Wikipedy fywiki https://fy.wikipedia.org/wiki/Haadside MediaWiki 1.44.0-wmf.3 first-letter Media Wiki Oerlis Meidogger Meidogger oerlis Wikipedy Wikipedy oerlis Ofbyld Ofbyld oerlis MediaWiki MediaWiki oerlis Berjocht Berjocht oerlis Hulp Hulp oerlis Kategory Kategory oerlis Tema Tema oerlis TimedText TimedText talk Module Module talk 0 6658 1174622 1174606 2024-11-14T15:09:37Z Drewes 2754 oanfollinkje fan nl: 1174622 wikitext text/x-wiki [[Ofbyld:Cornelis van der Wal 66.jpg|thumb|right|300px|''Cornelis van der Wal'']] '''Cornelis van der Wal''' ([[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]], [[28 jannewaris]] [[1956]]) is in Frysk [[skriuwer]] en [[dichter]]. == Libben en wurk == Hy wenne 18 jier yn [[Grins (stêd)|Grins]]. Likegoed bleau syn bân mei Fryslân en de Fryske kultuer hecht. Yn 1998 protestearre er mei in tal oare Fryske yntellektuelen tsjin it troch de provinsje organisearre feest "Fryslân 500", wêrby't yn de eagen fan Van der Wal fierd waard dat Fryslân 500 jier lyn syn frijheid ferlear. Op 2 juny 1998, by ien fan de feestlikheden, die Van der Wal in bommelding, wêrnei't de Grutte Tsjerke fan Ljouwert ûntromme wurde moast. Under de gasten yn de tsjerke wie kommissaris fan de Keninginne [[Loek Hermans]]. Van der Wal waard arrestearre en brocht in pear dagen yn de sel troch. Letter soe er dy barrens ferwurkje yn syn satiryske novelle ''Kening Kees''. Fan 2009 oant 2013 hat er wenne [[Snits (stêd)|Snits]], sûnt wennet er wer yn Ljouwert. Yn de jierren 80 skreau er gedichten dy't publisearre waarden yn de tydskriften [[Hjir]] en [[Trotwaer]]. Hy publisearre sân dichtbondels, mei syn earste bondel ''In nêst jonge magneten'' wûn hy yn 1993 de [[Fedde Schurerpriis]]. Van der Wal wie webmaster fan it literêre ynternettydskrift [[Farsk]] en letter fan [[Ensafh]]. Van der Wal wie oant juny [[2011]] poëzijbesprekker foar it [[Friesch Dagblad]], hy soe dêryn opfolge wurde troch [[Abe de Vries (skriuwer)|Abe de Vries]]. Fierder is Van der Wal dwaande mei it komponearjen fan elektroanyske muzyk. == Bibliografy == * 1991 - ''In nêst jonge magneten'' * 1997 - ''Sinnestriel op it Offermês'' * 2003 - ''Subsydzje foar de Graal'' * 2004 - ''Skalder en it swurd'' * 2006 - ''Zonderlinge kruising tussen aap en priester'' (blomlêzing mei Nederlânske oersettingen) * 2007 - ''Hûn oan 'e himel'' * 2008 - ''Kening Kees'' ([[novelle]] * 2011 - ''Kristus Pavlov'' * 2016 - ''Wolf yn harnas'' * 2024 - ''De Toer'' ==Prizen== * 1994 : [[Fedde Schurerpriis]] foar ''In nêst jonge magneten'' == Sjoch ek == * [[Nederlânsktalige dichters]]. == Keppeling om utens == * [http://www.cornelisvanderwal.nl/ webloch fan Cornelis van der Wal] * [http://www.youtube.com/watch?v=ZwiW6nHJp8U&NR=1 foardracht op Frysk Festival] {{DEFAULTSORT:Wal, Cornelis van der}} [[Kategory:Frysk dichter]] [[Kategory:Frysk romanskriuwer]] [[Kategory:Skriuwer yn it Frysk]] [[Kategory:Frysk sjoernalist]] [[Kategory:Frysk literatuerkritikus]] [[Kategory:Nederlânsk dichter]] [[Kategory:Nederlânsk romanskriuwer]] [[Kategory:Nederlânsk sjoernalist]] [[Kategory:Nederlânsk literatuerkritikus]] [[Kategory:Nederlânsk persoan fan Frysk komôf]] [[Kategory:Persoan berne yn Ljouwert]] [[Kategory:Persoan berne yn 1956]] bsc6ul51zxt64eoorj7kb0w7rzqkdpw 0 13131 1174651 1157458 2024-11-14T20:10:17Z Carsten Steger 40329 Aerial image of Langeoog replaced with an aerial image that shows the entire island. 1174651 wikitext text/x-wiki [[Ofbyld:Wadden - Langeoog.PNG|right|thumb|250px|''Lokaasje'']] '''Langereach''' ([[Dútsk]] en offisjeel: ''Langeoog'') is in [[eilân]], it fiifde yn de rige fan bewenne [[Eastfryske eilannen]]. It is 19,6 km² grut en 14 km lang en der wenje om-ende-by 2.150 ynwenners (2004). It ienichste doarp fan it eilân is Langereach, oan de noardwestkant. Yn it westen skiedet de [[Akkumer Ie]] it eilân fan [[Baltrum]], en yn it easten skiedet de [[Otzumer Balje]] it fan [[Spikereach]]. It eilân heart ta de [[Dútslân|Dútkse]] dielsteat [[Nedersaksen]] en it distrikt [[Wittmund (distrikt)|Wittmund]]. == Ferbinings == [[Ofbyld:Langeoog hafen.jpg|thumb|Haven fan Langereach.]] Langereach is mei de [[fear (ferfier)|fear]]boat te berikken út [[Bensersyl]] op de fêstewâl yn [[East-Fryslân]]. Dizze feartsjinst is net ôfhinklik fan it [[tij]] en fart neffens in fêste tsjinstregeling. Op it eilân is in fleanfjild en in spoarlyntsje dat de haven mei it doarp ferbynt. Op it eilân meie gjin auto's ride. [[Ofbyld:Aerial image of Langeoog (view from the southwest).jpg|thumb|center|400px|Utsjoch op Langereach, mei yn 'e fierte [[Spikereach]].]] {{Clear}} ==Keppeling om utens== * [http://www.langeoog.de Webstee fan Langereach] {{Koördinaten|53_45_0_N_7_29_0_E_type:city_zoom:16_region:NL|53° 45' NB, 7° 29' EL}} {{Fryske eilannen}} [[Kategory:Eastfrysk eilân]] [[Kategory:Gemeente yn East-Fryslân]] [[Kategory:Plak yn East-Fryslân]] [[Kategory:Eilân yn de Noardsee]] [[Kategory:Eilân yn Nedersaksen]] [[Kategory:Plak yn Nedersaksen]] [[Kategory:Gemeente yn Nedersaksen]] [[Kategory:Wittmund]] khwkkjjhyf0fuswzhif6ypwxzknoa6m 0 20460 1174625 727826 2024-11-14T15:28:54Z Drewes 2754 neffens frysker 1174625 wikitext text/x-wiki [[Ofbyld:Strait-dutch.svg|thumb|In seestrjitte]] In '''seestrjitte''' of '''seenaute''' is in smelle trochgong tusken twa [[see|seeën]] dy't tagelyk de skieding foarmje tusken twa lânmassa's. Seestrjitten binne wichtich foar de [[skipfeart]] en dêrtroch fan grut ekonomysk en [[militêr]] belang. De ferneamdste seestrjitten yn [[Jeropa]] binne de [[Strjitte fan Gibraltar]], de [[Bosporus]] en de [[Sont]], dy't alle trije de ienige wetterferbining foarmje mei in grutte [[binnensee]]. ==== List fan wichtige seestrjitten yn Jeropa ==== * [[Bosporus]] * [[Dardanellen]] * [[Karyske Poarte]] * [[Nau fan Kalais]] of Strjitte fan Dover * [[Sont]] * [[Strjitte fan Gibraltar]] * [[Strjitte fan Kertsj]] * [[Strjitte fan Messina]] * [[Strjitte fan Otranto]] * [[Kanaal fan Malta]] * [[Kanaal fan Sysylje]] ==== List fan wichtige seestrjitten bûten Jeropa ==== * [[Beringstrjitte]] * [[Strjitte fan Davis]] * [[Strjitte fan Magellaan]] * [[Strjitte fan Hormûz]] * [[Strjitte fan Malakka]] * [[Strjitte Tsugaru]] * [[Strjitte fan Drake]] * [[Strjitte fan Luzon]] [[Kategory:Seestrjitte| ]] [[Kategory:Oerflaktewetter]] lp2hy3f3vsx9qsin8afh23x4xn0gxvo 0 25620 1174669 1041074 2024-11-15T11:23:13Z Lytsewâld-Augsbuert 45397 1174669 wikitext text/x-wiki [[File:Kuinre imp 202.JPG|thumb|Nederlânske markearring foar in skipswrak ûnder de grûn]] In '''skipswrak''' is it oerskot fan in sonken [[skip]] dat net langer brûkt wurde kin. Skipswrakken lizze betiden by de kust lâns, en lizze meastentiids ûnder wetter. == Archeology == [[Archeolooch|Archeologen]] stelle fan harren berop út belang yn skipswrakken. Dy tûke fan de archeology wurdt [[ûnderwetterarcheology]] of maritime archeology neamd. Yn 'e lêste fyftich jier hawwe oeral op de wrâld maritym-archeologyske opgravings west, dêr't guon fan bergings wienen mei tige spektakulêre fynsten, bygelyks de ''[[Vasa]]'' yn [[Stokholm]] en fan de ''[[Mary Rose]]'' yn [[Portsmouth]]. == Sport == Skipswrakken dy't ûnder wetter lizze, op de boaiem fan de [[see]] of fan de [[oseaan]], lûke fisken oan. Dêrom sykje sportfiskers soms spesjaal wrakken op om te fiskjen. Troch dûkers wurdt sawol nei skipswrakken dûkt as leafhawwerij of om guod te finen. Dat is net sûnder gefaar en dûkers hawwe de nedige kennis en ûnderfining nedich. == Bekende skipswrakken en wrakfynsten == [[Ofbyld:Shipwreck of the SS American Star on the shore of Fuerteventura.jpg|thumb|Wrak fan de [[SS American Star]] foar [[Fuerteventura]].]] === Moderne === * [[RMS Titanic]] * [[SS Andrea Doria]] * [[RMS Empress of Ireland]] * [[RMS Lusitania]] * [[Persia]] * [[Bismarck]] * [[Yamato]] * [[Pallas]] * [[SS American Star]] * [[Pamir]] * [[Umbria]] === Midsiuwen en iere Nije tiid === * [[Vizcaína]] - ien fan de skippen fan [[Kristoffel Kolumbus]], dat yn 1503 sonk en yn 2004 wer fûn waard * Skipsbarrikade fan [[Skuldelev]]. * [[Mary Rose]] - sonken yn de tiid fan [[Hendrik VIII]] yn de haven fan [[Portsmouth]], tsjintwurdich in museum. * [[Vasa]] - oarlochsskip sonken yn de haven fan [[Stokholm]]. * [[Ralswiek]]-boat. * [[Akerendam]] - [[Feriene Eastynjeske Kompanjy|FEK-skip]], yn 1725 sonken by it Noarske eilân [[Runde]]. * [[Kvalsund]]-boat - boat út de tiid fan de [[Wytsingen]], fûn op it Noarske eilân [[Nerlandsøya]]. * [[Nuestra Señora de Atocha]] - Spaansk [[galjoen]], yn 1622 foar de kust fan [[Florida]] sonken en yn 1985 burgen. Yn de skipslading is de grutste goudskat fan in skipswrak ea fûn. * [[Nuestra Señora de la Concepción (1638)]], Spaansk galjoen ûnderweis op de [[Manilla]]-rûte, yn septimber 1638 foar [[Saipan]] sonken en yn 1987 burgen. === Romeinske tiid === * [[Mainzer Römerschiffe]] === Brûns- en Izertiid === * Skipswrak fan [[Kyrenia]], [[Syprus]] * [[Skip fan Uluburun]], [[Turkije]]. * Wrak fan [[Madia]] * [[Dover-boat]] * [[North Ferriby-boat]], [[Humber (estuarium)|Humber]] * [[Hjortspring]] (ek neiboud) === Stientiid === * [[Beamstamboat]] fan [[Damme]], Nedersaksen * [[Beamstamboat fan Pesse]], [[Mesolitikum]] * Beamstamboat by Hardinksfjild, [[Mesolitikum]]. == Keppelings om utens == * [http://www.wrecksite.eu/wrecksite.aspx?lan=nl| Skipwrak-feitebank mei mear as 65.000 wrakken] {{noat|Ingelsk}} * {{Wikiwurdboek|skipswrak}} [[Kategory:skipfeart]] [[Kategory:Skipsramp]] cmflycs92cogznbfo56xu4t2oel9cd6 0 27215 1174632 1174597 2024-11-14T17:57:00Z RomkeHoekstra 10582 /* Dútslân */ [[]] 1174632 wikitext text/x-wiki [[Ofbyld:Welterbe.svg|thumb|150px|Logo fan it [[UNESCO]] Wrâlderfgoed Kommittee]] De '''Wrâlderfgoedlist''' is in list mei [[Wrâlderfgoed]] gearstald troch de kommisje foar it wrâlderfgoed fan de [[UNESCO]]. It materieel wrâlderfgoed bestiet sûnt de 34e sessy fan de Kommisje (2010) út 911 wrâlderfgoed, dêr't 180 fan [[natuererfgoed]] ('''N''') is, 704 [[kultuererfgoed]] ('''C''') en 27 in kombinaasje fan beide: [[mingd erfgoed]], ('''C|N'''). Der stean 34 wrâlderfgoederen op de [[list fan bedrige wrâlderfgoed]], omdat se as wrâlderfgoed gefaarlik binne in yn harren wearde oantaast te wurden troch bygelyks bebouwing, ûntbosking, oarloch, en soksawat. De 911 wrâlderfgoederen lizze ferspraat oer 151 lannen. De [[Wrâlderfgoedkonvinsje]] is troch 187 fan de 193 by UNESCO oansletten lannen ratifisearre. Neist it 911 [[Fêstgoed|fêste]] wrâlderfgoed hat de UNESCO ek 193 dokuminten en argiven oanmerke foar kultuererfgoed; sy steane op de [[wrâlderfgoedlist foar dokuminten]]. It net-materiële wrâlderfgoed wurdt troch UNESCO opnomd yn in aparte [[list fan Masterwurken fan it Orale en Ymmateriële Erfgoed fan de Minskheid]]. == Listen fan Wrâlderfgoed it lân == __NOTOC__ * [[#Afganistan|'''A'''fganistan]] — [[#Albaanje|Albaanje]] — [[#Algerije|Algerije]] — [[#Andorra|Andorra]] — [[#Argentynje|Argentynje]] — [[#Armeenje|Armeenje]] — [[#Austraalje|Austraalje]] — [[#Azerbeidzjan|Azerbeidzjan]] * [[#Bachrein|'''B'''achrein]] — [[#Bangladesj|Bangladesj]] — [[#Belgje|Belgje]] — [[#Belize|Belize]] — [[#Benyn|Benyn]] — [[#Bolivia|Bolivia]] — [[#Bosnje en Herzegovina|Bosnje en Herzegovina]] — [[#Botswana|Botswana]] — [[#Brazylje|Brazylje]] — [[#Bulgarije|Bulgarije]] — [[#Boerkina Faso|Boerkina Faso]] * [[#Denemark|'''D'''enemark]] — [[#Dominica|Dominika]] — [[#Dominikaanske Republyk|Dominikaanske Republyk]] — [[#Dútslân|Dútslân]] * [[#Eastenryk|'''E'''astenryk]] — [[#Egypte|Egypte]] — [[#Ekwador|Ekwador]] - [[#El Salvador|El Salvador]] — [[#Estlân|Estlân]] — [[#Etioopje|Etioopje]] * [[#Fanuatû|'''F'''anuatû]] — [[#Fatikaanstêd|Fatikaanstêd]] — [[#Fenezuela|Fenezuela]] — [[#Feriene Keninkryk|Feriene Keninkryk]] — [[#Feriene Steaten fan Amearika|Feriene Steaten fan Amearika]] — [[#Fietnam|Fietnam]] [[#Filipinen|'''F'''ilipinen]] — [[#Finlân|Finlân]] — [[#Frankryk|Frankryk]] * [[#Gabon|'''G'''abon]] — [[#Gambia|Gambia]] — [[#Georgje|Georgje]] — [[#Gana|Gana]] — [[#Grikelân|Grikelân]] — [[#Gûatemala|Gûatemala]] — [[#Guinee|Guinee]] * [[#Haïty|'''H'''aïty]] — [[#Hondueras|Hondueras]] — [[#Hongarije|Hongarije]] * [[#Ierlân|'''I'''erlân]] — [[#Irak|Irak]] — [[#Iran|Iran]] — — [[#Yndia|Yndia]] — [[#Yndoneezje|Yndoneezje]] — [[#Yslân]] — [[#Israel|Israel]] — [[#Itaalje|Itaalje]] — [[#Ivoarkust|Ivoarkust]] * [[#Japan|'''J'''apan]] — [[#Jemen|Jemen]] — [[#Jeruzalem|Jeruzaem]] — [[#Jordaanje|Jordaanje]] * [[#Kaapverdje|'''K'''aapverdje]] — [[#Kambodja|Kambodja]] — [[#Kameroen|Kameroen]] — [[#Kanada|Kanada]] — [[#Kazachstan|Kazachstan]] — [[#Kenia|Kenia]] — [[#Kirgyzje|Kirgyzje]] — [[#Kiribaty|Kiribaty]] —[[#Kolombia|Kolombia]] — [[#Kongo|Kongo]] — [[#Kosta Rika|Kosta Rika]] — [[#Kroaasje|Kroaasje]] — [[#Kuba|Kuba]] * [[#Laos|'''L'''aos]] — [[#Letlân|Letlân]] — [[#Libanon|Libanon]] — [[#Libje|Libje]] — [[#Litouwen|Litouwen]] — [[#Luksemboarch|Luksemboarch]] — * [[#Masedoanje|'''M'''asedoanje]] — [[#Madagaskar|Madagaskar]] — [[#Malawy|Malawy]] — [[#Maleizje|Maleizje]] — [[#Maly|Maly]] — [[#Malta|Malta]] — [[#Marokko|Marokko]] — [[#Marshalleilannen|Marshalleilannen]] — [[#Mauritaanje|Mauritaanje]] — [[#Mauritius|Mauritius]] - [[#Meksiko|Meksiko]] — [[#Moldaavje|Moldaavje]] — [[#Mongoalje|Mongoalje]] — [[#Montenegro|Montenegro]] — [[#Mozambyk|Mozambyk]] * [[#Namybje|'''N'''amybje]] — [[#Nederlân|Nederlân]] — [[#Nepal|Nepal]] — [[#Nikaragûa|Nikaragûa]] — [[#Nij-Seelân|Nij-Seelân]] — [[#Niger|Niger]] — [[#Nigearia|Nigearia]] — [[#Noard-Korea|Noard-Korea]] — [[#Noarwegen|Noarwegen]] * [[#Oerûguay|Oerûguay]] — [[#Oezbekistan|Oezbekistan]] — [[#Oman|Oman]] * [[#Pakistan|'''P'''akistan]] — [[#Panama|Panama]] — [[#Papoea-Nij-Guinea|Papoea-Nij-Guinea]] — [[#Paraguay|Paraguay]] — [[#Perû|Perû]] — [[#Poalen|Poalen]] — [[#Portugal|Portugal]] * [[#Roemeenje|'''R'''oemeenje]] — [[#Ruslân|Ruslân]] * [[#Sambia|'''S'''ambia]] — [[#Salomonseilannen|'''S'''alomonseilannen]] — [[#Sint Kits en Nevis|Sint Kits en Nevis]] — [[#Sint Lusia|Sint Lusia]] — [[#San Marino|San Marino]] — [[#Saûdy-Araabje|Saûdy-Araabje]] — [[#Senegal|Senegal]] — [[#Servje|Servje]] — [[#Seysjellen|Seysjellen]] — [[#Simbabwe|Simbabwe]] — [[#Sintraal-Afrikaanske Republyk|Sintraal-Afrikaanske Republyk]] — [[#Sily|Sily]] — [[#Sina|Sina]] — [[#Syprus|Syprus]] — [[#Syrje|Syrje]] — [[#Slowakije|Slowakije]] — [[#Sloveenje|Sloveenje]] — [[#Sûdan|Sûdan]] — [[#Spanje|Spanje]] — [[#Sry Lanka|Sry Lanka]] — [[#Súd-Afrika|Súd-Afrika]] — [[#Súd-Korea|Súd-Korea]] —[[#Suriname|Suriname]] — [[#Sweden|Sweden]] — [[#Switserlân|Switserlân]] * [[#Tadzjikistan|'''T'''adzjikistan]] — [[#Tanzania|Tanzania]] — [[#Tailân|Tailân]] — [[#Togo|Togo]] — [[#Tsjechje|Tsjechje]] - [[#Tuneezje|Tuneezje]] — [[#Turkije|Turkije]] — [[#Turkmenistan|Turkmenistan]] * [[#Uganda|'''U'''ganda]] — [[#Oekraïne|Oekraïne]] * [[#Wyt-Ruslân|'''W'''yt-Ruslân]] * * [[#Eksterne links|Externe ynformaasje]] C = Kultuererfgoed, N = Natuererfgoed, <span style="background:#FF0000; color:white;">Read</span> = Bedrige wrâlderfgoed {| cellspacing=1 width="100%" border="0" | valign="top" border="0"| === [[Afganistan]] === {| |- |width="25" style="background:#FF0000;"|<span style="color:white;">2002</span>||width="20" align=center|C||[[Jam (Afghanistan)|Minaret en archeologyske ruïnes fan Jam]] |- |FONT COLOR=white style="background:#FF0000;"|<span style="color:white;">2003</span>||align=center|C||[[Boeda's fan Bamyan|Kultuerlânskip en ruïnes fan de Bamiyanfallei]] |} === [[Albaanje]] === {| |- |1992||width="20" align=center|C||[[Butrint]] (útbreide yn 1999 en 2007) |- |2005||width="20" align=center|C|| Histoarysk sintrum fan [[Gjirokastër (stêd)|Gjirokastër]] en [[Berat (stêd)|Berat]] (útbreide yn 2008) |} === [[Algerije]] === {| |- |width="25"|1980||width="20" align=center|C||[[Al Qal'a]] fan [[Beni Hammad]] |- |1982||align=center|C/N||[[Tassili n'Ajjer]] |- |1982||align=center|C||[[M'Zab]]fallei |- |1982||align=center|C||[[Djémila]] |- |1982||align=center|C||[[Tipaza (stêd)|Tipaza]] |- |1982||align=center|C||[[Timgad]] |- |1992||align=center|C||[[Kasba]] fan [[Algiers]] |} === [[Andorra]] === {| |- |width="25"|2004||width="20" align=center|C||[[Madriu-Claror-Perafitafallei]] (útwreide yn 2006) |} === [[Argentynje]] === {| |- |width="25"|1981||width="20" align=center|N||[[Nasjonaal park Los Glaciares]] |- |width="25" align=center|1983||width="20" align=center|C||[[Jezuïetenmissys fan de Guarany]]: [[San Ignacio Mini]], [[Santa Ana (Misiones)|Santa Ana]], [[Nuestra Señora de Loreto]], [[Santa Maria Mayor]] en de ruínes fan [[São Miguel das Missões (missy)|São Miguel das Missões]] (foar in part yn [[#Brazylje|Brazylje]]; útwreide yn 1984) |- |1984||align=center|N||[[Nasjonaal park Iguazú]] |- |1999||align=center|C||[[Cueva de las Manos|Cueva de las Manos, Río Pinturas]] |- |1999||align=center|N||[[Valdés (skiereilân)|Valdés-skiereilân]] |- |2000||align=center|C||[[Jezuïetekertier en Estancias fan Córdoba]] |- |2000||align=center|N||[[Natuerparken Ischigualasto en Talampaya]] |- |2003||align=center|C||[[Quebrada de Humahuaca]] |} === [[Armeenje]] === {| |- |width="25"|1996||width="20" align=center|C||Kleasters fan [[Haghpat (kleaster)|Haghpat]] en [[Sanahin (kleaster)|Sanahin]] (útbreide yn 2000) |- |2000||align=center|C||Kleaster fan [[Geghard]] en de [[Boppe-Azatdelling]] |- |2000||align=center|C||[[Katedraal en tsjerken fan Edzjmiatsin en archeologysk Zvarnots]] |} === [[Austraalje (lân)|Austraalje]] === {| |- |width="25"|1981||width="20" align=center|N||[[Grut Barriêrerif]] |- |1981||align=center|C/N||[[Nasjonaal park Kakadu]] (útwreide yn 1987 en 1992) |- |1981||align=center|C/N||[[Willandramarengebiet]] |- |1982||align=center|C/N||[[Tasmaanje|Tasmaanske wyldernis]] (útwreide yn 1989) |- |1982||align=center|N||[[Lord Howe-eilân|Lord Howe]]-arsjipel |- |1986||align=center|N||[[Gondwanareinwâlden]] (útbreide yn 1994) |- |1987||align=center|C/N||[[Nasjonaal park Uluṟu-Kata Tjuṯa]] (útwreide yn 1994) |- |1988||align=center|N||[[Tropysk reinwâld fan Queenslân]] |- |1991||align=center|N||[[Sharkbaai]] |- |1992||align=center|N||[[Frasereilân]] |- |1994||align=center|N||Australyske plakken mei [[sûchdieren|sûchdier]][[fossyl|fossilen]] ([[Riversleigh]]/[[Naracoorte]]) |- |1997||align=center|N||[[Heard en McDonaldeilannen]] |- |1997||align=center|N||[[Macquarie-eilân]] |- |2000||align=center|N||[[Blue Mountains (Austraalje)|Blue Mountains]]gebiet |- |2003||align=center|N||[[Nasjonaal park Purnululu]] |- |2004||align=center|C||[[Royal Exhibition Building]] en [[Carlton Gardens]] |- |2007||align=center|C||[[Sydney Opera House]] |- |2010||align=center|C||[[Australyske twangarbeiderskoloanjes]] |- |} === [[Azerbeidzjan]] === {| |- |width="25" align=center|2000||width="20" align=center|C||[[Bakû]] mei [[Paleis fan de Shirvanshah]] en [[Fammetoer]] |- |width="25" align=center|2007||width="20" align=center|C||Kultuerlânskip en rotskeunst yn [[Nasjonaal Park Gobustan]] |} === [[Bachrein]] === {| |- |2005||width="20" align=center|C||[[Qal'at al-Bahrein]] |} === [[Bangladesj]] === {| |- |width="25"|1985||width="20" align=center|C||Histoaryske moskeeënstêd [[Bagerhat (stêd)|Bagerhat]] |- |1985||align=center|C||Ruïnes fan de boedistyske [[Vihara]] by [[Paharpur]] |- |1997||align=center|N||[[Sundarbans]] |} === [[Belgje]] === {| |- |width="25"|1998||width="20" align=center|C||[[Begynhoven yn Flaanderen|Flaamske begynhoven]] |- |1998||align=center|C||[[Skipsliften by La Louvière|Skipsliften]] yn it [[Canal du Centre]] en de omkriten, [[La Louvière]] en [[Le Rœulx]] ([[Henegouwen]]) |- |1998||align=center|C||[[Grutte Merk (Brussel)|Grutte Merk fan Brussel]] |- |1999||align=center|C||[[Belforten yn Belgje en Frankryk]] (útwreide yn 2005) |- |2000||align=center|C||Histoarysk sintrum fan [[Brugge]] |- |2000||align=center|C||Hearehuzen fan de arsjitekt [[Victor Horta]] ([[Brussel]]) |- |2000||align=center|C||[[Neolityske fjoerstienminen yn Spiennes]] ([[Bergen (Belgje)|Bergen]]) |- |2000||align=center|C||[[Katedraal fan Doarnik|Us-Leaf-Froukatedraal]] yn [[Doornik]] |- |2005||align=center|C||[[Museum Plantin-Moretus|Plantin-Moretuskompleks]] |- |2009||align=center|C||[[Stocletpaleis]] |} === [[Belize]] === {| |- |width="25" style="background:#FF0000;"|<span style="color:white;">1996</span>||width="20" align=center|N||[[Barriêrerif fan Belize]] |} === [[Benyn]] === {| |- |1985||width="20" align=center|C||Keninklike paleizen fan [[Abomey]] (útwreide yn 2007) |} === [[Bolivia]] === {| |- |width="25"|1987||width="20" align=center|C||[[Potosí (stad)|Potosí]] |- |1990||align=center|C||[[Jezuïtemisjes fan de Chiquitos]] |- |1991||align=center|C||Histoarysk sintrum fan [[Sucre (Bolivia)|Sucre]] |- |1998||align=center|C||[[Fuerte de Samaipata]] |- |2000||align=center|N||[[Nasjonaal park Noel Kempff Mercado]] |- |2000||align=center|C||[[Tiwanaku]]: spiritueel en polityk sintrum fan de Tiwanakukultuer |} === [[Boerkina Faso]] === {| |- |width="25"|2009||width="20" align=center|C||Ruïnes fan [[Loropéni]] |} === [[Bosnje en Herzegovina]] === {| |- |width="25"|2005||width="20" align=center|C||[[Stari Most|Alde brêge]] en binnenstêd fan [[Mostar]] |- |width="25"|2007||width="20" align=center|C||Mehmed Paša Sokolovićbrêge yn [[Višegrad]] |} === [[Botswana]] === {| |- |width="25" align=center|2001||width="20" align=center|C||[[Tsodilo]] |} === [[Brazylje]] === {| |- |width="25" align=center|1980||width="20" align=center|C||[[Histoarysk sintrum fan Ouro Preto]] |- |1982||align=center|C||Histoarysk sintrum fan [[Olinda]] |- |width="25" align=center|1983||width="20" align=center|C||[[Jezuïetemisjes fan de Guaraní]]: [[San Ignacio Mini]], [[Santa Ana (Misiones)|Santa Ana]], [[Nuestra Señora de Loreto]], [[Santa Maria Mayor]], en de ruïnes fan [[São Miguel das Missões (misje)|São Miguel das Missões]] (foar in part yn [[Argentynje]];útwreide yn 1984) |- |1985||align=center|C||Histoarysk sintrum fan [[Salvador (stêd)|Salvador de Bahia]] |- |1985||align=center|C||[[Hillichdom fan Bom Jesus do Congonhas]] |- |1986||align=center|N||[[Nasjonaal park Iguaçu]] |- |1987||align=center|C||[[Brasilia]] |- |1991||align=center|C||[[Nasjonaal park Serra da Capivara]] |- |1997||align=center|C||Histoarysk sintrum fan [[São Luís (Maranhão)|São Luís]] |- |1999||align=center|C||Histoarysk sintrum fan gemeente Diamantina |- |1999||align=center|N||[[Atlantyskee wâldreservaten oan de Discovery Coast]] |- |1999||align=center|N||[[Súdeastlike Atlantyske wâldreservaten]] |- |2000||align=center|N||Beskerme natuergebiet fan [[Pantanal]] |- |2000||align=center|N||[[Beskerme Sintraal-Amazone gebiet]] (útwreide yn 2003) |- |2001||align=center|N||Beskerme gebieten fan de [[cerrado]]: [[Nasjonaal park Chapada dos Veadeiros|Chapada dos Veadeiros]] en [[Nasjonaal park Emas|Emas]] |- |2001||align=center|N||Brazyljaanske Atlantyske eilannen: [[Fernando de Noronha]] en [[Atol das Rocas]] |- |2001||align=center|C||Histoarysk sintrum fan [[Goiás (stêd)|Goiás]] |- |2010||align=center|C||São Franciscoplein yn [[São Cristóvão (Sergipe)|São Cristóvão]] |} === [[Bulgarije]] === {| |- |width="25"|1979||width="20" align=center|C||[[Boyanatsjerke]] yn [[Sofia]] |- |1979||align=center|C||[[Ruter fan Madara]] |- |1979||align=center|C||Rotstsjerken fan [[Ivanovo (Bulgarije)|Ivanovo]] |- |1979||align=center|C||[[Traasjers|Trasysk]] grêf fan [[Kazanlak]] |- |1983||align=center|C||Ald sintrum fan [[Nessebar]] |- |1983||align=center|N||Natuerreservaat [[Srebarna]] |- |1983||align=center|N||[[Nasjonaal park Pirin]] (útwreide yn 2010) |- |1983||align=center|C||[[Rilakleaster]] |- |1985||align=center|C||[[Traasje|Trasysk]] grêf fan [[Sveshtari]] |} === [[Denemark]] === {| |- |width="25"|1994||width="20" align=center|C||[[Grêfhichten fan Jelling|Grêfhichten]], [[Runestiennen fan Jelling|runestiennen]] en [[Tsjerke fan Jelling|tsjerke]] fan Jelling |- |1995||align=center|C||[[Katedraal fan Roskilde]] |- |2000||align=center|C||[[Kastiel Kronborg]] |- |2004||align=center|N||[[Iisfjord fan Ilulissat]] ([[Grienlân]]) |- |} === [[Dominika]] === {| |- |width="25"|1997||width="20" align=center|N||[[Nasjonaal park Morne Trois Pitons]] |} === [[Dominikaanske Republyk]] === {| |- |width="25"|1990||width="20" align=center|C||Koloniale stêd [[Santo Domingo (Dominikaanse Republyk)|Santo Domingo]] |} === [[Dútslân]] === {| |- |width="25"|1978||width="20" align=center|K||[[Domtsjerke fan Aken|Dom fan Aken]] |- |1981||align=center|C||[[Dom fan Speyer]] |- |1981||align=center|C||[[Residinsje fan Würzburg]] |- |1983||align=center|C||[[Beafeartstsjerke fan Wies]] |- |1984||align=center|C||[[Augustusburg en Falkenlust]] yn [[Brühl]] |- |1985||align=center|C||[[Dom fan Hildesheim|Dom]] en [[Michaelistsjerke]] yn [[Hildesheim (stêd)|Hildesheim]] |- |1986||align=center|C||[[Romeinske monuminten, dom en Leaffrouwetsjerke yn Trier]] |- |1987||align=center|C||[[Limes (Romeinske Ryk)|Grinzen fan it Romeinske Ryk]] (diels yn it [[Feriene Keninkryk]]; útwreide yn 2005 en 2008) |- |1987||align=center|C||[[Hânzestêd]] [[Lübeck]] |- |1990||align=center|C||Paleizen en parken fan Potsdam en Berlyn (útwreide yn 1992 en 1999) |- |1991||align=center|C||[[Abdij fan Lorsch|Abdij en Altenmünster fan Lorsch]] |- |1992||align=center|C||[[Rammelsbergminen]], histoarysk sintrum fan [[Goslar (stêd)|Goslar]] en [[hydraulysk wettersysteem fan de Opper-Harz]] (útwreide yn 2008 en 2010) |- |1993||align=center|C||[[Bamberch (stêd)|Bamberch]] |- |1993||align=center|C||[[Kleaster Maulbronn]] |- |1994||align=center|C||Stiftstsjerke, kastiel en histoarysk sintrum fan [[Quedlinburg]] |- |1994||align=center|C||[[Izerranerij fan Völklingen]] |- |1995||align=center|N||Fossilefynplak Groeve Messel |- |1996||align=center|C||[[Dom fan Keulen]] |- |1996||align=center|C||[[Bauhaus]]lokaasjes yn [[Weimar (Turingen)|Weimar]] en [[Dessau]] |- |1996||align=center|C||Lutherbetinkplakken yn Eisleben en Wittenberg |- |1998||align=center|C||Klassyk [[Weimar (Turingen)|Weimar]] |- |1999||align=center|C||[[Museumseilân]] yn [[Berlyn]] |- |1999||align=center|C||[[Kastiel Wartboarch]] |- |2000||align=center|C||[[Parklânskip Dessau-Wörlitz]] |- |2000||align=center|C||Kleastereilân [[Reichenau (eilân)|Reichenau]] |- |2001||align=center|C||Koalemyn en yndustrykompleks [[Zeche Zollverein]] yn [[Essen (Noard-Rynlân-Westfalen)|Essen]] |- |2002||align=center|C||[[Boppe-Middenryndelling]] |- |2002||align=center|C||Histoarysk sintrum fan [[Stralsund]] en [[Wismar]] |- |2004||align=center|C||Stedhûs en [[Rolandstânbyld]] fan [[Bremen (stêd)|Bremen]] |- |2004||align=center|C||[[Muskauer Park / Park Muzakowski]] (foar in part yn [[Poalen]]) |- |2006||align=center|C||Histoarysk sintrum fan [[Regensburg]] mei Stadtamhof |- |2008||align=center|C||[[Modernistyskee wenwiken yn Berlyn]] |- |2009||align=center|N||[[Waadsee]] |} === [[Ekwador]] === {| |- |1978||align=center|N||[[Galapagoseilannen]] (útwreide yn 2001) |- |1978||align=center|C||[[Kito]] |- |1983||align=center|N||Nasjonaal park [[Nasjonaal park Sangay|Sangay]] |- |1999||align=center|C||Histoarysk sintrum fan [[Cuenca (Ekwador)|Santa Ana de los Ríos de Cuenca]] |} === [[Egypte]] === {| |- |width="25"|1979||width="20" align=center|C||[[Memphis (Egypte)|Memphis]] en zsyn nekropolis: de piramidefjilden fan [[Gizeh]] oant [[Dahshur]] |- |1979||align=center|C||Ald [[Thebe (Egypte)|Thebe]] en nekropolis |- |1979||align=center|C||Nubyske monuminten fan [[Aboe Simbel]] oant [[Philae]] |- |1979||align=center|C||Histoarysk [[Kairo]] |- |style="background:#FF0000;"|<span style="color:white;">1979</span>||align=center|C||[[Abu Mena]] |- |2002||align=center|C||Sint-Katarinagebiet |- |2005||align=center|N||[[Wadi Al-Hitan]] ( Walfiskfallei ) |} === [[El Salvador]] === {| |- |width="25"|1993||width="20" align=center|C||Archeologysk [[Joya de Cerén]] |} === [[Estlân]] === {| |- |width="25"|1997||width="20" align=center|C||Histoarysk sintrum fan [[Tallinn]] (útwreide yn 2008) |- |2005||align=center|C||[[Geodetyske bôge fan Struve]] (yn Wyt-Ruslân, Estlân, Finlân, Letlân, Litouwen, Noarwegen, Moldavje, Ruslân, Sweden en Oekraïne) |} === [[Etioopje]] === {| |- |width="25"|1978||width="20" align=center|C||[[Rotsstjerken fan Lalibela]] |- |style="background:#FF0000;"|<span style="color:white;">1978</span>||align=center|N||[[Nasjonaal park Simien]] |- |1979||align=center|C||[[Fasil Ghebbi (Gondar)]] |- |1980||align=center|C||[[Aksum]] |- |1980||align=center|C||Delling benedenrin fan de [[Awash]] |- |1980||align=center|C||Delling benedenrin fan de [[Omo (rivier)|Omo]] |- |1980||align=center|C||[[Tiya]] |- |2006||align=center|C||[[Harar Jugol]], histoaryske festingstêd |} === [[Fanuatû]] === {| |- |width="25"|2008||width="20" align=center|C||Domein fan Chief Roi Mata |} === [[Fatikaanstêd]] === {| |- |width="25"|1980||width="20" align=center|C||Ald sintrum [[Rome (stêd)|Rome]], it besit fan de [[Hillige Stoel]] en [[Sint-Paulus bûten de Muorren]] (útwreide yn 1990, foar in part yn [[Itaalje]]) |- |1984||align=center|C||[[Fatikaanstêd]] |} === [[Fenezuëla]] === {| |- |style="background:#FF0000;"|<span style="color:white;">1993</span>||align=center|C||[[Koro]] mei haven |- |1994||align=center|N||[[Nasjonaal park Kanaima]] |- |2000||align=center|C||[[Ciudad Universitaria de Caracas]] |} === [[Feriene Keninkryk]] === {| |- |width="25"|1986||width="20" align=center|N||[[Giant's Causeway]] en [[Causeway Coast]] |- |1986||align=center|C||[[Durham Castle|Kastiel]] en [[katedraal fan Durham|katedraal]] fan [[Durham (Engeland)|Durham]] |- |1986||align=center|C||[[Ironbridge]]-eau|- |1986||align=center|C||[[Studley Royal Park]], mei de ruïnes fan [[Fountains Abbey]] |- |1986||align=center|C||[[Stonehenge]], [[Avebury]] en byhearrende plakken |- |1986||align=center|C||[[Kastielen en stedsmuorren fan King Edward in Gwynedd]] |- |1986||align=center|C/N||[[Sint-Kilda|St. Kilda]] (útwreide yn 2004 en 2005) |- |1987||align=center|C||[[Blenheim Palace]] |- |1987||align=center|C||Stêd [[Bath (Ingelân)|Bath]] |- |1987||align=center|C||[[Grinzen fan it Romeinske Ryk]] (gedieltlik yn [[Dútslân]]; útwreide yn 2005 en 2008) |- |1987||align=center|C||[[Palace of Westminster]], [[Westminster Abbey]], en [[Saint Margaret's Church (Westminster)|St. Margaret's Church]] |- |1988||align=center|N||[[Henderson (eilân)|Henderson-eilân]] |- |1988||align=center|C||[[Toer fan Londen|Tower of London]] |- |1988||align=center|C||[[Katedraal fan Canterbury|Canterbury Cathedral]], [[St Augustine's Abbey]] en [[St. Martin's Church (Canterbury)|St. Martin's Church]] |- |1995||align=center|C||[[Edinburgh]], âlde en nije stêd |- |1995||align=center|N||[[Gough (eilân)|Gough]] en [[Inaccessible]] eilannen (útwreide yn 2004) |- |1997||align=center|C||Maritym [[Greenwich (Londen)|Greenwich]] |- |1999||align=center|C||Hert fan neolitysk [[Orkney-eilannen|Orkney]] |- |2000||align=center|C||Industryeel lânskip [[Blaenavon]] |- |2001||align=center|N||Kust fan [[Dorset]] en [[East Devon]] |- |2001||align=center|C||[[Derwent Valley Mills]] |- |2001||align=center|C||[[New Lanark]] |- |2001||align=center|C||[[Saltaire]] |- |2003||align=center|C||Keninklike botanyske tunen, [[Kew Gardens]] |- |2004||align=center|C||[[Maritime hannelsstêd Liverpool]] |- |2006||align=center|C||[[Mynlânskip fan Cornwall en West Devon]] |- |2009||align=center|C||[[Pontcysyllte-akwadukt|Akwadukt en Kanaal fan Pontcysyllte]] |} === [[Feriene Steaten fan Amearika]] === {| |- |width="25"|1978||width="20" align=center|C||Nasjonaal park [[Mesa Verde]] |- |1978||align=center|N||[[Nasjonaal park Yellowstone]] |- |1979||align=center|N||[[Nasjonaal park Grand Canyon]] |- |style="background:#FF0000;"|<span style="color:white;">1979</span>||align=center|N||[[Nasjonaal park Everglades]] |- |1979||align=center|C||[[Independence Hall]] |- |width="25"|1979||width="20" align=center|N||[[Nationaal park Kluane|Kluane]]/[[Wrangell-St. Elias]]/[[Glacier Bay]]/[[Tatshenshini-Alsek]] (mei part yn [[#Kanada|Kanada]]; útwreide yn 1992 en 1994) |- |1980||align=center|N||[[Nasjonaal park Redwood]] |- |1981||align=center|N||[[Nasjonaal park Mammoth Cave]] |- |1981||align=center|N||[[Nasjonaal park Olympic]] |- |1982||align=center|C||[[Histoarysk Cahokia Mounds]] |- |1983||align=center|N||Nasjonaal park [[Great Smoky Mountains]] |- |1983||align=center|C||[[La Fortaleza]] en [[San Juan (Puerto Rico)|San Juan]], histoaryske plakken yn [[Puerto Riko]] |- |1984||align=center|C||[[Frijheidsbyld (New York)|Frijheidsbyld]], New York |- |1984||align=center|N||[[Nasjonaal park Yosemite]] |- |1987||align=center|C||[[Monticello (bûtenpleats)|Monticello]] en [[Universiteit fan Firginia]] yn [[Charlottesville]] |- |1987||align=center|C||[[Chaco-kultuer]] |- |1987||align=center|N||Nasjonaal park [[Hawaii Volcanoes National Park|Hawaï Volcanoes]] |- |1992||align=center|C||[[Pueblo de Taos]] |- |1995||align=center|N||Nasjonaal park [[Carlsbad Caverns]] |- |1995||align=center|N||[[Waterton Glacier International Peace Park]] (mei part yn [[#Kanada|Kanada]]) |- |2010||align=center|C/N||[[Papahānaumokuākea]] |} === [[Fjetnam]] === {| |- |width="25"|1993||width="20" align=center|C||Kompleks fan [[Hué]]monuminten |- |1994||align=center|N||[[Ha Long Baai]] (útwreide yn 2000) |- |1999||align=center|C||Alde stêd [[Hoi An]] |- |1999||align=center|C||Hillichdom [[My Son]] |- |2003||align=center|N||Nasjonaal Park [[Phong Nha-Ke Bang]] |- |2010||align=center|C||Sintrale Sektor fan de Keizerlike Sitadel fan [[Thang Long]] - [[Hanoi]] |} === [[Filipinen]] === {| |- |width="25"|1993||width="20" align=center|N||Maritym park fan de [[Tubbataha-riffen]] (útwreide yn 2009) |- |1993||align=center|C||Baroktsjerken fan de Filipinen |- |style="background:#FF0000;"|<span style="color:white;">1995</span>||align=center|N||Rysterrassen fan de Filipynske Cordilleras |- |1999||align=center|C||Histoaryske stêd [[Vigan City|Vigan]] |- |1999||align=center|N||[[Nasjonaal park St Paul's Subterranean River]] |} === [[Finlân]] === {| |- |width="25"|1991||width="20" align=center|C|| [[Ald Rauma]] |- |1991||align=center|C||Fort [[Suomenlinna]] |- |1994||align=center|C||[[Alde tsjerke fan Petäjävesi]] |- |1996||align=center|C||Hout- en kartonmole fan [[Verla]] |- |1999||align=center|C||Grêffjild fan [[Sammallahdenmäki]] út de [[brûnstiid]] |- |2000||align=center|N||[[Hege Kust]] en [[Kvarkenarsjipel]] (diels yn [[#Sweden|Sweden]]; útwreide yn 2006) |- |2005||align=center|C||[[Geodetyske bôge fan Struve]]. |} === [[Frankryk]] === {| |- |width="25"|1979||width="20" align=center|C||[[Mont Saint-Michel]] en baai dêr omhinne (útwreide yn 2007) |- |1979||align=center|C||[[Katedraal fan Chartres]] |- |1979||align=center|C||[[Kastiel fan Fersailles|Paleis en park fan Versailles]] (útwreide yn 2007) |- |1979||align=center|C||[[Basilyk fan Vézelay]] op de [[Colline Eternelle]] (útwreide yn 2007) |- |1979||align=center|C||[[Prehistoaryske plakken en grotskilderingen yn de Vézèrefallei]] |- |1981||align=center|C||Paleis en park fan [[Fontainebleau]] |- |1981||align=center|C||[[Katedraal fan Amiens]] |- |1981||align=center|C||[[Romeinsk teater fan Orange|Romeinsk teater]] mei omkriten en de [[Triomfbôge fan Orange]] (útwreide yn 2007) |- |1981||align=center|C||Romeinske en romaanske monuminten yn [[Arles]] |- |1981||align=center|C||Sistersjenzer [[Abdij fan Fontenay]] (útwreide yn 2007) |- |1982||align=center|C||Fan de [[sâltsiederij fan Salins-les-Bains]] oant de [[keninklike sâltsiederij fan Arc-et-Senans]], de produksje fan sâlt yn [[sâltpanne]]n (útwreide yn 2009) |- |1983||align=center|C||Place Stanislas, Place de la Carrière en Place d'Alliance yn [[Nancy]] |- |1983||align=center|C||Abdijtsjerke fan [[Saint-Savin-sur-Gartempe]] (útwreide yn 2007) |- |1983||align=center|N||[[Golf fan Porto]]: [[Calanches de Piana]], [[Golf fan Girolata]] en [[Scandola|Natuerpark Scandola]] op [[Korsika]] |- |1985||align=center|C||[[Pont du Gard]] (Romeinsk akwadukt) (útwreide yn 2007) |- |1988||align=center|C||[[Straatsburch]]: [[Grande Île (Straatsburch)|Grande-Île]] |- |1991||align=center|C||[[Parys]]: iggen fan de [[Seine (rivier)|Seine]] |- |1991||align=center|C||[[Katedraal fan Reims|Katedraal Notre-Dame]], eardere [[kleaster fan Saint-Remi]] en [[Paleis fan Tau]] yn [[Reims]] |- |1992||align=center|C||[[Katedraal fan Bourges]] |- |1995||align=center|C||Histoarysk sitrum fan [[Avignon]]: [[Pausepaleis (Avignon)|pauslik paleis]], biskoplik ensemble en [[Pont St-Bénezet|brêge]] |- |1996||align=center|C||[[Canal du Midi]] |- |1997||align=center|C||Histoaryske festingstêd [[Carcassonne]] |- |1997||align=center|C/N||Pyrénées-[[Monte Perdido|Mont Perdu]] (foar in part yn Spanje; útwreide yn 1999) |- |1998||align=center|C||Pylgerrûtes yn Frankryk nei [[Santiago de Compostella]] |- |1998||align=center|C||Histoarysk [[Lyon]] |- |1999||align=center|C||Rjochtsgebiet fan [[Saint-Émilion]] |- |2000||align=center|C||[[Loire (rivier)|Loirefallei]] tusken [[Sully-sur-Loire]] en [[Chalonnes-sur-Loire]] |- |2001||align=center|C||[[Provins]], stêd fan midsiuwske jiermerken |- |2005||align=center|C||[[Le Havre]], stêd fannijs boud troch [[Auguste Perret]] |- |1999||align=center|C||[[Belforten yn Belgje en Frankryk]] (útwreide yn 2005) |- |2007||align=center|C||[[Bordeaux (stêd)|Bordeaux]], [[Port de la Lune]] |- |2008||align=center|C||Festingwurken fan [[Sébastien Le Prestre de Vauban|Vauban]] |- |2008||align=center|N||[[Lagune]]s fan [[Nij-Kaledoanje]]: rifdiversiteit en ekosystemen |- |2010||align=center|C||Biskopsstêd [[Albi (Frankryk)|Albi]] |- |2010||align=center|N||Pitons, cirques en "remparts" fan it eilân [[Réunion]] |} === [[Gabon]] === {| |- |width="25"|2007||width="20" align=center|C/N||Ekosysteem en kultuerlânskip fan [[Lopé-Okanda]] |} === [[Gambia]] === {| |- |width="25"|2003||width="20" align=center|C||[[Eilân James]] en fergelykbere gebieten |- |width="25"|2006||width="20" align=center|C||[[Stiensirkels fan Senegambia]] (diels yn [[#Senegal|Senegal]]) |} === [[Georgje]] === {| |- |width="25"|1994||width="20" align=center|C||Histoaryske monuminten fan [[Mtscheta (stad)|Mtskheta]] |- |style="background:#FF0000;"|<span style="color:white;">1994</span>||align=center|C||[[Katedraal fan Bagrati]] en [[kleaster fan Gelati]] |- |1996||align=center|C||[[Boppe-Svaneti]] |} === [[Gana]] === {| |- |width="25"|1979||width="20" align=center|C||Forten en kastielen, [[Folta (rivier)|Folta]], Grut-[[Akkra]] en de sintrale en westlike regio's |- |1980||align=center|C||Tradisjonele [[Asjanty (folk)|Asjanty]]-gebouwen |} === [[Grikelân]] === {| |- |width="25"|1986||width="20" align=center|C||Timpel fan [[Apollo (god)|Apollo Epikuerius]] yn [[Bassae]] |- |1987||align=center|C||Archeologysk [[Delfi (Grikelân)|Delfi]] |- |1987||align=center|C||[[Akropolis fan Atene]] |- |1988||align=center|C/N||Berch [[Atos]] |- |1988||align=center|C/N||[[Meteora]] |- |1988||align=center|C||[[Ierkristlike en Byzantynske Monuminten fan Tessaloniki]] |- |1988||align=center|C||Hillichdom fan [[Asklepios]] yn [[Epidaurus (Grikelân)|Epidaurus]] |- |1988||align=center|C||Midsiuwske stêd [[Rodos (stêd)|Rodos]] |- |1989||align=center|C||Archeologysk [[Mystras]] |- |1989||align=center|C||Archeologysk [[Olympia (stêd)|Olympia]] |- |1990||align=center|C||[[Delos]] |- |1990||align=center|C||Kleasters fan [[Kleaster fan Dafni|Dapfni]], [[Kleaster fan Osios Loukas|Osios Loukas]] en [[Nea Moni]] ([[Gios]]) |- |1992||align=center|C||[[Pythagoreion]] en [[Heraion]] fan [[Samos]] |- |1996||align=center|C||Archeologysk [[Aigai]] (moderne [[Vergina]]) |- |1999||align=center|C||Archeologysk [[Mycene]] en [[Tiryns]] |- |1999||align=center|C||Histoarysk sintrum (Chorá) mei kleaster fan de Hillige Johannes "de Teolooch" en grot fan de Apocalyps op it eilân [[Patmos]] |- |2007||align=center|C||Alde stêd [[Korfoe (stêd)|Korfoe]] |} === [[Gûatemala]] === {| |- |width="25"|1979||width="20" align=center|C/N||Nasjonaal park [[Tikal (stad)|Tikal]] |- |1979||align=center|C||[[Antigua Guatemala]] |- |1981||align=center|C||Archeologysk park en ruïnes fan [[Quiriguá]] |} === [[Guinee]] === {| |- |width="25" style="background:#FF0000;"|<span style="color:white;">1981</span>||width="20" align=center|N||Natuurreservaat [[Mount Nimba]] (dieltlik yn [[Wrâlderfgoedlist#Ivoarkust|Ivoarkust]]; útwreide yn 1982) |} === [[Haïty]] === {| |- |width="25"|1982||width="20" align=center|C||[[Nasjonaal histoarysk park Citadel, Sans-Souci, Ramiers]] |} === [[Hondoeras]] === {| |- |width="25"|1980||width="20" align=center|C||Mayastêd [[Copán (Mayastêd)|Copán]] |- |1982||align=center|N||Biosfearreservaat [[Río Plátano]] |} === [[Hongarije]] === {| |- |width="25"|1987||width="20" align=center|C||[[Boedapest]], wêrûnder de [[Donau]]igge, it Burchtdistrict fan Boeda en de [[Andrássyboulevard]] (útwreide yn 2002) |- |1987||width="20" align=center|C||Ald doarp [[Hollókő]] en omjouwing |- |1995||align=center|N||Grotten fan it [[Nasjonaal Park Aggtelek]] en [[Slowaakske Karst]] (dieltlik yn n [[#Slowakije|Slowakije]]; útwreide yn 2000) |- |1996||align=center|C||Benediktiner abdij fan [[Pannonhalma]] mei natuerlike omjouwing |- |1999||align=center|C||[[Nasjonaal Park Hortobágy]] - [[Puszta]] |- |2000||align=center|C||Ier-kristlike begraafplak fan [[Pécs]] (Sopianae) |- |2001||align=center|C||Kultuerlânskip fan [[Neusiedler Meer|Fertő/Neusiedler Meer]] (dieltlik yn [[Wrâlderfgoedlist#Eastenryk|Eastenryk]]) |- |2002||align=center|C|| Histoarysk kultuerlânskip fan de [[wynstreek]] [[Tokaj]] |} === [[Ierlân]] === {| |- |width="25"|1993||width="20" align=center|C||Archeologysk ensemble fan de [[Newgrange|Bend of the Boyne]] ([[Brú na Bóinne]]) |- |1996||align=center|C||[[Skellig Michael]] |} === [[Yslân]] === {| |- |width="25"|2004||width="20" align=center|C||[[Nasjonaal park Þingvellir]] |- |width="25"|2008||width="20" align=center|N||[[Surtsey]] |} === [[Yndia]] === {| |- |width="25"|1983||width="20" align=center|C||Grotten fan [[Ajanta]] |- |1983||align=center|C||Grotten fan [[Ellora]] |- |1983||align=center|C||[[Fort fan Agra]] |- |1983||align=center|C||[[Taj Mahal]] |- |1984||align=center|C||Sinnetimpel fan [[Konárak]] |- |1984||align=center|C||Monumintekloft by [[Mahabalipuram]] |- |1985||align=center|N||Nasjonaal park [[Kaziranga]] |- |style="background:#FF0000;"|<span style="color:white;">1985</span>||align=center|N||Wyldpark [[Nasjonaal park Manas|Manas]] |- |1985||align=center|N||Nasjonaal park [[Keoladeo]] |- |1986||align=center|C||Tsjerken en kleasters fan [[Old Goa|Goa]] |- |1986||align=center|C||Monumintekloft by [[Khajuraho]] |- |1986||align=center|C||Monumintekloft by [[Hampi]] |- |1986||align=center|C||[[Fatehpur Sikri]] |- |1987||align=center|C||Monumintekloft by [[Pattadakal]] |- |1987||align=center|C||Grotten fan [[Elephanta]] |- |1987||align=center|C||[[Chola]]-timpels (útwreide yn 2004) |- |1987||align=center|N||Nasjonaal park [[Sundarbans]] |- |1988||align=center|N||Nasjonale parken [[Nanda Devi]] en [[Blommefallei]] (útwreide yn 2005) |- |1989||align=center|C||Boedistyske monuminten by [[Sanchi]] |- |1993||align=center|C||[[Humayun's tombe]], [[Delhi (stêd)|Delhi]] |- |1993||align=center|C||[[Qutb Minar]] en syn monuminten, [[Delly (stêd)|Delly]] |- |1999||align=center|C||[[Berchspoarwegen fan Yndia]] (útwreide yn 2005 en 2008) |- |2002||align=center|C||[[Mahabodi timpel]]kompleks, [[Bodh Gaya]] |- |2003||align=center|C||Rots-skûlplakken fan [[Bhimbetka]] |- |2004||align=center|C||Archeologysk park [[Champaner-Pavagadh]] |- |2004||align=center|C||[[Chhatrapati Shivaji Terminus]] (earder ''Victoria Station'') |- |2007||align=center|C||[[Reade Fort (Delly)|reade Fortkompleks]] |- |2010||align=center|C||[[Jantar Mantar]] |} === [[Yndoneezje]] === {| |- |width="25"|1991||width="20" align=center|C||[[Borobudur|Timpelkompleks fan Borobudur]] |- |1991||align=center|N||[[Nasjonaal park Ujung Kulon]] |- |1991||align=center|N||[[Nasjonaal park Komodo]] |- |1991||align=center|C||[[Prambanan|Timpelkompleks fan Prambanan]] |- |1996||align=center|C||[[Sangiran]], fynplak fan de eardere minsk |- |1999||align=center|N||[[Nasjonaal park Lorentz]] |- |2004||align=center|N|| [[Tropysk reinwâld fan Sumatra]] |} === [[Irak]] === {| |- |width="25"|1985||width="20" align=center|C||[[Hatra]] |- |style="background:#FF0000;"|<span style="color:white;">2003</span>||align=center|C||[[Assur (stêd)|Assur]] ([[Qal'at Sherqat]]) |- |style="background:#FF0000;"|<span style="color:white;">2007</span>||align=center|C||Archeologyske stêd [[Samarra]] |} === [[Iran]] === {| |- |width="25"|1979||width="20" align=center|C||[[Chogha Zanbil]] |- |1979||align=center|C||[[Persepolis]] |- |1979||align=center|C||[[Meidan Emam]], [[Isfahan]] |- |2003||align=center|C||[[Takht-E Soleyman]] |- |2003||align=center|C||[[Pasargadae]] |- |style="background:#FF0000;"|<span style="color:white;">2004</span>||align=center|C||[[Bam (Iran)|Bam]] en syn kultuerlânskip (útwreide yn 2007) |- |2005||align=center|C||[[Soltaniyeh]] |- |2006||align=center|C||[[Behistunynskripsje]] |- |2008||align=center|C||[[Armeenske kleasterensembles yn Iran]] |- |2009||align=center|C||Histoarysk hydraulysk systeem fan [[Shushtar]] |- |2010||align=center|C||[[De khānegāh en it hillichdom fan sjeik Safi al-Din]] yn [[Ardebil]] |- |2010||align=center|C||Histoaryske [[bazaar fan Tabriz]] |} === [[Israel]] === {| |- |2001||align=center|C||[[Massada]] |- |2001||align=center|C||Alde stêd [[Akko|Akre]] ([[Akko]]) |- |2003||align=center|C||[[Tel Aviv| Wite stêd fan Tel-Aviv]] - ''The Modern Movement'' |- |2005||align=center|C||[[Bibel]]ske delsettingen: [[Megiddo (stêd)|Megiddo]], [[Hazor]] en [[Beër Sjeva]] |- |2005||align=center|C||[[Wijreekrûte - Woastynstêden yn de Negev]] ([[Wijreekrûte]], [[Negev]]) |- |2008||align=center|C||[[Hillige plakken fan it bahá'í-leauwe yn Haifa en West-Galilea]] |} === [[Itaalje]] === {| |- |width="25"|1979||width="20" align=center|C||Rotstekeningen yn [[Falkamonika]] |- |1980||align=center|C||Tsjerke en Dominikanerkleaster fan ''[[Santa Maria delle Grazie (tsjerke)|Santa Maria delle Grazie]]'' mei "[[Lêste Nachtmiel (Leonardo da Vinci)|It lêste nachtmiel]]" fan [[Leonardo da Vinci]] |- |1980||align=center|C||Ald [[Rome (stêd)|Rome]], it besit fan de [[Hillige Stoel]] en [[San Paolo fuori le Mura|Sint-Paulus bûten de Muorren]] (útwreide 1990, ek yn [[Fatikaanstêd]]) |- |1982||align=center|C||Histoarysk sintrum [[Florâns]] |- |1987||align=center|C||[[Feneetsje (stêd)|Feneetsje]] mei lagune |- |1987||align=center|C||[[Piazza dei Miracoli|Domplein]] fan [[Pisa (stêd)|Pisa]] (útwreide 2007) |- |1990||align=center|C||Histoarysk sintrum fan [[San Gimignano]] |- |1993||align=center|C||[[Sassi fan Matera|Sassi]] en it park mei de rotstsjerken fan [[Matera]] |- |1994||align=center|C||[[Vicenza (stêd)|Vicenza]] en de [[Palladiaanske filla's yn Veneto]] (útwreide 1996) |- |1995||align=center|C||Histoarysk sintrum fan [[Siëna]] |- |1995||align=center|C||Histoarysk sintrum fan [[Napels]] |- |1995||align=center|C||[[Crespi d'Adda]] |- |1995||align=center|C||[[Ferrara]], stêd fan de Renêssânse yn de [[Podelta]] (útwreide yn 1999) |- |1996||align=center|C||[[Castel del Monte (kastiel)|Castel del Monte]] |- |1996||align=center|C||[[Trullo|Trulli]] fan [[Alberobello]] |- |1996||align=center|C||Ier-kristlike monuminten fan [[Ravenna (stêd)|Ravenna]] |- |1996||align=center|C||Histoarysk sintrum fan [[Piënza]] |- |1997||align=center|C||18e-iuwsk [[Paleis fan Caserta]] mei park, akwadukt fan [[Luigi Vanvitelli|Vanvitelli]] en [[San Leuciokompleks]] |- |1997||align=center|C||Residinsjes fan it Keninklik Hûs fan Savoye |- |1997||align=center|C||[[Orto botanico di Padova|Botanyske tún]] yn [[Padûa (stêd)|Padûa]] |- |1997||align=center|C||[[Portovenere]], [[Cinque Terre]] en de eilannen [[Palmaria]], [[Tino]] en [[Tinetto]] |- |1997||align=center|C||Katedraal, [[Torre Civica]] en [[Piazza Grande]], [[Modena (stêd)|Modena]] |- |1997||align=center|C||[[Pompeii]], [[Herkulaneum (Napels)|Herkulaneum]] en [[Torre Annunziata]] |- |1997||align=center|C||[[Costiera Amalfitana|Amalfitaanske kust]] |- |1997||align=center|C||Archeologysk [[Agrigento (stêd)|Agrigento]] |- |1997||align=center|C||[[Villa Romana del Casale]] |- |1997||align=center|C||[[Nuraghe]] [[Su Nuraxi]] ûnder [[Barumini]] |- |1998||align=center|C||Nasjonale parken [[Cilento]] en [[Vallo di Diano]] mei archeologysk[[Paestum]] en [[Elea|Velia]], en [[Kartuzerkleaster fan Padula]] |- |1998||align=center|C||Histoarysk sintrum fan [[Urbino]] |- |1998||align=center|C||Archeologyske fynsten en Patriarchale [[Basilyk fan Aquileia]] |- |1999||align=center|C||[[Villa Adriana]], [[Tivoli (Itaalje)|Tivoli]] |- |2000||align=center|N||[[Eolyske eilannen]] |- |2000||align=center|C||[[Assisi]], [[Basilica di San Francesco (Assisi)|Sint-Fransiskusbasilyk]] en oare Fransiskaanske plakken |- |2000||align=center|C||[[Verona]] (stêd) |- |2001||align=center|C||[[Villa d'Este]], [[Tivoli (Itaalje)|Tivoli]] |- |2002||align=center|C||[[Letbarokke Stêden fan Val di Noto]] (Súdeast-Sisylje) |- |2003||align=center|C||Hillige bergen ([[Sacri Monti]]) fan [[Piemonte]] en [[Lombardije]] |- |2003||align=center|N||[[Monte San Giorgio]] (mei part yn [[Switserlân]]; útwreide yn 2010) |- |2004||align=center|C||Etruskyske begraafplakken fan [[Cerveteri]] en [[Tarquinia]]. |- |2004||align=center|C||[[Val d'Orcia]] |- |2005||align=center|C||[[Syracuse (Itaalje)|Syracuse]] en de [[rotsnekropolis fan Pantalika]] |- |2006||align=center|C||[[Genua (stêd)|Genua]]: [[Le Strade Nuove]] en it systeem fan de [[Palazzi dei Rolli]] |- |2008||align=center|C||[[Mantua (stêd)|Mantua]] en [[Sabbioneta]] |- |2008||align=center|C||[[Rhätische Bahn]] yn it [[Albulapas|Albula]] / [[Berninapas|Bernina]]-lânskip (foar in part yn [[Switserlân]]) |- |2009||align=center|N||[[Dolomiten]] |- |2013||align=center|N||[[Etna (fulkaan)|Etna]] |- |2015||align=center|C||[[Arabysk-Normandysk Palermo en de katedralen van Cefalù en Monreale]] |} === [[Ivoarkust]] === {| |- |width="25" style="background:#FF0000;"|<span style="color:white;">1981</span>||width="20" align=center|N||Natuerreservaat [[Mount Nimba]] (mei part yn [[Guinee]]) (útwreide yn 1982) |- |1982||align=center|N||Nasjonaal park [[Taï]] |- |style="background:#FF0000;"|<span style="color:white;">1983</span>||align=center|N||Nasjonaal park [[Komoée]] |} === [[Japan]] === {| |- |width="25"|1993||width="20" align=center|C||Boedistyske monuminten yn [[Horyu-ji]] |- |1993||align=center|C||[[Kastiel Himeji]] |- |1993||align=center|N||[[Yakushima]] |- |1993||align=center|N||[[Shirakami-Sanchi]] |- |1994||align=center|C||[[Histoaryske monuminten fan âld-Kioto (Kioto, Uji en Otsu)]] |- |1995||align=center|C||[[Histoaryske doarpen fan Shirakawa-go en Gokayama]] |- |1996||align=center|C||[[Fredesmonumint yn Hiroshima|Fredesmonumint]] fan [[Hiroshima (stêd)|Hiroshima]] ([[Genbaku Dome]]) |- |1996||align=center|C||[[Itsukushima-skryn]] |- |1998||align=center|C||[[Histoaryske monuminten fan âld-Nara]] |- |1999||align=center|C||[[Skrinen en timpels fan Nikko]] |- |2000||align=center|C||[[Gusuku]] en plakken fan it [[Keninkryk Ryukyu]] |- |2004||align=center|C||[[Hillige plakken en pylgersrûte yn it Kii-berchtme]] |- |2005||align=center|N||[[Shiretoko]] |- |2007||align=center|C||[[Sulvermyn Iwami Ginzan]] en kultuerlânskip |} === [[Jemen]] === {| |- |width="25"|1982||width="20" align=center|C||Alde bemuorre stêd [[Shibam]] |- |1986||align=center|C||Alde stêd [[Sana'a]] |- |style="background:#FF0000;"|<span style="color:white;">1993</span>||align=center|C||Histoaryske stêd [[Zabid]] |- |2008||align=center|N||[[Sokotra (arsjipel)|Sokotra]]-arsjipel |} === [[Jeruzalem]] === {| |- |style="background:#FF0000;"|<span style="color:white;">1981</span> |align=center|C||Alde stêd [[Jeruzalem]] en syn stedsmuorren (yntsjinne troch [[Jordaanje]]) |} === [[Jordaanje]] === {| |- |width="25"|1985||width="20" align=center|C||[[Petra (histoaryske stêd)|Petra]] |- |1985||align=center|C||[[Quseir Amra]] |- |2004||align=center|C||[[Um er-Rasas]] ([[Kastrom Mefa'a]]) |} === [[Kaapverdje]] === {| |- |width="25"|2009||width="20" align=center|C||[[Cidade Velha]], it âlde sintrum fan [[Ribeira Grande (Kaapverdje)|Ribeira Grande]] |} === [[Kameroen]] === {| |- |width="25"|1987||width="20" align=center|N||[[Wyldreservaat Dja]] |} === [[Kambodja]] === {| |- |width="25"|1992||width="20" align=center|C||[[Angkor]] |- |width="25"|2008||width="20" align=center|C||[[Preah Vihear Timpel]] |} === [[Kanada]] === {| |- |width="25"|1978||width="20" align=center|C||[[L'Anse aux Meadows]] |- |1978||align=center|N||[[Nasjonaal park Nahanni]] |- |1979||align=center|N||Provinsjaal park Dinosaur |- |width="25"|1979||width="20" align=center|N||[[Nasjonaal park Kluane|Kluane]] / [[Wrangell-St. Elias]] / [[Glacier Bay]] / [[Tatshenshini-Alsek]] (foar in part yn de [[#Feriene Steaten|Feriene Steaten]]; útwreide yn 1992 en 1994) |- |1981||align=center|C||[[SGang Gwaay]] |- |1981||align=center|C||[[Head-Smashed-In Buffalo Jump]] |- |1983||align=center|N||[[Nasjonaal park Wood Buffalo]] |- |1984||align=center|N||Parken yn de Kanadeeske [[Rocky Mountains]] (útwreide yn 1990) |- |1985||align=center|C||Histoaryske wyk fan [[Kebek (stêd)|Kebek]] |- |1987||align=center|N||[[Nasjonaal park Gros Morne]] |- |1995||align=center|C||Alde stêd [[Lunenburg (stêd)|Lunenburg]] |- |1995||align=center|N||[[Waterton Glacier International Peace Park]] (diels yn [[#Feriene Steaten|Feriene Steaten]]) |- |1999||align=center|N||[[Nasjonaal park Miguasha]] |- |2007||align=center|C||[[Rideau Canal]] |- |2008||align=center|N||Fossylkliffen fan [[Joggins]] |} === [[Kazachstan]] === {| |- |width="25"|2003||width="20" align=center|C||[[Mausoleum fan Hodja Ahmed Yasawi]] |- |2004||align=center|C||Rotsgravearingen yn it archeologysk lânskip fan [[Tamgaly]] |- |2008||align=center|N||[[Saryarka]] - [[steppe]] en marren fan Noard-Kazachstan |} === [[Kenia]] === {| |- |width="25"|1997||width="20" align=center|N||Nasjonaal park [[Mount Kenya]] |- |1997||align=center|N||Nasjonaal park fan de [[Turkanamar]] (útwreide yn 2001) |- |2001||align=center|C||Alde stêd [[Lamu (stêd)|Lamu]] |- |2008||align=center|C||Hillige [[Kaya-wâlden]] fan [[Mijikenda]] |} === [[Kirgyzje]] === {| |- |width="25"|2009||width="20" align=center|C||Hillige berch [[Soelajman-Too]] |} === [[Kiribati]] === {| |- |width="25"|2010||width="20" align=center|N||Beskerme sône fan de [[Foenikseilannen]] |} === [[Kolombia]] === {| |- |width="25"|1984||width="20" align=center|C||Haven, forten en groep monuminten yn [[Kartagena (Kolombia)|Kartagena]] |- |width="25" style="background:#FF0000;"|<span style="color:white;">1994</span>||align=center|N||Nasjonaal park [[Los Katios]] |- |1995||align=center|C||Histoarysk sintrum fan [[Santa Cruz de Mompox]] |- |1995||align=center|C||Nasjonaal archeologysk park [[Tierradentro (kultuer)|Tierradentro]] |- |1995||align=center|C||Archeologysk park [[San Agustín (kultuer)|San Agustín]] |- |2006||align=center|N||Reservaat [[Malpelo]] |} === [[Kongo-Kinsjasa|Kongo]] === {| |- |width="25" style="background:#FF0000;"|<span style="color:white;">1979</span>||width="20" align=center|N||Nasjonaal park [[Virunga]] |- |style="background:#FF0000;"|<span style="color:white;">1980</span>||align=center|N||Nasjonaal park [[Kahuzi Biega]] |- |style="background:#FF0000;"|<span style="color:white;">1980</span>||align=center|N||[[Nasjonaal park Garamba]] |- |style="background:#FF0000;"|<span style="color:white;">1984</span>||align=center|N||Nasjonaal park [[Salonga]] |- |style="background:#FF0000;"|<span style="color:white;">1996</span>||align=center|N||[[Okapi wyldpark]] |} === [[Kosta Rika]] === {| |- |width="25"|1983||width="20" align=center|N||[[Talamanca Range-La Amistad]] reservaat / [[Nasjonaal park La Amistad]] (diels yn [[#Panama|Panama]]; útwreide yn 1990) |- |1997||align=center|N||Nasjonaal park [[Kokoseilân]] (útwreide yn 2002) |- |1999||width="20" align=center|N||Beskerme gebiet fan [[Area de Conservación Guanacaste|Guanacaste]] (útwreide yn 2004) |} === [[Kroaasje]] === {| |- |width="25"|1979||width="20" align=center|C||Ald [[Dubrovnik]] (útwreide yn 1994) |- |1979||align=center|C||Histoarysk kompleks fan [[Split (Kroaasje)|Split]] mei it [[Paleis fan Diokletianus]] |- |1979||align=center|N||[[Nasjonaal park Plitvicemarren]] (útwreide yn 2000) |- |1997||align=center|C||Episkopaal kompleks fan de [[Euphrasiusbasilyk (Poreč)|Euphrasiusbasilyk]] yn it histoaryske sintrum fan [[Poreč]] |- |1997||align=center|C||Histoaryske stêd [[Trogir]] |- |2000||align=center|C||St. Jakobuskatedraal yn [[Šibenik]] |- |2008||align=center|C||Flakte fan [[Stari Grad (Hvar)|Stari Grad]] |} === [[Kuba]] === {| |- |width="25" align=center|1982||width="20" align=center|C||Ald [[Havana]] mei festingwurken |- |width="25" align=center|1988||width="20" align=center|C||[[Trinidad (Kuba)|Trinidad]] en [[Valle de los Ingenios]] |- |width="25" align=center|1997||width="20" align=center|C||Kastiel [[Castillo de San Pedro de la Roca|San Pedro de la Roca]] yn [[Santiago de Cuba]] |- |width="25" align=center|1999||width="20" align=center|N||[[Nasjonaal park Desembarco del Granma]] |- |width="25" align=center|1999||width="20" align=center|C||[[Viñales]]-fallei |- |width="25" align=center|2000||width="20" align=center|C||Archeologysk lânskip fan de [[Earste Kofjeplantaazjes]] yn it súdeasten fan Kuba |- |width="25" align=center|2001||width="20" align=center|N||[[Nasjonaal park Alejandro de Humboldt]] |- |width="25" align=center|2005||width="20" align=center|C||Histoarysk sintrum fan [[Cienfuegos]] |- |width="25" align=center|2008||width="20" align=center|C||Histoarysk sintrum fan [[Camagüey (stêd)|Camagüey]] |} === [[Laos]] === {| |- |width="25"|1995||width="20" align=center|C||Stêd [[Luang Prabang]] |- |2001||align=center|C||[[Wat Phou]] en âlde delsettingen anneks yn it kultuerlânskip fan [[Khwaeng Champassak|Champasak]]. |} === [[Letlân]] === {| |- |width="25"|1997||width="20" align=center|C||Histoarysk sintrum fan [[Riga]] |- |2005||align=center|C||[[Geodetyske bôge fan Struve]] (Wyt-Ruslân, Estlân, Finlân, Letlân, Litouwen, Noarwegen, Moldaavje, Ruslân, Sweden en Oekraine) |} === [[Libanon]] === {| |- |width="25"|1984||width="20" align=center|C||[[Anjar]] |- |1984||align=center|C||[[Baalbek]] |- |1984||align=center|C||[[Byblos]] |- |1984||align=center|C||[[Tyrus]] |- |1998||align=center|C||[[Kadisja-delling en de Bosk fan de seders fan God]] (Hillige Fallei en Horsh Arz el-Rab) |} === [[Lybje]] === {| |- |width="25"|1982||width="20" align=center|C||Archeologysk [[Leptis Magna]] |- |1982||align=center|C||Archeologysk [[Sabratha]] |- |1982||align=center|C||Archeologysk [[Syrene]] |- |1985||align=center|C||Rotstekeningen fan [[Tadrart Acacus]] |- |1988||align=center|C||Alde stêd [[Ghadames]] |} === [[Litouwen]] === {| |- |width="25"|1994||width="20" align=center|C||Histoarysk sintrum [[Vilnius]] |- |2000||align=center|C||[[Koerske Skoarwâl]] (foar in part yn [[#Ruslân|Ruslân]]) |- |2004||align=center|C||Archeologysk [[Kernavė]] (Kultuerreservaat fan Kernavė) |- |2005||align=center|C||[[Geodetyske bôge fan Struve]] (yn Wyt-Ruslân, Estlân, Finllân, Letlân, Litouwen, Noarwegen, Moldaavje, Ruslân, Sweden en Oekraine). |} === [[Lúksemboarch (lân)|Lúksemboarch]] === {| |- |width="25"|1994||width="20" align=center|C||Stêd [[Lúksemboarch (stêd)|Lúksemboarch]]: âlde wiken en festingwurken |} === [[Masedoanje]] === {| |- |width="25"|1979||width="20" align=center|C/N||[[Natuerlik en kultuereel erfgoed fan de regio Ohrid]] (útwreide yn 1980) |} === [[Madagaskar]] === {| |- |width="25"|1990||width="20" align=center|N||Natuerreservaat [[Tsingy de Bemaraha]] |- |2001||align=center|C||Keninklike hichte fan [[Ambohimanga]] |- |style="background:#FF0000;"|<span style="color:white;">2007</span>||align=center|N||[[Reinwâlden fan de Atsinanana]] |} === [[Malawy]] === {| |- |width="25"|1984||width="20" align=center|N||Nasjonaal park [[Malawymar|Lake Malawi]] |- |2006||align=center|C||Rotskeunst fan [[Chongoni]] |} === [[Maleizje]] === {| |- |width="25"|2000||width="20" align=center|N||Nasjonaal park [[Gunung Mulu]] |- |2000||align=center|N||[[Park Kinabalu]] |- |2008||align=center|C||[[Malakka (stêd)|Melaka]] en [[George Town (Maleizje)|George Town]], twa histoaryske stêden oan de [[Strjitte fan Malakka]] |} === [[Maly]] === {| |- |width="25"|1988||width="20" align=center|C||Alde stêd [[Djennee]] |- |1988||align=center|C||[[Timbûktû]] |- |1989||align=center|C/N||[[Klif fan Bandiagara]] (Lân fan de [[Dogon (folk)|Dogon]]) |- |2004||align=center|C||[[Tombe fan Askia]] |} === [[Malta]] === {| |- |width="25"|1980||width="20" align=center|C||[[Hal Saflieni Hypogeum]] |- |1980||align=center|C||Stêd [[Falletta]] |- |1980||align=center|C||[[Megalityskee timpels fan Malta]] (útwreide yn 1992) |} === [[Marokko]] === {| |- |width="25"|1981||width="20" align=center|C||Medina fan [[Fez (stêd)|Fez]] |- |1985||align=center|C||Medina fan [[Marrakesj]] |- |1987||align=center|C||[[Kasba]] fan [[AitBenHaddou]] |- |1996||align=center|C||Histoaryske stêd [[Meknes]] |- |1997||align=center|C||Archeologysk [[Volubilis]] |- |1997||align=center|C||Medina fan [[Tétouan]] (earder Titawin) |- |2001||align=center|C||Medina fan [[Essaouira]] (earder Mogador) |- |2004||align=center|C||Portugeeske stêd [[El Jadida|Mazagan (El Jadida)]] |} === [[Marshalleilannen]] === {| |- |width="25"|2010||width="20" align=center|C||[[Bikini (atol)]]; nukleêr testgebiet |} === [[Mauritaanje]] === {| |- |width="25"|1989||width="20" align=center|N||Nasjonaal park [[Banc d'Arguin]] |- |1996||align=center|C||Alde [[Ksour]] fan [[Ouadane]], [[Chinguetti]], [[Tichitt]] en [[Oualata]] |} === [[Mauritsius]] === {| |- |width="25"|2006||width="20" align=center|C||[[Aapravasi Ghat]] |- |width="25"|2008||width="20" align=center|C||Kultuerlânskip fan [[Le Morne]] |} === [[Meksiko]] === {| |- |width="25"|1987||width="20" align=center|N||[[Sian Ka'an]] |- |1987||align=center|C||Preekolumbiaanske stêd en nasjonaal park [[Palenque (Mayastêd)|Palenque]] |- |1987||align=center|C||Histoarysk sintrum fan [[Meksiko-Stêd]] en [[Xochimilco]] |- |1987||align=center|C||Preekolumbiaanske stêd [[Teotihuacan]] |- |1987||align=center|C||Alde sintrum fan [[Oaxaca de Juárez|Oaxaca]] en archeologysk [[Monte Albán]] |- |1987||align=center|C||Alde sintrum fan [[Heróica Puebla de Zaragoza|Puebla]] |- |1988||align=center|C||Histoaryske stêd [[Guanajuato (stêd)|Guanajuato]] en oanswettende minen |- |1988||align=center|C||Preekolumbiaanske stêd [[Chichén Itzá]] |- |1991||align=center|C||Alde sintrum fan [[Morelia]] |- |1992||align=center|C||Preekolumbiaanske stêd [[El Tajín]] |- |1993||align=center|N||Walfiskreservaat fan [[El Vizcaino]] |- |1993||align=center|C||Histoarysk sintrum fan [[Zacatecas]] |- |1993||align=center|C||Rotstekeningen fan de [[Sierra de San Francisco]] |- |1994||align=center|C||Ierste 16e iuwske kleasters op de skeanten fan de [[Popocatépetl]] |- |1996||align=center|C||Preekolumbiaanse stêd [[Uxmal]] |- |1996||align=center|C||Histoaryske monumintesône fan [[Santiago de Querétaro|Querétaro]] |- |1997||align=center|C||[[Hospicio Cabañas]], [[Guadalajara (Jalisco)|Guadalajara]] |- |1998||align=center|C||Histoaryske monumintesône fan [[Tlacotalpan]] |- |1998||align=center|C||Archeologyske sône fan [[Paquimé]], [[Casas Grandes]] |- |1999||align=center|C||Histoaryske fersterke stêd [[Campeche (stêd)|Campeche]] |- |1999||align=center|C||Archeologyske monumintesône fan [[Xochicalco]] |- |2002||align=center|C||Alde Mayastêd [[Calakmul (Mayastad)|Calakmul]], [[Campeche (steat)]] |- |2003||align=center|C||[[Fransiskaanse missyposten yn de Sierra Gorda]] fan [[Querétaro (stêd)|Queretaro]] |- |2004||align=center|C||[[Luis Barragán-hûs]] en studio |- |2005||align=center|N||Eilannen en beskerme gebieten yn de [[Golf fan Kalifornje]] (útwreide yn 2007) |- |2006||align=center|C||[[Agavelânskip en âlde yndustriële fasiliteiten fan Tequila]] |- |2007||align=center|C||[[Ciudad Universitaria|Sintrale Universiteitsstedskampus fan de Nasjonale Autonome Universiteit fan Meksiko]] |- |2008||align=center|C||Beskerme stêd [[San Miguel de Allende|San Miguel]] en it [[Hillichdom fan Jesús de Nazareno de Atotonilco]] |- |2008||align=center|N||[[Biosfearreservaat fan de monarchflinter]] |- |2010||align=center|C||[[Camino Real de Tierra Adentro]] |- |2010||align=center|C||Prehistaryske grotten fan [[Yagul]] en [[Mitla]] yn it sintrum fan de [[Oaxaca (stêd)|Oaxaca]]delling |} === [[Moldaavje]] === {| |- |width="25"|2005||width="20"align=center|C||[[Geodetyske bôge fan Struve]] |} === [[Mongoalje]] === {| |- |width="25"|2003||width="20" align=center|N||[[Uvs Nuur]]-bekken (dieltlik yn [[#Ruslân|Ruslân]]) |- |2004||align=center|C||Kultuerlânskip fan de [[Orhonfallei]] |} === [[Montenegro]] === {| |- |width="25"|1979||width="20" align=center|C||Natuerlike en kultuerhistoaryske omkriten fan [[Kotor]] |- |1980||align=center|N||Nasjonaal park [[Durmitor]] (útwreide yn 2005) |} === [[Mozambyk]] === {| |- |width="25"|1991||width="20" align=center|C||It [[Eilân Mozambyk]] |} === [[Namybje]] === {| |- |width="25"|2007||width="20" align=center|C||[[Twyfelfontein]] of [[/Ul-//aes]] |} === [[Nederlân]] === {| |- |width="25"|1995||width="20" align=center|C||[[Skoklân]] en omkriten |- |1996||align=center|C||[[Stelling fan Amsterdam|Wetterliny Amsterdam (Stelling fan Amsterdam)]] |- |1997||align=center|C||[[Wynmoles fan Kinderdijk|Moles by Kinderdyk/Elshout]] |- |1997||align=center|C||Histoarysk gebiet fan [[Willemstêd (Kurasau)|Willemstêd]], binnenstêd en haven ([[Kurasau]]) |- |1998||align=center|C||[[Yr. D.F. Woudagemaal]] |- |1999||align=center|C||[[Drûchmakkerij de Beemster]] |- |2000||align=center|C||[[Rietveld Schröderhûs]] |- |2009||align=center|N||[[Waadsee]] (sawol yn [[Nederlân]] as yn [[Dútslân]]) |- |2010||align=center|C||[[greftegurdel (Amsterdam)|Amsterdamske greftegurdel]]; 17e iuwske greftengurdel fan Amsterdam binnen de Singelgreft |- |valign="top"|2014||valign="top"|C||[[Van Nellefabryk]], in gebou út de jierren 1920 yn [[Rotterdam]], [[Súd-Hollân]]. |} === [[Nepal]] === {| |- |width="25"|1979||width="20" align=center|N||[[Nasjonaal park Sagarmatha]] |- |1979||align=center|C||[[Kathmandû-fallei]] |- |1984||align=center|N||[[Nasjonaal park Royal Chitwan]] |- |1997||align=center|C||[[Lumbini]], berteplak fan [[Gautama Boeddha]] |} === [[Nikaragûa]] === {| |- |width="25"|2000||width="20" align=center|C||Ruïnes fan [[León Viejo]] |} === [[Nij-Seelân]] === {| |- |width="25"|1990||width="20" align=center|C/N||[[Nasjonaal park Tongariro]] (útwreide yn 1993) |- |1990||align=center|N||[[Te Wahipounamu]]; Súd-West Nij-Seelân |- |1998||align=center|N||[[Nij-Seelânske sub-antarktyske eilannen]] |} === [[Niger]] === {| |- |style="background:#FF0000;" width="25"|<span style="color:white;">1991</span>||width="20" align=center|N||[[Natuerreservaten Air en Ténéré]] |- |1996||align=center|N||[[Nasjonaal park W]] fan [[Niger]] |} === [[Nigeria]] === {| |- |width="25"|1999||width="20" align=center|C||Kultuerlânskip [[Sukur]] |- |width="25"|2005||width="20" align=center|C||Hillich Bosk fan [[Osun-Osogbo]] |} === [[Noard-Korea]] === {| |- |width="25"|2004||width="20" align=center|C||[[Kompleks fan Koguryo-grêven]] |} === [[Noarwegen]] === {| |- |width="25"|1979||width="20" align=center|C||[[Staaftsjerke fan Urnes]] |- |1979||align=center|C||[[Bryggen]] |- |1980||align=center|C||Mynstêd [[Røros]] en omkriten (útwreide yn 2010) |- |1985||align=center|C||[[Rotskeunst fan Alta]] |- |2004||align=center|C||[[Vega-arsjipel]] |- |2005||align=center|N||West-Noarske fjorden: [[Geirangerfjord]] en [[Nærøyfjord]] |- |2005||align=center|C||[[Geodetyske bôge fan Struve]] (yn Wyt-Ruslân, Estlân, Finlân, Letlân, Litouwen, Noarwegen, Moldaavje, Ruslân, Sweden en Oekraïne) |} === [[Uganda]] === {| |- |width="25"|1994||width="20"align=center|N||Nasjonaal park [[Bwindi Impenetrable]] |- |1994||align=center|N||Nasjonaal park [[Rwenzori Mountains]] |- |style="background:#FF0000;"|<span style="color:white;">2001</span>||align=center|C||Grêftomben fan keningen fan [[Bûganda]] yn [[Kasubi]], de [[Tombes fan Kasubi]] |} === [[Oekraïne]] === {| |- |width="25"|1990||width="20" align=center|C||[[Kiev]]: [[Sint-Sofiakatedraal (Kiëv)|Sint-Sofiakatedraal]] en kleastergebouwen anneks, [[Kiëvske Petsjersk-lavra|Kiev-Petsjersk Lavra]] |- |1998||align=center|C||[[L'viv]] - ensemble fan it histoaryske sintrum |- |2005||align=center|C||[[Geodetyske bôge fan Struve]] |- |2007||align=center|N||Foarhistoaryske bûkebosken fan de [[Karpaten]] (part yn [[Slowakije]]) |} === [[Oezbekistan]] === {| |- |width="25"|1990||width="20" align=center|C||[[Itchan Kala]] |- |1993||align=center|C||Histoarysk sintrum fan [[Buchara]] |- |2000||align=center|C||Histoarysk sintrum fan [[Sachrisabz]] |- |2001||align=center|C||[[Samarkand]], krúspunt fan kultueren |} === [[Oman]] === {| |- |width="25"|1987||width="20" align=center|C||[[Fort Bahla]] |- |1988||width="20" align=center|C||Archeologyske plakken Bat, Al-Khutm en Al-Ayn |- |2000||width="20" align=center|C||[[Lân fan de Olibanum]] |- |2006||width="20" align=center|C||De [[Aflaj-irrigaasjesystemen]] fan [[Oman]] |} === [[Eastenryk]] === {| |- |width="25"|1996||width="20" align=center|C||Histoarysk sintrum fan [[Salzburg (stêd)|Salzburg]] |- |1996||align=center|C||Paleis en tunen fan [[Schloss Schönbrunn|Schönbrunn]] |- |1997||align=center|C||Kultuerlânskip fan [[Hallstatt]]-[[Dachstein]]/[[Salzkammergut]] |- |1998||align=center|C||It [[Semmeringspoar]] |- |1999||align=center|C||Stêd [[Graz]] - histoarysk sintrum en slot [[Eggenberg]] (útwreide yn 2010) |- |2000||align=center|C||Kultuerlânskip [[Wachau (Eastenryk)|Wachau]] |- |2001||align=center|C||Histoarysk sintrum fanan [[Wenen]] |- |2001||align=center|C||Kultuerlânskip [[Neusiedler See|Fertö/Neusiedlermar]] (part yn [[Hongarije]]) |} === [[Pakistan]] === {| |- |width="25"|1980||width="20" align=center|C||Archeologyske ruïnes fan [[Moenjodaro]] |- |1980||align=center|C||[[Taxila]] |- |1980||align=center|C||Boedistyske ruïnes fan [[Takht-i-Bahi]] en oanswettende oerbliuwsels fan de stêd [[Sahr-i-Bahlol]] |- |1981||align=center|C||Histoaryske monuminten fan [[Makli]], [[Thatta]] |- |style="background:#FF0000;"|<span style="color:white;">1981</span>||align=center|C||Fort en Shalamar-tunen yn [[Lahore]] |- |1997||align=center|C||[[Fort Rohtas]] |} === [[Panama]] === {| |- |width="25"|1980||width="20" align=center|C||Festingwurken aan de Karaïbyske side fan Panama: [[Portobelo]] San Lorenzo |- |1981||align=center|N||[[Nasjonaal Park Darién]] |- |1983||align=center|N||[[Talamanca Range-La Amistêd]] reservaat / [[Nasjonaal park La Amistêd]] (dieltlik yn [[#Kosta Rika|Kosta Rika]]; útwreide yn 1990) |- |1997||align=center|C||Archeologysk [[Panamá Viejo]] en histoarysk distrikt fan [[Panama-Stêd]] (útwreide yn 2003) |- |2005||align=center|N||[[Nasjonaal Park Coiba]] en beskerme maritime sône |} === [[Papoea Nij-Guinea]] === {| |- |width="25"|2008||width="20" align=center|C||Eardere lânbougebiet fan [[Kuk (Papoea Nij-Guinea)|Kuk]] |} === [[Paraguay]] === {| |- |width="25"|1993||width="20" align=center|C||[[Reductie (missie)|Jezuïetemissys]] fan [[La Santisima Trinidad de Paraná]] en [[Jesús de Tavarangue]] |} === [[Perû]] === {| |- |width="25"|1983||width="20" align=center|C||Stêd [[Kûzko (stêd)|Kûzko]] |- |1983||align=center|C/N||[[Machu Picchu|Histoarysk hillichdom fan Machu Picchu]] |- |1985||align=center|C||Archeologysk [[Chavin-kultuer|Chavin]] |- |1985||align=center|N||[[Nasjonaal park Huascarán]] |- |style="background:#FF0000;"|<span style="color:white;">1986</span>||align=center|C||Archeologyske sône [[Chan Chan]] |- |1987||align=center|N||[[Nasjonaal park Manú]] |- |1988||align=center|C||Histoarysk sintrum fan [[Lima (stêd)|Lima]] (útwreide yn 1991) |- |1990||align=center|C/N||[[Nasjonaal park Rio Abiseo]] (útwreide yn 1992) |- |1994||align=center|C|| [[Nazcalinen|Linen en geogliven fan Nazca en Pampas de Jumana]] |- |2000||align=center|C||Histoarysk sintrum fan de stêd [[Arequipa (stêd)|Arequipa]] |- |2009||align=center|C||Hillige stêd [[Caral-Supe]] |} === [[Poalen]] === {| |- |width="25"|1978||width="20" align=center|C||Histoarysk sintrum fan [[Krakau]] (Kraków) |- |1978||align=center|C||[[Wieliczka-sâltmyn]] |- |1979||align=center|C||[[Auschwitz|Auschwitz-Birkenau]]: Dútsk nazi konsintraasje- en ferneatigingskamp (1940-1945) |- |width="25"|1979||width="20" align=center|N||[[Wâld fan Białowieża]] (dieltlik yn [[#Wyt-Ruslân|Wyt-Ruslân]], útwreide yn 1992) |- |1980||align=center|C||Histoarysk sintrum fan [[Warschau]] |- |1992||align=center|C||Alde stêd [[Zamość]] |- |1997||align=center|C||Midsiuwske stêd [[Toruń]] |- |1997||align=center|C||[[Kastiel fan Malbork|Kastiel fan de Dútske ridderoarde]] in [[Malbork]] |- |1999||align=center|C||[[Kalwaria Zebrzydowska]]: maniëristysk arsjitekteur- en parklânskipskompleks en beafeartspark |- |2001||align=center|C||Fredestsjerken yn [[Jawor]] en [[Świdnica (stêd)|Świdnica]] |- |2003||align=center|C||[[Houten tsjerken fan súdlik Lyts-Poalen]] |- |2004||align=center|C||[[Muskauer Park / Park Muzakowski]] (foar in part yn [[#Dútslân|Dútslân]]) |- |2006||align=center|C||[[Jahrhunderthalle (Breslau)|Hala Ludowa]] yn [[Wrocław]] |} === [[Portugal]] === {| |width="25"|1983||width="20" align=center|C||Stedssintrum fan [[Angra do Heroísmo]] op de [[Azoaren]] |- |1983||align=center|C||[[Mosteiro dos Jerónimos|Hiëronymitekleaster]] en [[toer fan Belém]] in [[Lissabon]] |- |1983||align=center|C||[[Kleaster fan Batalha]] |- |1983||align=center|C||[[Konvint fan Kristus]] yn [[Tomar]] |- |1986||align=center|C||Histoarysk sintrum fan [[Évora]] |- |1989||align=center|C||[[Kleaster fan Alcobaça]] |- |1995||align=center|C||Kultuerlânskip fan [[Sintra]] |- |1996||align=center|C||Histoarysk sintrum fan [[Porto (Portugal)|Porto]] |- |1998||align=center|C||Fynplakken fan prehistoaryske rotskeunst yn de [[Côafallei]] en [[Siega Verde]] (diels yn [[Spanje]]; útwreide yn 2010) |- |1999||align=center|N||[[Laurisilva]] fan [[Madeara]] |- |2001||align=center|C||Wyngebiet [[Alto Douro]] |- |2001||align=center|C||Histoarysk sintrum fan [[Guimarães (Portugal)|Guimarães]] |- |2004||align=center|C||Lânskip fan de wynkultuer op it eilân [[Piko (Azoaren)|Piko]] |} === [[Roemeenje]] === {| |- |width="25"|1991||width="20" align=center|N||[[Donaudelta]] |- |1993||align=center|C||Doarpen mei [[wartsjerke]]n yn [[Transsylvaanje]] (útwreide yn 1999) |- |1993||align=center|C||[[Kleaster fan Horezu]] |- |1993||align=center|C||Ferrizenistsjerke fan it kleaster fan [[Suceviţa]] (útwreide yn 2010) |- |1999||align=center|C||Histoarysk sintrum fan [[Sighişoara]] |- |1999||align=center|C||[[Daasjers|Dasyske]] festingwurken yn it [[Orastyberchtme]] |- |1999||align=center|C||[[Houten tsjerken yn Maramureş]] |} === [[Ruslân]] === {| |- |width="25"|1990||width="20" align=center|C||Histoarysk sintrum fan [[Sint-Petersburch]] en dêr ta hearrende monuminten |- |1990||align=center|C||[[Kizji|Kizji Pogost]] |- |1990||align=center|C||[[Kremlyn fan Moskou|Kremlyn]] en [[Reade Plein]], [[Moskou]] |- |1992||align=center|C||Histoaryske monuminten fan [[Veliki Novgorod|Novgorod]] en omkriten |- |1992||align=center|C||[[Solovetski-kleaster|Kultuereel en histoarysk ensemble]] fan de [[Solovetski-eilannen]] |- |1992||align=center|C||[[Wite Monuminten fan Vladimir en Sûzdal|Wite monuminten]] fan [[Vladimir (stêd)|Vladimir]] en [[Sûzdal]] |- |1993||align=center|C||Arsjitektonysk ensemble fan de [[Trije-ienheid-Sergius Lavra]] yn [[Sergiev Posad]] |- |1994||align=center|C||Himelfeartstsjerke, [[Kolomenskoje]] |- |1995||align=center|N||[[Famme Komiwâlden]] |- |1996||align=center|N||[[Baikalmar]] |- |1996||align=center|N||Fulkanen fan [[Kamtsjatka-skiereilân|Kamtsjatka]] (útwreide yn 2001) |- |1998||align=center|N||[[Altaj (berchtme)|Gouden bergen fan Altaj]] |- |1999||align=center|N||[[Westlike Kaukasus]] |- |2000||align=center|C||Ensemble fan it [[Ferapontovkleaster]] |- |2000||align=center|C|| It [[Kremlyn fan Kazan]] |- |2000||align=center|C||[[Koerske Skoarwâl]] (mei part yn [[#Litouwen|Litouwen]]) |- |2001||align=center|N||Sintraal [[Sichote-Alingeberchtme]] |- |2003||align=center|C||Sitadel, âlde stêd en festing fan [[Derbent]] |- |2003||align=center|N||[[Uvs Nuur]]-bekken (mei part yn [[#Mongoalje|Mongoalje]]) |- |2004||align=center|N||Ekosysteem fan [[Wrangel-eilân]] reservaat |- |2004||align=center|C||Ensemble fan it [[Novodevitsji-kleaster]], Moskou |- |2005||align=center|C||Ald sintrum fan [[Jaroslavl]] |- |2005||align=center|C||[[Geodetyske bôge fan Struve]] |- |2010||align=center|N||[[Poetoranaberchtme|Poetoranaheechflakte]] |} === [[Salomonseilannen]] === {| |- |width="25"|1998||width="20" align=center|N||[[East Rennell]] |} === [[Sintraal-Afrikaanske Republyk]] === {| |- |width="25" style="background:#FF0000;"|<span style="color:white;">1988</span>||width="20" align=center|N||[[Nasjonaal park Manovo-Gounda St. Floris]] |} === [[San Marino]] === {| |- |width="25"|2008||width="20" align=center|C||Histoarysk sintrum fan [[San Marino (stad)|San Marino]] en [[Monte Titano]] |} === [[Saûdy-Araabje]] === {| |- |width="25"|2008||width="20" align=center|C||Archeologyske [[Hegra]] ([[Madain Saleh]]) |- |2010||align=center|C||[[At-Turaif Distrikt]] yn [[ad-Dir'iyah]] |- |} === [[Senegal]] === {| |- |width="25"|1978||width="20" align=center|C||Eilân [[Gorée]] |- |1981||align=center|N||Nasjonaal fûgelreservaat [[Djoudj]] |- |style="background:#FF0000;"|<span style="color:white;">1981</span>||align=center|N||[[Nasjonaal park Niokolo Koba]] |- |2000||align=center|C||Eilân [[Sint-Louis (Senegal)|Sint Louis]] (ítwreide yn 2007) |- |2006||align=center|C||[[Stiensirkels fan Senegambia]] (part yn [[#Gambia|Gambia]]) |} === [[Servje]] === {| |- |width="25"|1979||width="20" align=center|C||[[Stari Ras]] en [[Sopocani]] |- |1986||align=center|C||[[Studenikakleaster]] |- |style="background:#FF0000;"|<span style="color:white;">2004</span>||align=center|C||Midsiuwske monuminten yn [[Kosovo]] (útwreide yn 2006) |- |2007||align=center|C||[[Gamzigrad-Romuliana]], paleis fan [[Galerius]] |} === [[Seysjellen]] === {| |- |width="25"|1982||width="20" align=center|N||Atol [[Aldabra]] |- |1983||align=center|N||Natuerreservaat [[Vallée de Mai]] |} === [[Sily]] === {| |- |width="25"|1995||width="20" align=center|C||Nationaal park [[Peaske-eilân|Rapa Nui]] ([[Peaske-eilân]]) |- |2000||align=center|C||[[Tsjerken fan Chiloé]] |- |2003||align=center|C||Histoaryske wyk fan de havenstêd [[Valparaíso (stêd)|Valparaíso]] |- |width="25" style="background:#FF0000;"|<span style="color:white;">2005</span>||width="20" align=center|C||[[Salpetergroeves Humberstone en Santa Laura]] |- |2006||align=center|C||Mynstêd [[Sewell]] |} === [[Sint Kits en Nevis]] === {| |- |width="25"|1999||width="20" align=center|C||Nasjonaal park [[Brimstone Hill Fortress]] |} === [[Sint Lusia]] === {| |- |width="25"|2004||width="20" align=center|N||[[Pitons|Pitons managementgebiet]] |} === [[Folksrepublyk Sina|Sina]] === {| |- |width="25"|1987||width="20" align=center|C||[[Sineeske Muorre]] |- |1987||align=center|C/N||[[Hillige berch Taishan]] |- |1987||align=center|C||Keizerlike paleizen fan de [[Ming-dynasty|Ming-]] en [[Kwing-dynasty]]ën yn [[Peking]] en [[Shenyang]] (útwreide yn 2004) |- |1987||align=center|C||[[Mogao-grotten]] |- |1987||align=center|C||[[Mausoleum]] fan de earste [[Kwin-dynasty|Kwin]]-keizer ([[Terrakottaleger]]) |- |1987||align=center|C||Fynplak fan de [[Pekingminsk]] in [[Zhoukoudian]] |- |1990||align=center|C/N||[[Huangshan]] |- |1992||align=center|N||[[Jiuzhaigou]]-fallei |- |1992||align=center|N||Berchlânskip fan [[Huanglong]] |- |1992||align=center|N||Berchlânskip fan [[Wulingyuan]] |- |1994||align=center|C||Berchresidinsje en ôfhannige timpels fan [[Chengde]] |- |1994||align=center|C||Timpel en begraafplak fan [[Konfusius]] en it hûs fan de famylje Kong yn [[Kufu]] |- |1994||align=center|C||Ald gebouwekompleks yn de [[Wudang]] bergen |- |1994||align=center|C||Histoarysk ensemble fan it [[Potala|Potala-paleis]] yn [[Lhasa]] (útwreide yn 2000 en 2001) |- |1996||align=center|C||Nasjonaal park [[Lushan]] |- |1996||align=center|C/N||Lânskip om de berch [[Emei]], ynbegrepen it gebiet fan de [[Grutte Boeda fan Leshan]] |- |1997||align=center|C||Alde stêd [[Lijiang]] |- |1997||align=center|C||Alde stêd [[Ping Yao]] |- |1997||align=center|C||Klassike tunen fan [[Suzhou (Jiangsu)|Suzhou]] (útwreide yn 2000) |- |1998||align=center|C||[[Simmerpaleis (Peking)|Simmerpaleis]], in keizerlike tún yn [[Peking]] |- |1998||align=center|C||[[Timpel fan de himel]], in keizerlik offeralter in [[Peking]] |- |1999||align=center|C/N||[[Wuyi]] |- |1999||align=center|C||Rotsgravearingen fan [[Dazu]] |- |2000||align=center|C||[[Qingcheng]] en [[Dujiangyan]]-yrrigaasjesysteem |- |2000||align=center|C||Alde doarpen yn súdlik [[Anhui]] - [[Xidi]] en [[Hongcun]] |- |2000||align=center|C||Grotten fan [[Longmen]] |- |2000||align=center|C||Keizerlike grêven fan de [[Ming-dynasty|Ming-]] en [[Kwing-dynasty]]en (útwreide yn 2003 en 2004) |- |2001||align=center|C||Grotten fan [[Yungang]] |- |2003||align=center|N||[[Beskerme Trije Parallelle Rivieren gebiet yn Yunnan]] |- |2004||align=center|C||[[Haadstêden en graven fan it âlde keninkryk Koguryo]] |- |2005||align=center|C||Histoarisk sintrum fan [[Makao]] |- |2006||align=center|C||[[Yin Xu]] |- |2006||align=center|N||Reservaten fan de reuzepanda yn [[Sichuan]] |- |2007||align=center|C||[[Diaolou]] en doarpen yn [[Kaiping]] |- |2007||align=center|N||[[Súd-Sineeske karstlânskip]] |-|2008||align=center|C||[[Tulou]] fan [[Fujian (Sina)|Fujian]] |- |2008||align=center|N||Nasjonaal park [[Sanqingshan]] |- |2009||align=center|C||[[Wutai Shan]] |- |2010||align=center|C||[[Histoaryske monuminten fan Dengfeng]] yn it "Sintrum fan Himmel en Ierde" |- |2010||align=center|N||[[Danksia]] fan Sina |} === [[Syprus]] === {| |- |width="25"|1980||width="20" align=center|C||[[Pafos]] |- |1985||align=center|C||[[Beskildere tsjerken yn de Troödos-regio]] (útwreide yn 2001) |- |1998||align=center|C||[[Choirokoitia]] |} === [[Syrje]] === {| |- |width="25"|1979||width="20" align=center|C||Alde stêd [[Damaskus]] |- |1980||align=center|C||Alde stêd [[Bosra]] |- |1980||align=center|C||Ruïnes fan [[Palmyra (Syrje)|Palmyra]] |- |1986||align=center|C||Alde stêd [[Aleppo (stêd)|Aleppo]] |- |2006||align=center|C||[[Krak des Chevaliers]] en [[Kalat Salah El-Din]] |} === [[Slowakije]] === {| |- |width="25"|1993||width="20" align=center|C||[[Vlkolínec]] |- |1993||align=center|C||Histoaryske stêd [[Banská Štiavnica]] en de technyske monuminten yn de omkriten |- |1993||align=center|C||[[Levoča]], [[Spišský hrad]] en kultuermonuminten anneks (útwreide yn 2009) |- |1995||align=center|N||Grotten fan de [[Aggtelek Karst]] en [[Slowaakske Karst]] (mei part yn [[#Hongarije|Hongarije]]; útwreide yn 2000) |- |2000||align=center|C||Beskerme stedsgebiet fan [[Bardejov]] |- |2007||align=center|N||[[Foarhistoaryske bûkebosken fan de Karpaten]] (mei part yn [[Oekraïne]]) |- |2008||align=center|C||[[Houten tsjerken fan de Slowaakske Karpaten]] |} === [[Sloveenje]] === {| |- |width="25"|1986||width="20" align=center|N||[[Grotten fan Skocjan]] |} === [[Sûdan]] === {| |- |width="25"|2003||width="20" align=center|C||[[Gebel Barkal]] en de [[Napata]]-regio |} === [[Spanje]] === {| |- |width="25"|1984||width="20" align=center|C||Histoarysk sintrum fan [[Kórdoba (Andalûsje)|Kórdoba]] (útwreide yn 1994) |- |1984||align=center|C||[[Alhambra (fort)|Alhambra]], [[Generalife]] en [[Albaicín]], [[Granada (provinsje)|Granada]] (útwreide yn 1994) |- |1984||align=center|C||[[Katedraal fan Burgos]] |- |1984||align=center|C||Kleaster en plak fan it [[Escorial]], [[Madrid (stêd)|Madrid]] |- |1984||align=center|C||Wurk fan [[Antoni Gaudí|Gaudí]] (útwreide yn 2005) |- |1985||align=center|C||Grot fan [[Altamira (grot)|Altamira]] en de paleolityske grotkeunst fan Noard-Spanje (útwreide yn 2008) |- |1985||align=center|C||Ald [[Segovia (stêd)|Segovia]] en [[akwadukt]] |- |1985||align=center|C||Monuminten fan [[Oviedo (stêd)|Oviedo]] en it Keninkryk [[Astuerje]] (útwreide yn 1998) |- |1985||align=center|C||[[Santiago de Compostella]] (âlde stêd) |- |1985||align=center|C||Ald [[Ávila (stêd)|Ávila]] mei de Tsjerken bûten de Muorren (útwreide yn 2007) |- |1986||align=center|C||[[Mudejar]]-arsjitektuer fan [[Aragón (regio)|Aragón]] (útwreide yn 2001) |- |1986||align=center|C||Histoaryske stêd [[Toledo (Spanje)|Toledo]] |- |1986||align=center|N||Nasjonaal park [[Garajonay]] |- |1986||align=center|C||Alde stêd [[Cáceres (Spanje)|Cáceres]] |- |1987||align=center|C||[[Katedraal fan Sevilla|Katedraal]], [[Keninklik Alcázar fan Sevilla|Alcázar]] en it [[Archivo General de Indias]] yn [[Sevilla (stêd)|Sevilla]] |- |1988||align=center|C||Alde stêd [[Salamanka (stêd)|Salamanka]] |- |1991||align=center|C||[[Kleaster fan Poblet]] |- |1993||align=center|C||Archeologysk ensemble fan [[Mérida (Spanje)|Mérida]] |- |1993||align=center|C||Keninklik kleaster fan [[Santa Maria de Guadalupe]] |- |1993||align=center|C||Pylgersrûte nei Santiago de Compostella |- |1994||align=center|N||[[Nasjonaal park Doñana]] (útwreide yn 2005) |- |1996||align=center|C||Alde stêd mei muorren [[Cuenca (Kastylje-La Mancha)|Cuenca]] |- |1996||align=center|C||[[La Lonja de la Seda]] fan [[Falensia (stêd)|Falensia]] |- |1997||align=center|C||[[Las Médulas]] |- |1997||align=center|C||[[Palau de la Música Catalana]] en [[Hospital de Sant Pau]], [[Barselona (stêd)|Barselona]] |- |1997||align=center|C||Kleasters fan [[San Millán Yuso]] en [[Suso]] |- |1997||align=center|C/N||Pyrénées-[[Mont Perdu]] (mei part yn [[Frankryk]]; útwreide yn 1999) |- |1998||align=center|C||Universiteit en Histoaryske Parochy fan [[Alcalá de Henares]] |- |1998||align=center|C||Fynplakken prehistoaryske rotskeunst yn de [[Côafallei]] en [[Siega Verde]] (mei part yn [[Portugal]]; útwreide yn 2010) |- |1998||align=center|C||Rotskeunst fan het Middellânske-Seebekken op it [[Ibearysk Skiereilân]] |- |1999||align=center|C/N||[[Ibiza (eilân)|Ibiza]], biodiversiteit en kultuer |- |1999||align=center|C||[[San Cristóbal de La Laguna]] |- |2000||align=center|C||Archeologysk ensemble fan [[Tarrako]] |- |2000||align=center|C||Palmeral fan [[Elche]] |- |2000||align=center|C||Romeinske muorren fan [[Lûgo (Spanje)|Lûgo]] |- |2000||align=center|C||Katalaanske romaanske tsjerken fan de [[La Vall de Boí|Vall de Boí]] |- |2000||align=center|C||Archeologysk [[Atapuerka]] |- |2001||align=center|C||Kultuerlânskip fan [[Aranjuez]] |- |2003||align=center|C||Monumintale renessânse-ensembles fan [[Úbeda]] en [[Baeza]] |- |2006||align=center|C||[[Vizcayabrêge]] |- |2007||align=center|N||Nasjonaal Park [[El Teide]] |- |2009||align=center|C||[[Herkulestoer]] |} === [[Sry Lanka]] === {| |- |width="25"|1982||width="20" align=center|C||Hillige stêd [[Anuradhapura (sêad)|Anuradhapura]] |- |1982||align=center|C||Alde stêd [[Polonnaruwa (stêd)|Polonnaruwa]] |- |1982||align=center|C||Alde stêd [[Sigiriya]] |- |1988||align=center|N||Wâldreservaat [[Sinharaja]] |- |1988||align=center|C||Hillige stêd [[Kandy (stêd)|Kandy]] |- |1988||align=center|C||Alde stêd [[Galle (stêd)|Galle]] en festingwurken |- |1991||align=center|C||[[Gouden timpel fan Dambulla]] |- |2010||align=center|N||[[Sintrale heechlannen fan Sry Lanka]] |} === [[Suriname]] === {| |- |width="25"|2000||width="20" align=center|N||[[Sintraal Suriname Natuerreservaat]] |- |2002||align=center|C||Binnenstêd [[Paramaribo]] |} === [[Tadzjikistan]] === {| |- |width="25"|2010||width="20" align=center|C||Proto-steds [[Sarazm]] |} === [[Tanzania]] === {| |- |width="25"|1979||width="20" align=center|C/N||Beskerme gebiet fan [[Ngorongoro]] (útwreide yn 2010) |- |style="background:#FF0000;"|<span style="color:white;">1981</span>||align=center|C||Ruïnes fan [[Kilwa Kisiwani]] en ruïnes fan [[Songo Mnara]] |- |1981||align=center|N||Nasjonaal park [[Serengety]] |- |1982||align=center|N||Wyldreservaat [[Selous]] |- |1987||align=center|N||Nasjonaal park [[Kilimanjaro (berch)|Kilimanjaro]] |- |2000||align=center|C||[[Stone Town]] fan [[Sansibar]] |- |2006||align=center|C||Rotsskilderingen fan [[Kondoa]] |} === [[Tailân]] === {| |- |width="25"|1991||width="20" align=center|C||Histoaryske stêd [[Sukhothai (âld)|Sukhothai]] en de histoaryske stêden anneks |- |1991||align=center|C||Histoaryske stêd [[Ayutthaya (âld)|Ayutthaya]] ([[Ayautthaja]]) |- |1991||align=center|N||Wyldpark [[Thungyai Huai Kha Khaeng]] |- |1992||align=center|C||Archeologysk [[Ban Chiang]] |- |2005||align=center|N||[[Dong Phayayen-Khao Yai]] wâlden |} === [[Togo]] === {| |- |width="25"|2004||width="20" align=center|C||[[Koutammakou]], it lân fan de [[Batammariba]] |} === [[Tsjechje]] === {| |- |width="25"|1992||width="20" align=center|C||Histoarysk sintrum fan [[Praach]] |- |1992||align=center|C||Histoarysk sintrum fan [[Český Krumlov]] |- |1992||align=center|C||Histoarysk sintrum fan [[Telč]] |- |1994||align=center|C||[[Pylgerstsjerke fan St.-Johannes fan Nepomuk]] yn [[Zelená Hora]] |- |1995||align=center|C||[[Kutná Hora]]: âld stedssintrum mei Sint-Barbaratsjerke en Us-Leaf-Froukatedraal yn [[Sedlec (Kutná Hora)|Sedlec]] |- |1996||align=center|C||Kultuerlânskip fan [[Lednice (okres Břeclav)|Lednice]]-[[Valtice]] |- |1998||align=center|C||Histoarysk doarp [[Holašovice]] |- |1998||align=center|C||Tunen en [[Aartsbiskoplik paleis te Kroměříž|kastiel fan Kroměříž]] |- |1999||align=center|C||Kastiel fan [[Litomyšl]] |- |2000||align=center|C||[[Pylder fan de Hillige Trije-ienheid]] yn [[Olomouc]] |- |2001||align=center|C||[[Filla Tugendhat]] yn [[Brno]] |- |2003||align=center|C||Joadske wyk en [[Sint-Prokopiusbasilyk]] yn [[Třebíč]] |} === [[Tuneezje]] === {| |- |width="25"|1979||width="20" align=center|C||Amfiteater fan [[El Djem]] |- |1979||align=center|C||[[Kartago]] |- |1979||align=center|C||Medina fan [[Tunis]] |- |1980||align=center|N||Nasjonaal park [[Ichkeul]] |- |1985||align=center|C||Punyske stêd [[Kerkuane]] en har nekropolis (útwreide yn 1986) |- |1988||align=center|C||Medina fan [[Sousse (stêd)|Sousse]] |- |1988||align=center|C||[[Kairouan (stêd)|Kairouan]] |- |1997||align=center|C||[[Dougga]]/[[Thugga]] |} === [[Turkije]] === {| |- |width="25"|1985||width="20" align=center|C|| [[Histoaryske lokaasjes yn Istanbûl]] |- |1985||align=center|C/N||Nasjonaal park [[Göreme]] en de rotsen fan [[Kappadoosje]] |- |1985||align=center|C||[[Grutte Moskee fan Divrigi|Grutte Moskee]] en Hospitaal fan [[Divrigi]] |- |1986||align=center|C||[[Hattusha]], haadstêd fan de [[Hittiten]] |- |1987||align=center|C||[[Nemrut Dagi]] |- |1988||align=center|C||[[Ksantos (stêd)|Ksantos-Letoon]] |- |1988||align=center|C/N||[[Hierapolis Pamukkale]] |- ||1994||align=center|C||[[Safranbolu (stêd)|Safranbolu]] |- |1998||align=center|C||Archeologysk [[Troaje]] |} === [[Turkmenistan]] === {| |- |width="25"|1999||width="20" align=center|C||Histoarysk en kultuereel nasjonaal park " Ald [[Merv]] " |- |width="25"|1999||width="20" align=center|C||[[Kunya-Urgench]] |- |width="25"|2007||width="20" align=center|C||Forten fan de [[Parten]] yn [[Nisa (Turkmenistan)|Nisa]] |} === [[Oerûguay]] === {| |- |width="25"|1995||width="20" align=center|C||Histoaryske wyk fan [[Colonia del Sacramento]] |} === [[Wyt-Ruslân]] === {| |- |width="25"|1979||width="20" align=center|N||[[Wâld fan Białowieża]] (mei part yn [[#Poalen|Poalen]], útwreide yn 1992) |- |2000||align=center|C||[[Kastiel Mir]] |- |2005||align=center|C||[[Kastiel Nesvizh|Arsjitektonyske, residinsjele en kulturele kompleks fan de famylje Radziwill yn Nesvizh]] |- |2005||align=center|C||[[Geodetyske bôge fan Struve]] |} === [[Sambia]] === {| |- |width="25"|1989||width="20" align=center|N||[[Mosi-oa-Tunya]] / [[Victoriawetterfallen]] (diels yn [[Simbabwe]]) |} === [[Simbabwe]] === {| |- |width="25"|1984||width="20" align=center|N||Nasjonaal park [[Mana Pools]], safarygebieten [[Sapi]] en [[Chewore]] |- |1986||align=center|C||Nasjonaal monumint [[Grut Simbabwe]] |- |1986||align=center|C||Nasjonaal monumint [[Khami]]-ruïnes |- |width="25"|1989||width="20" align=center|N||[[Mosi-oa-Tunya]] / [[Victoriawetterfallen]] (mei in part yn [[Sambia]]) |- |2003||align=center|C||[[Matobohichten]] |} === [[Súd-Afrika]] === {| |- |width="25"|1999||width="20" align=center|N||[[iSimangoliso]] / [[Grut St. Lusia]] sompelânskipspark |- |1999||align=center|C||[[Robbeneilân]] |- |1999||align=center|C||Gebieten mei hominide-fossilen yn [[Sterkfontein]], [[Swartkrans]], [[Kromdraai]] en omkriten (útwreide yn 2005) |- |2000||align=center|C/N||[[uKhahlamba]] / [[Drakensbergen]]-park |- |2003||align=center|C||Kultuerlânskip [[Mapungubwe]] |- |2004||align=center|N||Beskerme gebieten fan de [[Floararegio fan de Kaap]] |- |2005||align=center|N||[[Fredefortkrater]] |- |2007||align=center|C||Kultuereel en botanysk lânskip fan [[Richtersveld (lânskip)|Richtersveld]] |} === [[Súd-Korea]] === {| |- |width="25"|1995||width="20" align=center|C||[[Seokguramgrot en Bulguksatimpel]] |- |1995||align=center|C||[[Haeinsatimpel Janggyeong Panjeon]], bewarplak fan de [[Tripitaka Koreana]] houtblokken |- |1995||align=center|C||[[Hillichdom Jongmyo]] |- |1997||align=center|C||[[Changdeokgung-paleiskompleks]] |- |1997||align=center|C||[[Hwaseong-festing]] |- |2000||align=center|C||[[Hunebedplakken Gochang, Hwasun en Ganghwa]] |- |2000||align=center|C||Histoaryske gebieten fan [[Gyeongju]] |- |2007||align=center|N||Fulkanysk eilân [[Jeju]] mei lavagrotten |- |2009||align=center|C||Keninklike tombes fan de [[Joseon]]-dynasty |- |2010||align=center|C||Histoaryske doarpen fan Korea: [[Hahoe en Yangdong]] |} === [[Sweden]] === {| CELLPADDING=0 |- |width="25"|1991||width="20" align=center|C||[[Keninklik domein Drottningholm]] |- |1993||align=center|C||[[Birka en Hovgården]] |- |1993||align=center|C||[[Heechovens fan Engelsberg]] |- |1994||align=center|C||[[Rotstekeningen fan Tanum]] |- |1994||align=center|C||[[Skogskyrkogården]] |- |1995||align=center|C||[[Hânzestêd]] [[Visby (Gotland)|Visby]] |- |1996||align=center|C||[[Tsjerkedoarp Gammelstad]], gemeente Luleå |- |1996||align=center|C/N||[[Laponia]] |- |1998||align=center|C||[[Floatbasis Karlskrona]] |- |2000||align=center|N||[[Hege Kust]] en [[Kvarkenarsjipel]] (foar in part yn [[#Finlân|Finlân]]; útwreide yn 2006) |- |2000||align=center|C||[[Agrarysk lânskip fan Súd-Öland]] |- |2001||align=center|C||[[Myngebiet fan de Grutte Koperberch]] yn [[Falun (stêd)|Falun]] |- |2004||align=center|C||[[Radiostasjon Varberg]] |- |2005||align=center|C||[[Geodetyske bôge fan Struve]]. |} === [[Switserlân]] === {|CELLPADDING=0 |- |width="25"|1983||width="20" align=center|C||[[Abdij fan Sankt Gallen]] |- |1983||align=center|C||[[Benediktynsk kleaster Sankt Johann]] yn [[Val Müstair|Müstair]] |- |1983||align=center|C||[[Alde stêd Bern]] ([[Bern (Stêd)|Bern]]) |- |2000||align=center|C||[[Trije kastielen, stedsmuorre en bolwurken fan merkstêd Bellinzona]] |- |2001||align=center|N||Switserske Alpen [[Jungfrau-Aletsch]] (útwreide yn 2007) |- |2003||align=center|N||[[Monte San Giorgio]] (mei part yn [[Itaalje]]; útwreide yn 2010) |- |2007||align=center|C||[[Lavaux, wynbouterrassen]] |- |2008||align=center|C||[[Rhätische Bahn]] yn it [[Albulabahn|Albula]] / [[Bernina-Bahn|Bernina]] lânskip (mei in part yn [[Itaalje]]) |- |2008||align=center|N||Tektoanysk lânskip fan Sardona |- |2009||align=center|C||[[La Chaux-de-Fonds (stêd)|La Chaux-de-Fonds]] / [[Le Locle (gemeente)|Le Locle]], stedsplanning fan horloazjemakkersstedsjes |} === [[Syprus]] === {|CELLPADDING=0 |- |width="25"|1980||width="20" align=center|C||[[Pafos]] |- |1985||align=center|C||[[Beskildere tsjerken yn de Troödos-regio]] |- |1998||align=center|C||[[Choirokoitia]] |} == Keppelings om utens == * [http://whc.unesco.org/pg.cfm?cid=31 UNESCO's list fan Wrâlderfgoed] * [http://www.werelderfgoed.nl/ Wrâlderfgoed yn Nederlân] {{commonsBalke|World Heritage Sites}} [[Kategory:Histoaryske geografy]] [[Kategory:Kultuer]] [[Kategory:Skiednis]] [[Kategory:Skiednis fan Nederlân]] [[Kategory:Skiednis fan Dútslân]] [[Kategory:Skiednis fan Frankryk]] [[Kategory:UNESCO]] kziohr7zykkeixxofxwt1gw16trgbmv 1174639 1174632 2024-11-14T19:08:12Z RomkeHoekstra 10582 /* Dútslân */ [[]] 1174639 wikitext text/x-wiki [[Ofbyld:Welterbe.svg|thumb|150px|Logo fan it [[UNESCO]] Wrâlderfgoed Kommittee]] De '''Wrâlderfgoedlist''' is in list mei [[Wrâlderfgoed]] gearstald troch de kommisje foar it wrâlderfgoed fan de [[UNESCO]]. It materieel wrâlderfgoed bestiet sûnt de 34e sessy fan de Kommisje (2010) út 911 wrâlderfgoed, dêr't 180 fan [[natuererfgoed]] ('''N''') is, 704 [[kultuererfgoed]] ('''C''') en 27 in kombinaasje fan beide: [[mingd erfgoed]], ('''C|N'''). Der stean 34 wrâlderfgoederen op de [[list fan bedrige wrâlderfgoed]], omdat se as wrâlderfgoed gefaarlik binne in yn harren wearde oantaast te wurden troch bygelyks bebouwing, ûntbosking, oarloch, en soksawat. De 911 wrâlderfgoederen lizze ferspraat oer 151 lannen. De [[Wrâlderfgoedkonvinsje]] is troch 187 fan de 193 by UNESCO oansletten lannen ratifisearre. Neist it 911 [[Fêstgoed|fêste]] wrâlderfgoed hat de UNESCO ek 193 dokuminten en argiven oanmerke foar kultuererfgoed; sy steane op de [[wrâlderfgoedlist foar dokuminten]]. It net-materiële wrâlderfgoed wurdt troch UNESCO opnomd yn in aparte [[list fan Masterwurken fan it Orale en Ymmateriële Erfgoed fan de Minskheid]]. == Listen fan Wrâlderfgoed it lân == __NOTOC__ * [[#Afganistan|'''A'''fganistan]] — [[#Albaanje|Albaanje]] — [[#Algerije|Algerije]] — [[#Andorra|Andorra]] — [[#Argentynje|Argentynje]] — [[#Armeenje|Armeenje]] — [[#Austraalje|Austraalje]] — [[#Azerbeidzjan|Azerbeidzjan]] * [[#Bachrein|'''B'''achrein]] — [[#Bangladesj|Bangladesj]] — [[#Belgje|Belgje]] — [[#Belize|Belize]] — [[#Benyn|Benyn]] — [[#Bolivia|Bolivia]] — [[#Bosnje en Herzegovina|Bosnje en Herzegovina]] — [[#Botswana|Botswana]] — [[#Brazylje|Brazylje]] — [[#Bulgarije|Bulgarije]] — [[#Boerkina Faso|Boerkina Faso]] * [[#Denemark|'''D'''enemark]] — [[#Dominica|Dominika]] — [[#Dominikaanske Republyk|Dominikaanske Republyk]] — [[#Dútslân|Dútslân]] * [[#Eastenryk|'''E'''astenryk]] — [[#Egypte|Egypte]] — [[#Ekwador|Ekwador]] - [[#El Salvador|El Salvador]] — [[#Estlân|Estlân]] — [[#Etioopje|Etioopje]] * [[#Fanuatû|'''F'''anuatû]] — [[#Fatikaanstêd|Fatikaanstêd]] — [[#Fenezuela|Fenezuela]] — [[#Feriene Keninkryk|Feriene Keninkryk]] — [[#Feriene Steaten fan Amearika|Feriene Steaten fan Amearika]] — [[#Fietnam|Fietnam]] [[#Filipinen|'''F'''ilipinen]] — [[#Finlân|Finlân]] — [[#Frankryk|Frankryk]] * [[#Gabon|'''G'''abon]] — [[#Gambia|Gambia]] — [[#Georgje|Georgje]] — [[#Gana|Gana]] — [[#Grikelân|Grikelân]] — [[#Gûatemala|Gûatemala]] — [[#Guinee|Guinee]] * [[#Haïty|'''H'''aïty]] — [[#Hondueras|Hondueras]] — [[#Hongarije|Hongarije]] * [[#Ierlân|'''I'''erlân]] — [[#Irak|Irak]] — [[#Iran|Iran]] — — [[#Yndia|Yndia]] — [[#Yndoneezje|Yndoneezje]] — [[#Yslân]] — [[#Israel|Israel]] — [[#Itaalje|Itaalje]] — [[#Ivoarkust|Ivoarkust]] * [[#Japan|'''J'''apan]] — [[#Jemen|Jemen]] — [[#Jeruzalem|Jeruzaem]] — [[#Jordaanje|Jordaanje]] * [[#Kaapverdje|'''K'''aapverdje]] — [[#Kambodja|Kambodja]] — [[#Kameroen|Kameroen]] — [[#Kanada|Kanada]] — [[#Kazachstan|Kazachstan]] — [[#Kenia|Kenia]] — [[#Kirgyzje|Kirgyzje]] — [[#Kiribaty|Kiribaty]] —[[#Kolombia|Kolombia]] — [[#Kongo|Kongo]] — [[#Kosta Rika|Kosta Rika]] — [[#Kroaasje|Kroaasje]] — [[#Kuba|Kuba]] * [[#Laos|'''L'''aos]] — [[#Letlân|Letlân]] — [[#Libanon|Libanon]] — [[#Libje|Libje]] — [[#Litouwen|Litouwen]] — [[#Luksemboarch|Luksemboarch]] — * [[#Masedoanje|'''M'''asedoanje]] — [[#Madagaskar|Madagaskar]] — [[#Malawy|Malawy]] — [[#Maleizje|Maleizje]] — [[#Maly|Maly]] — [[#Malta|Malta]] — [[#Marokko|Marokko]] — [[#Marshalleilannen|Marshalleilannen]] — [[#Mauritaanje|Mauritaanje]] — [[#Mauritius|Mauritius]] - [[#Meksiko|Meksiko]] — [[#Moldaavje|Moldaavje]] — [[#Mongoalje|Mongoalje]] — [[#Montenegro|Montenegro]] — [[#Mozambyk|Mozambyk]] * [[#Namybje|'''N'''amybje]] — [[#Nederlân|Nederlân]] — [[#Nepal|Nepal]] — [[#Nikaragûa|Nikaragûa]] — [[#Nij-Seelân|Nij-Seelân]] — [[#Niger|Niger]] — [[#Nigearia|Nigearia]] — [[#Noard-Korea|Noard-Korea]] — [[#Noarwegen|Noarwegen]] * [[#Oerûguay|Oerûguay]] — [[#Oezbekistan|Oezbekistan]] — [[#Oman|Oman]] * [[#Pakistan|'''P'''akistan]] — [[#Panama|Panama]] — [[#Papoea-Nij-Guinea|Papoea-Nij-Guinea]] — [[#Paraguay|Paraguay]] — [[#Perû|Perû]] — [[#Poalen|Poalen]] — [[#Portugal|Portugal]] * [[#Roemeenje|'''R'''oemeenje]] — [[#Ruslân|Ruslân]] * [[#Sambia|'''S'''ambia]] — [[#Salomonseilannen|'''S'''alomonseilannen]] — [[#Sint Kits en Nevis|Sint Kits en Nevis]] — [[#Sint Lusia|Sint Lusia]] — [[#San Marino|San Marino]] — [[#Saûdy-Araabje|Saûdy-Araabje]] — [[#Senegal|Senegal]] — [[#Servje|Servje]] — [[#Seysjellen|Seysjellen]] — [[#Simbabwe|Simbabwe]] — [[#Sintraal-Afrikaanske Republyk|Sintraal-Afrikaanske Republyk]] — [[#Sily|Sily]] — [[#Sina|Sina]] — [[#Syprus|Syprus]] — [[#Syrje|Syrje]] — [[#Slowakije|Slowakije]] — [[#Sloveenje|Sloveenje]] — [[#Sûdan|Sûdan]] — [[#Spanje|Spanje]] — [[#Sry Lanka|Sry Lanka]] — [[#Súd-Afrika|Súd-Afrika]] — [[#Súd-Korea|Súd-Korea]] —[[#Suriname|Suriname]] — [[#Sweden|Sweden]] — [[#Switserlân|Switserlân]] * [[#Tadzjikistan|'''T'''adzjikistan]] — [[#Tanzania|Tanzania]] — [[#Tailân|Tailân]] — [[#Togo|Togo]] — [[#Tsjechje|Tsjechje]] - [[#Tuneezje|Tuneezje]] — [[#Turkije|Turkije]] — [[#Turkmenistan|Turkmenistan]] * [[#Uganda|'''U'''ganda]] — [[#Oekraïne|Oekraïne]] * [[#Wyt-Ruslân|'''W'''yt-Ruslân]] * * [[#Eksterne links|Externe ynformaasje]] C = Kultuererfgoed, N = Natuererfgoed, <span style="background:#FF0000; color:white;">Read</span> = Bedrige wrâlderfgoed {| cellspacing=1 width="100%" border="0" | valign="top" border="0"| === [[Afganistan]] === {| |- |width="25" style="background:#FF0000;"|<span style="color:white;">2002</span>||width="20" align=center|C||[[Jam (Afghanistan)|Minaret en archeologyske ruïnes fan Jam]] |- |FONT COLOR=white style="background:#FF0000;"|<span style="color:white;">2003</span>||align=center|C||[[Boeda's fan Bamyan|Kultuerlânskip en ruïnes fan de Bamiyanfallei]] |} === [[Albaanje]] === {| |- |1992||width="20" align=center|C||[[Butrint]] (útbreide yn 1999 en 2007) |- |2005||width="20" align=center|C|| Histoarysk sintrum fan [[Gjirokastër (stêd)|Gjirokastër]] en [[Berat (stêd)|Berat]] (útbreide yn 2008) |} === [[Algerije]] === {| |- |width="25"|1980||width="20" align=center|C||[[Al Qal'a]] fan [[Beni Hammad]] |- |1982||align=center|C/N||[[Tassili n'Ajjer]] |- |1982||align=center|C||[[M'Zab]]fallei |- |1982||align=center|C||[[Djémila]] |- |1982||align=center|C||[[Tipaza (stêd)|Tipaza]] |- |1982||align=center|C||[[Timgad]] |- |1992||align=center|C||[[Kasba]] fan [[Algiers]] |} === [[Andorra]] === {| |- |width="25"|2004||width="20" align=center|C||[[Madriu-Claror-Perafitafallei]] (útwreide yn 2006) |} === [[Argentynje]] === {| |- |width="25"|1981||width="20" align=center|N||[[Nasjonaal park Los Glaciares]] |- |width="25" align=center|1983||width="20" align=center|C||[[Jezuïetenmissys fan de Guarany]]: [[San Ignacio Mini]], [[Santa Ana (Misiones)|Santa Ana]], [[Nuestra Señora de Loreto]], [[Santa Maria Mayor]] en de ruínes fan [[São Miguel das Missões (missy)|São Miguel das Missões]] (foar in part yn [[#Brazylje|Brazylje]]; útwreide yn 1984) |- |1984||align=center|N||[[Nasjonaal park Iguazú]] |- |1999||align=center|C||[[Cueva de las Manos|Cueva de las Manos, Río Pinturas]] |- |1999||align=center|N||[[Valdés (skiereilân)|Valdés-skiereilân]] |- |2000||align=center|C||[[Jezuïetekertier en Estancias fan Córdoba]] |- |2000||align=center|N||[[Natuerparken Ischigualasto en Talampaya]] |- |2003||align=center|C||[[Quebrada de Humahuaca]] |} === [[Armeenje]] === {| |- |width="25"|1996||width="20" align=center|C||Kleasters fan [[Haghpat (kleaster)|Haghpat]] en [[Sanahin (kleaster)|Sanahin]] (útbreide yn 2000) |- |2000||align=center|C||Kleaster fan [[Geghard]] en de [[Boppe-Azatdelling]] |- |2000||align=center|C||[[Katedraal en tsjerken fan Edzjmiatsin en archeologysk Zvarnots]] |} === [[Austraalje (lân)|Austraalje]] === {| |- |width="25"|1981||width="20" align=center|N||[[Grut Barriêrerif]] |- |1981||align=center|C/N||[[Nasjonaal park Kakadu]] (útwreide yn 1987 en 1992) |- |1981||align=center|C/N||[[Willandramarengebiet]] |- |1982||align=center|C/N||[[Tasmaanje|Tasmaanske wyldernis]] (útwreide yn 1989) |- |1982||align=center|N||[[Lord Howe-eilân|Lord Howe]]-arsjipel |- |1986||align=center|N||[[Gondwanareinwâlden]] (útbreide yn 1994) |- |1987||align=center|C/N||[[Nasjonaal park Uluṟu-Kata Tjuṯa]] (útwreide yn 1994) |- |1988||align=center|N||[[Tropysk reinwâld fan Queenslân]] |- |1991||align=center|N||[[Sharkbaai]] |- |1992||align=center|N||[[Frasereilân]] |- |1994||align=center|N||Australyske plakken mei [[sûchdieren|sûchdier]][[fossyl|fossilen]] ([[Riversleigh]]/[[Naracoorte]]) |- |1997||align=center|N||[[Heard en McDonaldeilannen]] |- |1997||align=center|N||[[Macquarie-eilân]] |- |2000||align=center|N||[[Blue Mountains (Austraalje)|Blue Mountains]]gebiet |- |2003||align=center|N||[[Nasjonaal park Purnululu]] |- |2004||align=center|C||[[Royal Exhibition Building]] en [[Carlton Gardens]] |- |2007||align=center|C||[[Sydney Opera House]] |- |2010||align=center|C||[[Australyske twangarbeiderskoloanjes]] |- |} === [[Azerbeidzjan]] === {| |- |width="25" align=center|2000||width="20" align=center|C||[[Bakû]] mei [[Paleis fan de Shirvanshah]] en [[Fammetoer]] |- |width="25" align=center|2007||width="20" align=center|C||Kultuerlânskip en rotskeunst yn [[Nasjonaal Park Gobustan]] |} === [[Bachrein]] === {| |- |2005||width="20" align=center|C||[[Qal'at al-Bahrein]] |} === [[Bangladesj]] === {| |- |width="25"|1985||width="20" align=center|C||Histoaryske moskeeënstêd [[Bagerhat (stêd)|Bagerhat]] |- |1985||align=center|C||Ruïnes fan de boedistyske [[Vihara]] by [[Paharpur]] |- |1997||align=center|N||[[Sundarbans]] |} === [[Belgje]] === {| |- |width="25"|1998||width="20" align=center|C||[[Begynhoven yn Flaanderen|Flaamske begynhoven]] |- |1998||align=center|C||[[Skipsliften by La Louvière|Skipsliften]] yn it [[Canal du Centre]] en de omkriten, [[La Louvière]] en [[Le Rœulx]] ([[Henegouwen]]) |- |1998||align=center|C||[[Grutte Merk (Brussel)|Grutte Merk fan Brussel]] |- |1999||align=center|C||[[Belforten yn Belgje en Frankryk]] (útwreide yn 2005) |- |2000||align=center|C||Histoarysk sintrum fan [[Brugge]] |- |2000||align=center|C||Hearehuzen fan de arsjitekt [[Victor Horta]] ([[Brussel]]) |- |2000||align=center|C||[[Neolityske fjoerstienminen yn Spiennes]] ([[Bergen (Belgje)|Bergen]]) |- |2000||align=center|C||[[Katedraal fan Doarnik|Us-Leaf-Froukatedraal]] yn [[Doornik]] |- |2005||align=center|C||[[Museum Plantin-Moretus|Plantin-Moretuskompleks]] |- |2009||align=center|C||[[Stocletpaleis]] |} === [[Belize]] === {| |- |width="25" style="background:#FF0000;"|<span style="color:white;">1996</span>||width="20" align=center|N||[[Barriêrerif fan Belize]] |} === [[Benyn]] === {| |- |1985||width="20" align=center|C||Keninklike paleizen fan [[Abomey]] (útwreide yn 2007) |} === [[Bolivia]] === {| |- |width="25"|1987||width="20" align=center|C||[[Potosí (stad)|Potosí]] |- |1990||align=center|C||[[Jezuïtemisjes fan de Chiquitos]] |- |1991||align=center|C||Histoarysk sintrum fan [[Sucre (Bolivia)|Sucre]] |- |1998||align=center|C||[[Fuerte de Samaipata]] |- |2000||align=center|N||[[Nasjonaal park Noel Kempff Mercado]] |- |2000||align=center|C||[[Tiwanaku]]: spiritueel en polityk sintrum fan de Tiwanakukultuer |} === [[Boerkina Faso]] === {| |- |width="25"|2009||width="20" align=center|C||Ruïnes fan [[Loropéni]] |} === [[Bosnje en Herzegovina]] === {| |- |width="25"|2005||width="20" align=center|C||[[Stari Most|Alde brêge]] en binnenstêd fan [[Mostar]] |- |width="25"|2007||width="20" align=center|C||Mehmed Paša Sokolovićbrêge yn [[Višegrad]] |} === [[Botswana]] === {| |- |width="25" align=center|2001||width="20" align=center|C||[[Tsodilo]] |} === [[Brazylje]] === {| |- |width="25" align=center|1980||width="20" align=center|C||[[Histoarysk sintrum fan Ouro Preto]] |- |1982||align=center|C||Histoarysk sintrum fan [[Olinda]] |- |width="25" align=center|1983||width="20" align=center|C||[[Jezuïetemisjes fan de Guaraní]]: [[San Ignacio Mini]], [[Santa Ana (Misiones)|Santa Ana]], [[Nuestra Señora de Loreto]], [[Santa Maria Mayor]], en de ruïnes fan [[São Miguel das Missões (misje)|São Miguel das Missões]] (foar in part yn [[Argentynje]];útwreide yn 1984) |- |1985||align=center|C||Histoarysk sintrum fan [[Salvador (stêd)|Salvador de Bahia]] |- |1985||align=center|C||[[Hillichdom fan Bom Jesus do Congonhas]] |- |1986||align=center|N||[[Nasjonaal park Iguaçu]] |- |1987||align=center|C||[[Brasilia]] |- |1991||align=center|C||[[Nasjonaal park Serra da Capivara]] |- |1997||align=center|C||Histoarysk sintrum fan [[São Luís (Maranhão)|São Luís]] |- |1999||align=center|C||Histoarysk sintrum fan gemeente Diamantina |- |1999||align=center|N||[[Atlantyskee wâldreservaten oan de Discovery Coast]] |- |1999||align=center|N||[[Súdeastlike Atlantyske wâldreservaten]] |- |2000||align=center|N||Beskerme natuergebiet fan [[Pantanal]] |- |2000||align=center|N||[[Beskerme Sintraal-Amazone gebiet]] (útwreide yn 2003) |- |2001||align=center|N||Beskerme gebieten fan de [[cerrado]]: [[Nasjonaal park Chapada dos Veadeiros|Chapada dos Veadeiros]] en [[Nasjonaal park Emas|Emas]] |- |2001||align=center|N||Brazyljaanske Atlantyske eilannen: [[Fernando de Noronha]] en [[Atol das Rocas]] |- |2001||align=center|C||Histoarysk sintrum fan [[Goiás (stêd)|Goiás]] |- |2010||align=center|C||São Franciscoplein yn [[São Cristóvão (Sergipe)|São Cristóvão]] |} === [[Bulgarije]] === {| |- |width="25"|1979||width="20" align=center|C||[[Boyanatsjerke]] yn [[Sofia]] |- |1979||align=center|C||[[Ruter fan Madara]] |- |1979||align=center|C||Rotstsjerken fan [[Ivanovo (Bulgarije)|Ivanovo]] |- |1979||align=center|C||[[Traasjers|Trasysk]] grêf fan [[Kazanlak]] |- |1983||align=center|C||Ald sintrum fan [[Nessebar]] |- |1983||align=center|N||Natuerreservaat [[Srebarna]] |- |1983||align=center|N||[[Nasjonaal park Pirin]] (útwreide yn 2010) |- |1983||align=center|C||[[Rilakleaster]] |- |1985||align=center|C||[[Traasje|Trasysk]] grêf fan [[Sveshtari]] |} === [[Denemark]] === {| |- |width="25"|1994||width="20" align=center|C||[[Grêfhichten fan Jelling|Grêfhichten]], [[Runestiennen fan Jelling|runestiennen]] en [[Tsjerke fan Jelling|tsjerke]] fan Jelling |- |1995||align=center|C||[[Katedraal fan Roskilde]] |- |2000||align=center|C||[[Kastiel Kronborg]] |- |2004||align=center|N||[[Iisfjord fan Ilulissat]] ([[Grienlân]]) |- |} === [[Dominika]] === {| |- |width="25"|1997||width="20" align=center|N||[[Nasjonaal park Morne Trois Pitons]] |} === [[Dominikaanske Republyk]] === {| |- |width="25"|1990||width="20" align=center|C||Koloniale stêd [[Santo Domingo (Dominikaanse Republyk)|Santo Domingo]] |} === [[Dútslân]] === {| |- |width="25"|1978||width="20" align=center|K||[[Domtsjerke fan Aken|Dom fan Aken]] |- |1981||align=center|C||[[Dom fan Speyer]] |- |1981||align=center|C||[[Residinsje fan Würzburg]] |- |1983||align=center|C||[[Beafearttsjerke fan Wies]] |- |1984||align=center|C||[[Augustusburg en Falkenlust]] yn [[Brühl]] |- |1985||align=center|C||[[Dom fan Hildesheim|Dom]] en [[Michaelistsjerke]] yn [[Hildesheim (stêd)|Hildesheim]] |- |1986||align=center|C||[[Romeinske monuminten, dom en Leaffrouwetsjerke yn Trier]] |- |1987||align=center|C||[[Limes (Romeinske Ryk)|Grinzen fan it Romeinske Ryk]] (diels yn it [[Feriene Keninkryk]]; útwreide yn 2005 en 2008) |- |1987||align=center|C||[[Hânzestêd]] [[Lübeck]] |- |1990||align=center|C||Paleizen en parken fan Potsdam en Berlyn (útwreide yn 1992 en 1999) |- |1991||align=center|C||[[Abdij fan Lorsch|Abdij en Altenmünster fan Lorsch]] |- |1992||align=center|C||[[Rammelsbergminen]], histoarysk sintrum fan [[Goslar (stêd)|Goslar]] en [[hydraulysk wettersysteem fan de Opper-Harz]] (útwreide yn 2008 en 2010) |- |1993||align=center|C||[[Bamberg (stêd)|Bamberch]] |- |1993||align=center|C||[[Kleaster Maulbronn]] |- |1994||align=center|C||Stiftstsjerke, kastiel en histoarysk sintrum fan [[Quedlinburg]] |- |1994||align=center|C||[[Izerranerij fan Völklingen]] |- |1995||align=center|N||Fossilefynplak Groeve Messel |- |1996||align=center|C||[[Dom fan Keulen]] |- |1996||align=center|C||[[Bauhaus]]lokaasjes yn [[Weimar (Turingen)|Weimar]] en [[Dessau]] |- |1996||align=center|C||Lutherbetinkplakken yn Eisleben en Wittenberg |- |1998||align=center|C||Klassyk [[Weimar (Turingen)|Weimar]] |- |1999||align=center|C||[[Museumseilân]] yn [[Berlyn]] |- |1999||align=center|C||[[Kastiel Wartboarch]] |- |2000||align=center|C||[[Parklânskip Dessau-Wörlitz]] |- |2000||align=center|C||[[Reichenau (eilân)|Kleastereilân Reichenau]] |- |2001||align=center|C||Koalemyn en yndustrykompleks [[Zeche Zollverein]] yn [[Essen (Noard-Rynlân-Westfalen)|Essen]] |- |2002||align=center|C||[[Boppe-Middenryndelling]] |- |2002||align=center|C||Histoarysk sintrum fan [[Stralsund]] en [[Wismar]] |- |2004||align=center|C||Stedhûs en [[Rolandstânbyld]] fan [[Bremen (stêd)|Bremen]] |- |2004||align=center|C||[[Muskauer Park / Park Muzakowski]] (foar in part yn [[Poalen]]) |- |2006||align=center|C||Histoarysk sintrum fan [[Regensburg]] mei Stadtamhof |- |2008||align=center|C||[[Modernistyske wenwiken yn Berlyn]] |- |2009||align=center|N||[[Waadsee]] |} === [[Ekwador]] === {| |- |1978||align=center|N||[[Galapagoseilannen]] (útwreide yn 2001) |- |1978||align=center|C||[[Kito]] |- |1983||align=center|N||Nasjonaal park [[Nasjonaal park Sangay|Sangay]] |- |1999||align=center|C||Histoarysk sintrum fan [[Cuenca (Ekwador)|Santa Ana de los Ríos de Cuenca]] |} === [[Egypte]] === {| |- |width="25"|1979||width="20" align=center|C||[[Memphis (Egypte)|Memphis]] en zsyn nekropolis: de piramidefjilden fan [[Gizeh]] oant [[Dahshur]] |- |1979||align=center|C||Ald [[Thebe (Egypte)|Thebe]] en nekropolis |- |1979||align=center|C||Nubyske monuminten fan [[Aboe Simbel]] oant [[Philae]] |- |1979||align=center|C||Histoarysk [[Kairo]] |- |style="background:#FF0000;"|<span style="color:white;">1979</span>||align=center|C||[[Abu Mena]] |- |2002||align=center|C||Sint-Katarinagebiet |- |2005||align=center|N||[[Wadi Al-Hitan]] ( Walfiskfallei ) |} === [[El Salvador]] === {| |- |width="25"|1993||width="20" align=center|C||Archeologysk [[Joya de Cerén]] |} === [[Estlân]] === {| |- |width="25"|1997||width="20" align=center|C||Histoarysk sintrum fan [[Tallinn]] (útwreide yn 2008) |- |2005||align=center|C||[[Geodetyske bôge fan Struve]] (yn Wyt-Ruslân, Estlân, Finlân, Letlân, Litouwen, Noarwegen, Moldavje, Ruslân, Sweden en Oekraïne) |} === [[Etioopje]] === {| |- |width="25"|1978||width="20" align=center|C||[[Rotsstjerken fan Lalibela]] |- |style="background:#FF0000;"|<span style="color:white;">1978</span>||align=center|N||[[Nasjonaal park Simien]] |- |1979||align=center|C||[[Fasil Ghebbi (Gondar)]] |- |1980||align=center|C||[[Aksum]] |- |1980||align=center|C||Delling benedenrin fan de [[Awash]] |- |1980||align=center|C||Delling benedenrin fan de [[Omo (rivier)|Omo]] |- |1980||align=center|C||[[Tiya]] |- |2006||align=center|C||[[Harar Jugol]], histoaryske festingstêd |} === [[Fanuatû]] === {| |- |width="25"|2008||width="20" align=center|C||Domein fan Chief Roi Mata |} === [[Fatikaanstêd]] === {| |- |width="25"|1980||width="20" align=center|C||Ald sintrum [[Rome (stêd)|Rome]], it besit fan de [[Hillige Stoel]] en [[Sint-Paulus bûten de Muorren]] (útwreide yn 1990, foar in part yn [[Itaalje]]) |- |1984||align=center|C||[[Fatikaanstêd]] |} === [[Fenezuëla]] === {| |- |style="background:#FF0000;"|<span style="color:white;">1993</span>||align=center|C||[[Koro]] mei haven |- |1994||align=center|N||[[Nasjonaal park Kanaima]] |- |2000||align=center|C||[[Ciudad Universitaria de Caracas]] |} === [[Feriene Keninkryk]] === {| |- |width="25"|1986||width="20" align=center|N||[[Giant's Causeway]] en [[Causeway Coast]] |- |1986||align=center|C||[[Durham Castle|Kastiel]] en [[katedraal fan Durham|katedraal]] fan [[Durham (Engeland)|Durham]] |- |1986||align=center|C||[[Ironbridge]]-eau|- |1986||align=center|C||[[Studley Royal Park]], mei de ruïnes fan [[Fountains Abbey]] |- |1986||align=center|C||[[Stonehenge]], [[Avebury]] en byhearrende plakken |- |1986||align=center|C||[[Kastielen en stedsmuorren fan King Edward in Gwynedd]] |- |1986||align=center|C/N||[[Sint-Kilda|St. Kilda]] (útwreide yn 2004 en 2005) |- |1987||align=center|C||[[Blenheim Palace]] |- |1987||align=center|C||Stêd [[Bath (Ingelân)|Bath]] |- |1987||align=center|C||[[Grinzen fan it Romeinske Ryk]] (gedieltlik yn [[Dútslân]]; útwreide yn 2005 en 2008) |- |1987||align=center|C||[[Palace of Westminster]], [[Westminster Abbey]], en [[Saint Margaret's Church (Westminster)|St. Margaret's Church]] |- |1988||align=center|N||[[Henderson (eilân)|Henderson-eilân]] |- |1988||align=center|C||[[Toer fan Londen|Tower of London]] |- |1988||align=center|C||[[Katedraal fan Canterbury|Canterbury Cathedral]], [[St Augustine's Abbey]] en [[St. Martin's Church (Canterbury)|St. Martin's Church]] |- |1995||align=center|C||[[Edinburgh]], âlde en nije stêd |- |1995||align=center|N||[[Gough (eilân)|Gough]] en [[Inaccessible]] eilannen (útwreide yn 2004) |- |1997||align=center|C||Maritym [[Greenwich (Londen)|Greenwich]] |- |1999||align=center|C||Hert