion''' |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 2003|2003]] || [[Scuderia Ferrari]] [[Marlboro]] || [[Ferrari 2002|F2002]]<br />[[Ferrari 2003-GA|F2003-GA]] || [[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Bridgestone]] ||align="left"| [[Restr:Flag of Germany.svg|20px]] '''[[Michael Schumacher]]''' (6)<br />[[Restr:Flag of Brazil.svg|20px]] [[Rubens Barrichello]] (2) || 158 || '''Kampion''' |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 2004|2004]] || [[Scuderia Ferrari]] [[Marlboro]] || [[Ferrari 2004|F2004]] || [[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Bridgestone]] ||align="left"| [[Restr:Flag of Germany.svg|20px]] '''[[Michael Schumacher]]''' (13)<br />[[Restr:Flag of Brazil.svg|20px]] [[Rubens Barrichello]] (2) || 262 || '''Kampion''' |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 2005|2005]] || [[Scuderia Ferrari]] [[Marlboro]] || [[Ferrari 2004M|F2004M]] || [[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Bridgestone]] ||align="left"| [[Restr:Flag of Germany.svg|20px]] [[Michael Schumacher]] (1)<br />[[Restr:Flag of Brazil.svg|20px]] [[Rubens Barrichello]] || 100 || 3{{e}} |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 2006|2006]] || [[Scuderia Ferrari]] [[Marlboro]] || [[Ferrari 248-F1|F248-F1]] || [[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Bridgestone]] ||align="left"| [[Restr:Flag of Germany.svg|20px]] [[Michael Schumacher]] (7)<br />[[Restr:Flag of Brazil.svg|20px]] [[Felipe Massa]] (2) || 201 || 2{{l}} |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 2007|2007]] || [[Scuderia Ferrari]] [[Marlboro]] || [[Ferrari 2007|F2007]] || [[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Bridgestone]] ||align="left"| [[Restr:Flag of Brazil.svg|20px]] [[Felipe Massa]] (3)<br />[[Restr:Flag of Finland.svg|20px]] '''[[Kimi Räikkönen]]''' (6) || 204 || '''Kampion''' |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 2008|2008]] || [[Scuderia Ferrari]] [[Marlboro]] || [[Ferrari 2008|F2008]] || [[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Bridgestone]] ||align="left"| [[Restr:Flag of Finland.svg|20px]] [[Kimi Räikkönen]] (2)<br />[[Restr:Flag of Brazil.svg|20px]] [[Felipe Massa]] (6) || 172 || '''Kampion''' |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 2009|2009]] || [[Scuderia Ferrari]] [[Marlboro]] || [[Ferrari 60|F60]] || [[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Bridgestone]] ||align="left"| [[Restr:Flag of Brazil.svg|20px]] [[Felipe Massa]]<br />[[Restr:Flag of Finland.svg|20px]] [[Kimi Räikkönen]] (1)<br />[[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Luca Badoer]]<br />[[Restr:Flag of Italy.svg|20px]] [[Giancarlo Fisichella]] || 70 || 4{{e}} |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 2010|2010]] || [[Scuderia Ferrari]] [[Marlboro]] || [[Ferrari 10|F10]] || [[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Bridgestone]] ||align="left"| [[Restr:Flag of Brazil.svg|20px]] [[Felipe Massa]]<br />[[Restr:Flag of Spain.svg|20px]] [[Fernando Alonso]] (5) || 396 || 3{{e}} |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 2011|2011]] || [[Scuderia Ferrari]] [[Marlboro]]<br />[[Scuderia Ferrari]] || [[Ferrari 150° Italia|150° Italia]] || [[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Pirelli]] ||align="left"| [[Restr:Flag of Spain.svg|20px]] [[Fernando Alonso]] (1)<br />[[Restr:Flag of Brazil.svg|20px]] [[Felipe Massa]] || 375 || 3{{e}} |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 2012|2012]] || [[Scuderia Ferrari]] || [[Ferrari 2012|F2012]] || [[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Pirelli]] ||align="left"| [[Restr:Flag of Spain.svg|20px]] [[Fernando Alonso]] (3) <br />[[Restr:Flag of Brazil.svg|20px]] [[Felipe Massa]] || 400 || 2{{l}} |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 2013|2013]] || [[Scuderia Ferrari]] || [[Ferrari 138|F138]] || [[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Pirelli]] ||align="left"| [[Restr:Flag of Spain.svg|20px]] [[Fernando Alonso]] (2) <br />[[Restr:Flag of Brazil.svg|20px]] [[Felipe Massa]] || 364 || 3{{e}} |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 2014|2014]] || [[Scuderia Ferrari]] || [[Ferrari 14T|F14T]] || [[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Pirelli]] ||align="left"| [[Restr:Flag of Spain.svg|20px]] [[Fernando Alonso]] <br />[[Restr:Flag of Finland.svg|20px]] [[Kimi Räikkönen]] || 216 || 4{{e}} |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 2015|2015]] || [[Scuderia Ferrari]] || [[Ferrari SF15T|SF15T]] || [[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Pirelli]] ||align="left"| [[Restr:Flag of Germany.svg|20px]] [[Sebastian Vettel]] (3) <br />[[Restr:Flag of Finland.svg|20px]] [[Kimi Räikkönen]] || 428 || 2{{l}} |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 2016|2016]] || [[Scuderia Ferrari]] || [[Ferrari SF16-H|SF16-H]] || [[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Pirelli]] ||align="left"| [[Restr:Flag of Germany.svg|20px]] [[Sebastian Vettel]]] <br />[[Restr:Flag of Finland.svg|20px]] [[Kimi Räikkönen]] || 398 || 3{{e}} |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 2017|2017]] || [[Scuderia Ferrari]] || [[Ferrari SF70H|SF70H]] || [[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Pirelli]] ||align="left"| [[Restr:Flag of Germany.svg|20px]] [[Sebastian Vettel]] (5) <br />[[Restr:Flag of Finland.svg|20px]] [[Kimi Räikkönen]] || 522 || 2{{l}} |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 2018|2018]] || [[Scuderia Ferrari]] || [[Ferrari SF71H|SF71H]] || [[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Pirelli]] ||align="left"| [[Restr:Flag of Germany.svg|20px]] [[Sebastian Vettel]] (5) <br />[[Restr:Flag of Finland.svg|20px]] [[Kimi Räikkönen]] (1) || 571 || 2{{l}} |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 2019|2019]] || [[Scuderia Ferrari]] || [[Ferrari SF90|SF90]] || [[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Pirelli]] ||align="left"| [[Restr:Flag of Germany.svg|20px]] [[Sebastian Vettel]] (1) <br />[[Restr:Flag of Monaco.svg|20px]] [[Charles Leclerc]] (2) || 504 || 2{{l}} |- | [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 2024|2024]] || [[Scuderia Ferrari]] || [[Ferrari SF-24|SF-24]] || [[Scuderia Ferrari|Ferrari]] || [[Pirelli]] ||align="left"| [[Restr:Flag of Spain.svg|20px]] [[Carlos Sainz, Jr.]] (2) <br />[[Restr:Flag of Monaco.svg|20px]] [[Charles Leclerc]] (3) <br />[[Restr:Flag of the United Kingdom.svg|20px]] [[Oliver Bearman]] (0) || 557 || 2{{l}} |- ! style="background:#CCCCCC" | Bloavezh ! style="background:#CCCCCC" | Skipailh ! style="background:#CCCCCC" | Kastell-karr ! style="background:#CCCCCC" | Keflusker ! style="background:#CCCCCC" | Bandennoù-rod ! style="background:#CCCCCC" | Blenierien (trec'hoù) ! style="background:#CCCCCC" | Poentoù ! style="background:#CCCCCC" | Renkadur |} == Liammoù diavaez == {{commons|Scuderia Ferrari}} * [http://www.ferrari.com/ Lec'hien ofisiel] {| align="center" cellpadding="2" border="1" style="border-collapse:collapse;" |- | width="30%" align="center" | Kampion a-raok :<br />[[Cooper Car Company|Cooper]] | width="40%" align="center" | '''Ferrari'''<br />Kampion bed ar [[Formulenn 1]]<br />[[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1961|1961]] | width="30%" align="center" | Kampion war-lerc'h :<br />[[British Racing Motors|BRM]] |- | width="30%" align="center" | Kampion a-raok :<br />[[Team Lotus|Lotus]] | width="40%" align="center" | '''Ferrari'''<br />Kampion bed ar [[Formulenn 1]]<br />[[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1964|1964]] | width="30%" align="center" | Kampion war-lerc'h :<br />[[Team Lotus|Lotus]] |- | width="30%" align="center" | Kampion a-raok :<br />[[McLaren Racing|McLaren]] | width="40%" align="center" | '''Ferrari'''<br />Kampion bed ar [[Formulenn 1]]<br />[[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1975|1975]]-[[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1976|1976]]-[[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1977|1977]] | width="30%" align="center" | Kampion war-lerc'h :<br />[[Team Lotus|Lotus]] |- | width="30%" align="center" | Kampion a-raok :<br />[[Team Lotus|Lotus]] | width="40%" align="center" | '''Ferrari'''<br />Kampion bed ar [[Formulenn 1]]<br />[[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1979|1979]] | width="30%" align="center" | Kampion war-lerc'h :<br />[[Williams F1 Team|Williams]] |- | width="30%" align="center" | Kampion a-raok :<br />[[Williams F1 Team|Williams]] | width="40%" align="center" | '''Ferrari'''<br />Kampion bed ar [[Formulenn 1]]<br />[[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1982|1982]]-[[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1983|1983]] | width="30%" align="center" | Kampion war-lerc'h :<br />[[McLaren Racing|McLaren]] |- | width="30%" align="center" | Kampion a-raok :<br />[[McLaren Racing|McLaren]] | width="40%" align="center" | '''Ferrari'''<br />Kampion bed ar [[Formulenn 1]]<br />[[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1999|1999]]-[[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 2000|2000]]-[[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 2001|2001]]-[[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 2002|2002]]-[[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 2003|2003]]-[[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 2004|2004]] | width="30%" align="center" | Kampion war-lerc'h :<br />[[Renault Sport|Renault]] |- | width="30%" align="center" | Kampion a-raok :<br />[[Renault Sport|Renault]] | width="40%" align="center" | '''Ferrari'''<br />Kampion bed ar [[Formulenn 1]]<br />[[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 2007|2007]]-[[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 2008|2008]] | width="30%" align="center" | Kampion war-lerc'h :<br />[[Brawn GP Formula One Team|Brawn]] |} {{Taolenn blenierien ha skipailhoù ar Formulenn 1}} {{Porched ar Formulenn 1}} {{DEFAULTSORT:Ferrari, Scuderia}} [[Rummad:Saverien Formulenn 1]] [[Rummad:Kampioned ar saverien e Formulenn 1‎]] [[Rummad:Ferrari]] icvsv062so0ghp9ewz4kl599kv8gwke 0 94578 2119723 1878363 2024-11-20T11:32:05Z 三奈木優斗 82151 Infobox Saver Formulenn 1 2119723 wikitext text/x-wiki {{LabourAChom}} {{Infobox Saver Formulenn 1 | skeudenn = [[Skeudenn:2020 Formula One tests Barcelona, McLaren MCL35, Norris.jpg|250px]]<br>[[Lando Norris]] e [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 2020|2020]]. | Bro = {{Saoz}} | Prezidant = [[Skeudenn:Flag of the United States.svg|20px]] [[Zack Brown]] | Rener = [[Skeudenn:Flag of Germany.svg|20px]] [[Andreas Seidl]] | Blenierien = '''4''' [[Skeudenn:Flag of England.svg|20px]] [[Lando Norris]]<br />'''81''' [[Skeudenn:Flag of Australia.svg|20px]] [[Oscar Piastri]] | Blenierien esaeoù = DVL | Kastell-karr = [[McLaren MCL38]] | Keflusker = [[Skeudenn:Flag of Germany.svg|20px]] [[Mercedes AMG High Performance Powertrains|Mercedes ]] | Bandennoù-rod = [[Skeudenn:Flag of Italy.svg|20px]] [[Pirelli]] | Bloavezhioù o redek = Abaoe 1966 | Priz Bras kentañ = {{Monako}} [[1966]] | PB = 971 (967 disparti) | Trec'hioù = 188 | Plasoù pol = 155 | Podiumoù = 486 | Troioù gwellañ = 155 | Titloù ar saverien = 8 | Titloù ar vlenierien = 12 }} '''McLaren Racing''' zo ur skipailh [[Formulenn 1]] enrollet e [[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 2013|2013]] dindan an anv [[Vodafone]]-[[McLaren Racing|McLaren]]-[[Mercedes-Benz|Mercedes]]. Redek a ra gant ar vlenierien [[Jenson Button]] ha [[Sergio Pérez]]. Krouet gant ar blenier [[Bruce McLaren]], gounezet en doa meur a gevezadeg ha deuet eo da vezañ ur skipailh brudet-tre dre ar bed. {{commons|McLaren}} {| align="center" cellpadding="2" border="1" style="border-collapse:collapse;" |- | width="30%" align="center" | Kampion a-raok :<br />[[Team Lotus|Lotus]] | width="40%" align="center" | '''McLaren'''<br />Kampion bed ar [[Formulenn 1]]<br />[[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1974|1974]] | width="30%" align="center" | Kampion war-lerc'h :<br />[[Scuderia Ferrari|Ferrari]] |- | width="30%" align="center" | Kampion a-raok :<br />[[Scuderia Ferrari|Ferrari]] | width="40%" align="center" | '''McLaren'''<br />Kampion bed ar [[Formulenn 1]]<br />[[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1984|1984]]-[[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1985|1985]] | width="30%" align="center" | Kampion war-lerc'h :<br />[[Williams F1 Team|Williams]] |- | width="30%" align="center" | Kampion a-raok :<br />[[Williams F1 Team|Williams]] | width="40%" align="center" | '''McLaren'''<br />Kampion bed ar [[Formulenn 1]]<br />[[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1988|1988]]-[[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1989|1989]]-[[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1990|1990]]-[[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1991|1991]] | width="30%" align="center" | Kampion war-lerc'h :<br />[[Williams F1 Team|Williams]] |- | width="30%" align="center" | Kampion a-raok :<br />[[Williams F1 Team|Williams]] | width="40%" align="center" | '''McLaren'''<br />Kampion bed ar [[Formulenn 1]]<br />[[Kevezadeg bed ar Formulenn 1 1998|1998]] | width="30%" align="center" | Kampion war-lerc'h :<br />[[Scuderia Ferrari|Ferrari]] |} {{Taolenn blenierien ha skipailhoù ar Formulenn 1}} {{Porched ar Formulenn 1}} [[Rummad:Saverien Formulenn 1]] [[Rummad:Kampioned ar saverien e Formulenn 1‎]] [[Rummad:McLaren Group]] 6z0a8p0t6yrh79gr1510s1ncosfzatm 1 95414 2119721 2119625 2024-11-20T11:17:18Z 92.184.118.184 /* Levr embannet e miz Ere 2024 */ Respont 2119721 wikitext text/x-wiki Abalamour d'ar galleg ha d'ar c'homzoù didalvoud a veze kavet amañ ez eus bet divizet tennañ kuit danvez ar bajenn. --[[Implijer:Ex-Smith|Ex-Smith]] ([[Kaozeadenn Implijer:Ex-Smith|kaozeal]]) 18 Meu 2012 da 07:33 (UTC) : Poent e vefe nevesaat an danvez: : *2013 : Tilda. [[Implijer:Bianchi-Bihan|Bianchi-Bihan]] ([[Kaozeadenn Implijer:Bianchi-Bihan|kaozeal]]) 3 Kzu 2015 da 09:43 (UTC) * Tramor Son ha ton - Frank Bodenes - Keit vimp bev - 2011 Traoù all a vank er pennad : e veuleudioù dizehan d'an itron SMorvan war e bajenn FB, hag e gunujennoù leun a gasoni. ==Troidigezhioù? == N'int ket "kendroidigezhioù", kentoc'h? https://www.librest.com/livres/rouge-gorzene--ruz-gorzen-manon-vuillermet_0-10027822_9782375170311.html?ctx=014dc3dff016702754e6149f4cc2e34c [[Implijer:Skoboldi|Skoboldi]] ([[Kaozeadenn Implijer:Skoboldi|kaozeal]]) 20 Du 2023 da 07:18 (UTC) == 👀 == 🔎 [[Implijer:Huñvreüs|Huñvreüs]] ([[Kaozeadenn Implijer:Huñvreüs|kaozeal]]) 20 Du 2023 da 13:12 (UTC) == Prix Louis Guilloux == * Eus lec'hienn ofisiel ar priz louis guilloux : https://cotesdarmor.fr/actualites/le-prix-louis-guilloux-2023-est-decerne-pauline-hillier-pour-les-contemplees#:~:text=Le%20prix%20Louis%2DGuilloux%202023,C%C3%B4tes%20d'Armor%20le%20D%C3%A9partement ... unan bennak ne wel ket peseurt kemm zo etre ar priz broadel (gall)-se, hag an hini roet gant ti ar vro e Sant Brieg [[Implijer:Skoboldi|Skoboldi]] ([[Kaozeadenn Implijer:Skoboldi|kaozeal]]) 27 Du 2023 da 15:27 (UTC) : {{graet}} (roet eo bet ar priz e ti Louis Guilloux, a zo kaoz ar meskaj moarvat.) : Ouzhpennet am eus ur rannbennad er bajenn-mañ, gallout a rafed krediñ e oufes hen ober 😫 [[Implijer:Huñvreüs|Huñvreüs]] ([[Kaozeadenn Implijer:Huñvreüs|kaozeal]]) 27 Du 2023 da 17:16 (UTC) :Digarezit, mesket e oa bet an daou [[Dibar:Degasadennoù/92.184.118.87|92.184.118.87]] 28 Du 2023 da 23:34 (UTC) == Levrioù == Al levrig barzhonegoù ''Dé-routes - Di-dreuz'' a oa bet embannet e trede trimiziad 2022 e ti embann RAZ dindan fiziad lezennel : ISBN 978-2-37517-026-7 Tennet e oa bet eus katalog Raz gant an embanner e-unan [[Dibar:Degasadennoù/92.184.118.87|92.184.118.87]] 28 Du 2023 da 23:25 (UTC) == Levr embannet e miz Ere 2024 == Da lakaat Louarn Ar Skol / Le Renard de l'Ecole Skol Vreizh Barzhonegoù e brezhoneg hag e galleg [[Dibar:Degasadennoù/92.184.99.26|92.184.99.26]] 19 Du 2024 da 05:01 (UTC) :Blok a zo bet lakaet war ar bajenn, ar perag pe ar penaoz eus ar vlokadenn n'int ket bet displeget fraezh, na resis. Nag e ouzer piv a zo bet kaoz d'ar frapad skorn a bad pell, na piv a ziviz skornan en e gornig... Evel-se e meurved kevrinus WPBZH. :Penaos terrin ar skorn hag ober anv eus nevezentioù ? Se a ouzoc'h en epizod kentan 🤣 [[Dibar:Degasadennoù/92.184.118.184|92.184.118.184]] 20 Du 2024 da 11:17 (UTC) on816tq0z63kp1ks1516d9mwlyb1e88 0 99054 2119708 1911171 2024-11-20T02:41:22Z CommonsDelinker 424 Lamet kuit eo bet ar restr ''Christina_Aguilera_at_the_D23_Expo,_2019.png'' peogwir eo bet diverket diwar Commons gant Infrogmation evit an abeg-mañ: per [[:c:Commons:Deletion requests/File:Christina Aguilera at the D23 Expo, 2019.png|]] 2119708 wikitext text/x-wiki {{Infobox Sonerezh (arzour) | karta = kan | anv = Christina Aguilera | anv orin = Christina María Aguilera | alias = | skeudenn = | alc'hwez = Christina Aguilera, [[2019]] | ganet = 18 a viz Kerzu [[1980]] | lec'h gan = [[Staten Island]], [[New York]] {{SUA}} | marv = | lec'h marv = | bloavezhioù = Abaoe 1993 | doare = [[Pop (sonerezh)|Pop]]<br />[[Dance]]<br />[[Rhythm and blues|R&B]]<br />Soul<br />[[Jazz]] | label = [[RCA Records|RCA]] | endro = [[Britney Spears]]<br />[[Nicki Minaj]]<br />N Sync<br />[[Madonna (kanerez)|Madonna]] | benveg = Kan | doare mouezh = Soprano | micher = [[Aktour]]ez, [[kompozer]]ez, [[kaner]]ez | lec'hienn = [http://christinaaguilera.com christinaaguilera.com] }} '''Christina Aguilera''' (''Christina María Aguilera'') zo ur sonaozourez-kanerez, ganet d'ar [[18 a viz Kerzu]] [[1980]] e [[Staten Island]] ([[New York]]). == Albomoù == * 1999: Christina Aguilera * 2000: Mi Reflejo * 2000: My Kind of Christmas * 2001: Just be Free * 2002: Stripped * 2006: Back to Basics * 2008: Keeps Gettin' Better - A Decade of Hits * 2010: Bionic * 2012: Lotus * 2018: Liberation == Arvestoù == * 2000-01: Christina Aguilera in Concert * 2003: Justified & Stripped Tour * 2003: The Stripped Tour * 2006-08: Back to Basics Tour == Liammoù diavaez == * [http://www.christinaaguilera.com/ Lec'hienn ofisiel] {{DEFAULTSORT:Aguilera, Christina}} [[Rummad:Kanerezed SUA]] [[Rummad:Aktourezed SUA]] [[Rummad:Ganedigezhioù 1980]] dvtuqejpfypg2257b9pzntlf7cdf1uq 14 100174 2119653 1337668 2024-11-19T14:06:17Z Llydawr 145 2119653 wikitext text/x-wiki [[Rummad:Breizh e-pad an Eil Brezel-bed]] [[Rummad:Bombezadegoù]] o7r3htjzy20fl2lkxedc4mfcfxa1bks 0 109104 2119643 2107336 2024-11-19T12:09:44Z InternetArchiveBot 61915 O saveteiñ 1 mammenn hag o tikedenniñ 0 evel marv.) #IABot (v2.0.9.5 2119643 wikitext text/x-wiki [[Restr:1000-ast.png|140px|right|link=https://br.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Pennadoù_a_ra_diouer_d%27ar_Wiki-mañ]] [[Restr:Alternative Energies.jpg|thumb|upright=1.4|<div style="text-align:center;">Gremmoù adnevezadus eo ar bevdolz, an avel hag an Heol, koulz e Sandesneben (Alamagn) hag e lec'h all<br><small>''Luc'hskeudenn: Jürgen, eus Sandesneben''</small></div>]] '''Gremm adnevezadus''' pe '''energiezh nevezadus'''<ref>[http://www.opab-oplb.org/TERME/%C3%A9nergie+renouvelable/NOM/0/LANGUE/_FR/opTER/TER_DOMAINE_FR++asc+%2CTER_TERMEVEDETTE_FR++asc/cpTER/a363d8717af804d32ca4/mpTER/30/TPL_CODE/TPL_TERMOFIS/FpTER/Rechercher/87-termofis.htm TermOfis]</ref> pe '''energiezh adnevesaus'''<ref>Brezhoneg21 - Eil Derez Diwan</ref> a reer eus [[energiezh|gremm]] a zeu eus andonioù a vez aspourvezet gant an [[natur]] a-hed buhez [[Mab-Den|mab-den]], evel [[gouloù]] an [[Heol]], an [[avel]], ar [[glav]], ar [[tre ha lanv|mareoù-mor]], an [[tonn]]où hag an [[douarwrez]].<br> Evit kenderc'hañ [[tredan]], tommañ an [[ti]]ez hag an [[dour]], kas [[karbed]]où a bep doare ha kenderc'hañ gremm e-maez ar rouedadoù ez implijer ar gremmoù adnevezadus. Er bloavezh [[2011]] e voe ar gremmoù adnevezadus 19% eus ar bevezadur gremm er bed a-bezh. Ar [[bevdolz]] (9,30%) hag an [[dourdredan]] (3,78%) eo ar gremmoù adnevezadus pennañ a zo bet arveret. Buan e kresk arver ar gremmoù adnevezadus all er bed evelato.<ref name="REN21">[http://www.ren21.net/Portals/0/documents/Resources/GSR2011_FINAL.pdf ''Renewables 2011 - Global Status Report''] {{en}}</ref><br> Un drederenn eus Stadoù ar bed a ra gant hevelep gremmoù evit bastañ da dremen 20% eus o ezhommoù, ha muioc'h-mui a vo en dazont. Ar gremm [[rod-avel|aerluzel]], da skouer, zo o kreskiñ eus 30% bep bloaz : 282,482 [[mega|M]][[watt|W]] a dredan a c'halle bout kenderc'het e dibenn ar bloavezh [[2012]] dre nerzh an avel<ref>[http://www.ren21.net/Portals/0/documents/Resources/GSR/2013/GSR2013_lowres.pdf ''Renewables 2013 - Global Status Report''] {{en}}</ref>. Ec'hon eo an tachennoù ma c'haller tapout gremmoù adnevezadus, ar pezh n'eo ket gwir pa gomzer eus an [[trelosk kondon|treloskoù kondon]], na gaver nemet en un nebeud broioù.<br> Dre ziorren arver ar gremmoù adnevezadus e teuer asur da gaout trawalc'h a c'hremm bepred, da vihanaat [[tommadur ar blanedenn]] ha da zigreskiñ ar c'houstoù<ref>[http://www.iea.org/Textbase/npsum/ETP2012SUM.pdf ''International Energy Agency (IEA)''] {{en}}</ref>. Raktresoù bras zo bet savet evit tapout hag implijout gremmoù adnevezadus, hogen reoù vihanoc'h zo bet aozet evit ar broioù war ziorren hag ar rannvroioù maeziat. Hervez [[Aozadur ar Broadoù Unanet]] e c'hall ar gremmoù adnevezadus pinvidikaat ar broioù paourañ.<ref name="SL">Steve Leone (25 Eost 11), ''U. N. Secretary-General: Renewables Can End Energy Poverty'', en [http://www.renewableenergyworld.com/rea/news/article/2011/08/u-n-secretary-general-renewables-can-end-energy-poverty?cmpid=WNL-Friday-August26-2011 ''Energy World''] {{en}}</ref> == Istor == [[Restr:La noria.jpg|thumb|<div style="text-align:center;">Arverañ gremm an dour<br>''Noria del Mazonovo'', [[Taramundi]] ([[Asturiez|Asturies]])</div>]] Adnevezadus e oa hogos an holl c'hremmoù implijet gant mab-den kent diorroadur ar [[mengleuz]]ioù [[glaou]] e kreiz an {{XIXvet kantved}}. Hep mar ez eo koshañ testeni eus arver ur gremm adnevezadus an tammoù keuneud glaoudennet a zo bet kavet e Gesher Benot Ya'agov en [[Israel]], a voe devet 790 000 a vloavezhioù zo. N'eo nemet etre 400 000 ha 200 000 a vloavezhioù zo ma teuas mab-den boas da arverañ ar bevdolz war ar pemdez, pa ouezas mestroniañ an [[tan]]<ref>K. Kris Hirst, ''The Discovery of Fire'', [https://web.archive.org/web/20130112213352/http://archaeology.about.com/od/ancientdailylife/qt/fire_control.htm ''Archeology''] {{en}}</ref>. Goude bout mestroniet an tan e teskas mab-den mestroniañ an avel evit kas bigi war an dour : testeniekaet eo bet bezañs bigi dre lien war ar stêr [[Nil]] pemp mil a vloavezhioù zo<ref>[http://www.daviddarling.info/encyclopedia/W/AE_wind_energy.html ''Encyclopedia of Alternative Energy''] {{en}}</ref>.<br> Tostoc'h dimp e voe labour an dud, nerzh al [[loen]]ed, hini an avel ha hini an dour ar gremmoù adnevezadus implijetañ, kevret gant ar bevdolz e stumm ar c'heuneud. E [[1873]] e krogas an dud da glask tapout gremm an Heol, gant aon na yaje ar glaou da get. Betek deroù ar [[Brezel-bed kentañ]] e voe kaset arnodennoù. Ken abred ha [[1911]] e voe rakwelet pouez ar gremm heolel en dazont<ref>Geoffrey Jones & Loubna Bouamane (2012), ''"Power from Sunshine":A Business History of Solar Energy'', [http://www.hbs.edu/faculty/Publication%20Files/12-105.pdf ''Harvard Business School''] {{en}}</ref>.<br> E [[1956]] e voe kemennet stroñs [[tireoul]]el [[1973]] gant M. King Hubbert<ref>M. King Hubbert (1956), ''Nuclear Energy and the Fossil Fuels'', [https://web.archive.org/web/20080527233843/http://www.hubbertpeak.com/hubbert/1956/1956.pdf ''American Petroleum Institute''] {{en}}</ref> ; er [[bloavezhioù 1970]] e krogas al luskad [[ekologiezh|ekologour]] da stourm evit ma vije erlerc'hiet ar gremmoù adnevezadus ouzh an tireoul, ha fardet e voe an [[rod-avel|aerluzello]]ù kentañ.<br> Abaoe pell dija e veze arveret gremm an Heol evit tommañ ha yenaat, hogen ret e voe gortoz ar [[bloavezhioù 1980]] evit ma vije lakaet [[panell fotovoltaek|panelloù fotovoltaek]] marc'hadmat a-walc'h er [[kenwerzh|c'henwerzh]]<ref>[https://web.archive.org/web/20131206133548/http://solarstartechnologies.com/id69.html ''History of PV Solar''] {{en}}</ref>. == Gremmoù adnevezadus pennañ == [[Restr:Bevezadur gremm 2011.png|thumb|center|500px|<div style="text-align:center;"><span style="color:Green;">'''19%'''</span> e voe lodenn ar gremmoù adnevezadus<br>bet implijet er bed e 2011</div>]] === Gremm aerluzel === [[Restr:HAWT and VAWTs in operation medium.gif|thumb|<div style="text-align:center;">Tri doare aerluzelloù</div><hr>''VAWT'' = ''Vertical Axis Wind Turbine''<br>''HAWT'' = ''Horizontal Axis Wind Turbine'']] [[Restr:Windmills D1-D4 (Thornton Bank).jpg|thumb|<div style="text-align:center;">Aerluzelloù 5 MW<br>a-ziavaez da aodoù Belgia</div>]] Dre dreuzfurmiñ nerzh fiñvel an avel a-drugarez da aerluzelloù e c'haller fardañ tredan. Diouzh diñs tizh an avel <math>(v^3)</math> eo ar gremm a vez ganet, setu e kresk buan galloud un aerluzell betek he bog. Abalamour da gement-se e vez staliet aerluzelloù e lec'hioù ma vez kreñv ha kendalc'hel an avel, war ar menezioù hag er mor en diavaez d'an aodoù. Eus 600 [[kilo|k]]W betek 5 MW eo skalfad ar galloud a vez kenderc'het, 1,5-3 MW o vout ar galloud boutinañ a vez staliet. Etre 20% ha 40% eus o galloud a vez kenderc'het gant an aerluzelloù peurvuiañ, tostoc'h da 40% el lec'hioù gwellañ<ref>[https://web.archive.org/web/20140423231129/http://www.umass.edu/windenergy/publications/published/communityWindFactSheets/RERL_Fact_Sheet_2a_Capacity_Factor.pdf ''Wind Energy Center''] {{en}}</ref>. War an hirdermen e c'hallfe ar gremm aerluzel bout kevatal da bemp gwech an tredan a vez kenderc'het hiziv, ha bastañ da 40 gwech an ezhommoù a hiziv, gant ma vo kavet un diskoulm da bep kudenn galvezel : staliañ kalz aerluzelloù war tachennoù ec'hon ma c'hwezh avelioù kreñv ha stabil a-hed an amzer, e diavaez an aodoù peurliesañ, er bed a-bezh, gant asant ar poblañsoù hag an aozadurioù etrebroadel<ref>Cristina L. Archer & Mark Z. Jacobson, ''Evaluation of Global Wind Power'', [http://www.stanford.edu/group/efmh/winds/global_winds.html ''Stanford University''] {{en}}</ref>. War-dro 20% eo kresk ar gremm aerluzel bep bloaz ; 238 000 MW e oa ar galloud a oa staliet e 2011, en [[Azia]], en [[Europa]] hag e [[Stadoù-Unanet Amerika]]. En hevelep bloavezh e oa 83 Stad o werzhañ tredan bet kenderc'het dre nerzh an avel.<ref name="REN21" /> {| |- valign="top" | {| class="wikitable sortable" |+Stadoù aerluzel pennañ e dibenn 2012 |- ! Stad !! Barr aerluzel<br>(MegaWatt) !! % er bed |- | [[Sina]] ||align="center"| 75 564 ||align="center"| 26.8 |- | S. U. A. ||align="center"| 60 007 ||align="center"| 21.2 |- | [[Alamagn]] ||align="center"| 31 332 ||align="center"| 11.1 |- | [[Spagn]] ||align="center"| 22 796 ||align="center"| 8.1 |- | [[India]] ||align="center"| 18 421 ||align="center"| 6.5 |- | [[Rouantelezh-Unanet]] ||align="center"| 8 845 ||align="center"| 3.0 |- | [[Italia]] ||align="center"| 8 144 ||align="center"| 2.9 |- | [[Bro-C'hall]] ||align="center"| 7 196 ||align="center"| 2.5 |- | [[Kanada]] ||align="center"| 6 200 ||align="center"| 2.2 |- | [[Portugal]] ||align="center"| 4 525 ||align="center"| 1.6 |- | (Stadoù arall]) ||align="center"| 39 853 ||align="center"| 14.1 |- |align=center| '''Hollad''' ||align="center"| '''282 482 MW''' ||align="center"| '''100%''' |- | colspan="3" | <small>Andon : [http://www.gwec.net/wp-content/uploads/2013/02/GWEC-PRstats-2012_english.pdf ''Global Wind Energy Commission''] {{en}}</small> |} | {| class="wikitable sortable" |+Parkadoù aerluzelloù nevez |- ! Lec'h (doare) !! Stad !! Niver ag<br>aerluzelloù !! Barr aerluzel<br>(MegaWatt) !! Digoradur |- | Anholt (mor) ||align="center"| [[Danmark]] ||align="center"| 111 ||align="center"| 400 ||align="center"| 2013 |- | Borkum (mor) ||align="center"| Alamagn ||align="center"| 80 ||align="center"| 400 ||align="center"| 2013 |- | Abington (douar) ||align="center"| R.-U. ||align="center"| 152 ||align="center"| 350 ||align="center"| 2012 |- | Fântânele (douar) ||align="center"| [[Roumania]] ||align="center"| 240 ||align="center"| 600 ||align="center"| 2012 |- | Gabbard (mor) ||align="center"| R.-U. ||align="center"| 140 ||align="center"| 504 ||align="center"| 2012 |- | Lincs (mor) ||align="center"| R.-U. ||align="center| 75 ||align="center"| 270 ||align="center"| 2013 |- | London (mor) ||align="center"| R.-U. ||align="center"| 175 ||align="center"| 630 ||align="center"| 2012 |- | Lower Snake River (douar) ||align="center"| S. U. A. ||align="center"| 149 ||align="center"| 343 ||align="center"| 2012 |- | Victoria (douar) ||align="center"| [[Aostralia]] ||align="center"| 140 ||align="center"| 420 ||align="center"| 2013 |- | Arlington (douar) ||align="center"| S. U. A. ||align="center"| 338 ||align="center"| 845 ||align="center"| 2012 |- | Sheringham (mor) ||align="center"| R.-U. ||align="center"| 88 ||align="center"| 317 ||align="center"| 2012 |- | colspan="2" align="center" | ''Hollad'' |align="center"| '''1 668''' ||align="center"| '''5 079 MW''' |} |- |} === Gremm dourrenel === [[Restr:Tuebingen-gerstenmuehle.jpg|thumb|<div style="text-align:center;">Rodoù elvenek war ur stêrig</div>]] Ar gremm dourrenel eo ar gremm a daper diwar dour o kouezhañ pe o redek.<br> War-dro 1,225 [[kilogramm|kg]]/[[metr|m]]³ eo [[douester]] an [[aer]] da live ar mor, pa 'z eo 1 000&nbsp;kg/m³ hini an dour, da lavaret eo tremen 800 gwech muioc'h : kalz gremm zo da dapout diwar forzh pe red-dour neuze, pe diwar [[tonn|donnoù]] ar mor. Meur a zoare zo da dreiñ nerzh an dour e gremm a c'haller implijout : * treiñ nerzh pouez ul lamm-dour e gremm loc'honiel a-drugarez d'ur rod elvennek, evel ma vez graet e lod [[milin-dour|milinoù-dour]] ; :Dre nerzh an dour hepken ez a ar mekanikoù e kêriadenn Os Teixos e [[Taramundi]] ([[Asturiez|Asturies]])<ref>[http://www.taramundi.es/casa-del-agua ''Casa del Agua''] e Taramundi {{es}}</ref>. * sparlañ red ur [[stêr]] gant ur [[stankell]] a-benn krouiñ ur virlenn ha reoliañ red an dour ; gwask ha red an dour e traoñ ar stankell a laka [[troellrod]]où da dreiñ a-benn kenderc'hañ tredan ; :[[Stankell an Teir C'hanienn]] war ar stêr [[Yangtze]] e Sina eo brasañ stankell ar bed, 22 500 MW eo he galloud a-drugarez da 34 zroellrod. * arverañ gremm fiñvel red ur stêrig evit kenderc'hañ betek 100&nbsp;kW a dredan en ul lec'h digenvez ; diezhomm eo krouiñ ur virlenn en degouezh-se ; * arverañ nerzh fiñvel ar [[tre ha lanv|mareoù]] da genderc'hañ tredan ; :[[Stankell vordredan ar Renk]] a genderc'h 250 MW a dredan a-drugarez da 24 zroellrod abaoe [[1966]]. [[Restr:Stankell zourdredan.png|thumb|<div style="text-align:center;">Ar stankelloù dourdredan<br>eo an doare boutinañ da ober tredan<br>gant gremm an dour</div>]] Hiziv an deiz ez eo er c'henderc'hañ tredan dre stankelloù ster pennañ ar bomm "gremm dourrenel".<br> Tu zo da jediñ ar c'hementad a dredan a vo kenderc'het gant un droellrod bet staliet e traoñ ur stankell :<br> <math>P=\eta\rho\,Qgh\!</math> m'emañ * P ar galloud e wattoù * η efedusted an droellrod, da lavaret eo an dregantad eus ar gremm lonket a vez daskoret * ρ douester an dour (1 000&nbsp;kg/m³) * Q ar red e m³/[[eilenn|s]] * g c'hwimm ar pounnerder, a zo 9,81&nbsp;m/s² * h an uhelder, da lavaret eo an diforc'h etre gorre ar virlenn ha live an droellrod, e [[metr]]adoù Mard eo 85% efedusted an droellrod, 80 m³/s red an dour ha 145 m an uhelder e c'hall an droellrod genel :<math>0.85\times 1000 \times 80 \times 9.81 \times 145 = \text{90 MW}</math> === Gremm heolel === {| |- | [[Gouloù]] ha [[gwrez]] an Heol a ya da ober ar gremm a c'haller tapout dre veur a galvezerezh a vez bepred o vont war-raok : an dommerez dre heol, ar panelloù fotovoltaek, an tredan a c'haner dre wrez an heol, [[arkitektouriezh|adeiladezh]] an tiez ha [[fotosintezenn|luc'hgevaoz]] kevanaozet. Daou zoare zo da dapout gremm an Heol, unan oberiat hag unan gouzañvat. * Oberiat eo an dastumerioù gouloù (panelloù fotovoltaek) hag an dastumeroù gwrez (destierioù). * Gouzañvat eo sevel tiez a-du gant an Heol, arverañ danvez a vir ar wrez, ober gant [[gwer]] evel er [[brouti]]où. E [[2011]] e savas Amsez Etrebroadel ar Gremm a-du gant arver ar gremm heolel er bed a-bezh : <blockquote> ''Spletoù bras-meurbet a zeuio war hirdermen diwar diorrodadur kalvezerezhioù ar gremm heolel marc'had-mat, dihesk ha naet. A-drugarez dezho e kresko surentez gremmel ar broioù dre ober gant un andon lec'hiel, dihesk ha peuzdizalc'h diouzh an enporzh, e wellao ar badusted, e tigresko ar saotradur, e tigresko koust ar c'hemmoù hinel, hag e chomo an treloskoù kondon d'ur priz izeloc'h eget a-hend-all. Bedel eo ar spletoù-se. Neuze e rankfed sellet ouzh koust ar yalc'hadoù evit an diorroadur evel ouzh postadurioù deskardiñ ; dav eo o dispign en un doare fur hag o rannañ frank.''<ref>[https://web.archive.org/web/20191109104239/https://www.iea.org/Textbase/npsum/solar2011SUM.pdf ''IEA''], p. 22. {{en}}</ref> </blockquote> | [[Restr:Minisolar.jpg|thumb|<div style="text-align:center;">Minipanell fotovoltaek</div>]] |- |} ==== Gremm heolel fotovoltaek ==== [[Restr:Gremm_elektronek-MLD.png|thumb|300px|<div style="text-align:center;">Bannoù ar gremm elektronek</div>]] Dre banelloù fotovoltaek e troer gouloù an Heol e tredan a-drugarez d'an [[efed fotovoltaek]] a voe arsellet gant ar [[fizik]]our gall [[Edmond Becquerel]] ([[1820]]-[[1891]]) e [[1839]] : pa sko gouloù an Heol pe forzh pe c'houloù arall war ur gorread danvezel e vez lonket ar gremm gant an [[elektron]] a zo e [[bann amsav]] an danvez ; argridet e vezont hag e lammont e [[bann readur]] an danvez kent bout en o frankiz. Lod eus an elektronennoù-se a vez c'hwimmet betek un danvez arall gant barr diabarzh an danvez-se ([[barr Galvani]]), ar pezh a c'han tredan<ref>Gwelit [[damkaniezh ar bannoù gremm]] en [http://public.iutenligne.net/chimie/valls/chimie-du-solide/propri_semiconducteurs_1.htm ''IUT en ligne''] {{fr}}</ref>. Bras eo bet kresk marc'had ar panelloù fotovoltaek abaoe [[2003]], ha darev eo da vout unan eus andonioù pennañ ar fardañ tredan er bed a-bezh. Goude bout kresket kalz e [[2011]] ez eo stabilaet, pa 'z eus bet un tammig muioc'h hepken a varregezh e [[2012]] eget e dibenn 2011.