Wicidestun cywikisource https://cy.wikisource.org/wiki/Hafan MediaWiki 1.44.0-wmf.5 first-letter Media Arbennig Sgwrs Defnyddiwr Sgwrs Defnyddiwr Wicidestun Sgwrs Wicidestun Delwedd Sgwrs Delwedd MediaWici Sgwrs MediaWici Nodyn Sgwrs Nodyn Cymorth Sgwrs Cymorth Categori Sgwrs Categori Tudalen Sgwrs Tudalen Indecs Sgwrs Indecs TimedText TimedText talk Modiwl Sgwrs modiwl Hafan 0 1360 119313 119086 2024-12-01T23:04:32Z AlwynapHuw 1710 119313 wikitext text/x-wiki {{mawr|''Croeso i '''Wicidestun''', y llyfrgell rydd!''}} {| cellspacing="5px" | width="60%" align= style="border: 1px solid #6688AA; background-color:#FFE4C4; padding:1em;" class="plainlinks"; valign="top"| <div style="float:right;margin-left:0.5em;margin-right:0.5em;margin-top:0.5em"> [[Delwedd:Carl Spitzweg 021.jpg|150px]] </div> Mae '''Wicidestun''' yn storfa o destunau gwreiddiol sy'n [[w:en:Public domain|eiddo cyhoeddus]] neu o dan dermau [[w:cy:Cynnwys rhydd|trwydded agored]] [[:w:cy:Wicipedia:Hawlfraint|CC-BY-SA]]. Mae'r prosiect hwn yn rhan o deulu ehangach [[:en:Sefydliad Wikimedia|Wicimedia]] gan gynnwys [[:en:Creative Commons|Comin Wicimedia]], [[:d:cy:Wiciadur|Wiciadur]] a [[:w:cy:Wicipedia|Wicipedia]]. Erbyn hyn mae gennym ni '''[[Special:Statistics|{{NIFEROERTHYGLAU}}]]''' o weithiau. Gweler [[w:Wicipedia:Cymorth|tudalen help]] a chwaraewch yn y pwll tywod i ddysgu sut allwch '''chi''' olygu ac uwchlwytho testun. <br/> '''Rhai o'n llenorion:''' {{Div col}} : [[:Categori:Ehedydd Iâl|Ehedydd Iâl]] : [[:Categori:Iolo Goch|Iolo Goch]] : [[:Categori:Dafydd Nanmor|Dafydd Nanmor]] : [[:Categori:Lewis Glyn Cothi|Lewis Glyn Cothi]] : [[:Categori:Ann Griffiths|Ann Griffiths]] : [[:Categori:Owen Morgan Edwards| O. M. Edwards]] : [[:Categori:I. D. Hooson| I. D. Hooson]] : [[:Categori:Elizabeth Mary Jones (Moelona)|Moelona]] : [[:Categori:William Williams, Pantycelyn|William Williams, Pantycelyn]] : [[:Categori:Richard Griffith (Carneddog)|Richard Griffith (Carneddog)]] {{Div col end}} '''Rhai o'n Categorïau:''' <br/> *[[:Categori:Llyfrau|Llyfrau]] *[[:Categori:Barddoniaeth|Barddoniaeth]] *[[:Categori:Rhyddiaith|Rhyddiaith]] *[[:Categori:Testunau crefyddol|Testunau crefyddol]] *[[:Categori:Adolygiadau|Adolygiadau]] *[[:Categori:Llyfrau Ab Owen|Cyfres y Fil a Llyfrau Ab Owen]] *[[:Categori:Testunau cyfansawdd|Testunau cyfansawdd]] (Y modd gorau i lawrlwytho testynau ar gyfer e-ddarllenwyr) '''<big>[[Testunau sydd angen eu gwirio]]</big>''' | rowspan="2" width="30%" style="border: 1px solid #6688AA; background-color:#FFFFFF; padding:1em;" valign="top"| {|width="*" | '''Rhai o'n gweithiau diweddaraf:''' *[[Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam|Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam gan Edward Francis]] *[[Gwaith Dewi Wyn|Gwaith Dewi Wyn gol O. M. Edwards]] *[[Cofiant John Williams (I ab Ioan) Aberduar|Cofiant John Williams (I ab Ioan) Aberduar gan John Davies, Llandysul]] *[[Athrylith Ceiriog|Athrylith Ceiriog gan Howell Elvet Lewis (Elfed)]] *[[Telyn Seion sef Pedwar ar Bymtheg o Garolau Nadolig|Telyn Seion sef Pedwar ar Bymtheg o Garolau Nadolig gol. Hugh Humphreys, Caernarfon]] *[[Gwaith Iolo Goch|Gwaith Iolo Goch gol Thomas Matthews]] *[[Cofiant am y Parch. Richard Humphreys, Dyffryn|Cofiant am y Parch. Richard Humphreys, Dyffryn gan Griffith Williams, Talsarnau]] *[[Gwaith Sion Cent|Gwaith Sion Cent gol Thomas Matthews]] *[[Dyddanwch yr Aelwyd|Dyddanwch yr Aelwyd gan Hughes a'i Fab, Wrecsam]] *[[Gwaith Ieuan Brydydd Hir|Gwaith Ieuan Brydydd Hir gol O. M. Edwards]] *[[Gwaith yr Hen Ficer|Gwaith yr Hen Ficer gol O. M. Edwards]] *[[Am Dro i Erstalwm|Am Dro i Erstalwm gan Index]] *[[Bro fy Mebyd a Chaniadau Eraill|Bro fy Mebyd a Chaniadau Eraill gan Humphrey Jones (Bryfdir)]] *[[Ceiriog a Mynyddog|Ceiriog a Mynyddog gan John Morgan Edwards]] *[[Crynodeb o Hanes Dechreuad a Chynydd yr Eglwysi Annibynol yn Mon|Crynodeb o Hanes Dechreuad a Chynydd yr Eglwysi Annibynol yn Mon gan William Williams (Cromwell)]] *[[Nedw|Nedw gan Edward Tegla Davies]] *[[Diwrnod yn Nolgellau|Diwrnod yn Nolgellau gan Robert Thomas Williams (Trebor Môn)]] {{c|🙝&nbsp;🙟}} <gallery> Ll Du C Bawd.png|'''[[Llyfr Du Caerfyrddin]]''' Delwedd:Llyfr Aneirin.png|'''[[Llyfr Aneirin]]''' </gallery> {{c|🙝&nbsp;🙟}} ... a nifer o gerddi: *[[Yr Wylan]] gan Dafydd ap Gwilym *[[Y Drindod]] gan Dafydd ap Gwilym *[[Beibl]] *[[Y Nefoedd Uwch fy Mhen]] gan Ehedydd Iâl *[[Stafell Gynddylan]] *[[Syr Hywel y Fwyall]] *[[Cystal am ofal im yw]] *[[Y Llafurwr]] *[[Hen Benillion]] *[[Ar ôl i fy Nghariad Farw]] *[[Wrth y drws, un a'i grwth drwg]] *[[Marwnad Siôn y Glyn]] gan Lewis Glyn Cothi *[[Ymddiddan Rhwng Dau Fardd]] *[[Ymddiddan Rhwyng Cymro a Saesnes]] *[[Gorhoffedd (Hywel ab Owain Gwynedd)]] *[[Englynion y Beddau]] {{c|🙝&nbsp;🙟}} '''Cymuned'''<br /> [[Wicitestun:Y Sgriptoriwm|Y Sgriptoriwm]] <br /> |-- |} |- | style="border: 1px solid #6688AA; background-color:#EEE9E9; padding:1em;" valign="top"| '''Ychwanegwch:''' [[Delwedd:Flag of Wales (1959–present).svg|200px|right]] Mae ar y safle hwn nifer o destunau o weithiau agored, di-hawlfraint neu weithiau lle mae eu hawlfraint wedi hen orffen. Os ydych am ychwanegu cerddi neu ryddiaeth gwnewch hynny - os ydych yn gwbwl sicr mai chi yw perchennog eu hawlfraint neu fod yr awdur wedi marw ers dros 70 o flynyddoedd. Am ragor am yr hyn y cewch ei gynnwys yma, darllenwch [[Wicidestun:Beth i'w roi ar Wicidestun?]] Os mai dod yma i bori ydych—mwynhewch y wledd! |} 97kmsbhxyvexprlez09jrs0tcg0bjgh Defnyddiwr:AlwynapHuw/Llyfrau 2 10285 119167 119137 2024-12-01T14:02:12Z AlwynapHuw 1710 /* Angen eu prawfddarllen */ 119167 wikitext text/x-wiki ==Wedi eu Cyhoeddi== {{Div col}} #[[Gwaith Dewi Wyn|Gwaith Dewi Wyn gol O. M. Edwards]] #[[Cofiant John Williams (I ab Ioan) Aberduar|Cofiant John Williams (I ab Ioan) Aberduar gan John Davies, Llandysul]] #[[Athrylith Ceiriog|Athrylith Ceiriog gan Howell Elvet Lewis (Elfed)]] #[[Telyn Seion sef Pedwar ar Bymtheg o Garolau Nadolig|Telyn Seion sef Pedwar ar Bymtheg o Garolau Nadolig gol. Hugh Humphreys, Caernarfon]] #[[Gwaith Iolo Goch|Gwaith Iolo Goch gol Thomas Matthews]] #[[Cofiant am y Parch. Richard Humphreys, Dyffryn|Cofiant am y Parch. Richard Humphreys, Dyffryn gan Griffith Williams, Talsarnau]] #[[Gwaith Sion Cent|Gwaith Sion Cent gol Thomas Matthews]] #[[Dyddanwch yr Aelwyd|Dyddanwch yr Aelwyd gan Hughes a'i Fab, Wrecsam]] #[[Gwaith Ieuan Brydydd Hir|Gwaith Ieuan Brydydd Hir gol O. M. Edwards]] #[[Gwaith yr Hen Ficer|Gwaith yr Hen Ficer gol O. M. Edwards]] #[[Am Dro i Erstalwm|Am Dro i Erstalwm gan Index]] #[[Bro fy Mebyd a Chaniadau Eraill|Bro fy Mebyd a Chaniadau Eraill gan Humphrey Jones (Bryfdir)]] #[[Ceiriog a Mynyddog|Ceiriog a Mynyddog gan John Morgan Edwards]] #[[Crynodeb o Hanes Dechreuad a Chynydd yr Eglwysi Annibynol yn Mon|Crynodeb o Hanes Dechreuad a Chynydd yr Eglwysi Annibynol yn Mon gan William Williams (Cromwell)]] #[[Awdl Dinyster Jerusalem|Awdl Dinyster Jerusalem gan Eben Fardd]] #[[Nedw|Nedw gan Edward Tegla Davies]] #[[Dros y Gamfa|Dros y Gamfa gan Fanny Edwards]] #[[Diwrnod yn Nolgellau|Diwrnod yn Nolgellau gan Robert Thomas Williams (Trebor Môn)]] #[[Awdl ar yr Adgyfodiad (Ieuan Ionawr)|Awdl ar yr Adgyfodiad gan Evan Jones (Ieuan Ionawr)]] #[[Cofiant y Diweddar Barch W Williams o'r Wern|Cofiant y Diweddar Barch W Williams o'r Wern gan William Rees (Gwilym Hiraethog)]] #[[Tri Wyr o Sodom a'r Aipht|Tri Wyr o Sodom a'r Aipht gan William Williams, Pantycelyn]] #[[F'Ewythr Tomos: cân ddyri|F'Ewythr Tomos: cân ddyri gan Eben Fardd]] #[[Hynafiaethau Nant Nantlle|Hynafiaethau Nant Nantlle gan William Robert Ambrose]] #[[Bywyd y Parch. Ebenezer Richard|Bywyd y Parch. Ebenezer Richard gan Henry ac Edward W Richard]] #[[Traethawd ar Enwogion Swydd Feirion|Traethawd ar Enwogion Swydd Feirion gan Edward Davies (Iolo Meirion)]] #[[Hanes Porthmadog ei Chrefydd a'i Henwogion|Hanes Porthmadog ei Chrefydd a'i Henwogion gan Edward Davies, Penmorfa]] #[[Wil Ellis, Porthmadog-Cymru Cyf 29 1905]] #[[Hanes Niwbwrch|Hanes Niwbwrch gan Owen Williamson]] #[[Teulu Bach Nantoer|Teulu Bach Nantoer gan Moelona]] #[[Barddoniaeth Goronwy Owen (gol Llyfrbryf)|Barddoniaeth Goronwy Owen gol Isaac Foulkes (Llyfrbryf)]] #[[Y Tadau Methodistaidd Cyfrol I|Y Tadau Methodistaidd Cyfrol I gan John Morgan Jones]] #[[Hwian-gerddi Cymraeg F' Ewyrth Huw|Hwian-gerddi Cymraeg F' Ewyrth Huw gan O. M. Edwards]] #[[Hanes Tredegar ynghyd a Braslun o Hanes Pontgwaithyrhaiarn|Hanes Tredegar ynghyd a Braslun o Hanes Pontgwaithyrhaiarn gan David Morris (Eiddil Gwent)]] #[[Hanes Sir Fôn|Hanes Sir Fôn gan Thomas Pritchard, ('Rhen Graswr Eleth)]] #[[Holl Waith Barddonol Goronwy Owen|Holl Waith Barddonol Goronwy Owen gol Isaac Foulkes]] #[[Adgofion am John Elias|Adgofion am John Elias gan Richard Parry (Gwalchmai)]] #[[Tro Trwy'r Wig|Tro Trwy'r Wig gan Richard Morgan (1854-1939)]] #[[Gyda'r Hen Feirdd, Carneddog|Gyda'r Hen Feirdd, Carneddog gan Richard Griffith (Carneddog)]] #[[Dafydd Jones o Drefriw (1708-1785)|Dafydd Jones o Drefriw (1708-1785) gan Owen Gaianydd Williams]] #[[Dafydd Jones o Drefriw, Cymru 1903]] #[[Awdlau Coffadwriaethol am Y Parch Goronwy Owain|Awdlau Coffadwriaethol am Y Parch Goronwy Owain gan y Gwyneddigion]] #[[Goronwy Owen a'r Morrisiaid|Goronwy Owen a'r Morrisiaid gan Owen Gaianydd Williams]] #[[Yr Efengyl yn ôl Sant Marc|Yr Efengyl yn ôl Sant Marc gan y Fibl Gymdeithas Americanaidd (1894)]] #[[Llythyrau Goronwy Owen|Llythyrau Goronwy Owen gol John Morris-Jones]] #[[Diliau Meirion Cyf I|Diliau Meirion Cyf I gan gan Morris Davies (Meurig Ebrill)]] #[[Cyfarwyddiadau at brynu cadw a magu moch|Cyfarwyddiadau at brynu cadw a magu moch gol Hugh Humphreys, Caernarfon]] #[[Gwaith Joshua Thomas|Gwaith Joshua Thomas gol O M Edwards]] #[[Glan Cledwen (Cymru 15 Rhagfyr 1897)]] #[[Dringo'r Andes|Dringo'r Andes gan Eluned Morgan]] #[[Naw Mis yn Nghymru|Naw Mis yn Nghymru gan Owen Griffith (Giraldus)]] #[[Ysgrifau Puleston|Ysgrifau Puleston gan John Puleston Jones]] #[[Cofiant Cadwaladr Jones, Dolgellau|Cofiant Cadwaladr Jones, Dolgellau gan Robert Thomas (Ap Vychan)]] #[[Rhigymau'r Ffordd Fawr|Rhigymau'r Ffordd Fawr gan Dewi Emrys]] #[[Coffadwriaeth, neu Hanes Byr o fywyd a Marwolaeth y Parchedig John Williams|Coffadwriaeth y Parch John Williams, Pantycelyn gan Maurice Davies, Llanfair-ym-Muallt]] #[[Fy Mhererindod Ysbrydol|Fy Mhererindod Ysbrydol gan Evan Keri Evans]] #[[Yr Efengyl yn ôl Sant Matthew|Yr Efengyl yn ôl Sant Matthew gan y Fibl Gymdeithas Americanaidd (1894)]] #[[Beirdd y Bala|Beirdd y Bala gol O. M. Edwards]] #[[Gwaith Robert Owen (Bardd y Môr)|Gwaith Robert Owen (Bardd y Môr) gol O. M. Edwards]] #[[Can newydd yn rhoddi hanes dienyddiad Richard Lewis|Can newydd yn rhoddi hanes dienyddiad Richard Lewis gan Dic Dywyll]] #[[Gwyllllis yn Nayd|Gwyllllis yn Nayd gan Dr William Price]] #[[Gwroniaid y Ffydd|Gwroniaid y Ffydd gan Robert David Rowland (Anthropos)]] #[[Tanchwa yn Cilfynydd|Tanchwa yn Cilfynydd baled gan awdur Anhysbys]] #[[Damwain echrydus Glofa Carnant, Cwmaman, Sir Gaerfyrddin]] #[[Blodau Drain Duon|Blodau Drain Duon gan Thomas Jacob Thomas (Sarnicol)]] #[[Telyn Dyfi|Telyn Dyfi gan Daniel Silvan Evans]] #[[Cyfrinach y Dwyrain|Cyfrinach y Dwyrain gan David Cunllo Davies]] #[[Oriau yn y Wlad|Oriau yn y Wlad gan Robert David Rowland (Anthropos)]] #[[Branwen Ferch Llŷr (Tegla)|Branwen Ferch Llŷr (Tegla) gan Edward Tegla Davies]] #[[Prif Feirdd Eifionydd|Prif Feirdd Eifionydd gan Edward David Rowlands]] #[[Deddf Plant (Diddymu Amddiffyniad Cosb Resymol)(Cymru) 2020]] #[[Rhys Llwyd y Lleuad|Rhys Llwyd y Lleuad gan E Tegla Davies]] #[[Oriau Gydag Enwogion|Oriau Gydag Enwogion gan Robert David Rowland (Anthropos)]] #[[Byr Gofiant am Naw a Deugain o Weinidogion Ymadawedig Sir Aberteifi|Byr Gofiant am Naw a Deugain o Weinidogion Ymadawedig Sir Aberteifi gan John Evans, Abermeurig]] #[[Hanes Alexander Fawr|Hanes Alexander Fawr gan Hugh Humphreys, Caernarfon]] #[[Breuddwyd Pabydd Wrth Ei Ewyllys Cyf I|Breuddwyd Pabydd Wrth Ei Ewyllys Cyf I gan Emrys ap Iwan]] #[[Breuddwyd Pabydd Wrth Ei Ewyllys Cyf II|Breuddwyd Pabydd Wrth Ei Ewyllys Cyf II gan Emrys ap Iwan]] #[[Y Lleian Lwyd|Y Lleian Lwyd gan Moelona]] #[[Cenadon Hedd|Cenadon Hedd gan William Jones, Cwmaman]] #[[Dagrau Hiraeth|Dagrau Hiraeth gan William Jones, Pontsaeson]] #[[Saith o Farwnadau|Saith o Farwnadau gan William Williams, Pantycelyn]] #[[Storïau o Hanes Cymru cyf I|Storïau o Hanes Cymru cyf I gan Moelona]] #[[Traethawd bywgraffyddol a beirniadol ar fywyd ac athrylith Lewis Morris|Traethawd bywgraffyddol a beirniadol ar fywyd ac athrylith Lewis Morris gan Griffith Jones (Glan Menai)]] #[[Hanes Bywyd Pio Nono|Hanes Bywyd Pio Nono gan Hugh Humphreys, Caernarfon]] #[[Caniadau Watcyn Wyn|Caniadau Watcyn Wyn gan Watkin Hezekiah Williams (Watcyn Wyn)]] #[[Cofiant y Parch Thomas Edwards, Cwmystwyth|Cofiant y Parch Thomas Edwards, Cwmystwyth gan John Evans, Abermeurig]] #[[Gwrid y Machlud|Gwrid y Machlud gan Richard Jones (Ap Alun Mabon)]] #[[Yr Hwiangerddi (O M Edwards)|Yr Hwiangerddi gan O M Edwards]] #[[Noson o Farrug|Noson o Farrug gan Robert Griffith Berry]] #[[Meini Gwagedd|Meini Gwagedd gan James Kitchener Davies]] #[[Y Tri Brenin o Gwlen]] #[[Hanes Methodistiaeth Arfon-Caernarvon|Hanes Methodistiaeth Arfon-Caernarvon gan William Hobley]] #[[Cofiant Dr. Joseph Parry Mus. Doc. (1841-1903)|Cofiant Dr. Joseph Parry Mus. Doc. (1841-1903) gan Evan Keri Evans]] #[[Rhobat Wyn|Rhobat Wyn gan Awena Rhun]] #[[Cofiant y Parch Isaac Morgan Harry|Cofiant y Parch Isaac Morgan Harry gan Thomas Lewis Jones, Machen]] #[[Tanchwa y Mardy - Mercher, Rhagfyr 23, 1885; 80 wedi eu lladd]] #[[Cerddi Hanes|Cerddi Hanes gan Thomas Gwynn Jones]] #[[Ieuan Gwyllt, Ei Fywyd, Ei Lafur|Ieuan Gwyllt, Ei Fywyd, Ei Lafur gan John Eiddion Jones]] #[[Patrymau Gwlad|Patrymau Gwlad gan Thomas Jacob Thomas (Sarnicol)]] #[[David Williams y Piwritan|David Williams y Piwritan gan Richard Thomas, Bontnewydd]] #[[Cofiant y diweddar Barch Evan Rowlands, Ebenezer, Pontypwl|Cofiant y diweddar Barch Evan Rowlands, Ebenezer, Pontypwl gan Ellis Hughes, Penmaen]] #[[Cofiant Darluniadol Y Parch William Williams o'r Wern|Cofiant Darluniadol Y Parch William Williams o'r Wern gan David Samuel Jones]] #[[Bywgraffiad y diweddar barchedig T. Price|Bywgraffiad y diweddar barchedig T. Price gan Benjamin Evans (Telynfab)]] #[[Llyfr Haf|Llyfr Haf gan Owen Morgan Edwards]] #[[Drych y Prif Oesoedd (Detholiad 1896)|Drych y Prif Oesoedd (Detholiad 1896) gol O. M. Edwards]] #[[Hanes Methodistiaeth Arfon-Waenfawr|Hanes Methodistiaeth Arfon-Waenfawr gan William Hobley]] #[[Beryl|Beryl gan Elizabeth Mary Jones (Moelona)]] #[[Hanes Methodistiaeth Arfon-Clynnog|Hanes Methodistiaeth Arfon-Clynnog gan William Hobley]] #[[Breuddwydion Myfanwy|Breuddwydion Myfanwy gan Elizabeth Mary Jones (Moelona)]] #[[Lloffion o'r Mynwentydd|Lloffion o'r Mynwentydd gan Thomas Rowland Roberts (Asaph)]] #[[Cofiant y diweddar Barch Robert Everett|Cofiant y diweddar Barch Robert Everett gan David Davies (Dewi Emlyn)]] #[[Y Wen Fro|Y Wen Fro gan Ellen Evans]] #[[Cerrig y Rhyd|Cerrig y Rhyd gan Winnie Parry]] #[[Gwaith Edward Richard|Gwaith Edward Richard gan Edward Richard, Ystrad Meurig]] #[[Bywyd Ieuan Gwynedd Ganddo Ef Ei Hun]] #[[Humphrey Jones a Diwygiad 1859|Humphrey Jones a Diwygiad 1859 gan Evan Isaac]] #[[Adgofion Andronicus|Adgofion Andronicus gan John Williams Jones (Andronicus)]] #[[Teithiau a Helyntion Meurig Ebrill|Teithiau a Helyntion Meurig Ebrill gan Morris Davies (Meurig Ebrill)]] #[[Cofiant Richard Jones Llwyngwril|Cofiant Richard Jones Llwyngwril gan Evan Evans, Llangollen]] #[[Profiadau Pellach|Profiadau Pellach gan G M Ll Davies]] #[[Datganiad Cyffredinol o Hawliau Dynol]] #[[Hanes y Bibl Cymraeg|Hanes y Bibl Cymraeg gan Thomas Levi]] #[[Pererindod Heddwch|Pererindod Heddwch, G M Ll Davies]] #[[Tan yr Enfys|Tan yr Enfys gan D J Lewis Jenkins]] #[[Yr Ogof|Yr Ogof gan T Rowland Hughes]] #[[Syr Owen M Edwards Detholiad o'i Ysgrifau]] #[[Profedigaethau Enoc Huws (1939)]] #[[Dyddgwaith|Dyddgwaith gan Thomas Gwynn Jones]] #[[Salm i Famon a Marwnad Grey|Salm i Famon a Marwnad Grey gan John Morris-Jones]] #[[Madam Wen|Madam Wen gan William David Owen]] #[[Dan Gwmwl|Dan Gwmwl gan Awena Rhun]] #[[Atgofion am Dalysarn]] #[[Cerddi'r Bwthyn|Cerddi'r Bwthyn gan Dewi Emrys]] #[[Capelulo]] #[[Y Pennaf Peth]] #[[Goronwy Owen - Detholiad o'i Farddoniaeth]] #[[Yr Hen Lwybrau|Yr Hen Lwybrau gan John Davies (Isfryn)]] #[[Gwaith Gwilym Marles]] #[[Gwaith ap Vychan]] #[[Gwaith Gwilym Hiraethog]] #[[Cadeiriau Enwog]] #[[Y Cychwyn]] #[[Cofiant Hwfa Môn]] #[[Hynafiaethau Edeyrnion]] #[[Aildrefniad Cymdeithas]] #[[Ar y Groesffordd]] #[[Astudiaethau T Gwynn Jones]] #[[Bil Cymru Atebolrwydd a Grymuso Ariannol 2014]] #[[Brethyn Cartref]] #[[Brithgofion]] #[[Bywyd a Chan Tomos Efans (Cyndelyn)]] #[[Bywyd a Gwaith Henry Richard AS]] #[[Bywyd a Llafur John Wesley]] #[[Bywyd a gweithiau Azariah Shadrach]] #[[Cân neu Ddwy]] #[[Caniadau'r Allt]] #[[Caniadau Buddug]] #[[Caniadau ac ati]] #[[Cartrefi Cymru, O. M. Edwards]] #[[Catherine Prichard (Buddug), Cymru, Cyfrol 39, 1910]] #[[Catiau Cwta]] #[[Cerddi'r Eryri]] #[[Cerddi a Baledi]] #[[Ceris y Pwll]] #[[Chwedlau'r Aelwyd]] #[[Clych Adgof - penodau yn hanes fy addysg]] #[[Coelion Cymru]] #[[Cofiant Dafydd Rolant, Pennal]] #[[Cofiant Daniel Owen: ynghyd a Sylwadau ar ei Ysgrifeniadau]] #[[Cwm Eithin]] #[[Cyflafan Ofnadwy Dolgellau]] #[[Cymeriadau (T. Gwynn Jones)]] #[[Cymru Fu]] #[[D Rhagfyr Jones (o Dywysydd y Plant 1901)]] #[[Daff Owen]] #[[Dau faled gan John Jones (Jac Glan-y-gors)]] #[[Dechreuad a Chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Abergele, Pensarn etc|Dechreuad a Chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Abergele, Pensarn etc gan Francis Jones, Abergele]] #[[Deddf Cynulliad Cenedlaethol Cymru (Ieithoedd Swyddogol) 2012]] #[[Diarhebion Cymru]] #[[Drama Rhys Lewis]] #[[Drych yr Amseroedd]] #[[Er Mwyn Cymru]] #[[Griffith Ellis Bootle, Cymru Cyf 23, 1902]] #[[Gwaith Dewi Wnion]] #[[Gwaith Alun]] #[[Gwaith Ann Griffiths]] #[[Gwaith Ceiriog]] #[[Gwaith Dafydd ap Gwilym]] #[[Gwaith John Davies]] #[[Gwaith John Hughes]] #[[Gwaith John Thomas]] #[[Gwaith Mynyddog Cyfrol 1]] #[[Gwaith Mynyddog Cyfrol 2]] #[[Gwaith S.R.]] #[[Gwaith Thomas Griffiths]] #[[Gweledigaethau Y Bardd Cwsg (Silvan Evans 1865)]] #[[Gwialen Fedw Fy Mam]] #[[Hanes Cymru O M Edwards Cyf I]] #[[Hanes Cymru O M Edwards Cyf II]] #[[Hanes Methodistiaeth Gorllewin Meirionydd Cyf I]] #[[Hanes Methodistiaeth Gorllewin Meirionydd Cyf II]] #[[Hanes Pedr Fawr, Ymerawdwr Rwssia]] #[[Hanes bywyd Thomas Edwards bardd gynt o'r Nant]] #[[Hanes Bywyd Thomas Williams, Capelulo]] #[[Hanes Bywyd ac Anturiaethau Dr Livingstone]] #[[Hanes llenyddiaeth ac enwogion Llanllechid a Llandegai]] #[[Hanes y Wladfa Gymreig yn Patagonia]] #[[Hen Gymeriadau Dolgellau]] #[[Hynafiaethau Edeyrnion]] #[[I'r Aifft ac yn Ol]] #[[Llenyddiaeth Fy Ngwlad]] #[[Lewsyn yr Heliwr (nofel)]] #[[Llio Plas y Nos]] #[[Llyfr Del]] #[[Llyfr Nest]] #[[Llyfr Owen]] #[[Mabinogion J M Edwards Cyf 1]] #[[Mabinogion J M Edwards Cyf 2]] #[[Mary Jones y Gymraes fechan heb yr un Beibl]] #[[Mesur Addysg (Cymru) 2011]] #[[Mesur Diogelwch ar Gludiant i Ddysgwyr (Cymru) 2011]] #[[Mesur Gwneud Iawn am Gamweddau'r GIG (Cymru) 2008]] #[[Mesur Teithio gan Ddysgwyr (Cymru) 2008]] #[[O Law i Law]] #[[Oll synnwyr pen Kembero ygyd]] #[[Penillion Telyn Llyfrau'r Ford Gron]] #[[Plant Dic Sion Dafydd]] #[[Rhai o Gymry Lerpwl]] #[[Rhamant Bywyd Lloyd George]] #[[Rhan o waith mewn Cernyweg Canol (Add. Ch. 19491)]] #[[Rhodd Mam i'w Phlentyn]] #[[Rhyfeddodau'r Cread]] #[[Adolygiad o lyfr Sadie "Twilight Hours"]] #[[Seren Tan Gwmwl]] #[[Storïau Mawr y Byd]] #[[Straeon y Pentan]] #[[Sŵn y Gwynt Sy'n Chwythu]] #[[Tanchwa ddychrynllyd yn Nyffryn Rhondda, ger Pontypridd]] #[[Telynegion Maes a Môr]] #[[Tom Ellis Gwladgarwr a Gwleidydd]] #[[Traethawd ar Gaio a'i Hynafiaethau]] #[[Traethawd ar Hanes Plwyf Merthyr]] #[[Tro Trwy'r Gogledd]] #[[Tro i'r De]] #[[Tro yn Llydaw]] #[[Trwy India'r Gorllewin]] #[[Twm o'r Nant Cyf II (ab Owen)]] #[[William Jones (Nofel)]] #[[Y Cywyddwyr Llyfrau'r Ford Gron]] #[[Y Gelfyddyd Gwta]] #[[Y Siswrn]] #[[Yn y Wlad]] #[[Yny lhyvyr hwnn]] #[[Yr Hwiangerddi (O M Edwards)]] #[[Yr Hynod William Ellis, Maentwrog]] #[[Ysgolfeistriaid Mr Charles o'r Bala]] #[[Ysgrifau (Dewi Emrys)]] #[[Yr Eneth Ga'dd ei Gwrthod]] #[[Myfyrdod mewn mynwent|Myfyrdod mewn mynwent gan John Parry, Llaneilian]] #[[Dyrif etholiadol Ceredigion 1892]] #[[Canmlwyddiant Marwolaeth y Parch. John Wesley, M.A., Mawrth 3ydd, 1891]] #[[Er cof am Joseph Meredith, Adelaide Villa, Llandudno|Er cof am Joseph Meredith, Adelaide Villa, Llandudno D. S. Thomas (Glan Pair)]] #[[Deuddeg penill coffadwriaethol i'r diweddar Barch. John Hughes, Carneddau|Deuddeg penill coffadwriaethol i'r diweddar Barch. John Hughes, Carneddau gan Ellis Isfryn Williams]] #[[Hanes Brwydr Waterloo|Hanes Brwydr Waterloo gan Hugh Humphreys, Caernarfon]] #[[Galar gan, er coffadwriaeth am y ddamwain yn ngwaith glo Landshipping Chwefror 14eg, 1844]] #[[Galargan ar ol y Mochyn Du]] #[[Baledi-Cwynfan y Morwr a Deio Bach]] #[[Marwnad er coffadwriaeth am y diweddar Barch John Elias]] #[[William Morgan, Pant, Dowlais (Trysorfa y Plant)]] #[[Hen Fibl Fawr fy Mam]] #[[Tanchwa ofnadwy yn Abersychan]] #[[Y Ffeiriau Hynotaf yn Ddeuddeg Sir Cymru]] #[[Mynwy yng Nghymru (Cymru Cyf X Rhif 57)]] #[[Rhanau o'r Corff (Fanny Edwards)]] #[[Thomas Matthews, Cymru, Chwefror 1917]] #[[Huw Morus—Dadorchuddiad Ei Golofn Goffadwriaethol, Pont Y Meibion, Awst 26 1909]] #[[Owain Aran (erthyglau Cymru 1909)]] # [[Lewys Aran (Cymru Tachwedd 1918)]] #[[Owen R Lewis (Glan Cymerig) Perl y Plant 1910]] {{Div col end}} ==Wedi eu cyhoeddi heb sgan== #[[Hanes Cymru O M Edwards Cyf II]] #[[Pascon Agan Arluth]] #[[Cyfieithiadau o gerddi i'r Gymraeg]] #[[Y Tri Brenin o Gwlen]] ==Wedi eu prawfddarllen heb eu cyhoeddi== {{Div col}} # [[Indecs:Gwaith Hugh Jones, Maesglasau.pdf]] # [[Indecs:Hanes y Wladva Gymreig.djvu]] # [[Indecs:Erthyglau Emrys ap Iwan Cyf I.djvu]] # [[Indecs:Erthyglau Emrys ap Iwan Cyf II.djvu]] # [[Enwogion Ceredigion]] # [[Indecs:Cyfrol Goffa Richard Bennett.djvu]] # [[Indecs:Y Trefedigaethau.djvu]] # [[Indecs:Gwilym a Benni Bach.djvu]] # [[Indecs:Caniadau Owen Lewis Glan Cymerig.djvu]] # [[Indecs:Gwaith Huw Morus.pdf]] # [[Indecs:Ieuan Glan Geirionydd (Cyfres y Fil).pdf]] {{Div col end}} ==Rhannau wedi eu cyhoeddi== #[[Enwogion Sir Aberteifi]] 13/187 #[[Geiriadur Bywgraffyddol o Enwogion Cymru 1867-Cyf I]] 31/683 ==Angen eu prawfddarllen== {{Div col}} #[[Indecs:Murmuron Awen.djvu]] #[[Indecs:John Wesley, ei fywyd a'i llafur.djvu]] #[[Indecs:Caniadydd 1841.djvu]] #[[Indecs:Archaeologia Lleynensis.djvu]] #[[Indecs:Y Gestiana.djvu]] #[[Indecs:Beirdd y Berwyn 1700-1750.pdf]] #[[Indecs:Blagur Awen Ben Bowen.djvu]] #[[Indecs:Bro fy Mebyd a Chaniadau Eraill.djvu]] #[[Indecs:Brut y Tywysogion Cyfres y Fil.djvu]] #[[Indecs:Bugail y Bryn.djvu]] #[[Indecs:Bywgraffiad y Parch Thos Richard Abergwaen.djvu]] #[[Indecs:Camrau mewn grammadeg Cymreig (IA camraumewngramma00apiw).pdf]] #[[Indecs:Caneuon Mynyddog.djvu]] #[[Indecs:Caniadau Cymru.djvu]] #[[Indecs:Caniadau Hiraethog.djvu]] #[[Indecs:Caniadau John Morris-Jones.djvu]] #[[Indecs:Canmlwyddiant Wesleyaeth Gymreig.pdf]] #[[Indecs:Casgliad o ganeuon Cymru.pdf]] #[[Indecs:Ceinion Emrys.djvu]] #[[Indecs:Ceinion Llenyddiaeth Cymreig Cyf I.djvu]] #[[Indecs:Clasuron Rhyddiaith Cymru.djvu]] #[[Indecs:Yr Ysgol Farddol.djvu]] #[[Indecs:Ysgrifau (John Breese Davies).djvu]] #[[Indecs:Ysten Sioned.pdf]] #[[Indecs:Ystoriau Siluria..pdf]] #[[Indecs:Ystorya de Carolo Magno o Lyfr Coch Hergest.djvu]] #[[Indecs:Ystyron Enwau ym Mhlwyfi Towyn, Llangelynin, Llanegryn etc.pdf]] #[[Indecs:Cofiant a Gweithiau Ieuan Gwynedd.djvu]] #[[Indecs:Cofiant a gweithiau Risiart Ddu o Wynedd.djvu]] #[[Indecs:Cofiant a Phregethau Robert Roberts, Clynnog.djvu]] #[[Indecs:Cofiant Ann Griffiths gynt o Dolwar Fechan.pdf]] #[[Indecs:Cofiant D Emlyn Evans.djvu]] #[[Indecs:Cofiant David Davies, Bermo.pdf]] #[[Indecs:Cofiant James Davies Radnor O.djvu]] #[[Indecs:Cofiant John Williams I ab Ioan Aberduar.djvu]] #[[Indecs:Cofiant Thomas Gee.djvu]] #[[Indecs:Cofiant Watcyn Wyn.djvu]] #[[Indecs:Cofiant y Parch David Adams (Hawen).djvu]] #[[Indecs:Cofiant y Parchedig John Jones Talsarn.djvu]] #[[Indecs:Cofiant y Parchedig William Evans, Tonyrefail.djvu]] #[[Indecs:Cwm Glo.djvu]] #[[Indecs:Cyfystyron y gymraeg - sef y casgliad buddugol yn Eisteddfod Genhedlaethol Gwrecsam, 1888 (IA cyfystyronygymra00jone).pdf]] #[[Indecs:Cymru Owen Jones Cyf I.pdf]] #[[Indecs:Cymru Owen Jones Cyf II.pdf]] #[[Indecs:Chydig ar Gof a Chadw.djvu]] #[[Indecs:Dafydd Dafis sef Hunangofiant Ymgeisydd Seneddol.djvu]] #[[Indecs:Gwaith Dewi Wyn.djvu]] #[[Indecs:Diliau Meirion Cyf II.pdf]] #[[Indecs:Diwygwyr Cymru.djvu]] #[[Indecs:Dr W Owen Pughe.pdf]] #[[Indecs:Drych y Prif Oesoedd 1884.djvu]] #[[Indecs:Drych y Prif Oesoedd 1902.djvu]] #[[Indecs:Eben Fardd (Ab Owen).pdf]] #[[Indecs:Emrys (Cyfres y Fil).pdf]] #[[Indecs:Emynau a'u Hawduriaid.djvu]] #[[Indecs:Enwogion y Ffydd Cyf I.pdf]] #[[Indecs:Enwogion y Ffydd Cyf II.pdf]] #[[Indecs:Er mwyn Iesu - pregethau, &c t (IA ermwyniesupreget00jone).pdf]] #[[Indecs:Erthyglau Emrys ap Iwan Cyf III.djvu]] #[[Indecs:Erthyglau, Pregethau a Chaniadau.djvu]] #[[Indecs:Ffrwythau Dethol.djvu]] #[[Indecs:Ffynnonloyw.djvu]] #[[Indecs:Geiriadur bywgraffyddol o enwogion cymru 1867-Cyf I.djvu]] #[[Indecs:Geiriadur Bywgraffyddol o Enwogion cymru Cyf II.pdf]] #[[Indecs:Geiriadur Cymraeg a Saesneg Byr, Cyfres y Fil.pdf]] #[[Indecs:Geiriadur ysgrythyrol- yn cynnwys hanesiaeth, duwinyddiaeth, athroniaeth ... (IA geiriadurysgryt03chargoog).pdf]] #[[Indecs:Geirlyfr bywgraffiadol o enwogion Cymru 1870.pdf]] #[[Indecs:Geraint ac Enid a Chaniadau Eraill.djvu]] #[[Indecs:Glan Cledwen.pdf]] #[[Indecs:Gwaith Barddonol Glasynys Cyfrol II.djvu]] #[[Indecs:Gwaith barddonol Islwyn - 1832-1878 (IA gwaithbarddonoli00islw).pdf]] #[[Indecs:Gwaith Caledfryn.pdf]] #[[Indecs:Gwaith Edward Morus.djvu]] #[[Indecs:Gwaith Glan y Gors.djvu]] #[[Indecs:Gwaith Hugh Jones, Maesglasau.pdf]] #[[Indecs:Gwaith Huw Morus.pdf]] #[[Indecs:Gwaith Lewis Glyn Cothi.djvu]] #[[Indecs:Gwaith Owen Gruffydd, Llanystumdwy.pdf]] #[[Indecs:Gwaith Sion Cent.pdf]] #[[Indecs:Gwaith William Ambrose (Emrys).djvu]] #[[Indecs:Gweithiau Barddonol a Rhyddieithol Ieuan Gwynedd.djvu]] #[[Indecs:Gweithiau William Pant-y-Celyn, cyfrol 1 (IA pantycelyn gweithiau1).pdf]] #[[Indecs:Gweithiau William Pant-y-Celyn, cyfrol 2 (IA pantycelyn gweithiau2).pdf]] #[[Indecs:Gwersi Mewn Llysieueg.djvu]] #[[Indecs:Gwlad y Gan a Chaniadau Eraill.djvu]] #[[Indecs:Gwreichion y Diwygiadau.djvu]] #[[Indecs:Gwyddoniadur Cyf 01.pdf]] #[[Indecs:Gwyddoniadur Cyf 02.pdf]] #[[Indecs:Gwyddoniadur Cyf 03.pdf]] #[[Indecs:Gwyddoniadur Cyf 04.pdf]] #[[Indecs:Gwyddoniadur Cyf 05.pdf]] #[[Indecs:Gwyddoniadur Cyf 06.pdf]] #[[Indecs:Gwyddoniadur Cyf 07.pdf]] #[[Indecs:Gwyddoniadur Cyf 08.pdf]] #[[Indecs:Gwyddoniadur Cyf 09.pdf]] #[[Indecs:Gwyddoniadur Cyf 10.pdf]] #[[Indecs:Hanes Annibyniaeth ym Mhlwyf Ffestiniog.pdf]] #[[Indecs:Hanes Cymru America.djvu]] #[[Indecs:Hanes eglwysi annibynol Cymru Cyf 1.djvu]] #[[Indecs:Hanes eglwysi annibynol Cymru Cyf 2.pdf]] #[[Indecs:Hanes eglwysi annibynol Cymru Cyf 3.pdf]] #[[Indecs:Hanes eglwysi annibynol Cymru Cyf 4.pdf]] #[[Indecs:Hanes Eglwysi Annibynol Cymru Cyf V.djvu]] #[[Indecs:Hanes Llenyddiaeth Gymreig o 1320 hyd 1650.pdf]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Arfon-Bangor.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Arfon-Bethesda.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Arfon-Dinorwig.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Dyffryn Clwyd-Dosbarth Rhuthin.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Gorllewin Meirionydd Cyf III.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Liverpool Cyf I.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Liverpool Cyf II.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Sir Fflint.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Sir Gaerfyrddin.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth yn Nosbarth Trefffynon 1750-1910.djvu]] #[[Indecs:Hanes Morganwg (Dafydd Morganwg).djvu]] #[[Indecs:Hanes Mynachdai.pdf]] #[[Indecs:Hanes Plwyf Ffestiniog.djvu]] #[[Indecs:Hanes Plwyf Llandyssul.djvu]] #[[Indecs:Hanes Plwyf Llanegryn.pdf]] #[[Indecs:Helyntion Bywyd Hen Deiliwr.djvu]] #[[Indecs:Howel Harris yn Llundain.djvu]] #[[Indecs:Hunangofiant Rhys Lewis, Gweinidog Bethel.pdf]] #[[Indecs:Hynafiaethau Llandegai a Llanllechid.pdf]] #[[Indecs:Ieuan Glan Geirionydd (Cyfres y Fil).pdf]] #[[Indecs:Ifor Owen.djvu]] #[[Indecs:Iolo Morganwg (Cadrawd).pdf]] #[[Indecs:Llenyddiaeth y Cymry - llawlyfr i efrydwyr.djvu]] #[[Indecs:Llinell neu Ddwy.djvu]] #[[Indecs:Llwyn Hudol.pdf]] #[[Indecs:Llyfr emynau (IA llyfrem00jone).pdf]] #[[Indecs:Llyfr Emynau MC a MW 1930.pdf]] #[[Indecs:Llyfr Gloywi Cymraeg.pdf]] #[[Indecs:Llyfr Pawb ar Bob-peth.pdf]] #[[Indecs:Llyfr y Tri Aderyn.pdf]] #[[Indecs:Llynnoedd Llonydd.djvu]] #[[Indecs:Manion.djvu]] #[[Indecs:Megys Trwy Dan.djvu]] #[[Indecs:Mesur y Gymraeg (Cymru) 2011.pdf]] #[[Indecs:Methodist Cymru Cyfrol II.djvu]] #[[Indecs:Methodistiaeth Cymru Cyfrol I.djvu]] #[[Indecs:Methodistiaeth Cymru Cyfrol III.djvu]] #[[Indecs:Methodistiaeth Dwyrain Meirionydd.pdf]] #[[Indecs:Methodistiaeth Môn.pdf]] #[[Indecs:Methodistiaeth yn Nosbarth Colwyn Bay.djvu]] #[[Indecs:O'r Bala i Geneva.djvu]] #[[Indecs:Odl a Chynghanedd.djvu]] #[[Indecs:Orgraff yr Iaith Gymraeg (adroddiad 1928).djvu]] #[[Indecs:Oriau'r Hwyr.pdf]] #[[Indecs:Penillion ystyriol rhagorol yn dangos nad oes ag na fy ag na fydd dim waeth na phechod, pob meddwl, gair a gweithred croes i ewyllys Duw a elwir yn bechod (IA wg35-1-172).pdf]] #[[Indecs:Pigion Englynion Fy Ngwlad Casgliad 1.djvu]] #[[Indecs:Pigion Englynion Fy Ngwlad Casgliad 2.djvu]] #[[Indecs:Plant y Goedwig.djvu]] #[[Indecs:Plant y Goedwig.pdf]] #[[Indecs:Prif Emynwyr Cymru.pdf]] #[[Indecs:Prydnawngwaith y Cymry.djvu]] #[[Indecs:Red Book of Hergest - Jesus College MS 111.djvu]] #[[Indecs:Robert Owen Apostol Llafur Cyf 1.djvu]] #[[Indecs:Robert Owen, Apostol Llafur, Cyf II.pdf]] #[[Indecs:Saith o Farwnadau.pdf]] #[[Indecs:Siôn Gymro.djvu]] #[[Indecs:Tair o gerddi newyddion - Yn gyntaf, Cerdd yn erbyn tyngu a chablu enw Duw, ar Crimson velvet, neu Gwynfan Brydain (IA wg35-1-179g).pdf]] #[[Indecs:Taith y pererin darluniadol.pdf]] #[[Indecs:Tecel gan Gabriel Parry, cyhoeddwyd yn 1854.pdf]] #[[Indecs:Tecel gan Gabriel Parry.pdf]] #[[Indecs:Teithiau yng Nghymru Pennant.pdf]] #[[Indecs:Telyn Bywyd.djvu]] #[[Indecs:Telyn Seion sef Pedwar ar Bymtheg o Garolau Nadolig.djvu]] #[[Indecs:Telynegion (Silyn).djvu]] #[[Indecs:Testament Newydd (1894).djvu]] #[[Indecs:Testament Newydd ein Harglwydd a'n Hiachawdwr Iesu Grist.djvu]] #[[Indecs:Traethodau ac Areithiau R J Derfel.pdf]] #[[Indecs:Trystan ac Esyllt.djvu]] #[[Indecs:Twm o'r Nant Cyf I.pdf]] #[[Indecs:Wat Emwnt.pdf]] #[[Indecs:Wil Brydydd y Coed.pdf]] #[[Indecs:Y Beibl (Argraffiad Caergrawnt 1891).djvu]] #[[Indecs:Y Bibl Cyssegr-Lan (BFBS 1861).pdf]] #[[Indecs:Y Bywgraffydd Wesleyaidd.djvu]] #[[Indecs:Y Cwm Unig a Chaniadau Eraill.djvu]] #[[Indecs:Y Digrifwr Cymraeg.djvu]] #[[Indecs:Y Geilwad Bach.pdf]] #[[Indecs:Y Mabinogion Cymreig-sef, Chwedlau rhamantus yr hen Gymry.pdf]] #[[Indecs:Y Monwyson.djvu]] #[[Indecs:Y Pigion.djvu]] #[[Indecs:Y tadau methodistaidd Cyf II.djvu]] #[[Indecs:Y trydydd cynyg Mynyddog.djvu]] #[[Indecs:Ymadawiad Arthur a Chaniadau Eraill.djvu]] #[[Indecs:Yn Llefaru Eto.djvu]] #[[Indecs:Yr ail Gynnyg, Mynyddog.djvu]] #[[Indecs:Yr athrawes o ddifrif.pdf]] #[[Indecs:Yr Awen Barod.djvu]] #[[Indecs:Yr Efengyl yn ol Ioan XI-XXI (Esboniad 1931).djvu]] #[[Indecs:Yr Iaith Gymraeg 1785 1885 1985.djvu]] #[[Indecs:A pocket dictionary, Welsh-English.djvu]] #[[Indecs:Aleluia - neu, lyfr o hymnau (IA aleluianh00will).pdf]] #[[Indecs:Argraphiad newydd o eiriadur beiblaidd (IA argraphiadnewydd00browuoft).pdf]] {{Div col end}} ==Angen testun cyfansawdd== {{Div col}} #[[Gwaith Ann Griffiths]] #[[Gwaith Dewi Wnion]] #[[Gwaith John Davies]] #[[Gwaith John Hughes]] #[[Gwaith S.R.]] #[[Gwaith Thomas Griffiths]] #[[Hanes bywyd Thomas Edwards bardd gynt o'r Nant]] #[[Hanes Bywyd Thomas Williams, Capelulo]] #[[Hanes Cymru O M Edwards Cyf II]] #[[Hanes llenyddiaeth ac enwogion Llanllechid a Llandegai]] #[[Hen Gymeriadau Dolgellau]] #[[Oll synnwyr pen Kembero ygyd]] #[[Penillion Telyn Llyfrau'r Ford Gron]] #[[Rhodd Mam i'w Phlentyn]] {{Div col end}} <br> ==Wedi sganio efo peiriant Wiki UK== ■ Wedi cyhoeddi ▲ Rhannau wedi eu cyhoeddi ●Problemau cyhoeddi {{Div col}} #[[Indecs:Nedw (llyfr).djvu]]■ #[[Indecs:Hanes Porthmadog ei Chrefydd a'i henwogion.djvu]]■ #[[Indecs:Teulu Bach Nantoer.djvu]]■ #[[Indecs:Orgraff yr Iaith Gymraeg (adroddiad 1928).djvu]] #[[Indecs:Ceiriog a Mynyddog.djvu]]■ #[[Indecs:Bro fy Mebyd a Chaniadau Eraill.djvu]] #[[Indecs:Branwen Ferch Llyr (Tegla).djvu]]■ #[[Indecs:Rhys Llwyd y Lleuad.djvu]]■ #[[Indecs:Oriau Gydag Enwogion.djvu]]■ #[[Indecs:Prif Feirdd Eifionydd.djvu]]■ #[[Indecs:Y Lleian Lwyd.pdf]]■ #[[Indecs:Storïau o Hanes Cymru cyf I.djvu]]■ #[[Indecs:Meini Gwagedd.djvu]]■ #[[Indecs:Breuddwyd Pabydd Wrth Ei Ewyllys Cyf I.pdf]]■ #[[Indecs:Breuddwyd Pabydd Wrth Ei Ewyllys Cyf II.djvu]]■ #[[Indecs:Erthyglau Emrys ap Iwan Cyf I.djvu]] #[[Indecs:Erthyglau Emrys ap Iwan Cyf II.djvu]] #[[Indecs:Erthyglau Emrys ap Iwan Cyf III.djvu]] #[[Indecs:Blodau Drain Duon.djvu]]■ #[[Indecs:Bugail y Bryn.djvu]] #[[Indecs:Gwilym a Benni Bach.djvu]] #[[Indecs:Y Wen Fro.djvu]]■ #[[Indecs:Ffynnonloyw.djvu]] #[[Indecs:Breuddwydion Myfanwy.djvu]]■ #[[Indecs:Beryl.djvu]]■ #[[Indecs:Fy Mhererindod Ysbrydol.djvu]]■ #[[Indecs:Patrymau Gwlad.djvu]]■ #[[Indecs:Pererindod Heddwch.djvu]]■ #[[Indecs:Profiadau Pellach 01.djvu]]■ #[[Indecs:Tan yr Enfys.djvu]]■ #[[Indecs:Ysgrifau Puleston.djvu]]■ #[[Indecs:Cofiant y Parch David Adams (Hawen).djvu]] #[[Indecs:Ceinion Llenyddiaeth Cymreig Cyf I.djvu]] #[[Indecs:Cofiant Watcyn Wyn.djvu]] #[[Indecs:Cofiant D Emlyn Evans.djvu]]▲ #[[Indecs:Humphrey Jones a Diwygiad 1859.djvu]]■ #[[Indecs:Cofiant Dr. Joseph Parry Mus. Doc. (1841-1903).djvu]]■ #[[Indecs:Gwreichion y Diwygiadau.djvu]] #[[Indecs:Erthyglau, Pregethau a Chaniadau.djvu]] #[[Indecs:Ysgrifau (John Breese Davies).djvu]] #[[Indecs:Gwrid y Machlyd.djvu]]■ #[[Indecs:Cyfrol Goffa Richard Bennett.djvu]] #[[Ysgrifau (Dewi Emrys)]]■ #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Gorllewin Meirionydd Cyf I.pdf]]■ #[[Indecs:Robert Owen, Apostol Llafur, Cyf II.pdf]] #[[Indecs:Canmlwyddiant Wesleyaeth Gymreig.pdf]]▲ #[[Indecs:Yn y Wlad.pdf]]■ #[[Indecs:Hanes Plwyf Llanegryn.pdf]] #[[Indecs:Hanes Mynachdai.pdf]] #[[Indecs:Cerddi Hanes.pdf]]■ #[[Indecs:Beirdd y Bala.pdf]] #[[Indecs:Noson o Farug.pdf]]■ #[[Indecs:Gwaith Joshua Thomas.pdf]] #[[Indecs:Llyfr Del (OME).pdf]]■ #[[Indecs:Gwaith Dewi Wyn.djvu]] #[[Indecs:Brethyn Cartref.pdf]]■ #[[Indecs:Eben Fardd (Ab Owen).pdf]] #[[Indecs:Methodistiaeth Dwyrain Meirionydd.pdf]] #[[Indecs:Gwaith Gwilym Marles.pdf]]■ #[[Indecs:Ieuan Glan Geirionydd (Cyfres y Fil).pdf]] #[[Indecs:O Law i Law.pdf]]■ #[[Indecs:Cwm Eithin.djvu]]■ #[[Indecs:Gwaith Huw Morus.pdf]] #[[Indecs:Iolo Goch (Ab Owen).pdf]] #[[Indecs:Gwaith Iolo Goch.djvu]] #[[Indecs:Ceris y Pwll.pdf]]■ #[[Indecs:Yr Ogof.pdf]]■ #[[Indecs:Penillion Telyn.pdf]]■ #[[Indecs:Llyfr Owen.pdf]]■ #[[Indecs:Seren Tan Gwmwl.djvu]]■ #[[Indecs:Llyfr Haf.pdf]]■ #[[Indecs:Tro Trwy'r Wig.pdf]] #[[Indecs:Tro i'r De.pdf]]■ #[[Indecs:Yr Hwiangerddi (O M Edwards).pdf]]■ #[[Indecs:Y Gelfyddyd Gwta.pdf]]■ #[[Indecs:Rhyfeddodau'r Cread.pdf]]■ #[[Indecs:Ar y Groesffordd.pdf]]■ #[[Indecs:Tom Ellis Gwladgarwr a Gwleidydd.pdf]]■ #[[Indecs:Wat Emwnt.pdf]]‎ #[[Indecs:Ystoriau Siluria..pdf]]‎ #[[Indecs:Daffr Owen.pdf]]■ #[[Indecs:Y Geilwad Bach.pdf]] #[[Indecs:Lewsyn yr Heliwr 01.pdf]]‎■ #[[Indecs:Cofiant David Davies, Bermo.pdf]] #[[Indecs:Gwaith Sion Cent.pdf]] #[[Indecs:Rhobat Wyn.pdf]]■ #[[Indecs:Prif Emynwyr Cymru.pdf]] #[[Indecs:Dafydd Jones o Drefriw (1708-1785).pdf]] #[[Indecs:Iolo Morganwg (Cadrawd).pdf]] #[[Indecs:Diwrnod yn Nolgellau.pdf]]■ #[[Indecs:Hanes Annibyniaeth ym Mhlwyf Ffestiniog.pdf]] #[[Indecs:Dechreuad a Chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Abergele, Pensarn etc.pdf]]■ #[[Indecs:Emrys (Cyfres y Fil).pdf]] #[[Indecs:Cerrig y Rhyd.pdf]]■ #[[Indecs:Gwaith yr Hen Ficer.pdf]] #[[Indecs:Capelulo (Elfyn).pdf]]■ #[[Indecs:Dr W Owen Pughe.pdf]] #[[Indecs:Gwaith Owen Gruffydd, Llanystumdwy.pdf]] #[[Indecs:Gwaith Hugh Jones, Maesglasau.pdf]] #[[Indecs:Gwaith Goronwy Owen Cyf II.djvu]] #[[Indecs:Gwaith Edward Richard.pdf]] #[[Indecs:Gwaith Ieuan Brydydd Hir.pdf]]■ #[[Indecs:Y Cychwyn.djvu]]■ #[[Indecs:Llyfr Emynau MC a MW 1930.pdf]]● #[[Indecs:Tro Trwy'r Gogledd.pdf]]■ #[[Indecs:Gwaith Robert Owen (Bardd y Môr).pdf]]■ #[[Indecs:Gwaith Glan y Gors.djvu]] #[[Indecs:Hanes Plwyf Ffestiniog.djvu]] #[[Indecs:Robert Owen Apostol Llafur Cyf 1.djvu]] #[[Indecs:Gwaith Edward Morus.djvu]] #[[Indecs:Brut y Tywysogion Cyfres y Fil.djvu]] #[[Indecs:Ap-Vychan-CyK.djvu]]■ #[[Indecs:Cyfrinach y Dwyrain.djvu]]■ #[[Indecs:Ysgolfeistriaid Mr Charles o'r Bala.djvu]]■ #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Arfon-Caernarvon.djvu]]■ #[[Indecs:Gwaith Goronwy Owen Cyf I.djvu]] #[[Indecs:Drych y Prif Oesoedd Ab Owen.djvu]]■ #[[Indecs:Hanes Methodistiaid Arfon-Waenfawr.djvu]]■ #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Arfon-Clynnog.djvu]]■ #[[Indecs:Trwy India'r Gorllewin.djvu]]■ #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Gorllewin Meirionydd Cyf III.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Gorllewin Meirionydd Cyf II.djvu]]■ #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Arfon-Bethesda.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Arfon-Dinorwig.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Arfon-Bangor.djvu]] #[[Indecs:Methodistiaeth yn Nosbarth Colwyn Bay.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Liverpool Cyf I.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Liverpool Cyf II.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Sir Gaerfyrddin.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Dyffryn Clwyd-Dosbarth Rhuthin.djvu]] #[[Indecs:Brithgofion.djvu]]■ #[[Indecs:Profedigaethau Enoc Huws (Addasiad 1939).djvu]]■ #[[Indecs:Yr Hynod William Ellis Maentwrog.djvu]]■ #[[Indecs:Ifor Owen.djvu]] #[[Indecs:Syr Owen M Edwards Detholiad o'i Ysgrifau.djvu]]■ #[[Indecs:Storïau Mawr y Byd.djvu]]■ #[[Indecs:Geraint ac Enid a Chaniadau Eraill.djvu]] #[[Indecs:Sŵn y Gwynt Sy'n Chwythu.pdf]]■ #[[Indecs:Cwm Glo.djvu]] #[[Indecs:Llwyn Hudol.pdf]] #[[Indecs:Cofiant Cadwaladr Jones, Dolgellau.djvu]]■ #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Sir Fflint.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth yn Nosbarth Trefffynon 1750-1910.djvu]] #[[Indecs:Chwalfa.djvu]]■ #[[Indecs:Barddoniaeth Goronwy Owen (gol Llyfrbryf).djvu]]■ #[[Indecs:I'r Aifft ac yn Ol.djvu]]■ #[[Indecs:Cerddoriaeth yng Nghymru (Cyfres Pobun).djvu]] #[[Indecs:Howel Harris yn Llundain.djvu]] #[[Indecs:Ymadawiad Arthur a Chaniadau Eraill.djvu]] #[[Indecs:Gwlad y Gan a Chaniadau Eraill.djvu]] #[[Indecs:Manion.djvu]] #[[Indecs:Astudiaethau T Gwynn Jones.djvu]]■ #[[Indecs:Dyddgwaith.djvu]]■ #[[Indecs:Cymeriadau T. Gwynn Jones.djvu]]■ #[[Indecs:Y Trefedigaethau.djvu]] #[[Indecs:Caniadau Cymru.djvu]] #[[Indecs:Odl a Chynghanedd.djvu]] #[[Indecs:Cerddi'r Bwthyn.djvu]]■ #[[Indecs:Emynau a'u Hawduriaid.djvu]] #[[Indecs:Bugail Geirf Lorraine.djvu]]■ #[[Indecs:David Williams y Piwritan.djvu]]■ #[[Indecs:Telynegion (Silyn).djvu]] #[[Indecs:Ffrwythau Dethol.djvu]] #[[Indecs:Trystan ac Esyllt.djvu]] #[[Indecs:Gwersi Mewn Llysieueg.djvu]] #[[Indecs:Y Cwm Unig a Chaniadau Eraill.djvu]] #[[Indecs:Siôn Gymro.djvu]] #[[Indecs:Rhamant Bywyd Lloyd George.djvu]]■ #[[Llio Plas y Nos|Llio Plas y Nos gan R Silyn Roberts]]■ #[[Indecs:Gwaith Barddonol Glasynys Cyfrol II.djvu]] #[[Indecs:Caniadau'r Allt.djvu]]■ #[[Indecs:Dafydd Dafis sef Hunangofiant Ymgeisydd Seneddol.djvu]] #[[Indecs:Diwygwyr Cymru.djvu]] #[[Indecs:Gwaith William Ambrose (Emrys).djvu]] #[[Indecs:Blagur Awen Ben Bowen.djvu]] #[[Indecs:Ceinion Emrys.djvu]] #[[Indecs:Cadeiriau Enwog.djvu]]■ #[[Indecs:Catia Cwta.djvu|Catiau Cwta]]■ #[[Indecs:Yr Awen Barod.djvu]] #[[Indecs:Yr Efengyl yn ol Ioan XI-XXI (Esboniad 1931).djvu]] #[[Indecs:Bywyd Ieuan Gwynedd Ganddo Ef Ei Hun.djvu]]■ #[[Indecs:Chydig ar Gof a Chadw.djvu]]■ #[[Indecs:Roosevelt.djvu]] #[[Indecs:Llinell neu Ddwy.djvu]] #[[Indecs:Telyn Bywyd.djvu]] #[[Indecs:Oriau yn y Wlad.djvu]]■ #[[Indecs:Cofiant Hwfa Môn.djvu]]■ #[[Indecs:Hanes eglwysi annibynol Cymru Cyf 1.djvu]] #[[Indecs:Hanes Eglwysi Annibynol Cymru Cyf V.djvu]] #[[Indecs:Yr Hen Lwybrau.djvu]]■ #[[Indecs:Y Pennaf Peth.djvu]]■ #[[Indecs:Atgofion am Dalysarn.djvu]]■ #[[Indecs:Dan Gwmwl (Awena Rhun).djvu]]■ #[[Indecs:Salm i Famon a Marwnad Grey.djvu]]■ {{Div col end}} ===Saesneg=== #[https://en.wikisource.org/wiki/Index:The_History_of_The_Great_European_War_Vol_1.pdf The History of The Great European War Vol 1] #[https://en.wikisource.org/wiki/Index:The_History_of_the_Great_European_War_Vol_II.pdf The History of The Great European War Vol II] #[https://en.wikisource.org/wiki/Index:The_History_of_the_Great_European_War_Vol_III.pdf The History of The Great European War Vol III] #[https://en.wikisource.org/wiki/Index:The_History_of_the_Great_European_War_Vol_IV.djvu/Index:The History of the Great European War Vol IV.djvu] #[https://en.wikisource.org/wiki/Index:Kalendars_of_Gwynedd.pdf Kalendars of Gwynedd] #[https://en.wikisource.org/wiki/Index:Speeches_and_addresses_by_the_late_Thomas_E_Ellis_M_P.pdf Speeches and addresses by the late Thomas E. Ellis M.P. ] 1fr7hpgr9yb89f1om4qs49au6qdusva 119168 119167 2024-12-01T14:09:59Z AlwynapHuw 1710 /* Angen eu prawfddarllen */ 119168 wikitext text/x-wiki ==Wedi eu Cyhoeddi== {{Div col}} #[[Gwaith Dewi Wyn|Gwaith Dewi Wyn gol O. M. Edwards]] #[[Cofiant John Williams (I ab Ioan) Aberduar|Cofiant John Williams (I ab Ioan) Aberduar gan John Davies, Llandysul]] #[[Athrylith Ceiriog|Athrylith Ceiriog gan Howell Elvet Lewis (Elfed)]] #[[Telyn Seion sef Pedwar ar Bymtheg o Garolau Nadolig|Telyn Seion sef Pedwar ar Bymtheg o Garolau Nadolig gol. Hugh Humphreys, Caernarfon]] #[[Gwaith Iolo Goch|Gwaith Iolo Goch gol Thomas Matthews]] #[[Cofiant am y Parch. Richard Humphreys, Dyffryn|Cofiant am y Parch. Richard Humphreys, Dyffryn gan Griffith Williams, Talsarnau]] #[[Gwaith Sion Cent|Gwaith Sion Cent gol Thomas Matthews]] #[[Dyddanwch yr Aelwyd|Dyddanwch yr Aelwyd gan Hughes a'i Fab, Wrecsam]] #[[Gwaith Ieuan Brydydd Hir|Gwaith Ieuan Brydydd Hir gol O. M. Edwards]] #[[Gwaith yr Hen Ficer|Gwaith yr Hen Ficer gol O. M. Edwards]] #[[Am Dro i Erstalwm|Am Dro i Erstalwm gan Index]] #[[Bro fy Mebyd a Chaniadau Eraill|Bro fy Mebyd a Chaniadau Eraill gan Humphrey Jones (Bryfdir)]] #[[Ceiriog a Mynyddog|Ceiriog a Mynyddog gan John Morgan Edwards]] #[[Crynodeb o Hanes Dechreuad a Chynydd yr Eglwysi Annibynol yn Mon|Crynodeb o Hanes Dechreuad a Chynydd yr Eglwysi Annibynol yn Mon gan William Williams (Cromwell)]] #[[Awdl Dinyster Jerusalem|Awdl Dinyster Jerusalem gan Eben Fardd]] #[[Nedw|Nedw gan Edward Tegla Davies]] #[[Dros y Gamfa|Dros y Gamfa gan Fanny Edwards]] #[[Diwrnod yn Nolgellau|Diwrnod yn Nolgellau gan Robert Thomas Williams (Trebor Môn)]] #[[Awdl ar yr Adgyfodiad (Ieuan Ionawr)|Awdl ar yr Adgyfodiad gan Evan Jones (Ieuan Ionawr)]] #[[Cofiant y Diweddar Barch W Williams o'r Wern|Cofiant y Diweddar Barch W Williams o'r Wern gan William Rees (Gwilym Hiraethog)]] #[[Tri Wyr o Sodom a'r Aipht|Tri Wyr o Sodom a'r Aipht gan William Williams, Pantycelyn]] #[[F'Ewythr Tomos: cân ddyri|F'Ewythr Tomos: cân ddyri gan Eben Fardd]] #[[Hynafiaethau Nant Nantlle|Hynafiaethau Nant Nantlle gan William Robert Ambrose]] #[[Bywyd y Parch. Ebenezer Richard|Bywyd y Parch. Ebenezer Richard gan Henry ac Edward W Richard]] #[[Traethawd ar Enwogion Swydd Feirion|Traethawd ar Enwogion Swydd Feirion gan Edward Davies (Iolo Meirion)]] #[[Hanes Porthmadog ei Chrefydd a'i Henwogion|Hanes Porthmadog ei Chrefydd a'i Henwogion gan Edward Davies, Penmorfa]] #[[Wil Ellis, Porthmadog-Cymru Cyf 29 1905]] #[[Hanes Niwbwrch|Hanes Niwbwrch gan Owen Williamson]] #[[Teulu Bach Nantoer|Teulu Bach Nantoer gan Moelona]] #[[Barddoniaeth Goronwy Owen (gol Llyfrbryf)|Barddoniaeth Goronwy Owen gol Isaac Foulkes (Llyfrbryf)]] #[[Y Tadau Methodistaidd Cyfrol I|Y Tadau Methodistaidd Cyfrol I gan John Morgan Jones]] #[[Hwian-gerddi Cymraeg F' Ewyrth Huw|Hwian-gerddi Cymraeg F' Ewyrth Huw gan O. M. Edwards]] #[[Hanes Tredegar ynghyd a Braslun o Hanes Pontgwaithyrhaiarn|Hanes Tredegar ynghyd a Braslun o Hanes Pontgwaithyrhaiarn gan David Morris (Eiddil Gwent)]] #[[Hanes Sir Fôn|Hanes Sir Fôn gan Thomas Pritchard, ('Rhen Graswr Eleth)]] #[[Holl Waith Barddonol Goronwy Owen|Holl Waith Barddonol Goronwy Owen gol Isaac Foulkes]] #[[Adgofion am John Elias|Adgofion am John Elias gan Richard Parry (Gwalchmai)]] #[[Tro Trwy'r Wig|Tro Trwy'r Wig gan Richard Morgan (1854-1939)]] #[[Gyda'r Hen Feirdd, Carneddog|Gyda'r Hen Feirdd, Carneddog gan Richard Griffith (Carneddog)]] #[[Dafydd Jones o Drefriw (1708-1785)|Dafydd Jones o Drefriw (1708-1785) gan Owen Gaianydd Williams]] #[[Dafydd Jones o Drefriw, Cymru 1903]] #[[Awdlau Coffadwriaethol am Y Parch Goronwy Owain|Awdlau Coffadwriaethol am Y Parch Goronwy Owain gan y Gwyneddigion]] #[[Goronwy Owen a'r Morrisiaid|Goronwy Owen a'r Morrisiaid gan Owen Gaianydd Williams]] #[[Yr Efengyl yn ôl Sant Marc|Yr Efengyl yn ôl Sant Marc gan y Fibl Gymdeithas Americanaidd (1894)]] #[[Llythyrau Goronwy Owen|Llythyrau Goronwy Owen gol John Morris-Jones]] #[[Diliau Meirion Cyf I|Diliau Meirion Cyf I gan gan Morris Davies (Meurig Ebrill)]] #[[Cyfarwyddiadau at brynu cadw a magu moch|Cyfarwyddiadau at brynu cadw a magu moch gol Hugh Humphreys, Caernarfon]] #[[Gwaith Joshua Thomas|Gwaith Joshua Thomas gol O M Edwards]] #[[Glan Cledwen (Cymru 15 Rhagfyr 1897)]] #[[Dringo'r Andes|Dringo'r Andes gan Eluned Morgan]] #[[Naw Mis yn Nghymru|Naw Mis yn Nghymru gan Owen Griffith (Giraldus)]] #[[Ysgrifau Puleston|Ysgrifau Puleston gan John Puleston Jones]] #[[Cofiant Cadwaladr Jones, Dolgellau|Cofiant Cadwaladr Jones, Dolgellau gan Robert Thomas (Ap Vychan)]] #[[Rhigymau'r Ffordd Fawr|Rhigymau'r Ffordd Fawr gan Dewi Emrys]] #[[Coffadwriaeth, neu Hanes Byr o fywyd a Marwolaeth y Parchedig John Williams|Coffadwriaeth y Parch John Williams, Pantycelyn gan Maurice Davies, Llanfair-ym-Muallt]] #[[Fy Mhererindod Ysbrydol|Fy Mhererindod Ysbrydol gan Evan Keri Evans]] #[[Yr Efengyl yn ôl Sant Matthew|Yr Efengyl yn ôl Sant Matthew gan y Fibl Gymdeithas Americanaidd (1894)]] #[[Beirdd y Bala|Beirdd y Bala gol O. M. Edwards]] #[[Gwaith Robert Owen (Bardd y Môr)|Gwaith Robert Owen (Bardd y Môr) gol O. M. Edwards]] #[[Can newydd yn rhoddi hanes dienyddiad Richard Lewis|Can newydd yn rhoddi hanes dienyddiad Richard Lewis gan Dic Dywyll]] #[[Gwyllllis yn Nayd|Gwyllllis yn Nayd gan Dr William Price]] #[[Gwroniaid y Ffydd|Gwroniaid y Ffydd gan Robert David Rowland (Anthropos)]] #[[Tanchwa yn Cilfynydd|Tanchwa yn Cilfynydd baled gan awdur Anhysbys]] #[[Damwain echrydus Glofa Carnant, Cwmaman, Sir Gaerfyrddin]] #[[Blodau Drain Duon|Blodau Drain Duon gan Thomas Jacob Thomas (Sarnicol)]] #[[Telyn Dyfi|Telyn Dyfi gan Daniel Silvan Evans]] #[[Cyfrinach y Dwyrain|Cyfrinach y Dwyrain gan David Cunllo Davies]] #[[Oriau yn y Wlad|Oriau yn y Wlad gan Robert David Rowland (Anthropos)]] #[[Branwen Ferch Llŷr (Tegla)|Branwen Ferch Llŷr (Tegla) gan Edward Tegla Davies]] #[[Prif Feirdd Eifionydd|Prif Feirdd Eifionydd gan Edward David Rowlands]] #[[Deddf Plant (Diddymu Amddiffyniad Cosb Resymol)(Cymru) 2020]] #[[Rhys Llwyd y Lleuad|Rhys Llwyd y Lleuad gan E Tegla Davies]] #[[Oriau Gydag Enwogion|Oriau Gydag Enwogion gan Robert David Rowland (Anthropos)]] #[[Byr Gofiant am Naw a Deugain o Weinidogion Ymadawedig Sir Aberteifi|Byr Gofiant am Naw a Deugain o Weinidogion Ymadawedig Sir Aberteifi gan John Evans, Abermeurig]] #[[Hanes Alexander Fawr|Hanes Alexander Fawr gan Hugh Humphreys, Caernarfon]] #[[Breuddwyd Pabydd Wrth Ei Ewyllys Cyf I|Breuddwyd Pabydd Wrth Ei Ewyllys Cyf I gan Emrys ap Iwan]] #[[Breuddwyd Pabydd Wrth Ei Ewyllys Cyf II|Breuddwyd Pabydd Wrth Ei Ewyllys Cyf II gan Emrys ap Iwan]] #[[Y Lleian Lwyd|Y Lleian Lwyd gan Moelona]] #[[Cenadon Hedd|Cenadon Hedd gan William Jones, Cwmaman]] #[[Dagrau Hiraeth|Dagrau Hiraeth gan William Jones, Pontsaeson]] #[[Saith o Farwnadau|Saith o Farwnadau gan William Williams, Pantycelyn]] #[[Storïau o Hanes Cymru cyf I|Storïau o Hanes Cymru cyf I gan Moelona]] #[[Traethawd bywgraffyddol a beirniadol ar fywyd ac athrylith Lewis Morris|Traethawd bywgraffyddol a beirniadol ar fywyd ac athrylith Lewis Morris gan Griffith Jones (Glan Menai)]] #[[Hanes Bywyd Pio Nono|Hanes Bywyd Pio Nono gan Hugh Humphreys, Caernarfon]] #[[Caniadau Watcyn Wyn|Caniadau Watcyn Wyn gan Watkin Hezekiah Williams (Watcyn Wyn)]] #[[Cofiant y Parch Thomas Edwards, Cwmystwyth|Cofiant y Parch Thomas Edwards, Cwmystwyth gan John Evans, Abermeurig]] #[[Gwrid y Machlud|Gwrid y Machlud gan Richard Jones (Ap Alun Mabon)]] #[[Yr Hwiangerddi (O M Edwards)|Yr Hwiangerddi gan O M Edwards]] #[[Noson o Farrug|Noson o Farrug gan Robert Griffith Berry]] #[[Meini Gwagedd|Meini Gwagedd gan James Kitchener Davies]] #[[Y Tri Brenin o Gwlen]] #[[Hanes Methodistiaeth Arfon-Caernarvon|Hanes Methodistiaeth Arfon-Caernarvon gan William Hobley]] #[[Cofiant Dr. Joseph Parry Mus. Doc. (1841-1903)|Cofiant Dr. Joseph Parry Mus. Doc. (1841-1903) gan Evan Keri Evans]] #[[Rhobat Wyn|Rhobat Wyn gan Awena Rhun]] #[[Cofiant y Parch Isaac Morgan Harry|Cofiant y Parch Isaac Morgan Harry gan Thomas Lewis Jones, Machen]] #[[Tanchwa y Mardy - Mercher, Rhagfyr 23, 1885; 80 wedi eu lladd]] #[[Cerddi Hanes|Cerddi Hanes gan Thomas Gwynn Jones]] #[[Ieuan Gwyllt, Ei Fywyd, Ei Lafur|Ieuan Gwyllt, Ei Fywyd, Ei Lafur gan John Eiddion Jones]] #[[Patrymau Gwlad|Patrymau Gwlad gan Thomas Jacob Thomas (Sarnicol)]] #[[David Williams y Piwritan|David Williams y Piwritan gan Richard Thomas, Bontnewydd]] #[[Cofiant y diweddar Barch Evan Rowlands, Ebenezer, Pontypwl|Cofiant y diweddar Barch Evan Rowlands, Ebenezer, Pontypwl gan Ellis Hughes, Penmaen]] #[[Cofiant Darluniadol Y Parch William Williams o'r Wern|Cofiant Darluniadol Y Parch William Williams o'r Wern gan David Samuel Jones]] #[[Bywgraffiad y diweddar barchedig T. Price|Bywgraffiad y diweddar barchedig T. Price gan Benjamin Evans (Telynfab)]] #[[Llyfr Haf|Llyfr Haf gan Owen Morgan Edwards]] #[[Drych y Prif Oesoedd (Detholiad 1896)|Drych y Prif Oesoedd (Detholiad 1896) gol O. M. Edwards]] #[[Hanes Methodistiaeth Arfon-Waenfawr|Hanes Methodistiaeth Arfon-Waenfawr gan William Hobley]] #[[Beryl|Beryl gan Elizabeth Mary Jones (Moelona)]] #[[Hanes Methodistiaeth Arfon-Clynnog|Hanes Methodistiaeth Arfon-Clynnog gan William Hobley]] #[[Breuddwydion Myfanwy|Breuddwydion Myfanwy gan Elizabeth Mary Jones (Moelona)]] #[[Lloffion o'r Mynwentydd|Lloffion o'r Mynwentydd gan Thomas Rowland Roberts (Asaph)]] #[[Cofiant y diweddar Barch Robert Everett|Cofiant y diweddar Barch Robert Everett gan David Davies (Dewi Emlyn)]] #[[Y Wen Fro|Y Wen Fro gan Ellen Evans]] #[[Cerrig y Rhyd|Cerrig y Rhyd gan Winnie Parry]] #[[Gwaith Edward Richard|Gwaith Edward Richard gan Edward Richard, Ystrad Meurig]] #[[Bywyd Ieuan Gwynedd Ganddo Ef Ei Hun]] #[[Humphrey Jones a Diwygiad 1859|Humphrey Jones a Diwygiad 1859 gan Evan Isaac]] #[[Adgofion Andronicus|Adgofion Andronicus gan John Williams Jones (Andronicus)]] #[[Teithiau a Helyntion Meurig Ebrill|Teithiau a Helyntion Meurig Ebrill gan Morris Davies (Meurig Ebrill)]] #[[Cofiant Richard Jones Llwyngwril|Cofiant Richard Jones Llwyngwril gan Evan Evans, Llangollen]] #[[Profiadau Pellach|Profiadau Pellach gan G M Ll Davies]] #[[Datganiad Cyffredinol o Hawliau Dynol]] #[[Hanes y Bibl Cymraeg|Hanes y Bibl Cymraeg gan Thomas Levi]] #[[Pererindod Heddwch|Pererindod Heddwch, G M Ll Davies]] #[[Tan yr Enfys|Tan yr Enfys gan D J Lewis Jenkins]] #[[Yr Ogof|Yr Ogof gan T Rowland Hughes]] #[[Syr Owen M Edwards Detholiad o'i Ysgrifau]] #[[Profedigaethau Enoc Huws (1939)]] #[[Dyddgwaith|Dyddgwaith gan Thomas Gwynn Jones]] #[[Salm i Famon a Marwnad Grey|Salm i Famon a Marwnad Grey gan John Morris-Jones]] #[[Madam Wen|Madam Wen gan William David Owen]] #[[Dan Gwmwl|Dan Gwmwl gan Awena Rhun]] #[[Atgofion am Dalysarn]] #[[Cerddi'r Bwthyn|Cerddi'r Bwthyn gan Dewi Emrys]] #[[Capelulo]] #[[Y Pennaf Peth]] #[[Goronwy Owen - Detholiad o'i Farddoniaeth]] #[[Yr Hen Lwybrau|Yr Hen Lwybrau gan John Davies (Isfryn)]] #[[Gwaith Gwilym Marles]] #[[Gwaith ap Vychan]] #[[Gwaith Gwilym Hiraethog]] #[[Cadeiriau Enwog]] #[[Y Cychwyn]] #[[Cofiant Hwfa Môn]] #[[Hynafiaethau Edeyrnion]] #[[Aildrefniad Cymdeithas]] #[[Ar y Groesffordd]] #[[Astudiaethau T Gwynn Jones]] #[[Bil Cymru Atebolrwydd a Grymuso Ariannol 2014]] #[[Brethyn Cartref]] #[[Brithgofion]] #[[Bywyd a Chan Tomos Efans (Cyndelyn)]] #[[Bywyd a Gwaith Henry Richard AS]] #[[Bywyd a Llafur John Wesley]] #[[Bywyd a gweithiau Azariah Shadrach]] #[[Cân neu Ddwy]] #[[Caniadau'r Allt]] #[[Caniadau Buddug]] #[[Caniadau ac ati]] #[[Cartrefi Cymru, O. M. Edwards]] #[[Catherine Prichard (Buddug), Cymru, Cyfrol 39, 1910]] #[[Catiau Cwta]] #[[Cerddi'r Eryri]] #[[Cerddi a Baledi]] #[[Ceris y Pwll]] #[[Chwedlau'r Aelwyd]] #[[Clych Adgof - penodau yn hanes fy addysg]] #[[Coelion Cymru]] #[[Cofiant Dafydd Rolant, Pennal]] #[[Cofiant Daniel Owen: ynghyd a Sylwadau ar ei Ysgrifeniadau]] #[[Cwm Eithin]] #[[Cyflafan Ofnadwy Dolgellau]] #[[Cymeriadau (T. Gwynn Jones)]] #[[Cymru Fu]] #[[D Rhagfyr Jones (o Dywysydd y Plant 1901)]] #[[Daff Owen]] #[[Dau faled gan John Jones (Jac Glan-y-gors)]] #[[Dechreuad a Chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Abergele, Pensarn etc|Dechreuad a Chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Abergele, Pensarn etc gan Francis Jones, Abergele]] #[[Deddf Cynulliad Cenedlaethol Cymru (Ieithoedd Swyddogol) 2012]] #[[Diarhebion Cymru]] #[[Drama Rhys Lewis]] #[[Drych yr Amseroedd]] #[[Er Mwyn Cymru]] #[[Griffith Ellis Bootle, Cymru Cyf 23, 1902]] #[[Gwaith Dewi Wnion]] #[[Gwaith Alun]] #[[Gwaith Ann Griffiths]] #[[Gwaith Ceiriog]] #[[Gwaith Dafydd ap Gwilym]] #[[Gwaith John Davies]] #[[Gwaith John Hughes]] #[[Gwaith John Thomas]] #[[Gwaith Mynyddog Cyfrol 1]] #[[Gwaith Mynyddog Cyfrol 2]] #[[Gwaith S.R.]] #[[Gwaith Thomas Griffiths]] #[[Gweledigaethau Y Bardd Cwsg (Silvan Evans 1865)]] #[[Gwialen Fedw Fy Mam]] #[[Hanes Cymru O M Edwards Cyf I]] #[[Hanes Cymru O M Edwards Cyf II]] #[[Hanes Methodistiaeth Gorllewin Meirionydd Cyf I]] #[[Hanes Methodistiaeth Gorllewin Meirionydd Cyf II]] #[[Hanes Pedr Fawr, Ymerawdwr Rwssia]] #[[Hanes bywyd Thomas Edwards bardd gynt o'r Nant]] #[[Hanes Bywyd Thomas Williams, Capelulo]] #[[Hanes Bywyd ac Anturiaethau Dr Livingstone]] #[[Hanes llenyddiaeth ac enwogion Llanllechid a Llandegai]] #[[Hanes y Wladfa Gymreig yn Patagonia]] #[[Hen Gymeriadau Dolgellau]] #[[Hynafiaethau Edeyrnion]] #[[I'r Aifft ac yn Ol]] #[[Llenyddiaeth Fy Ngwlad]] #[[Lewsyn yr Heliwr (nofel)]] #[[Llio Plas y Nos]] #[[Llyfr Del]] #[[Llyfr Nest]] #[[Llyfr Owen]] #[[Mabinogion J M Edwards Cyf 1]] #[[Mabinogion J M Edwards Cyf 2]] #[[Mary Jones y Gymraes fechan heb yr un Beibl]] #[[Mesur Addysg (Cymru) 2011]] #[[Mesur Diogelwch ar Gludiant i Ddysgwyr (Cymru) 2011]] #[[Mesur Gwneud Iawn am Gamweddau'r GIG (Cymru) 2008]] #[[Mesur Teithio gan Ddysgwyr (Cymru) 2008]] #[[O Law i Law]] #[[Oll synnwyr pen Kembero ygyd]] #[[Penillion Telyn Llyfrau'r Ford Gron]] #[[Plant Dic Sion Dafydd]] #[[Rhai o Gymry Lerpwl]] #[[Rhamant Bywyd Lloyd George]] #[[Rhan o waith mewn Cernyweg Canol (Add. Ch. 19491)]] #[[Rhodd Mam i'w Phlentyn]] #[[Rhyfeddodau'r Cread]] #[[Adolygiad o lyfr Sadie "Twilight Hours"]] #[[Seren Tan Gwmwl]] #[[Storïau Mawr y Byd]] #[[Straeon y Pentan]] #[[Sŵn y Gwynt Sy'n Chwythu]] #[[Tanchwa ddychrynllyd yn Nyffryn Rhondda, ger Pontypridd]] #[[Telynegion Maes a Môr]] #[[Tom Ellis Gwladgarwr a Gwleidydd]] #[[Traethawd ar Gaio a'i Hynafiaethau]] #[[Traethawd ar Hanes Plwyf Merthyr]] #[[Tro Trwy'r Gogledd]] #[[Tro i'r De]] #[[Tro yn Llydaw]] #[[Trwy India'r Gorllewin]] #[[Twm o'r Nant Cyf II (ab Owen)]] #[[William Jones (Nofel)]] #[[Y Cywyddwyr Llyfrau'r Ford Gron]] #[[Y Gelfyddyd Gwta]] #[[Y Siswrn]] #[[Yn y Wlad]] #[[Yny lhyvyr hwnn]] #[[Yr Hwiangerddi (O M Edwards)]] #[[Yr Hynod William Ellis, Maentwrog]] #[[Ysgolfeistriaid Mr Charles o'r Bala]] #[[Ysgrifau (Dewi Emrys)]] #[[Yr Eneth Ga'dd ei Gwrthod]] #[[Myfyrdod mewn mynwent|Myfyrdod mewn mynwent gan John Parry, Llaneilian]] #[[Dyrif etholiadol Ceredigion 1892]] #[[Canmlwyddiant Marwolaeth y Parch. John Wesley, M.A., Mawrth 3ydd, 1891]] #[[Er cof am Joseph Meredith, Adelaide Villa, Llandudno|Er cof am Joseph Meredith, Adelaide Villa, Llandudno D. S. Thomas (Glan Pair)]] #[[Deuddeg penill coffadwriaethol i'r diweddar Barch. John Hughes, Carneddau|Deuddeg penill coffadwriaethol i'r diweddar Barch. John Hughes, Carneddau gan Ellis Isfryn Williams]] #[[Hanes Brwydr Waterloo|Hanes Brwydr Waterloo gan Hugh Humphreys, Caernarfon]] #[[Galar gan, er coffadwriaeth am y ddamwain yn ngwaith glo Landshipping Chwefror 14eg, 1844]] #[[Galargan ar ol y Mochyn Du]] #[[Baledi-Cwynfan y Morwr a Deio Bach]] #[[Marwnad er coffadwriaeth am y diweddar Barch John Elias]] #[[William Morgan, Pant, Dowlais (Trysorfa y Plant)]] #[[Hen Fibl Fawr fy Mam]] #[[Tanchwa ofnadwy yn Abersychan]] #[[Y Ffeiriau Hynotaf yn Ddeuddeg Sir Cymru]] #[[Mynwy yng Nghymru (Cymru Cyf X Rhif 57)]] #[[Rhanau o'r Corff (Fanny Edwards)]] #[[Thomas Matthews, Cymru, Chwefror 1917]] #[[Huw Morus—Dadorchuddiad Ei Golofn Goffadwriaethol, Pont Y Meibion, Awst 26 1909]] #[[Owain Aran (erthyglau Cymru 1909)]] # [[Lewys Aran (Cymru Tachwedd 1918)]] #[[Owen R Lewis (Glan Cymerig) Perl y Plant 1910]] {{Div col end}} ==Wedi eu cyhoeddi heb sgan== #[[Hanes Cymru O M Edwards Cyf II]] #[[Pascon Agan Arluth]] #[[Cyfieithiadau o gerddi i'r Gymraeg]] #[[Y Tri Brenin o Gwlen]] ==Wedi eu prawfddarllen heb eu cyhoeddi== {{Div col}} # [[Indecs:Gwaith Hugh Jones, Maesglasau.pdf]] # [[Indecs:Hanes y Wladva Gymreig.djvu]] # [[Indecs:Erthyglau Emrys ap Iwan Cyf I.djvu]] # [[Indecs:Erthyglau Emrys ap Iwan Cyf II.djvu]] # [[Enwogion Ceredigion]] # [[Indecs:Cyfrol Goffa Richard Bennett.djvu]] # [[Indecs:Y Trefedigaethau.djvu]] # [[Indecs:Gwilym a Benni Bach.djvu]] # [[Indecs:Caniadau Owen Lewis Glan Cymerig.djvu]] # [[Indecs:Gwaith Huw Morus.pdf]] # [[Indecs:Ieuan Glan Geirionydd (Cyfres y Fil).pdf]] {{Div col end}} ==Rhannau wedi eu cyhoeddi== #[[Enwogion Sir Aberteifi]] 13/187 #[[Geiriadur Bywgraffyddol o Enwogion Cymru 1867-Cyf I]] 31/683 ==Angen eu prawfddarllen== {{Div col}} #[[Indecs:Murmuron Awen.djvu]] #[[Indecs:John Wesley, ei fywyd a'i llafur.djvu]] #[[Indecs:Caniadydd 1841.djvu]] #[[Indecs:Archaeologia Lleynensis.djvu]] #[[Indecs:Y Gestiana.djvu]] #[[Indecs:Beirdd y Berwyn 1700-1750.pdf]] #[[Indecs:Blagur Awen Ben Bowen.djvu]] #[[Indecs:Brut y Tywysogion Cyfres y Fil.djvu]] #[[Indecs:Bugail y Bryn.djvu]] #[[Indecs:Bywgraffiad y Parch Thos Richard Abergwaen.djvu]] #[[Indecs:Camrau mewn grammadeg Cymreig (IA camraumewngramma00apiw).pdf]] #[[Indecs:Caneuon Mynyddog.djvu]] #[[Indecs:Caniadau Cymru.djvu]] #[[Indecs:Caniadau Hiraethog.djvu]] #[[Indecs:Caniadau John Morris-Jones.djvu]] #[[Indecs:Canmlwyddiant Wesleyaeth Gymreig.pdf]] #[[Indecs:Casgliad o ganeuon Cymru.pdf]] #[[Indecs:Ceinion Emrys.djvu]] #[[Indecs:Ceinion Llenyddiaeth Cymreig Cyf I.djvu]] #[[Indecs:Clasuron Rhyddiaith Cymru.djvu]] #[[Indecs:Yr Ysgol Farddol.djvu]] #[[Indecs:Ysgrifau (John Breese Davies).djvu]] #[[Indecs:Ysten Sioned.pdf]] #[[Indecs:Ystoriau Siluria..pdf]] #[[Indecs:Ystorya de Carolo Magno o Lyfr Coch Hergest.djvu]] #[[Indecs:Ystyron Enwau ym Mhlwyfi Towyn, Llangelynin, Llanegryn etc.pdf]] #[[Indecs:Cofiant a Gweithiau Ieuan Gwynedd.djvu]] #[[Indecs:Cofiant a gweithiau Risiart Ddu o Wynedd.djvu]] #[[Indecs:Cofiant a Phregethau Robert Roberts, Clynnog.djvu]] #[[Indecs:Cofiant Ann Griffiths gynt o Dolwar Fechan.pdf]] #[[Indecs:Cofiant D Emlyn Evans.djvu]] #[[Indecs:Cofiant David Davies, Bermo.pdf]] #[[Indecs:Cofiant James Davies Radnor O.djvu]] #[[Indecs:Cofiant Thomas Gee.djvu]] #[[Indecs:Cofiant Watcyn Wyn.djvu]] #[[Indecs:Cofiant y Parch David Adams (Hawen).djvu]] #[[Indecs:Cofiant y Parchedig John Jones Talsarn.djvu]] #[[Indecs:Cofiant y Parchedig William Evans, Tonyrefail.djvu]] #[[Indecs:Cwm Glo.djvu]] #[[Indecs:Cyfystyron y gymraeg - sef y casgliad buddugol yn Eisteddfod Genhedlaethol Gwrecsam, 1888 (IA cyfystyronygymra00jone).pdf]] #[[Indecs:Cymru Owen Jones Cyf I.pdf]] #[[Indecs:Cymru Owen Jones Cyf II.pdf]] #[[Indecs:Chydig ar Gof a Chadw.djvu]] #[[Indecs:Dafydd Dafis sef Hunangofiant Ymgeisydd Seneddol.djvu]] #[[Indecs:Diliau Meirion Cyf II.pdf]] #[[Indecs:Diwygwyr Cymru.djvu]] #[[Indecs:Dr W Owen Pughe.pdf]] #[[Indecs:Drych y Prif Oesoedd 1884.djvu]] #[[Indecs:Drych y Prif Oesoedd 1902.djvu]] #[[Indecs:Eben Fardd (Ab Owen).pdf]] #[[Indecs:Emrys (Cyfres y Fil).pdf]] #[[Indecs:Emynau a'u Hawduriaid.djvu]] #[[Indecs:Enwogion y Ffydd Cyf I.pdf]] #[[Indecs:Enwogion y Ffydd Cyf II.pdf]] #[[Indecs:Er mwyn Iesu - pregethau, &c t (IA ermwyniesupreget00jone).pdf]] #[[Indecs:Erthyglau Emrys ap Iwan Cyf III.djvu]] #[[Indecs:Erthyglau, Pregethau a Chaniadau.djvu]] #[[Indecs:Ffrwythau Dethol.djvu]] #[[Indecs:Ffynnonloyw.djvu]] #[[Indecs:Geiriadur bywgraffyddol o enwogion cymru 1867-Cyf I.djvu]] #[[Indecs:Geiriadur Bywgraffyddol o Enwogion cymru Cyf II.pdf]] #[[Indecs:Geiriadur Cymraeg a Saesneg Byr, Cyfres y Fil.pdf]] #[[Indecs:Geiriadur ysgrythyrol- yn cynnwys hanesiaeth, duwinyddiaeth, athroniaeth ... (IA geiriadurysgryt03chargoog).pdf]] #[[Indecs:Geirlyfr bywgraffiadol o enwogion Cymru 1870.pdf]] #[[Indecs:Geraint ac Enid a Chaniadau Eraill.djvu]] #[[Indecs:Glan Cledwen.pdf]] #[[Indecs:Gwaith Barddonol Glasynys Cyfrol II.djvu]] #[[Indecs:Gwaith barddonol Islwyn - 1832-1878 (IA gwaithbarddonoli00islw).pdf]] #[[Indecs:Gwaith Caledfryn.pdf]] #[[Indecs:Gwaith Glan y Gors.djvu]] #[[Indecs:Gwaith Hugh Jones, Maesglasau.pdf]] #[[Indecs:Gwaith Huw Morus.pdf]] #[[Indecs:Gwaith Lewis Glyn Cothi.djvu]] #[[Indecs:Gwaith Owen Gruffydd, Llanystumdwy.pdf]] #[[Indecs:Gwaith William Ambrose (Emrys).djvu]] #[[Indecs:Gweithiau Barddonol a Rhyddieithol Ieuan Gwynedd.djvu]] #[[Indecs:Gweithiau William Pant-y-Celyn, cyfrol 1 (IA pantycelyn gweithiau1).pdf]] #[[Indecs:Gweithiau William Pant-y-Celyn, cyfrol 2 (IA pantycelyn gweithiau2).pdf]] #[[Indecs:Gwersi Mewn Llysieueg.djvu]] #[[Indecs:Gwlad y Gan a Chaniadau Eraill.djvu]] #[[Indecs:Gwreichion y Diwygiadau.djvu]] #[[Indecs:Gwyddoniadur Cyf 01.pdf]] #[[Indecs:Gwyddoniadur Cyf 02.pdf]] #[[Indecs:Gwyddoniadur Cyf 03.pdf]] #[[Indecs:Gwyddoniadur Cyf 04.pdf]] #[[Indecs:Gwyddoniadur Cyf 05.pdf]] #[[Indecs:Gwyddoniadur Cyf 06.pdf]] #[[Indecs:Gwyddoniadur Cyf 07.pdf]] #[[Indecs:Gwyddoniadur Cyf 08.pdf]] #[[Indecs:Gwyddoniadur Cyf 09.pdf]] #[[Indecs:Gwyddoniadur Cyf 10.pdf]] #[[Indecs:Hanes Annibyniaeth ym Mhlwyf Ffestiniog.pdf]] #[[Indecs:Hanes Cymru America.djvu]] #[[Indecs:Hanes eglwysi annibynol Cymru Cyf 1.djvu]] #[[Indecs:Hanes eglwysi annibynol Cymru Cyf 2.pdf]] #[[Indecs:Hanes eglwysi annibynol Cymru Cyf 3.pdf]] #[[Indecs:Hanes eglwysi annibynol Cymru Cyf 4.pdf]] #[[Indecs:Hanes Eglwysi Annibynol Cymru Cyf V.djvu]] #[[Indecs:Hanes Llenyddiaeth Gymreig o 1320 hyd 1650.pdf]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Arfon-Bangor.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Arfon-Bethesda.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Arfon-Dinorwig.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Dyffryn Clwyd-Dosbarth Rhuthin.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Gorllewin Meirionydd Cyf III.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Liverpool Cyf I.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Liverpool Cyf II.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Sir Fflint.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Sir Gaerfyrddin.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth yn Nosbarth Trefffynon 1750-1910.djvu]] #[[Indecs:Hanes Morganwg (Dafydd Morganwg).djvu]] #[[Indecs:Hanes Mynachdai.pdf]] #[[Indecs:Hanes Plwyf Ffestiniog.djvu]] #[[Indecs:Hanes Plwyf Llandyssul.djvu]] #[[Indecs:Hanes Plwyf Llanegryn.pdf]] #[[Indecs:Helyntion Bywyd Hen Deiliwr.djvu]] #[[Indecs:Howel Harris yn Llundain.djvu]] #[[Indecs:Hunangofiant Rhys Lewis, Gweinidog Bethel.pdf]] #[[Indecs:Hynafiaethau Llandegai a Llanllechid.pdf]] #[[Indecs:Ieuan Glan Geirionydd (Cyfres y Fil).pdf]] #[[Indecs:Ifor Owen.djvu]] #[[Indecs:Iolo Morganwg (Cadrawd).pdf]] #[[Indecs:Llenyddiaeth y Cymry - llawlyfr i efrydwyr.djvu]] #[[Indecs:Llinell neu Ddwy.djvu]] #[[Indecs:Llwyn Hudol.pdf]] #[[Indecs:Llyfr emynau (IA llyfrem00jone).pdf]] #[[Indecs:Llyfr Emynau MC a MW 1930.pdf]] #[[Indecs:Llyfr Gloywi Cymraeg.pdf]] #[[Indecs:Llyfr Pawb ar Bob-peth.pdf]] #[[Indecs:Llyfr y Tri Aderyn.pdf]] #[[Indecs:Llynnoedd Llonydd.djvu]] #[[Indecs:Manion.djvu]] #[[Indecs:Megys Trwy Dan.djvu]] #[[Indecs:Mesur y Gymraeg (Cymru) 2011.pdf]] #[[Indecs:Methodist Cymru Cyfrol II.djvu]] #[[Indecs:Methodistiaeth Cymru Cyfrol I.djvu]] #[[Indecs:Methodistiaeth Cymru Cyfrol III.djvu]] #[[Indecs:Methodistiaeth Dwyrain Meirionydd.pdf]] #[[Indecs:Methodistiaeth Môn.pdf]] #[[Indecs:Methodistiaeth yn Nosbarth Colwyn Bay.djvu]] #[[Indecs:O'r Bala i Geneva.djvu]] #[[Indecs:Odl a Chynghanedd.djvu]] #[[Indecs:Orgraff yr Iaith Gymraeg (adroddiad 1928).djvu]] #[[Indecs:Oriau'r Hwyr.pdf]] #[[Indecs:Penillion ystyriol rhagorol yn dangos nad oes ag na fy ag na fydd dim waeth na phechod, pob meddwl, gair a gweithred croes i ewyllys Duw a elwir yn bechod (IA wg35-1-172).pdf]] #[[Indecs:Pigion Englynion Fy Ngwlad Casgliad 1.djvu]] #[[Indecs:Pigion Englynion Fy Ngwlad Casgliad 2.djvu]] #[[Indecs:Plant y Goedwig.djvu]] #[[Indecs:Plant y Goedwig.pdf]] #[[Indecs:Prif Emynwyr Cymru.pdf]] #[[Indecs:Prydnawngwaith y Cymry.djvu]] #[[Indecs:Red Book of Hergest - Jesus College MS 111.djvu]] #[[Indecs:Robert Owen Apostol Llafur Cyf 1.djvu]] #[[Indecs:Robert Owen, Apostol Llafur, Cyf II.pdf]] #[[Indecs:Saith o Farwnadau.pdf]] #[[Indecs:Siôn Gymro.djvu]] #[[Indecs:Tair o gerddi newyddion - Yn gyntaf, Cerdd yn erbyn tyngu a chablu enw Duw, ar Crimson velvet, neu Gwynfan Brydain (IA wg35-1-179g).pdf]] #[[Indecs:Taith y pererin darluniadol.pdf]] #[[Indecs:Tecel gan Gabriel Parry, cyhoeddwyd yn 1854.pdf]] #[[Indecs:Tecel gan Gabriel Parry.pdf]] #[[Indecs:Teithiau yng Nghymru Pennant.pdf]] #[[Indecs:Telyn Bywyd.djvu]] #[[Indecs:Telyn Seion sef Pedwar ar Bymtheg o Garolau Nadolig.djvu]] #[[Indecs:Telynegion (Silyn).djvu]] #[[Indecs:Testament Newydd (1894).djvu]] #[[Indecs:Testament Newydd ein Harglwydd a'n Hiachawdwr Iesu Grist.djvu]] #[[Indecs:Traethodau ac Areithiau R J Derfel.pdf]] #[[Indecs:Trystan ac Esyllt.djvu]] #[[Indecs:Twm o'r Nant Cyf I.pdf]] #[[Indecs:Wat Emwnt.pdf]] #[[Indecs:Wil Brydydd y Coed.pdf]] #[[Indecs:Y Beibl (Argraffiad Caergrawnt 1891).djvu]] #[[Indecs:Y Bibl Cyssegr-Lan (BFBS 1861).pdf]] #[[Indecs:Y Bywgraffydd Wesleyaidd.djvu]] #[[Indecs:Y Cwm Unig a Chaniadau Eraill.djvu]] #[[Indecs:Y Digrifwr Cymraeg.djvu]] #[[Indecs:Y Geilwad Bach.pdf]] #[[Indecs:Y Mabinogion Cymreig-sef, Chwedlau rhamantus yr hen Gymry.pdf]] #[[Indecs:Y Monwyson.djvu]] #[[Indecs:Y Pigion.djvu]] #[[Indecs:Y tadau methodistaidd Cyf II.djvu]] #[[Indecs:Y trydydd cynyg Mynyddog.djvu]] #[[Indecs:Ymadawiad Arthur a Chaniadau Eraill.djvu]] #[[Indecs:Yn Llefaru Eto.djvu]] #[[Indecs:Yr ail Gynnyg, Mynyddog.djvu]] #[[Indecs:Yr athrawes o ddifrif.pdf]] #[[Indecs:Yr Awen Barod.djvu]] #[[Indecs:Yr Efengyl yn ol Ioan XI-XXI (Esboniad 1931).djvu]] #[[Indecs:Yr Iaith Gymraeg 1785 1885 1985.djvu]] #[[Indecs:A pocket dictionary, Welsh-English.djvu]] #[[Indecs:Aleluia - neu, lyfr o hymnau (IA aleluianh00will).pdf]] #[[Indecs:Argraphiad newydd o eiriadur beiblaidd (IA argraphiadnewydd00browuoft).pdf]] {{Div col end}} ==Angen testun cyfansawdd== {{Div col}} #[[Gwaith Ann Griffiths]] #[[Gwaith Dewi Wnion]] #[[Gwaith John Davies]] #[[Gwaith John Hughes]] #[[Gwaith S.R.]] #[[Gwaith Thomas Griffiths]] #[[Hanes bywyd Thomas Edwards bardd gynt o'r Nant]] #[[Hanes Bywyd Thomas Williams, Capelulo]] #[[Hanes Cymru O M Edwards Cyf II]] #[[Hanes llenyddiaeth ac enwogion Llanllechid a Llandegai]] #[[Hen Gymeriadau Dolgellau]] #[[Oll synnwyr pen Kembero ygyd]] #[[Penillion Telyn Llyfrau'r Ford Gron]] #[[Rhodd Mam i'w Phlentyn]] {{Div col end}} <br> ==Wedi sganio efo peiriant Wiki UK== ■ Wedi cyhoeddi ▲ Rhannau wedi eu cyhoeddi ●Problemau cyhoeddi {{Div col}} #[[Indecs:Nedw (llyfr).djvu]]■ #[[Indecs:Hanes Porthmadog ei Chrefydd a'i henwogion.djvu]]■ #[[Indecs:Teulu Bach Nantoer.djvu]]■ #[[Indecs:Orgraff yr Iaith Gymraeg (adroddiad 1928).djvu]] #[[Indecs:Ceiriog a Mynyddog.djvu]]■ #[[Indecs:Bro fy Mebyd a Chaniadau Eraill.djvu]] #[[Indecs:Branwen Ferch Llyr (Tegla).djvu]]■ #[[Indecs:Rhys Llwyd y Lleuad.djvu]]■ #[[Indecs:Oriau Gydag Enwogion.djvu]]■ #[[Indecs:Prif Feirdd Eifionydd.djvu]]■ #[[Indecs:Y Lleian Lwyd.pdf]]■ #[[Indecs:Storïau o Hanes Cymru cyf I.djvu]]■ #[[Indecs:Meini Gwagedd.djvu]]■ #[[Indecs:Breuddwyd Pabydd Wrth Ei Ewyllys Cyf I.pdf]]■ #[[Indecs:Breuddwyd Pabydd Wrth Ei Ewyllys Cyf II.djvu]]■ #[[Indecs:Erthyglau Emrys ap Iwan Cyf I.djvu]] #[[Indecs:Erthyglau Emrys ap Iwan Cyf II.djvu]] #[[Indecs:Erthyglau Emrys ap Iwan Cyf III.djvu]] #[[Indecs:Blodau Drain Duon.djvu]]■ #[[Indecs:Bugail y Bryn.djvu]] #[[Indecs:Gwilym a Benni Bach.djvu]] #[[Indecs:Y Wen Fro.djvu]]■ #[[Indecs:Ffynnonloyw.djvu]] #[[Indecs:Breuddwydion Myfanwy.djvu]]■ #[[Indecs:Beryl.djvu]]■ #[[Indecs:Fy Mhererindod Ysbrydol.djvu]]■ #[[Indecs:Patrymau Gwlad.djvu]]■ #[[Indecs:Pererindod Heddwch.djvu]]■ #[[Indecs:Profiadau Pellach 01.djvu]]■ #[[Indecs:Tan yr Enfys.djvu]]■ #[[Indecs:Ysgrifau Puleston.djvu]]■ #[[Indecs:Cofiant y Parch David Adams (Hawen).djvu]] #[[Indecs:Ceinion Llenyddiaeth Cymreig Cyf I.djvu]] #[[Indecs:Cofiant Watcyn Wyn.djvu]] #[[Indecs:Cofiant D Emlyn Evans.djvu]]▲ #[[Indecs:Humphrey Jones a Diwygiad 1859.djvu]]■ #[[Indecs:Cofiant Dr. Joseph Parry Mus. Doc. (1841-1903).djvu]]■ #[[Indecs:Gwreichion y Diwygiadau.djvu]] #[[Indecs:Erthyglau, Pregethau a Chaniadau.djvu]] #[[Indecs:Ysgrifau (John Breese Davies).djvu]] #[[Indecs:Gwrid y Machlyd.djvu]]■ #[[Indecs:Cyfrol Goffa Richard Bennett.djvu]] #[[Ysgrifau (Dewi Emrys)]]■ #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Gorllewin Meirionydd Cyf I.pdf]]■ #[[Indecs:Robert Owen, Apostol Llafur, Cyf II.pdf]] #[[Indecs:Canmlwyddiant Wesleyaeth Gymreig.pdf]]▲ #[[Indecs:Yn y Wlad.pdf]]■ #[[Indecs:Hanes Plwyf Llanegryn.pdf]] #[[Indecs:Hanes Mynachdai.pdf]] #[[Indecs:Cerddi Hanes.pdf]]■ #[[Indecs:Beirdd y Bala.pdf]] #[[Indecs:Noson o Farug.pdf]]■ #[[Indecs:Gwaith Joshua Thomas.pdf]] #[[Indecs:Llyfr Del (OME).pdf]]■ #[[Indecs:Gwaith Dewi Wyn.djvu]] #[[Indecs:Brethyn Cartref.pdf]]■ #[[Indecs:Eben Fardd (Ab Owen).pdf]] #[[Indecs:Methodistiaeth Dwyrain Meirionydd.pdf]] #[[Indecs:Gwaith Gwilym Marles.pdf]]■ #[[Indecs:Ieuan Glan Geirionydd (Cyfres y Fil).pdf]] #[[Indecs:O Law i Law.pdf]]■ #[[Indecs:Cwm Eithin.djvu]]■ #[[Indecs:Gwaith Huw Morus.pdf]] #[[Indecs:Iolo Goch (Ab Owen).pdf]] #[[Indecs:Gwaith Iolo Goch.djvu]] #[[Indecs:Ceris y Pwll.pdf]]■ #[[Indecs:Yr Ogof.pdf]]■ #[[Indecs:Penillion Telyn.pdf]]■ #[[Indecs:Llyfr Owen.pdf]]■ #[[Indecs:Seren Tan Gwmwl.djvu]]■ #[[Indecs:Llyfr Haf.pdf]]■ #[[Indecs:Tro Trwy'r Wig.pdf]] #[[Indecs:Tro i'r De.pdf]]■ #[[Indecs:Yr Hwiangerddi (O M Edwards).pdf]]■ #[[Indecs:Y Gelfyddyd Gwta.pdf]]■ #[[Indecs:Rhyfeddodau'r Cread.pdf]]■ #[[Indecs:Ar y Groesffordd.pdf]]■ #[[Indecs:Tom Ellis Gwladgarwr a Gwleidydd.pdf]]■ #[[Indecs:Wat Emwnt.pdf]]‎ #[[Indecs:Ystoriau Siluria..pdf]]‎ #[[Indecs:Daffr Owen.pdf]]■ #[[Indecs:Y Geilwad Bach.pdf]] #[[Indecs:Lewsyn yr Heliwr 01.pdf]]‎■ #[[Indecs:Cofiant David Davies, Bermo.pdf]] #[[Indecs:Gwaith Sion Cent.pdf]] #[[Indecs:Rhobat Wyn.pdf]]■ #[[Indecs:Prif Emynwyr Cymru.pdf]] #[[Indecs:Dafydd Jones o Drefriw (1708-1785).pdf]] #[[Indecs:Iolo Morganwg (Cadrawd).pdf]] #[[Indecs:Diwrnod yn Nolgellau.pdf]]■ #[[Indecs:Hanes Annibyniaeth ym Mhlwyf Ffestiniog.pdf]] #[[Indecs:Dechreuad a Chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Abergele, Pensarn etc.pdf]]■ #[[Indecs:Emrys (Cyfres y Fil).pdf]] #[[Indecs:Cerrig y Rhyd.pdf]]■ #[[Indecs:Gwaith yr Hen Ficer.pdf]] #[[Indecs:Capelulo (Elfyn).pdf]]■ #[[Indecs:Dr W Owen Pughe.pdf]] #[[Indecs:Gwaith Owen Gruffydd, Llanystumdwy.pdf]] #[[Indecs:Gwaith Hugh Jones, Maesglasau.pdf]] #[[Indecs:Gwaith Goronwy Owen Cyf II.djvu]] #[[Indecs:Gwaith Edward Richard.pdf]] #[[Indecs:Gwaith Ieuan Brydydd Hir.pdf]]■ #[[Indecs:Y Cychwyn.djvu]]■ #[[Indecs:Llyfr Emynau MC a MW 1930.pdf]]● #[[Indecs:Tro Trwy'r Gogledd.pdf]]■ #[[Indecs:Gwaith Robert Owen (Bardd y Môr).pdf]]■ #[[Indecs:Gwaith Glan y Gors.djvu]] #[[Indecs:Hanes Plwyf Ffestiniog.djvu]] #[[Indecs:Robert Owen Apostol Llafur Cyf 1.djvu]] #[[Indecs:Gwaith Edward Morus.djvu]] #[[Indecs:Brut y Tywysogion Cyfres y Fil.djvu]] #[[Indecs:Ap-Vychan-CyK.djvu]]■ #[[Indecs:Cyfrinach y Dwyrain.djvu]]■ #[[Indecs:Ysgolfeistriaid Mr Charles o'r Bala.djvu]]■ #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Arfon-Caernarvon.djvu]]■ #[[Indecs:Gwaith Goronwy Owen Cyf I.djvu]] #[[Indecs:Drych y Prif Oesoedd Ab Owen.djvu]]■ #[[Indecs:Hanes Methodistiaid Arfon-Waenfawr.djvu]]■ #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Arfon-Clynnog.djvu]]■ #[[Indecs:Trwy India'r Gorllewin.djvu]]■ #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Gorllewin Meirionydd Cyf III.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Gorllewin Meirionydd Cyf II.djvu]]■ #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Arfon-Bethesda.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Arfon-Dinorwig.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Arfon-Bangor.djvu]] #[[Indecs:Methodistiaeth yn Nosbarth Colwyn Bay.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Liverpool Cyf I.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Liverpool Cyf II.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Sir Gaerfyrddin.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Dyffryn Clwyd-Dosbarth Rhuthin.djvu]] #[[Indecs:Brithgofion.djvu]]■ #[[Indecs:Profedigaethau Enoc Huws (Addasiad 1939).djvu]]■ #[[Indecs:Yr Hynod William Ellis Maentwrog.djvu]]■ #[[Indecs:Ifor Owen.djvu]] #[[Indecs:Syr Owen M Edwards Detholiad o'i Ysgrifau.djvu]]■ #[[Indecs:Storïau Mawr y Byd.djvu]]■ #[[Indecs:Geraint ac Enid a Chaniadau Eraill.djvu]] #[[Indecs:Sŵn y Gwynt Sy'n Chwythu.pdf]]■ #[[Indecs:Cwm Glo.djvu]] #[[Indecs:Llwyn Hudol.pdf]] #[[Indecs:Cofiant Cadwaladr Jones, Dolgellau.djvu]]■ #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Sir Fflint.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth yn Nosbarth Trefffynon 1750-1910.djvu]] #[[Indecs:Chwalfa.djvu]]■ #[[Indecs:Barddoniaeth Goronwy Owen (gol Llyfrbryf).djvu]]■ #[[Indecs:I'r Aifft ac yn Ol.djvu]]■ #[[Indecs:Cerddoriaeth yng Nghymru (Cyfres Pobun).djvu]] #[[Indecs:Howel Harris yn Llundain.djvu]] #[[Indecs:Ymadawiad Arthur a Chaniadau Eraill.djvu]] #[[Indecs:Gwlad y Gan a Chaniadau Eraill.djvu]] #[[Indecs:Manion.djvu]] #[[Indecs:Astudiaethau T Gwynn Jones.djvu]]■ #[[Indecs:Dyddgwaith.djvu]]■ #[[Indecs:Cymeriadau T. Gwynn Jones.djvu]]■ #[[Indecs:Y Trefedigaethau.djvu]] #[[Indecs:Caniadau Cymru.djvu]] #[[Indecs:Odl a Chynghanedd.djvu]] #[[Indecs:Cerddi'r Bwthyn.djvu]]■ #[[Indecs:Emynau a'u Hawduriaid.djvu]] #[[Indecs:Bugail Geirf Lorraine.djvu]]■ #[[Indecs:David Williams y Piwritan.djvu]]■ #[[Indecs:Telynegion (Silyn).djvu]] #[[Indecs:Ffrwythau Dethol.djvu]] #[[Indecs:Trystan ac Esyllt.djvu]] #[[Indecs:Gwersi Mewn Llysieueg.djvu]] #[[Indecs:Y Cwm Unig a Chaniadau Eraill.djvu]] #[[Indecs:Siôn Gymro.djvu]] #[[Indecs:Rhamant Bywyd Lloyd George.djvu]]■ #[[Llio Plas y Nos|Llio Plas y Nos gan R Silyn Roberts]]■ #[[Indecs:Gwaith Barddonol Glasynys Cyfrol II.djvu]] #[[Indecs:Caniadau'r Allt.djvu]]■ #[[Indecs:Dafydd Dafis sef Hunangofiant Ymgeisydd Seneddol.djvu]] #[[Indecs:Diwygwyr Cymru.djvu]] #[[Indecs:Gwaith William Ambrose (Emrys).djvu]] #[[Indecs:Blagur Awen Ben Bowen.djvu]] #[[Indecs:Ceinion Emrys.djvu]] #[[Indecs:Cadeiriau Enwog.djvu]]■ #[[Indecs:Catia Cwta.djvu|Catiau Cwta]]■ #[[Indecs:Yr Awen Barod.djvu]] #[[Indecs:Yr Efengyl yn ol Ioan XI-XXI (Esboniad 1931).djvu]] #[[Indecs:Bywyd Ieuan Gwynedd Ganddo Ef Ei Hun.djvu]]■ #[[Indecs:Chydig ar Gof a Chadw.djvu]]■ #[[Indecs:Roosevelt.djvu]] #[[Indecs:Llinell neu Ddwy.djvu]] #[[Indecs:Telyn Bywyd.djvu]] #[[Indecs:Oriau yn y Wlad.djvu]]■ #[[Indecs:Cofiant Hwfa Môn.djvu]]■ #[[Indecs:Hanes eglwysi annibynol Cymru Cyf 1.djvu]] #[[Indecs:Hanes Eglwysi Annibynol Cymru Cyf V.djvu]] #[[Indecs:Yr Hen Lwybrau.djvu]]■ #[[Indecs:Y Pennaf Peth.djvu]]■ #[[Indecs:Atgofion am Dalysarn.djvu]]■ #[[Indecs:Dan Gwmwl (Awena Rhun).djvu]]■ #[[Indecs:Salm i Famon a Marwnad Grey.djvu]]■ {{Div col end}} ===Saesneg=== #[https://en.wikisource.org/wiki/Index:The_History_of_The_Great_European_War_Vol_1.pdf The History of The Great European War Vol 1] #[https://en.wikisource.org/wiki/Index:The_History_of_the_Great_European_War_Vol_II.pdf The History of The Great European War Vol II] #[https://en.wikisource.org/wiki/Index:The_History_of_the_Great_European_War_Vol_III.pdf The History of The Great European War Vol III] #[https://en.wikisource.org/wiki/Index:The_History_of_the_Great_European_War_Vol_IV.djvu/Index:The History of the Great European War Vol IV.djvu] #[https://en.wikisource.org/wiki/Index:Kalendars_of_Gwynedd.pdf Kalendars of Gwynedd] #[https://en.wikisource.org/wiki/Index:Speeches_and_addresses_by_the_late_Thomas_E_Ellis_M_P.pdf Speeches and addresses by the late Thomas E. Ellis M.P. ] 9qhq0md1473wi9olr7v1w3h8ol0xsov 119314 119168 2024-12-01T23:06:00Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi eu Cyhoeddi */ 119314 wikitext text/x-wiki ==Wedi eu Cyhoeddi== {{Div col}} #[[Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam|Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam gan Edward Francis]] #[[Gwaith Dewi Wyn|Gwaith Dewi Wyn gol O. M. Edwards]] #[[Cofiant John Williams (I ab Ioan) Aberduar|Cofiant John Williams (I ab Ioan) Aberduar gan John Davies, Llandysul]] #[[Athrylith Ceiriog|Athrylith Ceiriog gan Howell Elvet Lewis (Elfed)]] #[[Telyn Seion sef Pedwar ar Bymtheg o Garolau Nadolig|Telyn Seion sef Pedwar ar Bymtheg o Garolau Nadolig gol. Hugh Humphreys, Caernarfon]] #[[Gwaith Iolo Goch|Gwaith Iolo Goch gol Thomas Matthews]] #[[Cofiant am y Parch. Richard Humphreys, Dyffryn|Cofiant am y Parch. Richard Humphreys, Dyffryn gan Griffith Williams, Talsarnau]] #[[Gwaith Sion Cent|Gwaith Sion Cent gol Thomas Matthews]] #[[Dyddanwch yr Aelwyd|Dyddanwch yr Aelwyd gan Hughes a'i Fab, Wrecsam]] #[[Gwaith Ieuan Brydydd Hir|Gwaith Ieuan Brydydd Hir gol O. M. Edwards]] #[[Gwaith yr Hen Ficer|Gwaith yr Hen Ficer gol O. M. Edwards]] #[[Am Dro i Erstalwm|Am Dro i Erstalwm gan Index]] #[[Bro fy Mebyd a Chaniadau Eraill|Bro fy Mebyd a Chaniadau Eraill gan Humphrey Jones (Bryfdir)]] #[[Ceiriog a Mynyddog|Ceiriog a Mynyddog gan John Morgan Edwards]] #[[Crynodeb o Hanes Dechreuad a Chynydd yr Eglwysi Annibynol yn Mon|Crynodeb o Hanes Dechreuad a Chynydd yr Eglwysi Annibynol yn Mon gan William Williams (Cromwell)]] #[[Awdl Dinyster Jerusalem|Awdl Dinyster Jerusalem gan Eben Fardd]] #[[Nedw|Nedw gan Edward Tegla Davies]] #[[Dros y Gamfa|Dros y Gamfa gan Fanny Edwards]] #[[Diwrnod yn Nolgellau|Diwrnod yn Nolgellau gan Robert Thomas Williams (Trebor Môn)]] #[[Awdl ar yr Adgyfodiad (Ieuan Ionawr)|Awdl ar yr Adgyfodiad gan Evan Jones (Ieuan Ionawr)]] #[[Cofiant y Diweddar Barch W Williams o'r Wern|Cofiant y Diweddar Barch W Williams o'r Wern gan William Rees (Gwilym Hiraethog)]] #[[Tri Wyr o Sodom a'r Aipht|Tri Wyr o Sodom a'r Aipht gan William Williams, Pantycelyn]] #[[F'Ewythr Tomos: cân ddyri|F'Ewythr Tomos: cân ddyri gan Eben Fardd]] #[[Hynafiaethau Nant Nantlle|Hynafiaethau Nant Nantlle gan William Robert Ambrose]] #[[Bywyd y Parch. Ebenezer Richard|Bywyd y Parch. Ebenezer Richard gan Henry ac Edward W Richard]] #[[Traethawd ar Enwogion Swydd Feirion|Traethawd ar Enwogion Swydd Feirion gan Edward Davies (Iolo Meirion)]] #[[Hanes Porthmadog ei Chrefydd a'i Henwogion|Hanes Porthmadog ei Chrefydd a'i Henwogion gan Edward Davies, Penmorfa]] #[[Wil Ellis, Porthmadog-Cymru Cyf 29 1905]] #[[Hanes Niwbwrch|Hanes Niwbwrch gan Owen Williamson]] #[[Teulu Bach Nantoer|Teulu Bach Nantoer gan Moelona]] #[[Barddoniaeth Goronwy Owen (gol Llyfrbryf)|Barddoniaeth Goronwy Owen gol Isaac Foulkes (Llyfrbryf)]] #[[Y Tadau Methodistaidd Cyfrol I|Y Tadau Methodistaidd Cyfrol I gan John Morgan Jones]] #[[Hwian-gerddi Cymraeg F' Ewyrth Huw|Hwian-gerddi Cymraeg F' Ewyrth Huw gan O. M. Edwards]] #[[Hanes Tredegar ynghyd a Braslun o Hanes Pontgwaithyrhaiarn|Hanes Tredegar ynghyd a Braslun o Hanes Pontgwaithyrhaiarn gan David Morris (Eiddil Gwent)]] #[[Hanes Sir Fôn|Hanes Sir Fôn gan Thomas Pritchard, ('Rhen Graswr Eleth)]] #[[Holl Waith Barddonol Goronwy Owen|Holl Waith Barddonol Goronwy Owen gol Isaac Foulkes]] #[[Adgofion am John Elias|Adgofion am John Elias gan Richard Parry (Gwalchmai)]] #[[Tro Trwy'r Wig|Tro Trwy'r Wig gan Richard Morgan (1854-1939)]] #[[Gyda'r Hen Feirdd, Carneddog|Gyda'r Hen Feirdd, Carneddog gan Richard Griffith (Carneddog)]] #[[Dafydd Jones o Drefriw (1708-1785)|Dafydd Jones o Drefriw (1708-1785) gan Owen Gaianydd Williams]] #[[Dafydd Jones o Drefriw, Cymru 1903]] #[[Awdlau Coffadwriaethol am Y Parch Goronwy Owain|Awdlau Coffadwriaethol am Y Parch Goronwy Owain gan y Gwyneddigion]] #[[Goronwy Owen a'r Morrisiaid|Goronwy Owen a'r Morrisiaid gan Owen Gaianydd Williams]] #[[Yr Efengyl yn ôl Sant Marc|Yr Efengyl yn ôl Sant Marc gan y Fibl Gymdeithas Americanaidd (1894)]] #[[Llythyrau Goronwy Owen|Llythyrau Goronwy Owen gol John Morris-Jones]] #[[Diliau Meirion Cyf I|Diliau Meirion Cyf I gan gan Morris Davies (Meurig Ebrill)]] #[[Cyfarwyddiadau at brynu cadw a magu moch|Cyfarwyddiadau at brynu cadw a magu moch gol Hugh Humphreys, Caernarfon]] #[[Gwaith Joshua Thomas|Gwaith Joshua Thomas gol O M Edwards]] #[[Glan Cledwen (Cymru 15 Rhagfyr 1897)]] #[[Dringo'r Andes|Dringo'r Andes gan Eluned Morgan]] #[[Naw Mis yn Nghymru|Naw Mis yn Nghymru gan Owen Griffith (Giraldus)]] #[[Ysgrifau Puleston|Ysgrifau Puleston gan John Puleston Jones]] #[[Cofiant Cadwaladr Jones, Dolgellau|Cofiant Cadwaladr Jones, Dolgellau gan Robert Thomas (Ap Vychan)]] #[[Rhigymau'r Ffordd Fawr|Rhigymau'r Ffordd Fawr gan Dewi Emrys]] #[[Coffadwriaeth, neu Hanes Byr o fywyd a Marwolaeth y Parchedig John Williams|Coffadwriaeth y Parch John Williams, Pantycelyn gan Maurice Davies, Llanfair-ym-Muallt]] #[[Fy Mhererindod Ysbrydol|Fy Mhererindod Ysbrydol gan Evan Keri Evans]] #[[Yr Efengyl yn ôl Sant Matthew|Yr Efengyl yn ôl Sant Matthew gan y Fibl Gymdeithas Americanaidd (1894)]] #[[Beirdd y Bala|Beirdd y Bala gol O. M. Edwards]] #[[Gwaith Robert Owen (Bardd y Môr)|Gwaith Robert Owen (Bardd y Môr) gol O. M. Edwards]] #[[Can newydd yn rhoddi hanes dienyddiad Richard Lewis|Can newydd yn rhoddi hanes dienyddiad Richard Lewis gan Dic Dywyll]] #[[Gwyllllis yn Nayd|Gwyllllis yn Nayd gan Dr William Price]] #[[Gwroniaid y Ffydd|Gwroniaid y Ffydd gan Robert David Rowland (Anthropos)]] #[[Tanchwa yn Cilfynydd|Tanchwa yn Cilfynydd baled gan awdur Anhysbys]] #[[Damwain echrydus Glofa Carnant, Cwmaman, Sir Gaerfyrddin]] #[[Blodau Drain Duon|Blodau Drain Duon gan Thomas Jacob Thomas (Sarnicol)]] #[[Telyn Dyfi|Telyn Dyfi gan Daniel Silvan Evans]] #[[Cyfrinach y Dwyrain|Cyfrinach y Dwyrain gan David Cunllo Davies]] #[[Oriau yn y Wlad|Oriau yn y Wlad gan Robert David Rowland (Anthropos)]] #[[Branwen Ferch Llŷr (Tegla)|Branwen Ferch Llŷr (Tegla) gan Edward Tegla Davies]] #[[Prif Feirdd Eifionydd|Prif Feirdd Eifionydd gan Edward David Rowlands]] #[[Deddf Plant (Diddymu Amddiffyniad Cosb Resymol)(Cymru) 2020]] #[[Rhys Llwyd y Lleuad|Rhys Llwyd y Lleuad gan E Tegla Davies]] #[[Oriau Gydag Enwogion|Oriau Gydag Enwogion gan Robert David Rowland (Anthropos)]] #[[Byr Gofiant am Naw a Deugain o Weinidogion Ymadawedig Sir Aberteifi|Byr Gofiant am Naw a Deugain o Weinidogion Ymadawedig Sir Aberteifi gan John Evans, Abermeurig]] #[[Hanes Alexander Fawr|Hanes Alexander Fawr gan Hugh Humphreys, Caernarfon]] #[[Breuddwyd Pabydd Wrth Ei Ewyllys Cyf I|Breuddwyd Pabydd Wrth Ei Ewyllys Cyf I gan Emrys ap Iwan]] #[[Breuddwyd Pabydd Wrth Ei Ewyllys Cyf II|Breuddwyd Pabydd Wrth Ei Ewyllys Cyf II gan Emrys ap Iwan]] #[[Y Lleian Lwyd|Y Lleian Lwyd gan Moelona]] #[[Cenadon Hedd|Cenadon Hedd gan William Jones, Cwmaman]] #[[Dagrau Hiraeth|Dagrau Hiraeth gan William Jones, Pontsaeson]] #[[Saith o Farwnadau|Saith o Farwnadau gan William Williams, Pantycelyn]] #[[Storïau o Hanes Cymru cyf I|Storïau o Hanes Cymru cyf I gan Moelona]] #[[Traethawd bywgraffyddol a beirniadol ar fywyd ac athrylith Lewis Morris|Traethawd bywgraffyddol a beirniadol ar fywyd ac athrylith Lewis Morris gan Griffith Jones (Glan Menai)]] #[[Hanes Bywyd Pio Nono|Hanes Bywyd Pio Nono gan Hugh Humphreys, Caernarfon]] #[[Caniadau Watcyn Wyn|Caniadau Watcyn Wyn gan Watkin Hezekiah Williams (Watcyn Wyn)]] #[[Cofiant y Parch Thomas Edwards, Cwmystwyth|Cofiant y Parch Thomas Edwards, Cwmystwyth gan John Evans, Abermeurig]] #[[Gwrid y Machlud|Gwrid y Machlud gan Richard Jones (Ap Alun Mabon)]] #[[Yr Hwiangerddi (O M Edwards)|Yr Hwiangerddi gan O M Edwards]] #[[Noson o Farrug|Noson o Farrug gan Robert Griffith Berry]] #[[Meini Gwagedd|Meini Gwagedd gan James Kitchener Davies]] #[[Y Tri Brenin o Gwlen]] #[[Hanes Methodistiaeth Arfon-Caernarvon|Hanes Methodistiaeth Arfon-Caernarvon gan William Hobley]] #[[Cofiant Dr. Joseph Parry Mus. Doc. (1841-1903)|Cofiant Dr. Joseph Parry Mus. Doc. (1841-1903) gan Evan Keri Evans]] #[[Rhobat Wyn|Rhobat Wyn gan Awena Rhun]] #[[Cofiant y Parch Isaac Morgan Harry|Cofiant y Parch Isaac Morgan Harry gan Thomas Lewis Jones, Machen]] #[[Tanchwa y Mardy - Mercher, Rhagfyr 23, 1885; 80 wedi eu lladd]] #[[Cerddi Hanes|Cerddi Hanes gan Thomas Gwynn Jones]] #[[Ieuan Gwyllt, Ei Fywyd, Ei Lafur|Ieuan Gwyllt, Ei Fywyd, Ei Lafur gan John Eiddion Jones]] #[[Patrymau Gwlad|Patrymau Gwlad gan Thomas Jacob Thomas (Sarnicol)]] #[[David Williams y Piwritan|David Williams y Piwritan gan Richard Thomas, Bontnewydd]] #[[Cofiant y diweddar Barch Evan Rowlands, Ebenezer, Pontypwl|Cofiant y diweddar Barch Evan Rowlands, Ebenezer, Pontypwl gan Ellis Hughes, Penmaen]] #[[Cofiant Darluniadol Y Parch William Williams o'r Wern|Cofiant Darluniadol Y Parch William Williams o'r Wern gan David Samuel Jones]] #[[Bywgraffiad y diweddar barchedig T. Price|Bywgraffiad y diweddar barchedig T. Price gan Benjamin Evans (Telynfab)]] #[[Llyfr Haf|Llyfr Haf gan Owen Morgan Edwards]] #[[Drych y Prif Oesoedd (Detholiad 1896)|Drych y Prif Oesoedd (Detholiad 1896) gol O. M. Edwards]] #[[Hanes Methodistiaeth Arfon-Waenfawr|Hanes Methodistiaeth Arfon-Waenfawr gan William Hobley]] #[[Beryl|Beryl gan Elizabeth Mary Jones (Moelona)]] #[[Hanes Methodistiaeth Arfon-Clynnog|Hanes Methodistiaeth Arfon-Clynnog gan William Hobley]] #[[Breuddwydion Myfanwy|Breuddwydion Myfanwy gan Elizabeth Mary Jones (Moelona)]] #[[Lloffion o'r Mynwentydd|Lloffion o'r Mynwentydd gan Thomas Rowland Roberts (Asaph)]] #[[Cofiant y diweddar Barch Robert Everett|Cofiant y diweddar Barch Robert Everett gan David Davies (Dewi Emlyn)]] #[[Y Wen Fro|Y Wen Fro gan Ellen Evans]] #[[Cerrig y Rhyd|Cerrig y Rhyd gan Winnie Parry]] #[[Gwaith Edward Richard|Gwaith Edward Richard gan Edward Richard, Ystrad Meurig]] #[[Bywyd Ieuan Gwynedd Ganddo Ef Ei Hun]] #[[Humphrey Jones a Diwygiad 1859|Humphrey Jones a Diwygiad 1859 gan Evan Isaac]] #[[Adgofion Andronicus|Adgofion Andronicus gan John Williams Jones (Andronicus)]] #[[Teithiau a Helyntion Meurig Ebrill|Teithiau a Helyntion Meurig Ebrill gan Morris Davies (Meurig Ebrill)]] #[[Cofiant Richard Jones Llwyngwril|Cofiant Richard Jones Llwyngwril gan Evan Evans, Llangollen]] #[[Profiadau Pellach|Profiadau Pellach gan G M Ll Davies]] #[[Datganiad Cyffredinol o Hawliau Dynol]] #[[Hanes y Bibl Cymraeg|Hanes y Bibl Cymraeg gan Thomas Levi]] #[[Pererindod Heddwch|Pererindod Heddwch, G M Ll Davies]] #[[Tan yr Enfys|Tan yr Enfys gan D J Lewis Jenkins]] #[[Yr Ogof|Yr Ogof gan T Rowland Hughes]] #[[Syr Owen M Edwards Detholiad o'i Ysgrifau]] #[[Profedigaethau Enoc Huws (1939)]] #[[Dyddgwaith|Dyddgwaith gan Thomas Gwynn Jones]] #[[Salm i Famon a Marwnad Grey|Salm i Famon a Marwnad Grey gan John Morris-Jones]] #[[Madam Wen|Madam Wen gan William David Owen]] #[[Dan Gwmwl|Dan Gwmwl gan Awena Rhun]] #[[Atgofion am Dalysarn]] #[[Cerddi'r Bwthyn|Cerddi'r Bwthyn gan Dewi Emrys]] #[[Capelulo]] #[[Y Pennaf Peth]] #[[Goronwy Owen - Detholiad o'i Farddoniaeth]] #[[Yr Hen Lwybrau|Yr Hen Lwybrau gan John Davies (Isfryn)]] #[[Gwaith Gwilym Marles]] #[[Gwaith ap Vychan]] #[[Gwaith Gwilym Hiraethog]] #[[Cadeiriau Enwog]] #[[Y Cychwyn]] #[[Cofiant Hwfa Môn]] #[[Hynafiaethau Edeyrnion]] #[[Aildrefniad Cymdeithas]] #[[Ar y Groesffordd]] #[[Astudiaethau T Gwynn Jones]] #[[Bil Cymru Atebolrwydd a Grymuso Ariannol 2014]] #[[Brethyn Cartref]] #[[Brithgofion]] #[[Bywyd a Chan Tomos Efans (Cyndelyn)]] #[[Bywyd a Gwaith Henry Richard AS]] #[[Bywyd a Llafur John Wesley]] #[[Bywyd a gweithiau Azariah Shadrach]] #[[Cân neu Ddwy]] #[[Caniadau'r Allt]] #[[Caniadau Buddug]] #[[Caniadau ac ati]] #[[Cartrefi Cymru, O. M. Edwards]] #[[Catherine Prichard (Buddug), Cymru, Cyfrol 39, 1910]] #[[Catiau Cwta]] #[[Cerddi'r Eryri]] #[[Cerddi a Baledi]] #[[Ceris y Pwll]] #[[Chwedlau'r Aelwyd]] #[[Clych Adgof - penodau yn hanes fy addysg]] #[[Coelion Cymru]] #[[Cofiant Dafydd Rolant, Pennal]] #[[Cofiant Daniel Owen: ynghyd a Sylwadau ar ei Ysgrifeniadau]] #[[Cwm Eithin]] #[[Cyflafan Ofnadwy Dolgellau]] #[[Cymeriadau (T. Gwynn Jones)]] #[[Cymru Fu]] #[[D Rhagfyr Jones (o Dywysydd y Plant 1901)]] #[[Daff Owen]] #[[Dau faled gan John Jones (Jac Glan-y-gors)]] #[[Dechreuad a Chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Abergele, Pensarn etc|Dechreuad a Chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Abergele, Pensarn etc gan Francis Jones, Abergele]] #[[Deddf Cynulliad Cenedlaethol Cymru (Ieithoedd Swyddogol) 2012]] #[[Diarhebion Cymru]] #[[Drama Rhys Lewis]] #[[Drych yr Amseroedd]] #[[Er Mwyn Cymru]] #[[Griffith Ellis Bootle, Cymru Cyf 23, 1902]] #[[Gwaith Dewi Wnion]] #[[Gwaith Alun]] #[[Gwaith Ann Griffiths]] #[[Gwaith Ceiriog]] #[[Gwaith Dafydd ap Gwilym]] #[[Gwaith John Davies]] #[[Gwaith John Hughes]] #[[Gwaith John Thomas]] #[[Gwaith Mynyddog Cyfrol 1]] #[[Gwaith Mynyddog Cyfrol 2]] #[[Gwaith S.R.]] #[[Gwaith Thomas Griffiths]] #[[Gweledigaethau Y Bardd Cwsg (Silvan Evans 1865)]] #[[Gwialen Fedw Fy Mam]] #[[Hanes Cymru O M Edwards Cyf I]] #[[Hanes Cymru O M Edwards Cyf II]] #[[Hanes Methodistiaeth Gorllewin Meirionydd Cyf I]] #[[Hanes Methodistiaeth Gorllewin Meirionydd Cyf II]] #[[Hanes Pedr Fawr, Ymerawdwr Rwssia]] #[[Hanes bywyd Thomas Edwards bardd gynt o'r Nant]] #[[Hanes Bywyd Thomas Williams, Capelulo]] #[[Hanes Bywyd ac Anturiaethau Dr Livingstone]] #[[Hanes llenyddiaeth ac enwogion Llanllechid a Llandegai]] #[[Hanes y Wladfa Gymreig yn Patagonia]] #[[Hen Gymeriadau Dolgellau]] #[[Hynafiaethau Edeyrnion]] #[[I'r Aifft ac yn Ol]] #[[Llenyddiaeth Fy Ngwlad]] #[[Lewsyn yr Heliwr (nofel)]] #[[Llio Plas y Nos]] #[[Llyfr Del]] #[[Llyfr Nest]] #[[Llyfr Owen]] #[[Mabinogion J M Edwards Cyf 1]] #[[Mabinogion J M Edwards Cyf 2]] #[[Mary Jones y Gymraes fechan heb yr un Beibl]] #[[Mesur Addysg (Cymru) 2011]] #[[Mesur Diogelwch ar Gludiant i Ddysgwyr (Cymru) 2011]] #[[Mesur Gwneud Iawn am Gamweddau'r GIG (Cymru) 2008]] #[[Mesur Teithio gan Ddysgwyr (Cymru) 2008]] #[[O Law i Law]] #[[Oll synnwyr pen Kembero ygyd]] #[[Penillion Telyn Llyfrau'r Ford Gron]] #[[Plant Dic Sion Dafydd]] #[[Rhai o Gymry Lerpwl]] #[[Rhamant Bywyd Lloyd George]] #[[Rhan o waith mewn Cernyweg Canol (Add. Ch. 19491)]] #[[Rhodd Mam i'w Phlentyn]] #[[Rhyfeddodau'r Cread]] #[[Adolygiad o lyfr Sadie "Twilight Hours"]] #[[Seren Tan Gwmwl]] #[[Storïau Mawr y Byd]] #[[Straeon y Pentan]] #[[Sŵn y Gwynt Sy'n Chwythu]] #[[Tanchwa ddychrynllyd yn Nyffryn Rhondda, ger Pontypridd]] #[[Telynegion Maes a Môr]] #[[Tom Ellis Gwladgarwr a Gwleidydd]] #[[Traethawd ar Gaio a'i Hynafiaethau]] #[[Traethawd ar Hanes Plwyf Merthyr]] #[[Tro Trwy'r Gogledd]] #[[Tro i'r De]] #[[Tro yn Llydaw]] #[[Trwy India'r Gorllewin]] #[[Twm o'r Nant Cyf II (ab Owen)]] #[[William Jones (Nofel)]] #[[Y Cywyddwyr Llyfrau'r Ford Gron]] #[[Y Gelfyddyd Gwta]] #[[Y Siswrn]] #[[Yn y Wlad]] #[[Yny lhyvyr hwnn]] #[[Yr Hwiangerddi (O M Edwards)]] #[[Yr Hynod William Ellis, Maentwrog]] #[[Ysgolfeistriaid Mr Charles o'r Bala]] #[[Ysgrifau (Dewi Emrys)]] #[[Yr Eneth Ga'dd ei Gwrthod]] #[[Myfyrdod mewn mynwent|Myfyrdod mewn mynwent gan John Parry, Llaneilian]] #[[Dyrif etholiadol Ceredigion 1892]] #[[Canmlwyddiant Marwolaeth y Parch. John Wesley, M.A., Mawrth 3ydd, 1891]] #[[Er cof am Joseph Meredith, Adelaide Villa, Llandudno|Er cof am Joseph Meredith, Adelaide Villa, Llandudno D. S. Thomas (Glan Pair)]] #[[Deuddeg penill coffadwriaethol i'r diweddar Barch. John Hughes, Carneddau|Deuddeg penill coffadwriaethol i'r diweddar Barch. John Hughes, Carneddau gan Ellis Isfryn Williams]] #[[Hanes Brwydr Waterloo|Hanes Brwydr Waterloo gan Hugh Humphreys, Caernarfon]] #[[Galar gan, er coffadwriaeth am y ddamwain yn ngwaith glo Landshipping Chwefror 14eg, 1844]] #[[Galargan ar ol y Mochyn Du]] #[[Baledi-Cwynfan y Morwr a Deio Bach]] #[[Marwnad er coffadwriaeth am y diweddar Barch John Elias]] #[[William Morgan, Pant, Dowlais (Trysorfa y Plant)]] #[[Hen Fibl Fawr fy Mam]] #[[Tanchwa ofnadwy yn Abersychan]] #[[Y Ffeiriau Hynotaf yn Ddeuddeg Sir Cymru]] #[[Mynwy yng Nghymru (Cymru Cyf X Rhif 57)]] #[[Rhanau o'r Corff (Fanny Edwards)]] #[[Thomas Matthews, Cymru, Chwefror 1917]] #[[Huw Morus—Dadorchuddiad Ei Golofn Goffadwriaethol, Pont Y Meibion, Awst 26 1909]] #[[Owain Aran (erthyglau Cymru 1909)]] # [[Lewys Aran (Cymru Tachwedd 1918)]] #[[Owen R Lewis (Glan Cymerig) Perl y Plant 1910]] {{Div col end}} ==Wedi eu cyhoeddi heb sgan== #[[Hanes Cymru O M Edwards Cyf II]] #[[Pascon Agan Arluth]] #[[Cyfieithiadau o gerddi i'r Gymraeg]] #[[Y Tri Brenin o Gwlen]] ==Wedi eu prawfddarllen heb eu cyhoeddi== {{Div col}} # [[Indecs:Gwaith Hugh Jones, Maesglasau.pdf]] # [[Indecs:Hanes y Wladva Gymreig.djvu]] # [[Indecs:Erthyglau Emrys ap Iwan Cyf I.djvu]] # [[Indecs:Erthyglau Emrys ap Iwan Cyf II.djvu]] # [[Enwogion Ceredigion]] # [[Indecs:Cyfrol Goffa Richard Bennett.djvu]] # [[Indecs:Y Trefedigaethau.djvu]] # [[Indecs:Gwilym a Benni Bach.djvu]] # [[Indecs:Caniadau Owen Lewis Glan Cymerig.djvu]] # [[Indecs:Gwaith Huw Morus.pdf]] # [[Indecs:Ieuan Glan Geirionydd (Cyfres y Fil).pdf]] {{Div col end}} ==Rhannau wedi eu cyhoeddi== #[[Enwogion Sir Aberteifi]] 13/187 #[[Geiriadur Bywgraffyddol o Enwogion Cymru 1867-Cyf I]] 31/683 ==Angen eu prawfddarllen== {{Div col}} #[[Indecs:Murmuron Awen.djvu]] #[[Indecs:John Wesley, ei fywyd a'i llafur.djvu]] #[[Indecs:Caniadydd 1841.djvu]] #[[Indecs:Archaeologia Lleynensis.djvu]] #[[Indecs:Y Gestiana.djvu]] #[[Indecs:Beirdd y Berwyn 1700-1750.pdf]] #[[Indecs:Blagur Awen Ben Bowen.djvu]] #[[Indecs:Brut y Tywysogion Cyfres y Fil.djvu]] #[[Indecs:Bugail y Bryn.djvu]] #[[Indecs:Bywgraffiad y Parch Thos Richard Abergwaen.djvu]] #[[Indecs:Camrau mewn grammadeg Cymreig (IA camraumewngramma00apiw).pdf]] #[[Indecs:Caneuon Mynyddog.djvu]] #[[Indecs:Caniadau Cymru.djvu]] #[[Indecs:Caniadau Hiraethog.djvu]] #[[Indecs:Caniadau John Morris-Jones.djvu]] #[[Indecs:Canmlwyddiant Wesleyaeth Gymreig.pdf]] #[[Indecs:Casgliad o ganeuon Cymru.pdf]] #[[Indecs:Ceinion Emrys.djvu]] #[[Indecs:Ceinion Llenyddiaeth Cymreig Cyf I.djvu]] #[[Indecs:Clasuron Rhyddiaith Cymru.djvu]] #[[Indecs:Yr Ysgol Farddol.djvu]] #[[Indecs:Ysgrifau (John Breese Davies).djvu]] #[[Indecs:Ysten Sioned.pdf]] #[[Indecs:Ystoriau Siluria..pdf]] #[[Indecs:Ystorya de Carolo Magno o Lyfr Coch Hergest.djvu]] #[[Indecs:Ystyron Enwau ym Mhlwyfi Towyn, Llangelynin, Llanegryn etc.pdf]] #[[Indecs:Cofiant a Gweithiau Ieuan Gwynedd.djvu]] #[[Indecs:Cofiant a gweithiau Risiart Ddu o Wynedd.djvu]] #[[Indecs:Cofiant a Phregethau Robert Roberts, Clynnog.djvu]] #[[Indecs:Cofiant Ann Griffiths gynt o Dolwar Fechan.pdf]] #[[Indecs:Cofiant D Emlyn Evans.djvu]] #[[Indecs:Cofiant David Davies, Bermo.pdf]] #[[Indecs:Cofiant James Davies Radnor O.djvu]] #[[Indecs:Cofiant Thomas Gee.djvu]] #[[Indecs:Cofiant Watcyn Wyn.djvu]] #[[Indecs:Cofiant y Parch David Adams (Hawen).djvu]] #[[Indecs:Cofiant y Parchedig John Jones Talsarn.djvu]] #[[Indecs:Cofiant y Parchedig William Evans, Tonyrefail.djvu]] #[[Indecs:Cwm Glo.djvu]] #[[Indecs:Cyfystyron y gymraeg - sef y casgliad buddugol yn Eisteddfod Genhedlaethol Gwrecsam, 1888 (IA cyfystyronygymra00jone).pdf]] #[[Indecs:Cymru Owen Jones Cyf I.pdf]] #[[Indecs:Cymru Owen Jones Cyf II.pdf]] #[[Indecs:Chydig ar Gof a Chadw.djvu]] #[[Indecs:Dafydd Dafis sef Hunangofiant Ymgeisydd Seneddol.djvu]] #[[Indecs:Diliau Meirion Cyf II.pdf]] #[[Indecs:Diwygwyr Cymru.djvu]] #[[Indecs:Dr W Owen Pughe.pdf]] #[[Indecs:Drych y Prif Oesoedd 1884.djvu]] #[[Indecs:Drych y Prif Oesoedd 1902.djvu]] #[[Indecs:Eben Fardd (Ab Owen).pdf]] #[[Indecs:Emrys (Cyfres y Fil).pdf]] #[[Indecs:Emynau a'u Hawduriaid.djvu]] #[[Indecs:Enwogion y Ffydd Cyf I.pdf]] #[[Indecs:Enwogion y Ffydd Cyf II.pdf]] #[[Indecs:Er mwyn Iesu - pregethau, &c t (IA ermwyniesupreget00jone).pdf]] #[[Indecs:Erthyglau Emrys ap Iwan Cyf III.djvu]] #[[Indecs:Erthyglau, Pregethau a Chaniadau.djvu]] #[[Indecs:Ffrwythau Dethol.djvu]] #[[Indecs:Ffynnonloyw.djvu]] #[[Indecs:Geiriadur bywgraffyddol o enwogion cymru 1867-Cyf I.djvu]] #[[Indecs:Geiriadur Bywgraffyddol o Enwogion cymru Cyf II.pdf]] #[[Indecs:Geiriadur Cymraeg a Saesneg Byr, Cyfres y Fil.pdf]] #[[Indecs:Geiriadur ysgrythyrol- yn cynnwys hanesiaeth, duwinyddiaeth, athroniaeth ... (IA geiriadurysgryt03chargoog).pdf]] #[[Indecs:Geirlyfr bywgraffiadol o enwogion Cymru 1870.pdf]] #[[Indecs:Geraint ac Enid a Chaniadau Eraill.djvu]] #[[Indecs:Glan Cledwen.pdf]] #[[Indecs:Gwaith Barddonol Glasynys Cyfrol II.djvu]] #[[Indecs:Gwaith barddonol Islwyn - 1832-1878 (IA gwaithbarddonoli00islw).pdf]] #[[Indecs:Gwaith Caledfryn.pdf]] #[[Indecs:Gwaith Glan y Gors.djvu]] #[[Indecs:Gwaith Hugh Jones, Maesglasau.pdf]] #[[Indecs:Gwaith Huw Morus.pdf]] #[[Indecs:Gwaith Lewis Glyn Cothi.djvu]] #[[Indecs:Gwaith Owen Gruffydd, Llanystumdwy.pdf]] #[[Indecs:Gwaith William Ambrose (Emrys).djvu]] #[[Indecs:Gweithiau Barddonol a Rhyddieithol Ieuan Gwynedd.djvu]] #[[Indecs:Gweithiau William Pant-y-Celyn, cyfrol 1 (IA pantycelyn gweithiau1).pdf]] #[[Indecs:Gweithiau William Pant-y-Celyn, cyfrol 2 (IA pantycelyn gweithiau2).pdf]] #[[Indecs:Gwersi Mewn Llysieueg.djvu]] #[[Indecs:Gwlad y Gan a Chaniadau Eraill.djvu]] #[[Indecs:Gwreichion y Diwygiadau.djvu]] #[[Indecs:Gwyddoniadur Cyf 01.pdf]] #[[Indecs:Gwyddoniadur Cyf 02.pdf]] #[[Indecs:Gwyddoniadur Cyf 03.pdf]] #[[Indecs:Gwyddoniadur Cyf 04.pdf]] #[[Indecs:Gwyddoniadur Cyf 05.pdf]] #[[Indecs:Gwyddoniadur Cyf 06.pdf]] #[[Indecs:Gwyddoniadur Cyf 07.pdf]] #[[Indecs:Gwyddoniadur Cyf 08.pdf]] #[[Indecs:Gwyddoniadur Cyf 09.pdf]] #[[Indecs:Gwyddoniadur Cyf 10.pdf]] #[[Indecs:Hanes Annibyniaeth ym Mhlwyf Ffestiniog.pdf]] #[[Indecs:Hanes Cymru America.djvu]] #[[Indecs:Hanes eglwysi annibynol Cymru Cyf 1.djvu]] #[[Indecs:Hanes eglwysi annibynol Cymru Cyf 2.pdf]] #[[Indecs:Hanes eglwysi annibynol Cymru Cyf 3.pdf]] #[[Indecs:Hanes eglwysi annibynol Cymru Cyf 4.pdf]] #[[Indecs:Hanes Eglwysi Annibynol Cymru Cyf V.djvu]] #[[Indecs:Hanes Llenyddiaeth Gymreig o 1320 hyd 1650.pdf]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Arfon-Bangor.