Wikipiideɛ dgawiki https://dga.wikipedia.org/wiki/A_Gamp%C9%9Bl%C9%9B_zu MediaWiki 1.44.0-wmf.6 first-letter Duoro bimbu zie Be o yoŋ Yeli Toma daana Toma daana yeli Wikipedia Wikipedia yeli Duoro kɔre Duoro kɔre yeli MediaWiki MediaWiki yeli Tɛmpileti Tɛmpileti yeli Sombo Sombo yeli Gbuli Gbuli yeli TimedText TimedText talk Module Module talk Abeiku Crentsil 0 95 41966 38298 2024-12-12T21:50:47Z Vision L1 19 Undo revision [[Special:Diff/38298|38298]] by [[Special:Contributions/ANTHONY DERY|ANTHONY DERY]] ([[User talk:ANTHONY DERY|talk]]) 41966 wikitext text/x-wiki {{Databox|item=Q84044419}} '''Abeiku Crentsil''' e la [[Gaanean]] [[pɔleteesa]] ane [[begemaale die anii soba mɛmba ko a Fourth Republic a Ghana poɔ|begemaale die anii soba mɛmba ko a Fourth Republic a Gaana poɔ]] naŋ are ko a [[Ekumfi|Ekumfi Gbandige]] naŋ be a [[Central Region|Central Irigyiŋ]] [[Pɔgesori.|poɔ]], [[Gaana]], a [[Kataweɛ Paati|kataweɛ paati]] [[yuori]] eŋɛ.<ref name=":0">http://www.ghanamps.com/mps/details.php?id=2618</ref> == O Meŋɛ Nyɔvore Yɛlɛ == O taa la [[Pɔgesori.|pɔge]], o aŋ ane o pɔge na taa la [[Bie|biiri]] banaare. O e la [[Kiristabiiri|kirista]] bie o nyɔvore poɔ, a be a ([[Methodist]]). == O Nyɔvore Piiluu ane O Sakuuri Yɛlɛ. == Abeiku, ba dɔge o la 28 [[Maakye]] 1973 poɔ, O baa la a [[Ekumfi Essuehyiam]] a [[Central Region]] a [[Gaana]] poɔ.<ref name=":0" /> O gaa la a [[National Engineering College a Takoradi poɔ, be la ka o te e Construction Technician I a 1995.]] == '''Pɔletese Yɛlɛ''' == O e la [[Kataweɛ Paati|kataweɛ paati mɛmba.]]<ref>https://citinewsroom.com/2019/08/full-list-of-winners-and-losers-at-ndc-parliamentary-primaries/</ref> O da e la kɔmatee mɛmba .<ref name=":1">https://mobile.ghanaweb.com/GhanaHomePage/republic/parliamentatian.php?ID=55</ref> === 2016 Vootuu === A 2016 poɔ, a [[Gaana]] deme da vooti la kyɛ o da ba di a na are Ekumfi dakogi a begemaale die poɔ, a [[wɔɔ paati]] bie [[Francis Kingsley Ato Codjoe]] la da di.<ref>https://citifmonline.com/2016/12/ghelections-mills-ekumfi-constituency-falls-to-npp/</ref> Abeiku da nyɛ la nuuri 11,632 a lɛ da vɛŋe la ka o da ba di a [[palamɛtiri dakogi]] a lɛ da ko o la 47.6% a yi a noba na vooti kyɛ Francis da nyɛ la 12,240 noba na da vooti a lɛ da ko o la 50.1%, a [[PPP]] neɛ [[Stephen Quansah]] da nyɛ la 505 vootiri na meŋ are ko 2.1%a [[CPP]] paati [[Kweku Essuoun]] meŋ da nyɛ 70 vootiri meŋ are ko 0.3% noba na vooti.<ref>https://ghanaelections.peacefmonline.com/pages/2016/parliament/central/ekumfi/</ref> === 2020 Vootiŋ/Vootuu === A 2020 poɔ, a Gaana deme da vooti ko la a Abeiku ka o are ko a Ekumfi paaloŋ deme, O da nyɛ la 16,037 noba naŋ da vooti a lɛ are ko 53.6% kyɛ ka a [[NPP Paati|NPP paati]] neɛ [[Francis Kingsley Ato Codjoe]] meŋ nyɛ 13,468 noba a meŋ are ko 45.0%, a [[GUM paati]] [[Regina Amoah]] meŋ nyɛ 371 noba na meŋ are ko1.2%, a CPP paati [[Ibrahim Anderson]] meŋ nyɛ 48 noba a meŋ na are ko 0.2%.<ref>https://ghanaelections.peacefmonline.com/pages/2020/parliament/central/ekumfi/</ref><ref>https://electiondatacenter.theghanareport.com/election-results/2020-2/central-region/ekumfi/</ref><ref>https://mobile.ghanaweb.com/GhanaHomePage/ghanaelection2020/elections.constituency.results.php?mode=parliamentary&ID=85</ref> === Kɔmɛtee === O e la [[Deputy Ranking mɛmba]] ko [[Privileges kɔmatee.]] <ref>https://mobile.ghanaweb.com/GhanaHomePage/ghanaelection2020/elections.constituency.results.php?mode=parliamentary&ID=85</ref>Kyɛ naŋ e [[Lands ane Forestry kɔmatee mɛmba.]]<ref>https://www.parliament.gh/mps?mp=23</ref> == '''Toma''' == O da e nezu soba a [[Bio-fuel Solutions ko Land Acquisition ane Survey a yi 2007 te ta 2008]]. O e la Development Worker/Architect/Quantity Surveyor.<ref name=":0" /> == Sommo Yizie == [[Category:Dagaare]] [[Gbuli:Gampɛlɛ zaa]] [[Gbuli:Dɔɔ]] [[Gbuli:Ghana]] [[Gbuli:Nensaala]] [[Gbuli:Mainpage]] [[Gbuli:Africa]] [[Gbuli:West Africa]] [[Gbuli:Dɔɔloŋ]] 0md4qnifyyvgvpb9cnrnbw0qal8spko 41967 41966 2024-12-12T21:51:22Z Vision L1 19 Undo revision [[Special:Diff/38297|38297]] by [[Special:Contributions/ANTHONY DERY|ANTHONY DERY]] ([[User talk:ANTHONY DERY|talk]]) 41967 wikitext text/x-wiki {{Databox|item=Q84044419}} '''Abeiku Crentsil''' e la [[Gaanean]] [[pɔleteesa]] ane [[begemaale die anii soba mɛmba ko a Fourth Republic a Ghana poɔ|begemaale die anii soba mɛmba ko a Fourth Republic a Gaana poɔ]] naŋ are ko a [[Ekumfi|Ekumfi Gbandige]] naŋ be a [[Central Region|Central Irigyiŋ]] [[Pɔgesori.|poɔ]], [[Gaana]], a [[Kataweɛ Paati|kataweɛ paati]] [[yuori]] eŋɛ.<ref name=":0">http://www.ghanamps.com/mps/details.php?id=2618</ref> == O Meŋɛ Nyɔvore Yɛlɛ == O taa la [[Pɔgesori.|pɔge]], o aŋ ane o pɔge na taa la [[Bie|biiri]] banaare. O e la [[Kiristabiiri|kirista]] bie o nyɔvore poɔ, a be a ([[Methodist]]). == O Nyɔvore Piiluu ane O Sakuuri Yɛlɛ. == Abeiku, ba dɔge o la 28 [[Maakye]] 1973 poɔ, O baa la a [[Ekumfi Essuehyiam]] a [[Central Region]] a [[Gaana]] poɔ.<ref name=":0" /> O gaa la a [[National Engineering College a Takoradi poɔ, be la ka o te e Construction Technician I a 1995.]] == '''Pɔletese Yɛlɛ''' == O e la [[Kataweɛ Paati|kataweɛ paati mɛmba.]]<ref>https://citinewsroom.com/2019/08/full-list-of-winners-and-losers-at-ndc-parliamentary-primaries/</ref> O da e la kɔmatee mɛmba .<ref name=":1">https://mobile.ghanaweb.com/GhanaHomePage/republic/parliamentatian.php?ID=55</ref> === 2016 Vootuu === A 2016 poɔ, a [[Gaana]] deme da vooti la kyɛ o da ba di a na are Ekumfi dakogi a begemaale die poɔ, a [[wɔɔ paati]] bie [[Francis Kingsley Ato Codjoe]] la da di.<ref>https://citifmonline.com/2016/12/ghelections-mills-ekumfi-constituency-falls-to-npp/</ref> Abeiku da nyɛ la nuuri 11,632 a lɛ da vɛŋe la ka o da ba di a [[palamɛtiri dakogi]] a lɛ da ko o la 47.6% a yi a noba na vooti kyɛ Francis da nyɛ la 12,240 noba na da vooti a lɛ da ko o la 50.1%, a [[PPP]] neɛ [[Stephen Quansah]] da nyɛ la 505 vootiri na meŋ are ko 2.1%a [[CPP]] paati [[Kweku Essuoun]] meŋ da nyɛ 70 vootiri meŋ are ko 0.3% noba na vooti.<ref>https://ghanaelections.peacefmonline.com/pages/2016/parliament/central/ekumfi/</ref> === 2020 Vootiŋ/Vootuu === A 2020 poɔ, a Gaana deme da vooti ko la a Abeiku ka o are ko a Ekumfi paaloŋ deme, O da nyɛ la 16,037 noba naŋ da vooti a lɛ are ko 53.6% kyɛ ka a [[NPP Paati|NPP paati]] neɛ [[Francis Kingsley Ato Codjoe]] meŋ nyɛ 13,468 noba a meŋ are ko 45.0%, a [[GUM paati]] [[Regina Amoah]] meŋ nyɛ 371 noba na meŋ are ko1.2%, a CPP paati [[Ibrahim Anderson]] meŋ nyɛ 48 noba a meŋ na are ko 0.2%.<ref>https://ghanaelections.peacefmonline.com/pages/2020/parliament/central/ekumfi/</ref><ref>https://electiondatacenter.theghanareport.com/election-results/2020-2/central-region/ekumfi/</ref><ref>https://mobile.ghanaweb.com/GhanaHomePage/ghanaelection2020/elections.constituency.results.php?mode=parliamentary&ID=85</ref> === Kɔmɛtee === O e la [[Deputy Ranking mɛmba]] ko [[Privileges kɔmatee.]] <ref>https://mobile.ghanaweb.com/GhanaHomePage/ghanaelection2020/elections.constituency.results.php?mode=parliamentary&ID=85</ref>Kyɛ naŋ e [[Lands ane Forestry kɔmatee mɛmba.]]<ref>https://www.parliament.gh/mps?mp=23</ref> == '''Toma''' == O da e nezu soba a Bio-fuel Solutions at Land Acquisition and Survey a yi 2007 te ta 2008. O e la Development Worker/Architect/Quantity Surveyor.<ref name=":0" /> == Sommo Yizie == [[Category:Dagaare]] [[Gbuli:Gampɛlɛ zaa]] [[Gbuli:Dɔɔ]] [[Gbuli:Ghana]] [[Gbuli:Nensaala]] [[Gbuli:Mainpage]] [[Gbuli:Africa]] [[Gbuli:West Africa]] [[Gbuli:Dɔɔloŋ]] 79s2onl39rm4x3si6wcgnjrrltaz6en 41968 41967 2024-12-12T21:52:09Z Vision L1 19 Undo revision [[Special:Diff/38296|38296]] by [[Special:Contributions/ANTHONY DERY|ANTHONY DERY]] ([[User talk:ANTHONY DERY|talk]]) 41968 wikitext text/x-wiki {{Databox|item=Q84044419}} '''Abeiku Crentsil''' e la [[Gaanean]] [[pɔleteesa]] ane [[begemaale die anii soba mɛmba ko a Fourth Republic a Ghana poɔ|begemaale die anii soba mɛmba ko a Fourth Republic a Gaana poɔ]] naŋ are ko a [[Ekumfi|Ekumfi Gbandige]] naŋ be a [[Central Region|Central Irigyiŋ]] [[Pɔgesori.|poɔ]], [[Gaana]], a [[Kataweɛ Paati|kataweɛ paati]] [[yuori]] eŋɛ.<ref name=":0">http://www.ghanamps.com/mps/details.php?id=2618</ref> == O Meŋɛ Nyɔvore Yɛlɛ == O taa la [[Pɔgesori.|pɔge]], o aŋ ane o pɔge na taa la [[Bie|biiri]] banaare. O e la [[Kiristabiiri|kirista]] bie o nyɔvore poɔ, a be a ([[Methodist]]). == O Nyɔvore Piiluu ane O Sakuuri Yɛlɛ. == Abeiku, ba dɔge o la 28 [[Maakye]] 1973 poɔ, O baa la a [[Ekumfi Essuehyiam]] a [[Central Region]] a [[Gaana]] poɔ.<ref name=":0" /> O gaa la a [[National Engineering College a Takoradi poɔ, be la ka o te e Construction Technician I a 1995.]] == '''Pɔletese Yɛlɛ''' == O e la [[Kataweɛ Paati|kataweɛ paati mɛmba.]]<ref>https://citinewsroom.com/2019/08/full-list-of-winners-and-losers-at-ndc-parliamentary-primaries/</ref> O da e la kɔmatee mɛmba .<ref name=":1">https://mobile.ghanaweb.com/GhanaHomePage/republic/parliamentatian.php?ID=55</ref> === 2016 Vootuu === A 2016 poɔ, a [[Gaana]] deme da vooti la kyɛ o da ba di a na are Ekumfi dakogi a begemaale die poɔ, a [[wɔɔ paati]] bie [[Francis Kingsley Ato Codjoe]] la da di.<ref>https://citifmonline.com/2016/12/ghelections-mills-ekumfi-constituency-falls-to-npp/</ref> Abeiku da nyɛ la nuuri 11,632 a lɛ da vɛŋe la ka o da ba di a [[palamɛtiri dakogi]] a lɛ da ko o la 47.6% a yi a noba na vooti kyɛ Francis da nyɛ la 12,240 noba na da vooti a lɛ da ko o la 50.1%, a [[PPP]] neɛ [[Stephen Quansah]] da nyɛ la 505 vootiri na meŋ are ko 2.1%a [[CPP]] paati [[Kweku Essuoun]] meŋ da nyɛ 70 vootiri meŋ are ko 0.3% noba na vooti.<ref>https://ghanaelections.peacefmonline.com/pages/2016/parliament/central/ekumfi/</ref> === 2020 Vootiŋ/Vootuu === A 2020 poɔ, a Gaana deme da vooti ko la a Abeiku ka o are ko a Ekumfi paaloŋ deme, O da nyɛ la 16,037 noba naŋ da vooti a lɛ are ko 53.6% kyɛ ka a [[NPP Paati|NPP paati]] neɛ [[Francis Kingsley Ato Codjoe]] meŋ nyɛ 13,468 noba a meŋ are ko 45.0%, a [[GUM paati]] [[Regina Amoah]] meŋ nyɛ 371 noba na meŋ are ko1.2%, a CPP paati [[Ibrahim Anderson]] meŋ nyɛ 48 noba a meŋ na are ko 0.2%.<ref>https://ghanaelections.peacefmonline.com/pages/2020/parliament/central/ekumfi/</ref><ref>https://electiondatacenter.theghanareport.com/election-results/2020-2/central-region/ekumfi/</ref><ref>https://mobile.ghanaweb.com/GhanaHomePage/ghanaelection2020/elections.constituency.results.php?mode=parliamentary&ID=85</ref> === Kɔmɛtee === O e la [[Deputy Ranking mɛmba]] ko [[Privileges kɔmatee.]] <ref>https://mobile.ghanaweb.com/GhanaHomePage/ghanaelection2020/elections.constituency.results.php?mode=parliamentary&ID=85</ref>Kyɛ naŋ e Lands and Forestry kɔmatee mɛmba.<ref>https://www.parliament.gh/mps?mp=23</ref> == '''Toma''' == O da e nezu soba a Bio-fuel Solutions at Land Acquisition and Survey a yi 2007 te ta 2008. O e la Development Worker/Architect/Quantity Surveyor.<ref name=":0" /> == Sommo Yizie == [[Category:Dagaare]] [[Gbuli:Gampɛlɛ zaa]] [[Gbuli:Dɔɔ]] [[Gbuli:Ghana]] [[Gbuli:Nensaala]] [[Gbuli:Mainpage]] [[Gbuli:Africa]] [[Gbuli:West Africa]] [[Gbuli:Dɔɔloŋ]] f6lbc4qm55fvtkvi36g506jhp598oii 41969 41968 2024-12-12T21:52:49Z Vision L1 19 Undo revision [[Special:Diff/38295|38295]] by [[Special:Contributions/ANTHONY DERY|ANTHONY DERY]] ([[User talk:ANTHONY DERY|talk]]) 41969 wikitext text/x-wiki {{Databox|item=Q84044419}} '''Abeiku Crentsil''' e la [[Gaanean]] [[pɔleteesa]] ane [[begemaale die anii soba mɛmba ko a Fourth Republic a Ghana poɔ|begemaale die anii soba mɛmba ko a Fourth Republic a Gaana poɔ]] naŋ are ko a [[Ekumfi|Ekumfi Gbandige]] naŋ be a [[Central Region|Central Irigyiŋ]] [[Pɔgesori.|poɔ]], [[Gaana]], a [[Kataweɛ Paati|kataweɛ paati]] [[yuori]] eŋɛ.<ref name=":0">http://www.ghanamps.com/mps/details.php?id=2618</ref> == O Meŋɛ Nyɔvore Yɛlɛ == O taa la [[Pɔgesori.|pɔge]], o aŋ ane o pɔge na taa la [[Bie|biiri]] banaare. O e la [[Kiristabiiri|kirista]] bie o nyɔvore poɔ, a be a ([[Methodist]]). == O Nyɔvore Piiluu ane O Sakuuri Yɛlɛ. == Abeiku, ba dɔge o la 28 [[Maakye]] 1973 poɔ, O baa la a [[Ekumfi Essuehyiam]] a [[Central Region]] a [[Gaana]] poɔ.<ref name=":0" /> O gaa la a [[National Engineering College a Takoradi poɔ, be la ka o te e Construction Technician I a 1995.]] == '''Pɔletese Yɛlɛ''' == O e la [[Kataweɛ Paati|kataweɛ paati mɛmba.]]<ref>https://citinewsroom.com/2019/08/full-list-of-winners-and-losers-at-ndc-parliamentary-primaries/</ref> O da e la kɔmatee mɛmba .<ref name=":1">https://mobile.ghanaweb.com/GhanaHomePage/republic/parliamentatian.php?ID=55</ref> === 2016 Vootuu === A 2016 poɔ, a [[Gaana]] deme da vooti la kyɛ o da ba di a na are Ekumfi dakogi a begemaale die poɔ, a [[wɔɔ paati]] bie [[Francis Kingsley Ato Codjoe]] la da di.<ref>https://citifmonline.com/2016/12/ghelections-mills-ekumfi-constituency-falls-to-npp/</ref> Abeiku da nyɛ la nuuri 11,632 a lɛ da vɛŋe la ka o da ba di a [[palamɛtiri dakogi]] a lɛ da ko o la 47.6% a yi a noba na vooti kyɛ Francis da nyɛ la 12,240 noba na da vooti a lɛ da ko o la 50.1%, a [[PPP]] neɛ [[Stephen Quansah]] da nyɛ la 505 vootiri na meŋ are ko 2.1%a [[CPP]] paati [[Kweku Essuoun]] meŋ da nyɛ 70 vootiri meŋ are ko 0.3% noba na vooti.<ref>https://ghanaelections.peacefmonline.com/pages/2016/parliament/central/ekumfi/</ref> === 2020 Vootiŋ/Vootuu === A 2020 poɔ, a Gaana deme da vooti ko la a Abeiku ka o are ko a Ekumfi paaloŋ deme, O da nyɛ la 16,037 noba naŋ da vooti a lɛ are ko 53.6% kyɛ ka a [[NPP Paati|NPP paati]] neɛ [[Francis Kingsley Ato Codjoe]] meŋ nyɛ 13,468 noba a meŋ are ko 45.0%, a [[GUM paati]] [[Regina Amoah]] meŋ nyɛ 371 noba na meŋ are ko1.2%, a CPP paati [[Ibrahim Anderson]] meŋ nyɛ 48 noba a meŋ na are ko 0.2%.<ref>https://ghanaelections.peacefmonline.com/pages/2020/parliament/central/ekumfi/</ref><ref>https://electiondatacenter.theghanareport.com/election-results/2020-2/central-region/ekumfi/</ref><ref>https://mobile.ghanaweb.com/GhanaHomePage/ghanaelection2020/elections.constituency.results.php?mode=parliamentary&ID=85</ref> === Kɔmɛtee === O e la [[Deputy Ranking mɛmba]] ko Privileges kɔmatee. <ref>https://mobile.ghanaweb.com/GhanaHomePage/ghanaelection2020/elections.constituency.results.php?mode=parliamentary&ID=85</ref>Kyɛ naŋ e Lands and Forestry kɔmatee mɛmba.<ref>https://www.parliament.gh/mps?mp=23</ref> == '''Toma''' == O da e nezu soba a Bio-fuel Solutions at Land Acquisition and Survey a yi 2007 te ta 2008. O e la Development Worker/Architect/Quantity Surveyor.