Wikipedia fowiki https://fo.wikipedia.org/wiki/Fors%C3%AD%C3%B0a MediaWiki 1.44.0-wmf.1 first-letter Miðil Serstakt Kjak Brúkari Brúkarakjak Wikipedia Wikipedia-kjak Mynd Myndakjak MediaWiki MediaWiki-kjak Fyrimynd Fyrimyndakjak Hjálp Hjálparkjak Bólkur Bólkakjak TimedText TimedText talk Module Module talk 0 1602 381929 377918 2024-11-02T14:19:44Z 2001:9E8:460C:5163:1CD4:3A7A:BA68:6670 /* Hesi hava fingið virðislønir gjøgnum árini */ dagføring 381929 wikitext text/x-wiki [[Mynd:M.A. Jacobsen.gif|290px|thumb|right|M.A. Jacobsen]] '''Mentanarvirðisløn M. A. Jacobsens''' er bókmentavirðisløn, ið [[Tórshavnar kommuna|Tórshavnar Býráð]] letur á hvørjum ári. ==Um virðislønirnar == Fyrsta virðislønin varð latin í [[1958]].<ref name="kelda-1"/><ref name="kelda-1a"/> Nú á døgum verður Mentanarvirðisløn M. A. Jacobsens latin trimum fólkum, ið verða hildin at hava [[Bókmentir|bókmentaligt]] og [[Mentan|mentanarligt]] virði. Virðisløn verður latin fyri [[Fagurbókmentir|fagurbókmentaligt]] verk, fyri [[Yrkisbókmentir|yrkisbókmentaligt]] verk, og fyri annað mentanaravrik. Hetta seinasta er t.d. [[Bygdasøga|bygdasøgur]], [[Endurminning|endurminningar]] og verk um [[myndlist]] ella [[tónlist]]. Tær kunnu eisini latast fólki, sum verður mett at hava avrikað nógv fyri føroyska mentan á móðurmálinum. Upphæddin verður ásett av Tórshavnar Býrað. Ein fimmmannanevnd ætlar um og ger av hvør ella hvørji, ið virðisløn skulu fáa. Tórshavnar Býráð velur tríggjar limir í nevndina, [[Rithøvundafelag Føroya]] ein og [[Fróðskaparsetur Føroya]] ein. Í skrivandi stund (2020) eru hesi limir í nevnd M.A. Jacobsens: Erling Isholm, Jákup Jacobsen og Høgni Joensen, valdir av býráðnum, Vár í Ólavsstovu fyri Rithøvundafelagið og [[Malan Marnersdóttir]] fyri Fróðskaparsetrið. Vónbjørt Vang býarbókavørður er skrivari. Eingin formaður er í nevndini, men fastur skrivari er býarbókavørðurin.<ref name="kelda-1"/><ref name="kelda-5a"/> Tað er treyt, at virðislønarverdu verkini eru skrivað á føroyskum máli. Hava føroyskir rithøvundar skrivað og givið út á útlendskum máli, eiga tær at verða týddar, áðrenn tær koma til umrøðu í virðislønarnevndini. Virðislønir fyri fagrar bókmentir og yrkisbókmentir kunnu bert latast fyri verk, sum eru útgivin. Virðislønirnar verða latnar [[17. september]], sum er føðingardagur [[M. A. Jacobsen]]s. Býráðsformaðurin handar vanliga vanliga teimum virðisløntu virðislønina saman við skrivi frá fimmmannanevndini, har tilskilað er, hvørji verk, virðislønirnar eru givnar fyri, og hvat nevndin metti gjørdi verkini virðislønarverd. Á sama hátíðarhaldi verður eisini [[Barnamentanarheiðursløn Tórshavnar býráðs]] handað. == Hesi hava fingið virðislønir gjøgnum árini == === Síðan 1969 === {|width="100%" border="0" cellspacing="0" cellpadding="0"| |&nbsp; |'''Fagurbókmentir''' |'''Yrkisbókmentir''' |'''Annað mentanaravrik''' |- |-bgcolor="#eeeeee" |[[2024]] |[[Vónbjørt Vang]]{{efn|fyri bókina ''Svørt Orkidé''}} |[[Andras Mortensen]]{{efn|fyri bókina ''Kongsbókin''}} |[[Dagmar Joensen Næs]]{{efn|fyri ''slóðbrótandi og markbrótandi heimildarfilmar''}}<ref>[https://kvf.fo/greinar/2024/10/31/hesi-fingu-ma-jacobsen-virdislonirnar-2024 Hesi fingu M.A. Jacobsen virðislønirnar 2024], kvf.fo, 31.10.2024</ref> |- |[[2023]] |[[Katrin Ottarsdóttir]]{{efn|fyri bókina ''Summarið varar ikki alt árið longur''}} |[[Silas Olofson]] og [[Jórun Pólsdóttir]]{{efn|fyri bókina ''Fuglar Okkara''}} |[[Trygvi Danielsen]]{{efn| fyri hansara virki innan film, tónleik og skaldskap}}<ref>[https://www.in.fo/news-detail/ma-jacobsen-katrinottarsdottir-faer-virdisloen-fyri-fagrar-bokmentir M.A. Jacobsen: KatrinOttarsdóttir fær virðisløn fyri fagrar bókmentir], in.fo, 5.10.2023</ref><ref>[https://www.in.fo/news-detail/silas-olofson-og-jorun-polsdottir-faa-virdisloer-ma-jacobsens-fyri-yrkisbokmentir Silas Olofson og Jórun Pólsdóttir fáa virðislør M.A. Jacobsens fyri yrkisbókmentir], in.fo, 5.10.2023</ref><ref>[https://www.in.fo/news-detail/trugvi-danielsen-faer-ma-jacobsens-virdisloen-fyri-mentanaravrik Trygvi Danielsen fær M.A. Jacobsens virðisløn fyri mentanaravrik], in.fo, 5.10.2023</ref> |-bgcolor="#eeeeee" |[[2022]] |[[Carl Jóhan Jensen]] |[[Nils Ohrt]] |[[Det Feröische Compagnie]]<ref>[https://www.bbs.fo/fo/nyheder/kort-nyt/ma-jacobsens-heidurslonir-og-barnamentanarheidurslon-2022?page=2 M.A. Jacobsens heiðurslønir og barnamentanarheiðursløn 2022], bbs.fo, 21.10.22</ref> |- |[[2021]] |Eingin |[[Jógvan í Lon Jacobsen]] |[[Trond Trosterud]]<ref>[https://www.bbs.fo/fo/nyheder/kort-nyt/jogvan-og-trond-faa-m-jacobsens-virdislonir-torshavnar-byrads-2021 Jógvan og Trond fáa M. A. Jacobsens virðislønir Tórshavnar býráðs 2021], bbs.fo, 07.10.21 </ref> |-bgcolor="#eeeeee" |[[2020]] |[[Lív Maria Róadóttir Jæger]]{{efn|Hon fekk virðisløn M.A. Jacobsens fyri yrkingasavnið "Eg skrivi á vátt pappír". Í grundgevingini sigur nevndin soleiðis: Eg skrivi á vátt pappír er nýskapandi formliga og innihaldsliga. Heimurin er ein røð av uppliving-arfyribrigdum, sum savnið greinar á poetiskan hátt gjøgnum ævisøguligar hendingar og lýsingar av náttúru, atburði og tannárum. Skrivingin er í miðdepli, har “tann skrivandi er ein onnur”. Summar yrkingar eru myndalýsingar, og summar sitera opið ommuna og aðrar yrkjarar. Á henda hátt fær savnið vítt útsýni, eins og tann gerandisligi málburðurin er fyltur við eyka merkingum og frábrigdum.<ref name="kelda-5"/><ref name="kelda-5a"/><ref name="kelda-5b"/>}} |[[Hjalmar P. Petersen]] {{efn|Hann varð heiðraður fyri yrkisbókmentir. Í grundgevingini sigur nevndin soleiðis: Mállæra 1 og 2 lýsa nútíðarføroyskt. Tær eru skrivaðar við støði í nútímans almennum ástøði um mál og í føroyskari málgransking í hesi øldini. Bøkurnar geva eina góða mynd av føroyskum máli í dag og eru týðandi íkast í mállærubókmentirnar.<ref name="kelda-5"/><ref name="kelda-5a"/>}} |[[Jógvan D. Hansen]] {{efn|Hann varð heiðraður fyri mentanaravrik. Nevndin sigur soleiðis: Hann hevur á eyðskildum máli megnað at bera fram djúptøknar og torgreiddar tilveruspurningar og etiskar tvístøður fyri einum breiðum skara.<ref name="kelda-5"/><ref name="kelda-5a"/>}} |- |[[2019]] |[[Oddfríður Marni Rasmussen]] |[[Hanus Kamban]] |[[Bernharður Wilkinson]] |-bgcolor="#eeeeee" |[[2018]] |[[Rannvá Holm Mortensen]]<ref name="kelda-2"/> |Eingin |[[Edward Fuglø]] |- |[[2017]] |[[Sissal Kampmann]] |Eingin |[[Simme Arge Jacobsen]] |-bgcolor="#eeeeee" |[[2016]] |[[Heðin M. Klein]]{{efn|Hann fekk M.A. Jacobsens virðisløn fyri Tað orðið.<ref name="kelda-3"/><ref name="kelda-3a"/><ref name="kelda-3b"/><ref name="kelda-3c"/>}} |Eingin |[[Eilif Samuelsen]]{{efn|Hann fekk M.A. Jacobsens virðisløn fyri mentanaravrik. Nevndin segði, at hann hevði halgað sína tíð sum eftirløntur til at geva okkum klassiskar heimsbókmentir á føroyskum máli. ”Eilif hevur ríkað okkum við heimspekiligum dýrgripum á móðurmálinum”<ref name="kelda-3d"/> }} |- |[[2015]] |[[Carl Johan Jensen]] {{efn|fyri "Eg síggi teg betri í myrkri"}} |[[Jóan Pauli Joensen]] {{efn|fyri "Bót og biti"}} |[[Jákup Veyhe]] |-bgcolor="#eeeeee" |[[2014]] |[[Kim Simonsen]] |[[Óli Olsen]] |[[Margreta Næss]] |- |[[2013]] |[[Katrin Ottarsdóttir]] {{efn|fyri ''Eru koparrør í himmiríki''}} |[[Poul Jespersen]] |[[Turið Sigurðardóttir]] {{efn|fyri at hava týtt nógv til føroyskt}} |-bgcolor="#eeeeee" |[[2012]] |[[Jóanes Nielsen]] {{efn|fyri ''Brahmadellarnir'' frá 2011.}} |[[Eivind Weyhe]] |[[Jens-Kjeld Jensen]] |- |[[2011]] |Eingin |[[Nicolina Jensen Beder]] {{efn|fyri ''Seyður ull og tøting''<ref>[https://web.archive.org/web/20160313120715/https://www.bbs.fo/fo/web/arena Nicolina Jensen Beder - Virðisløn M.A. Jacobsens fyri yrkisbókmentir 2011], BBS.fo (archive.org)</ref>}} |[[Jógvan Isaksen]] {{efn|fyri sítt virksemi í [[Mentunargrunnur Studentafelagsins|Mentunargrunni Studentafelagsins]]}} |--bgcolor="#eeeeee" |[[2010]] |[[Tóroddur Poulsen]] {{efn|fyri ''Útsýni''.<ref>{{Cite web |url=http://www.samfundet-sverige-faroarna.se/index.php/nyheter/87-nominerad-till-nordiska-radets-litteraturpris |title=Samfundet-Sverrige-Faroarna.se, Nominerad till Nordiska rådets litteraturpris |accessdate=2012-01-19 |archive-date=2021-09-17 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210917135615/https://samfundet-sverige-faroarna.se/index.php/nyheter/87-nominerad-till-nordiska-radets-litteraturpris |dead-url=yes }}</ref>}} |[[Rógvi Mouritsen]] {{efn|fyri bókina ''Fiskar undir Føroyum''}} |[[Bjørki Geyti]] {{efn|fyri [[Føroya Sjósavn]]<ref>[http://www.faroenature.net/tidindi/foroysk/rogvi-og-bjorki-fingu-virdislonir.html FaroeNature.net]</ref>}} |- |[[2009]] |[[Vida Akselsdóttir Højgaard]]<ref>{{Cite web |url=http://aktuelt.fo/grein/vida_besti_rithovundur |title=Archive copy |accessdate=2013-11-17 |archive-date=2013-11-17 |archive-url=https://archive.is/20131117073402/http://aktuelt.fo/grein/vida_besti_rithovundur |dead-url=yes }}</ref> |[[Birgar Johannessen]] {{efn|fyri ''Havnin - fólk og yrki''<ref>{{Cite web |url=http://www.bbs.fo/content/view/574 |title=BBS.fo, Birgar Johannessen - Mentanarvirðisløn M.A. Jacobsens fyri yrkisbókmentir 2009 |accessdate=2012-01-19 |archive-date=2012-07-29 |archive-url=https://archive.is/20120729174839/http://www.bbs.fo/content/view/574 |dead-url=yes }}</ref>}} |[[Arnbjørn Ólavsson Dalsgarð]] <br />og [[Oddfríður Marni Rasmussen]] {{efn|fyri ''[[Vencil]]''<ref>{{Cite web |url=http://www.bbs.fo/content/view/572 |title=BBS.fo, Arnbjørn Ólavsson Dalsgarð og Oddfríður Marni Rasmussen - Mentanarvirðisløn M.A. Jacobsens fyri mentanaravrik 2009 |accessdate=2012-01-19 |archive-date=2012-07-29 |archive-url=https://archive.is/20120729003640/http://www.bbs.fo/content/view/572 |dead-url=yes }}</ref>}} |--bgcolor="#eeeeee" |[[2008]] |[[Sólrún Michelsen]] |[[Hanus Kjølbro]] |[[Anna Kirstin Thomsen]] |- |[[2007]] |[[Martin Joensen (1953)|Martin Joensen]] |[[Petur Jacob Sigvardsen]] |[[Laura Joensen]] |-bgcolor="#eeeeee" |[[2006]] |[[Carl Jóhan Jensen]] |[[Guðrun Gaard]] |[[Ebba Hentze]] |- |[[2005]] |Eingin |[[Turið Kjølbro]] |[[Jón Tyril]] |-bgcolor="#eeeeee" |[[2004]] |[[Sigri M. Gaïni]] |[[Gianfranco Contri]] |[[Mortan Winther Poulsen]] |- |[[2003]] |Eingin |[[Marianne Clausen]] |[[Vilhelm