fan neolitysk [[Orkney-eilannen|Orkney]] |- |2000||align=center|C||Industryeel lânskip [[Blaenavon]] |- |2001||align=center|N||Kust fan [[Dorset]] en [[East Devon]] |- |2001||align=center|C||[[Derwent Valley Mills]] |- |2001||align=center|C||[[New Lanark]] |- |2001||align=center|C||[[Saltaire]] |- |2003||align=center|C||Keninklike botanyske tunen, [[Kew Gardens]] |- |2004||align=center|C||[[Maritime hannelsstêd Liverpool]] |- |2006||align=center|C||[[Mynlânskip fan Cornwall en West Devon]] |- |2009||align=center|C||[[Pontcysyllte-akwadukt|Akwadukt en Kanaal fan Pontcysyllte]] |} === [[Feriene Steaten fan Amearika]] === {| |- |width="25"|1978||width="20" align=center|C||Nasjonaal park [[Mesa Verde]] |- |1978||align=center|N||[[Nasjonaal park Yellowstone]] |- |1979||align=center|N||[[Nasjonaal park Grand Canyon]] |- |style="background:#FF0000;"|<span style="color:white;">1979</span>||align=center|N||[[Nasjonaal park Everglades]] |- |1979||align=center|C||[[Independence Hall]] |- |width="25"|1979||width="20" align=center|N||[[Nationaal park Kluane|Kluane]]/[[Wrangell-St. Elias]]/[[Glacier Bay]]/[[Tatshenshini-Alsek]] (mei part yn [[#Kanada|Kanada]]; útwreide yn 1992 en 1994) |- |1980||align=center|N||[[Nasjonaal park Redwood]] |- |1981||align=center|N||[[Nasjonaal park Mammoth Cave]] |- |1981||align=center|N||[[Nasjonaal park Olympic]] |- |1982||align=center|C||[[Histoarysk Cahokia Mounds]] |- |1983||align=center|N||Nasjonaal park [[Great Smoky Mountains]] |- |1983||align=center|C||[[La Fortaleza]] en [[San Juan (Puerto Rico)|San Juan]], histoaryske plakken yn [[Puerto Riko]] |- |1984||align=center|C||[[Frijheidsbyld (New York)|Frijheidsbyld]], New York |- |1984||align=center|N||[[Nasjonaal park Yosemite]] |- |1987||align=center|C||[[Monticello (bûtenpleats)|Monticello]] en [[Universiteit fan Firginia]] yn [[Charlottesville]] |- |1987||align=center|C||[[Chaco-kultuer]] |- |1987||align=center|N||Nasjonaal park [[Hawaii Volcanoes National Park|Hawaï Volcanoes]] |- |1992||align=center|C||[[Pueblo de Taos]] |- |1995||align=center|N||Nasjonaal park [[Carlsbad Caverns]] |- |1995||align=center|N||[[Waterton Glacier International Peace Park]] (mei part yn [[#Kanada|Kanada]]) |- |2010||align=center|C/N||[[Papahānaumokuākea]] |} === [[Fjetnam]] === {| |- |width="25"|1993||width="20" align=center|C||Kompleks fan [[Hué]]monuminten |- |1994||align=center|N||[[Ha Long Baai]] (útwreide yn 2000) |- |1999||align=center|C||Alde stêd [[Hoi An]] |- |1999||align=center|C||Hillichdom [[My Son]] |- |2003||align=center|N||Nasjonaal Park [[Phong Nha-Ke Bang]] |- |2010||align=center|C||Sintrale Sektor fan de Keizerlike Sitadel fan [[Thang Long]] - [[Hanoi]] |} === [[Filipinen]] === {| |- |width="25"|1993||width="20" align=center|N||Maritym park fan de [[Tubbataha-riffen]] (útwreide yn 2009) |- |1993||align=center|C||Baroktsjerken fan de Filipinen |- |style="background:#FF0000;"|<span style="color:white;">1995</span>||align=center|N||Rysterrassen fan de Filipynske Cordilleras |- |1999||align=center|C||Histoaryske stêd [[Vigan City|Vigan]] |- |1999||align=center|N||[[Nasjonaal park St Paul's Subterranean River]] |} === [[Finlân]] === {| |- |width="25"|1991||width="20" align=center|C|| [[Ald Rauma]] |- |1991||align=center|C||Fort [[Suomenlinna]] |- |1994||align=center|C||[[Alde tsjerke fan Petäjävesi]] |- |1996||align=center|C||Hout- en kartonmole fan [[Verla]] |- |1999||align=center|C||Grêffjild fan [[Sammallahdenmäki]] út de [[brûnstiid]] |- |2000||align=center|N||[[Hege Kust]] en [[Kvarkenarsjipel]] (diels yn [[#Sweden|Sweden]]; útwreide yn 2006) |- |2005||align=center|C||[[Geodetyske bôge fan Struve]]. |} === [[Frankryk]] === {| |- |width="25"|1979||width="20" align=center|C||[[Mont Saint-Michel]] en baai dêr omhinne (útwreide yn 2007) |- |1979||align=center|C||[[Katedraal fan Chartres]] |- |1979||align=center|C||[[Kastiel fan Fersailles|Paleis en park fan Versailles]] (útwreide yn 2007) |- |1979||align=center|C||[[Basilyk fan Vézelay]] op de [[Colline Eternelle]] (útwreide yn 2007) |- |1979||align=center|C||[[Prehistoaryske plakken en grotskilderingen yn de Vézèrefallei]] |- |1981||align=center|C||Paleis en park fan [[Fontainebleau]] |- |1981||align=center|C||[[Katedraal fan Amiens]] |- |1981||align=center|C||[[Romeinsk teater fan Orange|Romeinsk teater]] mei omkriten en de [[Triomfbôge fan Orange]] (útwreide yn 2007) |- |1981||align=center|C||Romeinske en romaanske monuminten yn [[Arles]] |- |1981||align=center|C||Sistersjenzer [[Abdij fan Fontenay]] (útwreide yn 2007) |- |1982||align=center|C||Fan de [[sâltsiederij fan Salins-les-Bains]] oant de [[keninklike sâltsiederij fan Arc-et-Senans]], de produksje fan sâlt yn [[sâltpanne]]n (útwreide yn 2009) |- |1983||align=center|C||Place Stanislas, Place de la Carrière en Place d'Alliance yn [[Nancy]] |- |1983||align=center|C||Abdijtsjerke fan [[Saint-Savin-sur-Gartempe]] (útwreide yn 2007) |- |1983||align=center|N||[[Golf fan Porto]]: [[Calanches de Piana]], [[Golf fan Girolata]] en [[Scandola|Natuerpark Scandola]] op [[Korsika]] |- |1985||align=center|C||[[Pont du Gard]] (Romeinsk akwadukt) (útwreide yn 2007) |- |1988||align=center|C||[[Straatsburch]]: [[Grande Île (Straatsburch)|Grande-Île]] |- |1991||align=center|C||[[Parys]]: iggen fan de [[Seine (rivier)|Seine]] |- |1991||align=center|C||[[Katedraal fan Reims|Katedraal Notre-Dame]], eardere [[kleaster fan Saint-Remi]] en [[Paleis fan Tau]] yn [[Reims]] |- |1992||align=center|C||[[Katedraal fan Bourges]] |- |1995||align=center|C||Histoarysk sitrum fan [[Avignon]]: [[Pausepaleis (Avignon)|pauslik paleis]], biskoplik ensemble en [[Pont St-Bénezet|brêge]] |- |1996||align=center|C||[[Canal du Midi]] |- |1997||align=center|C||Histoaryske festingstêd [[Carcassonne]] |- |1997||align=center|C/N||Pyrénées-[[Monte Perdido|Mont Perdu]] (foar in part yn Spanje; útwreide yn 1999) |- |1998||align=center|C||Pylgerrûtes yn Frankryk nei [[Santiago de Compostella]] |- |1998||align=center|C||Histoarysk [[Lyon]] |- |1999||align=center|C||Rjochtsgebiet fan [[Saint-Émilion]] |- |2000||align=center|C||[[Loire (rivier)|Loirefallei]] tusken [[Sully-sur-Loire]] en [[Chalonnes-sur-Loire]] |- |2001||align=center|C||[[Provins]], stêd fan midsiuwske jiermerken |- |2005||align=center|C||[[Le Havre]], stêd fannijs boud troch [[Auguste Perret]] |- |1999||align=center|C||[[Belforten yn Belgje en Frankryk]] (útwreide yn 2005) |- |2007||align=center|C||[[Bordeaux (stêd)|Bordeaux]], [[Port de la Lune]] |- |2008||align=center|C||Festingwurken fan [[Sébastien Le Prestre de Vauban|Vauban]] |- |2008||align=center|N||[[Lagune]]s fan [[Nij-Kaledoanje]]: rifdiversiteit en ekosystemen |- |2010||align=center|C||Biskopsstêd [[Albi (Frankryk)|Albi]] |- |2010||align=center|N||Pitons, cirques en "remparts" fan it eilân [[Réunion]] |} === [[Gabon]] === {| |- |width="25"|2007||width="20" align=center|C/N||Ekosysteem en kultuerlânskip fan [[Lopé-Okanda]] |} === [[Gambia]] === {| |- |width="25"|2003||width="20" align=center|C||[[Eilân James]] en fergelykbere gebieten |- |width="25"|2006||width="20" align=center|C||[[Stiensirkels fan Senegambia]] (diels yn [[#Senegal|Senegal]]) |} === [[Georgje]] === {| |- |width="25"|1994||width="20" align=center|C||Histoaryske monuminten fan [[Mtscheta (stad)|Mtskheta]] |- |style="background:#FF0000;"|<span style="color:white;">1994</span>||align=center|C||[[Katedraal fan Bagrati]] en [[kleaster fan Gelati]] |- |1996||align=center|C||[[Boppe-Svaneti]] |} === [[Gana]] === {| |- |width="25"|1979||width="20" align=center|C||Forten en kastielen, [[Folta (rivier)|Folta]], Grut-[[Akkra]] en de sintrale en westlike regio's |- |1980||align=center|C||Tradisjonele [[Asjanty (folk)|Asjanty]]-gebouwen |} === [[Grikelân]] === {| |- |width="25"|1986||width="20" align=center|C||Timpel fan [[Apollo (god)|Apollo Epikuerius]] yn [[Bassae]] |- |1987||align=center|C||Archeologysk [[Delfi (Grikelân)|Delfi]] |- |1987||align=center|C||[[Akropolis fan Atene]] |- |1988||align=center|C/N||Berch [[Atos]] |- |1988||align=center|C/N||[[Meteora]] |- |1988||align=center|C||[[Ierkristlike en Byzantynske Monuminten fan Tessaloniki]] |- |1988||align=center|C||Hillichdom fan [[Asklepios]] yn [[Epidaurus (Grikelân)|Epidaurus]] |- |1988||align=center|C||Midsiuwske stêd [[Rodos (stêd)|Rodos]] |- |1989||align=center|C||Archeologysk [[Mystras]] |- |1989||align=center|C||Archeologysk [[Olympia (stêd)|Olympia]] |- |1990||align=center|C||[[Delos]] |- |1990||align=center|C||Kleasters fan [[Kleaster fan Dafni|Dapfni]], [[Kleaster fan Osios Loukas|Osios Loukas]] en [[Nea Moni]] ([[Gios]]) |- |1992||align=center|C||[[Pythagoreion]] en [[Heraion]] fan [[Samos]] |- |1996||align=center|C||Archeologysk [[Aigai]] (moderne [[Vergina]]) |- |1999||align=center|C||Archeologysk [[Mycene]] en [[Tiryns]] |- |1999||align=center|C||Histoarysk sintrum (Chorá) mei kleaster fan de Hillige Johannes "de Teolooch" en grot fan de Apocalyps op it eilân [[Patmos]] |- |2007||align=center|C||Alde stêd [[Korfoe (stêd)|Korfoe]] |} === [[Gûatemala]] === {| |- |width="25"|1979||width="20" align=center|C/N||Nasjonaal park [[Tikal (stad)|Tikal]] |- |1979||align=center|C||[[Antigua Guatemala]] |- |1981||align=center|C||Archeologysk park en ruïnes fan [[Quiriguá]] |} === [[Guinee]] === {| |- |width="25" style="background:#FF0000;"|<span style="color:white;">1981</span>||width="20" align=center|N||Natuurreservaat [[Mount Nimba]] (dieltlik yn [[Wrâlderfgoedlist#Ivoarkust|Ivoarkust]]; útwreide yn 1982) |} === [[Haïty]] === {| |- |width="25"|1982||width="20" align=center|C||[[Nasjonaal histoarysk park Citadel, Sans-Souci, Ramiers]] |} === [[Hondoeras]] === {| |- |width="25"|1980||width="20" align=center|C||Mayastêd [[Copán (Mayastêd)|Copán]] |- |1982||align=center|N||Biosfearreservaat [[Río Plátano]] |} === [[Hongarije]] === {| |- |width="25"|1987||width="20" align=center|C||[[Boedapest]], wêrûnder de [[Donau]]igge, it Burchtdistrict fan Boeda en de [[Andrássyboulevard]] (útwreide yn 2002) |- |1987||width="20" align=center|C||Ald doarp [[Hollókő]] en omjouwing |- |1995||align=center|N||Grotten fan it [[Nasjonaal Park Aggtelek]] en [[Slowaakske Karst]] (dieltlik yn n [[#Slowakije|Slowakije]]; útwreide yn 2000) |- |1996||align=center|C||Benediktiner abdij fan [[Pannonhalma]] mei natuerlike omjouwing |- |1999||align=center|C||[[Nasjonaal Park Hortobágy]] - [[Puszta]] |- |2000||align=center|C||Ier-kristlike begraafplak fan [[Pécs]] (Sopianae) |- |2001||align=center|C||Kultuerlânskip fan [[Neusiedler Meer|Fertő/Neusiedler Meer]] (dieltlik yn [[Wrâlderfgoedlist#Eastenryk|Eastenryk]]) |- |2002||align=center|C|| Histoarysk kultuerlânskip fan de [[wynstreek]] [[Tokaj]] |} === [[Ierlân]] === {| |- |width="25"|1993||width="20" align=center|C||Archeologysk ensemble fan de [[Newgrange|Bend of the Boyne]] ([[Brú na Bóinne]]) |- |1996||align=center|C||[[Skellig Michael]] |} === [[Yslân]] === {| |- |width="25"|2004||width="20" align=center|C||[[Nasjonaal park Þingvellir]] |- |width="25"|2008||width="20" align=center|N||[[Surtsey]] |} === [[Yndia]] === {| |- |width="25"|1983||width="20" align=center|C||Grotten fan [[Ajanta]] |- |1983||align=center|C||Grotten fan [[Ellora]] |- |1983||align=center|C||[[Fort fan Agra]] |- |1983||align=center|C||[[Taj Mahal]] |- |1984||align=center|C||Sinnetimpel fan [[Konárak]] |- |1984||align=center|C||Monumintekloft by [[Mahabalipuram]] |- |1985||align=center|N||Nasjonaal park [[Kaziranga]] |- |style="background:#FF0000;"|<span style="color:white;">1985</span>||align=center|N||Wyldpark [[Nasjonaal park Manas|Manas]] |- |1985||align=center|N||Nasjonaal park [[Keoladeo]] |- |1986||align=center|C||Tsjerken en kleasters fan [[Old Goa|Goa]] |- |1986||align=center|C||Monumintekloft by [[Khajuraho]] |- |1986||align=center|C||Monumintekloft by [[Hampi]] |- |1986||align=center|C||[[Fatehpur Sikri]] |- |1987||align=center|C||Monumintekloft by [[Pattadakal]] |- |1987||align=center|C||Grotten fan [[Elephanta]] |- |1987||align=center|C||[[Chola]]-timpels (útwreide yn 2004) |- |1987||align=center|N||Nasjonaal park [[Sundarbans]] |- |1988||align=center|N||Nasjonale parken [[Nanda Devi]] en [[Blommefallei]] (útwreide yn 2005) |- |1989||align=center|C||Boedistyske monuminten by [[Sanchi]] |- |1993||align=center|C||[[Humayun's tombe]], [[Delhi (stêd)|Delhi]] |- |1993||align=center|C||[[Qutb Minar]] en syn monuminten, [[Delly (stêd)|Delly]] |- |1999||align=center|C||[[Berchspoarwegen fan Yndia]] (útwreide yn 2005 en 2008) |- |2002||align=center|C||[[Mahabodi timpel]]kompleks, [[Bodh Gaya]] |- |2003||align=center|C||Rots-skûlplakken fan [[Bhimbetka]] |- |2004||align=center|C||Archeologysk park [[Champaner-Pavagadh]] |- |2004||align=center|C||[[Chhatrapati Shivaji Terminus]] (earder ''Victoria Station'') |- |2007||align=center|C||[[Reade Fort (Delly)|reade Fortkompleks]] |- |2010||align=center|C||[[Jantar Mantar]] |} === [[Yndoneezje]] === {| |- |width="25"|1991||width="20" align=center|C||[[Borobudur|Timpelkompleks fan Borobudur]] |- |1991||align=center|N||[[Nasjonaal park Ujung Kulon]] |- |1991||align=center|N||[[Nasjonaal park Komodo]] |- |1991||align=center|C||[[Prambanan|Timpelkompleks fan Prambanan]] |- |1996||align=center|C||[[Sangiran]], fynplak fan de eardere minsk |- |1999||align=center|N||[[Nasjonaal park Lorentz]] |- |2004||align=center|N|| [[Tropysk reinwâld fan Sumatra]] |} === [[Irak]] === {| |- |width="25"|1985||width="20" align=center|C||[[Hatra]] |- |style="background:#FF0000;"|<span style="color:white;">2003</span>||align=center|C||[[Assur (stêd)|Assur]] ([[Qal'at Sherqat]]) |- |style="background:#FF0000;"|<span style="color:white;">2007</span>||align=center|C||Archeologyske stêd [[Samarra]] |} === [[Iran]] === {| |- |width="25"|1979||width="20" align=center|C||[[Chogha Zanbil]] |- |1979||align=center|C||[[Persepolis]] |- |1979||align=center|C||[[Meidan Emam]], [[Isfahan]] |- |2003||align=center|C||[[Takht-E Soleyman]] |- |2003||align=center|C||[[Pasargadae]] |- |style="background:#FF0000;"|<span style="color:white;">2004</span>||align=center|C||[[Bam (Iran)|Bam]] en syn kultuerlânskip (útwreide yn 2007) |- |2005||align=center|C||[[Soltaniyeh]] |- |2006||align=center|C||[[Behistunynskripsje]] |- |2008||align=center|C||[[Armeenske kleasterensembles yn Iran]] |- |2009||align=center|C||Histoarysk hydraulysk systeem fan [[Shushtar]] |- |2010||align=center|C||[[De khānegāh en it hillichdom fan sjeik Safi al-Din]] yn [[Ardebil]] |- |2010||align=center|C||Histoaryske [[bazaar fan Tabriz]] |} === [[Israel]] === {| |- |2001||align=center|C||[[Massada]] |- |2001||align=center|C||Alde stêd [[Akko|Akre]] ([[Akko]]) |- |2003||align=center|C||[[Tel Aviv| Wite stêd fan Tel-Aviv]] - ''The Modern Movement'' |- |2005||align=center|C||[[Bibel]]ske delsettingen: [[Megiddo (stêd)|Megiddo]], [[Hazor]] en [[Beër Sjeva]] |- |2005||align=center|C||[[Wijreekrûte - Woastynstêden yn de Negev]] ([[Wijreekrûte]], [[Negev]]) |- |2008||align=center|C||[[Hillige plakken fan it bahá'í-leauwe yn Haifa en West-Galilea]] |} === [[Itaalje]] === {| |- |width="25"|1979||width="20" align=center|C||Rotstekeningen yn [[Falkamonika]] |- |1980||align=center|C||Tsjerke en Dominikanerkleaster fan ''[[Santa Maria delle Grazie (tsjerke)|Santa Maria delle Grazie]]'' mei "[[Lêste Nachtmiel (Leonardo da Vinci)|It lêste nachtmiel]]" fan [[Leonardo da Vinci]] |- |1980||align=center|C||Ald [[Rome (stêd)|Rome]], it besit fan de [[Hillige Stoel]] en [[San Paolo fuori le Mura|Sint-Paulus bûten de Muorren]] (útwreide 1990, ek yn [[Fatikaanstêd]]) |- |1982||align=center|C||Histoarysk sintrum [[Florâns]] |- |1987||align=center|C||[[Feneetsje (stêd)|Feneetsje]] mei lagune |- |1987||align=center|C||[[Piazza dei Miracoli|Domplein]] fan [[Pisa (stêd)|Pisa]] (útwreide 2007) |- |1990||align=center|C||Histoarysk sintrum fan [[San Gimignano]] |- |1993||align=center|C||[[Sassi fan Matera|Sassi]] en it park mei de rotstsjerken fan [[Matera]] |- |1994||align=center|C||[[Vicenza (stêd)|Vicenza]] en de [[Palladiaanske filla's yn Veneto]] (útwreide 1996) |- |1995||align=center|C||Histoarysk sintrum fan [[Siëna]] |- |1995||align=center|C||Histoarysk sintrum fan [[Napels]] |- |1995||align=center|C||[[Crespi d'Adda]] |- |1995||align=center|C||[[Ferrara]], stêd fan de Renêssânse yn de [[Podelta]] (útwreide yn 1999) |- |1996||align=center|C||[[Castel del Monte (kastiel)|Castel del Monte]] |- |1996||align=center|C||[[Trullo|Trulli]] fan [[Alberobello]] |- |1996||align=center|C||Ier-kristlike monuminten fan [[Ravenna (stêd)|Ravenna]] |- |1996||align=center|C||Histoarysk sintrum fan [[Piënza]] |- |1997||align=center|C||18e-iuwsk [[Paleis fan Caserta]] mei park, akwadukt fan [[Luigi Vanvitelli|Vanvitelli]] en [[San Leuciokompleks]] |- |1997||align=center|C||Residinsjes fan it Keninklik Hûs fan Savoye |- |1997||align=center|C||[[Orto botanico di Padova|Botanyske tún]] yn [[Padûa (stêd)|Padûa]] |- |1997||align=center|C||[[Portovenere]], [[Cinque Terre]] en de eilannen [[Palmaria]], [[Tino]] en [[Tinetto]] |- |1997||align=center|C||Katedraal, [[Torre Civica]] en [[Piazza Grande]], [[Modena (stêd)|Modena]] |- |1997||align=center|C||[[Pompeii]], [[Herkulaneum (Napels)|Herkulaneum]] en [[Torre Annunziata]] |- |1997||align=center|C||[[Costiera Amalfitana|Amalfitaanske kust]] |- |1997||align=center|C||Archeologysk [[Agrigento (stêd)|Agrigento]] |- |1997||align=center|C||[[Villa Romana del Casale]] |- |1997||align=center|C||[[Nuraghe]] [[Su Nuraxi]] ûnder [[Barumini]] |- |1998||align=center|C||Nasjonale parken [[Cilento]] en [[Vallo di Diano]] mei archeologysk[[Paestum]] en [[Elea|Velia]], en [[Kartuzerkleaster fan Padula]] |- |1998||align=center|C||Histoarysk sintrum fan [[Urbino]] |- |1998||align=center|C||Archeologyske fynsten en Patriarchale [[Basilyk fan Aquileia]] |- |1999||align=center|C||[[Villa Adriana]], [[Tivoli (Itaalje)|Tivoli]] |- |2000||align=center|N||[[Eolyske eilannen]] |- |2000||align=center|C||[[Assisi]], [[Basilica di San Francesco (Assisi)|Sint-Fransiskusbasilyk]] en oare Fransiskaanske plakken |- |2000||align=center|C||[[Verona]] (stêd) |- |2001||align=center|C||[[Villa d'Este]], [[Tivoli (Itaalje)|Tivoli]] |- |2002||align=center|C||[[Letbarokke Stêden fan Val di Noto]] (Súdeast-Sisylje) |- |2003||align=center|C||Hillige bergen ([[Sacri Monti]]) fan [[Piemonte]] en [[Lombardije]] |- |2003||align=center|N||[[Monte San Giorgio]] (mei part yn [[Switserlân]]; útwreide yn 2010) |- |2004||align=center|C||Etruskyske begraafplakken fan [[Cerveteri]] en [[Tarquinia]]. |- |2004||align=center|C||[[Val d'Orcia]] |- |2005||align=center|C||[[Syracuse (Itaalje)|Syracuse]] en de [[rotsnekropolis fan Pantalika]] |- |2006||align=center|C||[[Genua (stêd)|Genua]]: [[Le Strade Nuove]] en it systeem fan de [[Palazzi dei Rolli]] |- |2008||align=center|C||[[Mantua (stêd)|Mantua]] en [[Sabbioneta]] |- |2008||align=center|C||[[Rhätische Bahn]] yn it [[Albulapas|Albula]] / [[Berninapas|Bernina]]-lânskip (foar in part yn [[Switserlân]]) |- |2009||align=center|N||[[Dolomiten]] |- |2013||align=center|N||[[Etna (fulkaan)|Etna]] |- |2015||align=center|C||[[Arabysk-Normandysk Palermo en de katedralen van Cefalù en Monreale]] |} === [[Ivoarkust]] === {| |- |width="25" style="background:#FF0000;"|<span style="color:white;">1981</span>||width="20" align=center|N||Natuerreservaat [[Mount Nimba]] (mei part yn [[Guinee]]) (útwreide yn 1982) |- |1982||align=center|N||Nasjonaal park [[Taï]] |- |style="background:#FF0000;"|<span style="color:white;">1983</span>||align=center|N||Nasjonaal park [[Komoée]] |} === [[Japan]] === {| |- |width="25"|1993||width="20" align=center|C||Boedistyske monuminten yn [[Horyu-ji]] |- |1993||align=center|C||[[Kastiel Himeji]] |- |1993||align=center|N||[[Yakushima]] |- |1993||align=center|N||[[Shirakami-Sanchi]] |- |1994||align=center|C||[[Histoaryske monuminten fan âld-Kioto (Kioto, Uji en Otsu)]] |- |1995||align=center|C||[[Histoaryske doarpen fan Shirakawa-go en Gokayama]] |- |1996||align=center|C||[[Fredesmonumint yn Hiroshima|Fredesmonumint]] fan [[Hiroshima (stêd)|Hiroshima]] ([[Genbaku Dome]]) |- |1996||align=center|C||[[Itsukushima-skryn]] |- |1998||align=center|C||[[Histoaryske monuminten fan âld-Nara]] |- |1999||align=center|C||[[Skrinen en timpels fan Nikko]] |- |2000||align=center|C||[[Gusuku]] en plakken fan it [[Keninkryk Ryukyu]] |- |2004||align=center|C||[[Hillige plakken en pylgersrûte yn it Kii-berchtme]] |- |2005||align=center|N||[[Shiretoko]] |- |2007||align=center|C||[[Sulvermyn Iwami Ginzan]] en kultuerlânskip |} === [[Jemen]] === {| |- |width="25"|1982||width="20" align=center|C||Alde bemuorre stêd [[Shibam]] |- |1986||align=center|C||Alde stêd [[Sana'a]] |- |style="background:#FF0000;"|<span style="color:white;">1993</span>||align=center|C||Histoaryske stêd [[Zabid]] |- |2008||align=center|N||[[Sokotra (arsjipel)|Sokotra]]-arsjipel |} === [[Jeruzalem]] === {| |- |style="background:#FF0000;"|<span style="color:white;">1981</span> |align=center|C||Alde stêd [[Jeruzalem]] en syn stedsmuorren (yntsjinne troch [[Jordaanje]]) |} === [[Jordaanje]] === {| |- |width="25"|1985||width="20" align=center|C||[[Petra (histoaryske stêd)|Petra]] |- |1985||align=center|C||[[Quseir Amra]] |- |2004||align=center|C||[[Um er-Rasas]] ([[Kastrom Mefa'a]]) |} === [[Kaapverdje]] === {| |- |width="25"|2009||width="20" align=center|C||[[Cidade Velha]], it âlde sintrum fan [[Ribeira Grande (Kaapverdje)|Ribeira Grande]] |} === [[Kameroen]] === {| |- |width="25"|1987||width="20" align=center|N||[[Wyldreservaat Dja]] |} === [[Kambodja]] === {| |- |width="25"|1992||width="20" align=center|C||[[Angkor]] |- |width="25"|2008||width="20" align=center|C||[[Preah Vihear Timpel]] |} === [[Kanada]] === {| |- |width="25"|1978||width="20" align=center|C||[[L'Anse aux Meadows]] |- |1978||align=center|N||[[Nasjonaal park Nahanni]] |- |1979||align=center|N||Provinsjaal park Dinosaur |- |width="25"|1979||width="20" align=center|N||[[Nasjonaal park Kluane|Kluane]] / [[Wrangell-St. Elias]] / [[Glacier Bay]] / [[Tatshenshini-Alsek]] (foar in part yn de [[#Feriene Steaten|Feriene Steaten]]; útwreide yn 1992 en 1994) |- |1981||align=center|C||[[SGang Gwaay]] |- |1981||align=center|C||[[Head-Smashed-In Buffalo Jump]] |- |1983||align=center|N||[[Nasjonaal park Wood Buffalo]] |- |1984||align=center|N||Parken yn de Kanadeeske [[Rocky Mountains]] (útwreide yn 1990) |- |1985||align=center|C||Histoaryske wyk fan [[Kebek (stêd)|Kebek]] |- |1987||align=center|N||[[Nasjonaal park Gros Morne]] |- |1995||align=center|C||Alde stêd [[Lunenburg (stêd)|Lunenburg]] |- |1995||align=center|N||[[Waterton Glacier International Peace Park]] (diels yn [[#Feriene Steaten|Feriene Steaten]]) |- |1999||align=center|N||[[Nasjonaal park Miguasha]] |- |2007||align=center|C||[[Rideau Canal]] |- |2008||align=center|N||Fossylkliffen fan [[Joggins]] |} === [[Kazachstan]] === {| |- |width="25"|2003||width="20" align=center|C||[[Mausoleum fan Hodja Ahmed Yasawi]] |- |2004||align=center|C||Rotsgravearingen yn it archeologysk lânskip fan [[Tamgaly]] |- |2008||align=center|N||[[Saryarka]] - [[steppe]] en marren fan Noard-Kazachstan |} === [[Kenia]] === {| |- |width="25"|1997||width="20" align=center|N||Nasjonaal park [[Mount Kenya]] |- |1997||align=center|N||Nasjonaal park fan de [[Turkanamar]] (útwreide yn 2001) |- |2001||align=center|C||Alde stêd [[Lamu (stêd)|Lamu]] |- |2008||align=center|C||Hillige [[Kaya-wâlden]] fan [[Mijikenda]] |} === [[Kirgyzje]] === {| |- |width="25"|2009||width="20" align=center|C||Hillige berch [[Soelajman-Too]] |} === [[Kiribati]] === {| |- |width="25"|2010||width="20" align=center|N||Beskerme sône fan de [[Foenikseilannen]] |} === [[Kolombia]] === {| |- |width="25"|1984||width="20" align=center|C||Haven, forten en groep monuminten yn [[Kartagena (Kolombia)|Kartagena]] |- |width="25" style="background:#FF0000;"|<span style="color:white;">1994</span>||align=center|N||Nasjonaal park [[Los Katios]] |- |1995||align=center|C||Histoarysk sintrum fan [[Santa Cruz de Mompox]] |- |1995||align=center|C||Nasjonaal archeologysk park [[Tierradentro (kultuer)|Tierradentro]] |- |1995||align=center|C||Archeologysk park [[San Agustín (kultuer)|San Agustín]] |- |2006||align=center|N||Reservaat [[Malpelo]] |} === [[Kongo-Kinsjasa|Kongo]] === {| |- |width="25" style="background:#FF0000;"|<span style="color:white;">1979</span>||width="20" align=center|N||Nasjonaal park [[Virunga]] |- |style="background:#FF0000;"|<span style="color:white;">1980</span>||align=center|N||Nasjonaal park [[Kahuzi Biega]] |- |style="background:#FF0000;"|<span style="color:white;">1980</span>||align=center|N||[[Nasjonaal park Garamba]] |- |style="background:#FF0000;"|<span style="color:white;">1984</span>||align=center|N||Nasjonaal park [[Salonga]] |- |style="background:#FF0000;"|<span style="color:white;">1996</span>||align=center|N||[[Okapi wyldpark]] |} === [[Kosta Rika]] === {| |- |width="25"|1983||width="20" align=center|N||[[Talamanca Range-La Amistad]] reservaat / [[Nasjonaal park La Amistad]] (diels yn [[#Panama|Panama]]; útwreide yn 1990) |- |1997||align=center|N||Nasjonaal park [[Kokoseilân]] (útwreide yn 2002) |- |1999||width="20" align=center|N||Beskerme gebiet fan [[Area de Conservación Guanacaste|Guanacaste]] (útwreide yn 2004) |} === [[Kroaasje]] === {| |- |width="25"|1979||width="20" align=center|C||Ald [[Dubrovnik]] (útwreide yn 1994) |- |1979||align=center|C||Histoarysk kompleks fan [[Split (Kroaasje)|Split]] mei it [[Paleis fan Diokletianus]] |- |1979||align=center|N||[[Nasjonaal park Plitvicemarren]] (útwreide yn 2000) |- |1997||align=center|C||Episkopaal kompleks fan de [[Euphrasiusbasilyk (Poreč)|Euphrasiusbasilyk]] yn it histoaryske sintrum fan [[Poreč]] |- |1997||align=center|C||Histoaryske stêd [[Trogir]] |- |2000||align=center|C||St. Jakobuskatedraal yn [[Šibenik]] |- |2008||align=center|C||Flakte fan [[Stari Grad (Hvar)|Stari Grad]] |} === [[Kuba]] === {| |- |width="25" align=center|1982||width="20" align=center|C||Ald [[Havana]] mei festingwurken |- |width="25" align=center|1988||width="20" align=center|C||[[Trinidad (Kuba)|Trinidad]] en [[Valle de los Ingenios]] |- |width="25" align=center|1997||width="20" align=center|C||Kastiel [[Castillo de San Pedro de la Roca|San Pedro de la Roca]] yn [[Santiago de Cuba]] |- |width="25" align=center|1999||width="20" align=center|N||[[Nasjonaal park Desembarco del Granma]] |- |width="25" align=center|1999||width="20" align=center|C||[[Viñales]]-fallei |- |width="25" align=center|2000||width="20" align=center|C||Archeologysk lânskip fan de [[Earste Kofjeplantaazjes]] yn it súdeasten fan Kuba |- |width="25" align=center|2001||width="20" align=center|N||[[Nasjonaal park Alejandro de Humboldt]] |- |width="25" align=center|2005||width="20" align=center|C||Histoarysk sintrum fan [[Cienfuegos]] |- |width="25" align=center|2008||width="20" align=center|C||Histoarysk sintrum fan [[Camagüey (stêd)|Camagüey]] |} === [[Laos]] === {| |- |width="25"|1995||width="20" align=center|C||Stêd [[Luang Prabang]] |- |2001||align=center|C||[[Wat Phou]] en âlde delsettingen anneks yn it kultuerlânskip fan [[Khwaeng Champassak|Champasak]]. |} === [[Letlân]] === {| |- |width="25"|1997||width="20" align=center|C||Histoarysk sintrum fan [[Riga]] |- |2005||align=center|C||[[Geodetyske bôge fan Struve]] (Wyt-Ruslân, Estlân, Finlân, Letlân, Litouwen, Noarwegen, Moldaavje, Ruslân, Sweden en Oekraine) |} === [[Libanon]] === {| |- |width="25"|1984||width="20" align=center|C||[[Anjar]] |- |1984||align=center|C||[[Baalbek]] |- |1984||align=center|C||[[Byblos]] |- |1984||align=center|C||[[Tyrus]] |- |1998||align=center|C||[[Kadisja-delling en de Bosk fan de seders fan God]] (Hillige Fallei en Horsh Arz el-Rab) |} === [[Lybje]] === {| |- |width="25"|1982||width="20" align=center|C||Archeologysk [[Leptis Magna]] |- |1982||align=center|C||Archeologysk [[Sabratha]] |- |1982||align=center|C||Archeologysk [[Syrene]] |- |1985||align=center|C||Rotstekeningen fan [[Tadrart Acacus]] |- |1988||align=center|C||Alde stêd [[Ghadames]] |} === [[Litouwen]] === {| |- |width="25"|1994||width="20" align=center|C||Histoarysk sintrum [[Vilnius]] |- |2000||align=center|C||[[Koerske Skoarwâl]] (foar in part yn [[#Ruslân|Ruslân]]) |- |2004||align=center|C||Archeologysk [[Kernavė]] (Kultuerreservaat fan Kernavė) |- |2005||align=center|C||[[Geodetyske bôge fan Struve]] (yn Wyt-Ruslân, Estlân, Finllân, Letlân, Litouwen, Noarwegen, Moldaavje, Ruslân, Sweden en Oekraine). |} === [[Lúksemboarch (lân)|Lúksemboarch]] === {| |- |width="25"|1994||width="20" align=center|C||Stêd [[Lúksemboarch (stêd)|Lúksemboarch]]: âlde wiken en festingwurken |} === [[Masedoanje]] === {| |- |width="25"|1979||width="20" align=center|C/N||[[Natuerlik en kultuereel erfgoed fan de regio Ohrid]] (útwreide yn 1980) |} === [[Madagaskar]] === {| |- |width="25"|1990||width="20" align=center|N||Natuerreservaat [[Tsingy de Bemaraha]] |- |2001||align=center|C||Keninklike hichte fan [[Ambohimanga]] |- |style="background:#FF0000;"|<span style="color:white;">2007</span>||align=center|N||[[Reinwâlden fan de Atsinanana]] |} === [[Malawy]] === {| |- |width="25"|1984||width="20" align=center|N||Nasjonaal park [[Malawymar|Lake Malawi]] |- |2006||align=center|C||Rotskeunst fan [[Chongoni]] |} === [[Maleizje]] === {| |- |width="25"|2000||width="20" align=center|N||Nasjonaal park [[Gunung Mulu]] |- |2000||align=center|N||[[Park Kinabalu]] |- |2008||align=center|C||[[Malakka (stêd)|Melaka]] en [[George Town (Maleizje)|George Town]], twa histoaryske stêden oan de [[Strjitte fan Malakka]] |} === [[Maly]] === {| |- |width="25"|1988||width="20" align=center|C||Alde stêd [[Djennee]] |- |1988||align=center|C||[[Timbûktû]] |- |1989||align=center|C/N||[[Klif fan Bandiagara]] (Lân fan de [[Dogon (folk)|Dogon]]) |- |2004||align=center|C||[[Tombe fan Askia]] |} === [[Malta]] === {| |- |width="25"|1980||width="20" align=center|C||[[Hal Saflieni Hypogeum]] |- |1980||align=center|C||Stêd [[Falletta]] |- |1980||align=center|C||[[Megalityskee timpels fan Malta]] (útwreide yn 1992) |} === [[Marokko]] === {| |- |width="25"|1981||width="20" align=center|C||Medina fan [[Fez (stêd)|Fez]] |- |1985||align=center|C||Medina fan [[Marrakesj]] |- |1987||align=center|C||[[Kasba]] fan [[AitBenHaddou]] |- |1996||align=center|C||Histoaryske stêd [[Meknes]] |- |1997||align=center|C||Archeologysk [[Volubilis]] |- |1997||align=center|C||Medina fan [[Tétouan]] (earder Titawin) |- |2001||align=center|C||Medina fan [[Essaouira]] (earder Mogador) |- |2004||align=center|C||Portugeeske stêd [[El Jadida|Mazagan (El Jadida)]] |} === [[Marshalleilannen]] === {| |- |width="25"|2010||width="20" align=center|C||[[Bikini (atol)]]; nukleêr testgebiet |} === [[Mauritaanje]] === {| |- |width="25"|1989||width="20" align=center|N||Nasjonaal park [[Banc d'Arguin]] |- |1996||align=center|C||Alde [[Ksour]] fan [[Ouadane]], [[Chinguetti]], [[Tichitt]] en [[Oualata]] |} === [[Mauritsius]] === {| |- |width="25"|2006||width="20" align=center|C||[[Aapravasi Ghat]] |- |width="25"|2008||width="20" align=center|C||Kultuerlânskip fan [[Le Morne]] |} === [[Meksiko]] === {| |- |width="25"|1987||width="20" align=center|N||[[Sian Ka'an]] |- |1987||align=center|C||Preekolumbiaanske stêd en nasjonaal park [[Palenque (Mayastêd)|Palenque]] |- |1987||align=center|C||Histoarysk sintrum fan [[Meksiko-Stêd]] en [[Xochimilco]] |- |1987||align=center|C||Preekolumbiaanske stêd [[Teotihuacan]] |- |1987||align=center|C||Alde sintrum fan [[Oaxaca de Juárez|Oaxaca]] en archeologysk [[Monte Albán]] |- |1987||align=center|C||Alde sintrum fan [[Heróica Puebla de Zaragoza|Puebla]] |- |1988||align=center|C||Histoaryske stêd [[Guanajuato (stêd)|Guanajuato]] en oanswettende minen |- |1988||align=center|C||Preekolumbiaanske stêd [[Chichén Itzá]] |- |1991||align=center|C||Alde sintrum fan [[Morelia]] |- |1992||align=center|C||Preekolumbiaanske stêd [[El Tajín]] |- |1993||align=center|N||Walfiskreservaat fan [[El Vizcaino]] |- |1993||align=center|C||Histoarysk sintrum fan [[Zacatecas]] |- |1993||align=center|C||Rotstekeningen fan de [[Sierra de San Francisco]] |- |1994||align=center|C||Ierste 16e iuwske kleasters op de skeanten fan de [[Popocatépetl]] |- |1996||align=center|C||Preekolumbiaanse stêd [[Uxmal]] |- |1996||align=center|C||Histoaryske monumintesône fan [[Santiago de Querétaro|Querétaro]] |- |1997||align=center|C||[[Hospicio Cabañas]], [[Guadalajara (Jalisco)|Guadalajara]] |- |1998||align=center|C||Histoaryske monumintesône fan [[Tlacotalpan]] |- |1998||align=center|C||Archeologyske sône fan [[Paquimé]], [[Casas Grandes]] |- |1999||align=center|C||Histoaryske fersterke stêd [[Campeche (stêd)|Campeche]] |- |1999||align=center|C||Archeologyske monumintesône fan [[Xochicalco]] |- |2002||align=center|C||Alde Mayastêd [[Calakmul (Mayastad)|Calakmul]], [[Campeche (steat)]] |- |2003||align=center|C||[[Fransiskaanse missyposten yn de Sierra Gorda]] fan [[Querétaro (stêd)|Queretaro]] |- |2004||align=center|C||[[Luis Barragán-hûs]] en studio |- |2005||align=center|N||Eilannen en beskerme gebieten yn de [[Golf fan Kalifornje]] (útwreide yn 2007) |- |2006||align=center|C||[[Agavelânskip en âlde yndustriële fasiliteiten fan Tequila]] |- |2007||align=center|C||[[Ciudad Universitaria|Sintrale Universiteitsstedskampus fan de Nasjonale Autonome Universiteit fan Meksiko]] |- |2008||align=center|C||Beskerme stêd [[San Miguel de Allende|San Miguel]] en it [[Hillichdom fan Jesús de Nazareno de Atotonilco]] |- |2008||align=center|N||[[Biosfearreservaat fan de monarchflinter]] |- |2010||align=center|C||[[Camino Real de Tierra Adentro]] |- |2010||align=center|C||Prehistaryske grotten fan [[Yagul]] en [[Mitla]] yn it sintrum fan de [[Oaxaca (stêd)|Oaxaca]]delling |} === [[Moldaavje]] === {| |- |width="25"|2005||width="20"align=center|C||[[Geodetyske bôge fan Struve]] |} === [[Mongoalje]] === {| |- |width="25"|2003||width="20" align=center|N||[[Uvs Nuur]]-bekken (dieltlik yn [[#Ruslân|Ruslân]]) |- |2004||align=center|C||Kultuerlânskip fan de [[Orhonfallei]] |} === [[Montenegro]] === {| |- |width="25"|1979||width="20" align=center|C||Natuerlike en kultuerhistoaryske omkriten fan [[Kotor]] |- |1980||align=center|N||Nasjonaal park [[Durmitor]] (útwreide yn 2005) |} === [[Mozambyk]] === {| |- |width="25"|1991||width="20" align=center|C||It [[Eilân Mozambyk]] |} === [[Namybje]] === {| |- |width="25"|2007||width="20" align=center|C||[[Twyfelfontein]] of [[/Ul-//aes]] |} === [[Nederlân]] === {| |- |width="25"|1995||width="20" align=center|C||[[Skoklân]] en omkriten |- |1996||align=center|C||[[Stelling fan Amsterdam|Wetterliny Amsterdam (Stelling fan Amsterdam)]] |- |1997||align=center|C||[[Wynmoles fan Kinderdijk|Moles by Kinderdyk/Elshout]] |- |1997||align=center|C||Histoarysk gebiet fan [[Willemstêd (Kurasau)|Willemstêd]], binnenstêd en haven ([[Kurasau]]) |- |1998||align=center|C||[[Yr. D.F. Woudagemaal]] |- |1999||align=center|C||[[Drûchmakkerij de Beemster]] |- |2000||align=center|C||[[Rietveld Schröderhûs]] |- |2009||align=center|N||[[Waadsee]] (sawol yn [[Nederlân]] as yn [[Dútslân]]) |- |2010||align=center|C||[[greftegurdel (Amsterdam)|Amsterdamske greftegurdel]]; 17e iuwske greftengurdel fan Amsterdam binnen de Singelgreft |- |valign="top"|2014||valign="top"|C||[[Van Nellefabryk]], in gebou út de jierren 1920 yn [[Rotterdam]], [[Súd-Hollân]]. |} === [[Nepal]] === {| |- |width="25"|1979||width="20" align=center|N||[[Nasjonaal park Sagarmatha]] |- |1979||align=center|C||[[Kathmandû-fallei]] |- |1984||align=center|N||[[Nasjonaal park Royal Chitwan]] |- |1997||align=center|C||[[Lumbini]], berteplak fan [[Gautama Boeddha]] |} === [[Nikaragûa]] === {| |- |width="25"|2000||width="20" align=center|C||Ruïnes fan [[León Viejo]] |} === [[Nij-Seelân]] === {| |- |width="25"|1990||width="20" align=center|C/N||[[Nasjonaal park Tongariro]] (útwreide yn 1993) |- |1990||align=center|N||[[Te Wahipounamu]]; Súd-West Nij-Seelân |- |1998||align=center|N||[[Nij-Seelânske sub-antarktyske eilannen]] |} === [[Niger]] === {| |- |style="background:#FF0000;" width="25"|<span style="color:white;">1991</span>||width="20" align=center|N||[[Natuerreservaten Air en Ténéré]] |- |1996||align=center|N||[[Nasjonaal park W]] fan [[Niger]] |} === [[Nigeria]] === {| |- |width="25"|1999||width="20" align=center|C||Kultuerlânskip [[Sukur]] |- |width="25"|2005||width="20" align=center|C||Hillich Bosk fan [[Osun-Osogbo]] |} === [[Noard-Korea]] === {| |- |width="25"|2004||width="20" align=center|C||[[Kompleks fan Koguryo-grêven]] |} === [[Noarwegen]] === {| |- |width="25"|1979||width="20" align=center|C||[[Staaftsjerke fan Urnes]] |- |1979||align=center|C||[[Bryggen]] |- |1980||align=center|C||Mynstêd [[Røros]] en omkriten (útwreide yn 2010) |- |1985||align=center|C||[[Rotskeunst fan Alta]] |- |2004||align=center|C||[[Vega-arsjipel]] |- |2005||align=center|N||West-Noarske fjorden: [[Geirangerfjord]] en [[Nærøyfjord]] |- |2005||align=center|C||[[Geodetyske bôge fan Struve]] (yn Wyt-Ruslân, Estlân, Finlân, Letlân, Litouwen, Noarwegen, Moldaavje, Ruslân, Sweden en Oekraïne) |} === [[Uganda]] === {| |- |width="25"|1994||width="20"align=center|N||Nasjonaal park [[Bwindi Impenetrable]] |- |1994||align=center|N||Nasjonaal park [[Rwenzori Mountains]] |- |style="background:#FF0000;"|<span style="color:white;">2001</span>||align=center|C||Grêftomben fan keningen fan [[Bûganda]] yn [[Kasubi]], de [[Tombes fan Kasubi]] |} === [[Oekraïne]] === {| |- |width="25"|1990||width="20" align=center|C||[[Kiev]]: [[Sint-Sofiakatedraal (Kiëv)|Sint-Sofiakatedraal]] en kleastergebouwen anneks, [[Kiëvske Petsjersk-lavra|Kiev-Petsjersk Lavra]] |- |1998||align=center|C||[[L'viv]] - ensemble fan it histoaryske sintrum |- |2005||align=center|C||[[Geodetyske bôge fan Struve]] |- |2007||align=center|N||Foarhistoaryske bûkebosken fan de [[Karpaten]] (part yn [[Slowakije]]) |} === [[Oezbekistan]] === {| |- |width="25"|1990||width="20" align=center|C||[[Itchan Kala]] |- |1993||align=center|C||Histoarysk sintrum fan [[Buchara]] |- |2000||align=center|C||Histoarysk sintrum fan [[Sachrisabz]] |- |2001||align=center|C||[[Samarkand]], krúspunt fan kultueren |} === [[Oman]] === {| |- |width="25"|1987||width="20" align=center|C||[[Fort Bahla]] |- |1988||width="20" align=center|C||Archeologyske plakken Bat, Al-Khutm en Al-Ayn |- |2000||width="20" align=center|C||[[Lân fan de Olibanum]] |- |2006||width="20" align=center|C||De [[Aflaj-irrigaasjesystemen]] fan [[Oman]] |} === [[Eastenryk]] === {| |- |width="25"|1996||width="20" align=center|C||Histoarysk sintrum fan [[Salzburg (stêd)|Salzburg]] |- |1996||align=center|C||Paleis en tunen fan [[Schloss Schönbrunn|Schönbrunn]] |- |1997||align=center|C||Kultuerlânskip fan [[Hallstatt]]-[[Dachstein]]/[[Salzkammergut]] |- |1998||align=center|C||It [[Semmeringspoar]] |- |1999||align=center|C||Stêd [[Graz]] - histoarysk sintrum en slot [[Eggenberg]] (útwreide yn 2010) |- |2000||align=center|C||Kultuerlânskip [[Wachau (Eastenryk)|Wachau]] |- |2001||align=center|C||Histoarysk sintrum fanan [[Wenen]] |- |2001||align=center|C||Kultuerlânskip [[Neusiedler See|Fertö/Neusiedlermar]] (part yn [[Hongarije]]) |} === [[Pakistan]] === {| |- |width="25"|1980||width="20" align=center|C||Archeologyske ruïnes fan [[Moenjodaro]] |- |1980||align=center|C||[[Taxila]] |- |1980||align=center|C||Boedistyske ruïnes fan [[Takht-i-Bahi]] en oanswettende oerbliuwsels fan de stêd [[Sahr-i-Bahlol]] |- |1981||align=center|C||Histoaryske monuminten fan [[Makli]], [[Thatta]] |- |style="background:#FF0000;"|<span style="color:white;">1981</span>||align=center|C||Fort en Shalamar-tunen yn [[Lahore]] |- |1997||align=center|C||[[Fort Rohtas]] |} === [[Panama]] === {| |- |width="25"|1980||width="20" align=center|C||Festingwurken aan de Karaïbyske side fan Panama: [[Portobelo]] San Lorenzo |- |1981||align=center|N||[[Nasjonaal Park Darién]] |- |1983||align=center|N||[[Talamanca Range-La Amistêd]] reservaat / [[Nasjonaal park La Amistêd]] (dieltlik yn [[#Kosta Rika|Kosta Rika]]; útwreide yn 1990) |- |1997||align=center|C||Archeologysk [[Panamá Viejo]] en histoarysk distrikt fan [[Panama-Stêd]] (útwreide yn 2003) |- |2005||align=center|N||[[Nasjonaal Park Coiba]] en beskerme maritime sône |} === [[Papoea Nij-Guinea]] === {| |- |width="25"|2008||width="20" align=center|C||Eardere lânbougebiet fan [[Kuk (Papoea Nij-Guinea)|Kuk]] |} === [[Paraguay]] === {| |- |width="25"|1993||width="20" align=center|C||[[Reductie (missie)|Jezuïetemissys]] fan [[La Santisima Trinidad de Paraná]] en [[Jesús de Tavarangue]] |} === [[Perû]] === {| |- |width="25"|1983||width="20" align=center|C||Stêd [[Kûzko (stêd)|Kûzko]] |- |1983||align=center|C/N||[[Machu Picchu|Histoarysk hillichdom fan Machu Picchu]] |- |1985||align=center|C||Archeologysk [[Chavin-kultuer|Chavin]] |- |1985||align=center|N||[[Nasjonaal park Huascarán]] |- |style="background:#FF0000;"|<span style="color:white;">1986</span>||align=center|C||Archeologyske sône [[Chan Chan]] |- |1987||align=center|N||[[Nasjonaal park Manú]] |- |1988||align=center|C||Histoarysk sintrum fan [[Lima (stêd)|Lima]] (útwreide yn 1991) |- |1990||align=center|C/N||[[Nasjonaal park Rio Abiseo]] (útwreide yn 1992) |- |1994||align=center|C|| [[Nazcalinen|Linen en geogliven fan Nazca en Pampas de Jumana]] |- |2000||align=center|C||Histoarysk sintrum fan de stêd [[Arequipa (stêd)|Arequipa]] |- |2009||align=center|C||Hillige stêd [[Caral-Supe]] |} === [[Poalen]] === {| |- |width="25"|1978||width="20" align=center|C||Histoarysk sintrum fan [[Krakau]] (Kraków) |- |1978||align=center|C||[[Wieliczka-sâltmyn]] |- |1979||align=center|C||[[Auschwitz|Auschwitz-Birkenau]]: Dútsk nazi konsintraasje- en ferneatigingskamp (1940-1945) |- |width="25"|1979||width="20" align=center|N||[[Wâld fan Białowieża]] (dieltlik yn [[#Wyt-Ruslân|Wyt-Ruslân]], útwreide yn 1992) |- |1980||align=center|C||Histoarysk sintrum fan [[Warschau]] |- |1992||align=center|C||Alde stêd [[Zamość]] |- |1997||align=center|C||Midsiuwske stêd [[Toruń]] |- |1997||align=center|C||[[Kastiel fan Malbork|Kastiel fan de Dútske ridderoarde]] in [[Malbork]] |- |1999||align=center|C||[[Kalwaria Zebrzydowska]]: maniëristysk arsjitekteur- en parklânskipskompleks en beafeartspark |- |2001||align=center|C||Fredestsjerken yn [[Jawor]] en [[Świdnica (stêd)|Świdnica]] |- |2003||align=center|C||[[Houten tsjerken fan súdlik Lyts-Poalen]] |- |2004||align=center|C||[[Muskauer Park / Park Muzakowski]] (foar in part yn [[#Dútslân|Dútslân]]) |- |2006||align=center|C||[[Jahrhunderthalle (Breslau)|Hala Ludowa]] yn [[Wrocław]] |} === [[Portugal]] === {| |width="25"|1983||width="20" align=center|C||Stedssintrum fan [[Angra do Heroísmo]] op de [[Azoaren]] |- |1983||align=center|C||[[Mosteiro dos Jerónimos|Hiëronymitekleaster]] en [[toer fan Belém]] in [[Lissabon]] |- |1983||align=center|C||[[Kleaster fan Batalha]] |- |1983||align=center|C||[[Konvint fan Kristus]] yn [[Tomar]] |- |1986||align=center|C||Histoarysk sintrum fan [[Évora]] |- |1989||align=center|C||[[Kleaster fan Alcobaça]] |- |1995||align=center|C||Kultuerlânskip fan [[Sintra]] |- |1996||align=center|C||Histoarysk sintrum fan [[Porto (Portugal)|Porto]] |- |1998||align=center|C||Fynplakken fan prehistoaryske rotskeunst yn de [[Côafallei]] en [[Siega Verde]] (diels yn [[Spanje]]; útwreide yn 2010) |- |1999||align=center|N||[[Laurisilva]] fan [[Madeara]] |- |2001||align=center|C||Wyngebiet [[Alto Douro]] |- |2001||align=center|C||Histoarysk sintrum fan [[Guimarães (Portugal)|Guimarães]] |- |2004||align=center|C||Lânskip fan de wynkultuer op it eilân [[Piko (Azoaren)|Piko]] |} === [[Roemeenje]] === {| |- |width="25"|1991||width="20" align=center|N||[[Donaudelta]] |- |1993||align=center|C||Doarpen mei [[wartsjerke]]n yn [[Transsylvaanje]] (útwreide yn 1999) |- |1993||align=center|C||[[Kleaster fan Horezu]] |- |1993||align=center|C||Ferrizenistsjerke fan it kleaster fan [[Suceviţa]] (útwreide yn 2010) |- |1999||align=center|C||Histoarysk sintrum fan [[Sighişoara]] |- |1999||align=center|C||[[Daasjers|Dasyske]] festingwurken yn it [[Orastyberchtme]] |- |1999||align=center|C||[[Houten tsjerken yn Maramureş]] |} === [[Ruslân]] === {| |- |width="25"|1990||width="20" align=center|C||Histoarysk sintrum fan [[Sint-Petersburch]] en dêr ta hearrende monuminten |- |1990||align=center|C||[[Kizji|Kizji Pogost]] |- |1990||align=center|C||[[Kremlyn fan Moskou|Kremlyn]] en [[Reade Plein]], [[Moskou]] |- |1992||align=center|C||Histoaryske monuminten fan [[Veliki Novgorod|Novgorod]] en omkriten |- |1992||align=center|C||[[Solovetski-kleaster|Kultuereel en histoarysk ensemble]] fan de [[Solovetski-eilannen]] |- |1992||align=center|C||[[Wite Monuminten fan Vladimir en Sûzdal|Wite monuminten]] fan [[Vladimir (stêd)|Vladimir]] en [[Sûzdal]] |- |1993||align=center|C||Arsjitektonysk ensemble fan de [[Trije-ienheid-Sergius Lavra]] yn [[Sergiev Posad]] |- |1994||align=center|C||Himelfeartstsjerke, [[Kolomenskoje]] |- |1995||align=center|N||[[Famme Komiwâlden]] |- |1996||align=center|N||[[Baikalmar]] |- |1996||align=center|N||Fulkanen fan [[Kamtsjatka-skiereilân|Kamtsjatka]] (útwreide yn 2001) |- |1998||align=center|N||[[Altaj (berchtme)|Gouden bergen fan Altaj]] |- |1999||align=center|N||[[Westlike Kaukasus]] |- |2000||align=center|C||Ensemble fan it [[Ferapontovkleaster]] |- |2000||align=center|C|| It [[Kremlyn fan Kazan]] |- |2000||align=center|C||[[Koerske Skoarwâl]] (mei part yn [[#Litouwen|Litouwen]]) |- |2001||align=center|N||Sintraal [[Sichote-Alingeberchtme]] |- |2003||align=center|C||Sitadel, âlde stêd en festing fan [[Derbent]] |- |2003||align=center|N||[[Uvs Nuur]]-bekken (mei part yn [[#Mongoalje|Mongoalje]]) |- |2004||align=center|N||Ekosysteem fan [[Wrangel-eilân]] reservaat |- |2004||align=center|C||Ensemble fan it [[Novodevitsji-kleaster]], Moskou |- |2005||align=center|C||Ald sintrum fan [[Jaroslavl]] |- |2005||align=center|C||[[Geodetyske bôge fan Struve]] |- |2010||align=center|N||[[Poetoranaberchtme|Poetoranaheechflakte]] |} === [[Salomonseilannen]] === {| |- |width="25"|1998||width="20" align=center|N||[[East Rennell]] |} === [[Sintraal-Afrikaanske Republyk]] === {| |- |width="25" style="background:#FF0000;"|<span style="color:white;">1988</span>||width="20" align=center|N||[[Nasjonaal park Manovo-Gounda St. Floris]] |} === [[San Marino]] === {| |- |width="25"|2008||width="20" align=center|C||Histoarysk sintrum fan [[San Marino (stad)|San Marino]] en [[Monte Titano]] |} === [[Saûdy-Araabje]] === {| |- |width="25"|2008||width="20" align=center|C||Archeologyske [[Hegra]] ([[Madain Saleh]]) |- |2010||align=center|C||[[At-Turaif Distrikt]] yn [[ad-Dir'iyah]] |- |} === [[Senegal]] === {| |- |width="25"|1978||width="20" align=center|C||Eilân [[Gorée]] |- |1981||align=center|N||Nasjonaal fûgelreservaat [[Djoudj]] |- |style="background:#FF0000;"|<span style="color:white;">1981</span>||align=center|N||[[Nasjonaal park Niokolo Koba]] |- |2000||align=center|C||Eilân [[Sint-Louis (Senegal)|Sint Louis]] (ítwreide yn 2007) |- |2006||align=center|C||[[Stiensirkels fan Senegambia]] (part yn [[#Gambia|Gambia]]) |} === [[Servje]] === {| |- |width="25"|1979||width="20" align=center|C||[[Stari Ras]] en [[Sopocani]] |- |1986||align=center|C||[[Studenikakleaster]] |- |style="background:#FF0000;"|<span style="color:white;">2004</span>||align=center|C||Midsiuwske monuminten yn [[Kosovo]] (útwreide yn 2006) |- |2007||align=center|C||[[Gamzigrad-Romuliana]], paleis fan [[Galerius]] |} === [[Seysjellen]] === {| |- |width="25"|1982||width="20" align=center|N||Atol [[Aldabra]] |- |1983||align=center|N||Natuerreservaat [[Vallée de Mai]] |} === [[Sily]] === {| |- |width="25"|1995||width="20" align=center|C||Nationaal park [[Peaske-eilân|Rapa Nui]] ([[Peaske-eilân]]) |- |2000||align=center|C||[[Tsjerken fan Chiloé]] |- |2003||align=center|C||Histoaryske wyk fan de havenstêd [[Valparaíso (stêd)|Valparaíso]] |- |width="25" style="background:#FF0000;"|<span style="color:white;">2005</span>||width="20" align=center|C||[[Salpetergroeves Humberstone en Santa Laura]] |- |2006||align=center|C||Mynstêd [[Sewell]] |} === [[Sint Kits en Nevis]] === {| |- |width="25"|1999||width="20" align=center|C||Nasjonaal park [[Brimstone Hill Fortress]] |} === [[Sint Lusia]] === {| |- |width="25"|2004||width="20" align=center|N||[[Pitons|Pitons managementgebiet]] |} === [[Folksrepublyk Sina|Sina]] === {| |- |width="25"|1987||width="20" align=center|C||[[Sineeske Muorre]] |- |1987||align=center|C/N||[[Hillige berch Taishan]] |- |1987||align=center|C||Keizerlike paleizen fan de [[Ming-dynasty|Ming-]] en [[Kwing-dynasty]]ën yn [[Peking]] en [[Shenyang]] (útwreide yn 2004) |- |1987||align=center|C||[[Mogao-grotten]] |- |1987||align=center|C||[[Mausoleum]] fan de earste [[Kwin-dynasty|Kwin]]-keizer ([[Terrakottaleger]]) |- |1987||align=center|C||Fynplak fan de [[Pekingminsk]] in [[Zhoukoudian]] |- |1990||align=center|C/N||[[Huangshan]] |- |1992||align=center|N||[[Jiuzhaigou]]-fallei |- |1992||align=center|N||Berchlânskip fan [[Huanglong]] |- |1992||align=center|N||Berchlânskip fan [[Wulingyuan]] |- |1994||align=center|C||Berchresidinsje en ôfhannige timpels fan [[Chengde]] |- |1994||align=center|C||Timpel en begraafplak fan [[Konfusius]] en it hûs fan de famylje Kong yn [[Kufu]] |- |1994||align=center|C||Ald gebouwekompleks yn de [[Wudang]] bergen |- |1994||align=center|C||Histoarysk ensemble fan it [[Potala|Potala-paleis]] yn [[Lhasa]] (útwreide yn 2000 en 2001) |- |1996||align=center|C||Nasjonaal park [[Lushan]] |- |1996||align=center|C/N||Lânskip om de berch [[Emei]], ynbegrepen it gebiet fan de [[Grutte Boeda fan Leshan]] |- |1997||align=center|C||Alde stêd [[Lijiang]] |- |1997||align=center|C||Alde stêd [[Ping Yao]] |- |1997||align=center|C||Klassike tunen fan [[Suzhou (Jiangsu)|Suzhou]] (útwreide yn 2000) |- |1998||align=center|C||[[Simmerpaleis (Peking)|Simmerpaleis]], in keizerlike tún yn [[Peking]] |- |1998||align=center|C||[[Timpel fan de himel]], in keizerlik offeralter in [[Peking]] |- |1999||align=center|C/N||[[Wuyi]] |- |1999||align=center|C||Rotsgravearingen fan [[Dazu]] |- |2000||align=center|C||[[Qingcheng]] en [[Dujiangyan]]-yrrigaasjesysteem |- |2000||align=center|C||Alde doarpen yn súdlik [[Anhui]] - [[Xidi]] en [[Hongcun]] |- |2000||align=center|C||Grotten fan [[Longmen]] |- |2000||align=center|C||Keizerlike grêven fan de [[Ming-dynasty|Ming-]] en [[Kwing-dynasty]]en (útwreide yn 2003 en 2004) |- |2001||align=center|C||Grotten fan [[Yungang]] |- |2003||align=center|N||[[Beskerme Trije Parallelle Rivieren gebiet yn Yunnan]] |- |2004||align=center|C||[[Haadstêden en graven fan it âlde keninkryk Koguryo]] |- |2005||align=center|C||Histoarisk sintrum fan [[Makao]] |- |2006||align=center|C||[[Yin Xu]] |- |2006||align=center|N||Reservaten fan de reuzepanda yn [[Sichuan]] |- |2007||align=center|C||[[Diaolou]] en doarpen yn [[Kaiping]] |- |2007||align=center|N||[[Súd-Sineeske karstlânskip]] |-|2008||align=center|C||[[Tulou]] fan [[Fujian (Sina)|Fujian]] |- |2008||align=center|N||Nasjonaal park [[Sanqingshan]] |- |2009||align=center|C||[[Wutai Shan]] |- |2010||align=center|C||[[Histoaryske monuminten fan Dengfeng]] yn it "Sintrum fan Himmel en Ierde" |- |2010||align=center|N||[[Danksia]] fan Sina |} === [[Syprus]] === {| |- |width="25"|1980||width="20" align=center|C||[[Pafos]] |- |1985||align=center|C||[[Beskildere tsjerken yn de Troödos-regio]] (útwreide yn 2001) |- |1998||align=center|C||[[Choirokoitia]] |} === [[Syrje]] === {| |- |width="25"|1979||width="20" align=center|C||Alde stêd [[Damaskus]] |- |1980||align=center|C||Alde stêd [[Bosra]] |- |1980||align=center|C||Ruïnes fan [[Palmyra (Syrje)|Palmyra]] |- |1986||align=center|C||Alde stêd [[Aleppo (stêd)|Aleppo]] |- |2006||align=center|C||[[Krak des Chevaliers]] en [[Kalat Salah El-Din]] |} === [[Slowakije]] === {| |- |width="25"|1993||width="20" align=center|C||[[Vlkolínec]] |- |1993||align=center|C||Histoaryske stêd [[Banská Štiavnica]] en de technyske monuminten yn de omkriten |- |1993||align=center|C||[[Levoča]], [[Spišský hrad]] en kultuermonuminten anneks (útwreide yn 2009) |- |1995||align=center|N||Grotten fan de [[Aggtelek Karst]] en [[Slowaakske Karst]] (mei part yn [[#Hongarije|Hongarije]]; útwreide yn 2000) |- |2000||align=center|C||Beskerme stedsgebiet fan [[Bardejov]] |- |2007||align=center|N||[[Foarhistoaryske bûkebosken fan de Karpaten]] (mei part yn [[Oekraïne]]) |- |2008||align=center|C||[[Houten tsjerken fan de Slowaakske Karpaten]] |} === [[Sloveenje]] === {| |- |width="25"|1986||width="20" align=center|N||[[Grotten fan Skocjan]] |} === [[Sûdan]] === {| |- |width="25"|2003||width="20" align=center|C||[[Gebel Barkal]] en de [[Napata]]-regio |} === [[Spanje]] === {| |- |width="25"|1984||width="20" align=center|C||Histoarysk sintrum fan [[Kórdoba (Andalûsje)|Kórdoba]] (útwreide yn 1994) |- |1984||align=center|C||[[Alhambra (fort)|Alhambra]], [[Generalife]] en [[Albaicín]], [[Granada (provinsje)|Granada]] (útwreide yn 1994) |- |1984||align=center|C||[[Katedraal fan Burgos]] |- |1984||align=center|C||Kleaster en plak fan it [[Escorial]], [[Madrid (stêd)|Madrid]] |- |1984||align=center|C||Wurk fan [[Antoni Gaudí|Gaudí]] (útwreide yn 2005) |- |1985||align=center|C||Grot fan [[Altamira (grot)|Altamira]] en de paleolityske grotkeunst fan Noard-Spanje (útwreide yn 2008) |- |1985||align=center|C||Ald [[Segovia (stêd)|Segovia]] en [[akwadukt]] |- |1985||align=center|C||Monuminten fan [[Oviedo (stêd)|Oviedo]] en it Keninkryk [[Astuerje]] (útwreide yn 1998) |- |1985||align=center|C||[[Santiago de Compostella]] (âlde stêd) |- |1985||align=center|C||Ald [[Ávila (stêd)|Ávila]] mei de Tsjerken bûten de Muorren (útwreide yn 2007) |- |1986||align=center|C||[[Mudejar]]-arsjitektuer fan [[Aragón (regio)|Aragón]] (útwreide yn 2001) |- |1986||align=center|C||Histoaryske stêd [[Toledo (Spanje)|Toledo]] |- |1986||align=center|N||Nasjonaal park [[Garajonay]] |- |1986||align=center|C||Alde stêd [[Cáceres (Spanje)|Cáceres]] |- |1987||align=center|C||[[Katedraal fan Sevilla|Katedraal]], [[Keninklik Alcázar fan Sevilla|Alcázar]] en it [[Archivo General de Indias]] yn [[Sevilla (stêd)|Sevilla]] |- |1988||align=center|C||Alde stêd [[Salamanka (stêd)|Salamanka]] |- |1991||align=center|C||[[Kleaster fan Poblet]] |- |1993||align=center|C||Archeologysk ensemble fan [[Mérida (Spanje)|Mérida]] |- |1993||align=center|C||Keninklik kleaster fan [[Santa Maria de Guadalupe]] |- |1993||align=center|C||Pylgersrûte nei Santiago de Compostella |- |1994||align=center|N||[[Nasjonaal park Doñana]] (útwreide yn 2005) |- |1996||align=center|C||Alde stêd mei muorren [[Cuenca (Kastylje-La Mancha)|Cuenca]] |- |1996||align=center|C||[[La Lonja de la Seda]] fan [[Falensia (stêd)|Falensia]] |- |1997||align=center|C||[[Las Médulas]] |- |1997||align=center|C||[[Palau de la Música Catalana]] en [[Hospital de Sant Pau]], [[Barselona (stêd)|Barselona]] |- |1997||align=center|C||Kleasters fan [[San Millán Yuso]] en [[Suso]] |- |1997||align=center|C/N||Pyrénées-[[Mont Perdu]] (mei part yn [[Frankryk]]; útwreide yn 1999) |- |1998||align=center|C||Universiteit en Histoaryske Parochy fan [[Alcalá de Henares]] |- |1998||align=center|C||Fynplakken prehistoaryske rotskeunst yn de [[Côafallei]] en [[Siega Verde]] (mei part yn [[Portugal]]; útwreide yn 2010) |- |1998||align=center|C||Rotskeunst fan het Middellânske-Seebekken op it [[Ibearysk Skiereilân]] |- |1999||align=center|C/N||[[Ibiza (eilân)|Ibiza]], biodiversiteit en kultuer |- |1999||align=center|C||[[San Cristóbal de La Laguna]] |- |2000||align=center|C||Archeologysk ensemble fan [[Tarrako]] |- |2000||align=center|C||Palmeral fan [[Elche]] |- |2000||align=center|C||Romeinske muorren fan [[Lûgo (Spanje)|Lûgo]] |- |2000||align=center|C||Katalaanske romaanske tsjerken fan de [[La Vall de Boí|Vall de Boí]] |- |2000||align=center|C||Archeologysk [[Atapuerka]] |- |2001||align=center|C||Kultuerlânskip fan [[Aranjuez]] |- |2003||align=center|C||Monumintale renessânse-ensembles fan [[Úbeda]] en [[Baeza]] |- |2006||align=center|C||[[Vizcayabrêge]] |- |2007||align=center|N||Nasjonaal Park [[El Teide]] |- |2009||align=center|C||[[Herkulestoer]] |} === [[Sry Lanka]] === {| |- |width="25"|1982||width="20" align=center|C||Hillige stêd [[Anuradhapura (sêad)|Anuradhapura]] |- |1982||align=center|C||Alde stêd [[Polonnaruwa (stêd)|Polonnaruwa]] |- |1982||align=center|C||Alde stêd [[Sigiriya]] |- |1988||align=center|N||Wâldreservaat [[Sinharaja]] |- |1988||align=center|C||Hillige stêd [[Kandy (stêd)|Kandy]] |- |1988||align=center|C||Alde stêd [[Galle (stêd)|Galle]] en festingwurken |- |1991||align=center|C||[[Gouden timpel fan Dambulla]] |- |2010||align=center|N||[[Sintrale heechlannen fan Sry Lanka]] |} === [[Suriname]] === {| |- |width="25"|2000||width="20" align=center|N||[[Sintraal Suriname Natuerreservaat]] |- |2002||align=center|C||Binnenstêd [[Paramaribo]] |} === [[Tadzjikistan]] === {| |- |width="25"|2010||width="20" align=center|C||Proto-steds [[Sarazm]] |} === [[Tanzania]] === {| |- |width="25"|1979||width="20" align=center|C/N||Beskerme gebiet fan [[Ngorongoro]] (útwreide yn 2010) |- |style="background:#FF0000;"|<span style="color:white;">1981</span>||align=center|C||Ruïnes fan [[Kilwa Kisiwani]] en ruïnes fan [[Songo Mnara]] |- |1981||align=center|N||Nasjonaal park [[Serengety]] |- |1982||align=center|N||Wyldreservaat [[Selous]] |- |1987||align=center|N||Nasjonaal park [[Kilimanjaro (berch)|Kilimanjaro]] |- |2000||align=center|C||[[Stone Town]] fan [[Sansibar]] |- |2006||align=center|C||Rotsskilderingen fan [[Kondoa]] |} === [[Tailân]] === {| |- |width="25"|1991||width="20" align=center|C||Histoaryske stêd [[Sukhothai (âld)|Sukhothai]] en de histoaryske stêden anneks |- |1991||align=center|C||Histoaryske stêd [[Ayutthaya (âld)|Ayutthaya]] ([[Ayautthaja]]) |- |1991||align=center|N||Wyldpark [[Thungyai Huai Kha Khaeng]] |- |1992||align=center|C||Archeologysk [[Ban Chiang]] |- |2005||align=center|N||[[Dong Phayayen-Khao Yai]] wâlden |} === [[Togo]] === {| |- |width="25"|2004||width="20" align=center|C||[[Koutammakou]], it lân fan de [[Batammariba]] |} === [[Tsjechje]] === {| |- |width="25"|1992||width="20" align=center|C||Histoarysk sintrum fan [[Praach]] |- |1992||align=center|C||Histoarysk sintrum fan [[Český Krumlov]] |- |1992||align=center|C||Histoarysk sintrum fan [[Telč]] |- |1994||align=center|C||[[Pylgerstsjerke fan St.