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Arfon-Bethesda.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Arfon-Dinorwig.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Dyffryn Clwyd-Dosbarth Rhuthin.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Gorllewin Meirionydd Cyf III.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Liverpool Cyf I.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Liverpool Cyf II.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Sir Fflint.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Sir Gaerfyrddin.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth yn Nosbarth Trefffynon 1750-1910.djvu]] #[[Indecs:Hanes Morganwg (Dafydd Morganwg).djvu]] #[[Indecs:Hanes Mynachdai.pdf]] #[[Indecs:Hanes Plwyf Ffestiniog.djvu]] #[[Indecs:Hanes Plwyf Llandyssul.djvu]] #[[Indecs:Hanes Plwyf Llanegryn.pdf]] #[[Indecs:Helyntion Bywyd Hen Deiliwr.djvu]] #[[Indecs:Howel Harris yn Llundain.djvu]] #[[Indecs:Hunangofiant Rhys Lewis, Gweinidog Bethel.pdf]] #[[Indecs:Hynafiaethau Llandegai a Llanllechid.pdf]] #[[Indecs:Ieuan Glan Geirionydd (Cyfres y Fil).pdf]] #[[Indecs:Ifor Owen.djvu]] #[[Indecs:Iolo Morganwg (Cadrawd).pdf]] #[[Indecs:Llenyddiaeth y Cymry - llawlyfr i efrydwyr.djvu]] #[[Indecs:Llinell neu Ddwy.djvu]] #[[Indecs:Llwyn Hudol.pdf]] #[[Indecs:Llyfr emynau (IA llyfrem00jone).pdf]] #[[Indecs:Llyfr Emynau MC a MW 1930.pdf]] #[[Indecs:Llyfr Gloywi Cymraeg.pdf]] #[[Indecs:Llyfr Pawb ar Bob-peth.pdf]] #[[Indecs:Llyfr y Tri Aderyn.pdf]] #[[Indecs:Llynnoedd Llonydd.djvu]] #[[Indecs:Manion.djvu]] #[[Indecs:Megys Trwy Dan.djvu]] #[[Indecs:Mesur y Gymraeg (Cymru) 2011.pdf]] #[[Indecs:Methodist Cymru Cyfrol II.djvu]] #[[Indecs:Methodistiaeth Cymru Cyfrol I.djvu]] #[[Indecs:Methodistiaeth Cymru Cyfrol III.djvu]] #[[Indecs:Methodistiaeth Dwyrain Meirionydd.pdf]] #[[Indecs:Methodistiaeth Môn.pdf]] #[[Indecs:Methodistiaeth yn Nosbarth Colwyn Bay.djvu]] #[[Indecs:O'r Bala i Geneva.djvu]] #[[Indecs:Odl a Chynghanedd.djvu]] #[[Indecs:Orgraff yr Iaith Gymraeg (adroddiad 1928).djvu]] #[[Indecs:Oriau'r Hwyr.pdf]] #[[Indecs:Penillion ystyriol rhagorol yn dangos nad oes ag na fy ag na fydd dim waeth na phechod, pob meddwl, gair a gweithred croes i ewyllys Duw a elwir yn bechod (IA wg35-1-172).pdf]] #[[Indecs:Pigion Englynion Fy Ngwlad Casgliad 1.djvu]] #[[Indecs:Pigion Englynion Fy Ngwlad Casgliad 2.djvu]] #[[Indecs:Plant y Goedwig.djvu]] #[[Indecs:Plant y Goedwig.pdf]] #[[Indecs:Prif Emynwyr Cymru.pdf]] #[[Indecs:Prydnawngwaith y Cymry.djvu]] #[[Indecs:Red Book of Hergest - Jesus College MS 111.djvu]] #[[Indecs:Robert Owen Apostol Llafur Cyf 1.djvu]] #[[Indecs:Robert Owen, Apostol Llafur, Cyf II.pdf]] #[[Indecs:Saith o Farwnadau.pdf]] #[[Indecs:Siôn Gymro.djvu]] #[[Indecs:Tair o gerddi newyddion - Yn gyntaf, Cerdd yn erbyn tyngu a chablu enw Duw, ar Crimson velvet, neu Gwynfan Brydain (IA wg35-1-179g).pdf]] #[[Indecs:Taith y pererin darluniadol.pdf]] #[[Indecs:Tecel gan Gabriel Parry, cyhoeddwyd yn 1854.pdf]] #[[Indecs:Tecel gan Gabriel Parry.pdf]] #[[Indecs:Teithiau yng Nghymru Pennant.pdf]] #[[Indecs:Telyn Bywyd.djvu]] #[[Indecs:Telyn Seion sef Pedwar ar Bymtheg o Garolau Nadolig.djvu]] #[[Indecs:Telynegion (Silyn).djvu]] #[[Indecs:Testament Newydd (1894).djvu]] #[[Indecs:Testament Newydd ein Harglwydd a'n Hiachawdwr Iesu Grist.djvu]] #[[Indecs:Traethodau ac Areithiau R J Derfel.pdf]] #[[Indecs:Trystan ac Esyllt.djvu]] #[[Indecs:Twm o'r Nant Cyf I.pdf]] #[[Indecs:Wat Emwnt.pdf]] #[[Indecs:Wil Brydydd y Coed.pdf]] #[[Indecs:Y Beibl (Argraffiad Caergrawnt 1891).djvu]] #[[Indecs:Y Bibl Cyssegr-Lan (BFBS 1861).pdf]] #[[Indecs:Y Bywgraffydd Wesleyaidd.djvu]] #[[Indecs:Y Cwm Unig a Chaniadau Eraill.djvu]] #[[Indecs:Y Digrifwr Cymraeg.djvu]] #[[Indecs:Y Geilwad Bach.pdf]] #[[Indecs:Y Mabinogion Cymreig-sef, Chwedlau rhamantus yr hen Gymry.pdf]] #[[Indecs:Y Monwyson.djvu]] #[[Indecs:Y Pigion.djvu]] #[[Indecs:Y tadau methodistaidd Cyf II.djvu]] #[[Indecs:Y trydydd cynyg Mynyddog.djvu]] #[[Indecs:Ymadawiad Arthur a Chaniadau Eraill.djvu]] #[[Indecs:Yn Llefaru Eto.djvu]] #[[Indecs:Yr ail Gynnyg, Mynyddog.djvu]] #[[Indecs:Yr athrawes o ddifrif.pdf]] #[[Indecs:Yr Awen Barod.djvu]] #[[Indecs:Yr Efengyl yn ol Ioan XI-XXI (Esboniad 1931).djvu]] #[[Indecs:Yr Iaith Gymraeg 1785 1885 1985.djvu]] #[[Indecs:A pocket dictionary, Welsh-English.djvu]] #[[Indecs:Aleluia - neu, lyfr o hymnau (IA aleluianh00will).pdf]] #[[Indecs:Argraphiad newydd o eiriadur beiblaidd (IA argraphiadnewydd00browuoft).pdf]] {{Div col end}} ==Angen testun cyfansawdd== {{Div col}} #[[Gwaith Ann Griffiths]] #[[Gwaith Dewi Wnion]] #[[Gwaith John Davies]] #[[Gwaith John Hughes]] #[[Gwaith S.R.]] #[[Gwaith Thomas Griffiths]] #[[Hanes bywyd Thomas Edwards bardd gynt o'r Nant]] #[[Hanes Bywyd Thomas Williams, Capelulo]] #[[Hanes Cymru O M Edwards Cyf II]] #[[Hanes llenyddiaeth ac enwogion Llanllechid a Llandegai]] #[[Hen Gymeriadau Dolgellau]] #[[Oll synnwyr pen Kembero ygyd]] #[[Penillion Telyn Llyfrau'r Ford Gron]] #[[Rhodd Mam i'w Phlentyn]] {{Div col end}} <br> ==Wedi sganio efo peiriant Wiki UK== ■ Wedi cyhoeddi ▲ Rhannau wedi eu cyhoeddi ●Problemau cyhoeddi {{Div col}} #[[Indecs:Nedw (llyfr).djvu]]■ #[[Indecs:Hanes Porthmadog ei Chrefydd a'i henwogion.djvu]]■ #[[Indecs:Teulu Bach Nantoer.djvu]]■ #[[Indecs:Orgraff yr Iaith Gymraeg (adroddiad 1928).djvu]] #[[Indecs:Ceiriog a Mynyddog.djvu]]■ #[[Indecs:Bro fy Mebyd a Chaniadau Eraill.djvu]] #[[Indecs:Branwen Ferch Llyr (Tegla).djvu]]■ #[[Indecs:Rhys Llwyd y Lleuad.djvu]]■ #[[Indecs:Oriau Gydag Enwogion.djvu]]■ #[[Indecs:Prif Feirdd Eifionydd.djvu]]■ #[[Indecs:Y Lleian Lwyd.pdf]]■ #[[Indecs:Storïau o Hanes Cymru cyf I.djvu]]■ #[[Indecs:Meini Gwagedd.djvu]]■ #[[Indecs:Breuddwyd Pabydd Wrth Ei Ewyllys Cyf I.pdf]]■ #[[Indecs:Breuddwyd Pabydd Wrth Ei Ewyllys Cyf II.djvu]]■ #[[Indecs:Erthyglau Emrys ap Iwan Cyf I.djvu]] #[[Indecs:Erthyglau Emrys ap Iwan Cyf II.djvu]] #[[Indecs:Erthyglau Emrys ap Iwan Cyf III.djvu]] #[[Indecs:Blodau Drain Duon.djvu]]■ #[[Indecs:Bugail y Bryn.djvu]] #[[Indecs:Gwilym a Benni Bach.djvu]] #[[Indecs:Y Wen Fro.djvu]]■ #[[Indecs:Ffynnonloyw.djvu]] #[[Indecs:Breuddwydion Myfanwy.djvu]]■ #[[Indecs:Beryl.djvu]]■ #[[Indecs:Fy Mhererindod Ysbrydol.djvu]]■ #[[Indecs:Patrymau Gwlad.djvu]]■ #[[Indecs:Pererindod Heddwch.djvu]]■ #[[Indecs:Profiadau Pellach 01.djvu]]■ #[[Indecs:Tan yr Enfys.djvu]]■ #[[Indecs:Ysgrifau Puleston.djvu]]■ #[[Indecs:Cofiant y Parch David Adams (Hawen).djvu]] #[[Indecs:Ceinion Llenyddiaeth Cymreig Cyf I.djvu]] #[[Indecs:Cofiant Watcyn Wyn.djvu]] #[[Indecs:Cofiant D Emlyn Evans.djvu]]▲ #[[Indecs:Humphrey Jones a Diwygiad 1859.djvu]]■ #[[Indecs:Cofiant Dr. Joseph Parry Mus. Doc. (1841-1903).djvu]]■ #[[Indecs:Gwreichion y Diwygiadau.djvu]] #[[Indecs:Erthyglau, Pregethau a Chaniadau.djvu]] #[[Indecs:Ysgrifau (John Breese Davies).djvu]] #[[Indecs:Gwrid y Machlyd.djvu]]■ #[[Indecs:Cyfrol Goffa Richard Bennett.djvu]] #[[Ysgrifau (Dewi Emrys)]]■ #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Gorllewin Meirionydd Cyf I.pdf]]■ #[[Indecs:Robert Owen, Apostol Llafur, Cyf II.pdf]] #[[Indecs:Canmlwyddiant Wesleyaeth Gymreig.pdf]]▲ #[[Indecs:Yn y Wlad.pdf]]■ #[[Indecs:Hanes Plwyf Llanegryn.pdf]] #[[Indecs:Hanes Mynachdai.pdf]] #[[Indecs:Cerddi Hanes.pdf]]■ #[[Indecs:Beirdd y Bala.pdf]] #[[Indecs:Noson o Farug.pdf]]■ #[[Indecs:Gwaith Joshua Thomas.pdf]] #[[Indecs:Llyfr Del (OME).pdf]]■ #[[Indecs:Gwaith Dewi Wyn.djvu]] #[[Indecs:Brethyn Cartref.pdf]]■ #[[Indecs:Eben Fardd (Ab Owen).pdf]] #[[Indecs:Methodistiaeth Dwyrain Meirionydd.pdf]] #[[Indecs:Gwaith Gwilym Marles.pdf]]■ #[[Indecs:Ieuan Glan Geirionydd (Cyfres y Fil).pdf]] #[[Indecs:O Law i Law.pdf]]■ #[[Indecs:Cwm Eithin.djvu]]■ #[[Indecs:Gwaith Huw Morus.pdf]] #[[Indecs:Iolo Goch (Ab Owen).pdf]] #[[Indecs:Gwaith Iolo Goch.djvu]] #[[Indecs:Ceris y Pwll.pdf]]■ #[[Indecs:Yr Ogof.pdf]]■ #[[Indecs:Penillion Telyn.pdf]]■ #[[Indecs:Llyfr Owen.pdf]]■ #[[Indecs:Seren Tan Gwmwl.djvu]]■ #[[Indecs:Llyfr Haf.pdf]]■ #[[Indecs:Tro Trwy'r Wig.pdf]] #[[Indecs:Tro i'r De.pdf]]■ #[[Indecs:Yr Hwiangerddi (O M Edwards).pdf]]■ #[[Indecs:Y Gelfyddyd Gwta.pdf]]■ #[[Indecs:Rhyfeddodau'r Cread.pdf]]■ #[[Indecs:Ar y Groesffordd.pdf]]■ #[[Indecs:Tom Ellis Gwladgarwr a Gwleidydd.pdf]]■ #[[Indecs:Wat Emwnt.pdf]]‎ #[[Indecs:Ystoriau Siluria..pdf]]‎ #[[Indecs:Daffr Owen.pdf]]■ #[[Indecs:Y Geilwad Bach.pdf]] #[[Indecs:Lewsyn yr Heliwr 01.pdf]]‎■ #[[Indecs:Cofiant David Davies, Bermo.pdf]] #[[Indecs:Gwaith Sion Cent.pdf]] #[[Indecs:Rhobat Wyn.pdf]]■ #[[Indecs:Prif Emynwyr Cymru.pdf]] #[[Indecs:Dafydd Jones o Drefriw (1708-1785).pdf]] #[[Indecs:Iolo Morganwg (Cadrawd).pdf]] #[[Indecs:Diwrnod yn Nolgellau.pdf]]■ #[[Indecs:Hanes Annibyniaeth ym Mhlwyf Ffestiniog.pdf]] #[[Indecs:Dechreuad a Chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Abergele, Pensarn etc.pdf]]■ #[[Indecs:Emrys (Cyfres y Fil).pdf]] #[[Indecs:Cerrig y Rhyd.pdf]]■ #[[Indecs:Gwaith yr Hen Ficer.pdf]] #[[Indecs:Capelulo (Elfyn).pdf]]■ #[[Indecs:Dr W Owen Pughe.pdf]] #[[Indecs:Gwaith Owen Gruffydd, Llanystumdwy.pdf]] #[[Indecs:Gwaith Hugh Jones, Maesglasau.pdf]] #[[Indecs:Gwaith Goronwy Owen Cyf II.djvu]] #[[Indecs:Gwaith Edward Richard.pdf]] #[[Indecs:Gwaith Ieuan Brydydd Hir.pdf]]■ #[[Indecs:Y Cychwyn.djvu]]■ #[[Indecs:Llyfr Emynau MC a MW 1930.pdf]]● #[[Indecs:Tro Trwy'r Gogledd.pdf]]■ #[[Indecs:Gwaith Robert Owen (Bardd y Môr).pdf]]■ #[[Indecs:Gwaith Glan y Gors.djvu]] #[[Indecs:Hanes Plwyf Ffestiniog.djvu]] #[[Indecs:Robert Owen Apostol Llafur Cyf 1.djvu]] #[[Indecs:Gwaith Edward Morus.djvu]] #[[Indecs:Brut y Tywysogion Cyfres y Fil.djvu]] #[[Indecs:Ap-Vychan-CyK.djvu]]■ #[[Indecs:Cyfrinach y Dwyrain.djvu]]■ #[[Indecs:Ysgolfeistriaid Mr Charles o'r Bala.djvu]]■ #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Arfon-Caernarvon.djvu]]■ #[[Indecs:Gwaith Goronwy Owen Cyf I.djvu]] #[[Indecs:Drych y Prif Oesoedd Ab Owen.djvu]]■ #[[Indecs:Hanes Methodistiaid Arfon-Waenfawr.djvu]]■ #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Arfon-Clynnog.djvu]]■ #[[Indecs:Trwy India'r Gorllewin.djvu]]■ #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Gorllewin Meirionydd Cyf III.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Gorllewin Meirionydd Cyf II.djvu]]■ #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Arfon-Bethesda.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Arfon-Dinorwig.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Arfon-Bangor.djvu]] #[[Indecs:Methodistiaeth yn Nosbarth Colwyn Bay.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Liverpool Cyf I.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Liverpool Cyf II.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Sir Gaerfyrddin.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Dyffryn Clwyd-Dosbarth Rhuthin.djvu]] #[[Indecs:Brithgofion.djvu]]■ #[[Indecs:Profedigaethau Enoc Huws (Addasiad 1939).djvu]]■ #[[Indecs:Yr Hynod William Ellis Maentwrog.djvu]]■ #[[Indecs:Ifor Owen.djvu]] #[[Indecs:Syr Owen M Edwards Detholiad o'i Ysgrifau.djvu]]■ #[[Indecs:Storïau Mawr y Byd.djvu]]■ #[[Indecs:Geraint ac Enid a Chaniadau Eraill.djvu]] #[[Indecs:Sŵn y Gwynt Sy'n Chwythu.pdf]]■ #[[Indecs:Cwm Glo.djvu]] #[[Indecs:Llwyn Hudol.pdf]] #[[Indecs:Cofiant Cadwaladr Jones, Dolgellau.djvu]]■ #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Sir Fflint.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth yn Nosbarth Trefffynon 1750-1910.djvu]] #[[Indecs:Chwalfa.djvu]]■ #[[Indecs:Barddoniaeth Goronwy Owen (gol Llyfrbryf).djvu]]■ #[[Indecs:I'r Aifft ac yn Ol.djvu]]■ #[[Indecs:Cerddoriaeth yng Nghymru (Cyfres Pobun).djvu]] #[[Indecs:Howel Harris yn Llundain.djvu]] #[[Indecs:Ymadawiad Arthur a Chaniadau Eraill.djvu]] #[[Indecs:Gwlad y Gan a Chaniadau Eraill.djvu]] #[[Indecs:Manion.djvu]] #[[Indecs:Astudiaethau T Gwynn Jones.djvu]]■ #[[Indecs:Dyddgwaith.djvu]]■ #[[Indecs:Cymeriadau T. Gwynn Jones.djvu]]■ #[[Indecs:Y Trefedigaethau.djvu]] #[[Indecs:Caniadau Cymru.djvu]] #[[Indecs:Odl a Chynghanedd.djvu]] #[[Indecs:Cerddi'r Bwthyn.djvu]]■ #[[Indecs:Emynau a'u Hawduriaid.djvu]] #[[Indecs:Bugail Geirf Lorraine.djvu]]■ #[[Indecs:David Williams y Piwritan.djvu]]■ #[[Indecs:Telynegion (Silyn).djvu]] #[[Indecs:Ffrwythau Dethol.djvu]] #[[Indecs:Trystan ac Esyllt.djvu]] #[[Indecs:Gwersi Mewn Llysieueg.djvu]] #[[Indecs:Y Cwm Unig a Chaniadau Eraill.djvu]] #[[Indecs:Siôn Gymro.djvu]] #[[Indecs:Rhamant Bywyd Lloyd George.djvu]]■ #[[Llio Plas y Nos|Llio Plas y Nos gan R Silyn Roberts]]■ #[[Indecs:Gwaith Barddonol Glasynys Cyfrol II.djvu]] #[[Indecs:Caniadau'r Allt.djvu]]■ #[[Indecs:Dafydd Dafis sef Hunangofiant Ymgeisydd Seneddol.djvu]] #[[Indecs:Diwygwyr Cymru.djvu]] #[[Indecs:Gwaith William Ambrose (Emrys).djvu]] #[[Indecs:Blagur Awen Ben Bowen.djvu]] #[[Indecs:Ceinion Emrys.djvu]] #[[Indecs:Cadeiriau Enwog.djvu]]■ #[[Indecs:Catia Cwta.djvu|Catiau Cwta]]■ #[[Indecs:Yr Awen Barod.djvu]] #[[Indecs:Yr Efengyl yn ol Ioan XI-XXI (Esboniad 1931).djvu]] #[[Indecs:Bywyd Ieuan Gwynedd Ganddo Ef Ei Hun.djvu]]■ #[[Indecs:Chydig ar Gof a Chadw.djvu]]■ #[[Indecs:Roosevelt.djvu]] #[[Indecs:Llinell neu Ddwy.djvu]] #[[Indecs:Telyn Bywyd.djvu]] #[[Indecs:Oriau yn y Wlad.djvu]]■ #[[Indecs:Cofiant Hwfa Môn.djvu]]■ #[[Indecs:Hanes eglwysi annibynol Cymru Cyf 1.djvu]] #[[Indecs:Hanes Eglwysi Annibynol Cymru Cyf V.djvu]] #[[Indecs:Yr Hen Lwybrau.djvu]]■ #[[Indecs:Y Pennaf Peth.djvu]]■ #[[Indecs:Atgofion am Dalysarn.djvu]]■ #[[Indecs:Dan Gwmwl (Awena Rhun).djvu]]■ #[[Indecs:Salm i Famon a Marwnad Grey.djvu]]■ {{Div col end}} ===Saesneg=== #[https://en.wikisource.org/wiki/Index:The_History_of_The_Great_European_War_Vol_1.pdf The History of The Great European War Vol 1] #[https://en.wikisource.org/wiki/Index:The_History_of_the_Great_European_War_Vol_II.pdf The History of The Great European War Vol II] #[https://en.wikisource.org/wiki/Index:The_History_of_the_Great_European_War_Vol_III.pdf The History of The Great European War Vol III] #[https://en.wikisource.org/wiki/Index:The_History_of_the_Great_European_War_Vol_IV.djvu/Index:The History of the Great European War Vol IV.djvu] #[https://en.wikisource.org/wiki/Index:Kalendars_of_Gwynedd.pdf Kalendars of Gwynedd] #[https://en.wikisource.org/wiki/Index:Speeches_and_addresses_by_the_late_Thomas_E_Ellis_M_P.pdf Speeches and addresses by the late Thomas E. Ellis M.P. ] 6u5krfbs72jstxpav49e2h9n34pxxys 119379 119314 2024-12-02T03:28:18Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi eu Cyhoeddi */ 119379 wikitext text/x-wiki ==Wedi eu Cyhoeddi== {{Div col}} #[[Hanes Llangeitho a'i hamgylchoedd|Hanes Llangeitho a'i hamgylchoedd gan David Morgan, Llangeitho]] #[[Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam|Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam gan Edward Francis]] #[[Gwaith Dewi Wyn|Gwaith Dewi Wyn gol O. M. Edwards]] #[[Cofiant John Williams (I ab Ioan) Aberduar|Cofiant John Williams (I ab Ioan) Aberduar gan John Davies, Llandysul]] #[[Athrylith Ceiriog|Athrylith Ceiriog gan Howell Elvet Lewis (Elfed)]] #[[Telyn Seion sef Pedwar ar Bymtheg o Garolau Nadolig|Telyn Seion sef Pedwar ar Bymtheg o Garolau Nadolig gol. Hugh Humphreys, Caernarfon]] #[[Gwaith Iolo Goch|Gwaith Iolo Goch gol Thomas Matthews]] #[[Cofiant am y Parch. Richard Humphreys, Dyffryn|Cofiant am y Parch. Richard Humphreys, Dyffryn gan Griffith Williams, Talsarnau]] #[[Gwaith Sion Cent|Gwaith Sion Cent gol Thomas Matthews]] #[[Dyddanwch yr Aelwyd|Dyddanwch yr Aelwyd gan Hughes a'i Fab, Wrecsam]] #[[Gwaith Ieuan Brydydd Hir|Gwaith Ieuan Brydydd Hir gol O. M. Edwards]] #[[Gwaith yr Hen Ficer|Gwaith yr Hen Ficer gol O. M. Edwards]] #[[Am Dro i Erstalwm|Am Dro i Erstalwm gan Index]] #[[Bro fy Mebyd a Chaniadau Eraill|Bro fy Mebyd a Chaniadau Eraill gan Humphrey Jones (Bryfdir)]] #[[Ceiriog a Mynyddog|Ceiriog a Mynyddog gan John Morgan Edwards]] #[[Crynodeb o Hanes Dechreuad a Chynydd yr Eglwysi Annibynol yn Mon|Crynodeb o Hanes Dechreuad a Chynydd yr Eglwysi Annibynol yn Mon gan William Williams (Cromwell)]] #[[Awdl Dinyster Jerusalem|Awdl Dinyster Jerusalem gan Eben Fardd]] #[[Nedw|Nedw gan Edward Tegla Davies]] #[[Dros y Gamfa|Dros y Gamfa gan Fanny Edwards]] #[[Diwrnod yn Nolgellau|Diwrnod yn Nolgellau gan Robert Thomas Williams (Trebor Môn)]] #[[Awdl ar yr Adgyfodiad (Ieuan Ionawr)|Awdl ar yr Adgyfodiad gan Evan Jones (Ieuan Ionawr)]] #[[Cofiant y Diweddar Barch W Williams o'r Wern|Cofiant y Diweddar Barch W Williams o'r Wern gan William Rees (Gwilym Hiraethog)]] #[[Tri Wyr o Sodom a'r Aipht|Tri Wyr o Sodom a'r Aipht gan William Williams, Pantycelyn]] #[[F'Ewythr Tomos: cân ddyri|F'Ewythr Tomos: cân ddyri gan Eben Fardd]] #[[Hynafiaethau Nant Nantlle|Hynafiaethau Nant Nantlle gan William Robert Ambrose]] #[[Bywyd y Parch. Ebenezer Richard|Bywyd y Parch. Ebenezer Richard gan Henry ac Edward W Richard]] #[[Traethawd ar Enwogion Swydd Feirion|Traethawd ar Enwogion Swydd Feirion gan Edward Davies (Iolo Meirion)]] #[[Hanes Porthmadog ei Chrefydd a'i Henwogion|Hanes Porthmadog ei Chrefydd a'i Henwogion gan Edward Davies, Penmorfa]] #[[Wil Ellis, Porthmadog-Cymru Cyf 29 1905]] #[[Hanes Niwbwrch|Hanes Niwbwrch gan Owen Williamson]] #[[Teulu Bach Nantoer|Teulu Bach Nantoer gan Moelona]] #[[Barddoniaeth Goronwy Owen (gol Llyfrbryf)|Barddoniaeth Goronwy Owen gol Isaac Foulkes (Llyfrbryf)]] #[[Y Tadau Methodistaidd Cyfrol I|Y Tadau Methodistaidd Cyfrol I gan John Morgan Jones]] #[[Hwian-gerddi Cymraeg F' Ewyrth Huw|Hwian-gerddi Cymraeg F' Ewyrth Huw gan O. M. Edwards]] #[[Hanes Tredegar ynghyd a Braslun o Hanes Pontgwaithyrhaiarn|Hanes Tredegar ynghyd a Braslun o Hanes Pontgwaithyrhaiarn gan David Morris (Eiddil Gwent)]] #[[Hanes Sir Fôn|Hanes Sir Fôn gan Thomas Pritchard, ('Rhen Graswr Eleth)]] #[[Holl Waith Barddonol Goronwy Owen|Holl Waith Barddonol Goronwy Owen gol Isaac Foulkes]] #[[Adgofion am John Elias|Adgofion am John Elias gan Richard Parry (Gwalchmai)]] #[[Tro Trwy'r Wig|Tro Trwy'r Wig gan Richard Morgan (1854-1939)]] #[[Gyda'r Hen Feirdd, Carneddog|Gyda'r Hen Feirdd, Carneddog gan Richard Griffith (Carneddog)]] #[[Dafydd Jones o Drefriw (1708-1785)|Dafydd Jones o Drefriw (1708-1785) gan Owen Gaianydd Williams]] #[[Dafydd Jones o Drefriw, Cymru 1903]] #[[Awdlau Coffadwriaethol am Y Parch Goronwy Owain|Awdlau Coffadwriaethol am Y Parch Goronwy Owain gan y Gwyneddigion]] #[[Goronwy Owen a'r Morrisiaid|Goronwy Owen a'r Morrisiaid gan Owen Gaianydd Williams]] #[[Yr Efengyl yn ôl Sant Marc|Yr Efengyl yn ôl Sant Marc gan y Fibl Gymdeithas Americanaidd (1894)]] #[[Llythyrau Goronwy Owen|Llythyrau Goronwy Owen gol John Morris-Jones]] #[[Diliau Meirion Cyf I|Diliau Meirion Cyf I gan gan Morris Davies (Meurig Ebrill)]] #[[Cyfarwyddiadau at brynu cadw a magu moch|Cyfarwyddiadau at brynu cadw a magu moch gol Hugh Humphreys, Caernarfon]] #[[Gwaith Joshua Thomas|Gwaith Joshua Thomas gol O M Edwards]] #[[Glan Cledwen (Cymru 15 Rhagfyr 1897)]] #[[Dringo'r Andes|Dringo'r Andes gan Eluned Morgan]] #[[Naw Mis yn Nghymru|Naw Mis yn Nghymru gan Owen Griffith (Giraldus)]] #[[Ysgrifau Puleston|Ysgrifau Puleston gan John Puleston Jones]] #[[Cofiant Cadwaladr Jones, Dolgellau|Cofiant Cadwaladr Jones, Dolgellau gan Robert Thomas (Ap Vychan)]] #[[Rhigymau'r Ffordd Fawr|Rhigymau'r Ffordd Fawr gan Dewi Emrys]] #[[Coffadwriaeth, neu Hanes Byr o fywyd a Marwolaeth y Parchedig John Williams|Coffadwriaeth y Parch John Williams, Pantycelyn gan Maurice Davies, Llanfair-ym-Muallt]] #[[Fy Mhererindod Ysbrydol|Fy Mhererindod Ysbrydol gan Evan Keri Evans]] #[[Yr Efengyl yn ôl Sant Matthew|Yr Efengyl yn ôl Sant Matthew gan y Fibl Gymdeithas Americanaidd (1894)]] #[[Beirdd y Bala|Beirdd y Bala gol O. M. Edwards]] #[[Gwaith Robert Owen (Bardd y Môr)|Gwaith Robert Owen (Bardd y Môr) gol O. M. Edwards]] #[[Can newydd yn rhoddi hanes dienyddiad Richard Lewis|Can newydd yn rhoddi hanes dienyddiad Richard Lewis gan Dic Dywyll]] #[[Gwyllllis yn Nayd|Gwyllllis yn Nayd gan Dr William Price]] #[[Gwroniaid y Ffydd|Gwroniaid y Ffydd gan Robert David Rowland (Anthropos)]] #[[Tanchwa yn Cilfynydd|Tanchwa yn Cilfynydd baled gan awdur Anhysbys]] #[[Damwain echrydus Glofa Carnant, Cwmaman, Sir Gaerfyrddin]] #[[Blodau Drain Duon|Blodau Drain Duon gan Thomas Jacob Thomas (Sarnicol)]] #[[Telyn Dyfi|Telyn Dyfi gan Daniel Silvan Evans]] #[[Cyfrinach y Dwyrain|Cyfrinach y Dwyrain gan David Cunllo Davies]] #[[Oriau yn y Wlad|Oriau yn y Wlad gan Robert David Rowland (Anthropos)]] #[[Branwen Ferch Llŷr (Tegla)|Branwen Ferch Llŷr (Tegla) gan Edward Tegla Davies]] #[[Prif Feirdd Eifionydd|Prif Feirdd Eifionydd gan Edward David Rowlands]] #[[Deddf Plant (Diddymu Amddiffyniad Cosb Resymol)(Cymru) 2020]] #[[Rhys Llwyd y Lleuad|Rhys Llwyd y Lleuad gan E Tegla Davies]] #[[Oriau Gydag Enwogion|Oriau Gydag Enwogion gan Robert David Rowland (Anthropos)]] #[[Byr Gofiant am Naw a Deugain o Weinidogion Ymadawedig Sir Aberteifi|Byr Gofiant am Naw a Deugain o Weinidogion Ymadawedig Sir Aberteifi gan John Evans, Abermeurig]] #[[Hanes Alexander Fawr|Hanes Alexander Fawr gan Hugh Humphreys, Caernarfon]] #[[Breuddwyd Pabydd Wrth Ei Ewyllys Cyf I|Breuddwyd Pabydd Wrth Ei Ewyllys Cyf I gan Emrys ap Iwan]] #[[Breuddwyd Pabydd Wrth Ei Ewyllys Cyf II|Breuddwyd Pabydd Wrth Ei Ewyllys Cyf II gan Emrys ap Iwan]] #[[Y Lleian Lwyd|Y Lleian Lwyd gan Moelona]] #[[Cenadon Hedd|Cenadon Hedd gan William Jones, Cwmaman]] #[[Dagrau Hiraeth|Dagrau Hiraeth gan William Jones, Pontsaeson]] #[[Saith o Farwnadau|Saith o Farwnadau gan William Williams, Pantycelyn]] #[[Storïau o Hanes Cymru cyf I|Storïau o Hanes Cymru cyf I gan Moelona]] #[[Traethawd bywgraffyddol a beirniadol ar fywyd ac athrylith Lewis Morris|Traethawd bywgraffyddol a beirniadol ar fywyd ac athrylith Lewis Morris gan Griffith Jones (Glan Menai)]] #[[Hanes Bywyd Pio Nono|Hanes Bywyd Pio Nono gan Hugh Humphreys, Caernarfon]] #[[Caniadau Watcyn Wyn|Caniadau Watcyn Wyn gan Watkin Hezekiah Williams (Watcyn Wyn)]] #[[Cofiant y Parch Thomas Edwards, Cwmystwyth|Cofiant y Parch Thomas Edwards, Cwmystwyth gan John Evans, Abermeurig]] #[[Gwrid y Machlud|Gwrid y Machlud gan Richard Jones (Ap Alun Mabon)]] #[[Yr Hwiangerddi (O M Edwards)|Yr Hwiangerddi gan O M Edwards]] #[[Noson o Farrug|Noson o Farrug gan Robert Griffith Berry]] #[[Meini Gwagedd|Meini Gwagedd gan James Kitchener Davies]] #[[Y Tri Brenin o Gwlen]] #[[Hanes Methodistiaeth Arfon-Caernarvon|Hanes Methodistiaeth Arfon-Caernarvon gan William Hobley]] #[[Cofiant Dr. Joseph Parry Mus. Doc. (1841-1903)|Cofiant Dr. Joseph Parry Mus. Doc. (1841-1903) gan Evan Keri Evans]] #[[Rhobat Wyn|Rhobat Wyn gan Awena Rhun]] #[[Cofiant y Parch Isaac Morgan Harry|Cofiant y Parch Isaac Morgan Harry gan Thomas Lewis Jones, Machen]] #[[Tanchwa y Mardy - Mercher, Rhagfyr 23, 1885; 80 wedi eu lladd]] #[[Cerddi Hanes|Cerddi Hanes gan Thomas Gwynn Jones]] #[[Ieuan Gwyllt, Ei Fywyd, Ei Lafur|Ieuan Gwyllt, Ei Fywyd, Ei Lafur gan John Eiddion Jones]] #[[Patrymau Gwlad|Patrymau Gwlad gan Thomas Jacob Thomas (Sarnicol)]] #[[David Williams y Piwritan|David Williams y Piwritan gan Richard Thomas, Bontnewydd]] #[[Cofiant y diweddar Barch Evan Rowlands, Ebenezer, Pontypwl|Cofiant y diweddar Barch Evan Rowlands, Ebenezer, Pontypwl gan Ellis Hughes, Penmaen]] #[[Cofiant Darluniadol Y Parch William Williams o'r Wern|Cofiant Darluniadol Y Parch William Williams o'r Wern gan David Samuel Jones]] #[[Bywgraffiad y diweddar barchedig T. Price|Bywgraffiad y diweddar barchedig T. Price gan Benjamin Evans (Telynfab)]] #[[Llyfr Haf|Llyfr Haf gan Owen Morgan Edwards]] #[[Drych y Prif Oesoedd (Detholiad 1896)|Drych y Prif Oesoedd (Detholiad 1896) gol O. M. Edwards]] #[[Hanes Methodistiaeth Arfon-Waenfawr|Hanes Methodistiaeth Arfon-Waenfawr gan William Hobley]] #[[Beryl|Beryl gan Elizabeth Mary Jones (Moelona)]] #[[Hanes Methodistiaeth Arfon-Clynnog|Hanes Methodistiaeth Arfon-Clynnog gan William Hobley]] #[[Breuddwydion Myfanwy|Breuddwydion Myfanwy gan Elizabeth Mary Jones (Moelona)]] #[[Lloffion o'r Mynwentydd|Lloffion o'r Mynwentydd gan Thomas Rowland Roberts (Asaph)]] #[[Cofiant y diweddar Barch Robert Everett|Cofiant y diweddar Barch Robert Everett gan David Davies (Dewi Emlyn)]] #[[Y Wen Fro|Y Wen Fro gan Ellen Evans]] #[[Cerrig y Rhyd|Cerrig y Rhyd gan Winnie Parry]] #[[Gwaith Edward Richard|Gwaith Edward Richard gan Edward Richard, Ystrad Meurig]] #[[Bywyd Ieuan Gwynedd Ganddo Ef Ei Hun]] #[[Humphrey Jones a Diwygiad 1859|Humphrey Jones a Diwygiad 1859 gan Evan Isaac]] #[[Adgofion Andronicus|Adgofion Andronicus gan John Williams Jones (Andronicus)]] #[[Teithiau a Helyntion Meurig Ebrill|Teithiau a Helyntion Meurig Ebrill gan Morris Davies (Meurig Ebrill)]] #[[Cofiant Richard Jones Llwyngwril|Cofiant Richard Jones Llwyngwril gan Evan Evans, Llangollen]] #[[Profiadau Pellach|Profiadau Pellach gan G M Ll Davies]] #[[Datganiad Cyffredinol o Hawliau Dynol]] #[[Hanes y Bibl Cymraeg|Hanes y Bibl Cymraeg gan Thomas Levi]] #[[Pererindod Heddwch|Pererindod Heddwch, G M Ll Davies]] #[[Tan yr Enfys|Tan yr Enfys gan D J Lewis Jenkins]] #[[Yr Ogof|Yr Ogof gan T Rowland Hughes]] #[[Syr Owen M Edwards Detholiad o'i Ysgrifau]] #[[Profedigaethau Enoc Huws (1939)]] #[[Dyddgwaith|Dyddgwaith gan Thomas Gwynn Jones]] #[[Salm i Famon a Marwnad Grey|Salm i Famon a Marwnad Grey gan John Morris-Jones]] #[[Madam Wen|Madam Wen gan William David Owen]] #[[Dan Gwmwl|Dan Gwmwl gan Awena Rhun]] #[[Atgofion am Dalysarn]] #[[Cerddi'r Bwthyn|Cerddi'r Bwthyn gan Dewi Emrys]] #[[Capelulo]] #[[Y Pennaf Peth]] #[[Goronwy Owen - Detholiad o'i Farddoniaeth]] #[[Yr Hen Lwybrau|Yr Hen Lwybrau gan John Davies (Isfryn)]] #[[Gwaith Gwilym Marles]] #[[Gwaith ap Vychan]] #[[Gwaith Gwilym Hiraethog]] #[[Cadeiriau Enwog]] #[[Y Cychwyn]] #[[Cofiant Hwfa Môn]] #[[Hynafiaethau Edeyrnion]] #[[Aildrefniad Cymdeithas]] #[[Ar y Groesffordd]] #[[Astudiaethau T Gwynn Jones]] #[[Bil Cymru Atebolrwydd a Grymuso Ariannol 2014]] #[[Brethyn Cartref]] #[[Brithgofion]] #[[Bywyd a Chan Tomos Efans (Cyndelyn)]] #[[Bywyd a Gwaith Henry Richard AS]] #[[Bywyd a Llafur John Wesley]] #[[Bywyd a gweithiau Azariah Shadrach]] #[[Cân neu Ddwy]] #[[Caniadau'r Allt]] #[[Caniadau Buddug]] #[[Caniadau ac ati]] #[[Cartrefi Cymru, O. M. Edwards]] #[[Catherine Prichard (Buddug), Cymru, Cyfrol 39, 1910]] #[[Catiau Cwta]] #[[Cerddi'r Eryri]] #[[Cerddi a Baledi]] #[[Ceris y Pwll]] #[[Chwedlau'r Aelwyd]] #[[Clych Adgof - penodau yn hanes fy addysg]] #[[Coelion Cymru]] #[[Cofiant Dafydd Rolant, Pennal]] #[[Cofiant Daniel Owen: ynghyd a Sylwadau ar ei Ysgrifeniadau]] #[[Cwm Eithin]] #[[Cyflafan Ofnadwy Dolgellau]] #[[Cymeriadau (T. Gwynn Jones)]] #[[Cymru Fu]] #[[D Rhagfyr Jones (o Dywysydd y Plant 1901)]] #[[Daff Owen]] #[[Dau faled gan John Jones (Jac Glan-y-gors)]] #[[Dechreuad a Chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Abergele, Pensarn etc|Dechreuad a Chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Abergele, Pensarn etc gan Francis Jones, Abergele]] #[[Deddf Cynulliad Cenedlaethol Cymru (Ieithoedd Swyddogol) 2012]] #[[Diarhebion Cymru]] #[[Drama Rhys Lewis]] #[[Drych yr Amseroedd]] #[[Er Mwyn Cymru]] #[[Griffith Ellis Bootle, Cymru Cyf 23, 1902]] #[[Gwaith Dewi Wnion]] #[[Gwaith Alun]] #[[Gwaith Ann Griffiths]] #[[Gwaith Ceiriog]] #[[Gwaith Dafydd ap Gwilym]] #[[Gwaith John Davies]] #[[Gwaith John Hughes]] #[[Gwaith John Thomas]] #[[Gwaith Mynyddog Cyfrol 1]] #[[Gwaith Mynyddog Cyfrol 2]] #[[Gwaith S.R.]] #[[Gwaith Thomas Griffiths]] #[[Gweledigaethau Y Bardd Cwsg (Silvan Evans 1865)]] #[[Gwialen Fedw Fy Mam]] #[[Hanes Cymru O M Edwards Cyf I]] #[[Hanes Cymru O M Edwards Cyf II]] #[[Hanes Methodistiaeth Gorllewin Meirionydd Cyf I]] #[[Hanes Methodistiaeth Gorllewin Meirionydd Cyf II]] #[[Hanes Pedr Fawr, Ymerawdwr Rwssia]] #[[Hanes bywyd Thomas Edwards bardd gynt o'r Nant]] #[[Hanes Bywyd Thomas Williams, Capelulo]] #[[Hanes Bywyd ac Anturiaethau Dr Livingstone]] #[[Hanes llenyddiaeth ac enwogion Llanllechid a Llandegai]] #[[Hanes y Wladfa Gymreig yn Patagonia]] #[[Hen Gymeriadau Dolgellau]] #[[Hynafiaethau Edeyrnion]] #[[I'r Aifft ac yn Ol]] #[[Llenyddiaeth Fy Ngwlad]] #[[Lewsyn yr Heliwr (nofel)]] #[[Llio Plas y Nos]] #[[Llyfr Del]] #[[Llyfr Nest]] #[[Llyfr Owen]] #[[Mabinogion J M Edwards Cyf 1]] #[[Mabinogion J M Edwards Cyf 2]] #[[Mary Jones y Gymraes fechan heb yr un Beibl]] #[[Mesur Addysg (Cymru) 2011]] #[[Mesur Diogelwch ar Gludiant i Ddysgwyr (Cymru) 2011]] #[[Mesur Gwneud Iawn am Gamweddau'r GIG (Cymru) 2008]] #[[Mesur Teithio gan Ddysgwyr (Cymru) 2008]] #[[O Law i Law]] #[[Oll synnwyr pen Kembero ygyd]] #[[Penillion Telyn Llyfrau'r Ford Gron]] #[[Plant Dic Sion Dafydd]] #[[Rhai o Gymry Lerpwl]] #[[Rhamant Bywyd Lloyd George]] #[[Rhan o waith mewn Cernyweg Canol (Add. Ch. 19491)]] #[[Rhodd Mam i'w Phlentyn]] #[[Rhyfeddodau'r Cread]] #[[Adolygiad o lyfr Sadie "Twilight Hours"]] #[[Seren Tan Gwmwl]] #[[Storïau Mawr y Byd]] #[[Straeon y Pentan]] #[[Sŵn y Gwynt Sy'n Chwythu]] #[[Tanchwa ddychrynllyd yn Nyffryn Rhondda, ger Pontypridd]] #[[Telynegion Maes a Môr]] #[[Tom Ellis Gwladgarwr a Gwleidydd]] #[[Traethawd ar Gaio a'i Hynafiaethau]] #[[Traethawd ar Hanes Plwyf Merthyr]] #[[Tro Trwy'r Gogledd]] #[[Tro i'r De]] #[[Tro yn Llydaw]] #[[Trwy India'r Gorllewin]] #[[Twm o'r Nant Cyf II (ab Owen)]] #[[William Jones (Nofel)]] #[[Y Cywyddwyr Llyfrau'r Ford Gron]] #[[Y Gelfyddyd Gwta]] #[[Y Siswrn]] #[[Yn y Wlad]] #[[Yny lhyvyr hwnn]] #[[Yr Hwiangerddi (O M Edwards)]] #[[Yr Hynod William Ellis, Maentwrog]] #[[Ysgolfeistriaid Mr Charles o'r Bala]] #[[Ysgrifau (Dewi Emrys)]] #[[Yr Eneth Ga'dd ei Gwrthod]] #[[Myfyrdod mewn mynwent|Myfyrdod mewn mynwent gan John Parry, Llaneilian]] #[[Dyrif etholiadol Ceredigion 1892]] #[[Canmlwyddiant Marwolaeth y Parch. John Wesley, M.A., Mawrth 3ydd, 1891]] #[[Er cof am Joseph Meredith, Adelaide Villa, Llandudno|Er cof am Joseph Meredith, Adelaide Villa, Llandudno D. S. Thomas (Glan Pair)]] #[[Deuddeg penill coffadwriaethol i'r diweddar Barch. John Hughes, Carneddau|Deuddeg penill coffadwriaethol i'r diweddar Barch. John Hughes, Carneddau gan Ellis Isfryn Williams]] #[[Hanes Brwydr Waterloo|Hanes Brwydr Waterloo gan Hugh Humphreys, Caernarfon]] #[[Galar gan, er coffadwriaeth am y ddamwain yn ngwaith glo Landshipping Chwefror 14eg, 1844]] #[[Galargan ar ol y Mochyn Du]] #[[Baledi-Cwynfan y Morwr a Deio Bach]] #[[Marwnad er coffadwriaeth am y diweddar Barch John Elias]] #[[William Morgan, Pant, Dowlais (Trysorfa y Plant)]] #[[Hen Fibl Fawr fy Mam]] #[[Tanchwa ofnadwy yn Abersychan]] #[[Y Ffeiriau Hynotaf yn Ddeuddeg Sir Cymru]] #[[Mynwy yng Nghymru (Cymru Cyf X Rhif 57)]] #[[Rhanau o'r Corff (Fanny Edwards)]] #[[Thomas Matthews, Cymru, Chwefror 1917]] #[[Huw Morus—Dadorchuddiad Ei Golofn Goffadwriaethol, Pont Y Meibion, Awst 26 1909]] #[[Owain Aran (erthyglau Cymru 1909)]] # [[Lewys Aran (Cymru Tachwedd 1918)]] #[[Owen R Lewis (Glan Cymerig) Perl y Plant 1910]] {{Div col end}} ==Wedi eu cyhoeddi heb sgan== #[[Hanes Cymru O M Edwards Cyf II]] #[[Pascon Agan Arluth]] #[[Cyfieithiadau o gerddi i'r Gymraeg]] #[[Y Tri Brenin o Gwlen]] ==Wedi eu prawfddarllen heb eu cyhoeddi== {{Div col}} # [[Indecs:Gwaith Hugh Jones, Maesglasau.pdf]] # [[Indecs:Hanes y Wladva Gymreig.djvu]] # [[Indecs:Erthyglau Emrys ap Iwan Cyf I.djvu]] # [[Indecs:Erthyglau Emrys ap Iwan Cyf II.djvu]] # [[Enwogion Ceredigion]] # [[Indecs:Cyfrol Goffa Richard Bennett.djvu]] # [[Indecs:Y Trefedigaethau.djvu]] # [[Indecs:Gwilym a Benni Bach.djvu]] # [[Indecs:Caniadau Owen Lewis Glan Cymerig.djvu]] # [[Indecs:Gwaith Huw Morus.pdf]] # [[Indecs:Ieuan Glan Geirionydd (Cyfres y Fil).pdf]] {{Div col end}} ==Rhannau wedi eu cyhoeddi== #[[Enwogion Sir Aberteifi]] 13/187 #[[Geiriadur Bywgraffyddol o Enwogion Cymru 1867-Cyf I]] 31/683 ==Angen eu prawfddarllen== {{Div col}} #[[Indecs:Murmuron Awen.djvu]] #[[Indecs:John Wesley, ei fywyd a'i llafur.djvu]] #[[Indecs:Caniadydd 1841.djvu]] #[[Indecs:Archaeologia Lleynensis.djvu]] #[[Indecs:Y Gestiana.djvu]] #[[Indecs:Beirdd y Berwyn 1700-1750.pdf]] #[[Indecs:Blagur Awen Ben Bowen.djvu]] #[[Indecs:Brut y Tywysogion Cyfres y Fil.djvu]] #[[Indecs:Bugail y Bryn.djvu]] #[[Indecs:Bywgraffiad y Parch Thos Richard Abergwaen.djvu]] #[[Indecs:Camrau mewn grammadeg Cymreig (IA camraumewngramma00apiw).pdf]] #[[Indecs:Caneuon Mynyddog.djvu]] #[[Indecs:Caniadau Cymru.djvu]] #[[Indecs:Caniadau Hiraethog.djvu]] #[[Indecs:Caniadau John Morris-Jones.djvu]] #[[Indecs:Canmlwyddiant Wesleyaeth Gymreig.pdf]] #[[Indecs:Casgliad o ganeuon Cymru.pdf]] #[[Indecs:Ceinion Emrys.djvu]] #[[Indecs:Ceinion Llenyddiaeth Cymreig Cyf I.djvu]] #[[Indecs:Clasuron Rhyddiaith Cymru.djvu]] #[[Indecs:Yr Ysgol Farddol.djvu]] #[[Indecs:Ysgrifau (John Breese Davies).djvu]] #[[Indecs:Ysten Sioned.pdf]] #[[Indecs:Ystoriau Siluria..pdf]] #[[Indecs:Ystorya de Carolo Magno o Lyfr Coch Hergest.djvu]] #[[Indecs:Ystyron Enwau ym Mhlwyfi Towyn, Llangelynin, Llanegryn etc.pdf]] #[[Indecs:Cofiant a Gweithiau Ieuan Gwynedd.djvu]] #[[Indecs:Cofiant a gweithiau Risiart Ddu o Wynedd.djvu]] #[[Indecs:Cofiant a Phregethau Robert Roberts, Clynnog.djvu]] #[[Indecs:Cofiant Ann Griffiths gynt o Dolwar Fechan.pdf]] #[[Indecs:Cofiant D Emlyn Evans.djvu]] #[[Indecs:Cofiant David Davies, Bermo.pdf]] #[[Indecs:Cofiant James Davies Radnor O.djvu]] #[[Indecs:Cofiant Thomas Gee.djvu]] #[[Indecs:Cofiant Watcyn Wyn.djvu]] #[[Indecs:Cofiant y Parch David Adams (Hawen).djvu]] #[[Indecs:Cofiant y Parchedig John Jones Talsarn.djvu]] #[[Indecs:Cofiant y Parchedig William Evans, Tonyrefail.djvu]] #[[Indecs:Cwm Glo.djvu]] #[[Indecs:Cyfystyron y gymraeg - sef y casgliad buddugol yn Eisteddfod Genhedlaethol Gwrecsam, 1888 (IA cyfystyronygymra00jone).pdf]] #[[Indecs:Cymru Owen Jones Cyf I.pdf]] #[[Indecs:Cymru Owen Jones Cyf II.pdf]] #[[Indecs:Chydig ar Gof a Chadw.djvu]] #[[Indecs:Dafydd Dafis sef Hunangofiant Ymgeisydd Seneddol.djvu]] #[[Indecs:Diliau Meirion Cyf II.pdf]] #[[Indecs:Diwygwyr Cymru.djvu]] #[[Indecs:Dr W Owen Pughe.pdf]] #[[Indecs:Drych y Prif Oesoedd 1884.djvu]] #[[Indecs:Drych y Prif Oesoedd 1902.djvu]] #[[Indecs:Eben Fardd (Ab Owen).pdf]] #[[Indecs:Emrys (Cyfres y Fil).pdf]] #[[Indecs:Emynau a'u Hawduriaid.djvu]] #[[Indecs:Enwogion y Ffydd Cyf I.pdf]] #[[Indecs:Enwogion y Ffydd Cyf II.pdf]] #[[Indecs:Er mwyn Iesu - pregethau, &c t (IA ermwyniesupreget00jone).pdf]] #[[Indecs:Erthyglau Emrys ap Iwan Cyf III.djvu]] #[[Indecs:Erthyglau, Pregethau a Chaniadau.djvu]] #[[Indecs:Ffrwythau Dethol.djvu]] #[[Indecs:Ffynnonloyw.djvu]] #[[Indecs:Geiriadur bywgraffyddol o enwogion cymru 1867-Cyf I.djvu]] #[[Indecs:Geiriadur Bywgraffyddol o Enwogion cymru Cyf II.pdf]] #[[Indecs:Geiriadur Cymraeg a Saesneg Byr, Cyfres y Fil.pdf]] #[[Indecs:Geiriadur ysgrythyrol- yn cynnwys hanesiaeth, duwinyddiaeth, athroniaeth ... (IA geiriadurysgryt03chargoog).pdf]] #[[Indecs:Geirlyfr bywgraffiadol o enwogion Cymru 1870.pdf]] #[[Indecs:Geraint ac Enid a Chaniadau Eraill.djvu]] #[[Indecs:Glan Cledwen.pdf]] #[[Indecs:Gwaith Barddonol Glasynys Cyfrol II.djvu]] #[[Indecs:Gwaith barddonol Islwyn - 1832-1878 (IA gwaithbarddonoli00islw).pdf]] #[[Indecs:Gwaith Caledfryn.pdf]] #[[Indecs:Gwaith Glan y Gors.djvu]] #[[Indecs:Gwaith Hugh Jones, Maesglasau.pdf]] #[[Indecs:Gwaith Huw Morus.pdf]] #[[Indecs:Gwaith Lewis Glyn Cothi.djvu]] #[[Indecs:Gwaith Owen Gruffydd, Llanystumdwy.pdf]] #[[Indecs:Gwaith William Ambrose (Emrys).djvu]] #[[Indecs:Gweithiau Barddonol a Rhyddieithol Ieuan Gwynedd.djvu]] #[[Indecs:Gweithiau William Pant-y-Celyn, cyfrol 1 (IA pantycelyn gweithiau1).pdf]] #[[Indecs:Gweithiau William Pant-y-Celyn, cyfrol 2 (IA pantycelyn gweithiau2).pdf]] #[[Indecs:Gwersi Mewn Llysieueg.djvu]] #[[Indecs:Gwlad y Gan a Chaniadau Eraill.djvu]] #[[Indecs:Gwreichion y Diwygiadau.djvu]] #[[Indecs:Gwyddoniadur Cyf 01.pdf]] #[[Indecs:Gwyddoniadur Cyf 02.pdf]] #[[Indecs:Gwyddoniadur Cyf 03.pdf]] #[[Indecs:Gwyddoniadur Cyf 04.pdf]] #[[Indecs:Gwyddoniadur Cyf 05.pdf]] #[[Indecs:Gwyddoniadur Cyf 06.pdf]] #[[Indecs:Gwyddoniadur Cyf 07.pdf]] #[[Indecs:Gwyddoniadur Cyf 08.pdf]] #[[Indecs:Gwyddoniadur Cyf 09.pdf]] #[[Indecs:Gwyddoniadur Cyf 10.pdf]] #[[Indecs:Hanes Annibyniaeth ym Mhlwyf Ffestiniog.pdf]] #[[Indecs:Hanes Cymru America.djvu]] #[[Indecs:Hanes eglwysi annibynol Cymru Cyf 1.djvu]] #[[Indecs:Hanes eglwysi annibynol Cymru Cyf 2.pdf]] #[[Indecs:Hanes eglwysi annibynol Cymru Cyf 3.pdf]] #[[Indecs:Hanes eglwysi annibynol Cymru Cyf 4.pdf]] #[[Indecs:Hanes Eglwysi Annibynol Cymru Cyf V.djvu]] #[[Indecs:Hanes Llenyddiaeth Gymreig o 1320 hyd 1650.pdf]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Arfon-Bangor.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Arfon-Bethesda.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Arfon-Dinorwig.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Dyffryn Clwyd-Dosbarth Rhuthin.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Gorllewin Meirionydd Cyf III.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Liverpool Cyf I.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Liverpool Cyf II.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Sir Fflint.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Sir Gaerfyrddin.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth yn Nosbarth Trefffynon 1750-1910.djvu]] #[[Indecs:Hanes Morganwg (Dafydd Morganwg).djvu]] #[[Indecs:Hanes Mynachdai.pdf]] #[[Indecs:Hanes Plwyf Ffestiniog.djvu]] #[[Indecs:Hanes Plwyf Llandyssul.djvu]] #[[Indecs:Hanes Plwyf Llanegryn.pdf]] #[[Indecs:Helyntion Bywyd Hen Deiliwr.djvu]] #[[Indecs:Howel Harris yn Llundain.djvu]] #[[Indecs:Hunangofiant Rhys Lewis, Gweinidog Bethel.pdf]] #[[Indecs:Hynafiaethau Llandegai a Llanllechid.pdf]] #[[Indecs:Ieuan Glan Geirionydd (Cyfres y Fil).pdf]] #[[Indecs:Ifor Owen.djvu]] #[[Indecs:Iolo Morganwg (Cadrawd).pdf]] #[[Indecs:Llenyddiaeth y Cymry - llawlyfr i efrydwyr.djvu]] #[[Indecs:Llinell neu Ddwy.djvu]] #[[Indecs:Llwyn Hudol.pdf]] #[[Indecs:Llyfr emynau (IA llyfrem00jone).pdf]] #[[Indecs:Llyfr Emynau MC a MW 1930.pdf]] #[[Indecs:Llyfr Gloywi Cymraeg.pdf]] #[[Indecs:Llyfr Pawb ar Bob-peth.pdf]] #[[Indecs:Llyfr y Tri Aderyn.pdf]] #[[Indecs:Llynnoedd Llonydd.djvu]] #[[Indecs:Manion.djvu]] #[[Indecs:Megys Trwy Dan.djvu]] #[[Indecs:Mesur y Gymraeg (Cymru) 2011.pdf]] #[[Indecs:Methodist Cymru Cyfrol II.djvu]] #[[Indecs:Methodistiaeth Cymru Cyfrol I.djvu]] #[[Indecs:Methodistiaeth Cymru Cyfrol III.djvu]] #[[Indecs:Methodistiaeth Dwyrain Meirionydd.pdf]] #[[Indecs:Methodistiaeth Môn.pdf]] #[[Indecs:Methodistiaeth yn Nosbarth Colwyn Bay.djvu]] #[[Indecs:O'r Bala i Geneva.djvu]] #[[Indecs:Odl a Chynghanedd.djvu]] #[[Indecs:Orgraff yr Iaith Gymraeg (adroddiad 1928).djvu]] #[[Indecs:Oriau'r Hwyr.pdf]] #[[Indecs:Penillion ystyriol rhagorol yn dangos nad oes ag na fy ag na fydd dim waeth na phechod, pob meddwl, gair a gweithred croes i ewyllys Duw a elwir yn bechod (IA wg35-1-172).pdf]] #[[Indecs:Pigion Englynion Fy Ngwlad Casgliad 1.djvu]] #[[Indecs:Pigion Englynion Fy Ngwlad Casgliad 2.djvu]] #[[Indecs:Plant y Goedwig.djvu]] #[[Indecs:Plant y Goedwig.pdf]] #[[Indecs:Prif Emynwyr Cymru.pdf]] #[[Indecs:Prydnawngwaith y Cymry.djvu]] #[[Indecs:Red Book of Hergest - Jesus College MS 111.djvu]] #[[Indecs:Robert Owen Apostol Llafur Cyf 1.djvu]] #[[Indecs:Robert Owen, Apostol Llafur, Cyf II.pdf]] #[[Indecs:Saith o Farwnadau.pdf]] #[[Indecs:Siôn Gymro.djvu]] #[[Indecs:Tair o gerddi newyddion - Yn gyntaf, Cerdd yn erbyn tyngu a chablu enw Duw, ar Crimson velvet, neu Gwynfan Brydain (IA wg35-1-179g).pdf]] #[[Indecs:Taith y pererin darluniadol.pdf]] #[[Indecs:Tecel gan Gabriel Parry, cyhoeddwyd yn 1854.pdf]] #[[Indecs:Tecel gan Gabriel Parry.pdf]] #[[Indecs:Teithiau yng Nghymru Pennant.pdf]] #[[Indecs:Telyn Bywyd.djvu]] #[[Indecs:Telyn Seion sef Pedwar ar Bymtheg o Garolau Nadolig.djvu]] #[[Indecs:Telynegion (Silyn).djvu]] #[[Indecs:Testament Newydd (1894).djvu]] #[[Indecs:Testament Newydd ein Harglwydd a'n Hiachawdwr Iesu Grist.djvu]] #[[Indecs:Traethodau ac Areithiau R J Derfel.pdf]] #[[Indecs:Trystan ac Esyllt.djvu]] #[[Indecs:Twm o'r Nant Cyf I.pdf]] #[[Indecs:Wat Emwnt.pdf]] #[[Indecs:Wil Brydydd y Coed.pdf]] #[[Indecs:Y Beibl (Argraffiad Caergrawnt 1891).djvu]] #[[Indecs:Y Bibl Cyssegr-Lan (BFBS 1861).pdf]] #[[Indecs:Y Bywgraffydd Wesleyaidd.djvu]] #[[Indecs:Y Cwm Unig a Chaniadau Eraill.djvu]] #[[Indecs:Y Digrifwr Cymraeg.djvu]] #[[Indecs:Y Geilwad Bach.pdf]] #[[Indecs:Y Mabinogion Cymreig-sef, Chwedlau rhamantus yr hen Gymry.pdf]] #[[Indecs:Y Monwyson.djvu]] #[[Indecs:Y Pigion.djvu]] #[[Indecs:Y tadau methodistaidd Cyf II.djvu]] #[[Indecs:Y trydydd cynyg Mynyddog.djvu]] #[[Indecs:Ymadawiad Arthur a Chaniadau Eraill.djvu]] #[[Indecs:Yn Llefaru Eto.djvu]] #[[Indecs:Yr ail Gynnyg, Mynyddog.djvu]] #[[Indecs:Yr athrawes o ddifrif.pdf]] #[[Indecs:Yr Awen Barod.djvu]] #[[Indecs:Yr Efengyl yn ol Ioan XI-XXI (Esboniad 1931).djvu]] #[[Indecs:Yr Iaith Gymraeg 1785 1885 1985.djvu]] #[[Indecs:A pocket dictionary, Welsh-English.djvu]] #[[Indecs:Aleluia - neu, lyfr o hymnau (IA aleluianh00will).pdf]] #[[Indecs:Argraphiad newydd o eiriadur beiblaidd (IA argraphiadnewydd00browuoft).pdf]] {{Div col end}} ==Angen testun cyfansawdd== {{Div col}} #[[Gwaith Ann Griffiths]] #[[Gwaith Dewi Wnion]] #[[Gwaith John Davies]] #[[Gwaith John Hughes]] #[[Gwaith S.R.]] #[[Gwaith Thomas Griffiths]] #[[Hanes bywyd Thomas Edwards bardd gynt o'r Nant]] #[[Hanes Bywyd Thomas Williams, Capelulo]] #[[Hanes Cymru O M Edwards Cyf II]] #[[Hanes llenyddiaeth ac enwogion Llanllechid a Llandegai]] #[[Hen Gymeriadau Dolgellau]] #[[Oll synnwyr pen Kembero ygyd]] #[[Penillion Telyn Llyfrau'r Ford Gron]] #[[Rhodd Mam i'w Phlentyn]] {{Div col end}} <br> ==Wedi sganio efo peiriant Wiki UK== ■ Wedi cyhoeddi ▲ Rhannau wedi eu cyhoeddi ●Problemau cyhoeddi {{Div col}} #[[Indecs:Nedw (llyfr).djvu]]■ #[[Indecs:Hanes Porthmadog ei Chrefydd a'i henwogion.djvu]]■ #[[Indecs:Teulu Bach Nantoer.djvu]]■ #[[Indecs:Orgraff yr Iaith Gymraeg (adroddiad 1928).djvu]] #[[Indecs:Ceiriog a Mynyddog.djvu]]■ #[[Indecs:Bro fy Mebyd a Chaniadau Eraill.djvu]] #[[Indecs:Branwen Ferch Llyr (Tegla).djvu]]■ #[[Indecs:Rhys Llwyd y Lleuad.djvu]]■ #[[Indecs:Oriau Gydag Enwogion.djvu]]■ #[[Indecs:Prif Feirdd Eifionydd.djvu]]■ #[[Indecs:Y Lleian Lwyd.pdf]]■ #[[Indecs:Storïau o Hanes Cymru cyf I.djvu]]■ #[[Indecs:Meini Gwagedd.djvu]]■ #[[Indecs:Breuddwyd Pabydd Wrth Ei Ewyllys Cyf I.pdf]]■ #[[Indecs:Breuddwyd Pabydd Wrth Ei Ewyllys Cyf II.djvu]]■ #[[Indecs:Erthyglau Emrys ap Iwan Cyf I.djvu]] #[[Indecs:Erthyglau Emrys ap Iwan Cyf II.djvu]] #[[Indecs:Erthyglau Emrys ap Iwan Cyf III.djvu]] #[[Indecs:Blodau Drain Duon.djvu]]■ #[[Indecs:Bugail y Bryn.djvu]] #[[Indecs:Gwilym a Benni Bach.djvu]] #[[Indecs:Y Wen Fro.djvu]]■ #[[Indecs:Ffynnonloyw.djvu]] #[[Indecs:Breuddwydion Myfanwy.djvu]]■ #[[Indecs:Beryl.djvu]]■ #[[Indecs:Fy Mhererindod Ysbrydol.djvu]]■ #[[Indecs:Patrymau Gwlad.djvu]]■ #[[Indecs:Pererindod Heddwch.djvu]]■ #[[Indecs:Profiadau Pellach 01.djvu]]■ #[[Indecs:Tan yr Enfys.djvu]]■ #[[Indecs:Ysgrifau Puleston.djvu]]■ #[[Indecs:Cofiant y Parch David Adams (Hawen).djvu]] #[[Indecs:Ceinion Llenyddiaeth Cymreig Cyf I.djvu]] #[[Indecs:Cofiant Watcyn Wyn.djvu]] #[[Indecs:Cofiant D Emlyn Evans.djvu]]▲ #[[Indecs:Humphrey Jones a Diwygiad 1859.djvu]]■ #[[Indecs:Cofiant Dr. Joseph Parry Mus. Doc. (1841-1903).djvu]]■ #[[Indecs:Gwreichion y Diwygiadau.djvu]] #[[Indecs:Erthyglau, Pregethau a Chaniadau.djvu]] #[[Indecs:Ysgrifau (John Breese Davies).djvu]] #[[Indecs:Gwrid y Machlyd.djvu]]■ #[[Indecs:Cyfrol Goffa Richard Bennett.djvu]] #[[Ysgrifau (Dewi Emrys)]]■ #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Gorllewin Meirionydd Cyf I.pdf]]■ #[[Indecs:Robert Owen, Apostol Llafur, Cyf II.pdf]] #[[Indecs:Canmlwyddiant Wesleyaeth Gymreig.pdf]]▲ #[[Indecs:Yn y Wlad.pdf]]■ #[[Indecs:Hanes Plwyf Llanegryn.pdf]] #[[Indecs:Hanes Mynachdai.pdf]] #[[Indecs:Cerddi Hanes.pdf]]■ #[[Indecs:Beirdd y Bala.pdf]] #[[Indecs:Noson o Farug.pdf]]■ #[[Indecs:Gwaith Joshua Thomas.pdf]] #[[Indecs:Llyfr Del (OME).pdf]]■ #[[Indecs:Gwaith Dewi Wyn.djvu]] #[[Indecs:Brethyn Cartref.pdf]]■ #[[Indecs:Eben Fardd (Ab Owen).pdf]] #[[Indecs:Methodistiaeth Dwyrain Meirionydd.pdf]] #[[Indecs:Gwaith Gwilym Marles.pdf]]■ #[[Indecs:Ieuan Glan Geirionydd (Cyfres y Fil).pdf]] #[[Indecs:O Law i Law.pdf]]■ #[[Indecs:Cwm Eithin.djvu]]■ #[[Indecs:Gwaith Huw Morus.pdf]] #[[Indecs:Iolo Goch (Ab Owen).pdf]] #[[Indecs:Gwaith Iolo Goch.djvu]] #[[Indecs:Ceris y Pwll.pdf]]■ #[[Indecs:Yr Ogof.pdf]]■ #[[Indecs:Penillion Telyn.pdf]]■ #[[Indecs:Llyfr Owen.pdf]]■ #[[Indecs:Seren Tan Gwmwl.djvu]]■ #[[Indecs:Llyfr Haf.pdf]]■ #[[Indecs:Tro Trwy'r Wig.pdf]] #[[Indecs:Tro i'r De.pdf]]■ #[[Indecs:Yr Hwiangerddi (O M Edwards).pdf]]■ #[[Indecs:Y Gelfyddyd Gwta.pdf]]■ #[[Indecs:Rhyfeddodau'r Cread.pdf]]■ #[[Indecs:Ar y Groesffordd.pdf]]■ #[[Indecs:Tom Ellis Gwladgarwr a Gwleidydd.pdf]]■ #[[Indecs:Wat Emwnt.pdf]]‎ #[[Indecs:Ystoriau Siluria..pdf]]‎ #[[Indecs:Daffr Owen.pdf]]■ #[[Indecs:Y Geilwad Bach.pdf]] #[[Indecs:Lewsyn yr Heliwr 01.pdf]]‎■ #[[Indecs:Cofiant David Davies, Bermo.pdf]] #[[Indecs:Gwaith Sion Cent.pdf]] #[[Indecs:Rhobat Wyn.pdf]]■ #[[Indecs:Prif Emynwyr Cymru.pdf]] #[[Indecs:Dafydd Jones o Drefriw (1708-1785).pdf]] #[[Indecs:Iolo Morganwg (Cadrawd).pdf]] #[[Indecs:Diwrnod yn Nolgellau.pdf]]■ #[[Indecs:Hanes Annibyniaeth ym Mhlwyf Ffestiniog.pdf]] #[[Indecs:Dechreuad a Chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Abergele, Pensarn etc.pdf]]■ #[[Indecs:Emrys (Cyfres y Fil).pdf]] #[[Indecs:Cerrig y Rhyd.pdf]]■ #[[Indecs:Gwaith yr Hen Ficer.pdf]] #[[Indecs:Capelulo (Elfyn).pdf]]■ #[[Indecs:Dr W Owen Pughe.pdf]] #[[Indecs:Gwaith Owen Gruffydd, Llanystumdwy.pdf]] #[[Indecs:Gwaith Hugh Jones, Maesglasau.pdf]] #[[Indecs:Gwaith Goronwy Owen Cyf II.djvu]] #[[Indecs:Gwaith Edward Richard.pdf]] #[[Indecs:Gwaith Ieuan Brydydd Hir.pdf]]■ #[[Indecs:Y Cychwyn.djvu]]■ #[[Indecs:Llyfr Emynau MC a MW 1930.pdf]]● #[[Indecs:Tro Trwy'r Gogledd.pdf]]■ #[[Indecs:Gwaith Robert Owen (Bardd y Môr).pdf]]■ #[[Indecs:Gwaith Glan y Gors.djvu]] #[[Indecs:Hanes Plwyf Ffestiniog.djvu]] #[[Indecs:Robert Owen Apostol Llafur Cyf 1.djvu]] #[[Indecs:Gwaith Edward Morus.djvu]] #[[Indecs:Brut y Tywysogion Cyfres y Fil.djvu]] #[[Indecs:Ap-Vychan-CyK.djvu]]■ #[[Indecs:Cyfrinach y Dwyrain.djvu]]■ #[[Indecs:Ysgolfeistriaid Mr Charles o'r Bala.djvu]]■ #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Arfon-Caernarvon.djvu]]■ #[[Indecs:Gwaith Goronwy Owen Cyf I.djvu]] #[[Indecs:Drych y Prif Oesoedd Ab Owen.djvu]]■ #[[Indecs:Hanes Methodistiaid Arfon-Waenfawr.djvu]]■ #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Arfon-Clynnog.djvu]]■ #[[Indecs:Trwy India'r Gorllewin.djvu]]■ #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Gorllewin Meirionydd Cyf III.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Gorllewin Meirionydd Cyf II.djvu]]■ #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Arfon-Bethesda.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Arfon-Dinorwig.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Arfon-Bangor.djvu]] #[[Indecs:Methodistiaeth yn Nosbarth Colwyn Bay.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Liverpool Cyf I.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Liverpool Cyf II.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Sir Gaerfyrddin.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Dyffryn Clwyd-Dosbarth Rhuthin.djvu]] #[[Indecs:Brithgofion.djvu]]■ #[[Indecs:Profedigaethau Enoc Huws (Addasiad 1939).djvu]]■ #[[Indecs:Yr Hynod William Ellis Maentwrog.djvu]]■ #[[Indecs:Ifor Owen.djvu]] #[[Indecs:Syr Owen M Edwards Detholiad o'i Ysgrifau.djvu]]■ #[[Indecs:Storïau Mawr y Byd.djvu]]■ #[[Indecs:Geraint ac Enid a Chaniadau Eraill.djvu]] #[[Indecs:Sŵn y Gwynt Sy'n Chwythu.pdf]]■ #[[Indecs:Cwm Glo.djvu]] #[[Indecs:Llwyn Hudol.pdf]] #[[Indecs:Cofiant Cadwaladr Jones, Dolgellau.djvu]]■ #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Sir Fflint.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth yn Nosbarth Trefffynon 1750-1910.djvu]] #[[Indecs:Chwalfa.djvu]]■ #[[Indecs:Barddoniaeth Goronwy Owen (gol Llyfrbryf).djvu]]■ #[[Indecs:I'r Aifft ac yn Ol.djvu]]■ #[[Indecs:Cerddoriaeth yng Nghymru (Cyfres Pobun).djvu]] #[[Indecs:Howel Harris yn Llundain.djvu]] #[[Indecs:Ymadawiad Arthur a Chaniadau Eraill.djvu]] #[[Indecs:Gwlad y Gan a Chaniadau Eraill.djvu]] #[[Indecs:Manion.djvu]] #[[Indecs:Astudiaethau T Gwynn Jones.djvu]]■ #[[Indecs:Dyddgwaith.djvu]]■ #[[Indecs:Cymeriadau T. Gwynn Jones.djvu]]■ #[[Indecs:Y Trefedigaethau.djvu]] #[[Indecs:Caniadau Cymru.djvu]] #[[Indecs:Odl a Chynghanedd.djvu]] #[[Indecs:Cerddi'r Bwthyn.djvu]]■ #[[Indecs:Emynau a'u Hawduriaid.djvu]] #[[Indecs:Bugail Geirf Lorraine.djvu]]■ #[[Indecs:David Williams y Piwritan.djvu]]■ #[[Indecs:Telynegion (Silyn).djvu]] #[[Indecs:Ffrwythau Dethol.djvu]] #[[Indecs:Trystan ac Esyllt.djvu]] #[[Indecs:Gwersi Mewn Llysieueg.djvu]] #[[Indecs:Y Cwm Unig a Chaniadau Eraill.djvu]] #[[Indecs:Siôn Gymro.djvu]] #[[Indecs:Rhamant Bywyd Lloyd George.djvu]]■ #[[Llio Plas y Nos|Llio Plas y Nos gan R Silyn Roberts]]■ #[[Indecs:Gwaith Barddonol Glasynys Cyfrol II.djvu]] #[[Indecs:Caniadau'r Allt.djvu]]■ #[[Indecs:Dafydd Dafis sef Hunangofiant Ymgeisydd Seneddol.djvu]] #[[Indecs:Diwygwyr Cymru.djvu]] #[[Indecs:Gwaith William Ambrose (Emrys).djvu]] #[[Indecs:Blagur Awen Ben Bowen.djvu]] #[[Indecs:Ceinion Emrys.djvu]] #[[Indecs:Cadeiriau Enwog.djvu]]■ #[[Indecs:Catia Cwta.djvu|Catiau Cwta]]■ #[[Indecs:Yr Awen Barod.djvu]] #[[Indecs:Yr Efengyl yn ol Ioan XI-XXI (Esboniad 1931).djvu]] #[[Indecs:Bywyd Ieuan Gwynedd Ganddo Ef Ei Hun.djvu]]■ #[[Indecs:Chydig ar Gof a Chadw.djvu]]■ #[[Indecs:Roosevelt.djvu]] #[[Indecs:Llinell neu Ddwy.djvu]] #[[Indecs:Telyn Bywyd.djvu]] #[[Indecs:Oriau yn y Wlad.djvu]]■ #[[Indecs:Cofiant Hwfa Môn.djvu]]■ #[[Indecs:Hanes eglwysi annibynol Cymru Cyf 1.djvu]] #[[Indecs:Hanes Eglwysi Annibynol Cymru Cyf V.djvu]] #[[Indecs:Yr Hen Lwybrau.djvu]]■ #[[Indecs:Y Pennaf Peth.djvu]]■ #[[Indecs:Atgofion am Dalysarn.djvu]]■ #[[Indecs:Dan Gwmwl (Awena Rhun).djvu]]■ #[[Indecs:Salm i Famon a Marwnad Grey.djvu]]■ {{Div col end}} ===Saesneg=== #[https://en.wikisource.org/wiki/Index:The_History_of_The_Great_European_War_Vol_1.pdf The History of The Great European War Vol 1] #[https://en.wikisource.org/wiki/Index:The_History_of_the_Great_European_War_Vol_II.pdf The History of The Great European War Vol II] #[https://en.wikisource.org/wiki/Index:The_History_of_the_Great_European_War_Vol_III.pdf The History of The Great European War Vol III] #[https://en.wikisource.org/wiki/Index:The_History_of_the_Great_European_War_Vol_IV.djvu/Index:The History of the Great European War Vol IV.djvu] #[https://en.wikisource.org/wiki/Index:Kalendars_of_Gwynedd.pdf Kalendars of Gwynedd] #[https://en.wikisource.org/wiki/Index:Speeches_and_addresses_by_the_late_Thomas_E_Ellis_M_P.pdf Speeches and addresses by the late Thomas E. Ellis M.P. ] f7lqbzd0nzeqabzlppn0hz2apzblzqu 119380 119379 2024-12-02T03:30:56Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi eu Cyhoeddi */ 119380 wikitext text/x-wiki ==Wedi eu Cyhoeddi== {{Div col}} #[[s:Hanes Llangeitho a'i hamgylchoedd|Hanes Llangeitho a'i hamgylchoedd gan David Morgan, Llangeitho]] #[[s:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam|Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam gan Edward Francis]] #[[s:Gwaith Dewi Wyn|Gwaith Dewi Wyn gol O. M. Edwards]] #[[s:Cofiant John Williams (I ab Ioan) Aberduar|Cofiant John Williams (I ab Ioan) Aberduar gan John Davies, Llandysul]] #[[s:Athrylith Ceiriog|Athrylith Ceiriog gan Howell Elvet Lewis (Elfed)]] #[[s:Telyn Seion sef Pedwar ar Bymtheg o Garolau Nadolig|Telyn Seion sef Pedwar ar Bymtheg o Garolau Nadolig gol. Hugh Humphreys, Caernarfon]] #[[s:Gwaith Iolo Goch|Gwaith Iolo Goch gol Thomas Matthews]] #[[s:Cofiant am y Parch. Richard Humphreys, Dyffryn|Cofiant am y Parch. Richard Humphreys, Dyffryn gan Griffith Williams, Talsarnau]] #[[s:Gwaith Sion Cent|Gwaith Sion Cent gol Thomas Matthews]] #[[s:Dyddanwch yr Aelwyd|Dyddanwch yr Aelwyd gan Hughes a'i Fab, Wrecsam]] #[[s:Gwaith Ieuan Brydydd Hir|Gwaith Ieuan Brydydd Hir gol O. M. Edwards]] #[[s:Gwaith yr Hen Ficer|Gwaith yr Hen Ficer gol O. M. Edwards]] #[[s:Am Dro i Erstalwm|Am Dro i Erstalwm gan Index]] #[[s:Bro fy Mebyd a Chaniadau Eraill|Bro fy Mebyd a Chaniadau Eraill gan Humphrey Jones (Bryfdir)]] #[[s:Ceiriog a Mynyddog|Ceiriog a Mynyddog gan John Morgan Edwards]] #[[s:Crynodeb o Hanes Dechreuad a Chynydd yr Eglwysi Annibynol yn Mon|Crynodeb o Hanes Dechreuad a Chynydd yr Eglwysi Annibynol yn Mon gan William Williams (Cromwell)]] #[[s:Awdl Dinyster Jerusalem|Awdl Dinyster Jerusalem gan Eben Fardd]] #[[s:Nedw|Nedw gan Edward Tegla Davies]] #[[s:Dros y Gamfa|Dros y Gamfa gan Fanny Edwards]] #[[s:Diwrnod yn Nolgellau|Diwrnod yn Nolgellau gan Robert Thomas Williams (Trebor Môn)]] #[[s:Awdl ar yr Adgyfodiad (Ieuan Ionawr)|Awdl ar yr Adgyfodiad gan Evan Jones (Ieuan Ionawr)]] #[[s:Cofiant y Diweddar Barch W Williams o'r Wern|Cofiant y Diweddar Barch W Williams o'r Wern gan William Rees (Gwilym Hiraethog)]] #[[s:Tri Wyr o Sodom a'r Aipht|Tri Wyr o Sodom a'r Aipht gan William Williams, Pantycelyn]] #[[s:F'Ewythr Tomos: cân ddyri|F'Ewythr Tomos: cân ddyri gan Eben Fardd]] #[[s:Hynafiaethau Nant Nantlle|Hynafiaethau Nant Nantlle gan William Robert Ambrose]] #[[s:Bywyd y Parch. Ebenezer Richard|Bywyd y Parch. Ebenezer Richard gan Henry ac Edward W Richard]] #[[s:Traethawd ar Enwogion Swydd Feirion|Traethawd ar Enwogion Swydd Feirion gan Edward Davies (Iolo Meirion)]] #[[s:Hanes Porthmadog ei Chrefydd a'i Henwogion|Hanes Porthmadog ei Chrefydd a'i Henwogion gan Edward Davies, Penmorfa]] #[[s:Wil Ellis, Porthmadog-Cymru Cyf 29 1905]] #[[s:Hanes Niwbwrch|Hanes Niwbwrch gan Owen Williamson]] #[[s:Teulu Bach Nantoer|Teulu Bach Nantoer gan Moelona]] #[[s:Barddoniaeth Goronwy Owen (gol Llyfrbryf)|Barddoniaeth Goronwy Owen gol Isaac Foulkes (Llyfrbryf)]] #[[s:Y Tadau Methodistaidd Cyfrol I|Y Tadau Methodistaidd Cyfrol I gan John Morgan Jones]] #[[s:Hwian-gerddi Cymraeg F' Ewyrth Huw|Hwian-gerddi Cymraeg F' Ewyrth Huw gan O. M. Edwards]] #[[s:Hanes Tredegar ynghyd a Braslun o Hanes Pontgwaithyrhaiarn|Hanes Tredegar ynghyd a Braslun o Hanes Pontgwaithyrhaiarn gan David Morris (Eiddil Gwent)]] #[[s:Hanes Sir Fôn|Hanes Sir Fôn gan Thomas Pritchard, ('Rhen Graswr Eleth)]] #[[s:Holl Waith Barddonol Goronwy Owen|Holl Waith Barddonol Goronwy Owen gol Isaac Foulkes]] #[[s:Adgofion am John Elias|Adgofion am John Elias gan Richard Parry (Gwalchmai)]] #[[s:Tro Trwy'r Wig|Tro Trwy'r Wig gan Richard Morgan (1854-1939)]] #[[s:Gyda'r Hen Feirdd, Carneddog|Gyda'r Hen Feirdd, Carneddog gan Richard Griffith (Carneddog)]] #[[s:Dafydd Jones o Drefriw (1708-1785)|Dafydd Jones o Drefriw (1708-1785) gan Owen Gaianydd Williams]] #[[s:Dafydd Jones o Drefriw, Cymru 1903]] #[[s:Awdlau Coffadwriaethol am Y Parch Goronwy Owain|Awdlau Coffadwriaethol am Y Parch Goronwy Owain gan y Gwyneddigion]] #[[s:Goronwy Owen a'r Morrisiaid|Goronwy Owen a'r Morrisiaid gan Owen Gaianydd Williams]] #[[s:Yr Efengyl yn ôl Sant Marc|Yr Efengyl yn ôl Sant Marc gan y Fibl Gymdeithas Americanaidd (1894)]] #[[s:Llythyrau Goronwy Owen|Llythyrau Goronwy Owen gol John Morris-Jones]] #[[s:Diliau Meirion Cyf I|Diliau Meirion Cyf I gan gan Morris Davies (Meurig Ebrill)]] #[[s:Cyfarwyddiadau at brynu cadw a magu moch|Cyfarwyddiadau at brynu cadw a magu moch gol Hugh Humphreys, Caernarfon]] #[[s:Gwaith Joshua Thomas|Gwaith Joshua Thomas gol O M Edwards]] #[[s:Glan Cledwen (Cymru 15 Rhagfyr 1897)]] #[[s:Dringo'r Andes|Dringo'r Andes gan Eluned Morgan]] #[[s:Naw Mis yn Nghymru|Naw Mis yn Nghymru gan Owen Griffith (Giraldus)]] #[[s:Ysgrifau Puleston|Ysgrifau Puleston gan John Puleston Jones]] #[[s:Cofiant Cadwaladr Jones, Dolgellau|Cofiant Cadwaladr Jones, Dolgellau gan Robert Thomas (Ap Vychan)]] #[[s:Rhigymau'r Ffordd Fawr|Rhigymau'r Ffordd Fawr gan Dewi Emrys]] #[[s:Coffadwriaeth, neu Hanes Byr o fywyd a Marwolaeth y Parchedig John Williams|Coffadwriaeth y Parch John Williams, Pantycelyn gan Maurice Davies, Llanfair-ym-Muallt]] #[[s:Fy Mhererindod Ysbrydol|Fy Mhererindod Ysbrydol gan Evan Keri Evans]] #[[s:Yr Efengyl yn ôl Sant Matthew|Yr Efengyl yn ôl Sant Matthew gan y Fibl Gymdeithas Americanaidd (1894)]] #[[s:Beirdd y Bala|Beirdd y Bala gol O. M. Edwards]] #[[s:Gwaith Robert Owen (Bardd y Môr)|Gwaith Robert Owen (Bardd y Môr) gol O. M. Edwards]] #[[s:Can newydd yn rhoddi hanes dienyddiad Richard Lewis|Can newydd yn rhoddi hanes dienyddiad Richard Lewis gan Dic Dywyll]] #[[s:Gwyllllis yn Nayd|Gwyllllis yn Nayd gan Dr William Price]] #[[s:Gwroniaid y Ffydd|Gwroniaid y Ffydd gan Robert David Rowland (Anthropos)]] #[[s:Tanchwa yn Cilfynydd|Tanchwa yn Cilfynydd baled gan awdur Anhysbys]] #[[s:Damwain echrydus Glofa Carnant, Cwmaman, Sir Gaerfyrddin]] #[[s:Blodau Drain Duon|Blodau Drain Duon gan Thomas Jacob Thomas (Sarnicol)]] #[[s:Telyn Dyfi|Telyn Dyfi gan Daniel Silvan Evans]] #[[s:Cyfrinach y Dwyrain|Cyfrinach y Dwyrain gan David Cunllo Davies]] #[[s:Oriau yn y Wlad|Oriau yn y Wlad gan Robert David Rowland (Anthropos)]] #[[s:Branwen Ferch Llŷr (Tegla)|Branwen Ferch Llŷr (Tegla) gan Edward Tegla Davies]] #[[s:Prif Feirdd Eifionydd|Prif Feirdd Eifionydd gan Edward David Rowlands]] #[[s:Deddf Plant (Diddymu Amddiffyniad Cosb Resymol)(Cymru) 2020]] #[[s:Rhys Llwyd y Lleuad|Rhys Llwyd y Lleuad gan E Tegla Davies]] #[[s:Oriau Gydag Enwogion|Oriau Gydag Enwogion gan Robert David Rowland (Anthropos)]] #[[s:Byr Gofiant am Naw a Deugain o Weinidogion Ymadawedig Sir Aberteifi|Byr Gofiant am Naw a Deugain o Weinidogion Ymadawedig Sir Aberteifi gan John Evans, Abermeurig]] #[[s:Hanes Alexander Fawr|Hanes Alexander Fawr gan Hugh Humphreys, Caernarfon]] #[[s:Breuddwyd Pabydd Wrth Ei Ewyllys Cyf I|Breuddwyd Pabydd Wrth Ei Ewyllys Cyf I gan Emrys ap Iwan]] #[[s:Breuddwyd Pabydd Wrth Ei Ewyllys Cyf II|Breuddwyd Pabydd Wrth Ei Ewyllys Cyf II gan Emrys ap Iwan]] #[[s:Y Lleian Lwyd|Y Lleian Lwyd gan Moelona]] #[[s:Cenadon Hedd|Cenadon Hedd gan William Jones, Cwmaman]] #[[s:Dagrau Hiraeth|Dagrau Hiraeth gan William Jones, Pontsaeson]] #[[s:Saith o Farwnadau|Saith o Farwnadau gan William Williams, Pantycelyn]] #[[s:Storïau o Hanes Cymru cyf I|Storïau o Hanes Cymru cyf I gan Moelona]] #[[s:Traethawd bywgraffyddol a beirniadol ar fywyd ac athrylith Lewis Morris|Traethawd bywgraffyddol a beirniadol ar fywyd ac athrylith Lewis Morris gan Griffith Jones (Glan Menai)]] #[[s:Hanes Bywyd Pio Nono|Hanes Bywyd Pio Nono gan Hugh Humphreys, Caernarfon]] #[[s:Caniadau Watcyn Wyn|Caniadau Watcyn Wyn gan Watkin Hezekiah Williams (Watcyn Wyn)]] #[[s:Cofiant y Parch Thomas Edwards, Cwmystwyth|Cofiant y Parch Thomas Edwards, Cwmystwyth gan John Evans, Abermeurig]] #[[s:Gwrid y Machlud|Gwrid y Machlud gan Richard Jones (Ap Alun Mabon)]] #[[s:Yr Hwiangerddi (O M Edwards)|Yr Hwiangerddi gan O M Edwards]] #[[s:Noson o Farrug|Noson o Farrug gan Robert Griffith Berry]] #[[s:Meini Gwagedd|Meini Gwagedd gan James Kitchener Davies]] #[[s:Y Tri Brenin o Gwlen]] #[[s:Hanes Methodistiaeth Arfon-Caernarvon|Hanes Methodistiaeth Arfon-Caernarvon gan William Hobley]] #[[s:Cofiant Dr. Joseph Parry Mus. Doc. (1841-1903)|Cofiant Dr. Joseph Parry Mus. Doc. (1841-1903) gan Evan Keri Evans]] #[[s:Rhobat Wyn|Rhobat Wyn gan Awena Rhun]] #[[s:Cofiant y Parch Isaac Morgan Harry|Cofiant y Parch Isaac Morgan Harry gan Thomas Lewis Jones, Machen]] #[[s:Tanchwa y Mardy - Mercher, Rhagfyr 23, 1885; 80 wedi eu lladd]] #[[s:Cerddi Hanes|Cerddi Hanes gan Thomas Gwynn Jones]] #[[s:Ieuan Gwyllt, Ei Fywyd, Ei Lafur|Ieuan Gwyllt, Ei Fywyd, Ei Lafur gan John Eiddion Jones]] #[[s:Patrymau Gwlad|Patrymau Gwlad gan Thomas Jacob Thomas (Sarnicol)]] #[[s:David Williams y Piwritan|David Williams y Piwritan gan Richard Thomas, Bontnewydd]] #[[s:Cofiant y diweddar Barch Evan Rowlands, Ebenezer, Pontypwl|Cofiant y diweddar Barch Evan Rowlands, Ebenezer, Pontypwl gan Ellis Hughes, Penmaen]] #[[s:Cofiant Darluniadol Y Parch William Williams o'r Wern|Cofiant Darluniadol Y Parch William Williams o'r Wern gan David Samuel Jones]] #[[s:Bywgraffiad y diweddar barchedig T. Price|Bywgraffiad y diweddar barchedig T. Price gan Benjamin Evans (Telynfab)]] #[[s:Llyfr Haf|Llyfr Haf gan Owen Morgan Edwards]] #[[s:Drych y Prif Oesoedd (Detholiad 1896)|Drych y Prif Oesoedd (Detholiad 1896) gol O. M. Edwards]] #[[s:Hanes Methodistiaeth Arfon-Waenfawr|Hanes Methodistiaeth Arfon-Waenfawr gan William Hobley]] #[[s:Beryl|Beryl gan Elizabeth Mary Jones (Moelona)]] #[[s:Hanes Methodistiaeth Arfon-Clynnog|Hanes Methodistiaeth Arfon-Clynnog gan William Hobley]] #[[s:Breuddwydion Myfanwy|Breuddwydion Myfanwy gan Elizabeth Mary Jones (Moelona)]] #[[s:Lloffion o'r Mynwentydd|Lloffion o'r Mynwentydd gan Thomas Rowland Roberts (Asaph)]] #[[s:Cofiant y diweddar Barch Robert Everett|Cofiant y diweddar Barch Robert Everett gan David Davies (Dewi Emlyn)]] #[[s:Y Wen Fro|Y Wen Fro gan Ellen Evans]] #[[s:Cerrig y Rhyd|Cerrig y Rhyd gan Winnie Parry]] #[[s:Gwaith Edward Richard|Gwaith Edward Richard gan Edward Richard, Ystrad Meurig]] #[[s:Bywyd Ieuan Gwynedd Ganddo Ef Ei Hun]] #[[s:Humphrey Jones a Diwygiad 1859|Humphrey Jones a Diwygiad 1859 gan Evan Isaac]] #[[s:Adgofion Andronicus|Adgofion Andronicus gan John Williams Jones (Andronicus)]] #[[s:Teithiau a Helyntion Meurig Ebrill|Teithiau a Helyntion Meurig Ebrill gan Morris Davies (Meurig Ebrill)]] #[[s:Cofiant Richard Jones Llwyngwril|Cofiant Richard Jones Llwyngwril gan Evan Evans, Llangollen]] #[[s:Profiadau Pellach|Profiadau Pellach gan G M Ll Davies]] #[[s:Datganiad Cyffredinol o Hawliau Dynol]] #[[s:Hanes y Bibl Cymraeg|Hanes y Bibl Cymraeg gan Thomas Levi]] #[[s:Pererindod Heddwch|Pererindod Heddwch, G M Ll Davies]] #[[s:Tan yr Enfys|Tan yr Enfys gan D J Lewis Jenkins]] #[[s:Yr Ogof|Yr Ogof gan T Rowland Hughes]] #[[s:Syr Owen M Edwards Detholiad o'i Ysgrifau]] #[[s:Profedigaethau Enoc Huws (1939)]] #[[s:Dyddgwaith|Dyddgwaith gan Thomas Gwynn Jones]] #[[s:Salm i Famon a Marwnad Grey|Salm i Famon a Marwnad Grey gan John Morris-Jones]] #[[s:Madam Wen|Madam Wen gan William David Owen]] #[[s:Dan Gwmwl|Dan Gwmwl gan Awena Rhun]] #[[s:Atgofion am Dalysarn]] #[[s:Cerddi'r Bwthyn|Cerddi'r Bwthyn gan Dewi Emrys]] #[[s:Capelulo]] #[[s:Y Pennaf Peth]] #[[s:Goronwy Owen - Detholiad o'i Farddoniaeth]] #[[s:Yr Hen Lwybrau|Yr Hen Lwybrau gan John Davies (Isfryn)]] #[[s:Gwaith Gwilym Marles]] #[[s:Gwaith ap Vychan]] #[[s:Gwaith Gwilym Hiraethog]] #[[s:Cadeiriau Enwog]] #[[s:Y Cychwyn]] #[[s:Cofiant Hwfa Môn]] #[[s:Hynafiaethau Edeyrnion]] #[[s:Aildrefniad Cymdeithas]] #[[s:Ar y Groesffordd]] #[[s:Astudiaethau T Gwynn Jones]] #[[s:Bil Cymru Atebolrwydd a Grymuso Ariannol 2014]] #[[s:Brethyn Cartref]] #[[s:Brithgofion]] #[[s:Bywyd a Chan Tomos Efans (Cyndelyn)]] #[[s:Bywyd a Gwaith Henry Richard AS]] #[[s:Bywyd a Llafur John Wesley]] #[[s:Bywyd a gweithiau Azariah Shadrach]] #[[s:Cân neu Ddwy]] #[[s:Caniadau'r Allt]] #[[s:Caniadau Buddug]] #[[s:Caniadau ac ati]] #[[s:Cartrefi Cymru, O. M. Edwards]] #[[s:Catherine Prichard (Buddug), Cymru, Cyfrol 39, 1910]] #[[s:Catiau Cwta]] #[[s:Cerddi'r Eryri]] #[[s:Cerddi a Baledi]] #[[s:Ceris y Pwll]] #[[s:Chwedlau'r Aelwyd]] #[[s:Clych Adgof - penodau yn hanes fy addysg]] #[[s:Coelion Cymru]] #[[s:Cofiant Dafydd Rolant, Pennal]] #[[s:Cofiant Daniel Owen: ynghyd a Sylwadau ar ei Ysgrifeniadau]] #[[s:Cwm Eithin]] #[[s:Cyflafan Ofnadwy Dolgellau]] #[[s:Cymeriadau (T. Gwynn Jones)]] #[[s:Cymru Fu]] #[[s:D Rhagfyr Jones (o Dywysydd y Plant 1901)]] #[[s:Daff Owen]] #[[s:Dau faled gan John Jones (Jac Glan-y-gors)]] #[[s:Dechreuad a Chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Abergele, Pensarn etc|Dechreuad a Chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Abergele, Pensarn etc gan Francis Jones, Abergele]] #[[s:Deddf Cynulliad Cenedlaethol Cymru (Ieithoedd Swyddogol) 2012]] #[[s:Diarhebion Cymru]] #[[s:Drama Rhys Lewis]] #[[s:Drych yr Amseroedd]] #[[s:Er Mwyn Cymru]] #[[s:Griffith Ellis Bootle, Cymru Cyf 23, 1902]] #[[s:Gwaith Dewi Wnion]] #[[s:Gwaith Alun]] #[[s:Gwaith Ann Griffiths]] #[[s:Gwaith Ceiriog]] #[[s:Gwaith Dafydd ap Gwilym]] #[[s:Gwaith John Davies]] #[[s:Gwaith John Hughes]] #[[s:Gwaith John Thomas]] #[[s:Gwaith Mynyddog Cyfrol 1]] #[[s:Gwaith Mynyddog Cyfrol 2]] #[[s:Gwaith S.R.]] #[[s:Gwaith Thomas Griffiths]] #[[s:Gweledigaethau Y Bardd Cwsg (Silvan Evans 1865)]] #[[s:Gwialen Fedw Fy Mam]] #[[s:Hanes Cymru O M Edwards Cyf I]] #[[s:Hanes Cymru O M Edwards Cyf II]] #[[s:Hanes Methodistiaeth Gorllewin Meirionydd Cyf I]] #[[s:Hanes Methodistiaeth Gorllewin Meirionydd Cyf II]] #[[s:Hanes Pedr Fawr, Ymerawdwr Rwssia]] #[[s:Hanes bywyd Thomas Edwards bardd gynt o'r Nant]] #[[s:Hanes Bywyd Thomas Williams, Capelulo]] #[[s:Hanes Bywyd ac Anturiaethau Dr Livingstone]] #[[s:Hanes llenyddiaeth ac enwogion Llanllechid a Llandegai]] #[[s:Hanes y Wladfa Gymreig yn Patagonia]] #[[s:Hen Gymeriadau Dolgellau]] #[[s:Hynafiaethau Edeyrnion]] #[[s:I'r Aifft ac yn Ol]] #[[s:Llenyddiaeth Fy Ngwlad]] #[[s:Lewsyn yr Heliwr (nofel)]] #[[s:Llio Plas y Nos]] #[[s:Llyfr Del]] #[[s:Llyfr Nest]] #[[s:Llyfr Owen]] #[[s:Mabinogion J M Edwards Cyf 1]] #[[s:Mabinogion J M Edwards Cyf 2]] #[[s:Mary Jones y Gymraes fechan heb yr un Beibl]] #[[s:Mesur Addysg (Cymru) 2011]] #[[s:Mesur Diogelwch ar Gludiant i Ddysgwyr (Cymru) 2011]] #[[s:Mesur Gwneud Iawn am Gamweddau'r GIG (Cymru) 2008]] #[[s:Mesur Teithio gan Ddysgwyr (Cymru) 2008]] #[[s:O Law i Law]] #[[s:Oll synnwyr pen Kembero ygyd]] #[[s:Penillion Telyn Llyfrau'r Ford Gron]] #[[s:Plant Dic Sion Dafydd]] #[[s:Rhai o Gymry Lerpwl]] #[[s:Rhamant Bywyd Lloyd George]] #[[s:Rhan o waith mewn Cernyweg Canol (Add. Ch. 19491)]] #[[s:Rhodd Mam i'w Phlentyn]] #[[s:Rhyfeddodau'r Cread]] #[[s:Adolygiad o lyfr Sadie "Twilight Hours"]] #[[s:Seren Tan Gwmwl]] #[[s:Storïau Mawr y Byd]] #[[s:Straeon y Pentan]] #[[s:Sŵn y Gwynt Sy'n Chwythu]] #[[s:Tanchwa ddychrynllyd yn Nyffryn Rhondda, ger Pontypridd]] #[[s:Telynegion Maes a Môr]] #[[s:Tom Ellis Gwladgarwr a Gwleidydd]] #[[s:Traethawd ar Gaio a'i Hynafiaethau]] #[[s:Traethawd ar Hanes Plwyf Merthyr]] #[[s:Tro Trwy'r Gogledd]] #[[s:Tro i'r De]] #[[s:Tro yn Llydaw]] #[[s:Trwy India'r Gorllewin]] #[[s:Twm o'r Nant Cyf II (ab Owen)]] #[[s:William Jones (Nofel)]] #[[s:Y Cywyddwyr Llyfrau'r Ford Gron]] #[[s:Y Gelfyddyd Gwta]] #[[s:Y Siswrn]] #[[s:Yn y Wlad]] #[[s:Yny lhyvyr hwnn]] #[[s:Yr Hwiangerddi (O M Edwards)]] #[[s:Yr Hynod William Ellis, Maentwrog]] #[[s:Ysgolfeistriaid Mr Charles o'r Bala]] #[[s:Ysgrifau (Dewi Emrys)]] #[[s:Yr Eneth Ga'dd ei Gwrthod]] #[[s:Myfyrdod mewn mynwent|Myfyrdod mewn mynwent gan John Parry, Llaneilian]] #[[s:Dyrif etholiadol Ceredigion 1892]] #[[s:Canmlwyddiant Marwolaeth y Parch. John Wesley, M.A., Mawrth 3ydd, 1891]] #[[s:Er cof am Joseph Meredith, Adelaide Villa, Llandudno|Er cof am Joseph Meredith, Adelaide Villa, Llandudno D. S. Thomas (Glan Pair)]] #[[s:Deuddeg penill coffadwriaethol i'r diweddar Barch. John Hughes, Carneddau|Deuddeg penill coffadwriaethol i'r diweddar Barch. John Hughes, Carneddau gan Ellis Isfryn Williams]] #[[s:Hanes Brwydr Waterloo|Hanes Brwydr Waterloo gan Hugh Humphreys, Caernarfon]] #[[s:Galar gan, er coffadwriaeth am y ddamwain yn ngwaith glo Landshipping Chwefror 14eg, 1844]] #[[s:Galargan ar ol y Mochyn Du]] #[[s:Baledi-Cwynfan y Morwr a Deio Bach]] #[[s:Marwnad er coffadwriaeth am y diweddar Barch John Elias]] #[[s:William Morgan, Pant, Dowlais (Trysorfa y Plant)]] #[[s:Hen Fibl Fawr fy Mam]] #[[s:Tanchwa ofnadwy yn Abersychan]] #[[s:Y Ffeiriau Hynotaf yn Ddeuddeg Sir Cymru]] #[[s:Mynwy yng Nghymru (Cymru Cyf X Rhif 57)]] #[[s:Rhanau o'r Corff (Fanny Edwards)]] #[[s:Thomas Matthews, Cymru, Chwefror 1917]] #[[s:Huw Morus—Dadorchuddiad Ei Golofn Goffadwriaethol, Pont Y Meibion, Awst 26 1909]] #[[s:Owain Aran (erthyglau Cymru 1909)]] # [[s:Lewys Aran (Cymru Tachwedd 1918)]] #[[s:Owen R Lewis (Glan Cymerig) Perl y Plant 1910]] {{Div col end}} ==Wedi eu cyhoeddi heb sgan== #[[Hanes Cymru O M Edwards Cyf II]] #[[Pascon Agan Arluth]] #[[Cyfieithiadau o gerddi i'r Gymraeg]] #[[Y Tri Brenin o Gwlen]] ==Wedi eu prawfddarllen heb eu cyhoeddi== {{Div col}} # [[Indecs:Gwaith Hugh Jones, Maesglasau.pdf]] # [[Indecs:Hanes y Wladva Gymreig.djvu]] # [[Indecs:Erthyglau Emrys ap Iwan Cyf I.djvu]] # [[Indecs:Erthyglau Emrys ap Iwan Cyf II.djvu]] # [[Enwogion Ceredigion]] # [[Indecs:Cyfrol Goffa Richard Bennett.djvu]] # [[Indecs:Y Trefedigaethau.djvu]] # [[Indecs:Gwilym a Benni Bach.djvu]] # [[Indecs:Caniadau Owen Lewis Glan Cymerig.djvu]] # [[Indecs:Gwaith Huw Morus.pdf]] # [[Indecs:Ieuan Glan Geirionydd (Cyfres y Fil).pdf]] {{Div col end}} ==Rhannau wedi eu cyhoeddi== #[[Enwogion Sir Aberteifi]] 13/187 #[[Geiriadur Bywgraffyddol o Enwogion Cymru 1867-Cyf I]] 31/683 ==Angen eu prawfddarllen== {{Div col}} #[[Indecs:Murmuron Awen.djvu]] #[[Indecs:John Wesley, ei fywyd a'i llafur.djvu]] #[[Indecs:Caniadydd 1841.djvu]] #[[Indecs:Archaeologia Lleynensis.djvu]] #[[Indecs:Y Gestiana.djvu]] #[[Indecs:Beirdd y Berwyn 1700-1750.pdf]] #[[Indecs:Blagur Awen Ben Bowen.djvu]] #[[Indecs:Brut y Tywysogion Cyfres y Fil.djvu]] #[[Indecs:Bugail y Bryn.djvu]] #[[Indecs:Bywgraffiad y Parch Thos Richard Abergwaen.djvu]] #[[Indecs:Camrau mewn grammadeg Cymreig (IA camraumewngramma00apiw).pdf]] #[[Indecs:Caneuon Mynyddog.djvu]] #[[Indecs:Caniadau Cymru.djvu]] #[[Indecs:Caniadau Hiraethog.djvu]] #[[Indecs:Caniadau John Morris-Jones.djvu]] #[[Indecs:Canmlwyddiant Wesleyaeth Gymreig.pdf]] #[[Indecs:Casgliad o ganeuon Cymru.pdf]] #[[Indecs:Ceinion Emrys.djvu]] #[[Indecs:Ceinion Llenyddiaeth Cymreig Cyf I.djvu]] #[[Indecs:Clasuron Rhyddiaith Cymru.djvu]] #[[Indecs:Yr Ysgol Farddol.djvu]] #[[Indecs:Ysgrifau (John Breese Davies).djvu]] #[[Indecs:Ysten Sioned.pdf]] #[[Indecs:Ystoriau Siluria..pdf]] #[[Indecs:Ystorya de Carolo Magno o Lyfr Coch Hergest.djvu]] #[[Indecs:Ystyron Enwau ym Mhlwyfi Towyn, Llangelynin, Llanegryn etc.pdf]] #[[Indecs:Cofiant a Gweithiau Ieuan Gwynedd.djvu]] #[[Indecs:Cofiant a gweithiau Risiart Ddu o Wynedd.djvu]] #[[Indecs:Cofiant a Phregethau Robert Roberts, Clynnog.djvu]] #[[Indecs:Cofiant Ann Griffiths gynt o Dolwar Fechan.pdf]] #[[Indecs:Cofiant D Emlyn Evans.djvu]] #[[Indecs:Cofiant David Davies, Bermo.pdf]] #[[Indecs:Cofiant James Davies Radnor O.djvu]] #[[Indecs:Cofiant Thomas Gee.djvu]] #[[Indecs:Cofiant Watcyn Wyn.djvu]] #[[Indecs:Cofiant y Parch David Adams (Hawen).djvu]] #[[Indecs:Cofiant y Parchedig John Jones Talsarn.djvu]] #[[Indecs:Cofiant y Parchedig William Evans, Tonyrefail.djvu]] #[[Indecs:Cwm Glo.djvu]] #[[Indecs:Cyfystyron y gymraeg - sef y casgliad buddugol yn Eisteddfod Genhedlaethol Gwrecsam, 1888 (IA cyfystyronygymra00jone).pdf]] #[[Indecs:Cymru Owen Jones Cyf I.pdf]] #[[Indecs:Cymru Owen Jones Cyf II.pdf]] #[[Indecs:Chydig ar Gof a Chadw.djvu]] #[[Indecs:Dafydd Dafis sef Hunangofiant Ymgeisydd Seneddol.djvu]] #[[Indecs:Diliau Meirion Cyf II.pdf]] #[[Indecs:Diwygwyr Cymru.djvu]] #[[Indecs:Dr W Owen Pughe.pdf]] #[[Indecs:Drych y Prif Oesoedd 1884.djvu]] #[[Indecs:Drych y Prif Oesoedd 1902.djvu]] #[[Indecs:Eben Fardd (Ab Owen).pdf]] #[[Indecs:Emrys (Cyfres y Fil).pdf]] #[[Indecs:Emynau a'u Hawduriaid.djvu]] #[[Indecs:Enwogion y Ffydd Cyf I.pdf]] #[[Indecs:Enwogion y Ffydd Cyf II.pdf]] #[[Indecs:Er mwyn Iesu - pregethau, &c t (IA ermwyniesupreget00jone).pdf]] #[[Indecs:Erthyglau Emrys ap Iwan Cyf III.djvu]] #[[Indecs:Erthyglau, Pregethau a Chaniadau.djvu]] #[[Indecs:Ffrwythau Dethol.djvu]] #[[Indecs:Ffynnonloyw.djvu]] #[[Indecs:Geiriadur bywgraffyddol o enwogion cymru 1867-Cyf I.djvu]] #[[Indecs:Geiriadur Bywgraffyddol o Enwogion cymru Cyf II.pdf]] #[[Indecs:Geiriadur Cymraeg a Saesneg Byr, Cyfres y Fil.pdf]] #[[Indecs:Geiriadur ysgrythyrol- yn cynnwys hanesiaeth, duwinyddiaeth, athroniaeth ... (IA geiriadurysgryt03chargoog).pdf]] #[[Indecs:Geirlyfr bywgraffiadol o enwogion Cymru 1870.pdf]] #[[Indecs:Geraint ac Enid a Chaniadau Eraill.djvu]] #[[Indecs:Glan Cledwen.pdf]] #[[Indecs:Gwaith Barddonol Glasynys Cyfrol II.djvu]] #[[Indecs:Gwaith barddonol Islwyn - 1832-1878 (IA gwaithbarddonoli00islw).pdf]] #[[Indecs:Gwaith Caledfryn.pdf]] #[[Indecs:Gwaith Glan y Gors.djvu]] #[[Indecs:Gwaith Hugh Jones, Maesglasau.pdf]] #[[Indecs:Gwaith Huw Morus.pdf]] #[[Indecs:Gwaith Lewis Glyn Cothi.djvu]] #[[Indecs:Gwaith Owen Gruffydd, Llanystumdwy.pdf]] #[[Indecs:Gwaith William Ambrose (Emrys).djvu]] #[[Indecs:Gweithiau Barddonol a Rhyddieithol Ieuan Gwynedd.djvu]] #[[Indecs:Gweithiau William Pant-y-Celyn, cyfrol 1 (IA pantycelyn gweithiau1).pdf]] #[[Indecs:Gweithiau William Pant-y-Celyn, cyfrol 2 (IA pantycelyn gweithiau2).pdf]] #[[Indecs:Gwersi Mewn Llysieueg.djvu]] #[[Indecs:Gwlad y Gan a Chaniadau Eraill.djvu]] #[[Indecs:Gwreichion y Diwygiadau.djvu]] #[[Indecs:Gwyddoniadur Cyf 01.pdf]] #[[Indecs:Gwyddoniadur Cyf 02.pdf]] #[[Indecs:Gwyddoniadur Cyf 03.pdf]] #[[Indecs:Gwyddoniadur Cyf 04.pdf]] #[[Indecs:Gwyddoniadur Cyf 05.pdf]] #[[Indecs:Gwyddoniadur Cyf 06.pdf]] #[[Indecs:Gwyddoniadur Cyf 07.pdf]] #[[Indecs:Gwyddoniadur Cyf 08.pdf]] #[[Indecs:Gwyddoniadur Cyf 09.pdf]] #[[Indecs:Gwyddoniadur Cyf 10.pdf]] #[[Indecs:Hanes Annibyniaeth ym Mhlwyf Ffestiniog.pdf]] #[[Indecs:Hanes Cymru America.djvu]] #[[Indecs:Hanes eglwysi annibynol Cymru Cyf 1.djvu]] #[[Indecs:Hanes eglwysi annibynol Cymru Cyf 2.pdf]] #[[Indecs:Hanes eglwysi annibynol Cymru Cyf 3.pdf]] #[[Indecs:Hanes eglwysi annibynol Cymru Cyf 4.pdf]] #[[Indecs:Hanes Eglwysi Annibynol Cymru Cyf V.djvu]] #[[Indecs:Hanes Llenyddiaeth Gymreig o 1320 hyd 1650.pdf]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Arfon-Bangor.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Arfon-Bethesda.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Arfon-Dinorwig.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Dyffryn Clwyd-Dosbarth Rhuthin.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Gorllewin Meirionydd Cyf III.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Liverpool Cyf I.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Liverpool Cyf II.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Sir Fflint.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Sir Gaerfyrddin.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth yn Nosbarth Trefffynon 1750-1910.djvu]] #[[Indecs:Hanes Morganwg (Dafydd Morganwg).djvu]] #[[Indecs:Hanes Mynachdai.pdf]] #[[Indecs:Hanes Plwyf Ffestiniog.djvu]] #[[Indecs:Hanes Plwyf Llandyssul.djvu]] #[[Indecs:Hanes Plwyf Llanegryn.pdf]] #[[Indecs:Helyntion Bywyd Hen Deiliwr.djvu]] #[[Indecs:Howel Harris yn Llundain.djvu]] #[[Indecs:Hunangofiant Rhys Lewis, Gweinidog Bethel.pdf]] #[[Indecs:Hynafiaethau Llandegai a Llanllechid.pdf]] #[[Indecs:Ieuan Glan Geirionydd (Cyfres y Fil).pdf]] #[[Indecs:Ifor Owen.djvu]] #[[Indecs:Iolo Morganwg (Cadrawd).pdf]] #[[Indecs:Llenyddiaeth y Cymry - llawlyfr i efrydwyr.djvu]] #[[Indecs:Llinell neu Ddwy.djvu]] #[[Indecs:Llwyn Hudol.pdf]] #[[Indecs:Llyfr emynau (IA llyfrem00jone).pdf]] #[[Indecs:Llyfr Emynau MC a MW 1930.pdf]] #[[Indecs:Llyfr Gloywi Cymraeg.pdf]] #[[Indecs:Llyfr Pawb ar Bob-peth.pdf]] #[[Indecs:Llyfr y Tri Aderyn.pdf]] #[[Indecs:Llynnoedd Llonydd.djvu]] #[[Indecs:Manion.djvu]] #[[Indecs:Megys Trwy Dan.djvu]] #[[Indecs:Mesur y Gymraeg (Cymru) 2011.pdf]] #[[Indecs:Methodist Cymru Cyfrol II.djvu]] #[[Indecs:Methodistiaeth Cymru Cyfrol I.djvu]] #[[Indecs:Methodistiaeth Cymru Cyfrol III.djvu]] #[[Indecs:Methodistiaeth Dwyrain Meirionydd.pdf]] #[[Indecs:Methodistiaeth Môn.pdf]] #[[Indecs:Methodistiaeth yn Nosbarth Colwyn Bay.djvu]] #[[Indecs:O'r Bala i Geneva.djvu]] #[[Indecs:Odl a Chynghanedd.djvu]] #[[Indecs:Orgraff yr Iaith Gymraeg (adroddiad 1928).djvu]] #[[Indecs:Oriau'r Hwyr.pdf]] #[[Indecs:Penillion ystyriol rhagorol yn dangos nad oes ag na fy ag na fydd dim waeth na phechod, pob meddwl, gair a gweithred croes i ewyllys Duw a elwir yn bechod (IA wg35-1-172).pdf]] #[[Indecs:Pigion Englynion Fy Ngwlad Casgliad 1.djvu]] #[[Indecs:Pigion Englynion Fy Ngwlad Casgliad 2.djvu]] #[[Indecs:Plant y Goedwig.djvu]] #[[Indecs:Plant y Goedwig.pdf]] #[[Indecs:Prif Emynwyr Cymru.pdf]] #[[Indecs:Prydnawngwaith y Cymry.djvu]] #[[Indecs:Red Book of Hergest - Jesus College MS 111.djvu]] #[[Indecs:Robert Owen Apostol Llafur Cyf 1.djvu]] #[[Indecs:Robert Owen, Apostol Llafur, Cyf II.pdf]] #[[Indecs:Saith o Farwnadau.pdf]] #[[Indecs:Siôn Gymro.djvu]] #[[Indecs:Tair o gerddi newyddion - Yn gyntaf, Cerdd yn erbyn tyngu a chablu enw Duw, ar Crimson velvet, neu Gwynfan Brydain (IA wg35-1-179g).pdf]] #[[Indecs:Taith y pererin darluniadol.pdf]] #[[Indecs:Tecel gan Gabriel Parry, cyhoeddwyd yn 1854.pdf]] #[[Indecs:Tecel gan Gabriel Parry.pdf]] #[[Indecs:Teithiau yng Nghymru Pennant.pdf]] #[[Indecs:Telyn Bywyd.djvu]] #[[Indecs:Telyn Seion sef Pedwar ar Bymtheg o Garolau Nadolig.djvu]] #[[Indecs:Telynegion (Silyn).djvu]] #[[Indecs:Testament Newydd (1894).djvu]] #[[Indecs:Testament Newydd ein Harglwydd a'n Hiachawdwr Iesu Grist.djvu]] #[[Indecs:Traethodau ac Areithiau R J Derfel.pdf]] #[[Indecs:Trystan ac Esyllt.djvu]] #[[Indecs:Twm o'r Nant Cyf I.pdf]] #[[Indecs:Wat Emwnt.pdf]] #[[Indecs:Wil Brydydd y Coed.pdf]] #[[Indecs:Y Beibl (Argraffiad Caergrawnt 1891).djvu]] #[[Indecs:Y Bibl Cyssegr-Lan (BFBS 1861).pdf]] #[[Indecs:Y Bywgraffydd Wesleyaidd.djvu]] #[[Indecs:Y Cwm Unig a Chaniadau Eraill.djvu]] #[[Indecs:Y Digrifwr Cymraeg.djvu]] #[[Indecs:Y Geilwad Bach.pdf]] #[[Indecs:Y Mabinogion Cymreig-sef, Chwedlau rhamantus yr hen Gymry.pdf]] #[[Indecs:Y Monwyson.djvu]] #[[Indecs:Y Pigion.djvu]] #[[Indecs:Y tadau methodistaidd Cyf II.djvu]] #[[Indecs:Y trydydd cynyg Mynyddog.djvu]] #[[Indecs:Ymadawiad Arthur a Chaniadau Eraill.djvu]] #[[Indecs:Yn Llefaru Eto.djvu]] #[[Indecs:Yr ail Gynnyg, Mynyddog.djvu]] #[[Indecs:Yr athrawes o ddifrif.pdf]] #[[Indecs:Yr Awen Barod.djvu]] #[[Indecs:Yr Efengyl yn ol Ioan XI-XXI (Esboniad 1931).djvu]] #[[Indecs:Yr Iaith Gymraeg 1785 1885 1985.djvu]] #[[Indecs:A pocket dictionary, Welsh-English.djvu]] #[[Indecs:Aleluia - neu, lyfr o hymnau (IA aleluianh00will).pdf]] #[[Indecs:Argraphiad newydd o eiriadur beiblaidd (IA argraphiadnewydd00browuoft).pdf]] {{Div col end}} ==Angen testun cyfansawdd== {{Div col}} #[[Gwaith Ann Griffiths]] #[[Gwaith Dewi Wnion]] #[[Gwaith John Davies]] #[[Gwaith John Hughes]] #[[Gwaith S.R.]] #[[Gwaith Thomas Griffiths]] #[[Hanes bywyd Thomas Edwards bardd gynt o'r Nant]] #[[Hanes Bywyd Thomas Williams, Capelulo]] #[[Hanes Cymru O M Edwards Cyf II]] #[[Hanes llenyddiaeth ac enwogion Llanllechid a Llandegai]] #[[Hen Gymeriadau Dolgellau]] #[[Oll synnwyr pen Kembero ygyd]] #[[Penillion Telyn Llyfrau'r Ford Gron]] #[[Rhodd Mam i'w Phlentyn]] {{Div col end}} <br> ==Wedi sganio efo peiriant Wiki UK== ■ Wedi cyhoeddi ▲ Rhannau wedi eu cyhoeddi ●Problemau cyhoeddi {{Div col}} #[[Indecs:Nedw (llyfr).djvu]]■ #[[Indecs:Hanes Porthmadog ei Chrefydd a'i henwogion.djvu]]■ #[[Indecs:Teulu Bach Nantoer.djvu]]■ #[[Indecs:Orgraff yr Iaith Gymraeg (adroddiad 1928).djvu]] #[[Indecs:Ceiriog a Mynyddog.djvu]]■ #[[Indecs:Bro fy Mebyd a Chaniadau Eraill.djvu]] #[[Indecs:Branwen Ferch Llyr (Tegla).djvu]]■ #[[Indecs:Rhys Llwyd y Lleuad.djvu]]■ #[[Indecs:Oriau Gydag Enwogion.djvu]]■ #[[Indecs:Prif Feirdd Eifionydd.djvu]]■ #[[Indecs:Y Lleian Lwyd.pdf]]■ #[[Indecs:Storïau o Hanes Cymru cyf I.djvu]]■ #[[Indecs:Meini Gwagedd.djvu]]■ #[[Indecs:Breuddwyd Pabydd Wrth Ei Ewyllys Cyf I.pdf]]■ #[[Indecs:Breuddwyd Pabydd Wrth Ei Ewyllys Cyf II.djvu]]■ #[[Indecs:Erthyglau Emrys ap Iwan Cyf I.djvu]] #[[Indecs:Erthyglau Emrys ap Iwan Cyf II.djvu]] #[[Indecs:Erthyglau Emrys ap Iwan Cyf III.djvu]] #[[Indecs:Blodau Drain Duon.djvu]]■ #[[Indecs:Bugail y Bryn.djvu]] #[[Indecs:Gwilym a Benni Bach.djvu]] #[[Indecs:Y Wen Fro.djvu]]■ #[[Indecs:Ffynnonloyw.djvu]] #[[Indecs:Breuddwydion Myfanwy.djvu]]■ #[[Indecs:Beryl.djvu]]■ #[[Indecs:Fy Mhererindod Ysbrydol.djvu]]■ #[[Indecs:Patrymau Gwlad.djvu]]■ #[[Indecs:Pererindod Heddwch.djvu]]■ #[[Indecs:Profiadau Pellach 01.djvu]]■ #[[Indecs:Tan yr Enfys.djvu]]■ #[[Indecs:Ysgrifau Puleston.djvu]]■ #[[Indecs:Cofiant y Parch David Adams (Hawen).djvu]] #[[Indecs:Ceinion Llenyddiaeth Cymreig Cyf I.djvu]] #[[Indecs:Cofiant Watcyn Wyn.djvu]] #[[Indecs:Cofiant D Emlyn Evans.djvu]]▲ #[[Indecs:Humphrey Jones a Diwygiad 1859.djvu]]■ #[[Indecs:Cofiant Dr. Joseph Parry Mus. Doc. (1841-1903).djvu]]■ #[[Indecs:Gwreichion y Diwygiadau.djvu]] #[[Indecs:Erthyglau, Pregethau a Chaniadau.djvu]] #[[Indecs:Ysgrifau (John Breese Davies).djvu]] #[[Indecs:Gwrid y Machlyd.djvu]]■ #[[Indecs:Cyfrol Goffa Richard Bennett.djvu]] #[[Ysgrifau (Dewi Emrys)]]■ #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Gorllewin Meirionydd Cyf I.pdf]]■ #[[Indecs:Robert Owen, Apostol Llafur, Cyf II.pdf]] #[[Indecs:Canmlwyddiant Wesleyaeth Gymreig.pdf]]▲ #[[Indecs:Yn y Wlad.pdf]]■ #[[Indecs:Hanes Plwyf Llanegryn.pdf]] #[[Indecs:Hanes Mynachdai.pdf]] #[[Indecs:Cerddi Hanes.pdf]]■ #[[Indecs:Beirdd y Bala.pdf]] #[[Indecs:Noson o Farug.pdf]]■ #[[Indecs:Gwaith Joshua Thomas.pdf]] #[[Indecs:Llyfr Del (OME).pdf]]■ #[[Indecs:Gwaith Dewi Wyn.djvu]] #[[Indecs:Brethyn Cartref.pdf]]■ #[[Indecs:Eben Fardd (Ab Owen).pdf]] #[[Indecs:Methodistiaeth Dwyrain Meirionydd.pdf]] #[[Indecs:Gwaith Gwilym Marles.pdf]]■ #[[Indecs:Ieuan Glan Geirionydd (Cyfres y Fil).pdf]] #[[Indecs:O Law i Law.pdf]]■ #[[Indecs:Cwm Eithin.djvu]]■ #[[Indecs:Gwaith Huw Morus.pdf]] #[[Indecs:Iolo Goch (Ab Owen).pdf]] #[[Indecs:Gwaith Iolo Goch.djvu]] #[[Indecs:Ceris y Pwll.pdf]]■ #[[Indecs:Yr Ogof.pdf]]■ #[[Indecs:Penillion Telyn.pdf]]■ #[[Indecs:Llyfr Owen.pdf]]■ #[[Indecs:Seren Tan Gwmwl.djvu]]■ #[[Indecs:Llyfr Haf.pdf]]■ #[[Indecs:Tro Trwy'r Wig.pdf]] #[[Indecs:Tro i'r De.pdf]]■ #[[Indecs:Yr Hwiangerddi (O M Edwards).pdf]]■ #[[Indecs:Y Gelfyddyd Gwta.pdf]]■ #[[Indecs:Rhyfeddodau'r Cread.pdf]]■ #[[Indecs:Ar y Groesffordd.pdf]]■ #[[Indecs:Tom Ellis Gwladgarwr a Gwleidydd.pdf]]■ #[[Indecs:Wat Emwnt.pdf]]‎ #[[Indecs:Ystoriau Siluria..pdf]]‎ #[[Indecs:Daffr Owen.pdf]]■ #[[Indecs:Y Geilwad Bach.pdf]] #[[Indecs:Lewsyn yr Heliwr 01.pdf]]‎■ #[[Indecs:Cofiant David Davies, Bermo.pdf]] #[[Indecs:Gwaith Sion Cent.pdf]] #[[Indecs:Rhobat Wyn.pdf]]■ #[[Indecs:Prif Emynwyr Cymru.pdf]] #[[Indecs:Dafydd Jones o Drefriw (1708-1785).pdf]] #[[Indecs:Iolo Morganwg (Cadrawd).pdf]] #[[Indecs:Diwrnod yn Nolgellau.pdf]]■ #[[Indecs:Hanes Annibyniaeth ym Mhlwyf Ffestiniog.pdf]] #[[Indecs:Dechreuad a Chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Abergele, Pensarn etc.pdf]]■ #[[Indecs:Emrys (Cyfres y Fil).pdf]] #[[Indecs:Cerrig y Rhyd.pdf]]■ #[[Indecs:Gwaith yr Hen Ficer.pdf]] #[[Indecs:Capelulo (Elfyn).pdf]]■ #[[Indecs:Dr W Owen Pughe.pdf]] #[[Indecs:Gwaith Owen Gruffydd, Llanystumdwy.pdf]] #[[Indecs:Gwaith Hugh Jones, Maesglasau.pdf]] #[[Indecs:Gwaith Goronwy Owen Cyf II.djvu]] #[[Indecs:Gwaith Edward Richard.pdf]] #[[Indecs:Gwaith Ieuan Brydydd Hir.pdf]]■ #[[Indecs:Y Cychwyn.djvu]]■ #[[Indecs:Llyfr Emynau MC a MW 1930.pdf]]● #[[Indecs:Tro Trwy'r Gogledd.pdf]]■ #[[Indecs:Gwaith Robert Owen (Bardd y Môr).pdf]]■ #[[Indecs:Gwaith Glan y Gors.djvu]] #[[Indecs:Hanes Plwyf Ffestiniog.djvu]] #[[Indecs:Robert Owen Apostol Llafur Cyf 1.djvu]] #[[Indecs:Gwaith Edward Morus.djvu]] #[[Indecs:Brut y Tywysogion Cyfres y Fil.djvu]] #[[Indecs:Ap-Vychan-CyK.djvu]]■ #[[Indecs:Cyfrinach y Dwyrain.djvu]]■ #[[Indecs:Ysgolfeistriaid Mr Charles o'r Bala.djvu]]■ #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Arfon-Caernarvon.djvu]]■ #[[Indecs:Gwaith Goronwy Owen Cyf I.djvu]] #[[Indecs:Drych y Prif Oesoedd Ab Owen.djvu]]■ #[[Indecs:Hanes Methodistiaid Arfon-Waenfawr.djvu]]■ #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Arfon-Clynnog.djvu]]■ #[[Indecs:Trwy India'r Gorllewin.djvu]]■ #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Gorllewin Meirionydd Cyf III.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Gorllewin Meirionydd Cyf II.djvu]]■ #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Arfon-Bethesda.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Arfon-Dinorwig.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Arfon-Bangor.djvu]] #[[Indecs:Methodistiaeth yn Nosbarth Colwyn Bay.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Liverpool Cyf I.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Liverpool Cyf II.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Sir Gaerfyrddin.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Dyffryn Clwyd-Dosbarth Rhuthin.djvu]] #[[Indecs:Brithgofion.djvu]]■ #[[Indecs:Profedigaethau Enoc Huws (Addasiad 1939).djvu]]■ #[[Indecs:Yr Hynod William Ellis Maentwrog.djvu]]■ #[[Indecs:Ifor Owen.djvu]] #[[Indecs:Syr Owen M Edwards Detholiad o'i Ysgrifau.djvu]]■ #[[Indecs:Storïau Mawr y Byd.djvu]]■ #[[Indecs:Geraint ac Enid a Chaniadau Eraill.djvu]] #[[Indecs:Sŵn y Gwynt Sy'n Chwythu.pdf]]■ #[[Indecs:Cwm Glo.djvu]] #[[Indecs:Llwyn Hudol.pdf]] #[[Indecs:Cofiant Cadwaladr Jones, Dolgellau.djvu]]■ #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Sir Fflint.