Magnussen]] |-bgcolor="#eeeeee" |[[2002]] |[[Oddvør Johansen]] |[[Andras Mortensen]] |[[Kristian Blak]] |- |[[2001]] |[[Annfinnur í Skála]] |[[Bogi Hansen]] |[[Zacharias Hammer]] |-bgcolor="#eeeeee" |[[2000]] |[[Oddfríður Marni Rasmussen]] |[[Zakarias Wang]] |[[Rigmor Restorff]] |- |[[1999]] |Eingin |[[Dorete Bloch]] |[[Martin Tórgarð]] |-bgcolor="#eeeeee" |[[1998]] |Eingin |[[Jákup Pauli Gregoriussen|J.P. Gregoriussen]] |[[Frits Johannesen]] |- |[[1997]] |[[Petur Jensen]] |[[Doris Hansen]] |[[Ólavur Hátún]] |-bgcolor="#eeeeee" |[[1996]] |Eingin |[[Elin Súsanna Jacobsen]] |[[Árni Dahl]] |- |[[1995]] |[[Kári P.]] |[[Martin Næs]] |Eingin |-bgcolor="#eeeeee" |[[1994]] |Eingin |[[Jógvan Isaksen]] |Eingin |- |[[1993]] |[[Jens Pauli Heinesen]] |[[Malan Marnersdóttir]] |[[Oskar Hermannsson]] |-bgcolor="#eeeeee" |[[1992]] |[[Tóroddur Poulsen]] |Eingin |Eingin |- |[[1991]] |[[Bárður Jákupsson]] |[[Jóhan Hendrik Winther Poulsen]] |Eingin |-bgcolor="#eeeeee" |[[1990]] |[[D. P. Danielsen]] |[[Svenning Tausen]] |Eingin |- |[[1989]] |[[Carl Jóhan Jensen]] |[[Axel Tórgarð]] |Eingin |-bgcolor="#eeeeee" |[[1988]] |[[Rói Patursson]] |[[Sigurd Berghamar]] |[[Karsten Hoydal]] |- |[[1987]] |[[Astrid Joensen]] |[[Eyðun Andreassen]] |[[Sigurð Joensen]] |-bgcolor="#eeeeee" |[[1986]] |[[Hanus Andreassen]] |[[Hans Jacob Debes]] |Eingin |- |[[1985]] |[[Heðin M. Klein]] |[[Niels Juel Arge]] |[[Kristian O. Viderø]] |-bgcolor="#eeeeee" |[[1984]] |[[Jóanes Nielsen]] |[[Jóhannes av Skarði]] |Eingin |- |[[1983]] |[[Oddvør Johansen]] |[[Jørgen M. Olsen]] |[[Petur W. Háberg]] |-bgcolor="#eeeeee" |[[1982]] |[[Gunnar Hoydal]] |[[Jóannes Rasmussen]] |Eingin |- |[[1981]] |[[Steinbjørn B. Jacobsen]] |[[Erlendur Patursson]] |Eingin |-bgcolor="#eeeeee" |[[1980]] |[[Christian Matras]] |[[Hanus Andreassen]] |Eingin |- |[[1979]] |[[Regin Dahl]] |[[Bjarni Niclasen]] |Eingin |-bgcolor="#eeeeee" |[[1978]] |[[Hans Thomsen]] |[[Maria Eide Petersen]] |Eingin |- |[[1977]] |[[Alexandur Kristiansen]] |[[Jeffrei Henriksen]] |Eingin |-bgcolor="#eeeeee" |[[1976]] |[[Richard Long]] |[[Óluva Skaale]] og<br />[[Marius Johannesen]] |Eingin |- |[[1975]] |[[William Heinesen]] |[[Sámal Johansen]] |Eingin |-bgcolor="#eeeeee" |[[1974]] |[[Guðrið Helmsdal]] |[[Jákup í Jákupsstovu]] |Eingin |- |[[1973]] |[[Jens Pauli Heinesen]] <br />og [[Regin Dahl]] |[[Einar Joensen]], [[Poul Petersen]]<br /> og [[Katrina Østerø]] |Eingin |-bgcolor="#eeeeee" |[[1972]] |Eingin |Eingin |Eingin |- |[[1971]] |Eingin |Eingin |Eingin |-bgcolor="#eeeeee" |[[1970]] |Eingin |Eingin |Eingin |- |[[1969]] |[[Jens Pauli Heinesen]] {{efn|fyri fagrar bókmentir fyri søgusøvnini Aldurnar spæla á sandi og Gest.<ref name="kelda-4"/>}} [[Rói Patursson]] {{efn|fyri fagrar bókmentir fyri yrkingasavnið Yrkingar.<ref name="kelda-4"/>}} og [[Hans J. Glerfoss]] {{efn|fyri fagrar bókmentir fyri yrkingasøvnini Kvirra í reyðum og bláum, Til B og Fjallafossar.<ref name="kelda-4"/>}} |[[Hanus Debes Joensen|Hanus D. Joensen]] {{efn|fyri yrkisbókmentir fyri bókina Alisfrøði.<ref name="kelda-4"/>}} og [[Rólant Lenvig]] {{efn|fyri yrkisbókmentir fyri bøkurnar Landalæra 2 og 3.<ref name="kelda-4"/>}} |Eingin |} === Áðrenn 1969 === Áðrenn [[1969]] vórðu hesar mentanarvirðislønir latnar: {|width="100%" border="0" cellspacing="0" cellpadding="0" |&nbsp; |'''Fagurbókmentir''' |'''Yrkisbókmentir/Mentanaravrik''' |- |[[1968]] |Eingin |[[Robert Joensen]] {{efn|fyri yrkisbókmentir 1968 fyri bókina Býta seyð og fletta, og fyri starv hansara við útgávu av bókum við siðsøguligum innihaldi.<ref name="kelda-4"/>}} |-bgcolor="#eeeeee" |[[1967]] |Eingin heiðursløn varð latin |[[Johanna Maria Skylv-Hansen]] |- |[[1966]] |[[Hans Dalsgaard]] og [[Jógvan Símun Hansen]] |-bgcolor="#eeeeee" |[[1965]] |[[Christian Matras]] og [[Páll J. Nolsøe]] |- |[[1964]] |[[Heðin Brú]] |-bgcolor="#eeeeee" |[[1963]] |[[Poul F. Joensen]] |- |[[1962]] |[[Martin Joensen (rithøvundur)|Martin Joensen]] |-bgcolor="#eeeeee" |[[1961]] |[[Karsten Hoydal]] |- |[[1960]] |[[Valdemar Poulsen]] |-bgcolor="#eeeeee" |[[1959]] |[[R. K. Rasmussen]] og [[Jens Pauli Heinesen]] |- |[[1958]] |[[Jóan Christian Poulsen]] og [[T.N. Djurhuus]] |} == Hygg eisini at == *[[Barnamentanarheiðursløn Tórshavnar býráðs]] == Ávísingar úteftir == <!--- * [http://www.byarbok.fo/heidursloenir/majacobsens.htm Byarbok.fo - Mentanarvirðislønir M. A. Jacobsens] ---> * [https://www.bbs.fo/fo/heidurslonir/mentanarvirdislonir-m-jacobsens Býarbókasavnið - Mentanarvirðislønir M. A. Jacobsens], bbs.fo *[https://www.bbs.fo/fo/tags/mentanarvirdislon-m-jacobsens Síða við evninum Mentanarvirðisløn M. A. Jacobsens], bbs.fo ==Viðmerkingar== {{notelist|2}} == Keldur == {{Reflist|refs= <ref name="kelda-1"> [https://dagur.fo/mentanarvirdislonir-ma-jacobsens-latnar-hosdagin Mentanarvirðislønir M.A. Jacobsens latnar hósdagin], dagur.fo, 6. november 2018 </ref> <ref name="kelda-1a"> [https://www.bbs.fo/fo/nyheder/kort-nyt/mentanarvirdislonir-2018 Mentanarvirðislønir M.A. Jacobsens 60 ár á baki], bbs.fo </ref> <ref name="kelda-2"> {{cite web |url=https://www.bbs.fo/fo/nyheder/short-news/rannva-edward-og-var-fingu-virdislonir |title=Rannvá, Edward og Vár fingu virðislønir |last1=Vang |first1=Vónbjørt |last2= |first2= |date=8. november 2018 |website= |publisher=Býarbókasavnið |accessdate=4. oktober 2019}} </ref> <ref name="kelda-3"> [http://www.listaportal.com/tidindi/2016/10/20/hein-m-klein-fekk-majacobsens-virislnina-fyri-fagrar-bkmentir Heðin M. Klein fekk M.A.Jacobsens virðislønina fyri fagrar bókmentir], listaportal.com </ref> <ref name="kelda-3a">[https://www.norden.fo/Default.aspx?pageid=167&NewsItemID=24062 Heiður til Heðin] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161025033523/http://www.norden.fo/Default.aspx?pageid=167&NewsItemID=24062 |date=2016-10-25 }}, norden.fo</ref> <ref name="kelda-3b"> {{cite web | title = Heðin M. Klein fekk M.A. Jacobsens virðisløn fyri Tað orðið | url = http://portal.fo/hedin+m+klein+fekk+ma+jacobsens+virdislon+fyri+tad+ordid.html |publisher= portal.fo | date = 2016-10-21 | archiveurl = http://archive.today/l4fPo | archivedate = 2016-10-21 |accessdate=10. oktober 2020}} </ref> <ref name="kelda-3c"> [https://sprotin.fo/products/973/tad-ordid?_l=fo Tað orðið], sprotin.fo </ref> <ref name="kelda-3d"> [http://www.oyggjatidindi.com/mentanarvirdislon+m+a+jacobsens+i+ar+og+sidani+1958.html Mentanarvirðisløn M. A. Jacobsens í ár og síðani 1958], oyggjatidindi.com </ref> <ref name="kelda-4"> [https://www.bbs.fo/fo/heidurslonir/mentanarvirdislonir-m-jacobsens/ordingar-1958-1969 Orðingar 1958-1969], bbs.fo </ref> <ref name="kelda-5"> [https://r7.fo/news/27076/liv-jogvan-hjalmar-marjun-og-rakel-fingu-mentanarvirdislonir-torshavnar-byrads-2020 Lív, Jógvan, Hjalmar, Marjun og Rakel fingu mentanarvirðislønir Tórshavnar býráðs 2020. ], r7, 9. okt. 2020 </ref> <ref name="kelda-5a"> [https://www.dagur.fo/hesar-fingu-bokmentavirdislonirnar Hesar fingu bókmentavirðislønirnar], dagur.fo, 9. okt. 2020 </ref> <ref name="kelda-5b"> [https://kvf.fo/non?sid=114599 Tá ið omman verður poesi], kvf.fo, 09-10-2020 </ref> |2}} [[Bólkur:Virðislønir]] [[Bólkur:Bókmentir]] [[Bólkur:Listar]] [[Bólkur:Føroyskar bókmentaheiðurslønir]] [[Bólkur:Føroyskar mentanarvirðislønir]] [[Bólkur:Tórshavnar kommuna]] ekhfzc7usnk56rod470ozbhkr5mp4z3 381933 381929 2024-11-02T14:53:56Z 2001:9E8:460C:5163:1CD4:3A7A:BA68:6670 /* Síðan 1969 */ 381933 wikitext text/x-wiki [[Mynd:M.A. Jacobsen.gif|290px|thumb|right|M.A. Jacobsen]] '''Mentanarvirðisløn M. A. Jacobsens''' er bókmentavirðisløn, ið [[Tórshavnar kommuna|Tórshavnar Býráð]] letur á hvørjum ári. ==Um virðislønirnar == Fyrsta virðislønin varð latin í [[1958]].<ref name="kelda-1"/><ref name="kelda-1a"/> Nú á døgum verður Mentanarvirðisløn M. A. Jacobsens latin trimum fólkum, ið verða hildin at hava [[Bókmentir|bókmentaligt]] og [[Mentan|mentanarligt]] virði. Virðisløn verður latin fyri [[Fagurbókmentir|fagurbókmentaligt]] verk, fyri [[Yrkisbókmentir|yrkisbókmentaligt]] verk, og fyri annað mentanaravrik. Hetta seinasta er t.d. [[Bygdasøga|bygdasøgur]], [[Endurminning|endurminningar]] og verk um [[myndlist]] ella [[tónlist]]. Tær kunnu eisini latast fólki, sum verður mett at hava avrikað nógv fyri føroyska mentan á móðurmálinum. Upphæddin verður ásett av Tórshavnar Býrað. Ein fimmmannanevnd ætlar um og ger av hvør ella hvørji, ið virðisløn skulu fáa. Tórshavnar Býráð velur tríggjar limir í nevndina, [[Rithøvundafelag Føroya]] ein og [[Fróðskaparsetur Føroya]] ein. Í skrivandi stund (2020) eru hesi limir í nevnd M.A. Jacobsens: Erling Isholm, Jákup Jacobsen og Høgni Joensen, valdir av býráðnum, Vár í Ólavsstovu fyri Rithøvundafelagið og [[Malan Marnersdóttir]] fyri Fróðskaparsetrið. Vónbjørt Vang býarbókavørður er skrivari. Eingin formaður er í nevndini, men fastur skrivari er býarbókavørðurin.