-Johannes fan Nepomuk]] yn [[Zelená Hora]] |- |1995||align=center|C||[[Kutná Hora]]: âld stedssintrum mei Sint-Barbaratsjerke en Us-Leaf-Froukatedraal yn [[Sedlec (Kutná Hora)|Sedlec]] |- |1996||align=center|C||Kultuerlânskip fan [[Lednice (okres Břeclav)|Lednice]]-[[Valtice]] |- |1998||align=center|C||Histoarysk doarp [[Holašovice]] |- |1998||align=center|C||Tunen en [[Aartsbiskoplik paleis te Kroměříž|kastiel fan Kroměříž]] |- |1999||align=center|C||Kastiel fan [[Litomyšl]] |- |2000||align=center|C||[[Pylder fan de Hillige Trije-ienheid]] yn [[Olomouc]] |- |2001||align=center|C||[[Filla Tugendhat]] yn [[Brno]] |- |2003||align=center|C||Joadske wyk en [[Sint-Prokopiusbasilyk]] yn [[Třebíč]] |} === [[Tuneezje]] === {| |- |width="25"|1979||width="20" align=center|C||Amfiteater fan [[El Djem]] |- |1979||align=center|C||[[Kartago]] |- |1979||align=center|C||Medina fan [[Tunis]] |- |1980||align=center|N||Nasjonaal park [[Ichkeul]] |- |1985||align=center|C||Punyske stêd [[Kerkuane]] en har nekropolis (útwreide yn 1986) |- |1988||align=center|C||Medina fan [[Sousse (stêd)|Sousse]] |- |1988||align=center|C||[[Kairouan (stêd)|Kairouan]] |- |1997||align=center|C||[[Dougga]]/[[Thugga]] |} === [[Turkije]] === {| |- |width="25"|1985||width="20" align=center|C|| [[Histoaryske lokaasjes yn Istanbûl]] |- |1985||align=center|C/N||Nasjonaal park [[Göreme]] en de rotsen fan [[Kappadoosje]] |- |1985||align=center|C||[[Grutte Moskee fan Divrigi|Grutte Moskee]] en Hospitaal fan [[Divrigi]] |- |1986||align=center|C||[[Hattusha]], haadstêd fan de [[Hittiten]] |- |1987||align=center|C||[[Nemrut Dagi]] |- |1988||align=center|C||[[Ksantos (stêd)|Ksantos-Letoon]] |- |1988||align=center|C/N||[[Hierapolis Pamukkale]] |- ||1994||align=center|C||[[Safranbolu (stêd)|Safranbolu]] |- |1998||align=center|C||Archeologysk [[Troaje]] |} === [[Turkmenistan]] === {| |- |width="25"|1999||width="20" align=center|C||Histoarysk en kultuereel nasjonaal park " Ald [[Merv]] " |- |width="25"|1999||width="20" align=center|C||[[Kunya-Urgench]] |- |width="25"|2007||width="20" align=center|C||Forten fan de [[Parten]] yn [[Nisa (Turkmenistan)|Nisa]] |} === [[Oerûguay]] === {| |- |width="25"|1995||width="20" align=center|C||Histoaryske wyk fan [[Colonia del Sacramento]] |} === [[Wyt-Ruslân]] === {| |- |width="25"|1979||width="20" align=center|N||[[Wâld fan Białowieża]] (mei part yn [[#Poalen|Poalen]], útwreide yn 1992) |- |2000||align=center|C||[[Kastiel Mir]] |- |2005||align=center|C||[[Kastiel Nesvizh|Arsjitektonyske, residinsjele en kulturele kompleks fan de famylje Radziwill yn Nesvizh]] |- |2005||align=center|C||[[Geodetyske bôge fan Struve]] |} === [[Sambia]] === {| |- |width="25"|1989||width="20" align=center|N||[[Mosi-oa-Tunya]] / [[Victoriawetterfallen]] (diels yn [[Simbabwe]]) |} === [[Simbabwe]] === {| |- |width="25"|1984||width="20" align=center|N||Nasjonaal park [[Mana Pools]], safarygebieten [[Sapi]] en [[Chewore]] |- |1986||align=center|C||Nasjonaal monumint [[Grut Simbabwe]] |- |1986||align=center|C||Nasjonaal monumint [[Khami]]-ruïnes |- |width="25"|1989||width="20" align=center|N||[[Mosi-oa-Tunya]] / [[Victoriawetterfallen]] (mei in part yn [[Sambia]]) |- |2003||align=center|C||[[Matobohichten]] |} === [[Súd-Afrika]] === {| |- |width="25"|1999||width="20" align=center|N||[[iSimangoliso]] / [[Grut St. Lusia]] sompelânskipspark |- |1999||align=center|C||[[Robbeneilân]] |- |1999||align=center|C||Gebieten mei hominide-fossilen yn [[Sterkfontein]], [[Swartkrans]], [[Kromdraai]] en omkriten (útwreide yn 2005) |- |2000||align=center|C/N||[[uKhahlamba]] / [[Drakensbergen]]-park |- |2003||align=center|C||Kultuerlânskip [[Mapungubwe]] |- |2004||align=center|N||Beskerme gebieten fan de [[Floararegio fan de Kaap]] |- |2005||align=center|N||[[Fredefortkrater]] |- |2007||align=center|C||Kultuereel en botanysk lânskip fan [[Richtersveld (lânskip)|Richtersveld]] |} === [[Súd-Korea]] === {| |- |width="25"|1995||width="20" align=center|C||[[Seokguramgrot en Bulguksatimpel]] |- |1995||align=center|C||[[Haeinsatimpel Janggyeong Panjeon]], bewarplak fan de [[Tripitaka Koreana]] houtblokken |- |1995||align=center|C||[[Hillichdom Jongmyo]] |- |1997||align=center|C||[[Changdeokgung-paleiskompleks]] |- |1997||align=center|C||[[Hwaseong-festing]] |- |2000||align=center|C||[[Hunebedplakken Gochang, Hwasun en Ganghwa]] |- |2000||align=center|C||Histoaryske gebieten fan [[Gyeongju]] |- |2007||align=center|N||Fulkanysk eilân [[Jeju]] mei lavagrotten |- |2009||align=center|C||Keninklike tombes fan de [[Joseon]]-dynasty |- |2010||align=center|C||Histoaryske doarpen fan Korea: [[Hahoe en Yangdong]] |} === [[Sweden]] === {| CELLPADDING=0 |- |width="25"|1991||width="20" align=center|C||[[Keninklik domein Drottningholm]] |- |1993||align=center|C||[[Birka en Hovgården]] |- |1993||align=center|C||[[Heechovens fan Engelsberg]] |- |1994||align=center|C||[[Rotstekeningen fan Tanum]] |- |1994||align=center|C||[[Skogskyrkogården]] |- |1995||align=center|C||[[Hânzestêd]] [[Visby (Gotland)|Visby]] |- |1996||align=center|C||[[Tsjerkedoarp Gammelstad]], gemeente Luleå |- |1996||align=center|C/N||[[Laponia]] |- |1998||align=center|C||[[Floatbasis Karlskrona]] |- |2000||align=center|N||[[Hege Kust]] en [[Kvarkenarsjipel]] (foar in part yn [[#Finlân|Finlân]]; útwreide yn 2006) |- |2000||align=center|C||[[Agrarysk lânskip fan Súd-Öland]] |- |2001||align=center|C||[[Myngebiet fan de Grutte Koperberch]] yn [[Falun (stêd)|Falun]] |- |2004||align=center|C||[[Radiostasjon Varberg]] |- |2005||align=center|C||[[Geodetyske bôge fan Struve]]. |} === [[Switserlân]] === {|CELLPADDING=0 |- |width="25"|1983||width="20" align=center|C||[[Abdij fan Sankt Gallen]] |- |1983||align=center|C||[[Benediktynsk kleaster Sankt Johann]] yn [[Val Müstair|Müstair]] |- |1983||align=center|C||[[Alde stêd Bern]] ([[Bern (Stêd)|Bern]]) |- |2000||align=center|C||[[Trije kastielen, stedsmuorre en bolwurken fan merkstêd Bellinzona]] |- |2001||align=center|N||Switserske Alpen [[Jungfrau-Aletsch]] (útwreide yn 2007) |- |2003||align=center|N||[[Monte San Giorgio]] (mei part yn [[Itaalje]]; útwreide yn 2010) |- |2007||align=center|C||[[Lavaux, wynbouterrassen]] |- |2008||align=center|C||[[Rhätische Bahn]] yn it [[Albulabahn|Albula]] / [[Bernina-Bahn|Bernina]] lânskip (mei in part yn [[Itaalje]]) |- |2008||align=center|N||Tektoanysk lânskip fan Sardona |- |2009||align=center|C||[[La Chaux-de-Fonds (stêd)|La Chaux-de-Fonds]] / [[Le Locle (gemeente)|Le Locle]], stedsplanning fan horloazjemakkersstedsjes |} === [[Syprus]] === {|CELLPADDING=0 |- |width="25"|1980||width="20" align=center|C||[[Pafos]] |- |1985||align=center|C||[[Beskildere tsjerken yn de Troödos-regio]] |- |1998||align=center|C||[[Choirokoitia]] |} == Keppelings om utens == * [http://whc.unesco.org/pg.cfm?cid=31 UNESCO's list fan Wrâlderfgoed] * [http://www.werelderfgoed.nl/ Wrâlderfgoed yn Nederlân] {{commonsBalke|World Heritage Sites}} [[Kategory:Histoaryske geografy]] [[Kategory:Kultuer]] [[Kategory:Skiednis]] [[Kategory:Skiednis fan Nederlân]] [[Kategory:Skiednis fan Dútslân]] [[Kategory:Skiednis fan Frankryk]] [[Kategory:UNESCO]] gj2oty6h7d1yfc00tkvmufd1gg1zp6x 0 29417 1174608 1172484 2024-11-14T13:16:44Z Ieneach fan 'e Esk 13292 /* Keppeling om utens */ minus fersprieding yn Amearika; de Amerikaanske hauk wurdt no beskôge as in selssannige soarte 1174608 wikitext text/x-wiki {{Bistesoarte |Namme=hauk |Ofbyld= [[File:Accipiter gentilis by Iosto Doneddu.jpg|250px]] |lûd=[[File:Accipiter gentilis - Northern Goshawk XC124806.ogg|250px]] |Ryk= [[dieren]] (''Animalia'') |Stamme= [[rêchstringdieren]] (''Chordata'') |Klasse= [[fûgels]] (''Aves'') |Skift= [[rôffûgels]] (''Accipitriformes'') |Famylje= [[haukfûgels]] (''Accipitridae'') |Skaai= [[hauken]] (''Accipiter'') |Wittenskiplike namme= Accipiter gentilis |Beskriuwer, jier= [[Linnaeus]], 1758 |IUCN-status= [[IUCN-status]]: net bedrige ---- |lânkaart=[[File:AccipiterGentilis.png|center|250px]]<small>{{Color box|#008000}} [[stânfûgel]] <br>{{Color box|#007FFF}} [[wintergast]]</small> }} De '''hauk''' (''Accipiter gentilis'') is in krêftige [[rôffûgels|rôffûgel]] út de [[famylje (taksonomy)|famylje]] fan de [[haukfûgels]] (''Accipitridae'') en de [[ûnderfamylje]] fan de [[hauken en sparwers]] (''Accipitrinae''). ==Beskriuwing== In folwoeksen hauk kin in lingte hawwe fan tusken de 49 - 66 sm. Hy hat koarte, brede [[Wjuk|wjukken]] en in lange, hast fjouwerkante [[sturt]]. In folwoeksen hauk hat in wite streek boppe it [[each]], in swarte krún en donkere [[Fear (fûgel)|fearren]] yn de earstreek. It fearrekleed fan in mantsje is boppe-oan brún en ûnderoan skierwyt mei tinne grize bannen. It wyfke is folle grutter mei boppe-oan in laaigriis nei brunich fearrekleed en ûnderoan griis mei tinne brunere bannen. In jonge hauk hat boppe-oan in brún fearrekleed en ljocht mei brune lingtestreekjes ûnderoan. Boppedat is de wite eachstreek minder opfallend. [[Ofbyld:Accipiter gentilisAAP045CA.jpg|left|thumb|''Jonge (lofts) en folwoeksen hauk'']] [[Ofbyld:Goshawkfem55.jpg|thumb|left|''Wyfke, mei wite eachstreek, swarte krún en swarte earfearren'']] In hauk is in stille fûgel. Allinnich yn de briedtiid kin men fan ferskate soarten gekekker hearre. Yn Euraazje wurdt de mantsjehauk maklik betize mei de [[sparwer]] (''Accipiter nisus''), mar is wat grutter, swierder en hat wat langere wjukken. == Fretten == De hauk fangt middelgrutte fûgels en sûchdieren. Haadproaien yn Nederlân binne [[postdo]], [[houtdo]], [[houtekster]] en [[wylde knyn|knyn]]. Yn terrein mei in soad dekking jaget de hauk fan in sitplak of yn in lege flecht, om in proai te ferrassen. Dêrby kin de fûgel op koarte stikken in relatyf hege snelheid (80 km/o) ûntwikkelje. Hauken fange benammen de soarten dy't yn harren habitat in protte foarkomme. Faak is te sjen hoe't in hauk út in sirkeljende flecht wei, lykas in sljochtfalk, op in proai dûkt. == Fuortplanting == In spantsje hauken hat faakin stikmannich nêsten yn harren territoarium, dy't fan jier ta jier wiksele wurde om parasiten tsjin te gean, mar makket dochs maklik in nij nêst. Dat nêst, ek wol hoarst neamd, wurdt mei deade tûken heech yn de beamkrún boud yn in gaffelfoarmige tûke, of oanlynjend tsjin de stamme. [[Ofbyld:Acc nest.jpg|thumb|left|''nêst jonge hauken'']] De hauk leit 1 - 5 blauwite [[aai (bist)|aaien]], meastal trije of fjouwer. By it brieden ferfearje de mantsjes en wyfkes en kinne maklik rudefearren ûnder it nêst lizze fan benammen it wyfke, trochdat dy mear oan it nêstgebiet bûn is. Haukejongen dy't ree binne om it nêst te ferlitten begjinne mei fleanoefenings. De âlden lizze dan proaien op de râne fan it nêst, wêrtroch't de jongen fladderjend nei de râne geane. En ynienen dûke se spontaan fan it nêst as (hast) follearde fleanders. De hauk hat in karakteristyk flechtpatroan: trage klap fan de wjukken, trage klap en dan glydflecht rjocht foarút. Se bliuwe harren hiele libben yn itselde territoarium, mar de hauken út noardlike streken migrearje súdoan om te oerwinterjen. == Fersprieding == De hauk komt benammen foar yn boskgebieten yn matige streken fan it [[noardlik healrûn]]. Lânbougrûnen wurde lykwols ek faak brûkt en hjir en dêr wurde se ek al yn stêden sjoen ([[Amsterdam]] en [[Rotterdam]]). == Jachttechnyk == De hauk set him ûnferweechlik op in tûke en wachtet oant er in [[proai]] sjocht. As er de proai keazen hat, set er him ôf en fladderet in pear kear mei de wjukken. Mei syn wjukken hast hielendal tsjin it lichem stoart er him hurd-hurd troch beammen en strewellen op syn proai ôf oant er dy hat. [[Ofbyld:Goshawkmale66.jpg|thumb|right|''Mantsjeshauk'']] [[File:Accipiter gentilis MHNT.ZOO.2010.11.84.2.jpg|thumb|right|Hauke-aaien.]] == Taksonomy == De '''hauk''' telt sân Eurazyske en trije Noardamerikaanske ûndersoarten. De Noardamerikaanske ûndersoarten wurde tsjintwurdich wol as in aparte soarte (Amerikaanske hauk) behannele: * '''hauk''' of '''Eurazyske hauk''' (''Accipiter gentilis'') ** ''Accipiter gentilis buteoides'': Noard-Euraazje ** ''Accipiter gentilis albidus'': NE Sibearje ** ''Accipiter gentilis schwedowi'': NE Aazje ** ''Accipiter gentilis fujiyamae'': Japan ** ''Accipiter gentilis gentilis'': Noard- en Sintraal-Jeropa ** ''Accipiter gentilis marginatus'': Itaalje, Balkan oant Iran ** ''Accipiter gentilis arrigonii'': Korsika en Sardynje * '''Amerikaanske hauk''' (''Accipiter atricapillus'') ** ''Accipiter gentilis/atricapillus atricapillus'': Noard-Amearika útsein SW Kanada, SW USA, NW Meksiko ** ''Accipiter gentilis/atricapillus laingi'': SW Kanada ** ''Accipiter gentilis/atricapillus apache'': SW USA, NW Meksiko == Keppeling om utens == * [http://www.soortenbank.nl/soorten.php?soortengroep=vogels&record=Accipiter+gentilis SoortenBank.nl beskriuwing, ôfbylden en lûd] {{commonscat|Accipiter gentilis}} [[Kategory:Fûgelsoarte]] [[Kategory:Hauk]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Albaanje]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Andorra]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Belgje]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Bosnje]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Bulgarije]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Denemark]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Dútslân]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Eastenryk]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Estlân]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Finlân]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Frankryk]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Fryslân]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Gibraltar]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Grikelân]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Guernsey]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Hongarije]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Ingelân]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Itaalje]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Jeropeesk Ruslân]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Jersey]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Kazachstan]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Kosovo]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Kroaasje]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Letlân]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Lychtenstein]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Litouwen]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Lúksemboarch (lân)]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Man]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Noard-Masedoanje]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Moldaavje]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Montenegro]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Nederlân]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Noarwegen]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn de Oekraïne]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Poalen]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Portegal]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Roemeenje]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Servje]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Sibearje]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Skotlân]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Sloveenje]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Slowakije]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Spanje]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Sweden]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Switserlân]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Tsjechje]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Turkije]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Wales]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Wyt-Ruslân]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Yndia]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Japan]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Marokko]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Nepal]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Oezbekistan]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Sina]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Súd-Koreä]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Turkmenistan]] ov0o2p0sciu4dnc5fn8d142gcs9wecc 1174609 1174608 2024-11-14T13:21:03Z Ieneach fan 'e Esk 13292 ek yn oar skaai pleatst, "Astur", hoewol't dêrfoar de Fryske namme "hauken" tink ik wol beholden wurde kin, want wat der fan Accipiter oerbleaun is binne hast allegearre sparwers 1174609 wikitext text/x-wiki {{Bistesoarte |Namme=hauk |Ofbyld= [[File:Accipiter gentilis by Iosto Doneddu.jpg|250px]] |lûd=[[File:Accipiter gentilis - Northern Goshawk XC124806.ogg|250px]] |Ryk= [[dieren]] (''Animalia'') |Stamme= [[rêchstringdieren]] (''Chordata'') |Klasse= [[fûgels]] (''Aves'') |Skift= [[rôffûgels]] (''Accipitriformes'') |Famylje= [[haukfûgels]] (''Accipitridae'') |Skaai= [[hauken]] (''Astur'') |Wittenskiplike namme= Astur gentilis |Beskriuwer, jier= [[Linnaeus]], 1758 |IUCN-status= [[IUCN-status]]: net bedrige ---- |lânkaart=[[File:AccipiterGentilis.png|center|250px]]<small>{{Color box|#008000}} [[stânfûgel]] <br>{{Color box|#007FFF}} [[wintergast]]</small> }} De '''hauk''' (''Astur gentilis'', foarh. ''Accipiter gentilis'') is in krêftige [[rôffûgels|rôffûgel]] út de [[famylje (taksonomy)|famylje]] fan de [[haukfûgels]] (''Accipitridae'') en de [[ûnderfamylje]] fan de [[hauken en sparwers]] (''Accipitrinae''). ==Beskriuwing== In folwoeksen hauk kin in lingte hawwe fan tusken de 49 - 66 sm. Hy hat koarte, brede [[Wjuk|wjukken]] en in lange, hast fjouwerkante [[sturt]]. In folwoeksen hauk hat in wite streek boppe it [[each]], in swarte krún en donkere [[Fear (fûgel)|fearren]] yn de earstreek. It fearrekleed fan in mantsje is boppe-oan brún en ûnderoan skierwyt mei tinne grize bannen. It wyfke is folle grutter mei boppe-oan in laaigriis nei brunich fearrekleed en ûnderoan griis mei tinne brunere bannen. In jonge hauk hat boppe-oan in brún fearrekleed en ljocht mei brune lingtestreekjes ûnderoan. Boppedat is de wite eachstreek minder opfallend. [[Ofbyld:Accipiter gentilisAAP045CA.jpg|left|thumb|''Jonge (lofts) en folwoeksen hauk'']] [[Ofbyld:Goshawkfem55.jpg|thumb|left|''Wyfke, mei wite eachstreek, swarte krún en swarte earfearren'']] In hauk is in stille fûgel. Allinnich yn de briedtiid kin men fan ferskate soarten gekekker hearre. Yn Euraazje wurdt de mantsjehauk maklik betize mei de [[sparwer]] (''Accipiter nisus''), mar is wat grutter, swierder en hat wat langere wjukken. == Fretten == De hauk fangt middelgrutte fûgels en sûchdieren. Haadproaien yn Nederlân binne [[postdo]], [[houtdo]], [[houtekster]] en [[wylde knyn|knyn]]. Yn terrein mei in soad dekking jaget de hauk fan in sitplak of yn in lege flecht, om in proai te ferrassen. Dêrby kin de fûgel op koarte stikken in relatyf hege snelheid (80 km/o) ûntwikkelje. Hauken fange benammen de soarten dy't yn harren habitat in protte foarkomme. Faak is te sjen hoe't in hauk út in sirkeljende flecht wei, lykas in sljochtfalk, op in proai dûkt. == Fuortplanting == In spantsje hauken hat faakin stikmannich nêsten yn harren territoarium, dy't fan jier ta jier wiksele wurde om parasiten tsjin te gean, mar makket dochs maklik in nij nêst. Dat nêst, ek wol hoarst neamd, wurdt mei deade tûken heech yn de beamkrún boud yn in gaffelfoarmige tûke, of oanlynjend tsjin de stamme. [[Ofbyld:Acc nest.jpg|thumb|left|''nêst jonge hauken'']] De hauk leit 1 - 5 blauwite [[aai (bist)|aaien]], meastal trije of fjouwer. By it brieden ferfearje de mantsjes en wyfkes en kinne maklik rudefearren ûnder it nêst lizze fan benammen it wyfke, trochdat dy mear oan it nêstgebiet bûn is. Haukejongen dy't ree binne om it nêst te ferlitten begjinne mei fleanoefenings. De âlden lizze dan proaien op de râne fan it nêst, wêrtroch't de jongen fladderjend nei de râne geane. En ynienen dûke se spontaan fan it nêst as (hast) follearde fleanders. De hauk hat in karakteristyk flechtpatroan: trage klap fan de wjukken, trage klap en dan glydflecht rjocht foarút. Se bliuwe harren hiele libben yn itselde territoarium, mar de hauken út noardlike streken migrearje súdoan om te oerwinterjen. == Fersprieding == De hauk komt benammen foar yn boskgebieten yn matige streken fan it [[noardlik healrûn]]. Lânbougrûnen wurde lykwols ek faak brûkt en hjir en dêr wurde se ek al yn stêden sjoen ([[Amsterdam]] en [[Rotterdam]]). == Jachttechnyk == De hauk set him ûnferweechlik op in tûke en wachtet oant er in [[proai]] sjocht. As er de proai keazen hat, set er him ôf en fladderet in pear kear mei de wjukken. Mei syn wjukken hast hielendal tsjin it lichem stoart er him hurd-hurd troch beammen en strewellen op syn proai ôf oant er dy hat. [[Ofbyld:Goshawkmale66.jpg|thumb|right|''Mantsjeshauk'']] [[File:Accipiter gentilis MHNT.ZOO.2010.11.84.2.jpg|thumb|right|Hauke-aaien.]] == Taksonomy == De '''hauk''' telt sân Eurazyske en trije Noardamerikaanske ûndersoarten. De Noardamerikaanske ûndersoarten wurde tsjintwurdich wol as in aparte soarte (Amerikaanske hauk) behannele: * '''hauk''' of '''Eurazyske hauk''' (''Accipiter gentilis'') ** ''Accipiter gentilis buteoides'': Noard-Euraazje ** ''Accipiter gentilis albidus'': NE Sibearje ** ''Accipiter gentilis schwedowi'': NE Aazje ** ''Accipiter gentilis fujiyamae'': Japan ** ''Accipiter gentilis gentilis'': Noard- en Sintraal-Jeropa ** ''Accipiter gentilis marginatus'': Itaalje, Balkan oant Iran ** ''Accipiter gentilis arrigonii'': Korsika en Sardynje * '''Amerikaanske hauk''' (''Accipiter atricapillus'') ** ''Accipiter gentilis/atricapillus atricapillus'': Noard-Amearika útsein SW Kanada, SW USA, NW Meksiko ** ''Accipiter gentilis/atricapillus laingi'': SW Kanada ** ''Accipiter gentilis/atricapillus apache'': SW USA, NW Meksiko == Keppeling om utens == * [http://www.soortenbank.nl/soorten.php?soortengroep=vogels&record=Accipiter+gentilis SoortenBank.nl beskriuwing, ôfbylden en lûd] {{commonscat|Accipiter gentilis}} [[Kategory:Fûgelsoarte]] [[Kategory:Hauk]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Albaanje]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Andorra]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Belgje]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Bosnje]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Bulgarije]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Denemark]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Dútslân]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Eastenryk]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Estlân]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Finlân]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Frankryk]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Fryslân]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Gibraltar]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Grikelân]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Guernsey]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Hongarije]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Ingelân]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Itaalje]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Jeropeesk Ruslân]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Jersey]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Kazachstan]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Kosovo]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Kroaasje]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Letlân]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Lychtenstein]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Litouwen]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Lúksemboarch (lân)]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Man]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Noard-Masedoanje]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Moldaavje]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Montenegro]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Nederlân]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Noarwegen]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn de Oekraïne]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Poalen]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Portegal]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Roemeenje]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Servje]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Sibearje]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Skotlân]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Sloveenje]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Slowakije]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Spanje]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Sweden]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Switserlân]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Tsjechje]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Turkije]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Wales]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Wyt-Ruslân]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Yndia]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Japan]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Marokko]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Nepal]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Oezbekistan]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Sina]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Súd-Koreä]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Turkmenistan]] cwoztp95ea8mzc4a96sh125p9hpk54r 1174610 1174609 2024-11-14T13:22:34Z Ieneach fan 'e Esk 13292 /* Fersprieding */ red 1174610 wikitext text/x-wiki {{Bistesoarte |Namme=hauk |Ofbyld= [[File:Accipiter gentilis by Iosto Doneddu.jpg|250px]] |lûd=[[File:Accipiter gentilis - Northern Goshawk XC124806.ogg|250px]] |Ryk= [[dieren]] (''Animalia'') |Stamme= [[rêchstringdieren]] (''Chordata'') |Klasse= [[fûgels]] (''Aves'') |Skift= [[rôffûgels]] (''Accipitriformes'') |Famylje= [[haukfûgels]] (''Accipitridae'') |Skaai= [[hauken]] (''Astur'') |Wittenskiplike namme= Astur gentilis |Beskriuwer, jier= [[Linnaeus]], 1758 |IUCN-status= [[IUCN-status]]: net bedrige ---- |lânkaart=[[File:AccipiterGentilis.png|center|250px]]<small>{{Color box|#008000}} [[stânfûgel]] <br>{{Color box|#007FFF}} [[wintergast]]</small> }} De '''hauk''' (''Astur gentilis'', foarh. ''Accipiter gentilis'') is in krêftige [[rôffûgels|rôffûgel]] út de [[famylje (taksonomy)|famylje]] fan de [[haukfûgels]] (''Accipitridae'') en de [[ûnderfamylje]] fan de [[hauken en sparwers]] (''Accipitrinae''). ==Beskriuwing== In folwoeksen hauk kin in lingte hawwe fan tusken de 49 - 66 sm. Hy hat koarte, brede [[Wjuk|wjukken]] en in lange, hast fjouwerkante [[sturt]]. In folwoeksen hauk hat in wite streek boppe it [[each]], in swarte krún en donkere [[Fear (fûgel)|fearren]] yn de earstreek. It fearrekleed fan in mantsje is boppe-oan brún en ûnderoan skierwyt mei tinne grize bannen. It wyfke is folle grutter mei boppe-oan in laaigriis nei brunich fearrekleed en ûnderoan griis mei tinne brunere bannen. In jonge hauk hat boppe-oan in brún fearrekleed en ljocht mei brune lingtestreekjes ûnderoan. Boppedat is de wite eachstreek minder opfallend. [[Ofbyld:Accipiter gentilisAAP045CA.jpg|left|thumb|''Jonge (lofts) en folwoeksen hauk'']] [[Ofbyld:Goshawkfem55.jpg|thumb|left|''Wyfke, mei wite eachstreek, swarte krún en swarte earfearren'']] In hauk is in stille fûgel. Allinnich yn de briedtiid kin men fan ferskate soarten gekekker hearre. Yn Euraazje wurdt de mantsjehauk maklik betize mei de [[sparwer]] (''Accipiter nisus''), mar is wat grutter, swierder en hat wat langere wjukken. == Fretten == De hauk fangt middelgrutte fûgels en sûchdieren. Haadproaien yn Nederlân binne [[postdo]], [[houtdo]], [[houtekster]] en [[wylde knyn|knyn]]. Yn terrein mei in soad dekking jaget de hauk fan in sitplak of yn in lege flecht, om in proai te ferrassen. Dêrby kin de fûgel op koarte stikken in relatyf hege snelheid (80 km/o) ûntwikkelje. Hauken fange benammen de soarten dy't yn harren habitat in protte foarkomme. Faak is te sjen hoe't in hauk út in sirkeljende flecht wei, lykas in sljochtfalk, op in proai dûkt. == Fuortplanting == In spantsje hauken hat faakin stikmannich nêsten yn harren territoarium, dy't fan jier ta jier wiksele wurde om parasiten tsjin te gean, mar makket dochs maklik in nij nêst. Dat nêst, ek wol hoarst neamd, wurdt mei deade tûken heech yn de beamkrún boud yn in gaffelfoarmige tûke, of oanlynjend tsjin de stamme. [[Ofbyld:Acc nest.jpg|thumb|left|''nêst jonge hauken'']] De hauk leit 1 - 5 blauwite [[aai (bist)|aaien]], meastal trije of fjouwer. By it brieden ferfearje de mantsjes en wyfkes en kinne maklik rudefearren ûnder it nêst lizze fan benammen it wyfke, trochdat dy mear oan it nêstgebiet bûn is. Haukejongen dy't ree binne om it nêst te ferlitten begjinne mei fleanoefenings. De âlden lizze dan proaien op de râne fan it nêst, wêrtroch't de jongen fladderjend nei de râne geane. En ynienen dûke se spontaan fan it nêst as (hast) follearde fleanders. De hauk hat in karakteristyk flechtpatroan: trage klap fan de wjukken, trage klap en dan glydflecht rjocht foarút. Se bliuwe harren hiele libben yn itselde territoarium, mar de hauken út noardlike streken migrearje súdoan om te oerwinterjen. == Fersprieding == De hauk komt benammen foar yn boskgebieten yn matige streken fan it [[noardlik healrûn]] fan [[Jeraazje]]. Lânbougrûnen wurde lykwols ek faak brûkt en hjir en dêr wurde se ek al yn stêden sjoen ([[Amsterdam]] en [[Rotterdam]]). == Jachttechnyk == De hauk set him ûnferweechlik op in tûke en wachtet oant er in [[proai]] sjocht. As er de proai keazen hat, set er him ôf en fladderet in pear kear mei de wjukken. Mei syn wjukken hast hielendal tsjin it lichem stoart er him hurd-hurd troch beammen en strewellen op syn proai ôf oant er dy hat. [[Ofbyld:Goshawkmale66.jpg|thumb|right|''Mantsjeshauk'']] [[File:Accipiter gentilis MHNT.ZOO.2010.11.84.2.jpg|thumb|right|Hauke-aaien.]] == Taksonomy == De '''hauk''' telt sân Eurazyske en trije Noardamerikaanske ûndersoarten. De Noardamerikaanske ûndersoarten wurde tsjintwurdich wol as in aparte soarte (Amerikaanske hauk) behannele: * '''hauk''' of '''Eurazyske hauk''' (''Accipiter gentilis'') ** ''Accipiter gentilis buteoides'': Noard-Euraazje ** ''Accipiter gentilis albidus'': NE Sibearje ** ''Accipiter gentilis schwedowi'': NE Aazje ** ''Accipiter gentilis fujiyamae'': Japan ** ''Accipiter gentilis gentilis'': Noard- en Sintraal-Jeropa ** ''Accipiter gentilis marginatus'': Itaalje, Balkan oant Iran ** ''Accipiter gentilis arrigonii'': Korsika en Sardynje * '''Amerikaanske hauk''' (''Accipiter atricapillus'') ** ''Accipiter gentilis/atricapillus atricapillus'': Noard-Amearika útsein SW Kanada, SW USA, NW Meksiko ** ''Accipiter gentilis/atricapillus laingi'': SW Kanada ** ''Accipiter gentilis/atricapillus apache'': SW USA, NW Meksiko == Keppeling om utens == * [http://www.soortenbank.nl/soorten.php?soortengroep=vogels&record=Accipiter+gentilis SoortenBank.nl beskriuwing, ôfbylden en lûd] {{commonscat|Accipiter gentilis}} [[Kategory:Fûgelsoarte]] [[Kategory:Hauk]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Albaanje]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Andorra]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Belgje]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Bosnje]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Bulgarije]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Denemark]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Dútslân]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Eastenryk]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Estlân]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Finlân]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Frankryk]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Fryslân]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Gibraltar]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Grikelân]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Guernsey]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Hongarije]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Ingelân]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Itaalje]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Jeropeesk Ruslân]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Jersey]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Kazachstan]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Kosovo]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Kroaasje]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Letlân]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Lychtenstein]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Litouwen]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Lúksemboarch (lân)]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Man]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Noard-Masedoanje]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Moldaavje]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Montenegro]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Nederlân]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Noarwegen]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn de Oekraïne]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Poalen]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Portegal]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Roemeenje]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Servje]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Sibearje]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Skotlân]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Sloveenje]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Slowakije]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Spanje]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Sweden]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Switserlân]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Tsjechje]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Turkije]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Wales]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Wyt-Ruslân]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Yndia]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Japan]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Marokko]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Nepal]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Oezbekistan]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Sina]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Súd-Koreä]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Turkmenistan]] ptbis0vjanvs82tkoh9yic9od1w533b 1174611 1174610 2024-11-14T13:23:31Z Ieneach fan 'e Esk 13292 /* Taksonomy */ minus de Amerikaanske ûndersoarten 1174611 wikitext text/x-wiki {{Bistesoarte |Namme=hauk |Ofbyld= [[File:Accipiter gentilis by Iosto Doneddu.jpg|250px]] |lûd=[[File:Accipiter gentilis - Northern Goshawk XC124806.ogg|250px]] |Ryk= [[dieren]] (''Animalia'') |Stamme= [[rêchstringdieren]] (''Chordata'') |Klasse= [[fûgels]] (''Aves'') |Skift= [[rôffûgels]] (''Accipitriformes'') |Famylje= [[haukfûgels]] (''Accipitridae'') |Skaai= [[hauken]] (''Astur'') |Wittenskiplike namme= Astur gentilis |Beskriuwer, jier= [[Linnaeus]], 1758 |IUCN-status= [[IUCN-status]]: net bedrige ---- |lânkaart=[[File:AccipiterGentilis.png|center|250px]]<small>{{Color box|#008000}} [[stânfûgel]] <br>{{Color box|#007FFF}} [[wintergast]]</small> }} De '''hauk''' (''Astur gentilis'', foarh. ''Accipiter gentilis'') is in krêftige [[rôffûgels|rôffûgel]] út de [[famylje (taksonomy)|famylje]] fan de [[haukfûgels]] (''Accipitridae'') en de [[ûnderfamylje]] fan de [[hauken en sparwers]] (''Accipitrinae''). ==Beskriuwing== In folwoeksen hauk kin in lingte hawwe fan tusken de 49 - 66 sm. Hy hat koarte, brede [[Wjuk|wjukken]] en in lange, hast fjouwerkante [[sturt]]. In folwoeksen hauk hat in wite streek boppe it [[each]], in swarte krún en donkere [[Fear (fûgel)|fearren]] yn de earstreek. It fearrekleed fan in mantsje is boppe-oan brún en ûnderoan skierwyt mei tinne grize bannen. It wyfke is folle grutter mei boppe-oan in laaigriis nei brunich fearrekleed en ûnderoan griis mei tinne brunere bannen. In jonge hauk hat boppe-oan in brún fearrekleed en ljocht mei brune lingtestreekjes ûnderoan. Boppedat is de wite eachstreek minder opfallend. [[Ofbyld:Accipiter gentilisAAP045CA.jpg|left|thumb|''Jonge (lofts) en folwoeksen hauk'']] [[Ofbyld:Goshawkfem55.jpg|thumb|left|''Wyfke, mei wite eachstreek, swarte krún en swarte earfearren'']] In hauk is in stille fûgel. Allinnich yn de briedtiid kin men fan ferskate soarten gekekker hearre. Yn Euraazje wurdt de mantsjehauk maklik betize mei de [[sparwer]] (''Accipiter nisus''), mar is wat grutter, swierder en hat wat langere wjukken. == Fretten == De hauk fangt middelgrutte fûgels en sûchdieren. Haadproaien yn Nederlân binne [[postdo]], [[houtdo]], [[houtekster]] en [[wylde knyn|knyn]]. Yn terrein mei in soad dekking jaget de hauk fan in sitplak of yn in lege flecht, om in proai te ferrassen. Dêrby kin de fûgel op koarte stikken in relatyf hege snelheid (80 km/o) ûntwikkelje. Hauken fange benammen de soarten dy't yn harren habitat in protte foarkomme. Faak is te sjen hoe't in hauk út in sirkeljende flecht wei, lykas in sljochtfalk, op in proai dûkt. == Fuortplanting == In spantsje hauken hat faakin stikmannich nêsten yn harren territoarium, dy't fan jier ta jier wiksele wurde om parasiten tsjin te gean, mar makket dochs maklik in nij nêst. Dat nêst, ek wol hoarst neamd, wurdt mei deade tûken heech yn de beamkrún boud yn in gaffelfoarmige tûke, of oanlynjend tsjin de stamme. [[Ofbyld:Acc nest.jpg|thumb|left|''nêst jonge hauken'']] De hauk leit 1 - 5 blauwite [[aai (bist)|aaien]], meastal trije of fjouwer. By it brieden ferfearje de mantsjes en wyfkes en kinne maklik rudefearren ûnder it nêst lizze fan benammen it wyfke, trochdat dy mear oan it nêstgebiet bûn is. Haukejongen dy't ree binne om it nêst te ferlitten begjinne mei fleanoefenings. De âlden lizze dan proaien op de râne fan it nêst, wêrtroch't de jongen fladderjend nei de râne geane. En ynienen dûke se spontaan fan it nêst as (hast) follearde fleanders. De hauk hat in karakteristyk flechtpatroan: trage klap fan de wjukken, trage klap en dan glydflecht rjocht foarút. Se bliuwe harren hiele libben yn itselde territoarium, mar de hauken út noardlike streken migrearje súdoan om te oerwinterjen. == Fersprieding == De hauk komt benammen foar yn boskgebieten yn matige streken fan it [[noardlik healrûn]] fan [[Jeraazje]]. Lânbougrûnen wurde lykwols ek faak brûkt en hjir en dêr wurde se ek al yn stêden sjoen ([[Amsterdam]] en [[Rotterdam]]). == Jachttechnyk == De hauk set him ûnferweechlik op in tûke en wachtet oant er in [[proai]] sjocht. As er de proai keazen hat, set er him ôf en fladderet in pear kear mei de wjukken. Mei syn wjukken hast hielendal tsjin it lichem stoart er him hurd-hurd troch beammen en strewellen op syn proai ôf oant er dy hat. [[Ofbyld:Goshawkmale66.jpg|thumb|right|''Mantsjeshauk'']] [[File:Accipiter gentilis MHNT.ZOO.2010.11.84.2.jpg|thumb|right|Hauke-aaien.]] == Taksonomy == De '''hauk''' telt sân ûndersoarten: * ''Accipiter gentilis buteoides'': Noard-Euraazje * ''Accipiter gentilis albidus'': NE Sibearje * ''Accipiter gentilis schwedowi'': NE Aazje * ''Accipiter gentilis fujiyamae'': Japan * ''Accipiter gentilis gentilis'': Noard- en Sintraal-Jeropa * ''Accipiter gentilis marginatus'': Itaalje, Balkan oant Iran * ''Accipiter gentilis arrigonii'': Korsika en Sardynje == Keppeling om utens == * [http://www.soortenbank.nl/soorten.php?soortengroep=vogels&record=Accipiter+gentilis SoortenBank.nl beskriuwing, ôfbylden en lûd] {{commonscat|Accipiter gentilis}} [[Kategory:Fûgelsoarte]] [[Kategory:Hauk]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Albaanje]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Andorra]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Belgje]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Bosnje]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Bulgarije]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Denemark]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Dútslân]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Eastenryk]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Estlân]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Finlân]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Frankryk]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Fryslân]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Gibraltar]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Grikelân]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Guernsey]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Hongarije]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Ingelân]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Itaalje]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Jeropeesk Ruslân]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Jersey]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Kazachstan]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Kosovo]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Kroaasje]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Letlân]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Lychtenstein]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Litouwen]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Lúksemboarch (lân)]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Man]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Noard-Masedoanje]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Moldaavje]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Montenegro]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Nederlân]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Noarwegen]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn de Oekraïne]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Poalen]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Portegal]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Roemeenje]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Servje]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Sibearje]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Skotlân]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Sloveenje]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Slowakije]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Spanje]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Sweden]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Switserlân]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Tsjechje]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Turkije]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Wales]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Wyt-Ruslân]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Yndia]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Japan]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Marokko]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Nepal]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Oezbekistan]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Sina]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Súd-Koreä]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Turkmenistan]] pu9qsvsyi8fhx704tkkr3odebuh3onn 0 29624 1174612 1139178 2024-11-14T13:51:40Z Ieneach fan 'e Esk 13292 /* Klassifikaasje */ bestiet net mear 1174612 wikitext text/x-wiki {{Universele ynfoboks bisteryk | ôfbylding = Milvus milvus R(ThKraft).jpg | ôfbyldingsbreedte = | ôfbyldingstekst =[[reade glee]] (''Milvus milvus'') | takson1 = | namme1 = | takson5 = [[klasse (taksonomy)|klasse]]: | namme5 = [[fûgels]] (''Aves'') | takson7 = [[boppeskift]]: | namme7 = [[nije fûgels]] (''Neoaves'') | takson8 = ''rangleas'': | namme8 = [[bitterfûgels]] (''Afroaves'') | takson9 = [[skift]]: | namme9 = [[rôffûgels]] (''Accipitriformes'') | takson11 = [[famylje]]: | namme11 = [[haukfûgels]] (''Accipitridae'') | beskriuwer, jier = Veillot, 1816 }} De '''haukfûgels''' (''Accipitridae'') binne in [[famylje (taksonomy)|famylje]] yn it skift fan de [[rôffûgels]] of [[haukeftigen]] (''Accipitriformes''). De famylje omfet alle fûgels út it skift, útsein de sân [[gieren fan de Nije Wrâld]] (''Cathartidae''), de [[siktarisfûgel]] (''Sagittariidae'') en de twa [[fiskearnfûgels]] (''Pandionidae''). De fûgels yn dizze famylje hawwe heakbekken en kinne ornaris op de kop de fearren oerein sette. Oars as by de measte oare fûgelfamyljes is it wyfke ornaris grutter as it mantsje. == Klassifikaasje == De opdieling fan de haukfûgels is net hielendal wis, mar der kinne likernôch 10-15 [[ûnderfamylje]]s ûnderskaat wurde. De famylje omfiemet sa'n 68 skaaien. Lykwols binne der ek ûndersyksrisseltaten dy't oantsjutte dat de famylje mûglik in apart skift, de haukeftigen wêze moat. * ''Famylje'': '''haukfûgels''' (''Accipitridae'') ** ''Ûnderfamylje'': grize gleeën (''Elaninae''), 3 skaaien, 6 soarten: *** ''Skaai'': ''Elanus'', 4 soarten: **** [[grize glee]] of [[skiere glee]] (''Elanus caeruleus'') **** [[Australyske grize glee]] (''Elanus axillaris'') **** [[wytsturtglee]] of [[Amerikaanske grize glee]] (''Elanus leucurus'') **** [[letterglee]] (''Elanus scriptus'') *** ''Skaai'': ''Gampsonyx'', 1 soarte: **** [[pearelglee]] (''Gampsonyx swainsonii'') *** ''Skaai'': ''Chelictinia'', 1 soarte: **** [[swelleglee]] (''Chelictinia riocourii'') ** ''Ûnderfamylje'': kealwanghauken (''Polyboroidinae'') *** ''Skaai'': ''Polyboroides'', 2 soarten: **** [[kealwanghauk]] (''Polyboroides typus'') **** [[Madagaskarkealwanghauk]] (''Polyboroides radiatus'') ** ''Ûnderfamylje'': [[gieren fan de Alde Wrâld]] 1 (''Gypaetinae'') *** ''Skaaien'': ''Gypohierax'', ''Gypaetus'', ''Neophron'', ''Eutriorchis'', 4 soarten ** ''Ûnderfamylje'': [[huningfalken]] of [[wapsebiters]] (''Perninae'') *** ''Skaaien'': ''Leptodon'', ''Chondrohierax'', ''Pernis'', ''Elanoides'', ''Lophictinia'', ''Hamirostra'', ''Aviceda'', ''Henicopernis'', 18 soarten, dêrûnder: [[huningfalk]] of [[wapsebiter]] (''Pernis apivorus'') ** ''Ûnderfamylje'': [[gieren fan de Alde Wrâld]] 2 (''Gypinae'' of ''Aegypiinae'') *** ''Skaaien'': ''Necrosyrtes'', ''Gyps'', ''Sarcogyps'', ''Trigonoceps'', ''Aegypius'', ''Torgos'', 13 soarten, dêrûnder: [[feale gier]] (''Gyps fulvus'') ** ''Ûnderfamylje'': [[slange-earnen]] (''Circaetinae'') *** ''Skaaien'': ''Spilornis'', ''Pithecophaga'', ''Circaetus'', ''Terathopius'',''Macheiramphus'', dêrûnder: [[slange-earn]] (''Circaetus gallicus'') ** ''Ûnderfamylje'': harpij-earnen (''Harpiinae'') *** ''Skaai'': ''Harpyopsis'', 1 soarte: **** (''Harpyopsis novaeguineae'') *** ''Skaai'': ''Morphnus'', 1 soarte: **** [[wurchearn]] (''Morphnus guianensis'') *** ''Skaai'': ''Harpia'', 1 soarte: **** (''Harpia harpyja'') ** ''Ûnderfamylje'': [[earnen]] (''Aquilinae'') *** ''Skaaien'': ''Nisaetus'', ''Spizaetus'', ''Stephanoaetus'', ''Lophotriorchis'', ''Polemaetus'', ''Lophaetus'', ''Ictinaetus'', ''Clanga'', ''Hieraaetus'', ''Aquila'', 40 soarten, dêrûnder: [[keningsearn]] (''Aquila chrysaetos'') ** ''Ûnderfamylje'' [[hauken en sparwers]] (''Accipitrinae'') *** ''Skaaien'': ''Kaupifalco'', ''Micronisus'', ''Melierax'', ''Urotriorchis'', ''Erythrotriorchis'', ''Megatriorchis'' en ''Accipiter'', 62 soarten, dêrûnder: [[sparwer]] (''Accipiter nisus'') en [[hauk]] (''Accipiter gentilis'') ** ''Ûnderfamylje'': [[gleeën]] (''Milvinae''), 2-4 skaaien, 5-8 soarten; posysje fan ''Harpagus'' net wis *** ''Skaai'': ''Milvus'', 3 soarten: **** [[reade glee]] (''Milvus milvus'') **** [[swarte glee]] (''Milvus migrans'') **** [[gielsnaffelglee]] (''Milvus aegyptius'') *** ''Skaai'': ''Haliastur'', 2 soarten: **** [[kylsturtglee]] (''Haliastur sphenurus'') **** [[Bramaanske glee]] (''Haliastur indus'') *** ''Skaai'': ''Harpagus'', 2 soarten: **** [[toskeglee]] (''Harpagus bidentatus'') **** [[readbiltoskeglee]] (''Harpagus diodon'') ** ''Ûnderfamylje'': [[see-earnen]] (''Haliaeetinae'') *** ''Skaai'': ''Haliaeetus'', 10 soarten, derûnder [[see-earn]] (''Haliaeetus albicilla'') ** ''Ûnderfamylje'': [[mûzefalken]] of mûzebiters (''Buteoninae'') *** ''Skaaien '': ''Butastur'', ''Ictinia'', ''Busarellus'', ''Rostrhamus'', ''Helicolestes'', ''Geranospiza'', ''Cryptoleucopteryx'', ''Buteogallus'', ''Morphnarchus'', ''Rupornis'', ''Buteogallus'', ''Parabuteo'', ''Geranoaetus'', ''Pseudastur'', ''Leucopternis'', ''Bermuteo'', ''Buteo'', 63 soarten, dêrûnder: [[mûzefalk]] (''Buteo buteo''). ==Keppelings om utens== *[https://www.worldbirdnames.org/new/bow/raptors/ IOC World Bird List 13.2, aug. 2023] *[https://www.avionary.info Avionary - 51 Language Holarctic Bird Names 4.3, jan. 2023] [[Kategory:Fûgelfamylje]] [[Kategory:Rôffûgel (skift)]] [[Kategory:Haukfûgel| ]] sellpsn1lusr0xfsd0qtwsm6fnheur7 1174613 1174612 2024-11-14T13:53:42Z Ieneach fan 'e Esk 13292 /* Klassifikaasje */ red 1174613 wikitext text/x-wiki {{Universele ynfoboks bisteryk | ôfbylding = Milvus milvus R(ThKraft).jpg | ôfbyldingsbreedte = | ôfbyldingstekst =[[reade glee]] (''Milvus milvus'') | takson1 = | namme1 = | takson5 = [[klasse (taksonomy)|klasse]]: | namme5 = [[fûgels]] (''Aves'') | takson7 = [[boppeskift]]: | namme7 = [[nije fûgels]] (''Neoaves'') | takson8 = ''rangleas'': | namme8 = [[bitterfûgels]] (''Afroaves'') | takson9 = [[skift]]: | namme9 = [[rôffûgels]] (''Accipitriformes'') | takson11 = [[famylje]]: | namme11 = [[haukfûgels]] (''Accipitridae'') | beskriuwer, jier = Veillot, 1816 }} De '''haukfûgels''' (''Accipitridae'') binne in [[famylje (taksonomy)|famylje]] yn it skift fan de [[rôffûgels]] of [[haukeftigen]] (''Accipitriformes''). De famylje omfet alle fûgels út it skift, útsein de sân [[gieren fan de Nije Wrâld]] (''Cathartidae''), de [[siktarisfûgel]] (''Sagittariidae'') en de twa [[fiskearnfûgels]] (''Pandionidae''). De fûgels yn dizze famylje hawwe heakbekken en kinne ornaris op de kop de fearren oerein sette. Oars as by de measte oare fûgelfamyljes is it wyfke ornaris grutter as it mantsje. == Klassifikaasje == De opdieling fan de haukfûgels is net hielendal wis, mar der kinne likernôch 10-15 [[ûnderfamylje]]s ûnderskaat wurde. De famylje omfiemet sa'n 68 skaaien. Lykwols binne der ek ûndersyksrisseltaten dy't oantsjutte dat de famylje mûglik in apart skift, de haukeftigen wêze moat. * ''Famylje'': '''haukfûgels''' (''Accipitridae'') ** ''Ûnderfamylje'': grize gleeën (''Elaninae''), 3 skaaien, 6 soarten: *** ''Skaai'': ''Elanus'', 4 soarten: **** [[grize glee]] of [[skiere glee]] (''Elanus caeruleus'') **** [[Australyske grize glee]] (''Elanus axillaris'') **** [[wytsturtglee]] of [[Amerikaanske grize glee]] (''Elanus leucurus'') **** [[letterglee]] (''Elanus scriptus'') *** ''Skaai'': ''Gampsonyx'', 1 soarte: **** [[pearelglee]] (''Gampsonyx swainsonii'') *** ''Skaai'': ''Chelictinia'', 1 soarte: **** [[swelleglee]] (''Chelictinia riocourii'') ** ''Ûnderfamylje'': kealwanghauken (''Polyboroidinae'') *** ''Skaai'': ''Polyboroides'', 2 soarten: **** [[kealwanghauk]] (''Polyboroides typus'') **** [[Madagaskarkealwanghauk]] (''Polyboroides radiatus'') ** ''Ûnderfamylje'': [[gieren fan de Alde Wrâld]] 1 (''Gypaetinae'') *** ''Skaaien'': ''Gypohierax'', ''Gypaetus'', ''Neophron'', ''Eutriorchis'', 4 soarten ** ''Ûnderfamylje'': [[huningfalken]] of [[wapsebiters]] (''Perninae'') *** ''Skaaien'': ''Leptodon'', ''Chondrohierax'', ''Pernis'', ''Elanoides'', ''Lophictinia'', ''Hamirostra'', ''Aviceda'', ''Henicopernis'', 18 soarten, dêrûnder: [[huningfalk]] of [[wapsebiter]] (''Pernis apivorus'') ** ''Ûnderfamylje'': [[gieren fan de Alde Wrâld]] 2 (''Gypinae'' of ''Aegypiinae'') *** ''Skaaien'': ''Necrosyrtes'', ''Gyps'', ''Sarcogyps'', ''Trigonoceps'', ''Aegypius'', ''Torgos'', 13 soarten, dêrûnder: [[feale gier]] (''Gyps fulvus'') ** ''Ûnderfamylje'': [[slange-earnen]] (''Circaetinae'') *** ''Skaaien'': ''Spilornis'', ''Pithecophaga'', ''Circaetus'', ''Terathopius'',''Macheiramphus'', dêrûnder: [[slange-earn]] (''Circaetus gallicus'') ** ''Ûnderfamylje'': harpij-earnen (''Harpiinae'') *** ''Skaai'': ''Harpyopsis'', 1 soarte: **** (''Harpyopsis novaeguineae'') *** ''Skaai'': ''Morphnus'', 1 soarte: **** [[wurchearn]] (''Morphnus guianensis'') *** ''Skaai'': ''Harpia'', 1 soarte: **** (''Harpia harpyja'') ** ''Ûnderfamylje'': [[earnen]] (''Aquilinae'') *** ''Skaaien'': ''Nisaetus'', ''Spizaetus'', ''Stephanoaetus'', ''Lophotriorchis'', ''Polemaetus'', ''Lophaetus'', ''Ictinaetus'', ''Clanga'', ''Hieraaetus'', ''Aquila'', 40 soarten, dêrûnder: [[keningsearn]] (''Aquila chrysaetos'') ** ''Ûnderfamylje'' [[hauken en sparwers]] (''Accipitrinae'') *** ''Skaaien'': ''Kaupifalco'', ''Aerospiza'', ''Tachyspiza'', ''Micronisus'', ''Melierax'', ''Urotriorchis'', ''Erythrotriorchis'', ''Megatriorchis'', ''Astur'', ''Accipiter'' en ''Circus'', 62 soarten, dêrûnder: [[sparwer]] (''Accipiter nisus'') en [[hauk]] (''Astur gentilis'') ** ''Ûnderfamylje'': [[gleeën]] (''Milvinae''), 2-4 skaaien, 5-8 soarten; posysje fan ''Harpagus'' net wis *** ''Skaai'': ''Milvus'', 3 soarten: **** [[reade glee]] (''Milvus milvus'') **** [[swarte glee]] (''Milvus migrans'') **** [[gielsnaffelglee]] (''Milvus aegyptius'') *** ''Skaai'': ''Haliastur'', 2 soarten: **** [[kylsturtglee]] (''Haliastur sphenurus'') **** [[Bramaanske glee]] (''Haliastur indus'') *** ''Skaai'': ''Harpagus'', 2 soarten: **** [[toskeglee]] (''Harpagus bidentatus'') **** [[readbiltoskeglee]] (''Harpagus diodon'') ** ''Ûnderfamylje'': [[see-earnen]] (''Haliaeetinae'') *** ''Skaai'': ''Haliaeetus'', 10 soarten, derûnder [[see-earn]] (''Haliaeetus albicilla'') ** ''Ûnderfamylje'': [[mûzefalken]] of mûzebiters (''Buteoninae'') *** ''Skaaien '': ''Butastur'', ''Ictinia'', ''Busarellus'', ''Rostrhamus'', ''Helicolestes'', ''Geranospiza'', ''Cryptoleucopteryx'', ''Buteogallus'', ''Morphnarchus'', ''Rupornis'', ''Buteogallus'', ''Parabuteo'', ''Geranoaetus'', ''Pseudastur'', ''Leucopternis'', ''Bermuteo'', ''Buteo'', 63 soarten, dêrûnder: [[mûzefalk]] (''Buteo buteo''). ==Keppelings om utens== *[https://www.worldbirdnames.org/new/bow/raptors/ IOC World Bird List 13.2, aug. 2023] *[https://www.avionary.info Avionary - 51 Language Holarctic Bird Names 4.3, jan. 2023] [[Kategory:Fûgelfamylje]] [[Kategory:Rôffûgel (skift)]] [[Kategory:Haukfûgel| ]] 9lq4djv9nkx60l1wknrqr51ox4810mv 0 29898 1174623 1015187 2024-11-14T15:27:18Z Drewes 2754 [[]] better 1174623 wikitext text/x-wiki [[Ofbyld:Frans Josefland Ligging.gif|260px|thumb|''Lokaasje yn de [[Noardlike Iissee'']]]] '''Frâns Joazef(s)lân''' ([[Russysk]]: Земля Франца Иосифа, ''Zemlja Frantsa Iosifa'') is in kloft fan sa'n 187 (of 191?) fulkanyske eilannen noardeastlik fan [[Spitsbergen (Noarwegen)|Spitsbergen]], bewesten fan de eilannegroep Severnaja Zemlja ([[Noardlân (arsjipel)|Noardlân]]) en benoarden [[Nova Sembla]] en de [[Barentssee]]. Hja binne part fan de [[Ruslân|Russyske]] oblast [[Archangelsk]]. De eilannen hawwe in totaal oerflak fan 20.700 km² (neffens oare boarnen 16.090 km²) en binne it noardlikst gebiet fan sawol [[Europa]] as Ruslân. Kaap Fligely (''August fan Fligely'') op it Rudolfeilân (''ostrov Roedolfa'') is de meast noardlike punt fan de kloft. De eilannen lizze yn de tiidsône fan de oblast Archangelsk ([[Moskoutiid|MSK/MSD]]). De eilannen waarden yn [[1873]] tafallich ûntdekt yn de Eastenryksk-Hongaarske Noardpoalekspedysje troch poalûndersikers [[Julius von Payer]] en [[Karl Weyprecht]] en neamd nei Keizer [[Frans Jozef I fan Eastenryk|Frans Jozef I]]. Allinne at men spesjale tastimming hat kin men de eilannen besykje. == Lizzing == De eilannen besteane út [[fjord]]en, ynholten en meastal beferzen [[seenaute]]s. It noardlikste punt fan Frâns Joazeflân leit op sa'n 900 kilometer fan de [[noardpoal]]. It súdlikste eilân leit op likernôch 370 kilometer fan it eilân [[Nova Sembla]]. [[Ofbyld:FranzJosefLand2.gif|right|thumb|350px|''Kaart fan Frâns Joazeflân''.]] == Klimaat == Der hearsket in strang arktysk kilmaat op de arsjipel en stoarmje docht it der faak. Oan de ein fan de koarte simmer is it faak mistich. De temperatuer is simmers trochsneed +2&nbsp;°C en -22&nbsp;°C yn de winter. De lêste jierren wiene de temperatueren útsûnderlik, fan +10&nbsp;°C en -48,9&nbsp;°C. Dizze feiten komme fan it waarstasjon ''Nagoerskoje'' op Alexander-Lân yn it westen fan de arsjipel. De eilannen lizze oan de râne fan de pakiisgrins. Dat betsjut dat it iis benoarden fan de arsjipel ek simmerdeis net raant. == Floara en fauna == Sa ticht by de noardpoal waakst net folle. Op Frâns Joazeflân binne ferskillende soarten [[moas]] en gers. Der komme in stik as wat simmerbloeiers foar mei in koarte libbenssyklus. Op guon fan sinne beskynde sniefjilden waakse [[algen|iisalgen]] dy't opfallende kleuren hawwe, sa as skarlekkenread en gersgrien. De meast foarkommende bistesoarten binne [[walrus]]sen, [[seehûnen]], [[poalfoks]]en, [[iisbear]]en en ferskate ynsektesoarten. De kliffen en strannen wurde troch [[seefûgels]] befolke dy't hjir ek harren jongen krije. Allinne de iisbeer oerwintert op de arsjipel. == De arsjipel (kar út) == * '''[[Alexandralân]]''' (''Zemlja Aleksandry'') hat in waarstasjon en it fleanfjild Nagoerskoje. Yn de Kâlde Oarloch wie dêr ek in radarstsjon. * '''[[Georg-eilân]]''' (''ostrov Georga'') mei it skiereilân Armitidsj is it grutste eilân. * '''[[Graham Belleilân]]''' hat de langste lanningsbaan fan de arsjipel (2.100 meter), gaadlik foar swiere frachtfleanmasines. * '''[[Hall-eilân]]''' mei de typearjende rots [[Kaap Tegethoff]]. Hjir seagen [[Julius von Payer|Peyer]] en [[Karl Weyprecht|Weyprecht]] foar it earst wer lân, nei't hja tsien moannen troch it iis ynsletten west hiene. * '''[[Northbrook (eilân)|Northbrook]]''' is betreklik goed tagonklik. * '''[[Rudolfeilân]]''' (''Ostrov Roedolfa'') is it meast noardlike eilân en dêrwei setten de poalekspedysjes ein 19e iuw en begjin 20e iuw útein. Dit barde fanút de Teplitz-baai, dêr is in koarte lanningsbaan op it iis oan de foet fan de gletsjer. * '''[[Wiener Neustadteilân]]''' (''Ostrov Viner Nejsjtadt'') hat de heechste berch fan de eilannekloft. * '''[[Ziegler-eilân]]''' (''ostrov Ziglera''), hjir wie it [[Eastenryk]]ske observaasjestasjon "Payer-Weyprecht". [[Ofbyld:Kap tegethoff gross.jpg|thumb|''Kaap Tegetthoff'']] [[Ofbyld:Northbrookisland fj.jpg|thumb|''Northbrook-eilân'']] == Skiednis == It seegebiet om Frâns Joazeflân hinne waard yn de [[17e iuw]] troch robbejagers en walkisjagers ûntdekt. Oanwizings dêrfoar foarmje de dokuminten fan de Nederlânske seefarder [[Cornelis Roule]] út [[1675]]. Yn [[1868]] met de Noar [[Nils Fredrik Rönnebeck]] in oantal eilannen en easke it lân foar [[Noarwegen]] op. Hy neamde it ''Rönnebecks-lân''. Op 30 augustus [[1873]] ûntduts de Eastenrykske ekspedysje fan [[Karl Weyprecht]] en [[Julius von Payer]] it eilân Gallia (''ostrov Gallja'') op 'en nij. De arsjipel, dy't doe noch ta Noarwegen hearde, waard doe earst nei keizer Frans Jozef I ferneamd. It súdlik gebiet waard foar en nei de oerwintering fan 1873/74 ferkend. De poalûndersikers [[Fridtjof Nansen]] en [[Fredrik Hjalmar Johansen|Hjalmar Johansen]] oerwinteren yn 1895/96 op Kaap Noarwegen op it Jacksoneilân (''ostrov Dzjeksona'') nei't it harren net slagge wie om de noardpoal te berikken. De folgjende simmer moeten hja de Britske poalûndersiker [[Frederick Jackson]]. Op it plak fan de earste ûntdekking op Kaap Tegetthoff (Mys Tegetchof) waard by de [[Walter Wellman-Ekspedysje]] (1898-1899) in tinkstien oprjochte. Op Kaap Geller op [[Wilczeklân]] (''Zemlja Viltsjeka''; neamd nei [[Johann Nepomuk Graf Wilczek]]) oerwinteren yn 1899 ek in oantal leden fan de Welle-Ekspedysje. Yn [[1901]] moasten de ekspedysjeleden fan de Amerikaanske [[Evelyn Baldwin]] op it [[Algereilân]] (''ostrov Aldzjer'') oerwinterje. Op it Northbrook-eilân waard yn 1904 stienkoal dold troch in expedysje dêr't it skip fan letter by it Rudolf-eilân sonk. Yn 1926 kaam Frâns Joazeflân oan de [[Sovjet-Uny]] en tusken 1929 en 1963 wie de Tichajabaai op Hookereilân (''ostrov Goekera'') it wichtichste begjinpunt foar poalekspedysjes. Yn 1931 fleach LZ 127 "[[LZ127 "Graf Zeppelin"|Graf Zeppelin]]" oer de arsjipel oant oer de noardlikste lânpunt (Kaap Fligeli). Yn de [[Twadde Wrâldkriich]] wie der tusken augustus 1943 en july 1944 in geheim Dútsk waarstasjon mei de koadenamme "Schatzgräber" op Aleksanderlân. It personiel moast der lykwols wei út reden fan sykte. De materialen waarden yn oktober 1944 troch [[ûnderseeboat]]en fuorthelle. Yn de [[Kâlde Oarloch]] wie de hiele arsjipel ôfsletten gebiet fanwege syn strategyske lizzing. Op [[Graham Belleilân]] (''ostrov Greem Bell'') wie in bommewerpereskader stasjonearre. Op 23 desimber 1996 ferûngelokke in Russyske fleanmasine ([[Antonov An-72]]) by de lanning op fleanfjid ''Nagoerskoje''. Yn april/maaie 2005 waard de Payer-Weyprecht-betinkingsekspedysje mei spesjale tastimming nei Frâns Joazeflân makke. De modern útriste groep bestie út twa Eastenrikers, twa Russen en in poalhûn. == Literatuer == * {{aut|Payer, Julius}}, ''Die österreichisch-ungarische Nordpol-Expedition in den Jahren 1872-1874'' * {{aut|Andreas Umbreit}}: ''Spitzbergen mit Franz-Joseph-Land und [[Jan Mayen]]'', Conrad Stein Verlag 7de druk 2004 ISBN 3-89392-282-2 * {{aut|Andreas Pöschek}}, ''Geheimnis Nordpol. Die Österreichisch-Ungarische Nordpolexpedition 1872-1874''. - [[Wenen]]: 1999 * {{aut|H. Straub}}, ''Die Entdeckung des Franz-Joseph-Landes'', Styria-Verlag 1990. * {{aut|Christoph Ransmayr}}: ''Die Schrecken des Eises und der Finsternis'' - Roman, Wenen 1984 en 1998 Fischer Taschenbuch: ISBN 3-596-25419-1 == Keppelings om utens == * [http://www.franzjosefland.com/ Payer-Weyprecht Memorial-Expedition Franz Josef Land 2005 (DE)] * [http://www.arcticwebsite.com/expeditions.html List fan Arktyske ekspedysjes] * [http://62.5.183.114/Geschichte/2004/03/17/12.34.02.htm Österr.