<ref name=":0" /> == Sommo Yizie == [[Category:Dagaare]] [[Gbuli:Gampɛlɛ zaa]] [[Gbuli:Dɔɔ]] [[Gbuli:Ghana]] [[Gbuli:Nensaala]] [[Gbuli:Mainpage]] [[Gbuli:Africa]] [[Gbuli:West Africa]] [[Gbuli:Dɔɔloŋ]] 44xrb7iz28d2hi8asdicen6fs6ulupg 41970 41969 2024-12-12T21:53:22Z Vision L1 19 Undo revision [[Special:Diff/38294|38294]] by [[Special:Contributions/ANTHONY DERY|ANTHONY DERY]] ([[User talk:ANTHONY DERY|talk]]) 41970 wikitext text/x-wiki {{Databox|item=Q84044419}} '''Abeiku Crentsil''' e la [[Gaanean]] [[pɔleteesa]] ane [[begemaale die anii soba mɛmba ko a Fourth Republic a Ghana poɔ|begemaale die anii soba mɛmba ko a Fourth Republic a Gaana poɔ]] naŋ are ko a [[Ekumfi|Ekumfi Gbandige]] naŋ be a [[Central Region|Central Irigyiŋ]] [[Pɔgesori.|poɔ]], [[Gaana]], a [[Kataweɛ Paati|kataweɛ paati]] [[yuori]] eŋɛ.<ref name=":0">http://www.ghanamps.com/mps/details.php?id=2618</ref> == O Meŋɛ Nyɔvore Yɛlɛ == O taa la [[Pɔgesori.|pɔge]], o aŋ ane o pɔge na taa la [[Bie|biiri]] banaare. O e la [[Kiristabiiri|kirista]] bie o nyɔvore poɔ, a be a ([[Methodist]]). == O Nyɔvore Piiluu ane O Sakuuri Yɛlɛ. == Abeiku, ba dɔge o la 28 [[Maakye]] 1973 poɔ, O baa la a [[Ekumfi Essuehyiam]] a [[Central Region]] a [[Gaana]] poɔ.<ref name=":0" /> O gaa la a [[National Engineering College a Takoradi poɔ, be la ka o te e Construction Technician I a 1995.]] == '''Pɔletese Yɛlɛ''' == O e la [[Kataweɛ Paati|kataweɛ paati mɛmba.]]<ref>https://citinewsroom.com/2019/08/full-list-of-winners-and-losers-at-ndc-parliamentary-primaries/</ref> O da e la kɔmatee mɛmba .<ref name=":1">https://mobile.ghanaweb.com/GhanaHomePage/republic/parliamentatian.php?ID=55</ref> === 2016 Vootuu === A 2016 poɔ, a [[Gaana]] deme da vooti la kyɛ o da ba di a na are Ekumfi dakogi a begemaale die poɔ, a [[wɔɔ paati]] bie [[Francis Kingsley Ato Codjoe]] la da di.<ref>https://citifmonline.com/2016/12/ghelections-mills-ekumfi-constituency-falls-to-npp/</ref> Abeiku da nyɛ la nuuri 11,632 a lɛ da vɛŋe la ka o da ba di a [[palamɛtiri dakogi]] a lɛ da ko o la 47.6% a yi a noba na vooti kyɛ Francis da nyɛ la 12,240 noba na da vooti a lɛ da ko o la 50.1%, a [[PPP]] neɛ [[Stephen Quansah]] da nyɛ la 505 vootiri na meŋ are ko 2.1%a [[CPP]] paati [[Kweku Essuoun]] meŋ da nyɛ 70 vootiri meŋ are ko 0.3% noba na vooti.<ref>https://ghanaelections.peacefmonline.com/pages/2016/parliament/central/ekumfi/</ref> === 2020 Vootiŋ/Vootuu === A 2020 poɔ, a Gaana deme da vooti ko la a Abeiku ka o are ko a Ekumfi paaloŋ deme, O da nyɛ la 16,037 noba naŋ da vooti a lɛ are ko 53.6% kyɛ ka a [[NPP Paati|NPP paati]] neɛ [[Francis Kingsley Ato Codjoe]] meŋ nyɛ 13,468 noba a meŋ are ko 45.0%, a [[GUM paati]] [[Regina Amoah]] meŋ nyɛ 371 noba na meŋ are ko1.2%, a CPP paati [[Ibrahim Anderson]] meŋ nyɛ 48 noba a meŋ na are ko 0.2%.<ref>https://ghanaelections.peacefmonline.com/pages/2020/parliament/central/ekumfi/</ref><ref>https://electiondatacenter.theghanareport.com/election-results/2020-2/central-region/ekumfi/</ref><ref>https://mobile.ghanaweb.com/GhanaHomePage/ghanaelection2020/elections.constituency.results.php?mode=parliamentary&ID=85</ref> === Kɔmɛtee === O e la Deputy Ranking mɛmba ko Privileges kɔmatee. <ref>https://mobile.ghanaweb.com/GhanaHomePage/ghanaelection2020/elections.constituency.results.php?mode=parliamentary&ID=85</ref>Kyɛ naŋ e Lands and Forestry kɔmatee mɛmba.<ref>https://www.parliament.gh/mps?mp=23</ref> == '''Toma''' == O da e nezu soba a Bio-fuel Solutions at Land Acquisition and Survey a yi 2007 te ta 2008. O e la Development Worker/Architect/Quantity Surveyor.<ref name=":0" /> == Sommo Yizie == [[Category:Dagaare]] [[Gbuli:Gampɛlɛ zaa]] [[Gbuli:Dɔɔ]] [[Gbuli:Ghana]] [[Gbuli:Nensaala]] [[Gbuli:Mainpage]] [[Gbuli:Africa]] [[Gbuli:West Africa]] [[Gbuli:Dɔɔloŋ]] hsiz8bbum61pje055tz5tunhlgkrl24 41971 41970 2024-12-12T21:54:00Z Vision L1 19 Undo revision [[Special:Diff/38293|38293]] by [[Special:Contributions/ANTHONY DERY|ANTHONY DERY]] ([[User talk:ANTHONY DERY|talk]]) 41971 wikitext text/x-wiki {{Databox|item=Q84044419}} '''Abeiku Crentsil''' e la [[Gaanean]] [[pɔleteesa]] ane [[begemaale die anii soba mɛmba ko a Fourth Republic a Ghana poɔ|begemaale die anii soba mɛmba ko a Fourth Republic a Gaana poɔ]] naŋ are ko a [[Ekumfi|Ekumfi Gbandige]] naŋ be a [[Central Region|Central Irigyiŋ]] [[Pɔgesori.|poɔ]], [[Gaana]], a [[Kataweɛ Paati|kataweɛ paati]] [[yuori]] eŋɛ.<ref name=":0">http://www.ghanamps.com/mps/details.php?id=2618</ref> == O Meŋɛ Nyɔvore Yɛlɛ == O taa la [[Pɔgesori.|pɔge]], o aŋ ane o pɔge na taa la [[Bie|biiri]] banaare. O e la [[Kiristabiiri|kirista]] bie o nyɔvore poɔ, a be a ([[Methodist]]). == O Nyɔvore Piiluu ane O Sakuuri Yɛlɛ. == Abeiku, ba dɔge o la 28 [[Maakye]] 1973 poɔ, O baa la a [[Ekumfi Essuehyiam]] a [[Central Region]] a [[Gaana]] poɔ.<ref name=":0" /> O gaa la a [[National Engineering College a Takoradi poɔ, be la ka o te e Construction Technician I a 1995.]] == '''Pɔletese Yɛlɛ''' == O e la [[Kataweɛ Paati|kataweɛ paati mɛmba.]]<ref>https://citinewsroom.com/2019/08/full-list-of-winners-and-losers-at-ndc-parliamentary-primaries/</ref> O da e la kɔmatee mɛmba .<ref name=":1">https://mobile.ghanaweb.com/GhanaHomePage/republic/parliamentatian.php?ID=55</ref> === 2016 Vootuu === A 2016 poɔ, a [[Gaana]] deme da vooti la kyɛ o da ba di a na are Ekumfi dakogi a begemaale die poɔ, a [[wɔɔ paati]] bie [[Francis Kingsley Ato Codjoe]] la da di.<ref>https://citifmonline.com/2016/12/ghelections-mills-ekumfi-constituency-falls-to-npp/</ref> Abeiku da nyɛ la nuuri 11,632 a lɛ da vɛŋe la ka o da ba di a [[palamɛtiri dakogi]] a lɛ da ko o la 47.6% a yi a noba na vooti kyɛ Francis da nyɛ la 12,240 noba na da vooti a lɛ da ko o la 50.1%, a [[PPP]] neɛ [[Stephen Quansah]] da nyɛ la 505 vootiri na meŋ are ko 2.1%a [[CPP]] paati [[Kweku Essuoun]] meŋ da nyɛ 70 vootiri meŋ are ko 0.3% noba na vooti.<ref>https://ghanaelections.peacefmonline.com/pages/2016/parliament/central/ekumfi/</ref> === 2020 Vootiŋ/Vootuu === A 2020 poɔ, a Gaana deme da vooti ko la a Abeiku ka o are ko a Ekumfi paaloŋ deme, O da nyɛ la 16,037 noba naŋ da vooti a lɛ are ko 53.6% kyɛ ka a NPP paati neɛ [[Francis Kingsley Ato Codjoe]] meŋ nyɛ 13,468 noba a meŋ are ko 45.0%, a [[GUM paati]] [[Regina Amoah]] meŋ nyɛ 371 noba na meŋ are ko1.2%, a CPP paati [[Ibrahim Anderson]] meŋ nyɛ 48 noba a meŋ na are ko 0.2%.<ref>https://ghanaelections.peacefmonline.com/pages/2020/parliament/central/ekumfi/</ref><ref>https://electiondatacenter.theghanareport.com/election-results/2020-2/central-region/ekumfi/</ref><ref>https://mobile.ghanaweb.com/GhanaHomePage/ghanaelection2020/elections.constituency.results.php?mode=parliamentary&ID=85</ref> === Kɔmɛtee === O e la Deputy Ranking mɛmba ko Privileges kɔmatee. <ref>https://mobile.ghanaweb.com/GhanaHomePage/ghanaelection2020/elections.constituency.results.php?mode=parliamentary&ID=85</ref>Kyɛ naŋ e Lands and Forestry kɔmatee mɛmba.<ref>https://www.parliament.gh/mps?mp=23</ref> == '''Toma''' == O da e nezu soba a Bio-fuel Solutions at Land Acquisition and Survey a yi 2007 te ta 2008. O e la Development Worker/Architect/Quantity Surveyor.<ref name=":0" /> == Sommo Yizie == [[Category:Dagaare]] [[Gbuli:Gampɛlɛ zaa]] [[Gbuli:Dɔɔ]] [[Gbuli:Ghana]] [[Gbuli:Nensaala]] [[Gbuli:Mainpage]] [[Gbuli:Africa]] [[Gbuli:West Africa]] [[Gbuli:Dɔɔloŋ]] a6j51ftw8rhouenco5pp04il48n3j0i 41972 41971 2024-12-12T21:54:40Z Vision L1 19 Undo revision [[Special:Diff/38292|38292]] by [[Special:Contributions/ANTHONY DERY|ANTHONY DERY]] ([[User talk:ANTHONY DERY|talk]]) 41972 wikitext text/x-wiki {{Databox|item=Q84044419}} '''Abeiku Crentsil''' e la [[Gaanean]] [[pɔleteesa]] ane [[begemaale die anii soba mɛmba ko a Fourth Republic a Ghana poɔ|begemaale die anii soba mɛmba ko a Fourth Republic a Gaana poɔ]] naŋ are ko a [[Ekumfi|Ekumfi Gbandige]] naŋ be a [[Central Region|Central Irigyiŋ]] [[Pɔgesori.|poɔ]], [[Gaana]], a [[Kataweɛ Paati|kataweɛ paati]] [[yuori]] eŋɛ.<ref name=":0">http://www.ghanamps.com/mps/details.php?id=2618</ref> == O Meŋɛ Nyɔvore Yɛlɛ == O taa la [[Pɔgesori.|pɔge]], o aŋ ane o pɔge na taa la [[Bie|biiri]] banaare. O e la [[Kiristabiiri|kirista]] bie o nyɔvore poɔ, a be a ([[Methodist]]). == O Nyɔvore Piiluu ane O Sakuuri Yɛlɛ. == Abeiku, ba dɔge o la 28 [[Maakye]] 1973 poɔ, O baa la a [[Ekumfi Essuehyiam]] a [[Central Region]] a [[Gaana]] poɔ.<ref name=":0" /> O gaa la a [[National Engineering College a Takoradi poɔ, be la ka o te e Construction Technician I a 1995.]] == '''Pɔletese Yɛlɛ''' == O e la [[Kataweɛ Paati|kataweɛ paati mɛmba.]]<ref>https://citinewsroom.com/2019/08/full-list-of-winners-and-losers-at-ndc-parliamentary-primaries/</ref> O da e la kɔmatee mɛmba .<ref name=":1">https://mobile.ghanaweb.com/GhanaHomePage/republic/parliamentatian.php?ID=55</ref> === 2016 Vootuu === A 2016 poɔ, a [[Gaana]] deme da vooti la kyɛ o da ba di a na are Ekumfi dakogi a begemaale die poɔ, a [[wɔɔ paati]] bie [[Francis Kingsley Ato Codjoe]] la da di.<ref>https://citifmonline.com/2016/12/ghelections-mills-ekumfi-constituency-falls-to-npp/</ref> Abeiku da nyɛ la nuuri 11,632 a lɛ da vɛŋe la ka o da ba di a [[palamɛtiri dakogi]] a lɛ da ko o la 47.6% a yi a noba na vooti kyɛ Francis da nyɛ la 12,240 noba na da vooti a lɛ da ko o la 50.1%, a [[PPP]] neɛ [[Stephen Quansah]] da nyɛ la 505 vootiri na meŋ are ko 2.1%a [[CPP]] paati [[Kweku Essuoun]] meŋ da nyɛ 70 vootiri meŋ are ko 0.3% noba na vooti.<ref>https://ghanaelections.peacefmonline.com/pages/2016/parliament/central/ekumfi/</ref> === 2020 Vootiŋ/Vootuu === A 2020 poɔ, a Gaana deme da vooti ko la a Abeiku ka o are ko a Ekumfi paaloŋ deme, O da nyɛ la 16,037 noba naŋ da vooti a lɛ are ko 53.6% kyɛ ka a NPP paati neɛ [[Francis Kingsley Ato Codjoe]] meŋ nyɛ 13,468 noba a meŋ are ko 45.0%, a [[GUM paati]] [[Regina Amoah]] meŋ nyɛ 371 noba na meŋ are ko1.2%, a CPP paati Ibrahim Anderson meŋ nyɛ 48 noba a meŋ na are ko 0.2%.<ref>https://ghanaelections.peacefmonline.com/pages/2020/parliament/central/ekumfi/</ref><ref>https://electiondatacenter.theghanareport.com/election-results/2020-2/central-region/ekumfi/</ref><ref>https://mobile.ghanaweb.com/GhanaHomePage/ghanaelection2020/elections.constituency.results.php?mode=parliamentary&ID=85</ref> === Kɔmɛtee === O e la Deputy Ranking mɛmba ko Privileges kɔmatee. <ref>https://mobile.ghanaweb.com/GhanaHomePage/ghanaelection2020/elections.constituency.results.php?mode=parliamentary&ID=85</ref>Kyɛ naŋ e Lands and Forestry kɔmatee mɛmba.<ref>https://www.parliament.gh/mps?mp=23</ref> == '''Toma''' == O da e nezu soba a Bio-fuel Solutions at Land Acquisition and Survey a yi 2007 te ta 2008. O e la Development Worker/Architect/Quantity Surveyor.<ref name=":0" /> == Sommo Yizie == [[Category:Dagaare]] [[Gbuli:Gampɛlɛ zaa]] [[Gbuli:Dɔɔ]] [[Gbuli:Ghana]] [[Gbuli:Nensaala]] [[Gbuli:Mainpage]] [[Gbuli:Africa]] [[Gbuli:West Africa]] [[Gbuli:Dɔɔloŋ]] rnobsafvnjbbzew4wzkzeachh91pub7 41973 41972 2024-12-12T21:55:20Z Vision L1 19 Undo revision [[Special:Diff/38291|38291]] by [[Special:Contributions/ANTHONY DERY|ANTHONY DERY]] ([[User talk:ANTHONY DERY|talk]]) 41973 wikitext text/x-wiki {{Databox|item=Q84044419}} '''Abeiku Crentsil''' e la [[Gaanean]] [[pɔleteesa]] ane [[begemaale die anii soba mɛmba ko a Fourth Republic a Ghana poɔ|begemaale die anii soba mɛmba ko a Fourth Republic a Gaana poɔ]] naŋ are ko a [[Ekumfi|Ekumfi Gbandige]] naŋ be a [[Central Region|Central Irigyiŋ]] [[Pɔgesori.|poɔ]], [[Gaana]], a [[Kataweɛ Paati|kataweɛ paati]] [[yuori]] eŋɛ.<ref name=":0">http://www.ghanamps.com/mps/details.php?id=2618</ref> == O Meŋɛ Nyɔvore Yɛlɛ == O taa la [[Pɔgesori.|pɔge]], o aŋ ane o pɔge na taa la [[Bie|biiri]] banaare. O e la [[Kiristabiiri|kirista]] bie o nyɔvore poɔ, a be a ([[Methodist]]). == O Nyɔvore Piiluu ane O Sakuuri Yɛlɛ. == Abeiku, ba dɔge o la 28 [[Maakye]] 1973 poɔ, O baa la a [[Ekumfi Essuehyiam]] a [[Central Region]] a [[Gaana]] poɔ.<ref name=":0" /> O gaa la a [[National Engineering College a Takoradi poɔ, be la ka o te e Construction Technician I a 1995.]] == '''Pɔletese Yɛlɛ''' == O e la [[Kataweɛ Paati|kataweɛ paati mɛmba.]]<ref>https://citinewsroom.com/2019/08/full-list-of-winners-and-losers-at-ndc-parliamentary-primaries/</ref> O da e la kɔmatee mɛmba .<ref name=":1">https://mobile.ghanaweb.com/GhanaHomePage/republic/parliamentatian.php?ID=55</ref> === 2016 Vootuu === A 2016 poɔ, a [[Gaana]] deme da vooti la kyɛ o da ba di a na are Ekumfi dakogi a begemaale die poɔ, a [[wɔɔ paati]] bie [[Francis Kingsley Ato Codjoe]] la da di.<ref>https://citifmonline.com/2016/12/ghelections-mills-ekumfi-constituency-falls-to-npp/</ref> Abeiku da nyɛ la nuuri 11,632 a lɛ da vɛŋe la ka o da ba di a [[palamɛtiri dakogi]] a lɛ da ko o la 47.6% a yi a noba na vooti kyɛ Francis da nyɛ la 12,240 noba na da vooti a lɛ da ko o la 50.1%, a [[PPP]] neɛ [[Stephen Quansah]] da nyɛ la 505 vootiri na meŋ are ko 2.1%a [[CPP]] paati [[Kweku Essuoun]] meŋ da nyɛ 70 vootiri meŋ are ko 0.3% noba na vooti.<ref>https://ghanaelections.peacefmonline.com/pages/2016/parliament/central/ekumfi/</ref> === 2020 Vootiŋ/Vootuu === A 2020 poɔ, a Gaana deme da vooti ko la a Abeiku ka o are ko a Ekumfi paaloŋ deme, O da nyɛ la 16,037 noba naŋ da vooti a lɛ are ko 53.6% kyɛ ka a NPP paati neɛ [[Francis Kingsley Ato Codjoe]] meŋ nyɛ 13,468 noba a meŋ are ko 45.0%, a [[GUM paati]] Regina Amoah meŋ nyɛ 371 noba na meŋ are ko1.2%, a CPP paati Ibrahim Anderson meŋ nyɛ 48 noba a meŋ na are ko 0.2%.<ref>https://ghanaelections.peacefmonline.com/pages/2020/parliament/central/ekumfi/</ref><ref>https://electiondatacenter.theghanareport.com/election-results/2020-2/central-region/ekumfi/</ref><ref>https://mobile.ghanaweb.com/GhanaHomePage/ghanaelection2020/elections.constituency.results.php?mode=parliamentary&ID=85</ref> === Kɔmɛtee === O e la Deputy Ranking mɛmba ko Privileges kɔmatee. <ref>https://mobile.ghanaweb.com/GhanaHomePage/ghanaelection2020/elections.constituency.results.php?mode=parliamentary&ID=85</ref>Kyɛ naŋ e Lands and Forestry kɔmatee mɛmba.<ref>https://www.parliament.gh/mps?mp=23</ref> == '''Toma''' == O da e nezu soba a Bio-fuel Solutions at Land Acquisition and Survey a yi 2007 te ta 2008. O e la Development Worker/Architect/Quantity Surveyor.<ref name=":0" /> == Sommo Yizie == [[Category:Dagaare]] [[Gbuli:Gampɛlɛ zaa]] [[Gbuli:Dɔɔ]] [[Gbuli:Ghana]] [[Gbuli:Nensaala]] [[Gbuli:Mainpage]] [[Gbuli:Africa]] [[Gbuli:West Africa]] [[Gbuli:Dɔɔloŋ]] cqq5rwkrvmut9rb8eapo604wzxdh8xz 41974 41973 2024-12-12T21:56:21Z Vision L1 19 Undo revision [[Special:Diff/38290|38290]] by [[Special:Contributions/ANTHONY DERY|ANTHONY DERY]] ([[User talk:ANTHONY DERY|talk]]) 41974 wikitext text/x-wiki {{Databox|item=Q84044419}} '''Abeiku Crentsil''' e la [[Gaanean]] [[pɔleteesa]] ane [[begemaale die anii soba mɛmba ko a Fourth Republic a Ghana poɔ|begemaale die anii soba mɛmba ko a Fourth Republic a Gaana poɔ]] naŋ are ko a [[Ekumfi|Ekumfi Gbandige]] naŋ be a [[Central Region|Central Irigyiŋ]] [[Pɔgesori.