<ref name="kelda-1"/><ref name="kelda-5a"/> Tað er treyt, at virðislønarverdu verkini eru skrivað á føroyskum máli. Hava føroyskir rithøvundar skrivað og givið út á útlendskum máli, eiga tær at verða týddar, áðrenn tær koma til umrøðu í virðislønarnevndini. Virðislønir fyri fagrar bókmentir og yrkisbókmentir kunnu bert latast fyri verk, sum eru útgivin. Virðislønirnar verða latnar [[17. september]], sum er føðingardagur [[M. A. Jacobsen]]s. Býráðsformaðurin handar vanliga vanliga teimum virðisløntu virðislønina saman við skrivi frá fimmmannanevndini, har tilskilað er, hvørji verk, virðislønirnar eru givnar fyri, og hvat nevndin metti gjørdi verkini virðislønarverd. Á sama hátíðarhaldi verður eisini [[Barnamentanarheiðursløn Tórshavnar býráðs]] handað. == Hesi hava fingið virðislønir gjøgnum árini == === Síðan 1969 === {|width="100%" border="0" cellspacing="0" cellpadding="0"| |&nbsp; |'''Fagurbókmentir''' |'''Yrkisbókmentir''' |'''Annað mentanaravrik''' |- |-bgcolor="#eeeeee" |[[2024]] |[[Vónbjørt Vang]]{{efn|fyri bókina ''Svørt Orkidé''}} |[[Andras Mortensen]]{{efn|fyri bókina ''Kongsbókin og lógir føroyinga í hámiðøld''}} |[[Dagmar Joensen Næs]]{{efn|fyri ''slóðbrótandi og markbrótandi heimildarfilmar''}}<ref>[https://kvf.fo/greinar/2024/10/31/hesi-fingu-ma-jacobsen-virdislonirnar-2024 Hesi fingu M.A. Jacobsen virðislønirnar 2024], kvf.fo, 31.10.2024</ref> |- |[[2023]] |[[Katrin Ottarsdóttir]]{{efn|fyri bókina ''Summarið varar ikki alt árið longur''}} |[[Silas Olofson]] og [[Jórun Pólsdóttir]]{{efn|fyri bókina ''Fuglar Okkara''}} |[[Trygvi Danielsen]]{{efn| fyri hansara virki innan film, tónleik og skaldskap}}<ref>[https://www.in.fo/news-detail/ma-jacobsen-katrinottarsdottir-faer-virdisloen-fyri-fagrar-bokmentir M.A. Jacobsen: KatrinOttarsdóttir fær virðisløn fyri fagrar bókmentir], in.fo, 5.10.2023</ref><ref>[https://www.in.fo/news-detail/silas-olofson-og-jorun-polsdottir-faa-virdisloer-ma-jacobsens-fyri-yrkisbokmentir Silas Olofson og Jórun Pólsdóttir fáa virðislør M.A. Jacobsens fyri yrkisbókmentir], in.fo, 5.10.2023</ref><ref>[https://www.in.fo/news-detail/trugvi-danielsen-faer-ma-jacobsens-virdisloen-fyri-mentanaravrik Trygvi Danielsen fær M.A. Jacobsens virðisløn fyri mentanaravrik], in.fo, 5.10.2023</ref> |-bgcolor="#eeeeee" |[[2022]] |[[Carl Jóhan Jensen]] |[[Nils Ohrt]] |[[Det Feröische Compagnie]]<ref>[https://www.bbs.fo/fo/nyheder/kort-nyt/ma-jacobsens-heidurslonir-og-barnamentanarheidurslon-2022?page=2 M.A. Jacobsens heiðurslønir og barnamentanarheiðursløn 2022], bbs.fo, 21.10.22</ref> |- |[[2021]] |Eingin |[[Jógvan í Lon Jacobsen]] |[[Trond Trosterud]]<ref>[https://www.bbs.fo/fo/nyheder/kort-nyt/jogvan-og-trond-faa-m-jacobsens-virdislonir-torshavnar-byrads-2021 Jógvan og Trond fáa M. A. Jacobsens virðislønir Tórshavnar býráðs 2021], bbs.fo, 07.10.21 </ref> |-bgcolor="#eeeeee" |[[2020]] |[[Lív Maria Róadóttir Jæger]]{{efn|Hon fekk virðisløn M.A. Jacobsens fyri yrkingasavnið "Eg skrivi á vátt pappír". Í grundgevingini sigur nevndin soleiðis: Eg skrivi á vátt pappír er nýskapandi formliga og innihaldsliga. Heimurin er ein røð av uppliving-arfyribrigdum, sum savnið greinar á poetiskan hátt gjøgnum ævisøguligar hendingar og lýsingar av náttúru, atburði og tannárum. Skrivingin er í miðdepli, har “tann skrivandi er ein onnur”. Summar yrkingar eru myndalýsingar, og summar sitera opið ommuna og aðrar yrkjarar. Á henda hátt fær savnið vítt útsýni, eins og tann gerandisligi málburðurin er fyltur við eyka merkingum og frábrigdum.<ref name="kelda-5"/><ref name="kelda-5a"/><ref name="kelda-5b"/>}} |[[Hjalmar P. Petersen]] {{efn|Hann varð heiðraður fyri yrkisbókmentir. Í grundgevingini sigur nevndin soleiðis: Mállæra 1 og 2 lýsa nútíðarføroyskt. Tær eru skrivaðar við støði í nútímans almennum ástøði um mál og í føroyskari málgransking í hesi øldini. Bøkurnar geva eina góða mynd av føroyskum máli í dag og eru týðandi íkast í mállærubókmentirnar.<ref name="kelda-5"/><ref name="kelda-5a"/>}} |[[Jógvan D. Hansen]] {{efn|Hann varð heiðraður fyri mentanaravrik. Nevndin sigur soleiðis: Hann hevur á eyðskildum máli megnað at bera fram djúptøknar og torgreiddar tilveruspurningar og etiskar tvístøður fyri einum breiðum skara.<ref name="kelda-5"/><ref name="kelda-5a"/>}} |- |[[2019]] |[[Oddfríður Marni Rasmussen]] |[[Hanus Kamban]] |[[Bernharður Wilkinson]] |-bgcolor="#eeeeee" |[[2018]] |[[Rannvá Holm Mortensen]]<ref name="kelda-2"/> |Eingin |[[Edward Fuglø]] |- |[[2017]] |[[Sissal Kampmann]] |Eingin |[[Simme Arge Jacobsen]] |-bgcolor="#eeeeee" |[[2016]] |[[Heðin M. Klein]]{{efn|Hann fekk M.A. Jacobsens virðisløn fyri Tað orðið.<ref name="kelda-3"/><ref name="kelda-3a"/><ref name="kelda-3b"/><ref name="kelda-3c"/>}} |Eingin |[[Eilif Samuelsen]]{{efn|Hann fekk M.A. Jacobsens virðisløn fyri mentanaravrik. Nevndin segði, at hann hevði halgað sína tíð sum eftirløntur til at geva okkum klassiskar heimsbókmentir á føroyskum máli. ”Eilif hevur ríkað okkum við heimspekiligum dýrgripum á móðurmálinum”<ref name="kelda-3d"/> }} |- |[[2015]] |[[Carl Johan Jensen]] {{efn|fyri "Eg síggi teg betri í myrkri"}} |[[Jóan Pauli Joensen]] {{efn|fyri "Bót og biti"}} |[[Jákup Veyhe]] |-bgcolor="#eeeeee" |[[2014]] |[[Kim Simonsen]] |[[Óli Olsen]] |[[Margreta Næss]] |- |[[2013]] |[[Katrin Ottarsdóttir]] {{efn|fyri ''Eru koparrør í himmiríki''}} |[[Poul Jespersen]] |[[Turið Sigurðardóttir]] {{efn|fyri at hava týtt nógv til føroyskt}} |-bgcolor="#eeeeee" |[[2012]] |[[Jóanes Nielsen]] {{efn|fyri ''Brahmadellarnir'' frá 2011.}} |[[Eivind Weyhe]] |[[Jens-Kjeld Jensen]] |- |[[2011]] |Eingin |[[Nicolina Jensen Beder]] {{efn|fyri ''Seyður ull og tøting''<ref>[https://web.archive.org/web/20160313120715/https://www.bbs.fo/fo/web/arena Nicolina Jensen Beder - Virðisløn M.A. Jacobsens fyri yrkisbókmentir 2011], BBS.fo (archive.org)</ref>}} |[[Jógvan Isaksen]] {{efn|fyri sítt virksemi í [[Mentunargrunnur Studentafelagsins|Mentunargrunni Studentafelagsins]]}} |--bgcolor="#eeeeee" |[[2010]] |[[Tóroddur Poulsen]] {{efn|fyri ''Útsýni''.<ref>{{Cite web |url=http://www.samfundet-sverige-faroarna.se/index.php/nyheter/87-nominerad-till-nordiska-radets-litteraturpris |title=Samfundet-Sverrige-Faroarna.se, Nominerad till Nordiska rådets litteraturpris |accessdate=2012-01-19 |archive-date=2021-09-17 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210917135615/https://samfundet-sverige-faroarna.se/index.php/nyheter/87-nominerad-till-nordiska-radets-litteraturpris |dead-url=yes }}</ref>}} |[[Rógvi Mouritsen]] {{efn|fyri bókina ''Fiskar undir Føroyum''}} |[[Bjørki Geyti]] {{efn|fyri [[Føroya Sjósavn]]<ref>[http://www.faroenature.net/tidindi/foroysk/rogvi-og-bjorki-fingu-virdislonir.html FaroeNature.net]</ref>}} |- |[[2009]] |[[Vida Akselsdóttir Højgaard]]<ref>{{Cite web |url=http://aktuelt.fo/grein/vida_besti_rithovundur |title=Archive copy |accessdate=2013-11-17 |archive-date=2013-11-17 |archive-url=https://archive.is/20131117073402/http://aktuelt.fo/grein/vida_besti_rithovundur |dead-url=yes }}</ref> |[[Birgar Johannessen]] {{efn|fyri ''Havnin - fólk og yrki''<ref>{{Cite web |url=http://www.bbs.fo/content/view/574 |title=BBS.fo, Birgar Johannessen - Mentanarvirðisløn M.A. Jacobsens fyri yrkisbókmentir 2009 |accessdate=2012-01-19 |archive-date=2012-07-29 |archive-url=https://archive.is/20120729174839/http://www.bbs.fo/content/view/574 |dead-url=yes }}</ref>}} |[[Arnbjørn Ólavsson Dalsgarð]] <br />og [[Oddfríður Marni Rasmussen]] {{efn|fyri ''[[Vencil]]''<ref>{{Cite web |url=http://www.bbs.fo/content/view/572 |title=BBS.fo, Arnbjørn Ólavsson Dalsgarð og Oddfríður Marni Rasmussen - Mentanarvirðisløn M.A. Jacobsens fyri mentanaravrik 2009 |accessdate=2012-01-19 |archive-date=2012-07-29 |archive-url=https://archive.is/20120729003640/http://www.bbs.fo/content/view/572 |dead-url=yes }}</ref>}} |--bgcolor="#eeeeee" |[[2008]] |[[Sólrún Michelsen]] |[[Hanus Kjølbro]] |[[Anna Kirstin Thomsen]] |- |[[2007]] |[[Martin Joensen (1953)|Martin Joensen]] |[[Petur Jacob Sigvardsen]] |[[Laura Joensen]] |-bgcolor="#eeeeee" |[[2006]] |[[Carl Jóhan Jensen]] |[[Guðrun Gaard]] |[[Ebba Hentze]] |- |[[2005]] |Eingin |[[Turið Kjølbro]] |[[Jón Tyril]] |-bgcolor="#eeeeee" |[[2004]] |[[Sigri M. Gaïni]] |[[Gianfranco Contri]] |[[Mortan Winther Poulsen]] |- |[[2003]] |Eingin |[[Marianne Clausen]] |[[Vilhelm Magnussen]] |-bgcolor="#eeeeee" |[[2002]] |[[Oddvør Johansen]] |[[Andras Mortensen]] |[[Kristian Blak]] |- |[[2001]] |[[Annfinnur í Skála]] |[[Bogi Hansen]] |[[Zacharias Hammer]] |-bgcolor="#eeeeee" |[[2000]] |[[Oddfríður Marni Rasmussen]] |[[Zakarias Wang]] |[[Rigmor Restorff]] |- |[[1999]] |Eingin |[[Dorete Bloch]] |[[Martin Tórgarð]] |-bgcolor="#eeeeee" |[[1998]] |Eingin |[[Jákup Pauli Gregoriussen|J.P. Gregoriussen]] |[[Frits Johannesen]] |- |[[1997]] |[[Petur Jensen]] |[[Doris Hansen]] |[[Ólavur Hátún]] |-bgcolor="#eeeeee" |[[1996]] |Eingin |[[Elin Súsanna Jacobsen]] |[[Árni Dahl]] |- |[[1995]] |[[Kári P.]] |[[Martin Næs]] |Eingin |-bgcolor="#eeeeee" |[[1994]] |Eingin |[[Jógvan Isaksen]] |Eingin |- |[[1993]] |[[Jens Pauli Heinesen]] |[[Malan Marnersdóttir]] |[[Oskar Hermannsson]] |-bgcolor="#eeeeee" |[[1992]] |[[Tóroddur Poulsen]] |Eingin |Eingin |- |[[1991]] |[[Bárður Jákupsson]] |[[Jóhan Hendrik Winther Poulsen]] |Eingin |-bgcolor="#eeeeee" |[[1990]] |[[D. P. Danielsen]] |[[Svenning Tausen]] |Eingin |- |[[1989]] |[[Carl Jóhan Jensen]] |[[Axel Tórgarð]] |Eingin |-bgcolor="#eeeeee" |[[1988]] |[[Rói Patursson]] |[[Sigurd Berghamar]] |[[Karsten Hoydal]] |- |[[1987]] |[[Astrid Joensen]] |[[Eyðun Andreassen]] |[[Sigurð Joensen]] |-bgcolor="#eeeeee" |[[1986]] |[[Hanus Andreassen]] |[[Hans Jacob Debes]] |Eingin |- |[[1985]] |[[Heðin M. Klein]] |[[Niels Juel Arge]] |[[Kristian O. Viderø]] |-bgcolor="#eeeeee" |[[1984]] |[[Jóanes Nielsen]] |[[Jóhannes av Skarði]] |Eingin |- |[[1983]] |[[Oddvør Johansen]] |[[Jørgen M. Olsen]] |[[Petur W. Háberg]] |-bgcolor="#eeeeee" |[[1982]] |[[Gunnar Hoydal]] |[[Jóannes Rasmussen]] |Eingin |- |[[1981]] |[[Steinbjørn B. Jacobsen]] |[[Erlendur Patursson]] |Eingin |-bgcolor="#eeeeee" |[[1980]] |[[Christian Matras]] |[[Hanus Andreassen]] |Eingin |- |[[1979]] |[[Regin Dahl]] |[[Bjarni Niclasen]] |Eingin |-bgcolor="#eeeeee" |[[1978]] |[[Hans Thomsen]] |[[Maria Eide Petersen]] |Eingin |- |[[1977]] |[[Alexandur Kristiansen]] |[[Jeffrei Henriksen]] |Eingin |-bgcolor="#eeeeee" |[[1976]] |[[Richard Long]] |[[Óluva Skaale]] og<br />[[Marius Johannesen]] |Eingin |- |[[1975]] |[[William Heinesen]] |[[Sámal Johansen]] |Eingin |-bgcolor="#eeeeee" |[[1974]] |[[Guðrið Helmsdal]] |[[Jákup í Jákupsstovu]] |Eingin |- |[[1973]] |[[Jens Pauli Heinesen]] <br />og [[Regin Dahl]] |[[Einar Joensen]], [[Poul Petersen]]<br /> og [[Katrina Østerø]] |Eingin |-bgcolor="#eeeeee" |[[1972]] |Eingin |Eingin |Eingin |- |[[1971]] |Eingin |Eingin |Eingin |-bgcolor="#eeeeee" |[[1970]] |Eingin |Eingin |Eingin |- |[[1969]] |[[Jens Pauli Heinesen]] {{efn|fyri fagrar bókmentir fyri søgusøvnini Aldurnar spæla á sandi og Gest.<ref name="kelda-4"/>}} [[Rói Patursson]] {{efn|fyri fagrar bókmentir fyri yrkingasavnið Yrkingar.<ref name="kelda-4"/>}} og [[Hans J. Glerfoss]] {{efn|fyri fagrar bókmentir fyri yrkingasøvnini Kvirra í reyðum og bláum, Til B og Fjallafossar.<ref name="kelda-4"/>}} |[[Hanus Debes Joensen|Hanus D. Joensen]] {{efn|fyri yrkisbókmentir fyri bókina Alisfrøði.<ref name="kelda-4"/>}} og [[Rólant Lenvig]] {{efn|fyri yrkisbókmentir fyri bøkurnar Landalæra 2 og 3.