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth yn Nosbarth Trefffynon 1750-1910.djvu]] #[[Indecs:Chwalfa.djvu]]■ #[[Indecs:Barddoniaeth Goronwy Owen (gol Llyfrbryf).djvu]]■ #[[Indecs:I'r Aifft ac yn Ol.djvu]]■ #[[Indecs:Cerddoriaeth yng Nghymru (Cyfres Pobun).djvu]] #[[Indecs:Howel Harris yn Llundain.djvu]] #[[Indecs:Ymadawiad Arthur a Chaniadau Eraill.djvu]] #[[Indecs:Gwlad y Gan a Chaniadau Eraill.djvu]] #[[Indecs:Manion.djvu]] #[[Indecs:Astudiaethau T Gwynn Jones.djvu]]■ #[[Indecs:Dyddgwaith.djvu]]■ #[[Indecs:Cymeriadau T. Gwynn Jones.djvu]]■ #[[Indecs:Y Trefedigaethau.djvu]] #[[Indecs:Caniadau Cymru.djvu]] #[[Indecs:Odl a Chynghanedd.djvu]] #[[Indecs:Cerddi'r Bwthyn.djvu]]■ #[[Indecs:Emynau a'u Hawduriaid.djvu]] #[[Indecs:Bugail Geirf Lorraine.djvu]]■ #[[Indecs:David Williams y Piwritan.djvu]]■ #[[Indecs:Telynegion (Silyn).djvu]] #[[Indecs:Ffrwythau Dethol.djvu]] #[[Indecs:Trystan ac Esyllt.djvu]] #[[Indecs:Gwersi Mewn Llysieueg.djvu]] #[[Indecs:Y Cwm Unig a Chaniadau Eraill.djvu]] #[[Indecs:Siôn Gymro.djvu]] #[[Indecs:Rhamant Bywyd Lloyd George.djvu]]■ #[[Llio Plas y Nos|Llio Plas y Nos gan R Silyn Roberts]]■ #[[Indecs:Gwaith Barddonol Glasynys Cyfrol II.djvu]] #[[Indecs:Caniadau'r Allt.djvu]]■ #[[Indecs:Dafydd Dafis sef Hunangofiant Ymgeisydd Seneddol.djvu]] #[[Indecs:Diwygwyr Cymru.djvu]] #[[Indecs:Gwaith William Ambrose (Emrys).djvu]] #[[Indecs:Blagur Awen Ben Bowen.djvu]] #[[Indecs:Ceinion Emrys.djvu]] #[[Indecs:Cadeiriau Enwog.djvu]]■ #[[Indecs:Catia Cwta.djvu|Catiau Cwta]]■ #[[Indecs:Yr Awen Barod.djvu]] #[[Indecs:Yr Efengyl yn ol Ioan XI-XXI (Esboniad 1931).djvu]] #[[Indecs:Bywyd Ieuan Gwynedd Ganddo Ef Ei Hun.djvu]]■ #[[Indecs:Chydig ar Gof a Chadw.djvu]]■ #[[Indecs:Roosevelt.djvu]] #[[Indecs:Llinell neu Ddwy.djvu]] #[[Indecs:Telyn Bywyd.djvu]] #[[Indecs:Oriau yn y Wlad.djvu]]■ #[[Indecs:Cofiant Hwfa Môn.djvu]]■ #[[Indecs:Hanes eglwysi annibynol Cymru Cyf 1.djvu]] #[[Indecs:Hanes Eglwysi Annibynol Cymru Cyf V.djvu]] #[[Indecs:Yr Hen Lwybrau.djvu]]■ #[[Indecs:Y Pennaf Peth.djvu]]■ #[[Indecs:Atgofion am Dalysarn.djvu]]■ #[[Indecs:Dan Gwmwl (Awena Rhun).djvu]]■ #[[Indecs:Salm i Famon a Marwnad Grey.djvu]]■ {{Div col end}} ===Saesneg=== #[https://en.wikisource.org/wiki/Index:The_History_of_The_Great_European_War_Vol_1.pdf The History of The Great European War Vol 1] #[https://en.wikisource.org/wiki/Index:The_History_of_the_Great_European_War_Vol_II.pdf The History of The Great European War Vol II] #[https://en.wikisource.org/wiki/Index:The_History_of_the_Great_European_War_Vol_III.pdf The History of The Great European War Vol III] #[https://en.wikisource.org/wiki/Index:The_History_of_the_Great_European_War_Vol_IV.djvu/Index:The History of the Great European War Vol IV.djvu] #[https://en.wikisource.org/wiki/Index:Kalendars_of_Gwynedd.pdf Kalendars of Gwynedd] #[https://en.wikisource.org/wiki/Index:Speeches_and_addresses_by_the_late_Thomas_E_Ellis_M_P.pdf Speeches and addresses by the late Thomas E. Ellis M.P. ] 0xc3wg3o6jhj9gjfc6mti5cvo46rylr 119381 119380 2024-12-02T03:32:16Z AlwynapHuw 1710 119381 wikitext text/x-wiki {{Div col}} #[[s:Hanes Llangeitho a'i hamgylchoedd|Hanes Llangeitho a'i hamgylchoedd gan David Morgan, Llangeitho]] #[[s:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam|Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam gan Edward Francis]] #[[s:Gwaith Dewi Wyn|Gwaith Dewi Wyn gol O. M. Edwards]] #[[s:Cofiant John Williams (I ab Ioan) Aberduar|Cofiant John Williams (I ab Ioan) Aberduar gan John Davies, Llandysul]] #[[s:Athrylith Ceiriog|Athrylith Ceiriog gan Howell Elvet Lewis (Elfed)]] #[[s:Telyn Seion sef Pedwar ar Bymtheg o Garolau Nadolig|Telyn Seion sef Pedwar ar Bymtheg o Garolau Nadolig gol. Hugh Humphreys, Caernarfon]] #[[s:Gwaith Iolo Goch|Gwaith Iolo Goch gol Thomas Matthews]] #[[s:Cofiant am y Parch. Richard Humphreys, Dyffryn|Cofiant am y Parch. Richard Humphreys, Dyffryn gan Griffith Williams, Talsarnau]] #[[s:Gwaith Sion Cent|Gwaith Sion Cent gol Thomas Matthews]] #[[s:Dyddanwch yr Aelwyd|Dyddanwch yr Aelwyd gan Hughes a'i Fab, Wrecsam]] #[[s:Gwaith Ieuan Brydydd Hir|Gwaith Ieuan Brydydd Hir gol O. M. Edwards]] #[[s:Gwaith yr Hen Ficer|Gwaith yr Hen Ficer gol O. M. Edwards]] #[[s:Am Dro i Erstalwm|Am Dro i Erstalwm gan Index]] #[[s:Bro fy Mebyd a Chaniadau Eraill|Bro fy Mebyd a Chaniadau Eraill gan Humphrey Jones (Bryfdir)]] #[[s:Ceiriog a Mynyddog|Ceiriog a Mynyddog gan John Morgan Edwards]] #[[s:Crynodeb o Hanes Dechreuad a Chynydd yr Eglwysi Annibynol yn Mon|Crynodeb o Hanes Dechreuad a Chynydd yr Eglwysi Annibynol yn Mon gan William Williams (Cromwell)]] #[[s:Awdl Dinyster Jerusalem|Awdl Dinyster Jerusalem gan Eben Fardd]] #[[s:Nedw|Nedw gan Edward Tegla Davies]] #[[s:Dros y Gamfa|Dros y Gamfa gan Fanny Edwards]] #[[s:Diwrnod yn Nolgellau|Diwrnod yn Nolgellau gan Robert Thomas Williams (Trebor Môn)]] #[[s:Awdl ar yr Adgyfodiad (Ieuan Ionawr)|Awdl ar yr Adgyfodiad gan Evan Jones (Ieuan Ionawr)]] #[[s:Cofiant y Diweddar Barch W Williams o'r Wern|Cofiant y Diweddar Barch W Williams o'r Wern gan William Rees (Gwilym Hiraethog)]] #[[s:Tri Wyr o Sodom a'r Aipht|Tri Wyr o Sodom a'r Aipht gan William Williams, Pantycelyn]] #[[s:F'Ewythr Tomos: cân ddyri|F'Ewythr Tomos: cân ddyri gan Eben Fardd]] #[[s:Hynafiaethau Nant Nantlle|Hynafiaethau Nant Nantlle gan William Robert Ambrose]] #[[s:Bywyd y Parch. Ebenezer Richard|Bywyd y Parch. Ebenezer Richard gan Henry ac Edward W Richard]] #[[s:Traethawd ar Enwogion Swydd Feirion|Traethawd ar Enwogion Swydd Feirion gan Edward Davies (Iolo Meirion)]] #[[s:Hanes Porthmadog ei Chrefydd a'i Henwogion|Hanes Porthmadog ei Chrefydd a'i Henwogion gan Edward Davies, Penmorfa]] #[[s:Wil Ellis, Porthmadog-Cymru Cyf 29 1905]] #[[s:Hanes Niwbwrch|Hanes Niwbwrch gan Owen Williamson]] #[[s:Teulu Bach Nantoer|Teulu Bach Nantoer gan Moelona]] #[[s:Barddoniaeth Goronwy Owen (gol Llyfrbryf)|Barddoniaeth Goronwy Owen gol Isaac Foulkes (Llyfrbryf)]] #[[s:Y Tadau Methodistaidd Cyfrol I|Y Tadau Methodistaidd Cyfrol I gan John Morgan Jones]] #[[s:Hwian-gerddi Cymraeg F' Ewyrth Huw|Hwian-gerddi Cymraeg F' Ewyrth Huw gan O. M. Edwards]] #[[s:Hanes Tredegar ynghyd a Braslun o Hanes Pontgwaithyrhaiarn|Hanes Tredegar ynghyd a Braslun o Hanes Pontgwaithyrhaiarn gan David Morris (Eiddil Gwent)]] #[[s:Hanes Sir Fôn|Hanes Sir Fôn gan Thomas Pritchard, ('Rhen Graswr Eleth)]] #[[s:Holl Waith Barddonol Goronwy Owen|Holl Waith Barddonol Goronwy Owen gol Isaac Foulkes]] #[[s:Adgofion am John Elias|Adgofion am John Elias gan Richard Parry (Gwalchmai)]] #[[s:Tro Trwy'r Wig|Tro Trwy'r Wig gan Richard Morgan (1854-1939)]] #[[s:Gyda'r Hen Feirdd, Carneddog|Gyda'r Hen Feirdd, Carneddog gan Richard Griffith (Carneddog)]] #[[s:Dafydd Jones o Drefriw (1708-1785)|Dafydd Jones o Drefriw (1708-1785) gan Owen Gaianydd Williams]] #[[s:Dafydd Jones o Drefriw, Cymru 1903]] #[[s:Awdlau Coffadwriaethol am Y Parch Goronwy Owain|Awdlau Coffadwriaethol am Y Parch Goronwy Owain gan y Gwyneddigion]] #[[s:Goronwy Owen a'r Morrisiaid|Goronwy Owen a'r Morrisiaid gan Owen Gaianydd Williams]] #[[s:Yr Efengyl yn ôl Sant Marc|Yr Efengyl yn ôl Sant Marc gan y Fibl Gymdeithas Americanaidd (1894)]] #[[s:Llythyrau Goronwy Owen|Llythyrau Goronwy Owen gol John Morris-Jones]] #[[s:Diliau Meirion Cyf I|Diliau Meirion Cyf I gan gan Morris Davies (Meurig Ebrill)]] #[[s:Cyfarwyddiadau at brynu cadw a magu moch|Cyfarwyddiadau at brynu cadw a magu moch gol Hugh Humphreys, Caernarfon]] #[[s:Gwaith Joshua Thomas|Gwaith Joshua Thomas gol O M Edwards]] #[[s:Glan Cledwen (Cymru 15 Rhagfyr 1897)]] #[[s:Dringo'r Andes|Dringo'r Andes gan Eluned Morgan]] #[[s:Naw Mis yn Nghymru|Naw Mis yn Nghymru gan Owen Griffith (Giraldus)]] #[[s:Ysgrifau Puleston|Ysgrifau Puleston gan John Puleston Jones]] #[[s:Cofiant Cadwaladr Jones, Dolgellau|Cofiant Cadwaladr Jones, Dolgellau gan Robert Thomas (Ap Vychan)]] #[[s:Rhigymau'r Ffordd Fawr|Rhigymau'r Ffordd Fawr gan Dewi Emrys]] #[[s:Coffadwriaeth, neu Hanes Byr o fywyd a Marwolaeth y Parchedig John Williams|Coffadwriaeth y Parch John Williams, Pantycelyn gan Maurice Davies, Llanfair-ym-Muallt]] #[[s:Fy Mhererindod Ysbrydol|Fy Mhererindod Ysbrydol gan Evan Keri Evans]] #[[s:Yr Efengyl yn ôl Sant Matthew|Yr Efengyl yn ôl Sant Matthew gan y Fibl Gymdeithas Americanaidd (1894)]] #[[s:Beirdd y Bala|Beirdd y Bala gol O. M. Edwards]] #[[s:Gwaith Robert Owen (Bardd y Môr)|Gwaith Robert Owen (Bardd y Môr) gol O. M. Edwards]] #[[s:Can newydd yn rhoddi hanes dienyddiad Richard Lewis|Can newydd yn rhoddi hanes dienyddiad Richard Lewis gan Dic Dywyll]] #[[s:Gwyllllis yn Nayd|Gwyllllis yn Nayd gan Dr William Price]] #[[s:Gwroniaid y Ffydd|Gwroniaid y Ffydd gan Robert David Rowland (Anthropos)]] #[[s:Tanchwa yn Cilfynydd|Tanchwa yn Cilfynydd baled gan awdur Anhysbys]] #[[s:Damwain echrydus Glofa Carnant, Cwmaman, Sir Gaerfyrddin]] #[[s:Blodau Drain Duon|Blodau Drain Duon gan Thomas Jacob Thomas (Sarnicol)]] #[[s:Telyn Dyfi|Telyn Dyfi gan Daniel Silvan Evans]] #[[s:Cyfrinach y Dwyrain|Cyfrinach y Dwyrain gan David Cunllo Davies]] #[[s:Oriau yn y Wlad|Oriau yn y Wlad gan Robert David Rowland (Anthropos)]] #[[s:Branwen Ferch Llŷr (Tegla)|Branwen Ferch Llŷr (Tegla) gan Edward Tegla Davies]] #[[s:Prif Feirdd Eifionydd|Prif Feirdd Eifionydd gan Edward David Rowlands]] #[[s:Deddf Plant (Diddymu Amddiffyniad Cosb Resymol)(Cymru) 2020]] #[[s:Rhys Llwyd y Lleuad|Rhys Llwyd y Lleuad gan E Tegla Davies]] #[[s:Oriau Gydag Enwogion|Oriau Gydag Enwogion gan Robert David Rowland (Anthropos)]] #[[s:Byr Gofiant am Naw a Deugain o Weinidogion Ymadawedig Sir Aberteifi|Byr Gofiant am Naw a Deugain o Weinidogion Ymadawedig Sir Aberteifi gan John Evans, Abermeurig]] #[[s:Hanes Alexander Fawr|Hanes Alexander Fawr gan Hugh Humphreys, Caernarfon]] #[[s:Breuddwyd Pabydd Wrth Ei Ewyllys Cyf I|Breuddwyd Pabydd Wrth Ei Ewyllys Cyf I gan Emrys ap Iwan]] #[[s:Breuddwyd Pabydd Wrth Ei Ewyllys Cyf II|Breuddwyd Pabydd Wrth Ei Ewyllys Cyf II gan Emrys ap Iwan]] #[[s:Y Lleian Lwyd|Y Lleian Lwyd gan Moelona]] #[[s:Cenadon Hedd|Cenadon Hedd gan William Jones, Cwmaman]] #[[s:Dagrau Hiraeth|Dagrau Hiraeth gan William Jones, Pontsaeson]] #[[s:Saith o Farwnadau|Saith o Farwnadau gan William Williams, Pantycelyn]] #[[s:Storïau o Hanes Cymru cyf I|Storïau o Hanes Cymru cyf I gan Moelona]] #[[s:Traethawd bywgraffyddol a beirniadol ar fywyd ac athrylith Lewis Morris|Traethawd bywgraffyddol a beirniadol ar fywyd ac athrylith Lewis Morris gan Griffith Jones (Glan Menai)]] #[[s:Hanes Bywyd Pio Nono|Hanes Bywyd Pio Nono gan Hugh Humphreys, Caernarfon]] #[[s:Caniadau Watcyn Wyn|Caniadau Watcyn Wyn gan Watkin Hezekiah Williams (Watcyn Wyn)]] #[[s:Cofiant y Parch Thomas Edwards, Cwmystwyth|Cofiant y Parch Thomas Edwards, Cwmystwyth gan John Evans, Abermeurig]] #[[s:Gwrid y Machlud|Gwrid y Machlud gan Richard Jones (Ap Alun Mabon)]] #[[s:Yr Hwiangerddi (O M Edwards)|Yr Hwiangerddi gan O M Edwards]] #[[s:Noson o Farrug|Noson o Farrug gan Robert Griffith Berry]] #[[s:Meini Gwagedd|Meini Gwagedd gan James Kitchener Davies]] #[[s:Y Tri Brenin o Gwlen]] #[[s:Hanes Methodistiaeth Arfon-Caernarvon|Hanes Methodistiaeth Arfon-Caernarvon gan William Hobley]] #[[s:Cofiant Dr. Joseph Parry Mus. Doc. (1841-1903)|Cofiant Dr. Joseph Parry Mus. Doc. (1841-1903) gan Evan Keri Evans]] #[[s:Rhobat Wyn|Rhobat Wyn gan Awena Rhun]] #[[s:Cofiant y Parch Isaac Morgan Harry|Cofiant y Parch Isaac Morgan Harry gan Thomas Lewis Jones, Machen]] #[[s:Tanchwa y Mardy - Mercher, Rhagfyr 23, 1885; 80 wedi eu lladd]] #[[s:Cerddi Hanes|Cerddi Hanes gan Thomas Gwynn Jones]] #[[s:Ieuan Gwyllt, Ei Fywyd, Ei Lafur|Ieuan Gwyllt, Ei Fywyd, Ei Lafur gan John Eiddion Jones]] #[[s:Patrymau Gwlad|Patrymau Gwlad gan Thomas Jacob Thomas (Sarnicol)]] #[[s:David Williams y Piwritan|David Williams y Piwritan gan Richard Thomas, Bontnewydd]] #[[s:Cofiant y diweddar Barch Evan Rowlands, Ebenezer, Pontypwl|Cofiant y diweddar Barch Evan Rowlands, Ebenezer, Pontypwl gan Ellis Hughes, Penmaen]] #[[s:Cofiant Darluniadol Y Parch William Williams o'r Wern|Cofiant Darluniadol Y Parch William Williams o'r Wern gan David Samuel Jones]] #[[s:Bywgraffiad y diweddar barchedig T. Price|Bywgraffiad y diweddar barchedig T. Price gan Benjamin Evans (Telynfab)]] #[[s:Llyfr Haf|Llyfr Haf gan Owen Morgan Edwards]] #[[s:Drych y Prif Oesoedd (Detholiad 1896)|Drych y Prif Oesoedd (Detholiad 1896) gol O. M. Edwards]] #[[s:Hanes Methodistiaeth Arfon-Waenfawr|Hanes Methodistiaeth Arfon-Waenfawr gan William Hobley]] #[[s:Beryl|Beryl gan Elizabeth Mary Jones (Moelona)]] #[[s:Hanes Methodistiaeth Arfon-Clynnog|Hanes Methodistiaeth Arfon-Clynnog gan William Hobley]] #[[s:Breuddwydion Myfanwy|Breuddwydion Myfanwy gan Elizabeth Mary Jones (Moelona)]] #[[s:Lloffion o'r Mynwentydd|Lloffion o'r Mynwentydd gan Thomas Rowland Roberts (Asaph)]] #[[s:Cofiant y diweddar Barch Robert Everett|Cofiant y diweddar Barch Robert Everett gan David Davies (Dewi Emlyn)]] #[[s:Y Wen Fro|Y Wen Fro gan Ellen Evans]] #[[s:Cerrig y Rhyd|Cerrig y Rhyd gan Winnie Parry]] #[[s:Gwaith Edward Richard|Gwaith Edward Richard gan Edward Richard, Ystrad Meurig]] #[[s:Bywyd Ieuan Gwynedd Ganddo Ef Ei Hun]] #[[s:Humphrey Jones a Diwygiad 1859|Humphrey Jones a Diwygiad 1859 gan Evan Isaac]] #[[s:Adgofion Andronicus|Adgofion Andronicus gan John Williams Jones (Andronicus)]] #[[s:Teithiau a Helyntion Meurig Ebrill|Teithiau a Helyntion Meurig Ebrill gan Morris Davies (Meurig Ebrill)]] #[[s:Cofiant Richard Jones Llwyngwril|Cofiant Richard Jones Llwyngwril gan Evan Evans, Llangollen]] #[[s:Profiadau Pellach|Profiadau Pellach gan G M Ll Davies]] #[[s:Datganiad Cyffredinol o Hawliau Dynol]] #[[s:Hanes y Bibl Cymraeg|Hanes y Bibl Cymraeg gan Thomas Levi]] #[[s:Pererindod Heddwch|Pererindod Heddwch, G M Ll Davies]] #[[s:Tan yr Enfys|Tan yr Enfys gan D J Lewis Jenkins]] #[[s:Yr Ogof|Yr Ogof gan T Rowland Hughes]] #[[s:Syr Owen M Edwards Detholiad o'i Ysgrifau]] #[[s:Profedigaethau Enoc Huws (1939)]] #[[s:Dyddgwaith|Dyddgwaith gan Thomas Gwynn Jones]] #[[s:Salm i Famon a Marwnad Grey|Salm i Famon a Marwnad Grey gan John Morris-Jones]] #[[s:Madam Wen|Madam Wen gan William David Owen]] #[[s:Dan Gwmwl|Dan Gwmwl gan Awena Rhun]] #[[s:Atgofion am Dalysarn]] #[[s:Cerddi'r Bwthyn|Cerddi'r Bwthyn gan Dewi Emrys]] #[[s:Capelulo]] #[[s:Y Pennaf Peth]] #[[s:Goronwy Owen - Detholiad o'i Farddoniaeth]] #[[s:Yr Hen Lwybrau|Yr Hen Lwybrau gan John Davies (Isfryn)]] #[[s:Gwaith Gwilym Marles]] #[[s:Gwaith ap Vychan]] #[[s:Gwaith Gwilym Hiraethog]] #[[s:Cadeiriau Enwog]] #[[s:Y Cychwyn]] #[[s:Cofiant Hwfa Môn]] #[[s:Hynafiaethau Edeyrnion]] #[[s:Aildrefniad Cymdeithas]] #[[s:Ar y Groesffordd]] #[[s:Astudiaethau T Gwynn Jones]] #[[s:Bil Cymru Atebolrwydd a Grymuso Ariannol 2014]] #[[s:Brethyn Cartref]] #[[s:Brithgofion]] #[[s:Bywyd a Chan Tomos Efans (Cyndelyn)]] #[[s:Bywyd a Gwaith Henry Richard AS]] #[[s:Bywyd a Llafur John Wesley]] #[[s:Bywyd a gweithiau Azariah Shadrach]] #[[s:Cân neu Ddwy]] #[[s:Caniadau'r Allt]] #[[s:Caniadau Buddug]] #[[s:Caniadau ac ati]] #[[s:Cartrefi Cymru, O. M. Edwards]] #[[s:Catherine Prichard (Buddug), Cymru, Cyfrol 39, 1910]] #[[s:Catiau Cwta]] #[[s:Cerddi'r Eryri]] #[[s:Cerddi a Baledi]] #[[s:Ceris y Pwll]] #[[s:Chwedlau'r Aelwyd]] #[[s:Clych Adgof - penodau yn hanes fy addysg]] #[[s:Coelion Cymru]] #[[s:Cofiant Dafydd Rolant, Pennal]] #[[s:Cofiant Daniel Owen: ynghyd a Sylwadau ar ei Ysgrifeniadau]] #[[s:Cwm Eithin]] #[[s:Cyflafan Ofnadwy Dolgellau]] #[[s:Cymeriadau (T. Gwynn Jones)]] #[[s:Cymru Fu]] #[[s:D Rhagfyr Jones (o Dywysydd y Plant 1901)]] #[[s:Daff Owen]] #[[s:Dau faled gan John Jones (Jac Glan-y-gors)]] #[[s:Dechreuad a Chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Abergele, Pensarn etc|Dechreuad a Chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Abergele, Pensarn etc gan Francis Jones, Abergele]] #[[s:Deddf Cynulliad Cenedlaethol Cymru (Ieithoedd Swyddogol) 2012]] #[[s:Diarhebion Cymru]] #[[s:Drama Rhys Lewis]] #[[s:Drych yr Amseroedd]] #[[s:Er Mwyn Cymru]] #[[s:Griffith Ellis Bootle, Cymru Cyf 23, 1902]] #[[s:Gwaith Dewi Wnion]] #[[s:Gwaith Alun]] #[[s:Gwaith Ann Griffiths]] #[[s:Gwaith Ceiriog]] #[[s:Gwaith Dafydd ap Gwilym]] #[[s:Gwaith John Davies]] #[[s:Gwaith John Hughes]] #[[s:Gwaith John Thomas]] #[[s:Gwaith Mynyddog Cyfrol 1]] #[[s:Gwaith Mynyddog Cyfrol 2]] #[[s:Gwaith S.R.]] #[[s:Gwaith Thomas Griffiths]] #[[s:Gweledigaethau Y Bardd Cwsg (Silvan Evans 1865)]] #[[s:Gwialen Fedw Fy Mam]] #[[s:Hanes Cymru O M Edwards Cyf I]] #[[s:Hanes Cymru O M Edwards Cyf II]] #[[s:Hanes Methodistiaeth Gorllewin Meirionydd Cyf I]] #[[s:Hanes Methodistiaeth Gorllewin Meirionydd Cyf II]] #[[s:Hanes Pedr Fawr, Ymerawdwr Rwssia]] #[[s:Hanes bywyd Thomas Edwards bardd gynt o'r Nant]] #[[s:Hanes Bywyd Thomas Williams, Capelulo]] #[[s:Hanes Bywyd ac Anturiaethau Dr Livingstone]] #[[s:Hanes llenyddiaeth ac enwogion Llanllechid a Llandegai]] #[[s:Hanes y Wladfa Gymreig yn Patagonia]] #[[s:Hen Gymeriadau Dolgellau]] #[[s:Hynafiaethau Edeyrnion]] #[[s:I'r Aifft ac yn Ol]] #[[s:Llenyddiaeth Fy Ngwlad]] #[[s:Lewsyn yr Heliwr (nofel)]] #[[s:Llio Plas y Nos]] #[[s:Llyfr Del]] #[[s:Llyfr Nest]] #[[s:Llyfr Owen]] #[[s:Mabinogion J M Edwards Cyf 1]] #[[s:Mabinogion J M Edwards Cyf 2]] #[[s:Mary Jones y Gymraes fechan heb yr un Beibl]] #[[s:Mesur Addysg (Cymru) 2011]] #[[s:Mesur Diogelwch ar Gludiant i Ddysgwyr (Cymru) 2011]] #[[s:Mesur Gwneud Iawn am Gamweddau'r GIG (Cymru) 2008]] #[[s:Mesur Teithio gan Ddysgwyr (Cymru) 2008]] #[[s:O Law i Law]] #[[s:Oll synnwyr pen Kembero ygyd]] #[[s:Penillion Telyn Llyfrau'r Ford Gron]] #[[s:Plant Dic Sion Dafydd]] #[[s:Rhai o Gymry Lerpwl]] #[[s:Rhamant Bywyd Lloyd George]] #[[s:Rhan o waith mewn Cernyweg Canol (Add. Ch. 19491)]] #[[s:Rhodd Mam i'w Phlentyn]] #[[s:Rhyfeddodau'r Cread]] #[[s:Adolygiad o lyfr Sadie "Twilight Hours"]] #[[s:Seren Tan Gwmwl]] #[[s:Storïau Mawr y Byd]] #[[s:Straeon y Pentan]] #[[s:Sŵn y Gwynt Sy'n Chwythu]] #[[s:Tanchwa ddychrynllyd yn Nyffryn Rhondda, ger Pontypridd]] #[[s:Telynegion Maes a Môr]] #[[s:Tom Ellis Gwladgarwr a Gwleidydd]] #[[s:Traethawd ar Gaio a'i Hynafiaethau]] #[[s:Traethawd ar Hanes Plwyf Merthyr]] #[[s:Tro Trwy'r Gogledd]] #[[s:Tro i'r De]] #[[s:Tro yn Llydaw]] #[[s:Trwy India'r Gorllewin]] #[[s:Twm o'r Nant Cyf II (ab Owen)]] #[[s:William Jones (Nofel)]] #[[s:Y Cywyddwyr Llyfrau'r Ford Gron]] #[[s:Y Gelfyddyd Gwta]] #[[s:Y Siswrn]] #[[s:Yn y Wlad]] #[[s:Yny lhyvyr hwnn]] #[[s:Yr Hwiangerddi (O M Edwards)]] #[[s:Yr Hynod William Ellis, Maentwrog]] #[[s:Ysgolfeistriaid Mr Charles o'r Bala]] #[[s:Ysgrifau (Dewi Emrys)]] #[[s:Yr Eneth Ga'dd ei Gwrthod]] #[[s:Myfyrdod mewn mynwent|Myfyrdod mewn mynwent gan John Parry, Llaneilian]] #[[s:Dyrif etholiadol Ceredigion 1892]] #[[s:Canmlwyddiant Marwolaeth y Parch. John Wesley, M.A., Mawrth 3ydd, 1891]] #[[s:Er cof am Joseph Meredith, Adelaide Villa, Llandudno|Er cof am Joseph Meredith, Adelaide Villa, Llandudno D. S. Thomas (Glan Pair)]] #[[s:Deuddeg penill coffadwriaethol i'r diweddar Barch. John Hughes, Carneddau|Deuddeg penill coffadwriaethol i'r diweddar Barch. John Hughes, Carneddau gan Ellis Isfryn Williams]] #[[s:Hanes Brwydr Waterloo|Hanes Brwydr Waterloo gan Hugh Humphreys, Caernarfon]] #[[s:Galar gan, er coffadwriaeth am y ddamwain yn ngwaith glo Landshipping Chwefror 14eg, 1844]] #[[s:Galargan ar ol y Mochyn Du]] #[[s:Baledi-Cwynfan y Morwr a Deio Bach]] #[[s:Marwnad er coffadwriaeth am y diweddar Barch John Elias]] #[[s:William Morgan, Pant, Dowlais (Trysorfa y Plant)]] #[[s:Hen Fibl Fawr fy Mam]] #[[s:Tanchwa ofnadwy yn Abersychan]] #[[s:Y Ffeiriau Hynotaf yn Ddeuddeg Sir Cymru]] #[[s:Mynwy yng Nghymru (Cymru Cyf X Rhif 57)]] #[[s:Rhanau o'r Corff (Fanny Edwards)]] #[[s:Thomas Matthews, Cymru, Chwefror 1917]] #[[s:Huw Morus—Dadorchuddiad Ei Golofn Goffadwriaethol, Pont Y Meibion, Awst 26 1909]] #[[s:Owain Aran (erthyglau Cymru 1909)]] # [[s:Lewys Aran (Cymru Tachwedd 1918)]] #[[s:Owen R Lewis (Glan Cymerig) Perl y Plant 1910]] {{Div col end}} k90n1djrspcs39404vrgv7l2y3kjjrf 119382 119381 2024-12-02T04:00:37Z AlwynapHuw 1710 119382 wikitext text/x-wiki {{Div col}} #[[s:Hanes Llangeitho a'i hamgylchoedd|Hanes Llangeitho a'i hamgylchoedd gan David Morgan, Llangeitho]] #[[s:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam|Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam gan Edward Francis]] #[[s:Gwaith Dewi Wyn|Gwaith Dewi Wyn gol O. M. Edwards]] #[[s:Cofiant John Williams (I ab Ioan) Aberduar|Cofiant John Williams (I ab Ioan) Aberduar gan John Davies, Llandysul]] #[[s:Athrylith Ceiriog|Athrylith Ceiriog gan Howell Elvet Lewis (Elfed)]] #[[s:Telyn Seion sef Pedwar ar Bymtheg o Garolau Nadolig|Telyn Seion sef Pedwar ar Bymtheg o Garolau Nadolig gol. Hugh Humphreys, Caernarfon]] #[[s:Gwaith Iolo Goch|Gwaith Iolo Goch gol Thomas Matthews]] #[[s:Cofiant am y Parch. Richard Humphreys, Dyffryn|Cofiant am y Parch. Richard Humphreys, Dyffryn gan Griffith Williams, Talsarnau]] #[[s:Gwaith Sion Cent|Gwaith Sion Cent gol Thomas Matthews]] #[[s:Dyddanwch yr Aelwyd|Dyddanwch yr Aelwyd gan Hughes a'i Fab, Wrecsam]] #[[s:Gwaith Ieuan Brydydd Hir|Gwaith Ieuan Brydydd Hir gol O. M. Edwards]] #[[s:Gwaith yr Hen Ficer|Gwaith yr Hen Ficer gol O. M. Edwards]] #[[s:Am Dro i Erstalwm|Am Dro i Erstalwm gan Index]] #[[s:Bro fy Mebyd a Chaniadau Eraill|Bro fy Mebyd a Chaniadau Eraill gan Humphrey Jones (Bryfdir)]] #[[s:Ceiriog a Mynyddog|Ceiriog a Mynyddog gan John Morgan Edwards]] #[[s:Crynodeb o Hanes Dechreuad a Chynydd yr Eglwysi Annibynol yn Mon|Crynodeb o Hanes Dechreuad a Chynydd yr Eglwysi Annibynol yn Mon gan William Williams (Cromwell)]] #[[s:Awdl Dinyster Jerusalem|Awdl Dinyster Jerusalem gan Eben Fardd]] #[[s:Nedw|Nedw gan Edward Tegla Davies]] #[[s:Dros y Gamfa|Dros y Gamfa gan Fanny Edwards]] #[[s:Diwrnod yn Nolgellau|Diwrnod yn Nolgellau gan Robert Thomas Williams (Trebor Môn)]] #[[s:Awdl ar yr Adgyfodiad (Ieuan Ionawr)|Awdl ar yr Adgyfodiad gan Evan Jones (Ieuan Ionawr)]] #[[s:Cofiant y Diweddar Barch W Williams o'r Wern|Cofiant y Diweddar Barch W Williams o'r Wern gan William Rees (Gwilym Hiraethog)]] #[[s:Tri Wyr o Sodom a'r Aipht|Tri Wyr o Sodom a'r Aipht gan William Williams, Pantycelyn]] #[[s:F'Ewythr Tomos: cân ddyri|F'Ewythr Tomos: cân ddyri gan Eben Fardd]] #[[s:Hynafiaethau Nant Nantlle|Hynafiaethau Nant Nantlle gan William Robert Ambrose]] #[[s:Bywyd y Parch. Ebenezer Richard|Bywyd y Parch. Ebenezer Richard gan Henry ac Edward W Richard]] #[[s:Traethawd ar Enwogion Swydd Feirion|Traethawd ar Enwogion Swydd Feirion gan Edward Davies (Iolo Meirion)]] #[[s:Hanes Porthmadog ei Chrefydd a'i Henwogion|Hanes Porthmadog ei Chrefydd a'i Henwogion gan Edward Davies, Penmorfa]] #[[s:Wil Ellis, Porthmadog-Cymru Cyf 29 1905]] #[[s:Hanes Niwbwrch|Hanes Niwbwrch gan Owen Williamson]] #[[s:Teulu Bach Nantoer|Teulu Bach Nantoer gan Moelona]] #[[s:Barddoniaeth Goronwy Owen (gol Llyfrbryf)|Barddoniaeth Goronwy Owen gol Isaac Foulkes (Llyfrbryf)]] #[[s:Y Tadau Methodistaidd Cyfrol I|Y Tadau Methodistaidd Cyfrol I gan John Morgan Jones]] #[[s:Hwian-gerddi Cymraeg F' Ewyrth Huw|Hwian-gerddi Cymraeg F' Ewyrth Huw gan O. M. Edwards]] #[[s:Hanes Tredegar ynghyd a Braslun o Hanes Pontgwaithyrhaiarn|Hanes Tredegar ynghyd a Braslun o Hanes Pontgwaithyrhaiarn gan David Morris (Eiddil Gwent)]] #[[s:Hanes Sir Fôn|Hanes Sir Fôn gan Thomas Pritchard, ('Rhen Graswr Eleth)]] #[[s:Holl Waith Barddonol Goronwy Owen|Holl Waith Barddonol Goronwy Owen gol Isaac Foulkes]] #[[s:Adgofion am John Elias|Adgofion am John Elias gan Richard Parry (Gwalchmai)]] #[[s:Tro Trwy'r Wig|Tro Trwy'r Wig gan Richard Morgan (1854-1939)]] #[[s:Gyda'r Hen Feirdd, Carneddog|Gyda'r Hen Feirdd, Carneddog gan Richard Griffith (Carneddog)]] #[[s:Dafydd Jones o Drefriw (1708-1785)|Dafydd Jones o Drefriw (1708-1785) gan Owen Gaianydd Williams]] #[[s:Dafydd Jones o Drefriw, Cymru 1903]] #[[s:Awdlau Coffadwriaethol am Y Parch Goronwy Owain|Awdlau Coffadwriaethol am Y Parch Goronwy Owain gan y Gwyneddigion]] #[[s:Goronwy Owen a'r Morrisiaid|Goronwy Owen a'r Morrisiaid gan Owen Gaianydd Williams]] #[[s:Yr Efengyl yn ôl Sant Marc|Yr Efengyl yn ôl Sant Marc gan y Fibl Gymdeithas Americanaidd (1894)]] #[[s:Llythyrau Goronwy Owen|Llythyrau Goronwy Owen gol John Morris-Jones]] #[[s:Diliau Meirion Cyf I|Diliau Meirion Cyf I gan gan Morris Davies (Meurig Ebrill)]] #[[s:Cyfarwyddiadau at brynu cadw a magu moch|Cyfarwyddiadau at brynu cadw a magu moch gol Hugh Humphreys, Caernarfon]] #[[s:Gwaith Joshua Thomas|Gwaith Joshua Thomas gol O M Edwards]] #[[s:Glan Cledwen (Cymru 15 Rhagfyr 1897)]] #[[s:Dringo'r Andes|Dringo'r Andes gan Eluned Morgan]] #[[s:Naw Mis yn Nghymru|Naw Mis yn Nghymru gan Owen Griffith (Giraldus)]] #[[s:Ysgrifau Puleston|Ysgrifau Puleston gan John Puleston Jones]] #[[s:Cofiant Cadwaladr Jones, Dolgellau|Cofiant Cadwaladr Jones, Dolgellau gan Robert Thomas (Ap Vychan)]] #[[s:Rhigymau'r Ffordd Fawr|Rhigymau'r Ffordd Fawr gan Dewi Emrys]] #[[s:Coffadwriaeth, neu Hanes Byr o fywyd a Marwolaeth y Parchedig John Williams|Coffadwriaeth y Parch John Williams, Pantycelyn gan Maurice Davies, Llanfair-ym-Muallt]] #[[s:Fy Mhererindod Ysbrydol|Fy Mhererindod Ysbrydol gan Evan Keri Evans]] #[[s:Yr Efengyl yn ôl Sant Matthew|Yr Efengyl yn ôl Sant Matthew gan y Fibl Gymdeithas Americanaidd (1894)]] #[[s:Beirdd y Bala|Beirdd y Bala gol O. M. Edwards]] #[[s:Gwaith Robert Owen (Bardd y Môr)|Gwaith Robert Owen (Bardd y Môr) gol O. M. Edwards]] #[[s:Can newydd yn rhoddi hanes dienyddiad Richard Lewis|Can newydd yn rhoddi hanes dienyddiad Richard Lewis gan Dic Dywyll]] #[[s:Gwyllllis yn Nayd|Gwyllllis yn Nayd gan Dr William Price]] #[[s:Gwroniaid y Ffydd|Gwroniaid y Ffydd gan Robert David Rowland (Anthropos)]] #[[s:Tanchwa yn Cilfynydd|Tanchwa yn Cilfynydd baled gan awdur Anhysbys]] #[[s:Damwain echrydus Glofa Carnant, Cwmaman, Sir Gaerfyrddin]] #[[s:Blodau Drain Duon|Blodau Drain Duon gan Thomas Jacob Thomas (Sarnicol)]] #[[s:Telyn Dyfi|Telyn Dyfi gan Daniel Silvan Evans]] #[[s:Cyfrinach y Dwyrain|Cyfrinach y Dwyrain gan David Cunllo Davies]] #[[s:Oriau yn y Wlad|Oriau yn y Wlad gan Robert David Rowland (Anthropos)]] #[[s:Branwen Ferch Llŷr (Tegla)|Branwen Ferch Llŷr (Tegla) gan Edward Tegla Davies]] #[[s:Prif Feirdd Eifionydd|Prif Feirdd Eifionydd gan Edward David Rowlands]] #[[s:Deddf Plant (Diddymu Amddiffyniad Cosb Resymol)(Cymru) 2020]] #[[s:Rhys Llwyd y Lleuad|Rhys Llwyd y Lleuad gan E Tegla Davies]] #[[s:Oriau Gydag Enwogion|Oriau Gydag Enwogion gan Robert David Rowland (Anthropos)]] #[[s:Byr Gofiant am Naw a Deugain o Weinidogion Ymadawedig Sir Aberteifi|Byr Gofiant am Naw a Deugain o Weinidogion Ymadawedig Sir Aberteifi gan John Evans, Abermeurig]] #[[s:Hanes Alexander Fawr|Hanes Alexander Fawr gan Hugh Humphreys, Caernarfon]] #[[s:Breuddwyd Pabydd Wrth Ei Ewyllys Cyf I|Breuddwyd Pabydd Wrth Ei Ewyllys Cyf I gan Emrys ap Iwan]] #[[s:Breuddwyd Pabydd Wrth Ei Ewyllys Cyf II|Breuddwyd Pabydd Wrth Ei Ewyllys Cyf II gan Emrys ap Iwan]] #[[s:Y Lleian Lwyd|Y Lleian Lwyd gan Moelona]] #[[s:Cenadon Hedd|Cenadon Hedd gan William Jones, Cwmaman]] #[[s:Dagrau Hiraeth|Dagrau Hiraeth gan William Jones, Pontsaeson]] #[[s:Saith o Farwnadau|Saith o Farwnadau gan William Williams, Pantycelyn]] #[[s:Storïau o Hanes Cymru cyf I|Storïau o Hanes Cymru cyf I gan Moelona]] #[[s:Traethawd bywgraffyddol a beirniadol ar fywyd ac athrylith Lewis Morris|Traethawd bywgraffyddol a beirniadol ar fywyd ac athrylith Lewis Morris gan Griffith Jones (Glan Menai)]] #[[s:Hanes Bywyd Pio Nono|Hanes Bywyd Pio Nono gan Hugh Humphreys, Caernarfon]] #[[s:Caniadau Watcyn Wyn|Caniadau Watcyn Wyn gan Watkin Hezekiah Williams (Watcyn Wyn)]] #[[s:Cofiant y Parch Thomas Edwards, Cwmystwyth|Cofiant y Parch Thomas Edwards, Cwmystwyth gan John Evans, Abermeurig]] #[[s:Gwrid y Machlud|Gwrid y Machlud gan Richard Jones (Ap Alun Mabon)]] #[[s:Yr Hwiangerddi (O M Edwards)|Yr Hwiangerddi gan O M Edwards]] #[[s:Noson o Farrug|Noson o Farrug gan Robert Griffith Berry]] #[[s:Meini Gwagedd|Meini Gwagedd gan James Kitchener Davies]] #[[s:Y Tri Brenin o Gwlen]] #[[s:Hanes Methodistiaeth Arfon-Caernarvon|Hanes Methodistiaeth Arfon-Caernarvon gan William Hobley]] #[[s:Cofiant Dr. Joseph Parry Mus. Doc. (1841-1903)|Cofiant Dr. Joseph Parry Mus. Doc. (1841-1903) gan Evan Keri Evans]] #[[s:Rhobat Wyn|Rhobat Wyn gan Awena Rhun]] #[[s:Cofiant y Parch Isaac Morgan Harry|Cofiant y Parch Isaac Morgan Harry gan Thomas Lewis Jones, Machen]] #[[s:Tanchwa y Mardy - Mercher, Rhagfyr 23, 1885; 80 wedi eu lladd]] #[[s:Cerddi Hanes|Cerddi Hanes gan Thomas Gwynn Jones]] #[[s:Ieuan Gwyllt, Ei Fywyd, Ei Lafur|Ieuan Gwyllt, Ei Fywyd, Ei Lafur gan John Eiddion Jones]] #[[s:Patrymau Gwlad|Patrymau Gwlad gan Thomas Jacob Thomas (Sarnicol)]] #[[s:David Williams y Piwritan|David Williams y Piwritan gan Richard Thomas, Bontnewydd]] #[[s:Cofiant y diweddar Barch Evan Rowlands, Ebenezer, Pontypwl|Cofiant y diweddar Barch Evan Rowlands, Ebenezer, Pontypwl gan Ellis Hughes, Penmaen]] #[[s:Cofiant Darluniadol Y Parch William Williams o'r Wern|Cofiant Darluniadol Y Parch William Williams o'r Wern gan David Samuel Jones]] #[[s:Bywgraffiad y diweddar barchedig T. Price|Bywgraffiad y diweddar barchedig T. Price gan Benjamin Evans (Telynfab)]] #[[s:Llyfr Haf|Llyfr Haf gan Owen Morgan Edwards]] #[[s:Drych y Prif Oesoedd (Detholiad 1896)|Drych y Prif Oesoedd (Detholiad 1896) gol O. M. Edwards]] #[[s:Hanes Methodistiaeth Arfon-Waenfawr|Hanes Methodistiaeth Arfon-Waenfawr gan William Hobley]] #[[s:Beryl|Beryl gan Elizabeth Mary Jones (Moelona)]] #[[s:Hanes Methodistiaeth Arfon-Clynnog|Hanes Methodistiaeth Arfon-Clynnog gan William Hobley]] #[[s:Breuddwydion Myfanwy|Breuddwydion Myfanwy gan Elizabeth Mary Jones (Moelona)]] #[[s:Lloffion o'r Mynwentydd|Lloffion o'r Mynwentydd gan Thomas Rowland Roberts (Asaph)]] #[[s:Cofiant y diweddar Barch Robert Everett|Cofiant y diweddar Barch Robert Everett gan David Davies (Dewi Emlyn)]] #[[s:Y Wen Fro|Y Wen Fro gan Ellen Evans]] #[[s:Cerrig y Rhyd|Cerrig y Rhyd gan Winnie Parry]] #[[s:Gwaith Edward Richard|Gwaith Edward Richard gan Edward Richard, Ystrad Meurig]] #[[s:Bywyd Ieuan Gwynedd Ganddo Ef Ei Hun]] #[[s:Humphrey Jones a Diwygiad 1859|Humphrey Jones a Diwygiad 1859 gan Evan Isaac]] #[[s:Adgofion Andronicus|Adgofion Andronicus gan John Williams Jones (Andronicus)]] #[[s:Teithiau a Helyntion Meurig Ebrill|Teithiau a Helyntion Meurig Ebrill gan Morris Davies (Meurig Ebrill)]] #[[s:Cofiant Richard Jones Llwyngwril|Cofiant Richard Jones Llwyngwril gan Evan Evans, Llangollen]] #[[s:Profiadau Pellach|Profiadau Pellach gan G M Ll Davies]] #[[s:Datganiad Cyffredinol o Hawliau Dynol]] #[[s:Hanes y Bibl Cymraeg|Hanes y Bibl Cymraeg gan Thomas Levi]] #[[s:Pererindod Heddwch|Pererindod Heddwch, G M Ll Davies]] #[[s:Tan yr Enfys|Tan yr Enfys gan D J Lewis Jenkins]] #[[s:Yr Ogof|Yr Ogof gan T Rowland Hughes]] #[[s:Syr Owen M Edwards Detholiad o'i Ysgrifau]] #[[s:Profedigaethau Enoc Huws (1939)]] #[[s:Dyddgwaith|Dyddgwaith gan Thomas Gwynn Jones]] #[[s:Salm i Famon a Marwnad Grey|Salm i Famon a Marwnad Grey gan John Morris-Jones]] #[[s:Madam Wen|Madam Wen gan William David Owen]] #[[s:Dan Gwmwl|Dan Gwmwl gan Awena Rhun]] #[[s:Atgofion am Dalysarn]] #[[s:Cerddi'r Bwthyn|Cerddi'r Bwthyn gan Dewi Emrys]] #[[s:Capelulo]] #[[s:Y Pennaf Peth]] #[[s:Goronwy Owen - Detholiad o'i Farddoniaeth]] #[[s:Yr Hen Lwybrau|Yr Hen Lwybrau gan John Davies (Isfryn)]] #[[s:Gwaith Gwilym Marles]] #[[s:Gwaith ap Vychan]] #[[s:Gwaith Gwilym Hiraethog]] #[[s:Cadeiriau Enwog]] #[[s:Y Cychwyn]] #[[s:Cofiant Hwfa Môn]] #[[s:Hynafiaethau Edeyrnion]] #[[s:Aildrefniad Cymdeithas]] #[[s:Ar y Groesffordd]] #[[s:Astudiaethau T Gwynn Jones]] #[[s:Bil Cymru Atebolrwydd a Grymuso Ariannol 2014]] #[[s:Brethyn Cartref]] #[[s:Brithgofion]] #[[s:Bywyd a Chan Tomos Efans (Cyndelyn)]] #[[s:Bywyd a Gwaith Henry Richard AS]] #[[s:Bywyd a Llafur John Wesley]] #[[s:Bywyd a gweithiau Azariah Shadrach]] #[[s:Cân neu Ddwy]] #[[s:Caniadau'r Allt]] #[[s:Caniadau Buddug]] #[[s:Caniadau ac ati]] #[[s:Cartrefi Cymru, O. M. Edwards]] #[[s:Catherine Prichard (Buddug), Cymru, Cyfrol 39, 1910]] #[[s:Catiau Cwta]] #[[s:Cerddi'r Eryri]] #[[s:Cerddi a Baledi]] #[[s:Ceris y Pwll]] #[[s:Chwedlau'r Aelwyd]] #[[s:Clych Adgof - penodau yn hanes fy addysg]] #[[s:Coelion Cymru]] #[[s:Cofiant Dafydd Rolant, Pennal]] #[[s:Cofiant Daniel Owen: ynghyd a Sylwadau ar ei Ysgrifeniadau]] #[[s:Cwm Eithin]] #[[s:Cyflafan Ofnadwy Dolgellau]] #[[s:Cymeriadau (T. Gwynn Jones)]] #[[s:Cymru Fu]] #[[s:D Rhagfyr Jones (o Dywysydd y Plant 1901)]] #[[s:Daff Owen]] #[[s:Dau faled gan John Jones (Jac Glan-y-gors)]] #[[s:Diarhebion Cymru]] #[[s:Drama Rhys Lewis]] #[[s:Drych yr Amseroedd]] #[[s:Er Mwyn Cymru]] #[[s:Griffith Ellis Bootle, Cymru Cyf 23, 1902]] #[[s:Gwaith Dewi Wnion]] #[[s:Gwaith Alun]] #[[s:Gwaith Ann Griffiths]] #[[s:Gwaith Ceiriog]] #[[s:Gwaith Dafydd ap Gwilym]] #[[s:Gwaith John Davies]] #[[s:Gwaith John Hughes]] #[[s:Gwaith John Thomas]] #[[s:Gwaith Mynyddog Cyfrol 1]] #[[s:Gwaith Mynyddog Cyfrol 2]] #[[s:Gwaith S.R.]] #[[s:Gwaith Thomas Griffiths]] #[[s:Gweledigaethau Y Bardd Cwsg (Silvan Evans 1865)]] #[[s:Gwialen Fedw Fy Mam]] #[[s:Hanes Cymru O M Edwards Cyf I]] #[[s:Hanes Cymru O M Edwards Cyf II]] #[[s:Hanes Methodistiaeth Gorllewin Meirionydd Cyf I]] #[[s:Hanes Methodistiaeth Gorllewin Meirionydd Cyf II]] #[[s:Hanes Pedr Fawr, Ymerawdwr Rwssia]] #[[s:Hanes bywyd Thomas Edwards bardd gynt o'r Nant]] #[[s:Hanes Bywyd Thomas Williams, Capelulo]] #[[s:Hanes Bywyd ac Anturiaethau Dr Livingstone]] #[[s:Hanes llenyddiaeth ac enwogion Llanllechid a Llandegai]] #[[s:Hanes y Wladfa Gymreig yn Patagonia]] #[[s:Hen Gymeriadau Dolgellau]] #[[s:Hynafiaethau Edeyrnion]] #[[s:I'r Aifft ac yn Ol]] #[[s:Llenyddiaeth Fy Ngwlad]] #[[s:Lewsyn yr Heliwr (nofel)]] #[[s:Llio Plas y Nos]] #[[s:Llyfr Del]] #[[s:Llyfr Nest]] #[[s:Llyfr Owen]] #[[s:Mabinogion J M Edwards Cyf 1]] #[[s:Mabinogion J M Edwards Cyf 2]] #[[s:Mary Jones y Gymraes fechan heb yr un Beibl]] #[[s:Mesur Addysg (Cymru) 2011]] #[[s:Mesur Diogelwch ar Gludiant i Ddysgwyr (Cymru) 2011]] #[[s:Mesur Gwneud Iawn am Gamweddau'r GIG (Cymru) 2008]] #[[s:Mesur Teithio gan Ddysgwyr (Cymru) 2008]] #[[s:O Law i Law]] #[[s:Oll synnwyr pen Kembero ygyd]] #[[s:Penillion Telyn Llyfrau'r Ford Gron]] #[[s:Plant Dic Sion Dafydd]] #[[s:Rhai o Gymry Lerpwl]] #[[s:Rhamant Bywyd Lloyd George]] #[[s:Rhan o waith mewn Cernyweg Canol (Add. Ch. 19491)]] #[[s:Rhodd Mam i'w Phlentyn]] #[[s:Rhyfeddodau'r Cread]] #[[s:Adolygiad o lyfr Sadie "Twilight Hours"]] #[[s:Seren Tan Gwmwl]] #[[s:Storïau Mawr y Byd]] #[[s:Straeon y Pentan]] #[[s:Sŵn y Gwynt Sy'n Chwythu]] #[[s:Tanchwa ddychrynllyd yn Nyffryn Rhondda, ger Pontypridd]] #[[s:Telynegion Maes a Môr]] #[[s:Tom Ellis Gwladgarwr a Gwleidydd]] #[[s:Traethawd ar Gaio a'i Hynafiaethau]] #[[s:Traethawd ar Hanes Plwyf Merthyr]] #[[s:Tro Trwy'r Gogledd]] #[[s:Tro i'r De]] #[[s:Tro yn Llydaw]] #[[s:Trwy India'r Gorllewin]] #[[s:Twm o'r Nant Cyf II (ab Owen)]] #[[s:William Jones (Nofel)]] #[[s:Y Cywyddwyr Llyfrau'r Ford Gron]] #[[s:Y Gelfyddyd Gwta]] #[[s:Y Siswrn]] #[[s:Yn y Wlad]] #[[s:Yny lhyvyr hwnn]] #[[s:Yr Hwiangerddi (O M Edwards)]] #[[s:Yr Hynod William Ellis, Maentwrog]] #[[s:Ysgolfeistriaid Mr Charles o'r Bala]] #[[s:Ysgrifau (Dewi Emrys)]] #[[s:Yr Eneth Ga'dd ei Gwrthod]] #[[s:Myfyrdod mewn mynwent|Myfyrdod mewn mynwent gan John Parry, Llaneilian]] #[[s:Dyrif etholiadol Ceredigion 1892]] #[[s:Canmlwyddiant Marwolaeth y Parch. John Wesley, M.A., Mawrth 3ydd, 1891]] #[[s:Er cof am Joseph Meredith, Adelaide Villa, Llandudno|Er cof am Joseph Meredith, Adelaide Villa, Llandudno D. S. Thomas (Glan Pair)]] #[[s:Deuddeg penill coffadwriaethol i'r diweddar Barch. John Hughes, Carneddau|Deuddeg penill coffadwriaethol i'r diweddar Barch. John Hughes, Carneddau gan Ellis Isfryn Williams]] #[[s:Hanes Brwydr Waterloo|Hanes Brwydr Waterloo gan Hugh Humphreys, Caernarfon]] #[[s:Galar gan, er coffadwriaeth am y ddamwain yn ngwaith glo Landshipping Chwefror 14eg, 1844]] #[[s:Galargan ar ol y Mochyn Du]] #[[s:Baledi-Cwynfan y Morwr a Deio Bach]] #[[s:Marwnad er coffadwriaeth am y diweddar Barch John Elias]] #[[s:William Morgan, Pant, Dowlais (Trysorfa y Plant)]] #[[s:Hen Fibl Fawr fy Mam]] #[[s:Tanchwa ofnadwy yn Abersychan]] #[[s:Y Ffeiriau Hynotaf yn Ddeuddeg Sir Cymru]] #[[s:Mynwy yng Nghymru (Cymru Cyf X Rhif 57)]] #[[s:Rhanau o'r Corff (Fanny Edwards)]] #[[s:Thomas Matthews, Cymru, Chwefror 1917]] #[[s:Huw Morus—Dadorchuddiad Ei Golofn Goffadwriaethol, Pont Y Meibion, Awst 26 1909]] #[[s:Owain Aran (erthyglau Cymru 1909)]] # [[s:Lewys Aran (Cymru Tachwedd 1918)]] #[[s:Owen R Lewis (Glan Cymerig) Perl y Plant 1910]] {{Div col end}} jsvea9l103yf1mzkqi23jfwqqb6o8rd 119383 119382 2024-12-02T04:01:38Z AlwynapHuw 1710 119383 wikitext text/x-wiki {{Div col}} #[[Hanes Llangeitho a'i hamgylchoedd|Hanes Llangeitho a'i hamgylchoedd gan David Morgan, Llangeitho]] #[[Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam|Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam gan Edward Francis]] #[[Gwaith Dewi Wyn|Gwaith Dewi Wyn gol O. M. Edwards]] #[[Cofiant John Williams (I ab Ioan) Aberduar|Cofiant John Williams (I ab Ioan) Aberduar gan John Davies, Llandysul]] #[[Athrylith Ceiriog|Athrylith Ceiriog gan Howell Elvet Lewis (Elfed)]] #[[Telyn Seion sef Pedwar ar Bymtheg o Garolau Nadolig|Telyn Seion sef Pedwar ar Bymtheg o Garolau Nadolig gol. Hugh Humphreys, Caernarfon]] #[[Gwaith Iolo Goch|Gwaith Iolo Goch gol Thomas Matthews]] #[[Cofiant am y Parch. Richard Humphreys, Dyffryn|Cofiant am y Parch. Richard Humphreys, Dyffryn gan Griffith Williams, Talsarnau]] #[[Gwaith Sion Cent|Gwaith Sion Cent gol Thomas Matthews]] #[[Dyddanwch yr Aelwyd|Dyddanwch yr Aelwyd gan Hughes a'i Fab, Wrecsam]] #[[Gwaith Ieuan Brydydd Hir|Gwaith Ieuan Brydydd Hir gol O. M. Edwards]] #[[Gwaith yr Hen Ficer|Gwaith yr Hen Ficer gol O. M. Edwards]] #[[Am Dro i Erstalwm|Am Dro i Erstalwm gan Index]] #[[Bro fy Mebyd a Chaniadau Eraill|Bro fy Mebyd a Chaniadau Eraill gan Humphrey Jones (Bryfdir)]] #[[Ceiriog a Mynyddog|Ceiriog a Mynyddog gan John Morgan Edwards]] #[[Crynodeb o Hanes Dechreuad a Chynydd yr Eglwysi Annibynol yn Mon|Crynodeb o Hanes Dechreuad a Chynydd yr Eglwysi Annibynol yn Mon gan William Williams (Cromwell)]] #[[Awdl Dinyster Jerusalem|Awdl Dinyster Jerusalem gan Eben Fardd]] #[[Nedw|Nedw gan Edward Tegla Davies]] #[[Dros y Gamfa|Dros y Gamfa gan Fanny Edwards]] #[[Diwrnod yn Nolgellau|Diwrnod yn Nolgellau gan Robert Thomas Williams (Trebor Môn)]] #[[Awdl ar yr Adgyfodiad (Ieuan Ionawr)|Awdl ar yr Adgyfodiad gan Evan Jones (Ieuan Ionawr)]] #[[Cofiant y Diweddar Barch W Williams o'r Wern|Cofiant y Diweddar Barch W Williams o'r Wern gan William Rees (Gwilym Hiraethog)]] #[[Tri Wyr o Sodom a'r Aipht|Tri Wyr o Sodom a'r Aipht gan William Williams, Pantycelyn]] #[[F'Ewythr Tomo cân ddyri|F'Ewythr Tomo cân ddyri gan Eben Fardd]] #[[Hynafiaethau Nant Nantlle|Hynafiaethau Nant Nantlle gan William Robert Ambrose]] #[[Bywyd y Parch. Ebenezer Richard|Bywyd y Parch. Ebenezer Richard gan Henry ac Edward W Richard]] #[[Traethawd ar Enwogion Swydd Feirion|Traethawd ar Enwogion Swydd Feirion gan Edward Davies (Iolo Meirion)]] #[[Hanes Porthmadog ei Chrefydd a'i Henwogion|Hanes Porthmadog ei Chrefydd a'i Henwogion gan Edward Davies, Penmorfa]] #[[Wil Ellis, Porthmadog-Cymru Cyf 29 1905]] #[[Hanes Niwbwrch|Hanes Niwbwrch gan Owen Williamson]] #[[Teulu Bach Nantoer|Teulu Bach Nantoer gan Moelona]] #[[Barddoniaeth Goronwy Owen (gol Llyfrbryf)|Barddoniaeth Goronwy Owen gol Isaac Foulkes (Llyfrbryf)]] #[[Y Tadau Methodistaidd Cyfrol I|Y Tadau Methodistaidd Cyfrol I gan John Morgan Jones]] #[[Hwian-gerddi Cymraeg F' Ewyrth Huw|Hwian-gerddi Cymraeg F' Ewyrth Huw gan O. M. Edwards]] #[[Hanes Tredegar ynghyd a Braslun o Hanes Pontgwaithyrhaiarn|Hanes Tredegar ynghyd a Braslun o Hanes Pontgwaithyrhaiarn gan David Morris (Eiddil Gwent)]] #[[Hanes Sir Fôn|Hanes Sir Fôn gan Thomas Pritchard, ('Rhen Graswr Eleth)]] #[[Holl Waith Barddonol Goronwy Owen|Holl Waith Barddonol Goronwy Owen gol Isaac Foulkes]] #[[Adgofion am John Elias|Adgofion am John Elias gan Richard Parry (Gwalchmai)]] #[[Tro Trwy'r Wig|Tro Trwy'r Wig gan Richard Morgan (1854-1939)]] #[[Gyda'r Hen Feirdd, Carneddog|Gyda'r Hen Feirdd, Carneddog gan Richard Griffith (Carneddog)]] #[[Dafydd Jones o Drefriw (1708-1785)|Dafydd Jones o Drefriw (1708-1785) gan Owen Gaianydd Williams]] #[[Dafydd Jones o Drefriw, Cymru 1903]] #[[Awdlau Coffadwriaethol am Y Parch Goronwy Owain|Awdlau Coffadwriaethol am Y Parch Goronwy Owain gan y Gwyneddigion]] #[[Goronwy Owen a'r Morrisiaid|Goronwy Owen a'r Morrisiaid gan Owen Gaianydd Williams]] #[[Yr Efengyl yn ôl Sant Marc|Yr Efengyl yn ôl Sant Marc gan y Fibl Gymdeithas Americanaidd (1894)]] #[[Llythyrau Goronwy Owen|Llythyrau Goronwy Owen gol John Morris-Jones]] #[[Diliau Meirion Cyf I|Diliau Meirion Cyf I gan gan Morris Davies (Meurig Ebrill)]] #[[Cyfarwyddiadau at brynu cadw a magu moch|Cyfarwyddiadau at brynu cadw a magu moch gol Hugh Humphreys, Caernarfon]] #[[Gwaith Joshua Thomas|Gwaith Joshua Thomas gol O M Edwards]] #[[Glan Cledwen (Cymru 15 Rhagfyr 1897)]] #[[Dringo'r Andes|Dringo'r Andes gan Eluned Morgan]] #[[Naw Mis yn Nghymru|Naw Mis yn Nghymru gan Owen Griffith (Giraldus)]] #[[Ysgrifau Puleston|Ysgrifau Puleston gan John Puleston Jones]] #[[Cofiant Cadwaladr Jones, Dolgellau|Cofiant Cadwaladr Jones, Dolgellau gan Robert Thomas (Ap Vychan)]] #[[Rhigymau'r Ffordd Fawr|Rhigymau'r Ffordd Fawr gan Dewi Emrys]] #[[Coffadwriaeth, neu Hanes Byr o fywyd a Marwolaeth y Parchedig John Williams|Coffadwriaeth y Parch John Williams, Pantycelyn gan Maurice Davies, Llanfair-ym-Muallt]] #[[Fy Mhererindod Ysbrydol|Fy Mhererindod Ysbrydol gan Evan Keri Evans]] #[[Yr Efengyl yn ôl Sant Matthew|Yr Efengyl yn ôl Sant Matthew gan y Fibl Gymdeithas Americanaidd (1894)]] #[[Beirdd y Bala|Beirdd y Bala gol O. M. Edwards]] #[[Gwaith Robert Owen (Bardd y Môr)|Gwaith Robert Owen (Bardd y Môr) gol O. M. Edwards]] #[[Can newydd yn rhoddi hanes dienyddiad Richard Lewis|Can newydd yn rhoddi hanes dienyddiad Richard Lewis gan Dic Dywyll]] #[[Gwyllllis yn Nayd|Gwyllllis yn Nayd gan Dr William Price]] #[[Gwroniaid y Ffydd|Gwroniaid y Ffydd gan Robert David Rowland (Anthropos)]] #[[Tanchwa yn Cilfynydd|Tanchwa yn Cilfynydd baled gan awdur Anhysbys]] #[[Damwain echrydus Glofa Carnant, Cwmaman, Sir Gaerfyrddin]] #[[Blodau Drain Duon|Blodau Drain Duon gan Thomas Jacob Thomas (Sarnicol)]] #[[Telyn Dyfi|Telyn Dyfi gan Daniel Silvan Evans]] #[[Cyfrinach y Dwyrain|Cyfrinach y Dwyrain gan David Cunllo Davies]] #[[Oriau yn y Wlad|Oriau yn y Wlad gan Robert David Rowland (Anthropos)]] #[[Branwen Ferch Llŷr (Tegla)|Branwen Ferch Llŷr (Tegla) gan Edward Tegla Davies]] #[[Prif Feirdd Eifionydd|Prif Feirdd Eifionydd gan Edward David Rowlands]] #[[Deddf Plant (Diddymu Amddiffyniad Cosb Resymol)(Cymru) 2020]] #[[Rhys Llwyd y Lleuad|Rhys Llwyd y Lleuad gan E Tegla Davies]] #[[Oriau Gydag Enwogion|Oriau Gydag Enwogion gan Robert David Rowland (Anthropos)]] #[[Byr Gofiant am Naw a Deugain o Weinidogion Ymadawedig Sir Aberteifi|Byr Gofiant am Naw a Deugain o Weinidogion Ymadawedig Sir Aberteifi gan John Evans, Abermeurig]] #[[Hanes Alexander Fawr|Hanes Alexander Fawr gan Hugh Humphreys, Caernarfon]] #[[Breuddwyd Pabydd Wrth Ei Ewyllys Cyf I|Breuddwyd Pabydd Wrth Ei Ewyllys Cyf I gan Emrys ap Iwan]] #[[Breuddwyd Pabydd Wrth Ei Ewyllys Cyf II|Breuddwyd Pabydd Wrth Ei Ewyllys Cyf II gan Emrys ap Iwan]] #[[Y Lleian Lwyd|Y Lleian Lwyd gan Moelona]] #[[Cenadon Hedd|Cenadon Hedd gan William Jones, Cwmaman]] #[[Dagrau Hiraeth|Dagrau Hiraeth gan William Jones, Pontsaeson]] #[[Saith o Farwnadau|Saith o Farwnadau gan William Williams, Pantycelyn]] #[[Storïau o Hanes Cymru cyf I|Storïau o Hanes Cymru cyf I gan Moelona]] #[[Traethawd bywgraffyddol a beirniadol ar fywyd ac athrylith Lewis Morris|Traethawd bywgraffyddol a beirniadol ar fywyd ac athrylith Lewis Morris gan Griffith Jones (Glan Menai)]] #[[Hanes Bywyd Pio Nono|Hanes Bywyd Pio Nono gan Hugh Humphreys, Caernarfon]] #[[Caniadau Watcyn Wyn|Caniadau Watcyn Wyn gan Watkin Hezekiah Williams (Watcyn Wyn)]] #[[Cofiant y Parch Thomas Edwards, Cwmystwyth|Cofiant y Parch Thomas Edwards, Cwmystwyth gan John Evans, Abermeurig]] #[[Gwrid y Machlud|Gwrid y Machlud gan Richard Jones (Ap Alun Mabon)]] #[[Yr Hwiangerddi (O M Edwards)|Yr Hwiangerddi gan O M Edwards]] #[[Noson o Farrug|Noson o Farrug gan Robert Griffith Berry]] #[[Meini Gwagedd|Meini Gwagedd gan James Kitchener Davies]] #[[Y Tri Brenin o Gwlen]] #[[Hanes Methodistiaeth Arfon-Caernarvon|Hanes Methodistiaeth Arfon-Caernarvon gan William Hobley]] #[[Cofiant Dr. Joseph Parry Mus. Doc. (1841-1903)|Cofiant Dr. Joseph Parry Mus. Doc. (1841-1903) gan Evan Keri Evans]] #[[Rhobat Wyn|Rhobat Wyn gan Awena Rhun]] #[[Cofiant y Parch Isaac Morgan Harry|Cofiant y Parch Isaac Morgan Harry gan Thomas Lewis Jones, Machen]] #[[Tanchwa y Mardy - Mercher, Rhagfyr 23, 1885; 80 wedi eu lladd]] #[[Cerddi Hanes|Cerddi Hanes gan Thomas Gwynn Jones]] #[[Ieuan Gwyllt, Ei Fywyd, Ei Lafur|Ieuan Gwyllt, Ei Fywyd, Ei Lafur gan John Eiddion Jones]] #[[Patrymau Gwlad|Patrymau Gwlad gan Thomas Jacob Thomas (Sarnicol)]] #[[David Williams y Piwritan|David Williams y Piwritan gan Richard Thomas, Bontnewydd]] #[[Cofiant y diweddar Barch Evan Rowlands, Ebenezer, Pontypwl|Cofiant y diweddar Barch Evan Rowlands, Ebenezer, Pontypwl gan Ellis Hughes, Penmaen]] #[[Cofiant Darluniadol Y Parch William Williams o'r Wern|Cofiant Darluniadol Y Parch William Williams o'r Wern gan David Samuel Jones]] #[[Bywgraffiad y diweddar barchedig T. Price|Bywgraffiad y diweddar barchedig T. Price gan Benjamin Evans (Telynfab)]] #[[Llyfr Haf|Llyfr Haf gan Owen Morgan Edwards]] #[[Drych y Prif Oesoedd (Detholiad 1896)|Drych y Prif Oesoedd (Detholiad 1896) gol O. M. Edwards]] #[[Hanes Methodistiaeth Arfon-Waenfawr|Hanes Methodistiaeth Arfon-Waenfawr gan William Hobley]] #[[Beryl|Beryl gan Elizabeth Mary Jones (Moelona)]] #[[Hanes Methodistiaeth Arfon-Clynnog|Hanes Methodistiaeth Arfon-Clynnog gan William Hobley]] #[[Breuddwydion Myfanwy|Breuddwydion Myfanwy gan Elizabeth Mary Jones (Moelona)]] #[[Lloffion o'r Mynwentydd|Lloffion o'r Mynwentydd gan Thomas Rowland Roberts (Asaph)]] #[[Cofiant y diweddar Barch Robert Everett|Cofiant y diweddar Barch Robert Everett gan David Davies (Dewi Emlyn)]] #[[Y Wen Fro|Y Wen Fro gan Ellen Evans]] #[[Cerrig y Rhyd|Cerrig y Rhyd gan Winnie Parry]] #[[Gwaith Edward Richard|Gwaith Edward Richard gan Edward Richard, Ystrad Meurig]] #[[Bywyd Ieuan Gwynedd Ganddo Ef Ei Hun]] #[[Humphrey Jones a Diwygiad 1859|Humphrey Jones a Diwygiad 1859 gan Evan Isaac]] #[[Adgofion Andronicus|Adgofion Andronicus gan John Williams Jones (Andronicus)]] #[[Teithiau a Helyntion Meurig Ebrill|Teithiau a Helyntion Meurig Ebrill gan Morris Davies (Meurig Ebrill)]] #[[Cofiant Richard Jones Llwyngwril|Cofiant Richard Jones Llwyngwril gan Evan Evans, Llangollen]] #[[Profiadau Pellach|Profiadau Pellach gan G M Ll Davies]] #[[Datganiad Cyffredinol o Hawliau Dynol]] #[[Hanes y Bibl Cymraeg|Hanes y Bibl Cymraeg gan Thomas Levi]] #[[Pererindod Heddwch|Pererindod Heddwch, G M Ll Davies]] #[[Tan yr Enfys|Tan yr Enfys gan D J Lewis Jenkins]] #[[Yr Ogof|Yr Ogof gan T Rowland Hughes]] #[[Syr Owen M Edwards Detholiad o'i Ysgrifau]] #[[Profedigaethau Enoc Huws (1939)]] #[[Dyddgwaith|Dyddgwaith gan Thomas Gwynn Jones]] #[[Salm i Famon a Marwnad Grey|Salm i Famon a Marwnad Grey gan John Morris-Jones]] #[[Madam Wen|Madam Wen gan William David Owen]] #[[Dan Gwmwl|Dan Gwmwl gan Awena Rhun]] #[[Atgofion am Dalysarn]] #[[Cerddi'r Bwthyn|Cerddi'r Bwthyn gan Dewi Emrys]] #[[Capelulo]] #[[Y Pennaf Peth]] #[[Goronwy Owen - Detholiad o'i Farddoniaeth]] #[[Yr Hen Lwybrau|Yr Hen Lwybrau gan John Davies (Isfryn)]] #[[Gwaith Gwilym Marles]] #[[Gwaith ap Vychan]] #[[Gwaith Gwilym Hiraethog]] #[[Cadeiriau Enwog]] #[[Y Cychwyn]] #[[Cofiant Hwfa Môn]] #[[Hynafiaethau Edeyrnion]] #[[Aildrefniad Cymdeithas]] #[[Ar y Groesffordd]] #[[Astudiaethau T Gwynn Jones]] #[[Bil Cymru Atebolrwydd a Grymuso Ariannol 2014]] #[[Brethyn Cartref]] #[[Brithgofion]] #[[Bywyd a Chan Tomos Efans (Cyndelyn)]] #[[Bywyd a Gwaith Henry Richard AS]] #[[Bywyd a Llafur John Wesley]] #[[Bywyd a gweithiau Azariah Shadrach]] #[[Cân neu Ddwy]] #[[Caniadau'r Allt]] #[[Caniadau Buddug]] #[[Caniadau ac ati]] #[[Cartrefi Cymru, O. M. Edwards]] #[[Catherine Prichard (Buddug), Cymru, Cyfrol 39, 1910]] #[[Catiau Cwta]] #[[Cerddi'r Eryri]] #[[Cerddi a Baledi]] #[[Ceris y Pwll]] #[[Chwedlau'r Aelwyd]] #[[Clych Adgof - penodau yn hanes fy addysg]] #[[Coelion Cymru]] #[[Cofiant Dafydd Rolant, Pennal]] #[[Cofiant Daniel Owen: ynghyd a Sylwadau ar ei Ysgrifeniadau]] #[[Cwm Eithin]] #[[Cyflafan Ofnadwy Dolgellau]] #[[Cymeriadau (T. Gwynn Jones)]] #[[Cymru Fu]] #[[D Rhagfyr Jones (o Dywysydd y Plant 1901)]] #[[Daff Owen]] #[[Dau faled gan John Jones (Jac Glan-y-gors)]] #[[Diarhebion Cymru]] #[[Drama Rhys Lewis]] #[[Drych yr Amseroedd]] #[[Er Mwyn Cymru]] #[[Griffith Ellis Bootle, Cymru Cyf 23, 1902]] #[[Gwaith Dewi Wnion]] #[[Gwaith Alun]] #[[Gwaith Ann Griffiths]] #[[Gwaith Ceiriog]] #[[Gwaith Dafydd ap Gwilym]] #[[Gwaith John Davies]] #[[Gwaith John Hughes]] #[[Gwaith John Thomas]] #[[Gwaith Mynyddog Cyfrol 1]] #[[Gwaith Mynyddog Cyfrol 2]] #[[Gwaith S.R.]] #[[Gwaith Thomas Griffiths]] #[[Gweledigaethau Y Bardd Cwsg (Silvan Evans 1865)]] #[[Gwialen Fedw Fy Mam]] #[[Hanes Cymru O M Edwards Cyf I]] #[[Hanes Cymru O M Edwards Cyf II]] #[[Hanes Methodistiaeth Gorllewin Meirionydd Cyf I]] #[[Hanes Methodistiaeth Gorllewin Meirionydd Cyf II]] #[[Hanes Pedr Fawr, Ymerawdwr Rwssia]] #[[Hanes bywyd Thomas Edwards bardd gynt o'r Nant]] #[[Hanes Bywyd Thomas Williams, Capelulo]] #[[Hanes Bywyd ac Anturiaethau Dr Livingstone]] #[[Hanes llenyddiaeth ac enwogion Llanllechid a Llandegai]] #[[Hanes y Wladfa Gymreig yn Patagonia]] #[[Hen Gymeriadau Dolgellau]] #[[Hynafiaethau Edeyrnion]] #[[I'r Aifft ac yn Ol]] #[[Llenyddiaeth Fy Ngwlad]] #[[Lewsyn yr Heliwr (nofel)]] #[[Llio Plas y Nos]] #[[Llyfr Del]] #[[Llyfr Nest]] #[[Llyfr Owen]] #[[Mabinogion J M Edwards Cyf 1]] #[[Mabinogion J M Edwards Cyf 2]] #[[Mary Jones y Gymraes fechan heb yr un Beibl]] #[[Mesur Addysg (Cymru) 2011]] #[[Mesur Diogelwch ar Gludiant i Ddysgwyr (Cymru) 2011]] #[[Mesur Gwneud Iawn am Gamweddau'r GIG (Cymru) 2008]] #[[Mesur Teithio gan Ddysgwyr (Cymru) 2008]] #[[O Law i Law]] #[[Oll synnwyr pen Kembero ygyd]] #[[Penillion Telyn Llyfrau'r Ford Gron]] #[[Plant Dic Sion Dafydd]] #[[Rhai o Gymry Lerpwl]] #[[Rhamant Bywyd Lloyd George]] #[[Rhan o waith mewn Cernyweg Canol (Add. Ch. 19491)]] #[[Rhodd Mam i'w Phlentyn]] #[[Rhyfeddodau'r Cread]] #[[Adolygiad o lyfr Sadie "Twilight Hours"]] #[[Seren Tan Gwmwl]] #[[Storïau Mawr y Byd]] #[[Straeon y Pentan]] #[[Sŵn y Gwynt Sy'n Chwythu]] #[[Tanchwa ddychrynllyd yn Nyffryn Rhondda, ger Pontypridd]] #[[Telynegion Maes a Môr]] #[[Tom Ellis Gwladgarwr a Gwleidydd]] #[[Traethawd ar Gaio a'i Hynafiaethau]] #[[Traethawd ar Hanes Plwyf Merthyr]] #[[Tro Trwy'r Gogledd]] #[[Tro i'r De]] #[[Tro yn Llydaw]] #[[Trwy India'r Gorllewin]] #[[Twm o'r Nant Cyf II (ab Owen)]] #[[William Jones (Nofel)]] #[[Y Cywyddwyr Llyfrau'r Ford Gron]] #[[Y Gelfyddyd Gwta]] #[[Y Siswrn]] #[[Yn y Wlad]] #[[Yny lhyvyr hwnn]] #[[Yr Hwiangerddi (O M Edwards)]] #[[Yr Hynod William Ellis, Maentwrog]] #[[Ysgolfeistriaid Mr Charles o'r Bala]] #[[Ysgrifau (Dewi Emrys)]] #[[Yr Eneth Ga'dd ei Gwrthod]] #[[Myfyrdod mewn mynwent|Myfyrdod mewn mynwent gan John Parry, Llaneilian]] #[[Dyrif etholiadol Ceredigion 1892]] #[[Canmlwyddiant Marwolaeth y Parch. John Wesley, M.A., Mawrth 3ydd, 1891]] #[[Er cof am Joseph Meredith, Adelaide Villa, Llandudno|Er cof am Joseph Meredith, Adelaide Villa, Llandudno D. S. Thomas (Glan Pair)]] #[[Deuddeg penill coffadwriaethol i'r diweddar Barch. John Hughes, Carneddau|Deuddeg penill coffadwriaethol i'r diweddar Barch. John Hughes, Carneddau gan Ellis Isfryn Williams]] #[[Hanes Brwydr Waterloo|Hanes Brwydr Waterloo gan Hugh Humphreys, Caernarfon]] #[[Galar gan, er coffadwriaeth am y ddamwain yn ngwaith glo Landshipping Chwefror 14eg, 1844]] #[[Galargan ar ol y Mochyn Du]] #[[Baledi-Cwynfan y Morwr a Deio Bach]] #[[Marwnad er coffadwriaeth am y diweddar Barch John Elias]] #[[William Morgan, Pant, Dowlais (Trysorfa y Plant)]] #[[Hen Fibl Fawr fy Mam]] #[[Tanchwa ofnadwy yn Abersychan]] #[[Y Ffeiriau Hynotaf yn Ddeuddeg Sir Cymru]] #[[Mynwy yng Nghymru (Cymru Cyf X Rhif 57)]] #[[Rhanau o'r Corff (Fanny Edwards)]] #[[Thomas Matthews, Cymru, Chwefror 1917]] #[[Huw Morus—Dadorchuddiad Ei Golofn Goffadwriaethol, Pont Y Meibion, Awst 26 1909]] #[[Owain Aran (erthyglau Cymru 1909)]] # [[Lewys Aran (Cymru Tachwedd 1918)]] #[[Owen R Lewis (Glan Cymerig) Perl y Plant 1910]] {{Div col end}} k6outh1w70f4i8vbfu59jlefydq02e3 119384 119383 2024-12-02T04:06:40Z AlwynapHuw 1710 Dad-wneud fersiwn [[Special:Diff/119383|119383]] gan [[Special:Contributions/AlwynapHuw|AlwynapHuw]] ([[User talk:AlwynapHuw|sgwrs]]) 119384 wikitext text/x-wiki {{Div col}} #[[s:Hanes Llangeitho a'i hamgylchoedd|Hanes Llangeitho a'i hamgylchoedd gan David Morgan, Llangeitho]] #[[s:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam|Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam gan Edward Francis]] #[[s:Gwaith Dewi Wyn|Gwaith Dewi Wyn gol O. M. Edwards]] #[[s:Cofiant John Williams (I ab Ioan) Aberduar|Cofiant John Williams (I ab Ioan) Aberduar gan John Davies, Llandysul]] #[[s:Athrylith Ceiriog|Athrylith Ceiriog gan Howell Elvet Lewis (Elfed)]] #[[s:Telyn Seion sef Pedwar ar Bymtheg o Garolau Nadolig|Telyn Seion sef Pedwar ar Bymtheg o Garolau Nadolig gol. Hugh Humphreys, Caernarfon]] #[[s:Gwaith Iolo Goch|Gwaith Iolo Goch gol Thomas Matthews]] #[[s:Cofiant am y Parch. Richard Humphreys, Dyffryn|Cofiant am y Parch. Richard Humphreys, Dyffryn gan Griffith Williams, Talsarnau]] #[[s:Gwaith Sion Cent|Gwaith Sion Cent gol Thomas Matthews]] #[[s:Dyddanwch yr Aelwyd|Dyddanwch yr Aelwyd gan Hughes a'i Fab, Wrecsam]] #[[s:Gwaith Ieuan Brydydd Hir|Gwaith Ieuan Brydydd Hir gol O. M. Edwards]] #[[s:Gwaith yr Hen Ficer|Gwaith yr Hen Ficer gol O. M. Edwards]] #[[s:Am Dro i Erstalwm|Am Dro i Erstalwm gan Index]] #[[s:Bro fy Mebyd a Chaniadau Eraill|Bro fy Mebyd a Chaniadau Eraill gan Humphrey Jones (Bryfdir)]] #[[s:Ceiriog a Mynyddog|Ceiriog a Mynyddog gan John Morgan Edwards]] #[[s:Crynodeb o Hanes Dechreuad a Chynydd yr Eglwysi Annibynol yn Mon|Crynodeb o Hanes Dechreuad a Chynydd yr Eglwysi Annibynol yn Mon gan William Williams (Cromwell)]] #[[s:Awdl Dinyster Jerusalem|Awdl Dinyster Jerusalem gan Eben Fardd]] #[[s:Nedw|Nedw gan Edward Tegla Davies]] #[[s:Dros y Gamfa|Dros y Gamfa gan Fanny Edwards]] #[[s:Diwrnod yn Nolgellau|Diwrnod yn Nolgellau gan Robert Thomas Williams (Trebor Môn)]] #[[s:Awdl ar yr Adgyfodiad (Ieuan Ionawr)|Awdl ar yr Adgyfodiad gan Evan Jones (Ieuan Ionawr)]] #[[s:Cofiant y Diweddar Barch W Williams o'r Wern|Cofiant y Diweddar Barch W Williams o'r Wern gan William Rees (Gwilym Hiraethog)]] #[[s:Tri Wyr o Sodom a'r Aipht|Tri Wyr o Sodom a'r Aipht gan William Williams, Pantycelyn]] #[[s:F'Ewythr Tomos: cân ddyri|F'Ewythr Tomos: cân ddyri gan Eben Fardd]] #[[s:Hynafiaethau Nant Nantlle|Hynafiaethau Nant Nantlle gan William Robert Ambrose]] #[[s:Bywyd y Parch. Ebenezer Richard|Bywyd y Parch. Ebenezer Richard gan Henry ac Edward W Richard]] #[[s:Traethawd ar Enwogion Swydd Feirion|Traethawd ar Enwogion Swydd Feirion gan Edward Davies (Iolo Meirion)]] #[[s:Hanes Porthmadog ei Chrefydd a'i Henwogion|Hanes Porthmadog ei Chrefydd a'i Henwogion gan Edward Davies, Penmorfa]] #[[s:Wil Ellis, Porthmadog-Cymru Cyf 29 1905]] #[[s:Hanes Niwbwrch|Hanes Niwbwrch gan Owen Williamson]] #[[s:Teulu Bach Nantoer|Teulu Bach Nantoer gan Moelona]] #[[s:Barddoniaeth Goronwy Owen (gol Llyfrbryf)|Barddoniaeth Goronwy Owen gol Isaac Foulkes (Llyfrbryf)]] #[[s:Y Tadau Methodistaidd Cyfrol I|Y Tadau Methodistaidd Cyfrol I gan John Morgan Jones]] #[[s:Hwian-gerddi Cymraeg F' Ewyrth Huw|Hwian-gerddi Cymraeg F' Ewyrth Huw gan O. M. Edwards]] #[[s:Hanes Tredegar ynghyd a Braslun o Hanes Pontgwaithyrhaiarn|Hanes Tredegar ynghyd a Braslun o Hanes Pontgwaithyrhaiarn gan David Morris (Eiddil Gwent)]] #[[s:Hanes Sir Fôn|Hanes Sir Fôn gan Thomas Pritchard, ('Rhen Graswr Eleth)]] #[[s:Holl Waith Barddonol Goronwy Owen|Holl Waith Barddonol Goronwy Owen gol Isaac Foulkes]] #[[s:Adgofion am John Elias|Adgofion am John Elias gan Richard Parry (Gwalchmai)]] #[[s:Tro Trwy'r Wig|Tro Trwy'r Wig gan Richard Morgan (1854-1939)]] #[[s:Gyda'r Hen Feirdd, Carneddog|Gyda'r Hen Feirdd, Carneddog gan Richard Griffith (Carneddog)]] #[[s:Dafydd Jones o Drefriw (1708-1785)|Dafydd Jones o Drefriw (1708-1785) gan Owen Gaianydd Williams]] #[[s:Dafydd Jones o Drefriw, Cymru 1903]] #[[s:Awdlau Coffadwriaethol am Y Parch Goronwy Owain|Awdlau Coffadwriaethol am Y Parch Goronwy Owain gan y Gwyneddigion]] #[[s:Goronwy Owen a'r Morrisiaid|Goronwy Owen a'r Morrisiaid gan Owen Gaianydd Williams]] #[[s:Yr Efengyl yn ôl Sant Marc|Yr Efengyl yn ôl Sant Marc gan y Fibl Gymdeithas Americanaidd (1894)]] #[[s:Llythyrau Goronwy Owen|Llythyrau Goronwy Owen gol John Morris-Jones]] #[[s:Diliau Meirion Cyf I|Diliau Meirion Cyf I gan gan Morris Davies (Meurig Ebrill)]] #[[s:Cyfarwyddiadau at brynu cadw a magu moch|Cyfarwyddiadau at brynu cadw a magu moch gol Hugh Humphreys, Caernarfon]] #[[s:Gwaith Joshua Thomas|Gwaith Joshua Thomas gol O M Edwards]] #[[s:Glan Cledwen (Cymru 15 Rhagfyr 1897)]] #[[s:Dringo'r Andes|Dringo'r Andes gan Eluned Morgan]] #[[s:Naw Mis yn Nghymru|Naw Mis yn Nghymru gan Owen Griffith (Giraldus)]] #[[s:Ysgrifau Puleston|Ysgrifau Puleston gan John Puleston Jones]] #[[s:Cofiant Cadwaladr Jones, Dolgellau|Cofiant Cadwaladr Jones, Dolgellau gan Robert Thomas (Ap Vychan)]] #[[s:Rhigymau'r Ffordd Fawr|Rhigymau'r Ffordd Fawr gan Dewi Emrys]] #[[s:Coffadwriaeth, neu Hanes Byr o fywyd a Marwolaeth y Parchedig John Williams|Coffadwriaeth y Parch John Williams, Pantycelyn gan Maurice Davies, Llanfair-ym-Muallt]] #[[s:Fy Mhererindod Ysbrydol|Fy Mhererindod Ysbrydol gan Evan Keri Evans]] #[[s:Yr Efengyl yn ôl Sant Matthew|Yr Efengyl yn ôl Sant Matthew gan y Fibl Gymdeithas Americanaidd (1894)]] #[[s:Beirdd y Bala|Beirdd y Bala gol O. M. Edwards]] #[[s:Gwaith Robert Owen (Bardd y Môr)|Gwaith Robert Owen (Bardd y Môr) gol O. M. Edwards]] #[[s:Can newydd yn rhoddi hanes dienyddiad Richard Lewis|Can newydd yn rhoddi hanes dienyddiad Richard Lewis gan Dic Dywyll]] #[[s:Gwyllllis yn Nayd|Gwyllllis yn Nayd gan Dr William Price]] #[[s:Gwroniaid y Ffydd|Gwroniaid y Ffydd gan Robert David Rowland (Anthropos)]] #[[s:Tanchwa yn Cilfynydd|Tanchwa yn Cilfynydd baled gan awdur Anhysbys]] #[[s:Damwain echrydus Glofa Carnant, Cwmaman, Sir Gaerfyrddin]] #[[s:Blodau Drain Duon|Blodau Drain Duon gan Thomas Jacob Thomas (Sarnicol)]] #[[s:Telyn Dyfi|Telyn Dyfi gan Daniel Silvan Evans]] #[[s:Cyfrinach y Dwyrain|Cyfrinach y Dwyrain gan David Cunllo Davies]] #[[s:Oriau yn y Wlad|Oriau yn y Wlad gan Robert David Rowland (Anthropos)]] #[[s:Branwen Ferch Llŷr (Tegla)|Branwen Ferch Llŷr (Tegla) gan Edward Tegla Davies]] #[[s:Prif Feirdd Eifionydd|Prif Feirdd Eifionydd gan Edward David Rowlands]] #[[s:Deddf Plant (Diddymu Amddiffyniad Cosb Resymol)(Cymru) 2020]] #[[s:Rhys Llwyd y Lleuad|Rhys Llwyd y Lleuad gan E Tegla Davies]] #[[s:Oriau Gydag Enwogion|Oriau Gydag Enwogion gan Robert David Rowland (Anthropos)]] #[[s:Byr Gofiant am Naw a Deugain o Weinidogion Ymadawedig Sir Aberteifi|Byr Gofiant am Naw a Deugain o Weinidogion Ymadawedig Sir Aberteifi gan John Evans, Abermeurig]] #[[s:Hanes Alexander Fawr|Hanes Alexander Fawr gan Hugh Humphreys, Caernarfon]] #[[s:Breuddwyd Pabydd Wrth Ei Ewyllys Cyf I|Breuddwyd Pabydd Wrth Ei Ewyllys Cyf I gan Emrys ap Iwan]] #[[s:Breuddwyd Pabydd Wrth Ei Ewyllys Cyf II|Breuddwyd Pabydd Wrth Ei Ewyllys Cyf II gan Emrys ap Iwan]] #[[s:Y Lleian Lwyd|Y Lleian Lwyd gan Moelona]] #[[s:Cenadon Hedd|Cenadon Hedd gan William Jones, Cwmaman]] #[[s:Dagrau Hiraeth|Dagrau Hiraeth gan William Jones, Pontsaeson]] #[[s:Saith o Farwnadau|Saith o Farwnadau gan William Williams, Pantycelyn]] #[[s:Storïau o Hanes Cymru cyf I|Storïau o Hanes Cymru cyf I gan Moelona]] #[[s:Traethawd bywgraffyddol a beirniadol ar fywyd ac athrylith Lewis Morris|Traethawd bywgraffyddol a beirniadol ar fywyd ac athrylith Lewis Morris gan Griffith Jones (Glan Menai)]] #[[s:Hanes Bywyd Pio Nono|Hanes Bywyd Pio Nono gan Hugh Humphreys, Caernarfon]] #[[s:Caniadau Watcyn Wyn|Caniadau Watcyn Wyn gan Watkin Hezekiah Williams (Watcyn Wyn)]] #[[s:Cofiant y Parch Thomas Edwards, Cwmystwyth|Cofiant y Parch Thomas Edwards, Cwmystwyth gan John Evans, Abermeurig]] #[[s:Gwrid y Machlud|Gwrid y Machlud gan Richard Jones (Ap Alun Mabon)]] #[[s:Yr Hwiangerddi (O M Edwards)|Yr Hwiangerddi gan O M Edwards]] #[[s:Noson o Farrug|Noson o Farrug gan Robert Griffith Berry]] #[[s:Meini Gwagedd|Meini Gwagedd gan James Kitchener Davies]] #[[s:Y Tri Brenin o Gwlen]] #[[s:Hanes Methodistiaeth Arfon-Caernarvon|Hanes Methodistiaeth Arfon-Caernarvon gan William Hobley]] #[[s:Cofiant Dr. Joseph Parry Mus. Doc. (1841-1903)|Cofiant Dr. Joseph Parry Mus. Doc. (1841-1903) gan Evan Keri Evans]] #[[s:Rhobat Wyn|Rhobat Wyn gan Awena Rhun]] #[[s:Cofiant y Parch Isaac Morgan Harry|Cofiant y Parch Isaac Morgan Harry gan Thomas Lewis Jones, Machen]] #[[s:Tanchwa y Mardy - Mercher, Rhagfyr 23, 1885; 80 wedi eu lladd]] #[[s:Cerddi Hanes|Cerddi Hanes gan Thomas Gwynn Jones]] #[[s:Ieuan Gwyllt, Ei Fywyd, Ei Lafur|Ieuan Gwyllt, Ei Fywyd, Ei Lafur gan John Eiddion Jones]] #[[s:Patrymau Gwlad|Patrymau Gwlad gan Thomas Jacob Thomas (Sarnicol)]] #[[s:David Williams y Piwritan|David Williams y Piwritan gan Richard Thomas, Bontnewydd]] #[[s:Cofiant y diweddar Barch Evan Rowlands, Ebenezer, Pontypwl|Cofiant y diweddar Barch Evan Rowlands, Ebenezer, Pontypwl gan Ellis Hughes, Penmaen]] #[[s:Cofiant Darluniadol Y Parch William Williams o'r Wern|Cofiant Darluniadol Y Parch William Williams o'r Wern gan David Samuel Jones]] #[[s:Bywgraffiad y diweddar barchedig T. Price|Bywgraffiad y diweddar barchedig T. Price gan Benjamin Evans (Telynfab)]] #[[s:Llyfr Haf|Llyfr Haf gan Owen Morgan Edwards]] #[[s:Drych y Prif Oesoedd (Detholiad 1896)|Drych y Prif Oesoedd (Detholiad 1896) gol O. M. Edwards]] #[[s:Hanes Methodistiaeth Arfon-Waenfawr|Hanes Methodistiaeth Arfon-Waenfawr gan William Hobley]] #[[s:Beryl|Beryl gan Elizabeth Mary Jones (Moelona)]] #[[s:Hanes Methodistiaeth Arfon-Clynnog|Hanes Methodistiaeth Arfon-Clynnog gan William Hobley]] #[[s:Breuddwydion Myfanwy|Breuddwydion Myfanwy gan Elizabeth Mary Jones (Moelona)]] #[[s:Lloffion o'r Mynwentydd|Lloffion o'r Mynwentydd gan Thomas Rowland Roberts (Asaph)]] #[[s:Cofiant y diweddar Barch Robert Everett|Cofiant y diweddar Barch Robert Everett gan David Davies (Dewi Emlyn)]] #[[s:Y Wen Fro|Y Wen Fro gan Ellen Evans]] #[[s:Cerrig y Rhyd|Cerrig y Rhyd gan Winnie Parry]] #[[s:Gwaith Edward Richard|Gwaith Edward Richard gan Edward Richard, Ystrad Meurig]] #[[s:Bywyd Ieuan Gwynedd Ganddo Ef Ei Hun]] #[[s:Humphrey Jones a Diwygiad 1859|Humphrey Jones a Diwygiad 1859 gan Evan Isaac]] #[[s:Adgofion Andronicus|Adgofion Andronicus gan John Williams Jones (Andronicus)]] #[[s:Teithiau a Helyntion Meurig Ebrill|Teithiau a Helyntion Meurig Ebrill gan Morris Davies (Meurig Ebrill)]] #[[s:Cofiant Richard Jones Llwyngwril|Cofiant Richard Jones Llwyngwril gan Evan Evans, Llangollen]] #[[s:Profiadau Pellach|Profiadau Pellach gan G M Ll Davies]] #[[s:Datganiad Cyffredinol o Hawliau Dynol]] #[[s:Hanes y Bibl Cymraeg|Hanes y Bibl Cymraeg gan Thomas Levi]] #[[s:Pererindod Heddwch|Pererindod Heddwch, G M Ll Davies]] #[[s:Tan yr Enfys|Tan yr Enfys gan D J Lewis Jenkins]] #[[s:Yr Ogof|Yr Ogof gan T Rowland Hughes]] #[[s:Syr Owen M Edwards Detholiad o'i Ysgrifau]] #[[s:Profedigaethau Enoc Huws (1939)]] #[[s:Dyddgwaith|Dyddgwaith gan Thomas Gwynn Jones]] #[[s:Salm i Famon a Marwnad Grey|Salm i Famon a Marwnad Grey gan John Morris-Jones]] #[[s:Madam Wen|Madam Wen gan William David Owen]] #[[s:Dan Gwmwl|Dan Gwmwl gan Awena Rhun]] #[[s:Atgofion am Dalysarn]] #[[s:Cerddi'r Bwthyn|Cerddi'r Bwthyn gan Dewi Emrys]] #[[s:Capelulo]] #[[s:Y Pennaf Peth]] #[[s:Goronwy Owen - Detholiad o'i Farddoniaeth]] #[[s:Yr Hen Lwybrau|Yr Hen Lwybrau gan John Davies (Isfryn)]] #[[s:Gwaith Gwilym Marles]] #[[s:Gwaith ap Vychan]] #[[s:Gwaith Gwilym Hiraethog]] #[[s:Cadeiriau Enwog]] #[[s:Y Cychwyn]] #[[s:Cofiant Hwfa Môn]] #[[s:Hynafiaethau Edeyrnion]] #[[s:Aildrefniad Cymdeithas]] #[[s:Ar y Groesffordd]] #[[s:Astudiaethau T Gwynn Jones]] #[[s:Bil Cymru Atebolrwydd a Grymuso Ariannol 2014]] #[[s:Brethyn Cartref]] #[[s:Brithgofion]] #[[s:Bywyd a Chan Tomos Efans (Cyndelyn)]] #[[s:Bywyd a Gwaith Henry Richard AS]] #[[s:Bywyd a Llafur John Wesley]] #[[s:Bywyd a gweithiau Azariah Shadrach]] #[[s:Cân neu Ddwy]] #[[s:Caniadau'r Allt]] #[[s:Caniadau Buddug]] #[[s:Caniadau ac ati]] #[[s:Cartrefi Cymru, O. M. Edwards]] #[[s:Catherine Prichard (Buddug), Cymru, Cyfrol 39, 1910]] #[[s:Catiau Cwta]] #[[s:Cerddi'r Eryri]] #[[s:Cerddi a Baledi]] #[[s:Ceris y Pwll]] #[[s:Chwedlau'r Aelwyd]] #[[s:Clych Adgof - penodau yn hanes fy addysg]] #[[s:Coelion Cymru]] #[[s:Cofiant Dafydd Rolant, Pennal]] #[[s:Cofiant Daniel Owen: ynghyd a Sylwadau ar ei Ysgrifeniadau]] #[[s:Cwm Eithin]] #[[s:Cyflafan Ofnadwy Dolgellau]] #[[s:Cymeriadau (T. Gwynn Jones)]] #[[s:Cymru Fu]] #[[s:D Rhagfyr Jones (o Dywysydd y Plant 1901)]] #[[s:Daff Owen]] #[[s:Dau faled gan John Jones (Jac Glan-y-gors)]] #[[s:Diarhebion Cymru]] #[[s:Drama Rhys Lewis]] #[[s:Drych yr Amseroedd]] #[[s:Er Mwyn Cymru]] #[[s:Griffith Ellis Bootle, Cymru Cyf 23, 1902]] #[[s:Gwaith Dewi Wnion]] #[[s:Gwaith Alun]] #[[s:Gwaith Ann Griffiths]] #[[s:Gwaith Ceiriog]] #[[s:Gwaith Dafydd ap Gwilym]] #[[s:Gwaith John Davies]] #[[s:Gwaith John Hughes]] #[[s:Gwaith John Thomas]] #[[s:Gwaith Mynyddog Cyfrol 1]] #[[s:Gwaith Mynyddog Cyfrol 2]] #[[s:Gwaith S.R.]] #[[s:Gwaith Thomas Griffiths]] #[[s:Gweledigaethau Y Bardd Cwsg (Silvan Evans 1865)]] #[[s:Gwialen Fedw Fy Mam]] #[[s:Hanes Cymru O M Edwards Cyf I]] #[[s:Hanes Cymru O M Edwards Cyf II]] #[[s:Hanes Methodistiaeth Gorllewin Meirionydd Cyf I]] #[[s:Hanes Methodistiaeth Gorllewin Meirionydd Cyf II]] #[[s:Hanes Pedr Fawr, Ymerawdwr Rwssia]] #[[s:Hanes bywyd Thomas Edwards bardd gynt o'r Nant]] #[[s:Hanes Bywyd Thomas Williams, Capelulo]] #[[s:Hanes Bywyd ac Anturiaethau Dr Livingstone]] #[[s:Hanes llenyddiaeth ac enwogion Llanllechid a Llandegai]] #[[s:Hanes y Wladfa Gymreig yn Patagonia]] #[[s:Hen Gymeriadau Dolgellau]] #[[s:Hynafiaethau Edeyrnion]] #[[s:I'r Aifft ac yn Ol]] #[[s:Llenyddiaeth Fy Ngwlad]] #[[s:Lewsyn yr Heliwr (nofel)]] #[[s:Llio Plas y Nos]] #[[s:Llyfr Del]] #[[s:Llyfr Nest]] #[[s:Llyfr Owen]] #[[s:Mabinogion J M Edwards Cyf 1]] #[[s:Mabinogion J M Edwards Cyf 2]] #[[s:Mary Jones y Gymraes fechan heb yr un Beibl]] #[[s:Mesur Addysg (Cymru) 2011]] #[[s:Mesur Diogelwch ar Gludiant i Ddysgwyr (Cymru) 2011]] #[[s:Mesur Gwneud Iawn am Gamweddau'r GIG (Cymru) 2008]] #[[s:Mesur Teithio gan Ddysgwyr (Cymru) 2008]] #[[s:O Law i Law]] #[[s:Oll synnwyr pen Kembero ygyd]] #[[s:Penillion Telyn Llyfrau'r Ford Gron]] #[[s:Plant Dic Sion Dafydd]] #[[s:Rhai o Gymry Lerpwl]] #[[s:Rhamant Bywyd Lloyd George]] #[[s:Rhan o waith mewn Cernyweg Canol (Add. Ch. 19491)]] #[[s:Rhodd Mam i'w Phlentyn]] #[[s:Rhyfeddodau'r Cread]] #[[s:Adolygiad o lyfr Sadie "Twilight Hours"]] #[[s:Seren Tan Gwmwl]] #[[s:Storïau Mawr y Byd]] #[[s:Straeon y Pentan]] #[[s:Sŵn y Gwynt Sy'n Chwythu]] #[[s:Tanchwa ddychrynllyd yn Nyffryn Rhondda, ger Pontypridd]] #[[s:Telynegion Maes a Môr]] #[[s:Tom Ellis Gwladgarwr a Gwleidydd]] #[[s:Traethawd ar Gaio a'i Hynafiaethau]] #[[s:Traethawd ar Hanes Plwyf Merthyr]] #[[s:Tro Trwy'r Gogledd]] #[[s:Tro i'r De]] #[[s:Tro yn Llydaw]] #[[s:Trwy India'r Gorllewin]] #[[s:Twm o'r Nant Cyf II (ab Owen)]] #[[s:William Jones (Nofel)]] #[[s:Y Cywyddwyr Llyfrau'r Ford Gron]] #[[s:Y Gelfyddyd Gwta]] #[[s:Y Siswrn]] #[[s:Yn y Wlad]] #[[s:Yny lhyvyr hwnn]] #[[s:Yr Hwiangerddi (O M Edwards)]] #[[s:Yr Hynod William Ellis, Maentwrog]] #[[s:Ysgolfeistriaid Mr Charles o'r Bala]] #[[s:Ysgrifau (Dewi Emrys)]] #[[s:Yr Eneth Ga'dd ei Gwrthod]] #[[s:Myfyrdod mewn mynwent|Myfyrdod mewn mynwent gan John Parry, Llaneilian]] #[[s:Dyrif etholiadol Ceredigion 1892]] #[[s:Canmlwyddiant Marwolaeth y Parch. John Wesley, M.A., Mawrth 3ydd, 1891]] #[[s:Er cof am Joseph Meredith, Adelaide Villa, Llandudno|Er cof am Joseph Meredith, Adelaide Villa, Llandudno D. S. Thomas (Glan Pair)]] #[[s:Deuddeg penill coffadwriaethol i'r diweddar Barch. John Hughes, Carneddau|Deuddeg penill coffadwriaethol i'r diweddar Barch. John Hughes, Carneddau gan Ellis Isfryn Williams]] #[[s:Hanes Brwydr Waterloo|Hanes Brwydr Waterloo gan Hugh Humphreys, Caernarfon]] #[[s:Galar gan, er coffadwriaeth am y ddamwain yn ngwaith glo Landshipping Chwefror 14eg, 1844]] #[[s:Galargan ar ol y Mochyn Du]] #[[s:Baledi-Cwynfan y Morwr a Deio Bach]] #[[s:Marwnad er coffadwriaeth am y diweddar Barch John Elias]] #[[s:William Morgan, Pant, Dowlais (Trysorfa y Plant)]] #[[s:Hen Fibl Fawr fy Mam]] #[[s:Tanchwa ofnadwy yn Abersychan]] #[[s:Y Ffeiriau Hynotaf yn Ddeuddeg Sir Cymru]] #[[s:Mynwy yng Nghymru (Cymru Cyf X Rhif 57)]] #[[s:Rhanau o'r Corff (Fanny Edwards)]] #[[s:Thomas Matthews, Cymru, Chwefror 1917]] #[[s:Huw Morus—Dadorchuddiad Ei Golofn Goffadwriaethol, Pont Y Meibion, Awst 26 1909]] #[[s:Owain Aran (erthyglau Cymru 1909)]] # [[s:Lewys Aran (Cymru Tachwedd 1918)]] #[[s:Owen R Lewis (Glan Cymerig) Perl y Plant 1910]] {{Div col end}} jsvea9l103yf1mzkqi23jfwqqb6o8rd 119385 119384 2024-12-02T04:08:38Z AlwynapHuw 1710 Dad-wneud fersiwn [[Special:Diff/119381|119381]] gan [[Special:Contributions/AlwynapHuw|AlwynapHuw]] ([[User talk:AlwynapHuw|sgwrs]]) 119385 wikitext text/x-wiki ==Wedi eu Cyhoeddi== {{Div col}} #[[s:Hanes Llangeitho a'i hamgylchoedd|Hanes Llangeitho a'i hamgylchoedd gan David Morgan, Llangeitho]] #[[s:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam|Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam gan Edward Francis]] #[[s:Gwaith Dewi Wyn|Gwaith Dewi Wyn gol O. M. Edwards]] #[[s:Cofiant John Williams (I ab Ioan) Aberduar|Cofiant John Williams (I ab Ioan) Aberduar gan John Davies, Llandysul]] #[[s:Athrylith Ceiriog|Athrylith Ceiriog gan Howell Elvet Lewis (Elfed)]] #[[s:Telyn Seion sef Pedwar ar Bymtheg o Garolau Nadolig|Telyn Seion sef Pedwar ar Bymtheg o Garolau Nadolig gol. Hugh Humphreys, Caernarfon]] #[[s:Gwaith Iolo Goch|Gwaith Iolo Goch gol Thomas Matthews]] #[[s:Cofiant am y Parch. Richard Humphreys, Dyffryn|Cofiant am y Parch. Richard Humphreys, Dyffryn gan Griffith Williams, Talsarnau]] #[[s:Gwaith Sion Cent|Gwaith Sion Cent gol Thomas Matthews]] #[[s:Dyddanwch yr Aelwyd|Dyddanwch yr Aelwyd gan Hughes a'i Fab, Wrecsam]] #[[s:Gwaith Ieuan Brydydd Hir|Gwaith Ieuan Brydydd Hir gol O. M. Edwards]] #[[s:Gwaith yr Hen Ficer|Gwaith yr Hen Ficer gol O. M. Edwards]] #[[s:Am Dro i Erstalwm|Am Dro i Erstalwm gan Index]] #[[s:Bro fy Mebyd a Chaniadau Eraill|Bro fy Mebyd a Chaniadau Eraill gan Humphrey Jones (Bryfdir)]] #[[s:Ceiriog a Mynyddog|Ceiriog a Mynyddog gan John Morgan Edwards]] #[[s:Crynodeb o Hanes Dechreuad a Chynydd yr Eglwysi Annibynol yn Mon|Crynodeb o Hanes Dechreuad a Chynydd yr Eglwysi Annibynol yn Mon gan William Williams (Cromwell)]] #[[s:Awdl Dinyster Jerusalem|Awdl Dinyster Jerusalem gan Eben Fardd]] #[[s:Nedw|Nedw gan Edward Tegla Davies]] #[[s:Dros y Gamfa|Dros y Gamfa gan Fanny Edwards]] #[[s:Diwrnod yn Nolgellau|Diwrnod yn Nolgellau gan Robert Thomas Williams (Trebor Môn)]] #[[s:Awdl ar yr Adgyfodiad (Ieuan Ionawr)|Awdl ar yr Adgyfodiad gan Evan Jones (Ieuan Ionawr)]] #[[s:Cofiant y Diweddar Barch W Williams o'r Wern|Cofiant y Diweddar Barch W Williams o'r Wern gan William Rees (Gwilym Hiraethog)]] #[[s:Tri Wyr o Sodom a'r Aipht|Tri Wyr o Sodom a'r Aipht gan William Williams, Pantycelyn]] #[[s:F'Ewythr Tomos: cân ddyri|F'Ewythr Tomos: cân ddyri gan Eben Fardd]] #[[s:Hynafiaethau Nant Nantlle|Hynafiaethau Nant Nantlle gan William Robert Ambrose]] #[[s:Bywyd y Parch. Ebenezer Richard|Bywyd y Parch. Ebenezer Richard gan Henry ac Edward W Richard]] #[[s:Traethawd ar Enwogion Swydd Feirion|Traethawd ar Enwogion Swydd Feirion gan Edward Davies (Iolo Meirion)]] #[[s:Hanes Porthmadog ei Chrefydd a'i Henwogion|Hanes Porthmadog ei Chrefydd a'i Henwogion gan Edward Davies, Penmorfa]] #[[s:Wil Ellis, Porthmadog-Cymru Cyf 29 1905]] #[[s:Hanes Niwbwrch|Hanes Niwbwrch gan Owen Williamson]] #[[s:Teulu Bach Nantoer|Teulu Bach Nantoer gan Moelona]] #[[s:Barddoniaeth Goronwy Owen (gol Llyfrbryf)|Barddoniaeth Goronwy Owen gol Isaac Foulkes (Llyfrbryf)]] #[[s:Y Tadau Methodistaidd Cyfrol I|Y Tadau Methodistaidd Cyfrol I gan John Morgan Jones]] #[[s:Hwian-gerddi Cymraeg F' Ewyrth Huw|Hwian-gerddi Cymraeg F' Ewyrth Huw gan O. M. Edwards]] #[[s:Hanes Tredegar ynghyd a Braslun o Hanes Pontgwaithyrhaiarn|Hanes Tredegar ynghyd a Braslun o Hanes Pontgwaithyrhaiarn gan David Morris (Eiddil Gwent)]] #[[s:Hanes Sir Fôn|Hanes Sir Fôn gan Thomas Pritchard, ('Rhen Graswr Eleth)]] #[[s:Holl Waith Barddonol Goronwy Owen|Holl Waith Barddonol Goronwy Owen gol Isaac Foulkes]] #[[s:Adgofion am John Elias|Adgofion am John Elias gan Richard Parry (Gwalchmai)]] #[[s:Tro Trwy'r Wig|Tro Trwy'r Wig gan Richard Morgan (1854-1939)]] #[[s:Gyda'r Hen Feirdd, Carneddog|Gyda'r Hen Feirdd, Carneddog gan Richard Griffith (Carneddog)]] #[[s:Dafydd Jones o Drefriw (1708-1785)|Dafydd Jones o Drefriw (1708-1785) gan Owen Gaianydd Williams]] #[[s:Dafydd Jones o Drefriw, Cymru 1903]] #[[s:Awdlau Coffadwriaethol am Y Parch Goronwy Owain|Awdlau Coffadwriaethol am Y Parch Goronwy Owain gan y Gwyneddigion]] #[[s:Goronwy Owen a'r Morrisiaid|Goronwy Owen a'r Morrisiaid gan Owen Gaianydd Williams]] #[[s:Yr Efengyl yn ôl Sant Marc|Yr Efengyl yn ôl Sant Marc gan y Fibl Gymdeithas Americanaidd (1894)]] #[[s:Llythyrau Goronwy Owen|Llythyrau Goronwy Owen gol John Morris-Jones]] #[[s:Diliau Meirion Cyf I|Diliau Meirion Cyf I gan gan Morris Davies (Meurig Ebrill)]] #[[s:Cyfarwyddiadau at brynu cadw a magu moch|Cyfarwyddiadau at brynu cadw a magu moch gol Hugh Humphreys, Caernarfon]] #[[s:Gwaith Joshua Thomas|Gwaith Joshua Thomas gol O M Edwards]] #[[s:Glan Cledwen (Cymru 15 Rhagfyr 1897)]] #[[s:Dringo'r Andes|Dringo'r Andes gan Eluned Morgan]] #[[s:Naw Mis yn Nghymru|Naw Mis yn Nghymru gan Owen Griffith (Giraldus)]] #[[s:Ysgrifau Puleston|Ysgrifau Puleston gan John Puleston Jones]] #[[s:Cofiant Cadwaladr Jones, Dolgellau|Cofiant Cadwaladr Jones, Dolgellau gan Robert Thomas (Ap Vychan)]] #[[s:Rhigymau'r Ffordd Fawr|Rhigymau'r Ffordd Fawr gan Dewi Emrys]] #[[s:Coffadwriaeth, neu Hanes Byr o fywyd a Marwolaeth y Parchedig John Williams|Coffadwriaeth y Parch John Williams, Pantycelyn gan Maurice Davies, Llanfair-ym-Muallt]] #[[s:Fy Mhererindod Ysbrydol|Fy Mhererindod Ysbrydol gan Evan Keri Evans]] #[[s:Yr Efengyl yn ôl Sant Matthew|Yr Efengyl yn ôl Sant Matthew gan y Fibl Gymdeithas Americanaidd (1894)]] #[[s:Beirdd y Bala|Beirdd y Bala gol O. M. Edwards]] #[[s:Gwaith Robert Owen (Bardd y Môr)|Gwaith Robert Owen (Bardd y Môr) gol O. M. Edwards]] #[[s:Can newydd yn rhoddi hanes dienyddiad Richard Lewis|Can newydd yn rhoddi hanes dienyddiad Richard Lewis gan Dic Dywyll]] #[[s:Gwyllllis yn Nayd|Gwyllllis yn Nayd gan Dr William Price]] #[[s:Gwroniaid y Ffydd|Gwroniaid y Ffydd gan Robert David Rowland (Anthropos)]] #[[s:Tanchwa yn Cilfynydd|Tanchwa yn Cilfynydd baled gan awdur Anhysbys]] #[[s:Damwain echrydus Glofa Carnant, Cwmaman, Sir Gaerfyrddin]] #[[s:Blodau Drain Duon|Blodau Drain Duon gan Thomas Jacob Thomas (Sarnicol)]] #[[s:Telyn Dyfi|Telyn Dyfi gan Daniel Silvan Evans]] #[[s:Cyfrinach y Dwyrain|Cyfrinach y Dwyrain gan David Cunllo Davies]] #[[s:Oriau yn y Wlad|Oriau yn y Wlad gan Robert David Rowland (Anthropos)]] #[[s:Branwen Ferch Llŷr (Tegla)|Branwen Ferch Llŷr (Tegla) gan Edward Tegla Davies]] #[[s:Prif Feirdd Eifionydd|Prif Feirdd Eifionydd gan Edward David Rowlands]] #[[s:Deddf Plant (Diddymu Amddiffyniad Cosb Resymol)(Cymru) 2020]] #[[s:Rhys Llwyd y Lleuad|Rhys Llwyd y Lleuad gan E Tegla Davies]] #[[s:Oriau Gydag Enwogion|Oriau Gydag Enwogion gan Robert David Rowland (Anthropos)]] #[[s:Byr Gofiant am Naw a Deugain o Weinidogion Ymadawedig Sir Aberteifi|Byr Gofiant am Naw a Deugain o Weinidogion Ymadawedig Sir Aberteifi gan John Evans, Abermeurig]] #[[s:Hanes Alexander Fawr|Hanes Alexander Fawr gan Hugh Humphreys, Caernarfon]] #[[s:Breuddwyd Pabydd Wrth Ei Ewyllys Cyf I|Breuddwyd Pabydd Wrth Ei Ewyllys Cyf I gan Emrys ap Iwan]] #[[s:Breuddwyd Pabydd Wrth Ei Ewyllys Cyf II|Breuddwyd Pabydd Wrth Ei Ewyllys Cyf II gan Emrys ap Iwan]] #[[s:Y Lleian Lwyd|Y Lleian Lwyd gan Moelona]] #[[s:Cenadon Hedd|Cenadon Hedd gan William Jones, Cwmaman]] #[[s:Dagrau Hiraeth|Dagrau Hiraeth gan William Jones, Pontsaeson]] #[[s:Saith o Farwnadau|Saith o Farwnadau gan William Williams, Pantycelyn]] #[[s:Storïau o Hanes Cymru cyf I|Storïau o Hanes Cymru cyf I gan Moelona]] #[[s:Traethawd bywgraffyddol a beirniadol ar fywyd ac athrylith Lewis Morris|Traethawd bywgraffyddol a beirniadol ar fywyd ac athrylith Lewis Morris gan Griffith Jones (Glan Menai)]] #[[s:Hanes Bywyd Pio Nono|Hanes Bywyd Pio Nono gan Hugh Humphreys, Caernarfon]] #[[s:Caniadau Watcyn Wyn|Caniadau Watcyn Wyn gan Watkin Hezekiah Williams (Watcyn Wyn)]] #[[s:Cofiant y Parch Thomas Edwards, Cwmystwyth|Cofiant y Parch Thomas Edwards, Cwmystwyth gan John Evans, Abermeurig]] #[[s:Gwrid y Machlud|Gwrid y Machlud gan Richard Jones (Ap Alun Mabon)]] #[[s:Yr Hwiangerddi (O M Edwards)|Yr Hwiangerddi gan O M Edwards]] #[[s:Noson o Farrug|Noson o Farrug gan Robert Griffith Berry]] #[[s:Meini Gwagedd|Meini Gwagedd gan James Kitchener Davies]] #[[s:Y Tri Brenin o Gwlen]] #[[s:Hanes Methodistiaeth Arfon-Caernarvon|Hanes Methodistiaeth Arfon-Caernarvon gan William Hobley]] #[[s:Cofiant Dr. Joseph Parry Mus. Doc. (1841-1903)|Cofiant Dr. Joseph Parry Mus. Doc. (1841-1903) gan Evan Keri Evans]] #[[s:Rhobat Wyn|Rhobat Wyn gan Awena Rhun]] #[[s:Cofiant y Parch Isaac Morgan Harry|Cofiant y Parch Isaac Morgan Harry gan Thomas Lewis Jones, Machen]] #[[s:Tanchwa y Mardy - Mercher, Rhagfyr 23, 1885; 80 wedi eu lladd]] #[[s:Cerddi Hanes|Cerddi Hanes gan Thomas Gwynn Jones]] #[[s:Ieuan Gwyllt, Ei Fywyd, Ei Lafur|Ieuan Gwyllt, Ei Fywyd, Ei Lafur gan John Eiddion Jones]] #[[s:Patrymau Gwlad|Patrymau Gwlad gan Thomas Jacob Thomas (Sarnicol)]] #[[s:David Williams y Piwritan|David Williams y Piwritan gan Richard Thomas, Bontnewydd]] #[[s:Cofiant y diweddar Barch Evan Rowlands, Ebenezer, Pontypwl|Cofiant y diweddar Barch Evan Rowlands, Ebenezer, Pontypwl gan Ellis Hughes, Penmaen]] #[[s:Cofiant Darluniadol Y Parch William Williams o'r Wern|Cofiant Darluniadol Y Parch William Williams o'r Wern gan David Samuel Jones]] #[[s:Bywgraffiad y diweddar barchedig T. Price|Bywgraffiad y diweddar barchedig T. Price gan Benjamin Evans (Telynfab)]] #[[s:Llyfr Haf|Llyfr Haf gan Owen Morgan Edwards]] #[[s:Drych y Prif Oesoedd (Detholiad 1896)|Drych y Prif Oesoedd (Detholiad 1896) gol O. M. Edwards]] #[[s:Hanes Methodistiaeth Arfon-Waenfawr|Hanes Methodistiaeth Arfon-Waenfawr gan William Hobley]] #[[s:Beryl|Beryl gan Elizabeth Mary Jones (Moelona)]] #[[s:Hanes Methodistiaeth Arfon-Clynnog|Hanes Methodistiaeth Arfon-Clynnog gan William Hobley]] #[[s:Breuddwydion Myfanwy|Breuddwydion Myfanwy gan Elizabeth Mary Jones (Moelona)]] #[[s:Lloffion o'r Mynwentydd|Lloffion o'r Mynwentydd gan Thomas Rowland Roberts (Asaph)]] #[[s:Cofiant y diweddar Barch Robert Everett|Cofiant y diweddar Barch Robert Everett gan David Davies (Dewi Emlyn)]] #[[s:Y Wen Fro|Y Wen Fro gan Ellen Evans]] #[[s:Cerrig y Rhyd|Cerrig y Rhyd gan Winnie Parry]] #[[s:Gwaith Edward Richard|Gwaith Edward Richard gan Edward Richard, Ystrad Meurig]] #[[s:Bywyd Ieuan Gwynedd Ganddo Ef Ei Hun]] #[[s:Humphrey Jones a Diwygiad 1859|Humphrey Jones a Diwygiad 1859 gan Evan Isaac]] #[[s:Adgofion Andronicus|Adgofion Andronicus gan John Williams Jones (Andronicus)]] #[[s:Teithiau a Helyntion Meurig Ebrill|Teithiau a Helyntion Meurig Ebrill gan Morris Davies (Meurig Ebrill)]] #[[s:Cofiant Richard Jones Llwyngwril|Cofiant Richard Jones Llwyngwril gan Evan Evans, Llangollen]] #[[s:Profiadau Pellach|Profiadau Pellach gan G M Ll Davies]] #[[s:Datganiad Cyffredinol o Hawliau Dynol]] #[[s:Hanes y Bibl Cymraeg|Hanes y Bibl Cymraeg gan Thomas Levi]] #[[s:Pererindod Heddwch|Pererindod Heddwch, G M Ll Davies]] #[[s:Tan yr Enfys|Tan yr Enfys gan D J Lewis Jenkins]] #[[s:Yr Ogof|Yr Ogof gan T Rowland Hughes]] #[[s:Syr Owen M Edwards Detholiad o'i Ysgrifau]] #[[s:Profedigaethau Enoc Huws (1939)]] #[[s:Dyddgwaith|Dyddgwaith gan Thomas Gwynn Jones]] #[[s:Salm i Famon a Marwnad Grey|Salm i Famon a Marwnad Grey gan John Morris-Jones]] #[[s:Madam Wen|Madam Wen gan William David Owen]] #[[s:Dan Gwmwl|Dan Gwmwl gan Awena Rhun]] #[[s:Atgofion am Dalysarn]] #[[s:Cerddi'r Bwthyn|Cerddi'r Bwthyn gan Dewi Emrys]] #[[s:Capelulo]] #[[s:Y Pennaf Peth]] #[[s:Goronwy Owen - Detholiad o'i Farddoniaeth]] #[[s:Yr Hen Lwybrau|Yr Hen Lwybrau gan John Davies (Isfryn)]] #[[s:Gwaith Gwilym Marles]] #[[s:Gwaith ap Vychan]] #[[s:Gwaith Gwilym Hiraethog]] #[[s:Cadeiriau Enwog]] #[[s:Y Cychwyn]] #[[s:Cofiant Hwfa Môn]] #[[s:Hynafiaethau Edeyrnion]] #[[s:Aildrefniad Cymdeithas]] #[[s:Ar y Groesffordd]] #[[s:Astudiaethau T Gwynn Jones]] #[[s:Bil Cymru Atebolrwydd a Grymuso Ariannol 2014]] #[[s:Brethyn Cartref]] #[[s:Brithgofion]] #[[s:Bywyd a Chan Tomos Efans (Cyndelyn)]] #[[s:Bywyd a Gwaith Henry Richard AS]] #[[s:Bywyd a Llafur John Wesley]] #[[s:Bywyd a gweithiau Azariah Shadrach]] #[[s:Cân neu Ddwy]] #[[s:Caniadau'r Allt]] #[[s:Caniadau Buddug]] #[[s:Caniadau ac ati]] #[[s:Cartrefi Cymru, O. M. Edwards]] #[[s:Catherine Prichard (Buddug), Cymru, Cyfrol 39, 1910]] #[[s:Catiau Cwta]] #[[s:Cerddi'r Eryri]] #[[s:Cerddi a Baledi]] #[[s:Ceris y Pwll]] #[[s:Chwedlau'r Aelwyd]] #[[s:Clych Adgof - penodau yn hanes fy addysg]] #[[s:Coelion Cymru]] #[[s:Cofiant Dafydd Rolant, Pennal]] #[[s:Cofiant Daniel Owen: ynghyd a Sylwadau ar ei Ysgrifeniadau]] #[[s:Cwm Eithin]] #[[s:Cyflafan Ofnadwy Dolgellau]] #[[s:Cymeriadau (T. Gwynn Jones)]] #[[s:Cymru Fu]] #[[s:D Rhagfyr Jones (o Dywysydd y Plant 1901)]] #[[s:Daff Owen]] #[[s:Dau faled gan John Jones (Jac Glan-y-gors)]] #[[s:Diarhebion Cymru]] #[[s:Drama Rhys Lewis]] #[[s:Drych yr Amseroedd]] #[[s:Er Mwyn Cymru]] #[[s:Griffith Ellis Bootle, Cymru Cyf 23, 1902]] #[[s:Gwaith Dewi Wnion]] #[[s:Gwaith Alun]] #[[s:Gwaith Ann Griffiths]] #[[s:Gwaith Ceiriog]] #[[s:Gwaith Dafydd ap Gwilym]] #[[s:Gwaith John Davies]] #[[s:Gwaith John Hughes]] #[[s:Gwaith John Thomas]] #[[s:Gwaith Mynyddog Cyfrol 1]] #[[s:Gwaith Mynyddog Cyfrol 2]] #[[s:Gwaith S.R.]] #[[s:Gwaith Thomas Griffiths]] #[[s:Gweledigaethau Y Bardd Cwsg (Silvan Evans 1865)]] #[[s:Gwialen Fedw Fy Mam]] #[[s:Hanes Cymru O M Edwards Cyf I]] #[[s:Hanes Cymru O M Edwards Cyf II]] #[[s:Hanes Methodistiaeth Gorllewin Meirionydd Cyf I]] #[[s:Hanes Methodistiaeth Gorllewin Meirionydd Cyf II]] #[[s:Hanes Pedr Fawr, Ymerawdwr Rwssia]] #[[s:Hanes bywyd Thomas Edwards bardd gynt o'r Nant]] #[[s:Hanes Bywyd Thomas Williams, Capelulo]] #[[s:Hanes Bywyd ac Anturiaethau Dr Livingstone]] #[[s:Hanes llenyddiaeth ac enwogion Llanllechid a Llandegai]] #[[s:Hanes y Wladfa Gymreig yn Patagonia]] #[[s:Hen Gymeriadau Dolgellau]] #[[s:Hynafiaethau Edeyrnion]] #[[s:I'r Aifft ac yn Ol]] #[[s:Llenyddiaeth Fy Ngwlad]] #[[s:Lewsyn yr Heliwr (nofel)]] #[[s:Llio Plas y Nos]] #[[s:Llyfr Del]] #[[s:Llyfr Nest]] #[[s:Llyfr Owen]] #[[s:Mabinogion J M Edwards Cyf 1]] #[[s:Mabinogion J M Edwards Cyf 2]] #[[s:Mary Jones y Gymraes fechan heb yr un Beibl]] #[[s:Mesur Addysg (Cymru) 2011]] #[[s:Mesur Diogelwch ar Gludiant i Ddysgwyr (Cymru) 2011]] #[[s:Mesur Gwneud Iawn am Gamweddau'r GIG (Cymru) 2008]] #[[s:Mesur Teithio gan Ddysgwyr (Cymru) 2008]] #[[s:O Law i Law]] #[[s:Oll synnwyr pen Kembero ygyd]] #[[s:Penillion Telyn Llyfrau'r Ford Gron]] #[[s:Plant Dic Sion Dafydd]] #[[s:Rhai o Gymry Lerpwl]] #[[s:Rhamant Bywyd Lloyd George]] #[[s:Rhan o waith mewn Cernyweg Canol (Add. Ch. 19491)]] #[[s:Rhodd Mam i'w Phlentyn]] #[[s:Rhyfeddodau'r Cread]] #[[s:Adolygiad o lyfr Sadie "Twilight Hours"]] #[[s:Seren Tan Gwmwl]] #[[s:Storïau Mawr y Byd]] #[[s:Straeon y Pentan]] #[[s:Sŵn y Gwynt Sy'n Chwythu]] #[[s:Tanchwa ddychrynllyd yn Nyffryn Rhondda, ger Pontypridd]] #[[s:Telynegion Maes a Môr]] #[[s:Tom Ellis Gwladgarwr a Gwleidydd]] #[[s:Traethawd ar Gaio a'i Hynafiaethau]] #[[s:Traethawd ar Hanes Plwyf Merthyr]] #[[s:Tro Trwy'r Gogledd]] #[[s:Tro i'r De]] #[[s:Tro yn Llydaw]] #[[s:Trwy India'r Gorllewin]] #[[s:Twm o'r Nant Cyf II (ab Owen)]] #[[s:William Jones (Nofel)]] #[[s:Y Cywyddwyr Llyfrau'r Ford Gron]] #[[s:Y Gelfyddyd Gwta]] #[[s:Y Siswrn]] #[[s:Yn y Wlad]] #[[s:Yny lhyvyr hwnn]] #[[s:Yr Hwiangerddi (O M Edwards)]] #[[s:Yr Hynod William Ellis, Maentwrog]] #[[s:Ysgolfeistriaid Mr Charles o'r Bala]] #[[s:Ysgrifau (Dewi Emrys)]] #[[s:Yr Eneth Ga'dd ei Gwrthod]] #[[s:Myfyrdod mewn mynwent|Myfyrdod mewn mynwent gan John Parry, Llaneilian]] #[[s:Dyrif etholiadol Ceredigion 1892]] #[[s:Canmlwyddiant Marwolaeth y Parch. John Wesley, M.A., Mawrth 3ydd, 1891]] #[[s:Er cof am Joseph Meredith, Adelaide Villa, Llandudno|Er cof am Joseph Meredith, Adelaide Villa, Llandudno D. S. Thomas (Glan Pair)]] #[[s:Deuddeg penill coffadwriaethol i'r diweddar Barch. John Hughes, Carneddau|Deuddeg penill coffadwriaethol i'r diweddar Barch. John Hughes, Carneddau gan Ellis Isfryn Williams]] #[[s:Hanes Brwydr Waterloo|Hanes Brwydr Waterloo gan Hugh Humphreys, Caernarfon]] #[[s:Galar gan, er coffadwriaeth am y ddamwain yn ngwaith glo Landshipping Chwefror 14eg, 1844]] #[[s:Galargan ar ol y Mochyn Du]] #[[s:Baledi-Cwynfan y Morwr a Deio Bach]] #[[s:Marwnad er coffadwriaeth am y diweddar Barch John Elias]] #[[s:William Morgan, Pant, Dowlais (Trysorfa y Plant)]] #[[s:Hen Fibl Fawr fy Mam]] #[[s:Tanchwa ofnadwy yn Abersychan]] #[[s:Y Ffeiriau Hynotaf yn Ddeuddeg Sir Cymru]] #[[s:Mynwy yng Nghymru (Cymru Cyf X Rhif 57)]] #[[s:Rhanau o'r Corff (Fanny Edwards)]] #[[s:Thomas Matthews, Cymru, Chwefror 1917]] #[[s:Huw Morus—Dadorchuddiad Ei Golofn Goffadwriaethol, Pont Y Meibion, Awst 26 1909]] #[[s:Owain Aran (erthyglau Cymru 1909)]] # [[s:Lewys Aran (Cymru Tachwedd 1918)]] #[[s:Owen R Lewis (Glan Cymerig) Perl y Plant 1910]] {{Div col end}} ==Wedi eu cyhoeddi heb sgan== #[[Hanes Cymru O M Edwards Cyf II]] #[[Pascon Agan Arluth]] #[[Cyfieithiadau o gerddi i'r Gymraeg]] #[[Y Tri Brenin o Gwlen]] ==Wedi eu prawfddarllen heb eu cyhoeddi== {{Div col}} # [[Indecs:Gwaith Hugh Jones, Maesglasau.pdf]] # [[Indecs:Hanes y Wladva Gymreig.djvu]] # [[Indecs:Erthyglau Emrys ap Iwan Cyf I.djvu]] # [[Indecs:Erthyglau Emrys ap Iwan Cyf II.djvu]] # [[Enwogion Ceredigion]] # [[Indecs:Cyfrol Goffa Richard Bennett.djvu]] # [[Indecs:Y Trefedigaethau.djvu]] # [[Indecs:Gwilym a Benni Bach.djvu]] # [[Indecs:Caniadau Owen Lewis Glan Cymerig.djvu]] # [[Indecs:Gwaith Huw Morus.pdf]] # [[Indecs:Ieuan Glan Geirionydd (Cyfres y Fil).pdf]] {{Div col end}} ==Rhannau wedi eu cyhoeddi== #[[Enwogion Sir Aberteifi]] 13/187 #[[Geiriadur Bywgraffyddol o Enwogion Cymru 1867-Cyf I]] 31/683 ==Angen eu prawfddarllen== {{Div col}} #[[Indecs:Murmuron Awen.djvu]] #[[Indecs:John Wesley, ei fywyd a'i llafur.djvu]] #[[Indecs:Caniadydd 1841.djvu]] #[[Indecs:Archaeologia Lleynensis.djvu]] #[[Indecs:Y Gestiana.djvu]] #[[Indecs:Beirdd y Berwyn 1700-1750.pdf]] #[[Indecs:Blagur Awen Ben Bowen.djvu]] #[[Indecs:Brut y Tywysogion Cyfres y Fil.djvu]] #[[Indecs:Bugail y Bryn.djvu]] #[[Indecs:Bywgraffiad y Parch Thos Richard Abergwaen.djvu]] #[[Indecs:Camrau mewn grammadeg Cymreig (IA camraumewngramma00apiw).pdf]] #[[Indecs:Caneuon Mynyddog.djvu]] #[[Indecs:Caniadau Cymru.djvu]] #[[Indecs:Caniadau Hiraethog.djvu]] #[[Indecs:Caniadau John Morris-Jones.djvu]] #[[Indecs:Canmlwyddiant Wesleyaeth Gymreig.pdf]] #[[Indecs:Casgliad o ganeuon Cymru.pdf]] #[[Indecs:Ceinion Emrys.djvu]] #[[Indecs:Ceinion Llenyddiaeth Cymreig Cyf I.djvu]] #[[Indecs:Clasuron Rhyddiaith Cymru.djvu]] #[[Indecs:Yr Ysgol Farddol.djvu]] #[[Indecs:Ysgrifau (John Breese Davies).djvu]] #[[Indecs:Ysten Sioned.pdf]] #[[Indecs:Ystoriau Siluria..pdf]] #[[Indecs:Ystorya de Carolo Magno o Lyfr Coch Hergest.djvu]] #[[Indecs:Ystyron Enwau ym Mhlwyfi Towyn, Llangelynin, Llanegryn etc.pdf]] #[[Indecs:Cofiant a Gweithiau Ieuan Gwynedd.djvu]] #[[Indecs:Cofiant a gweithiau Risiart Ddu o Wynedd.djvu]] #[[Indecs:Cofiant a Phregethau Robert Roberts, Clynnog.djvu]] #[[Indecs:Cofiant Ann Griffiths gynt o Dolwar Fechan.pdf]] #[[Indecs:Cofiant D Emlyn Evans.djvu]] #[[Indecs:Cofiant David Davies, Bermo.pdf]] #[[Indecs:Cofiant James Davies Radnor O.djvu]] #[[Indecs:Cofiant Thomas Gee.djvu]] #[[Indecs:Cofiant Watcyn Wyn.djvu]] #[[Indecs:Cofiant y Parch David Adams (Hawen).djvu]] #[[Indecs:Cofiant y Parchedig John Jones Talsarn.djvu]] #[[Indecs:Cofiant y Parchedig William Evans, Tonyrefail.djvu]] #[[Indecs:Cwm Glo.djvu]] #[[Indecs:Cyfystyron y gymraeg - sef y casgliad buddugol yn Eisteddfod Genhedlaethol Gwrecsam, 1888 (IA cyfystyronygymra00jone).pdf]] #[[Indecs:Cymru Owen Jones Cyf I.pdf]] #[[Indecs:Cymru Owen Jones Cyf II.pdf]] #[[Indecs:Chydig ar Gof a Chadw.djvu]] #[[Indecs:Dafydd Dafis sef Hunangofiant Ymgeisydd Seneddol.djvu]] #[[Indecs:Diliau Meirion Cyf II.pdf]] #[[Indecs:Diwygwyr Cymru.djvu]] #[[Indecs:Dr W Owen Pughe.pdf]] #[[Indecs:Drych y Prif Oesoedd 1884.djvu]] #[[Indecs:Drych y Prif Oesoedd 1902.djvu]] #[[Indecs:Eben Fardd (Ab Owen).pdf]] #[[Indecs:Emrys (Cyfres y Fil).pdf]] #[[Indecs:Emynau a'u Hawduriaid.djvu]] #[[Indecs:Enwogion y Ffydd Cyf I.pdf]] #[[Indecs:Enwogion y Ffydd Cyf II.pdf]] #[[Indecs:Er mwyn Iesu - pregethau, &c t (IA ermwyniesupreget00jone).pdf]] #[[Indecs:Erthyglau Emrys ap Iwan Cyf III.djvu]] #[[Indecs:Erthyglau, Pregethau a Chaniadau.djvu]] #[[Indecs:Ffrwythau Dethol.djvu]] #[[Indecs:Ffynnonloyw.djvu]] #[[Indecs:Geiriadur bywgraffyddol o enwogion cymru 1867-Cyf I.djvu]] #[[Indecs:Geiriadur Bywgraffyddol o Enwogion cymru Cyf II.pdf]] #[[Indecs:Geiriadur Cymraeg a Saesneg Byr, Cyfres y Fil.pdf]] #[[Indecs:Geiriadur ysgrythyrol- yn cynnwys hanesiaeth, duwinyddiaeth, athroniaeth ... (IA geiriadurysgryt03chargoog).pdf]] #[[Indecs:Geirlyfr bywgraffiadol o enwogion Cymru 1870.pdf]] #[[Indecs:Geraint ac Enid a Chaniadau Eraill.djvu]] #[[Indecs:Glan Cledwen.pdf]] #[[Indecs:Gwaith Barddonol Glasynys Cyfrol II.djvu]] #[[Indecs:Gwaith barddonol Islwyn - 1832-1878 (IA gwaithbarddonoli00islw).pdf]] #[[Indecs:Gwaith Caledfryn.pdf]] #[[Indecs:Gwaith Glan y Gors.djvu]] #[[Indecs:Gwaith Hugh Jones, Maesglasau.pdf]] #[[Indecs:Gwaith Huw Morus.pdf]] #[[Indecs:Gwaith Lewis Glyn Cothi.djvu]] #[[Indecs:Gwaith Owen Gruffydd, Llanystumdwy.pdf]] #[[Indecs:Gwaith William Ambrose (Emrys).djvu]] #[[Indecs:Gweithiau Barddonol a Rhyddieithol Ieuan Gwynedd.djvu]] #[[Indecs:Gweithiau William Pant-y-Celyn, cyfrol 1 (IA pantycelyn gweithiau1).pdf]] #[[Indecs:Gweithiau William Pant-y-Celyn, cyfrol 2 (IA pantycelyn gweithiau2).pdf]] #[[Indecs:Gwersi Mewn Llysieueg.djvu]] #[[Indecs:Gwlad y Gan a Chaniadau Eraill.djvu]] #[[Indecs:Gwreichion y Diwygiadau.djvu]] #[[Indecs:Gwyddoniadur Cyf 01.pdf]] #[[Indecs:Gwyddoniadur Cyf 02.pdf]] #[[Indecs:Gwyddoniadur Cyf 03.pdf]] #[[Indecs:Gwyddoniadur Cyf 04.pdf]] #[[Indecs:Gwyddoniadur Cyf 05.pdf]] #[[Indecs:Gwyddoniadur Cyf 06.pdf]] #[[Indecs:Gwyddoniadur Cyf 07.pdf]] #[[Indecs:Gwyddoniadur Cyf 08.pdf]] #[[Indecs:Gwyddoniadur Cyf 09.pdf]] #[[Indecs:Gwyddoniadur Cyf 10.pdf]] #[[Indecs:Hanes Annibyniaeth ym Mhlwyf Ffestiniog.pdf]] #[[Indecs:Hanes Cymru America.djvu]] #[[Indecs:Hanes eglwysi annibynol Cymru Cyf 1.djvu]] #[[Indecs:Hanes eglwysi annibynol Cymru Cyf 2.pdf]] #[[Indecs:Hanes eglwysi annibynol Cymru Cyf 3.pdf]] #[[Indecs:Hanes eglwysi annibynol Cymru Cyf 4.pdf]] #[[Indecs:Hanes Eglwysi Annibynol Cymru Cyf V.djvu]] #[[Indecs:Hanes Llenyddiaeth Gymreig o 1320 hyd 1650.pdf]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Arfon-Bangor.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Arfon-Bethesda.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Arfon-Dinorwig.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Dyffryn Clwyd-Dosbarth Rhuthin.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Gorllewin Meirionydd Cyf III.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Liverpool Cyf I.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Liverpool Cyf II.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Sir Fflint.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Sir Gaerfyrddin.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth yn Nosbarth Trefffynon 1750-1910.djvu]] #[[Indecs:Hanes Morganwg (Dafydd Morganwg).djvu]] #[[Indecs:Hanes Mynachdai.pdf]] #[[Indecs:Hanes Plwyf Ffestiniog.djvu]] #[[Indecs:Hanes Plwyf Llandyssul.djvu]] #[[Indecs:Hanes Plwyf Llanegryn.pdf]] #[[Indecs:Helyntion Bywyd Hen Deiliwr.djvu]] #[[Indecs:Howel Harris yn Llundain.djvu]] #[[Indecs:Hunangofiant Rhys Lewis, Gweinidog Bethel.pdf]] #[[Indecs:Hynafiaethau Llandegai a Llanllechid.pdf]] #[[Indecs:Ieuan Glan Geirionydd (Cyfres y Fil).pdf]] #[[Indecs:Ifor Owen.djvu]] #[[Indecs:Iolo Morganwg (Cadrawd).pdf]] #[[Indecs:Llenyddiaeth y Cymry - llawlyfr i efrydwyr.djvu]] #[[Indecs:Llinell neu Ddwy.djvu]] #[[Indecs:Llwyn Hudol.pdf]] #[[Indecs:Llyfr emynau (IA llyfrem00jone).pdf]] #[[Indecs:Llyfr Emynau MC a MW 1930.pdf]] #[[Indecs:Llyfr Gloywi Cymraeg.pdf]] #[[Indecs:Llyfr Pawb ar Bob-peth.pdf]] #[[Indecs:Llyfr y Tri Aderyn.pdf]] #[[Indecs:Llynnoedd Llonydd.djvu]] #[[Indecs:Manion.djvu]] #[[Indecs:Megys Trwy Dan.djvu]] #[[Indecs:Mesur y Gymraeg (Cymru) 2011.pdf]] #[[Indecs:Methodist Cymru Cyfrol II.djvu]] #[[Indecs:Methodistiaeth Cymru Cyfrol I.djvu]] #[[Indecs:Methodistiaeth Cymru Cyfrol III.djvu]] #[[Indecs:Methodistiaeth Dwyrain Meirionydd.pdf]] #[[Indecs:Methodistiaeth Môn.pdf]] #[[Indecs:Methodistiaeth yn Nosbarth Colwyn Bay.djvu]] #[[Indecs:O'r Bala i Geneva.djvu]] #[[Indecs:Odl a Chynghanedd.djvu]] #[[Indecs:Orgraff yr Iaith Gymraeg (adroddiad 1928).djvu]] #[[Indecs:Oriau'r Hwyr.pdf]] #[[Indecs:Penillion ystyriol rhagorol yn dangos nad oes ag na fy ag na fydd dim waeth na phechod, pob meddwl, gair a gweithred croes i ewyllys Duw a elwir yn bechod (IA wg35-1-172).pdf]] #[[Indecs:Pigion Englynion Fy Ngwlad Casgliad 1.djvu]] #[[Indecs:Pigion Englynion Fy Ngwlad Casgliad 2.djvu]] #[[Indecs:Plant y Goedwig.djvu]] #[[Indecs:Plant y Goedwig.pdf]] #[[Indecs:Prif Emynwyr Cymru.pdf]] #[[Indecs:Prydnawngwaith y Cymry.djvu]] #[[Indecs:Red Book of Hergest - Jesus College MS 111.djvu]] #[[Indecs:Robert Owen Apostol Llafur Cyf 1.djvu]] #[[Indecs:Robert Owen, Apostol Llafur, Cyf II.pdf]] #[[Indecs:Saith o Farwnadau.pdf]] #[[Indecs:Siôn Gymro.djvu]] #[[Indecs:Tair o gerddi newyddion - Yn gyntaf, Cerdd yn erbyn tyngu a chablu enw Duw, ar Crimson velvet, neu Gwynfan Brydain (IA wg35-1-179g).pdf]] #[[Indecs:Taith y pererin darluniadol.pdf]] #[[Indecs:Tecel gan Gabriel Parry, cyhoeddwyd yn 1854.pdf]] #[[Indecs:Tecel gan Gabriel Parry.pdf]] #[[Indecs:Teithiau yng Nghymru Pennant.pdf]] #[[Indecs:Telyn Bywyd.djvu]] #[[Indecs:Telyn Seion sef Pedwar ar Bymtheg o Garolau Nadolig.djvu]] #[[Indecs:Telynegion (Silyn).djvu]] #[[Indecs:Testament Newydd (1894).djvu]] #[[Indecs:Testament Newydd ein Harglwydd a'n Hiachawdwr Iesu Grist.djvu]] #[[Indecs:Traethodau ac Areithiau R J Derfel.pdf]] #[[Indecs:Trystan ac Esyllt.djvu]] #[[Indecs:Twm o'r Nant Cyf I.pdf]] #[[Indecs:Wat Emwnt.pdf]] #[[Indecs:Wil Brydydd y Coed.pdf]] #[[Indecs:Y Beibl (Argraffiad Caergrawnt 1891).djvu]] #[[Indecs:Y Bibl Cyssegr-Lan (BFBS 1861).pdf]] #[[Indecs:Y Bywgraffydd Wesleyaidd.djvu]] #[[Indecs:Y Cwm Unig a Chaniadau Eraill.djvu]] #[[Indecs:Y Digrifwr Cymraeg.djvu]] #[[Indecs:Y Geilwad Bach.pdf]] #[[Indecs:Y Mabinogion Cymreig-sef, Chwedlau rhamantus yr hen Gymry.pdf]] #[[Indecs:Y Monwyson.djvu]] #[[Indecs:Y Pigion.djvu]] #[[Indecs:Y tadau methodistaidd Cyf II.djvu]] #[[Indecs:Y trydydd cynyg Mynyddog.djvu]] #[[Indecs:Ymadawiad Arthur a Chaniadau Eraill.djvu]] #[[Indecs:Yn Llefaru Eto.djvu]] #[[Indecs:Yr ail Gynnyg, Mynyddog.djvu]] #[[Indecs:Yr athrawes o ddifrif.pdf]] #[[Indecs:Yr Awen Barod.djvu]] #[[Indecs:Yr Efengyl yn ol Ioan XI-XXI (Esboniad 1931).djvu]] #[[Indecs:Yr Iaith Gymraeg 1785 1885 1985.djvu]] #[[Indecs:A pocket dictionary, Welsh-English.djvu]] #[[Indecs:Aleluia - neu, lyfr o hymnau (IA aleluianh00will).pdf]] #[[Indecs:Argraphiad newydd o eiriadur beiblaidd (IA argraphiadnewydd00browuoft).pdf]] {{Div col end}} ==Angen testun cyfansawdd== {{Div col}} #[[Gwaith Ann Griffiths]] #[[Gwaith Dewi Wnion]] #[[Gwaith John Davies]] #[[Gwaith John Hughes]] #[[Gwaith S.R.]] #[[Gwaith Thomas Griffiths]] #[[Hanes bywyd Thomas Edwards bardd gynt o'r Nant]] #[[Hanes Bywyd Thomas Williams, Capelulo]] #[[Hanes Cymru O M Edwards Cyf II]] #[[Hanes llenyddiaeth ac enwogion Llanllechid a Llandegai]] #[[Hen Gymeriadau Dolgellau]] #[[Oll synnwyr pen Kembero ygyd]] #[[Penillion Telyn Llyfrau'r Ford Gron]] #[[Rhodd Mam i'w Phlentyn]] {{Div col end}} <br> ==Wedi sganio efo peiriant Wiki UK== ■ Wedi cyhoeddi ▲ Rhannau wedi eu cyhoeddi ●Problemau cyhoeddi {{Div col}} #[[Indecs:Nedw (llyfr).djvu]]■ #[[Indecs:Hanes Porthmadog ei Chrefydd a'i henwogion.djvu]]■ #[[Indecs:Teulu Bach Nantoer.djvu]]■ #[[Indecs:Orgraff yr Iaith Gymraeg (adroddiad 1928).djvu]] #[[Indecs:Ceiriog a Mynyddog.djvu]]■ #[[Indecs:Bro fy Mebyd a Chaniadau Eraill.djvu]] #[[Indecs:Branwen Ferch Llyr (Tegla).djvu]]■ #[[Indecs:Rhys Llwyd y Lleuad.djvu]]■ #[[Indecs:Oriau Gydag Enwogion.djvu]]■ #[[Indecs:Prif Feirdd Eifionydd.djvu]]■ #[[Indecs:Y Lleian Lwyd.pdf]]■ #[[Indecs:Storïau o Hanes Cymru cyf I.djvu]]■ #[[Indecs:Meini Gwagedd.djvu]]■ #[[Indecs:Breuddwyd Pabydd Wrth Ei Ewyllys Cyf I.pdf]]■ #[[Indecs:Breuddwyd Pabydd Wrth Ei Ewyllys Cyf II.djvu]]■ #[[Indecs:Erthyglau Emrys ap Iwan Cyf I.djvu]] #[[Indecs:Erthyglau Emrys ap Iwan Cyf II.djvu]] #[[Indecs:Erthyglau Emrys ap Iwan Cyf III.djvu]] #[[Indecs:Blodau Drain Duon.djvu]]■ #[[Indecs:Bugail y Bryn.djvu]] #[[Indecs:Gwilym a Benni Bach.djvu]] #[[Indecs:Y Wen Fro.djvu]]■ #[[Indecs:Ffynnonloyw.djvu]] #[[Indecs:Breuddwydion Myfanwy.djvu]]■ #[[Indecs:Beryl.djvu]]■ #[[Indecs:Fy Mhererindod Ysbrydol.djvu]]■ #[[Indecs:Patrymau Gwlad.djvu]]■ #[[Indecs:Pererindod Heddwch.djvu]]■ #[[Indecs:Profiadau Pellach 01.djvu]]■ #[[Indecs:Tan yr Enfys.djvu]]■ #[[Indecs:Ysgrifau Puleston.djvu]]■ #[[Indecs:Cofiant y Parch David Adams (Hawen).djvu]] #[[Indecs:Ceinion Llenyddiaeth Cymreig Cyf I.djvu]] #[[Indecs:Cofiant Watcyn Wyn.djvu]] #[[Indecs:Cofiant D Emlyn Evans.djvu]]▲ #[[Indecs:Humphrey Jones a Diwygiad 1859.djvu]]■ #[[Indecs:Cofiant Dr. Joseph Parry Mus. Doc. (1841-1903).djvu]]■ #[[Indecs:Gwreichion y Diwygiadau.djvu]] #[[Indecs:Erthyglau, Pregethau a Chaniadau.djvu]] #[[Indecs:Ysgrifau (John Breese Davies).djvu]] #[[Indecs:Gwrid y Machlyd.djvu]]■ #[[Indecs:Cyfrol Goffa Richard Bennett.djvu]] #[[Ysgrifau (Dewi Emrys)]]■ #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Gorllewin Meirionydd Cyf I.pdf]]■ #[[Indecs:Robert Owen, Apostol Llafur, Cyf II.pdf]] #[[Indecs:Canmlwyddiant Wesleyaeth Gymreig.pdf]]▲ #[[Indecs:Yn y Wlad.pdf]]■ #[[Indecs:Hanes Plwyf Llanegryn.pdf]] #[[Indecs:Hanes Mynachdai.pdf]] #[[Indecs:Cerddi Hanes.pdf]]■ #[[Indecs:Beirdd y Bala.pdf]] #[[Indecs:Noson o Farug.pdf]]■ #[[Indecs:Gwaith Joshua Thomas.pdf]] #[[Indecs:Llyfr Del (OME).pdf]]■ #[[Indecs:Gwaith Dewi Wyn.djvu]] #[[Indecs:Brethyn Cartref.pdf]]■ #[[Indecs:Eben Fardd (Ab Owen).pdf]] #[[Indecs:Methodistiaeth Dwyrain Meirionydd.pdf]] #[[Indecs:Gwaith Gwilym Marles.pdf]]■ #[[Indecs:Ieuan Glan Geirionydd (Cyfres y Fil).pdf]] #[[Indecs:O Law i Law.pdf]]■ #[[Indecs:Cwm Eithin.djvu]]■ #[[Indecs:Gwaith Huw Morus.pdf]] #[[Indecs:Iolo Goch (Ab Owen).pdf]] #[[Indecs:Gwaith Iolo Goch.djvu]] #[[Indecs:Ceris y Pwll.pdf]]■ #[[Indecs:Yr Ogof.pdf]]■ #[[Indecs:Penillion Telyn.pdf]]■ #[[Indecs:Llyfr Owen.pdf]]■ #[[Indecs:Seren Tan Gwmwl.djvu]]■ #[[Indecs:Llyfr Haf.pdf]]■ #[[Indecs:Tro Trwy'r Wig.pdf]] #[[Indecs:Tro i'r De.pdf]]■ #[[Indecs:Yr Hwiangerddi (O M Edwards).pdf]]■ #[[Indecs:Y Gelfyddyd Gwta.pdf]]■ #[[Indecs:Rhyfeddodau'r Cread.pdf]]■ #[[Indecs:Ar y Groesffordd.pdf]]■ #[[Indecs:Tom Ellis Gwladgarwr a Gwleidydd.pdf]]■ #[[Indecs:Wat Emwnt.pdf]]‎ #[[Indecs:Ystoriau Siluria..pdf]]‎ #[[Indecs:Daffr Owen.pdf]]■ #[[Indecs:Y Geilwad Bach.pdf]] #[[Indecs:Lewsyn yr Heliwr 01.pdf]]‎■ #[[Indecs:Cofiant David Davies, Bermo.pdf]] #[[Indecs:Gwaith Sion Cent.pdf]] #[[Indecs:Rhobat Wyn.pdf]]■ #[[Indecs:Prif Emynwyr Cymru.pdf]] #[[Indecs:Dafydd Jones o Drefriw (1708-1785).pdf]] #[[Indecs:Iolo Morganwg (Cadrawd).pdf]] #[[Indecs:Diwrnod yn Nolgellau.pdf]]■ #[[Indecs:Hanes Annibyniaeth ym Mhlwyf Ffestiniog.pdf]] #[[Indecs:Dechreuad a Chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Abergele, Pensarn etc.pdf]]■ #[[Indecs:Emrys (Cyfres y Fil).pdf]] #[[Indecs:Cerrig y Rhyd.pdf]]■ #[[Indecs:Gwaith yr Hen Ficer.pdf]] #[[Indecs:Capelulo (Elfyn).pdf]]■ #[[Indecs:Dr W Owen Pughe.pdf]] #[[Indecs:Gwaith Owen Gruffydd, Llanystumdwy.pdf]] #[[Indecs:Gwaith Hugh Jones, Maesglasau.pdf]] #[[Indecs:Gwaith Goronwy Owen Cyf II.djvu]] #[[Indecs:Gwaith Edward Richard.pdf]] #[[Indecs:Gwaith Ieuan Brydydd Hir.pdf]]■ #[[Indecs:Y Cychwyn.djvu]]■ #[[Indecs:Llyfr Emynau MC a MW 1930.pdf]]● #[[Indecs:Tro Trwy'r Gogledd.pdf]]■ #[[Indecs:Gwaith Robert Owen (Bardd y Môr).pdf]]■ #[[Indecs:Gwaith Glan y Gors.djvu]] #[[Indecs:Hanes Plwyf Ffestiniog.djvu]] #[[Indecs:Robert Owen Apostol Llafur Cyf 1.djvu]] #[[Indecs:Gwaith Edward Morus.djvu]] #[[Indecs:Brut y Tywysogion Cyfres y Fil.djvu]] #[[Indecs:Ap-Vychan-CyK.djvu]]■ #[[Indecs:Cyfrinach y Dwyrain.djvu]]■ #[[Indecs:Ysgolfeistriaid Mr Charles o'r Bala.djvu]]■ #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Arfon-Caernarvon.djvu]]■ #[[Indecs:Gwaith Goronwy Owen Cyf I.djvu]] #[[Indecs:Drych y Prif Oesoedd Ab Owen.djvu]]■ #[[Indecs:Hanes Methodistiaid Arfon-Waenfawr.djvu]]■ #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Arfon-Clynnog.djvu]]■ #[[Indecs:Trwy India'r Gorllewin.djvu]]■ #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Gorllewin Meirionydd Cyf III.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Gorllewin Meirionydd Cyf II.djvu]]■ #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Arfon-Bethesda.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Arfon-Dinorwig.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Arfon-Bangor.djvu]] #[[Indecs:Methodistiaeth yn Nosbarth Colwyn Bay.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Liverpool Cyf I.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Liverpool Cyf II.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Sir Gaerfyrddin.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Dyffryn Clwyd-Dosbarth Rhuthin.djvu]] #[[Indecs:Brithgofion.djvu]]■ #[[Indecs:Profedigaethau Enoc Huws (Addasiad 1939).djvu]]■ #[[Indecs:Yr Hynod William Ellis Maentwrog.djvu]]■ #[[Indecs:Ifor Owen.djvu]] #[[Indecs:Syr Owen M Edwards Detholiad o'i Ysgrifau.djvu]]■ #[[Indecs:Storïau Mawr y Byd.djvu]]■ #[[Indecs:Geraint ac Enid a Chaniadau Eraill.djvu]] #[[Indecs:Sŵn y Gwynt Sy'n Chwythu.pdf]]■ #[[Indecs:Cwm Glo.djvu]] #[[Indecs:Llwyn Hudol.pdf]] #[[Indecs:Cofiant Cadwaladr Jones, Dolgellau.djvu]]■ #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Sir Fflint.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth yn Nosbarth Trefffynon 1750-1910.djvu]] #[[Indecs:Chwalfa.djvu]]■ #[[Indecs:Barddoniaeth Goronwy Owen (gol Llyfrbryf).djvu]]■ #[[Indecs:I'r Aifft ac yn Ol.djvu]]■ #[[Indecs:Cerddoriaeth yng Nghymru (Cyfres Pobun).djvu]] #[[Indecs:Howel Harris yn Llundain.djvu]] #[[Indecs:Ymadawiad Arthur a Chaniadau Eraill.djvu]] #[[Indecs:Gwlad y Gan a Chaniadau Eraill.djvu]] #[[Indecs:Manion.djvu]] #[[Indecs:Astudiaethau T Gwynn Jones.djvu]]■ #[[Indecs:Dyddgwaith.djvu]]■ #[[Indecs:Cymeriadau T. Gwynn Jones.djvu]]■ #[[Indecs:Y Trefedigaethau.djvu]] #[[Indecs:Caniadau Cymru.djvu]] #[[Indecs:Odl a Chynghanedd.djvu]] #[[Indecs:Cerddi'r Bwthyn.djvu]]■ #[[Indecs:Emynau a'u Hawduriaid.djvu]] #[[Indecs:Bugail Geirf Lorraine.djvu]]■ #[[Indecs:David Williams y Piwritan.djvu]]■ #[[Indecs:Telynegion (Silyn).djvu]] #[[Indecs:Ffrwythau Dethol.djvu]] #[[Indecs:Trystan ac Esyllt.djvu]] #[[Indecs:Gwersi Mewn Llysieueg.djvu]] #[[Indecs:Y Cwm Unig a Chaniadau Eraill.djvu]] #[[Indecs:Siôn Gymro.djvu]] #[[Indecs:Rhamant Bywyd Lloyd George.djvu]]■ #[[Llio Plas y Nos|Llio Plas y Nos gan R Silyn Roberts]]■ #[[Indecs:Gwaith Barddonol Glasynys Cyfrol II.djvu]] #[[Indecs:Caniadau'r Allt.djvu]]■ #[[Indecs:Dafydd Dafis sef Hunangofiant Ymgeisydd Seneddol.djvu]] #[[Indecs:Diwygwyr Cymru.djvu]] #[[Indecs:Gwaith William Ambrose (Emrys).djvu]] #[[Indecs:Blagur Awen Ben Bowen.djvu]] #[[Indecs:Ceinion Emrys.djvu]] #[[Indecs:Cadeiriau Enwog.djvu]]■ #[[Indecs:Catia Cwta.djvu|Catiau Cwta]]■ #[[Indecs:Yr Awen Barod.djvu]] #[[Indecs:Yr Efengyl yn ol Ioan XI-XXI (Esboniad 1931).djvu]] #[[Indecs:Bywyd Ieuan Gwynedd Ganddo Ef Ei Hun.djvu]]■ #[[Indecs:Chydig ar Gof a Chadw.djvu]]■ #[[Indecs:Roosevelt.djvu]] #[[Indecs:Llinell neu Ddwy.djvu]] #[[Indecs:Telyn Bywyd.djvu]] #[[Indecs:Oriau yn y Wlad.djvu]]■ #[[Indecs:Cofiant Hwfa Môn.djvu]]■ #[[Indecs:Hanes eglwysi annibynol Cymru Cyf 1.djvu]] #[[Indecs:Hanes Eglwysi Annibynol Cymru Cyf V.djvu]] #[[Indecs:Yr Hen Lwybrau.djvu]]■ #[[Indecs:Y Pennaf Peth.djvu]]■ #[[Indecs:Atgofion am Dalysarn.djvu]]■ #[[Indecs:Dan Gwmwl (Awena Rhun).djvu]]■ #[[Indecs:Salm i Famon a Marwnad Grey.djvu]]■ {{Div col end}} ===Saesneg=== #[https://en.wikisource.org/wiki/Index:The_History_of_The_Great_European_War_Vol_1.pdf The History of The Great European War Vol 1] #[https://en.wikisource.org/wiki/Index:The_History_of_the_Great_European_War_Vol_II.pdf The History of The Great European War Vol II] #[https://en.wikisource.org/wiki/Index:The_History_of_the_Great_European_War_Vol_III.pdf The History of The Great European War Vol III] #[https://en.wikisource.org/wiki/Index:The_History_of_the_Great_European_War_Vol_IV.djvu/Index:The History of the Great European War Vol IV.djvu] #[https://en.wikisource.org/wiki/Index:Kalendars_of_Gwynedd.pdf Kalendars of Gwynedd] #[https://en.wikisource.org/wiki/Index:Speeches_and_addresses_by_the_late_Thomas_E_Ellis_M_P.pdf Speeches and addresses by the late Thomas E. Ellis M.P. ] npo8zb0b806on4jhovghsldc41s5fh2 119386 119385 2024-12-02T04:12:21Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi eu Cyhoeddi */ 119386 wikitext text/x-wiki ==Wedi eu Cyhoeddi== {{Div col}} #[[Hanes Llangeitho a'i hamgylchoedd|Hanes Llangeitho a'i hamgylchoedd gan David Morgan, Llangeitho]] #[[Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam|Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam gan Edward Francis]] #[[Gwaith Dewi Wyn|Gwaith Dewi Wyn gol O. M. Edwards]] #[[Cofiant John Williams (I ab Ioan) Aberduar|Cofiant John Williams (I ab Ioan) Aberduar gan John Davies, Llandysul]] #[[Athrylith Ceiriog|Athrylith Ceiriog gan Howell Elvet Lewis (Elfed)]] #[[Telyn Seion sef Pedwar ar Bymtheg o Garolau Nadolig|Telyn Seion sef Pedwar ar Bymtheg o Garolau Nadolig gol. Hugh Humphreys, Caernarfon]] #[[Gwaith Iolo Goch|Gwaith Iolo Goch gol Thomas Matthews]] #[[Cofiant am y Parch. Richard Humphreys, Dyffryn|Cofiant am y Parch. Richard Humphreys, Dyffryn gan Griffith Williams, Talsarnau]] #[[Gwaith Sion Cent|Gwaith Sion Cent gol Thomas Matthews]] #[[Dyddanwch yr Aelwyd|Dyddanwch yr Aelwyd gan Hughes a'i Fab, Wrecsam]] #[[Gwaith Ieuan Brydydd Hir|Gwaith Ieuan Brydydd Hir gol O. M. Edwards]] #[[Gwaith yr Hen Ficer|Gwaith yr Hen Ficer gol O. M. Edwards]] #[[Am Dro i Erstalwm|Am Dro i Erstalwm gan Index]] #[[Bro fy Mebyd a Chaniadau Eraill|Bro fy Mebyd a Chaniadau Eraill gan Humphrey Jones (Bryfdir)]] #[[Ceiriog a Mynyddog|Ceiriog a Mynyddog gan John Morgan Edwards]] #[[Crynodeb o Hanes Dechreuad a Chynydd yr Eglwysi Annibynol yn Mon|Crynodeb o Hanes Dechreuad a Chynydd yr Eglwysi Annibynol yn Mon gan William Williams (Cromwell)]] #[[Awdl Dinyster Jerusalem|Awdl Dinyster Jerusalem gan Eben Fardd]] #[[Nedw|Nedw gan Edward Tegla Davies]] #[[Dros y Gamfa|Dros y Gamfa gan Fanny Edwards]] #[[Diwrnod yn Nolgellau|Diwrnod yn Nolgellau gan Robert Thomas Williams (Trebor Môn)]] #[[Awdl ar yr Adgyfodiad (Ieuan Ionawr)|Awdl ar yr Adgyfodiad gan Evan Jones (Ieuan Ionawr)]] #[[Cofiant y Diweddar Barch W Williams o'r Wern|Cofiant y Diweddar Barch W Williams o'r Wern gan William Rees (Gwilym Hiraethog)]] #[[Tri Wyr o Sodom a'r Aipht|Tri Wyr o Sodom a'r Aipht gan William Williams, Pantycelyn]] #[[F'Ewythr Tomos: cân ddyri|F'Ewythr Tomos: cân ddyri gan Eben Fardd]] #[[Hynafiaethau Nant Nantlle|Hynafiaethau Nant Nantlle gan William Robert Ambrose]] #[[Bywyd y Parch. Ebenezer Richard|Bywyd y Parch. Ebenezer Richard gan Henry ac Edward W Richard]] #[[Traethawd ar Enwogion Swydd Feirion|Traethawd ar Enwogion Swydd Feirion gan Edward Davies (Iolo Meirion)]] #[[Hanes Porthmadog ei Chrefydd a'i Henwogion|Hanes Porthmadog ei Chrefydd a'i Henwogion gan Edward Davies, Penmorfa]] #[[Wil Ellis, Porthmadog-Cymru Cyf 29 1905]] #[[Hanes Niwbwrch|Hanes Niwbwrch gan Owen Williamson]] #[[Teulu Bach Nantoer|Teulu Bach Nantoer gan Moelona]] #[[Barddoniaeth Goronwy Owen (gol Llyfrbryf)|Barddoniaeth Goronwy Owen gol Isaac Foulkes (Llyfrbryf)]] #[[Y Tadau Methodistaidd Cyfrol I|Y Tadau Methodistaidd Cyfrol I gan John Morgan Jones]] #[[Hwian-gerddi Cymraeg F' Ewyrth Huw|Hwian-gerddi Cymraeg F' Ewyrth Huw gan O. M. Edwards]] #[[Hanes Tredegar ynghyd a Braslun o Hanes Pontgwaithyrhaiarn|Hanes Tredegar ynghyd a Braslun o Hanes Pontgwaithyrhaiarn gan David Morris (Eiddil Gwent)]] #[[Hanes Sir Fôn|Hanes Sir Fôn gan Thomas Pritchard, ('Rhen Graswr Eleth)]] #[[Holl Waith Barddonol Goronwy Owen|Holl Waith Barddonol Goronwy Owen gol Isaac Foulkes]] #[[Adgofion am John Elias|Adgofion am John Elias gan Richard Parry (Gwalchmai)]] #[[Tro Trwy'r Wig|Tro Trwy'r Wig gan Richard Morgan (1854-1939)]] #[[Gyda'r Hen Feirdd, Carneddog|Gyda'r Hen Feirdd, Carneddog gan Richard Griffith (Carneddog)]] #[[Dafydd Jones o Drefriw (1708-1785)|Dafydd Jones o Drefriw (1708-1785) gan Owen Gaianydd Williams]] #[[Dafydd Jones o Drefriw, Cymru 1903]] #[[Awdlau Coffadwriaethol am Y Parch Goronwy Owain|Awdlau Coffadwriaethol am Y Parch Goronwy Owain gan y Gwyneddigion]] #[[Goronwy Owen a'r Morrisiaid|Goronwy Owen a'r Morrisiaid gan Owen Gaianydd Williams]] #[[Yr Efengyl yn ôl Sant Marc|Yr Efengyl yn ôl Sant Marc gan y Fibl Gymdeithas Americanaidd (1894)]] #[[Llythyrau Goronwy Owen|Llythyrau Goronwy Owen gol John Morris-Jones]] #[[Diliau Meirion Cyf I|Diliau Meirion Cyf I gan gan Morris Davies (Meurig Ebrill)]] #[[Cyfarwyddiadau at brynu cadw a magu moch|Cyfarwyddiadau at brynu cadw a magu moch gol Hugh Humphreys, Caernarfon]] #[[Gwaith Joshua Thomas|Gwaith Joshua Thomas gol O M Edwards]] #[[Glan Cledwen (Cymru 15 Rhagfyr 1897)]] #[[Dringo'r Andes|Dringo'r Andes gan Eluned Morgan]] #[[Naw Mis yn Nghymru|Naw Mis yn Nghymru gan Owen Griffith (Giraldus)]] #[[Ysgrifau Puleston|Ysgrifau Puleston gan John Puleston Jones]] #[[Cofiant Cadwaladr Jones, Dolgellau|Cofiant Cadwaladr Jones, Dolgellau gan Robert Thomas (Ap Vychan)]] #[[Rhigymau'r Ffordd Fawr|Rhigymau'r Ffordd Fawr gan Dewi Emrys]] #[[Coffadwriaeth, neu Hanes Byr o fywyd a Marwolaeth y Parchedig John Williams|Coffadwriaeth y Parch John Williams, Pantycelyn gan Maurice Davies, Llanfair-ym-Muallt]] #[[Fy Mhererindod Ysbrydol|Fy Mhererindod Ysbrydol gan Evan Keri Evans]] #[[Yr Efengyl yn ôl Sant Matthew|Yr Efengyl yn ôl Sant Matthew gan y Fibl Gymdeithas Americanaidd (1894)]] #[[Beirdd y Bala|Beirdd y Bala gol O. M. Edwards]] #[[Gwaith Robert Owen (Bardd y Môr)|Gwaith Robert Owen (Bardd y Môr) gol O. M. Edwards]] #[[Can newydd yn rhoddi hanes dienyddiad Richard Lewis|Can newydd yn rhoddi hanes dienyddiad Richard Lewis gan Dic Dywyll]] #[[Gwyllllis yn Nayd|Gwyllllis yn Nayd gan Dr William Price]] #[[Gwroniaid y Ffydd|Gwroniaid y Ffydd gan Robert David Rowland (Anthropos)]] #[[Tanchwa yn Cilfynydd|Tanchwa yn Cilfynydd baled gan awdur Anhysbys]] #[[Damwain echrydus Glofa Carnant, Cwmaman, Sir Gaerfyrddin]] #[[Blodau Drain Duon|Blodau Drain Duon gan Thomas Jacob Thomas (Sarnicol)]] #[[Telyn Dyfi|Telyn Dyfi gan Daniel Silvan Evans]] #[[Cyfrinach y Dwyrain|Cyfrinach y Dwyrain gan David Cunllo Davies]] #[[Oriau yn y Wlad|Oriau yn y Wlad gan Robert David Rowland (Anthropos)]] #[[Branwen Ferch Llŷr (Tegla)|Branwen Ferch Llŷr (Tegla) gan Edward Tegla Davies]] #[[Prif Feirdd Eifionydd|Prif Feirdd Eifionydd gan Edward David Rowlands]] #[[Deddf Plant (Diddymu Amddiffyniad Cosb Resymol)(Cymru) 2020]] #[[Rhys Llwyd y Lleuad|Rhys Llwyd y Lleuad gan E Tegla Davies]] #[[Oriau Gydag Enwogion|Oriau Gydag Enwogion gan Robert David Rowland (Anthropos)]] #[[Byr Gofiant am Naw a Deugain o Weinidogion Ymadawedig Sir Aberteifi|Byr Gofiant am Naw a Deugain o Weinidogion Ymadawedig Sir Aberteifi gan John Evans, Abermeurig]] #[[Hanes Alexander Fawr|Hanes Alexander Fawr gan Hugh Humphreys, Caernarfon]] #[[Breuddwyd Pabydd Wrth Ei Ewyllys Cyf I|Breuddwyd Pabydd Wrth Ei Ewyllys Cyf I gan Emrys ap Iwan]] #[[Breuddwyd Pabydd Wrth Ei Ewyllys Cyf II|Breuddwyd Pabydd Wrth Ei Ewyllys Cyf II gan Emrys ap Iwan]] #[[Y Lleian Lwyd|Y Lleian Lwyd gan Moelona]] #[[Cenadon Hedd|Cenadon Hedd gan William Jones, Cwmaman]] #[[Dagrau Hiraeth|Dagrau Hiraeth gan William Jones, Pontsaeson]] #[[Saith o Farwnadau|Saith o Farwnadau gan William Williams, Pantycelyn]] #[[Storïau o Hanes Cymru cyf I|Storïau o Hanes Cymru cyf I gan Moelona]] #[[Traethawd bywgraffyddol a beirniadol ar fywyd ac athrylith Lewis Morris|Traethawd bywgraffyddol a beirniadol ar fywyd ac athrylith Lewis Morris gan Griffith Jones (Glan Menai)]] #[[Hanes Bywyd Pio Nono|Hanes Bywyd Pio Nono gan Hugh Humphreys, Caernarfon]] #[[Caniadau Watcyn Wyn|Caniadau Watcyn Wyn gan Watkin Hezekiah Williams (Watcyn Wyn)]] #[[Cofiant y Parch Thomas Edwards, Cwmystwyth|Cofiant y Parch Thomas Edwards, Cwmystwyth gan John Evans, Abermeurig]] #[[Gwrid y Machlud|Gwrid y Machlud gan Richard Jones (Ap Alun Mabon)]] #[[Yr Hwiangerddi (O M Edwards)|Yr Hwiangerddi gan O M Edwards]] #[[Noson o Farrug|Noson o Farrug gan Robert Griffith Berry]] #[[Meini Gwagedd|Meini Gwagedd gan James Kitchener Davies]] #[[Y Tri Brenin o Gwlen]] #[[Hanes Methodistiaeth Arfon-Caernarvon|Hanes Methodistiaeth Arfon-Caernarvon gan William Hobley]] #[[Cofiant Dr. Joseph Parry Mus. Doc. (1841-1903)|Cofiant Dr. Joseph Parry Mus. Doc. (1841-1903) gan Evan Keri Evans]] #[[Rhobat Wyn|Rhobat Wyn gan Awena Rhun]] #[[Cofiant y Parch Isaac Morgan Harry|Cofiant y Parch Isaac Morgan Harry gan Thomas Lewis Jones, Machen]] #[[Tanchwa y Mardy - Mercher, Rhagfyr 23, 1885; 80 wedi eu lladd]] #[[Cerddi Hanes|Cerddi Hanes gan Thomas Gwynn Jones]] #[[Ieuan Gwyllt, Ei Fywyd, Ei Lafur|Ieuan Gwyllt, Ei Fywyd, Ei Lafur gan John Eiddion Jones]] #[[Patrymau Gwlad|Patrymau Gwlad gan Thomas Jacob Thomas (Sarnicol)]] #[[David Williams y Piwritan|David Williams y Piwritan gan Richard Thomas, Bontnewydd]] #[[Cofiant y diweddar Barch Evan Rowlands, Ebenezer, Pontypwl|Cofiant y diweddar Barch Evan Rowlands, Ebenezer, Pontypwl gan Ellis Hughes, Penmaen]] #[[Cofiant Darluniadol Y Parch William Williams o'r Wern|Cofiant Darluniadol Y Parch William Williams o'r Wern gan David Samuel Jones]] #[[Bywgraffiad y diweddar barchedig T. Price|Bywgraffiad y diweddar barchedig T. Price gan Benjamin Evans (Telynfab)]] #[[Llyfr Haf|Llyfr Haf gan Owen Morgan Edwards]] #[[Drych y Prif Oesoedd (Detholiad 1896)|Drych y Prif Oesoedd (Detholiad 1896) gol O. M. Edwards]] #[[Hanes Methodistiaeth Arfon-Waenfawr|Hanes Methodistiaeth Arfon-Waenfawr gan William Hobley]] #[[Beryl|Beryl gan Elizabeth Mary Jones (Moelona)]] #[[Hanes Methodistiaeth Arfon-Clynnog|Hanes Methodistiaeth Arfon-Clynnog gan William Hobley]] #[[Breuddwydion Myfanwy|Breuddwydion Myfanwy gan Elizabeth Mary Jones (Moelona)]] #[[Lloffion o'r Mynwentydd|Lloffion o'r Mynwentydd gan Thomas Rowland Roberts (Asaph)]] #[[Cofiant y diweddar Barch Robert Everett|Cofiant y diweddar Barch Robert Everett gan David Davies (Dewi Emlyn)]] #[[Y Wen Fro|Y Wen Fro gan Ellen Evans]] #[[Cerrig y Rhyd|Cerrig y Rhyd gan Winnie Parry]] #[[Gwaith Edward Richard|Gwaith Edward Richard gan Edward Richard, Ystrad Meurig]] #[[Bywyd Ieuan Gwynedd Ganddo Ef Ei Hun]] #[[Humphrey Jones a Diwygiad 1859|Humphrey Jones a Diwygiad 1859 gan Evan Isaac]] #[[Adgofion Andronicus|Adgofion Andronicus gan John Williams Jones (Andronicus)]] #[[Teithiau a Helyntion Meurig Ebrill|Teithiau a Helyntion Meurig Ebrill gan Morris Davies (Meurig Ebrill)]] #[[Cofiant Richard Jones Llwyngwril|Cofiant Richard Jones Llwyngwril gan Evan Evans, Llangollen]] #[[Profiadau Pellach|Profiadau Pellach gan G M Ll Davies]] #[[Datganiad Cyffredinol o Hawliau Dynol]] #[[Hanes y Bibl Cymraeg|Hanes y Bibl Cymraeg gan Thomas Levi]] #[[Pererindod Heddwch|Pererindod Heddwch, G M Ll Davies]] #[[Tan yr Enfys|Tan yr Enfys gan D J Lewis Jenkins]] #[[Yr Ogof|Yr Ogof gan T Rowland Hughes]] #[[Syr Owen M Edwards Detholiad o'i Ysgrifau]] #[[Profedigaethau Enoc Huws (1939)]] #[[Dyddgwaith|Dyddgwaith gan Thomas Gwynn Jones]] #[[Salm i Famon a Marwnad Grey|Salm i Famon a Marwnad Grey gan John Morris-Jones]] #[[Madam Wen|Madam Wen gan William David Owen]] #[[Dan Gwmwl|Dan Gwmwl gan Awena Rhun]] #[[Atgofion am Dalysarn]] #[[Cerddi'r Bwthyn|Cerddi'r Bwthyn gan Dewi Emrys]] #[[Capelulo]] #[[Y Pennaf Peth]] #[[Goronwy Owen - Detholiad o'i Farddoniaeth]] #[[Yr Hen Lwybrau|Yr Hen Lwybrau gan John Davies (Isfryn)]] #[[Gwaith Gwilym Marles]] #[[Gwaith ap Vychan]] #[[Gwaith Gwilym Hiraethog]] #[[Cadeiriau Enwog]] #[[Y Cychwyn]] #[[Cofiant Hwfa Môn]] #[[Hynafiaethau Edeyrnion]] #[[Aildrefniad Cymdeithas]] #[[Ar y Groesffordd]] #[[Astudiaethau T Gwynn Jones]] #[[Bil Cymru Atebolrwydd a Grymuso Ariannol 2014]] #[[Brethyn Cartref]] #[[Brithgofion]] #[[Bywyd a Chan Tomos Efans (Cyndelyn)]] #[[Bywyd a Gwaith Henry Richard AS]] #[[Bywyd a Llafur John Wesley]] #[[Bywyd a gweithiau Azariah Shadrach]] #[[Cân neu Ddwy]] #[[Caniadau'r Allt]] #[[Caniadau Buddug]] #[[Caniadau ac ati]] #[[Cartrefi Cymru, O. M. Edwards]] #[[Catherine Prichard (Buddug), Cymru, Cyfrol 39, 1910]] #[[Catiau Cwta]] #[[Cerddi'r Eryri]] #[[Cerddi a Baledi]] #[[Ceris y Pwll]] #[[Chwedlau'r Aelwyd]] #[[Clych Adgof - penodau yn hanes fy addysg]] #[[Coelion Cymru]] #[[Cofiant Dafydd Rolant, Pennal]] #[[Cofiant Daniel Owen: ynghyd a Sylwadau ar ei Ysgrifeniadau]] #[[Cwm Eithin]] #[[Cyflafan Ofnadwy Dolgellau]] #[[Cymeriadau (T. Gwynn Jones)]] #[[Cymru Fu]] #[[D Rhagfyr Jones (o Dywysydd y Plant 1901)]] #[[Daff Owen]] #[[Dau faled gan John Jones (Jac Glan-y-gors)]] #[[Dechreuad a Chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Abergele, Pensarn etc|Dechreuad a Chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Abergele, Pensarn etc gan Francis Jones, Abergele]] #[[Deddf Cynulliad Cenedlaethol Cymru (Ieithoedd Swyddogol) 2012]] #[[Diarhebion Cymru]] #[[Drama Rhys Lewis]] #[[Drych yr Amseroedd]] #[[Er Mwyn Cymru]] #[[Griffith Ellis Bootle, Cymru Cyf 23, 1902]] #[[Gwaith Dewi Wnion]] #[[Gwaith Alun]] #[[Gwaith Ann Griffiths]] #[[Gwaith Ceiriog]] #[[Gwaith Dafydd ap Gwilym]] #[[Gwaith John Davies]] #[[Gwaith John Hughes]] #[[Gwaith John Thomas]] #[[Gwaith Mynyddog Cyfrol 1]] #[[Gwaith Mynyddog Cyfrol 2]] #[[Gwaith S.R.]] #[[Gwaith Thomas Griffiths]] #[[Gweledigaethau Y Bardd Cwsg (Silvan Evans 1865)]] #[[Gwialen Fedw Fy Mam]] #[[Hanes Cymru O M Edwards Cyf I]] #[[Hanes Cymru O M Edwards Cyf II]] #[[Hanes Methodistiaeth Gorllewin Meirionydd Cyf I]] #[[Hanes Methodistiaeth Gorllewin Meirionydd Cyf II]] #[[Hanes Pedr Fawr, Ymerawdwr Rwssia]] #[[Hanes bywyd Thomas Edwards bardd gynt o'r Nant]] #[[Hanes Bywyd Thomas Williams, Capelulo]] #[[Hanes Bywyd ac Anturiaethau Dr Livingstone]] #[[Hanes llenyddiaeth ac enwogion Llanllechid a Llandegai]] #[[Hanes y Wladfa Gymreig yn Patagonia]] #[[Hen Gymeriadau Dolgellau]] #[[Hynafiaethau Edeyrnion]] #[[I'r Aifft ac yn Ol]] #[[Llenyddiaeth Fy Ngwlad]] #[[Lewsyn yr Heliwr (nofel)]] #[[Llio Plas y Nos]] #[[Llyfr Del]] #[[Llyfr Nest]] #[[Llyfr Owen]] #[[Mabinogion J M Edwards Cyf 1]] #[[Mabinogion J M Edwards Cyf 2]] #[[Mary Jones y Gymraes fechan heb yr un Beibl]] #[[Mesur Addysg (Cymru) 2011]] #[[Mesur Diogelwch ar Gludiant i Ddysgwyr (Cymru) 2011]] #[[Mesur Gwneud Iawn am Gamweddau'r GIG (Cymru) 2008]] #[[Mesur Teithio gan Ddysgwyr (Cymru) 2008]] #[[O Law i Law]] #[[Oll synnwyr pen Kembero ygyd]] #[[Penillion Telyn Llyfrau'r Ford Gron]] #[[Plant Dic Sion Dafydd]] #[[Rhai o Gymry Lerpwl]] #[[Rhamant Bywyd Lloyd George]] #[[Rhan o waith mewn Cernyweg Canol (Add. Ch. 19491)]] #[[Rhodd Mam i'w Phlentyn]] #[[Rhyfeddodau'r Cread]] #[[Adolygiad o lyfr Sadie "Twilight Hours"]] #[[Seren Tan Gwmwl]] #[[Storïau Mawr y Byd]] #[[Straeon y Pentan]] #[[Sŵn y Gwynt Sy'n Chwythu]] #[[Tanchwa ddychrynllyd yn Nyffryn Rhondda, ger Pontypridd]] #[[Telynegion Maes a Môr]] #[[Tom Ellis Gwladgarwr a Gwleidydd]] #[[Traethawd ar Gaio a'i Hynafiaethau]] #[[Traethawd ar Hanes Plwyf Merthyr]] #[[Tro Trwy'r Gogledd]] #[[Tro i'r De]] #[[Tro yn Llydaw]] #[[Trwy India'r Gorllewin]] #[[Twm o'r Nant Cyf II (ab Owen)]] #[[William Jones (Nofel)]] #[[Y Cywyddwyr Llyfrau'r Ford Gron]] #[[Y Gelfyddyd Gwta]] #[[Y Siswrn]] #[[Yn y Wlad]] #[[Yny lhyvyr hwnn]] #[[Yr Hwiangerddi (O M Edwards)]] #[[Yr Hynod William Ellis, Maentwrog]] #[[Ysgolfeistriaid Mr Charles o'r Bala]] #[[Ysgrifau (Dewi Emrys)]] #[[Yr Eneth Ga'dd ei Gwrthod]] #[[Myfyrdod mewn mynwent|Myfyrdod mewn mynwent gan John Parry, Llaneilian]] #[[Dyrif etholiadol Ceredigion 1892]] #[[Canmlwyddiant Marwolaeth y Parch. John Wesley, M.A., Mawrth 3ydd, 1891]] #[[Er cof am Joseph Meredith, Adelaide Villa, Llandudno|Er cof am Joseph Meredith, Adelaide Villa, Llandudno D. S. Thomas (Glan Pair)]] #[[Deuddeg penill coffadwriaethol i'r diweddar Barch. John Hughes, Carneddau|Deuddeg penill coffadwriaethol i'r diweddar Barch. John Hughes, Carneddau gan Ellis Isfryn Williams]] #[[Hanes Brwydr Waterloo|Hanes Brwydr Waterloo gan Hugh Humphreys, Caernarfon]] #[[Galar gan, er coffadwriaeth am y ddamwain yn ngwaith glo Landshipping Chwefror 14eg, 1844]] #[[Galargan ar ol y Mochyn Du]] #[[Baledi-Cwynfan y Morwr a Deio Bach]] #[[Marwnad er coffadwriaeth am y diweddar Barch John Elias]] #[[William Morgan, Pant, Dowlais (Trysorfa y Plant)]] #[[Hen Fibl Fawr fy Mam]] #[[Tanchwa ofnadwy yn Abersychan]] #[[Y Ffeiriau Hynotaf yn Ddeuddeg Sir Cymru]] #[[Mynwy yng Nghymru (Cymru Cyf X Rhif 57)]] #[[Rhanau o'r Corff (Fanny Edwards)]] #[[Thomas Matthews, Cymru, Chwefror 1917]] #[[Huw Morus—Dadorchuddiad Ei Golofn Goffadwriaethol, Pont Y Meibion, Awst 26 1909]] #[[Owain Aran (erthyglau Cymru 1909)]] # [[Lewys Aran (Cymru Tachwedd 1918)]] #[[Owen R Lewis (Glan Cymerig) Perl y Plant 1910]] {{Div col end}} ==Wedi eu cyhoeddi heb sgan== #[[Hanes Cymru O M Edwards Cyf II]] #[[Pascon Agan Arluth]] #[[Cyfieithiadau o gerddi i'r Gymraeg]] #[[Y Tri Brenin o Gwlen]] ==Wedi eu prawfddarllen heb eu cyhoeddi== {{Div col}} # [[Indecs:Gwaith Hugh Jones, Maesglasau.pdf]] # [[Indecs:Hanes y Wladva Gymreig.djvu]] # [[Indecs:Erthyglau Emrys ap Iwan Cyf I.djvu]] # [[Indecs:Erthyglau Emrys ap Iwan Cyf II.djvu]] # [[Enwogion Ceredigion]] # [[Indecs:Cyfrol Goffa Richard Bennett.djvu]] # [[Indecs:Y Trefedigaethau.djvu]] # [[Indecs:Gwilym a Benni Bach.djvu]] # [[Indecs:Caniadau Owen Lewis Glan Cymerig.djvu]] # [[Indecs:Gwaith Huw Morus.pdf]] # [[Indecs:Ieuan Glan Geirionydd (Cyfres y Fil).pdf]] {{Div col end}} ==Rhannau wedi eu cyhoeddi== #[[Enwogion Sir Aberteifi]] 13/187 #[[Geiriadur Bywgraffyddol o Enwogion Cymru 1867-Cyf I]] 31/683 ==Angen eu prawfddarllen== {{Div col}} #[[Indecs:Murmuron Awen.djvu]] #[[Indecs:John Wesley, ei fywyd a'i llafur.djvu]] #[[Indecs:Caniadydd 1841.djvu]] #[[Indecs:Archaeologia Lleynensis.djvu]] #[[Indecs:Y Gestiana.djvu]] #[[Indecs:Beirdd y Berwyn 1700-1750.pdf]] #[[Indecs:Blagur Awen Ben Bowen.djvu]] #[[Indecs:Brut y Tywysogion Cyfres y Fil.djvu]] #[[Indecs:Bugail y Bryn.djvu]] #[[Indecs:Bywgraffiad y Parch Thos Richard Abergwaen.djvu]] #[[Indecs:Camrau mewn grammadeg Cymreig (IA camraumewngramma00apiw).pdf]] #[[Indecs:Caneuon Mynyddog.djvu]] #[[Indecs:Caniadau Cymru.djvu]] #[[Indecs:Caniadau Hiraethog.djvu]] #[[Indecs:Caniadau John Morris-Jones.djvu]] #[[Indecs:Canmlwyddiant Wesleyaeth Gymreig.pdf]] #[[Indecs:Casgliad o ganeuon Cymru.pdf]] #[[Indecs:Ceinion Emrys.djvu]] #[[Indecs:Ceinion Llenyddiaeth Cymreig Cyf I.djvu]] #[[Indecs:Clasuron Rhyddiaith Cymru.djvu]] #[[Indecs:Yr Ysgol Farddol.djvu]] #[[Indecs:Ysgrifau (John Breese Davies).djvu]] #[[Indecs:Ysten Sioned.pdf]] #[[Indecs:Ystoriau Siluria..pdf]] #[[Indecs:Ystorya de Carolo Magno o Lyfr Coch Hergest.djvu]] #[[Indecs:Ystyron Enwau ym Mhlwyfi Towyn, Llangelynin, Llanegryn etc.pdf]] #[[Indecs:Cofiant a Gweithiau Ieuan Gwynedd.djvu]] #[[Indecs:Cofiant a gweithiau Risiart Ddu o Wynedd.djvu]] #[[Indecs:Cofiant a Phregethau Robert Roberts, Clynnog.djvu]] #[[Indecs:Cofiant Ann Griffiths gynt o Dolwar Fechan.pdf]] #[[Indecs:Cofiant D Emlyn Evans.djvu]] #[[Indecs:Cofiant David Davies, Bermo.pdf]] #[[Indecs:Cofiant James Davies Radnor O.djvu]] #[[Indecs:Cofiant Thomas Gee.djvu]] #[[Indecs:Cofiant Watcyn Wyn.djvu]] #[[Indecs:Cofiant y Parch David Adams (Hawen).djvu]] #[[Indecs:Cofiant y Parchedig John Jones Talsarn.djvu]] #[[Indecs:Cofiant y Parchedig William Evans, Tonyrefail.djvu]] #[[Indecs:Cwm Glo.djvu]] #[[Indecs:Cyfystyron y gymraeg - sef y casgliad buddugol yn Eisteddfod Genhedlaethol Gwrecsam, 1888 (IA cyfystyronygymra00jone).pdf]] #[[Indecs:Cymru Owen Jones Cyf I.pdf]] #[[Indecs:Cymru Owen Jones Cyf II.pdf]] #[[Indecs:Chydig ar Gof a Chadw.djvu]] #[[Indecs:Dafydd Dafis sef Hunangofiant Ymgeisydd Seneddol.djvu]] #[[Indecs:Diliau Meirion Cyf II.pdf]] #[[Indecs:Diwygwyr Cymru.djvu]] #[[Indecs:Dr W Owen Pughe.pdf]] #[[Indecs:Drych y Prif Oesoedd 1884.djvu]] #[[Indecs:Drych y Prif Oesoedd 1902.djvu]] #[[Indecs:Eben Fardd (Ab Owen).pdf]] #[[Indecs:Emrys (Cyfres y Fil).pdf]] #[[Indecs:Emynau a'u Hawduriaid.djvu]] #[[Indecs:Enwogion y Ffydd Cyf I.pdf]] #[[Indecs:Enwogion y Ffydd Cyf II.pdf]] #[[Indecs:Er mwyn Iesu - pregethau, &c t (IA ermwyniesupreget00jone).pdf]] #[[Indecs:Erthyglau Emrys ap Iwan Cyf III.djvu]] #[[Indecs:Erthyglau, Pregethau a Chaniadau.djvu]] #[[Indecs:Ffrwythau Dethol.djvu]] #[[Indecs:Ffynnonloyw.djvu]] #[[Indecs:Geiriadur bywgraffyddol o enwogion cymru 1867-Cyf I.djvu]] #[[Indecs:Geiriadur Bywgraffyddol o Enwogion cymru Cyf II.pdf]] #[[Indecs:Geiriadur Cymraeg a Saesneg Byr, Cyfres y Fil.pdf]] #[[Indecs:Geiriadur ysgrythyrol- yn cynnwys hanesiaeth, duwinyddiaeth, athroniaeth ... (IA geiriadurysgryt03chargoog).pdf]] #[[Indecs:Geirlyfr bywgraffiadol o enwogion Cymru 1870.pdf]] #[[Indecs:Geraint ac Enid a Chaniadau Eraill.djvu]] #[[Indecs:Glan Cledwen.pdf]] #[[Indecs:Gwaith Barddonol Glasynys Cyfrol II.djvu]] #[[Indecs:Gwaith barddonol Islwyn - 1832-1878 (IA gwaithbarddonoli00islw).pdf]] #[[Indecs:Gwaith Caledfryn.pdf]] #[[Indecs:Gwaith Glan y Gors.djvu]] #[[Indecs:Gwaith Hugh Jones, Maesglasau.pdf]] #[[Indecs:Gwaith Huw Morus.pdf]] #[[Indecs:Gwaith Lewis Glyn Cothi.djvu]] #[[Indecs:Gwaith Owen Gruffydd, Llanystumdwy.pdf]] #[[Indecs:Gwaith William Ambrose (Emrys).djvu]] #[[Indecs:Gweithiau Barddonol a Rhyddieithol Ieuan Gwynedd.djvu]] #[[Indecs:Gweithiau William Pant-y-Celyn, cyfrol 1 (IA pantycelyn gweithiau1).pdf]] #[[Indecs:Gweithiau William Pant-y-Celyn, cyfrol 2 (IA pantycelyn gweithiau2).pdf]] #[[Indecs:Gwersi Mewn Llysieueg.djvu]] #[[Indecs:Gwlad y Gan a Chaniadau Eraill.djvu]] #[[Indecs:Gwreichion y Diwygiadau.djvu]] #[[Indecs:Gwyddoniadur Cyf 01.pdf]] #[[Indecs:Gwyddoniadur Cyf 02.pdf]] #[[Indecs:Gwyddoniadur Cyf 03.pdf]] #[[Indecs:Gwyddoniadur Cyf 04.pdf]] #[[Indecs:Gwyddoniadur Cyf 05.pdf]] #[[Indecs:Gwyddoniadur Cyf 06.pdf]] #[[Indecs:Gwyddoniadur Cyf 07.pdf]] #[[Indecs:Gwyddoniadur Cyf 08.pdf]] #[[Indecs:Gwyddoniadur Cyf 09.pdf]] #[[Indecs:Gwyddoniadur Cyf 10.pdf]] #[[Indecs:Hanes Annibyniaeth ym Mhlwyf Ffestiniog.pdf]] #[[Indecs:Hanes Cymru America.djvu]] #[[Indecs:Hanes eglwysi annibynol Cymru Cyf 1.djvu]] #[[Indecs:Hanes eglwysi annibynol Cymru Cyf 2.pdf]] #[[Indecs:Hanes eglwysi annibynol Cymru Cyf 3.pdf]] #[[Indecs:Hanes eglwysi annibynol Cymru Cyf 4.pdf]] #[[Indecs:Hanes Eglwysi Annibynol Cymru Cyf V.djvu]] #[[Indecs:Hanes Llenyddiaeth Gymreig o 1320 hyd 1650.pdf]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Arfon-Bangor.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Arfon-Bethesda.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Arfon-Dinorwig.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Dyffryn Clwyd-Dosbarth Rhuthin.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Gorllewin Meirionydd Cyf III.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Liverpool Cyf I.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Liverpool Cyf II.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Sir Fflint.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Sir Gaerfyrddin.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth yn Nosbarth Trefffynon 1750-1910.djvu]] #[[Indecs:Hanes Morganwg (Dafydd Morganwg).djvu]] #[[Indecs:Hanes Mynachdai.pdf]] #[[Indecs:Hanes Plwyf Ffestiniog.djvu]] #[[Indecs:Hanes Plwyf Llandyssul.djvu]] #[[Indecs:Hanes Plwyf Llanegryn.pdf]] #[[Indecs:Helyntion Bywyd Hen Deiliwr.djvu]] #[[Indecs:Howel Harris yn Llundain.djvu]] #[[Indecs:Hunangofiant Rhys Lewis, Gweinidog Bethel.pdf]] #[[Indecs:Hynafiaethau Llandegai a Llanllechid.pdf]] #[[Indecs:Ieuan Glan Geirionydd (Cyfres y Fil).pdf]] #[[Indecs:Ifor Owen.djvu]] #[[Indecs:Iolo Morganwg (Cadrawd).pdf]] #[[Indecs:Llenyddiaeth y Cymry - llawlyfr i efrydwyr.djvu]] #[[Indecs:Llinell neu Ddwy.djvu]] #[[Indecs:Llwyn Hudol.pdf]] #[[Indecs:Llyfr emynau (IA llyfrem00jone).pdf]] #[[Indecs:Llyfr Emynau MC a MW 1930.pdf]] #[[Indecs:Llyfr Gloywi Cymraeg.pdf]] #[[Indecs:Llyfr Pawb ar Bob-peth.pdf]] #[[Indecs:Llyfr y Tri Aderyn.pdf]] #[[Indecs:Llynnoedd Llonydd.djvu]] #[[Indecs:Manion.djvu]] #[[Indecs:Megys Trwy Dan.djvu]] #[[Indecs:Mesur y Gymraeg (Cymru) 2011.pdf]] #[[Indecs:Methodist Cymru Cyfrol II.djvu]] #[[Indecs:Methodistiaeth Cymru Cyfrol I.djvu]] #[[Indecs:Methodistiaeth Cymru Cyfrol III.djvu]] #[[Indecs:Methodistiaeth Dwyrain Meirionydd.pdf]] #[[Indecs:Methodistiaeth Môn.pdf]] #[[Indecs:Methodistiaeth yn Nosbarth Colwyn Bay.djvu]] #[[Indecs:O'r Bala i Geneva.djvu]] #[[Indecs:Odl a Chynghanedd.djvu]] #[[Indecs:Orgraff yr Iaith Gymraeg (adroddiad 1928).djvu]] #[[Indecs:Oriau'r Hwyr.pdf]] #[[Indecs:Penillion ystyriol rhagorol yn dangos nad oes ag na fy ag na fydd dim waeth na phechod, pob meddwl, gair a gweithred croes i ewyllys Duw a elwir yn bechod (IA wg35-1-172).pdf]] #[[Indecs:Pigion Englynion Fy Ngwlad Casgliad 1.djvu]] #[[Indecs:Pigion Englynion Fy Ngwlad Casgliad 2.djvu]] #[[Indecs:Plant y Goedwig.djvu]] #[[Indecs:Plant y Goedwig.pdf]] #[[Indecs:Prif Emynwyr Cymru.pdf]] #[[Indecs:Prydnawngwaith y Cymry.djvu]] #[[Indecs:Red Book of Hergest - Jesus College MS 111.djvu]] #[[Indecs:Robert Owen Apostol Llafur Cyf 1.djvu]] #[[Indecs:Robert Owen, Apostol Llafur, Cyf II.pdf]] #[[Indecs:Saith o Farwnadau.pdf]] #[[Indecs:Siôn Gymro.djvu]] #[[Indecs:Tair o gerddi newyddion - Yn gyntaf, Cerdd yn erbyn tyngu a chablu enw Duw, ar Crimson velvet, neu Gwynfan Brydain (IA wg35-1-179g).pdf]] #[[Indecs:Taith y pererin darluniadol.pdf]] #[[Indecs:Tecel gan Gabriel Parry, cyhoeddwyd yn 1854.pdf]] #[[Indecs:Tecel gan Gabriel Parry.pdf]] #[[Indecs:Teithiau yng Nghymru Pennant.pdf]] #[[Indecs:Telyn Bywyd.djvu]] #[[Indecs:Telyn Seion sef Pedwar ar Bymtheg o Garolau Nadolig.djvu]] #[[Indecs:Telynegion (Silyn).djvu]] #[[Indecs:Testament Newydd (1894).djvu]] #[[Indecs:Testament Newydd ein Harglwydd a'n Hiachawdwr Iesu Grist.djvu]] #[[Indecs:Traethodau ac Areithiau R J Derfel.pdf]] #[[Indecs:Trystan ac Esyllt.djvu]] #[[Indecs:Twm o'r Nant Cyf I.pdf]] #[[Indecs:Wat Emwnt.pdf]] #[[Indecs:Wil Brydydd y Coed.pdf]] #[[Indecs:Y Beibl (Argraffiad Caergrawnt 1891).djvu]] #[[Indecs:Y Bibl Cyssegr-Lan (BFBS 1861).pdf]] #[[Indecs:Y Bywgraffydd Wesleyaidd.djvu]] #[[Indecs:Y Cwm Unig a Chaniadau Eraill.djvu]] #[[Indecs:Y Digrifwr Cymraeg.djvu]] #[[Indecs:Y Geilwad Bach.pdf]] #[[Indecs:Y Mabinogion Cymreig-sef, Chwedlau rhamantus yr hen Gymry.pdf]] #[[Indecs:Y Monwyson.djvu]] #[[Indecs:Y Pigion.djvu]] #[[Indecs:Y tadau methodistaidd Cyf II.djvu]] #[[Indecs:Y trydydd cynyg Mynyddog.djvu]] #[[Indecs:Ymadawiad Arthur a Chaniadau Eraill.djvu]] #[[Indecs:Yn Llefaru Eto.djvu]] #[[Indecs:Yr ail Gynnyg, Mynyddog.djvu]] #[[Indecs:Yr athrawes o ddifrif.pdf]] #[[Indecs:Yr Awen Barod.djvu]] #[[Indecs:Yr Efengyl yn ol Ioan XI-XXI (Esboniad 1931).djvu]] #[[Indecs:Yr Iaith Gymraeg 1785 1885 1985.djvu]] #[[Indecs:A pocket dictionary, Welsh-English.djvu]] #[[Indecs:Aleluia - neu, lyfr o hymnau (IA aleluianh00will).pdf]] #[[Indecs:Argraphiad newydd o eiriadur beiblaidd (IA argraphiadnewydd00browuoft).pdf]] {{Div col end}} ==Angen testun cyfansawdd== {{Div col}} #[[Gwaith Ann Griffiths]] #[[Gwaith Dewi Wnion]] #[[Gwaith John Davies]] #[[Gwaith John Hughes]] #[[Gwaith S.R.]] #[[Gwaith Thomas Griffiths]] #[[Hanes bywyd Thomas Edwards bardd gynt o'r Nant]] #[[Hanes Bywyd Thomas Williams, Capelulo]] #[[Hanes Cymru O M Edwards Cyf II]] #[[Hanes llenyddiaeth ac enwogion Llanllechid a Llandegai]] #[[Hen Gymeriadau Dolgellau]] #[[Oll synnwyr pen Kembero ygyd]] #[[Penillion Telyn Llyfrau'r Ford Gron]] #[[Rhodd Mam i'w Phlentyn]] {{Div col end}} <br> ==Wedi sganio efo peiriant Wiki UK== ■ Wedi cyhoeddi ▲ Rhannau wedi eu cyhoeddi ●Problemau cyhoeddi {{Div col}} #[[Indecs:Nedw (llyfr).djvu]]■ #[[Indecs:Hanes Porthmadog ei Chrefydd a'i henwogion.djvu]]■ #[[Indecs:Teulu Bach Nantoer.djvu]]■ #[[Indecs:Orgraff yr Iaith Gymraeg (adroddiad 1928).djvu]] #[[Indecs:Ceiriog a Mynyddog.djvu]]■ #[[Indecs:Bro fy Mebyd a Chaniadau Eraill.djvu]] #[[Indecs:Branwen Ferch Llyr (Tegla).djvu]]■ #[[Indecs:Rhys Llwyd y Lleuad.djvu]]■ #[[Indecs:Oriau Gydag Enwogion.djvu]]■ #[[Indecs:Prif Feirdd Eifionydd.djvu]]■ #[[Indecs:Y Lleian Lwyd.pdf]]■ #[[Indecs:Storïau o Hanes Cymru cyf I.djvu]]■ #[[Indecs:Meini Gwagedd.djvu]]■ #[[Indecs:Breuddwyd Pabydd Wrth Ei Ewyllys Cyf I.pdf]]■ #[[Indecs:Breuddwyd Pabydd Wrth Ei Ewyllys Cyf II.djvu]]■ #[[Indecs:Erthyglau Emrys ap Iwan Cyf I.djvu]] #[[Indecs:Erthyglau Emrys ap Iwan Cyf II.djvu]] #[[Indecs:Erthyglau Emrys ap Iwan Cyf III.djvu]] #[[Indecs:Blodau Drain Duon.djvu]]■ #[[Indecs:Bugail y Bryn.djvu]] #[[Indecs:Gwilym a Benni Bach.djvu]] #[[Indecs:Y Wen Fro.djvu]]■ #[[Indecs:Ffynnonloyw.djvu]] #[[Indecs:Breuddwydion Myfanwy.djvu]]■ #[[Indecs:Beryl.djvu]]■ #[[Indecs:Fy Mhererindod Ysbrydol.djvu]]■ #[[Indecs:Patrymau Gwlad.djvu]]■ #[[Indecs:Pererindod Heddwch.djvu]]■ #[[Indecs:Profiadau Pellach 01.djvu]]■ #[[Indecs:Tan yr Enfys.djvu]]■ #[[Indecs:Ysgrifau Puleston.djvu]]■ #[[Indecs:Cofiant y Parch David Adams (Hawen).djvu]] #[[Indecs:Ceinion Llenyddiaeth Cymreig Cyf I.djvu]] #[[Indecs:Cofiant Watcyn Wyn.djvu]] #[[Indecs:Cofiant D Emlyn Evans.djvu]]▲ #[[Indecs:Humphrey Jones a Diwygiad 1859.djvu]]■ #[[Indecs:Cofiant Dr. Joseph Parry Mus. Doc. (1841-1903).djvu]]■ #[[Indecs:Gwreichion y Diwygiadau.djvu]] #[[Indecs:Erthyglau, Pregethau a Chaniadau.djvu]] #[[Indecs:Ysgrifau (John Breese Davies).djvu]] #[[Indecs:Gwrid y Machlyd.djvu]]■ #[[Indecs:Cyfrol Goffa Richard Bennett.djvu]] #[[Ysgrifau (Dewi Emrys)]]■ #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Gorllewin Meirionydd Cyf I.pdf]]■ #[[Indecs:Robert Owen, Apostol Llafur, Cyf II.pdf]] #[[Indecs:Canmlwyddiant Wesleyaeth Gymreig.pdf]]▲ #[[Indecs:Yn y Wlad.pdf]]■ #[[Indecs:Hanes Plwyf Llanegryn.pdf]] #[[Indecs:Hanes Mynachdai.pdf]] #[[Indecs:Cerddi Hanes.pdf]]■ #[[Indecs:Beirdd y Bala.pdf]] #[[Indecs:Noson o Farug.pdf]]■ #[[Indecs:Gwaith Joshua Thomas.pdf]] #[[Indecs:Llyfr Del (OME).pdf]]■ #[[Indecs:Gwaith Dewi Wyn.djvu]] #[[Indecs:Brethyn Cartref.pdf]]■ #[[Indecs:Eben Fardd (Ab Owen).pdf]] #[[Indecs:Methodistiaeth Dwyrain Meirionydd.pdf]] #[[Indecs:Gwaith Gwilym Marles.pdf]]■ #[[Indecs:Ieuan Glan Geirionydd (Cyfres y Fil).pdf]] #[[Indecs:O Law i Law.pdf]]■ #[[Indecs:Cwm Eithin.djvu]]■ #[[Indecs:Gwaith Huw Morus.pdf]] #[[Indecs:Iolo Goch (Ab Owen).pdf]] #[[Indecs:Gwaith Iolo Goch.djvu]] #[[Indecs:Ceris y Pwll.pdf]]■ #[[Indecs:Yr Ogof.pdf]]■ #[[Indecs:Penillion Telyn.pdf]]■ #[[Indecs:Llyfr Owen.pdf]]■ #[[Indecs:Seren Tan Gwmwl.djvu]]■ #[[Indecs:Llyfr Haf.pdf]]■ #[[Indecs:Tro Trwy'r Wig.pdf]] #[[Indecs:Tro i'r De.pdf]]■ #[[Indecs:Yr Hwiangerddi (O M Edwards).pdf]]■ #[[Indecs:Y Gelfyddyd Gwta.pdf]]■ #[[Indecs:Rhyfeddodau'r Cread.pdf]]■ #[[Indecs:Ar y Groesffordd.pdf]]■ #[[Indecs:Tom Ellis Gwladgarwr a Gwleidydd.pdf]]■ #[[Indecs:Wat Emwnt.pdf]]‎ #[[Indecs:Ystoriau Siluria..pdf]]‎ #[[Indecs:Daffr Owen.pdf]]■ #[[Indecs:Y Geilwad Bach.pdf]] #[[Indecs:Lewsyn yr Heliwr 01.pdf]]‎■ #[[Indecs:Cofiant David Davies, Bermo.pdf]] #[[Indecs:Gwaith Sion Cent.pdf]] #[[Indecs:Rhobat Wyn.pdf]]■ #[[Indecs:Prif Emynwyr Cymru.pdf]] #[[Indecs:Dafydd Jones o Drefriw (1708-1785).pdf]] #[[Indecs:Iolo Morganwg (Cadrawd).pdf]] #[[Indecs:Diwrnod yn Nolgellau.pdf]]■ #[[Indecs:Hanes Annibyniaeth ym Mhlwyf Ffestiniog.pdf]] #[[Indecs:Dechreuad a Chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Abergele, Pensarn etc.pdf]]■ #[[Indecs:Emrys (Cyfres y Fil).pdf]] #[[Indecs:Cerrig y Rhyd.pdf]]■ #[[Indecs:Gwaith yr Hen Ficer.pdf]] #[[Indecs:Capelulo (Elfyn).pdf]]■ #[[Indecs:Dr W Owen Pughe.pdf]] #[[Indecs:Gwaith Owen Gruffydd, Llanystumdwy.pdf]] #[[Indecs:Gwaith Hugh Jones, Maesglasau.pdf]] #[[Indecs:Gwaith Goronwy Owen Cyf II.djvu]] #[[Indecs:Gwaith Edward Richard.pdf]] #[[Indecs:Gwaith Ieuan Brydydd Hir.pdf]]■ #[[Indecs:Y Cychwyn.djvu]]■ #[[Indecs:Llyfr Emynau MC a MW 1930.pdf]]● #[[Indecs:Tro Trwy'r Gogledd.pdf]]■ #[[Indecs:Gwaith Robert Owen (Bardd y Môr).pdf]]■ #[[Indecs:Gwaith Glan y Gors.djvu]] #[[Indecs:Hanes Plwyf Ffestiniog.djvu]] #[[Indecs:Robert Owen Apostol Llafur Cyf 1.djvu]] #[[Indecs:Gwaith Edward Morus.djvu]] #[[Indecs:Brut y Tywysogion Cyfres y Fil.djvu]] #[[Indecs:Ap-Vychan-CyK.djvu]]■ #[[Indecs:Cyfrinach y Dwyrain.djvu]]■ #[[Indecs:Ysgolfeistriaid Mr Charles o'r Bala.djvu]]■ #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Arfon-Caernarvon.djvu]]■ #[[Indecs:Gwaith Goronwy Owen Cyf I.djvu]] #[[Indecs:Drych y Prif Oesoedd Ab Owen.djvu]]■ #[[Indecs:Hanes Methodistiaid Arfon-Waenfawr.djvu]]■ #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Arfon-Clynnog.djvu]]■ #[[Indecs:Trwy India'r Gorllewin.djvu]]■ #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Gorllewin Meirionydd Cyf III.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Gorllewin Meirionydd Cyf II.djvu]]■ #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Arfon-Bethesda.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Arfon-Dinorwig.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Arfon-Bangor.djvu]] #[[Indecs:Methodistiaeth yn Nosbarth Colwyn Bay.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Liverpool Cyf I.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Liverpool Cyf II.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Sir Gaerfyrddin.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Dyffryn Clwyd-Dosbarth Rhuthin.djvu]] #[[Indecs:Brithgofion.djvu]]■ #[[Indecs:Profedigaethau Enoc Huws (Addasiad 1939).djvu]]■ #[[Indecs:Yr Hynod William Ellis Maentwrog.djvu]]■ #[[Indecs:Ifor Owen.djvu]] #[[Indecs:Syr Owen M Edwards Detholiad o'i Ysgrifau.djvu]]■ #[[Indecs:Storïau Mawr y Byd.djvu]]■ #[[Indecs:Geraint ac Enid a Chaniadau Eraill.djvu]] #[[Indecs:Sŵn y Gwynt Sy'n Chwythu.pdf]]■ #[[Indecs:Cwm Glo.djvu]] #[[Indecs:Llwyn Hudol.pdf]] #[[Indecs:Cofiant Cadwaladr Jones, Dolgellau.djvu]]■ #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth Sir Fflint.djvu]] #[[Indecs:Hanes Methodistiaeth yn Nosbarth Trefffynon 1750-1910.djvu]] #[[Indecs:Chwalfa.djvu]]■ #[[Indecs:Barddoniaeth Goronwy Owen (gol Llyfrbryf).djvu]]■ #[[Indecs:I'r Aifft ac yn Ol.djvu]]■ #[[Indecs:Cerddoriaeth yng Nghymru (Cyfres Pobun).djvu]] #[[Indecs:Howel Harris yn Llundain.djvu]] #[[Indecs:Ymadawiad Arthur a Chaniadau Eraill.djvu]] #[[Indecs:Gwlad y Gan a Chaniadau Eraill.djvu]] #[[Indecs:Manion.djvu]] #[[Indecs:Astudiaethau T Gwynn Jones.djvu]]■ #[[Indecs:Dyddgwaith.djvu]]■ #[[Indecs:Cymeriadau T. Gwynn Jones.djvu]]■ #[[Indecs:Y Trefedigaethau.djvu]] #[[Indecs:Caniadau Cymru.djvu]] #[[Indecs:Odl a Chynghanedd.djvu]] #[[Indecs:Cerddi'r Bwthyn.djvu]]■ #[[Indecs:Emynau a'u Hawduriaid.djvu]] #[[Indecs:Bugail Geirf Lorraine.djvu]]■ #[[Indecs:David Williams y Piwritan.djvu]]■ #[[Indecs:Telynegion (Silyn).djvu]] #[[Indecs:Ffrwythau Dethol.djvu]] #[[Indecs:Trystan ac Esyllt.djvu]] #[[Indecs:Gwersi Mewn Llysieueg.djvu]] #[[Indecs:Y Cwm Unig a Chaniadau Eraill.djvu]] #[[Indecs:Siôn Gymro.djvu]] #[[Indecs:Rhamant Bywyd Lloyd George.djvu]]■ #[[Llio Plas y Nos|Llio Plas y Nos gan R Silyn Roberts]]■ #[[Indecs:Gwaith Barddonol Glasynys Cyfrol II.djvu]] #[[Indecs:Caniadau'r Allt.djvu]]■ #[[Indecs:Dafydd Dafis sef Hunangofiant Ymgeisydd Seneddol.djvu]] #[[Indecs:Diwygwyr Cymru.djvu]] #[[Indecs:Gwaith William Ambrose (Emrys).djvu]] #[[Indecs:Blagur Awen Ben Bowen.djvu]] #[[Indecs:Ceinion Emrys.djvu]] #[[Indecs:Cadeiriau Enwog.djvu]]■ #[[Indecs:Catia Cwta.djvu|Catiau Cwta]]■ #[[Indecs:Yr Awen Barod.djvu]] #[[Indecs:Yr Efengyl yn ol Ioan XI-XXI (Esboniad 1931).djvu]] #[[Indecs:Bywyd Ieuan Gwynedd Ganddo Ef Ei Hun.djvu]]■ #[[Indecs:Chydig ar Gof a Chadw.djvu]]■ #[[Indecs:Roosevelt.djvu]] #[[Indecs:Llinell neu Ddwy.djvu]] #[[Indecs:Telyn Bywyd.djvu]] #[[Indecs:Oriau yn y Wlad.djvu]]■ #[[Indecs:Cofiant Hwfa Môn.djvu]]■ #[[Indecs:Hanes eglwysi annibynol Cymru Cyf 1.djvu]] #[[Indecs:Hanes Eglwysi Annibynol Cymru Cyf V.djvu]] #[[Indecs:Yr Hen Lwybrau.djvu]]■ #[[Indecs:Y Pennaf Peth.djvu]]■ #[[Indecs:Atgofion am Dalysarn.djvu]]■ #[[Indecs:Dan Gwmwl (Awena Rhun).djvu]]■ #[[Indecs:Salm i Famon a Marwnad Grey.djvu]]■ {{Div col end}} ===Saesneg=== #[https://en.wikisource.org/wiki/Index:The_History_of_The_Great_European_War_Vol_1.pdf The History of The Great European War Vol 1] #[https://en.wikisource.org/wiki/Index:The_History_of_the_Great_European_War_Vol_II.pdf The History of The Great European War Vol II] #[https://en.wikisource.org/wiki/Index:The_History_of_the_Great_European_War_Vol_III.pdf The History of The Great European War Vol III] #[https://en.wikisource.org/wiki/Index:The_History_of_the_Great_European_War_Vol_IV.djvu/Index:The History of the Great European War Vol IV.djvu] #[https://en.wikisource.org/wiki/Index:Kalendars_of_Gwynedd.pdf Kalendars of Gwynedd] #[https://en.wikisource.org/wiki/Index:Speeches_and_addresses_by_the_late_Thomas_E_Ellis_M_P.pdf Speeches and addresses by the late Thomas E. Ellis M.P. ] f7lqbzd0nzeqabzlppn0hz2apzblzqu Tudalen:Caniadau Owen Lewis Glan Cymerig.djvu/10 104 39525 119387 119165 2024-12-02T04:19:18Z AlwynapHuw 1710 119387 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>{{c|{{Xx-larger|Cynwysiad}}}} {{Center block/s}} <poem> [[Caniadau Owen Lewis (Glan Cymerig)/At y Darllenydd|At y Darllenydd]] [[Caniadau Owen Lewis (Glan Cymerig)/Fy Ngwlad|Fy Ngwlad]] [[Caniadau Owen Lewis (Glan Cymerig)/Yr Eos|Yr Eos]] [[Caniadau Owen Lewis (Glan Cymerig)/Cerbyd y Cigydd|Cerbyd y Cigydd]] [[Caniadau Owen Lewis (Glan Cymerig)/John Penri|John Penri]] [[Caniadau Owen Lewis (Glan Cymerig)/Thomas Charles o'r Bala|Thomas Charles o'r Bala]] [[Caniadau Owen Lewis (Glan Cymerig)/I'r Parch E T Davies (Dyfrig)|I'r Parch E T Davies (Dyfrig)]] [[Caniadau Owen Lewis (Glan Cymerig)/I Blas Rhiwaedog|I Blas Rhiwaedog]] [[Caniadau Owen Lewis (Glan Cymerig)/Rhiwaedog Hall|Rhiwaedog Hall]] [[Caniadau Owen Lewis (Glan Cymerig)/Y Daran|Y Daran]] [[Caniadau Owen Lewis (Glan Cymerig)/Darlun fy mam ar y Mur|Darlun fy mam ar y Mur]] [[Caniadau Owen Lewis (Glan Cymerig)/Y Llygaid|Y Llygaid]] [[Caniadau Owen Lewis (Glan Cymerig)/Meirionydd|Meirionydd]] [[Caniadau Owen Lewis (Glan Cymerig)/Beth wna Ddyn|Beth wna Ddyn]] [[Caniadau Owen Lewis (Glan Cymerig)/Mr T E Ellis, AS|Mr T E Ellis, AS]] [[Caniadau Owen Lewis (Glan Cymerig)/Fy Mam|Fy Mam]] [[Caniadau Owen Lewis (Glan Cymerig)/Caergai|Caergai]] [[Caniadau Owen Lewis (Glan Cymerig)/Merch y Morwr|Merch y Morwr]] [[Caniadau Owen Lewis (Glan Cymerig)/Y Fron-fraith|Y Fron-fraith]] [[Caniadau Owen Lewis (Glan Cymerig)/Y Blodau|Y Blodau]] [[Caniadau Owen Lewis (Glan Cymerig)/Er cof am S J Edwards|Er cof am S J Edwards, merch Mr a Mrs J Edwards, Mt Street, Bala]] [[Caniadau Owen Lewis (Glan Cymerig)/Odlau Hiraeth am Wyndham|Odlau Hiraeth am Wyndham, plentyn Mr a Mrs Owen Richards, High St Bala]] [[Caniadau Owen Lewis (Glan Cymerig)/Os mathrwyd y gelyn|Os mathrwyd y gelyn]] [[Caniadau Owen Lewis (Glan Cymerig)/I Lewis E Howel|I Lewis E Howel]] [[Caniadau Owen Lewis (Glan Cymerig)/I Lyfr fy nghyfaill Gwaenfab|I Lyfr fy nghyfaill Gwaenfab]] [[Caniadau Owen Lewis (Glan Cymerig)/Llygaid y dydd|Llygaid y dydd]] [[Caniadau Owen Lewis (Glan Cymerig)/Yr Elor|Yr Elor]] [[Caniadau Owen Lewis (Glan Cymerig)/Y Gwanwyn|Y Gwanwyn]] [[Caniadau Owen Lewis (Glan Cymerig)/Y Baban yn marw|Y Baban yn marw]] [[Caniadau Owen Lewis (Glan Cymerig)/The dying child|The dying child]] Y Cenhadwr Y Llyfr Gweddi Cyflwynedig i Mr a Mrs Jones, Bradford House Y Bedd </poem><noinclude>{{Div end}}</noinclude> bmozpblvcpw9k73jfn6qmt03u41udzp 119390 119387 2024-12-02T04:28:59Z AlwynapHuw 1710 119390 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>{{c|{{Xx-larger|Cynwysiad}}}} {{Center block/s}} <poem> [[Caniadau Owen Lewis (Glan Cymerig)/At y Darllenydd|At y Darllenydd]] [[Caniadau Owen Lewis (Glan Cymerig)/Fy Ngwlad|Fy Ngwlad]] [[Caniadau Owen Lewis (Glan Cymerig)/Yr Eos|Yr Eos]] [[Caniadau Owen Lewis (Glan Cymerig)/Cerbyd y Cigydd|Cerbyd y Cigydd]] [[Caniadau Owen Lewis (Glan Cymerig)/John Penri|John Penri]] [[Caniadau Owen Lewis (Glan Cymerig)/Thomas Charles o'r Bala|Thomas Charles o'r Bala]] [[Caniadau Owen Lewis (Glan Cymerig)/I'r Parch E T Davies (Dyfrig)|I'r Parch E T Davies (Dyfrig)]] [[Caniadau Owen Lewis (Glan Cymerig)/I Blas Rhiwaedog|I Blas Rhiwaedog]] [[Caniadau Owen Lewis (Glan Cymerig)/Rhiwaedog Hall|Rhiwaedog Hall]] [[Caniadau Owen Lewis (Glan Cymerig)/Y Daran|Y Daran]] [[Caniadau Owen Lewis (Glan Cymerig)/Darlun fy mam ar y Mur|Darlun fy mam ar y Mur]] [[Caniadau Owen Lewis (Glan Cymerig)/Y Llygaid|Y Llygaid]] [[Caniadau Owen Lewis (Glan Cymerig)/Meirionydd|Meirionydd]] [[Caniadau Owen Lewis (Glan Cymerig)/Beth wna Ddyn|Beth wna Ddyn]] [[Caniadau Owen Lewis (Glan Cymerig)/Mr T E Ellis, AS|Mr T E Ellis, AS]] [[Caniadau Owen Lewis (Glan Cymerig)/Fy Mam|Fy Mam]] [[Caniadau Owen Lewis (Glan Cymerig)/Caergai|Caergai]] [[Caniadau Owen Lewis (Glan Cymerig)/Merch y Morwr|Merch y Morwr]] [[Caniadau Owen Lewis (Glan Cymerig)/Y Fron-fraith|Y Fron-fraith]] [[Caniadau Owen Lewis (Glan Cymerig)/Y Blodau|Y Blodau]] [[Caniadau Owen Lewis (Glan Cymerig)/Er cof am S J Edwards|Er cof am S J Edwards, merch Mr a Mrs J Edwards, Mt Street, Bala]] [[Caniadau Owen Lewis (Glan Cymerig)/Odlau Hiraeth am Wyndham|Odlau Hiraeth am Wyndham, plentyn Mr a Mrs Owen Richards, High St Bala]] [[Caniadau Owen Lewis (Glan Cymerig)/Os mathrwyd y gelyn|Os mathrwyd y gelyn]] [[Caniadau Owen Lewis (Glan Cymerig)/I Lewis E Howel|I Lewis E Howel]] [[Caniadau Owen Lewis (Glan Cymerig)/I Lyfr fy nghyfaill Gwaenfab|I Lyfr fy nghyfaill Gwaenfab]] [[Caniadau Owen Lewis (Glan Cymerig)/Llygaid y dydd|Llygaid y dydd]] [[Caniadau Owen Lewis (Glan Cymerig)/Yr Elor|Yr Elor]] [[Caniadau Owen Lewis (Glan Cymerig)/Y Gwanwyn|Y Gwanwyn]] [[Caniadau Owen Lewis (Glan Cymerig)/Y Baban yn marw|Y Baban yn marw]] [[Caniadau Owen Lewis (Glan Cymerig)/The dying child|The dying child]] [[Caniadau Owen Lewis (Glan Cymerig)/Y Cenhadwr|Y Cenhadwr]] Y Llyfr Gweddi Cyflwynedig i Mr a Mrs Jones, Bradford House Y Bedd </poem><noinclude>{{Div end}}</noinclude> kyamwjwvbfjnj3j8f70pkm1qjqv1h7j Tudalen:Caniadau Owen Lewis Glan Cymerig.djvu/36 104 39553 119389 117882 2024-12-02T04:28:13Z AlwynapHuw 1710 119389 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>{{c|<big>Y CENADWR</big>}} {{center block| <poem> DAWN gwron, a dyngarwr,—leinw fyw ::Galon fawr cenhadwr :Meiddia dân, a stormydd dwr, :Rhuadwy dros Waredwr. Cwyd ei lef, lys-genad nefol,—am Dduw ::A maddenant Iawnol; :A dena fyrdd o'u ffyrdd ffol :Trwy'r newydd, try'r annuwiol. Dorau t'wyll gyfandiroedd,—agora ::I gariad y nefoedd; :Hwnw yn gu wna'n goedd :Yn Iesu'r holl ynysoedd. </poem> }} <br> <section begin="aaa"/><section end="aaa"/> <section begin="bbb"/>{{c|<big>Y LLYFR GWEDDI</big>}} {{center block| <poem> LYFR hyfedr a diledryw—arweiniad ::I'r gwirionedd ydyw; :A gem o lyfr digyfryw :I'r bobl ail i'r Beibl yw. </poem> }} <br> <section end="bbb"/> <section begin="ccc"/><section end="ccc"/> <section begin="ddd"/>{{c|<big>CYFLWYNEDIG</big>}} {{c|I Mr. a Mrs. Jones, Bradford House, Bala}} {{center block| <poem> AWEL odiaeth rhyw ail Eden—fu hon ::I'w Efa fwyn drylen, :A'r gydiol hoff aur gadwen :Una'i byd gwneyd MOI yn ben. </poem> }} <br> <section end="ddd"/><noinclude><references/></noinclude> 3xh4r696im8vkadzxyufendkfwtnlo3 Defnyddiwr:AlwynapHuw/Llyfrau 2024 2 44664 119315 119136 2024-12-01T23:06:54Z AlwynapHuw 1710 119315 wikitext text/x-wiki #[[Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam|Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam gan Edward Francis]] #[[Gwaith Dewi Wyn|Gwaith Dewi Wyn gol O. M. Edwards]] #[[Cofiant John Williams (I ab Ioan) Aberduar|Cofiant John Williams (I ab Ioan) Aberduar gan John Davies, Llandysul]] #[[Athrylith Ceiriog|Athrylith Ceiriog gan Howell Elvet Lewis (Elfed)]] #[[Telyn Seion sef Pedwar ar Bymtheg o Garolau Nadolig|Telyn Seion sef Pedwar ar Bymtheg o Garolau Nadolig gol. Hugh Humphreys, Caernarfon]] #[[Gwaith Iolo Goch|Gwaith Iolo Goch gol Thomas Matthews]] #[[Cofiant am y Parch. Richard Humphreys, Dyffryn|Cofiant am y Parch. Richard Humphreys, Dyffryn gan Griffith Williams, Talsarnau]] #[[Gwaith Sion Cent|Gwaith Sion Cent gol Thomas Matthews]] #[[Dyddanwch yr Aelwyd|Dyddanwch yr Aelwyd gan Hughes a'i Fab, Wrecsam]] #[[Gwaith Ieuan Brydydd Hir|Gwaith Ieuan Brydydd Hir gol O. M. Edwards]] #[[Gwaith yr Hen Ficer|Gwaith yr Hen Ficer gol O. M. Edwards]] #[[Am Dro i Erstalwm|Am Dro i Erstalwm gan Index]] #[[Bro fy Mebyd a Chaniadau Eraill|Bro fy Mebyd a Chaniadau Eraill gan Humphrey Jones (Bryfdir)]] #[[Crynodeb o Hanes Dechreuad a Chynydd yr Eglwysi Annibynol yn Mon|Crynodeb o Hanes Dechreuad a Chynydd yr Eglwysi Annibynol yn Mon gan William Williams (Cromwell)]] #[[Awdl Dinyster Jerusalem|Awdl Dinyster Jerusalem gan Eben Fardd]] #[[Nedw|Nedw gan Edward Tegla Davies]] #[[Dros y Gamfa|Dros y Gamfa gan Fanny Edwards]] #[[Diwrnod yn Nolgellau|Diwrnod yn Nolgellau gan Robert Thomas Williams (Trebor Môn)]] #[[Awdl ar yr Adgyfodiad (Ieuan Ionawr)|Awdl ar yr Adgyfodiad gan Evan Jones (Ieuan Ionawr)]] #[[Cofiant y Diweddar Barch W Williams o'r Wern|Cofiant y Diweddar Barch W Williams o'r Wern gan William Rees (Gwilym Hiraethog)]] #[[Tri Wyr o Sodom a'r Aipht|Tri Wyr o Sodom a'r Aipht gan William Williams, Pantycelyn]] #[[Hynafiaethau Nant Nantlle|Hynafiaethau Nant Nantlle gan William Robert Ambrose]] #[[Bywyd y Parch. Ebenezer Richard|Bywyd y Parch. Ebenezer Richard gan Henry ac Edward W Richard]] #[[Traethawd ar Enwogion Swydd Feirion|Traethawd ar Enwogion Swydd Feirion gan Edward Davies (Iolo Meirion)]] #[[Hanes Porthmadog ei Chrefydd a'i Henwogion|Hanes Porthmadog ei Chrefydd a'i Henwogion gan Edward Davies, Penmorfa]] #[[Hanes Niwbwrch|Hanes Niwbwrch gan Owen Williamson]] #[[Teulu Bach Nantoer|Teulu Bach Nantoer gan Moelona]] #[[Barddoniaeth Goronwy Owen (gol Llyfrbryf)|Barddoniaeth Goronwy Owen gol Isaac Foulkes (Llyfrbryf)]] #[[Y Tadau Methodistaidd Cyfrol I|Y Tadau Methodistaidd Cyfrol I gan John Morgan Jones]] #[[Hwian-gerddi Cymraeg F' Ewyrth Huw|Hwian-gerddi Cymraeg F' Ewyrth Huw gan O. M. Edwards]] #[[Hanes Tredegar ynghyd a Braslun o Hanes Pontgwaithyrhaiarn|Hanes Tredegar ynghyd a Braslun o Hanes Pontgwaithyrhaiarn gan David Morris (Eiddil Gwent)]] #[[Hanes Sir Fôn|Hanes Sir Fôn gan Thomas Pritchard, ('Rhen Graswr Eleth)]] #[[Holl Waith Barddonol Goronwy Owen|Holl Waith Barddonol Goronwy Owen gol Isaac Foulkes]] #[[Adgofion am John Elias|Adgofion am John Elias gan Richard Parry (Gwalchmai)]] #[[Tro Trwy'r Wig|Tro Trwy'r Wig gan Richard Morgan (1854-1939)]] #[[Dafydd Jones o Drefriw (1708-1785)|Dafydd Jones o Drefriw (1708-1785) gan Owen Gaianydd Williams]] #[[Dafydd Jones o Drefriw, Cymru 1903]] #[[Gyda'r Hen Feirdd, Carneddog|Gyda'r Hen Feirdd, Carneddog gan Richard Griffith (Carneddog)]] #[[Awdlau Coffadwriaethol am Y Parch Goronwy Owain|Awdlau Coffadwriaethol am Y Parch Goronwy Owain gan y Gwyneddigion]] #[[Gwaith Goronwy Owen Cyf I|Gwaith Goronwy Owen Cyf I gol O. M. Edwards]] #[[Gwaith Goronwy Owen Cyf II|Gwaith Goronwy Owen Cyf II gol O. M. Edwards]] #[[Goronwy Owen a'r Morrisiaid|Goronwy Owen a'r Morrisiaid gan Owen Gaianydd Williams]] #[[Yr Efengyl yn ôl Sant Marc|Yr Efengyl yn ôl Sant Marc gan y Fibl Gymdeithas Americanaidd (1894)]] #[[Llythyrau Goronwy Owen|Llythyrau Goronwy Owen gol John Morris-Jones]] #[[Diliau Meirion Cyf I|Diliau Meirion Cyf I gan gan Morris Davies (Meurig Ebrill)]] #[[Cyfarwyddiadau at brynu cadw a magu moch|Cyfarwyddiadau at brynu cadw a magu moch gol Hugh Humphreys, Caernarfon]] #[[Gwaith Joshua Thomas|Gwaith Joshua Thomas gol O M Edwards]] #[[Glan Cledwen (Cymru 15 Rhagfyr 1897)]] #[[Dringo'r Andes|Dringo'r Andes gan Eluned Morgan]] #[[Atodiad i Gatalog Llenyddiaeth Argraffedig Adran y Gymraeg Llyfrgelloedd Rhydd Caerdydd (Enwau Barddol ac ati)]] #[[Naw Mis yn Nghymru|Naw Mis yn Nghymru gan Owen Griffith (Giraldus)]] #[[Ysgrifau Puleston|Ysgrifau Puleston gan John Puleston Jones]] #[[Cofiant Cadwaladr Jones, Dolgellau|Cofiant Cadwaladr Jones, Dolgellau gan Robert Thomas (Ap Vychan)]] #[[Rhigymau'r Ffordd Fawr|Rhigymau'r Ffordd Fawr gan Dewi Emrys]] #[[Coffadwriaeth, neu Hanes Byr o fywyd a Marwolaeth y Parchedig John Williams|Coffadwriaeth y Parch John Williams, Pantycelyn gan Maurice Davies, Llanfair-ym-Muallt]] #[[Fy Mhererindod Ysbrydol|Fy Mhererindod Ysbrydol gan Evan Keri Evans]] #[[Yr Efengyl yn ôl Sant Matthew|Yr Efengyl yn ôl Sant Matthew gan y Fibl Gymdeithas Americanaidd (1894)]] #[[Beirdd y Bala|Beirdd y Bala gol O. M. Edwards]] #[[Gwaith Robert Owen (Bardd y Môr)|Gwaith Robert Owen (Bardd y Môr) gol O. M. Edwards]] #[[Gwyllllis yn Nayd|Gwyllllis yn Nayd gan Dr William Price]] #[[Gwroniaid y Ffydd|Gwroniaid y Ffydd gan Robert David Rowland (Anthropos)]] #[[Hanes Brwydr Waterloo|Hanes Brwydr Waterloo gan Hugh Humphreys, Caernarfon]] #[[Blodau Drain Duon|Blodau Drain Duon gan Thomas Jacob Thomas (Sarnicol)]] #[[Telyn Dyfi|Telyn Dyfi gan Daniel Silvan Evans]] #[[Cyfrinach y Dwyrain|Cyfrinach y Dwyrain gan David Cunllo Davies]] #[[Branwen Ferch Llŷr (Tegla)|Branwen Ferch Llŷr (Tegla) gan Edward Tegla Davies]] #[[Prif Feirdd Eifionydd|Prif Feirdd Eifionydd gan Edward David Rowlands]] #[[Deddf Plant (Diddymu Amddiffyniad Cosb Resymol)(Cymru) 2020]] #[[Rhys Llwyd y Lleuad|Rhys Llwyd y Lleuad gan E Tegla Davies]] #[[Oriau Gydag Enwogion|Oriau Gydag Enwogion gan Robert David Rowland (Anthropos)]] #[[Byr Gofiant am Naw a Deugain o Weinidogion Ymadawedig Sir Aberteifi|Byr Gofiant am Naw a Deugain o Weinidogion Ymadawedig Sir Aberteifi gan John Evans, Abermeurig]] #[[Hanes Alexander Fawr|Hanes Alexander Fawr gan Hugh Humphreys, Caernarfon]] #[[Breuddwyd Pabydd Wrth Ei Ewyllys Cyf I|Breuddwyd Pabydd Wrth Ei Ewyllys Cyf I gan Emrys ap Iwan]] #[[Breuddwyd Pabydd Wrth Ei Ewyllys Cyf II|Breuddwyd Pabydd Wrth Ei Ewyllys Cyf II gan Emrys ap Iwan]] #[[Y Lleian Lwyd|Y Lleian Lwyd gan Moelona]] #[[Cenadon Hedd|Cenadon Hedd gan William Jones, Cwmaman]] #[[Dagrau Hiraeth|Dagrau Hiraeth gan William Jones, Pontsaeson]] #[[Saith o Farwnadau|Saith o Farwnadau gan William Williams, Pantycelyn]] #[[Storïau o Hanes Cymru cyf I|Storïau o Hanes Cymru cyf I gan Moelona]] #[[Traethawd bywgraffyddol a beirniadol ar fywyd ac athrylith Lewis Morris|Traethawd bywgraffyddol a beirniadol ar fywyd ac athrylith Lewis Morris gan Griffith Jones (Glan Menai)]] #[[Hanes Bywyd Pio Nono|Hanes Bywyd Pio Nono gan Hugh Humphreys, Caernarfon]] #[[Caniadau Watcyn Wyn|Caniadau Watcyn Wyn gan Watkin Hezekiah Williams (Watcyn Wyn)]] #[[Cofiant y Parch Thomas Edwards, Cwmystwyth|Cofiant y Parch Thomas Edwards, Cwmystwyth gan John Evans, Abermeurig]] #[[Gwrid y Machlud|Gwrid y Machlud gan Richard Jones (Ap Alun Mabon)]] #[[Noson o Farrug|Noson o Farrug gan Robert Griffith Berry]] #[[Meini Gwagedd|Meini Gwagedd gan James Kitchener Davies]] #[[Y Tri Brenin o Gwlen]] #[[Hanes Methodistiaeth Arfon-Caernarvon|Hanes Methodistiaeth Arfon-Caernarvon gan William Hobley]] #[[Cofiant Dr. Joseph Parry Mus. Doc. (1841-1903)|Cofiant Dr. Joseph Parry Mus. Doc. (1841-1903) gan Evan Keri Evans]] #[[Rhobat Wyn ]] #[[Cofiant y Parch Isaac Morgan Harry ]] #[[Cerddi Hanes ]] #[[Ieuan Gwyllt, Ei Fywyd, Ei Lafur]] #[[Patrymau Gwlad ]] #[[David Williams y Piwritan ]] #[[Cofiant y diweddar Barch Evan Rowlands, Ebenezer, Pontypwl ]] #[[Cofiant Darluniadol Y Parch William Williams o'r Wern ]] #[[Bywgraffiad y diweddar barchedig T. Price ]] #[[Llyfr Haf ]] #[[Drych y Prif Oesoedd (Detholiad 1896) ]] #[[Hanes Methodistiaeth Arfon-Waenfawr ]] #[[Beryl ]] #[[Hanes Methodistiaeth Arfon-Clynnog ]] #[[Breuddwydion Myfanwy ]] #[[Lloffion o'r Mynwentydd ]] #[[Cofiant y diweddar Barch Robert Everett ]] #[[Y Wen Fro ]] #[[Cerrig y Rhyd]] #[[Yr Eneth Ga'dd ei Gwrthod]] #[[Myfyrdod mewn mynwent|Myfyrdod mewn mynwent gan John Parry, Llaneilian]] #[[Dyrif etholiadol Ceredigion 1892]] #[[Canmlwyddiant Marwolaeth y Parch. John Wesley, M.A., Mawrth 3ydd, 1891]] #[[Er cof am Joseph Meredith, Adelaide Villa, Llandudno|Er cof am Joseph Meredith, Adelaide Villa, Llandudno D. S. Thomas (Glan Pair)]] #[[Deuddeg penill coffadwriaethol i'r diweddar Barch. John Hughes, Carneddau|Deuddeg penill coffadwriaethol i'r diweddar Barch. John Hughes, Carneddau gan Ellis Isfryn Williams]] #[[Damwain echrydus Glofa Carnant, Cwmaman, Sir Gaerfyrddin]] #[[Tanchwa yn Cilfynydd|Tanchwa yn Cilfynydd baled gan awdur Anhysbys]] #[[Can newydd yn rhoddi hanes dienyddiad Richard Lewis|Can newydd yn rhoddi hanes dienyddiad Richard Lewis gan Dic Dywyll]] #[[Tanchwa ddychrynllyd yn Nyffryn Rhondda, ger Pontypridd]] #[[Tanchwa y Mardy - Mercher, Rhagfyr 23, 1885; 80 wedi eu lladd]] #[[Galar gan, er coffadwriaeth am y ddamwain yn ngwaith glo Landshipping Chwefror 14eg, 1844]] #[[Galargan ar ol y Mochyn Du]] #[[Baledi-Cwynfan y Morwr a Deio Bach]] #[[Marwnad er coffadwriaeth am y diweddar Barch John Elias]] #[[William Morgan, Pant, Dowlais (Trysorfa y Plant)]] #[[Wil Ellis, Porthmadog-Cymru Cyf 29 1905]] #[[Hen Fibl Fawr fy Mam]] #[[Tanchwa ofnadwy yn Abersychan]] #[[Y Ffeiriau Hynotaf yn Ddeuddeg Sir Cymru]] #[[F'Ewythr Tomos: cân ddyri|F'Ewythr Tomos: cân ddyri gan Eben Fardd]] #[[Mynwy yng Nghymru (Cymru Cyf X Rhif 57)]] #[[Rhanau o'r Corff (Fanny Edwards)]] #[[Thomas Matthews, Cymru, Chwefror 1917]] #[[Huw Morus—Dadorchuddiad Ei Golofn Goffadwriaethol, Pont Y Meibion, Awst 26 1909]] #[[Owain Aran (erthyglau Cymru 1909)]] #[[Lewys Aran (Cymru Tachwedd 1918)]] #[[Owen R Lewis (Glan Cymerig) Perl y Plant 1910]] ::''Tach 30=135'' 4mfuml6a1siwsf4pm3udjxne2lbwh4s 119378 119315 2024-12-02T03:27:38Z AlwynapHuw 1710 119378 wikitext text/x-wiki #[[Hanes Llangeitho a'i hamgylchoedd|Hanes Llangeitho a'i hamgylchoedd gan David Morgan, Llangeitho]] #[[Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam|Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam gan Edward Francis]] #[[Gwaith Dewi Wyn|Gwaith Dewi Wyn gol O. M. Edwards]] #[[Cofiant John Williams (I ab Ioan) Aberduar|Cofiant John Williams (I ab Ioan) Aberduar gan John Davies, Llandysul]] #[[Athrylith Ceiriog|Athrylith Ceiriog gan Howell Elvet Lewis (Elfed)]] #[[Telyn Seion sef Pedwar ar Bymtheg o Garolau Nadolig|Telyn Seion sef Pedwar ar Bymtheg o Garolau Nadolig gol. Hugh Humphreys, Caernarfon]] #[[Gwaith Iolo Goch|Gwaith Iolo Goch gol Thomas Matthews]] #[[Cofiant am y Parch. Richard Humphreys, Dyffryn|Cofiant am y Parch. Richard Humphreys, Dyffryn gan Griffith Williams, Talsarnau]] #[[Gwaith Sion Cent|Gwaith Sion Cent gol Thomas Matthews]] #[[Dyddanwch yr Aelwyd|Dyddanwch yr Aelwyd gan Hughes a'i Fab, Wrecsam]] #[[Gwaith Ieuan Brydydd Hir|Gwaith Ieuan Brydydd Hir gol O. M. Edwards]] #[[Gwaith yr Hen Ficer|Gwaith yr Hen Ficer gol O. M. Edwards]] #[[Am Dro i Erstalwm|Am Dro i Erstalwm gan Index]] #[[Bro fy Mebyd a Chaniadau Eraill|Bro fy Mebyd a Chaniadau Eraill gan Humphrey Jones (Bryfdir)]] #[[Crynodeb o Hanes Dechreuad a Chynydd yr Eglwysi Annibynol yn Mon|Crynodeb o Hanes Dechreuad a Chynydd yr Eglwysi Annibynol yn Mon gan William Williams (Cromwell)]] #[[Awdl Dinyster Jerusalem|Awdl Dinyster Jerusalem gan Eben Fardd]] #[[Nedw|Nedw gan Edward Tegla Davies]] #[[Dros y Gamfa|Dros y Gamfa gan Fanny Edwards]] #[[Diwrnod yn Nolgellau|Diwrnod yn Nolgellau gan Robert Thomas Williams (Trebor Môn)]] #[[Awdl ar yr Adgyfodiad (Ieuan Ionawr)|Awdl ar yr Adgyfodiad gan Evan Jones (Ieuan Ionawr)]] #[[Cofiant y Diweddar Barch W Williams o'r Wern|Cofiant y Diweddar Barch W Williams o'r Wern gan William Rees (Gwilym Hiraethog)]] #[[Tri Wyr o Sodom a'r Aipht|Tri Wyr o Sodom a'r Aipht gan William Williams, Pantycelyn]] #[[Hynafiaethau Nant Nantlle|Hynafiaethau Nant Nantlle gan William Robert Ambrose]] #[[Bywyd y Parch. Ebenezer Richard|Bywyd y Parch. Ebenezer Richard gan Henry ac Edward W Richard]] #[[Traethawd ar Enwogion Swydd Feirion|Traethawd ar Enwogion Swydd Feirion gan Edward Davies (Iolo Meirion)]] #[[Hanes Porthmadog ei Chrefydd a'i Henwogion|Hanes Porthmadog ei Chrefydd a'i Henwogion gan Edward Davies, Penmorfa]] #[[Hanes Niwbwrch|Hanes Niwbwrch gan Owen Williamson]] #[[Teulu Bach Nantoer|Teulu Bach Nantoer gan Moelona]] #[[Barddoniaeth Goronwy Owen (gol Llyfrbryf)|Barddoniaeth Goronwy Owen gol Isaac Foulkes (Llyfrbryf)]] #[[Y Tadau Methodistaidd Cyfrol I|Y Tadau Methodistaidd Cyfrol I gan John Morgan Jones]] #[[Hwian-gerddi Cymraeg F' Ewyrth Huw|Hwian-gerddi Cymraeg F' Ewyrth Huw gan O. M. Edwards]] #[[Hanes Tredegar ynghyd a Braslun o Hanes Pontgwaithyrhaiarn|Hanes Tredegar ynghyd a Braslun o Hanes Pontgwaithyrhaiarn gan David Morris (Eiddil Gwent)]] #[[Hanes Sir Fôn|Hanes Sir Fôn gan Thomas Pritchard, ('Rhen Graswr Eleth)]] #[[Holl Waith Barddonol Goronwy Owen|Holl Waith Barddonol Goronwy Owen gol Isaac Foulkes]] #[[Adgofion am John Elias|Adgofion am John Elias gan Richard Parry (Gwalchmai)]] #[[Tro Trwy'r Wig|Tro Trwy'r Wig gan Richard Morgan (1854-1939)]] #[[Dafydd Jones o Drefriw (1708-1785)|Dafydd Jones o Drefriw (1708-1785) gan Owen Gaianydd Williams]] #[[Dafydd Jones o Drefriw, Cymru 1903]] #[[Gyda'r Hen Feirdd, Carneddog|Gyda'r Hen Feirdd, Carneddog gan Richard Griffith (Carneddog)]] #[[Awdlau Coffadwriaethol am Y Parch Goronwy Owain|Awdlau Coffadwriaethol am Y Parch Goronwy Owain gan y Gwyneddigion]] #[[Gwaith Goronwy Owen Cyf I|Gwaith Goronwy Owen Cyf I gol O. M. Edwards]] #[[Gwaith Goronwy Owen Cyf II|Gwaith Goronwy Owen Cyf II gol O. M. Edwards]] #[[Goronwy Owen a'r Morrisiaid|Goronwy Owen a'r Morrisiaid gan Owen Gaianydd Williams]] #[[Yr Efengyl yn ôl Sant Marc|Yr Efengyl yn ôl Sant Marc gan y Fibl Gymdeithas Americanaidd (1894)]] #[[Llythyrau Goronwy Owen|Llythyrau Goronwy Owen gol John Morris-Jones]] #[[Diliau Meirion Cyf I|Diliau Meirion Cyf I gan gan Morris Davies (Meurig Ebrill)]] #[[Cyfarwyddiadau at brynu cadw a magu moch|Cyfarwyddiadau at brynu cadw a magu moch gol Hugh Humphreys, Caernarfon]] #[[Gwaith Joshua Thomas|Gwaith Joshua Thomas gol O M Edwards]] #[[Glan Cledwen (Cymru 15 Rhagfyr 1897)]] #[[Dringo'r Andes|Dringo'r Andes gan Eluned Morgan]] #[[Atodiad i Gatalog Llenyddiaeth Argraffedig Adran y Gymraeg Llyfrgelloedd Rhydd Caerdydd (Enwau Barddol ac ati)]] #[[Naw Mis yn Nghymru|Naw Mis yn Nghymru gan Owen Griffith (Giraldus)]] #[[Ysgrifau Puleston|Ysgrifau Puleston gan John Puleston Jones]] #[[Cofiant Cadwaladr Jones, Dolgellau|Cofiant Cadwaladr Jones, Dolgellau gan Robert Thomas (Ap Vychan)]] #[[Rhigymau'r Ffordd Fawr|Rhigymau'r Ffordd Fawr gan Dewi Emrys]] #[[Coffadwriaeth, neu Hanes Byr o fywyd a Marwolaeth y Parchedig John Williams|Coffadwriaeth y Parch John Williams, Pantycelyn gan Maurice Davies, Llanfair-ym-Muallt]] #[[Fy Mhererindod Ysbrydol|Fy Mhererindod Ysbrydol gan Evan Keri Evans]] #[[Yr Efengyl yn ôl Sant Matthew|Yr Efengyl yn ôl Sant Matthew gan y Fibl Gymdeithas Americanaidd (1894)]] #[[Beirdd y Bala|Beirdd y Bala gol O. M. Edwards]] #[[Gwaith Robert Owen (Bardd y Môr)|Gwaith Robert Owen (Bardd y Môr) gol O. M. Edwards]] #[[Gwyllllis yn Nayd|Gwyllllis yn Nayd gan Dr William Price]] #[[Gwroniaid y Ffydd|Gwroniaid y Ffydd gan Robert David Rowland (Anthropos)]] #[[Hanes Brwydr Waterloo|Hanes Brwydr Waterloo gan Hugh Humphreys, Caernarfon]] #[[Blodau Drain Duon|Blodau Drain Duon gan Thomas Jacob Thomas (Sarnicol)]] #[[Telyn Dyfi|Telyn Dyfi gan Daniel Silvan Evans]] #[[Cyfrinach y Dwyrain|Cyfrinach y Dwyrain gan David Cunllo Davies]] #[[Branwen Ferch Llŷr (Tegla)|Branwen Ferch Llŷr (Tegla) gan Edward Tegla Davies]] #[[Prif Feirdd Eifionydd|Prif Feirdd Eifionydd gan Edward David Rowlands]] #[[Deddf Plant (Diddymu Amddiffyniad Cosb Resymol)(Cymru) 2020]] #[[Rhys Llwyd y Lleuad|Rhys Llwyd y Lleuad gan E Tegla Davies]] #[[Oriau Gydag Enwogion|Oriau Gydag Enwogion gan Robert David Rowland (Anthropos)]] #[[Byr Gofiant am Naw a Deugain o Weinidogion Ymadawedig Sir Aberteifi|Byr Gofiant am Naw a Deugain o Weinidogion Ymadawedig Sir Aberteifi gan John Evans, Abermeurig]] #[[Hanes Alexander Fawr|Hanes Alexander Fawr gan Hugh Humphreys, Caernarfon]] #[[Breuddwyd Pabydd Wrth Ei Ewyllys Cyf I|Breuddwyd Pabydd Wrth Ei Ewyllys Cyf I gan Emrys ap Iwan]] #[[Breuddwyd Pabydd Wrth Ei Ewyllys Cyf II|Breuddwyd Pabydd Wrth Ei Ewyllys Cyf II gan Emrys ap Iwan]] #[[Y Lleian Lwyd|Y Lleian Lwyd gan Moelona]] #[[Cenadon Hedd|Cenadon Hedd gan William Jones, Cwmaman]] #[[Dagrau Hiraeth|Dagrau Hiraeth gan William Jones, Pontsaeson]] #[[Saith o Farwnadau|Saith o Farwnadau gan William Williams, Pantycelyn]] #[[Storïau o Hanes Cymru cyf I|Storïau o Hanes Cymru cyf I gan Moelona]] #[[Traethawd bywgraffyddol a beirniadol ar fywyd ac athrylith Lewis Morris|Traethawd bywgraffyddol a beirniadol ar fywyd ac athrylith Lewis Morris gan Griffith Jones (Glan Menai)]] #[[Hanes Bywyd Pio Nono|Hanes Bywyd Pio Nono gan Hugh Humphreys, Caernarfon]] #[[Caniadau Watcyn Wyn|Caniadau Watcyn Wyn gan Watkin Hezekiah Williams (Watcyn Wyn)]] #[[Cofiant y Parch Thomas Edwards, Cwmystwyth|Cofiant y Parch Thomas Edwards, Cwmystwyth gan John Evans, Abermeurig]] #[[Gwrid y Machlud|Gwrid y Machlud gan Richard Jones (Ap Alun Mabon)]] #[[Noson o Farrug|Noson o Farrug gan Robert Griffith Berry]] #[[Meini Gwagedd|Meini Gwagedd gan James Kitchener Davies]] #[[Y Tri Brenin o Gwlen]] #[[Hanes Methodistiaeth Arfon-Caernarvon|Hanes Methodistiaeth Arfon-Caernarvon gan William Hobley]] #[[Cofiant Dr. Joseph Parry Mus. Doc. (1841-1903)|Cofiant Dr. Joseph Parry Mus. Doc. (1841-1903) gan Evan Keri Evans]] #[[Rhobat Wyn ]] #[[Cofiant y Parch Isaac Morgan Harry ]] #[[Cerddi Hanes ]] #[[Ieuan Gwyllt, Ei Fywyd, Ei Lafur]] #[[Patrymau Gwlad ]] #[[David Williams y Piwritan ]] #[[Cofiant y diweddar Barch Evan Rowlands, Ebenezer, Pontypwl ]] #[[Cofiant Darluniadol Y Parch William Williams o'r Wern ]] #[[Bywgraffiad y diweddar barchedig T. Price ]] #[[Llyfr Haf ]] #[[Drych y Prif Oesoedd (Detholiad 1896) ]] #[[Hanes Methodistiaeth Arfon-Waenfawr ]] #[[Beryl ]] #[[Hanes Methodistiaeth Arfon-Clynnog ]] #[[Breuddwydion Myfanwy ]] #[[Lloffion o'r Mynwentydd ]] #[[Cofiant y diweddar Barch Robert Everett ]] #[[Y Wen Fro ]] #[[Cerrig y Rhyd]] #[[Yr Eneth Ga'dd ei Gwrthod]] #[[Myfyrdod mewn mynwent|Myfyrdod mewn mynwent gan John Parry, Llaneilian]] #[[Dyrif etholiadol Ceredigion 1892]] #[[Canmlwyddiant Marwolaeth y Parch. John Wesley, M.A., Mawrth 3ydd, 1891]] #[[Er cof am Joseph Meredith, Adelaide Villa, Llandudno|Er cof am Joseph Meredith, Adelaide Villa, Llandudno D. S. Thomas (Glan Pair)]] #[[Deuddeg penill coffadwriaethol i'r diweddar Barch. John Hughes, Carneddau|Deuddeg penill coffadwriaethol i'r diweddar Barch. John Hughes, Carneddau gan Ellis Isfryn Williams]] #[[Damwain echrydus Glofa Carnant, Cwmaman, Sir Gaerfyrddin]] #[[Tanchwa yn Cilfynydd|Tanchwa yn Cilfynydd baled gan awdur Anhysbys]] #[[Can newydd yn rhoddi hanes dienyddiad Richard Lewis|Can newydd yn rhoddi hanes dienyddiad Richard Lewis gan Dic Dywyll]] #[[Tanchwa ddychrynllyd yn Nyffryn Rhondda, ger Pontypridd]] #[[Tanchwa y Mardy - Mercher, Rhagfyr 23, 1885; 80 wedi eu lladd]] #[[Galar gan, er coffadwriaeth am y ddamwain yn ngwaith glo Landshipping Chwefror 14eg, 1844]] #[[Galargan ar ol y Mochyn Du]] #[[Baledi-Cwynfan y Morwr a Deio Bach]] #[[Marwnad er coffadwriaeth am y diweddar Barch John Elias]] #[[William Morgan, Pant, Dowlais (Trysorfa y Plant)]] #[[Wil Ellis, Porthmadog-Cymru Cyf 29 1905]] #[[Hen Fibl Fawr fy Mam]] #[[Tanchwa ofnadwy yn Abersychan]] #[[Y Ffeiriau Hynotaf yn Ddeuddeg Sir Cymru]] #[[F'Ewythr Tomos: cân ddyri|F'Ewythr Tomos: cân ddyri gan Eben Fardd]] #[[Mynwy yng Nghymru (Cymru Cyf X Rhif 57)]] #[[Rhanau o'r Corff (Fanny Edwards)]] #[[Thomas Matthews, Cymru, Chwefror 1917]] #[[Huw Morus—Dadorchuddiad Ei Golofn Goffadwriaethol, Pont Y Meibion, Awst 26 1909]] #[[Owain Aran (erthyglau Cymru 1909)]] #[[Lewys Aran (Cymru Tachwedd 1918)]] #[[Owen R Lewis (Glan Cymerig) Perl y Plant 1910]] ::''Tach 30=135'' bfclhnttk28uxfjrsfdikiw76vccymm Categori:Wrecsam 14 58469 119169 2024-12-01T15:25:22Z AlwynapHuw 1710 Dechrau tudalen newydd gyda "[[Categori:Cymunedau Sir Ddinbych]] [[delwedd:Wrexham town and church.jpg|bawd]] {{Wicipedia|Wrecsam}} {{comin|Category:Wrexham|Wrecsam}}" 119169 wikitext text/x-wiki [[Categori:Cymunedau Sir Ddinbych]] [[delwedd:Wrexham town and church.jpg|bawd]] {{Wicipedia|Wrecsam}} {{comin|Category:Wrexham|Wrecsam}} cdark0snwtb1iz7sms44v427zob1gt9 Indecs:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu 106 58470 119170 2024-12-01T15:25:36Z AlwynapHuw 1710 Dechrau tudalen newydd gyda "" 119170 proofread-index text/x-wiki {{:MediaWiki:Proofreadpage_index_template |Title=Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam |Author=Edward Francis, Wrecsam |Publisher=Edward Francis, Wrecsam |Year=1870 |Source=djvu |Image=1 |Progress=X |Pages=<pagelist /> |Remarks= }} [[Categori:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam]] [[Categori:Edward Francis, Wrecsam]] [[Categori:Llyfrau 1870]] [[Categori:Hanes crefydd yng Nghymru]] [[Categori:Wrecsam]] [[Categori:PD-old]] [[Categori:Tudalen Indecs]] [[Categori:Hanes Sir Ddinbych]] nv220ks70kvkqqhl826rvkqjsx3mjzn 119312 119170 2024-12-01T23:02:19Z AlwynapHuw 1710 119312 proofread-index text/x-wiki {{:MediaWiki:Proofreadpage_index_template |Title=Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam |Author=Edward Francis, Wrecsam |Publisher=Edward Francis, Wrecsam |Year=1870 |Source=djvu |Image=1 |Progress=V |Pages=<pagelist 1=clawr 2to4=- 5=1 105to107=- 108=clawr /> |Remarks= }} [[Categori:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam]] [[Categori:Edward Francis, Wrecsam]] [[Categori:Llyfrau 1870]] [[Categori:Hanes crefydd yng Nghymru]] [[Categori:Wrecsam]] [[Categori:PD-old]] [[Categori:Tudalen Indecs]] [[Categori:Hanes Sir Ddinbych]] 9sv290rj38eohgf6o9t9iptg4smblo5 Tudalen:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu/1 104 58471 119171 2024-12-01T15:29:45Z AlwynapHuw 1710 /* Heb ei brawfddarllen eto */ Dechrau tudalen newydd gyda "[[Delwedd:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu|canol|600px|tudalen=1]]" 119171 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="AlwynapHuw" /></noinclude>[[Delwedd:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu|canol|600px|tudalen=1]]<noinclude><references/></noinclude> 4p0nu51ofezjhymnbs7dutgexwj4zpo 119172 119171 2024-12-01T15:29:58Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119172 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>[[Delwedd:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu|canol|600px|tudalen=1]]<noinclude><references/></noinclude> 4l58jk0gchhjzabnf9aa11vuznivnz2 Tudalen:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu/108 104 58472 119173 2024-12-01T15:30:29Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119173 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>[[Delwedd:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu|canol|600px|tudalen=108]]<noinclude><references/></noinclude> idvyg5lv86ecjos8031jn31igawl3mq Tudalen:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu/107 104 58473 119174 2024-12-01T15:30:38Z AlwynapHuw 1710 /* Heb destun */ 119174 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="0" user="AlwynapHuw" /></noinclude><noinclude><references/></noinclude> 10ansarm6f15g8ejc3xh9xlmnuxyjpz Tudalen:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu/106 104 58474 119175 2024-12-01T15:30:47Z AlwynapHuw 1710 /* Heb destun */ 119175 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="0" user="AlwynapHuw" /></noinclude><noinclude><references/></noinclude> 10ansarm6f15g8ejc3xh9xlmnuxyjpz Tudalen:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu/105 104 58475 119176 2024-12-01T15:30:58Z AlwynapHuw 1710 /* Heb destun */ 119176 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="0" user="AlwynapHuw" /></noinclude><noinclude><references/></noinclude> 10ansarm6f15g8ejc3xh9xlmnuxyjpz Tudalen:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu/2 104 58476 119177 2024-12-01T15:31:16Z AlwynapHuw 1710 /* Heb destun */ 119177 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="0" user="AlwynapHuw" /></noinclude><noinclude><references/></noinclude> 10ansarm6f15g8ejc3xh9xlmnuxyjpz Tudalen:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu/3 104 58477 119178 2024-12-01T15:31:24Z AlwynapHuw 1710 /* Heb destun */ 119178 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="0" user="AlwynapHuw" /></noinclude><noinclude><references/></noinclude> 10ansarm6f15g8ejc3xh9xlmnuxyjpz Tudalen:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu/4 104 58478 119179 2024-12-01T15:32:13Z AlwynapHuw 1710 /* Heb destun */ 119179 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="0" user="AlwynapHuw" /></noinclude><noinclude><references/></noinclude> 10ansarm6f15g8ejc3xh9xlmnuxyjpz Tudalen:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu/5 104 58479 119180 2024-12-01T15:37:34Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119180 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>{{c|{{Xxx-larger|HANES<br><br>DECHREUAD A CHYNYDD}}<br><small>Y</small><br>{{Xxx-larger|METHODISTIAID CALFINAIDD<br><br>YN NGWRECSAM,}}}} {{c|''Er oddeutu'r flwyddyn 1769, hyd y flwyddyn 1870.''}} {{c|GAN EDWARD FRANCIS,<br>Un o Ddiaconiaid y Lle.}} <br> <br> {{lein|10em}} <br> {{c|GWRECSAM:<br>CYHOEDDEDIG GAN YR AWDWR.}}<noinclude><references/></noinclude> 3i02kgf3s5qayz3uvkaeejp2j2q3dyp Tudalen:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu/6 104 58480 119181 2024-12-01T15:38:28Z AlwynapHuw 1710 /* Heb destun */ 119181 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="0" user="AlwynapHuw" /></noinclude><noinclude><references/></noinclude> 10ansarm6f15g8ejc3xh9xlmnuxyjpz Tudalen:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu/7 104 58481 119182 2024-12-01T15:44:42Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119182 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>{{c|CYNNWYSIAD.}} {{c|{{Xx-larger|Y CYFNOD CYNTAF}}}} {{c|YN CYNNWYS}} ARWEINIAD i mewn—Coed y Glyn-Ann a John Jones, o Goed-y-Glyn-Ann Jones yn gadael cartref—ei nhodwedd grefyddol—yr erledigaeth a ddioddefodd—yn ymadael â'i gwasanaeth—ei mynediad i Lundain—yn gwrando ar Whitfield a Romain—Y gwr ieuangc o Landdyn, ger Llangollen—ei ddygiad i fyny—ei alwedigaeth yn nhŷ ei dad—nerth penderfynol ei feddwl—yn myned i Lundainyn gwrando ar Whitfield â Romain—ei ddychweliad at grefydd—yn dyfod i gyfarfyddiad a chymdeithas â Miss Jones—yn priodi—y ddau yn dychwelyd i Wrecsam—yn dechreu masnach yn y dref—eu llwyddiant—yn offerynau i sefydlu Methodistiaeth yn y dref—rhagluniaeth yn y tro—eu caredigrwydd at yr achos. MAE olion ambell i hen ddinas wedi suddo mor ddwfn, neu ynte wedi eu gwasgaru yn y fath fodd, fel y mae yn anhawdd nid yn unig canfod yr adfeilion, ond penodi i sicrwydd y llanerch ar ba un y safai. Rhywbeth tebyg i hyn ydyw hanes dechreuad Methodistiaeth yn nhref Gwrecsam. Er nad oes ond llai feallai na chan' mlynedd er pan ddaeth y Trefnyddion Calfinaidd cyntaf i'r dref; eto, y mae amser mor fyr â hyny, wedi taenu y fath len o dywyllwch ar y blynyddoedd cyntaf, fel y mae yn anhawdd erbyn hyn, ïe o'r braidd yn anmhosibl a dyfod o hyd i ddim, ond yn unig trwy ymbalfalu oddi tan ein dwylaw. Mae amser wedi amharu cymmaint ar ddalenau hanesiaeth yn y lle, fel y mae yn anhawdd i'r un mwyaf craff ei olygon eu deall na'u darllen y ffaith ydyw, y mae'r oll o'r bron wedi ei lwyr ddileu: fodd bynag, odditan yr amgylchiadau, 'does dim i'w wneuthur bellach ond gwneyd y goreu o'r gwaethaf. Mae rhai traddodiadau eto yn y dref, ac ychydig ar gael o gofnodau, y rhai wrth eu cymharu â'u gilydd, ac â phethau ereill hefyd, ydynt<noinclude><references/></noinclude> h10fl8kgnqqxmk6cpi8d1npqh8aa7g5 119299 119182 2024-12-01T22:26:02Z AlwynapHuw 1710 119299 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>{{c|CYNNWYSIAD.}} {{c|{{Xx-larger|Y CYFNOD CYNTAF}}}} {{c|YN CYNNWYS}} ARWEINIAD i mewn—Coed y Glyn—Ann a John Jones, o Goed-y-Glyn—Ann Jones yn gadael cartref—ei nhodwedd grefyddol—yr erledigaeth a ddioddefodd—yn ymadael â'i gwasanaeth—ei mynediad i Lundain—yn gwrando ar Whitfield a Romain—Y gwr ieuangc o Landdyn, ger Llangollen—ei ddygiad i fyny—ei alwedigaeth yn nhŷ ei dad—nerth penderfynol ei feddwl—yn myned i Lundainyn gwrando ar Whitfield â Romain—ei ddychweliad at grefydd—yn dyfod i gyfarfyddiad a chymdeithas â Miss Jones—yn priodi—y ddau yn dychwelyd i Wrecsam—yn dechreu masnach yn y dref—eu llwyddiant—yn offerynau i sefydlu Methodistiaeth yn y dref—rhagluniaeth yn y tro—eu caredigrwydd at yr achos. MAE olion ambell i hen ddinas wedi suddo mor ddwfn, neu ynte wedi eu gwasgaru yn y fath fodd, fel y mae yn anhawdd nid yn unig canfod yr adfeilion, ond penodi i sicrwydd y llanerch ar ba un y safai. Rhywbeth tebyg i hyn ydyw hanes dechreuad Methodistiaeth yn nhref Gwrecsam. Er nad oes ond llai feallai na chan' mlynedd er pan ddaeth y Trefnyddion Calfinaidd cyntaf i'r dref; eto, y mae amser mor fyr â hyny, wedi taenu y fath len o dywyllwch ar y blynyddoedd cyntaf, fel y mae yn anhawdd erbyn hyn, ïe o'r braidd yn anmhosibl a dyfod o hyd i ddim, ond yn unig trwy ymbalfalu oddi tan ein dwylaw. Mae amser wedi amharu cymmaint ar ddalenau hanesiaeth yn y lle, fel y mae yn anhawdd i'r un mwyaf craff ei olygon eu deall na'u darllen y ffaith ydyw, y mae'r oll o'r bron wedi ei lwyr ddileu: fodd bynag, odditan yr amgylchiadau, 'does dim i'w wneuthur bellach ond gwneyd y goreu o'r gwaethaf. Mae rhai traddodiadau eto yn y dref, ac ychydig ar gael o gofnodau, y rhai wrth eu cymharu â'u gilydd, ac â phethau ereill hefyd, ydynt<noinclude><references/></noinclude> 9lvgxsv08a877qme6mieohsqiqjg2cs Tudalen:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu/8 104 58482 119183 2024-12-01T15:48:05Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119183 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>yn cynnorthwyo ychydig arnom i roddi bras hanes am bethau, er nad i'r eglurdeb a'r boddlonrwydd ag y buasem yn dymuno. Anffawd fawr erbyn hyn ydyw, na buasai rhywun wedi cymmeryd hyn o orchwyl mewn llaw ddeugain mlynedd yn ol, oblegid yr oedd amryw oraclau byw yr amser hyny ar gael, y rhai a allasent yn hawdd hysbysu llawer o bethau, y rhai, erbyn hyn, sydd wedi myned yn ddirgelwch. Mae gerllaw Gwrecsam, ffordd yr eir o'r dref i Erddig, hen balas lled wych, yr hwn ar hyn o bryd sydd wedi dyfod yn breswylfod Peter Walker, Yswain, diweddar Faer y dref, yr hwn, ychydig fisoedd yn ol, a roddodd y swm dymunol o BUM GINI at adeiladu ein capel newydd yn y dref. Enw yr hen balas ydyw Coed-y-Glyn. Saif yn ymyl fforestty a choedwig Simon Yorke, Yswain, Erddig Hall; oddeutu hanner milldir o'r dref, yn nghyfeiriad y deau-orllewin: saif hefyd ar wastadedd bychan, oddiar pa un y gellir gweled amryw olygfeydd prydferth. Mae ei sefyllfa o herwydd amryw bethau yn un a fawr hoffir. Ond yr hyn sydd yn gwneyd y lle yr un mwyaf dymunol i ni ydyw, am mai yn y fangre hon o'r ddaear y preswyliai un, yr hon a anwyd yn 1747, a fu wedi hyny yn un o'r offerynau cyntaf, yn llaw rhagluniaeth ddwyfol, i osod i lawr gareg sylfaen Methodistiaeth yn y dref. Merch ieuangc oedd hon o'r enw Ann Jones, yr hon a adwaenid yn well y pryd hwnw wrth yr enw Miss Jones, Coed-y-Glyn. Yr oedd hefyd ar y pryd frawd iddi o'r enw John. Mae yn ymddangos, ïe, yn lled sicr o ran hyny, fod Miss Jones, yn nghyd a'i brawd Mr. Jones, pan yn ieuaingc, yn aelodau o'r hen eglwys Fethodistaidd yn Adwy'r Clawdd. Yn Nghoed-y-Glyn yn y dyddiau hyny y byddai amryw o'r hen bregethwyr, hwy a'u ceffylau yn cael lletty; ymborth; ymgeledd; a phob caredigrwydd. Rhywbryd ar ol tyfu i fyny, fe aeth Ann Jones, Coed-y-Glyn, yn fath o ''lady's maid'' i foneddiges ag oedd yn preswylio mewn palas heb fod yn mhell o Adwy'r Clawdd. Mae yn ymddangos fod y ferch rinweddol hon wedi derbyn argraffiadau gwir grefyddol ar ei chalon pan yn ieuaingc, a bod effeithiau yr argraffiadau<noinclude><references/></noinclude> hmy7evuks3w4wy6248oe80hhufu483l Tudalen:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu/9 104 58483 119184 2024-12-01T16:06:08Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119184 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>hyny yn amlwg yn y fuchedd, mewn pob sanctaidd ymarweddiad a duwioldeb, yn mhob man lle y byddai. Mynych a chyson y cyrchai Miss Jones i hen gapel Adwy'r Clawdd, i'r cyfarfod eglwysig, ac hefyd i wrando hen enwogion y dyddiau hyny yn pregethu. Yr oedd yr hen weinidogion hyny fel ''comets'' mawrion yn yr awyrgylch grefyddol; yn neheu-barth Cymru yn benaf, y rhai hefyd a wibdeithient yn awr ac eilwaith i ogledd-barth y Dywysogaeth. Diau i'r ferch ieuangc hon fod yn gwrando ar yr hen ddiwygwyr cyntaf, sef Harris, Trefeca; Rowlands, Llangeitho; y diweddaf o'r ddau ydoedd hen 'Apostol' enwog y Cymry. Diau hefyd iddi fod yn gwrando ar Dafydd Morris; Jones, Llangan; Williams, Pant-y-Celyn, ac eraill, hen dywysogion cyntaf y cyfundeb. Mae yn ddigon hysbys erbyn hyn, fod Adwy'r Clawdd yn un o'r lleoedd cyntaf yn Ngogledd Cymru a groesawodd Fethodistiaeth. Yn mhen rhyw gymmaint o amser, fe ddeallwyd yn y palas oddiwrth ddifrifwch y ferch ieuangc, ac hefyd oddiwrth ei gwaith yn mynychu myned i gapel yr Adwy, ei bod yn un o'r 'penaucryniaid,' oblegid fel hyny, o wawd, yn y dyddiau hyny y cam-enwid y Methodistiaid. Y canlyniad o hyn fu i erledigaeth godi yn y palas yn erbyn y ferch ieuangc, yr hyn a derfynodd mewn peri iddi ymadael â'r lle. Yn fuan ar ol hyn, meddyliodd am droi ei hwyneb tua Llundain, a hwylio ei chamrau tuag yno, ac felly y bu, oblegid i Lundain yn fuan yr aeth. Nid oes wybodaeth eglur yn mha le yn Llundain y gwnaeth ei chartref crefyddol tra y bu yno, mwy na bod amgylchiadau a gymmerasant le yn y cyfamser yn peri i ni gasglu mai gyda Whitfield yn benaf, a Romain, y rhai ar y pryd oeddynt gyfeillion calon i'r diwygiad yn Nghymru. Er fod Harris a Rowlands, ac eraill, yn ymweled yn fynych â'r brif ddinas yn y blynyddoedd hyny, eto, prin feallai yr oedd Methodistiaeth wedi ymffurfio yn y lle yn eglwys reolaidd. Er hyny, dichon fod yno deulu bychan Cymreig o honynt yn rhywle, ac felly y mae yn bur debygol i un ag oedd mor serchog a selog yn Adwy'r Clawdd, fwrw ei choelbren yn eu plith hwythau hefyd yn Llundain. Gan y bydd amgylchiadau eto yn galw arnom<noinclude><references/></noinclude> il7kk7yc5kvqwn3z09kvsvretyhg4iv Tudalen:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu/10 104 58484 119185 2024-12-01T16:06:56Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119185 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>i grybwyll enw Miss Jones, ni bydd i ni ymhelaethu ar hyn o bryd. Oddeutu yr un amser ag yr oedd y ferch ieuangc y crybwyllwyd am dani yn cael ei dwyn i fyny yn nghymmydogaethau Gwrecsam ac Adwy'r Clawdd, yr oedd hefyd fachgenyn ieuangc yn cael ei ddwyn i fyny yn Llanddyn, gerllaw Llangollen, o'r enw Richard Jones. Mab ydoedd y bachgen, neu y gwr ieuangc, i amaethwr parchus o'r lle hwnw. Yr oedd y bachgen Richard yn un o yspryd lled ddewraidd, wedi cael dygiad i fyny da, a chael mwy o ysgol a manteision eraill, o bosibl, na rhai o'i gyd-gyfoedion. Mae yn ymddangos mai rhan fawr o orchwyl Richard pan gartref oedd bugeilio defaid ei dad. Nid oedd dringo llechweddau serth y mynyddoedd gerllaw y tŷ, a'r creigiau danneddog ag sydd eto yn aros, dioddef poethder yr hâf, a gerwin oerwyntoedd y gauaf, yn rhyw ddygymmod â'r awyddfryd angherddol ag oedd yn ei yspryd am weled y byd, a meddiannu mwy o hono. Pan yn syn-fyfyrio wrtho ei hun ar y pethau hyn, daeth i'r penderfyniad diysgog o roddi i fyny fugeilio, gadael ei gartref, a threio am gysur a llwyddiant ffordd arall. Yr oedd ganddo ar y pryd ewythr yn Llundain, penderfynodd gan hyny fyned i Lundain, gan obeithio y byddai y dyfodol yn well na'r presenol. Yr oedd eto un anhawsdra mawr ar ei ffordd cyn y gallai gyflawni ei fwriad a'i benderfyniad, yr hyn hefyd nas gallai lai na bod iddo yn brofedigaeth lem, hyny ydoedd, un deunaw swllt o arian oedd yr oll a feddai yn ei logell i wynebu ar ei daith hirfaith. Modd bynag, calonogodd ei hunan, gwregysodd ei lwynau, hwyliodd ei gerddediad tua'r brif ddinas, ac i brif ddinas Llundain y cyrhaeddodd yn llwyddiannus, a dim yn ei logell wrth gychwyn y daith ond yn unig y deunaw swllt. Wedi dyfod o hyd i'w ewythr, efe a geisiodd iddo le i wasanaethu fel cludiedydd ''(porter)''. Yr oedd hyn nid yn ychydig o gyfnewidiad i'r gwr ieuangc a ddygasid i fyny mor barchus. Pa fodd bynag, yr oedd penderfyniad diysgog ei feddwl y cyfryw, fel yr ymwrolodd yn ei feddwl i fyned trwy bob rhwystrau, fel ag i allu cyraedd ei amcan; yr hyn hefyd a wnaeth i raddau helaeth, o'r bron anhygoel; canys fe ddywedir iddo, tra yn Llundain, ddyfod yn berchen da lawer. Yn mhen rhyw gymmaint<noinclude><references/></noinclude> sbapr5a2hq824ms2giwe7spwgphuz7d Tudalen:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu/11 104 58485 119186 2024-12-01T16:07:34Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119186 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>o amser wedi iddo fyned i'r brif ddinas, tueddwyd ef i fyned i wrando ar Whitfield a Romain, ac eraill, gweinidogaeth effro y rhai fu yn fendithiol, trwy yr Yspryd Glân, i wneuthur argraffiadau crefyddol dyfnion yn ei galon. Dedwydd derfynodd hyny yn ei wneuthur yn gristion gostyngedig a hunan ymwadol—yn weithiwr ffyddlon a difefl—ac yn addurn i grefydd yr efengyl hyd ddiwedd ei oes. Rywbryd tra yn Llundain, daeth Miss Jones, Coed-y-Glyn, ac yntau i gyfarfyddiad a chymdeithas, yr hyn yn fuan a derfynodd mewn glân ac anrhydeddus briodas. Dychwelodd y ddau i Wrecsam, a hyny yn ol y casgliad ydym yn ei wneuthur, ryw ychydig o amser cyn y flwyddyn 1770. Tybir fod Mr. Jones wedi bod yn Llundain flynyddoedd rai, o flaen yr un a ddaeth wedi hyny i fod iddo yn briod. Yn ''High-street'' yn y dref, dechreuasant y fasnach o ''ironmongery.'' yr hyn tan nawdd a bendith rhagluniaeth, a drodd allan yn hynod lwyddiannus. Mae yn debyg, ac yn deilwng o sylw hefyd; yn ol pob tebygolrwydd, y pâr ieuangc hwn, a roddasant yn y blawd, yn Wrecsam, lefen cyntaf Methodistiaeth Cymreig. Er fe allai na thylinwyd y blawd yn glamp toes ar y pryd, hyny ydyw, ni ffurfiwyd 'yn y lle eglwys reolaidd am beth amser ar ol hyn: ond y gwir ydyw erbyn hyn, y mae'r blawd a'r clamp toes wedi myned yn dorthau lawer. Ond ystyried yn deilwng yr holl ddygwyddiadau yn eu cysylltiad â'r pâr ieuangc hwn, a'r modd y bu iddynt gael eu harwain i ymsefydlu yn y dref, y mae yn anhawdd peidio a gweled daionus ddoeth law rhagluniaeth Duw yn y cwbl, fel y cawn eto ddangos yn helaethach. Nid yn unig ynddynt hwy y dechreuwyd yr achos yn y dref, ond ar eu hysgwyddau hwy yn hollol o'r bron, am flynyddau lawer, yr oedd yr holl faich yn gorphwys. Eu tŷ annedd hwy am hir amser oedd unig letty, swccwr, a thŷ ymgeledd y pregethwyr yn y lle. Hyd yn hyn, y mae yr hyn a ysgrifenwyd yn ffeithiau, gan mwyaf, y rhai trwy ymchwiliad a llafur y daethom o hyd iddynt. Yn awr yr ydym yn wynebu ar gyfnod, amserau yr hwn a'i bethau ydynt i raddau yn orchuddiedig gan niwl a thywyllwch. {{nop}}<noinclude><references/></noinclude> brulxfl0n1liu4b6gueixk48cca2nax Tudalen:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu/12 104 58486 119187 2024-12-01T16:08:11Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119187 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>{{c|{{Xx-larger|YR AIL GYFNOD.