|poɔ]], [[Gaana]], a [[Kataweɛ Paati|kataweɛ paati]] [[yuori]] eŋɛ.<ref name=":0">http://www.ghanamps.com/mps/details.php?id=2618</ref> == O Meŋɛ Nyɔvore Yɛlɛ == O taa la [[Pɔgesori.|pɔge]], o aŋ ane o pɔge na taa la [[Bie|biiri]] banaare. O e la [[Kiristabiiri|kirista]] bie o nyɔvore poɔ, a be a ([[Methodist]]). == O Nyɔvore Piiluu ane O Sakuuri Yɛlɛ. == Abeiku, ba dɔge o la 28 [[Maakye]] 1973 poɔ, O baa la a [[Ekumfi Essuehyiam]] a [[Central Region]] a [[Gaana]] poɔ.<ref name=":0" /> O gaa la a [[National Engineering College a Takoradi poɔ, be la ka o te e Construction Technician I a 1995.]] == '''Pɔletese Yɛlɛ''' == O e la [[Kataweɛ Paati|kataweɛ paati mɛmba.]]<ref>https://citinewsroom.com/2019/08/full-list-of-winners-and-losers-at-ndc-parliamentary-primaries/</ref> O da e la kɔmatee mɛmba .<ref name=":1">https://mobile.ghanaweb.com/GhanaHomePage/republic/parliamentatian.php?ID=55</ref> === 2016 Vootuu === A 2016 poɔ, a [[Gaana]] deme da vooti la kyɛ o da ba di a na are Ekumfi dakogi a begemaale die poɔ, a [[wɔɔ paati]] bie [[Francis Kingsley Ato Codjoe]] la da di.<ref>https://citifmonline.com/2016/12/ghelections-mills-ekumfi-constituency-falls-to-npp/</ref> Abeiku da nyɛ la nuuri 11,632 a lɛ da vɛŋe la ka o da ba di a [[palamɛtiri dakogi]] a lɛ da ko o la 47.6% a yi a noba na vooti kyɛ Francis da nyɛ la 12,240 noba na da vooti a lɛ da ko o la 50.1%, a [[PPP]] neɛ [[Stephen Quansah]] da nyɛ la 505 vootiri na meŋ are ko 2.1%a [[CPP]] paati [[Kweku Essuoun]] meŋ da nyɛ 70 vootiri meŋ are ko 0.3% noba na vooti.<ref>https://ghanaelections.peacefmonline.com/pages/2016/parliament/central/ekumfi/</ref> === 2020 Vootiŋ/Vootuu === A 2020 poɔ, a Gaana deme da vooti ko la a Abeiku ka o are ko a Ekumfi paaloŋ deme, O da nyɛ la 16,037 noba naŋ da vooti a lɛ are ko 53.6% kyɛ ka a NPP paati neɛ [[Francis Kingsley Ato Codjoe]] meŋ nyɛ 13,468 noba a meŋ are ko 45.0%, a GUM paati Regina Amoah meŋ nyɛ 371 noba na meŋ are ko1.2%, a CPP paati Ibrahim Anderson meŋ nyɛ 48 noba a meŋ na are ko 0.2%.<ref>https://ghanaelections.peacefmonline.com/pages/2020/parliament/central/ekumfi/</ref><ref>https://electiondatacenter.theghanareport.com/election-results/2020-2/central-region/ekumfi/</ref><ref>https://mobile.ghanaweb.com/GhanaHomePage/ghanaelection2020/elections.constituency.results.php?mode=parliamentary&ID=85</ref> === Kɔmɛtee === O e la Deputy Ranking mɛmba ko Privileges kɔmatee. <ref>https://mobile.ghanaweb.com/GhanaHomePage/ghanaelection2020/elections.constituency.results.php?mode=parliamentary&ID=85</ref>Kyɛ naŋ e Lands and Forestry kɔmatee mɛmba.<ref>https://www.parliament.gh/mps?mp=23</ref> == '''Toma''' == O da e nezu soba a Bio-fuel Solutions at Land Acquisition and Survey a yi 2007 te ta 2008. O e la Development Worker/Architect/Quantity Surveyor.<ref name=":0" /> == Sommo Yizie == [[Category:Dagaare]] [[Gbuli:Gampɛlɛ zaa]] [[Gbuli:Dɔɔ]] [[Gbuli:Ghana]] [[Gbuli:Nensaala]] [[Gbuli:Mainpage]] [[Gbuli:Africa]] [[Gbuli:West Africa]] [[Gbuli:Dɔɔloŋ]] sngc7inrj6gwp61r9i2a19yw3qpjkb4 41975 41974 2024-12-12T21:56:43Z Vision L1 19 Undo revision [[Special:Diff/38289|38289]] by [[Special:Contributions/ANTHONY DERY|ANTHONY DERY]] ([[User talk:ANTHONY DERY|talk]]) 41975 wikitext text/x-wiki {{Databox|item=Q84044419}} '''Abeiku Crentsil''' e la [[Gaanean]] [[pɔleteesa]] ane [[begemaale die anii soba mɛmba ko a Fourth Republic a Ghana poɔ|begemaale die anii soba mɛmba ko a Fourth Republic a Gaana poɔ]] naŋ are ko a [[Ekumfi|Ekumfi Gbandige]] naŋ be a [[Central Region|Central Irigyiŋ]] [[Pɔgesori.|poɔ]], [[Gaana]], a [[Kataweɛ Paati|kataweɛ paati]] [[yuori]] eŋɛ.<ref name=":0">http://www.ghanamps.com/mps/details.php?id=2618</ref> == O Meŋɛ Nyɔvore Yɛlɛ == O taa la [[Pɔgesori.|pɔge]], o aŋ ane o pɔge na taa la [[Bie|biiri]] banaare. O e la [[Kiristabiiri|kirista]] bie o nyɔvore poɔ, a be a ([[Methodist]]). == O Nyɔvore Piiluu ane O Sakuuri Yɛlɛ. == Abeiku, ba dɔge o la 28 [[Maakye]] 1973 poɔ, O baa la a [[Ekumfi Essuehyiam]] a [[Central Region]] a [[Gaana]] poɔ.<ref name=":0" /> O gaa la a [[National Engineering College a Takoradi poɔ, be la ka o te e Construction Technician I a 1995.]] == '''Pɔletese Yɛlɛ''' == O e la [[Kataweɛ Paati|kataweɛ paati mɛmba.]]<ref>https://citinewsroom.com/2019/08/full-list-of-winners-and-losers-at-ndc-parliamentary-primaries/</ref> O da e la kɔmatee mɛmba .<ref name=":1">https://mobile.ghanaweb.com/GhanaHomePage/republic/parliamentatian.php?ID=55</ref> === 2016 Vootuu === A 2016 poɔ, a [[Gaana]] deme da vooti la kyɛ o da ba di a na are Ekumfi dakogi a begemaale die poɔ, a [[wɔɔ paati]] bie [[Francis Kingsley Ato Codjoe]] la da di.<ref>https://citifmonline.com/2016/12/ghelections-mills-ekumfi-constituency-falls-to-npp/</ref> Abeiku da nyɛ la nuuri 11,632 a lɛ da vɛŋe la ka o da ba di a [[palamɛtiri dakogi]] a lɛ da ko o la 47.6% a yi a noba na vooti kyɛ Francis da nyɛ la 12,240 noba na da vooti a lɛ da ko o la 50.1%, a [[PPP]] neɛ [[Stephen Quansah]] da nyɛ la 505 vootiri na meŋ are ko 2.1%a [[CPP]] paati [[Kweku Essuoun]] meŋ da nyɛ 70 vootiri meŋ are ko 0.3% noba na vooti.<ref>https://ghanaelections.peacefmonline.com/pages/2016/parliament/central/ekumfi/</ref> === 2020 Vootiŋ/Vootuu === A 2020 poɔ, a Gaana deme da vooti ko la a Abeiku ka o are ko a Ekumfi paaloŋ deme, O da nyɛ la 16,037 noba naŋ da vooti a lɛ are ko 53.6% kyɛ ka a NPP paati neɛ Francis Kingsley Ato Codjoe meŋ nyɛ 13,468 noba a meŋ are ko 45.0%, a GUM paati Regina Amoah meŋ nyɛ 371 noba na meŋ are ko1.2%, a CPP paati Ibrahim Anderson meŋ nyɛ 48 noba a meŋ na are ko 0.2%.<ref>https://ghanaelections.peacefmonline.com/pages/2020/parliament/central/ekumfi/</ref><ref>https://electiondatacenter.theghanareport.com/election-results/2020-2/central-region/ekumfi/</ref><ref>https://mobile.ghanaweb.com/GhanaHomePage/ghanaelection2020/elections.constituency.results.php?mode=parliamentary&ID=85</ref> === Kɔmɛtee === O e la Deputy Ranking mɛmba ko Privileges kɔmatee. <ref>https://mobile.ghanaweb.com/GhanaHomePage/ghanaelection2020/elections.constituency.results.php?mode=parliamentary&ID=85</ref>Kyɛ naŋ e Lands and Forestry kɔmatee mɛmba.<ref>https://www.parliament.gh/mps?mp=23</ref> == '''Toma''' == O da e nezu soba a Bio-fuel Solutions at Land Acquisition and Survey a yi 2007 te ta 2008. O e la Development Worker/Architect/Quantity Surveyor.<ref name=":0" /> == Sommo Yizie == [[Category:Dagaare]] [[Gbuli:Gampɛlɛ zaa]] [[Gbuli:Dɔɔ]] [[Gbuli:Ghana]] [[Gbuli:Nensaala]] [[Gbuli:Mainpage]] [[Gbuli:Africa]] [[Gbuli:West Africa]] [[Gbuli:Dɔɔloŋ]] jznz4vac43mpdnmkxt0aoy3wqdhcj2q 41976 41975 2024-12-12T21:57:01Z Vision L1 19 Undo revision [[Special:Diff/38288|38288]] by [[Special:Contributions/ANTHONY DERY|ANTHONY DERY]] ([[User talk:ANTHONY DERY|talk]]) 41976 wikitext text/x-wiki {{Databox|item=Q84044419}} '''Abeiku Crentsil''' e la [[Gaanean]] [[pɔleteesa]] ane [[begemaale die anii soba mɛmba ko a Fourth Republic a Ghana poɔ|begemaale die anii soba mɛmba ko a Fourth Republic a Gaana poɔ]] naŋ are ko a [[Ekumfi|Ekumfi Gbandige]] naŋ be a [[Central Region|Central Irigyiŋ]] [[Pɔgesori.|poɔ]], [[Gaana]], a [[Kataweɛ Paati|kataweɛ paati]] [[yuori]] eŋɛ.<ref name=":0">http://www.ghanamps.com/mps/details.php?id=2618</ref> == O Meŋɛ Nyɔvore Yɛlɛ == O taa la [[Pɔgesori.|pɔge]], o aŋ ane o pɔge na taa la [[Bie|biiri]] banaare. O e la [[Kiristabiiri|kirista]] bie o nyɔvore poɔ, a be a ([[Methodist]]). == O Nyɔvore Piiluu ane O Sakuuri Yɛlɛ. == Abeiku, ba dɔge o la 28 [[Maakye]] 1973 poɔ, O baa la a [[Ekumfi Essuehyiam]] a [[Central Region]] a [[Gaana]] poɔ.<ref name=":0" /> O gaa la a [[National Engineering College a Takoradi poɔ, be la ka o te e Construction Technician I a 1995.]] == '''Pɔletese Yɛlɛ''' == O e la [[Kataweɛ Paati|kataweɛ paati mɛmba.]]<ref>https://citinewsroom.com/2019/08/full-list-of-winners-and-losers-at-ndc-parliamentary-primaries/</ref> O da e la kɔmatee mɛmba .<ref name=":1">https://mobile.ghanaweb.com/GhanaHomePage/republic/parliamentatian.php?ID=55</ref> === 2016 Vootuu === A 2016 poɔ, a [[Gaana]] deme da vooti la kyɛ o da ba di a na are Ekumfi dakogi a begemaale die poɔ, a [[wɔɔ paati]] bie [[Francis Kingsley Ato Codjoe]] la da di.<ref>https://citifmonline.com/2016/12/ghelections-mills-ekumfi-constituency-falls-to-npp/</ref> Abeiku da nyɛ la nuuri 11,632 a lɛ da vɛŋe la ka o da ba di a [[palamɛtiri dakogi]] a lɛ da ko o la 47.6% a yi a noba na vooti kyɛ Francis da nyɛ la 12,240 noba na da vooti a lɛ da ko o la 50.1%, a [[PPP]] neɛ [[Stephen Quansah]] da nyɛ la 505 vootiri na meŋ are ko 2.1%a [[CPP]] paati [[Kweku Essuoun]] meŋ da nyɛ 70 vootiri meŋ are ko 0.3% noba na vooti.<ref>https://ghanaelections.peacefmonline.com/pages/2016/parliament/central/ekumfi/</ref> === 2020 Vootiŋ/Vootuu === A 2020 poɔ, a Ghana deme da vooti ko la a Abeiku ka o are ko a Ekumfi paaloŋ deme, O da nyɛ la 16,037 noba naŋ da vooti a lɛ are ko 53.6% kyɛ ka a NPP paati neɛ Francis Kingsley Ato Codjoe meŋ nyɛ 13,468 noba a meŋ are ko 45.0%, a GUM paati Regina Amoah meŋ nyɛ 371 noba na meŋ are ko1.2%, a CPP paati Ibrahim Anderson meŋ nyɛ 48 noba a meŋ na are ko 0.2%.<ref>https://ghanaelections.peacefmonline.com/pages/2020/parliament/central/ekumfi/</ref><ref>https://electiondatacenter.theghanareport.com/election-results/2020-2/central-region/ekumfi/</ref><ref>https://mobile.ghanaweb.com/GhanaHomePage/ghanaelection2020/elections.constituency.results.php?mode=parliamentary&ID=85</ref> === Kɔmɛtee === O e la Deputy Ranking mɛmba ko Privileges kɔmatee. <ref>https://mobile.ghanaweb.com/GhanaHomePage/ghanaelection2020/elections.constituency.results.php?mode=parliamentary&ID=85</ref>Kyɛ naŋ e Lands and Forestry kɔmatee mɛmba.<ref>https://www.parliament.gh/mps?mp=23</ref> == '''Toma''' == O da e nezu soba a Bio-fuel Solutions at Land Acquisition and Survey a yi 2007 te ta 2008. O e la Development Worker/Architect/Quantity Surveyor.<ref name=":0" /> == Sommo Yizie == [[Category:Dagaare]] [[Gbuli:Gampɛlɛ zaa]] [[Gbuli:Dɔɔ]] [[Gbuli:Ghana]] [[Gbuli:Nensaala]] [[Gbuli:Mainpage]] [[Gbuli:Africa]] [[Gbuli:West Africa]] [[Gbuli:Dɔɔloŋ]] 7h5fct3k33chdydxztxoe5ge7wmrhqv 41977 41976 2024-12-12T21:57:34Z Vision L1 19 Undo revision [[Special:Diff/38287|38287]] by [[Special:Contributions/ANTHONY DERY|ANTHONY DERY]] ([[User talk:ANTHONY DERY|talk]]) 41977 wikitext text/x-wiki {{Databox|item=Q84044419}} '''Abeiku Crentsil''' e la [[Gaanean]] [[pɔleteesa]] ane [[begemaale die anii soba mɛmba ko a Fourth Republic a Ghana poɔ|begemaale die anii soba mɛmba ko a Fourth Republic a Gaana poɔ]] naŋ are ko a [[Ekumfi|Ekumfi Gbandige]] naŋ be a [[Central Region|Central Irigyiŋ]] [[Pɔgesori.|poɔ]], [[Gaana]], a [[Kataweɛ Paati|kataweɛ paati]] [[yuori]] eŋɛ.<ref name=":0">http://www.ghanamps.com/mps/details.php?id=2618</ref> == O Meŋɛ Nyɔvore Yɛlɛ == O taa la [[Pɔgesori.|pɔge]], o aŋ ane o pɔge na taa la [[Bie|biiri]] banaare. O e la [[Kiristabiiri|kirista]] bie o nyɔvore poɔ, a be a ([[Methodist]]). == O Nyɔvore Piiluu ane O Sakuuri Yɛlɛ. == Abeiku, ba dɔge o la 28 [[Maakye]] 1973 poɔ, O baa la a [[Ekumfi Essuehyiam]] a [[Central Region]] a [[Gaana]] poɔ.<ref name=":0" /> O gaa la a [[National Engineering College a Takoradi poɔ, be la ka o te e Construction Technician I a 1995.]] == '''Pɔletese Yɛlɛ''' == O e la [[Kataweɛ Paati|kataweɛ paati mɛmba.]]<ref>https://citinewsroom.com/2019/08/full-list-of-winners-and-losers-at-ndc-parliamentary-primaries/</ref> O da e la kɔmatee mɛmba .<ref name=":1">https://mobile.ghanaweb.com/GhanaHomePage/republic/parliamentatian.php?ID=55</ref> === 2016 Vootuu === A 2016 poɔ, a Gaana deme da vooti la kyɛ o da ba di a na are Ekumfi dakogi a begemaale die poɔ, a [[wɔɔ paati]] bie [[Francis Kingsley Ato Codjoe]] la da di.<ref>https://citifmonline.com/2016/12/ghelections-mills-ekumfi-constituency-falls-to-npp/</ref> Abeiku da nyɛ la nuuri 11,632 a lɛ da vɛŋe la ka o da ba di a [[palamɛtiri dakogi]] a lɛ da ko o la 47.6% a yi a noba na vooti kyɛ Francis da nyɛ la 12,240 noba na da vooti a lɛ da ko o la 50.1%, a [[PPP]] neɛ [[Stephen Quansah]] da nyɛ la 505 vootiri na meŋ are ko 2.1%a [[CPP]] paati [[Kweku Essuoun]] meŋ da nyɛ 70 vootiri meŋ are ko 0.3% noba na vooti.<ref>https://ghanaelections.peacefmonline.com/pages/2016/parliament/central/ekumfi/</ref> === 2020 Vootiŋ/Vootuu === A 2020 poɔ, a Ghana deme da vooti ko la a Abeiku ka o are ko a Ekumfi paaloŋ deme, O da nyɛ la 16,037 noba naŋ da vooti a lɛ are ko 53.6% kyɛ ka a NPP paati neɛ Francis Kingsley Ato Codjoe meŋ nyɛ 13,468 noba a meŋ are ko 45.0%, a GUM paati Regina Amoah meŋ nyɛ 371 noba na meŋ are ko1.2%, a CPP paati Ibrahim Anderson meŋ nyɛ 48 noba a meŋ na are ko 0.2%.<ref>https://ghanaelections.peacefmonline.com/pages/2020/parliament/central/ekumfi/</ref><ref>https://electiondatacenter.theghanareport.com/election-results/2020-2/central-region/ekumfi/</ref><ref>https://mobile.ghanaweb.com/GhanaHomePage/ghanaelection2020/elections.constituency.results.php?mode=parliamentary&ID=85</ref> === Kɔmɛtee === O e la Deputy Ranking mɛmba ko Privileges kɔmatee. <ref>https://mobile.ghanaweb.com/GhanaHomePage/ghanaelection2020/elections.constituency.results.php?mode=parliamentary&ID=85</ref>Kyɛ naŋ e Lands and Forestry kɔmatee mɛmba.<ref>https://www.parliament.gh/mps?mp=23</ref> == '''Toma''' == O da e nezu soba a Bio-fuel Solutions at Land Acquisition and Survey a yi 2007 te ta 2008. O e la Development Worker/Architect/Quantity Surveyor.<ref name=":0" /> == Sommo Yizie == [[Category:Dagaare]] [[Gbuli:Gampɛlɛ zaa]] [[Gbuli:Dɔɔ]] [[Gbuli:Ghana]] [[Gbuli:Nensaala]] [[Gbuli:Mainpage]] [[Gbuli:Africa]] [[Gbuli:West Africa]] [[Gbuli:Dɔɔloŋ]] rpia9cjoybyievmikkqj1v83pi5e3er 41978 41977 2024-12-12T21:57:57Z Vision L1 19 Undo revision [[Special:Diff/38286|38286]] by [[Special:Contributions/ANTHONY DERY|ANTHONY DERY]] ([[User talk:ANTHONY DERY|talk]]) 41978 wikitext text/x-wiki {{Databox|item=Q84044419}} '''Abeiku Crentsil''' e la [[Gaanean]] [[pɔleteesa]] ane [[begemaale die anii soba mɛmba ko a Fourth Republic a Ghana poɔ|begemaale die anii soba mɛmba ko a Fourth Republic a Gaana poɔ]] naŋ are ko a [[Ekumfi|Ekumfi Gbandige]] naŋ be a [[Central Region|Central Irigyiŋ]] [[Pɔgesori.|poɔ]], [[Gaana]], a [[Kataweɛ Paati|kataweɛ paati]] [[yuori]] eŋɛ.<ref name=":0">http://www.ghanamps.com/mps/details.php?id=2618</ref> == O Meŋɛ Nyɔvore Yɛlɛ == O taa la [[Pɔgesori.