<ref name="kelda-4"/>}} |Eingin |} === Áðrenn 1969 === Áðrenn [[1969]] vórðu hesar mentanarvirðislønir latnar: {|width="100%" border="0" cellspacing="0" cellpadding="0" |&nbsp; |'''Fagurbókmentir''' |'''Yrkisbókmentir/Mentanaravrik''' |- |[[1968]] |Eingin |[[Robert Joensen]] {{efn|fyri yrkisbókmentir 1968 fyri bókina Býta seyð og fletta, og fyri starv hansara við útgávu av bókum við siðsøguligum innihaldi.<ref name="kelda-4"/>}} |-bgcolor="#eeeeee" |[[1967]] |Eingin heiðursløn varð latin |[[Johanna Maria Skylv-Hansen]] |- |[[1966]] |[[Hans Dalsgaard]] og [[Jógvan Símun Hansen]] |-bgcolor="#eeeeee" |[[1965]] |[[Christian Matras]] og [[Páll J. Nolsøe]] |- |[[1964]] |[[Heðin Brú]] |-bgcolor="#eeeeee" |[[1963]] |[[Poul F. Joensen]] |- |[[1962]] |[[Martin Joensen (rithøvundur)|Martin Joensen]] |-bgcolor="#eeeeee" |[[1961]] |[[Karsten Hoydal]] |- |[[1960]] |[[Valdemar Poulsen]] |-bgcolor="#eeeeee" |[[1959]] |[[R. K. Rasmussen]] og [[Jens Pauli Heinesen]] |- |[[1958]] |[[Jóan Christian Poulsen]] og [[T.N. Djurhuus]] |} == Hygg eisini at == *[[Barnamentanarheiðursløn Tórshavnar býráðs]] == Ávísingar úteftir == <!--- * [http://www.byarbok.fo/heidursloenir/majacobsens.htm Byarbok.fo - Mentanarvirðislønir M. A. Jacobsens] ---> * [https://www.bbs.fo/fo/heidurslonir/mentanarvirdislonir-m-jacobsens Býarbókasavnið - Mentanarvirðislønir M. A. Jacobsens], bbs.fo *[https://www.bbs.fo/fo/tags/mentanarvirdislon-m-jacobsens Síða við evninum Mentanarvirðisløn M. A. Jacobsens], bbs.fo ==Viðmerkingar== {{notelist|2}} == Keldur == {{Reflist|refs= <ref name="kelda-1"> [https://dagur.fo/mentanarvirdislonir-ma-jacobsens-latnar-hosdagin Mentanarvirðislønir M.A. Jacobsens latnar hósdagin], dagur.fo, 6. november 2018 </ref> <ref name="kelda-1a"> [https://www.bbs.fo/fo/nyheder/kort-nyt/mentanarvirdislonir-2018 Mentanarvirðislønir M.A. Jacobsens 60 ár á baki], bbs.fo </ref> <ref name="kelda-2"> {{cite web |url=https://www.bbs.fo/fo/nyheder/short-news/rannva-edward-og-var-fingu-virdislonir |title=Rannvá, Edward og Vár fingu virðislønir |last1=Vang |first1=Vónbjørt |last2= |first2= |date=8. november 2018 |website= |publisher=Býarbókasavnið |accessdate=4. oktober 2019}} </ref> <ref name="kelda-3"> [http://www.listaportal.com/tidindi/2016/10/20/hein-m-klein-fekk-majacobsens-virislnina-fyri-fagrar-bkmentir Heðin M. Klein fekk M.A.Jacobsens virðislønina fyri fagrar bókmentir], listaportal.com </ref> <ref name="kelda-3a">[https://www.norden.fo/Default.aspx?pageid=167&NewsItemID=24062 Heiður til Heðin] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161025033523/http://www.norden.fo/Default.aspx?pageid=167&NewsItemID=24062 |date=2016-10-25 }}, norden.fo</ref> <ref name="kelda-3b"> {{cite web | title = Heðin M. Klein fekk M.A. Jacobsens virðisløn fyri Tað orðið | url = http://portal.fo/hedin+m+klein+fekk+ma+jacobsens+virdislon+fyri+tad+ordid.html |publisher= portal.fo | date = 2016-10-21 | archiveurl = http://archive.today/l4fPo | archivedate = 2016-10-21 |accessdate=10. oktober 2020}} </ref> <ref name="kelda-3c"> [https://sprotin.fo/products/973/tad-ordid?_l=fo Tað orðið], sprotin.fo </ref> <ref name="kelda-3d"> [http://www.oyggjatidindi.com/mentanarvirdislon+m+a+jacobsens+i+ar+og+sidani+1958.html Mentanarvirðisløn M. A. Jacobsens í ár og síðani 1958], oyggjatidindi.com </ref> <ref name="kelda-4"> [https://www.bbs.fo/fo/heidurslonir/mentanarvirdislonir-m-jacobsens/ordingar-1958-1969 Orðingar 1958-1969], bbs.fo </ref> <ref name="kelda-5"> [https://r7.fo/news/27076/liv-jogvan-hjalmar-marjun-og-rakel-fingu-mentanarvirdislonir-torshavnar-byrads-2020 Lív, Jógvan, Hjalmar, Marjun og Rakel fingu mentanarvirðislønir Tórshavnar býráðs 2020. ], r7, 9. okt. 2020 </ref> <ref name="kelda-5a"> [https://www.dagur.fo/hesar-fingu-bokmentavirdislonirnar Hesar fingu bókmentavirðislønirnar], dagur.fo, 9. okt. 2020 </ref> <ref name="kelda-5b"> [https://kvf.fo/non?sid=114599 Tá ið omman verður poesi], kvf.fo, 09-10-2020 </ref> |2}} [[Bólkur:Virðislønir]] [[Bólkur:Bókmentir]] [[Bólkur:Listar]] [[Bólkur:Føroyskar bókmentaheiðurslønir]] [[Bólkur:Føroyskar mentanarvirðislønir]] [[Bólkur:Tórshavnar kommuna]] g5q8g6a7qnjax4iws7nvniurtgq0865 0 6296 381935 275858 2024-11-02T23:05:11Z Mimir22 320 Eg havi lagt afturat fleiri keldur til nýggjari verk um Jóannis Kristiansen 381935 wikitext text/x-wiki '''Jóannis Kristiansen''' ([[12. februar]] [[1918]] í [[Leirvík]] - [[3. mars]] [[1988]] í [[Keypmannahavn]]), ofta eisini nevndur '''leirvíksmálarin''', var listamálari. Hann giftist [[1967]] við [[Else Margrethe Bonke]] úr [[Hvidkilde]] á [[Lolland]]i, og hon er á mongum av hansara persónsmyndum. Jóannis fór í [[1935]] til [[Danmark]]ar, har hann fór í handverkslæru sum málari. Tá lærutíðin var lokin, var [[seinni heimsbardagi]] brostin á, og Jóannis varð eins og mangir aðrir [[Føroyar|føroyingar]] verandi í [[Danmark]] krígsárini. Hesi árini slapp hann at útbúgva seg á listarliga økinum. Í [[1941]]-[[1942|42]] kom Jóannis inn á Tegne- og malerskolen "Studio" í Palægade. Seinni kom Jóannis í læru hjá myndahøggaranum [[Ib Schmedes]], sum hevði næmingar sínar á [[Den Kongelige Afstøbningssamling]] á [[Statens Museum for Kunst]], og endiliga – í [[1944]] – lá gøtan opin inn á [[Kunstakademiið]]. Jóannis varð búgvandi í [[Danmark]], til hann doyði í [[1988]], men vitjaði javnan í [[Føroyar|Føroyum]] um sumrini at mála. Nógvir av málningum hansara hava myndevni úr [[Leirvík]] og har um leiðir. == Slóðir úteftir == * [http://www.joanniskristiansen.com Jóannis Kristiansen] * Theresa Kohlbeck Jakobsen: Jóannis Kristiansen: The Impressionist of the Land of Maybe. Grein í Daily art magazine. https://www.dailyartmagazine.com/joannis-kristiansen/ * Jóannis Kristiansen á Artnet: https://www.artnet.com/artists/joannis-kristiansen/ * Listamálarin Jóannis Kristiansen úr Leirvík : 1918-1988 : framsýning í Listaskálanum 9. februar til 3. mars 1996 (framsýningarskrá). Tórshavn: Listasavn Føroya * Petersen, Petur Martin (1993): Jóannis Kristiansen : 75 ára minnisrit. Leirvík: Áhugafelagið. * Petersen, Petur Martin (1993): Jóannis Kristiansen : 75 års mindeskrift. Leirvík: Áhugafelagið. * Petersen, Petur Martin (2022): Lív leirvíksmálarans í episkari frásøgn : Jóannis Kristiansen 1918-1988. Vestmanna: Sprotin. * Petersen, Petur Martin, Solveig Olsen & Jóannes Gaard (2022): Jóannis Kristiansen : tann føroyski impressionisturin (tekstur á føroyskum og enskum). Vestmanna: Sprotin * Petersen, Petur Martin, Solveig Olsen & Jóannes Gaard (2022): Jóannis Kristiansen : den færøske impressionist (tekstur á donskum og týskum). Vestmanna: Sprotin. {{DEFAULTSORT:Kristiansen, Jóannis}} [[Bólkur:Føroysk listafólk|Kristiansen, Jóannis]] [[Bólkur:Føroyskir listamálarar]] [[Bólkur:Føðingar í 1918]] [[Bólkur:Andlát í 1988]] 7c1tnv28eiyzgdlqa1u3dwddslsbk6s 0 7193 381936 381544 2024-11-03T09:58:01Z CommonsDelinker 250 Replacing Achen_Greenland_Flag_Proposal.svg with [[File:Proposed_flag_of_Greenland_(1984).svg]] (by [[:c:User:CommonsDelinker|CommonsDelinker]] because: [[:c:COM:FR|File renamed]]: [[:c:COM:FR#FR4|Criterion 4]] (harmonizing names of file set)). 381936 wikitext text/x-wiki [[Mynd:Norden.jpg|thumb|right|250px|Krossmerki.]] '''Norðurlendsk krossfløgg, norðurlendska krossmerkið, skandinaviski krossurin''' er flaggsnið, sum vanliga verður samborðið við fløgg [[Norðurlond|norðurlanda]], haðani upprunin eisini stavar. [[Norðurlond]] flest hava flagg av slíkum sniði, tó undantikin eru [[Grønland]] og [[Sápmi|Sámaland]]. Krossurin umboðar [[Kristindómur|kristindóm]], og er hann avmyndaður á grikskan hátt. Fyrsta flagg við hesum sniði er hitt [[Danmark|danska]], [[Danmark|Danabrók]]; síðani, [[Svøríki|Svitjóð]], [[Noreg]], [[Finnland]], [[Ísland]], og síðani [[Føroyar]] og [[Áland]]. [[Noreg]]s flagg var hitt fyrsta trílitta [[Norðurlond|norðurlendska]] krossmerkið. Hóast øll nevndu fløggini bera sama upprunasnið, hava tey øll serstaka [[Søga|søgu]] og serstakt myndamál. Nøkur av fløggunum í hesum lista hava ikki vunnið almenna viðurkenning. Leggið eisini til merkis, at lutføll, snið og støddir vísa frábrigdi, eisini hóast flaggið er hitt sama bert til annað endamál. == Forboð == Fløgg við [[Kristindómur|kristnum]] súmbolum, s.s. krossinum, kunna enda við at vera forbjóða. Avleiðingin av, at [[Evropeiski Mannarættardómstólurin]] í [[2009]] forbjóðaði [[Kristindómur|kristnum]] súmbolum í skúlastovum, kann vera, at [[Norðurlond|norðurlendsku]] fløggini enda fyri [[Mannarættardómstólinum]]. Hetta halda 37 ymiskir professarar í [[løgfrøði]], sum hava skrivað álit til kærurættin í [[Haag]]. Teir halda, at forboðið móti [[Kristindómur|kristnu]] súmbolunum kann raka [[Norðurlond|norðurlendsku]] tjóðarfløggini. Tí ein avleiðing av dóminum um at forbjóða [[Átrúnaður|religiøsum]] súmbolum í skúlastovum má vera, at øll religiøs súmbol í almenna rúminum skulu útruddast. Hetta kann raka 17 ymisk [[Evropa|evropeisk]] fløgg, harundir tey [[Norðurlond|norðurlendsku]] krossfløggini. == Tjóðarfløgg norðurlanda == <gallery> Mynd:Flag of Denmark.svg|<center>Flagg [[Danmark]]ar</center> Mynd:Flag of Finland.svg|<center>Flagg [[Finnland]]s</center> Mynd:Flag of Iceland.svg|<center>Flagg [[Ísland]]s</center> Mynd:Flag of Norway.svg|<center>Flagg [[Noreg]]s</center> Mynd:Flag of Sweden.svg|<center>Flagg [[Svøríki]]s</center> </gallery> === Tjóðarfløgg norðurlanda (sjálvstýrandi øki við krossmerki) === <gallery> Mynd:Flag of the Faroe Islands.svg|<center>[[Merkið]] [[Føroyar|Føroya]]</center> Mynd:Flag_of_Åland.svg|<center>Flagg [[Áland]]s</center> </gallery> == Onnur norðurlendsk fløgg krossmerkinum == Nøkur av fløggunum eru [[Søga|søgulig]] ella hava ikki vunnið almenna viðurkenning, sostatt er talan um avmarkaða nýtslu. <gallery> Mynd:Flag of the Kalmar Union.svg|<center>Endurskapta flaggið hjá [[Kalmar Fylkingini]]; [[Danmark]], [[Noreg]] og [[Svøríki|Svitjóð]] ([[1397]]–[[1523]])</center> Mynd:Flag of Nordisk Flaggsallskap.svg|<center>Flaggið hjá ''Nordisk Flagselskab'' ella [[Flaggfelag Norðurlanda]] [http://www.nordicflagsociety.org/]</center> </gallery> === Danmark === <gallery> Mynd:Flag of Denmark (state).svg|<center>Statsflagg [[Danmark]]ar</center> Mynd:Naval Ensign of Denmark.svg|<center>Sjóvarflagg [[Danmark]]ar. Být merkið í myrkareyða litin: ''kraprød''.