វិគីភីឌា kmwiki https://km.wikipedia.org/wiki/%E1%9E%91%E1%9F%86%E1%9E%96%E1%9F%90%E1%9E%9A%E1%9E%8A%E1%9E%BE%E1%9E%98 MediaWiki 1.44.0-wmf.5 first-letter មេឌា ពិសេស ការពិភាក្សា អ្នកប្រើប្រាស់ ការពិភាក្សារបស់អ្នកប្រើប្រាស់ វិគីភីឌា ការពិភាក្សាអំពីវិគីភីឌា ឯកសារ ការពិភាក្សាអំពីឯកសារ មេឌាវិគី ការពិភាក្សាអំពីមេឌាវិគី ទំព័រគំរូ ការពិភាក្សាអំពីទំព័រគំរូ ជំនួយ ការពិភាក្សាអំពីជំនួយ ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម ការពិភាក្សាអំពីចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម TimedText TimedText talk Module Module talk 0 41409 314336 314310 2024-12-03T15:35:31Z RandomPoopedBoi 27248 314336 wikitext text/x-wiki [[File:2024 events collage.jpg|ពីឆ្វេងទៅស្ដាំតាមទ្រនិចនាឡិកា៖ មេដឹកនាំកំពូលអ៊ីរ៉ង់ [[អាលី ខាមេណី]]កំពុងដឹកនាំពិធីបួងសួងសពលោក[[អ៊ីស្មែល ហានីយ៉េ]] អតីតមេដឹកនាំ[[ហាម៉ាស់]] ដែលត្រូវបានគេលបធ្វើឃាតនៅឯរដ្ឋធានី[[តេហេរ៉ង់]], បាតុករកំពុងអបអរជ័យជម្នះនៅចំពោះមុខការិយាល័យនាយករដ្ឋមន្ត្រីបន្ទាប់ពីលោកស្រី[[នាយករដ្ឋមន្ត្រីបង់ក្លាដែស]] [[ស្យីគ ហាស៊ីណា]]បានប្រកាសលាលែងពីតំណែង, អេក្រង់អកសឺនៅឯ[[អាកាសយានដ្ឋានឡាក្វាឌា]]នៃទីក្រុងញូវយ៉ក ដែលជាលទ្ធផលនៃ[[ឧប្បត្តិហេតុខ្លោដស្ត្រែគឆ្នាំ២០២៤|ឧប្បត្តិហេតុដាច់ប្រព័ន្ធបច្ចេកវិទ្យាព័ត៌មានសកល]], លោក[[ដូណាល់ ត្រាំ]] បេក្ខភាពឈ្នះ[[ការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីនៃសហរដ្ឋអាមេរិកឆ្នាំ២០២៤|ការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាមេរិកឆ្នាំ២០២៤]] កំពុងឈរក្បែរឯកសណ្ឋានពន្លត់អគ្គីភ័យតំណាងឱ្យអ្នកពន្លត់អគ្គីភ័យម្នាក់ដែលត្រូវបានបាត់បង់ជីវិតក្នុងឃាតកម្មប៉ុនប៉ងលើលោកដូណាល់ ត្រាំ, ទិដ្ឋភាពក្រោយ[[គ្រោះរញ្ជួយដីនៅសមុទ្រជប៉ុនឆ្នាំ២០២៤|គ្រោះរញ្ជួយដីកម្រិត ៧.៥ វិចទ័រ]]នៅ[[ឧបទ្វីបណូតុ]]នៃប្រទេសជប៉ុនដោយវាបានសម្លាប់មនុស្សយ៉ាងតិចចំនួន ៤៦២ នាក់ និងបង្ករបួសដល់មនុស្សចំនួន ១,៣៤៤ នាក់ផ្សេងទៀត, ព្រឹត្តិការណ៍[[កីឡាអូឡាំពិករដូវក្ដៅឆ្នាំ២០២៤]] បានប្រារព្ធធ្វើឡើងនៅទីក្រុង[[ប៉ារីស]] ប្រទេស[[បារាំង]], មនុស្សម្នាមួយក្រុមបានកំពុងងើយមើល[[សូរ្យគ្រាសនៃថ្ងៃទី៨ ខែមេសា​ ឆ្នាំ២០២៤|សូរ្យគ្រាសពេញលេញ]]នៅថ្ងៃទី៨ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤ តាមរយៈវ៉ែនតាការពារនៅឯ[[ទីប្រណាំងរថយន្តអ៊ីនឌាណាប៉ូលីស]] ក្នុងរដ្ឋ[[អ៊ីនឌីអាណា]], [[សាលមហោស្រពក្រូកូស្ស]]នៃទីក្រុង[[ក្រាស្នូហ្គ័រស្ក៍]]ត្រូវរងការខូចខាតយ៉ាងដំណំក្រោយពីមានការវាយប្រហារភេរវកម្មដែលបណ្ដាលឱ្យមានមនុស្សស្លាប់ចំនួន ៤៥​ នាក់ និងរបួសចំនួន ៥៥១ នាក់។|thumb|right|3000x300px]] {| class="infobox" |'''[[បញ្ជីនៃទសវត្សរ៍ សតវត្ស និងសហស្សវត្សរ៍|សហស្សវត្សរ៍]]''' |[[សហវត្សរ៍ទី ៣]] |- |'''[[បញ្ជីនៃទសវត្សរ៍ សតវត្ស និងសហស្សវត្សរ៍|សតវត្ស]]''' |[[សតវត្សទី ២១]] |- |'''[[បញ្ជីនៃទសវត្សរ៍ សតវត្ស និងសហស្សវត្សរ៍|ទសវត្សរ៍]]''' |[[ទសវត្សរ៍ ២០២០|ឆ្នាំ ២០២០]] |- |'''[[បញ្ជីឆ្នាំ|ឆ្នាំ]]''' | [[ឆ្នាំ ២០២១|២០២១]] • [[ឆ្នាំ ២០២២|២០២២]] • [[ឆ្នាំ ២០២៣|២០២៣]] • [[ឆ្នាំ ២០២៤|គ.ស. ២០២៤]] • [[ឆ្នាំ ២០២៥|២០២៥]] • [[ឆ្នាំ ២០២៦|២០២៦]] • [[ឆ្នាំ​ ២០២៧|២០២៧]] |} {| class="infobox" style="width:20em;" |- style="text-align:center;" ! colspan="2" style="background: #ABCDEF;" |ឆ្នាំ ២០២៤ ក្នុង​ប្រតិទិន​ផ្សេងៗ |- |'''[[ពុទ្ធសករាជ]]''' |២៥៦៨ |- style="vertical-align:top;" |'''[[ប្រតិទិនហ្គ្រេហ្គោរៀន|ប្រតិទិនគ្រីកូរី]]''' |២០២៤ ''MMXXIV'' |- |'''[[Ab urbe condita]]''' |២៧៧៧ |- |'''[[ប្រតិទិនអាមេនី]]''' |១៤៧៣ ԹՎ ՌՆՀԳ |- |'''[[ប្រតិទិនអាស៊ីរី]]''' |៦៧៧៤ |- |'''[[ប្រតិទិនបាហៃ]]''' |១៨០–១៨១ |- |'''[[ប្រតិទិនសាកាបាលី]]''' |១៩៤៥–១៩៤៦ |- |'''[[ប្រតិទិនបេងហ្កាល់]]''' |១៤៣១ |- |'''[[ប្រតិទិនប៊ែប៊ែរ]]''' |២៩៧៤ |- |'''[[រាជ្យឆ្នាំស្តេចអង់គ្លេស|រាជ្យឆ្នាំអង់គ្លេស]]''' |២ [[ឆាលស៍ទី៣|Cha. ៣]] – ៤ [[ឆាលស៍ទី៣|Cha. ៣]] |- |'''[[ប្រតិទិនភូមា]]''' |១៣៨៦ |- |'''[[ប្រតិទិនប៊ីហ្សង់តាំង]]''' |៧៥៣២–៧៥៣៣ |- |'''[[ប្រតិទិនចិន]]''' |癸卯年 <small>([[ថោះ]] ធាតុទឹក)</small> ៤៧២០ ឬ ៤៦៦០   ''— ដល់ —'' 甲辰年 <small>([[រោង]] ធាតុឈើ)</small> ៤៧២១ ឬ ៤៦៦១ |- |'''[[ប្រតិទិនកូបទិក]]''' |១៧៤០–១៧៤១ |- |'''[[ប្រតិទិនឌីស្កតដ៍]]''' |៣១៩០ |- |'''[[ប្រតិទិនអេត្យូពី]]''' |២០១៦–២០១៧ |- |'''[[ប្រតិទិនហេប្រឺ]]''' |៥៧៨៤–៥៧៨៥ |- |'''[[ប្រតិទិនហិណ្ឌូ]]''' |២០៨០–២០៨១ <small>([[វិក្រមសម្វត]])</small> ១៩៤៦–១៩៤៧ <small>([[ប្រតិទិនជាតិឥណ្ឌា|សកសម្វត]])</small> ៥១២៥–៥១២៦ <small>([[កលិយុគ]])</small> |- |'''[[ប្រតិទិនអូឡូសែន]]''' |១២០២៤ |- |'''[[ប្រតិទិនអ៊ីហ្គបូ]]''' |១០២៤–១០២៥ |- |'''[[ប្រតិទិនអ៊ីរ៉ង់]]''' |១៤០២–១៤០៣ |- |'''[[ប្រតិទិនឥស្លាម]]''' |១៤៤៥–១៤៤៦ |- |'''[[ប្រតិទិនជប៉ុន]]''' |[[រេវ៉ា|សករាជរេវ៉ា ៦]] <small>(令和６年)</small> |- |'''[[ប្រតិទិនជ្វា]]''' |១៩៥៧–១៩៥៨ |- |'''[[ប្រតិទិនជូឆេ]]''' |១១៣ |- |'''[[ប្រតិទិនជូលាន]]''' |គ្រីកូរីដក ១៣ ថ្ងៃ |- |'''[[ប្រតិទិនកូរ៉េ]]''' |៤៣៥៧ |- |'''[[ប្រតិទិនសាធារណរដ្ឋចិន|ប្រតិទិនមីនគួ]]''' |ROC ១១៣ <small>民國113年</small> |- |'''[[ប្រតិទិនណានក្សាហ៊ី]]''' |៥៥៥ |- |'''[[ប្រតិទិនសុរិយគតិថៃ]]''' |២៥៦៦ |- |'''[[ប្រតិទិនទីបេ]]''' |阳水虎年 <small>([[ថោះ]]ឈ្មោលធាតុទឹក)</small> ២១៥០ ឬ ១៧៦៩ ឬ ៩៩៧    ''— ដល់ —'' 阳水虎年 <small>([[រោង]]ញីធាតុទឹក)</small> ២១៥១ ឬ ១៧៧០ ឬ ៩៩៨ |- |'''[[ម៉ោងយូនីក|ម៉ោងយូនីក]]''' |១៧០៤០៦៧២០០ – ១៧៣៥៦៨៩៥៩៩ |} '''គ.ស. ២០២៤''' ត្រូវ​នឹង ព.ស. ២៥៦៨ ជាឆ្នាំសកលចាប់ផ្តើមនៅថ្ងៃច័ន្ទ្រ តាម[[ប្រតិទិនគ្រីកូរី]] ហើយជាឆ្នាំទី ២០២៤ នៃ[[សកលសករាជ]] និង[[គ្រិស្តសករាជ]]។ សម្រាប់ឆ្នាំនេះ គេឃើញថាជម្លោះប្រដាប់អាវុធធំៗនូវតែបន្តជាសកម្មដដែរ ដូចជា៖ [[ការឈ្លានពានរបស់រុស្ស៊ីលើអ៊ុយក្រែន]] [[សង្គ្រាមផ្ទៃក្នុងមីយ៉ាន់ម៉ា (២០២១–បច្ចុប្បន្ន)|សង្គ្រាមស៊ីវិលមីយ៉ាន់ម៉ា]] [[សង្គ្រាមនៅស៊ូដង់ (២០២៣–បច្ចុប្បន្ន)|សង្រ្គាមនៅស៊ូដង់]] និង[[កុបកម្មឥស្លាមនៅសាអែល]]ជាដើម។ ចំពោះ[[សង្រ្គាមអ៊ីស្រាអែល–ហាម៉ាស់]]វិញ វាបានរីករាលដាលចូលទៅក្នុងប្រទេសជិតខាងមួយចំនួន ពិសេសគឺប្រទេសលីបង់ដែលត្រូវអ៊ីស្រាអែល[[ការឈ្លានពានរបស់អ៊ីស្រាអែលលើលីបង់ឆ្នាំ២០២៤|វាយចូលឈ្លានពាន]]នៅក្នុងអំឡុងខែតុលា។ ការឈ្លានពានមួយនេះបានប្រព្រឹត្តិទៅក្រោយពីកើតមានភាពតានតឹង និងការប៉ះទង្គិចគ្នាអស់ជាច្រើនខែរវាងប្រទេសអ៊ីស្រាអែល និងក្រុមសកម្មប្រយុទ្ធ[[ហេសបុលឡា]]ដែលមានមូលដ្ឋាននៅក្នុងប្រទេសលីបង់នោះ។ នៅប៉ុន្មានខែក្រោយការឈ្លានពាន អ៊ីស្រាអែលបានបង្កើនយុទ្ធសាស្ត្រសង្គ្រាមបន្ថែមដូចជា ការបញ្ជាបំផ្ទុះផ្ទួនៗគ្នានៃឧបករណ៍ផ្ញើសារ និងទាក់ទងរបស់ហេសបុលឡា និងការទម្លាក់គ្រាប់បែកបំផុះទីស្នាក់ការហេសបុលឡា ដែលនាំឱ្យស្លាប់មេដឹកនាំក្រុមមួយនេះឈ្មោះ[[ហាសាន់ ណាស្រារ៉ា]]។<ref>{{Cite web |date=2024-09-23 |title=Lebanon sees deadliest day of conflict since 2006 as Israeli strikes kill more than 270 |url=https://apnews.com/article/israel-palestinians-hamas-war-news-lebanon-hezbollah-e3ca9c83642056f962fdf76319e3b8de |access-date=2024-09-23 |website=AP News |archive-date=September 24, 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240924060908/https://apnews.com/article/israel-palestinians-hamas-war-news-lebanon-hezbollah-e3ca9c83642056f962fdf76319e3b8de |url-status=live }}</ref> មេដឹកនាំផ្នែកនយោបាយនៃក្រុម[[ហាម៉ាស់]]គឺលោក[[អ៊ីស្មែល ហានីយ៉េ]]ត្រូវបានគេលួចសម្លាប់នៅឯរដ្ឋធានី[[តេហេរ៉ង់]]តាំងពីខែកក្កដាមកម៉្លេះ។ ក្រៅពីនេះ [[វិបត្តិសមុទ្រក្រហម|វិបត្តិ]]នៅ[[សមុទ្រក្រហម]]ក៏ចាប់ផ្ដើមវិវត្តទៅមុខធ្ងន់ធ្ងរជាងមុន ពិសេសគឺកំណើនសកម្មភាពរបស់[[ចលនាហ៊ូទី]] ដែលបានបង្កឱ្យមានការរាំងស្ទះដល់ផ្លូវដឹកជញ្ជូនតាមសមុទ្រក្រហម។ ប្រទេសប្រមាណ ៨០ ដែលមានប្រជាជនសរុបប្រហែល ៤ ពាន់លាននាក់ នឹងត្រូវឆ្លងកាត់ការបោះឆ្នោតថ្នាក់ជាតិនៅក្នុងឆ្នាំ ២០២៤ នេះ<ref name="Economist Election">{{Cite news |date=2023-11-13 |title=2024 is the biggest election year in history |newspaper=The Economist |url=https://www.economist.com/interactive/the-world-ahead/2023/11/13/2024-is-the-biggest-election-year-in-history |access-date=2024-03-24}}</ref><ref name=":4">{{Cite news |date=2024-01-01 |title=The global elections Washington should be watching in 2024 |work=Politico|url=https://www.politico.com/news/2024/01/01/what-to-watch-global-elections-2024-00133027 |author=Eric Bazail-Eimil|access-date=2024-03-24}}</ref><ref name=":5">{{Cite news |date=2023-12-26 |title=Transcript: What will work look like in 2024? |work=Financial Times |url=https://www.ft.com/content/e12bb7f9-b470-456b-825d-dcfd4a26432f |access-date=2024-03-24}}</ref><ref>{{Cite news |date=2024-01-03 |title=2024 Is The Biggest Election Year In History—Here Are The Countries Going To The Polls This Year |work=Forbes|url=https://www.forbes.com/sites/siladityaray/2024/01/03/2024-is-the-biggest-election-year-in-history-here-are-the-countries-going-to-the-polls-this-year/?sh=6c16540b65f9|author=Siladitya Ray |access-date=2024-03-24}}</ref> ដោយក្នុងនោះរួមមានបណ្ដាប្រទេសដែលមាន[[បញ្ជីរាយប្រទេសតាមចំនួនប្រជាជន|ចំនួនប្រជាជនច្រើនជាងគេចំនួនដប់]] ([[បង់ក្លាដែស]] [[ប្រេស៊ីល]] [[ប៉ាគីស្ថាន]] [[រុស្ស៊ី]] [[ម៉ិកស៊ិក]] [[សហរដ្ឋអាមេរិក]] [[ឥណ្ឌា]] និង[[ឥណ្ឌូណេស៊ី]])។<ref name="Economist Election" /> [[សភាអឺរ៉ុប]]ក៏ត្រូវឆ្លងកាត់ការបោះឆ្នោតក្នុងឆ្នាំនេះផងដែរ។<ref>{{Cite news |date=November 1, 2023 |title=In 2024, It's Election Year in 40 Countries |work=Bloomberg |url=https://www.bloomberg.com/news/newsletters/2023-11-01/2024-is-election-year-in-40-countries-and-podcast-elon-inc-launches-next-week |access-date=15 January 2024}}</ref> == មេដឹកនាំកម្ពុជា == {{ដើមចំបង|បញ្ជីមេដឹកនាំបរទេស ឆ្នាំ ២០២៤}} {| class="wikitable" !ព្រះ​ឆាយា​ល័ក្ខណ៍/រូបថត !តំណែង !នាម |- |[[File:Norodom_Sihamoni_(2016).jpg|115x115px]] |[[ព្រះមហាក្សត្រកម្ពុជា|ព្រះមហាក្សត្រនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា]] |'''[[នរោត្តម សីហមុនី|ព្រះបាទសម្តេចព្រះបរមនាថ នរោត្តម សីហមុនី]]''' |- |[[ឯកសារ:Hun_Manet_(2022).jpg|124x124ភីកសែល]] |[[នាយករដ្ឋមន្រ្តីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា]] |'''[[ហ៊ុន ម៉ាណែត|សម្ដេចមហាបវរធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត]]''' |} == ព្រឹត្តិការណ៍សំខាន់ៗ == === មករា === * ១ មករា ** [[អេហ្ស៊ីប]] [[អេត្យូពី]] [[អ៊ីរ៉ង់]] [[អារ៉ាប៊ីសាអ៊ូឌីត]] និង[[អេមីរ៉ាតអារ៉ាប់រួម]] បានក្លាយជាសមាជិក[[ប្រ៊ីក្ស]]ជាផ្លូវការ។<ref name=":3">{{cite news |date=August 24, 2023 |last=Sharma |first=Shweta |title=Brics countries agree major expansion as six countries invited to join |url=https://www.independent.co.uk/news/world/africa/brics-2023-summit-new-members-saudi-uae-iran-b2398553.html |access-date=January 16, 2024 |website=The Independent }}</ref> ** [[សាធារណរដ្ឋអាតសាក់]] ត្រូវបានរំលាយជាផ្លូវការ ខណៈតំបន់[[ណាហ្គ័រណូ-ការ៉ាបាក់]] ត្រូវបានកាត់បញ្ចូលទៅក្នុងប្រទេស[[អាស៊ែបៃសង់]]។<ref>{{cite news|last1=Ebel|first1=Francesca|title=Defeated by force, Nagorno-Karabakh government declares it will dissolve|url=https://www.washingtonpost.com/world/2023/09/28/nagorno-karabakh-dissolved-azerbaijan-armenia/|access-date=16 January 2024|newspaper=The Washington Post|date=28 September 2023}}</ref> ** [[គ្រោះរញ្ជួយដីនៅសមុទ្រជប៉ុនឆ្នាំ២០២៤|គ្រោះរញ្ជួយដីកម្រិត ៧.៥ វ៉ិចទ័រ]] បានរំជួលតំបន់ឆ្នេរខាងលិចនៃប្រទេស[[ជប៉ុន]] ដោយបានសម្លាប់មនុស្សយ៉ាងតិចចំនួន ២២១ នាក់ និងបង្ករបួសដល់មនុស្សប្រមាណ ១,១២០ នាក់ផ្សេងទៀត។<ref>{{cite news |title=(ជាភាសាជប៉ុន) 能登地震、死者２２０人に 住宅被害は１万１千棟超 |url=https://www.sanyonews.jp/article/1502161 |access-date=16 January 2024 |work=Sanyo News |date=13 January 2024 }}</ref><ref name="ANSS1">{{cite web |title=M 7.5 - 42 km NE of Anamizu, Japan |url=https://earthquake.usgs.gov/earthquakes/eventpage/us6000m0xl/executive |publisher=United States Geological Survey |access-date=16 January 2024 |date=1 January 2024}}</ref> មនុស្សចំនួនប្រាំនាក់ទៀតត្រូវបានបាត់បង់ជីវិតនៅថ្ងៃបន្ទាប់ នៅពេលដែលយន្តហោះឆ្មាំមាត់សមុទ្របានបុកទង្គិចជាមួយយន្តហោះដឹកអ្នកដំណើររបស់ ''[[ចាភែនអ៊ែរឡាញ|Japan Airlines]]''។ មនុស្សទាំង ៣៧៩ នាក់នៅលើយន្តហោះដឹកអ្នកដំណើរនោះត្រូវបានជម្លៀសចេញពីកន្លែងកើតហេតុដោយសុវត្ថិភាព។<ref>{{cite web |title=JAL plane on fire at Haneda Airport after colliding with Japan Coast Guard plane |url=https://www3.nhk.or.jp/nhkworld/en/news/20240102_303/ |website=NHK WORLD |access-date=16 January 2024 |archive-date=3 January 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240103154820/https://www3.nhk.or.jp/nhkworld/en/news/20240102_303/ |url-status=live }}</ref> ** ប្រទេស[[អេត្យូពី]]បានប្រកាសពីកិច្ចព្រមព្រៀងជាមួយរដ្ឋ[[សូម៉ាលីឡង់]] ដើម្បីប្រើប្រាស់កំពង់ផែក្រុង[[ប៊ែប៊ឺរ៉ា]]។ អេត្យូពីក៏បានបញ្ជាក់ដែរថាខ្លួននឹងទទួលស្គាល់ឯករាជ្យភាពរបស់សូម៉ាលីឡង់ ដោយក្លាយខ្លួនជាប្រទេសដំបូងគេដែលព្រមទទួលស្គាល់រដ្ឋមួយនេះ។<ref>{{Cite web|url=https://www.reuters.com/world/africa/landlocked-ethiopia-signs-pact-use-somalilands-red-sea-port-2024-01-01/|date=January 1, 2024|title=Landlocked Ethiopia signs Pact to Use Somaliland's Red Sea Port|website=Reuters}}</ref> * ២ មករា – [[ការបោះឆ្នោតសកលម៉ាសាល់ឆ្នាំ២០២៣]]៖ [[សភានីតិបញ្ញត្តិនៃកោះម៉ាសាល់]] បានជ្រើសតាំងលោកស្រី [[ហ៊ីលដា ហែនណា]] ជា[[ប្រធានាធិបតីនៃប្រជុំកោះម៉ាសាល់|ប្រធានាធិបតី]]សម្រាប់អាណត្តិទីពីររបស់លោកស្រី ក្នុងសម័យប្រជុំដំបូងក្រោយការបោះឆ្នោតសកល។<ref>{{Cite web |date=2024-01-03 |title=Hilda Heine sworn in as President of the Marshall Islands |url=https://www.rnz.co.nz/international/pacific-news/505980/hilda-heine-sworn-in-as-president-of-the-marshall-islands |access-date=2024-01-16 |website=RNZ }}</ref> * ៣ មករា – [[ហេតុការណ៍បំផ្ទុះគ្រាប់បែកនៅគែរម៉ាន់]]៖ រដ្ឋឥស្លាមបានបំផ្ទុះគ្រាប់បែកចំនួនពីរនៅក្នុងអំឡុងព្រឹត្តិការណ៍រំលឹកឃាតកម្មលោក[[កាស៊ឹម សូលីម៉ានី]] ក្នុងទីក្រុងគែរម៉ាន់ ប្រទេសអ៊ីរ៉ង់ ដោយបានសម្លាប់មនុស្សចំនួន ៩៤ នាក់។<ref>{{Cite web |date=2024-01-06 |title=Death toll in Islamic State-claimed suicide blasts rises to 91 |url=https://apnews.com/article/iran-islamic-state-soleimani-attack-killed-b6f1fee20401e0520fc0c1b7a042a7b2 |access-date=2024-01-16 |website=AP News }}</ref> * ៧ មករា – [[ការបោះឆ្នោតសកលបង់ក្លាដែសឆ្នាំ២០២៤]]៖ [[សម្ព័ន្ធអាវ៉ាមី]] ដែលដឹកនាំដោយលោកស្រី [[ស្យីគ ហាស៊ីណា]] បានឈ្នះឆ្នោតសម្រាប់អាណត្តិទីបួន ខណៈដែលការតវ៉ាពីគណបក្សប្រឆាំងកំពុងបន្លឺខ្លាំងៗ និងការធ្លាក់ចុះនៃចំនួនអ្នកចូលរួមបោះឆ្នោត។<ref>{{Cite news |title=Bangladesh Election Commission schedules parliamentary polls for Jan 7 |url=https://bdnews24.com/bangladesh/5ps4txfm44 |access-date=2023-01-16 |work=bdnews24.com }}</ref><ref>{{Cite news |date=2024-01-07 |title=Bangladesh election: PM Sheikh Hasina wins fourth term in controversial vote |url=https://www.bbc.com/news/world-asia-67889387 |access-date=2024-01-16 |work=BBC News }}</ref> * ១២ មករា – [[ប្រតិបត្តិការអាណាព្យាបាលភាពរុងរឿង]]៖ សម្ព័ន្ធយោធាចម្រុះដឹកនាំដោយសហរដ្ឋអាមេរិក បានបើកការវាយប្រហារតាមផ្លូវអាកាសទៅលើទីតាំងក្រុមសកម្មប្រយុទ្ធ[[ហ៊ូទី]]នៅក្នុងប្រទេស[[យេម៉ែន]] ដោយនេះជាការសងសឹកឆ្លើយតបចំពោះសកម្មភាពវាយប្រហាររបស់ចលនាហ៊ូទីលើនាវាដឹកជញ្ជូននៅសមុទ្រក្រហម។<ref>{{Cite news |url=https://www.washingtonpost.com/national-security/2024/01/11/us-strike-yemen-houthis-red-sea/ |title=U.S.-led coalition strikes Iran-aligned Houthi militants in Yemen|newspaper=The Washington Post }}</ref> * ១៣ មករា – [[ការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីតៃវ៉ាន់ឆ្នាំ២០២៤]]៖ លោក[[ឡៃ ឈីងទឿ]]នៃ[[គណបក្សប្រជាធិបតេយ្យចម្រើននិយម]]ដែលកំពុងកាន់អំណាច បានជាប់ឆ្នោតជាប្រធានាធិបតីដោយទទួលបានសំឡេងគាំទ្រ ៤០%។<ref>{{Cite news |date=2024-01-13 |title=Taiwan elects Lai Ching-te, from incumbent pro-sovereignty party, as president |url=https://www.theguardian.com/world/2024/jan/13/taiwan-ruling-partys-lai-ching-te-wins-presidential-election |access-date=2024-01-17 |work=The Guardian }}</ref> * ១៤ មករា ** [[ម៉ារហ្គ្រេថឺរទី ២ នៃប្រទេសដាណឺម៉ាក|សម្តេចព្រះរាជិនីនាថម៉ារហ្គ្រេថឺរទី២]] បានដាក់រាជ្យជាផ្លូវការក្នុងនាមជា[[ព្រះមហាក្សត្រដាណឺម៉ាក|ព្រះមហាក្សត្រិយានីនៃប្រទេសដាណឺម៉ាក]] ដោយមានព្រះរាជបុត្រច្បងរបស់ទ្រង់ ព្រះនាម [[ហ្វ្រេដេរីគទី១០]] ឡើងស្នងរាជ្យបន្ត។<ref>{{Cite news |date=2023-12-31 |title=Queen Margrethe II: Danish monarch announces abdication live on TV |work=BBC News |url=https://www.bbc.com/news/world-europe-67854395 |access-date=2024-01-17}}</ref> ** [[ការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីកូម័រឆ្នាំ២០២៤]]៖ ប្រធានាធិបតីកាន់អំណាច លោក[[អាហ្សាលី អាស៊ូម៉ានី]]បានជាប់ឆ្នោតបន្តជា[[ប្រធានាធិបតីកូម័រ]]ដោយទទួលបានសំឡេងគាំទ្រ ៦២.៩%។<ref>{{Cite web |date=January 17, 2023 |title=Unrest grips Comoros as opposition rejects president's re-election |url=https://www.france24.com/en/afrique/20240117-unrest-grips-comoros-opposition-rejects-president-re-election |access-date=21 January 2023 |website=France 24}}</ref><ref>{{Cite web |title=Comoros To Hold Presidential Vote On January 14 |url=https://www.barrons.com/news/comoros-to-hold-presidential-vote-on-january-14-671cffbe |access-date=2024-01-17 |website=Barrons }}</ref> * ១៥ មករា – បន្ទាប់ពីកើតវិបត្តិនយោបាយមួយរយៈក្រោយ[[ការបោះឆ្នោតសកលក្វាតេម៉ាឡាឆ្នាំ២០២៣|ការបោះឆ្នោតនៅឆ្នាំមុន]] លោក[[ប៊ែរណាដូ អារេវ៉ាឡូ]] ក៏បានឡើងកាន់តំណែងជា[[ប្រធានាធិបតីក្វាតេម៉ាឡា|ប្រធានាធិបតីទី៥២]] នៃប្រទេស[[ក្វាតេម៉ាឡា]]។<ref name="AP News 2023">{{cite web |date=August 20, 2023 |title=Progressive Arévalo is 'virtual winner' of Guatemala election after corruption angered voters |url=https://apnews.com/article/guatemala-election-torres-arevalo-d5bffc895c90570aafa77a0b2056a640 |access-date=5 May 2024 |website=AP News}}</ref> * ១៩ មករា – ជប៉ុនបាន​ក្លាយជា​ប្រទេស​ទី​ប្រាំ​ដែល​សម្រេច​បាននូវ​ការ​ចុះចត​ដោយរលូនលើ​ឋាន​[[ព្រះច័ន្ទ]] ជាមួយ​នឹងបេសកកម្ម [[SLIM]] របស់ខ្លួន។<ref>{{Cite web |date=20 January 2024 |title= Breaking News៖ ជប៉ុនជោគជ័យក្នុងការចុះចតយាន លើព្រះចន្ទដោយរលូន ប៉ុន្តែជួបបញ្ហានៅពេលបន្ទាប់! |url=https://cambospace-world.com/?p=22316&fbclid=IwAR2DDGd49VeEVOTAlffN7jbUCUyidHJnjxeyz_5EmgCrK5TayVnRRfhh8v8 |access-date= 2024-01-21 |website=Cambo Space }}</ref> * ២៦ មករា ** [[សង្គ្រាមអ៊ីស្រាអែល–ហាម៉ាស់]]៖ [[តុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ]]នៃ[[អង្គការសហប្រជាជាតិ]] បានចេញសេចក្ដីសម្រេចបញ្ជាឱ្យអ៊ីស្រាអែលត្រូវប្រើគ្រប់មធ្យោបាយ ដើម្បីបញ្ចៀសទប់ស្កាត់អំពើប្រល័យពូជសាសន៍នៅក្នុងតំបន់ហ្កាហ្សា ប៉ុន្តែតុលាការកំពូលមួយនេះមិនបានបញ្ជាឱ្យអ៊ីស្រាអែលផ្អាកនូវប្រតិបត្តិការខ្លួនជាបន្ទាន់នោះឡើយ។<ref>{{cite web |title=Israel must prevent genocidal acts in Gaza, top UN court says|url=https://www.bbc.co.uk/news/live/world-68097640 |access-date=28 January 2024 |date=26 January 2024 |work=BBC News}}</ref> ** [[ការបោះឆ្នោតសកលទូវ៉ាលូឆ្នាំ២០២៤]]៖ [[នាយករដ្ឋមន្ត្រីទូវ៉ាលូ]] លោក[[កូស៊ី ណាតាណូ]]មិនបានទទួលសំឡេងគាំទ្រគ្រប់គ្រាន់ពី[[សភាតំណាងរាស្ត្រ (ទូវ៉ាលូ)|សភា]]ដើម្បីបន្តតំណែងជានាយករដ្ឋមន្ត្រីទៀតនោះទេ។ មួយខែក្រោយមក សភាក៏បានសម្រេចបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងលោក[[ហ្វេលេទី ទីអូ]]ជានាយករដ្ឋមន្ត្រីថ្មី។<ref name="R24-2-26">{{cite web |last=Needham |first=Kirsty |date=26 February 2024 |title=Taiwan ally Tuvalu names Feleti Teo as new prime minister |url=https://www.reuters.com/world/asia-pacific/tuvalu-name-new-prime-minister-monday-2024-02-25/ |access-date=4 May 2024 |work=Reuters}}</ref> * ៣១ មករា – [[ព្រះស៊ុលតង់ចូហ័រ|ព្រះស៊ុលតង់នៃរដ្ឋចូហ័រ]] [[អ៊ីប្រាហ៊ីម អ៊ីស្កាន់ដារ]] បានឡើងសោយរាជ្យជា[[ព្រះមហាក្សត្រម៉ាឡេស៊ី|ព្រះប្រមុខរដ្ឋកំពូល]]ទី១៧ នៃប្រទេស[[ម៉ាឡេស៊ី]]។<ref>{{cite web|url=https://www.thestar.com.my/news/nation/2024/01/31/sultan-ibrahim-takes-oath-as-17th-yang-di-pertuan-agong|title=Sultan Ibrahim takes oath as 17th Yang di-Pertuan Agong|website=The Star|date=31 January 2024|accessdate=1 February 2024}}</ref> === កុម្ភៈ === * ៤ កុម្ភៈ ** [[ប្រធានាធិបតីណាមីប៊ី]] លោក[[ហាហ្កេ ហ្កាំងហ្កូប]] បានទទួលមរណភាពក្នុងអាយុ ៨២ ឆ្នាំ ហើយត្រូវបានអនុប្រធានាធិបតីរបស់លោកឈ្មោះ [[ណាំងហ្កូឡូ អ៊ឹមប៊ុមបា]] ឡើងស្នងតំណែងបន្តជាប្រធានាធិបតីប្រទេស[[ណាមីប៊ី]]។<ref>{{Cite web |last=Petersen |first=Shelleygan |date=2024-02-04 |title=President Hage Geingob is dead |url=https://www.namibian.com.na/president-hage-geingob-is-dead/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20240204053823/https://www.namibian.com.na/president-hage-geingob-is-dead/ |archive-date=4 February 2024 |access-date=2024-02-06 |website=The Namibian }}</ref><ref>{{Cite news |date=2024-02-04 |title=Hage Geingob, Namibia’s president, dies aged 82 after cancer treatment |url=https://www.theguardian.com/world/2024/feb/04/hage-geingob-namibias-president-dies-aged-82-after-cancer-treatment |access-date=2024-02-06 |work=The Guardian |issn=0261-3077 |agency=Agence France-Presse}}</ref> ** [[ការបោះឆ្នោតសកលអែលសាល់វ៉ាឌ័រឆ្នាំ២០២៤]]៖ ប្រធានាធិបតីកំពុងកាន់អំណាច លោក[[ណាយីប ប៊ូកេលេ]]បានឈ្នះឆ្នោតដោយទទួលសំឡេងគាំទ្រជាង ៨០% ដោយក្លាយខ្លួនជាប្រធានាធិបតីដំបូងចាប់ពីឆ្នាំ១៩៤៤ មក ដែលត្រូវគេបោះឆ្នោតជ្រើសរើសបន្តអាណត្តិទីពីរ។<ref>{{Cite web |date=2024-02-05 |title=El Salvador's Bukele is already claiming a big election win, but a troubled count delays results |url=https://apnews.com/article/el-salvador-nayib-bukele-president-reelection-ef04e20d901908099f4f787b841aca89 |access-date=2024-02-06 |website=AP News }}</ref><ref>{{Cite news |title=After Nayib Bukele’s crushing, unconstitutional victory, what next? |url=https://www.economist.com/the-americas/2024/02/05/after-nayib-bukeles-crushing-unconstitutional-victory-what-next |access-date=2024-02-06 |work=The Economist |issn=0013-0613}}</ref> * ៧ កុម្ភៈ – [[ការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីអាស៊ែបៃសង់ឆ្នាំ២០២៤]]៖ ទោះមានការធ្វើពហិការពីគណបក្សប្រឆាំងក្ដី [[ប្រធានាធិបតីអាស៊ែបៃសង់]] លោក[[អ៊ីឡាំ អាលីយែវ]] ត្រូវជាប់ឆ្នោតម្ដងទៀតសម្រាប់អាណត្តិទីប្រាំរបស់លោក។<ref>{{Cite web |date=2024-02-07 |title=Azerbaijan’s president is likely to win election after a blitz offensive reclaimed Karabakh region |url=https://apnews.com/article/azerbaijan-election-ilham-aliyev-39a3b0811de492afdcc96e2f17b6f797 |access-date=2024-02-07 |website=Associated Press }}</ref> * ៨ កុម្ភៈ – [[ការបោះឆ្នោតសកលប៉ាគីស្ថានឆ្នាំ២០២៤]]៖ អ្នកនយោបាយឯករាជ្យ ដែលភាគច្រើនជាសមាជិកនៃអតីត[[ចលនាប៉ាគីស្ថានដើម្បីយុត្តិធម៌]] បានដណ្ដើមអាសនៈមួយភាគធំនៅក្នុង[[រដ្ឋសភា (ប៉ាគីស្ថាន)|រដ្ឋសភា]]។<ref>{{Cite web |title=Imran Khan loyalists win shock victory in Pakistan election |url=https://www.ft.com/content/35a6dd5b-2924-40ad-a650-004ec6379e00 |access-date=2024-02-12 |website=www.ft.com}}</ref> * ១១ កុម្ភៈ – លទ្ធផលជុំទីពីរនៃ[[ការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីហ្វាំងឡង់ឆ្នាំ២០២៤]]៖ លោក[[អាឡិចសាន់ដឺ ស្ទូប]] បានទទួលជ័យជម្នះនៅក្នុងជុំទីពីរនៃការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីហ្វាំងឡង់ដោយទទួលបានសំឡេងគាំទ្រក្រោម ១០០,០០០ សំឡេង។<ref>{{Cite news |last1=Luoma |first1=Elviira |last2=Sevgili |first2=Canan |date=2024-01-25 |title=What you need to know about the 2024 Finnish presidential election |url=https://www.reuters.com/world/europe/what-you-need-know-about-2024-finnish-presidential-election-2024-01-25/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20240127115646/https://www.reuters.com/world/europe/what-you-need-know-about-2024-finnish-presidential-election-2024-01-25/ |archive-date=2024-01-27 |access-date=2024-02-12 |work=Reuters}}</ref> * ១៤ កុម្ភៈ – [[ការបោះឆ្នោតសកលឥណ្ឌូណេស៊ីឆ្នាំ២០២៤]]៖ លោក[[​ប្រាបូវ៉ូ ស៊ូប៊ីយានតូ]] បានឈ្នះ[[ការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីឥណ្ឌូណេស៊ីឆ្នាំ២០២៤|ការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតី]] ខណៈ[[គណបក្សប្រជាធិបតេយ្យឥណ្ឌូណេស៊ីនិយមតស៊ូ|គណបក្សប្រជាធិបតេយ្យនិយមតស៊ូ]]បានកើបបានសំឡេងភាគច្រើននៅក្នុង[[ការបោះឆ្នោតនីតិបញ្ញត្តិឥណ្ឌូណេស៊ីឆ្នាំ២០២៤|ការបោះឆ្នោតនីតិបញ្ញត្តិ]]។<ref>{{Cite web |date=2024-02-13 |title=Former Indonesian general linked to human rights abuses claims victory in presidential election |url=https://apnews.com/article/indonesia-presidential-election-voting-dd732adb2d0f3b674fc92aee4f547c6a |access-date=2024-03-15 |website=AP News }}</ref> * ២៨ កុម្ភៈ – [[វិបត្តិហៃទីឆ្នាំ២០២៤|វិបត្តិហៃទី]]៖ រដ្ឋាភិបាលហៃទីបានប្រកាសដាក់ប្រទេសក្នុងស្ថានភាពអាសន្ន បន្ទាប់ពីក្រុមបក្សពួកទំនើងបានធ្វើសកម្មភាពវាយលុកលើពន្ធនាគារចំនួនពីរ និងទាមទារឱ្យ[[នាយករដ្ឋមន្ត្រីហៃទី|នាយករដ្ឋមន្ត្រី]][[អារីយែល អង់រី]]ចុះចេញពីតំណែង។<ref>{{cite news |last1=Sanon |first1=Evans |last2=Luxama |first2=Pierre-Richard |title=Haiti declares a curfew as it tries to restore order after weekend jailbreak, explosion of violence |url=https://apnews.com/article/haiti-prison-break-2788f145b0d26efc2aa199e923724e0f |access-date=15 March 2024 |work=Associated Press |date=3 March 2024}}</ref> * ២៩ កុម្ភៈ – [[សង្គ្រាមអ៊ីស្រាអែល–ហាម៉ាស់]]៖ ពលទាហាននៃ[[កងកម្លាំងការពារអ៊ីស្រាអែល]]បានបើកការបាញ់ប្រហារទៅលើហ្វូងជនស៊ីវិលនៅ[[ទីក្រុងហ្កាហ្សា|ហ្កាហ្សា]] ដោយបានសម្លាប់មនុស្សជាងមួយរយនាក់ ខណៈដែលចំនួនប្រជាជនប៉ាឡេស្ទីនដែលបានបាត់បង់ជីវិតនៅក្នុងសង្រ្គាមបានកើនលើសពី ៣០,០០០ នាក់។<ref>{{Cite web |date=2024-02-29 |title=More than 100 killed as Israeli troops open fire on Gazans crowded around aid convoy |url=https://www.nbcnews.com/news/world/israel-hamas-war-aid-convoy-gaza-city-dead-idf-opened-fire-rcna141195 |access-date=2024-03-15 |website=NBC News }}</ref> === មីនា === * ៧ មីនា – ប្រទេស[[ស៊ុយអែត]]បានក្លាយជាសមាជិកទី៣២ របស់អង្គការ[[ណាតូ]]។<ref>{{cite web |title=Sweden officially joins NATO |url=https://www.nato.int/cps/en/natohq/news_223446.htm |access-date=15 March 2024 |date=7 March 2024 |work=NATO}}</ref> * ១០ មីនា – [[ការបោះឆ្នោតនីតិប្បញ្ញត្តិព័រទុយហ្កាល់ឆ្នាំ២០២៤]]៖ [[សម្ព័ន្ធប្រជាធិបតេយ្យ (ព័រទុយហ្កាល់, ២០២៤)|សម្ព័ន្ធប្រជាធិបតេយ្យ]]បានដណ្ដើមអាសនៈមួយភាគធំនៅក្នុងសភា ប៉ុន្តែវានៅមិនតែគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីវ៉ាដាច់[[គណបក្សសង្គមនិយម (ព័រទុយហ្កាល់)|គណបក្សសង្គមនិយម]]ដែលកំពុងកាន់អំណាច ខណៈគណបក្សស្តាំនិយម[[ឆេហ្កា]]បានឈ្នះអាសនៈគុណនឹងបួនច្រើនជាងអាណត្តិមុន។<ref>{{Cite web |date=2024-03-10 |title=Portugal election sees above-average turnout in very tight contest |url=https://www.politico.eu/article/portugual-election-above-average-participation/ |access-date=2024-03-16 |website=POLITICO }}</ref> * ១១ មីនា – [[នាយករដ្ឋមន្ត្រីហៃទី|នាយករដ្ឋមន្ត្រី]]ស្តីទី និងជាប្រធានាធិបតីប្រទេសហៃទី លោក[[អារីយែល អង់រី]]បានប្រកាសថាខ្លួនលោកនឹងលាលែងចេញពីតំណែងទាំងពីរនៅរយៈពេលដ៏ខ្លីខាងមុខ ខណៈពេលដែលប្រទេសជាតិកំពុងជួបនូវវិបត្តិជម្លោះប្រដាប់អាវុធរវាងអាជ្ញាធរសន្តិសុខ និងក្រុមបក្សពួកបងធំ។<ref>{{Cite news |date=2024-03-12 |title=Haiti's prime minister Ariel Henry resigns as law and order collapses |url=https://www.bbc.com/news/world-latin-america-68541349 |access-date=2024-03-16 }}</ref> * ១៣ មីនា – [[ច្បាប់បញ្ញាសិប្បនិម្មិត]] ដែលត្រូវជាក្របខ័ណ្ឌច្បាប់ និងបទប្បញ្ញត្តិទូលំទូលាយដំបូងគេនៅលើពិភពលោកដើម្បីគ្រប់គ្រង[[បញ្ញាសិប្បនិម្មិត]] ត្រូវបានអនុម័តដោយ[[សហភាពអឺរ៉ុប]]។<ref>{{cite web |title=World’s first major act to regulate AI passed by European lawmakers |url=https://www.cnbc.com/2024/03/13/european-lawmakers-endorse-worlds-first-major-act-to-regulate-ai.html |access-date=16 March 2024 |date=14 March 2024 |work=CNBC}}</ref> * ១៥–១៧ មីនា — [[ការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីរុស្ស៊ីឆ្នាំ២០២៤]]៖ ប្រធានាធិបតីកាន់អំណាចលោក[[វ៉្លាឌីមៀរ ពូទីន]] បានឈ្នះឆ្នោតជាប់អាណត្តិទីប្រាំ។<ref>{{cite web|title=Putin wins Russia election in landslide with no serious competition|url=https://www.reuters.com/world/europe/russias-presidential-vote-starts-final-day-with-accusations-kyiv-sabotage-2024-03-17/|access-date=24 March 2024|date=18 March 2024|work=Reuters}}</ref> * ២២ មីនា – ភេវរករនៃ[[រដ្ឋឥស្លាម–ខេត្តកូរ៉ាសាន|រដ្ឋឥស្លាម]]បានធ្វើការបាញ់រះសម្លាប់មនុស្សយ៉ាងតិច ១៤៤ នាក់ និងបង្ករបួសដល់មនុស្សប្រមាណ ៥៥១ នាក់ផ្សេងទៀតនៅឯ[[សាលមហោស្រពក្រូកូស្ស]] ក្នុងក្រុង[[ក្រាស្នូហ្គ័រស្ក៍ (ម៉ូស្គូ)|ក្រាស្នូហ្គ័រស្ក៍]] ប្រទេសរុស្ស៊ី។<ref>{{Cite web |date=March 29, 2024 |title=Death toll from concert hall attack in Russia's Moscow region rises to 144 |website=AA |url=https://www.aa.com.tr/en/asia-pacific/death-toll-from-concert-hall-attack-in-russia-s-moscow-region-rises-to-144/3178519 |access-date=04 May 2024 |archive-date=30 March 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240330062453/https://www.aa.com.tr/en/asia-pacific/death-toll-from-concert-hall-attack-in-russia-s-moscow-region-rises-to-144/3178519 |url-status=live }}</ref> * ២៤ មីនា – [[ការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីសេនេកាល់ឆ្នាំ២០២៤]]៖ លោក[[បាស៊ីរូ ឌីអូម៉េយ៍ ហ្វេយ៍]]ត្រូវជាប់ឆ្នោតក្លាយជា[[ប្រធានាធិបតីសេនេកាល់|ប្រធានាធិបតី]] បន្ទាប់ពីបេក្ខជនគោលឈ្មោះ[[អ៊ូសម៉ាន់ ស៊ុងកូ]]ត្រូវបានដកហូតសិទ្ធិឈរឈ្មោះបោះឆ្នោត។<ref>{{Cite web |date=2024-03-25 |title=Senegal’s little-known opposition leader Bassirou Diomaye Faye is named the next president |url=https://apnews.com/article/senegal-election-polls-1a9ab8ceab4ecde9b9cce412717dce31 |access-date=2024-03-27 |website=AP News }}</ref> * ២៥ មីនា – [[ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខអង្គការសហប្រជាជាតិ]]បានអនុម័តដំណោះស្រាយមួយដោយអំពាវនាវឱ្យមាន "បទឈប់បាញ់ជាបន្ទាន់" នៅក្នុង[[សង្គ្រាមអ៊ីស្រាអែល–ហាម៉ាស់|តំបន់ហ្កាហ្សា]] និងទាមទារឱ្យមានការដោះលែងចំណាប់ខ្មាំងទាំងអស់ជាបន្ទាន់ និងដោយគ្មានលក្ខខណ្ឌអ្វីទាំងអស់។<ref>{{cite web |title=UN Security Council resolution calls for Gaza ceasefire |url=https://www.bbc.co.uk/news/world-middle-east-68658415 |access-date=27 March 2024 |date=25 March 2024 |work=BBC News}}</ref> * ៣១ មីនា – ប្រទេស[[ប៊ុលហ្ការី]] និង[[រូម៉ានី]]បានក្លាយជាសមាជិកនៃ[[តំបន់ស្សិនគែន]] តាមរយៈផ្លូវសមុទ្រ និងផ្លូវអាកាស។<ref>{{cite web|date=30 March 2024|title=Bulgaria and Romania join the Schengen area|url=https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/ip_24_1722|accessdate=3 April 2024|website=European Commission}}</ref> === មេសា === * ១ មេសា – អ៊ីស្រាអែលបានធ្វើការ​វាយ​ប្រហារ​តាមផ្លូវអាកាសលើស្ថានទូត​អ៊ីរ៉ង់​នៅក្នុងទី​ក្រុង[[​ដាម៉ាស]]​ដោយ​បានសម្លាប់​មនុស្ស​សរុបចំនួន ១៦ ​នាក់។<ref name="cghs2">{{Cite web |date=3 April 2024 |title=Woman and her son among 16 people killed in Israeli raid on building attached to Iranian embassy |url=https://www.syriahr.com/en/330101/ |access-date=2024-04-23 |website=Syrian Observatory For Human Rights}}</ref> * ៣ មេសា – [[គ្រោះរញ្ជួយដីតៃវ៉ាន់ឆ្នាំ២០២៤|គ្រោះរញ្ជួយដី]]កម្រិត ៧.៤ រ៉ិចទ័រ បានអង្រួនឆ្នេរសមុទ្រខាងកើតនៃកោះ[[តៃវ៉ាន់]] ខណៈរលកស៊ូណាមិតូចមួយកម្ពស់ពី ២០ ទៅ ៣០ សង់ទីម៉ែត្របានប៉ះទង្គិចនឹង[[ខេត្តអូគីណាវ៉ា]] ប្រទេសជប៉ុន។<ref>{{Cite web |date=2 April 2024 |title=Taiwan 7.7 magnitude earthquake sparks tsunami warning in Japan |url=https://www.theguardian.com/world/2024/apr/03/taiwan-earthquake-magnitude-tsunami-warning-japan-okinawa |url-status=live |access-date=4 April 2024 |website=The Guardian}}</ref> * ៥ មេសា – កម្លាំងនគរបាលអេក្វាឌ័របានសម្រុកចូលស្ថានទូតម៉ិកស៊ិកក្នុងទីក្រុង[[គីតូ]] ដើម្បីចាប់ខ្លួនអតីតអនុប្រធានាធិបតី លោក[[ហ្ក័រហ្កេ ក្លាស]] ទោះត្រូវប្រទេសម៉ិកស៊ិកផ្តល់សិទ្ធិជ្រកកោននយោបាយឱ្យក្ដី។ ទង្វើនេះជាសកម្មភាពបំពានលើ[[អនុសញ្ញាទីក្រុងវីយែនស្តីពីទំនាក់ទំនងការទូត]] ហើយរដ្ឋាភិបាលម៉ិកស៊ិក និង[[នីការ៉ាក្វា]]បានប្រកាសផ្តាច់ទំនាក់ទំនងការទូតជាមួយប្រទេស[[អេក្វាឌ័រ]]។<ref>{{Cite web |last=Vélez |first=Roger |title=(ជាភាសាអេស្ប៉ាញ) México rompe relaciones diplomáticas con Ecuador, tras irrupción policial en Embajada México rompe relaciones diplomáticas con Ecuador |url=https://www.primicias.ec/noticias/politica/mexico-policia-ecuador-roberto-canseco-embajada/ |access-date=8 April 2024 |website=Primicias }}</ref> * ៦ មេសា – លោក[[ភីទ័រ ប៉េឡេគ្រីនី]]បានជាប់ឆ្នោតក្លាយជា[[ប្រធានាធិបតីស្លូវ៉ាគី]]នៅក្នុងជុំទីពីរនៃ[[ការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីស្លូវ៉ាគីឆ្នាំ២០២៤]]។<ref>{{Cite web |title=Slovak presidency goes to government candidate |url=https://www.politico.eu/article/slovak-presidential-election-second-round/ |date=6 April 2024 |website=Politico}}</ref> * ៨ មេសា – [[សូរ្យគ្រាសនៃថ្ងៃទី៨ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤|សូរ្យគ្រាសពេញលេញ]]អាចត្រូវបានមើលឃើញនៅទូទាំងទ្វីប[[អាមេរិកខាងជើង]]។<ref>{{citation |title=Where & When |url=https://science.nasa.gov/eclipses/future-eclipses/eclipse-2024/where-when/ |date=2024-04-06 |publisher=NASA |access-date=April 9, 2024 |archive-date=April 8, 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240408053255/https://science.nasa.gov/eclipses/future-eclipses/eclipse-2024/where-when/ |url-status=live }}</ref> * ៩ មេសា – ក្រោយពីលោក[[លីអូ វ៉ារ៉ាដការ]]បានលាឈប់ពីតំណែងជានាយករដ្ឋមន្ត្រីប្រទេស[[អៀរឡង់]]ជាផ្លូវការ មេដឹកនាំនៃគណបក្ស[[ហ្វីនហ្គែល]] លោក[[សៃម៉ន ហារីស]]បានក្លាយជា[[តាវអ៊ីស៊ីជ]] (នាយករដ្ឋមន្ត្រី) វ័យក្មេងបំផុត បន្ទាប់ពីត្រូវបានគេបោះឆ្នោតជ្រើសរើសនៅក្នុងសភា''[[ដែលអៀរឡង់|ដែល]]'' និងបានតែងតាំងដោយប្រធានាធិបតី លោក[[ម៉ៃឃើល ឌី. ហ៊ីហ្គីន]]។<ref>{{cite news|url=https://www.rte.ie/news/politics/2024/0409/1442464-harris-politics/|title=Simon Harris formally appointed Taoiseach after Dáil vote|publisher=RTÉ News|date=9 April 2024}}</ref> * ១០ មេសា – [[ការបោះឆ្នោតនីតិប្បញ្ញត្តិកូរ៉េខាងត្បូងឆ្នាំ២០២៤]]៖ [[គណបក្សប្រជាធិបតេយ្យកូរ៉េ]]បានដណ្ដើមឈ្នះ ១៧៦ អាសនៈនៅក្នុង[[រដ្ឋសភា (កូរ៉េខាងត្បូង)|រដ្ឋសភា]] ខណៈ[[គណបក្សអំណាចប្រជាជន (កូរ៉េខាងត្បូង|គណបក្សអំណាចប្រជាជន]]របស់ប្រធានាធិបតី[[យូន សកយ៉ល]]បានទទួលត្រឹមតែ ១០៨ អាសនៈប៉ុណ្ណោះ។<ref>{{cite news|url=https://www.csis.org/analysis/south-koreas-2024-general-election-results-and-implications/|title=South Korea's 2024 General Election: Results and Implications|publisher=CSIS|date=10 April 2024}}</ref> * ១៣ មេសា – ប្រទេស[[អ៊ីរ៉ង់]]បានបើកការវាយប្រហារតាមផ្លូវអាកាសទៅលើប្រទេសអ៊ីស្រាអែលដើម្បីជាការសងសឹកនឹងសកម្មភាពវាយប្រហារទៅលើស្ថានទូតអ៊ីរ៉ង់នៅទីក្រុង[[ដាម៉ាស]]ដោយអ៊ីស្រាអែលកាលពីដើមខែនេះ។<ref>{{Cite web |last=Harris |first=Chris |date=2024-04-13 |title=Iran launches wave of drone attacks at Israel: report |url=https://nypost.com/2024/04/13/world-news/iran-launches-wave-of-drone-attacks-at-israel-report/ |access-date=2024-04-14 |website=New York Post}}</ref> * ១៦ មេសា – [[គ្រោះទឹកជំនន់នៅឈូងសមុទ្រពែរ្សឆ្នាំ២០២៤]]៖ មនុស្សយ៉ាងតិចចំនួន ៣២ នាក់បានបាត់បង់ជីវិតខណៈពេលមានភ្លៀងធ្លាក់ធ្ងន់ធ្ងរនៅតំបន់[[មជ្ឈិមបូព៌ា]] ដែលក្រោយមកបានបង្កជាគ្រោះទឹកជំនន់ភ្លាមៗ។ គ្រោះទឹកជំនន់នេះក៏បានបង្កការរំខានដល់ក្រុមហ៊ុនអាកាសចរណ៍[[អេមីរ៉ាតអ៊ែរឡាញ]]នៅឯ[[អាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិឌូបៃ]]។<ref>{{cite web|title=Dubai airport chaos as UAE and Oman reel from deadly storms|url=https://www.bbc.com/news/world-middle-east-68831408}}</ref> * ១៧ មេសា ** [[ការបោះឆ្នោតសកលសូឡូម៉ុងឆ្នាំ២០២៤]]៖ គណបក្សរបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រីកំពុងកាន់អំណាច លោក[[ម៉ាណាសេហ៍ សូហ្កាវ៉ារ៍]] បានដណ្ដើមអាសនៈច្រើនជាងគេនៅក្នុងសភា។<ref>{{Cite web |title=Solomon Islands pro-China PM Manasseh Sogavare fails to secure majority |url=https://www.aljazeera.com/news/2024/4/24/solomon-islands-pro-china-pm-manasseh-sogavare-fails-to-secure-majority |access-date=2024-05-04 |website=Al Jazeera }}</ref> ** [[ការបោះឆ្នោតសភាក្រូអាតឆ្នាំ២០២៤]]៖ គណបក្សកាន់អំណាច[[សហភាពប្រជាធិបតេយ្យក្រូអាត]] បានដណ្ដើមឈ្នះអាសនៈច្រើនជាងគេ។<ref>{{Cite news |last=Henley |first=Jon |last2=correspondent |first2=Jon Henley Europe |date=2024-04-18 |title=Political uncertainty in Croatia as ruling party wins most seats but no majority |url=https://www.theguardian.com/world/2024/apr/18/croatia-election-results-hdz-democratic-union-pm-andrej-plenkovic-without-majority-sdp-homeland-movement |access-date=2024-04-22 |work=The Guardian |issn=0261-3077}}</ref> * ១៩ មេសា – អ៊ីស្រាអែលបានបើកការ​វាយ​ប្រហារ​តាមផ្លូវ​អាកាស​តបទៅ​​អ៊ីរ៉ង់វិញបន្ទាប់ពីខ្លួនបានរងការ​វាយ​ប្រហារ​ដោយ​មីស៊ីល និងដ្រូន​របស់​អ៊ីរ៉ង់​កាលពី​ថ្ងៃ​ទី១៣ ខែ​មេសា។<ref>{{cite news |last1=Alkhshali |first1=Hamdi |title=Isfahan, Iran: Explosions Hear, Reports Say |url=https://www.cnn.com/2024/04/18/middleeast/isfahan-iran-explosion-intl-hnk |access-date=22 April 2024 |agency=CNN}}</ref> * ២៥ មេសា – បន្ទាប់ពីអតីតប្រធានាធិបតី និងនាយករដ្ឋមន្ត្រីស្ដីទីនៃប្រទេស[[ហៃទី]]លោក[[អារីយែល អង់រី]]បានលាឈប់ពីតំណែង [[ក្រុមប្រឹក្សា​ប្រធានាធិបតី​អន្តរកាល​]]មួយ​ត្រូវបានបង្កើតឡើង និងបានចូល​កាន់​អំណាច​ជា​ប្រមុខរដ្ឋ​ថ្មី​របស់​ហៃទី។<ref name="sworn in">{{cite news |last=Robenson |first=Geffrard |date=2024-04-25 |title=Les membres du Conseil présidentiel de transition ont prêté serment, tôt jeudi 25 avril 2024, au Palais national |url=https://lenouvelliste.com/article/247858/les-membres-du-conseil-presidentiel-de-transition-ont-prete-serment-tot-jeudi-25-avril-2024-au-palais-national |newspaper=Le Nouvelliste }}</ref> === ឧសភា === * ៥ ឧសភា – [[ការបោះឆ្នោតសកលប៉ាណាម៉ាឆ្នាំ២០២៤]]៖ លោក[[ហូសេ រ៉ាអ៊ូល ម៉ូលីណូ]]ត្រូវបានជាប់ឆ្នោតក្លាយជា[[ប្រធានាធិបតីប៉ាណាម៉ា|ប្រធានាធិបតី]]ថ្មីនៃប្រទេស[[ប៉ាណាម៉ា]]។<ref>{{cite news|title=Panama's Mulino wins presidency with support from convicted former leader|url=https://www.reuters.com/world/americas/panamanians-vote-crowded-field-presidential-contenders-2024-05-05/|work=Reuters|date=May 5, 2024|author1=Valentine Hilaire |author2=Elida Moreno|access-date=8 May 2024|archive-date=6 May 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240506023850/https://www.reuters.com/world/americas/panamanians-vote-crowded-field-presidential-contenders-2024-05-05/|url-status=live}}</ref> * ៦ ឧសភា – [[ការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីឆាដឆ្នាំ២០២៤]]៖ លោក[[មហាម៉ាត់ ដេប៊ី]]បានឈ្នះឆ្នោតក្លាយជាប្រធានាធិបតីមួយអាណត្តិពេញ ដោយបន្តតំណែងពីឪពុករបស់គាត់ លោក[[អ៊ីដរីស ដេប៊ី]]។<ref>{{Cite web |date=2024-05-10 |title=(ជាភាសាបារាំង) Présidentielle au Tchad: premières réactions au lendemain de la victoire annoncée de Mahamat Idriss Déby |url=https://fr.news.yahoo.com/pr%C3%A9sidentielle-au-tchad-premi%C3%A8res-r%C3%A9actions-063040754.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20240510080527/https://fr.news.yahoo.com/pr%C3%A9sidentielle-au-tchad-premi%C3%A8res-r%C3%A9actions-063040754.html |archive-date=10 May 2024 |access-date=2024-05-15 |website=Yahoo News }}</ref> * ៧–១១ ឧសភា – [[ការប្រឡងចម្រៀងយូរ៉ូវីស្យិនឆ្នាំ២០២៤]] ត្រូវបានប្រារព្ធធ្វើឡើងនៅទីក្រុង[[ម៉ាល់ម៉ូ]]នៃប្រទេស[[ស៊ុយអែត]]។<ref name=":02">{{Cite web |date=2023-07-07 |title=Malmö will host the 68th Eurovision Song Contest in May 2024 |url=https://eurovision.tv/story/malmo-will-host-68th-eurovision-song-contest-may-2024 |access-date=2024-05-08 |website=Eurovision.tv |publisher=European Broadcasting Union (EBU)}}</ref> បេក្ខជនមកពីប្រទេសស្វីសឈ្មោះ[[ណេម៉ូ (អ្នកចម្រៀង)|ណេម៉ូ]]បានឈ្នះកម្មវិធីឆ្នាំនេះជាមួយនឹងបទចម្រៀងចំណងជើងថា "''[[:en:The Code (Nemo song)|The Code]]''"។<ref>{{Cite web |date=2024-05-11 |title=Eurovision: Switzerland wins 2024 song contest |url=https://www.dw.com/en/eurovision-switzerland-wins-2024-song-contest/a-69054565 |access-date=2024-06-01 |website=DW}}</ref> * ៨ ឧសភា – នៅក្នុងការបោះឆ្នោតក្នុងប្រទេស[[ម៉ាសេដ្វានខាងជើង]] [[អង្គការបដិវត្តន៍ម៉ាសេដ្វានមហាផ្ទៃ-គណបក្សប្រជាធិបតេយ្យដើម្បីសាមគ្គីភាពជាតិ|គណបក្សប្រជាធិបតេយ្យដើម្បីសាមគ្គីភាពជាតិ]] (VMRO-DPMNE) បានឈ្នះសំឡេងភ្លូកទឹកភ្លូកដីនៅក្នុង[[ការបោះឆ្នោតសភាម៉ាសេដ្វានខាងជើង|ការបោះឆ្នោតសភាជាតិ]] ខណៈបេក្ខភាពប្រធានាធិបតីនៃគណបក្សនេះឈ្មោះ [[ហ្គ័រដាណា ស៊ីលយ៉ាណូហ្វស្កា-ដាហ្វកូវ៉ា]] បានជាប់ឆ្នោតជាប្រធានាធិបតីស្ត្រីដំបូងបង្អស់ក្នុងប្រទេស។<ref name="apwoman">{{Cite web |date=9 May 2024 |title=North Macedonia elects first woman president as center-left incumbents suffer historic losses |url=https://apnews.com/article/north-macedonia-election-corruption-european-union-bulgaria-ac12182171ed7d46f160feeb469c7aa4 |access-date=12 May 2024 |website=Associated Press |archive-date=9 May 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240509011558/https://apnews.com/article/north-macedonia-election-corruption-european-union-bulgaria-ac12182171ed7d46f160feeb469c7aa4 |url-status=live }}</ref><ref>{{Cite web |date=8 May 2024 |title=Претседателски и парламентарни избори 2024 – 8 May 2024 |url=https://rezultati.sec.mk/mk/parl/r |website=Државна Изборна Комисија |language=mk }}{{Dead link|date=ឧសភា 2024 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> * ១០ ឧសភា ** [[មហាសន្និបាតអង្គការសហប្រជាជាតិ]]បានអនុម័ត[[សេចក្ដីសម្រេចមហាសន្និបាតអង្គការសហប្រជាជាតិ ES-១០/២៣|សេចក្តីសម្រេច]]មួយដើម្បីផ្តល់សិទ្ធិឱ្យ[[រដ្ឋប៉ាឡេស្ទីន]]នូវអាសនៈមួយនៅក្នុងចំណោមរដ្ឋសមាជិកទាំងអស់ទៅតាមលំដាប់អក្សរក្រម។ សេចក្ដីសម្រេចនេះនឹងចូលជាធរមាននៅក្នុងសម័យប្រជុំបន្ទាប់នៃមហាសន្និបាតអង្គការសហប្រជាជាតិនៅថ្ងៃទី១០ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៤។<ref>{{Cite news |date=2024-05-10 |title=UN general assembly calls on Security Council to admit Palestine as member |url=https://www.bbc.com/news/world-middle-east-68983650 |access-date=2024-05-12 }}</ref> ** [[ព្យុះព្រះអាទិត្យក្នុងខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៤|ព្យុះព្រះអាទិត្យ]] និង[[អណ្តាតភ្លើងព្រះអាទិត្យ]]កម្រិតធ្ងន់បានជះឥទ្ធិពលមកកាន់ភពផែនដី ដោយបង្កើតបានជា[[សំរាំងប៉ូល]]ដ៏ភ្លឺជាងធម្មតា នៅរយៈទទឹងខាងត្បូង និងខាងជើង។<ref name="NYT-20240510">{{cite news |last1=Miller |first1=Katrina |last2=Jones |first2=Judson |date=10 May 2024 |title=Solar Storm Intensifies, Filling Skies With Northern Lights - Officials warned of potential blackouts or interference with navigation and communication systems this weekend, as well as auroras as far south as Southern California or Texas. |url=https://www.nytimes.com/2024/05/10/science/solar-storm-earth.html |url-status=live |archiveurl=https://archive.ph/KjXfs |archivedate=11 May 2024 |accessdate=12 May 2024 |work=The New York Times}}</ref> * ១៥ ឧសភា ** អតីត[[ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រីសិង្ហបុរី]] លោក[[ឡរ៉ែនស៍ វ័ង]]បានឡើងកាន់អំណាចជា[[នាយករដ្ឋមន្ត្រីសិង្ហបុរី]]បន្តពីអតីតនាយករដ្ឋមន្ត្រី[[លី ស៊ានឡុង]] មុន[[ការបោះឆ្នោតសកលសិង្ហបុរីឆ្នាំ២០២៥|ការបោះឆ្នោតសកលឆ្នាំ២០២៥]]។<ref>{{cite news|last=Kok|first=Xinghui|date=15 May 2024|title=Singapore to inaugurate new PM as Lee makes way after 20 years in charge|url=https://www.reuters.com/world/asia-pacific/singapore-inaugurate-new-pm-lee-makes-way-after-20-years-charge-2024-05-15/|url-status=live|accessdate=16 May 2024|work=Reuters}}</ref> ** [[នាយករដ្ឋមន្ត្រីស្លូវ៉ាគី]] លោក[[រ៉ូប៊ឺត ហ្វីកូ]]ត្រូវបានគេលបបាញ់ប្រហារនៅក្នុងព្រឹត្តិការណ៍ជួបជុំជាមួយអ្នកគាំទ្រនៅក្រុង[[ហានដ៍ឡូវ៉ា]] ហើយត្រូវបានដឹកទៅព្យាបាលនៅមន្ទីរពេទ្យជាបន្ទាន់។<ref>{{Cite web |date=2024-05-15 |title=Slovak Prime Minister Robert Fico shot in head and chest, reports say |url=https://www.politico.eu/article/slovakia-prime-minister-robert-fico-shot-head-chest/ |access-date=2024-05-16 |website=POLITICO }}</ref> * ១៩ ឧសភា ** [[ការបោះឆ្នោតសកលនៃសាធារណរដ្ឋដូមីនិកឆ្នាំ២០២៤]] ត្រូវបានប្រព្រឹត្តិធ្វើឡើង ដោយលោក[[ល្វី អាប៊ីណាដឺរ]]បានឈ្នះឆ្នោតបន្តអាណត្តិទីពីរជាប្រធានាធិបតី។<ref name="apvictory">{{cite news|title=Dominican Republic President Luis Abinader heads to reelection as competitors concede early |url=https://apnews.com/article/dominican-republic-election-presidential-abinader-haiti-59d10ff3d422842c5f3988b34a39588a|date=May 20, 2024|accessdate=May 21, 2024|publisher=Associated Press}}</ref><ref>{{cite news|title=R.Dominicana celebrará elecciones presidenciales el 19 de mayo de 2024|url=https://lapropuestadigital.com/r-dominicana-celebrara-elecciones-presidenciales-el-19-de-may/|date=December 15, 2022|accessdate=21 May 2024|publisher=La Propuesta Digital}}</ref> ** ប្រធានាធិបតីអ៊ីរ៉ង់ លោក[[អេប្រាហ៊ីម រ៉ៃស៊ី]] និងរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេសអ៊ីរ៉ង់ លោក[[ហ៊ូសេន អាមៀរ អាប់ឌុលឡាយ៉ាន]] ត្រូវបានទទួលបាត់បង់ជីវិត រួមជាមួយនឹងមនុស្សចំនួន ៧ នាក់ផ្សេងទៀត នៅក្នុងគ្រោះថ្នាក់ធ្លាក់ឧទ្ធម្ភាគចក្រនៅក្បែរ[[ព្រំដែនអាស៊ែបៃសង់–អ៊ីរ៉ង់]]។<ref>{{Cite web |date=2024-05-20 |title=Iran's President Ebrahim Raisi killed in helicopter crash - state TV |url=https://www.bbc.co.uk/news/live/world-middle-east-69035051 |access-date=2024-05-21 |website=BBC News }}</ref> ** ការប៉ុនប៉ងធ្វើរដ្ឋប្រហារនៅ[[សាធារណរដ្ឋប្រជាធិបតេយ្យកុងហ្គោ]] បានបង្កឱ្យមានភាពចលាចលនៅរដ្ឋធានី[[គីនសាសា]]។ ពលទាហាន​រដ្ឋាភិបាល​កុងហ្គោបាន​ចេញធ្វើ​អន្តរាគមន៍​ភ្លាមៗ ដោយបាន​ចាប់​ខ្លួន​មេដឹកនាំ​រដ្ឋប្រហារ ខណៈស្ថានការណ៍នៅរដ្ឋធានីត្រូវបានគេរាយការណ៍​ថាបាន​ចុះ​ស្ងប់ស្ងាត់​ឡើងវិញ។<ref>{{Cite news |date=2024-05-19 |title=Shooting in Kinshasa is a failed coup d'état, says Congolese army |url=https://www.lemonde.fr/en/le-monde-africa/article/2024/05/19/shooting-in-kinshasa-is-a-failed-coup-d-etat-says-congolese-army_6671940_124.html |access-date=2024-05-21 |work=Le Monde.fr }}</ref><ref>{{Cite web |date=2024-05-19 |title='Several nationalities' including American and British involved in DRC coup attempt, say officials |url=https://www.voaafrica.com/a/7618509.html |access-date=2024-05-21 |website=Voice of America }}</ref> * ២០ ឧសភា – ប្រធាន​រដ្ឋអាជ្ញា​នៃ[[​តុលាការ​ឧក្រិដ្ឋកម្ម​អន្តរជាតិ​]]បានប្រកាស​​ស្នើ​សុំ​ដីកា​​ចាប់​ខ្លួន​នាយក​រដ្ឋ​មន្ត្រីអ៊ីស្រាអែល លោក[[បេនយ៉ាមិន នេតាញ៉ាហ៊ូ]] និង​មេដឹកនាំ[[ហាម៉ាស់]]ប្រចាំ​តំបន់ហ្កាហ្សា លោក[[យ៉ាយ៉ា ស៊ីនវ៉ា]] ជុំវិញ​បទឧក្រិដ្ឋ​កម្មសង្គ្រាម​។<ref>{{Cite web |date=2024-05-20 |title=ICC prosecutor seeks arrest warrants for Netanyahu and Hamas leaders |url=https://www.bbc.co.uk/news/articles/c3ggpe3qj6wo |access-date=2024-05-21 |website=BBC News}}</ref> * ២៤ ឧសភា ** តុលាការកំពូលនៃអង្គការសហប្រជាជាតិគឺ [[តុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ]] បានចេញសេចក្ដីសម្រេចថា អ៊ីស្រាអែលត្រូវតែបញ្ឈប់ប្រតិបត្តិការយោធារបស់ខ្លួននៅទីក្រុង[[រ៉ាហ្វាហ៍]]នៃភាគខាងត្បូងតំបន់ហ្កាហ្សា។<ref>{{Cite web |date=2024-05-24 |title=UN's top court orders Israel to halt military operations in Rafah |url=https://www.bbc.co.uk/news/live/world-69055989 |access-date=2024-05-26 |website=BBC News }}</ref> ** [[គ្រោះរអិលបាក់ដីអង់ហ្កាឆ្នាំ២០២៤|គ្រោះរអិលបាក់ដី]]ដ៏ធំមួយនៅក្នុងប្រទេស[[ប៉ាពួនូវែលគីនេ]]បានសម្លាប់មនុស្សជាង ២,០០០ នាក់ ខណៈមនុស្សជាច្រើននាក់ទៀតត្រូវបានគេរាយការណ៍ថាកំពុងបាត់ខ្លួន។<ref>{{cite news|title=Death toll in Papua New Guinea climbs to 2,000|url=https://thestreetjournal.org/death-toll-in-papua-new-guinea-climbs-to-2000/|newspaper=The Street Journal|date=27 May 2024|access-date=31 May 2024}}</ref> * ២៦ មិថុនា – [[ការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីលីទុយអានីឆ្នាំ២០២៤]] ត្រូវបានប្រព្រឹត្តិធ្វើឡើង។ ប្រធានាធិបតីកាន់អំណាច លោក[[ជីតាណាស ណោសេដា]] បានជាប់ឆ្នោតបន្តជាប្រធានាធិបតីមួយអាណត្តិទៀត។<ref>{{Cite web|title=Lithuanian Nauseda calls victory in presidential election|url=https://www.reuters.com/world/europe/lithuanians-vote-presidential-election-overshadowed-by-russia-2024-05-26/|access-date=31 May 2024 |website=Reuters}}</ref> === មិថុនា === * ១ មិថុនា ** [[ការបោះឆ្នោតសកលឥណ្ឌាឆ្នាំ២០២៤]] ដែលបានចាប់ប្រព្រឹត្តិធ្វើឡើងតាំងពីថ្ងៃទី១៩ ខែមេសា បានបិទបញ្ចប់។<ref>{{cite news |date=18 April 2024 |title=India heads to the polls in world's biggest election |url=https://www.cnn.com/2024/04/18/india/india-general-election-polls-open-intl-hnk/index.html |work=CNN}}</ref> នៅក្នុង[[លោកសភា]] ទោះជា[[គណបក្សប្រជាជនឥណ្ឌា]]បានបាត់បង់សំឡេងភាគច្រើនក៏ពិតមែន ប៉ុន្តែសម្ព័ន្ធភាពរបស់ខ្លួនគឺ[[សម្ព័ន្ធប្រជាធិបតេយ្យជាតិ]]បានបន្តរក្សាសំឡេងភាគច្រើន។<ref>{{cite news|url=https://www.nbcnews.com/news/world/india-election-results-narendra-modi-rcna154839|title=India hands PM Modi a surprise setback, with his majority in doubt in the world's largest election|first1=Mithil|last1=Aggarwai|first2=Janis Mackey|last2=Frayer|publisher=NBC News|date=June 4, 2024|accessdate=7 June 2024|archive-date=4 June 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240604151033/https://www.nbcnews.com/news/world/india-election-results-narendra-modi-rcna154839|url-status=live}}</ref> ** [[ការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីអ៊ីស្លង់ឆ្នាំ២០២៤]] បានប្រព្រឹត្តិធ្វើឡើង។ លោកស្រី[[ហាល់ឡា ថូម៉ាសដុធា]]ត្រូវបានជាប់ឆ្នោតក្លាយជា[[ប្រធានាធិបតីអ៊ីស្លង់|ប្រធានាធិបតីថ្មី]]នៃប្រទេស[[អ៊ីស្លង់]]។<ref>{{Cite web |last=Adam |first=Darren |date=2024-06-01 |title=Presidential Election 2024: Katrín concedes to Halla T - RÚV.is |url=https://www.ruv.is/english/414491 |access-date=2024-06-02 |website=RÚV}}</ref> * ២ មិថុនា – [[ការបោះឆ្នោតសកលម៉ិកស៊ិកឆ្នាំ២០២៤]] ត្រូវបានប្រព្រឹត្តិធ្វើឡើង។ លោកស្រី[[ក្លោឌីយ៉ា ស៊ែនបោម]] បានជាប់ឆ្នោតក្លាយជាប្រធានាធិបតីស្ត្រីដំបូងគេនៅក្នុង[[ប្រវត្តិសាស្ត្រម៉ិកស៊ិក|ប្រវត្តិសាស្ត្រប្រទេសម៉ិកស៊ិក]]។<ref>{{Cite web |date=2024-06-03 |title=Claudia Sheinbaum Makes History, as First Woman Elected to Lead Mexico|url=https://www.nytimes.com/2024/06/02/world/americas/mexico-election.html |access-date=2024-06-07 |newspaper = The New York Times }}</ref> * ៦–៩ មិថុនា – [[ការបោះឆ្នោតសភាអឺរ៉ុប]]ត្រូវបានប្រព្រឹត្តិធ្វើឡើង។ [[គណបក្សប្រជាជនអឺរ៉ុប]]ដែលជាបក្សកាន់អំណាចរបស់លោកស្រីប្រធានគណៈកម្មការ [[អួរស៊ូឡា វ៉ន ឌែរ ឡេយ៉េន]] បានបន្តរក្សាឋានៈជាបក្សសម្ព័ន្ធធំជាងគេនៅក្នុង[[សភាអឺរ៉ុប|សភា]]។<ref>{{Cite web |date=2024-06-09 |title=Far-right gains in the EU election deal stunning defeats to France's Macron and Germany's Scholz |url=https://apnews.com/article/eu-election-right-migration-climate-polls-vote-0fbfcb7bd987008e802d70f759fa870b |access-date=2024-06-11 |website=AP News }}</ref> * ៩ មិថុនា ** [[ការបោះឆ្នោតសកលសានម៉ារីណូឆ្នាំ២០២៤]]៖ [[សម្ព័ន្ធប្រជាធិបតេយ្យ និងសេរីភាព]] ក្រោមការដឹកនាំដោយ[[គណបក្សប្រជាធិបតេយ្យគ្រិស្តសាន់ម៉ារីន]] បានឈ្នះអាសនៈមួយភាគធំនៅក្នុង[[អគ្គមហាក្រុមប្រឹក្សា]]។<ref>{{Cite web|date=2024-06-10|title=(ជាភាសាអ៊ីតាលី) A San Marino c'è ancora la Dc e vince le elezioni con il 34%|url=https://bologna.repubblica.it/cronaca/2024/06/10/news/san_marino_risultati_elezioni_democrazia_cristiana-423206554/|access-date=2024-07-02|website=la Repubblica}}</ref> ** [[ការបោះឆ្នោតសហព័ន្ធបែលហ្ស៊ិកឆ្នាំ២០២៤]]៖ [[សម្ព័ន្ធភាពវ្លាំសឺថ្មី]]នៅតែរក្សាតំណែងជាគណបក្សធំជាងគេនៅក្នុងសភា ខណៈគណបក្សរបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រីលោក[[អាឡិចសាន់ដឺ ដឺក្រេរូ]]បានបាត់បង់អាសនៈជាបន្តបន្ទាប់។<ref>{{Cite web |last=Blenkinsop |first=Philip |date=9 June 2024 |title=Flemish nationalists to retain lead in Belgian parliament, far right gains |url=https://www.reuters.com/world/europe/flemish-nationalists-set-retain-lead-belgian-parliament-2024-06-09/ |access-date=11 June 2024 |website=Reuters}}</ref> * ១០ មិថុនា – យន្តហោះមួយគ្រឿងបានធ្លាក់នៅក្បែរក្រុង[[ឈីកង់ហ្កាវ៉ា]] ប្រទេស[[ម៉ាឡាវី]] ដោយបានសម្លាប់មនុស្សចំនួនប្រាំបួននាក់ដោយក្នុងនោះរួមមានទាំង[[អនុប្រធានាធិបីម៉ាឡាវី]] លោក[[ស៊ូលូស ឈីលីម៉ា]]ផងដែរ។<ref name=apfound>{{Cite web |last=Gondwe |first=Gregory |author-link=Gregory Gondwe |last2=Imray |first2=Gerald |name-list-style=and |date=11 June 2024 |title=Malawi's vice president and 9 others are confirmed dead after their plane's wreckage is found |url=https://apnews.com/article/malawi-missing-plane-vice-president-chilima-c071c832931d7cfeae92f9bb1c199075 |access-date=28 June 2024 |website=Associated Press |archive-date=11 June 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240611093715/https://apnews.com/article/malawi-missing-plane-vice-president-chilima-c071c832931d7cfeae92f9bb1c199075 |url-status=live}}</ref> * ១២ មិថុនា – អង្គការសហប្រជាជាតិបានបើកការស៊ើបអង្កេតជាលើកដំបូងជុំវិញ[[ការវាយប្រហាររបស់ហាម៉ាស់លើអ៊ីស្រាអែលនៅឆ្នាំ២០២៣|ការវាយប្រហាររបស់ហាម៉ាស់លើអ៊ីស្រាអែល]]កាលថ្ងៃទី៧ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២៣ ហើយជាលទ្ធផល គេបានរកឃើញថា ទាំងអ៊ីស្រាអែល និងក្រុមហាម៉ាស់បានប្រព្រឹត្តឧក្រិដ្ឋកម្មសង្គ្រាមដូចគ្នា។<ref>{{Cite web |date=2024-06-12|title=Israel and Hamas trade jabs over Gaza ceasefire proposal |url=https://edition.cnn.com/middleeast/live-news/israel-hamas-war-gaza-news-06-12-24-intl/index.html |access-date=2024-06-28 |website=CNN }}</ref><ref>{{Cite web |date=2024-06-12|title=Israel and Hamas have both committed war crimes since 7 October, says UN body |url=https://www.theguardian.com/world/article/2024/jun/12/israel-hamas-gaza-un-ceasefire-plan |access-date=2024-06-28 |website=The Guardian }}</ref> * ២៣ មិថុនា ** នៅក្នុងព្រះរាជពិធីបុណ្យចម្រើនព្រះជន្ម[[ព្រះមហាចៅពញាលុចសំបួ|ព្រះមហាចៅពញា]]នៃ[[លុចសំបួ|ពញារដ្ឋលុចសំបួ]]ព្រះ[[អង់រី (ព្រះមហាចៅពញាលុចសំបួ)|អង់រី]] ទ្រង់បានប្រកាសថាព្រះរាជបុត្រ និងជារជ្ជទាយាទរបស់ព្រះអង្គ ព្រះនាម[[ហ្គីយ៉ូម (រជ្ជទាយាទលុចសំបួ)|ហ្គីយ៉ូម]] នឹងឡើយសោយរាជសម្បត្តិចាប់ផ្តើមនៅក្នុងខែតុលា ជាកិច្ចត្រៀមពិធីដាក់រាជ្យជាផ្លូវការរបស់ព្រះអង់រី។<ref>{{Cite web|url=https://www.luxtimes.lu/luxembourg/grand-duke-paves-way-for-abdication-with-surprise-announcement/14509987.html|title=Grand Duke paves way for abdication with surprise announcement|date=23 June 2024|first=Yannick|last=Hansen|website=Luxembourg Times}}</ref> ** [[គ្រោះមហន្តរាយក្នុងពិធីបុណ្យហាជនៅឆ្នាំ២០២៤|គ្រោះមហន្តរាយក្នុងពិធីបុណ្យហាជ]]៖ មនុស្សជាង ១,៣០០ នាក់ត្រូវបានគេរាយការណ៍ថាបានបាត់បង់ជីវិតដោយសារតែការរងកម្ដៅខ្ពស់ហួសប្រមាណក្នុងអំឡុងពេលធ្វើធម្មយាត្រាក្នុងពិធីបុណ្យ[[ហាជ]]ប្រចាំឆ្នាំនៅទីក្រុង[[មេក្កា]] ប្រទេស[[អារ៉ាប៊ីសាអ៊ូឌីត]]។<ref>{{Cite web |date=2024-06-23|title=At least 1,301 people died during Hajj - Saudi Arabia |url=https://www.bbc.co.uk/news/articles/c8000dgk9gzo |access-date=2024-06-28 |website=BBC News }}</ref> ** [[ការវាយប្រហារនៅដាហ្កេស្ថានក្នុងឆ្នាំ២០២៤|ការវាយប្រហារនៅដាហ្កេស្ថាន]]៖ ការវាយប្រហារចំនួនពីរក្នុងពេលតែមួយបានកើតឡើងនៅក្នុងទីក្រុង[[ម៉ាកាជកាឡា]] និង[[ឌែរប៊ែន]] ក្នុងសាធារណរដ្ឋ[[ដាហ្កេស្ថាន]] ប៉ែកខាងត្បូងនៃប្រទេសរុស្ស៊ី ដោយបានសម្លាប់មនុស្សចំនួន ២៨ នាក់។<ref>{{Cite web|title=Death toll rises to 20 after gunmen attack Russia's Dagestan|url=https://www.reuters.com/world/europe/russias-dagestan-mourns-priest-police-killed-attack-by-gunmen-2024-06-24/|date=24 June 2024|access-date=28 June 2024|website=Reuters }}</ref> * ២៦ មិថុនា – រដ្ឋប្រហារប៉ុនប៉ងមួយបានប្រព្រឹត្តិឡើងនៅរដ្ឋធានី[[ឡាប៉ាស]]នៃប្រទេស[[បូលីវី]] ក្រោមការដឹកនាំរបស់អតីតអគ្គមេបញ្ជាការយោធា លោក[[ហ័ន ហូសេ ស៊ូនីហ្កា]]។<ref>{{Cite web |last=Pozzebon |first=Tara John, Abel Alvarado, Stefano |date=2024-06-26 |title=Attempted coup in Bolivia fails after president calls on country to mobilize in defense of democracy |url=https://www.cnn.com/2024/06/26/americas/bolivia-coup-attempt-claims-intl-latam/index.html |access-date=2024-06-28 |website=CNN }}</ref> * ២៨ មិថុនា – [[ការបោះឆ្នោតនីតិបញ្ញត្តិម៉ុងហ្គោលីឆ្នាំ២០២៤]]៖ [[គណបក្សប្រជាជនម៉ុងហ្គោលី]]នៅតែបន្តរក្សាអាសនៈភាគច្រើនដដែរ ថ្វីបើបាត់បង់សំឡេងគាំទ្រមួយចំនួនទៅកាន់[[គណបក្សប្រជាធិបតេយ្យ (ម៉ុងហ្គោលី)|គណបក្សប្រជាធិបតេយ្យ]]នៅក្នុង[[មហាសភារដ្ឋ]]ក្ដី។<ref>{{Cite web|last=Moritsugu|first=Ken|date=2024-07-01|title=Mongolia may return to coalition government after official results confirm setback for ruling party|url=https://apnews.com/article/mongolia-election-coalition-government-b42d1ada84dbbbf52595a015bed35041|access-date=2024-07-05|website=AP News}}</ref> * ២៩ មីនា ** [[ការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីម៉ូរីតានីឆ្នាំ២០២៤]]៖ ប្រធានាធិបតីកាន់អំណាច លោក[[ម៉ូហាម៉េដ អ៊ូល ហ្កាស៊ូអានី]] បានឈ្នះឆ្នោតបន្តអាណត្តិទីពីរជាប្រធានាធិបតី។<ref>{{Cite web|title=Mauritanian president comfortably wins re-election|url=https://www.bbc.com/news/articles/c9e9r7k8jdlo|access-date=2024-07-05|website=BBC News}}</ref> ** [[គ្រោះផ្ទុះគ្រាប់បែកនៅរដ្ឋបូរណូឆ្នាំ២០២៤|គ្រោះផ្ទុះគ្រាប់បែកនៅរដ្ឋបូរណូ]]៖ មនុស្សចំនួន ៣២ នាក់ត្រូវបានបាត់បង់ជីវិត និងមនុស្សប្រមាណ ១០០ នាក់ទៀតត្រូវទទួលរងរបួសបន្ទាប់ពីមានការបំផ្ទុះគ្រាប់បែកនៅទីតាំងបីកន្លែងផ្សេងគ្នាក្នុងទីក្រុង[[ហ្គូហ្សា]]នៃ[[រដ្ឋបូរណូ]] ប្រទេស[[នីហ្សេរីយ៉ា]]។<ref>{{Cite news |last=Marama |first=Ndahi |date=30 June 2024 |title=30 feared dead, 100 injured in Borno as female suicide bombers hit wedding, funeral |url=https://www.vanguardngr.com/2024/06/30-feared-dead-100-injured-in-borno-as-female-suicide-bombers-hit-wedding-funeral/ |access-date=7 July 2024 |work=Vanguard News}}</ref> === កក្កដា === * ១ កក្កដា – លោកស្រី[[សាម ម៉ូស្ទីន]]បានស្បថចូលកាន់តំណែងជា[[អគ្គទេសាភិបាលអូស្ត្រាលី|អគ្គទេសាភិបាល]]ទី២៨ នៃប្រទេសអូស្ត្រាលី។<ref>{{Cite web |date=2024-07-01 |title=Sam Mostyn sworn in as Australia's 28th governor-general |url=https://www.abc.net.au/listen/programs/news-specials/sam-mostyn-sworn-in-as-australia-s-28th-governor-general/104043176 |access-date=2024-07-13 |website=ABC listen }} </ref> * ៤ កក្កដា – [[ការបោះឆ្នោតសកលនៃចក្រភពអង់គ្លេសឆ្នាំ២០២៤]]៖ លោក[[គៀរ ស្តារមឺ]]បានដឹក[[គណបក្សពលករ (សហរាជាណាចក្រ)|គណបក្សពលករ]]យកជ័យជម្នះភ្លូកទឹកភ្លូកដី។ លោកស្តារមឺបានចូលកាន់តំណែងជានាយករដ្ឋមន្ត្រីនៅថ្ងៃបន្ទាប់ក្រោយពីអតីតនាយក​រដ្ឋមន្ត្រី​ លោក[[រីស៊ី ស៊ូណាក់]]បានលាលែង​ពី​តំណែង​។<ref>{{Cite web |date=2024-07-05 |title=Keir Starmer: Labour leader to become UK prime minister |url=https://www.bbc.com/news/articles/crge8g9qxj3o |access-date=2024-07-13 |website=BBC News }}</ref> * ៥ កក្កដា – [[ការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីអ៊ីរ៉ង់ឆ្នាំ២០២៤]]៖ លោក[[ម៉ាស៊ូត ប៉េហ្សេស្សខ្ចន់]]បានជាប់ឆ្នោតក្លាយជា[[ប្រធានាធិបតីអ៊ីរ៉ង់]]។<ref>{{Cite web |last1=Cassini |first1=Farnaz |last2=Vinograd |first2=Cassandra |date=5 July 2024 |title=Reformist Candidate Wins Iran's Presidential Election |url=https://www.nytimes.com/2024/07/05/world/middleeast/iran-election-reformist-wins.html |access-date=13 July 2024 |website=The New York Times |archive-date=6 July 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240706034614/https://www.nytimes.com/2024/07/05/world/middleeast/iran-election-reformist-wins.html |url-status=live }}</ref> * ៧ កក្កដា – [[ការបោះឆ្នោតនីតិបញ្ញត្តិបារាំងឆ្នាំ២០២៤]]៖ បក្សសម្ព័ន្ធឆ្វេងនិយមពោលគឺ[[រណសិរ្សប្រជានិយមថ្មី]]បានឈ្នះអាសនៈច្រើនជាងគេនៅក្នុង[[រដ្ឋសភា (បារាំង)|រដ្ឋសភាបារាំង]] បន្ទាប់ពីបក្សសម្ព័ន្ធស្ដាំនិយមគឺ[[ជំនួបជាតិ]]បានយកឈ្នះនៅក្នុងជុំទីមួយ។<ref>{{Cite web |date=2024-06-09 |title=(ជាភាសាបារាំង) Emmanuel Macron prononce la dissolution de l’Assemblée nationale |url=https://www.lefigaro.fr/politique/emmanuel-macron-prononce-la-dissolution-de-l-assemblee-nationale-20240609 |access-date=2024-07-05 |website=Le Figaro }}</ref> * ១៣ កក្កដា – ខណៈពេលកំពុងធ្វើយុទ្ធនាការឃោសនា[[ការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីនៃសហរដ្ឋអាមេរិកឆ្នាំ២០២៤]] អតីតប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាមេរិក លោក[[ដូណាល់ ត្រាំ]]ត្រូវបានទទួលរងរបួសបន្ទាប់ពីមានការប៉ុនប៉ងធ្វើឃាតកម្មលើរូបលោកនៅឯពិធីជួបជុំអ្នកគាំទ្រនៅជិតក្រុង[[បាត់ឡឺ]] រដ្ឋ[[ផេនស៊ីលវ៉ានី]]។<ref>{{Cite web |title=Election 2024 live updates: Trump says he is 'fine' in statement after being escorted off stage during rally |url=https://apnews.com/live/election-biden-trump-campaign-updates-07-13-2024 |access-date=2024-07-14 |website=AP News }}</ref> * ១៥ កក្កដា – [[ការបោះឆ្នោតសកលរ៉្វាន់ដាឆ្នាំ២០២៤]]៖ ប្រធានាធិបតីកាន់អំណាច លោក[[ប៉ូល កាហ្កាម៉េ]]បានជាប់ឆ្នោតបន្តអាណត្តិទីបួនរបស់លោក។<ref>{{cite news |last1=Sharma |first1=Sweta |title=Paul Kagame set to win flawed Rwanda election with 99% of vote |url=https://www.independent.co.uk/news/world/africa/rwanda-election-results-paul-kagame-b2580446.html |access-date=27 July 2024 |work=The Independent |date=16 July 2024 }}</ref> * ១៩ កក្កដា – [[ឧប្បត្តិហេតុខ្លោដស្ត្រែគឆ្នាំ២០២៤|ឧប្បត្តិហេតុដាច់ប្រព័ន្ធបច្ចេកវិទ្យាព័ត៌មានសកល]] បានបង្កការរំខានប៉ះពាល់ដល់អាជីវកម្ម និងអង្គការជាច្រើននៅទូទាំងពិភពលោក។<ref>{{Cite web|title=Mass IT outage affects airlines, media and banks|url=https://www.bbc.com/news/articles/cv2g5lvwkl2o|access-date=2024-07-27|website=BBC News }}</ref> * ២២ កក្កដា – គ្រោះបាក់ដីចំនួនពីរបានសម្លាប់មនុស្សចំនួន ២២៩ នាក់ និងបានបង្កប់ភូមិចំនួនពីរនៅក្នុងតំបន់[[ហ្កូហ្វាហ្សូរីយ៉ា]]នៃប្រទេស[[អេត្យូពី]]។<ref>{{cite news|title=Death toll from Ethiopia landslides rises to 229|url=https://english.alarabiya.net/News/world/2024/07/23/death-toll-from-ethiopia-landslides-rises-to-229|publisher=Al Arabiya|date=23 July 2024|access-date=29 July 2024|agency=Agence France-Presse}}</ref> * ២៣ កក្កដា – ប្រទេស​ចិន​បានសម្រេច[[សេចក្ដីប្រកាសទីក្រុងប៉េកាំងឆ្នាំ២០២៤|កិច្ចព្រមព្រៀង​ឯកភាព]]​គ្នា​រវាង​អតីតគូបដិបក្ខ​ប៉ាឡេស្ទីនចំនួនពីរគឺ ក្រុម[[ហ្វាតា]] និង​[[ហាម៉ាស់]] ដើម្បី​បង្កើត​រដ្ឋាភិបាលរួមមួយ។<ref>{{Cite web |date=2024-07-23 |title=Hamas and Fatah agree to form a government. What does it mean and who are these Palestinian groups? |url=https://apnews.com/article/israel-palestinians-fatah-hamas-beijing-declaration-d3cc29dd3748c77aeeda9294be6522d5 |access-date=2024-07-27 |website=AP News }}</ref> * ២៦ កក្កដា – ១១ សីហា – [[កីឡាអូឡាំពិករដូវក្តៅឆ្នាំ២០២៤]] បានប្រារព្ធធ្វើឡើងនៅទីក្រុង[[ប៉ារីស]] ប្រទេស[[បារាំង]]។<ref>{{cite news|last1=Wharton|first1=David|title=Los Angeles makes deal to host 2028 Summer Olympics|url=http://www.latimes.com/sports/sportsnow/la-sp-2028-olympics-deal-20170731-story.html|newspaper=Los Angeles Times|access-date=27 July 2024}}</ref> * ២៨​ កក្កដា – [[ការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីវេណេស៊ុយអេឡាឆ្នាំ២០២៤]]៖ ប្រធានាធិបតីកាន់អំណាច លោក[[នីកូឡាស់ ម៉ាឌូរ៉ូ]]បានប្រកាសជ័យជំនះលើបេក្ខជនប្រឆាំងលោក[[អ៊ែដមុនដូ​ ហ្គនហ្សាឡែស​ អ៊ូរូទីយ៉ា]] បន្ទាប់ពីការបោះឆ្នោតបានប្រព្រឹត្តិទៅដោយភាពរអាក់រអួល​ និងនាំឱ្យរដ្ឋអាមេរិកខាងត្បូងជាច្រើនបដិសេធមិនទទួលស្គាល់លទ្ធផលបោះឆ្នោត ឬផ្អាកទំនាក់ទំនងការទូតជាមួយរដ្ឋាភិបាលម៉ាឌូរ៉ូ។<ref>{{Cite web |title=International Leaders React to Venezuelas Election Results |url=https://www.reuters.com/world/americas/latin-american-leaders-react-venezuela-election-results-2024-07-29/ |website=Reuters}}</ref> * ៣១ កក្កដា – មេដឹកនាំនយោបាយនៃចលនា[[ហាម៉ាស់]]គឺលោក[[អ៊ីស្មែល ហានីយ៉េ]]ត្រូវបានគេលបធ្វើឃាតនៅឯគេហដ្ឋានរបស់គាត់ក្នុងរដ្ឋធានី[[តេហេរ៉ង់]] ប្រទេស[[អ៊ីរ៉ង់]]។<ref>{{Cite web |url=https://www.nytimes.com/live/2024/07/30/world/israel-gaza-war-lebanon-hezbollah |title=Iran Says Haniyeh, a Top Hamas Leader, Was Killed |date=31 July 2024 |last1=Fassihi |first1=Farnaz |last2=Bergman |first2=Ronen |work=The New York Times |access-date=31 July 2024}}</ref> ===សីហា=== * ១ សីហា –​​​​ [[ការដោះដូរអ្នកទោសអាមេរិក-រុស្ស៊ី​ឆ្នាំ ២០២៤|ការដោះដូរអ្នកទោសអាមេរិក-រុស្ស៊ី]]៖ បុគ្គលចំនួន ២៦ នាក់ត្រូវបានដោះលែងនៅក្នុង[[​អាកាសយានដ្ឋានអង់ការ៉ាអេស៊ែនបូហ្កា]] ដែលជាការដោះដូរអ្នកទោសច្រើនបំផុតរវាង[[សហរដ្ឋអាមេរិក]] និង[[រុស្ស៊ី]]ចាប់តាំងពី[[សង្គ្រាមត្រជាក់]]បានបញ្ចប់។<ref>{{Cite web |url=https://www.nytimes.com/live/2024/08/01/world/russia-prisoner-swap-us |title=Russia Releases Evan Gershkovich in Sweeping Prisoner Swap, Turkish Officials Say |date=August 1, 2024 |last1=Troianovski |first1=Anton |last2=Mazzetti |first2=Mark |last3=Hubbard |first3=Ben |author-link1=Anton Troianovski |author-link2=Mark Mazzetti |work=The New York Times |access-date=August 7, 2024}}</ref> * ៤ សីហា – [[នាយករដ្ឋមន្ត្រីបង់ក្លាដែស]] លោកស្រី​[[ស្យីគ​ ហាស៊ីណា]] បានប្រកាសលាលែងពីតំណែង និងបានរត់ភៀសខ្លួនទៅប្រទេស[[ឥណ្ឌា]] ក្រោយពីស្ថានភាពនៃ[[ចលនាកំណែទម្រង់កូតាបង់ក្លាដែសឆ្នាំ ២០២៤|បាតុកម្មប្រឆាំងរដ្ឋាភិបាល]]ក្នុងប្រទេសបានឈានចូលដល់ចំណុចធ្ងន់ធ្ងរបំផុត។ ជាលទ្ធផល លោក[[ប្រធានាធិបតីបង់ក្លាដែស|ប្រធានាធិបតី]][[ម៉ូហាម៉េដ សាហាប៊ូឌីន]]បានចេញប្រកាសបង្កើតរដ្ឋាភិបាលបណ្ដោះអាសន្នមួយឡើង។<ref>{{Cite news |last=Paul |first=Ruma |last2=Ganguly |first2=Sudipto |date=2024-08-05 |title=Bangladesh PM Sheikh Hasina resigns, interim government to be formed |url=https://www.reuters.com/world/asia-pacific/bangladesh-protesters-call-march-dhaka-defiance-curfew-2024-08-05/ |access-date=2024-08-07 |work=Reuters }}</ref> * ៧ សីហា – [[តុលាការធម្មនុញ្ញថៃ]]បានប្រកាសរំលាយ[[គណបក្សកាវក្លៃ|គណបក្សឈានមុខ]] ខណៈលោក[[ពិធា លិមចម្រើនរ័ត្ន]] រួមជាមួយសមាជិកបក្សសំខាន់ៗផ្សេងទៀតត្រូវបានហាមឃាត់មិនឱ្យប្រឡូកចូលឆាកនយោបាយរយៈពេល ១០ ឆ្នាំ។<ref>{{cite web|last=Head|first=Jonathan|author-link=Jonathan Head|date=7 August 2024|title=Thai court dissolves reformist party that won election|url=https://www.bbc.com/news/articles/crkmdd4vevxo|website=BBC News|archive-url=https://web.archive.org/web/20240807142533/https://www.bbc.co.uk/news/articles/crkmdd4vevxo|archive-date=7 August 2024|url-status=live}}</ref> * ៩ សីហា – យន្តហោះ ''Voepass Linhas Aéreas ATR-72'' បានធ្លាក់នៅក្បែរទីក្រុង[[សាវប៉ូលឡូ]] ប្រទេសប្រេស៊ីល ដោយបានសម្លាប់មនុស្សទាំងអស់នៅលើយន្តហោះចំនួន ៦២ នាក់។<ref>{{cite news |date=9 August 2024 |title=(ជាភាសាព័រទុយហ្កាល់) Avião com 61 pessoas a bordo cai em Vinhedo, no interior de SP; vídeo mostra queda |url=https://g1.globo.com/sp/campinas-regiao/noticia/2024/08/09/acidente-aviao-vinhedo.ghtml |access-date=13 August 2024 |publisher=g1 globo }}</ref> * ១១ សីហា – ប្រធានាធិបតីអ៊ុយក្រែនលោក[[វ៉ូឡូឌីមីរ ហ្សេឡេនស្គី]]បានប្រកាសថាកងកម្លាំងយោធាអ៊ុយក្រែនបានកំពុងធ្វើប្រតិបត្តិការវាយឆ្លងព្រំដែនចូលទៅក្នុង[[អូប្លាសគូស្គិ៍]]​នៃទឹកដីរុស្ស៊ី។​​ ភាគីខាងរុស្ស៊ីបានថ្លែងថា មនុស្សចំនួន ៧៦,០០០ នាក់ត្រូវបានជម្លៀសចេញពីតំបន់នោះ។<ref>{{cite web|date=11 August 2024|title=Zelensky confirms troops fighting inside Russia as Ukraine hit in overnight attack|url=https://www.bbc.co.uk/news/live/cze5n6w06j3t|website=BBC News|access-date=13 August 2024}}</ref> * ១៤ សីហា **​ [[អង្គការសុខភាពពិភពលោក]]បានប្រកាស[[ជំងឺអុតស្វា|ជំងឺអឹមផក]]ជាគ្រោះអាសន្នសុខភាពសាធារណៈកម្រិតអន្តរជាតិជាលើកទីពីរក្នុងរយៈពេលពីរឆ្នាំជាប់គ្នា បន្ទាប់ពីជំងឺមួយនេះបានចាប់ផ្ដើម[[ជំងឺរាតត្បាតអឹមផកឆ្នាំ 2023–2024|ផ្ទុះរីករាលដាល]]ម្តងទៀតនៅតាមបណ្ដាប្រទេសមួយចំនួនក្នុងទ្វីបអាហ្វ្រិក។<ref>{{cite web|date=14 August 2024|title=WHO declares mpox a global public health emergency for second time in two years|url=https://www.reuters.com/business/healthcare-pharmaceuticals/who-declares-mpox-global-public-health-emergency-second-time-two-years-2024-08-14/|website=Reuters|access-date=15 August 2024}}</ref> **​ [[តុលាការធម្មនុញ្ញថៃ|តុលាការធម្មនុញ្ញប្រទេសថៃ]]បានប្រកាសដកលោក[[ស្រេតដ្ឋា ទវីសិន]]ចេញពីតំណែង[[នាយករដ្ឋមន្ត្រីថៃ]] បន្ទាប់ពីលោកបានតែងតាំងរដ្ឋមន្ត្រីម្នាក់ដែលធ្លាប់មានទោសជាប់ពន្ធនាគារចូលក្នុងគណៈរដ្ឋមន្ត្រី។<ref>{{Cite web |date=14 August 2024 |title=Thai court orders dismissal of Prime Minister Srettha Thavisin |url=https://www.aljazeera.com/news/2024/8/14/thai-court-orders-dismissal-of-prime-minister-srettha-thavisin |work=Al Jazeera |access-date=15 August 2024 |archive-date=14 August 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240814152443/https://www.aljazeera.com/news/2024/8/14/thai-court-orders-dismissal-of-prime-minister-srettha-thavisin |url-status=live }}</ref>​ លោកស្រី[[ពែទងធារ ជិនវ័ត្រ]]បានចូលកាន់តំណែងជានាយករដ្ឋមន្ត្រីបន្តពីលោកនៅថ្ងៃទី១៦។<ref>{{cite news |title=Paetongtarn Shinawatra becomes Thailand's youngest prime minister |url=https://www.cnbc.com/2024/08/16/paetongtarn-shinawatra-becomes-thailands-youngest-prime-minister.html |work=CNBC |date=16 August 2024 |access-date=19 August 2024 |archive-date=16 August 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240816071413/https://www.cnbc.com/2024/08/16/paetongtarn-shinawatra-becomes-thailands-youngest-prime-minister.html |url-status=live }}</ref> * ១៧ សីហា – ពិធី[[សេចក្តីប្រកាសឯករាជ្យភាពឥណ្ឌូណេស៊ី|បុណ្យឯករាជ្យជាតិលើកទី៧៩]] របស់ប្រទេស[[ឥណ្ឌូណេស៊ី]]ត្រូវបានប្រារព្ធធ្វើឡើងនៅទីក្រុង[[នូសាន់តារ៉ា]]។ ការប្រារព្ធពិធីបុណ្យឯករាជ្យនេះគឺត្រូវធ្វើដំណាលគ្នានឹងពិធីសម្ពោធក្រុងនូសាន់តារ៉ាជារដ្ឋធានីថ្មីនៃប្រទេសឥណ្ឌូណេស៊ី ប៉ុន្តែវាត្រូវបានពន្យារពេលដោយទុកឱ្យពិធីបុណ្យឯករាជ្យជាតិដំណើរការទៅដោយឯកឯង។<ref>{{Cite web |date=2024-08-17 |title=Indonesia's new capital isn't ready yet. The president is celebrating Independence Day there anyway |url=https://apnews.com/article/indonesia-widodo-new-capital-nusantara-43641d95d2d88caeda772c87dffc0f23 |access-date=2024-08-19 |website=AP News }}</ref> * ២៨​ សីហា – ៨ កញ្ញា – [[កីឡាប៉ារ៉ាឡាំពិករដូវក្ដៅឆ្នាំ 2024|កីឡាប៉ារ៉ាឡាំពិករដូវក្ដៅឆ្នាំ២០២៤]] បានប្រារព្ធធ្វើឡើងនៅទីក្រុងប៉ារីស ប្រទេសបារាំង។<ref name="Paris-2024">{{cite web|url=https://www.paralympic.org/paris-2024|title=Paris 2024 Paralympic Games|publisher=[[គណៈកម្មាធិការអូឡាំពិកអន្តរជាតិ|International Paralympic Committee]]|access-date=2024-09-02 }}</ref> ===កញ្ញា=== * ២ កញ្ញា​ – [[តុលាការកំពូលប្រេស៊ីល]]បានសម្រេចបិទប្រតិបត្តិការរបស់បណ្ដាញសង្គម [[ធ្វិតថឺរ|X]] (អតីត Twitter) នៅក្នុងប្រទេស​ បន្ទាប់ពីរដ្ឋាភិបាលប្រេស៊ីលបានចោទប្រកាន់បណ្ដាញសង្គមមួយនេះពីការផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានមិនពិត។<ref>{{Cite web |last=Press |first=Associated |date=2024-09-02 |title=Brazil Supreme Court Upholds Judge's Decision to Block X |url=https://time.com/7016848/brazil-supreme-court-blocks-x-nationwide/ |access-date=2024-09-09 |website=TIME |archivedate=2024-09-09 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20240909041446/https://time.com/7016848/brazil-supreme-court-blocks-x-nationwide/ |url-status=dead }}</ref> * ៧ កញ្ញា – [[ការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីអាល់ហ្សេរីឆ្នាំ 2024|ការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីអាល់ហ្សេរី]]ត្រូវបានប្រព្រឹត្តិធ្វើឡើង ហើយលោក[[អាប់ឌែលម៉ាដជីដ ធេបប៊ូន]]បានជាប់ឆ្នោតបន្តជា[[ប្រធានាធិបតីអាល់ហ្សេរី]]។<ref>{{Cite web |date=2024-03-21 |title=Algeria president sets presidential election for Sept 7 |url=https://arab.news/js6sj |access-date=9 September 2024 |website=Arab News }}</ref> * ១៧–១៨ កញ្ញា –​ មនុស្សចំនួន ៣២ នាក់ត្រូវបានបាត់បង់ជីវិត និងជាង ៣,២០០ នាក់ផ្សេងទៀតបានទទួលរងរបួស បន្ទាប់ពីវិទ្យុផ្ញើសារ និងវិទ្យុទាក់ទងរបស់ក្រុមសកម្មប្រយុទ្ធ និងក្រុមគ្រូពេទ្យ[[ហេសបុលឡា]] បានផ្ទុះផ្ទួនៗគ្នាចំនួនពីរលើក។ គេបានសន្និដ្ឋានថាប្រទេស[[អ៊ីស្រាអែល]]គឺ​នៅពីក្រោយហេតុការណ៍ផ្ទុះនេះ​។<ref>{{Cite web |title=Israel war on Gaza live: Nine killed, 2,750 hurt in Hezbollah pager blasts |url=https://www.aljazeera.com/news/liveblog/2024/9/17/israels-war-on-gaza-live-38-killed-as-israel-risks-becoming-pariah?update=3184753 |access-date=2024-09-19 |website=Al Jazeera }}</ref> * ២០ កញ្ញា –​ អ៊ីស្រាអែលបានលបធ្វើឃាតកម្មលើមេដឹកនាំកំពូលៗនៃក្រុមហេសបុលឡាចំនួន ១០​ នាក់ ដោយក្នុងនោះរួមមានមេបញ្ជការយោធាម្នាក់ឈ្មោះ[[អ៊ីប្រាហ៊ីម អាគីល]] នៅឯរដ្ឋធានី[[បៃរូត]] ប្រទេសលីបង់។ ហេតុការណ៍នេះគឺជាចំណុចចាប់ផ្ដើមនៃភាពតានតឹងថ្មីរវាងអ៊ីស្រាអែល និងហេសបុលឡា តែប៉ុន្មានថ្ងៃប៉ុណ្ណោះក្រោយឧប្បត្តិហេតុផ្ទុះវិទ្យុទាក់ទងផ្ទួនៗគ្នារបស់ក្រុមហេសបុលឡា។<ref>{{Cite web |last=Ravid |first=Barak |title=Israel says it killed top Hezbollah military commander in Beirut strike |url=https://www.axios.com/2024/09/20/israel-strikes-hezbollah-military-commanders-beirut |website=Axios}}</ref> * ២១ កញ្ញា –​ [[ការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីស្រីលង្កាឆ្នាំ 2024|ការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីស្រីលង្កា]]៖ លោក[[អនុរ កុមារ ឌីស្សានាយ៉ាកា]]ត្រូវជាប់ឆ្នោតក្លាយជា[[ប្រធានាធិបតីស្រីលង្កា]]នៅក្នុងជុំទីពីរនៃការបោះឆ្នោត ដោយនេះជាលើកទីមួយនៅក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រស្រីលង្កាដែលការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីត្រូវឆ្លងចូលក្នុងជុំទីពីរ។<ref>{{Cite web |title=Anura Kumara Dissanayake: Left-leaning leader wins Sri Lanka election |url=https://www.bbc.com/news/articles/clyznjz3d78o |access-date=2024-09-30 |website=www.bbc.com }}</ref> * ២៣ កញ្ញា –​ កំណត់ត្រាចំនួនអ្នកស្លាប់ដ៏ច្រើនបំផុតចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០០៦ មកក្នុង[[ជម្លោះអ៊ីស្រាអែល–ហេសបុលឡា (២០២៣–បច្ចុប្បន្ន)|ជម្លោះអ៊ីស្រាអែល–ហេសបុលឡា]] ដោយគេបានរាយការណ៍ថា មនុស្សចំនួន ៥៦៩ នាក់បានបាត់បង់ជីវិត ខណៈមនុស្សចំនួន ១,៨៦៥ នាក់ទៀតបានទទួលរងរបួសតាមរយៈការវាយប្រហារតាមផ្លូវអាកាសរបស់អ៊ីស្រាអែល។<ref>{{Cite web |title=Thousands flee homes as Lebanon says more than 550 people killed in Israeli strikes since Monday |url=https://www.bbc.co.uk/news/live/c5y32qew9z2t |date=2024-09-24 |access-date=2024-09-30 |website=www.bbc.com }}</ref> * ២៧ កញ្ញា – [[កងកម្លាំងជើងអាកាសអ៊ីស្រាអែល]]បាន[[ការវាយបំផ្ទុះទីស្នាក់ការហេសបុលឡាឆ្នាំ 2024|ទម្លាក់គ្រាប់បែកបំផ្ទុះ]]ទីស្នាក់ការកណ្ដាលរបស់ក្រុមហេសបុលឡានៅក្នុងរដ្ឋធានីបៃរូត ដោយបានសម្លាប់មនុស្សជាច្រើននាក់ដែលក្នុងនោះរួមមានមេដឹកនាំហេសបុលឡា លោក[[ហាសាន់ ណាស្រារ៉ា]]ផងដែរ។<ref>{{Cite web |title=Several explosions in Beirut as Israel says it attacked Hezbollah HQ |url=https://www.aljazeera.com/news/2024/9/27/several-explosions-in-beirut-as-israel-says-it-attacked-hezbollah-hq |access-date=2024-09-30 |website=Al Jazeera }}</ref><ref>{{Cite web |title=Israeli military says Hezbollah leader Hassan Nasrallah killed in overnight strike on Beirut |url=https://www.bbc.co.uk/news/live/c981g8mrl8lt |date=2024-09-28 |access-date=2024-09-30 |website=BBC News }}</ref> * ២៩ កញ្ញា – [[ការបោះឆ្នោតនីតិប្បញ្ញត្តិអូទ្រីសឆ្នាំ 2024|ការបោះឆ្នោតនីតិប្បញ្ញត្តិអូទ្រីស]]ត្រូវបានប្រព្រឹត្តិធ្វើឡើង។<ref>{{cite news |title=Austria to hold election on Sept. 29, with far-right in ascendant |first=François |last=Murphy |work=Reuters |date=11 June 2024 |access-date=30 September 2024 |url=https://www.reuters.com/world/europe/austria-confirms-parliamentary-election-be-held-end-september-2024-06-11/}}</ref> *​ ៣០ កញ្ញា – សហរាជាណាចក្របានក្លាយជាប្រទេស[[ក្រុមប្រទេសទាំងប្រាំពីរ|ជី ៧]] ដំបូងដែលឈប់ប្រើប្រាស់ធ្យូងថ្មដើម្បីផលិតអគ្គិសនី ដោយនេះជាលើកដំបូងក្នុងរយៈពេល ១៤២ ឆ្នាំដែលប្រទេសនេះលែងប្រើប្រាស់ធ្យូងថ្មជាប្រភពអគ្គិសនី។<ref>{{Cite web |title=UK to finish with coal power after 142 years |url=https://www.bbc.co.uk/news/articles/c5y35qz73n8o |date=2024-09-30 |access-date=2024-09-30 |website=BBC News |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |title=Q&A: How the UK became the first G7 country to phase out coal power |url=https://interactive.carbonbrief.org/coal-phaseout-UK/ |date=2024-09-27 |access-date=2024-10-02 |website=Carbon Brief }}</ref> ===តុលា=== * ១ តុលា ** [[កងកម្លាំងការពារអ៊ីស្រាអែល]]បាន[[ការឈ្លានពានរបស់អ៊ីស្រាអែលលើលីបង់ឆ្នាំ 2024|វាយលុកចូលប្រទេសលីបង់]] ដែលនាំឱ្យជម្លោះរវាងអ៊ីស្រាអែល និងហេសបុលឡាកាន់តែតានតឹងជាងមុន។<ref>{{Cite web |title=Israel Launches Invasion Into Southern Lebanon |url=https://www.nytimes.com/live/2024/10/01/world/israel-lebanon-hezbollah |website=New York Times}}</ref> ** សភាជប៉ុនបានតែងតាំងលោក[[ស៊ីហ្កេរូ អ៊ីស្ស៊ីបា]]ជា[[នាយករដ្ឋមន្ត្រីជប៉ុន|នាយករដ្ឋមន្ត្រីថ្មី]] ខណៈ[[គណបក្សប្រជាធិបតេយ្យសេរី (ជប៉ុន)|គណបក្សប្រជាធិបតេយ្យសេរី]]នូវបន្តកាន់កាប់អាសនៈភាគច្រើននៅក្នុងសភា។<ref>{{Cite web |title=Shigeru Ishiba: Japan's incoming PM calls snap October election |url=https://www.bbc.com/news/articles/cnvd784n1meo |access-date=2024-10-02 |website=www.bbc.com }}</ref><ref>{{Cite web |date=2024-10-01 |title=Shigeru Ishiba, Japan’s newly elected prime minister, forms Cabinet with emphasis on defense |url=https://apnews.com/article/japan-cabinet-kishida-ishiba-fa7f80b614a8bf298852b6766dbf6403 |access-date=2024-10-02 |website=AP News }}</ref> ក្រោយពីត្រូវបានតែងតាំងរួច លោកក៏បានចាត់តែងតាំងគណៈរដ្ឋមន្ត្រីថ្មី និងបានអំពាវនាវឱ្យមានការបោះឆ្នោតមួយមុនកាលកំណត់នៅថ្ងៃទី២៧ ខែតុលាខាងមុខ។<ref>{{Cite news |last=Geddie |first=John |last2=Kelly |first2=Tim |last3=Murakami |first3=Sakura |date=October 1, 2024 |title=Japan's new PM Ishiba pledges reform, deeper ties with friendly nations |url=https://www.reuters.com/world/asia-pacific/japans-new-pm-ishiba-set-be-formally-anointed-unveil-cabinet-2024-10-01/ |work=Reuters}}</ref> ** អ៊ីរ៉ង់បានបាញ់មីស៊ីលបាលីស្ទីកជាច្រើនគ្រាប់ចូលទៅក្នុងប្រទេសអ៊ីស្រាអែលដើម្បីឆ្លើយតបទៅនឹងសកម្មភាពវាយប្រហាររបស់អ៊ីស្រាអែលមកលើហេសបុលឡាលីបង់។<ref>{{Cite web |date=2024-10-01 |title=Israel says Iran has fired missiles at Israel and it warned residents to shelter in place |url=https://apnews.com/article/israel-lebanon-hezbollah-gaza-news-10-01-2024-eb175dff6e46906caea8b9e43dfbd3da |access-date=2024-10-01 |website=AP News }}</ref> * ៦ តុលា –​ [[ការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីទុយនេស៊ីឆ្នាំ​២០២៤|ការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីទុយនេស៊ី]]៖ [[ប្រធានាធិបតីទុយនេស៊ី]]លោក[[កៃស៍ សាយ៉េដ]]ត្រូវបានជាប់ឆ្នោតបន្តកាន់អំណាចអាណត្តិទីពីររបស់ខ្លួន។<ref>{{Cite web|url=https://www.aljazeera.com/news/2024/10/7/tunisias-saied-wins-presidential-election-electoral-commission-says|title=Tunisia's Saied wins presidential election, electoral commission says|publisher=Al Jazeera|date=2024-10-07|access-date=2024-10-19}}</ref> * ១២​ តុលា – ផ្កាយដុះកន្ទុយរយៈពេលវែងមួយឈ្មោះ C/2023 A3 (Tsuchinshan–ATLAS) ដែលត្រូវបានគេនិយមហៅថា "ផ្កាយដុះកន្ទុយប្រចាំសតវត្សន៍" បានធ្វើដំណើរមកខិតជិតភពផែនដីបំផុត។<ref>{{cite web|url=https://www.theguardian.com/science/2024/oct/11/comet-a3-last-seen-in-neanderthal-times-could-be-sighted-from-uk-this-weekend |title=Comet last seen in Neanderthal times could be sighted from UK this weekend |work=The Guardian|date=11 October 2024|access-date=19 October 2024}}</ref> * ១៣ តុលា​​ – ''SpaceX'' បានសម្រេចនូវការចុះចតវិញដោយជោគជ័យជាលើកដំបូងរបស់រ៉ុក្កែត ''Super Heavy Booster'' ពីនាវាអវកាស ''Starship'' ដែលត្រូវជារ៉ុក្កែតដ៏ធំ និងមានឥទ្ធិពលខ្លាំងបំផុតដែលបានបង្ហោះ។<ref>{{cite web|url=https://cambospace-world.com/?p=24240 |title=BREAKING: តេស្តលើកទី៥នៃ Starship និងរ៉ុក្កែត Super Heavy Booster ទទួលជោគជ័យ (អាចថា១០០%) (វីដេអូ) |work=CamboSpace |date=13 October 2024|access-date=19 October 2024}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.bbc.co.uk/news/articles/c8xe7exjy1go |title=Elon Musk's Starship booster captured in world first |work=BBC News|date=13 October 2024|access-date=19 October 2024}}</ref> * ១៤ តុលា​​ –​​ យានអវកាសស្រាវជ្រាវឈ្មោះ[[យូរ៉ូប៉ាឃ្លីបពើ]] (''Europa Clipper'') ត្រូវបានបាញ់បង្ហោះទៅទីអវកាសសម្ដៅទៅ[[យូរ៉ូប៉ា]]ដែលត្រូវជាព្រះចន្ទទឹកកកនៃ[[ភពព្រហស្បតិ៍]]។<ref>{{Cite web |date=October 16, 2024 |title=បេសកកម្ម Europa Clipper ទៅកាន់ព្រះចន្ទ Europa ធំធេងជាងការគិតរបស់អ្នក! (យល់ដឹង) |url=https://cambospace-world.com/?p=24249 |access-date=October 19, 2024 |website=CamboSpace}}</ref> * ១៦ តុលា​​ –​​ មេដឹកនាំហាម៉ាស់ លោក[[យ៉ាយ៉ា​ ស៊ីនវ៉ា]]ត្រូវបានស្លាប់ក្នុងអំឡុងពេលប្រយុទ្ធបាញ់គ្នាជាមួយកងកម្លាំងអ៊ីស្រាអែលនៅឯទីក្រុង[[រ៉ាហ្វា]]។<ref>{{Cite web |date=17 October 2024 |title=Arab media reports: Hamas leader Yahya Sinwar killed in Gaza - report |url=https://www.jpost.com/breaking-news/article-825018 |website=The Jerusalem Post &#124; JPost.com}}</ref> * ២០ តុលា​​ –​​ [[ប្រជាមតិម៉ុលដាវីចូលជាសមាជិកភាពសហភាពអឺរ៉ុបឆ្នាំ២០២៤|ប្រជាមតិចូលជាសមាជិកភាពសហភាពអឺរ៉ុប]]ត្រូវបានធ្វើឡើងនៅក្នុងប្រទេស[[ម៉ុលដាវី]] ដោយទទួលបានលទ្ធផលយល់ស្របដ៏ចង្អៀត។<ref>{{Cite web |title=Early results show 50% of Moldovans vote 'yes' at referendum on EU aspiration |url=https://www.reuters.com/world/europe/early-results-show-50-moldovans-vote-yes-referendum-eu-aspirations-2024-10-21/ |website=Reuters}}</ref> * ២១ តុលា​​ –​ [[រដ្ឋសភាជាតិវៀតណាម|រដ្ឋសភាវៀតណាម]]​បានបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងលោក[[លឿង កឿង]]ជា[[ប្រធានាធិបតីវៀតណាម|ប្រធានាធិបតីថ្មី]]។ លោកត្រូ​វជំនួសឱ្យលោក[[តូ ឡឹម]]ដែលត្រូវបានគេជ្រើសតាំងធ្វើជា[[អគ្គលេខាធិការបក្សកុម្មុយនីស្តវៀតណាម]]។<ref>{{Cite web |agency=Associated Press |date=2024-10-22 |title=Vietnam appoints fourth president in nearly two years after months of political turmoil |url=https://edition.cnn.com/2024/10/21/asia/vietnam-new-president-luong-cuong-intl-hnk/index.html |access-date=2024-10-28 |website=CNN }}</ref> * ២៦ តុលា​​ – [[ការបោះឆ្នោតសភាចចជីឆ្នាំ២០២៤|ការបោះឆ្នោតសភាចចជី]]៖ លទ្ធផលបោះឆ្នោតត្រូវបានគេចោទការសង្ស័យថាមានការជ្រៀតជ្រែកពីបរទេស បន្ទាប់ពីគណបក្សនិយមរុស្ស៊ីមួយឈ្មោះ[[សុបិន្តចចជី]]បានដណ្ដើមឈ្នះអាសនៈភាគច្រើន។<ref>{{cite web|url=https://www.chathamhouse.org/2024/10/ruling-party-claims-victory-georgias-disputed-election-western-condemnation-no-longer|title=As the ruling party claims victory in Georgia's disputed election, Western condemnation is no longer enough|work=Chatham House|date=30 October 2024|access-date=28 November 2024}}</ref> * ២៧​ កញ្ញា ** [[ការបោះឆ្នោតសកលជប៉ុនឆ្នាំ២០២៤|ការបោះឆ្នោតសកលជប៉ុន]]៖ [[គណបក្សប្រជាធិបតេយ្យសេរី (ជប៉ុន)|គណបក្សប្រជាធិបតេយ្យសេរី]]បានបាត់បង់អាសនៈសភាភាគច្រើនជាលើកដំបូងចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០០៩ ប៉ុន្តែនៅតែកាន់កាប់អាសនៈច្រើនជាងគណបក្សដទៃៗដដែរ។​ ផ្ទុយមកវិញ [[គណបក្សប្រជាធិបតេយ្យរដ្ឋធម្មនុញ្ញ]]បានទទួលលទ្ធផលដ៏ល្អបំផុតមិនធ្លាប់មាននៅក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្របក្សរបស់ខ្លួន។<ref>{{cite news |url=https://www.france24.com/en/live-news/20241026-japan-votes-with-new-pm-on-shaky-ground |title=Japan's ruling party fails to win majority in snap election |work=France 24 |date=October 27, 2024 |access-date=2 December 2024}}</ref> **​ [[ការបោះឆ្នោតសភាលីទុយអានីឆ្នាំ២០២៤|ការបោះឆ្នោតសភាលីទុយអានី]]៖ បក្សប្រឆាំងឆ្វេងនិយមគឺ [[គណបក្សសង្គមប្រជាធិបតេយ្យលីទុយអានី]] បានឈ្នះអាសនៈភាគច្រើន។<ref>{{cite web|url=https://www.dw.com/en/lithuania-opposition-social-democrats-win-election/a-70611400|title=Lithuania: Opposition Social Democrats win election|work=DW|date=28 October 2024|access-date=2 December 2024|archive-date=November 28, 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20241128222800/https://www.dw.com/en/lithuania-opposition-social-democrats-win-election/a-70611400|url-status=live}}</ref> * ៣០​ តុលា ** [[ការបោះឆ្នោតសកលបុតស្វាណាឆ្នាំ២០២៤|ការបោះឆ្នោតសកលបុតស្វាណា]]៖ [[គណបក្សប្រជាធិបតេយ្យបុតស្វាណា]]បានបាត់បង់អំណាចនយោបាយជាលើកដំបូងក្នុងរយៈពេល ៥៨ ឆ្នាំ។ លោក[[ឌូម៉ា បូកូ]]នៃគណបក្ស[[ឆត្រដើម្បីបម្រែបម្រួលប្រជាធិបតេយ្យ]]ត្រូវបានជាប់ឆ្នោតក្លាយជា[[ប្រធានាធិបតីបុតស្វាណា]]។<ref>{{Cite news |date=2024-10-31 |title=Early Botswana Vote Tallies Point to Shock Loss For Ruling Party |url=https://www.bloomberg.com/news/articles/2024-10-31/botswana-election-early-tallies-point-to-shock-loss-for-ruling-party |access-date=2024-12-02 |work=Bloomberg.com }}</ref> ** [[គ្រោះទឺកជំនន់នៅអេស្ប៉ាញឆ្នាំ២០២៤]]៖ អេស្ប៉ាញត្រូវរងនូវគ្រោះទឹកជំនន់ដ៏អាក្រក់បំផុតមិនធ្លាប់មានក្នុងរយៈពេលជាងហាសិបឆ្នាំ ដែលបង្កឱ្យមនុស្សជាង ២០០​ នាក់បានបាត់បង់ជីវិត និងបាត់ខ្លួនជាច្រើនរយនាក់ទៀត។<ref>{{cite web|url=https://www.bbc.co.uk/news/articles/c99ry7x925eo|title=Spain battles deadliest flood disaster in decades as death toll rises to 95|work=BBC News|date=30 October 2024|access-date=2 December 2024|archive-date=November 12, 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20241112211954/https://www.bbc.co.uk/news/articles/c99ry7x925eo|url-status=live}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.bbc.co.uk/news/live/ckmgmdxg254t|title=Locals describe 'nightmare' scenes after more than 100 killed in Spain floods|work=BBC News|date=31 October 2024|access-date=2 December 2024|archive-date=October 31, 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20241031190203/https://www.bbc.co.uk/news/live/ckmgmdxg254t|url-status=live}}</ref> ===វិច្ឆិកា=== * ៣ វិច្ឆិកា – [[ការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីម៉ុលដាវីឆ្នាំ២០២៤|ការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីម៉ុលដាវី]]៖ លោកស្រី[[ម៉ៃយ៉ា​ សានឌូ]]ត្រូវបានជាប់ឆ្នោតបន្តអាណត្តិទីពីរជា[[ប្រធានាធិបតីម៉ុលដាវី]]។<ref>{{cite web|url=https://www.euronews.com/my-europe/2024/11/04/pro-eu-incumbent-maia-sandu-re-elected-to-second-term-as-president-of-moldova|title=Pro-EU incumbent Maia Sandu re-elected to second term as president of Moldova|work=Euronews|date=4 November 2024|access-date=3 December 2024|archive-date=November 5, 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20241105003220/https://www.euronews.com/my-europe/2024/11/04/pro-eu-incumbent-maia-sandu-re-elected-to-second-term-as-president-of-moldova|url-status=live}}</ref> * ៥ វិច្ឆិកា ** [[ការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីនៃសហរដ្ឋអាមេរិកឆ្នាំ២០២៤|ការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីនៃសហរដ្ឋអាមេរិក]]៖ លោក[[ដូណាល់ ត្រាំ]]បានជាប់ឆ្នោតអាណត្តិទីពីរជាប្រធានាធិបតីអាមេរិក រួមជាមួយបេក្ខភាពអនុប្រធានាធិបតីថ្មីឈ្មោះ [[ជេឌី វ៉ែនស៍]]។<ref>{{Cite news|title=Trump wins the US Presidency|publisher=AP News|date=2024-11-06|url=https://apnews.com/live/trump-harris-election-updates-11-5-2024|accessdate=2024-12-03|archive-date=November 8, 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20241108182720/https://apnews.com/live/trump-harris-election-updates-11-5-2024|url-status=live}}</ref> ** [[ការបោះឆ្នោតសកលប៉ាឡូឆ្នាំ២០២៤|ការបោះឆ្នោតសកលប៉ាឡូ]]៖ លោក[[ស៊ូរ៉ង់ជែល​ វីបស៍ ជូញ័រ]]ត្រូវបានជាប់ឆ្នោតបន្តអាណត្តិទីពីរជា[[ប្រធានាធិបតីប៉ាឡូ]]។<ref>{{Cite web |date=2024-11-07 |title=Taiwan congratulates Palau President Whipps on reelection |url=https://focustaiwan.tw/politics/202411070028 |access-date=2024-12-03 |website=Focus Taiwan |archive-date=November 8, 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20241108225558/https://focustaiwan.tw/politics/202411070028 |url-status=live }}</ref> ** [[អធិការបតីអាល្លឺម៉ង់]] លោក[[អូឡាហ្វ ស្ហុលស៍]]បានដកតំណែងមេដឹកនាំ[[គណបក្សសេរីប្រជាធិបតេយ្យ (អាល្លឺម៉ង់)|គណបក្សសេរីប្រជាធិបតេយ្យ]] លោក[[គ្រីស្ទាន លីនណឺរ]]ចេញពីឋានៈជា[[ក្រសួងសហព័ន្ធហិរញ្ញវត្ដុ (អាល្លឺំម៉ង់)|រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងហិរញ្ញវត្ថុ]] ដែលជាហេតុនាំឱ្យរដ្ឋមន្ត្រីមកពីបក្សសេរីប្រជាធិបតេយ្យចំនួនពីរនាក់ផ្សេងទៀតប្រកាសចុះចេញពីតំណែងរៀងៗខ្លួន ហើយក៏បន្តនាំឱ្យ[[វិបត្តិរដ្ឋាភិបាលអាល្លឺំម៉ង់ឆ្នាំ២០២៤|សម្ព័ន្ធភាពរដ្ឋាភិបាលអាល្លឺម៉ង់ដួលរលំ]]ទាំងស្រុង។<ref>{{Cite web |last1=Vock |first1=Ido |last2=McGuinness |first2=Damien |date=7 November 2024 |title=German coalition collapses after Scholz fires key minister |url=https://www.bbc.com/news/articles/c7v3r046pzzo |access-date=2024-12-03 |website=BBC |archive-date=November 10, 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20241110202127/https://www.bbc.com/news/articles/c7v3r046pzzo |url-status=live }}</ref> * ៩ វិច្ឆិកា –​ ការបំផ្ទុះគ្រាប់បែកអត្តឃាតមួយបានកើតឡើងនៅឯ[[ស្ថានីយ៍រថភ្លើងក្វេតា|ស្ថានីយ៍រថភ្លើងទីក្រុងក្វេតា]]ក្នុង[[ខេត្តបាឡូឈីស្ថាន]]នៃប្រទេស[[ប៉ាគីស្ថាន]] ដោយបានសម្លាប់មនុស្សយ៉ាងតិចចំនួន​ ២៦ នាក់។ សកម្មភាពភេរវកម្មនេះត្រូវបានក្រុម[[កងទ័ពរំដោះបាឡូឈីស្ថាន]]ប្រកាសទទួលខុសត្រូវ ហើយជាលើកដំបូងបង្អស់ដែលក្រុមមួយនេះបានបញ្ចេញសកម្មភាពភេរវកម្មនៅកណ្ដាលទីក្រុង[[ក្វេតា]]។<ref>{{Cite web |last=Akhter |first=Saadullah |date=November 9, 2024 |title='Bloodbath': Railway station bombing in Quetta, Pakistan leaves 26 dead |url=https://www.aljazeera.com/news/2024/11/9/bloodbath-railway-station-bombing-in-quetta-pakistan-leaves-26-dead |access-date=2024-12-03 |website=Al Jazeera |archive-date=November 11, 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20241111173837/https://www.aljazeera.com/news/2024/11/9/bloodbath-railway-station-bombing-in-quetta-pakistan-leaves-26-dead |url-status=live }}</ref> == ថ្ងៃ​មរណភាព == {{Main|មរណភាពក្នុងឆ្នាំ២០២៤}} == ឯកសារយោង == {{Reflist}} {{Leapyear/C21}} {{Leapyear/BE/C26}} [[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:ឆ្នាំ ២០២៤]] l4vn6zmk162of5egcxdfm58w9yonfhh 314342 314336 2024-12-04T03:05:46Z RandomPoopedBoi 27248 /* វិច្ឆិកា */ 314342 wikitext text/x-wiki [[File:2024 events collage.jpg|ពីឆ្វេងទៅស្ដាំតាមទ្រនិចនាឡិកា៖ មេដឹកនាំកំពូលអ៊ីរ៉ង់ [[អាលី ខាមេណី]]កំពុងដឹកនាំពិធីបួងសួងសពលោក[[អ៊ីស្មែល ហានីយ៉េ]] អតីតមេដឹកនាំ[[ហាម៉ាស់]] ដែលត្រូវបានគេលបធ្វើឃាតនៅឯរដ្ឋធានី[[តេហេរ៉ង់]], បាតុករកំពុងអបអរជ័យជម្នះនៅចំពោះមុខការិយាល័យនាយករដ្ឋមន្ត្រីបន្ទាប់ពីលោកស្រី[[នាយករដ្ឋមន្ត្រីបង់ក្លាដែស]] [[ស្យីគ ហាស៊ីណា]]បានប្រកាសលាលែងពីតំណែង, អេក្រង់អកសឺនៅឯ[[អាកាសយានដ្ឋានឡាក្វាឌា]]នៃទីក្រុងញូវយ៉ក ដែលជាលទ្ធផលនៃ[[ឧប្បត្តិហេតុខ្លោដស្ត្រែគឆ្នាំ២០២៤|ឧប្បត្តិហេតុដាច់ប្រព័ន្ធបច្ចេកវិទ្យាព័ត៌មានសកល]], លោក[[ដូណាល់ ត្រាំ]] បេក្ខភាពឈ្នះ[[ការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីនៃសហរដ្ឋអាមេរិកឆ្នាំ២០២៤|ការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាមេរិកឆ្នាំ២០២៤]] កំពុងឈរក្បែរឯកសណ្ឋានពន្លត់អគ្គីភ័យតំណាងឱ្យអ្នកពន្លត់អគ្គីភ័យម្នាក់ដែលត្រូវបានបាត់បង់ជីវិតក្នុងឃាតកម្មប៉ុនប៉ងលើលោកដូណាល់ ត្រាំ, ទិដ្ឋភាពក្រោយ[[គ្រោះរញ្ជួយដីនៅសមុទ្រជប៉ុនឆ្នាំ២០២៤|គ្រោះរញ្ជួយដីកម្រិត ៧.