|pɔge]], o aŋ ane o pɔge na taa la [[Bie|biiri]] banaare. O e la [[Kiristabiiri|kirista]] bie o nyɔvore poɔ, a be a ([[Methodist]]). == O Nyɔvore Piiluu ane O Sakuuri Yɛlɛ. == Abeiku, ba dɔge o la 28 [[Maakye]] 1973 poɔ, O baa la a [[Ekumfi Essuehyiam]] a [[Central Region]] a [[Gaana]] poɔ.<ref name=":0" /> O gaa la a [[National Engineering College a Takoradi poɔ, be la ka o te e Construction Technician I a 1995.]] == '''Pɔletese Yɛlɛ''' == O e la [[Kataweɛ Paati|kataweɛ paati mɛmba.]]<ref>https://citinewsroom.com/2019/08/full-list-of-winners-and-losers-at-ndc-parliamentary-primaries/</ref> O da e la kɔmatee mɛmba .<ref name=":1">https://mobile.ghanaweb.com/GhanaHomePage/republic/parliamentatian.php?ID=55</ref> === 2016 Vootuu === A 2016 poɔ, a Gaana deme da vooti la kyɛ o da ba di a na are Ekumfi dakogi a begemaale die poɔ, a [[wɔɔ paati]] bie [[Francis Kingsley Ato Codjoe]] la da di.<ref>https://citifmonline.com/2016/12/ghelections-mills-ekumfi-constituency-falls-to-npp/</ref> Abeiku da nyɛ la nuuri 11,632 a lɛ da vɛŋe la ka o da ba di a [[palamɛtiri dakogi]] a lɛ da ko o la 47.6% a yi a noba na vooti kyɛ Francis da nyɛ la 12,240 noba na da vooti a lɛ da ko o la 50.1%, a [[PPP]] neɛ [[Stephen Quansah]] da nyɛ la 505 vootiri na meŋ are ko 2.1%a [[CPP]] paati Kweku Essuoun meŋ da nyɛ 70 vootiri meŋ are ko 0.3% noba na vooti.<ref>https://ghanaelections.peacefmonline.com/pages/2016/parliament/central/ekumfi/</ref> === 2020 Vootiŋ/Vootuu === A 2020 poɔ, a Ghana deme da vooti ko la a Abeiku ka o are ko a Ekumfi paaloŋ deme, O da nyɛ la 16,037 noba naŋ da vooti a lɛ are ko 53.6% kyɛ ka a NPP paati neɛ Francis Kingsley Ato Codjoe meŋ nyɛ 13,468 noba a meŋ are ko 45.0%, a GUM paati Regina Amoah meŋ nyɛ 371 noba na meŋ are ko1.2%, a CPP paati Ibrahim Anderson meŋ nyɛ 48 noba a meŋ na are ko 0.2%.<ref>https://ghanaelections.peacefmonline.com/pages/2020/parliament/central/ekumfi/</ref><ref>https://electiondatacenter.theghanareport.com/election-results/2020-2/central-region/ekumfi/</ref><ref>https://mobile.ghanaweb.com/GhanaHomePage/ghanaelection2020/elections.constituency.results.php?mode=parliamentary&ID=85</ref> === Kɔmɛtee === O e la Deputy Ranking mɛmba ko Privileges kɔmatee. <ref>https://mobile.ghanaweb.com/GhanaHomePage/ghanaelection2020/elections.constituency.results.php?mode=parliamentary&ID=85</ref>Kyɛ naŋ e Lands and Forestry kɔmatee mɛmba.<ref>https://www.parliament.gh/mps?mp=23</ref> == '''Toma''' == O da e nezu soba a Bio-fuel Solutions at Land Acquisition and Survey a yi 2007 te ta 2008. O e la Development Worker/Architect/Quantity Surveyor.<ref name=":0" /> == Sommo Yizie == [[Category:Dagaare]] [[Gbuli:Gampɛlɛ zaa]] [[Gbuli:Dɔɔ]] [[Gbuli:Ghana]] [[Gbuli:Nensaala]] [[Gbuli:Mainpage]] [[Gbuli:Africa]] [[Gbuli:West Africa]] [[Gbuli:Dɔɔloŋ]] lgd5moasgyrlaam7n5guiu2gql6p2o5 41979 41978 2024-12-12T22:00:16Z Vision L1 19 41979 wikitext text/x-wiki {{Databox|item=Q84044419}} '''Abeiku Crentsil''' e la Ghana pɔleteesa ane begemaale die anii soba mɛmba ko a Fourth Republic a Gaana poɔ naŋ are ko a [[Ekumfi|Ekumfi Gbandige]] naŋ be a [[Central Region|Central Irigyiŋ]] [[Pɔgesori.|poɔ]], [[Gaana]], a [[Kataweɛ Paati|kataweɛ paati]] [[yuori]] eŋɛ.<ref name=":0">http://www.ghanamps.com/mps/details.php?id=2618</ref> == O Meŋɛ Nyɔvore Yɛlɛ == O taa la [[Pɔgesori.|pɔge]], o aŋ ane o pɔge na taa la [[Bie|biiri]] banaare. O e la [[Kiristabiiri|kirista]] bie o nyɔvore poɔ, a be a (Methodist). == O Nyɔvore Piiluu ane O Sakuuri Yɛlɛ. == Abeiku, ba dɔge o la 28 Maakye 1973 poɔ, O baa la a Ekumfi Essuehyiam a [[Central Region]] a [[Gaana]] poɔ.<ref name=":0" /> O gaa la a National Engineering College a Takoradi poɔ, be la ka o te e Construction Technician I a 1995. == '''Pɔletese Yɛlɛ''' == O e la [[Kataweɛ Paati|kataweɛ paati mɛmba.]]<ref>https://citinewsroom.com/2019/08/full-list-of-winners-and-losers-at-ndc-parliamentary-primaries/</ref> O da e la kɔmatee mɛmba .<ref name=":1">https://mobile.ghanaweb.com/GhanaHomePage/republic/parliamentatian.php?ID=55</ref> === 2016 Vootuu === A 2016 poɔ, a Gaana deme da vooti la kyɛ o da ba di a na are Ekumfi dakogi a begemaale die poɔ, a [[wɔɔ paati]] bie [[Francis Kingsley Ato Codjoe]] la da di.<ref>https://citifmonline.com/2016/12/ghelections-mills-ekumfi-constituency-falls-to-npp/</ref> Abeiku da nyɛ la nuuri 11,632 a lɛ da vɛŋe la ka o da ba di a palamɛtiri dakogi a lɛ da ko o la 47.6% a yi a noba na vooti kyɛ Francis da nyɛ la 12,240 noba na da vooti a lɛ da ko o la 50.1%, a PPP neɛ Stephen Quansah da nyɛ la 505 vootiri na meŋ are ko 2.1%a CPP paati Kweku Essuoun meŋ da nyɛ 70 vootiri meŋ are ko 0.3% noba na vooti.<ref>https://ghanaelections.peacefmonline.com/pages/2016/parliament/central/ekumfi/</ref> === 2020 Vootiŋ/Vootuu === A 2020 poɔ, a Ghana deme da vooti ko la a Abeiku ka o are ko a Ekumfi paaloŋ deme, O da nyɛ la 16,037 noba naŋ da vooti a lɛ are ko 53.6% kyɛ ka a NPP paati neɛ Francis Kingsley Ato Codjoe meŋ nyɛ 13,468 noba a meŋ are ko 45.0%, a GUM paati Regina Amoah meŋ nyɛ 371 noba na meŋ are ko1.2%, a CPP paati Ibrahim Anderson meŋ nyɛ 48 noba a meŋ na are ko 0.2%.<ref>https://ghanaelections.peacefmonline.com/pages/2020/parliament/central/ekumfi/</ref><ref>https://electiondatacenter.theghanareport.com/election-results/2020-2/central-region/ekumfi/</ref><ref>https://mobile.ghanaweb.com/GhanaHomePage/ghanaelection2020/elections.constituency.results.php?mode=parliamentary&ID=85</ref> === Kɔmɛtee === O e la Deputy Ranking mɛmba ko Privileges kɔmatee. <ref>https://mobile.ghanaweb.com/GhanaHomePage/ghanaelection2020/elections.constituency.results.php?mode=parliamentary&ID=85</ref>Kyɛ naŋ e Lands and Forestry kɔmatee mɛmba.<ref>https://www.parliament.gh/mps?mp=23</ref> == '''Toma''' == O da e nezu soba a Bio-fuel Solutions at Land Acquisition and Survey a yi 2007 te ta 2008. O e la Development Worker/Architect/Quantity Surveyor.<ref name=":0" /> == Sommo Yizie == [[Category:Dagaare]] [[Gbuli:Gampɛlɛ zaa]] [[Gbuli:Dɔɔ]] [[Gbuli:Ghana]] [[Gbuli:Nensaala]] [[Gbuli:Mainpage]] [[Gbuli:Africa]] [[Gbuli:West Africa]] [[Gbuli:Dɔɔloŋ]] 7dloklb22hbfd8025ajiq0w48zxzf4y Alexander R. Hottordze 0 150 41961 2271 2024-12-12T21:36:10Z Vision L1 19 41961 wikitext text/x-wiki {{Databox|item=Q61694541}} '''Alexander Roosevelt Hottordze''' e la [[Ghana]] pɔletesean ane a begemaale die ayɔpoĩ mɛmba ko a Ghana Republic anaare soba, begemaala ko a [[central Tongu Gbandige]] naŋ be a [[Volta Region|Volta Irigyiŋ]] poɔ. O areko la a [[Kataweɛ Paati|Kataweɛ paati]].<ref>http://www.ghanamps.com/mps/details.php?id=5367</ref><ref>https://www.parliament.gh/mps?mp=82</ref><ref>https://coverghana.com.gh/thank-you-for-your-over-83-endorsement-hon-alexander-gabby-hottordze-appreciates-central-tongu-constituents/</ref><ref>https://ghanamps.com/mp/alexander-roosevelt-hottordze/</ref><ref>https://www.opensanctions.org/entities/Q61694541/</ref> == O Nyɔvore piiluu ane Ganzanne == Hottordze yi la [[Mafi-Kumase]]. O taa la M. B. A a yi [[University of Cape Coast]], Ghana ane M. A a yi a University of Social Studies.<ref>https://web.archive.org/web/20221114125402/http://www.odekro.org/Profile/Details/73</ref><ref>https://www.ghanaweb.com/person/Alwxander-Roosevelt-Hottordze-2488</ref><ref>https://web.archive.org/web/20221114125404/https://www.ghstandard.com/profile-hon-hottordze-alexander-roosevelt/</ref> == Sommo Yizie == [[Category:8th Parliament of the 4th Republic of Ghana]] [[Category:Dagaare]] [[Category:Gampɛlɛ zaa]] [[Category:Dɔɔ]] [[Category:Dɔɔloŋ]] [[Category:Africa]] [[Category:Ghana]] [[Category:West Africa]] kyd8sgyu62ondv4yeb1ssqt3703ifag Alhaji Mahama Iddrisu 0 155 41980 2382 2024-12-12T22:02:06Z Vision L1 19 41980 wikitext text/x-wiki {{Databox|item=Q17411276}} = Mahama Iddrisu = '''Alhaji Mahama Iddrisu''' e la a [[Ghana]] pɔleteesa naŋ da e mɛmbare a ko Provisional National Defence Council aneŋ bɛgemaala a ko Defence.<ref name=":1">https://web.archive.org/web/20160304215906/http://www.dagbon.net/news.php?bo=showNews&ID=1366</ref><ref>https://dailyguidenetwork.com/we-wont-come-ndc-fights-police/</ref> O e la neɛ naŋ daŋ kpɛ a [[Kataweɛ Paati|kataweɛ]] paate poɔ.<ref>https://www.jstor.org/stable/41653734</ref> <ref>https://mobile.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Divisions-fatal-for-NDC-Mahama-Iddrisu-546054</ref>O da e begemaala a kyaare neŋ a [[Ghana]] paaloŋ zaa gɔro, a youni 1985 a waa na 1999, a youni pie neŋ a anaare poɔ.<ref name=":0">https://mobile.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Who-Lifts-The-NDC-Flag-IV-Mahama-Iddrisu-115788</ref> == O Nyɔvore Ane O Gama Zannoo == Alhaji Mahama Iddrisu e la neɛ naŋ yi a Ghana teŋɛ kaŋ poɔŋ ka ba boɔla a [[Upper West Region|Ɔpa Wɛse]] Paaloŋ, Wa, Ghana.<ref>https://www.myjoyonline.com/joy-news-analysis-bagbin-mahama-for-ndc-2020/</ref> <ref>https://www.jstor.org/stable/41484998</ref>Alhaji gaa la Tamale Secondary [[... Sakuuri|Sakuuri]], a Tamale Northern Urigin a Ghana poɔŋ.<ref>https://www.myjoyonline.com/tamale-secondary-school-and-60-years-of-secondary-education-in-northern-ghana/</ref> == Alhaji Pɔlɛtese Nyɔvore Yɛlɛ == Iddrisu da e la a United National Convention, a yi a be puoriŋ la ka o gaa All People's Paati.<ref name=":0" /> <ref>https://books.google.com/books?id=Ek8QAQAAMAAJ&q=alhaji+mahama+iddrisu</ref>O yi la a be lɛ te poɔŋ a (PNDC) "Provisional National Defence Council" a (PNDC) [[Jerry John Rawlings]] wagere saŋa. Alhaji da e la a dakogi zu soba.<ref name=":0" /> Iddrisu meŋ da wa la a yɛlɛ sɛge biŋna neɛ a kyaare neŋ yelyaga yelibo ane sori zu zoba yeltare zaa a yi a yuoni 1983 te ta 1987 poɔ.<ref>https://books.google.com.gh/books?id=k-szAAAAIAAJ&q=alhaji+mahama+iddrisu&redir_esc=y</ref> Alhaji meŋ da naŋ e la gane sɛgrɛ kyaare neŋ a Ghana paaloŋ kaabo yɛlɛ a yi a yuoni 1985 te tɔ a yuoni 1993 a saŋ na ka a yɛlɛ zaa baŋ saaŋ.<ref>https://books.google.com.gh/books?id=7ls_AQAAIAAJ&q=alhaji+mahama+iddrisu&pg=RA3-PA9&redir_esc=y</ref> == Alhaji Nenkpoŋ Yɛlɛ "Minister" == A yuoni 1993 poɔŋ NDC deme naŋ da naŋ da bare a Ghana begɛ gane, ba da leɛ iri la Iddrisu ka o kaara a a Ghana sojare zu, te ta a yuoni 1999 poɔŋ. O naŋ meŋ da wa la a nenkpoŋ kyaare neŋ a Ghana pɔlesiri , sojare ane ataaba mine naŋ zu zaa ( interior minister) a zaa da laŋ la taa te a November yuoni 1996 te tɔ February 1997, be la ka o ta kyɛ leɛre ko E.M.Osei-Wusu. A yuoni 1999<ref name=":0" /> ba da iri o la ka o e a Ghana yirdandɔɔ yɛŋ wulo naŋ na kyaare neŋ a teŋɛ maaloo yɛlɛ.<ref name=":1" /><ref name=":0" /> == Yifandɔɔloŋ Yɛlɛ == A yi a yuoni 2008 vootiŋ poɔ la ka Iddrisu, da wuli la o teɛroŋ kyaare neŋ a NDC yidandɔɔloŋ nenkponoŋ aroo a yuoni 2007 poɔŋ. Onaŋ a neŋ a Ghana yirdandɔɔ John Evans Attack Mills, onaŋ da la a Ekwow Spio-Garbrah ane a NDC libi biŋnɛ Eddie Annan. <ref>https://www.modernghana.com/news/120333/ndc-eddie-annan-coughs-100m.html</ref><ref>https://www.voanews.com/archive/ghana-ndc-nominations-presidential-candidates-open</ref>A 21st December a yuoni 2006, iddrisu da ba kyaare neŋ a paati iruu naŋ na yuo sori ko o ka o are a yidandɔɔloŋ nenkponoŋ. John Evans Atta Mills la da di,<ref>https://books.google.com.gh/books?id=o0guAQAAIAAJ&q=eddie+annan&redir_esc=y</ref> o da nyɛ la 81% naŋ da are ko 1,362, kyɛ ka Ekwow Spio-Garbrah meŋ a yi soba neŋ 8.7% meŋ are ko 146. Alhaji Iddrisu da a ata soba a vootiŋ poɔŋ, o da nyɛ la 1.7% a meŋ are ko 28 noba naŋ vooti ko o.<ref>https://www.modernghana.com/news/120781/1/ndc-congress-results-prof-wins.html</ref> == NDC Poɔ Yɛlɛ"National Democratic Congress" == Iddrisu e la neɛ naŋ meŋ poɔŋ a paati nyaabo poɔŋ (NDC) ba naŋ fa maale o a yuoni 1992 saŋa a yi a (PNDC) puoriŋ naŋ da wa ka o baare kyɛ ka ba Leɛ kpɛ a begɛ gane poɔŋ. O toŋ la neŋ o faŋa zaa a paati (NDC) poɔ. A yuoni 2002 poɔ, Iddrisu da are la nenkponoŋ kaŋa o naŋ da boɔrɔ a yi a Jerry John Rawlings kūū kyaare a paati (NDC), Kyɛ o da ba tõɔ do bee nyɛ a Attorney-Genral ane a Minister of Justice, . Obed Asamoah la da di bee nyɛ , o da baŋ neŋ la Iddrisu neŋ vooyuu ayi yoe, Iddrisu da nyɛ la 332 kyɛ ka Obed meŋ nyɛ 334.<ref>http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/1957642.stm</ref><ref>https://books.google.com.gh/books?id=D8sjAQAAIAAJ&q=Obed+Asamoah&redir_esc=y</ref> == Idrisu Nenkponoŋ Mine == Iddrisu e la dakogi zusoba kyaare a paati kpambiiri a NDC poɔ ane a neɛ naŋ na wane a paati NDC Jerry John Rawlings. <ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Mahama_Iddrisu#cite_note-18</ref>A yi Rawlings kūū puoriŋ a November 2020 poɔŋ, Iddrisu naŋ tonnɔ la toma kyaare neŋ a kpambeɛ yeltare a paati poɔŋ. == O meŋɛ Nyɔvore Yɛlɛ == Iddrisu pɔge la Betty Mould-Iddrisu, O pɔgɔ meŋ da e la a begemaala neɛ kaŋa a [[John Atta Mills]] nenkponoŋ saŋa. kyɛ meŋ naŋ na e a nenkpoŋ kyaare neŋ a Ghana sakuuri yeltare zaa, a John Dramani Mahama meŋ saŋa. O deɛmɛ mine la Alex Mould, naŋ meŋ naŋ da e a Ghana National Petroleum Corporation nolenkpoŋ. == Meŋ Kaa Kyɛ Nyɛ == * O wa e la a (PNDC) nenkpoŋ * O naŋ meŋ da wa la a nenkpoŋ kyaare neŋ a Ghana Sogyare {| class="wikitable" ! colspan="3" |Pɔlɛtese Die Poɔ Yɛlɛ |- | rowspan="1" |Preceded by C. K. Dzang | rowspan="1" |'''Secretary for Defence'''1982 – 1983 | rowspan="1" |Succeeded by E. K. T. Donkoh |} == '''Sommo Yizie''' == <references /> [[Category:Dagaare]] [[Category:Gampɛlɛ zaa]] [[Category:Dɔɔ]] [[Category:Dɔɔloŋ]] [[Category:Africa]] [[Category:Ghana]] [[Category:Nensaala]] [[Category:West Africa]] soed7mkzap4ssl47xy1qvpac62eoy07 Dormaa central Munisipal Desekyere 0 540 41960 29436 2024-12-12T21:36:00Z InternetArchiveBot 38 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 41960 wikitext text/x-wiki {{Databox|item=Q692883}} '''Dormaa Central Munisipal Desekyere''' e la a desekyere pie ne yeni na kaŋa naŋ be a [[Bono Region|Bono Irigyiŋ]] poɔ, [[Ghana]].<ref>https://web.archive.org/web/20120323051508/http://ghanadistricts.gov.gh/home/?_=27&sa=3399</ref><ref>https://web.archive.org/web/20201021022510/https://sites.google.com/site/ghanaplacenames/database</ref> O da daŋ paale la a [[Dormaa Desekyere]] kpoŋ poɔ 10 maakye 1989 poɔ; te ta saŋa na a o sapare sɛŋ naŋ da wa wɛle na kuri [[Dormaa East Desekyere]] 1 Nyɔgevenne 2007 poɔ (naŋ da nyɛ eebo 29 Fɛboɔre 2008 poɔ); kyɛ ka o kyɛlee na naŋ e Dormaa Desekyere. Ane a lɛ zaa, 28 gyoone 2012 poɔ, a desekyere Kɔmpare-sapare sɛŋ da wɛle la na kuri [[Dormaa West Desekyere]] Desekyere; kyɛ ka o kyɛlee na da zɛge do are munisipal desekyere asɛmbole vuo araa a yuoni na ne o zu na leɛ [[Dormaa Central Munisipal Desekye]]<nowiki/>re. A munisipal bezie be la a Bono Irigyiŋ kɔmpare-luo sɛŋ ane meŋ [[Dormaa Ahenkro]] la e a o teŋkpoŋ. == Tenne Yoe == {| class="wikitable" |+Dormaa Central Munisipal Tenne !No !Teŋɛ !Semmo !Semmo Yuoni |- |1 |Aboabo No 1-4 | | |- |2 |Masu | | |- |3 |Kuren | | |- |4 |Manteware | | |- |5 |Kokorasua | | |- |6 |Benekrom/Badukrom | | |- |7 |Antwirifo/Suromani | | |- |8 |Asikasu | | |- |9 |Asunsu No 1 | | |- |10 |Kyekyewere | | |- |11 |Babianeha | | |- |12 |Danyame | | |- |13 |Yawkrom | | |- |14 |Dormaa-Ahenkro | | |- |15 |Dormaa-Agyemankrom | | |- |16 |Kofiasua | | |- |17 |Kofikumikrom | | |- |18 |KofiBadukrom | | |- |19 |Kyeremasu | | |- |20 |Duasidan | | |- |21 |Nsesereso | | |- |22 |Nsuhia | | |- |23 |Gonokrom | | |- |24 |Yawbofokrom | | |- |25 |Kwakubedikrom | | |} == Zipeɛre == * http://www.statoids.com/ygh.html * https://web.archive.org/web/20051220143612/http://www.ghanadistricts.com/index.asp == Sommo Yizie == [[Category:Dagaare]] [[Category:Gampɛlɛ zaa]] [[Category:Ghana]] [[Category:Desekyere]] [[Category:Northern Irigyiŋ]] [[Category:Africa]] [[Category:West Africa]] emc7xw1vkjm91bq1twkt4ez7fkkpotg Stephen Jalulah 0 1380 41983 19188 2024-12-13T09:34:37Z InternetArchiveBot 38 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 41983 wikitext text/x-wiki {{Databox|item=Q110802775}} '''Stephen Pambiin Jalulah''' e la Ghanaian pɔleteesa ane 8th mɛmba of parliment of the 4th Republic of Gaana, ane Parliament mɛmba ko Pru Wɛse Constituency naŋ be be Bono Ese Irigiŋ Ghana poɔ.<ref name=":0">https://www.parliament.gh/mps?mp=206</ref> Pampana, O e la Deɛpete minisa naŋ kaara Soe ane Highway saŋa na Nana Akufo Addo naŋ da wa suo o eŋ naaŋ.<ref>https://ghanatoday.gov.gh/politics/president-akufo-addo-swears-in-a-minister-of-state-39-deputy-ministers/</ref><ref>https://dailyguidenetwork.com/40-new-ministers-sworn-in/</ref> == O Nyɔvore Piiluu ane Ganzanne == Ba dɔge o la 22 Ɔɔtoore 1974. O baa la Saboba naŋ be Dagbon Irigiŋ Ghana poɔ. O kanne de la O GCE o lɛvɛl yi General Science 1992 yuoni ane O GCE o lɛvɛl yi daa diibu yɛlɛ 1994. O la kanne de la Advance lɛvɛl yi daa diibu yɛlɛ 1996. O la gaa la nimitɔɔre nyɛ Degeree yi Libie ane Libibiŋ 2003 yuoni ane o Bachelor's degeree yi Merɛ 2014 poɔ. O la de la Masɛɛ degeree daa diibu yɛlɛ eŋɛ ne Commerce 2011 yuoni poɔ.<ref name=":0" /> == Tontonziiri == O da e la Desekyere Chief Executive a Minisiri naŋ e Local Bɔnne ko a Pru Wɛse Desekyere ane a Pru Desekyere. O da la e la Desekyere Manengya ko lããfeeloŋ Susu nembɛrɛ.<ref name=":0" /> === Pɔletese Yɛlɛ === Stephen e la NPP mɛmba ane MP ko Pru Wɛse Constituency.<ref name=":1">https://ghanamps.com/mp/stephen-jawulah/</ref> O di la a parliamentary dakogi ne 16,606 nuuri naŋ e 56.7% yi a nuuri zaa kyɛ ka Masawud Mohammed naŋ da be naaŋ nyɛ 12,271 nuuri naŋ e 43.3% yi a nuuri zaa.<ref>https://web.archive.org/web/20230531185953/https://ghanaelections.peacefmonline.com/pages/2020/parliament/bonoeast/pru_west/</ref> Pampana, O e la a Deɛpete Minisa naŋ kaara soe ne Highway.<ref>https://mrh.gov.gh/</ref><ref>https://web.archive.org/web/20220203123202/https://www.gna.org.gh/1.21264028</ref><ref>https://www.adomonline.com/debts-partly-responsible-for-dysfunctional-traffic-lights-dep-roads-minister-audio/</ref><ref>https://www.graphic.com.gh/news/general-news/ghana-news-tema-motorway-roundabout-phase-ii-govt-secures-35-5m-japanese-grant-for-project.html</ref> ==== Kɔmatee ==== Stephen e la mɛmba ko mɛmbarɛ naŋ Tɔna ɔfere Kɔmatee ane deri kɔmatee.<ref name=":0" /> == Meŋɛ Nyɔvore == Stephen e la kirista bie.<ref name=":1" /> == Sommo Yizie == 530rmmxe2bpgwjhap4bwh15fg957x24 Wenchi Munisipal Desekyere 0 1542 41982 17409 2024-12-12T22:47:20Z InternetArchiveBot 38 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 41982 wikitext text/x-wiki {{Databox|item=Q1504094}} '''Wenchi Munisipal Desekyere''' e la a desekyere pie ne ayi na kaŋa naŋ be a [[Bono Region|Bono Irigyiŋ]] poɔ, [[Ghana]].<ref>https://web.archive.org/web/20201021022510/https://sites.google.com/site/ghanaplacenames/database#TOC-Bono</ref> Ba da kuri o la ka o e desekyere asɛmbole 1988 poɔ ka o da e [[Wenchi Desekyere]], te ta saŋa na a o luo sɛŋ naŋ da wa wɛle na kuri [[Tain Desekyere]] 12 Nyɔgevenne 2003 poɔ ( naŋ da nyɛ eebo 17 Fɛboɔre 2004); kyɛ ka o kyɛlee na naŋ e Wenchi Desekyere. O da zɛge do la are munisipal desekyere asɛmbole vuo ara, ka ba leɛ pore o ka [[Wenchi Munisipal Desekyere]] 29 Fɛboɔre 2008 poɔ. A Munisipal bezie be la a Bono Irigyiŋ a o saazu sɛŋ ane meŋ [[wenchi]] la e a o teŋkpoŋ. == Sommo Mine Yizie == * http://www.statoids.com/ygh.html * https://web.archive.org/web/20051220143612/http://www.ghanadistricts.com/index.asp * https://web.archive.org/web/20110202055759/http://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/artikel.php?ID=46982 == Sommo Yizie == [[Gbuli:Dagaare]] [[Gbuli:Gampɛlɛ zaa]] [[Gbuli:Ghana]] [[Gbuli:Desekyere]] [[Gbuli:Northern Irigyiŋ]] [[Gbuli:Africa]] [[Gbuli:West Africa]] ggrxm3ums1j5g9hmj3ii1vozgeqgzil Albert Abongo 0 2251 41964 39924 2024-12-12T21:46:33Z Vision L1 19 41964 wikitext text/x-wiki {{Databox|item=Q4709599}} '''Albert Abongo''' (ba naŋ dɔge sentɔmbare 15, 1959) e la [[Ghana|Gaana]] pɔleteesa ane sevole eŋgyinia.<ref>http://www.ghanamps.com/mps/details.php?id=270</ref> Abongo yi la a [[Bongo Desekyere]] naŋ peɛle [[Bolgatanga]] teŋkpoŋ, [[Upper East Region|Ɔpa Isi Irigyiŋ]] ane o e la mɛmba ko a [[Kataweɛ Paati|Kataweɛ paati]] ane begemaale die mɛmba ko Bongo.<ref>https://web.archive.org/web/20181108065632/https://www.pulse.com.gh/bio/albert-abongo-id5394968.html</ref><ref>https://web.archive.org/web/20200705223853/https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/republic/parliamentatian.php?ID=4</ref> == Nyɔvore Piiluu ane Ganzanne == Ba da dɔge la Albert Abongo 1959 poɔ Gowrie-Bongo eŋɛ a Ɔpa Isi Irigyiŋ poɔ Ghana.<ref name=":0">http://ghana.peacefmonline.com/ghana/ministries/moworks/minister/</ref> O taa la [[Bakyila of Science]] degeree sevole eŋgyinia poɔ yi a [[Kwame Nkrumah University of Science and Technology|Kwame Nkrumah Univeniti ko Science ane Technology]] 1986 poɔ. O meŋ la gaa la [[University of Trondheim|Univeniti ko Trondheim]] Norway poɔ a te zanne Ports ane Coastal Eŋgyinia 1992 poɔ.<ref name=":1">https://web.archive.org/web/20200705223853/https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/republic/parliamentatian.php?ID=4</ref> O e la sevole eŋgyinia naŋ e tontonna a Gaana ports ane Harbours Authority sɛre kyɛ ka o kpɛ pɔletese. O e la kiristabie a be [[kultaa]] die ane biiri bayɔpõĩ.<ref>http://www.ghanamps.com/mps/details.php?id=270</ref> == Dompole == Abongo e la karegyuu eŋgyinia.<ref name=":2">''Ghana Parliamentary Register, 2004-2008''. Ghana: The Office of Parliament. 2004</ref> == Pɔletese == Abongo e la kataweɛ paati mɛmba ane ona da la a Ɔpa Isi Irigyinal Minisa.<ref>http://www.ghanalive.tv/2016/03/08/disputes-bane-of-north-albert-abongo/</ref> Fɛboɔre 2009 poɔ, [[Yidaandɔɔ Mills]] da kaa iri o la ka o e minisa ko kõɔ yeltarre, Toma ane Deri.<ref name=":0" /> O kpɛ la ɔfere gbɛre bonaare a e begemaale die mɛmba naŋ areko a Bongo Gbandige naŋ kpɛ ɔfere Gyɛnoɔre 2021 poɔ.<ref>http://www.ghanamps.com/mps/details.php?id=2542</ref> O meŋ da la e la laanfeeloŋ, Deri, Teŋgane ane kɔɔyɛ kɔmatee mɛmba.<ref name=":1" /> == Nuuri Neɛbo == Ba da ɛlɛte la Abongo ka o e begemaale die mɛmba ko a Bongo gbandige naŋ be a Ɔpa Isi Irigyiŋ poɔ, Gaana o fɔrɔ soba eŋɛ a 2004 Ghana gyamaa zaa nuuri neɛbo eŋɛ.<ref>''Elections 2004; Ghana's Parliamentary and Presidential Elections''. Accra: Electoral Commission of Ghana; Friedrich Ebert Stiftung. 2005. p. 184.</ref><ref>http://ghanaelections.peacefmonline.com/pages/2004/uppereast/167/index.php</ref> O da die la a kataweɛ paati [[yuori]] eŋɛ. O gbandige da paale la a begemaale die kogiri 9 yi a dakogiri 13 a kataweɛ paati naŋ di ana nuneɛ na poɔ ko a Ɔpa Isi Irigyiŋ. A kataweɛ paati da di la 94 begemaale die kogiri yi 230 dakogiri eŋɛ. Ba da ɛlɛte o la ne 17,397 nuuri yi 28,645 nuuri zaa naŋ lantaa neɛ soŋ. A ŋaa da manne ne la 60.7% a nuuri zaa naŋ neɛ soŋ. Ba da ɛlɛte o la kyɛ bare Abugre Felix naŋ e a Peoples’ National Convention, Andrews Awuni Aberibire naŋ e a [[Wɔɔ paati]] bie ane Amoro Mpuse naŋ e a Nɔdaa paati bie. A bama nyɛɛ 719, 10,311 ane 218 nuuri seŋ a naŋ tutaa lɛ a nuuri zaa naŋ lantaa neɛ soŋ. A ama da manne ne la 2.5%, 36% ane 0.8% seŋ anaŋ tutaa lɛ a nuuri zaa naŋ neɛ soŋ lantaa. == Meŋɛ Nyɔvore == Abongo e la [[Kiristabiiri|kiristabie]]. <ref name=":2" /> == Sommo Yizie == [[Gbuli:Dagaare]] [[Gbuli:Gampɛlɛ zaa]] [[Gbuli:Ghana]] [[Gbuli:Nensaala]] [[Gbuli:Mainpage]] [[Gbuli:Africa]] [[Gbuli:West Africa]] [[Gbuli:Dɔɔloŋ]] [[Gbuli:Kiristabie]] [[Gbuli:Dɔɔ]] 1pn9jea0iow6y4rqguqjv12ht5r7czv Alfred Badu Nkansah 0 2257 41957 24137 2024-12-12T21:32:14Z Vision L1 19 41957 wikitext text/x-wiki {{Databox|item=Q105817606}} '''Alfred Badu Nkansah''' e la Ghana pɔleteesa ane karema. Ona da la begemaale die mɛmba ko a [[Asunafo gbandige]] a [[Ghana]] republic ayi soba eŋɛ. == Nyɔvore Piiluu ane Ganzanne == Ba da dɔge la Nkansah 11 Gyɛnoɔre 1936 eŋɛ. O gaa la a [[Berekum Training College]] ane a [[Peki Training College]] zie o naŋ nyɛ o Karekyeloŋ Zanne Sɛtefekate. A puoriŋ ka o gaa a [[University of Ghana]] zie onaŋ te nyɛ o Bachelor of Arts degeree yelkorɔ eŋɛ.<ref>''Ghana Parliamentary Register 1969–70''. Office of the National Assembly, Accra. 1969.</ref> == Dompole ane Pɔletese == Nkansah pɔletese dompole piili la saŋa na ba naŋ da kaa-iri o ka o e asɛmbole gbandige mɛmba ko gbandigiri ayi Asunafo ane Asutifi ziiri ata kyakya eŋɛ.<ref>https://books.google.com/books?id=ojBTg9Aj15gC&q=Alfred+Badu+Nkansah&pg=PA123</ref> Ba da suo la Nkansah eŋ ɔfere poɔ ka o e begemaale die mɛmba 1 ɔɔtore 1969 eŋɛ, a yi o nu neɛ a 1969 Ghana begemaale die gyamaa zaa nuuri neɛbo eŋɛ. O da e la begemaale die mɛmba ko a Asunafo Gbandige a Progress Party eŋɛ a yi 1969 te tɔ 1972 saŋa na ba naŋ da daa a Busia gɔmenante lɔɔ. 1979 poɔ, o da e la mɛmba a bɔnne merɛ asɛmbole eŋɛ kyɛ a puoriŋ ka a Privilege Committee ko a asɛmbole da bare o tomaŋ a yi onaŋ ba nyigiri toma zie bebie anuu kyɛ ba sɔre sori.<ref>https://books.google.com/books?id=rOLUcDELOcYC&q=Alfred+Badu+Nkansah&pg=PT1</ref> Ana yuoni na ne o zu, ba da ɛlɛte o la ka o e begemaale die mɛmba ko a Asunafo Gbandige a [[Popular Front Party]] yuori eŋɛ. O be la ana ɔfere na poɔ a yi 1979 te ta 31 Disembare 1981 saŋa na Limann gɔmenante naŋ da sigi naaŋ eŋɛ. == ŋmempuori == Nkansah e la [[Kiristabiiri|kiristabie]]. == Sommo Yizie == [[Gbuli:Dagaare]] [[Gbuli:Gampɛlɛ zaa]] [[Gbuli:Ghana]] [[Gbuli:Nensaala]] [[Gbuli:Mainpage]] [[Gbuli:Africa]] [[Gbuli:West Africa]] [[Gbuli:Dɔɔloŋ]] [[Gbuli:Kiristabie]] [[Gbuli:Dɔɔ]] sfq8wm73kb9v0efg7bwfyolfov3hi4e Alexander Ransford Ababio 0 2260 41958 41513 2024-12-12T21:34:26Z Vision L1 19 41958 wikitext text/x-wiki {{Databox|item=Q99913891}} '''Alexander Ransford Ababio''' (27 Disemnare 1927–Nyɔgevenneba 2002) da e la [[Gaana]] pɔleteesa. O da e la begemaale die mɛmba ko a South Dayi gbandige a [[Volta Region|Volta irigyiŋ]] poɔ, Gaana, a fɔrɔ ane a begemaale die ayi soba a Gaana republic anaare soba eŋɛ.<ref name=":0">''1996 Parliamentary Election Results''. Ghana: Electoral Commission of Ghana. p. 6.</ref><ref>https://mobile.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Former-MP-Dies-In-US-29575</ref> == Nyɔvore Piiluu ane Ganzanne == Ba da dɔge la Alexander Ransford Ababio 27 Disembare 1927 eŋɛ [[Volta Region|Volta Irigyiŋ]] poɔ. O zanne la tĩĩ a Mission House Kolaagyi poɔ zie o naŋ nyɛ o Bakyela yi Science ane a lɛ puoriŋ ka o la gaa Univeniti nang be Saarland a nyɛ o Doctor yi Medicine.<ref name=":1">''Ghana Parliamentary Register 1992-1996''</ref> == Dompole == Ababio da e la mɛdekal tontona ane [[Koɔbo|koɔraa]] karegyuu.<ref name=":0" /> == Pɔletese == Ba da ɛlɛte Ababio fɔrɔ eŋ begemaale die poɔ a 1992 Gaana begemaale die nuneɛ eŋɛ ka o e a begemaale die fɔrɔ mɛmba a Gaana republic anaare eŋɛ. O la maale are ko la a South Dayi gbandige a begemaale die ayi soba eŋɛ a Gaana republic anaare soba eŋɛ, a 1996 Gaana gyɛmaa zaa nuuri neɛbo eŋɛ. Ba da ɛlɛte o la a [[Kataweɛ Paati|kataweɛ paati]] yuori eŋɛ.<ref name=":0" /><ref>http://ghanaelections.peacefmonline.com/pages/1996/volta/207/index.php</ref>O na da la a sommeŋɛ begemaale die mɛmba naŋ are ko a gbandige a [[Begemaaleba|begemaale die]] fɔrɔ eŋɛ a Gaana republic anaare eŋɛ.<ref>''Elected Parliamentarians - 1992 Elections''. Ghana: Electoral Commission of Ghana.</ref> Ababio lee la o kogo eŋɛ ko Daniel K. Ampofo meŋ naŋ e a kataweɛ paati mɛmba a 2000 nuneɛ naŋ tu.<ref>https://web.archive.org/web/20201018205332/https://ec.gov.gh/wp-content/uploads/2019/08/2000-Parliamentary-Details.pdf</ref> == Nuuri Neɛbo == Ba da ɛlɛte la Ababio ne 12951 nuuri yi 17626 nuuri zaa naŋ neɛ naŋ manne ne 73.48% a nuuri zaa naŋ neɛ soŋ. Ba da ɛlɛte o la kyɛ bare Winfred Manfred Asimah sommeŋɛ bie naŋ nyɛ 2,397 nuuri naŋ manne ne 8.60% nuuri ba naŋ po, Barney Kodzo Agbo [[Wɔɔ paati]] (NPP) bie naŋ nyɛ1,898 nuuri naŋ manne ne 6.80% nuuri ba naŋ po, ane Akudeka Victor Kofi naŋ e a People's National Convention (PNC) bie naŋ nyɛ 380 nuuri naŋ manne ne 1.40% nuuri ba naŋ po.<ref name=":0" /> == Meŋɛ Nyɔvore ane Kũũ == Ababio da e la [[Kiristabiiri|kiristabie]].<ref name=":1" /> O kpie la Washington D.C. poɔ Nyɔgevenneba 2002 poɔ, o yuomo 74 eŋɛ.<ref>https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Former-MP-Dies-In-US-29575</ref> == Sommo Yizie == [[Gbuli:Dagaare]] [[Gbuli:Gampɛlɛ zaa]] [[Gbuli:Ghana]] [[Gbuli:Nensaala]] [[Gbuli:Mainpage]] [[Gbuli:Africa]] [[Gbuli:West Africa]] [[Gbuli:Dɔɔloŋ]] [[Gbuli:Kiristabie]] [[Gbuli:Dɔɔ]] aesuqvpfhromcovxnvxz39xc37rjae8 Alex Seidu Sofo 0 2261 41962 27487 2024-12-12T21:44:31Z Vision L1 19 41962 wikitext text/x-wiki {{Databox|item=Q98050195}} '''Alex Seidu Sofo''' (2 Fɛboɔre 1950 – 9 Gyɛnoɔre 2020) da e la Ghana pɔleteesa.<ref name=":0">Ghana Parliamentary Register, 2004-2008. Ghana: The Office of Parliament. 2004. p. 493.</ref> O da e la begemaale die mɛmba ko a [[Damango-Daboya]] gbandige.<ref>https://www.wikidata.org/wiki/Q98050195</ref><ref>https://web.archive.org/web/20200610144106/http://www.ghanamps.com/mps-by-year-group/index.php?page=section&group=2463</ref> == Nyɔvore ane Ganzanne == Ba da dɔge la Sofo Fɛboɔre 2, 1950 poɔ,<ref name=":0" /> ane o e la Busunu booree a pampana [[Savannah Region|Savannah Irigyiŋ]] poɔ.<ref name=":1">https://yen.com.gh/143261-former-npp-deputy-minister-alex-seidu-sofo-dead.html</ref> O nyɛ la o karekyeloŋ sɛtefekate A Ganzanne poɔ.