</center> Mynd:Danish flag of mourning.svg|<center>Sorgarflagg úr [[18. øld]]</center> Mynd:Flag of Denmark Bornholm.svg|<center>Óalmenna flagg [[Bornholm]]s (vanliga nýtt)</center> Mynd:Jutland-Bandiera.png|<center>Uppskotsflagg fyri [[Jútland]], sniðgevi hevur listamaðurin [[Per Kramer]] <ref>{{Cite web |url=http://www.netgallery.dk/kunstavisen/artikler/artikel_2001_09_1.asp |title=Kunstavisen |accessdate=2007-07-16 |archive-date=2008-10-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20081002112217/http://www.netgallery.dk/kunstavisen/artikler/artikel_2001_09_1.asp |dead-url=yes }}</ref> (verulig nýtsla ei skrásett)</center> Mynd:Jutland flag proposal.svg|<center>Annað uppskot til flagg [[Jútland]]s, frá [[1972]] (ikki í nýtslu)</center> <center>Flagguppskot fyri [[Vendsýslu]] (ikki vanliga nýtt og heldur ókent) </center> Mynd:Proposed flag of Greenland (1984).svg|<center>Flagguppskot til [[Grønland]], sniðgivið í [[1984]] hevur [[Sven Tito Achen]]. Vrakaðtil fyrimuns fyri flagg uttan eyðkenda krossmerkið [[Norðurlond|norðurlanda]].</center> </gallery> === Finnland === <gallery> Mynd:Flag of Finland (state).svg|<center>Statsflagg [[Finnland]]s.</center> Mynd:Military Flag of Finland.svg|<center>Krígsflagg og sjóvarmerkið [[Finnland]]s.</center> Mynd:Flag of the Finland Swedes.svg|<center>Óalment flagg fyri [[Svenskt (mál)|Svenskt]]-tosandi [[Finnland|finnar]].</center> </gallery> === Ísland === <gallery> Mynd:Flag_of_Iceland_(state).svg|<center>Statsflagg [[Ísland]]s</center> Mynd:Flag of the President of Iceland.svg|<center>Flaggið hjá forseta [[Ísland]]s</center> Mynd:Customs Flag and Ensign of Iceland.svg|<center>Flaggið hjá íslendska tollvaldinum</center> Mynd:Hvítbláinn.svg|<center>Fyrrverandi óalmenna flaggið hjá Íslandi (um [[1900]])</center> Mynd:Flag of Iceland - 1914 Proposal.svg|<center>Eitt av uppskotunum til alment flagg hjá Íslandi, teknað í [[1914]] av [[Magnús Þórðarson]]</center> </gallery> === Noreg === <gallery> Mynd:Flag of Norway, state.svg|<center>Sjóvarmerkið og statsflagg hjá Noregi.</center> Mynd:Flag_of_Norway_(1814–1821).png|<center>Flagg [[Noreg]]s ([[1814]]-[[1821]])</center> Mynd:Norge-Unionsflagg-1844.svg|<center>Flagg [[Noreg]]s ([[1844]]-[[1898]])</center> </gallery> === Svøríki === <gallery> Mynd:Naval Ensign of Sweden.svg|<center>Sjóvarmerkið hjá Svøríki</center> Mynd:Swedish norwegian union flag.svg|<center>Handilsflagg hjá [[1844]]-[[1905]] við unións merkinum, sum eitt súmbol fyri samveldið við Noreg.</center> Sweden</center> Mynd:Skånska flaggan.svg|<center>Almenna (alternativa) flaggið hjá Skåne í Suðursvøríki</center> Mynd:Flag of småland.svg|<center>Óalment flagg hjá Småland</center> Mynd:Flag of Gotland.svg|Flaggið hjá [[Gotland]]i Mynd:Flag of Ostergotland.svg|<center>Óalment flagg hjá [[Eysturgötland]]</center> Mynd:Flag of West Sweden.svg|<center>Óalment flagg hjá Vestursvøríki<ref>{{Cite web |url=http://www.handelskammaren.net/item.aspx?id=411 |title=Archive copy |accessdate=2007-07-16 |archive-date=2007-06-29 |archive-url=https://web.archive.org/web/20070629165242/http://www.handelskammaren.net/item.aspx?id=411 |dead-url=yes }}</ref> Mynd:Hälsingland flagga.svg|Flaggið hjá Hälsingland. Mynd:Flag of Härjedalen.svg|Óalment flagg hjá Härjedalen. Mynd:Flag of Härjedalen v 2.svg|Alternativt flagg hjá Härjedalen. Mynd:Sverigefinskaflaggan.svg|Óalmenna flaggið hjá svøríkis-finnum. </center> </gallery> == Norðurlendsk krossmerkið hjá Týsklandi == Norðurlendsk fløgg í [[Týskland]]i vóru søguliga nýtt fyri at vísa til norðurlendskan uppruna. Norðurlendsku fløggsniðini hjá Týsklandi vóru lík teimum hjá [[Danmark]], [[Svøríki]], og [[Noreg]]i. Tjóðarfløgg vóru í uppskoti til Týsklands tjóðarflagg bæði í 1919 og 1948, eftir fyrra og seinna heimsbardaga. Í dag er norðurlendski krossurin á summum býar og økisfløggum. <gallery> Mynd:Kaiserliche Kriegsflagge (1903).png|<center>Fyrrverandi Keisarligt kríggflagg hjá Týska Ríkinum (1871-1919)</center> Mynd:War Ensign of Germany 1938-1945.svg|<center>Fyrrverandi kríggsflagg hjá [[Nazi Týskland]]i (1935-1945), sum nú er bannað í Týsklandi</center> Mynd:Flag of Saar.svg|<center><center>Flaggið hjá fyrrverandi [[Saar protektorat]] (Saarland), [[Týskland]], (1947–56)</center> Mynd:Proposed German National Flag 1919.svg|<center>Uppskot til tjóðarflagg fyri Týskland í 1919.</center> Mynd:Proposed German National Flag 1948.svg|<center>Uppskot til tjóðarflagg fyri Vesturtýskland í 1948.</center> </gallery> == Fløgg frá øðrum londum, sum vísa Norðurlendska krossin ella líknandi snið == <gallery> Mynd:Aldtsjerk flag.svg|<center>Flaggið hjá [[Aldtsjerk]], [[Niðurlond]]</center> Mynd:Flag of Yorkshire (Flag Institute).svg|<center>Óalmenna flaggið hjá [[Yorkshire]]</center> Mynd:Flag of Shetland.svg|<center>Flaggið hjá [[Hetland]]i</center> Mynd:2007 Flag of Orkney.svg|<center>Flaggið hjá [[Orkney]]</center> Mynd:Flag of Barra.svg|<center>Óalmenna flaggið hjá [[Barra]], Ytru [[Hebridurnar]] (Barra er syðsta oyggin, har fólk búgva)</center> Mynd:United Baltic Duchy flag.svg|<center>Flaggið hjá [[Baltiska Hertúgadømi]]num, sum vardi í heilt stutta tíð</center> Mynd:Flag of Bayamon.svg|<center>Flaggið hjá [[Bayamón]], [[Puerto Riko]]</center> Mynd:Flag of Calais.svg|<center>Flaggið hjá [[Calais]], [[Frakland]]</center> Mynd:Bandera de Mizoram.svg|<center>Flaggið hjá [[Mizoram]], [[India]]</center> Mynd:Estonian alternative flag proposal.svg|<center>Uppskot til nýtt flagg hjá [[Estland]]i</center> Mynd:Nordic cross proposal for Lithuanian flag.svg|<center>Uppskot til nýtt flagg hjá [[Litava]]i</center> Mynd:Flag of et-Parnu.svg|<center>Flaggið hjá [[Pärnu]], [[Esland]]</center> Mynd:Ingria flag large.png|<center>Unofficial Flaggið hjá Ingria, [[Russland]]</center> Mynd:Flag of Little Rock, Arkansas.svg|<center>Flaggið hjá [[Little Rock, Arkansas]], [[USA]]</center> Mynd:Flag of Normandy.svg|<center>Óalmenna flaggið hjá [[Normandí]]num, [[Frakland]]</center> Mynd:São Paulo City flag.svg|<center>Flaggið hjá [[São Paulo]], [[Brasil]]</center> Mynd:Flag of Stavropol Krai.svg|<center>Flaggið hjá [[Stavropol Krai]], [[Russland]]</center> Mynd:Naval Ensign of Tonga.svg|<center>Sjóvarflaggið hjá [[Tonga]]</center> Mynd:Flag of Vepsia.svg|<center>Flaggið hjá [[Vepsia]], [[Russland]]</center> Mynd:Flag of Volhynian Oblast.svg|<center>Flaggið hjá [[Volyn]], [[Ukreina]]</center> Mynd:Vinland flag.svg|<center>Tað sonevnda "Vínland flaggið"</center> Mynd:Votic people.svg|<center>Óalmenna flaggið hjá [[Votia]], [[Russia]]</center> Mynd:KarelianNationalFlag.svg|<center>Fyrrverandi flagg hjá [[Eystur-Karelia]], [[Russland]]</center> </gallery> == Norðurlendsk fløgg uttan norðurlendska krossin == <gallery> Mynd:Flag of Greenland.svg|<center>Flaggið hjá [[Grønland]]i</center> Mynd:Sami flag.svg|<center>Flaggið hjá [[Sámaland]]i.</center> Mynd:Flag of Tornedalians.svg|<center>Óalmenna flaggið hjá Tornedal finnum í Svøríki</center> Mynd:Flag of Christiania.svg|<center>Óalmenna flaggið hjá frístaðnum Kristiania í Keypmannahavn, Danmark</center> Mynd:Union Jack of Sweden and Norway (1844-1905).svg|<center>Uniónsflaggið hjá Noreg-Svøríki, sum tað sá út í norska flagginum, sum umboðaði samveldið millum Noreg og Svøríki (1814-1905).</center> </gallery> == Keldur == <references/> == Slóðir úteftir == * [http://www.fotw.net/flags/xx-scand.html Kelda] {{Commonscat|Nordic Cross flags}} [[Bólkur:Merkjalistar]] [[Bólkur:Skandinavia]] [[Bólkur:Norðurlond]] [[Bólkur:Fløgg]] 5c4qapgk86dd2jjq4ppcq7mt15v2j0a 0 7849 381931 379231 2024-11-02T14:41:55Z 2001:9E8:460C:5163:1CD4:3A7A:BA68:6670 dagføring 381931 wikitext text/x-wiki {{Infobox political party | country = Føroyar | name_english = Tjóðveldi | name_native = Tjóðveldi | party_logo = | colorcode = #008000 | leader = [[Sirið Stenberg]]<ref>[https://www.in.fo/news-detail/tjodveldi-hevur-valt-sirid-til-forkvinnu Tjóðveldi hevur valt Sirið til forkvinnu], in.fo, 2.11.2024</ref> | foundation = 22.-23. mai 1948 | Youth wing = [[Unga Tjóðveldi]] | headquarters = | ideology = Føroyskur loysingarflokkur<ref name="Nordsieck">[http://www.parties-and-elections.eu/faroes.html Parties and Elections in Europe: The database about parliamentary elections and political parties in Europe, by Wolfram Nordsieck]</ref><br>[[Demokratisk sosialisma]]<ref name="Nordsieck"/><br>Øko-sosialisma<ref name="Nordsieck"/><br>[[Republikanisma]]<ref name="Bergqvist1999">{{cite book|author=Christina Bergqvist|title=Equal Democracies?: Gender and Politics in the Nordic Countries|url=http://books.google.com/books?id=t8bfrJvsfJ8C&pg=PA318|date=1 January 1999|publisher=Nordic Council of Ministers|isbn=978-82-00-12799-4|pages=318–}}</ref> | position = [[Vinstrahallur]] | international = | european = | affiliation1_title = Norðurlendskt tilknýta | affiliation1 = [[Nordic Green Left Alliance]] | seats1_title = [[Løgting]] | seats1 = {{Composition bar|6|33|hex=#008000}} | seats2_title = [[Fólkatingið]]<br>(Føroyskir sessir) | seats2 = {{Composition bar|0|2|hex=#008000}} | website = http://www.tjodveldi.fo/ }} [[Mynd:Hogni_hoydal.jpg|thumb|right|220px|[[Høgni Karsten Hoydal]] er formaður í Tjóðveldi. Hann hevur givið út tvær bøkur um politisk viðurskifti: onnur nevnist "Mýtan um ríkisfelagsskapin" (2000) og hin nevnist "Frælsi er ábyrgd" (2000).]] '''Tjóðveldi''' varð stovnað á fundi 22. og 23. mai 1948 við navninum '''Tjóðveldisflokkurin'''. Flokkurin varð stovnaður av tí at [[Føroyskt fullveldi|føroyska tjóðveldið]] ikki varð stovnsett eftir [[Fólkaatkvøðan 14. september 1946|fólkaatkvøðuna 14. september 1946]]. Hugsjónin er at ''fólkaræði'' skal galda í øllum viðurskiftum í føroyska samfelagnum, "politiska, vinnuliga, sosiala og mentanarliga lívi landsins". Flokkurin vil at Føroyar skulu taka lut í altjóða samfelagnum sum sjálvstøðug [[tjóð]] við bæði rættindum og skyldum sum aðrar sjálvstøðugar tjóðir. Tjóðveldisflokkurin kom fyrstu ferð á [[Føroya Løgting|ting]] í 1950 og hevur verið á tingi síðani. 14. september 2007 broytti flokkurin navn til Tjóðveldi. Tjóðveldi er ein [[Sosialisma|sosialistiskur]] flokkur. Tjóðveldi er limur í norðurlendska felagsskapinum [[NGLA]], sum stendur fyri Nordic Green Left Alliance. Síðan [[1950-árini|fimmtiárini]] hevur flokkurin støðugt verið millum fýra teir stóru flokkarnar í Føroyum og hevur oftast fingið millum 20 og 24 % av atkvøðunum til [[løgtingsval]]. 