<ref name="GMO2013">[https://web.archive.org/web/20150219143551/http://www.epia.org/fileadmin/user_upload/Publications/GMO_2013_-_Final_PDF.pdf ''Global Market Outlook 2013 - European Photovoltaic Industry Association (EPIA)''] {{en}}</ref><br> Tost da 24 000 MW (24 [[Giga|G]]W) e oa barregezh ar panelloù fotovoltaek er bed e dibenn ar bloavezh [[2009]] ; 40,7 GW e oa e dibenn [[2010]] (+69,6%), ha 71,1 GW e dibenn 2011 (+74,7%). Tremen 100 GW a oa staliet er bed e dibenn 2012, ar pezh a c'hall kenderc'hañ 110 000 MW (100 [[Tera|T]]W) a dredan bep bloaz – peadra da vastañ da ezhommoù un 30 milion a diegezhioù en Europa, a zo e penn ar marc'had gant tremen 70 GW staliet e 2012.<ref name="GMO2013" /> {{clear}} ==== Gremm heolel gwrezel ==== {| |- valign="top" | [[Ferenn]]où, [[melezour]]ioù, [[parabolenn]]où a vez staliet en un takad ec'hon evit dastum gouloù an Heol kent e zestiañ en un hordenn voan a-benn arverañ ar wrez da genderc'hañ tredan. Kement-se a c'haller ober dre veur a wikefre. * '''[[Disvanner Fresnel|Disvannerioù Fresnel]]''' {| |- | colspan="3" | Melezourioù a zisvann gouloù an Heol war lugerioù a-benn tommañ korzennadoù burezh. |- valign="bottom" | <small>'''1''' - Gouloù<br>'''2''' - Disvannerioù<br>'''3''' - Luger</small> | [[Restr:CLFR Alternating Inclination numbered.png|220px]] | [[Restr:Compact Linear Fresnel Reflector Absorber numbered.png|220px]] | ''Braslun ul luger''<br><small>'''1''' - Gouloù<br>'''2''' - Disvannerioù<br>'''3''' - Plakenn luger<br>'''4''' - Korzennoù burezh<br>'''5''' - Gwrezdisfuiñ</small> |- |} * '''[[Keflusker Stirling|Kefluskerioù Stirling]]''' {| |- | colspan="2" | Aer (pe [[hidrogen]] pe [[heliom]]) tommet gant gouloù destiet an Heol a dro ar wrez e gremm treloc'hel. |- valign="bottom" | align="right" | <small>Parabolenn gant ur c'heflusker Stirling<br>''Plataforma Solar de Almeria (PSA)'', Spagn</small> | [[Restr:EuroDishSBP front.jpg|220px|EuroDish SBP]] |- |} * '''[[Tour heolel (gremm)|Tourioù heolel]]''' {| |- | colspan="2" | Dre galz melezourioù e testier gouloù an Heol a-benn magañ parkadoù bras panelloù fotovoltaek. |- valign="bottom" | align="right" | <small>Daou dour heolel ''Planta Solar 20''<br>e Sanlúcar la Mayor, Spagn<br>20 MW eo galloud ar greizenn wrezel-se.</small> | [[Restr:PS20andPS10.jpg|220px|PS20 ha PS10]] |- |} | <div style="background-color:#FFFCAD; border:1px solid #f57704;"> {| cellpadding="5 px" cellspacing="5 px" |- | Ur varregezh a 172,4 GW_th a oa staliet e 53 bro e dibenn ar bloavezh [[2009]].<br> Ur 4,1 milmilion a dud e oa poblañs hollek ar broioù-se, da lavaret eo war-dro 61% eus poblañs ar bed.<br> E Sina hag en Europa e vez staliet ar muiañ a greizennoù heolel wrezel. |- | align="center" | {| class="wikitable" |+ Barregezh staliet er bed e 2009 |- bgcolor="#E6E6E6 | [[Restr:Flag of China.svg|30px]] '''Sina''' || '''58,9%''' |- | [[Restr:Flag of Europe.svg|30px]] '''Europa''' || '''18,9%''' |- | '''Arall''' || 22,2% |- | [[Restr:Flag of the United States.svg|30px]] S. U. A. || 8,7% |- | [[Restr:Flag of Australia.svg|30px]] Aostralia &<br>[[Restr:Flag of New Zealand.svg|30px]] [[Zeland Nevez]] || 3,0% |- | [[Suamerika]] &<br>[[Kreizamerika]] || 2,7% |- | [[Azia]] || 2,7% |- | [[Restr:Flag of Japan.svg|border|30px]] [[Japan]] || 2,5% |- | [[Reter-Kreiz]] || 2,0% |- | [[Afrika]] || 0,6% |- | colspan="2" | <small>Andon : [https://web.archive.org/web/20140121175924/http://solarthermalworld.org/content/solar-heat-worldwide-markets-and-contribution-energy-supply-2011 ''GSTE''] {{en}}</small> |} |- |} </div> |- |} Pal an holl wikefreoù-se eo tommañ ul liñvenn a servijo da genderc'hañ tredan pe da voniañ gremm<ref>Christopher Martin & Yogi Goswami (2005), ''Solar Energy Pocket Reference'', International Solar Energy Society, ISBN 978-0-9771282-0-4</ref>. === Bevdolz === [[Restr:Metz biomass power station.jpg|thumb|<div style="text-align:center;">Kreizenn vevdolz [[Metz]]</div>Diwar dilerc'hioù koad e kenderc'h tredan evit 30 000 annez.]] "Bevdolz" a reer eus danvez bevoniel a zeu eus bevedegoù bev pe marv nevez zo, [[plant]] an darn vrasañ anezho.<br> Evel andon gremm e c'hall ar bevdolz bout arveret end-eeun dre loskadur da c'henel gwrez, evel ar c'heuneud, pe en un doare ameeun goude bout bet troet da vevdrelosk dre argerzhioù [[kimiezh|kimiek]], gwrezel pe [[bevgimiezh|vevgimiek]]. Ar [[koad|c'hoad]] eo ar bevdolz paotañ : [[gwez]] marv, skourroù, penngosoù, dilerc'hioù benadur, skolpennoù, lastez an tiez ha teil kêr.<br> Bevdolz ivez eo ar plant hag al loened a c'hall bout troet da wiennoù pe da zanvezioù kimiek evel ar bevdreloskoù. Meur a spesad plant a vez arveret gant greanterezh ar bevdolz : [[bambouz]], [[kanab]], [[korz-sukr]], [[elv]], [[eukaliptuz]], [[gouezvell]], [[haleg]], [[maiz]], ''[[miscanthus]]'', [[palmez eoul]] [[sorghum]], [[tro-heol|troioù-heol]] eo ar re implijetañ. E parkadoù a-ratozh e vez gounezet ar plant a dalvezo da drelosk en abeg da live uhel o askor dre [[hektar]] e-keñver ar c'hementad a c'hremm a vez arveret evit o gounit. Ar [[gwinizh]], da skouer, a ro war-dro 7,5 [[kilogramm|t]] a c'hreun dre hektar ha 4 t a blouz dre hektar ; gant ar greun e c'haller fardañ bevdrelosk evit ar [[karbed|c'harbedoù]], ha devet e vez ar plouz a-benn kenderc'hañ gwrez pe dredan. Gant harp ar gimiezh e c'haller treiñ [[keluloz]] ar bevdolz da [[glukoz|c'hlukoz]] a-benn ober [[sukr]] a servijo da vevdrelosk. Tu zo ivez da arverañ ar bevdolz a-benn kenderc'hañ treloskoù evel ar [[metan]] [[Karbon|C]][[Hidrogen|H]]₄, an [[etanol]] C₂H₆O hag ar [[bevdiesel]].<br> Metan, a anver "bevaezhenn" ivez, a c'haller dastum diwar lastez o vreinañ, dilerc'hioù ar [[gounezerezh]] hag an dud. Etanol a farder diwar maiz ha korz-sukr goude bout o lakaet da c'hoiñ. Ar bevdiesel a genderc'her diwar dilerchioù boued evel al legumaj ha druzoni al loened<ref>[http://www.eia.gov/kids/energy.cfm?page=biomass_home-basics-k.cfm ''U. S. Energy Information Administration (EIA)''] {{en}}</ref>. Emeur oc'h ober enklaskoù a-benn arverañ [[bezhin]], abalamour ma ne vez ket debret an darn vrasañ anezho ha ma c'haller gounez betek dek gwezh muioc'h anezho eget a blant war an douar. Dre o lakaat da c'hoiñ e c'haller kenderc'hañ bevdiesel, etanol, hidrogen ha metan. Abaoe ar [[bloavezhioù 1970]] e vez kenderc'het etanol gant [[Brazil]], a zo deuet da vout an ezporzher pennañ er bed hag an eil kenderc'her goude Stadoù-Unanet Amerika. Diwar korz-sukr e vez fardet an etanol-se, ha n'eus karbed ebet ken e Brazil hag a ya en-dro gant trelosk kondon hep etanol. Gwrez ha tredan a vez kenderc'het diwar dilerc'hioù ar fardañ etanol.<br> En S. U. A. e vez 10% etanol er [[strilheoul]], "E10" eo anv ar meskaj-se, ha fardet e vez kirri a c'hall mont en-dro gant muioc'h ag etanol c'hoazh. E 2010 e teue 3% eus trelosk karbedoù ar bed eus ar bevdolz ; 31 Stad a lakae bevdrelosk en o zreloskoù kondon.<ref name="REN21" /> Hervez an IEA e c'hallfe ar bevdreloskoù bastañ da dremen 25% eus ezhommoù ar bed er bloavezhioù 2050<ref>[https://web.archive.org/web/20140722231200/http://www.iea.org/publications/freepublications/publication/biofuels_roadmap.pdf ''IEA / Technology Roadmap''] p. 5 {{en}}</ref>. [[Restr:Bevdreloskoù 2000-10.png|thumb|center|500px|<div style="text-align:center;">(*) AKDE = [[Aozadur evit ar C'henober hag an Diorren Ekonomikel]]</div>]] === Gremm douarwrezel === [[Restr:Kreizenn douarwrezel Ferrara.png|thumb|<div style="text-align:center;">Kreizenn douarwrezel [[Ferrara]]</div>]] [[Restr:Geothermal capacity.svg|thumb|<div style="text-align:center;">Barregezh ar gremm douarwrezel</div><small>Linenn ruz : barregezh ; linenn wer : kenderc'hadur</small>]] [[Restr:Chaudes aigues source.jpg|thumb|<div style="text-align:center;">Eienenn havel e [[Chaudes-Aigues]] ([[Cantal (departamant)|Cantal]])<br><small>82&nbsp;°C eo gwrezverk an dour</small></div>]] En [[Douar (planedenn)|Douar]] emañ ar gremm gwrezel a vez anvet "douarwrez" ; diwar ar gremm-se e teu [[gwrezverk]] danvez an Douar.<br> Daou orin zo d'ar gremm douarwrezel : stummadur ar blanedenn (20%) ha [[gremm derc'hanel|digevanidigezh]] elfennoù ar mein (80%).<br> Tremen 5 000&nbsp;°C eo gwrezverk kalon an Douar, ur 6 400 k[[metr|m]] dindan e c'horre. Dre ar wrez hag ar [[gwask]] a ren eno e teuz lod reier da stummañ [[magma]] skañvoc'h eget ar reier sonnel ; pignat war-c'horre a ra ar magma neuze, ha tommañ reier ha dour krestenenn ar blanedenn betek war-dro 370&nbsp;°C. Ar gremm-se eo a anver gremm douarwrezel<ref>Donald Turcotte & Gerald Schubert (2002), ''Geodynamics'', Cambridge University Press, ISBN 978-0-521-66624-4 {{en}}</ref>. En [[Henoadvezh ar maen]] dija e kouronke an dud e dourioù an [[eienenn havel|eien havel]] ; ar [[Impalaeriezh roman|Romaned]] a implije an dourioù-se evit tommañ o annezioù. Hiziv an deiz avat ez eo ar c'henderc'hañ tredan arver pennañ ar gremm douarwrezel. Marc'hadmat, solius, padus ha naet eo ar gremm douarwrezel<ref>William E. Glassley (2010), ''Geothermal Energy: Renewable Energy and the Environment'', CRC Press, ISBN 978-1-4200-7570-0 {{en}}</ref>. Betek-henn ne veze arveret nemet e-kichen bevennoù ar [[tektonik ar plakennoù|plakennoù tektonek]], hogen dre araokadennoù kalvezel ez eo bet ec'honaet an tachennoù ma kaver mammennoù gremm douarwrezel bras ha solius evit tommañ an annezioù.<br> Dre ar puñsoù erlemel e pign aezhennoù [[gwered brouti]] a oa paket e diabarzh ar blanedenn, met kalz nebeutoc'h a vez bannet en [[atmosferenn|aergelc'h]] eget gant an treloskoù kondon ; digesket e vije [[tommadur ar blanedenn]] neuze mar bije diorroet arver ar gremm douarwrezel e-lec'h hini an treloskoù kondon. E 2013 e oa ur varregezh dreist 1 780 MW gant ar c'hreizennoù douarwrezel a oa war sevel e 12 Stad<ref>[https://web.archive.org/web/20180107160516/http://geo-energy.org/events/2013%20International%20Report%20Final.pdf ''Geothermal Energy Association (GEA)''] {{en}}</ref>. {| class="wikitable" |+ Kreizennoù douarwrezel<br> war sevel e 2013 ! scope="col" | Stad ! scope="col" | Niver a<br>greizennoù ! scope="col" | Barregezh<br>(MW) |- | [[Restr:Flag of Germany.svg|32px]] Alamagn || 9 || 48 |- | [[Restr:Flag of France.svg|32px]] Bro-C'hall || 1 || 2 |- | [[Restr:Flag of Kenya.svg|32px]] [[Kenya]] || 3 || 296 |- | [[Restr:Flag of Ethiopia.svg|32px]] [[Ethiopia]] || 1 || (dianav) |- | [[Restr:Flag of Philippines.svg|border|32px]] [[Filipinez]] || 3 || 110 |- | [[Restr:Flag of Indonesia.svg|border|32px]] [[Indonezia]] || 6 || 465 |- | [[Restr:Flag of Iceland.svg|32px]] [[Island]] || 4 || 260 |- | [[Restr:Flag of Italy.svg|32px]] [[Italia]] || 1 || 40 |- | [[Restr:Flag of Japan.svg|border|32px]] [[Japan]] || 4 || 3,253 |- | [[Restr:Flag of Mexico.svg|32px]] [[Mec'hiko]] || 2 || 75 |- | [[Restr:Flag of Turkey.svg|32px]] [[Turkia]] || 12 || 311 |- | [[Restr:Flag of the United States.svg|32px]] [[SUA|S. U. A.]] || 10 || 174,4 |- | '''''Hollad''''' || '''''56''''' || '''''1 784,653''''' |- |} == Redioù == [[Restr:Fire and carbon smoke.jpg|thumb|left|<div style="text-align:center;">Bevdolz o teviñ</div>]] Alies e vez droukvesket "gremm adnevezadus" ha "gremm naet" ; gant ar gremmoù naet ne vez kenderc'het saotradur ebet, pe re nebeut evit noazout d'an endro, padal e c'hall ar gremmoù adnevezadus louzañ an natur : dre zastum ha deviñ ar bevdolz e c'haller kemmañ an endro ha saotrañ an aer.<br> Noazus eo an holl c'hremmoù adnevezadus eta, en un doare eun pe ameeun. Hervez ar metoù eo natur ha kementad ar gremmoù adnevezadus : nebeud ha vevdolz ha kalz heol zo e [[gouelec'h]] ar [[Sahara]], kalz gremm douarwrezel zo en Island pa'z eus nebeut a heol eno. An natur hec'h-unan neuze a levezon ar c'hementad a c'hremm adnevezadus a c'haller arverañ.<br> Un diskoulm d'ar gudenn-se eo boniañ ar gremm, an tredan e [[daspugner]]ioù, an dour en oglennoù da skouer. A-benn bastañ da ezhommoù ar bed a-bezh e ranker etrekennaskañ ar rouedadoù tredan, evit kas tredan heolel ar Su d'an Norzh pe tredan arluzel ar C'hornôg d'ar Reter, kement-se evit reoliañ an diforc'hioù a bourvezadur hag a c'houlenn a c'hoarvez hervez an amzer hag ar rannvloazioù. Jedet ez eus bet e c'hallfer bastañ da ezhommoù gremmel ar bed a-bezh a-benn ugent pe daou-ugent vloaz gant ardivinkoù da arverañ gremmoù adnevezadus bet staliet war 0,4% eus gorread an Douar. Kevatal da hini an treloskoù kondon hag ar [[gremm derc'hanel]] e vefe ar c'houst, met ret e vefe degas kemmoù bras er rouedadoù kenderc'hañ, boniañ ha dasparzhañ ar gremm, ar pezh a zo hervez youl ar [[kevredigezh|c'hevredigezhioù]] hag ar [[politikerezh|bolitikourion]].<ref>Louis Bergeron (25 GEN 2012), ''The world can be powered by alternative energy, using today's technology, in 20-40 years'', [http://www.eurekalert.org/pub_releases/2011-01/su-twc012511.php ''Eurekalert''] {{en}} :{{fr}} [http://translate.google.com/translate?hl=fr&ie=UTF8&rurl=translate.google.fr&sl=en&tl=fr&u=http://www.eurekalert.org/multimedia/pub/29063.php%3Ffrom%3D177403 ''Google'']</ref> == Levlennadur == ; Gremmoù adnevezadus dre vras * Bjørn Lomborg (2001), ''The Skeptical Environmentalist – Measuring the Real State of the World'', Cambridge University Press, ISBN 978-0-521-01068-9 {{en}} * Bjørn Lomborg (2010), ''Cool it - The Skeptical Environmentalist's Guide to Global Warming'', Vintage, ISBN 0-307-74110-9 {{en}} :Hervez B. Lomborg ez eo diefedus ha re goustus an obererezhioù emeur o lakaat e pleustr a-benn stourm ouzh tommadur an hin er bed, gwell e vije labourat a-zevri war gudennoù war verrdermen ha tostoc'h da vuhez pemdez an dud, evel ar yec'hed hag ar pourchas dour boull. :Gwelit ivez, gant an hevelep aozer, ''The Poverty of Renewable'' (17 Meu 2014), [http://www.project-syndicate.org/commentary/bj-rn-lomborg-says-that-the-prevailing-solution-to-global-warming-is-hurting-the-poor-more-than-the-problem-is ''Project Syndicate''] {{en}} * Philippe Poggi (2011), ''Les énergies renouvelables - Intégration du solaire photovoltaique et de l'éolien dans les systèmes électriques insulaires'', Éditions Universitaires Europeennes, ISBN 978-613-1-59837-1 {{fr}} * Claude Acket & Jacques Vaillant (2011), ''Les énergies renouvelables'', Technip, ISBN 978-2-7108-0954-8 {{fr}} * Jacques Vernier (2014), ''Les énergies renouvelables'', Presses Universitaires de France, ISBN 978-2-13-062635-0 {{fr}} ; Gremm aerluzel * Désiré Le Gouriérès (2008), ''Les éoliennes'', Moulin Cadiou, ISBN 978-2-7108-0954-8 {{fr}} * Jean-Louis Butté (2008), ''L'imposture - Pourquoi l'éolien est un danger pour la France'', Éditions du Toucan, ISBN 978-2-8100-0192-7 {{fr}} * Corinne Dubois, ''Le guide de l'éolien, techniques et pratiques'', Eyrolles, ISBN 978-2-212-12431-6 {{fr}} ; Gremm dourrenel * Académie des Technologies (2009), ''L'énergie hydroélectrique et l'énergie éolienne'', Le Manuscrit, ISBN 978-2-304-02788-4 {{fr}} * Pierre-Louis Viollet (2006), ''Histoire de l'énergie hydraulique'', Presses de l'École Nationale des Ponts et Chaussées, ISBN 978-2-85978-414-0 {{fr}} ; Gremm heolel * J. C. Bria & Precepta, ''Marche de l'énergie solaire'', Precepta, ISBN 978-2-8190-0049-5 {{fr}} * Michel Tissot (2011), ''Le guide de l'énergie solaire et photovoltaïque'', Eyrolles, ISBN 978-2-212-13320-2 {{fr}} ; Bevdolz * Laurent Piermont (1982), ''L'énergie verte'', Seuil, ISBN 978-2-02-006192-6 {{fr}} * Hervé Bichat & Paul Matisse (2013), ''La biomasse, énergie d'avenir ?'', Quae, ISBN 978-2-7592-1912-4 {{fr}} ; Gremm douarwrezel * Jean Lemale (2012), ''La géothermie'', Dunod, ISBN 978-2-10-057238-0 {{fr}} ; Gremm douarwrezel ha bevdolz * Jean-Claude Sabonnadière (2007), ''Géothermie et énergies de la biomasse'', Hermès Science, ISBN 978-2-7462-1503-0 {{fr}} * Loïc Chauveau (2010), ''L'énergie de la Terre'', Le Cherche Midi, ISBN 978-2-7491-1742-3 {{fr}} == Liammoù diavaez == * [https://web.archive.org/web/20121122074056/http://www.irena.org/DocumentDownloads/Publications/RE_Technologies_Cost_Analysis-CSP.pdf ''International Renewable Energy Agency (IRENA)''] {{en}} == Daveennoù brezhonek == * Yann-Baol an Noalleg (2006), ''Geriadur ar Fizik'', Preder, {{ISBN|978-2-901383-64-2}} * Yann-Baol an Noalleg (2008), ''Geriadur ar Gimiezh'', Preder, {{ISBN|978-2-901383-69-7}} * Martial Ménard (2012), ''Dictionnaire français-breton'', Palantines {{ISBN|978-2-35678-069-0}} == Notennoù == {{Daveoù|bannoù=2}} [[Rummad:Energiezh]] 1tv2rphilzumz39ogsybskc54jhztf8 0 115229 2119673 1610457 2024-11-19T17:02:24Z Llydawr 145 2119673 wikitext text/x-wiki [[Restr:Blackness_Castle,_Blackness,_Scotland.jpg|thumb|Blackness Castle]] '''Blackness Castle''' zo ur [[kastell|c'hastell]] [[Bro-Skos|skosat]] savet war ribl su ar [[Firth of Forth]]. ==Liammoù diavaez== {{Commonscat}} [[Rummad:Kestell Bro-Skos|Blackness]] s50qfniwu5ed86oni57z4w1xzdcp6y5 0 143584 2119693 1908097 2024-11-19T20:58:42Z Fanchigo 14086 2119693 wikitext text/x-wiki {{pennad zo|Hessen (disheñvelout)}} [[File:Hesse in the German Reich (1871).svg|thumb| sede pelec'h e oa dugelezh-veur Hessen]] '''Dugelezh-veur Hessen''' zo ur stad alaman hag a badas eus 1806 betek 1918, dibenn ar [[Brezel-bed kentañ|Brezel-bed Kentañ]]. [[Rummad:Istor Hessen]] [[Rummad:Kengevread ar Roen]] 3kpn7tcyj2puem5jg7qxx4a1eu1q0da 0 149242 2119658 1969870 2024-11-19T14:34:54Z Llydawr 145 2119658 wikitext text/x-wiki [[Restr:LizzieVanZyl.jpg|thumb|upright=1.2|Lizzie van Zyl war he marvskaoñv, da seizh vloaz.]] [[Restr:The National Archives UK - CO 1069-215-94-Derivative01.jpg|thumb|upright=1.2|Teltennoù kamp-bac'h [[Bloemfontein]]]] '''Lizzie van Zyl''' ([[22 Ebrel]] [[1894]] – [[9 Mae]] [[1901]]) a oa ur plac'hig eus [[Suafrika]] a oa he zad [[Boer]] o vrezeliñ a-enep arme [[Impalaeriezh Breizh-Veur]] en [[Eil Brezel ar Voeren]] pa varvas-hi en ur c'hamp-bac'h breizhveuriat. Brudet e voe hec'h istor gant ar gazetennerez saoz [[Emily Hobhouse]]. ==Levrlennadur== * {{en}} Van Heyningen,Elizabeth. ''A tool for modernisation? The Boer concentration camps of the South African War, 1900-1902''. In : {{cite web|url=http://www.scielo.org.za/scielo.php?pid=S0038-23532010000300014&script=sci_arttext |title=South African Journal of Science vol.106 n.5-6 Pretoria Mae/Even 2010|accessdate=9 C'hwevrer 22}} {{DEFAULTSORT:Van Zyl, Lizzie}} [[Rummad:Ganedigezhioù 1894]] [[Rummad:Marvioù 1901]] [[Rummad:Merc'hed Suafrika]] [[Rummad:Istor Suafrika]] 6xkf5qx3orhxgv7er7v195u8q2i2bq6 0 149704 2119716 2013128 2024-11-20T10:44:41Z CommonsDelinker 424 Lakaet eo bet ar restr [[c:File:Blason_ville_fr_Saint-Martin-des-Noyers_(Vendée).svg]] e-lec’h Blason_Saint-Martin-des-Noyers.svg gant [[c:User:CommonsDelinker]] evit an abeg-mañ: [[:c:COM:FR|File renamed]]: 2119716 wikitext text/x-wiki {{pennad zo|Saint-Martin}} {{LabourAChom}} {| class="infobox" style="font-size:90%;" |- ! colspan="2" style="background-color: #adafda" |'''Kumunioù Frañs''' |- {{Infobox/Titl|Saint-Martin-des-Noyers|f00|talbenn map|fff}} |- | colspan="2" align="center"|[[Restr :Château de la Grève..jpg|280px]]<br> Kastell La Grève.<hr> |- | colspan="2" align="center"|[[Restr : Blason ville fr Saint-Martin-des-Noyers (Vendée).svg|80px]]<hr> |- |[[Riez]] |[[Bro-C'hall]] |- |[[Bro hengounel]] |[[Poatev]] |- |[[Rannvro]] |[[Pays de la Loire]] |- |[[Departamant]] |[[Vande (departamant)|Vande]] |- |[[Arondisamant]] |[[Arondisamant La Roche-sur-Yon|La Roche-sur-Yon]] |- |[[Etrekumuniezh]] |[[Communauté de communes du Pays-de-Chantonnay|Pays-de-Chantonnay]] |- |[[Kanton]] |[[Kanton Chantonnay|Chantonnay]] |- |[[Kod INSEE]] |85246 |- |[[Kod post]] |85140 |- |Maer |Christophe Gouraud |- |Amzer-gefridi |[[2020]]-[[2026]] |- |Gorread |41,49&nbsp;km² |- |Led |46° 43' 21'' Norzh |- |Hed |01° 10' 37'' Kornôg |- |Uhelder kreiz |97 m |- |Uhelder bihanañ |58 m |- |Uhelder brasañ |118 m |- |Poblañs<br>hep kontoù doubl |2 483 (2019) |- |Stankter |60 ann./km² |- | colspan="2" | <hr> |- |Lec'hienn ar gumun |[http://saintmartindesnoyers.fr/ saintmartindesnoyers.fr] |} ''' Saint-Martin-des-Noyers ''' a zo ur [[kumun c'hall|gumun]] e [[departamant]] [[Vande (departamant)|Vande]], e [[Bro-C'hall]] <ref>{{fr}} [http://cassini.ehess.fr/fr/html/fiche.php?select_resultat=33379 Cassini - EHESS] </ref>. == Douaroniezh == == Dezougen == == Armerzh == == Istor == === [[Dispac'h Gall]] === * Melestradurezh: savet e voe ar gumun e 1790 ; lakaet e voe e [[Kanton Les Essarts]]; e [[Bann La Roche-sur-Yon]] e oa. Lakaet e voe kumun Saint-Martin-des-Noyers en [[Arondisamant Montaigu]] bet krouet e 1800 hag en [[Arondisamant Napoléon-Vendée|Arondisamant La Roche-sur-Yon]] diwezhatoc’h <ref> {{fr}}[http://cassini.ehess.fr/fr/html/fiche.php?select_resultat=33379 Cassini - EHESS] </ref>. E [[1790]] e voe staget kumun [[La Grève (Vande)|La Grève]] ouzh kumun Saint-Martin-des-Noyers. === {{XIXvet kantved}} === ==== [[Brezel 1870-1871]] ==== * Mervel a reas c'hwezek gwaz eus ar gumun abalamour d'ar brezel hervez marilhoù ar gumun<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/liste_des_noms.php?id_source=51637 Memorial Genweb]</ref>. === {{XXvet kantved}} === ===== [[Brezel-bed kentañ]] ===== * Mervel a reas 98 gwaz eus ar gumun, da lavaret eo 4,59% eus ar boblañs e 1911, abalamour d'ar brezel hervez monumant ar re varv <ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?idsource=43585dpt=85 Memorial Genweb]</ref>. ==== [[Eil Brezel-bed]] ==== * Mervel a reas pevarzek den ag ar gumun abalamour d'ar brezel hervez monumant ar re varv<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?idsource=43585&dpt=85 Memorial Genweb]</ref> . == Monumantoù ha traoù heverk == <gallery> Photo ancienne.jpg Chateau de la Grève.jpg </gallery> * Kastell La Grève. * Iliz katolik ''Sant Varzhin''<ref>{{fr}}[https://clochers.org/Fichiers_HTML/Accueil/Accueil_clochers/85/accueil_85246.htm Clochers de France]</ref>. * Monumant ar re varv, luc’hskeudennoù <ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/photo.php?id_source=43585 Memorial Genweb]</ref>{{,}}<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/diapos.php?dpt=85&id_source=43585 Memorial Genweb]</ref>. Dioueliet e voe d'ar [[4 a viz Even]] [[1922]], kartenn-bost <ref>{{fr}} [https://www.memorialgenweb.org/memorial3/cpa/com.php?insee=85246&dpt=85&comm=Saint-Martin-des-Noyers Memorial Genweb]</ref>; e [[1994]] e voe savet ur monumant nevez <ref>{{fr}}[https://monumentsmorts.univ-lille.fr/monument/45334/saint-martin-des-noyers-presdeleglise/ Université de Lille]</ref>. == Tud == == Daveoù ha notennoù == {{Daveoù}} [[Rummad:Kumunioù Vande]] n8856eunjl0lvm8obn40ereihit9yu0 0 158829 2119679 2075245 2024-11-19T17:24:01Z Dishual 612 2119679 wikitext text/x-wiki '''Gloria Victis''' ([[brezhoneg]] "''Gloar d'ar re drec'het!''") zo ur [[c'hoari video liesc'hoarier]] enlinenn doare RPG ([[MMORPG]]) sevenet hag embannet gant [[Black Eye Games]]. Embannet e oa bet war ar savenn [[Microsoft Windows]] d'an [[9 a viz Even]] [[2016]]. Emañ da vezañ embannet war Mac en dazont. Hervez krouerien ar c'hoari eo ur meskaj etre "[[Mount & Blade (heuliad c'hoarioù video)|Mount & Blade]] ha [[PlanetSide 2]]" <ref>https://store.steampowered.com/app/327070/Gloria_Victis_Medieval_MMORPG/?l=french&utm_source=indienova&curator_clanid=9170052.</ref> Echuet e voe gant ar stumm beta d'ar c'hoari d'ar 7 a viz C'hwevrer 2023. Ar c'hoari a ro tro d'ar c'hoarierien da vevañ er [[Krennamzer|Grennamzer]] war ur c'hevandir ijinet rannet e teir lodenn etre ar bobloù Ismired (doare vikinged), Midlanders (Europa grennamzerel) hag an Impalaeriezh Sangmar (Impaleriezh Persia) <ref>https://web.archive.org/web/20230112085017/https://www.gloriavictisgame.com/en/features-nations</ref>. == Arc'hantaouiñ == Arc'hantaouet eo bet ar c'hoari dre ur c'hampagn [[Kickstarter]]. Abaoe an embann e 2016 n'eus ket bet eus ur c'houmanant miziek evel darn eus an MMORPG. Ur stal enlinenn a zo er c'hoari hag a werzh a bep seurt traoù, dreist-holl kemmoù neuz evit an arrebeuri, an hobregonoù... Ur moneiz a c'haller prenañ hag a vez graet "amber" anezhi. == Liammoù diavaez == * [https://www.gloriavictisgame.com/ Lec'hienn ofisiel Gloria Victis] == Notennoù ha daveennoù == {{Daveoù}} [[Rummad:C'hoarioù video 2016]] [[Rummad:MMORPG]] [[Rummad:C'hoarioù video krennamzerel]] [[Rummad:C'hoarioù video ]] l9oakq27jpxeop2webl1zhik1ptujp2 2119680 2119679 2024-11-19T17:27:12Z Dishual 612 2119680 wikitext text/x-wiki '''Gloria Victis''' ([[brezhoneg]] "''Gloar d'ar re drec'het!''") zo ur [[c'hoari video liesc'hoarier]] enlinenn doare RPG ([[MMORPG]]) sevenet hag embannet gant [[Black Eye Games]]. Embannet e oa bet war ar savenn [[Microsoft Windows]] d'an [[9 a viz Even]] [[2016]]. Emañ da vezañ embannet war Mac en dazont. Hervez krouerien ar c'hoari eo ur meskaj etre "[[Mount & Blade (heuliad c'hoarioù video)|Mount & Blade]] ha [[PlanetSide 2]]" <ref>https://store.steampowered.com/app/327070/Gloria_Victis_Medieval_MMORPG/?l=french&utm_source=indienova&curator_clanid=9170052.</ref> Echuet e voe gant ar stumm beta d'ar c'hoari d'ar 7 a viz C'hwevrer 2023. Ar c'hoari a ro tro d'ar c'hoarierien da vevañ er [[Krennamzer|Grennamzer]] war ur c'hevandir ijinet rannet e teir lodenn etre ar bobloù Ismired (doare vikinged), Midlanders (Europa grennamzerel) hag an Impalaeriezh Sangmar (Impaleriezh Persia) <ref>https://web.archive.org/web/20230112085017/https://www.gloriavictisgame.com/en/features-nations</ref>. Serret eo bet ar servijeroù d'an 31 a viz Here 2023 <ref>https://www.pcgamer.com/medieval-mmo-gloria-victis-and-its-developer-are-shutting-down-because-of-financial-pressure-and-burnout/.</ref> == Arc'hantaouiñ == Arc'hantaouet eo bet ar c'hoari dre ur c'hampagn [[Kickstarter]]. Abaoe an embann e 2016 n'eus ket bet eus ur c'houmanant miziek evel darn eus an MMORPG. Ur stal enlinenn a zo er c'hoari hag a werzh a bep seurt traoù, dreist-holl kemmoù neuz evit an arrebeuri, an hobregonoù... Ur moneiz a c'haller prenañ hag a vez graet "amber" anezhi. == Liammoù diavaez == * [https://www.gloriavictisgame.com/ Lec'hienn ofisiel Gloria Victis] == Notennoù ha daveennoù == {{Daveoù}} [[Rummad:C'hoarioù video 2016]] [[Rummad:MMORPG]] [[Rummad:C'hoarioù video krennamzerel]] [[Rummad:C'hoarioù video ]] 77g0uxef0w6hk0daec3ao05yaiwrs52 0 161559 2119706 2047310 2024-11-20T00:57:33Z CommonsDelinker 424 Lamet kuit eo bet ar restr ''X5228_-_Altsaxofon_-_Adolphe_Sax_-_foto_Mikael_Bodner.jpg'' peogwir eo bet diverket diwar Commons gant Krd evit an abeg-mañ: No permission since 6 November 2024 2119706 wikitext text/x-wiki {{Infobox Sonerezh (arzour)|anv=Adolphe Sax|skeudenn=[[Restr:Adolphe_Sax_4a.jpg|kreizenn|frameless|220x340px]]|karta=benvegour|alias=Adolphe Sax|marv=7 a viz C'hwevrer 1894 (79 bloaz)|lec'h marv=[[Pariz]], {{Frañs}}|anv orin=Antoine-Joseph Sax|ganet=6 a viz Du 1814|lec'h gan=[[Dinant]], [[Izelvroioù ar Su]] ({{Belgia}} hiziv an deiz)|micher=Ijiner, soner, oberour binvioù-seniñ|benveg=[[Saksofon]], [[saxhorn]], [[saxotromba]], [[saxtuba]], [[klarinetenn]], [[fleüt]] hag all|alc'hwez=Adolphe Sax er bloavezhioù 1850}} '''Adolphe Sax''' (1814-1894), pe '''Antoine-Joseph Sax''' hervez e anv gwir, a oa ur soner hag un oberour [[Benveg-seniñ|binvioù-seniñ]] [[Belgia|belgiat]]. Brudet eo peogwir e voe ijinet ar [[saksell]] gantañ er bloavezhioù 1840. Gantañ e voe ijinet ar [[Saxotromba|''saxotromba'']], ar [[C'horn Sax|''saxhorn'']] hag ar [[Saxtuba|''saxtuba'']] ivez ha seniñ a rae ar [[Klarinetenn|glarinetenn]] hag ar [[fleüt]]. == Buhezskrid == Ganet eo Adolphe Sax d'ar [[6 Du|6 a viz Du]] [[1814]] e [[Dinant]], e [[Belgia]] hiziv an deiz, gant [[Charles-Joseph Sax]] ha Marie-Joseph Masson. Pa oa bet anvet Antoine-Joseph e voe lesanvet Adolphe en e bugaleaj. Oberourien binvioù-seniñ e oa e gerent ivez.<gallery caption="Binviji bet ijinet gantañ"> Restr:Saxtromba sopran.jpg|[[Saxotromba]] Restr:MHS Saxhorn.jpg|[[Saxhorn]] (pe korn Sax) Restr:Saxtuba1867.jpg|[[Saxtuba]] Restr:Trombone a six pistons-IMG 0853-black.jpg|Trombon 6-piston Restr:Bass saxhorn, 1863.jpg|Gour-saxhorn </gallery> [[Rummad:Sonerezh]] [[Rummad:Ganedigezhioù 1814]] [[Rummad:Marvioù 1894]] qdtltz0w71otxx3o68xbih3i2rio4zr 0 168838 2119705 2118160 2024-11-19T23:25:28Z Fanchigo 14086 /* Stampilhoù war gartouchennoù skoet war o zro */ 2119705 wikitext text/x-wiki [[Restr:Obus de 75 mm en coupe.jpg|thumb|Troc'h un obuz 75 mm, ur munision kanolierezh.]] Ar '''munision''' eo ar pezh a garger en un [[arm-tan]]. Ennañ e kaver da nebeutañ ur gargad [[Poultr-tarzh|poultr]] da gas ur vannadell war-raok, hag ur vannadell pe meur a hini (drajez plom, boled, obuz). Disheñvelaat a raer peurliesañ ar munisionoù armoù-tan hiniennel (dindan 20 mm o [[Kalibr (armoù-tan)|c'halibr]]) diouzh ar munisionoù kanolierezh (a-us da 20 mm). Abaoe eil hanterenn an XX{{Vet}} kantved e c'hall munisionoù zo bezañ kaset dre o nerzh dezhe (roketennoù, [[Misil|misiloù]]), hag a-wechoù e c'hallont bezañ heñchet eus al leur pe kavout o hent o-unan. Ar vannadell a c'hall bezañ leuniet a-wechoù gant [[danvez-tarzh]], shrapnel pe produioù kimiek. == Munisionoù an armoù hiniennel == === Kartouchennoù an armoù hiniennel rizennet o c'hanol === Ar [[Kartouchenn (arm-tan)|c'hartouchennoù]] a vez anvet peurliesañ diwar kalibr o boled pe ar c'hanol gouest da zegemer anezhe, lavaret e milimetroù pe e meutadoù, gant titouroù all war-lerc'h. Savet eo an holl vunisionoù modern er memes mod : [[Geriaoueg an armoù-tan#Skoer|skoer]] an arm a laka an [[Emors (munisionoù)|emors]] a zo e strad ar gartouchenn da darzhañ en ur skeiñ warnañ. An emors a lak goude ar poultr da darzhañ en [[Geriaoueg an armoù-tan#Douilhez|douilhez]]. Ar gaz produet a vount ar boled e-maez eus an arm dre ar c'hanol. An douilhez a vez tennet goude deus an arm, pe gant an tenner e-unan a-drugarez d'ur vorailh da skouer, pe gant an arm e-unan pa vez damaotomatek pe aotomatek. <gallery mode="nolines" align="center" widths="200" heights="200"> Restr:Cartouche Boxer.jpg|alt=Kartouchenn evit un arm-dorn, kanol rizennet : 1. boled, 2. douilhez, 3. kargad poultr, 4. strad, 5. emors|Elfennoù diabarzh ur gartouchenn : 1. boled, 2. douilhez, 3. kargad poultr, 4. kreuzenn, 5. emors Restr:Brastres kartouchenn kreuzenn.jpg|Elfennoù diavaez ur gartouchenn kalibr [[.338 Federal]] </gallery> ==== Douilhez ==== An douilhez a vez graet e [[laton]] peurliesañ. Gellet a ra bezañ eeun (evel war kalz kartouchennoù evit an armoù-dorn), pe e stumm ur voutailh (''bottleneck'') evel war ar braz eus ar munisionoù armoù-skoaz modern. Ur wech tennet ar boled e krog [[Geriaoueg an armoù-tan#Kraban|krabanoù]] an arm en douilhez dre he strad evit kas anezhi er-maez, a-drugarez d'ur '''bourled''' (''rimmed'', evit ar munisonoù koshañ) pe d'ur '''greuzenn''' (''rimless'', munisonoù modernoc'h). Un nebeud munisionoù dezhe ur greuzenn o deus ur '''gouriz''' (''belted'') ivez a-us d'ar strad evit aesaat an adkambriñ. <gallery mode="nolines" align="center" widths="200" heights="200"> Restr:Kleinkaliber 22lr.jpg|Kartouchennoù eeun, dezhe ur bourled : an [[.22 Long Rifle]]|alt=Kartouchennoù eeun, dezhe ur bourled : an .22 Long Rifle Restr:45 ACP - FMJ - SB - 1.jpg|Ur gartouchenn eeun, dezhi ur greuzenn : ar [[.45 ACP]] evit an armoù-dorn|alt=Ur gartouchenn eeun, dezhi ur greuzenn : ar .45 ACP evit an armoù-dorn Restr:7,62x54mmR Mosin Nagant.jpg|Ur gartouchenn stumm ur voutailh, gant ur bourled : ar [[7,62 × 54 mm R]]|alt=Ur gartouchenn stumm ur voutailh, gant ur bourled : ar 7,62 x 54 mm R Restr:45.7.92x33.jpg|Ur gartouchenn stumm ur voutailh, dezhi ur greuzenn : ar [[7,92 × 33 mm Kurz]]|alt=Ur gartouchenn stumm ur voutailh, dezhi ur greuzenn : ar 7,92 × 33 mm Kurz </gallery> [[Restr:22LR-9mm.jpg|kleiz|thumb|Douilhezoù ur munision skoet e kreiz ([[.22 Long Rifle|.22 LR]], a-gleiz) hag ur munision skoet war e dro ([[9 x 19 mm Parabellum|9mm Luger]], a-zehou). An toullig graet gant ar skoer a weler war pep hini anezhe.]] ==== Doare skeiñ ha tarzhadenn ==== An emors a c'hell en em gavout e kreiz ar strad (evit ar '''munisionoù skoet e kreiz''') pe dasparzhet war vord ar strad (evit ar '''munisionoù skoet war o zro'''). Ar poultroù modern divoged a zo savet dreist-holl gant nitroseluloz. Kemeret o deus plas ar poultr du e dibenn an XIX{{Vet}} kantved. ==== Boled ==== Ar boledoù, pe bannadelloù, a gaver alies plom pe kouevr enne. Pouez ar boled a vez eztaolet e grammoù pe e greun (1 c'hreunenn = 0,0648 gramm hag 1 gramm = 15,4324 greunenn). Doareoù boledoù disheñvel a gaver hervez o stumm hag o im:pli : * LRN : ''Lead Round Nose'' ; boled plom simpl ha marc'hadmat, nann-wisket, ront e benn * FMJ : ''Full Metal Jacket'' ; boled gwisket, da lavaret eo goloet gant metal kalet. Ne zistumm ket pa sko ouzh un dra. * FMC flat : ''Full Metal Case'' ; boled gwisket, plat e benn, implijet er [[sportoù tennañ]] dreist-holl. * JSP : ''Jacketed Soft Point'' ; boled gwisket, nemet e benn a zo gwak. * JHP : ''Jacketed Hollow Point'' ; boled gwisket ha kleuz e benn, ar pezh a laka penn ar boled da zistummañ aesoc'h pa stok ouzh un dra en ur ober muioc'h a zistruj. * SJ ESC : ''Semi Jacketed Exposed Steel Core'' ; kalonenn e dir damwisket, da doullañ ar jiletennoù enepboledoù. * ''Spitzer'' : anv jenerek roet d'ar boledoù begek * ''Wadcutter'' pe ''Semi-wadcutter'' : boledoù plaen o beg === Kartouchennoù chase evit ar fuzuilhoù flour o c'hanol === [[Restr:Shotgun Shell 12-70 Gauge 70mm No 7.5 2.4mm 24g yellow CC BY-SA 4.0 by Grasyl.jpg|thumb|Ur gartouchenn chase [[Kalibr 12|kalibr 12/70]].]] Er c'hartouchennoù chase e kaver ur vourellenn etre ar poultr hag ar bannadelloù, ablamour da zasparzhañ mat nerzh tarzhadenn ar poultr. Ar bannadelloù a zo alies drajez plom, brasoc'h pe bihanoc'h hervez al loened chaseet, pe ur boled sanket penn-da-benn en douilhez evit chaseal loened brasoc'h ([[Hoc'h-gouez|moc'h-gouez]] da skouer). Muioc'h-mui a vannadelloù dir a vez implijet e-plas ar plom, a zo difennet abaoe 2023 evit chaseal war dakadoù gleb<ref>{{Fr}} ''[https://www.chasseurdefrance.com/le-dossier-plomb/ Le Plomb : changement des règles européennes à compter du 15 février 2023]'', war lec'hienn an FNC (lennet d'an 28/08/2024)</ref>. Douilhez ar c'hartouchennoù chase modern a zo graet o strad alies gant laton hag ar peurrest e plastik. === Taolennoù ar munisionoù modern nesañ evit an armoù hiniennel === ==== Munisionoù armoù-dorn ==== {| class="wikitable" style="font-size:90%;" |+ ! ! colspan="10" |Roadennoù ar vannouriezh (munisionoù a gaver er stalioù) ! colspan="4" |''barregezhioù-implij skoueriek'' |- !Doare !treuzkiz boled !treuzkiz boled !hirder kartouchenn !hirder douilhez !pouez boled !pouez boled !tizh da nebeutañ !tizh d'ar muiañ !energiezh da nebeutañ !energiezh d'ar muiañ !''Pouez'' !''Tizh'' !''Energiezh'' !''