<ref name=":0" /> == Dompole == Sofo da e la karegyuu karekyɛ.<ref name=":0" /> O meŋ da la e la Naa yi a Busunu Traditional Area (Chief Mfrawura).<ref name=":1" /><ref name=":2">https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Former-Deputy-Minister-under-Kufuor-dead-833563</ref> == Pɔletese Dompole == Sofo da la a [[Assemblyman]] ko Ngbaripe/Hangaline Electoral Area sɛre kyɛ wa di a 2000 Ghana begemaale die nuneɛ a [[Kataweɛ Paati|kataweɛ paati]] (NPP) yuori eŋɛ.<ref name=":2" /><ref name=":3">https://web.archive.org/web/20240318150315/https://www.ghgossip.com/former-deputy-minister-under-kufuor-dead/</ref> Ona da la a begemaale die mɛmba ata soba ko Damongo-Daboya Gbandige naŋ da di Hon Mahama Shakan kyaŋ.<ref name=":2" /> O da leɛ la a begemaale die ata soba mɛmba a Ghana republic anaare eŋɛ, a 2000 Ghana gyɛmaa zaa nuneɛ wagere ko a Damongo-Daboya Gbandige ane meŋ begemaale die anaare soba mɛmba a Ghana republic anaare eŋɛ, a 2004 Ghana gyɛmaa nuneɛ wagere ko ana gbandige na ne o zu a [[Wɔɔ paati]] yuori eŋɛ.<ref>https://web.archive.org/web/20200621050058/https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/republic/members_parliament.php</ref><ref name=":1" /><ref name=":2" /> O meŋ da la e la [[Deɛpete Minisa]] koroo ko Soe ane Sobeɛrɛ a Yidaandɔɔ [[John Agyekum Kufuor]] Naaŋ wagere.<ref name=":1" /><ref name=":2" /> == Nuuri Neɛbo == Ba da ɛlɛte la Sofo ka o e begemaale die mɛmba ko a ana saŋa Damongo-Daboya Gbandige a Northern Irigyiŋ poɔ, [[Ghana]] a 2000 Ghana gyɛmaa zaa nuuri neɛbo wagere o naŋ da wa e a Asɛmbole dɔɔ ko Ngbaripe/Hangaline Electoral Area baare ne nuuri zaa naŋ lantaa neɛ soŋ 8,012 a manne ne 45.90% gaŋ o kyakya ŋmɛ taa; Nelson Y. Yakubu naŋ e a kataweɛ paati bie a nyɛ 7,665 nuuri naŋ manne ne 43.90% a nuuri zaa naŋ neɛ soŋ, Abudulai Adams naŋ e People's National Convention bie naŋ nyɛ 703 nuuri naŋ manne ne 4.00% yi a nuuri zaa naŋ neɛ, Alidu Mahama naŋ e a Convention People's Party bie naŋ nyɛ 549 nuuri naŋ manne ne 3.10% yi a nuuri zaa naŋ neɛ, Ewuntomah C. Boreche naŋ e a National Reform Party bie naŋ nyɛ 377 nuuri naŋ manne ne 2.20% ane Skido A. Ewuntomah naŋ e a United Ghana Movement bie naŋ nyɛ 143 nuuri naŋ manne ne 0.80% yi a nuuri zaa naŋ neɛ.<ref>http://ghanaelections.peacefmonline.com/pages/2000/parliament/northern/index.php</ref><ref name=":3" /><ref>https://web.archive.org/web/20201018205332/https://ec.gov.gh/wp-content/uploads/2019/08/2000-Parliamentary-Details.pdf</ref> Ba da la maale ɛlɛte o la ka o e begemaale die mɛmba ko a Damango-Daboya gbandige a Northern Irigyiŋ poɔ, Ghana a 2004 Ghana gyɛmaa zaa nuuri neɛbo poɔ. Ka o da di a Wɔɔ paati yuori eŋɛ.<ref name=":4">https://ghanaelections.peacefmonline.com/pages/2004/northern/142/</ref><ref name=":5">Elections 2004; Ghana's Parliamentary and Presidential Elections. Accra: Electoral Commission of Ghana; Friedrich Ebert Stiftung. 2005. p. 174.</ref>O gbandige da paale la a begemaale die kogiri 8 yi 26 kogiri poɔ a Wɔɔ paati naŋ di ana nuneɛ na poɔ ko a Northern Irigyiŋ.<ref name=":6">https://www.fact-checkghana.com/statistics-presidential-parliamentary-election-results/</ref> A Wɔɔ paati da di la 128 begemaale die kogiri yageroŋ naŋ lantaa yi a 238 kogiri poɔ.<ref name=":6" /> Ba da ɛlɛte o la ne 11,975 nuuri yi 24,723 nuuri zaa naŋ lantaa neɛ soŋ naŋ manne 48.4% yi a nuuri zaa lantaa neɛ soŋ.<ref name=":4" /><ref name=":5" /> Ba da ɛlɛte o la kyɛ bare Benedict Kpeno naŋ e a People's National Convention bie, Ykubu Nelson Nyiniefo naŋ e a Kataweɛ paati bie, Alidu Mahama naŋ e a Convention People's Party bie ane Skido Alhassan naŋ e a Every Ghanaian Living Everywhere party bie.<ref name=":4" /><ref name=":5" /> A bama da nyɛ la 2.1%, 47.2%, 1.5% ane 0.7% seŋ anaŋ tutaa lɛ yi a nuuri zaa lantaa neɛ soŋ.<ref name=":4" /><ref name=":5" /><ref name=":2" /> == Meŋɛ Nyɔvore == O da e la [[Kiristabiiri|kiristabie]].<ref name=":0" /> == Kũũ == O kpie la Gyɛnoɔre 9, 2020 poɔ, [[West Gonja District Hospital]] poɔ zie o naŋ da be ka ba zanna.<ref name=":0" /><ref name=":1" /> == Sommo Yizie == [[Gbuli:Dagaare]] [[Gbuli:Gampɛlɛ zaa]] [[Gbuli:Ghana]] [[Gbuli:Nensaala]] [[Gbuli:Mainpage]] [[Gbuli:Africa]] [[Gbuli:West Africa]] [[Gbuli:Dɔɔloŋ]] [[Gbuli:Kiristabie]] [[Gbuli:Dɔɔ]] jwp1scvcwdssf8dlo1b421igj3r4wsf Seth Adjei Baah 0 2285 41981 36991 2024-12-12T22:43:23Z InternetArchiveBot 38 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 41981 wikitext text/x-wiki {{Databox|item=Q96955783}} '''Seth Adjei Baah''' (ba naŋ dɔge Mɛnoɔre 18, 1960) e la yɛroŋ erɛ ane pɔleteesa. O e la begemaale die mɛmba koroo ko a [[Nkawkaw Gbandige|Nkawkaw gbandige]] a [[Eastern Region|Eastern irigyiŋ]] poɔ, Ghana.<ref name=":0">http://www.ghanamps.com/mps/details.php?id=33</ref> == Nyɔvore Piiluu ane Ganzanne == Ba da dɔge la Baah 1960 poɔ. O baa la Kwahu-Asakraka naŋ be a Eastern irigyiŋ poɔ, Ghana.<ref name=":0" /><ref>http://staging.odekro.org/person/seth-adjei-baah/</ref> O zanne la Trinity College ane University, Madrid, Spain zie o naŋ kpɛ Bakyila of Arts degeree. == Meŋɛ Nyɔvore ane Dompole == Baah e la kiristabie a be kultaa die ane biiri banaare. [[Church of Pentecost]] ka o gɛrɛ.<ref name=":0" /> O e la yɛroŋ erɛ ane CEO ko Shaaba Enterprises Limited.<ref>https://web.archive.org/web/20221221162413/http://odwira.com/ShaabaGroup/Hon_S_Adjei_Baah-Shaaba_Ent_Ltd.php</ref> A yi Gyɛnoɔre 2011 te tɔ Gyɛnoɔre 2016, ona da la a Yidaandɔɔ ko a Chamber of Commerce ane Industry of Ghana.<ref>https://www.linkedin.com/in/seth-adjei-baah-23564632/</ref> O meŋ la e la a Yidaandɔɔ ko a Pan African Chamber of Commerce ane Industry (PACCI) == Pɔletese == Baah's politikal dompole piilee 2008 saŋa na onaŋ da wa leɛ a begemaale die anuu mɛmba a Ghana republic anaare eŋɛ ko a Nkwakwa gbandige a e sommeŋɛ bie. O lee la a Wɔɔ paati begemaale die kogi gyoŋgyoŋ eŋɛ, 2008 poɔ a Nkawkaw gbandige eŋɛ a pãã maale o teɛroŋ na are e sommeŋɛ bie, a da di a nuneɛ.<ref name=":1">https://allafrica.com/stories/201209241530.html</ref> O da di la a kogi ne nuuri noɔre naŋ lantaa 21, 640 nuuri yi a 40, 004 nuuri zaa lantaa neɛ soŋ, naŋ manne ne 54.1%.<ref name=":0" /> O lee la o kogi eŋɛ a 2012 Ghana gyɛmaa zaa nuuri neɛbo eŋɛ ko a Wɔɔ paati Eastern Irigyinal libi-binne, Eric Kwakye Daffour.<ref name=":1" /><ref>https://web.archive.org/web/20240619225836/http://justiceghana.com/index.php/en/2012-01-24-13-47-27/1168-npp-primaries-shaaba-loses-metro-tv-boss-a-former-dvla-ceo-wins</ref> A lɛ puoriŋ o pɔɛ la o naŋ kpɛ pɔletese.<ref>https://www.modernghana.com/news/697414/i-regret-going-into-politics-hon-seth-adjei.html</ref> == Sommo Yizie == [[Category: Dagaare]] [[Category: Gampɛlɛ zaa]] t8993hlmwh69r7kbii8turpwjip9z9x Dagomba people 0 2359 41959 41758 2024-12-12T21:35:01Z InternetArchiveBot 38 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 41959 wikitext text/x-wiki {{Databox|item=Q16793688}} A '''Dagombas''' bee '''Dagbamba''' e la [[Ghana]] bal noba<ref>https://www.britannica.com/topic/Dagomba</ref> ane Togo. Ba noɔre pare la 3.1 miliyoŋ noba.<ref>http://worldpopulationreview.com/countries/ghana-population/</ref> A yelbiri Dagbamba yɔle kyaare la zĩĩ nobamine [[Naa Gbewaa]] naŋ da koɔle lantaa ka ba e boŋyeni a poɔ [[Mamprusi]] ane [[Nanumba]]. Ba boɔlɔ la a Dagomba paaloŋ ka Dagbon<ref>https://www.cambridge.org/core/books/lions-of-dagbon/country-and-the-people/77D19E9948644B3F5643277E7EF9BCF4</ref><ref>https://www.jstor.org/stable/182644</ref> ka ba yele [[Dagbanli kɔkɔre]].<ref>https://sites.tufts.edu/dagomba/about-the-dagomba/</ref><ref>https://web.archive.org/web/20240303060935/https://www.exploring-africa.com/en/ghana/dagomba/dagomba-history-dagbon-kingdom</ref> Dagbanli la kɔkɔre ba naŋ yele yaga a northern Ghana poɔ ane Ghana kɔkɔɛ ayi soba yelluu naŋ pore. [[Dagbanli]] poɔ la a [[Mabia]] ([[Mole-Dagbani]]) gbuli bile yi a Gur kɔkɔɛ poɔ, kɔkɔ-yitaa gbuli kpoŋ [[West Africa]] poɔ. A Dagomba dire la mapare ane saa pare kyɛŋe bee gbandiruŋ.<ref>https://www.refworld.org/docid/3ae6acd160.html</ref> A Dagomba e la noba naŋ taa emmo, kanyiri ane tuori deebo ko yipɔge tɛɛtɛɛ ane sagedeebo ŋmemɛ. Ba ŋmempuoraa e la a Dagbon Traditional Religion, kyɛ ba kpɛ ne la Islam kyɛre fĩĩ na ta yuomo kɔɔre pie. A 1600s vuo poɔ, [[King Zanjina]], la Na fɔrɔ naŋ piili Islam puoruu.<ref>http://www.adrummerstestament.com/2/2-11_The_Chieftaincy_of_Naa_Zanjina.html</ref> Zanjina naaŋ vuo yuo la gbɛɛŋmɛ soŋ yaga. Zanne ziiri yaga yuoe la ane ka sommo kyɔɔtaa leɛ e ba saaŋkonnoŋ nimizeɛ kyɛlee ushered in an era of greater prosperity. 1700 poɔ, a yuniveniti teŋɛ Moliyili da mɛɛ la,<ref name=":0">https://www.researchgate.net/publication/323228777_Science_and_Technology_in_18th_Century_Moliyili_Dagomba_and_the_Timbuktiu_Intellectual_Tradition</ref><ref name=":1">https://journals.sagepub.com/doi/10.1177/0021934706286905?icid=int.sj-full-text.similar-articles.8</ref> kyɛ ka ba da ta soga teɛ o bare a European colonization wagere. A Dagomba da ba sage a European Colonization ane saŋa na gba Germany naŋ wa eŋ vũũ ba teŋkpoŋ poɔ a zeŋ be, Yendi<ref>https://www.graphic.com.gh/features/features/yendi-s-german-cemetery-resting-place-for-fallen-soldiers-in-dagbon-battle.html</ref><ref>http://www.hsozkult.de/conferencereport/id/fdkn-122532</ref> naŋ be a Eastern Dagbon (Naya) poɔ. A Dagomba e la [[Africa]] noba fĩĩ na mine naŋ maŋ de naaloŋ yoe ko pɔgeba. Dagomba pɔgeba maŋ de la naaloŋ noba zu, a zeŋ naaloŋ kogo ne o potuuribo naŋ e dɔba, a so teŋgama naŋ senne.<ref>https://www.eajournals.org/wp-content/uploads/Female-Chiefs-in-Dagbon-Traditional-Area.pdf</ref><ref>https://www.eajournals.org/wp-content/uploads/Female-Chiefs-in-Dagbon-Traditional-Area.pdf</ref><ref>https://artandfeminism.org/edit_a_thon/role-of-female-chiefs-in-dagbon-traditional-area/</ref><ref>https://web.archive.org/web/20201119150403/http://www.sanatuzambang.info/2020/01/14/female-chiefs-in-dagbon-gundo-naa-holds-their-authority-and-influence/</ref> O pɔgeba tɔnɔ e la o toɔraa ane ba naŋ dɔge Ghana minisa fɔrɔ naŋ e pɔge,<ref>https://www.eaumf.org/ejm-blog/2018/1/17/january-17-1997-ghanas-first-woman-minister-mrs-susanna-al-hassan-passes-away</ref><ref>https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Meet-Susan-Alhassan-the-first-Ghanaian-woman-to-be-appointed-minister-1725440</ref> ane Africa kabinet minisa fɔrɔ naŋ e pɔge.<ref>https://web.archive.org/web/20231027181841/https://myinfo.com.gh/2023/03/meet-susanna-al-hassan-africas-first-female-cabinet-minister/</ref><ref>https://www.eaumf.org/ejm-blog/2018/1/17/january-17-1997-ghanas-first-woman-minister-mrs-susanna-al-hassan-passes-away</ref> Yipɔge yelkorɔ eŋɛ, ba bipɔge yuori, [[Yennenga]], ba korɔ o la emmo wuli ka ona la a Mossi kingdoms<ref>https://www.dw.com/en/princess-yennenga-ancestor-of-the-mossi-people-of-burkina-faso/a-56976104</ref><ref>https://africaaccessreview.org/2019/02/yenenga-the-dagomba-princess/</ref><ref>http://www.ontheshoulders1.com/1/post/2022/04/princess-yennenga-mother-of-the-mossi.html</ref> "ma", noba naŋ zeŋ kyɛre fĩĩ na kɔlage a [[Burkina Faso]] paaloŋ posentaa. A [[Gundo Naa]] la dɔba zaa naŋ e Namine neŋkpoŋ, ane a [[Zosimli Naa]] la kaara noɔreyeni zemmo Dagbon tembeɛrɛ eŋɛ ane o mabi-tenne.<ref>https://web.archive.org/web/20231211023510/https://www.radiotamaleonline.com/sister-cities-tamale-calls-on-gulkpe-naa-to-investigate-zosomli-naas-auctioned-medical-supplies-case/</ref><ref>https://web.archive.org/web/20240228025515/https://zaaradio.com/local/cultivating-empowerment-and-leadership-in-women-and-girls-has-always-been-my-focus-zosimli-naa-ii/</ref> A Dagombas mɛ la sakue yaga sɛre ka a European wa kpɛ Africa. Ganzanne zie ŋa naŋ kɔɔre kyɛ ka o yuori yaare la a university town of Moliyili, ba naŋ mɛ 1700 poɔ.<ref name=":0" /><ref name=":1" /> Moliyili taa la wederoŋ gbɛre naŋ sugli taa yinni lɛ na a ziyuo yuniveniti deni naŋ waa. A Dagomba taa la sɛgerɛ tuuruŋ,<ref>https://open.bu.edu/handle/2144/32937</ref> a Dagbani sɛgere, naŋ tona ne Arabic sɛgebileɛre kyɛ e Dagbani sɛgebo merɛ.<ref name=":1" /> A ɛlɔtorɔne sɛgebie bɔrɛɛ la, kyɛ ba leɛre la a kpoŋ zie eŋ Denmark. Ba naŋ wa kpɛ Gold Coast a e noba nempɛɛle na ba de ba weɛ (not colony), a Dagombas tɔgle de la Greek ane Latin sɛgebie.<ref>https://universeofmemory.com/dagbani-language-resources/</ref><ref>https://www.omniglot.com/writing/dagbani.htm</ref> Ba de la pɔgeba saazuŋ, ka bibiiri zoro pɔgeba suuri iruu ane bone ba naŋ maŋ e ka a suuriŋ wa iri. Beɛrmine maŋ gu la kpeɛmine tegeroŋ lɛ na zaa naŋ la.<ref>https://web.archive.org/web/20231021224247/https://documentingghana.com/2018/10/19/female-chiefs-of-dagbon-by-eric-gyamfi/</ref><ref>https://icermediation.org/wp-content/uploads/2022/07/Gendered-Language-as-an-Obscured-Causal-Factor-of-the-Dagbon-Chieftaincy-Conflict-in-Northern-Ghana-Abukari-Ridwan.pdf</ref> A Dagombas e la noba fĩĩ na mine Africa poɔ, naŋ taa Na pɔgeba naŋ so teŋgama naŋ senne a di wederoŋ nabidɔba zu. Ba boɔlɛɛ taa zĩĩ noba ka "Mabihili". Ka a dɔba ne a pɔgeba zaa boɔlɔ mabi-taa ka Mabia (ma bie), naŋ wulo a ma tɔnɔ. Ma teŋɛ ka ba boɔlɔ Mayili ane saa teŋɛ Bayili. A yelbiri ŋa Mabihili ba taa Bɔrefɔ yelbiri. Dagomba laŋkpeɛbo poɔ, ŋmemɛ yaga be la be (boŋyeni: wuni, yageroŋ: wuna).<ref>http://www.johnchernoff.com/assets/Spiritual_Foundations_of_Dagbamba_Religion_and_Culture.pdf</ref> A ŋmemɛ ŋa zaa naa (Naa) la Naawuni.<ref>http://www.adrummerstestament.com/2/2-19_The_Dagbamba_Belief_in_God_web_chapter.html</ref><ref>https://www.godchecker.com/african-mythology/WUNI/</ref> Teŋɛ zaa maŋ taa la ŋmemɛ puori (buɣli). A seŋ, Tolon noba ŋmempuoraa la Jaagbo,<ref>https://www.grocentre.is/static/gro/publication/413/document/wahabu2013.pdf</ref><ref>https://sacredland.org/jachie-jaagbo-groves-ghana-africa/</ref> ka Nyankpala meŋ e Wonoyili. Bagebogereba (baɣa) gyɛmaa be la be noba naŋ maŋ gaa peɛre baga ane lɛ ba naŋ na baŋ e maale ba yelwonni.<ref name=":2">http://www.johnchernoff.com/assets/Spiritual_Foundations_of_Dagbamba_Religion_and_Culture.pdf</ref> Ba bageboge gɔɔroŋ kyɛnnoo dire la ma pare. Kirista ŋmempuoreba lambore yaga kpoŋ zie mɔ fãã la na kyili a Dagomba.<ref>https://digitalcommons.andrews.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1135&context=dmin</ref><ref>https://archtamale.org/index.php/the-beginnings-of-catholic-evangelization-in-tamale-archdiocese/</ref> Kyɛ ane a lɛ zaa, a Dagomba naŋ kyogi la puoro o saaŋkonnoŋ ŋmempuori ane Islam. Islam Dagomba wa kpeɛbo wane la gbɛ soŋ,<ref>https://www.researchgate.net/publication/350022189_ISLAM_POLITICS_AND_DEVELOPMENT_NEGOTIATING_THE_FUTURE_OF_DAGBON</ref><ref>https://www.jstor.org/stable/20836938</ref> kyɛ ka Europeans wane kiritaaloŋ, a wa nyigi ba tembeɛrɛ kyɛ kare a noba bare ziyobo.