៥ វិចទ័រ]]នៅ[[ឧបទ្វីបណូតុ]]នៃប្រទេសជប៉ុនដោយវាបានសម្លាប់មនុស្សយ៉ាងតិចចំនួន ៤៦២ នាក់ និងបង្ករបួសដល់មនុស្សចំនួន ១,៣៤៤ នាក់ផ្សេងទៀត, ព្រឹត្តិការណ៍[[កីឡាអូឡាំពិករដូវក្ដៅឆ្នាំ២០២៤]] បានប្រារព្ធធ្វើឡើងនៅទីក្រុង[[ប៉ារីស]] ប្រទេស[[បារាំង]], មនុស្សម្នាមួយក្រុមបានកំពុងងើយមើល[[សូរ្យគ្រាសនៃថ្ងៃទី៨ ខែមេសា​ ឆ្នាំ២០២៤|សូរ្យគ្រាសពេញលេញ]]នៅថ្ងៃទី៨ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤ តាមរយៈវ៉ែនតាការពារនៅឯ[[ទីប្រណាំងរថយន្តអ៊ីនឌាណាប៉ូលីស]] ក្នុងរដ្ឋ[[អ៊ីនឌីអាណា]], [[សាលមហោស្រពក្រូកូស្ស]]នៃទីក្រុង[[ក្រាស្នូហ្គ័រស្ក៍]]ត្រូវរងការខូចខាតយ៉ាងដំណំក្រោយពីមានការវាយប្រហារភេរវកម្មដែលបណ្ដាលឱ្យមានមនុស្សស្លាប់ចំនួន ៤៥​ នាក់ និងរបួសចំនួន ៥៥១ នាក់។|thumb|right|3000x300px]] {| class="infobox" |'''[[បញ្ជីនៃទសវត្សរ៍ សតវត្ស និងសហស្សវត្សរ៍|សហស្សវត្សរ៍]]''' |[[សហវត្សរ៍ទី ៣]] |- |'''[[បញ្ជីនៃទសវត្សរ៍ សតវត្ស និងសហស្សវត្សរ៍|សតវត្ស]]''' |[[សតវត្សទី ២១]] |- |'''[[បញ្ជីនៃទសវត្សរ៍ សតវត្ស និងសហស្សវត្សរ៍|ទសវត្សរ៍]]''' |[[ទសវត្សរ៍ ២០២០|ឆ្នាំ ២០២០]] |- |'''[[បញ្ជីឆ្នាំ|ឆ្នាំ]]''' | [[ឆ្នាំ ២០២១|២០២១]] • [[ឆ្នាំ ២០២២|២០២២]] • [[ឆ្នាំ ២០២៣|២០២៣]] • [[ឆ្នាំ ២០២៤|គ.ស. ២០២៤]] • [[ឆ្នាំ ២០២៥|២០២៥]] • [[ឆ្នាំ ២០២៦|២០២៦]] • [[ឆ្នាំ​ ២០២៧|២០២៧]] |} {| class="infobox" style="width:20em;" |- style="text-align:center;" ! colspan="2" style="background: #ABCDEF;" |ឆ្នាំ ២០២៤ ក្នុង​ប្រតិទិន​ផ្សេងៗ |- |'''[[ពុទ្ធសករាជ]]''' |២៥៦៨ |- style="vertical-align:top;" |'''[[ប្រតិទិនហ្គ្រេហ្គោរៀន|ប្រតិទិនគ្រីកូរី]]''' |២០២៤ ''MMXXIV'' |- |'''[[Ab urbe condita]]''' |២៧៧៧ |- |'''[[ប្រតិទិនអាមេនី]]''' |១៤៧៣ ԹՎ ՌՆՀԳ |- |'''[[ប្រតិទិនអាស៊ីរី]]''' |៦៧៧៤ |- |'''[[ប្រតិទិនបាហៃ]]''' |១៨០–១៨១ |- |'''[[ប្រតិទិនសាកាបាលី]]''' |១៩៤៥–១៩៤៦ |- |'''[[ប្រតិទិនបេងហ្កាល់]]''' |១៤៣១ |- |'''[[ប្រតិទិនប៊ែប៊ែរ]]''' |២៩៧៤ |- |'''[[រាជ្យឆ្នាំស្តេចអង់គ្លេស|រាជ្យឆ្នាំអង់គ្លេស]]''' |២ [[ឆាលស៍ទី៣|Cha. ៣]] – ៤ [[ឆាលស៍ទី៣|Cha. ៣]] |- |'''[[ប្រតិទិនភូមា]]''' |១៣៨៦ |- |'''[[ប្រតិទិនប៊ីហ្សង់តាំង]]''' |៧៥៣២–៧៥៣៣ |- |'''[[ប្រតិទិនចិន]]''' |癸卯年 <small>([[ថោះ]] ធាតុទឹក)</small> ៤៧២០ ឬ ៤៦៦០   ''— ដល់ —'' 甲辰年 <small>([[រោង]] ធាតុឈើ)</small> ៤៧២១ ឬ ៤៦៦១ |- |'''[[ប្រតិទិនកូបទិក]]''' |១៧៤០–១៧៤១ |- |'''[[ប្រតិទិនឌីស្កតដ៍]]''' |៣១៩០ |- |'''[[ប្រតិទិនអេត្យូពី]]''' |២០១៦–២០១៧ |- |'''[[ប្រតិទិនហេប្រឺ]]''' |៥៧៨៤–៥៧៨៥ |- |'''[[ប្រតិទិនហិណ្ឌូ]]''' |២០៨០–២០៨១ <small>([[វិក្រមសម្វត]])</small> ១៩៤៦–១៩៤៧ <small>([[ប្រតិទិនជាតិឥណ្ឌា|សកសម្វត]])</small> ៥១២៥–៥១២៦ <small>([[កលិយុគ]])</small> |- |'''[[ប្រតិទិនអូឡូសែន]]''' |១២០២៤ |- |'''[[ប្រតិទិនអ៊ីហ្គបូ]]''' |១០២៤–១០២៥ |- |'''[[ប្រតិទិនអ៊ីរ៉ង់]]''' |១៤០២–១៤០៣ |- |'''[[ប្រតិទិនឥស្លាម]]''' |១៤៤៥–១៤៤៦ |- |'''[[ប្រតិទិនជប៉ុន]]''' |[[រេវ៉ា|សករាជរេវ៉ា ៦]] <small>(令和６年)</small> |- |'''[[ប្រតិទិនជ្វា]]''' |១៩៥៧–១៩៥៨ |- |'''[[ប្រតិទិនជូឆេ]]''' |១១៣ |- |'''[[ប្រតិទិនជូលាន]]''' |គ្រីកូរីដក ១៣ ថ្ងៃ |- |'''[[ប្រតិទិនកូរ៉េ]]''' |៤៣៥៧ |- |'''[[ប្រតិទិនសាធារណរដ្ឋចិន|ប្រតិទិនមីនគួ]]''' |ROC ១១៣ <small>民國113年</small> |- |'''[[ប្រតិទិនណានក្សាហ៊ី]]''' |៥៥៥ |- |'''[[ប្រតិទិនសុរិយគតិថៃ]]''' |២៥៦៦ |- |'''[[ប្រតិទិនទីបេ]]''' |阳水虎年 <small>([[ថោះ]]ឈ្មោលធាតុទឹក)</small> ២១៥០ ឬ ១៧៦៩ ឬ ៩៩៧    ''— ដល់ —'' 阳水虎年 <small>([[រោង]]ញីធាតុទឹក)</small> ២១៥១ ឬ ១៧៧០ ឬ ៩៩៨ |- |'''[[ម៉ោងយូនីក|ម៉ោងយូនីក]]''' |១៧០៤០៦៧២០០ – ១៧៣៥៦៨៩៥៩៩ |} '''គ.ស. ២០២៤''' ត្រូវ​នឹង ព.ស. ២៥៦៨ ជាឆ្នាំសកលចាប់ផ្តើមនៅថ្ងៃច័ន្ទ្រ តាម[[ប្រតិទិនគ្រីកូរី]] ហើយជាឆ្នាំទី ២០២៤ នៃ[[សកលសករាជ]] និង[[គ្រិស្តសករាជ]]។ សម្រាប់ឆ្នាំនេះ គេឃើញថាជម្លោះប្រដាប់អាវុធធំៗនូវតែបន្តជាសកម្មដដែរ ដូចជា៖ [[ការឈ្លានពានរបស់រុស្ស៊ីលើអ៊ុយក្រែន]] [[សង្គ្រាមផ្ទៃក្នុងមីយ៉ាន់ម៉ា (២០២១–បច្ចុប្បន្ន)|សង្គ្រាមស៊ីវិលមីយ៉ាន់ម៉ា]] [[សង្គ្រាមនៅស៊ូដង់ (២០២៣–បច្ចុប្បន្ន)|សង្រ្គាមនៅស៊ូដង់]] និង[[កុបកម្មឥស្លាមនៅសាអែល]]ជាដើម។ ចំពោះ[[សង្រ្គាមអ៊ីស្រាអែល–ហាម៉ាស់]]វិញ វាបានរីករាលដាលចូលទៅក្នុងប្រទេសជិតខាងមួយចំនួន ពិសេសគឺប្រទេសលីបង់ដែលត្រូវអ៊ីស្រាអែល[[ការឈ្លានពានរបស់អ៊ីស្រាអែលលើលីបង់ឆ្នាំ២០២៤|វាយចូលឈ្លានពាន]]នៅក្នុងអំឡុងខែតុលា។ ការឈ្លានពានមួយនេះបានប្រព្រឹត្តិទៅក្រោយពីកើតមានភាពតានតឹង និងការប៉ះទង្គិចគ្នាអស់ជាច្រើនខែរវាងប្រទេសអ៊ីស្រាអែល និងក្រុមសកម្មប្រយុទ្ធ[[ហេសបុលឡា]]ដែលមានមូលដ្ឋាននៅក្នុងប្រទេសលីបង់នោះ។ នៅប៉ុន្មានខែក្រោយការឈ្លានពាន អ៊ីស្រាអែលបានបង្កើនយុទ្ធសាស្ត្រសង្គ្រាមបន្ថែមដូចជា ការបញ្ជាបំផ្ទុះផ្ទួនៗគ្នានៃឧបករណ៍ផ្ញើសារ និងទាក់ទងរបស់ហេសបុលឡា និងការទម្លាក់គ្រាប់បែកបំផុះទីស្នាក់ការហេសបុលឡា ដែលនាំឱ្យស្លាប់មេដឹកនាំក្រុមមួយនេះឈ្មោះ[[ហាសាន់ ណាស្រារ៉ា]]។<ref>{{Cite web |date=2024-09-23 |title=Lebanon sees deadliest day of conflict since 2006 as Israeli strikes kill more than 270 |url=https://apnews.com/article/israel-palestinians-hamas-war-news-lebanon-hezbollah-e3ca9c83642056f962fdf76319e3b8de |access-date=2024-09-23 |website=AP News |archive-date=September 24, 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240924060908/https://apnews.com/article/israel-palestinians-hamas-war-news-lebanon-hezbollah-e3ca9c83642056f962fdf76319e3b8de |url-status=live }}</ref> មេដឹកនាំផ្នែកនយោបាយនៃក្រុម[[ហាម៉ាស់]]គឺលោក[[អ៊ីស្មែល ហានីយ៉េ]]ត្រូវបានគេលួចសម្លាប់នៅឯរដ្ឋធានី[[តេហេរ៉ង់]]តាំងពីខែកក្កដាមកម៉្លេះ។ ក្រៅពីនេះ [[វិបត្តិសមុទ្រក្រហម|វិបត្តិ]]នៅ[[សមុទ្រក្រហម]]ក៏ចាប់ផ្ដើមវិវត្តទៅមុខធ្ងន់ធ្ងរជាងមុន ពិសេសគឺកំណើនសកម្មភាពរបស់[[ចលនាហ៊ូទី]] ដែលបានបង្កឱ្យមានការរាំងស្ទះដល់ផ្លូវដឹកជញ្ជូនតាមសមុទ្រក្រហម។ ប្រទេសប្រមាណ ៨០ ដែលមានប្រជាជនសរុបប្រហែល ៤ ពាន់លាននាក់ នឹងត្រូវឆ្លងកាត់ការបោះឆ្នោតថ្នាក់ជាតិនៅក្នុងឆ្នាំ ២០២៤ នេះ<ref name="Economist Election">{{Cite news |date=2023-11-13 |title=2024 is the biggest election year in history |newspaper=The Economist |url=https://www.economist.com/interactive/the-world-ahead/2023/11/13/2024-is-the-biggest-election-year-in-history |access-date=2024-03-24}}</ref><ref name=":4">{{Cite news |date=2024-01-01 |title=The global elections Washington should be watching in 2024 |work=Politico|url=https://www.politico.com/news/2024/01/01/what-to-watch-global-elections-2024-00133027 |author=Eric Bazail-Eimil|access-date=2024-03-24}}</ref><ref name=":5">{{Cite news |date=2023-12-26 |title=Transcript: What will work look like in 2024? |work=Financial Times |url=https://www.ft.com/content/e12bb7f9-b470-456b-825d-dcfd4a26432f |access-date=2024-03-24}}</ref><ref>{{Cite news |date=2024-01-03 |title=2024 Is The Biggest Election Year In History—Here Are The Countries Going To The Polls This Year |work=Forbes|url=https://www.forbes.com/sites/siladityaray/2024/01/03/2024-is-the-biggest-election-year-in-history-here-are-the-countries-going-to-the-polls-this-year/?sh=6c16540b65f9|author=Siladitya Ray |access-date=2024-03-24}}</ref> ដោយក្នុងនោះរួមមានបណ្ដាប្រទេសដែលមាន[[បញ្ជីរាយប្រទេសតាមចំនួនប្រជាជន|ចំនួនប្រជាជនច្រើនជាងគេចំនួនដប់]] ([[បង់ក្លាដែស]] [[ប្រេស៊ីល]] [[ប៉ាគីស្ថាន]] [[រុស្ស៊ី]] [[ម៉ិកស៊ិក]] [[សហរដ្ឋអាមេរិក]] [[ឥណ្ឌា]] និង[[ឥណ្ឌូណេស៊ី]])។<ref name="Economist Election" /> [[សភាអឺរ៉ុប]]ក៏ត្រូវឆ្លងកាត់ការបោះឆ្នោតក្នុងឆ្នាំនេះផងដែរ។<ref>{{Cite news |date=November 1, 2023 |title=In 2024, It's Election Year in 40 Countries |work=Bloomberg |url=https://www.bloomberg.com/news/newsletters/2023-11-01/2024-is-election-year-in-40-countries-and-podcast-elon-inc-launches-next-week |access-date=15 January 2024}}</ref> == មេដឹកនាំកម្ពុជា == {{ដើមចំបង|បញ្ជីមេដឹកនាំបរទេស ឆ្នាំ ២០២៤}} {| class="wikitable" !ព្រះ​ឆាយា​ល័ក្ខណ៍/រូបថត !តំណែង !នាម |- |[[File:Norodom_Sihamoni_(2016).jpg|115x115px]] |[[ព្រះមហាក្សត្រកម្ពុជា|ព្រះមហាក្សត្រនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា]] |'''[[នរោត្តម សីហមុនី|ព្រះបាទសម្តេចព្រះបរមនាថ នរោត្តម សីហមុនី]]''' |- |[[ឯកសារ:Hun_Manet_(2022).jpg|124x124ភីកសែល]] |[[នាយករដ្ឋមន្រ្តីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា]] |'''[[ហ៊ុន ម៉ាណែត|សម្ដេចមហាបវរធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត]]''' |} == ព្រឹត្តិការណ៍សំខាន់ៗ == === មករា === * ១ មករា ** [[អេហ្ស៊ីប]] [[អេត្យូពី]] [[អ៊ីរ៉ង់]] [[អារ៉ាប៊ីសាអ៊ូឌីត]] និង[[អេមីរ៉ាតអារ៉ាប់រួម]] បានក្លាយជាសមាជិក[[ប្រ៊ីក្ស]]ជាផ្លូវការ។<ref name=":3">{{cite news |date=August 24, 2023 |last=Sharma |first=Shweta |title=Brics countries agree major expansion as six countries invited to join |url=https://www.independent.co.uk/news/world/africa/brics-2023-summit-new-members-saudi-uae-iran-b2398553.html |access-date=January 16, 2024 |website=The Independent }}</ref> ** [[សាធារណរដ្ឋអាតសាក់]] ត្រូវបានរំលាយជាផ្លូវការ ខណៈតំបន់[[ណាហ្គ័រណូ-ការ៉ាបាក់]] ត្រូវបានកាត់បញ្ចូលទៅក្នុងប្រទេស[[អាស៊ែបៃសង់]]។<ref>{{cite news|last1=Ebel|first1=Francesca|title=Defeated by force, Nagorno-Karabakh government declares it will dissolve|url=https://www.washingtonpost.com/world/2023/09/28/nagorno-karabakh-dissolved-azerbaijan-armenia/|access-date=16 January 2024|newspaper=The Washington Post|date=28 September 2023}}</ref> ** [[គ្រោះរញ្ជួយដីនៅសមុទ្រជប៉ុនឆ្នាំ២០២៤|គ្រោះរញ្ជួយដីកម្រិត ៧.៥ វ៉ិចទ័រ]] បានរំជួលតំបន់ឆ្នេរខាងលិចនៃប្រទេស[[ជប៉ុន]] ដោយបានសម្លាប់មនុស្សយ៉ាងតិចចំនួន ២២១ នាក់ និងបង្ករបួសដល់មនុស្សប្រមាណ ១,១២០ នាក់ផ្សេងទៀត។<ref>{{cite news |title=(ជាភាសាជប៉ុន) 能登地震、死者２２０人に 住宅被害は１万１千棟超 |url=https://www.sanyonews.jp/article/1502161 |access-date=16 January 2024 |work=Sanyo News |date=13 January 2024 }}</ref><ref name="ANSS1">{{cite web |title=M 7.5 - 42 km NE of Anamizu, Japan |url=https://earthquake.usgs.gov/earthquakes/eventpage/us6000m0xl/executive |publisher=United States Geological Survey |access-date=16 January 2024 |date=1 January 2024}}</ref> មនុស្សចំនួនប្រាំនាក់ទៀតត្រូវបានបាត់បង់ជីវិតនៅថ្ងៃបន្ទាប់ នៅពេលដែលយន្តហោះឆ្មាំមាត់សមុទ្របានបុកទង្គិចជាមួយយន្តហោះដឹកអ្នកដំណើររបស់ ''[[ចាភែនអ៊ែរឡាញ|Japan Airlines]]''។ មនុស្សទាំង ៣៧៩ នាក់នៅលើយន្តហោះដឹកអ្នកដំណើរនោះត្រូវបានជម្លៀសចេញពីកន្លែងកើតហេតុដោយសុវត្ថិភាព។<ref>{{cite web |title=JAL plane on fire at Haneda Airport after colliding with Japan Coast Guard plane |url=https://www3.nhk.or.jp/nhkworld/en/news/20240102_303/ |website=NHK WORLD |access-date=16 January 2024 |archive-date=3 January 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240103154820/https://www3.nhk.or.jp/nhkworld/en/news/20240102_303/ |url-status=live }}</ref> ** ប្រទេស[[អេត្យូពី]]បានប្រកាសពីកិច្ចព្រមព្រៀងជាមួយរដ្ឋ[[សូម៉ាលីឡង់]] ដើម្បីប្រើប្រាស់កំពង់ផែក្រុង[[ប៊ែប៊ឺរ៉ា]]។ អេត្យូពីក៏បានបញ្ជាក់ដែរថាខ្លួននឹងទទួលស្គាល់ឯករាជ្យភាពរបស់សូម៉ាលីឡង់ ដោយក្លាយខ្លួនជាប្រទេសដំបូងគេដែលព្រមទទួលស្គាល់រដ្ឋមួយនេះ។<ref>{{Cite web|url=https://www.reuters.com/world/africa/landlocked-ethiopia-signs-pact-use-somalilands-red-sea-port-2024-01-01/|date=January 1, 2024|title=Landlocked Ethiopia signs Pact to Use Somaliland's Red Sea Port|website=Reuters}}</ref> * ២ មករា – [[ការបោះឆ្នោតសកលម៉ាសាល់ឆ្នាំ២០២៣]]៖ [[សភានីតិបញ្ញត្តិនៃកោះម៉ាសាល់]] បានជ្រើសតាំងលោកស្រី [[ហ៊ីលដា ហែនណា]] ជា[[ប្រធានាធិបតីនៃប្រជុំកោះម៉ាសាល់|ប្រធានាធិបតី]]សម្រាប់អាណត្តិទីពីររបស់លោកស្រី ក្នុងសម័យប្រជុំដំបូងក្រោយការបោះឆ្នោតសកល។<ref>{{Cite web |date=2024-01-03 |title=Hilda Heine sworn in as President of the Marshall Islands |url=https://www.rnz.co.nz/international/pacific-news/505980/hilda-heine-sworn-in-as-president-of-the-marshall-islands |access-date=2024-01-16 |website=RNZ }}</ref> * ៣ មករា – [[ហេតុការណ៍បំផ្ទុះគ្រាប់បែកនៅគែរម៉ាន់]]៖ រដ្ឋឥស្លាមបានបំផ្ទុះគ្រាប់បែកចំនួនពីរនៅក្នុងអំឡុងព្រឹត្តិការណ៍រំលឹកឃាតកម្មលោក[[កាស៊ឹម សូលីម៉ានី]] ក្នុងទីក្រុងគែរម៉ាន់ ប្រទេសអ៊ីរ៉ង់ ដោយបានសម្លាប់មនុស្សចំនួន ៩៤ នាក់។<ref>{{Cite web |date=2024-01-06 |title=Death toll in Islamic State-claimed suicide blasts rises to 91 |url=https://apnews.com/article/iran-islamic-state-soleimani-attack-killed-b6f1fee20401e0520fc0c1b7a042a7b2 |access-date=2024-01-16 |website=AP News }}</ref> * ៧ មករា – [[ការបោះឆ្នោតសកលបង់ក្លាដែសឆ្នាំ២០២៤]]៖ [[សម្ព័ន្ធអាវ៉ាមី]] ដែលដឹកនាំដោយលោកស្រី [[ស្យីគ ហាស៊ីណា]] បានឈ្នះឆ្នោតសម្រាប់អាណត្តិទីបួន ខណៈដែលការតវ៉ាពីគណបក្សប្រឆាំងកំពុងបន្លឺខ្លាំងៗ និងការធ្លាក់ចុះនៃចំនួនអ្នកចូលរួមបោះឆ្នោត។<ref>{{Cite news |title=Bangladesh Election Commission schedules parliamentary polls for Jan 7 |url=https://bdnews24.com/bangladesh/5ps4txfm44 |access-date=2023-01-16 |work=bdnews24.com }}</ref><ref>{{Cite news |date=2024-01-07 |title=Bangladesh election: PM Sheikh Hasina wins fourth term in controversial vote |url=https://www.bbc.com/news/world-asia-67889387 |access-date=2024-01-16 |work=BBC News }}</ref> * ១២ មករា – [[ប្រតិបត្តិការអាណាព្យាបាលភាពរុងរឿង]]៖ សម្ព័ន្ធយោធាចម្រុះដឹកនាំដោយសហរដ្ឋអាមេរិក បានបើកការវាយប្រហារតាមផ្លូវអាកាសទៅលើទីតាំងក្រុមសកម្មប្រយុទ្ធ[[ហ៊ូទី]]នៅក្នុងប្រទេស[[យេម៉ែន]] ដោយនេះជាការសងសឹកឆ្លើយតបចំពោះសកម្មភាពវាយប្រហាររបស់ចលនាហ៊ូទីលើនាវាដឹកជញ្ជូននៅសមុទ្រក្រហម។<ref>{{Cite news |url=https://www.washingtonpost.com/national-security/2024/01/11/us-strike-yemen-houthis-red-sea/ |title=U.S.-led coalition strikes Iran-aligned Houthi militants in Yemen|newspaper=The Washington Post }}</ref> * ១៣ មករា – [[ការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីតៃវ៉ាន់ឆ្នាំ២០២៤]]៖ លោក[[ឡៃ ឈីងទឿ]]នៃ[[គណបក្សប្រជាធិបតេយ្យចម្រើននិយម]]ដែលកំពុងកាន់អំណាច បានជាប់ឆ្នោតជាប្រធានាធិបតីដោយទទួលបានសំឡេងគាំទ្រ ៤០%។<ref>{{Cite news |date=2024-01-13 |title=Taiwan elects Lai Ching-te, from incumbent pro-sovereignty party, as president |url=https://www.theguardian.com/world/2024/jan/13/taiwan-ruling-partys-lai-ching-te-wins-presidential-election |access-date=2024-01-17 |work=The Guardian }}</ref> * ១៤ មករា ** [[ម៉ារហ្គ្រេថឺរទី ២ នៃប្រទេសដាណឺម៉ាក|សម្តេចព្រះរាជិនីនាថម៉ារហ្គ្រេថឺរទី២]] បានដាក់រាជ្យជាផ្លូវការក្នុងនាមជា[[ព្រះមហាក្សត្រដាណឺម៉ាក|ព្រះមហាក្សត្រិយានីនៃប្រទេសដាណឺម៉ាក]] ដោយមានព្រះរាជបុត្រច្បងរបស់ទ្រង់ ព្រះនាម [[ហ្វ្រេដេរីគទី១០]] ឡើងស្នងរាជ្យបន្ត។<ref>{{Cite news |date=2023-12-31 |title=Queen Margrethe II: Danish monarch announces abdication live on TV |work=BBC News |url=https://www.bbc.com/news/world-europe-67854395 |access-date=2024-01-17}}</ref> ** [[ការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីកូម័រឆ្នាំ២០២៤]]៖ ប្រធានាធិបតីកាន់អំណាច លោក[[អាហ្សាលី អាស៊ូម៉ានី]]បានជាប់ឆ្នោតបន្តជា[[ប្រធានាធិបតីកូម័រ]]ដោយទទួលបានសំឡេងគាំទ្រ ៦២.៩%។<ref>{{Cite web |date=January 17, 2023 |title=Unrest grips Comoros as opposition rejects president's re-election |url=https://www.france24.com/en/afrique/20240117-unrest-grips-comoros-opposition-rejects-president-re-election |access-date=21 January 2023 |website=France 24}}</ref><ref>{{Cite web |title=Comoros To Hold Presidential Vote On January 14 |url=https://www.barrons.com/news/comoros-to-hold-presidential-vote-on-january-14-671cffbe |access-date=2024-01-17 |website=Barrons }}</ref> * ១៥ មករា – បន្ទាប់ពីកើតវិបត្តិនយោបាយមួយរយៈក្រោយ[[ការបោះឆ្នោតសកលក្វាតេម៉ាឡាឆ្នាំ២០២៣|ការបោះឆ្នោតនៅឆ្នាំមុន]] លោក[[ប៊ែរណាដូ អារេវ៉ាឡូ]] ក៏បានឡើងកាន់តំណែងជា[[ប្រធានាធិបតីក្វាតេម៉ាឡា|ប្រធានាធិបតីទី៥២]] នៃប្រទេស[[ក្វាតេម៉ាឡា]]។<ref name="AP News 2023">{{cite web |date=August 20, 2023 |title=Progressive Arévalo is 'virtual winner' of Guatemala election after corruption angered voters |url=https://apnews.com/article/guatemala-election-torres-arevalo-d5bffc895c90570aafa77a0b2056a640 |access-date=5 May 2024 |website=AP News}}</ref> * ១៩ មករា – ជប៉ុនបាន​ក្លាយជា​ប្រទេស​ទី​ប្រាំ​ដែល​សម្រេច​បាននូវ​ការ​ចុះចត​ដោយរលូនលើ​ឋាន​[[ព្រះច័ន្ទ]] ជាមួយ​នឹងបេសកកម្ម [[SLIM]] របស់ខ្លួន។<ref>{{Cite web |date=20 January 2024 |title= Breaking News៖ ជប៉ុនជោគជ័យក្នុងការចុះចតយាន លើព្រះចន្ទដោយរលូន ប៉ុន្តែជួបបញ្ហានៅពេលបន្ទាប់! |url=https://cambospace-world.com/?p=22316&fbclid=IwAR2DDGd49VeEVOTAlffN7jbUCUyidHJnjxeyz_5EmgCrK5TayVnRRfhh8v8 |access-date= 2024-01-21 |website=Cambo Space }}</ref> * ២៦ មករា ** [[សង្គ្រាមអ៊ីស្រាអែល–ហាម៉ាស់]]៖ [[តុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ]]នៃ[[អង្គការសហប្រជាជាតិ]] បានចេញសេចក្ដីសម្រេចបញ្ជាឱ្យអ៊ីស្រាអែលត្រូវប្រើគ្រប់មធ្យោបាយ ដើម្បីបញ្ចៀសទប់ស្កាត់អំពើប្រល័យពូជសាសន៍នៅក្នុងតំបន់ហ្កាហ្សា ប៉ុន្តែតុលាការកំពូលមួយនេះមិនបានបញ្ជាឱ្យអ៊ីស្រាអែលផ្អាកនូវប្រតិបត្តិការខ្លួនជាបន្ទាន់នោះឡើយ។<ref>{{cite web |title=Israel must prevent genocidal acts in Gaza, top UN court says|url=https://www.bbc.co.uk/news/live/world-68097640 |access-date=28 January 2024 |date=26 January 2024 |work=BBC News}}</ref> ** [[ការបោះឆ្នោតសកលទូវ៉ាលូឆ្នាំ២០២៤]]៖ [[នាយករដ្ឋមន្ត្រីទូវ៉ាលូ]] លោក[[កូស៊ី ណាតាណូ]]មិនបានទទួលសំឡេងគាំទ្រគ្រប់គ្រាន់ពី[[សភាតំណាងរាស្ត្រ (ទូវ៉ាលូ)|សភា]]ដើម្បីបន្តតំណែងជានាយករដ្ឋមន្ត្រីទៀតនោះទេ។ មួយខែក្រោយមក សភាក៏បានសម្រេចបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងលោក[[ហ្វេលេទី ទីអូ]]ជានាយករដ្ឋមន្ត្រីថ្មី។<ref name="R24-2-26">{{cite web |last=Needham |first=Kirsty |date=26 February 2024 |title=Taiwan ally Tuvalu names Feleti Teo as new prime minister |url=https://www.reuters.com/world/asia-pacific/tuvalu-name-new-prime-minister-monday-2024-02-25/ |access-date=4 May 2024 |work=Reuters}}</ref> * ៣១ មករា – [[ព្រះស៊ុលតង់ចូហ័រ|ព្រះស៊ុលតង់នៃរដ្ឋចូហ័រ]] [[អ៊ីប្រាហ៊ីម អ៊ីស្កាន់ដារ]] បានឡើងសោយរាជ្យជា[[ព្រះមហាក្សត្រម៉ាឡេស៊ី|ព្រះប្រមុខរដ្ឋកំពូល]]ទី១៧ នៃប្រទេស[[ម៉ាឡេស៊ី]]។<ref>{{cite web|url=https://www.thestar.com.my/news/nation/2024/01/31/sultan-ibrahim-takes-oath-as-17th-yang-di-pertuan-agong|title=Sultan Ibrahim takes oath as 17th Yang di-Pertuan Agong|website=The Star|date=31 January 2024|accessdate=1 February 2024}}</ref> === កុម្ភៈ === * ៤ កុម្ភៈ ** [[ប្រធានាធិបតីណាមីប៊ី]] លោក[[ហាហ្កេ ហ្កាំងហ្កូប]] បានទទួលមរណភាពក្នុងអាយុ ៨២ ឆ្នាំ ហើយត្រូវបានអនុប្រធានាធិបតីរបស់លោកឈ្មោះ [[ណាំងហ្កូឡូ អ៊ឹមប៊ុមបា]] ឡើងស្នងតំណែងបន្តជាប្រធានាធិបតីប្រទេស[[ណាមីប៊ី]]។<ref>{{Cite web |last=Petersen |first=Shelleygan |date=2024-02-04 |title=President Hage Geingob is dead |url=https://www.namibian.com.na/president-hage-geingob-is-dead/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20240204053823/https://www.namibian.com.na/president-hage-geingob-is-dead/ |archive-date=4 February 2024 |access-date=2024-02-06 |website=The Namibian }}</ref><ref>{{Cite news |date=2024-02-04 |title=Hage Geingob, Namibia’s president, dies aged 82 after cancer treatment |url=https://www.theguardian.com/world/2024/feb/04/hage-geingob-namibias-president-dies-aged-82-after-cancer-treatment |access-date=2024-02-06 |work=The Guardian |issn=0261-3077 |agency=Agence France-Presse}}</ref> ** [[ការបោះឆ្នោតសកលអែលសាល់វ៉ាឌ័រឆ្នាំ២០២៤]]៖ ប្រធានាធិបតីកំពុងកាន់អំណាច លោក[[ណាយីប ប៊ូកេលេ]]បានឈ្នះឆ្នោតដោយទទួលសំឡេងគាំទ្រជាង ៨០% ដោយក្លាយខ្លួនជាប្រធានាធិបតីដំបូងចាប់ពីឆ្នាំ១៩៤៤ មក ដែលត្រូវគេបោះឆ្នោតជ្រើសរើសបន្តអាណត្តិទីពីរ។<ref>{{Cite web |date=2024-02-05 |title=El Salvador's Bukele is already claiming a big election win, but a troubled count delays results |url=https://apnews.com/article/el-salvador-nayib-bukele-president-reelection-ef04e20d901908099f4f787b841aca89 |access-date=2024-02-06 |website=AP News }}</ref><ref>{{Cite news |title=After Nayib Bukele’s crushing, unconstitutional victory, what next? |url=https://www.economist.com/the-americas/2024/02/05/after-nayib-bukeles-crushing-unconstitutional-victory-what-next |access-date=2024-02-06 |work=The Economist |issn=0013-0613}}</ref> * ៧ កុម្ភៈ – [[ការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីអាស៊ែបៃសង់ឆ្នាំ២០២៤]]៖ ទោះមានការធ្វើពហិការពីគណបក្សប្រឆាំងក្ដី [[ប្រធានាធិបតីអាស៊ែបៃសង់]] លោក[[អ៊ីឡាំ អាលីយែវ]] ត្រូវជាប់ឆ្នោតម្ដងទៀតសម្រាប់អាណត្តិទីប្រាំរបស់លោក។<ref>{{Cite web |date=2024-02-07 |title=Azerbaijan’s president is likely to win election after a blitz offensive reclaimed Karabakh region |url=https://apnews.com/article/azerbaijan-election-ilham-aliyev-39a3b0811de492afdcc96e2f17b6f797 |access-date=2024-02-07 |website=Associated Press }}</ref> * ៨ កុម្ភៈ – [[ការបោះឆ្នោតសកលប៉ាគីស្ថានឆ្នាំ២០២៤]]៖ អ្នកនយោបាយឯករាជ្យ ដែលភាគច្រើនជាសមាជិកនៃអតីត[[ចលនាប៉ាគីស្ថានដើម្បីយុត្តិធម៌]] បានដណ្ដើមអាសនៈមួយភាគធំនៅក្នុង[[រដ្ឋសភា (ប៉ាគីស្ថាន)|រដ្ឋសភា]]។<ref>{{Cite web |title=Imran Khan loyalists win shock victory in Pakistan election |url=https://www.ft.com/content/35a6dd5b-2924-40ad-a650-004ec6379e00 |access-date=2024-02-12 |website=www.ft.com}}</ref> * ១១ កុម្ភៈ – លទ្ធផលជុំទីពីរនៃ[[ការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីហ្វាំងឡង់ឆ្នាំ២០២៤]]៖ លោក[[អាឡិចសាន់ដឺ ស្ទូប]] បានទទួលជ័យជម្នះនៅក្នុងជុំទីពីរនៃការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីហ្វាំងឡង់ដោយទទួលបានសំឡេងគាំទ្រក្រោម ១០០,០០០ សំឡេង។<ref>{{Cite news |last1=Luoma |first1=Elviira |last2=Sevgili |first2=Canan |date=2024-01-25 |title=What you need to know about the 2024 Finnish presidential election |url=https://www.reuters.com/world/europe/what-you-need-know-about-2024-finnish-presidential-election-2024-01-25/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20240127115646/https://www.reuters.com/world/europe/what-you-need-know-about-2024-finnish-presidential-election-2024-01-25/ |archive-date=2024-01-27 |access-date=2024-02-12 |work=Reuters}}</ref> * ១៤ កុម្ភៈ – [[ការបោះឆ្នោតសកលឥណ្ឌូណេស៊ីឆ្នាំ២០២៤]]៖ លោក[[​ប្រាបូវ៉ូ ស៊ូប៊ីយានតូ]] បានឈ្នះ[[ការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីឥណ្ឌូណេស៊ីឆ្នាំ២០២៤|ការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតី]] ខណៈ[[គណបក្សប្រជាធិបតេយ្យឥណ្ឌូណេស៊ីនិយមតស៊ូ|គណបក្សប្រជាធិបតេយ្យនិយមតស៊ូ]]បានកើបបានសំឡេងភាគច្រើននៅក្នុង[[ការបោះឆ្នោតនីតិបញ្ញត្តិឥណ្ឌូណេស៊ីឆ្នាំ២០២៤|ការបោះឆ្នោតនីតិបញ្ញត្តិ]]។<ref>{{Cite web |date=2024-02-13 |title=Former Indonesian general linked to human rights abuses claims victory in presidential election |url=https://apnews.com/article/indonesia-presidential-election-voting-dd732adb2d0f3b674fc92aee4f547c6a |access-date=2024-03-15 |website=AP News }}</ref> * ២៨ កុម្ភៈ – [[វិបត្តិហៃទីឆ្នាំ២០២៤|វិបត្តិហៃទី]]៖ រដ្ឋាភិបាលហៃទីបានប្រកាសដាក់ប្រទេសក្នុងស្ថានភាពអាសន្ន បន្ទាប់ពីក្រុមបក្សពួកទំនើងបានធ្វើសកម្មភាពវាយលុកលើពន្ធនាគារចំនួនពីរ និងទាមទារឱ្យ[[នាយករដ្ឋមន្ត្រីហៃទី|នាយករដ្ឋមន្ត្រី]][[អារីយែល អង់រី]]ចុះចេញពីតំណែង។<ref>{{cite news |last1=Sanon |first1=Evans |last2=Luxama |first2=Pierre-Richard |title=Haiti declares a curfew as it tries to restore order after weekend jailbreak, explosion of violence |url=https://apnews.com/article/haiti-prison-break-2788f145b0d26efc2aa199e923724e0f |access-date=15 March 2024 |work=Associated Press |date=3 March 2024}}</ref> * ២៩ កុម្ភៈ – [[សង្គ្រាមអ៊ីស្រាអែល–ហាម៉ាស់]]៖ ពលទាហាននៃ[[កងកម្លាំងការពារអ៊ីស្រាអែល]]បានបើកការបាញ់ប្រហារទៅលើហ្វូងជនស៊ីវិលនៅ[[ទីក្រុងហ្កាហ្សា|ហ្កាហ្សា]] ដោយបានសម្លាប់មនុស្សជាងមួយរយនាក់ ខណៈដែលចំនួនប្រជាជនប៉ាឡេស្ទីនដែលបានបាត់បង់ជីវិតនៅក្នុងសង្រ្គាមបានកើនលើសពី ៣០,០០០ នាក់។<ref>{{Cite web |date=2024-02-29 |title=More than 100 killed as Israeli troops open fire on Gazans crowded around aid convoy |url=https://www.nbcnews.com/news/world/israel-hamas-war-aid-convoy-gaza-city-dead-idf-opened-fire-rcna141195 |access-date=2024-03-15 |website=NBC News }}</ref> === មីនា === * ៧ មីនា – ប្រទេស[[ស៊ុយអែត]]បានក្លាយជាសមាជិកទី៣២ របស់អង្គការ[[ណាតូ]]។<ref>{{cite web |title=Sweden officially joins NATO |url=https://www.nato.int/cps/en/natohq/news_223446.htm |access-date=15 March 2024 |date=7 March 2024 |work=NATO}}</ref> * ១០ មីនា – [[ការបោះឆ្នោតនីតិប្បញ្ញត្តិព័រទុយហ្កាល់ឆ្នាំ២០២៤]]៖ [[សម្ព័ន្ធប្រជាធិបតេយ្យ (ព័រទុយហ្កាល់, ២០២៤)|សម្ព័ន្ធប្រជាធិបតេយ្យ]]បានដណ្ដើមអាសនៈមួយភាគធំនៅក្នុងសភា ប៉ុន្តែវានៅមិនតែគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីវ៉ាដាច់[[គណបក្សសង្គមនិយម (ព័រទុយហ្កាល់)|គណបក្សសង្គមនិយម]]ដែលកំពុងកាន់អំណាច ខណៈគណបក្សស្តាំនិយម[[ឆេហ្កា]]បានឈ្នះអាសនៈគុណនឹងបួនច្រើនជាងអាណត្តិមុន។<ref>{{Cite web |date=2024-03-10 |title=Portugal election sees above-average turnout in very tight contest |url=https://www.politico.eu/article/portugual-election-above-average-participation/ |access-date=2024-03-16 |website=POLITICO }}</ref> * ១១ មីនា – [[នាយករដ្ឋមន្ត្រីហៃទី|នាយករដ្ឋមន្ត្រី]]ស្តីទី និងជាប្រធានាធិបតីប្រទេសហៃទី លោក[[អារីយែល អង់រី]]បានប្រកាសថាខ្លួនលោកនឹងលាលែងចេញពីតំណែងទាំងពីរនៅរយៈពេលដ៏ខ្លីខាងមុខ ខណៈពេលដែលប្រទេសជាតិកំពុងជួបនូវវិបត្តិជម្លោះប្រដាប់អាវុធរវាងអាជ្ញាធរសន្តិសុខ និងក្រុមបក្សពួកបងធំ។<ref>{{Cite news |date=2024-03-12 |title=Haiti's prime minister Ariel Henry resigns as law and order collapses |url=https://www.bbc.com/news/world-latin-america-68541349 |access-date=2024-03-16 }}</ref> * ១៣ មីនា – [[ច្បាប់បញ្ញាសិប្បនិម្មិត]] ដែលត្រូវជាក្របខ័ណ្ឌច្បាប់ និងបទប្បញ្ញត្តិទូលំទូលាយដំបូងគេនៅលើពិភពលោកដើម្បីគ្រប់គ្រង[[បញ្ញាសិប្បនិម្មិត]] ត្រូវបានអនុម័តដោយ[[សហភាពអឺរ៉ុប]]។<ref>{{cite web |title=World’s first major act to regulate AI passed by European lawmakers |url=https://www.cnbc.com/2024/03/13/european-lawmakers-endorse-worlds-first-major-act-to-regulate-ai.html |access-date=16 March 2024 |date=14 March 2024 |work=CNBC}}</ref> * ១៥–១៧ មីនា — [[ការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីរុស្ស៊ីឆ្នាំ២០២៤]]៖ ប្រធានាធិបតីកាន់អំណាចលោក[[វ៉្លាឌីមៀរ ពូទីន]] បានឈ្នះឆ្នោតជាប់អាណត្តិទីប្រាំ។<ref>{{cite web|title=Putin wins Russia election in landslide with no serious competition|url=https://www.reuters.com/world/europe/russias-presidential-vote-starts-final-day-with-accusations-kyiv-sabotage-2024-03-17/|access-date=24 March 2024|date=18 March 2024|work=Reuters}}</ref> * ២២ មីនា – ភេវរករនៃ[[រដ្ឋឥស្លាម–ខេត្តកូរ៉ាសាន|រដ្ឋឥស្លាម]]បានធ្វើការបាញ់រះសម្លាប់មនុស្សយ៉ាងតិច ១៤៤ នាក់ និងបង្ករបួសដល់មនុស្សប្រមាណ ៥៥១ នាក់ផ្សេងទៀតនៅឯ[[សាលមហោស្រពក្រូកូស្ស]] ក្នុងក្រុង[[ក្រាស្នូហ្គ័រស្ក៍ (ម៉ូស្គូ)|ក្រាស្នូហ្គ័រស្ក៍]] ប្រទេសរុស្ស៊ី។<ref>{{Cite web |date=March 29, 2024 |title=Death toll from concert hall attack in Russia's Moscow region rises to 144 |website=AA |url=https://www.aa.com.tr/en/asia-pacific/death-toll-from-concert-hall-attack-in-russia-s-moscow-region-rises-to-144/3178519 |access-date=04 May 2024 |archive-date=30 March 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240330062453/https://www.aa.com.tr/en/asia-pacific/death-toll-from-concert-hall-attack-in-russia-s-moscow-region-rises-to-144/3178519 |url-status=live }}</ref> * ២៤ មីនា – [[ការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីសេនេកាល់ឆ្នាំ២០២៤]]៖ លោក[[បាស៊ីរូ ឌីអូម៉េយ៍ ហ្វេយ៍]]ត្រូវជាប់ឆ្នោតក្លាយជា[[ប្រធានាធិបតីសេនេកាល់|ប្រធានាធិបតី]] បន្ទាប់ពីបេក្ខជនគោលឈ្មោះ[[អ៊ូសម៉ាន់ ស៊ុងកូ]]ត្រូវបានដកហូតសិទ្ធិឈរឈ្មោះបោះឆ្នោត។<ref>{{Cite web |date=2024-03-25 |title=Senegal’s little-known opposition leader Bassirou Diomaye Faye is named the next president |url=https://apnews.com/article/senegal-election-polls-1a9ab8ceab4ecde9b9cce412717dce31 |access-date=2024-03-27 |website=AP News }}</ref> * ២៥ មីនា – [[ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខអង្គការសហប្រជាជាតិ]]បានអនុម័តដំណោះស្រាយមួយដោយអំពាវនាវឱ្យមាន "បទឈប់បាញ់ជាបន្ទាន់" នៅក្នុង[[សង្គ្រាមអ៊ីស្រាអែល–ហាម៉ាស់|តំបន់ហ្កាហ្សា]] និងទាមទារឱ្យមានការដោះលែងចំណាប់ខ្មាំងទាំងអស់ជាបន្ទាន់ និងដោយគ្មានលក្ខខណ្ឌអ្វីទាំងអស់។<ref>{{cite web |title=UN Security Council resolution calls for Gaza ceasefire |url=https://www.bbc.co.uk/news/world-middle-east-68658415 |access-date=27 March 2024 |date=25 March 2024 |work=BBC News}}</ref> * ៣១ មីនា – ប្រទេស[[ប៊ុលហ្ការី]] និង[[រូម៉ានី]]បានក្លាយជាសមាជិកនៃ[[តំបន់ស្សិនគែន]] តាមរយៈផ្លូវសមុទ្រ និងផ្លូវអាកាស។<ref>{{cite web|date=30 March 2024|title=Bulgaria and Romania join the Schengen area|url=https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/ip_24_1722|accessdate=3 April 2024|website=European Commission}}</ref> === មេសា === * ១ មេសា – អ៊ីស្រាអែលបានធ្វើការ​វាយ​ប្រហារ​តាមផ្លូវអាកាសលើស្ថានទូត​អ៊ីរ៉ង់​នៅក្នុងទី​ក្រុង[[​ដាម៉ាស]]​ដោយ​បានសម្លាប់​មនុស្ស​សរុបចំនួន ១៦ ​នាក់។<ref name="cghs2">{{Cite web |date=3 April 2024 |title=Woman and her son among 16 people killed in Israeli raid on building attached to Iranian embassy |url=https://www.syriahr.com/en/330101/ |access-date=2024-04-23 |website=Syrian Observatory For Human Rights}}</ref> * ៣ មេសា – [[គ្រោះរញ្ជួយដីតៃវ៉ាន់ឆ្នាំ២០២៤|គ្រោះរញ្ជួយដី]]កម្រិត ៧.៤ រ៉ិចទ័រ បានអង្រួនឆ្នេរសមុទ្រខាងកើតនៃកោះ[[តៃវ៉ាន់]] ខណៈរលកស៊ូណាមិតូចមួយកម្ពស់ពី ២០ ទៅ ៣០ សង់ទីម៉ែត្របានប៉ះទង្គិចនឹង[[ខេត្តអូគីណាវ៉ា]] ប្រទេសជប៉ុន។<ref>{{Cite web |date=2 April 2024 |title=Taiwan 7.7 magnitude earthquake sparks tsunami warning in Japan |url=https://www.theguardian.com/world/2024/apr/03/taiwan-earthquake-magnitude-tsunami-warning-japan-okinawa |url-status=live |access-date=4 April 2024 |website=The Guardian}}</ref> * ៥ មេសា – កម្លាំងនគរបាលអេក្វាឌ័របានសម្រុកចូលស្ថានទូតម៉ិកស៊ិកក្នុងទីក្រុង[[គីតូ]] ដើម្បីចាប់ខ្លួនអតីតអនុប្រធានាធិបតី លោក[[ហ្ក័រហ្កេ ក្លាស]] ទោះត្រូវប្រទេសម៉ិកស៊ិកផ្តល់សិទ្ធិជ្រកកោននយោបាយឱ្យក្ដី។ ទង្វើនេះជាសកម្មភាពបំពានលើ[[អនុសញ្ញាទីក្រុងវីយែនស្តីពីទំនាក់ទំនងការទូត]] ហើយរដ្ឋាភិបាលម៉ិកស៊ិក និង[[នីការ៉ាក្វា]]បានប្រកាសផ្តាច់ទំនាក់ទំនងការទូតជាមួយប្រទេស[[អេក្វាឌ័រ]]។<ref>{{Cite web |last=Vélez |first=Roger |title=(ជាភាសាអេស្ប៉ាញ) México rompe relaciones diplomáticas con Ecuador, tras irrupción policial en Embajada México rompe relaciones diplomáticas con Ecuador |url=https://www.primicias.ec/noticias/politica/mexico-policia-ecuador-roberto-canseco-embajada/ |access-date=8 April 2024 |website=Primicias }}</ref> * ៦ មេសា – លោក[[ភីទ័រ ប៉េឡេគ្រីនី]]បានជាប់ឆ្នោតក្លាយជា[[ប្រធានាធិបតីស្លូវ៉ាគី]]នៅក្នុងជុំទីពីរនៃ[[ការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីស្លូវ៉ាគីឆ្នាំ២០២៤]]។<ref>{{Cite web |title=Slovak presidency goes to government candidate |url=https://www.politico.eu/article/slovak-presidential-election-second-round/ |date=6 April 2024 |website=Politico}}</ref> * ៨ មេសា – [[សូរ្យគ្រាសនៃថ្ងៃទី៨ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤|សូរ្យគ្រាសពេញលេញ]]អាចត្រូវបានមើលឃើញនៅទូទាំងទ្វីប[[អាមេរិកខាងជើង]]។<ref>{{citation |title=Where & When |url=https://science.nasa.gov/eclipses/future-eclipses/eclipse-2024/where-when/ |date=2024-04-06 |publisher=NASA |access-date=April 9, 2024 |archive-date=April 8, 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240408053255/https://science.nasa.gov/eclipses/future-eclipses/eclipse-2024/where-when/ |url-status=live }}</ref> * ៩ មេសា – ក្រោយពីលោក[[លីអូ វ៉ារ៉ាដការ]]បានលាឈប់ពីតំណែងជានាយករដ្ឋមន្ត្រីប្រទេស[[អៀរឡង់]]ជាផ្លូវការ មេដឹកនាំនៃគណបក្ស[[ហ្វីនហ្គែល]] លោក[[សៃម៉ន ហារីស]]បានក្លាយជា[[តាវអ៊ីស៊ីជ]] (នាយករដ្ឋមន្ត្រី) វ័យក្មេងបំផុត បន្ទាប់ពីត្រូវបានគេបោះឆ្នោតជ្រើសរើសនៅក្នុងសភា''[[ដែលអៀរឡង់|ដែល]]'' និងបានតែងតាំងដោយប្រធានាធិបតី លោក[[ម៉ៃឃើល ឌី. ហ៊ីហ្គីន]]។<ref>{{cite news|url=https://www.rte.ie/news/politics/2024/0409/1442464-harris-politics/|title=Simon Harris formally appointed Taoiseach after Dáil vote|publisher=RTÉ News|date=9 April 2024}}</ref> * ១០ មេសា – [[ការបោះឆ្នោតនីតិប្បញ្ញត្តិកូរ៉េខាងត្បូងឆ្នាំ២០២៤]]៖ [[គណបក្សប្រជាធិបតេយ្យកូរ៉េ]]បានដណ្ដើមឈ្នះ ១៧៦ អាសនៈនៅក្នុង[[រដ្ឋសភា (កូរ៉េខាងត្បូង)|រដ្ឋសភា]] ខណៈ[[គណបក្សអំណាចប្រជាជន (កូរ៉េខាងត្បូង|គណបក្សអំណាចប្រជាជន]]របស់ប្រធានាធិបតី[[យូន សកយ៉ល]]បានទទួលត្រឹមតែ ១០៨ អាសនៈប៉ុណ្ណោះ។<ref>{{cite news|url=https://www.csis.org/analysis/south-koreas-2024-general-election-results-and-implications/|title=South Korea's 2024 General Election: Results and Implications|publisher=CSIS|date=10 April 2024}}</ref> * ១៣ មេសា – ប្រទេស[[អ៊ីរ៉ង់]]បានបើកការវាយប្រហារតាមផ្លូវអាកាសទៅលើប្រទេសអ៊ីស្រាអែលដើម្បីជាការសងសឹកនឹងសកម្មភាពវាយប្រហារទៅលើស្ថានទូតអ៊ីរ៉ង់នៅទីក្រុង[[ដាម៉ាស]]ដោយអ៊ីស្រាអែលកាលពីដើមខែនេះ។<ref>{{Cite web |last=Harris |first=Chris |date=2024-04-13 |title=Iran launches wave of drone attacks at Israel: report |url=https://nypost.com/2024/04/13/world-news/iran-launches-wave-of-drone-attacks-at-israel-report/ |access-date=2024-04-14 |website=New York Post}}</ref> * ១៦ មេសា – [[គ្រោះទឹកជំនន់នៅឈូងសមុទ្រពែរ្សឆ្នាំ២០២៤]]៖ មនុស្សយ៉ាងតិចចំនួន ៣២ នាក់បានបាត់បង់ជីវិតខណៈពេលមានភ្លៀងធ្លាក់ធ្ងន់ធ្ងរនៅតំបន់[[មជ្ឈិមបូព៌ា]] ដែលក្រោយមកបានបង្កជាគ្រោះទឹកជំនន់ភ្លាមៗ។ គ្រោះទឹកជំនន់នេះក៏បានបង្កការរំខានដល់ក្រុមហ៊ុនអាកាសចរណ៍[[អេមីរ៉ាតអ៊ែរឡាញ]]នៅឯ[[អាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិឌូបៃ]]។<ref>{{cite web|title=Dubai airport chaos as UAE and Oman reel from deadly storms|url=https://www.bbc.com/news/world-middle-east-68831408}}</ref> * ១៧ មេសា ** [[ការបោះឆ្នោតសកលសូឡូម៉ុងឆ្នាំ២០២៤]]៖ គណបក្សរបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រីកំពុងកាន់អំណាច លោក[[ម៉ាណាសេហ៍ សូហ្កាវ៉ារ៍]] បានដណ្ដើមអាសនៈច្រើនជាងគេនៅក្នុងសភា។<ref>{{Cite web |title=Solomon Islands pro-China PM Manasseh Sogavare fails to secure majority |url=https://www.aljazeera.com/news/2024/4/24/solomon-islands-pro-china-pm-manasseh-sogavare-fails-to-secure-majority |access-date=2024-05-04 |website=Al Jazeera }}</ref> ** [[ការបោះឆ្នោតសភាក្រូអាតឆ្នាំ២០២៤]]៖ គណបក្សកាន់អំណាច[[សហភាពប្រជាធិបតេយ្យក្រូអាត]] បានដណ្ដើមឈ្នះអាសនៈច្រើនជាងគេ។<ref>{{Cite news |last=Henley |first=Jon |last2=correspondent |first2=Jon Henley Europe |date=2024-04-18 |title=Political uncertainty in Croatia as ruling party wins most seats but no majority |url=https://www.theguardian.com/world/2024/apr/18/croatia-election-results-hdz-democratic-union-pm-andrej-plenkovic-without-majority-sdp-homeland-movement |access-date=2024-04-22 |work=The Guardian |issn=0261-3077}}</ref> * ១៩ មេសា – អ៊ីស្រាអែលបានបើកការ​វាយ​ប្រហារ​តាមផ្លូវ​អាកាស​តបទៅ​​អ៊ីរ៉ង់វិញបន្ទាប់ពីខ្លួនបានរងការ​វាយ​ប្រហារ​ដោយ​មីស៊ីល និងដ្រូន​របស់​អ៊ីរ៉ង់​កាលពី​ថ្ងៃ​ទី១៣ ខែ​មេសា។<ref>{{cite news |last1=Alkhshali |first1=Hamdi |title=Isfahan, Iran: Explosions Hear, Reports Say |url=https://www.cnn.com/2024/04/18/middleeast/isfahan-iran-explosion-intl-hnk |access-date=22 April 2024 |agency=CNN}}</ref> * ២៥ មេសា – បន្ទាប់ពីអតីតប្រធានាធិបតី និងនាយករដ្ឋមន្ត្រីស្ដីទីនៃប្រទេស[[ហៃទី]]លោក[[អារីយែល អង់រី]]បានលាឈប់ពីតំណែង [[ក្រុមប្រឹក្សា​ប្រធានាធិបតី​អន្តរកាល​]]មួយ​ត្រូវបានបង្កើតឡើង និងបានចូល​កាន់​អំណាច​ជា​ប្រមុខរដ្ឋ​ថ្មី​របស់​ហៃទី។<ref name="sworn in">{{cite news |last=Robenson |first=Geffrard |date=2024-04-25 |title=Les membres du Conseil présidentiel de transition ont prêté serment, tôt jeudi 25 avril 2024, au Palais national |url=https://lenouvelliste.com/article/247858/les-membres-du-conseil-presidentiel-de-transition-ont-prete-serment-tot-jeudi-25-avril-2024-au-palais-national |newspaper=Le Nouvelliste }}</ref> === ឧសភា === * ៥ ឧសភា – [[ការបោះឆ្នោតសកលប៉ាណាម៉ាឆ្នាំ២០២៤]]៖ លោក[[ហូសេ រ៉ាអ៊ូល ម៉ូលីណូ]]ត្រូវបានជាប់ឆ្នោតក្លាយជា[[ប្រធានាធិបតីប៉ាណាម៉ា|ប្រធានាធិបតី]]ថ្មីនៃប្រទេស[[ប៉ាណាម៉ា]]។<ref>{{cite news|title=Panama's Mulino wins presidency with support from convicted former leader|url=https://www.reuters.com/world/americas/panamanians-vote-crowded-field-presidential-contenders-2024-05-05/|work=Reuters|date=May 5, 2024|author1=Valentine Hilaire |author2=Elida Moreno|access-date=8 May 2024|archive-date=6 May 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240506023850/https://www.reuters.com/world/americas/panamanians-vote-crowded-field-presidential-contenders-2024-05-05/|url-status=live}}</ref> * ៦ ឧសភា – [[ការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីឆាដឆ្នាំ២០២៤]]៖ លោក[[មហាម៉ាត់ ដេប៊ី]]បានឈ្នះឆ្នោតក្លាយជាប្រធានាធិបតីមួយអាណត្តិពេញ ដោយបន្តតំណែងពីឪពុករបស់គាត់ លោក[[អ៊ីដរីស ដេប៊ី]]។<ref>{{Cite web |date=2024-05-10 |title=(ជាភាសាបារាំង) Présidentielle au Tchad: premières réactions au lendemain de la victoire annoncée de Mahamat Idriss Déby |url=https://fr.news.yahoo.com/pr%C3%A9sidentielle-au-tchad-premi%C3%A8res-r%C3%A9actions-063040754.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20240510080527/https://fr.news.yahoo.com/pr%C3%A9sidentielle-au-tchad-premi%C3%A8res-r%C3%A9actions-063040754.html |archive-date=10 May 2024 |access-date=2024-05-15 |website=Yahoo News }}</ref> * ៧–១១ ឧសភា – [[ការប្រឡងចម្រៀងយូរ៉ូវីស្យិនឆ្នាំ២០២៤]] ត្រូវបានប្រារព្ធធ្វើឡើងនៅទីក្រុង[[ម៉ាល់ម៉ូ]]នៃប្រទេស[[ស៊ុយអែត]]។<ref name=":02">{{Cite web |date=2023-07-07 |title=Malmö will host the 68th Eurovision Song Contest in May 2024 |url=https://eurovision.tv/story/malmo-will-host-68th-eurovision-song-contest-may-2024 |access-date=2024-05-08 |website=Eurovision.tv |publisher=European Broadcasting Union (EBU)}}</ref> បេក្ខជនមកពីប្រទេសស្វីសឈ្មោះ[[ណេម៉ូ (អ្នកចម្រៀង)|ណេម៉ូ]]បានឈ្នះកម្មវិធីឆ្នាំនេះជាមួយនឹងបទចម្រៀងចំណងជើងថា "''[[:en:The Code (Nemo song)|The Code]]''"។<ref>{{Cite web |date=2024-05-11 |title=Eurovision: Switzerland wins 2024 song contest |url=https://www.dw.com/en/eurovision-switzerland-wins-2024-song-contest/a-69054565 |access-date=2024-06-01 |website=DW}}</ref> * ៨ ឧសភា – នៅក្នុងការបោះឆ្នោតក្នុងប្រទេស[[ម៉ាសេដ្វានខាងជើង]] [[អង្គការបដិវត្តន៍ម៉ាសេដ្វានមហាផ្ទៃ-គណបក្សប្រជាធិបតេយ្យដើម្បីសាមគ្គីភាពជាតិ|គណបក្សប្រជាធិបតេយ្យដើម្បីសាមគ្គីភាពជាតិ]] (VMRO-DPMNE) បានឈ្នះសំឡេងភ្លូកទឹកភ្លូកដីនៅក្នុង[[ការបោះឆ្នោតសភាម៉ាសេដ្វានខាងជើង|ការបោះឆ្នោតសភាជាតិ]] ខណៈបេក្ខភាពប្រធានាធិបតីនៃគណបក្សនេះឈ្មោះ [[ហ្គ័រដាណា ស៊ីលយ៉ាណូហ្វស្កា-ដាហ្វកូវ៉ា]] បានជាប់ឆ្នោតជាប្រធានាធិបតីស្ត្រីដំបូងបង្អស់ក្នុងប្រទេស។<ref name="apwoman">{{Cite web |date=9 May 2024 |title=North Macedonia elects first woman president as center-left incumbents suffer historic losses |url=https://apnews.com/article/north-macedonia-election-corruption-european-union-bulgaria-ac12182171ed7d46f160feeb469c7aa4 |access-date=12 May 2024 |website=Associated Press |archive-date=9 May 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240509011558/https://apnews.com/article/north-macedonia-election-corruption-european-union-bulgaria-ac12182171ed7d46f160feeb469c7aa4 |url-status=live }}</ref><ref>{{Cite web |date=8 May 2024 |title=Претседателски и парламентарни избори 2024 – 8 May 2024 |url=https://rezultati.sec.mk/mk/parl/r |website=Државна Изборна Комисија |language=mk }}{{Dead link|date=ឧសភា 2024 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> * ១០ ឧសភា ** [[មហាសន្និបាតអង្គការសហប្រជាជាតិ]]បានអនុម័ត[[សេចក្ដីសម្រេចមហាសន្និបាតអង្គការសហប្រជាជាតិ ES-១០/២៣|សេចក្តីសម្រេច]]មួយដើម្បីផ្តល់សិទ្ធិឱ្យ[[រដ្ឋប៉ាឡេស្ទីន]]នូវអាសនៈមួយនៅក្នុងចំណោមរដ្ឋសមាជិកទាំងអស់ទៅតាមលំដាប់អក្សរក្រម។ សេចក្ដីសម្រេចនេះនឹងចូលជាធរមាននៅក្នុងសម័យប្រជុំបន្ទាប់នៃមហាសន្និបាតអង្គការសហប្រជាជាតិនៅថ្ងៃទី១០ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៤។<ref>{{Cite news |date=2024-05-10 |title=UN general assembly calls on Security Council to admit Palestine as member |url=https://www.bbc.com/news/world-middle-east-68983650 |access-date=2024-05-12 }}</ref> ** [[ព្យុះព្រះអាទិត្យក្នុងខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៤|ព្យុះព្រះអាទិត្យ]] និង[[អណ្តាតភ្លើងព្រះអាទិត្យ]]កម្រិតធ្ងន់បានជះឥទ្ធិពលមកកាន់ភពផែនដី ដោយបង្កើតបានជា[[សំរាំងប៉ូល]]ដ៏ភ្លឺជាងធម្មតា នៅរយៈទទឹងខាងត្បូង និងខាងជើង។<ref name="NYT-20240510">{{cite news |last1=Miller |first1=Katrina |last2=Jones |first2=Judson |date=10 May 2024 |title=Solar Storm Intensifies, Filling Skies With Northern Lights - Officials warned of potential blackouts or interference with navigation and communication systems this weekend, as well as auroras as far south as Southern California or Texas. |url=https://www.nytimes.com/2024/05/10/science/solar-storm-earth.html |url-status=live |archiveurl=https://archive.ph/KjXfs |archivedate=11 May 2024 |accessdate=12 May 2024 |work=The New York Times}}</ref> * ១៥ ឧសភា ** អតីត[[ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រីសិង្ហបុរី]] លោក[[ឡរ៉ែនស៍ វ័ង]]បានឡើងកាន់អំណាចជា[[នាយករដ្ឋមន្ត្រីសិង្ហបុរី]]បន្តពីអតីតនាយករដ្ឋមន្ត្រី[[លី ស៊ានឡុង]] មុន[[ការបោះឆ្នោតសកលសិង្ហបុរីឆ្នាំ២០២៥|ការបោះឆ្នោតសកលឆ្នាំ២០២៥]]។<ref>{{cite news|last=Kok|first=Xinghui|date=15 May 2024|title=Singapore to inaugurate new PM as Lee makes way after 20 years in charge|url=https://www.reuters.com/world/asia-pacific/singapore-inaugurate-new-pm-lee-makes-way-after-20-years-charge-2024-05-15/|url-status=live|accessdate=16 May 2024|work=Reuters}}</ref> ** [[នាយករដ្ឋមន្ត្រីស្លូវ៉ាគី]] លោក[[រ៉ូប៊ឺត ហ្វីកូ]]ត្រូវបានគេលបបាញ់ប្រហារនៅក្នុងព្រឹត្តិការណ៍ជួបជុំជាមួយអ្នកគាំទ្រនៅក្រុង[[ហានដ៍ឡូវ៉ា]] ហើយត្រូវបានដឹកទៅព្យាបាលនៅមន្ទីរពេទ្យជាបន្ទាន់។<ref>{{Cite web |date=2024-05-15 |title=Slovak Prime Minister Robert Fico shot in head and chest, reports say |url=https://www.politico.eu/article/slovakia-prime-minister-robert-fico-shot-head-chest/ |access-date=2024-05-16 |website=POLITICO }}</ref> * ១៩ ឧសភា ** [[ការបោះឆ្នោតសកលនៃសាធារណរដ្ឋដូមីនិកឆ្នាំ២០២៤]] ត្រូវបានប្រព្រឹត្តិធ្វើឡើង ដោយលោក[[ល្វី អាប៊ីណាដឺរ]]បានឈ្នះឆ្នោតបន្តអាណត្តិទីពីរជាប្រធានាធិបតី។<ref name="apvictory">{{cite news|title=Dominican Republic President Luis Abinader heads to reelection as competitors concede early |url=https://apnews.com/article/dominican-republic-election-presidential-abinader-haiti-59d10ff3d422842c5f3988b34a39588a|date=May 20, 2024|accessdate=May 21, 2024|publisher=Associated Press}}</ref><ref>{{cite news|title=R.Dominicana celebrará elecciones presidenciales el 19 de mayo de 2024|url=https://lapropuestadigital.com/r-dominicana-celebrara-elecciones-presidenciales-el-19-de-may/|date=December 15, 2022|accessdate=21 May 2024|publisher=La Propuesta Digital}}</ref> ** ប្រធានាធិបតីអ៊ីរ៉ង់ លោក[[អេប្រាហ៊ីម រ៉ៃស៊ី]] និងរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេសអ៊ីរ៉ង់ លោក[[ហ៊ូសេន អាមៀរ អាប់ឌុលឡាយ៉ាន]] ត្រូវបានទទួលបាត់បង់ជីវិត រួមជាមួយនឹងមនុស្សចំនួន ៧ នាក់ផ្សេងទៀត នៅក្នុងគ្រោះថ្នាក់ធ្លាក់ឧទ្ធម្ភាគចក្រនៅក្បែរ[[ព្រំដែនអាស៊ែបៃសង់–អ៊ីរ៉ង់]]។<ref>{{Cite web |date=2024-05-20 |title=Iran's President Ebrahim Raisi killed in helicopter crash - state TV |url=https://www.bbc.co.uk/news/live/world-middle-east-69035051 |access-date=2024-05-21 |website=BBC News }}</ref> ** ការប៉ុនប៉ងធ្វើរដ្ឋប្រហារនៅ[[សាធារណរដ្ឋប្រជាធិបតេយ្យកុងហ្គោ]] បានបង្កឱ្យមានភាពចលាចលនៅរដ្ឋធានី[[គីនសាសា]]។ ពលទាហាន​រដ្ឋាភិបាល​កុងហ្គោបាន​ចេញធ្វើ​អន្តរាគមន៍​ភ្លាមៗ ដោយបាន​ចាប់​ខ្លួន​មេដឹកនាំ​រដ្ឋប្រហារ ខណៈស្ថានការណ៍នៅរដ្ឋធានីត្រូវបានគេរាយការណ៍​ថាបាន​ចុះ​ស្ងប់ស្ងាត់​ឡើងវិញ។<ref>{{Cite news |date=2024-05-19 |title=Shooting in Kinshasa is a failed coup d'état, says Congolese army |url=https://www.lemonde.fr/en/le-monde-africa/article/2024/05/19/shooting-in-kinshasa-is-a-failed-coup-d-etat-says-congolese-army_6671940_124.html |access-date=2024-05-21 |work=Le Monde.fr }}</ref><ref>{{Cite web |date=2024-05-19 |title='Several nationalities' including American and British involved in DRC coup attempt, say officials |url=https://www.voaafrica.com/a/7618509.html |access-date=2024-05-21 |website=Voice of America }}</ref> * ២០ ឧសភា – ប្រធាន​រដ្ឋអាជ្ញា​នៃ[[​តុលាការ​ឧក្រិដ្ឋកម្ម​អន្តរជាតិ​]]បានប្រកាស​​ស្នើ​សុំ​ដីកា​​ចាប់​ខ្លួន​នាយក​រដ្ឋ​មន្ត្រីអ៊ីស្រាអែល លោក[[បេនយ៉ាមិន នេតាញ៉ាហ៊ូ]] និង​មេដឹកនាំ[[ហាម៉ាស់]]ប្រចាំ​តំបន់ហ្កាហ្សា លោក[[យ៉ាយ៉ា ស៊ីនវ៉ា]] ជុំវិញ​បទឧក្រិដ្ឋ​កម្មសង្គ្រាម​។<ref>{{Cite web |date=2024-05-20 |title=ICC prosecutor seeks arrest warrants for Netanyahu and Hamas leaders |url=https://www.bbc.co.uk/news/articles/c3ggpe3qj6wo |access-date=2024-05-21 |website=BBC News}}</ref> * ២៤ ឧសភា ** តុលាការកំពូលនៃអង្គការសហប្រជាជាតិគឺ [[តុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ]] បានចេញសេចក្ដីសម្រេចថា អ៊ីស្រាអែលត្រូវតែបញ្ឈប់ប្រតិបត្តិការយោធារបស់ខ្លួននៅទីក្រុង[[រ៉ាហ្វាហ៍]]នៃភាគខាងត្បូងតំបន់ហ្កាហ្សា។<ref>{{Cite web |date=2024-05-24 |title=UN's top court orders Israel to halt military operations in Rafah |url=https://www.bbc.co.uk/news/live/world-69055989 |access-date=2024-05-26 |website=BBC News }}</ref> ** [[គ្រោះរអិលបាក់ដីអង់ហ្កាឆ្នាំ២០២៤|គ្រោះរអិលបាក់ដី]]ដ៏ធំមួយនៅក្នុងប្រទេស[[ប៉ាពួនូវែលគីនេ]]បានសម្លាប់មនុស្សជាង ២,០០០ នាក់ ខណៈមនុស្សជាច្រើននាក់ទៀតត្រូវបានគេរាយការណ៍ថាកំពុងបាត់ខ្លួន។<ref>{{cite news|title=Death toll in Papua New Guinea climbs to 2,000|url=https://thestreetjournal.org/death-toll-in-papua-new-guinea-climbs-to-2000/|newspaper=The Street Journal|date=27 May 2024|access-date=31 May 2024}}</ref> * ២៦ មិថុនា – [[ការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីលីទុយអានីឆ្នាំ២០២៤]] ត្រូវបានប្រព្រឹត្តិធ្វើឡើង។ ប្រធានាធិបតីកាន់អំណាច លោក[[ជីតាណាស ណោសេដា]] បានជាប់ឆ្នោតបន្តជាប្រធានាធិបតីមួយអាណត្តិទៀត។<ref>{{Cite web|title=Lithuanian Nauseda calls victory in presidential