Tjóðveldisflokkurin varð stovnaður í 1948 sum eitt beinleiðis úrslit av [[Fólkaatkvøðan 14. september 1946|fólkaatkvøðuni í 1946]]. == Søga == [[Mynd:Jakup_i_Jakupsstovu.jpg|thumb|right|250px|[[Jákup í Jákupsstovu]] gjørdist virkin í Tjóðveldisflokkinum í 1946. 
Hann var løgtingslimur fyri [[Javnaðarflokkurin|Javnaðarflokkin]] 1945-1946.]] === Fólkaatkvøðan í 1946 === Tá ið [[Fólkaatkvøðan 14. september 1946|fólkaatkvøða]] varð útskrivað í 1946, var eingin politiskur flokkur fegin um hetta. [[Fólkaflokkurin]], sum tá vildi hava føroyskt fullveldi, vildi ikki hava ein fólkaatkvøðu um antin loysing ella heimastýrisskipan. Hann vildi hava fleiri valmøguleikar – har ein møguleiki var ein skipan, har Føroyar høvdu fullveldi, men vóru í [[Ríkisfelagsskapur|ríkisfelagsskapi]] við [[Danmark]]. [[Javnaðarflokkurin]] og [[Sambandsflokkurin]] vildu tó saman við donsku stjórnini hava fólkaatkvøðuna at snúgva seg um eitt danskt stjórnaruppskot sum líktist heimastýrisskipanini. Sostatt var eingin politiskur flokkur, sum beinleiðis arbeiddi fyri, at føroyingar skuldu velja loysing á fólkaatkvøðuni 14. september 1946. Javnaðartingmaðurin [[Jákup í Jákupsstovu]] var tó fyri loysing. Tí atkvøddi hann fyri øllum uppskotum í tinginum, sum miðaðu eftir at skipa Føroyar sum sjálvstøðugt land. === Flokkurin stovnaður === Tjóðveldisflokkurin varð stovnaður á fundi 22. og 23. mai í 1948. Flokkurin skuldi hava sum endamál at fremja úrslitið av [[Fólkaatkvøðan 14. september 1946|fólkaatkvøðuni]] í 1946 og virka fyri, at veruligt [[fólkaræði]] kom at galda í Føroyum í einum sosialt rættvísum samfelag. Teirra hugsjón var, at eingin stætt skuldi hava nakran framíhjárætt. Tey vildu stovnseta føroyska tjóðveldið, so at farast kundi undir at endurreisa og menna samfelagið á egnum grundarlagi, við javnbjóðis samstarvi við aðrar tjóðir. Navnið Tjóðveldisflokkurin merkir í orðsins týdningi, at tjóðin skal hava valdið í egnum landi. Í floksins stevnu varð gjørt greitt, at tjóðarfrælsið er amboðið til at skipa eitt samhaldsfast samfelag, har korini hjá verkafólki og fiskimonnum skuldu betrast. === Á ting í 1950 === Tjóðveldisflokkurin bjóðaði seg fram á løgtingsvali fyrstu ferð í 1950 og fekk tvey umboð vald í [[Løgting]]ið. Flokkurin vaks á valinum í 1954 og fekk seks umboð á ting. Í 1958 vann Tjóðveldisflokkurin sjey umboð. Fyrstu umboð floksins á tingi vóru Hanus við Høgadalsá og D.P. Danielsen. Samstundis vóru oddafólk í flokkinum sera virkin í fakfelagsarbeiði, mentanararbeiði og vinnulívsmenning. Nevnast kunnu fólk sum D.P. Danielsen, [[Frederik Hansen]], [[Erlendur Patursson]], [[Jákup í Jákupsstovu]], [[Andrea Árting]], [[Andreas Ziska]], [[Hanus við Høgadalsá]], [[Hans Debes Joensen]], [[Jóhan Simonsen]], [[Karsten Hoydal]], [[Sigurð Joensen]] og onnur. === Flokkurin í samgongu === Fyrstu 12 árini var Tjóðveldisflokkurin ikki í samgongu um at skipa landsstýri, men eftir valið í 1962 skipaði flokkurin samgongu saman við [[Fólkaflokkurin|Fólkaflokkinum]] og [[Sjálvstýrisflokkurin|Sjálvstýrisflokkinum]]. Hetta landsstýrið varð nevnt sjálvstýrislandsstýrið og setti sær fyri at taka yvir fleiri mál frá [[Danmark]]. Kortini var, tá samanum kom, ikki semja í samgonguni til at fremja ætlaðu yvirtøkurnar. Síðan hevur flokkurin verið í samgongu fleiri ferðir saman við skiftandi flokkum. == Politikkur == [[Mynd:Erlendur_Patursson.jpg|thumb|right|220px|[[Erlendur Patursson]] var millum tey, sum stovnaðu Tjóðveldisflokkin í 1948, og hann virkaði sum formaður floksins heilt fram til 1986, tá hann andaðist.]] === Loysing === Høvuðsmál í politikki floksins á tingi hava verið at skipa Føroyar sum [[Føroyska sjálvstýrisrørslan|sjálvstøðuga tjóð]] og at tryggja øll rættindi hjá føroysku tjóðini. Tjóðveldi vil stovnseta føroyska tjóðveldið sum eitt [[fólkaræði]] við egnum forseta sum ríkisovasta. Fólkaræðið verður tryggjað við frælsari stjórnarskipan og við fólkaatkvøðum um mál, ið hava týdning fyri sjálvræðið í landinum. Tjóðarfrælsi er fortreytin fyri at tryggja javnstøðu millum heimsins tjóðir. === Umhvørvismál === Umhvørvisskrivstova verður sett á stovn til tess at samskipa umhvørvispolitikkin. Royndir við alternativum orkukeldum, eitt nú vind-, aldu- og streymorku, skulu fremjast, so at orkutørvurin kann nøktast varandi, og so at dieselorkuverkini verða avloyst. Almennar byggisamtyktir skulu áseta krøv um orkusparing. Upplýsing um orkusparandi tiltøk og umleggingar av orkunýtslu skulu gerast. Krøv skulu setast um at allir almennir nýbyggningar eru orkuvinarligir. Seta tiltøk í verk at forða fyri jarðlopi í landslagnum og týning av plantuvøkstri og djóralívi. Gjøld skulu latast fyri vinnuligari nýtslu av almennum tilfeingi. Krøv skulu eisini setast um at gagnnýta alt tilfeingi í vinnuligari nýtslu. Harðar revsitreytir skulu eisini setast fyri [[dálking]] hjá bæði fyritøkum og einstaklingum. Eggjað skal verða til lokal tiltøk viðvíkjandi orkusparing, umhvørvisundirvísing og fríðkan; avgjaldspolitikkur eigur at geva fyrimun fyri orkusparing og minkandi nýtslu, ikki avsláttur fyri stóra nýtslu. === Útbúgving === Tjóðveldi virkar fyri munandi øktum íløgum í [[útbúgving]] og gransking og miðvísari endurskoðan og samskipan av undirvísingar- og granskingarverkinum. Hetta verða gjørt við útbúgvingarskipan, sum er ókeypis fyri øll, og við eftirútbúgvingum og granskingarframtøkum í samstarvi millum vinnulívið og tað almenna. === Mentanarpolitikkur === Eitt óheft Mentanarráð Føroya verður sett á stovn við fjølbroyttari umboðan úr mentanarlívinum – frá ítrótti og frítíðarfeløgum til rithøvundar, tónleika- og málningalist o.s.fr. Mentanarráð Føroya skal gera árligar metingar og tilráðingar um føroyskan mentanarpolitikk, á sama hátt sum Búskaparráðið ger um búskap. Farið verður at byggja og skipa Tjóðleikpall Føroya, sum skal gerast karmur um bæði leiklist og tónleik á professionellum stigi, og sum samstundis skal stuðla áhugaleiki. Til pallin skulu knýtast fólk við neyðugum tekniskum og listarligum førleikum. Lista- og tónleikaskúli verður eisini settur á stovn. [[Sjónvarp Føroya]] og [[Útvarp Føroya]] verða skipað sum sjálvstøðugir stovnar, ikki sum [[Kringvarp Føroya|KvF]], og stuðlaðir fíggjarliga til burturav at framleiða føroyskt og føroyskað tilfar og at goyma mynda- og ljóðsøvnini fyri tjóðina. Stovnarnir eiga at virka sum miðlahús, har royndir við margmiðlum og samstarv við privatar framleiðarar verða skipað. Stuðul til føroyska bókaútgávu og útgávu av elektroniskum tilfari á føroyskum verður styrkt munandi. Fyriskipanir fyri bókaútgávu skulu gerast liðiligari, og stuðulsskipanirnar skulu eisini fevna um týðing av bókmentum, filmum, spølum, telduforritum o.s.fr. Harafturat skal stuðulin til orðabókagerð økjast. Fornminnapolitikkurin verður styrktur, soleiðis at fornminni kunnu friðast og varðveitast, men samstundis verða partur av eini livandi mentan í lokaløkjunum, eitt nú við at stuðla lokalt fornminnisarbeiði. Samsvarandi hesum endamáli skal friðingarlóggávan endurskoðast og neyðuga arbeiðið at skráseta øll fornminni í Føroyum gerast sum skjótast. === Uttanríkismál === Føroyar skulu menna beinleiðis samstarv við so nógvar tjóðir sum gjørligt mentanarliga, politiskt og búskaparliga. Føroyar skulu leggja dent á at tryggja [[mannarættindi]] og rættindi hjá føroysku tjóðini og øðrum smátjóðum í heiminum. Føroyar skulu virka miðvíst fyri altjóða reglum og samstarvi um havumhvørvisvernd og burðardygga tilfeingisnýtslu. Føroyar stovna sendistovur í útvaldum londum og samstarva annars við [[Norðurlond]] um uttanlandsumboðan. Konslar verða settir í øðrum londum. Føroyar gerast sjálvstøðugur limur í Sameindu Tjóðum (ST). Samstarvið millum londini í útnorðri verður styrkt, og øll londini og økini kring Norðuratlantshav samstarva um havumhvørvisvernd og tilfeingisumsiting. Føroyar fáa sjálvstøðugan limaskap í Norðurlandaráðnum og í norðurlendskum sáttmálum, sum hava við sær javnbjóðis rættindi til útbúgving, arbeiði og sosialar skipanir og rættindi til at hava frítt at fara. Føroyar taka lut í samstarvi við aðrar smátjóðir kring allan heim. Føroyar skulu virka fyri at fáa limaskap og virka í altjóða felagsskapum, og at norðurlendskt samstarv verður víðkað til eisini at fevna um grannalond okkara vestanfyri og sunnanfyri ([[Kanada|Kanadisku]] økini, [[Skotland]], [[Írland]], [[Hetland]], [[Orknoyggjar]] o.s.fr.). Vit gerast sjálvstøðugur limur í [[Sameindu Tjóðir|Sameindu Tjóðum]]. === Evropasamveldið === Tjóðveldi er ímóti limaskapi í [[ES]]. Føroyar skulu saman við hinum londunum í útnorðri miða eftir at økja um samstarvið í londini útnorðri, soleiðis at tey kunnu gerast ein mótvekt og samstarvsfelagi hjá ES. Vit gerast limur í [[EFTA]] og fáa harvið fría atgongd til ES-marknaðin og til útbúgvingar-, granskingar, og mentanarsamstarvið í Evropasamveldinum. Vit fara undir at brúka [[Evro]] sum gjaldoyra. === Hernaðarmál === Møguligar bindingar í verjupolitiskum spurningum skulu avgerast við fólkaatkvøðu; Føroyar skulu taka upp beinleiðis samband við síni grannalond og við [[NATO]] til tess at gera avtalu um skipanina av verjumálum. Føroyar virka fyri friði og hernaðarligari avdubbing í heiminum. Føroyar skulu vera kjarnorkufrítt øki. Føroyar skulu taka lut í altjóða samstarvi viðvíkjandi sivilari tilbúgving. == Formenn == * [[1948]]–[[1971]] [[Erlendur Patursson]] * [[1994]]–[[2000]] [[Heini O. Heinesen]] * [[2000]]–[[2024]] [[Høgni Hoydal]] * [[2024]] –í dag [[Sirið Stenberg]] == Umboð á Løgtingið == '''2022 -''' * [[Høgni Hoydal]] (Eirikur í Jákupsstovu) * [[Bjørt Samuelsen]] * [[Sirið Stenberg]] (Liljan Weihe) * [[Hervør Pálsdóttir]] * Annika Olsen * Dennis Holm (Erling Eidesgaard) === 2019-2022 === Á [[Løgtingsvalið 2019|løgtingsvalinum 31. august 2019]] fekk Tjóðveldi 6 tingfólk vald.