-ungarische Expedition 1872-74, "Unknown land becomes visible in the fog"] * [http://www.norden-tours.de/SiteAssistant.php/27 Northern tours to F.J.Land] * [http://www.gerhardbechtold.com/Useful_Funny/gbgeoaddress.php Geografyske sykmasine foar nammen fan Franz-Joseph-Land islands] * [http://www.travel-images.com/article-russia-franz-josef-land.html Franz Josef Land - it Ryssysk Ryk fan de Iisbear ] '''Kaarten''' * http://ccnmtl.columbia.edu/projects/poles/mapslides/nansen/ * http://mapu3738.narod.ru/indexu37383940.html {{commonscat|Franz Joseph Land}} [[Kategory:Eilân yn de Noardlike Iissee]] [[Kategory:Eilân yn Jeropeesk Ruslân]] rkcdqqb1ga4yfvfra4ycnw8zm8dj8zp 0 38394 1174647 911306 2024-11-14T19:58:13Z Grwen 36908 1174647 wikitext text/x-wiki '''Kruudmoes''' ({{Audio|Nl-kruudmoes.ogg|<small>útspraak</small>}}) is in âld [[Gelderlân|Geldersk]] en [[Oerisel]]sk gerjocht fan [[grôt]], [[sûpe]], [[spek]], [[rikke woarst]], [[resyn|resinen]] en in soad farske krûden. In soadbrûkte krûden binne [[piipkrûd]], [[piterseelje]], [[selderij]], [[finkel]]grien of [[dille]], [[kruzemunt]] en [[soerstâle]]. It gerjocht wie bedoeld as stevige en streksume brij foar de wurkers op it (bou)lân. Tsjintwurdich wurdt it net folle mear iten. Kruudmoes kin waarm, lij en kâld iten wurde. === Wat der yn giet=== :''100gr gort'' :''1l water'' :''10gr sâlt'' :''300gr rikke woarst'' :''100gr resinen'' :''1,5 ytleppel kervel'' :''1,5 ytleppel piterseelje'' :''1,5 ytleppel kruzemunt'' :''2,5 dl sûpe'' == Ferskaat == Under de namme ''Gait-Jan Kruutmoes'' presintearre [[Kees Schilperoort]] yn de [[jierren 1970]] en de [[jierren 1980]] it radioprogramma ''De Boertjes van Buuten''. == Keppeling om utens == * [http://www.annetanne.be/kruidenklets/2007/03/26/glechoma-hederacea-hondsdraf#comment-20 Oer sprieding fan gebrûk en gearstalling, sjoch: Anne Tannes Kruidenklets-site (annetanne.be)] [[Kategory:Nederlânsk iten]] [[Kategory:Kultuer yn Gelderlân]] [[Kategory:Kultuer yn Oerisel]] qzio6lh6264n94qst7aau5lhrm9vrjs 0 39591 1174627 1101684 2024-11-14T15:32:04Z Drewes 2754 Piktogram 1174627 wikitext text/x-wiki [[File:Wheelchair curling pictogram (Paralympics).svg|right|100px]] '''[[Curling|Rolstoelkurling]]''' is ien fan de sporten dy’t op it programma fan de '''[[Paralympyske Spullen|Paralympyske Winterspullen]]''' steane. De sport is in fariant op it gewoane [[kurling]] mar dan foar minsken mei in [[lichaamlike beheining]] dy’t gebrûk meitsje fan in [[rolstoel]]. It stiet sûnt Turyn 2006 op it programma fan de [[Paralympyske Spullen]]. Sawol manlju as froulju meie mei-inoar yn ien team dielnimme oan dizze sport. Fan 2010 ôf is it ferplichte dat der op syn minst ien frou as ien man yn it team sit. == Medaljes == {| class="wikitable" !Edysje !!{{goud}} !!{{sulver}} !!{{brûns}} |- |[[Paralympyske Winterspullen 2006|Turyn 2006]]||{{CAN}}||{{GBR}}||{{SWE}} |- |[[Paralympyske Winterspullen 2010|Fankoever 2010]]||{{CAN}}||{{KOR}}||{{SWE}} |- |[[Paralympyske Winterspullen 2014|Sotsjy 2014]]||{{CAN}}||{{RUS}}||{{GBR}} |} == Dielnimmende lannen == {| class="wikitable" !Edysje!!lannen!! !! !! !! !! !! !! !! !! |- |[[Paralympyske Winterspullen 2006|Turyn 2006]]|| {{CANf}} || {{DENf}} || {{GBRf}} || {{ITAf}} || {{NORf}} || {{USAf}} || {{SWEf}} || {{SUIf}} || || |- |[[Paralympyske Winterspullen 2010|Fankoever 2010]]||| {{CANf}} || {{GERf}} || {{GBRf}} || {{ITAf}} || {{JPNf}} || {{NORf}} || {{USAf}} || {{KORf}} || {{SWEf}} || {{SUIf}} |- |[[Paralympyske Winterspullen 2014|Sotsjy 2014]] || {{USAf}} || {{SVKf}} || {{SWEf}} || {{NORf}} || {{KORf}} || {{FINf}} || {{RUSf}} || {{CANf}} || {{CHNf}} || {{GBRf}} |} == Sjoch ek == * [[Kurling op de Olympyske Winterspullen]] {{Rolstoelkurling op de Paralympyske Winterspullen}} {{Sport op de Paralympyske Winterspullen}} [[Kategory:Rolstoelkurling op de Paralympyske Winterspullen| ]] tmlfh8rprsmhjsyhppaungdublxf1vh 0 40974 1174640 1118549 2024-11-14T19:50:58Z Grwen 36908 1174640 wikitext text/x-wiki {{Ynfoboks gemeente | namme = Apeldoarn <br> <small>''Apeldoorn''</small> | ôfbyld = [[Ofbyld:Stadhuis-Apeldoorn.jpg|280px]] <br> Stedhûs fan Apeldoarn | flagge = [[Ofbyld:Apeldoorn_vlag.svg|120px|border]] | wapen = [[Ofbyld:Coat_of_arms_of_Apeldoorn.svg|80px]] | lokaasje = [[Ofbyld:NL_-_locator_map_municipality_code_GM0200_(2016).png|280px]] | lân = {{NEDf}} | bestjoerlike ienheid 1 = provinsje | namme bestjoerlike ienheid 1 = {{NL-GLf}} | bestjoerlike ienheid 2 = | namme bestjoerlike ienheid 2 = | bestjoerlike ienheid 3 = | namme bestjoerlike ienheid 3 = | boargemaster = Ton Heerts ([[Partij fan de Arbeid|PfdA]]) | haadplak = [[Apeldoarn]] | grutste plak = Apeldoarn | ynwennertal = {{Statistyk gemeente Nederlân ynwenners|Apeldoarn (gemeente)}} <small>({{Statistyk gemeente Nederlân ynwenners|TXT=Year}})</small> | befolkingstichtens = 492 /km² | oerflak = 341,15 km² | wêrfan lân = 339,89 km² | wêrfan wetter = 1,26 km² | tal stêden = 1 | tal doarpen = 10 | ferkearsieren = {{Piktogram dyk Nederlân A-wei|1}}, {{Piktogram dyk Nederlân A-wei|50}}, {{Piktogram dyk Nederlân N-wei|344}}, {{Piktogram dyk Nederlân N-wei|345}} <br> [[Spoar fan Amsterdam nei Sutfen]] | oprjochte = [[1811]] | perioade 1 = | namme perioade 1 = | perioade 2 = | namme perioade 2 = | perioade 3 = | namme perioade 3 = | perioade 4 = | namme perioade 4 = | perioade 5 = | namme perioade 5 = | opheft = | opgien yn = | no part fan = | netnûmer = 055, 0577 | postkoades = 3888, 7300-7339, 7341, 7345-7346, 7348, 7350-7352, 7360-7361, 7364, 7370-7371, 7380-7381 | tiidsône = [[UTC]] +1 | simmertiid = UTC +2 | webside = [http://www.apeldoorn.nl/ www.apeldoorn.nl] }} {{Of|de gemeente Apeldoarn|it haadplak fan de gemeente|Apeldoarn}} '''Apeldoarn'''<ref>''Bûsboekje 2005'', Ljouwert, 2005 (KFS), ISBN 9 08 06 25 248, s. 150.</ref> ([[Nederlânsk]] en offisjeel: ''Apeldoorn''; [[Nedersaksysk]]: ''Apeldoorne'' {{Audio|Apeldoorne.ogg|<small>útspraak</small>}}) is in gemeente yn de provinsje [[Gelderlân]]. De gemeente hat {{Statistyk gemeente Nederlân ynwenners|Apeldoarn (gemeente)}} ynwenners ({{Statistyk gemeente Nederlân ynwenners|TXT=Year}}, boarne: [[Sintraal Buro foar de Statistyk|CBS]]) en in oerflak fan 341 km². De gemeente Apeldoarn waard oprjochte yn [[1811]]. Haadplak fan de gemeente is de stêd [[Apeldoarn]]. It westlike part fan de gemeente leit op de eastlike flank fan de [[Feluwe]] en bestiet út [[driuwwâl]]en mei [[heide]] en [[bosk]]. It heechste punt fan de gemeente is de [[Torenberg]] mei in hichte fan 107 meter boppe [[Normaal Amsterdamsk Peil|NAP]]. De stêd Apeldoarn leit op de râne fan de Feluwe. == Plakken == De gemeente Apeldoarn bestiet njonken de stêd Apeldoarn út in stikmannich doarpen en oare kearnen. {| class="wikitable" |- ! Plak !! Ynwenners <br> <small>(2021)</small><ref>[https://www.cbs.nl/nl-nl/maatwerk/2021/31/kerncijfers-wijken-en-buurten-2021 Sintraal Buro foar de Statistyk]</ref> |- | [[Apeldoarn]] || 138.945 |- | [[Beekbergen]] || 4.935 |- | [[Beemte-Broekveld]] || 1.035 |- | [[Hoenderloo]] (*) || 1.385 |- | [[Hoog Soeren]] || 240 |- | [[Klarenbeek]] (**) || 1.740 |- | [[Lieren]] || 1.220 |- | [[Loenen (Apeldoarn)|Loenen]] || 3.385 |- | [[Radio Kootwijk]] || 100 |- | [[Uddel]] || 3.330 |- | [[Ugchelen]] || 6.275 |- | [[Wenum-Wiesel]] || 2.170 |} (* Hoenderloo leit foar in part yn de gemeente [[Ede (gemeente)|Ede]])<br> (** Klarenbeek leit foar in part yn de gemeente [[Voorst (gemeente)|Voorst]]) Oare kearnen: * [[Assel (Nederlân)|Assel]] * [[Engeland (Apeldoarn)|Engeland]] * [[Groenendaal (Gelderlân)|Groenendaal]] * [[Hooilanden]] * [[Nieuw-Milligen]] * [[Oosterhuizen (Apeldoarn)|Oosterhuizen]] * [[Woeste Hoeve]] * [[Het Woudhuis|Woudhuis]] [[Ofbyld:Gem-Apeldoorn-OpenTopo.jpg|300px|thumb|left|Kaart fan de gemeente Apeldoarn]] == Keppeling om utens == * {{nl}} [http://www.apeldoorn.nl Gemeente Apeldoarn] {{boarnen|boarnefernijing= <references/> }} {{GemeentenGelderlân}} [[Kategory:Apeldoarn| ]] [[Kategory:Plak yn Apeldoarn]] [[Kategory:Gemeente yn Gelderlân]] [[Kategory:Bestjoerlike ienheid oprjochte yn 1811]] 1hh5cjlu8ifjx05f8b16k9wg9k5pjy0 1174646 1174640 2024-11-14T19:57:22Z Drewes 2754 1174646 wikitext text/x-wiki {{Ynfoboks gemeente | namme = Apeldoarn <br> <small>''Apeldoorn''</small> | ôfbyld = [[Ofbyld:Stadhuis-Apeldoorn.jpg|280px]] <br> Stedhûs fan Apeldoarn | flagge = [[Ofbyld:Apeldoorn_vlag.svg|120px|border]] | wapen = [[Ofbyld:Coat_of_arms_of_Apeldoorn.svg|80px]] | lokaasje = [[Ofbyld:NL_-_locator_map_municipality_code_GM0200_(2016).png|280px]] | lân = {{NEDf}} | bestjoerlike ienheid 1 = provinsje | namme bestjoerlike ienheid 1 = {{NL-GLf}} | bestjoerlike ienheid 2 = | namme bestjoerlike ienheid 2 = | bestjoerlike ienheid 3 = | namme bestjoerlike ienheid 3 = | boargemaster = Ton Heerts ([[Partij fan de Arbeid|PfdA]]) | haadplak = [[Apeldoarn]] | grutste plak = Apeldoarn | ynwennertal = {{Statistyk gemeente Nederlân ynwenners|Apeldoarn (gemeente)}} <small>({{Statistyk gemeente Nederlân ynwenners|TXT=Year}})</small> | befolkingstichtens = 492 /km² | oerflak = 341,15 km² | wêrfan lân = 339,89 km² | wêrfan wetter = 1,26 km² | tal stêden = 1 | tal doarpen = 10 | ferkearsieren = {{Piktogram dyk Nederlân A-wei|1}}, {{Piktogram dyk Nederlân A-wei|50}}, {{Piktogram dyk Nederlân N-wei|344}}, {{Piktogram dyk Nederlân N-wei|345}} <br> [[Spoar fan Amsterdam nei Sutfen]] | oprjochte = [[1811]] | perioade 1 = | namme perioade 1 = | perioade 2 = | namme perioade 2 = | perioade 3 = | namme perioade 3 = | perioade 4 = | namme perioade 4 = | perioade 5 = | namme perioade 5 = | opheft = | opgien yn = | no part fan = | netnûmer = 055, 0577 | postkoades = 3888, 7300-7339, 7341, 7345-7346, 7348, 7350-7352, 7360-7361, 7364, 7370-7371, 7380-7381 | tiidsône = [[UTC]] +1 | simmertiid = UTC +2 | webside = [http://www.apeldoorn.nl/ www.apeldoorn.nl] }} {{Of|de gemeente Apeldoarn|it haadplak fan de gemeente|Apeldoarn}} '''Apeldoarn'''<ref>''Bûsboekje 2005'', Ljouwert, 2005 (KFS), ISBN 9 08 06 25 248, s. 150.</ref> ([[Nederlânsk]] en offisjeel: ''Apeldoorn''; [[Nedersaksysk]]: ''Apeldoorne'' [[Ofbyld:Nl-Apeldoorn.ogg|<small>útspraak</small>]]) is in gemeente yn de provinsje [[Gelderlân]]. De gemeente hat {{Statistyk gemeente Nederlân ynwenners|Apeldoarn (gemeente)}} ynwenners ({{Statistyk gemeente Nederlân ynwenners|TXT=Year}}, boarne: [[Sintraal Buro foar de Statistyk|CBS]]) en in oerflak fan 341 km². De gemeente Apeldoarn waard oprjochte yn [[1811]]. Haadplak fan de gemeente is de stêd [[Apeldoarn]]. It westlike part fan de gemeente leit op de eastlike flank fan de [[Feluwe]] en bestiet út [[driuwwâl]]en mei [[heide]] en [[bosk]]. It heechste punt fan de gemeente is de [[Torenberg]] mei in hichte fan 107 meter boppe [[Normaal Amsterdamsk Peil|NAP]]. De stêd Apeldoarn leit op de râne fan de Feluwe. == Plakken == De gemeente Apeldoarn bestiet njonken de stêd Apeldoarn út in stikmannich doarpen en oare kearnen. {| class="wikitable" |- ! Plak !! Ynwenners <br> <small>(2021)</small><ref>[https://www.cbs.nl/nl-nl/maatwerk/2021/31/kerncijfers-wijken-en-buurten-2021 Sintraal Buro foar de Statistyk]</ref> |- | [[Apeldoarn]] || 138.945 |- | [[Beekbergen]] || 4.935 |- | [[Beemte-Broekveld]] || 1.035 |- | [[Hoenderloo]] (*) || 1.385 |- | [[Hoog Soeren]] || 240 |- | [[Klarenbeek]] (**) || 1.740 |- | [[Lieren]] || 1.220 |- | [[Loenen (Apeldoarn)|Loenen]] || 3.385 |- | [[Radio Kootwijk]] || 100 |- | [[Uddel]] || 3.330 |- | [[Ugchelen]] || 6.275 |- | [[Wenum-Wiesel]] || 2.170 |} (* Hoenderloo leit foar in part yn de gemeente [[Ede (gemeente)|Ede]])<br> (** Klarenbeek leit foar in part yn de gemeente [[Voorst (gemeente)|Voorst]]) Oare kearnen: * [[Assel (Nederlân)|Assel]] * [[Engeland (Apeldoarn)|Engeland]] * [[Groenendaal (Gelderlân)|Groenendaal]] * [[Hooilanden]] * [[Nieuw-Milligen]] * [[Oosterhuizen (Apeldoarn)|Oosterhuizen]] * [[Woeste Hoeve]] * [[Het Woudhuis|Woudhuis]] [[Ofbyld:Gem-Apeldoorn-OpenTopo.jpg|300px|thumb|left|Kaart fan de gemeente Apeldoarn]] == Keppeling om utens == * {{nl}} [http://www.apeldoorn.nl Gemeente Apeldoarn] {{boarnen|boarnefernijing= <references/> }} {{GemeentenGelderlân}} [[Kategory:Apeldoarn| ]] [[Kategory:Plak yn Apeldoarn]] [[Kategory:Gemeente yn Gelderlân]] [[Kategory:Bestjoerlike ienheid oprjochte yn 1811]] bfhk5q48zs8cakk9lsg9y7ugholz3rf 0 52173 1174638 1172533 2024-11-14T19:03:28Z Drewes 2754 /* Underskieding */ 1174638 wikitext text/x-wiki {{Ynfoboks politikus Nederlân | ôfbyld = Fleur was ook van de partij in Spijkenisse (cropped).jpg | ôfbyldbreedte = | ôfbyldtekst = Agema op in ferkiezingsgearkomste yn 2017 | echte namme = | folsleine namme = Marie-Fleur Agema | berne = [[16 septimber]] [[1976]] | berteplak = [[Purmerein]] | stoarn = |plak fan ferstjerren = | hjoeddeiske funksje = [[Ministearje fan Folkssûnens, Wolwêzen en Sport|Minister fan Folkssûnens, Wolwêzen en Sport]]<br>[[Fise-premier]] | sûnt = [[2 july]] [[2024]] | partij = [[List Pim Fortuyn|LPF]] (2002-2004)<br>[[Forza!Nederland|Forza!]] (2004)<br>[[Partij foar de Frijheid|PVV]] (2006-no) | relygje = | titels = MA | tiidrek1 = 2003-2007 | funksje1 = Lid [[Provinsjale Steaten]] fan [[Noard-Hollân]] | tiidrek2 = 2006-2024 | funksje2 = Lid [[Twadde Keamer fan de Steaten-Generaal|Twadde Keamer]] | tiidrek3 = 2024-no | funksje3 = minister fan Folkssûnens, Wolwêzen en Sport <br>Fise-premier | tiidrek4 = | funksje4 = | tiidrek5 = | funksje5 = | tiidrek6 = | funksje6 = | tiidrek7 = | funksje7 = | tiidrek8 = | funksje8 = | tiidrek9 = | funksje9 = | tiidrek10 = | funksje10 = | tiidrek11 = | funksje11 = | tiidrek12 = | funksje12 = | tiidrek13 = | funksje13 = | tiidrek14 = | funksje14 = | tiidrek15 = | funksje15 = | tiidrek16 = | funksje16 = | tiidrek17 = | funksje17 = | tiidrek18 = | funksje18 = | tiidrek19 = | funksje19 = | tiidrek20 = | funksje20 = }} '''Marie-Fleur (Fleur) Agema''' ([[Poarmerein]], [[16 septimber]] [[1976]]) is in [[Nederlân]]sk [[politikus|politika]]. Ut namme fan de [[Partij foar de Frijheid]] (PVV) siet hja sûnt de Twadde Keamerferkiezingen 2006 oant 2024 yn de [[Twadde Keamer fan de Steaten-Generaal]]. Op [[2 july]] [[2024]] is se [[ministearje fan Folkssûnens, Wolwêzen en Sport|minister fan Folkssûnens, Wolwêzen en Sport]] en [[fise-premier]] yn it [[kabinet-Schoof]]. == Libben en wurk == Agema studearre [[arsjitektuer]] oan it HBO. Sy wie fan 1999 oant 2003 romtlik ûntwerper en projektlieder op in arsjitekteburo. Se eksposearre ûnder mear yn it [[Museon]], de Grutte Tsjerke en it Gemeentehûs yn De Haach, it âlde Philipsfabryk en CraftDesign. Se hie in eigen stand op de meubelfakbeurs fan 1999. Yn 2004 helle se har [[master (akademyske graad)|master]]graad (''Master of Arts'') mei in ûntwerp foar in finzenis en in mastertese oer detinsje. Yn 2003 waard sy foar de [[List Pim Fortuyn]] yn de [[Provinsjale Steaten]] fan [[Noard-Hollân]] keazen. Op 17 oktober 2003 joech sy it betrouwen yn it bestjoer fan de LPF oer. Yn 2004 gie sy út de LPF fanwege yntern skeel. Sy gie fierder as ûnôfhinklike ''Groep Agema'' yn de Steaten. Yn de Steaten broch sy it yn har eagen te royale subsydzjebelied op it aljemint.<ref>[http://www.refdag.nl/nieuws/binnenland/em_een_steeds_smeriger_verhaal_em_1_191234 ''Een steeds smeriger verhaal'']. [[Reformatoarysk Deiblêd]], 17 novimber 2006</ref> Yn datselde jier wie se ek aktyf op it neonazistyske ynternetforum Stormfront, dat de slogan "White Pride World Wide" brûkt. <ref>[https://www.nrc.nl/nieuws/2007/01/13/extreem-rechts-hielp-wilders-11259075-a916893?t=1718704142 Extreem-rechts hielp Wilders], ''NRC'', 13 jannewaris 2007 </ref> Yn 2006 gie sy by de [[Partij foar de Frijheid]] fan [[Geert Wilders]] en kaam sy yn de Twadde Keamerfraksje fan dy partij. Sy lei har dêr ta op [[romtlike oardening]], [[folkshúsfesting]] en [[ferkear en wettersteat]]. Teffens wie hja fisefraksjefoarsitter. Sûnt 2010 docht sy it wurd yn de keamer oer folkssûnens, wolwêzen en sport, jeugd en húshâlding, en subsydzjebelied. Sûnt 2 july 2024 is Agema minister fan Folkssûnens, Wolwêzen en Sport en earste fise-premier yn it kabinet-Schoof, it earste kabinet dêr't de PVV part fan is. As gefolch fan it ministerskip ferliet se de Twadde Keamer. ==Persoanlik== Fleur Agema makke desimber 2012 bekend dat hja [[multiple skleroaze]] hat.<ref>[http://nos.nl/artikel/450772-pvvkamerlid-agema-lijdt-aan-ms.html ''PVV-Kamerlid Agema lijdt aan MS''], ''[[Nederlandse Omroep Stichting|NOS]]'', 12 desimber 2012</ref> Maaie 2013 sei hja yn it [[EO]]-programma ''[[De Kist]]'' dat hja fereale wie op in man út [[Hong Kong]]<ref>[http://www.telegraaf.nl/binnenland/21566202/__Fleur_verliefd_in_Hong_Kong__.html Fleur verliefd in Hong Kong], '[[De Telegraaf]]', 15 maaie 2013</ref>, mar meidat har wurk net te kombinearjen is mei in relaasje om utens bleau hja ''single''.<ref>[http://www.spitsnieuws.nl/archives/binnenland/2013/05/fleur-agema-vrijgezel ''Fleur Agema vrijgezel''], '[[Spits Nieuws]]', 16 maaie 2013</ref> Yn 2014 krige se in relaasje mei âld-Twadde Keamerlid [[Léon de Jong]]<ref>[http://www.hpdetijd.nl/2014-05-26/blonde-sekteleider-koppelt-fleur-agema-aan-popster/ '''Blonde sekteleider' koppelt Fleur Agema aan popster''], ''HP/De Tijd'', 26 mei 2014</ref>; sy hawwe tegearre in dochter<ref>[http://www.nu.nl/achterklap/3995498/pvv-kamerlid-fleur-agema-bevallen-van-eerste-kind.html "PVV-kamerlid Fleur Agema bevallen van eerste kind"] NU.nl, 18 febr. 2015</ref>. == Underskieding== Yn 2011 krige Agema de priis 'Ingel fan it Jier' fan de [[KristenUny]]-jongerein [[PerspectieF]] fanwegen har krewearjen foar it noch net berne libben en it op it aljemint bringen fan tebekbringen fan it tal abortussen. == Keppelings om utens == * [http://www.fleuragema.nl/ Hiemside Fleur] * [http://pvv.nl/index.php/fracties/tweede-kamer/fleur-agema.html Fleur Agema], webside fan de PVV-Keamerfraksje * [http://www.tweedekamer.nl/kamerleden/alle_kamerleden/agema_marie-fleur/index.jsp Fleur Agema], webside fan de Twadde Keamer fan de Steaten-Generaal] {{boarnen|boarnefernijing= <references/>}} {{Navigaasje kabinet-Schoof}} {{DEFAULTSORT:Agema, Fleur}} [[Kategory:Nederlânsk arsjitekt]] [[Kategory:Nederlânsk politikus]] [[Kategory:LPF-politikus]] [[Kategory:PVV-politikus]] [[Kategory:Nederlânsk provinsjaal politikus]] [[Kategory:Twadde Keamerlid]] [[Kategory:Nederlânsk minister fan Folkssûnens]] [[Kategory:Nederlânsk minister fan Sport]] [[Kategory:Fise-premier fan Nederlân]] [[Kategory:Nederlânsk persoan fan Frysk komôf]] [[Kategory:Persoan berne yn 1976]] 97qnngxxc4pv7zrl5m1ehnpm4qyoa1e 0 61504 1174621 1174518 2024-11-14T14:46:19Z Mysha 254 /* De 100 boeken fan de iuw */ Frânske namme 1174621 wikitext text/x-wiki De '''100 boeken fan de iuw''' is in ranglist fan boeken dy't beskôge wurde as de hûndert bêste fan de [[20e iuw]]. De list waard yn 'e maityd fan 1999 mei in opinypeiling gearstald troch de Frânske boekhannelskeatling ''Fnac'' en de Paryske krante ''[[Le Monde]]''. Der waard úteinset mei in list fan twahûndert titels dy't opsteld wie troch boekwinkels en [[sjoernalist]]en; dêrop waard oan 17,000 Frânsen frege op 'e boeken te stimmen, útgeande fan 'e fraach: "Hokker boeken binne jo yn it ûnthâld stykjen bleaun?" (''Quels livres sont restés dans votre mémoire?'').<ref>[http://www.lemonde.fr/cgi-bin/ACHATS/acheter.cgi?offre=ARCHIVES&type_item=ART_ARCH_30J&objet_id=46796 Écrivains et choix sentimentaux], [[Josyane Savigneau]], ''Le Monde'', 15 October 1999. {{fr}}</ref> De list fan ferneamde titels is in mjuks fan grutte [[roman]]s mei [[poëzij]] en [[toanielstik]]ken, en teffens [[stripferhaal|stripferhalen]]. De earste fyftich wurken op 'e list wiene it ûnderwerp fan in [[essay]] troch [[Frédéric Beigbeder]], ''The Last Inventory Before Liquidation'', wêryn't er de oandacht fêstige op it [[Frankryk|Frânske]] karakter fan 'e list. ==De 100 boeken fan de iuw== {| class="wikitable sortable centre" ! scope=col | nr. ! scope=col class="unsortable" | Titel ! scope=col class="unsortable" | Auteur ! scope=col | Jier |---------------------------------- | align="right" | 1 | ''[[L'Étranger]]'' ("De Fjemdling") | [[Albert Camus]] [[File:Nobel prize medal mod.png|20px]] | [[1942]] |---------------------------------- | align="right" | 2 | ''[[À la recherche du temps perdu]]'' ("Op syk nei ferlerne tiid") | [[Marcel Proust]] | [[1927]] |---------------------------------- | align="right" | 3 | ''[[Der Process]]'' ("It proses") | [[Franz Kafka]] | [[1925]] |---------------------------------- | align="right" | 4 | ''Le Petit Prince''<br />{{Flagge FY}} ''[[De Lytse Prins]]'' | [[Antoine de Saint-Exupéry]] | [[1943]] |---------------------------------- | align="right" | 5 | ''[[La Condition humaine]]'' ("De minsklike kondysje") | [[André Malraux]] | [[1933]] |---------------------------------- | align="right" | 6 | ''[[Voyage au bout de la nuit]]'' ("Reis nei de ein fan 'e nacht")‎ | [[Louis-Ferdinand Céline]] | [[1932]] |---------------------------------- | align="right" | 7 | ''[[The Grapes of Wrath]]'' ("De druven fan 'e grime") | [[John Steinbeck]] [[File:Nobel prize medal mod.png|20px]] | [[1939]] |---------------------------------- | align="right" | 8 | ''[[For Whom the Bell Tolls (roman)|For Whom the Bell Tolls]]'' ("Foar wa't de klok liedt") | [[Ernest Hemingway]] [[File:Nobel prize medal mod.png|20px]] | [[1940]] |---------------------------------- | align="right" | 9 | ''[[Le Grand Meaulnes]]'' ("De Grutte Meaulnes") | [[Alain-Fournier]] | [[1913]] |---------------------------------- | align="right" | 10 | ''[[L'Écume des jours]]'' ("It Skom fan de Dagen") | [[Boris Vian]] | [[1947]] |---------------------------------- | align="right" | 11 | ''[[Le Deuxième Sexe]]'' ("It twadde geslacht"; non-fiksje) | [[Simone de Beauvoir]] | [[1949]] |---------------------------------- | align="right" | 12 | ''[[En attendant Godot]]'' ("Wachtsjend op Godot"; toanielstik) | [[Samuel Beckett]] [[File:Nobel prize medal mod.png|20px]] | [[1952]] |---------------------------------- | align="right" | 13 | ''[[L'être et le néant]]'' ("It wêzen en it neat"; filosofy) | [[Jean-Paul Sartre]] <nowiki>[</nowiki>[[File:Nobel prize medal mod.png|15px]]] | [[1943]] |---------------------------------- | align="right" | 14 | ''[[Il nome della rosa]]'' ("De namme fan de roas") | [[Umberto Eco]] | [[1980]] |---------------------------------- | align="right" | 15 | ''[[:nl:De Goelag Archipel]]'' | [[Aleksander Solzjenitsyn]] [[File:Nobel prize medal mod.png|20px]] | [[1973]] |---------------------------------- | align="right" | 16 | ''[[Paroles]]'' ("Wurden"; gedichten) | [[Jacques Prévert]] | [[1946]] |---------------------------------- | align="right" | 17 | ''[[:nl:Alcohol (gedichten)|Alcohol]]'' (gedichten) | [[Guillaume Apollinaire]] | [[1913]] |---------------------------------- | align="right" | 18 | ''[[:nl:Kuifje (stripfiguer)|Kuifje]] - [[:nl:De Blauwe Lotus]]'' (strip) | [[Hergé]] | [[1936]] |---------------------------------- | align="right" | 19 | ''Het Achterhuis'' (deiboek)<br />{{Flagge FY}} ''[[It Achterhûs (deiboek)|It Achterhûs]]'' | [[Anne Frank]] | [[1947]] |---------------------------------- | align="right" | 20 | ''[[:nl:Het trieste der tropen]]'' (memoires) | [[Claude Lévi-Strauss]] | [[1955]] |---------------------------------- | align="right" | 21 | ''[[:nl:Brave New World (roman)|Brave New World]]'' | [[Aldous Huxley]] | [[1932]] |---------------------------------- | align="right" | 22 | ''[[:nl:1984 (boek)|1984]]'' | [[George Orwell]] | [[1949]] |---------------------------------- | align="right" | 23 | ''[[:nl:Asterix de Galliër]]'' (strip)<br />{{Flagge FY}} ''[[Asterix de Galjer]]''<ref>[http://www.asterix-obelix.nl/index.php?page=manylanguages/album.inc&book_nr=1 Album 1 at Asterix around the World] {{en}}</ref> | [[René Goscinny]] / [[Albert Uderzo]] | [[1959]] |---------------------------------- | align="right" | 24 | ''[[:nl:De kale zangeres]]'' (toanielstik)<br />{{Flagge FY}} ''[[De Keale Sjongeres]]'' | [[Eugène Ionesco]] | [[1952]] |---------------------------------- | align="right" | 25 | ''[[:nl:Drie verhandelingen over de theorie van de seksualiteit]]'' (non-fiksje) | [[Sigmund Freud]] | [[1905]] |---------------------------------- | align="right" | 26 | ''[[:nl:Het hermetisch zwart]]'' | [[Marguerite Yourcenar]] | [[1968]] |---------------------------------- | align="right" | 27 | ''[[:nl:Lolita (roman)|Lolita]]'' | [[Vladimir Nabokov]] | [[1955]] |---------------------------------- | align="right" | 28 | ''[[:nl:Ulysses (boek)|Ulysses]]'' | [[James Joyce]] | [[1922]] |---------------------------------- | align="right" | 29 | ''[[:nl:De woestijn van de Tartaren]]'' | [[Dino Buzzati]] | [[1940]] |---------------------------------- | align="right" | 30 | ''[[:nl:De valse munters]]'' | [[André Gide]] [[File:Nobel prize medal mod.png|20px]] | [[1925]] |---------------------------------- | align="right" | 31 | ''[[:nl:Le Hussard sur le toit]]'' | [[Jean Giono]] | [[1951]] |---------------------------------- | align="right" | 32 | ''[[:nl:De uitverkorene van de heer]]'' | [[Albert Cohen]] | [[1968]] |---------------------------------- | align="right" | 33 | ''[[:nl:Honderd jaar eenzaamheid]]'' | [[Gabriel García Márquez]] [[File:Nobel prize medal mod.png|20px]] | [[1967]] |---------------------------------- | align="right" | 34 | ''[[:nl:The Sound and the Fury|Het geraas en gebral]]'' | [[William Faulkner]] [[File:Nobel prize medal mod.png|20px]] | [[1929]] |---------------------------------- | align="right" | 35 | ''[[:nl:Thérèse Desqueyroux]]'' | [[François Mauriac]] [[File:Nobel prize medal mod.png|20px]] | [[1927]] |---------------------------------- | align="right" | 36 | ''[[:nl:Zazie in de metro]]'' | [[Raymond Queneau]] | [[1959]] |---------------------------------- | align="right" | 37 | ''[[:nl:Verwirrung der Gefühle]]'' (ferhalen) | [[Stefan Zweig]] | [[1927]] |---------------------------------- | align="right" | 38 | ''[[:nl:Gejaagd door de wind]]'' | [[Margaret Mitchell]] | [[1936]] |---------------------------------- | align="right" | 39 | ''[[:nl:Lady Chatterley's Lover]]'' | [[D.H. Lawrence]] | [[1928]] |---------------------------------- | align="right" | 40 | ''[[:nl:De Toverberg]]'' | [[Thomas Mann]] [[File:Nobel prize medal mod.png|20px]] | [[1924]] |---------------------------------- | align="right" | 41 | ''[[:nl:Bonjour Tristesse]]'' | [[Françoise Sagan]] | [[1954]] |---------------------------------- | align="right" | 42 | ''[[:nl:De stilte der zee]]'' (novelle) | [[Jean Bruller|Vercors]] | [[1942]] |---------------------------------- | align="right" | 43 | ''[[:nl:Het leven een gebruiksaanwijzing]]'' | [[Georges Perec]] | [[1978]] |---------------------------------- | align="right" | 44 | ''[[De Hûn fan de Baskervilles]]'' | [[Arthur Conan Doyle]] | [[1901]]-[[1902]] |---------------------------------- | align="right" | 45 | ''[[:nl:Onder de zon van Satan]]'' | [[Georges Bernanos]] | [[1926]] |---------------------------------- | align="right" | 46 | ''[[:nl:De grote Gatsby]]'' | [[F. Scott Fitzgerald]] | [[1925]] |---------------------------------- | align="right" | 47 | ''[[:nl:De Grap]]'' | [[Milan Kundera]] | [[1967]] |---------------------------------- | align="right" | 48 | ''[[:nl:De Onverschilligen]]'' | [[Alberto Moravia]] | [[1954]] |---------------------------------- | align="right" | 49 | ''[[:nl:De moord op Roger Ackroyd]]'' | [[Agatha Christie]] | [[1926]] |---------------------------------- | align="right" | 50 | ''[[:nl:Nadja (roman)|Nadja]]'' | [[André Breton]] | [[1928]] |---------------------------------- | align="right" | 51 | ''[[:nl:Aurélien]]'' | [[Louis Aragon]] | [[1944]] |---------------------------------- | align="right" | 52 | ''[[:nl:Le Soulier de satin]]'' | [[Paul Claudel]] | [[1929]] |---------------------------------- | align="right" | 53 | ''[[:nl:Zes personages op zoek naar een auteur]]'' (toanielstik) | [[Luigi Pirandello]] [[File:Nobel prize medal mod.png|20px]] | [[1921]] |---------------------------------- | align="right" | 54 | ''[[:nl:De weerstaanbare opkomst van Arturo Ui]]'' (toanielstik) | [[Bertolt Brecht]] | [[1959]] |---------------------------------- | align="right" | 55 | ''[[:nl:Vrijdag of het andere eiland]]'' | [[Michel Tournier]] | [[1967]] |---------------------------------- | align="right" | 56 | ''[[:nl:The War of the Worlds (boek)|Oorlog der werelden]]'' | [[Herbert George Wells]] | [[1898]] |---------------------------------- | align="right" | 57 | ''[[:nl:Is dit een mens]]'' (memoires) | [[Primo Levi]] | [[1947]] |---------------------------------- | align="right" | 58 | ''In de Ban van de Ring''<br />{{Flagge FY}} ''[[Master fan Alle Ringen]]'' | [[J. R. R. Tolkien]] | [[1954]]-[[1955]] |---------------------------------- | align="right" | 59 | ''[[:nl:Les Vrilles de la vigne]]'' (koarte ferhalen) | [[Colette (schrijfster)|Colette]] | [[1908]] |---------------------------------- | align="right" | 60 | ''[[:nl:Capitale de la douleur]]'' (gedichten) | [[Paul Éluard]] | [[1926]] |---------------------------------- | align="right" | 61 | ''[[:nl:Martin Eden]]'' | [[Jack London (auteur)|Jack London]] | [[1909]] |---------------------------------- | align="right" | 62 | ''Corto Maltese: [[:nl:De Ballade van de Zilte Zee]]'' (strip)<br />{{Flagge FY}} ''[[Corto Maltese|De Ballade fan de Sâlte See]]'' | [[Hugo Pratt]] | [[1967]] |---------------------------------- | align="right" | 63 | ''[[:nl:De nulgraad van het schrijven]]'' (essay) | [[Roland Barthes]] | [[1953]] |---------------------------------- | align="right" | 64 | ''[[:nl:De verloren eer van Katharina Blum]]'' | [[Heinrich Böll]] [[File:Nobel prize medal mod.png|20px]] | [[1974]] |---------------------------------- | align="right" | 65 | ''[[:nl:De kust van de Syrten]]'' | [[Julien Gracq]] | [[1951]] |---------------------------------- | align="right" | 66 | ''[[:nl:De woorden en de dingen]]'' (filosofy) | [[Michel Foucault]] | [[1966]] |---------------------------------- | align="right" | 67 | ''[[:nl:On the Road (boek)|Onderweg]]'' | [[Jack Kerouac]] | [[1957]] |---------------------------------- | align="right" | 68 | ''[[Nils Holgerssons underbara resa genom Sverige]]'' ("Nils Holgerssons wûnderbaarlike reis troch Sweden") | [[Selma Lagerlöf]] [[File:Nobel prize medal mod.png|20px]] | [[1906]]-[[1907]] |---------------------------------- | align="right" | 69 | ''[[:nl:Een kamer voor jezelf]]'' (essay) | [[Virginia Woolf]] | [[1929]] |---------------------------------- | align="right" | 70 | ''[[:nl:De kronieken van Mars]]'' | [[Ray Bradbury]] | [[1950]] |---------------------------------- | align="right" | 71 | ''[[:nl:De vervoering van Lol V. Stein]]'' | [[Marguerite Duras]] | [[1964]] |---------------------------------- | align="right" | 72 | ''[[:nl:Het Proces Verbaal]]'' | [[Jean-Marie Gustave Le Clézio]] [[File:Nobel prize medal mod.png|20px]] | [[1963]] |---------------------------------- | align="right" | 73 | ''[[:nl:Tropismen]]'' | [[Nathalie Sarraute]] | [[1939]] |---------------------------------- | align="right" | 74 | ''[[:nl:Dagboek, 1887-1910]]'' (deiboek) | [[Jules Renard]] | [[1925]] |---------------------------------- | align="right" | 75 | ''[[It Geheim fan Lord Jim]] (''Lord Jim'') | [[Joseph Conrad]] | [[1900]] |---------------------------------- | align="right" | 76 | ''[[:nl:Schriften]]'' (non-fiksje) | [[Jacques Lacan]] | [[1966]] |---------------------------------- | align="right" | 77 | ''[[:nl:Het theater van de wreedheid]]'' (essays) | [[Antonin Artaud]] | [[1938]] |---------------------------------- | align="right" | 78 | ''[[:nl:Manhattan Transfer (roman)|Manhattan Transfer]]'' | [[John Dos Passos]] | [[1925]] |---------------------------------- | align="right" | 79 | ''[[:nl:Fantastische verhalen (Borges)|Fantastische verhalen]]'' | [[Jorge Luis Borges]] | [[1944]] |---------------------------------- | align="right" | 80 | ''[[:nl:Moravagine]]'' | [[Blaise Cendrars]] | [[1926]] |---------------------------------- | align="right" | 81 | ''[[:nl:De generaal van het dode leger]]'' | [[Ismail Kadare]] | [[1963]] |---------------------------------- | align="right" | 82 | ''[[:nl:Sophie's Choice (roman)|Sophie’s Choice]]'' | [[William Styron]] | [[1979]] |---------------------------------- | align="right" | 83 | ''[[:nl:Gitaanse Romancero]]'' (gedichten) | [[Federico García Lorca]] | [[1928]] |---------------------------------- | align="right" | 84 | ''[[:nl:Maigret en de onbekende wreker]]'' | [[Georges Simenon]] | [[1931]] |---------------------------------- | align="right" | 85 | ''[[:nl:Notre-Dame-des-Fleurs]]'' | [[Jean Genet]] | [[1944]] |---------------------------------- | align="right" | 86 | ''[[:nl:De man zonder eigenschappen]]'' | [[Robert Musil]] | [[1930]]-[[1932]] |---------------------------------- | align="right" | 87 | ''[[:nl:Fureur et mystère]]'' (gedichten) | [[René Char]] | [[1948]] |---------------------------------- | align="right" | 88 | ''[[:nl:The Catcher in the Rye|De vanger in het graan]]'' | [[Jerome David Salinger]] | [[1951]] |---------------------------------- | align="right" | 89 | ''[[:nl:Geen orchideeën voor Miss Blandish]]'' | [[James Hadley Chase]] | [[1939]] |---------------------------------- | align="right" | 90 | ''[[:nl:Blake en Mortimer]]'' (strip) | [[Edgar P. Jacobs]] | [[1950]] |---------------------------------- | align="right" | 91 | ''[[:nl:De aantekeningen van Malte Laurids Brigge]]'' | [[Rainer Maria Rilke]] | [[1910]] |---------------------------------- | align="right" | 92 | ''[[:nl:Retour Rome]]'' | [[Michel Butor]] | [[1957]] |---------------------------------- | align="right" | 93 | ''[[:nl:Totalitarisme (boek)|Totalitarisme]]'' (non-fiksje) | [[Hannah Arendt]] | [[1951]] |---------------------------------- | align="right" | 94 | ''[[:nl:De Meester en Margarita]]'' | [[Michail Boelgakov]] | [[1967]] |---------------------------------- | align="right" | 95 | ''[[:nl:De rozenkruising]]'' | [[Henry Miller]] | [[1949]]-[[1960]] |---------------------------------- | align="right" | 96 | ''[[:nl:Het grote slapen]]'' | [[Raymond Chandler]] | [[1939]] |---------------------------------- | align="right" | 97 | ''[[:nl:Amers|Bitter]]'' (gedichten) | [[Saint-John Perse]] [[File:Nobel prize medal mod.png|20px]] | [[1957]] |---------------------------------- | align="right" | 98 | ''[[:nl:Guust Flater]]'' (strip) | [[André Franquin]] | [[1957]] |---------------------------------- | align="right" | 99 | ''[[:nl:Onder de Vulkaan]]'' | [[Malcolm Lowry]] | [[1947]] |---------------------------------- | align="right" | 100 | ''[[:nl:Middernachtskinderen]]'' | [[Salman Rushdie]] | [[1981]] |} ==Sjoch ek== *[[File:Nobel prize medal mod.png|20px]] [[Nobelpriis foar de Literatuer]] *[[Pulitzerpriis (literatuer)]] *[[Prometheus Award]] – <small>Orwell, Tolkien, Bradbury</small> ==Keppelings om utens== {{boarnen|boarnefernijing= <references/> }} [[Kategory:Bibliografy]] [[Kategory:Kultuer yn Frankryk]] juvkp6paj2v43ap70qekfy5f2bxtu6a 0 66856 1174628 1125991 2024-11-14T15:35:26Z Drewes 2754 1174628 wikitext text/x-wiki {{stobbe|Belgysk fuotballer}} [[Ofbyld:Nicolas_Lombaerts_2013.jpg|thumb|250px|Nicolas Lombaerts]] '''Nicolas Robert Christian Lombaerts''' ([[Brugge]], [[20 maart]] [[1985]]) is in earder-Belgyske fuotballer dy't it leafst yn'e ferdigening spile. Syn lêste kontrakt tekene er yn maart 2017 foar trije jier by KV Oostende dy't him oernaam fan FK Zenit Sint-Petersburg foar sa'n € 1,5 miljoen. Tusken 2006 en 2016 spile er út en troch yn it Belgysk fuotbalalvetal. == Keppeling om utens == * [http://www.goal.com/en/people/belgium/16901/nicolas-lombaerts goal.com] {{commonscat|Nicolas Lombaerts}} {{DEFAULTSORT:Lombaerts, Nicolas}} [[Kategory:Flaamsk fuotballer]] [[Kategory:Persoan berne yn 1985]] 960u2iux4pz9fzfrwy8n308y2cz4uen 0 67804 1174670 1119251 2024-11-15T11:56:50Z Lytsewâld-Augsbuert 45397 tenei mear 1174670 wikitext text/x-wiki [[Ofbyld:Pjjoubert.jpg|thumb|240px|Petrus Jacobus Joubert]] '''Petrus Jacobus (Piet) Joubert''' ([[Cango]], [[20 jannewaris]] [[1834]] – [[Pretoria]], [[28 maart]] [[1900]]) wie oerbefelhawwer fan it leger fan de [[Súdafrikaanske Republyk]] fan [[1880]] oant 1900. As politikus tsjinne hy as fizepresidint fan de republyk ûnder syn rivaal [[Paul Kruger]]. == Persoanlik libben == Joubert waard berne yn [[Cango]], yn it distrikt Oudtshoorn, [[kaapkoloanje]]. Hy wie in ôfstammeling fan de [[Frankryk|Frânske]] [[Hugenoaten]] dy’t nei [[Súd-Afrika]] flecht binne nei it ynlûken fan it [[Edikt fan Nantes]] troch [[Loadewyk XIV]]. Joubert âlden ferstoaren al op jonge leeftyd. Hy gie al jong nei [[Transfaal]] dêr't er in sukselsfol boerespul opsette en starte mei in stúdzje rjochten. == Polityk == Yn de jierren ’60 waard hy keazen as lid fan de folksrie Súd-Afrika om [[Wakkerstroom]] te fertsjintwurdigjen. Doedestiids wie [[Marthinus Wessel Pretorius]] dwaande my syn twadde termyn as [[presidint]]. Yn [[1870]] waard Joubert opnij ferkeazen en omdat hy in soad kennis hie fan rjochten waar hy beneamd ta steatsprokureur fan de republyk. Yn 1875 mocht hy presidint [[Thomas Francois Burgers]] ferfange wylst dy yn Europa wie. === Earste Britske anneksaasje fan de Transfaal === Yn de tiid fan de Britske anneksaasje fan de Transfaal hat Joubert de reputaasje krigen as in man dy’t net om lyk woe. Yn tsjinstelling ta [[Paul Kruger|Paul kruger]] wegere hy in regearspost op te pakken. Yn stee fan dizze lukrative baantsjes sette hy oan ta ferset tsjin de Britske ûnderdrukkers. Dit liede ta de kriich fan 1880-1881 dy’t it begjin wie fan de nije ûnôfhinklikheid fan de transfaal. Foar de doer fdan dizze [[Earste Boerekriich]] kommandearre hy de boeretroepen by [[Slach fan Laingsnek|Laingsnek]], [[Slach fan Ingogo|Ingogo]] en [[Slach fan Majuba|Majuba]]. Ek die hy mei oan de earste ûnderhannelingen tusken de Boer en de Brit. Hy waard opperbefelhawwer en bestjoer de provisoaryske regearing festige yn Heidelberg. == Lettere politike karriêre == Yn [[1883]] stelde hy him kandidaat om presidint te wurden fan de Transfaal, mar hy krige 1171 stimmen tsjin de 3431 stimmen foar Kruger. De rest fan syn politike karriêre tsjinne hy Kruger. Yn 1893 besocht hy it opnij; dizze kear as fertsjinstwurger fan it relatyf progressieve part fan de Boeren. Dizze groep woe mear rjochten foar de útlanners, dy’t de mearderheid foarmen yn [[Jehannesburch (Súd-Afrika)|Johannesburg]] en de [[Witwatersrand]]. Dizze ferkiezingen waarden mar krekt wûn troch Kruger. Der wurdt sein dat Kruger de útslach manipulearre hat. Nei in formeel protest akseptearre Joubert Krugers presidintskip. Hy besocht it opnij yn 1898 mar ferlear dizze kear flink. Troch de [[Jameson Raid]] wie syn posysje min, hy waard beskuldige fan feriet en sympaty foar de útlanners. == Twadde Boerekriich == Yn de oanrin nei de [[Twadde Boerekriich]] kocht Joubert grutte foarrieden gewearen en munysje. Hy hie in lyts oandiel yn de ûnderhannelingen dy’t resultearre yn it ultimatum dat yn 1899 troch Kruger nei Grut Britanje stjoerd waard. Nei it útbrekken fan de kriich waard hy opperbefelhawwer, mar hy joech dit al fluch op. Ûnfermogen en apaty soargje hjirfoar. Syn foarsichtige natuer liede der ta dat syn kriichshannelingen mei nammen definsyf wienen. Hy waard ek wol ''slim Piet'' neamd. De offinsive bewegingen fan de boerentroepen waarden betocht troch jongere befelhawwers. == Dea == Joubert ferstoar oan [[búkfluesûntstekking]] yn [[Pretoria]]. Hy waard beïerdige by syn buorkerij yn [[Rustfontein]]. Kruger hat wat sein op syn begraffenis. Syn militêre tsjinstanner [[Frederich Sleigh Roberts]] hat syn respekt sjen litten troch in kondoleânsje-[[tillegram (tillegrafy)|telegram]] te stjoeren. De stêd Pietersburg (no [[Polokwan]]e) yn it noarden fan Súd-Afrika waard nei him ferneamd. {{DEFAULTSORT:Joubert, Piet}} [[Kategory:Súdafrikaansk politikus]] [[Kategory:Parlemintslid fan de Súdafrikaanske Republyk]] [[Kategory:Presidint fan de Súdafrikaanske Republyk]] [[Kategory:Generaal fan de Súdafrikaanske Republyk]] [[Kategory:Afrikaner militêr yn de Twadde Boere-oarloch]] [[Kategory:Afrikaner persoan]] [[Kategory:Súdafrikaansk persoan fan Hugenoatsk komôf]] [[Kategory:Voortrekkers]] [[Kategory:Persoan berne yn 1834]] [[Kategory:Persoan stoarn yn 1900]] htshgzbc05mravuatocrktfjsfgkoo3 0 69167 1174648 1173591 2024-11-14T20:04:36Z Ieneach fan 'e Esk 13292 /* Famylje-opbou */ korr 1174648 wikitext text/x-wiki {{Universele ynfoboks bisteryk | ôfbylding =Meadvole.jpg | ôfbyldingsbreedte = | ôfbyldingstekst = De [[gerslânwrotmûs]], út [[Noard-Amearika]]. | takson1 = | namme1 = | takson2 = [[ryk (taksonomy)|ryk]]: | namme2 = [[dieren]] (''Animalia'') | takson3 = [[stamme (taksonomy)|stamme]]: | namme3 = [[rêchstringdieren]] (''Chordata'') | takson4 = [[ûnderstamme]]: | namme4 = [[wringedieren]] (''Vertebrata'') | takson5 = [[klasse (taksonomy)|klasse]]: | namme5 = [[sûchdieren]] (''Mammalia'') | takson6 = [[skift]]: | namme6 = [[kjifdieren]] (''Rodentia'') | takson7 = [[ûnderskift]]: | namme7 = [[mûzen en jerboä's]] (''Myomorpha'') | takson8 = [[boppefamylje]]: | namme8 = [[mûzen en rotten]] (''Muroidea'') | takson9 = [[famylje (taksonomy)|famylje]]: | namme9 = '''wrotmûseftigen''' (''Cricetidae'') | takson11 = | namme11 = | takson12 = | namme12 = | takson13 = | namme13 = | takson14 = | namme14 = | takson15 = | namme15 = | takson16 = | namme16 = | takson17 = | namme17 = | takson18 = | namme18 = | takson19 = | namme19 = | beskriuwer, jier = Fischer von Waldheim, 1817 }} [[File:Roborofskiohamster.jpg|right|thumb|250px|De [[woastyndwerchhamster]] (''Phodopus roborovskii''), út eastlik [[Sintraal-Aazje]].]] De '''wrotmûseftigen''' ([[wittenskiplike namme]]: ''Cricetidae'') foarmje in [[famylje (taksonomy)|famylje]] fan 'e [[klasse (taksonomy)|klasse]] fan 'e [[sûchdieren]] (''Mammalia'') en it [[skift]] fan 'e [[kjifdieren]] (''Rodentia''), dêr't û.m. de [[fjildmûs]], de [[hamster]], de [[wetterrôt]] en de [[muskusrôt]] ta hearre. Mei hast 600 ûnderskate [[soarte]]n is it nei de [[mûseftigen]] (''Muridae'') de op ien nei grutste sûchdierefamylje. Wrotmûseftigen binne lânseigen yn [[Jeraazje]] en de [[Amearika's]]. Wrotmûseftigen binne oer it generaal lytseftige bisten, al rinne se útinoar fan 'e [[Amerikaanske dwerchmûs]] (''Baiomys taylori''), dy't mar 7 g weaget, oant de [[muskusrôt]] (''Ondatra zibethicus''), mei in gewicht dat oprinne kin oant 1,8 kg. De lingte fan 'e sturten yn ferhâlding ta de grutte fan it liif rint wiid útinoar. De sturt kin by wrotmûseftigen sawol tichtbehierre as hast keal wêze. De pels is by de measte soarten brunich fan kleur, faak mei in ljochte ûnderbúkbehierring. Wat [[biotoop|biotopen]] oanbelanget, komme wrotmûseftigen foar fan gebieten mei in [[poalklimaat]] oant [[tropysk reinwâld]] en tesinzgjende [[woastyn|woastinen]]. Guon soarten libje yn 'e beammen en hawwe sturten dy't spesjaal oanpast binne om op smelle tûken te balansearjen of om tûken mei fêst te gripen. Oare soarten binne semy-akwatysk en hawwe poaten mei [[swimflues|swimfluezzen]] tusken de [[tean]]nen. Wer oaren libje op 'e grûn en binne duchtige gravers. Wrotmûseftigen binne [[herbivoar]]en, [[omnivoar]]en of [[ynsektivoar]]en. Se hawwe allegear grutte [[kjiftosk]]en om mei te gnaujen en kinne har ûnder geunstige libbensomstannichheden fluch fuortplantsje. ==Famylje-opbou== {| class="wikitable" style="width: 750px;" |- style="vertical-align: top;" | scope="row" style="width: 50%; background-color: Honeydew;" | {{Stambeam2}} * famylje '''wrotmûseftigen''' (''Cricetidae'') ** ûnderfamylje ''[[Democricetodontinae]]'' † ** ûnderfamylje [[hamsters]] (''Cricetinae'') *** skaai ''[[Allocricetus]]'' † *** skaai ''[[Amblycricetus]]'' † *** skaai ''[[Chuanocricetulus]]'' † *** skaai ''[[Collimys]]'' † *** skaai [[dwerchhamsters]] (''Phodopus''): 3 soarten *** skaai [[Gansuhamsters]] (''Cansumys''): 1 soarte *** skaai [[goudhamsters]] (''Mesocricetus''): 4 soarten *** skaai ''[[Hattomys]]'' † *** skaai ''[[Hypsocricetus]]'' † *** skaai ''[[Ischymomys]]'' † *** skaai [[Jeropeeske hamsters]] (''Cricetus''): 1 soarte *** skaai ''[[Karstocricetus]]'' † *** skaai ''[[Kowalskia]]'' † *** skaai ''[[Microtocricetus]]'' † *** skaai [[langsturthamsters]] (''Tscherskia''): 1 soarte *** skaai ''[[Nannocricetus]]'' † *** skaai ''[[Pannonicola]]'' † *** skaai ''[[Paracricetulus]]'' † *** skaai ''[[Rhinocricetus]]'' † *** skaai ''[[Rotundomys]]'' † *** skaai ''[[Sinocricetus]]'' † *** skaai [[Sintraalaziatyske hamsters]] (''Allocricetulus''): 2 soarten *** {{Stambeam2/ein tûke}}skaai [[ûnechte dwerchhamsters]] (''Cricetulus''): 7 soarten ** ûnderfamylje [[wrotmûzen]] (''Arvicolinae'') *** ''incertae sedis'' (yndieling ûnwis) **** skaai [[beamwrotmûzen]] (''Arborimus''): 3 soarten **** {{Stambeam2/ein tûke}}skaai [[heidewrotmûzen]] (''Phenacomys''): 2 soarten *** tûke [[Balkansniemûzen (tûke)|Balkansniemûzen]] (''Pliomyini'') **** skaai [[Balkansniemûzen]] (''Dinaromys''): 1 soarte **** {{Stambeam2/ein tûke}}skaai ''[[Dolomys]]'' † *** tûke [[fjildmûzen (tûke)|fjildmûzen]] (''Arvicolini'') **** skaai [[alsemfjildmûzen]] (''Lemmiscus''): 1 soarte **** skaai ''[[Atopomys]]'' † **** skaai [[Aziatyske fjildmûzen]] (''Lasiopodomys''): 3 soarten **** skaai [[berchfjildmûzen]] (''Neodon''): 5 soarten **** skaai [[blythfjildmûzen]] of Blyths fjildmûzen (''Phaiomys''): 1 soarte **** skaai ''[[Cromeromys]]'' † **** skaai [[fjildmûzen]] (''Microtus''): ±60 soarten **** skaai ''[[Hibbardomys]]'' † **** skaai ''[[Huananomys]]'' † **** skaai [[Jeraziatyske gerslânwrotmûzen]] (''Alexandromys''): 14 soarten **** skaai ''[[Jordanomys]]'' † **** skaai ''[[Kilarcola]]'' † **** skaai [[Middensineeske fjildmûzen]] (''Proedromys''): 2 soarten **** skaai ''[[Mimomys]]'' † **** skaai ''[[Nebraskomys]]'' † **** skaai ''[[Nemausia]]'' † **** skaai ''[[Promimomys]]'' † **** skaai ''[[Prosomys]]'' † **** skaai [[sniemûzen]] (''Chionomys''): 3 soarten **** skaai [[Súdsineeske fjildmûzen]] (''Volemys''): 2 soarten **** skaai ''[[Villanyia]]'' † **** {{Stambeam2/ein tûke}}skaai [[wetterrotten]] (''Arvicola''): 3 soarten *** tûke [[Floaridawetterrotten (tûke)|Floaridawetterrotten]] (''Neofibrini'') **** skaai [[Floaridawetterrotten]] (''Neofiber''): 1 soarte **** {{Stambeam2/ein tûke}}skaai ''[[Proneofiber]]'' † *** tûke [[hâlsbânlemmings (tûke)|halsbânlemmings]] (''Dicrostonychini'') **** skaai [[hâlsbânlemmings]] (''Dicrostonyx''): 11 soarten **** {{Stambeam2/ein tûke}}skaai ''[[Predicrotonyx]]'' † *** tûke [[ierdlemmings (tûke)|ierdlemmings]] (''Ellobiusini'') **** skaai [[ierdlemmings]] (''Ellobius''): 5 soarten **** {{Stambeam2/ein tûke}}skaai ''[[Ungaromys]]'' † *** tûke [[lemmings]] (''Lemmini'') **** skaai [[bosklemmings]] (''Myopus''): 1 soarte **** skaai [[echte lemmings]] (''Lemmus''): 5 soarten **** skaai [[lemmingmûzen]] (''Synaptomys''): 2 soarten **** {{Stambeam2/ein tûke}}skaai ''[[Plioctomys]]'' † *** tûke [[muskusrotten (tûke)|muskusrotten]] (''Ondatrini'') **** {{Stambeam2/ein tûke}}skaai [[muskusrotten]] (''Ondatra''): 1 soarte *** tûke [[prometeuswrotmûzen (tûke)|prometeuswrotmûzen]] (''Prometheomyini'') **** skaai [[prometeuswrotmûzen]] of Prometeus' wrotmûzen (''Prometheomys''): 1 soarte **** {{Stambeam2/ein tûke}}skaai ''[[Stauchomys]]'' † *** tûke [[reade wrotmûzen (tûke)|reade wrotmûzen]] (''Clethrionomyini'', foarh. ''Myodini'') **** skaai [[berchwrotmûzen]] (''Alticola''): 12 soarten **** skaai ''[[Guildayomys]]'' † **** skaai [[Himalayawrotmûzen]] (''Hyperacrius''): 2 soarten **** skaai [[paterdavidswrotmûzen]] of pater Davids wrotmûzen (''Eothenomys''): 8 soarten **** skaai ''[[Pliolemmus]]'' † **** skaai ''[[Pliomys]]'' † **** skaai ''[[Pliophenacomys]]'' † **** skaai [[reade wrotmûzen]] (''Clethrionomys'', foarh. ''Myodes''): 5 soarten **** skaai [[readgrize wrotmûzen]] (''Craseomys''), 7 soarten **** {{Stambeam2/ein tûke}}skaai [[Sineeske wrotmûzen]] (''Caryomys''): 2 soarten *** {{Stambeam2/ein tûke}}tûke [[steppelemmings (tûke)|steppelemmings]] (''Lagurini'') **** skaai [[steppelemmings]] of echte steppelemmings (''Lagurus''): 1 soarte **** {{Stambeam2/ein tûke}}skaai [[ûnechte steppelemmings]] (''Eolagurus''): 2 soarten ** {{Stambeam2/ein tûke}}ynformele groep [[mûzen en rotten fan de Nije Wrâld]] *** ûnderfamylje [[echte mûzen en rotten fan de Nije Wrâld]] (''Sigmodontinae'') **** ''incertae sedis'' (yndieling ûnwis) ***** skaai [[Galapagosreuzerotten]] (''Megaoryzomys''): 1 soarte † ***** {{Stambeam2/ein tûke}}skaai [[juliomûzen]] (''Juliomys''): 3 soarten **** tûke [[akodonten]] (''Akodontini'') ***** skaai [[Andeaanske rotten]] (''Lenoxus''): 1 soarte ***** skaai [[bolomûzen]] (''Necromys''): 9 soarten ***** skaai [[Brazyljaanske pipermûsrotten]] (''Blarinomys''): 1 soarte ***** skaai [[brûsys]] (''Brucepattersonius''): 7 soarten ***** skaai [[graafmûzen]] (''Oxymycterus''): 17 soarten ***** skaai [[karmozynnoasrotten]] (''Bibimys''): 3 soarten ***** skaai [[kempgersmûzen]] of Kemps gersmûzen (''Deltamys''): 1 soarte ***** skaai [[reuzerotten]] (''Kunsia''): 2 soarten ***** skaai [[Roraimamûzen]] (''Podoxymys''): 1 soarte ***** skaai [[serradomûzen]] (''Thalpomys''): 2 soarten (<small>de [[serrado]] is in soarte fan [[tropen|tropyske]] [[savanne]] yn [[Brazylje]])</small> ***** skaai [[somprotten fan de Nije Wrâld]] (''Scapteromys''): 2 soarten ***** skaai [[Súdamerikaanske gersmûzen]] (''Akodon''): 43 soarten ***** skaai [[Súdamerikaanske ierdmûzen]] (''Juscelinomys''): 3 soarten ***** {{Stambeam2/ein tûke}}skaai [[swarte gersmûzen]] (''Thaptomys''): 1 soarte **** tûke [[blêdearmûzen]] (''Phyllotini'') ***** skaai [[Andeaanske blêdearmûzen]] (''Phyllotis''): 14 soarten ***** skaai [[Andeaanske mûzen]] (''Andinomys''): 1 soarte ***** skaai [[Andeaanske somprotten]] (''Neotomys''): 1 soarte ***** skaai [[fespermûzen]] (''Calomys''): 14 soarten ***** skaai [[garleppmûzen]] of Garlepps mûzen (''Galenomys''): 1 soarte ***** skaai [[grutearmûzen]] (''Auliscomys''): 3 soarten ***** skaai ''[[Ichthyurodon]]'': 1 soarte † ***** skaai [[knynrotten]] (''Reithrodon''): 2 soarten ***** skaai [[leechlânblêdearmûzen]] (''Graomys''): 4 soarten ***** skaai [[oaljefantsearmûzen]] (''Loxodontomys''): 2 soarten ***** skaai ''[[Olympicomys]]'': 1 soarte † ***** skaai [[Punamûzen]] (''Punomys''): 2 soarte ***** skaai [[sâltflaktemûzen]] (''Salinomys''): 1 soarte ***** skaai [[sidehierrige woastynmûzen]] (''Eligmodontia''): 6 soarten ***** skaai [[Sileenske rotten]] (''Irenomys''): 1 soarte ***** skaai ''[[Tafimys]]'': 1 soarte † ***** skaai [[tapekûa's]] (''Tapecomys''): 1 soarte primordial tapecua ***** skaai [[Tsjakomûzen]] (''Andalgalomys''): 3 soarten ***** skaai [[tsjintsjillamûzen]] (''Euneomys''): 4 soarten ***** {{Stambeam2/ein tûke}}skaai [[tsjintsjillamûzen fan de Altiplano]] (''Chinchillula''): 1 soarte **** tûke [[braaklân-, klim- en beammûzen]] (''Thomasomyini'') ***** skaai [[Atlantyske wâldmûzen]] (''Delomys''): 3 soarten ***** skaai [[beammûzen fan de Nije Wrâld]] (''Rhagomys''): 2 soarten ***** skaai [[berchmûzen]] (''Aepeomys''): 2 soarten ***** skaai [[braaklânmûzen]] (''Thomasomys''): 37 soarten ***** skaai [[klimmûzen fan de Nije Wrâld]] (''Rhipidomys''): 18 soarten ***** skaai [[Kolombiaanske wâldmûzen]] (''Chilomys''): 1 soarte ***** skaai [[Rio de Sjanêrobeamrotten]] (''Phaenomys''): 1 soarte ***** skaai [[ruschirotten]] of Ruschi's rotten (''Abrawayaomys''): 1 soarte ***** {{Stambeam2/ein tûke}}skaai [[wilfredmûzen]] of Wilfreds mûzen (''Wilfredomys''): 1 soarte **** tûke [[fiskrotten]] (''Ichthyomyini'') ***** skaai [[Ekwadorfiskrotten]] (''Anotomys''): 1 soarte ***** skaai [[fiskrotten]] (''Neusticomys''): 6 soarten ***** skaai [[krabberotten]] (''Ichthyomys''): 4 soarten ***** skaai [[Middenamerikaanske wettermûzen]] (''Rheomys''): 4 soarten ***** {{Stambeam2/ein tûke}}skaai [[Súdamerikaanske wettermûzen]] (''Chibchanomys''): 2 soarten **** tûke [[gersmûzen en langklaumûzen]] (''Abrotrichini'') ***** skaai [[edwardlangklaumûzen]] of Edwards langklaumûzen (''Notiomys''): 1 soarte ***** skaai [[gersmûzen]] (''Abrothrix''): 8 soarten ***** skaai [[langklau-ierdmûzen]] (''Geoxus''): 1 soarte ***** skaai [[langklaumûzen]] (''Chelemys''): 3 soarten ***** {{Stambeam2/ein tûke}}skaai [[pearsonlangklaumûzen]] of Pearsons langklaumûzen (''Pearsonomys''): 1 soarte **** tûke [[katoenrotten]] (''Sigmodontini'') ***** {{Stambeam2/ein tûke}}skaai [[katoenrotten]] (''Sigmodon''): 14 soarten **** tûke [[readnoasmûzen]] (''Wiedomyini'') ***** skaai ''[[Cholomys]]'': 1 soarte † ***** {{Stambeam2/ein tûke}}skaai [[readnoasmûzen]] (''Wiedomys''): 2 soarten **** {{Stambeam2/ein tûke}}tûke [[rysrotten]] (''Oryzomyini'') ***** skaai [[Atlantyske rysrotten]] (''Drymoreomys''): 1 soarte ***** skaai [[beamrysrotten]] (''Oecomys''): 16 soarten ***** skaai [[brasiliamûzen]] of Brasilia's mûzen (''Microakodontomys''): 1 soarte ***** skaai [[dizerysrotten]] (''Nephelomys''): 12 soarten ***** skaai [[dwerchrysrotten]] (''Oligoryzomys''): 18 soarten ***** skaai [[echte rysrotten]] of rysrotten (''Oryzomys''): 8 soarten ***** skaai [[Ekwador- en Galapagosrysrotten]] (''Aegialomys''): 2 soarten ***** skaai [[Galapagosmûzen]] (''Nesoryzomys''): 4 soarten ***** skaai [[grize rysrotten]] (''Eremoryzomys''): 1 soarte ***** skaai [[hammondrysrotten]] of Hammonds rysrotten (''Mindomys''): 1 soarte ***** skaai [[langsnorhierrige rysrotten]] (''Transandinomys''): 2 soarten ***** skaai [[lytse rysrotten]] (''Microryzomys''): 2 soarten ***** skaai [[lundamfibyrotten]] of Lunds amfibyrotten (''Lundomys''): 1 soarte ***** skaai [[Middenamerikaanske rysrotten]] (''Handleyomys''): 8 soarten ***** skaai [[moerasrotten]] (''Holochilus''): 3 soarten ***** skaai [[Perûviaanske rysrotten]] (''Oreoryzomys''): 1 soarte ***** skaai [[reidmûzen]] (''Zygodontomys''): 2 soarten ***** skaai [[reinwâldrysrotten]] (''Hylaeamys''): 7 soarten ***** skaai [[reuzerysrotten]] (''Megalomys''): 4 soarten † ***** skaai [[rottekoprysrotten]] (''Sooretamys''): 1 soarte ***** skaai [[rûchhierrige mûzen]] (''Neacomys''): 8 soarten ***** skaai [[serradorysrotten]] (''Cerradomys''): 6 soarten (<small>de serrado is in soarte fan tropyske savanne yn Brazylje)</small> ***** skaai [[stikelmûzen fan de Nije Wrâld]] (''Scolomys''): 2 soarten ***** skaai [[Súdamerikaanske wetterrotten]] (''Nectomys''): 5 soarten ***** skaai [[swarte rysrotten]] (''Melanomys''): 3 soarten ***** skaai [[Ucayaliwetterrotten]] (''Amphinectomys''): 1 soarte ***** skaai [[ûnechte rysrotten]] (''Pseudoryzomys''): 1 soarte ***** skaai [[vespuccikjifdieren]] of Vespucci's kjifdieren (''Noronhomys''): 1 soarte † ***** skaai [[wetterrysrotten]] (''Sigmodontomys''): 2 soarten ***** {{Stambeam2/ein tûke}}skaai [[wiid fersprate riisrotten]] (''Euryoryzomys''): 6 soarten *** ûnderfamylje [[klimrotten fan de Nije Wrâld]] (''Tylomyinae'') **** tûke [[echte klimrotten fan de Nije Wrâld]] (''Tylomyini'') ***** skaai [[grutearbeamrotten]] (''Ototylomys''): 1 soarte ***** {{Stambeam2/ein tûke}}skaai [[klimrotten]] (''Tylomys''): 7 soarten **** {{Stambeam2/ein tûke}}tûke [[fesperrotten]] (''Nyctomyini'') ***** skaai [[Jûkatanfesperrotten]] (''Otonyctomys''): 1 soarte ***** {{Stambeam2/ein tûke}}skaai [[Middenamerikaanske fesperrotten]] (''Nyctomys''): 1 soarte *** {{Stambeam2/ein tûke}}ûnderfamylje [[Noardamerikaanske mûzen en rotten]] (''Neotominae'') **** tûke [[Amerikaanske dwerchmûzen (tûke)|Amerikaanske dwerchmûzen]] (''Baiomyini'') ***** skaai [[Amerikaanske dwerchmûzen]] (''Baiomys''): 2 soarten ***** {{Stambeam2/ein tûke}}skaai [[brune mûzen]] (''Scotinomys''): 2 soarten **** tûke [[goudmûzen]] (''Ochrotomyini'') ***** {{Stambeam2/ein tûke}}skaai [[goudmûzen]] (''Ochrotomys''): 1 soarte **** tûke [[Amerikaanske hamsterrotten]] (''Neotomini'') ***** skaai [[allenhamsterrotten]] of Allens hamsterrotten (''Hodomys''): 1 soarte ***** skaai [[dwerchhamsterrotten]] (''Nelsonia''): 2 soarten ***** skaai ''[[Galushamys]]'' † ***** skaai [[echte hamsterrotten]] (''Neotoma''): 22 soarten ***** skaai [[magdalenarotten]] (''Xenomys''): 1 soarte ***** {{Stambeam2/ein tûke}}skaai ''[[Repomys]]'' † **** {{Stambeam2/ein tûke}}tûke [[hartemûzen]] (''Reithrodontomyini'') ***** skaai ''[[Bensonomys]]'' † ***** skaai ''[[Cimarronomys]]'' † ***** skaai [[Floaridamûzen]] (''Podomys''): 1 soarte ***** skaai ''[[Jacobsomys]]'' † ***** skaai [[lâningterotten]] (''Isthmomys''): 2 soarten ***** skaai [[Meksikaankse fulkaanmûzen]] (''Neotomodon''): 1 soarte ***** skaai [[Misjoäkaanske hartemûzen]] (''Osgoodomys''): 1 soarte ***** skaai [[nôtmûzen fan de Nije Wrâld]] (''Reithrodontomys''): 22 soarten ***** skaai [[reuzehartemûzen]] (''Megadontomys''): 3 soarten ***** skaai ''[[Symmetrodontomys]]'' † ***** skaai [[sprinkhoanmûzen]] (''Onychomys''): 3 soarten ***** skaai [[ûnechte hartemûzen]] (''Habromys''): 7 soarten ***** {{Stambeam2/ein tûke}}skaai [[wytpoatmûzen]] of echte hartemûzen (''Peromyscus''): 55 soarten {{Stambeam2/ein}} |- |} {{boarnen|boarnefernijing= Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/Cricetidae ''Footnotes'' en ''References'', op dizze side]. ---- {{commonscat|Cricetidae}} }} {{DEFAULTSORT:wrotmuseftigen}} [[Kategory:Sûchdierefamylje]] [[Kategory:Kjifdier]] [[Kategory:Wrotmûseftige| ]] 70e3bca3vyd9cw2yibgo532z9eitb1k 0 70238 1174649 1173571 2024-11-14T20:05:41Z Ieneach fan 'e Esk 13292 /* Underfamylje-opbou */ korr 1174649 wikitext text/x-wiki {{Universele ynfoboks bisteryk | ôfbylding =Peromyscus maniculatus.jpg | ôfbyldingsbreedte = | ôfbyldingstekst = De [[hartemûs]] ([[Ingelsk]]: ''deer mouse'', de bekendste [[soarte]] fan 'e Noardamerikaanske mûzen en rotten. | takson1 = | namme1 = | takson2 = [[ryk (taksonomy)|ryk]]: | namme2 = [[dieren]] (''Animalia'') | takson3 = [[stamme (taksonomy)|stamme]]: | namme3 = [[rêchstringdieren]] (''Chordata'') | takson4 = [[ûnderstamme]]: | namme4 = [[wringedieren]] (''Vertebrata'') | takson5 = [[klasse (taksonomy)|klasse]]: | namme5 = [[sûchdieren]] (''Mammalia'') | takson6 = [[skift]]: | namme6 = [[kjifdieren]] (''Rodentia'') | takson7 = [[ûnderskift]]: | namme7 = [[mûzen en jerboä's]] (''Myomorpha'') | takson8 = [[boppefamylje]]: | namme8 = [[mûzen en rotten]] (''Muroidea'') | takson9 = [[famylje (taksonomy)|famylje]]: | namme9 = [[wrotmûseftigen]] (''Cricetidae'') | takson11 = (ynformeel): | namme11 = ''[[mûzen en rotten fan de Nije Wrâld]]'' | takson12 = [[ûnderfamylje]]: | namme12 = '''Noardamerikaanske mûzen en rotten''' (''Neotominae'') | takson13 = | namme13 = | takson14 = | namme14 = | takson15 = | namme15 = | takson16 = | namme16 = | takson17 = | namme17 = | takson18 = | namme18 = | takson19 = | namme19 = | beskriuwer, jier = Merriam, 1894 }} De '''Noardamerikaanske mûzen en rotten''' ([[wittenskiplike namme]]: ''Neotominae'') foarmje in [[ûnderfamylje]] fan 'e [[klasse (taksonomy)|klasse]] fan 'e [[sûchdieren]] (''Mammalia''), it [[skift]] fan 'e [[kjifdieren]] (''Rodentia'') en de [[famylje (taksonomy)|famylje]] fan 'e [[wrotmûseftigen]] (''Cricetidae''), dy't mei twa oare ûnderfamyljes de ynformele groep fan 'e [[mûzen en rotten fan de Nije Wrâld]] opmakket. Foarhinne waarden de Noardamerikaanske mûzen en rotten wol ûnderbrocht by de [[mûzen en rotten fan de Nije Wrâld]] (''Sigmodontinae''), mar tsjintwurdich is de selsstannigens fan dizze ûnderfamylje algemien akseptearre. De Noardamerikaanske mûzen en rotten foarmje ien fan 'e lytsere ûnderfamyljes fan 'e wrotmûseftigen, mei yn totaal 126 [[soarte]]n. ==Underfamylje-opbou== {| class="wikitable" style="width: 550px;" |- style="vertical-align: top;" | scope="row" style="width: 50%; background-color: Honeydew;" | {{Stambeam2}} * ûnderfamylje '''Noardamerikaanske mûzen en rotten''' (''Neotominae'') ** tûke [[Amerikaanske dwerchmûzen (tûke)|Amerikaanske dwerchmûzen]] (''Baiomyini'') *** skaai [[Amerikaanske dwerchmûzen]] (''Baiomys''): 2 soarten *** {{Stambeam2/ein tûke}}skaai [[brune mûzen]] (''Scotinomys''): 2 soarten ** tûke [[goudmûzen]] (''Ochrotomyini'') *** {{Stambeam2/ein tûke}}skaai [[goudmûzen]] (''Ochrotomys''): 1 soarte ** tûke [[Amerikaanske hamsterrotten]] (''Neotomini'') *** skaai [[allenwoastynhamsterrotten]] of Allens hamsterrotten (''Hodomys''): 1 soarte *** skaai [[dwerchwoastynhamsterrotten]] (''Nelsonia''): 2 soarten *** skaai ''[[Galushamys]]'' † *** skaai [[echte hamsterrotten]] (''Neotoma''): 22 soarten *** skaai [[magdalenarotten]] (''Xenomys''): 1 soarte *** {{Stambeam2/ein tûke}}skaai ''[[Repomys]]'' † ** {{Stambeam2/ein tûke}}tûke [[hartemûzen]] (''Reithrodontomyini'') *** skaai ''[[Bensonomys]]'' † *** skaai ''[[Cimarronomys]]'' † *** skaai [[Floaridamûzen]] (''Podomys''): 1 soarte *** skaai ''[[Jacobsomys]]'' † *** skaai [[lâningterotten]] (''Isthmomys''): 2 soarten *** skaai [[Meksikaanske fulkaanmûzen]] (''Neotomodon''): 1 soarte *** skaai [[Misjoäkaanske hartemûzen]] (''Osgoodomys''): 1 soarte *** skaai [[nôtmûzen fan de Nije Wrâld]] (''Reithrodontomys''): 22 soarten *** skaai [[reuzehartemûzen]] (''Megadontomys''): 3 soarten *** skaai ''[[Symmetrodontomys]]'' † *** skaai [[sprinkhoanmûzen]] (''Onychomys''): 3 soarten *** skaai [[ûnechte hartemûzen]] (''Habromys''): 7 soarten *** {{Stambeam2/ein tûke}}skaai [[wytpoatmûzen]] of echte hartemûzen (''Peromyscus''): 55 soarten {{Stambeam2/ein}} |- |} {{boarnen|boarnefernijing= Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/Neotominae ''References'', op dizze side]. ---- {{commonscat|Neotominae}} }} {{DEFAULTSORT:Noardamerikaanske rotten en muzen}} [[Kategory:Wrotmûseftige]] 56aj6rytx4dtmzscv91rs59w0tjj9fq 0 70717 1174666 1143029 2024-11-15T11:10:51Z Lytsewâld-Augsbuert 45397 1174666 wikitext text/x-wiki '''Sipke Veenstra''' ([[Garyp]], [[7 jannewaris]] [[1924]] – [[Drachten]], [[14 july]] [[2002]])<ref>"[https://www.dekrantvantoen.nl/vw/article.do?id=LC-20020718-19003 Friese dichter Veenstra overleden]", [[Ljouwerter Krante]], 18 july 2002</ref> wie in [[Fryslân|Frysk]] [[dichter]], [[skriuwer]] fan [[koart ferhaal|koarte ferhalen]] en [[muzyk]]man. Hy skildere ek wat, mar neamde himsels dêryn yn in fraachpetear "in pielder." Sipke Veenstra boaske oan Siebrigje Bos ([[1926]]-[[1991]]). Fan harren fjouwer bern binne Jehannes Veenstra, [[sjonger]] fan [[De Healers]], en [[Hinke Veenstra]], [[skriuwster|tekstskriuwster]] en [[fotografe]], de artistike kant opgien. Guon fan Sipke Veenstra's [[gedicht]]en waarden, koart nei syn ferstjerren op muzyk set troch in pakesizzer, de Fryske komponist [[Sipke Hoekstra]]. == Publikaasjes == Veenstra joech fjouwer dichtbondels út. * 1987: ''Grien Ljocht'' * 1989: ''Hjoed'' * 1991: ''Wat Ik Sizze Woe'' * 1994: ''Myn Taal'' {{boarnen|boarnefernijing= {{reflist}} }} {{DEFAULTSORT:Veenstra, Sipke}} [[Kategory:Frysk dichter]] [[Kategory:Frysk koarte-ferhaleskriuwer]] [[Kategory:Skriuwer yn it Frysk]] [[Kategory:Frysk muzikant]] [[Kategory:Persoan berne yn Garyp]] [[Kategory:Persoan stoarn yn Drachten]] [[Kategory:Persoan berne yn 1924]] [[Kategory:Persoan stoarn yn 2002]] hje6ku9e36i6m2ti41igbvcnaggzk0n 0 87775 1174631 976397 2024-11-14T17:54:25Z RomkeHoekstra 10582 + ynfoboks en wat mear tekst oernommen fan 'e ynlieding fan it Dútske lemma. 