election|url=https://www.reuters.com/world/europe/lithuanians-vote-presidential-election-overshadowed-by-russia-2024-05-26/|access-date=31 May 2024 |website=Reuters}}</ref> === មិថុនា === * ១ មិថុនា ** [[ការបោះឆ្នោតសកលឥណ្ឌាឆ្នាំ២០២៤]] ដែលបានចាប់ប្រព្រឹត្តិធ្វើឡើងតាំងពីថ្ងៃទី១៩ ខែមេសា បានបិទបញ្ចប់។<ref>{{cite news |date=18 April 2024 |title=India heads to the polls in world's biggest election |url=https://www.cnn.com/2024/04/18/india/india-general-election-polls-open-intl-hnk/index.html |work=CNN}}</ref> នៅក្នុង[[លោកសភា]] ទោះជា[[គណបក្សប្រជាជនឥណ្ឌា]]បានបាត់បង់សំឡេងភាគច្រើនក៏ពិតមែន ប៉ុន្តែសម្ព័ន្ធភាពរបស់ខ្លួនគឺ[[សម្ព័ន្ធប្រជាធិបតេយ្យជាតិ]]បានបន្តរក្សាសំឡេងភាគច្រើន។<ref>{{cite news|url=https://www.nbcnews.com/news/world/india-election-results-narendra-modi-rcna154839|title=India hands PM Modi a surprise setback, with his majority in doubt in the world's largest election|first1=Mithil|last1=Aggarwai|first2=Janis Mackey|last2=Frayer|publisher=NBC News|date=June 4, 2024|accessdate=7 June 2024|archive-date=4 June 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240604151033/https://www.nbcnews.com/news/world/india-election-results-narendra-modi-rcna154839|url-status=live}}</ref> ** [[ការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីអ៊ីស្លង់ឆ្នាំ២០២៤]] បានប្រព្រឹត្តិធ្វើឡើង។ លោកស្រី[[ហាល់ឡា ថូម៉ាសដុធា]]ត្រូវបានជាប់ឆ្នោតក្លាយជា[[ប្រធានាធិបតីអ៊ីស្លង់|ប្រធានាធិបតីថ្មី]]នៃប្រទេស[[អ៊ីស្លង់]]។<ref>{{Cite web |last=Adam |first=Darren |date=2024-06-01 |title=Presidential Election 2024: Katrín concedes to Halla T - RÚV.is |url=https://www.ruv.is/english/414491 |access-date=2024-06-02 |website=RÚV}}</ref> * ២ មិថុនា – [[ការបោះឆ្នោតសកលម៉ិកស៊ិកឆ្នាំ២០២៤]] ត្រូវបានប្រព្រឹត្តិធ្វើឡើង។ លោកស្រី[[ក្លោឌីយ៉ា ស៊ែនបោម]] បានជាប់ឆ្នោតក្លាយជាប្រធានាធិបតីស្ត្រីដំបូងគេនៅក្នុង[[ប្រវត្តិសាស្ត្រម៉ិកស៊ិក|ប្រវត្តិសាស្ត្រប្រទេសម៉ិកស៊ិក]]។<ref>{{Cite web |date=2024-06-03 |title=Claudia Sheinbaum Makes History, as First Woman Elected to Lead Mexico|url=https://www.nytimes.com/2024/06/02/world/americas/mexico-election.html |access-date=2024-06-07 |newspaper = The New York Times }}</ref> * ៦–៩ មិថុនា – [[ការបោះឆ្នោតសភាអឺរ៉ុប]]ត្រូវបានប្រព្រឹត្តិធ្វើឡើង។ [[គណបក្សប្រជាជនអឺរ៉ុប]]ដែលជាបក្សកាន់អំណាចរបស់លោកស្រីប្រធានគណៈកម្មការ [[អួរស៊ូឡា វ៉ន ឌែរ ឡេយ៉េន]] បានបន្តរក្សាឋានៈជាបក្សសម្ព័ន្ធធំជាងគេនៅក្នុង[[សភាអឺរ៉ុប|សភា]]។<ref>{{Cite web |date=2024-06-09 |title=Far-right gains in the EU election deal stunning defeats to France's Macron and Germany's Scholz |url=https://apnews.com/article/eu-election-right-migration-climate-polls-vote-0fbfcb7bd987008e802d70f759fa870b |access-date=2024-06-11 |website=AP News }}</ref> * ៩ មិថុនា ** [[ការបោះឆ្នោតសកលសានម៉ារីណូឆ្នាំ២០២៤]]៖ [[សម្ព័ន្ធប្រជាធិបតេយ្យ និងសេរីភាព]] ក្រោមការដឹកនាំដោយ[[គណបក្សប្រជាធិបតេយ្យគ្រិស្តសាន់ម៉ារីន]] បានឈ្នះអាសនៈមួយភាគធំនៅក្នុង[[អគ្គមហាក្រុមប្រឹក្សា]]។<ref>{{Cite web|date=2024-06-10|title=(ជាភាសាអ៊ីតាលី) A San Marino c'è ancora la Dc e vince le elezioni con il 34%|url=https://bologna.repubblica.it/cronaca/2024/06/10/news/san_marino_risultati_elezioni_democrazia_cristiana-423206554/|access-date=2024-07-02|website=la Repubblica}}</ref> ** [[ការបោះឆ្នោតសហព័ន្ធបែលហ្ស៊ិកឆ្នាំ២០២៤]]៖ [[សម្ព័ន្ធភាពវ្លាំសឺថ្មី]]នៅតែរក្សាតំណែងជាគណបក្សធំជាងគេនៅក្នុងសភា ខណៈគណបក្សរបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រីលោក[[អាឡិចសាន់ដឺ ដឺក្រេរូ]]បានបាត់បង់អាសនៈជាបន្តបន្ទាប់។<ref>{{Cite web |last=Blenkinsop |first=Philip |date=9 June 2024 |title=Flemish nationalists to retain lead in Belgian parliament, far right gains |url=https://www.reuters.com/world/europe/flemish-nationalists-set-retain-lead-belgian-parliament-2024-06-09/ |access-date=11 June 2024 |website=Reuters}}</ref> * ១០ មិថុនា – យន្តហោះមួយគ្រឿងបានធ្លាក់នៅក្បែរក្រុង[[ឈីកង់ហ្កាវ៉ា]] ប្រទេស[[ម៉ាឡាវី]] ដោយបានសម្លាប់មនុស្សចំនួនប្រាំបួននាក់ដោយក្នុងនោះរួមមានទាំង[[អនុប្រធានាធិបីម៉ាឡាវី]] លោក[[ស៊ូលូស ឈីលីម៉ា]]ផងដែរ។<ref name=apfound>{{Cite web |last=Gondwe |first=Gregory |author-link=Gregory Gondwe |last2=Imray |first2=Gerald |name-list-style=and |date=11 June 2024 |title=Malawi's vice president and 9 others are confirmed dead after their plane's wreckage is found |url=https://apnews.com/article/malawi-missing-plane-vice-president-chilima-c071c832931d7cfeae92f9bb1c199075 |access-date=28 June 2024 |website=Associated Press |archive-date=11 June 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240611093715/https://apnews.com/article/malawi-missing-plane-vice-president-chilima-c071c832931d7cfeae92f9bb1c199075 |url-status=live}}</ref> * ១២ មិថុនា – អង្គការសហប្រជាជាតិបានបើកការស៊ើបអង្កេតជាលើកដំបូងជុំវិញ[[ការវាយប្រហាររបស់ហាម៉ាស់លើអ៊ីស្រាអែលនៅឆ្នាំ២០២៣|ការវាយប្រហាររបស់ហាម៉ាស់លើអ៊ីស្រាអែល]]កាលថ្ងៃទី៧ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២៣ ហើយជាលទ្ធផល គេបានរកឃើញថា ទាំងអ៊ីស្រាអែល និងក្រុមហាម៉ាស់បានប្រព្រឹត្តឧក្រិដ្ឋកម្មសង្គ្រាមដូចគ្នា។<ref>{{Cite web |date=2024-06-12|title=Israel and Hamas trade jabs over Gaza ceasefire proposal |url=https://edition.cnn.com/middleeast/live-news/israel-hamas-war-gaza-news-06-12-24-intl/index.html |access-date=2024-06-28 |website=CNN }}</ref><ref>{{Cite web |date=2024-06-12|title=Israel and Hamas have both committed war crimes since 7 October, says UN body |url=https://www.theguardian.com/world/article/2024/jun/12/israel-hamas-gaza-un-ceasefire-plan |access-date=2024-06-28 |website=The Guardian }}</ref> * ២៣ មិថុនា ** នៅក្នុងព្រះរាជពិធីបុណ្យចម្រើនព្រះជន្ម[[ព្រះមហាចៅពញាលុចសំបួ|ព្រះមហាចៅពញា]]នៃ[[លុចសំបួ|ពញារដ្ឋលុចសំបួ]]ព្រះ[[អង់រី (ព្រះមហាចៅពញាលុចសំបួ)|អង់រី]] ទ្រង់បានប្រកាសថាព្រះរាជបុត្រ និងជារជ្ជទាយាទរបស់ព្រះអង្គ ព្រះនាម[[ហ្គីយ៉ូម (រជ្ជទាយាទលុចសំបួ)|ហ្គីយ៉ូម]] នឹងឡើយសោយរាជសម្បត្តិចាប់ផ្តើមនៅក្នុងខែតុលា ជាកិច្ចត្រៀមពិធីដាក់រាជ្យជាផ្លូវការរបស់ព្រះអង់រី។<ref>{{Cite web|url=https://www.luxtimes.lu/luxembourg/grand-duke-paves-way-for-abdication-with-surprise-announcement/14509987.html|title=Grand Duke paves way for abdication with surprise announcement|date=23 June 2024|first=Yannick|last=Hansen|website=Luxembourg Times}}</ref> ** [[គ្រោះមហន្តរាយក្នុងពិធីបុណ្យហាជនៅឆ្នាំ២០២៤|គ្រោះមហន្តរាយក្នុងពិធីបុណ្យហាជ]]៖ មនុស្សជាង ១,៣០០ នាក់ត្រូវបានគេរាយការណ៍ថាបានបាត់បង់ជីវិតដោយសារតែការរងកម្ដៅខ្ពស់ហួសប្រមាណក្នុងអំឡុងពេលធ្វើធម្មយាត្រាក្នុងពិធីបុណ្យ[[ហាជ]]ប្រចាំឆ្នាំនៅទីក្រុង[[មេក្កា]] ប្រទេស[[អារ៉ាប៊ីសាអ៊ូឌីត]]។<ref>{{Cite web |date=2024-06-23|title=At least 1,301 people died during Hajj - Saudi Arabia |url=https://www.bbc.co.uk/news/articles/c8000dgk9gzo |access-date=2024-06-28 |website=BBC News }}</ref> ** [[ការវាយប្រហារនៅដាហ្កេស្ថានក្នុងឆ្នាំ២០២៤|ការវាយប្រហារនៅដាហ្កេស្ថាន]]៖ ការវាយប្រហារចំនួនពីរក្នុងពេលតែមួយបានកើតឡើងនៅក្នុងទីក្រុង[[ម៉ាកាជកាឡា]] និង[[ឌែរប៊ែន]] ក្នុងសាធារណរដ្ឋ[[ដាហ្កេស្ថាន]] ប៉ែកខាងត្បូងនៃប្រទេសរុស្ស៊ី ដោយបានសម្លាប់មនុស្សចំនួន ២៨ នាក់។<ref>{{Cite web|title=Death toll rises to 20 after gunmen attack Russia's Dagestan|url=https://www.reuters.com/world/europe/russias-dagestan-mourns-priest-police-killed-attack-by-gunmen-2024-06-24/|date=24 June 2024|access-date=28 June 2024|website=Reuters }}</ref> * ២៦ មិថុនា – រដ្ឋប្រហារប៉ុនប៉ងមួយបានប្រព្រឹត្តិឡើងនៅរដ្ឋធានី[[ឡាប៉ាស]]នៃប្រទេស[[បូលីវី]] ក្រោមការដឹកនាំរបស់អតីតអគ្គមេបញ្ជាការយោធា លោក[[ហ័ន ហូសេ ស៊ូនីហ្កា]]។<ref>{{Cite web |last=Pozzebon |first=Tara John, Abel Alvarado, Stefano |date=2024-06-26 |title=Attempted coup in Bolivia fails after president calls on country to mobilize in defense of democracy |url=https://www.cnn.com/2024/06/26/americas/bolivia-coup-attempt-claims-intl-latam/index.html |access-date=2024-06-28 |website=CNN }}</ref> * ២៨ មិថុនា – [[ការបោះឆ្នោតនីតិបញ្ញត្តិម៉ុងហ្គោលីឆ្នាំ២០២៤]]៖ [[គណបក្សប្រជាជនម៉ុងហ្គោលី]]នៅតែបន្តរក្សាអាសនៈភាគច្រើនដដែរ ថ្វីបើបាត់បង់សំឡេងគាំទ្រមួយចំនួនទៅកាន់[[គណបក្សប្រជាធិបតេយ្យ (ម៉ុងហ្គោលី)|គណបក្សប្រជាធិបតេយ្យ]]នៅក្នុង[[មហាសភារដ្ឋ]]ក្ដី។<ref>{{Cite web|last=Moritsugu|first=Ken|date=2024-07-01|title=Mongolia may return to coalition government after official results confirm setback for ruling party|url=https://apnews.com/article/mongolia-election-coalition-government-b42d1ada84dbbbf52595a015bed35041|access-date=2024-07-05|website=AP News}}</ref> * ២៩ មីនា ** [[ការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីម៉ូរីតានីឆ្នាំ២០២៤]]៖ ប្រធានាធិបតីកាន់អំណាច លោក[[ម៉ូហាម៉េដ អ៊ូល ហ្កាស៊ូអានី]] បានឈ្នះឆ្នោតបន្តអាណត្តិទីពីរជាប្រធានាធិបតី។<ref>{{Cite web|title=Mauritanian president comfortably wins re-election|url=https://www.bbc.com/news/articles/c9e9r7k8jdlo|access-date=2024-07-05|website=BBC News}}</ref> ** [[គ្រោះផ្ទុះគ្រាប់បែកនៅរដ្ឋបូរណូឆ្នាំ២០២៤|គ្រោះផ្ទុះគ្រាប់បែកនៅរដ្ឋបូរណូ]]៖ មនុស្សចំនួន ៣២ នាក់ត្រូវបានបាត់បង់ជីវិត និងមនុស្សប្រមាណ ១០០ នាក់ទៀតត្រូវទទួលរងរបួសបន្ទាប់ពីមានការបំផ្ទុះគ្រាប់បែកនៅទីតាំងបីកន្លែងផ្សេងគ្នាក្នុងទីក្រុង[[ហ្គូហ្សា]]នៃ[[រដ្ឋបូរណូ]] ប្រទេស[[នីហ្សេរីយ៉ា]]។<ref>{{Cite news |last=Marama |first=Ndahi |date=30 June 2024 |title=30 feared dead, 100 injured in Borno as female suicide bombers hit wedding, funeral |url=https://www.vanguardngr.com/2024/06/30-feared-dead-100-injured-in-borno-as-female-suicide-bombers-hit-wedding-funeral/ |access-date=7 July 2024 |work=Vanguard News}}</ref> === កក្កដា === * ១ កក្កដា – លោកស្រី[[សាម ម៉ូស្ទីន]]បានស្បថចូលកាន់តំណែងជា[[អគ្គទេសាភិបាលអូស្ត្រាលី|អគ្គទេសាភិបាល]]ទី២៨ នៃប្រទេសអូស្ត្រាលី។<ref>{{Cite web |date=2024-07-01 |title=Sam Mostyn sworn in as Australia's 28th governor-general |url=https://www.abc.net.au/listen/programs/news-specials/sam-mostyn-sworn-in-as-australia-s-28th-governor-general/104043176 |access-date=2024-07-13 |website=ABC listen }} </ref> * ៤ កក្កដា – [[ការបោះឆ្នោតសកលនៃចក្រភពអង់គ្លេសឆ្នាំ២០២៤]]៖ លោក[[គៀរ ស្តារមឺ]]បានដឹក[[គណបក្សពលករ (សហរាជាណាចក្រ)|គណបក្សពលករ]]យកជ័យជម្នះភ្លូកទឹកភ្លូកដី។ លោកស្តារមឺបានចូលកាន់តំណែងជានាយករដ្ឋមន្ត្រីនៅថ្ងៃបន្ទាប់ក្រោយពីអតីតនាយក​រដ្ឋមន្ត្រី​ លោក[[រីស៊ី ស៊ូណាក់]]បានលាលែង​ពី​តំណែង​។<ref>{{Cite web |date=2024-07-05 |title=Keir Starmer: Labour leader to become UK prime minister |url=https://www.bbc.com/news/articles/crge8g9qxj3o |access-date=2024-07-13 |website=BBC News }}</ref> * ៥ កក្កដា – [[ការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីអ៊ីរ៉ង់ឆ្នាំ២០២៤]]៖ លោក[[ម៉ាស៊ូត ប៉េហ្សេស្សខ្ចន់]]បានជាប់ឆ្នោតក្លាយជា[[ប្រធានាធិបតីអ៊ីរ៉ង់]]។<ref>{{Cite web |last1=Cassini |first1=Farnaz |last2=Vinograd |first2=Cassandra |date=5 July 2024 |title=Reformist Candidate Wins Iran's Presidential Election |url=https://www.nytimes.com/2024/07/05/world/middleeast/iran-election-reformist-wins.html |access-date=13 July 2024 |website=The New York Times |archive-date=6 July 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240706034614/https://www.nytimes.com/2024/07/05/world/middleeast/iran-election-reformist-wins.html |url-status=live }}</ref> * ៧ កក្កដា – [[ការបោះឆ្នោតនីតិបញ្ញត្តិបារាំងឆ្នាំ២០២៤]]៖ បក្សសម្ព័ន្ធឆ្វេងនិយមពោលគឺ[[រណសិរ្សប្រជានិយមថ្មី]]បានឈ្នះអាសនៈច្រើនជាងគេនៅក្នុង[[រដ្ឋសភា (បារាំង)|រដ្ឋសភាបារាំង]] បន្ទាប់ពីបក្សសម្ព័ន្ធស្ដាំនិយមគឺ[[ជំនួបជាតិ]]បានយកឈ្នះនៅក្នុងជុំទីមួយ។<ref>{{Cite web |date=2024-06-09 |title=(ជាភាសាបារាំង) Emmanuel Macron prononce la dissolution de l’Assemblée nationale |url=https://www.lefigaro.fr/politique/emmanuel-macron-prononce-la-dissolution-de-l-assemblee-nationale-20240609 |access-date=2024-07-05 |website=Le Figaro }}</ref> * ១៣ កក្កដា – ខណៈពេលកំពុងធ្វើយុទ្ធនាការឃោសនា[[ការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីនៃសហរដ្ឋអាមេរិកឆ្នាំ២០២៤]] អតីតប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាមេរិក លោក[[ដូណាល់ ត្រាំ]]ត្រូវបានទទួលរងរបួសបន្ទាប់ពីមានការប៉ុនប៉ងធ្វើឃាតកម្មលើរូបលោកនៅឯពិធីជួបជុំអ្នកគាំទ្រនៅជិតក្រុង[[បាត់ឡឺ]] រដ្ឋ[[ផេនស៊ីលវ៉ានី]]។<ref>{{Cite web |title=Election 2024 live updates: Trump says he is 'fine' in statement after being escorted off stage during rally |url=https://apnews.com/live/election-biden-trump-campaign-updates-07-13-2024 |access-date=2024-07-14 |website=AP News }}</ref> * ១៥ កក្កដា – [[ការបោះឆ្នោតសកលរ៉្វាន់ដាឆ្នាំ២០២៤]]៖ ប្រធានាធិបតីកាន់អំណាច លោក[[ប៉ូល កាហ្កាម៉េ]]បានជាប់ឆ្នោតបន្តអាណត្តិទីបួនរបស់លោក។<ref>{{cite news |last1=Sharma |first1=Sweta |title=Paul Kagame set to win flawed Rwanda election with 99% of vote |url=https://www.independent.co.uk/news/world/africa/rwanda-election-results-paul-kagame-b2580446.html |access-date=27 July 2024 |work=The Independent |date=16 July 2024 }}</ref> * ១៩ កក្កដា – [[ឧប្បត្តិហេតុខ្លោដស្ត្រែគឆ្នាំ២០២៤|ឧប្បត្តិហេតុដាច់ប្រព័ន្ធបច្ចេកវិទ្យាព័ត៌មានសកល]] បានបង្កការរំខានប៉ះពាល់ដល់អាជីវកម្ម និងអង្គការជាច្រើននៅទូទាំងពិភពលោក។<ref>{{Cite web|title=Mass IT outage affects airlines, media and banks|url=https://www.bbc.com/news/articles/cv2g5lvwkl2o|access-date=2024-07-27|website=BBC News }}</ref> * ២២ កក្កដា – គ្រោះបាក់ដីចំនួនពីរបានសម្លាប់មនុស្សចំនួន ២២៩ នាក់ និងបានបង្កប់ភូមិចំនួនពីរនៅក្នុងតំបន់[[ហ្កូហ្វាហ្សូរីយ៉ា]]នៃប្រទេស[[អេត្យូពី]]។<ref>{{cite news|title=Death toll from Ethiopia landslides rises to 229|url=https://english.alarabiya.net/News/world/2024/07/23/death-toll-from-ethiopia-landslides-rises-to-229|publisher=Al Arabiya|date=23 July 2024|access-date=29 July 2024|agency=Agence France-Presse}}</ref> * ២៣ កក្កដា – ប្រទេស​ចិន​បានសម្រេច[[សេចក្ដីប្រកាសទីក្រុងប៉េកាំងឆ្នាំ២០២៤|កិច្ចព្រមព្រៀង​ឯកភាព]]​គ្នា​រវាង​អតីតគូបដិបក្ខ​ប៉ាឡេស្ទីនចំនួនពីរគឺ ក្រុម[[ហ្វាតា]] និង​[[ហាម៉ាស់]] ដើម្បី​បង្កើត​រដ្ឋាភិបាលរួមមួយ។<ref>{{Cite web |date=2024-07-23 |title=Hamas and Fatah agree to form a government. What does it mean and who are these Palestinian groups? |url=https://apnews.com/article/israel-palestinians-fatah-hamas-beijing-declaration-d3cc29dd3748c77aeeda9294be6522d5 |access-date=2024-07-27 |website=AP News }}</ref> * ២៦ កក្កដា – ១១ សីហា – [[កីឡាអូឡាំពិករដូវក្តៅឆ្នាំ២០២៤]] បានប្រារព្ធធ្វើឡើងនៅទីក្រុង[[ប៉ារីស]] ប្រទេស[[បារាំង]]។<ref>{{cite news|last1=Wharton|first1=David|title=Los Angeles makes deal to host 2028 Summer Olympics|url=http://www.latimes.com/sports/sportsnow/la-sp-2028-olympics-deal-20170731-story.html|newspaper=Los Angeles Times|access-date=27 July 2024}}</ref> * ២៨​ កក្កដា – [[ការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីវេណេស៊ុយអេឡាឆ្នាំ២០២៤]]៖ ប្រធានាធិបតីកាន់អំណាច លោក[[នីកូឡាស់ ម៉ាឌូរ៉ូ]]បានប្រកាសជ័យជំនះលើបេក្ខជនប្រឆាំងលោក[[អ៊ែដមុនដូ​ ហ្គនហ្សាឡែស​ អ៊ូរូទីយ៉ា]] បន្ទាប់ពីការបោះឆ្នោតបានប្រព្រឹត្តិទៅដោយភាពរអាក់រអួល​ និងនាំឱ្យរដ្ឋអាមេរិកខាងត្បូងជាច្រើនបដិសេធមិនទទួលស្គាល់លទ្ធផលបោះឆ្នោត ឬផ្អាកទំនាក់ទំនងការទូតជាមួយរដ្ឋាភិបាលម៉ាឌូរ៉ូ។<ref>{{Cite web |title=International Leaders React to Venezuelas Election Results |url=https://www.reuters.com/world/americas/latin-american-leaders-react-venezuela-election-results-2024-07-29/ |website=Reuters}}</ref> * ៣១ កក្កដា – មេដឹកនាំនយោបាយនៃចលនា[[ហាម៉ាស់]]គឺលោក[[អ៊ីស្មែល ហានីយ៉េ]]ត្រូវបានគេលបធ្វើឃាតនៅឯគេហដ្ឋានរបស់គាត់ក្នុងរដ្ឋធានី[[តេហេរ៉ង់]] ប្រទេស[[អ៊ីរ៉ង់]]។<ref>{{Cite web |url=https://www.nytimes.com/live/2024/07/30/world/israel-gaza-war-lebanon-hezbollah |title=Iran Says Haniyeh, a Top Hamas Leader, Was Killed |date=31 July 2024 |last1=Fassihi |first1=Farnaz |last2=Bergman |first2=Ronen |work=The New York Times |access-date=31 July 2024}}</ref> ===សីហា=== * ១ សីហា –​​​​ [[ការដោះដូរអ្នកទោសអាមេរិក-រុស្ស៊ី​ឆ្នាំ ២០២៤|ការដោះដូរអ្នកទោសអាមេរិក-រុស្ស៊ី]]៖ បុគ្គលចំនួន ២៦ នាក់ត្រូវបានដោះលែងនៅក្នុង[[​អាកាសយានដ្ឋានអង់ការ៉ាអេស៊ែនបូហ្កា]] ដែលជាការដោះដូរអ្នកទោសច្រើនបំផុតរវាង[[សហរដ្ឋអាមេរិក]] និង[[រុស្ស៊ី]]ចាប់តាំងពី[[សង្គ្រាមត្រជាក់]]បានបញ្ចប់។<ref>{{Cite web |url=https://www.nytimes.com/live/2024/08/01/world/russia-prisoner-swap-us |title=Russia Releases Evan Gershkovich in Sweeping Prisoner Swap, Turkish Officials Say |date=August 1, 2024 |last1=Troianovski |first1=Anton |last2=Mazzetti |first2=Mark |last3=Hubbard |first3=Ben |author-link1=Anton Troianovski |author-link2=Mark Mazzetti |work=The New York Times |access-date=August 7, 2024}}</ref> * ៤ សីហា – [[នាយករដ្ឋមន្ត្រីបង់ក្លាដែស]] លោកស្រី​[[ស្យីគ​ ហាស៊ីណា]] បានប្រកាសលាលែងពីតំណែង និងបានរត់ភៀសខ្លួនទៅប្រទេស[[ឥណ្ឌា]] ក្រោយពីស្ថានភាពនៃ[[ចលនាកំណែទម្រង់កូតាបង់ក្លាដែសឆ្នាំ ២០២៤|បាតុកម្មប្រឆាំងរដ្ឋាភិបាល]]ក្នុងប្រទេសបានឈានចូលដល់ចំណុចធ្ងន់ធ្ងរបំផុត។ ជាលទ្ធផល លោក[[ប្រធានាធិបតីបង់ក្លាដែស|ប្រធានាធិបតី]][[ម៉ូហាម៉េដ សាហាប៊ូឌីន]]បានចេញប្រកាសបង្កើតរដ្ឋាភិបាលបណ្ដោះអាសន្នមួយឡើង។<ref>{{Cite news |last=Paul |first=Ruma |last2=Ganguly |first2=Sudipto |date=2024-08-05 |title=Bangladesh PM Sheikh Hasina resigns, interim government to be formed |url=https://www.reuters.com/world/asia-pacific/bangladesh-protesters-call-march-dhaka-defiance-curfew-2024-08-05/ |access-date=2024-08-07 |work=Reuters }}</ref> * ៧ សីហា – [[តុលាការធម្មនុញ្ញថៃ]]បានប្រកាសរំលាយ[[គណបក្សកាវក្លៃ|គណបក្សឈានមុខ]] ខណៈលោក[[ពិធា លិមចម្រើនរ័ត្ន]] រួមជាមួយសមាជិកបក្សសំខាន់ៗផ្សេងទៀតត្រូវបានហាមឃាត់មិនឱ្យប្រឡូកចូលឆាកនយោបាយរយៈពេល ១០ ឆ្នាំ។<ref>{{cite web|last=Head|first=Jonathan|author-link=Jonathan Head|date=7 August 2024|title=Thai court dissolves reformist party that won election|url=https://www.bbc.com/news/articles/crkmdd4vevxo|website=BBC News|archive-url=https://web.archive.org/web/20240807142533/https://www.bbc.co.uk/news/articles/crkmdd4vevxo|archive-date=7 August 2024|url-status=live}}</ref> * ៩ សីហា – យន្តហោះ ''Voepass Linhas Aéreas ATR-72'' បានធ្លាក់នៅក្បែរទីក្រុង[[សាវប៉ូលឡូ]] ប្រទេសប្រេស៊ីល ដោយបានសម្លាប់មនុស្សទាំងអស់នៅលើយន្តហោះចំនួន ៦២ នាក់។<ref>{{cite news |date=9 August 2024 |title=(ជាភាសាព័រទុយហ្កាល់) Avião com 61 pessoas a bordo cai em Vinhedo, no interior de SP; vídeo mostra queda |url=https://g1.globo.com/sp/campinas-regiao/noticia/2024/08/09/acidente-aviao-vinhedo.ghtml |access-date=13 August 2024 |publisher=g1 globo }}</ref> * ១១ សីហា – ប្រធានាធិបតីអ៊ុយក្រែនលោក[[វ៉ូឡូឌីមីរ ហ្សេឡេនស្គី]]បានប្រកាសថាកងកម្លាំងយោធាអ៊ុយក្រែនបានកំពុងធ្វើប្រតិបត្តិការវាយឆ្លងព្រំដែនចូលទៅក្នុង[[អូប្លាសគូស្គិ៍]]​នៃទឹកដីរុស្ស៊ី។​​ ភាគីខាងរុស្ស៊ីបានថ្លែងថា មនុស្សចំនួន ៧៦,០០០ នាក់ត្រូវបានជម្លៀសចេញពីតំបន់នោះ។<ref>{{cite web|date=11 August 2024|title=Zelensky confirms troops fighting inside Russia as Ukraine hit in overnight attack|url=https://www.bbc.co.uk/news/live/cze5n6w06j3t|website=BBC News|access-date=13 August 2024}}</ref> * ១៤ សីហា **​ [[អង្គការសុខភាពពិភពលោក]]បានប្រកាស[[ជំងឺអុតស្វា|ជំងឺអឹមផក]]ជាគ្រោះអាសន្នសុខភាពសាធារណៈកម្រិតអន្តរជាតិជាលើកទីពីរក្នុងរយៈពេលពីរឆ្នាំជាប់គ្នា បន្ទាប់ពីជំងឺមួយនេះបានចាប់ផ្ដើម[[ជំងឺរាតត្បាតអឹមផកឆ្នាំ 2023–2024|ផ្ទុះរីករាលដាល]]ម្តងទៀតនៅតាមបណ្ដាប្រទេសមួយចំនួនក្នុងទ្វីបអាហ្វ្រិក។<ref>{{cite web|date=14 August 2024|title=WHO declares mpox a global public health emergency for second time in two years|url=https://www.reuters.com/business/healthcare-pharmaceuticals/who-declares-mpox-global-public-health-emergency-second-time-two-years-2024-08-14/|website=Reuters|access-date=15 August 2024}}</ref> **​ [[តុលាការធម្មនុញ្ញថៃ|តុលាការធម្មនុញ្ញប្រទេសថៃ]]បានប្រកាសដកលោក[[ស្រេតដ្ឋា ទវីសិន]]ចេញពីតំណែង[[នាយករដ្ឋមន្ត្រីថៃ]] បន្ទាប់ពីលោកបានតែងតាំងរដ្ឋមន្ត្រីម្នាក់ដែលធ្លាប់មានទោសជាប់ពន្ធនាគារចូលក្នុងគណៈរដ្ឋមន្ត្រី។<ref>{{Cite web |date=14 August 2024 |title=Thai court orders dismissal of Prime Minister Srettha Thavisin |url=https://www.aljazeera.com/news/2024/8/14/thai-court-orders-dismissal-of-prime-minister-srettha-thavisin |work=Al Jazeera |access-date=15 August 2024 |archive-date=14 August 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240814152443/https://www.aljazeera.com/news/2024/8/14/thai-court-orders-dismissal-of-prime-minister-srettha-thavisin |url-status=live }}</ref>​ លោកស្រី[[ពែទងធារ ជិនវ័ត្រ]]បានចូលកាន់តំណែងជានាយករដ្ឋមន្ត្រីបន្តពីលោកនៅថ្ងៃទី១៦។<ref>{{cite news |title=Paetongtarn Shinawatra becomes Thailand's youngest prime minister |url=https://www.cnbc.com/2024/08/16/paetongtarn-shinawatra-becomes-thailands-youngest-prime-minister.html |work=CNBC |date=16 August 2024 |access-date=19 August 2024 |archive-date=16 August 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240816071413/https://www.cnbc.com/2024/08/16/paetongtarn-shinawatra-becomes-thailands-youngest-prime-minister.html |url-status=live }}</ref> * ១៧ សីហា – ពិធី[[សេចក្តីប្រកាសឯករាជ្យភាពឥណ្ឌូណេស៊ី|បុណ្យឯករាជ្យជាតិលើកទី៧៩]] របស់ប្រទេស[[ឥណ្ឌូណេស៊ី]]ត្រូវបានប្រារព្ធធ្វើឡើងនៅទីក្រុង[[នូសាន់តារ៉ា]]។ ការប្រារព្ធពិធីបុណ្យឯករាជ្យនេះគឺត្រូវធ្វើដំណាលគ្នានឹងពិធីសម្ពោធក្រុងនូសាន់តារ៉ាជារដ្ឋធានីថ្មីនៃប្រទេសឥណ្ឌូណេស៊ី ប៉ុន្តែវាត្រូវបានពន្យារពេលដោយទុកឱ្យពិធីបុណ្យឯករាជ្យជាតិដំណើរការទៅដោយឯកឯង។<ref>{{Cite web |date=2024-08-17 |title=Indonesia's new capital isn't ready yet. The president is celebrating Independence Day there anyway |url=https://apnews.com/article/indonesia-widodo-new-capital-nusantara-43641d95d2d88caeda772c87dffc0f23 |access-date=2024-08-19 |website=AP News }}</ref> * ២៨​ សីហា – ៨ កញ្ញា – [[កីឡាប៉ារ៉ាឡាំពិករដូវក្ដៅឆ្នាំ 2024|កីឡាប៉ារ៉ាឡាំពិករដូវក្ដៅឆ្នាំ២០២៤]] បានប្រារព្ធធ្វើឡើងនៅទីក្រុងប៉ារីស ប្រទេសបារាំង។<ref name="Paris-2024">{{cite web|url=https://www.paralympic.org/paris-2024|title=Paris 2024 Paralympic Games|publisher=[[គណៈកម្មាធិការអូឡាំពិកអន្តរជាតិ|International Paralympic Committee]]|access-date=2024-09-02 }}</ref> ===កញ្ញា=== * ២ កញ្ញា​ – [[តុលាការកំពូលប្រេស៊ីល]]បានសម្រេចបិទប្រតិបត្តិការរបស់បណ្ដាញសង្គម [[ធ្វិតថឺរ|X]] (អតីត Twitter) នៅក្នុងប្រទេស​ បន្ទាប់ពីរដ្ឋាភិបាលប្រេស៊ីលបានចោទប្រកាន់បណ្ដាញសង្គមមួយនេះពីការផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានមិនពិត។<ref>{{Cite web |last=Press |first=Associated |date=2024-09-02 |title=Brazil Supreme Court Upholds