[[Argil]]'' |- style="text-align:center;" |unanenn |mm |meutad |mm |mm |g |Greun |m/s |m/s |J |J |''greun'' |''m/s'' |''J'' |{{Unanenn|''kg m/s''}} |- ! colspan="15" |Munisionoù pistolennoù damaotomatek |- style="text-align:center;" |'''.[[.22 Long Rifle|22 LR]]''' |5,56 |.223 |25,40 |15,60 |1,9 - 2,6 |30 - 40 |370 |500 |180 |260 |'''''32''''' |'''''440''''' |'''''200''''' |'''''0,91''''' |- style="text-align:center;" |'''[[7,65 × 17 mm Browning|7,65 mm Browning (.32 ACP)]]''' |7,94 |.313 |25 |17,30 |4-5 |62-77 |280 |335 |170 |240 |'''''73''''' |'''''318''''' |'''''239''''' |'''''1,50''''' |- style="text-align:center;" |'''[[.380 ACP|9 mm Browning]]''' '''[[.380 ACP|(.380 ACP)]]''' |9,01 |.355 |25 |17,30 |6 |90 |290 |350 |280 |360 |'''''90''''' |'''''300''''' |'''''260''''' |'''''1,72''''' |- style="text-align:center;" |'''[[9 x 19 mm Parabellum|9 mm Parabellum]]''' |9,01 |.355 |29,70 |19,15 |8-12 |124-180 |330 |400 |480 |550 |'''''124''''' |'''''360''''' |'''''520''''' |'''''2,89''''' |- style="text-align:center;" |'''9 mm Imi''' |9,01 |.355 |29,70 |21,15 |8-12 |124-180 |330 |400 |480 |550 |'''''124''''' |'''''360''''' |'''''520''''' |'''''2,89''''' |- style="text-align:center;" |'''[[.38 Super|.38 Super Auto]]''' |9,04 |.356 |32,51 |22,86 |8-10 |124-154 |370 |430 |570 |740 |'''''130''''' |'''''370''''' |'''''580''''' |'''''3,12''''' |- style="text-align:center;" |'''[[.357 SIG]]''' |9,06 |.357 |28,96 |21,97 |6,5-8 |100-124 |410 |490 |690 |820 |'''''125''''' |'''''413''''' |'''''692''''' |'''''3,34''''' |- style="text-align:center;" |'''[[.40 S&W]]''' |10,17 |.400 |28,80 |21,60 |8,7-13 |135 - 200 |300 |340 |500 |700 |'''''180''''' |'''''295''''' |'''''510''''' |'''''3,44''''' |- style="text-align:center;" |'''[[10 mm Auto]]''' |10,17 |.400 |32,00 |25,20 |9-15 |140 - 230 |350 |490 |680 |960 |'''''180''''' |'''''380''''' |'''''996''''' |'''''4,82''''' |- style="text-align:center;" |'''[[.45 ACP]]''' |11,43 |.450 |32,40 |22,80 |11-15 |170 - 230 |255 |340 |480 |670 |'''''230''''' |'''''260''''' |'''''510''''' |'''''3,87''''' |- style="text-align:center;" |'''.45 GAP''' |11,43 |.450 |27,20 |19,20 |11-15 |170 - 230 |255 |340 |480 |670 |'''''200''''' |'''''310''''' |'''''624''''' |'''''4,03''''' |- style="text-align:center;" |'''.454 Casull''' |11,48 |.452 |45,00 |35,10 |16 - 26 |240 - 400 |430 |580 |2300 |2600 |'''''300''''' |'''''500''''' |'''''2460''''' |'''''9,72''''' |- style="text-align:center;" |'''.50 AE''' |12,70 |.500 |40,90 |32,60 |19 - 21 |300 - 325 |440 |470 |1900 |2200 |'''''300''''' |'''''470''''' |'''''2150''''' |'''''9,13''''' |- ! colspan="15" |Munisionoù revolver (pe evit an daou, met nebeut-implijet er pistolennoù) |- style="text-align:center;" |'''.[[.22 Long Rifle|22 LR]]''' |5,56 |.223 |25,40 |15,60 |1,9 - 2,6 |30 - 40 |370 |500 |180 |260 |'''''32''''' |'''''440''''' |'''''200''''' |'''''0,91''''' |- style="text-align:center;" |'''[[.22 WMR|.22 Magnum]]''' |5,56 |.223 |34,30 |26,80 |1,9 - 3,2 |30 - 50 |470 |700 |410 |440 |'''''40''''' |'''''572''''' |'''''430''''' |'''''1,48''''' |- style="text-align:center;" |'''[[.38 Special]]''' |9,06 |.357 |39,00 |29,30 |8-10 |124-154 |270 |350 |300 |450 |'''''158''''' |'''''295''''' |'''''435''''' |'''''3,02''''' |- style="text-align:center;" |'''[[.357 Magnum]]''' |9,06 |.357 |40,00 |33,00 |8-12 |124-180 |380 |520 |780 |1090 |'''''158''''' |'''''395''''' |'''''796''''' |'''''4,04''''' |- style="text-align:center;" |'''.41 Magnum''' |10,40 |.410 |40,40 |32,80 |11 - 17 |170 - 260 |380 |480 |900 |1800 |'''''210''''' |'''''375''''' |'''''956''''' |'''''5,10''''' |- style="text-align:center;" |'''[[.44 Magnum]]''' |10,90 |.429 |41,00 |32,60 |16 - 22 |240 - 340 |350 |450 |1000 |1800 |'''''240''''' |'''''360''''' |'''''1010''''' |'''''5,59''''' |- style="text-align:center;" |'''.460 S&W Magnum''' |11,48 |.452 |58,40 |46,00 |13 - 26 |200 - 400 |465 |700 |2700 |3800 |'''''260''''' |'''''630''''' |'''''3340''''' |'''''10,64''''' |} ==== Munisionoù armoù-skoaz ==== {| class="wikitable" style="font-size:90%;" ! ! colspan="10" |Roadennoù ar vannouriezh (munisionoù a gaver er stalioù) ! colspan="4" |''barregezhioù-implij skoueriek'' |- !Doare !treuz boled !treuz boled !hirder kartouchenn !hirder douilhez !pouez boled !pouez boled !tizh da nebeutañ !tizh d'ar muiañ !energiezh da nebeutañ !energiezh d'ar muiañ !''Pouez'' !''Tizh'' !''Energiezh'' !''Argil'' |- style="text-align:center;" |unanenn |mm |meutad |mm |mm |g |Greun |m/s |m/s |J |J |''Greun'' |''m/s'' |''J'' |{{Unanenn|''kg m/s''}} |- style="text-align:center;" !.[[.22 Long Rifle|22 LR]] |5,60 |.223 |25,40 |15,60 |1,9 - 2,6 |30-40 |370 |500 |180 |260 |'''''32''''' |'''''440''''' |'''''200''''' |'''''0,91''''' |- style="text-align:center;" ![[5,56 × 45 mm NATO]] .223 Remington |5,69 |.224 |57,40 |44,70 |3 - 4 |30-60 |850 |993 |1670 |1890 |'''''55''''' |'''''988''''' |'''''1740''''' |'''''3,52''''' |- style="text-align:center;" ![[.222 Remington]] |5,69 |.224 |54,10 |43,20 |4-5 |50-77 |890 |1090 |1450 |1600 |'''''50''''' |'''''957''''' |'''''1285''''' |'''''3,10''''' |- style="text-align:center;" ![[.243 Winchester]] |6,20 |.243 |68,83 |51,90 |4 - 6 |62 - 90 |920 |1240 |2500 |2900 |'''''90''''' |'''''945''''' |'''''2600''''' |'''''5,51''''' |- style="text-align:center;" ![[.270 Winchester]] |7,00 |.275 |84,80 |64,50 |6 |90-130 |910 |1100 |3500 |4000 |'''''130''''' |'''''933''''' |'''''3670''''' |'''''7,86''''' |- style="text-align:center;" ![[7 × 57 mm Mauser]] |7,24 |.285 |78,00 |57,00 |8-12 |124-180 |700 |900 |3000 |3700 |'''''160''''' |'''''765''''' |'''''3035''''' |'''''7,93''''' |- style="text-align:center;" ![[7 × 64 mm|7 × 64 mm Brennecke]] |7,24 |.285 |84,00 |64,00 |8-12 |124-180 |820 |920 |3300 |4000 |'''''162''''' |'''''800''''' |'''''3360''''' |'''''8,40''''' |- style="text-align:center;" !7 mm Rem Mag |7,20 |.284 |84,00 |64,00 |8-10 |124-154 |870 |1100 |4000 |4400 |'''''150''''' |'''''945''''' |'''''4340''''' |'''''9,18''''' |- style="text-align:center;" !(7,62 × 51 mm NATO) [[7.62×51mm NATO|.308 Winchester]] |7,82 |.308 |69,90 |51,20 |6,5-8 |124-150 |780 |860 |2900 |3600 |'''''150''''' |'''''860''''' |'''''3594''''' |'''''8,36''''' |- style="text-align:center;" ![[.300 Winchester Magnum|.300 Win Mag]] |7,80 |.308 |85,00 |67,00 |8,7-13 |135-200 |900 |990 |4500 |5000 |'''''180''''' |'''''900''''' |'''''4725''''' |'''''10,50''''' |- style="text-align:center;" ![[.30-06 Springfield|.30-06 Springfield]] |7,80 |.308 |85,00 |63,00 |9-15 |140-230 |750 |890 |3800 |4000 |'''''180''''' |'''''825''''' |'''''3970''''' |'''''9,62''''' |- style="text-align:center;" ![[7,92 × 57 mm Mauser]] |8,22 |.324 |82,00 |57,00 |11-15 |170-230 |720 |800 |4800 |4800 |'''''200''''' |'''''740''''' |'''''3550''''' |'''''9,60''''' |- style="text-align:center;" ![[.338 Winchester Magnum|.338 Win Mag]] |8,60 |.338 |84,80 |64,00 |11-15 |170-230 |760 |900 |3500 |5300 |'''''200''''' |'''''900''''' |'''''5250''''' |'''''11,66''''' |- style="text-align:center;" !9,3 × 62 mm Mauser |9,30 |.366 |83,60 |62,00 |16-26 |240-350 |720 |800 |4300 |5200 |'''''250''''' |'''''745''''' |'''''4495''''' |'''''12,06''''' |- style="text-align:center;" ![[.375 H&H Magnum|.375 H&#x26;H Magnum]] |9,50 |.375 |91,00 |72,40 |16-26 |240-350 |700 |882 |5500 |6300 |'''''270''''' |'''''800''''' |'''''5600''''' |'''''14,00''''' |} === Normoù ar munisionoù evit an armoù hiniennel === Daou vodad a genlabour asambles evit lakaat normoù war ment ha galloud ar munisionoù : * Ar '''SAAMI''' ''(Sporting Arms and Ammunition Manufacturers' Institute)'', bodet ennañ ar braz eus produerien armoù-dorn [[Stadoù-Unanet Amerika]]. Savet eo bet e 1926 diwar c'houlenn gouarnamant ar vro-se. * Ar '''[[Commission internationale permanente pour l'épreuve des armes à feu portatives|CIP]]''' ''(Commission Internationale Permanente pour l'épreuve des armes à feu portatives)'', enni 12 bro eus [[Europa (kevandir)|Europa]], [[Chile]] hag an [[Emirelezhioù Arab Unanet]]. O fal eo gwiriañ eo sur ar munisionoù graet pep produer hag hollvedel evit ar c'halibr-mañ-kalibr, kuit da gaout munisionoù dañjerus peogwir int re garget gant poultr pe dibosubl da lakaat en un arm peogwir int kambret fall da skouer. Ar munsionoù gwerzhet er broioù-se a rank tremen dre ur bank arnod a-raok bezañ lakaet en gwerzh. E [[Bro-C'hall|Frañs]] emañ ar '''BE Saint-Étienne''' oc'h ober al labour-se. === Munisonoù gwerzhet ar muiañ === Evit meur a abeg eo diaes gouzout peseurt munisionoù a vez gwerzhet ar muiañ er bed. A-du emañ ar bras eus an dud arbennik<ref>{{En}} DYER Hilary, [https://www.tacretailer.com/rifles/9-top-selling-rifle-cartridges-of-all-time-maybe ''9 top-selling rifle cartridges of all time - Maybe''], war Tactical Retailer, 19/10/2023 (lennet d'an 03/05/2024)</ref> evit lakaat an .22 Long Rifle e penn ar renkadur. Hervez titouroù dastumet gant Jim Harmer e 2022<ref>{{En}} HARMER Jim, ''[https://backfire.tv/popular-cartridges/ Top 15 most popular rifle cartridges]'', Backfire, 13/02/2024 (lennet d'an 03/05/2024)</ref>, renkadur ar munisionoù armoù-skoaz gwerzhet ar muiañ er bed a oa : * .22 Long Rifle * .223 Remington * 6,5 Creedmoor * [[.300 AAC Blackout]] * .450 Bushmaster * .308 Winchester * .30-06 Springfield * .300 Win Mag * 6,5 PRC * 7 mm Remington Mag * .22-250 Remington * [[7 mm-08 Remington]] ==Livajoù ha stampilhoù== War ur munision e c'haller kavout titouroù war e broduer, e galibr, e vloavezh pe e zoare da skouer. Peurliesañ int engravet er metal pe livet war ar munision. === Munisionoù bihan o c'halibr (dindan 20 mm) === ==== Stampilhoù war gartouchennoù skoet war o zro ==== Abalamour da vent bihan ar c'hartouchennoù skoet war o zro implijetañ (.22 Long Rifle, .17 HMR pe .22 WMR) ne gaver ket kalz titouroù warne war-bouez ur stampilh engravet e strad an douilhez evit diskouez anv ar produer. Etre unan ha teir lizherenn a zo engravet peurliesañ. {| class="wikitable" |+ !Luc’hskeudenn !Deskrivadur !Produer ha bro !Evezhiadennoù |- |[[Restr:Stampilh Aguila.jpg|kreizenn|frameless|100x100px]] |''A'' |[[Águila Ammunition|Aguila Ammunition]] ([[Mec'hiko|Mec’hiko]]) | |- | |''C'' hag ''F'' kemmesket |[[Cartoucherie Française]] ([[Bro-C'hall|Bro-C’hall]])<ref name=":0">{{Fr}} Lec'hienn ''[http://www.armeetpassion.com/sommaire.html Armes et passion]'', lodenn ''Cartouches à percussion annulaire'' (lennet d'ar 06/04/2024)</ref> |Krouet e 1903. Aet da get. |- |[[Restr:Stampilh CCI.jpg|kreizenn|frameless|100x100px]] |''C'' |[[CCI (munisionoù)|Cascade Cartridge Inc.]] ([[Stadoù-Unanet Amerika|SUA]]) | |- |[[Restr:Stampilh Eley.jpg|kreizenn|frameless|100x100px]] |''E'' |[[Eley|Eley Limited]] ([[Bro-Saoz]]) | |- |[[Restr:Stampilh Federal.jpg|kreizenn|frameless|100x100px]] |''F'' |[[Federal Ammunition]] (SUA) | |- | |''G'', ''F'' hag ''L'' kemmesket |[[Fiocchi Munizioni]] ([[Italia]]) |''GFL'' a dalvez ''Guilio Fiocchi Lecco''. Arouez kozh. |- |[[Restr:Stampilh RWS.jpg|kreizenn|frameless|100x100px]] |''R'' en ur skoed |[[Geco]] (SUA) |Norma, RWS, Geco ha Rottweil zo perzh eus ar strollad [[Ammotec]].<ref name=":3">{{Fr}} ''[https://web.archive.org/web/20240407191659/https://ammotec.fr/a-propos-de-nous/historique/ Ammotec avec les marques RWS, Rottweil, GECO et Norma]'' war lec'hienn Ammotec (lennet d'ar 06/04/2024)</ref> |- | |Daou ''G'' kemmesket |[[Société Française des Munitions]] (Gévelot) (Bro C’hall)<ref name=":0" /> |Daou ''G'' a dalvez ''Gévelot Gaupillat.'' Krouet e 1844. Aet da get. |- |[[Restr:Stampilh Hornady.jpg|kreizenn|frameless|100x100px]] |''H'' |[[Hornady (munisionoù)|Hornady Manufacturing Company]] (SUA) | |- | |Kroaz en ur rond |[[Lapua (munisionoù)|Lapua]] |SK ha Lapua zo perzh eus ar strollad norvegian [[Nammo Group]].<ref name=":1">{{Fr}} FREEMAN David, ''[https://gunsmagazine-com.translate.goog/discover/lapua-and-sk-rimfire-ammo/?_x_tr_sl=en&_x_tr_tl=fr&_x_tr_hl=fr&_x_tr_pto=rq Munitions Lapua et SK rimfire]'', Guns Magazine, 2020 (lennet d'ar 06/04/2024)</ref> |- |[[Restr:Stampilh CBC war Magtech.jpg|kreizenn|frameless|100x100px]] |''C'', ''B'' ha ''C'' war ul linenn a-dreuz |[[Magtech]] ([[Brazil]]) |''CBC'' a dalvez ''Companhia Brasileira de Cartuchos'' |- |[[Restr:Stampilh RWS.jpg|kreizenn|frameless|100x100px]] |''R'' en ur skoed |[[Norma (munisionoù)|Norma Precision AB]] ([[Sveden]]) |Norma, RWS, Geco ha Rottweil zo perzh eus ar strollad [[Ammotec]].<ref name=":3" /> |- |[[Restr:Stampilh Remington.jpg|kreizenn|frameless|100x100px]] |''Rem'' |[[Remington|Remington Ammunition]] (SUA) | |- |[[Restr:Stampilh RWS.jpg|kreizenn|frameless|100x100px]] |''R'' en ur skoed |[[RWS|Rheinisch-Westfälischen Sprengstofffabriken]] ([[Alamagn]]) |Norma, RWS, Geco ha Rottweil zo perzh eus ar strollad [[Ammotec]].<ref name=":3" /> |- |[[Restr:Stampilh Sellier & Bellot.jpg|kreizenn|frameless|100x100px]] |Tri romb warne al lizherennoù ''S'' ha ''B'' |[[Sellier & Bellot]] ([[Tchekia]]) |An embregerezh a brodu ivez kartouchennoù evit ar merk gall ''Solognac'' (2024). Ar memes arouez a gaver warne. |- |[[Restr:Stampilh SK.jpg|kreizenn|frameless|106x106px]] |Kroaz en ur rond |[[SK (munisionoù)|SK]] ([[Norvegia]]) |SK ha Lapua zo perzh eus ar strollad norvegian [[Nammo Group]].<ref name=":1" /> |- | |''W'' |[[Winchester Repeating Arms Company|Winchester]] (SUA) | |} ==== Kartouchennoù skoet en o c’hreiz ==== O c'halibr a vez alies engravet war ar c'hartouchennoù modern, kuit da gaout gwallzarvoudoù diwar implij ur munision fall. Anv ar produer a gaver ivez. Stradoù kartouchennoù 'zo a zo gwerc'h<ref name=":2">{{Fr}} Hervez ''[https://www.grip.org//la-tracabilite-des-munitions/ Traçabilité des munitions]'' embannet gant ar GRIP, miz Du 2008</ref>, evel ar re broduet evit magañ an trafikerezh armoù-tan pe pa ne fell ket d'ur Stad reiñ da c'houzout pelec'h int bet produet. Livioù war veg ar boled a verk perzhioù ispisial ar munisionoù implijet gant armeoù [[Aozadur ar Feur-emglev Norzh-Atlantel|AFNA :]]<ref name=":2" /> * ruz : boled roudenner * arc'hant : boled trebarzhus hag entaner * glas : boled entaner * du : boled trebarzhus * arc'hant ha ruz : boled trebarzhus, entaner ha roudenner * glas ha ruz : boled entaner ha roudenner * ruz ha du : boled trebarzhus ha roudenner * gwer : kartouchenn hep boled, penn e paper * mouk : kartouchenn hep boled, penn e koad * melen : munisionoù dezhe ur galloud-tarzhañ uhel * gell : munisionoù dezhe ur galloud-tarzhañ izel == Gwelet ivez == * [[Geriaoueg an armoù-tan]] * [[Kartouchenn (arm-tan)|Kartouchenn]] * [[Kalibr (armoù-tan)|Kalibr]] == Liammoù diavaez == * {{Fr}}{{En}}{{De}}[https://bobp.cip-bobp.org/fr/tdcc_public Taolennoù normativel munisionoù an armoù hiniennel war lec'hienn ar CIP] * {{En}} [https://saami.org/ Lec'hienn ar SAAMI] * {{Fr}} [https://www.banc-epreuve.fr/ BE Saint-Étienne] == Daveennoù == [[Rummad:Armoù-tan]] [[Rummad:Sportoù tennañ]] <references />{{Porched:Armoù-tan}} [[Rummad:Chase]] [[Rummad:Munisionoù]] 42p0ybpm4pfo3a8m0m17tltt1jd7fmb 0 170211 2119645 2119098 2024-11-19T12:26:16Z Fanchigo 14086 /* Fuzuilhoù */ 2119645 wikitext text/x-wiki __NOTOC__ {|width="100%" border="0" cellspacing="4" cellpadding="2" | align="left" valign="center"|[[Restr:2019 Colt Navy 1851 Leech&Rigdon.jpg|kreizenn|frameless|299x299px]] | align="left" valign="center"| <div align="center" style="font-size:150%;">[[Restr:Apache chieff Geronimo (right) and his warriors in 1886.jpg|kreizenn|frameless]]'''Donemat war borched an armoù-tan !''' </div> <div align="center" style="font-size:100%;"> An [[Arm-tan|armoù-tan]] a zo stag ouzh istor Mab-den abaoe kantvedoù evit brezeliñ, chaseal, ober sport, torfediñ, en em zifenn... O sevel hag o implij a ro ur skeudenn eus ar gevredigezh e-lec'h ma vevomp war tachennoù an teknologiezhioù, ar gwir, ar geopolitikerezh hag ar justis. '''War ar bajenn [[Geriaoueg an armoù-tan]] e kavoc'h pennadoù berr war sujedoù n'eus ket bet savet pajenn ebet diwar o fenn evit poent.''' </div> | align="right" valign="center"| [[Skeudenn:GLOCK 17 Gen 4 Pistol MOD 45160305.jpg|130x130px]] |}<div style="text-align:center;"> {| width="100%" align="center" style="border:1px solid #696969; background-color: #fff7ea;" |- | colspan="2" align="center" style="border-left: 4px solid #696969; border-top: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" bgcolor="#eed8ae" valign="top" | <div style="font-size:130%;">'''ARMOÙ'''</div> |- | style="border-left: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" valign="top" width="33%" | == Armoù-skoaz == === [[Fuzuilh|Fuzuilhoù]] === [[Arisaka 38]] • [[Arisaka 99]] • [[Barrett M82]] • [[Barrett MRAD]] • [[Benelli M4]] • [[Brown Bess]] • [[Carcano M91]] • [[Chassepot (fuzuilh)|Chassepot]] • [[Dreyse (fuzuilh)|Dreyse]] • [[FR-F1]] • [[Gewehr 98]] • [[Gras (fuzuilh)|Gras]] • [[Henry (fuzuilh)|Henry]] • [[Krag-Jørgensen]] • [[Lebel (fuzuilh)|Lebel]] • [[Lee-Enfield]] • [[M14 (fuzuilh)|M14]] • [[M16 (fuzuilh)|M16]] • [[Mannlicher M1885]] • [[Mannlicher M1895]] • [[MAS-36|MAS 36]] • [[Mauser M1893]] • [[McMillan Tac-50]] • [[Mosin-Nagant]] • [[PTRD-41|PTRD 41]] • [[Remington Rolling Block|Rolling Block]] • [[Ross (fuzuilh)|Ross]] • [[Schmidt-Rubin]] • [[Snider-Enfield]] • [[Sharps (fuzuilh)|Sharps]] • [[Spencer (fuzuilh)|Spencer]] • [[Springfield Model 1873|Springfield M1873]] • [[Springfield M1903]] • [[SVD (fuzuilh)|SVD Dragunov]] • [[SVT-40|SVT 40]] === [[Fuzuilh-arsailh|Fuzuilhoù-arsailh]] === [[Restr:HK416N.png|kleiz|frameless|110x110px]][[AEK-971]] • [[Nikonov AN-94|AN-94]] • [[AK-47|AK 47]] • [[AK-74|AK 74]] • [[AR-15]] • [[FAMAS]] • [[Fallschirmjägergewehr 42|FG 42]] • [[FN SCAR]] • [[HK G36]] • [[HK 416]] • [[M16 (fuzuilh)|M16]] • [[M27 Infantry Automatic Rifle|M27 IAR]] • [[SIG SG 550|SIG 550]] • [[Steyr AUG]] • [[Sturmgewehr 44]] === [[Fuzuilh-emgann|Fuzuilhoù-emgann]] === [[AVS-36|AVS 36]] • [[M1 Garand]] • [[MAS 49]] • [[AR-10]] • [[HK G3]] === [[Fuzuilh#Fuzuilh-chase|Fuzuilhoù-chase]] === [[BAR (karabinenn)|BAR]] • [[Baikal IZh-27]] • [[Benelli Raffaello]] • [[Benelli Super Black Eagle]] • [[Beretta A300]] • [[Beretta A400]] • [[Browning Auto-5]] • [[Browning B25]] • [[Chapuis C35]] • [[M30 Luftwaffe]] • [[Perazzi MX 410]] • [[Ruger Red Label]] • [[Verney-Carron Sagittaire]][[Restr:Army Heritage Museum B.A.R..jpg|kleiz|frameless|140x140px]] === [[Fuzuilh-vindrailher|Fuzuilhoù-mindrailher]] === [[BAR M1918]] • [[Bren (fuzuilh-vindrailher)|BREN]] • [[Chauchat (fuzuilh-vindrailher)|Chauchat]] • [[DP-27/DP-28]] • [[Fallschirmjägergewehr 42|FG 42]] • [[FM 24/29]] • [[FN Minimi]] • [[Lewis (fuzuilh-vindrailher)|Lewis]] • [[Madsen (fuzuilh-vindrailher)|Madsen]] • [[M249 light machine gun|M249 SAW]] • [[RPK]] • [[Type 99 (fuzuilh-vindrailher)|Type 99]] • [[Ultimax 100]] === [[Fuzuilh-pomp|Fuzuilhoù-pomp]] === [[Mossberg 500]] • [[Remington 870]] • [[Winchester 1300]] • [[Winchester Model 1897]] === [[Karabinenn|Karabinennoù]] === [[Bergara B14]] • [[CZ 457]] • [[CZ 600]] • [[De Lisle (karabinenn)|De Lisle]] • [[Gewehr 43]] • [[Karabiner 98k]] • [[M1 (karabinenn)|M1]] • [[Marlin Model 60]] • [[Remington 700]] • [[Ruger 10/22]] • [[Savage Model 110]] • ''[[Scout Rifle]] •'' [[Tikka T1x]] • [[Tikka T3]] • [[Winchester Model 1873]] • [[Winchester Model 1886]] • [[Winchester Model 52]] === [[Mindrailherez|Mindrailherezioù]] === [[Restr:MG42 1 noBG.jpg|dehou|frameless|110x110px]][[AA 52]] • [[Agar gun|Agar Gun]] • [[Bollée (mindrailherez)|Bollée]] • [[Browning M1919]] • [[Gatling (mindrailherez)|Gatling]] • [[Hotchkiss Modèle 1914]] • [[M134 Minigun]] • [[M60 (mindrailherez)|M60]] • [[M2 Browning]] • [[Maxim (mindrailherez)|Maxim]] • [[MG 08]] • [[MG 08/15]] • [[MG 13]] • [[Maschinengewehr 34|MG 34]] • [[MG42|MG 42]] • [[PM M1910]] • [[PK (mindrailherez)|PK]] • [[Saint-Étienne Modèle 1907|Saint-Étienne 1907]] • [[Vickers (mindrailherez)|Vickers]] === [[Pistolenn-vindrailher|Pistolennoù-mindrailher]] === [[Beretta M1918]] • [[Beretta M1938]] • [[Brügger & Thomet MP9]] • [[FN P90]] • [[HK MP5]] • [[M3 (pistolenn-vindrailher)|M3 Grease Gun]] • [[MAS 38]] • [[MAT 49]] • [[Maschinenpistole 18|MP 18]] • [[Maschinenpistole 28|MP 28]] • [[Maschinenpistole 34|MP 34]] • [[Maschinenpistole 40|MP 40]] • [[PPSh-41|PPSh 41]] • [[Standschütze Hellriegel M1915]] • [[STEN (pistolenn-vindrailher)|STEN]] • [[Thompson M1]] • [[Type 100 (pistolenn-vindrailher)|Type 100]] • [[Uzi]] | style="border-left: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" valign="top" width="33%" | == Armoù-dorn == === [[Pistolenn|Pistolennoù]] === '''''(renket dre verk pe produer)''''' [[Restr:CZ 75 SP-01 Shadow 9x19 mm.jpg|dehou|frameless|110x110px]]'''Beretta :''' [[Beretta M1915]] • [[Beretta M1934]] • [[Beretta 951]] • [[Beretta 92]] • '''Loewe :''' [[Borchardt C93]] • '''Browning :''' [[Browning Buck Mark]] • [[Browning HP]] • [[Browning M1900]] • [[Browning M1906]] • [[Browning M1910]] • '''Colt :''' [[Colt M1911]] • '''CZ :''' [[CZ 75]] • [[CZ 82]] • [[CZ P-09]] • [[CZ Shadow 2]] • '''FB :''' [[Vis wz. 35]] • '''FN Herstal :''' [[FN FNP]] • [[FN 502]] • '''General Motors :''' [[FP-45 Liberator]] • '''Glock :''' [[Glock (pistolenn)|Glock]] • '''IMI :''' [[Desert Eagle]] • '''Luger :''' [[Luger 1902]] • [[Luger P08]] •• '''MAB :''' [[MAB F]] • [[MAB PA-15]] • '''MAC :''' [[MAC Modèle 1950|MAC 50]] •• '''MAS :''' [[Pistolet automatique modèle 1935S|PA 35S]] •• '''Mauser :''' [[Mauser 1914]] • [[Mauser C96]] • '''Nambu :''' [[Nambu 14]] • '''Ruger :''' [[Ruger Standard]] • '''SIG :''' [[SIG P210]] • [[Sig-Sauer P220|SIG-Sauer P220]] • [[SIG-Sauer P226]] • [[SIG-Sauer SP2022]] • '''SACM :''' [[Pistolet automatique modèle 1935A|PA 35A]] • '''Smith & Wesson :''' [[Smith & Wesson Model 41]] • [[Smith & Wesson Model 52]] • [[Smith & Wesson SW22 Victory]] • '''STAR :''' [[Star B]] • '''Steyr :''' [[Steyr M1912 (pistolenn)|Steyr M1912]] • '''Tokarev :''' [[Tokarev TT 33|Tokarev TT33]] • '''Walther :''' [[Walther P38]] • [[Walther PP]] • [[Walther PPK]] • [[Walther PPQ]] •• '''Produerien a bep seurt :''' [[Deer Gun]] • [[Glisenti Modello 1910|Glisenti M1910]] • [[Makarov (pistolenn)|Makarov]] • [[Ruby (pistolenn)|Ruby]] • [[TP-82]] === [[Revolver|Revolverioù]] === [[Restr:Colt Python1.JPG|kleiz|frameless|110x110px]][[Apache (arm-dorn)|Apache]] • [[Colt 1851 Navy]] • [[Colt Anaconda]] • [[Colt Cobra]] • [[Colt Detective Special]] • [[Colt New Service]] • [[Colt Paterson]] • [[Colt Python]] • [[Colt Single Action Army]] • [[Colt Walker]] • [[M1917 (revolver)|M1917]] • [[Manurhin MR 73]] • [[MAS 1873]] • [[Revolver d'ordonnance modèle 1892]] • [[Smith & Wesson Model 3]] • [[Smith & Wesson Model 17]] • [[Smith & Wesson Model 19]] • [[Smith & Wesson Model 27]] • [[Smith & Wesson Model 28]] • [[Smith & Wesson Model 29]] • [[Smith & Wesson Model 36]] • [[Smith & Wesson Model 60]] • [[Taurus Raging Bull]] • [[Webley (revolverioù reolius)|Webley]] == Armoù a-enep tankoù == [[Ampulomet]] • [[FGM 148 Javelin]] • [[Panzerfaust]] • [[PIAT]] • [[PTRD-41]] • [[RPG-2]] • [[Stouhna-P]] == [[Kanol (kanolierezh)|Kanolioù]] == [[38 cm SK C/34]] • [[Bofors 40 mm L/60]] • [[CAESAR (kanolierezh)|CAESAR]] • [[Dicke Bertha]] • [[Dulle Griet (kanol)|Dulle Griet]] • [[Flakvierling 38]] • [[Kanol 155 mm M1 Long Tom|Kanol 155 mm M1]] • [[Kanol 75 mm stumm 1897]] • [[Kanol 88 mm]] • [[Ordnance QF 25-pounder]] • [[Pariser Kanonen]] • [[Williams Gun]] == [[Kanolioù-mortez]] == [[8 sm Granatwerfer 34|Granatwerfer 34]] • [[M1 (kanol-mortez)|M1]] • [[M2 (kanol-mortez)|M2]] • [[Minenwerfer]] • [[MO 81 LLR]] • [[MO 120 RT]] == Doareoù armoù-tan kozh == [[Restr:Roleplayers Firing Arquebus - Age of Chivalry 2018.jpg|dehou|frameless|110x110px]][[Akebut]] •• [[Koulerinenn]] •• '''[[Mousked]]''' : [[Fayetteville (mousked)|Fayetteville]] • [[Fusil Modèle 1777]] • [[Springfield Model 1861|Springfield M1861]] • [[Whitworth (mousked)|Whitworth]] •• [[Mouskedig]] •• [[Ribauldequin]] |} <br> {| width="100%" align="center" style="border:1px solid #696969; background-color: #fff7ea;" |- | align="center" style="border-left: 4px solid #696969; border-top: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" bgcolor="#eed8ae" valign="top" | <div style="font-size:130%;">'''[[Munision|MUNISIONOÙ]]'''</div> |- | align="left" style="border-left: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" valign="top" width="33%" |[[Restr:Shotgun Shells 12-70 Gauge CC BY-SA 4.0 by Grasyl Mk.2*.jpg|kleiz|frameless|120x120px]] === Evit ar c'hanolioù flour === [[Restr:9.3X62-30-06-8X57-6.5X55-308.JPG|dehou|frameless|140x140px]][[Kalibr 12]] • [[Kalibr 16]] • [[Kalibr 20]] • [[Kalibr 28]] • [[Kalibr .410]] === Evit ar c'hanolioù rizennet (hervez ar vro orin) === * {{SUA}} : [[.17 HMR]] • [[.22 Short]] • [[.22 Hornet]] • [[.22 Long]] • [[.22 Long Rifle]] • [[.22 WMR]] • [[.222 Remington]] • [[.243 Winchester]] • [[6,35 mm Browning|.25 ACP]] • [[.270 Winchester]] • [[.300 AAC Blackout]] • [[.30 Carbine]] • [[.30-03 Springfield]] • [[.30-06 Springfield]] • [[.30-284 Winchester]] • [[.30-30 Winchester]] • [[.30-40 Krag]] • [[.300 Winchester Magnum]] • [[7,62 × 51 mm NATO|.308 Winchester]] • [[7,65 × 17 mm Browning|.32 ACP]] • [[.32 S&W Long]] • [[.338 Winchester Magnum]] • [[.357 Magnum]] • [[.375 CheyTac]] • [[.38 ACP]] • [[.38-40 Winchester]] • [[.38 Special]] • [[.38 Super]] • [[.380 ACP]] • [[.40 S&W]] • [[.408 CheyTac]] • [[.44-40 Winchester]] • [[.44 Henry]] • [[.44 Magnum]] • [[.44 Russian]] • [[.44 Special]] • [[.45-70]] • [[.45 ACP]] • [[.45 Colt]] • [[.454 Casull]] • [[.50-90 Sharps]] • [[.50 BMG]] • [[6,35 mm Browning]] • [[6,5 mm Creedmoor]] • [[6,8 × 51 mm]] • [[7 mm-08 Remington]] • [[7 mm PRC]] • [[7,62 × 51 mm NATO|7,62 × 51 mm]] • [[7,65 × 20 mm Long]] • [[12,7 × 99 mm NATO]] * {{URSS}} : [[5,45 × 39 mm M74]] • [[7,62 × 25 mm Tokarev|7,62 × 25 mm]] • [[7,62 × 39 mm M43]] • [[7,62 × 54 mm R]] • [[9 × 18 mm Makarov]] • [[14,5 × 114 mm]] * {{Alamagn}} : [[7,63 × 25 mm Mauser]] • [[7,65 × 21 mm Parabellum]] • [[7,65 × 25 mm Borchardt]] • [[7,65 × 53 mm Mauser]] • [[7,92 × 33 mm Kurz]] • [[7,92 × 57 mm Mauser]] • [[7 × 57 mm Mauser]] • [[7 × 64 mm]] • [[9 × 19 mm Parabellum]] • [[9,3 × 74 mm R]] * {{Frañs}} : [[6 mm Flobert]] • [[7,5 × 58 mm]] • [[7,5 × 54 mm 1929C]] • [[8 × 27 mm]] • [[8 mm Lebel]] • [[11 × 59 mm Gras|11 mm Gras]] * {{Japan}} : [[6,5 × 50 mm Arisaka]] • [[7,7 × 58 mm Arisaka]] • [[8 × 22 mm Nambu]] * {{Rouantelezh Unanet}} : [[.303 British]] • [[.375 H&H Magnum]] • [[.700 Nitro Express]] * {{Belgia}} : [[5,56 × 45 mm NATO|5,56 × 45 mm]] • [[5,7 × 28 mm]] * {{Sveden}} : [[6,5 × 55 mm]] • [[10 mm Auto]] * {{Aostria-Hungaria}} : [[8 × 50 mm Mannlicher]] • [[9 × 23 mm Steyr]] * {{Finland}} : [[.338 Lapua Magnum]] * {{Italia}} : [[9 × 19 mm Glisenti]] • [[9 × 21 mm IMI]] * {{Suis}} : [[.357 SIG]] |} {| width="100%" align="center" style="border:1px solid #696969; background-color: #fff7ea;" |- | align="center" style="border-left: 4px solid #696969; border-top: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" bgcolor="#eed8ae" valign="top" | <div style="font-size:130%;">'''TEKNIK'''</div> |- | align="center" style="border-left: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" valign="top" width="33%" |[[Restr:Rifle scope.svg|dehou|frameless|140x140px]] === Elfennoù armoù ha munisionoù === [[Baionetez]] • [[Boled Minié]] • [[Buker poent ruz]] • [[Buker laser]] • [[Choke]] • [[Draen (armoù)|Draen]] • [[Emors (munisionoù)|Emors]] • [[Jederez-vannouriezh]] • [[Karger (armoù-tan)|Karger]] • [[Kartouchenn (arm-tan)|Kartouchenn]] • [[Kartouchenn Wildcat|Kartouchenn ''Wildcat'']] • [[Kulasenn (armoù-tan)|Kulasenn]] • [[Kordit]] • [[Kouch (arm-tan)|Kouch]] • [[Lamm (arm-tan)|Lamm]] • [[Lunedenn (arm-tan)|Lunedenn]] • [[Munision]] • ''[[Personal Defense Weapon]]'' • [[Platinenn (arm-tan)|Platinenn]] • [[Poultr du]] • [[Poultr divoged]] • [[Reduer-son]] • [[Senklenn (armoù-tan)|Senklenn]] • [[Stanker-kulasenn]] • [[Starderez-veg]] === Mont en-dro === [[Argil]] • [[Arm-tennata]] • [[Bannouriezh]] • ''[[Bullpup (armoù-tan)|Bullpup]]'' • [[Cook off]] • [[Galloud-herzel]] • [[Hed-tenn]] • [[Kalibr (armoù-tan)|Kalibr]] • [[Lusk-tennañ]] • [[Nerzh Coriolis]] |} <br> {| width="100%" align="center" style="border:1px solid #696969; background-color: #fff7ea;" |- | colspan="2" align="center" style="border-left: 4px solid #696969; border-top: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" bgcolor="#eed8ae" valign="top" | <div style="font-size:130%;">'''TRO-DRO D'AN ARMOÙ-TAN'''</div> |- | style="border-left: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" valign="top" width="33%" | === Produerien === ==== Armoù (hervez o bro) ==== [[Restr:Winchester EZXS ammunition.jpg|kleiz|frameless|151x151px]]{{Alamagn}} : [[J. G. Anschütz|Anschütz]] • [[Carl Walther]] • [[Deutsche Waffen- und Munitionsfabriken|DWM]] • [[Heckler & Koch]] • [[Mauser]] • {{Aostria}} : [[Glock (embregerezh)|Glock]] • [[Steyr Arms|Steyr]] • {{Belgia}} : [[FN Herstal]] • {{Brazil}} : [[Taurus Armas S.A.|Taurus]] • {{Euskal Herria}} : [[Astra y Unceta, Cía|Astra y Unceta]] • [[Bergara (armoù-tan)|Bergara]] • [[Manufacture d'Armes de Bayonne]] • {{Finland}} : [[SAKO]] • [[Tikka]] • {{Frañs}} : [[Bretton-Gaucher]] • [[Chapuis Armes|Chapuis]] • [[Manufacture d'Armes de Châtellerault]] • [[Manufacture d'Armes de Saint-Étienne]] • [[Manufacture d'Armes de Tulle]] • [[Verney-Carron]] • {{Italia}} : [[Benelli Armi|Benelli]] • [[Beretta]] • [[Beretta Holding]] • [[Chiappa Firearms|Chiappa]] • [[Franchi]] • [[Rossi]] • {{Izelvroioù}} : [[Artillerie-Inrichtigen]] • {{Pologn}} : [[Fabryka Broni „Łucznik” – Radom|Fabryka Broni]] • {{Rouantelezh Unanet}} : [[Birmingham Small Arms Company|BSA]] • [[Holland & Holland]] • [[Purdey]] • {{Rusia}} : [[Ijmach]] • [[Ijmeh|Baikal]] • [[Toulski Oroujeiny Zavod|TOZ]] • {{Sina}} : [[Norinco]] • {{SUA}} : [[ArmaLite]] • [[Browning Arms Company|Browning]] • [[Colt's Manufacturing Company|Colt]] • [[Harpers Ferry Armory|Harpers Ferry]] • [[Marlin Firearms|Marlin]] • [[O.F. Mossberg & Sons|Mossberg]] • [[Remington]] • [[Rock Island Arsenal|Rock Island]] • [[Savage Arms|Savage]] • [[Sharps Rifle Manufacturing Company|Sharps]] • [[Smith & Wesson]] • [[Springfield Armory]] • [[Stoeger]] • [[Sturm, Ruger & Co.]] • [[Vista Outdoor]] • [[Winchester Repeating Arms Company|Winchester]] • {{Suis}} : [[Brügger & Thomet]] • [[SIG Sauer]] • {{Tchekia}} : [[Česká zbrojovka a.s.