}}}} {{c|''(Yspaid saith-ar-ugain o flynyddoedd,-sef o'r amser y tybir i Mr. Jones, ironmonger, ymsefydlu yn y dref, oddeutu'r flwyddyn 1770, hyd yr amser yr adeiladwyd Capel Pentrefelin, yn 1797.)''}} {{c|CYNNWYSIR YN Y CYFNOD HWN}} Y CRYBWYLLIAD cyntaf am Mr. Jones—tyb am ei fynediad i Lundain—ei ddychweliad i Wrecsam—yr achos yn ei fabandod—mewn cysylltiad ag Adwy'r Clawdd—y profion o hyny—yr ystafell gyntaf i addoli ynddi—y cyfarfodydd eglwysig yn Adwy'r Clawdd—tristyd na buasai yr hanes wedi ei wneyd yn gynt—oesoedd tywyll. GAN mai Mr. Jones, ''ironmonger,'' mewn cysylltiad â'i briod gyntaf, oedd y prif offerynau, fel yr awgrymwyd, yn dwyn Methodistiaeth i'r dref, mae ei enw ef gan hyny mewn cysylltiad â hyn o hanes yn beth o bwys. Y crybwylliad cyntaf sydd genym am Mr. Jones ar ol ei ddychweliad o Lundain i'r wlad hon ydyw, ei fod yn un o ymddiriedolwyr capel a adeiladwyd yn Rhosllanerchrugog, yn y flwyddyn 1770. Yn yr hanes a ddyry Mr. Hughes yn y 'Methodistiaeth' am y Rhos, ni a'i cawn ef, fel y dywedwyd, yn crybwyll enw Mr. Jones. Pa hyd y bu efe yn Ngwrecsam cyn hyny, y mae yn anhawdd gwybod i sicrwydd. Ganwyd Mr. Jones yn y flwyddyn 1740. A chaniatau ei fod wedi myned i Lundain pan yn 14 oed, efe a aeth yno feallai yn y flwyddyn 1754. Dychwelodd i'r wlad hon, fel y gellir tybied, oddeutu y flwyddyn 1769, neu fe ddichon ychydig yn gynt, ar ol bod o hono yn Llundain oddeutu 15eng mlynedd. Mae'r ffaith ei fod yn y flwyddyn 1770, yn gweithredu fel un o ymddiriedolwyr capel yn y Rhos, a hyny fel yr oedd yn wr o Wrecsam, yn profi yn ddiddadl i'n tyb ni, ei fod yn y wlad hon ar y pryd, ac hefyd yn nhref Gwrecsam. Er mwyn rhagflaenu rhyw bethau a ddichon ymddangos yn anghyson o barth<noinclude><references/></noinclude> bm7nylka08orc4l1ijlxdgs7usap3s0 Tudalen:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu/13 104 58487 119188 2024-12-01T16:11:00Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119188 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>i'r ''amser'' y daeth Mr. Jones o Lundain i Wrecsam, yr ydym yn dymuno yn y lle hwn roddi gair yn helaethach mewn ffordd o eglurhâd. Mae yn ymddangos oddiwrth yr hanes a ddyry y Parch. J. Hughes yn y ' Methodistiaeth,' yr hwn hanes a gasglwyd gan y Parch. O. Thomas pan yn Llundain, mai yn y flwyddyn 1774 yr ymgymmerodd Methodistiaeth yn y lle hwnw â'r ffurf o fod yn eglwys reolaidd, er fod Harris a Rowlands yn pregethu yno yn achlysurol flynyddau lawer cyn hyny. Wrth gydmaru yr amser tybiedig y dychwelodd Mr. Jones o Lundain â'r amser y dechreuwyd yr achos yno, yr ydym yn cael fod Mr. Jones felly wedi gadael brif ddinas bedair neu bum' mlynedd cyn fod Methodistiaeth wedi dyfod i un math o ffurf eglwysig. Yn awr, gan i Mr. Jones a'i briod ddyfod i Wrecsam yn ''Fethodistiaid trwyadl'', yn dwyn gyda hwy farworyn poeth oddiar allor y diwygiad yn Harries a Rowlands, y mae yn beth ''posibl'' o'r hyn lleiaf, y dichon Methodistiaeth fod yn Llundain mewn gwedd ''angyhoedd'' cyn y flwyddyn 1774. Modd bynag, y mae ffeithiau lawer ar gael, fod rhywbeth cyffelyb i hyn wedi bod yn Nghymru lawer gwaith. Os bu brawdoliaeth Fethodistaidd felly yn Llundain cyn y flwyddyn 1774, mae lle cryf i gasglu fod Mr. Jones a Miss Jones (ei briod ef wedi hyny) yn perthyn i frawdoliaeth fechan felly, ac yn dwyn mawr sêl drosti. Yn awr, wrth gymmeryd i ystyriaeth yr amrywiol bethau hyn, y casgliad naturiol sydd yn ymgynnyg i ni ydyw, y dichon fod Methodistiaeth, yn ei chysylltiad â Mr. Jones a'i briod gyntaf ef, yn nhref Gwrecsam er ys pedwar ugain a deg o flynyddau, neu ragor. Isel, mae'n wir, oedd ei gwedd yn y 15eng mlynedd cyntaf, fel y ceir gweled eto. Mae pob sicrwydd fod yn y dref, hyd yn nod yn y blynyddoedd cyntaf y cyfeiriwyd atynt, ryw gynnifer o frodyr crefyddol wedi ymuno, heblaw Mr. a Mrs. Jones. Ychydig, y mae'n rhaid addef, ydyw'r hanes sydd genym am bethau y tymmor hwnw. Adwy'r Clawdd, yn benaf, oedd cartref yr ychydig frodyr yn Wrecsam yn nechreuad yr achos, ac i'r Adwy y byddent yn arfer<noinclude><references/></noinclude> 1uer488kjfd5pwo4obnb28n5b4ab1eo Tudalen:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu/14 104 58488 119189 2024-12-01T16:33:21Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119189 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>cyrchu. Yr oedd hen frawd yn Adwy'r Clawdd o'r enw Hugh Morris, Hugh Morris y teiliwr, fel y gelwid ef. Hen wr cywir a geirwir. Bu yr hen frawd hwnw fyw i fyned yn agos i bedwar ugain a chwe' blwydd oed, a bu farw rywbryd oddeutu'r flwyddyn 1847. Clywsom yr hen frawd hwnw yn dyweyd ei fod yn cofio yr amser yn dda, pryd y byddai yr ychydig frodyr a chwiorydd, ag oedd yn Ngwrecsam, yn dyfod i fyny i'r seiat i Adwy'r Clawdd. Dyma hefyd, yn ol tystiolaeth Mr. Evans, Adwy'r Clawdd, yr hwn sydd eto yn fyw, oedd sefyllfa pethau pan y daeth ef gyntaf i'r gymmydogaeth, yn 1802 neu 1803. Er, fel yr hysbyswyd, mai Adwy'r Clawdd oedd eu Jerusalem, ac mai yno yr oedd eu teml; eto, y mae pob sicrwydd ar gael fod ganddynt eu synagog yn y dref hon, sef ystafell fechan i addoli ynddi, cyn adeiladu o honynt gapel Pentrefelin. Mae hen wraig o'r enw Martha Thomas, yr hon sydd wedi ei geni a'i magu yn y dref, yr hon hefyd yn niwedd y flwyddyn hon, 1869, fydd yn llawn pedwar ugain a naw mlwydd oed (89). Fe ddywed yr hen wraig hono wrthym ei hunan, ei bod yn cofio y ''Welsh Calvinistic Methodists'' yn ymgyfarfod i addoli mewn hen dy yn ''Castle-yard'', a hyny cyn adeiladu o honynt gapel Pentrefelin. Hen balasdy mawr ydyw y Castell, fel y'i gelwir, yn yr un gymmydogaeth a'r Capel. Wrth gefn y Castelldy hwnw yr oedd yr hen dŷ y cyfeiriwyd ato. Mae yr hen wraig hono, Martha, yn cofio yn dda am briod gyntaf Mr. Jones, ''ironmonger.'' Hefyd, y mae gwr arall o'r enw Mr. Smith, yr hwn fel Martha sydd yn frodor o dref Gwrecsam. Mae hwn hefyd, er ei fod dipyn yn ieuengach na'r llall, yn cyd-dystiolaethu i wirionedd y ffaith. Dywed y gwr hwn, ei fod yn cofio fod yr ystafell wedi ei gwyngalchu, a'i bod yn edrych yn wèn a glân. Dywed hefyd i ryw un roddi llawr newydd i'r tŷ, ar ol i'r gynnulleidfa fechan ymfudo i'w capel newydd. Yr ydym yn crybwyll y pethau syml diweddaf hyn, er mwyn adgofio i laweroedd, fel y gwyddant eu hunain, beth ydyw 'côf plentyn.' Fe ddywed Mr. Smith wrthym hefyd, y byddai nifer<noinclude><references/></noinclude> fsfl5eu4gtefz75zo48g0rzohpxiwla Tudalen:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu/15 104 58489 119190 2024-12-01T16:33:56Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119190 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>y gwrandawyr a gyrchent i'r lle, can lleied yn aml a deuddeg, neu bymtheg. Y lle gwael hwn, a'r nifer bychan a enwyd, oedd dechreuad gwan y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam. Gan fod pethau yn y sefyllfa a'r cysylltiadau y cyfeiriwyd atynt, dichon fod y frawdoliaeth fechan ag oedd yn Ngwrecsam, yn treulio un rhan o'r sabboth yn y dref, a'r rhan arall yn Adwy'r Clawdd. Yr oedd amryw o'r cyfarfodydd eglwysig yn y blynyddoedd hyny yn yr Adwy ar foreu sabboth. Pa un ai cyn, neu ar ol pregethau, neu y cyfarfodydd gweddïo, nid ydym yn gwybod. Dichon mai dyma yr unig foddion o râs fyddai yn eu plith, ar brydiau o leiaf, ar foreu sabboth. Mae yn debyg yn y blynyddoedd cyntaf hyny, nad oedd y brodyr yn Ngwrecsam wedi ymffurfio yn eglwys reolaidd, oblegid yn un peth, fod eu nifer mor fychan, ac hefyd oblegid nad oedd y cymmwysderau a'r doniau, i fagu a meithrin mewn pethau ysprydol, mor helaeth a chyflawn ag y buasid yn dymuno. Yn y wedd yma, fe ddichon, y bu pethau am flynyddau, sef fod y brodyr yn Ngwrecsam yn ystyried eu hunain yn rhan o, ac mewn undeb â'r eglwys yn yr Adwy. Mae hen wraig arall yn ein tref, yr hon sydd yn awr yn fyw, ac os da yr ydym yn cofio, yn agos i bump a phedwar ugain oed: hen wraig sydd a'i chymmeriad yn sefyll yn uchel fel un i ymddibynu arni am wiredd yr hyn a ddywed. Ei henw ydyw Mrs. Rowland. Clywsom hefyd â'n clustiau ein hunain, yr hen wraig hon yn adrodd wrthym, ei bod yn cofio yn dda, pan oedd hi yn eneth ieuangc, y byddai y ''Welsh people in the town,'' fel y galwai hi hwy, yn arfer cadw cyfarfodydd gweddïo yn y tai, ac y byddai hithau ar brydiau, er nad oedd yn deall nemawr ddim o'r iaith, yn myned i'r cyfarfodydd hyny er mwyn clywed y canu; ac mi dybiwn weithiau wrth yr hyn a ddywedai yr hen wraig, rywbeth tebyg i orfoledd crefyddol. Gallai hyny fod, debygem, cyn adeiladu capel Pentrefelin, sef yn y blynyddoedd hyny pryd y byddai y pererinion hyn yn teithio i hen gapel Adwy'r Clawdd. Buasai yn dra dymunol a dyddorol pe buasai genym fwy o ffeithiau mewn cysylltiad â'r achos yn y cyfnod hwn; y gwir ydyw, nid ydym<noinclude><references/></noinclude> 79qf6akf0xkeppwuurx0a4g3wcwpbqz Tudalen:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu/16 104 58490 119191 2024-12-01T16:34:16Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119191 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>wedi bod yn alluog i gael allan ond ychydig, er yn ddiammeu bod llawer pe deffroasid yn brydlon. Mae gorchudd amser wedi ei dynu rhyngom â llawer o bethau, fel nas gallwn erbyn heddyw eu gweled. Mae pob oracl mor ddystaw wrthym, o'r bron, â'r meirw sydd yn y beddau mae pob llaw, llygad, tafod a gwefus, fel pe wedi eu selio i fyny. Ar ol gwneuthur yr hyn a allem mewn ffordd o ymchwiliad, mae yn ddrwg genym ddyweyd, ein bod yn gorfod gadael y cyfnod hwn yn yr hanes, i raddau pell oddiwrthym, yn orchuddiedig gan niwl a thywyllwch. Mae rhai canrifoedd wedi myned heibio yn hanes y byd, y rhai a adwaenir erbyn heddyw wrth yr enwad, 'oesoedd tywyll.' Ein teimlad galarus ninnau ar hyn o bryd ydyw, pan yn ceisio ymbalfalu i ddyfod allan o niwl y cyfnod y buom ynddo, ein bod wrth droi drach ein cefnau i geisio ail edrych arno yn gorfod ei restru, i raddau, yn mhlith yr oesoedd tywyll.' Gwnaethom ein goreu pan ynddo i osod i fyny rhyw lamp fechan, ond gwan iawn yw y llewyrch sydd yn ymwasgaru o honi. Yn awr yr ydym yn dyfod i gyfnod yn yr hanes, lle yr ydym yn cael fod y niwl ag oedd o'r blaen yn cuddio oddiwrthym rai pethau pwysig, yn awr yn dechreu chwalu a diflanu, a mwy o oleuni ffeithiau yn ymwasgaru. Cawn o hyn allan, nid ymbalfalu yn y tywyllwch, ond rhodio yn y goleuni. {{nop}}<noinclude><references/></noinclude> agxrs58x7lee2nb74dkhyy60nz442p3 Tudalen:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu/17 104 58491 119192 2024-12-01T16:50:54Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119192 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>{{c|{{Xx-larger|Y TRYDYDD CYFNOD.}}}} {{c|''(Sef o'r amser yr adeiladwyd Capel Pentrefelin, yn 1797, hyd y flwyddyn 1821, pryd yr adeiladwyd Capel Abbot-street.)''}} {{c|CYNNWYSIR YN Y CYFNOD HWN}} DDYFOD o hyd i lease Capel Pentrefelin—yr ymddiriedolwyr—y lle y safai y capel arno—ansawdd yr achos ar ei agoriad—profedigaeth yr eglwys—Mr. Jones, Coed-y-Glyn—ei nodwedd—yn gadael Methodistiaeth rhesymau am hyny—Mr. Jones, ''ironmonger'', yn ail briodi—gair am ei brïod ef—Golwg obeithiol ar yr achos—Mr. Jones, ''ironmonger'', yn marw—ei farwolaeth yn golled a phrofedigaeth i'r eglwys—Marwnad i Mr. Jones, ''ironmonger''—crybwylliad ynddi am Rowlands, Llangeitho—Harris, Trefecca—Dafydd Morris—Williams, Pant-y-Celyn—Jones, Llangan—Llwyd—Pearce—Robert Roberts, Clynog—Ail ddychweliad at yr hanes—Y blaenor cyntaf ar ol Mr. Jones—ei nodwedd fel cristion—ei gwymp—y gwarth a dynodd ar grefydd—profedigaeth yr eglwys yn y tro—ei edifeirwch —ei adferiad—ei brofedigaethau—ei farwolaeth—Gair yn mhellach am Mr. Jones, ''ironmonger''—Mr. Evans, Adwy'r Clawdd—Taith sabbothol—Cyrchu i foddion grâs—ymddyddan am y pregethau—Yr hen bregethwyr fyddai yn y daith—John Prydderch a Christmas Evans —Cyfarfodydd blynyddol yn Ngwrecsam—y pregethwyr yn eu cynnal y cyfarfodydd eglwysig ar y pryd—John Elias yn Nghapel Stryt Caer—Yr hen aelodau hynaf—Cati Thomas, a Thomas Edwards —Dyfodiad Mr. Hughes i'r dref yn dechreu ei ysgol—dechreu cyfnod newydd ar yr achos—pregethwyr yn yr ysgol—Foulk Evans yn syrthio i'r afon—Prïod gyntaf Mr. Hughes—ei chystudd—ei marwolaeth—Llafur a ffyddlondeb Mr. Hughes—pregethu yn y cymmydogaethau —Gweddw Mr. Jones, ''ironmonger''—ei charedigrwydd ei gostyngeiddrwydd a'i hunanymwadiad yn croesawu pregethwyr—yn talu ymweliad â hen Gapel Pentrefelin—hen flaenoriaid y lle—Crybwylliad am y pregethwyr fu mewn cysylltiad â'r achos yn y dref {{nop}}<noinclude><references/></noinclude> 4mcic9c0op686xek7oa836oe21o5632 Tudalen:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu/18 104 58492 119193 2024-12-01T16:51:30Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119193 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>BUOM am amser maith, er pob trafod, chwilio ac ymofyn, yn methu dyfod o hyd, er boddlonrwydd, i ddim ag oedd yn ein harwain i wybod pa flwyddyn y dechreuwyd addoli yn Nghapel Pentrefelin. Pan oeddym o'r bron wedi llwyr anobeithio yn ein holl ymchwiliadau, daethom o'r diwedd o hyd i weithred ''(lease)'', yn yr hon y mae hen adeiladau yn Mhentrefelin yn cael eu hardrethu am yr yspaid o unmlynedd-ar-ugain, i'w hadgyweirio, a'u gwneuthur yn addoldy. Mae copi o'r ''lease'' yn awr ar y bwrdd ger ein bron, yr hon, erbyn hyn, sydd yn ddeuddeng mlynedd a thriugain oed. Mae yr yspaid maith hwn o amser wedi ei anmharu yn fawr, oblegid y mae ei lliw wedi llwydo a melynu. Yn ddamweiniol y dygwyddodd i ni gael awgrymiad yn ei chylch; ac wedi cael hyny, cafodd y perchenog gryn lawer o droi a throsi ar hen bapyrau, cyn dyfod o hyd iddi, a gosod ei law arni. Yr oedd yn llawenydd mawr genym ei chael, serch ei chael yn y wedd sydd arni. Dyddiwyd hi ar y cyntaf o Chwefror, yn y flwyddyn 1797. Enw perchenog y lle ar y pryd oedd, Edward Jackson, lliwiwr, o'r dref hon (Gwrecsam). Enwau yr ymddiriedolwyr yn y lease ydynt fel y canlyn:—Mr. Richard Jones, ''ironmonger'', Wrecsam; Parch. Thomas Charles, Bala; Parch. Thomas Jones, Wyddgrug (Dinbych wedi hyny); Parch. Robert Ellis, Cymau (Wyddgrug wedi hyny); Parch. John Edwards, Gelli-gynan (Plas Coch wedi hyny). Nid anfuddiol fe allai cyn myned yn mhellach, rhag os dygwydd hyn o hanes ddisgyn i ddwylaw y dyeithr, fyddai rhoddi iddo ryw awgrymiad pa gwr o'r dref ydyw 'Pentrefelin.' Wrth i'r ymdeithydd gychwyn oddiwrth y bont ar y ffordd i Riwabon o'r dref, a cherdded rhagddo ar hyd ''Brook-street,'' yn lled fuan mae yn dyfod at y felin a'r llyn, y rhai ydynt ar y llaw ddeau iddo. Ar y llaw aswy iddo, nid yn wyneb yr ystrŷd, ond yn y cefn, y mae ysgwâr lled helaeth o dai, yr hon ysgwâr a elwir yn ''Nailors'-yard.'' Yn awr, rhan o'r ysgwâr hono ydoedd yr hen gapel: y siop sydd yn awr yn wyneb yr ystrŷd, gyferbyn â'r felin, ydoedd tŷ'r capel gynt, oblegid yno y byddai yr hen bregethwyr yn gorphwys ychydig, yn ysmocio, ac yn dadymluddedu. Nid oedd o ddrws cefn<noinclude><references/></noinclude> 9csck2fdxgj28ujvzd2ouhulm91v6fs Tudalen:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu/19 104 58493 119194 2024-12-01T16:52:02Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119194 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>y siop, hyd i ddrws y capel, ond oddeutu pymtheg llath. Mae'r parth hwnw o'r dref yn y gorllewin iddi, ac felly y rhan agosaf at Adwy'r Clawdd. Lled isel, debygid, oedd yr achos yn y dref ar agoriad y capel newydd yn Mhentrefelin, ac ychydig oedd nifer y rhai a broffesent. Dyma, er hyny, oedd yr amser mwyaf arbenigol, ac y rhoddwyd yn y priddellau, yn Ngwrecsam, fesen gyntaf Methodistiaeth Gymreig, (yr oedd yr achos yn y dref o'r blaen mae'n wir, fel rhyw lefen yn y blawd, fel y coffawyd eisoes). Fe eginodd y fesen yn lled fuan; ac fe flaendarddodd, eto eiddil a llesg oedd yr olwg arni am rai blynyddoedd: ond erbyn heddyw, mae yr un a welwyd yn flaguryn eiddil wedi tyfu yn bren mawr. Mae'r dderwen yn gref, ei gwraidd wedi lledu, ei phaladr yn braff, ei cheingciau yn estynedig, ei brigau yn uchel, a'i dail yn wyrddleision. Fe gyfarfyddodd y cyfeillion yn Ngwrecsam à phrofedigaeth danllyd yn y flwyddyn 1793, sef pedair blynedd cyn agoriad y capel; oblegid yn y flwyddyn hono y bu farw Mrs. Jones, gwraig gyntaf Mr. Jones, ''ironmonger'', yn 50 mlwydd oed. Er nad oedd ond ieuangc mewn ystyr, eto, er hyny, yr oedd yn fam yn Israel. Yr oedd dwyn un ag oedd mor anwyl, o fynwes teulu ag oedd mor fychan, yn rhwyg ac yn archoll ddofn. Yr oedd colli chwaer ag oedd mor serchog, caredig, ac o gymmeriad mor uchel, yn gristion mor ostyngedig a hunanymwadol, yr hon hefyd oedd wedi rhoi cychwyniad i'r achos crefyddol yn y lle, yn ddiau yn archoll ddofn, ac yn golled annhraethadwy. Mae hen flaenor Adwy'r Clawdd, o'r enw John Griffiths, yn mhen blynyddoedd ar ol ei marwolaeth, mewn math o alarnad i'w phriod, yn gwneuthur crybwylliad am dani hithau hefyd. Fel hyn y dywed, 'Gorphwysed eich marwol ran yn ngwely 'r bedd, yn ochr eich priod gynt, un o fil; cydostyngedig oedd a'r isel radd, hi garai'r saint i gyd â chariad pur.' Fe ddywedodd hen frawd arall o Adwy'r Clawdd wrthym, yr hwn oedd yn gyd-aelod â hi yn y lle, ei bod yn nodedig am ei duwioldeb, ac at achos crefydd, yn bob peth a allesid ei ddymuno. Ar ol marwolaeth Mrs. Jones, cafwyd yn ei llogell sypyn o arian wedi eu gwneyd i fyny, y rhai yn ol tyb ei<noinclude><references/></noinclude> 9mztb9h5zaujct247gtsl0jqw6p9wur Tudalen:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu/20 104 58494 119195 2024-12-01T16:53:57Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119195 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>phriod, a fwriadwyd ganddi at ryw achos crefyddol arbenig. Rhyw bryd yn nghorph y dydd hwnw, efe a safai uwchben ei gweddillion marwol, a'r arian yn ei ddwylaw. Tra yn y modd hwnw yn edrych arni, ac yn wylo 'r dagrau yn hidl, efe a ddywedai, 'O na wyddwn at ba achos yr oeddych wedi bwriadu i'r arian hyn fyned, fel y cawswn yr hyfrydwch calon o'u rhoddi at y peth hwnw.' Erbyn hyn nid oedd yr un oracl ar wyneb y ddaear a allasai ddatguddio'r dirgelwch. Buasai yn dda genym pe buasai ar gael fwy o hanes y chwaer rinweddol hon, ond gan ei bod wedi marw er's cymmaint o flynyddoedd, y mae rhoddi mwy o'r hanes yn beth nas gallwn ei wneuthur. Cofied y darllenydd mai hi ydoedd y Miss Jones, Coedy-Glyn, y soniasom am dani o'r blaen. Fe allai, cyn myned o honom ddim pellach yn mlaen gyda'r hanes, mai priodol yn y lle hwn fyddai gwneyd crybwylliad helaethach am ei brawd, Mr. Jones, Coed-y-Glyn. Mae yn ymddangos fod Mr. Jones wedi marw er y flwyddyn 1815, neu rywbryd oddeutu yr amser hwnw. Ychydig, os dim, sydd genym o hanes Mr. Jones yn ei ddyddiau diweddaf, a'r rheswm am hyny debygid ydyw, am ei fod, flynyddau rai, cyn ei farwolaeth, wedi priodi boneddiges o'r enw Miss Myddelton, Gwanynog, ger llaw Dinbych, yr hon oedd yn aelod dichlynaidd yn Eglwys Loegr. Yr oedd ei briod fel yntau yn gristion gloew a lluaws mawr o rinweddau yn perthyn iddi. Cafodd y tlawd a'r cleifion yn ei marwolaeth golled fawr. Tebyg ydyw i Mr. Jones, ar ol priodi, adael Methodistiaeth a myned gyda'i wraig i'r eglwys sefydledig. Bu'r ddau fyw yn grefyddol hyd ddiwedd eu hoes. Claddwyd y ddau yn eglwys Gwrecsam. Oddi mewn, yn agos i'r allor, yn yr adgyweiriad fu ar yr hen eglwys yn 1867, daethant o hyd i eirch y ddau, ochr yn ochr, a'r ''plates'' arnynt yn fresh, y rhai yn awr sydd yn meddiant clochydd y lle. Er fod Mr. Jones, fel y tybir, wedi cefnu ar Fethodistiaeth, oherwydd yr amgylchiadau a nodwyd, ac ymuno ag Eglwys Loegr, eto nid oes achos i neb feddwl yn llai am ei grefydd, oherwydd amgylchiadau yn hollol a barodd hyny. Yr oedd priod Mr. Jones yn Saes'nes hollol. Mae yn ymddangos iddo ddangos llawer o garedigrwydd at Fethodistiaeth, pan<noinclude><references/></noinclude> 1im0qzgbq61vc7yljqyzqt4x4f43d24 119196 119195 2024-12-01T16:54:15Z AlwynapHuw 1710 119196 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>phriod, a fwriadwyd ganddi at ryw achos crefyddol arbenig. Rhyw bryd yn nghorph y dydd hwnw, efe a safai uwchben ei gweddillion marwol, a'r arian yn ei ddwylaw. Tra yn y modd hwnw yn edrych arni, ac yn wylo 'r dagrau yn hidl, efe a ddywedai, 'O na wyddwn at ba achos yr oeddych wedi bwriadu i'r arian hyn fyned, fel y cawswn yr hyfrydwch calon o'u rhoddi at y peth hwnw.' Erbyn hyn nid oedd yr un oracl ar wyneb y ddaear a allasai ddatguddio'r dirgelwch. Buasai yn dda genym pe buasai ar gael fwy o hanes y chwaer rinweddol hon, ond gan ei bod wedi marw er's cymmaint o flynyddoedd, y mae rhoddi mwy o'r hanes yn beth nas gallwn ei wneuthur. Cofied y darllenydd mai hi ydoedd y Miss Jones, Coedy-Glyn, y soniasom am dani o'r blaen. Fe allai, cyn myned o honom ddim pellach yn mlaen gyda'r hanes, mai priodol yn y lle hwn fyddai gwneyd crybwylliad helaethach am ei brawd, Mr. Jones, Coed-y-Glyn. Mae yn ymddangos fod Mr. Jones wedi marw er y flwyddyn 1815, neu rywbryd oddeutu yr amser hwnw. Ychydig, os dim, sydd genym o hanes Mr. Jones yn ei ddyddiau diweddaf, a'r rheswm am hyny debygid ydyw, am ei fod, flynyddau rai, cyn ei farwolaeth, wedi priodi boneddiges o'r enw Miss Myddelton, Gwanynog, ger llaw Dinbych, yr hon oedd yn aelod dichlynaidd yn Eglwys Loegr. Yr oedd ei briod fel yntau yn gristion gloew a lluaws mawr o rinweddau yn perthyn iddi. Cafodd y tlawd a'r cleifion yn ei marwolaeth golled fawr. Tebyg ydyw i Mr. Jones, ar ol priodi, adael Methodistiaeth a myned gyda'i wraig i'r eglwys sefydledig. Bu'r ddau fyw yn grefyddol hyd ddiwedd eu hoes. Claddwyd y ddau yn eglwys Gwrecsam. Oddi mewn, yn agos i'r allor, yn yr adgyweiriad fu ar yr hen eglwys yn 1867, daethant o hyd i eirch y ddau, ochr yn ochr, a'r ''plates'' arnynt yn ''fresh'', y rhai yn awr sydd yn meddiant clochydd y lle. Er fod Mr. Jones, fel y tybir, wedi cefnu ar Fethodistiaeth, oherwydd yr amgylchiadau a nodwyd, ac ymuno ag Eglwys Loegr, eto nid oes achos i neb feddwl yn llai am ei grefydd, oherwydd amgylchiadau yn hollol a barodd hyny. Yr oedd priod Mr. Jones yn Saes'nes hollol. Mae yn ymddangos iddo ddangos llawer o garedigrwydd at Fethodistiaeth, pan<noinclude><references/></noinclude> 44j11ebjc832emf7935xj6zk7128h91 Tudalen:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu/21 104 58495 119197 2024-12-01T16:54:42Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119197 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>oedd ei gwedd yn isel, a llawer yn edrych arni gyda gradd o ddirmyg a diystyrwch. Mae'r hanes a gawsom am Mr. Jones yn profi ei fod yn gristion unplyg a gostyngedig. Dyn isel, dirodres, hynod ddiymhongar ydoedd. Yr oedd ei ddoniau gyda chrefydd yn fychain iawn. Yr un weddi fyddai ganddo agos bob amser wrth gadw'r ddyledswydd deuluaidd; o'r hyn lleiaf byddai yn debyg iawn. Maddeued y darllenydd i ni am aros cyhyd gyda Mr. Jones, Coed-y-Glyn, a'i briod; dychwelwn yn awr yn fwy uniongyrchol at yr hanes. Yn mhen tua phedair blynedd ar ol marw gwraig gyntaf Mr. Jones, ''ironmonger'', efe a ail briododd un o'r enw Miss Phillips, Ty'n-rhos, merch i amaethwr parchus heb fod yn mhell o Groesoswallt. Megys yr oedd ei briod gyntaf ef yn wraig ddymunol, rinweddol a ffyddlon, felly hefyd yr oedd y ddiweddaf; ac yn fwy felly, yn gymmaint a bod y maes a'r manteision iddi hi yn helaethach nag i'r gyntaf, Cawn gyfleusdra eto cyn diwedd yr hanes i goffäu am y chwaer rinweddol hon. Gan fod y ''lease'' y cyfeiriwyd ati yn cael ei harwyddo yn nechreu y flwyddyn 1797, ond odid nad agorwyd y capel hefyd yn y flwyddyn hono; oblegid nid oedd y gorchwyl o adgyweirio yr hen adeiladau hyn, a'u gwneuthur ar wedd capel, ond bychan. Yr oedd golwg siriol a gobeithiol debygid at y dyfodol ar yr achos, er, ar hyny o bryd, nad oedd eu nifer ond bychan. Parhaodd pethau yn ddymunol am ysbaid o amser; y brodyr yn y dref a'r brodyr yn yr Adwy yn ymserchu llawer yn eu gilydd. Cyrchent lawer at eu gilydd, a chymdeithasent, serch fod capel y dref wedi ei agoryd, a hyny yn unig er mwyn maeth ac adeiladaeth yn mhethau ysbrydol crefydd. Yn mhen ychydig o flynyddoedd ar ol hyn, pan oedd yr awyrgylch eto yn glir debygid, wele gwmmwl arall yn ymgasglu ac yn ymhofian uwch eu penau, llawer duach na'r un cyntaf, ac yn bygwth ymdywallt arnynt ei gynnwys ofnadwy; yr hyn hefyd a wnaeth; oblegid yn y flwyddyn 1805, sef yn mhen wyth mlynedd ar ol agoryd o honynt eu capel, bu farw Mr. Jones, gan adael ei ail wraig, a phump neu chwech o blant bychain, i alaru ar ei ol. Am mai Mr. Jones oedd yr unig flaenor yn eu plith am a wyddom, a<noinclude><references/></noinclude> thya95i30ts2o0ck4lotlq0cqudwtbt Tudalen:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu/22 104 58496 119198 2024-12-01T16:57:41Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119198 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>chan mai ar ei ysgwyddau ef, o'r bron, yr oedd holl bwys yr achos yn gorphwys, mae yn rhaid i ni gredu fod ei farwolaeth ar y fath amser, a than y fath amgylchiadau, yn ddyrnod trwm iawn. Fe deimlodd yr ychydig gyfeillion yn y lle eu serch a'u hanwyldeb yn cael archoll ddofn, a'u gobeithion hefyd yn y dyfodol fel yn cael eu siomi yn ddirfawr. Fel y crybwyllasom o'r blaen, yr oedd hen flaenor yn Adwy'r Clawdd, o'r enw John Griffith, yr hwn ag oedd yn gyfaill mynwesol i Mr. Jones, ac hefyd wedi bod lawer yn nghyfeillach ei wraig gyntaf ef. Mae mynwes yr hen frawd hwnw, ar yr achlysur o farwolaeth ei anwyl gyfaill, fel yn ymlenwi i fyny o alar hyd yr ymylon, ac o herwydd hyny yn ymdywallt allan yn ffrwd mor gref nes cario ymaith y darllenydd fel heb yn wybod iddo ei hun. Mae John Griffith hefyd yn yr alarnad hon yn cyfeirio yn bruddaidd at Rowlands, Llangeitho; Howel Harris; Dafydd Morris; Williams, Pant-y-celyn; Jones, Llangan; ac un o'r enw Pearce; ac yn ddiweddaf oll, Robert Roberts, o Glynog, Arfon. Mae y farwnad yn fath o raiadr, yn ymdywallt ar gopa y darllenydd, nes ei guro o'r bron allan o wynt. Mae dullwedd ei chyfansoddiad dipyn yn wahanol i'r hyn a welir yn gyffredin. Mae yn werth ei hargraffu yn y graig dros byth, â phin o haiarn ac â phlwm. Mae yr alarnad grybwylledig yn meddiant Mr. Evans, Adwy'r Clawdd, yn llawysgrif John Griffith ei hunan, ac iddo ef yr ydys yn ddyledus am ei benthyg, fel ag i'w hail ysgrifenu. Nid oes yr un rhagddalen ''(title page)'' o fath yn y byd i'r cyfansoddiad. Mae'r awdwr, fel Jeremiah gynt, yn cael ei wefreiddio yn y fan; ac heb un math o ragymadrodd mwy nag yntau, yn bwrw allan ffrwd galar ei galon gyda rhyw nerthoedd sydyn ac aruthrol, ac yn dyweyd {{Center block/s}} <poem> 'OCH y byd sydd mor lawn o gyfnewidiadau trist! Ddoe yn addaw rhyw baradwys wych; Ond heddyw yn dwyn y cwbl sydd yn fy rhan. Paham y cais fy nghalon wag ddedwyddwch yn Y byd, lle nad oes ond gorthrymderau trist! </poem><noinclude>{{Div end}}</noinclude> 1b5hqo36gmhoqb9hvlk1bluocpd38zx Tudalen:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu/23 104 58497 119199 2024-12-01T16:59:02Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119199 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" />{{Center block/s}}</noinclude><poem> Mor wag ac mor siomedig yw, Pob peth o dan y nefoedd, ond fy Nuw. A oedd raid marw Jones, Marw Jones, ffyddlonaf ddyn? Och angau du, Och elyn dynolryw, Pa'm nad aethost i'r goedwig fawr, I blith torf o annuwiolion byd,— Rhai diddefnydd a diles, a thori myrdd O'r rhain i lawr, a gadael Jones, Ffyddlonaf Jones, i aros yn y byd? Toraist, do, angau taerddrwg, nid rhyw gangen wywedig, wag, Ond colofn o naddiad Naf. Addurnwyd ef yn hardd â grâs y nef. Nid rhyw ddadleuwr gwag ar byngciau dileshäd oedd efe, Nid rhyw ymrysonwr cyndyn; cyndyn; gwag; Am gael ei bwnge i ben; Ond ffyddlon oedd yn ngwaith ei Dduw. O ddedwydd Jones! aeth i'r baradwys fry, I blith torf o ddedwydd rai, I blith cymdeithas llawer gwell na'r rhai Sydd yma yn y byd; Aeth yn goncwerwr llawn o'r maes; Aeth, a'r goron ar ei ben. Ffarwel Jones, darfu yma enwau'r byd— Enwau tad, a phlant, a phriod, A pherthynasau cnawdol byd: 'Does yna ddim ond canu a chanmawl Iesu mwy, A hoeliwyd ar y bryn, a drywanwyd ar y groes. Rhedodd dwfr a gwaed yn bur o'i ystlys, I olchi aflan rai. O ddedwydd nefolaidd gôr! Pa fath fwynhâd sydd i'w ganmol ef, Gynt a wisgwyd mewn cadachau ? Pa fath ganiadau yna sydd, Gan luoedd maith y nef Seintiau ac angylion pur, yn dorf ddirif o flaen yr orsedd lân, Yn seinio anthem bur o fawl i'r Oen? </poem> <br><noinclude>{{Div end}}</noinclude> cdrvfbcuatjxlvl9bhqoiy0fx3rnb0k Tudalen:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu/24 104 58498 119200 2024-12-01T17:01:10Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119200 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" />{{Center block/s}}</noinclude><poem> Pa fath ryfeddu'r iachawdwriaeth bur, A drefnodd Tri yn Un, sydd yn y nef, Gan dorf rifedi gwlith y wawr? Arfaethwyd hon cyn creu y byd, I fod yn syndod dynion, ac angylion nef— I ryw syn ryfeddu'r grâs oedd yn y Duwdod mawr, Yn rhoi ei Fab i wisgo cnawd yn mru y wyryf Mair, A'i eni yn Bethlehem d'lawd, a marw ar Galfari. Ffarwel, addfwynaf Jones, nis gwelaf mwy Mo'ch gwedd, ni chlywaf mwy mo'ch llais Yn blaenori'r gân o dan y pulpud bach. Af i ryw ddirgel fan, yn mhell o olwg dyn, A galaraf yno wrthyf fy hun, Tywalltaf hefyd ddagrau yn llif, Mewn hiraeth am fy nghyfaill pur. Ffyddlonaf Jones, aeth o'r anialwch maith, A'r 'stormydd oll i gyd: Aeth adref i'w wlad ei hun; Darfu yna gario'r groes; darfu du gymmylog nos, Darfu ocheneidiau trist; darfu galar a phob gwae; 'Does yna ddim ond llawenhau Yn ngwydd yr addfwyn Oen. Gorphwysed eich marwol ran yn ngwely'r bedd, Yn ochr eich priod gynt, "Un o fil," Cyd-ostyngedig oedd â'r isel rai, Hi garai'r saint i gyd â chariad pur: Cysgwch yna dawel hûn, yn ystafell ddystaw'r bedd, Yn ngraean Maelor deg, Yn mhell o dwrf terfysglyd fyd. Chwi ddowch i fyny pan ddel cri yr Angel cryf, Ac udgorn Duw: rhydd floedd o uchder nen i'r llawr I ddeffro meirw byd. Ac yna daw torf ddirif, Mil amlach nac yw'r tywod mân ar lan y môr; Hwy ddônt i'r lan. Dônt yn aneirif lu, Holl epil Adda i gyd—a fu, y sydd, a ddaw; Llwyth, iaith, pobl a chenedl </poem><noinclude>{{Div end}}</noinclude> h1d8s16q5vm0fbc1uw3vebqrrruc9qe Tudalen:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu/25 104 58499 119201 2024-12-01T17:05:04Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119201 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" />{{Center block/s}}</noinclude><poem> Fydd yno yn dorf o flaen yr orsedd fawr, lân: Derbyniant yno eu barn, eu dedfryd o enau baban Mair. Daw Cæsar fawr, Pompey, a Herod elyn hy', Bydd Alexander yntau, a Philat yn y llu, Brenhinoedd mwya'r ddaear, a chawri uchel fryd, Fydd yno wrth yr orsedd, yn niwedd hyn o fyd. Mewn miloedd mwy o ofnau, o ddychryn aeth a braw, Na hwy fu gynt yn sefyll wrth odrau Seinai draw, Yn crynu o flaen y Barnwr fel dail yr eithen lâs, Heb grynu erioed ar amser, yn nydd efengyl gras. O'r fath olwg yno fydd, Ar dorf o annuwiolion byd, Yn sefyll wrth yr orsedd bur, Mewn euog wedd: llefain wnant ar greigiau serth, A mynyddoedd uchel i syrthio arnynt mewn Un dydd, a'u cuddio o wydd yr Oen. Ddedwydd Jones, huno a wnaeth yn Nghrist, Mewn gwir dawelwch llawn. Ni thristâf Am dano ef fel un heb obaith mwy: Daw o ffwrn y bedd ryw ddedwydd foreuddydd, Fel llestr newydd pur, yn hardd ar ddelw ei Dduw. Chwithau ei weddw brudd, sydd mewn galar trist, Ei addfwyn briod olaf ef (Arwyddion dedwydd sydd eich bod yn dilyn ol ei draed). Nac wylwch mwy, ond glynwch wrth ei Dduw, A cherwch ef; aroswch dan y groes, Gan deithio'r llwybr cul, sy'n arwain tua'r wlad, Lle mae dedwyddwch pur yn hyfryd wedd eich Duw. Rho'wch eich amddifaid mân i ddoeth ragluniaeth nef, Y rhagluniaeth hono sydd yn cyfrif gwallt eich pen, Yn porthi cigfrain duon, ac yn gofalu am adar y to. Rho'wch arno eich pwys, fe'ch tywys ar eich taith, Nes delo'r dedwydd ddydd, i fyn'd o'r anial maith; Fe dderfydd gofal byd, 'nghyd a'i helbulus boen, Fydd draw ar ben y daith, ddim gwaith ond moli'r Oen. </poem> <br><noinclude>{{Div end}}</noinclude> kcu7numro86pqlchsq4nh92bv90e9qg Tudalen:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu/26 104 58500 119202 2024-12-01T17:08:18Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119202 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" />{{Center block/s}}</noinclude><poem> O wag, siomedig, a darfodedig fyd, A'i ddull yn myned heibio sydd, Fel cwmmwl yn myned heibio, Fel cysgod gwag yn pasio, Fel niwl yn llwyr ddiflanu; Fel mwg yn cael ei chwalu gan yr awel wynt Yw'r oll sydd yma dan yr haul. P'le mae fy nhadau enwog fu Fel udgyrn arian nefoedd fawr, Yn cyhoeddi hyfryd Jubili, i wael dlodion caeth? P'le mae Rowlands, cenad nef, O ryw seraphaidd ddawn? Fel angel ehedai yn nghanol nef, I efengylu'n wych i waelaf rai. Iachaol fel balm o Gilead oedd Dy weinidogaeth di i glwyfus ddyn; Ond cleddyfau i galon iach: Codai y tlawd o'r llwch, A thynai y balch hunanol, cryf i lawr, Difwyno coron balchder wnai,— Ysprydol falchder dyn, a gwneuthur dyn yn ddim. Cyfiawnder angau'r groes, ac aberth Calfari, A gallu gras y nef, i gynnal gwan heb rym, A bur gyhoeddai ef, i dlawd golledig ddyn, heb ddim. Dygai i'r golwg fawr drysorau gras a hedd, Nes rhoi'r euog caeth, a'r ofnus gwan Dan fil o ofnau, i lawenhau Fel gwyliwr lluddedig blin wrth weled y wawr, Neu'r caeth pan â'i o'r rhwymau'n rhydd, A syrthio ei holl gadwyni i'r llawr. Rowlands, ddedwydd ddyn! nid hela i'w gyfran 'roedd, Na chasglu trysor byd—ar aur ni roddai fri: Ni phrisiai arian glâs ddim mwy na'r graean mân Ar fin yr afon sydd. Nid mawrion rai y byd, na'r cyfoethogion bras Oedd ei gyfeillion ef, os rhai di Dduw: Gyda'r tlodion gwnaeth ei drigfa, </poem><noinclude>{{Div end}}</noinclude> 082zxlp34qafivwnzcp7f0gabz0cf72 119286 119202 2024-12-01T21:45:39Z AlwynapHuw 1710 119286 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" />{{Center block/s}}</noinclude><poem> O wag, siomedig, a darfodedig fyd, A'i ddull yn myned heibio sydd, Fel cwmmwl yn myned heibio, Fel cysgod gwag yn pasio, Fel niwl yn llwyr ddiflanu; Fel mwg yn cael ei chwalu gan yr awel wynt Yw'r oll sydd yma dan yr haul. P'le mae fy nhadau enwog fu Fel udgyrn arian nefoedd fawr, Yn cyhoeddi hyfryd Jubili, i wael dlodion caeth? P'le mae Rowlands, cenad nef, O ryw seraphaidd ddawn? Fel angel ehedai yn nghanol nef, I efengylu'n wych i waelaf rai. Iachaol fel balm o Gilead oedd Dy weinidogaeth di i glwyfus ddyn; Ond cleddyfau i galon iach: Codai y tlawd o'r llwch, A thynai y balch hunanol, cryf i lawr, Difwyno coron balchder wnai,— Ysprydol falchder dyn, a gwneuthur dyn yn ddim. Cyfiawnder angau'r groes, ac aberth Calfari, A gallu gras y nef, i gynnal gwan heb rym, A bur gyhoeddai ef, i dlawd golledig ddyn, heb ddim. Dygai i'r golwg fawr drysorau gras a hedd, Nes rhoi'r euog caeth, a'r ofnus gwan Dan fil o ofnau, i lawenhau Fel gwyliwr lluddedig blin wrth weled y wawr, Neu'r caeth pan â'i o'r rhwymau'n rhydd, A syrthio ei holl gadwyni i'r llawr. Rowlands, ddedwydd ddyn! nid hela i'w gyfran<ref> yn lle 'cyfran' darllener ''coffrau'' (gw tud 100)</ref> 'roedd, Na chasglu trysor byd—ar aur ni roddai fri: Ni phrisiai arian glâs ddim mwy na'r graean mân Ar fin yr afon sydd. Nid mawrion rai y byd, na'r cyfoethogion bras Oedd ei gyfeillion ef, os rhai di Dduw: Gyda'r tlodion gwnaeth ei drigfa, </poem><noinclude>{{Div end}}</noinclude> m7m4jr7ypci3aye784wck9ngmywlk6b Tudalen:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu/27 104 58501 119203 2024-12-01T17:12:39Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119203 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" />{{Center block/s}}</noinclude><poem> Arhosodd hefyd yn eu plith, A gwnaeth gyfeillion hoff o bawb ysbrydol ddawn, Tra byddai yn teithio wyneb daiar. </poem> {{Div end}} Mae'r awdwr yn rhoddi hanesyn byr a glywsai am Mr. Rowlands, yr hwn hefyd yn wir sydd yn werth ei roddi ar gof a chadw. Fel hyn y dywed efe, 'Clywais ddywedyd am Mr. Rowlands, ddarfod iddo gael cynnyg ar fywoliaeth ''(living)'' ar ol iddo gael ei fwrw allan o'r eglwys; ac iddo ar y cyntaf led gydsynio â'r peth; ond diwrnod neu ddau cyn yr amser penodol i gymmeryd meddiant o'r lle, iddo dderbyn llythyr oddiwrth wraig dlawd o gynnulleidfa eglwys Llangeitho, yr hwn a fu yn foddion iddo lwyr newid ei feddwl, ac iddo hefyd ddywedyd, "Gyda'r tlodion; gyda'r tlodion y gwelais i fwyaf o Dduw, a thrwy gymhorth, gyda'r tlodion yr arosaf."' Yn awr, mae ein hawdwr yn gadael Apostol mawr y Cymry, ac yn symmud rhagddo, i goffau am ereill o dywysogion y cyfundeb, a hyny gyda galar a hiraeth sylweddol a diffuant. Mae yn dechren gyda Williams, Pant-y-Celyn, 'peraidd ganiedydd Cymru.' Mae yn dechreu hefyd tan ddylanwad cyffrous calon hiraethlon trwy ofyn {{center block| <poem> 'P'le mae Williams, ganiedydd pêr? Wyt heddyw'n iach ar ben dy daith, Yn canu Salmau fwy. Gadewaist drysor i ni o'th ol Dy bêr ganiadau rhodd i'r eglwys ynt. Cystadlu a wna â Watts, Horne, a Milton; Yn eu mysg y mae dy wir ganiadau di.' </poem> }} Yn nesaf, mae yn coffau am Jones, Llangan, a hyny dan effeithiau yr un hiraeth angherddol ag am y ddau ereill. {{Center block/s}} <poem> P'le mae Jones, wir efengylwr pur? Diferodd bendithion fil fel gwlith Ar lysiau mân o'th enau di-bendithion roddwyd gan dy Dduw Wyt heddyw yn gweled yr Oen Bregethaist yn y byd; Gwelaist ef trwy ffydd yma, </poem><noinclude>{{Div end}}</noinclude> tqoxd6orrvxlwvh9xs8gm18uyl0au2a Tudalen:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu/28 104 58502 119204 2024-12-01T17:16:02Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119204 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" />{{Center block/s}}</noinclude><poem> Ond yna wyneb yn wyneb Y gweli ef megys ag y mae. </poem> {{Div end}} Y nesaf y cyfeiria ato ydyw Dafydd Morris; tan weinidogaeth yr hwn ni dybiem yr argyhoeddwyd ac y dychwelwyd ef, oblegid yn nyfnder ei alar efe a'i geilw ef yn 'dad.' Mae yn dechreu ar hwn eto gyda'r un dull o gwestiyna yn gyffrous â chyda'r lleill. {{Center block/s}} <poem> P'le mae Morris ddoniol ddyn, o fawr arddeliad Nef? 'Fy nhad' y galwaf ef. Cofia'r fan, a chofia'r ardal, Cofiaf hefyd am y dydd Y clywais gyntaf sain dy eiriau di— Geiriau gwresog, grymus, miniog, Udgorn seiniai, llymion saethau, Swn taranau, min cleddyfau ae'nt i mi— Geiriau nerthol, pwysig, effro, O arddeliad Nef ei hun. Nid hir areithiau llyfnion, hardd, (Nid anhardd chwaith,) o gerfiad dynol ddawn— Nid rhes o ryw drefniadau gwych, Na llu o eiriau fferllyd meirw, Mor oer â'r eira mân, Ond gwir arfau nerthol Duw Yn bwrw cestyll i'r llawr. Ffarwel, Dafydd! darfu'th groesau, Darfu amser o ryfela: Darfu'th boen, a darfu'th ofid, Darfu'th lafur oll i gyd: Sychwyd ymaith dy holl ddagrau, Nid rhaid galaru mwy: Wyt heddyw yn iach ar ben dy daith, Yn seinio'r anthem, yn mhlith y dyrfa faith, Sydd yna ar Seion fryn. Ffarwel, Dafydd! darfu'th yrfa, Darfu dyddiau 'th orthrymderau; Ti ei'st adref i dir y gwynfyd, Byth i wisgo coron bywyd. </poem><noinclude>{{Div end}}</noinclude> fjzva9lnhtaj6jg691caj2pcn2jqh6h Tudalen:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu/29 104 58503 119205 2024-12-01T17:20:40Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119205 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" />{{Center block/s}}</noinclude><poem> Cofiaf dy bregethau gwresog, Cafiaf 'th weinidogaeth finiog, Buost im' yn dad ffyddlona', Fe'm maethwyd megys wrth dy frona'. </poem> {{Div end}} Y nesaf y crybwylla John Griffith am dano ydyw gwr o'r enw Pearce. Pregethwr oedd hwn yn ei gychwyniad cyntaf, os nad ydym yn camgymmeryd, o Sir Drefaldwyn; wedi hyny, yn ei ddyddiau diweddaf, o Arfon. Fe ddywedodd Mr. Evans, Adwy'r Clawdd, wrthym, iddo glywed John Griffith yn dyweyd am y Pearce hwnw, ei fod yn un o bregethwyr hynotaf ei oes. Yr oedd ei ddawn, rywfodd, yn ddawn hollol ar ei phen ei hun. Nid cymmaint, debygid, fel pregethwr mawr yn y pulpud ydoedd, ond hynod iawn yn y cyfarfodydd eglwysig. Yn ol y desgrifiad a roddai Mr. Evans o hono, byddai fel rhyw genad ysbrydol yn cael ei anfon o lŷs y nefoedd: cerddai yn araf trwy holl ystafelloedd cydwybod ac ysbryd dyn, a lamp danllyd o'r nef yn ei law. Yn y modd yma byddai yn chwilio allan, ac yn dyfod o hyd i holl ddirgel ddrygioni calon, ac yna yn ei ddwyn allan, ac yn ei ddangos i'r dyn, nes peri iddo wrido a chywilyddio. Fel y canlyn, gydag ymofyniad, y mae ein hawdwr yn coffau am y brawd hynod, Pearce. {{center block| <poem> 'P'le mae Pearce, ffyddlonaf ddyn? Treulio ei ddyddiau yn effro a wnaeth, Fel milwr diwyd ar y mur: Yn yr eglwys yr oedd ei ddoniau Fel cerfiwr o fewn y tŷ. Prin y meddwn heddyw ei ddawn Dawn chwilio i hen lochesau, Conglau tywyll calon dyn, Ac olreinio hyll fwystfilod, Y rhai yn difa yr egin mân y sydd.' </poem> }} Pwy ydyw y nesaf y crybwylla John Griffith am dano, nid ydym yn gwybod. Fel hyn yr ymofyna efe:— {{center block| <poem> 'P'le mae Llwyd a'i euraidd lais, A'i ddawn ennillgar? Ni chlywaf mwy o hono ef.' </poem> }} <br><noinclude><references/></noinclude> qgqqryx1xkuuk6mb37jvuxggl7dvsyr Tudalen:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu/30 104 58504 119206 2024-12-01T17:24:58Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119206 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>Yr olaf y crybwylla am dano ydyw y diweddar Barch. Robert Roberts, Clynog, Arfon. Mae yn gwneuthur hyny tan gymmaint o ddylanwad galar a hiraeth ag am y lleill o'i flaen. {{Center block/s}} <poem> 'P'le mae Roberts a'i beraidd sain, A'i ddawn nefolaidd? Mewn dyddiau, ieuengach oedd, Ond nid y lleiaf gyda'i Dduw. P'le mae llawer gyda'r rhai'n, Mwy nag a enwaf fi? Nid marw ynt, ond byw. Fy meddyliau gwag sy'n gwibio, Ac yn gweu fel gwenyn mân; Gan hiraethu yn fy nghalon, Am frodyr aeth i Salem lân. Minnau, bryfyn, yn y frwydr, Lle mae hedfan saethau fil, Temtasiynau atgas, chwerw, Câs ddeniadau'r ddraig a'i hil. Daw y boreu, saeth hedegog, O rhyw wenwyn câs yn llawn, A rhyw groes flinedig, chwerw, Caf ei phrofi cyn prydnawn. Angau frenin sy'n teyrnasu, Ar y ddaear fawr o ddeutu, Epil Adda yw ei ddeiliaid, Pysg, ymlysgiaid, anifeiliaid. Ac ni all llwyddiant byd, na'i synwyr maith, Na doniau clodfawr, gwych, Ddim attal gyrfa angau du, Na pwlu min ei gleddyf: Ac ni all aur—Diana fawr y byd. Aur sydd yn rhoddi'r byd i gyd ar dân, Yn gwneyd rhyfeloedd maith, Yn codi cestyll gwych i'r nen, Yn gwneyd palasau gwych, a thyrau uchelfrig: </poem><noinclude>{{Div end}}</noinclude> gxc2xq6rpg8qxjh7df43tkx126ui737 119287 119206 2024-12-01T21:47:50Z AlwynapHuw 1710 119287 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>Yr olaf y crybwylla am dano ydyw y diweddar Barch. Robert Roberts, Clynog, Arfon. Mae yn gwneuthur hyny tan gymmaint o ddylanwad galar a hiraeth ag am y lleill o'i flaen. {{Center block/s}} <poem> 'P'le mae Roberts a'i beraidd sain, A'i ddawn nefolaidd? Mewn dyddiau, ieuengach oedd, Ond nid y lleiaf gyda'i Dduw. P'le mae llawer gyda'r rhai'n, Mwy nag a enwaf fi? Nid marw ynt, ond byw. Fy meddyliau gwag sy'n gwibio, Ac yn gweu fel gwenyn mân; Gan hiraethu yn fy nghalon, Am frodyr aeth i Salem lân. Minnau, bryfyn, yn y frwydr, Lle mae hedfan saethau fil, Temtasiynau atgas, chwerw, Câs ddeniadau'r ddraig a'i hil. Daw y boreu, saeth hedegog, O rhyw wenwyn câs yn llawn, A rhyw groes flinedig, chwerw, Caf ei phrofi cyn prydnawn. Angau frenin sy'n teyrnasu, Ar y ddaear fawr o ddeutu, Epil Adda yw ei ddeiliaid, Pysg, ymlysgiaid, anifeiliaid. Ac ni all llwyddiant byd, na'i synwyr maith, Na doniau clodfawr, gwych, Ddim attal gyrfa angau du, Na pwlu min ei gleddyf: Ac ni all aur—Diana fawr y byd. Aur sydd yn rhoddi'r byd i gyd ar dân, Yn gwneyd rhyfeloedd maith, Yn codi cestyll gwych i'r nen, Yn gwneyd palasau gwych,<ref>yn lle 'gwych' darllener ''têg'' (gw. tud. 100)</ref>, a thyrau uchelfrig: </poem><noinclude>{{Div end}}</noinclude> 5lrahp7c9u2c245jpnjet7exn59jved Tudalen:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu/31 104 58505 119207 2024-12-01T17:28:00Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119207 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" />{{Center block/s}}</noinclude><poem> Aur sydd yn gwneyd priodasau rif y dail: Harddwch wnant ar hagr wynebpryd, A synwyr llawn i'r ymenydd gwag: Gwnant yr annoeth, dwl, yn ddoethaf ddyn, Rho'nt y flaenoriaeth llawn o fewn y byd. Chwi farnwyr gwych, ardderchog ddewrion byd, A gedwch neb o'ch ffyddlon weision Rhag marwol saeth yr angau llym? Angau eiff yn hyf i fewn I'r palasau gwych at foneddigion byd, Fel i fwthyn gwael y beggar gwan, A dwg y rhai'n a'u lliain main, A'u porphor drud, a'u gwisgoedd sidan gwych, Yn garcharorion caeth i'r nychlyd fedd. Pa sawl un coronog, gwych, a thywysog uchel waed? Pa sawl cyfoethog iawn a fwriodd ef i'r llwch? Pa nifer o areithwyr talentog, Y gwych ddadleuwyr ffraeth, a lwyr ddistawodd ef? Enaid, dysg wersi doethineb Gan yr areithiwr mud, Sy'n llefain wrthyt o'r llwch: a llefain mewn dystawrwydd maent, Oll gyda sain llithoedd o dragwyddoldeb i ni: Annogant fi i gyfrif fy nyddiau; A rhybuddiant fi o fy ymddattodiad agosaol: Mynegant i mi mewn iaith Ddilafar, mai ymdeithydd ydwyf yn y byd, Ac alltud fel fy holl dadau.' </poem> {{Div end}} Wedi i ni, ychydig yn ol, hysbysu marwolaeth Mr. Jones, a'r effeithiau o hyny, gadawsom yr hanes am ychydig er mwyn rhoddi lle i'r farwnad wir effeithiol hon. Dychwelwn yn awr yn y lle hwn eilwaith at yr hanes. Nid ydym yn gallu penderfynu i sicrwydd a oedd blaenor arall yn y lle, yn yr amser y bu Mr. Jones farw: casglu yr ydym oddiwrth yr amgylchiadau, nad oedd. Yr ydym yn gwybod i sicrwydd am wr ieuangc o Adwy'r Clawdd, hwn oddeutu yr amser hwnw a aeth i Wrecsam, yr hwn hefyd a<noinclude><references/></noinclude> jr3wtm9tz8r2fubp23eaakk101y9vey 119288 119207 2024-12-01T21:50:01Z AlwynapHuw 1710 119288 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" />{{Center block/s}}</noinclude><poem> Aur sydd yn gwneyd priodasau rif y dail: Harddwch wnant ar hagr wynebpryd, A synwyr llawn i'r ymenydd gwag: Gwnant yr annoeth, dwl, yn ddoethaf ddyn, Rho'nt y flaenoriaeth llawn o fewn y byd. Chwi farnwyr gwych, ardderchog ddewrion byd, A gedwch neb o'ch ffyddlon weision Rhag marwol saeth yr angau llym? Angau eiff yn hyf i fewn I'r palasau gwych at foneddigion byd, Fel i fwthyn gwael y beggar gwan, A dwg y rhai'n a'u lliain main, A'u porphor drud, a'u gwisgoedd sidan gwych, Yn garcharorion caeth i'r nychlyd fedd. Pa sawl un coronog, gwych, a thywysog uchel waed? Pa sawl cyfoethog iawn a fwriodd ef i'r llwch? Pa nifer o areithwyr talentog, Y gwych ddadleuwyr ffraeth, a lwyr ddistawodd ef? Enaid, dysg wersi doethineb Gan yr areithiwr<ref>yn lle 'areithiwr' darllener ''areithwyr'' (gw. tud. 100)</ref> mud, Sy'n llefain wrthyt o'r llwch: a llefain mewn dystawrwydd maent, Oll gyda sain llithoedd o dragwyddoldeb i ni: Annogant fi i gyfrif fy nyddiau; A rhybuddiant fi o fy ymddattodiad agosaol: Mynegant i mi mewn iaith Ddilafar, mai ymdeithydd ydwyf yn y byd, Ac alltud fel fy holl dadau.' </poem> {{Div end}} Wedi i ni, ychydig yn ol, hysbysu marwolaeth Mr. Jones, a'r effeithiau o hyny, gadawsom yr hanes am ychydig er mwyn rhoddi lle i'r farwnad wir effeithiol hon. Dychwelwn yn awr yn y lle hwn eilwaith at yr hanes. Nid ydym yn gallu penderfynu i sicrwydd a oedd blaenor arall yn y lle, yn yr amser y bu Mr. Jones farw: casglu yr ydym oddiwrth yr amgylchiadau, nad oedd. Yr ydym yn gwybod i sicrwydd am wr ieuangc o Adwy'r Clawdd, hwn oddeutu yr amser hwnw a aeth i Wrecsam, yr hwn hefyd a<noinclude><references/></noinclude> o51b2k5p6rzwlzkxg8mm0ffuwo1zw3z Tudalen:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu/32 104 58506 119208 2024-12-01T18:00:21Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119208 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>wnaed yn flaenor yn y lle. Yn ol pob peth a allwn gasglu oddiwrth hanes pethau, mae yn ymddangos i ni, mai efe oedd y blaenor cyntaf ar ol Mr. Jones. Bu hyn yn radd o sirioldeb i'r achos am ysbaid, a chynnyrchwyd yn y cyfeillion obeithion am bethau gwell yn y dyfodol. Yr oedd y gwr ieuangc hwnw, yn ol pob peth ag oedd yn ymddangos ar y pryd, yn ddyn duwiol a difrifol, yn gristion profiadol a gweithgar, yn berchen hefyd tipyn o dda'r byd hwn, ac felly yn debyg o fod yn llawer o swccwr i'r achos yn ei amgylchiadau allanol; yn fyr, yr oedd ynddo lawer o bethau ag oeddynt yn ei gymhwyso i flaenori yn y lle. Cyn pen hir, ar ol ymsefydlu o hono yn y lle, fe'i temtiwyd ef fel Dafydd, ac fe'i hudwyd ef fel yntau, i gyflawni anwiredd ysgeler. Yr oedd hyn yn ddyrnod trwm i'r achos, yr hwn eto nid oedd ond eiddil a gwan. Bu y tro galarus hwn yn achlysur i elynion crefydd gablu, gwawdio, ac erlid yn y modd mwyaf haerllug. Yr oedd cryn lawer mwy o wahaniaeth y pryd hwnw rhwng y wir eglwys a'r byd annuwiol nag sydd yn awr. Yr oedd y naill yn fwy hardd a phêraroglaidd yn rhinwedd ei grasau, a'r llall yn fwy amlwg yn ei lygredigaeth a'i ddrygsawredd. Yr oedd y tro galarus hwn, nid fel rhoddi tom ar dom, ond fel rhoddi tom ar wely'r perlysiau, yr hyn a barai i'r aflendid ymddangos yn llawer ffieiddiach ac atgasach. Yr oedd yr ychydig gyfeillion yn y lle ar y pryd yn teimlo cymmaint yn herwydd y.gwarth hwn a ddaeth arnynt, nes peri iddynt osod llwch megys ar eu penau, a gwisgo sach-liain a lludw. Ar ol i'r eglwys ymlanhau oddiwrth y bryntni hwnw yn eu plith, sef trwy fwrw'r troseddwr i satan, i ddinystr y cnawd, fe drefnodd y Brenin Mawr, a hyny yn fuan, iddynt flodeuo a pherarogli lawn cymmaint ag o'r blaen. Teg, ni dybygem, ydyw i ni hysbysu, i'r Duw trugarog ymweled drachefn â'r plentyn drwg hwnw yn ngoruchwyliaethau ei Ysbryd, a hyny trwy fflangellau a ffonodiau trymion; oblegid archollwyd ei ysbryd, a drylliwyd ei esgyrn. Taflwyd ef i ddyfnder mawr yn herwydd ei bechod, a'r gwarth a dynodd ar grefydd. Wedi cael ei anadl ato, llefodd oddiyno; cyfodwyd ef hefyd; maddeuwyd ei<noinclude><references/></noinclude> nm46ldc1j93dkqzdovbkte56q73vxtp Tudalen:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu/33 104 58507 119209 2024-12-01T18:01:03Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119209 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>bechod, iachawyd ei esgyrn, a rhoddwyd iddo 'drachefn,' fel Dafydd, 'orfoledd yr iachawdwriaeth.' Adferwyd y brawd hwn i'w swydd yn lled fuan, mewn eglwys arall, a bu yn flaenor eglwysig am uwchlaw triugain mlynedd. Yr oedd y goruchwyliaethau llymion a gafodd, a'r triniaethau a deimlodd yn ei ysbryd, mewn canlyniad i'w gwymp, ac ar ol ei adferiad, wedi ei gymhwyso yn rhyfedd i ymddiddam â, rhybuddio, cynghori, cyfarwyddo a chysuro y rhai y cyfarfyddai â hwy mewn profedigaethau. Yr oedd ei oes ar ei hyd, ar ol ei gwymp, yn oes o brofedigaethau, siomedigaethau, colledion mewn masnach, dyryswch mewn amgylchiadau, afiechyd a thlodi at ei ddiwedd. Dywedodd ddegau o weithiau wrth hoff gyfaill iddo, a'r dagrau ar ei ruddiau, ei fod, fel Dafydd, wedi tynu'r cleddyf i'w dŷ, ac mai cyfiawn iawn oedd goruchwyliaethau yr Arglwydd tuag ato, er eu bod yn chwerwon. Bu farw rhwng 70 a 80 oed, yn mwynhau gobaith, hyder, cysur, a thangnefedd yr efengyl, a hyny yn nghanol iselder a thlodi mawr. Dylasem ddyweyd gair yn helaethach am Mr. Jones, y blaenor cyntaf yn Ngwrecsam, ond gwnawn hyny yma eto. Yr oedd Mr. Jones nid yn unig yn ddyn am wneuthur lles yn ei gartref, ond hefyd am lesäu ei genedl yn gyffredinol. Efe oedd y prif offeryn i ddwyn Mr. Evans i Adwy'r Clawdd, i fod yn ysgolfeistr. Mr. Jones a anfonodd gyntaf i'w gyrchu o Lanrwst i Wrecsam, er mwyn cael ei weled ac ymddyddan ag ef. Efe hefyd a'i hanfonodd at foneddwr o'r enw Robert Burton, Yswain, Minera Hall, canys yr oedd Mr. Burton yn cymmeryd rhyw gymmaint o ddyddordeb yn addysgu'r gymmydogaeth. Fe ddywedodd Mr. Evans ei hunan wrth yr ysgrifenydd, iddo weled yn y cyfamser, yn y parlwr yn Minera Hall, un peth bychan a dynodd ato ei sylw yn neillduol, sef gweled y foneddiges barchus, Meistres Burton, yn troi'r droell ac yn nyddu llin. Ar ol i Mr. Evans gael rhyw gymmaint o ymddyddan â Mr. Burton, anfonwyd ef gan Mr. Jones i'r Bala, at Mr. Charles, i gael ymddyddan ag yntau hefyd. Wedi bod am beth amser yn nghyfeillach Mr. Charles, dychwelodd i Wrecsam, ac yn fuan ar ol hyn<noinclude><references/></noinclude> 05sygpmgf2ot6sm85a4ac7kd4ullen5 119289 119209 2024-12-01T21:51:41Z AlwynapHuw 1710 119289 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>bechod, iachawyd ei esgyrn, a rhoddwyd iddo 'drachefn,' fel Dafydd, 'orfoledd yr iachawdwriaeth.' Adferwyd y brawd hwn i'w swydd yn lled fuan, mewn eglwys arall, a bu yn flaenor eglwysig am uwchlaw triugain<ref>yn lle 'triugain' darllener ''deugain'' (gw. tud. 100)</ref> mlynedd. Yr oedd y goruchwyliaethau llymion a gafodd, a'r triniaethau a deimlodd yn ei ysbryd, mewn canlyniad i'w gwymp, ac ar ol ei adferiad, wedi ei gymhwyso yn rhyfedd i ymddiddam â, rhybuddio, cynghori, cyfarwyddo a chysuro y rhai y cyfarfyddai â hwy mewn profedigaethau. Yr oedd ei oes ar ei hyd, ar ol ei gwymp, yn oes o brofedigaethau, siomedigaethau, colledion mewn masnach, dyryswch mewn amgylchiadau, afiechyd a thlodi at ei ddiwedd. Dywedodd ddegau o weithiau wrth hoff gyfaill iddo, a'r dagrau ar ei ruddiau, ei fod, fel Dafydd, wedi tynu'r cleddyf i'w dŷ, ac mai cyfiawn iawn oedd goruchwyliaethau yr Arglwydd tuag ato, er eu bod yn chwerwon. Bu farw rhwng 70 a 80 oed, yn mwynhau gobaith, hyder, cysur, a thangnefedd yr efengyl, a hyny yn nghanol iselder a thlodi mawr. Dylasem ddyweyd gair yn helaethach am Mr. Jones, y blaenor cyntaf yn Ngwrecsam, ond gwnawn hyny yma eto. Yr oedd Mr. Jones nid yn unig yn ddyn am wneuthur lles yn ei gartref, ond hefyd am lesäu ei genedl yn gyffredinol. Efe oedd y prif offeryn i ddwyn Mr. Evans i Adwy'r Clawdd, i fod yn ysgolfeistr. Mr. Jones a anfonodd gyntaf i'w gyrchu o Lanrwst i Wrecsam, er mwyn cael ei weled ac ymddyddan ag ef. Efe hefyd a'i hanfonodd at foneddwr o'r enw Robert Burton, Yswain, Minera Hall, canys yr oedd Mr. Burton yn cymmeryd rhyw gymmaint o ddyddordeb yn addysgu'r gymmydogaeth. Fe ddywedodd Mr. Evans ei hunan wrth yr ysgrifenydd, iddo weled yn y cyfamser, yn y parlwr yn Minera Hall, un peth bychan a dynodd ato ei sylw yn neillduol, sef gweled y foneddiges barchus, Meistres Burton, yn troi'r droell ac yn nyddu llin. Ar ol i Mr. Evans gael rhyw gymmaint o ymddyddan â Mr. Burton, anfonwyd ef gan Mr. Jones i'r Bala, at Mr. Charles, i gael ymddyddan ag yntau hefyd. Wedi bod am beth amser yn nghyfeillach Mr. Charles, dychwelodd i Wrecsam, ac yn fuan ar ol hyn<noinclude><references/></noinclude> fmco4sej76560o7viism0jjps0ua4jc Tudalen:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu/34 104 58508 119210 2024-12-01T18:01:43Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119210 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>ymsefydlodd yn Adwy'r Clawdd fel ysgolfeistr. Mae Mr. Evans yn y cymmydogaethau hyn er's yn agos i 66 o flynyddoedd bellach. Gwr ieuangc oddeutu 17 oed oedd efe pan y daeth gyntaf i'r gymmydogaeth. Byddai Mr. Jones yn gwneuthur ymdrech i wneyd argraff ar feddyliau'r bobl, ei fod yn llawer henach nag ydoedd, a hyny yn unig er mwyn iddo fod yn fwy effeithiol a dylanwadol. Yr oedd ymddangosiad, dysg, penderfyniad meddwl, dewrder, a dylanwad Mr. Evans yn gyfryw, pan nad oedd ond 17 oed, fel ag y gallasai llawer un ei gymmeryd am un a fuasai yn 25 mlwydd oed. Fe fu Mr. Evans fel athraw, ac fel gwr cyhoeddus, mewn llawer ystyr, yn fwy effeithiol, bendithiol a dylanwadol yn y cylch yr ydoedd yn troi ynddo, na neb fu yno o'i flaen, nac ar ei ol chwaith. Mae ei ddyfodiad cyntaf i'r wlad hon i'w briodoli, yn benaf, i'r awyddfryd angherddol oedd yn Mr. Jones am lesâu plant ei gydgenedl yn y dref a'r wlad. Ar ol adgyweirio yn Mhentrefelin yr hen adeiladau y soniasom am danynt o'r blaen, a'u gwneuthur yn rhyw fath o addoldy, fe wnaed Gwrecsam, Adwy'r Clawdd, a Rhosllanerchrugog, yn daith sabbothol; ac felly y bu am flynyddau lawer. Prin yr oedd yr ysgolion sabbothol wedi eu sefydlu ar hyny o bryd; o'r hyn lleiaf, nid oeddynt wedi gwreiddio ac ymledu, na dyfod mor gyffredinol ag ydynt yn awr. Byddai llawer o'r rhai fyddai yn gwrando pregeth y boreu yn y blynyddoedd hyny, yn dilyn y pregethwr ar hyd y sabboth. Dyddorol iawn gan yr ysgrifenydd, pan yn Gristion bychan, fyddai dilyn y fintai, a gwrando arnynt yn adrodd y pregethau, eu syniadau, a'u profiadau. Yr ydym yn barnu, yn ostyngedig, y byddai crefyddwyr y dyddiau hyny yn rhagori llawer ar rai y blynyddoedd hyn, yn y peth hwnw. Yr oedd un hen wraig, o Adwy'r Clawdd, yn arfer teithio fel hyn i'r oedfaon o'r bron yn ddidor. Byddai yr hen frawd a'r blaenor, John Griffith, yn dyweyd yn ddigrifol am dani,—'Mae holl grefydd Hannah Llwyd yn ei thraed.' Er fod llawer o bethau canmoladwy yn nghrefyddwyr y blynyddoedd hyny, eto nid oeddynt<noinclude><references/></noinclude> aqshwt5um2h4bflhhvmi2ee4f23bbgc 119290 119210 2024-12-01T21:53:44Z AlwynapHuw 1710 119290 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>ymsefydlodd yn Adwy'r Clawdd fel ysgolfeistr. Mae Mr. Evans yn y cymmydogaethau hyn er's yn agos i 66 o flynyddoedd bellach. Gwr ieuangc oddeutu 17 oed oedd efe pan y daeth gyntaf i'r gymmydogaeth. Byddai Mr. Jones yn gwneuthur ymdrech i wneyd argraff ar feddyliau'r bobl, ei fod yn llawer henach nag ydoedd, a hyny yn unig er mwyn iddo fod yn fwy effeithiol a dylanwadol. Yr oedd ymddangosiad, dysg, penderfyniad meddwl, dewrder, a dylanwad Mr. Evans yn gyfryw, pan nad oedd ond 17 oed, fel ag y gallasai llawer un ei gymmeryd am un a fuasai yn 25 mlwydd oed. Fe fu Mr. Evans fel athraw, ac fel gwr cyhoeddus, mewn llawer ystyr, yn fwy effeithiol, bendithiol a dylanwadol yn y cylch yr ydoedd yn troi ynddo, na neb fu yno o'i flaen, nac ar ei ol chwaith. Mae ei ddyfodiad cyntaf i'r wlad hon i'w briodoli, yn benaf, i'r awyddfryd angherddol oedd yn Mr. Jones am lesâu plant ei gydgenedl yn y dref a'r wlad. Ar ol adgyweirio yn Mhentrefelin yr hen adeiladau y soniasom am danynt o'r blaen, a'u gwneuthur yn rhyw fath o addoldy, fe wnaed Gwrecsam, Adwy'r Clawdd, a Rhosllanerchrugog, yn daith sabbothol; ac felly y bu am flynyddau lawer. Prin yr oedd yr ysgolion sabbothol wedi eu sefydlu ar hyny o bryd; o'r hyn lleiaf, nid oeddynt wedi gwreiddio ac ymledu, na dyfod mor gyffredinol ag ydynt yn awr. Byddai llawer o'r rhai fyddai yn gwrando pregeth y boreu yn y blynyddoedd hyny, yn dilyn y pregethwr ar hyd y sabboth. Dyddorol iawn gan yr ysgrifenydd, pan yn Gristion<ref>yn lle 'cristion' darllener ''crwtyn'' (gw. tud 100)</ref> bychan, fyddai dilyn y fintai, a gwrando arnynt yn adrodd y pregethau, eu syniadau, a'u profiadau. Yr ydym yn barnu, yn ostyngedig, y byddai crefyddwyr y dyddiau hyny yn rhagori llawer ar rai y blynyddoedd hyn, yn y peth hwnw. Yr oedd un hen wraig, o Adwy'r Clawdd, yn arfer teithio fel hyn i'r oedfaon o'r bron yn ddidor. Byddai yr hen frawd a'r blaenor, John Griffith, yn dyweyd yn ddigrifol am dani,—'Mae holl grefydd Hannah Llwyd yn ei thraed.' Er fod llawer o bethau canmoladwy yn nghrefyddwyr y blynyddoedd hyny, eto nid oeddynt<noinclude><references/></noinclude> q4dajc41phub05k5iy8701qkfw9210o Tudalen:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu/35 104 58509 119211 2024-12-01T18:02:20Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119211 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>hwythau yn lân oddiwrth weddillion rhyw hen ddaroganau fyddai yn Nghymru yn y cyn oesoedd. Mae rhai eto yn fyw, ond odid, yn cofio y seren gynffon fawr a ymddangosodd yn yr ehangder, yn y flwyddyn 1811. Yr ydoedd yn debyg o ran ei llun i ysgub fawr o wenith. Yr oedd ei maint, i'r llygad noeth, yn ymddangos yn llawer iawn mwy na'r un o'r cyffelyb fodau a welsom ar ol hyny. Mae rhai o'r seryddwyr yn dyweyd fod ei chynffon yn gan' miliwn o filldiroedd o hyd. Yr oedd daroganau fil yn ei chylch, bron trwy yr holl wlad. Mae Dr. Herschel yn dyweyd fod traws-fesur y seren wib hono ''(comet)'' yn un cant a saith-ar-ugain o filoedd o filldiroedd; a bod ei chynffon uwchlaw can' miliwn o filldiroedd o hyd ac hefyd, fod lled y gynffon yn bymtheg miliwn o filldiroedd. Yr oedd ei chynffon, nid fel llosgwrn ambell i anifail, yn hir unedig, ond yn ymwahanu neu yn lledu tua'r blaen, yn gywir fel yr ymwahana ysgyb o wenith wedi ei rhwymo yn agos i'w phen. Yr oedd yr olwg arni, hyd yn oed i'r llygad noeth, yn wir ardderchog a mawreddog. Yr oedd mor hawdd i'w gweled ar noson ddi-gwmmwl ag ydyw gweled yr haul. Fel yr awgrymwyd o'r blaen, yr oedd y daroganau yn ei chylch, yn peri llawer iawn o bryder ac ofn, yn mhlith rhyw ddosbarth o bobl. Dywedai rhai ei bod yn rhyw ragarwyddlun o ddinystr mawr ac ofnadwy ag oedd yn fuan i ddyfod ar y byd. Rhai a ddaroganai mai gwres a phoethder anoddefadwy fyddai hwnw, yr hwn a ddeifiai bob peth o'i flaen. Ereill a haerent mai newyn tost oedd i ddilyn, ac y byddai y trigolion yn meirw wrth y miloedd. Yr oedd rhai yn dyweyd am ryfel Ffraingc, yr hwn ar y pryd ag oedd yn creu mawr ddychryn, y byddai hwnw yn diweddu yn ein llwyr ddinystr. Yr ydym yn cofio wrth ddychwelyd o oedfa o Rhosllanerchrugog un noson, mai dyma oedd yn cael ei ddarogan a'i ofni. Yr oedd pryder meddwl rhai yn fawr yn herwydd y peth, yr hyn oedd yn creu ofn a dychryn yn mynwes ysgrifenydd hyn o hanes, yr hwn ar y pryd oedd yn bur ieuangc. Maddeued y darllenydd, am i ni fel hyn grwydro oddiwrth ein pwngc. Y pregethwyr hynaf ydym yn eu cofio yn y daith<noinclude><references/></noinclude> atsiko3hhfuzf821rtpdz6ib7yt1onp Tudalen:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu/36 104 58510 119212 2024-12-01T18:02:55Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119212 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>sabbothol yr awgrymwyd am dani, er ys 60 mlynedd yn ol, oeddynt John Edwards, Gelli-gynan; Peter Roberts, Llansanan; John Llwyd, Llansanan; Mr. Jones, o Ddinbych; Mr. Ellis, o'r Wyddgrug; John Jones, Treffynon; John Davies, o Nantglyn; John Humphreys, o Gaerwys; William Jones, o Ruddlan; Evan Llwyd, Adwy'r Clawdd; Robert Roberts, Llanelwy (Rhos wedi hyny); Thomas Owens, Adwy'r Clawdd; Mr. Parry, Caerlleon; Edward Watkin a Jeremiah Williams. Hefyd, ychydig yn ddiweddarach, John Hughes, Llangollen; John Hughes dduwiol, a John Hughes ddoniol, y ddau o Adwy'r Clawdd. Byddai hefyd ambell i gomed fawr ac aruthrol yn rhoddi tro trwy ein hawyrgylch yn awr ac eilwaith, megys Elias o Fôn; Charles o'r Bala; John Evans, New Inn; Ebenezer Morris; Ebenezer Richards, a'i frawd Thomas; &c. Yr oedd nid yn unig oleuni yn y bodau hyny, ond yr oedd ganddynt hefyd wres mawr; a theimlid ei effeithiau tymmherus ac adfywhaol am fisoedd lawer ar ol eu dychweliad. Byddai parch mawr yn cael ei ddangos at weinidogaeth yr efengyl yn y dyddiau hyny, a byddai yr arddeliad fyddai arni ar brydiau yn wir nerthol ac effeithiol. Yr ydym yn cofio yn dda fod wedi bod yn gwrando ar yr holl enwogion a enwyd, yn hen gapel isel—wael Pentrefelin. Oddeutu'r flwyddyn 1811, ar noson waith, yr oedd John Prytherch, o Fôn, yn pregethu yn yr hen synagog. Tra yr ydoedd Mr. Prytherch yn gweddïo, fe ddaeth Christmas Evans i fewn. Cawsom bregethau tanllyd gan y ddau. Yr oedd peiriant dychymmygol Christmas, y noson hono, yn nerthol ac aruthrol, ond yn brydferth ac effeithiol. Yr oedd angenrheidrwydd mawr yn y dyddiau hyny am bregethu teithiol, oblegid dyma yr unig foddion iachawdwriaeth, o'r bron, oedd yn y wlad yn nghyraedd pawb. Yr oedd yr ysgolion sabbothol yn y blynyddoedd hyn megys yn eu mabandod; y Beiblau hefyd oeddynt yn anaml, a'r rhai a allent eu darllen yn dda yn anaml hefyd. Fel hyn yr oedd gwrando pregethu'r efengyl, a theithio llawer i'w gwrando, o angenrheidrwydd wedi dyfod yn beth cyffredin. Priodol yn y lle hwn ydyw gwneyd crybwylliad am gyfarfodydd blynyddol ein tref, a gedwid yn y dyddiau hyny yn ''Jones's Hall,''<noinclude><references/></noinclude> 23sgcru1e22x34hdh7egsaopepqpygw Tudalen:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu/37 104 58511 119213 2024-12-01T18:03:28Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119213 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>neu yn hytrach ''Jones's Square''. Lle ydoedd hwn yn yr awyr agored, yn ''Queen-street,'' yn nghwr y dref, ffordd yr eir i'r Rhos-ddu. Mawr fyddai y cyrchu iddynt o bell ac agos. Byddai cymmydogaethau Llangollen, Rhosllanerchrugog, Adwy'r Clawdd, Caergwrle, &c., yn cyrchu yno yn fynteioedd lluosog iawn. Fe fyddai y cyfarfodydd hyn yn y blynyddoedd hyny yn dra bendithiol i'r cymmydogaethau cylchynol. Nid yn unig byddent yn fendithiol i ddychwelyd lluaws, ond hefyd i adeiladu yr eglwysi mewn pethau ysprydol, a chysuro'r saint ar daith eu pererindod. Adwaenid y cyfarfodydd hyn yn yr holl gymmydogaethau wrth yr enw 'Sasiwn y dref.' Yr oedd yr enw wedi dyfod mor ymarferol a chartrefol genym â'r enw 'Sasiwn y Bala.' Enwau'r pregethwyr cyntaf ydym yn gofio yn dyfod i'r cyfarfodydd hyn ydynt, Mri. Charles, o'r Bala; Jones, o Ddinbych; Jones, Dôly-fonddu; Ebenezer Morris; Ebenezer a Thomas Richards; John Roberts, Llangwm; Michael Roberts; Evans, New Inn; John Elias; Thomas Edwards, Lerpwl; a Mr. Llwyd, Bala. Byddai amryw o Saeson y dref yn arfer dyfod i'r cyfarfodydd hyn i wrando John Elias, heb fod yn deall bron un gair o'r iaith. Yr oedd rhywbeth yn ngwedd Elias; yn ei lygaid; yn ysgogiad ei fraich a'i law; yn ei edrychiad: gosodai ei law ar ei fynwes weithiau; codai ei olygon i'r nefoedd ar y pryd, a gweddïai mewn hanner dwsin o eiriau, nes creu difrifwch a dychryn ar y mwyaf anystyriol. Bryd arall ymattaliai am hanner munyd heb ddyweyd un gair, a hyny yn yr amser y byddai ei fater, ei athrylith, a'i eiriau yn fwyaf nerthol ac ofnadwy. Byddai ei law yn ysgogi yn ol a blaen yn nghanol yr holl ddystawrwydd ymdorai wedi hyny yn fellt a tharanau ar ei wrandawyr nes byddai y bobl yn gwelwi, ac ar ddarfod am danynt. Estynai atynt wedi hyny gostrel yr efengyl, nes eu bywhau a'u hadloni. Byddai y Sais yn gweled y peth ofnadwy, er na byddai yn deall: a diammeu genym i lawer un adael y lle ac argraff o ddifrifwch ar ei galon. Pa bryd y dechreuodd y cyfarfodydd hyn yn ein tref, yr ydym wedi methu a chael allan, er pob ymchwiliad; a pha beth a roddodd derfyn arnynt, nid ydym yn gwybod. Yr ydym yn cofio rhai o'r<noinclude><references/></noinclude> t2o7e4ds30ga8pl652nnfytu1bq13l4 Tudalen:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu/38 104 58512 119214 2024-12-01T18:04:00Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119214 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>cyfarfodydd eglwysig a gynhelid ar y pryd, yn hen gapel Pentrefelin. Yr ydym yn cofio hefyd beth oedd rhai o'r materion yr ymdriniwyd â hwy. Y mater mewn un sasiwn oedd "Teyrnas ysbrydol yr Arglwydd Iesu ar y ddaear." Yr ydym yn cofio mai John Roberts, o Langwm, oedd yn rhoi y mater i lawr. Wrth wneyd hyny, dywedai pwy oedd 'Brenin y deyrnas, beth oedd cyfreithiau y deyrnas, a phwy oedd deiliaid y deyrnas, &c.' Mewn sasiwn arall, yr ydym yn cofio mai 'ofn' oedd y pwngc. Nid oes genym ar gôf ddim o'r sylwadau. Yr ydym yn cofio cymmaint a hyn, sef fod Enoch Evans, o'r Bala, yn eistedd ar un o'r meingciau ar lawr y capel, ac iddo godi ar ei draed yn fyrbwyll a sydyn, a dywedyd, "Dydyw ofn grefydd yn y byd." Eisteddodd eilwaith heb ddyweyd un gair yn rhagor. Yr ydym yn cofio i'r dywediad byr a dyeithr beri i aml un ar y pryd wenu. Mewn sasiwn arall, 'Y sabboth a'i gadwraeth' oedd y mater. Wedi i'r naill a'r llall o'r brodyr fod wrthi yn traethu eu syniadau ar y pwngc, fe safodd y Parch. Simon Llwyd, o'r Bala, i fyny ac a ddywedodd y dylid galw y dydd yn awr, oddi tan oruchwyliaeth yr efengyl, neu y Testament Newydd, nid y 'sabboth,' ond 'dydd yr Arglwydd.' Ar ol i'r hen dad parchus draethu ei syniadau ar y dydd, a'r ddyledswydd o'i gadw yn sanctaidd, a chymhell ei frodyr o hyny allan i'w alw 'dydd yr Arglwydd,' ac nid y sabboth, efe a eisteddodd. Yna fe gododd John Jones, Treffynnon, ar ei draed ac a ddywedodd, a'i wên ar ei enau, 'Ho, wel; mae yn rhaid i Meistar Llwyd yma fod yn ddoethach na ni i gyd; wel, ni dreiwn gofio o hyn allan os medrwn, a'i alw yn 'ddydd yr Arglwydd.' Yr ydym yn cofio er yn ieuangc, y byddai John Elias yn ymweled â'n tref yn lled fynych, ac yn cael cynnulleidfaoedd lluosog i wrando arno; a byddai rhyw nerthoedd ac arddeliad rhyfedd ar ei weinidogaeth. Yr oedd hen gapel helaeth y pryd hwnw yn ''Chester-street,'' yn y dref, perthynol i'r Presbyteriaid Seisnig. Yr oedd y capel hwnw yn sefyll ar y llanerch ar ba un yr adeiladwyd yr un newydd presenol. Pan y byddai John Elias yn dyfod ar ei deithiau trwy y dref, byddai y brodyr yn y lle hwn bob amser yn cael benthyg<noinclude><references/></noinclude> e9hpzhv8rc8pdqkoc3m6cvndz0h6u7x Tudalen:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu/39 104 58513 119215 2024-12-01T18:04:20Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119215 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>y capel hwnw, i Elias bregethu ynddo. Yr oedd y pregethau cyntaf a glywsom gan Elias ynddo oddeutu'r blynyddoedd 1809 ac 1810. Diammeu iddo bregethu llawer ynddo cyn y blynyddoedd uchod, ac felly cyn ein hamser ni. Yr oedd y capel, a'r gynnulleidfa fyddai yn arfer gwrando ynddo, yn un pur barchus. Byddai Elias bob tro, bron yn ddieithriad, yn galw sylw ei wrandawyr at hyn; sef ei fod yn lle glanwaith a pharchus, a'r gynnulleidfa fyddai yn arfer gwrando ynddo felly hefyd. Taer erfyniai arnynt am ofalu ymddwyn yn foesgar yn y lle, a pheidio a chnoi tybaco, a phoeri yn yr eisteddleoedd, i beri gwarth arno ef a hwythau; ac nid hyny yn unig, ond ar y cyfundeb, ac ar genedl y Cymry. Enw gweinidog y lle oedd Mr. Brown. Yr ydym yn cofio y byddai Elias bob amser ar ddiwedd y bregeth yn gweddïo yn daer drosto, a thros ei eglwys a'i wrandawyr. Gweddïai am i wir a phur athrawiaeth yr efengyl gael ei phregethu allan o'r pulpyd hwnw. Ni dybiem ar y pryd, mai nid gwneuthur hyn o ryw ddefod a ffasiwn yr oedd efe; ond byddai fel dyn o ddifrif yn gwneyd hyny. Yr ydym yn ei gofio yn pregethu yno un noson, ar ei ddychweliad o Gaerlleon, oddeutu'r flwyddyn 1813. Yr oedd yr oedfa hono yn debyg i gyfarfod dydd y Pentecost, a rhyw wynt nerthol yn rhuthro, a mawr fu'r sôn am y bregeth ar ol hyny. Ei destyn oedd y geiriau, 'Onid oedd raid i Grist ddioddef y pethau hyn, a myned i mewn i'w ogoniant.' Yr oedd y desgrifiad a gawsom y noson hono o ddioddefiadau Crist, a'r rhaid' ag oedd yn mynu dwyn hyny oddiamgylch, yn bethau a hir gofiwyd gan laweroedd. Diammeu i'r hen frodyr a'r hen chwiorydd yn ac oddeutu'r blynyddoedd hyny gael llawer gwledd felus. Buasai yn ddymunol iawn allu côfrestru amryw o'r hynaf rai yn y lle, y rhai a ddygasant bwys y dydd a'r gwres; ond nis gallwn wneyd hyny ond yn lled anmherffaith; ond amcanwn wneuthur ein goreu yn hyn. Y rhai hynaf hyd y cawsom yr hanes, a chyn belled y gwyddom ein hunain, oeddynt, Mr. Jones, ''ironmonger'', a'i briod gyntaf; Mr. Jones, Coed-y-Glyn; Mrs. Jones, y Siop, Pentrefelin (tŷ yr hon ydoedd yn dŷ y capel). Yr oedd yr hen chwaer ddiweddaf hon, debygid, yn un o<noinclude><references/></noinclude> g22b3z1fyc9t7gltfdp17mcqt2l1hv7 Tudalen:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu/40 104 58514 119216 2024-12-01T18:23:43Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119216 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>hen aelodau hynaf Adwy'r Clawdd. Beti Edwards, o Bursham, hefyd; a John a Cati Thomas; dau garictor lled hynod oedd y ddau hyn, ond gwir grefyddol: William Davies, hefyd, a'i wraig; Mrs. Davies, Erddig; John Roberts, y teiliwr, a'i wraig Dorothy. Yr ydym yn cofio gweled yn fynych yn nghapel Pentrefelin, hen ŵr mawr o gorpholaeth, a'r olwg arno yn bur foneddigaidd. Gelwid ef, o herwydd ei swydd yn y filwriaeth, y 'Cadben Jones,' ac weithiau gelwid ef Yr hen 'Adjutant.' Efe yn y cyffredin, yn y blynyddoedd cyntaf hyny, fyddai y cadeirydd yn nghyfarfodydd cyhoeddus y 'Feibl Gymdeithas,' pan yn y dref. Nid ydym yn gwybod i sicrwydd a oedd efe yn aelod o'r frawdoliaeth yn Mhentrefelin ai nad oedd, dichon mai yn achlysurol y byddai efe yno: gwyddom i ni ei weled ef yno lawer o weithiau, a bod yn gwrando arno. Y nesaf gawn ei henwi ydyw Mrs. Jones, ail wraig Mr. Jones, ''ironmonger''; dylasem mewn trefn enwi y chwaer hono yn gynt. Evan Lloyd, hefyd, yr hwn oedd y pryd hwnw yn fachgen ieuangc; ac Elizabeth ei chwaer. Mab a merch ydyw y ddau ddiweddaf hyn i'r hen batriarch o Adwy'r Clawdd-Evan Llwyd. Un Mrs. Rogers hefyd, yr hon yn awr sydd yn Seacombe, gerllaw Birkenhead, gwraig un o'r blaenoriaid. Dyddiau'r Sulgwyn yn Liverpool, y flwyddyn hon, 1869, fer ddywedodd Mrs. Rogers wrthym mai hi ei hunan, er's ychydig uwchlaw triugain mlynedd yn ol, ac un Ellenor Ellis (Mrs. Phillips wedi hyny), Sarah Roberts (Mrs. Gummow wedi hyny), a Lydia, morwyn Mrs. Jones, ''ironmonger'', yr hon wedi hyny a ddaeth i fod yn wraig Daniel Jones, oedd y pedair lodesi cyntaf, y sabboth cyntaf y dechreuwyd cadw ysgol sabbothol yn nghapel Pentrefelin. Yr olaf a enwn ydyw Mrs. Giller, Erddig Lodge. Awgrymwyd o'r blaen am John a Cati Thomas, eu bod yn ddau garictor lled hynod; felly yr oeddynt. Yr oedd John yn rhyw chwerwyn pigog, ar ei ben ei hunan. Os gofynid rhywbeth iddo, byddai ei atebion yn fyrion a sychion; ei ddull o siarad yn hynod o'r crabet a diserch. Gwyddom am ffarmdŷ lle y bu yn gweithio am lawer o flynyddoedd: clywsom ei hen feistr, o'r lle hwnw, yn dyweyd am dano, ei fod yn un o'r dynion cywiraf, ffyddlonaf a_gonestaf ag a fu erioed yn gwasanaethu.<noinclude><references/></noinclude> f7iarx2gc0iowkc3lb9pd64dhi02xi4 Tudalen:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu/41 104 58515 119217 2024-12-01T18:24:31Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119217 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>Er fod llawer o bethau od ac annymunol yn perthyn iddo, eto yr oedd llawer o'r cristion i'w ganfod ynddo, yn nghanol ei holl waeledd. Fel hyny hefyd yn gyffelyb y byddai Cati ei wraig. Difyrus iawn genym fyddai gwrando ar Thomas Edwards, y blaenor, yn adrodd eu hanes. Yr oedd y ddau, er pob ffaeledd oedd ynddynt, yn unplyg, cywir, a gwir grefyddol. Yr oedd Thomas Edwards yn dyweyd wrthym am Cati, fod cryn lawer o ysbryd arglwyddiaethu yn yr hen chwaer. Byddai yn controwlio llawer iawn; gan orchymyn y peth hyn, cyfarwyddo am beth arall, ac awgrymu rhywbeth am y trydydd; ac os na byddai sylw yn cael ei dalu, ac ufydd-dod yn cael ei roddi, byddai gwyneb go hir yn cael ei dynu, a crychian gwgus yn gwneyd ei ymddangosiad yn y wyneb. Byddai rhyw yspryd lled annymunol yn cymmeryd meddiant o'r hen chwaer ar brydiau, a byddai ganddi dri o enwau ar Thomas Edwards, meddai ef; sef, ''Tom; Twm''; a ''Thomas''. Yn y tri enw hyny y byddai yntau yn deall arwyddion yr amserau. Pan y byddai yr awyrgylch yn glir, yr hinsawdd yn dymherus, a phob peth yn myned yn mlaen yn gysurus, ''Tom'' fyddai yr enw y pryd hwnw, a byddent yn mwynhau cymdeithas eu gilydd yn bur ddymunol. Ond os byddai yr enw ''Twm'' yn dyfod allan, byddai yr awyrgylch yn dechreu duo, ac aelau yr hen chwaer yn dechreu llaesu, ei llygaid yn dechreu melltenu, ac ambell i daran-follt o air nes peri tipyn o ysgydwad. Pan y byddai pethau wedi dyfod i hyn, byddai yn rhaid i'r hen frawd fod ar y ''look out'' am rhyw loches i redeg iddi. Ond pan y galwai hi ef ''Thomas'', byddai yn rhaid iddo gymmeryd y traed a diangc am ei fywyd, oblegid yn awr byddai yr ystorm yn dechreu ymdywallt yn aruthrol, a gwell o lawer fyddai diangc, na mentro sefyll yn yr ''hurricane.'' Yn y flwyddyn 1819, fe ddaeth John Hughes, y pregethwr, o Adwy'r Clawdd, i'r dref i fyw, ac yn ''Fairfield House'' efe a ddechreuodd gadw ysgol. Galwai Dafydd Rolant yr ysgol hon yn 'Athrofa'r Methodistiaid;' ac mewn llawer ystyr nid mor anmhriodol, oblegid yr oedd yn debygach i'r cyfryw le nag i ddim arall. Fe fu dyfodiad Mr. Hughes i'r dref, a'i ymsefydliad yno fel athraw, yn<noinclude><references/></noinclude> 3e43hdtfah3p6ckzar6juyxrnuiw9py Tudalen:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu/42 104 58516 119218 2024-12-01T18:25:09Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119218 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>rhyw ddechreuad cyfnod newydd ar yr achos, yn enwedig yn y cyfarfodydd eglwysig. Gan i'r brodyr yn lled fuan ar ol i Mr. Hughes ddyfod i'r dref ysgogi at adeiladu capel ''Abbot-street'', fe ddichon fod ei ddyfodiad atynt, yn mhlith pethau ereill, wedi prysuro'r peth yn ei flaen. Yn lled fuan wedi i Mr. Hughes ymsefydlu yn y dref, fe ddaeth amryw bregethwyr ato i'r ysgol. Yr oedd rhai o honynt, yn enwedig y rhai cyntaf, wedi myned i wth o oedran-megys Daniel Evans; Foulk Evans; a Dafydd Rolant. Dygwyddodd anffawd ddigrifol i Foulk Evans tra yn yr ysgol, yr hyn ar ol hyny a barai lawer o chwerthin diniwed yn mhlith yr ysgolheigion. Yr oedd Foulk, a brawd arall iddo yn y weinidogaeth, yn cyd-fyned ar noson dywyll i'r hen gapel, i'r cyfarfod eglwysig. Ryw fodd neu gilydd, aeth y ddau yn rhy agos i'r afon gerllaw y tŷ y llettyent ynddo, a'r anffawd drwsdan fu, fe syrthiodd Foulk druan ddyn, ar ei hyd gyd i ganol yr afon, a gwlychodd yn sopen. Er nad oedd ar y pryd ddigon o ddwfr i'w foddi, eto efe a gafodd drochfa iawn. 'Doedd dim erbyn hyn iddo i'w wneyd ond dychwelyd i'w letty gynta' gallai i newid ei ddillad. Aeth ei gyfaill, Daniel Evans, yn ei flaen i'r capel. Wedi eistedd am enyd, trodd at Mr. Hughes, eu hathraw, a rhoddodd air yn ei glust am yr hyn a ddygwyddasai i Foulk. Cododd hyn y fath ysgafnder ar Mr. Hughes fel mai prin y gallai ei feddiannu ei hunan rhag chwerthin allan, er ei fod yn y capel. Gan fod Mr. Hughes o dymherau naturiol mor ysgafn a llawen, yr oedd gweled Foulk yn mhen ychydig funydau yn dyfod trwy ddrws y capel, yn adnewyddu ysgafnder ei feddwl, a bu y tro yn radd o brofedigaeth iddo ar hyd y cyfarfod. Yr oedd cymmaint o ddifrifwch, er hyny, yn meddiannu Foulk, a phe buasai ar fedd ei fam. Yr oedd Daniel Evans a Foulk Evans yn ddigon hen ar y pryd i'w rhestru yn nosbarth yr hen langciau; ond yr oedd Dafydd Rolant dipyn yn ieuengach. Richard Wynn, y Borth, hefyd; Robert Thomas, Llidiardau, a Dafydd Jones, Llanllyfni, a ddaethant i'r ysgol yn lled fuan ar ol y lleill. Hen ysgolorion Mr. Hughes ydyw Thomas Francis; Richard Edwards, Llangollen; John Davies, Nerquis; Robert Hughes, o Gaerwen; Roger Edwards, Wyddgrug,<noinclude><references/></noinclude> rtrn4fbb28l23vusmlquhx7y8o2d07a Tudalen:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu/43 104 58517 119219 2024-12-01T18:25:50Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119219 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>&c. Nid ydyw hyn ond ychydig o nifer y rhai a dderbyniasant addysg gan Mr. Hughes. Bu Mr. Hughes yn ffyddlon a llafurus, tra yn Ngwrecsam, nid yn unig yn y cynnulliadau eglwysig, ond hefyd yn y pulpyd yn y weinidogaeth gyhoeddus. Cafodd ei briod gyntaf ef hir a thrwm gystudd. Bu am amser maith fel yn dihoeni, ac yn nychu, hyd nes o'r diwedd yr hunodd yn yr angeu. Yr oedd hir gystudd Mrs. Hughes, mewn effaith, fel yn troi allan yn ennill ac yn fendith i'r achos yn y lle; canys yr oedd ei chystudd hi yn ei rwymo ef o angenrheidrwydd i fod lawer o'i amser yn ei gartref, a hyny ar y sabbothau. Er fod Mr. Hughes yn cael llawer o anhunedd, fel y gellir casglu, eto efe a ddefnyddiodd yr amser gwerthfawr hwnw i bregethu efengyl y deyrnas i'w gyd-genedl yn y dref. Fel hyn, ni welwn, y bu i ragluniaeth ddoeth a da drefnu i'r achos yn Ngwrecsam gael llawer iawn o wasanaeth Mr. Hughes, yr hwn wasanaeth hefyd a fawr brisid ganddynt, ac a fu hefyd yn fendithiol iawn yn eu plith. Heblaw y byddai Mr. Hughes yn eu gwasanaeth fel hyn ar y sabbothau, byddai hefyd yn pregethu llawer yn nosweithiau yr wythnos. Wrth i ni ystyried profedigaethau ei feddwl yn herwydd ei briod gystuddiedig, a'r gofal oedd arno yn nghylch yr ysgol, yr oedd yn rhaid fod ei lafur a'i ffyddlondeb yn fawr. Fe fu dyfodiad Mr. Hughes i'r dref, mewn cysylltiad â'r lluaws pregethwyr a ddaeth ato i'r ysgol, nid yn unig yn gyfnerthiad ac yn adnewyddiad i'r achos yn Mhentrefelin, ac yn ''Abbot-street'' ar ol hyny, ond hefyd i'r ardaloedd cylchynol yn gyffredinol. Byddai amryw o'r pregethwyr yn hwyr ddyddiau'r wythnos, yn yr hâf, yn pregethu yn y cymmydogaethau gerllaw y dref, a hyny yn fynych. Byddai Mr. Hughes a Dafydd Rolant yn myned gyda'u gilydd yn fynych i Adwy'r Clawdd, a Harwood, a manau ereill. Felly hefyd y byddent yn myned i gynnorthwyo i gynnal cyfarfodydd eglwysig. Byddai gwasanaeth Daniel Evans yn cael ei brisio yn fawr yn eglwysi y cymmydogaethau, yn enwedig yn Adwy'r Clawdd. Yn, ac oddeutu'r blynyddoedd hyn, yr oedd Mrs. Jones, gweddw<noinclude><references/></noinclude> l1minp42oq9lk1s23zqe5tzahvzuml2 Tudalen:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu/44 104 58518 119220 2024-12-01T18:26:27Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119220 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>y diweddar Mr. Jones, ''ironmonger'', y cyfeiriwyd ati o'r blaen, yn dangos llawer iawn o garedigrwydd at Mr. Hughes, fel y dywed efe ei hunan yn 'Methodistiaeth Cymru,' ac hefyd at y pregethwyr fyddai gydag ef tan addysg. Mynych iawn y byddai yn gwahodd y naill a'r llall o honynt i fyned i'w thŷ, yn ''High-street,'' i gadw'r ddyledswydd deuluaidd. Bwlch mawr yn yr hanes, ni dybiem, fyddai peidio a gwneuthur crybwylliad am y chwaer dduwiol, haelfrydig, a charedig hon. Er ei bod yn foneddiges anrhydeddus, yn berchen cyfoeth mawr, yn troi llawer yn mhlith y mawrion, yn cael edrych arni fel un o'r rhai mwyaf parchus yn y dref, eto yr oedd yn gristion gostyngedig a hunanymwadol. Er mai ychydig nifer oedd yr eglwys yn hen gapel Pentrefelin, a'r rhai hyny gan mwyaf yn isel eu hamgylchiadau, eto gwnaeth ei chartref yn eu plith, gan ystyried ei bod yn wir fraint cael perthyn i'r frawdoliaeth, serch bod yr olwg allanol arnynt yn wael a thlodaidd. Mae Mr. Hughes yn y 'Methodistiaeth' yn codi ei chymmeriad yn uchel iawn. Dangosodd lawer o ofal am, a charedigrwydd i'r pregethwyr, pan yn yr ysgol yn Fairfield. Yr oedd Mrs. Jones y pryd hwnw yn preswylio yn ''High-street'' yn y dref, fel y dywedwyd o'r blaen, yn y tŷ gwychaf yn yr heol ar y pryd, o ddigon. Mae yr hen letty fforddolion hwnw yn etifeddiaeth y teulu eto, ac yn cael ei ardrethu gan un Mr. Lloyd, draper, &c. Yr ydym yn cofio yn dda, er ys yn agos i driugain mlynedd yn ol, y byddai y wedd a'r olwg oedd ar amryw o bregethwyr y Methodistiaid yn dra gwahanol i'r peth ydynt yn awr. Byddai amryw o honynt ar ddyddiau gwaith, pan ar eu teithiau yn pregethu, yn dyfod at front tŷ Mrs. Jones, a hyny ar gefnau rhyw fân ferliwns, a'u ''saddle-bags'' ar y cyfrwyau odditanynt, a'u gwisgoedd, rai o honynt, yn freision a llwydion, a'r olwg arnynt yn wladaidd a thlodaidd. Byddent yn aml, yn herwydd girwindeb y tywydd, a'r ffyrdd tomlyd a deithient, yn ddigon annghymhwys i fyned i dŷ. Er pob peth o'r fath, byddai y foneddiges garedig yn eu cyfarfod ei hunan yn front y tŷ, yn eu derbyn yn siriol, ac yn ymddwyn tuag atynt<noinclude><references/></noinclude> h40q2s0ievf2ojt57kmvjegsrzq7nw3 Tudalen:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu/45 104 58519 119221 2024-12-01T18:27:02Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119221 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>nid fel dyeithriaid ac estroniaid, ond fel cenhadau hedd, a gweision i Grist. Gwelwyd hi laweroedd o weithiau yn cyd-gerdded â'r dynion hyn, ar hyd yr heolydd o'i thŷ ei hun i gapel Pentrefelin, heb ostwng pen, na gwneyd ysgwydd i gilio. Mae yn rhaid fod ynddi râs mawr, a rhaid fod gostyngeiddrwydd a hunanymwadiad yn llywodraethu ei chalon. Bu ei thŷ yn amser ei phriod, ac yn ei hamser hithau ar ol ei phriod, yn unig letty yn y dref i bregethwyr y Trefnyddion Calfinaidd, am flynyddau lawer; ac nid oedd dim ar a allai yn ormod ganddi ei wneuthur at gysuro a lloni y rhai a bregethent y gair. Clywsom hen forwyn i Mrs. Jones, yr hon ar y pryd oedd yn ferch ieuangc grefyddol, yr hon hefyd tra yr ydym yn ysgrifenu'r hanes sydd eto yn fyw, yn dyweyd ei bod yn gwybod y byddai Mrs. Jones yn rhoddi llawer o arian yn nwylaw pregethwyr, yn enwedig rhai isel eu hamgylchiadau, a rhai y byddai eu teuluoedd yn fawrion: gwnai hyny yn hollol annibynol ar yr hyn a gyfrenid iddynt gan yr eglwys. Y ferch ieuangc hon, wrth drefnu'r ystafell un boreu, yn yr hon y cysgai'r pregethwr y noson o'r blaen, a gafodd hanner coron ar y carped, yn agos i'r gwely; cymmerodd ef i'w meistres, a dywedodd wrthi y lle y cafodd ef. 'Hanner coron ydyw hwn (ebe hi wrth y forwyn) a roddais i yn llaw William Jones, Rhuddlan, y dydd o'r blaen.' Y cyfle cyntaf a gafwyd, rhoddwyd yr hanner coron i'r gŵr a'i collodd o'i logell. Fel hyn, trwy'r blynyddoedd, y byddai y foneddiges haelfrydig hon yn rhoddi yn nwylaw pregethwyr lawer iawn o'i harian. Byddai yn werth i ymdeithydd Methodistaidd, pan yn myned trwy ''High-street'' yn y dref, daflu ei olygon ar yr hen gartrefle bythol gofiadwy, lle y byddai holl dadau y Methodistiaid, o'r de a'r gogledd, yn derbyn y caredigrwydd mwyaf. Yn mhen oddeutu ugain mlynedd ar ol symud yr addoliad o Bentrefelin i ''Abbot-street'', fe gymmerodd y foneddiges hon hen chwaer gyda hi, ac aethant i dalu ymweliad â'r hen gapel, yr hwn erbyn hyn, er's blynyddau, oedd wedi ei wneyd yn siop gof hoelion. Wedi cyraedd y lle, aeth y ddwy i mewn; Mrs. Jones wedi troi ac edrych o'i chwmpas, a wylodd y dagrau yn hidl, ac a ddywedodd,<noinclude><references/></noinclude> anicgyo9glflojgzpl7zx9pnplxmh32 Tudalen:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu/46 104 58520 119222 2024-12-01T18:27:22Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119222 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>'O ryfedd, dyma'r fan ag y gwelais i y nardis ar y bwrdd ddegau o weithiau, yn pêrarogli yn ''sweet'' a hyfryd; ïe, dyma'r fan, er mor salw ei wedd, ag y cafodd fy enaid tlawd lawer gwledd felus.' Yr oedd sefyll yn y lle am ychydig funydau, ac adgofion o'r hen flynyddoedd gynt yn cael adgyfodiad yn ei hysbryd, yn peri fod tymherau'r hen foneddiges yn myned yn llaprau yn y lle. Fe fu i'r chwaer rinweddol, garedig, a theimladwy hon, wneuthur llawer aelwyd oer yn aelwyd gynhes; llawer cylla gwag yn gylla llawn; llawer cefn llwm a wisgwyd ganddi hyd glydwch; ïe, llawer gwely, yr hwn yr oedd ei gwrlid yn fyr a theneu, a orchuddiwyd ganddi â gwrthbanau mawrion, tewion a chynhes. Mae hen forwyn iddi yn awr yn fyw, yr hon sydd yn barod i dystio y byddai fel Job yn chwilio allan y tlodi nas gwyddai am dano. Gadawn yr hen chwaer hon, yn awr, y Ddorcas Gymreig, heb ddyweyd dim yn rhagor am dani, mwy na dymuno heddwch i'w llwch. Soniasom o'r blaen am y ddau flaenor cyntaf, y rhai a wasanaethasant yn unig yn nghapel Pentrefelin. Awn yn mlaen yn awr i sôn am y dosbarth nesaf o flaenoriaid, y rhai a wasanaethasant mewn rhan yn Mhentrefelin, ac mewn rhan yn ''Abbot-street''. Y cyntaf yn y rhestr ydyw, Daniel Jones; brawd oedd hwn i Thomas Glyn Jones, Ffynnon Groew: Thomas Edwards hefyd; Isaac Kerkham; a Richard Hughes; yr hwn, tra yr ydym yn ysgrifenu yr hanes, sydd eto yn fyw, a'r unig un o'r hen flaenoriaid fuont yn cyd-oesi âg ef. Brawd ydyw ef i'r diweddar Barch. J. Hughes, Gwrecsam, a Liverpool yn ei flynyddau olaf. Yr oedd Daniel Jones, yn y dyddiau hyny, yn ddyn ar y blaen megys, ac yn rhagori mewn rhyw bethau ar ddosbarth lled fawr o swyddogion y dyddiau hyny. Yr oedd yn ddyn o wybodaeth led helaeth; a manwl iawn yn mhob peth. Yr oedd yn hynod o'r llafurus a medrus gyda'r ysgolion sabbothol, a hyny yn lled fuan ar ol eu sefydliad. Bu Mr. Charles, o'r Bala, ar ben ei anfon i Lundain, a hyny yn fuan ar ol sefydlu y Feibl Gymdeithas. Bwriedid iddo fod at wasanaeth y Gymdeithas, yn benaf gydag argraphu y Beiblau Cymreig. Pa beth a rwystrodd ddwyn hyny i ben, nid ydym yn gwybod. Yr oedd yr hen frawd<noinclude><references/></noinclude> 5t57t947rfn95qnpf7x4a2lkagkbzfw Tudalen:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu/47 104 58521 119223 2024-12-01T19:16:59Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119223 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>hwn, yn ei ddyddiau diweddaf, yn ddarostyngedig i fyned yn bur isel ei feddwl, ac i ddychymygu y byddai yn sâl, pan mewn gwirionedd nad oedd dim arno, ond rhywbeth yn ei fympwy dychymygol ef ei hunan. Gwelsom ef cyn hyn, hir ddydd hâf, yn y gwres a'r poethder mwyaf, yn rhoddi o wisgoedd am dano, ddyblygion ar ddyblygion, bron hanner pwn asyn: byddai yn arfer, pan yn yr ystât meddwl hwnw, a gwisgo siôl fawr a thew am ei wddf, fel mai prin, ar brydiau, y gallem weled blaen ei drwyn Pan y byddai yn dyweyd rhywbeth yn y cyfarfod eglwysig, byddai yn gwneyd hyny yn gyffredin gan gerdded ar y pryd, yn ol a blaen ar hyd llawr y capel. Wrth ei weled fel hyn yn ymsymmud yn ein plith, a'r fath lwyth o wisgoedd am dano, yr oedd yn anhawdd iawn peidio gwenu. Safai yn sydyn weithiau wrth gerdded felly, a dywedai, 'Pe gwyddwn y gwrandawech yn well arnaf, mi a darawwn fy nhroed yn y llawr;' ac efe a wnai felly ar y pryd, nes cyffroi pawb o'i gwmpas. Mae yn ddrwg genym hysbysu, fod rhan fawr o ganol ei oes wedi myned heibio heb iddo fod o nemawr wasanaeth cyhoeddus i grefydd Dygwyddodd hyn yn herwydd dyryswch yn ei fasnach a'i amgylchiadau. Bu farw wedi cyraedd gwth o oedran, yn gristion cywir, gloew a phrofiadol. Yr oedd efe a'r diweddar Barch Thomas Jones, o Ddinbych, yn gyfeillion mynwesol, ac yn arfer ysgrifenu at eu gilydd lythyrau lawer. Yr oedd Mr. Daniel Jones wedi llwyr benderfynu yn ei feddwl, pe cawsai fyw ychydig yn hwy, i ysgrifenu yr hyn yr ydym ni yn awr yn ei ysgrifenu: buasai yr hyn sydd i ni erbyn hyn wedi dyfod yn beth anhawdd, iddo ef yn beth rhwydd ac esmwyth. Yn gysylltiedig â hyn, yr oedd Mr. Jones wedi bwriadu. cyhoeddi llawer o'r ohebiaeth fu rhyngddo ef a'r Parchedigion T. Charles, Bala, a T. Jones, Dinbych. Cyn cwblhau o hono yr hyn a arfaethasai, efe a hunodd, ac a ddodwyd yn y beddrod gyda'i dadau. Blaenor arall a enwasom oedd Thomas Edwards, hen ŵr heb fod yn fawr o gorpholaeth; penfoel, glandeg a siriol; hynod o'r twt bob amser yn ei wisgoedd. Er na chafodd nemawr fanteision yn ei ddyddiau boreuol, eto yr oedd wedi cyraedd gwybodaeth fanwl yn yr ysgrythyrau, ac wedi dyfod yn dduwinydd da. Yr oedd yn<noinclude><references/></noinclude> kvypqassy3kmh2svbv3xyk2o1b4qvpl Tudalen:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu/48 104 58522 119224 2024-12-01T19:18:02Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119224 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>swyddog eglwysig gofalus a ffyddlon; yn yr ystyr hwnw, yn un o'r rhai goreu a adnabuasom erioed. Hefyd, yr oedd yn dywysog pan ar ei luniau yn gweddïo. Tynodd ei gwys yn uniawn i'r pen, a bu farw a'i enaid yn orlawn o dangnefedd a gorfoledd yr efengyl. Y trydydd a enwyd oedd Isaac Kerkham. Daeth Mr. Kerkham o Gaergwrle i Wrecsam oddeutu'r flwyddyn 1818, efe a'i wraig, a dwy chwaer i'r wraig yr ieuengaf, wedi hyn, a ddaeth yn wraig i Mr. Richard Hughes, ''stationer,'' o'r dref hon, a mam Mr. Charles Hughes, yr hwn wedi hyn a ddewiswyd yn un o ddiaconiaid yr achos Methodistaidd Seisnig yn y dref. Y chwaer arall, a'r hynaf, a ddaeth yn wraig i Mr. Pearce, ''Beast Market.'' Bu y ddwy byw yn addurn i grefydd, a buont feirw a'u gobaith yn y Gwaredwr. Yr oedd Mr. Kerkham yn ddiacon eglwysig pan yn Nghaergwrle, cyn dyfod o hono i Wrecsam yr oedd efe hefyd yn ganiedydd rhagorol o beraidd, yn berchen llais uchel a soniarus. Efe ydoedd blaenor y gân yn Nghaergwrle, a rhoddwyd y gorchwyl o ddechreu canu iddo yn Wrecsam, yn lled fuan wedi ei ddyfodiad i'r lle. Un o'r hen sort oedd Kerkham yn canu. Byddai rhyw bereidd-dra swynol yn ei lais. Canai rai o hen donau yr amseroedd hyny, trwy hir leisio, nes gwneyd y canu yn effeithiol iawn. Yr oedd rhyw grynfa naturiol yn ei lais, ac yr oedd hyny rywfodd yn ei wneuthur yn llawer mwy dymunol ac effeithiol. Byddent weithiau yn yr addoliad yn dyblu ar ddyblu, a byddai rhyw sain moliant ac addoli yn y dyblu. Nid ydym yn gwybod a oedd Kerkham yn deall rheolau cerddoriaeth ai nad oedd; nid ydym yn gwybod i ni erioed weled llyfr ''notes'' o un math yn ei law. Beth bynag am hyny, yr oedd fel un yn canu â'r ysbryd, ac â'r deall hefyd, gan ymbyncio yn ei galon foliant yr Arglwydd. Yn fuan wedi ei ddyfodiad i'r dref, fe'i galwyd gan ei frodyr yn y lle i wasanaethu swydd ddeaconiaeth yn eu plith. Yr oedd yn ddyn o dalentau naturiol lled fawr, galluog i ddyweyd ei feddwl, ac o ansawdd ysbryd pur benderfynol. Yr oedd yn un rhagorol fel yr oedd yn meddu ysbryd gweddi, ac hefyd yn un medrus a chymhwys yn y cyfarfodydd eglwysig; sef mewn ymddiddan, cynghori, rhybuddio, a chysuro'r saint. Ond fel y dywed yr<noinclude><references/></noinclude> 2xbmo7og8qftyje0jyoyqq5ezv3l931 Tudalen:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu/49 104 58523 119225 2024-12-01T19:18:35Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119225 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>hen ddihareb, 'Yr hwn sydd heb ei fai sydd hefyd heb ei eni.' Mae rhai yn dyweyd, ag oeddynt yn ei gofio ac yn ei adnabod yn dda, ei fod fel un yn tybied fod tipyn o waed brenhinol yn ei wythïenau, ac amcanai weithiau at fod yn dipyn o frenin; a byddai ei lywodraeth o'r braidd yn tueddu i fod yn awdurdodol, caled, a thra arglwyddiaethol. Fe allai fod hyny yn fwy tueddol i ambell un yn y cyfnod hwnw nag yn y cyfnod presenol, a hyny o herwydd amryw bethau. Dyn gwir dda oedd Kerkham er hyny, a barnu yr ydym yn ddiduedd mewn barn cariad, bod ei ddyben yn gywir yn yr oll, os oedd hyn yn dipyn o goll a ffaeledd ynddo. Bu yntau a'i wraig yn anrhydedd i grefydd, yn eu bywyd a'u marwolaeth. Fe fu yn ein plith rai eraill diweddarach yn gwasanaethu fel blaenoriaid, y rhai, erbyn hyn, ydynt oll wedi huno. Mwy priodol ac amserol fuasai coffâu am y brodyr nesaf hyn yn y cyfnod diweddaf o'r hanes, ond er mwyn iddynt fod yn gryno gyda'u gilydd, esgusoder ni am goffâu am danynt yn y lle hwn. Gwnawn yr un modd hefyd am ein gweinidogion a'n pregethwyr ymadawedig, er y buasai yn fwy amserol iddynt hwythau fod yn y cyfnod olaf. Un o'r rhai hyn, a'r cyntaf a enwn, oedd gŵr o Rosesmor, o'r enw Thomas Jones. Yr oedd hwn yn flaenor mewn eglwysi eraill cyn dyfod o hono i Wrecsam. Hen ŵr call oedd yntau, pur gyfarwydd yn yr ysgrythyrau. Cyfarfyddodd y brawd hwn â phrofedigaeth meddwl lem iawn, a hyny bron yn niwedd ei ddyddiau; canys fe'i hudwyd, ac fe'i temtiwyd o'r bron, i wadu'r ffydd. Yr oedd mab i Thomas Jones, o'r enw Dan, yr hwn a aeth drosodd i'r Amerig, ac yno a aeth yn un o ddisgyblion y diweddar Joe Smith, ac felly yn un o 'Saint y dyddiau diweddaf.' Ar ol marwolaeth Joe, fe ddychwelodd Dan i'r wlad hon. Yn fuan wedi iddo fod yn y dref, yn nghymdeithas ei dad, bu agos iddo a'i siglo, a'i hudo i gredu yr un ynfydrwydd ag ef ei hunan, sef athrawiaethau penchwiban a ffol Joe Smith. Fodd bynag, fe welodd yr hen frawd ei ynfydrwydd cyn myned o hono yn rhy bell, ac fe'i gwaredwyd megys o safn y llew. Bu farw gan ffieiddio y syniadau hyny, ac ymddiried ei enaid ar yr hen wirionedd a gredasai gynt.