Վիքիդարան hywikisource https://hy.wikisource.org/wiki/%D4%B3%D5%AC%D5%AD%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80_%D5%A7%D5%BB MediaWiki 1.44.0-wmf.4 first-letter Մեդիա Սպասարկող Քննարկում Մասնակից Մասնակցի քննարկում Վիքիդարան Վիքիդարանի քննարկում Պատկեր Պատկերի քննարկում MediaWiki MediaWiki քննարկում Կաղապար Կաղապարի քննարկում Օգնություն Օգնության քննարկում Կատեգորիա Կատեգորիայի քննարկում Հեղինակ Հեղինակի քննարկում Պորտալ Պորտալի քննարկում Էջ Էջի քննարկում Ինդեքս Ինդեքսի քննարկում TimedText TimedText talk Մոդուլ Մոդուլի քննարկում 104 1903 363189 116154 2024-11-25T09:51:49Z GeoO 1678 363189 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="4" user="Սահակ" /></noinclude>Կերթամ մերկ և դատարկ ձեռքերով, որպեսզի հոն սկսիմ կառուցանել և ստեղծել։ Ես ապրեցա միայն այս աշխարհին համար։ Կը թողում ամեն ինչ ա՛յստեղ։ <center>'''Լույսի և տրտմության ծաղիկներ'''</center> {{Poemx||<poem>Մի՛ արթննար, քնացի՛ր… Ներե ինծի, որ մտա քու ննջարանդ գիշերի այս ուշ պահին… Թեև սառած, բայց ես չեկա զիս տաքցնելու քու շունչովդ… Թեև տրտում և մինակ, բայց ես չեկա աստղազարդելու իմ միգամած երկինքը քու նայվածքներովդ… Ես չեկա այստեղ՝ վրդովելու քու երազներդ… Ես չեկա թեթևցնելու իմ վիշտը քու անկողնիդ շուշաններն համբուրելով, Ես կանցնեի քու ննջարանիդ լուսամուտին առջևեն… Ներե՛ իմ սրտիս, որ ննջարանիդ լուսամուտին առջև… տրոփեց… Անցնելուս ես տեսա այս աշնանային ծաղիկը՝ ինկած գետնին վրա… Ծռեցա և բարձրացուցի զայն՝ բերելու և մեղմիվ դնելու քու կուրծքիդ վրա… Ես բաղձացի, որ անիկա վերածաղկի քու կուրծքիդ վրա, աշ­նանային այս որբուկ ծաղիկը… Ներե՛ ինձ, որ ես մտա քու ննջարանդ կես գիշերին… Ես չեկա իմ վշտիս համար… Ես միայն բաղձացի փրկել կյանքը այս աշնանային ծաղիկին…</poem>|}} <center>'''***'''</center> {{Poemx||<poem>«Մի՛ խռովիր, Սիրելի՛ս, լրացուր քերթվածդ… Ներե՛ ինձ, որ եկա ստեղծագործությանդ գերագույն ժամին… Ես երբեք չբաղձացի խզել ստեղծումիդ լռությունը․․․</poem>|}}<noinclude></noinclude> r1owj4ehmagqd3dlt9lcpy481cq9jih 0 1938 363120 7379 2024-11-24T12:18:36Z GeoO 1678 363120 wikitext text/x-wiki {{Վերնագիր |title=Աղոթքին ձևը |section = |previous = |next = |notes = |author =Վահան Թոթովենց}} <center>{{Հավասարեցնել|լայնք=35em|{{Էջ|Թոթովենցի արձակ բանաստեղծություններ 01.jpg}} }}</center> [[Կատեգորիա:Վահան Թոթովենց]] ab2xr5mvd1xc4wwqc5p3c035tp1bmly 106 13762 363116 279033 2024-11-24T12:08:33Z GeoO 1678 363116 proofread-index text/x-wiki {{:MediaWiki:Proofreadpage_index_template |Type=գիրք |Title=[[Քնած դշխուհու և յոթ քաջերի հեքիաթը]] |Language=hy |Volume= |Author=Ալեքսանդր Պուշկին |Translator=Աթաբեկ Խնկոյան |Editor= |Illustrator= |Publisher=«Լույս» հրատարակչություն |Address= |Year=1986 |School= |Key= |ISBN= |OCLC= |LCCN= |BNF_ARK= |ARC= |Source=[http://freebooks.do.am/load/a_s_powshkin_heqiat%27ner_poemner_ard%27ak/4-1-0-1825 Համահայկական էլ․ գրադան կայք] |Image=1 |Progress=V |Transclusion=unknown |Pages=<pagelist/> |Volumes= |Remarks=Վերցված է Ա․Ս․ Պուշկինի «Հեքիաթներ, պոեմներ, արձակ» գրքից, էջ 54-71։ |Width= |Css= |Header= |Footer= }} 1zptz4titxuubtbfl2qc2rrds7n9ueh 2 41187 363127 363113 2024-11-24T12:41:50Z GeoO 1678 363127 wikitext text/x-wiki <pre> {{Վերնագիր |title= {{subst:PAGENAMEBASE}} |section = |previous =[[XXX]] |next =[[XXX]] |notes = |author= Թորոս Թորամանյան |year= }} <center>{{Հավասարեցնել|լայնք=35em| }}</center> [[Կատեգորիա:Թորոս Թորամանյանի նամակներ]] _______ {{Վերնագիր |title= {{subst:PAGENAMEBASE}} |section = |previous =[[XXX]] |next =[[XXX]] |notes = |author= Թորոս Թորամանյան |year= }} <center>{{Հավասարեցնել|լայնք=35em|<pages index="Լetter, Toros Toramanyan.djvu" from="XXX" to="XXX"> </pages> }} </center> [[Կատեգորիա:Թորոս Թորամանյանի նամակներ]] {{Համեմ |վերև1 = բնագիր |վերնագիր1 = XXX |տեքստ1 = <poem></poem> |ներքև1 = |վերև2 = թարգմանություն |վերնագիր2 =YYY |տեքստ2 = <poem></poem> |ներքև2 = }} {{Բանաստեղծություն||<poem> </poem>|}} [[Կատեգորիա:Սայաթ-Նովայի տաղեր]] {{Վերնագիր |title= {{subst:PAGENAMEBASE}} |section = |previous = [[ZZZ]] |next = [[ZZZ]] |notes = |year = |author= Ղազարոս Աղայան }} <center>{{Հավասարեցնել|լայնք=35em|<pages index="Ghazaros Aghayan, Collected works, Sovetakan grogh (Ղազարոս Աղայան, Երկեր, Սովետական գրող).djvu" from="XXX" to="XXX" fromsection="ZZZ" tosection="ZZZ"> </pages> }} </center> {{Վերնագիր |title= {{subst:PAGENAMEBASE}} |section = |previous = [[ZZZ]] |next = [[ZZZ]] |notes = |year = |author= Ղազարոս Աղայան }} <center>{{Հավասարեցնել|լայնք=35em| {{Բանաստեղծություն|{{subst:PAGENAMEBASE}}|<poem> </poem>|}} }} </center> ____ {{Բանաստեղծություն|{{subst:PAGENAMEBASE}}|<poem></poem>|}} <div style="width: 50%; text-align:justify; text-indent:1.5em; margin-left:25% "> </div> {{Բանաստեղծություն|{{subst:PAGENAMEBASE}}|<poem></poem>|}} <pages index="XXX" from=YY to=YY /> {{Վերնագիր |title= {{subst:PAGENAMEBASE}} |section = |previous = [[XXX]] |next = [[XXX]] |notes = |author=Ակսել Բակունց }} <center>{{Հավասարեցնել|լայնք=40em| }}</center> <div style="width: 50%; text-align:justify; text-indent:1.5em; margin-left:25% "> </div> __________________________________ {{Բանաստեղծություն|{{subst:PAGENAMEBASE}}|<poem></poem>|}} {{Հեղինակ |լրիվ անուն = Մեսրոպ Մաշտոց |դասակարգում = Մաշտոց, Մեսրոպ |սկզբնատառ = Մ |պատկեր = Mesrob Mashtots 1885.jpg |ծնվել է = 361 |մահացել է = 440 }} {{ՀԻ|Տարի=440}} {{ՀՍ-հին}} {{Վերնագիր |title= {{subst:PAGENAMEBASE}} |section = |previous = |next = |notes = |author=Կոմիտաս}} <div style="width: 50%; text-align:justify; text-indent:1.5em; margin-left:25% "> </div> <pages index="Armenian architecture, Toros Toramanian.djvu" from=YY to=YY fromsection="XXX" tosection="XXX"/> <pages index="Armenian architecture, Toros Toramanian.djvu" from=XX to=YY /> {{Վերնագիր |title= {{subst:PAGENAMEBASE}} |section = |previous = |next = |notes = |author=Սիպիլ}} <center>{{Հավասարեցնել|լայնք=40em|<pages index="Collection works of Sibil.djvu" header="" from="XXX" to="XXX" fromsection="" tosection=""> </pages>}}</center> <pages index="Չսկսված և չավարտված պատերազմը, Վարդան Դևրիկյան.djvu" from=YY to=YY fromsection="XXX" tosection="XXX"/> </poem>|}} ————— {{Վերնագիր |title= {{subst:PAGENAMEBASE}} |section = |previous = |next = |notes = |year = |author=Նար-Դոս }} <center>{{Հավասարեցնել|լայնք=35em| }}</center> --- Հայկական ժողովրդական հեքիաթ {{Վերնագիր |title= XXX |section =[[Խոսքի մասերի շարահյուսական կիրառությունները]] |previous = [[XXX]] |next = [[XXX]] |notes = |author=Վիգեն Ավագյան }} <center>{{Հավասարեցնել|լայնք=35em|<pages index="Խոսքի մասերի շարահյուսական կիրառությունները (Sintactic usage of parts of speech).djvu" from=YY to=YY fromsection="XXX" tosection="XXX"/>}}</center> </pre> == Իվան Կռիլով == <pre> {{Վերնագիր |title= {{subst:PAGENAMEBASE}} |section = |previous = [[XXX]] |next = [[XXX]] |notes = թարգմանությունը՝ [[Հեղինակ:Խնկո Ապեր|Խնկո Ապոր]] |author=Իվան Կռիլով }} <center>{{Հավասարեցնել|լայնք=35em|<pages index="Ivan Krylov, Fables (Իվան Կռիլով, Առակներ).pdf" from="XXX" to="XXX" fromsection="" tosection=""> </pages> }} </center> </pre> == Կաղանդ == <pre> {{Վերնագիր |title= {{subst:PAGENAMEBASE}} |section = [[Կաղանդչէք առ մանկտին]] |previous = [[XXX]] |next = [[XXX]] |notes = |author=Տ. Գ. Փափազեան }} <center>{{Հավասարեցնել|լայնք=35em|<pages index="Կաղանդչէք առ մանկտին.pdf" from=YY to=YY />}}</center> </pre> == Տիգրան Չյոկյուրյան == <pre> {{Վերնագիր |title= {{subst:PAGENAMEBASE}} |section = |previous = [[XXX]] |next = [[XXX]] |notes = |author=Տիգրան Չյոկյուրյան }} <div style="width: 50%; text-align:justify; text-indent:1.5em; margin-left:25% "> <pages index="Collection works of Dikran Chokurian.djvu" from=YY to=YY fromsection="XXX" tosection="XXX"/> </div> </pre> rqp9j0oiiyfosal4vi9nyavuch21ara 106 42265 363195 356440 2024-11-25T10:55:19Z GeoO 1678 363195 proofread-index text/x-wiki {{:MediaWiki:Proofreadpage_index_template |Type=գիրք |Title=[[Հայ ժողովրդական հեքիաթներ, հատոր 2]] |Language=hy |Volume=2 |Author= |Translator= |Editor=Հովսեփ Օրբելի |Illustrator= |Publisher=ԳԱ հրատարակչություն |Address=Երեւան |Year=1959 |School= |Key= |ISBN= |OCLC= |LCCN= |BNF_ARK= |ARC= |Source=djvu |Image=[[Պատկեր:Հայկական ժողովրդական հեքիաթներ, հ. 2 (Armenian national fairy tales, vol. 2).djvu|page=1|200px]] |Progress=T |Transclusion=unknown |Pages=<pagelist /> |Volumes= |Remarks={{Էջ:Հայկական ժողովրդական հեքիաթներ, հ. 2 (Armenian national fairy tales, vol. 2).djvu/600}} {{Էջ:Հայկական ժողովրդական հեքիաթներ, հ. 2 (Armenian national fairy tales, vol. 2).djvu/601}} {{Էջ:Հայկական ժողովրդական հեքիաթներ, հ. 2 (Armenian national fairy tales, vol. 2).djvu/602}} |Width= |Css= |Header= |Footer= }} i1k0b75tonl82o7nr3cjjo4cxr8jibv 104 45950 363117 110127 2024-11-24T12:12:13Z GeoO 1678 363117 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Hayk-grigoryan-1999" /></noinclude>— Պետք չէ,— ըսավ Բարպան և սկսավ ծխել, կարծես չընկղմած մտածումներու մեջ: Վիկտորյան նստավ գետին և սկսավ մեկ֊մեկ պարպել սնդուկները: Անիկա գործածական հագուստները և իրերը կդներ հատուկ սնդուկի մը մեջ, իսկ մնացյալը կբաժներ երկու տեղի։ Կիսամաշ հագուստները կպահեր մեկ կողմ, հետևյալ առավոտուն հնավաճառը պիտի գար վերցնելու, իսկ բոլորովին անպետք բաները ուրիշ կողմ՝ աղբանոցը նետելու համար։ Այնտեղ կային հին հագուստներ, պատռած կոշիկներ, անգործածելի իրեղեններ։ — Ինչքա՜ն ալ ավելորդ բաներ տարիներով պահեր ենք,— մրմնջեց անիկա։ Վիկտորյան, սենյակի սնդուկներու բովանդակությունը ջոկելե հետո, գնաց մյուս սենյակեն բերելու մեկ-մնկ վալիզներ։ Ան աղբանոցը նետվելիքներու վրա կավելցներ անվերջ, երբ հանկարծ վալիզի մը խորքին մեջ գտավ Բեռնարներու տված դրոշակը։ Ցեցը կերեր էր, ծակ֊ծակ ըրեր էր կերպասը, և անոր գույները խունացեր, անորոշ դարձեր էին։ Վիկտորյան պահ մը վարանեցավ և հետո հարցուց. — է՜հ, Բարպա՛, աս դրոշակը ի՞նչ ընենք,– ո՞ւր դնեմ։ Բարպան ցնցվելով սթափվեցավ իր մտածմունքներեն, պահ մը ակնապիշ նայեցավ ցեցակեր և խունացած դրոշակին, որ Վիկտորյան բացեր և բռներ էր, և ուժգին շարժումով մը ձեռքովը ցույց տվավ այն ավելորդ իրերու տեղը, որ Վիկտորյան պիտի նետեր աղբանոցը։ 22. 12. 1936 Երևան<noinclude></noinclude> 92hss91b4vac9xaak94ujs2uo67doay 104 53761 363128 142909 2024-11-24T12:42:34Z GeoO 1678 363128 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="4" user="A.arpi.a" /></noinclude>''ընկերը, որի հետ ծառայել էր պատերազմի ժամանակ, անց կացրել նրա հետ ուրախության ու տխրության շատ օրեր, կողք-կողքի կռվել հանուն հաղթանակի ու պայծառ գալիքի'': <section begin="Մեջբերվող խոսք"/><center>ՄԵՋԲԵՐՎՈՂ ԽՈՍՔ</center> Մարդկային խոսքը չափազանց բազմազան է թե՛ կառուցվածքային, թե՛ հնչերանգային առումներով և թե՛ նպատակով։ Այս տեսակետից խոսողը (գրողը) հաճախ էլ ուղղակիորեն մեջբերում է զանազան հաղորդակցական միավորներ՝ իր ասածը հավաստի դարձնելու համար։ Իր կամ ուրիշի ասածը ուղղակիորեն մեջբերելով խոսողը (գրողը) ոչ միայն հաստատուն ու ճշմարիտ երանգ է տալիս հաղորդակցական համապատասխան միավորին, այլև խոսքը ոճական տեսակետից դարձնում է գեղեցիկ ու հետաքրքրական։ Մեջբերվող խոսքը լինում է ''ուղղակի'' և ''անուղղակի'': Ուղղակի է կոչվում այն խոսքը, որը մեջ է բերվում բառացի, անփոփոխ։ Օրինակ՝ Ավ. Իսահակյանը իր «Հիշատակարանում» գրում է. «''Ոչ մի անհատ հասարակաց կարծիքից ազատ չէ. մարդը իր գիտակցությամբ իրեն ենթարկում է հասարակաց կարծիքին''»: Վ.Տերյանը, դժգոհ լինելով իրականությունից, դառնացած ասել է. ''Ինձ թաղեք, երբ կարմիր վերջալույսն է մարում''...»: Ուղղակի խոսքը կարող է լինել նաև խոսողի մտածածը, ասածը, գրածը և այլն։ Ես պառկած մտածում էի. «''Մի՞թե չեմ կարող օգնել իմ հարազատ եղբորը, որն այսօր իմ աջակցության կարիքն է զգում''»: Անուղղակի է կոչվում այն խոսքը, որը մեջ է բերվում պատմողաբար, այսինքն խոսողը (գրողը) որևէ ուղղակի խոսք շարադրում է՝ պահպանելով միայն նրա բովանդակությունը։ Պարզ է, որ եթե ուղղակի խոսքը մեջբերելիս խոսողը կամ գրողը հավատարիմ է մնում ուղղակի խոսքի բառացի ու տառացի գործածությանը, ապա նույն խոսքն անուղղակի դարձնելով նա կարող է իր կողմից ավելացնել նաև ուրիշ բառեր ու արտահայտություններ և, ընդհակառակն, կրճատել ուղղակի խոսքում եղած այս կամ այն բառերն ու արտահայտությունները։ Ուղղակիորեն մեջբերվող խոսքը ''յուրահատուկ'' բարդ ստորադասական նախադասություն է իր կառուցվածքով, հնչերանգով, գրավոր խոսքում բազմազան կետադրությամբ։ Հենց սկզբից նշենք, որ այն միշտ պայմանավորում է մի այլ խոսքի առկայությունը, որը կոչվում է ''հեղինակի խոսք'': Այսպես. ''Մի փիլիսոփա ասել է''.«''Ո՞վ իր լեզուն չի սիրում, նա չի սիրում ոչ մի ազգի և ոչ մի լեզու''»: Այստեղ ''Մի փիլիսոփա ասել է'' նախադասությունը հեղինակի խոսքն է։ Պարզ է, որ հեղինակի և ուղղակի խոսքերը միասին կազմում են մի ''յուրատեսակ բարդ ստորադասական նախադասություն'', որտեղ գերադաս նախադասությունը ''հեղինակի խոսքն'' է, իսկ ստորադասը՝ ''ուղղակի'' <section end="Մեջբերվող խոսք"/><noinclude></noinclude> 6p0sdkbeb9g4i7b2zg238pvajzhpse5 363131 363128 2024-11-24T12:45:37Z GeoO 1678 363131 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="4" user="A.arpi.a" /></noinclude><section begin="Բարդ ստորադասական նախադասություն"/>''ընկերը, որի հետ ծառայել էր պատերազմի ժամանակ, անց կացրել նրա հետ ուրախության ու տխրության շատ օրեր, կողք-կողքի կռվել հանուն հաղթանակի ու պայծառ գալիքի'': <section end="Բարդ ստորադասական նախադասություն"/> <section begin="Մեջբերվող խոսք"/><center>ՄԵՋԲԵՐՎՈՂ ԽՈՍՔ</center> Մարդկային խոսքը չափազանց բազմազան է թե՛ կառուցվածքային, թե՛ հնչերանգային առումներով և թե՛ նպատակով։ Այս տեսակետից խոսողը (գրողը) հաճախ էլ ուղղակիորեն մեջբերում է զանազան հաղորդակցական միավորներ՝ իր ասածը հավաստի դարձնելու համար։ Իր կամ ուրիշի ասածը ուղղակիորեն մեջբերելով խոսողը (գրողը) ոչ միայն հաստատուն ու ճշմարիտ երանգ է տալիս հաղորդակցական համապատասխան միավորին, այլև խոսքը ոճական տեսակետից դարձնում է գեղեցիկ ու հետաքրքրական։ Մեջբերվող խոսքը լինում է ''ուղղակի'' և ''անուղղակի'': Ուղղակի է կոչվում այն խոսքը, որը մեջ է բերվում բառացի, անփոփոխ։ Օրինակ՝ Ավ. Իսահակյանը իր «Հիշատակարանում» գրում է. «''Ոչ մի անհատ հասարակաց կարծիքից ազատ չէ. մարդը իր գիտակցությամբ իրեն ենթարկում է հասարակաց կարծիքին''»: Վ.Տերյանը, դժգոհ լինելով իրականությունից, դառնացած ասել է. ''Ինձ թաղեք, երբ կարմիր վերջալույսն է մարում''...»: Ուղղակի խոսքը կարող է լինել նաև խոսողի մտածածը, ասածը, գրածը և այլն։ Ես պառկած մտածում էի. «''Մի՞թե չեմ կարող օգնել իմ հարազատ եղբորը, որն այսօր իմ աջակցության կարիքն է զգում''»: Անուղղակի է կոչվում այն խոսքը, որը մեջ է բերվում պատմողաբար, այսինքն խոսողը (գրողը) որևէ ուղղակի խոսք շարադրում է՝ պահպանելով միայն նրա բովանդակությունը։ Պարզ է, որ եթե ուղղակի խոսքը մեջբերելիս խոսողը կամ գրողը հավատարիմ է մնում ուղղակի խոսքի բառացի ու տառացի գործածությանը, ապա նույն խոսքն անուղղակի դարձնելով նա կարող է իր կողմից ավելացնել նաև ուրիշ բառեր ու արտահայտություններ և, ընդհակառակն, կրճատել ուղղակի խոսքում եղած այս կամ այն բառերն ու արտահայտությունները։ Ուղղակիորեն մեջբերվող խոսքը ''յուրահատուկ'' բարդ ստորադասական նախադասություն է իր կառուցվածքով, հնչերանգով, գրավոր խոսքում բազմազան կետադրությամբ։ Հենց սկզբից նշենք, որ այն միշտ պայմանավորում է մի այլ խոսքի առկայությունը, որը կոչվում է ''հեղինակի խոսք'': Այսպես. ''Մի փիլիսոփա ասել է''.«''Ո՞վ իր լեզուն չի սիրում, նա չի սիրում ոչ մի ազգի և ոչ մի լեզու''»: Այստեղ ''Մի փիլիսոփա ասել է'' նախադասությունը հեղինակի խոսքն է։ Պարզ է, որ հեղինակի և ուղղակի խոսքերը միասին կազմում են մի ''յուրատեսակ բարդ ստորադասական նախադասություն'', որտեղ գերադաս նախադասությունը ''հեղինակի խոսքն'' է, իսկ ստորադասը՝ ''ուղղակի'' <section end="Մեջբերվող խոսք"/><noinclude></noinclude> 40d4bpospa2f1nb2cgjdkxd1ainsir7 104 53762 363130 142926 2024-11-24T12:43:38Z GeoO 1678 363130 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="4" user="A.arpi.a" /></noinclude><section begin="Մեջբերվող խոսք"/>և ընդհանուր հայտարարում ընդգծվում սովորական ստորադասական նախադասությունը (մեծ շրջավանդակը վերանում է, և կառուցվածքը մնում է նույնությամբ)։ Նախ՝ ավելանում են համապատասխան ստորադասական շաղկապներ ու շաղկապական բառեր, երկրորդ՝ ստորադասի բայ-ստորոգյալի եղանակն է փոխվում, եթե այն արտահայտված է հրամայական եղանակով, դառնում է ըղձական, երրորդ՝ եթե ուղղակի խոսքում կոչական կա, այն դառնում է կա՛մ ենթակա, կա՛մ հանգման խնդիր. Արամը հրամայեց. «Տղանե՛ր, գնացեք տուն» [Արամը հրամայեց, որ ''տղաները'' գնան տուն (''Տղաներին'' հրամայեց)]: Չորրորդ՝ եթե ուղղակի խոսքի ենթական 1-ին դեմքի դերանուն է, դառնում է 3-րդ դեմքի, իսկ եթե երկրորդ դեմքի է, դառնում է 3-րդ դեմքի դերանուն։ Հինգերորդ՝ եթե ուղղակի խոսքի ենթական 3-րդ դեմքի է, մնում է նույնը։ Նույնն է մնում նաև առաջին դեմքի դերանունը, եթե խոսքը վերաբերում է 1-ին դեմքին. «Ես պիտի գերազանցիկ դառնամ», — խոստացա բոլորին (Բոլորին խոստացա, որ ես գերազանցիկ պիտի դառնամ)։ Վեցերորդ՝ ուղղակի խոսքի միջանկյալ բառերը, միջարկությունները և վերաբերմունքային այլևայլ բառեր (որպես ուրիշի ապրումների արտահայտություններ) սովորաբար վերանում են։ Օրինակի` Ուուցիչը մեզ ասաց. «Երեխանե՛ր, մի տեսեք, է՜, որքան հրաշալի է բնությունը» (Ուսուցիչը մեզ՝ երեխաներիս ասաց, թե որքա՜ն հրաշալի է բնությունը)։ <section end="Մեջբերվող խոսք"/> <section begin="Միջանկյալ նախադասություն"/><center>ՄԻՋԱՆԿՅԱԼ ՆԱԽԱԴԱՍՈԻԹՅՈԻՆՆԵՐ</center> Իրենց շարահյուսական դերով միջանկյալ նախադասությունները, նման լինելով միջանկյալ բառերին, տարբերվում են նրանով, որ ունեն ստորոգում, հնչերանգային ավարտվածություն և միտք արտահայտելու զանազան հնարավորություններ։ Միջանկյալ նախադասությունները հիմնականում հանդես են գալիս միջադաս և վերջադաս շարադասությամբ, կարող են լինել պարզ և բազմաբարդ։ Նրանք գործածվում են խոսողի ամենաբազմազան վերաբերմունքներն արտահայտելու, երևույթի մասին կողմնակի, լրացուցիչ տեղեկություններ հաղորդելու, այս կամ այն անդամի իմաստները, նախադասությունների մտքերը համակողմանիորեն լրացնելու, մեկնաբանելու, ճշտելու, օտար կամ բարդ, անհասկանալի մտքերն ու արտահայտությունները թարգմանելու-պարզաբանելու և այլ նպատակների համար։ Միջանկյալ նախադասություններն իրավացիորեն բաժանվում են 2 խմբի՝ ''միջանկյալ և ներդրյալ'': Միջանկյալ նախադասությունները, ճիշտ է, շատ թույլ, բայց, այնուամենայնիվ, քերականորեն կապված են հիմնական, ընդհանուր նախադասության, նրա այս կամ այն մասի հետ, սակայն որոշակի <section end="Միջանկյալ նախադասություն"/><noinclude></noinclude> f3k696oh17lhz9zmelx1546aaxj3flp 104 112280 363177 326242 2024-11-25T07:47:26Z Slava Seyranyan 11298 363177 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="4" user="Անահիտ Ավագյան" /></noinclude> Բայց «Գաղատնիք»-ի մեջ հակառակն ենք տեսնում: Դեռ այդ գաղտնի թղթակցությունների մելանը չչորացած նրանք մտնում են «Գաղտնիք»-ի մեջ: Ո՞րտեղից, ի՞նչպես, ո՞ր սատանան է բերում,—մարդ դժվարանում է հասկանալ: Այժմ տեսնենք արդյոք հայր և որդի Բեկնազարյանները ի՞նչ պաշտոն էին կատարում պարսից թագավորների արքունիքում, որ նրանց մատչելի էին այն բոլոր դիվանական գաղտնիքները և այն բոլոր գաղտնի թղթակցությունները, որ նրանք անմիջապես ներմուծում էին իրանց հորինած գրքի մեջ: Սկսենք որդուց-Ապրես Բեկնազարյանից: 1795 թվին, սեպտեմբեր ամսում, Աղա-Մամադ շահը ավերակ է դարձնում Թիֆլիսը և 12 000 գերիների բազմությամբ<ref> «Խամսայի մելիքությունները», եր. 183-187:«История войны и владычества русских на Кавказе». Н. Дубровина. т. III, 338-49.</ref> սկսում է չվել դեպի Պարսկաստան: Նա Ղարաբաղից իր հետ է տանում թե հայր և թե որդի Բեկնազայաններին (եր. 172): Հենց բանակի մեջ, ճանապարհին գնալու ժամանակ, շահը վարժապետ է կարգում, որ պատանի Ապրեսին պարսկերեն սովորեցնե: Բավական մեծ հոգացողություն պետք է համարել շահի կողմից … «Պարսից վարժապետս Շուշու բանակատեղից սկսած շահի ստիպմամբ աշխատում էր ինձ ուսուցանել պարսկերեն խոսել, գրել և կարդալ… Սկսա հաճախ կարդալ Կյուլստան դասագիրքս և ձանձրացած ժամանակներս ընդօրինակել: Եվ ահա այսպիսի շարունակությամբ ունակությունս օր քան զոր զորացավ… և առաջադիմեցի իմ ձեռնարկության մեջ: Որքա՜ն ուրախանում էր իմ բարերար շահն, երբ իր հետ խոսակցում էի պարսկերեն և արտագրում էի գեղեցիկ. վասն որոյ շահն հրամայեց յուր դիվանապետին, որ հետզհետե ինձ օրինակել տա արքունիքի հրովարտակներ, շրջաբերականներ և գաղտնի նամակներ, որպեսզի այս մասնաճյուղը մշակելով ապագայում ես լինեի իբր գաղտնի նամակագիր» (եր․ 221)։ Այդ բոլորը խիստ հետաքրքիր է։ Թողնենք այն, որ շահի «գաղտնի նամակագիրը» մասնագիտաբար չէ պատրաստվում, և նրանից այնքան խորին դպրություն չէ պահանջում, որքան բարոյական հատկություններ, այն է`<noinclude></noinclude> ssvznkwgj9a6emc0jw35zs03as6vgta 104 112829 363180 328036 2024-11-25T07:54:39Z Slava Seyranyan 11298 363180 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="4" user="Տաթև Մանգասարյան" /></noinclude> քին ուղղակի արշավեց կրկին դեպի Անդրկովկաս, առանց պատերազմի գրավեց Շուշի բերդը և նույն բերդում սպանվեցավ յուր երկու սենեկապետներից<ref>«Խամսայի մելիքություններ». եր. 204-209 </ref>: Այդ հաշվից երևում էր, որ Աղա—Մամադ—շահը ամենևին ժամանակ չէր կարող ունենալ զբաղվելու պատանի Բեկնազարյանի կրթությունով: Որովհետև Աղա-Մամադ-շահի Թիֆլիսի արշավանքից Պարսկաստան վերադառնալը, Խորասանի արշավանքը կատարելը և այնտեղից կրկին Շուշի գնալը և սպասելը տևեց ընդամենը մեկ ու կես տարի (այսինքն` 1795 թվի սեպտեմբեր ամսից, մինչև 1797 թվի ամառը), և այդ մեկ ու կես տարվա ընթացքում չմնաց նա, որ յուր հրովարտակները, շրջաբերականները և պաշտոնական գաղտնի նամակները տար պատանի Բեկնազարյանին ընդօրինակելու և այլն<ref>Ով որ փոքրիշատե ծանոթ է պարսից լեզվի և մանավանդ նրա գրության ձևերի հետ, որը սովորելու համար տասնյակ տարիներ են վատնում, կհասկանա վերոհիշյալ տողերի տարօրինակությունը: Պարսից տառերի և գրության ձևը փոխելու խնդիրը այժմ մի մեծ մանկավարժական հարց է դարձել Պարսկաստանում: Այդ հարցը առաջին անգամ բարձրացրեց հայ ազգի Միրզա-Մելիք խանը, -պասից Դռան Լոնդոնի լիազոր դեսպանը: Այժմ նա պարսկերենի համար մի նոր ձևով տառեր է հնարել և «Գյուլիստանը» նույն տառերով տպագրել է տվել Լոնդոնում: Եթե ընդունելություն գտնի հարգելի պարսագետի աշխատությունը, պարսից մանկավարժությունը մեծ դյուրություններ կգտնի</ref>: Եթե մինչև անգամ ընդունենք, որ շահի բացակայության ժամանակ պատանի Բեկնազարյանը բնակվում էր նրա պալատում, դարձյալ վերևում ցույց տված հաշվով (ի բացառյալ ճանապարհորդության վրա անցած ամիսները) մեկ տարուց ավել այնտեղ բնակվվել չէր կարող: Որովհետև Աղա-Մամադ-շահի սպանվելուց հետո, ոչ ոք նրան պալատում չէր պահի: Այդ մեկ տարվա ընթացքում տեսեք որքա՜ն բաներ սովորեց նա: Պարսկերենի մեջ այնքան կատարելագործվեցավ, որ մինչև անգամ հրովարտակներ ու շրջաբերականներ էր ընդօրինակում և նրանցից «Գաղտնիք»-ի համար օգուտներ էր քաղում, այլև սովորեց նա մի ուրիշ լեզու` ֆրանսերեն: «Հաջողեցա գաղիերեն ևս ուսանել Յակոբ անուն մի հայ-կաթոլիկ վարդապետից, որը Ուրմի քաղաքի<noinclude></noinclude> j8wwp0lnyu0ph6djs08pw87qp9buqpb 363182 363180 2024-11-25T08:07:22Z Slava Seyranyan 11298 363182 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="4" user="Տաթև Մանգասարյան" /></noinclude> քին ուղղակի արշավեց կրկին դեպի Անդրկովկաս, առանց պատերազմի գրավեց Շուշի բերդը և նույն բերդում սպանվեցավ յուր երկու սենեկապետներից<ref>«Խամսայի մելիքություններ». եր. 204-209 </ref>: Այդ հաշվից երևում էր, որ Աղա-Մամադ-շահը ամենևին ժամանակ չէր կարող ունենալ զբաղվելու պատանի Բեկնազարյանի կրթությունով: Որովհետև Աղա-Մամադ-շահի Թիֆլիսի արշավանքից Պարսկաստան վերադառնալը, Խորասանի արշավանքը կատարելը և այնտեղից կրկին Շուշի գնալը և սպանվելը տևեց ընդամենը մեկ ու կես տարի (այսինքն՝ 1795 թվի սեպտեմբեր ամսից, մինչև 1797 թվի ամառը), և այդ մեկ ու կես տարվա ընթացքում չմնաց նա, որ յուր հրովարտակները, շրջաբերականները և պաշտոնական գաղտնի նամակները տար պատանի Բեկնազարյանին ընդօրինակելու և այլն<ref>Ով որ փոքրիշատե ծանոթ է պարսից լեզվի և մանավանդ նրա գրության ձևերի հետ, որը սովորելու համար տասնյակ տարիներ են վատնում, կհասկանա վերոհիշյալ տողերի տարօրինակությունը: Պարսից տառերի և գրության ձևը փոխելու խնդիրը այժմ մի մեծ մանկավարժական հարց է դարձել Պարսկաստանում: Այդ հարցը առաջին անգամ բարձրացրեց հայ ազգի Միրզա-Մելիք խանը,—պարսից Դռան Լոնդոնի լիազոր դեսպանը: Այժմ նա պարսկերենի համար մի նոր ձևով տառեր է հնարել և «Գյուլիստանը» նույն տառերով տպագրել է տվել Լոնդոնում: Եթե ընդունելություն գտնի հարգելի պարսագետի աշխատությունը, պարսից մանկավարժությունը մեծ դյուրություններ կգտնի</ref>: Եթե մինչև անգամ ընդունենք, որ շահի բացակայության ժամանակ պատանի Բեկնազարյանը բնակվում էր նրա պալատում, դարձյալ վերևում ցույց տված հաշվով (ի բացառյալ ճանապարհորդության վրա անցած ամիսները) մեկ տարուց ավել այնտեղ բնակվվել չէր կարող: Որովհետև Աղա-Մամադ-շահի սպանվելուց հետո, ոչ ոք նրան պալատում չէր պահի: Այդ մեկ տարվա ընթացքում տեսեք որքա՜ն բաներ սովորեց նա: Պարսկերենի մեջ այնքան կատարելագործվեցավ, որ մինչև անգամ հրովարտակներ ու շրջաբերականներ էր ընդօրինակում և նրանցից «Գաղտնիք»-ի համար օգուտներ էր քաղում, այլև սովորեց նա մի ուրիշ լեզու՝ ֆրանսերեն: «Հաջողեցա գաղիերեն ևս ուսանել Յակովբ անուն մի հայ-կաթոլիկ վարդապետից, որը Ուրմի քաղաքի<noinclude></noinclude> 4gftrtlcisiqr0rsnlzil4leqanxbhs 104 112830 363119 325889 2024-11-24T12:14:31Z Slava Seyranyan 11298 363119 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="4" user="Անահիտ Ավագյան" /></noinclude> Բարեսիրտ մարդը գտնվեցավ, - Բաքուի մեծ. Առաքել աղա Ծառուկյանը, որ իրեն հատուկ առատաձեռնությամբ 800 ռուբլի նվիրեց գրքի հրատարակության համար: Կրկնում եմ, վերջին միտքը Մակար վարդապետի մեջ ծագել է շատ ուշ: Այդ երևում է այն հանգամանքից, որ երբ հայր սուրբը յուր մեջ վճռել է՝ յուր աշխատությանը մի ավելի հրապուրիչ հեղինակի անունով ներկայացնել, այդ միջոցին ստիպված է եղել փոփոխել յուր առաջին առաջաբանը և գրել այն նոր առաջաբանը, որ այժմ գրած է «Գաղնիքի» սկզբում, և որի մեջ նկարագրված է խորհրդավոր ծերունու ամբողջ առասպելը: Առաջաբանի փոխելու մասին, յուր ծանոթության մեջ, այսպես արդարացնում իրան հայր սուրբը. «Մենք մեր նախկին առաջաբանությունը չէինք փոխել, եթե կորուսված չլիներ «Գաղտնիք Ղարաբաղի» բնագիրն: Բնագրի կորստից ցավոք սրտի ստիպյալ փոխեցինք մեր նախկին առաջաբանությունը»: Մի այլ հետաքրքրական փաստ: Հայր սուրբ «Գաղտնիք Ղարաբաղ»-ի բնագիրը, որպես ինքն է ասում կորցրել է 1884 թվի օգոստոսին: Իսկ այդ գիրքը ցենզորից թույլտվություն է ստացել 1885 թվի դեկտեմբերի 31-ին: Ուրեմն մինչև ցենզորից թույլտվություն ստանալը, արդեն 16 ամիս առաջ բնագիրը կորած էր: Այլևս ի՞նչ հարկ կար, որ նա ստիպված լիներ՝ բնագիրը կորցնելու պաճառով առաջաբանը փոխել: Եթե բնագրի կորուստը պատահած լիներ ցենզորից թույլտվություն ստանալուց հետո, այդ թերևս հասկանալի է կարելի էր ընդունել, որ առաջաբանը փոխեց, որպեսզի բնագրի կորստյան մասին բացատրություներ տա: Հիշյալ երկու միմյանց հակառակ առաջաբանները շատ բան պիտի պարզեն, և այդ շատ հեշտ է ստուգել: Տպագրական օրենքով թե առաջին և թե վերջին առաջաբանի օրինակները պետք է մնացած լինեն Ս. Պետերբուրգի Ի. Ն. Սկորոխոդովի տպարանում, որտեղ տպվել է «Գաղտնիք Ղարաբաղ»-ին: Եվ ես կաշխատեմ նրանց պատճենները ձեռք բերել<ref>Մակար վարդապետը մի օրինակ ևս յուր աշխատության ուղարկած է եղել Մոսկվա հանգուցյալ Հակոբ քահանա Սուրենյանցին յուր հրատարակելիք նոր հանդեսի մեջ տպվելու համար: Այդ ամսագրի նախապատրաստական ժոողովներում, արժանապատիվ հոր տանը կարդացվում էր և Մակար վարդապետի աշխատությունը: Մի քանի ուսանողներ, որ ներկա են եղել այդ ժողովներին, ինձ պատմեցին, Մակար վարդապետի առաջին առաջաբանի բովանադակությունը</ref>:<noinclude></noinclude> 2v8jj8na5als0no3r26ypqb6ik08wgl 104 113009 363123 325281 2024-11-24T12:23:13Z Slava Seyranyan 11298 363123 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="4" user="Անահիտ Ավագյան" /></noinclude> «անգին գանձերը», որ մինչև այսօր հայտնի չեն եղել մեր գրականության մեջ: 4) Պատմական սխալներ, որ չի պիտի աներ ժամանակակից գրողը: «Գաղտնիք»-ի գործող անձիքը: 5) Հրեշավոր չափազանցություններ, որ զուրկ են պատմական ճշմարտությունից: 6) Ինչ անստուգություններ կարող են առաջ գալ պատմության մեջ, եթե ընդունվի այդ գիրքը իբև հարազատ մի գրվածք: 7) Մի քանի խոսք այն անձանց նկատմամբ, որոնք ոչ միայն ներելի են համարում Մակար վարդապետի վարմունքը, այլև մինչև անգամ ջատագովում են: Սկսենք «Գաղտնիք»-ի հեղինակներից: Դրանք երկու հոգի են. հայրը՝ Աբրահամ Բեկնազարյանցը և որդին՝ Ապրես Բեկնազարյանցը: Թե հայրը և թե որդին, որ ամեն չնչին անցքերի մասին թվականներ են դնում, բայց իրենց ծննդյան թվականը չեն նշանակում, որպեսզի հայտնի լիներ, թե ո՞ր դարում էին ապրում այդ մի զույգ մատենագիրները և որքա՞ն ապրեցին, որ ամեն ինչ գրում են իբրև ականատեսներ իբրև ժամանակակիցներ և մանավանդ համարյա բոլոր անցքերի մեջ՝ իբրև անմիջական գործիչներ։ Թեև այդ տարօրինակ հեղինակների ծննդյան թվականները մնում են որպես գաղտնիք «Գաաղտնիք»-ի մեջ, բայց անգիտակցաբար բաց են թողնված գրքի մեջ այնպիսի հիշատակություններ, որոնցով շատ հեշտ է գտնել՝ նրանց ծննդյան եթե ոչ ճիշտ թվականները, գոնե ավելի հավանականը։ «Գաղտնիք»-ի հենց առաջին գլխի սկզբում (եր. 17) որդի Բեկնազարյանցը յուր հոր մասին ասում է․ «Հայրս-Բեկնազարյանց Աբրահամն- Ներսես կաթողիկոսին մոտ յուր ուսմունքը ավարտած, նրա մոտ երկար ժամանակ մնացած և Ղարաբաղի հոգևոր և մարմնավոր կյանքի վերաբերյալ պատմություններ ընդօրինակած էր։ Այս այն Ներսեսն էր, որ նախ Երից-Մանկաց վանքի կաթողիկոսն էր և հետո եղած էր Գանձասարի կաթողիկոսը։ Գանձասարը Աղվանից մայր աթոռն էր, իսկ Երից-Մանկաց վանքն սորա հակաթոռն»։ Այդ յուր տեղումը ես ցույց կտամ, որ հիշյալ Ներսեսը երբեք Ղարաբաղի պատմությամբ չէ զբաղվել և Ղարաբաղի պատմություն չէ գրել, որ նրա աշակերտ Աբրահամ Բեկնազարյանցը ընդօրինակած լինել յուր «Գաղտնիք»-ը կազմելու համար,- այլ,<noinclude></noinclude> 2uvl3hijibvf1y2s57qzt7sspnaoja7 104 113011 363121 325891 2024-11-24T12:19:10Z Slava Seyranyan 11298 363121 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="4" user="Անահիտ Ավագյան" /></noinclude> Եթե «Գաղտնիք Ղարաբաղի»-ն լիներ մի վեպ կամ այլ աշխատություն, չարժեր նրա վրա ուշադրություն անգամ դարձնել: Նա այն աստիճան անշնորհք կերպով կազմված է, որ ինքն իրան կմեռներ: Բայց այդ գիրքը մի պատմական հիշատակարան է: Պատմագրից, այն ևս հին պատմագրից, այնքան գրական մեծ արժանավորություններ չէ պահանջվում, որքան փաստերի ճշտություն: Իսկ կեղծ փաստերը միշտ կարող են մոլորեցնել: Այդ ի նկատի առնելով, եթե այժմվանից չմերկացվի «Գատնիք Ղարաբաղի»-ի խարդախությունը, կանեցեն տարիներ, գործը կմոռացվի, և այդ գիրքը կմնա մեր գրականությաան մեջ, որպես մի անհարազատ վկայական, որ շատերին կգայթակղեցնե: {{Կենտրոն|'''Բ'''}} Իմ նկատողությունները կարող են ոմանք լոկ ենթադրություններ համարել, եթե չդիմենք նույնիսկ «Գաղտնիք»-ին, քննելով նրան, արդյոք այդ գիրքը կրո՞ւմ է յուր վրա հնության դրոշմը, ցո՞ւյց է տալիս մի նշույլ անգամ հին գրվածքի, թե նա մի նոր աշխատություն է, միայն հին անվան տակ ծածկված, որպես դրամանենգը յուր նոր շինած դրամը անթիքայի անունով է վաճառում որպեսզի ավելի շահ ստանա։ Իմ հետազոտության մեջ ես պետք է շոշափեմ գլխավորապես հետևյալ կետերը․ 1) «Գաղտնիք»-ի հեղինակներ՝ հայր և որդի Բեկնազարյանները - իրական անձնավորություններ են, թե մտացածին։ 2) «Գաղտնիք»-ի հյուսվածը, լեզուն, գաղափարները, նկրտումները արտահայտո՞ւմ են արդյոք իրանց ժամանակի հատկանիշները։ 3)Ի՞նչ աղբյուրներից է կազմվել այդ գիրքը։ Կարելի՞ է վավերական համարել այն բոլոր թղթակցությունները, որ զետեղված են այդ գրքի մեջ։ Արդյոք «Գաղտնիք»-ը տալի՞ս է մեզ յուր խոստացած ամենավտանգավոր գաղտնիքները և այն պատմական ;Նշումներ {{նցանկ}} Պատմեցին և այն, որ աշխատությունը առաջ այն ծավալը չուներ որ այժմ ունի, այլ բաղկացած էր մի քանի փոքրիկ տետրականերից միայն։ Այդպես էլ պետք է լիներ, որովհետև որպես ես պիտի ցույց տամ, Մակար Վարդապետը հետո է ստվարացրել այդ գիրքը և նրան երկու հատոր դարձրել։ (Մեծ դոք․ Սուրեն Սուրենյացի ուշադրությունն եմ դարձնում այս և նախընթաց ծանոթյության վրա)<noinclude></noinclude> lsgc5lomnetywmuma9leyv8wmnlbzjq 104 113012 363178 326243 2024-11-25T07:51:55Z Slava Seyranyan 11298 363178 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="4" user="Անահիտ Ավագյան" /></noinclude> հավատարմություն և ծածկապահություն, իսկ այդ հատկությունները շահը պատանի Բեկնազարյանի մեջ նախագուշակել չէր կարող։ Թողնենք և այն, որ Աղա-Մամադ-շահը, այնքան միամիտ մարդ չէր, որ յուր հրովարտակները, շրջաբերականները և գաղտնի նամակները տար պատանի Բեկնազարյանի ձեռքը, որ նա իբր վարժություն կամ գեղագրության օրինակներ գործ ածեր։ Որովհետև եթե նա կարող էր հավատալ մի անփորձ պատանու, բայց երբեք չէր հավատա նրա վարժապետ մոլլային։ Թողնենք և այն, թե ինչ էր գտել Աղա-Մամադ-շահը մի խնածախցի հասարակ գյուղացու որդու մեջ, որ նրա վրա առանձին ուշադրություն էր դարձնում, քանի որ նրա Թիֆլիսից տարած 12.000 գերիների թվում կային շատ հայ և վրացի ազնվականների որդիներ։ Այդ բոլորը թողնում եմ ես, այլ կարևոր եմ համարում ընթերցողի ուշադրությունը դարձնել միայն ա՛յն կետի վրա, արդյոք կարո՞ղ էր պատանի Բեկնազարյանը Շուշիից մինչև Թեհրան գնալու ժամանակ ճանապարհին այնքան պարսկերեն սովորել, որ շահին հիացներ յուր պարսկերենով և սկսեր հրովարտակներ, շրջաբերականներ և գաղտնի նամակներ ընդօրինակել։ Այդ կետը ես ուշադրության արժան եմ համարում,— ահա ինչ պատճառով։ Դա է կազմում «Գաղտնիք»-ի հիմքը, այստեղից են բխում այն անթիվ պաշտոնական գաղտնի նամակները, շրջաբերականները և այլն, որ այդ գրքի մեջ բավական մեծ տեղ են բռնում: Պատանի Բեկնազարյանն ընդօրինակում է նրանց իբրև աշակերտ, և միևնույն ժամանակ զետեղում է «Գաղտնիք»-ի մեջ իբրև պատմագիր… Հաշվենք թե պատանի Բեկնազարյանը որքա՞ն ժամանակ մնաց շահի պալատում, մինչև այդ կատարելությանը հասավ։ (Ներքևում կտեսնենք, որ նա ապրում էր շահի պալատում)։ 1795 թվի սեպտեմբեր ամսի վերջերում Աղա-Մամադ-շահը վերադարձավ Թիֆլիսի արշավանքից։ Յուր ծանր բանակի դանդաղ ընթացքով, մինչև հիշյալ թվականի վերջը նա հազիվ Թեհրան կհասներ։ Յուր աթոռանիստ քաղաքում երկար չմնաց, նա անմիջապես սկսեց մի նոր արշավանք դեպի Խորասան<ref>«Պատմութիւն Պարսից» Մեսրովպայ Դ. Թաղիագեանց, հատոր Ա. տպ. ի Կալկաթա, 1846, եր. 214</ref>։ (Այդ կտեսնենք հետևյալ գլխում)։ Իսկ Խորասանից 1797 թվի գարուն-<noinclude></noinclude> 0kc7pa4lvpfxths5zjsa9unfiztar52 363179 363178 2024-11-25T07:52:47Z Slava Seyranyan 11298 363179 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="4" user="Անահիտ Ավագյան" /></noinclude> հավատարմություն և ծածկապահություն, իսկ այդ հատկությունները շահը պատանի Բեկնազարյանի մեջ նախագուշակել չէր կարող։ Թողնենք և այն, որ Աղա-Մամադ-շահը, այնքան միամիտ մարդ չէր, որ յուր հրովարտակները, շրջաբերականները և գաղտնի նամակները տար պատանի Բեկնազարյանի ձեռքը, որ նա իբր վարժություն կամ գեղագրության օրինակներ գործ ածեր։ Որովհետև եթե նա կարող էր հավատալ մի անփորձ պատանու, բայց երբեք չէր հավատա նրա վարժապետ մոլլային։ Թողնենք և այն, թե ինչ էր գտել Աղա-Մամադ-շահը մի խնածախցի հասարակ գյուղացու որդու մեջ, որ նրա վրա առանձին ուշադրություն էր դարձնում, քանի որ նրա Թիֆլիսից տարած 12.000 գերիների թվում կային շատ հայ և վրացի ազնվականների որդիներ։ Այդ բոլորը թողնում եմ ես, այլ կարևոր եմ համարում ընթերցողի ուշադրությունը դարձնել միայն ա՛յն կետի վրա, արդյոք կարո՞ղ էր պատանի Բեկնազարյանը Շուշիից մինչև Թեհրան գնալու ժամանակ ճանապարհին այնքան պարսկերեն սովորել, որ շահին հիացներ յուր պարսկերենով և սկսեր հրովարտակներ, շրջաբերականներ և գաղտնի նամակներ ընդօրինակել։ Այդ կետը ես ուշադրության արժան եմ համարում,— ահա ինչ պատճառով։ Դա է կազմում «Գաղտնիք»-ի հիմքը, այստեղից են բխում այն անթիվ պաշտոնական գաղտնի նամակները, շրջաբերականները և այլն, որ այդ գրքի մեջ բավական մեծ տեղ են բռնում: Պատանի Բեկնազարյանն ընդօրինակում է նրանց իբրև աշակերտ, և միևնույն ժամանակ զետեղում է «Գաղտնիք»-ի մեջ իբրև պատմագիր… Հաշվենք թե պատանի Բեկնազարյանը որքա՞ն ժամանակ մնաց շահի պալատում, մինչև այդ կատարելությանը հասավ։ (Ներքևում կտեսնենք, որ նա ապրում էր շահի պալատում)։ 1795 թվի սեպտեմբեր ամսի վերջերում Աղա-Մամադ-շահը վերադարձավ Թիֆլիսի արշավանքից։ Յուր ծանր բանակի դանդաղ ընթացքով, մինչև հիշյալ թվականի վերջը նա հազիվ Թեհրան կհասներ։ Յուր աթոռանիստ քաղաքում երկար չմնաց, նա անմիջապես սկսեց մի նոր արշավանք դեպի Խորասան<ref>«Պատմութիւն Պարսից» Մեսրովպայ Դ. Թաղիագեանց, հատոր Ա. տպ. ի Կալկաթա, 1846, եր. 214</ref>։ (Այդ կտեսնենք հետևյալ գլխում)։ Իսկ Խորասանից 1797 թվի գարունքին<noinclude></noinclude> och4283c8pdze6iam9w3j2kpl8kyh2j 363181 363179 2024-11-25T07:55:33Z Slava Seyranyan 11298 363181 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="4" user="Անահիտ Ավագյան" /></noinclude> հավատարմություն և ծածկապահություն, իսկ այդ հատկությունները շահը պատանի Բեկնազարյանի մեջ նախագուշակել չէր կարող։ Թողնենք և այն, որ Աղա-Մամադ-շահը, այնքան միամիտ մարդ չէր, որ յուր հրովարտակները, շրջաբերականները և գաղտնի նամակները տար պատանի Բեկնազարյանի ձեռքը, որ նա իբր վարժություն կամ գեղագրության օրինակներ գործ ածեր։ Որովհետև եթե նա կարող էր հավատալ մի անփորձ պատանու, բայց երբեք չէր հավատա նրա վարժապետ մոլլային։ Թողնենք և այն, թե ինչ էր գտել Աղա-Մամադ-շահը մի խնածախցի հասարակ գյուղացու որդու մեջ, որ նրա վրա առանձին ուշադրություն էր դարձնում, քանի որ նրա Թիֆլիսից տարած 12.000 գերիների թվում կային շատ հայ և վրացի ազնվականների որդիներ։ Այդ բոլորը թողնում եմ ես, այլ կարևոր եմ համարում ընթերցողի ուշադրությունը դարձնել միայն ա՛յն կետի վրա, արդյոք կարո՞ղ էր պատանի Բեկնազարյանը Շուշիից մինչև Թեհրան գնալու ժամանակ ճանապարհին այնքան պարսկերեն սովորել, որ շահին հիացներ յուր պարսկերենով և սկսեր հրովարտակներ, շրջաբերականներ և գաղտնի նամակներ ընդօրինակել։ Այդ կետը ես ուշադրության արժան եմ համարում,— ահա ինչ պատճառով։ Դա է կազմում «Գաղտնիք»-ի հիմքը, այստեղից են բխում այն անթիվ պաշտոնական գաղտնի նամակները, շրջաբերականները և այլն, որ այդ գրքի մեջ բավական մեծ տեղ են բռնում: Պատանի Բեկնազարյանն ընդօրինակում է նրանց իբրև աշակերտ, և միևնույն ժամանակ զետեղում է «Գաղտնիք»-ի մեջ իբրև պատմագիր… Հաշվենք թե պատանի Բեկնազարյանը որքա՞ն ժամանակ մնաց շահի պալատում, մինչև այդ կատարելությանը հասավ։ (Ներքևում կտեսնենք, որ նա ապրում էր շահի պալատում)։ 1795 թվի սեպտեմբեր ամսի վերջերում Աղա-Մամադ-շահը վերադարձավ Թիֆլիսի արշավանքից։ Յուր ծանր բանակի դանդաղ ընթացքով, մինչև հիշյալ թվականի վերջը նա հազիվ Թեհրան կհասներ։ Յուր աթոռանիստ քաղաքում երկար չմնաց, նա անմիջապես սկսեց մի նոր արշավանք դեպի Խորասան<ref>«Պատմութիւն Պարսից» Մեսրովպայ Դ. Թաղիագեանց, հատոր Ա. տպ. ի Կալկաթա, 1846, եր. 214</ref>։ (Այդ կտեսնենք հետևյալ գլխում)։ Իսկ Խորասանից 1797 թվի գարուն-<noinclude></noinclude> 0kc7pa4lvpfxths5zjsa9unfiztar52 104 113013 363188 326703 2024-11-25T09:47:19Z Slava Seyranyan 11298 363188 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="4" user="Անահիտ Ավագյան" /></noinclude> Այդ բոլորը գուցե լավ կլիներ մի վեպի մեջ, բայց ոչ թե պատմության մեջ։ Երևում է, որ միամիտ Ապրես Բեկնազարյանը ոչ Աղա-Մամադ-շահին է տեսել, որ գիտենար, թե ինչե՜ր կատարվեցան այդ պալատում։ Եթե նա այնտեղ եղած լիներ, անպատճառ կտեսներ ուրիշ շատ հայ պատանիներ, որոնք Եղիշեն և Նարեկը ամեն գիշեր կարդում էին։ Նա կտեսներ Մանուչար խանին<ref>Մանուչար խանը Թիֆլիսի Էնիկոլոփյանների տոհմիցն էր:</ref>, Խոսրով խանին<ref>Խոսրով խանը Թիֆլիսի Տեր-Սամուելի որդին էր: Ղայթմազյան տոհմից:</ref>, Գիորգի խանին<ref>3Գիորգի խանը Մանուչար խանի ազգականն էր, նույնպես Թիֆլիսեցի: Այդ երեք անձանց մասին, որ բարձր պաշտոնների և աստիճաների հասան Պարսկաստանում, կխոսվի հետևյալ գլխում:</ref>, և ուրիշ շատերին, որոնց ոչ միայն մահմեդականացրել էին, այլև ներքինացրել էին… Առանց ներքինի դարձնելու և առանց մահմեդական դարձնելու պարսից շահերը ոչ մի օտար մարդու թույլ չէին տալիս բնակվելու իրենց պալատում… Ով որ փոքրիշատե ուսումնասիրել է Աղա-Մամադ-շահին, հարկավ ծանոթ կլինի նրա վերջին աստիճանի կրոնական մոլեռանդության հետ։ Նա մինչև անգամ բուն Պարսկաստանի, որի թագավորն էր ինքը, մի նահանգից հայ գերիներ էր տանում դեպի մյուսը՝ մահմեդականացնելու նպատակով<ref>1785 թվի հուլիս ամսի 23-ին Աղա-Մամադ շահը գերի վարեց Սպահանի նահանգի Փերիա կոչված գավառի հայ բնակիչներից շատերին, որոնք Շահ-Աբաս մեծի Պարսկաստան տարած գաղթաականներից էին: («Պատմություն Նոր-Ջուզայու», Ա. հատ., եր. 342-343): Հետևյալ տարին (1786թ.) Աղա-Մամադ-շահը մի նոր արշավանք կատարեց դեպի Սպահանի կողմերը: Այս անգամ Փերիա գավառի հայ բնակիչները երկյուղից ամրացան լեռներում, իսկ շահը հրամայեց իր զորքերին ավարի առնել նրանց անտեր մնացած գյուղերը:(«Պատմ. Նոր Ջուղայու», Ա. հատ եր. 347): 1787 թվին դարձրյալ արշավեց Աղա-Մամադ-շահը դեպի Սպահանի կողմերը և այս անգամ գերի վարեց Հայոց Բուրվարի կոչված գավառի բնակիչներից շատերին, որոնք նույնպես Շահ-Աբաս մեծի տարած հայ գաղթականերից էին: Այդ գերիներին Աղա-Մամադ շահը բնակեցրեց Թեհրանի շրջակա գավառներում և գլխավորապես Սավայում: Մեծ մասը բռնությամբ մահմեդականացրին: («Պատմ. Նոր Ձուղայու», Ա.հատ, եր. 348-340)</ref>։ Իսկ նրա Թիֆլիսից տարած ահագին գերեվարության հետքերն անգամ չեն մնացել Պարսկաստանում։ Բայց ինչ է ասում այս գերիների մասին Ապրես Բեկնազարյանը.<noinclude></noinclude> 7e837mvvg779svzmx934frs9n0xuqkl 104 113198 363186 326284 2024-11-25T09:35:59Z Slava Seyranyan 11298 363186 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="4" user="Անահիտ Ավագյան" /></noinclude> Այստեղ ծիծաղելի է այն կետը, որ Ապրես Բեկնազարյանը, ապրելով Աղա-Մամադ-շահի պալատում և ծանոթ լինելով նրա բոլոր գաղտնիքների հետ, այնուամենայնիվ չգիտե ամենահասարակ անցքերը, նրա տոհմային պատմությունը: — Նա չգիտե, որ Աղա-Մամադ-շահի հայրը, Մամադ-Հուսեին-խանը մոտ 40 տարի առաջ սպանված էր (1795 թ.<ref>Չամչյանի «Պատմութիւն հայոց», Գ. հատ., եր.859</ref>), իսկ նրա մայրը նույնպես վաղուց վախճանված էր: Որեմն երկու քույրերը ով պիտի ծներ Աղա-Մամադ-շահի համար, որ սիրեին Ապրես Բեկնազարյանին… Եթե ընդունենք անգամ, որ պարսից այդ ներքինի թագավորը կանանոց ուներ, բայց դարձյալ խիստ տարապայման կլիներ ընդունել, որ Ապրես Բեկնազարյանը ապրում էր նրա պալատում և նրա կանանոցի հետ հարաբերւթյուններ ուներ: Ապրես Բեկնազարյանը այդ ժամանակ անպատճառ 20 տարեկան կլիներ, իսկ այդ հասակում նրան կանանոցը ներս չէին թողնի. մանավանդ, որ նա քրիստոնյա էր և նրա ներկայությունը, ըստ պարսից կրոնի, կարող էր ամեն ինչ պղծել մահմեդական ընտանիքում, և ավելի, մոլեռանդ Աղա-Մամադ-շահի Ընտանիքում: Զարմանալին այն է, Աղա-Մամադ-շահը, որ Թիֆլիսից տարած 12.000 գերիներից մեծ մասը զանազան հրապույրների կամ մտրակի ուժով մահմեդական դարձրեց, բայց Ապրես Բեկնազարյանի կրոնին չդիպավ: Եվ նրան ոչ միայն որպես քրիստոնյա սնուցանում էր յուր պալատում, այլ մինչև անգամ նպաստում էր նրա մեջ հայրենական կրոնի պահպանելուն: «Ինչպես իմ բարերար շահն կարգադրած էր,— գրում է Ապրես Բեկնազարյանը,— ես ամեն շաբաթ երեկոյան և կյուրակի առավոտյան և կեսօրին, մեր եկեղեցին էի գնում, աղոթում և ուզած ժամանակս հաղորդվում և վերադառնում» (եր. 229): Նա մինչև անգամ շահի պալատում շարունակում էր հայերենով պարապել: «Բարձիթողի արած չէի և հայերենս, այլ ինչպես կանխավ պատվիրված էր ինձ հայրս՝ գիշերներն առանձնացած ժամանակներս կարգաւ կարդում էի Ս. Ավետարանս իբրև կրոնագիրք. Եղիշես՝ իբրև պատմագրություն ուսուցանող գիրք և Նարեկս՝ իբրև աղոթագիրք» (եր. 222):<noinclude></noinclude> b7biavvgsu134s9dcy2wje2qwnyeo0g 104 113199 363134 325896 2024-11-24T12:53:21Z Slava Seyranyan 11298 363134 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="4" user="Անահիտ Ավագյան" /></noinclude> Աբրահամ Բեկնազարյանցը 153 տարի չապրեր, չէր կարող ականատես լինել բոլոր անցքերին, որ գրել է «Գաղտնիք»-ի մեջ: Այդ 153 տարվա շրջանակի մեջ ամփվում է Ղարաբաղի մելիքների ամբողջ պատմությունը, սկսյալ Պետրոս Մեծի օրերից մինչև 1828 թվի վերջին ռուս-պարսկական պատերազմը, երբ Ղարաբաղի մելիքները դադարում են ռուսաց արշավաններին մասակցել և երբ Աբրահամ Բեկնազարյանցը հարկավոր չէ համարում ավելի ապրել — մեռնում է… և պատմությունը գոցվում է… Ոչ սակավ հետաքրքիր է որդու՝ Ապրես Բեկնազարյանցի, կյանքի երկարությունը։ Մակար վարդապետը պարգևել է նրան այնքան տարիներ, որ հասցրել է մինչև իր ժամանակը, 1881 թվականը, որպեսզի նա միջոց ունենա «Գաղտնք»-ը յուր ձեռքով հանձնել հայր սուրբին։ Այդ թվականից հետո անհետացրել է խեղճին… Որդի Բեկնազարյանցի ծննդյան տարեթիվը գնելու համար դարձյալ պետք է այլ փաստերի դիմել. որոշ հիշատակություն չկա գրքի մեջ: 1795 թվին տեսնում ենք նրան՝ յուր ուսումը իրանց գյուղի քահանայի մոտ ավարտած, Եղիշեն և քերականությունը սովորած, մի աշխույժ և անվախ պատանի, գտնվում է յուր հոր քաջերի թվում, որ կռվում էին Աղա-Մամադ-խանի զորքերի հետ, երբ նա պաշարել էր Շուշի բերդը (եր.16-37): Եթե նա այդ ժամանակ 20 տարեկան լիներ, ուրմն ծնվել է 1775 թվին: Մինչև 1881 թիվը այդ մարդը դեռ կենդանի էր: (Գուցե այժմ ևս կենդանի է): Այդ թվականում հայտնվեցավ նա Մակար վարդապետի մոտ և յուր ձեռքով հանձնեց նրան «Գաղտնիք»-ը: Որրեմն ապրել է նա 106 տարի, դարձյալ մի պատկառելի հասակ: Այդ հասակում 15 հազար ոսկի յուր հագուստի ծալքեթի մեջ կարած և «Գաղտնիք»-ը նրանց թվում, յուր ցնցոտիների մեջ թաքցրած, մուրացկանի կերպարանքով ցուպը ձեռին, ոտով 39 տարի ճանապարհորդել <ref>Յուր ճանապարհորդական նկարագրունների մեջ, մի տեղում (եր. 398) Ապրես Բեկնազայանցը ասում է. «Պետք չէ մոռանալ որ շատ վանքերում, քաղաքներում և գյուղերում զիս Սավրի գեղացի խաչագող կարծելով՝ ցուրտ կերպսվ էին ընդունում և հյուրընկալում»... Զարմանալի նմանություն կա «Գաղանիք»-ի հերոսների և «Խաչագողի հիշատակարանի» տիպերի մեջ: Իմ հոդվածի շարունակության մեջ ես առիթ կունենամ այդ նմանությունը ցույց տալու: Դա ինքնըստինքյան մի պարզ ապացույց է «Գաղանիք»-ի շինծու և մտացածին լինելուն: Ոչ Աբրահամ Բեկնազարյանցը և ոչ դրա որդի Ապրես</ref> է ամբողջ Տաճկական Հայաստանը,<noinclude></noinclude> 5lyq9x1fkyahkmgnrcgcvsb1d7c2sdb 363135 363134 2024-11-24T12:53:46Z Slava Seyranyan 11298 363135 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="4" user="Անահիտ Ավագյան" /></noinclude> Աբրահամ Բեկնազարյանցը 153 տարի չապրեր, չէր կարող ականատես լինել բոլոր անցքերին, որ գրել է «Գաղտնիք»-ի մեջ: Այդ 153 տարվա շրջանակի մեջ ամփվում է Ղարաբաղի մելիքների ամբողջ պատմությունը, սկսյալ Պետրոս Մեծի օրերից մինչև 1828 թվի վերջին ռուս-պարսկական պատերազմը, երբ Ղարաբաղի մելիքները դադարում են ռուսաց արշավաններին մասակցել և երբ Աբրահամ Բեկնազարյանցը հարկավոր չէ համարում ավելի ապրել — մեռնում է… և պատմությունը գոցվում է… Ոչ սակավ հետաքրքիր է որդու՝ Ապրես Բեկնազարյանցի, կյանքի երկարությունը։ Մակար վարդապետը պարգևել է նրան այնքան տարիներ, որ հասցրել է մինչև իր ժամանակը, 1881 թվականը, որպեսզի նա միջոց ունենա «Գաղտնք»-ը յուր ձեռքով հանձնել հայր սուրբին։ Այդ թվականից հետո անհետացրել է խեղճին… Որդի Բեկնազարյանցի ծննդյան տարեթիվը գնելու համար դարձյալ պետք է այլ փաստերի դիմել. որոշ հիշատակություն չկա գրքի մեջ: 1795 թվին տեսնում ենք նրան՝ յուր ուսումը իրանց գյուղի քահանայի մոտ ավարտած, Եղիշեն և քերականությունը սովորած, մի աշխույժ և անվախ պատանի, գտնվում է յուր հոր քաջերի թվում, որ կռվում էին Աղա-Մամադ-խանի զորքերի հետ, երբ նա պաշարել էր Շուշի բերդը (եր.16-37): Եթե նա այդ ժամանակ 20 տարեկան լիներ, ուրմն ծնվել է 1775 թվին: Մինչև 1881 թիվը այդ մարդը դեռ կենդանի էր: (Գուցե այժմ ևս կենդանի է): Այդ թվականում հայտնվեցավ նա Մակար վարդապետի մոտ և յուր ձեռքով հանձնեց նրան «Գաղտնիք»-ը: Որրեմն ապրել է նա 106 տարի, դարձյալ մի պատկառելի հասակ: Այդ հասակում 15 հազար ոսկի յուր հագուստի ծալքեթի մեջ կարած և «Գաղտնիք»-ը նրանց թվում, յուր ցնցոտիների մեջ թաքցրած, մուրացկանի կերպարանքով ցուպը ձեռին, ոտով 39 տարի ճանապարհորդել<ref>Յուր ճանապարհորդական նկարագրունների մեջ, մի տեղում (եր. 398) Ապրես Բեկնազայանցը ասում է. «Պետք չէ մոռանալ որ շատ վանքերում, քաղաքներում և գյուղերում զիս Սավրի գեղացի խաչագող կարծելով՝ ցուրտ կերպսվ էին ընդունում և հյուրընկալում»... Զարմանալի նմանություն կա «Գաղանիք»-ի հերոսների և «Խաչագողի հիշատակարանի» տիպերի մեջ: Իմ հոդվածի շարունակության մեջ ես առիթ կունենամ այդ նմանությունը ցույց տալու: Դա ինքնըստինքյան մի պարզ ապացույց է «Գաղանիք»-ի շինծու և մտացածին լինելուն: Ոչ Աբրահամ Բեկնազարյանցը և ոչ դրա որդի Ապրես</ref> է ամբողջ Տաճկական Հայաստանը,<noinclude></noinclude> 1ysm6541x3teijlr0bc3y4m8kej35jt 104 113299 363126 328010 2024-11-24T12:31:50Z Slava Seyranyan 11298 363126 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="4" user="Անահիտ Ավագյան" /></noinclude> ընդհակառակն, Ղարաբաղի պատմությունը գրել է և մեզ թողել է Գանձասարի Ջալալյան Եսայի կաթողիկոսը, որի հակառակորդն է Ներսեսը։ — Այժմ մեզ համար հետաքրքիր է գիտենալ այսքանը միայն, թե ո՞ր թվականներում էր ապրում այդ Ներսեսը, որպեսզի նրա համեմատ գտնենք նրա աշակերտ Աբրահամ Բեկնազարյանցի ծննդյան տարեթիվը։ Ներսեսը Երից-Մանկաց վանքում<ref>Երից-Մանկաց վանքը գտնվում է Թարթար գետի ձախ կողմում, մի անտառապատ ձորի մեջ, հինգ թե վեց վերստաչափ հեռավորության վրա Ջրաբերդ ամրոցից։ Իսկ Գանձասարի վանքը, որ Աղվանից կոթողիկոսների աթոռատեղին է, գտնվում է Ղարաբաղի Խաչեն գետ ձախ կողմում, մի լեռան վրա:</ref> հակաթոռ կաթողիկոս ձեռնադրվեցավ ընդդեմ Գանձասարի Ջալալյան Եսայի կաթողիկոսի և նրա կենդանության ժամանակ, հայոց 1155 թվի, իսկ փրկչական 1705-ին<ref>Այդ Ներսեսը նույնպես հակաթոռ, Սիմոն կաթողիկոսի ազգականն էր որ հիմնեց Երից-Մանկաց վանքը, և նրա տոհմից մի քանի հակաթոռ կաթողիկոսներ նստեցին հիշյալ վանքում, որոնք ոչ սակավ խռովություններ հարուցին իրանց ժամանակում և Ղարաբաղի կործանման պատճառ դարձան: Ներսեսի գործերի հետ ծանոթանալու համար խորհուրդ ենք տալիս կարդալ հետևյալ աշխատությունները. «Խամսայի մելիքությունները» եր. 34, 44, 51, 52, 11, 114, 116: «Ջամբռ» եր. 81-86: Ներսես կաթողիկոսի անունը գտնում ենք և Եկատիրինա I կայսրուհու 1726 թվի 22 փետրվարի հրովարտակի մեջ, ի թիվս Եսայի կաթողիկոսի, Եգան Իշխանի, (Տիզակի մելիք Եգանի) և Ավան յուզբաշու անունների, որոնք այդ ժամանակ քաղաքական հարաբություններ ունեին ռուսաց արքունիքի հետ</ref>: Ով որ գիտե այդ Ներսեսի պատմությունը, թե որքան զբաղված էր նա յուր անընդհատ կռիվներով մի կողմից, Գանձասարի Ջալալյան Եսայի կաթողիկոսի հետ, որին ներհակ հակառակորդ էր, կաթողիկոս էր դարձել, մյուս կողմից՝ էջմիածնի Աղեքսանդր կաթողիկոսի և նրա հաջորդների հետ, մինչև Սիմոն կաթողիկոսը, որոնցից բանադրվեցավ նա իբրև ըմբոստ և ապստամբ<ref>Աղվանից ապստամբները թե Գանձասարում և թե այլ տեղերում, որ հետո հայտնվեցան, ամենքը կախումն ունեին Էջմիածնից, ավանդական սովորության համեմատ, որ այդ երկրի առաջին կաթողիկոսը՝ Գրիգորիս Լուսավորչի աթոռն էր: Առանց Էջմիածնի, առանց մայր աթոռը, թույլտվության ձեռնադրվողները համարվում էին ապստամբ:</ref>, կրկնում եմ, ով որ գիտե այդ Ներսեսի պատմությունը, որ բացի հիշյալ կռիվներից, նա զբաղված էր և զանազան քաղաքական հարցերով,—֊ ով որ գիտե այդ բոլորը, կարող է համոզված լինել, որ նա<noinclude></noinclude> 4wccliz0b0r3w8tli2l8gm3wo0u4uac 104 113390 363183 326165 2024-11-25T08:16:56Z Slava Seyranyan 11298 363183 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="4" user="Անահիտ Ավագյան" /></noinclude>շահին ղրկած էր պատժելու, — շարունակում է պատանի Բեկնազարյանը (եր. 229)։ — Ամբաստագիրն սաստիկ բողոքում էր թե սույն վարդապետն դուն գործած էր մի քանի թուլահավատ հայեր կաթոլիկություն դարձնել, յուր խռովահույզ գրգռիչ, ''հեղափոխական'' և ''գաղտնի'' քարոզներով տեղույն քրիստոնյա ժողովրդյան և տիրող կառավարության մեջ խոովություններ հարուցանել և ժողովուրդը պարսից դեմ ապստամբեցնել (ինչո՞ւ)։ Շահն ավելի զբաղված լինելով քաղաքական և պատերազմական գործերով՝ ժամանակ չունեցավ կամ պատժել և կամ քննությամբ արդարացնելով ազատել, վասն որոյ բանտարկյալ մնացած էր, որի մոտ հաճախում էի ուսանելու»։ Այդ ասացվածքների մեջ որքան տողեր կան, այնքան ևս սխալներ կան։ Ուրմի քաղաքում երբեք հայ կաթոլիկ հասարակություն, կամ հայ կաթոլիկ վարդապետներ չեն եղել և առայժմ նույնպես չկան։ Երբեք հայ կաթոլիկ վարդապետները քաղաքական ձգտումներով Պարսկաստան չեն մտել, որովհետև նրանք քաղաքական շահեր չունեն։ Ուրմիում եղել է, այժմ նույնպես կա ասորի-կաթոլիկ հասարակություն, բայց նրանց կրոնավորները ոչ թե հայեր են, այլ եվրոպացիք ''լազարիստների'' կարգից։ Երևի «Գաղտնիք»—ի հեղինակը, ինքը Պարսկաատանում ապրելով, այնքան չի ուսումնասիրել երկիրը, որ Ուրմին շփոթել է Սպահանի հետ, որտեղ իրավ կա հայ—կաթոլիկ հասարակություն։— Թողնենք այդ, մեզ համար հետաքրքիր կետը պատանի Բեկնազարյանի ֆրանսերեն սովորելն էր բանտարկյալ վարդապետի մոտ, մի տարվա ընթացքում, այն ևս պարսկական դժոխային բանտում, որի դռները ոչ մի օտար մարդու առջև չեն բացվում։ Այժմ տեսնենք, թե ինչպես էր ապրում պատանի Բեկնազարյանը շահի պալատում։ «Շահի պալատում ամենից սիրականն ես էի։ Շահի երկու քույրերն, վրացի և պարսիկ աղախիններն սիրում էին զիս անհագ սիրով, փայփայում և գգվում։ Չեմ կարող չհիշել մի գլխավոր պարագա, այս է, միմյանցից թաքուն հայ կաթոլիկ վարժապետս (բանտում) քարոզում էր ինձ ընդունել Փափի գերիշխանությունը, պարսիկ վարժապետս՝ Մահմեդի լույս կրոնը և ս. Ալու իմամությունը, և վրացի աղախիններն՝ հունադավանությունը և վրացիությունը։ Թեև _{26 Րաֆֆ, երկերի հ. X}<noinclude></noinclude> aoe8noch4p2pic3wssy53bz7s6prynu 104 113549 363184 326244 2024-11-25T08:20:38Z Slava Seyranyan 11298 363184 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="4" user="Անահիտ Ավագյան" /></noinclude> հորիցս կանխավ խրատված էի բնավ այո՛ կամ ո՛չ չպատասխանելու՝ սակայն խոստովանում եմ մեղքս, ինչպես տղայական տաք արյան հատուկ է՝ վարդապետին պատասխանեցի.—«Ավելի լավ կլիներ դու հայ մեռնեիր, քան թե փափականության մեջ ապրեիր». պարսիկ վարժապետիս.