|Česká zbrojovka]] • [[Colt CZ Group]] • [[Zbrojovka Brno]] • {{Turkia}} : [[Yildiz Silah Sanayi|Yildiz]] ==== Munisionoù ==== [[Águila Ammunition|Aguila]] • [[CCI (munisionoù)|CCI]] • [[Eley]] • [[Federal Ammunition|Federal]] • [[Fiocchi Munizioni|Fiocchi]] • [[Geco (munisionoù)|Geco]] • [[Hornady (munisionoù)|Hornady]] • [[Magtech]] • [[Mary Arm]] • [[Norma (embregerezh)|Norma]] • [[Prvi Partizan]] • [[Remington]] • [[RWS]] • [[Sellier & Bellot]] • [[SK (embregerezh)|SK]] • [[Cartouches Sologne|Sologne]] • [[Winchester Repeating Arms Company|Winchester]] === Krouerien hag embregererien === [[Restr:JohnBrowning.jpeg|dehou|frameless|192x192px]][[John Browning]] • [[Samuel Colt]] • [[Richard Jordan Gatling]] • [[Jean-Cantius Garand|John C. Garand]] • [[Gaston Glock]] • [[Mic'hail Kalachnikov]] • [[Georg Luger]] • [[Nikolai Makarov]] • [[Ferdinand Mannlicher]] • [[Tullio Marengoni]] • [[Paul Mauser]] • [[Hiram Maxim]] • [[Kijirō Nambu]] • [[Hugo Schmeisser]] • [[Horace Smith]] • [[Eugene M. Stoner]] • [[Fiodor Tokarev]] • [[Daniel B. Wesson]] • [[Oliver Winchester]] | style="border-left: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" valign="top" width="33%" | === Istor, lezenn ha kevredigezh === [[Armerezh]] • [[Armoù ar Rezistañs e Breizh]] • [[Commission internationale permanente pour l'épreuve des armes à feu portatives|C.I.P.]] • [[Eskemmez-amprouiñ (armoù-tan)|Eskemmez-amprouiñ]] • [[Feulster gant armoù-tan]] • [[Hoplologiezh]] • [[Lezennoù war an armoù e Frañs]] • [[Mouchouer kelenn evit ar soudarded|Mouchouer kelenn]] • [[National Rifle Association of America|NRA]] • [[Sporting Arms and Ammunition Manufacturers' Institute|SAAMI]] • [[Sniper]] • [[Tenner pell|Tenner resisted]] • [[Trafikerezh armoù-tan]] • [[Union Française des amateurs d'Armes|UFA]] • [[Winchester ankounac'haet]] ==== Tennerien ha tennerezed en Istor ==== [[Jeff Cooper]] • [[Carlos Norman Hathcock II]] • [[Simo Häyhä]] • [[Wild Bill Hickok]] • [[Chris Kyle]] • [[Annie Oakley]] • [[Lioudmila Mic'hailovna Pavlitchenko|Lioudmila Pavlitchenko]] • [[Francis Pegahmagabow]] • [[Thomas Plunket]] • [[Vassili Grigorievitch Zaïtsev|Vassili Zaïtsev]][[Restr:Charleroi - station Janson - Lucky Luke - 01.jpg|kleiz|frameless|139x139px]] === Er sevenadur === [[American Sniper]] • [[Bowling for Columbine]] • [[Elephant (film)|Elephant]] • [[Fast Draw]] • ''[[Forgotten Weapons]]'' • [[Lord Of War|Lord of war]] • [[Lucky Luke]] • [[Stalingrad (film)]] • [[Winchester '73 (film)|Winchester '73]] [[Wonder Nine|• Wonder Nine]] === [[Sportoù tennañ]] === [[Ball-Trap]] • [[Benchrest (sport)|Benchrest]] • [[Cowboy Action Shooting]] • [[International Practical Shooting Confederation|IPSC]] • [[International Shooting Sport Federation|ISSF]] • [[Plinking]] • [[Stand tennañ]] • [[Tenn pleustrek]] ==== Tennerien ha tennerezed sport ==== [[Benjamin Gineste]] • [[Camille Jedrzejewski]] • [[Tanguy De La Forest]][[Restr:Skeet masculin aux Jeux olympiques de 2024 - Éric Delaunay (2).jpg|kreizenn|frameless|225x225px]] |- | colspan="2" align="center" style="border-left: 4px solid #696969; border-top: 4px solid #696969;" bgcolor="#eed8ae" valign="top" | <div style="font-size:130%;">'''RUMMADOÙ'''</div> [[:Rummad:Armoù-tan|Armoù-tan]] • [[:Rummad:Armoù dre vro|Armoù dre vro]] ==== Armoù dre zarvoud istorel ==== '''XIX{{Vet}} kantved :''' [[:Rummad:Armoù Brezelioù Napoleon|Armoù Brezelioù Napoleon]] • [[:Rummad:Armoù Brezel diabarzh Stadoù-Unanet Amerika|Armoù Brezel Diabarzh Stadoù-Unanet Amerika]] • [[:Rummad:Armoù Brezel 1870-1871 etre Bro-C'hall ha Prusia|Armoù Brezel 1870-1871 etre Bro-C'hall ha Prusia]] '''XX{{Vet}} kantved :''' [[:Rummad:Armoù ar Brezel-bed Kentañ|Armoù ar Brezel-bed Kentañ]] • [[:Rummad:Armoù Brezel ar Rif|Armoù Brezel ar Rif]] • [[Armoù Brezel Spagn]] • [[:Rummad:Armoù an Eil Brezel-bed|Armoù an Eil Brezel-bed]] • [[:Rummad:Armoù hervez ar mare|Armoù ar Brezel Yen]] • [[:Rummad:Armoù Brezel Indez-Sina|Armoù Brezel Indez-Sina]] • [[:Rummad:Armoù Brezel Aljeria|Armoù Brezel Aljeria]] • [[:Rummad:Armoù Brezel Vietnam|Armoù Brezel Vietnam]] ==== Evit mont pelloc'h gant an armoù ==== [[:Rummad:Armoù gwenn|Armoù gwenn]] • [[:Rummad:Armoù dre aer gwasket|Armoù dre aer gwasket]] |} <br> {{Porchedoù roll}} [[Rummad:Porchedoù|Armoù-tan]] [[Rummad:Armoù]] bried3talk09j95ibue1brvpsal1h8b 2119697 2119645 2024-11-19T21:07:13Z Fanchigo 14086 2119697 wikitext text/x-wiki __NOTOC__ {|width="100%" border="0" cellspacing="4" cellpadding="2" | align="left" valign="center"|[[Restr:2019 Colt Navy 1851 Leech&Rigdon.jpg|kreizenn|frameless|299x299px]] | align="left" valign="center"| <div align="center" style="font-size:150%;">[[Restr:Apache chieff Geronimo (right) and his warriors in 1886.jpg|kreizenn|frameless]]'''Donemat war borched an armoù-tan !''' </div> <div align="center" style="font-size:100%;"> An [[Arm-tan|armoù-tan]] a zo stag ouzh istor Mab-den abaoe kantvedoù evit brezeliñ, chaseal, ober sport, torfediñ, en em zifenn... O sevel hag o implij a ro ur skeudenn eus ar gevredigezh e-lec'h ma vevomp war tachennoù an teknologiezhioù, ar gwir, ar geopolitikerezh hag ar justis. '''War ar bajenn [[Geriaoueg an armoù-tan]] e kavoc'h pennadoù berr war sujedoù n'eus ket bet savet pajenn ebet diwar o fenn evit poent.''' </div> | align="right" valign="center"| [[Skeudenn:GLOCK 17 Gen 4 Pistol MOD 45160305.jpg|130x130px]] |}<div style="text-align:center;"> {| width="100%" align="center" style="border:1px solid #696969; background-color: #fff7ea;" |- | colspan="2" align="center" style="border-left: 4px solid #696969; border-top: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" bgcolor="#eed8ae" valign="top" | <div style="font-size:130%;">'''ARMOÙ'''</div> |- | style="border-left: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" valign="top" width="33%" | == Armoù-skoaz == === [[Fuzuilh|Fuzuilhoù]] === [[Arisaka 38]] • [[Arisaka 99]] • [[Barrett M82]] • [[Barrett MRAD]] • [[Benelli M4]] • [[Brown Bess]] • [[Carcano M91]] • [[Chassepot (fuzuilh)|Chassepot]] • [[Dreyse (fuzuilh)|Dreyse]] • [[FR-F1]] • [[Gewehr 98]] • [[Gras (fuzuilh)|Gras]] • [[Henry (fuzuilh)|Henry]] • [[Krag-Jørgensen]] • [[Lebel (fuzuilh)|Lebel]] • [[Lee-Enfield]] • [[M14 (fuzuilh)|M14]] • [[M16 (fuzuilh)|M16]] • [[Mannlicher M1885]] • [[Mannlicher M1895]] • [[Mannlicher-Schoenauer 1903]] • [[MAS-36|MAS 36]] • [[Mauser M1893]] • [[McMillan Tac-50]] • [[Mosin-Nagant]] • [[PTRD-41|PTRD 41]] • [[Remington Rolling Block|Rolling Block]] • [[Ross (fuzuilh)|Ross]] • [[Schmidt-Rubin]] • [[Snider-Enfield]] • [[Sharps (fuzuilh)|Sharps]] • [[Spencer (fuzuilh)|Spencer]] • [[Springfield Model 1873|Springfield M1873]] • [[Springfield M1903]] • [[SVD (fuzuilh)|SVD Dragunov]] • [[SVT-40|SVT 40]] === [[Fuzuilh-arsailh|Fuzuilhoù-arsailh]] === [[Restr:HK416N.png|kleiz|frameless|110x110px]][[AEK-971]] • [[Nikonov AN-94|AN-94]] • [[AK-47|AK 47]] • [[AK-74|AK 74]] • [[AR-15]] • [[FAMAS]] • [[Fallschirmjägergewehr 42|FG 42]] • [[FN SCAR]] • [[HK G36]] • [[HK 416]] • [[M16 (fuzuilh)|M16]] • [[M27 Infantry Automatic Rifle|M27 IAR]] • [[SIG SG 550|SIG 550]] • [[Steyr AUG]] • [[Sturmgewehr 44]] === [[Fuzuilh-emgann|Fuzuilhoù-emgann]] === [[AVS-36|AVS 36]] • [[M1 Garand]] • [[MAS 49]] • [[AR-10]] • [[HK G3]] === [[Fuzuilh#Fuzuilh-chase|Fuzuilhoù-chase]] === [[BAR (karabinenn)|BAR]] • [[Baikal IZh-27]] • [[Benelli Raffaello]] • [[Benelli Super Black Eagle]] • [[Beretta A300]] • [[Beretta A400]] • [[Browning Auto-5]] • [[Browning B25]] • [[Chapuis C35]] • [[M30 Luftwaffe]] • [[Perazzi MX 410]] • [[Ruger Red Label]] • [[Verney-Carron Sagittaire]][[Restr:Army Heritage Museum B.A.R..jpg|kleiz|frameless|140x140px]] === [[Fuzuilh-vindrailher|Fuzuilhoù-mindrailher]] === [[BAR M1918]] • [[Bren (fuzuilh-vindrailher)|BREN]] • [[Chauchat (fuzuilh-vindrailher)|Chauchat]] • [[DP-27/DP-28]] • [[Fallschirmjägergewehr 42|FG 42]] • [[FM 24/29]] • [[FN Minimi]] • [[Lewis (fuzuilh-vindrailher)|Lewis]] • [[Madsen (fuzuilh-vindrailher)|Madsen]] • [[M249 light machine gun|M249 SAW]] • [[RPK]] • [[Type 99 (fuzuilh-vindrailher)|Type 99]] • [[Ultimax 100]] === [[Fuzuilh-pomp|Fuzuilhoù-pomp]] === [[Mossberg 500]] • [[Remington 870]] • [[Winchester 1300]] • [[Winchester Model 1897]] === [[Karabinenn|Karabinennoù]] === [[Bergara B14]] • [[CZ 457]] • [[CZ 600]] • [[De Lisle (karabinenn)|De Lisle]] • [[Gewehr 43]] • [[Karabiner 98k]] • [[M1 (karabinenn)|M1]] • [[Marlin Model 60]] • [[Remington 700]] • [[Ruger 10/22]] • [[Savage Model 110]] • ''[[Scout Rifle]] •'' [[Tikka T1x]] • [[Tikka T3]] • [[Winchester Model 1873]] • [[Winchester Model 1886]] • [[Winchester Model 52]] === [[Mindrailherez|Mindrailherezioù]] === [[Restr:MG42 1 noBG.jpg|dehou|frameless|110x110px]][[AA 52]] • [[Agar gun|Agar Gun]] • [[Bollée (mindrailherez)|Bollée]] • [[Browning M1919]] • [[Gatling (mindrailherez)|Gatling]] • [[Hotchkiss Modèle 1914]] • [[M134 Minigun]] • [[M60 (mindrailherez)|M60]] • [[M2 Browning]] • [[Maxim (mindrailherez)|Maxim]] • [[MG 08]] • [[MG 08/15]] • [[MG 13]] • [[Maschinengewehr 34|MG 34]] • [[MG42|MG 42]] • [[PM M1910]] • [[PK (mindrailherez)|PK]] • [[Saint-Étienne Modèle 1907|Saint-Étienne 1907]] • [[Vickers (mindrailherez)|Vickers]] === [[Pistolenn-vindrailher|Pistolennoù-mindrailher]] === [[Beretta M1918]] • [[Beretta M1938]] • [[Brügger & Thomet MP9]] • [[FN P90]] • [[HK MP5]] • [[M3 (pistolenn-vindrailher)|M3 Grease Gun]] • [[MAS 38]] • [[MAT 49]] • [[Maschinenpistole 18|MP 18]] • [[Maschinenpistole 28|MP 28]] • [[Maschinenpistole 34|MP 34]] • [[Maschinenpistole 40|MP 40]] • [[PPSh-41|PPSh 41]] • [[Standschütze Hellriegel M1915]] • [[STEN (pistolenn-vindrailher)|STEN]] • [[Thompson M1]] • [[Type 100 (pistolenn-vindrailher)|Type 100]] • [[Uzi]] | style="border-left: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" valign="top" width="33%" | == Armoù-dorn == === [[Pistolenn|Pistolennoù]] === '''''(renket dre verk pe produer)''''' [[Restr:CZ 75 SP-01 Shadow 9x19 mm.jpg|dehou|frameless|110x110px]]'''Beretta :''' [[Beretta M1915]] • [[Beretta M1934]] • [[Beretta 951]] • [[Beretta 92]] • '''Loewe :''' [[Borchardt C93]] • '''Browning :''' [[Browning Buck Mark]] • [[Browning HP]] • [[Browning M1900]] • [[Browning M1906]] • [[Browning M1910]] • '''Colt :''' [[Colt M1911]] • '''CZ :''' [[CZ 75]] • [[CZ 82]] • [[CZ P-09]] • [[CZ Shadow 2]] • '''FB :''' [[Vis wz. 35]] • '''FN Herstal :''' [[FN FNP]] • [[FN 502]] • '''General Motors :''' [[FP-45 Liberator]] • '''Glock :''' [[Glock (pistolenn)|Glock]] • '''IMI :''' [[Desert Eagle]] • '''Luger :''' [[Luger 1902]] • [[Luger P08]] •• '''MAB :''' [[MAB F]] • [[MAB PA-15]] • '''MAC :''' [[MAC Modèle 1950|MAC 50]] •• '''MAS :''' [[Pistolet automatique modèle 1935S|PA 35S]] •• '''Mauser :''' [[Mauser 1914]] • [[Mauser C96]] • '''Nambu :''' [[Nambu 14]] • '''Ruger :''' [[Ruger Standard]] • '''SIG :''' [[SIG P210]] • [[Sig-Sauer P220|SIG-Sauer P220]] • [[SIG-Sauer P226]] • [[SIG-Sauer SP2022]] • '''SACM :''' [[Pistolet automatique modèle 1935A|PA 35A]] • '''Smith & Wesson :''' [[Smith & Wesson Model 41]] • [[Smith & Wesson Model 52]] • [[Smith & Wesson SW22 Victory]] • '''STAR :''' [[Star B]] • '''Steyr :''' [[Steyr M1912 (pistolenn)|Steyr M1912]] • '''Tokarev :''' [[Tokarev TT 33|Tokarev TT33]] • '''Walther :''' [[Walther P38]] • [[Walther PP]] • [[Walther PPK]] • [[Walther PPQ]] •• '''Produerien a bep seurt :''' [[Deer Gun]] • [[Glisenti Modello 1910|Glisenti M1910]] • [[Makarov (pistolenn)|Makarov]] • [[Ruby (pistolenn)|Ruby]] • [[TP-82]] === [[Revolver|Revolverioù]] === [[Restr:Colt Python1.JPG|kleiz|frameless|110x110px]][[Apache (arm-dorn)|Apache]] • [[Colt 1851 Navy]] • [[Colt Anaconda]] • [[Colt Cobra]] • [[Colt Detective Special]] • [[Colt New Service]] • [[Colt Paterson]] • [[Colt Python]] • [[Colt Single Action Army]] • [[Colt Walker]] • [[M1917 (revolver)|M1917]] • [[Manurhin MR 73]] • [[MAS 1873]] • [[Revolver d'ordonnance modèle 1892]] • [[Smith & Wesson Model 3]] • [[Smith & Wesson Model 17]] • [[Smith & Wesson Model 19]] • [[Smith & Wesson Model 27]] • [[Smith & Wesson Model 28]] • [[Smith & Wesson Model 29]] • [[Smith & Wesson Model 36]] • [[Smith & Wesson Model 60]] • [[Taurus Raging Bull]] • [[Webley (revolverioù reolius)|Webley]] == Armoù a-enep tankoù == [[Ampulomet]] • [[FGM 148 Javelin]] • [[Panzerfaust]] • [[PIAT]] • [[PTRD-41]] • [[RPG-2]] • [[Stouhna-P]] == [[Kanol (kanolierezh)|Kanolioù]] == [[38 cm SK C/34]] • [[Bofors 40 mm L/60]] • [[CAESAR (kanolierezh)|CAESAR]] • [[Dicke Bertha]] • [[Dulle Griet (kanol)|Dulle Griet]] • [[Flakvierling 38]] • [[Kanol 155 mm M1 Long Tom|Kanol 155 mm M1]] • [[Kanol 75 mm stumm 1897]] • [[Kanol 88 mm]] • [[Ordnance QF 25-pounder]] • [[Pariser Kanonen]] • [[Williams Gun]] == [[Kanolioù-mortez]] == [[8 sm Granatwerfer 34|Granatwerfer 34]] • [[M1 (kanol-mortez)|M1]] • [[M2 (kanol-mortez)|M2]] • [[Minenwerfer]] • [[MO 81 LLR]] • [[MO 120 RT]] == Doareoù armoù-tan kozh == [[Restr:Roleplayers Firing Arquebus - Age of Chivalry 2018.jpg|dehou|frameless|110x110px]][[Akebut]] •• [[Koulerinenn]] •• '''[[Mousked]]''' : [[Fayetteville (mousked)|Fayetteville]] • [[Fusil Modèle 1777]] • [[Springfield Model 1861|Springfield M1861]] • [[Whitworth (mousked)|Whitworth]] •• [[Mouskedig]] •• [[Ribauldequin]] |} <br> {| width="100%" align="center" style="border:1px solid #696969; background-color: #fff7ea;" |- | align="center" style="border-left: 4px solid #696969; border-top: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" bgcolor="#eed8ae" valign="top" | <div style="font-size:130%;">'''[[Munision|MUNISIONOÙ]]'''</div> |- | align="left" style="border-left: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" valign="top" width="33%" |[[Restr:Shotgun Shells 12-70 Gauge CC BY-SA 4.0 by Grasyl Mk.2*.jpg|kleiz|frameless|120x120px]] === Evit ar c'hanolioù flour === [[Restr:9.3X62-30-06-8X57-6.5X55-308.JPG|dehou|frameless|140x140px]][[Kalibr 12]] • [[Kalibr 16]] • [[Kalibr 20]] • [[Kalibr 28]] • [[Kalibr .410]] === Evit ar c'hanolioù rizennet (hervez ar vro orin) === * {{SUA}} : [[.17 HMR]] • [[.22 Short]] • [[.22 Hornet]] • [[.22 Long]] • [[.22 Long Rifle]] • [[.22 WMR]] • [[.222 Remington]] • [[.243 Winchester]] • [[6,35 mm Browning|.25 ACP]] • [[.270 Winchester]] • [[.300 AAC Blackout]] • [[.30 Carbine]] • [[.30-03 Springfield]] • [[.30-06 Springfield]] • [[.30-284 Winchester]] • [[.30-30 Winchester]] • [[.30-40 Krag]] • [[.300 Winchester Magnum]] • [[7,62 × 51 mm NATO|.308 Winchester]] • [[7,65 × 17 mm Browning|.32 ACP]] • [[.32 S&W Long]] • [[.338 Winchester Magnum]] • [[.357 Magnum]] • [[.375 CheyTac]] • [[.38 ACP]] • [[.38-40 Winchester]] • [[.38 Special]] • [[.38 Super]] • [[.380 ACP]] • [[.40 S&W]] • [[.408 CheyTac]] • [[.44-40 Winchester]] • [[.44 Henry]] • [[.44 Magnum]] • [[.44 Russian]] • [[.44 Special]] • [[.45-70]] • [[.45 ACP]] • [[.45 Colt]] • [[.454 Casull]] • [[.50-90 Sharps]] • [[.50 BMG]] • [[6,35 mm Browning]] • [[6,5 mm Creedmoor]] • [[6,8 × 51 mm]] • [[7 mm-08 Remington]] • [[7 mm PRC]] • [[7,62 × 51 mm NATO|7,62 × 51 mm]] • [[7,65 × 20 mm Long]] • [[12,7 × 99 mm NATO]] * {{URSS}} : [[5,45 × 39 mm M74]] • [[7,62 × 25 mm Tokarev|7,62 × 25 mm]] • [[7,62 × 39 mm M43]] • [[7,62 × 54 mm R]] • [[9 × 18 mm Makarov]] • [[14,5 × 114 mm]] * {{Alamagn}} : [[7,63 × 25 mm Mauser]] • [[7,65 × 21 mm Parabellum]] • [[7,65 × 25 mm Borchardt]] • [[7,65 × 53 mm Mauser]] • [[7,92 × 33 mm Kurz]] • [[7,92 × 57 mm Mauser]] • [[7 × 57 mm Mauser]] • [[7 × 64 mm]] • [[9 × 19 mm Parabellum]] • [[9,3 × 74 mm R]] * {{Frañs}} : [[6 mm Flobert]] • [[7,5 × 58 mm]] • [[7,5 × 54 mm 1929C]] • [[8 × 27 mm]] • [[8 mm Lebel]] • [[11 × 59 mm Gras|11 mm Gras]] * {{Japan}} : [[6,5 × 50 mm Arisaka]] • [[7,7 × 58 mm Arisaka]] • [[8 × 22 mm Nambu]] * {{Rouantelezh Unanet}} : [[.303 British]] • [[.375 H&H Magnum]] • [[.700 Nitro Express]] * {{Belgia}} : [[5,56 × 45 mm NATO|5,56 × 45 mm]] • [[5,7 × 28 mm]] * {{Sveden}} : [[6,5 × 55 mm]] • [[10 mm Auto]] * {{Aostria-Hungaria}} : [[8 × 50 mm Mannlicher]] • [[9 × 23 mm Steyr]] * {{Finland}} : [[.338 Lapua Magnum]] * {{Italia}} : [[9 × 19 mm Glisenti]] • [[9 × 21 mm IMI]] * {{Suis}} : [[.357 SIG]] |} {| width="100%" align="center" style="border:1px solid #696969; background-color: #fff7ea;" |- | align="center" style="border-left: 4px solid #696969; border-top: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" bgcolor="#eed8ae" valign="top" | <div style="font-size:130%;">'''TEKNIK'''</div> |- | align="center" style="border-left: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" valign="top" width="33%" |[[Restr:Rifle scope.svg|dehou|frameless|140x140px]] === Elfennoù armoù ha munisionoù === [[Baionetez]] • [[Boled Minié]] • [[Buker poent ruz]] • [[Buker laser]] • [[Choke]] • [[Draen (armoù)|Draen]] • [[Emors (munisionoù)|Emors]] • [[Jederez-vannouriezh]] • [[Karger (armoù-tan)|Karger]] • [[Kartouchenn (arm-tan)|Kartouchenn]] • [[Kartouchenn Wildcat|Kartouchenn ''Wildcat'']] • [[Kulasenn (armoù-tan)|Kulasenn]] • [[Kordit]] • [[Kouch (arm-tan)|Kouch]] • [[Lamm (arm-tan)|Lamm]] • [[Lunedenn (arm-tan)|Lunedenn]] • [[Munision]] • ''[[Personal Defense Weapon]]'' • [[Platinenn (arm-tan)|Platinenn]] • [[Poultr du]] • [[Poultr divoged]] • [[Reduer-son]] • [[Senklenn (armoù-tan)|Senklenn]] • [[Stanker-kulasenn]] • [[Starderez-veg]] === Mont en-dro === [[Argil]] • [[Arm-tennata]] • [[Bannouriezh]] • ''[[Bullpup (armoù-tan)|Bullpup]]'' • [[Cook off]] • [[Galloud-herzel]] • [[Hed-tenn]] • [[Kalibr (armoù-tan)|Kalibr]] • [[Lusk-tennañ]] • [[Nerzh Coriolis]] |} <br> {| width="100%" align="center" style="border:1px solid #696969; background-color: #fff7ea;" |- | colspan="2" align="center" style="border-left: 4px solid #696969; border-top: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" bgcolor="#eed8ae" valign="top" | <div style="font-size:130%;">'''TRO-DRO D'AN ARMOÙ-TAN'''</div> |- | style="border-left: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" valign="top" width="33%" | === Produerien === ==== Armoù (hervez o bro) ==== [[Restr:Winchester EZXS ammunition.jpg|kleiz|frameless|151x151px]]{{Alamagn}} : [[J. G. Anschütz|Anschütz]] • [[Carl Walther]] • [[Deutsche Waffen- und Munitionsfabriken|DWM]] • [[Heckler & Koch]] • [[Mauser]] • {{Aostria}} : [[Glock (embregerezh)|Glock]] • [[Steyr Arms|Steyr]] • {{Belgia}} : [[FN Herstal]] • {{Brazil}} : [[Taurus Armas S.A.|Taurus]] • {{Euskal Herria}} : [[Astra y Unceta, Cía|Astra y Unceta]] • [[Bergara (armoù-tan)|Bergara]] • [[Manufacture d'Armes de Bayonne]] • {{Finland}} : [[SAKO]] • [[Tikka]] • {{Frañs}} : [[Bretton-Gaucher]] • [[Chapuis Armes|Chapuis]] • [[Manufacture d'Armes de Châtellerault]] • [[Manufacture d'Armes de Saint-Étienne]] • [[Manufacture d'Armes de Tulle]] • [[Verney-Carron]] • {{Italia}} : [[Benelli Armi|Benelli]] • [[Beretta]] • [[Beretta Holding]] • [[Chiappa Firearms|Chiappa]] • [[Franchi]] • [[Rossi]] • {{Izelvroioù}} : [[Artillerie-Inrichtigen]] • {{Pologn}} : [[Fabryka Broni „Łucznik” – Radom|Fabryka Broni]] • {{Rouantelezh Unanet}} : [[Birmingham Small Arms Company|BSA]] • [[Holland & Holland]] • [[Purdey]] • {{Rusia}} : [[Ijmach]] • [[Ijmeh|Baikal]] • [[Toulski Oroujeiny Zavod|TOZ]] • {{Sina}} : [[Norinco]] • {{SUA}} : [[ArmaLite]] • [[Browning Arms Company|Browning]] • [[Colt's Manufacturing Company|Colt]] • [[Harpers Ferry Armory|Harpers Ferry]] • [[Marlin Firearms|Marlin]] • [[O.F. Mossberg & Sons|Mossberg]] • [[Remington]] • [[Rock Island Arsenal|Rock Island]] • [[Savage Arms|Savage]] • [[Sharps Rifle Manufacturing Company|Sharps]] • [[Smith & Wesson]] • [[Springfield Armory]] • [[Stoeger]] • [[Sturm, Ruger & Co.]] • [[Vista Outdoor]] • [[Winchester Repeating Arms Company|Winchester]] • {{Suis}} : [[Brügger & Thomet]] • [[SIG Sauer]] • {{Tchekia}} : [[Česká zbrojovka a.s.|Česká zbrojovka]] • [[Colt CZ Group]] • [[Zbrojovka Brno]] • {{Turkia}} : [[Yildiz Silah Sanayi|Yildiz]] ==== Munisionoù ==== [[Águila Ammunition|Aguila]] • [[CCI (munisionoù)|CCI]] • [[Eley]] • [[Federal Ammunition|Federal]] • [[Fiocchi Munizioni|Fiocchi]] • [[Geco (munisionoù)|Geco]] • [[Hornady (munisionoù)|Hornady]] • [[Magtech]] • [[Mary Arm]] • [[Norma (embregerezh)|Norma]] • [[Prvi Partizan]] • [[Remington]] • [[RWS]] • [[Sellier & Bellot]] • [[SK (embregerezh)|SK]] • [[Cartouches Sologne|Sologne]] • [[Winchester Repeating Arms Company|Winchester]] === Krouerien hag embregererien === [[Restr:JohnBrowning.jpeg|dehou|frameless|192x192px]][[John Browning]] • [[Samuel Colt]] • [[Richard Jordan Gatling]] • [[Jean-Cantius Garand|John C. Garand]] • [[Gaston Glock]] • [[Mic'hail Kalachnikov]] • [[Georg Luger]] • [[Nikolai Makarov]] • [[Ferdinand Mannlicher]] • [[Tullio Marengoni]] • [[Paul Mauser]] • [[Hiram Maxim]] • [[Kijirō Nambu]] • [[Hugo Schmeisser]] • [[Horace Smith]] • [[Eugene M. Stoner]] • [[Fiodor Tokarev]] • [[Daniel B. Wesson]] • [[Oliver Winchester]] | style="border-left: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" valign="top" width="33%" | === Istor, lezenn ha kevredigezh === [[Armerezh]] • [[Armoù ar Rezistañs e Breizh]] • [[Commission internationale permanente pour l'épreuve des armes à feu portatives|C.I.P.]] • [[Eskemmez-amprouiñ (armoù-tan)|Eskemmez-amprouiñ]] • [[Feulster gant armoù-tan]] • [[Hoplologiezh]] • [[Lezennoù war an armoù e Frañs]] • [[Mouchouer kelenn evit ar soudarded|Mouchouer kelenn]] • [[National Rifle Association of America|NRA]] • [[Sporting Arms and Ammunition Manufacturers' Institute|SAAMI]] • [[Sniper]] • [[Tenner pell|Tenner resisted]] • [[Trafikerezh armoù-tan]] • [[Union Française des amateurs d'Armes|UFA]] • [[Winchester ankounac'haet]] ==== Tennerien ha tennerezed en Istor ==== [[Jeff Cooper]] • [[Carlos Norman Hathcock II]] • [[Simo Häyhä]] • [[Wild Bill Hickok]] • [[Chris Kyle]] • [[Annie Oakley]] • [[Lioudmila Mic'hailovna Pavlitchenko|Lioudmila Pavlitchenko]] • [[Francis Pegahmagabow]] • [[Thomas Plunket]] • [[Vassili Grigorievitch Zaïtsev|Vassili Zaïtsev]][[Restr:Charleroi - station Janson - Lucky Luke - 01.jpg|kleiz|frameless|139x139px]] === Er sevenadur === [[American Sniper]] • [[Bowling for Columbine]] • [[Elephant (film)|Elephant]] • [[Fast Draw]] • ''[[Forgotten Weapons]]'' • [[Lord Of War|Lord of war]] • [[Lucky Luke]] • [[Stalingrad (film)]] • [[Winchester '73 (film)|Winchester '73]] [[Wonder Nine|• Wonder Nine]] === [[Sportoù tennañ]] === [[Ball-Trap]] • [[Benchrest (sport)|Benchrest]] • [[Cowboy Action Shooting]] • [[International Practical Shooting Confederation|IPSC]] • [[International Shooting Sport Federation|ISSF]] • [[Plinking]] • [[Stand tennañ]] • [[Tenn pleustrek]] ==== Tennerien ha tennerezed sport ==== [[Benjamin Gineste]] • [[Camille Jedrzejewski]] • [[Tanguy De La Forest]][[Restr:Skeet masculin aux Jeux olympiques de 2024 - Éric Delaunay (2).jpg|kreizenn|frameless|225x225px]] |- | colspan="2" align="center" style="border-left: 4px solid #696969; border-top: 4px solid #696969;" bgcolor="#eed8ae" valign="top" | <div style="font-size:130%;">'''RUMMADOÙ'''</div> [[:Rummad:Armoù-tan|Armoù-tan]] • [[:Rummad:Armoù dre vro|Armoù dre vro]] ==== Armoù dre zarvoud istorel ==== '''XIX{{Vet}} kantved :''' [[:Rummad:Armoù Brezelioù Napoleon|Armoù Brezelioù Napoleon]] • [[:Rummad:Armoù Brezel diabarzh Stadoù-Unanet Amerika|Armoù Brezel Diabarzh Stadoù-Unanet Amerika]] • [[:Rummad:Armoù Brezel 1870-1871 etre Bro-C'hall ha Prusia|Armoù Brezel 1870-1871 etre Bro-C'hall ha Prusia]] '''XX{{Vet}} kantved :''' [[:Rummad:Armoù ar Brezel-bed Kentañ|Armoù ar Brezel-bed Kentañ]] • [[:Rummad:Armoù Brezel ar Rif|Armoù Brezel ar Rif]] • [[Armoù Brezel Spagn]] • [[:Rummad:Armoù an Eil Brezel-bed|Armoù an Eil Brezel-bed]] • [[:Rummad:Armoù hervez ar mare|Armoù ar Brezel Yen]] • [[:Rummad:Armoù Brezel Indez-Sina|Armoù Brezel Indez-Sina]] • [[:Rummad:Armoù Brezel Aljeria|Armoù Brezel Aljeria]] • [[:Rummad:Armoù Brezel Vietnam|Armoù Brezel Vietnam]] ==== Evit mont pelloc'h gant an armoù ==== [[:Rummad:Armoù gwenn|Armoù gwenn]] • [[:Rummad:Armoù dre aer gwasket|Armoù dre aer gwasket]] |} <br> {{Porchedoù roll}} [[Rummad:Porchedoù|Armoù-tan]] [[Rummad:Armoù]] pbyvk3rh94axx1vgv035ukr8yfbfcin 2119702 2119697 2024-11-19T21:51:57Z Fanchigo 14086 2119702 wikitext text/x-wiki __NOTOC__ {|width="100%" border="0" cellspacing="4" cellpadding="2" | align="left" valign="center"|[[Restr:2019 Colt Navy 1851 Leech&Rigdon.jpg|kreizenn|frameless|299x299px]] | align="left" valign="center"| <div align="center" style="font-size:150%;">[[Restr:Apache chieff Geronimo (right) and his warriors in 1886.jpg|kreizenn|frameless]]'''Donemat war borched an armoù-tan !''' </div> <div align="center" style="font-size:100%;"> An [[Arm-tan|armoù-tan]] a zo stag ouzh istor Mab-den abaoe kantvedoù evit brezeliñ, chaseal, ober sport, torfediñ, en em zifenn... O sevel hag o implij a ro ur skeudenn eus ar gevredigezh e-lec'h ma vevomp war tachennoù an teknologiezhioù, ar gwir, ar geopolitikerezh hag ar justis. '''War ar bajenn [[Geriaoueg an armoù-tan]] e kavoc'h pennadoù berr war sujedoù n'eus ket bet savet pajenn ebet diwar o fenn evit poent.''' </div> | align="right" valign="center"| [[Skeudenn:GLOCK 17 Gen 4 Pistol MOD 45160305.jpg|130x130px]] |}<div style="text-align:center;"> {| width="100%" align="center" style="border:1px solid #696969; background-color: #fff7ea;" |- | colspan="2" align="center" style="border-left: 4px solid #696969; border-top: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" bgcolor="#eed8ae" valign="top" | <div style="font-size:130%;">'''ARMOÙ'''</div> |- | style="border-left: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" valign="top" width="33%" | == Armoù-skoaz == === [[Fuzuilh|Fuzuilhoù]] === [[Arisaka 38]] • [[Arisaka 99]] • [[Barrett M82]] • [[Barrett MRAD]] • [[Benelli M4]] • [[Brown Bess]] • [[Carcano M91]] • [[Chassepot (fuzuilh)|Chassepot]] • [[Dreyse (fuzuilh)|Dreyse]] • [[FR-F1]] • [[Gewehr 98]] • [[Gras (fuzuilh)|Gras]] • [[Henry (fuzuilh)|Henry]] • [[Krag-Jørgensen]] • [[Lebel (fuzuilh)|Lebel]] • [[Lee-Enfield]] • [[M14 (fuzuilh)|M14]] • [[M16 (fuzuilh)|M16]] • [[Mannlicher M1885]] • [[Mannlicher M1895]] • [[Mannlicher-Schoenauer 1903]] • [[MAS-36|MAS 36]] • [[Mauser M1893]] • [[McMillan Tac-50]] • [[Mosin-Nagant]] • [[PTRD-41|PTRD 41]] • [[Remington Rolling Block|Rolling Block]] • [[Ross (fuzuilh)|Ross]] • [[Schmidt-Rubin]] • [[Snider-Enfield]] • [[Sharps (fuzuilh)|Sharps]] • [[Spencer (fuzuilh)|Spencer]] • [[Springfield Model 1873|Springfield M1873]] • [[Springfield M1903]] • [[SVD (fuzuilh)|SVD Dragunov]] • [[SVT-40|SVT 40]] === [[Fuzuilh-arsailh|Fuzuilhoù-arsailh]] === [[Restr:HK416N.png|kleiz|frameless|110x110px]][[AEK-971]] • [[Nikonov AN-94|AN-94]] • [[AK-47|AK 47]] • [[AK-74|AK 74]] • [[AR-15]] • [[FAMAS]] • [[Fallschirmjägergewehr 42|FG 42]] • [[FN SCAR]] • [[HK G36]] • [[HK 416]] • [[M16 (fuzuilh)|M16]] • [[M27 Infantry Automatic Rifle|M27 IAR]] • [[SIG SG 550|SIG 550]] • [[Steyr AUG]] • [[Sturmgewehr 44]] === [[Fuzuilh-emgann|Fuzuilhoù-emgann]] === [[AVS-36|AVS 36]] • [[M1 Garand]] • [[MAS 49]] • [[AR-10]] • [[HK G3]] === [[Fuzuilh#Fuzuilh-chase|Fuzuilhoù-chase]] === [[BAR (karabinenn)|BAR]] • [[Baikal IZh-27]] • [[Benelli Raffaello]] • [[Benelli Super Black Eagle]] • [[Beretta A300]] • [[Beretta A400]] • [[Browning Auto-5]] • [[Browning B25]] • [[Chapuis C35]] • [[M30 Luftwaffe]] • [[Perazzi MX 410]] • [[Ruger Red Label]] • [[Verney-Carron Sagittaire]][[Restr:Army Heritage Museum B.A.R..jpg|kleiz|frameless|140x140px]] === [[Fuzuilh-vindrailher|Fuzuilhoù-mindrailher]] === [[BAR M1918]] • [[Bren (fuzuilh-vindrailher)|BREN]] • [[Chauchat (fuzuilh-vindrailher)|Chauchat]] • [[DP-27/DP-28]] • [[Fallschirmjägergewehr 42|FG 42]] • [[FM 24/29]] • [[FN Minimi]] • [[Lewis (fuzuilh-vindrailher)|Lewis]] • [[Madsen (fuzuilh-vindrailher)|Madsen]] • [[M249 light machine gun|M249 SAW]] • [[RPK]] • [[Type 99 (fuzuilh-vindrailher)|Type 99]] • [[Ultimax 100]] === [[Fuzuilh-pomp|Fuzuilhoù-pomp]] === [[Mossberg 500]] • [[Remington 870]] • [[Winchester 1300]] • [[Winchester Model 1897]] === [[Karabinenn|Karabinennoù]] === [[Bergara B14]] • [[CZ 457]] • [[CZ 600]] • [[De Lisle (karabinenn)|De Lisle]] • [[Gewehr 43]] • [[Karabiner 98k]] • [[M1 (karabinenn)|M1]] • [[Marlin Model 60]] • [[Remington 700]] • [[Ruger 10/22]] • [[Savage Model 110]] • ''[[Scout Rifle]] •'' [[Tikka T1x]] • [[Tikka T3]] • [[Winchester Model 1873]] • [[Winchester Model 1886]] • [[Winchester Model 52]] === [[Mindrailherez|Mindrailherezioù]] === [[Restr:MG42 1 noBG.jpg|dehou|frameless|110x110px]][[AA 52]] • [[Agar gun|Agar Gun]] • [[Bollée (mindrailherez)|Bollée]] • [[Browning M1919]] • [[Gatling (mindrailherez)|Gatling]] • [[Hotchkiss Modèle 1914]] • [[M134 Minigun]] • [[M60 (mindrailherez)|M60]] • [[M2 Browning]] • [[Maxim (mindrailherez)|Maxim]] • [[MG 08]] • [[MG 08/15]] • [[MG 13]] • [[Maschinengewehr 34|MG 34]] • [[MG42|MG 42]] • [[PM M1910]] • [[PK (mindrailherez)|PK]] • [[Saint-Étienne Modèle 1907|Saint-Étienne 1907]] • [[Vickers (mindrailherez)|Vickers]] === [[Pistolenn-vindrailher|Pistolennoù-mindrailher]] === [[Beretta M1918]] • [[Beretta M1938]] • [[Brügger & Thomet MP9]] • [[FN P90]] • [[HK MP5]] • [[M3 (pistolenn-vindrailher)|M3 Grease Gun]] • [[MAS 38]] • [[MAT 49]] • [[Maschinenpistole 18|MP 18]] • [[Maschinenpistole 28|MP 28]] • [[Maschinenpistole 34|MP 34]] • [[Maschinenpistole 40|MP 40]] • [[PPSh-41|PPSh 41]] • [[Standschütze Hellriegel M1915]] • [[STEN (pistolenn-vindrailher)|STEN]] • [[Thompson M1]] • [[Type 100 (pistolenn-vindrailher)|Type 100]] • [[Uzi]] | style="border-left: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" valign="top" width="33%" | == Armoù-dorn == === [[Pistolenn|Pistolennoù]] === '''''(renket dre verk pe produer)''''' [[Restr:CZ 75 SP-01 Shadow 9x19 mm.jpg|dehou|frameless|110x110px]]'''Beretta :''' [[Beretta M1915]] • [[Beretta M1934]] • [[Beretta 951]] • [[Beretta 92]] • '''Loewe :''' [[Borchardt C93]] • '''Browning :''' [[Browning Buck Mark]] • [[Browning HP]] • [[Browning M1900]] • [[Browning M1906]] • [[Browning M1910]] • '''Colt :''' [[Colt M1911]] • '''CZ :''' [[CZ 75]] • [[CZ 82]] • [[CZ P-09]] • [[CZ Shadow 2]] • '''FB :''' [[Vis wz. 35]] • '''FN Herstal :''' [[FN FNP]] • [[FN 502]] • '''General Motors :''' [[FP-45 Liberator]] • '''Glock :''' [[Glock (pistolenn)|Glock]] • '''IMI :''' [[Desert Eagle]] • '''Luger :''' [[Luger 1902]] • [[Luger P08]] •• '''MAB :''' [[MAB F]] • [[MAB PA-15]] • '''MAC :''' [[MAC Modèle 1950|MAC 50]] •• '''MAS :''' [[Pistolet automatique modèle 1935S|PA 35S]] •• '''Mauser :''' [[Mauser 1914]] • [[Mauser C96]] • '''Nambu :''' [[Nambu 14]] • '''Ruger :''' [[Ruger Standard]] • '''SIG :''' [[SIG P210]] • [[Sig-Sauer P220|SIG-Sauer P220]] • [[SIG-Sauer P226]] • [[SIG-Sauer SP2022]] • '''SACM :''' [[Pistolet automatique modèle 1935A|PA 35A]] • '''Smith & Wesson :''' [[Smith & Wesson Model 41]] • [[Smith & Wesson Model 52]] • [[Smith & Wesson SW22 Victory]] • '''STAR :''' [[Star B]] • '''Steyr :''' [[Steyr M1912 (pistolenn)|Steyr M1912]] • '''Tokarev :''' [[Tokarev TT 33|Tokarev TT33]] • '''Walther :''' [[Walther P38]] • [[Walther PP]] • [[Walther PPK]] • [[Walther PPQ]] •• '''Produerien a bep seurt :''' [[Deer Gun]] • [[Glisenti Modello 1910|Glisenti M1910]] • [[Makarov (pistolenn)|Makarov]] • [[Ruby (pistolenn)|Ruby]] • [[TP-82]] === [[Revolver|Revolverioù]] === [[Restr:Colt Python1.JPG|kleiz|frameless|110x110px]][[Apache (arm-dorn)|Apache]] • [[Colt 1851 Navy]] • [[Colt Anaconda]] • [[Colt Cobra]] • [[Colt Detective Special]] • [[Colt New Service]] • [[Colt Paterson]] • [[Colt Python]] • [[Colt Single Action Army]] • [[Colt Walker]] • [[M1917 (revolver)|M1917]] • [[Manurhin MR 73]] • [[MAS 1873]] • [[Revolver d'ordonnance modèle 1892]] • [[Smith & Wesson Model 3]] • [[Smith & Wesson Model 17]] • [[Smith & Wesson Model 19]] • [[Smith & Wesson Model 27]] • [[Smith & Wesson Model 28]] • [[Smith & Wesson Model 29]] • [[Smith & Wesson Model 36]] • [[Smith & Wesson Model 60]] • [[Taurus Raging Bull]] • [[Webley (revolverioù reolius)|Webley]] == Armoù a-enep tankoù == [[Ampulomet]] • [[FGM 148 Javelin]] • [[Panzerfaust]] • [[PIAT]] • [[PTRD-41]] • [[RPG-2]] • [[Stouhna-P]] == [[Kanol (kanolierezh)|Kanolioù]] == [[38 cm SK C/34]] • [[Bofors 40 mm L/60]] • [[CAESAR (kanolierezh)|CAESAR]] • [[Dicke Bertha]] • [[Dulle Griet (kanol)|Dulle Griet]] • [[Flakvierling 38]] • [[Kanol 155 mm M1 Long Tom|Kanol 155 mm M1]] • [[Kanol 75 mm stumm 1897]] • [[Kanol 88 mm]] • [[Ordnance QF 25-pounder]] • [[Pariser Kanonen]] • [[Williams Gun]] == [[Kanolioù-mortez]] == [[8 sm Granatwerfer 34|Granatwerfer 34]] • [[M1 (kanol-mortez)|M1]] • [[M2 (kanol-mortez)|M2]] • [[Minenwerfer]] • [[MO 81 LLR]] • [[MO 120 RT]] == Doareoù armoù-tan kozh == [[Restr:Roleplayers Firing Arquebus - Age of Chivalry 2018.jpg|dehou|frameless|110x110px]][[Akebut]] •• [[Koulerinenn]] •• '''[[Mousked]]''' : [[Fayetteville (mousked)|Fayetteville]] • [[Fusil Modèle 1777]] • [[Springfield Model 1861|Springfield M1861]] • [[Whitworth (mousked)|Whitworth]] •• [[Mouskedig]] •• [[Ribauldequin]] |} <br> {| width="100%" align="center" style="border:1px solid #696969; background-color: #fff7ea;" |- | align="center" style="border-left: 4px solid #696969; border-top: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" bgcolor="#eed8ae" valign="top" | <div style="font-size:130%;">'''[[Munision|MUNISIONOÙ]]'''</div> |- | align="left" style="border-left: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" valign="top" width="33%" |[[Restr:Shotgun Shells 12-70 Gauge CC BY-SA 4.0 by Grasyl Mk.2*.jpg|kleiz|frameless|120x120px]] === Evit ar c'hanolioù flour === [[Restr:9.3X62-30-06-8X57-6.5X55-308.JPG|dehou|frameless|140x140px]][[Kalibr 12]] • [[Kalibr 16]] • [[Kalibr 20]] • [[Kalibr 28]] • [[Kalibr .410]] === Evit ar c'hanolioù rizennet (hervez ar vro orin) === * {{SUA}} : [[.17 HMR]] • [[.22 Short]] • [[.22 Hornet]] • [[.22 Long]] • [[.22 Long Rifle]] • [[.22 WMR]] • [[.222 Remington]] • [[.243 Winchester]] • [[6,35 mm Browning|.25 ACP]] • [[.270 Winchester]] • [[.300 AAC Blackout]] • [[.30 Carbine]] • [[.30-03 Springfield]] • [[.30-06 Springfield]] • [[.30-284 Winchester]] • [[.30-30 Winchester]] • [[.30-40 Krag]] • [[.300 Winchester Magnum]] • [[7,62 × 51 mm NATO|.308 Winchester]] • [[7,65 × 17 mm Browning|.32 ACP]] • [[.32 S&W Long]] • [[.338 Winchester Magnum]] • [[.357 Magnum]] • [[.375 CheyTac]] • [[.38 ACP]] • [[.38-40 Winchester]] • [[.38 Special]] • [[.38 Super]] • [[.380 ACP]] • [[.40 S&W]] • [[.408 CheyTac]] • [[.44-40 Winchester]] • [[.44 Henry]] • [[.44 Magnum]] • [[.44 Russian]] • [[.44 Special]] • [[.45-70]] • [[.45 ACP]] • [[.45 Colt]] • [[.454 Casull]] • [[.50-90 Sharps]] • [[.50 BMG]] • [[6,35 mm Browning]] • [[6,5 mm Creedmoor]] • [[6,8 × 51 mm]] • [[7 mm-08 Remington]] • [[7 mm PRC]] • [[7,62 × 51 mm NATO|7,62 × 51 mm]] • [[7,65 × 20 mm Long]] • [[12,7 × 99 mm NATO]] * {{URSS}} : [[5,45 × 39 mm M74]] • [[7,62 × 25 mm Tokarev|7,62 × 25 mm]] • [[7,62 × 39 mm M43]] • [[7,62 × 54 mm R]] • [[9 × 18 mm Makarov]] • [[14,5 × 114 mm]] * {{Alamagn}} : [[7,63 × 25 mm Mauser]] • [[7,65 × 21 mm Parabellum]] • [[7,65 × 25 mm Borchardt]] • [[7,65 × 53 mm Mauser]] • [[7,92 × 33 mm Kurz]] • [[7,92 × 57 mm Mauser]] • [[7 × 57 mm Mauser]] • [[7 × 64 mm]] • [[9 × 19 mm Parabellum]] • [[9,3 × 74 mm R]] * {{Frañs}} : [[6 mm Flobert]] • [[7,5 × 58 mm]] • [[7,5 × 54 mm 1929C]] • [[8 × 27 mm]] • [[8 mm Lebel]] • [[11 × 59 mm Gras|11 mm Gras]] * {{Japan}} : [[6,5 × 50 mm Arisaka]] • [[7,7 × 58 mm Arisaka]] • [[8 × 22 mm Nambu]] * {{Rouantelezh Unanet}} : [[.303 British]] • [[.375 H&H Magnum]] • [[.700 Nitro Express]] * {{Belgia}} : [[5,56 × 45 mm NATO|5,56 × 45 mm]] • [[5,7 × 28 mm]] * {{Sveden}} : [[6,5 × 55 mm]] • [[10 mm Auto]] * {{Aostria-Hungaria}} : [[8 × 50 mm Mannlicher]] • [[9 × 23 mm Steyr]] * {{Finland}} : [[.338 Lapua Magnum]] * {{Italia}} : [[9 × 19 mm Glisenti]] • [[9 × 21 mm IMI]] * {{Suis}} : [[.357 SIG]] |} {| width="100%" align="center" style="border:1px solid #696969; background-color: #fff7ea;" |- | align="center" style="border-left: 4px solid #696969; border-top: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" bgcolor="#eed8ae" valign="top" | <div style="font-size:130%;">'''TEKNIK'''</div> |- | align="center" style="border-left: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" valign="top" width="33%" |[[Restr:Rifle scope.svg|dehou|frameless|140x140px]] === Elfennoù armoù ha munisionoù === [[Baionetez]] • [[Boled Minié]] • [[Buker poent ruz]] • [[Buker laser]] • [[Choke]] • [[Draen (armoù)|Draen]] • [[Emors (munisionoù)|Emors]] • [[Jederez-vannouriezh]] • [[Karger (armoù-tan)|Karger]] • [[Kartouchenn (arm-tan)|Kartouchenn]] • [[Kartouchenn Wildcat|Kartouchenn ''Wildcat'']] • [[Kulasenn (armoù-tan)|Kulasenn]] • [[Kordit]] • [[Kouch (arm-tan)|Kouch]] • [[Lamm (arm-tan)|Lamm]] • [[Lunedenn (arm-tan)|Lunedenn]] • [[Munision]] • ''[[Personal Defense Weapon]]'' • [[Platinenn (arm-tan)|Platinenn]] • [[Poultr du]] • [[Poultr divoged]] • [[Reduer-son]] • [[Senklenn (armoù-tan)|Senklenn]] • [[Stanker-kulasenn]] • [[Starderez-veg]] === Mont en-dro === [[Argil]] • [[Arm-tennata]] • [[Bannouriezh]] • ''[[Bullpup (armoù-tan)|Bullpup]]'' • [[Cook off]] • [[Galloud-herzel]] • [[Hed-tenn]] • [[Kalibr (armoù-tan)|Kalibr]] • [[Lusk-tennañ]] • [[Nerzh Coriolis]] |} <br> {| width="100%" align="center" style="border:1px solid #696969; background-color: #fff7ea;" |- | colspan="2" align="center" style="border-left: 4px solid #696969; border-top: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" bgcolor="#eed8ae" valign="top" | <div style="font-size:130%;">'''TRO-DRO D'AN ARMOÙ-TAN'''</div> |- | style="border-left: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" valign="top" width="33%" | === Produerien === ==== Armoù (hervez o bro) ==== [[Restr:Winchester EZXS ammunition.jpg|kleiz|frameless|151x151px]]{{Alamagn}} : [[J. G. Anschütz|Anschütz]] • [[Carl Walther]] • [[Deutsche Waffen- und Munitionsfabriken|DWM]] • [[Heckler & Koch]] • [[Mauser]] • {{Aostria}} : [[Glock (embregerezh)|Glock]] • [[Steyr Arms|Steyr]] • {{Belgia}} : [[FN Herstal]] • {{Brazil}} : [[Taurus Armas S.A.