<noinclude><references/></noinclude> 2hwd0jirev03rfr6a1pi7sjhw2duyk0 Tudalen:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu/50 104 58524 119226 2024-12-01T19:19:17Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119226 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>Un arall oedd William Evans. ''Excise officer'' oedd hwn, a ddaeth i'r dref hon o ddeheudir Cymru. Hen ŵr duwiol oedd hwn hefyd, call, tawel, diniwed, a diymhongar. Nid hir y bu yn ein plith; yr oedd yn gristion amlwg, yn gwasanaethu ei swydd yn ffyddlon: yr oedd yr hyn oll a ddywedai yn ein cyfarfodydd eglwysig yn profi ei fod yn ddyn o syniadau ysbrydol a phrofiadol. Ar ryw foreu sabboth, bu farw yn sydyn, ac annysgwyliadwy i bawb. Hen frawd arall oedd Thomas Jones, o Gaerlleon, saer llongau wrth ei gelfyddyd. Symmudodd o Gaer i'r Runcorn, a daeth oddi yno i Wrecsam. Hen frawd oedd hwn yn rhagori mewn bod yn grefyddol: bob amser ar uchel-fanau'r maes, ac yn hynod o'r awelog. Bu yntau hefyd farw mewn ffydd, yn gristion defnyddiol gyda'r achos i ddiwedd ei oes. Fe fu yma un o'r enw William Owen, er's 60 mlynedd yn ol, ond nid ydym yn bur sicr a oedd efe yn flaenor; dychwelodd i Manchester, o'r lle hefyd y daethai, ac yno y bu farw. Yr ydym yn cofio am ŵr o'r enw Owen Ellis; efe y pryd hwnw yn yr hen gapel oedd yn dechreu canu. Yr oedd hyny cyn amser Mr. Kerkham. Yr ydym wedi methu a chael allan i foddlonrwydd a oedd efe yn flaenor ai nad oedd. Yr oedd yn un o'r dynion mwyaf llafurus yn y lle, yn enwedig gyda'r ysgolion sabbothol. Gan i ni roddi crybwylliad byr am yr hen flaenoriaid yn y lle, nid anmhriodol fyddai gwneyd hyny hefyd am y pregethwyr. Y cyntaf ydym yn ei gofio yn y lle, er's 60 mlynedd yn ol, oedd un o'r enw Morris Evans; brawd i Enoch Evans, ac wyr i'r hybarch John Evans, o'r Bala. Nid hir y bu yn Wrecsam, nac yn y cymmydogaethau hyn. Dyn ydoedd ag oedd yn ddarostyngedig i wneyd troion plentynaidd a digrifol ar brydiau. Mae yn ffaith am dano, pan ar ei daith ryw sabboth, iddo ddisgyn oddiar ei geffyl, a'i rwymo wrth bost llidiart, a myned ar lyn o rew, ac ymddifyru a mwynhau ei hunan mewn slerio. Wrth weled nad oedd wedi dyfod i'r lle erbyn yr amser i ddechreu yr oedfa, anfonwyd brawd i chwilio am dano. Wedi myned rhyw gymmaint o ffordd, daeth y genad i'w gyfarfod, ac a'i cafodd, fel y dywedwyd, yn ymbleseru mewn slerio ar y llyn rhew. Wedi i'r genad ei gyfarch, a'i alw, rhoes heibio,<noinclude><references/></noinclude> rlcv8b0sztgkuhfcn4oqobfz0chkhi3 Tudalen:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu/51 104 58525 119227 2024-12-01T19:20:03Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119227 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>esgynodd ar ei farch; prysurodd tua'r lle; wedi cyraedd y fan, aeth i'r pulpyd, a phregethodd heb feddwl am funyd ei fod wedi gwneyd yr hyn na ddylasai. Gofynwyd iddo ar ol yr oedfa, paham y gwnaethai felly? Ei ateb didaro a digyffro oedd, 'ei fod yn ei deimlo ei hunan yn bur oer, a'i fod wedi myned ar y llyn i slerio, er mwyn cael tipyn o wres i'w gorph.' Yr oedd yn ddyn o feddyliau coeth, er ei fod yn rhyw fwhwman mewn llawer o bethau. Yr oedd yn gwmni difyrus. Pregethai yn rhagorol ar brydiau. Clywais bregethwr yn dyweyd iddo gael oedfa yn Sasiwn Llanidloes, o flaen John Elias, er ys blynyddau lawer yn ol, yr un fwyaf effeithiol yn y cyfarfod. Yr oedd yn llawn melancholy. Aeth oddiyma i Lundain, er's dros hanner cant o flynyddau yn ol. Nid ydym yn gwybod nemawr am dano ar ol hyny, ond gwyddom na bu yn llawer o anrhydedd i grefydd yr efengyl yn y ddinas hono, a hyny yn benaf oherwydd fod y diodydd meddwol wedi bod yn faglau ac yn rhwydau iddo. Yr ail y gwnawn grybwylliad am dano ydyw y Parch. Ellis Phillips. Pregethwr ymarferol da oedd Phillips, a phregethodd lawer yn ''Abbot-street'', pan na byddai, oherwydd ei iechyd, yn alluog i fyned oddicartref. Fel y crybwyllwyd, yr oedd ei bregethau gan mwyaf o duedd ymarferol; ynddynt hefyd yn y cyffredin y byddai yn manylu ac yn beirniadu llawer. Mwyaf a wrandawem arno, mwyaf oedd ein hawydd i'w glywed drachefn. Dioddefodd flynyddau o gystudd, a hyny o ryw natur nychlyd, heb fod am flynyddau nac yn waeth nac yn well. Mewn cysylltiad â'i wraig, cafodd lawer o gyfoeth y diweddar Mr. Lloyd, ''druggist'', Caerlleon. Yr oedd rhai yn barnu, y buasai yn well i'w iechyd corphorol, ac yn well hefyd o ran ei ddefnyddioldeb yn ei gysylltiad â chrefydd, pe buasai heb ei gael. Byddai y bibell bron yn ddidor yn ei enau, yn mygu fel hen odyn. Y trydydd a enwn ydyw y Parch. John Jones, Penybryn. Pregethwr da, trefnus, cryno, a melus iawn oedd y brawd hwnw. Yr oedd rhywbeth mwy deniadol ac effeithiol yn ei bregethau nac yn mhregethau Phillips. Yr oedd ef ei hunan hefyd a rhywbeth mwy<noinclude><references/></noinclude> 1rhr29oxp9igxct39utx0dgdnikmkm3 Tudalen:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu/52 104 58526 119228 2024-12-01T19:20:47Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119228 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>serchog a chymdeithasol ynddo na'r diweddaf. Byddai Phillips yn rhagori mewn manylu a beirniadu, byddai yntau yn rhagori mewn melusder. Y pedwerydd a gawn ei enwi ydyw y Parch. William Edwards, ''Town Hill''. Brawd ar ei gyfer oedd hwn, dipyn yn ei bregethau yn fwy anorphenol na'r llall, ac yn llai diwylliedig ei feddwl. Pregethwr gwir ddefnyddiol oedd efe er hyny. Edrychid arno yn ngoror Clawdd Offa yn un o'r rhai blaenaf yn mhlith ei frodyr o ran defnyddioldeb, os nad Ꭹ blaenaf o gwbl. Yr oedd efe a Mr. Jones yn rhai gwir ragorol yn y cyfarfodydd eglwysig. Mr. Edwards oedd y prif offeryn fu yn sefydlu yr achos Seisnig yn y dref, yn mhlith y Methodistiaid, yr hwn erbyn hyn sydd wedi dyfod yn flodeuog a gobeithiol. Y pummed yn y rhestr oedd y Parch. William Hughes, gynt o'r Tabernacl, goror Sir Drefaldwyn. Gŵr call iawn oedd Mr. Hughes, yn meddu deall da yn yr ysgrythyrau. Byddai ei bregethau bob amser yn dangos ei fod yn ddyn o synwyr cyffredin mawr. Traethai y gwirionedd yn hynod o'r digyffro a disêl: nid oedd o herwydd hyny mor boblogaidd â rhai o'i frodyr. Bu farw fel y bu byw, yn hynod o'r tawel a digyffro. Ychydig ddyddiau cyn ei farw, pan oedd yn eistedd yn ei gadair yn y parlawr, disgynodd gwybedyn ar gefn un llaw iddo. Wedi edrych arno am beth amser, a gadael iddo, efe a gododd y llaw arall, ac a laddodd y gwybedyn; ac wrth wneuthur hyny efe a ddywedai, 'Paid, gâd dipyn i'th frawd y pryf, wedi yr elwyf i'r bedd.' Yr oedd yn ymddangos nad oedd dim mwy o ofn na chyffro arno wrth feddwl am angau a'r bedd na phe buasai yn meddwl am y gwely yn yr hwn y cysgai. Fe fu yma un yn pregethu o'r enw John Lindop. Dechreuodd bregethu yn lled ieuangc. Gan mai Saesneg oedd yr iaith rwyddaf ganddo, yn y Goror y llafuriai. Yr oedd yn ddirwestwr cadarn, ac yn un o'r rhai cyntaf yn ein tref a arwyddodd yr ardystiad dirwestol. Yr oedd yn areithiwr campus ar ddirwest, a dygodd fawr sêl dros yr achos. Bu farw oddeutu'r flwyddyn 1837, odditan effeithiau llucheden boeth. Y nesaf a enwn o'r rhai sydd wedi meirw ydyw un John Owens.<noinclude><references/></noinclude> iwf68zmvbxz8ak6coqlwueus3e7kc4y Tudalen:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu/53 104 58527 119229 2024-12-01T19:21:24Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119229 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>Dechreuodd hwn bregethu pan oddeutu 16 neu 17 oed. Bachgen duwiol a difrifol oedd John, ac yr oedd wedi dyfod yn berchen gwybodaeth fawr. Dechreuodd bregethu pan oedd yn yr ysgol gyda Mr. Hughes. Yr oedd Mr. Hughes yn hoff iawn o hono, a dangosai lawer o ofal am dano. Yr oedd o gyfansoddiad corphorol gwael, yn hynod afiach. Edrychai yn debygach i ddyn 30 oed nag i fachgen 17 oed. Oherwydd ei dduwioldeb, ei wybodaeth, ei ddifrifwch, a'r hen olwg oedd arno, gelwid ef yn Wrecsam 'y Dr. Owen.' Bu farw cyn cyraedd o hono ugain oed. Gan fod y Parch. Thomas Francis yn cyd-weithio ar y maes, am flynyddau, â'r pedwar brawd cyntaf a enwasom, sef y Parchedigion E. Phillips, J. Jones, W. Edwards, a W. Hughes, teilwng ni dybiem, yn y fan hon, ydyw coffâu yn barchus ei enw yntau hefyd, serch ei fod eto ar dir y byw. Amser dedwydd ar yr eglwys yn ''Abbot-street'' oedd yr amser pryd yr oedd y pump gweinidogion hyn mewn undeb, cariad, a chyd-weithrediad, yn porthi y rhai oedd dan eu gofal yn addysg ac athrawiaeth yr Arglwydd. Ond wele yn awr bedwar o'r pump wedi myned i orphwys oddiwrth eu llafur. Priodol iawn y gall Mr. Francis ddyweyd yn ngeiriau y genad a ddaeth at Job, 'A minnau fy hunan yn unig a ddiengais.' Cyn gadael hyn o grybwylliad am y pregethwyr fu yn ein plith, dymunwn goffâu yn barchus am yr hen frawd a thad, Mr. Evan Llwyd, gynt o Adwy'r Clawdd. Yn Wrecsam y gorphenodd yntau ei yrfa, oddeutu'r flwyddyn 1822. Yr oedd ar y pryd, oherwydd oedran a llesgedd, yn analluog i wneyd dim yn y weinidogaeth er's amser maith. Porthodd lawer ar braidd Crist, yn hyn debygid yr oedd yn rhagori. Ei oedran pan y bu farw oedd 76. Yr oedd mwy o ôl ac effaith ei bregethau yn yr eglwysi na llawer o'r rhai hyny fyddai yn cyffroi y cynnulleidfaoedd y peth a'r peth a ddywed Evan Llwyd oedd gan lawer. Yn olaf, y mae genym i'w osod yn rhestr y pregethwyr fu yn ein gwasanaethu, y diweddar Barch. Richard Jones. Bu farw Mr. Jones yn Grosvenor Road, Wrecsam, Hydref yr 20fed, 1867, yn 49 mlwydd oed. Daeth i Wrecsam o Wednesbury, yn Lloegr, yn y flwyddyn methasom a chael<noinclude><references/></noinclude> 1n8x34mmcct35gw4jghwhpjwna5skrs Tudalen:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu/54 104 58528 119230 2024-12-01T19:22:04Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119230 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>1862, yn ol cynghor a chyfarwyddyd meddyg; yn benaf er mwyn iechyd; canys nid oedd bod yn y dref a'r cymmydogaethau myglyd hyny yn dygymmod âg ef. Yr oedd clyw Mr. Jones wedi anmharu yn fawr, er's blynyddau, fel nad oedd yn gallu clywed nemawr ddim yn moddion grâs, oddigerth fod yr un a lefarai yn gwneyd hyny yn uchel iawn. Er ei fod felly, yr oedd yn un o'r rhai ffyddlonaf yn mhob cyfarfod fyddai yn y capel. Os cyfarfod eglwysig, byddai yn hwnw; os yr un gweddi, byddai yn hwnw hefyd. Er pob anfantais, byddai yn awyddus iawn i glywed, hyd yr oedd bosibl, bob peth os gallai. Byddai yr offeryn at iddo glywed yn ddyfal yn y glust, os byddai rhyw obaith iddo allu clywed. Byddai bob amser yn fuddiol iawn yn ein cyfarfodydd eglwysig. Gan y byddai yn fynych yn mhlith y gynnulleidfa ar lawr y capel, ac yn myned a'i offeryn clywed at enau yr hwn fyddai yn adrodd ei brofiad, neu ddyweyd rhywbeth arall, tybiem y byddai yn mwynhau y rhan hwn yn well na dim arall. Byddai bob amser yn barod iawn, ac yn llawn o ryw arabedd difyrus. Yr oedd ganddo yn ei ymyl ystôr helaeth o ryw fân gydmariaethau, y rhai oeddynt yn tueddu yn fawr, nid yn unig i egluro yr hyn a ddywedai, ond hefyd i rymuso'r pethau, a pheri iddynt wneyd argraff ar y côf beth bynag, ac ni a obeithiwn ar y galon hefyd. Gwnaeth ei ffordd i ymddiried, mynwes, a serchiadau ei frodyr yn Wrecsam, a hyny yn ddiattreg. Yno y bu fyw, ac yno hefyd y bu farw. Nid ydym yn rhestru Mr. Jones yn mhlith mawrion talentog y weinidogaeth, byddai beio arnom o bosibl pe gwnaem hyny; nid oedd efe felly yn ei olwg ei hun, nac yn marn ei frodyr chwaith; eto yr ydym yn dymuno caniatâd i'w restru ef yn mhlith y ffyddloniaid, ac yn un o'r rhai ffyddlonaf: nid ydym yn petruso ei osod ar y blaen ac yn y front odditan y cymmeriad yma, oblegid yr hyn a allodd hwn, efe a'i gwnaeth. Fel cristion yr oedd yn unplyg, dirodres, a diymhongar. Fel cyfaill yr oedd yn un ffyddlon, cymmwynasgar, a llawn cyd-ymdeimlad. Fel priod a thad, yr oedd yn un serchog ac anwyl. Yr oedd ei dŷ, ei fwrdd, ei wely, ei arian, a'i geffyl, fel wedi eu cyssegru ganddo at wasanaeth crefydd, a'r oll yn cael eu gwneyd â gwyneb siriol, calon lawen, a dwylaw<noinclude><references/></noinclude> busceiff0xf8odtazg6az5spjo7jkzl Tudalen:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu/55 104 58529 119231 2024-12-01T19:22:28Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119231 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>hael. Dangosodd Mr. Jones lawer o haelfrydedd at ein capel newydd. Er ei fod yn glâf yn ei wely ddydd yr agoriad, eto efe a anfonodd bum' punt i'w dodi yn y casgliad. Ar y 25ain o Hydref, hebryngwyd gweddillion marwol ein hanwyl gyfaill, a dodwyd hwy yn mhriddellau mynwent y Rhos-ddu, yr hon sydd gerllaw y tŷ lle y bu farw ynddo. Yr oedd oddeutu 32 o weinidogion a phregethwyr yn y claddedigaeth, y rhai a gerddent o flaen y corph, a'r perthynasau ac eraill ar ol, oddeutu 130 mewn rhifedi. Cymmerodd amryw o'r gweinidogion ran yn y gwasanaeth wrth y tŷ, a'r Parch. J. H. Symond yn benaf wrth y bedd. Hefyd, wrth y bedd, fe ddywedodd Mr. Price, diweddar o Birmingham, air, yr hwn ydoedd yn hen gyfaill i Mr. Jones, ac yn gwybod llawer am dano. Gadawodd briod anwyl, a dau o blant, i alaru ar ei ol. Clywsom am hen ŵr arall fu yn preswylio yn y lle hwn, er's oddeutu 60 mlynedd yn ol, ond nid ydym yn gallu galw i gofion ein bod yn gwybod nemawr ddim am dano ein hunain. Ei enw ydoedd Rolant Llwyd; crydd wrth ei alwedigaeth. Hen gristion cywir oedd yntau, a chynghorwr buddiol, a phregethwr da. Yr oedd yn byw yn Mhentrefelin, yn agos i'r capel. Gadawodd y dref hon ac aeth i Manchester; ac yno y gorphenodd ei yrfa. 'Does dim anmhriodol, ond odid, am grybwyll yn hyn o hanes, mai yn eu cysylltiad â'r eglwys yn Wrecsam y dechreuodd y tri brawd canlynol ar waith y weinidogaeth; sef, Evan Evans; Richmond L. Roos; a W. R. Evans, Halghton Mills. Mae'r Parch. Evan Evans yn awr wedi ei ddewis yn weinidog a bugail yn eglwysi y Methodistiaid yn Crewe a Hanley. Y Parch. Richmond L. Roos ar eglwys y Gelli, &c., yn Herefordshire. Mae Mr. W. R. Evans, Halghton Mills, yn awr yn y Bala, yn derbyn ei addysg athrofaol. Gallasem enwi dau neu dri yn rhagor o bregethwyr, y rhai fu yn gwasanaethu'r corph am flynyddau, ac yn aelodau yn yr eglwys yn y lle hwn, ac hefyd yn preswylio yn y dref; ond gan i ryw amgylchiadau a phrofedigaethau beri dyryswch ac attalfa, doeth fe allai, yn hyn o hạnes, fyddai myned heibio ar hyn o bryd, heb ychwanegu dim yn helaethach am danynt. {{nop}}<noinclude><references/></noinclude> sqq9oyq8lpmdxuhxzkph43sla70bcp8 119291 119231 2024-12-01T21:57:25Z AlwynapHuw 1710 119291 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>hael. Dangosodd Mr. Jones lawer o haelfrydedd at ein capel newydd. Er ei fod yn glâf yn ei wely ddydd yr agoriad, eto efe a anfonodd bum' punt i'w dodi yn y casgliad. Ar y 25ain o Hydref, hebryngwyd gweddillion marwol ein hanwyl gyfaill, a dodwyd hwy yn mhriddellau mynwent y Rhos-ddu, yr hon sydd gerllaw y tŷ lle y bu farw ynddo. Yr oedd oddeutu 32 o weinidogion a phregethwyr yn y claddedigaeth, y rhai a gerddent o flaen y corph, a'r perthynasau ac eraill ar ol, oddeutu 130 mewn rhifedi. Cymmerodd amryw o'r gweinidogion ran yn y gwasanaeth wrth y tŷ, a'r Parch. J. H. Symond yn benaf wrth y bedd. Hefyd, wrth y bedd, fe ddywedodd Mr. Price, diweddar o Birmingham, air, yr hwn ydoedd yn hen gyfaill i Mr. Jones, ac yn gwybod llawer am dano. Gadawodd briod anwyl, a dau o blant, i alaru ar ei ol. Clywsom am hen ŵr arall fu yn preswylio yn y lle hwn, er's oddeutu 60 mlynedd yn ol, ond nid ydym yn gallu galw i gofion ein bod yn gwybod nemawr ddim am dano ein hunain. Ei enw ydoedd Rolant Llwyd; crydd wrth ei alwedigaeth. Hen gristion cywir oedd yntau, a chynghorwr buddiol, a phregethwr da. Yr oedd yn byw yn Mhentrefelin, yn agos i'r capel. Gadawodd y dref hon ac aeth i Manchester; ac yno y gorphenodd ei yrfa. 'Does dim anmhriodol, ond odid, am grybwyll yn hyn o hanes, mai yn eu cysylltiad â'r eglwys yn Wrecsam y dechreuodd y tri brawd canlynol ar waith y weinidogaeth; sef, Evan Evans<ref>darllener ''Evan Jones Evans.'' (gw. tud 100)</ref>; Richmond L. Roos; a W. R. Evans, Halghton Mills. Mae'r Parch. Evan Evans yn awr wedi ei ddewis yn weinidog a bugail yn eglwysi y Methodistiaid yn Crewe a Hanley. Y Parch. Richmond L. Roos ar eglwys y Gelli, &c., yn Herefordshire. Mae Mr. W. R. Evans, Halghton Mills, yn awr yn y Bala, yn derbyn ei addysg athrofaol. Gallasem enwi dau neu dri yn rhagor o bregethwyr, y rhai fu yn gwasanaethu'r corph am flynyddau, ac yn aelodau yn yr eglwys yn y lle hwn, ac hefyd yn preswylio yn y dref; ond gan i ryw amgylchiadau a phrofedigaethau beri dyryswch ac attalfa, doeth fe allai, yn hyn o hạnes, fyddai myned heibio ar hyn o bryd, heb ychwanegu dim yn helaethach am danynt. {{nop}}<noinclude><references/></noinclude> db9t7x24l7ev4pxlr40yg9xfdewjd5p Tudalen:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu/56 104 58530 119232 2024-12-01T19:23:41Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119232 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>{{c|{{Xx-larger|Y PEDWERYDD CYFNOD.}}}} {{c|YN YR HWN Y CYNNWYSIR}} YSGOGIAD at adeiladu capel newydd—adeiladu Capel ''Abbot-street''—y bedyddio cyntaf yn y lle—bedyddio gwraig mewn oed—priod y fedyddiedig—dyled y capel—diofalwch yn ei herwydd—yr addoldŷ yn suddo mewn dyled-yr effaith o hyn—ymosod ar dalu'r ddyled—cynllun at hyny—gorphen talu-Jubili―y nifer a ymgymmerodd â thalu―gwedd lwyddiannus ar yr achos—y capel yn rhy fychan—ffyddlondeb y gweinidogion—ystorm yn ymfygwth yn yr eglwys—y gwyntoedd a'r tonau yn tawelu—ysgogiad at gael bugail—yr eglwys yn cyd—ymgynghori—yn gweddio—dewis y Parch. J. H. Symond.—Ysgogiad at gael capel newydd—prynu tir—adeiladu— yr eglwys yn fam i eglwysi eraill—Bodo Rowlant—BershamWilliam Owen—Charles o'r Bala-Sasiwn plant-Bangc y ffwrnes -y Tabernacl yn Rhostyllen-ymweliad cyntaf y Trefnyddion Calfinaidd â goror Clawdd Offa--myntai ryfedd--Bangor-is-y-Coed -y sabboth olaf yn ''Abbot-street''—y teimlad ar y pryd—nifer y gweinidogion—y diaconiaid—y cymmunwyr—y plant—yr ysgol sabbothol—gwrandawyr—ansawdd yr achos ar y pryd—Cymdeithas Dorcas—brâs ddarluniad o'r capel—rhesymau dros ei wneyd mor fawr. ODDEUTU'R flwyddyn 1819, a'r flwyddyn ganlynol, oherwydd fod hen gapel Pentrefelin yn lle bychan, gwael, ac anghysurus, a'r ''lease'' hefyd ar ddirwyn i'r pen, os nad oedd wedi dirwyn yn gwbl; meddyliodd y brodyr am gael capel newydd, helaethach, ac yn nes i ganolbarth y dref. Yn y flwyddyn 1821 adeiladwyd addoldŷ yn ''Abbot-street''. Yr oedd yr adeilad hwnw ar y pryd yn un cymhwys i'r gynnulleidfa, o ran maint a lle. Mae yn ymddangos i'r addoldŷ gael ei gyssegru trwy bregethu ynddo, yn yr un flwyddyn ag yr adeiladwyd ef. Pa amser ar y flwyddyn yr agorwyd y capel, a phwy oedd y gweinidogion a weiniasant ar yr achlysur,<noinclude><references/></noinclude> 8ss4ygo2aq3jh28eg64mm3gl0hqjgkv Tudalen:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu/57 104 58531 119233 2024-12-01T19:31:14Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119233 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>gwybod er pob ymchwiliad. Ryw amser cyn diwedd yr un flwyddyn, mae yn ymddangos mai cyntaf-anedig y Parch. John Hughes a'i briod gyntaf ef, a chyntaf-anedig Mr. Edward Rogers a'i briod, yn awr o Seacombe, ger Birkenhead, oedd y ddau blentyn cyntaf a fedyddiwyd yn nghapel newydd ''Abbot-street''. Gweinyddwyd yr ordinhâd ar y ddau gan y Parchedig John Roberts, o Langwm. Mae testyn y sylwadau a wnaeth efe ar yr achlysur i'w weled yn y bennod gyntaf o Lyfr Cyntaf Samuel. Nid oedd yr un a adroddodd wrthyf yr hanes yn cofio i sicrwydd pa eiriau yn y bennod. Gwnaeth sylwadau neillduol, ni dybiem, oddiwrth yr awgrymiadau a glywsom ar weddi Hannah—ei haddunedau, os ca'i fab—a'r awyddfryd angherddol oedd yn ei chalon am gael cyflwyno a magu y bachgen i'r Arglwydd. Ni a dybiem hefyd, oddiwrth a glywsom, fod yr addysgiadau a'r cymmwysiadau a wnaeth oddiwrth y geiriau at y rhieni hyny ag oeddynt yn magu a dwyn plant i fyny, yn rhai gwir ddeffrous a difrifol. Hefyd, yn mhen y ddwy neu dair blynedd ar ol hyn, sef oddeutu 1825 neu 1824, o'r hyn lleiaf felly y dywedwyd i ni, fe fedyddiwyd yn yr un capel wraig ganol oed, o'r enw Mary Parry. Mam oedd Mary Parry i'r hwn, yn mhen blynyddoedd ar ol hyn, a ddaeth i fod y Parchedig John Parry, athraw yn Athrofa'r Bala. Gweinyddwyd yr ordinhâd gan y Parch. John Jones, Treffynnon. Yr oedd gweinyddu'r bedydd trwy daenellu ar berson mewn oed yn beth, y pryd hwnw, lled anghyffredin a hynod. Yr oedd Mary Parry yn un led dal, meddent hwy, hyny ydyw dipyn yn dalach na'r cyffredin o ferched. Yr oedd yr hen frawd o Dreffynnon dipyn yn fyr mewn corpholaeth. A chan fod Mrs. Parry fel hyny dipyn yn dalach na John Jones, nid mor hawdd iddo oedd cael y dwfr i fyny. Wrth i John Jones âg un llaw ogwyddo ei phen tuag at ei gwegil, fel ag i gael y wyneb i'r gosodiad mwyaf cyfleus i dderbyn taenelliad y dwfr, ac yntau dipyn yn fyrach na'r fedyddiedig, achlysurodd hyny wên ddiniwed am ennyd ar wyneb rhai; ond fe ddarfu yn y fan, fel clindarddach drain tan grochan. Yr oedd pob difrifwch wedi ei adfeddiannu yn y foment. Gweinyddwyd yr ordinhâd yn nghanol<noinclude><references/></noinclude> pnaqdi4nlu0ymnh3n3jutts0xd1s1yk Tudalen:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu/58 104 58532 119234 2024-12-01T19:32:12Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119234 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>y symlrwydd mwyaf. Yr oedd Mrs. Parry, o bosibl, wedi ei dwyn i fyny yn un o wrandawyr ein brodyr y Bedyddwyr; o'r hyn lleiaf, felly yr awgrymwyd i ni. Mae'r Bedyddwyr, fel y gwyddys, yn gyson â'u syniadau a'u hegwyddorion hwy eu hunain yn gwrthod bedyddio ond yn unig rhai mewn oed a synwyr, a hyny ar eu proffes a'u dewisiad hwy eu hunain. Gellir casglu oddiwrth y ffaith fod Mrs. Parry heb ei bedyddio, mai un o 'wrandawyr y gair yn unig' ydoedd wedi bod cyn hyn. Mae yn ymddangos iddi gael ei bedyddio y dwthwn hwnw ar ei dymuniad hi ei hunan, cyn iddynt fel teulu ymsymmud o Wrecsam i Manchester. Bydd genym air eto ar ol hyn, cyn y diwedd, i'w ddyweyd am y chwaer hon. Yr oedd ei phriod, fel hithau, yn gristion cywir, unplyg, a dirodres. Byddai pawb bob amser, tra y bu yn perthyn i'r frawdoliaeth yn y lle hwn, yn hoff iawn o hono. Pan yr annogid ef i weddio mewn cyfarfod, gosodai hyny wên serchog ar wyneb nifer mawr o'r rhai fyddai yno ar y pryd, oblegid yr un pennill fyddai yn ei roddi allan i ganu bob amser yn ddieithriad. Y pennill fyddai {{center block| <poem> 'Mi nesaf atat eto'n nes, Pa les im' ddigaloni; Mae sôn am danat yn mhob man, Yn codi'r gwan i fyny.' </poem> }} Nid yn unig yr un pennill a adroddai, ond gwnai hyny hefyd yn gywir yn yr un dôn, a hyny yn bur effeithiol. Byddai newydd-deb ei ysbryd yn cadw hefyd bob amser newydd-deb yn yr hen bennill. Aethom, am ennyd, oddiwrth hanes y capel, i sôn am ddau neu dri o bethau a gymmerasant le yn fuan ar ol ei agoriad. Awn yn mlaen yn awr gyda hanes y capel. Mae yn ymddangos mai Mrs. Jones, y cyfeiriwyd ati o'r blaen, oedd yr asgwrn cefn yn nechreuad y gwaith, ac hefyd yn nygiad y gwaith yn mlaen; oblegid ei harian hi a gafwyd i dalu am y tir, a'i harian hi hefyd gan mwyaf a fenthycwyd at adeiladu. Mae yn ddrwg genym orfod hysbysu yn hyn o hanes, fel y ceir gweled eto, i'r eglwys a'r gynnulleidfa, ar ol adeiladu capel newydd âg arian benthyg, eistedd yn dawel ynddo, a<noinclude><references/></noinclude> tvw78axfv47rinccelex92s13knfv66 Tudalen:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu/59 104 58533 119235 2024-12-01T19:32:40Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119235 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>hyny am flynyddau lawer, heb wneuthur un ysgogiad tuag at dalu'r ddyled. Costiodd pryniad y tir, ac adeiladu Capel ''Abbot-street'', yn y flwyddyn 1821, y swm o £1,100, neu yn rhywle oddeutu hyny. Yn mhen y pedair blynedd ar ddeg, pryd y gwnaed ymchwiliad manwl i'r cyfrifon, cafwyd fod y llogau wedi chwyddo i'r swm o £540. Yr oll oedd wedi ei gasglu a'i dalu o hyn, yn y cyfamser, oedd £380. Y canlyniad o hyn oedd fod y ddyled, yn y cyfamser, wedi myned yn £1,260. Yr oedd dyled y capel felly, yn mhen y 14 o flynyddau, yn £160 mwy na phan adeiladwyd y capel. Yr oedd sefyllfa'r achos, ar ol yr ymchwiliad hwn, wedi dyfod yn beth gwir bwysig. Yr oedd gadael i'r achos yn y modd hwn suddo mewn dyled, fis ar ol mis, flwyddyn ar ol blwyddyn, yn beth nas gallwn ei ddeall: yn hyn nis gallwn gyfiawnhau y brodyr. Nid ein lle ni ydyw condemnio y frawdoliaeth, nac eistedd yn farnwyr ar yr achos, eto mae yn anhawdd, wrth fyned heibio, i ni beidio a thaflu ein golygon ar yr adfeilion dirywiedig hyn, sef yr achos yn ei ystât o'i bethau arianol. Dichon, er hyny, fod rhyw resymau i'w rhoddi dros yr esgeulusdra hwn, nad ydym ni erbyn hyn yn gwybod dim am danynt. Bu yr ymchwiliad, a nodwyd, i bethau, yn achos i'r rhai hynaf, a mwyaf dylanwadol yn y lle, gydymgynghori pa symmudiad oedd i'w wneyd, fel y gellid nid yn unig attal y ddyled rhag ychwanegu, ond cael allan hefyd ryw gynllun effeithiol i'w lleihau. Ffrwyth cyntaf yr cydymgynghori hwn fu dethol, o'u plith eu hunain, ddau o frodyr i fyned at Mrs. Jones, i'r hon yr oedd tair rhan o bedair o'r arian yn ddyledus. Y brodyr a ddewiswyd i hyn o orchwyl oeddynt Mr. Richard Hughes, stationer, a'r Parch. Thomas Francis. Aeth y ddau frawd at Mrs. Jones dros yr eglwys. Wedi bod o honynt am beth amser yn eistedd ac yn ymddiddan ar yr achos, yr effaith ddaionus o hyn fu i'r brodyr hyny lwyddo i gael gan y foneddiges garedig, drugarog, a haelfrydig, addaw cymmeryd pedair punt y cant o lôg am yr arian yn lle pum' punt y cant; ac nid hyny yn unig, ond eu cymmeryd hefyd o'r amser cyntaf y rhoddodd eu benthyg. Lleihaodd hyn y ddyled yn y fan<noinclude><references/></noinclude> ipj5gqvqyzlah02a32topszoxd5mo4z Tudalen:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu/60 104 58534 119236 2024-12-01T19:33:03Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119236 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>i'r swm o gant a deg punt. Wedi derbyn y fath garedigrwydd, addawsant hwythau, nid yn unig dalu y llôgau ond hefyd wneuthur pob ymdrech i dalu i fyny, mor fuan ag y byddai bosibl, holl gorph yr arian. Dychwelodd y brodyr hyn i Wrecsam â chalon lawen, yn nghyd a theimladau gwresog o ddiolchgarwch. Pan yr adroddwyd y peth i'r cyfeillion, disgynodd y newydd ar eu clustiau fel peth dyeithr, ac fel newydd oedd o'r bron yn rhy dda i'w gredu: modd bynag, trôdd allan yn ffaith o wirionedd diymwad. Yn y flwyddyn 1836, ymosodwyd i bwrpas ar ddechreu talu'r ddyled. Daeth chwech o frodyr i'r maes, ac a wnaethant gynnyg i'r holl eglwys, er mwyn, os oedd bosibl, rhoddi cychwyn i'r peth. Y brodyr a wnaeth hyn oeddynt y Parchedigion Thomas Francis, Ellis Phillips, John Jones, a Thomas Jones (Glan Alun), Cefn-y-gadair, hefyd Mr. Richard Hughes, ''stationer'', a Mr. Daniel Jones, ''merchant''. Eu cynhygiad cyntaf hwy oedd, beth bynag a gasglai yr holl eglwys a'r gynnulleidfa mewn blwyddyn o amser, y byddai iddynt hwythau eu cyfarfod â'r un swm, beth bynag fyddai. Yr effaith o hyn fu i'r eglwys a'r gynnulleidfa gasglu yn nghorph y flwyddyn y swm o £60: rhoddasant hwythau hefyd bob un ei £10, a'r canlyniad i'r ymdrech hon oedd talu £120 o'r ddyled y flwyddyn hono. Yn mhen y ddwy flynedd ar ol hyn, gwnaed y cyffelyb gynnyg drachefn, gan y Parchedigion Thomas Francis, John Jones, ac Ellis Phillips, ynghyd a Mr. Daniel Jones, ''merchant,'' Mr. Richard Hughes, ''stationer,'' a brawd arall dienw. Cyfranodd y chwech brodyr hyn, gyd-rhyngddynt, y swm o £75, yr eglwys hefyd a'r gynnulleidfa a gyfranasant y cyffelyb swm, a thalwyd y flwyddyn hono o gorff yr arian £134, heblaw y llôgau. Mae yn ymddangos i'r cyffelyb ymdrech gael ei gwneyd y drydedd waith, ac i rai brodyr sydd eto yn fyw, sef y Parch. T. Francis, Mr. Daniel Jones, ''merchant'', a Mr. R. Hughes, yn yr ymdrechfa hono ddyfod allan mewn haelfrydedd y tuhwnt i bob dysgwyliad. Yn y flwyddyn 1843, gwnaed dros bedwar ugain a deg o bersonau yn wahanol ddosbarthiadau, i dalu symiau gwahanol yn y pedair blynedd dyfodol. Rhai i dalu tair punt yn y flwyddyn, eraill ddwy, eraill bunt a hanner, eraill bunt, eraill ddeg swllt, eraill<noinclude><references/></noinclude> ruw0gqvrkbm5q2tludfuc7z3b84zp5h Tudalen:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu/61 104 58535 119237 2024-12-01T19:39:25Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119237 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>bump, ac eraill, y lleiaf, bedwar swllt. Talwyd y symiau hyny i fyny yn gryno yn niwedd y flwyddyn 1846, oddigerth ychydig iawn nad ydyw yn werth ei enwi. Ymunodd amryw bersonau i dalu pedair punt yn y flwyddyn am bedair blynedd, fel, erbyn y flwyddyn 1852, nad oedd swm y ddyled oedd eto yn aros ond yn unig oddeutu £145. Yn fuan ar ol hyn, ymgyfarfu y Parchedigion Thomas Francis, John Jones, a'r Meistri R. Hughes, D. Jones, E. Powell, W. Pearce, J. Lewis, a chyfaill arall dienw, i ystyried am y tro diweddaf beth oedd i'w wneuthur at orphen talu y gweddill bychan oedd eto yn aros o'r ddyled. Y canlyniad o hyn fu i'r holl frodyr a enwyd, yn nghydag eraill hefyd, estyn allan eto eu rhoddion, fel erbyn dechreu y flwyddyn 1854, neu rywbryd oddeutu hyny, nid oedd o'r holl ddyled ag oedd eto yn aros ond oddeutu £38. Yn fuan wedi hyn aeth Mrs. Jones, gweddw y diweddar Barch. J. Jones, a Mrs. Phillips, gweddw y diweddar Barch. E. Phillips, oddiamgylch am y waith olaf; a chasglasant rhyngddynt uwchlaw £20; yr hyn, ynghyd a'r £16 o arian yr eisteddleoedd, a wnaethant y swm i fyny; yna gorphenwyd talu a llwyr ddileu yr holl ddyled. Yn fuan wedi hyn, cawsom Jubili; bwytasom ac yfasom, a llawenychasom hefyd yn ddirfawr. Gwnaethom hyn yn y capel yn ''Abbot-street'', yr hwn ar y pryd ydoedd newydd gael ei adgyweirio, ei baentio, a'i lanhau; ac hefyd yn fwy a gwell na phob peth, wedi ei waredu a'i ryddhau o gaethiwed dyled ag yr oedd dano am yn agos i bymtheg mlynedd ar hugain. Er na chostiodd y tir ac adeiladu y capel, yn 1821, ond £1,100, eto erbyn y flwyddyn 1854, rhwng corff yr arian, y llôgau a'r holl adgyweiriadau fu arno, costiodd trwy'r cwbl uwchlaw dwy fil o bunnau {| style="margin-left: auto; margin-right: auto; border: none;" | Nifer yr eglwys yn 1832 oedd || ..... || 50 |- | yr ysgol sabbothol || ..... || 50 i 60. |- | y gynnulleidfa || ..... || 100 i 120. |} Dyma y nifer bychan, yn fuan wedi hyn, a gymmerasant arnynt y cyfrifoldeb o dalu y swm o £1,260, ac erbyn y flwyddyn 1854, neu rywbryd oddeutu hyny, yr oedd yr holl orchest waith wedi ei gwblhau;<noinclude><references/></noinclude> a8swrhod18hh9ps13kxpk7lz3p1z5rq Tudalen:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu/62 104 58536 119238 2024-12-01T19:40:17Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119238 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>sef yr holl ddyled wedi ei llwyr ddileu. Mae diolchgarwch gwresog yn ddyledus i'r brodyr hyny a gymmerasant arnynt y fath gyfrifoldeb, ac a ysgogasant gyntaf odditan y fath faich. Mae nifer liosog o honynt, yn frodyr a chwiorydd, ar ol ffyddlondeb mawr, wedi gadael maes eu llafur, a myned i dderbyn eu gwobr. Mae dau neu dri o'r hen frodyr hynaf a gymmerasant ddyddordeb mawr yn nhalu'r ddyled, ac a wnaethant ran helaeth eu hunain tuag at hyny, eto yn aros. Ond y mae prydnawn y dydd wedi dyfod arnynt, ïe gallwn ddyweyd fod cysgodau yr hwyr yn dechreu ymestyn, ac yn fuan bellach bydd cloch yr awr noswilio yn canu, pryd y cânt hwythau hefyd fyned at eu brodyr. Yr ydym yn ddyledus i'r Parch. T. Francis a Mr. W. Pearce am hanes dyled y capel, a'r modd yr ysgogwyd at ei thalu. Mae Mr. Francis a Mr. Pearce yn gwahaniaethu tipyn yn swm y ddyled, hyny ydyw ychydig bunnoedd. Mae Mr. Francis yn ei gwneyd ychydig yn llai na Mr. Pearce: ond mewn swm ag oedd mor fawr, nid ydyw bron yn werth sylw. Mae diolchgarwch yn ddyledus i'r lluaws ieuengctyd hefyd fu yn cyd-ddwyn y baich â'r hynaf rai. Maent hwy eto wrth y gwaith, ac wedi rhoddi eu hysgwyddau odditan faich ag sydd yn llawer trymach na'r un cyntaf, sef dyled ein haddollý newydd. Gobeithio y cânt eu bendithio â chyfoeth, calon, ffyddlondeb a hir oes, nes gwneuthur â dyled y capel newydd yn gymmwys yr un modd ag y gwnaethant â'r hen; sef dileu yn llwyr oddiar lyfrau yr holl ofynwyr bob punt, a swllt, ïe yr hatling ddiweddaf. Gyda bod yr ymdrech glodwiw y cyfeiriwyd ati drosodd, yr oedd yr eglwys, yr ysgol sabbothol, a'r gynnulleidfa, wedi ychwanegu yn fawr. Mae yn hyfryd genym hefyd allu cofnodi na welwyd un tymmor mwy llewyrchus yn ein plith na'r tymmor ag yr oedd pawb o'r bron yn ddieithriad, law a chalon, yn cyfranu o'u harian at dalu dyled y capel. Yr oedd ar hyn o bryd drugareddau tymhorol, a bendithion ysbrydol, yn cael eu tywallt i waered, fel rhyw wlaw brâs. Ar ol talu dyled yr hen gapel, gwelwyd yn fuan ei fod, nid yn unig yn myned yn anghysurus o herwydd llawer o bethau, ond hefyd ei fod yn rhy fychan: yr oedd nifer yr aelodau erbyn hyn wedi<noinclude><references/></noinclude> l3rgvvs3wvr25eglksr4jqzws9940fo Tudalen:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu/63 104 58537 119239 2024-12-01T19:41:44Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119239 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>myned dros 200; yr ysgol sabbothol hefyd a'r gynnulleidfa wedi cynnyddu yn gyfartal. Yr oedd llawr y capel yn rhy fychan ar noson y cymmundeb i'r gweinidog yn hwylus allu myned trwy y gwasanaeth. Heblaw fod y capel yn fychan, yr oedd amryw bethau yn nglŷn â'r lle oddiallan, yn y blynyddoedd diweddaf, yn peri llawer o annghysur. Yr oedd yr holl bregethwyr, bron yn ddieithriad, a ddeuai i'r lle, yn cwyno yn fawr yn ei herwydd. Fel hyn y buom am rai blynyddoedd, fel yn dyheu am le mwy dymunol i addoli; ond dim yn cael ei wneyd ond siarad a chwyno: ond dylasem ddyweyd fod yno obaith cryf ar waith y pryd hwnw ag iddo sail dda. Wrth i ni gymmeryd rhyw un drem gyffredinol ar yr achos, yn yr hanner canrif ddiweddaf, gellir dyweyd fod pethau ar y cyfan wedi bod yn lled gysurus, llwyddiannus, a dymunol. Nis gellir dyweyd am y lle fod cenedl wedi cael ei geni ynddo ar unwaith, ond yr oedd yma blant er hyny yn cael esgor arnynt yn wastadol, ac felly yr oedd y teulu yn cynnyddu trwy'r blynyddoedd y gwir am yr eglwys heddyw ydyw ei bod yn llawen fam plant.' Ein syniad gostyngedig hefyd ydyw na bu'r teulu heb famau â bronau maethlon i fagu, nac ychwaith heb dadau, y rhai oeddynt yn llywodraethu mewn diwydrwydd a doethineb, yn gofalu am y teulu yn ei holl amgylchiadau a'i gysylltiadau, ac yn gwneyd pob ymdrech i'w porthi â gwybodaeth ac â deall, gan eu maethu yn addysg ac athrawiaeth yr Arglwydd. Nid aml, o bosibl, y bu un eglwys o'i maint mor aml ei chynghorwyr; ac nid aml, ychwaith, y bu praidd mor fychan, mewn ystyr, yn cael ei wylio a'i borthi gan gynnifer o fugeiliaid, y rhai bob amser oeddynt yn ffyddlon a gweithgar. Yr ydym yn cofio y bu yn ein plith am lawer o flynyddoedd, a hyny ar yr un amser, fel y crybwyllasom o'r blaen, bump o weinidogion yr efengyl, y rhai bob amser oeddynt, un ac oll, yn ffyddlon yn ein cynnulliadau eglwysig. Fel y crybwyllasom o'r blaen, er fod pethau ar y cyfan wedi bod yn gysurus yn ein plith, eto ni buom heb ein profedigaethau. Cododd dwy ystorm lled erwin, ond tawelwyd y gwyntoedd, a gorchymynwyd i'r tònau lonyddu. Daeth y llong eilwaith, a'i llwyth, i nofio yn<noinclude><references/></noinclude> t7cbhmouybyqzf0c7vspupnsfn1n116 Tudalen:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu/64 104 58538 119240 2024-12-01T19:43:14Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119240 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>esmwyth. Fe geisiodd satan nithio fel gwenith deulu ''Abbot-street'', unwaith neu ddwywaith, ond Ysbryd yr Arglwydd a'i hymlidiodd ef ymaith gwasgarwyd, yn ddieithriad, yr holl rai a fuasent yn llawenychu yn aflwydd a dinystr y frawdoliaeth. Oddeutu'r flwyddyn 1860, meddyliodd y cyfeillion yn y lle am alw rhyw frawd yn y weinidogaeth i fugeilio yn eu plith. Ar ol hir ymbwyllo, arafu, cyd-ymgynghori, a gweddïo llawer, tueddwyd meddyliau y brodyr i feddwl am y Parch. J. H. Symond, oedd y pryd hwnw yn cartrefu gyda ei dad yn Glan Clwyd, ger Ruthyn. Ar ol llawer o drafodaeth gydag ef, cynnygiwyd ef i'r eglwys fel i fugeilio yn ein plith, yr hwn a ddewiswyd ganddi yn ddieithriad; dyfodiad yr hwn hefyd i'n plith sydd wedi bod o fawr fendith. Cyn pen hir, ar ol i Mr. Symond ymsefydlu yn y dref, meddyliwyd yn fwy unfrydol a phenderfynol am adeiladu capel newydd. Bu hyn am wythnosau a misoedd dan ystyriaeth pwyllgor o'r brodyr, a hyny yn y modd mwyaf difrifol, pwyllog, ac arafaidd; a Mr. Symond erbyn hyn yn llywyddu. Penderfynwyd yn lled fuan ar gael capel, ond y llanerch i adeiladu arno nid oeddid eto wedi gallu ei sicrhau. Wedi meddwl am y lle hwn, a'r lle arall, a'r trydydd, a methu a bod yn llwyddiannus; o'r diwedd daeth pawb i gydweled am lanerch ag oedd yn ymddangos yn ddymunol; rhoddwyd ar Mr. Daniel Jones, merchant, un o'r frawdoliaeth, i brynu'r lle, yr hyn hefyd a wnaeth. Ac ar y tir hwnw, erbyn heddyw, y mae'r addoldŷ ymneillduol helaethaf o gryn lawer, a'r gwychaf hefyd yn y dref. Geill eistedd ynddo yn gysurus oddeutu wyth gant; ond fe welwyd ynddo ar gyfarfod neillduol ddeuddeg cant neu ragor. Cyn terfynu hyn o gofnodau, mae yn dda genym hysbysu fod yr eglwys yn Ngwrecsam yn fam i wyth neu naw o eglwysi yn ngoror Clawdd Offa; sef y Tabernacl; Crabtree Green; Bethel; Bowling Bank; Glan-y-Pwll; Holt; Bethlehem; Zion, Hope; a ''Hill-street''. Yn Bursham y dechreuwyd yr achos sydd yn awr yn y Tabernacl, Rhostyllen, mewn tŷ hen wreigan a adnabyddid y pryd hwnw wrth yr enw Bodo Rolant o'r Ddôl;' neu yn fwy cyflawn, 'Dolcehelyn.' Cymmydogaeth ydyw hon heb fod ar linell uniawn, rhwng Gwrecsam<noinclude><references/></noinclude> 10i2hb5rs1mhodvomkhnw5h8hnt076i Tudalen:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu/65 104 58539 119241 2024-12-01T19:45:30Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119241 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>ac Adwy'r Clawdd. Dechreuwyd cadw ysgol sabbothol yn y lle er's dros 60 mlynedd. Gan fod Bursham oddeutu canol y ffordd rhwng y ddau le uchod, byddai rhai o'r athrawon yn dyfod yno o'r Adwy, a rhai eraill o Wrecsam yn myned yno i'w cyfarfod. Un o'r athrawon a âi yno o Wrecsam oedd hen ŵr o'r enw William Owen; a'r rhai a ddeuent yno o'r Adwy oeddynt Edward Hughes, Richard Hughes, a John Hughes, tri o frodyr; yr olaf a'r ieuengaf o'r tri a ddaeth wedi hyny i fod 'y Parch. J. Hughes, Liverpool.' Dygid yr ysgol yn mlaen gan mwyaf, debygid, yn yr iaith Saesneg. Oherwydd fod yr hen William Owen yn Sais bychan, byddai y plant yn cael llawer iawn o ddifyrwch yn gwrando arno yn siarad. Wrth gyhoeddi casgliad i fod y sabboth dyfodol at gael glô i wneyd tân yn y lle, yr hen ŵr a ddywedai wrth y plant, ''"You must bring som hopans (dimeiau) with yaw next Sunda, to buy som colls (glö)."'' Yr ydym yn cofio Mr. Charles, o'r Bala, er's feallai yn agos i 60 mlynedd yn ol, yn cadw sasiwn plant yn y lle hwn, pryd yr oedd canoedd lawer o'r cymmydogaethau cylchynol wedi dyfod yn nghyd. Un o ddeiliaid cyntaf ysgol sabbothol y 'Ddôl' oedd mam y Parchedig John Parry, o'r Bala; a digon tebyg mai yn y gymmydogaeth hon, os nad yn hen dŷ 'Bodo Rolant,' y dechreuodd y Parch. J. Parry, yr hwn yn awr sydd yn un o athrawon parchus Athrofa'r Bala, ddysgu yr A. B. C. Yr oedd tipyn o ysbryd ''missionary'' yn mam Mr. Parry, oblegid hi fyddai yn myned o dŷ y naill gymmydog i dŷ cymmydog arall, a'i Thestament yn ei llaw, ac yn darllen iddynt yr Ysgrythrau, ac yn dysgu ambell un anllythyrenog ddyweyd adnod allan. Byddent yn hôff iawn o'i gweled hi a'i Thestament yn dyfod trwy ei chylch-deithiau. Bu'r moddion syml hwnw yn fendithiol i ennill amryw o'i chymmydogion i ddysgu gair yr Arglwydd. Yn lled fuan wedi i Mr. Charles fod yno, symmudwyd yr ysgol i 'Bange y ffwrnes; lle yn yr un gymmydogaeth. Hen adeilad oedd hwn fu yn perthyn i waith haiarn Mr. Wilkins, ond a adnabyddid gynt wrth yr enw 'Bursham Iron Works.' Symmudwyd yr achos oddiyno i Rhostyllen, cymmydogaeth ydyw hon yn ymyl y llall. Yn y gymmydogaeth hon yr adeiladwyd y capel a elwir y Tabernacl, un<noinclude><references/></noinclude> mjdx9d60hs8ezfzbiubo7lp4dd7odft Tudalen:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu/66 104 58540 119242 2024-12-01T19:52:19Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119242 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>o'r rhai helaethaf yn ngoror Gwrecsam gan ein cyfundeb ni. Yr ydym yn gwneyd sylw o'r lle hwn, nid yn gymmaint am ei fod yn agos i Wrecsam, ond am fod yr eglwys a'r ysgol sabbothol yn y lle, hyd o fewn ychydig flynyddau yn ol, fel yn gangen o eglwys Gwrecsam y blaenoriaid a'r pregethwyr o Wrecsam, y naill yn niffyg y llall, fyddent yn myned yno i'r cyfarfodydd eglwysig. Nid oes ond blwyddyn neu ddwy er pan beidiodd Mr. R. Hughes, o herwydd henaint, a myned yno i'r ysgol sabbothol, wedi bod yn myned iddi, yn y gwahanol fanau, am uwchlaw hanner canrif. Mae'r holl eglwysi a enwyd uchod yn ymddibynu yn awr arnynt eu hunain er's blynyddau bellach; yr unig gysylltiad erbyn hyn. ydyw fod ambell un o'r cyfeillion o'r dref yn myned i gynnorthwyo yn yr ysgol sabbothol. Mae yn deilwng o sylw, ac yn ffaith werth ei chofnodi, mai o Wrecsam, yn gysylltiedig âg Adwy'r Clawdd, yr ymwelodd y Trefnyddion Calfinaidd am y waith gyntaf â goror Clawdd Offa. Ar foreu sabboth yn Ngwrecsam, oddeutu'r flwyddyn 1807, ymffurfiodd myntai ynghyd, cynnwysedig o naw neu ddeuddeg o wŷr mewn oed a'r un nifer o fechgyn ieuaingc. Yn eu plith yr oedd Thomas Edwards, o Liverpool, John Edwards, Gelli-gynan, Mr. Evans, Adwy'r Clawdd, a Robert Llwyd, Nant-y-ffrith (amaethdŷ gerllaw yr Adwy). Hefyd, Edward Hughes, Adwy'r Clawdd, Richard Hughes, a John Hughes; tri o frodyr. Y diweddaf ar ol hyny, fel y dywedwyd o'r blaen, a ddaeth i fod y 'Parch. J. Hughes, Liverpool.' Pwy oedd y gweddill o'r fyntai, nid ydym yn gwybod. Dyben eu dyfodiad yn nghyd oedd myned am y waith gyntaf erioed, mewn cysylltiad â Methodistiaeth, i bregethu'r efengyl i baganiaid anwybodus goror Clawdd Offa. Y ddau gyntaf a enwasom oeddynt ddau bregethwr, a'r pump eraill i arwain ac i gynnorthwyo yn y canu. Buasai yn bur dda genym pe buasai enwau yr holl fyntai ar gael, ond nid ydynt. Oddeutu wyth o'r gloch, ar foreu sabboth, yn yr hâf, cychwynodd y fyntai ryfedd hon o'r dref; gŵr ar ei farch, a bachgenyn wrth ei ysgil. Mae yn debyg na welwyd o'r blaen, mewn tref na gwlad, y<noinclude><references/></noinclude> tijkqtrva0utokkvqti00fb6w0k5r8p Tudalen:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu/67 104 58541 119243 2024-12-01T19:53:07Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119243 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>fath fyntai ryfedd. Braidd na thybiem eu bod rywbeth yn debyg i'r ''caravan'' yn teithio crasdir tywodlyd poethdiroedd Arabia; gyda'r eithriad mai camelod gan mwyaf sydd ganddynt hwy, ond meirch gan y rhai hyn. Yr oeddynt er's peth amser wedi arfaethu hyn, ac nid hyny yn unig, ond wedi pennodi allan facs eu llafur. Y maes ydoedd Bangor-is-y-Coed; treflan bum' milldir o Wrecsam; hefyd Worthenbury, tref arall fechan, rhwng hyny a'r Eglwys Wen. Cychwynasant o Wrecsam, fel y dywedwyd o'r blaen, oddeutu wyth o'r gloch yn y boreu. Troisant eu hwynebau tua Bangor-is-y-Coed, hwyliasant eu camrau tuag yno, ac i Bangor yn llwyddiannus y cyrhaeddasant. Wedi cyrhaedd o honynt i'r dreflan, aethant yn un llu mawr gyda'u gilydd at ddrws tŷ tafarn, a gofynasant i ŵr y tŷ a allent gael rhoddi'r anifeiliaid i fyny a chael ychydig ebran iddynt, yn nghyd a thamaid o giniaw iddynt hwythau eu hunain. Heb gymmeryd llawer o amser i ystyried y cwestiwn, fe farnodd y tafarnŵr wrth weled cynnifer, fod yno le iddo wneyd ceiniog oddiwrthynt, felly efe a gymmerodd y meirch i'r ystablau, ac a'u porthodd, a pharotoisant yn yr Inn giniaw iddynt hwythau hefyd. Yr oedd y tafarnwr yn gwneuthur rhyw lygad cornelog arnynt yn awr ac eilwaith, ac fel un yn methu a deall pa beth allasai fod dyben dyfodiad y fath rai ar foreu sabboth. Yn fuan wedi eistedd o honynt, dywedasant wrtho eu neges, sef mai dyfod yno a wnaethant i bregethu Iesu Grist yn Geidwad i bechaduriaid. Mae'r tŷ y cymmerodd yr ymddyddan le o flaen, ac yn wynebu eglwys Bangor, ac yn agos iawn ati. Gofynasant iddo hefyd 'a fyddai ganddo ryw wrthwynebiad rhoddi benthyg cadair iddynt, i'r pregethwr sefyll arni pan yn pregethu? Wrth ofyn hyn o gymmwynas, yr oeddynt ar yr un pryd yn sicrhau iddo y byddai y bregeth drosodd cyn dechreu gwasanaeth yr eglwys, ac y byddai iddynt, un ac oll, fyned i'r eglwys. Wedi i'r gŵr weled, ac erbyn hyn farnu nad oedd dim yn afresymol yn nghais y dyeithriaid, nac ychwaith un math o berygl terfysg, efe a ddywedodd yn rhwydd y caent fenthyg cadair, a chroesaw. Wedi ennyd, fe ddaeth yr amser i ddechreu, ac fe ddygwyd y gadair i'r lle. Fe ymsefydlodd y fyntai o ddeutu'r gadair, yn<noinclude><references/></noinclude> a35hkdg3oflsel6irfekz6ty4paelkk Tudalen:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu/68 104 58542 119244 2024-12-01T19:54:55Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119244 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>nghylch dau ddwsin mewn nifer. Yna fe esgynodd Thomas Edwards, o Liverpool, ar y gadair, ac a roddodd bennill allan i'w ganu. Hyd y mae Mr. Richard Hughes yn cofio, y geiriau a ganwyd gyntaf oeddynt― {{center block| <poem> :'Come, ye sinners, poor and wretched, ::Weak and wounded, sick and sore; Jesus ready stands to save you, :Full of pity joined with power: ::He is ready: He is willing, :::Doubt no more.' </poem> }} Ar hyn rhoddodd y cantorion allan eu lleisiau, a dechreuasant ganu. Gan nad ydyw y dreflan ond bechan, a'i holl drigolion ond ychydig nifer, aeth sŵn y canu o'r bron trwy yr holl le, ac yn ebrwydd daeth amryw o'r trigolion i'r fan i weled a chlywed. Daliwyd ati i ganu hyd nes y daeth amryw yn nghyd, ond eu bod ar y dechreu yn lled wasgaredig. Y pregethwr, cyn dechreu darllen rhanau o air yr Arglwydd, yn garedig a'u cyfarchodd, ac a'u gwahoddodd i ddyfod yn nes. Dywedodd hefyd ddyben eu dyfodiad, sef mai dyfod yno a wnaethant i roddi gair o gyngor i'r bobl, trwy bregethu iddynt yr efengyl. Sicrhâodd hefyd iddynt mai nid dyfod yno a wnaethant yn erbyn yr eglwys, ond y byddai yr oedfa hono drosodd erbyn amser dechreu gwasanaeth yr eglwys, ac yr aent hwythau bob un i'r eglwys. Wedi hyn daeth amryw o'r bobl yn nes at y pregethwr, ond eraill a safasant o hirbell hyd y diwedd. Ar hyn, darllenodd Thomas Edwards ranau o'r gair sanctaidd, gweddïodd, a chymmerodd ei destyn. Cafwyd pob llonyddwch, a gwrandawiad astud. Terfynodd yr oedfa yn brydlon, ac aethant oll gyda'u gilydd i hen eglwys Bangor-is-y-Coed. Dyma'r ysgogiad cyntaf erioed a wnaeth y Trefnyddion Calfinaidd tuag at oleuo ac efengyleiddio trigolion goror Clawdd Offa, y rhai ar y pryd oeddynt yn eistedd yn mro a chysgod angau. Ni byddai yn ormod dyweyd fod y preswylwyr yn gyffredinol, ar y pryd, yn meddiant tywyllwch anwybodaeth, o'r bron yn baganiaid hollol, yn ystyr eangaf y gair. Ar ol cael tamaid o giniaw yn y tŷ tafarn, aethant oddiyno, fel y crybwyllasom o'r<noinclude><references/></noinclude> huizrpuxl3lu85ha5jtxg36bn8iv2dn Tudalen:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu/69 104 58543 119245 2024-12-01T19:55:34Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119245 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>blaen, i dref fechan arall gerllaw, o'r enw Worthenbury, lle heb fod yn nepell o hen gartref yr anfarwol Philip Henry, yr hwn a fu am dymmor yn weinidog yr eglwys yn y lle. Mae yn ymddangos fod amryw o drigolion y dref fechan hono ar y pryd odditan effeithiau diodydd meddwol, yr hyn a barodd na bu eu dyfodiad i'r lle hwnw mor ddymunol ag i Bangor. Dychwelasant erbyn yr hwyr i Wrecsam. Cyfeillion Gwrecsam, fel y gwelir, mewn cysylltiad â brodyr Adwy'r Clawdd, fuont yn offerynau cyntaf erioed, yn yr undeb Methodistaidd, yn swnio yn nghlustiau preswylwyr y wlad frâs hono efengyl y bendigedig Iesu. Mae yr ychydig hâd hwnw, a roddwyd yn y priddellau, erbyn hyn wedi dyfod yn gnwd lled doreithiog. Mae dau o'r fyntai ryfedd hon eto yn fyw, sef Mr. Evans, Adwy'r Clawdd, a Mr. Richard Hughes, ''stationer,'' Wrecsam, gan pa rai y cawsom yr hanes; y rhai hefyd ydynt barod i gadarhau gwirionedd yr hyn a ysgrifenwyd. Yr oedd y diweddar Mr. Thomas Glyn Jones, Mostyn, swydd Fflint, yn un o'r rhai ieuaingc yn mhlith y fyntai. Dywedai y brawd hwnw wrth gyfaill iddo, mai y waith gyntaf erioed iddo ef weled dagrau Seisnig ar y gruddiau oedd yn Mangor-ïs-y-Coed, pan oedd Mr. Thomas Edwards, o Liverpool, yn pregethu. Fe fu tywallt yr ychydig ddagrau hyny yn ngoror Clawdd Offa, ar y pryd, yn ddechreuad tywallt dagrau lawer ar ol hyn, ac hefyd yn ddechreuad tywallt allan y galon mewn edifeirwch, yr hyn a dybenodd yn iachawdwriaeth i laweroedd. Da genym allu ychwanegu fod ysgogiad yn awr ar droed tuag at adeiladu capel perthynol i'r Methodistiaid Calfinaidd yn Bangor. Y mae brawd o'r enw Robert Evans, yr hwn a ddaeth yma i breswylio er's ychydig flynyddoedd yn ol, wedi cael tueddu ei feddwl i gymmeryd y cam hwn. Y mae yno eisoes ysgol sabbothol yn cael ei chynnal. Dymunol fuasai genym roddi hanes helaethach am fanylion pethau yn y blynyddoedd diweddaf yn ''Abbot-street''; ond gan fod hyn o gofnodau wedi chwyddo eisoes yn llawer mwy nag y meddyliwyd ar<noinclude><references/></noinclude> 1wqgl7a2pyrwlog18np1124emzu3ogr Tudalen:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu/70 104 58544 119246 2024-12-01T19:56:17Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119246 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>y dechreu, mae yn rhaid o ganlyniad i ni dalfyru a thynu at orphen. Yr oedd golwg siriol ar yr achos yn ei flynyddoedd diweddaf yn ''Abbot-street'', a hyny yn ei holl ranau a'i gysylltiadau. Yr oedd felly nid yn unig yn ei bethau amgylchiadol-megys y drefn, y gofal, a'r manylrwydd y cedwid pob cyfrifon arianol; yr ymwelid â, ac y cyfrenid i'r tlodion, a'r modd y gwneid casgliadau at bob achosion da, a hyny yn rheolaidd-ond yr oedd yr achos hefyd yn ei wedd ysprydol ar y pryd, mewn llawer o ystyriaethau, yn dra dymunol. Yr oedd y gynnulleidfa yn y blynyddoedd hyn yn cael gweinidogaeth o'r fath goethaf. Byddai ychwanegu beunyddiol at nifer yr eglwys, a byddai ymdrech mawr yn cael ei wneyd at fagu a meithrin yn addysg ac athrawiaeth yr Arglwydd, bob oed, rhyw, ac amgylchiadau. Yr ydym yma yn dra hyderus na bu llafur a ffyddlondeb ein brodyr, yn y blynyddoedd diweddaf, 'yn ofer yn yr Arglwydd.' Nid peth bychan yn ein golwg oedd y brawdgarwch, yr undeb, y cydgordiad a'r cydweithrediad barhaodd yn mhlith y brodyr; yn enwedig yn y blynyddoedd hyny pryd yr oeddynt yn cynllunio pethau yn eu cysylltiad â'r capel newydd. Yr oedd y trefnu a'r penderfynu gyda'r cyfan mewn perffaith gydwelediad, a hyny yn dawel a thangnefeddus. Yr oedd y frawdoliaeth yn gyffredinol, odditan yr amgylchiadau hyn, yn cydnabod llywodraeth fanwl ac amddiffyniad Pen yr eglwys, dros holl gyssylltiadau ei achos. Gyda gwylder a gostyngeiddrwydd yspryd y dymunem hysbysu ein bod yn meddwl i'r gwersyll ymgodi yn ''Abbot-street'', ac ymsymmud oddiyno, a hyny odditan gyfarwyddyd ac amddiffyniad colofn gogoniant yr Arglwydd. Ni gallwn lai nag edrych ar y symmudiad hwn yn gyffelyb i'r symmudiad o'r babell i'r deml; hyny ydyw er gwell: a gobeithio yn ostyngedig yr ydym y bydd y lle newydd hwn yn fath o gyssegr sancteiddiolaf i Arch Cyfammod yr Arglwydd. Ein dymuniad hefyd ydyw ar iddo breswylio yno yn ei râs, ei amddiffyn, a'i ogoniant. Bydded ei orseddfaingc ar drugareddfa iawn a chyfryngdod ein Gwaredwr; ac ymddysgleiried ei ogoniant oddi rhwng y cerubiaid. {{nop}<noinclude><references/></noinclude> 4cjt9tc6c19kakn4s0907flqhvnnt6g Tudalen:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu/71 104 58545 119247 2024-12-01T19:56:45Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119247 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>{{center block| <poem> 'Trig yn Seion, aros yno, :Lle mae'r llwythau'n d'od y'nghyd; Byth na 'mad oddiwrth dy bobl, :Nes yn ulw'r elo'r byd.' </poem> }} Traddodwyd y bregeth ddiweddaf, yn hen gapel ''Abbot-street'', sabboth, yr eilfed-ar-ugain o Fedi, 1867, gan y Parch. David Hughes, Bryneglwys. Hyd ydym yn cofio, nid oedd dim yn y testyn na'r bregeth yn cyfeirio at yr amgylchiad, er ei fod i'r eglwys ar y pryd, ac i'r gwrandawyr hefyd, yn beth gwir nodedig. Yr ydym yn tueddu i feddwl y dylasai gweinidog y lle fod yno y sabboth hwnw; oblegid y buasai ganddo ef lawer o fantais i wneyd sylwadau ar amryw bethau yn eu cysylltiad â'r achos yn y lle, ac hefyd â'r amgylchiad hwnw-pethau ag a fuasent yn tueddu i adael argraff o ddifrifwch ar feddyliau y gwrandawyr. Yr oedd y teimladau ar y pryd yn ddyeithr, amrywiol, a thra gwahanol. Bron na thybiem fod tebygolrwydd rhwng eu teimladau hwy ar y pryd â theimladau nifer liosog o'r gaethglud gynt a ddychwelasant o Babilon i Jerusalem. Yr oedd gwahaniaeth y mae'n rhaid addef, ond yr oedd yno debygolrwydd hefyd. Yr oedd yno un dosbarth yn wylo'r dagrau yn hidl, wrth weled nad oedd gogoniant y deml adgy weiriedig gynt yn deilwng o'i chystadlu mewn gwychder a gogoniant â'r un o'i blaen. Yr oedd yn ''Abbot-street'' hefyd y sabboth olaf hwnw rai o'r hynaf wŷr a'r hynaf wragedd yn methu a pheidio galaru hyd nes wylo'r dagrau; nid mewn un modd am fod y lle yr oeddynt hwy ar gefnu arno yn lle mor ddymunol a chysurus, ond yn unig oblegid mai y lle hwnw oedd y fan ddedwydd hono lle y byddent yn arfer mwynhau cysur a gorfoledd eu crefydd. Yma y bu rhai o'r hen bererinion hynaf yn cyd-eistedd, yn cyd-fwyta, yn cyd-wledda a llawenhau, a hyny am flynyddau lawer. Yr oedd hen serch at y lle a'r ymlyniad wrtho, wedi dyfod o'r bron yn deimlad rhy anngherddol i feddwl ei adael. Yr oedd myfyrio ar y peth hwn, ac yn y peth hwn aros, yn peri fod dyfnderoedd ffynnonau galar yn ymfyrlymio allan yn ffrydiau aruthrol o ddagrau lawer. Yr oedd rhai o honynt yn rhagbortreiadu yn eu dychymmygion y tristwch a'r hiraeth fyddai yn<noinclude><references/></noinclude> ok12nc99jgwkd9m3hnx67rtv1uxz48d Tudalen:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu/72 104 58546 119248 2024-12-01T19:57:17Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119248 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>rhwygo eu teimladau yn y dyfodol, pan yn cofio am yr hen gartref. Yr oedd dosbarth arall ieuengach yn mhlith y gaethglud ddychweledig, y rhai ni wyddent ddim am Jerusalem a'r deml gyntaf, ond yn unig mewn hanes. I'r dosbarth hwn yr oedd yr oll o'r hen bethau megys ''out of sight, out of mind.'' Ond yr oeddynt hwythau yn llawenhau am eu bod yn cael gweled hen ddinas beddrod eu tadau, a chael ad-feddiannu yr hyn a fu am ysbaid deng mlynedd a thriugain yn meddiant estroniaid. Yn gyffelyb i hyn yr oedd dosbarth lliosog o'r meibion a'r merched ieuaingc yn ein plith ninau, ac hefyd ddosbarth ieuengach o'r plant, y rhai oeddynt oherwydd eu hoedran heb weled, gwybod, na theimlo yn gyffelyb i'r hen frodyr yn y lle. Nis gallasai fod eu hymlyniad a'u serch hwy eto wedi dyfod y peth ag oedd yn eu tadau. Yr oedd y dosbarth hwn, gan hyny, o herwydd y rheswm a grybwyllwyd, nid yn ngafael tristwch a galar yn cefnu ar y lle, ond yn llawenhau a gorfoleddu. Ymadawsant â chalon lawen, wyneb siriol, ac hefyd â sain cân yn eu genau. Dyma mewn rhan oedd ansawdd teimladau yr eglwys, y gynnulleidfa, a'r ysgol sabbothol yn y lle hwn, y sabboth olaf y buont yn y capel, a'r dydd yr ymadawsant. Yr oedd yma orfoledd a llawenydd mewn un ystyr; a llais wylofain a galar mewn ystyr arall; a'r ddau deimlad, yn gyffelyb i liwiau yr enfys, yn rhedeg i'w gilydd, ac yn ymgymmysgu yn eu gilydd, fel mewn gwirionedd yr oedd yr olygfa wedi dyfod yn un brydferth a dymunol. Oni bai fod rhyw beth yn gyssylltiedig â hen deimladau nas gellir yn hawdd gyfrif am danynt, diau genym y buasai yr hynaf wŷr a'r hynaf wragedd yn llawenhau llawn cymmaint â'r bobl ieuaingc, oblegid nid oedd dim swynol na dymunol yn yr hen gapel yn y blynyddoedd diweddaf i'w cadw ynddo. Yr oedd mewn cyssylltiad â'r achos yn ei ymadawiad â'r hen gapel, ac yn yr ymsefydliad yn y newydd, dri o weinidogion a phedwar o ddiaconiaid. Y gweinidogion oeddynt y Parchedigion J. H. Symond, gweinidog a bugail y lle; a William Lewis, diweddar genhadwr ar Fryniau Cassia, yn India'r Dwyrain; a Richard Jones, yr hwn ni chafodd fwynhau ein cyfarfod yn y capel newydd, ond<noinclude><references/></noinclude> 38gt8cq9kb6ysldmbq7q70qwwg7med2 Tudalen:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu/73 104 58547 119249 2024-12-01T20:02:29Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119249 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>hwnw fu genym i osod yr eisteddleoedd. Yr oedd yn gorwedd yn glaf amser yr agoriad, a bu farw y drydedd wythnos ar ol hyny, er colled a galar mawr i ni oll. Y diaconiaid oeddynt y Meistri Richard Hughes, Evan Powell, Richard Brunt, yn nghyd ag ysgrifenydd hyn o hanes. Yr oedd nifer y cymmunwyr ar hyn o bryd yn 206. Nifer y plant perthynol i'r eglwys oddeutu 80. Nifer holl ddeiliaid yr ysgol sabbothol ar y llyfrau oeddynt 273. O'r nifer hwn byddai yn bresenol oddeutu dau gant ac ugain; ar brydiau byddai llai, ac ambell waith byddai rhagor. Yr oedd nifer lled fawr hefyd yn y cyfamser o rai ar brawf, ac yn ceisio aelodaeth. Byddai nifer y gwrandawyr ar nos sabboth tua 400, ond yn y boreu ychydig yn llai. Gan y bwriedir yn niwedd hyn o hanes roddi taflen gryno yn cynnwys y manylion am ansawdd yr achos, ni bydd i ni yma, gan hyny, ymhelaethu ar hyn. Y sabboth olaf o fis Medi, 1867, ydoedd y tro cyntaf i ni fyned i addoli i'r capel newydd. Yr oedd uchel-ŵyl gyfarfod wedi ei threfnu a'i hir ddysgwyl fel agoriad iddo. Boreu sabboth am ddeg, pregethwyd y tro cyntaf ynddo gan y Parch. L. Edwards, D.D., Bala, ar 'Pwy a esgyn i fynydd yr Arglwydd? a phwy a saif yn ei le sanctaidd ef?' &c. Psalm xxiv. 3-10. Pregeth hynod o gymhwys i'r adeg, a chryn enneiniad hefyd ar yr holl wasanaeth. Am hanner awr wedi dau yn y prydnawn, yr oedd y gwasanaeth yn Saesneg, a'r Parch. D. Charles, B.A., Abercarn, yn pregethu yn dda a phriodol i'r amgylchiad. Am chwech yr oedd y ddau ŵr parchedig uchod yn pregethu yn Gymraeg. Yr oedd genym bregethu drachefn nos Lun, a thrwy ddydd Mawrth, a nos Fercher. Ac heblaw y gweinidogion oedd gyda ni y sabboth, daeth yma i bregethu y Parchedigion H. Rees, ac O. Thomas, Liverpool; Joseph Thomas, Carno; Robert Roberts, Carneddi, a T. Charles Edwards, Liverpool. Gwnaed casgliad yn mhob oedfa, a chyrhaeddodd erbyn y diwedd dros £121. Y sabboth canlynol pregethodd y Parch. J. H. Symond, yn y boreu, ar 'Mor ofnadwy yw y lle hwn! nid oes yma ond tŷ i Dduw, a dyma borth y nefoedd.' Genesis xxviii. 17; a'r nos ar 'Yn mhob man lle y rhoddwyf gaffadwriaeth o'm henw, y deuaf attat ac y'th fendithiaf.' Exod. xx. 24.<noinclude><references/></noinclude> 113ah9ohs47f3jx2aotkxz5rytz06ll Tudalen:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu/74 104 58548 119250 2024-12-01T20:03:00Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119250 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>Wrth gymmeryd un drem gyffredinol ar yr achos yn ei wedd ysprydol, gellir hysbysu fod pethau ar y cyfan yn lled gysurus. Mae yma ryw rai yn feunyddiol o'r newydd yn ymofyn lle ac aelodaeth yn mhlith y frawdoliaeth. Mewn un ystyr gellir dyweyd nad oes yn ein plith ryw lawer o bethau mawrion a rhyfedd yn cymmeryd lle, megys mellt a tharanau, a daeargrynfâau; ond y mae yma ryw lef ddystaw fain er hyny, a hono ar brydiau, ac nid anfynych, yn peri ei chlywed a'i theimlo yn bur effeithiol. Treulir ein cyfarfodydd eglwysig, gan mwyaf, trwy fod rhyw rai yn y frawdoliaeth yn adrodd eu profiadau; sef y peth hwnw a deimlent yn eu hysbrydoedd yn yr ymarferiad â moddion grâs. Treulir ambell i gyfarfod i ymdrin â phwngc o athrawiaeth; rheol ddysgyblaethol; ac adrodd adnodau ar ryw fater wedi ei drefnu a'i hysbysu yn flaenorol; ac weithiau trwy ddysgyblu am fai, pan y bydd bai yn galw am oruchwyliaeth felly. Rhoddir y flaenoriaeth bob amser yn ein cyfarfodydd eglwysig i'r hyn a elwir yn 'ddyweyd profiad.' Treulir un cyfarfod bob mis, o'r hyn lleiaf ran o hono, i ymddiddan â, a derbyn rhai o'r newydd at fwrdd yr Arglwydd. Mae'r weinidogaeth yn ein plith yn bur gyson, a llawer o amrywiaeth yn y doniau; ac ar y cyfan yn hynod o'r coeth. Y mae ein gweinidog, y Parch. J. H. Symond, yn arfer pregethu yn y lle un sabboth yn y mis. Cynhelir un cyfarfod yn yr wythnos gyda'r bobl ieuaingc yn benaf, i ddarllen a chwilio yr ysgrythyrau, a hyny mewn dullwedd sydd yn tueddu at eu heglurhau a pheri argraff ddaionus ar eu hysbrydoedd. Cynhelir cyfarfod arall ar noson o'r wythnos i addysgu'r dosbarth ieuengaf o'r plant. Y prif athraw a llywydd yn y cyfarfodydd dyddorol hyn ydyw gweinidog y lle. Hefyd, y mae yn dda genym ychwanegu fod gan y chwiorydd eu cyfarfod wythnosol yn eu plith eu hunain, ar wahan oddiwrth y brodyr. Amcan y cyfarfod hwn eto ydyw addysgu y naill y llall yn yr ysgrythyrau; cynghori eu gilydd, ac ymarfer eu hunain i gydweddïo. Yn ychwanegol at hyn, yr hyn hefyd sydd yn werth ei hysbysu, mae dosbarth lliosog o'r chwiorydd wedi ymffurfio yn fath o gymdeithas, i'r dyben o wneuthur ymchwiliad yn mhlith y tlodion; hyny ydyw, y tlodion gan mwyaf sydd yn dwyn cyssylltiad â'r<noinclude><references/></noinclude> 04t01egkawh05e7wt6rbb4oxrfg831e Tudalen:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu/75 104 58549 119251 2024-12-01T20:04:42Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119251 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>gynnulleidfa Gymreig yn y lle. Enw'r gymdeithas ydyw 'Dorcas.' Mae ymysgaroedd tosturiol y Ddorcas' hon, yn nghyd a'i llaw haelionus, yn enwedig yn misoedd oerion y gauaf, wedi estyn allan roddion lawer. Mae yr addoldŷ newydd yn adeilad lled fawr-yn agos i saith-arugain o latheni o hyd oddifewn i'r muriau, a phedair-ar-ddeg o latheni o led. Y mae ''gallery'' ar ddwy ochr iddo, yn nghyd a gallery hefyd yn un pen. Y fo ydyw'r addoldŷ ymneillduol helaethaf yn y dref. Mae wedi ei gyfaddasu i gynnwys wyth cant i eistedd ynddo yn gysurus. Mae'r front, er yn syml, eto â rhywbeth ynddo yn fawreddog ac ardderchog. Mae'r ddwy gongl yn y ''front'' ar ffurf math o dyrau, ac o'r hanner i fyny yn ymffurfio yn binaclau pigfeinion, troedfedd o uchder. Oddifewn i'r tyrau hyn y mae'r esgynfan i'r ''gallery'', wedi eu gwneuthur yn risiau troellog; hawdd hyd yn oed i'r oedranus eu dringo. Mae dau ddrws yn y front yn cael eu cylchynu gan ddau o byrth ''(porches)'', pob un yn cael eu cynnal gan ddwy o golofnau caboledig, o'r maen a elwir y ''granite'' coch, y rhai a gludwyd i'r lle hwn o Ysgotland. Hefyd, y mae rhwng y tyrau a ddysgrifiwyd, ac oddiar y pyrth, un ffenestr fawr ac ardderchog, ac ynddi beth o'r gwydr amryliw. Mae'r ffenestr yn ugain troedfedd o uchder, ac yn ugain troedfedd draws-fesur. Mae wedi ei gweithio yn addurniadol drwyddi oll, yn enwedig ei phen uchaf. Hefyd, y mae iddi ddwy o golofnau o'r un defnydd â cholofnau'r pyrth. Mae'r ffenestr mor llydan fel y mae yn llenwi'r holl front o'r bron, o'r naill dŵr i'r tŵr arall. Mae hefyd yn y talcen arall i'r capel, o'r tu ol i'r pulpyd, ffenestr gron fawr, a mwy o gelfyddydwaith arni na'r llall: mae hon yn llawn o brydferthion y gwydr amryliw. Mae'r capel yn sefyll ar lanerch ddymunol ac er ei fod mewn cyssylltiad â'r dref, eto mewn rhan y mae allan o honi. Adeiladwyd ef ar y llaw ddeheu, yn ''Regent-street,'' ffordd yr eir o'r dref at y ''station.'' Mae hefyd wedi dygwydd yn bur hapus trwy fod tai prydferth, lle a elwir 'Bryn Edwin,' ar ei gyfer yr ochr arall i'r ffordd. Mae ''front'' y lle hwnw, am ei fod amryw latheni oddiwrth y ffordd, ac iddo ''pleasure-ground'' o'i flaen,<noinclude><references/></noinclude> 96qdcxvmy0xh9aefbc2vmg30dm8lw99 119292 119251 2024-12-01T21:59:36Z AlwynapHuw 1710 119292 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>gynnulleidfa Gymreig yn y lle. Enw'r gymdeithas ydyw 'Dorcas.' Mae ymysgaroedd tosturiol y Ddorcas' hon, yn nghyd a'i llaw haelionus, yn enwedig yn misoedd oerion y gauaf, wedi estyn allan roddion lawer. Mae yr addoldŷ newydd yn adeilad lled fawr-yn agos i saith-arugain o latheni o hyd oddifewn i'r muriau, a phedair-ar-ddeg o latheni o led. Y mae ''gallery'' ar ddwy ochr iddo, yn nghyd a gallery hefyd yn un pen. Y fo ydyw'r addoldŷ ymneillduol helaethaf yn y dref. Mae wedi ei gyfaddasu i gynnwys wyth cant i eistedd ynddo yn gysurus. Mae'r front, er yn syml, eto â rhywbeth ynddo yn fawreddog ac ardderchog. Mae'r ddwy gongl yn y ''front'' ar ffurf math o dyrau, ac o'r hanner i fyny yn ymffurfio yn binaclau pigfeinion, troedfedd<ref>yn lle 'troedfedd' darllener ''can' troedfedd.'' (gw tud 100)</ref> o uchder. Oddifewn i'r tyrau hyn y mae'r esgynfan i'r ''gallery'', wedi eu gwneuthur yn risiau troellog; hawdd hyd yn oed i'r oedranus eu dringo. Mae dau ddrws yn y front yn cael eu cylchynu gan ddau o byrth ''(porches)'', pob un yn cael eu cynnal gan ddwy o golofnau caboledig, o'r maen a elwir y ''granite'' coch, y rhai a gludwyd i'r lle hwn o Ysgotland. Hefyd, y mae rhwng y tyrau a ddysgrifiwyd, ac oddiar y pyrth, un ffenestr fawr ac ardderchog, ac ynddi beth o'r gwydr amryliw. Mae'r ffenestr yn ugain troedfedd o uchder, ac yn ugain troedfedd draws-fesur. Mae wedi ei gweithio yn addurniadol drwyddi oll, yn enwedig ei phen uchaf. Hefyd, y mae iddi ddwy o golofnau o'r un defnydd â cholofnau'r pyrth. Mae'r ffenestr mor llydan fel y mae yn llenwi'r holl front o'r bron, o'r naill dŵr i'r tŵr arall. Mae hefyd yn y talcen arall i'r capel, o'r tu ol i'r pulpyd, ffenestr gron fawr, a mwy o gelfyddydwaith arni na'r llall: mae hon yn llawn o brydferthion y gwydr amryliw. Mae'r capel yn sefyll ar lanerch ddymunol ac er ei fod mewn cyssylltiad â'r dref, eto mewn rhan y mae allan o honi. Adeiladwyd ef ar y llaw ddeheu, yn ''Regent-street,'' ffordd yr eir o'r dref at y ''station.'' Mae hefyd wedi dygwydd yn bur hapus trwy fod tai prydferth, lle a elwir 'Bryn Edwin,' ar ei gyfer yr ochr arall i'r ffordd. Mae ''front'' y lle hwnw, am ei fod amryw latheni oddiwrth y ffordd, ac iddo ''pleasure-ground'' o'i flaen,<noinclude><references/></noinclude> b8j60g0dexy48jiuyuzbulkzh3qgay9 Tudalen:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu/76 104 58550 119252 2024-12-01T20:05:20Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119252 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>yn peri llawer iawn o ysgafnder, a phethau eraill dymunol i ''front'' y capel. Costiodd y tir, a'r addoldy sydd yn awr arno, yn nghyd a'r ''railing'' sydd yn ei amgylchynu, yn lled agos i ''chwe' mil o bunnau''. O'r swm mawr hwn y mae pedair mil o bunnau eisoes wedi eu talu, ac felly dwy fil sydd o ddyled yn aros ar hyn o bryd. Mae pob pregethwr fu ynddo, o'r bron yn ddieithriad, yn cyddystiolaethu ei fod yn un o'r addoldai hawddaf i bregethu ynddo, yn holl dywysogaeth Cymru. Ar ddyddiau agoriad y capel, ac ar amser uchel-ŵyliau eraill, gwelwyd yn yr addoldŷ uwchlaw deuddeg cant o wrandawyr. Maddeued y rhai sydd yn y gymmydogaeth am i ni fanylu cymmaint yn narlunio'r capel: gwnaethom fel hyn, rhag y dygwydd i'r llyfryn hwn ddyfod i law y pell a'r dyeithr. Fe allai fod rhai yn beio am i'r brodyr yn y lle anturio gwneyd capel mor fawr. Wel, y mae yn rhaid addef fod ei faint yn achlysur o'r hyn lleiaf i rai, os nad i luaws wneyd y sylw hwnw. Mae rhyw bethau, er hyny, yn cyfiawnhau y cyfeillion yn y lle am wneuthur fel y gwnaethant. Mae yn hysbys i bawb sydd yn gydnabyddus â'r dref, fod cynydd ei phoblogaeth yn y blynyddoedd diweddaf hyn yn fawr iawn. Heblaw hyny, mae dau o weithfaoedd glô mawrion yn cael eu hagor ar hyn o bryd gerllaw i'r dref: un yn agos i'r Rhos-ddu, oddeutu milldir o'r dref, a'r llall yn agos i'r ''Railway'' sydd yn rhedeg rhwng Gwrecsam a Rhiwabon, llai o ffordd na dwy filldir o'r dref. Yn mhen ychydig flynyddoedd eto, dyweder chwech neu ddeg fan bellaf, fe fydd yn y ddau waith glô hyn ddwy neu dair mil o weithwyr, a dyweyd y lleiaf, yn mhlith y miloedd hyn, yr ydym yn meddwl mai nid rhyfyg ynom ydyw dyweyd y bydd rhai canoedd o honynt yn Gymry gwaed coch cyfan. Mae hyn yn un peth, ni dybiwn, sydd yn cyfiawnhau adeiladu addoldŷ mor eang. Gallasem enwi pethau eraill fel rhesymau, ond gadawn ar hyn yn unig. Mae nifer o'r rhai mwyaf ffyddiog ac eang galon, yn ein plith, yn meddwl y bydd yn rhaid adeiladu addoldŷ arall, cyn hir, yn nghymmydogaeth Fairfield, aden newydd o'r dref yn cynnwys amryw ganoedd o drigolion. {{nop}}<noinclude><references/></noinclude> nm5h6gyvuiscfdww57zcacyqjeeyoyy Tudalen:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu/77 104 58551 119253 2024-12-01T20:29:40Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119253 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>{{c|CYFARFOD MISOL SIR FFLINT.}} {{c|{{X-larger|YSTADEGAU EGLWYS Y METHODISTIAID CALFINAIDD, YN NGWRECSAM,}}}} {| style="margin-left: auto; margin-right: auto; border: none;" |1. Nifer y Blaenoriaid ar ddiwedd y flwyddyn |4 |- |2. Nifer presennol y Cymmunwyr |210 |- |3. Nifer yr ymgeiswyr am Aelodaeth |7 |- |4. Nifer y Plant yn yr Eglwys |90 |- |5. Yr oll a dderbyniwyd i Gymmundeb yn ystod y flwyddyn |14 |- |6. Y rhai a ddiarddelwyd |3 |- |7. Y rhai a fuont feirw |5 |- |8. Nifer yr Ysgol Sabbothol |336 |- |(1.) Athrawon ac Athrawesau |36 |- |(2.) Ysgoleigion ar y llyfrau |300 |- |9. Nifer y Gwrandawyr-hyny yw, pawb sydd yn arfer gwrando<br>yn ein plith, er na fyddant oll yn bresennol ar yr un pryd |570 |- |10. Ardreth Eisteddleoedd y flwyddyn hon |£60 16 3 |- |11. Casgliad at y Weinidogaeth |£140 10 7 |- |12. Y swm a ddefnyddiwyd o Ardreth yr Eisteddleoedd,<br> &c., at y Weinidogaeth |£21 5 4 |- |13. Casglwyd at yr Achosion Cenadol |£18 8 9 |- |14. I'r Tlodion a Chlybiau Dilladu |£13 16 4 |- |15. At Ddyled y Capel |£228 13 10 |- |16. At Achosion eraill, megys glanhau, goleuo, neu<br>adgyweirio y Capel, Llyfrau yr Ysgol, &c. |£10 9 11 |- |17 At yr ''Infirmary |£3 0 0 |- |18. At ''Fund'' yr Hen Bregethwyr |£4 6 0½ |- |19. Dyled bresennol y Capel | |} O.Y—Golygir Cyfroddion a wneir gan Aelodau tuag at y Feibl Gymdeithas, Clafdai, a'r cyffelyb, fel pethau gwladol, gan nad ydynt dan nawdd uniongyrchol y Cyfundeb.<noinclude><references/></noinclude> i4gzkxu6p1adbkcnjwczcbtvrlwmxrc Tudalen:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu/78 104 58552 119254 2024-12-01T20:33:25Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119254 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>[[Delwedd:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam (page 78 crop).jpg|canol|600px]] {{nop}}<noinclude><references/></noinclude> ovrunavgahcu8kqucmlo12srfy4os7l Tudalen:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu/79 104 58553 119255 2024-12-01T20:39:22Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119255 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>{{c|{{X-larger|GWASANAETH CYHOEDDUS DIWEDDAF<br>Y PARCH. HENRY REES.}}}} YN Ngwrecsam, y 7fed o Chwefror, 1869, y traddododd Mr. Rees ei bregeth olaf am byth. Dydd Gwener y boreu, sef y dydd cyntaf ar ol marwolaeth Mr. Rees, pan oeddym yn sefyll ar Heol Abbot, yn y dref, daeth dosbarthydd papyrau newyddion heibio, a gofynodd, 'A glywsoch chwi am Mr. Rees?' 'Beth am dano? Wel, fy nghyfaill, y mae efe wedi myned adref.' 'Wedi myned adref?—beth ydych yn feddwl!' 'Mae e' wedi marw, a myned i orphwys oddiwrth ei lafur.' 'Beth, Mr. Rees wedi marw?' 'Ie, ysywaeth, Mr. Rees wedi marw-yn sicr i chwi.' 'Mr. Rees wedi marw!—y gŵr ag oedd yn ein ''tea party'' yr 8fed o'r mis hwn—yn cydfwyta â ni, yn cydwledda, ac yn cydlawenhau; ac yn ein cyfarfod cyhoeddus y noson hono yn areithio er cynnorthwyo a chefnogi i dalu dyled ein capel—y dydd o'r blaen hefyd, y sabboth, yn pregethu i ni ddwy waith—ac a ydych yn dyweyd fod y gŵr wedi marw? A ddichon i hyn mewn difrif fod yn wirionedd yn ffaith ag y mae yn rhaid i ni ei chredu?' Ydyw, fy mrawd, ysywaeth, y mae'r newydd yn ddigon gwir; a bydd ei enw yntau o hyn allan yn cael ei argraffu a'i ddarllen ar gofres y meirw.' Anwyl Rees—y ffyddlonaf Rees—y mawr a'r talentog yn ein plith—y tywysog yn mhlith ei frodyr-yr archdduweinydd ysbrydol—feddwl a dwfn—dreiddgar—ein tad ninnau, luaws ohonom. Beth am dano heddyw? Wedi marw !!! O fel y mae teimladau y miloedd yn ymrwygo―yr ocheneidiau trymiom yn ymgodi yn naturiol o orddyfnder y galon—y dagrau yn ymdywallt i lawr y gruddiau yn afonydd cryfion—holl eglwysi a chynnulleidfaoedd y Dywysogaeth yn darpar i ddwyn allan eu galar wisgoedd.<noinclude><references/></noinclude> klxfdnqx1tq9pt9mh2uuskhn55wcerj 119256 119255 2024-12-01T20:39:49Z AlwynapHuw 1710 119256 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>{{c|{{X-larger|GWASANAETH CYHOEDDUS DIWEDDAF<br>Y PARCH. HENRY REES.}}}} YN Ngwrecsam, y 7fed o Chwefror, 1869, y traddododd Mr. Rees ei bregeth olaf am byth. Dydd Gwener y boreu, sef y dydd cyntaf ar ol marwolaeth Mr. Rees, pan oeddym yn sefyll ar Heol Abbot, yn y dref, daeth dosbarthydd papyrau newyddion heibio, a gofynodd, 'A glywsoch chwi am Mr. Rees?' 'Beth am dano? Wel, fy nghyfaill, y mae efe wedi myned adref.' 'Wedi myned adref?—beth ydych yn feddwl!' 'Mae e' wedi marw, a myned i orphwys oddiwrth ei lafur.' 'Beth, Mr. Rees wedi marw?' 'Ie, ysywaeth, Mr. Rees wedi marw-yn sicr i chwi.' 'Mr. Rees wedi marw!—y gŵr ag oedd yn ein ''tea party'' yr 8fed o'r mis hwn—yn cydfwyta â ni, yn cydwledda, ac yn cydlawenhau; ac yn ein cyfarfod cyhoeddus y noson hono yn areithio er cynnorthwyo a chefnogi i dalu dyled ein capel—y dydd o'r blaen hefyd, y sabboth, yn pregethu i ni ddwy waith—ac a ydych yn dyweyd fod y gŵr wedi marw? A ddichon i hyn mewn difrif fod yn wirionedd yn ffaith ag y mae yn rhaid i ni ei chredu?' Ydyw, fy mrawd, ysywaeth, y mae'r newydd yn ddigon gwir; a bydd ei enw yntau o hyn allan yn cael ei argraffu a'i ddarllen ar gofres y meirw.' Anwyl Rees—y ffyddlonaf Rees—y mawr a'r talentog yn ein plith—y tywysog yn mhlith ei frodyr-yr archdduweinydd ysbrydol—feddwl a dwfn—dreiddgar—ein tad ninnau, luaws ohonom. Beth am dano heddyw? Wedi marw !!! O fel y mae teimladau y miloedd yn ymrwygo―yr ocheneidiau trymiom yn ymgodi yn naturiol o orddyfnder y galon—y dagrau yn ymdywallt i lawr y gruddiau yn afonydd cryfion—holl eglwysi a chynnulleidfaoedd y Dywysogaeth yn darpar i ddwyn allan eu galar wisgoedd. {{nop}}<noinclude><references/></noinclude> 1vn6r6z9z3wvctl4lall3smgrmy2gf6 Tudalen:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu/80 104 58554 119257 2024-12-01T20:43:33Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119257 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>Yr oedd rhyw awyddfryd mawr anghyffredin ymom rywfodd am gael gwrando Mr. Henry Rees y boreu sabboth hwnw. Aethom yn brydlon i'r capel. Wedi eistedd ohonom, edrychasom yn ddyfal tua'r drysau. Cyn bod yr awr i ddechreu yn gwbl i fyny, wele yr hen batriarch a thad yn dyfod i mewn; cerddai rhagddo yn araf, gan roddi cam lled hir, fel y byddai yn arfer. Wedi dyfod ohono at y sêt fawr, dringodd y grisiau i'r pulpyd; tynodd ei gôt uchaf, ac eisteddodd am enyd; yna safodd ar ei draed, dyrchafodd ei ddwylaw, cauodd ei lygaid a dywedodd, 'Awn air i weddi.' Yr oedd hyn dipyn yn hynod yn ein plith ni, gan ei fod yn gwahaniaethu oddiwrth y dull cyffredin o ganu a darllen yn gyntaf. Yr oedd y weddi gyntaf hon yn fer, ond yn dra phwysig, difrifol, yn llawn mater a theimlad. Ar ol y weddi fer gyntaf, a chyn gweddïo yr ail waith, efe a ddarllenodd ranau yn llyfr y Prophwyd Joel-prophwydoliaeth am dywalltiad yr Ysbryd. Darllenodd hefyd yn Actau yr Apostolion, y rhanau hyny sydd yn cyfeirio at y brophwydoliaeth yn Joel. Darllenodd ranau ereill o'r Gair, ond nid ydym yn gallu gwybod ar y funyd yn mha le. Darllenodd yn destyn eiriau yn Llythyr Paul yr Apostol at Titus, y drydedd bennod a'r chweched adnod-'Yr hwn (sef yr Ysbryd Glân) a dywalltodd efe arnom ni yn helaeth, trwy Iesu Grist ein Hiachawdwr.' Darllenodd hefyd yr un geiriau yn destyn yn yr hwyr. Geiriodd ei faterion yn mhregeth y boreu rywbeth yn debyg i hyn:-' Annogaethau i ddysgwyl am yr Ysbryd -neu y tair effaith sydd yn wastad yn dilyn pob ymweliad neillduol o eiddo Ysbryd yr Arglwydd. 1. Chwanegiad mawr at yr eglwys. 2. Duwioldeb mawr yn yr eglwys. 3. Heddwch mawr yn amgylchiadau yr eglwys.' Y nos, oddiar yr un testyn, sylwodd—'Enwaf ychydig o ystyriaethau o duedd i'ch cyffroi a'ch cefnogi i ddysgwyl am yr Ysbryd. 1. Fod iachawdwriaeth y byd yn ymddibynu ar weinidogaeth yr Ysbryd. 2. Fod yr ammod mawr ar ba un yr oedd yn cael ei addaw wedi cael ei gyflawni. 3. Eich bod yn byw tan oruchwyliaeth yr Ysbryd. 4. Rhadlonrwydd yr Ysbryd. Y mae'r ''idea'' o radlonrwydd yn y gair "tywallt."' {{nop}}<noinclude><references/></noinclude> qcwp740caoqwcio9ipfji6mwm5ipteu Tudalen:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu/81 104 58555 119258 2024-12-01T20:44:07Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119258 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>Yr oedd y pregethau diweddaf hyn o eiddo Mr. Rees, fel y byddai yr eiddo ef bob amser, yn rhai gwir dda; yr oeddynt hefyd yn neillduol ar y cyfryw amseroedd a'r amseroedd presennol. Yr oeddynt yn oedfaon gwlithog, a'r gwrando yn astud iawn. Treuliwyd y cyfarfod eglwysig canlynol yn gwbl i ymddiddan ar y pregethau, ac yr oedd yn ymddangos iddynt fod yn fendithiol i lawer. Cawsom y fraint hefyd o eistedd wrth y bwrdd, ac edrych a gwrando arno yn gweinyddu Swper yr Arglwydd am y waith olaf am byth. Yr oedd rhyw arbenigrwydd neildduol ar weinyddiad yr ordinhad ddwyfol hon hefyd, oherwydd yr oedd ar y pryd ryw arogl esmwyth yn disgyn ac yn pereiddio'r lle. Ar ol sylwadau neillduol ar ddechreuad y gwasanaeth hwn, ac hefyd ar ol gweddi o'r fath fwyaf difrifol, aeth Mr. Rees trwy'r gynnulleidfa yn flaenaf, gan gymmeryd yn ei law y bara i'w gyfranu, yn cael ei ddilyn gyda'r gwpan a'r gwin gan y Parch. Mr. Lewis, diweddar genadwr ar fryniau Cassia, yn India'r Dwyrain. Yn ystod y gweinyddiad yr oedd Mr. Rees wrth gyfrauu'r bara yn sefyll yn awr ac eilwaith, a hyny yn aml, ac mewn llawn sel, hwyl, teimlad, a phrofiad; yn traethu am berson a gogoniant y dyn Crist Iesu-ei aberth teilwng yn ei werth, ei rinwedd, a'i effeithiau, nes ennil yr eiddil diwerth i ymddiried ynddo, a gorchfygu yr oer diserch i'w gofleidio a'i garu. Wrth ein hannog i gofio fod ein Cyfryngwr yn wir ddyn-yn meddu ar wir deimladau y ddynoliaeth yn ei stad berffeithiaf-a'r teimladau hyny heb erioed eu hanmharu na'u niweidio gan bechod; yn a thrwy y pethau hyn yr oedd yn rhwymo serch y Cristion wrth ei Geidwad yn fwy tŷn nag erioed. Yr oedd yn amlwg wrth ei weled a'i glywed ei fod ef ei hunan yn rhyfeddu, addoli, a mawrhau trefn gras yn ei enaid; ac yr oedd y rhai a cisteddent wrth y bwrdd, ni a obeithiwn, yn gwledda ar yr arlwy ysbrydol fel yntau. Cawsom y fraint hefyd o wrando ar a gweled Mr. Rees am y tro diweddaf yn gweinyddu yr ordinhad o fedydd. Yr un bychan a fedyddiwyd ganddo oedd blentyn i Mr. J. H. Symond, ein bugail; a'i wraig. Fel yr oedd Mr. Rees yn neillduol yn mhob peth, felly hefyd yr oedd efe yn hyn o orchwyl. Pan aethom i mewn, yr oedd<noinclude><references/></noinclude> n0xqd6eybqshuty1p6pku8jv0hhlz2i Tudalen:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu/82 104 58556 119259 2024-12-01T20:44:35Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119259 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>wedi bod yn darllen, mi dybiem, hanes y cyfammod a wnaeth Duw âg Abraham, yr hwn, ni dybiwn wrtho, oedd y datguddiad helaethaf ac egluraf a gafwyd hyd yn hyn o'r cyfammod gras. Dywedai y byddai duwiolion yr Hen Destament, yn enwedig ar amserau, yn ymaflyd o ddifrif yn nghyfammod Duw a'i seliau, neu ei arwyddion; ïe, ac yn dadleu ei addewidion yn y modd taeraf a mwyaf penderfynol. Sylwodd ar yr arwyddion a roddodd Duw-fod ynddynt sail dadl, yn enwedig pan eir i brofedigaeth a chyfyngder. Cyfeiriodd at y bwa yn y cwmmwl, ac hefyd at yr enwaediad. Gwnaeth sylw addysgiadol oddiwrth hanes Tamar; y sêl, y breichledau, a'r ffon a roddwyd iddi yn wystl ac yn arwyddion. Pan y daeth i gyfyngder, a'i bywyd i fod yn y perygl, y peth a wnaeth oedd dwyn allan yr arwyddion oedd wedi eu gwystlo i'w meddiant, sef y sêl, y breichledau, a'r ffon; ac wrth eu dangos hi ddywedai, 'O'r gŵr y piau y rhai hyn yr ydwyf fi y fel-a'r-fel.' Gorchfygodd y gwystlon a'r arwyddion hyn i achub ei bywyd. Y mae rhyw nerth cryfach na hyn yn nghyfammod Duw, ac y mae ei seliau yn bethau i ymaflyd ynddynt. Cyfeiriodd at hanes Dafydd yn nghanol ei drallod a'i anghysur pan y dywedodd, 'Er nad yw fy nhy i felly gyda Duw, eto cyfammod tragwyddol a wnaeth efe â mi, wedi ei luniaethu yn hollol ac yn sicr.' Wrth ddangos y cyfrifoldeb y mae rhieni ynddo wrth fagu plant, annogai hwy o ddifrif i gymmeryd gafael yn nghyfammod Duw a'i addewidion-' Myfi a fyddaf yn Dduw i ti ac i'th had ar dy ol di.' Wel, dyma fras hanes anmherffaith am wasanaeth cyhoeddus diweddaf yr anwylaf Henry Rees. Synwyd ni yn fawr ar weinyddiad Swper yr Arglwydd wrth ysgafnder traed, a deheurwydd Mr. Rees, yn ei oedran ef, yn myned trwy y gwasanaeth hwn. O mor anhawdd ydyw sylweddoli y ffaith fod y brawd a safai yn ein pulpyd, ac wrth fwrdd y cymmundeb, ychydig ddyddiau yn ol, yn awr yn y dystaw fedd! Y mae rhediad a churiad y gwaed wedi sefyll y ddau lygad a ddysgleirient ac a felltenent wedi eu cau a'u selio-y tafod a lefarai mor hyawdlaidd a nerthol sydd yn awr yn nghell oerddystaw y bedd -y gweinidog a'r 'dyn Duw' hwn a welwyd fel wedi ei wefreiddio<noinclude><references/></noinclude> 951jgaoxy9zp5b9xplk79cr4i7b4rng 119306 119259 2024-12-01T22:45:17Z AlwynapHuw 1710 119306 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>wedi bod yn darllen, mi dybiem, hanes y cyfammod a wnaeth Duw âg Abraham, yr hwn, ni dybiwn wrtho, oedd y datguddiad helaethaf ac egluraf a gafwyd hyd yn hyn o'r cyfammod gras. Dywedai y byddai duwiolion yr Hen Destament, yn enwedig ar amserau, yn ymaflyd o ddifrif yn nghyfammod Duw a'i seliau, neu ei arwyddion; ïe, ac yn dadleu ei addewidion yn y modd taeraf a mwyaf penderfynol. Sylwodd ar yr arwyddion a roddodd Duw—fod ynddynt sail dadl, yn enwedig pan eir i brofedigaeth a chyfyngder. Cyfeiriodd at y bwa yn y cwmmwl, ac hefyd at yr enwaediad. Gwnaeth sylw addysgiadol oddiwrth hanes Tamar; y sêl, y breichledau, a'r ffon a roddwyd iddi yn wystl ac yn arwyddion. Pan y daeth i gyfyngder, a'i bywyd i fod yn y perygl, y peth a wnaeth oedd dwyn allan yr arwyddion oedd wedi eu gwystlo i'w meddiant, sef y sêl, y breichledau, a'r ffon; ac wrth eu dangos hi ddywedai, 'O'r gŵr y piau y rhai hyn yr ydwyf fi y fel-a'r-fel.' Gorchfygodd y gwystlon a'r arwyddion hyn i achub ei bywyd. Y mae rhyw nerth cryfach na hyn yn nghyfammod Duw, ac y mae ei seliau yn bethau i ymaflyd ynddynt. Cyfeiriodd at hanes Dafydd yn nghanol ei drallod a'i anghysur pan y dywedodd, 'Er nad yw fy nhy i felly gyda Duw, eto cyfammod tragwyddol a wnaeth efe â mi, wedi ei luniaethu yn hollol ac yn sicr.' Wrth ddangos y cyfrifoldeb y mae rhieni ynddo wrth fagu plant, annogai hwy o ddifrif i gymmeryd gafael yn nghyfammod Duw a'i addewidion—'Myfi a fyddaf yn Dduw i ti ac i'th had ar dy ol di.' Wel, dyma fras hanes anmherffaith am wasanaeth cyhoeddus diweddaf yr anwylaf Henry Rees. Synwyd ni yn fawr ar weinyddiad Swper yr Arglwydd wrth ysgafnder traed, a deheurwydd Mr. Rees, yn ei oedran ef, yn myned trwy y gwasanaeth hwn. O mor anhawdd ydyw sylweddoli y ffaith fod y brawd a safai yn ein pulpyd, ac wrth fwrdd y cymmundeb, ychydig ddyddiau yn ol, yn awr yn y dystaw fedd! Y mae rhediad a churiad y gwaed wedi sefyll y ddau lygad a ddysgleirient ac a felltenent wedi eu cau a'u selio—y tafod a lefarai mor hyawdlaidd a nerthol sydd yn awr yn nghell oerddystaw y bedd —y gweinidog a'r 'dyn Duw' hwn a welwyd fel wedi ei wefreiddio<noinclude><references/></noinclude> 53wpl34dzsb58nawenl09j43qbskvnp Tudalen:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu/83 104 58557 119260 2024-12-01T20:45:01Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119260 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>â chynnorthwyon a dylanwadau yr Ysbryd Glân-yr hwn a welwyd yn rhoddi pob nerf, a nerth, a dylanwad a feddai i rybuddio pechadur, a'i ennill at Fab Duw, sydd erbyn heddyw wedi dystewi am byth! O fy enaid, y mae i ti groesaw i ymdywallt allan y galar mwyaf eithafol; cwyna yn herwydd dy fawr golled; tywallt allan dy ddagrau yn ffrydiau cryfion; y mae yn rhesymol gwneyd felly. Wrth i ni gymmeryd ein safle ar feddrod y meirw, sef ein pregethwyr ymadawedig, y mae genym ryw beth tra phwysig i'w ystyried. Pan yr aeth Elias o Fon i'r bedd, yr oedd ar y maes lu mawr o dywysogion yn y weinidogaeth wed'yn yn aros, megys Roberts o Amlwch, Hughes Pont Robert, Jones o Talsarn, Dafydd Jones o Gaernarfon (Treborth wedi hyny), Hughes o Lerpwl, Phillips o Fangor, ac yn eu plith yr hwn y bydd ei enw mor anfarwol a'r un o honynt-ein hanwyl Henry Rees. Y mae yr oll o'r rhai uchod erbyn hyn wedi eu cwympo, a'r derw cedyrn wedi eu dadwreiddio un ac oll. Ni a obeithiwn eto fod aml i gedrwydden, ac aml i dderwen yn mhriddellau athrofa y Bala, y rhai pan y transplantir hwy i briddellau yr eglwysi, y byddont yn brenau cedyrn yn y tir. {{nop}}<noinclude><references/></noinclude> 1i1izq6wia4jbvxm2x4rsyr7zni0izg 119307 119260 2024-12-01T22:45:42Z AlwynapHuw 1710 119307 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>â chynnorthwyon a dylanwadau yr Ysbryd Glân—yr hwn a welwyd yn rhoddi pob nerf, a nerth, a dylanwad a feddai i rybuddio pechadur, a'i ennill at Fab Duw, sydd erbyn heddyw wedi dystewi am byth! O fy enaid, y mae i ti groesaw i ymdywallt allan y galar mwyaf eithafol; cwyna yn herwydd dy fawr golled; tywallt allan dy ddagrau yn ffrydiau cryfion; y mae yn rhesymol gwneyd felly. Wrth i ni gymmeryd ein safle ar feddrod y meirw, sef ein pregethwyr ymadawedig, y mae genym ryw beth tra phwysig i'w ystyried. Pan yr aeth Elias o Fon i'r bedd, yr oedd ar y maes lu mawr o dywysogion yn y weinidogaeth wed'yn yn aros, megys Roberts o Amlwch, Hughes Pont Robert, Jones o Talsarn, Dafydd Jones o Gaernarfon (Treborth wedi hyny), Hughes o Lerpwl, Phillips o Fangor, ac yn eu plith yr hwn y bydd ei enw mor anfarwol a'r un o honynt—ein hanwyl Henry Rees. Y mae yr oll o'r rhai uchod erbyn hyn wedi eu cwympo, a'r derw cedyrn wedi eu dadwreiddio un ac oll. Ni a obeithiwn eto fod aml i gedrwydden, ac aml i dderwen yn mhriddellau athrofa y Bala, y rhai pan y transplantir hwy i briddellau yr eglwysi, y byddont yn brenau cedyrn yn y tir. {{nop}}<noinclude><references/></noinclude> 1rkx9lwa3ehx7hl8pa1cspp95lb8sc3 Tudalen:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu/84 104 58558 119261 2024-12-01T21:16:44Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119261 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude> {{c|{{X-larger|YCHYDIG O HANES<br>YR ACHOS METHODISTAIDD SEISONIG <br>YN NGWRECSAM.