<ref>[https://kvf.fo/greinar/2019/09/01/hesi-manna-nyggja-logtingid Hesi manna nýggja løgtingið], kvf.fo</ref> * [[Høgni Hoydal]] * [[Sirið Stenberg]] * [[Bjørt Samuelsen]] * [[Kristina Háfoss]] * [[Beinta Løwe]] * [[Hervør Pálsdóttir]] === 2015-2019 === * [[Høgni Hoydal]] ([[Bjørt Samuelsen]]) * [[Sirið Stenberg]] ([[Óluva Klettskarð]]) * [[Kristina Háfoss]] ([[Pauli Trond Petersen]]) * [[Magni Arge]] ([[Ingolf S. Olsen]]) * [[Annita á Fríðriksmørk]] * [[Katrin Kallsberg]] * [[Páll á Reynatúgvu]] === 2011-2015 === {| class="wikitable" ! Navn ! Heimstaður |- | [[Høgni Hoydal]] | [[Suðurstreymoy]] |- | [[Páll á Reynatúgvu]] | [[Sandoy]] |- | [[Kristina Háfoss]] | [[Suðurstreymoy]] |- | [[Bjørt Samuelsen]] | [[Suðurstreymoy]] |- | [[Gunnvør Balle]] | [[Suðurstreymoy]] |- | [[Sirið Stenberg]] | [[Suðuroy]] |} == Sí eisini == * [[Vinstrahallur politikkur]] == Slóðir == * [http://www.tjodveldi.fo/ Tjóðveldi] * [http://www.ut.fo/ Unga Tjóðveldið] {{Føroyskir flokkar}} {{mánaðargrein}} [[Bólkur:Føroyskir flokkar|Tjóðveldi]] [[Bólkur:Tjóðveldi]] b44vjct8twu7v3je337vkrnmpng9pwb 381932 381931 2024-11-02T14:42:22Z 2001:9E8:460C:5163:1CD4:3A7A:BA68:6670 /* Formenn */ 381932 wikitext text/x-wiki {{Infobox political party | country = Føroyar | name_english = Tjóðveldi | name_native = Tjóðveldi | party_logo = | colorcode = #008000 | leader = [[Sirið Stenberg]]<ref>[https://www.in.fo/news-detail/tjodveldi-hevur-valt-sirid-til-forkvinnu Tjóðveldi hevur valt Sirið til forkvinnu], in.fo, 2.11.2024</ref> | foundation = 22.-23. mai 1948 | Youth wing = [[Unga Tjóðveldi]] | headquarters = | ideology = Føroyskur loysingarflokkur<ref name="Nordsieck">[http://www.parties-and-elections.eu/faroes.html Parties and Elections in Europe: The database about parliamentary elections and political parties in Europe, by Wolfram Nordsieck]</ref><br>[[Demokratisk sosialisma]]<ref name="Nordsieck"/><br>Øko-sosialisma<ref name="Nordsieck"/><br>[[Republikanisma]]<ref name="Bergqvist1999">{{cite book|author=Christina Bergqvist|title=Equal Democracies?: Gender and Politics in the Nordic Countries|url=http://books.google.com/books?id=t8bfrJvsfJ8C&pg=PA318|date=1 January 1999|publisher=Nordic Council of Ministers|isbn=978-82-00-12799-4|pages=318–}}</ref> | position = [[Vinstrahallur]] | international = | european = | affiliation1_title = Norðurlendskt tilknýta | affiliation1 = [[Nordic Green Left Alliance]] | seats1_title = [[Løgting]] | seats1 = {{Composition bar|6|33|hex=#008000}} | seats2_title = [[Fólkatingið]]<br>(Føroyskir sessir) | seats2 = {{Composition bar|0|2|hex=#008000}} | website = http://www.tjodveldi.fo/ }} [[Mynd:Hogni_hoydal.jpg|thumb|right|220px|[[Høgni Karsten Hoydal]] er formaður í Tjóðveldi. Hann hevur givið út tvær bøkur um politisk viðurskifti: onnur nevnist "Mýtan um ríkisfelagsskapin" (2000) og hin nevnist "Frælsi er ábyrgd" (2000).]] '''Tjóðveldi''' varð stovnað á fundi 22. og 23. mai 1948 við navninum '''Tjóðveldisflokkurin'''. Flokkurin varð stovnaður av tí at [[Føroyskt fullveldi|føroyska tjóðveldið]] ikki varð stovnsett eftir [[Fólkaatkvøðan 14. september 1946|fólkaatkvøðuna 14. september 1946]]. Hugsjónin er at ''fólkaræði'' skal galda í øllum viðurskiftum í føroyska samfelagnum, "politiska, vinnuliga, sosiala og mentanarliga lívi landsins". Flokkurin vil at Føroyar skulu taka lut í altjóða samfelagnum sum sjálvstøðug [[tjóð]] við bæði rættindum og skyldum sum aðrar sjálvstøðugar tjóðir. Tjóðveldisflokkurin kom fyrstu ferð á [[Føroya Løgting|ting]] í 1950 og hevur verið á tingi síðani. 14. september 2007 broytti flokkurin navn til Tjóðveldi. Tjóðveldi er ein [[Sosialisma|sosialistiskur]] flokkur. Tjóðveldi er limur í norðurlendska felagsskapinum [[NGLA]], sum stendur fyri Nordic Green Left Alliance. Síðan [[1950-árini|fimmtiárini]] hevur flokkurin støðugt verið millum fýra teir stóru flokkarnar í Føroyum og hevur oftast fingið millum 20 og 24 % av atkvøðunum til [[løgtingsval]]. 
Tjóðveldisflokkurin varð stovnaður í 1948 sum eitt beinleiðis úrslit av [[Fólkaatkvøðan 14. september 1946|fólkaatkvøðuni í 1946]]. == Søga == [[Mynd:Jakup_i_Jakupsstovu.jpg|thumb|right|250px|[[Jákup í Jákupsstovu]] gjørdist virkin í Tjóðveldisflokkinum í 1946. 
Hann var løgtingslimur fyri [[Javnaðarflokkurin|Javnaðarflokkin]] 1945-1946.]] === Fólkaatkvøðan í 1946 === Tá ið [[Fólkaatkvøðan 14. september 1946|fólkaatkvøða]] varð útskrivað í 1946, var eingin politiskur flokkur fegin um hetta. [[Fólkaflokkurin]], sum tá vildi hava føroyskt fullveldi, vildi ikki hava ein fólkaatkvøðu um antin loysing ella heimastýrisskipan. Hann vildi hava fleiri valmøguleikar – har ein møguleiki var ein skipan, har Føroyar høvdu fullveldi, men vóru í [[Ríkisfelagsskapur|ríkisfelagsskapi]] við [[Danmark]]. [[Javnaðarflokkurin]] og [[Sambandsflokkurin]] vildu tó saman við donsku stjórnini hava fólkaatkvøðuna at snúgva seg um eitt danskt stjórnaruppskot sum líktist heimastýrisskipanini. Sostatt var eingin politiskur flokkur, sum beinleiðis arbeiddi fyri, at føroyingar skuldu velja loysing á fólkaatkvøðuni 14. september 1946. Javnaðartingmaðurin [[Jákup í Jákupsstovu]] var tó fyri loysing. Tí atkvøddi hann fyri øllum uppskotum í tinginum, sum miðaðu eftir at skipa Føroyar sum sjálvstøðugt land. === Flokkurin stovnaður === Tjóðveldisflokkurin varð stovnaður á fundi 22. og 23. mai í 1948. Flokkurin skuldi hava sum endamál at fremja úrslitið av [[Fólkaatkvøðan 14. september 1946|fólkaatkvøðuni]] í 1946 og virka fyri, at veruligt [[fólkaræði]] kom at galda í Føroyum í einum sosialt rættvísum samfelag. Teirra hugsjón var, at eingin stætt skuldi hava nakran framíhjárætt. Tey vildu stovnseta føroyska tjóðveldið, so at farast kundi undir at endurreisa og menna samfelagið á egnum grundarlagi, við javnbjóðis samstarvi við aðrar tjóðir. Navnið Tjóðveldisflokkurin merkir í orðsins týdningi, at tjóðin skal hava valdið í egnum landi. Í floksins stevnu varð gjørt greitt, at tjóðarfrælsið er amboðið til at skipa eitt samhaldsfast samfelag, har korini hjá verkafólki og fiskimonnum skuldu betrast. === Á ting í 1950 === Tjóðveldisflokkurin bjóðaði seg fram á løgtingsvali fyrstu ferð í 1950 og fekk tvey umboð vald í [[Løgting]]ið. Flokkurin vaks á valinum í 1954 og fekk seks umboð á ting. Í 1958 vann Tjóðveldisflokkurin sjey umboð. Fyrstu umboð floksins á tingi vóru Hanus við Høgadalsá og D.P. Danielsen. Samstundis vóru oddafólk í flokkinum sera virkin í fakfelagsarbeiði, mentanararbeiði og vinnulívsmenning. Nevnast kunnu fólk sum D.P. Danielsen, [[Frederik Hansen]], [[Erlendur Patursson]], [[Jákup í Jákupsstovu]], [[Andrea Árting]], [[Andreas Ziska]], [[Hanus við Høgadalsá]], [[Hans Debes Joensen]], [[Jóhan Simonsen]], [[Karsten Hoydal]], [[Sigurð Joensen]] og onnur. === Flokkurin í samgongu === Fyrstu 12 árini var Tjóðveldisflokkurin ikki í samgongu um at skipa landsstýri, men eftir valið í 1962 skipaði flokkurin samgongu saman við [[Fólkaflokkurin|Fólkaflokkinum]] og [[Sjálvstýrisflokkurin|Sjálvstýrisflokkinum]]. Hetta landsstýrið varð nevnt sjálvstýrislandsstýrið og setti sær fyri at taka yvir fleiri mál frá [[Danmark]]. Kortini var, tá samanum kom, ikki semja í samgonguni til at fremja ætlaðu yvirtøkurnar. Síðan hevur flokkurin verið í samgongu fleiri ferðir saman við skiftandi flokkum. == Politikkur == [[Mynd:Erlendur_Patursson.jpg|thumb|right|220px|[[Erlendur Patursson]] var millum tey, sum stovnaðu Tjóðveldisflokkin í 1948, og hann virkaði sum formaður floksins heilt fram til 1986, tá hann andaðist.]] === Loysing === Høvuðsmál í politikki floksins á tingi hava verið at skipa Føroyar sum [[Føroyska sjálvstýrisrørslan|sjálvstøðuga tjóð]] og at tryggja øll rættindi hjá føroysku tjóðini. Tjóðveldi vil stovnseta føroyska tjóðveldið sum eitt [[fólkaræði]] við egnum forseta sum ríkisovasta. Fólkaræðið verður tryggjað við frælsari stjórnarskipan og við fólkaatkvøðum um mál, ið hava týdning fyri sjálvræðið í landinum. Tjóðarfrælsi er fortreytin fyri at tryggja javnstøðu millum heimsins tjóðir. === Umhvørvismál === Umhvørvisskrivstova verður sett á stovn til tess at samskipa umhvørvispolitikkin. Royndir við alternativum orkukeldum, eitt nú vind-, aldu- og streymorku, skulu fremjast, so at orkutørvurin kann nøktast varandi, og so at dieselorkuverkini verða avloyst. Almennar byggisamtyktir skulu áseta krøv um orkusparing. Upplýsing um orkusparandi tiltøk og umleggingar av orkunýtslu skulu gerast. Krøv skulu setast um at allir almennir nýbyggningar eru orkuvinarligir. Seta tiltøk í verk at forða fyri jarðlopi í landslagnum og týning av plantuvøkstri og djóralívi. Gjøld skulu latast fyri vinnuligari nýtslu av almennum tilfeingi. Krøv skulu eisini setast um at gagnnýta alt tilfeingi í vinnuligari nýtslu. Harðar revsitreytir skulu eisini setast fyri [[dálking]] hjá bæði fyritøkum og einstaklingum. Eggjað skal verða til lokal tiltøk viðvíkjandi orkusparing, umhvørvisundirvísing og fríðkan; avgjaldspolitikkur eigur at geva fyrimun fyri orkusparing og minkandi nýtslu, ikki avsláttur fyri stóra nýtslu. === Útbúgving === Tjóðveldi virkar fyri munandi øktum íløgum í [[útbúgving]] og gransking og miðvísari endurskoðan og samskipan av undirvísingar- og granskingarverkinum. Hetta verða gjørt við útbúgvingarskipan, sum er ókeypis fyri øll, og við eftirútbúgvingum og granskingarframtøkum í samstarvi millum vinnulívið og tað almenna. === Mentanarpolitikkur === Eitt óheft Mentanarráð Føroya verður sett á stovn við fjølbroyttari umboðan úr mentanarlívinum – frá ítrótti og frítíðarfeløgum til rithøvundar, tónleika- og málningalist o.s.fr. Mentanarráð Føroya skal gera árligar metingar og tilráðingar um føroyskan mentanarpolitikk, á sama hátt sum Búskaparráðið ger um búskap. Farið verður at byggja og skipa Tjóðleikpall Føroya, sum skal gerast karmur um bæði leiklist og tónleik á professionellum stigi, og sum samstundis skal stuðla áhugaleiki. Til pallin skulu knýtast fólk við neyðugum tekniskum og listarligum førleikum. Lista- og tónleikaskúli verður eisini settur á stovn. [[Sjónvarp Føroya]] og [[Útvarp Føroya]] verða skipað sum sjálvstøðugir stovnar, ikki sum [[Kringvarp Føroya|KvF]], og stuðlaðir fíggjarliga til burturav at framleiða føroyskt og føroyskað tilfar og at goyma mynda- og ljóðsøvnini fyri tjóðina. Stovnarnir eiga at virka