—«Դու ինձ պարտավոր ես պարսկերեն ուսուցանել և ոչ կրոնափոխություն, իսկ վրացի Թոմաս և էլիզա աղախիններիս.— «Դուք ավելի լավ կանեիք, ձեր շահամոլ և դյուրափոփոխ ազգականներին մահմեդականությունից արգիլել, քան ինձ վրացիություն ընդունել տալու ճգնիլ» (եր. 229—230)։ Այդ բոլոր միամիտ խոսակցությունները փոքրիշատե հավանական կարող էին լինել, եթե Աղա-Մամադ-շահը կանանոց ունենար։ Դժբախտաբար նա ներքինի էր և զուրկ պարսից շահերի կանանոց ունենալու բավականությունից։ Դեռ տղայության հասակում Ադլ—շահի հրամանով ներքինացրին նրան և պահվում էր նույն շահի արքունիքում, որ գտնվում էր Թավրիզ քաղաքում։ Իսկ երբ Զենդ—թարիմ—խանի զորավարը, Շըխալի—խանը, սպանել տվեց նրա հորը` Մամադ—Հուսեին—խանին, և նրա որդիներից շատերին կոտորել տվեց Աստարապատում, այդ կոտորածից ազատվեցավ Աղա—Մամադ—խանը, որովհետև գտնվում էր Ադլ—շահի մոտ <ref>«Պատմութիւն Պարսից» Մ. Դ. Թաղիադեանցի, Ա հատ., եր. 216, </ref> Ադլ—շահի թագավորությունը տևեց 6 ամիս միայն։ Այնուհետև զորացավ Զենդ—թարիմ—խանը։ Դա Աղա—Մամադ—խանին բերել տվեց Շիրազ և պահում էր յուր կանանոցում, իբրև պատանդ։ Այդ կանանոցից փախավ նա և Ղաջարյան թագավորության սկիզբ դրեց<ref>«Պատմութիւն Պարսից» Մ. Դ. Թաղիադեանցի, Ա հատ., եր. 216: Պատմություն Նոր Ջուղայու «Հարություն Տեր Հովհանեանցի», տպված ի Նոր Ջուղա 1881 ամի, Ա. հատ., եր. 291</ref>: Աղա—Մամադ—շահը ինչպես կանանոց չուներ, նույնպես տան, մնացած երկու քույրեր չուներ, որ սիրեին Ապրես Բեկնազարյանին։ Նա միայն մի հորաքույր ուներ, որի վրա ամուսնացավ Զենդ—Քարիմ—խանը, նրա հորը սպանել տալուց հետո<ref>«Նամեյի Խոսրովան» («Գիրք թագավորաց»), աշխատություն Ջալալ Միրզայի որդույ Ֆաթալի շահի, Գ. հատ., եր. 412: Տպված է Թեհրանում 1871 ամի</ref>։<noinclude></noinclude> 54tqfiuh9ca656v7z5pu4rha6amirv3 363185 363184 2024-11-25T08:24:13Z Slava Seyranyan 11298 363185 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="4" user="Անահիտ Ավագյան" /></noinclude> հորիցս կանխավ խրատված էի բնավ այո՛ կամ ո՛չ չպատասխանելու՝ սակայն խոստովանում եմ մեղքս, ինչպես տղայական տաք արյան հատուկ է՝ վարդապետին պատասխանեցի.—«Ավելի լավ կլիներ դու հայ մեռնեիր, քան թե փափականության մեջ ապրեիր». պարսիկ վարժապետիս.—«Դու ինձ պարտավոր ես պարսկերեն ուսուցանել և ոչ կրոնափոխություն, իսկ վրացի Թոմաս և էլիզա աղախիններիս.— «Դուք ավելի լավ կանեիք, ձեր շահամոլ և դյուրափոփոխ ազգականներին մահմեդականությունից արգիլել, քան ինձ վրացիություն ընդունել տալու ճգնիլ» (եր. 229—230)։ Այդ բոլոր միամիտ խոսակցությունները փոքրիշատե հավանական կարող էին լինել, եթե Աղա-Մամադ-շահը կանանոց ունենար։ Դժբախտաբար նա ''ներքինի'' էր և զուրկ պարսից շահերի կանանոց ունենալու բավականությունից։ Դեռ տղայության հասակում Ադլ—շահի հրամանով ներքինացրին նրան և պահվում էր նույն շահի արքունիքում, որ գտնվում էր Թավրիզ քաղաքում։ Իսկ երբ Զենդ—Քարիմ—խանի զորավարը, Շըխալի—խանը, սպանել տվեց նրա հորը՝ Մամադ—Հուսեին—խանին, և նրա որդիներից շատերին կոտորել տվեց Աստարապատում, այդ կոտորածից ազատվեցավ Աղա—Մամադ—խանը, որովհետև գտնվում էր Ադլ—շահի մոտ <ref>«Պատմութիւն Պարսից» Մ. Դ. Թաղիադեանցի, Ա հատ., եր. 216, </ref> Ադլ—շահի թագավորությունը տևեց 6 ամիս միայն։ Այնուհետև զորացավ Զենդ—Քարիմ—խանը։ Դա Աղա—Մամադ—խանին բերել տվեց Շիրազ և պահում էր յուր կանանոցում, իբրև պատանդ։ Այդ կանանոցից փախավ նա և Ղաջարյան թագավորության սկիզբ դրեց<ref>«Պատմութիւն Պարսից» Մ. Դ. Թաղիադեանցի, Ա հատ., եր. 216: Պատմություն Նոր Ջուղայու «Հարություն Տեր Հովհանեանցի», տպված ի Նոր Ջուղա 1881 ամի, Ա. հատ., եր. 291</ref>: Աղա—Մամադ—շահը ինչպես կանանոց չուներ, նույնպես տանը մնացած երկու ''քույրեր չուներ'', որ սիրեին Ապրես Բեկնազարյանին։ Նա միայն մի հորաքույր ուներ, որի վրա ամուսնացավ Զենդ—Քարիմ—խանը, նրա հորը սպանել տալուց հետո<ref>«Նամեյի Խոսրովան» («Գիրք թագավորաց»), աշխատություն Ջալալ Միրզայի որդույ Ֆաթալի շահի, Գ. հատ., եր. 412: Տպված է Թեհրանում 1871 ամի</ref>։<noinclude></noinclude> i46pzkpe4uu13zyjlomnkj1qe8qszf6 104 113640 363129 325893 2024-11-24T12:42:58Z Slava Seyranyan 11298 363129 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="4" user="Անահիտ Ավագյան" /></noinclude> յուր կաթողիկոսության օրերում մի րոպե անգամ ժամանակ չէր ունենա պարապելու Աբրահամ Բեկնազարյանցի կրթությամբ։ Բացի դրանցից, իբրև կաթողիկոս նրա բարձր աստիճանը չէր ների մի որևիցե խնածախցի հասարակ շինականի՝ Աբրահամ Բեկնազարյանցի վարժապետությամբ պարապել։ Եթե ընդունենք, որ Աբրահամ Բեկնազարյանցը, ինչպես վերևում հիշված է, այդ Ներսեսի մոտ աշակերտություն է արել, ուսումը ավարտել է, և նրա մոտ «երկար ժամանակ» մնացել է, - այդ կարող էր լինել Ներսեսի թե կաթողիկոսությունից և թե եպիսկուսությունից առաջ, այսինքն՝ նրա աբեղայության ժամանակ։ Իսկ եթե ընդունենք այն, որ Աբրահամ Բեկնազարնցը Ներսեսի մոտ յուր ուսումը ավարտելուց հետո այնքան զարգացած էր, որ պատմություններ էր ընդօրինակում յուր «Գաղնիք»-ը կազմելու համար, - այդ ժամանակ նա անպատճառ պետք է գոնե 30 տարեկան լիներ։ Ուրեմն նա պետք էր ծնված լիներ 1675 թվին, այսինքն՝ յուր վարժապետի կաթողիկոս ձեռնադրվելուց 30 տարի առաջ։ Այդ 30 տարին ես այդպես եմ բաժանում․ մի որևէ վանք մտնելու համար՝ վանական կանոններով պատանու երեսի մազերը պետք է դուրս եկած լինեն․ եթե Աբրահամ Բեկնազարյանցը 18 կամ 20 տարեկան էր, երբ մտավ Երից-Մանկաց վանքը, մի 10 կամ 12 տարի էլ հարկավոր էր, որ նա այնքան ուսում առներ, զարգանար, որ պատմություն գրեր, մանավանդ այն ժամանակ, որ մարդիկ իրենց ամբողջ կյանքը նվիրում էին ուսման բայց ոչինչ չէին սովորում։ Այժմ Աբրահամ Բեկնազարյանցի ծննդյան թվականը մեր ձեռքում ունենք։ Նա ծնվել է 1675 թվին։ Որոնենք թե որ թվին մեռավ նա։ Հոր գրած պատմությունը շարունակող որդին-Ապրես Բեկնազարյանցը, որ թվականների սիրահար էր յուր հոր մահվան տարեթիվը չէ դնում «Գաղտնիք»-ի մեջ, այլ դնում է միայն ամսաթիվը, հոկտեմբերի 10-ին (եր. 390): Այդ ևս մի գաղտնիք է … Բայց նա մոռանում է, որ յուր հայրը 1828 ամի սեպտեմբերի 20-ին հիվանդության անկողմնում, ստանում է մի նամակ Ղարաբաղի Բաղդասար միտրոպոլիտից և պատվիրում է որդուն պատասխանը գրել (եր. 387): Եթե նույն տարվա մեջ մեռած լինի նա, ուրեմն ապրել է ամբողջ 153 տարի (1675-1828): Ինչո՞վ է տվել Մակար վարդապետը յուր երևակայական պատմագրին այդքան երկար կյանք,—այդ շատ հետաքրքիր է գիտենալ: Որովհետև եթե<noinclude></noinclude> nja6cvvvj38l6iyq7a5idd33cjiuir3 104 114471 363136 324885 2024-11-24T12:58:40Z Slava Seyranyan 11298 363136 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="4" user="Անահիտ Ավագյան" /></noinclude> անցել է Պարսկաստանը, մինչև եկել է Ղարաբաղ և Մակար վարդապետին գտել է խորհրդավոր գիրքը նրան հանձնելու համար։ Զարմանալի է, որ ոչ մի թուրք կամ քուրդ նրան չի հանդիպել, եթե «Գաղտնիք»-ը չհափշտակեին, ոսկիներին կարծեմ չէին խնայի (եր. 394—398)։ Այժմ «Գաղտնիք»-ի երկու հեղինակների՝ հոր և որդու կյանքի տարիները մեր ձեռքում ունենք։ Հայրը ապրել է 153 տարի։ Որդին 106 տարի։ Երկուսը միասին՝ 259 տարի։ Ուղիղ երկու և կես դարից 9 տարի ավել։ Լավ է հաշվել Մակար վարդապետը։ Եթե հիշյալ թվանշանները երևակայական չլինեին, կարելի էր ընդունել, որ հայր և որդի Բեկնազարյանները հայոց մելիքների բոլոր գործողություններին վկա, ականատես և ժամանակակից են եղել, և ամեն ինչ տեսնելով են գրել, և այսպիսով կազմել են այն հրաշալի գիրքը, որը բովանդակում է յուր մեջ հայոց պատմության համար «թանկագին գանձեր» և այլն։ Պետք չէ մոռանալ և այն, որ այդ մի զույգ պատմագրները ոչ միայն ականատես են եղել անցքերին, այլ իրանք անմիջական և գլխավոր դեր են կատարել բոլոր գործողությունների մեջ։ Մասնակցել են մելիքների պատերազմներին, մասնակցել են նրանց գաղտնի հարաբերություններին և դեսպանախոսություններին օտար պետությունների հետ, մի խոսքով, ոչինչ չէ կատարվել առանց նրանց մասնակցության և գիտության։ Թողնենք այդ հրեշավոր երկու և կես դարերը, որ մի պարզ ապացույց են «Գաղտնիք»-ի հեղինակների երևակայության ծնունդ լինելուն,— և ընդունենք, թե իրավ եղել են մի զույգ հայր և որդի, որոնք 259 տարի ապրել են, ամեն ինչ տեսել են և հիշյալ գիրքը գրել են։ Այժմ դիմենք նույնիսկ «Գաղտնիք»-ին, արդյոք կարո՞ղ էր այդ գիրքը 1881 թվին հասած լինել Մակար վարդապետի ձեռքը։ ;Նշումներ {{նցանկ}} Բեկնազարյանցը չէին կարող կարդացած լինել «Խաչագողի հիշատակարանը», որ հետևեին նրան: Այդ Մակար վարդապետը միայն կարող էր կարդալ և, նրանցից օգուտ քաղելով պատմական անձնավորությունների փոխարեն, զանազան խաբեբա և խարդախ քավոր պետրոսներ ստեղծել։ 15.000 ոսկի յուր հետ ունենալուց հետո, ի՞նչ հարկ կար մուրացկանի կերպարանքի մեջ մտնել: Այդ խաչագողներն են միայն անում։ 15,000 ոսկիով կարելի էր փառավոր կերպով ճանապարհորդություններ անել:<noinclude></noinclude> nru5whbdhl1mc9o94tlqum4fi7x2qn6 104 114475 363191 326286 2024-11-25T10:00:12Z Slava Seyranyan 11298 363191 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="4" user="Անահիտ Ավագյան" /></noinclude> «Պարսկաստան փոխադրած հայ և վրացի գերիներն բնակություն հստատած էին Թավրիզում, սորա շրջանակններում և փոքր մասամբ Թեհրանում: Վրացիք զգալի կերպով պարսկանում էին մահմեդական կրոնը ընդունելով, իսկ հայք ընդհակառակը պահպանում էին յուրյանց կրոնը եկեղեցիներ շինելով և երեխայք քահանայից ձեռք ուսուցանելով» (եր. 229): Այդ խոսքերից խունկի հոտ է բերում… Երևում է, որ գրողը մի հոգևորական է… Չի ցանկացել, որ հայերը կորչեին Պարսկաստանում: Եթե Ապրես Բեկնազարյանը Պարսկստանը տեսած լիներ, և Աղա-Մամադ-շահի գերիների հետ այնտեղ գնացած լիներ, հենց այդ փոքրիկ հատվածի մեջ այնքան սխալներ չէր անի, որը ես այժմ պիտի ցույց տամ: Ինչպես վերևում հիշեցի, Աղա-Մամադ-շահի տարած թե հայ և թե վրացի գերիների հետքեր չեն մնացել Պարսկաստանում, Մահմեդականությունը բոլորին կլանեց: (Իհարկե, իմ խոսքը մի քանի զերծ մնացած անհատների մասին չէ): Սխալ է այն, որ Աղա-Մամադ-շահը բնակեցրեց նրանց Թավրիզում, նրա շրջակա գյուղերում և մասամբ Թեհրանում: 12.000 գերին փոքր բան չէ. եթե այդ քաղաքներում բնակեցված լիներ, չէին կորչի, որովհետև հնուց հայ ազգաբնակություն կար: Թավրիզի հայ ազգաբնակությունը բաղկացած է գլխավորապես երկու տարրերից՝ բնիկներից և Ղարաբաղի գաղթականներից, որոնք մինչև այսօր պահպանել են իրենց բարբառը և, թե սովորույթներով և թե պարապմունքներով՝ բոլորովին որոշվում են մյուսներից: Եթե այդ քաղաքում բնակեցրած լինեին Թիֆլիսի գերիներին, այսօր կտեսնեինք նրանց, մանավանդ, որ խումբերով տրված գաղթականները միշտ առանձին թաղեր են կազմում և այդ թաղերը իրենց անունով են կոչում: Ինչպես Շահ-Աբասի Սպահան տարած գերիները բաժանվում են զանազան թաղերի, և երբեք ջուղայացին չխառնվեցավ երևանցու հետ, կամ երևանցին՝ դաշտեցու (Ներքինագուլեցու) հետ: Իսկ Թավրիզի շրջակայքում, որ ցույց է տալիս Բեկնազարյանը, ոչ միայն Թիֆլիսեցուց գյուղեր չկան, այլ մինչև անգամ մահմեդականների՝ թուրքաց կամ պարսից գյուղեր չկան: Թավրիզի շուրջը անապատ է, իսկ գյուղերը բավական հեռու են: Հայոց երեք<noinclude></noinclude> 9fp72asz6kf3gozg4xs7t68a8qgxvmv 104 114519 363175 324883 2024-11-25T07:34:03Z Slava Seyranyan 11298 363175 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="4" user="Անահիտ Ավագյան" /></noinclude> Այդ հաշվով պարզվում է այն ամբողջ առասպելը, որ Մակար վարդապետը հնարել է, թե 1881 թվին ստացավ «Գաղտնիք»-ը, թարգմանեց, հետո բնագիրը կորցրեց և այլն,— դրանցից և ոչ մեկը չէր կարող պատահել, որովհետև ներկա թվականից առաջ հիշյալ գիրքը նրա ձեռքը հասնել չէր կարող։ Այդ բոլորից այն եզրակացությանն ենք հասնում, որ «Գաղտնիք»-ի մի զույգ հեղինակները — հայր և որդի Բեկնազարյանները—երևակայական անձնավորություններ են, թե այդ գիրքը Մակար վարդապետի խարդախած աշխատությունն է, և թե Մակար վարդապետը այդ գրքի առաջաբանի մեջ, ի դեմս Ապրես Բեկնազարյանցի, նկարագրել է միայն յուր աստանդական կյանքը Տաճկական Հայաստանում և յուր 9 տարի մնալը Երուսաղեմի վանքի միաբանության մեջ և այլն։ Առհասարակ «Գաղտնիք»֊ի մեջ նշանակված թվականների մեծ մասը, անցքերի և փաստերի հետ համեմատելով, ցույց են տալիս խիստ խոշոր հակասություններ, որոնք պարզ կերպով երևան են հանում այն անհերքելի ճշմարտությունը, որ եթե հեղինակը գոյություն ունենար և ժամանակակից անձն լիներ, այն տեսակ սխալներ չէր անի։ Ես դեռ չեմ վերջացրել «Գաղտնիք»-ի մի զույգ հեղինակների հետ—հայր և որդի Բեկնազարյանների հետ։ Դրանց պետք է ամեն կողմից քննել, որովհետև դրանց գոյության հետ սերտ կապ ունի «Գաղտնիք»-ի հարազատության կամ անհարազատության խնդիրը։ Հենց մի անգամ ապացուցվեցավ, որ Բեկնազարյանները երևակայական անձնավորություններ են — իսկույն ինքնըստինքյան փուլ կգա ամբողջ «Գաղտնիք»-ը և կապացուցվի, որ այդ գիրքը նույնպես մի երևակայական աշխատություն է, մի անհայտ հեղինակի գրած։ Ինչո՞ւ։ Նախքան այդ հարցին ուղղակի պատասխանելը, պետք է որոշել, թե ի՞նչ տեսակ աշխատություն է «Գաղտնիք»-ը։ «Գաղտնիք»֊ը վեպ չէ, պատմություն ևս չէ։ «Գաղտնիք»-ը մի հիշատակարան է, որի մեջ խառն և անկարգ կերպով պատմվում են զանազան պատմական անցքեր։ Անցքերի պատմողները —Բեկնազարյանները—կամ անմիջական կերպով ինքը գործում է անցքերի մեջ, կամ, եթե ինքը ներկա չէ, մյուս գործիչների հետ<noinclude></noinclude> 7jez7oxnff4wc9s9ppeojpk4h7telzz 104 114520 363176 326162 2024-11-25T07:38:36Z Slava Seyranyan 11298 363176 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="4" user="Անահիտ Ավագյան" /></noinclude> սերտ կապեր ունի և նրանցից ստանում է հարկավոր տեղեկությունները: Եվ այսպիսով, հիշատակարանի մեջ գործող անձը դառնում է, միևնույն ժամանակ, նրա գրողը, նրա հեղինակը: Պատահում են շատ վեպեր, և իմ վեպերից մի քանիսը այդ ձևով է գրված, որ ամրողջ վեպը սկզբից մինչև վերջը պատմում է գործող անձինքներից մեկը։ Բայց այստեղ հեղինակը հայտնի է: Նա միայն յուր խոսքը յուր ստեղծած տիպի բերանն է դնում, և յուր վիպասանության վերաբերությամբ` բոլոր պատասխանատվությունը յուր վրա է առնում։ Բայց Մակար վարդապետը հրաժարվում է իրան «Գաղտնիք»-ի հեղինակ ճանաչել: Մնում են Բեկնազարյանները, որոնք թե անձամբ խառն են կատարված անցքերի մեջ և թե իրենց հիշատակարանի մեջ գրում են նույն անցքերը։ Եվ այսպես անցքերի ճշտության պատասխանատվությունը մնում է վերջինների վրա։ Ուրեմն, եթե հայտնվեն փաստերի մեջ զեղծումներ և խոշոր զեղծումներ, — պետք է ընդունել երկուսից մեկը, կամ Բեկնազարյանները ստախոսներ են և իրենց երևակայության ցնորքները տալիս են մեզ իբրև զուտ պատմական փաստեր, կամ նրանք բանաստեղծական անձնավորություններ են, այլ մի անհայտ հեղինակ գրել է այդ հիշատակարանը և Բեկնազարյանների անունով նույն զեղծումներն է անում,— աղավաղում է պատմությունը։ Վերջին դեպքում, «Գաղտնիք»-ը կկորցնե յուր հարազատությունը և կդառնա մի անհայտի կեղծ աշխատություն։ Թո՛ղ լինի այդ անհայտը Մակար վարդապետը, կամ մի ուրիշը, —միևնույն է: Ահա ինչու ասում էի ես, թե երբ մի անգամ ապացուցվեցավ, որ Բեկնազարյանները երևակայական անձնավորություններ են,— իսկույն փուլ կգա և կփշրվի ամբողջ «Գաղտնիք»-ը։ Դիմենք փաստերին։ «Գաղտնիք»-ի մեջ գտնում ենք անթիվ գաղտնի թղթակցություններ կամ ամբողջապես, կամ նրանց բովանդակությունը։ Այս տեսակ գաղտնի թղթակցությունները թե պետությունների և թե մասնավոր բարձր պաշտոնակալների հարաբերության մեջ, սկզբում խստիվ պահվում են դիվաններում, քանի դեռ գործողությունները չեն վերջացած։ Իսկ գործողությունները վերջանալուց հետո, նրանք դառնում են հնադարանների (արխիվների) սեփականություն։ Ապագայում, շատ հեռավոր ապագայում, նրանցից սակավներին է վիճակվում պատմության նյութ դառնալ։<noinclude></noinclude> 81f2avzk0ifefgiaun94tl01ax2zohs 104 114525 363192 326704 2024-11-25T10:04:15Z Slava Seyranyan 11298 363192 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="4" user="Անահիտ Ավագյան" /></noinclude> գյուղեր կան միայն, մի օրվա ճանապարհի հեռավորության վրա, որոնց բնակիչները ոչ թե թիֆլիսեցիներ են, այլ բնիկներ կամ ղարադաղցիք։ Թեհրանում նույնպես թիֆլիսեցի գաղթականներ չեն եղել և այժմ չկան։ Ուրեմն ի՞նչ եղան Աղա-Մամադ-շահի տարած գերիները: Աղա-Մամադ-շահը նրանց մի մասը բնակեցրեց Մազանդարանում, որ յուր հայրենական երկիրն էր, մի մասը բնակեցրեց Կասպից ծովի հարավային գավառներում, մնացածներին տվեց Պարսկաստանի զանազան խորքերում, հեռու քրիստոնյա ազգաբնակություններից, որպեսզի հեշտ լիներ նրանց մահմեդականացնելը։ Այդ գլխում հիշված բոլոր օրինակներից, որ ես քաղել եմ «Գաղտնիք»-ից , ինքըստինքյան ծագում է մի հարց, մի՞թե Ապրես Բեկնազարյանը, որ այնքան մերձավոր էր Աղա-Մամադ-շահին, որ նրա պալատում էր ապրում, որ անձամբ ականատես և ներկա էր յուր ժամանակի անցքերին,—մի՞թե նա այսքան սխալներ կաներ, եթե իրոք մի այսպիսի անձնավորություն գոյություն ունենար։ Այս սխալները Մակար վարդապետի սխալներն են։ Եթե նա փոքրիշատե ծանոթ լիներ պարսից կարգերի և սովորությունների հետ, եթե նա լավ ուսումնասիրած լիներ այդ ժամանակներում կատարված անցքերը, իհարկե իր ստեղծած պատմագրին մոլորությունների մեջ չէր ձգի։ Հետևյալ գլխում ես ցույց կտամ ավելի խոշոր սխալներ հայր Բեկնազարյանի գործունեության մասին Պարսկաստաանում, իսկ այժմ չեմ կարող առանց նկատողության թողնել մի մեծ հակասություն, որ իսպառ ոչնչացնում է «Գաղտնիք»-ի մի զույգ հեղինակների գոյությունը և ցույց է տալիս, որ նրանց գրածները երևակայական առակաբանություն է, և ավելի ոչինչ։ Վերևում տեսանք, թե Բեկնազարյանները որտեղ բնակեցրին Աղա-Մամադ-շահի Պարսկաստան տարած հայ և վրացի գերիներին,— Թավրիզ քաղաքում, նրա շրջակա գյուղերում և Թեհրանում։ Բայց երևում է, որ «Գաղտնիք»-ի մի զույգ հեղինակները սաստիկ մոռացկոտ են, գրքի մի տեղում գրածը, մյոս երեսում մոռանում են և նրա հակառակն են գրում։ նրանք «Գաղտնիք»-ի 169 երեսում Աղա-Մամադ-շահի վերառած հայ և վրացի<noinclude></noinclude> exlpghrh1ttt4hykj1gmhjhun2jes1m 104 114529 363193 326281 2024-11-25T10:09:38Z Slava Seyranyan 11298 363193 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="4" user="Անահիտ Ավագյան" /></noinclude> հենց առաջին իջևանից, Սողանլուխից, Մելիք-Մեջլումի<ref>Մելիք-Մեջլումը Ղարաբաղի Ջրաբերդ գավառակի մելիքն էր, որ վիրավորված լինելով վրաց Հերակլ թագավորից, առաջնորդեց Աղա-Մամադ-շահին Թիֆլիսի արշավանքի ժամանակ։</ref> միջնորդությամբ, վերադարձնում են կրկին իրենց տեղը—Թիֆլիս, իսկ հետո 229 երեսում, բնակեցնում են միևնույն գերիներին Պարսկաստանի Թավրիզ քաղաքում, նրա շրջակա գյուղերում, Թեհրանում և այլն։ Այլև ի՞նչ գերիներ կմնային այդ տեղերում բնակեցնելու համար, քանի որ բոլորին վերադարձրել էր շահը։ Ահա «Գաղտնիք»֊ի խոսքերը. «Սողանլու կոչված տեղից, Մելիք-Մեջլումի միջնորդությամբ գերիներից Տփղիս վերադարձան տասն և երկու հազար վրացի և հայ գերվածներ՝ հանդերձ բոլոր եկեղեցիական անոթներով և զարդերով» (եր. 169)։ Գերիների թիվը ընդամենը 12 հազար էր։ Այդ թիվը առնված է «Խամսայի մելիքություններից», որի մեջ նույնպես 12.000 է նշանակված (եր, 185)։ Իսկ Դուբրովինը նրանց թիվը ավելի պակաս է դնում՝ 10.000։ («Ист. войны и владычества русских на Кавказе», т. III, стр. 42). Այս տեսակ հակասություններ անում են այն հեղինակները, որոնցից մեկը, հայր Բեկնազարյանը—Աղա-Մամադ-շահի զորապետն է և անձամբ մասնակցել է նույն արշավանքին, իսկ մյուսը՝ որդի Բեկնազարյանը ապրել է շահի պալատում և գրել է ժամանակի պատմությունը… {{Կենտրոն|'''Գ'''}} Այժմ տեսնենք հայր Բեկնազարյանի—Աբրահամի-գործունեությունը Պարսկաստանում։ Քննելով նրան, մենք քննած կլինենք «Գաղտնիք»-֊ը։ Պետք չէ մոռանալ, որ Աղա-Մամադ-շահը, Թիֆլիսը ավերակ դարձնելուց հետո, երբ վերադառնում էր Պարսկաատան, հայր և որդի Բեկնազարյաններին տարավ յուր հետ։ «Շահն հայտնեց մեղքին (Մելիք-Մեջլումին), որ ինքն ստիպված էր փութալ Պարսկաստան և յուր հետ տանել և հայրս և զիս»— այսինքն՝ հայր և որդի Բեկնազարյաններին: (եր. 171)։<noinclude></noinclude> 7e12y0c8l43qxo5jas8so6al1uhp3tf 106 125920 363118 361529 2024-11-24T12:14:09Z GeoO 1678 363118 proofread-index text/x-wiki {{:MediaWiki:Proofreadpage_index_template |Type=գիրք |Title=[[Բոլշևիզմը և Հայաստանը]] |Language=hy |Volume= |Author=Ռուբեն Դարբինյան |Translator= |Editor= |Illustrator= |Publisher= |Address= |Year=1920 |School= |Key= |ISBN= |OCLC= |LCCN= |BNF_ARK= |ARC= |Source=pdf |Image=[[Պատկեր:Բոլշևիզմը և Հայաստանը.pdf|page=1|200px]] |Progress=V |Transclusion=unknown |Pages=<pagelist /> |Volumes= |Remarks=<div class="prose"> {{t3|Բ Ո Վ Ա Ն Դ Ա Կ Ո Ւ Թ Յ Ո Ւ Ն|m=2em}} {{table|titre=I. Ֆրազներն ու փաստերը|page=3}} {{table|titre=II. Սոցիալիստական էքսպերիմենտը և ազգայնական էությունը|page=7}} {{table|titre=III. Բոլշևիկների իրական ուժն ու դաշնակիցների քաղաքական խաղերը|page=11}} {{table|titre=IV. Տնտեսական քայքայումը|page=15}} {{table|titre=V. Ի՞նչն է սոցիալիզմը|page=20}} {{table|titre=VI. Բոլշևիզմի տնտեսական հետևանքները|page=22}} {{table|titre=VII. Բոլշևիզմի սոցիալական հետևանքները|page=26}} {{table|titre=VIII. Բոլշևիզմի քաղաքական հետևանքները|page=31}} {{table|titre=IX. Բոլշևիկյան ավանտյուրան Հայաստանում|page=38}} {{table|titre=X. Բոլշևիզմի ռեակցիոն բնույթը|page=45}} </div> |Width= |Css= |Header= |Footer= }} eynz5kg0u59d0i07h8anntg00tgryhv 0 130815 363114 2024-11-24T12:00:20Z GeoO 1678 Նոր էջ «{{Վերնագիր |title= Թորոս Թորամանյանին |section = |previous = |next =[[Թորոս Թորամանյանի նամակներ/Ն․ Մառին, 6 դեկտեմբերի|Ն․ Մառին, 6 դեկտեմբերի]] |notes = |author= Նիկողայոս Մառ |year= }} <center>{{Հավասարեցնել|լայնք=35em| {{Կենտրոն|'''1. ԹՈՐՈՍ ԹՈՐԱՄԱՆՅԱՆԻՆ'''}} {{Աջաթև|<1904, նոյեմբեր<br> Ս. Պետերբուրգ>}}...»: 363114 wikitext text/x-wiki {{Վերնագիր |title= Թորոս Թորամանյանին |section = |previous = |next =[[Թորոս Թորամանյանի նամակներ/Ն․ Մառին, 6 դեկտեմբերի|Ն․ Մառին, 6 դեկտեմբերի]] |notes = |author= Նիկողայոս Մառ |year= }} <center>{{Հավասարեցնել|լայնք=35em| {{Կենտրոն|'''1. ԹՈՐՈՍ ԹՈՐԱՄԱՆՅԱՆԻՆ'''}} {{Աջաթև|<1904, նոյեմբեր<br> Ս. Պետերբուրգ>}} Սիրելի ճարտարապետ, Շտապում եմ հայտնել իմ ամենախորին շնորհակալություն Ձեր բարեխիղճ, սիրուն աշխատության համար<ref>Խոսքը Ն. Մառի պատվերով՝ Անիի պեղումների լուսաբանման համար Թորամանյանի կատարած չափագրությունների և վերակազմության նախագծերի մասին է, որը պրոֆեսորը օգտագործում էր Անիի վերաբերյալ կարդացած զեկուցումներում ն տպագրվող աշխատություններում։</ref>։ Ձեր գործի մասին վաղուց խոսք եմ բաց արել այստեղ հայ շրջաններում և նախ և առաջ խոստացան նպաստ մը առաջարկել Ձեզ, Ձեր նպատակիդ հասնելու համար' ամսական հիսուն ռուբլի, որ Ձեզ հնարավորություն կտա Անիում Ձեր աշխատությունդ շարունակել առանց զրկանքի։ Այստեղի հ<այոց> եկեղեցի արդեն վճռել <է> երկու ամսվա հախ՝ հարյուր ռ<ուբլի> Ձեզ ճամփեցնել։ Հետո ինչ կտա աստված կտեսնենք<ref>Արևելյան Հայաստան գալուց և պատմական հայ ճարտարապետության ուսումնասիրությանը նվիրվելուց հետո, մինչև սովետական կարգերի հաստատումը, Թորամանյանը դադարում է պարապել գործնական ճարտարապետությամբ, որի հետևանքով զրկվում է ապրուստի միջոցներից։ Իր նյութական կարիքները բավարարելու համար, նա ստիպված է լինում ընդունել դրամական օժանդակություն, ինչպես առանձին անհատներից, նույնպես և պետական հաստատություններից ու ընկերություններից։ </ref>։ Հիմի շատ զբաղված եմ հին և նոր աշխատություններովս․ նամակդ կարդացի, բայց նա պարզ կարդալու համար գրվածք չէ ուսումնասիրության արժանի է. ժամանակով կթարգմանեմ ռուսերեն և Ձեր անվամբ կտպեմ իբրև բացատրություն Ձեր «նորոգման»<ref>Խոսքը Անիի Առաքելոց եկեղեցու վերակազմության նախագծի մասին է:</ref>։ Սեղանին<ref>Սեղան բառով Մառը ակնարկում է եկեղեցու բեմը, կամ արևելյան աբսիդը:</ref> համար նեղություն մի քաշեք, թեպետ ամբողջության տեսակետից և ինքնուրույնության ձևին նայելով ցանկալի էր և նրան տեսնել շունչ առած Ձեր մատիտի տակ։ Հայ սուրբ Միքայելին և ուստաբաշ պ. Գևորգին բարևներս։ Հայ սուրբին հետ առանձին պետք է թղթակցեմ։ Եթե ուզածս իրագործվի, եկող տարի մեծ պեղումներ եմ ուզում կատարել և ընտանիքով գալ Անին։ Սենյակի հարցն է ինձ դժվարացնում գործս։ Չգիտեմ, արդյոք հարմար կլինի՞ մուզեում<ref>Պեղածո նյութերի պահպանման և ցուցադրման համար մինչև հատուկ շենք կառուցելը, պրոֆ. Մառը թանգարանի էր վերածել Անիի Մանուչեի մզկիթը: Նոր շենքը հիմնադրվել է 1908 թվականին: Ակնարկը վերաբերում է այդ մզկիթի սրահին։</ref> բնակվիլ, իսկ եթե ոչ, անցյալ տարվա պես ամենաընդարձակ սենյակ գրավել անիրավացի եմ համարում, եթե հաճախորդների համար նոր սենյակներ չեն լինի պատրաստ։ Գուցե առիթ կունենաք հ<այր> Միքայելի հետ խորհրդակցել սորա մասին և ինձ առաջուց իմաց տալ նամակով: Առայժմ ցտեսություն կամ ցնոր նամակ։ {{Աջաթև|Հարգանոք առ Ձեզ՝}} {{Աջաթև|''[[Հեղինակ:Նիկողայոս Մառ|Ն. Մառ]]''}} }}</center> [[Կատեգորիա:Թորոս Թորամանյանի նամակներ]] r06mwvj7a4hiygyzc4qf5slr879t6oz 0 130816 363115 2024-11-24T12:03:35Z GeoO 1678 Նոր էջ «{{Վերնագիր |title= Ն․ Մառին, 6 դեկտեմբերի |section = |previous = |next = |notes = |author= Թորոս Թորամանյան |year= }} <center>{{Հավասարեցնել|լայնք=35em| {{Կենտրոն|'''2. ՆԻԿՈԼԱՅ ՅԱԿՈՎԼԵՎԻՉ ՄԱՌԻՆ'''}} {{Աջաթև|1904, 6 դեկտեմբերի<br/> Ալեքսանդրապոլ}} Մեծահարգ պ. բրոֆեսեոր, Ներկայիս կփութամ Ձեզ իմացնել, որ վերջ...»: 363115 wikitext text/x-wiki {{Վերնագիր |title= Ն․ Մառին, 6 դեկտեմբերի |section = |previous = |next = |notes = |author= Թորոս Թորամանյան |year= }} <center>{{Հավասարեցնել|լայնք=35em| {{Կենտրոն|'''2. ՆԻԿՈԼԱՅ ՅԱԿՈՎԼԵՎԻՉ ՄԱՌԻՆ'''}} {{Աջաթև|1904, 6 դեկտեմբերի<br/> Ալեքսանդրապոլ}} Մեծահարգ պ. բրոֆեսեոր, Ներկայիս կփութամ Ձեզ իմացնել, որ վերջնականապես հաստատվեցա Ալեքսանդրապոլի մեջ<ref>1904 թվականից Թորամանյանը բնակության մշտական վայր է ընտրում Ալեքսանդրապոլ քաղաքը (այժմ Լենինական), ուր ապրում է մինչև 1921 թվականը:</ref> և սկսա ձմեռնային<ref>Այս արտահայտության տակ պետք է հասկանալ ամռանը կատարած դաշտային աշխատանքների՝ հուշարձանների չափագրությունների մաքրագծումը, վերակազմումը և գրական աշխատանքների կատարումը։</ref> աշխատություններուս երեք օրե իվեր։ Կհուսամ, որ մինչև հառաջիկա մայիս մի քանի լավ կտորներ դուրս բերեմ և մայիսեն հետո ալ՝ Անիի մեջ պակաս մնացած գործերս<ref>Խոսքը Թորամանյանի Անիում կատարած չափագրությունների և ուսումնասիրությունների մասին է։</ref> ամբողջացնեմ։ Կրկին անգամ իմ խորին շնորհակալությունս կհայտնեմ այն մարդասեր հոգածության համար, որ ցույց տվիք ինձ. վերին աստիճանի հուսահատ դրության մատնված էի։ 100 ռուբլին<ref>Հավանաբար նշված գումարը ուղարկվել է Ն. Մառի կողմից, որի մասին տե՛ս 1-ին նամակի № 2 ծանոթությունը։</ref> ինծի բավականին մեծ օգուտ տվավ. անմիջապես Թիֆլիզեն, մաս մ՚ալ այս տեղեն գործիս համար անհրաժեշտ պիտույքներս հոգացի, գեթ քիչ մը ժամանակվան համար միամտած` գործիս ձեռնարկեցի, միայն թե անկեղծ ըլլալու համար համարձակիմ ըսելու, որ ձմեռնային շորեղենի և սնունդի համար ոչինչ չի մնաց, ստիպված եմ համբերել մինչև ինձ բարերարել խոստացող ազնիվ անձնավորությանց խրկելիք գումարին. այս առթիվ Ձեր վեհանձն ներողամտություն<ը> խնդրելով՝ պիտի համարձակիմ աղաչել, որ եթե հնար է, միմիայն այս անգամին ալ, երկու ամսական միասին բարեհաճին խրկել, ովքեր որ են այդ բարերարներս, որպեսզի այս անգամ կարողանամ ձմեռվան դեմ ալ ինքզինքս ապահովել և ըստ կարելվույն ալ կարգի դնել ապրուստիս խնդիրը։ Անկեց անդին այլևս կդյուրանա և կհուսամ ալ, որ միշտ կբավականանամ խոստացյալ չափով, առանց զրկանքի, ուստի դարձյալ ներողամտություննիդ կխնդրեմ այս անտեղի համարձակությանս։ Ընդունեցեք շնորհակալիքս և երախտագիտությունս ընդմիշտ, նաև կրկին շնորհակալություն ինձ բարերարող անծանոթ անձնավորությանց։ Հայր սուրբը<ref>Խոսքը Անիի վանահայր Միքայել վարդապետ Տեր-Մինասյանի մասին է:</ref> մոտերս գալու է, Ձեր բնակության համար պիտի խորհրդակցեմ և ըստ կարելվույն պիտի ջանամ ամեն հնարավոր միջոցներ ի գործ դնել Ձեր հանգստությանը համար, սակայն նախքան հայր սուրբին գալը ես մտածել եմ, որ, եթե Դուք կբավականանաք մեծ սենյակով, այն ատեն հայր սուրբի տրամադրության տակ կդնեք 2–3 վրան՝ հասարակ ժողովրդյան համար, զորս շա<տ> հեշտությամբ և աժան վարձքով կարելի է ձեռք բերել այստեղեն, ժողովուրդը շատ գոհությամբ կպառկի վրանի տակ և ներսի սենյակներեն ալ շատ ավելի մարդ կարելի է զետեղել։ Արդեն իմացել եմ, որ վարդապետը մտադիր ալ է եղեր ետևի կողմի մեծ սենյակը երկուքի բաժնել, երբ այս ալ ըլլա, այն ատեն Ձեր սիրտը անհանգիստ ըլլալու ոչինչ պատճառ չեք ունենալու։ Ուստապաշ պ. Գևորգը կխնդրե, որ գրեմ Ձեզ իր խորին հարգանքները և կփափագի, որ եթե հնար ունենաք, իմացնեք իրեն, թե ի՞նչ արդյունք ունեցած է այն բանը, որ Դուք խոստացել եք կատարել։ Ընդունեցեք ի սրտե երախտագիտությունս, {{Կենտրոն|խոնարհ ծառա՝}} {{Աջաթև|''Թորոս Հ. Թորամանյան''}} Հ․ Գ. Եթե հանձնարարություններ ունիք, սիրով պատրաստ եմ կատարելու։ }}</center> [[Կատեգորիա:Թորոս Թորամանյանի նամակներ]] 25otbpyjku2cu6e9gmfxps093zqpohm 0 130817 363122 2024-11-24T12:21:19Z GeoO 1678 Վերականգնում եմ 363122 wikitext text/x-wiki {{Վերնագիր |title=Ճակատագիր |section = |previous = |next = |notes = |author =Վահան Թոթովենց}} <div style="width: 25em; text-align:justify; text-indent:1.5em; margin-left:3em"> Դուն թռչուններուն ամենեն գեղանին ես, ո՜վ իմ Սիրա­կանս, թեև փետուր մ՚անգամ չունենաս ուսերուդ վրա։ Քու շունչեդ կ՚առնեն բոլոր ծաղիկները իրենց բույրերը ու գույները, վարդը՝ իր կարմիրը, մանիշակը՝ իր կապույտը, շուշանը՝ իր ճերմակը։ Քու բերանեն դուրս ելած շունչն է, որ բոլոր ծաղիկները կը վերաշնչեն, և իրենց գոյությունը կը պահեն։ Դուն մայրն ես բոլորին, ատոր համար է, որ երբ անոնցմե մին ճզմվի անկիրթ ոտքի մը տակ, սիրտիդ ձայնը կը լսվի անիմանալի անկյունե մը. կը հեծկլտաս, կը տրտմիս բոլո­րին համար։ Մա՜յրն ես ամենուն։ Տիեզերքն ինձ խոստացավ պարգևել իր գարունը―հսկա­յական նվագարան բնության։ Ես նախընտրեցի լացիդ հեկե­կականքները, զոր կը լսեմ՝ ուշ գիշերին, շուշանի մը կամ վարդի մը թուփի տակեն։ Մ՛ի փորձեր իմ արցունքներս մազերովդ սրբել, վասնզի վշտագին ա՜նգղը պիտի դառնաս։ Իմ արցունքներս, ո՜վ իմ Սիրականս, հուրի զորությունը ունին և պիտի հրդեհեն մազերդ։ Դուն հայելին ես, որուն խորքին մեջ կանդրադառնան բոլոր գեղեցկությունները և դուն անգիտակ ես այդ բոլորին։ Քեզի համար խենթ մը ըլլալուս շատ ալ չեմ ցավիր, քանի որ անհունությունը ինձ այդպե՛ս ճակատագրեց։ ''1912 թ.'' </div> [[Կատեգորիա:Վահան Թոթովենց]] blvv6a4hi61xasjey06g4ruiw2gmgfg 0 130818 363124 2024-11-24T12:28:50Z GeoO 1678 Նոր էջ «{{Վերնագիր |title= Ես ծաղիկ չունիմ… |section = |previous = |next = |notes = |author= Վահան Թոթովենց |year= 1917 }} <center>{{Հավասարեցնել|լայնք=35em|Ես ծաղիկ չունիմ… Իմ ծաղիկներս ես բաշխեցի ուրիշներուն և իմ գարնան կողո­վը պարապ է։ Արծաթ չստացա ես իմ ծաղիկներուս փոխարեն, այնպե՜ս տվի ես բոլորին, իմ...»: 363124 wikitext text/x-wiki {{Վերնագիր |title= Ես ծաղիկ չունիմ… |section = |previous = |next = |notes = |author= Վահան Թոթովենց |year= 1917 }} <center>{{Հավասարեցնել|լայնք=35em|Ես ծաղիկ չունիմ… Իմ ծաղիկներս ես բաշխեցի ուրիշներուն և իմ գարնան կողո­վը պարապ է։ Արծաթ չստացա ես իմ ծաղիկներուս փոխարեն, այնպե՜ս տվի ես բոլորին, իմ գարնան կարմիր վարդերը․․․ Ես հազիվ կը դողդոջեմ անոնց թարմության հիշատակով։ Ձեռքս կը նետեմ կողովիս, անիկա լեցուն էր գարնան ծաղիկ­ներով, որո՞ւ տվի ես զանոնք, ո՞վ տարավ և ի՞նչ նվիրեց փոխարեն։ Իմ գարնան կողովը պարապ է, ի՞նչ ես դեմս կանգնած լալագին և ո՞վ ես դու… Ծաղիկ չտվի քեզ, ես բոլորին բաշխեցի իմ գարնան ծա­ղիկները։ Իմ գարնան կողովին մեջ միայն անցած աղվորություններու դողդոջուն բերկրանքը կա… Ես ծաղիկ չունիմ… 1917 թ.