1174631 wikitext text/x-wiki {{Ynfoboks wrâlderfgoed | soarte = | namme = Abdij en Altenmünster fan Lorsch | ôfbylding = Closter Lorsch (Merian).jpg | tekst = | lân = {{Flagge DE}} [[Dútslân]] | plak = [[Lorsch]] | kritearia = (iii)(iv) | namme ûnderdiel = | UNESCO-regio = Europa en Noard-Amerika | UNESCO folchnû. = [https://whc.unesco.org/en/list/515 515bis] | ynskriuwing = 1991 (15e sessy) | útwreiding = 2011 | koördinaten = | gebiet = 3.34 ha | buffersône = 29.65 ha | bedrige = | webside = [https://kloster-lorsch.de/en/ kloster-lorsch.de] | mapname = Dútslân | mapwidth = | lat_deg = 49 | lat_min = 39 | lat_sec = 13 | lat_dir = N | lon_deg = 8 | lon_min = 34 | lon_sec = 11 | lon_dir = E | tekst by posysjekaart = }} De '''Abdij fan Lorsch''' yn 'e [[Dútslân|Dútske]] stêd [[Lorsch]] yn [[Hessen]] leit sa'n 10 km beëasten [[Worms]]. [[Ofbyld:Kloster Lorsch 07.jpg|thumb|left|Poartegebou fan Lorsch.]] It Sint-Nazariuskleaster waard yn [[764]] as in [[Benediktinen|Benediktynsk]] kleaster stichte troch greve [[Cancor]] en syn mem Williswinda. [[Chrodegang]], biskop fan [[Katedraal fan Metz|Metz]], wie de earste abt fan Lorsch. It kleaster wie oant yn 'e hege midsiuwen as [[rykskleaster]] in machts-, geastlik en kultureel sintrum fan 'e krite. Sûnt 1232 foel de abdij ûnder [[Kar-Mainz]] en it wie nei 1248 in [[Premonstratinzers|Premontratinzerske]] [[proasdij]]. Yn 1461 waard de proasdij oan [[Kar-Palts]] ferpâne. Nei de ynfiering fan 'e [[reformaasje]] ûnder karfoarst Otto Hindrik yn 1556 waard it kleaster yn 1564 opheft. De krite hie slim te lijen fan 'e [[Tritichjierrige Kriich]]. Yn 1621 plonderen Spaanske troepen it eardere kleaster en de measte gebouwen waarden ôfbaarnd. Nei't de aarstbiskop fan Mainz it gebiet wer ynnaam, waard de regio wer roomsk. De eardere adbij bleau in ruïne en de gebouwen tsjinnen as in stiengroeve. Allinne de poarte fan it kleaster bleau yntakt. Belangrike oantinkens oan 'e abdij binne de ''Lorscher Codex'' (Codex Laureshamensis), in útwrydsk eigendomsregister, it ''Lorscher Evangeliarium'' (''Codex Aureus Laureshamensis'') en ek de ''Lorscher Bienensegen'' (de Lorscher Bijesegen), de eardere bibleteek en it poartegebou fan it kleaster, ek wol keningshal (''Königshalle'') neamd, ien fan 'e seldsume, folslein bewarre [[Karolingen|Karolingyske]] bouwurken. It kleaster Lorsch (Abdij en Altenmünster) is sûnt 1991 [[wrâlderfgoed]] fan [[UNESCO]]. De ''Lorscher Farmacopee'', in manuskript út de ein fan 'e 8e iuw, waard yn 2013 ek ta wrâlddokumintenerfgoed yn Dútslân ferklearre.<ref>[https://www.unesco.de/kultur-und-natur/weltdokumentenerbe/weltdokumentenerbe-deutschland/lorscher-arzneibuch UNESCO, oproppen 14 novimber 2024.]</ref> == List fan Abten == Yn 'e 468 jierren dat it kleaster bestie hie it 47 abten. (Boarne: ''Germania Benedictina''<ref>''Germania Benedictina.'' Bân VII: ''Die benediktinischen Mönchs- und Nonnenklöster in Hessen.'' 1. Auflage. St. Ottilien 2004, ISBN 3-8306-7199-7, S. 768–853.</ref>) {| class="wikitable" |- ! style="background:silver; text-align:left" | Namme ! style="background:silver; text-align:right" | fan ! style="background:silver; text-align:right" | oant |- | Biskop [[Chrodegang]] fan Metz | style="text-align:right;"| 764 | style="text-align:right;"| 765 |- | Abt Gundeland | style="text-align:right;"| 765 | style="text-align:right;"| 778 |- | Abt Helmerich | style="text-align:right;"| 778 | style="text-align:right;"| 784 |- | Abt [[Richbod]] | style="text-align:right;"| 784 | style="text-align:right;"| 804 |- | Abt Adalung | style="text-align:right;"| 804 | style="text-align:right;"| 837 |- | Abt [[Samuel fan Worms|Samuel]] | style="text-align:right;"| 837 | style="text-align:right;"| 857 |- | Abt Eigilbert | style="text-align:right;"| 857 | style="text-align:right;"| 864/865 |- | Abt Thiothroch | style="text-align:right;"| 864/865 | style="text-align:right;"| 876 |- | Abt Babo | style="text-align:right;"| 876 | style="text-align:right;"| 881 |- | Abt Walther | style="text-align:right;"| 881 | style="text-align:right;"| 882 |- | Abt Gerhard | style="text-align:right;"| 883 | style="text-align:right;"| 893 |- | Abt Adalbero | style="text-align:right;"| 895 | style="text-align:right;"| 897 |- | Abt Liuther | style="text-align:right;"| 897 | style="text-align:right;"| 900 |- | Abt Adalbero | style="text-align:right;"| 900 | style="text-align:right;"| 901 |- | Abt [[Hatto I.]] | style="text-align:right;"| 901 | style="text-align:right;"| 913 |- | Abt Liuther | style="text-align:right;"| 914 | style="text-align:right;"| 931 |- | Abt Evergis | style="text-align:right;"| 931 | style="text-align:right;"| 948? |- | Abt [[Bruno (Keulen)|Brun]] (Broer fan [[Otto I. (HRR)|Otto I.]]) | style="text-align:right;"| 948? | style="text-align:right;"| 951 |- | Abt Gerbod | style="text-align:right;"| 951 | style="text-align:right;"| 972 |- | Abt Salmann | style="text-align:right;"| 972 | style="text-align:right;"| 999 |- | Abt Werner I. | style="text-align:right;"| 999 | style="text-align:right;"| 1001 |- | Abt Werner II. | style="text-align:right;"| 1001 | style="text-align:right;"| 1002 |- | Abt Gerold I. | style="text-align:right;"| 1002 | style="text-align:right;"| 1005 |- |[[Poppo (V)|Abt Poppo]], ek abt fan [[Kleaster Fulda|Fulda]] | style="text-align:right;"| 1006 | style="text-align:right;"| 1018 |- | Abt [[Reginbald II fan Dillingen|Reginbald]] | style="text-align:right;"| 1018 | style="text-align:right;"| 1032 |- | Abt Humbert | style="text-align:right;"| 1032 | style="text-align:right;"| 1037 |- | Abt Bruning | style="text-align:right;"| 1037 | style="text-align:right;"| 1043 |- | Abt Hugo I. | style="text-align:right;"| 1043 | style="text-align:right;"| 1052 |- | Abt [[Arnold I fan Falkenberg|Arnold]] | style="text-align:right;"| 1052 | style="text-align:right;"| 1055 |- | Abt Udalrich | style="text-align:right;"| 1056 | style="text-align:right;"| 1075 |- | Abt Adalbert | style="text-align:right;"| 1075 | style="text-align:right;"| 1077 |- | Abt Winther ([[Saargaugrafen]]) | style="text-align:right;"| 1077 | style="text-align:right;"| 1088 |- | Abt Anselm | style="text-align:right;"| 1088 | style="text-align:right;"| 1101 |- | Abt Gerold II. | style="text-align:right;"| 1101 | style="text-align:right;"| 1105 |- | Abt Hugo II. | style="text-align:right;"| 1105 | style="text-align:right;"| - |- | Abt [[Gebhard II fan Urach|Gebhard]] | style="text-align:right;"| 1105 | style="text-align:right;"| 1107 |- | Abt [[Erminold]] | style="text-align:right;"| 1107 | style="text-align:right;"| 1111? |- | Abt Benno | style="text-align:right;"| 1111? | style="text-align:right;"| 1119 |- | Abt Heidolf | style="text-align:right;"| 1119 | style="text-align:right;"| - |- | Abt Hermann | style="text-align:right;"| 1124 | style="text-align:right;"| 1125 |- | Abt Diemo | style="text-align:right;"| 1125 | style="text-align:right;"| 1139 |- | Abt Baldemar | style="text-align:right;"| 1140 | style="text-align:right;"| 1141 |- | Abt Folknand | style="text-align:right;"| 1141 | style="text-align:right;"| 1148 |- | Abt Hildebert | style="text-align:right;"| 1148 | style="text-align:right;"| - |- | Abt Marquard | style="text-align:right;"| 1148 | style="text-align:right;"| 1149 |- | Abt Heinrich | style="text-align:right;"| 1151 | style="text-align:right;"| 1167 |- | Abt Sigehard | style="text-align:right;"| 1167 | style="text-align:right;"| 1199/1200 |- | Abt [[Leopold II fan Schönfeld|Leopold fan Schönfeld]] | style="text-align:right;"| 1199/1200 | style="text-align:right;"| 1214 |- | Abt Konrad | style="text-align:right;"| 1214 | style="text-align:right;"| 1229 |} == Keppelings om utens == * {{de}}[http://www.kloster-lorsch.de Offisjeel webstee] * [http://www.bibliotheca-laureshamensis-digital.de/en/index.html Bibliotheca Laureshamensis - digitaal] {{boarnen|boarnefernijing= <references/> ---- {{Commonscat|Abbey and Altenmünster of Lorsch}} }} {{DEFAULTSORT:Lorsch, Abdij fan}} [[Category:Kleaster yn Dútslân]] [[Kategory:Bouwurk yn Hessen]] [[Category:Wrâlderfgoed yn Dútslân]] [[Kategory:Organisaasje oprjochte yn 764]] [[Kategory:Organisaasje opheft yn 1556]] [[Kategory:Bestjoerlike ienheid oprjochte yn 852]] [[Kategory:Bestjoerlike ienheid opheft yn 1232]] [[Kategory:Bouwurk út 764|Abdij fan Lorsch]] [[Kategory:Bouwurk sloopt yn 1621|Abdij fan Lorsch]] krsd8al3h8i8587f95h0a7773v3y1zb 1174635 1174631 2024-11-14T19:00:04Z Drewes 2754 /* List fan Abten */ minus haadletter 1174635 wikitext text/x-wiki {{Ynfoboks wrâlderfgoed | soarte = | namme = Abdij en Altenmünster fan Lorsch | ôfbylding = Closter Lorsch (Merian).jpg | tekst = | lân = {{Flagge DE}} [[Dútslân]] | plak = [[Lorsch]] | kritearia = (iii)(iv) | namme ûnderdiel = | UNESCO-regio = Europa en Noard-Amerika | UNESCO folchnû. = [https://whc.unesco.org/en/list/515 515bis] | ynskriuwing = 1991 (15e sessy) | útwreiding = 2011 | koördinaten = | gebiet = 3.34 ha | buffersône = 29.65 ha | bedrige = | webside = [https://kloster-lorsch.de/en/ kloster-lorsch.de] | mapname = Dútslân | mapwidth = | lat_deg = 49 | lat_min = 39 | lat_sec = 13 | lat_dir = N | lon_deg = 8 | lon_min = 34 | lon_sec = 11 | lon_dir = E | tekst by posysjekaart = }} De '''Abdij fan Lorsch''' yn 'e [[Dútslân|Dútske]] stêd [[Lorsch]] yn [[Hessen]] leit sa'n 10 km beëasten [[Worms]]. [[Ofbyld:Kloster Lorsch 07.jpg|thumb|left|Poartegebou fan Lorsch.]] It Sint-Nazariuskleaster waard yn [[764]] as in [[Benediktinen|Benediktynsk]] kleaster stichte troch greve [[Cancor]] en syn mem Williswinda. [[Chrodegang]], biskop fan [[Katedraal fan Metz|Metz]], wie de earste abt fan Lorsch. It kleaster wie oant yn 'e hege midsiuwen as [[rykskleaster]] in machts-, geastlik en kultureel sintrum fan 'e krite. Sûnt 1232 foel de abdij ûnder [[Kar-Mainz]] en it wie nei 1248 in [[Premonstratinzers|Premontratinzerske]] [[proasdij]]. Yn 1461 waard de proasdij oan [[Kar-Palts]] ferpâne. Nei de ynfiering fan 'e [[reformaasje]] ûnder karfoarst Otto Hindrik yn 1556 waard it kleaster yn 1564 opheft. De krite hie slim te lijen fan 'e [[Tritichjierrige Kriich]]. Yn 1621 plonderen Spaanske troepen it eardere kleaster en de measte gebouwen waarden ôfbaarnd. Nei't de aarstbiskop fan Mainz it gebiet wer ynnaam, waard de regio wer roomsk. De eardere adbij bleau in ruïne en de gebouwen tsjinnen as in stiengroeve. Allinne de poarte fan it kleaster bleau yntakt. Belangrike oantinkens oan 'e abdij binne de ''Lorscher Codex'' (Codex Laureshamensis), in útwrydsk eigendomsregister, it ''Lorscher Evangeliarium'' (''Codex Aureus Laureshamensis'') en ek de ''Lorscher Bienensegen'' (de Lorscher Bijesegen), de eardere bibleteek en it poartegebou fan it kleaster, ek wol keningshal (''Königshalle'') neamd, ien fan 'e seldsume, folslein bewarre [[Karolingen|Karolingyske]] bouwurken. It kleaster Lorsch (Abdij en Altenmünster) is sûnt 1991 [[wrâlderfgoed]] fan [[UNESCO]]. De ''Lorscher Farmacopee'', in manuskript út de ein fan 'e 8e iuw, waard yn 2013 ek ta wrâlddokumintenerfgoed yn Dútslân ferklearre.<ref>[https://www.unesco.de/kultur-und-natur/weltdokumentenerbe/weltdokumentenerbe-deutschland/lorscher-arzneibuch UNESCO, oproppen 14 novimber 2024.]</ref> == List fan abten == Yn 'e 468 jierren dat it kleaster bestie hie it 47 abten. (Boarne: ''Germania Benedictina''<ref>''Germania Benedictina.'' Bân VII: ''Die benediktinischen Mönchs- und Nonnenklöster in Hessen.'' 1. Auflage. St. Ottilien 2004, ISBN 3-8306-7199-7, S. 768–853.</ref>) {| class="wikitable" |- ! style="background:silver; text-align:left" | Namme ! style="background:silver; text-align:right" | fan ! style="background:silver; text-align:right" | oant |- | Biskop [[Chrodegang]] fan Metz | style="text-align:right;"| 764 | style="text-align:right;"| 765 |- | Abt Gundeland | style="text-align:right;"| 765 | style="text-align:right;"| 778 |- | Abt Helmerich | style="text-align:right;"| 778 | style="text-align:right;"| 784 |- | Abt [[Richbod]] | style="text-align:right;"| 784 | style="text-align:right;"| 804 |- | Abt Adalung | style="text-align:right;"| 804 | style="text-align:right;"| 837 |- | Abt [[Samuel fan Worms|Samuel]] | style="text-align:right;"| 837 | style="text-align:right;"| 857 |- | Abt Eigilbert | style="text-align:right;"| 857 | style="text-align:right;"| 864/865 |- | Abt Thiothroch | style="text-align:right;"| 864/865 | style="text-align:right;"| 876 |- | Abt Babo | style="text-align:right;"| 876 | style="text-align:right;"| 881 |- | Abt Walther | style="text-align:right;"| 881 | style="text-align:right;"| 882 |- | Abt Gerhard | style="text-align:right;"| 883 | style="text-align:right;"| 893 |- | Abt Adalbero | style="text-align:right;"| 895 | style="text-align:right;"| 897 |- | Abt Liuther | style="text-align:right;"| 897 | style="text-align:right;"| 900 |- | Abt Adalbero | style="text-align:right;"| 900 | style="text-align:right;"| 901 |- | Abt [[Hatto I.]] | style="text-align:right;"| 901 | style="text-align:right;"| 913 |- | Abt Liuther | style="text-align:right;"| 914 | style="text-align:right;"| 931 |- | Abt Evergis | style="text-align:right;"| 931 | style="text-align:right;"| 948? |- | Abt [[Bruno (Keulen)|Brun]] (Broer fan [[Otto I. (HRR)|Otto I.]]) | style="text-align:right;"| 948? | style="text-align:right;"| 951 |- | Abt Gerbod | style="text-align:right;"| 951 | style="text-align:right;"| 972 |- | Abt Salmann | style="text-align:right;"| 972 | style="text-align:right;"| 999 |- | Abt Werner I. | style="text-align:right;"| 999 | style="text-align:right;"| 1001 |- | Abt Werner II. | style="text-align:right;"| 1001 | style="text-align:right;"| 1002 |- | Abt Gerold I. | style="text-align:right;"| 1002 | style="text-align:right;"| 1005 |- |[[Poppo (V)|Abt Poppo]], ek abt fan [[Kleaster Fulda|Fulda]] | style="text-align:right;"| 1006 | style="text-align:right;"| 1018 |- | Abt [[Reginbald II fan Dillingen|Reginbald]] | style="text-align:right;"| 1018 | style="text-align:right;"| 1032 |- | Abt Humbert | style="text-align:right;"| 1032 | style="text-align:right;"| 1037 |- | Abt Bruning | style="text-align:right;"| 1037 | style="text-align:right;"| 1043 |- | Abt Hugo I. | style="text-align:right;"| 1043 | style="text-align:right;"| 1052 |- | Abt [[Arnold I fan Falkenberg|Arnold]] | style="text-align:right;"| 1052 | style="text-align:right;"| 1055 |- | Abt Udalrich | style="text-align:right;"| 1056 | style="text-align:right;"| 1075 |- | Abt Adalbert | style="text-align:right;"| 1075 | style="text-align:right;"| 1077 |- | Abt Winther ([[Saargaugrafen]]) | style="text-align:right;"| 1077 | style="text-align:right;"| 1088 |- | Abt Anselm | style="text-align:right;"| 1088 | style="text-align:right;"| 1101 |- | Abt Gerold II. | style="text-align:right;"| 1101 | style="text-align:right;"| 1105 |- | Abt Hugo II. | style="text-align:right;"| 1105 | style="text-align:right;"| - |- | Abt [[Gebhard II fan Urach|Gebhard]] | style="text-align:right;"| 1105 | style="text-align:right;"| 1107 |- | Abt [[Erminold]] | style="text-align:right;"| 1107 | style="text-align:right;"| 1111? |- | Abt Benno | style="text-align:right;"| 1111? | style="text-align:right;"| 1119 |- | Abt Heidolf | style="text-align:right;"| 1119 | style="text-align:right;"| - |- | Abt Hermann | style="text-align:right;"| 1124 | style="text-align:right;"| 1125 |- | Abt Diemo | style="text-align:right;"| 1125 | style="text-align:right;"| 1139 |- | Abt Baldemar | style="text-align:right;"| 1140 | style="text-align:right;"| 1141 |- | Abt Folknand | style="text-align:right;"| 1141 | style="text-align:right;"| 1148 |- | Abt Hildebert | style="text-align:right;"| 1148 | style="text-align:right;"| - |- | Abt Marquard | style="text-align:right;"| 1148 | style="text-align:right;"| 1149 |- | Abt Heinrich | style="text-align:right;"| 1151 | style="text-align:right;"| 1167 |- | Abt Sigehard | style="text-align:right;"| 1167 | style="text-align:right;"| 1199/1200 |- | Abt [[Leopold II fan Schönfeld|Leopold fan Schönfeld]] | style="text-align:right;"| 1199/1200 | style="text-align:right;"| 1214 |- | Abt Konrad | style="text-align:right;"| 1214 | style="text-align:right;"| 1229 |} == Keppelings om utens == * {{de}}[http://www.kloster-lorsch.de Offisjeel webstee] * [http://www.bibliotheca-laureshamensis-digital.de/en/index.html Bibliotheca Laureshamensis - digitaal] {{boarnen|boarnefernijing= <references/> ---- {{Commonscat|Abbey and Altenmünster of Lorsch}} }} {{DEFAULTSORT:Lorsch, Abdij fan}} [[Category:Kleaster yn Dútslân]] [[Kategory:Bouwurk yn Hessen]] [[Category:Wrâlderfgoed yn Dútslân]] [[Kategory:Organisaasje oprjochte yn 764]] [[Kategory:Organisaasje opheft yn 1556]] [[Kategory:Bestjoerlike ienheid oprjochte yn 852]] [[Kategory:Bestjoerlike ienheid opheft yn 1232]] [[Kategory:Bouwurk út 764|Abdij fan Lorsch]] [[Kategory:Bouwurk sloopt yn 1621|Abdij fan Lorsch]] 4ea514sqpjsvt19cv8skig10tgqd5ax 1 124838 1174615 1174575 2024-11-14T14:06:24Z Mysha 254 /* Indigo wie blau */ 1174615 wikitext text/x-wiki It sil faaks wêze trochdat net alle termen in eigen side mei útlis hawwe, mar ik kin net alles meikrije. Ik bin der net altiten wis fan hoenear oer in seksje fan it spektrum skreaun wurdt en hoenear oer ien golflingte. Dat dan wurdt it ek wat dreech om te witten fan wat dy primêre en dy ekstraspektral kleuren hjir dan krekt binne. Is der ien dy't hjir mear fan wit, dat ik der net in oare webside of boek by hoech te pakken en skriu it op 'e nij? [[Meidogger:Mysha|Mysha]] ([[Meidogger oerlis:Mysha|oerlis]]) == Indigo wie blau == Dat, at Newton twa kleuren blau hie, wêrom litte wy dan blau en donkerder blau sjen, at Newton blau en syaan hie? [[Meidogger:Mysha|Mysha]] ([[Meidogger oerlis:Mysha|oerlis]]) 13 nov 2024, 10.07 (CET) :Nee, Newton hie net blau en syaan, mar blau en indigo. Dat syaan, dat komt pas fierderop yn 'e tekst oan bod, by de kleuren fan it sichtbere spektrum. [[Meidogger:Ieneach fan &#39;e Esk|Ieneach fan &#39;e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan &#39;e Esk|oerlis]]) 13 nov 2024, 19.34 (CET) :: Ja, mar dat ''Indigo'' wie syn namme foar wat wy ''blau'' neame, wylst ''Blau'' syn namme wie foar wat wy ''syaan'' neame. Dat spektrum van Newton moat dan syaan hawwe, net indigo. [[Meidogger:Mysha|Mysha]] ([[Meidogger oerlis:Mysha|oerlis]]) 699s5vuugwza3h1k4ojgt166qk8e9jq 1174641 1174615 2024-11-14T19:52:08Z Ieneach fan 'e Esk 13292 /* Indigo wie blau */ 1174641 wikitext text/x-wiki It sil faaks wêze trochdat net alle termen in eigen side mei útlis hawwe, mar ik kin net alles meikrije. Ik bin der net altiten wis fan hoenear oer in seksje fan it spektrum skreaun wurdt en hoenear oer ien golflingte. Dat dan wurdt it ek wat dreech om te witten fan wat dy primêre en dy ekstraspektral kleuren hjir dan krekt binne. Is der ien dy't hjir mear fan wit, dat ik der net in oare webside of boek by hoech te pakken en skriu it op 'e nij? [[Meidogger:Mysha|Mysha]] ([[Meidogger oerlis:Mysha|oerlis]]) == Indigo wie blau == Dat, at Newton twa kleuren blau hie, wêrom litte wy dan blau en donkerder blau sjen, at Newton blau en syaan hie? [[Meidogger:Mysha|Mysha]] ([[Meidogger oerlis:Mysha|oerlis]]) 13 nov 2024, 10.07 (CET) :Nee, Newton hie net blau en syaan, mar blau en indigo. Dat syaan, dat komt pas fierderop yn 'e tekst oan bod, by de kleuren fan it sichtbere spektrum. [[Meidogger:Ieneach fan &#39;e Esk|Ieneach fan &#39;e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan &#39;e Esk|oerlis]]) 13 nov 2024, 19.34 (CET) :: Ja, mar dat ''Indigo'' wie syn namme foar wat wy ''blau'' neame, wylst ''Blau'' syn namme wie foar wat wy ''syaan'' neame. Dat spektrum van Newton moat dan syaan hawwe, net indigo. [[Meidogger:Mysha|Mysha]] ([[Meidogger oerlis:Mysha|oerlis]]) ::: Ah, no snap ik wêr't jo hinne wolle. Mar jo lêze oer it wurd "mooglik" hinne. Der stiet: "''Hjoeddeistige natuerkundigen '''achtsje it mooglik''' dat wat Newton omskreau as 'blau' tsjintwurdich earder syaan neamd wurde soe, en dat syn 'indigo' eins bedoeld wie om ús blau oan te tsjutten.''" Dat is dus in teory en stiet net fêst. [[Meidogger:Ieneach fan &#39;e Esk|Ieneach fan &#39;e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan &#39;e Esk|oerlis]]) 14 nov 2024, 20.51 (CET) atinz7942uh1uw4tqmn0jrz9moma4mh 1174667 1174641 2024-11-15T11:11:54Z Mysha 254 /* Indigo wie blau */ (It indigo mar indigo litte?) 1174667 wikitext text/x-wiki It sil faaks wêze trochdat net alle termen in eigen side mei útlis hawwe, mar ik kin net alles meikrije. Ik bin der net altiten wis fan hoenear oer in seksje fan it spektrum skreaun wurdt en hoenear oer ien golflingte. Dat dan wurdt it ek wat dreech om te witten fan wat dy primêre en dy ekstraspektral kleuren hjir dan krekt binne. Is der ien dy't hjir mear fan wit, dat ik der net in oare webside of boek by hoech te pakken en skriu it op 'e nij? [[Meidogger:Mysha|Mysha]] ([[Meidogger oerlis:Mysha|oerlis]]) == Indigo wie blau == Dat, at Newton twa kleuren blau hie, wêrom litte wy dan blau en donkerder blau sjen, at Newton blau en syaan hie? [[Meidogger:Mysha|Mysha]] ([[Meidogger oerlis:Mysha|oerlis]]) 13 nov 2024, 10.07 (CET) :Nee, Newton hie net blau en syaan, mar blau en indigo. Dat syaan, dat komt pas fierderop yn 'e tekst oan bod, by de kleuren fan it sichtbere spektrum. [[Meidogger:Ieneach fan &#39;e Esk|Ieneach fan &#39;e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan &#39;e Esk|oerlis]]) 13 nov 2024, 19.34 (CET) :: Ja, mar dat ''Indigo'' wie syn namme foar wat wy ''blau'' neame, wylst ''Blau'' syn namme wie foar wat wy ''syaan'' neame. Dat spektrum van Newton moat dan syaan hawwe, net indigo. [[Meidogger:Mysha|Mysha]] ([[Meidogger oerlis:Mysha|oerlis]]) ::: Ah, no snap ik wêr't jo hinne wolle. Mar jo lêze oer it wurd "mooglik" hinne. Der stiet: "''Hjoeddeistige natuerkundigen '''achtsje it mooglik''' dat wat Newton omskreau as 'blau' tsjintwurdich earder syaan neamd wurde soe, en dat syn 'indigo' eins bedoeld wie om ús blau oan te tsjutten.''" Dat is dus in teory en stiet net fêst. [[Meidogger:Ieneach fan &#39;e Esk|Ieneach fan &#39;e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan &#39;e Esk|oerlis]]) 14 nov 2024, 20.51 (CET) :::: Ik lês oer it wurdt ''mûglik'' hinne, om't dat allinnich betsjut dat net ien syn kop útstekke wol om te sizzen dat eltsenien it ferkeard hat. Hawar, wy beljochtsje alle mûglike ynfallen, dat at wy by de earste ferzje net sizze dat dát Newton syn kar wie, mar allinnich hoe't wy it no ynterpretearje, dan kin der krekt boppe Kleurminging in twadde balke stean, dêr't soks yn jûn wurdt: {| style="text-align:center; margin:1em auto 1em 3em;" ! kleur: ! [[read]] ! [[oranje]] ! [[giel]] ! [[grien]] ! [[syaan]] ''"blau"'' ! [[blau]] ''"indigo"'' ! [[fiolet]] |- | | style="background-color:red; width:4em; color:white;"|'''R''' | style="background-color:orange; width:4em; color:black;"|'''O''' | style="background-color:yellow; width:4em; color:black;" |'''G''' | style="background-color:green; width:4em; color:white;"|'''G''' | style="background-color:#0099FF; width:4em; color:white;"|'''S''' | style="background-color:#000099; width:4em; color:white;"|'''B''' | style="background-color:#8000ff; width:4em; color:white;"|'''F''' |- | [[weachlingte]] (yn [[nanometer|nm]]): | 690 | 610 | 580 | 530 | 500 | 450 | 400 |} :::: Alteast, soks, mar sjoch de nûmers noch efkes nei, dat ik gjin nije ynformaasje de wrâld yn help. [[Meidogger:Mysha|Mysha]] ([[Meidogger oerlis:Mysha|oerlis]]) q8dfw03rrlma64nr26eny1bffyc35xj 0 148501 1174614 1172488 2024-11-14T14:04:38Z Ieneach fan 'e Esk 13292 /* Taksonomy */ nije yndieling anno 2024 1174614 wikitext text/x-wiki {{Universele ynfoboks bisteryk|ôfbylding=Northern Goshawk ad M2.jpg|namme8=[[bitterfûgels]] (''Afroaves'')|namme12=[[hauken en sparwers]] (''Accipitrinae'')|takson12=[[ûnderfamylje]]:|namme11=[[haukfûgels]] (''Accipitridae'')|takson11=[[famylje]]:|namme9=[[haukeftigen]] (''Accipitriformes'')|takson9=[[skift]]:|takson8=''rangleas'':|ôfbyldingsbreedte=|namme7=[[nije fûgels]] (''Neoaves'')|takson7=[[boppeskift]]:|namme5=[[fûgels]] (''Aves'')|takson5=[[klasse (taksonomy)|klasse]]:|namme1=|takson1=|ôfbyldingstekst=[[Hauk]] (''Accipiter gentilis'')|beskriuwer, jier=}} De '''hauken en sparwers''' (''Accipitrinae'') binne in [[ûnderfamylje]] fan [[rôffûgels]] út de [[Famylje (taksonomy)|famylje]] fan de [[haukeftigen]] (''Accipitridae''). De ûnderfamylje hat 4-8 [[Skaai (taksonomy)|skaaien]] en 55-62 soarten, ôfhinklik fan hokke skaaien ta de ûnderfamylje rekkene wurde. Hoe dan ek is de ûnderfamylje fan de hauken en sparwers de grutste ûnderfamylje fan de famylje fan de [[haukfûgels]] en fan it [[Skift (taksonomy)|skift]] fan de [[rôffûgels]] en is it [[Skaai (taksonomy)|skaai]] ''Accipiter'' it grutste skaai fan de famylje en it skift. De hauken en sparwers libje meast yn of by wâlden oer de hiele wrâld, mei útsûndering fan Antarktika. Se binne betreklik lytse oant middelgrutte rôffûgels mei slanke romp, betreklik koarte en rûne wjukken en lange sturt. De wyfkes binne ornaris grutter as de mantsjes. De lytste sparwer, de Súdamerikaanske dwerchsparwer (''Accipiter superciliosus'') is sa’n 22 cm lang, sa grut as in lyster, en de grutste hauk is ‘ús’ (Noardlike) [[hauk]] fan sa’n 63 cm lang. == Taksonomy == De omfieming fan de ûnderfamylje fan de hauken en sparwers is noch in saak fan ûndersyk en diskusje. Neffens guon saakkundigen heart it skaai ''Harpagus'' by de ûnderfamylje fan de [[gleeën]] (''Milvinae'') en it skaai ''Kaupifalco'' by de [[mûzefalken]] (''Buteoninae'') en foarmje de skaaien ''Micronisus'' en ''Melierax'' in eigen ûnderfamylje fan de [[sjonghauken]] ''Melieracinae'' of ''Melieraxinae''. De ûndersteande skaaien wurde ta de hauken en sparwers rekkene. * ''Underfamylje'' '''hauken en sparwers''' (''Accipitrinae'') ** ''Skaai'': [[Afrikaanske hauken]] (''Aerospiza''), 3 soarten: *** [[readboarsthauk]] (''Aerospiza toussenelii'') *** [[Afrikaanske hauk]] (''Aerospiza tachiro'') *** [[readflanksparwer]] (''Aerospiza castanilius'') ** ''Skaai'': [[doriahauken]] of Doria's hauken (''Megatriorchis''), 1 soarte: *** [[doriahauk]] of Doria's hauk (''Megatriorchis doriae'') ** ''Skaai'': [[dwerchhauken]] of sparwers (''Accipiter''), 9 soarten: *** [[Madagaskarsparwer]] (''Accipiter madagascariensis'') *** [[Ovambosparwer]] (''Accipiter ovampensis'') *** [[sparwer]] (''Accipiter nisus'') *** [[readboarstsparwer]] (''Accipiter rufiventris'') *** [[Noardamerikaanske sparwer]] (''Accipiter striatus'') *** (''Accipiter poliogaster'') *** [[wytboarstsparwer]] (''Accipiter chionogaster'') *** [[Andessparwer]] (''Accipiter ventralis'') *** [[readbilsparwer]] (''Accipiter erythronemius'') ** ''Skaai'': [[eastlike hauken]] (''Tachyspiza''), 27 soarten: *** [[sjikrasparwer]] (''Tachyspiza badia'') *** [[Nikobarsparwer]] (''Tachyspiza butleri'') *** [[Balkansparwer]] (''Tachyspiza brevipes'') *** [[Sineeske sparwer]] (''Tachyspiza soloensis'') *** (''Tachyspiza francesiae'') *** (''Tachyspiza trinotata'') *** [[grize hauk]] (''Tachyspiza novaehollandiae'') *** (''Tachyspiza hiogaster'') *** [[Australyske hauk]] (''Tachyspiza fasciata'') *** [[swartmantelhauk]] (''Tachyspiza melanochlamys'') *** [[bûnte hauk]] (''Tachyspiza albogularis'') *** [[wytbûkhauk]] (''Tachyspiza haplochroa'') *** [[Fidzjyhauk]] (''Tachyspiza rufitorques'') *** [[Halmahearahauk]] (''Tachyspiza henicogramma'') *** (''Tachyspiza luteoschistacea'') *** (''Tachyspiza imitator'') *** (''Tachyspiza poliocephala'') *** (''Tachyspiza princeps'') *** [[readpoatsparwer]] (''Tachyspiza erythropa'') *** [[dwerchsparwer]] (''Tachyspiza minulla'') *** [[lytse sparwer]] (''Tachyspiza gularis'') *** [[Besrasparwer]] (''Tachyspiza virgata'') *** [[Selebesdwerchsparwer]] (''Tachyspiza nanus'') *** (''Tachyspiza erythrauchen'') *** (''Tachyspiza cirrocephala'') *** (''Tachyspiza brachyura'') *** [[wynboarstsparwer]] (''Tachyspiza rhodogaster'') ** ''Skaai'': [[gabarhauken]] (''Micronisus''), 1 soarte: *** [[gabarhauk]] (''Micronisus gabar'') ** ''Skaai'': [[hagedishauken]] (''Kaupifalco''), 1 soarte: *** [[hagedishauk]] (''Kaupifalco monogrammicus'') ** ''Skaai'': [[hauken]] (''Astur''), 9 soarten: *** [[Amerikaanske hauk]] (''Astur atricapillus'') *** [[Coopersparwer]] (''Astur cooperii'') *** [[hauk]] (''Astur gentilis'') *** [[Kubaanske sparwer]] (''Astur gundlachi'') *** [[Madagaskarhauk]] (''Astur henstii'') *** [[Papoeahauk]] (''Astur meyerianus'') *** [[readbroeksparwer]] (''Astur bicolor'') *** [[Sileenske sparwer]] (''Astur chilensis'') *** [[swarte hauk]] (''Astur melanoleucus'') ** ''Skaai'': [[hoanskrobbers]] (''Circus''), 16 soarten: *** [[brune hoanskrobber]] (''Circus aeruginosus'') *** [[Easterske hoanskrobber]] (''Circus spilonotus'') *** [[Papoeahoanskrobber]] (''Circus spilothorax'') *** [[sompehoanskrobber]] (''Circus approximans'') *** [[Afrikaanske brune hoanskrobber]] (''Circus ranivorus'') *** [[Réunionhoanskrobber]] (''Circus maillardi'') *** [[Madagaskarhoanskrobber]] (''Circus macrosceles'') *** [[langwjukhoanskrobber]] (''Circus buffoni'') *** [[spikkelhoanskrobber]] (''Circus assimilis'') *** [[swarte hoanskrobber]] (''Circus maurus)'' *** [[blauwe hoanskrobber]] (''Circus cyaneus'') *** [[Amerikaanske blauwe hoanskrobber]] (''Circus hudsonius'') *** [[grize hoanskrobber]] (''Circus cinereus'') *** [[ljochte hoanskrobber]] of [[steppehoanskrobber]] (''Circus macrourus'') *** [[bûnte hoanskrobber]] (''Circus melanoleucos'') *** [[skiere hoanskrobber]] (''Circus pygargus'') ** ''Skaai'': [[langsturthauken]] (''Urotriorchis''), 1 soarte: *** [[langsturthauk]] (''Urotriorchis macrourus'') ** ''Skaai'': [[rodzige hauken]] (''Erythrotriorchis''), 2 soarten: *** [[bürgerhauk]] of Bürgers hauk (''Erythrotriorchis buergersi'') *** [[rodzige hauk]] (''Erythrotriorchis radiatus'') ** ''Skaai'': [[sjonghauken]] (''Melierax''), 3 soarten: *** [[donkere sjonghauk]] (''Melierax metabates'') *** [[eastlike sjonghauk]] (''Melierax poliopterus'') *** [[ljochte sjonghauk]] (''Melierax canorus'') == Keppelings om utens == *[http://www.worldbirdnames.org IOC World Bird List 11.1, jan. 2021] [[Kategory:Haukfûgel]] dgs9u2tthh3klk7whi4xkfee9shsg4a 1174616 1174614 2024-11-14T14:17:32Z Ieneach fan 'e Esk 13292 ek net mear wier 1174616 wikitext text/x-wiki {{Universele ynfoboks bisteryk|ôfbylding=Northern Goshawk ad M2.jpg|namme8=[[bitterfûgels]] (''Afroaves'')|namme12=[[hauken en sparwers]] (''Accipitrinae'')|takson12=[[ûnderfamylje]]:|namme11=[[haukfûgels]] (''Accipitridae'')|takson11=[[famylje]]:|namme9=[[haukeftigen]] (''Accipitriformes'')|takson9=[[skift]]:|takson8=''rangleas'':|ôfbyldingsbreedte=|namme7=[[nije fûgels]] (''Neoaves'')|takson7=[[boppeskift]]:|namme5=[[fûgels]] (''Aves'')|takson5=[[klasse (taksonomy)|klasse]]:|namme1=|takson1=|ôfbyldingstekst=[[Hauk]] (''Accipiter gentilis'')|beskriuwer, jier=}} De '''hauken en sparwers''' (''Accipitrinae'') binne in [[ûnderfamylje]] fan [[rôffûgels]] út de [[Famylje (taksonomy)|famylje]] fan de [[haukeftigen]] (''Accipitridae''). De ûnderfamylje hat 4-8 [[Skaai (taksonomy)|skaaien]] en 55-62 soarten, ôfhinklik fan hokke skaaien ta de ûnderfamylje rekkene wurde. Hoe dan ek is de ûnderfamylje fan de hauken en sparwers de grutste ûnderfamylje fan de famylje fan de [[haukfûgels]] en fan it [[Skift (taksonomy)|skift]] fan de [[rôffûgels]]. De hauken en sparwers libje meast yn of by wâlden oer de hiele wrâld, mei útsûndering fan Antarktika. Se binne betreklik lytse oant middelgrutte rôffûgels mei slanke romp, betreklik koarte en rûne wjukken en lange sturt. De wyfkes binne ornaris grutter as de mantsjes. De lytste sparwer, de Súdamerikaanske dwerchsparwer (''Accipiter superciliosus'') is sa’n 22 cm lang, sa grut as in lyster, en de grutste hauk is ‘ús’ (Noardlike) [[hauk]] fan sa’n 63 sm lang. == Taksonomy == De omfieming fan de ûnderfamylje fan de hauken en sparwers is noch in saak fan ûndersyk en diskusje. Neffens guon saakkundigen heart it skaai ''Harpagus'' by de ûnderfamylje fan de [[gleeën]] (''Milvinae'') en it skaai ''Kaupifalco'' by de [[mûzefalken]] (''Buteoninae'') en foarmje de skaaien ''Micronisus'' en ''Melierax'' in eigen ûnderfamylje fan de [[sjonghauken]] ''Melieracinae'' of ''Melieraxinae''. De ûndersteande skaaien wurde ta de hauken en sparwers rekkene. * ''Underfamylje'' '''hauken en sparwers''' (''Accipitrinae'') ** ''Skaai'': [[Afrikaanske hauken]] (''Aerospiza''), 3 soarten: *** [[readboarsthauk]] (''Aerospiza toussenelii'') *** [[Afrikaanske hauk]] (''Aerospiza tachiro'') *** [[readflanksparwer]] (''Aerospiza castanilius'') ** ''Skaai'': [[doriahauken]] of Doria's hauken (''Megatriorchis''), 1 soarte: *** [[doriahauk]] of Doria's hauk (''Megatriorchis doriae'') ** ''Skaai'': [[dwerchhauken]] of sparwers (''Accipiter''), 9 soarten: *** [[Madagaskarsparwer]] (''Accipiter madagascariensis'') *** [[Ovambosparwer]] (''Accipiter ovampensis'') *** [[sparwer]] (''Accipiter nisus'') *** [[readboarstsparwer]] (''Accipiter rufiventris'') *** [[Noardamerikaanske sparwer]] (''Accipiter striatus'') *** (''Accipiter poliogaster'') *** [[wytboarstsparwer]] (''Accipiter chionogaster'') *** [[Andessparwer]] (''Accipiter ventralis'') *** [[readbilsparwer]] (''Accipiter erythronemius'') ** ''Skaai'': [[eastlike hauken]] (''Tachyspiza''), 27 soarten: *** [[sjikrasparwer]] (''Tachyspiza badia'') *** [[Nikobarsparwer]] (''Tachyspiza butleri'') *** [[Balkansparwer]] (''Tachyspiza brevipes'') *** [[Sineeske sparwer]] (''Tachyspiza soloensis'') *** (''Tachyspiza francesiae'') *** (''Tachyspiza trinotata'') *** [[grize hauk]] (''Tachyspiza novaehollandiae'') *** (''Tachyspiza hiogaster'') *** [[Australyske hauk]] (''Tachyspiza fasciata'') *** [[swartmantelhauk]] (''Tachyspiza melanochlamys'') *** [[bûnte hauk]] (''Tachyspiza albogularis'') *** [[wytbûkhauk]] (''Tachyspiza haplochroa'') *** [[Fidzjyhauk]] (''Tachyspiza rufitorques'') *** [[Halmahearahauk]] (''Tachyspiza henicogramma'') *** (''Tachyspiza luteoschistacea'') *** (''Tachyspiza imitator'') *** (''Tachyspiza poliocephala'') *** (''Tachyspiza princeps'') *** [[readpoatsparwer]] (''Tachyspiza erythropa'') *** [[dwerchsparwer]] (''Tachyspiza minulla'') *** [[lytse sparwer]] (''Tachyspiza gularis'') *** [[Besrasparwer]] (''Tachyspiza virgata'') *** [[Selebesdwerchsparwer]] (''Tachyspiza nanus'') *** (''Tachyspiza erythrauchen'') *** (''Tachyspiza cirrocephala'') *** (''Tachyspiza brachyura'') *** [[wynboarstsparwer]] (''Tachyspiza rhodogaster'') ** ''Skaai'': [[gabarhauken]] (''Micronisus''), 1 soarte: *** [[gabarhauk]] (''Micronisus gabar'') ** ''Skaai'': [[hagedishauken]] (''Kaupifalco''), 1 soarte: *** [[hagedishauk]] (''Kaupifalco monogrammicus'') ** ''Skaai'': [[hauken]] (''Astur''), 9 soarten: *** [[Amerikaanske hauk]] (''Astur atricapillus'') *** [[Coopersparwer]] (''Astur cooperii'') *** [[hauk]] (''Astur gentilis'') *** [[Kubaanske sparwer]] (''Astur gundlachi'') *** [[Madagaskarhauk]] (''Astur henstii'') *** [[Papoeahauk]] (''Astur meyerianus'') *** [[readbroeksparwer]] (''Astur bicolor'') *** [[Sileenske sparwer]] (''Astur chilensis'') *** [[swarte hauk]] (''Astur melanoleucus'') ** ''Skaai'': [[hoanskrobbers]] (''Circus''), 16 soarten: *** [[brune hoanskrobber]] (''Circus aeruginosus'') *** [[Easterske hoanskrobber]] (''Circus spilonotus'') *** [[Papoeahoanskrobber]] (''Circus spilothorax'') *** [[sompehoanskrobber]] (''Circus approximans'') *** [[Afrikaanske brune hoanskrobber]] (''Circus ranivorus'') *** [[Réunionhoanskrobber]] (''Circus maillardi'') *** [[Madagaskarhoanskrobber]] (''Circus macrosceles'') *** [[langwjukhoanskrobber]] (''Circus buffoni'') *** [[spikkelhoanskrobber]] (''Circus assimilis'') *** [[swarte hoanskrobber]] (''Circus maurus)'' *** [[blauwe hoanskrobber]] (''Circus cyaneus'') *** [[Amerikaanske blauwe hoanskrobber]] (''Circus hudsonius'') *** [[grize hoanskrobber]] (''Circus cinereus'') *** [[ljochte hoanskrobber]] of [[steppehoanskrobber]] (''Circus macrourus'') *** [[bûnte hoanskrobber]] (''Circus melanoleucos'') *** [[skiere hoanskrobber]] (''Circus pygargus'') ** ''Skaai'': [[langsturthauken]] (''Urotriorchis''), 1 soarte: *** [[langsturthauk]] (''Urotriorchis macrourus'') ** ''Skaai'': [[rodzige hauken]] (''Erythrotriorchis''), 2 soarten: *** [[bürgerhauk]] of Bürgers hauk (''Erythrotriorchis buergersi'') *** [[rodzige hauk]] (''Erythrotriorchis radiatus'') ** ''Skaai'': [[sjonghauken]] (''Melierax''), 3 soarten: *** [[donkere sjonghauk]] (''Melierax metabates'') *** [[eastlike sjonghauk]] (''Melierax poliopterus'') *** [[ljochte sjonghauk]] (''Melierax canorus'') == Keppelings om utens == *[http://www.worldbirdnames.org IOC World Bird List 11.1, jan. 2021] [[Kategory:Haukfûgel]] myudinp97mb42i5ssbz8s5u8vsaeuyh 1174617 1174616 2024-11-14T14:17:59Z Ieneach fan 'e Esk 13292 cm --> sm 1174617 wikitext text/x-wiki {{Universele ynfoboks bisteryk|ôfbylding=Northern Goshawk ad M2.jpg|namme8=[[bitterfûgels]] (''Afroaves'')|namme12=[[hauken en sparwers]] (''Accipitrinae'')|takson12=[[ûnderfamylje]]:|namme11=[[haukfûgels]] (''Accipitridae'')|takson11=[[famylje]]:|namme9=[[haukeftigen]] (''Accipitriformes'')|takson9=[[skift]]:|takson8=''rangleas'':|ôfbyldingsbreedte=|namme7=[[nije fûgels]] (''Neoaves'')|takson7=[[boppeskift]]:|namme5=[[fûgels]] (''Aves'')|takson5=[[klasse (taksonomy)|klasse]]:|namme1=|takson1=|ôfbyldingstekst=[[Hauk]] (''Accipiter gentilis'')|beskriuwer, jier=}} De '''hauken en sparwers''' (''Accipitrinae'') binne in [[ûnderfamylje]] fan [[rôffûgels]] út de [[Famylje (taksonomy)|famylje]] fan de [[haukeftigen]] (''Accipitridae''). De ûnderfamylje hat 4-8 [[Skaai (taksonomy)|skaaien]] en 55-62 soarten, ôfhinklik fan hokke skaaien ta de ûnderfamylje rekkene wurde. Hoe dan ek is de ûnderfamylje fan de hauken en sparwers de grutste ûnderfamylje fan de famylje fan de [[haukfûgels]] en fan it [[Skift (taksonomy)|skift]] fan de [[rôffûgels]]. De hauken en sparwers libje meast yn of by wâlden oer de hiele wrâld, mei útsûndering fan Antarktika. Se binne betreklik lytse oant middelgrutte rôffûgels mei slanke romp, betreklik koarte en rûne wjukken en lange sturt. De wyfkes binne ornaris grutter as de mantsjes. De lytste sparwer, de Súdamerikaanske dwerchsparwer (''Accipiter superciliosus'') is sa’n 22 sm lang, sa grut as in lyster, en de grutste hauk is ‘ús’ (Noardlike) [[hauk]] fan sa’n 63 sm lang. == Taksonomy == De omfieming fan de ûnderfamylje fan de hauken en sparwers is noch in saak fan ûndersyk en diskusje. Neffens guon saakkundigen heart it skaai ''Harpagus'' by de ûnderfamylje fan de [[gleeën]] (''Milvinae'') en it skaai ''Kaupifalco'' by de [[mûzefalken]] (''Buteoninae'') en foarmje de skaaien ''Micronisus'' en ''Melierax'' in eigen ûnderfamylje fan de [[sjonghauken]] ''Melieracinae'' of ''Melieraxinae''. De ûndersteande skaaien wurde ta de hauken en sparwers rekkene. * ''Underfamylje'' '''hauken en sparwers''' (''Accipitrinae'') ** ''Skaai'': [[Afrikaanske hauken]] (''Aerospiza''), 3 soarten: *** [[readboarsthauk]] (''Aerospiza toussenelii'') *** [[Afrikaanske hauk]] (''Aerospiza tachiro'') *** [[readflanksparwer]] (''Aerospiza castanilius'') ** ''Skaai'': [[doriahauken]] of Doria's hauken (''Megatriorchis''), 1 soarte: *** [[doriahauk]] of Doria's hauk (''Megatriorchis doriae'') ** ''Skaai'': [[dwerchhauken]] of sparwers (''Accipiter''), 9 soarten: *** [[Madagaskarsparwer]] (''Accipiter madagascariensis'') *** [[Ovambosparwer]] (''Accipiter ovampensis'') *** [[sparwer]] (''Accipiter nisus'') *** [[readboarstsparwer]] (''Accipiter rufiventris'') *** [[Noardamerikaanske sparwer]] (''Accipiter striatus'') *** (''Accipiter poliogaster'') *** [[wytboarstsparwer]] (''Accipiter chionogaster'') *** [[Andessparwer]] (''Accipiter ventralis'') *** [[readbilsparwer]] (''Accipiter erythronemius'') ** ''Skaai'': [[eastlike hauken]] (''Tachyspiza''), 27 soarten: *** [[sjikrasparwer]] (''Tachyspiza badia'') *** [[Nikobarsparwer]] (''Tachyspiza butleri'') *** [[Balkansparwer]] (''Tachyspiza brevipes'') *** [[Sineeske sparwer]] (''Tachyspiza soloensis'') *** (''Tachyspiza francesiae'') *** (''Tachyspiza trinotata'') *** [[grize hauk]] (''Tachyspiza novaehollandiae'') *** (''Tachyspiza hiogaster'') *** [[Australyske hauk]] (''Tachyspiza fasciata'') *** [[swartmantelhauk]] (''Tachyspiza melanochlamys'') *** [[bûnte hauk]] (''Tachyspiza albogularis'') *** [[wytbûkhauk]] (''Tachyspiza haplochroa'') *** [[Fidzjyhauk]] (''Tachyspiza rufitorques'') *** [[Halmahearahauk]] (''Tachyspiza henicogramma'') *** (''Tachyspiza luteoschistacea'') *** (''Tachyspiza imitator'') *** (''Tachyspiza poliocephala'') *** (''Tachyspiza princeps'') *** [[readpoatsparwer]] (''Tachyspiza erythropa'') *** [[dwerchsparwer]] (''Tachyspiza minulla'') *** [[lytse sparwer]] (''Tachyspiza gularis'') *** [[Besrasparwer]] (''Tachyspiza virgata'') *** [[Selebesdwerchsparwer]] (''Tachyspiza nanus'') *** (''Tachyspiza erythrauchen'') *** (''Tachyspiza cirrocephala'') *** (''Tachyspiza brachyura'') *** [[wynboarstsparwer]] (''Tachyspiza rhodogaster'') ** ''Skaai'': [[gabarhauken]] (''Micronisus''), 1 soarte: *** [[gabarhauk]] (''Micronisus gabar'') ** ''Skaai'': [[hagedishauken]] (''Kaupifalco''), 1 soarte: *** [[hagedishauk]] (''Kaupifalco monogrammicus'') ** ''Skaai'': [[hauken]] (''Astur''), 9 soarten: *** [[Amerikaanske hauk]] (''Astur atricapillus'') *** [[Coopersparwer]] (''Astur cooperii'') *** [[hauk]] (''Astur gentilis'') *** [[Kubaanske sparwer]] (''Astur gundlachi'') *** [[Madagaskarhauk]] (''Astur henstii'') *** [[Papoeahauk]] (''Astur meyerianus'') *** [[readbroeksparwer]] (''Astur bicolor'') *** [[Sileenske sparwer]] (''Astur chilensis'') *** [[swarte hauk]] (''Astur melanoleucus'') ** ''Skaai'': [[hoanskrobbers]] (''Circus''), 16 soarten: *** [[brune hoanskrobber]] (''Circus aeruginosus'') *** [[Easterske hoanskrobber]] (''Circus spilonotus'') *** [[Papoeahoanskrobber]] (''Circus spilothorax'') *** [[sompehoanskrobber]] (''Circus approximans'') *** [[Afrikaanske brune hoanskrobber]] (''Circus ranivorus'') *** [[Réunionhoanskrobber]] (''Circus maillardi'') *** [[Madagaskarhoanskrobber]] (''Circus macrosceles'') *** [[langwjukhoanskrobber]] (''Circus buffoni'') *** [[spikkelhoanskrobber]] (''Circus assimilis'') *** [[swarte hoanskrobber]] (''Circus maurus)'' *** [[blauwe hoanskrobber]] (''Circus cyaneus'') *** [[Amerikaanske blauwe hoanskrobber]] (''Circus hudsonius'') *** [[grize hoanskrobber]] (''Circus cinereus'') *** [[ljochte hoanskrobber]] of [[steppehoanskrobber]] (''Circus macrourus'') *** [[bûnte hoanskrobber]] (''Circus melanoleucos'') *** [[skiere hoanskrobber]] (''Circus pygargus'') ** ''Skaai'': [[langsturthauken]] (''Urotriorchis''), 1 soarte: *** [[langsturthauk]] (''Urotriorchis macrourus'') ** ''Skaai'': [[rodzige hauken]] (''Erythrotriorchis''), 2 soarten: *** [[bürgerhauk]] of Bürgers hauk (''Erythrotriorchis buergersi'') *** [[rodzige hauk]] (''Erythrotriorchis radiatus'') ** ''Skaai'': [[sjonghauken]] (''Melierax''), 3 soarten: *** [[donkere sjonghauk]] (''Melierax metabates'') *** [[eastlike sjonghauk]] (''Melierax poliopterus'') *** [[ljochte sjonghauk]] (''Melierax canorus'') == Keppelings om utens == *[http://www.worldbirdnames.org IOC World Bird List 11.1, jan. 2021] [[Kategory:Haukfûgel]] dm3bl8255vezbgf4v47m0zmqh1ylrfs 1174618 1174617 2024-11-14T14:18:50Z Ieneach fan 'e Esk 13292 korr 1174618 wikitext text/x-wiki {{Universele ynfoboks bisteryk|ôfbylding=Northern Goshawk ad M2.jpg|namme8=[[bitterfûgels]] (''Afroaves'')|namme12=[[hauken en sparwers]] (''Accipitrinae'')|takson12=[[ûnderfamylje]]:|namme11=[[haukfûgels]] (''Accipitridae'')|takson11=[[famylje]]:|namme9=[[haukeftigen]] (''Accipitriformes'')|takson9=[[skift]]:|takson8=''rangleas'':|ôfbyldingsbreedte=|namme7=[[nije fûgels]] (''Neoaves'')|takson7=[[boppeskift]]:|namme5=[[fûgels]] (''Aves'')|takson5=[[klasse (taksonomy)|klasse]]:|namme1=|takson1=|ôfbyldingstekst=[[Hauk]] (''Accipiter gentilis'')|beskriuwer, jier=}} De '''hauken en sparwers''' (''Accipitrinae'') binne in [[ûnderfamylje]] fan [[rôffûgels]] út de [[Famylje (taksonomy)|famylje]] fan de [[haukeftigen]] (''Accipitridae''). De ûnderfamylje hat 11 [[Skaai (taksonomy)|skaaien]] en 73 soarten, ôfhinklik fan hokke skaaien ta de ûnderfamylje rekkene wurde. Hoe dan ek is de ûnderfamylje fan de hauken en sparwers de grutste ûnderfamylje fan de famylje fan de [[haukfûgels]] en fan it [[Skift (taksonomy)|skift]] fan de [[rôffûgels]]. De hauken en sparwers libje meast yn of by wâlden oer de hiele wrâld, mei útsûndering fan Antarktika. Se binne betreklik lytse oant middelgrutte rôffûgels mei slanke romp, betreklik koarte en rûne wjukken en lange sturt. De wyfkes binne ornaris grutter as de mantsjes. De lytste sparwer, de Súdamerikaanske dwerchsparwer (''Accipiter superciliosus'') is sa’n 22 sm lang, sa grut as in lyster, en de grutste hauk is ‘ús’ (Noardlike) [[hauk]] fan sa’n 63 sm lang. == Taksonomy == De omfieming fan de ûnderfamylje fan de hauken en sparwers is noch in saak fan ûndersyk en diskusje. Neffens guon saakkundigen heart it skaai ''Harpagus'' by de ûnderfamylje fan de [[gleeën]] (''Milvinae'') en it skaai ''Kaupifalco'' by de [[mûzefalken]] (''Buteoninae'') en foarmje de skaaien ''Micronisus'' en ''Melierax'' in eigen ûnderfamylje fan de [[sjonghauken]] ''Melieracinae'' of ''Melieraxinae''. De ûndersteande skaaien wurde ta de hauken en sparwers rekkene. * ''Underfamylje'' '''hauken en sparwers''' (''Accipitrinae'') ** ''Skaai'': [[Afrikaanske hauken]] (''Aerospiza''), 3 soarten: *** [[readboarsthauk]] (''Aerospiza toussenelii'') *** [[Afrikaanske hauk]] (''Aerospiza tachiro'') *** [[readflanksparwer]] (''Aerospiza castanilius'') ** ''Skaai'': [[doriahauken]] of Doria's hauken (''Megatriorchis''), 1 soarte: *** [[doriahauk]] of Doria's hauk (''Megatriorchis doriae'') ** ''Skaai'': [[dwerchhauken]] of sparwers (''Accipiter''), 9 soarten: *** [[Madagaskarsparwer]] (''Accipiter madagascariensis'') *** [[Ovambosparwer]] (''Accipiter ovampensis'') *** [[sparwer]] (''Accipiter nisus'') *** [[readboarstsparwer]] (''Accipiter rufiventris'') *** [[Noardamerikaanske sparwer]] (''Accipiter striatus'') *** (''Accipiter poliogaster'') *** [[wytboarstsparwer]] (''Accipiter chionogaster'') *** [[Andessparwer]] (''Accipiter ventralis'') *** [[readbilsparwer]] (''Accipiter erythronemius'') ** ''Skaai'': [[eastlike hauken]] (''Tachyspiza''), 27 soarten: *** [[sjikrasparwer]] (''Tachyspiza badia'') *** [[Nikobarsparwer]] (''Tachyspiza butleri'') *** [[Balkansparwer]] (''Tachyspiza brevipes'') *** [[Sineeske sparwer]] (''Tachyspiza soloensis'') *** (''Tachyspiza francesiae'') *** (''Tachyspiza trinotata'') *** [[grize hauk]] (''Tachyspiza novaehollandiae'') *** (''Tachyspiza hiogaster'') *** [[Australyske hauk]] (''Tachyspiza fasciata'') *** [[swartmantelhauk]] (''Tachyspiza melanochlamys'') *** [[bûnte hauk]] (''Tachyspiza albogularis'') *** [[wytbûkhauk]] (''Tachyspiza haplochroa'') *** [[Fidzjyhauk]] (''Tachyspiza rufitorques'') *** [[Halmahearahauk]] (''Tachyspiza henicogramma'') *** (''Tachyspiza luteoschistacea'') *** (''Tachyspiza imitator'') *** (''Tachyspiza poliocephala'') *** (''Tachyspiza princeps'') *** [[readpoatsparwer]] (''Tachyspiza erythropa'') *** [[dwerchsparwer]] (''Tachyspiza minulla'') *** [[lytse sparwer]] (''Tachyspiza gularis'') *** [[Besrasparwer]] (''Tachyspiza virgata'') *** [[Selebesdwerchsparwer]] (''Tachyspiza nanus'') *** (''Tachyspiza erythrauchen'') *** (''Tachyspiza cirrocephala'') *** (''Tachyspiza brachyura'') *** [[wynboarstsparwer]] (''Tachyspiza rhodogaster'') ** ''Skaai'': [[gabarhauken]] (''Micronisus''), 1 soarte: *** [[gabarhauk]] (''Micronisus gabar'') ** ''Skaai'': [[hagedishauken]] (''Kaupifalco''), 1 soarte: *** [[hagedishauk]] (''Kaupifalco monogrammicus'') ** ''Skaai'': [[hauken]] (''Astur''), 9 soarten: *** [[Amerikaanske hauk]] (''Astur atricapillus'') *** [[Coopersparwer]] (''Astur cooperii'') *** [[hauk]] (''Astur gentilis'') *** [[Kubaanske sparwer]] (''Astur gundlachi'') *** [[Madagaskarhauk]] (''Astur henstii'') *** [[Papoeahauk]] (''Astur meyerianus'') *** [[readbroeksparwer]] (''Astur bicolor'') *** [[Sileenske sparwer]] (''Astur chilensis'') *** [[swarte hauk]] (''Astur melanoleucus'') ** ''Skaai'': [[hoanskrobbers]] (''Circus''), 16 soarten: *** [[brune hoanskrobber]] (''Circus aeruginosus'') *** [[Easterske hoanskrobber]] (''Circus spilonotus'') *** [[Papoeahoanskrobber]] (''Circus spilothorax'') *** [[sompehoanskrobber]] (''Circus approximans'') *** [[Afrikaanske brune hoanskrobber]] (''Circus ranivorus'') *** [[Réunionhoanskrobber]] (''Circus maillardi'') *** [[Madagaskarhoanskrobber]] (''Circus macrosceles'') *** [[langwjukhoanskrobber]] (''Circus buffoni'') *** [[spikkelhoanskrobber]] (''Circus assimilis'') *** [[swarte hoanskrobber]] (''Circus maurus)'' *** [[blauwe hoanskrobber]] (''Circus cyaneus'') *** [[Amerikaanske blauwe hoanskrobber]] (''Circus hudsonius'') *** [[grize hoanskrobber]] (''Circus cinereus'') *** [[ljochte hoanskrobber]] of [[steppehoanskrobber]] (''Circus macrourus'') *** [[bûnte hoanskrobber]] (''Circus melanoleucos'') *** [[skiere hoanskrobber]] (''Circus pygargus'') ** ''Skaai'': [[langsturthauken]] (''Urotriorchis''), 1 soarte: *** [[langsturthauk]] (''Urotriorchis macrourus'') ** ''Skaai'': [[rodzige hauken]] (''Erythrotriorchis''), 2 soarten: *** [[bürgerhauk]] of Bürgers hauk (''Erythrotriorchis buergersi'') *** [[rodzige hauk]] (''Erythrotriorchis radiatus'') ** ''Skaai'': [[sjonghauken]] (''Melierax''), 3 soarten: *** [[donkere sjonghauk]] (''Melierax metabates'') *** [[eastlike sjonghauk]] (''Melierax poliopterus'') *** [[ljochte sjonghauk]] (''Melierax canorus'') == Keppelings om utens == *[http://www.worldbirdnames.org IOC World Bird List 11.1, jan. 2021] [[Kategory:Haukfûgel]] 1fkwkle6dy1szhzd6lzp5en8xkz773r 1174619 1174618 2024-11-14T14:19:07Z Ieneach fan 'e Esk 13292 1174619 wikitext text/x-wiki {{Universele ynfoboks bisteryk|ôfbylding=Northern Goshawk ad M2.jpg|namme8=[[bitterfûgels]] (''Afroaves'')|namme12=[[hauken en sparwers]] (''Accipitrinae'')|takson12=[[ûnderfamylje]]:|namme11=[[haukfûgels]] (''Accipitridae'')|takson11=[[famylje]]:|namme9=[[haukeftigen]] (''Accipitriformes'')|takson9=[[skift]]:|takson8=''rangleas'':|ôfbyldingsbreedte=|namme7=[[nije fûgels]] (''Neoaves'')|takson7=[[boppeskift]]:|namme5=[[fûgels]] (''Aves'')|takson5=[[klasse (taksonomy)|klasse]]:|namme1=|takson1=|ôfbyldingstekst=[[Hauk]] (''Accipiter gentilis'')|beskriuwer, jier=}} De '''hauken en sparwers''' (''Accipitrinae'') binne in [[ûnderfamylje]] fan [[rôffûgels]] út de [[Famylje (taksonomy)|famylje]] fan de [[haukeftigen]] (''Accipitridae''). De ûnderfamylje hat 11 [[Skaai (taksonomy)|skaaien]] en 73 soarten. Hoe dan ek is de ûnderfamylje fan de hauken en sparwers de grutste ûnderfamylje fan de famylje fan de [[haukfûgels]] en fan it [[Skift (taksonomy)|skift]] fan de [[rôffûgels]]. De hauken en sparwers libje meast yn of by wâlden oer de hiele wrâld, mei útsûndering fan Antarktika. Se binne betreklik lytse oant middelgrutte rôffûgels mei slanke romp, betreklik koarte en rûne wjukken en lange sturt. De wyfkes binne ornaris grutter as de mantsjes. De lytste sparwer, de Súdamerikaanske dwerchsparwer (''Accipiter superciliosus'') is sa’n 22 sm lang, sa grut as in lyster, en de grutste hauk is ‘ús’ (Noardlike) [[hauk]] fan sa’n 63 sm lang. == Taksonomy == De omfieming fan de ûnderfamylje fan de hauken en sparwers is noch in saak fan ûndersyk en diskusje. Neffens guon saakkundigen heart it skaai ''Harpagus'' by de ûnderfamylje fan de [[gleeën]] (''Milvinae'') en it skaai ''Kaupifalco'' by de [[mûzefalken]] (''Buteoninae'') en foarmje de skaaien ''Micronisus'' en ''Melierax'' in eigen ûnderfamylje fan de [[sjonghauken]] ''Melieracinae'' of ''Melieraxinae''. De ûndersteande skaaien wurde ta de hauken en sparwers rekkene. * ''Underfamylje'' '''hauken en sparwers''' (''Accipitrinae'') ** ''Skaai'': [[Afrikaanske hauken]] (''Aerospiza''), 3 soarten: *** [[readboarsthauk]] (''Aerospiza toussenelii'') *** [[Afrikaanske hauk]] (''Aerospiza tachiro'') *** [[readflanksparwer]] (''Aerospiza castanilius'') ** ''Skaai'': [[doriahauken]] of Doria's hauken (''Megatriorchis''), 1 soarte: *** [[doriahauk]] of Doria's hauk (''Megatriorchis doriae'') ** ''Skaai'': [[dwerchhauken]] of sparwers (''Accipiter''), 9 soarten: *** [[Madagaskarsparwer]] (''Accipiter madagascariensis'') *** [[Ovambosparwer]] (''Accipiter ovampensis'') *** [[sparwer]] (''Accipiter nisus'') *** [[readboarstsparwer]] (''Accipiter rufiventris'') *** [[Noardamerikaanske sparwer]] (''Accipiter striatus'') *** (''Accipiter poliogaster'') *** [[wytboarstsparwer]] (''Accipiter chionogaster'') *** [[Andessparwer]] (''Accipiter ventralis'') *** [[readbilsparwer]] (''Accipiter erythronemius'') ** ''Skaai'': [[eastlike hauken]] (''Tachyspiza''), 27 soarten: *** [[sjikrasparwer]] (''Tachyspiza badia'') *** [[Nikobarsparwer]] (''Tachyspiza butleri'') *** [[Balkansparwer]] (''Tachyspiza brevipes'') *** [[Sineeske sparwer]] (''Tachyspiza soloensis'') *** (''Tachyspiza francesiae'') *** (''Tachyspiza trinotata'') *** [[grize hauk]] (''Tachyspiza novaehollandiae'') *** (''Tachyspiza hiogaster'') *** [[Australyske hauk]] (''Tachyspiza fasciata'') *** [[swartmantelhauk]] (''Tachyspiza melanochlamys'') *** [[bûnte hauk]] (''Tachyspiza albogularis'') *** [[wytbûkhauk]] (''Tachyspiza haplochroa'') *** [[Fidzjyhauk]] (''Tachyspiza rufitorques'') *** [[Halmahearahauk]] (''Tachyspiza henicogramma'') *** (''Tachyspiza luteoschistacea'') *** (''Tachyspiza imitator'') *** (''Tachyspiza poliocephala'') *** (''Tachyspiza princeps'') *** [[readpoatsparwer]] (''Tachyspiza erythropa'') *** [[dwerchsparwer]] (''Tachyspiza minulla'') *** [[lytse sparwer]] (''Tachyspiza gularis'') *** [[Besrasparwer]] (''Tachyspiza virgata'') *** [[Selebesdwerchsparwer]] (''Tachyspiza nanus'') *** (''Tachyspiza erythrauchen'') *** (''Tachyspiza cirrocephala'') *** (''Tachyspiza brachyura'') *** [[wynboarstsparwer]] (''Tachyspiza rhodogaster'') ** ''Skaai'': [[gabarhauken]] (''Micronisus''), 1 soarte: *** [[gabarhauk]] (''Micronisus gabar'') ** ''Skaai'': [[hagedishauken]] (''Kaupifalco''), 1 soarte: *** [[hagedishauk]] (''Kaupifalco monogrammicus'') ** ''Skaai'': [[hauken]] (''Astur''), 9 soarten: *** [[Amerikaanske hauk]] (''Astur atricapillus'') *** [[Coopersparwer]] (''Astur cooperii'') *** [[hauk]] (''Astur gentilis'') *** [[Kubaanske sparwer]] (''Astur gundlachi'') *** [[Madagaskarhauk]] (''Astur henstii'') *** [[Papoeahauk]] (''Astur meyerianus'') *** [[readbroeksparwer]] (''Astur bicolor'') *** [[Sileenske sparwer]] (''Astur chilensis'') *** [[swarte hauk]] (''Astur melanoleucus'') ** ''Skaai'': [[hoanskrobbers]] (''Circus''), 16 soarten: *** [[brune hoanskrobber]] (''Circus aeruginosus'') *** [[Easterske hoanskrobber]] (''Circus spilonotus'') *** [[Papoeahoanskrobber]] (''Circus spilothorax'') *** [[sompehoanskrobber]] (''Circus approximans'') *** [[Afrikaanske brune hoanskrobber]] (''Circus ranivorus'') *** [[Réunionhoanskrobber]] (''Circus maillardi'') *** [[Madagaskarhoanskrobber]] (''Circus macrosceles'') *** [[langwjukhoanskrobber]] (''Circus buffoni'') *** [[spikkelhoanskrobber]] (''Circus assimilis'') *** [[swarte hoanskrobber]] (''Circus maurus)'' *** [[blauwe hoanskrobber]] (''Circus cyaneus'') *** [[Amerikaanske blauwe hoanskrobber]] (''Circus hudsonius'') *** [[grize hoanskrobber]] (''Circus cinereus'') *** [[ljochte hoanskrobber]] of [[steppehoanskrobber]] (''Circus macrourus'') *** [[bûnte hoanskrobber]] (''Circus melanoleucos'') *** [[skiere hoanskrobber]] (''Circus pygargus'') ** ''Skaai'': [[langsturthauken]] (''Urotriorchis''), 1 soarte: *** [[langsturthauk]] (''Urotriorchis macrourus'') ** ''Skaai'': [[rodzige hauken]] (''Erythrotriorchis''), 2 soarten: *** [[bürgerhauk]] of Bürgers hauk (''Erythrotriorchis buergersi'') *** [[rodzige hauk]] (''Erythrotriorchis radiatus'') ** ''Skaai'': [[sjonghauken]] (''Melierax''), 3 soarten: *** [[donkere sjonghauk]] (''Melierax metabates'') *** [[eastlike sjonghauk]] (''Melierax poliopterus'') *** [[ljochte sjonghauk]] (''Melierax canorus'') == Keppelings om utens == *[http://www.worldbirdnames.org IOC World Bird List 11.1, jan. 2021] [[Kategory:Haukfûgel]] 9boltgw4u15frumxhbmv4sgtwngcbfp 0 150815 1174663 1094613 2024-11-15T06:32:42Z Stephan1000000 33618 | seizoenen = 4 | jierren = [[2020]] – no | tal ôfl. = 45 1174663 wikitext text/x-wiki {{Universele ynfoboks telefyzjesearje | ôfbylding = Star Trek LD logo.svg | ôfbyldingstekst = | ôfbyldingsbreedte = | namme = ''Star Trek: Lower Decks'' | betocht troch = [[Alex Kurtzman]] | ûntwikkele troch = [[Mike McMahan]] | produsint(en) = | útfierend produsint = [[Alex Kurtzman]]<br>[[Heather Kadin]]<br>[[Rod Roddenberry]]<br>[[Trevor Roth]]<br>[[Katie Krentz]]<br>[[Mike McMahan]] | tillefyzjestudio = [[CBS Eye Animation Productions|CBS Eye Animation Prod.]]