sum miðlahús, har royndir við margmiðlum og samstarv við privatar framleiðarar verða skipað. Stuðul til føroyska bókaútgávu og útgávu av elektroniskum tilfari á føroyskum verður styrkt munandi. Fyriskipanir fyri bókaútgávu skulu gerast liðiligari, og stuðulsskipanirnar skulu eisini fevna um týðing av bókmentum, filmum, spølum, telduforritum o.s.fr. Harafturat skal stuðulin til orðabókagerð økjast. Fornminnapolitikkurin verður styrktur, soleiðis at fornminni kunnu friðast og varðveitast, men samstundis verða partur av eini livandi mentan í lokaløkjunum, eitt nú við at stuðla lokalt fornminnisarbeiði. Samsvarandi hesum endamáli skal friðingarlóggávan endurskoðast og neyðuga arbeiðið at skráseta øll fornminni í Føroyum gerast sum skjótast. === Uttanríkismál === Føroyar skulu menna beinleiðis samstarv við so nógvar tjóðir sum gjørligt mentanarliga, politiskt og búskaparliga. Føroyar skulu leggja dent á at tryggja [[mannarættindi]] og rættindi hjá føroysku tjóðini og øðrum smátjóðum í heiminum. Føroyar skulu virka miðvíst fyri altjóða reglum og samstarvi um havumhvørvisvernd og burðardygga tilfeingisnýtslu. Føroyar stovna sendistovur í útvaldum londum og samstarva annars við [[Norðurlond]] um uttanlandsumboðan. Konslar verða settir í øðrum londum. Føroyar gerast sjálvstøðugur limur í Sameindu Tjóðum (ST). Samstarvið millum londini í útnorðri verður styrkt, og øll londini og økini kring Norðuratlantshav samstarva um havumhvørvisvernd og tilfeingisumsiting. Føroyar fáa sjálvstøðugan limaskap í Norðurlandaráðnum og í norðurlendskum sáttmálum, sum hava við sær javnbjóðis rættindi til útbúgving, arbeiði og sosialar skipanir og rættindi til at hava frítt at fara. Føroyar taka lut í samstarvi við aðrar smátjóðir kring allan heim. Føroyar skulu virka fyri at fáa limaskap og virka í altjóða felagsskapum, og at norðurlendskt samstarv verður víðkað til eisini at fevna um grannalond okkara vestanfyri og sunnanfyri ([[Kanada|Kanadisku]] økini, [[Skotland]], [[Írland]], [[Hetland]], [[Orknoyggjar]] o.s.fr.). Vit gerast sjálvstøðugur limur í [[Sameindu Tjóðir|Sameindu Tjóðum]]. === Evropasamveldið === Tjóðveldi er ímóti limaskapi í [[ES]]. Føroyar skulu saman við hinum londunum í útnorðri miða eftir at økja um samstarvið í londini útnorðri, soleiðis at tey kunnu gerast ein mótvekt og samstarvsfelagi hjá ES. Vit gerast limur í [[EFTA]] og fáa harvið fría atgongd til ES-marknaðin og til útbúgvingar-, granskingar, og mentanarsamstarvið í Evropasamveldinum. Vit fara undir at brúka [[Evro]] sum gjaldoyra. === Hernaðarmál === Møguligar bindingar í verjupolitiskum spurningum skulu avgerast við fólkaatkvøðu; Føroyar skulu taka upp beinleiðis samband við síni grannalond og við [[NATO]] til tess at gera avtalu um skipanina av verjumálum. Føroyar virka fyri friði og hernaðarligari avdubbing í heiminum. Føroyar skulu vera kjarnorkufrítt øki. Føroyar skulu taka lut í altjóða samstarvi viðvíkjandi sivilari tilbúgving. == Formenn == * [[1948]]–[[1971]] [[Erlendur Patursson]] * [[1994]]–[[2000]] [[Heini O. Heinesen]] * [[2000]]–[[2024]] [[Høgni Hoydal]] * [[2024]]–í dag [[Sirið Stenberg]] == Umboð á Løgtingið == '''2022 -''' * [[Høgni Hoydal]] (Eirikur í Jákupsstovu) * [[Bjørt Samuelsen]] * [[Sirið Stenberg]] (Liljan Weihe) * [[Hervør Pálsdóttir]] * Annika Olsen * Dennis Holm (Erling Eidesgaard) === 2019-2022 === Á [[Løgtingsvalið 2019|løgtingsvalinum 31. august 2019]] fekk Tjóðveldi 6 tingfólk vald.<ref>[https://kvf.fo/greinar/2019/09/01/hesi-manna-nyggja-logtingid Hesi manna nýggja løgtingið], kvf.fo</ref> * [[Høgni Hoydal]] * [[Sirið Stenberg]] * [[Bjørt Samuelsen]] * [[Kristina Háfoss]] * [[Beinta Løwe]] * [[Hervør Pálsdóttir]] === 2015-2019 === * [[Høgni Hoydal]] ([[Bjørt Samuelsen]]) * [[Sirið Stenberg]] ([[Óluva Klettskarð]]) * [[Kristina Háfoss]] ([[Pauli Trond Petersen]]) * [[Magni Arge]] ([[Ingolf S. Olsen]]) * [[Annita á Fríðriksmørk]] * [[Katrin Kallsberg]] * [[Páll á Reynatúgvu]] === 2011-2015 === {| class="wikitable" ! Navn ! Heimstaður |- | [[Høgni Hoydal]] | [[Suðurstreymoy]] |- | [[Páll á Reynatúgvu]] | [[Sandoy]] |- | [[Kristina Háfoss]] | [[Suðurstreymoy]] |- | [[Bjørt Samuelsen]] | [[Suðurstreymoy]] |- | [[Gunnvør Balle]] | [[Suðurstreymoy]] |- | [[Sirið Stenberg]] | [[Suðuroy]] |} == Sí eisini == * [[Vinstrahallur politikkur]] == Slóðir == * [http://www.tjodveldi.fo/ Tjóðveldi] * [http://www.ut.fo/ Unga Tjóðveldið] {{Føroyskir flokkar}} {{mánaðargrein}} [[Bólkur:Føroyskir flokkar|Tjóðveldi]] [[Bólkur:Tjóðveldi]] q9y9z4e1g7xo8ia2g7uam7wq9y3jvph 0 15823 381930 379863 2024-11-02T14:23:12Z 2001:9E8:460C:5163:1CD4:3A7A:BA68:6670 /* Virðisløn M.A. Jacobsensen */ 381930 wikitext text/x-wiki [[File:Andras Mortensen.jpg|thumb|Andras Mortensen í 2006]] '''Andras Mortensen''' (føddur í [[1960]] í [[Tórshavn]]) er [[Føroyar|føroyskur]] [[rithøvundur]] og granskari. Hann er útbúgvin cand.mag. í søgu og latíni frá lærda háskúlanum í [[Keypmannahavn]] og hevur tikið Phd. í mentanarsøgu frá [[Fróðskaparsetur Føroya|Fróðskaparsetri Føroya]]. Áðrenn hann gjørdist stjóri á Søvnum Landsins var hann landsantikvarur. <ref>{{Cite web |url=http://www.flb.fo/Tidindi/andras-mortensen-stjori-fyri-sovn-landsins.html |title=FLB.fo, Andras Mortensen stjóri fyri Søvn Landsins |accessdate=2011-10-20 |archive-date=2011-05-24 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110524104715/http://www.flb.fo/Tidindi/andras-mortensen-stjori-fyri-sovn-landsins.html |dead-url=yes }}</ref> Andras skrivaði Phd. ritgerð um føroyska bátin við heitinum ''Hin føroyski báturin'' í 2001. Bókin var ein av føroysku bókunum, sum kom við til bókamessuna í [[Frankfurt]] í [[Týskland]]i í oktober 2011.<ref>[http://www.faroesebooks.com/index.php?option=com_content&view=article&id=74&Itemid=58 Faroesebooks.com]{{Deyð leinkja|date=October 2023 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> == Útgávur == *2000 - ''Hin føroyski báturin'', Andras Mortensen, Føroya Fróðskaparfelag<ref>[http://www.ritograk.fo/1/main.asp?PAGE=leitabok&bokid=1458 RitogRak.fo, Hin føroyski róðrarbáturin]{{Deyð leinkja|date=October 2023 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> == Virðisløn M.A. Jacobsensen == Andras Mortensen fekk [[Mentanarvirðisløn M. A. Jacobsens]] í [[2002]] og í [[2024]] í bólkinum ''Yrkisbókmentir''. Hann fekk virðislønina fyri bók sína ''Hin føroyski róðrarbáturin''.<ref>[http://www.bbs.fo/content/view/594 BBS.fo, Virðisløn M.A. Jacobsens fyri yrkisbókmentir 2002 verður latin Andrasi Mortensen.]{{Deyð leinkja|date=October 2023 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> == Keldur == <references/> {{DEFAULTSORT:Mortensen, Andras}} [[Bólkur:Føroyskir rithøvundar]] [[Bólkur:Føðingar í 1960]] p3up92o2b68i7rr77c40256qsvyol0b 0 29075 381928 381880 2024-11-02T12:27:37Z WikiBayer 20351 Tók burtur rættingar hjá [[Special:Contributions/181.6.67.236|181.6.67.236]] ([[User talk:181.6.67.236|kjak]]) til seinastu versjón hjá [[User:InternetArchiveBot|InternetArchiveBot]] 377267 wikitext text/x-wiki [[Mynd:Glas_melk.jpg|thumb|Eitt glas við mjólk]] '''Mjólk''' er tann hvíta ella gulhvíta vætan, ið hon-súgdjór framleiða til sínar ungar. Mjólkin frá hvørjum einstøkum djóraslagi og frá menniskjum hevur ymiska samanseting, men hevur eisini felags eyðkenni. Eftirsum drekkivøran skal geva ungunum/børnunum øll tey føðsluevni, ið tey hava brúk fyri til tess at vaksa, inniheldur mjólkin tey føðsluevni, ið ungarnir ella børnini hava brúk fyri. Mjólk inniheldur serstakliga [[protein]] (eggjahvítaevni), [[feitt]], [[sukur]] ([[laktosa|laktosu]]) og [[kalsium|kálk]] og haraftuar eisini onnur [[mineral]]ir sum [[jarn]] og [[selen]], og [[vitamin]]ir sum t.d. vitamin B. Menniskju drekka [[móðurmjólk]] sum pinku- og småbørn. Fólk við [[laktosuintoleransa|laktosuintoluransu]] tola ikki at drekka mjólk frá djórum. Umframt at drekka mjólk verður mjólk ofta nýtt í matgerð, t.d. í greyti ella saman við morgunmatarvørum, og tá ið fólk baka køkur og annað. Mjólk er eisini tað ráevnið, ið verður nýtt til at flamleiða [[smør]], [[ost]] og joghurt. Alheims mjólkadagur er [[1. juni]]. == Ymisk sløg av kúgvamjólk == Í dag er vanligt, at kúgvamjólkin fæst í ymiskum sløgum við ymiskum innihaldi av feitti. *'''Mjólk''', sum á donskum verður nevnd ''sødmælk'', hevur vanliga 3,5% av feitti. Tann føroyska mjólkin hjá [[MBM]] er í ljósabláum pakkum.<ref>{{Cite web |url=http://mbm.fo/Voerur.aspx?ID=33 |title=mbm.fo |accessdate=2014-12-02 |archive-date=2015-02-13 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150213132206/http://mbm.fo/Voerur.aspx?ID=33 |dead-url=yes }}</ref> *'''Millummjólk''' (letmælk á donskum) inniheldur 1,5% av feitti. Tann føroyska millummjólkin er í ljósareyðum pakkum. *'''Lættimjólk''' (minimælk á donskum) inniheldur 0,5% av feitti. Tann føroyska lættimjólkin frá MBM er í myrkagulum pakkum. *'''Soltimjólk''' (skummetmælk) inniheldur 0,1% av feitti. Tann føroyska soltimjólkin frá MBM er í ljósagrønum pakkum. == Onnur sløg av «mjólk» == Orðið '''mjólk''' verður eisini nýtt um hvítar drekkjuvørur, ið ikki koma frá djórum, t.d. sojamjólk, rísmjólk, mandilmjólk og kokosmjólk. == Innihaldið av feitti í ymiskum sløgum av mjólk == {| border=1 cellspacing=0 cellpadding=2 | |- | width="16%" | '''Slag''' | width="16%" | '''Feitt''' | width="16%" | '''Protein''' | width="16%" | '''Laktosa''' | width="16%" | '''Vatn''' | width="16%" | '''Mineralir''' |- | '''[[Kúgvamjólk]]''' | 4,0 | 3,3 | 4,9 | 87,2 | 0,7 |- | '''Hestamjólk''' | 1,6 | 2,7 | 6,2 | 89,0 | 0,5 |- | '''Reinsdjóramjólk''' | 22,5 | 10,3 | 2,5 | 63,3 | 1,4 |- | '''[[Geitamjólk]]''' | 3,3 | 2,9 | 4,3 | 87,0 | 0,9 |- | '''Grísamjólk''' | 7,9 | 5,2 | 4,9 | 80,7 | 1,0 |- | '''[[Móðurmjólk]]''' | 3,8 | 1,6 | 7,0 | 87,4 | 0,2 |} == Keldur == <references/> {{Commonscat|Milk}} [[Bólkur:Mjólkavørur]] [[Bólkur:Matur og drekka]] cyc34mpiqcp2jmu8qqza0xmlehdyz1g 3 46289 381934 2024-11-02T17:20:17Z Pathoschild 442 global user pages ([[m:Synchbot|requested by Wüstenspringmaus]]) 381934 wikitext text/x-wiki [[File:Redirect arrow without text.svg|46px|link=]][[m:User talk:Wüstenspringmaus|m:User talk:Wüstenspringmaus]] s48bp6md0bqlqfh7qca2oj8x1jbdi2a