}}</center> depal92e1nt4121b0mvaqrbxe47vnfi 0 130819 363125 2024-11-24T12:30:26Z GeoO 1678 Նոր էջ «{{Վերնագիր |title= Գարունին հետ |section = |previous = |next = |notes = |author= Վահան Թոթովենց |year= 1917 }} <center>{{Հավասարեցնել|լայնք=35em|Քո՛ւյր, փոխե շորերս և անկողնիս ճերմակները… Մաքրե՛ տունը և միջանցքին մեջ ծաղիկներ ցանե՛… Բա՛ց լուսամուտը, թո՛ղ Գարունը ներս մտնե… Ըրե՛ այնպես, ինչպես մ...»: 363125 wikitext text/x-wiki {{Վերնագիր |title= Գարունին հետ |section = |previous = |next = |notes = |author= Վահան Թոթովենց |year= 1917 }} <center>{{Հավասարեցնել|լայնք=35em|Քո՛ւյր, փոխե շորերս և անկողնիս ճերմակները… Մաքրե՛ տունը և միջանցքին մեջ ծաղիկներ ցանե՛… Բա՛ց լուսամուտը, թո՛ղ Գարունը ներս մտնե… Ըրե՛ այնպես, ինչպես մայրիկը կըներ։ Այս իրիկուն անիկա ինձ պիտի այցելե։ Ես կը բաղձամ ողջունել զինքը, ինչպես նոր Կյանք մը, ճերմա՜կ, մաքո՜ւր շորերով և գարնան թարմությամբ։ Իմ ժպիտը դալկահար շրթներուս վրա կարմիր վարդերու փրփուրին կը նման՞ի, քո՜ւյր․․․ Իրիկուն է։ Վառե՛ ճրագը և տանը մեծ դուռը բաց թող. Ես մայրիկին պիտի հանդիպիմ ճերմա՜կ, մաքո՜ւր շորերով և երիտասարդ թարմությամբ։ Արդեն մաքրած ես տունը և շորերս ու անկողնիս ճերմակները փոխած։ Ճրագը մեղմիկ կը հևա, աստղիկ կա սենյակիս մեջ… Հոս մի՛ կենար, քո՜ւյր։ Գնա՛ դուրս և Գարունին հետ խոսիր՛ Կյանքի և Արևի մասին։ ''1917 թ''. }}</center> 486caxmty6v6x2qu0h0olhf69pg4zw8 0 130820 363132 2024-11-24T12:46:49Z GeoO 1678 Նոր էջ «{{Վերնագիր |title= XXX |section =[[Խոսքի մասերի շարահյուսական կիրառությունները]] |previous = [[Շարահյուսություն, Օժանդակ ձեռնարկ ուսուցչի համար/Բարդ ստորադասական նախադասության կառուցվածքային տեսակները|Բարդ ստորադասական նախադասության կառուցվածքային տեսակները]] |next = Շարահյ...»: 363132 wikitext text/x-wiki {{Վերնագիր |title= XXX |section =[[Խոսքի մասերի շարահյուսական կիրառությունները]] |previous = [[Շարահյուսություն, Օժանդակ ձեռնարկ ուսուցչի համար/Բարդ ստորադասական նախադասության կառուցվածքային տեսակները|Բարդ ստորադասական նախադասության կառուցվածքային տեսակները]] |next = [[Շարահյուսություն, Օժանդակ ձեռնարկ ուսուցչի համար/Միջանկյալ նախադասություններ|Միջանկյալ նախադասություններ]] |notes = |author=Վիգեն Ավագյան }} <center>{{Հավասարեցնել|լայնք=35em|<pages index="Շարահյուսություն, Օժանդակ ձեռնարկ ուսուցչի համար (Syntax, additional manual for teachers).djvu" from= 114 to= 118 fromsection="Մեջբերվող խոսք" tosection="Մեջբերվող խոսք"/>}}</center> ow51yg1e9g4tgh6mcgwf8fnws2mpsng 363133 363132 2024-11-24T12:47:02Z GeoO 1678 363133 wikitext text/x-wiki {{Վերնագիր |title= Մեջբերվող խոսք |section =[[Խոսքի մասերի շարահյուսական կիրառությունները]] |previous = [[Շարահյուսություն, Օժանդակ ձեռնարկ ուսուցչի համար/Բարդ ստորադասական նախադասության կառուցվածքային տեսակները|Բարդ ստորադասական նախադասության կառուցվածքային տեսակները]] |next = [[Շարահյուսություն, Օժանդակ ձեռնարկ ուսուցչի համար/Միջանկյալ նախադասություններ|Միջանկյալ նախադասություններ]] |notes = |author=Վիգեն Ավագյան }} <center>{{Հավասարեցնել|լայնք=35em|<pages index="Շարահյուսություն, Օժանդակ ձեռնարկ ուսուցչի համար (Syntax, additional manual for teachers).djvu" from= 114 to= 118 fromsection="Մեջբերվող խոսք" tosection="Մեջբերվող խոսք"/>}}</center> ls9rk3zai1l7a7832c6xsorj69bflkl 0 130821 363137 2024-11-24T16:38:47Z Emptyfear 547 Նոր էջ «{{Վերնագիր |title= Հայասերի ողբ|previous =[[Մշակ (Րաֆֆի) (2)]] |next = [[Ողբ օրիորդին]] |section = |notes = |year=|author=Րաֆֆի}} {{Poemx|Հայասերի ողբ|<poem>Քանի տարի է, Հայրենիք սիրուն, Դառն ցավերովդ եղել եմ ջունուն. Սար ու ձոր ընկած իբր խենթ մաջնուն. Վեր առ զքնարդ մուսայդ դյուցազուն. Ողբամք Հայաստան, ա...»: 363137 wikitext text/x-wiki {{Վերնագիր |title= Հայասերի ողբ|previous =[[Մշակ (Րաֆֆի) (2)]] |next = [[Ողբ օրիորդին]] |section = |notes = |year=|author=Րաֆֆի}} {{Poemx|Հայասերի ողբ|<poem>Քանի տարի է, Հայրենիք սիրուն, Դառն ցավերովդ եղել եմ ջունուն. Սար ու ձոր ընկած իբր խենթ մաջնուն. Վեր առ զքնարդ մուսայդ դյուցազուն. Ողբամք Հայաստան, ափսո՛ս Հայաստան: Մըթնեցավ հայոց պայծառ լուսատուն, Խեթիվ հայեցավ Ակըն գերաբուն. Միշտ այդպես ձմեռ, ե՞րբ հապա գարուն. Արի նըստեմք լամք, ո՜վ Հայ իմաստուն: Ողբամք Հայաս.: Վախում եմ մի օր անտեր՝ անպաշտպան, Մեռնի այս հիվանդը, ո՜չ դեղ, ո՜չ դարման, Ու այնպես կորչի ազգըն աննըման, Մեզ մնում է սուգ ո՜վ Հայ գիտնական: Ողբամք Հայաս.: Եկեք ի հանդես, սգավոր տեսարան. Ո՜վ մեծըդ Ներսես, Սահակ Պարթևյան, Մեսրովպ և Մովսես արփիք Թորգոմյան. Եկեք երջանիկ Հարքրդ սրրբազան: Ողբամք Հայաս.: Չը կան ազգասեր նախնի իշխաններ, Ցըրված է հոտը, չկան ժողովներ, Հավատն է միայն, ոչ միություն, ոչ սեր, Լեր դու ողբակից, ով Խորենյան ծեր: Ողբամք Հայաս.: Հայաստանի մեջ զանազան ազգեր, Յուր խեղճ որդիքը պանդուխտ ու անտեր, Քաղաքք ու ավանք անբընակ, ավեր, Ավերակ ու անշեն են հայոց տներ: Որբամք Հայաս.: Ինչո՜ւ դու այդպես ո՜վ վերին տնտես, Հայոց խեղճ ազգը արեցիր անտես. Ե՜րբ արդյոք մեզ դու լույս պիտի ծագես, Ե՜րբ բարի իշխան մեզ պիտի կարգես: Կանգնյա Հայաս.: Մի՜ թողուր, մի՜ թողուր ավեր Հայաստան, Հարո՜ դու կրկին զազգըն անկենդան. Լուր մեզ դու, լուր մեզ փըրկիչ բարեխնամ, Փայլեցո՜ կըրկին փառքն Արարատյան, Կանգնյա զՀայաստան, ափսո՜ս Հայաստան:</poem>|}} [[Կատեգորիա:Րաֆֆու չափածո գործեր]] r2cml41a7u6cux2ovsu9oy0hxdlsnbp 0 130822 363138 2024-11-24T16:39:30Z Emptyfear 547 Նոր էջ «{{Վերնագիր |title= Ողբ օրիորդին|previous =[[Հայասերի ողբ]] |next = [[Թաքուցած գանձ]] |section = |notes = |year=|author=Րաֆֆի}} {{Poemx|Ողբ օրիորդին|<poem>Հայ օրիորդ եմ ես, քույրեր, Հայաստանի երկրեն, Որբ օրիորդ եմ ես, քույրեր, Հեռու իմ հոր աշխարհեն: Չար թշնամին խարձուց ավեր Իմ տնակը հայրենի, Գերի վարեց...»: 363138 wikitext text/x-wiki {{Վերնագիր |title= Ողբ օրիորդին|previous =[[Հայասերի ողբ]] |next = [[Թաքուցած գանձ]] |section = |notes = |year=|author=Րաֆֆի}} {{Poemx|Ողբ օրիորդին|<poem>Հայ օրիորդ եմ ես, քույրեր, Հայաստանի երկրեն, Որբ օրիորդ եմ ես, քույրեր, Հեռու իմ հոր աշխարհեն: Չար թշնամին խարձուց ավեր Իմ տնակը հայրենի, Գերի վարեց քույր, եղբայրներ, Ծնողքս զոհ եղան սրին: Այժմ պանդուխտ օտար աշխարհ Թափառում եմ անտերունչ, Օտար երկնի կամարի տակ Ես քաշում եմ դառն շունչ: Ոչ ոք ինձի չէ ողորմում, Որ տա խղճիս պատառ հաց, Ոչ ոքի գութ բնավ չէ շարժում Իմ արտասուքն ու իմ լացը: Դուք բաշխեցեք ինձ հաց, քույրեր, Որ չմեռնեմ սովեմեն, Դուք հագցրեք հալավ, քույրեր, Որ չսառչեմ ցրտեմեն: Ես էլ ձեզի պես աղջիկ էի` Գոհարներով պճնված, Ես էլ ձեզ պես սիրուն էի` Ոսկիներով զարդարված: Այժմ նայեք իմ երեսին, Որքա՛ն նիհար, գունատ է, Եվ իմ հանգչած թուխ աչերս Ամեն տղա կը ատե: Բայց էր մի օր... երբ իմ ձեռքին Կարոտ էին իշխանորդիք, Որ իմ պսակի ճոխ փառքովը Կատարեին հարսանիք: Իսկ այժմ ինձ չարժանացնում Գոնյա՜ չնչին հայացքի, Ո՜չ մի մանուկ հայ տղամարդ, Ո՜չ ալևոր հայազգի: Մի՞թե այդչափ սառն սառած է Ձեր սրտի մեջ հայ արյուն, Որ տալ ձեր սերն դուք չեք կարող Հայաստանի որբերուն: Ճնճղիկն ունի յուր բույն Լի կուշտ փորով օթելու, Բայց ես չունեմ ոչ մի անկյուն Անբախտ գլուխս դնելու: Դուք սրբեցե՜ք, ազնիվ քույրեր, Իմ արտասուք և իմ լաց, Ինձ բաշխեցեք, աստծո համար, Ուտելու մի պատառ հաց: Հայ օրիորդ եմ ես, քույրեր, Հայաստանի երկրեն, Որբ օրիորդ եմ ես, քույրեր, Հեռու իմ հոր աշխարհեն...</poem>|}} [[Կատեգորիա:Րաֆֆու չափածո գործեր]] ntk52ak5c91raj0m0ng4rokd8v9ejht 0 130823 363139 2024-11-24T16:39:51Z Emptyfear 547 Նոր էջ «{{Վերնագիր |title= Թաքուցած գանձ|previous =[[Ողբ օրիորդին]] |next = [[Հայի կաղանդը]] |section = |notes = |year=|author=Րաֆֆի}} {{Poemx|Թաքուցած գանձ|<poem>Ասեմ. — աղջի, արմենուհի, Թե քո աստված կսիրես, Ձգե՜ քողը ծածկած դեմքեդ, Գոնյա տեսնեմ քո երես: Ասաց, — Լռե՜, դու, ո՜վ մանուկ, Դեռևս անփորձ տղամարդ, Մի՞...»: 363139 wikitext text/x-wiki {{Վերնագիր |title= Թաքուցած գանձ|previous =[[Ողբ օրիորդին]] |next = [[Հայի կաղանդը]] |section = |notes = |year=|author=Րաֆֆի}} {{Poemx|Թաքուցած գանձ|<poem>Ասեմ. — աղջի, արմենուհի, Թե քո աստված կսիրես, Ձգե՜ քողը ծածկած դեմքեդ, Գոնյա տեսնեմ քո երես: Ասաց, — Լռե՜, դու, ո՜վ մանուկ, Դեռևս անփորձ տղամարդ, Մի՞թե չես տեսել ծածկոց, Երբ վառվում է կարմիր վարդ: Ասեմ. — աղջի, արմենուհի, Ցույց տո՜ւր տեսնեմ քո աչերը, Ի սեր աստծո ինձ շնորհե Քաղել քաղցրիկ զույգ պաչեր: Ասաց, — Լռե՜, դու, ո՜վ պատանի, Ինչ հանդուգն ես դու եղել, Միթե չե՞ս տեսել երկնքում. Երբ փայլում են զույգ աստղեր: Ասեմ. — աղջի, արմենուհի, Տեսնեմ ի՞նչ է քո ծոցում, Այնպես անուշ հոտով բուրում, Ինձ բերում է հիացում: Ասաց, — Լռե՜, դու, ով մանուկ, Այնտեղ բուրում է թուրինջ, Մի՞թե պարտեզում չե՞ս քաղել Նուռն, լիմոն կամ նարինջ: Ասաց, — Լռե՜, ով անամոթ, Այդ պահանջե սեր և զոհ, Դու նվիրե անձդ ինձի, Որ ես լինեմ քեզնից գոհ:</poem>|}} [[Կատեգորիա:Րաֆֆու չափածո գործեր]] 6pfa6dh3qq86cggeijdi8qkzrnlebtk 0 130824 363140 2024-11-24T16:40:21Z Emptyfear 547 Նոր էջ «{{Վերնագիր |title= Հայի կաղանդը|previous =[[Թաքուցած գանձ]] |next = [[Իմ վարդը]] |section = |notes = |year=|author=Րաֆֆի}} {{Poemx|Հայի կաղանդը|<poem>Համաշխարհային ժամացույց Զարկեց վայրկյան յուր վերջին, Հին տարին տեղի տվեց Կաղանդին օր առաջին: Դղյակների գագաթեն Գոռացին թնդանոթներ, Եվ բյուրավոր հրաց...»: 363140 wikitext text/x-wiki {{Վերնագիր |title= Հայի կաղանդը|previous =[[Թաքուցած գանձ]] |next = [[Իմ վարդը]] |section = |notes = |year=|author=Րաֆֆի}} {{Poemx|Հայի կաղանդը|<poem>Համաշխարհային ժամացույց Զարկեց վայրկյան յուր վերջին, Հին տարին տեղի տվեց Կաղանդին օր առաջին: Դղյակների գագաթեն Գոռացին թնդանոթներ, Եվ բյուրավոր հրացայտ Որոտացին անոթներ: Հարա՛յ-հրոց, աղաղակ, Երգ և աղոթք խառնաձայն, Խառնիճաղանջ ամբոխից Դեպի երկինք բարձրացան: Շուկա, փողոց, հրապարակ, Լի են մարդկանց բազմություն. Նոքա ուրախ, խնդամիտ, Խումբ-խումբ շրջեն տընից տուն: Շնորհավոր նոր կաղանդ, Շնորհավոր նոր տարի. Բարեմաղթում են շատ բախտ, Եվ ապագա կյանք բարի: Դու մի՜ ժպտա, դժբախտ հայ, Մի՜ նախանձիր օտարին, Քեզ համար չէ՜ բերկրություն, Քեզ համար չէ՜ նոր տարին: Նա քեզ համար չէ՜ բերել Ո՜չ նոր կյանք, ոչ նոր օր, Քեզ երեկն և այսօր՝ Նույն վիճակն է դարևոր... Ի՞նչ գործեցիր դու հերվան Իզուր վատնած քո տարում, Ո՞ր թերությանց, ո՞ր կարյաց Տվեցիր դու կատարում: Պանդխտության վարանքից՝ Քո որդիքը ցիրուցան՝ Դեպ բնիկ յուրյանց երկիր՝ Դարձա՞ն դեպի Հայաստան: Թե նոքա դեռ թափառ են Ամեն գոտի աշխարհաց, Բոբիկ ոտքով, կիսամերկ, Մուրանալու պատառ հաց: Հայրենական յուր երկրում Վաստակավոր մշակը Բանեցնո՞ւմ է արորը, Բարվո՞ք է յուր վիճակը: Թե նորա հողն աղայի Ժառանգական է կալվածք, Յուր որդիքը սովատանջ Չունեն տանում պատառ հաց: Վտարեցա՞ն մեր միջեն Վասակների սև ոհմակ, Թե դեռ տիրեն՝ Բրքիշո, Պապ, Մերուժան և Սուրմակ: Կրոնական մրրիկով Եղբայրք զատված մեզանից Ազգայնության սուրբ ուխտով՝ Մեզ հետ եղա՞ն կապակից: Թե դեռևս պրոտներ Եվ եզվիտը դաժան՝ Մեր մեջ ձգեն հերձված, Ազգն առնեն բաժան-բաժան: Եվ ազա՞տ է մեր կրոնք Մահմեդի հալածանքեն. Թուրքն ու պարսիկ չե՞ն զրկում Հային յուր սուրբ բաղձանքեն: Թե մեր դստերք գեղեցիկ, Նշնված հայի տղային, Քարշ են տալիս դեպ հարեմ, Տանեն թուրքի տղային: Հալածեցի՞նք մեր միջեն Այն դարևոր սև խավար, Մտցրի՞նք արհեստ, գիտություն Եվ լուսավոր գաղափար: Եվ մեր մանուկ սերունդին Տվի՞նք մտավոր զարգացում, Թե դեռ սաղմոս, ժամագիրք Տիրում են մեր դպրոցում: Ո՜չ, հային չէ նոր տարի, Դեռ դժբախտ է մեր վիճակ, Հայը դեռ հին ախտերի Վայելում է դառն բաժակ... Հայնժամ է մեր նոր տարի, Երբ կընորոգվի մեր դրություն, Մանկահասակ նոր կյանքով Կստանանք նոր գոյություն:</poem>|}} [[Կատեգորիա:Րաֆֆու չափածո գործեր]] qdl3js9upvken5ejryu6uq04rpi2du0 0 130825 363141 2024-11-24T16:40:52Z Emptyfear 547 Նոր էջ «{{Վերնագիր |title= Իմ վարդը|previous =[[Հայի կաղանդը]] |next = [[Նա ինձ խաբեց]] |section = |notes = |year=|author=Րաֆֆի}} {{Poemx|Իմ վարդը|<poem>Այն մի պարտեզ էր, ճեմելիքներով՝ Լուռ և միայնակ զբոսնում էի, Թարմ ծաղիկների նախշուն գուներով Իսպառ հիացած, զմայլում էի: Ուր թռչունները մին մինից սիրուն Հնչեց...»: 363141 wikitext text/x-wiki {{Վերնագիր |title= Իմ վարդը|previous =[[Հայի կաղանդը]] |next = [[Նա ինձ խաբեց]] |section = |notes = |year=|author=Րաֆֆի}} {{Poemx|Իմ վարդը|<poem>Այն մի պարտեզ էր, ճեմելիքներով՝ Լուռ և միայնակ զբոսնում էի, Թարմ ծաղիկների նախշուն գուներով Իսպառ հիացած, զմայլում էի: Ուր թռչունները մին մինից սիրուն Հնչեցնում էին գեղեցիկ երգեր, Կարծես, քերովբեք անթիվ և անհուն Ընթեռնում էին սրբազան գրքեր: Այդ մի երա՛զ էր… բայց կախարդական… Թողեց իմ սրտում ցավեր անհամար, Կամ չար վհուկի թլիսմ դյութական, Որ կրակ վառեց հոգույս մեջ անմար... Ինձ այն ժամանակ քանի գեղեցիկ Երևցավ նա այն ծառերի տակ, Տխո՛ւր էր դեմքը, շրթունքը՝ մնջիկ, Որպես բախտազուրկ, սգավոր հրեշտակ: Գլխի ծամերն արձակած անփույթ Տատանվում էին թեթև զեփյուռեն. Եվ կերպարանքի ամբողջ երևույթ Էր խորհրդական և աստվածեղեն: Նա մոտեցավ ինձ դանդաղ քայլերով, Ո՛րքան վշտահար էին աչքերը... Մի սիրտ գրավող, ցավալի ժպիտ Արտափայլում էր երեսի վրա: Նա գրկեց ինձի յուր թևիկներով, Քանի՛ բերկրություն կար այն գրկի մեջ… Ուր սերը բոլոր յուր ցնորքներով Բոցավառվում էր սուրբ հրով՝ անշեջ: «Ահա՜ այդ վարդը — նա ինձ ցույց տվեց. — Է մեր վիճակի ստույգ օրինակ... Նա այդպես խոսեց, ինձ մենակ թողեց, Ինքը չքացավ այն ծառերի տակ: Ես տեսա վարդը, ի՛նչ քնքշիկ վարդ, Դեռ նոր էր բացվել կոկոն ու սաղարթ, Դեռ նոր էր օդը նորանից ծըծում՝ Յուր եթերական անուշահոտություն: Ես տեսա վարդը... մի բու զզվելի Դեղին ճանկերով էր նորան գրկել, Եվ յուր պիղծ կուրծքին՝ սև նախանձով լի, Այն ճոխ ծաղիկն էր նա պինդ ճնշել... Աչքերիս առջև մթնեց, սևացավ, Այն տեսարանը խռովեց իմ հոգին. Սիրտս պաշարեց հազար ու մեկ ցավ, Գլուխս բորբոքեց մի կրակ ուժգին: Երեսս շուռ տվի, շուտով անց կացա, Որ էլ չտեսնեմ այնպիսի եղեռ, Ոչ այնքան հեռու, այլ խիստ մերձակա Տեսա ես մի այլ ցավալի պատկեր. — Մի անբախտ սոխակ — վարդի ջերմ երգակ, Նորա թուփի մոտ թռչում էր մենակ, Թռչկոտում էր նա, լուռ մրմնջելով, Հոգնած թևիկները մեղմիկ շարժելով: Նա աշխատում էր մոտենալ վարդին, Բայց արգելում էր ավերակաց որդին, — Այն բռնակալն, այն զզվելի բուն, Այն գիշակերը, դեմքով ահարկուն: Սոխակը թըռվռաց, ճըչաց, ճլվլաց, Թափեց աչերեն շատ արտասուք, լաց, Թույլ թևիկները կախեց, վայր ընկավ, Վշտալի կուրծքը փուշերուն զարկավ... Նետը ցցվեցավ սրտումը անզոր, «Վա՛րդն» էր սոխակի հառաչանք վերջին, — Այդ իմ սիրտն էր, որ մինչև այսօր Կրում է յուր մեջ այն վերքը խորին...</poem>|}} [[Կատեգորիա:Րաֆֆու չափածո գործեր]] pumxm62k9szwr1npn26ywhi7qbm6uul 0 130826 363142 2024-11-24T16:41:12Z Emptyfear 547 Նոր էջ «{{Վերնագիր |title= Նա ինձ խաբեց|previous =[[Իմ վարդը]] |next = [[Քեֆ]] |section = |notes = |year=|author=Րաֆֆի}} {{Poemx|Նա ինձ խաբեց|<poem>Էլ չեմ հավատա ես քո խոսքերին, Խաբեբա՛ ես դու, սիրուն օրիորդ, Դու ինձ խոստացար հավիտյան սիրել, Ուրիշին չառնել քո սիրույն հաղորդ: Քանի՞ երդումներ ինձ դու երդվեցիր, Ե...»: 363142 wikitext text/x-wiki {{Վերնագիր |title= Նա ինձ խաբեց|previous =[[Իմ վարդը]] |next = [[Քեֆ]] |section = |notes = |year=|author=Րաֆֆի}} {{Poemx|Նա ինձ խաբեց|<poem>Էլ չեմ հավատա ես քո խոսքերին, Խաբեբա՛ ես դու, սիրուն օրիորդ, Դու ինձ խոստացար հավիտյան սիրել, Ուրիշին չառնել քո սիրույն հաղորդ: Քանի՞ երդումներ ինձ դու երդվեցիր, Երկինք ու գետինք կոչեցիր վկա, Մինչև մեր մահը... դու ուխտ կնքեցիր, Բայց խոսքերիդ մեջ ճշտություն չըկա: Էլ չեմ հավատա ես քո խոսքերին, Իզուր մի՜ թափիր աչքիդ արտասուք, Ցնո՛րք է ձեր սերը՝ միշտ փոփոխական, Հիմար կրքերի խաղալիք եք դուք: Ա՞յդ էր քո խոստմունք... անխիղճ ուխտազանց, Սո՛ւտ է քո երդում, սո՜ւտ են քո խոսքեր, Եվ ես սխալված էի չափազանց, Որ զոհեցի քեզ իմ ազնիվ կրքեր: Ես զոհեցի քեզ բոցեր սրբազան Սիրո կրակով խնկված իմ սրտին, Իսկ դու քո սիրտը տվիր, ով Նազան, Ինձանից գաղտնի այլ տղամարդին:</poem>|}} [[Կատեգորիա:Րաֆֆու չափածո գործեր]] n42j424x0i3b8iv0n123hmbezr7yrg5 0 130827 363143 2024-11-24T16:41:25Z Emptyfear 547 Նոր էջ «{{Վերնագիր |title= Քեֆ|previous =[[Նա ինձ խաբեց]] |next = [[Հայ օրիորդ]] |section = |notes = |year=|author=Րաֆֆի}} {{Poemx|Քեֆ|<poem>Երկու արհեստավոր մարդ, Մինը՝ կոշկակար, մյուսը՝ դերձակ Ման էին գալիս տոն օրում Ուրախ սրտով, համարձակ: — Գնանք, եղբայր, գինետուն, Լավ քեֆ անենք միասին, Ի՞նչ կա, թե որ մսխըվի...»: 363143 wikitext text/x-wiki {{Վերնագիր |title= Քեֆ|previous =[[Նա ինձ խաբեց]] |next = [[Հայ օրիորդ]] |section = |notes = |year=|author=Րաֆֆի}} {{Poemx|Քեֆ|<poem>Երկու արհեստավոր մարդ, Մինը՝ կոշկակար, մյուսը՝ դերձակ Ման էին գալիս տոն օրում Ուրախ սրտով, համարձակ: — Գնանք, եղբայր, գինետուն, Լավ քեֆ անենք միասին, Ի՞նչ կա, թե որ մսխըվի Մեր քանի մի աբասին: ―Գնանք, ասաց դերձակը, Էլ չենք տեսնի էդպես տոն, Կը դուրս բերե իմ ծախսը Երեկ կարած մեկ պալտոն: — Գնանք, — կրկնեց կոշկակար, Ես ծախել եմ մի կոշիկ, Նորա շնորհիվ կըխմեմ Այսօր գինի անուշիկ: — Ես էլ ընկեր ձեզի հետ, — Ասաց տերտերը բազմագետ, Ես թաղեցի մի մեռել, Տասը մանեթ եմ առել:</poem>|}} [[Կատեգորիա:Րաֆֆու չափածո գործեր]] 6syybdhkhn780kvzjg5wfmafbulz19j 363144 363143 2024-11-24T16:41:51Z Emptyfear 547 363144 wikitext text/x-wiki {{Վերնագիր |title= Քեֆ|previous =[[Նա ինձ խաբեց]] |next = [[Հայ օրիորդ (Րաֆֆի)]] |section = |notes = |year=|author=Րաֆֆի}} {{Poemx|Քեֆ|<poem>Երկու արհեստավոր մարդ, Մինը՝ կոշկակար, մյուսը՝ դերձակ Ման էին գալիս տոն օրում Ուրախ սրտով, համարձակ: — Գնանք, եղբայր, գինետուն, Լավ քեֆ անենք միասին, Ի՞նչ կա, թե որ մսխըվի Մեր քանի մի աբասին: ―Գնանք, ասաց դերձակը, Էլ չենք տեսնի էդպես տոն, Կը դուրս բերե իմ ծախսը Երեկ կարած մեկ պալտոն: — Գնանք, — կրկնեց կոշկակար, Ես ծախել եմ մի կոշիկ, Նորա շնորհիվ կըխմեմ Այսօր գինի անուշիկ: — Ես էլ ընկեր ձեզի հետ, — Ասաց տերտերը բազմագետ, Ես թաղեցի մի մեռել, Տասը մանեթ եմ առել:</poem>|}} [[Կատեգորիա:Րաֆֆու չափածո գործեր]] ju6no6qjincsv7dl3xfqtmm527lik0v 0 130828 363145 2024-11-24T16:42:23Z Emptyfear 547 Նոր էջ «{{Վերնագիր |title= Հայ օրիորդ|previous =[[Քեֆ]] |next = [[Արտավազդ]] |section = |notes = |year=|author=Րաֆֆի}} {{Poemx|Հայ օրիորդ|<poem>Հայ օրիորդ եմ ես, պարոն, Սիրուն, սև-սև աչքերով, Որ պատած են կամարաձև Բարակ նխշած հոնքերով: Վարդն ու մեխակ իմ թշերեն Ստանում են պայծառ գույն, Եվ քան զամեն ծաղիկներն Ես բ...»: 363145 wikitext text/x-wiki {{Վերնագիր |title= Հայ օրիորդ|previous =[[Քեֆ]] |next = [[Արտավազդ]] |section = |notes = |year=|author=Րաֆֆի}} {{Poemx|Հայ օրիորդ|<poem>Հայ օրիորդ եմ ես, պարոն, Սիրուն, սև-սև աչքերով, Որ պատած են կամարաձև Բարակ նխշած հոնքերով: Վարդն ու մեխակ իմ թշերեն Ստանում են պայծառ գույն, Եվ քան զամեն ծաղիկներն Ես բուրում եմ գերագույն: Հայ օրիորդ եմ ես, պարոն, Եվ հայ տղա կըսիրեմ, Նորան միայն իմ սեր, իմ սիրտ, Հաճությամբ զոհ կըբերեմ: Խավար օրին ես լույս կտամ` Թե չծագե արեգա, Եվ գիշերը ես մրցում եմ Լուսնի հետը համարձակ: Հայ օրիորդ եմ ես, պարոն, Հայկա զավակ հարազատ, Հայոց երկրի հողի վերա Ես կըսիրեմ կյանք ազատ: Շրթիս վերա եդեմական Հոտով ծաղկել է մի վարդ Հեռո՜ւ, հեռո՜ւ, օտարական, Թող քաղե հայ տղամարդ: Հայ օրիորդ եմ ես, պարոն, Չեմ տալ իմ սերն օտարին, Օտարի հետ ես չեմ վարի Կյանքիս ունայն իմ տարին: Ես սիրում եմ ընտանեկան Կարն ու գործը տնային, Ես սիրում եմ ուսում, արհեստ, Կրոն, լեզու ազգային: Հայ օրիորդ եմ ես, պարոն, Ինձ համար է հայ տղան, Մի՜ նախանձիր, օտարուհի, Մի՜ հրապուրե դու նորան: Քո թշերի շինծու դեղը Վաղանցուկ է և դժգույն, Ծոցիդ միջումն օձ է բնակվում, Շրթունքիդ մեջ դրած է թույն: Հայ օրիորդ եմ ես, պարոն, Քնքուշ, համեստ, աննման, Սիրե՜, սիրե՜ ինձ, հայ տղա, Դու չես լինի փոշիման:</poem>|}} [[Կատեգորիա:Րաֆֆու չափածո գործեր]] brvz81ow0lo287oujzo4ud5yhzz9tkg 363146 363145 2024-11-24T16:42:56Z Emptyfear 547 363146 wikitext text/x-wiki {{Վերնագիր |title= Հայ օրիորդ|previous =[[Քեֆ]] |next = [[Արտավազդ (Րաֆֆի)]] |section = |notes = |year=|author=Րաֆֆի}} {{Poemx|Հայ օրիորդ|<poem>Հայ օրիորդ եմ ես, պարոն, Սիրուն, սև-սև աչքերով, Որ պատած են կամարաձև Բարակ նխշած հոնքերով: Վարդն ու մեխակ իմ թշերեն Ստանում են պայծառ գույն, Եվ քան զամեն ծաղիկներն Ես բուրում եմ գերագույն: Հայ օրիորդ եմ ես, պարոն, Եվ հայ տղա կըսիրեմ, Նորան միայն իմ սեր, իմ սիրտ, Հաճությամբ զոհ կըբերեմ: Խավար օրին ես լույս կտամ` Թե չծագե արեգա, Եվ գիշերը ես մրցում եմ Լուսնի հետը համարձակ: Հայ օրիորդ եմ ես, պարոն, Հայկա զավակ հարազատ, Հայոց երկրի հողի վերա Ես կըսիրեմ կյանք ազատ: Շրթիս վերա եդեմական Հոտով ծաղկել է մի վարդ Հեռո՜ւ, հեռո՜ւ, օտարական, Թող քաղե հայ տղամարդ: Հայ օրիորդ եմ ես, պարոն, Չեմ տալ իմ սերն օտարին, Օտարի հետ ես չեմ վարի Կյանքիս ունայն իմ տարին: Ես սիրում եմ ընտանեկան Կարն ու գործը տնային, Ես սիրում եմ ուսում, արհեստ, Կրոն, լեզու ազգային: Հայ օրիորդ եմ ես, պարոն, Ինձ համար է հայ տղան, Մի՜ նախանձիր, օտարուհի, Մի՜ հրապուրե դու նորան: Քո թշերի շինծու դեղը Վաղանցուկ է և դժգույն, Ծոցիդ միջումն օձ է բնակվում, Շրթունքիդ մեջ դրած է թույն: Հայ օրիորդ եմ ես, պարոն, Քնքուշ, համեստ, աննման, Սիրե՜, սիրե՜ ինձ, հայ տղա, Դու չես լինի փոշիման:</poem>|}} [[Կատեգորիա:Րաֆֆու չափածո գործեր]] s425e6wfzg0d0gge8tv8zgai24flljl 0 130829 363147 2024-11-24T16:43:18Z Emptyfear 547 Նոր էջ «{{Վերնագիր |title= Արտավազդ|previous =[[Հայ օրիորդ (Րաֆֆի)]] |next = [[Խորենայի]] |section = |notes = |year=|author=Րաֆֆի}} {{Poemx|Արտավազդ|<poem>Եթէ դու յորս հեծցիս յազատ ի վեր ի Մասիս, զքեզ կալցին քաջք, տարցին յազատ ի վեր ի Մասիս, անդ կացցես, և զլոյս մի տեսցես:</poem>|}} [[Կատեգորիա:Րաֆֆու չափածո գործեր]]»: 363147 wikitext text/x-wiki {{Վերնագիր |title= Արտավազդ|previous =[[Հայ օրիորդ (Րաֆֆի)]] |next = [[Խորենայի]] |section = |notes = |year=|author=Րաֆֆի}} {{Poemx|Արտավազդ|<poem>Եթէ դու յորս հեծցիս յազատ ի վեր ի Մասիս, զքեզ կալցին քաջք, տարցին յազատ ի վեր ի Մասիս, անդ կացցես, և զլոյս մի տեսցես:</poem>|}} [[Կատեգորիա:Րաֆֆու չափածո գործեր]] gj0wa4v5z5fm2q2afjsfwwmotfsiy01 363148 363147 2024-11-24T16:44:46Z Emptyfear 547 363148 wikitext text/x-wiki {{Վերնագիր |title= Արտավազդ|previous =[[Հայ օրիորդ (Րաֆֆի)]] |next = [[Բախտ]] |section = |notes = |year=|author=Րաֆֆի}} {{Poemx|Արտավազդ|<poem>Եթէ դու յորս հեծցիս յազատ ի վեր ի Մասիս, զքեզ կալցին քաջք, տարցին յազատ ի վեր ի Մասիս, անդ կացցես, և զլոյս մի տեսցես: ԽՈՐԵՆԱՑԻ Կախարդուհի վհուկները Նոր չարիք են հնարում, Աժդահակա կնիկները՝ Վիշապների տաճարում: Լույսը շողաց, ծագեց արև Թուխ-թուխ ամպերու միջեն, Մի ձիավոր անցավ շուտով Արտաշատա կամուրջեն: Գինա գետի ափերու մոտ Սև նժույգը վազում էր, Նա վազում էր որպես սև ծուխ Մտքից արագ՝ թռչում էր: Նորա վերա մի պատանի Նստած էր քաշի նման, Կապարճը լի էր նետերով, Ուսին՝ աղեղ, լայն վահան: Որսորդական յուր շները Թափառում են սար ու ձոր, Հոտ քաշելով՝ պտրում են Էրե, թռչուն նորանոր: Թուփի մեջեն հանկարծակի Վազեց կինջը սոսկալի, Սոսկալի էր ժանիքները, Աչքերը վառ՝ կրակով լի: Տեսավ նորան Արտավազդը, Վերա հասավ ձիընթաց, Նետեց նետը, վայրի կինջը Ահեղ ձայնով որոտաց: Օդը մթնեց, փոշին պատեց, Բարձրացավ թունդ մրրիկ, Եվ անդունդը խոր հատակից Գոռաց ձայնով հույժ սաստիկ: Նորա առջև բաց է լինում Լայնաբերան մի վիհ-փոս, Ուր որսորդն յուր ձիու հետ Ներս գլորվեց դյուրահոս: Կորա՛վ արին՝ Արտավազդը, Կորա՛վ խորին անդընդում, Հոր անեծքը նորան պատժեց, Որին նա շա՜տ էր ատում: Իսկ քաջքերը Մեծ Մասիսի Դարբնեցին շեկ երկաթը, Հափշտակած` Արարատի Տարան նորան՝ գագաթը: Այնտեղ դրին խոր այրի մեջ Ձեռքն ու ոտքը շղթայած, Որ Արտավազդ մինչ հավիտյան Մնա այնտեղ բանտարկված: Չը հեռացան Արտավազդից Յուր շները հավատարիմ, Զույգ շները որսորդական Մնացին նորան մտերիմ: Նոքա այնտեղ ամբողջ տարին Կրծոտում են հաստ շղթան, Կրծոտում են, որ արքային Տան հնար ազատության: Եվ մաշվում է ծանր շղթան, Նա մաշվում է օրեցօր, Փոքր է մնում, որ կորցնի Զորությունն յուր հզոր: Հայոց երկրի դարբինները, Մեծ Զատիկի գիշերին, Երեք անգամ ծանր մուրճը Զարկում են յուրյանց սալին: Նույն րոպեում ծանրանում են Արտավազդա շղթայքը, Որ չազատվի, չըկարենա Ջնջել բոլոր աշխարքը: Մինչև այսօր աքսորված է Արտաշեսի քաջ որդին, Վիշապազանց դառն վրեժ Մեծ տանջանք է յուր սրտին: Աժդահակա կնիկները Վիշապների տաճարում Պար են պարում նվագներով Եվ մեծ տոն են կատարում:</poem>|}} [[Կատեգորիա:Րաֆֆու չափածո գործեր]] oa48rahlgmw0aofhl8ga07wgiywsop9 0 130830 363149 2024-11-24T16:45:34Z Emptyfear 547 Նոր էջ «{{Վերնագիր |title= Բախտ|previous =[[Արտավազդ (Րաֆֆի)]] |next = [[Նվեր №… — ի հիշատակին]] |section = |notes = |year=|author=Րաֆֆի}} {{Poemx|Բախտ|<poem> Ճանճերն այնտեղ են հավաքվում, ու որ մեղր կա: ԱՌԱԾ Կար ժամանակ, որ ես էլ Էի ուրախ, երջանիկ, Շողշողում էր իմ բախտի Աստղը պայծառ, գեղեցիկ, Ո՞վ չէր իմ սերտ բա...»: 363149 wikitext text/x-wiki {{Վերնագիր |title= Բախտ|previous =[[Արտավազդ (Րաֆֆի)]] |next = [[Նվեր №… — ի հիշատակին]] |section = |notes = |year=|author=Րաֆֆի}} {{Poemx|Բախտ|<poem> Ճանճերն այնտեղ են հավաքվում, ու որ մեղր կա: ԱՌԱԾ Կար ժամանակ, որ ես էլ Էի ուրախ, երջանիկ, Շողշողում էր իմ բախտի Աստղը պայծառ, գեղեցիկ, Ո՞վ չէր իմ սերտ բարեկամ, Ո՞ւմ չէի ես սիրելի, Իմ մոլությունքն անգամ Էին հարգի, գովելի: Քանգի լի էր իմ քսակ, Առատ, ճոխ էր և սեղան, Մինչ հալածող թշնամիքս Քնքուշ եղբայր ինձ եղան: Ամեն մարդ իմ պատվին Դներ բարձր աստիճան, Որպես մեղրը ճանճերից Միշտ պատած էր իմ շրջան: Ամեն բերան ջերմեռանդ Հորինում է ինձ գովեստ, Իմ հանճարն ու իմ տաղանդ Էին գերագույն և համեստ: Ամեն մի դատարկ խոսքիս Պատասխանն էր միշտ այո՜, Ձյունը սև է ասեի, Սև՜ է, պարոն, սև՜, այո՜: Ամեն հիմար գրվածքիս (Թեև գայլի շարական(, Գովասանքին չափ չկար, Էր վսեմ, անզուգական: Որքան ես իմ խոսքերում Էի սխալ, շաղակրատ, Բայց ոսկեղեն իմ բերնով Խոսում էր մեծն Սոկրատ: Կեղծավորքն այդպիսի Փաղաքշանաց փոխանորդ՝ Իմ վերջին կոպեկներին Էին ընկեր բաժանորդ: Բայց երբ դարձավ անիվը Չարանախանձ իմ բախտին, Որպես օդեղեն ամրոց Բոլորն անցան դառնագին: Եվ հեռացան ամենքը, Զի դատարկ էր իմ քսակ, Թառամեցա՛վ կեղծավոր Ձեռքով հյուսված իմ պսակ... Խավարեցա՛վ, կարծես թե, Ոսկի ավուրց իմ արև, Եվ ո՜չ ոք այնուհետև Չէր ուզում տալ ինձ բարև: Այդպես է միշտ աշխարհի Անիծված կարգն ու կանոն, Երբ բախտը ծռվեց քեզանից, Ծուռ է գծում միշտ քանոն... Հրեշտակի լեզվով խոսե, Ինչ կուզես դու մտածե, Ո՞վ բանի տեղ կրդնե, Կասեն՝ խելքը ցնդած է: Այժմ եղբայր, իմացիր, Քո հաշիվն և քո սակ, Չունես կյանքի իրավունք, Երբ դատարկ է քո քսակ:</poem>|}} [[Կատեգորիա:Րաֆֆու չափածո գործեր]] a59td6ef11n0p7bvemi7c9sushquts3 0 130831 363150 2024-11-24T16:45:51Z Emptyfear 547 Նոր էջ «{{Վերնագիր |title= Նվեր №… — ի հիշատակին|previous =[[Բախտ]] |next = [[Ոսկու մադան]] |section = |notes = |year=|author=Րաֆֆի}} {{Poemx|Նվեր №… — ի հիշատակին|<poem>Միթե արյունո՞վ երկնային դըպիր Գրեց դժնդակ քո ճակատագիր, — Երկաթի կապանք, բանտ և աքսորանք, Եվ հայրենիքից լինել տարագիր: Այո՜, երբ կույր բա...»: 363150 wikitext text/x-wiki {{Վերնագիր |title= Նվեր №… — ի հիշատակին|previous =[[Բախտ]] |next = [[Ոսկու մադան]] |section = |notes = |year=|author=Րաֆֆի}} {{Poemx|Նվեր №… — ի հիշատակին|<poem>Միթե արյունո՞վ երկնային դըպիր Գրեց դժնդակ քո ճակատագիր, — Երկաթի կապանք, բանտ և աքսորանք, Եվ հայրենիքից լինել տարագիր: Այո՜, երբ կույր բախտ բաժաներ վիճակ, Ընտրեցիր բաժին քեզ փշյա պսակ, Անվեհեր սրտով, հոժար, համարձակ Խմեցիր կյանքի դառնության բաժակ: Այդ քո սրբազան զոհաբերություն Բաշխեց դիցական քեզ անմահություն, Եվ քո անմոռաց վսեմ հիշատակը Կավանդե հայը ապագա որդուն: Դեռ մանկությունից այդ անգութ աշխար, Ուղղեց քո առջև փշոտ ճանապար, Երբ դու չքավոր, անտեր, անխնամ, Քո ծնողքներից որբացար իսպառ: Ցավալի հոգսը դառն աղքատության Չըթուլացրուց թափը քո բնության, Ուսում, գիտություն էր քո խնդրածը, Քո սիրտը չըկապեց արծաթի շղթան: Ն... քաղաքի կեղտոտ փողոցում Փակված էիր դու խոնավ մի խըցում, Ուր թոքախտական բարակացավը Բոթաբեր հազը դրեց քո ծոցում: Բայց չէր քեզի փույթ ցավը մարմնավոր, Կամ աշխարհային վշտերն անսովոր, Քո հոգին լի էր առողջ կյանքով, Սիրտդ` ուժերի նոր, թարմ հոսանքով: Եվ մոլորողի հրապույրը փառքի Չըգերեցին քո՝ ոչ սիրտը, ոչ հոգի, Դու նվիրեցիր բոլոր քո ջանքը Հօգուտ հայրենյաց, հօգուտ քո ազգի: Ազգն ի՞նչ փոխարեն շնորհեց քեզ, անբախտ, Եռ եկան կրքեր, բորբոքվեց չար ախտ, Եվ մոլենախանձ կղերի խրատով Հայհոյեց քո գործը խուժանն ապերախտ...</poem>|}} [[Կատեգորիա:Րաֆֆու չափածո գործեր]] 99b416fqjfju0r9h9z7k1yrc3a9y1lq 0 130832 363151 2024-11-24T16:46:15Z Emptyfear 547 Նոր էջ «{{Վերնագիր |title= Ոսկու մադան|previous =[[Նվեր №… — ի հիշատակին]] |next = [[Կիրթ ճաշակ]] |section = |notes = |year=|author=Րաֆֆի}} {{Poemx|Ոսկու մադան|<poem>Աղքատությունից հանկարծ մի պարոն Եղավ բախտավոր, արծաթով հարուստ, Տալիս էր խնջույք, գնում էր թատրոն, Ուներ ճոխ սեղան և հանգիստ ապրուստ: Նա շինեց...»: 363151 wikitext text/x-wiki {{Վերնագիր |title= Ոսկու մադան|previous =[[Նվեր №… — ի հիշատակին]] |next = [[Կիրթ ճաշակ]] |section = |notes = |year=|author=Րաֆֆի}} {{Poemx|Ոսկու մադան|<poem>Աղքատությունից հանկարծ մի պարոն Եղավ բախտավոր, արծաթով հարուստ, Տալիս էր խնջույք, գնում էր թատրոն, Ուներ ճոխ սեղան և հանգիստ ապրուստ: Նա շինեց մի տուն` մեծ ու փառավոր, Մուտքն էր պատած պարտեզ, բուրաստան. Եվ մարդիկ ամեն` աղքատ, մեծավոր` Նորան հայրությամբ միշտ գլուխ կըտան: Եվ զարմանալու չըկա մի առիթ, Միշտ հեղաշրջիկ անիվը կույր բախտին, Հանկարծ բարձրացնե մեկին մինչ զենիթ, Մյուսին գլորե դեպի խորն անդնդին: Բայց մարդկանց զարմանքը չափիցն անցավ, Որտեղի՞ց արդյոք այդ նոր Կրեսոս Առանց քրտինքի ոսկու տեր դարձավ, Այդ հարցի լուծումն էր դժվար, ափսո՛ս: Թե ինձնից հարցնեն, այս է պատասխան` Գանձարանումը նա մի ժամատան Ամբողջ տաս տարի էր նա երեսփոխան, Ուր գտավ առատ նա ոսկու մադան…</poem>|}} [[Կատեգորիա:Րաֆֆու չափածո գործեր]] 3fjxim2sfv734zmf70xp23ymn9fac8p 0 130833 363152 2024-11-24T16:46:40Z Emptyfear 547 Նոր էջ «{{Վերնագիր |title= Կիրթ ճաշակ|previous =[[Ոսկու մադան]] |next = [[Շուշան]] |section = |notes = |year=|author=Րաֆֆի}} {{Poemx|Կիրթ ճաշակ|<poem>Ես չեմ սիրի սովդաքար Ու չեմ գնա բազազին, Որ աստուծո ողջ օրը Զոռ է տալիս իր գազին: Եվ գիշերն անհանգիստ Նրա չոթքի չըկչըկոց, Մարդի զահլա է տանում Դաֆթարների ողջ կա...»: 363152 wikitext text/x-wiki {{Վերնագիր |title= Կիրթ ճաշակ|previous =[[Ոսկու մադան]] |next = [[Շուշան]] |section = |notes = |year=|author=Րաֆֆի}} {{Poemx|Կիրթ ճաշակ|<poem>Ես չեմ սիրի սովդաքար Ու չեմ գնա բազազին, Որ աստուծո ողջ օրը Զոռ է տալիս իր գազին: Եվ գիշերն անհանգիստ Նրա չոթքի չըկչըկոց, Մարդի զահլա է տանում Դաֆթարների ողջ կապոց: Գնա՜, կորչե՜ սովդաքար Իր փողի սնդուկներով, Նրա արծաթը չէ բերում Այրված սրտիս հանգիստ զով: Ես չեմ սիրի փեշաքար Ու չեմ գնա ոսկերչին, Նրա գոհարը չէ արժում Սիրուն աղջկա մի պաչին: Խիստ ագահ է ոսկերիչ, Թեև ոսկու հետ խաղում Եվ ժանգակեր մետաղից Իր օգուտն է նա քաղում: Գնա՜, կորչե ոսկերիչ, Նա է նույնպես մեքենա, Որպես իր մուրճն ու փուքսը, Որով իր գործը գործե նա: Ես չեմ սիրի քահանա, Ու չեմ գնա տերտերին, Նա որսում է շիլափլավ Սնունդ տալու իր փորին: Եվ գիշերն անդադար Նրա սաղմոս, շարական Չեն իմ ականջներին Անուշ ձայներ դուրեկան: Թո՜ղ կորչե տեր Մարկոսը, Նա մի քուրմ է կեղծավոր, Եվ իր մաշտոց, տոնացույց Շինեց ուռկան զորավոր: Ես չեմ սիրի չինովնիկ, Թեև ծերուկ գեներալ. Թո՛ղ թե, ուներ նա գյուղեր, Հարյուր հազար իմպերիալ: Ես զզվում եմ նայելով Նրա ահագին քըթին. Ուր սպիտակ բեղերը Դեղին է ներկել բուռնոթին: Գնա՜, կորչե՜ չինովնիկ, Ինձ զարհուրանք է բերում, Եվ արյունոտ ձեռքերեն Մահվան հոտ է միշտ բուրում: Ես կըսիրեմ ստուդենտ, Մի նորահաս ուսանող, Սիրո պաշտող մտերիմ, Գեղեցկության է հարգող: Թեև նա ման է գալիս Հին հագուստով, կոշիկը ծակ, Պանդոկումը պարտք ունի, Եվ գրպանն է միշտ դատարկ: Բայց սրտումը կիրք ունի, Բորբոքվում է նոր կյանքով, Երակներումը վազում է Արյունը ջերմ հոսանքով: Երբ իմ առջև ծնկաչոք Մորմոքում է` նա լացում, Եվ ախտալից աչերեն Տաք արտասուք է բացում: Քանի՛ ազդու հայտնությունք, Որքա՛ն անուշ հրապույր, Երբ քաղում է իմ թըշեն Մի վարդենի տաք համբույր… Կեցցե՜, կեցցե՜ ուսանող, Նոր սերունդը մարդկության, Ես իմ անձն և իմ սեր Նրան կըզոհեմ հավիտյան:</poem>|}} [[Կատեգորիա:Րաֆֆու չափածո գործեր]] 87s0lzp07yvnqttm8boglikpq9izc3j 0 130834 363153 2024-11-24T16:47:00Z Emptyfear 547 Նոր էջ «{{Վերնագիր |title= Շուշան|previous =[[Կիրթ ճաշակ]] |next = [[Ազգուրաց]] |section = |notes = |year=|author=Րաֆֆի}} {{Poemx|Շուշան|<poem>Շուշան, նստե՜, կարըդ կարի՜, Հերիք այդքան ծուլանաս, Այդ անիծված լուսամուտեն Ե՞րբ պիտի դու հեռանաս: Ասաց մայրը բարկանալով Մանկահասակ աղջկան, Որ կանգնած էր, լուսամուտեն...»: 363153 wikitext text/x-wiki {{Վերնագիր |title= Շուշան|previous =[[Կիրթ ճաշակ]] |next = [[Ազգուրաց]] |section = |notes = |year=|author=Րաֆֆի}} {{Poemx|Շուշան|<poem>Շուշան, նստե՜, կարըդ կարի՜, Հերիք այդքան ծուլանաս, Այդ անիծված լուսամուտեն Ե՞րբ պիտի դու հեռանաս: Ասաց մայրը բարկանալով Մանկահասակ աղջկան, Որ կանգնած էր, լուսամուտեն Մտիկ կըտար դեպ շուկան: Իսկ Շուշանը տհաճությամբ Եկավ յուր տեղը նստեցավ, Նորա դեմքը խիստ տխուր էր, Եվ սրտումն ուներ ցավ: Հանկարծ դրսեն անցնող կառքը Սաստիկ ձայնով որոտաց, Եվ Շուշանը կրկին վազեց, Փակ լուսամուտն արեց բաց: Աղջի՜, նստի՜, կարըդ կարի, Հերի՛ք նայես դու շուկան, Այս առավոտ դու չես գործել, Օրից անց է երեք ժամ: — Ամա՛ն, մայրի՜կ, հոգուդ մատաղ, — Աղջիկն ասաց քնքշաբար, Ա՜յս րոպեիս, ա՜յս րոպեիս Կըվերջացնեմ ես իմ կար: Բայց նա տեսավ, որ անցնողն Էր մի ծերուկ չինովնիկ, Դեմքը խոժոռեց, տեղը դարձավ, Հետքից կնքեց յուր մըճիկ4 Առեց գործը, բայց էր տաղտուկ Չէր ախորժում կար կարել, Նորա սիրտը վրդովված էր, Նա չէր կարում համբերել: Կրկին անգամ կառքի ձայնը Հնչեց նորա ականջին, Վազեց Շուշանը դեպ լուսամուտ, Ուխտյալ տեղումն առաջին: — Աղջի՜, էլի՞ դու գնացիր, Ա՛խ, աներես, անամոթ, Ինչո՞ւ այսօր դու գըժվել ես, Չես գործում այս առավոտ: — Մայրի՜կ, մայրի՜կ, հոգուդ մատաղ, Մի բարկացիր իմ վերա, Այս րոպեիս, այս րոպեիս, Ես կըկարեմ իմ կարը: Նայեց Շուշան, մի աֆիցեր Անց էր կենում յուր կառքով, Գեղեցիկ էր, մանկահասակ, Թեքված կողքին շնորհքով: — Աղջի՜, արի՜, կարըդ կարի, Հերի՛ք շուկան մտիկ տաս, Հիմա կըգա վարժապետդ, Դու չես սերտել դեռ քո դաս: Բայց աղջիկն էլ չըլսեց, Թե ինչ խոսեց նորա մայր, Ջեհիլ տղան կրակ վառեց Նորա սրտումն անմար: Երկար այնպես աչքը ձգած Մտիկ կաներ մեր Շուշան, Մինչ պատանին շարժեց ձեռքով՝ Բազմախորհուրդ մի նշան...</poem>|}} [[Կատեգորիա:Րաֆֆու չափածո գործեր]] i7ewkad5ioqvt9h7cl55ek2px6k7lrt 0 130835 363154 2024-11-24T16:47:26Z Emptyfear 547 Նոր էջ «{{Վերնագիր |title= Ազգուրաց|previous =[[Շուշան]] |next = [[Կտակ]] |section = |notes = |year=|author=Րաֆֆի}} {{Poemx|Ազգուրաց|<poem>Դառն մահվան օրհասով Մի մարդ թողեց լույս աշխարհ, Դեպ Պլուտոնի պետությունն Ուղևորեց ճանապարհ: Նա, անցնելով Ստիքսեն, Դիմեց դեպի տարտարոս, Առաջը կտրեց դռնապան — Հրեշավորն Կ...»: 363154 wikitext text/x-wiki {{Վերնագիր |title= Ազգուրաց|previous =[[Շուշան]] |next = [[Կտակ]] |section = |notes = |year=|author=Րաֆֆի}} {{Poemx|Ազգուրաց|<poem>Դառն մահվան օրհասով Մի մարդ թողեց լույս աշխարհ, Դեպ Պլուտոնի պետությունն Ուղևորեց ճանապարհ: Նա, անցնելով Ստիքսեն, Դիմեց դեպի տարտարոս, Առաջը կտրեց դռնապան — Հրեշավորն Կերբերոս: — Ի՞նչ ազգից ես, հարցրուց Երեքգլխյան ամեհին: (Իսկ խղճալի այն ոգուն Սահման չըկար մեծ ահին): ―Ես Հռովմի սուրբ պապի Եմ ուղղափառ կաթոլիկ. Ասաց ոգին, սարսափեն Հատավ ձայնն յուր վախլիկ: ―Ես ազգդ եմ հարցնում, Հո՞ւյն ես, թո՞ւրք ես, թե՞ պարսիկ: Դողղողալով ուրվականն` Դարձյալ կրկնեց՝ «կաթոլիկ»: — Կաթոլիկն է կրոնքի Եվ ոչ ազգի մի անուն, Դու պատասխանե ինձ այն Ինչ քեզնից են հարցնում: ―Ես չըգիտեմ ի՜նչ է ազգ, Նոր եմ լսում ես այդ բառ, Մեր հայրերի ուսմունքով՝ Կաթոլիկ եմ ուղղափառ: Սարսափելի մի ծիծաղ Ցընցեց շրթունք Կերբերին, Դժգոհ սրտի յուր թունդը Բերնից լորձունք վեր բերին: — Ով չըգիտե ինչ ազգի Է հարազատ նա ծնունդ, Նա անօրեն, անկանոն Ամուսնության է սերունդ: Տարտարոսիցը հեռու, Այդ խուժանն աննշան, Առանձին կայարանում Բնակվում են անդ բաժան: Ուր թունդ է հուրը բորբոքվում, Եվ դժնի են կատաղիք, Ուր օձ, կարիճ զոհերի Քրքրում են լերդ, աղիք: Ահա՝ դուռը, — ցույց տվեց Կերբերոսը վիթխարի: Ոգին դիմեց դեպ այն կողմ Թույլ ոտքերով, անարի: Ղռան գլխին նկարած էր Լոոլայի կերպարանք, Եվ վերնագիր այդպիսի` Ազգուրացների կացարան: Զարհուրելով ներս մտավ Եռանդամոլ մեր ոգին, Տեսավ ազգուրացների Նա բազմություն ահագին: — Հասո, ախպար, քե՞զ էլ հոս Չարքերը վռնդեցին...: Կրակի միջից հարցրուց Ծերունի Սեբաստացին: — Էկո՜ր, էկո՜ր, քեզ պագնեմ, Մեր աշխրքեն ի՞նչ խաբրիկ, Ո՞ղջ, առո՞ղջ է մեր պապը, Մեր սրբազան ծեր հայրիկ: Մեր Վենետկու, Վեննայի Ընդո՞ր են մեր փարախներ, Հայի ճըժեր որսալու Կըբանի՞ն անոնց յարախներ: Չը կարաց պատասխանել Դեռ ազգուրաց այն ոգին, Ձգեց վզիցն հաստ շղթան Սոսկալի դև մի ահագին: Եվ քարշ տվեց դեպ ներսը Ծծումբի վառ բոցերին, Զարհուրելի դառնությամբ Սկսեց տանջել յուր գերին: Հուրը բորբոքեց, նա կոչեց՝ «Ինչո՞ւ չըսեմ, թե եմ հայ... Ինչո՞ւ ուրացամ ազգս… Վա՛յ իմ գլխուս... վա՛յ... վայ... վա՛յ... »</poem>|}} [[Կատեգորիա:Րաֆֆու չափածո գործեր]] 58pb66v5axyzhpiwvr410rl8zin9abh 363155 363154 2024-11-24T16:47:38Z Emptyfear 547 363155 wikitext text/x-wiki {{Վերնագիր |title= Ազգուրաց|previous =[[Շուշան]] |next = [[Կտակ]] |section = |notes = |year=|author=Րաֆֆի}} {{Poemx|Ազգուրաց|<poem>Դառն մահվան օրհասով Մի մարդ թողեց լույս աշխարհ, Դեպ Պլուտոնի պետությունն Ուղևորեց ճանապարհ: Նա, անցնելով Ստիքսեն, Դիմեց դեպի տարտարոս, Առաջը կտրեց դռնապան — Հրեշավորն Կերբերոս: — Ի՞նչ ազգից ես, հարցրուց Երեքգլխյան ամեհին: (Իսկ խղճալի այն ոգուն Սահման չըկար մեծ ահին): ―Ես Հռովմի սուրբ պապի Եմ ուղղափառ կաթոլիկ. Ասաց ոգին, սարսափեն Հատավ ձայնն յուր վախլիկ: ―Ես ազգդ եմ հարցնում, Հո՞ւյն ես, թո՞ւրք ես, թե՞ պարսիկ: Դողղողալով ուրվականն` Դարձյալ կրկնեց՝ «կաթոլիկ»: — Կաթոլիկն է կրոնքի Եվ ոչ ազգի մի անուն, Դու պատասխանե ինձ այն Ինչ քեզնից են հարցնում: ―Ես չըգիտեմ ի՜նչ է ազգ, Նոր եմ լսում ես այդ բառ, Մեր հայրերի ուսմունքով՝ Կաթոլիկ եմ ուղղափառ: Սարսափելի մի ծիծաղ Ցընցեց շրթունք Կերբերին, Դժգոհ սրտի յուր թունդը Բերնից լորձունք վեր բերին: — Ով չըգիտե ինչ ազգի Է հարազատ նա ծնունդ, Նա անօրեն, անկանոն Ամուսնության է սերունդ: Տարտարոսիցը հեռու, Այդ խուժանն աննշան, Առանձին կայարանում Բնակվում են անդ բաժան: Ուր թունդ է հուրը բորբոքվում, Եվ դժնի են կատաղիք, Ուր օձ, կարիճ զոհերի Քրքրում են լերդ, աղիք: Ահա՝ դուռը, — ցույց տվեց Կերբերոսը վիթխարի: Ոգին դիմեց դեպ այն կողմ Թույլ ոտքերով, անարի: Ղռան գլխին նկարած էր Լոոլայի կերպարանք, Եվ վերնագիր այդպիսի` Ազգուրացների կացարան: Զարհուրելով ներս մտավ Եռանդամոլ մեր ոգին, Տեսավ ազգուրացների Նա բազմություն ահագին: — Հասո, ախպար, քե՞զ էլ հոս Չարքերը վռնդեցին...: Կրակի միջից հարցրուց Ծերունի Սեբաստացին: — Էկո՜ր, էկո՜ր, քեզ պագնեմ, Մեր աշխրքեն ի՞նչ խաբրիկ, Ո՞ղջ, առո՞ղջ է մեր պապը, Մեր սրբազան ծեր հայրիկ: Մեր Վենետկու, Վեննայի Ընդո՞ր են մեր փարախներ, Հայի ճըժեր որսալու Կըբանի՞ն անոնց յարախներ: Չը կարաց պատասխանել Դեռ ազգուրաց այն ոգին, Ձգեց վզիցն հաստ շղթան Սոսկալի դև մի ահագին: Եվ քարշ տվեց դեպ ներսը Ծծումբի վառ բոցերին, Զարհուրելի դառնությամբ Սկսեց տանջել յուր գերին: Հուրը բորբոքեց, նա կոչեց՝ «Ինչո՞ւ չըսեմ, թե եմ հայ... Ինչո՞ւ ուրացամ ազգս… Վա՛յ իմ գլխուս... վա՛յ... վայ... վա՛յ... »</poem>|}} [[Կատեգորիա:Րաֆֆու չափածո գործեր]] ajimwpudtqyj0xj5ok7ztxvepasteqa 363156 363155 2024-11-24T16:48:02Z Emptyfear 547 363156 wikitext text/x-wiki {{Վերնագիր |title= Ազգուրաց|previous =[[Շուշան]] |next = [[Կտակ (Րաֆֆի)]] |section = |notes = |year=|author=Րաֆֆի}} {{Poemx|Ազգուրաց|<poem>Դառն մահվան օրհասով Մի մարդ թողեց լույս աշխարհ, Դեպ Պլուտոնի պետությունն Ուղևորեց ճանապարհ: Նա, անցնելով Ստիքսեն, Դիմեց դեպի տարտարոս, Առաջը կտրեց դռնապան — Հրեշավորն Կերբերոս: — Ի՞նչ ազգից ես, հարցրուց Երեքգլխյան ամեհին: (Իսկ խղճալի այն ոգուն Սահման չըկար մեծ ահին): ―Ես Հռովմի սուրբ պապի Եմ ուղղափառ կաթոլիկ. Ասաց ոգին, սարսափեն Հատավ ձայնն յուր վախլիկ: ―Ես ազգդ եմ հարցնում, Հո՞ւյն ես, թո՞ւրք ես, թե՞ պարսիկ: Դողղողալով ուրվականն` Դարձյալ կրկնեց՝ «կաթոլիկ»: — Կաթոլիկն է կրոնքի Եվ ոչ ազգի մի անուն, Դու պատասխանե ինձ այն Ինչ քեզնից են հարցնում: ―Ես չըգիտեմ ի՜նչ է ազգ, Նոր եմ լսում ես այդ բառ, Մեր հայրերի ուսմունքով՝ Կաթոլիկ եմ ուղղափառ: Սարսափելի մի ծիծաղ Ցընցեց շրթունք Կերբերին, Դժգոհ սրտի յուր թունդը Բերնից լորձունք վեր բերին: — Ով չըգիտե ինչ ազգի Է հարազատ նա ծնունդ, Նա անօրեն, անկանոն Ամուսնության է սերունդ: Տարտարոսիցը հեռու, Այդ խուժանն աննշան, Առանձին կայարանում Բնակվում են անդ բաժան: Ուր թունդ է հուրը բորբոքվում, Եվ դժնի են կատաղիք, Ուր օձ, կարիճ զոհերի Քրքրում են լերդ, աղիք: Ահա՝ դուռը, — ցույց տվեց Կերբերոսը վիթխարի: Ոգին դիմեց դեպ այն կողմ Թույլ ոտքերով, անարի: Ղռան գլխին նկարած էր Լոոլայի կերպարանք, Եվ վերնագիր այդպիսի` Ազգուրացների կացարան: Զարհուրելով ներս մտավ Եռանդամոլ մեր ոգին, Տեսավ ազգուրացների Նա բազմություն ահագին: — Հասո, ախպար, քե՞զ էլ հոս Չարքերը վռնդեցին...: Կրակի միջից հարցրուց Ծերունի Սեբաստացին: — Էկո՜ր, էկո՜ր, քեզ պագնեմ, Մեր աշխրքեն ի՞նչ խաբրիկ, Ո՞ղջ, առո՞ղջ է մեր պապը, Մեր սրբազան ծեր հայրիկ: Մեր Վենետկու, Վեննայի Ընդո՞ր են մեր փարախներ, Հայի ճըժեր որսալու Կըբանի՞ն անոնց յարախներ: Չը կարաց պատասխանել Դեռ ազգուրաց այն ոգին, Ձգեց վզիցն հաստ շղթան Սոսկալի դև մի ահագին: Եվ քարշ տվեց դեպ ներսը Ծծումբի վառ բոցերին, Զարհուրելի դառնությամբ Սկսեց տանջել յուր գերին: Հուրը բորբոքեց, նա կոչեց՝ «Ինչո՞ւ չըսեմ, թե եմ հայ... Ինչո՞ւ ուրացամ ազգս… Վա՛յ իմ գլխուս... վա՛յ... վայ... վա՛յ... »</poem>|}} [[Կատեգորիա:Րաֆֆու չափածո գործեր]] 5hth21thew3cliqauzs4xd8auezj78m 0 130836 363157 2024-11-24T16:49:07Z Emptyfear 547 Նոր էջ «{{Վերնագիր |title= Կտակ (Րաֆֆի)|previous =[[Ազգուրաց]] |next = [[Ոլ]] |section = |notes = |year=|author=Րաֆֆի}} {{Poemx|Կտակ (Րաֆֆի)|<poem>Ա Թըվին հազար ութ հարուր Օխտանասուն ու մեկին, Հայուց քրոնիկոնի Ղվինոբիս թըվի հընգին: Ես՝ Ղաղո Իվանիչս Դեդեյուլ ու մամեյուլ Օջախի վուրթի, քաղկցի, Օխտը պուրտից պատվա...»: 363157 wikitext text/x-wiki {{Վերնագիր |title= Կտակ (Րաֆֆի)|previous =[[Ազգուրաց]] |next = [[Ոլ]] |section = |notes = |year=|author=Րաֆֆի}} {{Poemx|Կտակ (Րաֆֆի)|<poem>Ա Թըվին հազար ութ հարուր Օխտանասուն ու մեկին, Հայուց քրոնիկոնի Ղվինոբիս թըվի հընգին: Ես՝ Ղաղո Իվանիչս Դեդեյուլ ու մամեյուլ Օջախի վուրթի, քաղկցի, Օխտը պուրտից պատվավուր: Ուշքս ու միտքս գլխումս, Լավ ուղուփով, խելացի, Իմ մեղավուր ձեռքովս` Էս անդերձը գըրեցի: Իմ խոստովնահեր տերտերը` Տեր Ճիպինն ու Բաստամը, Սամիլն ու Սիմոնը Չուրսնեվետ ին մոծամա: Ճակտիս գիրը թամամ է, Ես էլ շատ չիմ ապրի, Երեք քսան տասնիրեք Անց իմ կացրի էս տարի: Ես շատ ումբըր քաշեցի, Շեն մնա աստծու տունը, Քեփ ու սափա արեցի, Դարդ չըմնաց իմ սրտումը: Փող ու փարա դադեցի, Տուն ու տիղի տեր դառա, Փողոցումը դուքաննիր Ու մե քարվանսրա առա: Աշխըքիս ամեն փառքիրը Վիյիլեցի, լիացա, Մագրամ փուղիցը մենակ Ջըլիս ես չըկշտացա… Կախեթու գինին էնքան, Վունց որ իմ դեդի կաթը, Ես շատ անուշ արեցի, Առա նրա լազաթը: Դոշ, զուրգիել, խիզիլալեն Միշտ դրած էր իմ սուփրում, Առանց թերխաշ ցոցխալի Ճաշ չիմ կերի իմ օրում: Օրթաճալի բաղերում Քեփ իմ արի համաշա, Իմ զուռնայի ձենեմեն Ո՞վ չէր գալի թամաշա: Բայց ծերության հասակում Դարդս էլավ անդարման, Էլի աղքատ, առանց փուղ, Ես գնում իմ գերեզման… Բ Իմ քաղկըցի ախպրտիք, Մեռնի՜մ ձիր ազնիվ հոգուն, Ձի՜զ ես օրթում եմ տալի՝ Զրկինինց եկեղեցուն: Ձի՜զ ես օրթում եմ տալի Սուրբ Մողնի, սուրբ Թելեթին, Սուրբ Ջիգրաշնին զորավուր, Մեկել սուրբ Շահնաբաթին. — Վուր դուք էս օրես էդնեն Էս իմ անդերձը կարթաք, Ու իմ գըջլտած հոքուն Օղորմին էլ հիտը տաք: Իմ կկինքիս պատմութինը Ձի՜զ թո՜ղ ըլի օրինակ, Ինձմեն դուք խիլք սովրեցեք, Վուր չըմնաք խիղճ, դարդակ: Երբ արևի դուք ծեքին Աստըծուն աղոթքնիր կոնիք, Ան ձիր դուշմընի գլխին՝ Ուշունց, անիծք կու թափիք: Պարտական ըլիք, թե չասիք Էս անիծքնիրն՝ էսթավուր՝ «Սուրփ Բեթխային, Թածմինդա՜ Ծիրանավուր զորավուր, Ըշկոլեքը, վարժատնիր, Արեք քարքանդ, բրիշակ, Վուր միր վուրթիքը խիլքեմեն Չըլին, ու չդառնան էշակ»: Ա՛խ, ի՜նչ ասիմ, ախպըրտիք, Ըշկոլեք մոգոնողին, Վուրթիքս ուսման տվի, (Ափսո՛ւս մսխած իմ փուղին…): Բայց դուս էկան շարլատան, Իմ տունն արին վիրան, Շայի-բիստիս մսխեցին, Ջան ու ջիգարս կերան… Գ Էդ ուսում ասած բանը՝ Դրուստ անիծք է, դիախ, Ով վուրթուն ուսում կուտա Նա տուտուց է ու սարսաղ: Ձիր տղերքը թող սովրին Վրացեվար գրիլ, կարթալ, Էլ չէ նրանց հարկավոր Ուրիշ բանով ուսում տալ: Աղջկերանցը խո պետքը չէ՜, Վուր էստունք էլ սովըրին, Ու սիրեկնին գիր գրին, Ջըհել տղերք հուրս անին: Ձիր քուլփաթի հիտ խոսիք Ամեն վուխտ վրացեվար, Հայուց լիզուն պետքը չէ՜ Անճոռնի է ու խավար: Թե հայեվար դուք խոսիք, Ան սովրեցընիք ձիր տղերքին, Աստված վկա, էն կինքում Էլ չի պրծնի ձիր հոքին: Ձիզ կըպրի կարասումը Կերե վառած թեժ կըրակ, Չուն ձիր վուրթիքը կուլին Կռո ու զոկ, շանճըրագ: Հայեվար դուք մեկ մեկուն Չըլի վուր բարևներ տաք, Ան ձիր մեռըլի հոգուն Էդ լիզվով աղոթք կարթաք: Չուն հայեվար աղոթքը Աստուծ իսկի չի լսի, Աստուծ ինքը վրացեվար Միշտ կոսե ու կու խոսի: Ձիր կնանիքը, տղամարդիք, Թե մեռըլին կոնին սուք, Վրացեվար վուխբ ասին, Վուր ընդունվի արտըսուք: Թե վուր Թելեթ, Խութեբա Ձիր քուլփաթով ուխտ գնաք, Վրացեվար սըրփերուն Ձիր աղոթքնիրը կարթաք: Վուր ձիր լեզուն հասկանան, Ու կատարին ձիր մուրազ, Հայոց լեզվի աղոթքով Սըրփերուն կոնիք տնազ: Դ Ձիր տներումը հայերից Դուք չըպահիք քոծ ու բիջ, Թե վուր պահիք ձեր գլխին Կուլի աստծու մինձ պատիժ: Չունքի ձիր պստիկները Կուլի վուր նրանցմեն սովրին Հայուց լեզվի խոսիլը, Կռո դառնան ու գըժվին: Միշտ վրացի, իմերել, Թուշ ու. խեվսուր, օսերուն, Պահեցեք ձիր տներում, Վուր լավ կռթին ձիր վուրթուն: Ձիր դուքներու դավթարը Չըլի դուք գրիք հայեվար, Վրացեվար գըրեցեք, Լավ շնուքով, մարթավար: Թե հայեվար դուք գրիք, Կուլի տուտուց մի հեքիաթ Ու աստուծ ձիր առուտըրին Չի տա խեր ու բարաքաթ: Ձիզ, գեթաղվա, մի բան էլ Միտս էբի սուրբ Թելեթ, — Թե ուզում իք փուղ դադիլ` Պիտի ծախիք ղալբ բիլեթ: Շանփուրի տղեն, Բուրնութին Հազարներով դադեցին, Զագրանիցեմեն բերին Շինովի ասիգնացին: Չուն հալալ աշխատանքով Ո՞վ դադի միլիոններ, Հառամ փուղն էր, վուր շինից Փաբրիկեք ու մինձ տընիր: Ուխտ դրեցեք՝ ձիր կինքում Տասն անգամ կուտր նընկնիլ, ՈԼ հարյուր հազարներով Ամեն գամին կըլանիլ: Էն վուխտը դուք կու թողնիք Ձիր տղերանցը, անգուման՝ Միլիոններով մանեթնիր Ու հարուր հազար թուման: Էստունցմեն մի ամանչիք, Էս է հիմի ադաթը. Հառամ փուղը հալալ է Վունց վուր ձիր դեդի կաթը: Նետավի, ինձի աստված Ծիրութինս դարձըներ, Ան իմ դեդեն՝ Կեկելոն Ինձ նուրից վուրթի ծներ, Մեկել կուտը ննգեք, Մեկել փոդրաթ բռնեի, Ու նրա էդնեն ուրախ, Հանգիստ սրտով մեռնեի… Ե Բայց հիմի ջէր աշխըրքից Չէ կշտացի իմ աչքը, Երբ վուր ես փիքր իմ անում՝ Էն կինքումը բան չըկա… Ասում ին, բաղ ու բաղչա Ունի աստըծու դրախտը, Թե ինձ էնտեղ կու տանին, Ինչ լավ կուլի էն վախտը: Ախ, միր օրթաճալի պես Վո՞ւնց կուլի էն բաղն ու բախչեն, Ո՞վ տըվի էնտեղ քեփ, Զուռնա, դափն ու քամանչեն: Ասում ին, արթարներուն Գինի կու տան անպատճառ, Բայց էն գինին վո՞ւնց կուլի Կախեթու քաղցըր մաճառ: Ասում ին, էն կինքումը Մարդիկ վուչինչ չին ուտում, Աստըծու փառքով կշտացած Մարդն ուրախ է իր սրտում: Դե՜, արի դու դիմացիր, Ի՞նչ պիտ ըլի քու հալը, Երփ սուփրում չունենաս Գինի, զուրգել, խիզլալա: Ասում ին, էն կինքումը Մարդիք տընիր չին շինում, Վուչ մշակնիր ին բանում Միրզոևի մաշինում: Թե վուր ղուրթ ըլի էստունք, Վայի մե, էլ չի ըլի փոդրաթ, Ինչո՞վ պիտի փուղ դադիս, Տուն, տիղ պահիս ու քուլփաթ: Ձիզ գեթաղվա, քաղկըցիք, Էդ խոսքիրը միտը բերեք, Քանի սաղ իք քեփ արեք, Փուղ դադեք, անուն հանեք: Արքայութենում ախպըրտիք, Էնտեղ վունչինչ ձիզ չին տալ, Վուչ Ստանիսլավ, վուչ Աննա, Վուչ օսկեմեն մին մենդալ: Արքայութենում, ախպըրտիք, Փոդրաթ չըկա, փուղ չըկա, Ինչո՞վ պիտի լիանա Փուղի կարոտ միր աչքը: Հրիշտըկնիրը էնտեղ [Աղքատ, տկլուր] ին դիփուն, Ումի՞ց պիտի փուղ գըջլինք, Վայ միր օրին, միր հոքուսն… </poem>|}} [[Կատեգորիա:Րաֆֆու չափածո գործեր]] 1ufk6a6zlt6np94xpoa1f6pnlitdudz 363158 363157 2024-11-24T16:49:26Z Emptyfear 547 363158 wikitext text/x-wiki {{Վերնագիր |title= Կտակ|previous =[[Ազգուրաց]] |next = [[Ոլ]] |section = |notes = |year=|author=Րաֆֆի}} {{Poemx|Կտակ|<poem>Ա Թըվին հազար ութ հարուր Օխտանասուն ու մեկին, Հայուց քրոնիկոնի Ղվինոբիս թըվի հընգին: Ես՝ Ղաղո Իվանիչս Դեդեյուլ ու մամեյուլ Օջախի վուրթի, քաղկցի, Օխտը պուրտից պատվավուր: Ուշքս ու միտքս գլխումս, Լավ ուղուփով, խելացի, Իմ մեղավուր ձեռքովս` Էս անդերձը գըրեցի: Իմ խոստովնահեր տերտերը` Տեր Ճիպինն ու Բաստամը, Սամիլն ու Սիմոնը Չուրսնեվետ ին մոծամա: Ճակտիս գիրը թամամ է, Ես էլ շատ չիմ ապրի, Երեք քսան տասնիրեք Անց իմ կացրի էս տարի: Ես շատ ումբըր քաշեցի, Շեն մնա աստծու տունը, Քեփ ու սափա արեցի, Դարդ չըմնաց իմ սրտումը: Փող ու փարա դադեցի, Տուն ու տիղի տեր դառա, Փողոցումը դուքաննիր Ու մե քարվանսրա առա: Աշխըքիս ամեն փառքիրը Վիյիլեցի, լիացա, Մագրամ փուղիցը մենակ Ջըլիս ես չըկշտացա… Կախեթու գինին էնքան, Վունց որ իմ դեդի կաթը, Ես շատ անուշ արեցի, Առա նրա լազաթը: Դոշ, զուրգիել, խիզիլալեն Միշտ դրած էր իմ սուփրում, Առանց թերխաշ ցոցխալի Ճաշ չիմ կերի իմ օրում: Օրթաճալի բաղերում Քեփ իմ արի համաշա, Իմ զուռնայի ձենեմեն Ո՞վ չէր գալի թամաշա: Բայց ծերության հասակում Դարդս էլավ անդարման, Էլի աղքատ, առանց փուղ, Ես գնում իմ գերեզման… Բ Իմ քաղկըցի ախպրտիք, Մեռնի՜մ ձիր ազնիվ հոգուն, Ձի՜զ ես օրթում եմ տալի՝ Զրկինինց եկեղեցուն: Ձի՜զ ես օրթում եմ տալի Սուրբ Մողնի, սուրբ Թելեթին, Սուրբ Ջիգրաշնին զորավուր, Մեկել սուրբ Շահնաբաթին. — Վուր դուք էս օրես էդնեն Էս իմ անդերձը կարթաք, Ու իմ գըջլտած հոքուն Օղորմին էլ հիտը տաք: Իմ կկինքիս պատմութինը Ձի՜զ թո՜ղ ըլի օրինակ, Ինձմեն դուք խիլք սովրեցեք, Վուր չըմնաք խիղճ, դարդակ: Երբ արևի դուք ծեքին Աստըծուն աղոթքնիր կոնիք, Ան ձիր դուշմընի գլխին՝ Ուշունց, անիծք կու թափիք: Պարտական ըլիք, թե չասիք Էս անիծքնիրն՝ էսթավուր՝ «Սուրփ Բեթխային, Թածմինդա՜ Ծիրանավուր զորավուր, Ըշկոլեքը, վարժատնիր, Արեք քարքանդ, բրիշակ, Վուր միր վուրթիքը խիլքեմեն Չըլին, ու չդառնան էշակ»: Ա՛խ, ի՜նչ ասիմ, ախպըրտիք, Ըշկոլեք մոգոնողին, Վուրթիքս ուսման տվի, (Ափսո՛ւս մսխած իմ փուղին…): Բայց դուս էկան շարլատան, Իմ տունն արին վիրան, Շայի-բիստիս մսխեցին, Ջան ու ջիգարս կերան… Գ Էդ ուսում ասած բանը՝ Դրուստ անիծք է, դիախ, Ով վուրթուն ուսում կուտա Նա տուտուց է ու սարսաղ: Ձիր տղերքը թող սովրին Վրացեվար գրիլ, կարթալ, Էլ չէ նրանց հարկավոր Ուրիշ բանով