<ref>https://www.h-net.org/reviews/showpdf.php?id=34747</ref><ref>https://www.cambridge.org/core/books/lions-of-dagbon/dagomba-divided-and-united-18991930/947BE3186E275E9A9DD49F1B7D247080</ref> Zenɛ, a Dagomba de la teŋgama ko kiristaaloŋ ŋmeŋyelmanneba ka ba na tona ba toma. Kyɛ ka Islamic sakue ba ferɛ sakuubiiri ka ba na puori bee gaa musiri. Kiristabiiri sakue vɛŋ la ka puoruu e feroo bone ko sakuubiiri zaa, ane gba noba naŋ yi a Dagbon Traditional Religion ane Islam. A Dagombas dire la tigiri naŋ kori Ghana poɔ, a poɔ [[BugumChugu|Fire Festival]], naŋ daŋ bebe sɛre ka Dagbon Kingdom wa mɛ. A tigie mine meŋ la [[Damba festival|Damba Festival]], Kpiini Tigiri (Kpini Chuɣu) ane Waare Tigiri (Nyuli Dibu), Konyuri Chuɣu (Eid Al-Fitr), Chimsi Chuɣu (Eid AL-Adha).<ref name=":2" /> Tigi-bilii mine meŋ ba naŋ maŋ di poɔ a la a Daa Tigiri (Daa Chuɣu) Tolon noba naŋ maŋ di. A Dagomba la mɛ a Dagbon Kingdom.<ref>https://sites.tufts.edu/dagomba/about-the-dagomba/</ref> Saaŋkonnoŋ yelkorɔ poɔ, ba ne [[Mossi noba]] naŋ be Burkina Faso poɔ laŋ la baaloŋ.Yennenga la mɛ a [[Mossi Kingdoms]], Naa Gbewaa bipɔge. A [[Mohi/Mossi]] taa la ba teŋyiraa central [[Burkina Faso]] poɔ. A yi a Mossi puoriŋ, a Dagomba la a [[Bouna zenzie]]<ref>https://www.britannica.com/topic/Bouna</ref> naŋ be a [[Ivory Coast]] poɔ mɛmereba ane a Dagaaba kpɛzie naŋ be a [[Upper West Region|Ɔpa Wɛse Irigyiŋ]] poɔ, Ghana. A Dagomba, Dagbon, teŋyiraa kɔlage la vuo naŋ ta ŋa 20,000 km<sup>2</sup> gbaŋgbale. Naa Gbewaa la mɛ a Dagbon Kingdom. Dagombas naŋ da bebe sɛre Naa Gbewaa da kpeɛrɛ la zi-tɛɛtɛɛ poɔ. Gbewaa, ane o potuuribo la wa zeŋ ziyeni mɛ a Dagomba Naa paaloŋ. Tindaamba (Tendaamba) la da e a zi-tɛɛtɛɛ deme wederebɛ. Zenɛ, a Tindaamba naŋ taa la a saŋa na Dagbon saaŋkonnoŋ ba naŋ de yi neŋkorɔ zie, a tuuro saaŋkonnoŋ ŋmempuori soe ane maala yelbawontaa ne yelwonni ba laŋkpeɛbo poɔ. [[Yaa Naa]] naane maŋ kaa-iri a Tindaamba, soɔ soba la maŋ iri ba. Kyɛnnoo bee gbandiruŋ e la ma pare ane saa pare. Nabiiluŋ Dagbon poɔ e la yelgyɛŋgyere aŋa o naŋ yɔ yi yuomo kɔɔre baa wa ta ŋa. Dagomba e la a bal na kaŋa na taa yelkããyeli gyɛŋgyere saaŋkonnoŋ naŋ wuo eŋ gaŋgare eŋɛ ane yielŋmɛ bomma mine eŋɛ. A lɛ na, Dagbon yelkorɔ toɔle yi la saaŋkonnoŋ yelkããyeli poɔ ne kyeloo, ne gaŋgaŋmeɛreba naŋ taa a gɔɔroŋ karegyuu ba naŋ boɔlɔ ka Lunsi.<ref>https://www.africabib.org/rec.php?RID=339538228</ref> A yi saaŋkonnoŋ yelkããyeli poɔ, a Dagbon politikal yelkorɔ taa la o yizie gandaa ŋa ba naŋ boɔlɔ ka Tohazie (ba naŋ leɛre ka "red hunter") nyɔvore yɛlɛ poɔ.<ref>St.John Parsons, D. 1968, Legends of Northern Ghana. London : Longmans.</ref> Dagombas puoro la Islam ane a Dagbon Traditional Religion zaa. [[Soninke]] la da wane [[Islam]] a irigyiŋ (Ghana deme naŋ boɔlɔ ''[[Wangara]]'') boŋkoɔreba yi a 12th ane 15th yuomo kɔɔre. A yi Naa Zanjina wagere waana ŋa, Islam e la ba ŋmempuoraa a yi lɛ meŋ, Islam e la bone naŋ baara duoro yaga zaa.<ref>A. K. Awedoba; Edward Salifu Mahama; Sylvanus M. A. Kuuire; Felix Longi (October 20, 2010). ''An Ethnographic Study of Northern Ghanaian Conflicts: Towards a Sustainable Peace''. Sub-Saharan Publishers; revised edition. ASIN 9988647387.</ref> [[Afa Ajura]] puoruu yelerre a yuomo kɔɔre 20 poɔ vɛŋ la ka a yideme zaa tuori de a Islamic ŋmene yaga. Kyɛnnoo bee gbannoo a Dagomba noba poɔ yaga bee kpoŋ zie e la ba bee saa pare, ane a lɛ zaa, Tindaamba mine kyɛnnoo bee gbannoo e la ma pare. Pɔge Namine meŋ be la be, a zeŋ nakogiri zu, ka dɔba e potuuribo, aseŋ a Gundo Naa ane a Kpatu Naa. A Gundo Naa taa la teŋgane naŋ e kpoŋ ane Dagbon pɔge namine zaa zuzeɛ. O nimize-tige mine la Damba, Bugum (vũũ tigiri) ana a Islamic Eid Tige. A Dagomba zenzikpoŋ la [[Tamale]], Ghana nensaale zɔŋ ziiri ata soba ane a Northern Irigyiŋ teŋkpoŋ. A Mossi ane Dagomba kpɛziiri poɔ la a [[West Africa|West African]] yuomo 500 te tɔ 1500 AD pare zeŋ ziiri. Naŋ piili a yuomo kɔɔre 12th poɔ, a baaraa zaa ba leɛ la wederebɛ a kaa a northern [[Volta basin]] teŋgane zaa, zenɛ naŋ poɔ northern Ghana zaa ane Burkina Faso. Ba northern yɛlloo buyi sobaŋ, a [[Mossi]] yɛlloo ta la eastern Maasina ane [[Lake Débo]]<abbr>.</abbr> 1400, Benka c poɔ. 1433 ane Walata 1477-83 poɔ (a zenziiri ama da be la zenɛ [[Mali]] poɔ). Aseŋ Illiasu (1971) naŋ yeli o toma poɔ. A ''Mossi-Dagomba zenziiri yizie'', a Mossi-Dagomba buyi soba vuo ŋmaa la gbɛre ne ba naŋ wa tõɔ leɛ wane [[Imperial Songhai]] faŋa kyaare ne a yuomo kɔɔre 15th pɔgebo. Ane a zaa ka a Mossi-Dagomba kpɛzie taa la saaŋkoma boŋyeni (Naa Gbewa), a Dagomba maŋ nyɛ la saaŋkonnoŋ emmo a e "zudereba" ko a Mossi zenzie [[Ouagadougou]], Yatenga ane Fada N'Gourma. == Yiibu zie == [[File:The National Archives UK - CO 1069-43-87-1-001.jpg|thumb|The National Archives UK - CO 1069-43-87-1-001]] A Dagombas kpɛ la Northern poɔ pare yuomo kɔɔre kɔɔ. A naaloŋ gbɛre nabiiri mine e la Naa Gbewaa booree, saaŋkommine naŋ da zeŋ [[Lake Chad]] gbaŋgbale seŋ iri saŋa na wɛloo na da wa kpɛ a Ghana yiŋmane a yuomo kɔɔre 13th baaraa eŋɛ.<ref>http://197.255.68.203/handle/123456789/8141</ref><ref>https://www.virtualkollage.com/2017/10/-the-pre-colonial-political-orgaization-of-the-mole-dagbani-ethnic-group-of-ghana.html?m=1</ref> Ka Gbewaa sɛ a Dagomba noba lantaa eŋ yiŋmane poɔ. Namine naŋ e Gbewaa booree la a Nanima (bayageroŋ: Naa) ane saŋkoŋkori namine la a Tindaamba (bayageroŋ: Tindana).<ref>http://www.adrummerstestament.com/2/2-05_The_Yaa-Naa_and_the_Yendi_Elders.html</ref> Namine mine meŋ naŋ e nimizeɛ la Tolon Namine, Kumbungu ane Gulkpeɣu (Tamale) ka a pɔge ba e Gbewaa booree.<ref>http://udsspace.uds.edu.gh/bitstream/123456789/3058/1/ENSKINMENT%20OF%20TENDAMBA%20AND%20ITS%20IMPLICATIONS%20ON%20THE%20ECONOMIC%20ACTIVITIES%20OF%20THE%20DEVELOPMENT%20OF%20TAMALE%20METROPOLIS%20IN%20THE%20NORTHERN%20REGION%20OF%20GHANA.pdf</ref> == Dagbon yiŋmane == Atekele meŋɛ: [[Kingdom of Dagbon]] Dagomba teŋɛ ka ba boɔlɔ Dagbon o kɔlage la saase naŋ ta ŋa 20,000 km<sup>2</sup>. A Dagbon tembilii da yaarɛɛ la te ta saŋa na a Nanima sɛ-lantakpoŋ naŋ da wa e. A Dagomba taa la nɔpole ne baaloŋ noba ba meŋ teŋgama naŋ da sɛlantaa. Ka ba mine la a [[Mamprusi]], [[Nanumba]], [[Gonja]], [[Mossi]], [[Gurunsi]] ( a gaŋ a zaa Frafra ane Kusasi noba), a Wala noba ane Ligbi. A saase gbaŋgbale taa la adminiteeti desekyere pie ane anaare a zenɛ Ghana poɔ. Ka ana la [[Tamale]] Metropolitan, [[Yendi]], [[Savelugu]] an [[Sagnerigu]] munisipals, ane [[Tolon]], [[Kumbungu]], [[Nanton]], [[Gushegu]], [[Karaga]], [[Zabzugu]], [[Saboba]], [[Sang]], [[Tatale]] ane [[Cheriponi]] desekyere. A Naa ko a Dagbon Traditional Kingdom la a Ya-Na, o nazaŋe ane adminiteeti teŋkpoŋ naŋ be Yendi poɔ. Dagbon naŋ e yiŋmane, neɛzaa daaŋ ba wa zɔɔ di naaŋ ba zu zaa te ta saŋa na a Gold Coast gɔmenante naŋ wa de o poɔ o paaloŋ poɔ, ka o e o paaloŋ kyɛlee. A Dagbon Yiŋmane taa la saaŋkonnoŋ adminiteeti tonnɔɛ ko boorɔ naŋ ba taa wederebɛ wa tɔ ŋaaŋ aŋa a Konkomba, Bimoba, Chekosi, Basaari, Chamba, Wala, Gurusi ane Zantasi. A Dagombas taa la sikyiri nɔmmo ane emmo ko ana boorɔ ŋa. A Dagbon ''Yaa Naa'' bee Naa kogi (mundɛdɛrɛɛ leɛroo na e "King of Absolute Power") e la gbeŋini ane naabo gbama delantaa. A lɛ na, a Dagbon bee o politikal tuuruŋ gbɛɛ yaga ba naŋ maŋ boɔle ka a Yendi Gbane (not throne or crown or stool). A Dagomba yelsooraa kaŋa la maale la ba maŋ mɛ la ba deri ka a kyɔntutaa tuubo kaŋa ka a naa bee a dɔɔ kpoŋ die mɛ a soga. == Naaloŋ == A Dagomba yelsoore zu kaŋa la naaloŋ ba laŋkpeɛbo poɔ. Ba naaloŋ tuuruŋ e ŋa dare, ka a Yaa Naa, bee Nakpoŋ, be a zu ane nabilii suglitaa aseŋ ba naŋ seŋ ka ba tutaa lɛ o puliŋ. Dagbon poɔ, namine lesiri poɔ maŋ zeŋ la gbama naŋ suglitaa zu eŋɛ.<ref>https://sites.tufts.edu/dagomba/about-the-dagomba/</ref> == Dagomba Nentegerɛ Mine == [[File:SamataAngelAward08.jpg|thumb|SamataAngelAward08]] [[Samata Angel]] [[File:Уорис.jpg|thumb|Уорис]] [[Abdul Majeed Waris]] [[File:Rocky Dawuni.jpg|thumb|Rocky Dawuni]] [[Rocky Dawuni]] [[File:Alhaji Aliu Mahama.jpg|thumb|Alhaji Aliu Mahama]] [[Aliu Mahama]] [[File:Sherifatu Gunu.jpg|thumb|Sherifatu Gunu]] [[Sherifa Gunu]] Atekele meŋɛ: [[Noba naŋ yi Dagbon pɛll]] * [[Yakubu II]] - Dagbon Na-koroo. * [[Aliu Mahama]] -Ghana Yidaandɔɔ potuuro koroo a yi 2000 te tɔ 2008. * [[Haruna Yakubu]] -Vice Chancellor koroo ko [[University for Development Studies]]. * [[Haruna Iddrisu]] -Ghana pɔleteesa. * [[Mubarak Wakaso]] -Ghana bɔlŋmeɛrɛ * [[Abdul Fatawu Issahaku]] -Ghana bɔlŋmeɛrɛ * [[Afa Ajura]] - Merɛ ane wederɛ ko a Ahlus Sunnah wal Jamaa'a Islamic sect Ghana poɔ == Kaa kyɛ meŋ nyɛ == * [[Noba naŋ yi Dagbon pɛll]] * [[List of rulers of the Kingdom of Dagbon]] * [[Dagbani kɔkɔre]] * [[Moore kɔkɔre]] * [[BugumChugu|Bugum Chugu]] (Vũũ Tigiri Dagbon poɔ) * [[Mossi noba]] * [[Naming customs of the Dagomba people]] == Sommo Yizie == [[Gbuli:Gampɛlɛ zaa]] [[Gbuli:Dagaare]] [[Gbuli:Mainpage]] [[Gbuli:Bal]] [[Gbuli:Ghana]] [[Gbuli:West Africa]] 4nyrs1dttb4m16fe6ovyskfs2bby0xd Junior Pope 0 2419 41965 29642 2024-12-12T21:46:35Z InternetArchiveBot 38 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 41965 wikitext text/x-wiki {{Databox|item=Q125417303}} Pope Obumneme Odonwodo <ref>https://leadership.ng/breaking-tragedy-hits-nollywood-again-as-actor-junior-pope-dies-at-39/</ref>(Ba dɔge o la a May 7, 1984 – te ta a yuoni, April 10, 2024), Junior Pope [[Yuori -Noun|yuori]] meŋɛ eɛ Pope Obumneme Odonwodo.Junior Pope, e la [[Nigeria|Nigerian]] Deɛdeɛne kpoŋ bee karaa kaŋa. O piili la o toma a yuoni 2006 poɔ, ba da maale Videeo kaŋa a yuoni 2007 poɔ ka a yuori di and film producer."Secret Adventures, ane Bitter Generation a yuoni (2010). == Junior Pope Nyɔvore Piiluŋ == Odonwodo ba dɔge o la a Bamenda, [[Cameroon]], May 7, 1984,<ref>https://punchng.com/breaking-junior-pope-three-other-nollywood-actors-die-in-boat-accident/?amp</ref><ref>https://www.nollywire.com/names/junior-pope-njoku/</ref> ka o Saa da e [[Igbo]] neɛ ka a yuori da di Luke Odonwodo, kyɛ ka a ma meŋ yi a Kameroo poɔ.<ref>https://tribuneonlineng.com/10-things-to-know-about-nollywood-actor-junior-pope/</ref> <ref>https://www.premiumtimesng.com/entertainment/nollywood/685096-actor-jnr-pope-who-reportedly-drowned-resuscitated-alive-agn-president.html</ref>O be la a Bamenda poɔ, <ref>https://thefact.ng/just-in-nollywood-actor-jnr-pope-is-dead/</ref>o neŋ o dɔgereba zaa, a saŋ na ka pãã yi a Kamaroo poɔ gaa Nigeria te piili o Peramare [[... Sakuuri|sakuuri]] gaabo.Pope Junior yoŋ la bie ko o dɔgereba.<ref>https://dnbstories.com/2020/12/full-biography-of-nollywood-actor-junior-pope.html</ref> == Toma Nyɔvore Yɛlɛ == A yi onaŋ wa baare o Accounting zannoo na, o da tonɔ la libie toma a saŋ na ka pãã yi gaa kpɛ o Deɛne toma poɔ a Yuoni 2014 poɔ.<ref>https://sunnewsonline.com/the-many-evils-of-nollywood-junior-pope-odonwodo-actor/?amp</ref> <ref>https://www.legit.ng/entertainment/celebrities/1544010-s-a-legend-legacy-jnr-pope-links-kanayo-o-kanayo-prostrates-veteran/</ref>O da eɛ nebone lɛ a deɛne poɔ a yuoni 2014, o da poɔɛ la deɛne kaŋa ba na da maale ka a yelzu e " Lost in the jungle ". A poɔ la ka yuori pãã yi yaga ka o maŋ poɔ a deɛne yaga poɔ deɛna.<ref>https://quicknews-africa.net/tag/africa-magic-viewers-choice-awards/</ref> Pope kpɛ la a Nollywood toma poɔ a yuoni 2006, be poɔ la ka o yuori maale do saa yaga a yuoni 2007 poɔŋ, ba da la deɛnɛɛ deɛne kaŋa ka a yelzu e " Secret Adventure " be poɔ la ka o da e a nenzu a deɛne na poɔ. Neɛ naŋ na da de ne a deɛne niŋɛ la Tchidi Chikere.<ref>https://m.imdb.com/name/nm3612430/</ref> <ref>https://allafrica.com/stories/202404110037.html</ref>Ama la waane a ba lantaa a yuoni na ka Pope mine tõɔ maale deɛne deɛŋ yaga te seŋ; "Throne of Tears (2008), Always Mine (2009), Mad Sex, Blood Afair (2021), Gbege (2022) ane No Way Through (2023).<ref>https://dailypost.ng/2024/04/11/junior-pope-10-things-to-know-about-late-actor/</ref><ref>https://web.archive.org/web/20240418140515/https://sardiussystems.com.ng/2024/04/11/junior-pope-biography-career-wife-net-worth-and-more/</ref> A yuoni October 2022, Pope la leɛ maale la deɛŋ kaŋa ka a yelzu di Gbege, <ref>https://lifestyle.thecable.ng/lancelot-imaseuns-comeback-film-gbege-premieres-oct-staring-broda-shaggi-ini-edo-sam-dede/</ref>ane yuomo na da tuuru ka o da tõɔ wuli lɛ o naŋ taa a kyɔɔtaare seŋ a deɛne poɔ, lɛ da vɛŋ ka maale deɛne kaŋa ka o yelzu di "Honey Money", a April 2023 poɔŋ.<ref>https://www.thisdaylive.com/index.php/2023/04/15/honey-money-to-debut-in-cinemas</ref> Junior Pope maale taa la o meŋɛ ka kyaane poɔ la bee zieyuo kaŋa la, a lɛ da vɛŋ ka Bollywood deme da kpɛ posãã yaga o kūū poɔ na e a yuoni April 2024 poɔ.<ref>https://www.premiumtimesng.com/news/top-news/685136-junior-pope-actors-guild-declares-no-shoot-day-suspends-production-of-ill-fated-movie.html</ref><ref>https://yen.com.gh/entertainment/celebrities/255434-actor-junior-pope-dead-fans-mourn-true/</ref> == Pope Meŋɛ Nyɔvore == Odonwodo e la Kristabie.<ref>https://www.gistlover.com/actor-junior-pope-reacts-to-a-video-of-native-doctor-preparing-charm-for-pastor/</ref> Junior Pope taa la biiri bats (3). A Gyɔlaai 26,2014, Pope kuli la pɔge ka o yuori di Jennifer Awele Okpuno; <ref>https://web.archive.org/web/20240418140515/https://calabach.com/jnr-pope-his-wife-and-children/</ref><ref>https://www.ghanacelebrities.com/2024/04/10/meet-the-wife-and-three-kids-of-the-late-junior-pope/</ref><ref>https://www.vanguardngr.com/2024/04/everything-to-know-about-nollywood-actor-junior-pope-who-died-while-filming/</ref>o naŋ la ka o da nyɛ a Saseɛ zu, Aseŋ; Facebook.<ref>https://www.kemifilani.ng/entertainment/junior-pope-reveals-he-met-his-wife-on-facebook/</ref> == Pope Kūū == Pope da be la soriŋ ka o maale ba deɛŋ nimizeɛ kaŋa kyɛ a da ba tõɔ e velaa ko o bonso a gbɔri da leɛ ne ba la a kõɔ poɔ " River Niger, Asaba, Delta state poɔ. O ne a o taaba bata la da kpi a mane poɔ. <ref>https://www.vanguardngr.com/2024/04/agn-makes-u-turn-says-actor-junior-pope-is-dead-three-others-missing/amp/?fbclid=IwAR2X0omSRGaOfK1l7kUWDvSn4LBPccgUVNri1401HOgPdhtt8zzpwbF9yWc</ref>Actors Guild na be a Nigeria (AGN) la yeli Pope Kūū yɛlɛ. Ba da eɛ yɛlɛ naŋ da seŋ ka e kyɛ faa pope kyɛ a kaŋa zaa da nyɛ eebo. Pope kpie a yi o naŋ nyɛ yuomo lezaayi ne pie ne awai (39).