|Taurus]] • {{Euskal Herria}} : [[Astra y Unceta, Cía|Astra y Unceta]] • [[Bergara (armoù-tan)|Bergara]] • [[Manufacture d'Armes de Bayonne]] • {{Finland}} : [[SAKO]] • [[Tikka]] • {{Frañs}} : [[Bretton-Gaucher]] • [[Chapuis Armes|Chapuis]] • [[Manufacture d'Armes de Châtellerault]] • [[Manufacture d'Armes de Saint-Étienne]] • [[Manufacture d'Armes de Tulle]] • [[Verney-Carron]] • {{Italia}} : [[Benelli Armi|Benelli]] • [[Beretta]] • [[Beretta Holding]] • [[Chiappa Firearms|Chiappa]] • [[Franchi]] • [[Rossi]] • {{Izelvroioù}} : [[Artillerie-Inrichtigen]] • {{Pologn}} : [[Fabryka Broni „Łucznik” – Radom|Fabryka Broni]] • {{Rouantelezh Unanet}} : [[Birmingham Small Arms Company|BSA]] • [[Holland & Holland]] • [[Purdey]] • {{Rusia}} : [[Ijmach]] • [[Ijmeh|Baikal]] • [[Toulski Oroujeiny Zavod|TOZ]] • {{Sina}} : [[Norinco]] • {{SUA}} : [[ArmaLite]] • [[Browning Arms Company|Browning]] • [[Colt's Manufacturing Company|Colt]] • [[Harpers Ferry Armory|Harpers Ferry]] • [[Marlin Firearms|Marlin]] • [[O.F. Mossberg & Sons|Mossberg]] • [[Remington]] • [[Rock Island Arsenal|Rock Island]] • [[Savage Arms|Savage]] • [[Sharps Rifle Manufacturing Company|Sharps]] • [[Smith & Wesson]] • [[Springfield Armory]] • [[Stoeger]] • [[Sturm, Ruger & Co.]] • [[Vista Outdoor]] • [[Winchester Repeating Arms Company|Winchester]] • {{Suis}} : [[Brügger & Thomet]] • [[SIG Sauer]] • {{Tchekia}} : [[Česká zbrojovka a.s.|Česká zbrojovka]] • [[Colt CZ Group]] • [[Zbrojovka Brno]] • {{Turkia}} : [[Yildiz Silah Sanayi|Yildiz]] ==== Munisionoù ==== [[Águila Ammunition|Aguila]] • [[CCI (munisionoù)|CCI]] • [[Eley]] • [[Federal Ammunition|Federal]] • [[Fiocchi Munizioni|Fiocchi]] • [[Geco (munisionoù)|Geco]] • [[Hornady (munisionoù)|Hornady]] • [[Magtech]] • [[Mary Arm]] • [[Norma (embregerezh)|Norma]] • [[Prvi Partizan]] • [[Remington]] • [[RWS]] • [[Sellier & Bellot]] • [[SK (embregerezh)|SK]] • [[Cartouches Sologne|Sologne]] • [[Winchester Repeating Arms Company|Winchester]] === Krouerien hag embregererien === [[Restr:JohnBrowning.jpeg|dehou|frameless|192x192px]][[John Browning]] • [[Samuel Colt]] • [[Richard Jordan Gatling]] • [[Jean-Cantius Garand|John C. Garand]] • [[Gaston Glock]] • [[Benjamin Tyler Henry]] • [[Mic'hail Kalachnikov]] • [[Georg Luger]] • [[Nikolai Makarov]] • [[Ferdinand Mannlicher]] • [[Tullio Marengoni]] • [[Paul Mauser]] • [[Hiram Maxim]] • [[Kijirō Nambu]] • [[Hugo Schmeisser]] • [[Horace Smith]] • [[Eugene M. Stoner]] • [[Fiodor Tokarev]] • [[Daniel B. Wesson]] • [[Oliver Winchester]] | style="border-left: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" valign="top" width="33%" | === Istor, lezenn ha kevredigezh === [[Armerezh]] • [[Armoù ar Rezistañs e Breizh]] • [[Commission internationale permanente pour l'épreuve des armes à feu portatives|C.I.P.]] • [[Eskemmez-amprouiñ (armoù-tan)|Eskemmez-amprouiñ]] • [[Feulster gant armoù-tan]] • [[Hoplologiezh]] • [[Lezennoù war an armoù e Frañs]] • [[Mouchouer kelenn evit ar soudarded|Mouchouer kelenn]] • [[National Rifle Association of America|NRA]] • [[Sporting Arms and Ammunition Manufacturers' Institute|SAAMI]] • [[Sniper]] • [[Tenner pell|Tenner resisted]] • [[Trafikerezh armoù-tan]] • [[Union Française des amateurs d'Armes|UFA]] • [[Winchester ankounac'haet]] ==== Tennerien ha tennerezed en Istor ==== [[Jeff Cooper]] • [[Carlos Norman Hathcock II]] • [[Simo Häyhä]] • [[Wild Bill Hickok]] • [[Chris Kyle]] • [[Annie Oakley]] • [[Lioudmila Mic'hailovna Pavlitchenko|Lioudmila Pavlitchenko]] • [[Francis Pegahmagabow]] • [[Thomas Plunket]] • [[Vassili Grigorievitch Zaïtsev|Vassili Zaïtsev]][[Restr:Charleroi - station Janson - Lucky Luke - 01.jpg|kleiz|frameless|139x139px]] === Er sevenadur === [[American Sniper]] • [[Bowling for Columbine]] • [[Elephant (film)|Elephant]] • [[Fast Draw]] • ''[[Forgotten Weapons]]'' • [[Lord Of War|Lord of war]] • [[Lucky Luke]] • [[Stalingrad (film)]] • [[Winchester '73 (film)|Winchester '73]] [[Wonder Nine|• Wonder Nine]] === [[Sportoù tennañ]] === [[Ball-Trap]] • [[Benchrest (sport)|Benchrest]] • [[Cowboy Action Shooting]] • [[International Practical Shooting Confederation|IPSC]] • [[International Shooting Sport Federation|ISSF]] • [[Plinking]] • [[Stand tennañ]] • [[Tenn pleustrek]] ==== Tennerien ha tennerezed sport ==== [[Benjamin Gineste]] • [[Camille Jedrzejewski]] • [[Tanguy De La Forest]][[Restr:Skeet masculin aux Jeux olympiques de 2024 - Éric Delaunay (2).jpg|kreizenn|frameless|225x225px]] |- | colspan="2" align="center" style="border-left: 4px solid #696969; border-top: 4px solid #696969;" bgcolor="#eed8ae" valign="top" | <div style="font-size:130%;">'''RUMMADOÙ'''</div> [[:Rummad:Armoù-tan|Armoù-tan]] • [[:Rummad:Armoù dre vro|Armoù dre vro]] ==== Armoù dre zarvoud istorel ==== '''XIX{{Vet}} kantved :''' [[:Rummad:Armoù Brezelioù Napoleon|Armoù Brezelioù Napoleon]] • [[:Rummad:Armoù Brezel diabarzh Stadoù-Unanet Amerika|Armoù Brezel Diabarzh Stadoù-Unanet Amerika]] • [[:Rummad:Armoù Brezel 1870-1871 etre Bro-C'hall ha Prusia|Armoù Brezel 1870-1871 etre Bro-C'hall ha Prusia]] '''XX{{Vet}} kantved :''' [[:Rummad:Armoù ar Brezel-bed Kentañ|Armoù ar Brezel-bed Kentañ]] • [[:Rummad:Armoù Brezel ar Rif|Armoù Brezel ar Rif]] • [[Armoù Brezel Spagn]] • [[:Rummad:Armoù an Eil Brezel-bed|Armoù an Eil Brezel-bed]] • [[:Rummad:Armoù hervez ar mare|Armoù ar Brezel Yen]] • [[:Rummad:Armoù Brezel Indez-Sina|Armoù Brezel Indez-Sina]] • [[:Rummad:Armoù Brezel Aljeria|Armoù Brezel Aljeria]] • [[:Rummad:Armoù Brezel Vietnam|Armoù Brezel Vietnam]] ==== Evit mont pelloc'h gant an armoù ==== [[:Rummad:Armoù gwenn|Armoù gwenn]] • [[:Rummad:Armoù dre aer gwasket|Armoù dre aer gwasket]] |} <br> {{Porchedoù roll}} [[Rummad:Porchedoù|Armoù-tan]] [[Rummad:Armoù]] 856iekm2gxepoz2bg8og1tm5o3fpuh9 0 170744 2119704 2119525 2024-11-19T23:09:56Z Ch. Rogel 46 Ouzhp. Ar Pesk aour 2119704 wikitext text/x-wiki Gronnet eo [[Breizh]] gant ar [[mor]], hag evel m'eo un [[dodenn]] paot e [[lennegezh]] ar bed en e gaver el [[lennegezh vrezhonek]] evel-just. An oberennoù brezhonek a zo ar gaoz war ar mor enno a zo aparchant d'al [[lennegezh vor]] hag ur plas bras a roer d'ar mor enno. == Nebeut a skridoù brezhonek diwar-benn ar mor == Ne gaver ket kalz a oberennoù savet a-hir-amzer e brezhoneg (romantoù, danevelloù, barzhonegoù hir… ). Embannet e voe ar c'hentañ [[Romant mor|romant mor]] brezhonek e 1959 ([[Jarl Priel]], ''An teirgwern Pembroke'') ha n'eus ket bet kalz a heulidi. Un nebeud merdeerien o deus kontet traoù ar mor bevet ganto nemetken. Ha n'eus ket kalz a levrioù evit ar yaouankiz nemeur. Pa weler al levrioù mor embannet e verzer un troc'h bras pa ne oa kazi levr mor ebet e brezhoneg evit ar yaouankiz a-raok 2000. Savet eo bet roll an oberennoù lennegezh vor en ur ouzhpennañ ar pezh a c'hell c'hoarvezout war an aodoù e-touez an annezidi o chom en [[arvor]] ha levrioù o tennañ d'an [[aod]]où pe d'ar bigi.<br> O sellout ouzh an hanterkantad a oberennoù brezhonek renablet ne gaver ket un niver bras a zeskrivadurioù p'emañ an daneveller, ijinet pe get, o verdeiñ warnañ evel e c'hellfed gortoz, hag ar Vrezhoned e-touez ar pobloù eus ar re voazetañ gant mont war vor a c'heller krediñ ez int. == Ar romant mor brezhonek == Ur romant mor zo ur romant m'emañ an darnvuiañ eus an traoù o c'hoarvezout war vor hag o tiskouez tud ambarket war bigi bras pe vihan. N'eus ket kalz anezho e brezhoneg ha nebeut-tre pa ne seller ket ouzh an treizhoù berr evit mont da Vreizh-veur ha da Iwerzhon. Gant Jarl Priel eo bet savet ar romant mor brezhonek kentañ<ref>Lakaet en doa embann an doare gallek, ''Le trois-mats Pembroke'', e 1931 e Pariz.</ref> hag embannet e 1959 ha ne vo ket kavet unan all a-raok an hini savet gant [[Yann Bijer]], ''Ar peñsead'' e 2023. Romant berr-tre Jakez-Erwan Mouton, ''Ar c'hraken'' (2009) ne c'hell ket bezañ lakaet war ar memes linenn, pa zo moliac'h ennañ. == Oberennoù brezhonek savet e brezhoneg war-eeun == ; 1925 * [[Fañch al Lae]], ''Bilzig'', [[Buhez Breiz]], 189 p. Romant. Buhez annezidi arvor e [[Lokireg]]. ; 1935 * [[Paotr Juluen]] (Gour-na-gil), ''An Tornaod'', Gwengamp, [[Mouladurioù Arvor]], 200 p. Danevell-veaj da [[Bro-Gembre|Vro-Gembre]] hag evezhiadennoù a bep seurt. === [[Bloavezhioù 1940]] === ;1943 * [[Yann-Fañch Kaba]] : ''Trema an Heol o sevel'', [[Skridoù Breizh]]. [[Danevell-veaj]]. [[Mordreizher]].<ref>{{cite web|url=http://bibliotheque.idbe.bzh/document.php?id=trema-an-heol-o-sevel-12256&l=fr|title=En-linenn|accessdate=18 Ebr 24}}</ref> ===[[Bloavezhioù 1950]]=== ;1954 * [[Jarl Priel]], ''Ma zammig buhez. Levrenn 1'', [[Embannadurioù Al Liamm]]. [[Emvuhezskrid]]. [[Morlu gall]]. ;1957 * [[Pêr-Jakez Heliaz|Per-Jakez Heliaz]], ''Mojennoù ar mor. 1'', skeudennou Breiz [[Jos Le Doaré]], [[Embannaduriou Emgleo Breiz|Emgleo Breiz-Brud Nevez]]. Kontadennoù troet pe adaozet diwar [[Anatol ar Braz]], [[Fañch an Uhel]], [[Paul Sébillot]] hag all. ; 1959 * Per-Jakez Heliaz, ''Mojennoù ar mor. 2'', skeudennou Breiz Jos Le Doaré, [[Embannaduriou Emgleo Breiz|Emgleo Breiz-Brud Nevez]]. * Jarl Priel : ''An teirgwern Pembroke'', Embannadurioù Al Liamm. Romant. [[Merdeadurezh a genwerzh]] kozh. — Adembannet gant An Here e 2002 {{ISBN|2-86843-258-1}} ===[[Bloavezhioù 1960]]=== ;1961 * [[Roparz Hemon]], ''[[Mari Vorgan]]'', Embannadurioù Al Liamm. Romant dre lizhiri. Morlu kozh. ; 1963 * Fañch al Lae, ''Bilzig'', Emgleo Breiz-Brud-Nevez, 264 p. Romant. Buhez annezidi arvor Lokireg. Adembannadur. ;1978 * Marcel Divanac’h, ''Le marsouin hâbleur = Ar moroc’h fougaser'', Brest, Les Édtions du Vieux Meunier breton. Kontadennoù, eñvorioù ha komzoù personel, brezhoneg ha galleg tal ouzh tal. Arvor [[Bro-Vigoudenn]]. ===[[Bloavezhioù 1980]]=== ; 1981 * [[Yves Miossec]], ''Dreist ar mor braz'' (Eil moulladur), Emgleo Breiz-Brud nevez", 158 p. ; 1982 * [[Kristian Brisson]], ''Ar Reder-mor'', Emgleo Breiz-Brud Nevez (ha Bleun-Brug), 85 p. Danevell. ; 1984 * [[Loeiz Andouard]], ''[[Jakez Karter]]'', [[Hor Yezh]], 141 p. Buhezskrid. Merdeadurezh kozh.{{ISBN|2868630030}} ;1988 * [[Mikael Madeg]], ''Tra ma vo mor'', Emgleo Breiz-Brud Nevez. {{ISBN|2867750660}}. Romant. * Mikael Madeg, [[Marcel Divanach|Marsel Divanac’h]], ''C'hwec'h kontadenn eus arvor Bro vigouden'', [[Dastum]], 54 p. + 1 gased. Kontadennoù. * Yann Morvan : ''Va merdeadenn e Bro-Sina'', Emgleo Breiz-Brud Nevez, 1988. {{ISBN|2867750628}}. Danevell-veaj. Morlu gall. ===[[Bloavezhioù 1990]]=== ; 1995 * [[Ar Vro Bagan]] / [[Goulc'han Kervella]], ''Amoko 2'', Brud Nevez / Emgleo Breiz {{ISBN|2-86775-152-7}} ===[[Bloavezhioù 2000]]=== ;2001 * Eneour Puilh-Stephan, ''Beaj Eneour'', Plougastel, An Here, 136 p. {{ISBN|2868431860}}. Danevell-veaj mor gant ur grennard. Levr yaouankiz. ; 2002 * Jarl Priel, ''An teirgwern Pembroke'', An Here-Al Liamm, 253 p. Romant. Merdeadurezh a genwerzh kozh. Adembannadur. {{ISBN|2868432581}}. ;2003 * Fañch al Lae, ''Bilzig'', testenn vrezhonek ha troidigezh gant [[Bernez Kabon]] tal-ouzh-tal, [[Skol Vreizh]], 353 p. {{ISBN|2911447778}}. Buhez annezidi arvor e [[Lokireg]]. ; 2006 * [[Hervé Peaudecerf]], ''Peñseoù ha peñseidi : ur peñse, un istor da gontañ : dit-te da gas an enklask da benn'', tresadennoù gant Jean-François Guével, H. Peaudecerf, 56 p. {{ISBN|9782952756914}}. Levr yaouankiz. ;2007 * [[Yann Bijer]] : ''Avel gornog'', Embannadurioù Al Liamm, 454 p. {{ISBN|9782736800673}}. Romant. Buhez ar besketaerien. ; 2009 * [[Jakez-Erwan Mouton]], ''Ar c'hraken'', Keit vimp bev, 78 p. [[Romant moliac’h]]. Levr yaouankiz. ===[[Bloavezhioù 2010]]=== ; 2015 * Goulc'han Kervella, ''N'eus ket a garantez eürus'', Skol Vreizh, 144 p. {{ISBN|9782367580883}}. Romant. Buhez ar [[Bezhinaer|vezhinerien]]. ;2018 * Goulc'han Kervella, ''Distro Jarl eus ar brezel'', Skol Vreizh, 141 p. {{ISBN|9782367580821}}. Romant. Buhez annezidi arvor [[Bro-Bagan]]. * Alan Durel, ''Kan ar Mor-Bihan'', Mouladuriou Hor Yezh, 2018, 80 p. {{ISBN|9782868631886}}. Barzhonegoù. ;2020 * Davy Jaouen : ''War an aod vev'', [[An Alarc'h Embannadurioù|An Alarc'h]] {{ISBN|9782381900025}}. Levr yaouankiz. * Fañch Rebours, ''Dindan ar seizh avel'', tresadennoù gant Agnès Guillot, [[Ti-embann ar skolioù]]. 66 p. {{ISBN|9782240053572}}. Danevelloù mor. ===[[Bloavezhioù 2020]]=== ;2021 * Goulc'han Kervella, ''Morlaeron Karaiba'', Keit vimp bev, 49 p. {{ISBN|9782868243577}}. Levr yaouankiz. ;2023 * Yann Bijer, ''Ar peñsead'', Embannadurioù Al Liamm, 249 p. Ur vag tapet en amzer-stourm e 1937. {{ISBN|9782736801663}} ;2024 * [[Herve ar Beg]] : ''Amiraled Kab Horn'', Al Liamm. Romant. Merdeadurezh a genwerzh kozh. * [[Loeiza an Duigoù]], ''Kali Torrdent'', Embannadurioù Al Liamm. {{ISBN|9782736801755}}. Romant berr. Buhez ar vorlaerez. == Oberennoù troet diwar ur yezh all == === Bloavezhioù 1920 === ; 1926 * [[John Millington Synge]], ''War varc'h d'ar mor'', troet gant [[Youenn Drezen]], [[Levraoueg Gwalarn]], 24 p. Titl orin : ''Riders to the sea''. C'hoariva saoznek eus Bro-Iwerzhon. ; 1928 * [[Hans Christian Andersen]], ''Plac'hig vihan ar mor'', troet gant [[Roparz Hemon]], [[Gwalarn (kelaouenn)|Gwalarn]], 52 p. Kontadenn. ;1929 * [[Joseph Duchauchix|Ronan Kermene]], ''Danevell varzus Sant Brendan'', troet e brezhoneg gant [[Yann-Vari Gwilhoù (Ar Mignon)]]. E-barzh ''Gwalarn'', niv. 18-22, 1929-1930. Merdeadurezh vojennel. ===Bloavezhioù 1940=== ; 1942 * [[Paol Feval]], ''Ar Pesk aour’’, displeget e brezhoneg gant Roparz Hemon, skeudennet gant [[Robert Micheau-Vernez]], Roazhon, Moullerezh Kreizkêr, 164 p. Titl Korin : ''Le Poisson d’or''. Kontadenn. Levr kaer. ;1944 * ''[[Sindbad ar martolod hag e seizh beaj|Sindbad ar Martolod]]'', lakaet e brezhoneg gant Roparz Hemon, Skridoù Breizh, 112 p. Danevell-beaj mor mojennel. Levr yaouankiz. ===Bloavezhioù 1980=== ;1983 * [[Gweltaz Bernier|Gildas Bernier]], "Eur c’habiten gwenedad". E-barzh ''Brud Nevez'', niv. 69, 1983. Troidigezh lizhiri gallek skrivet er bourzh. ; 1984 * ''Heoliou bihan ar mor'', skrid brezoneg gand [[Per-Mari Mevel]], Brest, [[Embannadurioù Emgleo Breiz|Ar Helenner-Brud nevez]], 16 p. Titl orin : ''Les Petits soleils de la mer''. Evit bugale vihan. ;1989 * Amèlia Benet : ''An nozvez er vagig'', skeudennet gant Carme Peris, troet diwar ar [[katalaneg|c'hatalaneg]] gant [[Beatris Jouin]], [[An Here]] {{ISBN|2868430562}}. Titl orin : ''Nit en la barca''. Levr yaouankiz. ; 1990 * Jules Verne, ''Bag ar frankiz'', brezhoneg gant [[Meven Mordiern]] ha troidigezh nevesaet gant [[Martial Ménard]], skeudennoù gant Anne Salaün, An Here, 154 p. {{ISBN|2868430899}}. Titl orin : ''Les forceurs de blocus’' * ''Sindbad ar Martolod'', An Here, 1990, 147 p. Dastumad ''Skol al Louarn''. {{ISBN|9782868430731}}. Danevell-veaj mor. Levr yaouankiz. ===Bloavezhioù 1990=== ;1994 * [[Kristol Goulm]] : ''Levr bourzh ar veaj kentañ'', troet diwar ar [[kastilhaneg|c'hastilhaneg]] gant [[Filip Oillo]], Embannadurioù Al Liamm, 219 p. {{ISBN|2736800397}}. Lodenn gentañ al levr bourzh. Danevell-veaj. Merdeadurezh kozh. ;1997 * [[Robert Louis Stevenson]], ''Enez an teñzor'', brezhoneg gant [[Yeun ar Gow]], Al Liamm {{ISBN|2-7368-0051-6}} ; 2000 * [[Dan Lailler]], ''Lestr Jakez Karter'', skeudennet gant François Vincent, An Here, 32 p. {{ISBN|2868430082}}. Titl orin : ''Le bateau de Jacques Cartier''. Levr yaouankiz. ===Bloavezhioù 2000=== ;2001 * ''Ar meurvorioù'', troet diwar ar [[kastilhaneg|c’hastilhaneg]] gant [[Alan Martel]], An Here, 31 p. {{ISBN|2868432204}}. Titl orin : ''Los oceanos''. Levr yaouankiz. ;2005 * ''Beaj sant Brendan. Navigatio sancti Brendani Abbatis'', troet diwar oberennoù kozh e meur a yezh gant [[Paskal Tabuteau]], Emgleo Breiz. Merdeadurezh vojennel. ;2006 * ''Arzhig Du o c'hoari er mor'', [[Bannoù-Heol]] {{ISBN|2913652204}}. Evit bugale bihan. ;2007 * Jón Kalmas Stefansson : ''Baradoz hag Ifern'', An Alarc’h. {{ISBN|9782916835785}}. Troet diwar an [[islandeg]]. Titl orin : ''Himnaríki og helvíti''. Romant. Buhez ar besketaerien islandat. ===Bloavezhioù 2010=== ; 2015 * Valérie Muszynski, ''Morlaeron ! pinvidik-mor'', tresadennoù gant Julien Bringer Deik, troet e brezhoneg gant [[Gwenael Dage]], Beluga, 48 p. {{ISBN|978-2-37133-059-7}}. Titl orin : ''Piiirates !''. Evit bugale vihan. ;2016 * [[Henri Queffélec]] : ''Ur person evit Enez Sun'', An Alarc'h {{ISBN|9782916835785}}. Troet diwar ar [[galleg]]. Titl orin : ''Un recteur de l'Île de Sein''. Romant. ;2017 * [[Serj Richard]], ''Rouanez ar pleg-mor'', Keit vimp bev, 2017, 108 p. {{ISBN|9782868242921}} * A. Luron, A. Le Fée, B. Guillotin hag all, ''Rederien-mor'', Keit vimp bev, 2017, 47 p. {{ISBN|9782868242969}}. Levr yaouankiz. ; 2018 * Katell Daniel, ''Poupette à la mer = Poupig war vord ar mor'', troet e brezhoneg gant Nolwenn Riou, [[Marzhan]], L'Avion de papier, 24 p. {{ISBN|9782490370023}}. Galleg ha brezhoneg. Evit bugale bihan. ; 2020 * Gwennaëlle, ''Gwerz ar mor = Gwerz de la mer'', Paris : Gwennaëlle, 72 p. Brezhoneg ha galleg. ===Bloavezhioù 2020=== ; 2021 * Joe Todd-Stanton : ''Sekred ar Roc'h Zu'', skeudennet gant Joe Todd-Stanton ha troet diwar ar [[saozneg]] gant [[Tifenn Merien]], [[Timilenn]] {{ISBN|9782957002733}}. Titl orin : ''The Secret of Black Rock''. Levr evit ar vugale. * Béatrice Riou, Julien Thomas, ''Monet er Gerveur : tal-ouzh-tal gant ar mor bras'', troet e brezhoneg gant [[Paolig Combot]] , [[Skol Vreizh]], 45 p. T{{ISBN|9782367581316}}itl orin : ''Monet à Belle-Ïle-en-Mer''. Levr evit ar vugale. ;2024 * Dorian Clerbois, François-Xavier Lagey, Yann Gaonac’h, ''Arkeologiezh Danvorel : Splujit da zizoleiñ ar peñse Zi-24'', troet diwar ar galleg gant Dorian Clerboid, Roazhon, [[Embannadurioù Goater]]. {{ISBN|9782383670384}}. Levr yaouankiz. == Geriadurioù ha geriouegoù o tennañ da draoù ar mor == ;1973 * Loeiz Andouard, ''[[Brezhoneg ar Mor]]'', ''Hor Yezh'', niv. 95, Mezheven 1973. ;1980 * [[Pêr Denez]], ''Geriadur brezhoneg [[Douarnenez]] – 1. Pesked, 2. Laboused'', Mouladurioù Hor Yezh ;1981 * Pêr Denez, ''Geriadur brezhoneg Douarnenez – 3. Amzer, avel ha mor'', Mouladurioù Hor Yezh ;1983 * Loeiz Andouard, ''Brezhoneg ar Mor'', Mouladurioù Hor Yezh, 136 p. Embannadur adaozet ar pennad e-barzh ''Hor Yezh'', niv. 95, Mezheven 1973. ;1984 * Pêr Denez, ''Geriadur brezhoneg Douarnenez – 4. Ar sevel-bagoù, 5. Lien, gwernioù, hernaj, ha fardaj'', Mouladurioù Hor Yezh * E. V. Breeze Jones (skrid), Istwyn Williams (skeudennoù), ''Laboused an Arvor'', brezhoneg gant [[Tudual Huon]] ha [[Padrig an Habask]], [[Embannadurioù Al Lanv]] ;1985 * Pêr Denez, ''Geriadur brezhoneg Douarnenez – 6. Ar Beskerezh'', Mouladurioù Hor Yezh ;1996-1997 * [[TermBret]], ''Loened-mor'', Skol-Uhel ar Vro ;2004 Gab Cherel & Alan E. ar Berr, ''Geriadur ar verdeadurezh'', Preder, 493 p. {{ISBN|9782901383604}} ;2009 * [[Per Pondaven]], ''Geriadur an Arvor'', rakskrid gant Yann Riou, An Alarc’h, 90 p. {{ISBN|9782916835136}} ;2020 * [[Marsel Modir]], ''Geriaoueg-vor teiryezhek : brezhoneg-galleg-saozneg e 36 dodenn'' = ''Lexique maritime trilingue : breton-français-anglais en 36 thèmes'' = ''Trilingual marine glossary : Breton-French-English in 36 items'', Landeda, [[Embannadurioù Aber]], 95 p. {{ISBN|9782916845531}} ==Notennoù ha daveennoù== {{daveoù}} [[Rummad:Lennegezh vor]] [[Rummad:Merdeadurezh]] [[Rummad:Lennegezh vrezhonek]] 5oa4unmdhhxxspjjanw1uytehu5fgoj 2119712 2119704 2024-11-20T09:51:25Z 2A01:CB08:8760:C700:D462:2EE2:46EF:1A46 /* Bloavezhioù 1940 */ 2119712 wikitext text/x-wiki Gronnet eo [[Breizh]] gant ar [[mor]], hag evel m'eo un [[dodenn]] paot e [[lennegezh]] ar bed en e gaver el [[lennegezh vrezhonek]] evel-just. An oberennoù brezhonek a zo ar gaoz war ar mor enno a zo aparchant d'al [[lennegezh vor]] hag ur plas bras a roer d'ar mor enno. == Nebeut a skridoù brezhonek diwar-benn ar mor == Ne gaver ket kalz a oberennoù savet a-hir-amzer e brezhoneg (romantoù, danevelloù, barzhonegoù hir… ). Embannet e voe ar c'hentañ [[Romant mor|romant mor]] brezhonek e 1959 ([[Jarl Priel]], ''An teirgwern Pembroke'') ha n'eus ket bet kalz a heulidi. Un nebeud merdeerien o deus kontet traoù ar mor bevet ganto nemetken. Ha n'eus ket kalz a levrioù evit ar yaouankiz nemeur. Pa weler al levrioù mor embannet e verzer un troc'h bras pa ne oa kazi levr mor ebet e brezhoneg evit ar yaouankiz a-raok 2000. Savet eo bet roll an oberennoù lennegezh vor en ur ouzhpennañ ar pezh a c'hell c'hoarvezout war an aodoù e-touez an annezidi o chom en [[arvor]] ha levrioù o tennañ d'an [[aod]]où pe d'ar bigi.<br> O sellout ouzh an hanterkantad a oberennoù brezhonek renablet ne gaver ket un niver bras a zeskrivadurioù p'emañ an daneveller, ijinet pe get, o verdeiñ warnañ evel e c'hellfed gortoz, hag ar Vrezhoned e-touez ar pobloù eus ar re voazetañ gant mont war vor a c'heller krediñ ez int. == Ar romant mor brezhonek == Ur romant mor zo ur romant m'emañ an darnvuiañ eus an traoù o c'hoarvezout war vor hag o tiskouez tud ambarket war bigi bras pe vihan. N'eus ket kalz anezho e brezhoneg ha nebeut-tre pa ne seller ket ouzh an treizhoù berr evit mont da Vreizh-veur ha da Iwerzhon. Gant Jarl Priel eo bet savet ar romant mor brezhonek kentañ<ref>Lakaet en doa embann an doare gallek, ''Le trois-mats Pembroke'', e 1931 e Pariz.</ref> hag embannet e 1959 ha ne vo ket kavet unan all a-raok an hini savet gant [[Yann Bijer]], ''Ar peñsead'' e 2023. Romant berr-tre Jakez-Erwan Mouton, ''Ar c'hraken'' (2009) ne c'hell ket bezañ lakaet war ar memes linenn, pa zo moliac'h ennañ. == Oberennoù brezhonek savet e brezhoneg war-eeun == ; 1925 * [[Fañch al Lae]], ''Bilzig'', [[Buhez Breiz]], 189 p. Romant. Buhez annezidi arvor e [[Lokireg]]. ; 1935 * [[Paotr Juluen]] (Gour-na-gil), ''An Tornaod'', Gwengamp, [[Mouladurioù Arvor]], 200 p. Danevell-veaj da [[Bro-Gembre|Vro-Gembre]] hag evezhiadennoù a bep seurt. === [[Bloavezhioù 1940]] === ;1943 * [[Yann-Fañch Kaba]] : ''Trema an Heol o sevel'', [[Skridoù Breizh]]. [[Danevell-veaj]]. [[Mordreizher]].<ref>{{cite web|url=http://bibliotheque.idbe.bzh/document.php?id=trema-an-heol-o-sevel-12256&l=fr|title=En-linenn|accessdate=18 Ebr 24}}</ref> ===[[Bloavezhioù 1950]]=== ;1954 * [[Jarl Priel]], ''Ma zammig buhez. Levrenn 1'', [[Embannadurioù Al Liamm]]. [[Emvuhezskrid]]. [[Morlu gall]]. ;1957 * [[Pêr-Jakez Heliaz|Per-Jakez Heliaz]], ''Mojennoù ar mor. 1'', skeudennou Breiz [[Jos Le Doaré]], [[Embannaduriou Emgleo Breiz|Emgleo Breiz-Brud Nevez]]. Kontadennoù troet pe adaozet diwar [[Anatol ar Braz]], [[Fañch an Uhel]], [[Paul Sébillot]] hag all. ; 1959 * Per-Jakez Heliaz, ''Mojennoù ar mor. 2'', skeudennou Breiz Jos Le Doaré, [[Embannaduriou Emgleo Breiz|Emgleo Breiz-Brud Nevez]]. * Jarl Priel : ''An teirgwern Pembroke'', Embannadurioù Al Liamm. Romant. [[Merdeadurezh a genwerzh]] kozh. — Adembannet gant An Here e 2002 {{ISBN|2-86843-258-1}} ===[[Bloavezhioù 1960]]=== ;1961 * [[Roparz Hemon]], ''[[Mari Vorgan]]'', Embannadurioù Al Liamm. Romant dre lizhiri. Morlu kozh. ; 1963 * Fañch al Lae, ''Bilzig'', Emgleo Breiz-Brud-Nevez, 264 p. Romant. Buhez annezidi arvor Lokireg. Adembannadur. ;1978 * Marcel Divanac’h, ''Le marsouin hâbleur = Ar moroc’h fougaser'', Brest, Les Édtions du Vieux Meunier breton. Kontadennoù, eñvorioù ha komzoù personel, brezhoneg ha galleg tal ouzh tal. Arvor [[Bro-Vigoudenn]]. ===[[Bloavezhioù 1980]]=== ; 1981 * [[Yves Miossec]], ''Dreist ar mor braz'' (Eil moulladur), Emgleo Breiz-Brud nevez", 158 p. ; 1982 * [[Kristian Brisson]], ''Ar Reder-mor'', Emgleo Breiz-Brud Nevez (ha Bleun-Brug), 85 p. Danevell. ; 1984 * [[Loeiz Andouard]], ''[[Jakez Karter]]'', [[Hor Yezh]], 141 p. Buhezskrid. Merdeadurezh kozh.{{ISBN|2868630030}} ;1988 * [[Mikael Madeg]], ''Tra ma vo mor'', Emgleo Breiz-Brud Nevez. {{ISBN|2867750660}}. Romant. * Mikael Madeg, [[Marcel Divanach|Marsel Divanac’h]], ''C'hwec'h kontadenn eus arvor Bro vigouden'', [[Dastum]], 54 p. + 1 gased. Kontadennoù. * Yann Morvan : ''Va merdeadenn e Bro-Sina'', Emgleo Breiz-Brud Nevez, 1988. {{ISBN|2867750628}}. Danevell-veaj. Morlu gall. ===[[Bloavezhioù 1990]]=== ; 1995 * [[Ar Vro Bagan]] / [[Goulc'han Kervella]], ''Amoko 2'', Brud Nevez / Emgleo Breiz {{ISBN|2-86775-152-7}} ===[[Bloavezhioù 2000]]=== ;2001 * Eneour Puilh-Stephan, ''Beaj Eneour'', Plougastel, An Here, 136 p. {{ISBN|2868431860}}. Danevell-veaj mor gant ur grennard. Levr yaouankiz. ; 2002 * Jarl Priel, ''An teirgwern Pembroke'', An Here-Al Liamm, 253 p. Romant. Merdeadurezh a genwerzh kozh. Adembannadur. {{ISBN|2868432581}}. ;2003 * Fañch al Lae, ''Bilzig'', testenn vrezhonek ha troidigezh gant [[Bernez Kabon]] tal-ouzh-tal, [[Skol Vreizh]], 353 p. {{ISBN|2911447778}}. Buhez annezidi arvor e [[Lokireg]]. ; 2006 * [[Hervé Peaudecerf]], ''Peñseoù ha peñseidi : ur peñse, un istor da gontañ : dit-te da gas an enklask da benn'', tresadennoù gant Jean-François Guével, H. Peaudecerf, 56 p. {{ISBN|9782952756914}}. Levr yaouankiz. ;2007 * [[Yann Bijer]] : ''Avel gornog'', Embannadurioù Al Liamm, 454 p. {{ISBN|9782736800673}}. Romant. Buhez ar besketaerien. ; 2009 * [[Jakez-Erwan Mouton]], ''Ar c'hraken'', Keit vimp bev, 78 p. [[Romant moliac’h]]. Levr yaouankiz. ===[[Bloavezhioù 2010]]=== ; 2015 * Goulc'han Kervella, ''N'eus ket a garantez eürus'', Skol Vreizh, 144 p. {{ISBN|9782367580883}}. Romant. Buhez ar [[Bezhinaer|vezhinerien]]. ;2018 * Goulc'han Kervella, ''Distro Jarl eus ar brezel'', Skol Vreizh, 141 p. {{ISBN|9782367580821}}. Romant. Buhez annezidi arvor [[Bro-Bagan]]. * Alan Durel, ''Kan ar Mor-Bihan'', Mouladuriou Hor Yezh, 2018, 80 p. {{ISBN|9782868631886}}. Barzhonegoù. ;2020 * Davy Jaouen : ''War an aod vev'', [[An Alarc'h Embannadurioù|An Alarc'h]] {{ISBN|9782381900025}}. Levr yaouankiz. * Fañch Rebours, ''Dindan ar seizh avel'', tresadennoù gant Agnès Guillot, [[Ti-embann ar skolioù]]. 66 p. {{ISBN|9782240053572}}. Danevelloù mor. ===[[Bloavezhioù 2020]]=== ;2021 * Goulc'han Kervella, ''Morlaeron Karaiba'', Keit vimp bev, 49 p. {{ISBN|9782868243577}}. Levr yaouankiz. ;2023 * Yann Bijer, ''Ar peñsead'', Embannadurioù Al Liamm, 249 p. Ur vag tapet en amzer-stourm e 1937. {{ISBN|9782736801663}} ;2024 * [[Herve ar Beg]] : ''Amiraled Kab Horn'', Al Liamm. Romant. Merdeadurezh a genwerzh kozh. * [[Loeiza an Duigoù]], ''Kali Torrdent'', Embannadurioù Al Liamm. {{ISBN|9782736801755}}. Romant berr. Buhez ar vorlaerez. == Oberennoù troet diwar ur yezh all == === Bloavezhioù 1920 === ; 1926 * [[John Millington Synge]], ''War varc'h d'ar mor'', troet gant [[Youenn Drezen]], [[Levraoueg Gwalarn]], 24 p. Titl orin : ''Riders to the sea''. C'hoariva saoznek eus Bro-Iwerzhon. ; 1928 * [[Hans Christian Andersen]], ''Plac'hig vihan ar mor'', troet gant [[Roparz Hemon]], [[Gwalarn (kelaouenn)|Gwalarn]], 52 p. Kontadenn. ;1929 * [[Joseph Duchauchix|Ronan Kermene]], ''Danevell varzus Sant Brendan'', troet e brezhoneg gant [[Yann-Vari Gwilhoù (Ar Mignon)]]. E-barzh ''Gwalarn'', niv. 18-22, 1929-1930. Merdeadurezh vojennel. ===Bloavezhioù 1940=== ; 1942 * [[Paol Feval]], ''Ar Pesk aour'', displeget e brezhoneg gant Roparz Hemon, skeudennet gant [[Robert Micheau-Vernez]], Roazhon, Moullerezh Kreizkêr, 164 p. Titl orin : ''Le Poisson d’or''. Kontadenn. Levr kaer. ;1944 * ''[[Sindbad ar martolod hag e seizh beaj|Sindbad ar Martolod]]'', lakaet e brezhoneg gant Roparz Hemon, Skridoù Breizh, 112 p. Danevell-beaj mor mojennel. Levr yaouankiz. ===Bloavezhioù 1980=== ;1983 * [[Gweltaz Bernier|Gildas Bernier]], "Eur c’habiten gwenedad". E-barzh ''Brud Nevez'', niv. 69, 1983. Troidigezh lizhiri gallek skrivet er bourzh. ; 1984 * ''Heoliou bihan ar mor'', skrid brezoneg gand [[Per-Mari Mevel]], Brest, [[Embannadurioù Emgleo Breiz|Ar Helenner-Brud nevez]], 16 p. Titl orin : ''Les Petits soleils de la mer''. Evit bugale vihan. ;1989 * Amèlia Benet : ''An nozvez er vagig'', skeudennet gant Carme Peris, troet diwar ar [[katalaneg|c'hatalaneg]] gant [[Beatris Jouin]], [[An Here]] {{ISBN|2868430562}}. Titl orin : ''Nit en la barca''. Levr yaouankiz. ; 1990 * Jules Verne, ''Bag ar frankiz'', brezhoneg gant [[Meven Mordiern]] ha troidigezh nevesaet gant [[Martial Ménard]], skeudennoù gant Anne Salaün, An Here, 154 p. {{ISBN|2868430899}}. Titl orin : ''Les forceurs de blocus’' * ''Sindbad ar Martolod'', An Here, 1990, 147 p. Dastumad ''Skol al Louarn''. {{ISBN|9782868430731}}. Danevell-veaj mor. Levr yaouankiz. ===Bloavezhioù 1990=== ;1994 * [[Kristol Goulm]] : ''Levr bourzh ar veaj kentañ'', troet diwar ar [[kastilhaneg|c'hastilhaneg]] gant [[Filip Oillo]], Embannadurioù Al Liamm, 219 p. {{ISBN|2736800397}}. Lodenn gentañ al levr bourzh. Danevell-veaj. Merdeadurezh kozh. ;1997 * [[Robert Louis Stevenson]], ''Enez an teñzor'', brezhoneg gant [[Yeun ar Gow]], Al Liamm {{ISBN|2-7368-0051-6}} ; 2000 * [[Dan Lailler]], ''Lestr Jakez Karter'', skeudennet gant François Vincent, An Here, 32 p. {{ISBN|2868430082}}. Titl orin : ''Le bateau de Jacques Cartier''. Levr yaouankiz. ===Bloavezhioù 2000=== ;2001 * ''Ar meurvorioù'', troet diwar ar [[kastilhaneg|c’hastilhaneg]] gant [[Alan Martel]], An Here, 31 p. {{ISBN|2868432204}}. Titl orin : ''Los oceanos''. Levr yaouankiz. ;2005 * ''Beaj sant Brendan. Navigatio sancti Brendani Abbatis'', troet diwar oberennoù kozh e meur a yezh gant [[Paskal Tabuteau]], Emgleo Breiz. Merdeadurezh vojennel. ;2006 * ''Arzhig Du o c'hoari er mor'', [[Bannoù-Heol]] {{ISBN|2913652204}}. Evit bugale bihan. ;2007 * Jón Kalmas Stefansson : ''Baradoz hag Ifern'', An Alarc’h. {{ISBN|9782916835785}}. Troet diwar an [[islandeg]]. Titl orin : ''Himnaríki og helvíti''. Romant. Buhez ar besketaerien islandat. ===Bloavezhioù 2010=== ; 2015 * Valérie Muszynski, ''Morlaeron ! pinvidik-mor'', tresadennoù gant Julien Bringer Deik, troet e brezhoneg gant [[Gwenael Dage]], Beluga, 48 p. {{ISBN|978-2-37133-059-7}}. Titl orin : ''Piiirates !''