ուսում տալ: Աղջկերանցը խո պետքը չէ՜, Վուր էստունք էլ սովըրին, Ու սիրեկնին գիր գրին, Ջըհել տղերք հուրս անին: Ձիր քուլփաթի հիտ խոսիք Ամեն վուխտ վրացեվար, Հայուց լիզուն պետքը չէ՜ Անճոռնի է ու խավար: Թե հայեվար դուք խոսիք, Ան սովրեցընիք ձիր տղերքին, Աստված վկա, էն կինքում Էլ չի պրծնի ձիր հոքին: Ձիզ կըպրի կարասումը Կերե վառած թեժ կըրակ, Չուն ձիր վուրթիքը կուլին Կռո ու զոկ, շանճըրագ: Հայեվար դուք մեկ մեկուն Չըլի վուր բարևներ տաք, Ան ձիր մեռըլի հոգուն Էդ լիզվով աղոթք կարթաք: Չուն հայեվար աղոթքը Աստուծ իսկի չի լսի, Աստուծ ինքը վրացեվար Միշտ կոսե ու կու խոսի: Ձիր կնանիքը, տղամարդիք, Թե մեռըլին կոնին սուք, Վրացեվար վուխբ ասին, Վուր ընդունվի արտըսուք: Թե վուր Թելեթ, Խութեբա Ձիր քուլփաթով ուխտ գնաք, Վրացեվար սըրփերուն Ձիր աղոթքնիրը կարթաք: Վուր ձիր լեզուն հասկանան, Ու կատարին ձիր մուրազ, Հայոց լեզվի աղոթքով Սըրփերուն կոնիք տնազ: Դ Ձիր տներումը հայերից Դուք չըպահիք քոծ ու բիջ, Թե վուր պահիք ձեր գլխին Կուլի աստծու մինձ պատիժ: Չունքի ձիր պստիկները Կուլի վուր նրանցմեն սովրին Հայուց լեզվի խոսիլը, Կռո դառնան ու գըժվին: Միշտ վրացի, իմերել, Թուշ ու. խեվսուր, օսերուն, Պահեցեք ձիր տներում, Վուր լավ կռթին ձիր վուրթուն: Ձիր դուքներու դավթարը Չըլի դուք գրիք հայեվար, Վրացեվար գըրեցեք, Լավ շնուքով, մարթավար: Թե հայեվար դուք գրիք, Կուլի տուտուց մի հեքիաթ Ու աստուծ ձիր առուտըրին Չի տա խեր ու բարաքաթ: Ձիզ, գեթաղվա, մի բան էլ Միտս էբի սուրբ Թելեթ, — Թե ուզում իք փուղ դադիլ` Պիտի ծախիք ղալբ բիլեթ: Շանփուրի տղեն, Բուրնութին Հազարներով դադեցին, Զագրանիցեմեն բերին Շինովի ասիգնացին: Չուն հալալ աշխատանքով Ո՞վ դադի միլիոններ, Հառամ փուղն էր, վուր շինից Փաբրիկեք ու մինձ տընիր: Ուխտ դրեցեք՝ ձիր կինքում Տասն անգամ կուտր նընկնիլ, ՈԼ հարյուր հազարներով Ամեն գամին կըլանիլ: Էն վուխտը դուք կու թողնիք Ձիր տղերանցը, անգուման՝ Միլիոններով մանեթնիր Ու հարուր հազար թուման: Էստունցմեն մի ամանչիք, Էս է հիմի ադաթը. Հառամ փուղը հալալ է Վունց վուր ձիր դեդի կաթը: Նետավի, ինձի աստված Ծիրութինս դարձըներ, Ան իմ դեդեն՝ Կեկելոն Ինձ նուրից վուրթի ծներ, Մեկել կուտը ննգեք, Մեկել փոդրաթ բռնեի, Ու նրա էդնեն ուրախ, Հանգիստ սրտով մեռնեի… Ե Բայց հիմի ջէր աշխըրքից Չէ կշտացի իմ աչքը, Երբ վուր ես փիքր իմ անում՝ Էն կինքումը բան չըկա… Ասում ին, բաղ ու բաղչա Ունի աստըծու դրախտը, Թե ինձ էնտեղ կու տանին, Ինչ լավ կուլի էն վախտը: Ախ, միր օրթաճալի պես Վո՞ւնց կուլի էն բաղն ու բախչեն, Ո՞վ տըվի էնտեղ քեփ, Զուռնա, դափն ու քամանչեն: Ասում ին, արթարներուն Գինի կու տան անպատճառ, Բայց էն գինին վո՞ւնց կուլի Կախեթու քաղցըր մաճառ: Ասում ին, էն կինքումը Մարդիկ վուչինչ չին ուտում, Աստըծու փառքով կշտացած Մարդն ուրախ է իր սրտում: Դե՜, արի դու դիմացիր, Ի՞նչ պիտ ըլի քու հալը, Երփ սուփրում չունենաս Գինի, զուրգել, խիզլալա: Ասում ին, էն կինքումը Մարդիք տընիր չին շինում, Վուչ մշակնիր ին բանում Միրզոևի մաշինում: Թե վուր ղուրթ ըլի էստունք, Վայի մե, էլ չի ըլի փոդրաթ, Ինչո՞վ պիտի փուղ դադիս, Տուն, տիղ պահիս ու քուլփաթ: Ձիզ գեթաղվա, քաղկըցիք, Էդ խոսքիրը միտը բերեք, Քանի սաղ իք քեփ արեք, Փուղ դադեք, անուն հանեք: Արքայութենում ախպըրտիք, Էնտեղ վունչինչ ձիզ չին տալ, Վուչ Ստանիսլավ, վուչ Աննա, Վուչ օսկեմեն մին մենդալ: Արքայութենում, ախպըրտիք, Փոդրաթ չըկա, փուղ չըկա, Ինչո՞վ պիտի լիանա Փուղի կարոտ միր աչքը: Հրիշտըկնիրը էնտեղ [Աղքատ, տկլուր] ին դիփուն, Ումի՞ց պիտի փուղ գըջլինք, Վայ միր օրին, միր հոքուսն… </poem>|}} [[Կատեգորիա:Րաֆֆու չափածո գործեր]] 2mnhuq3nkiy6isryra1a2wksqh11q1s 363159 363158 2024-11-24T16:49:38Z Emptyfear 547 363159 wikitext text/x-wiki {{Վերնագիր |title= Կտակ|previous =[[Ազգուրաց]] |next = [[Մեր հերոսը]] |section = |notes = |year=|author=Րաֆֆի}} {{Poemx|Կտակ|<poem>Ա Թըվին հազար ութ հարուր Օխտանասուն ու մեկին, Հայուց քրոնիկոնի Ղվինոբիս թըվի հընգին: Ես՝ Ղաղո Իվանիչս Դեդեյուլ ու մամեյուլ Օջախի վուրթի, քաղկցի, Օխտը պուրտից պատվավուր: Ուշքս ու միտքս գլխումս, Լավ ուղուփով, խելացի, Իմ մեղավուր ձեռքովս` Էս անդերձը գըրեցի: Իմ խոստովնահեր տերտերը` Տեր Ճիպինն ու Բաստամը, Սամիլն ու Սիմոնը Չուրսնեվետ ին մոծամա: Ճակտիս գիրը թամամ է, Ես էլ շատ չիմ ապրի, Երեք քսան տասնիրեք Անց իմ կացրի էս տարի: Ես շատ ումբըր քաշեցի, Շեն մնա աստծու տունը, Քեփ ու սափա արեցի, Դարդ չըմնաց իմ սրտումը: Փող ու փարա դադեցի, Տուն ու տիղի տեր դառա, Փողոցումը դուքաննիր Ու մե քարվանսրա առա: Աշխըքիս ամեն փառքիրը Վիյիլեցի, լիացա, Մագրամ փուղիցը մենակ Ջըլիս ես չըկշտացա… Կախեթու գինին էնքան, Վունց որ իմ դեդի կաթը, Ես շատ անուշ արեցի, Առա նրա լազաթը: Դոշ, զուրգիել, խիզիլալեն Միշտ դրած էր իմ սուփրում, Առանց թերխաշ ցոցխալի Ճաշ չիմ կերի իմ օրում: Օրթաճալի բաղերում Քեփ իմ արի համաշա, Իմ զուռնայի ձենեմեն Ո՞վ չէր գալի թամաշա: Բայց ծերության հասակում Դարդս էլավ անդարման, Էլի աղքատ, առանց փուղ, Ես գնում իմ գերեզման… Բ Իմ քաղկըցի ախպրտիք, Մեռնի՜մ ձիր ազնիվ հոգուն, Ձի՜զ ես օրթում եմ տալի՝ Զրկինինց եկեղեցուն: Ձի՜զ ես օրթում եմ տալի Սուրբ Մողնի, սուրբ Թելեթին, Սուրբ Ջիգրաշնին զորավուր, Մեկել սուրբ Շահնաբաթին. — Վուր դուք էս օրես էդնեն Էս իմ անդերձը կարթաք, Ու իմ գըջլտած հոքուն Օղորմին էլ հիտը տաք: Իմ կկինքիս պատմութինը Ձի՜զ թո՜ղ ըլի օրինակ, Ինձմեն դուք խիլք սովրեցեք, Վուր չըմնաք խիղճ, դարդակ: Երբ արևի դուք ծեքին Աստըծուն աղոթքնիր կոնիք, Ան ձիր դուշմընի գլխին՝ Ուշունց, անիծք կու թափիք: Պարտական ըլիք, թե չասիք Էս անիծքնիրն՝ էսթավուր՝ «Սուրփ Բեթխային, Թածմինդա՜ Ծիրանավուր զորավուր, Ըշկոլեքը, վարժատնիր, Արեք քարքանդ, բրիշակ, Վուր միր վուրթիքը խիլքեմեն Չըլին, ու չդառնան էշակ»: Ա՛խ, ի՜նչ ասիմ, ախպըրտիք, Ըշկոլեք մոգոնողին, Վուրթիքս ուսման տվի, (Ափսո՛ւս մսխած իմ փուղին…): Բայց դուս էկան շարլատան, Իմ տունն արին վիրան, Շայի-բիստիս մսխեցին, Ջան ու ջիգարս կերան… Գ Էդ ուսում ասած բանը՝ Դրուստ անիծք է, դիախ, Ով վուրթուն ուսում կուտա Նա տուտուց է ու սարսաղ: Ձիր տղերքը թող սովրին Վրացեվար գրիլ, կարթալ, Էլ չէ նրանց հարկավոր Ուրիշ բանով ուսում տալ: Աղջկերանցը խո պետքը չէ՜, Վուր էստունք էլ սովըրին, Ու սիրեկնին գիր գրին, Ջըհել տղերք հուրս անին: Ձիր քուլփաթի հիտ խոսիք Ամեն վուխտ վրացեվար, Հայուց լիզուն պետքը չէ՜ Անճոռնի է ու խավար: Թե հայեվար դուք խոսիք, Ան սովրեցընիք ձիր տղերքին, Աստված վկա, էն կինքում Էլ չի պրծնի ձիր հոքին: Ձիզ կըպրի կարասումը Կերե վառած թեժ կըրակ, Չուն ձիր վուրթիքը կուլին Կռո ու զոկ, շանճըրագ: Հայեվար դուք մեկ մեկուն Չըլի վուր բարևներ տաք, Ան ձիր մեռըլի հոգուն Էդ լիզվով աղոթք կարթաք: Չուն հայեվար աղոթքը Աստուծ իսկի չի լսի, Աստուծ ինքը վրացեվար Միշտ կոսե ու կու խոսի: Ձիր կնանիքը, տղամարդիք, Թե մեռըլին կոնին սուք, Վրացեվար վուխբ ասին, Վուր ընդունվի արտըսուք: Թե վուր Թելեթ, Խութեբա Ձիր քուլփաթով ուխտ գնաք, Վրացեվար սըրփերուն Ձիր աղոթքնիրը կարթաք: Վուր ձիր լեզուն հասկանան, Ու կատարին ձիր մուրազ, Հայոց լեզվի աղոթքով Սըրփերուն կոնիք տնազ: Դ Ձիր տներումը հայերից Դուք չըպահիք քոծ ու բիջ, Թե վուր պահիք ձեր գլխին Կուլի աստծու մինձ պատիժ: Չունքի ձիր պստիկները Կուլի վուր նրանցմեն սովրին Հայուց լեզվի խոսիլը, Կռո դառնան ու գըժվին: Միշտ վրացի, իմերել, Թուշ ու. խեվսուր, օսերուն, Պահեցեք ձիր տներում, Վուր լավ կռթին ձիր վուրթուն: Ձիր դուքներու դավթարը Չըլի դուք գրիք հայեվար, Վրացեվար գըրեցեք, Լավ շնուքով, մարթավար: Թե հայեվար դուք գրիք, Կուլի տուտուց մի հեքիաթ Ու աստուծ ձիր առուտըրին Չի տա խեր ու բարաքաթ: Ձիզ, գեթաղվա, մի բան էլ Միտս էբի սուրբ Թելեթ, — Թե ուզում իք փուղ դադիլ` Պիտի ծախիք ղալբ բիլեթ: Շանփուրի տղեն, Բուրնութին Հազարներով դադեցին, Զագրանիցեմեն բերին Շինովի ասիգնացին: Չուն հալալ աշխատանքով Ո՞վ դադի միլիոններ, Հառամ փուղն էր, վուր շինից Փաբրիկեք ու մինձ տընիր: Ուխտ դրեցեք՝ ձիր կինքում Տասն անգամ կուտր նընկնիլ, ՈԼ հարյուր հազարներով Ամեն գամին կըլանիլ: Էն վուխտը դուք կու թողնիք Ձիր տղերանցը, անգուման՝ Միլիոններով մանեթնիր Ու հարուր հազար թուման: Էստունցմեն մի ամանչիք, Էս է հիմի ադաթը. Հառամ փուղը հալալ է Վունց վուր ձիր դեդի կաթը: Նետավի, ինձի աստված Ծիրութինս դարձըներ, Ան իմ դեդեն՝ Կեկելոն Ինձ նուրից վուրթի ծներ, Մեկել կուտը ննգեք, Մեկել փոդրաթ բռնեի, Ու նրա էդնեն ուրախ, Հանգիստ սրտով մեռնեի… Ե Բայց հիմի ջէր աշխըրքից Չէ կշտացի իմ աչքը, Երբ վուր ես փիքր իմ անում՝ Էն կինքումը բան չըկա… Ասում ին, բաղ ու բաղչա Ունի աստըծու դրախտը, Թե ինձ էնտեղ կու տանին, Ինչ լավ կուլի էն վախտը: Ախ, միր օրթաճալի պես Վո՞ւնց կուլի էն բաղն ու բախչեն, Ո՞վ տըվի էնտեղ քեփ, Զուռնա, դափն ու քամանչեն: Ասում ին, արթարներուն Գինի կու տան անպատճառ, Բայց էն գինին վո՞ւնց կուլի Կախեթու քաղցըր մաճառ: Ասում ին, էն կինքումը Մարդիկ վուչինչ չին ուտում, Աստըծու փառքով կշտացած Մարդն ուրախ է իր սրտում: Դե՜, արի դու դիմացիր, Ի՞նչ պիտ ըլի քու հալը, Երփ սուփրում չունենաս Գինի, զուրգել, խիզլալա: Ասում ին, էն կինքումը Մարդիք տընիր չին շինում, Վուչ մշակնիր ին բանում Միրզոևի մաշինում: Թե վուր ղուրթ ըլի էստունք, Վայի մե, էլ չի ըլի փոդրաթ, Ինչո՞վ պիտի փուղ դադիս, Տուն, տիղ պահիս ու քուլփաթ: Ձիզ գեթաղվա, քաղկըցիք, Էդ խոսքիրը միտը բերեք, Քանի սաղ իք քեփ արեք, Փուղ դադեք, անուն հանեք: Արքայութենում ախպըրտիք, Էնտեղ վունչինչ ձիզ չին տալ, Վուչ Ստանիսլավ, վուչ Աննա, Վուչ օսկեմեն մին մենդալ: Արքայութենում, ախպըրտիք, Փոդրաթ չըկա, փուղ չըկա, Ինչո՞վ պիտի լիանա Փուղի կարոտ միր աչքը: Հրիշտըկնիրը էնտեղ [Աղքատ, տկլուր] ին դիփուն, Ումի՞ց պիտի փուղ գըջլինք, Վայ միր օրին, միր հոքուսն… </poem>|}} [[Կատեգորիա:Րաֆֆու չափածո գործեր]] h4n8xoagx5rv4l5615wz9bamzwe6bej 0 130837 363160 2024-11-24T16:50:40Z Emptyfear 547 Նոր էջ «{{Վերնագիր |title= Մեր հերոսը|previous =[[Կտակ (Րաֆֆի)]] |next = [[Մոդա]] |section = |notes = |year=|author=Րաֆֆի}} {{Poemx|Մեր հերոսը|<poem>Ցնծա՜, ցնծա՜, Հայաստան, Ահա՜ դարձավ քո որդին, Քո մեծ հուսո առարկան, Եվ անձկալին քո սրտին: Մայրաքաղաքից յուր հետ Բերել է մեր պատանին Նոր սիրտ, նոր միտ, գիտություն, Լ...»: 363160 wikitext text/x-wiki {{Վերնագիր |title= Մեր հերոսը|previous =[[Կտակ (Րաֆֆի)]] |next = [[Մոդա]] |section = |notes = |year=|author=Րաֆֆի}} {{Poemx|Մեր հերոսը|<poem>Ցնծա՜, ցնծա՜, Հայաստան, Ահա՜ դարձավ քո որդին, Քո մեծ հուսո առարկան, Եվ անձկալին քո սրտին: Մայրաքաղաքից յուր հետ Բերել է մեր պատանին Նոր սիրտ, նոր միտ, գիտություն, Լուսավորել հայրենին: Մայրաքաղաքից, գիտե՞ս, Այդ չէ՜ թեթև ինչ կատակ, Ուր յուր վարքին գերագույն Թողեց անմահ հիշատակ: «Որբիկներու տանումը» (Մեր մեջ մնա այդ զրույց), Բարոյական յուր կյանքին՝ Ունի մի ճիշտ ապացույց… Գուցե կանցնին շատ տարիք, Դստերք Նեվյան պրոսպեքտի, Թատրոնական դերուհիք, Բաքոսուհիք՝ թույլ-լկտի: Պանդոկապետ, վարսավիր, Հարճ-աղախնյայք, սիրուհի՝ Կըհիշեն առատաձեռն Որդին Հայոց աշխարհի... Իսկ ճշմարիտն եթե Պետք էր լինել խոստովան, Թեև վատնեց նա յուր հոր Մինչ հազար կարմիր թուման. Բայց չէր իզուր այդ կորուստ, Շահեց նա մեծ հատուցում՝ Ստուդենտի դիպլոմը Ունե արդեն յուր ծոցում: Թողյալ այդ, և ձև արտաքին Ապացույց է բավական, Թե չէ նա հասարակ մարդ, Այլ խելացի գիտնական: Տեսեք, արդյոք ո՞վ ունի Մեր քաղաքում այդպես բան՝ Այնպես ֆրակ և բրյուկ, Բայց հրա՛շք է շլյապան: Ձեռնոցների րանգը Չունե որոշ մի անուն, Ծիածանի մեջ միայն Կըգտնվի այնպես գույն: Տե՜ս, նորա գանգուր մազեր Դեմքին ինչ գեղ են բերում, Ամբողջ անձը վարդի պես Անուշ հոտով է բուրում: Աչքը զինվորած է ակնոցով, (Բայց չէ՜ զրկված նա լուսեն) Այդ նշան է հատկապես, Որ ուսյալ է նա արդեն: Նա արհեստից չէ խոսում, Դուք կարծում եք, չէ՞ գիտում, Նա հերքում է բնավին Ամեն հեղինակություն: Ներկա դարուս գիտնականք Համարում է խենթ-խելառ, Մտածում է նոր գյուտով Զարմացնել բոլոր աշխարհ: Դեպի լուսինը ճանապարհ Կամի հորդել օդային, Թե զբաղմունք յուր բազում Նորան միջոց կըտային: Բայց ի՞նչ էր նա մտածում Արդյոք խեղճ հայի համար, Նորա սիրտը շարժո՞ւմ էր Ազգի վիճակը թշվառ: Նորա համար ազգություն Չունի ինչ նշանակություն. Կոսմոպոլիտ է սրտով, Սիրում է ողջ մարդկություն (??): Նա սիրում է կյանքի Ճոխությունքը փառավոր, Հոր դադած ոսկիներն Են նորան նպաստավոր: Լուսաճաճանչ բալերի Նա հերոսն է գեղեցիկ, Եվ աղջկերանց ցնորքը, Նոցա երազը քաղցրիկ: Նա է զարդը թատրոնի, Եվ դերուհյաց բարեկամ, Որոնց ընծայք թանկագին Պարգևում էր շատ անգամ: Նա է պաշտպան ֆեբոսի Մուզիկական ակումբում, Յուր բաժակը մի ռուբլով Նա լիմոնատ է ըմպում: Ազնվականաց կլուբում Թղթախաղն է առաջին, Հազարները նորա մոտ` Այդ գումար է խիստ չնչին: Նա առյուծն է տարփավոր Քնքուշ, գեղեցիկ սեռի, Աստղկական հեշտությունք Երբեք նրանից չեն հեռի: Երբ նստում է նա կառքը Սան-Սուսի գնա ճաշել, — (Նա երդվել է խիստ վաղուց Հետևակ ոտք չըմաշել): Նա գնում է, յուր հետքից Աղջկերանց խումբը սիրուն Ըշտապում են, որպես հունդ Զգում է սիրտը հավերուն: Երեկոյան թողնում է Կախարդական Սան-Սուսին, Դեպ Մուշտայիդ տանում է, Յուր գեղեցիկ սիրուհին: Անցնում է աննըկատ Կես-գիշերից երկու ժամ, Վայելում է նա այնտեղ Յուր ընթրիքը համադամ: Լուսաբացին հազիվ թե Հոգնած, դառնում է նա տուն: Մինչ երկուքը ցերեկին Վայելում է անուշ քուն: Էլ ի՞նչ է գործում մեր հերոս, Չունի՞ ուրիշ պարապմունք, Յուր ճակատի քրտինքով Ունի՞ արդյոք մի շահմունք: Հը՛մ... ճակատի քրտինքը… Այդ էր պակաս մեր ծույլին, Նա յուր անձը չենթարկում Ադամական անեծքին: Յուր հոր նման բազարում Կլանել փոշի և քրտինք, Ուսումնական դիպլոմին Համարեր մեծ նախատինք: Եվ ազգային գործերը Նորան չէին հետաքրքրում, (Նա հայերեն չըգիտեր) Նա ազգը չէր համակրում: Նա ուներ յուր սրտումը Միակ ևեթ նպատակ, Թե երբ մահն յուր հորը Կըտաներ մի օր հողի տակ: Այնուհետև փառավոր Նա կապրե, կյանք կըվարե, Զի հոր դադած փողերու Մսխելըն լավ սովոր է: Ցնծա՜, ցնծա՜, Հայաստան, Ահա կրթյալ քո որդին, Թեև դեռ հին էշն է նա, Բայց ներկված է յուր մորթին… Ոչինչ նրանից մի հուսա, Իմ նազելի Հայաստան, Նա քո կյանքի դահիճն է, Օտարացած, անպիտան…</poem>|}} [[Կատեգորիա:Րաֆֆու չափածո գործեր]] tkrawvw8k7h1hqhzg8vwjdpp66wdagk 0 130838 363161 2024-11-24T16:51:23Z Emptyfear 547 Նոր էջ «{{Վերնագիր |title= Մոդա|previous =[[Մեր հերոսը]] |next = [[Օսան]] |section = |notes = |year=|author=Րաֆֆի}} {{Poemx|Մոդա|<poem>Էս ամսումը մեր քաղքում Եկել է մի նոր մոդա, Ի՛նչ գեղեցիկ, ի՛նչ սիրուն, Հրաշք ասեմ, հավատա՜: — Քո արևը, է՜յ Նինո, — Ասաց Նորան մեր Լիզեն, Էդպիսի սիրուն մոդա Ջեր չէ եկած Փարիզեն: Կե...»: 363161 wikitext text/x-wiki {{Վերնագիր |title= Մոդա|previous =[[Մեր հերոսը]] |next = [[Օսան]] |section = |notes = |year=|author=Րաֆֆի}} {{Poemx|Մոդա|<poem>Էս ամսումը մեր քաղքում Եկել է մի նոր մոդա, Ի՛նչ գեղեցիկ, ի՛նչ սիրուն, Հրաշք ասեմ, հավատա՜: — Քո արևը, է՜յ Նինո, — Ասաց Նորան մեր Լիզեն, Էդպիսի սիրուն մոդա Ջեր չէ եկած Փարիզեն: Կեկելն ու Նատաշան, Էս նոր մոդի նոր շորով, Էրեկ շիկով հագնված, Պտըտում էին փողոցով: Բայց ես տխուր, ամոթից Տանիցը դուրս չեմ գնում, Ջի իմ շորի տեսակը Հիմա ո՜չ ով չէ հագնում: Ա՛խ, մեռնում եմ նախանձից, Երբ ուրիշն է հագնված, Ես տընումն ընկած եմ, Որպես մի խեղճ բանտարկված: — Դարդ մի՜ արա, իմ քույրիկ, Ասաց Նինոն մեր Լիզին, Գնա մարդեդ դու փող բե՜ր, Դիմենք մոդնի մագազին: Ո՞ւմ կնկանիցն ես պակաս, Որ մոդիցը ետ մնաս, Գործն այլ է, երբ որ դու Մսխելու փող չունենաս: — Ա՛խ, անբախտ եմ ես, Նինո, — Լիզեն տվեց պատասխան, Թեև ունեմ ամուսին Հարուստ, ծերուկ մի իշխան: Գրո՛ղը տանե թո՜ղ նորան, Գուցե ես էլ պրծընեմ, Նա ինձ համար չէ առնում Մոդնի շորեր, որ հագնեմ: Ես էլ նրա ջիգրիցը Մի ուրիշին կըսիրեմ, Նա կառնե ինձի համար Մոդնի շորեր, որ հագնիմ:</poem>|}} [[Կատեգորիա:Րաֆֆու չափածո գործեր]] cs7qjs1rku0a9qgtrpzy0cv095g5yxm 0 130839 363162 2024-11-24T16:52:02Z Emptyfear 547 Նոր էջ «{{Վերնագիր |title= Օսան|previous =[[Մոդա]] |next = [[Աուտո-դա-ֆե]] |section = |notes = |year=|author=Րաֆֆի}} {{Poemx|Օսան|<poem>Ինձ ասում են — Օսան, Գոհ չեն մարդիք քո վարքից, Թե դու քարշ ես ընկնում Ջեհիլ տղորց շըլինքից: Էդպես մ’արա, — ասում են, Կոտրած աման կըդառնաս, Ո՜չ ուրիշը կառնե քեզ, Ո՜չ ձեր տանում...»: 363162 wikitext text/x-wiki {{Վերնագիր |title= Օսան|previous =[[Մոդա]] |next = [[Աուտո-դա-ֆե]] |section = |notes = |year=|author=Րաֆֆի}} {{Poemx|Օսան|<poem>Ինձ ասում են — Օսան, Գոհ չեն մարդիք քո վարքից, Թե դու քարշ ես ընկնում Ջեհիլ տղորց շըլինքից: Էդպես մ’արա, — ասում են, Կոտրած աման կըդառնաս, Ո՜չ ուրիշը կառնե քեզ, Ո՜չ ձեր տանում պետք կըգաս: Հողե՜մ գլուխն ասողին, Միթե չե՞ս գիտում, աստված Ջեհիլ տղեն ու աղջիկ Միմյանց համար է ստեղծած: Ման եմ գալիս բուլվարով, «Օսան, — ասում է դեդեն, Ամո՜թ է, ինչո՞ւ էդքան Մտիկ կըտաս դես ու դեն: Ուղիղ գնա քու ճամփան, Դեմքդ ցույց տուր ամոթխած, Որ նայողի աչքերուն Պարկեշտ աղջիկ ձևանաս: Ա՛խ, ի՞նչ անի Օսանը, Նա ո՞ր ջուրն ընկընի, Որ իր սրտի դարդերեն Շուտով մեռնի, պրծնի... Երբ որ ջեհիլ մի տղա Անց է կենում իմ մոտեն, Ո՞նց համբերի Օսանը, Մտիկ չըտա դես ու դեն: Չէ՜, քանի ես կյանք ունեմ, Ջեհիլ տղա կըսիրեմ, Առանց քեփի ո՞նց ապրեմ, Ո՞նց իմ դարդին համբերեմ: Թո՜ղ ողջ լինի իմ հերը, Նըրա փողի սընդուկը, Կը կատարե իմ սրտի Խիստ ցանկալի փափագը. Նա կըտա իմ օժիտը՝ Մանեթներ հազար քսան, Ու կըգնե ինձ համար Սրտիս ուզած լավ փեսան: Աչքը տրաքի՜ Սոփոյին, Նըրա հերը վաղ չունի, Թող մոր տանումը պառավի, Առանց սիրուն փեսայի: Չէ՜, քանի ես կյանք ունեմ, Ջեհիլ տղա կըսիրեմ, Առանց քեփի ո՞նց ապրեմ, Ո՞նց իմ դարդին համբերեմ: Ջեհիլ տղա կըսիրե, Ու քեֆ կանե միշտ Օսան, Գլուխ քարին, որ մարդիք Յու վերա վատ կըխոսան..</poem>|}} [[Կատեգորիա:Րաֆֆու չափածո գործեր]] dtgmkvys98x731oghwr71xiq67l554i 0 130840 363163 2024-11-24T16:52:33Z Emptyfear 547 Նոր էջ «{{Վերնագիր |title= Աուտո-դա-ֆե|previous =[[Օսան]] |next = [[Փող]] |section = |notes = |year=|author=Րաֆֆի}} {{Poemx|Աուտո-դա-ֆե|<poem>Վաղ առավոտ զարթեցա Ես անհանգիստ իմ քնից, Աղախինս մոտ եկավ Տխուր դեմքով հայտնեց: — Աղա, էսօր մենք չունենք Ո՜չ վառելու ածխաքար, Դուք կըմնաք առանց թեյ, Ո՜չ չայ ունենք, ո՜չ շ...»: 363163 wikitext text/x-wiki {{Վերնագիր |title= Աուտո-դա-ֆե|previous =[[Օսան]] |next = [[Փող]] |section = |notes = |year=|author=Րաֆֆի}} {{Poemx|Աուտո-դա-ֆե|<poem>Վաղ առավոտ զարթեցա Ես անհանգիստ իմ քնից, Աղախինս մոտ եկավ Տխուր դեմքով հայտնեց: — Աղա, էսօր մենք չունենք Ո՜չ վառելու ածխաքար, Դուք կըմնաք առանց թեյ, Ո՜չ չայ ունենք, ո՜չ շաքար: Այդ բոթաբեր խաբարը Ինձ պատճառեց վրդովմունք, Եվ խռոված իմ սրտի Սաստիկ եղավ խիստ հուզմունք: Քանզի այսօր իմ գրպան Փողից փարատ էր իսպառ, Եվ չունեի ոչ մի բան Ուղարկելու ես բազար: Փայփայելով աղախնուս Փափկիկ գիսակ շիկահեր, Եվ գրկեցի նորա մեջք, Համբուրեցի զույգ թշեր: ―Առանց թեյի, ա՛խ, Մաշա, Չէ կարելի, գնա՜ բազար, Դու ծանոթներ շատ ունես, Մի տեղից առ անվճար: — Վատ է, աղա, ժամանակ, Հիմա անփող ի՞նչ կըտան, Այժմ առանց գրավի Հազիվ մարդի կըհավատան: Ի՞նչ էր մնացել, էլ ի՞նչ կար, Որ Մաշան բազար տանի, Գրավված էին բոլորը՝ Ժամացույց, թանկ մատանին: — Ահա՜, Մաշա, իմ կայքից Մնացորդն այդ վերջին, Տա՜ր փողոցում վաճառե, Թեև գին տան խիստ չնչին: Այս ասելով տվեցի Երգերիս ժողովածուն, Գնաց շաքար գնելու Իմ պայմանյալ հարսնացուն: Բայց մեծ եղավ իմ զարմանք, Երբ որ գիրքը թևքի տակ, Առանց ոչինչ գնելու` Մաշան ետ դարձավ դատարկ: — Ողջ բազարը ման եկա, Ասաց նա ինձ վշտագին, Գիրքդ ամենին ցույց տվի, Մարդ չը տըվավ գրոշ գին: Տարա մանդրուք ծախողին, Ասաց՝ «Ինձ չէ պետքական, Այդ մրոտած թղթերից Ինձ մոտ այժմ խիստ շատ կան: Թե թերթերը լինեին Մի փոքր լայն և երկար, Լոբի, փըլփիլ փաթթելու Մեզի համար պետք կըգար: — Ասացի, հին դավթար չէ, Այլ տաղեր են՝ կոկ, քնքուշ, Հայոց անբախտ պոետի Դոքա երգեր են անուշ: Թըթվեցրուց ռեխը, Պատասխանեց դուքանչին` «Այժմ այդպիսի գրքերը Անարգ լաթեր են չնչին»: Կատաղության արյունը Բորբոքվեցավ իմ գլխում, Ես մոռացա իմ թեյը, Նախաճաշիկ, կերուխում: — Ուղիղ է ասել, Մաշա, Այն խելացի դուքանչին, Այժմ մեր գրվածքներն Այո՜, լաթեր են չնչին... Քան թե շինել նրանց ջնջոց, Լավ է վառել մեզ կրակ, Գիտեմ, փայտդ էլ պրծել է, Թող տաքանա գեթ սենյակ: — Ես ձգեցի անխնա Բոցերումը կրակին, Իմ անքուն գիշերների Ճգնաց ծնունդն անգին: Եվ ես, նստած սառնասիրտ, Նայում էի խարույկին, Որտեղ ոսկի կայծերով Խորովվում էր իմ հոգին… Խե՛ղճ, աուտո-դա-ֆե. Ահա՜ մեր գործր, հայե՜ր, Օղակ-օղակ ծուխի հետ, Վերցնդում են դեպի այեր: Երկար մարած մոխիրին Նայում էի տխրագին, Հանկարծ ինձ թեյ ներս բերավ Սիրուն Մաշան իմ անգին: — Ուսկի՞ց բերար դու թեյը, — Հարց արի ես, — Մաշա ջան, Ասաց՝ — «Գրավ դրեցի Իմ ոսկի ապարանջան՚:</poem>|}} [[Կատեգորիա:Րաֆֆու չափածո գործեր]] q5rovjf28nyejmj6sp6rf69x91pyjuo 0 130841 363164 2024-11-24T16:52:52Z Emptyfear 547 Նոր էջ «{{Վերնագիր |title= Փող|previous =[[Աուտո-դա-ֆե]] |next = [[Ո՞ւր է իմ հայրենիքը]] |section = |notes = |year=|author=Րաֆֆի}} {{Poemx|Փող|<poem>Երբ շիշով ազնիվ գինին Դրած է սեղանիս վերան, Երբ արծաթով պարարտ է Իմ փողերի պահապան, Եվ թանկագին ցիգարը Իմ բերնումը ծխում է, Հրաբորբոք իմ սրտեն Քանի՛ մտքեր բըխու...»: 363164 wikitext text/x-wiki {{Վերնագիր |title= Փող|previous =[[Աուտո-դա-ֆե]] |next = [[Ո՞ւր է իմ հայրենիքը]] |section = |notes = |year=|author=Րաֆֆի}} {{Poemx|Փող|<poem>Երբ շիշով ազնիվ գինին Դրած է սեղանիս վերան, Երբ արծաթով պարարտ է Իմ փողերի պահապան, Եվ թանկագին ցիգարը Իմ բերնումը ծխում է, Հրաբորբոք իմ սրտեն Քանի՛ մտքեր բըխում է… Իմ գրիչը թունդ վազում է Ոգևորված այդ պահուն, Եվ երգերս տողվում են Կոկ, հանգավոր և սահուն: Բայց երբ որ գինի չըկա, Երբ դատարկ է իմ գրպան, Մտածում եմ, մտածում, Մտքիս չէ գալիս մի բան: Աշխատում եմ ակամա Անհամ հանգեր կարկատել, Իսկ սատանան նույն ժամուն Սովոր է միշտ ընդհատել: Դուռը ճռաց, դուքանչին Պարտքի հաշիվ ներս բերավ, Բոլոր մտքերս ցնդեցան, Սրտիս աշխույժը կորավ: Տեսանում եմ, իմ մուզան Նա էլ հեռացավ իսկույն, Երբ որ տեսավ նա ռեխը Խանութպանին այն տժգույն: Հա՜, վախեցավ խղճալին, Չիցե ուզեմ իրմեն պարտք, Ա՛խ, և քեզ մոտ, է՛յ թշվառ, Կորուսե՞լ եմ ես իմ վարկ...</poem>|}} [[Կատեգորիա:Րաֆֆու չափածո գործեր]] fi6ihjag3vs91lzxkab4zujt76p19l0 363165 363164 2024-11-24T16:53:01Z Emptyfear 547 363165 wikitext text/x-wiki {{Վերնագիր |title= Փող|previous =[[Աուտո-դա-ֆե]] |next = [[Ո՞ւր է իմ հայրենիքը]] |section = |notes = |year=|author=Րաֆֆի}} {{Poemx|Փող|<poem>Երբ շիշով ազնիվ գինին Դրած է սեղանիս վերան, Երբ արծաթով պարարտ է Իմ փողերի պահապան, Եվ թանկագին ցիգարը Իմ բերնումը ծխում է, Հրաբորբոք իմ սրտեն Քանի՛ մտքեր բըխում է… Իմ գրիչը թունդ վազում է Ոգևորված այդ պահուն, Եվ երգերս տողվում են Կոկ, հանգավոր և սահուն: Բայց երբ որ գինի չըկա, Երբ դատարկ է իմ գրպան, Մտածում եմ, մտածում, Մտքիս չէ գալիս մի բան: Աշխատում եմ ակամա Անհամ հանգեր կարկատել, Իսկ սատանան նույն ժամուն Սովոր է միշտ ընդհատել: Դուռը ճռաց, դուքանչին Պարտքի հաշիվ ներս բերավ, Բոլոր մտքերս ցնդեցան, Սրտիս աշխույժը կորավ: Տեսանում եմ, իմ մուզան Նա էլ հեռացավ իսկույն, Երբ որ տեսավ նա ռեխը Խանութպանին այն տժգույն: Հա՜, վախեցավ խղճալին, Չիցե ուզեմ իրմեն պարտք, Ա՛խ, և քեզ մոտ, է՛յ թշվառ, Կորուսե՞լ եմ ես իմ վարկ...</poem>|}} [[Կատեգորիա:Րաֆֆու չափածո գործեր]] ij4p8hpkzujqp0esxkv8ng12bxhpbw2 0 130842 363166 2024-11-24T16:58:25Z Emptyfear 547 Նոր էջ «{{Վերնագիր |title= Ո՞ւր է իմ հայրենիքը|previous =[[Փող]] |next = [[Շիլլեր]] |section = |notes = |year=|author=Րաֆֆի}} {{Poemx|Ո՞ւր է իմ հայրենիքը|<poem>Հայրենիքին, քո սիրելի հայրենիքին եղիր դու կից. Այնտեղ են քո զորության քուն արմատները ՇԻԼԼԵՐ Ա Կարծես կայենի անեծքով նախկին Թափառում եմ ես քաղաքից քա...»: 363166 wikitext text/x-wiki {{Վերնագիր |title= Ո՞ւր է իմ հայրենիքը|previous =[[Փող]] |next = [[Շիլլեր]] |section = |notes = |year=|author=Րաֆֆի}} {{Poemx|Ո՞ւր է իմ հայրենիքը|<poem>Հայրենիքին, քո սիրելի հայրենիքին եղիր դու կից. Այնտեղ են քո զորության քուն արմատները ՇԻԼԼԵՐ Ա Կարծես կայենի անեծքով նախկին Թափառում եմ ես քաղաքից քաղաք, Եվ անգութ բախտն ուժգին և ուժգին Հալածում է ինձ ընդ ծով և ցամաք: Իսկ այժմ դեպ ո՞ւր: — Գնամ Պարսկաստան, Օդն է քաղցրաշունչ, երկինքն պարզ և ջինջ, Ուր անուշահոտ շնչե բուրաստան, Եվ մշտագարուն ծաղկում է նարինջ: Ուր մարմարիոն շատրվանի մոտ, Սիրուն հարեմը չոքած առաջին, Արբված ղեյլանի ծխովն ամբարհոտ, Անուշ բերկրությամբ ապրում է հաջին: Ո՜չ, չարժե բնակվել այնպիսի երկրում, Ուր չկա օրենք, — չըկա և աստված, Ուր բռնակալը միշտ թուր է կրում Անմեղ զոհերի արյունով ներկված: Քրիստոնյա հային խո՜րթ է Պարսկաստան, Ուր ձայն զանգակի չէ հնչում ականջիս, Որպես հնդկական պարիա-պինժ, խոտան, Պարսիկը զզվանոք ինձ կոչե նաջիս... Բ Ուրեմն լավ է դիմել Տաճկաստան, Դեպի տերությունն հզոր սուլթանի, Կիսալուսնի տակ խնդրել ապաստան, Անդ ապրել կարե ամեն կենդանի: Հարուստ է երկիրն և դաշտ վարդենի Ոռոգեն ջրով Տիգրիս և Եփրատ, Անդ մշտականաչ ծաղկե ձիթենի, Հացն և գինին` էժան են, առատ: Անդ ճոխ հարեմում օսմանցի խաթուն Սեր է գրգռում ամեն մի րոպե, Իսկ լերկ — սևամորթ ներքինին արթուն Հսկե հարեմին, որպես քերովբե: Եվ զվարճասեր օսմանի որդին Յուր օձապտույտ ծխե նարգիլեն, Սերիցը սառած հեշտասեր սրտին Բորբոք է տալիս՝ միշտ դառն ղահվեն: Ո՜չ, Տաճկաստանում չունեմ ես դադար, Ուր հալածասեր ոգին Ղորանի Ճնշում է հայի իրավունքն արդար, Կոչում է գյովուր, խնզըր յաբանի... Գ Դեպի Գաղիա ուրեմն դիմել, Հեղափոխության բնիկ օրորան, Արթուն կյանքի ճոխ վարդեր քաղել, Ազատ իրավանց է անդ կայարան: Անդ չըկա հարեմ, չըկա ներքինիք, Այնտեղ է ջեննաթ, ժպտում են հուրիք, Անդ մուզիկայի ձայնը չէ լռում, Եվ անուշահոտ փրփրում են գինիք: Ուր կախարդական Պարիզ գեղասեր Համաշխարհական մոդայի օջախ, Գեղեցիկ սեռին վառում է միշտ սեր, Պչրանք պաճուճանք դարբնելով հաճախ: Դեպի Գաղիա, Պարի՜զ սիրելիք, Դեպ մուզաների նորոգ հայրենիք, Սիրել գեղարվեստ, պաշտել կնանիք, Մանուկ զորության քաղել թարմ դափնիք: Իսկ այդ բերկրությունը չե՜ն, չե՜ն ինձ համար, Նոքա հրճվանք չեն բերում սրտիս, Երբ կաթոլիկը կոչե ինձ հիմար, Հերետիկ բառը կնքե ճակատիս… Դ Դեպի Գերմանիա էլ լավ է դիմել, Արհեստ, գիտության է անդ կենտրոն, Պրուսակների հետ գարեջուր քամել, Անաղոտ լուսով փայլե անդ կրոն: Անդ ակոսի մեջ երկրին արգավանդ Հատու արորի խոփն է փայլում, Ազատ մշակի երգեն ջերմեռանդ Միշտ անցավորի հոգին է զմայլում: Եվ հազարավոր գործատներում Զորավոր շոգին դարձնում է չարխեր, Օտար աշխարհից արծաթ է բերում Արհեստով մշակած երկրին բերքեր: Ուր պատվի պաշտպան՝ ահեղ հրացան, Ազգասիրական վառվեց կրակով, Աստղերից վերև, վերև բարձրացան Դրոշի փառքն ազգին քաջագով: Բայց ի՞նչ շատ ինձի փառքն օտարի, Եվ գերմանացու միշտ թթված ռեխ, Երբ նա ինձ չի տալ, անվարձ կամ ձրի՝ Յուր հոտած կալբաս՝ չորացած տրեխ: Ե Ռուսաստանում լավ է ինձ համար, Հնարավոր է հանգիստ ապրուստի, Կյանքն այնտեղ անհոգ է, հարմար, Իսկ պետությունն՝ յուր փառքով հարուստ: Այնտեղ միմյանց հետ գռեհիկ-մուժիկ Ապրում են որպես սանահեր — սանիկ, Եվ լիքը բաժակ թթված կըվասով Ուրախ է մշակ և շատ երջանիկ: Այնտեղ ոխ, նախանձ՝ ծանոթ չէ մարդկանց, Հանկարծ հայհոյանք, ապտակ և կռիվ, Իսկ երբ որ մեկը դեմ արեց վոդկան, Հաշտվում են կրկին սիրո համբուրիվ: Եվ ջինջկապուտակ աչերը ռուսալկի Թովում են մարդի և սիրտ և հոգի, Ա՛խ, որպես նոքա հնազանդվում են, Եբր գրկում եմ նոցա մեջք սիրամարգի: Զ Գնամ Հայաստան՝ իմ բնիկ հայրենիք, Մեր քաջ նախահարց արյունով սրբված, Ուր ստեղծագործության առաջին կնիք Արարիչ ձեռքով դրոշմեց աստված: Անդ առավոտյան երգը սոխակին Հիշեցնում է միշտ կորուսյալ Եդեմ, Եվ տղամարդի կախարդե հոգին Սևորակ աչերն կուսին լուսադեմ: Անդ փլատակաց մեջ ավեր դրախտին Դեռ անմահների հնչվում է քնար, Կանաչ, ծաղկազարդ վառվում է գետին, Վաղորդյան ցողը սփռում է գոհար: Հարո՜ւստ բնություն, ջուրը՝ մեղրահամ: Օդը՝ քաղցրաշունչ, մարդիքը՝ բարի, Կանայքը՝ սիրուն, իսկ ժողովուրդը՝ Ժիր և գործունյա է ամբողջ տարի... Տիրում է խավար և աղքատություն, Մշակը թշվառ գործում է, գործում, Աղան խլում է դառն աշխատանքը, Նորա արյունը քամում է, ծծում... Սիրո՛ւն Հայաստան, ուր Ադամ, Եվան, Ադինյան Եդեմ՝ ստեղծեց Եհովան, Ուսկից բխելով Փիսովն և Գեհուն Ջրեր սառնորակ գլորեն անհուն: Ուր ծաղիկների միջով Արաքսին, Կուրի հետ գրկված, հոսեն միասին, Ուր բարձրագագաթ հսկե Արարատ Կանաչ դաշտերին՝ պտղատու, առատ: Ուր չըկա դորշակ, չըկա բորեաս, Բյուր ծաղիկներով փայլում է Արագած, Եվ ֆշֆշալով գժված Հրազդան` Ջրում է անհուն արտեր, անդաստան: Այնտեղ ծերունի Նոյը՝ մեր նախկին՝ Իջուց յուր տապան Մասիսի գլխին, Հիմնեց Ակոռին, բաշխեց մեզ գինի, Որ հայաստանցին միշտ ուրախ լինի: Այնտեղ Հայկ դյուցազն՝ հսկան մեր արի, Սատակեց գոռոզ Բելին վիթխարի, Եվ արյունովն որդվույն տիտանի Կնքեց ղաբալան սուրբ Հայաստանի: Ը Այնտեղ քաջն Արամ մեխեց Նյուքարին՝ Հպարտ մետացուն՝ պարսպի քարին, Անդ Արշակունին՝ միշտ հանապազօր` Ջարդեր լեգեոն Պոմպեին հզոր: Անդ սկզբաննե սերմունք սրբազան Ավետարանի բուսնիլ սկսան, Երբ արքայն Աբգար ինքն առաջին Ի ճշմարտություն հավատաց փրկչին: Եվ ջարդեց Տրդատ՝ հզոր թագավոր, Մեր աստվածների արձաններ շատվոր, Եվ Արմավիրի սոսիներիցը Մեր դիցուհիքը գնացին աքսոր: Էլ ծաղիկներով հայոց աղջիկներ Չըզարդարեցին Անահտա տաճար, Եվ աստղկական պարերգ և տոներ, Ուրախ ցնծությունք լռեցին իսպառ: Թողին Վահունիք Վահագնի պաշտոն, Մեր քաջ դյուցազի ողջակեզ և տոն, Եվ հերոսական մրցություններից Յուր խաղերի մեջ՝ զրկվեցավ Տարոն: Թ Մայրի՛կ Հայաստան, սիրո՛ւն հայրենիք, Ընդունի՜ր ծոցումդ տարագիր որդիդ, Բա՜ց արա նորան քո հին վերքերը, Պատմի՜ր թաքուցած դարդերը սրտիդ: Բայց ի՛նչ խաժամուժ է աստ ժողովուրդ, Ինձ բնակվելու չըկա մի անկյուն, Թուրք և պարսիկ, ղզլբաշ և քուրդ` Տիրած են երկրի ամեն մի կանգուն: Զլանում է այստեղ հայի բաժակին Յուր ազնիվ բերքը գինևետ Գողթան, Եվ օրհասական նորա վիճակին Ապառնում է մահ աղայի շղթան:</poem>|}} [[Կատեգորիա:Րաֆֆու չափածո գործեր]] aootcpof85ol3zxq2kj1otzlzr17m50 363167 363166 2024-11-24T16:59:33Z Emptyfear 547 363167 wikitext text/x-wiki {{Վերնագիր |title= Ո՞ւր է իմ հայրենիքը|previous =[[Փող]] |next = [[Թիֆլիսեցու հիշողություններից]] |section = |notes = |year=|author=Րաֆֆի}} {{Poemx|Ո՞ւր է իմ հայրենիքը|<poem>Հայրենիքին, քո սիրելի հայրենիքին եղիր դու կից. Այնտեղ են քո զորության քուն արմատները ՇԻԼԼԵՐ Ա Կարծես կայենի անեծքով նախկին Թափառում եմ ես քաղաքից քաղաք, Եվ անգութ բախտն ուժգին և ուժգին Հալածում է ինձ ընդ ծով և ցամաք: Իսկ այժմ դեպ ո՞ւր: — Գնամ Պարսկաստան, Օդն է քաղցրաշունչ, երկինքն պարզ և ջինջ, Ուր անուշահոտ շնչե բուրաստան, Եվ մշտագարուն ծաղկում է նարինջ: Ուր մարմարիոն շատրվանի մոտ, Սիրուն հարեմը չոքած առաջին, Արբված ղեյլանի ծխովն ամբարհոտ, Անուշ բերկրությամբ ապրում է հաջին: Ո՜չ, չարժե բնակվել այնպիսի երկրում, Ուր չկա օրենք, — չըկա և աստված, Ուր բռնակալը միշտ թուր է կրում Անմեղ զոհերի արյունով ներկված: Քրիստոնյա հային խո՜րթ է Պարսկաստան, Ուր ձայն զանգակի չէ հնչում ականջիս, Որպես հնդկական պարիա-պինժ, խոտան, Պարսիկը զզվանոք ինձ կոչե նաջիս... Բ Ուրեմն լավ է դիմել Տաճկաստան, Դեպի տերությունն հզոր սուլթանի, Կիսալուսնի տակ խնդրել ապաստան, Անդ ապրել կարե ամեն կենդանի: Հարուստ է երկիրն և դաշտ վարդենի Ոռոգեն ջրով Տիգրիս և Եփրատ, Անդ մշտականաչ ծաղկե ձիթենի, Հացն և գինին` էժան են, առատ: Անդ ճոխ հարեմում օսմանցի խաթուն Սեր է գրգռում ամեն մի րոպե, Իսկ լերկ — սևամորթ ներքինին արթուն Հսկե հարեմին, որպես քերովբե: Եվ զվարճասեր օսմանի որդին Յուր օձապտույտ ծխե նարգիլեն, Սերիցը սառած հեշտասեր սրտին Բորբոք է տալիս՝ միշտ դառն ղահվեն: Ո՜չ, Տաճկաստանում չունեմ ես դադար, Ուր հալածասեր ոգին Ղորանի Ճնշում է հայի իրավունքն արդար, Կոչում է գյովուր, խնզըր յաբանի... Գ Դեպի Գաղիա ուրեմն դիմել, Հեղափոխության բնիկ օրորան, Արթուն կյանքի ճոխ վարդեր քաղել, Ազատ իրավանց է անդ կայարան: Անդ չըկա հարեմ, չըկա ներքինիք, Այնտեղ է ջեննաթ, ժպտում են հուրիք, Անդ մուզիկայի ձայնը չէ լռում, Եվ անուշահոտ փրփրում են գինիք: Ուր կախարդական Պարիզ գեղասեր Համաշխարհական մոդայի օջախ, Գեղեցիկ սեռին վառում է միշտ սեր, Պչրանք պաճուճանք դարբնելով հաճախ: Դեպի Գաղիա, Պարի՜զ սիրելիք, Դեպ մուզաների նորոգ հայրենիք, Սիրել գեղարվեստ, պաշտել կնանիք, Մանուկ զորության քաղել թարմ դափնիք: Իսկ այդ բերկրությունը չե՜ն, չե՜ն ինձ համար, Նոքա հրճվանք չեն բերում սրտիս, Երբ կաթոլիկը կոչե ինձ հիմար, Հերետիկ բառը կնքե ճակատիս… Դ Դեպի Գերմանիա էլ լավ է դիմել, Արհեստ, գիտության է անդ կենտրոն, Պրուսակների հետ գարեջուր քամել, Անաղոտ լուսով փայլե անդ կրոն: Անդ ակոսի մեջ երկրին արգավանդ Հատու արորի խոփն է փայլում, Ազատ մշակի երգեն ջերմեռանդ Միշտ անցավորի հոգին է զմայլում: Եվ հազարավոր գործատներում Զորավոր շոգին դարձնում է չարխեր, Օտար աշխարհից արծաթ է բերում Արհեստով մշակած երկրին բերքեր: Ուր պատվի պաշտպան՝ ահեղ հրացան, Ազգասիրական վառվեց կրակով, Աստղերից վերև, վերև բարձրացան Դրոշի փառքն ազգին քաջագով: Բայց ի՞նչ շատ ինձի փառքն օտարի, Եվ գերմանացու միշտ թթված ռեխ, Երբ նա ինձ չի տալ, անվարձ կամ ձրի՝ Յուր հոտած կալբաս՝ չորացած տրեխ: Ե Ռուսաստանում լավ է ինձ համար, Հնարավոր է հանգիստ ապրուստի, Կյանքն այնտեղ անհոգ է, հարմար, Իսկ պետությունն՝ յուր փառքով հարուստ: Այնտեղ միմյանց հետ գռեհիկ-մուժիկ Ապրում են որպես սանահեր — սանիկ, Եվ լիքը բաժակ թթված կըվասով Ուրախ է մշակ և շատ երջանիկ: Այնտեղ ոխ, նախանձ՝ ծանոթ չէ մարդկանց, Հանկարծ հայհոյանք, ապտակ և կռիվ, Իսկ երբ որ մեկը դեմ արեց վոդկան, Հաշտվում են կրկին սիրո համբուրիվ: Եվ ջինջկապուտակ աչերը ռուսալկի Թովում են մարդի և սիրտ և հոգի, Ա՛խ, որպես նոքա հնազանդվում են, Եբր գրկում եմ նոցա մեջք սիրամարգի: Զ Գնամ Հայաստան՝ իմ բնիկ հայրենիք, Մեր քաջ նախահարց արյունով սրբված, Ուր ստեղծագործության առաջին կնիք Արարիչ ձեռքով դրոշմեց աստված: Անդ առավոտյան երգը սոխակին Հիշեցնում է միշտ կորուսյալ Եդեմ, Եվ տղամարդի կախարդե հոգին Սևորակ աչերն կուսին լուսադեմ: Անդ փլատակաց մեջ ավեր դրախտին Դեռ անմահների հնչվում է քնար, Կանաչ, ծաղկազարդ վառվում է գետին, Վաղորդյան ցողը սփռում է գոհար: Հարո՜ւստ բնություն, ջուրը՝ մեղրահամ: Օդը՝ քաղցրաշունչ, մարդիքը՝ բարի, Կանայքը՝ սիրուն, իսկ ժողովուրդը՝ Ժիր և գործունյա է ամբողջ տարի... Տիրում է խավար և աղքատություն, Մշակը թշվառ գործում է, գործում, Աղան խլում է դառն աշխատանքը, Նորա արյունը քամում է, ծծում... Սիրո՛ւն Հայաստան, ուր Ադամ, Եվան, Ադինյան Եդեմ՝ ստեղծեց Եհովան, Ուսկից բխելով Փիսովն և Գեհուն Ջրեր սառնորակ գլորեն անհուն: Ուր ծաղիկների միջով Արաքսին, Կուրի հետ գրկված, հոսեն միասին, Ուր բարձրագագաթ հսկե Արարատ Կանաչ դաշտերին՝ պտղատու, առատ: Ուր չըկա դորշակ, չըկա բորեաս, Բյուր ծաղիկներով փայլում է Արագած, Եվ ֆշֆշալով գժված Հրազդան` Ջրում է անհուն արտեր, անդաստան: Այնտեղ ծերունի Նոյը՝ մեր նախկին՝ Իջուց յուր տապան Մասիսի գլխին, Հիմնեց Ակոռին, բաշխեց մեզ գինի, Որ հայաստանցին միշտ ուրախ լինի: Այնտեղ Հայկ դյուցազն՝ հսկան մեր արի, Սատակեց գոռոզ Բելին վիթխարի, Եվ արյունովն որդվույն տիտանի Կնքեց ղաբալան սուրբ Հայաստանի: Ը Այնտեղ քաջն Արամ մեխեց Նյուքարին՝ Հպարտ մետացուն՝ պարսպի քարին, Անդ Արշակունին՝ միշտ հանապազօր` Ջարդեր լեգեոն Պոմպեին հզոր: Անդ սկզբաննե սերմունք սրբազան Ավետարանի բուսնիլ սկսան, Երբ արքայն Աբգար ինքն առաջին Ի ճշմարտություն հավատաց փրկչին: Եվ ջարդեց Տրդատ՝ հզոր թագավոր, Մեր աստվածների արձաններ շատվոր, Եվ Արմավիրի սոսիներիցը Մեր դիցուհիքը գնացին աքսոր: Էլ ծաղիկներով հայոց աղջիկներ Չըզարդարեցին Անահտա տաճար, Եվ աստղկական պարերգ և տոներ, Ուրախ ցնծությունք լռեցին իսպառ: Թողին Վահունիք Վահագնի պաշտոն, Մեր քաջ դյուցազի ողջակեզ և տոն, Եվ հերոսական մրցություններից Յուր խաղերի մեջ՝ զրկվեցավ Տարոն: Թ Մայրի՛կ Հայաստան, սիրո՛ւն հայրենիք, Ընդունի՜ր ծոցումդ տարագիր որդիդ, Բա՜ց արա նորան քո հին վերքերը, Պատմի՜ր թաքուցած դարդերը սրտիդ: Բայց ի՛նչ խաժամուժ է աստ ժողովուրդ, Ինձ բնակվելու չըկա մի անկյուն, Թուրք և պարսիկ, ղզլբաշ և քուրդ` Տիրած են երկրի ամեն մի կանգուն: Զլանում է այստեղ հայի բաժակին Յուր ազնիվ բերքը գինևետ Գողթան, Եվ օրհասական նորա վիճակին Ապառնում է մահ աղայի շղթան:</poem>|}} [[Կատեգորիա:Րաֆֆու չափածո գործեր]] o6g05flzgn8b5v0x6xrwyba43gsb745 10 130843 363168 2024-11-25T06:46:18Z GeoO 1678 Նոր էջ «<table cellspacing="0" cellpadding="0" border="0" style="font-size:80%;{{{style|}}}">»: 363168 wikitext text/x-wiki <table cellspacing="0" cellpadding="0" border="0" style="font-size:80%;{{{style|}}}"> q6dskkh2jk2hbhmrllkj3crmwrnp8hy 10 130844 363169 2024-11-25T06:47:07Z GeoO 1678 Նոր էջ «</table>»: 363169 wikitext text/x-wiki </table> o234cz3p9brjijp36zfi9g2ub12050z 10 130845 363170 2024-11-25T06:48:20Z GeoO 1678 Նոր էջ «<includeonly>{{Տոհմածառ/քայլ2 |boxstyle={{{boxstyle|}}} |border={{{border|2}}} |row1 ""=<td rowspan="2" colspan="2"></td> |row2 ""= |row1 " "=<td rowspan="2" colspan="2"><div style="width:2em;height:2em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td> |row2 " "= |row1 "0"=<td rowspan="2" colspan="2"><div style="width:2em;height:2em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td> |row2 "0"= |row1 "-"=<td colspan="2" style="border-bot...»: 363170 wikitext text/x-wiki <includeonly>{{Տոհմածառ/քայլ2 |boxstyle={{{boxstyle|}}} |border={{{border|2}}} |row1 ""=<td rowspan="2" colspan="2"></td> |row2 ""= |row1 " "=<td rowspan="2" colspan="2"><div style="width:2em;height:2em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td> |row2 " "= |row1 "0"=<td rowspan="2" colspan="2"><div style="width:2em;height:2em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td> |row2 "0"= |row1 "-"=<td colspan="2" style="border-bottom:1px solid black"><div style="width:2em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td> |row2 "-"=<td colspan="2"><div style="width:2em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td> |row1 "!"=<td rowspan="2" style="border-right:1px solid black"><div style="width:1em;height:2em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td><td rowspan="2"><div style="width:1em;height:2em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td> |row2 "!"= |row1 ","=<td><div style="width:1em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td><td style="border-bottom:1px solid black"><div style="width:1em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td> |row2 ","=<td style="border-right:1px solid black"><div style="width:1em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td><td><div style="width:1em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td> |row1 "v"=<td colspan="2" style="border-bottom:1px solid black"><div style="width:2em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td>| row2 "v"=<td style="border-right:1px solid black"><div style="width:1em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td><td><div style="width:1em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td>| row1 "."=<td style="border-bottom:1px solid black"><div style="width:1em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td><td rowspan="2"><div style="width:1em;height:2em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td>| row2 "."=<td style="border-right:1px solid black"><div style="width:1em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td>| row1 ")"=<td rowspan="2" style="border-right:1px solid black"><div style="width:1em;height:2em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td><td style="border-bottom:1px solid black"><div style="width:1em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td>| row2 ")"=<td><div style="width:1em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td>| row1 "+"=<td style="border-right:1px solid black;border-bottom:1px solid black"><div style="width:1em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td><td style="border-bottom:1px solid black"><div style="width:1em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td>| row2 "+"=<td style="border-right:1px solid black"><div style="width:1em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td><td><div style="width:1em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td>| row1 "("=<td style="border-right:1px solid black;border-bottom:1px solid black"><div style="width:1em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td><td rowspan="2"><div style="width:1em;height:2em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td>| row2 "("=<td style="border-right:1px solid black"><div style="width:1em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td>| row1 "`"=<td style="border-right:1px solid black"><div style="width:1em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td><td style="border-bottom:1px solid black"><div style="width:1em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td>| row2 "`"=<td colspan="2"><div style="width:2em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td>| row1 "^"=<td style="border-right:1px solid black;border-bottom:1px solid black"><div style="width:1em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td><td style="border-bottom:1px solid black"><div style="width:1em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td>| row2 "^"=<td colspan="2"><div style="width:2em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td>| row1 "'"=<td style="border-right:1px solid black;border-bottom:1px solid black"><div style="width:1em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td><td><div style="width:1em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td>| row2 "'"=<td colspan="2"><div style="width:2em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td>| row1 "~"=<td colspan="2" style="border-bottom:1px dashed black"><div style="width:2em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td>| row2 "~"=<td colspan="2"><div style="width:2em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td>| row1 ":"=<td rowspan="2" style="border-right:1px dashed black"><div style="width:1em;height:2em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td><td rowspan="2"><div style="width:1em;height:2em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td>| row2 ":"=| row1 "F"=<td><div style="width:1em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td><td style="border-bottom:1px dashed black"><div style="width:1em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td>| row2 "F"=<td style="border-right:1px dashed black"><div style="width:1em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td><td><div style="width:1em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td>| row1 "V"=<td colspan="2" style="border-bottom:1px dashed black"><div style="width:2em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td>| row2 "V"=<td style="border-right:1px dashed black"><div style="width:1em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td><td><div style="width:1em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td>| row1 "7"=<td style="border-bottom:1px dashed black"><div style="width:1em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td><td rowspan="2"><div style="width:1em;height:2em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td>| row2 "7"=<td style="border-right:1px dashed black"><div style="width:1em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td>| row1 "D"=<td rowspan="2" style="border-right:1px dashed black"><div style="width:1em;height:2em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td><td style="border-bottom:1px dashed black"><div style="width:1em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td>| row2 "D"=<td><div style="width:1em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td>| row1 "%"=<td style="border-right:1px dashed black;border-bottom:1px dashed black"><div style="width:1em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td><td style="border-bottom:1px dashed black"><div style="width:1em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td>| row2 "%"=<td style="border-right:1px dashed black"><div style="width:1em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td><td><div style="width:1em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td>| row1 "C"=<td style="border-right:1px dashed black;border-bottom:1px dashed black"><div style="width:1em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td><td rowspan="2"><div style="width:1em;height:2em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td>| row2 "C"=<td style="border-right:1px dashed black"><div style="width:1em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td>| row1 "L"=<td style="border-right:1px dashed black"><div style="width:1em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td><td style="border-bottom:1px dashed black"><div style="width:1em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td>| row2 "L"=<td colspan="2"><div style="width:2em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td>| row1 "A"=<td style="border-right:1px dashed black;border-bottom:1px dashed black"><div style="width:1em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td><td style="border-bottom:1px dashed black"><div style="width:1em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td>| row2 "A"=<td colspan="2"><div style="width:2em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td>| row1 "J"=<td style="border-right:1px dashed black;border-bottom:1px dashed black"><div style="width:1em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td><td><div style="width:1em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td>| row2 "J"=<td colspan="2"><div style="width:2em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td>| row1 "r"=<td><div style="width:1em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td><td style="border-bottom:1px dashed black"><div style="width:1em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td>| row2 "r"=<td style="border-right:1px solid black"><div style="width:1em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td><td><div style="width:1em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td>| row1 "y"=<td colspan="2" style="border-bottom:1px dashed black"><div style="width:2em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td>| row2 "y"=<td style="border-right:1px solid black"><div style="width:1em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td><td><div style="width:1em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td>| row1 "n"=<td style="border-bottom:1px dashed black"><div style="width:1em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td><td rowspan="2"><div style="width:1em;height:2em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td>| row2 "n"=<td style="border-right:1px solid black"><div style="width:1em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td>| row1 "]"=<td rowspan="2" style="border-right:1px solid black"><div style="width:1em;height:2em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td><td style="border-bottom:1px dashed black"><div style="width:1em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td>| row2 "]"=<td><div style="width:1em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td>| row1 "#"=<td style="border-right:1px solid black;border-bottom:1px dashed black"><div style="width:1em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td><td style="border-bottom:1px dashed black"><div style="width:1em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td>| row2 "#"=<td style="border-right:1px solid black"><div style="width:1em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td><td><div style="width:1em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td>| row1 "["=<td style="border-right:1px solid black;border-bottom:1px dashed black"><div style="width:1em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td><td rowspan="2"><div style="width:1em;height:2em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td>| row2 "["=<td style="border-right:1px solid black"><div style="width:1em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td>| row1 "c"=<td style="border-right:1px solid black"><div style="width:1em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td><td style="border-bottom:1px dashed black"><div style="width:1em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td>| row2 "c"=<td colspan="2"><div style="width:2em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td>| row1 "h"=<td style="border-right:1px solid black"><div style="width:1em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td><td><div style="width:1em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td>| row2 "h"=<td colspan="2" style="border-top:1px dashed black"><div style="width:2em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td>| row1 "j"=<td style="border-right:1px solid black;border-bottom:1px dashed black"><div style="width:1em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td><td><div style="width:1em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td>| row2 "j"=<td colspan="2"><div style="width:2em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td>| row1 "p"=<td><div style="width:1em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td><td style="border-bottom:1px solid black"><div style="width:1em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td>| row2 "p"=<td style="border-right:1px dashed black"><div style="width:1em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td><td><div style="width:1em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td>| row1 "u"=<td colspan="2" style="border-bottom:1px solid black"><div style="width:2em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td>| row2 "u"=<td style="border-right:1px dashed black"><div style="width:1em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td><td><div style="width:1em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td>| row1 "q"=<td style="border-bottom:1px solid black"><div style="width:1em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td><td rowspan="2"><div style="width:1em;height:2em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td>| row2 "q"=<td style="border-right:1px dashed black"><div style="width:1em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td>| row1 "}"=<td rowspan="2" style="border-right:1px dashed black"><div style="width:1em;height:2em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td><td style="border-bottom:1px solid black"><div style="width:1em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td>| row2 "}"=<td><div style="width:1em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td>| row1 "E"=<td rowspan="2" style="border-right:1px dashed black"><div style="width:1em;height:2em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td><td style="border-bottom:1px solid black"><div style="width:1em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td>| row2 "E"=<td><div style="width:1em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td>| row1 "*"=<td style="border-right:1px dashed black;border-bottom:1px solid black"><div style="width:1em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td><td style="border-bottom:1px solid black"><div style="width:1em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td>| row2 "*"=<td style="border-right:1px dashed black"><div style="width:1em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td><td><div style="width:1em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td>| row1 "{"=<td style="border-right:1px dashed black;border-bottom:1px solid black"><div style="width:1em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td><td rowspan="2"><div style="width:1em;height:2em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td>| row2 "{"=<td style="border-right:1px dashed black"><div style="width:1em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td>| row1 "3"=<td style="border-right:1px dashed black;border-bottom:1px solid black"><div style="width:1em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td><td rowspan="2"><div style="width:1em;height:2em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td>| row2 "3"=<td style="border-right:1px dashed black"><div style="width:1em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td>| row1 "b"=<td style="border-right:1px dashed black"><div style="width:1em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td><td style="border-bottom:1px solid black"><div style="width:1em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td>| row2 "b"=<td colspan="2"><div style="width:2em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td>| row1 "t"=<td style="border-right:1px dashed black;border-bottom:1px solid black"><div style="width:1em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td><td style="border-bottom:1px solid black"><div style="width:1em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td>| row2 "t"=<td colspan="2"><div style="width:2em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td>| row1 "d"=<td style="border-right:1px dashed black;border-bottom:1px solid black"><div style="width:1em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td><td><div style="width:1em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td>| row2 "d"=<td colspan="2"><div style="width:2em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td>| row1 "T"=<td style="border-bottom:1px dashed black"><div style="width:1em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td><td style="border-bottom:1px solid black"><div style="width:1em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td>| row2 "T"=<td style="border-right:1px dashed black"><div style="width:1em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td><td><div