<ref>https://www.legit.ng/entertainment/nollywood/1587338-junior-popes-death-spiritual-eyewitness-account-boat-accident-leaves-people-talking/</ref><ref>https://www.channelstv.com/2024/04/10/nollywood-actor-junior-pope-die-in-boat-accident/</ref><ref>https://www.thecable.ng/obituary-junior-pope-the-cameroon-born-actor-who-met-untimely-end-on-way-to-movie-set/</ref><ref>https://www.pulse.ng/entertainment/celebrities/jnr-pope-nollywood-actor-drowns-hours-after-he-posted-video-on-a-boat/9d4rgk5</ref> == Sommo Yizie == [[Category: Dagaare]] [[Category: dɔɔ]] [[Category :gampɛlɛ zaa]] [[Category: Dɔɔloŋ]] [[Category: Nigeria]] t76uec23b71oxz6qd1qq705d536xhhp Jasikan Desekyere 0 2675 41963 29673 2024-12-12T21:44:35Z InternetArchiveBot 38 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 41963 wikitext text/x-wiki {{Databox|item=Q1432676}} '''Jasikan Desekyere''' e la a desekyere anii na kaŋa naŋ be a [[Oti Region|Oti Irigyiŋ]] poɔ, [[Ghana|Gaana]].<ref>https://web.archive.org/web/20240229073334/http://www.1district1factory.gov.gh/list-district?r=11</ref><ref>https://web.archive.org/web/20231206113517/http://jasikan.ghanadistricts.gov.gh/</ref> Ba da kuri o la ka o e desekyere Asɛmbole 10 Maakye 1989 eŋɛ, o da kuri yi la a '''[[Jasikan Desekyere]]''' Kansil koroo eŋɛ, Legislative Instrument (L.I.) 1464 naŋ da mɛ, te ta saŋa na a desekyere wɛsen sɛŋ naŋ da wa wɛle na kuri '''[[Biakoye Desekyere]]''' 29 Fɛboɔre 2008 eŋɛ, Legislative Instrument (L.I.) 1901 naŋ da mɛ; kyɛ ka o kyɛlee na naŋ e '''Jasikan Desekyere'''. A desekyere asɛmbole bezie be la a Oti Irigyiŋ southern sɛŋ, a taa [[Jasikan]] ka o e o teŋkpoŋ. == Toribogiri == Ziiri ama la kɔlage Jasikan Desekyere: * [[Lake Volta]] a o west sɛŋ * [[Kpando Munisipal Desekyere]] ane [[Hohoe Munisipal Desekyere]] a o south sɛŋ * [[Krachi East Desekyere]] ane [[Kadjebi Desekyere]] a o north sɛŋ == Tembɛrɛ ane Tembilii == A poɔ Jasikan eŋɛ, a kapital ane administrative centre, Jasikan Desekyere taa la tembɛrɛ ane tembilii ama Buem poɔ sɛgebie tutaaluŋ eŋɛ. * Agbesi Madro * Agomeyor * Akpafu Todzi * Akpafu Adorkor * Akpafu Mempeasem * Amenyo Yaw * Akaa * Akaa Quarters * Akaa Tank * Akaa Yaw * Atakrom * Atonkor * Awoma * Baglo Buem * Bodada * Baglo Odumasi * Dzoku * Dzolu * Guama * Idjeli * Kayadah * Kankyi Ekura * Kudje * Kute * Kwanta * Kwansim * Lekanti * New Ayoma * New Baika * Nsuta * Nananko * Okadjakrom * Old Baika * Old Ayoma * Osei Krom * Teteman == Ganzanne == [[Jasikan College of Education]] e la a kolaagyi kaŋa naŋ be Oti Irigyiŋ poɔ. == Muuli kyɛ meŋ nyɛ == *http://www.statoids.com/ygh.html == Sommo Yizie == iwlmfgfsigici495akybzjazqp5b757 Lordina Mahama 0 3002 41944 2024-12-12T17:00:14Z Umar Asiya 25 Created page with "'''Lordina Mahama''' (née '''Effah'''; dɔgebo bebiri la 6 March 1963) e la a Ghanaian pɔge fara a Ghana paaloŋ poɔ ayie 2012 a wa to 2017 poɔ." 41944 wikitext text/x-wiki '''Lordina Mahama''' (née '''Effah'''; dɔgebo bebiri la 6 March 1963) e la a Ghanaian pɔge fara a Ghana paaloŋ poɔ ayie 2012 a wa to 2017 poɔ. p2cwdxsyd4naelyhd152mglvooy12hn 41945 41944 2024-12-12T17:22:52Z Umar Asiya 25 41945 wikitext text/x-wiki '''Lordina Mahama''' (née '''Effah'''; dɔgebo bebiri la 6 March 1963) e la a Ghanaian pɔge fara a Ghana paaloŋ poɔ ayie 2012 a wa to 2017 poɔ. O sela la a fourth President of the Fourth Republic of Ghana, John Dramani Mahama. 58i85wak7xmk1zqvtpv7rglwrq6rj7n 41946 41945 2024-12-12T17:29:41Z Umar Asiya 25 41946 wikitext text/x-wiki '''Lordina Mahama''' (née '''Effah'''; dɔgebo bebiri la 6 March 1963) e la a Ghanaian pɔge fara a Ghana paaloŋ poɔ ayie 2012 a wa to 2017 poɔ. O sela la a fourth President of the Fourth Republic of Ghana, John Dramani Mahama. O da daŋ e la Ghana pɔge naŋ paari ayie a Peele a youni 2009 a wa to 2012. k01atjv4jet580dnektk58filsmxns4 Tempane 0 3003 41947 2024-12-12T18:49:33Z Vision L1 19 Atekele maŋ kuri 41947 wikitext text/x-wiki '''Tempane''' e la teŋɛ ane a Tempane Desekyere naŋ be a Ɔpa Isi Irigyiŋ poɔ teŋkpoŋ, Ghana. Ana teŋɛ ŋa ka a Garu Tempane Sɛkɔndere Sakuuri be. A sakuuri e la sɛkɔndere ganzanne zie. Tempane Desekyere e la a desekyere pie ne anuu na kaŋa naŋ be a Ɔpa Isi Irigyiŋ poɔ. O da daŋ paale la a Garu-Tempane Desekyere kpoŋ na poɔ te ta saŋa na a desekyere southeast sɛŋ naŋ da wa wɛle na mɛ Tempane Desekyere 15 Fɛboɔre 2018 eŋɛ; a desekyere asɛmbole be la a Ɔpa Isi Irigyiŋ eastern sɛŋ, a taa Tempane ka o e o teŋkpoŋ. Noba yaga naŋ be Tempane poɔ e la koɔreba ane nembaale dadiribe, ne bɔnne tontoneba fĩĩ. A gɛrɛ a east sɛŋ, a laŋyiri ne Republic of Togo la eŋ bogi. == Sommo Yizie == 8gr73ogp2dfjw49pi6zk80t0ogawd29 41948 41947 2024-12-12T18:54:03Z Vision L1 19 41948 wikitext text/x-wiki {{Databox|item=Q7698236}} '''Tempane''' e la teŋɛ ane a Tempane Desekyere naŋ be a Ɔpa Isi Irigyiŋ poɔ teŋkpoŋ, Ghana. Ana teŋɛ ŋa ka a Garu Tempane Sɛkɔndere Sakuuri be. A sakuuri e la sɛkɔndere ganzanne zie. Tempane Desekyere e la a desekyere pie ne anuu na kaŋa naŋ be a Ɔpa Isi Irigyiŋ poɔ. O da daŋ paale la a Garu-Tempane Desekyere kpoŋ na poɔ te ta saŋa na a desekyere southeast sɛŋ naŋ da wa wɛle na mɛ Tempane Desekyere 15 Fɛboɔre 2018 eŋɛ; a desekyere asɛmbole be la a Ɔpa Isi Irigyiŋ eastern sɛŋ, a taa Tempane ka o e o teŋkpoŋ. Noba yaga naŋ be Tempane poɔ e la koɔreba ane nembaale dadiribe, ne bɔnne tontoneba fĩĩ. A gɛrɛ a east sɛŋ, a laŋyiri ne Republic of Togo la eŋ bogi. == Sommo Yizie == cq7u4m65vfdv3sk5g20r7n8qqx6c8l3 41949 41948 2024-12-12T18:55:09Z Vision L1 19 41949 wikitext text/x-wiki {{Databox|item=Q7698236}} '''Tempane''' e la teŋɛ ane a Tempane Desekyere naŋ be a Ɔpa Isi Irigyiŋ poɔ teŋkpoŋ, Ghana. Ana teŋɛ ŋa ka a Garu Tempane Sɛkɔndere Sakuuri be. A sakuuri e la sɛkɔndere ganzanne zie. Tempane Desekyere e la a desekyere pie ne anuu na kaŋa naŋ be a Ɔpa Isi Irigyiŋ poɔ. O da daŋ paale la a Garu-Tempane Desekyere kpoŋ na poɔ te ta saŋa na a desekyere southeast sɛŋ naŋ da wa wɛle na mɛ Tempane Desekyere 15 Fɛboɔre 2018 eŋɛ; a desekyere asɛmbole be la a Ɔpa Isi Irigyiŋ eastern sɛŋ, a taa Tempane ka o e o teŋkpoŋ. Noba yaga naŋ be Tempane poɔ e la koɔreba ane nembaale dadiribe, ne bɔnne tontoneba fĩĩ. A gɛrɛ a east sɛŋ, a laŋyiri ne Republic of Togo la eŋ bogi. == Sommo Yizie == [[Gbuli:Dagaare]] [[Gbuli:Gampɛlɛ zaa]] [[Gbuli:Ghana]] [[Gbuli:Teŋɛ]] [[Gbuli:Northern Irigyiŋ]] [[Gbuli:Africa]] [[Gbuli:West Africa]] k9gbl8hnx90g6i5cx7tuip1dncovup2 41950 41949 2024-12-12T18:55:44Z Vision L1 19 41950 wikitext text/x-wiki {{Databox|item=Q7698236}} '''Tempane''' e la teŋɛ ane a Tempane Desekyere naŋ be a Ɔpa Isi Irigyiŋ poɔ teŋkpoŋ, Ghana. Ana teŋɛ ŋa ka a Garu Tempane Sɛkɔndere Sakuuri be. A sakuuri e la sɛkɔndere ganzanne zie. Tempane Desekyere e la a desekyere pie ne anuu na kaŋa naŋ be a Ɔpa Isi Irigyiŋ poɔ. O da daŋ paale la a Garu-Tempane Desekyere kpoŋ na poɔ te ta saŋa na a desekyere southeast sɛŋ naŋ da wa wɛle na mɛ Tempane Desekyere 15 Fɛboɔre 2018 eŋɛ; a desekyere asɛmbole be la a Ɔpa Isi Irigyiŋ eastern sɛŋ, a taa Tempane ka o e o teŋkpoŋ. Noba yaga naŋ be Tempane poɔ e la koɔreba ane nembaale dadiribe, ne bɔnne tontoneba fĩĩ. A gɛrɛ a east sɛŋ, a laŋyiri ne Republic of Togo la eŋ bogi. == Sommo Yizie == [[Gbuli:Dagaare]] [[Gbuli:Gampɛlɛ zaa]] [[Gbuli:Ghana]] [[Gbuli:Teŋɛ]] [[Gbuli:Mainpage]] [[Gbuli:Africa]] [[Gbuli:West Africa]] o0730gahwqfvzaualwlaltgi767ljq2 41951 41950 2024-12-12T18:56:30Z Vision L1 19 41951 wikitext text/x-wiki {{Databox|item=Q7698236}} '''Tempane''' e la teŋɛ ane a Tempane Desekyere naŋ be a Ɔpa Isi Irigyiŋ poɔ teŋkpoŋ, Ghana. Ana teŋɛ ŋa ka a Garu Tempane Sɛkɔndere Sakuuri be.<ref>http://www.centralregion.gov.gh/index.php?option=com_content&view=article&id=34&Itemid=57</ref> A sakuuri e la sɛkɔndere ganzanne zie. Tempane Desekyere e la a desekyere pie ne anuu na kaŋa naŋ be a Ɔpa Isi Irigyiŋ poɔ. O da daŋ paale la a Garu-Tempane Desekyere kpoŋ na poɔ te ta saŋa na a desekyere southeast sɛŋ naŋ da wa wɛle na mɛ Tempane Desekyere 15 Fɛboɔre 2018 eŋɛ; a desekyere asɛmbole be la a Ɔpa Isi Irigyiŋ eastern sɛŋ, a taa Tempane ka o e o teŋkpoŋ. Noba yaga naŋ be Tempane poɔ e la koɔreba ane nembaale dadiribe, ne bɔnne tontoneba fĩĩ. A gɛrɛ a east sɛŋ, a laŋyiri ne Republic of Togo la eŋ bogi. == Sommo Yizie == [[Gbuli:Dagaare]] [[Gbuli:Gampɛlɛ zaa]] [[Gbuli:Ghana]] [[Gbuli:Teŋɛ]] [[Gbuli:Mainpage]] [[Gbuli:Africa]] [[Gbuli:West Africa]] aog01vqp1aaysabzar0h85nt86cqn7w 41952 41951 2024-12-12T18:57:01Z Vision L1 19 41952 wikitext text/x-wiki {{Databox|item=Q7698236}} '''Tempane''' e la teŋɛ ane a Tempane Desekyere naŋ be a Ɔpa Isi Irigyiŋ poɔ teŋkpoŋ, Ghana. Ana teŋɛ ŋa ka a Garu Tempane Sɛkɔndere Sakuuri be.<ref>http://www.centralregion.gov.gh/index.php?option=com_content&view=article&id=34&Itemid=57</ref><ref>http://www.modernghana.com/GhanaHome/regions/schools.asp?menu_id=6&sub_menu_id=310&gender=&s=a</ref> A sakuuri e la sɛkɔndere ganzanne zie. Tempane Desekyere e la a desekyere pie ne anuu na kaŋa naŋ be a Ɔpa Isi Irigyiŋ poɔ. O da daŋ paale la a Garu-Tempane Desekyere kpoŋ na poɔ te ta saŋa na a desekyere southeast sɛŋ naŋ da wa wɛle na mɛ Tempane Desekyere 15 Fɛboɔre 2018 eŋɛ; a desekyere asɛmbole be la a Ɔpa Isi Irigyiŋ eastern sɛŋ, a taa Tempane ka o e o teŋkpoŋ. Noba yaga naŋ be Tempane poɔ e la koɔreba ane nembaale dadiribe, ne bɔnne tontoneba fĩĩ. A gɛrɛ a east sɛŋ, a laŋyiri ne Republic of Togo la eŋ bogi. == Sommo Yizie == [[Gbuli:Dagaare]] [[Gbuli:Gampɛlɛ zaa]] [[Gbuli:Ghana]] [[Gbuli:Teŋɛ]] [[Gbuli:Mainpage]] [[Gbuli:Africa]] [[Gbuli:West Africa]] 6ghx6cy868nneusbztgrfeb53oydzko 41953 41952 2024-12-12T18:57:31Z Vision L1 19 41953 wikitext text/x-wiki {{Databox|item=Q7698236}} '''Tempane''' e la teŋɛ ane a Tempane Desekyere naŋ be a Ɔpa Isi Irigyiŋ poɔ teŋkpoŋ, Ghana. Ana teŋɛ ŋa ka a Garu Tempane Sɛkɔndere Sakuuri be.<ref>http://www.centralregion.gov.gh/index.php?option=com_content&view=article&id=34&Itemid=57</ref><ref>http://www.modernghana.com/GhanaHome/regions/schools.asp?menu_id=6&sub_menu_id=310&gender=&s=a</ref> A sakuuri e la sɛkɔndere ganzanne zie.<ref>http://www.ghanaschoolsnet.com/page/list-of-senior-secondary</ref> Tempane Desekyere e la a desekyere pie ne anuu na kaŋa naŋ be a Ɔpa Isi Irigyiŋ poɔ. O da daŋ paale la a Garu-Tempane Desekyere kpoŋ na poɔ te ta saŋa na a desekyere southeast sɛŋ naŋ da wa wɛle na mɛ Tempane Desekyere 15 Fɛboɔre 2018 eŋɛ; a desekyere asɛmbole be la a Ɔpa Isi Irigyiŋ eastern sɛŋ, a taa Tempane ka o e o teŋkpoŋ. Noba yaga naŋ be Tempane poɔ e la koɔreba ane nembaale dadiribe, ne bɔnne tontoneba fĩĩ. A gɛrɛ a east sɛŋ, a laŋyiri ne Republic of Togo la eŋ bogi. == Sommo Yizie == [[Gbuli:Dagaare]] [[Gbuli:Gampɛlɛ zaa]] [[Gbuli:Ghana]] [[Gbuli:Teŋɛ]] [[Gbuli:Mainpage]] [[Gbuli:Africa]] [[Gbuli:West Africa]] a6dmqydi2ihanzhsm19ch73v4xgqcgi 41954 41953 2024-12-12T18:58:14Z Vision L1 19 41954 wikitext text/x-wiki {{Databox|item=Q7698236}} '''Tempane''' e la teŋɛ ane a Tempane Desekyere naŋ be a Ɔpa Isi Irigyiŋ poɔ teŋkpoŋ, Ghana. Ana teŋɛ ŋa ka a Garu Tempane Sɛkɔndere Sakuuri be.<ref>http://www.centralregion.gov.gh/index.php?option=com_content&view=article&id=34&Itemid=57</ref><ref>http://www.modernghana.com/GhanaHome/regions/schools.asp?menu_id=6&sub_menu_id=310&gender=&s=a</ref> A sakuuri e la sɛkɔndere ganzanne zie.<ref>http://www.ghanaschoolsnet.com/page/list-of-senior-secondary</ref> Tempane Desekyere e la a desekyere pie ne anuu na kaŋa naŋ be a Ɔpa Isi Irigyiŋ poɔ.<ref>https://yen.com.gh/entertainment/celebrities/260991-zenator-rawlings-reveals-dated-boy-high-school/</ref> O da daŋ paale la a Garu-Tempane Desekyere kpoŋ na poɔ te ta saŋa na a desekyere southeast sɛŋ naŋ da wa wɛle na mɛ Tempane Desekyere 15 Fɛboɔre 2018 eŋɛ; a desekyere asɛmbole be la a Ɔpa Isi Irigyiŋ eastern sɛŋ, a taa Tempane ka o e o teŋkpoŋ. Noba yaga naŋ be Tempane poɔ e la koɔreba ane nembaale dadiribe, ne bɔnne tontoneba fĩĩ. A gɛrɛ a east sɛŋ, a laŋyiri ne Republic of Togo la eŋ bogi. == Sommo Yizie == [[Gbuli:Dagaare]] [[Gbuli:Gampɛlɛ zaa]] [[Gbuli:Ghana]] [[Gbuli:Teŋɛ]] [[Gbuli:Mainpage]] [[Gbuli:Africa]] [[Gbuli:West Africa]] 6fbn0d0m9er697p54kl43cd21ujrbjt 41955 41954 2024-12-12T18:59:18Z Vision L1 19 41955 wikitext text/x-wiki {{Databox|item=Q7698236}} '''Tempane''' e la teŋɛ ane a Tempane Desekyere naŋ be a Ɔpa Isi Irigyiŋ poɔ teŋkpoŋ, [[Ghana]]. Ana teŋɛ ŋa ka a Garu Tempane Sɛkɔndere Sakuuri be.<ref>http://www.centralregion.gov.gh/index.php?option=com_content&view=article&id=34&Itemid=57</ref><ref>http://www.modernghana.com/GhanaHome/regions/schools.asp?menu_id=6&sub_menu_id=310&gender=&s=a</ref> A sakuuri e la sɛkɔndere ganzanne zie.<ref>http://www.ghanaschoolsnet.com/page/list-of-senior-secondary</ref> [[Tempane Desekyere]] e la a desekyere pie ne anuu na kaŋa naŋ be a [[Upper East Region|Ɔpa Isi Irigyiŋ]] poɔ.<ref>https://yen.com.gh/entertainment/celebrities/260991-zenator-rawlings-reveals-dated-boy-high-school/</ref> O da daŋ paale la a Garu-Tempane Desekyere kpoŋ na poɔ te ta saŋa na a desekyere southeast sɛŋ naŋ da wa wɛle na mɛ Tempane Desekyere 15 Fɛboɔre 2018 eŋɛ; a desekyere asɛmbole be la a Ɔpa Isi Irigyiŋ eastern sɛŋ, a taa Tempane ka o e o teŋkpoŋ. Noba yaga naŋ be Tempane poɔ e la koɔreba ane nembaale dadiribe, ne bɔnne tontoneba fĩĩ. A gɛrɛ a east sɛŋ, a laŋyiri ne Republic of Togo la eŋ bogi. == Sommo Yizie == [[Gbuli:Dagaare]] [[Gbuli:Gampɛlɛ zaa]] [[Gbuli:Ghana]] [[Gbuli:Teŋɛ]] [[Gbuli:Mainpage]] [[Gbuli:Africa]] [[Gbuli:West Africa]] 9o12kjy8yuczu9t8owvbhcvp9klwyxu 41956 41955 2024-12-12T19:00:20Z Vision L1 19 41956 wikitext text/x-wiki {{Databox|item=Q7698236}} '''Tempane''' e la teŋɛ ane a Tempane Desekyere naŋ be a Ɔpa Isi Irigyiŋ poɔ teŋkpoŋ, [[Ghana]]. Ana teŋɛ ŋa ka a [[Garu]] Tempane Sɛkɔndere Sakuuri be.<ref>http://www.centralregion.gov.gh/index.php?option=com_content&view=article&id=34&Itemid=57</ref><ref>http://www.modernghana.com/GhanaHome/regions/schools.asp?menu_id=6&sub_menu_id=310&gender=&s=a</ref> A sakuuri e la sɛkɔndere ganzanne zie.<ref>http://www.ghanaschoolsnet.com/page/list-of-senior-secondary</ref> [[Tempane Desekyere]] e la a desekyere pie ne anuu na kaŋa naŋ be a [[Upper East Region|Ɔpa Isi Irigyiŋ]] poɔ.<ref>https://yen.com.gh/entertainment/celebrities/260991-zenator-rawlings-reveals-dated-boy-high-school/</ref> O da daŋ paale la a Garu-Tempane Desekyere kpoŋ na poɔ te ta saŋa na a desekyere southeast sɛŋ naŋ da wa wɛle na mɛ Tempane Desekyere 15 Fɛboɔre 2018 eŋɛ; a desekyere asɛmbole be la a Ɔpa Isi Irigyiŋ eastern sɛŋ, a taa Tempane ka o e o teŋkpoŋ. Noba yaga naŋ be Tempane poɔ e la koɔreba ane nembaale dadiribe, ne bɔnne tontoneba fĩĩ. A gɛrɛ a east sɛŋ, a laŋyiri ne [[Republic of Togo]] la eŋ bogi. == Sommo Yizie == [[Gbuli:Dagaare]] [[Gbuli:Gampɛlɛ zaa]] [[Gbuli:Ghana]] [[Gbuli:Teŋɛ]] [[Gbuli:Mainpage]] [[Gbuli:Africa]] [[Gbuli:West Africa]] oa17gog7w6wifexju9fiyrkmjuqf8ro