}}}} GAN i'r achos Methodistaidd Seisonig, yn y dref, gael ei ddechreuad mewn cyssylltiad â'r achos Cymreig yn ''Abbot-street'', byddai yn angharedigrwydd ynom, yn hyn o hanes, beidio a gwneuthur crybwylliad byr, o leiaf, am hwnw hefyd. Buasai yn dda genym roddi hanes manwl am dano, a buasai yn hawdd i ni wneyd hyny, oblegid y mae genym ddefnyddiau helaeth wrth law, a'r rhai hyny wedi eu casglu a'u hysgrifenu gan y diweddar Mr. Richard Davies, ''Temperance Hotel,'' yn y dref, yr hwn hefyd fu yn un o sefydlwyr cyntaf yr achos: ond y mae hanes yr achos Cymreig wedi chwyddo cymmaint o dan ein dwylaw fel yr ydym o dan yr angenrheidrwydd i fod yn fyr. Enwau y personau a ysgogasant gyntaf yn hyn oeddynt y Parch. W. Edwards, ''Town-hill''; Mr. Isaac Jones, ''Hope-street;'' a Mr. R. Davies, fel y crybwyllasom o'r blaen. Mae yn gôf gan rai fod Mr. Isaac Jones yn un o'r teithwyr oedd yn y gerbydres gerllaw Caerlleon, pryd y torodd y bont ac y lladdwyd amryw o honynt, ac yn eu plith Mr. Isaac Jones, a hyny yn fuan ar ol dechreuad yr achos. Yr oedd hyn yn golled drom ar y pryd, gan nad oedd yr achos eto ond yn fabandod. {{nop}}<noinclude><references/></noinclude> kcodbr27qseqkekkd27m5h3zms45f72 Tudalen:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu/85 104 58559 119262 2024-12-01T21:17:59Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119262 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>Dechreuwyd yr achos Seisonig, yn y dref, yn niwedd y flwyddyn 1845. Ardrethwyd lloft eang yn nghanol hen ''warehouse'' yn ''Bankstreet,'' yr hon a adgyweiriwyd ac a wnaed yn fath o le i addoli. Y dydd yr ardrethwyd y lle, fe aeth y Parch. William Edwards ac a brynodd hen bulpyd y gwyddai am dano yn y dref, yna efe a ddywedai yn ei iaith ddigrifol ei hunan, 'Wel, de'wch lads, awn a'r hen bulpyd i'r ''room'', i gymmeryd ''possession'' o'r lle.' Y gareg sylfaen isaf yn adeiladaeth Methodistiaeth Seisonig yn y dref ydyw yr ysgol sabbothol; oblegid dyma ydoedd y moddion cyntaf o râs yn y lle. Enwau yr athrawon cyntaf oeddynt y Meistri Isaac Jones, Joseph Edwards, Arthur Jones, Owen Jones, ac un Mr. Edwards, Wheatsheaf. Dydd Nadolig, yn 1845, cafwyd cyfarfod pregethu, fel tro arbenigol i gyssegru'r lle, pryd y gweinyddwyd gan y Parch. Mr. Morgan, o'r Trallwm, ac eraill. Yn mhen yspaid o amser, ar ol dechreu addoli yn y lle, fe gafodd yr achos fath o lewyg trwm, a bu agos iawn iddo a marw. Yn y cyfamser fe alwyd cyfarfod cyffredinol, pryd y daeth yr holl frawdoliaeth fechan yn nghyd, i ystyried pa beth oedd oreu i'w wneuthur odditan yr amgylchiadau, ai gadael iddo i drengu ai ynte arfer rhyw foddion effeithiol er ei adferu. Ar ol llawer o ymddiddan pwyllog yn y cyfarfod, yr oedd yn hawdd gweled mai y syniad cryfaf oedd iddo drengu a marw. Yr hen frawd a thad y Parch. W. Hughes, yr hwn oedd yn y lle, yr hwn ar y pryd a deimlai i'r byw yn herwydd y peth, a safai yn fan ar ei draed, ac a ddywedai mewn iaith rymus, ''No, we will not let it die.'' Bu eiddigedd a sêl yr hen frawd ar y pryd, yn pledio dros yr achos, yn foddion effeithiol iddynt ail ymaflyd ynddo o ddifrif, fel o'r dydd hwnw allan y bu ei lwyddiant yn ddymunol. Yn y flwyddyn 1855, y cyfeillion yn y lle, y rhai erbyn hyn oeddynt wedi ymgorphori yn eglwys fechan, a roddasant alwad unfrydol i Mr. Joseph Jones, Liverpool, i ddyfod i'w gwasanaethu fel bugail, i'r hon alwad hefyd y rhoddodd yntau ufydd-dod. Yr oedd amryw eglwysi bychain eraill yn y wlad, heb fod yn nepell o'r dref; rhoddwyd y rhai hyny hefyd odditan ei ofal. Y lleoedd hyny<noinclude><references/></noinclude> cdz2j435fji9o8de5k35d66c5cm7654 Tudalen:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu/104 104 58560 119263 2024-12-01T21:18:41Z AlwynapHuw 1710 /* Heb ei brawfddarllen eto */ Dechrau tudalen newydd gyda " Os bydd y llyfr yn foddion i gadw yr Eglwys rhag anghofio yr holl ffordd yr arweiniodd yr Arglwydd ei Duw hi ynddi, a'r pethau gwerthfawr a welodd ei llygaid yn y blynyddau a aeth heibio; a'i chynhyrfu at ddyledswyddau cyfattebol i'w breintiau a'i gallu am yr hyn sydd yn mlaen, fe fydd o wasanaeth ammhrisiadwy. Gwelir yn yr Hanes mai un o bethau distadl a dirmygus y byd ydoedd yr achos yn ei ddechreuad. Ond yr oedd er hyny yn un o'r... 119263 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="AlwynapHuw" /></noinclude> Os bydd y llyfr yn foddion i gadw yr Eglwys rhag anghofio yr holl ffordd yr arweiniodd yr Arglwydd ei Duw hi ynddi, a'r pethau gwerthfawr a welodd ei llygaid yn y blynyddau a aeth heibio; a'i chynhyrfu at ddyledswyddau cyfattebol i'w breintiau a'i gallu am yr hyn sydd yn mlaen, fe fydd o wasanaeth ammhrisiadwy. Gwelir yn yr Hanes mai un o bethau distadl a dirmygus y byd ydoedd yr achos yn ei ddechreuad. Ond yr oedd er hyny yn un o'r gwan-bethau y byd a etholodd Duw, fel y gwaradwyddai y pethau cedyrn. Bu am lawer o flynyddau yn gorphwys yn benaf ar ysgwyddau un teulu; a phan fu farw y rhai hyny, ofnai yr ychydig weiniaid oedd yn aros mai diffodd yn llwyr a wnai yr achos yn fuan wed'yn. Ond er mai ychydig oedd o honynt, a'u lle i addoli yn gyfyng, ac isel ei sefyllfa ar y dref, a'u cylch o freintiau crefyddol yn lled anghyflawn, eto 'gorfuant y rhwystrau i gyd wrth bwyso ar yr Arglwydd eu Duw. 2 Chron. xiii. 18. A phan y gwelir yr eglwys yn cael gwared oddiwrth anhawsderau o un math, ceir fod profedigaethau o fath arall yn ymosod, eto gwelir yr eglwys yn dyfod yn mhen amser drwy bob math o dywydd a chyfnewidiadau ar ei mantais mewn nerth a rhifedi. Mae yn anhawdd i ni yn awr mewn amgylchiadau mor wahanol, wrth edrych yn ddynol ar bethau, roddi cyfrif pa fodd y bu i dadau a mamau yr Eglwys Fethodistaidd yn Ngwrecsam, pan mewn cymmaint o wendid ac yn nghanol cymmaint o rwystrau, gynnal yr achos, a chodi addoldai a thalu am danynt, a chychwyn achosion mewn lleoedd o amgylch. Yr unig gyfrif dros fod yr achos yn eu dwylaw wedi dal ei ffordd ac ychwanegu cryfder, a chael ei drosglwyddo ganddynt mewn gwedd mor dda i'w plant ydyw, mai arfer Duw ydyw 'dangos ei hun yn gryf gyda'r rhai sydd a'u calon yn berffaith tuag ato ef.' 2 Chron. xvi. 9. Erbyn hyn gellir dyweyd bod yr achos ar ei draed, gyda gwedd allanol bur olygus, a chylch cyflawn o freintiau bob wythnos. Nid yw y capel fel o'r blaen mewn anfantais oddiwrth ei sefyllfa, na'i faint, na'i ymddangosiad. Mae yn un o'r addoldai mwyaf ardderchog a dymunol yn Nghymru, ac agos i bedair mil o bunnau o'i ddyled wedi eu talu yn ystod saith mlynedd o amser, heblaw gwneyd yn Q llawn gwell at yr holl gasgliadau eraill nag a wnaed erioed. Ceir ynddo ar y sabboth ddwy bregeth; ysgol gyda chyfarfod i'r plant o'i blaen; a chyfarfod canu; a chyfarfod i'r Eglwys ar ddiwedd gwasanaeth yr hwyr; ac yn y misoedd goleu, gyfarfod i weddïo am saith yn y boreu. Ar nosweithiau yr wythnos ceir cyfarfod i weddïo, a chyfarfod eglwysig, a chyfarfod i'r chwiorydd, a chyfarfod i ddysgu canu, a chyfarfod Blodau yr Oes i'r plant, a chyfarfod darllen i'r gwŷr ieuainge. Nid oes na rhyw nac oedran yn fyr o ddarpariaeth wythnosol ar eu cyfer, nac un ddawn yn cael ei hesgeuluso. Mae yn amlwg wrth hyn y gall y rhai sydd wedi bod mewn cyssylltiad â'r achos y blynyddau diweddaf, gydnabod gyda diolchgarwch i'r Arglwydd, eu bod hwythau wedi cael eu defnyddio i osod gwedd lawer ragorach, o leiaf yn allanol, ar Fethodistiaeth y dref. Cadwn ein henaid yn ddyfal rhag anghofio mai o'r Arglwydd y daeth hyn. Ac wrth ystyried mai i weision annheilwng ac anfuddiol y daeth, fe ddylai hyn fod yn dra rhyfedd yn ein golwg ni. Ond cawsom rhyw rym gan yr Arglwydd i weithio yn ewyllysgar gyda'n gilydd; canys oddiwrtho Ef y mae pob peth. 1 Chron. xxix. 14. Ofer fuasai i'r adeiladwyr fod yn llafurio gyda'r tŷ pe na buasai yr Arglwydd yn eu cyfarwyddo ac yn eu hamddiffyn; ac os na bydd i'r Arglwydd eto gadw y ddinas, ofer y gwylia y ceidwad. Psalm cxxvii. 1. Peth o'r pwys mwyaf i Eglwys ydyw priodoli pob da yn eu mysg i Dad y trugareddau a Duw pob diddanwch, ac ymwneyd digon âg Ef gogyfer â'r hyn sydd eto yn mlaen. Mae yn ddiau nad yw yr adfeiliad oedd Moses yn nodi allan fel un peryglus i bobl yr Arglwydd ar ol myned i Ganaan gynt, ddim yn un nad all yr achos yn yr addoldŷ newydd syrthio iddo. Mae cryn berygl i ninau wedi adeiladu y tŷ a thrigo ynddo, ac amlhau o arian ac aur genym, ac amlhau o'r hyn oll sydd genym, yna ymddyrchafu o'n calon ac anghofio o honom yr Arglwydd ein Duw, yr hwn a'n dug ni allan o'r caethiwed, ac a'n tywysodd ni trwy yr anialwch ac a barodd i ni ein holl lwyddiant. Deut. viii. 11-18. Hawdd iawn mewn byd drwg ac mewn tref mor lygredig ydyw i Eglwys lithro o dipyn i beth at ryw arferion fydd yn gyru yr Arglwydd yn mhell Q oddiwrth ei gyssegr. Ezec. viii. 6. Yr wyf yn gobeithio y bydd Hanes yr achos o'i ddechreuad yn foddion ar un llaw, i gadw yn nghôf yr Eglwys y defnyddiau cysur a chefnogaeth sydd yn ymddygiadau Duw tuag ati drwy'r blynyddoedd; ac ar y llaw arall, i ymgadw rhag anghofio ei rhwymedigaethau lluosog a pharhaus i lynu wrtho eto mewn cyflawniad parod o'r holl ddyledswyddau mae yn ofyn ganddi. Byddai Moses yn calonogi y bobl i fyned yn erbyn y gelynion a'r rhwystrau oedd o'u blaen drwy alw i'w côf y gwaredig. aethau rhyfedd oedd wedi cymmeryd lle yn eu hanes. Dywedodd wrthynt y gwnai yr Arglwydd i'r cenhedloedd oedd o'u blaen yn Nghanaan fel y gwnaeth i Sehon ac i Og, breninoedd yr Amoriaid, ac i'w tir hwynt, y rhai a ddinystriodd efe. Deut. xxxi. 4. Cymmerwn ninau galon oddiwrth yr hyn a wnaed eisoes yn ein Hanes gan yr Arglwydd, a pharhawn i ddyweyd o hyd fel Dafydd, 'Ti sydd yn arglwyddiaethu ar bob peth, ac yn dy law di y mae nerth a chadernid; yn dy law di hefyd y mae mawrhau a nerthu pob dim;' ac i ddymuno o hyd nad ymadawo Efe â ni ac na'n gwrthodo hyd nes gorphen holl waith gwasanaeth tŷ yr Arglwydd. 1 Chron. xxviii. 20, a xxix. 12. Bellach ein doethineb ydyw edrych arnom ein hunain fel na chollom y pethau a wnaethom, ond bod i ni dderbyn llawn wobr. 2 Ioan, 8; Dat. ii. 25 a 26. Y ffordd i beidio myned yn ol ydyw cadw ein golwg o hyd ar fyned yn mlaen-gosod rhyw nôd perffeithiach o'n blaen i ni ymgyraedd ato yn bersonol ac mewn undeb â'n gilydd. Ac os ceir yr hyfrydwch o gyraedd y nôd hwnw, peidio dechreu sefyll nac arafu dim wed'yn, ond gosod yn union nôd pellach drachefn i gyrchu ato, a pheidio byth a llwfrhau. Y prawf ein bod yn dal yr hyn sydd genym ac nad yw ein coron ar gael ei dwyn oddiarnom ydyw, ein bod yn ymgyraedd yn ddiorphwys am ychwaneg. Ac os wedi cael addoldŷ hardd a chysurus, a thefniadau allanol lled gyflawn, yr eir yn ddiofal ac i segur-dybied yr aiff pethau yn mlaen bellach o honynt eu hunain, ceir yn fuan deimlo fod rhyw wywdra anhyfryd yn ymdaenu drosom ac yn ein hyspeilio o'n gogoniant. 'Trwy ddiogi lawer yr adfeilia yr adeilad; ac wrth laesu y dwylaw Q y gollwng y tŷ ddefni.' Preg. x. 18. Ac i ochel dirywiad fel Eglwys, ystyriwn yn I. FOD LLWYDDIANT YR HOLL AELODAU MEWN UNDEB A'U GILYDD YN OL FEL Y BYDDO POB UN YN LLWYDDO AR EI BEN EI HUN. Mae yr Eglwys yn gyffredinol yn cael ei gwneyd i fyny o bersonau unigol; ac y mae ansawdd yr holl aelodau mewn undeb â'u gilydd yn cael ei wneyd i fyny o ansawdd pob aelod ar ei ben ei hun. A thuag at lwyddiaut cyffredinol, fe ddylai pob un yn yr Eglwys ymdrechu at gynnydd personol, yn un peth ac yn mlaenaf oll, 'mewn gras a gwybodaeth ein Harglwydd a'n Hiachawdwr Iesu Grist.' Mae yr Arglwydd Iesu yn ei Berson yn ffynnonell pob gras i ni, ac yn ei gymmeriad sanctaidd yn gynllun o'r modd y mae pob gras i ymagor a gweithredu. Nid oes dim cynnydd yn bosibl heb berthynas yn gyntaf â Christ; ac y mae graddau y cynnydd yn ol fel y denwn ni i sylweddoli y berthynas hono. Wrth fod mewn undeb eglwysig, yr ydym yn proffesu ein bod yn aelodau o gorph Crist, yr hwn yw pen yr Eglwys; a'n bod yn cael ein treiddio gan yr un bywyd, yn cydsynio â'r un ewyllys, ac yn ymestyn at yr un amcanion. Un corph sydd; a hwnw yn cael ei wneyd i fyny o'r Arglwydd Iesu fel pen, a'i wir ddisgyblion fel aelodau: ac un Yspryd sydd yn yr holl gorph. Yr Yspryd Glân sydd yn gwneyd perthynas â Christ yn rhinweddol a theimladwy i bob aelod, am ei fod Ef yn trigo yn y Pen ac yn mhob un o'r aelodau. O'r Arglwydd Iesu fel pen y mae yr holl gorph yn derbyn lluniaeth, ond y mae y lluniaeth hwnw yn cael ei dderbyn a'i rinweddu er ein cryfhad trwy yr Yspryd Glân. Fel y dywedir ein bod yn derbyn lluniaeth o'r Pen Mawr, ac yn cynnyddu gan gynnydd Duw. Trwy un Yspryd yr ydym yn dyfod i fewn i'r corph, ac ni a ddiodwyd oll i un Yspryd, ac yr ydym drachefn yn cynnyddu mewn gobaith trwy nerth yr Yspryd Glân. Col. ii. 19; 1 Cor. xii. 13; Rhuf. xv. 13. Ffynnonell y cynnydd, fel yna, ydyw Iesu Grist, a gweithredydd y cynnydd ydyw yr Yspryd Glân. Y modd eto y mae y cynnydd hwnw yn cael ei gyrhaedd gan bob un ydyw, trwy weithredu ffydd ar wirioneddau y Beibl yn eu perthynas â Christ, a gweddïo yn Q ddibaid. 'Gan eich adeiladu eich hunain ar eich sancteiddiaf ffydd a gweddio yn yr Yspryd Glân.' Drwy chwenychu didwyll laeth y gair, a myfyrio ar y pethau sydd ynddo ac aros ynddynt, felly y daw ein cynnydd yn eglur i bawb. Judas-20; 1 Petr ii. 2; 1 Tim. iv. 15. Nis gall aelod wneyd cynnydd mewn gras a gwybodaeth ysprydol ond trwy ddyfod, ar un llaw, i gyssylltiad agosach â'r Yspryd Glân mewn ymofyniad gwastadol am dano ac ymddibyniad didor arno; ac ar y llaw arall, dyfod yn fwy gwybyddus ac argyhoeddedig o wirionedd a phwysigrwydd y pethau am yr Iesu. Dywedir ein bod yn ymgadarnhau mewn nerth, trwy ei Yspryd ef, yn y dyn oddi mewn; a bod hyn yn beth sydd yn cael ei roddi o hono Ef i ni: ac yn ol yr adnod nesaf cawn bod hyn yn nglŷn â thynu yr Arglwydd Iesu, mewn ffydd ar y gwirioneddau am dano, i drigo yn ein calonau. Wrth dynu i fewn yr Arglwydd Iesu i ddeall a serch y galon, mewn ffydd ar yr amlygiadau y mae wedi roddi o hono ei hun yn ei eiriau, a hyny drwy ei Yspryd Ef, yna y mae y dyn oddi mewn yn cael ei borthi â bwyd yn wir ac â diod yn wir. Dyna'r modd yr ydym i ymgadarnhau mewn nerth ac i gynnyddu gan gynnydd Duw. Eph. iii. 16 a'r 17. Gan hyny, os mynwn gynnyddu mewn gras, dylem fod yn wiliadwrus iawn trwy bob dyfal-bara i weddïo bob amser â phob rhyw weddi a deisyfiad yn yr Yspryd, ac i ymarfer yn barhaus â gwirioneddau y Beibl yn eu perthynas â Iesu Grist. Eph. vi. 16--19. O'r tu arall, gellir gwybod faint ydym yn myned tua chyfeiriad o'n blaen, wrth faint ydym yn bellhau oddiwrth gyfeiriad sydd o'n hol. Gall pob un wybod faint y mae yn gynnyddu yn yr amrywiol rasau, wrth faint y mae yn gashau ac yn adael ar y drygau croes iddynt. Cynnyddu yn y grasau o ffydd a gobaith, a chariad, addfwynder, gostyngeiddrwydd, amynedd, haelioni, diolchgarwch, &c., ydyw ffieiddio a gadael yn fwy bob teimladau ac arferion diras a chroes i'r naill neu y llall o'r rhinweddau. Cynnyddu mewn sancteiddrwydd, o un tu, ydyw darfod âg aflendid mewn cyffyrddiad âg ef a thuedd meddwl tuag ato; ac o'r tu arall, dyfod i gydsynio a chydweithredu yn fwy unol âg ewyllys yr Arglwydd. Iesu Grist sydd wedi ei wneuthur i ni gan Dduw yn sancteiddrwydd, a'r Yspryd Glân sydd Q yn sancteiddio ac yn glanhau yr eglwys â'r olchfa ddwfr trwy y gair. 1 Cor. i. 30; Eph. v. 26. Ond er mai yn ei wirionedd y mae yr Yspryd Glân yn sancteiddio, y mae hefyd yn defnyddio triniaethau tymhorol yn wasanaethgar i hyny. A thuag at gynnyddu mewn gras a gwybodaeth ysprydol, byddai yn fantais fawr i ni gofio yn wastad, nad oes yr un o droion Rhagluniaeth heb feddu rhyw lais tuag atom a rhyw bwrpas arbenig yn ngolwg yr Hwn nad oes dim yn digwydd i ni hebddo Ef. 1 Sam. ii. 2; Galar. iii. 37-42. Ac os y'n rhwymir weithiau â gefynau ac y'n delir â rhaffau gorthrymder, yna Efe a ddengys i ni ein gwaith o grwydro mewn meddwl neu ymddygiad at yr hyn sydd o'i le, neu esgeuluso gwneyd yr hyn a ddylasem ei gwblhau: a bod ein hanwireddau drwy hyny wedi amlhau yn ei olwg Ef. Ei amcan caredig yn gosod arnom boen corph neu ofid meddwl ydyw, agor ein clustiau i dderbyn cerydd, a dyweyd wrthyın am droi oddiwrth anwiredd a chymmeryd yn fwy at y gwirionedd. Job xxxvi. 8--10. Fel y gellir ystyried fod Duw trwy oruchwyliaethau gerwin yn glanhau anwiredd Jacob, ac mai dyma yr holl ffrwyth, tynu ymaith ei bechod: am ein bod mewn profedigaethau yn cael ein dwyn yn fwy argyhoeddedig o'r gwirionedd mai pechaduriaid aflan ydym a'n hangen mawr am edifeirwch a maddeuant. Yna yr ydym yn cael ein cyfeirio gan y gwirionedd at Iesu Grist am yr edifeirwch, a'r maddeuant, a'r glanhad yr ydym drwy y cyfyngderau wedi dyfod yn fwy argyhoeddedig o'n hangen o honynt. A gresyn mawr ydyw i ni golli y fantais mae pob gofid yn roddi i ni i ddyfod yn fwy gwybyddus o'n camweddau a'n diffygion fel ag i dramwy o gymmaint a hyny yn amlach at yr Arglwydd Iesu am y feddyginiaeth. Oblegid y mae pob cynnydd mewn gras a gwybodaeth ysprydol yn gynnydd hefyd mewn gwir ddiddanwch ac happusrwydd. Es. xxvii. 9, Ps. lxxi. 20, 21. Ac wrth i bob un o'r aelodau mewn eglwys gynnyddu mewn sancteiddrwydd, y mae Sion yn sicr o fod yn gwisgo ei nerth ac yn ymdecau yn ngwisgoedd ei gogoniant. Mae mwy o nerth a phrydferthwch mewn ychydig o aelodau wedi dyfod yn mlaen mewn sancteiddrwydd nag mewn eglwys luosog os yn ddioruchwyliaeth ei hyspryd. Es. lii. 1. Gan hyny, er mwyn llwyddiant personol a Q mantais gyffredinol yr Eglwys, ymestyned pob un at gynnydd gwastadol mewn gras a gwybodaeth ein Harglwydd a'n Hiachawdwr Iesu Grist. 2 Petr iii. 17, 18. Hefyd, tuag at lwyddiant cyffredinol mewn Eglwys, fe ddylai pob un o'r aelodau ymestyn at gynnydd personol eto mewn defnyddioldeb. Y ffordd i ddyfod yn fwy defnyddiol ydyw, ceisio argyhoeddiad helaethach o'n drwg ein hunain, ac ymneillduo yn nes at Iesu Grist ac yn bellach oddiwrth bob meddwl ac ymddygiad pechadurus. 'Pwy bynnag gan hyny a'i glanhâo ei hun oddiwrth y pethau hyn, efe a fydd yn llestr i barch, wedi ei sancteiddio ac yn gymmwys i'r Arglwydd, ac wedi ei ddarparu i bob gweithred dda. 2 Tim. ii. 21. Mae crefydd yr Arglwydd Iesu yn dwyn dyn i ddechreu 'ato ei hun.' A phan ddaw efe ato ei hun-i olwg ei dlodi a'i drueni fel pechadur —y mae yn cael ei ddwyn at Iesu Grist fel ei unig Waredwr; ac at Dduw, Barnwr pawb, i gael gwneyd ei achos ei hun yn dda. Yna wedi iddo ef ei hun gael ei wneyd yn gyfranog o Grist, ei awydd mawr wed'yn ydyw egluro bywyd Iesu yn ei ymarweddiad yn y byd; sef ymroddi at wneyd achos eraill o'i gwmpas yn dda. Ymgais gwastadol bywyd Iesu lle bynnag y mae y lyw, byw drosodd drachefn yr un bywyd ag a wnaeth yn Nghrist ei hun pan yma ar y ddaear: sef bywyd o ddileu pechod -bywyd yn aberthu ei hun i weithio pechod a'i ganlyniadau gofidus allan o'r byd, bywyd cyssegredig at adferu dynion o afael pob bai a thrueni, bywyd at fyned o amgylch gan wneuthur daioni a iachau pawb sydd wedi eu gorthrymu gan ddiafol. Yn mha enaid bynnag y mae bywyd Crist, ceir ef yn ymagor yn ol ei gynnydd a'i nerth i'r un dylanwad ar y byd ag oedd Iesu Grist ei hun yn osod arno. Yr oedd y fath berthynas rhwng dylanwad y disgyblion gynt â Iesu Grist 'rol ei ymadawiad, o ran eu buchedd a'u gwaith, fel mai myned yn mlaen yr oeddynt hwy gyda gwaith yr Iesu, a myned yn mlaen yr oedd yr Iesu drwyddynt hwy gyda'r hyn oedd Ef ei hun wedi dechreu ei wneuthur a'i ddysgu o'r blaen. Act. i. 1. Peth o bwys mawr i bob aelod gadw mewn côf parhaus ydyw, fod perthynas agosach â Christ yn cynnwys hefyd ddyfod i berthynas Q agosoch â'n gilydd ac â lleshad ysprydol pawb o'n cwmpas. Os ydwy cyssylltiad pob un â Christ yn cynnwys bedydd â'r Yspryd Glân ac ân thân, yna y mae y tân hwnw at wneyd pob un yn oleuni'r byd; ac yna i amlygu ei hun mewn disgleirdeb a gwres i bawb o gwmpas. Os ydyw perthynas â Christ yn ein gwneyd yn halen y ddaear, yna yr ydym i dreiddio o'n hamgylch er blasuso ac attal llygredigaeth a drygsawredd. Os ydyw perthynas â Christ yn ein gwneyd yn surdoes yn y blawd, yna yr ydym i wneyd ein rhan mewn suro y cwbl oll. Matt. iii. 11, a v. 13, a xiii. 33. Mae perthynas â Christ yn codi pob un i dreiddio yn y modd yna drwy y cylch y mae yn troi yn wastadol ynddo. Mae ei holl fywyd yn llewyrchu goleuni o Grist. Nid peth at ryw gyflawniadau ac at ryw adegau yn unig ydyw ein crefydd, ond peth i fod gyda ni yn mhob man ac i drwytho ein holl arferion. Cryn gam-gymmeriad ydyw gwneyd gwahaniaeth rhwng goruchwylion bydol un a'i ddyledswyddau crefyddol. Yr oedd chwaer un boreu mewn tristwch meddwl uwchben yr holl oruchwylion bydol oedd raid iddi gyflawni. Na elwch hwynt yn oruchwylion bydol,' meddai un arall wrthi, oedd wedi gwneyd cynnydd helaethach mewn crefydd, "does dim gwaith daearol i'r credadyn, ond y mae i gyd yn waith yr Arglwydd.' 'Pa beth bynag a wnelom, yr ydym i'w wneuthur o'r galon, megys i'r Arglwydd, ac nid i ddynion; canys yr Arglwydd Crist yr ydym yn ei wasanaethu.' 'Megys y darfu i Dduw ranu i bob un, megys y darfu i'r Arglwydd alw pob un, felly rhodied. Ac fel hyn yr wyf yn ordeinio yn yr eglwysi oll. Yn yr hyn y galwyd pob un, frodyr, yn hyny arhosed gyd â Duw.' Col. iii. 23, 24; 1 Cor. vii. 17--24. Dylai pob un ystyried ei hunan yn ei alwedigaeth a'i holl ymwneyd, nid yn eiddo iddo ei hun ond yn eiddo i'r Hwn a gyfodwyd o feirw: ac yn ei ddybenion, a'i eiriau, a'i holl ymddygiadau i ddwyn ffrwyth i Dduw.' Rhuf. vii. 4. Bydd felly yn egluro bywyd Iesu yn ei yspryd addfwyn a gostyngedig, ac mewn geiriau bob amser yn rasol, ac mewn gweithredoedd da a chymmeradwy ger bron Duw. Wrth lenwi y cylch dirgelaidd a theuluaidd yn dda, a llenwi cylch yr alwedigaeth dymhorol yn dêg ac yn ofn yr Arglwydd, bydd pob un felly o ddefnyddioldeb mawr yn barod Q gydag achos yr Iesu; a bydd hyn yn barotoad ac yn sylfaen dda i ddefnyddioldeb mwy cyhoeddus. 'Canys ffrwyth yr Yspryd sydd yn mhob daioni, a chyfiawnder, a gwirionedd.' Eph. v. 9. Ond er cymmaint ydyw defnyddioldeb dystaw pob un sydd yn ofni Duw ac yn bucheddu bob dydd yn eirwir, yn onest, yn gyfiawn, yn fwynaidd, ac yn drugarog, eto ni ddylai neb fod heb ymgyrhaedd am gymhwysderau i wasanaethu Iesu Grist mewn ryw ffyrdd eraill. Dywedir wrthym am ddilyn cariad a deisyf doniau ysprydol fel ag i allu llefaru wrth ddynion er adeiladaeth, a chyngor, a chysur; a cheisio rhagori at adeiladaeth yr eglwys. 1 Cor. xiv. 1,-3, 12. Dichon fod mwy o berygl i aelodau eglwysig yn ein plith ni y dyddiau hyn, pan y mae yr eglwysi yn galw gweinidogion at y rhanau mwyaf ysprydol o'r gwaith, i fyned i feddwl bod defnyddioldeb cyhoeddus ac uniongyrchol yn beth ag sydd yn perthyn yn unig i ryw rai penodol. Ond y mae y rhanau ysprydol mor helaeth ac amrywiol fel y gall yr holl lwythau gael etifeddiaeth eang o honynt. Ac wrth ddeisyfu a pherchenogi y rhai goreu a mwyaf o honynt, nid oes dim perygl i'r doniau ddarfod nac i'r naill fyned a lle y llall. Ni chyfynga Judah ar Ephraim, yn yr ystyr yma; ac wedi i'r llwythau gymmeryd meddiant helaeth iddynt eu hunain, bydd digon o le wed'yn i lwyth Lefi gael rhan ac etifeddiaeth eang yn mysg eu brodyr, ac i fendigo digon yn enw yr Arglwydd. Dim ond i bawb gymmeryd eu harwain gan yr un Yspryd, yna ni chenfigena Ephraim wrth Judah, ac nid oes berygl wed'yn i ni wneyd gwaith ein gilydd, na siarad ar draws ein gilydd, na gwrth-ddyweyd ein gilydd, na grwgnach yn erbyn ein gilydd, 'Canys nid yw Duw awdwr anghydfod, ond tangnefedd, fel yn holl eglwysi y saint.' 1 Cor. xiv. 33. Mae y Testament Newydd yn galw am sylw ac ymdrech pob un yn yr eglwys, y naill fel y llall. Gesyd ar bawb i ofalu, pawb i weddïo dros eraill, pawb i gynghori, pawb i rybuddio, pawb i ddysgu, pawb i adeiladu eu gilydd. 'Yr ydym yn deisyf arnoch, frodyr'—nid y rhai sydd mewn swyddau yn unig-'Ond yr ydym yn deisyf arnoch, frodyr, rhybuddiwch y rhai afreolus, diddenwch y gwan eu meddwl, cynheliwch y gweiniaid, byddwch ymarhous wrth bawb. Gan Q ddysgu a rhybuddio bawb eich gilydd. Canys chwi a ellwch oll brophwydo bob yn un, fel y dysgo pawb, ac y cysurer pawb. Fy mrodyr, od aeth neb o honoch ar gyfeiliorn oddi wrth y gwirionedd, a throi o ryw un ef'—ni waeth pwy i'w droi am ei fod yn cael ei wneyd gan ryw un. 1 Thes. v. 14; Col. iii. 16; 1 Cor. xiv. 31; Iago v. 19. Gelwir arnom i ddwyn beichiau ein gilydd, i weddïo dros yr holl saint, i gofio y rhai sydd yn rhwym fel pettem yn rhwym gyda hwynt, ac i ymdrechu dyddanu ein gilydd trwy ystyriaethau cymhwys o'r gwirionedd. A chyd-ystyried bawb ein gilydd, i ymannog i gariad a gweithredoedd da. Gal. vi. 2; Eph. vi. 18, 19; Heb. xiii. 3, a x. 24. Digon o waith, onide, i'r holl aelodau eglwysig at eu gilydd; heblaw dyledswyddau at y byd annuwiol, i gael y rhai sydd yn esgeuluso i ddyfod at freintiau yr efengyl, ac i gael y rhai sydd yn gwrando i ddyfod yn nes. Eto, 'od ymdrech neb hefyd, ni choronir ef onid ymdrech yn gyfreithlawn.' A thuag at i ymdrech pob un o blaid yr efengyl fod yn rheolaidd, dylai pob un gofio fod yn rhaid dal yr un berthynas â Iesu Grist yn ein defnyddioldeb ag yn ein gras, Rhaid i bob un dderbyn y naill fel y llall oddiwrtho Ef. 'Canys Mab y dyn sydd fel gwr yn ymdaith i bell, wedi gadael ei dŷ, a rhoi awdurdod i'w weision, ac i bob un ei waith ei hun, a gorchymyn i'r drysawr wylio.' Marc xiii. 34. Mab y dyn ei hunan sydd yn awdurdodi neu yn cymhwyso ei weision i'w gwaith trwy roddi yr Ysbryd Glân iddynt. 'Ac wedi galw ei ddeuddeg disgybl ato, efe a roddes iddynt awdurdod yn erbyn ysprydion aflan, i'w bwrw hwynt allan, ac i iachau pob clefyd a phob afiechyd.' Matt. x. 1. Rhaid i ninnau fyned at Fab y dyn o hyd i dderbyn yr awdurdod ac i wybod ein gwaith. Mae perygl i ni ryfygu o honom ein hunain at waith heb ei gael ac heb awdurdod at ei wneyd. Aeth ryw saith o feibion i Scefa i gymmeryd arnynt enwi uwch ben y rhai oedd âg ysbrydion drwg ynddynt enw yr Arglwydd Iesu, heb fyned yn gyntaf at Fab y dyn i dderbyn y gwaith a'r awdurdod at ei wneyd; ond cawsant eu gyru i ffoi yn noethion ac yn archolledig gan yr yspryd drwg. Act. xix. 13-16. Ond wedi i'r deg a thriugain gael eu hawdurdodi gan Fab Q y dyn i'r gwaith, yr oeddynt yn gallu dychwelyd gyd â llawenydd, gan ddywedyd, Arglwydd, hyd yn nod y cythreuliaid a ddarostyngir i ni, yn dy enw di. Lúc x. 17. A chan mai Mab y dyn sydd yn diwallu ei weision âg awdurdod ac yn rhoddi i bob un ei waith ei hun, 'does gan neb yn yr eglwys ddim esgus i fod yn ddiwaith. Pwy bynag sydd eisieu gwybod ei waith ac eisieu cymhwysder at ei gyflawni yn iawn, aed yn ddifrifol at Iesu Grist am ei roddion. 'Ac od oes neb heb Yspryd Crist ganddo, nid yw hwnw yn eiddo ef. Rhuf. viii. 9. Gan hyny, ymofyned pob un, er lleshad llaweroedd, er ei gysur a'i wobr ei hun, ac i ochel dirywiad fel Eglwys, am gynnydd mewn defnyddioldeb personol dros yr Arglwydd Iesu. II. FOD LLWYDDIANT YR HOLL AELODAU MEWN UNDEB A'U GILYDD YN OL FEL Y CAIFF Y GRASAU A'R DONIAU EU HIAWN-GRYNHOI A'U HIAWN-OSOD I GYDWEITHREDU. Mae y naill yn dylanwadu ar y llall. Fel y mae y dylanwad cyfunol yn cael ei wneyd i fyny o gymhwysderau pob un ar wahan, felly y mae y dylanwad cymdeithasol yn fantais fawr at lwyddiant personol. Pan y mae llawer mewn undeb â'u gilydd, yn cyflawni yr un gwaith o dan yr un meistr, y mae dosbarthiad a threfn yn ol medr y rhai fydd yn gweini, yn rhwym o fod yn fantais annhraethol at wneyd y gwaith yn dda ac yn gyflym. Pan y mae Paul yn ysgrifenu at un eglwys, y mae yn edrych arni fel corph hyd yn nod ar ei phen ei hun; ac yn ei chyssylltiadau a'i threfn fel arwyddlun o'r hyn ydyw yr holl eglwys ynghyd. 'Eithr chwychwi ydych gorph Crist, ac aelodau o ran.' 1 Cor. xii. 27. Dylai pob eglwys gan hyny edrych nid yn unig bod ynddi wir aelodau ond hefyd bod yr holl aelodau gyda'u gilydd yn gwneyd i fyny gorph. Trefn corph, cydweithrediad corph, cydymdeimlad corph, cyfanrwydd corph. A chan mai corph Crist ydyw pob eglwys wirioneddol, dylid edrych bod yr ymddangosiad a'r gweithrediadau yn ateb i'r fath berthynas oruchel. Bydd yr ystyriaeth mai corph ydyw yr eglwys yn fantais i'r aelodau amrywiol ddyfod i weled gwerth eu gilydd ac i fod yn barod i gynnorthwyo y naill y llall. 'Nid all y llygad ddywedyd wrth y llaw, Nid rhaid i mi wrthyt; na'r pen chwaith wrth y traed, Q Nid rhaid i mi wrthych. Eithr yn hytrach o lawer, yr aelodau o'r corph y rhai a dybir eu bod yn wanaf, ydynt angenrheidiol. Fel na byddai anghydfod yn y corph; eithr bod i'r holl aelodau ofalu yr un peth dros eu gilydd.' 1 Cor. xii. 20-26. A pheth o bwys mawr i eglwys ydyw cyd-ystyried bawb eu gilydd fel ag i gynnorthwyo mewn gosod eu gilydd yn y sefyllfa fwyaf fanteisiol i gymhwysderau pob un fod ar eu heithaf mewn defnyddioldeb: ac na byddo neb yn cael llonydd i esgeuluso y ddawn sydd ynddo. Pan oedd yr eglwys yn y diffaethwch gynt yn gwneuthur y Tabernacl yn dŷ i'r Arglwydd, yr ydym yn cael bod holl blant Israel, yn wŷr ac yn wragedd, yn offrymu yn ewyllysgar tuag ato o'r pethau oedd ganddynt. Yna ni gawn fod pob gŵr celfydd, y rhoddasai yr Arglwydd gyfarwyddyd iddo, yn dyfod yn mlaen i weithio y defnyddiau at y tŷ; sef pob un yr hwn y dug ei galon ei hun ef i nesau at y gwaith i'w weithio ef. A phob gwraig ddoeth o galon a nyddodd â'i dwylaw; ac a ddygasant yr edafedd sidan glas, a phorphor, ac ysgarlad, a llian main. A'r holl wragedd y rhai y cynhyrfodd eu calonau hwynt mewn cyfarwyddyd, a nyddasant flew geifr. Ex. xxxv. 25-35. Cael eu cynhyrfu a'u donio gan Yspryd Duw yr ydoedd pawb gynt i waith tŷ yr Arglwydd; eto, cymmerai rhai eu lle yn well o dan Bezaleel, yr hwn oedd wedi ei lenwi â doethineb i ddychymmygu cywreinrwydd, i weithio mewn aur, ac mewn arian, ac mewn pres, ac mewn cyfarwyddyd i osod meini, ac mewn saernïaeth pren, i weithio yn mhob gwaith cywraint. Cymmerai eraill eu lle yn well o dan Aholïab, saer cywraint, a gwnïedydd mewn sidan glas, ac mewn porphor, ac mewn ysgarlad, ac mewn llian main. Ex. xxxviii. 23. Ond nid oedd eu bod yn ddosbarthiadau a chan bawb eu gwaith priodol eu hunain ddim yn rhwystr iddynt fod gyda'u gilydd yn un corph ac yn cydweithredu at ddwyn yn mlaen oruchwylion yr un tŷ. Oblegid ni gawn fod yr holl bobl yn ddarostyngedig i Moses, ac i gyd yn gweithio yn ol y portreiad a ddangosodd Duw yn y mynydd. Ac wrth i bawb gael eu trefnu yn ol eu cymhwysderau, a phawb yn gweithio, a hyny yn ol portreiad Duw ei hun, fe aed yn mlaen yn ddeheuig a chyflym gyda'r gwaith. Q Erbyn dyfod a gwaith pawb felly at eu gilydd, yr oedd y cyfan yn y defnydd, a'r maint, a'r lliw, a'r dull fel yr oedd Duw eisiau iddo fod; a'r holl ranau o ddwylaw pawb yn cymmeryd eu gilydd yn gymhwys. Ac wedi gosod y gwaith yn nghyd, yr oedd yn brydferth a gogoneddus. Cafodd Duw ei foddhau a'i ogoneddu, a chafodd y cydweithwyr lawenychu yn nghyd yn yr olwg ar y gorchwyl ardderchog oeddynt wedi gwblhau. Mae llawer o gyffroad a hyfrydwch yn nglyn â gweithio mewn cyssylltiad ac yn ol trefn. Ac nid yw yr eglwys yn Ngwrecsam wedi bod yn gwbl ddieithr i'r fantais o grynhoi a threfnu yr aelodau yn ol eu cymhwysderau. Gwelwyd y buddioldeb o weithio yn ddosbarthiadol drwy y blynyddau gyda'r ysgol sabbothol. Cymmaint yn ychwaneg ydyw casgliad y Feibl Gymdeithas yn y dref, oddiar fod personau neillduol yn cael eu gosod dan y cyfrifoldeb ac yn gweithredu yn ol trefn. Gwelwyd drachefn y fantais o drefniadau da a chael cydweithrediad pob oedran a sefyllfa gyda chasglu at y capel newydd. Profwyd y budd o osod cyfrifoldeb y cleifion, y tlodion, ac esgeuluswyr, ar bersonau neillduol yn yr eglwys. Gwyddom am y lles a ddeilliodd o roi cymmeradwyaeth i'r chwiorydd i ffurfio Cymdeithas Dorcas. Gwyddom am y lles o drefnu gwahanol gyfarfodydd bob wythnos i ateb i amrywiol ddoniau ac oedran yr aelodau, a chael yn eu tro gyfarfodydd cystadleuol. Yr un pryd, hwyrach, y gellid eto gael llawer mwy o waith gan yr eglwys a'r gynnulleidfa, pe y bai ychwaneg o gymdeithasau yn cael eu ffurfio; a phob oedran a rhyw yn cael eu gosod yn y naill neu y llall o dan y cyfrifoldeb → i ddwyn yn mlaen ryw ddefnyddioldeb a allant fod yn gymhwys.i'w wneyd. Er fod pob un o honom yn gyfrifol i'n Harglwydd am bob cymhwysder a feddwn ac am bob cyfleusdra at wneyd daioni fydd yn agor o'n blaen; yr un pryd y mae cryn symbyliad i'w gael mewn bod yn gyssylltiol â'n gilydd a than gyfrifoldeb y naill i'r llall yn yr Arglwydd. Iago iv. 17. O herwydd yr anhueddrwydd at waith ysprydol, a'r ymollyngdod sydd mor dueddol i rwymo ein meddyliau, y mae yn dda i ni wrth fath o orfodaeth arnom i gyflawni ein dyledswyddau. Ac i attal dirywiad yn ein hysbrydoedd a'n gweith- Q rediadau fel Eglwys, byddai yn dda i ni gadw ein golwg o hyd ar wella mewn dosbarthu ein gilydd yn ol ein cymhwysderau, a dwyn amrywiol ranau y gwaith yn mlaen yn ol gwell trefn. 'Fel y byddo i'r sawl a gredasant i Dduw ofalu ar flaenori mewn gweithredoedd da. Y pethau hyn sydd dda a buddiol i ddynion.' Tit. iii. 8 a 14. Cariad at Berson mawr yr Arglwydd Iesu sydd i fod yn ein calonau yn brif egwyddor i'n hysgogi at bob defnyddioldeb gyda'i achos. A grym y berthynas âg Ef ddylai fod ein nerth a'n doethineb gyda holl ranau y gwaith. Eto byddai yn dda i ni gymmeryd ein deffro gan rywbeth i sylweddoli yn gryfach ein perthynas â Iesu Grist a'n dyled i'w garu a'i wasanaethu â'n holl galon. Byddai yn dda i ni ystyried fod cynnydd y rhai fu o'n blaen gyda'r achos yn y dref, o dan y fath anfanteision, yn llefaru yn uchel, Fod rhagoriaeth breintiau, rhifedi, trefniadau, a chyfoeth yn gosod rhwymedigaeth arnom i lwyddo yn gyfattebol. Os darfu iddynt hwy yn eu gwendid gynnal yr achos, a chychwyn lleoedd newyddion, a chyfranu at gymdeithasau i ledaenu yr efengyl, dylai ein hymdrechion ni mewn amgylchiadau rhagorach redeg allan i ychwaneg o gyfeiriadau ac yn ddyfnach yn mhob ffrwd. Nid cynnydd cyffelyb i'n tadau a'n mamau ddylai ein boddloni ni, ond cynnydd cyfattebol i fanteision rhagorach a chyfrifoldeb mwy pwysig. Nid ychydig o gymhelliad, ychwaith, i fyned yn mlaen ydym wedi dynu arnom ein hunain drwy adeiladu capel mor wŷch a chostfawr. Er mai yn wir y dylid caniatau ychydig o anghysonder yn ein gweithrediadau ar gyfrif nad ydyw yr addoldy eto yn cael ei lenwi. Mae yn ofynol cael y capel yn llawn cyn y gellir disgwyl i bethau oddiallan a phethau oddifewn ateb yn llawn i'w gilydd. Yr un pryd dylai ei ragoriaeth ar yr hen gapel adgofio i ni yn un peth, fod eisieu ysprydoedd i addoli yr Arglwydd ynddo gyda rhagoriaeth cyfatebol mewn prydferthwch a gwylder sanctaidd. Ac hefyd disgwylir mewn canlyniad i hyny weithredoedd mwy anrhydeddus. Dylai harddwch y llŷs weithredu fel cynhyrfiad parhaus i fod yn fwy pendefigaidd at yr holl achosion da. Bydd y capel newydd yn dal i siarad yn uchel o hyd, Y disgwylir i bobl aeth i'r fath draul arnynt eu hunain ymateb yn deilwng o hyny at eraill. {{nop}} Os amgen, bydd addoldy ardderchog a chynnulleidfa wŷch yn sicr o wneyd anghyssonderau o gymmaint a hyny yn fwy amlwg ac annioddefol. A chofiwn nad oes gan un eglwys le teg i ddisgwyl amddiffyn Duw a'i lwyddiant yn y dyfodol ond yn nglyn â chyflawniad priodol o'u dyledswyddau. Gan hyny, gofalwn i ddefnyddio y fantais ellir gael oddiwrth bob peth i ochelyd bod yn dawel ar yr hyn a feddianwyd eisoes, ond gweddïwn o hyd am ddoethineb a nerth i fyned rhagom at berffeithrwydd gyda phob peth a berthyn i anrhydedd achos yr Arglwydd Iesu. 'Ac yr awrhon, frodyr, yr ydwyf yn eich gorchymyn i Dduw, ac i air ei râs ef, yr hwn a all adeiladu ychwaneg, a rhoddi i chwi etifeddiaeth yn mhlith yr holl rai a sancteiddiwyd. A Duw yr heddwch, yr hwn a ddug drachefn oddiwrth y meirw ein Harglwydd Iesu, Bugail mawr y defaid, trwy waed y cyfammod tragwyddol, a'ch perffeithio yn mhob gweithred dda, i wneuthur ei ewyllys ef; gan weithio ynoch yr hyn sydd gymmeradwy yn ei olwg ef, trwy Iesn Grist: i'r hwn y byddo y gogoniant yn oes oesoedd. Amen.' Act. xx. 33. Heb xiii. 20, 21. Ydwyf, fy anwyl gyfeillion, Eich gwir ewyllysiwr da, J. H. SYMOND. Grosvenor Road, Chwefror 18, 1870. GWELLIANT GWALLAU. Tu dalen 22, y 7 linell o'r gwaelod, yn lle 'cyfran' darllener coffrau. Tu dalen 26, y linell olaf, yn lle 'gwych' darllener têg. Tu dalen 27, y linell 17 o'r gwaelod, yn lle 'areithiwr' darllener areithwyr. Tu dalen 29, y linell 4 o'r top, yn lle 'triugain' darllener deugain. Tu dalen 30, y linell 9 o'r gwaelod, yn lle cristion' darllener crwtyn. Tu dalen 51, y linell 12 o'r gwaelod, yn lle 'Evan Jones' darllener Evan Jones Evans. Tu dalen 71, y linell 13 o'r top, yn lle 'troedfedd' darllener can' troedfedd.<noinclude><references/></noinclude> j4g5ur0hn7u5c959st5wwnbtwv1324i 119269 119263 2024-12-01T21:23:25Z AlwynapHuw 1710 119269 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="AlwynapHuw" /></noinclude> Q mantais gyffredinol yr Eglwys, ymestyned pob un at gynnydd gwastadol mewn gras a gwybodaeth ein Harglwydd a'n Hiachawdwr Iesu Grist. 2 Petr iii. 17, 18. Hefyd, tuag at lwyddiant cyffredinol mewn Eglwys, fe ddylai pob un o'r aelodau ymestyn at gynnydd personol eto mewn defnyddioldeb. Y ffordd i ddyfod yn fwy defnyddiol ydyw, ceisio argyhoeddiad helaethach o'n drwg ein hunain, ac ymneillduo yn nes at Iesu Grist ac yn bellach oddiwrth bob meddwl ac ymddygiad pechadurus. 'Pwy bynnag gan hyny a'i glanhâo ei hun oddiwrth y pethau hyn, efe a fydd yn llestr i barch, wedi ei sancteiddio ac yn gymmwys i'r Arglwydd, ac wedi ei ddarparu i bob gweithred dda. 2 Tim. ii. 21. Mae crefydd yr Arglwydd Iesu yn dwyn dyn i ddechreu 'ato ei hun.' A phan ddaw efe ato ei hun-i olwg ei dlodi a'i drueni fel pechadur —y mae yn cael ei ddwyn at Iesu Grist fel ei unig Waredwr; ac at Dduw, Barnwr pawb, i gael gwneyd ei achos ei hun yn dda. Yna wedi iddo ef ei hun gael ei wneyd yn gyfranog o Grist, ei awydd mawr wed'yn ydyw egluro bywyd Iesu yn ei ymarweddiad yn y byd; sef ymroddi at wneyd achos eraill o'i gwmpas yn dda. Ymgais gwastadol bywyd Iesu lle bynnag y mae y lyw, byw drosodd drachefn yr un bywyd ag a wnaeth yn Nghrist ei hun pan yma ar y ddaear: sef bywyd o ddileu pechod -bywyd yn aberthu ei hun i weithio pechod a'i ganlyniadau gofidus allan o'r byd, bywyd cyssegredig at adferu dynion o afael pob bai a thrueni, bywyd at fyned o amgylch gan wneuthur daioni a iachau pawb sydd wedi eu gorthrymu gan ddiafol. Yn mha enaid bynnag y mae bywyd Crist, ceir ef yn ymagor yn ol ei gynnydd a'i nerth i'r un dylanwad ar y byd ag oedd Iesu Grist ei hun yn osod arno. Yr oedd y fath berthynas rhwng dylanwad y disgyblion gynt â Iesu Grist 'rol ei ymadawiad, o ran eu buchedd a'u gwaith, fel mai myned yn mlaen yr oeddynt hwy gyda gwaith yr Iesu, a myned yn mlaen yr oedd yr Iesu drwyddynt hwy gyda'r hyn oedd Ef ei hun wedi dechreu ei wneuthur a'i ddysgu o'r blaen. Act. i. 1. Peth o bwys mawr i bob aelod gadw mewn côf parhaus ydyw, fod perthynas agosach â Christ yn cynnwys hefyd ddyfod i berthynas Q agosoch â'n gilydd ac â lleshad ysprydol pawb o'n cwmpas. Os ydwy cyssylltiad pob un â Christ yn cynnwys bedydd â'r Yspryd Glân ac ân thân, yna y mae y tân hwnw at wneyd pob un yn oleuni'r byd; ac yna i amlygu ei hun mewn disgleirdeb a gwres i bawb o gwmpas. Os ydyw perthynas â Christ yn ein gwneyd yn halen y ddaear, yna yr ydym i dreiddio o'n hamgylch er blasuso ac attal llygredigaeth a drygsawredd. Os ydyw perthynas â Christ yn ein gwneyd yn surdoes yn y blawd, yna yr ydym i wneyd ein rhan mewn suro y cwbl oll. Matt. iii. 11, a v. 13, a xiii. 33. Mae perthynas â Christ yn codi pob un i dreiddio yn y modd yna drwy y cylch y mae yn troi yn wastadol ynddo. Mae ei holl fywyd yn llewyrchu goleuni o Grist. Nid peth at ryw gyflawniadau ac at ryw adegau yn unig ydyw ein crefydd, ond peth i fod gyda ni yn mhob man ac i drwytho ein holl arferion. Cryn gam-gymmeriad ydyw gwneyd gwahaniaeth rhwng goruchwylion bydol un a'i ddyledswyddau crefyddol. Yr oedd chwaer un boreu mewn tristwch meddwl uwchben yr holl oruchwylion bydol oedd raid iddi gyflawni. Na elwch hwynt yn oruchwylion bydol,' meddai un arall wrthi, oedd wedi gwneyd cynnydd helaethach mewn crefydd, "does dim gwaith daearol i'r credadyn, ond y mae i gyd yn waith yr Arglwydd.' 'Pa beth bynag a wnelom, yr ydym i'w wneuthur o'r galon, megys i'r Arglwydd, ac nid i ddynion; canys yr Arglwydd Crist yr ydym yn ei wasanaethu.' 'Megys y darfu i Dduw ranu i bob un, megys y darfu i'r Arglwydd alw pob un, felly rhodied. Ac fel hyn yr wyf yn ordeinio yn yr eglwysi oll. Yn yr hyn y galwyd pob un, frodyr, yn hyny arhosed gyd â Duw.' Col. iii. 23, 24; 1 Cor. vii. 17--24. Dylai pob un ystyried ei hunan yn ei alwedigaeth a'i holl ymwneyd, nid yn eiddo iddo ei hun ond yn eiddo i'r Hwn a gyfodwyd o feirw: ac yn ei ddybenion, a'i eiriau, a'i holl ymddygiadau i ddwyn ffrwyth i Dduw.' Rhuf. vii. 4. Bydd felly yn egluro bywyd Iesu yn ei yspryd addfwyn a gostyngedig, ac mewn geiriau bob amser yn rasol, ac mewn gweithredoedd da a chymmeradwy ger bron Duw. Wrth lenwi y cylch dirgelaidd a theuluaidd yn dda, a llenwi cylch yr alwedigaeth dymhorol yn dêg ac yn ofn yr Arglwydd, bydd pob un felly o ddefnyddioldeb mawr yn barod Q gydag achos yr Iesu; a bydd hyn yn barotoad ac yn sylfaen dda i ddefnyddioldeb mwy cyhoeddus. 'Canys ffrwyth yr Yspryd sydd yn mhob daioni, a chyfiawnder, a gwirionedd.' Eph. v. 9. Ond er cymmaint ydyw defnyddioldeb dystaw pob un sydd yn ofni Duw ac yn bucheddu bob dydd yn eirwir, yn onest, yn gyfiawn, yn fwynaidd, ac yn drugarog, eto ni ddylai neb fod heb ymgyrhaedd am gymhwysderau i wasanaethu Iesu Grist mewn ryw ffyrdd eraill. Dywedir wrthym am ddilyn cariad a deisyf doniau ysprydol fel ag i allu llefaru wrth ddynion er adeiladaeth, a chyngor, a chysur; a cheisio rhagori at adeiladaeth yr eglwys. 1 Cor. xiv. 1,-3, 12. Dichon fod mwy o berygl i aelodau eglwysig yn ein plith ni y dyddiau hyn, pan y mae yr eglwysi yn galw gweinidogion at y rhanau mwyaf ysprydol o'r gwaith, i fyned i feddwl bod defnyddioldeb cyhoeddus ac uniongyrchol yn beth ag sydd yn perthyn yn unig i ryw rai penodol. Ond y mae y rhanau ysprydol mor helaeth ac amrywiol fel y gall yr holl lwythau gael etifeddiaeth eang o honynt. Ac wrth ddeisyfu a pherchenogi y rhai goreu a mwyaf o honynt, nid oes dim perygl i'r doniau ddarfod nac i'r naill fyned a lle y llall. Ni chyfynga Judah ar Ephraim, yn yr ystyr yma; ac wedi i'r llwythau gymmeryd meddiant helaeth iddynt eu hunain, bydd digon o le wed'yn i lwyth Lefi gael rhan ac etifeddiaeth eang yn mysg eu brodyr, ac i fendigo digon yn enw yr Arglwydd. Dim ond i bawb gymmeryd eu harwain gan yr un Yspryd, yna ni chenfigena Ephraim wrth Judah, ac nid oes berygl wed'yn i ni wneyd gwaith ein gilydd, na siarad ar draws ein gilydd, na gwrth-ddyweyd ein gilydd, na grwgnach yn erbyn ein gilydd, 'Canys nid yw Duw awdwr anghydfod, ond tangnefedd, fel yn holl eglwysi y saint.' 1 Cor. xiv. 33. Mae y Testament Newydd yn galw am sylw ac ymdrech pob un yn yr eglwys, y naill fel y llall. Gesyd ar bawb i ofalu, pawb i weddïo dros eraill, pawb i gynghori, pawb i rybuddio, pawb i ddysgu, pawb i adeiladu eu gilydd. 'Yr ydym yn deisyf arnoch, frodyr'—nid y rhai sydd mewn swyddau yn unig-'Ond yr ydym yn deisyf arnoch, frodyr, rhybuddiwch y rhai afreolus, diddenwch y gwan eu meddwl, cynheliwch y gweiniaid, byddwch ymarhous wrth bawb. Gan Q ddysgu a rhybuddio bawb eich gilydd. Canys chwi a ellwch oll brophwydo bob yn un, fel y dysgo pawb, ac y cysurer pawb. Fy mrodyr, od aeth neb o honoch ar gyfeiliorn oddi wrth y gwirionedd, a throi o ryw un ef'—ni waeth pwy i'w droi am ei fod yn cael ei wneyd gan ryw un. 1 Thes. v. 14; Col. iii. 16; 1 Cor. xiv. 31; Iago v. 19. Gelwir arnom i ddwyn beichiau ein gilydd, i weddïo dros yr holl saint, i gofio y rhai sydd yn rhwym fel pettem yn rhwym gyda hwynt, ac i ymdrechu dyddanu ein gilydd trwy ystyriaethau cymhwys o'r gwirionedd. A chyd-ystyried bawb ein gilydd, i ymannog i gariad a gweithredoedd da. Gal. vi. 2; Eph. vi. 18, 19; Heb. xiii. 3, a x. 24. Digon o waith, onide, i'r holl aelodau eglwysig at eu gilydd; heblaw dyledswyddau at y byd annuwiol, i gael y rhai sydd yn esgeuluso i ddyfod at freintiau yr efengyl, ac i gael y rhai sydd yn gwrando i ddyfod yn nes. Eto, 'od ymdrech neb hefyd, ni choronir ef onid ymdrech yn gyfreithlawn.' A thuag at i ymdrech pob un o blaid yr efengyl fod yn rheolaidd, dylai pob un gofio fod yn rhaid dal yr un berthynas â Iesu Grist yn ein defnyddioldeb ag yn ein gras, Rhaid i bob un dderbyn y naill fel y llall oddiwrtho Ef. 'Canys Mab y dyn sydd fel gwr yn ymdaith i bell, wedi gadael ei dŷ, a rhoi awdurdod i'w weision, ac i bob un ei waith ei hun, a gorchymyn i'r drysawr wylio.' Marc xiii. 34. Mab y dyn ei hunan sydd yn awdurdodi neu yn cymhwyso ei weision i'w gwaith trwy roddi yr Ysbryd Glân iddynt. 'Ac wedi galw ei ddeuddeg disgybl ato, efe a roddes iddynt awdurdod yn erbyn ysprydion aflan, i'w bwrw hwynt allan, ac i iachau pob clefyd a phob afiechyd.' Matt. x. 1. Rhaid i ninnau fyned at Fab y dyn o hyd i dderbyn yr awdurdod ac i wybod ein gwaith. Mae perygl i ni ryfygu o honom ein hunain at waith heb ei gael ac heb awdurdod at ei wneyd. Aeth ryw saith o feibion i Scefa i gymmeryd arnynt enwi uwch ben y rhai oedd âg ysbrydion drwg ynddynt enw yr Arglwydd Iesu, heb fyned yn gyntaf at Fab y dyn i dderbyn y gwaith a'r awdurdod at ei wneyd; ond cawsant eu gyru i ffoi yn noethion ac yn archolledig gan yr yspryd drwg. Act. xix. 13-16. Ond wedi i'r deg a thriugain gael eu hawdurdodi gan Fab Q y dyn i'r gwaith, yr oeddynt yn gallu dychwelyd gyd â llawenydd, gan ddywedyd, Arglwydd, hyd yn nod y cythreuliaid a ddarostyngir i ni, yn dy enw di. Lúc x. 17. A chan mai Mab y dyn sydd yn diwallu ei weision âg awdurdod ac yn rhoddi i bob un ei waith ei hun, 'does gan neb yn yr eglwys ddim esgus i fod yn ddiwaith. Pwy bynag sydd eisieu gwybod ei waith ac eisieu cymhwysder at ei gyflawni yn iawn, aed yn ddifrifol at Iesu Grist am ei roddion. 'Ac od oes neb heb Yspryd Crist ganddo, nid yw hwnw yn eiddo ef. Rhuf. viii. 9. Gan hyny, ymofyned pob un, er lleshad llaweroedd, er ei gysur a'i wobr ei hun, ac i ochel dirywiad fel Eglwys, am gynnydd mewn defnyddioldeb personol dros yr Arglwydd Iesu. II. FOD LLWYDDIANT YR HOLL AELODAU MEWN UNDEB A'U GILYDD YN OL FEL Y CAIFF Y GRASAU A'R DONIAU EU HIAWN-GRYNHOI A'U HIAWN-OSOD I GYDWEITHREDU. Mae y naill yn dylanwadu ar y llall. Fel y mae y dylanwad cyfunol yn cael ei wneyd i fyny o gymhwysderau pob un ar wahan, felly y mae y dylanwad cymdeithasol yn fantais fawr at lwyddiant personol. Pan y mae llawer mewn undeb â'u gilydd, yn cyflawni yr un gwaith o dan yr un meistr, y mae dosbarthiad a threfn yn ol medr y rhai fydd yn gweini, yn rhwym o fod yn fantais annhraethol at wneyd y gwaith yn dda ac yn gyflym. Pan y mae Paul yn ysgrifenu at un eglwys, y mae yn edrych arni fel corph hyd yn nod ar ei phen ei hun; ac yn ei chyssylltiadau a'i threfn fel arwyddlun o'r hyn ydyw yr holl eglwys ynghyd. 'Eithr chwychwi ydych gorph Crist, ac aelodau o ran.' 1 Cor. xii. 27. Dylai pob eglwys gan hyny edrych nid yn unig bod ynddi wir aelodau ond hefyd bod yr holl aelodau gyda'u gilydd yn gwneyd i fyny gorph. Trefn corph, cydweithrediad corph, cydymdeimlad corph, cyfanrwydd corph. A chan mai corph Crist ydyw pob eglwys wirioneddol, dylid edrych bod yr ymddangosiad a'r gweithrediadau yn ateb i'r fath berthynas oruchel. Bydd yr ystyriaeth mai corph ydyw yr eglwys yn fantais i'r aelodau amrywiol ddyfod i weled gwerth eu gilydd ac i fod yn barod i gynnorthwyo y naill y llall. 'Nid all y llygad ddywedyd wrth y llaw, Nid rhaid i mi wrthyt; na'r pen chwaith wrth y traed, Q Nid rhaid i mi wrthych. Eithr yn hytrach o lawer, yr aelodau o'r corph y rhai a dybir eu bod yn wanaf, ydynt angenrheidiol. Fel na byddai anghydfod yn y corph; eithr bod i'r holl aelodau ofalu yr un peth dros eu gilydd.' 1 Cor. xii. 20-26. A pheth o bwys mawr i eglwys ydyw cyd-ystyried bawb eu gilydd fel ag i gynnorthwyo mewn gosod eu gilydd yn y sefyllfa fwyaf fanteisiol i gymhwysderau pob un fod ar eu heithaf mewn defnyddioldeb: ac na byddo neb yn cael llonydd i esgeuluso y ddawn sydd ynddo. Pan oedd yr eglwys yn y diffaethwch gynt yn gwneuthur y Tabernacl yn dŷ i'r Arglwydd, yr ydym yn cael bod holl blant Israel, yn wŷr ac yn wragedd, yn offrymu yn ewyllysgar tuag ato o'r pethau oedd ganddynt. Yna ni gawn fod pob gŵr celfydd, y rhoddasai yr Arglwydd gyfarwyddyd iddo, yn dyfod yn mlaen i weithio y defnyddiau at y tŷ; sef pob un yr hwn y dug ei galon ei hun ef i nesau at y gwaith i'w weithio ef. A phob gwraig ddoeth o galon a nyddodd â'i dwylaw; ac a ddygasant yr edafedd sidan glas, a phorphor, ac ysgarlad, a llian main. A'r holl wragedd y rhai y cynhyrfodd eu calonau hwynt mewn cyfarwyddyd, a nyddasant flew geifr. Ex. xxxv. 25-35. Cael eu cynhyrfu a'u donio gan Yspryd Duw yr ydoedd pawb gynt i waith tŷ yr Arglwydd; eto, cymmerai rhai eu lle yn well o dan Bezaleel, yr hwn oedd wedi ei lenwi â doethineb i ddychymmygu cywreinrwydd, i weithio mewn aur, ac mewn arian, ac mewn pres, ac mewn cyfarwyddyd i osod meini, ac mewn saernïaeth pren, i weithio yn mhob gwaith cywraint. Cymmerai eraill eu lle yn well o dan Aholïab, saer cywraint, a gwnïedydd mewn sidan glas, ac mewn porphor, ac mewn ysgarlad, ac mewn llian main. Ex. xxxviii. 23. Ond nid oedd eu bod yn ddosbarthiadau a chan bawb eu gwaith priodol eu hunain ddim yn rhwystr iddynt fod gyda'u gilydd yn un corph ac yn cydweithredu at ddwyn yn mlaen oruchwylion yr un tŷ. Oblegid ni gawn fod yr holl bobl yn ddarostyngedig i Moses, ac i gyd yn gweithio yn ol y portreiad a ddangosodd Duw yn y mynydd. Ac wrth i bawb gael eu trefnu yn ol eu cymhwysderau, a phawb yn gweithio, a hyny yn ol portreiad Duw ei hun, fe aed yn mlaen yn ddeheuig a chyflym gyda'r gwaith. Q Erbyn dyfod a gwaith pawb felly at eu gilydd, yr oedd y cyfan yn y defnydd, a'r maint, a'r lliw, a'r dull fel yr oedd Duw eisiau iddo fod; a'r holl ranau o ddwylaw pawb yn cymmeryd eu gilydd yn gymhwys. Ac wedi gosod y gwaith yn nghyd, yr oedd yn brydferth a gogoneddus. Cafodd Duw ei foddhau a'i ogoneddu, a chafodd y cydweithwyr lawenychu yn nghyd yn yr olwg ar y gorchwyl ardderchog oeddynt wedi gwblhau. Mae llawer o gyffroad a hyfrydwch yn nglyn â gweithio mewn cyssylltiad ac yn ol trefn. Ac nid yw yr eglwys yn Ngwrecsam wedi bod yn gwbl ddieithr i'r fantais o grynhoi a threfnu yr aelodau yn ol eu cymhwysderau. Gwelwyd y buddioldeb o weithio yn ddosbarthiadol drwy y blynyddau gyda'r ysgol sabbothol. Cymmaint yn ychwaneg ydyw casgliad y Feibl Gymdeithas yn y dref, oddiar fod personau neillduol yn cael eu gosod dan y cyfrifoldeb ac yn gweithredu yn ol trefn. Gwelwyd drachefn y fantais o drefniadau da a chael cydweithrediad pob oedran a sefyllfa gyda chasglu at y capel newydd. Profwyd y budd o osod cyfrifoldeb y cleifion, y tlodion, ac esgeuluswyr, ar bersonau neillduol yn yr eglwys. Gwyddom am y lles a ddeilliodd o roi cymmeradwyaeth i'r chwiorydd i ffurfio Cymdeithas Dorcas. Gwyddom am y lles o drefnu gwahanol gyfarfodydd bob wythnos i ateb i amrywiol ddoniau ac oedran yr aelodau, a chael yn eu tro gyfarfodydd cystadleuol. Yr un pryd, hwyrach, y gellid eto gael llawer mwy o waith gan yr eglwys a'r gynnulleidfa, pe y bai ychwaneg o gymdeithasau yn cael eu ffurfio; a phob oedran a rhyw yn cael eu gosod yn y naill neu y llall o dan y cyfrifoldeb → i ddwyn yn mlaen ryw ddefnyddioldeb a allant fod yn gymhwys.i'w wneyd. Er fod pob un o honom yn gyfrifol i'n Harglwydd am bob cymhwysder a feddwn ac am bob cyfleusdra at wneyd daioni fydd yn agor o'n blaen; yr un pryd y mae cryn symbyliad i'w gael mewn bod yn gyssylltiol â'n gilydd a than gyfrifoldeb y naill i'r llall yn yr Arglwydd. Iago iv. 17. O herwydd yr anhueddrwydd at waith ysprydol, a'r ymollyngdod sydd mor dueddol i rwymo ein meddyliau, y mae yn dda i ni wrth fath o orfodaeth arnom i gyflawni ein dyledswyddau. Ac i attal dirywiad yn ein hysbrydoedd a'n gweith- Q rediadau fel Eglwys, byddai yn dda i ni gadw ein golwg o hyd ar wella mewn dosbarthu ein gilydd yn ol ein cymhwysderau, a dwyn amrywiol ranau y gwaith yn mlaen yn ol gwell trefn. 'Fel y byddo i'r sawl a gredasant i Dduw ofalu ar flaenori mewn gweithredoedd da. Y pethau hyn sydd dda a buddiol i ddynion.' Tit. iii. 8 a 14. Cariad at Berson mawr yr Arglwydd Iesu sydd i fod yn ein calonau yn brif egwyddor i'n hysgogi at bob defnyddioldeb gyda'i achos. A grym y berthynas âg Ef ddylai fod ein nerth a'n doethineb gyda holl ranau y gwaith. Eto byddai yn dda i ni gymmeryd ein deffro gan rywbeth i sylweddoli yn gryfach ein perthynas â Iesu Grist a'n dyled i'w garu a'i wasanaethu â'n holl galon. Byddai yn dda i ni ystyried fod cynnydd y rhai fu o'n blaen gyda'r achos yn y dref, o dan y fath anfanteision, yn llefaru yn uchel, Fod rhagoriaeth breintiau, rhifedi, trefniadau, a chyfoeth yn gosod rhwymedigaeth arnom i lwyddo yn gyfattebol. Os darfu iddynt hwy yn eu gwendid gynnal yr achos, a chychwyn lleoedd newyddion, a chyfranu at gymdeithasau i ledaenu yr efengyl, dylai ein hymdrechion ni mewn amgylchiadau rhagorach redeg allan i ychwaneg o gyfeiriadau ac yn ddyfnach yn mhob ffrwd. Nid cynnydd cyffelyb i'n tadau a'n mamau ddylai ein boddloni ni, ond cynnydd cyfattebol i fanteision rhagorach a chyfrifoldeb mwy pwysig. Nid ychydig o gymhelliad, ychwaith, i fyned yn mlaen ydym wedi dynu arnom ein hunain drwy adeiladu capel mor wŷch a chostfawr. Er mai yn wir y dylid caniatau ychydig o anghysonder yn ein gweithrediadau ar gyfrif nad ydyw yr addoldy eto yn cael ei lenwi. Mae yn ofynol cael y capel yn llawn cyn y gellir disgwyl i bethau oddiallan a phethau oddifewn ateb yn llawn i'w gilydd. Yr un pryd dylai ei ragoriaeth ar yr hen gapel adgofio i ni yn un peth, fod eisieu ysprydoedd i addoli yr Arglwydd ynddo gyda rhagoriaeth cyfatebol mewn prydferthwch a gwylder sanctaidd. Ac hefyd disgwylir mewn canlyniad i hyny weithredoedd mwy anrhydeddus. Dylai harddwch y llŷs weithredu fel cynhyrfiad parhaus i fod yn fwy pendefigaidd at yr holl achosion da. Bydd y capel newydd yn dal i siarad yn uchel o hyd, Y disgwylir i bobl aeth i'r fath draul arnynt eu hunain ymateb yn deilwng o hyny at eraill. {{nop}} Os amgen, bydd addoldy ardderchog a chynnulleidfa wŷch yn sicr o wneyd anghyssonderau o gymmaint a hyny yn fwy amlwg ac annioddefol. A chofiwn nad oes gan un eglwys le teg i ddisgwyl amddiffyn Duw a'i lwyddiant yn y dyfodol ond yn nglyn â chyflawniad priodol o'u dyledswyddau. Gan hyny, gofalwn i ddefnyddio y fantais ellir gael oddiwrth bob peth i ochelyd bod yn dawel ar yr hyn a feddianwyd eisoes, ond gweddïwn o hyd am ddoethineb a nerth i fyned rhagom at berffeithrwydd gyda phob peth a berthyn i anrhydedd achos yr Arglwydd Iesu. 'Ac yr awrhon, frodyr, yr ydwyf yn eich gorchymyn i Dduw, ac i air ei râs ef, yr hwn a all adeiladu ychwaneg, a rhoddi i chwi etifeddiaeth yn mhlith yr holl rai a sancteiddiwyd. A Duw yr heddwch, yr hwn a ddug drachefn oddiwrth y meirw ein Harglwydd Iesu, Bugail mawr y defaid, trwy waed y cyfammod tragwyddol, a'ch perffeithio yn mhob gweithred dda, i wneuthur ei ewyllys ef; gan weithio ynoch yr hyn sydd gymmeradwy yn ei olwg ef, trwy Iesn Grist: i'r hwn y byddo y gogoniant yn oes oesoedd. Amen.' Act. xx. 33. Heb xiii. 20, 21. Ydwyf, fy anwyl gyfeillion, Eich gwir ewyllysiwr da, J. H. SYMOND. Grosvenor Road, Chwefror 18, 1870. GWELLIANT GWALLAU. Tu dalen 22, y 7 linell o'r gwaelod, yn lle 'cyfran' darllener coffrau. Tu dalen 26, y linell olaf, yn lle 'gwych' darllener têg. Tu dalen 27, y linell 17 o'r gwaelod, yn lle 'areithiwr' darllener areithwyr. Tu dalen 29, y linell 4 o'r top, yn lle 'triugain' darllener deugain. Tu dalen 30, y linell 9 o'r gwaelod, yn lle cristion' darllener crwtyn. Tu dalen 51, y linell 12 o'r gwaelod, yn lle 'Evan Jones' darllener Evan Jones Evans. Tu dalen 71, y linell 13 o'r top, yn lle 'troedfedd' darllener can' troedfedd.<noinclude><references/></noinclude> ozvggzoxkz49quamua9ur5aiz24j94b 119276 119269 2024-12-01T21:30:37Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119276 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>Os amgen, bydd addoldy ardderchog a chynnulleidfa wŷch yn sicr o wneyd anghyssonderau o gymmaint a hyny yn fwy amlwg ac annioddefol. A chofiwn nad oes gan un eglwys le teg i ddisgwyl amddiffyn Duw a'i lwyddiant yn y dyfodol ond yn nglyn â chyflawniad priodol o'u dyledswyddau. Gan hyny, gofalwn i ddefnyddio y fantais ellir gael oddiwrth bob peth i ochelyd bod yn dawel ar yr hyn a feddianwyd eisoes, ond gweddïwn o hyd am ddoethineb a nerth i fyned rhagom at berffeithrwydd gyda phob peth a berthyn i anrhydedd achos yr Arglwydd Iesu. 'Ac yr awrhon, frodyr, yr ydwyf yn eich gorchymyn i Dduw, ac i air ei râs ef, yr hwn a all adeiladu ychwaneg, a rhoddi i chwi etifeddiaeth yn mhlith yr holl rai a sancteiddiwyd. A Duw yr heddwch, yr hwn a ddug drachefn oddiwrth y meirw ein Harglwydd Iesu, Bugail mawr y defaid, trwy waed y cyfammod tragwyddol, a'ch perffeithio yn mhob gweithred dda, i wneuthur ei ewyllys ef; gan weithio ynoch yr hyn sydd gymmeradwy yn ei olwg ef, trwy Iesn Grist: i'r hwn y byddo y gogoniant yn oes oesoedd. Amen.' Act. xx. 33. Heb xiii. 20, 21. {{bwlch}}Ydwyf, fy anwyl gyfeillion,<br> {{bwlch|5em}}Eich gwir ewyllysiwr da,<br> {{bwlch|7em}}J. H. SYMOND. ::Grosvenor Road, :::Chwefror 18, 1870. <poem> GWELLIANT GWALLAU. Tu dalen 22, y 7 linell o'r gwaelod, yn lle 'cyfran' darllener coffrau. Tu dalen 26, y linell olaf, yn lle 'gwych' darllener têg. Tu dalen 27, y linell 17 o'r gwaelod, yn lle 'areithiwr' darllener areithwyr. Tu dalen 29, y linell 4 o'r top, yn lle 'triugain' darllener deugain. Tu dalen 30, y linell 9 o'r gwaelod, yn lle cristion' darllener crwtyn. Tu dalen 51, y linell 12 o'r gwaelod, yn lle 'Evan Jones' darllener Evan Jones Evans. Tu dalen 71, y linell 13 o'r top, yn lle 'troedfedd' darllener can' troedfedd. </poem> <br><noinclude><references/></noinclude> gua0j813s6vbunizcggexn7wy378v4n 119285 119276 2024-12-01T21:42:29Z AlwynapHuw 1710 119285 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>Os amgen, bydd addoldy ardderchog a chynnulleidfa wŷch yn sicr o wneyd anghyssonderau o gymmaint a hyny yn fwy amlwg ac annioddefol. A chofiwn nad oes gan un eglwys le teg i ddisgwyl amddiffyn Duw a'i lwyddiant yn y dyfodol ond yn nglyn â chyflawniad priodol o'u dyledswyddau. Gan hyny, gofalwn i ddefnyddio y fantais ellir gael oddiwrth bob peth i ochelyd bod yn dawel ar yr hyn a feddianwyd eisoes, ond gweddïwn o hyd am ddoethineb a nerth i fyned rhagom at berffeithrwydd gyda phob peth a berthyn i anrhydedd achos yr Arglwydd Iesu. 'Ac yr awrhon, frodyr, yr ydwyf yn eich gorchymyn i Dduw, ac i air ei râs ef, yr hwn a all adeiladu ychwaneg, a rhoddi i chwi etifeddiaeth yn mhlith yr holl rai a sancteiddiwyd. A Duw yr heddwch, yr hwn a ddug drachefn oddiwrth y meirw ein Harglwydd Iesu, Bugail mawr y defaid, trwy waed y cyfammod tragwyddol, a'ch perffeithio yn mhob gweithred dda, i wneuthur ei ewyllys ef; gan weithio ynoch yr hyn sydd gymmeradwy yn ei olwg ef, trwy Iesn Grist: i'r hwn y byddo y gogoniant yn oes oesoedd. Amen.' Act. xx. 33. Heb xiii. 20, 21. {{bwlch|5em}}Ydwyf, fy anwyl gyfeillion,<br> {{bwlch|8em}}Eich gwir ewyllysiwr da,<br> {{bwlch|10em}}J. H. SYMOND. ::Grosvenor Road, :::Chwefror 18, 1870. <br> <br> {{center block| <poem> GWELLIANT GWALLAU. Tu dalen 22, y 7 linell o'r gwaelod, yn lle 'cyfran' darllener coffrau. Tu dalen 26, y linell olaf, yn lle 'gwych' darllener têg. Tu dalen 27, y linell 17 o'r gwaelod, yn lle 'areithiwr' darllener areithwyr. Tu dalen 29, y linell 4 o'r top, yn lle 'triugain' darllener deugain. Tu dalen 30, y linell 9 o'r gwaelod, yn lle cristion' darllener crwtyn. Tu dalen 51, y linell 12 o'r gwaelod, yn lle 'Evan Jones' darllener Evan Jones Evans. Tu dalen 71, y linell 13 o'r top, yn lle 'troedfedd' darllener can' troedfedd. </poem> }} <br><noinclude><references/></noinclude> 45uu79tmkitrcfpg09a0vyot2fzuezi 119293 119285 2024-12-01T22:00:10Z AlwynapHuw 1710 119293 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>Os amgen, bydd addoldy ardderchog a chynnulleidfa wŷch yn sicr o wneyd anghyssonderau o gymmaint a hyny yn fwy amlwg ac annioddefol. A chofiwn nad oes gan un eglwys le teg i ddisgwyl amddiffyn Duw a'i lwyddiant yn y dyfodol ond yn nglyn â chyflawniad priodol o'u dyledswyddau. Gan hyny, gofalwn i ddefnyddio y fantais ellir gael oddiwrth bob peth i ochelyd bod yn dawel ar yr hyn a feddianwyd eisoes, ond gweddïwn o hyd am ddoethineb a nerth i fyned rhagom at berffeithrwydd gyda phob peth a berthyn i anrhydedd achos yr Arglwydd Iesu. 'Ac yr awrhon, frodyr, yr ydwyf yn eich gorchymyn i Dduw, ac i air ei râs ef, yr hwn a all adeiladu ychwaneg, a rhoddi i chwi etifeddiaeth yn mhlith yr holl rai a sancteiddiwyd. A Duw yr heddwch, yr hwn a ddug drachefn oddiwrth y meirw ein Harglwydd Iesu, Bugail mawr y defaid, trwy waed y cyfammod tragwyddol, a'ch perffeithio yn mhob gweithred dda, i wneuthur ei ewyllys ef; gan weithio ynoch yr hyn sydd gymmeradwy yn ei olwg ef, trwy Iesn Grist: i'r hwn y byddo y gogoniant yn oes oesoedd. Amen.' Act. xx. 33. Heb xiii. 20, 21. {{bwlch|5em}}Ydwyf, fy anwyl gyfeillion,<br> {{bwlch|8em}}Eich gwir ewyllysiwr da,<br> {{bwlch|10em}}J. H. SYMOND. ::Grosvenor Road, :::Chwefror 18, 1870. <br> <br> {{center block| <poem> GWELLIANT GWALLAU. Tu dalen 22, y 7 linell o'r gwaelod, yn lle 'cyfran' darllener ''coffrau''. Tu dalen 26, y linell olaf, yn lle 'gwych' darllener ''têg''. Tu dalen 27, y linell 17 o'r gwaelod, yn lle 'areithiwr' darllener ''areithwyr''. Tu dalen 29, y linell 4 o'r top, yn lle 'triugain' darllener ''deugain''. Tu dalen 30, y linell 9 o'r gwaelod, yn lle 'cristion' darllener ''crwtyn''. Tu dalen 51, y linell 12 o'r gwaelod, yn lle 'Evan Jones' darllener ''Evan Jones Evans.'' Tu dalen 71, y linell 13 o'r top, yn lle 'troedfedd' darllener ''can' troedfedd.'' </poem> }} <br><noinclude><references/></noinclude> 4fhwclcs9xu5g4j2gpdumbvvd1uq3wz Tudalen:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu/86 104 58561 119264 2024-12-01T21:20:28Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119264 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>oeddynt ''Crab-tree Green'', Tabernacl, Glanʼrafon, a ''Summer Hill''. Yr oedd ei lafur yn ei flynyddoedd diweddaf wedi ei gyfyngu yn unig i'r Tabernacl a Gwrecsam. Bu Mr. Jones yn gweinyddu yn y ddau le diweddaf am oddeutu deng mlynedd. Ymadawodd o Wrecsam i Groesoswallt. Ychydig, debygid, oedd nifer y gwrandawyr pan y daeth Mr. Jones i'w plith, ond pan yr ymadawodd yr oeddynt wedi cynnyddu yn fawr. Yn fuan ar ol dyfodiad Mr. Jones i'r dref, fe ddewiswyd Mr. Charles Hughes yn ddiacon yn y lle. Erbyn hyn yr oedd golwg ddymunol ar yr achos mewn llawer ystyr, a phobpeth yn cael ei gario yn mlaen yn rheolaidd, trefnus, a deheuig. Gan fod y ''room'', yn ''Bank-street'', yn lle anghysurus i addoli, meddyliodd y brodyr am gael lle helaethach, a mwy cymhwys. Yn y flwyddyn 1856, a'r flwyddyn ganlynol, adeiladwyd addoldy newydd yn ''Hill-street,'' yn y dref, yr hwn yn awr sydd yn adeilad cymhwys o ran maint a lle. Dydd Gwener y Groglith, yn 1857, cyssegrwyd y lle hwn hefyd, pryd y cynhaliwyd ynddo gyfarfod pregethu. Gweinyddwydd ar yr achlysur gan y Parch. William Howells, Liverpool, yn awr athraw yn Athrofa Trefecca. Yr oedd nifer y cymmunwyr erbyn hyn yn 37, a'r ysgol sabbothol yn 70. Yr oedd hefyd, yn y lle, gynnulleidfa dda yn gwrando. Yr oedd pob serchawgrwydd a charedigrwydd yn bodoli rhwng yr achos Cymraeg a'r un Seisonig. Ar ol i'r brodyr ymsefydlu o honynt yn eu capel newydd yn ''Hill-street'', rhoddwyd rhyddid yn nghapel ''Abbot-street'', ac annogaeth yn wir, os oedd rhyw rai yn dymuno ymuno â'r cyfeillion Seisonig, yn ''Hill-street'', fod pob croesaw iddynt wneyd felly, er, ar yr un pryd, fod yn ddrwg gan y cyfeillion yn ''Abbot-street'' eu colli. Gan fod rhai yn ''Abbot-street'' yn deall yr iaith Seisonig yn well na'r Gymraeg, fe ymadawodd rhai, ac ymunasant â'r cyfeillion yn ''Hill-street''. Dymunwyd ar bawb ag oedd ar fedr ymadael am wneyd hyny ar unwaith, fel na byddai yr eglwysi yn cael eu haflonyddu drachefn. Yn mhlith y rhai a adawsant ''Abbot-street'', ac a aethant i ''Hill-street'', yr oedd y Parch. T. Francis, Mr. T. Phennah, a Mr. W. H. Williams. Mae yn ym<noinclude><references/></noinclude> 980z2nkz2cvur4p8yzbvuoqhsvmb9uz Tudalen:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu/87 104 58562 119265 2024-12-01T21:21:04Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119265 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>ddangos fod y tri brawd a enwyd wedi bod, ac yn bod, yn ffyddlon a gwasanaethgar yn ''Hill-street''. ''Hill-street'' hefyd oedd cartref yr hen frawd y Parch. Wm. Hughes, ac yn y dref hon y bu efe farw. Fe fu gweinidogaeth y Parch. Joseph Jones yn nghorph y deng mlynedd y bu yn Wrecsam, a'r amgylchoedd, yn dderbyniol a bendithiol, a theimlid colled ar ei ol pan yr ymadawodd. Yn fuan ar ol ymadawiad y Parch. J. Jones, fe alwodd y brodyr yn ''Hill-street'' ar y Parch. E. Jerman i'w gwasanaethu, yr hwn yn awr sydd yn eu plith er pan yr ymadawodd Mr. Jones. Mae yn dda genym allu hysbysu fod y brawd ieuangc hwn yn llafurus a gweithgar, a'i holl ymdrechiadau yn cael eu coroni â bendith. Nifer yr eglwys yn awr yn ''Hill-street'', sef yr holl gymmunwyr, ydyw 70; yr ysgol sabbothol, 126; y gwrandawyr ar nos sabboth, oddeutu 200; ychydig yn llai o nifer ar foreu sabboth. Nifer y pregethwyr ydyw pump, sef y Parchedigion E. Jerman, T. Francis, J. Davies, a'r Meistri T. Phennah, a W. H. Williams. Yr unig ddiacon yn y lle ydyw Mr. Charles Hughes. Mae golwg obeithiol, debygid, ar hyn o bryd, ar yr achos yn ei holl gyssylltiadau. Mae eu bugail, Mr. Jerman, yn hynod o'r llafurus gyda'r plant a'r bobl ieuaingc, a'i holl lafur yn bur dderbyniol ganddynt.<noinclude><references/></noinclude> frb5h5od04p937lx8bqcwvz3aj96csp Tudalen:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu/88 104 58563 119266 2024-12-01T21:21:54Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119266 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>{{c|{{X-larger|ADDYSGIADAU ODDIWRTH YR HANES,}}<br>GAN Y PARCH. J. H. SYMOND.}} {{c|''At Fethodistiaid Calfinaidd Grecsam.''}} FY ANWYL GYFEILLION,<br> Cawn fod Moses, yr hwn a fu yn yr eglwys yn y diffaethwch, yn annog pobl yr Arglwydd drachefn a thrachefn, cyn eu gadael, i gofio yr holl ffordd oedd Duw wedi eu harwain ar hyd-ddi. 'Gochel arnat,' meddai, 'a chadw dy enaid yn ddyfal rhag anghofio o honot y pethau a welodd dy lygaid, a chilio o honynt allan o'th galon di holl ddyddiau dy einioes; ond hysbysa hwynt i'th feibion, ac i feibion dy feibion.' Ac wedi iddynt gyraedd gwlad Canaan a dechreu mwynhau ei chysuron, dywed Moses wrthynt am gymmeryd o bob blaenffrwyth a'u gosod mewn cawell i'w dwyn i'r lle a ddewisodd yr Arglwydd i drigo o'i enw ynddo. Yna, pan y byddai yr offeiriad yn gosod y cawell ger bron yr Arglwydd, yr oedd yn gorchymyn i bob un ddyweyd ger bron yr Arglwydd ei Dduw, 'Syriad ar ddarfod am dano oedd fy nhad; ac efe a ddisgynodd i'r Aipht, ac a ymdeithiodd yno âg ychydig bobl, ac a aeth yno yn genedl fawr, gref, ac aml. A'r Aiphtiaid a'n drygodd ni, a chystuddiasant ni, a rhoddasant arnom gaethiwed caled. A phan waeddasom ar Arglwydd Dduw ein tadau, clybu yr Arglwydd ein llais ni, a gwelodd ein cystudd, a'n llafur a'n gorthrymder. A'r Arglwydd a'n dug ni allan o'r Aipht â llaw gadarn, ac â braich estynedig, ac âg ofn mawr, ac âg arwyddion, ac<noinclude><references/></noinclude> rt3c2tsbh7drvxtfxfkqlz1s8mkwbyo 119267 119266 2024-12-01T21:22:17Z AlwynapHuw 1710 119267 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>{{c|{{X-larger|ADDYSGIADAU ODDIWRTH YR HANES,}}<br>GAN Y PARCH. J. H. SYMOND.}} {{c|''At Fethodistiaid Calfinaidd Gwrecsam.''}} FY ANWYL GYFEILLION,<br> Cawn fod Moses, yr hwn a fu yn yr eglwys yn y diffaethwch, yn annog pobl yr Arglwydd drachefn a thrachefn, cyn eu gadael, i gofio yr holl ffordd oedd Duw wedi eu harwain ar hyd-ddi. 'Gochel arnat,' meddai, 'a chadw dy enaid yn ddyfal rhag anghofio o honot y pethau a welodd dy lygaid, a chilio o honynt allan o'th galon di holl ddyddiau dy einioes; ond hysbysa hwynt i'th feibion, ac i feibion dy feibion.' Ac wedi iddynt gyraedd gwlad Canaan a dechreu mwynhau ei chysuron, dywed Moses wrthynt am gymmeryd o bob blaenffrwyth a'u gosod mewn cawell i'w dwyn i'r lle a ddewisodd yr Arglwydd i drigo o'i enw ynddo. Yna, pan y byddai yr offeiriad yn gosod y cawell ger bron yr Arglwydd, yr oedd yn gorchymyn i bob un ddyweyd ger bron yr Arglwydd ei Dduw, 'Syriad ar ddarfod am dano oedd fy nhad; ac efe a ddisgynodd i'r Aipht, ac a ymdeithiodd yno âg ychydig bobl, ac a aeth yno yn genedl fawr, gref, ac aml. A'r Aiphtiaid a'n drygodd ni, a chystuddiasant ni, a rhoddasant arnom gaethiwed caled. A phan waeddasom ar Arglwydd Dduw ein tadau, clybu yr Arglwydd ein llais ni, a gwelodd ein cystudd, a'n llafur a'n gorthrymder. A'r Arglwydd a'n dug ni allan o'r Aipht â llaw gadarn, ac â braich estynedig, ac âg ofn mawr, ac âg arwyddion, ac<noinclude><references/></noinclude> kaa8zoi1l2dwpln9xdfq1p4odextime Tudalen:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu/89 104 58564 119268 2024-12-01T21:22:35Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119268 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>â rhyfeddodau. Ac efe a'n dug ni i'r lle hwn, ac a roes i ni y tir hwn; sef tir yn llifeirio o laeth a mêl. Ac yn awr, wele, mi a ddygais flaenffrwyth y tir a roddaist i mi, O Arglwydd.' Deut. xxvi. Nid oeddynt, fel yna, i gael mwynhau tawelwch a ffrwythau eu gwlad heb gydnabod mai i'r Arglwydd yr oeddynt yn rhwymedig am y cwbl, ac heb gofio eu dechreuad bychan ac eiddil, a'r holl rwystrau a helbulon oeddynt wedi dyfod trwyddynt yn ddiogel, a'r holl lwyddiant a barodd yr Arglwydd iddynt. Yr oeddynt i gadw o hyd mewn côf y pethau rhyfedd a brofasant hwy eu hunain a'u tadau o'u blaen; ac i briodoli eu holl waredigaethau a'u breintiau nodedig i allu a daioni yr Arglwydd eu Duw. Dan yr ystyriaeth o'r fantais i bob eglwys gael gwybod y modd y bu i'r achos mawr gael ei gychwyn a'i ddwyn yn mlaen i'r peth ydyw yn eu mysg, ac wrth weled nad oes yn Hanes Methodistiaeth Cymru nemawr grybwylliad am yr achos yn Ngwrecsam, daeth i fy meddwl pan yn gwasanaethu am chwe' sabboth yn Llundain, yn nechreu y flwyddyn 1865, i ysgrifenu at ein hen flaenor, Mr. Francis, i ofyn iddo ymgymmeryd â'r gorchwyl o gasglu hanes yr achos Methodistaidd yn nhref Gwrecsam. Ac er i'r awgrym hono gael ei gadael am gryn amser heb ei gosod mewn gweithrediad, eto drwy aflonyddu arno ychydig o weithiau drachefn, cafodd ar ei feddwl i ddechreu o ddifrif ar y gwaith. I ddwyn yr Hanes i'r peth ydyw, bu raid iddo wneyd llawer ymchwiliad a chymmeryd trafferth fawr. Ac y mae yn sicr pe na buasai iddo ef ysgrifenu yr hanes, nad oedd neb arall i'w gael o ran oedran a chyssylltiad â'r lle a'r achos a fuasai yn ddigon cyfarwydd i'w olrhain. A chan na bydd dygiad y gwaith allan yn nemawr o ennill tymhorol i'r awdwr, y mae yn wir deilwng o'n diolchgarwch. Yr un pryd yr wyf yn dysgwyl y bydd drwy yr Hanes yn ychwanegu at ei ddefnyddioldeb yma, a'i wobr yn y pen draw. Caiff aml un wrth ei ddarllen, mi a obeithiaf, achos i ddiolch i Dduw a chymmeryd cysur. Ac os daw ail-argraphiad allan o Hanes Methodistiaeth Cymru gydag ychwanegiadau, diau y bydd cryn ddefnyddiau yn y llyfr at roddi y pryd hwnw olwg gryno a theg ar yr achos yn Ngwrecsam. {{nop}}<noinclude><references/></noinclude> gkvy0sz4w8bd3lh66a04o536um32e1q Tudalen:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu/90 104 58565 119270 2024-12-01T21:24:07Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119270 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>Os bydd y llyfr yn foddion i gadw yr Eglwys rhag anghofio yr holl ffordd yr arweiniodd yr Arglwydd ei Duw hi ynddi, a'r pethau gwerthfawr a welodd ei llygaid yn y blynyddau a aeth heibio; a'i chynhyrfu at ddyledswyddau cyfattebol i'w breintiau a'i gallu am yr hyn sydd yn mlaen, fe fydd o wasanaeth ammhrisiadwy. Gwelir yn yr Hanes mai un o bethau distadl a dirmygus y byd ydoedd yr achos yn ei ddechreuad. Ond yr oedd er hyny yn un o'r gwan-bethau y byd a etholodd Duw, fel y gwaradwyddai y pethau cedyrn. Bu am lawer o flynyddau yn gorphwys yn benaf ar ysgwyddau un teulu; a phan fu farw y rhai hyny, ofnai yr ychydig weiniaid oedd yn aros mai diffodd yn llwyr a wnai yr achos yn fuan wed'yn. Ond er mai ychydig oedd o honynt, a'u lle i addoli yn gyfyng, ac isel ei sefyllfa ar y dref, a'u cylch o freintiau crefyddol yn lled anghyflawn, eto 'gorfuant y rhwystrau i gyd wrth bwyso ar yr Arglwydd eu Duw. 2 Chron. xiii. 18. A phan y gwelir yr eglwys yn cael gwared oddiwrth anhawsderau o un math, ceir fod profedigaethau o fath arall yn ymosod, eto gwelir yr eglwys yn dyfod yn mhen amser drwy bob math o dywydd a chyfnewidiadau ar ei mantais mewn nerth a rhifedi. Mae yn anhawdd i ni yn awr mewn amgylchiadau mor wahanol, wrth edrych yn ddynol ar bethau, roddi cyfrif pa fodd y bu i dadau a mamau yr Eglwys Fethodistaidd yn Ngwrecsam, pan mewn cymmaint o wendid ac yn nghanol cymmaint o rwystrau, gynnal yr achos, a chodi addoldai a thalu am danynt, a chychwyn achosion mewn lleoedd o amgylch. Yr unig gyfrif dros fod yr achos yn eu dwylaw wedi dal ei ffordd ac ychwanegu cryfder, a chael ei drosglwyddo ganddynt mewn gwedd mor dda i'w plant ydyw, mai arfer Duw ydyw 'dangos ei hun yn gryf gyda'r rhai sydd a'u calon yn berffaith tuag ato ef.' 2 Chron. xvi. 9. Erbyn hyn gellir dyweyd bod yr achos ar ei draed, gyda gwedd allanol bur olygus, a chylch cyflawn o freintiau bob wythnos. Nid yw y capel fel o'r blaen mewn anfantais oddiwrth ei sefyllfa, na'i faint, na'i ymddangosiad. Mae yn un o'r addoldai mwyaf ardderchog a dymunol yn Nghymru, ac agos i bedair mil o bunnau o'i ddyled wedi eu talu yn ystod saith mlynedd o amser, heblaw gwneyd yn<noinclude><references/></noinclude> 93a3mo09n1wnwikmvz36smqrbr8g5zv Tudalen:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu/91 104 58566 119271 2024-12-01T21:25:13Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119271 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>llawn gwell at yr holl gasgliadau eraill nag a wnaed erioed. Ceir ynddo ar y sabboth ddwy bregeth; ysgol gyda chyfarfod i'r plant o'i blaen; a chyfarfod canu; a chyfarfod i'r Eglwys ar ddiwedd gwasanaeth yr hwyr; ac yn y misoedd goleu, gyfarfod i weddïo am saith yn y boreu. Ar nosweithiau yr wythnos ceir cyfarfod i weddïo, a chyfarfod eglwysig, a chyfarfod i'r chwiorydd, a chyfarfod i ddysgu canu, a chyfarfod Blodau yr Oes i'r plant, a chyfarfod darllen i'r gwŷr ieuainge. Nid oes na rhyw nac oedran yn fyr o ddarpariaeth wythnosol ar eu cyfer, nac un ddawn yn cael ei hesgeuluso. Mae yn amlwg wrth hyn y gall y rhai sydd wedi bod mewn cyssylltiad â'r achos y blynyddau diweddaf, gydnabod gyda diolchgarwch i'r Arglwydd, eu bod hwythau wedi cael eu defnyddio i osod gwedd lawer ragorach, o leiaf yn allanol, ar Fethodistiaeth y dref. Cadwn ein henaid yn ddyfal rhag anghofio mai o'r Arglwydd y daeth hyn. Ac wrth ystyried mai i weision annheilwng ac anfuddiol y daeth, fe ddylai hyn fod yn dra rhyfedd yn ein golwg ni. Ond cawsom rhyw rym gan yr Arglwydd i weithio yn ewyllysgar gyda'n gilydd; canys oddiwrtho Ef y mae pob peth. 1 Chron. xxix. 14. Ofer fuasai i'r adeiladwyr fod yn llafurio gyda'r tŷ pe na buasai yr Arglwydd yn eu cyfarwyddo ac yn eu hamddiffyn; ac os na bydd i'r Arglwydd eto gadw y ddinas, ofer y gwylia y ceidwad. Psalm cxxvii. 1. Peth o'r pwys mwyaf i Eglwys ydyw priodoli pob da yn eu mysg i Dad y trugareddau a Duw pob diddanwch, ac ymwneyd digon âg Ef gogyfer â'r hyn sydd eto yn mlaen. Mae yn ddiau nad yw yr adfeiliad oedd Moses yn nodi allan fel un peryglus i bobl yr Arglwydd ar ol myned i Ganaan gynt, ddim yn un nad all yr achos yn yr addoldŷ newydd syrthio iddo. Mae cryn berygl i ninau wedi adeiladu y tŷ a thrigo ynddo, ac amlhau o arian ac aur genym, ac amlhau o'r hyn oll sydd genym, yna ymddyrchafu o'n calon ac anghofio o honom yr Arglwydd ein Duw, yr hwn a'n dug ni allan o'r caethiwed, ac a'n tywysodd ni trwy yr anialwch ac a barodd i ni ein holl lwyddiant. Deut. viii. 11-18. Hawdd iawn mewn byd drwg ac mewn tref mor lygredig ydyw i Eglwys lithro o dipyn i beth at ryw arferion fydd yn gyru yr Arglwydd yn mhell<noinclude><references/></noinclude> qv5xcdp5sb3il9ay07fzfbq9ng7jvt4 Tudalen:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu/92 104 58567 119272 2024-12-01T21:25:57Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119272 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>oddiwrth ei gyssegr. Ezec. viii. 6. Yr wyf yn gobeithio y bydd Hanes yr achos o'i ddechreuad yn foddion ar un llaw, i gadw yn nghôf yr Eglwys y defnyddiau cysur a chefnogaeth sydd yn ymddygiadau Duw tuag ati drwy'r blynyddoedd; ac ar y llaw arall, i ymgadw rhag anghofio ei rhwymedigaethau lluosog a pharhaus i lynu wrtho eto mewn cyflawniad parod o'r holl ddyledswyddau mae yn ofyn ganddi. Byddai Moses yn calonogi y bobl i fyned yn erbyn y gelynion a'r rhwystrau oedd o'u blaen drwy alw i'w côf y gwaredig. aethau rhyfedd oedd wedi cymmeryd lle yn eu hanes. Dywedodd wrthynt y gwnai yr Arglwydd i'r cenhedloedd oedd o'u blaen yn Nghanaan fel y gwnaeth i Sehon ac i Og, breninoedd yr Amoriaid, ac i'w tir hwynt, y rhai a ddinystriodd efe. Deut. xxxi. 4. Cymmerwn ninau galon oddiwrth yr hyn a wnaed eisoes yn ein Hanes gan yr Arglwydd, a pharhawn i ddyweyd o hyd fel Dafydd, 'Ti sydd yn arglwyddiaethu ar bob peth, ac yn dy law di y mae nerth a chadernid; yn dy law di hefyd y mae mawrhau a nerthu pob dim;' ac i ddymuno o hyd nad ymadawo Efe â ni ac na'n gwrthodo hyd nes gorphen holl waith gwasanaeth tŷ yr Arglwydd. 1 Chron. xxviii. 20, a xxix. 12. Bellach ein doethineb ydyw edrych arnom ein hunain fel na chollom y pethau a wnaethom, ond bod i ni dderbyn llawn wobr. 2 Ioan, 8; Dat. ii. 25 a 26. Y ffordd i beidio myned yn ol ydyw cadw ein golwg o hyd ar fyned yn mlaen-gosod rhyw nôd perffeithiach o'n blaen i ni ymgyraedd ato yn bersonol ac mewn undeb â'n gilydd. Ac os ceir yr hyfrydwch o gyraedd y nôd hwnw, peidio dechreu sefyll nac arafu dim wed'yn, ond gosod yn union nôd pellach drachefn i gyrchu ato, a pheidio byth a llwfrhau. Y prawf ein bod yn dal yr hyn sydd genym ac nad yw ein coron ar gael ei dwyn oddiarnom ydyw, ein bod yn ymgyraedd yn ddiorphwys am ychwaneg. Ac os wedi cael addoldŷ hardd a chysurus, a thefniadau allanol lled gyflawn, yr eir yn ddiofal ac i segur-dybied yr aiff pethau yn mlaen bellach o honynt eu hunain, ceir yn fuan deimlo fod rhyw wywdra anhyfryd yn ymdaenu drosom ac yn ein hyspeilio o'n gogoniant. 'Trwy ddiogi lawer yr adfeilia yr adeilad; ac wrth laesu y dwylaw<noinclude><references/></noinclude> jhi7f9i06lynitq6j0x6umbg5hefbp9 Tudalen:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu/93 104 58568 119273 2024-12-01T21:27:03Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119273 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>y gollwng y tŷ ddefni.' Preg. x. 18. Ac i ochel dirywiad fel Eglwys, ystyriwn yn I. FOD LLWYDDIANT YR HOLL AELODAU MEWN UNDEB A'U GILYDD YN OL FEL Y BYDDO POB UN YN LLWYDDO AR EI BEN EI HUN. Mae yr Eglwys yn gyffredinol yn cael ei gwneyd i fyny o bersonau unigol; ac y mae ansawdd yr holl aelodau mewn undeb â'u gilydd yn cael ei wneyd i fyny o ansawdd pob aelod ar ei ben ei hun. A thuag at lwyddiaut cyffredinol, fe ddylai pob un yn yr Eglwys ymdrechu at gynnydd personol, yn un peth ac yn mlaenaf oll, ''mewn gras a gwybodaeth ein Harglwydd a'n Hiachawdwr Iesu Grist.'' Mae yr Arglwydd Iesu yn ei Berson yn ffynnonell pob gras i ni, ac yn ei gymmeriad sanctaidd yn gynllun o'r modd y mae pob gras i ymagor a gweithredu. Nid oes dim cynnydd yn bosibl heb berthynas yn gyntaf â Christ; ac y mae graddau y cynnydd yn ol fel y denwn ni i sylweddoli y berthynas hono. Wrth fod mewn undeb eglwysig, yr ydym yn proffesu ein bod yn aelodau o gorph Crist, yr hwn yw pen yr Eglwys; a'n bod yn cael ein treiddio gan yr un bywyd, yn cydsynio â'r un ewyllys, ac yn ymestyn at yr un amcanion. Un corph sydd; a hwnw yn cael ei wneyd i fyny o'r Arglwydd Iesu fel pen, a'i wir ddisgyblion fel aelodau: ac un Yspryd sydd yn yr holl gorph. Yr Yspryd Glân sydd yn gwneyd perthynas â Christ yn rhinweddol a theimladwy i bob aelod, am ei fod Ef yn trigo yn y Pen ac yn mhob un o'r aelodau. O'r Arglwydd Iesu fel pen y mae yr holl gorph yn derbyn lluniaeth, ond y mae y lluniaeth hwnw yn cael ei dderbyn a'i rinweddu er ein cryfhad trwy yr Yspryd Glân. Fel y dywedir ein bod yn derbyn lluniaeth o'r Pen Mawr, ac yn cynnyddu gan gynnydd Duw. Trwy un Yspryd yr ydym yn dyfod i fewn i'r corph, ac ni a ddiodwyd oll i un Yspryd, ac yr ydym drachefn yn cynnyddu mewn gobaith trwy nerth yr Yspryd Glân. Col. ii. 19; 1 Cor. xii. 13; Rhuf. xv. 13. Ffynnonell y cynnydd, fel yna, ydyw Iesu Grist, a gweithredydd y cynnydd ydyw yr Yspryd Glân. Y ''modd'' eto y mae y cynnydd hwnw yn cael ei gyrhaedd gan bob un ydyw, trwy weithredu ffydd ar wirioneddau y Beibl yn eu perthynas â Christ, a gweddïo yn<noinclude><references/></noinclude> ipefzktgyqfxadrx4u4zniw0pynq9iv Tudalen:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu/94 104 58569 119274 2024-12-01T21:27:41Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119274 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>ddibaid. 'Gan eich adeiladu eich hunain ar eich sancteiddiaf ffydd a gweddio yn yr Yspryd Glân.' Drwy chwenychu didwyll laeth y gair, a myfyrio ar y pethau sydd ynddo ac aros ynddynt, felly y daw ein cynnydd yn eglur i bawb. Judas-20; 1 Petr ii. 2; 1 Tim. iv. 15. Nis gall aelod wneyd cynnydd mewn gras a gwybodaeth ysprydol ond trwy ddyfod, ar un llaw, i gyssylltiad agosach â'r Yspryd Glân mewn ymofyniad gwastadol am dano ac ymddibyniad didor arno; ac ar y llaw arall, dyfod yn fwy gwybyddus ac argyhoeddedig o wirionedd a phwysigrwydd y pethau am yr Iesu. Dywedir ein bod yn ymgadarnhau mewn nerth, trwy ei Yspryd ef, yn y dyn oddi mewn; a bod hyn yn beth sydd yn cael ei roddi o hono Ef i ni: ac yn ol yr adnod nesaf cawn bod hyn yn nglŷn â thynu yr Arglwydd Iesu, mewn ffydd ar y gwirioneddau am dano, i drigo yn ein calonau. Wrth dynu i fewn yr Arglwydd Iesu i ddeall a serch y galon, mewn ffydd ar yr amlygiadau y mae wedi roddi o hono ei hun yn ei eiriau, a hyny drwy ei Yspryd Ef, yna y mae y dyn oddi mewn yn cael ei borthi â bwyd yn wir ac â diod yn wir. Dyna'r modd yr ydym i ymgadarnhau mewn nerth ac i gynnyddu gan gynnydd Duw. Eph. iii. 16 a'r 17. Gan hyny, os mynwn gynnyddu mewn gras, dylem fod yn wiliadwrus iawn trwy bob dyfal-bara i weddïo bob amser â phob rhyw weddi a deisyfiad yn yr Yspryd, ac i ymarfer yn barhaus â gwirioneddau y Beibl yn eu perthynas â Iesu Grist. Eph. vi. 16--19. O'r tu arall, gellir gwybod faint ydym yn myned tua chyfeiriad o'n blaen, wrth faint ydym yn bellhau oddiwrth gyfeiriad sydd o'n hol. Gall pob un wybod faint y mae yn gynnyddu yn yr amrywiol rasau, wrth faint y mae yn gashau ac yn adael ar y drygau croes iddynt. Cynnyddu yn y grasau o ffydd a gobaith, a chariad, addfwynder, gostyngeiddrwydd, amynedd, haelioni, diolchgarwch, &c., ydyw ffieiddio a gadael yn fwy bob teimladau ac arferion diras a chroes i'r naill neu y llall o'r rhinweddau. Cynnyddu mewn sancteiddrwydd, o un tu, ydyw darfod âg aflendid mewn cyffyrddiad âg ef a thuedd meddwl tuag ato; ac o'r tu arall, dyfod i gydsynio a chydweithredu yn fwy unol âg ewyllys yr Arglwydd. Iesu Grist sydd wedi ei wneuthur i ni gan Dduw yn sancteiddrwydd, a'r Yspryd Glân sydd<noinclude><references/></noinclude> epuck32knvhey0gm252z280dhe3ypmv Tudalen:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu/95 104 58570 119275 2024-12-01T21:28:16Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119275 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>yn sancteiddio ac yn glanhau yr eglwys â'r olchfa ddwfr trwy y gair. 1 Cor. i. 30; Eph. v. 26. Ond er mai yn ei wirionedd y mae yr Yspryd Glân yn sancteiddio, y mae hefyd yn defnyddio triniaethau tymhorol yn wasanaethgar i hyny. A thuag at gynnyddu mewn gras a gwybodaeth ysprydol, byddai yn fantais fawr i ni gofio yn wastad, nad oes yr un o droion Rhagluniaeth heb feddu rhyw lais tuag atom a rhyw bwrpas arbenig yn ngolwg yr Hwn nad oes dim yn digwydd i ni hebddo Ef. 1 Sam. ii. 2; Galar. iii. 37-42. Ac os y'n rhwymir weithiau â gefynau ac y'n delir â rhaffau gorthrymder, yna Efe a ddengys i ni ein gwaith o grwydro mewn meddwl neu ymddygiad at yr hyn sydd o'i le, neu esgeuluso gwneyd yr hyn a ddylasem ei gwblhau: a bod ein hanwireddau drwy hyny wedi amlhau yn ei olwg Ef. Ei amcan caredig yn gosod arnom boen corph neu ofid meddwl ydyw, agor ein clustiau i dderbyn cerydd, a dyweyd wrthyın am droi oddiwrth anwiredd a chymmeryd yn fwy at y gwirionedd. Job xxxvi. 8-10. Fel y gellir ystyried fod Duw trwy oruchwyliaethau gerwin yn glanhau anwiredd Jacob, ac mai dyma yr holl ffrwyth, tynu ymaith ei bechod: am ein bod mewn profedigaethau yn cael ein dwyn yn fwy argyhoeddedig o'r gwirionedd mai pechaduriaid aflan ydym a'n hangen mawr am edifeirwch a maddeuant. Yna yr ydym yn cael ein cyfeirio gan y gwirionedd at Iesu Grist am yr edifeirwch, a'r maddeuant, a'r glanhad yr ydym drwy y cyfyngderau wedi dyfod yn fwy argyhoeddedig o'n hangen o honynt. A gresyn mawr ydyw i ni golli y fantais mae pob gofid yn roddi i ni i ddyfod yn fwy gwybyddus o'n camweddau a'n diffygion fel ag i dramwy o gymmaint a hyny yn amlach at yr Arglwydd Iesu am y feddyginiaeth. Oblegid y mae pob cynnydd mewn gras a gwybodaeth ysprydol yn gynnydd hefyd mewn gwir ddiddanwch ac happusrwydd. Es. xxvii. 9, Ps. lxxi. 20, 21. Ac wrth i bob un o'r aelodau mewn eglwys gynnyddu mewn sancteiddrwydd, y mae Sion yn sicr o fod yn gwisgo ei nerth ac yn ymdecau yn ngwisgoedd ei gogoniant. Mae mwy o nerth a phrydferthwch mewn ychydig o aelodau wedi dyfod yn mlaen mewn sancteiddrwydd nag mewn eglwys luosog os yn ddioruchwyliaeth ei hyspryd. Es. lii. 1. Gan hyny, er mwyn llwyddiant personol a<noinclude><references/></noinclude> k4lr57q7nvo74dy6ejrw39vpn91b0bo Tudalen:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu/96 104 58571 119277 2024-12-01T21:31:51Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119277 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>mantais gyffredinol yr Eglwys, ymestyned pob un at gynnydd gwastadol mewn gras a gwybodaeth ein Harglwydd a'n Hiachawdwr Iesu Grist. 2 Petr iii. 17, 18. Hefyd, tuag at lwyddiant cyffredinol mewn Eglwys, fe ddylai pob un o'r aelodau ymestyn at gynnydd personol eto ''mewn defnyddioldeb''. Y ffordd i ddyfod yn fwy defnyddiol ydyw, ceisio argyhoeddiad helaethach o'n drwg ein hunain, ac ymneillduo yn nes at Iesu Grist ac yn bellach oddiwrth bob meddwl ac ymddygiad pechadurus. 'Pwy bynnag gan hyny a'i glanhâo ei hun oddiwrth y pethau hyn, efe a fydd yn llestr i barch, wedi ei sancteiddio ac yn gymmwys i'r Arglwydd, ac wedi ei ddarparu i bob gweithred dda. 2 Tim. ii. 21. Mae crefydd yr Arglwydd Iesu yn dwyn dyn i ddechreu 'ato ei hun.' A phan ddaw efe ato ei hun-i olwg ei dlodi a'i drueni fel pechadur —y mae yn cael ei ddwyn at Iesu Grist fel ei unig Waredwr; ac at Dduw, Barnwr pawb, i gael gwneyd ei achos ei hun yn dda. Yna wedi iddo ef ei hun gael ei wneyd yn gyfranog o Grist, ei awydd mawr wed'yn ydyw egluro bywyd Iesu yn ei ymarweddiad yn y byd; sef ymroddi at wneyd achos eraill o'i gwmpas yn dda. Ymgais gwastadol bywyd Iesu lle bynnag y mae y lyw, byw drosodd drachefn yr un bywyd ag a wnaeth yn Nghrist ei hun pan yma ar y ddaear: sef bywyd o ddileu pechod -bywyd yn aberthu ei hun i weithio pechod a'i ganlyniadau gofidus allan o'r byd, bywyd cyssegredig at adferu dynion o afael pob bai a thrueni, bywyd at fyned o amgylch gan wneuthur daioni a iachau pawb sydd wedi eu gorthrymu gan ddiafol. Yn mha enaid bynnag y mae bywyd Crist, ceir ef yn ymagor yn ol ei gynnydd a'i nerth i'r un dylanwad ar y byd ag oedd Iesu Grist ei hun yn osod arno. Yr oedd y fath berthynas rhwng dylanwad y disgyblion gynt â Iesu Grist 'rol ei ymadawiad, o ran eu buchedd a'u gwaith, fel mai myned yn mlaen yr oeddynt hwy gyda gwaith yr Iesu, a myned yn mlaen yr oedd yr Iesu drwyddynt hwy gyda'r hyn oedd Ef ei hun wedi dechreu ei wneuthur a'i ddysgu o'r blaen. Act. i. 1. Peth o bwys mawr i bob aelod gadw mewn côf parhaus ydyw, fod perthynas agosach â Christ yn cynnwys hefyd ddyfod i berthynas<noinclude><references/></noinclude> au4t8jb5zrf68yjnzum0csfq877jugb Tudalen:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu/97 104 58572 119278 2024-12-01T21:34:23Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119278 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>agosoch â'n gilydd ac â lleshad ysprydol pawb o'n cwmpas. Os ydwy cyssylltiad pob un â Christ yn cynnwys bedydd â'r Yspryd Glân ac ân thân, yna y mae y tân hwnw at wneyd pob un yn oleuni'r byd; ac yna i amlygu ei hun mewn disgleirdeb a gwres i bawb o gwmpas. Os ydyw perthynas â Christ yn ein gwneyd yn halen y ddaear, yna yr ydym i dreiddio o'n hamgylch er blasuso ac attal llygredigaeth a drygsawredd. Os ydyw perthynas â Christ yn ein gwneyd yn surdoes yn y blawd, yna yr ydym i wneyd ein rhan mewn suro y cwbl oll. Matt. iii. 11, a v. 13, a xiii. 33. Mae perthynas â Christ yn codi pob un i dreiddio yn y modd yna drwy y cylch y mae yn troi yn wastadol ynddo. Mae ei holl fywyd yn llewyrchu goleuni o Grist. Nid peth at ryw gyflawniadau ac at ryw adegau yn unig ydyw ein crefydd, ond peth i fod gyda ni yn mhob man ac i drwytho ein holl arferion. Cryn gam-gymmeriad ydyw gwneyd gwahaniaeth rhwng goruchwylion bydol un a'i ddyledswyddau crefyddol. Yr oedd chwaer un boreu mewn tristwch meddwl uwchben yr holl ''oruchwylion bydol'' oedd raid iddi gyflawni. Na elwch hwynt yn oruchwylion bydol,' meddai un arall wrthi, oedd wedi gwneyd cynnydd helaethach mewn crefydd, "does dim gwaith daearol i'r credadyn, ond y mae i gyd yn ''waith yr Arglwydd''.' 'Pa beth bynag a wnelom, yr ydym i'w wneuthur o'r galon, megys i'r Arglwydd, ac nid i ddynion; canys yr Arglwydd Crist yr ydym yn ei wasanaethu.' 'Megys y darfu i Dduw ranu i bob un, megys y darfu i'r Arglwydd alw pob un, felly rhodied. Ac fel hyn yr wyf yn ordeinio yn yr eglwysi oll. Yn yr hyn y galwyd pob un, frodyr, yn hyny ''arhosed gyd â Duw''.' Col. iii. 23, 24; 1 Cor. vii. 17--24. Dylai pob un ystyried ei hunan yn ei alwedigaeth a'i holl ymwneyd, nid yn eiddo iddo ei hun ond yn eiddo i'r Hwn a gyfodwyd o feirw: ac yn ei ddybenion, a'i eiriau, a'i holl ymddygiadau i ddwyn ffrwyth i Dduw.' Rhuf. vii. 4. Bydd felly yn egluro bywyd Iesu yn ei yspryd addfwyn a gostyngedig, ac mewn geiriau bob amser yn rasol, ac mewn gweithredoedd da a chymmeradwy ger bron Duw. Wrth lenwi y cylch dirgelaidd a theuluaidd yn dda, a llenwi cylch yr alwedigaeth dymhorol yn dêg ac yn ofn yr Arglwydd, bydd pob un felly o ddefnyddioldeb mawr yn barod<noinclude><references/></noinclude> 4lbfw4cwdf6pi8g7v5f63hthvgj39wh Tudalen:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu/98 104 58573 119279 2024-12-01T21:35:17Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119279 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>gydag achos yr Iesu; a bydd hyn yn barotoad ac yn sylfaen dda i ddefnyddioldeb mwy cyhoeddus. 'Canys ffrwyth yr Yspryd sydd yn mhob daioni, a chyfiawnder, a gwirionedd.' Eph. v. 9. Ond er cymmaint ydyw defnyddioldeb dystaw pob un sydd yn ofni Duw ac yn bucheddu bob dydd yn eirwir, yn onest, yn gyfiawn, yn fwynaidd, ac yn drugarog, eto ni ddylai neb fod heb ymgyrhaedd am gymhwysderau i wasanaethu Iesu Grist mewn ryw ffyrdd eraill. Dywedir wrthym am ddilyn cariad a deisyf doniau ysprydol fel ag i allu llefaru wrth ddynion er adeiladaeth, a chyngor, a chysur; a cheisio rhagori at adeiladaeth yr eglwys. 1 Cor. xiv. 1,-3, 12. Dichon fod mwy o berygl i aelodau eglwysig yn ein plith ni y dyddiau hyn, pan y mae yr eglwysi yn galw gweinidogion at y rhanau mwyaf ysprydol o'r gwaith, i fyned i feddwl bod defnyddioldeb cyhoeddus ac uniongyrchol yn beth ag sydd yn perthyn yn unig i ryw rai penodol. Ond y mae y rhanau ysprydol mor helaeth ac amrywiol fel y gall yr holl lwythau gael etifeddiaeth eang o honynt. Ac wrth ddeisyfu a pherchenogi y rhai goreu a mwyaf o honynt, nid oes dim perygl i'r doniau ddarfod nac i'r naill fyned a lle y llall. Ni chyfynga Judah ar Ephraim, yn yr ystyr yma; ac wedi i'r llwythau gymmeryd meddiant helaeth iddynt eu hunain, bydd digon o le wed'yn i lwyth Lefi gael rhan ac etifeddiaeth eang yn mysg eu brodyr, ac i fendigo digon yn enw yr Arglwydd. Dim ond i bawb gymmeryd eu harwain gan yr un Yspryd, yna ni chenfigena Ephraim wrth Judah, ac nid oes berygl wed'yn i ni wneyd gwaith ein gilydd, na siarad ar draws ein gilydd, na gwrth-ddyweyd ein gilydd, na grwgnach yn erbyn ein gilydd, 'Canys nid yw Duw awdwr anghydfod, ond tangnefedd, fel yn holl eglwysi y saint.' 1 Cor. xiv. 33. Mae y Testament Newydd yn galw am sylw ac ymdrech pob un yn yr eglwys, y naill fel y llall. Gesyd ar bawb i ofalu, pawb i weddïo dros eraill, pawb i gynghori, pawb i rybuddio, pawb i ddysgu, pawb i adeiladu eu gilydd. 'Yr ydym yn deisyf arnoch, frodyr'—nid y rhai sydd mewn swyddau yn unig-'Ond yr ydym yn deisyf arnoch, ''frodyr'', rhybuddiwch y rhai afreolus, diddenwch y gwan eu meddwl, cynheliwch y gweiniaid, byddwch ymarhous wrth bawb. Gan<noinclude><references/></noinclude> kupu6ghw17ynosz2ehuidtypbx8c47i Tudalen:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu/99 104 58574 119280 2024-12-01T21:36:42Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119280 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>ddysgu a rhybuddio bawb eich gilydd. Canys chwi a ellwch oll brophwydo bob yn un, fel y dysgo pawb, ac y cysurer pawb. Fy mrodyr, od aeth neb o honoch ar gyfeiliorn oddi wrth y gwirionedd, a throi o ryw un ef'—ni waeth pwy i'w droi am ei fod yn cael ei wneyd gan ryw un. 1 Thes. v. 14; Col. iii. 16; 1 Cor. xiv. 31; Iago v. 19. Gelwir arnom i ddwyn beichiau ein gilydd, i weddïo dros yr holl saint, i gofio y rhai sydd yn rhwym fel pettem yn rhwym gyda hwynt, ac i ymdrechu dyddanu ein gilydd trwy ystyriaethau cymhwys o'r gwirionedd. A chyd-ystyried bawb ein gilydd, i ymannog i gariad a gweithredoedd da. Gal. vi. 2; Eph. vi. 18, 19; Heb. xiii. 3, a x. 24. Digon o waith, onide, i'r holl aelodau eglwysig at eu gilydd; heblaw dyledswyddau at y byd annuwiol, i gael y rhai sydd yn esgeuluso i ddyfod at freintiau yr efengyl, ac i gael y rhai sydd yn gwrando i ddyfod yn nes. Eto, 'od ymdrech neb hefyd, ni choronir ef onid ymdrech yn gyfreithlawn.' A thuag at i ymdrech pob un o blaid yr efengyl fod yn rheolaidd, dylai pob un gofio fod yn rhaid dal yr un berthynas â Iesu Grist yn ein defnyddioldeb ag yn ein gras, Rhaid i bob un dderbyn y naill fel y llall oddiwrtho Ef. 'Canys Mab y dyn sydd fel gwr yn ymdaith i bell, wedi gadael ei dŷ, a rhoi awdurdod i'w weision, ac i bob un ei waith ei hun, a gorchymyn i'r drysawr wylio.' Marc xiii. 34. Mab y dyn ei hunan sydd yn awdurdodi neu yn cymhwyso ei weision i'w gwaith trwy roddi yr Ysbryd Glân iddynt. 