. Evit bugale vihan. ;2016 * [[Henri Queffélec]] : ''Ur person evit Enez Sun'', An Alarc'h {{ISBN|9782916835785}}. Troet diwar ar [[galleg]]. Titl orin : ''Un recteur de l'Île de Sein''. Romant. ;2017 * [[Serj Richard]], ''Rouanez ar pleg-mor'', Keit vimp bev, 2017, 108 p. {{ISBN|9782868242921}} * A. Luron, A. Le Fée, B. Guillotin hag all, ''Rederien-mor'', Keit vimp bev, 2017, 47 p. {{ISBN|9782868242969}}. Levr yaouankiz. ; 2018 * Katell Daniel, ''Poupette à la mer = Poupig war vord ar mor'', troet e brezhoneg gant Nolwenn Riou, [[Marzhan]], L'Avion de papier, 24 p. {{ISBN|9782490370023}}. Galleg ha brezhoneg. Evit bugale bihan. ; 2020 * Gwennaëlle, ''Gwerz ar mor = Gwerz de la mer'', Paris : Gwennaëlle, 72 p. Brezhoneg ha galleg. ===Bloavezhioù 2020=== ; 2021 * Joe Todd-Stanton : ''Sekred ar Roc'h Zu'', skeudennet gant Joe Todd-Stanton ha troet diwar ar [[saozneg]] gant [[Tifenn Merien]], [[Timilenn]] {{ISBN|9782957002733}}. Titl orin : ''The Secret of Black Rock''. Levr evit ar vugale. * Béatrice Riou, Julien Thomas, ''Monet er Gerveur : tal-ouzh-tal gant ar mor bras'', troet e brezhoneg gant [[Paolig Combot]] , [[Skol Vreizh]], 45 p. T{{ISBN|9782367581316}}itl orin : ''Monet à Belle-Ïle-en-Mer''. Levr evit ar vugale. ;2024 * Dorian Clerbois, François-Xavier Lagey, Yann Gaonac’h, ''Arkeologiezh Danvorel : Splujit da zizoleiñ ar peñse Zi-24'', troet diwar ar galleg gant Dorian Clerboid, Roazhon, [[Embannadurioù Goater]]. {{ISBN|9782383670384}}. Levr yaouankiz. == Geriadurioù ha geriouegoù o tennañ da draoù ar mor == ;1973 * Loeiz Andouard, ''[[Brezhoneg ar Mor]]'', ''Hor Yezh'', niv. 95, Mezheven 1973. ;1980 * [[Pêr Denez]], ''Geriadur brezhoneg [[Douarnenez]] – 1. Pesked, 2. Laboused'', Mouladurioù Hor Yezh ;1981 * Pêr Denez, ''Geriadur brezhoneg Douarnenez – 3. Amzer, avel ha mor'', Mouladurioù Hor Yezh ;1983 * Loeiz Andouard, ''Brezhoneg ar Mor'', Mouladurioù Hor Yezh, 136 p. Embannadur adaozet ar pennad e-barzh ''Hor Yezh'', niv. 95, Mezheven 1973. ;1984 * Pêr Denez, ''Geriadur brezhoneg Douarnenez – 4. Ar sevel-bagoù, 5. Lien, gwernioù, hernaj, ha fardaj'', Mouladurioù Hor Yezh * E. V. Breeze Jones (skrid), Istwyn Williams (skeudennoù), ''Laboused an Arvor'', brezhoneg gant [[Tudual Huon]] ha [[Padrig an Habask]], [[Embannadurioù Al Lanv]] ;1985 * Pêr Denez, ''Geriadur brezhoneg Douarnenez – 6. Ar Beskerezh'', Mouladurioù Hor Yezh ;1996-1997 * [[TermBret]], ''Loened-mor'', Skol-Uhel ar Vro ;2004 Gab Cherel & Alan E. ar Berr, ''Geriadur ar verdeadurezh'', Preder, 493 p. {{ISBN|9782901383604}} ;2009 * [[Per Pondaven]], ''Geriadur an Arvor'', rakskrid gant Yann Riou, An Alarc’h, 90 p. {{ISBN|9782916835136}} ;2020 * [[Marsel Modir]], ''Geriaoueg-vor teiryezhek : brezhoneg-galleg-saozneg e 36 dodenn'' = ''Lexique maritime trilingue : breton-français-anglais en 36 thèmes'' = ''Trilingual marine glossary : Breton-French-English in 36 items'', Landeda, [[Embannadurioù Aber]], 95 p. {{ISBN|9782916845531}} ==Notennoù ha daveennoù== {{daveoù}} [[Rummad:Lennegezh vor]] [[Rummad:Merdeadurezh]] [[Rummad:Lennegezh vrezhonek]] 9664ee51ch1pmdttmca7tl9k1jiqdaw 0 171664 2119674 2110172 2024-11-19T17:03:17Z Llydawr 145 2119674 wikitext text/x-wiki {{Infobox Kastell | anv = Kastell Dùn Robain | skeudenn = Dunrobin Castle -Sutherland -Scotland-26May2008 (2).jpg }} '''Kastell Dùn Robain''' (''Dunrobin'' e saozneg) (1835-1845) zo ur [[Kastell|c'hastell]] e [[Bro-Skos]]. [[Rummad:Kestell Bro-Skos|Dunrobin]] syrx33y12lg8mojgvurm3ip99tb95ln 0 172298 2119700 2117050 2024-11-19T21:44:26Z Fanchigo 14086 /* Gwerzher hag ijiner armoù */ 2119700 wikitext text/x-wiki [[Restr:Luger19062iq.jpg|dehou|264x264px]] '''Georg Johann Luger''', ganet d’ar 6 a viz Meurzh 1849 e [[Steinach am Brenner]] ([[Impalaeriezh Aostria]]) ha marvet d’an 22 a viz Kerzu 1923 e [[Fichtenau]] ([[Alamagn]]), a oa ur soudard hag un ijinour [[Arm-tan|armoù-tan]] aostrian. Brudet eo evit bezañ ijinet ar bistolenn [[Luger P08]], hag ar munision [[9 × 19 mm Parabellum|9 mm Parabellum]] implijet kalz er bed hiziv-an-deiz c’hoazh. == Buhez == === Yaouankiz ha prantad en arme aostrian === Surjian e oa e dad Bartholomaeus Luger pa voe ganet Georg e 1849<ref name=":0">{{En}} ''[https://www.lugerforum.com/luger.html Georg Luger]'', war Luger Forum (lennet d'an 19/09/2024)</ref>. Studiañ a reas Georg Luger e [[Padova]] ([[Italia]]) hag en ur skol genwerzh e [[Vienna]] en e yaouankiz<ref name=":1">{{En}} JACOBS Sam, ''[https://ammo.com/articles/georg-luger-pistol-9mm-ammo-9x19mm-ammunition-designer-history Georg Luger: The Forgotten History of the Man Who Designed the Luger Pistol and 9mm Ammo]'', war Ammo (lennet d'an 19/09/2024)</ref>. D’an 19 a viz Kerzu 1867 e rollas en 78vet Rejimant Linenn aostrian. Anvet e voe da gaporal e miz Even 1868. Abalamour ma oa un tenner ampart e voe kaset d’ar skol war an armoù-tan<ref name=":0" /> a oa e [[Bruckneudorf]]. Kontaouer e teuas da vezañ eno. Er skol e kreskas e interest evit an armoù-tan damaotomatek a groge da vezañ savet er bed d’ar poent-se. E 1871 e voe anvet da letanant adarme ha dieubet eus an arme. Labourat a reas evel kontaouer e Vienna<ref name=":1" />. Eno e timezas gant Elisabeth Josefa Dufek. Tri bugel a voe ganet war-lerc’h diwar o eured<ref name=":0" />. === Gwerzher hag ijiner armoù === [[Restr:Luger IMG 6768-retouched.jpg|kleiz|thumb|180x180px|Ur bistolenn '''Luger P08'''.]] Georg Luger en doa kejet gant [[Ferdinand Mannlicher]], ur saver-armoù brudet, da vare e amzer-soudard. Kregiñ a reas da labourat evit an embregerezh Loewe en ur werzhañ fuzuilhoù [[Mannlicher M118]] da Italia, dre ma oare italianeg goude e vloavezhioù-studi e Padova. E miz Du 1894 e voe kaset d'ar [[Stadoù-Unanet Amerika|Stadoù-Unanet]] evit klask gwerzhañ pistolennoù damaotomatek [[Borchardt C93]] d’an [[Morlu ar Stadoù-Unanet|US Navy]]. Ne voe ket dibabet an arm gant ar Stadunaniz, met diwar an alioù bet klevet digante e labouras Georg Luger evit gwellaat ar bistolenn. E 1898 e kinnigas un arm nevez a voe anvet ''Parabellum'', diwar an droienn latin ''Si vis pacem, para bellum''. Meur a stumm anezhañ a voe implijet gant armeoù a bep seurt er bed adalek 1900, ha lesanvet e voent pistolennoù Luger<ref name=":0" />. An hini brudetañ anezhe eo al [[Luger P08]] implijet gant Alamagn er [[Brezel-bed kentañ|Brezel-bed Kentañ]]<ref name=":1" />. Produet e voe gant an [[Deutsche Waffen- und Munitionsfabriken|DWM]], ar strollad en doa kemeret plas al [[Ludwig Loewe & Co.]] e 1896 hag a implije Georg Luger. Ijinañ a reas Luger ar munisionoù [[7,65 × 21 mm Parabellum|7,65 × 21 mm]] ha [[9 × 19 mm Parabellum]]<ref name=":1" />. Honnezh a zo e-touez ar re werzhetañ er bed hiziv. Implijet e vez e kalz [[Pistolenn|pistolennoù]] ha [[Pistolenn-vindrailher|pistolennoù-mindrailher]] abaoe kard kentañ an XX{{Vet}} kantved. Kartouchenn arm-dorn standart broioù an [[Aozadur ar Feur-emglev Norzh-Atlantel|AFNA]] eo c’hoazh. Rivinet e voe Georg Luger goude ar Brezel-bed Kentañ abalamour da fin e vrevedoù war e ijinadennoù hag abalamour en doa prenet kalz boñioù-brezel alaman gant e arc’hant. Mervel a reas e Fichtenau (land [[Brandenburg]], nepell diouzh [[Berlin]]) e 1923<ref name=":0" />. == Ijinadennoù == === Pistolennoù<ref>{{Fr}} Hervez [http://www.armeetpassion.com/sommaire.html roll] al lec'hienn Arme et Passion (lennet d'an 19/09/2024)</ref> === * Luger 1900 * [[Luger 1902]] * Luger 1904 * [[Luger P08]] === Armoù-skoaz === * [[Karabinenn-bistolenn Luger]] * Fuzuilh damaotomatek arnodel [[Luger Selbstlader Model 06]] === Munisionoù === * [[7,65 × 21 mm Parabellum]] * [[9 × 19 mm Parabellum]] ==Daveennoù== <references/> {{Porched:Armoù-tan}} {{DEFAULTSORT:Luger, Georg}} [[Rummad:Krouerien armoù-tan]] [[Rummad:Ijinourien Aostria]] [[Rummad:Ganedigezhioù 1848]] [[Rummad:Marvioù 1923]] o93h5fmgaz98v4dgd94dolst3e2ze4l 0 172539 2119701 2118722 2024-11-19T21:45:09Z Fanchigo 14086 /* Tennata damaotomatek hag aotomatek */ 2119701 wikitext text/x-wiki Un '''arm-tennata''' zo un [[arm]] pourvezet gant ur [[Karger (armoù-tan)|c'harger]]. Ar braz eus an armoù-tennata zo [[Arm-tan|armoù-tan]], daoust d'un nebeud [[Gwareg (arm)|gwaregoù]] pe [[Arbalastr|arbalastroù]]-tennata bezañ anezho. ==Armoù-tan== [[Restr:Rifle, bolt action (AM 1930.61-21).jpg|thumb|Morailh ur fuzuilh [[Mauser M1895]] gwelet eus a-us. Ret eo kas ar voulenn (nec'h ar skeudenn) war-zu an nec'h, ha sachañ ar gulasenn war an a-dreñv evit tennañ un douilhez goullo. Ar c'hontrol a raer evit kambriñ ur munision nevez, gant ma vez awalc'h a vunisionoù er c'harger.]] An armoù-tan kentañ ne oant ket armoù-tennata met armoù un-tenn hepken, daoust d'un nebeud amprouennoù savet adalek ar XVII{{Vet}} kantved, evel ar sistem ijinet gant an Italian [[Michele Lorenzoni]] war-dro 1650<ref>{{En}} ''[https://collections.vam.ac.uk/item/O77720/flint-lock-magazine-cookson-john/ Flint-Lock Magazine Gun]'', Victoria and Albert Museum (lennet d'ar 17/10/2024)</ref>. En armoù-tan un-tenn e ranker adkargañ an elfennoù ([[Poultr-tarzh|poultr]], bannadell) pe ar [[Kartouchenn (arm-tan)|c'hartouchennoù]] gant an dorn bewech ma tenner. Hiziv-an-deiz e chom un-tenn ar [[Fuzuilh#Fuzuilh-chase|fuzuilhoù-chase]] flour o c'hanolioù, pe armoù modern 'zo implijet e bed ar [[sportoù tennañ]]. Ar braz eus an armoù-tan all o deus ur wikefre tennata abaoe dibenn an XIX{{Vet}} kantved. Un arm-tan-tennata a c'hell bezañ '''dre zorn''', '''damaotomatek''' pe '''aotomatek'''. ===Tennata dre zorn=== War an armoù-tennata dre zorn e vez diblaset ur vorailh pe ul [[Geriaoueg an armoù-tan#Loc'henn-grogenn|loc'henn-grogenn]] etre pep tenn evit skarzhañ an [[Geriaoueg an armoù-tan#Douilhez|douilhez]] bet implijet ha kambriñ ur [[munision]] nevez<ref name=":0">{{Fr}} ''[http://www.coursdetir.be/arme_repetion_auto.html Arme à un coup, à répétition ou semi-automatique]'', Cours de tir.be (lennet d'ar 17/10/2024)</ref>. Implijet e voe ar sistem-mañ war ar braz eus an armoù-skoaz ([[Fuzuilh|fuzuilhoù]] ha [[Karabinenn|karabinennoù]]) betek eil kard an XX{{Vet}} kantved. Hiziv-an-deiz e vez implijet morailhoù e karabinennoù chase 'zo, hag e fuzuilhoù 'zo pa glasker tennañ resis, evel er sportoù tennañ, er [[biatlon]] pe war ar [[Fuzuilh-resisted|fuzuilhoù-resisted]] implijet gant an [[arme]] hag ar [[polis]]. ===Tennata damaotomatek hag aotomatek=== Un arm-tennata damaotomatek a denn ur vannadell bewech ma vez pouezet war e [[Draen (armoù)|zraen]]. Ar biz a ranker implijout etre pep tenn neuze. Un arm aotomatek a denn dizehan gant ma vez lezet e viz war an draen. Armoù aotomatek 'zo a ginnig ivez tennañ e mod damaotomatek, a-drugarez d'ur boutoñs pe d'ul loc'henn a c'haller reoliañ<ref name=":0" />. [[Restr:Gas-operated firearm unifilar drawing.png|thumb|200x200px|Adarmañ ur fuzuilh-arsailh AK-47 dre amprest gazoù, a-drugarez d'ur piston. 1) toull-gazoù, 2) piston, 3) bazh ar piston, 4) kulasenn, 5) karrigenn ar gulasenn, 6) gwinterell]] Evit mont en-dro e implij un arm-tennata damaotomatek pe aotomatek nerzh ar gazoù produet gant tarzhadenn ar gargad-poulzañ ([[Poultr divoged|poultr]] peurliesañ) enbarzhet e douilhez ar gartouchenn. Ar gazoù a ya da heul ar boled er c'hanol pa denner a grou daou nerzh ingal, hervez [[lezenn ar fiñv]] [[Isaac Newton|Newton]] : unan war-zu beg ar c'hanol, hag unan all war-zu penn a-dreñv an arm. Daou sistem nes a gaver evit implijout an nerzh-mañ <ref>''''''{{Fr}}'''''' ROB Houston, STROYAN Christine (renerezh), ''Armes à feu de légende'', Larousse, 2019, pp. 304-305</ref>: * An '''argil simpl''' a implij ar gazoù kaset war an adreñv evit kas ar gulasenn war an adreñv d'he zro. En ur zistreiñ d'he flas a-drugarez d'ur winterell e pak ur gartouchenn nevez ganti evit kambriñ anezhi. Implijet e vez kalz ar sistem-mañ er [[Pistolenn|pistolennoù]] ha [[Pistolenn-vindrailher|pistolennoù-mindrailher]]. En armoù-dorn a implij kartouchennoù galloudus a-walc'h (adalek ar c'halibr 9 mm peurliesañ) en deus nerzh a-walc'h an argil da gas ar c'hanol war an adreñv just goude an tenn, evit aesaat kambriñ ur munision nevez. '''Argil berr''', pe '''argil berr ar c'hanol''' a vez graet eus ar sistem-mañ<ref>{{Fr}} DÖRRZAPF Jean-Jacques, ''[https://euroballistics.org/armement_page01.htm Notions d'armement, Armes de petit calibre]'', Euroballistics (lennet d'ar 25/10/2024)</ref>. * An '''amprest-gazoù''' : diheñchet e vez ul lodenn eus ar gazoù a ya da heul ar boled, ha kaset e vezont en-dro war-zu ar gulasenn, a-drugarez d'ur '''piston''' ([[Fuzuilh-arsailh|fuzuilhoù-arsailh]] [[AK-47]], [[HK G36]], [[HK 416]], [[FN SCAR]]) pe [[Mindrailherez|mindrailherezioù]] ([[Hotchkiss Modèle 1914|Hotchkiss 1914]] da skouer), pe d'ur '''gorzenn''' hepken (fuzuilhoù-arsailh AR-10 hag [[AR-15]], mindrailherezioù [[M2 Browning|Browning M2]] pe [[MG42]] da skouer). An arm damaotomatek kentañ a oa ur pimpatrom fuzuilh savet gant an Aostrian [[Ferdinand Mannlicher]] e 1885<ref>{{En}} McCOLLUM Ian, ''[https://www.forgottenweapons.com/mannlicher-1885-semiauto-rifle/ Mannlicher 1885 Semiauto Rifle]'', 06/05/2015 (lennet d'ar 17/10/2024)</ref>. Un ugent vloaz bennak goude e veze kinniget armoù damatomatek war katalogoù kalz embregerezhioù armoù-tan bras. War-bouez er mindrailherezioù hag er [[Fuzuilh-vindrailher|fuzuilhoù-mindrailher]], ne voe ket implijet an damaotomategezh da vat war armoù-skoaz standart an droadeien a-raok an [[Eil Brezel-bed]] ( fuzuilhoù [[M1 Garand]] stadunanat pe [[SVT-40]] soviedel da skouer), abalamour e soñje da bennoù-meur 'zo en armeoù e vije dispignet re a vunisionoù gant ar soudarded abalamour d'ar sistem-mañ. ==Gwelet ivez== *[[Geriaoueg an armoù-tan]] *[[Kulasenn (armoù-tan)|Kulasenn]] *[[Platinenn (arm-tan)|Platinenn]] == Daveennoù == <references /> {{Porched:Armoù-tan}} [[Rummad:Armoù]] [[Rummad:Armoù-tan]] [[Rummad:Hoplologiezh]] 09mz6vkj3fe1n8h0kvpoam5j0ltq12f 0 172752 2119651 2118743 2024-11-19T14:01:40Z Llydawr 145 2119651 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Crest''' (distaget [kʁɛ] ) zo ur [[Kumun c'hall|gumun c'hall]] lec'hiet e [[Departamant gall|departamant]] [[Drôme (departamant)|an Droma]] e [[Rannvroioù Bro-C'hall|rannvro]] [[Auvergne-Rhône-Alpes|Aovergn-Rhône-Alpes]] . Ar C'hrestoiz ha vez annavezet an annezidi == Geographiezh == Emañ kêr Crest war-hed 25 km eus [[Valença|Valence]] (prefeti Drôma), 110 km eus [[Grenoble]], 131 km eus [[Lyon]], 213 km eus [[Marselha|Marsilha]] ha 591 km eus [[Pariz]]. [[Restr:26108-Crest-Sols.png|alt=Carte en couleurs présentant l'occupation des sols.|kreizenn|thumb|Kartenn douaroù ar gumun e 2018 (CLC).]] [[Restr:France_Drome_Crest_2.jpg|thumb|Tour-meur ar C'hreisteiz]] [[Rummad:Kumunioù Drôme]] 77b8u6eygu0jp63fx07gmmfns16q8qf 0 172753 2119652 2118862 2024-11-19T14:05:53Z Llydawr 145 2119652 wikitext text/x-wiki [[Restr:Mémorial bombardement Saint-Nazaire 05.jpg|thumb|300px|Lec'h-koun bombezadeg eus Sant-Nazer d'an 9 a viz Du 1942.]] {{databox}} '''Bombezadeg Sant-Nazer d'an 9 a viz Du 1942''' a oa bet ur [[bombezadeg strategel|vombezadeg strategel]] dre an aer gant ar [[Kevredidi an Eil Brezel-bed|Gevredidi]] e-kerzh an [[Eil Brezel-bed]]. Ar palioù e oa ar chanterioù sevel-listri hag ar porzh<ref>https://archives.saintnazaire.fr/page/le-bombardement-de-l-ecole-d-apprentissage-des-chantiers</ref>. Lazhet e oa bet 186 trevour, en o zouez 134 deskard eus chanteroù Penhoët, oadet etre 14 ha 17 vloaz. Lesanvet e oa bet da neuze '''Lazhadeg an deskarded'''<ref>https://www.ouest-france.fr/pays-de-la-loire/saint-nazaire-44600/il-y-a-82-ans-le-massacre-des-apprentis-de-lecole-du-chantier-naval-de-saint-nazaire-16ffcc72-9db7-11ef-833b-d10e11afc3f8</ref> == Heuliadoù == E-pad pell eo chomet mut tud ar vro a-zivout an darvoud. Betek gwelet an dud gour o chom hep kontañ an istor d'ar re yaounakañ er familhoù<ref>https://actu.fr/pays-de-la-loire/saint-nazaire_44184/saint-nazaire-80-ans-apres-lhistoire-derriere-le-boulevard-des-apprentis_54991295.html</ref>. == Liammoù diavaez == * [http://enenvor.fr/eeo%20actu/wwii/a%20propos%20du%20massacre%20des%20apprentis%20du%209%20novembre%201942.html Studiadenn an darvoud] == Notennoù ha daveennoù == {{Daveoù}} [[Rummad:Breizh e-pad an Eil Brezel-bed]] [[Rummad:Bombezadegoù ar Re Gevredet e Breizh e-pad an Eil brezel-bed]] [[Rummad:Sant-Nazer]] n1sqlw2djr19r9z6agh81hhrfkbnhnr 0 172760 2119655 2118769 2024-11-19T14:19:29Z Llydawr 145 2119655 wikitext text/x-wiki <gallery mode="packed" heights="160px" caption="[[Azerbaidjan]] ([[2016]])"> Stamps of Azerbaijan, 2016-1265.jpg Stamps of Azerbaijan, 2016-1262.jpg Stamps of Azerbaijan, 2016-1264.jpg Stamps of Azerbaijan, 2016-1263.jpg Stamps of Azerbaijan, 2016-1266.jpg </gallery> <gallery mode="packed" heights="200px" caption="[[Ajman]] ([[1971]])"> Stamp of Ajman - 1971 - Colnect 671463 - Citroen SM.jpeg Stamp of Ajman - 1971 - Colnect 671464 - Chevrolet Corvette.jpeg Stamp of Ajman - 1971 - Colnect 462591 - Plymouth Barracuda.jpeg </gallery> [[Rummad:Timbroù dre zanvez]] 4xbx2z1w4jmieipbhul6pob4lkxdhyh 0 172762 2119656 2118845 2024-11-19T14:22:16Z Llydawr 145 2119656 wikitext text/x-wiki [[File:Anna Fuehring als Germania, 1891.jpg|thumb|left|upright 0.9|Anna Fürhing (1891)]] [[File:Germania-Orginalskizze-PaulEduardWaldraff.jpg|thumb|Tresadenn Paul-Eduard Waldraff]] Anvet eo bet '''Germania''' ar rummad timbroù embannet etre 1900 ha 1922 gant Postoù [[Alamagn]] (Impalaerezh ha [[Republik Weimar]]) a ginnige poltred ur vaouez a oa alegorienn ar vro. Heverk eo ar rummad-se dre m’eo bet e gwerzh e-pad un hirr a amzer ha dre ma kaver stummoù disheñvel a-hed ar bloavezhioù. D’ar 1añ a viz Genver 1900 e teuas an timbr kentañ er-maez. Kontrol da voazioù an amzer e rouantelezhioù europat arall a zibabas penn ar roue evit skeudenniñ an timbroù ([[Victoria]] er [[Rouantelezh-Unanet]], [[Leopold Iañ (Belgia)|Leopold Iañ]] e Beljia,.…) e voe kavet gwelloc’h moullañ un arouez unvaniñ eget ur penn-tiern prusian, pa oa emren atav rouantelezhioù [[Bavaria]] ha [[Württemberg]]. Dibabet e voe danvez an timbr gant an impalaer [[Gwilherm II (Alamagn)|Gwilherm II]] e-unan. Graet e oa bet an engravadur gant [[Paul Eduard Waldraff]] (1870-1917) en ur implij dremm an aktourez [[Anna Fürhing]] evel patrom. Ur gurunenn impalaerel war he fenn, e talc'h en he dorn ur c'hleze hag ur brank gwez-olivez. Diouzh ar c’hiz Arz Nevez eo bet savet an timbr. {{clr}} == Timbroù embannet en Alamagn == {{Multiple image|total_width = 350 | image1 = DR 1900 60 Germania Reichspost.jpg | caption1 = Germania (1900) | image2 = DR 1902 73 Germania.jpg | caption2 = Germania (1902) }} Cheñchet eo bet stumm hag alc’hwez an timbr a vloaz da vloaz, ha doujet ez eus bet ouzh emrenerezh postel Bavaria ha Württemberg betek 1920. '''REICHPOST''' a lenner war timbroù an embannadur kentañ, tra ma voe '''DEUTSCHES REICH''' (''Impalaeriezh Alamagn'') adalek ar 1añ a viz 1902. Ne voe ket lakaet rummad 1900 e gwerzh nag e Bavaria, nag e Württemberg. Unliv e oa an timbroù o zalvoud-gwerzh izel, daouliv ar re all (en tu all da 20 pfennig). N’eus filigran ebet warno a-raok ar bloaz-se. ;Impalaeriezh Alamagn * 1900 (1añ a viz Genver) : Reichspost. Impalaeriezh Alamagn, nemet Bavaria ha Württemberg. * 1902 (1añ a viz Ebrel) : Deutsches Reich. Gwerzhet en Impalaeriezh Alamagn, nemet Bavaria. * 1905-13 : Deutsches Reich. * 1915-17 : Deutsches Reich, moulladurioù brezel. * 1916-19 : Deutsches Reich. Linennoù er foñs. {{Multiple image|total_width = 350 | image1 = DR 1919 105 Germania Overprint.jpg | caption1 = Timbr 1919 | image2 = Bayernfreistaat1906-1919.jpg | caption2 = Timbr Bavaria (1906-1919) }} ;[[Republik Weimar]]''' * 1919 (1añ a viz Mae) : Alc'hwez Deutsches Reich. * 1919: dreistmoullet ''Freistaat Bayern'' (e Bavaria hepken) * 1920 : Deutsches Reich, gwerzhet dre Alamagn a-bezh * 1921: Deutsches Reich. Dreistmoullet gant prizioù uhel. * 1922 (miz Meurzh) : Deutsches Reich (75 Pfennig and 11⁄4 Mark). {{clr}} == Tiriadoù alaman (1920) == Goude ar Brezel-bed kentañ e voe fiziet melestradurezh tiriadoù [[Klaipėda|Memel]], ha [[Saarland]] e Bro-C’hall. Tiriad [[Gdańsk|Danzig]] a chomas emren betek 1939. Poblet gant Alamaned, staget e voe an tiriadoù-se ouzh Alamagn. {| class="wikitable" style="margin:auto;" |- ! Niv. !! Talvoud-gwerzh !! Skeudenn !! Livioù !! Tiriad |- | align = center|1||40 Pf.||[[File: DRSaar 1920 MiNr048 pm B002.jpg |100px]]||Ruz || Saarland |- | align = center|2||10 Pf.||[[File: Saar 1920 06 Germania.jpg |100px]]||Ruz || Saarland |- | align = center|3||10 Pf.||[[File: Stamp of Allenstein - 1920 - Colnect 322264 - 1 - Vote in East Prussia.jpeg |100px]]||Ruz|| Allenstein |- | align = center|4||20 Pf.||[[File: DR 1920 Memel MiNr04a B002a.jpg |100px]]||Glas, glas-mouk|| Memel |} == Postoù e-maez Alamagn == [[File:DRAus 1905 China MiNr30 B002.jpg|thumb|left|upright 0.6|Burev Sina (1905)]] [[File:DRAus 1905 Türkei MiNr0838 B002.jpg|thumb|upright 0.6|Burev Turkia (1905)]] Implijet e veze timbroù Germania dreistmoullet e-maez Alamagn a-raok ar [[Brezel-bed kentañ]]. Burevioù-post Alamagn a veze kavet e-barzh un toullad broioù estren, en o zouez [[Sina]], [[Maroko]] ha [[Turkia]] . E-pad ar Brezel-bed kentañ e voe embannet timbroù Germania en takadoù aloubet, da lavaret eo e [[Belgia]], e [[Bro-C'hall]], e Rusia, e Polonia (''Gouarnamant hollek Varsovia'') hag e Roumania. Ne voe ket graet gant an timbroù Germania e trevadennoù Alamagn : ar rummad [[SMS Hohenzollern (timbr)|Hohenzollern)]] an hini eo a voe dasparzhet eno e 1900. {{clr}} * '''Al lestr-brezel Vineta''' Unan eus an timbroù alaman rouesañ eo an timbr Germania kachedet war al lestr-brezel Vineta e 1901. Rannet e daou damm e voe dreistmoullet an timbr 5 pfennig gant '''3PF'''. * '''Aloubadeg Beljia''' Aloubet e voe Beljia gant armeoù alaman e-pad ar [[Brezel-bed kentañ]] ha moullet timbroù Germania gant ''Belgien'' gant un talvoud-gwerzh e lurioù. <gallery mode="packed" heights="180px"> Vinetax2.jpg|Timbr al lestr Vineta Deutsches Reich - Belgien 1.jpg|Belgia (1916) </gallery> <gallery mode="packed" heights="150px" caption="[[Germania]] ([[Broioù aloubet - Brezel-bed kentañ]])"> Germania RussPol 10Pfg B001.jpg|Polonia (1915) Germania GenGouv 1916 3Pf B001.jpg|Polonia (1916) Stamp PL Mi130 over DE Mi102.jpg|Melestradurezh Polonia (1918) DR 1916 OberOst MiNr020a B002.jpg|Rusia (1916) Deutsches Reich - Rumänien(3).jpg|Roumania (1916) </gallery> [[Rummad:Timbroù dre rummad|Germania]] [[Rummad:Timbroù en Alamagn]] tfl9d2wxtithu8zd095ljxsmqw24pu9 0 172765 2119657 2118840 2024-11-19T14:30:06Z Llydawr 145 2119657 wikitext text/x-wiki [[File:CEPT-logo.png|thumb|Logo ar CEPT]] Krouet e oa bet an ensavadur '''Conférence européenne des administrations des postes et télécommunications''') pe CEPT (brezhoneg : ''Kuzuliadeg Europat Melestradurezhioù ar Postoù hag ar Pellgehenterezh'') d'ar 26 a viz Mezheven 1959 e [[Montreux]] (Bro-Suis) evit kenurzhiañ an aozadurioù postel ha pellgehentiñ e-touez Stadoù Europa. Implijet e vez an akronim CEPT en e stumm gallek e yezhoù all. Krouet e oa bet CEPT gant naontek Stad, 48 stad a oa ezel anezhañ betek 2022 ([[Rusia]] ha [[Belarus]] zo bet skarzhet ar bloaz-se didermen). == Timbroù Europa == Embannet e vez pep bloaz un timbr pe ur c’houblad timbroù '''Europa''' gant izili ar CEPT. Embannet e oa bet kentañ timbroù Europa d'ar 15 a viz Kerzu 1956 gant ar c'hwec'h ezel diazezer eus [[Kumuniezh Europa evit ar glaou hag an dir]] (KEGD). Heñvel evit an holl anezho e oa boutin an tres : un tour savet diwar lizherennoù ar ger "EUROPA”, anv ar vro o vezañ war vord dehou an timbroù. E 1959 e voe krouet Kuzuliadeg Europat Melestradurezhioù ar Postoù hag ar Pellgehenterezh (CEPT) hag, adalek 1960, e voe skrivet al lizherennoù kentañ "CEPT" war an timbroù embannet a-gevret. Eeun-tre ha unliv e voe an timbroù e-pad ar bloazioù kentañ, o lakaat war-wel ar ger EUROPA hepmuiken. E 1974 e voe kinniget da bep Stad ijinañ un dresadenn diwar un tem hepken : pezhioù-artizanel, gweledvaoù, savadurioù… [[File:Europa Logo (PostEurope).jpg|thumb|Logo PostEurop]] Adalek 1993 n’eo mui CEPT a ra war-dro an timbroù Europa met ar gevredigezh [[PostEurop]]. Berzh an timbroù Europa e-touez an dastumerien a vroudas meur a velestradurezh post eus broioù bihan pe tiriadoù Europa da gemer perzh er bloavezhioù 1970. Andorra a embann timbroù Europa abaoe 1966 (melestradurezh Frañs) ha 1972 (melestradurezh Spagn). N'hall ket Andorra mont e-barzh PostEurop peogwir e vez meret he reizhiad postel en un doare dizalc'h gant Bro-C'hall ha Spagn. [[Enez Vanav]] ha [[Gwernenez]] o deus embannet timbroù Europa evit ar wech kentañ e 1976, heuliet gant [[Jerzenez]] e 1978. Gant fin an Unvaniezh Soviedel e tiwanas Stadoù nevez, ha tizhet e voe 59 ezel er bloavezhioù 2000. <gallery mode="packed"> Stamp of Albania - 1992 - Colnect 367843 - Envelopes CEPT Emblem.jpeg|Timbr Albania (1992) Stamp of Armenia - 2020 - Colnect 973819 - Europa CEPT 2020 - Ancient Postal Routes.jpeg|Timbr Armenia (2020) Stamp of Finland - 1960 - Colnect 46341 - CEPT - Wheel.jpeg|Timbr Finland (1960) Europa 1978 Yugoslavia Series.jpg|Timbroù Yougoslavia (1978) </gallery> == Liamm diavaez == * {{en}} [https://www.cept.org Lec’hienn CEPT] [[Rummad:Aozadurioù etrebroadel]] [[Rummad:Postoù]] grj4eb7dkv0efoaih9z5x7yrai65zv9 0 172776 2119659 2118856 2024-11-19T14:37:46Z Llydawr 145 2119659 wikitext text/x-wiki [[Restr:0 Canon de 75 mm modèle 1897 - Musée de l'armée à Paris 3.JPG|thumb|Ur c'hanol 75 mm diskouezet e mirdi an arme (Pariz)]] Ar '''c’hanol 75 mm stumm 1897''' (ent ofisiel e [[galleg]] : ''Canon de 75 mm Modèle 1897)'' a zo ur [[Kanol (kanolierezh)|c’hanol]] fiñv ijinet e dibenn an XIX{{Vet}} kantved. Arm diazez ar [[Kanolierezh|c’hanolierezh]] gall eo bet e-pad ar [[Brezel-bed kentañ|Brezel-bed Kentañ]], ha servijet en deus betek kreiz an XX{{Vet}} kantved e armeoù a bep seurt broioù. Savet e voe adalek 1886 gant servijoù teknik kanolierezh an arme c’hall. Ennañ e oa bodet nevezintioù teknikel deuet war-wel er bloavezhioù kent, hag a lakaas ar c’hanol 75 mm da vezañ unan eus ar c’hanolioù modernañ implijet d’ar mare-se<ref name=":0">{{Fr}} POMMIER Christophe, ''75 français contre 77 allemand Un duel de calibre inégal'', e Sciences & Vie Guerres & Histoire n° 80, miz Eost 2024, pp. 74-81</ref>. == Deskrivadur == === Bukañ ha merañ an argil === Ur starderez pneumatek enni eoul, ijinet e 1884, a c’halle stabilaat ar c’hanol. Dre se ne oa ket rediet ar ganolierien da reoliañ anezhañ evit bukañ adarre etre pep tenn, ha kreskiñ a rae e [[Geriaoueg an armoù-tan#Lusk-tennañ|lusk-tennañ]] a galz, betek war-dro 15 tenn bep munutenn, ar pezh a oa uheloc’h evit pezhioù kanolierezh ar broioù all (8 tenn/mn evit ar [[Feldkanone 7,7 cm]] alaman pe 6 tenn/mn evit an [[Ordnance QF 18-pounder]] breizhveurat)<ref name=":0" />. Ur sistem goniometriezh ijinet e 1893 a aotree an tenn dizeeun<ref name=":1">{{Fr}} GOYA Michel, ''L'invention de la guerre moderne'', Tallandier, 2019, p. 148-151</ref>. Starderezioù a oa ivez war rodoù ar c’hanol evit izelaat e [[argil]]. [[Restr:Model1897 75mm gun 2.jpg|thumb|[[Kulasenn (armoù-tan)|Kulasenn]] ar c'hanol 75 mm]] === Munisionoù ha galloud === Nevezentioù a voe degaset ivez er [[Munision|munisionoù]] tennet gant ar c’hanol nevez : ar fuzeennoù doubl o efed (1884) a lakae an [[obuz]] da darzhañ a-us d’an dachenn-emgann en ur zegas un efed marvus war ur gorread brasoc’h ; ar [[Poultr divoged|poultr B divoged]] hag ar melinit a lieskemente o galloud hag o [[Geriaoueg an armoù-tan#Hed-tenn|hed-tenn]] ivez, a c’halle bezañ en tu all da 6 kilometr<ref name=":1" />. Ar rastelloù obuzioù a oa war gostezioù ar c’hanol, stag outañ, e-lec’h bezañ berniet a-dreñv d’an arm evel ma veze graet d’ar poent-se : dre se n’o doa ket ar bourvezerien meur a vetr da vale evit kemer un obuz nevez etre pep tenn. Hir e oa ar fust (2,475 metr, hiroc’h evit ar 7,7 cm alaman a rae 2,08 metr), ar pezh a lakae tizh mont e-maez an obuz da vezañ uheloc’h (500 m/s evit ar 75 mm, 465 m/s evit ar 7,7 cm alaman)<ref name=":0" />. == Implij == [[Restr:French 75 gun at Cape Helles 1915.jpg|kleiz|thumb|Ur c'hanol 75 mm implijet e miz Even 1915 da vare [[emgann an Dardanelloù]]]] Asantet e voe ar 75 mm evit ar servij en arme c'hall adalek 1899<ref name=":2">{{Fr}} ''[https://www.musee-armee.fr/fileadmin/user_upload/Documents/Support-Visite-Fiches-Objets/Fiches-1914-1918/MA_fiche-objet-canon-75.pdf Le canon de 75 mm, modèle 1897]'', fichenn embannet gant mirdi an Arme, Pariz (pellgarget d'an 11/11/2024)</ref>, hag implijet e voe war an dachenn evit ar wech kentañ da vare [[Emsavadeg ar Vokserien|brezel ar Vokserien]] e 1901. Bamet e voe kevredidi ar C’hallaoued, an [[Alamagn|Alamaned]] en o zouez, gant lusk-tennañ an arm<ref name=":0" />. === Brezel-bed Kentañ === War-dro 4.000 kanol 75 mm a oa etre daouarn an arme c’hall e deroù ar brezel e miz Eost 1914<ref name=":1" />. 65 rejimant diwar 78 a oa pourveziet gant an arm d’ar poent-se<ref>{{Fr}} GOYA Michel, ''S'adapter pour vaincre'', Perrin, 2023, p. 61</ref>. Sachet e oa pep kanol gant 6 loen-kezeg<ref name=":2" />, ha 7 kanolier a rae war-dro ur c’hanol<ref name=":3">{{Fr}} ''[https://www.musee-armee.fr/collections/tresors-du-musee/canon-de-campagne-de-75-mm-modele-1897.html Canon de campagne de 75 mm modèle 1897]'' war lec'hienn mirdi an Arme (Pariz) (lennet d'an 11/11/2024)</ref>. Abalamour d’e fiñvusted e tiskouezas bezañ efedus da vare ar brezel-fiñv betek miz Kerzu. Kordañ a rae e implij gant an doktrin gall a lakae an argadoù war-raok. Mankout a reas galloud evit ar brezel-difiñv en trancheoù goude-se<ref name=":3" />, hag efedusoc’h e oa ar c’hanol 7,7 cm alaman. Ne greskas ket kalz an niver a ganolioù 75 mm implijet a-hed ar brezel (ur 5.000 bennak e miz Du 1918)<ref name=":2" /><ref name=":4">'''{{Fr}}''' GOYA Michel, ''L'invention de la guerre moderne'', Tallandier, 2019, p. 412</ref>, pa glaskas an [[Tirlu gall|arme c’hall]] gwellaat he c’hanolierezh ponner dreist-holl abalamour d’ar brezel difiñv, met aesoc’h e oant da ziblasañ war an tachennoù-emgann : un drederenn eus ar rejimantoù kanolierezh o doa dilezet ar c’hezeg evit kamionoù e fin ar brezel<ref name=":4" />. === Goude 1918 === Implijet e voe ar 75 mm betek an [[Eil Brezel-bed]] gant an arme c’hall. Servijout a reas goude [[Emgann Bro-C'hall|emgann Bro-C’hall]] etre daouarn ar [[France libre|France Libre]], evel e [[emgann Bir Hakeim]] e 1942. Tennet e voe diouzh ar servij e fin [[brezel Aljeria]] (1962)<ref name=":2" />. En holl ez eus bet produet war-dro 30.000 skouerenn eus ar 75 mm. Implijet eo bet gant kalz broioù all en XX{{Vet}} kantved, e [[Serbia]], [[Gres (bro)|Gres]], [[Stadoù-Unanet Amerika|Stadoù-Unanet]], [[Polonia]], [[Belgia]], [[Portugal]], [[Spagn]] hag all<ref name=":3" />. Implijet e vez c'hoazh gant republik Bro-C'hall evit lidañ dilennadeg ur prezidant nevez : un dennadeg 21 tenn a vez graet d'ar poent-se e Pariz<ref>{{Fr}} LAFON Cathy, ''[https://www.sudouest.fr/elections/presidentielle/investiture-d-emmanuel-macron-pourquoi-21-coups-de-canon-pour-le-president-de-la-republique-10844466.php Investiture d’Emmanuel Macron : pourquoi tire-t-on 21 coups de canon pour le président de la République ?]'', Sud-Ouest, 06/05/2022 (lennet d'an 11/11/2024)</ref>. [[Restr:French 75.jpg|thumb|150x150px|Ur c'hocktail ''French 75'']] == Er sevenadur == * ur [[koktel|c'hocktail]], ar ''75'' pe ''[[French 75]]'', zo bet anvet diwar ar c'hanol 75 mm<ref>{{En}} ''[https://www.moet.com/en-gb/classic-collection/french-75-cocktail French 75]'' war lec'hienn Moët & Chandon (lennet d'an 11/11/2024)</ref> * un nebeud kanaouennoù pe barzhonegoù broadelour pe brogarour gall zo bet savet diwar-benn ar c'hanol 75 mm. Lod a veze roet er skolioù<ref>{{Fr}} ''[http://canonde75modele1897.blogspot.com/p/chant-de-1914-1918-le-75.html Les poèmes et chants à la gloire du canon de 75 modèle 1897]'', war Canon75Modele1897 (lennet d'an 11/11/2024)</ref>. == Daveennoù == [[Rummad:Armoù Bro-C'hall]] [[Rummad:Kanolioù]] [[Rummad:Armoù ar Brezel-bed Kentañ]] dy055vxmev6d4roej9qza6rkzzvunc2 0 172779 2119660 2118970 2024-11-19T14:41:01Z Llydawr 145 2119660 wikitext text/x-wiki {{LabourAChom}} '''Emglev Sevenadurel Breizh''' (''Entente Culturelle Bretonne'') a oa ur gevarzhe dezhi ar pal klask bodañ [[Breizhiz Pariz|Breizhiz e Norzh Pariz]] ha sevel obererezhioù evito en he sal anvet « Kervarker » a oa staliet e 17{{vet}} arondisamant [[Pariz]]. E [[1962]] e krogas gant se, met war-dro [[1969]] e serras e sal. [[Herve ar Menn]], teñzorier kentañ, ha prezidant da c’houde, a voe unan eus e bennoù pouezusañ. == Deroù hag aozadur == Hervez [[Armel Calvé]], bet eil sekretour kentañ ar gevarzhe, e voe savet ''Emglev Sevenadurel Breizh'' e-tro 1962 « evit ober par d’ar greizenn vreizhek [[Kêr-Vreizh]] staliet war ar c'hlann gleiz » (Pariz).<ref>Armel Calvé, ''Histoire des Bretons de Paris’’, pp. 216-219 & 250.</ref>. Er c'hentañ burev e kaved hervezañ : * [[Remont Jestin|Rieg Jestin]], kadoriad * [[Yann Kerlann|Yann Gerlann]], beskadoriad * [[Goulven Pennaod]], sekretour * Armel Calvé, eil sekretour * [[Herve ar Menn]], teñzorier Staliet e voe ar sal emvod « Kervarker » e niverenn 17 ar straed Guy Môquet, Pariz (17{{vet}}). Koulskoude, un Entente culturelle bretonne a voe anezhañ a-raok ma vefe digoret ul lec’h. Hervez Pêr Trepos e voe adembannet ar Barzaz Breiz e 1959 diwar atiz an ''Entente culturelle bretonne''. War batrom [[Emgleo Breiz]] e voe savet an ''Emglev'' evel ur goudor evit kervarzheoù, met n’eus bet gwelet nemet div anezho er sal Kervarker : [[Kenvreuriezh ar Viniaouerien]] (KAV), krouet e [[1931]], ha [[Kevredigezh kelennerien ar Brezhoneg]], krouet e [[1966]]. ==Obererezhioù er sal Kervarker == === Kelenn ar brezhoneg e Rannvro Pariz === E kreiz an Emglev e voe krouet « Kevredigezh kelennerien ar Brezhoneg » a glaskas sevel kenurzhierezh ar c’hentelioù brezhoneg a veze roet e pep korn eus Rannvro Pariz diwar atiz bodadegoù Brezhoned (kelc’hioù keltek, kevarzheoù), d’ar 1{{añ}} a viz C’hwevrer 1966. Hervez Armel Calvé, ne zeuas ket a-benn da gompezañ an traoù, pa ne felle ket da aozerien ar c’hentelioù heuliañ urzhioù. === Buheziñ === E miz Meurzh 1966 e voe dispaket un [[Diskouezadeg|diskouezadeg]] gant levrioù ha [[mareadeg]]où brezhonek<ref>''Ar Vro'', niv. 28, Kerzu 1964, p. 87.</ref><ref>Breton News n° 48, 1965 [https://bibliotheque.idbe.bzh/data/cle_119/Breton_News_1965_nA_48_.pdf]</ref>. == Obererezhioù goude serriñ Kervarker == Chom a reas bev ar c’hevarzhe goude 1969 ha pelloc’h emañ e chomlec’h e ti Éric Pianezza-Lepage. Seveniñ a ra e obererezhioù breizhek hiziv. Merañ a ra ar [[priz Herve ar Menn]] abaoe 1988 evit enoriñ kendalc’h an hengoun sevenadurel breizhek.<br> E 2021, Thierry Rouaud, prezidant, a embannas e oa garedonet kumun [[Sant-Riwal]] gant ar Priz Herve ar Menn evit hec'h ober diehan evit kendelc’her ha kas war-raok ar brezhoneg hag ar sevenadur breizhek<ref>[https://www.ouest-france.fr/bretagne/saint-rivoal-29190/defense-du-breton-la-commune-primee-c39a0714-88fe-4eb4-bd37-c13b0dfa47c8 Saint-Rivoal. Défense du breton : la commune primée, ''Ouest-France'', 25 Du 2021.]