style="width:1em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td>| row1 "U"=<td style="border-right:1px dashed black;border-bottom:1px dashed black"><div style="width:1em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td><td style="border-bottom:1px solid black"><div style="width:1em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td>| row2 "U"=<td colspan="2"><div style="width:2em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td>| row1 "G"=<td style="border-right:1px dashed black"><div style="width:1em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td><td style="border-bottom:1px dashed black"><div style="width:1em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td>| row2 "G"=<td style="border-right:1px solid black"><div style="width:1em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td><td><div style="width:1em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td>| row1 "X"=<td style="border-right:1px dashed black;border-bottom:1px dashed black"><div style="width:1em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td><td style="border-bottom:1px solid black"><div style="width:1em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td>| row2 "X"=<td style="border-right:1px dashed black"><div style="width:1em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td><td><div style="width:1em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td>| row1 "K"=<td style="border-right:1px dashed black;border-bottom:1px dashed black"><div style="width:1em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td><td rowspan="2"><div style="width:1em;height:2em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td>| row2 "K"=<td style="border-right:1px solid black"><div style="width:1em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td>| row1 "k"=<td style="border-right:1px solid black;border-bottom:1px dashed black"><div style="width:1em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td><td rowspan="2"><div style="width:1em;height:2em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td>| row2 "k"=<td style="border-right:1px dashed black"><div style="width:1em;height:1em"><span style="font:1px/1px serif">&nbsp;</span></div></td>| key_1="{{{1|}}}"|tst_1_{{{1|a}}}{{{1|b}}}=undef|text_1={{{{{{1}}}}}}|boxstyle_1={{{boxstyle_{{{1}}}|}}}| key_2="{{{2|}}}"|tst_2_{{{2|a}}}{{{2|b}}}=undef|text_2={{{{{{2}}}}}}|boxstyle_2={{{boxstyle_{{{2}}}|}}}| key_3="{{{3|}}}"|tst_3_{{{3|a}}}{{{3|b}}}=undef|text_3={{{{{{3}}}}}}|boxstyle_3={{{boxstyle_{{{3}}}|}}}| key_4="{{{4|}}}"|tst_4_{{{4|a}}}{{{4|b}}}=undef|text_4={{{{{{4}}}}}}|boxstyle_4={{{boxstyle_{{{4}}}|}}}| key_5="{{{5|}}}"|tst_5_{{{5|a}}}{{{5|b}}}=undef|text_5={{{{{{5}}}}}}|boxstyle_5={{{boxstyle_{{{5}}}|}}}| key_6="{{{6|}}}"|tst_6_{{{6|a}}}{{{6|b}}}=undef|text_6={{{{{{6}}}}}}|boxstyle_6={{{boxstyle_{{{6}}}|}}}| key_7="{{{7|}}}"|tst_7_{{{7|a}}}{{{7|b}}}=undef|text_7={{{{{{7}}}}}}|boxstyle_7={{{boxstyle_{{{7}}}|}}}| key_8="{{{8|}}}"|tst_8_{{{8|a}}}{{{8|b}}}=undef|text_8={{{{{{8}}}}}}|boxstyle_8={{{boxstyle_{{{8}}}|}}}| key_9="{{{9|}}}"|tst_9_{{{9|a}}}{{{9|b}}}=undef|text_9={{{{{{9}}}}}}|boxstyle_9={{{boxstyle_{{{9}}}|}}}| key_10="{{{10|}}}"|tst_10_{{{10|a}}}{{{10|b}}}=undef|text_10={{{{{{10}}}}}}|boxstyle_10={{{boxstyle_{{{10}}}|}}}| key_11="{{{11|}}}"|tst_11_{{{11|a}}}{{{11|b}}}=undef|text_11={{{{{{11}}}}}}|boxstyle_11={{{boxstyle_{{{11}}}|}}}| key_12="{{{12|}}}"|tst_12_{{{12|a}}}{{{12|b}}}=undef|text_12={{{{{{12}}}}}}|boxstyle_12={{{boxstyle_{{{12}}}|}}}| key_13="{{{13|}}}"|tst_13_{{{13|a}}}{{{13|b}}}=undef|text_13={{{{{{13}}}}}}|boxstyle_13={{{boxstyle_{{{13}}}|}}}| key_14="{{{14|}}}"|tst_14_{{{14|a}}}{{{14|b}}}=undef|text_14={{{{{{14}}}}}}|boxstyle_14={{{boxstyle_{{{14}}}|}}}| key_15="{{{15|}}}"|tst_15_{{{15|a}}}{{{15|b}}}=undef|text_15={{{{{{15}}}}}}|boxstyle_15={{{boxstyle_{{{15}}}|}}}| key_16="{{{16|}}}"|tst_16_{{{16|a}}}{{{16|b}}}=undef|text_16={{{{{{16}}}}}}|boxstyle_16={{{boxstyle_{{{16}}}|}}}| key_17="{{{17|}}}"|tst_17_{{{17|a}}}{{{17|b}}}=undef|text_17={{{{{{17}}}}}}|boxstyle_17={{{boxstyle_{{{17}}}|}}}| key_18="{{{18|}}}"|tst_18_{{{18|a}}}{{{18|b}}}=undef|text_18={{{{{{18}}}}}}|boxstyle_18={{{boxstyle_{{{18}}}|}}}| key_19="{{{19|}}}"|tst_19_{{{19|a}}}{{{19|b}}}=undef|text_19={{{{{{19}}}}}}|boxstyle_19={{{boxstyle_{{{19}}}|}}}| key_20="{{{20|}}}"|tst_20_{{{20|a}}}{{{20|b}}}=undef|text_20={{{{{{20}}}}}}|boxstyle_20={{{boxstyle_{{{20}}}|}}}| key_21="{{{21|}}}"|tst_21_{{{21|a}}}{{{21|b}}}=undef|text_21={{{{{{21}}}}}}|boxstyle_21={{{boxstyle_{{{21}}}|}}}| key_22="{{{22|}}}"|tst_22_{{{22|a}}}{{{22|b}}}=undef|text_22={{{{{{22}}}}}}|boxstyle_22={{{boxstyle_{{{22}}}|}}}| key_23="{{{23|}}}"|tst_23_{{{23|a}}}{{{23|b}}}=undef|text_23={{{{{{23}}}}}}|boxstyle_23={{{boxstyle_{{{23}}}|}}}| key_24="{{{24|}}}"|tst_24_{{{24|a}}}{{{24|b}}}=undef|text_24={{{{{{24}}}}}}|boxstyle_24={{{boxstyle_{{{24}}}|}}}| key_25="{{{25|}}}"|tst_25_{{{25|a}}}{{{25|b}}}=undef|text_25={{{{{{25}}}}}}|boxstyle_25={{{boxstyle_{{{25}}}|}}}| key_26="{{{26|}}}"|tst_26_{{{26|a}}}{{{26|b}}}=undef|text_26={{{{{{26}}}}}}|boxstyle_26={{{boxstyle_{{{26}}}|}}}| key_27="{{{27|}}}"|tst_27_{{{27|a}}}{{{27|b}}}=undef|text_27={{{{{{27}}}}}}|boxstyle_27={{{boxstyle_{{{27}}}|}}}| key_28="{{{28|}}}"|tst_28_{{{28|a}}}{{{28|b}}}=undef|text_28={{{{{{28}}}}}}|boxstyle_28={{{boxstyle_{{{28}}}|}}}| key_29="{{{29|}}}"|tst_29_{{{29|a}}}{{{29|b}}}=undef|text_29={{{{{{29}}}}}}|boxstyle_29={{{boxstyle_{{{29}}}|}}}| key_30="{{{30|}}}"|tst_30_{{{30|a}}}{{{30|b}}}=undef|text_30={{{{{{30}}}}}}|boxstyle_30={{{boxstyle_{{{30}}}|}}}| key_31="{{{31|}}}"|tst_31_{{{31|a}}}{{{31|b}}}=undef|text_31={{{{{{31}}}}}}|boxstyle_31={{{boxstyle_{{{31}}}|}}}| key_32="{{{32|}}}"|tst_32_{{{32|a}}}{{{32|b}}}=undef|text_32={{{{{{32}}}}}}|boxstyle_32={{{boxstyle_{{{32}}}|}}}| key_33="{{{33|}}}"|tst_33_{{{33|a}}}{{{33|b}}}=undef|text_33={{{{{{33}}}}}}|boxstyle_33={{{boxstyle_{{{33}}}|}}}| key_34="{{{34|}}}"|tst_34_{{{34|a}}}{{{34|b}}}=undef|text_34={{{{{{34}}}}}}|boxstyle_34={{{boxstyle_{{{34}}}|}}}| key_35="{{{35|}}}"|tst_35_{{{35|a}}}{{{35|b}}}=undef|text_35={{{{{{35}}}}}}|boxstyle_35={{{boxstyle_{{{35}}}|}}}| key_36="{{{36|}}}"|tst_36_{{{36|a}}}{{{36|b}}}=undef|text_36={{{{{{36}}}}}}|boxstyle_36={{{boxstyle_{{{36}}}|}}}| key_37="{{{37|}}}"|tst_37_{{{37|a}}}{{{37|b}}}=undef|text_37={{{{{{37}}}}}}|boxstyle_37={{{boxstyle_{{{37}}}|}}}| key_38="{{{38|}}}"|tst_38_{{{38|a}}}{{{38|b}}}=undef|text_38={{{{{{38}}}}}}|boxstyle_38={{{boxstyle_{{{38}}}|}}}| key_39="{{{39|}}}"|tst_39_{{{39|a}}}{{{39|b}}}=undef|text_39={{{{{{39}}}}}}|boxstyle_39={{{boxstyle_{{{39}}}|}}}| key_40="{{{40|}}}"|tst_40_{{{40|a}}}{{{40|b}}}=undef|text_40={{{{{{40}}}}}}|boxstyle_40={{{boxstyle_{{{40}}}|}}}| key_41="{{{41|}}}"|tst_41_{{{41|a}}}{{{41|b}}}=undef|text_41={{{{{{41}}}}}}|boxstyle_41={{{boxstyle_{{{41}}}|}}}| key_42="{{{42|}}}"|tst_42_{{{42|a}}}{{{42|b}}}=undef|text_42={{{{{{42}}}}}}|boxstyle_42={{{boxstyle_{{{42}}}|}}}| key_43="{{{43|}}}"|tst_43_{{{43|a}}}{{{43|b}}}=undef|text_43={{{{{{43}}}}}}|boxstyle_43={{{boxstyle_{{{43}}}|}}}| key_44="{{{44|}}}"|tst_44_{{{44|a}}}{{{44|b}}}=undef|text_44={{{{{{44}}}}}}|boxstyle_44={{{boxstyle_{{{44}}}|}}}| key_45="{{{45|}}}"|tst_45_{{{45|a}}}{{{45|b}}}=undef|text_45={{{{{{45}}}}}}|boxstyle_45={{{boxstyle_{{{45}}}|}}}| key_46="{{{46|}}}"|tst_46_{{{46|a}}}{{{46|b}}}=undef|text_46={{{{{{46}}}}}}|boxstyle_46={{{boxstyle_{{{46}}}|}}}| key_47="{{{47|}}}"|tst_47_{{{47|a}}}{{{47|b}}}=undef|text_47={{{{{{47}}}}}}|boxstyle_47={{{boxstyle_{{{47}}}|}}}| key_48="{{{48|}}}"|tst_48_{{{48|a}}}{{{48|b}}}=undef|text_48={{{{{{48}}}}}}|boxstyle_48={{{boxstyle_{{{48}}}|}}}| key_49="{{{49|}}}"|tst_49_{{{49|a}}}{{{49|b}}}=undef|text_49={{{{{{49}}}}}}|boxstyle_49={{{boxstyle_{{{49}}}|}}}| key_50="{{{50|}}}"|tst_50_{{{50|a}}}{{{50|b}}}=undef|text_50={{{{{{50}}}}}}|boxstyle_50={{{boxstyle_{{{50}}}|}}}| key_51="{{{51|}}}"|tst_51_{{{51|a}}}{{{51|b}}}=undef|text_51={{{{{{51}}}}}}|boxstyle_51={{{boxstyle_{{{51}}}|}}}| key_52="{{{52|}}}"|tst_52_{{{52|a}}}{{{52|b}}}=undef|text_52={{{{{{52}}}}}}|boxstyle_52={{{boxstyle_{{{52}}}|}}}| key_53="{{{53|}}}"|tst_53_{{{53|a}}}{{{53|b}}}=undef|text_53={{{{{{53}}}}}}|boxstyle_53={{{boxstyle_{{{53}}}|}}}| key_54="{{{54|}}}"|tst_54_{{{54|a}}}{{{54|b}}}=undef|text_54={{{{{{54}}}}}}|boxstyle_54={{{boxstyle_{{{54}}}|}}}| key_55="{{{55|}}}"|tst_55_{{{55|a}}}{{{55|b}}}=undef|text_55={{{{{{55}}}}}}|boxstyle_55={{{boxstyle_{{{55}}}|}}}| key_56="{{{56|}}}"|tst_56_{{{56|a}}}{{{56|b}}}=undef|text_56={{{{{{56}}}}}}|boxstyle_56={{{boxstyle_{{{56}}}|}}}| key_57="{{{57|}}}"|tst_57_{{{57|a}}}{{{57|b}}}=undef|text_57={{{{{{57}}}}}}|boxstyle_57={{{boxstyle_{{{57}}}|}}}| key_58="{{{58|}}}"|tst_58_{{{58|a}}}{{{58|b}}}=undef|text_58={{{{{{58}}}}}}|boxstyle_58={{{boxstyle_{{{58}}}|}}}| key_59="{{{59|}}}"|tst_59_{{{59|a}}}{{{59|b}}}=undef|text_59={{{{{{59}}}}}}|boxstyle_59={{{boxstyle_{{{59}}}|}}}| key_60="{{{60|}}}"|tst_60_{{{60|a}}}{{{60|b}}}=undef|text_60={{{{{{60}}}}}}|boxstyle_60={{{boxstyle_{{{60}}}|}}}| key_61="{{{61|}}}"|tst_61_{{{61|a}}}{{{61|b}}}=undef|text_61={{{{{{61}}}}}}|boxstyle_61={{{boxstyle_{{{61}}}|}}}| key_62="{{{62|}}}"|tst_62_{{{62|a}}}{{{62|b}}}=undef|text_62={{{{{{62}}}}}}|boxstyle_62={{{boxstyle_{{{62}}}|}}}| key_63="{{{63|}}}"|tst_63_{{{63|a}}}{{{63|b}}}=undef|text_63={{{{{{63}}}}}}|boxstyle_63={{{boxstyle_{{{63}}}|}}}| key_64="{{{64|}}}"|tst_64_{{{64|a}}}{{{64|b}}}=undef|text_64={{{{{{64}}}}}}|boxstyle_64={{{boxstyle_{{{64}}}|}}}| key_65="{{{65|}}}"|tst_65_{{{65|a}}}{{{65|b}}}=undef|text_65={{{{{{65}}}}}}|boxstyle_65={{{boxstyle_{{{65}}}|}}}| key_66="{{{66|}}}"|tst_66_{{{66|a}}}{{{66|b}}}=undef|text_66={{{{{{66}}}}}}|boxstyle_66={{{boxstyle_{{{66}}}|}}}| key_67="{{{67|}}}"|tst_67_{{{67|a}}}{{{67|b}}}=undef|text_67={{{{{{67}}}}}}|boxstyle_67={{{boxstyle_{{{67}}}|}}}| key_68="{{{68|}}}"|tst_68_{{{68|a}}}{{{68|b}}}=undef|text_68={{{{{{68}}}}}}|boxstyle_68={{{boxstyle_{{{68}}}|}}}| key_69="{{{69|}}}"|tst_69_{{{69|a}}}{{{69|b}}}=undef|text_69={{{{{{69}}}}}}|boxstyle_69={{{boxstyle_{{{69}}}|}}}| key_70="{{{70|}}}"|tst_70_{{{70|a}}}{{{70|b}}}=undef|text_70={{{{{{70}}}}}}|boxstyle_70={{{boxstyle_{{{70}}}|}}}| key_71="{{{71|}}}"|tst_71_{{{71|a}}}{{{71|b}}}=undef|text_71={{{{{{71}}}}}}|boxstyle_71={{{boxstyle_{{{71}}}|}}}| key_72="{{{72|}}}"|tst_72_{{{72|a}}}{{{72|b}}}=undef|text_72={{{{{{72}}}}}}|boxstyle_72={{{boxstyle_{{{72}}}|}}}| key_73="{{{73|}}}"|tst_73_{{{73|a}}}{{{73|b}}}=undef|text_73={{{{{{73}}}}}}|boxstyle_73={{{boxstyle_{{{73}}}|}}}| key_74="{{{74|}}}"|tst_74_{{{74|a}}}{{{74|b}}}=undef|text_74={{{{{{74}}}}}}|boxstyle_74={{{boxstyle_{{{74}}}|}}}| key_75="{{{75|}}}"|tst_75_{{{75|a}}}{{{75|b}}}=undef|text_75={{{{{{75}}}}}}|boxstyle_75={{{boxstyle_{{{75}}}|}}}| key_76="{{{76|}}}"|tst_76_{{{76|a}}}{{{76|b}}}=undef|text_76={{{{{{76}}}}}}|boxstyle_76={{{boxstyle_{{{76}}}|}}}| key_77="{{{77|}}}"|tst_77_{{{77|a}}}{{{77|b}}}=undef|text_77={{{{{{77}}}}}}|boxstyle_77={{{boxstyle_{{{77}}}|}}}| key_78="{{{78|}}}"|tst_78_{{{78|a}}}{{{78|b}}}=undef|text_78={{{{{{78}}}}}}|boxstyle_78={{{boxstyle_{{{78}}}|}}}| key_79="{{{79|}}}"|tst_79_{{{79|a}}}{{{79|b}}}=undef|text_79={{{{{{79}}}}}}|boxstyle_79={{{boxstyle_{{{79}}}|}}}| key_80="{{{80|}}}"|tst_80_{{{80|a}}}{{{80|b}}}=undef|text_80={{{{{{80}}}}}}|boxstyle_80={{{boxstyle_{{{80}}}|}}}| undef=}}</includeonly> jhh2mgbcfgzx63s6ians7lr6hqns5dz 10 130846 363171 2024-11-25T06:48:46Z GeoO 1678 Վերահղվում է դեպի [[Կաղապար:Familytree]] 363171 wikitext text/x-wiki #ՎԵՐԱՀՂՈՒՄ [[Կաղապար:Familytree]] ny5c21jycbo326rknji19p80jl5it09 10 130847 363172 2024-11-25T06:49:15Z GeoO 1678 Վերահղվում է դեպի [[Կաղապար:Familytree/end]] 363172 wikitext text/x-wiki #ՎԵՐԱՀՂՈՒՄ [[Կաղապար:Familytree/end]] 73c7i5kszbz61p7pmq9nqsq40vgqz4a 10 130848 363173 2024-11-25T06:49:54Z GeoO 1678 Վերահղվում է դեպի [[Կաղապար:Familytree/start]] 363173 wikitext text/x-wiki #ՎԵՐԱՀՂՈՒՄ [[Կաղապար:Familytree/start]] 0iw64xk9rt0nc8xoylzg516xexyc2vv 10 130849 363174 2024-11-25T06:50:43Z GeoO 1678 Նոր էջ «<tr align="center"><!-- -->{{{{{{tst_1_ab}}}|{{{row1 {{{key_1}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_1}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_2_ab}}}|{{{row1 {{{key_2}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_2}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_3_ab}}}|{{{row1 {{{key_3}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px sol...»: 363174 wikitext text/x-wiki <tr align="center"><!-- -->{{{{{{tst_1_ab}}}|{{{row1 {{{key_1}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_1}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_2_ab}}}|{{{row1 {{{key_2}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_2}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_3_ab}}}|{{{row1 {{{key_3}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_3}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_4_ab}}}|{{{row1 {{{key_4}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_4}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_5_ab}}}|{{{row1 {{{key_5}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_5}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_6_ab}}}|{{{row1 {{{key_6}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_6}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_7_ab}}}|{{{row1 {{{key_7}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_7}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_8_ab}}}|{{{row1 {{{key_8}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_8}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_9_ab}}}|{{{row1 {{{key_9}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_9}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_10_ab}}}|{{{row1 {{{key_10}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_10}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_11_ab}}}|{{{row1 {{{key_11}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_11}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_12_ab}}}|{{{row1 {{{key_12}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_12}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_13_ab}}}|{{{row1 {{{key_13}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_13}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_14_ab}}}|{{{row1 {{{key_14}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_14}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_15_ab}}}|{{{row1 {{{key_15}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_15}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_16_ab}}}|{{{row1 {{{key_16}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_16}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_17_ab}}}|{{{row1 {{{key_17}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_17}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_18_ab}}}|{{{row1 {{{key_18}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_18}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_19_ab}}}|{{{row1 {{{key_19}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_19}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_20_ab}}}|{{{row1 {{{key_20}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_20}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_21_ab}}}|{{{row1 {{{key_21}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_21}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_22_ab}}}|{{{row1 {{{key_22}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_22}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_23_ab}}}|{{{row1 {{{key_23}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_23}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_24_ab}}}|{{{row1 {{{key_24}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_24}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_25_ab}}}|{{{row1 {{{key_25}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_25}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_26_ab}}}|{{{row1 {{{key_26}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_26}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_27_ab}}}|{{{row1 {{{key_27}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_27}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_28_ab}}}|{{{row1 {{{key_28}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_28}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_29_ab}}}|{{{row1 {{{key_29}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_29}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_30_ab}}}|{{{row1 {{{key_30}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_30}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_31_ab}}}|{{{row1 {{{key_31}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_31}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_32_ab}}}|{{{row1 {{{key_32}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_32}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_33_ab}}}|{{{row1 {{{key_33}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_33}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_34_ab}}}|{{{row1 {{{key_34}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_34}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_35_ab}}}|{{{row1 {{{key_35}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_35}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_36_ab}}}|{{{row1 {{{key_36}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_36}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_37_ab}}}|{{{row1 {{{key_37}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_37}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_38_ab}}}|{{{row1 {{{key_38}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_38}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_39_ab}}}|{{{row1 {{{key_39}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_39}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_40_ab}}}|{{{row1 {{{key_40}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_40}}}</td>}}}}}}<!-- --></tr><tr align="center"><!-- -->{{{{{{tst_1_ab}}}|{{{row2 {{{key_1}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_2_ab}}}|{{{row2 {{{key_2}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_3_ab}}}|{{{row2 {{{key_3}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_4_ab}}}|{{{row2 {{{key_4}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_5_ab}}}|{{{row2 {{{key_5}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_6_ab}}}|{{{row2 {{{key_6}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_7_ab}}}|{{{row2 {{{key_7}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_8_ab}}}|{{{row2 {{{key_8}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_9_ab}}}|{{{row2 {{{key_9}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_10_ab}}}|{{{row2 {{{key_10}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_11_ab}}}|{{{row2 {{{key_11}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_12_ab}}}|{{{row2 {{{key_12}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_13_ab}}}|{{{row2 {{{key_13}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_14_ab}}}|{{{row2 {{{key_14}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_15_ab}}}|{{{row2 {{{key_15}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_16_ab}}}|{{{row2 {{{key_16}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_17_ab}}}|{{{row2 {{{key_17}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_18_ab}}}|{{{row2 {{{key_18}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_19_ab}}}|{{{row2 {{{key_19}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_20_ab}}}|{{{row2 {{{key_20}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_21_ab}}}|{{{row2 {{{key_21}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_22_ab}}}|{{{row2 {{{key_22}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_23_ab}}}|{{{row2 {{{key_23}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_24_ab}}}|{{{row2 {{{key_24}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_25_ab}}}|{{{row2 {{{key_25}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_26_ab}}}|{{{row2 {{{key_26}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_27_ab}}}|{{{row2 {{{key_27}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_28_ab}}}|{{{row2 {{{key_28}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_29_ab}}}|{{{row2 {{{key_29}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_30_ab}}}|{{{row2 {{{key_30}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_31_ab}}}|{{{row2 {{{key_31}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_32_ab}}}|{{{row2 {{{key_32}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_33_ab}}}|{{{row2 {{{key_33}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_34_ab}}}|{{{row2 {{{key_34}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_35_ab}}}|{{{row2 {{{key_35}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_36_ab}}}|{{{row2 {{{key_36}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_37_ab}}}|{{{row2 {{{key_37}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_38_ab}}}|{{{row2 {{{key_38}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_39_ab}}}|{{{row2 {{{key_39}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_40_ab}}}|{{{row2 {{{key_40}}}|}}}}}}<!-- --></tr> 0ubafi28aj30icuwhs0lui0or2m7gq6 0 130850 363187 2024-11-25T09:40:58Z GeoO 1678 Նոր էջ «{{Վերնագիր |title= Լույսի և տրտմության ծաղիկներ |section = |previous = |next = |notes = |author= Վահան Թոթովենց |year= }} {{Poemx||<poem>Մի՛ արթննար, քնացի՛ր… Ներե ինծի, որ մտա քու ննջարանդ գիշերի այս ուշ պահին… Թեև սառած, բայց ես չեկա զիս տաքցնելու քու շունչովդ… Թեև տրտում և մինակ, բայց ես չեկա...»: 363187 wikitext text/x-wiki {{Վերնագիր |title= Լույսի և տրտմության ծաղիկներ |section = |previous = |next = |notes = |author= Վահան Թոթովենց |year= }} {{Poemx||<poem>Մի՛ արթննար, քնացի՛ր… Ներե ինծի, որ մտա քու ննջարանդ գիշերի այս ուշ պահին… Թեև սառած, բայց ես չեկա զիս տաքցնելու քու շունչովդ… Թեև տրտում և մինակ, բայց ես չեկա աստղազարդելու իմ միգամած երկինքը քու նայվածքներովդ… Ես չեկա այստեղ՝ վրդովելու քու երազներդ… Ես չեկա թեթևցնելու իմ վիշտը քու անկողնիդ շուշաններն համբուրելով, Ես կանցնեի քու ննջարանիդ լուսամուտին առջևեն… Ներե՛ իմ սրտիս, որ ննջարանիդ լուսամուտին առջև… տրոփեց… Անցնելուս ես տեսա այս աշնանային ծաղիկը՝ ինկած գետնին վրա… Ծռեցա և բարձրացուցի զայն՝ բերելու և մեղմիվ դնելու քու կուրծքիդ վրա… Ես բաղձացի, որ անիկա վերածաղկի քու կուրծքիդ վրա, աշ­նանային այս որբուկ ծաղիկը… Ներե՛ ինձ, որ ես մտա քու ննջարանդ կես գիշերին… Ես չեկա իմ վշտիս համար… Ես միայն բաղձացի փրկել կյանքը այս աշնանային ծաղիկին…</poem>|}} pq3c01z54wc6pltubv7y3u1cp1vhvfd 0 130851 363190 2024-11-25T09:55:18Z GeoO 1678 Նոր էջ «{{Վերնագիր |title= Մի՛ խռովիր, Սիրելի՛ս, լրացուր քերթվածդ… |section = |previous = |next = |notes = |author= Վահան Թոթովենց |year= }} {{Poemx||<poem>«Մի՛ խռովիր, Սիրելի՛ս, լրացուր քերթվածդ… Ներե՛ ինձ, որ եկա ստեղծագործությանդ գերագույն ժամին… Ես երբեք չբաղձացի խզել ստեղծումիդ լռությունը․․․ Կ...»: 363190 wikitext text/x-wiki {{Վերնագիր |title= Մի՛ խռովիր, Սիրելի՛ս, լրացուր քերթվածդ… |section = |previous = |next = |notes = |author= Վահան Թոթովենց |year= }} {{Poemx||<poem>«Մի՛ խռովիր, Սիրելի՛ս, լրացուր քերթվածդ… Ներե՛ ինձ, որ եկա ստեղծագործությանդ գերագույն ժամին… Ես երբեք չբաղձացի խզել ստեղծումիդ լռությունը․․․ Կը թողում քեզ քու ներշնչումի քաղցրության և երաժշտու­թյան մեջ առանց ավելորդ զրույցներու․․․ Մնաս բարով, լրացո՛ւր քերթվածը․․․ :«Կեցի՛ր,— մրմնջեցի ես, բռնելով իր թևեն,— քու ներկայությամբդ ամեն ինչ կատարյալ է․․․» :«Ո՛ չ,— ըսավ անիկա,— ներշնչումը պետք է հասնի իր հաղթական լրումին»։ :Ու անիկա դուրս գնաց լռությամբ, թողելով զիս իր մարմինեն փրփրած բույրի ալյակներուն մեջ… Ո՜վ գեղեցիկը և ամենակատարյալը բոլոր ստեղծագործու­թյան, ինչպե՞ս լրացնել անլրիվ մը լրիվ թողելով․․․</poem>|}} 66p6qv9rfjitfyj74r4bxp7lxzfgajo 0 130852 363194 2024-11-25T10:46:21Z GeoO 1678 Նոր էջ «{{Վերնագիր |title= Իր կյանքի վերջին վայրկյաններն էին, երբ ես մոտեցա սնա­րին... |section = |previous = |next = |notes = |author= Վահան Թոթովենց |year= }} {{Poemx||<poem>Իր կյանքի վերջին վայրկյաններն էին, երբ ես մոտեցա սնա­րին։ :«Մի՛ տրտմիր,— ըսավ անիկա, ցուցնելով ինձ տախտակամածին վրա տարածված արևու...»: 363194 wikitext text/x-wiki {{Վերնագիր |title= Իր կյանքի վերջին վայրկյաններն էին, երբ ես մոտեցա սնա­րին... |section = |previous = |next = |notes = |author= Վահան Թոթովենց |year= }} {{Poemx||<poem>Իր կյանքի վերջին վայրկյաններն էին, երբ ես մոտեցա սնա­րին։ :«Մի՛ տրտմիր,— ըսավ անիկա, ցուցնելով ինձ տախտակամածին վրա տարածված արևուն տաքուկ շողերը։— :Քեզի՛, Սիրելի՛ս, վայելքը արևու ճաճանչին, քեզի վարդերը և պատուհանին ալպյան մանիշակները…»։ Ես շուրջս նայեցա։ Անոնք բոլորը գեղեցիկ էին։ Դարձյալ նորեն իմ սիրուհիին, Անոր աչքերը գոցված էին վարագուրելով վերրջալույս մը իրեն ետին։ Շրթունքնե­րը տժգուն էին և խաղաղ… Մահը դուրս ելած էր, և ամեն ինչ լուռ էր․․․ Ես դարձյալ նայեցա շուրջս և չգտա ո՛չ վարդ, ո՛չ արևու շող և ո՛չ ալ մանիշակներ… Ես դառնորեն լացի և ըսի՝ :«Քու կյանքեն հեռու ո՛չ շող կա և ո՛չ ալ ծաղիկ․․․»։</poem>|}} ix6eqapelmu90b94rl6ukgk8s7qugwu 104 130853 363196 2024-11-25T10:58:05Z GeoO 1678 /* Առանց տեքստ */ 363196 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="0" user="GeoO" /></noinclude><noinclude></noinclude> 5yzqrpyafpchhv7b78xj5h4jmwr86pg