'Ac wedi galw ei ddeuddeg disgybl ato, ''efe a roddes iddynt awdurdod'' yn erbyn ysprydion aflan, i'w bwrw hwynt allan, ac i iachau pob clefyd a phob afiechyd.' Matt. x. 1. Rhaid i ninnau fyned at Fab y dyn o hyd i dderbyn yr awdurdod ac i wybod ein gwaith. Mae perygl i ni ryfygu o honom ein hunain at waith heb ei gael ac heb awdurdod at ei wneyd. Aeth ryw saith o feibion i Scefa i gymmeryd arnynt enwi uwch ben y rhai oedd âg ysbrydion drwg ynddynt enw yr Arglwydd Iesu, heb fyned yn gyntaf at Fab y dyn i dderbyn y gwaith a'r awdurdod at ei wneyd; ond cawsant eu gyru i ffoi yn noethion ac yn archolledig gan yr yspryd drwg. Act. xix. 13-16. Ond wedi i'r deg a thriugain gael eu hawdurdodi gan Fab<noinclude><references/></noinclude> 9totnjs1u7qjtzdfyxibeetvrgpmtct Tudalen:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu/100 104 58575 119281 2024-12-01T21:38:01Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119281 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>y dyn i'r gwaith, yr oeddynt yn gallu dychwelyd gyd â llawenydd, gan ddywedyd, Arglwydd, hyd yn nod y cythreuliaid a ddarostyngir i ni, yn dy enw di. Lúc x. 17. A chan mai Mab y dyn sydd yn diwallu ei weision âg awdurdod ac ''yn rhoddi i bob un ei waith ei hun'', 'does gan neb yn yr eglwys ddim esgus i fod yn ddiwaith. Pwy bynag sydd eisieu gwybod ei waith ac eisieu cymhwysder at ei gyflawni yn iawn, aed yn ddifrifol at Iesu Grist am ei roddion. 'Ac od oes neb heb Yspryd Crist ganddo, nid yw hwnw yn eiddo ef. Rhuf. viii. 9. Gan hyny, ymofyned pob un, er lleshad llaweroedd, er ei gysur a'i wobr ei hun, ac i ochel dirywiad fel Eglwys, am gynnydd mewn defnyddioldeb personol dros yr Arglwydd Iesu. II. FOD LLWYDDIANT YR HOLL AELODAU MEWN UNDEB A'U GILYDD YN OL FEL Y CAIFF Y GRASAU A'R DONIAU EU HIAWN-GRYNHOI A'U HIAWN-OSOD I GYDWEITHREDU. Mae y naill yn dylanwadu ar y llall. Fel y mae y dylanwad cyfunol yn cael ei wneyd i fyny o gymhwysderau pob un ar wahan, felly y mae y dylanwad cymdeithasol yn fantais fawr at lwyddiant personol. Pan y mae llawer mewn undeb â'u gilydd, yn cyflawni yr un gwaith o dan yr un meistr, y mae dosbarthiad a threfn yn ol medr y rhai fydd yn gweini, yn rhwym o fod yn fantais annhraethol at wneyd y gwaith yn dda ac yn gyflym. Pan y mae Paul yn ysgrifenu at un eglwys, y mae yn edrych arni fel corph hyd yn nod ar ei phen ei hun; ac yn ei chyssylltiadau a'i threfn fel arwyddlun o'r hyn ydyw yr holl eglwys ynghyd. 'Eithr chwychwi ydych gorph Crist, ac aelodau o ran.' 1 Cor. xii. 27. Dylai pob eglwys gan hyny edrych nid yn unig bod ynddi wir aelodau ond hefyd bod yr holl aelodau gyda'u gilydd yn gwneyd i fyny gorph. Trefn corph, cydweithrediad corph, cydymdeimlad corph, cyfanrwydd corph. A chan mai corph Crist ydyw pob eglwys wirioneddol, dylid edrych bod yr ymddangosiad a'r gweithrediadau yn ateb i'r fath berthynas oruchel. Bydd yr ystyriaeth mai corph ydyw yr eglwys yn fantais i'r aelodau amrywiol ddyfod i weled gwerth eu gilydd ac i fod yn barod i gynnorthwyo y naill y llall. 'Nid all y llygad ddywedyd wrth y llaw, Nid rhaid i mi wrthyt; na'r pen chwaith wrth y traed,<noinclude><references/></noinclude> 17ltr4k8oyldzv4a0r3fgnt0rwu7yd3 Tudalen:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu/101 104 58576 119282 2024-12-01T21:39:32Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119282 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>Nid rhaid i mi wrthych. Eithr yn hytrach o lawer, yr aelodau o'r corph y rhai a dybir eu bod yn wanaf, ydynt angenrheidiol. Fel na byddai anghydfod yn y corph; eithr bod i'r holl aelodau ofalu yr un peth dros eu gilydd.' 1 Cor. xii. 20-26. A pheth o bwys mawr i eglwys ydyw cyd-ystyried bawb eu gilydd fel ag i gynnorthwyo mewn gosod eu gilydd yn y sefyllfa fwyaf fanteisiol i gymhwysderau pob un fod ar eu heithaf mewn defnyddioldeb: ac na byddo neb yn cael llonydd i esgeuluso y ddawn sydd ynddo. Pan oedd yr eglwys yn y diffaethwch gynt yn gwneuthur y Tabernacl yn dŷ i'r Arglwydd, yr ydym yn cael bod holl blant Israel, yn wŷr ac yn wragedd, yn offrymu yn ewyllysgar tuag ato o'r pethau oedd ganddynt. Yna ni gawn fod ''pob gŵr'' celfydd, y rhoddasai yr Arglwydd gyfarwyddyd iddo, yn dyfod yn mlaen i weithio y defnyddiau at y tŷ; sef pob un yr hwn y dug ei galon ei hun ef i nesau at y gwaith i'w weithio ef. A ''phob gwraig'' ddoeth o galon a nyddodd â'i dwylaw; ac a ddygasant yr edafedd sidan glas, a phorphor, ac ysgarlad, a llian main. A'r holl wragedd y rhai y cynhyrfodd eu calonau hwynt mewn cyfarwyddyd, a nyddasant flew geifr. Ex. xxxv. 25-35. Cael eu cynhyrfu a'u donio gan Yspryd Duw yr ydoedd pawb gynt i waith tŷ yr Arglwydd; eto, cymmerai rhai eu lle yn well o dan Bezaleel, yr hwn oedd wedi ei lenwi â doethineb i ddychymmygu cywreinrwydd, i weithio mewn aur, ac mewn arian, ac mewn pres, ac mewn cyfarwyddyd i osod meini, ac mewn saernïaeth pren, i weithio yn mhob gwaith cywraint. Cymmerai eraill eu lle yn well o dan Aholïab, saer cywraint, a gwnïedydd mewn sidan glas, ac mewn porphor, ac mewn ysgarlad, ac mewn llian main. Ex. xxxviii. 23. Ond nid oedd eu bod yn ddosbarthiadau a chan bawb eu gwaith priodol eu hunain ddim yn rhwystr iddynt fod gyda'u gilydd yn un corph ac yn cydweithredu at ddwyn yn mlaen oruchwylion yr un tŷ. Oblegid ni gawn fod yr holl bobl yn ddarostyngedig i Moses, ac i gyd yn gweithio yn ol y portreiad a ddangosodd Duw yn y mynydd. Ac wrth i bawb gael eu trefnu yn ol eu cymhwysderau, a phawb yn gweithio, a hyny yn ol portreiad Duw ei hun, fe aed yn mlaen yn ddeheuig a chyflym gyda'r gwaith.<noinclude><references/></noinclude> pbwrhibovtlnbmnqtohrw1ps27tlc27 Tudalen:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu/102 104 58577 119283 2024-12-01T21:40:22Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119283 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>Erbyn dyfod a gwaith pawb felly at eu gilydd, yr oedd y cyfan yn y defnydd, a'r maint, a'r lliw, a'r dull fel yr oedd Duw eisiau iddo fod; a'r holl ranau o ddwylaw pawb yn cymmeryd eu gilydd yn gymhwys. Ac wedi gosod y gwaith yn nghyd, yr oedd yn brydferth a gogoneddus. Cafodd Duw ei foddhau a'i ogoneddu, a chafodd y cydweithwyr lawenychu yn nghyd yn yr olwg ar y gorchwyl ardderchog oeddynt wedi gwblhau. Mae llawer o gyffroad a hyfrydwch yn nglyn â gweithio mewn cyssylltiad ac yn ol trefn. Ac nid yw yr eglwys yn Ngwrecsam wedi bod yn gwbl ddieithr i'r fantais o grynhoi a threfnu yr aelodau yn ol eu cymhwysderau. Gwelwyd y buddioldeb o weithio yn ddosbarthiadol drwy y blynyddau gyda'r ysgol sabbothol. Cymmaint yn ychwaneg ydyw casgliad y Feibl Gymdeithas yn y dref, oddiar fod personau neillduol yn cael eu gosod dan y cyfrifoldeb ac yn gweithredu yn ol trefn. Gwelwyd drachefn y fantais o drefniadau da a chael cydweithrediad pob oedran a sefyllfa gyda chasglu at y capel newydd. Profwyd y budd o osod cyfrifoldeb y cleifion, y tlodion, ac esgeuluswyr, ar bersonau neillduol yn yr eglwys. Gwyddom am y lles a ddeilliodd o roi cymmeradwyaeth i'r chwiorydd i ffurfio Cymdeithas Dorcas. Gwyddom am y lles o drefnu gwahanol gyfarfodydd bob wythnos i ateb i amrywiol ddoniau ac oedran yr aelodau, a chael yn eu tro gyfarfodydd cystadleuol. Yr un pryd, hwyrach, y gellid eto gael llawer mwy o waith gan yr eglwys a'r gynnulleidfa, pe y bai ychwaneg o gymdeithasau yn cael eu ffurfio; a phob oedran a rhyw yn cael eu gosod yn y naill neu y llall o dan y cyfrifoldeb → i ddwyn yn mlaen ryw ddefnyddioldeb a allant fod yn gymhwys.i'w wneyd. Er fod pob un o honom yn gyfrifol i'n Harglwydd am bob cymhwysder a feddwn ac am bob cyfleusdra at wneyd daioni fydd yn agor o'n blaen; yr un pryd y mae cryn symbyliad i'w gael mewn bod yn gyssylltiol â'n gilydd a than gyfrifoldeb y naill i'r llall yn yr Arglwydd. Iago iv. 17. O herwydd yr anhueddrwydd at waith ysprydol, a'r ymollyngdod sydd mor dueddol i rwymo ein meddyliau, y mae yn dda i ni wrth fath o orfodaeth arnom i gyflawni ein dyledswyddau. Ac i attal dirywiad yn ein hysbrydoedd a'n gweith-<noinclude><references/></noinclude> s61aa3bfa565ba2efwwp23umzold8jf Tudalen:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu/103 104 58578 119284 2024-12-01T21:40:47Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119284 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>rediadau fel Eglwys, byddai yn dda i ni gadw ein golwg o hyd ar wella mewn dosbarthu ein gilydd yn ol ein cymhwysderau, a dwyn amrywiol ranau y gwaith yn mlaen yn ol gwell trefn. 'Fel y byddo i'r sawl a gredasant i Dduw ofalu ar flaenori mewn gweithredoedd da. Y pethau hyn sydd dda a buddiol i ddynion.' Tit. iii. 8 a 14. Cariad at Berson mawr yr Arglwydd Iesu sydd i fod yn ein calonau yn brif egwyddor i'n hysgogi at bob defnyddioldeb gyda'i achos. A grym y berthynas âg Ef ddylai fod ein nerth a'n doethineb gyda holl ranau y gwaith. Eto byddai yn dda i ni gymmeryd ein deffro gan rywbeth i sylweddoli yn gryfach ein perthynas â Iesu Grist a'n dyled i'w garu a'i wasanaethu â'n holl galon. Byddai yn dda i ni ystyried fod cynnydd y rhai fu o'n blaen gyda'r achos yn y dref, o dan y fath anfanteision, yn llefaru yn uchel, Fod rhagoriaeth breintiau, rhifedi, trefniadau, a chyfoeth yn gosod rhwymedigaeth arnom i lwyddo yn gyfattebol. Os darfu iddynt hwy yn eu gwendid gynnal yr achos, a chychwyn lleoedd newyddion, a chyfranu at gymdeithasau i ledaenu yr efengyl, dylai ein hymdrechion ni mewn amgylchiadau rhagorach redeg allan i ychwaneg o gyfeiriadau ac yn ddyfnach yn mhob ffrwd. Nid cynnydd cyffelyb i'n tadau a'n mamau ddylai ein boddloni ni, ond cynnydd cyfattebol i fanteision rhagorach a chyfrifoldeb mwy pwysig. Nid ychydig o gymhelliad, ychwaith, i fyned yn mlaen ydym wedi dynu arnom ein hunain drwy adeiladu capel mor wŷch a chostfawr. Er mai yn wir y dylid caniatau ychydig o anghysonder yn ein gweithrediadau ar gyfrif nad ydyw yr addoldy eto yn cael ei lenwi. Mae yn ofynol cael y capel yn llawn cyn y gellir disgwyl i bethau oddiallan a phethau oddifewn ateb yn llawn i'w gilydd. Yr un pryd dylai ei ragoriaeth ar yr hen gapel adgofio i ni yn un peth, fod eisieu ysprydoedd i addoli yr Arglwydd ynddo gyda rhagoriaeth cyfatebol mewn prydferthwch a gwylder sanctaidd. Ac hefyd disgwylir mewn canlyniad i hyny weithredoedd mwy anrhydeddus. Dylai harddwch y llŷs weithredu fel cynhyrfiad parhaus i fod yn fwy pendefigaidd at yr holl achosion da. Bydd y capel newydd yn dal i siarad yn uchel o hyd, Y disgwylir i bobl aeth i'r fath draul arnynt eu hunain ymateb yn deilwng o hyny at eraill. {{nop}}<noinclude><references/></noinclude> sij57qt3x9wpue3diiqgqy9327bmyc8 Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam 0 58579 119294 2024-12-01T22:08:34Z AlwynapHuw 1710 Dechrau tudalen newydd gyda "{{header | title =Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam | author = Edward Francis, Wrecsam | andauthor = | translator = | editor = | section = | previous = | next = [[/Pennod Nesaf/]] | notes =I'w lawr lwytho ar gyfer darllenydd e-lyfrau gweler [[Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam (testun cyfansawdd)]] }} <br> <br> <div style="margin-left:10%; margin-right:10%;"> <pages index="Hanes dechreuad..." 119294 wikitext text/x-wiki {{header | title =Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam | author = Edward Francis, Wrecsam | andauthor = | translator = | editor = | section = | previous = | next = [[/Pennod Nesaf/]] | notes =I'w lawr lwytho ar gyfer darllenydd e-lyfrau gweler [[Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam (testun cyfansawdd)]] }} <br> <br> <div style="margin-left:10%; margin-right:10%;"> <pages index="Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu" from=5 to=5 /> </div> ==Nodiadau== {{Cyfeiriadau}} {{PD-old}} [[Categori:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam]] [[Categori:Edward Francis, Wrecsam]] [[Categori:Llyfrau 1870]] [[Categori:Llyfrau'r 1870au]] [[Categori:Wrecsam]] [[Categori:Hanes crefydd yng Nghymru]] bnxblv5pfgivo3rzexoyrr3ftddyryp 119298 119294 2024-12-01T22:21:20Z AlwynapHuw 1710 119298 wikitext text/x-wiki {{header | title =Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam | author = Edward Francis, Wrecsam | andauthor = | translator = | editor = | section = | previous = | next = [[/Y Cyfnod Cyntaf/]] | notes =I'w lawr lwytho ar gyfer darllenydd e-lyfrau gweler [[Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam (testun cyfansawdd)]] }} <br> <br> <div style="margin-left:10%; margin-right:10%;"> <pages index="Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu" from=5 to=5 /> </div> ==Nodiadau== {{Cyfeiriadau}} {{PD-old}} [[Categori:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam]] [[Categori:Edward Francis, Wrecsam]] [[Categori:Llyfrau 1870]] [[Categori:Llyfrau'r 1870au]] [[Categori:Wrecsam]] [[Categori:Hanes crefydd yng Nghymru]] hwvxjj9p55wnsd7dz96jlteaqbxho59 Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam (testun cyfansawdd) 0 58580 119295 2024-12-01T22:11:31Z AlwynapHuw 1710 Dechrau tudalen newydd gyda "{{header | title =Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam (testun cyfansawdd) | author = Edward Francis, Wrecsam | andauthor = | translator = | editor = | section = | previous = | next = [[/Pennod Nesaf/]] | notes =I'w darllen pennod wrth bennod gweler [[Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam]] }} <br> <br> <div style="margin-left:10%; margin-right:10%;"> <pages index="Hanes dechreuad a chynydd y M..." 119295 wikitext text/x-wiki {{header | title =Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam (testun cyfansawdd) | author = Edward Francis, Wrecsam | andauthor = | translator = | editor = | section = | previous = | next = [[/Pennod Nesaf/]] | notes =I'w darllen pennod wrth bennod gweler [[Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam]] }} <br> <br> <div style="margin-left:10%; margin-right:10%;"> <pages index="Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu" from=1 to=108 /> </div> ==Nodiadau== {{Cyfeiriadau}} {{PD-old}} [[Categori:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam]] [[Categori:Edward Francis, Wrecsam]] [[Categori:Llyfrau 1870]] [[Categori:Llyfrau'r 1870au]] [[Categori:Wrecsam]] [[Categori:Hanes crefydd yng Nghymru]] [[Categori:Testunau cyfansawdd]] 2x7ltdgy4zeyi03w6txcceo7vt6b6pw Categori:Edward Francis, Wrecsam 14 58581 119296 2024-12-01T22:17:34Z AlwynapHuw 1710 Dechrau tudalen newydd gyda "Blaenor MC yn Wrecsam, o'i dystiolaeth yn Hanes Methodistiaid Wrecsam wedi ei eni ar droad yr 18/19G {{DEFAULTSORT:Francis, Edward}} [[Categori:Awduron]]" 119296 wikitext text/x-wiki Blaenor MC yn Wrecsam, o'i dystiolaeth yn Hanes Methodistiaid Wrecsam wedi ei eni ar droad yr 18/19G {{DEFAULTSORT:Francis, Edward}} [[Categori:Awduron]] 7hdf9qdk1sfidoe0c97rh49hbmdcfbh Categori:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam 14 58582 119297 2024-12-01T22:19:52Z AlwynapHuw 1710 Dechrau tudalen newydd gyda "[[Delwedd:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu|bawd|tudalen=5]] [[Categori:Edward Francis, Wrecsam]] [[Categori:Llyfrau 1870]] [[Categori:Llyfrau'r 1870au]] [[Categori:Wrecsam]] [[Categori:Hanes crefydd yng Nghymru]]" 119297 wikitext text/x-wiki [[Delwedd:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu|bawd|tudalen=5]] [[Categori:Edward Francis, Wrecsam]] [[Categori:Llyfrau 1870]] [[Categori:Llyfrau'r 1870au]] [[Categori:Wrecsam]] [[Categori:Hanes crefydd yng Nghymru]] j3dmeol3b5zmrf731rxi3x6vfw3ryhg Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam/Y Cyfnod Cyntaf 0 58583 119300 2024-12-01T22:27:06Z AlwynapHuw 1710 Dechrau tudalen newydd gyda "{{header | title =Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam | author = Edward Francis, Wrecsam | andauthor = | translator = | editor = | section = | previous = [[../]] | next = [[../Yr Ail Gyfnod|Yr Ail Gyfnod]] | notes =I'w lawr lwytho ar gyfer darllenydd e-lyfrau gweler [[Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam (testun cyfansawdd)]] }} <br> <br> <div style="margin-left:10%; margin-right:10%;"> <page..." 119300 wikitext text/x-wiki {{header | title =Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam | author = Edward Francis, Wrecsam | andauthor = | translator = | editor = | section = | previous = [[../]] | next = [[../Yr Ail Gyfnod|Yr Ail Gyfnod]] | notes =I'w lawr lwytho ar gyfer darllenydd e-lyfrau gweler [[Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam (testun cyfansawdd)]] }} <br> <br> <div style="margin-left:10%; margin-right:10%;"> <pages index="Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu" from=7 to=11 /> </div> ==Nodiadau== {{Cyfeiriadau}} {{DEFAULTSORT:Y Cyfnod Cyntaf}} [[Categori:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam]] 25rz512uat8vt8ylxw2zpwmllfvzmsb 119301 119300 2024-12-01T22:28:58Z AlwynapHuw 1710 119301 wikitext text/x-wiki {{header | title =Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam | author = Edward Francis, Wrecsam | andauthor = | translator = | editor = | section = | previous = [[../]] | next = [[../Yr Ail Gyfnod|Yr Ail Gyfnod]] | notes = }} <br> <br> <div style="margin-left:10%; margin-right:10%;"> <pages index="Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu" from=7 to=11 /> </div> ==Nodiadau== {{Cyfeiriadau}} {{DEFAULTSORT:Y Cyfnod Cyntaf}} [[Categori:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam]] l7n5g3rz42zi07gc20b6tegvvoq5bia Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam/Yr Ail Gyfnod 0 58584 119302 2024-12-01T22:30:44Z AlwynapHuw 1710 Dechrau tudalen newydd gyda "{{header | title =Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam | author = Edward Francis, Wrecsam | andauthor = | translator = | editor = | section = | previous = [[../Y Cyfnod Cyntaf|Y Cyfnod Cyntaf]] | next = [[../Y Trydydd Cyfnodd|Y Trydydd Cyfnod]] | notes = }} <br> <br> <div style="margin-left:10%; margin-right:10%;"> <pages index="Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu" from=12 to=16 /> </div..." 119302 wikitext text/x-wiki {{header | title =Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam | author = Edward Francis, Wrecsam | andauthor = | translator = | editor = | section = | previous = [[../Y Cyfnod Cyntaf|Y Cyfnod Cyntaf]] | next = [[../Y Trydydd Cyfnodd|Y Trydydd Cyfnod]] | notes = }} <br> <br> <div style="margin-left:10%; margin-right:10%;"> <pages index="Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu" from=12 to=16 /> </div> ==Nodiadau== {{Cyfeiriadau}} {{DEFAULTSORT:Yr Ail Gyfnod}} [[Categori:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam]] ifsb19wm4lsgz6v44x0j7v60zlia24z 119303 119302 2024-12-01T22:31:35Z AlwynapHuw 1710 119303 wikitext text/x-wiki {{header | title =Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam | author = Edward Francis, Wrecsam | andauthor = | translator = | editor = | section = | previous = [[../Y Cyfnod Cyntaf|Y Cyfnod Cyntaf]] | next = [[../Y Trydydd Cyfnod|Y Trydydd Cyfnod]] | notes = }} <br> <br> <div style="margin-left:10%; margin-right:10%;"> <pages index="Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu" from=12 to=16 /> </div> ==Nodiadau== {{Cyfeiriadau}} {{DEFAULTSORT:Yr Ail Gyfnod}} [[Categori:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam]] sno6gt23e83zy84jh5s40fim5tgmgif Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam/Y Trydydd Cyfnod 0 58585 119304 2024-12-01T22:37:18Z AlwynapHuw 1710 Dechrau tudalen newydd gyda "{{header | title =Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam | author = Edward Francis, Wrecsam | andauthor = | translator = | editor = | section = | previous = [[../Yr Ail Gyfnod|Yr Ail Gyfnod]] | next = [[../Y Pedwerydd Cyfnod|Y Pedwerydd Cyfnod]] | notes = }} <br> <br> <div style="margin-left:10%; margin-right:10%;"> <pages index="Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu" from=17 to=55 /> </div>..." 119304 wikitext text/x-wiki {{header | title =Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam | author = Edward Francis, Wrecsam | andauthor = | translator = | editor = | section = | previous = [[../Yr Ail Gyfnod|Yr Ail Gyfnod]] | next = [[../Y Pedwerydd Cyfnod|Y Pedwerydd Cyfnod]] | notes = }} <br> <br> <div style="margin-left:10%; margin-right:10%;"> <pages index="Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu" from=17 to=55 /> </div> ==Nodiadau== {{Cyfeiriadau}} {{DEFAULTSORT:Y Trydydd Cyfnod}} [[Categori:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam]] 5xux3rv1z99fceyrlkqvi33m7sh7vvo Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam/Y Pedwerydd Cyfnod 0 58586 119305 2024-12-01T22:41:08Z AlwynapHuw 1710 Dechrau tudalen newydd gyda "{{header | title =Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam | author = Edward Francis, Wrecsam | andauthor = | translator = | editor = | section = | previous = [[../Y Trydydd Cyfnod|Y Trydydd Cyfnod]] | next = [[../Gwasanaeth Cyhoeddus Diweddaf Y Parch. Henry Rees|Gwasanaeth Cyhoeddus Diweddaf Y Parch. Henry Rees]] | notes = }} <br> <br> <div style="margin-left:10%; margin-right:10%;"> <pages index="Hanes dechreuad a chynydd y..." 119305 wikitext text/x-wiki {{header | title =Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam | author = Edward Francis, Wrecsam | andauthor = | translator = | editor = | section = | previous = [[../Y Trydydd Cyfnod|Y Trydydd Cyfnod]] | next = [[../Gwasanaeth Cyhoeddus Diweddaf Y Parch. Henry Rees|Gwasanaeth Cyhoeddus Diweddaf Y Parch. Henry Rees]] | notes = }} <br> <br> <div style="margin-left:10%; margin-right:10%;"> <pages index="Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu" from=56 to=78 /> </div> ==Nodiadau== {{Cyfeiriadau}} {{DEFAULTSORT:Y Pedwerydd Cyfnod}} [[Categori:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam]] negiufmmpj5exoma6fh7bkysrlfahuc Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam/Gwasanaeth Cyhoeddus Diweddaf Y Parch. Henry Rees 0 58587 119308 2024-12-01T22:46:24Z AlwynapHuw 1710 Dechrau tudalen newydd gyda "{{header | title =Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam | author = Edward Francis, Wrecsam | andauthor = | translator = | editor = | section = | previous = [[../Y Pedwerydd Cyfnod|Y Pedwerydd Cyfnod]] | next = [[../Ychydig o Hanes Yr Achos Methodistaidd Seisonig Yn Ngwrecsam|Ychydig o Hanes Yr Achos Methodistaidd Seisonig Yn Ngwrecsam]] | notes = }} <br> <br> <div style="margin-left:10%; margin-right:10%;"> <pages index="H..." 119308 wikitext text/x-wiki {{header | title =Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam | author = Edward Francis, Wrecsam | andauthor = | translator = | editor = | section = | previous = [[../Y Pedwerydd Cyfnod|Y Pedwerydd Cyfnod]] | next = [[../Ychydig o Hanes Yr Achos Methodistaidd Seisonig Yn Ngwrecsam|Ychydig o Hanes Yr Achos Methodistaidd Seisonig Yn Ngwrecsam]] | notes = }} <br> <br> <div style="margin-left:10%; margin-right:10%;"> <pages index="Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu" from=79 to=83 /> </div> ==Nodiadau== {{Cyfeiriadau}} {{DEFAULTSORT:Gwasanaeth Cyhoeddus Diweddaf Y Parch. Henry Rees}} [[Categori:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam]] 5m8iffcsietc1ihv6j3748dbzlzlw4y Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam/Ychydig o Hanes Yr Achos Methodistaidd Seisonig Yn Ngwrecsam 0 58588 119309 2024-12-01T22:48:54Z AlwynapHuw 1710 Dechrau tudalen newydd gyda "{{header | title =Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam | author = Edward Francis, Wrecsam | andauthor = | translator = | editor = | section = | previous = [[../Y Pedwerydd Cyfnod|Y Pedwerydd Cyfnod]] | next = [[../Addysgiadau Oddiwrth yr Hanes|Addysgiadau Oddiwrth yr Hanes]] | notes = }} <br> <br> <div style="margin-left:10%; margin-right:10%;"> <pages index="Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsa..." 119309 wikitext text/x-wiki {{header | title =Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam | author = Edward Francis, Wrecsam | andauthor = | translator = | editor = | section = | previous = [[../Y Pedwerydd Cyfnod|Y Pedwerydd Cyfnod]] | next = [[../Addysgiadau Oddiwrth yr Hanes|Addysgiadau Oddiwrth yr Hanes]] | notes = }} <br> <br> <div style="margin-left:10%; margin-right:10%;"> <pages index="Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu" from=84 to=87 /> </div> ==Nodiadau== {{Cyfeiriadau}} {{DEFAULTSORT:Gwasanaeth Cyhoeddus Diweddaf Y Parch. Henry Rees}} [[Categori:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam]] ej60lfjr9ie62i9c2e95kob18aov1bd 119310 119309 2024-12-01T22:58:14Z AlwynapHuw 1710 119310 wikitext text/x-wiki {{header | title =Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam | author = Edward Francis, Wrecsam | andauthor = | translator = | editor = | section = | previous = [[../Gwasanaeth Cyhoeddus Diweddaf Y Parch. Henry Rees|Gwasanaeth Cyhoeddus Diweddaf Y Parch. Henry Rees]] | next = [[../Addysgiadau Oddiwrth yr Hanes|Addysgiadau Oddiwrth yr Hanes]] | notes = }} <br> <br> <div style="margin-left:10%; margin-right:10%;"> <pages index="Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu" from=84 to=87 /> </div> ==Nodiadau== {{Cyfeiriadau}} {{DEFAULTSORT:Ychydig o Hanes Yr Achos Methodistaidd Seisonig Yn Ngwrecsam}} [[Categori:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam]] hnhyzgi6of0mwvh846trbkigbod59ke Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam/Addysgiadau Oddiwrth yr Hanes 0 58589 119311 2024-12-01T22:59:44Z AlwynapHuw 1710 Dechrau tudalen newydd gyda "{{header | title =Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam | author = Edward Francis, Wrecsam | andauthor = | translator = | editor = | section = | previous = [[../Ychydig o Hanes Yr Achos Methodistaidd Seisonig Yn Ngwrecsam|Ychydig o Hanes Yr Achos Methodistaidd Seisonig Yn Ngwrecsam]] | next = es = }} <br> <br> <div style="margin-left:10%; margin-right:10%;"> <pages index="Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd..." 119311 wikitext text/x-wiki {{header | title =Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam | author = Edward Francis, Wrecsam | andauthor = | translator = | editor = | section = | previous = [[../Ychydig o Hanes Yr Achos Methodistaidd Seisonig Yn Ngwrecsam|Ychydig o Hanes Yr Achos Methodistaidd Seisonig Yn Ngwrecsam]] | next = es = }} <br> <br> <div style="margin-left:10%; margin-right:10%;"> <pages index="Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam.djvu" from=88 to=104 /> </div> ==Nodiadau== {{Cyfeiriadau}} {{DEFAULTSORT:Addysgiadau Oddiwrth yr Hanes}} [[Categori:Hanes dechreuad a chynydd y Methodistiaid Calfinaidd yn Ngwrecsam]] j0oatgkm3er1fhfmkftjno02zeynrcg Indecs:Hanes Llangeitho a'i hamgylchoedd.pdf 106 58590 119316 2024-12-02T00:21:04Z AlwynapHuw 1710 Dechrau tudalen newydd gyda "" 119316 proofread-index text/x-wiki {{:MediaWiki:Proofreadpage_index_template |Title=Hanes Llangeitho a'i hamgylchoedd |Author=David Morgan, Llangeitho |Publisher=P Williams, Aberystwyth |Year=1859 |Source=pdf |Image=1 |Progress=X |Pages=<pagelist /> |Remarks= }} [[Categori:Hanes Llangeitho a'i hamgylchoedd]] [[Categori:David Morgan, Llangeitho]] [[Categori:Llangeitho]] [[Categori:PD-old]] tbg7l5zj4oyyxfi17sjmfmd39oxay5x 119369 119316 2024-12-02T03:01:49Z AlwynapHuw 1710 119369 proofread-index text/x-wiki {{:MediaWiki:Proofreadpage_index_template |Title=Hanes Llangeitho a'i hamgylchoedd |Author=David Morgan, Llangeitho |Publisher=P Williams, Aberystwyth |Year=1859 |Source=pdf |Image=1 |Progress=V |Pages=<pagelist /> |Remarks= }} [[Categori:Hanes Llangeitho a'i hamgylchoedd]] [[Categori:David Morgan, Llangeitho]] [[Categori:Llangeitho]] [[Categori:PD-old]] [[Categori:Hanes Lleol]] [[Categori:Tudalen Indecs]] [[Categori:Llyfrau 1859]] rwi8vyhbo6hwbzkry56n18uexgpecgx Tudalen:Hanes Llangeitho a'i hamgylchoedd.pdf/1 104 58591 119317 2024-12-02T00:21:50Z AlwynapHuw 1710 /* Heb destun */ 119317 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="0" user="AlwynapHuw" /></noinclude><noinclude><references/></noinclude> 10ansarm6f15g8ejc3xh9xlmnuxyjpz Tudalen:Hanes Llangeitho a'i hamgylchoedd.pdf/2 104 58592 119318 2024-12-02T00:22:01Z AlwynapHuw 1710 /* Heb destun */ 119318 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="0" user="AlwynapHuw" /></noinclude><noinclude><references/></noinclude> 10ansarm6f15g8ejc3xh9xlmnuxyjpz Tudalen:Hanes Llangeitho a'i hamgylchoedd.pdf/3 104 58593 119319 2024-12-02T00:22:08Z AlwynapHuw 1710 /* Heb destun */ 119319 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="0" user="AlwynapHuw" /></noinclude><noinclude><references/></noinclude> 10ansarm6f15g8ejc3xh9xlmnuxyjpz Tudalen:Hanes Llangeitho a'i hamgylchoedd.pdf/4 104 58594 119320 2024-12-02T00:22:19Z AlwynapHuw 1710 /* Heb destun */ 119320 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="0" user="AlwynapHuw" /></noinclude><noinclude><references/></noinclude> 10ansarm6f15g8ejc3xh9xlmnuxyjpz Tudalen:Hanes Llangeitho a'i hamgylchoedd.pdf/5 104 58595 119321 2024-12-02T00:22:47Z AlwynapHuw 1710 /* Heb destun */ 119321 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="0" user="AlwynapHuw" /></noinclude><noinclude><references/></noinclude> 10ansarm6f15g8ejc3xh9xlmnuxyjpz Tudalen:Hanes Llangeitho a'i hamgylchoedd.pdf/6 104 58596 119322 2024-12-02T00:22:56Z AlwynapHuw 1710 /* Heb destun */ 119322 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="0" user="AlwynapHuw" /></noinclude><noinclude><references/></noinclude> 10ansarm6f15g8ejc3xh9xlmnuxyjpz Tudalen:Hanes Llangeitho a'i hamgylchoedd.pdf/7 104 58597 119323 2024-12-02T00:23:45Z AlwynapHuw 1710 /* Heb ei brawfddarllen eto */ Dechrau tudalen newydd gyda "[[Delwedd:Hanes Llangeitho a'i hamgylchoedd.pdf|canol|600px|tudalen=7]]" 119323 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="AlwynapHuw" /></noinclude>[[Delwedd:Hanes Llangeitho a'i hamgylchoedd.pdf|canol|600px|tudalen=7]]<noinclude><references/></noinclude> h8gf4m0f4fvhhzhqkn0kq0yeihycpix 119324 119323 2024-12-02T00:23:58Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119324 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>[[Delwedd:Hanes Llangeitho a'i hamgylchoedd.pdf|canol|600px|tudalen=7]]<noinclude><references/></noinclude> eonfwshjldkcpdagw1sb8tcq90j0k6c Tudalen:Hanes Llangeitho a'i hamgylchoedd.pdf/8 104 58598 119325 2024-12-02T00:24:15Z AlwynapHuw 1710 /* Heb destun */ 119325 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="0" user="AlwynapHuw" /></noinclude><noinclude><references/></noinclude> 10ansarm6f15g8ejc3xh9xlmnuxyjpz Tudalen:Hanes Llangeitho a'i hamgylchoedd.pdf/9 104 58599 119326 2024-12-02T00:28:42Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119326 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>{{c|{{larger|HANES}}}} {{c|{{Xx-larger|LLANGEITHO}}}} {{c|{{larger|A'I HAMGYLCHOEDD.}}}} <br> {{c|PRIF DESTUN CYFARFOD CYSTADLEUOL CYMDEITHAS<br>LENYDDOL LLANGEITHO,<br>YR HWN A GYNALIWYD NADOLIG, 1858.}} <br> <br> {{c|{{Xx-larger|GAN DAVID MORGAN.}}}} <br> <br> {{c|ABERYSTWYTH:<br>ARGRAFFWYD GAN P. WILLIAMS, HEOL-Y-BONT.<br>1859.}}<noinclude><references/></noinclude> ahyt80r8zjcw3hfxtquxk495nsc69py Tudalen:Hanes Llangeitho a'i hamgylchoedd.pdf/10 104 58600 119327 2024-12-02T00:28:58Z AlwynapHuw 1710 /* Heb destun */ 119327 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="0" user="AlwynapHuw" /></noinclude><noinclude><references/></noinclude> 10ansarm6f15g8ejc3xh9xlmnuxyjpz Tudalen:Hanes Llangeitho a'i hamgylchoedd.pdf/11 104 58601 119328 2024-12-02T00:31:50Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119328 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>{{c|{{X-larger|RHAGDRAITH.}}}} WRTH gyflwyno y Traethawd hwn i sylw y cyhoedd, dymunem hysbysu mai ar gais lluaws y gwneir felly. Wrth ei gyfansoddi fel Traethawd Cystadleuol, nid oedd ynom yr un bwriad i'w gyhoeddi; ond beiddiwn ddywedyd, oni bai i ni wneuthur felly, aethai llawer o hanes hen Langeitho hynod ar ddifancoll. Yr un pryd, y mae'n ddrwg genym am na buasai rhywun cymhwysach wedi cymeryd y gorchwyl mewn llaw. Ceir peth o'r hanes, mae yn wir, yn " Methodistiaeth Cymru ," i'r hwn yr ydym yn dra rhwymedig am y cymhorth a gawsom yn nygiad hwn yn mlaen ; ond y mae y llyfr gwerthfawr hwnw allan o gyrhaedd y cyffredin. Nid ydym, er hyny, mor benfeddal a meddwl nad oes lluaws o wallau yn hwn, y rhai y gall llawer eu gweled heblaw y dysgedig. Derbynied ein cyfeillion, nid gwiw eu henwi, ein diolchgarwch am eu cynorthwy. {{c|D. MORGAN.}} :Llwynderw, ::Llangeitho, Gor. 7fed, 1859 .<noinclude><references/></noinclude> 4mgq2wzs21tgwcwpixei5blv9yymk74 Tudalen:Hanes Llangeitho a'i hamgylchoedd.pdf/12 104 58602 119329 2024-12-02T00:35:33Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119329 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>{{c|{{Xx-larger|AMSERYDDIAETH I'R TRAETHAWD.}}}} {{center block| <poem> O. C. 78 Julius Agricola yn dyfod drosodd o Rufain, ac yn adeiladu Loventium. 400 Gwenfyl Santes yn byw tua'r amser hwn. 500 Sylfaeni eglwys Llangeitho, gan Ceitho. 519 Ceitho, fel y bernir, yn myned gyda St. Dyfrig o Landdewibrefi i Ynys Enlli. 600 Eglwys Llangeitho yn cael ei chyflwyno i Ceitho. Seiriol a Brothen yn teyrnasu ar Geredigion. 1500 Gruffydd Voel yn byw yn Nghastell Odwyn. Rhydderch y Bardd yn byw yn Nglyn Aeron. 1600 Dafydd Jones yn byw yn Llwynrhys. 1689 Helaethu tŷ Llwynrhys ar draul y gynulleidfa, er cael ychwaneg o le i addoli. 1700 Hen gapel Gwenfyl yn syrthio. 1713 Geni y Parch. Daniel Rowlands y diwygiwr. 1731 Y Parch. Daniel Rowlands, tad Mr. Rowlands y diwygiwr, yn marw . 1740 Tua'r pryd yma, fel y bernir, y cadwyd y Gymdeithasfa gyntaf yn Llangeitho. 1748 Iarlles Huntingdon, &c., yn ymweled â Llangeitho. 1753 Adeiladu capeli yn Llwynpiod a Blaenpenal ar draul y gweinidog, y Parch. Philip Pugh. 1757 Y Trefnyddion Calfinaidd yn cyd-addoli gyntaf yn mhentref Gwenfyl, mewn hen ysgubor. 1760 Adeiladu y capel cyntaf ganddynt yma. 1763 Y Parch. Daniel Rowlands yn cael ei droi allan o'r Eglwys Sefydledig. 1764 Adeiladu yr ail gapel yma. 1781 Y trydydd diwygiad crefyddol yn Llangeitho. Nid yw dyddiadau y chwech ereill genym, y rhai a gymerasant le yn amser Mr. Rowlands. 1790 Mr. Rowlands yn marw. Y diwygiad cyntaf ar ol ei farwolaeth . 1796 Eto. 1804 Eto. 1811 Eto. 1812 Eto. 1813 Dechreu adeiladu capel presenol Llangeitho, a'i orphen 1815. 1819 Adeiladu Eglwys Blwyfol bresenol Llangeitho. 1824 Diwygiad crefyddol eto. 1832 Eto. 1853 Sefydlu y Llythyrdy cyntaf yn Llangeitho. 1855 Sefydlu Cymdeithas Lenyddol yma. 1859 Diwygiad crefyddol eto. </poem> }} <br><noinclude><references/></noinclude> 63mlewya4rhgbwn7y105cz0omfa9q3o Tudalen:Hanes Llangeitho a'i hamgylchoedd.pdf/13 104 58603 119330 2024-12-02T00:38:07Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119330 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>{{c|X-larger|HANES<br>LLANGEITHO A'I HAMGYLCHOEDD.}}}} Y MAE Eglwys Blwyfol Llangeitho yn sefyll yn nghantref Penarth, yn agos i ganol sir Aberteifi, mewn dyffryn tra phrydferth, yn Esgobaeth Ty-Ddewi, ac ar yr ochr ddëau i afon Aeron. Yr ochr arall i'r afon y saif pentref Gwenfyl, a Chapel y Trefnyddion Calfinaidd, y rhai sydd yn mharcel Gwenfyl, plwyf Llanddewibrefi ; ond yr arferiad cyffredin yw galw yr Eglwys a'r pentref wrth yr un enw, sef LLANGEitho. Pellder Aberystwyth o Langeitho yw tuag 16 milltir i'r gogledd ; Trefgaron ar y tu dwyreiniol, oddeutu 4 milltir ; Llanbedr Pont Stephen ar y tu deheuol, tua 9 milltir ; ac Aberaeron ar y tu gorllewinol, tua 14 milltir. O'i hamgylch hefyd y mae amryw bentrefydd, megys Llanddewibrefi, Talysarn, Llanddewi Aberarth, Llannon, &c. Llangeitho sydd air cyfansawdd, o Llan a Ceitho. Fe elwir Llan ar yr eglwys, yn nghyd â'r lle cysegredig (sef y fynwent) sydd o'i hamgylch; ond ystyr y gair Llan yw ''cauadle'', fel per-llan, cor-lan, yd-lan, &c. Sylfaenid lluaws o eglwysi yn foreu yn Nghymru, a rhoddid enwau eu sylfaenwyr arnynt, megys Llandeilo, oddiwrth Teilo; Llangeitho, oddiwrth Ceitho, &c. Yn ol tystiolaeth Bede, ymddengys mai eu dull o gysegru man<noinclude><references/></noinclude> g2c3vhiuj20kkqheaqhe3ou6dv6xy4h 119331 119330 2024-12-02T00:38:21Z AlwynapHuw 1710 119331 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>{{c|{{X-larger|HANES<br>LLANGEITHO A'I HAMGYLCHOEDD.}}}} Y MAE Eglwys Blwyfol Llangeitho yn sefyll yn nghantref Penarth, yn agos i ganol sir Aberteifi, mewn dyffryn tra phrydferth, yn Esgobaeth Ty-Ddewi, ac ar yr ochr ddëau i afon Aeron. Yr ochr arall i'r afon y saif pentref Gwenfyl, a Chapel y Trefnyddion Calfinaidd, y rhai sydd yn mharcel Gwenfyl, plwyf Llanddewibrefi ; ond yr arferiad cyffredin yw galw yr Eglwys a'r pentref wrth yr un enw, sef LLANGEitho. Pellder Aberystwyth o Langeitho yw tuag 16 milltir i'r gogledd ; Trefgaron ar y tu dwyreiniol, oddeutu 4 milltir ; Llanbedr Pont Stephen ar y tu deheuol, tua 9 milltir ; ac Aberaeron ar y tu gorllewinol, tua 14 milltir. O'i hamgylch hefyd y mae amryw bentrefydd, megys Llanddewibrefi, Talysarn, Llanddewi Aberarth, Llannon, &c. Llangeitho sydd air cyfansawdd, o Llan a Ceitho. Fe elwir Llan ar yr eglwys, yn nghyd â'r lle cysegredig (sef y fynwent) sydd o'i hamgylch; ond ystyr y gair Llan yw ''cauadle'', fel per-llan, cor-lan, yd-lan, &c. Sylfaenid lluaws o eglwysi yn foreu yn Nghymru, a rhoddid enwau eu sylfaenwyr arnynt, megys Llandeilo, oddiwrth Teilo; Llangeitho, oddiwrth Ceitho, &c. Yn ol tystiolaeth Bede, ymddengys mai eu dull o gysegru man<noinclude><references/></noinclude> a144iny5jofooij3i243lawceol3q3d Tudalen:Hanes Llangeitho a'i hamgylchoedd.pdf/14 104 58604 119332 2024-12-02T00:43:10Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119332 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>i adeiladu eglwys arno oedd fel y canlyn:—Pa le bynag y bwriedid adeiladu lle i addoli arno, yr oedd person o dduwioldeb diamheuol yn cael ei ddewis i aros ar y fan hono am ddeugain niwrnod, yr hwn fyddai yn gweddio ac yn ymprydio dros yr amser a nodwyd;—yna yr oedd yn naturiol galw yr eglwys hono ar enw ei sylfaenydd.<ref>Rees's Welsh Saints, p. 21.</ref> Cafodd eglwys Llangeitho ei sylfaenu a'i hadeiladu flyneddoedd lawer cyn iddi gael ei chyflwyno i Ceitho, oblegid yr oedd efe wedi marw flyneddoedd lawer cyn i hyny gymeryd lle; a phe buasai yn fyw, mae yn ddiamheu na fuasai yn foddlawn derbyn yr anrhydedd hwnw—nid chwennych clod yr oedd yr hen dduwiolion hyny, ond gwneuthur daioni oedd eu hamcan penaf. Mab oedd Ceitho i Cynyr Farfdrwch, yr hwn a fu yn byw am amser yn Nghynwyl Caio, sir Gaerfyrddin. Mab oedd Cynyr i Gwron ab Cunedda Wledig, o hiliogaeth Beli Mawr, un o freninoedd yr hen Frutaniaid. Dywed Carnhuanawc mai enw gwraig Cynyr oedd Mechell, merch Brychan Brycheiniog. Yr oedd Ceitho yn un o chwech o frodyr, sef Gwyn, Gwyno, Gwynoro, Celynin, Ceitho, Y pump a Cai; a dywedir mai gefeiliaid oeddynt. blaenaf oeddynt seintiau, ac oddiwrthynt hwy y cafodd Pumsaint a Llanpumsaint eu henwau. Yr oedd Cai yn swyddog yn myddin Arthur, ac yr oedd hefyd yn frawdmaeth iddo. Un diwrnod, annghofiodd Cai ei gleddyf, ac aeth Arthur i'w geisio, ond methodd a'i gael; a'r canlyniad fu, iddo fyned a thynu y cleddyf o'r gareg, pan oedd pawb ereill wedi methu, a thrwy hyny iddo gael myned yn frenin.<ref>Hanes Cymru, gan Cernhuanawc, t. d. 263.</ref> Yr oedd Ceitho yn byw rhwng y blyneddoedd 500<noinclude><references/></noinclude> 1i41ygqpc8pbcadyqgb6vlsbp5hi1d3 Tudalen:Hanes Llangeitho a'i hamgylchoedd.pdf/15 104 58605 119333 2024-12-02T00:46:08Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119333 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>a 542. Dywedir ei fod yn y gymanfa hynod hono a gynaliwyd yn Llanddewibrefi yn 519, yn yr hon y pregethodd Dewi Sant yn erbyn Morganiaeth; ac iddo fyned oddiyno gyda St. Dyfrig i Ynys Ealli. Yr oedd Ceredig, brenin Ceredigion, yn frawd i Gwron, tadeu Ceitho, ac yr oedd yn gyfyrder i Dewi Sant. Yn fwy dealladwy, fe ddichon, fel y canlyn:—Ceitho ab Cynyr ab Gwron ab Canedda—Dewi ab Sandde ab Ceredig ab Cunedda. Ei gofwyl yw Awst 5. Cafodd Eglwys Llangeitho ei chyflwyno i Ceitho rywbryd o fewn i'r seithfed ganrif; ond gan nas gwyddom pa bryd yn y ganrif hono, nís gallwn nodi pa frenin oedd yn teyrnasu ar Geredigion ar y pryd. Cawn enwau Seiriol a Brotheń yn teyrnasu o fewn y ganrif a nodwyd. Gellir gweled bellach fod cryn amser rhwng sylfaeniad yr eglwys gan Ceitho a'i chyflwyniad iddo. Ar ganol y pentref, sef ar ben Parcel, y safai hen gapel Gwenfyl. Pa bryd y cafodd hwn ei adeiladu, nid yw yn hysbys; ond syrthiodd rywbryd yn yr 17eg ganrif. Dywedodd hen wraig wrthym, iddi hi glywed ei mam yn dywedyd fel y bu mewn priodasau ynddo. Rhaid ei fod wedi syrthio yn lled foreu yn yr 17eg ganrif, oblegid y mae yr hen wraig uchod wedi gweled tua 90 o flyneddau ar y ddaear. Y mae llawer yn fyw ag sydd yn cofio gweled cyfodi esgyrn dynol gerllaw i'r lle yr ydoedd, yr hyn sydd yn profi i gladdu fod yno, Yn yr hen amser, gwelid nad oedd yr eglwysydd yn ddigon lluosog i gyfarfod ag angen y trigolion. Yr oedd rhai plwyfydd yn fawr, ac yn cyrhaedd hyd yn mhell, ac angenrhaid ddaeth i adeiladu capelau yn y cyrau pellaf. Cafodd amryw eu hadeiladu yn mhlwyf Llanddewibrefi, megys Gartheli, Betws Lleuci, Capel Gwenfyl, &c. {{nop}}<noinclude><references/></noinclude> m0ul6t2apbb760i8k9t6sn7thdqgcb2 Tudalen:Hanes Llangeitho a'i hamgylchoedd.pdf/16 104 58606 119334 2024-12-02T01:05:35Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119334 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>Fel y nodwyd, syrthiodd yr hen gapel rywbryd yn yr 17eg ganrif; ond nis gwyddom yn iawn paham nas cafodd ei adeiladu drachefn. Cafodd ei gyflwyno i Gwenfyl Santes,—nid yw yn hysbys pa bryd. Yr oedd Gwenfyl yn byw rhwng y blyneddoedd 433 a 464.<ref>Rees's Welsh Saints, p. 153.</ref> Yr oedd Gwenfyl hefyd yn un o bedwar o blant, sef Gwynau, Gwynws, Callwen, a Gwenfyl. Capel Gwynws yw Llanwnws, yn y Sir hon; a bernir mai efe oedd ei sylfaenydd. Y mae rhai o'r farn fod y ddau frawd a'r ddwy chwaer uchod yn blant neu yn wyrion i Brychan Brycheiniog; ond os nad oeddynt yn berthynasau mor agos, cyduna y rhan fwyaf eu bod wedi hanu o hono. Cofwyl Gwenfyl yw Tachwedd 1. Nid ydym yn meddwl i Langeitho gael ei hynodi gan Dderwyddiaeth na Phabyddiaeth; ond os cafodd, gorwedd yr hanes mewn anghof. Sefyllfa y Mynachdy agosaf yma oedd tua 10 milltir i'r gogledd, yr hwn a elwid Ystrad Fflur; a'r Gwyryfdy agosaf oedd Llanllyr, tua 6 milltir i'r gorllewin, yr hon hefyd oedd gell o dan Ystrad Fflur, ac a berthynai i urdd y Lleianod Gwynion. Gan fod Llangeitho rhwng y ddau le a nodwyd, diamheu fod llawer o dramwy drwyddo o'r naill i'r llall. Hefyd, nid oes genym hanes i Langeitho fod yn faes y gwaed pan fu y Rhufeiniaid yn ymladd â'r Cymry, neu pan fu y Cymry yn ymladd â'u gilydd. Er hyny, y mae yn hawdd genym feddwl fod ambell i Gymro twymgalon, pan yn amddiffyn ei wlad rhag gormes y gelynion, y rhai a adeiladent eu gwersylloedd ar hyd y wlad, yr hwn, wedi ei glwyfo, a chwiliai am loches ar y bryniau neu y bronydd gerllaw i dynu yr anadliad olaf. Ac os<noinclude><references/></noinclude> gukg4r9y27mjsawz796lwzk799y7oaw Tudalen:Hanes Llangeitho a'i hamgylchoedd.pdf/17 104 58607 119335 2024-12-02T01:10:41Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119335 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>na ddeuwn o hyd i hanes am un gorchestwaith a gyflawnwyd yn y gymydogaeth hon, eto ni bu yn ol o ateb i'r ddiareb hono, {{c|"Yn mhob gwlad y megir glew;"}} oblegid dywed Aneurin, yn y Gododin, i "Ddeu gatki Aeron" ddianc o alanastra Cattraeth. Dywed, mewn lle arall, mai eu henwau oeddynt Cadreith a Chadlew.<ref>Hanes Cymru, gan Carnhuanawc, t. d. 242.</ref> Oddeutu milltir a hanner i'r deau-ddwyrain o Langeitho y mae ffordd, yr hon a elwir Sarn Elen. Cyrhaeddai o Gaerfyrddin i Penallt, ger Machynlleth. Y mae ychydig olion o honi i'w gweled eto mewn amryw fanau. Yr oedd yn 80 o droedfeddi o led, a'i hechrau wedi eu gweithio o geryg, a'i chanol yn raean. Gelwid hi Sarn Elen, medd rhai, o barch i'r Frenines Elen, gwraig Cystenyn, 76 Amherawdwr Rhufain.<ref>Meyrick's History of Cardiganshire, p. x.</ref> Ond gan fod gwersylloedd gan y Rhufeiniaid ar hyd y wlad, yn neillduol un ar y ffordd hon, y rhai a adeiladwyd ganddynt, a chan nas cafodd Cystenyn yr urddas amherodrol dan y flwyddyn 306, y mae yn hollol o le i feddwl iddi gael ei henw oddiwrth Elen. Barn ereill yw, mai llygriad yw Sarn Elen oddi wrth Sarn Lleon, neu Sarn y Lleng, oherwydd fod lleng Rufeinaidd yn aros yn Loventium. Beth bynag am hyna, mae yn amlwg ei bod o wneuthuriad Rhufeinaidd. Fel y sylwyd, ar y ffordd uchod y safai yr hen dref Rufeinaidd Loventium, sef yn y fan lle saif y tyddynod Llanio Isaf a Llanio Uchaf yn bresenol. Mewn caeau perthynol iddynt cafwyd hen grochanau, arian, &c., oll o wneuthuriad Rhufeinaidd. Mewn cae cyfagos i'r lle<noinclude><references/></noinclude> fth5dn79blo2ofj9dpmy8jyittnv29q Tudalen:Hanes Llangeitho a'i hamgylchoedd.pdf/44 104 58608 119336 2024-12-02T01:11:08Z AlwynapHuw 1710 /* Heb destun */ 119336 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="0" user="AlwynapHuw" /></noinclude><noinclude><references/></noinclude> 10ansarm6f15g8ejc3xh9xlmnuxyjpz Tudalen:Hanes Llangeitho a'i hamgylchoedd.pdf/43 104 58609 119337 2024-12-02T01:11:19Z AlwynapHuw 1710 /* Heb destun */ 119337 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="0" user="AlwynapHuw" /></noinclude><noinclude><references/></noinclude> 10ansarm6f15g8ejc3xh9xlmnuxyjpz Tudalen:Hanes Llangeitho a'i hamgylchoedd.pdf/42 104 58610 119338 2024-12-02T01:11:28Z AlwynapHuw 1710 /* Heb ei brawfddarllen eto */ Dechrau tudalen newydd gyda "" 119338 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="AlwynapHuw" /></noinclude><noinclude><references/></noinclude> 491m8739jwlpxcta2lagmxbnsqcrle8 119339 119338 2024-12-02T01:11:39Z AlwynapHuw 1710 /* Heb destun */ 119339 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="0" user="AlwynapHuw" /></noinclude><noinclude><references/></noinclude> 10ansarm6f15g8ejc3xh9xlmnuxyjpz Tudalen:Hanes Llangeitho a'i hamgylchoedd.pdf/41 104 58611 119340 2024-12-02T01:11:50Z AlwynapHuw 1710 /* Heb destun */ 119340 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="0" user="AlwynapHuw" /></noinclude><noinclude><references/></noinclude> 10ansarm6f15g8ejc3xh9xlmnuxyjpz Tudalen:Hanes Llangeitho a'i hamgylchoedd.pdf/40 104 58612 119341 2024-12-02T01:11:59Z AlwynapHuw 1710 /* Heb destun */ 119341 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="0" user="AlwynapHuw" /></noinclude><noinclude><references/></noinclude> 10ansarm6f15g8ejc3xh9xlmnuxyjpz Tudalen:Hanes Llangeitho a'i hamgylchoedd.pdf/39 104 58613 119342 2024-12-02T01:12:08Z AlwynapHuw 1710 /* Heb destun */ 119342 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="0" user="AlwynapHuw" /></noinclude><noinclude><references/></noinclude> 10ansarm6f15g8ejc3xh9xlmnuxyjpz Tudalen:Hanes Llangeitho a'i hamgylchoedd.pdf/38 104 58614 119343 2024-12-02T01:12:20Z AlwynapHuw 1710 /* Heb destun */ 119343 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="0" user="AlwynapHuw" /></noinclude><noinclude><references/></noinclude> 10ansarm6f15g8ejc3xh9xlmnuxyjpz Tudalen:Hanes Llangeitho a'i hamgylchoedd.pdf/37 104 58615 119344 2024-12-02T01:12:28Z AlwynapHuw 1710 /* Heb destun */ 119344 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="0" user="AlwynapHuw" /></noinclude><noinclude><references/></noinclude> 10ansarm6f15g8ejc3xh9xlmnuxyjpz Tudalen:Hanes Llangeitho a'i hamgylchoedd.pdf/35 104 58616 119345 2024-12-02T01:12:45Z AlwynapHuw 1710 /* Heb destun */ 119345 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="0" user="AlwynapHuw" /></noinclude><noinclude><references/></noinclude> 10ansarm6f15g8ejc3xh9xlmnuxyjpz Tudalen:Hanes Llangeitho a'i hamgylchoedd.pdf/36 104 58617 119346 2024-12-02T01:12:54Z AlwynapHuw 1710 /* Heb destun */ 119346 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="0" user="AlwynapHuw" /></noinclude><noinclude><references/></noinclude> 10ansarm6f15g8ejc3xh9xlmnuxyjpz Tudalen:Hanes Llangeitho a'i hamgylchoedd.pdf/34 104 58618 119347 2024-12-02T01:14:48Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119347 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>[[Delwedd:Hanes Llangeitho a'i hamgylchoedd.pdf|canol|600px|tudalen=34]]<noinclude><references/></noinclude> gyh9f5bbqx1hebqlapejrtkdoor8cu6 Tudalen:Hanes Llangeitho a'i hamgylchoedd.pdf/33 104 58619 119348 2024-12-02T01:15:02Z AlwynapHuw 1710 /* Heb destun */ 119348 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="0" user="AlwynapHuw" /></noinclude><noinclude><references/></noinclude> 10ansarm6f15g8ejc3xh9xlmnuxyjpz Tudalen:Hanes Llangeitho a'i hamgylchoedd.pdf/32 104 58620 119349 2024-12-02T01:20:17Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119349 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>Ar ol urddo, gwrthodai yr hen bobl drachefn gymeryd y cymun gan neb ond rhai o'r Urdd ESgoBawl. Daeth cyhoeddiad y Parchn. T. Charles, Bala, a Dafydd Rees, Llanfynydd, yno yr un Sabbath. Penderfynodd yr hen bobl i Mr. Charles gael cyfranu, oherwydd ei fod o'r urdd Esgobawl, ond na chai D. Rees; ond gwrthododd Mr. Charles, ac aeth â'r peth dan sylw y Gymanfa, a gorfu iddynt hwythau ymostwng. Y cyntaf a gyfranodd iddynt yn y drefn newydd oedd y Parch. E. Richard, Tregaron. Tywalltodd Duw ei Ysbryd mor nerthol y tro hwn, fel nad ynganasant un gair yn ei erbyn byth mwy. Tua 1800, daeth Offeiriad i Cilpyll o Bristol, o'r enw John Williams, a dechreuodd sefydlu ysgol er dysgu darllen y Bibl ar hyd y gymydogaeth—dyna ddechreuad yr Ysgol Sabbathol yn y gymydogaeth hon. Bu Dafydd Evan Hugh hefyd yn llafurus iawn gyda'r ysgol. Ar ei al ef cymerodd Mr. D. Jones, Dolebach, y gorchwyl mewn llaw, yr hwn sydd yn fyw eto. Yr oedd Mr. Jones hefyd wedi bod yn yr ysgol gyda'r ddau flaenorol, ac oherwydd hyny gelwid ef yn Chaplain Dafydd Evan Hugh. Un dylanwadol iawn hefyd gyda'r Ysgol Sabbathol oedd y diweddar Mr. Davies, Glyn, a bu ei farwolaeth yn golled fawr i'r sir. {{center block| <poem> "LLANGEITHо-dyma lanarch hardd, Gall bardd i dawel orphwys, A gofyn gyda theimlad llon, Ai hon yw gardd Paradwys?" </poem> }} <br> {{lein|5em}} {{c|ARGRAFFWYD GAN P. WILLIAMS, ABERYSTWYTH.}}<noinclude><references/></noinclude> akyckfqd1bfcfkj1jomf2gm6t3b6scu 119350 119349 2024-12-02T01:20:35Z AlwynapHuw 1710 119350 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>Ar ol urddo, gwrthodai yr hen bobl drachefn gymeryd y cymun gan neb ond rhai o'r Urdd ESgoBawl. Daeth cyhoeddiad y Parchn. T. Charles, Bala, a Dafydd Rees, Llanfynydd, yno yr un Sabbath. Penderfynodd yr hen bobl i Mr. Charles gael cyfranu, oherwydd ei fod o'r urdd Esgobawl, ond na chai D. Rees; ond gwrthododd Mr. Charles, ac aeth â'r peth dan sylw y Gymanfa, a gorfu iddynt hwythau ymostwng. Y cyntaf a gyfranodd iddynt yn y drefn newydd oedd y Parch. E. Richard, Tregaron. Tywalltodd Duw ei Ysbryd mor nerthol y tro hwn, fel nad ynganasant un gair yn ei erbyn byth mwy. Tua 1800, daeth Offeiriad i Cilpyll o Bristol, o'r enw John Williams, a dechreuodd sefydlu ysgol er dysgu darllen y Bibl ar hyd y gymydogaeth—dyna ddechreuad yr Ysgol Sabbathol yn y gymydogaeth hon. Bu Dafydd Evan Hugh hefyd yn llafurus iawn gyda'r ysgol. Ar ei al ef cymerodd Mr. D. Jones, Dolebach, y gorchwyl mewn llaw, yr hwn sydd yn fyw eto. Yr oedd Mr. Jones hefyd wedi bod yn yr ysgol gyda'r ddau flaenorol, ac oherwydd hyny gelwid ef yn Chaplain Dafydd Evan Hugh. Un dylanwadol iawn hefyd gyda'r Ysgol Sabbathol oedd y diweddar Mr. Davies, Glyn, a bu ei farwolaeth yn golled fawr i'r sir. {{center block| <poem> "LLANGEITHо—dyma lanarch hardd, Gall bardd i dawel orphwys, A gofyn gyda theimlad llon, Ai hon yw gardd Paradwys?" </poem> }} <br> {{lein|5em}} {{c|ARGRAFFWYD GAN P. WILLIAMS, ABERYSTWYTH.}}<noinclude><references/></noinclude> 3j0mu33zjy2au0z7g8v8vaemp0sij6x Tudalen:Hanes Llangeitho a'i hamgylchoedd.pdf/18 104 58621 119351 2024-12-02T01:25:18Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119351 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>blaenaf, yr hwn a elwir Caer Castell, deuwyd o hyd i ben adeilad, sylfaen yr hwn oedd yn mesur 150 troedfedd o hyd wrth 72 o led. Cafwyd yma hefyd dair o geryg; ar y gyntaf yr oedd y geiriau canlynol,—"''Caii artis manibus primus'';" ar yr ail, ''Overioni'';" ac ar y drydedd, "''Cohors secundæ Augusta fecit quinque passus'' . . . ." Tua milltir a hanner i'r gogledd-ddwyrain, ac ar dyddyn a elwir Tymawr, yr oedd capel, yr hwn a elwid Capel Penrhiw. Y mae llawer o chwedlau yn cael eu dyweyd am dano, y rhai nid gwiw eu hadrodd heb brofion digonol iddynt; ond hyn sydd sicr, sef pan oeddid yn codi ceryg o'r hen fagwyr lle bu, cafwyd penglog mewn crochan yno, ac yr oedd y crochan o wneuthuriad hollol ddyeithr i'r edrychwyr. Dygwyddodd hyn er ys tua phymtheg mlynedd yn ol. Mae yn ddiamheu, pe buasid yn cloddio ychwaneg, y cawsid rhagor o bethau henafol. Dywedir iddo gael ei ddystrywio yn y flwyddyn 1106, gan Ithel a Madoc, y rhai oeddynt yn gwneyd y fath alanastra yn y sir hon y pryd hwnw. Cafodd Llanddewibrefi, yr hon sydd ar ei bwys, ei harbed ganddynt; a gallwn feddwl iddo yntau gael ei arbed hefyd. Tua hanner milltir yn uwch i fyny, ar lan afon Teifi, y mae "Tomen Llanio." Gan nad oes son am dani fel castell Cymreig na Normanaidd, bernir iddi gael ei hadeiladu gan y Rhufeiniaid, oblegid yr oedd ganddynt lawer o'r cyfryw ar hyd lan Teifi, er gwilio neu gadw eu banifeiliaid.<ref>Ibid, p. xii.</ref> Yr oedd hefyd, tua hanner milltir i'r gogledd o Lan— geitho, gastell o'r enw Castell Odwyn; ac yn ol barn<noinclude><references/></noinclude> 8pmexz5bf604g9axvjr1echsq55qvso 119352 119351 2024-12-02T01:27:35Z AlwynapHuw 1710 119352 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>blaenaf, yr hwn a elwir Caer Castell, deuwyd o hyd i ben adeilad, sylfaen yr hwn oedd yn mesur 150 troedfedd o hyd wrth 72 o led. Cafwyd yma hefyd dair o geryg; ar y gyntaf yr oedd y geiriau canlynol,—"''Caii artis manibus primus'';" ar yr ail, ''Overioni'';" ac ar y drydedd, "''Cohors secundæ Augusta fecit quinque passus'' . . . ."<ref>Meyrick's History of Cardiganshire, p. 272.</ref> Tua milltir a hanner i'r gogledd-ddwyrain, ac ar dyddyn a elwir Tymawr, yr oedd capel, yr hwn a elwid Capel Penrhiw. Y mae llawer o chwedlau yn cael eu dyweyd am dano, y rhai nid gwiw eu hadrodd heb brofion digonol iddynt; ond hyn sydd sicr, sef pan oeddid yn codi ceryg o'r hen fagwyr lle bu, cafwyd penglog mewn crochan yno, ac yr oedd y crochan o wneuthuriad hollol ddyeithr i'r edrychwyr. Dygwyddodd hyn er ys tua phymtheg mlynedd yn ol. Mae yn ddiamheu, pe buasid yn cloddio ychwaneg, y cawsid rhagor o bethau henafol. Dywedir iddo gael ei ddystrywio yn y flwyddyn 1106, gan Ithel a Madoc, y rhai oeddynt yn gwneyd y fath alanastra yn y sir hon y pryd hwnw. Cafodd Llanddewibrefi, yr hon sydd ar ei bwys, ei harbed ganddynt; a gallwn feddwl iddo yntau gael ei arbed hefyd. Tua hanner milltir yn uwch i fyny, ar lan afon Teifi, y mae "Tomen Llanio." Gan nad oes son am dani fel castell Cymreig na Normanaidd, bernir iddi gael ei hadeiladu gan y Rhufeiniaid, oblegid yr oedd ganddynt lawer o'r cyfryw ar hyd lan Teifi, er gwilio neu gadw eu banifeiliaid.<ref>Ibid, p. xii.</ref> Yr oedd hefyd, tua hanner milltir i'r gogledd o Lan— geitho, gastell o'r enw Castell Odwyn; ac yn ol barn<noinclude><references/></noinclude> 56gznztqxcozbcrz9q5cy6llddco492 Tudalen:Hanes Llangeitho a'i hamgylchoedd.pdf/19 104 58622 119353 2024-12-02T01:36:12Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119353 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>Meyrick,<ref>Meyrick's History of Cardiganshire, p. 270.</ref> yn mhlwyf Ceitho yr ydoedd. Yr oedd hwn yn un o brif gastelli'r sir, a cheir ei enw yn mhlith y 24 a nodir felly. Yn y 15fed ganrif, ei breswylwyr oeddynt Gruffydd Voel a Moythe, y rhai oeddynt arglwyddi. Y Gruffydd uchod oedd perchenog Gogerddan; ac o hono ef y mae y teulu presenol wedi hanu. Nis gwyddom pa bryd y cafodd y castell hwn ei adeiladu, na pha bryd y syrthiodd; ac nid oes dim o'i olion er profi pa le yr ydoedd. Gerllaw i Gastell Odwyn y safai Glyn Aeron. Coffeir am dano fel hen drigle boreu. Ei breswylydd cyntaf oedd Ievan, mab i Gruffydd Voel o Gastell Odwyn; ac enwau y rhai canlynol oeddynt levan Lloyd, a Rhydderch, y bardd, yr hwn a briododd Maud, merch Gruffydd Grug. Yr oedd gan Rhydderch fab o'r enw Jenkin, yr hwn a briododd ferch Syr W. Clement, arglwydd Caron; ac yr oedd ganddo hefyd ferch a'i henw Llio, am yr hon canodd Dafydd Nanmor fel y canlyn:— {{center block| <poem> "Llio eurwallt, lliw arian, Llewych mellt, ar y lluwch mån: Mae ar ei phen seren serch, Lliw rhuddaur, Llio Rhydderch,"<ref>Ibid, p. 300.</ref> &c. </poem> }} Tua thair milltir yn mhellach y mae Castell Ffiemys, yr hwn a adeiladwyd gan y Fflemingiaid, pan ar eu taith drwy y rhan hon o Gymru. I'r gogledd-orllewin, drachefn, o Langeithio, y mae lle a elwir Crwnfryn, yr hwn sydd yn hen drigle. Cawn mai ei breswylydd cyntaf oedd Meyric Goch, a'r nesaf oedd Dafydd Llwyd Fongam.<ref>Ibid, p. 279</ref>.<noinclude><references/></noinclude> p7ovv3bhgwgxvcwazwic00fyv5gcpbs Tudalen:Hanes Llangeitho a'i hamgylchoedd.pdf/20 104 58623 119354 2024-12-02T01:42:31Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119354 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>Yn hen amser yr oedd llawer o fynachdai ar hyd y wlad, a llawer o fynachod ynddynt. Yr oedd y cyfryw fynachod yn tra-arglwyddiaethu ar y trigolion, a chedwid y bobl mewn dygn anwybodaeth. Cymerai y mynachod hyn fantais ar eu hanwybodaeth; ac y mae llawer o bethau a luniwyd ganddynt heb lwyr ddiflanu hyd heddyw. Os credir llawer, y mae ysbryd neu fwbach ar ben pob heol, canwyllau cyrff yn ymlwybro tua'r fynwent bob amser o'r nos (ond paham na byddent y dydd felly?) Nis gall neb eu gweled ond y cyfryw a anwyd ar ryw amser penodol Clywir canu hefyd ac wylofain yn myned o dŷ cyn i un o'r teulu farw, a lloaws o bethau cyffelyb, y rhai nad oes ond ychydig iawn yn eu credu yn yr oes oleu hon. Yr oedd rhywbeth yn hen eglwys Llangeitho yn dangos iddi fod yn lle o bwys unwaith. Yr oedd cysgodlen ddwbl yn gwahanu y ganghell oddiwrth gorff yr eglwys, y rhai oeddynt gynwysedig o dri bwa addurnedig bob un, a'r cyfan yn dangos cynllun manwl o'r gweithiau Gothaidd. Hefyd, yr oedd arnynt luniau adar ac ymlusgiaid digrifwedd. Yr oedd ar yr areithfa yr amseriad 1635. Yn y flwyddyn 1819, adeiladwyd eglwys bresenol Llangeitho yn lle yr hen un,—y mae yn mesur tua 15 llath o hyd wrth tua 7 o led o fewn i'r muriau, ac yn y pen gorllewinol iddi y mae oriel. Oddi allan, ar y mur, y tu dwyreiniol, y mae beddfaen Mr. Rowlands, &c. Y beddfaen henaf a ganfyddwn yma sydd â'r dyddiad 1718 arno. Dengys cofres a gyhoeddwyd yn Nhy-Ddewi, yu y flwyddyn 1717, enwau gwahanol noddwyr eglwysi yr Esgobaeth, a gwelwn mai noddwyr eglwys Llangeitho ydynt rydd-ddeiliaid y plwyf.<ref>Meyrick's History of Cardiganshire, p. 40.</ref><noinclude><references/></noinclude> 4o2yvzwj3nmjz34nh0wq28xbrsgjlrw 119355 119354 2024-12-02T01:42:58Z AlwynapHuw 1710 119355 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>Yn hen amser yr oedd llawer o fynachdai ar hyd y wlad, a llawer o fynachod ynddynt. Yr oedd y cyfryw fynachod yn tra-arglwyddiaethu ar y trigolion, a chedwid y bobl mewn dygn anwybodaeth. Cymerai y mynachod hyn fantais ar eu hanwybodaeth; ac y mae llawer o bethau a luniwyd ganddynt heb lwyr ddiflanu hyd heddyw. Os credir llawer, y mae ysbryd neu fwbach ar ben pob heol, canwyllau cyrff yn ymlwybro tua'r fynwent bob amser o'r nos (ond paham na byddent y dydd felly?) Nis gall neb eu gweled ond y cyfryw a anwyd ar ryw amser penodol Clywir canu hefyd ac wylofain yn myned o dŷ cyn i un o'r teulu farw, a lloaws o bethau cyffelyb, y rhai nad oes ond ychydig iawn yn eu credu yn yr oes oleu hon. Yr oedd rhywbeth yn hen eglwys Llangeitho yn dangos iddi fod yn lle o bwys unwaith. Yr oedd cysgodlen ddwbl yn gwahanu y ganghell oddiwrth gorff yr eglwys, y rhai oeddynt gynwysedig o dri bwa addurnedig bob un, a'r cyfan yn dangos cynllun manwl o'r gweithiau Gothaidd. Hefyd, yr oedd arnynt luniau adar ac ymlusgiaid digrifwedd. Yr oedd ar yr areithfa yr amseriad 1635. Yn y flwyddyn 1819, adeiladwyd eglwys bresenol Llangeitho yn lle yr hen un,—y mae yn mesur tua 15 llath o hyd wrth tua 7 o led o fewn i'r muriau, ac yn y pen gorllewinol iddi y mae oriel. Oddi allan, ar y mur, y tu dwyreiniol, y mae beddfaen Mr. Rowlands, &c. Y beddfaen henaf a ganfyddwn yma sydd â'r dyddiad 1718 arno. Dengys cofres a gyhoeddwyd yn Nhy-Ddewi, yu y flwyddyn 1717, enwau gwahanol noddwyr eglwysi yr Esgobaeth, a gwelwn mai noddwyr eglwys Llangeitho ydynt rydd-ddeiliaid y plwyf.<ref>Meyrick's History of Cardiganshire, p. 40.</ref> {{nop}}<noinclude><references/></noinclude> fnku3h4v414qyka1r6w3t8uzwzumhjq Tudalen:Hanes Llangeitho a'i hamgylchoedd.pdf/21 104 58624 119356 2024-12-02T01:54:50Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119356 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>Enwau yr Offeiriaid diweddaraf a fuont yn gweinidogaethu yn eglwys Llangeitho, y rhai y deuwn o hyd iddynt, ydynt y rhai canlynol,—y Parchn. Daniel Rowlands, tad Daniel Rowlands y diwygiwr; yn nesaf, John Rowlands, mab y blaenaf, a brawd i'r olaf; eto, John Rowlands, mab Daniel Rowlands y diwygiwr; a Hugh Lloyd; Thomas Edwards; a Mr. Evans, yr Offeiriad presenol. Priodol sylwi yma, fe allai, na fu Daniel Rowlands y diwygiwr yn gwasanaethu ynddi fel Periglor, ond fel Curad yn unig, am 10 punt y flwyddyn. Nid oedd yn mhentref Gwenfyl, er ys tua 70 o flyneddoedd yn ol, ond 4 o deuluoedd; ond erbyn heddyw y maent yn 35, ac oddeutu 150 o drigolion, yn grefyddol oll oddieithr rhyw 20 o honynt. Arweinia o'r pentref hefyd bedair o ffyrdd, un i Aberystwyth, y llall i Trefgaron, y llall i Lanbedr, a'r olaf i Aberaeron. Sefydlwyd ynddo hefyd Lythyrdy, Gorphenaf, 1853, yr hwn sydd yn llawer o gyfleusdra i'r pentrefwyr a'r wlad. Y lle cyntaf y dechreuwyd addoli yn y pentref uchod gan y Trefnyddion Calfinaidd, (yr unig enwad sydd yma,) oedd mewn hen ysgubor perthynol i Meidrim, yr hwn oedd yn meddiant Mr. Rowlands y pryd hwnw. Yr oedd hyny yn y flwyddyn 1757. Yn y flwyddyn 1760, a thua thair blynedd cyn i Mr. Rowlands gael ei droi allan o'r Eglwys Sefydledig, yr adeiladwyd capel bychan o furiau pridd â thô gwellt, 10 llath o hyd wrth 6 o led. Aeth y capel blaenorol yn rhy fach; ac yn y flwyddyn 1764, adeiladwyd un drachefn 45 o droedfeddi ysgwâr o fewn i'r mariau. Yr oedd y capel diweddaf yn cyd-redeg a'r cyntaf yr oedd ei dalcen yn agos i'r ffenestr sydd rhwng y ddau ddrws i'r capel presenol. Yr oedd iddo hefyd ddwy nen, cyplau y rhai a orphwysent 'ar<noinclude><references/></noinclude> 5k99lnpzxxqyiefhh30wkh778mn32ho 119357 119356 2024-12-02T01:55:38Z AlwynapHuw 1710 119357 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>Enwau yr Offeiriaid diweddaraf a fuont yn gweinidogaethu yn eglwys Llangeitho, y rhai y deuwn o hyd iddynt, ydynt y rhai canlynol,—y Parchn. Daniel Rowlands, tad Daniel Rowlands y diwygiwr; yn nesaf, John Rowlands, mab y blaenaf, a brawd i'r olaf; eto, John Rowlands, mab Daniel Rowlands y diwygiwr; a Hugh Lloyd; Thomas Edwards; a Mr. Evans, yr Offeiriad presenol. Priodol sylwi yma, fe allai, na fu Daniel Rowlands y diwygiwr yn gwasanaethu ynddi fel Periglor, ond fel Curad yn unig, am 10 punt y flwyddyn. Nid oedd yn mhentref Gwenfyl, er ys tua 70 o flyneddoedd yn ol, ond 4 o deuluoedd; ond erbyn heddyw y maent yn 35, ac oddeutu 150 o drigolion, yn grefyddol oll oddieithr rhyw 20 o honynt. Arweinia o'r pentref hefyd bedair o ffyrdd, un i Aberystwyth, y llall i Trefgaron, y llall i Lanbedr, a'r olaf i Aberaeron. Sefydlwyd ynddo hefyd Lythyrdy, Gorphenaf, 1853, yr hwn sydd yn llawer o gyfleusdra i'r pentrefwyr a'r wlad. Y lle cyntaf y dechreuwyd addoli yn y pentref uchod gan y Trefnyddion Calfinaidd, (yr unig enwad sydd yma,) oedd mewn hen ysgubor perthynol i Meidrim, yr hwn oedd yn meddiant Mr. Rowlands y pryd hwnw. Yr oedd hyny yn y flwyddyn 1757. Yn y flwyddyn 1760, a thua thair blynedd cyn i Mr. Rowlands gael ei droi allan o'r Eglwys Sefydledig, yr adeiladwyd capel bychan o furiau pridd â thô gwellt, 10 llath o hyd wrth 6 o led. Aeth y capel blaenorol yn rhy fach; ac yn y flwyddyn 1764, adeiladwyd un drachefn 45 o droedfeddi ysgwâr o fewn i'r mariau. Yr oedd y capel diweddaf yn cyd-redeg a'r cyntaf yr oedd ei dalcen yn agos i'r ffenestr sydd rhwng y ddau ddrws i'r capel presenol. Yr oedd iddo hefyd ddwy nen, cyplau y rhai a orphwysent 'ar<noinclude><references/></noinclude> 8izs0jr4ceo2i69h1iz0qgzt9kycy6p Tudalen:Hanes Llangeitho a'i hamgylchoedd.pdf/22 104 58625 119358 2024-12-02T02:02:20Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119358 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>bedair o golofnau ceryg, a chafn plwm i gario'r dwfr rhwng y ddau dŷ. Yr oedd iddo hefyd bedwar o ddrysau, un yn mhob talcen i bob un o'r ddwy ran o'r tŷ. Gelwid y ddau ddosbarth o'r ty, "Y ty nesa'r pwlpud" a'r "tỷ nesa'r allor," oblegid yr oedd y pwlpud yn un, a sedd y cymundeb yn y llall. Gelwid y pedwar drws wrth yr enwau "Drws y defaid" a'r "Drws côch," y rhai oeddynt i'r tŷ nesaf i'r pwlpud, "a Drws yr allor" a Drws y geifr," y rhai oeddynt i'r tŷ nesaf i'r allor. Yr oedd drws bychan i fyned oddiallan i'r pwlpud, ac nid oedd un lle arall i fyned i'r pwlpud ond drwy hwnw. Pan orphenid pregethu ar Sabbath y cymundeb, deuai yr Offeiriad allan drwy y drws bychan hwnw, ac elai o gwmpas y tŷ drwy ddrws yr allor i'r "allor;" a byddai y cymunwyr, ar ol derbyn y cymun, yn cilio allan, er mwyn i ereill gael lle, ac elent adref, oherwydd fod eu ffyrdd yn mhell. Adeiladwyd y capel presenol rhwng y blyneddoedd 1813 a 1815; y mae yn mesur tuag 20 llath o hyd wrth 12 o led, oddifewa i'r muriau, ac amgylchynir ef âg oriel, oddieithr y talcen dwyreiniol. Costiodd y capel ei hunan tua £2000—addawyd ato mewn un society, cyn gwahanu yr hen gapel, £864. Yn y flwyddyn 1848, adeiladwyd tŷ i'r capel, yr hwn sydd dy hardd. Priodol, fe allai, fyddai sylwi yma, fod llawer wedi gadael y capel hwn er y dyddiad uchod, a ffurfio eu hunain yn gangenau ar eu panau eu hunain, megys Bethania, Bwlchyllan, Penuwch, yn y rhai, rhyngddynt, y mae tua 600 o aelodau. Y nifer sydd yn bresenol ar ol yn yr hen gapel ydynt tua 500. Yn y flwyddyn 1600, yr oedd nifer o Bresbyteriaid neu Annibynwyr yn ymgasglu i weddio a phregethu mewn tyddyn tua millir i'r dwyrain o Langeithio, o'r enw<noinclude><references/></noinclude> ralmbw7uhgs7ckvtoa9ez7khx11sl0x Tudalen:Hanes Llangeitho a'i hamgylchoedd.pdf/23 104 58626 119359 2024-12-02T02:06:51Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119359 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>Llwynrhys, a hyny ar hyd nos, rhag ofn cael eu hyspeilio a'u carcharu. Yr oedd yn byw yno hefyd y pryd hwnw gynghorwr o'r enw Dafydd Jones, tad y Parch. Dafydd Jones, Llanbadarnfawr, un o'r ddwy fil Offeiriaid a drowyd allan o Eglwys Loegr yn amser Charles II.; ac yr oedd y diweddar Mr. Peter Davies, Glyn, yn y bumed llinach o Dafydd Jones, Llwynrhys. Yr oedd cyrchu i Llwynrhys o Rhydfendigaid, Cellan, Cilcenin, &c. Yn y flwyddyn 1689, daeth Deddf y Goddefiad; a'r pryd hwnw, mae'n debyg, yr helaethwyd tŷ Llwynrhys—y rhan hono o'r adeilad a elwir "y croes," a hyny ar draul y gynulleidfa; a pharhaodd yn lle o addoliad am oddeutu 60 mlynedd. Wrth helaethu y ffenestr, er ys ychydig o flyneddoedd yn ol, cafwyd bathodyn yn y waal, a dyddiad Charles II. arno. Tybir mai eiddo mab Dafydd Jones ydoedd, yr hwn oedd yn ngwasanaeth y Brenin ar y pryd hwnw fel milwr; ac oherwydd iddo enill ffafr y Brenin, iddo gael breinteb ganddo i'w dad bregethu, ar yr amod iddo bregethu yn ei dy ei hun yn unig.<ref>Gwel hanes mab D. Jones yn y Geiniogwerth, Cyf. IV., t. d. 256.</ref> Wedi marw Mr. Jones, cododd Duw wr boneddig, perchenog llawer o dir, o'r enw Philip Pugh, i fod yn weinidog iddynt. Yn y flwyddyn 1753, adeiladwyd capel bychan, à thô brwyn iddo, o'r enw Llwynpiod, (cafodd ei enw oddiwrth y ffermdy y safai arno,) a symudwyd yr eglwys o Llwynrhys iddo. Adeiladwyd capel bychan arall yn Blaenpenal, cartrefle Mr. Pugh. Y ddau gapel a adeiladwyd ar draul Mr. Pugh ei hun. Safai capel Blaenpenal ger y ffermdy a elwir Hendref, ac yr oedd yn dŷ certi yn y flwyddyn 1823. Yr oedd Mr. Pugh yn bregethwr tanllyd iawn, yn ateb i'r oes yr oedd<noinclude><references/></noinclude> eduillggcok990wxk89cm5jl6xlmu1j Tudalen:Hanes Llangeitho a'i hamgylchoedd.pdf/24 104 58627 119360 2024-12-02T02:11:12Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119360 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>yn byw ynddi i'r tipyn; ond nid pregethu yn unig yr ydoedd,—yr oedd hefyd yn ymdrechgar i egwyddori yr ieuenctid—yn gweithio allan egwyddorion yr Ysgol Sabbathol, ond nid yn hollol yn y dull presenol, fe ddichon. Er ya tua o 40 i 45 o flyneddoedd yn ol, yr oedd dyn hen iawn o Gymro yn gorwedd mewn elusendy yn Llundain, a gweinidog o Gymru, oedd y pryd hwnw yn ieuanc, a'r hwn sydd eto yn fyw,<ref>Y Parch. E. Rowlands, gweinidog yr Annibynwyr yn Pontypool.</ref> a aeth i ymweled åg ef. Cafodd yr hen wr yn hyddysg iawn yn y Bibl, ac yn deall pynciau athrawiaeth gras yn well na nemawr o'r werin. Gofynodd iddo, "pa fodd y daeth mor gyfarwydd yn y Bibl, ac yntau wedi cael ei fagu mewn oes pan nad oedd ond ychydig o Fiblau i'w cael?" "O!" meddai yntau, "Mr. Pugh anwyl a'm dysgodd, pan oeddwn ieuanc; ei hyfrydwch ef oedd cateceisio yr ieuenctid; a chydag ef yn Blaenpenal, sir Aberteifi, y dechreuais grefydda." Mae yn bur debyg mai yr hen bererin uchod oedd y diweddaf o ddysgyblion Mr. Pugh ar y ddaear. Yn y flwyddyn 1718 y ganwyd y bythgofus Daniel Rowlands, yr hwn a fu yn fendith i filoedd. Yr oedd llawer o grefyddwyr gau Jones a Pugh, a lluawa wedi eu hegwyddori ganddynt cyn codi Mr. Rowlands; ond dylid cofio, er hyny, mai rhan fechan o'r trigolion oedd felly— yr oedd gwerin fawr y boblogaeth yn aros mewn tywyllwch, ofergoelion a gwag—chwareuon yn ffynu; ac ar y bryn uwchlaw eglwys Llangeitho y gwelid tyrfaoedd yn ymgasglu ar ol y gwasanaeth boreuol a gynelid yn y Llan ar foreu'r Sabbath, er traethu chwedlau, chwareu, &c. Yr oedd y wlad yn llawn drygioni,—cymylau duon anwybodaeth oedd yn fagwraeth i'r cyfan. Felly hynodwyd gwein-<noinclude><references/></noinclude> jnrsdubi3klv0e3gjbn30mull9kutql Tudalen:Hanes Llangeitho a'i hamgylchoedd.pdf/25 104 58628 119361 2024-12-02T02:22:57Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119361 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>idogaeth Rowlands, drwy fod yn offerynol i godi dosbeirth nad oedd Jones na Pugh wedi eu cychwyn o'u tai. Ond fel y coffäwyd, yr oedd aml i hen bererin, ac ambell i hen gynghorwr yn y cyfnod blaenorol. Cof genym glywed adrodd am un wrth ddyfod adref o'i daith bregethwrol dros fynydd Llyn Aeddwen,—cyfarfu â lluaws o fechgyn, a gofynodd iddynt, "B'le buoch chwi, fechgyn, ar y Sabbath? "Buom," oedd yr ateb, "yn cyfarfod bechgyn{{bar|2}} er ymgodymu, ond y diwedd fu ymladd." "A ddarfu i chwi gario'r ''battle'', fechgyn?" (Gofynai yr hen wr y frawddeg olaf gydag arwydd yn ei wedd ei fod yn teimlo dawr yn eu llwyddiant.) "Do," oedd yr atebiad. Gyda'r gair, yr oedd gwedd yr hen wr yn cyfnewid ; ac fel pe buasai y Ilifddorau wedi eu cyfodi er gollwng y llifeiriant ffrochwyllt trwodd, gwaeddai, "Diolch !" nes oedd y bryniau cwmpasog yn diasbedain, a'r bryniau yn adsain drachefn, "diolch," fel pe buasai natur yn cyduno a'r hen wr yn llwyddiant y bechgyn, er mai y Sabbath ydoedd. Nid oedd neb, ar a wyddom ni, yn amheu duwioldeb yr hen bererin hwn, ond dengys yn mha oes yr oedd yn byw ynddi. Wedi teimlo nerth gweinidogaeth Rowlands gartref, y canlyniad fu i son mawr fyned am dano hyd yn mhell, nes codi cyffro mewn ardaloedd pellenig am gael ei glywed. Y pryd hwn yr oedd yn pregethu y ddeddf yn ei grym, fel y dywedodd un gwr, "Yr oedd yn pregethu fel yr oedd yn teimlo; ac yr oedd y pryd hwnw yn gruddfan o dan ofn deddf droseddedig—wedi ei glwyfo gań saethau arfogawl y Duw digiedig." Felly, {{center block| <poem> "Aeth y sŵn dros fryniau Dewi, Megys Mam yn llosgi llin, Nes dadseinio creigiau Towi, A hen gapel Ystradffin." </poem> }} <br><noinclude><references/></noinclude> somczc6zwwe4on63i7iymf5qcrsskqi Tudalen:Hanes Llangeitho a'i hamgylchoedd.pdf/26 104 58629 119362 2024-12-02T02:29:00Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119362 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>Ni pharhaodd Mr. Rowlands i bregethu mor danllyd ag y mynegwyd ond tua dwy flynedd ar ol ei ddeffroad, oblegid cafodd ryddhad i'w enaid-cafodd drugaredd, a phregethodd hi i ereill. Yr amser hwn y dechreuwyd cadw society yn hen eglwys Llangeitho. Ar ol diwedd y bregeth un tro, dywedodd Mr. Rowlands ei fod yn dymuno i holl benau teuluoedd ddyfod i'w gyfarfod ef i'r eglwys y Mercher canlynol, erbyn 12 o'r gloch. Yr oedd llawer o synu a dyfalu pa beth oedd yn ei wneuthur â hwynt; ond yno yr aethant, i gael gweled. Ar ol myned yno, ei neges yn benaf oedd eu hannog i godi addoliad teuluaidd. Llwyddodd gydag amryw i wneyd hyn, ond yr oedd yn beth mor ddyeithr, fel y galwent fyned ar ei gluniau "yn fyned ar eu traed a'u dwylaw." A mawr fu'r drafferth mewn ambell deulu i gael gan y plant a'r gwasanaethddynion i wneuthur felly, tra fyddai y pen-teulu yn gweddio. Cynghorodd hwynt i ddyfod yn nghyd y Mercher canlynol drachefn; a phan ddaethant, rhoddodd gynghorion cyffredinol iddynt mewn perthynas i fyw yn dduwiol. Dylid cofio mai i'r penau teuluoedd y dechreuwyd y society gyntaf; ond nid hir y bu cyn cael ei gwneyd yn agored i bawb a fyddent mewn trafferth am eu cyflwr. Amgylchiad hynod mewn cysylltiad a Llangeitho oedd yr oedfa ryfedd hono y buwyd o 11 o'r gloch y boreu dan 5 o'r gloch y prydnawn yn yr eglwys. Yr oedd pawb wedi cael eu meddiannu gan ysbryd a nerth y gair, fel nad oeddynt yn deall iddynt fod yno dros awr. Pan orphenodd Mr. Rowlands, ac iddynt fyned allan, gwelent fod yr haul ar fachludo. Nid oedd dim gwaeddi a moliannu yn yr oedfa hon. Amgylchiad hynod arall oedd i'r oriel dori ar amser yr oedfa. Yr oedd yr oriel hono uwchben y<noinclude><references/></noinclude> 55fbijvkhzvdtnow307eiob0tevav21 Tudalen:Hanes Llangeitho a'i hamgylchoedd.pdf/27 104 58630 119363 2024-12-02T02:33:16Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119363 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>ganghell, yn wastad fel llofft, ac yn un dra isel, fel nad oedd fawr uwch na phenau y rhai oeddynt dani. Yr oedd wedi ei gwneuthur o ddau hyd coed, a thrawst yn y canol. Un hyd coed, sef yr un nesaf allan, a dorodd; safodd y gweddill, a bu i fyny tra fu yr hen eglwys yn sefyll. Trwy fod drws yn myned allan o'r ganghell, ac i luaws fyned allan drwyddo, ac i ereill ymwasgu tua phen arall yr eglwys, diangodd pawb heb i neb gael rhyw lawer o niwed. Clywsom am un person oedd ar yr oriel ar y pryd, ac ar y rhaniad lle y torodd,—aeth y darn oedd o dan un droed i lawr, a safodd y darn oedd dan y llall, cafodd yntau afael â'i law mewn trawst o'r gronglwyd, a safodd i fyny ar un droed, gan afaelu â'i law. Bu tori yr oriel yn un o'r achwynion yn erbyn Mr. Rowlands, pan y'i tröwyd ef allan o Eglwys Loegr, a haerid mai afreoleidd—dra y bobl fu yr achos o hyny,— ond nid gwir hyny; hefyd, ei fod yn tynu y bobl yno o blwyfau ereill i neidio a dawnsio yn yr eglwys. Bu Mr. Rowlands yu hir yn yr eglwys wedi tori yr oriel. Y pryd hwn hefyd byddent yn cyrchu o bob cŵr o Gymru i Langeitho. Byddent yn cychwyn o Forganwg nos Wener, a cherddent drwy'r nos i fod yma erbyn y "cwrdd parotoad" ddydd Sadwrn. Yr oeddynt yn dwyn bwyd gyda hwynt i'w fwyta wrth fyned a dyfod; ond tra fyddent yn Llangeitho, yr oeddynt yn cael eu bwyd a'u llety am ddim. Wedi bod yn y cymundeb boreu Sabbath, cychwynent yn lluoedd drwy Landdewibrefi i'r mynydd hyd y Post—gwyn, rhwng Bryacaregog a Bronbyrddau. Yn y fan hono, elai dau neu dri i weddi, ac ymwahanent dan ganu, rhai tua Phontrhydybere, ac ereill tua ffordd Cilycwm, a byddent gartref rywbryd boreu dydd Llun. Deuent hefyd o sir Gaernarfon, &c., ar yn ail fis,<noinclude><references/></noinclude> edammy8p1z4ek7v6ai7iognot4ul5ai Tudalen:Hanes Llangeitho a'i hamgylchoedd.pdf/28 104 58631 119364 2024-12-02T02:37:16Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119364 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>oherwydd pellder y ffordd. Os byddai yr hin yn ffafriol, hurient gwch pysgota i'w trosglwyddo o Aberdyfl i Aberystwyth, a chychwynent ddydd Gwener. Ond os i'r gwrthwyneb y byddai, cychwynent ddydd Iau ar eu traed dros y tir drwy Abermawddwy<ref>Abermawddach / Abermaw</ref>, ac yr oedd cytundeb rhyngddynt ag ereill i gyfarfod erbyn 9 o'r gloch boreu dydd Sadwrn wrth ryw ffynon yn Llangwyryfon. Wedi iddynt fwyta bara a chaws, ac yfed o ddwfr y ffynon, ac i ddau neu dri fyned i weddi, cychwynent yn lluoedd i Langeitho erbyn canol dydd ddydd Sadwrn. Nid rhyfedd fod y fath bobl yn cael J fath wledd wedi gwneyd y fath aberth, gan eu bod mor llawn o grefydd ar hyd y daith. Yn mhlith y lluaws ymwelwyr âg yma yn y flwyddyn 1748, canfyddwn enwau Iarlles Huntingdon a'i dwy ferch, yn nghyd â'r Arglwyddesau Anne a Frances Hastings. Nid oedd oedfa yn cael ei chadw gan y Methodistiaid ar hyd y wlad o amgylch ar "Sabbath cwrdd mawr" ond yn Llangeitho yn unig. Buasai cynal cyfarfod gweddi ar yr awr hono yn sir Gaerfyrddin yn tynu cerydd eglwysig, os nad diarddeliad. Gweler hanes bywyd Mr. Rowlanda, gan y Parch. John Owen, a "Methodistiaeth Cymru,” gan y Parch. John Hughes. Heblaw Mr. Rowlands, bu yn Llangeitho hefyd amryw o weinidogion ereill, yn nghyd â chynghorwyr. Wedi marwolaeth y Parch. Philip Pugh, daeth un o'r enw Thomas Gray i ofalu am eglwysi Abermeurig a Llwynpiod. Yr oedd hwn yn bregethwr call, ac yn ddyn duwiol iawn. Yr oedd yn Annibynwr pan ddaeth i'r gymydogaeth hon gyntaf; ond oherwydd ei serch neillduol at Mr. Rowlands, trodd ef a'r ddwy eglwys yn Fethodistiaid.<ref>Gwel hanes Mr. Gray yn y Gelniogwerth, CyL IV., t. d. 209.</ref><noinclude><references/></noinclude> 5azvtcuzw89ccathizvvpboudd46ioz Tudalen:Hanes Llangeitho a'i hamgylchoedd.pdf/29 104 58632 119365 2024-12-02T02:51:29Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119365 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>Hefyd, yma y bu Mr. Williams, Lledrod, yn llafurio am y rhan olaf o'i oes. Yr oedd yn llanw lle uchel yn meddyliau ei gyfeillion a phawb; a chwynai y digrefydd yn gystal a'r crefyddol oherwydd ei golli pan fu farw Enwau y cynghorwyr oeddynt William Richard Llwyd, John Williams, neu ''Shon 'Sgubor'', John Jones, Thomas Jenkins, Evan Evansa, neu ''Evan Tanner'', &c. Yr oedd y rhan fwyaf o'r hen gynghorwyr hyn yn danllyd iawn wrth bregethu, a gallesid ysgrifenu fel arwyddair ar eu talcenau, "Mynydd Sinai yn Arabia," oblegid pregethu y ddeddf y byddent y rhan amlaf. — Dechreuodd John Williams bregethu yn y dull canlynol, Aeth gyda W. R. Llwyd, os ydym yn cofio yn iawn, ar daith drwy un o siroedd y deau i ddechreu tipyn o'r cwrdd, fel y dywedir; ond oherwydd rhyw amgylchiad, gorfu ar W. R. Llwyd ddychwelyd ar hanner y daith, a dywedodd ''Shon'' yr âi ef i'w gorphen, i gael dyweyd nad oedd Mr. Llwyd yn dyfod. Y canlyniad fu, iddo esgyn grisiau'r pwlpud, a phregethu yn danllyd y gweddill o'r cyhoeddiad. Ac erbyn dychwelyd adref, nid ''Shon'' mohono mwyach, ond Mr. J. Williams. Gofynwyd iddo unwaith pa fodd y pregethai ar y pwnc o gyfiawnhad. "Wel," meddai yntau, "fe ddywedaf wrthynt," sef wrth y bobl, "os na chânt eu cyfiawnhau, y cant eu damnio,—a ''shwt'' arall y pregethir arno?" Ar ddiwedd yr oedfa, pwy bynag fyddai'n pregethu, os byddai John Williams o hyd, efe roddai y gair hymn allan ar ddiwedd y bregeth. Un tro rhoddai y canlynol, {{center block| <poem> "Gadawn y byd ar ol, Y byd y cawsom was," &c. </poem> }} Ond wrth roi y darn olaf allan yr ailwaith, annghofiodd y<noinclude><references/></noinclude> pcxj5hnm3sdard9xgx2jtsb52vwl9ga 119366 119365 2024-12-02T02:52:15Z AlwynapHuw 1710 119366 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>Hefyd, yma y bu Mr. Williams, Lledrod, yn llafurio am y rhan olaf o'i oes. Yr oedd yn llanw lle uchel yn meddyliau ei gyfeillion a phawb; a chwynai y digrefydd yn gystal a'r crefyddol oherwydd ei golli pan fu farw Enwau y cynghorwyr oeddynt William Richard Llwyd, John Williams, neu ''Shon 'Sgubor'', John Jones, Thomas Jenkins, Evan Evansa, neu ''Evan Tanner'', &c. Yr oedd y rhan fwyaf o'r hen gynghorwyr hyn yn danllyd iawn wrth bregethu, a gallesid ysgrifenu fel arwyddair ar eu talcenau, "Mynydd Sinai yn Arabia," oblegid pregethu y ddeddf y byddent y rhan amlaf.—Dechreuodd John Williams bregethu yn y dull canlynol, Aeth gyda W. R. Llwyd, os ydym yn cofio yn iawn, ar daith drwy un o siroedd y deau i ddechreu tipyn o'r cwrdd, fel y dywedir; ond oherwydd rhyw amgylchiad, gorfu ar W. R. Llwyd ddychwelyd ar hanner y daith, a dywedodd ''Shon'' yr âi ef i'w gorphen, i gael dyweyd nad oedd Mr. Llwyd yn dyfod. Y canlyniad fu, iddo esgyn grisiau'r pwlpud, a phregethu yn danllyd y gweddill o'r cyhoeddiad. Ac erbyn dychwelyd adref, nid ''Shon'' mohono mwyach, ond Mr. J. Williams. Gofynwyd iddo unwaith pa fodd y pregethai ar y pwnc o gyfiawnhad. "Wel," meddai yntau, "fe ddywedaf wrthynt," sef wrth y bobl, "os na chânt eu cyfiawnhau, y cant eu damnio,—a ''shwt'' arall y pregethir arno?" Ar ddiwedd yr oedfa, pwy bynag fyddai'n pregethu, os byddai John Williams o hyd, efe roddai y gair hymn allan ar ddiwedd y bregeth. Un tro rhoddai y canlynol, {{center block| <poem> "Gadawn y byd ar ol, Y byd y cawsom was," &c. </poem> }} Ond wrth roi y darn olaf allan yr ailwaith, annghofiodd y<noinclude><references/></noinclude> hfk53mo25x65m215edoubsp23lrdv4o Tudalen:Hanes Llangeitho a'i hamgylchoedd.pdf/30 104 58633 119367 2024-12-02T02:56:35Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119367 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>gair, a'r pryd hwn aeth Mr. John Williams yn ''Shon'' y dyddiau gynt; ac yn hytrach na gadael y gair hymn heb ei orphen, penderfynodd roddi dernyn wrtho, cymhwys neu beidio, a dywedodd, {{center block| <poem> "A thyna oedd ei amcan ef, Ein dwyn o'r byd i'w deyrnas nef." </poem> }} Prif hynodrwydd John Williams oedd, ei fod yn weddiwr tra hynod. Unwaith, dywedai Mr. Williams, Lledrod, wrtho, am fyned i weddi. Dywedodd yntau, "Diolch yn fawr i chwi, Mr. Williams bach, at waith da yr ydych yn fy nanfon bob amser," —a chyda'r gair yr oedd yn y nefoedd, a'r nefoedd y fynyd nesaf yn gwlawio ar y dorf. Yr oedd Evan Evans yn bregethwr tanllyd iawn hefyd. Pan y byddai Evan yn yr hwyl, byddai yn dra thueddol o godi ei law at ei dalcen, ac hefyd yn dra thueddol´o dywallt brawddegau Saesoneg yn ddiarbed ar ei wrandawyr. Nid oes genym reswm dros hyny, ond mai felly yr oedd. Un o'r rhai a ddefnyddiai yn aml oedd y canlynol,—''"Compel them to come in."'' Dro arall, pan oedd un o'r hen gynghorwyr yn pregethu, ac yn gwneyd sylw mewn rhyw ymadrodd ar y pysgodyn a lyncodd Jonah, dywedai, "yr oedd ei ddannedd fel y mysedd i." "Na," meddai rhywun gerllaw, “pe dywedasai eu bod yn debyg i gamau cwpwl, buasai yn nes i'w le o lawer." Y mae coffadwriaeth yr hen gynghorwyr hyn yn anwyl iawn genym; er fod eu cyrff yn y ddaear, heddwch i'w llwch, y maent o ran eu heneidiau yn y nefoedd oll, mae'n ddiamheu genym. Cafwyd yma hefyd lawer o ddiwygiadau crefyddol, o ba rai dygwyddodd saith yn amser y Parch. Daniel Rowlands. Y cyntaf a dorodd allan yn Eglwys Llangeitho, pan oedd<noinclude><references/></noinclude> n0pi41pj164gqvb99szvnbyynv52h35 Tudalen:Hanes Llangeitho a'i hamgylchoedd.pdf/31 104 58634 119368 2024-12-02T03:00:14Z AlwynapHuw 1710 /* Wedi'i brawfddarllen */ 119368 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="AlwynapHuw" /></noinclude>Mr. Rowlands yn darllen y geiriau hyny, "Trwy dy ddirfawr ing a'th chwys gwaedlyd," &c. Yr ail, mewn cyfarfod gweddi. Y trydydd, yn y flwyddyn 1781, yn y capel, a'r hwn a elwir "y diwygiad mawr." Ond heblaw rhai a gymerasant le yn ei amser ef, bu rhai ereill drachefn. Y cyntaf yn 1790, yn mhen tua mis ar ol marwolaeth Mr. Rowlands. Y llall yn 1796. Yn 1804, un drachefn. Tua'r Pasg, 1811, un eto. Un arall 1812. Yn 1824, un grymus iawn. Yn 1832, ar ddydd olaf y Gymdeithasfa, pan oedd y Parch. W. Evana, Tonyrefail, yn pregethu oddiar y geiriau hyny, "Gwyn fyd preswylwyr dy dy," &c., dechreuodd un drachefn.<ref>Methodistiaeth Cymru," Cyf, II., t, d. 17.</ref> Yn ngwanwyn y flwyddyn hon (1859) torodd diwygiad grymus allan yn y sir hon; a chlywir sain cân o fewn murian capel Llangeitho-y fan Ile bu tyrfaoedd Rowlands yn moliannu, clywir wylofain y genedlaeth hon. Ymunodd a'r eglwys yn y capel tus 200 yn y diwygiad hwn, heblaw y rhai sydd wedi ymuno yn yr Eglwys Sefydledig. Bu y Llyfr Gweddi Cyffredin yn cael ei ddarllen bob mis yn yr hen gapel, ac un o'r blaenoriaid, Dafydd Evan Hugh, yn llanw lle clochydd. Llwyddwyd i'w droi ymaith drwy roi bechgyn i adrodd pennodau o'r Testament Newydd yn ei le. Cyfnod pwysig arall yn ei gysylltiad â Llangeitho oedd, urddo gweinidogion heb fod yr urdd yn Esgobawl. Safodd yr hen bobl yn groes i hyny, a dyna oedd yr achos i'r Gymdeithaafa fyned i Landeilofawr y flwyddyn hono, sef 1811. Gwir iddynt daflu fel esgus y buasai ''lease'' y capel yn cael ei pheryglu, ond esgus yn unig oedd. Yr oedd y ''lease'' wreiddiol ar goll yr amser hwn, a gwnaed un newydd o 99 o flyneddau yn lle 999; ond cafwyd y wreiddiol cyn hir yn Llanymddyfri. {{nop}}<noinclude><references/></noinclude> p59xbx0xy18hzc54s0knzagsvikbwwb Hanes Llangeitho a'i hamgylchoedd 0 58635 119370 2024-12-02T03:10:08Z AlwynapHuw 1710 Dechrau tudalen newydd gyda "{{header | title =Hanes Llangeitho a'i hamgylchoedd | author =David Morgan, Llangeitho | andauthor = | translator = | editor = | section = | previous = | next =[[/Rhagdraith/]] | notes = }} {| style="margin-left: auto; margin-right: auto; border: none;" |- | {{Wicipedia|Llangeitho}} |} <div style="margin-left:10%; margin-right:10%;"> <pages index="Hanes Llangeitho a'i hamgylchoedd.pdf" from=7 to=9 /> </div> ==Nodiadau== {{Cyfeiriadau}} {{PD-old}} [..." 119370 wikitext text/x-wiki {{header | title =Hanes Llangeitho a'i hamgylchoedd | author =David Morgan, Llangeitho | andauthor = | translator = | editor = | section = | previous = | next =[[/Rhagdraith/]] | notes = }} {| style="margin-left: auto; margin-right: auto; border: none;" |- | {{Wicipedia|Llangeitho}} |} <div style="margin-left:10%; margin-right:10%;"> <pages index="Hanes Llangeitho a'i hamgylchoedd.pdf" from=7 to=9 /> </div> ==Nodiadau== {{Cyfeiriadau}} {{PD-old}} [[Categori:Hanes Llangeitho a'i hamgylchoedd]] [[Categori:David Morgan, Llangeitho]] [[Categori:Llyfrau 1859]] [[Categori:Llyfrau'r 1850au]] [[Categori:Llangeitho]] phejdgrpbdwygyfrvm906es2mxkth4j 119376 119370 2024-12-02T03:24:20Z AlwynapHuw 1710 119376 wikitext text/x-wiki {{header | title =Hanes Llangeitho a'i hamgylchoedd | author =David Morgan, Llangeitho | andauthor = | translator = | editor = | section = | previous = | next =[[/Rhagdraith/]] | notes = }} {| style="margin-left: auto; margin-right: auto; border: none;" |- | {{Wicipedia|Llangeitho}} |} <div style="margin-left:10%; margin-right:10%;"> <pages index="Hanes Llangeitho a'i hamgylchoedd.pdf" from=7 to=9 /> </div> ==Nodiadau== {{Cyfeiriadau}} {{PD-old}} [[Categori:Hanes Llangeitho a'i hamgylchoedd]] [[Categori:David Morgan, Llangeitho]] [[Categori:Llyfrau 1859]] [[Categori:Llyfrau'r 1850au]] [[Categori:Llangeitho]] [[Categori:Hanes Lleol]] ordtqyr0dzcgvkalwdjohrgmvm6amy4 119377 119376 2024-12-02T03:25:43Z AlwynapHuw 1710 119377 wikitext text/x-wiki {{header | title =Hanes Llangeitho a'i hamgylchoedd | author =David Morgan, Llangeitho | andauthor = | translator = | editor = | section = | previous = | next =[[/Rhagdraith/]] | notes = }} {| style="margin-left: auto; margin-right: auto; border: none;" |- | {{Wicipedia|Llangeitho}} |} <div style="margin-left:10%; margin-right:10%;"> <pages index="Hanes Llangeitho a'i hamgylchoedd.pdf" from=9 to=9 /> </div> ==Nodiadau== {{Cyfeiriadau}} {{PD-old}} [[Categori:Hanes Llangeitho a'i hamgylchoedd]] [[Categori:David Morgan, Llangeitho]] [[Categori:Llyfrau 1859]] [[Categori:Llyfrau'r 1850au]] [[Categori:Llangeitho]] [[Categori:Hanes Lleol]] sftmp0yinaxh4mhy13zngynygxk6jwv Hanes Llangeitho a'i hamgylchoedd/Rhagdraith 0 58636 119371 2024-12-02T03:15:21Z AlwynapHuw 1710 Dechrau tudalen newydd gyda "{{header | title =Hanes Llangeitho a'i hamgylchoedd | author =David Morgan, Llangeitho | andauthor = | translator = | editor = | section = | previous =[[../]] | next =[[../Amseryddiaeth i'r Traethawd|Amseryddiaeth i'r Traethawd]] | notes = }} <div style="margin-left:10%; margin-right:10%;"> <pages index="Hanes Llangeitho a'i hamgylchoedd.pdf" from=11 to=11 /> </div> ==Nodiadau== {{Cyfeiriadau}} {{DEFAULTSORT:Rhagdraith}} Categori:Hanes Llangeith..." 119371 wikitext text/x-wiki {{header | title =Hanes Llangeitho a'i hamgylchoedd | author =David Morgan, Llangeitho | andauthor = | translator = | editor = | section = | previous =[[../]] | next =[[../Amseryddiaeth i'r Traethawd|Amseryddiaeth i'r Traethawd]] | notes = }} <div style="margin-left:10%; margin-right:10%;"> <pages index="Hanes Llangeitho a'i hamgylchoedd.pdf" from=11 to=11 /> </div> ==Nodiadau== {{Cyfeiriadau}} {{DEFAULTSORT:Rhagdraith}} [[Categori:Hanes Llangeitho a'i hamgylchoedd]] kz7kd8gerj6x2fpq6b0lobar26xb6zl Hanes Llangeitho a'i hamgylchoedd/Amseryddiaeth i'r Traethawd 0 58637 119372 2024-12-02T03:17:33Z AlwynapHuw 1710 Dechrau tudalen newydd gyda "{{header | title =Hanes Llangeitho a'i hamgylchoedd | author =David Morgan, Llangeitho | andauthor = | translator = | editor = | section = | previous =[[../Rhagdraith|Rhagdraith]] | next =[[../Y Traethawd|Y Traethawd]] | notes = }} <div style="margin-left:10%; margin-right:10%;"> <pages index="Hanes Llangeitho a'i hamgylchoedd.pdf" from=12 to=12 /> </div> ==Nodiadau== {{Cyfeiriadau}} {{DEFAULTSORT:Amseryddiaeth i'r Traethawd}} Categori:Hanes Llan..." 119372 wikitext text/x-wiki {{header | title =Hanes Llangeitho a'i hamgylchoedd | author =David Morgan, Llangeitho | andauthor = | translator = | editor = | section = | previous =[[../Rhagdraith|Rhagdraith]] | next =[[../Y Traethawd|Y Traethawd]] | notes = }} <div style="margin-left:10%; margin-right:10%;"> <pages index="Hanes Llangeitho a'i hamgylchoedd.pdf" from=12 to=12 /> </div> ==Nodiadau== {{Cyfeiriadau}} {{DEFAULTSORT:Amseryddiaeth i'r Traethawd}} [[Categori:Hanes Llangeitho a'i hamgylchoedd]] oa0m91gnx8431q11me3cm5ef4vg4vq4 Hanes Llangeitho a'i hamgylchoedd/Y Traethawd 0 58638 119373 2024-12-02T03:18:57Z AlwynapHuw 1710 Dechrau tudalen newydd gyda "{{header | title =Hanes Llangeitho a'i hamgylchoedd | author =David Morgan, Llangeitho | andauthor = | translator = | editor = | section = | previous =[[../Amseryddiaeth i'r Traethawd|Amseryddiaeth i'r Traethawd]] | next = | notes = }} <div style="margin-left:10%; margin-right:10%;"> <pages index="Hanes Llangeitho a'i hamgylchoedd.pdf" from=13 to=32 /> </div> ==Nodiadau== {{Cyfeiriadau}} {{DEFAULTSORT:Y Traethawd}} Categori:Hanes Llangeitho a'i h..." 119373 wikitext text/x-wiki {{header | title =Hanes Llangeitho a'i hamgylchoedd | author =David Morgan, Llangeitho | andauthor = | translator = | editor = | section = | previous =[[../Amseryddiaeth i'r Traethawd|Amseryddiaeth i'r Traethawd]] | next = | notes = }} <div style="margin-left:10%; margin-right:10%;"> <pages index="Hanes Llangeitho a'i hamgylchoedd.pdf" from=13 to=32 /> </div> ==Nodiadau== {{Cyfeiriadau}} {{DEFAULTSORT:Y Traethawd}} [[Categori:Hanes Llangeitho a'i hamgylchoedd]] h83m03kdz0fl54omxgi1va77f288ynv Categori:Hanes Llangeitho a'i hamgylchoedd 14 58639 119374 2024-12-02T03:22:59Z AlwynapHuw 1710 Dechrau tudalen newydd gyda "[[Delwedd:Hanes Llangeitho a'i hamgylchoedd.pdf|bawd|tudalen=7]] [[Categori:David Morgan, Llangeitho]] [[Categori:Llyfrau 1859]] [[Categori:Llyfrau'r 1850au]] [[Categori:Llangeitho]] [[Categori:Hanes Lleol]]" 119374 wikitext text/x-wiki [[Delwedd:Hanes Llangeitho a'i hamgylchoedd.pdf|bawd|tudalen=7]] [[Categori:David Morgan, Llangeitho]] [[Categori:Llyfrau 1859]] [[Categori:Llyfrau'r 1850au]] [[Categori:Llangeitho]] [[Categori:Hanes Lleol]] s2uhrlo5leu8in7l35ucglzjo9w5lis Categori:David Morgan, Llangeitho 14 58640 119375 2024-12-02T03:24:02Z AlwynapHuw 1710 Dechrau tudalen newydd gyda "{{DEFAULTSORT:Morgan, David}} [[Categori:Awduron]]" 119375 wikitext text/x-wiki {{DEFAULTSORT:Morgan, David}} [[Categori:Awduron]] j12emywdp8lrk2v7n97fltnnvp42qll Caniadau Owen Lewis (Glan Cymerig)/Y Cenhadwr 0 58641 119388 2024-12-02T04:25:51Z AlwynapHuw 1710 Dechrau tudalen newydd gyda "{{header | title =Caniadau Owen Lewis (Glan Cymerig) | author =Owen Lewis (Glan Cymerig) | andauthor = | translator = | editor = | section = | previous = [[../The dying child|The dying child]] | next = [[../Y Llyfr Gweddi|Y Llyfr Gweddi]] | notes = }} <div style="margin-left:10%; margin-right:10%;"> <pages index="Caniadau Owen Lewis Glan Cymerig.djvu" from=36 to=36 tosection="aaa" /> </div> ==Nodiadau== {{Cyfeiriadau}} {{DEFAULTSORT:Y Cenhadwr}}..." 119388 wikitext text/x-wiki {{header | title =Caniadau Owen Lewis (Glan Cymerig) | author =Owen Lewis (Glan Cymerig) | andauthor = | translator = | editor = | section = | previous = [[../The dying child|The dying child]] | next = [[../Y Llyfr Gweddi|Y Llyfr Gweddi]] | notes = }} <div style="margin-left:10%; margin-right:10%;"> <pages index="Caniadau Owen Lewis Glan Cymerig.djvu" from=36 to=36 tosection="aaa" /> </div> ==Nodiadau== {{Cyfeiriadau}} {{DEFAULTSORT:Y Cenhadwr}} [[Categori:Caniadau Owen Lewis (Glan Cymerig)]] [[Categori:John Thorman (Twrog)]] 6itvarzj7jexzy9lnegctmjz1f3l96a