</ref>. == Levrlennadurezh == *Armel Calvé, ''Histoire des Bretons de Paris'', Coop Breizh, 1994 {{ISBN|290994289}} == Notennoù ha daveennoù == {{daveoù}} [[Rummad:Breizhiz e Pariz en XXvet kantved]] [[Rummad:Kevredigezhioù sevenadurel Breizh]] 86kzai0tm8myak609ulzvpwhgx52qkg 0 172780 2119661 2118920 2024-11-19T14:46:49Z Llydawr 145 2119661 wikitext text/x-wiki Emañ [[Tadjikistan]] e kreiz [[Azia]], etre [[Afghanistan]], [[Ouzbekistan]], [[Kirgizstan]] ha [[Sina]]. Ul lodenn eus C’hanelezh [[Bouc’hara]] e oa Tadjikistan hag a yeas dindan gwarez Impalaeriezh Rusia e 1868. Dindan beli Rusia e voe lodenn gornôg ar vro adal 1870. Krouet e voe Republik Sokialour Soviedel Tadjikistan e 1929 hag e chomas ar vro en [[Unvaniezh Soviedel]] betek 1991. Embannet e voe Republik Tadjikistan er bloaz-se. == Unvaniezh Soviedel == [[File:The Soviet Union 1933 CPA 428 stamp (Peoples of the Soviet Union. Tajiks) cancelled.jpg|thumb|left|upright 1.5|Timbr eus an Unvaniezh Soviedel – Pobl Tadjik (1933)]] [[File:The Soviet Union 1963 CPA 2846 stamp (Regional Costumes. Tajik сostumes).jpg|thumb|Timbr eus an Unvaniezh Soviedel – Gizioù Tadjik (1963)]] N’eus ket bet embannet timbroù gant Tadjikistan en XIXvet kantved, hag ar re nemeto a ra anv eus ar vro eo re Postoù an Unvaniezh Soviedel. Krouet e voe reizhiad ar postoù Tadjik e 1929, ha bep an amzer e voe gouestlet timbroù d’ar pobloù a yae d’ober an Unvaniezh. {{clr|left}} ;Roll diglok *1933 : embannet e voe ur rummad timbroù o kinnig pobloù an Unvaniezh Soviedel, en o zouez unan gant Tadjiked gant dilhad broadel o lenn kazetennoù dirak ur mekanik-sevel (15 k.) *1937 : skoed-ardamez Tadjikistan (20 k.) *1958 : 1100vet deiz-ha-bloaz ganedigezh ar barzh [[Rudaki]] (40 k.) *1959 : 700vet deiz-ha-bloaz al levr Gulistan gant [[Saadi Shirazi]] (40 k.) *1964 : 40vet deiz-ha-bloaz R.S.S. Tadjikistan. Savadur ar Strollad Komunour e [[Douchanbe]] (4k.) *1968 : Poltred ar skrivagner [[Sadriddin Ayni]] (4k.) *1971 : 650vet deiz-ha-bloaz ar barzh [[Hafez]] (4 k.) *1984 : 60vet deiz-ha-bloaz R.S.S. Tadjikistan (5 k.) *1990 : Guraguli, barzhoniezh Tadjik (10 k.) *1991 : Maozoleom Mukhammed Bashar (15 k.) == Timbroù Republik Tadjiskistan == [[File:Stamps of Tajikistan, 1992-1.jpg|thumb|left|upright 0.8|Timbr kentañ Tadjikistan (1992)]] [[File:Stamp of Tajikistan - 1993 - Colnect 91347 - Definitive Issue.jpeg|thumb|Kartenn ha banniel ar vro (1993)]] D’an 20 a viz Mae e voe embannet timbroù kentañ Republik Tadjikistan. Skrivet eo anv ar vro gant lizherennoù [[Lizherenneg kirillek|kirillek]] ha lizherennoù latin ('''Tadžikistan''' da gentañ, ha '''Tajikistan''' goude). Timbroù an Unvaniezh Soviedel dreistmoullet a voe implijet e 1992 ha 1993. Liesseurt eo danvez an timbroù embannet e-pad bloazioù kentañ an dizalc’hidigezh : arouezioù broadel (ar banniel, kartenn ar vro..), tudennoù an istor, gwiskamantoù ha pezhioù artizanel… ha rummadoù gant skeudennoù loened (loened ragistorel e 1994, kizhier ha lapoused e 1996 ha 2000) a blijas d'an dastumerien. Poltred ar Prezidant [[Emomali Rahmon]] a voe embannet war an timbroù bep an amzer ivez. Goulennet en deus ensavadur ar Postoù e 2002 bezañ war evezh rak timbroù faos zo bet moullet dindan anv Tadjikistan. Kavet e vefe e gwerzh timbroù gant skeudennoù [[Yann-Baol II]], [[Bruce Lee]], [[Michael Jordan]], [[Captain America]], [[Osama Ben Laden]]…. <gallery mode="packed" heights="155px" caption=Timbroù Tadjikistan> Stamp of Tajikistan - 1994 - Colnect 289991 - Academy of Tadjikistan.jpeg|Akademiezh Tadjikistan (1994) Stamp of Tajikistan - 1997 - Colnect 290067 - Mountain Lenin.jpeg|Menez Lenin (1997) Stamps of Tajikistan, 030-03.jpg|Nasir e Khosraw (2003) Stamp of Tajikistan - 2006 - Colnect 421757 - Politics - Government Independence.jpeg|Kadoriad Emomali Rahmon (2006) Stamp of Tajikistan - 2020 - Colnect 1022652 - Battle of Normandy.jpeg|Dilestradeg Normandi (2020) </gallery> == Liammoù diavaez == *{{en}} [https://golowesstamps.com/reference/Illegal%20Stamps/Tajikistan%20Illegal%20Stamps/tajikistan_illegal_stamps.htm Timbroù faos (kemennadenn UPB]] ==Pennad kar== * [[Timbroù an Unvaniezh Soviedel]] [[Rummad:Timbroù hervez ar vro|Tadjikistan]] [[Rummad:Tadjikistan]] ddvmme2xy3rd9e4sl15ly11f31gjf6w 2119686 2119661 2024-11-19T19:53:08Z Llydawr 145 2119686 wikitext text/x-wiki Emañ [[Tadjikistan]] e kreiz [[Azia]], etre [[Afghanistan]], [[Ouzbekistan]], [[Kirgizstan]] ha [[Sina]]. Ul lodenn eus [[C’hanelezh]] [[Bouc’hara]] e oa Tadjikistan hag a yeas dindan gwarez [[Impalaeriezh Rusia]] e 1868. Dindan beli Rusia e voe lodenn gornôg ar vro adal 1870. Krouet e voe Republik Sokialour Soviedel Tadjikistan e 1929 hag e chomas ar vro en [[Unvaniezh Soviedel]] betek 1991. Embannet e voe Republik Tadjikistan er bloaz-se. == Unvaniezh Soviedel == [[File:The Soviet Union 1933 CPA 428 stamp (Peoples of the Soviet Union. Tajiks) cancelled.jpg|thumb|left|upright 1.5|Timbr eus an Unvaniezh Soviedel – Pobl Tadjik (1933)]] [[File:The Soviet Union 1963 CPA 2846 stamp (Regional Costumes. Tajik сostumes).jpg|thumb|Timbr eus an Unvaniezh Soviedel – Gizioù Tadjik (1963)]] N’eus ket bet embannet timbroù gant Tadjikistan en XIXvet kantved, hag ar re nemeto a ra anv eus ar vro eo re Postoù an Unvaniezh Soviedel. Krouet e voe reizhiad ar postoù Tadjik e 1929, ha bep an amzer e voe gouestlet timbroù d’ar pobloù a yae d’ober an Unvaniezh. {{clr|left}} ;Roll diglok *1933 : embannet e voe ur rummad timbroù o kinnig pobloù an Unvaniezh Soviedel, en o zouez unan gant Tadjiked gant dilhad broadel o lenn kazetennoù dirak ur mekanik-sevel (15 k.) *1937 : skoed-ardamez Tadjikistan (20 k.) *1958 : 1100vet deiz-ha-bloaz ganedigezh ar barzh [[Rudaki]] (40 k.) *1959 : 700vet deiz-ha-bloaz al levr Gulistan gant [[Saadi Shirazi]] (40 k.) *1964 : 40vet deiz-ha-bloaz R.S.S. Tadjikistan. Savadur ar Strollad Komunour e [[Douchanbe]] (4k.) *1968 : Poltred ar skrivagner [[Sadriddin Ayni]] (4k.) *1971 : 650vet deiz-ha-bloaz ar barzh [[Hafez]] (4 k.) *1984 : 60vet deiz-ha-bloaz R.S.S. Tadjikistan (5 k.) *1990 : Guraguli, barzhoniezh Tadjik (10 k.) *1991 : Maozoleom Mukhammed Bashar (15 k.) == Timbroù Republik Tadjiskistan == [[File:Stamps of Tajikistan, 1992-1.jpg|thumb|left|upright 0.8|Timbr kentañ Tadjikistan (1992)]] [[File:Stamp of Tajikistan - 1993 - Colnect 91347 - Definitive Issue.jpeg|thumb|Kartenn ha banniel ar vro (1993)]] D’an 20 a viz Mae e voe embannet timbroù kentañ Republik Tadjikistan. Skrivet eo anv ar vro gant lizherennoù [[Lizherenneg kirillek|kirillek]] ha lizherennoù latin ('''Tadžikistan''' da gentañ, ha '''Tajikistan''' goude). Timbroù an Unvaniezh Soviedel dreistmoullet a voe implijet e 1992 ha 1993. Liesseurt eo danvez an timbroù embannet e-pad bloazioù kentañ an dizalc’hidigezh : arouezioù broadel (ar banniel, kartenn ar vro..), tudennoù an istor, gwiskamantoù ha pezhioù artizanel… ha rummadoù gant skeudennoù loened (loened ragistorel e 1994, kizhier ha lapoused e 1996 ha 2000) a blijas d'an dastumerien. Poltred ar Prezidant [[Emomali Rahmon]] a voe embannet war an timbroù bep an amzer ivez. Goulennet en deus ensavadur ar Postoù e 2002 bezañ war evezh rak timbroù faos zo bet moullet dindan anv Tadjikistan. Kavet e vefe e gwerzh timbroù gant skeudennoù [[Yann-Baol II]], [[Bruce Lee]], [[Michael Jordan]], [[Captain America]], [[Osama Ben Laden]]…. <gallery mode="packed" heights="155px" caption=Timbroù Tadjikistan> Stamp of Tajikistan - 1994 - Colnect 289991 - Academy of Tadjikistan.jpeg|Akademiezh Tadjikistan (1994) Stamp of Tajikistan - 1997 - Colnect 290067 - Mountain Lenin.jpeg|Menez Lenin (1997) Stamps of Tajikistan, 030-03.jpg|Nasir e Khosraw (2003) Stamp of Tajikistan - 2006 - Colnect 421757 - Politics - Government Independence.jpeg|Kadoriad Emomali Rahmon (2006) Stamp of Tajikistan - 2020 - Colnect 1022652 - Battle of Normandy.jpeg|Dilestradeg Normandi (2020) </gallery> == Liammoù diavaez == *{{en}} [https://golowesstamps.com/reference/Illegal%20Stamps/Tajikistan%20Illegal%20Stamps/tajikistan_illegal_stamps.htm Timbroù faos (kemennadenn UPB]] ==Pennad kar== * [[Timbroù an Unvaniezh Soviedel]] [[Rummad:Timbroù hervez ar vro|Tadjikistan]] [[Rummad:Tadjikistan]] jslc5dl5axq561jeskc7n43sx85a1ri 0 172781 2119662 2118916 2024-11-19T14:49:15Z Llydawr 145 2119662 wikitext text/x-wiki [[Restr:Defense.gov photo essay 100530-D-1852B-989.jpg|thumb|300px|Ar Marine o saludiñ gant ar motoioù o tremen tro-dro dezhañ.]] '''The Saluting Marine''' ([[brezhoneg]]: Ar Marine o saludiñ) eo lesanv ar serjant '''Tim Chambers'''. Ur soudard kozh eo a chom sonn o saludiñ e-kreiz motoioù e-pad dibunadeg ar [[Rolling Thunder (aozadur)|Rolling Thunder]] en [[Washington, D.C.]], d'ar sul a-raok ar [[Memorial Day]] e koun an holl soudarded stadunanat marvet er brezel. Abaoe 2001, goude [[Gwalldaolioù an 11 a viz Gwengolo 2001|Gwalldaolioù an 11 a viz Gwengolo]] e oa kroget d'en ober ha bep bloaz aboe e vez o saludiñ e-pad eurvezhioù an dud war moto o tibunañ. Kopiet eo bet gant soudarded kozh all a ra ar memestra e beredoù broadel dre ar vro. [[Rummad:USMC]] [[Rummad:Broadelouriezh SUA]] l7i93x1x5ywplnmgz9xsti2rbrfm2z4 0 172785 2119663 2118993 2024-11-19T14:58:46Z Llydawr 145 2119663 wikitext text/x-wiki [[Restr:Jain aux Rendez-Vous Soniques 2015 (2).JPG|thumb|Jain e 2015 ]] '''Jeanne Galice''', lesanvet '''Jain''', a zo ganet d'ar 7 a viz C'hwevrer 1992 e Tolosa. Ur skrivagnerez-sonerez-kanerez ha sonourez c'hall eo. Kanañ a ra e saozneg ha diorren a ra ur stil sonerezh hag a gemmesk ar pop gant meur a zoare all, en o zouez ar sonerezh elektronek, reggae ha muzikoù a bep seurt eus ar bed awenet gant he chomadennoù niverus en estrenvro. He fladenn gentañ, Zanaka, deuet er-maez e miz Du 2015, he doa bet div bladenn platin e miz Gwengolo 2016. He eil albom, Souldier, a oa deuet er-maez e miz Eost 2018. The Fool, he zrede albom, a oa deuet er-maez e miz Ebrel 2023. [[Rummad:Ganedigezhioù 1992]] [[Rummad:Kanerezed Bro-C'hall]] [[Rummad:Kanerezed gallek]] 43pyga809e8ddzi3pkdds2a81uyaclq 0 172786 2119687 2118986 2024-11-19T20:05:52Z Llydawr 145 2119687 wikitext text/x-wiki {{databox}} Ur '''goudor U-Boot''' (''U-Boot-Bunker'' en [[alamaneg]]) a oa un doare [[bunker]] savet evit gwareziñ listri-spluj diouzh tagadennoù dre an aer. An droienn a vez implijet evit ober anv eus bazennoù listri-spluj savet e-kerzh an [[Eil Brezel-bed]], dreist-holl ar re alaman en tiriadoù dalc'het. Ar c'hentañ gwarezioù evit al listri-spluj a oa reoù hanter-digor gant koad hag ar re-se a oa bet savet e-kerzh ar [[kentañ Brezel-bed|C'hentañ Brezel-bed]]. Ar goudorioù-se a oa bet savet en ur mare ma oa skañv ar bombezennoù, bannet gant an dorn diouzh ar c'hockpit. Erruet er bloavezhioù 1940, an armoù evit ar stourm-nij a oa bet gwellaet kalz hag aes e oa bannañ bombezennoù lies pe reoù kalz ponnneroc'h. == E Breizh == E Breizh e oa bet meur a vazenn: Bazenn Brest, bazenn an Oriant ha bazenn Sant-Nazer a oa bet savet gant an nazied. [[Restr:Concrete U-boat pens at Brest.jpg|thumb|U-Boot-Bunker, e fin [[Emgann Brest (1944)|Emgann Brest]] e oa bet razhet kêr met chomet e oa bazenn ar splujerezioù en ur stad dereat.]] [[Rummad:Gerioù alamanek]] [[Rummad:Bunkerioù]] [[Rummad:Listri-spluj]] ojqmc7t16ks57x0zpoazqrq3a666pa8 2119715 2119687 2024-11-20T10:42:12Z Dishual 612 2119715 wikitext text/x-wiki {{databox}} Ur '''goudor U-Boot''' (''U-Boot-Bunker'' en [[alamaneg]]) a oa un doare [[bunker]] savet evit gwareziñ listri-spluj diouzh tagadennoù dre an aer. An droienn a vez implijet evit ober anv eus bazennoù listri-spluj savet e-kerzh an [[Eil Brezel-bed]], dreist-holl ar re alaman en tiriadoù dalc'het. Ar c'hentañ gwarezioù evit al listri-spluj a oa reoù hanter-digor gant koad hag ar re-se a oa bet savet e-kerzh ar [[kentañ Brezel-bed|C'hentañ Brezel-bed]]. Ar goudorioù-se a oa bet savet en ur mare ma oa skañv ar bombezennoù, bannet gant an dorn diouzh ar c'hockpit. Erruet er bloavezhioù 1940, an armoù evit ar stourm-nij a oa bet gwellaet kalz hag aes e oa bannañ bombezennoù lies pe reoù kalz ponnneroc'h. == E Breizh == E Breizh e oa bet meur a vazenn: [[Bazenn listri-spluj Brest|Bazenn Brest]], bazenn an Oriant ha bazenn Sant-Nazer a oa bet savet gant an nazied. [[Restr:Concrete U-boat pens at Brest.jpg|thumb|U-Boot-Bunker, e fin [[Emgann Brest (1944)|Emgann Brest]] e oa bet razhet kêr met chomet e oa bazenn ar splujerezioù en ur stad dereat.]] [[Rummad:Gerioù alamanek]] [[Rummad:Bunkerioù]] [[Rummad:Listri-spluj]] aarzsv5dp6la0k0ey2kzu58tyfd8286 2119717 2119715 2024-11-20T10:52:19Z Fanchigo 14086 2119717 wikitext text/x-wiki {{databox}} Ur '''goudor U-Boot''' (''U-Boot-Bunker'' en [[alamaneg]]) a oa un doare [[bunker]] savet evit gwareziñ listri-spluj diouzh tagadennoù dre an aer. An droienn a vez implijet evit ober anv eus ar bazennoù listri-spluj alaman savet e-kerzh an [[Eil Brezel-bed]] en tiriadoù aloubet ganto. Ar c'hentañ gwarezioù evit al listri-spluj a oa hanter-digor ha savet gant koad e-kerzh ar [[kentañ Brezel-bed|C'hentañ Brezel-bed]]. Ar goudorioù-se a oa bet savet en ur mare ma oa izeloc'h galloud ar bombezennoù, bannet gant an dorn deus ar c'hockpit. Erruet er bloavezhioù 1940, an armoù evit ar stourm-nij a oa bet gwellaet kalz hag aes e oa bannañ bombezennoù lies pe reoù kalz ponnneroc'h. == E Breizh == E Breizh e oa bet meur a vazenn : [[Bazenn listri-spluj Brest|bazenn Brest]], [[Bazenn listri-spluj an Oriant|bazenn an Oriant]] ha [[Bazenn listri-spluj Sant-Nazer|bazenn Sant-Nazer]] a oa bet savet gant an nazied. [[Restr:Concrete U-boat pens at Brest.jpg|thumb|U-Boot-Bunker Brest. E fin [[Emgann Brest (1944)|Emgann Brest]] hag an Eil Brezel-bed e oa bet distrujet ar gêr, met chomet e oa bazenn ar splujerezioù en ur stad dereat.]] [[Rummad:Gerioù alamanek]] [[Rummad:Bunkerioù]] [[Rummad:Listri-spluj]] er61qv9un6o5apl64cix03lp1wdzckm 0 172787 2119688 2119011 2024-11-19T20:08:16Z Llydawr 145 2119688 wikitext text/x-wiki [[Restr:Festival des Vieilles Charrues 2018 - Angèle - 009.jpg|thumb|Angèle e gouel an Erer kozh e 2018]] '''Angèle Joséphine Aimée Van Laeken''', lesanvet ''Angèle'', bet ganet d'an [[3 a viz Kerzu]] [[1995]] en [[Uccle]] ([[Bruxelles]]), a zo ur skrivagnerez-sonerez-kanerez, sonerez, produerez, aktourez ha manequin [[Belgia|velgiat]] a gan e galleg. He albom kentañ, ''Brol'', deuet er-maez e miz Here 2018 ha testeniekaet pladenn diamant doubl, a voe gwerzhet ouzhpenn 500 000 skouerenn anezhi en unnek mizvezh kentañ goude bezañ deuet er-maez, ha tizhet en doa evel-se plas kentañ gwerzh an albomoù e Frañs evit ar bloavezh 2019. E 2021 e teuas er-maez he albom ''Nonante-cinq'', a reas berzh ivez. E 2020 he deus gounezet Trec'h ar sonerezh e sonadeg ar bloaz evit he « Brol Tour » E 2022 anvet e oa bet da Arzourez c’hallek ar bloaz ha goude-se, ar bloaz war-lerc’h, e c'hounezas trofe Arzourez ar bloaz hag an albom skignet ar muiañ eus ar bloavezh. Diskouez a reas mat an traoù en ur ganañ ambrouget gant ar strollad Phoenix ha Kavinsky an titl ''Nightcall'' da-geñver klozañ C'hoarioù Olimpek Pariz e 2024. Gant an abadenn-se ez eus bet tapet rekord ar sonerezh brudetañ en istor dindan 1 vunutenn gant an arload Shazam. {{DEFAULTSORT:Angele}} [[Rummad:Ganedigezhioù 1995]] [[Rummad:Kanerezed Belgia]] [[Rummad:Kanerezed gallek]] rnermf04eosddzmrkcxa3wfw2ebub1p 0 172789 2119689 2119015 2024-11-19T20:12:07Z Llydawr 145 2119689 wikitext text/x-wiki [[Restr:Isabel and Melati Wijsen on UPROXX.jpg|thumb|321x321px|Melati hag Isabel Wijsen]] '''Melati Riyanto Wijsen''' (ganet d'an 19 a viz Kerzu 2000) hag '''Isabel Wijsen''' (ganet d'ar 6 a viz Du 2002) zo stourmerezed indonezian evit an ekologiezh. Anavezet eo an div c’hoar-se evit o stourm evit lakaat ar bevezadur plastik da zigreskiñ e Bali. == Buhezskrid == Ganet e oa ar c’hoarezed e Bali da dud eus Holland hag eus Indonezia. E 2013, tra ma oa Melati 12 vloaz hag Isabel 10 vloaz, stourmet o doa evit ma vefe difennet e Bali ar seier plastik unimplij. Savet o doa un ONG anvet Bye Bye Plastic Bags. Evit sachañ evezh an dud o doa aozet e 2016 un harz-debriñ un devezh da c'houlenn un emgav gant gouarnour Bali d'ar mare-se. A-drugarez d'ar berzh-se e voe difennet ar seier plastik unimplij e Bali. {{DEFAULTSORT:Wissen, Melati Isabel}} [[Rummad:Ganedigezhioù 2000]] [[Rummad:Ganedigezhioù 2002]] [[Rummad:Merc'hed Indonezia]] [[Rummad:Ekologourien]] kd6tu7v3hx55hf592fb5pjv6405nkcx 0 172791 2119691 2119010 2024-11-19T20:18:39Z Llydawr 145 2119691 wikitext text/x-wiki [[Restr:Xiuhtezcatl Martinez 2016.jpg|thumb|Xiuhtezcatl Martinez e 2016]] {{commonscat}} '''Xiuhtezcatl Roske-Martinez''', bet ganet d'an [[9 a viz Mae]] [[2000]], a zo un oberer [[Ekologiezh|ekologour]] ha soner [[hip hop]] [[stadunanat]] a orin eus [[Mec'hiko]], bet rener yaouank Earth Guardians, un aozadur evit an endro er bed a-bezh, betek 2019. Bez' ez eo ivez unan eus ar 21 c'hlemmer a gemer perzh e ''Juliana vs. Stadoù-Unanet Amerika'', ur prosez a-enep ar gouarnamant stadunanat pa ne gemer ket kemer perzh er stourm a-enep [[tommadur ar blanedenn]]. Kinniget e oa bet ar prosez e 2015. E miz Du 2016 e oa bet nac'het gant ul lez-varn gevreadel diviz ar gouarnamant da nac'hañ an afer. Xiuhtezcatl a oa ivez unan eus ar seizh den o klemm er prosez ''Martinez vs. Colorado Oil and Gas Conservation Commission'', a zo ur prosez ouzh ar Stad, damheñvel ouzh ''Juliana vs. Stadoù Unanet Amerika.'' == Liammoù diavaez == * {{en}} [https://xiuhtezcatl.com/ Lec'hienn ofisiel] {{DEFAULTSORT:Martinez, Xiuhtezcatl}} [[Rummad:Ganedigezhioù 2000]] [[Rummad:Ekologourien]] scv6o0v4c03s9jiqcqsqgg4hejo3vfk 2119692 2119691 2024-11-19T20:19:07Z Llydawr 145 2119692 wikitext text/x-wiki [[Restr:Xiuhtezcatl Martinez 2016.jpg|thumb|Xiuhtezcatl Martinez e 2016]] {{commonscat}} '''Xiuhtezcatl Roske-Martinez''', bet ganet d'an [[9 a viz Mae]] [[2000]], a zo un oberer [[Ekologiezh|ekologour]] ha soner [[hip hop]] [[stadunanat]] a orin eus [[Mec'hiko]], bet rener yaouank Earth Guardians, un aozadur evit an endro er bed a-bezh, betek 2019. Bez' ez eo ivez unan eus ar 21 c'hlemmer a gemer perzh e ''Juliana vs. Stadoù-Unanet Amerika'', ur prosez a-enep ar gouarnamant stadunanat pa ne gemer ket kemer perzh er stourm a-enep [[tommadur ar blanedenn]]. Kinniget e oa bet ar prosez e 2015. E miz Du 2016 e oa bet nac'het gant ul lez-varn gevreadel diviz ar gouarnamant da nac'hañ an afer. Xiuhtezcatl a oa ivez unan eus ar seizh den o klemm er prosez ''Martinez vs. Colorado Oil and Gas Conservation Commission'', a zo ur prosez ouzh stad [[Colorado]], damheñvel ouzh ''Juliana vs. Stadoù Unanet Amerika.'' == Liammoù diavaez == * {{en}} [https://xiuhtezcatl.com/ Lec'hienn ofisiel] {{DEFAULTSORT:Martinez, Xiuhtezcatl}} [[Rummad:Ganedigezhioù 2000]] [[Rummad:Ekologourien]] mjqkl0zuyuxnvhpymfl5bc5v2h7kntn 0 172808 2119639 2119515 2024-11-19T12:02:36Z Alenglin 78823 /* Buhez */ 2119639 wikitext text/x-wiki Ganet e oa bet '''Mathurine Fourchon''' e 1786 e [[Gwalc'hion]] e departamant an [[Aodoù-an-Arvor]], e [[Breizh]]. Ur soudardez c'hall eo. Ar seizhvet maouez eo da vezañ kinklet gant al [[Lejion a enor (Bro-C'hall)|Lejion a Enor]]<ref>Commémoration au cimetière de la Bouteillerie à Nantes - Mathurine Fourchon [https://asor44.fr/mathurine-fourchon/]</ref>. ==Buhez== Mathurine Fourchon a ziskouezas emzalc'hioù harozek e-pad seziz [[Konstantin (Aljeria)|Konstantin]], en [[Aljeria]], e miz Here 1837. Eno e pareas ar re gloazet. Gloazet e voe gant peder volotenn <ref> E Bered La Bouteillerie e Naoned – Mathurine Fourchon[https://nantes.maville.com/actu/actudet_-nantes.-mathurine-heroine-ressuscitee-et-celebree-ce-jeudi_52716-3658535_actu.Htm]</ref>. E 1853, dindan ren [[Napoleon III]], e voe kinklet Mathurine Fourchon gant Urzh Impalaerel al Lejion a Enor evel gopr evit he c'henlabour. Koulskoude, he kinkladur a ro lañs da zisputoù. Goude he micher milourel en em stalias Mathurine Fourchon e [[Sant-Maloù]] a-raok mont war e leve da [[Naoned]]. Mervel a reas eno d'an 9 a viz Ebrel 1863<ref>La Presse, 15 avril 1863[https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k479762z/f2.item.zoom]</ref>, en dienez. Gant kêr Naoned e vez paeet frejoù an obidoù. Beziet eo e [[Bered La Bouteillerie]] e Naoned. E Lejion a Enor a gas da vanifestadegoù<ref>La nouvelle revue 1 septembre 1917- Léonce Grasilier - BNF Gallica : Diwar-benn “an itron Perrot, ganet Françoise-Mathurine Fourchon: Resevet he dije enorioù milourel war he bez ha meneg eus he dekoradur a vije bet graet en he testeni marv e marilh keodedel ti-kêr Naoned, d’ar 6 a viz Ebrel 1863 ... E berr gomzoù, hini ebet eus ar merc'hed-se ne voe lakaet da varc'heg al Lejion a Enor, hini ebet ne voe kinklet zoken. » [https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k1125855/f396.image.r=grasilier?rk=64378;0#]</ref>. == Daveoù ha notennoù == <references /> ==Luc'hskeudennoù== <gallery> File:Tombe de Mathurine Fourchon.jpg </gallery> [[Rummad:Merc'hed Breizh]] [[Rummad:Tud Breizh]] [[Rummad:Istor milourel Breizh]] [[Rummad:Marvioù 1863]] [[Rummad:Ganedigezhioù 1786]] [[Rummad:Istor milourel Bro C'hall]] g3yevv0rdaw7qrmcl1mldsouaoxlww4 2119640 2119639 2024-11-19T12:04:29Z Alenglin 78823 /* Buhez */ 2119640 wikitext text/x-wiki Ganet e oa bet '''Mathurine Fourchon''' e 1786 e [[Gwalc'hion]] e departamant an [[Aodoù-an-Arvor]], e [[Breizh]]. Ur soudardez c'hall eo. Ar seizhvet maouez eo da vezañ kinklet gant al [[Lejion a enor (Bro-C'hall)|Lejion a Enor]]<ref>Commémoration au cimetière de la Bouteillerie à Nantes - Mathurine Fourchon [https://asor44.fr/mathurine-fourchon/]</ref>. ==Buhez== Mathurine Fourchon a ziskouezas emzalc'hioù harozek e-pad seziz [[Konstantin (Aljeria)|Konstantin]], en [[Aljeria]], e miz Here 1837. Eno e pareas ar re gloazet. Gloazet e voe gant peder volotenn <ref> E Bered La Bouteillerie e Naoned – Mathurine Fourchon[https://nantes.maville.com/actu/actudet_-nantes.-mathurine-heroine-ressuscitee-et-celebree-ce-jeudi_52716-3658535_actu.Htm]</ref>. E 1853, dindan ren [[Napoleon III]], e voe kinklet Mathurine Fourchon gant Urzh Impalaerel al Lejion a Enor evel gopr evit he c'henlabour. Koulskoude, he kinkladur a ro lañs da zisputoù. Goude he micher milourel en em stalias Mathurine Fourchon e [[Sant-Maloù]] a-raok mont war e leve da [[Naoned]]. Mervel a reas eno d'an 9 a viz Ebrel 1863<ref>La Presse, 15 avril 1863[https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k479762z/f2.item.zoom]</ref>, en dienez. Gant kêr Naoned e vez paeet frejoù an obidoù. Beziet eo e [[Bered La Bouteillerie]] e Naoned. E Lejion a Enor a gas da vanifestadegoù<ref>La Nouvelle Revue - añ a viz Gwengolo 1917 - Léonce Grasilier - BNF Gallica : Diwar-benn “an itron Perrot, ganet Françoise-Mathurine Fourchon: Resevet he dije enorioù milourel war he bez ha meneg eus he dekoradur a vije bet graet en he testeni marv e marilh keodedel ti-kêr Naoned, d’ar 6 a viz Ebrel 1863 ... E berr gomzoù, hini ebet eus ar merc'hed-se ne voe lakaet da varc'heg al Lejion a Enor, hini ebet ne voe kinklet zoken. » [https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k1125855/f396.image.r=grasilier?rk=64378;0#]</ref>. == Daveoù ha notennoù == <references /> ==Luc'hskeudennoù== <gallery> File:Tombe de Mathurine Fourchon.jpg </gallery> [[Rummad:Merc'hed Breizh]] [[Rummad:Tud Breizh]] [[Rummad:Istor milourel Breizh]] [[Rummad:Marvioù 1863]] [[Rummad:Ganedigezhioù 1786]] [[Rummad:Istor milourel Bro C'hall]] b6m8si4t4d3shh6yqu5dwkmk7u4quqy 2119641 2119640 2024-11-19T12:04:58Z Alenglin 78823 /* Buhez */ 2119641 wikitext text/x-wiki Ganet e oa bet '''Mathurine Fourchon''' e 1786 e [[Gwalc'hion]] e departamant an [[Aodoù-an-Arvor]], e [[Breizh]]. Ur soudardez c'hall eo. Ar seizhvet maouez eo da vezañ kinklet gant al [[Lejion a enor (Bro-C'hall)|Lejion a Enor]]<ref>Commémoration au cimetière de la Bouteillerie à Nantes - Mathurine Fourchon [https://asor44.fr/mathurine-fourchon/]</ref>. ==Buhez== Mathurine Fourchon a ziskouezas emzalc'hioù harozek e-pad seziz [[Konstantin (Aljeria)|Konstantin]], en [[Aljeria]], e miz Here 1837. Eno e pareas ar re gloazet. Gloazet e voe gant peder volotenn <ref> E Bered La Bouteillerie e Naoned – Mathurine Fourchon[https://nantes.maville.com/actu/actudet_-nantes.-mathurine-heroine-ressuscitee-et-celebree-ce-jeudi_52716-3658535_actu.Htm]</ref>. E 1853, dindan ren [[Napoleon III]], e voe kinklet Mathurine Fourchon gant Urzh Impalaerel al Lejion a Enor evel gopr evit he c'henlabour. Koulskoude, he kinkladur a ro lañs da zisputoù. Goude he micher milourel en em stalias Mathurine Fourchon e [[Sant-Maloù]] a-raok mont war e leve da [[Naoned]]. Mervel a reas eno d'an 9 a viz Ebrel 1863<ref>La Presse, 15 avril 1863[https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k479762z/f2.item.zoom]</ref>, en dienez. Gant kêr Naoned e vez paeet frejoù an obidoù. Beziet eo e [[Bered La Bouteillerie]] e Naoned. E Lejion a Enor a gas da vanifestadegoù<ref>La Nouvelle Revue - 1añ a viz Gwengolo 1917 - Léonce Grasilier - BNF Gallica : Diwar-benn “an itron Perrot, ganet Françoise-Mathurine Fourchon: Resevet he dije enorioù milourel war he bez ha meneg eus he dekoradur a vije bet graet en he testeni marv e marilh keodedel ti-kêr Naoned, d’ar 6 a viz Ebrel 1863 ... E berr gomzoù, hini ebet eus ar merc'hed-se ne voe lakaet da varc'heg al Lejion a Enor, hini ebet ne voe kinklet zoken. » [https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k1125855/f396.image.r=grasilier?rk=64378;0#]</ref>. == Daveoù ha notennoù == <references /> ==Luc'hskeudennoù== <gallery> File:Tombe de Mathurine Fourchon.jpg </gallery> [[Rummad:Merc'hed Breizh]] [[Rummad:Tud Breizh]] [[Rummad:Istor milourel Breizh]] [[Rummad:Marvioù 1863]] [[Rummad:Ganedigezhioù 1786]] [[Rummad:Istor milourel Bro C'hall]] h9sxkfoscblq4jt900ue5ithghuconf 0 172817 2119694 2119266 2024-11-19T21:01:28Z Tanjee 66 77674 2119694 wikitext text/x-wiki Emañ Niger e kornôg Afrika. Ur vro baour eo, poblet gant 28 million a dud. 80% eus ar vro zo goloet gant dezerzh ar Sahara. Aloubet eo bet gant armeoù Bro-Frañs e 1890. Dont a ra da vezañ ul lodenn eus an drevadenn ''Senegal-Uhel ha Niger'' betek 1920, a-raok bezañ un drevadenn distag e 1922. An timbroù kentañ implijet en drevadenn nevez a oa timbroù Senegal-Uhel ha Niger dreistmoullet gant TERRITOIRE DU NIGER e 1921. Arrabat kemmeskañ timbroù an tiriad gall gant re ''Niger Coast Protectorate,'' alese ur vro warezet gant ar Rouantelezh-Unanet a yeas da vezañ Nigeria. Adalek 1926 e voe embannet ur rummad timbroù gant '''NIGER''' en un doare splann hag '''AFRIQUE OCCIDENTALE FRANÇAISE''' e lizherennoù bihanoc'h. Skeudennouet e oa ur puñs, kreñvlec’h [[Zinder]] ha bigi bihan war ar stêr Niger. An timbroù orin nemeto bet moullet evit bezañ implijet e Niger eo bet. Estregeto e kaver timbroù ar rummadoù boutin en impalaeriezh c’hall : Diskouezadeg an trevadennoù e Pariz (1931), deiz-ha-bloaz marv [[Roger Caillé]] ha 150vet deiz-ha-bloaz Dispac’h Bro-C’hall (1939)… E 1941 e voe advoullet, gant ur framm disheñvel un tamm, timbr ar bloaz 1926 o kinnig kreñvlec’h Zinder, gant poltred [[Petain]] er c’horn dehou. == Etre 1944 betek 1959 == [[File:AOFNigertimbre.jpg|thumb|left|upright 0.8|Timbr Afrika ar C’hornaoueg (1947)]] E-pad ar bloavezhioù-se e implijas Niger timbroù [[Afrika ar C'hornaoueg C'hall]]. == Republik Niger== [[File:RFNigerTimbre.jpg|thumb|upright 0.8|Difenn al loened (1959)]] Tapet e voe statud ur “Republik emren” gant an Niger e 1959, a-raok ma voe dizalc’h da vat ez-ofisiel d’an 3 aviz Eost 1960. Lenn a reer REPUBLIQUE DU NIGER war ar rummad kentañ bet embannet e 1959, gouestlet anezhañ da zifenn al loened. [[File:1968 Niger stamp 200f Van Gogh.jpg|thumb|left|upright 0.9|Poltred Van Gogh (timbr ar bloaz 1968)]] [[File:1864 Manet painting on 1982 stamp of Niger.JPG|thumb|Taolenn Manet (timbr ar bloaz 1968)]] Betek ar bloavezhioù 1970 e voe embannet timbroù engravet, troet an danvez anezho war sevenadur Afrika (pezhioù artizanel, mirdi ar gwiskamantoù hengounel, abadennoù sport e Senegal…) ha politikerezh diorren ar vro (rummad ''Promotion humaine'', koulzad a-enep krign-bev ar chatal…). E kreiz ar bloavezhioù 70 avat e voe gwelet muioc’h mui a dimbroù a vent vras, savet evit plijout d'an dastumerien timbroù gant temoù etrebroadel. N’eus ket bet embannet timbroù boutin marc'hadmat evit ar postoù diabarzh. Un toullad timbroù faos dindan anv Niger zo bet lakaet e gwerzh. == Liamm diavaez== * {{en}} [https://nigerposte.ne/courrier/#phila Postoù Niger] == Pennadoù kar == *[[Timbroù Senegal-Uhel ha Niger]] *[[Timbroù Senegambia ha Niger]] *[[Timbroù Afrika ar C'hornaoueg C'hall]] [[Rummad:Timbroù hervez ar vro|Niger, Timbroù]] [[Rummad:Niger]] rwnsu6d3ol07cc2e1mpqmmjoecwji0q 2119695 2119694 2024-11-19T21:02:11Z Tanjee 66 77674 /* Liamm diavaez */ 2119695 wikitext text/x-wiki Emañ Niger e kornôg Afrika. Ur vro baour eo, poblet gant 28 million a dud. 80% eus ar vro zo goloet gant dezerzh ar Sahara. Aloubet eo bet gant armeoù Bro-Frañs e 1890. Dont a ra da vezañ ul lodenn eus an drevadenn ''Senegal-Uhel ha Niger'' betek 1920, a-raok bezañ un drevadenn distag e 1922. An timbroù kentañ implijet en drevadenn nevez a oa timbroù Senegal-Uhel ha Niger dreistmoullet gant TERRITOIRE DU NIGER e 1921. Arrabat kemmeskañ timbroù an tiriad gall gant re ''Niger Coast Protectorate,'' alese ur vro warezet gant ar Rouantelezh-Unanet a yeas da vezañ Nigeria. Adalek 1926 e voe embannet ur rummad timbroù gant '''NIGER''' en un doare splann hag '''AFRIQUE OCCIDENTALE FRANÇAISE''' e lizherennoù bihanoc'h. Skeudennouet e oa ur puñs, kreñvlec’h [[Zinder]] ha bigi bihan war ar stêr Niger. An timbroù orin nemeto bet moullet evit bezañ implijet e Niger eo bet. Estregeto e kaver timbroù ar rummadoù boutin en impalaeriezh c’hall : Diskouezadeg an trevadennoù e Pariz (1931), deiz-ha-bloaz marv [[Roger Caillé]] ha 150vet deiz-ha-bloaz Dispac’h Bro-C’hall (1939)… E 1941 e voe advoullet, gant ur framm disheñvel un tamm, timbr ar bloaz 1926 o kinnig kreñvlec’h Zinder, gant poltred [[Petain]] er c’horn dehou. == Etre 1944 betek 1959 == [[File:AOFNigertimbre.jpg|thumb|left|upright 0.8|Timbr Afrika ar C’hornaoueg (1947)]] E-pad ar bloavezhioù-se e implijas Niger timbroù [[Afrika ar C'hornaoueg C'hall]]. == Republik Niger== [[File:RFNigerTimbre.jpg|thumb|upright 0.8|Difenn al loened (1959)]] Tapet e voe statud ur “Republik emren” gant an Niger e 1959, a-raok ma voe dizalc’h da vat ez-ofisiel d’an 3 aviz Eost 1960. Lenn a reer REPUBLIQUE DU NIGER war ar rummad kentañ bet embannet e 1959, gouestlet anezhañ da zifenn al loened. [[File:1968 Niger stamp 200f Van Gogh.jpg|thumb|left|upright 0.9|Poltred Van Gogh (timbr ar bloaz 1968)]] [[File:1864 Manet painting on 1982 stamp of Niger.JPG|thumb|Taolenn Manet (timbr ar bloaz 1968)]] Betek ar bloavezhioù 1970 e voe embannet timbroù engravet, troet an danvez anezho war sevenadur Afrika (pezhioù artizanel, mirdi ar gwiskamantoù hengounel, abadennoù sport e Senegal…) ha politikerezh diorren ar vro (rummad ''Promotion humaine'', koulzad a-enep krign-bev ar chatal…). E kreiz ar bloavezhioù 70 avat e voe gwelet muioc’h mui a dimbroù a vent vras, savet evit plijout d'an dastumerien timbroù gant temoù etrebroadel. N’eus ket bet embannet timbroù boutin marc'hadmat evit ar postoù diabarzh. Un toullad timbroù faos dindan anv Niger zo bet lakaet e gwerzh. == Liamm diavaez== * {{fr}} [https://nigerposte.ne/courrier/#phila Postoù Niger] == Pennadoù kar == *[[Timbroù Senegal-Uhel ha Niger]] *[[Timbroù Senegambia ha Niger]] *[[Timbroù Afrika ar C'hornaoueg C'hall]] [[Rummad:Timbroù hervez ar vro|Niger, Timbroù]] [[Rummad:Niger]] l34et4onvjj155p45k0kvf8atx8jvz5 2119714 2119695 2024-11-20T10:11:58Z 2A01:CB08:8760:C700:D462:2EE2:46EF:1A46 layout 2119714 wikitext text/x-wiki Emañ [[Niger]] e kornôg [[Afrika]]. Ur vro baour eo, poblet gant 28 million a dud ; 80% eus ar vro zo goloet gant dezerzh ar [[Sahara]]. Aloubet e voe gant armeoù [[Frañs]] e [[1890]]. Dont a reas da vezañ ul lodenn eus an drevadenn ''[[Senegal|Senegal-Uhel]] ha Niger'' betek [[1920]], a-raok bezañ un drevadenn distag e [[1922]]. An [[timbr]]où kentañ implijet en drevadenn nevez a oa timbroù Senegal-Uhel ha Niger dreistmoullet gant TERRITOIRE DU NIGER e [[1921]]. Arabat kemmeskañ timbroù an tiriad gall gant re ''Niger Coast Protectorate'', a oa ur vro warezet gant ar [[Rouantelezh-Unanet]] a yeas da vezañ [[Nigeria]]. Adalek [[1926]] e voe embannet ur rummad timbroù gant '''NIGER''' en un doare splann hag '''AFRIQUE OCCIDENTALE FRANÇAISE''' e lizherennoù bihanoc'h. Skeudennouet e oa ur [[puñs]], kreñvlec’h [[Zinder]] ha bigi bihan war ar stêr Niger. An timbroù orin nemeto bet moullet evit bezañ implijet e Niger ez int. Estregeto e kaver timbroù ar rummadoù boutin en [[Impalaeriezh c'hall|impalaeriezh c’hall]] : Diskouezadeg an trevadennoù e Pariz ([[1931]]), deiz-ha-bloaz marv [[Roger Caillé]] ha 150{{vet}} deiz-ha-bloaz an [[Dispac'h Gall]] ([[1939]])… E [[1941]] e voe advoullet, gant ur framm disheñvel un tamm, timbr ar bloaz 1926 o kinnig kreñvlec’h Zinder, gant poltred [[Pétain]] er c’horn dehou. == Adalek [[1944]] betek [[1959]] == [[File:AOFNigertimbre.jpg|thumb|upright 0.8|Timbr Afrika ar C’hornaoueg (1947)]] E-pad ar bloavezhioù-se e implijas Niger timbroù [[Afrika ar C'hornaoueg C'hall]]. == Republik Niger== Tapet e voe statud ur “Republik emren” gant Niger e 1959, a-raok ma voe dizalc’h da vat ez-ofisiel d’an 3 aviz Eost [[1960]]. Lenn a reer REPUBLIQUE DU NIGER war ar rummad kentañ bet embannet e 1959, gouestlet anezhañ da zifenn al loened. <gallery mode="packed" heights="220px"> RFNigerTimbre.jpg|Difenn al loened (1959) 1968 Niger stamp 200f Van Gogh.jpg|Poltred [[Vincent van Gogh]] (timbr ar bloaz 1968) 1864 Manet painting on 1982 stamp of Niger.JPG|Taolenn [[Édouard Manet]] (timbr ar bloaz 1968) </gallery> Betek ar [[bloavezhioù 1970]] e voe embannet timbroù engravet, troet an danvez anezho war sevenadur Afrika (pezhioù artizanel, mirdi ar gwiskamantoù hengounel, abadennoù sport e Senegal…) ha politikerezh diorren ar vro (rummad ''Promotion humaine'', koulzad a-enep krign-bev ar chatal…). E kreiz ar bloavezhioù 1970 avat e voe gwelet muioc’h mui a dimbroù a vent vras, savet evit plijout d'an dastumerien timbroù gant temoù etrebroadel. N’eus ket bet embannet timbroù boutin marc'hadmat evit ar postoù diabarzh. Un toullad timbroù faos dindan anv Niger zo bet lakaet e gwerzh. == Liamm diavaez== * {{fr}} [https://nigerposte.ne/courrier/#phila Postoù Niger] == Pennadoù kar == *[[Timbroù Senegal-Uhel ha Niger]] *[[Timbroù Senegambia ha Niger]] *[[Timbroù Afrika ar C'hornaoueg C'hall]] [[Rummad:Timbroù hervez ar vro|Niger, Timbroù]] [[Rummad:Niger]] cnhdmkzhhg3646v9gdmnaywb53htbzj 0 172831 2119677 2119621 2024-11-19T17:22:43Z Dishual 612 2119677 wikitext text/x-wiki '''Myth of Empires''' zo ur [[c'hoari video liesc'hoarier]] doare MMO c'hoari trede sell ha strategiezh. Embannet eo bet e miz Du 2021. Tennet e oa bet diouzh ar savenn steam e miz Kerzu 2021 goude ur galv [[Digital Millennium Copyright Act|DMCA]] eus skipailh sevenerien ar c'hoari [[ARK: Survival Evolved]] a embanne e oa bet kopiet ul lodenn eus o c'hod sevel ar c'hoari Ark gant tud Angela Games <ref>https://www.gamesindustry.biz/myth-of-empires-removed-from-steam-following-allegations-it-uses-ark-survival-evolve-source-codehttps://www.gamesindustry.biz/myth-of-empires-removed-from-steam-following-allegations-it-uses-ark-survival-evolve-source-code</ref>. Addegemeret eo bet war Steam e miz C'hwevrer 2024. == Tabut seveniñ == Ar sevener c'hoarioù video stadunanat [[Studio Wildcard]] hag an embanner sinaat [[Snail (embregerezh)|Snail Games]], a ra war-dro ar c'hoari Ark: Survival Evolved, o devoa douget klemm hervez an DMCA evit ma vije tennet ar c'hoari Myth of Empires diouzh Steam rak hervezo kod diazez ar c'hoari a oa o hini. Hervez testenn ar c'hlemm ar studio Angela Game, krouer ar c'hoari Myth of Empires, ha savet gant d'an nebeutañ un implijiad kozh eus Snail Games Sina, hag en doa bet gwelet kod diazez Ark a oa bet o kopiañ kantadoù a lodennoù eus outañ. Miz Here 2023 goude daou vloaz stourm el lezvarnioù, Angela Games a oa kavet kablus eus laerañ danvez preder perc'hennet gant Snail Games. Kavet e oa bet un emglev etre an daou du ha soñjet adlañsañ ar c'hoari e stumm 1.0. Addegemeret eo bet war Steam e miz C'hwevrer 2024 ha Snail Games a zo deuet da vezañ embanner nevez ar c'hoari<ref> https://mmos.com/news/myth-of-empires-popular-on-steam</ref>. == Liammoù diavaez == * {{en}} [https://www.mythofempires.com/ Lec'hienn ofisiel] == Notennoù ha daveennoù == {{Daveoù}} [[Rummad:C'hoarioù video 2021]] [[Rummad:MMO]] [[Rummad:C'hoarioù video Sina]] gdjiisxv1dhqdncqqbbyexbbxw9iyo3 2119678 2119677 2024-11-19T17:23:11Z Dishual 612 2119678 wikitext text/x-wiki '''Myth of Empires''' zo ur [[c'hoari video liesc'hoarier]] doare MMO c'hoari trede sell ha strategiezh. Embannet eo bet e miz Du 2021. Tennet e oa bet diouzh ar savenn steam e miz Kerzu 2021 goude ur galv [[Digital Millennium Copyright Act|DMCA]] eus skipailh sevenerien ar c'hoari [[ARK: Survival Evolved]] a embanne e oa bet kopiet ul lodenn eus o c'hod sevel ar c'hoari Ark gant tud Angela Games <ref>https://www.gamesindustry.biz/myth-of-empires-removed-from-steam-following-allegations-it-uses-ark-survival-evolve-source-codehttps://www.gamesindustry.biz/myth-of-empires-removed-from-steam-following-allegations-it-uses-ark-survival-evolve-source-code</ref>. Addegemeret eo bet war Steam e miz C'hwevrer 2024. == Tabut seveniñ == Ar sevener c'hoarioù video stadunanat [[Studio Wildcard]] hag an embanner sinaat [[Snail (embregerezh)|Snail Games]], a ra war-dro ar c'hoari Ark: Survival Evolved, o devoa douget klemm hervez an DMCA evit ma vije tennet ar c'hoari Myth of Empires diouzh Steam rak hervezo kod diazez ar c'hoari a oa o hini. Hervez testenn ar c'hlemm ar studio Angela Game, krouer ar c'hoari Myth of Empires, ha savet gant d'an nebeutañ un implijiad kozh eus Snail Games Sina, hag en doa bet gwelet kod diazez Ark a oa bet o kopiañ kantadoù a lodennoù eus outañ. Miz Here 2023 goude daou vloaz stourm el lezvarnioù, Angela Games a oa kavet kablus eus laerañ danvez preder perc'hennet gant Snail Games. Kavet e oa bet un emglev etre an daou du ha soñjet adlañsañ ar c'hoari e stumm 1.0. Addegemeret eo bet war Steam e miz C'hwevrer 2024 ha Snail Games a zo deuet da vezañ embanner nevez ar c'hoari<ref> https://mmos.com/news/myth-of-empires-popular-on-steam</ref>. == Liammoù diavaez == * {{en}} [https://www.mythofempires.com/ Lec'hienn ofisiel] == Notennoù ha daveennoù == {{Daveoù}} [[Rummad:C'hoarioù video 2021]] [[Rummad:MMORPG]] [[Rummad:C'hoarioù video Sina]] 9njlhuka3j6enw5bkts4e942yl5o8i1 0 172833 2119642 2024-11-19T12:05:53Z Dakbzh 58931 + Boulc'het. 2119642 wikitext text/x-wiki {{LabourAChom}} {{databox}} {{Stumm an titl|74^vet Rujumant Troadegiezh Tiriadel (lu gall)}} Ar '''74^vet Rujumant Troadegiezh Tiriadel''' a oa ur rejumant eus an [[tirlu gall]] (lu gall). == Istor == === {{XIXvet kantved}} === * Roet e voe e niverenn d'ar rujumant gant un dekred d'an 19 a viz Meurzh 1875<ref>{{fr}}Victor Belhomme, ''Histoire de l'infanterie en France'', Levrenn 5, Embannadurioù [[Charles-Lavauzelle|Henri Charles-Lavauzelle]], 1902 , pajennoù 624-626</ref>. === {{XXvet kantved}} === ==== [[Brezel-bed kentañ]] ==== ===== 1914 ===== * Krouet e voe ar rujumant e miz Eost 1914 gant burev engervel [[Sant-Brieg]]. ===== 1915 ===== ===== 1916 ===== ===== 1917 ===== ===== 1918 ===== ===== 1919 ===== * Divodet e voe ar rujumant. == Banniel == <gallery widths="200" heights="180" caption=""> Drapeau_74e_régiment_d'infanterie_territoriale.svg|<center>Banniel ar rujumant. </gallery> * Merket eo "Ypres 1914" ha "L’Aisne 1918" ("Flandrez 1914") outañ. == Tud == == Mammenn == * {{fr}}[https://argonnaute.parisnanterre.fr/ark:/14707/a011403267964ISOLlu ''Historique du 74e régiment territorial pendant la campagne contre l'Allemagne, août 1914 - novembre 1918'', 1920]. == Notennoù == {{Daveoù}} [[Rummad:Aozadur an tirlu gall e Breizh e miz Eost 1914]] [[Rummad:Sant-Brieg]] imcf5vrkfzzxyd06izgluai0xpybbs6 2119664 2119642 2024-11-19T15:29:53Z Dakbzh 58931 2119664 wikitext text/x-wiki {{LabourAChom}} {{databox}} {{Stumm an titl|74^vet Rujumant Troadegiezh Tiriadel (lu gall)}} Ar '''74^vet Rujumant Troadegiezh Tiriadel''' a oa ur rujumant eus an [[tirlu gall]] (lu gall). == Istor == === {{XIXvet kantved}} === * Roet e voe e niverenn d'ar rujumant gant un dekred d'an 19 a viz Meurzh 1875<ref>{{fr}}Victor Belhomme, ''Histoire de l'infanterie en France'', Levrenn 5, Embannadurioù [[Charles-Lavauzelle|Henri Charles-Lavauzelle]], 1902 , pajennoù 624-626</ref>. === {{XXvet kantved}} === ==== [[Brezel-bed kentañ]] ==== ===== 1914 ===== * Krouet e voe ar rujumant e miz Eost 1914 gant burev engervel [[Sant-Brieg]]. ===== 1915 ===== ===== 1916 ===== ===== 1917 ===== ===== 1918 ===== ===== 1919 ===== * Divodet e voe ar rujumant. == Banniel == <gallery widths="200" heights="180" caption=""> Drapeau_74e_régiment_d'infanterie_territoriale.svg|<center>Banniel ar rujumant. </gallery> * Merket eo "Ypres 1914" ha "L’Aisne 1918" ("Flandrez 1914") outañ. == Tud == == Mammenn == * {{fr}}[https://argonnaute.parisnanterre.fr/ark:/14707/a011403267964ISOLlu ''Historique du 74e régiment territorial pendant la campagne contre l'Allemagne, août 1914 - novembre 1918'', 1920]. == Notennoù == {{Daveoù}} [[Rummad:Aozadur an tirlu gall e Breizh e miz Eost 1914]] [[Rummad:Sant-Brieg]] k8gwh9ocetbhcv3w2wpz2f2bz4pcse9 0 172834 2119644 2024-11-19T12:17:43Z Dakbzh 58931 + Boulc'het. 2119644 wikitext text/x-wiki {{Infobox kumunioù Frañs | anv = Saint-Nicolas-de-Coutances | anvYezh = | Yezh = | anvOfisiel = | skeudenn = | alc'hwez = | ardamezioù = | logo = | bro = [[Normandi]] | rannvro = [[Normandi-Izel]] | departamant = [[Manche]] | arondisamant = [[Arondisamant Coutances|Coutances]] | kanton = [[Kanton Coutances|Coutances]] | etrekumuniezh = | bro velestradurel = | cp = 50200 | maer = | amzer-gefridi = | gorread = | hedred = -1.436111 | ledred = 49.055556 | uk = | ubi = | ubr = | lec'hienn web = }} '''Saint-Nicolas-de-Coutances''' a oa ur gumun e [[departamant gall|departamant]] [[Manche]] e [[Bro-C'hall]]. == Douaroniezh == == Istor == === [[Dispac'h Gall]] === * Krouet e voe ar gumun e 1790 diwar ar barrez katolik. Lakaet e voe e [[Kanton Coutances]] hag e [[Distrig Coutances]]. Lakaet e voe en [[Arondisamant Coutances]] e 1800<ref>{{fr}}[https://www.cassini.ehess.fr/fr/html/fiche.php?select_resultat=33794 Cassini – EHESS]</ref>. === {{XXvet kantved}} === ==== Strollañ kumunioù ==== * Staget e voe Saint-Nicolas-de-Coutances ouzh kumun [[Coutances]] e 1965<ref>{{fr}}[https://cassini.ehess.fr/fr/html/fiche.php?select_resultat=33794 Cassini – EHESS]</ref>. == Armerzh == == Dezougen == == Emdroadur ar boblañs == == Melestradurezh == == Tud == == Gevelliñ == == Pennadoù kar == * [[Coutances]]. == Notennoù ha dave== <references/> == Liammoù diavaez == [[Rummad:Kumunioù kozh Manche]] s8efbcmdnj97uewz8g6t6evht7x3fid 14 172835 2119654 2024-11-19T14:07:41Z Llydawr 145 Pajenn krouet gant : "[[Rummad:Brezel]]" 2119654 wikitext text/x-wiki [[Rummad:Brezel]] htjkj43ojeg6lhpzd7qdd5jasfnh7pg 0 172836 2119667 2024-11-19T16:35:54Z Dakbzh 58931 + Boulc'het. 2119667 wikitext text/x-wiki {{Infobox kumunioù Frañs | anv = Valognes | skeudenn = | alc'hwez = | ardamezioù = | logo = | bro = [[Normandi]] | rannvro = [[Normandi-Izel]] | departamant = [[Manche]] | arondisamant = [[Arondisamant Cherbourg|Cherbourg]] | kanton = [[Kanton Valognes|Valognes]] | etrekumuniezh = | bro velestradurel = | maer = Jacques Coquelin | amzer-gefridi = 2020-2026 | gorread = 15.63 | hedred = -1.509167 | ledred = 49.469167 | uk = | ubi = 19 | ubr = 87 | lec'hienn web = }} '''Valognes''' zo ur gumun e [[departamant gall|departamant]] [[Manche]] e [[Bro-C'hall]]. == Douaroniezh == == Istor == === [[Dispac'h Gall]] === === {{XXvet kantved}} === == Armerzh == == Dezougen == == Emdroadur ar boblañs == == Melestradurezh == == Tud == == Gevelliñ == == Pennadoù kar == == Notennoù ha dave== <references/> == Liammoù diavaez == [[Rummad:Kumunioù Manche]] rp82plyb23j2apu3xsnja0g0e2lm4vv 2119668 2119667 2024-11-19T16:41:06Z Dakbzh 58931 + Astenn. 2119668 wikitext text/x-wiki {{Infobox kumunioù Frañs | anv = Valognes | skeudenn = | alc'hwez = | ardamezioù = | logo = | bro = [[Normandi]] | rannvro = [[Normandi-Izel]] | departamant = [[Manche]] | arondisamant = [[Arondisamant Cherbourg|Cherbourg]] | kanton = [[Kanton Valognes|Valognes]] | etrekumuniezh = | bro velestradurel = | maer = Jacques Coquelin | amzer-gefridi = 2020-2026 | gorread = 15.63 | hedred = -1.509167 | ledred = 49.469167 | uk = | ubi = 19 | ubr = 87 | lec'hienn web = }} '''Valognes''' zo ur gumun e [[departamant gall|departamant]] [[Manche]] e [[Bro-C'hall]]. == Douaroniezh == == Istor == === [[Dispac'h Gall]] === * Krouet e voe ar gumun e 1790 diwar ar barrez katolik. Lakaet e voe da benn [[Kanton Valognes]] ha da benn [[Distrig Valognes]]. Lakaet e voe da benn [[Arondisamant Valognes]] e 1800<ref>{{fr}}[https://www.cassini.ehess.fr/fr/html/fiche.php?select_resultat=38769 Cassini – EHESS]</ref>. === {{XXvet kantved}} === ==== Kemm Arondisamant ==== * Lakaet e voe en [[Arondisamant Cherbourg]] e 1926<ref>{{fr}}[https://www.cassini.ehess.fr/fr/html/fiche.php?select_resultat=38769 Cassini – EHESS]</ref>. == Armerzh == == Dezougen == == Emdroadur ar boblañs == == Melestradurezh == == Tud == == Gevelliñ == == Pennadoù kar == == Notennoù ha dave== <references/> == Liammoù diavaez == [[Rummad:Kumunioù Manche]] k5aas9lbsnpg98npj78710hnfvmo46n 2119669 2119668 2024-11-19T16:58:55Z Dakbzh 58931 + Astenn. 2119669 wikitext text/x-wiki {{Infobox kumunioù Frañs | anv = Valognes | skeudenn = | alc'hwez = | ardamezioù = Blason_ville_fr_Valognes_(Manche).svg/2 | logo = | bro = [[Normandi]] | rannvro = [[Normandi-Izel]] | departamant = [[Manche]] | arondisamant = [[Arondisamant Cherbourg|Cherbourg]] | kanton = [[Kanton Valognes|Valognes]] | etrekumuniezh = | bro velestradurel = | maer = Jacques Coquelin | amzer-gefridi = 2020-2026 | gorread = 15.63 | hedred = -1.509167 | ledred = 49.469167 | uk = | ubi = 19 | ubr = 87 | lec'hienn web = }} '''Valognes''' zo ur gumun e [[departamant gall|departamant]] [[Manche]] e [[Bro-C'hall]]. == Douaroniezh == == Dezougen == <gallery> GareValognesVille1900.jpg|Ti-gar Valognes-Ville e penn-kentañ an {{XXvet kantved}}. </gallery> * War al [[Hent-houarn Valognes Montebourg Saint-Vaast ha Barfleur|linenn hent-houarn Valognes Montebourg Saint-Vaast ha Barfleur]], serret e 1948-1950, emañ Valognes. == Istor == === [[Dispac'h Gall]] === * Krouet e voe ar gumun e 1790 diwar ar barrez katolik. Lakaet e voe da benn [[Kanton Valognes]] ha da benn [[Distrig Valognes]]. Lakaet e voe da benn [[Arondisamant Valognes]] e 1800<ref>{{fr}}[https://www.cassini.ehess.fr/fr/html/fiche.php?select_resultat=38769 Cassini – EHESS]</ref>. === {{XXvet kantved}} === ==== Kemm Arondisamant ==== * Lakaet e voe en [[Arondisamant Cherbourg]] e 1926<ref>{{fr}}[https://www.cassini.ehess.fr/fr/html/fiche.php?select_resultat=38769 Cassini – EHESS]</ref>. == Monumantoù ha traoù heverk == <gallery> ValognesEgliseSaintMalo_01-VersionIkmo.jpg|An iliz katolik. Valognes - Monument aux morts.JPG|Ar monumant. </gallery> * Iliz katolik ''Sant Maloù'', bet adsavet adalek 1954 betek 1954. * Monumant ar re varv. == Armerzh == == Emdroadur ar boblañs == == Melestradurezh == == Tud == == Gevelliñ == == Pennadoù kar == == Notennoù ha dave== <references/> == Liammoù diavaez == [[Rummad:Kumunioù Manche]] 26ur0d2rg0nbxvoecmmr6kglhm1bjrc 2119675 2119669 2024-11-19T17:04:30Z Dakbzh 58931 2119675 wikitext text/x-wiki {{Infobox kumunioù Frañs | anv = Valognes | skeudenn = | alc'hwez = | ardamezioù = Blason_ville_fr_Valognes_(Manche).svg | logo = | bro = [[Normandi]] | rannvro = [[Normandi-Izel]] | departamant = [[Manche]] | arondisamant = [[Arondisamant Cherbourg|Cherbourg]] | kanton = [[Kanton Valognes|Valognes]] | etrekumuniezh = | bro velestradurel = | maer = Jacques Coquelin | amzer-gefridi = 2020-2026 | gorread = 15.63 | hedred = -1.509167 | ledred = 49.469167 | uk = | ubi = 19 | ubr = 87 | lec'hienn web = }} '''Valognes''' zo ur gumun e [[departamant gall|departamant]] [[Manche]] e [[Bro-C'hall]]. == Douaroniezh == == Dezougen == <gallery> GareValognesVille1900.jpg|Ti-gar Valognes-Ville e penn-kentañ an {{XXvet kantved}}. </gallery> * War al [[Hent-houarn Valognes Montebourg Saint-Vaast ha Barfleur|linenn hent-houarn Valognes Montebourg Saint-Vaast ha Barfleur]], serret e 1948-1950, emañ Valognes. == Istor == === [[Dispac'h Gall]] === * Krouet e voe ar gumun e 1790 diwar ar barrez katolik. Lakaet e voe da benn [[Kanton Valognes]] ha da benn [[Distrig Valognes]]. Lakaet e voe da benn [[Arondisamant Valognes]] e 1800<ref>{{fr}}[https://www.cassini.ehess.fr/fr/html/fiche.php?select_resultat=38769 Cassini – EHESS]</ref>. === {{XXvet kantved}} === ==== Kemm Arondisamant ==== * Lakaet e voe en [[Arondisamant Cherbourg]] e 1926<ref>{{fr}}[https://www.cassini.ehess.fr/fr/html/fiche.php?select_resultat=38769 Cassini – EHESS]</ref>. == Monumantoù ha traoù heverk == <gallery> ValognesEgliseSaintMalo_01-VersionIkmo.jpg|An iliz katolik. Valognes - Monument aux morts.JPG|Ar monumant. </gallery> * Iliz katolik ''Sant Maloù'', bet adsavet adalek 1954 betek 1954. * Monumant ar re varv. == Armerzh == == Emdroadur ar boblañs == == Melestradurezh == == Tud == == Gevelliñ == == Pennadoù kar == == Notennoù ha dave== <references/> == Liammoù diavaez == [[Rummad:Kumunioù Manche]] d9401qx8ppvdzi0yazauryebm1atcpf 2119683 2119675 2024-11-19T18:53:17Z Dakbzh 58931 + Alleaume. 2119683 wikitext text/x-wiki {{Infobox kumunioù Frañs | anv = Valognes | skeudenn = | alc'hwez = | ardamezioù = Blason_ville_fr_Valognes_(Manche).svg | logo = | bro = [[Normandi]] | rannvro = [[Normandi-Izel]] | departamant = [[Manche]] | arondisamant = [[Arondisamant Cherbourg|Cherbourg]] | kanton = [[Kanton Valognes|Valognes]] | etrekumuniezh = | bro velestradurel = | maer = Jacques Coquelin | amzer-gefridi = 2020-2026 | gorread = 15.63 | hedred = -1.509167 | ledred = 49.469167 | uk = | ubi = 19 | ubr = 87 | lec'hienn web = }} '''Valognes''' zo ur gumun e [[departamant gall|departamant]] [[Manche]] e [[Bro-C'hall]]. == Douaroniezh == == Dezougen == <gallery> GareValognesVille1900.jpg|Ti-gar Valognes-Ville e penn-kentañ an {{XXvet kantved}}. </gallery> * War al [[Hent-houarn Valognes Montebourg Saint-Vaast ha Barfleur|linenn hent-houarn Valognes Montebourg Saint-Vaast ha Barfleur]], serret e 1948-1950, emañ Valognes. == Istor == === [[Dispac'h Gall]] === * Krouet e voe ar gumun e 1790 diwar ar barrez katolik. Lakaet e voe da benn [[Kanton Valognes]] ha da benn [[Distrig Valognes]]. Lakaet e voe da benn [[Arondisamant Valognes]] e 1800<ref>{{fr}}[https://www.cassini.ehess.fr/fr/html/fiche.php?select_resultat=38769 Cassini – EHESS]</ref>. === {{XIXvet kantved}} === * Staget e voe kumun [[Alleaume]] ouzh kumun Valognes e 1867<ref>{{fr}}[https://www.cassini.ehess.fr/fr/html/fiche.php?select_resultat=448 Cassini – EHESS]</ref>. === {{XXvet kantved}} === ==== Kemm Arondisamant ==== * Lakaet e voe en [[Arondisamant Cherbourg]] e 1926<ref>{{fr}}[https://www.cassini.ehess.fr/fr/html/fiche.php?select_resultat=38769 Cassini – EHESS]</ref>. == Monumantoù ha traoù heverk == <gallery> ValognesEgliseSaintMalo_01-VersionIkmo.jpg|An iliz katolik. Valognes - Monument aux morts.JPG|Ar monumant. </gallery> * Iliz katolik ''Sant Maloù'', bet adsavet adalek 1954 betek 1954. * Monumant ar re varv. == Armerzh == == Emdroadur ar boblañs == == Melestradurezh == == Tud == == Gevelliñ == == Pennad kar == * [[Alleaume]]. == Notennoù ha dave== <references/> == Liammoù diavaez == [[Rummad:Kumunioù Manche]] bzsnocofd1q947eos8pcgboo63nn06d 0 172837 2119670 2024-11-19T17:01:04Z Llydawr 145 Pajenn krouet gant : "[[Restr:Dunnottar Castle 2.jpg|thumb|Kastell Dùn Fhoithear]] '''Kastell Dùn Fhoithear''' (hervez ar gouezeleg), pe '''Dunnottar''' (hervez ar saozneg), zo war-dro tri c'hilometr er c'hreisteiz da [[Cala na Creige]] (Stonehaven), war aod reter [[Bro-Skos]]. Balirañ a ra a-us ar mor, war ur beg-douar uhel-mat. Eus an {{XIIIvet kantved}} eo ar savadur a weler bremañ. Gouzout a reer avat e oa ur c'hastell koshoc'h el lec'h-se, savet war-dro ar bloaz 84 gant annezidi..." 2119670 wikitext text/x-wiki [[Restr:Dunnottar Castle 2.jpg|thumb|Kastell Dùn Fhoithear]] '''Kastell Dùn Fhoithear''' (hervez ar gouezeleg), pe '''Dunnottar''' (hervez ar saozneg), zo war-dro tri c'hilometr er c'hreisteiz da [[Cala na Creige]] (Stonehaven), war aod reter [[Bro-Skos]]. Balirañ a ra a-us ar mor, war ur beg-douar uhel-mat. Eus an {{XIIIvet kantved}} eo ar savadur a weler bremañ. Gouzout a reer avat e oa ur c'hastell koshoc'h el lec'h-se, savet war-dro ar bloaz 84 gant annezidi [[Kaledonia]]. Ur plas a bouez en deus bet kastell Dùn Fhoithear en istor Bro-Skos, er [[Krennamzer|Grennamzer]], pa oa lec'hiet war an aod : alese e c'helled eveshaat tremeniri ar bigi koulz hag an dilec'hiadennoù war an douar. Ne chom nemet rivinoù eus ar c'hastell hiziv. Perc'hennet eo gant un den prevez met digor e vez d'ar weladennerien ha kantadoù a dud a dremen eno bep bloaz, da welet an aspadennoù eus an amzer gozh koulz hag evit arvestiñ ouzh an aod hag al laboused-mor stank a vev eno. Mont a reer betek ar c'hastell dre ur wenodenn strizh hag un heuliad derezioù a gas betek ur [[porrastell]] bras. ==Liammoù diavaez== {{Commons|Category:Dunnottar Castle}} * {{en}} [https://www.dunnottarcastle.co.uk/ Dunnottar Castle] [[Rummad:Kestell Bro-Skos]] b3ck21l6wiofas2qczenpwlatru0z56 2119672 2119670 2024-11-19T17:02:09Z Llydawr 145 2119672 wikitext text/x-wiki [[Restr:Dunnottar Castle 2.jpg|thumb|Kastell Dùn Fhoithear]] '''Kastell Dùn Fhoithear''' (hervez ar gouezeleg), pe '''Dunnottar''' (hervez ar saozneg), zo war-dro tri c'hilometr er c'hreisteiz da [[Cala na Creige]] (Stonehaven), war aod reter [[Bro-Skos]]. Balirañ a ra a-us ar mor, war ur beg-douar uhel-mat. Eus an {{XIIIvet kantved}} eo ar savadur a weler bremañ. Gouzout a reer avat e oa ur c'hastell koshoc'h el lec'h-se, savet war-dro ar bloaz 84 gant annezidi [[Kaledonia]]. Ur plas a bouez en deus bet kastell Dùn Fhoithear en istor Bro-Skos, er [[Krennamzer|Grennamzer]], pa oa lec'hiet war an aod : alese e c'helled eveshaat tremeniri ar bigi koulz hag an dilec'hiadennoù war an douar. Ne chom nemet rivinoù eus ar c'hastell hiziv. Perc'hennet eo gant un den prevez met digor e vez d'ar weladennerien ha kantadoù a dud a dremen eno bep bloaz, da welet an aspadennoù eus an amzer gozh koulz hag evit arvestiñ ouzh an aod hag al laboused-mor stank a vev eno. Mont a reer betek ar c'hastell dre ur wenodenn strizh hag un heuliad derezioù a gas betek ur [[porrastell]] bras. ==Liammoù diavaez== {{Commons|Category:Dunnottar Castle}} * {{en}} [https://www.dunnottarcastle.co.uk/ Dunnottar Castle] [[Rummad:Kestell Bro-Skos|Dun Fhoithear]] ezof0kg4iwxqkmsxsbngeb724i4s8mx 0 172838 2119682 2024-11-19T17:47:58Z Dakbzh 58931 + Boulc'het. 2119682 wikitext text/x-wiki {{Infobox kumunioù Frañs | anv = Alleaume | anvYezh = | Yezh = | anvOfisiel = | skeudenn = | alc'hwez = | ardamezioù = | logo = | bro = [[Normandi]] | rannvro = [[Normandi-Izel]] | departamant = [[Manche]] | arondisamant = [[Arondisamant Cherbourg|Cherbourg]] | kanton = [[Kanton Valognes|Valognes]] | etrekumuniezh = | bro velestradurel = | cp = 50200 | maer = | amzer-gefridi = | gorread = | hedred = -1.4572 | ledred = 49.5094 | uk = | ubi = | ubr = | lec'hienn web = }} '''Alleaume''' a oa ur gumun e [[departamant gall|departamant]] [[Manche]] e [[Bro-C'hall]]. == Douaroniezh == == Istor == === [[Dispac'h Gall]] === * Krouet e voe ar gumun e 1790 diwar ar barrez katolik. Lakaet e voe e [[Kanton Valognes]] hag e [[Distrig Valognes]]. Lakaet e voe en [[Arondisamant Valognes]] e 1800<ref>{{fr}}[https://www.cassini.ehess.fr/fr/html/fiche.php?select_resultat=448 Cassini – EHESS]</ref>. === {{XIXvet kantved}} === * Staget e voe ar gumun ouzh kumun [[Valognes]] e 1867<ref>{{fr}}[https://www.cassini.ehess.fr/fr/html/fiche.php?select_resultat=448 Cassini – EHESS]</ref>. == Monumantoù ha traoù heverk == <gallery> Église_Notre-Dame_d'Alleaume_(3).jpg|An iliz katolik, </gallery> * Iliz katolik Intron-Varia == Armerzh == == Dezougen == == Emdroadur ar boblañs == == Melestradurezh == == Tud == == Gevelliñ == == Pennad kar == * [[Valognes]]. == Notennoù ha dave== <references/> == Liammoù diavaez == [[Rummad:Kumunioù kozh Manche]] g7uizzztdg8p7393iv8k9qz5o8kq1qu 0 172839 2119684 2024-11-19T19:05:45Z Dakbzh 58931 + Boulc'het. 2119684 wikitext text/x-wiki {{LabourAChom}} {{databox}} {{Stumm an titl|78^vet Rujumant Troadegiezh Tiriadel (lu gall)}} An '''78^vet Rujumant Troadegiezh Tiriadel''' a oa ur rujumant eus an [[tirlu gall]] (lu gall). == Istor == === {{XIXvet kantved}} === * Roet e voe e niverenn d'ar rujumant gant un dekred d'an 19 a viz Meurzh 1875<ref>{{fr}}Victor Belhomme, ''Histoire de l'infanterie en France'', Levrenn 5, Embannadurioù [[Charles-Lavauzelle|Henri Charles-Lavauzelle]], 1902 , pajennoù 624-626</ref>. === {{XXvet kantved}} === ==== [[Brezel-bed kentañ]] ==== ===== 1914 ===== * Krouet e voe ar rujumant e miz Eost 1914 gant burev engervel [[Sant-Maloù]]. * Kuitaat a reas Sant-Maloù d’an 13 a viz Eost evit mont da gamp-difenn [[Pariz]]. ===== 1915 ===== ===== 1916 ===== ===== 1917 ===== ===== 1918 ===== * Divodet e voe ar rujumant e miz Genver. == Banniel == <gallery widths="200" heights="180" caption=""> Drapeau_78e_régiment_d'infanterie_territoriale.svg|<center>Banniel ar rujumant. </gallery> * Merket eo "Champagne 1914-1917" outañ. == Tud == == Mammenn == * {{fr}}[https://argonnaute.parisnanterre.fr/ark:/14707/a0114032679647VAR5Z| ''Historique du 78e régiment d'infanterie territoriale|, Imprimerie J. Haize ''Historique du 74e régiment territorial pendant la campagne contre l'Allemagne, août 1914 - novembre 1918'', 1920]. == Notennoù == {{Daveoù}} [[Rummad:Aozadur an tirlu gall e Breizh e miz Eost 1914]] [[Rummad:Sant-Brieg]] 535mxmig5nc93c7sa19lvwh4haujing 2119685 2119684 2024-11-19T19:07:24Z Dakbzh 58931 /* Mammenn */ 2119685 wikitext text/x-wiki {{LabourAChom}} {{databox}} {{Stumm an titl|78^vet Rujumant Troadegiezh Tiriadel (lu gall)}} An '''78^vet Rujumant Troadegiezh Tiriadel''' a oa ur rujumant eus an [[tirlu gall]] (lu gall). == Istor == === {{XIXvet kantved}} === * Roet e voe e niverenn d'ar rujumant gant un dekred d'an 19 a viz Meurzh 1875<ref>{{fr}}Victor Belhomme, ''Histoire de l'infanterie en France'', Levrenn 5, Embannadurioù [[Charles-Lavauzelle|Henri Charles-Lavauzelle]], 1902 , pajennoù 624-626</ref>. === {{XXvet kantved}} === ==== [[Brezel-bed kentañ]] ==== ===== 1914 ===== * Krouet e voe ar rujumant e miz Eost 1914 gant burev engervel [[Sant-Maloù]]. * Kuitaat a reas Sant-Maloù d’an 13 a viz Eost evit mont da gamp-difenn [[Pariz]]. ===== 1915 ===== ===== 1916 ===== ===== 1917 ===== ===== 1918 ===== * Divodet e voe ar rujumant e miz Genver. == Banniel == <gallery widths="200" heights="180" caption=""> Drapeau_78e_régiment_d'infanterie_territoriale.svg|<center>Banniel ar rujumant. </gallery> * Merket eo "Champagne 1914-1917" outañ. == Tud == == Mammenn == * {{fr}}[https://argonnaute.parisnanterre.fr/ark:/14707/a0114032679647VAR5Z ''Historique du 74e régiment territorial pendant la campagne contre l'Allemagne, août 1914 - novembre 1918'', Imprimerie J. Haize, 1920]. == Notennoù == {{Daveoù}} [[Rummad:Aozadur an tirlu gall e Breizh e miz Eost 1914]] [[Rummad:Sant-Brieg]] ludjp6ii2zvcbcg7ui5m1wctv9ol1fb 0 172840 2119696 2024-11-19T21:06:46Z Dakbzh 58931 + Boulc'het. 2119696 wikitext text/x-wiki {{LabourAChom}} {{databox}} {{Stumm an titl|88^vet Rujumant Troadegiezh Tiriadel (lu gall)}} An '''88^vet Rujumant Troadegiezh Tiriadel''' a oa ur rujumant eus an [[tirlu gall]] (lu gall). == Istor == === {{XIXvet kantved}} === * Roet e voe e niverenn d'ar rujumant gant un dekred d'an 19 a viz Meurzh 1875<ref>{{fr}}Victor Belhomme, ''Histoire de l'infanterie en France'', Levrenn 5, Embannadurioù [[Charles-Lavauzelle|Henri Charles-Lavauzelle]], 1902 , pajennoù 624-626</ref>. === {{XXvet kantved}} === ==== [[Brezel-bed kentañ]] ==== ===== 1914 ===== * Eost: krouet e voe ar rujumant d’an 2 gant burev engervel [[An Oriant]]. * D’ar 4 ha d’ar 5 e voe kaset ar 1^añ batailhon hag an Eil batailhon da [[Plañvour|Blañvour]], [[Groe]], [[Porzh-Loeiz]] ha [[Rianteg]] evit difenn kreñvlec'h An Oriant, * D’ar 5 e voe kaset an Trede batailhon hag ar Pevare batailhon da zifenn kreñvlec'h [[Brest]]. ===== 1915 ===== ===== 1916 ===== ===== 1917 ===== ===== 1918 ===== * Divodet e voe ar rujumant e miz Eost. == Banniel == * Merket eo "[[Emgann ar Somme|La Somme 1916]]" outañ. == Tud == * [[Loeiz Herrieu]]. == Mammenn == * {{fr}}Historique du 88e Régiment Territorial d’Infanterie – 1e & 2e Bataillons Henri Charles-Lavauzelle, 1920. == Notennoù == {{Daveoù}} [[Rummad:Aozadur an tirlu gall e Breizh e miz Eost 1914]] [[Rummad:An Oriant]] elzt36ba9tlqdbaje14lcuga982hrz6 2119698 2119696 2024-11-19T21:09:05Z Dakbzh 58931 2119698 wikitext text/x-wiki {{LabourAChom}} {{databox}} {{Stumm an titl|88^vet Rujumant Troadegiezh Tiriadel (lu gall)}} An '''88^vet Rujumant Troadegiezh Tiriadel''' a oa ur rujumant eus an [[tirlu gall]] (lu gall). == Istor == === {{XIXvet kantved}} === * Roet e voe e niverenn d'ar rujumant gant un dekred d'an 19 a viz Meurzh 1875<ref>{{fr}}Victor Belhomme, ''Histoire de l'infanterie en France'', Levrenn 5, Embannadurioù [[Charles-Lavauzelle|Henri Charles-Lavauzelle]], 1902 , pajennoù 624-626</ref>. === {{XXvet kantved}} === ==== [[Brezel-bed kentañ]] ==== ===== 1914 ===== * Eost: krouet e voe ar rujumant d’an 2 gant burev engervel [[An Oriant]]. * D’ar 4 ha d’ar 5 e voe kaset ar 1^añ batailhon hag an Eil batailhon da [[Plañvour|Blañvour]], [[Groe]], [[Porzh-Loeiz]] ha [[Rianteg]] evit difenn kreñvlec'h An Oriant, * D’ar 5 e voe kaset an Trede batailhon hag ar Pevare batailhon da zifenn kreñvlec'h [[Brest]]. ===== 1915 ===== ===== 1916 ===== ===== 1917 ===== ===== 1918 ===== * Divodet e voe ar rujumant e miz Eost. == Banniel == * Merket eo "[[Emgann ar Somme|La Somme 1916]]" outañ. == Tud == * [[Loeiz Herrieu]]. == Mammenn == * {{fr}}Historique du 88e Régiment Territorial d’Infanterie – 1e & 2e Bataillons, Embannadurioù Henri Charles-Lavauzelle, 1920. == Notennoù == {{Daveoù}} [[Rummad:Aozadur an tirlu gall e Breizh e miz Eost 1914]] [[Rummad:An Oriant]] 5ohfg95m0mqjf5smybgseozzvj5131f 0 172841 2119699 2024-11-19T21:41:22Z Fanchigo 14086 Pajenn krouet gant : "[[Restr:Ferdinand Ritter von Mannlicher 1904 C. Pietzner.jpg|dehou|294x294px]] '''Ferdinand Ritter von Mannlicher''', ganet d’an 30 a viz Genver 1848 e [[Mainz]] ([[Dugelezh-veur Hessen]]) ha marvet d’an 20 a viz Genver 1904 e [[Vienna]] ([[Aostria-Hungaria]])<ref>'''{{En}}''' NEWLAND Samuel J., ''[https://americansocietyofarmscollectors.org/wp-content/uploads/2019/06/2006-B94-A-Forgotten-Giant-A-Brief-Look-at-Milita.pdf A Forgotten Giant: A Brief Look at Military..." 2119699 wikitext text/x-wiki [[Restr:Ferdinand Ritter von Mannlicher 1904 C. Pietzner.jpg|dehou|294x294px]] '''Ferdinand Ritter von Mannlicher''', ganet d’an 30 a viz Genver 1848 e [[Mainz]] ([[Dugelezh-veur Hessen]]) ha marvet d’an 20 a viz Genver 1904 e [[Vienna]] ([[Aostria-Hungaria]])<ref>'''{{En}}''' NEWLAND Samuel J., ''[https://americansocietyofarmscollectors.org/wp-content/uploads/2019/06/2006-B94-A-Forgotten-Giant-A-Brief-Look-at-Milita.pdf A Forgotten Giant: A Brief Look at Military Small Arms Production at Steyr, Austria, 1864–1945]'', e Bulletin n°94, American Society of Arms Collectors, miz Gwengolo 2006 (pellgarget d'an 19/11/2024)</ref>, a oa un ijinour [[Aostria|aostrian]]. Brudet eo evit an nevezintioù en deus degaset d’an [[Arm-tan|armoù-tan]] hiniennel e dibenn an XIX{{Vet}} kantved pa oa o labourat evit [[Steyr]], evel al laonennoù-kargañ pe ar c’hulasennoù adarmiñ linennek. == Buhez == Ganet e oa Ferdinand Mannlicher e Mainz en ur familh aostrian. E dad a oa ur soudard a orin eus [[Brüx]] ([[Bohemia]]) lakaet e garnizon e kreñvlec’h ar gêr. Distreiñ a reas Ferdinand Mannlicher da Vienna e 1857. Eno e sudias an ijinouriezh er Skol Deknik<ref name=":0">{{En}} STEINER Jörg C., ''[https://www.austro-hungarian-army.co.uk/biog/mannlicher.htm Ferdinand Ritter von Mannlicher]'', Austro-Hungarian Land Forces 1848-1918 (lennet d'an 18/11/2024)</ref>. Mantret e voe gant disoc’h ar [[brezel etre Prusia hag Aostria]] e 1866, pa gollas arme e vro abalamour da [[Geriaoueg an armoù-tan#Lusk-tennañ|lusk-tennañ]] uhel ar fuzuilhoù [[Dreyse (fuzuilh)|Dreyse]] implijet gant ar Brusianed<ref name=":1">{{En}} ''[https://steyr-arms.us/blog/the-mind-of-mannlicher/ The Mind of Mannlicher]'', war lec'hienn Steyr Arms, 06/08/2024 (lennet d'an 19/11/2024)</ref>. Labourat a reas da gentañ en embregerezhioù hent-houarn aostrian Südbahngesellschaft ha Kaiser-Ferdinand-Nordbahngesellschaft<ref name=":0" />, a-raok bezañ implijet gant an embregerezh armoù-tan Steyr adalek 1878, diwar ginnig e berc’henn Josef Werndl<ref name=":1" />. En em gavout a reas eno da vare ur prantad a-bouez evit an [[hoplologiezh]], pa oa an [[Arm-tennata|armoù-tennata]] o kemer plas ar re un-tenn pourveziet dre veg o c’hanol. Goude meur a ijinadenn all e kinnigas e 1885 al [[Karger (armoù-tan)#Laonenn-gargañ|laonennoù-kargañ]], a roe an tu d’an tenner kargañ meur a [[Kartouchenn (arm-tan)|gartouchenn]] war un dro e karger e [[fuzuilh]]. Savet e voe war ar fuzuilhoù [[Mannlicher M1885]]<ref>{{En}} ''[https://www.britannica.com/biography/Ferdinand-Ritter-von-Mannlicher Ferdinand, knight von Mannlicher]'', Encyclopaedia Britannica (lennet d'an 19/11/2024)</ref>. Ijinañ a reas ivez ur sistem [[Kulasenn (armoù-tan)|kulasenn]] dezhi ur vorailh linennek : gantañ e c’halle ur soudard ober daou jestr e-lec’h pevar evit adkambriñ ur [[munision]] en e arm. Ar fuzuilh [[Mannlicher M1895]] ganet diwar an degasadennoù-mañ a zeuas da vezañ arm standart arme Aostria-Hungaria<ref name=":1" />, betek dismantr an Impalaeriezh e dibenn ar [[Brezel-bed kentañ|Brezel-bed Kentañ]]. Ur fuzuilh all ijinet gantañ, ar [[Mannlicher-Schoenauer 1903]], a voe priziet kenañ gant ar chaseourien en XX{{Vet}} kantved. Ferdinand Mannlicher a labouras ivez war armoù-tennata damaotomatek, met ne oa ket mat a-walc'h c’hoazh kalite ar metaloù hag ar [[Poultr-tarzh|poultr]] produet d’ar poent-se evit sevel armoù fiziapl<ref name=":1" />. En holl e savas Mannlicher ur 150 arm bennak en e vuhez<ref name=":1" />. E 1887 e voe anvet en [[Urzh ar Groaz Houarn (Aostria-Hungaria)|urzh ar Groaz Houarn]] aostrian hag e tapas al [[Lejion a enor (Bro-C'hall)|Lejion a Enor]] gall. An impalaer [[Franz Joseph Iañ|Franz Josef a Aostria]] a noblas anezhañ e 1892, hag a roas ur gador e vuhez-pad dezhañ e 1899 en Herrenhaus, kambr uhel kuzul an Impalaeriezh<ref name=":0" />. ==Daveennoù== <references/> {{Porched:Armoù-tan}} [[Rummad:Ganedigezhioù 1848]] [[Rummad:Marvioù 1904]] [[Rummad:Krouerien armoù-tan]] [[Rummad:Ijinourien Aostria]] qhpfnwbauoex22a02nqt5jf2fbf93g2 0 172842 2119718 2024-11-20T11:03:39Z Dishual 612 Lañs dister 2119718 wikitext text/x-wiki [[Restr:Concrete U-boat pens at Brest.jpg|thumb|Brest ar goudor U-boat]] Meur a borzh a oa bet implijet e [[Breizh]] evel porzh listri-spluj gant bunkerioù goudor listri-spluj. Hini Brest a oa ur bazenn listri-spluj gant ur bunker nemetken met an hini brasañ e oa e Breizh. En desped d'ar giz ne oa ket bet roet un anv dezhañ.<ref>Showell p. 81</ref> Kroget bet da vezañ savet e 1941, ar planioù a oa bet kemmet meur a wech a-raok ma vije echuet da vat bloaz war-lec'h == Notennoù ha daveennoù == {{Daveoù}} [[Rummad:Istor Brest]] pd0jip6nw7wfv7dugb8sslwrzw4gcul 2119719 2119718 2024-11-20T11:04:01Z Dishual 612 2119719 wikitext text/x-wiki [[Restr:Concrete U-boat pens at Brest.jpg|thumb|Brest ar goudor U-boot]] Meur a borzh a oa bet implijet e [[Breizh]] evel porzh listri-spluj gant bunkerioù [[U-Boot-Bunker|goudor listri-spluj]]. Hini Brest a oa ur bazenn listri-spluj gant ur bunker nemetken met an hini brasañ e oa e Breizh. En desped d'ar giz ne oa ket bet roet un anv dezhañ.<ref>Showell p. 81</ref> Kroget bet da vezañ savet e 1941, ar planioù a oa bet kemmet meur a wech a-raok ma vije echuet da vat bloaz war-lec'h == Notennoù ha daveennoù == {{Daveoù}} [[Rummad:Istor Brest]] 4ffnw9o24171e5m52fouatm7x6jk2bb 2119720 2119719 2024-11-20T11:04:44Z Dishual 612 2119720 wikitext text/x-wiki [[Restr:Concrete U-boat pens at Brest.jpg|thumb|300px|Brest ar goudor U-boot]] {{databox}} Meur a borzh a oa bet implijet e [[Breizh]] evel porzh listri-spluj gant bunkerioù [[U-Boot-Bunker|goudor listri-spluj]]. Hini Brest a oa ur bazenn listri-spluj gant ur bunker nemetken met an hini brasañ e oa e Breizh. En desped d'ar giz ne oa ket bet roet un anv dezhañ.<ref>Showell p. 81</ref> Kroget bet da vezañ savet e 1941, ar planioù a oa bet kemmet meur a wech a-raok ma vije echuet da vat bloaz war-lec'h == Notennoù ha daveennoù == {{Daveoù}} [[Rummad:Istor Brest]] bnxvbp5qhw6ezd92knpguo85ueivg5n