<br>[[Scret Hideout]]<br>[[Important Science]]<br>[[Roddenberry Entertainment]]<br>[[Titmouse, Inc.]] | haadrollen = [[Tawny Newsome]] <br>[[Jack Quaid]] <br>[[Noël Wells]] <br>[[Eugene Cordero]] <br>[[Dawnn Lewis]] <br>[[Jerry O'Connell]] <br>[[Fred Tatasciore]] <small>(seiz. 1)</small><br>[[Gillian Vigman]] | foarm = [[tekenfilmsearje]] | sjenre = [[science fiction]]-<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;[[komeedzjesearje]] | seizoenen = 4 | jierren = [[2020]] – no | tal ôfl. = 45 | spyltiid (de ôfl.) = 25 min. | lân/lannen = [[File:Flag of the United States.svg|border|20px]] [[Feriene Steaten]] | taal = [[Ingelsk]] | prizen = | webside = [https://www.cbs.com/shows/star-trek-lower-decks/ www.cbs.com/shows/star-trek-lower-decks] | besibbe searjes = ● ''[[Star Trek: The Original Series|The Original Series]]'' <br>● ''[[Star Trek: The Animated Series|The Animated Series]]'' <br>● ''[[Star Trek: The Next Generation|The Next Generation]]'' <br>● ''[[Star Trek: Deep Space Nine|Deep Space Nine]]'' <br>● ''[[Star Trek: Voyager|Voyager]]'' <br>● ''[[Star Trek: Enterprise|Enterprise]]'' <br>● ''[[Star Trek: Discovery|Discovery]]'' <br>● ''[[Star Trek: Picard|Picard]]'' <br>● ''[[Star Trek: Prodigy|Prodigy]]'' <br>● ''[[Star Trek: Strange New Worlds|Strange New Worlds]]'' }} '''''Star Trek: Lower Decks''''' is in [[komeedzje|komyske]] [[science fiction-tillefyzjesearje|science fiction]]-[[tekenfilmsearje]] foar [[folwoeksene]]n yn it ramt fan ''[[Star Trek]]''. It is binnen dy [[mediafranchise]] de njoggende [[tillefyzjesearje]], de twadde [[tekenfilmsearje]] (nei ''[[Star Trek: The Animated Series]]'' út 'e [[1970-er jierren]]) en de earste [[komeedzjesearje]]. De [[titel (namme)|titel]] betsjut: "Stjerretocht: De Legere Dekken". De searje folget in stikmannich [[bemanning]]sleden mei de leechste [[militêre rang|rang]] yn ûnderstypjende funksjes op 'e USS&nbsp;''Cerritos'', ien fan 'e minst wichtige [[romteskip]]pen fan 'e Stjerrefloat. De earste [[ôflevering]] fan it earste [[seizoen (omrop)|seizoen]] kaam begjin [[augustus]] [[2020]] beskikber fia de [[streaming media|streamingtsjinst]] [[CBS All Access]]. It twadde seizoen sil fan [[augustus]] [[2021]] ôf te sjen wêze fia [[Paramount+]]. Mids [[2021]] is der al in trêde seizoen yn produksje. ==Untstean== Yn [[juny]] [[2018]], nei't er de ''[[showrunner]]'' ([[tillefyzjeprodusint]] mei de deistige lieding) wurden wie fan 'e [[Star Trek|''Star Trek''-searje]] ''[[Star Trek: Discovery]]'', tekene [[Alex Kurtzman]] in fiifjierrich [[kontrakt]] mei de [[CBS Studios]] om 'e [[mediafranchise]] fan ''Star Trek'' út te wreidzjen mei ferskate nije [[tillefyzjesearje]]s, [[minysearje]]s en [[tekenfilmsearje]]s. Foar de ûntwikkeling fan 'e earste tekenfilmsearje, dy't foar [[folwoeksene]]n bedoeld wie en in [[komeedzjesearje]] yn 'e geast fan ''[[The Simpsons]]'' en ''[[Family Man]]'' wurde moast, waard troch [[Aaron Baiers]] fan Kurtzman syn [[tillefyzjestudio]] [[Secret Hideout]] [[Mike McMahan]] by yn it projekt behelle, dy't earder in soartgelikense searje, ''[[Rick and Morty]]'', betocht hie. ''Star Trek: Lower Decks'' waard neitiid ûntwikkele op basis fan in konsept dat troch McMahan útwurke wie. De searje waard by ferskate platfoarms en [[tillefyzjenetwurk]]en oanbean, foar't er oppikt waard troch [[CBS All Access]], de [[streaming media|streamingtsjinst]] fan it tillefyzjenetwurk [[CBS (tillefyzjenetwurk)|CBS]]. ==Produksje== Op [[25&nbsp;oktober]] [[2018]] bestelde CBS All Access twa [[seizoen (omrop)|seizoenen]] fan ''Star Trek: Lower Decks''. De searje waard produsearre troch [[CBS Eye Animation Productions]], de nijfoarme [[tekenfilmstudio]] fan CBS, yn gearwurking mei [[Secret Hideout]], [[Roddenberry Entertainment]], [[Important Science]] en [[Titmouse, Inc.]] Mike McMahan wie as [[senarioskriuwer]] yn 'e produksje fan 'e searje behelle, mar ek as [[útfierend produsint]], njonken betinker [[Alex Kurtzman]] en [[Heather Kadin]] fan Secret Hideout, [[Rod Roddenberry]] (de [[soan]] fan ''Star Trek''-betinker [[Gene Roddenberry]]) en [[Trevor Roth]] fan Roddenberry Entertainment en [[Katie Krentz]] fan CBS Eye Animation Productions. ''Star Trek: Lower Decks'' is de njoggende [[tillefyzjesearje]] fan 'e ''Star Trek''-franchise, mar de twadde [[tekenfilmsearje]] (nei ''[[Star Trek: The Animated Series]]'' út [[1973]]-[[1974]]) en de earste [[komeedzjesearje]]. It earste seizoen bestie út tsien [[ôflevering]]s mei in spyldoer fan elts 25&nbsp;[[minuten]]. De earste ôflevering kaam op [[6&nbsp;augustus]] [[2020]] beskikber foar [[streaming media|streaming]] fia CBS All Access. De tsiende en lêste ôflevering ferskynde op [[8&nbsp;oktober]] fan dat jier. De produksje fan it twadde seizoen fan ''Star Trek: Lower Decks'' rûn troch de [[koroanafiruspandemy (2019-2021)|koroanafiruspandemy]] fertraging op, mar sil fan [[12&nbsp;augustus]] [[2021]] ôf te sjen wêze fia [[Paramount+]]. Yn [[april]] [[2021]] waard opdracht jûn ta de produksje fan in trêde seizoen. ==Utgongspunt fan 'e plot== ''Star Trek: Lower Decks'' spilet nei ''[[Star Trek: Picard]]'', en begjint yn it [[jier]] 2380. Oan board fan 'e USS&nbsp;''Cerritos'', ien fan 'e minst wichtige [[romteskip]]pen fan 'e Stjerrefloat fan 'e Feriene Federaasje fan Planeten wurdt in groepke [[ofsier]]en fan 'e leechste [[militêre rang|rang]] folge. De [[negroïde|swarte]] Beckett Mariner ([[stimakteur|ynsprutsen]] troch [[Tawny Newsome]]) is in [[faandrich]] dy't it net sa nau mei de regels nimt en dêrom al ferskate kearen yn rang weromset is. Hja is de [[dochter]] fan [[kaptein-op-see|kaptein]] Carol Freeman ([[Dawnn Lewis]]) fan 'e USS&nbsp;''Cerritos'', mar dat is in [[famylje (besibskip)|famyljerelaasje]] dy't se allebeide leaver geheim hâlde. Freeman siket oanhâldend nei in stekhâldende reden om Mariner oerpleatse te litten nei in oar skip. Mariner har [[freonskip|freonen]] binne faandrich Bradward "Brad" Boimler ([[Jack Quaid]]), dy't krekt alle regels oant yn detail folget; faandrich D'Vana Tendi ([[Noël Wells]]), in Orionese dy't heech opsjocht by de Stjerrefloat en alles dêr't dy [[organisaasje]] foar stiet; en faandrich Samanthan "Sam" Rutherford ([[Eugene Cordero]]), in [[minske]] dy't wenne moat oan in nij [[masine|masinaal]] [[ymplantaat]] dat in [[cyborg]] fan him makke hat. Fierders spylje in rol: [[kaptein-luitenant-op-see|kaptein-luitenant]] Jack Ransom ([[Jerry O'Connell]]), de [[earste stjoerman|earste ofsier]] fan 'e USS&nbsp;''Cerritos''; [[luitenant-op-see|luitenant]] Shaxs ([[útspr.]]: [ʃæks], likernôch: "sjeks") ([[Fred Tatasciore]]), it ekstreem [[agresje|agressive]] [[Bajoranen|Bajoraanske]] haad [[befeiliging]] oan board fan 'e USS&nbsp;''Cerritos''; en T'Ana ([[Gillian Vigman]]), de Caitiaanske [[skipsdokter]], dy't kundich mar net bot oangenaam selskip is. ==Rolferdieling== ===Haadrollen=== {| height="100px" width="400px" style="background:#F8F8F8; border:1px solid #aaaaaa" | style="background:orange"| '''personaazje''' | style="background:orange"| '''akteur/aktrise''' |- | [[faandrich]] Beckett Mariner | [[Tawny Newsome]] |- | faandrich Bradward "Brad" Boimler | [[Jack Quaid]] |- | faandrich D'Vana Tendi | [[Noël Wells]] |- | faandrich Samanthan "Sam" Rutherford | [[Eugene Cordero]] |- |} ===Byrollen=== [[File:Jerry_O'Connell,_Mike_McMahan,_Heather_Kadin,_Alex_Kurtzman,_Tawny_Newsome_&_Jack_Quaid_(48443838191)_(cropped).jpg|right|thumb|450px|F.l.n.rj.: [[akteur]] [[Jerry O'Connell]], [[tillefyzjeprodusint|produsinten]] [[Mike McMahan]], [[Heather Kadin]] en [[Alex Kurtzman]] en akteurs [[Tawny Newsome]] en [[Jack Quaid]] by in [[parsekonferinsje]] oer ''Star Trek: Lower Decks'' op 'e [[San Diego Comic-Con]] fan [[2019]].]] {| height="100px" width="400px" style="background:#F8F8F8; border:1px solid #aaaaaa" | style="background:orange"| '''personaazje''' | style="background:orange"| '''akteur/aktrise''' |- | [[kaptein-op-see|kaptein]] Carol Freeman | [[Dawnn Lewis]] |- | [[kaptein-luitenant-op-see|kaptein-luitenant]] Jack Ransom | [[Jerry O'Connell]] |- | [[luitenant-op-see|luitenant]] Shaxs | [[Frad Tatasciore]] <small>(seizoen 1)</small> |- | [[dokter]] T'Ana | [[Gillian Vigman]] |- |} ===Weromkearende byrollen=== {| height="100px" width="400px" style="background:#F8F8F8; border:1px solid #aaaaaa" | style="background:orange"| '''personaazje''' | style="background:orange"| '''akteur/aktrise''' |- | luitenant Andy Billups | [[Paul Scheer]] |- |} ===Opmerklike gastrollen=== {| height="100px" width="400px" style="background:#F8F8F8; border:1px solid #aaaaaa" | style="background:orange"| '''personaazje''' | style="background:orange"| '''akteur/aktrise''' |- | O'Connor | [[Haley Joel Osment]] |- | de Drookani-kaptein | [[J.G. Hertzler]] |- | faandrich Fletcher | [[Tim Robinson (komyk)|Tim Robinson]] |- | Badgey | [[Jack McBrayer]] |- | Q | [[John de Lancie]] |- | Clar | [[Kurtwood Smith]] |- | kaptein William T. Riker | [[Jonathan Frakes]] |- | kaptein-luitenant Deanna Troi | [[Marina Sirtis]] |- |} ==Seizoenen== {| class="wikitable" |- ! [[seizoen (omrop)|seizoen]] ! tal [[ôflevering|ôfl.]] ! rûn fan ! rûn oant ! [[streaming media|streamingtsjinst]] |- | style="text-align:center;"|1 | style="text-align:center;"|10 |6 augustus 2020 |8 oktober 2020 | [[CBS All Access]] |- | style="text-align:center;"|2 | style="text-align:center;"|? |12 augustus 2021 |noch ûnbekend | [[Paramount+]] |- | style="text-align:center;"|3 | style="text-align:center;"|? |noch ûnbekend |noch ûnbekend |noch ûnbekend |- |} ==Untfangst en resultaat== Fan 'e [[tillefyzjekritisy]] krige ''Star Trek: Lower Decks'' mingde reäksjes. Op 'e [[webside]] [[Rotten Tomatoes]], dy't [[resinsje]]s sammelet, hat it earste [[seizoen (omrop)|seizoen]] fan 'e searje in goedkarringspersintaazje fan 65%, basearre op 40 ûnderskate resinsjes. De konsensuskrityk fan 'e webside, gearstald út al dy resinsjes, stelt: "Mei't it [[grap]]pich is, mar net botte drystmoedich, draait ''Lower Decks'' it spul neffens de ''[[Star Trek]]''-tradysjes krekt genôch om dat de searje opfalt binnen de franchise, mar net yn it bredere [[tekenfilmsearje]]lânskip." Op [[Metacritic]], de wichtichste [[konkurrint]] fan Rotten Tomatoes, behellet it earste seizoen fan ''Star Trek: Lower Decks'' in goedkarringspersintaazje fan 59%, basearre op 17 resinsjes. It earste seizoen waard nominearre foar trije [[Critics' Choice Super Award]]s, yn 'e [[kategory]]en bêste [[animaasjesearje]], bêste [[stimakteur]] yn in animaasjesearje ([[Jack Quaid]]) en bêste [[stimaktrise]] yn in animaasjesearje ([[Tawny Newsome]]). ==Keppelings om utens== * {{en}} [https://www.cbs.com/shows/star-trek-lower-decks/ Offisjele webside fan ''Star Trek: Lower Decks''] * {{en}} [https://www.youtube.com/watch?v=Sr4bomaqMTE De titelmuzyk fan ''Star Trek: Lower Decks'' op YouTube] * {{en}} [http://www.imdb.com/title/tt9184820/ Ynformaasje oer ''Star Trek: Lower Decks'' yn 'e Internet Movie Database] {{boarnen|boarnefernijing= Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/Star_Trek:_Lower_Decks ''References'', op dizze side]. }} {{DISPLAYTITLE:''{{PAGENAME}}''}} {{Star Trek2}} [[Kategory:Star Trek-telefyzjesearje|Lower Decks]] [[Kategory:Amerikaanske science fiction-searje]] [[Kategory:Amerikaanske komeedzjesearje]] [[Kategory:Science fiction-komeedzjesearje]] [[Kategory:Amerikaanske tekenfilmsearje]] [[Kategory:Science fiction-tekenfilmsearje]] [[Kategory:Komeedzjetekenfilmsearje]] [[Kategory:Tekenfilmsearje foar folwoeksenen]] [[Kategory:Ingelsktalige telefyzjesearje]] [[Kategory:Telefyzjesearje út 2020]] [[Kategory:Telefyzjesearje fan de CBS Studios]] [[Kategory:Telefyzjesearje oer romtefeart]] [[Kategory:Telefyzjesearje oer bûtenierdske wêzens]] iigoloaythygvajgzu3ahk800opofs1 1174664 1174663 2024-11-15T06:38:02Z Stephan1000000 33618 5 1174664 wikitext text/x-wiki {{Universele ynfoboks telefyzjesearje | ôfbylding = Star Trek LD logo.svg | ôfbyldingstekst = | ôfbyldingsbreedte = | namme = ''Star Trek: Lower Decks'' | betocht troch = [[Alex Kurtzman]] | ûntwikkele troch = [[Mike McMahan]] | produsint(en) = | útfierend produsint = [[Alex Kurtzman]]<br>[[Heather Kadin]]<br>[[Rod Roddenberry]]<br>[[Trevor Roth]]<br>[[Katie Krentz]]<br>[[Mike McMahan]] | tillefyzjestudio = [[CBS Eye Animation Productions|CBS Eye Animation Prod.]]<br>[[Scret Hideout]]<br>[[Important Science]]<br>[[Roddenberry Entertainment]]<br>[[Titmouse, Inc.]] | haadrollen = [[Tawny Newsome]] <br>[[Jack Quaid]] <br>[[Noël Wells]] <br>[[Eugene Cordero]] <br>[[Dawnn Lewis]] <br>[[Jerry O'Connell]] <br>[[Fred Tatasciore]] <small>(seiz. 1)</small><br>[[Gillian Vigman]] | foarm = [[tekenfilmsearje]] | sjenre = [[science fiction]]-<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;[[komeedzjesearje]] | seizoenen = 5 | jierren = [[2020]] – no | tal ôfl. = 45 | spyltiid (de ôfl.) = 25 min. | lân/lannen = [[File:Flag of the United States.svg|border|20px]] [[Feriene Steaten]] | taal = [[Ingelsk]] | prizen = | webside = [https://www.cbs.com/shows/star-trek-lower-decks/ www.cbs.com/shows/star-trek-lower-decks] | besibbe searjes = ● ''[[Star Trek: The Original Series|The Original Series]]'' <br>● ''[[Star Trek: The Animated Series|The Animated Series]]'' <br>● ''[[Star Trek: The Next Generation|The Next Generation]]'' <br>● ''[[Star Trek: Deep Space Nine|Deep Space Nine]]'' <br>● ''[[Star Trek: Voyager|Voyager]]'' <br>● ''[[Star Trek: Enterprise|Enterprise]]'' <br>● ''[[Star Trek: Discovery|Discovery]]'' <br>● ''[[Star Trek: Picard|Picard]]'' <br>● ''[[Star Trek: Prodigy|Prodigy]]'' <br>● ''[[Star Trek: Strange New Worlds|Strange New Worlds]]'' }} '''''Star Trek: Lower Decks''''' is in [[komeedzje|komyske]] [[science fiction-tillefyzjesearje|science fiction]]-[[tekenfilmsearje]] foar [[folwoeksene]]n yn it ramt fan ''[[Star Trek]]''. It is binnen dy [[mediafranchise]] de njoggende [[tillefyzjesearje]], de twadde [[tekenfilmsearje]] (nei ''[[Star Trek: The Animated Series]]'' út 'e [[1970-er jierren]]) en de earste [[komeedzjesearje]]. De [[titel (namme)|titel]] betsjut: "Stjerretocht: De Legere Dekken". De searje folget in stikmannich [[bemanning]]sleden mei de leechste [[militêre rang|rang]] yn ûnderstypjende funksjes op 'e USS&nbsp;''Cerritos'', ien fan 'e minst wichtige [[romteskip]]pen fan 'e Stjerrefloat. De earste [[ôflevering]] fan it earste [[seizoen (omrop)|seizoen]] kaam begjin [[augustus]] [[2020]] beskikber fia de [[streaming media|streamingtsjinst]] [[CBS All Access]]. It twadde seizoen sil fan [[augustus]] [[2021]] ôf te sjen wêze fia [[Paramount+]]. Mids [[2021]] is der al in trêde seizoen yn produksje. ==Untstean== Yn [[juny]] [[2018]], nei't er de ''[[showrunner]]'' ([[tillefyzjeprodusint]] mei de deistige lieding) wurden wie fan 'e [[Star Trek|''Star Trek''-searje]] ''[[Star Trek: Discovery]]'', tekene [[Alex Kurtzman]] in fiifjierrich [[kontrakt]] mei de [[CBS Studios]] om 'e [[mediafranchise]] fan ''Star Trek'' út te wreidzjen mei ferskate nije [[tillefyzjesearje]]s, [[minysearje]]s en [[tekenfilmsearje]]s. Foar de ûntwikkeling fan 'e earste tekenfilmsearje, dy't foar [[folwoeksene]]n bedoeld wie en in [[komeedzjesearje]] yn 'e geast fan ''[[The Simpsons]]'' en ''[[Family Man]]'' wurde moast, waard troch [[Aaron Baiers]] fan Kurtzman syn [[tillefyzjestudio]] [[Secret Hideout]] [[Mike McMahan]] by yn it projekt behelle, dy't earder in soartgelikense searje, ''[[Rick and Morty]]'', betocht hie. ''Star Trek: Lower Decks'' waard neitiid ûntwikkele op basis fan in konsept dat troch McMahan útwurke wie. De searje waard by ferskate platfoarms en [[tillefyzjenetwurk]]en oanbean, foar't er oppikt waard troch [[CBS All Access]], de [[streaming media|streamingtsjinst]] fan it tillefyzjenetwurk [[CBS (tillefyzjenetwurk)|CBS]]. ==Produksje== Op [[25&nbsp;oktober]] [[2018]] bestelde CBS All Access twa [[seizoen (omrop)|seizoenen]] fan ''Star Trek: Lower Decks''. De searje waard produsearre troch [[CBS Eye Animation Productions]], de nijfoarme [[tekenfilmstudio]] fan CBS, yn gearwurking mei [[Secret Hideout]], [[Roddenberry Entertainment]], [[Important Science]] en [[Titmouse, Inc.]] Mike McMahan wie as [[senarioskriuwer]] yn 'e produksje fan 'e searje behelle, mar ek as [[útfierend produsint]], njonken betinker [[Alex Kurtzman]] en [[Heather Kadin]] fan Secret Hideout, [[Rod Roddenberry]] (de [[soan]] fan ''Star Trek''-betinker [[Gene Roddenberry]]) en [[Trevor Roth]] fan Roddenberry Entertainment en [[Katie Krentz]] fan CBS Eye Animation Productions. ''Star Trek: Lower Decks'' is de njoggende [[tillefyzjesearje]] fan 'e ''Star Trek''-franchise, mar de twadde [[tekenfilmsearje]] (nei ''[[Star Trek: The Animated Series]]'' út [[1973]]-[[1974]]) en de earste [[komeedzjesearje]]. It earste seizoen bestie út tsien [[ôflevering]]s mei in spyldoer fan elts 25&nbsp;[[minuten]]. De earste ôflevering kaam op [[6&nbsp;augustus]] [[2020]] beskikber foar [[streaming media|streaming]] fia CBS All Access. De tsiende en lêste ôflevering ferskynde op [[8&nbsp;oktober]] fan dat jier. De produksje fan it twadde seizoen fan ''Star Trek: Lower Decks'' rûn troch de [[koroanafiruspandemy (2019-2021)|koroanafiruspandemy]] fertraging op, mar sil fan [[12&nbsp;augustus]] [[2021]] ôf te sjen wêze fia [[Paramount+]]. Yn [[april]] [[2021]] waard opdracht jûn ta de produksje fan in trêde seizoen. ==Utgongspunt fan 'e plot== ''Star Trek: Lower Decks'' spilet nei ''[[Star Trek: Picard]]'', en begjint yn it [[jier]] 2380. Oan board fan 'e USS&nbsp;''Cerritos'', ien fan 'e minst wichtige [[romteskip]]pen fan 'e Stjerrefloat fan 'e Feriene Federaasje fan Planeten wurdt in groepke [[ofsier]]en fan 'e leechste [[militêre rang|rang]] folge. De [[negroïde|swarte]] Beckett Mariner ([[stimakteur|ynsprutsen]] troch [[Tawny Newsome]]) is in [[faandrich]] dy't it net sa nau mei de regels nimt en dêrom al ferskate kearen yn rang weromset is. Hja is de [[dochter]] fan [[kaptein-op-see|kaptein]] Carol Freeman ([[Dawnn Lewis]]) fan 'e USS&nbsp;''Cerritos'', mar dat is in [[famylje (besibskip)|famyljerelaasje]] dy't se allebeide leaver geheim hâlde. Freeman siket oanhâldend nei in stekhâldende reden om Mariner oerpleatse te litten nei in oar skip. Mariner har [[freonskip|freonen]] binne faandrich Bradward "Brad" Boimler ([[Jack Quaid]]), dy't krekt alle regels oant yn detail folget; faandrich D'Vana Tendi ([[Noël Wells]]), in Orionese dy't heech opsjocht by de Stjerrefloat en alles dêr't dy [[organisaasje]] foar stiet; en faandrich Samanthan "Sam" Rutherford ([[Eugene Cordero]]), in [[minske]] dy't wenne moat oan in nij [[masine|masinaal]] [[ymplantaat]] dat in [[cyborg]] fan him makke hat. Fierders spylje in rol: [[kaptein-luitenant-op-see|kaptein-luitenant]] Jack Ransom ([[Jerry O'Connell]]), de [[earste stjoerman|earste ofsier]] fan 'e USS&nbsp;''Cerritos''; [[luitenant-op-see|luitenant]] Shaxs ([[útspr.]]: [ʃæks], likernôch: "sjeks") ([[Fred Tatasciore]]), it ekstreem [[agresje|agressive]] [[Bajoranen|Bajoraanske]] haad [[befeiliging]] oan board fan 'e USS&nbsp;''Cerritos''; en T'Ana ([[Gillian Vigman]]), de Caitiaanske [[skipsdokter]], dy't kundich mar net bot oangenaam selskip is. ==Rolferdieling== ===Haadrollen=== {| height="100px" width="400px" style="background:#F8F8F8; border:1px solid #aaaaaa" | style="background:orange"| '''personaazje''' | style="background:orange"| '''akteur/aktrise''' |- | [[faandrich]] Beckett Mariner | [[Tawny Newsome]] |- | faandrich Bradward "Brad" Boimler | [[Jack Quaid]] |- | faandrich D'Vana Tendi | [[Noël Wells]] |- | faandrich Samanthan "Sam" Rutherford | [[Eugene Cordero]] |- |} ===Byrollen=== [[File:Jerry_O'Connell,_Mike_McMahan,_Heather_Kadin,_Alex_Kurtzman,_Tawny_Newsome_&_Jack_Quaid_(48443838191)_(cropped).jpg|right|thumb|450px|F.l.n.rj.: [[akteur]] [[Jerry O'Connell]], [[tillefyzjeprodusint|produsinten]] [[Mike McMahan]], [[Heather Kadin]] en [[Alex Kurtzman]] en akteurs [[Tawny Newsome]] en [[Jack Quaid]] by in [[parsekonferinsje]] oer ''Star Trek: Lower Decks'' op 'e [[San Diego Comic-Con]] fan [[2019]].]] {| height="100px" width="400px" style="background:#F8F8F8; border:1px solid #aaaaaa" | style="background:orange"| '''personaazje''' | style="background:orange"| '''akteur/aktrise''' |- | [[kaptein-op-see|kaptein]] Carol Freeman | [[Dawnn Lewis]] |- | [[kaptein-luitenant-op-see|kaptein-luitenant]] Jack Ransom | [[Jerry O'Connell]] |- | [[luitenant-op-see|luitenant]] Shaxs | [[Frad Tatasciore]] <small>(seizoen 1)</small> |- | [[dokter]] T'Ana | [[Gillian Vigman]] |- |} ===Weromkearende byrollen=== {| height="100px" width="400px" style="background:#F8F8F8; border:1px solid #aaaaaa" | style="background:orange"| '''personaazje''' | style="background:orange"| '''akteur/aktrise''' |- | luitenant Andy Billups | [[Paul Scheer]] |- |} ===Opmerklike gastrollen=== {| height="100px" width="400px" style="background:#F8F8F8; border:1px solid #aaaaaa" | style="background:orange"| '''personaazje''' | style="background:orange"| '''akteur/aktrise''' |- | O'Connor | [[Haley Joel Osment]] |- | de Drookani-kaptein | [[J.G. Hertzler]] |- | faandrich Fletcher | [[Tim Robinson (komyk)|Tim Robinson]] |- | Badgey | [[Jack McBrayer]] |- | Q | [[John de Lancie]] |- | Clar | [[Kurtwood Smith]] |- | kaptein William T. Riker | [[Jonathan Frakes]] |- | kaptein-luitenant Deanna Troi | [[Marina Sirtis]] |- |} ==Seizoenen== {| class="wikitable" |- ! [[seizoen (omrop)|seizoen]] ! tal [[ôflevering|ôfl.]] ! rûn fan ! rûn oant ! [[streaming media|streamingtsjinst]] |- | style="text-align:center;"|1 | style="text-align:center;"|10 |6 augustus 2020 |8 oktober 2020 | [[CBS All Access]] |- | style="text-align:center;"|2 | style="text-align:center;"|? |12 augustus 2021 |noch ûnbekend | [[Paramount+]] |- | style="text-align:center;"|3 | style="text-align:center;"|? |noch ûnbekend |noch ûnbekend |noch ûnbekend |- |} ==Untfangst en resultaat== Fan 'e [[tillefyzjekritisy]] krige ''Star Trek: Lower Decks'' mingde reäksjes. Op 'e [[webside]] [[Rotten Tomatoes]], dy't [[resinsje]]s sammelet, hat it earste [[seizoen (omrop)|seizoen]] fan 'e searje in goedkarringspersintaazje fan 65%, basearre op 40 ûnderskate resinsjes. De konsensuskrityk fan 'e webside, gearstald út al dy resinsjes, stelt: "Mei't it [[grap]]pich is, mar net botte drystmoedich, draait ''Lower Decks'' it spul neffens de ''[[Star Trek]]''-tradysjes krekt genôch om dat de searje opfalt binnen de franchise, mar net yn it bredere [[tekenfilmsearje]]lânskip." Op [[Metacritic]], de wichtichste [[konkurrint]] fan Rotten Tomatoes, behellet it earste seizoen fan ''Star Trek: Lower Decks'' in goedkarringspersintaazje fan 59%, basearre op 17 resinsjes. It earste seizoen waard nominearre foar trije [[Critics' Choice Super Award]]s, yn 'e [[kategory]]en bêste [[animaasjesearje]], bêste [[stimakteur]] yn in animaasjesearje ([[Jack Quaid]]) en bêste [[stimaktrise]] yn in animaasjesearje ([[Tawny Newsome]]). ==Keppelings om utens== * {{en}} [https://www.cbs.com/shows/star-trek-lower-decks/ Offisjele webside fan ''Star Trek: Lower Decks''] * {{en}} [https://www.youtube.com/watch?v=Sr4bomaqMTE De titelmuzyk fan ''Star Trek: Lower Decks'' op YouTube] * {{en}} [http://www.imdb.com/title/tt9184820/ Ynformaasje oer ''Star Trek: Lower Decks'' yn 'e Internet Movie Database] {{boarnen|boarnefernijing= Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/Star_Trek:_Lower_Decks ''References'', op dizze side]. }} {{DISPLAYTITLE:''{{PAGENAME}}''}} {{Star Trek2}} [[Kategory:Star Trek-telefyzjesearje|Lower Decks]] [[Kategory:Amerikaanske science fiction-searje]] [[Kategory:Amerikaanske komeedzjesearje]] [[Kategory:Science fiction-komeedzjesearje]] [[Kategory:Amerikaanske tekenfilmsearje]] [[Kategory:Science fiction-tekenfilmsearje]] [[Kategory:Komeedzjetekenfilmsearje]] [[Kategory:Tekenfilmsearje foar folwoeksenen]] [[Kategory:Ingelsktalige telefyzjesearje]] [[Kategory:Telefyzjesearje út 2020]] [[Kategory:Telefyzjesearje fan de CBS Studios]] [[Kategory:Telefyzjesearje oer romtefeart]] [[Kategory:Telefyzjesearje oer bûtenierdske wêzens]] 0rwjjzabil194fh27kizqid1wcm8oj4 0 170624 1174660 1135130 2024-11-14T20:40:01Z RomkeHoekstra 10582 + ynfoboks wrâlderfgoed. 1174660 wikitext text/x-wiki {{wrapper}} |{{Ynfoboks tsjerkegebou | namme = | ôfbylding = Wieskirche Luftaufnahme (2020).jpg | ôfbyldingsbreedte = | ôfbyldingstekst = | lân = {{Flagge DE}} [[Dútslân]] | bestjoerlike ienheid 1 = dielsteat | namme bestjoerlike ienheid 1= [[File:Flag of Bavaria (lozengy).svg|border|20px]] [[Beieren]] | bestjoerlike ienheid 2 = lânkring | namme bestjoerlike ienheid 2= [[Weilheim-Schongau]] | bestjoerlike ienheid 3 = | namme bestjoerlike ienheid 3= | plak = [[Steingaden]]-Wies | adres = | koördinaten = {{Koördinaten yn tekst|47_40_50.08_N_10_54_1.27_E_scale:12500_type:landmark_region:DE|47° 40' N 10° 54' E}} | tsjerkegenoatskip = [[Roomsk-Katolike Tsjerke]] | bisdom = [[Bisdom Augsburg|Augsburg]] | aartsbisdom = | patroanhillige = [[Joazef fan Nazareth]] | status = | arsjitekt = Johann Baptist en Dominikus Zimmermann | yngenieur = | boujier = 1754 | sloopjier = | boustyl = [[rokoko]] | hichte = | monumintale status = | monumintnûmer = | webside = [https://wieskirche.de/en/guidance-topic.html Side fan 'e tsjerke] | mapname = Beieren | mapwidth = | lat_deg = 47 | lat_min = 40 | lat_sec = 50.08 | lat_dir = N | lon_deg = 10 | lon_min = 54 | lon_sec = 1.27 | lon_dir = E | tekst by posysjekaart = }} |- |{{Ynfoboks wrâlderfgoed | soarte = | namme = | ôfbylding = | tekst = | lân = | plak = | kritearia = (i)(iii) | namme ûnderdiel = | UNESCO-regio = Europa en Noard-Amerika | UNESCO folchnû. = [https://whc.unesco.org/en/list/271/ 271] | ynskriuwing = 1983 | útwreiding = | koördinaten = | gebiet = 0.1 ha | buffersône = 8.4 ha | bedrige = | webside = | mapname = | mapwidth = | lat_deg = | lat_min = | lat_sec = | lat_dir = | lon_deg = | lon_min = | lon_sec = | lon_dir = | tekst by posysjekaart = }} | |} De '''Tsjerke fan Wies''' of de '''Beafeartstsjerke fan 'e gisele Heilân op 'e Greide''' ([[Dútsk]]: ''Wallfahrtskirche zum Gegeißelten Heiland auf der Wies'', koartwei de ''Wieskirche'' of de '''Greidetsjerke''') is in beafeartstsjerke yn it [[Ortsteil]] [[Wies]] fan 'e [[Beieren|Beierske]] gemeente [[Steingaden]], [[Dútslân]]. De opfallende yn 1754 foltôge [[rokoko]]-tsjerke waard oan [[Joazef fan Nazareth|Sint-Joazef]] wijd en is it belangrykste wurk fan 'e bruoren Johann Baptist en Dominikus Zimmermann. De tsjerke falt ûnder it [[bisdom Augsburg]] en heart ta it [[UNESCO]]-[[wrâlderfgoed]]. == Skiednis == [[Ofbyld:Gnadenbild des gegeisselten Heilands.jpg|thumb|left|170px|''[[Genedebyld]]'']] De stifting fan 'e tsjerke giet werom op in al sûnt 1739 besteande [[beafeart]]. Op it plak waard in byld fan 'e giseling fan Jezus fereare, dat yn 1730 troch pater Magnus Straub en de muonts Lukas Schweiger yn it kleaster Steingaden makke wie. It byld waard yn 'e jierren 1732–1734 by in [[prosesje]] fan it kleaster op [[Goedfreed]] meitôge, mar yn 1738 kaam it yn it besit fan in boer, dy't in pear kilometer súdeast fan Steingaden op 'e lokaasje fan it hjoeddeiske Wies buorke. Op 14 juny 1738 seach de boerinne Maria Lory yn 'e eagen fan it byld dripkes wetter, dêr't hja triennen yn seach. Nei it ferhearren fan gebeden en lytsere beafearten nei it byld, waard yn 1739 in lytske fjildkapel boud. Yn 1744 waard de tastimming jûn om missen yn 'e kapel op te dragen en dêrmei krigen de beafearten de offisjele segen fan 'e Tsjerke. Tusken 1745 en 1754 bouden de bruorren [[Johann Baptist Zimmermann|Johann Baptist]] en [[Dominikus Zimmermann]] ûnder lieding fan abt Marinus II Mayer de hjoeddeiske rokoko-tsjerke. Dominikus Zimmermann bleau oant syn dea yn 1766 yn Wies wenjen. De tsjerkebou brocht it kleaster Steingaden grutte finansjele swierrichheden om 't de boukosten fan 'e oarspronklik begrutte 39.000 gûne lang om let mei 180.000 [[gûne]] folle heger útfoelen. Tegearre mei oare ferplichtingen betsjutte dat foar it kleaster sa'n grutte lêst, dat it kleaster der oant de [[sekularisaasje]] fan 1803 noch fan te lijen hie. == Wrâlderfgoed == De tsjerke waard yn 1983 ta wrâlderfgoed ferklearre, om 't it 'in masterwurk fan de minsklike skeppingskrêft' is en in 'tsjûge fan in kulturele tradysje of in besteande of ferlerne kultuer' foarsteld. Tusken 1985 en 1991 waard de tsjerke foar DM 10,6 miljoen restaurearre. Alle jierren bringe mear as in miljoen minsken in besite oan 'e tsjerke. Der wurde regelmjittich konserten fan tsjerkemuzyk jûn. == Ynterieur == [[Ofbyld:Santuario Wieskirche - panoramio retusche2.jpg|thumb|left|Ynterieur.]] It oerflak fan 'e romte yn 'e tsjerke hat in elliptyske basis. De grutte finsters soargje foar in soad ljocht yn 'e tsjerke. Foar de bûtenmuorren steane acht dûbele wite pylders mei fergulde kapitelen. Boppe de pylders en it plafond soargje goudkleurige rocaillecartouches foar de ferbining mei it plafond. Tusken de eastlike dûbele pylders is lofts de kânsel en rjochts de lôzje foar de abt. Tusken de oare dûbele pylders steane fjouwer bylden fan 'e [[tsjerkfaar]]s ([[Hieronymus fan Stridon|Hieronymus]], [[Ambrosius]], [[Augustinus]] en [[Gregoarius I|Gregoarius de Grutte]]). De bylden binne it wurk fan 'e [[Tiroal|Tiroalske]] byldhouwer Anton Sturm. It [[ferwulft]] is in houten konstruksje dat oan 'e dakkonstruksje fêst sit. De sintrale beskildering is in [[trompe l'oeil]]-fresko fan Jezus op in reinbôge. De fresko's yn it ferwulft fan it koer byldzje wûnders fan Jezus út. It skilderij yn it [[heechalter]] boppe it [[genedebyld]] stelt Jezus mei de famylje foar. Dêrfoar stiet in byld fan in [[pelikaan]], it symboal fan 'e selsopoffering fan Kristus. == Oargel == [[Ofbyld:Wieskirche Orgel.jpg|thumb|left|Oargel.]] De oargelkas giet werom op in sleepladeoargel met 23 registers út 1757 fan Johann Georg Hörterich. Troch de tiid hinne waard dat oargel faak ferboud of fernijd. It hjoeddeiske ynstrumint datearret fan 2009-2010 en waard troch Claudius Winterhalter út Oberharmersbach nij boud. By dy bou waarden dielen fan it Hörterich-ynstrumint op 'e nij brûkt; fan 'e 2.892 pipen binne 475 pipen noch fan it oarspronklike Hörterich-ynstrumint. It ynstrumint hat 42 registers op twa manualen en pedaal. De spyltraktueren binne mechanysk, de registertraktueren mechanysk en elektrysk. == Keppeling om utens == * [https://whc.unesco.org/en/list/271 UNESCO-side fan de tsjerke] {{boarnen|boarnefernijing= Dizze side is alhiel of foar in part in oersetting fan de Dútsktalige Wikipedyside; sjoch foar de bewurkingsskiednis: [[:de:Wieskirche]] {{reflist}} ---- {{Commonscat|Wieskirche|Tsjerke fan Wies}} }} {{DEFAULTSORT:Wies}} [[Kategory:Tsjerkegebou yn Beieren]] [[Kategory:Wrâlderfgoed yn Dútslân]] [[Kategory:Tsjerkegebou yn it bisdom Augsburg]] [[Kategory:Bouwurk út 1754]] [[Kategory:Beafeartstsjerke]] aib58q202jn3o4hw4c7zcjfnt2ggbsf 0 175601 1174637 1173355 2024-11-14T19:02:10Z Kneppelfreed 2013 /* Ministearjes */ red 1174637 wikitext text/x-wiki {| class="toccolours" style="float:right; width:350px; margin-left: 1em; margin-bottom: 1em; font-size: 90%;" | colspan="5" style="text-align:center; padding-bottom:4px; padding-top:6px; font-size:130%;" | '''Kabinet-Schoof''' |- | colspan="5" style="border-bottom:1px solid lightgrey; padding-top:3px;" | [[Ofbyld:Directeur-generaal_AIVD_Dick_Schoof_(cropped).jpg|250px]] |- | colspan="2" style="text-align:left; padding-top:4px;" | '''Beëdige''' || colspan="3" style="text-align:left; padding-top:5px;" | 2 july 2024 |- | colspan="2" style="text-align:left;" | '''Demisjonêr''' || colspan="3" style="text-align:left;" | |- | colspan="2" style="text-align:left;" | '''Untslein''' || colspan="3" style="text-align:left;" | |- | colspan="2" style="text-align:left;" | '''Koälysje''' || colspan="3" style="text-align:left;" | [[Partij foar de Frijheid]] (PVV) <br> [[Folkspartij foar Frijheid en Demokrasy]] (VVD) <br> [[Nij Sosjaal Kontrakt]] (NSC) <br> [[BoerBoargerBeweging]] (BBB) |- | colspan="2" style="text-align:left;" | '''Steatshaad''' || colspan="3" style="text-align:left;" | [[Willem-Alexander fan de Nederlannen|Willem-Alexander]] |- | colspan="2" style="text-align:left;" | '''Premier''' || colspan="3" style="text-align:left;" | [[Dick Schoof]] |- | colspan="5" style="border-bottom:1px solid lightgrey; padding-top:2px;" | |- | style="padding-bottom:6px;" | |- | style="font-size:85%; text-align:center; width:66px; background:#FF7609; color:#0D1D6F;" | PVV | style="font-size:85%; text-align:center; width:38px; background:#00AF3F; color:white;" | VVD | style="font-size:85%; text-align:center; width:38px; background:#005F61; color:white;" | NSC | style="font-size:85%; text-align:center; width:10px; background:#00A7EB; color:072E65;" | BBB | style="font-size:85%; text-align:center; width:148px; background:#E7E7E7;" | Opposysje |- | style="text-align:center;" | 37 | style="text-align:center;" | 24 | style="text-align:center;" | 20 | style="text-align:center;" | 7 | style="text-align:center;" | 62 |- | colspan="5" style="font-size:90%; text-align:center;" | Sitferdieling yn de [[Twadde Keamer]] |- | colspan="5" style="border-bottom:1px solid lightgrey; padding-top:2px;" | |- | colspan="3" style="font-size:90%; text-align:left; padding-top:4px;" | ← [[Kabinet-Rutte IV|Rutte IV]] || colspan="2" style="font-size:90%; text-align:right; padding-top:4px;" | |} It '''kabinet-Schoof''' is sûnt 2 july 2024 it [[kabinet fan Nederlân]]. It is nei de [[Twadde Keamerferkiezings (2023)|Twadde Keamerferkiezings fan 2023]] foarme troch in [[regearkoälysje|koälysje]] fan de partijen [[PVV]], [[Folkspartij foar Frijheid en Demokrasy|VVD]], [[NSC]] en [[BBB]]. [[Dick Schoof]] (partijleas) is de premier, fise-premiers binne [[Fleur Agema]] (PVV), [[Sophie Hermans]] (VVD), [[Eddy van Hijum]] (NSC) en [[Mona Keijzer]] (BBB). == Ministearjes == It kabinet-Schoof hat 16 ministearjes (waarnimmers wurde net neamd): {| class="wikitable" style="text-align:left; font-size:90%;" |- ![[Ministearje]] ![[Minister]] ![[Minister sûnder portefúlje]] ![[Steatssekretaris]] |- | [[Ministearje fan Algemiene Saken]] | [[Dick Schoof]] (U)¹ | | n.f.t. |- | [[Ministearje fan Asyl en Migraasje]] | [[Marjolein Faber]] (PVV) | | n.f.t. |- | [[Ministearje fan Binnenlânske Saken en Keninkryksrelaasjes]] | [[Judith Uitermark]] (NSC) | | [[Zsolt Szabó]] (PVV), [[Eddie van Marum]] (BBB) |- | [[Ministearje fan Bûtenlânske Saken (Nederlân)|Ministearje fan Bûtenlânske Saken]] | [[Caspar Veldkamp]] (NSC) | [[Reinette Klever]] (PVV) | n.f.t. |- | [[Ministearje fan Definsje (Nederlân)|Ministearje fan Definsje]] | [[Ruben Brekelmans]] (VVD) | | [[Gijs Tuinman]] (BBB) |- | [[Ministearje fan Ekonomyske Saken (Nederlân)|Ministearje fan Ekonomyske Saken]] | [[Dirk Beljaarts]] (PVV) | | n.f.t. |- | [[Ministearje fan Finânsjes (Nederlân)|Ministearje fan Finânsjes]] | [[Eelco Heinen]] (VVD) | | [[Tjebbe van Oostenbruggen]] (NSC) (wie [[Folkert Idsinga]] (NSC)), [[Nora Achahbar]] (NSC) |- | [[Ministearje fan Folkshúsfêsting en Romtlike Oardering]] | [[Mona Keijzer]] (BBB) | | |- | [[Ministearje fan Folkssûnens, Wolwêzen en Sport]] | [[Fleur Agema]] (PVV) | | [[Vicky Maeijer]] (PVV), [[Vincent Karremans]] (VVD) |- | [[Ministearje fan Ynfrastruktuer en Miljeu|Ministearje fan Ynfrastruktuer en Wettersteat]] | [[Barry Madlener]] (PVV) | | [[Chris Jansen]] (PVV) |- | [[Ministearje fan Justysje en Feiligens]] | [[David van Weel]] (VVD) | | [[Teun Struycken]] (NSC), [[Ingrid Coenradie]] (PVV) |- | [[Ministearje fan Klimaat en Griene Groei]] | [[Sophie Hermans]] (VVD) | | |- | [[Ministearje fan Lânbou, Fiskerij, Itenswissigens en Natuer]] | [[Femke Wiersma]] (BBB) | | [[Jean Rummenie]] (BBB) |- | [[Ministearje fan Sosjale Saken en Wurkgelegenheid]] | [[Eddie van Hijum]] (NSC) | | [[Jurgen Nobel]] (VVD) |- | [[Ministearje fan Underwiis, Kultuer en Wittenskip]] | [[Eppo Bruins]] (NSC) | | [[Mariëlle Paul]] (VVD) |} :<small>¹ Dick Schoof jout as [[minister-presidint]] lieding oan it ministearje fan Algemiene Saken.</small> === Ministers sûnder takeparket === * [[Minister foar Bûtenlânske Hannel en Untwikkelingshelp|Bûtenlânske Hannel en Untwikkelingshelp]] (ûnder BZ) - [[Reinette Klever]] == Sjoch ek == * [[List fan kabinetten fan Nederlân]] * [[List fan Nederlânske ministearjes]] == Keppelings om utens == * {{nl}} [https://www.rijksoverheid.nl/regering Hjoeddeiske regear], Ryksoerheid {{boarnen|boarnefernijing= * [https://www.parlement.com/id/vmdmihklyen5/kabinet_schoof_2024_heden Kabinet-Schoof (2024-heden)], Parlement.com }} {{Navigaasje kabinet-Schoof}} {{Navigaasje kabinetten fan Nederlân}} [[Kategory:Nederlânsk kabinet|Schoof]] [[Kategory:Organisaasje oprjochte yn 2024]] t154u72hb85351t173lp7474yyaibjc 10 176965 1174661 1174564 2024-11-14T20:57:19Z RomkeHoekstra 10582 namme fjild feroare (namme ûnderdiel > ûnderdiel fan) 1174661 wikitext text/x-wiki {{Ynfoboks generyk | bgcolor = #DCDBE0 | kop = {{{namme|}}} | soort = [[File:UNESCO logo.svg|25px]] <small>UNESCO-wrâlderfgoed</small> | image = {{{ôfbylding|}}} | caption = {{{ôfbyldingstekst|}}} | imagewidth = {{{ôfbyldingsbreedte|}}} | head1_1 = lân | item1_1 = {{{lân|}}} | head1_2 = plak | item1_2 = {{{plak|}}} | head1_3 = ûnderdiel fan | item1_3 = {{{ûnderdiel fan|}}} | head1_4 = UNESCO regio | item1_4 = {{{UNESCO regio|}}} | head1_5 = UNESCO folchnûmer | item1_5 = {{{UNESCO folchnû.|}}} | head1_6 = kritearia | item1_6 = {{{kritearia|}}} | head1_7 = ynskriuwing | item1_7 = {{{ynskriuwing|}}} | head1_8 = útwreiding | item1_8 = {{{útwreiding|}}} | head1_9 = koördinaten | item1_9 = {{{koördinaten|}}} | head2_1 = gebiet | item2_1 = {{{gebiet|}}} | head2_2 = buffersône | item2_2 = {{{buffersône|}}} | head2_3 = bedriging | item2_3 = {{{bedriging|}}} | image0 = {{{ôfbylding2|}}} | caption0 = {{{ôfbyldingstekst2|}}} | image1 = {{{ôfbylding3|}}} | caption1 = {{{ôfbyldingstekst3|}}} | otherkop = {{#if:{{{webside|}}}|Webside}} | other1 = {{#if:{{{webside|}}}|{{{webside}}}}} | otherkop2= {{#if:{{{mapname|}}}|Kaart}} | other4 = {{#if:{{{mapname|}}}| {{Posysjekaart|{{{mapname}}} |lat_deg={{{lat_deg}}} |lat_min={{{lat_min}}} |lat_sec={{{lat_sec|0}}} |lat_dir={{{lat_dir|N}}} |lon_deg={{{lon_deg}}} |lon_min={{{lon_min|}}} |lon_sec={{{lon_sec|0}}} |lon_dir={{{lon_dir|E}}} |width={{#if:{{{mapwidth|}}}|{{{mapwidth}}}|260}} |float=center |mark={{{mark|Black Spot.png}}} |marksize={{{marksize|8}}} |maptype={{{maptype|}}} |label= |position={{{labelposition|right}}} |caption={{{tekst by posysjekaart|}}} }}}} | other6 = '''[[Wrâlderfgoedlist|UNESCO-wrâlderfgoedlist]]''' }} <noinclude>{{Sjablooninfo|1= == Tapasse == Dizze ynfoboks kinne jo sa oernimme op de side: <pre> {{Ynfoboks wrâlderfgoed | soarte = | namme = | ôfbylding = | tekst = | lân = | plak = | kritearia = | ûnderdiel fan = | UNESCO-regio = | UNESCO folchnû. = | ynskriuwing = | útwreiding = | koördinaten = | gebiet = | buffersône = | bedrige = | webside = | mapname = | mapwidth = | lat_deg = | lat_min = | lat_sec = | lat_dir = | lon_deg = | lon_min = | lon_sec = | lon_dir = | tekst by posysjekaart = }}</pre> }} [[Kategory:Ynfoboks Kultuer|wralderggoed]] [[Kategory:Ynfoboks Natoer|wralderfgoed]] </noinclude> bdc2uxe8nrb28ktagr44c86xq8afojk 0 177389 1174633 1174361 2024-11-14T18:48:47Z Kneppelfreed 2013 hy is alwer opstapt 1174633 wikitext text/x-wiki {{Ynfoboks politikus Nederlân | ôfbylding = | ôfbyldingsbreedte = | ôfbyldingtekst = | echte namme = | folsleine namme = Folkert Lútsen Idsinga | berne = [[22 desimber]] [[1971]] | berteplak = [[Bakkefean]] | stoarn = |plak fan ferstjerren = | hjoeddeiske funksje = | sûnt = | partij = [[Folkspartij foar Frijheid en Demokrasy|VVD]] (oant 2023)<br>[[Nij Sosjaal Kontrakt|NSC]] | relygje = | titels = drs. | tiidrek1 = 2021-2024 | funksje1 = lid Twadde Keamer | tiidrek2 = 2024 | funksje2 = steatssekretaris Fiskaliteit en Belestingtsjinst | tiidrek3 = | funksje3 = | tiidrek4 = | funksje4 = | tiidrek5 = | funksje5 = | tiidrek6 = | funksje6 = | tiidrek7 = | funksje7 = | tiidrek8 = | funksje8 = | tiidrek9 = | funksje9 = | tiidrek10 = | funksje10 = | tiidrek11 = | funksje11 = | tiidrek12 = | funksje12 = | tiidrek13 = | funksje13 = | tiidrek14 = | funksje14 = | tiidrek15 = | funksje15 = | tiidrek16 = | funksje16 = | tiidrek17 = | funksje17 = | tiidrek18 = | funksje18 = | tiidrek19 = | funksje19 = | tiidrek20 = | funksje20 = }} '''Folkert Lútsen Idsinga''' ([[Bakkefean]], [[22 desimber]] [[1971]]) is in [[Nederlân]]sk [[politikus]]. Fan [[2 july]] oant [[1 novimber]] [[2024]] wie er [[steatssekretaris]] Fiskaliteit en Belestingtsjinst. Dêrfoar wie er fan 6 [[desimber]] [[2023]] ôf lid fan de [[Twadde Keamer fan de Steaten-Generaal]] út namme fan de partij [[Nij Sosjaal Kontrakt]] (NSC). Fan [[31 maart]] [[2021]] oant en mei [[5 septimber]] [[2023]] wie er dat út namme fan de [[Folkspartij foar Frijheid en Demokrasy]] (VVD). == Biografy == === Oplieding en karriêre === Idsinga gie fan 1984 oant 1990 nei de gymnasium β op it [[Drachtster Lyseum]]. Fan 1990 oant 1996 studearre er [[fiskale ekonomy]] oan de [[Ryksuniversiteit Grins]] en helle er syn diploma yn [[1996]].<ref>{{Cite web |url = https://www.rug.nl/news/2021/04/1-op-de-10-kamerleden-studeerde-in-groningen |datum = 8 april 2021 |opropdatum = 29 maaie 2021 |útjouwer = Ryksuniversiteit Grins |titel = ''1 op de 10 kamerleden''<!--sic--> ''studeerde in Groningen'' |argyfdatum = 2021-06-02 |argyfurl = https://web.archive.org/web/20210602212452/https://www.rug.nl/news/2021/04/1-op-de-10-kamerleden-studeerde-in-groningen |deadeurl = unfit }}</ref> Hy wurke by accountantskantoar [[Arthur Andersen]] oant er yn 2002 in baan krige by Baker McKenzie. Idsinga wie dêr spesialisearre yn [[omsetbelesting]] en hy waard dêr [[partner (fennoatskip)|partner]] yn 2004.<ref>{{Cite news |url = https://fd.nl/frontpage/Print/krant/Pagina/Carri_re/455404/je-nek-uitsteken-en-afwachten-o2e1caCRezJA |opropdatum = 29 maaie 2021 |efternamme = Bouma |foarnamme = Hilda |wurk = Het Financieele Dagblad |titel = ''Je nek uitsteken en afwachten'' |datum = 15 juny 2006|argyfurl=https://web.archive.org/web/20210602212601/https://fd.nl/frontpage/Print/krant/Pagina/Carri_re/455404/je-nek-uitsteken-en-afwachten-o2e1caCRezJA|argyfdatum=2021-06-02}}</ref><ref>{{Cite news |url = https://fd.nl/frontpage/Print/krant/Pagina/Ondernemen/985609/nog-even-wachten-op-btw-loket-o2e1caCRezJA |opropdatum = 29 maaie 2021 |wurk = Het Financieele Dagblad |efternamme = De Jongh |foarnamme = Hans |datum = 6 desimber 2004 |titel = ''Nog even wachten op btw-loket''|argyfurl=https://web.archive.org/web/20210602212501/https://fd.nl/frontpage/Print/krant/Pagina/Ondernemen/985609/nog-even-wachten-op-btw-loket-o2e1caCRezJA|argyfdatum=2021-06-02}}</ref> Fan 2003 oant en mei 2012 wie er haad fan de Jeropeeske Indirect Tax groep. Tusken 2004 en 2014 joech er tagelyk les as universitair dosint op de Frije Universiteit Amsterdam. Fan 2012 oant en mei 2015 wie er haad fan de NL tax group fan Baker McKenzie Amsterdam. Fan july 2015 oant 2017 wie er foaroanman-partner en ko-[[foarsitter]] fan de [[ried fan bestjoer]] fan it kantoar yn Amsterdam. Fan 2017 oant en mei 2018 wie er foaroanman-partner en foarsitter fan de ried van bestjoer. Hy bleau dêrnei wurkjen foar Baker McKenzie as partner.<ref>[https://advocatenbank.dejurist.com/nl/advocaten/folkert-idsinga ''Drs. Folkert Idsinga], De advocatenbank van de Jurist'', oproppen op 2 april 2021</ref><ref>[https://www.bloomberg.com/profile/person/18240649 ''Folkert L Idsinga''], Bloomberg, oproppen op 2 april 2021. [https://web.archive.org/web/20230710074627/https://www.bloomberg.com/profile/person/18240649 Argivearre] op 10 july 2023.</ref><ref>[https://www.taxence.nl/personalia/idsinga-en-banz-nieuwe-joint-managing-partners-baker-mckenzie/ ''Idsinga en Banz nieuwe joint managing partners Baker & McKenzie''], Taxence, 7 septimber 2015. [https://web.archive.org/web/20210619113042/https://www.taxence.nl/personalia/idsinga-en-banz-nieuwe-joint-managing-partners-baker-mckenzie/ Argivearre] op 19 juny 2021.</ref> === Politike karriêre === Idsinga wie by de [[Twadde Keamerferkiezingen 2021|Twadde Keamerferkiezings fan 2021]] de 33e kandidaat fan de [[Folkspartij foar Frijheid en Demokrasy|VVD]]. Hy krige 483 stimmen en waard op 31 maart 2021 út namme fan de VVD beëdige a lid van de [[Twadde Keamer fan de Steaten-Generaal]].<ref>{{Cite web |url = https://www.kiesraad.nl/adviezen-en-publicaties/proces-verbalen/2021/03/26/uitslag-tweede-kamerverkiezing-17-maart-2021 |format = pdf |titel = ''Uitslag Tweede Kamerverkiezing 17 maart 2021 Proces-verbaal'' |siden = siden 14 en 157 |opropdatum = 29 maaie 2021 |datum = 29 maart 2021 |útjouwer = Kiesraad|argyfurl=https://web.archive.org/web/20210415234224/https://www.kiesraad.nl/adviezen-en-publicaties/proces-verbalen/2021/03/26/uitslag-tweede-kamerverkiezing-17-maart-2021|argyfdatum=2021-04-15}}</ref> Yn syn portefúlje hie er fiskale oangelegenheden en alle oangelegenheden fan 'e belestingtsjinst, finansjele ferhâldings tusken ryk en desintrale oerheden, eksportkredytfersekerings en –fasiliteiten, Holland Casino en Steatslotterij, Muntwêzen en Domeinen Replike Saken. Idsinga wie lid fan de kontaktgroepen Dútsklân, Ferien Keninkryk en Feriene Steaten en fan de fêste kommisjes foar Definsje, Digitale Saken, Ekonomyske Saken en Klimaat (plakferfangend), Jeropeeske Saken (plakferfangend), Finânsjes, Ynfrastruktuer en Wettersteat]] (plakferfangend) en de kommisje foar de Ryksútjeften.<ref>{{Cite web |url = https://www.tweedekamer.nl/kamerleden_en_commissies/alle_kamerleden/idsinga-fl-vvd |titel = Folkert Idsinga |opropdatum = 29 maaie 2021 |útjouwer = Twadde Keamer fan de Steaten-Generaal|argyfurl=https://web.archive.org/web/20210418031023/https://www.tweedekamer.nl/kamerleden_en_commissies/alle_kamerleden/idsinga-fl-vvd|argyfdatum=2021-04-18}}</ref> Doe't it fallen fan it [[kabinet-Rutte IV]] late ta [[Twadde Keamerferkiezingen 2023|eardere ferkiezings yn novimber 2023]], makke Idsinga buorkundich en stel him net fannijs ferkiesber oan foar de VVD.<ref>{{Cite news |wurk = Elsevier Weekblad |opropdatum = 27 augustus 2023 |url = https://www.ewmagazine.nl/nederland/achtergrond/2023/07/vertrek-uit-de-politiek-wie-vertrekken-er-allemaal-1048053/ |efternamme = Jacobusse |foarnamme = Lars |datum = 25 augustus 2023 |titel = ''Exodus uit Den Haag: welke politici vertrekken er?'' }}</ref> Op 5 septimber 2023, de earste Twadde Keamerdei nei it simmerskoft, makke er buorkundich net yn it parlemint werom te kearen. In pear wike letter bliek dat er him kandidaat steld hie as nûmer 13 op de kandidatelist foar de partij [[Nij Sosjaal Kontrakt]] fan [[Pieter Omtzigt]].<ref>{{Cite web |url=https://nos.nl/artikel/2491936-nsc-van-omtzigt-doet-overal-mee-met-verkiezingen-veel-cda-ers-op-lijst |titel=''NSC van Omtzigt doet overal mee met verkiezingen, veel CDA'ers op lijst'' |datum=2023-09-26 |opropdatum=2023-09-26 |útjouwer=NOS}}</ref> Fan 6 desimber ôf wie er fannijs Keamerlid, dêr't er ditkear part fan de NSC-fraksje by waard. Op 2 juli 2024 waard Idsinga steatssekretaris Fiskaliteit en Belestingtsjinst yn it nije [[kabinet-Schoof]]. As gefolch fan syn beneamen wie er fan doe ôf gjin lid mear fan de Twadde Keamer. Hy lei de amtseed ôf yn it [[Frysk]].<ref>[https://nos.nl/liveblog/2526853-pvv-aangevallen-over-racisme-schoof-belde-zelensky-in-de-pauze-van-het-debat#UPDATE-container-78701946]</ref> Hoewol't er by syn oantreden ynsjoch jûn hie oer de grutte fan syn fermogen en it behear fan him ôfset hie, woe in Keamermearderheid op 30 oktober 2024 dat er syn oandieleportefúlje oant yn de puntsjes bekendmakke hie. Idsinga oardiele dat dêrtroch yn 't iepen oan syn ûnôfhinklikens twivele waard en it skieden fan syn saaklike belangen en it lânsbelang. Dat fûn er net te fertarren en bea dêrnei syn ûntslach oan.<ref>[https://www.rijksoverheid.nl/documenten/kamerstukken/2024/11/01/kamerbrief-staatssecretaris-idsinga-inzake-verklaring-bij-aftreden ''Kamerbrief staatssecretaris Idsinga met verklaring bij aftreden''], rijksoverheid.nl</ref><ref>[https://fd.nl/politiek/1535611/wilders-wil-openheid-van-idsinga-over-diens-beleggingen ''Wilders wil openheid van Idsinga over diens beleggingen'']</ref><ref>[https://www.nrc.nl/nieuws/2024/10/30/waarin-belegde-staatssecretaris-idsinga-fiscaliteit-zijn-pensioen-tweede-kamer-wil-meer-helderheid-wegens-mogelijke-belangenverstrengeling-a4871243 ''Waarin belegde staatssecretaris Idsinga (Fiscaliteit) zijn pensioen? Tweede Kamer wil meer helderheid wegens mogelijke belangenverstrengeling'']</ref><ref>{{Cite web |url=https://www.rtl.nl/nieuws/artikel/5478329/nsc-staatssecretaris-folkert-idsinga-stapt-op |titel=''Staatssecretaris Financiën Folkert Idsinga (NSC) stapt op'' |datum=2024-11-01 |opropdatum=2024-11-01 |wurk=RTL Nieuws & Entertainment |taal=nl}}</ref> Op 1 novimber 2024 krige er nei syn fersykjen dien, nei syn sizeen om't er net mear it betrouwen hie dat nedich wie. Idsinga sei as steatssekretaris net fierder te wollen en te kinnen, ek nei't de grutste koälysjepartij de [[Partij foar de Frijheid]] (PVV) him by it fersykjen ta it iepenbier meitsjen fan syn oandieleportefúlje oansleat.<ref>{{Cite web |url=https://nos.nl/artikel/2542855-staatssecretaris-idsinga-financien-afgetreden-wordt-openlijk-aan-mij-getwijfeld |titel=''Staatssecretaris Idsinga (Financiën) afgetreden: 'Wordt openlijk aan mij getwijfeld''' |datum=2024-11-01 |opropdatum=2024-11-01 |werk=nos.nl |taal=nl}}</ref> Twa dagen nei't er ferfearn wie, joech er syn saaklike belangen publyk.<ref>{{Cite web|url=https://nos.nl/artikel/2543134-oud-staatssecretaris-idsinga-deelt-gegevens-zakelijke-belangen-twee-dagen-na-vertrek|titel=''Oud-staatssecretaris Idsinga deelt gegevens zakelijke belangen, twee dagen na vertrek''|opropdatum=2024-11-03|auteur=|datum=2024-11-03|webside=[[Nederlandse Omroep Stichting|NOS]]}}</ref> == Persoanlik libben == Idsinga weenet yn [[Amsterdam]].<ref>{{Cite web |url = https://www.houseofrepresentatives.nl/members_of_parliament/members_of_parliament/idsinga-fl-vvd |útjouwer = [[Twadde Keamer fan de Steaten-Generaal]] |opropdatum = 29 maaie 2021 |titel = Folkert Idsinga |datum = 31 maart 2021 }}</ref> == Keppeling om utens == * [https://www.tweedekamer.nl/kamerleden_en_commissies/alle_kamerleden/idsinga-fl-nieuw-sociaal-contract Profyl Twadde Keamer] * [https://web.archive.org/web/20210414050618/https://www.vvd.nl/profielen/folkert-idsinga/ Profyl VVD] (argivearre) {{Boarnen|boarnefernijing= {{Reflist}} }} {{Navigaasje kabinet-Schoof}} {{DEFAULTSORT:Idsinga, Folkert}} [[Kategory:Frysk politikus]] [[Kategory:VVD-politikus]] [[Kategory:NSC-politikus]] [[Kategory:Twadde Keamerlid]] [[Kategory:Nederlânsk steatssekretaris]] [[Kategory:Frysk liberaal]] [[Kategory:Frysk konservatyf]] [[Kategory:Nederlânsk persoan fan Frysk komôf]] [[Kategory:Persoan berne yn Bakkefean]] [[Kategory:Persoan berne yn 1971]] j2sugtolb4bh0nnjb7u8iogl5zdm57z 1174634 1174633 2024-11-14T18:56:46Z Kneppelfreed 2013 1174634 wikitext text/x-wiki {{Ynfoboks politikus Nederlân | ôfbylding = | ôfbyldingsbreedte = | ôfbyldingtekst = | echte namme = | folsleine namme = Folkert Lútsen Idsinga | berne = [[22 desimber]] [[1971]] | berteplak = [[Bakkefean]] | stoarn = |plak fan ferstjerren = | hjoeddeiske funksje = | sûnt = | partij = [[Folkspartij foar Frijheid en Demokrasy|VVD]] (oant 2023)<br>[[Nij Sosjaal Kontrakt|NSC]] | relygje = | titels = drs. | tiidrek1 = 2021-2024 | funksje1 = lid Twadde Keamer | tiidrek2 = 2024 | funksje2 = steatssekretaris Fiskaliteit en Belestingtsjinst | tiidrek3 = | funksje3 = | tiidrek4 = | funksje4 = | tiidrek5 = | funksje5 = | tiidrek6 = | funksje6 = | tiidrek7 = | funksje7 = | tiidrek8 = | funksje8 = | tiidrek9 = | funksje9 = | tiidrek10 = | funksje10 = | tiidrek11 = | funksje11 = | tiidrek12 = | funksje12 = | tiidrek13 = | funksje13 = | tiidrek14 = | funksje14 = | tiidrek15 = | funksje15 = | tiidrek16 = | funksje16 = | tiidrek17 = | funksje17 = | tiidrek18 = | funksje18 = | tiidrek19 = | funksje19 = | tiidrek20 = | funksje20 = }} '''Folkert Lútsen Idsinga''' ([[Bakkefean]], [[22 desimber]] [[1971]]) is in [[Nederlân]]sk [[politikus]]. Fan [[2 july]] oant [[1 novimber]] [[2024]] wie er [[steatssekretaris]] Fiskaliteit en Belestingtsjinst. Dêrfoar wie er fan 6 [[desimber]] [[2023]] ôf lid fan de [[Twadde Keamer fan de Steaten-Generaal]] út namme fan de partij [[Nij Sosjaal Kontrakt]] (NSC). Fan [[31 maart]] [[2021]] oant en mei [[5 septimber]] [[2023]] wie er dat út namme fan de [[Folkspartij foar Frijheid en Demokrasy]] (VVD). == Biografy == === Oplieding en karriêre === Idsinga gie fan 1984 oant 1990 nei de gymnasium β op it [[Drachtster Lyseum]]. Fan 1990 oant 1996 studearre er [[fiskale ekonomy]] oan de [[Ryksuniversiteit Grins]] en helle er syn diploma yn [[1996]].<ref>{{Cite web |url = https://www.rug.nl/news/2021/04/1-op-de-10-kamerleden-studeerde-in-groningen |datum = 8 april 2021 |opropdatum = 29 maaie 2021 |útjouwer = Ryksuniversiteit Grins |titel = ''1 op de 10 kamerleden''<!--sic--> ''studeerde in Groningen'' |argyfdatum = 2021-06-02 |argyfurl = https://web.archive.org/web/20210602212452/https://www.rug.nl/news/2021/04/1-op-de-10-kamerleden-studeerde-in-groningen |deadeurl = unfit }}</ref> Hy wurke by accountantskantoar [[Arthur Andersen]] oant er yn 2002 in baan krige by Baker McKenzie. Idsinga wie dêr spesialisearre yn [[omsetbelesting]] en hy waard dêr [[partner (fennoatskip)|partner]] yn 2004.<ref>{{Cite news |url = https://fd.nl/frontpage/Print/krant/Pagina/Carri_re/455404/je-nek-uitsteken-en-afwachten-o2e1caCRezJA |opropdatum = 29 maaie 2021 |efternamme = Bouma |foarnamme = Hilda |wurk = Het Financieele Dagblad |titel = ''Je nek uitsteken en afwachten'' |datum = 15 juny 2006|argyfurl=https://web.archive.org/web/20210602212601/https://fd.nl/frontpage/Print/krant/Pagina/Carri_re/455404/je-nek-uitsteken-en-afwachten-o2e1caCRezJA|argyfdatum=2021-06-02}}</ref><ref>{{Cite news |url = https://fd.nl/frontpage/Print/krant/Pagina/Ondernemen/985609/nog-even-wachten-op-btw-loket-o2e1caCRezJA |opropdatum = 29 maaie 2021 |wurk = Het Financieele Dagblad |efternamme = De Jongh |foarnamme = Hans |datum = 6 desimber 2004 |titel = ''Nog even wachten op btw-loket''|argyfurl=https://web.archive.org/web/20210602212501/https://fd.nl/frontpage/Print/krant/Pagina/Ondernemen/985609/nog-even-wachten-op-btw-loket-o2e1caCRezJA|argyfdatum=2021-06-02}}</ref> Fan 2003 oant en mei 2012 wie er haad fan de Jeropeeske Indirect Tax groep. Tusken 2004 en 2014 joech er tagelyk les as universitair dosint op de Frije Universiteit Amsterdam. Fan 2012 oant en mei 2015 wie er haad fan de NL tax group fan Baker McKenzie Amsterdam. Fan july 2015 oant 2017 wie er foaroanman-partner en ko-[[foarsitter]] fan de [[ried fan bestjoer]] fan it kantoar yn Amsterdam. Fan 2017 oant en mei 2018 wie er foaroanman-partner en foarsitter fan de ried van bestjoer. Hy bleau dêrnei wurkjen foar Baker McKenzie as partner.<ref>[https://advocatenbank.dejurist.com/nl/advocaten/folkert-idsinga ''Drs. Folkert Idsinga], De advocatenbank van de Jurist'', oproppen op 2 april 2021</ref><ref>[https://www.bloomberg.com/profile/person/18240649 ''Folkert L Idsinga''], Bloomberg, oproppen op 2 april 2021. [https://web.archive.org/web/20230710074627/https://www.bloomberg.com/profile/person/18240649 Argivearre] op 10 july 2023.</ref><ref>[https://www.taxence.nl/personalia/idsinga-en-banz-nieuwe-joint-managing-partners-baker-mckenzie/ ''Idsinga en Banz nieuwe joint managing partners Baker & McKenzie''], Taxence, 7 septimber 2015. [https://web.archive.org/web/20210619113042/https://www.taxence.nl/personalia/idsinga-en-banz-nieuwe-joint-managing-partners-baker-mckenzie/ Argivearre] op 19 juny 2021.</ref> === Politike karriêre === Idsinga wie by de [[Twadde Keamerferkiezingen 2021|Twadde Keamerferkiezings fan 2021]] de 33e kandidaat fan de [[Folkspartij foar Frijheid en Demokrasy|VVD]]. Hy krige 483 stimmen en waard op 31 maart 2021 út namme fan de VVD beëdige a lid van de [[Twadde Keamer fan de Steaten-Generaal]].<ref>{{Cite web |url = https://www.kiesraad.nl/adviezen-en-publicaties/proces-verbalen/2021/03/26/uitslag-tweede-kamerverkiezing-17-maart-2021 |format = pdf |titel = ''Uitslag Tweede Kamerverkiezing 17 maart 2021 Proces-verbaal'' |siden = siden 14 en 157 |opropdatum = 29 maaie 2021 |datum = 29 maart 2021 |útjouwer = Kiesraad|argyfurl=https://web.archive.org/web/20210415234224/https://www.kiesraad.nl/adviezen-en-publicaties/proces-verbalen/2021/03/26/uitslag-tweede-kamerverkiezing-17-maart-2021|argyfdatum=2021-04-15}}</ref> Yn syn portefúlje hie er fiskale oangelegenheden en alle oangelegenheden fan 'e belestingtsjinst, finansjele ferhâldings tusken ryk en desintrale oerheden, eksportkredytfersekerings en –fasiliteiten, Holland Casino en Steatslotterij, Muntwêzen en Domeinen Replike Saken. Idsinga wie lid fan de kontaktgroepen Dútsklân, Ferien Keninkryk en Feriene Steaten en fan de fêste kommisjes foar Definsje, Digitale Saken, Ekonomyske Saken en Klimaat (plakferfangend), Jeropeeske Saken (plakferfangend), Finânsjes, Ynfrastruktuer en Wettersteat]] (plakferfangend) en de kommisje foar de Ryksútjeften.<ref>{{Cite web |url = https://www.tweedekamer.nl/kamerleden_en_commissies/alle_kamerleden/idsinga-fl-vvd |titel = Folkert Idsinga |opropdatum = 29 maaie 2021 |útjouwer = Twadde Keamer fan de Steaten-Generaal|argyfurl=https://web.archive.org/web/20210418031023/https://www.tweedekamer.nl/kamerleden_en_commissies/alle_kamerleden/idsinga-fl-vvd|argyfdatum=2021-04-18}}</ref> Doe't it fallen fan it [[kabinet-Rutte IV]] late ta [[Twadde Keamerferkiezingen 2023|eardere ferkiezings yn novimber 2023]], makke Idsinga buorkundich en stel him net fannijs ferkiesber oan foar de VVD.<ref>{{Cite news |wurk = Elsevier Weekblad |opropdatum = 27 augustus 2023 |url = https://www.ewmagazine.nl/nederland/achtergrond/2023/07/vertrek-uit-de-politiek-wie-vertrekken-er-allemaal-1048053/ |efternamme = Jacobusse |foarnamme = Lars |datum = 25 augustus 2023 |titel = ''Exodus uit Den Haag: welke politici vertrekken er?'' }}</ref> Op 5 septimber 2023, de earste Twadde Keamerdei nei it simmerskoft, makke er buorkundich net yn it parlemint werom te kearen. In pear wike letter bliek dat er him kandidaat steld hie as nûmer 13 op de kandidatelist foar de partij [[Nij Sosjaal Kontrakt]] fan [[Pieter Omtzigt]].<ref>{{Cite web |url=https://nos.nl/artikel/2491936-nsc-van-omtzigt-doet-overal-mee-met-verkiezingen-veel-cda-ers-op-lijst |titel=''NSC van Omtzigt doet overal mee met verkiezingen, veel CDA'ers op lijst'' |datum=2023-09-26 |opropdatum=2023-09-26 |útjouwer=NOS}}</ref> Fan 6 desimber ôf wie er fannijs Keamerlid, dêr't er ditkear part fan de NSC-fraksje by waard. Op 2 juli 2024 waard Idsinga steatssekretaris Fiskaliteit en Belestingtsjinst yn it nije [[kabinet-Schoof]]. As gefolch fan syn beneamen wie er fan doe ôf gjin lid mear fan de Twadde Keamer. Hy lei de amtseed ôf yn it [[Frysk]].<ref>[https://nos.nl/liveblog/2526853-pvv-aangevallen-over-racisme-schoof-belde-zelensky-in-de-pauze-van-het-debat#UPDATE-container-78701946]</ref> Hoewol't er by syn oantreden ynsjoch jûn hie oer de grutte fan syn fermogen en it behear fan him ôfset hie, woe in Keamermearderheid op 30 oktober 2024 dat er syn oandieleportefúlje oant yn de puntsjes bekendmakke hie. Idsinga oardiele dat dêrtroch yn 't iepen oan syn ûnôfhinklikens twivele waard en it skieden fan syn saaklike belangen en it lânsbelang. Dat fûn er net te fertarren en bea dêrnei syn ûntslach oan.<ref>[https://www.rijksoverheid.nl/documenten/kamerstukken/2024/11/01/kamerbrief-staatssecretaris-idsinga-inzake-verklaring-bij-aftreden ''Kamerbrief staatssecretaris Idsinga met verklaring bij aftreden''], rijksoverheid.nl</ref><ref>[https://fd.nl/politiek/1535611/wilders-wil-openheid-van-idsinga-over-diens-beleggingen ''Wilders wil openheid van Idsinga over diens beleggingen'']</ref><ref>[https://www.nrc.nl/nieuws/2024/10/30/waarin-belegde-staatssecretaris-idsinga-fiscaliteit-zijn-pensioen-tweede-kamer-wil-meer-helderheid-wegens-mogelijke-belangenverstrengeling-a4871243 ''Waarin belegde staatssecretaris Idsinga (Fiscaliteit) zijn pensioen? Tweede Kamer wil meer helderheid wegens mogelijke belangenverstrengeling'']</ref><ref>{{Cite web |url=https://www.rtl.nl/nieuws/artikel/5478329/nsc-staatssecretaris-folkert-idsinga-stapt-op |titel=''Staatssecretaris Financiën Folkert Idsinga (NSC) stapt op'' |datum=2024-11-01 |opropdatum=2024-11-01 |wurk=RTL Nieuws & Entertainment |taal=nl}}</ref> Op 1 novimber 2024 krige er nei syn fersykjen dien, nei syn sizeen om't er net mear it betrouwen hie dat nedich wie. Idsinga sei as steatssekretaris net fierder te wollen en te kinnen, ek nei't de grutste koälysjepartij de [[Partij foar de Frijheid]] (PVV) him by it fersykjen ta it iepenbier meitsjen fan syn oandieleportefúlje oansleat.<ref>{{Cite web |url=https://nos.nl/artikel/2542855-staatssecretaris-idsinga-financien-afgetreden-wordt-openlijk-aan-mij-getwijfeld |titel=''Staatssecretaris Idsinga (Financiën) afgetreden: 'Wordt openlijk aan mij getwijfeld''' |datum=2024-11-01 |opropdatum=2024-11-01 |werk=nos.nl |taal=nl}}</ref> Twa dagen nei't er ferfearn wie, joech er syn saaklike belangen publyk.<ref>{{Cite web|url=https://nos.nl/artikel/2543134-oud-staatssecretaris-idsinga-deelt-gegevens-zakelijke-belangen-twee-dagen-na-vertrek|titel=''Oud-staatssecretaris Idsinga deelt gegevens zakelijke belangen, twee dagen na vertrek''|opropdatum=2024-11-03|auteur=|datum=2024-11-03|webside=[[Nederlandse Omroep Stichting|NOS]]}}</ref> Op 12 novimber waard bekend dat [[Tjebbe van Oosterbruggen]] him opfolgje soe.<ref>{{Cite web |url=https://fd.nl/politiek/1536805/tjebbe-van-oostenbruggen-nsc-nieuwe-staatssecretaris-fiscaliteit? |titel=''Kamerlid Van Oostenbruggen (NSC) nieuwe staats­secretaris Fiscaliteit'' |útjouwer= Financieel Dagblad |datum=13 novimber2024 |opropdatum=14 novimber 2024}}</ref> == Persoanlik libben == Idsinga weenet yn [[Amsterdam]].<ref>{{Cite web |url = https://www.houseofrepresentatives.nl/members_of_parliament/members_of_parliament/idsinga-fl-vvd |útjouwer = [[Twadde Keamer fan de Steaten-Generaal]] |opropdatum = 29 maaie 2021 |titel = Folkert Idsinga |datum = 31 maart 2021 }}</ref> == Keppeling om utens == * [https://www.tweedekamer.nl/kamerleden_en_commissies/alle_kamerleden/idsinga-fl-nieuw-sociaal-contract Profyl Twadde Keamer] * [https://web.archive.org/web/20210414050618/https://www.vvd.nl/profielen/folkert-idsinga/ Profyl VVD] (argivearre) {{Boarnen|boarnefernijing= {{Reflist|2}} }} {{Navigaasje kabinet-Schoof}} {{DEFAULTSORT:Idsinga, Folkert}} [[Kategory:Frysk politikus]] [[Kategory:VVD-politikus]] [[Kategory:NSC-politikus]] [[Kategory:Twadde Keamerlid]] [[Kategory:Nederlânsk steatssekretaris]] [[Kategory:Frysk liberaal]] [[Kategory:Frysk konservatyf]] [[Kategory:Nederlânsk persoan fan Frysk komôf]] [[Kategory:Persoan berne yn Bakkefean]] [[Kategory:Persoan berne yn 1971]] 0hclacf99627v2il2kwl6h2aj8xxsxx 10 177391 1174636 1172530 2024-11-14T19:00:25Z Kneppelfreed 2013 red 1174636 wikitext text/x-wiki {|style="margin:0.5em 0 0.5em 0; clear:both;" width=100% class=toccolours ! align="center" style="background:#ccccff" width="100%" colspan="2"| <div style="float:left;width:0px;">&nbsp;</div> '''Ministers en steatssekretarissen yn it [[kabinet-Schoof]]''' <small>([[Partij foar de Frijheid|PVV]], [[Folkspartij foar Frijheid en Demokrasy|VVD]], [[Nij Sosjaal Kontrakt|NSC]] en [[BoerBoargerBeweging|BBB]])</small>|| |- |- style="text-align:left;" | style="font-size: 90%; background:#ccccff" | '''[[Minister]]s''' || align="left" style="font-size: 90%;"| [[Dick Schoof]] ([[List fan premiers fan Nederlân|MP]]/[[Ministearje fan Algemiene Saken|AZ]]) • [[Fleur Agema]] ([[Fise-premier fan Nederlân|FP]]/[[Ministearje fan Folkssûnens, Wolwêzen en Sport|VWS]]) • [[Sophie Hermans]] (FP/[[Ministearje fan Klimaat en Griene Groei|KGG]] • [[Eddy van Hijum]] (FP/[[Ministearje fan Sosjale Saken en Wurkgelegenheid|SZG]] • [[Mona Keijzer]] (FP/[[Ministearje fan Folkshûsfêsting en Romtlike Oardering|VRO]]) • [[Marjolein Faber]] ([[Ministearje fan Asyl en Migraasje|A&M]]) • [[Judith Uitermark]] ([[Ministearje fan Binnenlânske saken en Keninkryksrelaasjes|BZK]] • [[Reinette Klevers]] ([[Minister foar Bûtenlânske Hannel en Untwikkeling|BHO]]) • [[Caspar Veldkamp]] ([[Ministearje fan Bûtenlânske Saken (Nederlân)|BZ]]) • [[Ruben Brekelmans]] ([[Ministearje fan Definsje (Nederlân)|Def]]) • [[Dirk Beljaarts]] ([[Ministearje fan Ekonomyske Saken (Nederlân)|EZ]]) • [[Eelco Heinen]] ([[Ministearje fan Finânsjes (Nederlân)|Fin]]) • [[Barry Madlener]] ([[Ministearje fan Ynfrastruktuer en Wettersteat|IW]]) • [[David van Weel]] ([[Ministearje fan Justysje en Feiligens|JV]]) • [[Femke Wiersma]] ([[Ministearje fan Lânbou, Fiskerij, Itenswissigens en Natuer|LVVN]]) • [[Eppo Bruins]] ([[Ministearje fan Underwiis, Kultuer en Wittenskip|OCW]]) <br> |- style="text-align:left;" | style="font-size: 90%; background:#ccccff" | '''[[Steatssekretaris]]sen'''|| align="left" style="font-size: 90%;"| [[Eddie van Marum]] ([[Ministearje fan Binnenlânske Saken en Keninkryksrelaasjes|BZK]]) • [[Zsolt Szabó]] ([[Ministearje fan Binnenlânske Saken en Keninkryksrelaasjes|BZK]]) • [[Gijs Tuinman]] ([[Ministearje fan Definsje (Nederlân)|Def]]) • [[Nora Achahbar]] ([[Ministearje fan Finânsjes (Nederlân)|Fin]]) • [[Tjebbe van Oostenbruggen]] ([[Ministearje fan Finânsjes (Nederlân)|Fin]]) • [[Chris Jansen]] ([[Ministearje fan Ynfrastruktuer en Wettersteat|IW]]) • [[Ingrid Coenradie]] ([[Ministearje fan Justysje en Feiligens|JV]]) • [[Teun Struycken]] ([[Ministearje fan Justysje en Feiligens|JV]]) • [[Jean Rummenie]] ([[Ministearje fan Lânbou, Fiskerij, Itenswissigens en Natuer|LVVN]]) • [[Mariëlle Paul]] ([[Ministearje fan Underwiis, Kultuer en Wittenskip|OCW]]) • [[Jurgen Nobel]] ([[Ministearje fan Underwiis, Kultuer en Wittenskip|OCW]]) • [[Vincent Karremans]] ([[Ministearje fan Sosjale Saken en Wurkgelegenheid|SZW]]) • [[Vicky Maeijer]] ([[Ministearje fan Folkssûnens, Wolwêzen en Sport|VWS]])<br> |- style="text-align:left;" | style="font-size: 90%; background:#ccccff" | '''Opstapt as steatssekretaris'''|| align="left" style="font-size: 90%;"| [[Folkert Idsinga]] |colspan="3" |<small>''[[Template:Navigaasje kabinet-Schoof|wizigje]]</small> |}<noinclude>[[Kategory:Berjocht: Navigaasje kabinet Nederlân|Schoof]]</noinclude> a1t07zzjjrybdos7xi1gt6m85x52ay1 15 177885 1174668 1174576 2024-11-15T11:14:35Z Mysha 254 /* Troch de skriuwer */ Nee. 1174668 wikitext text/x-wiki == Troch de skriuwer == Hawwe wy in kategory Oerset troch de skriuwer? [[En attendant Godot]] [[Meidogger:Mysha|Mysha]] ([[Meidogger oerlis:Mysha|oerlis]]) 11 nov 2024, 13.40 (CET) :Nee. Wat oersettings oangiet hawwe wy allinnich: Kategory:Fryske oersetting, dus foar literatuer oerset út oare talen nei it Frysk ta. [[Meidogger:Ieneach fan &#39;e Esk|Ieneach fan &#39;e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan &#39;e Esk|oerlis]]) 11 nov 2024, 23.12 (CET) :: Ja, mar de fraach wurdt dan fansels: Wolle wy dat? [[Meidogger:Mysha|Mysha]] ([[Meidogger oerlis:Mysha|oerlis]]) :::In kategory:Oerset troch de skriuwer? Om my hoecht it net. Wat foeget dat ta as we de taal der net by dogge dêr't it nei ta oerset is? En as we dat dogge, dan komt der net ien kategory by mar miskien wol tsientallen. Mar as jo graach sa'n kategory tafoegje wolle, dan stiet dat jo frij. [[Meidogger:Ieneach fan &#39;e Esk|Ieneach fan &#39;e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan &#39;e Esk|oerlis]]) 12 nov 2024, 19.27 (CET) :::: (Ik haw in keppeling 'beäntwurdzje' fûn. No noch sjen wat at it docht:) "Oerset troch de skriuwer", seit eat oer it boek, benammen dat it oerset is troch ien dy't grif krekt wist wêr't it boek fan fertelde. Ik nim oan dat it wat in kwaliteitsmerk foar oersettings is: Der is in side apart makke om oan te jaan dat dat in oersetting fan it boek is, mei de spesjale oantsjutting dat dy troch de skriuwer sels dien is. :::[[Meidogger:Mysha|Mysha]] ([[Meidogger oerlis:Mysha|oerlis]]) 13 nov 2024, 13.28 (CET) ::::Ja, dat is wol sa, dat dat wat oer it boek seit, mar bygelyks de keunstner dy't de omslachôfbylding makke hat of de útjouwerij dy't it boek útjûn hat, seit ek wat oer it boek. En dêr hawwe wy ek gjin kategoryen fan. De fraach is: seit it genôch oer it boek dat der in kategory foar komme moat. Sa't ik al sei hoecht dat om my net, mar as jo der oars oer tinke, meie jo bêst sa'n kategory oanmeitsje. [[Meidogger:Ieneach fan &#39;e Esk|Ieneach fan &#39;e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan &#39;e Esk|oerlis]]) 13 nov 2024, 19.38 (CET) ::::: Goed, dan litte wy it sa. Mar it wie goed om it efkes út te tinken. [[Meidogger:Mysha|Mysha]] ([[Meidogger oerlis:Mysha|oerlis]]) eqck9qgbmyjvv7pzi412jgfhhv7z7yc 0 177912 1174620 1174587 2024-11-14T14:41:58Z Mysha 254 Ofbyld; d oare wie skynber net op Commons. 1174620 wikitext text/x-wiki [[File:Jacques Prévert en 1961 dans le film Mon frère Jacques par Pierre Prévert.jpg|thumb|upright|''Jacques Prévert'', 1961]] '''''Paroles''''' ([[Frânsk]], betsjutting: "Wurden") is de earst [[dichtbondel]] skreaun troch [[Jacques Prévert]] yn [[1946]]. De bondel omfiemet 95 gedichten. == Wurdearring == * ''Paroles'' waard yn [[1999]] opnaam yn [[Le Monde's 100 boeken fan de iuw]]. [[Kategory:Literêr wurk fan Jacques Prévert]] [[Kategory:Frânsktalige dichtbondel]] [[Kategory:Dichtbondel út 1946]] oo3dbiuwc2723o355hbpc2lgoxpi0bi 0 177928 1174607 2024-11-14T12:55:44Z RomkeHoekstra 10582 Side makke mei "{{Universele ynfoboks stêd | namme = | ôfbylding = Lorsch-Rathaus-04-gje.jpg | ôfbyldingsbreedte = | ôfbyldingstekst = Riedshûs | wapen = [[Ofbyld:WappenLorsch.svg|50px]] | ynwennertal = 14.088 <small>(31.12.2023)</small> | oerflak = 25,24 km² | | befolkingstichtens = 792 ynw./km² | stêdekloft = | hichte..." 1174607 wikitext text/x-wiki {{Universele ynfoboks stêd | namme = | ôfbylding = Lorsch-Rathaus-04-gje.jpg | ôfbyldingsbreedte = | ôfbyldingstekst = Riedshûs | wapen = [[Ofbyld:WappenLorsch.svg|50px]] | ynwennertal = 14.088 <small>(31.12.2023)</small> | oerflak = 25,24 km² | | befolkingstichtens = 792 ynw./km² | stêdekloft = | hichte = 98 m boppe seenivo | lân = [[Ofbyld:Flag of Germany.svg|20px]] [[Dútslân]] | bestjoerlike ienheid 1 = dielsteat | namme bestjoerlike ienheid 1= [[Ofbyld:Flag of Hesse.svg|border|20px]] [[Hessen]] | bestjoerlike ienheid 2 = lânkring | namme bestjoerlike ienheid 2= [[Ofbyld:Flagge Kreis Bergstrasse.svg|border|20px]] [[Bergstraße (Landkreis)|Bergstraße]] | boargemaster = | stedsyndieling = | stifting = | postkoade = 64653 | tiidsône = | simmertiid = | koördinaten = {{Koördinaten yn tekst|49_39_14_N_8_34_3_E_scale:12500_type:landmark_region:DE|49° 39' N 8° 34' E}} | webside = [https://lorsch.de/de/ lorsch.de] | ôfbylding2 = | ôfbyldingstekst2 = | ôfbylding3 = | ôfbyldingstekst3 = | mapname = Hessen | lat_deg = 49 | lat_min = 39 | lat_sec = 14 | lat_dir = N | lon_deg = 8 | lon_min = 34 | lon_sec = 3 | lon_dir = E }} '''Lorsch''' is in plak yn 'e [[lânkring]] [[Bergstraße (Landkreis)|Bergstraße]] yn'e [[Dútslân|Dútske]] [[dielsteat]] [[Hessen]]. == Geografy == Lorsch hat in oerflak fan 25,24 km² en leit sintraal yn Dútslân, in bytsje west fan it geografyske middelpunt. == It besjen wurdich == De [[abdij fan Lorsch]] waard om 764 hinne stifte. Fan it eardere [[Karolingen|Karolingyske]] kleaster is allinne de poarte bewarre bleaun. It ferfal fan it earder sa machtige kleaster sette yn 'e 12e iuw útein en in brân yn 1556 makke der in ein oan. It kleaster waard mei in soad besit bedield fan 'e [[Bodensee]] yn it suden fan Dútslân oant yn Nederlân ta. Yn in hoeke fan 'e lokaasje leit [[Loadewyk de Dútser]] begroeven, de earste kening fan [[East-Frânsje]]. De abdij is yn 1991 opnommen op 'e list fan it [[wrâlderfgoed]] fan [[UNESCO]]. Njonken in oantal 18e-iuwske fakwurkhûzen is it ek 18e iuwske Alde Riedshûs (''Altes Rathaus'') út 1715 it besjen wurdich. De protestantske tsjerke fan Lorsch waard yn 1895 boud. De barokke roomske tsjerke is oan Sint-Nazarius wijd en stamt út 1726. === Musea === * [https://kloster-lorsch.de/ Museumzenter Lorsch] * [https://kulturverein-lorsch.de/tabakmuseum Tabaksmuseum] == Ofbylden fan Lorsch == <gallery> MKr13673 Klostermauer (Lorsch).jpg|Kleastermuorre. Kloster Lorsch 06.jpg|Karolingyske Poartegebou. Lorsch, Kloster, Kirchenfragment, Ansicht von Südwesten 20170609 001.jpg|Fragmint kleastertsjerke. </gallery> <gallery> Lorsch, Bahnhofstraße 18 20170609 002.jpg|Palais von Hausen. Wattheimer Brücke Lorsch (2).jpg|Wattenheimer brêge. Lorsch Bahnhof 01.jpg|Stasjon. </gallery> {{CommonsBalke|Lorsch}} [[Kategory:Plak yn Hessen]] [[Kategory:Gemeente yn Hessen]] b81g0ktzw6n9cydl87qlal61wv9qi0u 0 177929 1174624 2024-11-14T15:27:50Z Drewes 2754 Ferwiist troch nei [[Seestrjitte]] 1174624 wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Seestrjitte]] q93wllao2wra0vxu00ieqc5ck026l56 0 177930 1174626 2024-11-14T15:32:02Z Mysha 254 Soks dan mar, de skienmak stiet bûten de doarre. 1174626 wikitext text/x-wiki [[File:Guillaume Apollinaire - Alcools, 1913, title page.png|thumb]] '''''Alcools''''' is in [[gedichtebondel]] fan [[Guillaume Apollinaire]], publisearre yn [[1913]]. It is in de bondel, dêr't Apollinaire 16 jier oan bodde hat. ==Ynhâld== It is in meartalich, polyfonysk wurk dat tal fan aspekten fan [[poëzij]] ûndersiket, fan 'e [[lykrede]] oant it [[frije fers]], it gemien fan 'e renêssânse-lânskippen ta in poëzij dy't eksperiminteel is. == Wurdearring == * ''Alcools'' waard yn [[1999]] opnaam yn [[Le Monde's 100 boeken fan de iuw]]. [[Kategory:Literêr wurk fan Guillaume Apollinaire]] [[Kategory:Frânsktalige dichtbondel]] [[Kategory:Dichtbondel út 1913]] {{stobbe}} n5d5olgaufahn9wskh32lhj3ibh6qiu 1174629 1174626 2024-11-14T15:46:51Z Drewes 2754 1174629 wikitext text/x-wiki [[File:Guillaume Apollinaire - Alcools, 1913, title page.png|thumb]] '''''Alcools''''' is in [[gedichtebondel]] fan [[Guillaume Apollinaire]], publisearre yn [[1913]]. It is in de bondel, dêr't Apollinaire 16 jier oan bodde hat. ==Ynhâld== It is in meartalich, polyfonysk wurk dat tal fan aspekten fan [[poëzij]] ûndersiket, fan 'e [[lykrede]] oant it [[frije fers]], it gemien fan 'e renêssânse-lânskippen ta in poëzij dy't eksperiminteel is. Gedichten op alfabetyske folchoarder: * 1909 * À la Santé * Automne * Automne malade * Annie * Chantre * Clair de lune * Clotilde * Cors de chasse * Cortège * Crépuscule * Hôtels * L'adieu * L'émigrant de Landor Road * L'ermite * La blanche neige * La Chanson du Mal Aimé * La dame * La Loreley * La maison des morts * La porte * La synagogue * La tzigane * Le brasier * Le larron * Le pont Mirabeau * Le vent nocturne * Le voyageur * Les cloches * Les colchiques * Les femmes * Les fiançailles * Les sapins * Lul de Faltenin * Mai * Marie * Marizibill * Merlin et la vieille femme * Nuit rhénane * Palais * Poème lu au mariage d'[[André Salmon]] * Réponse des Cosaques Zaporogues au sultan de Constantinople * Rhénane d'automne * Rosemonde * Salomé * Saltimbanques * Schinderhannes * Signes * Un soir * Vendémiaire * Zone == Wurdearring == * ''Alcools'' waard yn [[1999]] opnaam yn [[Le Monde's 100 boeken fan de iuw]]. == Ynhâld == [[Kategory:Literêr wurk fan Guillaume Apollinaire]] [[Kategory:Frânsktalige dichtbondel]] [[Kategory:Dichtbondel út 1913]] {{stobbe}} dp0s4rwey2gzvv8m5ybuqasp8k0jfvi 1174630 1174629 2024-11-14T15:47:09Z Drewes 2754 /* Ynhâld */ 1174630 wikitext text/x-wiki [[File:Guillaume Apollinaire - Alcools, 1913, title page.png|thumb]] '''''Alcools''''' is in [[gedichtebondel]] fan [[Guillaume Apollinaire]], publisearre yn [[1913]]. It is in de bondel, dêr't Apollinaire 16 jier oan bodde hat. ==Ynhâld== It is in meartalich, polyfonysk wurk dat tal fan aspekten fan [[poëzij]] ûndersiket, fan 'e [[lykrede]] oant it [[frije fers]], it gemien fan 'e renêssânse-lânskippen ta in poëzij dy't eksperiminteel is. Gedichten op alfabetyske folchoarder: * 1909 * À la Santé * Automne * Automne malade * Annie * Chantre * Clair de lune * Clotilde * Cors de chasse * Cortège * Crépuscule * Hôtels * L'adieu * L'émigrant de Landor Road * L'ermite * La blanche neige * La Chanson du Mal Aimé * La dame * La Loreley * La maison des morts * La porte * La synagogue * La tzigane * Le brasier * Le larron * Le pont Mirabeau * Le vent nocturne * Le voyageur * Les cloches * Les colchiques * Les femmes * Les fiançailles * Les sapins * Lul de Faltenin * Mai * Marie * Marizibill * Merlin et la vieille femme * Nuit rhénane * Palais * Poème lu au mariage d'[[André Salmon]] * Réponse des Cosaques Zaporogues au sultan de Constantinople * Rhénane d'automne * Rosemonde * Salomé * Saltimbanques * Schinderhannes * Signes * Un soir * Vendémiaire * Zone == Wurdearring == * ''Alcools'' waard yn [[1999]] opnaam yn [[Le Monde's 100 boeken fan de iuw]]. [[Kategory:Literêr wurk fan Guillaume Apollinaire]] [[Kategory:Frânsktalige dichtbondel]] [[Kategory:Dichtbondel út 1913]] {{stobbe}} a4yyha4ocums2nsrxl02jruknztm4s9 1174642 1174630 2024-11-14T19:53:01Z Ieneach fan 'e Esk 13292 better bekend as... 1174642 wikitext text/x-wiki [[File:Guillaume Apollinaire - Alcools, 1913, title page.png|thumb]] '''''Alcools''''' is in [[dichtbondel]] fan [[Guillaume Apollinaire]], publisearre yn [[1913]]. It is in de bondel, dêr't Apollinaire 16 jier oan bodde hat. ==Ynhâld== It is in meartalich, polyfonysk wurk dat tal fan aspekten fan [[poëzij]] ûndersiket, fan 'e [[lykrede]] oant it [[frije fers]], it gemien fan 'e renêssânse-lânskippen ta in poëzij dy't eksperiminteel is. Gedichten op alfabetyske folchoarder: * 1909 * À la Santé * Automne * Automne malade * Annie * Chantre * Clair de lune * Clotilde * Cors de chasse * Cortège * Crépuscule * Hôtels * L'adieu * L'émigrant de Landor Road * L'ermite * La blanche neige * La Chanson du Mal Aimé * La dame * La Loreley * La maison des morts * La porte * La synagogue * La tzigane * Le brasier * Le larron * Le pont Mirabeau * Le vent nocturne * Le voyageur * Les cloches * Les colchiques * Les femmes * Les fiançailles * Les sapins * Lul de Faltenin * Mai * Marie * Marizibill * Merlin et la vieille femme * Nuit rhénane * Palais * Poème lu au mariage d'[[André Salmon]] * Réponse des Cosaques Zaporogues au sultan de Constantinople * Rhénane d'automne * Rosemonde * Salomé * Saltimbanques * Schinderhannes * Signes * Un soir * Vendémiaire * Zone == Wurdearring == * ''Alcools'' waard yn [[1999]] opnaam yn [[Le Monde's 100 boeken fan de iuw]]. [[Kategory:Literêr wurk fan Guillaume Apollinaire]] [[Kategory:Frânsktalige dichtbondel]] [[Kategory:Dichtbondel út 1913]] {{stobbe}} 5pvirbwo4225apuu3n33a78cvxff1uy 1174643 1174642 2024-11-14T19:55:10Z Ieneach fan 'e Esk 13292 red 1174643 wikitext text/x-wiki [[File:Guillaume Apollinaire - Alcools, 1913, title page.png|thumb]] '''''Alcools''''' is in [[dichtbondel]] fan [[Guillaume Apollinaire]], publisearre yn [[1913]]. It is in de bondel, dêr't Apollinaire 16 jier oan bodde hat. {{Stobbe|literatuer}} ==Ynhâld== It is in meartalich, polyfonysk wurk dat tal fan aspekten fan [[poëzij]] ûndersiket, fan 'e [[lykrede]] oant it [[frije fers]], it gemien fan 'e renêssânse-lânskippen ta in poëzij dy't eksperiminteel is. Gedichten op alfabetyske folchoarder: * 1909 * À la Santé * Automne * Automne malade * Annie * Chantre * Clair de lune * Clotilde * Cors de chasse * Cortège * Crépuscule * Hôtels * L'adieu * L'émigrant de Landor Road * L'ermite * La blanche neige * La Chanson du Mal Aimé * La dame * La Loreley * La maison des morts * La porte * La synagogue * La tzigane * Le brasier * Le larron * Le pont Mirabeau * Le vent nocturne * Le voyageur * Les cloches * Les colchiques * Les femmes * Les fiançailles * Les sapins * Lul de Faltenin * Mai * Marie * Marizibill * Merlin et la vieille femme * Nuit rhénane * Palais * Poème lu au mariage d'[[André Salmon]] * Réponse des Cosaques Zaporogues au sultan de Constantinople * Rhénane d'automne * Rosemonde * Salomé * Saltimbanques * Schinderhannes * Signes * Un soir * Vendémiaire * Zone == Wurdearring == * ''Alcools'' waard yn [[1999]] opnaam yn [[Le Monde's 100 boeken fan de iuw]]. [[Kategory:Literêr wurk fan Guillaume Apollinaire]] [[Kategory:Frânsktalige dichtbondel]] [[Kategory:Dichtbondel út 1913]] jtanlu4f89umyv1qbzczy4f6tvg6fkf 14 177931 1174644 2024-11-14T19:55:43Z Ieneach fan 'e Esk 13292 nij 1174644 wikitext text/x-wiki [[Kategory:Literêr wurk nei skriuwer|Apollinaire, Guillaume]] 9hf0523n5cdgkspu7sc787dr4654csf 14 177932 1174645 2024-11-14T19:56:40Z Ieneach fan 'e Esk 13292 nij 1174645 wikitext text/x-wiki [[Kategory:Dichtbondel nei jier|1913]] [[Kategory:Literêr wurk út 1913]] d3cwyi1qiee7g3kipargge7kne0ig66 0 177933 1174650 2024-11-14T20:07:30Z Ieneach fan 'e Esk 13292 Ferwiist troch nei [[Mûzen en rotten fan de Nije Wrâld]] 1174650 wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Mûzen en rotten fan de Nije Wrâld]] tp4nij90nezeqbb05gxjjfdx23f2i5k 0 177934 1174652 2024-11-14T20:10:59Z Ieneach fan 'e Esk 13292 nije side 1174652 wikitext text/x-wiki {{Universele ynfoboks bisteryk | ôfbylding =Neotoma magister.jpg | ôfbyldingsbreedte = | ôfbyldingstekst = In [[Alleghenyhamsterrôt]] (''Neotoma magister''). | takson1 = | namme1 = | takson2 = [[ryk (taksonomy)|ryk]]: | namme2 = [[dieren]] (''Animalia'') | takson3 = [[stamme (taksonomy)|stamme]]: | namme3 = [[rêchstringdieren]] (''Chordata'') | takson4 = [[ûnderstamme]]: | namme4 = [[wringedieren]] (''Vertebrata'') | takson5 = [[klasse (taksonomy)|klasse]]: | namme5 = [[sûchdieren]] (''Mammalia'') | takson6 = [[skift]]: | namme6 = [[kjifdieren]] (''Rodentia'') | takson7 = [[ûnderskift]]: | namme7 = [[mûsfoarmigen]] (''Myomorpha'') | takson8 = [[boppefamylje]]: | namme8 = [[mûzen en rotten]] (''Muroidea'') | takson9 = [[famylje (taksonomy)|famylje]]: | namme9 = [[wrotmûseftigen]] (''Cricetidae'') | takson11 = (ynformeel): | namme11 = ''[[mûzen en rotten fan de Nije Wrâld]]'' | takson12 = [[ûnderfamylje]]: | namme12 = [[Noardamerikaanske mûzen en rotten|Noardamerikaanske mûzen en <br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;rotten]] (''Neotominae'') | takson13 = [[tûke (taksonomy)|tûke]]: | namme13 = '''Amerikaanske hamsterrotten''' <br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;rotten]](''Neotomini'') | takson14 = | namme14 = | takson15 = | namme15 = | takson16 = | namme16 = | takson17 = | namme17 = | takson18 = | namme18 = | takson19 = | namme19 = | beskriuwer, jier = Baskin, 1978 }} De '''Amerikaanske hamsterrotten''' ([[wittenskiplike namme]]: ''Neotomini'') foarmje in [[tûke (taksonomy)|tûke]] fan 'e [[klasse (taksonomy)|klasse]] fan 'e [[sûchdieren]] (''Mammalia''), it [[skift]] fan 'e [[kjifdieren]] (''Rodentia''), it [[ûnderskift]] fan 'e [[mûsfoarmigen]] (''Myomorpha''), de [[boppefamylje]] fan 'e [[mûzen en rotten]] (''Muroidea''), de [[famylje (taksonomy)|famylje]] fan 'e [[wrotmûseftigen]] (''Cricetidae''), de ynformele kloft fan 'e [[mûzen en rotten fan 'e Nije Wrâld]] en de [[ûnderfamylje]] fan 'e [[Noardamerikaanske mûzen en rotten]] (''Neotominae''). Ta dizze tûke hearre seis [[skaai (taksonomy)|skaaien]], wêrfan't twa [[útstjerren (biology)|útstoarn]] binne. ==Tûke-opbou== {| class="wikitable" style="width: 500px;" |- style="vertical-align: top;" | scope="row" style="width: 50%; background-color: Honeydew;" | {{Stambeam2}} * tûke '''Amerikaanske hamsterrotten''' (''Neotomini'') ** skaai [[allenhamsterrotten]] of Allens hamsterrotten (''Hodomys''): 1 soarte ** skaai [[dwerchhamsterrotten]] (''Nelsonia''): 2 soarten ** skaai ''[[Galushamys]]'' † ** skaai [[echte hamsterrotten]] (''Neotoma''): 22 soarten ** skaai [[magdalenarotten]] (''Xenomys''): 1 soarte ** {{Stambeam2/ein tûke}}skaai ''[[Repomys]]'' † {{Stambeam2/ein}} |- |} {{boarnen|boarnefernijing= Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/Neotominae ''References'', op dizze side]. ---- {{commonscat|Neotomini}} }} [[Kategory:Wrotmûseftige]] befileume02a4jc92uvvr7nmku064zd 1174654 1174652 2024-11-14T20:14:41Z Ieneach fan 'e Esk 13292 typfl 1174654 wikitext text/x-wiki {{Universele ynfoboks bisteryk | ôfbylding =Neotoma magister.jpg | ôfbyldingsbreedte = | ôfbyldingstekst = In [[Alleghenyhamsterrôt]] (''Neotoma magister''). | takson1 = | namme1 = | takson2 = [[ryk (taksonomy)|ryk]]: | namme2 = [[dieren]] (''Animalia'') | takson3 = [[stamme (taksonomy)|stamme]]: | namme3 = [[rêchstringdieren]] (''Chordata'') | takson4 = [[ûnderstamme]]: | namme4 = [[wringedieren]] (''Vertebrata'') | takson5 = [[klasse (taksonomy)|klasse]]: | namme5 = [[sûchdieren]] (''Mammalia'') | takson6 = [[skift]]: | namme6 = [[kjifdieren]] (''Rodentia'') | takson7 = [[ûnderskift]]: | namme7 = [[mûsfoarmigen]] (''Myomorpha'') | takson8 = [[boppefamylje]]: | namme8 = [[mûzen en rotten]] (''Muroidea'') | takson9 = [[famylje (taksonomy)|famylje]]: | namme9 = [[wrotmûseftigen]] (''Cricetidae'') | takson11 = (ynformeel): | namme11 = ''[[mûzen en rotten fan de Nije Wrâld]]'' | takson12 = [[ûnderfamylje]]: | namme12 = [[Noardamerikaanske mûzen en rotten|Noardamerikaanske mûzen en <br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;rotten]] (''Neotominae'') | takson13 = [[tûke (taksonomy)|tûke]]: | namme13 = '''Amerikaanske hamsterrotten''' <br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;(''Neotomini'') | takson14 = | namme14 = | takson15 = | namme15 = | takson16 = | namme16 = | takson17 = | namme17 = | takson18 = | namme18 = | takson19 = | namme19 = | beskriuwer, jier = Baskin, 1978 }} De '''Amerikaanske hamsterrotten''' ([[wittenskiplike namme]]: ''Neotomini'') foarmje in [[tûke (taksonomy)|tûke]] fan 'e [[klasse (taksonomy)|klasse]] fan 'e [[sûchdieren]] (''Mammalia''), it [[skift]] fan 'e [[kjifdieren]] (''Rodentia''), it [[ûnderskift]] fan 'e [[mûsfoarmigen]] (''Myomorpha''), de [[boppefamylje]] fan 'e [[mûzen en rotten]] (''Muroidea''), de [[famylje (taksonomy)|famylje]] fan 'e [[wrotmûseftigen]] (''Cricetidae''), de ynformele kloft fan 'e [[mûzen en rotten fan 'e Nije Wrâld]] en de [[ûnderfamylje]] fan 'e [[Noardamerikaanske mûzen en rotten]] (''Neotominae''). Ta dizze tûke hearre seis [[skaai (taksonomy)|skaaien]], wêrfan't twa [[útstjerren (biology)|útstoarn]] binne. ==Tûke-opbou== {| class="wikitable" style="width: 500px;" |- style="vertical-align: top;" | scope="row" style="width: 50%; background-color: Honeydew;" | {{Stambeam2}} * tûke '''Amerikaanske hamsterrotten''' (''Neotomini'') ** skaai [[allenhamsterrotten]] of Allens hamsterrotten (''Hodomys''): 1 soarte ** skaai [[dwerchhamsterrotten]] (''Nelsonia''): 2 soarten ** skaai ''[[Galushamys]]'' † ** skaai [[echte hamsterrotten]] (''Neotoma''): 22 soarten ** skaai [[magdalenarotten]] (''Xenomys''): 1 soarte ** {{Stambeam2/ein tûke}}skaai ''[[Repomys]]'' † {{Stambeam2/ein}} |- |} {{boarnen|boarnefernijing= Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/Neotominae ''References'', op dizze side]. ---- {{commonscat|Neotomini}} }} [[Kategory:Wrotmûseftige]] mtdt5f2un4fk6f8e79x9jzr968xojhp 0 177935 1174653 2024-11-14T20:12:52Z Ieneach fan 'e Esk 13292 Ferwiist troch nei [[Amerikaanske hamsterrotten]] 1174653 wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Amerikaanske hamsterrotten]] 0gaquk6ohoipc330qxlyqaxre6wg60q 0 177936 1174655 2024-11-14T20:22:51Z Ieneach fan 'e Esk 13292 nije side 1174655 wikitext text/x-wiki {{Universele ynfoboks bisteryk | ôfbylding =Neotoma cinerea (bushy tailed woodrat).jpg | ôfbyldingsbreedte = | ôfbyldingstekst = In [[plomsturthamsterrôt]] (''Neotoma cinerea''). | namme = echte hamsterrotten | takson1 = | namme1 = | takson2 = [[ryk (taksonomy)|ryk]]: | namme2 = [[dieren]] (''Animalia'') | takson3 = [[stamme (taksonomy)|stamme]]: | namme3 = [[rêchstringdieren]] (''Chordata'') | takson4 = [[ûnderstamme]]: | namme4 = [[wringedieren]] (''Vertebrata'') | takson5 = [[klasse (taksonomy)|klasse]]: | namme5 = [[sûchdieren]] (''Mammalia'') | takson6 = [[skift]]: | namme6 = [[kjifdieren]] (''Rodentia'') | takson7 = [[ûnderskift]]: | namme7 = [[mûsfoarmigen]] (''Myomorpha'') | takson8 = [[boppefamylje]]: | namme8 = [[mûzen en rotten]] (''Muroidea'') | takson9 = [[famylje (taksonomy)|famylje]]: | namme9 = [[wrotmûseftigen]] (''Cricetidae'') | takson11 = (ynformeel): | namme11 = ''[[mûzen en rotten fan de Nije Wrâld|mûzen en rotten fan de <br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;Nije Wrâld]]'' | takson12 = [[ûnderfamylje]]: | namme12 = [[Noardamerikaanske mûzen en rotten|Noardamerikaanske mûzen en <br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;rotten]] (''Neotominae'') | takson13 = [[tûke (taksonomy)|tûke]]: | namme13 = [[Amerikaanske hamsterrotten]] <br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;(''Neotomini'') | takson14 = [[skaai (taksonomy)|skaai]]: | namme14 = '''echte hamsterrotten'''<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;(''Neotoma'') | takson15 = | namme15 = | takson16 = | namme16 = | takson17 = | namme17 = | takson18 = | namme18 = | takson19 = | namme19 = | beskriuwer, jier = [[Thomas Say|Say]] & [[George Ord|Ord]], 1825 }} De '''echte hamsterrotten''' ([[wittenskiplike namme]]: ''Neotoma'') foarmje in [[skaai (taksonomy)|skaai]] fan 'e [[klasse (taksonomy)|klasse]] fan 'e [[sûchdieren]] (''Mammalia''), it [[skift]] fan 'e [[kjifdieren]] (''Rodentia''), it [[ûnderskift]] fan 'e [[mûsfoarmigen]] (''Myomorpha''), de [[boppefamylje]] fan 'e [[mûzen en rotten]] (''Muroidea''), de [[famylje (taksonomy)|famylje]] fan 'e [[wrotmûseftigen]] (''Cricetidae''), de ynformele kloft fan 'e [[mûzen en rotten fan 'e Nije Wrâld]], de [[ûnderfamylje]] fan 'e [[Noardamerikaanske mûzen en rotten]] (''Neotominae'') en de [[tûke (taksonomy)|tûke]] fan 'e [[Amerikaanske hamsterrotten]] (''Neotomini''). Echte hamsterrotten komme foar yn [[Noard-Amearika|Noard]]- en [[Midden-Amearika]]. Ta dit skaai hearre 22 ûnderskate [[soarte]]n bisten, wêrfan't ien [[útstjerren (biology)|útstoarn]] is. __TOC__ ==Beskriuwing== Echte hamsterrotten binne likernôch sa grut as in [[hûsmûs|mûs]]. It binne [[herbivoar]]en, dy't besteane op in dieet fan [[blêd (plant)|blêden]] en oare griene [[plant]]edielen, [[twigen]] en [[planteknop|knoppen]]. Guon frette ek [[sied (plant)|sied]], [[frucht (plant)|fruchten]], [[ikel]]s en [[kaktus]]. Se kinne tige [[stim|fokaal]] en lûdroftich wêze. It opmerklikste oan echte hamsterrotten is dat se nêstbouwers binne, dy't ûnder [[rots]]en en op oare dreech tagonklike plakken faak reuseftige nêsten oanlizze troch allegeduerigen nêstmateriaal lykas twigen, stokjes en oar plantaardich restmateriaal mei nei hûs te slepen. Dêropta nimme se ek dingen mei dêr't se foar it bouwen fan in nêst eins neat oan hawwe. Se meie fral tige graach oer glimmende dingen. In apart skaaimerk fan echte hamsterrotten is: wannear't se wat sjogge dat se graach hawwe wolle, litte se datjinge dat se op dat momint meislepe falle en "ruilje dat om" ([[Ingelsk]]: ''trade it'') foar it nije objekt. Dêrfandinne dat se yn it Ingelsk wol ''trade rats'' neamd wurde. Ek de [[Frysk]]e namme 'hamsterrôt' ferwiist dêrnei, want de bisten hjitte sa net om't se op [[hamsters]] lykje, mar om't se foarwerpen 'hamsterje'. Echte hamsterrotten binne net botte skou en geane [[minske]]n net út 'e wei. Se kringe gauris [[souder]]s binne en wurde ek wol ûnder de [[motorkape]] fan [[auto's]] oantroffen. Se hawwe suver wol wat wei fan [[ekster]]s of [[ka]]en, mei't se net selden harren skatten fan minsken [[dieverij|stelle]]. Mei har [[nijsgjirrigens]] kinne se gâns skea oanrjochtsje, benammen oan 'e [[motor]]s fan auto's en oan [[elektrisiteit|elektryske betriedding]], wylst se yn [[huzen]] in lawaaiïge opskuor feroarsaakje dy't har ta in wier [[pleachdier]] meitsje kin. ==Soarten== {| class="wikitable" style="width: 500px;" |- style="vertical-align: top;" | scope="row" style="width: 50%; background-color: Honeydew;" | {{Stambeam2}} * skaai '''echte hamsterrotten''' (''Neotoma'') ** ûnderskaai [[echte hamsterrotten (ûnderskaai)|echte hamsterrotten]] (''Neotoma'') *** [[Alleghenyhamsterrôt]] (''Neotoma magister'') *** [[Angel de la Guarda-hamsterrôt]] (''Neotoma insularis'') *** [[Arizonahamsterrôt]] (''Neotoma devia'') *** [[Bolañoshamsterrôt]] (''Neotoma palatina'') *** [[bryanthamsterrôt]] of Bryants hamsterrôt (''Neotoma bryanti) *** [[eastlike hamsterrôt]] of Floaridahamsterrôt (''Neotoma floridana'') *** [[findleyhamsterrôt]] of Finley's hamsterrôt (''Neotoma findleyi'') † *** [[goldmanhamsterrôt]] of Goldmans hamsterrôt (''Neotoma goldmani'') *** [[grutearhamsterrôt]] (''Neotoma macrotis'') *** [[lytspoathamsterrôt]] (''Neotoma micropus'') *** [[Meksikaanske hamsterrôt]] (''Neotoma mexicana'') *** [[nelsonhamsterrôt]] of Nelsons hamsterrôt (''Neotoma nelsoni'') *** [[Nikaragûaanske hamsterrôt]] (''Neotoma chrysomelas'') *** [[stephenshamsterrôt]] of Stephens' hamsterrôt (''Neotoma stephensi'') *** [[swartsturthamsterrôt]] (''Neotoma melanura'') *** [[swartpoathamsterrôt]] (''Neotoma fuscipes'') *** [[Tamaulipashamsterrôt]] (''Neotoma angustapalata'') *** [[wytkielhamsterrôt]] (''Neotoma albigula'') *** [[wyttoskhamsterrôt]] (''Neotoma leucodon'') *** {{Stambeam2/ein tûke}} [[woastynhamsterrôt]] (''Neotoma lepida'') ** ûnderskaai [[plomsturthamsterrotten]] (''Teonoma'') *** {{Stambeam2/ein tûke}} [[plomsturthamsterrôt]] (''Neotoma cinerea'') ** {{Stambeam2/ein tûke}}ûnderskaai [[Sonoarahamsterrotten]] (''Teanopus'') *** {{Stambeam2/ein tûke}} [[Sonoarahamsterrôt]] (''Neotoma phenax'') {{Stambeam2/ein}} |- |} {{boarnen|boarnefernijing= Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/Neotoma ''References'', op dizze side]. ---- {{commonscat|Neotoma}} }} [[Kategory:Echte hamsterrôt| ]] [[Kategory:Sûchdiereskaai]] [[Kategory:Wrotmûseftige]] 0v1zwwhk1k15nwlmjqjj3typkf8yvaw 0 177937 1174656 2024-11-14T20:23:50Z Ieneach fan 'e Esk 13292 Ferwiist troch nei [[Echte hamsterrotten]] 1174656 wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Echte hamsterrotten]] srta80oqry4dr23ij040wjugr2ratj8 0 177938 1174657 2024-11-14T20:24:22Z Ieneach fan 'e Esk 13292 Ferwiist troch nei [[Echte hamsterrotten#Soarten]] 1174657 wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Echte hamsterrotten#Soarten]] [[Kategory:Echte hamsterrôt]] 8gmxhlty599uuuusuqgczxgi15gbdsp 14 177939 1174658 2024-11-14T20:25:18Z Ieneach fan 'e Esk 13292 nij 1174658 wikitext text/x-wiki [[Kategory:Sûchdiereskaai]] [[Kategory:Wrotmûseftige]] 2aq8a5mrdm96lbjee6y94mp2b4xncr2 6 177940 1174659 2024-11-14T20:29:09Z Ieneach fan 'e Esk 13292 In lânkaart mei dêrop werjûn de fersprieding fan 'e woastynhamsterrôt (''Neotoma lepida''). Eigenmakke ôfbylding. 1174659 wikitext text/x-wiki == Gearfetting == In lânkaart mei dêrop werjûn de fersprieding fan 'e woastynhamsterrôt (''Neotoma lepida''). Eigenmakke ôfbylding. == Lisinsje == {{Auteursrjocht Frij}} p8p29egrjh17itlled78ps0he2pn40r 0 177941 1174662 2024-11-14T21:27:03Z Ieneach fan 'e Esk 13292 nije side 1174662 wikitext text/x-wiki {{Bistesoarte |Namme=woastynhamsterrôt |Ofbyld= [[File:Desert_Packrat_(Neotoma_lepida)_eating_sunflower_seeds.JPG|250px]] |lûd= |Ryk= [[dieren]] (''Animalia'') |Stamme= [[rêchstringdieren]] (''Chordata'') |Klasse= [[sûchdieren]] (''Mammalia'') |Skift= [[kjifdieren]] (''Rodentia'') |Famylje= [[wrotmûseftigen]] (''Cricetidae'') |Skaai= [[echte hamsterrotten]] (''Neotoma'') |Wittenskiplike namme= Neotoma lepida |Beskriuwer, jier= [[Oldfield Thomas|Thomas]], 1893 |IUCN-status= [[IUCN-status]]: net bedrige ---- |lânkaart=[[File:Fersprieding fan de woastynhamsterrôt (Neotoma lepida).png|center|250px]] }} De '''woastynhamsterrôt''' ([[wittenskiplike namme]]: ''Neotoma lepida'') is in [[sûchdieren|sûchdier]] út it [[skift]] fan 'e [[kjifdieren]] (''Rodentia''), de [[famylje (taksonomy)|famylje]] fan 'e [[wrotmûseftigen]] (''Cricetidae'') en it [[skaai (taksonomy)|skaai]] fan 'e [[echte hamsterrotten]] (''Neotoma''). Dit bist is lânseigen yn it súdwesten fan 'e [[Feriene Steaten]] en op it [[Kalifornysk Skiereilân]] yn [[Meksiko]]. It is in [[herbivoar]] [[nachtdier]] dat [[agressyf]] [[territoarium (biology)|territoriaal]] is. De [[IUCN]] klassifisearret de woastynhamsterrôt as net bedrige. ==Fersprieding== It [[ferspriedingsgebiet]] fan 'e woastynhamsterrôt beslacht foar in grut part de [[Grutte Dobbe]] yn it westen fan 'e [[legere 48 steaten]] fan 'e [[Feriene Steaten]], mei de hiele [[Amerikaanske steaten|steat]] [[Nevada]], it westen fan [[Utah]], it súdwesten fan [[Idaho]] en it súdeasten fan [[Oregon]]. Dêropta komt dit bist ek foar yn [[Súdlik Kalifornje]], besuden de [[Sierra Nevada (Feriene Steaten)|Sierra Nevada]]. By de [[kust]] fan [[Kalifornje]] lâns rikt it ferspriedingsgebiet yn it noarden hast oan 'e [[Baai fan San Francisco]] ta. Bûten de Feriene Steaten komt de woastynhamsterrôt ek foar op it hiele [[Kalifornysk Skiereilân]], dat diel útmakket fan [[Meksiko]]. [[File:Desert_Packrat_(Neotoma_lepida)_in_a_Century_Plant_(Agave_americana).JPG|left|thumb|250px|In woastynhamsterrôt siket beskûl ûnder in [[hûndertjierrige aloë]] (''Agave americana'').]] ==Uterlike skaaimerken== De woastynhamsterrôt is relatyf lyts foar in [[echte hamsterrotten|echte hamsterrôt]]. Hy hat trochinoar in kop-romplingte fan 16–19&nbsp;[[sintimeter|sm]], mei in sturtlingte fan 12–20&nbsp;sm en in gewicht fan 122–350&nbsp;[[gram (gewicht)|g]]. Der bestiet in bytsje [[seksuele dimorfy]] yn dizze soarte, mei't de [[mantsje]]s grutter binne as de [[wyfke]]s. De [[sturt]] is [[hier (begroeiïng)|behierre]] ynstee fan [[skob|beskobbe]], lykas by de [[brune rôt]] (''Rattus norvegicus''). De [[snút]] is smel, mei lange [[snorhierren]]. De [[ear (anatomy)|earen]] binne relatyf lang, hast like lang as de [[efterpoat]]en. De [[kleur]] fan woastynhamsterrotten fariëarret fan yndividu ta yndividu, en kin fan alles wêze, fan bleek [[griis]] oant [[bêzje]]-eftich oant suver [[swart]]. Nettsjinsteande de kleur fan 'e rest fan it [[lichem (biology)|lichem]] binne de [[bealch]] en [[poat]]sjes by dit bist altyd [[wyt]]. De sturt is opfallend twakleurich: wyt fan ûnderen en fan boppen deselde kleur as de oare boppeste lichemsdielen. De fierders bleke, mear nei wyt útskaaiende [[pels]] op 'e [[kiel]] is griis op it plak dêr't de kiel oergiet yn it [[boarstkas|boarst]]. ==Biotoop== Woastynhamsterrotten libje yn [[drûchte|drûge]] [[biotopen]]. Dêrby giet it benammen om mei [[aalst]] begroeide [[steppe]] en [[woastinen]] lykas de [[Sonoarawoastyn]] fan it [[Kalifornysk Skiereilân]], de [[Mojavewoastyn]] fan súdeastlik [[Kalifornje]] en de [[Woastyn fan 'e Grutte Dobbe]] yn [[Nevada]] en oanbuorjende steaten. Se hâlde fan [[rots]]ige [[heuvel]]skeanten mei spjalten en [[púnskeante|pún]], dy't begroeid binne mei [[kaktus]]sen, [[jûkka]], [[jeneverbeibeam|jeneverbeistrûken]], lege [[dinnebeammen]] en oare lege [[planten|fegetaasje]]. Yn [[berchtme]]n komme se foar oant op in hichte fan 2.900&nbsp;[[meter|m]] boppe [[seenivo]]. ==Hâlden en dragen== De woastynhamsterrôt is foar it meastepart in [[nachtdier]]. Hy libbet in [[solitêr]] bestean yn in [[agressyf]] tsjin soartgenoaten ferdigene [[territoarium (biology)|territoarium]]. Unmisbere natuerlike helpboarnen, lykas [[wetter]]hâldende [[plant]]en, wurde soms ek ferdigene tsjin bisten fan oare soarten. [[Mantsje]]s markearje harren territoarium troch harsels oer de [[grûn]] te wriuwen en dêrby in [[muskus]]eftige stof ôf te setten dy't se ôfskiede út [[klier (anatomy)|klieren]] yn har ûnderlichem. [[Wyfke]]s markearje har territoarium troch te graven en dêrnei har [[side (anatomy)|siden]], [[poat]]en of [[wang]]en tsjin 'e opgroeven ierde oan te wriuwen. Woastynhamsterrotten libje yn ûndergrûnske [[hoale]]n of yn [[rots]]spjalten. Se lykje de foarkar te jaan oan rotsspjalten, mar se kinne har oan in protte ûnderskate omstannichheden oanpasse. Soms nimme se hoalen oer dy't troch [[grûniikhoarntsjes]] of [[kangaroerotten]] groeven binne, mar oer it algemien grave se har eigen. Se fortifisearje de yngong mei ferskate [[kubike meter]]s oan [[tûke|tûkjeboel]] en [[toarne]]n dy't se gearfandelje fan 'e kaktussoarten [[springtsjolla]] (''Cylindropuntia fulgida'') en [[teddybeartsjolla]] (''Cylindropuntia bigelovii''). Sa'n saneamde '[[rúchskerne]]' foarmet in formidabele ferdigeningsliny tsjin [[rôfdier]]en. De wenferbliuwen of 'keamers' fan 'e hoalen sitte in hiel ein ûnder de grûn en wurde gauris sitewearre op strategysk leine plakken, tsjin [[rots]]wanden oan of oan 'e basis fan [[kreosoatstrûk]]en (''Larrea tridentata'') of [[kaktus]]sen. Soms bouwe woastynhamsterrotten har nêst yn 'e legere tûken fan in [[beam]]. [[File:Desert_Packrat_(Neotoma_lepida)_eating_peanuts.jpg|left|thumb|250px|In woastynhamsterrôt foar 't ljocht lokke mei [[pinda|pinda's]].]] Syn hoale of nêst brûkt de woastynhamsterrôt net inkeld om in feilich plak te hawwen om te [[sliep]]en, mar ek foar it opslaan fan [[fretten]] en as ûntsnappingsmooglikheid foar as er tenei kommen wurdt troch in rôfdier. In hoale kin wol 6&nbsp;yngongen hawwe en oant 8&nbsp;ynterne keamers. De rúchskerne fan tûkjeboel foar de yngong kin wol 36&nbsp;[[sintimeter|sm]] heech en oan 'e basis 1&nbsp;[[meter|m]] breed wêze. De [[peartiid]] falt foar de woastynhamsterrôt yn 'e [[maityd]] en [[simmer]], wêrby't it wyfke nei in [[draachtiid]] fan 30–36&nbsp;[[dagen]] in nêst fan maksimaal 5&nbsp;jongen smyt. Dy weagje by de [[berte]] likernôch 10&nbsp;[[gram (gewicht)|g]] en komme [[blinens|blyn]] te wrâld, mei inkeld de puntsjes fan it [[hier (begroeiïng)|hier]] al sichtber. Mei 10&nbsp;dagen geane de [[each]]jes iepen. De [[snijtosk]]jes fan jonge woastynhamsterrotten steane yn 't earstoan útinoar, sadat der foar yn 'e [[bek]] in seishoekige iepening is. Dy brûke se om har fêst te klamjen oan 'e [[oer]]en fan 'e [[mem]], sa stevich dat se mar kwealk los te krijen binne. Mei likernôch 12&nbsp;dagen krije de [[tosk]]en har normale stân. Pas mei 4&nbsp;wiken wurde de jongen lykwols folslein [[ôfwûn]]. De maksimale [[libbensferwachting]] foar woastynhamsterrotten is yn finzenskip 5&nbsp;[[jier]]. It is net bekend hoelang't se yn it wyld libje, mar dat moat perfoarst gâns koarter wêze. ==Fretten== De woastynhamsterrôt fret benammen [[beane]], de [[blêd (plant)|blêden]] fan 'e [[meskyt]] (''Prosopis sp.'') en de [[jeneverbeibeam]] (''Juniperus sp.'') en dielen fan kaktussen, wêrby't se gjin lêst lykje te hawwen fan 'e stikels. Woastynhamsterrotten frette ek (dielen fan) 'e [[kreosoatstrûk]] (''Larrea tridentata''), [[stikels]], [[mosterplanten]], [[aalst]] en [[bokweit]], en fierders oare griene [[plant|fegetaasje]], [[sied (plant)|sieden]], [[frucht (plant)|fruchten]], [[ikel]]s en [[dinne-apel]]s. Yn [[woastinige]] [[habitat]]s binne se yn hege mjitte ôfhinklik fan 'e [[skiifkaktus]] (''Opuntia sp.'') om genôch [[wetter]] binnen te krijen. [[File:Wood_rat_(Neotoma_lepida)_midden.jpg|right|thumb|250px|De 'rúchskerne' fan in woastynhamsterrôt.]] ==Natuerlike fijannen== De wichtichste [[rôfdier|natuerlike fijannen]] fan 'e woastynhamsterrôt binne ferskate soarten [[slangen]], [[ûlen]] en [[haukfûgels]], mar ek de [[prêrjewolf]] (''Canis latrans''), de [[grize foks]] (''Urocyon cinereoargenteus''), de [[grutearkitfoks]] (''Vulpes muticus''), de [[Amerikaanske harmeling]] (''Mustela richardsonii''), de [[langsturtwezeling]] (''Neogale frenata'') en de [[Amerikaanske nerts]] (''Neogale vison''). ==Status== De woastynhamsterrôt hat de [[IUCN-status]] fan "net bedrige", mei't er yn syn [[ferspriedingsgebiet]] noch rûnom foarkomt en om't de [[populaasje (biology)|populaasje]] stabyl liket te wêzen. ==Undersoarten== Der binne 22 <small>(stân fan saken yn 2002)</small> erkende [[ûndersoarte]]n fan 'e woastynhamsterrôt (''Neotoma lepida''). In grut diel dêrfan is yn syn [[ferspriedingsgebiet|fersprieding]] beheind ta lytse [[eilantsje]]s foar de [[kust]] fan it [[Kalifornysk Skiereilân]] yn 'e [[Golf fan Kalifornje]]. De [[Angel de la Guardahamsterrôt]] (''Neotoma insularis'') waard dêr foarhinne ek ta rekkene, mar dat bist wurdt no, nei nij [[DNA|DNA-ûndersyk]], frij algemien erkend as in selsstannige [[soarte]]. *''N. l. abbreviata'' <small>Goldman, 1909 (eilân [[San Francisco (eilân yn Meksiko)|San Francisco]] foar de kust fan it [[Kalifornysk Skiereilân]])</small> *''N. l. arenacea'' <small>Allen, 1898 (by [[San José del Cabo]] op it Kalifornysk Skiereilân)</small> *''N. l. aridicola'' <small>Huey, 1957 (inkele eilannen yn 'e [[Golf fan Kalifornje]], foar de kust fan it Kalifornysk Skiereilân)</small> *''N. l. californica'' <small>Price, 1894 ([[Bear Valley (Kalifornje)|Bear Valley]] yn [[Kalifornje]])</small> *''N. l. egressa'' <small>Orr, 1934 (by [[Rosario (Meksiko)|Rosario]] op it Kalifornysk Skiereilân)</small> *''N. l. felipensis'' <small>Elliot, 1903 (eilantjse [[San Felipe (eilân yn Meksiko)|San Felipe]], yn 'e Golf fan Kalifornje, foar de kust fan it Kalifornysk Skiereilân)</small> *''N. l. gilva'' <small>Rhoads, 1894 (by [[Banning (Kalifornje)|Banning]] yn Kalifornje)</small> *''N. l. grinnelli'' <small>Hall, 1942 (oan 'e [[Kolorado (rivier)|Kolorado]], 20 myl streamop fan [[Picacho (Kalifornje)|Picacho]] yn Kalifornje)</small> *''N. l. intermedia'' <small>Rhoads, 1894 (by [[Dulzura (Kalifornje)|Dulzura]] yn Kalifornje)</small> *''N. l. latirostra'' <small>Burt, 1932 (eilân [[Danzante (eilân)|Danzante]] yn 'e Golf fan Kalifornje foar de kust fan it Kalifornysk Skiereilân)</small> *''N. l. lepida'' <small>Thomas, 1893 ([[Utah]] en [[Nevada]])</small> *''N. l. marcosensis'' <small>Burt, 1932 (eilantsje [[San Marcos (eilân yn Meksiko)|San Marcos]] yn 'e Golf fan Kalifornje foar de kust fan it Kalifornysk Skiereilân)</small> *''N. l. marshalli'' <small>Goldman, 1939 (eilân [[Carrington (eilân)|Carrington]] yn 'e [[Grutte Sâltmar]] fan Utah)</small> *''N. l. molagrandis'' <small>Huey, 1945 (eilân [[Santo Domingo (eilân yn Meksiko)|Santo Domingo]] foar de kust fan it Kalifornysk Skiereilân)</small> *''N. l. nevadensis'' <small>Taylor, 1910 ([[Humboldt County (Nevada)|Humboldt County]] yn Nevada)</small> *''N. l. notia'' <small>Nelson and Goldman, 1931 ([[Sierra de la Victoria]] op it súdlike part fan it Kalifornysk Skiereilân)</small> *''N. l. nudicauda'' <small>Goldman, 1905 (eilân [[Carmen (eilân)|Carmen]] foar de kust fan it Kalifornysk Skiereilân)</small> *''N. l. perpallida'' <small>Goldman, 1909 (eilân [[San José (eilân yn Meksiko)|San José]] yn 'e Golf fan Kalifornje, foar de kust fan it Kalifornysk Skiereilân)</small> *''N. l. petricola'' <small>von Bloeker, 1938 ([[Monterey County (Kalifornje)|Monterey County]] yn Kalifornje)</small> *''N. l. pretiosa'' <small>Goldman, 1909 (50 myl benoarden de [[Magdalenabaai]] op it Kalifornysk Skiereilân)</small> *''N. l. ravida'' <small>Nelson and Goldman, 1931 (by [[Comcondú]], oan 'e súdpunt fan it Kalifornysk Skiereilân)</small> *''N. l. vicina'' <small>Goldman, 1909 (eilân [[Espíritu Santo (eilân yn Meksiko)|Espíritu Santo]] yn 'e Golf fan Kalifornje foar de kust fan it Kalifornysk Skiereilân)</small> {{boarnen|boarnefernijing= Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/Desert_woodrat ''References'', op dizze side]. Wat de opsomming fan ûndersoarten oangiet, sjoch: [https://www.science.smith.edu/departments/Biology/VHAYSSEN/msi/pdf/699_Neotoma_lepida.pdf ''Neotoma lepida'' fan B.J. Verts en Leslie N. Carraway (pdf)]. ---- {{commonscat|Neotoma lepida}} }} [[Kategory:Sûchdieresoarte]] [[Kategory:Echte hamsterrôt]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn de Feriene Steaten]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Meksiko]] 56scloz7qgpk2nae0xm8adlqwgwf899 0 177942 1174665 2024-11-15T08:31:30Z RomkeHoekstra 10582 Side makke mei "{{Wurk}} {{Ynfoboks wrâlderfgoed | soarte = | namme = Rammelsbergminen | ôfbylding = Bergwerk Rammelsberg.jpg | tekst = | lân = {{Flagge DE}} [[Dútslân]] | plak = [[Goslar]] | kritearia = (i)(ii)(iii)(iv) | ûnderdiel fan = [[Rammelsbergminen, Histoarysk Sintrum fan Goslar en it Wetterbehear Oberharz]] | UNESCO-regio = Europa en Noard-Amerika | U..." 1174665 wikitext text/x-wiki {{Wurk}} {{Ynfoboks wrâlderfgoed | soarte = | namme = Rammelsbergminen | ôfbylding = Bergwerk Rammelsberg.jpg | tekst = | lân = {{Flagge DE}} [[Dútslân]] | plak = [[Goslar]] | kritearia = (i)(ii)(iii)(iv) | ûnderdiel fan = [[Rammelsbergminen, Histoarysk Sintrum fan Goslar en it Wetterbehear Oberharz]] | UNESCO-regio = Europa en Noard-Amerika | UNESCO folchnû. = [https://whc.unesco.org/en/list/623 623] | ynskriuwing = 1992 (16e sessy) | útwreiding = 2008, 2010 | koördinaten = {{Koördinaten yn tekst|51_53_15_N_10_25_54_E_scale:12500_type:landmark_region:IR|51° 53' N 10° 25' E}} | gebiet = 1,009.89 ha | buffersône = 5,654.69 ha | bedrige = | webside = [https://www.rammelsberg.de/en/ www.rammelsberg.de] | mapname = Nedersaksen | mapwidth = | lat_deg = 51 | lat_min = 53 | lat_sec = 15 | lat_dir = N | lon_deg = 10 | lon_min = 25 | lon_sec = 54 | lon_dir = E | tekst by posysjekaart = }} De '''Rammelsbergminen''' binne minen súd fan 'e [[Dútslân|Dútske]] stêd [[Goslar]]. Nei mear as 1000 jier yn bedriuw west te ha, waard de myn yn 1988 sletten. Sûnt 1992 heart it mynkompleks ta it [[UNESCO]]-[[wrâlderfgoed]]. Nei útwreiding yn 2010 stiet it erfgoed no bekend as de [[Rammelsbergminen, de histoaryske binnenstêd fan Goslar en it Wetterbehear fan de Oberharz]]. == Mineralen == De Rammelsberg is in berch fan 635,1 m heech en ûnderdiel fan 'e [[Harz]]. Ut de ertsen dêr't de stêd Goslar syn rykdommen yn 'e [[midsiuwen]] oan te tankjen hie, waarde û.o. goud, sulver, lead, koper en sink wûn. Meiïnoar binne likernôch 100 mineralen en fariëteiten identifisearre. Sûnt 1992 steane de Rammelsbergminen op 'e list fan it [[wrâlderfgoed]] fan [[UNESCO]]. Yn 2010 hat UNESCO ek it wetterbehear fan 'e minen op 'e wrâlderfgoedlist tafoege. Healwei de 14e iuw rekke de mynbou troch de [[pest]] yn in krisis. It ynkringen fan wetter yn 'e putten wie net mear te kearen. Om 't der yn 'e 16e iuw in soad ferlet fan sulver foar it slaan fan munten nedich wie, brochten nije techniken om it wetter ôf te fieren de mynyndustry yn 'e Harz op 'e nij ta bloei. Dêrmei koe djipper groeven wurde en it ôf te fieren wetter waard omset yn enerzjy. == 1932-1945 == Tusken 1932 en 1945 waarden de gebouwen fan 'e deibou modernisearre en foar in grut part op 'e nij boud. De Rammelsberg wie met syn [[Non-ferrometaal|non-ferrometalen]] belangryk foar de oarloch en de drege ferwurking fan ertsen troch [[flotaasje]] wie technysk ferbettere. Dêrom koe de myn yn it ramt fan in fjouwerjierrich plan foars útwreide wurde. Sa ûntstiene yn 'e jierren 1936-1937 de hjoeddeiske gebouwen foar de deibou mei de ferwurking op 'e helling en de Rammelsbergskacht. Arsjitekten wiene Fritz Schupp en Martin Kremer, dy't ek oare wichtige yndustriële monuminten ûntwurpen, lykas de ek ûnder UNESCO fallende [[Zeche Zollverein]] yn it [[Roergebiet]]. Yn dy tiid wurken ek twangarbeiders oan 'e útwreiding en yn de mynbou. Sûnt 2021 waard yn 'e myn ûndersyk dien nei de twangarbeid ûnder de titel ''Räume der Unterdrückung'' (Plakken fan 'e Underdrukking). Der waard twa jier lang archeologysk ûndersyk dien nei spoaren op 'e lokaasje fan it kamp en archyfûndersyk fan Preussag, de doetiidske eksploitant fan 'e myn. [[Ofbyld:Goslar - UNESCO-Weltkulturerbe Rammelsberg (03-2).jpg|thumb|center|600px|<center>Rammelsberg.</center>]] {{CommonsBalke|Rammelsberg}} [[Kategory:Goslar]] [[Kategory:Museum in Nedersaksen]] [[Kategory:Mynboubedriuw]] o9yayb67d5byym0ltt3sn372f6i7flh