Judge's Decision to Block X |url=https://time.com/7016848/brazil-supreme-court-blocks-x-nationwide/ |access-date=2024-09-09 |website=TIME |archivedate=2024-09-09 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20240909041446/https://time.com/7016848/brazil-supreme-court-blocks-x-nationwide/ |url-status=dead }}</ref> * ៧ កញ្ញា – [[ការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីអាល់ហ្សេរីឆ្នាំ 2024|ការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីអាល់ហ្សេរី]]ត្រូវបានប្រព្រឹត្តិធ្វើឡើង ហើយលោក[[អាប់ឌែលម៉ាដជីដ ធេបប៊ូន]]បានជាប់ឆ្នោតបន្តជា[[ប្រធានាធិបតីអាល់ហ្សេរី]]។<ref>{{Cite web |date=2024-03-21 |title=Algeria president sets presidential election for Sept 7 |url=https://arab.news/js6sj |access-date=9 September 2024 |website=Arab News }}</ref> * ១៧–១៨ កញ្ញា –​ មនុស្សចំនួន ៣២ នាក់ត្រូវបានបាត់បង់ជីវិត និងជាង ៣,២០០ នាក់ផ្សេងទៀតបានទទួលរងរបួស បន្ទាប់ពីវិទ្យុផ្ញើសារ និងវិទ្យុទាក់ទងរបស់ក្រុមសកម្មប្រយុទ្ធ និងក្រុមគ្រូពេទ្យ[[ហេសបុលឡា]] បានផ្ទុះផ្ទួនៗគ្នាចំនួនពីរលើក។ គេបានសន្និដ្ឋានថាប្រទេស[[អ៊ីស្រាអែល]]គឺ​នៅពីក្រោយហេតុការណ៍ផ្ទុះនេះ​។<ref>{{Cite web |title=Israel war on Gaza live: Nine killed, 2,750 hurt in Hezbollah pager blasts |url=https://www.aljazeera.com/news/liveblog/2024/9/17/israels-war-on-gaza-live-38-killed-as-israel-risks-becoming-pariah?update=3184753 |access-date=2024-09-19 |website=Al Jazeera }}</ref> * ២០ កញ្ញា –​ អ៊ីស្រាអែលបានលបធ្វើឃាតកម្មលើមេដឹកនាំកំពូលៗនៃក្រុមហេសបុលឡាចំនួន ១០​ នាក់ ដោយក្នុងនោះរួមមានមេបញ្ជការយោធាម្នាក់ឈ្មោះ[[អ៊ីប្រាហ៊ីម អាគីល]] នៅឯរដ្ឋធានី[[បៃរូត]] ប្រទេសលីបង់។ ហេតុការណ៍នេះគឺជាចំណុចចាប់ផ្ដើមនៃភាពតានតឹងថ្មីរវាងអ៊ីស្រាអែល និងហេសបុលឡា តែប៉ុន្មានថ្ងៃប៉ុណ្ណោះក្រោយឧប្បត្តិហេតុផ្ទុះវិទ្យុទាក់ទងផ្ទួនៗគ្នារបស់ក្រុមហេសបុលឡា។<ref>{{Cite web |last=Ravid |first=Barak |title=Israel says it killed top Hezbollah military commander in Beirut strike |url=https://www.axios.com/2024/09/20/israel-strikes-hezbollah-military-commanders-beirut |website=Axios}}</ref> * ២១ កញ្ញា –​ [[ការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីស្រីលង្កាឆ្នាំ 2024|ការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីស្រីលង្កា]]៖ លោក[[អនុរ កុមារ ឌីស្សានាយ៉ាកា]]ត្រូវជាប់ឆ្នោតក្លាយជា[[ប្រធានាធិបតីស្រីលង្កា]]នៅក្នុងជុំទីពីរនៃការបោះឆ្នោត ដោយនេះជាលើកទីមួយនៅក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រស្រីលង្កាដែលការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីត្រូវឆ្លងចូលក្នុងជុំទីពីរ។<ref>{{Cite web |title=Anura Kumara Dissanayake: Left-leaning leader wins Sri Lanka election |url=https://www.bbc.com/news/articles/clyznjz3d78o |access-date=2024-09-30 |website=www.bbc.com }}</ref> * ២៣ កញ្ញា –​ កំណត់ត្រាចំនួនអ្នកស្លាប់ដ៏ច្រើនបំផុតចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០០៦ មកក្នុង[[ជម្លោះអ៊ីស្រាអែល–ហេសបុលឡា (២០២៣–បច្ចុប្បន្ន)|ជម្លោះអ៊ីស្រាអែល–ហេសបុលឡា]] ដោយគេបានរាយការណ៍ថា មនុស្សចំនួន ៥៦៩ នាក់បានបាត់បង់ជីវិត ខណៈមនុស្សចំនួន ១,៨៦៥ នាក់ទៀតបានទទួលរងរបួសតាមរយៈការវាយប្រហារតាមផ្លូវអាកាសរបស់អ៊ីស្រាអែល។<ref>{{Cite web |title=Thousands flee homes as Lebanon says more than 550 people killed in Israeli strikes since Monday |url=https://www.bbc.co.uk/news/live/c5y32qew9z2t |date=2024-09-24 |access-date=2024-09-30 |website=www.bbc.com }}</ref> * ២៧ កញ្ញា – [[កងកម្លាំងជើងអាកាសអ៊ីស្រាអែល]]បាន[[ការវាយបំផ្ទុះទីស្នាក់ការហេសបុលឡាឆ្នាំ 2024|ទម្លាក់គ្រាប់បែកបំផ្ទុះ]]ទីស្នាក់ការកណ្ដាលរបស់ក្រុមហេសបុលឡានៅក្នុងរដ្ឋធានីបៃរូត ដោយបានសម្លាប់មនុស្សជាច្រើននាក់ដែលក្នុងនោះរួមមានមេដឹកនាំហេសបុលឡា លោក[[ហាសាន់ ណាស្រារ៉ា]]ផងដែរ។<ref>{{Cite web |title=Several explosions in Beirut as Israel says it attacked Hezbollah HQ |url=https://www.aljazeera.com/news/2024/9/27/several-explosions-in-beirut-as-israel-says-it-attacked-hezbollah-hq |access-date=2024-09-30 |website=Al Jazeera }}</ref><ref>{{Cite web |title=Israeli military says Hezbollah leader Hassan Nasrallah killed in overnight strike on Beirut |url=https://www.bbc.co.uk/news/live/c981g8mrl8lt |date=2024-09-28 |access-date=2024-09-30 |website=BBC News }}</ref> * ២៩ កញ្ញា – [[ការបោះឆ្នោតនីតិប្បញ្ញត្តិអូទ្រីសឆ្នាំ 2024|ការបោះឆ្នោតនីតិប្បញ្ញត្តិអូទ្រីស]]ត្រូវបានប្រព្រឹត្តិធ្វើឡើង។<ref>{{cite news |title=Austria to hold election on Sept. 29, with far-right in ascendant |first=François |last=Murphy |work=Reuters |date=11 June 2024 |access-date=30 September 2024 |url=https://www.reuters.com/world/europe/austria-confirms-parliamentary-election-be-held-end-september-2024-06-11/}}</ref> *​ ៣០ កញ្ញា – សហរាជាណាចក្របានក្លាយជាប្រទេស[[ក្រុមប្រទេសទាំងប្រាំពីរ|ជី ៧]] ដំបូងដែលឈប់ប្រើប្រាស់ធ្យូងថ្មដើម្បីផលិតអគ្គិសនី ដោយនេះជាលើកដំបូងក្នុងរយៈពេល ១៤២ ឆ្នាំដែលប្រទេសនេះលែងប្រើប្រាស់ធ្យូងថ្មជាប្រភពអគ្គិសនី។<ref>{{Cite web |title=UK to finish with coal power after 142 years |url=https://www.bbc.co.uk/news/articles/c5y35qz73n8o |date=2024-09-30 |access-date=2024-09-30 |website=BBC News |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |title=Q&A: How the UK became the first G7 country to phase out coal power |url=https://interactive.carbonbrief.org/coal-phaseout-UK/ |date=2024-09-27 |access-date=2024-10-02 |website=Carbon Brief }}</ref> ===តុលា=== * ១ តុលា ** [[កងកម្លាំងការពារអ៊ីស្រាអែល]]បាន[[ការឈ្លានពានរបស់អ៊ីស្រាអែលលើលីបង់ឆ្នាំ 2024|វាយលុកចូលប្រទេសលីបង់]] ដែលនាំឱ្យជម្លោះរវាងអ៊ីស្រាអែល និងហេសបុលឡាកាន់តែតានតឹងជាងមុន។<ref>{{Cite web |title=Israel Launches Invasion Into Southern Lebanon |url=https://www.nytimes.com/live/2024/10/01/world/israel-lebanon-hezbollah |website=New York Times}}</ref> ** សភាជប៉ុនបានតែងតាំងលោក[[ស៊ីហ្កេរូ អ៊ីស្ស៊ីបា]]ជា[[នាយករដ្ឋមន្ត្រីជប៉ុន|នាយករដ្ឋមន្ត្រីថ្មី]] ខណៈ[[គណបក្សប្រជាធិបតេយ្យសេរី (ជប៉ុន)|គណបក្សប្រជាធិបតេយ្យសេរី]]នូវបន្តកាន់កាប់អាសនៈភាគច្រើននៅក្នុងសភា។<ref>{{Cite web |title=Shigeru Ishiba: Japan's incoming PM calls snap October election |url=https://www.bbc.com/news/articles/cnvd784n1meo |access-date=2024-10-02 |website=www.bbc.com }}</ref><ref>{{Cite web |date=2024-10-01 |title=Shigeru Ishiba, Japan’s newly elected prime minister, forms Cabinet with emphasis on defense |url=https://apnews.com/article/japan-cabinet-kishida-ishiba-fa7f80b614a8bf298852b6766dbf6403 |access-date=2024-10-02 |website=AP News }}</ref> ក្រោយពីត្រូវបានតែងតាំងរួច លោកក៏បានចាត់តែងតាំងគណៈរដ្ឋមន្ត្រីថ្មី និងបានអំពាវនាវឱ្យមានការបោះឆ្នោតមួយមុនកាលកំណត់នៅថ្ងៃទី២៧ ខែតុលាខាងមុខ។<ref>{{Cite news |last=Geddie |first=John |last2=Kelly |first2=Tim |last3=Murakami |first3=Sakura |date=October 1, 2024 |title=Japan's new PM Ishiba pledges reform, deeper ties with friendly nations |url=https://www.reuters.com/world/asia-pacific/japans-new-pm-ishiba-set-be-formally-anointed-unveil-cabinet-2024-10-01/ |work=Reuters}}</ref> ** អ៊ីរ៉ង់បានបាញ់មីស៊ីលបាលីស្ទីកជាច្រើនគ្រាប់ចូលទៅក្នុងប្រទេសអ៊ីស្រាអែលដើម្បីឆ្លើយតបទៅនឹងសកម្មភាពវាយប្រហាររបស់អ៊ីស្រាអែលមកលើហេសបុលឡាលីបង់។<ref>{{Cite web |date=2024-10-01 |title=Israel says Iran has fired missiles at Israel and it warned residents to shelter in place |url=https://apnews.com/article/israel-lebanon-hezbollah-gaza-news-10-01-2024-eb175dff6e46906caea8b9e43dfbd3da |access-date=2024-10-01 |website=AP News }}</ref> * ៦ តុលា –​ [[ការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីទុយនេស៊ីឆ្នាំ​២០២៤|ការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីទុយនេស៊ី]]៖ [[ប្រធានាធិបតីទុយនេស៊ី]]លោក[[កៃស៍ សាយ៉េដ]]ត្រូវបានជាប់ឆ្នោតបន្តកាន់អំណាចអាណត្តិទីពីររបស់ខ្លួន។<ref>{{Cite web|url=https://www.aljazeera.com/news/2024/10/7/tunisias-saied-wins-presidential-election-electoral-commission-says|title=Tunisia's Saied wins presidential election, electoral commission says|publisher=Al Jazeera|date=2024-10-07|access-date=2024-10-19}}</ref> * ១២​ តុលា – ផ្កាយដុះកន្ទុយរយៈពេលវែងមួយឈ្មោះ C/2023 A3 (Tsuchinshan–ATLAS) ដែលត្រូវបានគេនិយមហៅថា "ផ្កាយដុះកន្ទុយប្រចាំសតវត្សន៍" បានធ្វើដំណើរមកខិតជិតភពផែនដីបំផុត។<ref>{{cite web|url=https://www.theguardian.com/science/2024/oct/11/comet-a3-last-seen-in-neanderthal-times-could-be-sighted-from-uk-this-weekend |title=Comet last seen in Neanderthal times could be sighted from UK this weekend |work=The Guardian|date=11 October 2024|access-date=19 October 2024}}</ref> * ១៣ តុលា​​ – ''SpaceX'' បានសម្រេចនូវការចុះចតវិញដោយជោគជ័យជាលើកដំបូងរបស់រ៉ុក្កែត ''Super Heavy Booster'' ពីនាវាអវកាស ''Starship'' ដែលត្រូវជារ៉ុក្កែតដ៏ធំ និងមានឥទ្ធិពលខ្លាំងបំផុតដែលបានបង្ហោះ។<ref>{{cite web|url=https://cambospace-world.com/?p=24240 |title=BREAKING: តេស្តលើកទី៥នៃ Starship និងរ៉ុក្កែត Super Heavy Booster ទទួលជោគជ័យ (អាចថា១០០%) (វីដេអូ) |work=CamboSpace |date=13 October 2024|access-date=19 October 2024}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.bbc.co.uk/news/articles/c8xe7exjy1go |title=Elon Musk's Starship booster captured in world first |work=BBC News|date=13 October 2024|access-date=19 October 2024}}</ref> * ១៤ តុលា​​ –​​ យានអវកាសស្រាវជ្រាវឈ្មោះ[[យូរ៉ូប៉ាឃ្លីបពើ]] (''Europa Clipper'') ត្រូវបានបាញ់បង្ហោះទៅទីអវកាសសម្ដៅទៅ[[យូរ៉ូប៉ា]]ដែលត្រូវជាព្រះចន្ទទឹកកកនៃ[[ភពព្រហស្បតិ៍]]។<ref>{{Cite web |date=October 16, 2024 |title=បេសកកម្ម Europa Clipper ទៅកាន់ព្រះចន្ទ Europa ធំធេងជាងការគិតរបស់អ្នក! (យល់ដឹង) |url=https://cambospace-world.com/?p=24249 |access-date=October 19, 2024 |website=CamboSpace}}</ref> * ១៦ តុលា​​ –​​ មេដឹកនាំហាម៉ាស់ លោក[[យ៉ាយ៉ា​ ស៊ីនវ៉ា]]ត្រូវបានស្លាប់ក្នុងអំឡុងពេលប្រយុទ្ធបាញ់គ្នាជាមួយកងកម្លាំងអ៊ីស្រាអែលនៅឯទីក្រុង[[រ៉ាហ្វា]]។<ref>{{Cite web |date=17 October 2024 |title=Arab media reports: Hamas leader Yahya Sinwar killed in Gaza - report |url=https://www.jpost.com/breaking-news/article-825018 |website=The Jerusalem Post &#124; JPost.com}}</ref> * ២០ តុលា​​ –​​ [[ប្រជាមតិម៉ុលដាវីចូលជាសមាជិកភាពសហភាពអឺរ៉ុបឆ្នាំ២០២៤|ប្រជាមតិចូលជាសមាជិកភាពសហភាពអឺរ៉ុប]]ត្រូវបានធ្វើឡើងនៅក្នុងប្រទេស[[ម៉ុលដាវី]] ដោយទទួលបានលទ្ធផលយល់ស្របដ៏ចង្អៀត។<ref>{{Cite web |title=Early results show 50% of Moldovans vote 'yes' at referendum on EU aspiration |url=https://www.reuters.com/world/europe/early-results-show-50-moldovans-vote-yes-referendum-eu-aspirations-2024-10-21/ |website=Reuters}}</ref> * ២១ តុលា​​ –​ [[រដ្ឋសភាជាតិវៀតណាម|រដ្ឋសភាវៀតណាម]]​បានបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងលោក[[លឿង កឿង]]ជា[[ប្រធានាធិបតីវៀតណាម|ប្រធានាធិបតីថ្មី]]។ លោកត្រូ​វជំនួសឱ្យលោក[[តូ ឡឹម]]ដែលត្រូវបានគេជ្រើសតាំងធ្វើជា[[អគ្គលេខាធិការបក្សកុម្មុយនីស្តវៀតណាម]]។<ref>{{Cite web |agency=Associated Press |date=2024-10-22 |title=Vietnam appoints fourth president in nearly two years after months of political turmoil |url=https://edition.cnn.com/2024/10/21/asia/vietnam-new-president-luong-cuong-intl-hnk/index.html |access-date=2024-10-28 |website=CNN }}</ref> * ២៦ តុលា​​ – [[ការបោះឆ្នោតសភាចចជីឆ្នាំ២០២៤|ការបោះឆ្នោតសភាចចជី]]៖ លទ្ធផលបោះឆ្នោតត្រូវបានគេចោទការសង្ស័យថាមានការជ្រៀតជ្រែកពីបរទេស បន្ទាប់ពីគណបក្សនិយមរុស្ស៊ីមួយឈ្មោះ[[សុបិន្តចចជី]]បានដណ្ដើមឈ្នះអាសនៈភាគច្រើន។<ref>{{cite web|url=https://www.chathamhouse.org/2024/10/ruling-party-claims-victory-georgias-disputed-election-western-condemnation-no-longer|title=As the ruling party claims victory in Georgia's disputed election, Western condemnation is no longer enough|work=Chatham House|date=30 October 2024|access-date=28 November 2024}}</ref> * ២៧​ កញ្ញា ** [[ការបោះឆ្នោតសកលជប៉ុនឆ្នាំ២០២៤|ការបោះឆ្នោតសកលជប៉ុន]]៖ [[គណបក្សប្រជាធិបតេយ្យសេរី (ជប៉ុន)|គណបក្សប្រជាធិបតេយ្យសេរី]]បានបាត់បង់អាសនៈសភាភាគច្រើនជាលើកដំបូងចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០០៩ ប៉ុន្តែនៅតែកាន់កាប់អាសនៈច្រើនជាងគណបក្សដទៃៗដដែរ។​ ផ្ទុយមកវិញ [[គណបក្សប្រជាធិបតេយ្យរដ្ឋធម្មនុញ្ញ]]បានទទួលលទ្ធផលដ៏ល្អបំផុតមិនធ្លាប់មាននៅក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្របក្សរបស់ខ្លួន។<ref>{{cite news |url=https://www.france24.com/en/live-news/20241026-japan-votes-with-new-pm-on-shaky-ground |title=Japan's ruling party fails to win majority in snap election |work=France 24 |date=October 27, 2024 |access-date=2 December 2024}}</ref> **​ [[ការបោះឆ្នោតសភាលីទុយអានីឆ្នាំ២០២៤|ការបោះឆ្នោតសភាលីទុយអានី]]៖ បក្សប្រឆាំងឆ្វេងនិយមគឺ [[គណបក្សសង្គមប្រជាធិបតេយ្យលីទុយអានី]] បានឈ្នះអាសនៈភាគច្រើន។<ref>{{cite web|url=https://www.dw.com/en/lithuania-opposition-social-democrats-win-election/a-70611400|title=Lithuania: Opposition Social Democrats win election|work=DW|date=28 October 2024|access-date=2 December 2024|archive-date=November 28, 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20241128222800/https://www.dw.com/en/lithuania-opposition-social-democrats-win-election/a-70611400|url-status=live}}</ref> * ៣០​ តុលា ** [[ការបោះឆ្នោតសកលបុតស្វាណាឆ្នាំ២០២៤|ការបោះឆ្នោតសកលបុតស្វាណា]]៖ [[គណបក្សប្រជាធិបតេយ្យបុតស្វាណា]]បានបាត់បង់អំណាចនយោបាយជាលើកដំបូងក្នុងរយៈពេល ៥៨ ឆ្នាំ។ លោក[[ឌូម៉ា បូកូ]]នៃគណបក្ស[[ឆត្រដើម្បីបម្រែបម្រួលប្រជាធិបតេយ្យ]]ត្រូវបានជាប់ឆ្នោតក្លាយជា[[ប្រធានាធិបតីបុតស្វាណា]]។<ref>{{Cite news |date=2024-10-31 |title=Early Botswana Vote Tallies Point to Shock Loss For Ruling Party |url=https://www.bloomberg.com/news/articles/2024-10-31/botswana-election-early-tallies-point-to-shock-loss-for-ruling-party |access-date=2024-12-02 |work=Bloomberg.com }}</ref> ** [[គ្រោះទឺកជំនន់នៅអេស្ប៉ាញឆ្នាំ២០២៤]]៖ អេស្ប៉ាញត្រូវរងនូវគ្រោះទឹកជំនន់ដ៏អាក្រក់បំផុតមិនធ្លាប់មានក្នុងរយៈពេលជាងហាសិបឆ្នាំ ដែលបង្កឱ្យមនុស្សជាង ២០០​ នាក់បានបាត់បង់ជីវិត និងបាត់ខ្លួនជាច្រើនរយនាក់ទៀត។<ref>{{cite web|url=https://www.bbc.co.uk/news/articles/c99ry7x925eo|title=Spain battles deadliest flood disaster in decades as death toll rises to 95|work=BBC News|date=30 October 2024|access-date=2 December 2024|archive-date=November 12, 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20241112211954/https://www.bbc.co.uk/news/articles/c99ry7x925eo|url-status=live}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.bbc.co.uk/news/live/ckmgmdxg254t|title=Locals describe 'nightmare' scenes after more than 100 killed in Spain floods|work=BBC News|date=31 October 2024|access-date=2 December 2024|archive-date=October 31, 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20241031190203/https://www.bbc.co.uk/news/live/ckmgmdxg254t|url-status=live}}</ref> ===វិច្ឆិកា=== * ៣ វិច្ឆិកា – [[ការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីម៉ុលដាវីឆ្នាំ២០២៤|ការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីម៉ុលដាវី]]៖ លោកស្រី[[ម៉ៃយ៉ា​ សានឌូ]]ត្រូវបានជាប់ឆ្នោតបន្តអាណត្តិទីពីរជា[[ប្រធានាធិបតីម៉ុលដាវី]]។<ref>{{cite web|url=https://www.euronews.com/my-europe/2024/11/04/pro-eu-incumbent-maia-sandu-re-elected-to-second-term-as-president-of-moldova|title=Pro-EU incumbent Maia Sandu re-elected to second term as president of Moldova|work=Euronews|date=4 November 2024|access-date=3 December 2024|archive-date=November 5, 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20241105003220/https://www.euronews.com/my-europe/2024/11/04/pro-eu-incumbent-maia-sandu-re-elected-to-second-term-as-president-of-moldova|url-status=live}}</ref> * ៥ វិច្ឆិកា ** [[ការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីនៃសហរដ្ឋអាមេរិកឆ្នាំ២០២៤|ការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីនៃសហរដ្ឋអាមេរិក]]៖ លោក[[ដូណាល់ ត្រាំ]]បានជាប់ឆ្នោតអាណត្តិទីពីរជាប្រធានាធិបតីអាមេរិក រួមជាមួយបេក្ខភាពអនុប្រធានាធិបតីថ្មីឈ្មោះ [[ជេឌី វ៉ែនស៍]]។<ref>{{Cite news|title=Trump wins the US Presidency|publisher=AP News|date=2024-11-06|url=https://apnews.com/live/trump-harris-election-updates-11-5-2024|accessdate=2024-12-03|archive-date=November 8, 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20241108182720/https://apnews.com/live/trump-harris-election-updates-11-5-2024|url-status=live}}</ref> ** [[ការបោះឆ្នោតសកលប៉ាឡូឆ្នាំ២០២៤|ការបោះឆ្នោតសកលប៉ាឡូ]]៖ លោក[[ស៊ូរ៉ង់ជែល​ វីបស៍ ជូញ័រ]]ត្រូវបានជាប់ឆ្នោតបន្តអាណត្តិទីពីរជា[[ប្រធានាធិបតីប៉ាឡូ]]។<ref>{{Cite web |date=2024-11-07 |title=Taiwan congratulates Palau President Whipps on reelection |url=https://focustaiwan.tw/politics/202411070028 |access-date=2024-12-03 |website=Focus Taiwan |archive-date=November 8, 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20241108225558/https://focustaiwan.tw/politics/202411070028 |url-status=live }}</ref> ** [[អធិការបតីអាល្លឺម៉ង់]] លោក[[អូឡាហ្វ ស្ហុលស៍]]បានដកតំណែងមេដឹកនាំ[[គណបក្សសេរីប្រជាធិបតេយ្យ (អាល្លឺម៉ង់)|គណបក្សសេរីប្រជាធិបតេយ្យ]] លោក[[គ្រីស្ទាន លីនណឺរ]]ចេញពីឋានៈជា[[ក្រសួងសហព័ន្ធហិរញ្ញវត្ដុ (អាល្លឺំម៉ង់)|រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងហិរញ្ញវត្ថុ]] ដែលជាហេតុនាំឱ្យរដ្ឋមន្ត្រីមកពីបក្សសេរីប្រជាធិបតេយ្យចំនួនពីរនាក់ផ្សេងទៀតប្រកាសចុះចេញពីតំណែងរៀងៗខ្លួន ហើយក៏បន្តនាំឱ្យ[[វិបត្តិរដ្ឋាភិបាលអាល្លឺំម៉ង់ឆ្នាំ២០២៤|សម្ព័ន្ធភាពរដ្ឋាភិបាលអាល្លឺម៉ង់ដួលរលំ]]ទាំងស្រុង។<ref>{{Cite web |last1=Vock |first1=Ido |last2=McGuinness |first2=Damien |date=7 November 2024 |title=German coalition collapses after Scholz fires key minister |url=https://www.bbc.com/news/articles/c7v3r046pzzo |access-date=2024-12-03 |website=BBC |archive-date=November 10, 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20241110202127/https://www.bbc.com/news/articles/c7v3r046pzzo |url-status=live }}</ref> * ៩ វិច្ឆិកា –​ ការបំផ្ទុះគ្រាប់បែកអត្តឃាតមួយបានកើតឡើងនៅឯ[[ស្ថានីយ៍រថភ្លើងក្វេតា|ស្ថានីយ៍រថភ្លើងទីក្រុងក្វេតា]]ក្នុង[[ខេត្តបាឡូឈីស្ថាន]]នៃប្រទេស[[ប៉ាគីស្ថាន]] ដោយបានសម្លាប់មនុស្សយ៉ាងតិចចំនួន​ ២៦ នាក់។ សកម្មភាពភេរវកម្មនេះត្រូវបានក្រុម[[កងទ័ពរំដោះបាឡូឈីស្ថាន]]ប្រកាសទទួលខុសត្រូវ ហើយជាលើកដំបូងបង្អស់ដែលក្រុមមួយនេះបានបញ្ចេញសកម្មភាពភេរវកម្មនៅកណ្ដាលទីក្រុង[[ក្វេតា]]។<ref>{{Cite web |last=Akhter |first=Saadullah |date=November 9, 2024 |title='Bloodbath': Railway station bombing in Quetta, Pakistan leaves 26 dead |url=https://www.aljazeera.com/news/2024/11/9/bloodbath-railway-station-bombing-in-quetta-pakistan-leaves-26-dead |access-date=2024-12-03 |website=Al Jazeera |archive-date=November 11, 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20241111173837/https://www.aljazeera.com/news/2024/11/9/bloodbath-railway-station-bombing-in-quetta-pakistan-leaves-26-dead |url-status=live }}</ref> * ១០ វិច្ឆិកា – [[ការបោះឆ្នោតសកលម៉ូរីសឆ្នាំ២០២៤|ការបោះឆ្នោតសកលម៉ូរីស]]៖ សម្ព័ន្ធនយោបាយ[[ឡេប៉េប]]របស់[[នាយករដ្ឋមន្ត្រីម៉ូរីស]] លោក[[ប្រាវិន ចាកណត]]បានចាញ់សំឡេងឆ្នោតទល់នឹងមេដឹកនាំបក្សប្រឆាំង និងជាអតីតនាយករដ្ឋមន្ត្រី លោក[[រ៉ាវិន រ៉ាំហ្គូឡាម]] ដោយរបូតអាសនៈក្នុងសភាស្ទើរទាំងអស់។<ref>{{cite web|url=https://apnews.com/article/mauritius-election-results-opposition-victory-landslide-af70d3a8810f7992cef4d1d75bbef769|title=Mauritius opposition wins country's election by a landslide|work=AP News|date=12 November 2024|access-date=4 December 2024}}</ref> * ១១–២២ វិច្ឆិកា – [[សន្និសីទអង្គការសហប្រជាជាតិស្តីពីបម្រែបម្រួលអាកាសធាតុឆ្នាំ២០២៤|សន្និសីទអង្គការសហប្រជាជាតិស្តីពីបម្រែបម្រួលអាកាសធាតុលើកទី២៩]] បានប្រព្រឹត្តិធ្វើឡើងនៅទីក្រុង[[បាគូ]] ប្រទេស[[អាស៊ែបៃសង់]]។<ref>{{cite web|url=https://cop29.az/en/media-hub/news/cop29-opens-in-baku-with-breakthrough-on-global-carbon-markets|title=COP29 Opens in Baku with Breakthrough on Global Carbon Markets|work=COP29|date=11 November 2024|access-date=4 December 2024|archive-date=November 12, 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20241112220236/https://cop29.az/en/media-hub/news/cop29-opens-in-baku-with-breakthrough-on-global-carbon-markets|url-status=live}}</ref> * ១៣ វិច្ឆិកា – [[ការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីសូម៉ាលីឡង់ឆ្នាំ២០២៤|ការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីសូម៉ាលីឡង់]]៖ បេក្ខភាពបក្សប្រឆាំង លោក[[អាប់ឌីរ៉ាម៉ាន់ ម៉ូហាម៉េដ អាប់ឌុលឡាហ៊ី]]នៃគណបក្ស[[វ៉ាដានី]]បានជាប់ឆ្នោតក្លាយជា[[ប្រធានាធិបតីសូម៉ាលីឡង់]]។<ref>{{cite web|url=https://www.voanews.com/a/opposition-leader-victorious-in-self-declared-somaliland-elections-/7870537.html|title=Opposition leader victorious in self-declared Somaliland elections|work=VOA|date=20 November 2024|access-date=4 December 2024|archive-date=November 21, 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20241121045358/https://www.voanews.com/a/opposition-leader-victorious-in-self-declared-somaliland-elections-/7870537.html|url-status=live}}</ref> * ១៤ វិច្ឆិកា – [[ការបោះឆ្នោតសភាស្រីលង្កាឆ្នាំ២០២៤|ការបោះឆ្នោតសភាស្រីលង្កា]]៖ សម្ព័ន្ធភាព[[អំណាចប្រជាជនជាតិ]]របស់ប្រធានាធិបតី[[អនុរ កុមារ ឌីស្សានាយ៉ាកា]]បានឈ្នះអាសនៈភាគច្រើននៅក្នុងសភា។<ref>{{cite web|url=https://www.reuters.com/world/asia-pacific/sri-lankan-presidents-coalition-set-victory-snap-election-2024-11-15/|title=Sri Lankan president's coalition wins big majority in general election|work=Reuters|date=15 November 2024|access-date=4 December 2024|archive-date=November 21, 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20241121164559/https://www.reuters.com/world/asia-pacific/sri-lankan-presidents-coalition-set-victory-snap-election-2024-11-15/|url-status=live}}</ref> * ១៦ វិច្ឆិកា – [[ប្រជាមតិរដ្ឋធម្មនុញ្ញកាបុងឆ្នាំ២០២៤]] ត្រូវបានប្រព្រឹត្តិធ្វើឡើង និងអនុម័ត។<ref>{{cite web|url=https://www.bbc.com/news/articles/cpwrjyrxpdjo|title=Gabon approves law allowing junta leader to contest elections|work=BBC News|date=19 November 2024|access-date=5 December 2024|archive-date=November 24, 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20241124141848/https://www.bbc.com/news/articles/cpwrjyrxpdjo|url-status=live}}</ref> * ១៧ វិច្ឆិកា – [[ការបោះឆ្នោតសភាសេណេហ្កាល់ឆ្នាំ២០២៤|ការបោះឆ្នោតសភាសេណេហ្កាល់]]៖ គណបក្ស[[ប៉ាស្តែហ្វ]]របស់ប្រធានាធិបតី[[បាស៊ីរូ ឌីអូមេយ៍ ហ្វេយ៍]]បានឈ្នះសំឡេងភាគច្រើននៅក្នុង[[រដ្ឋសភា (សេនេហ្កាល់)|រដ្ឋសភាសេនេហ្កាល់]]។<ref>{{cite web|url=https://www.bbc.com/news/articles/c1wj4dwvj1po|title=Senegal's radical government claims 'large victory' in legislative polls|work=BBC News|date=18 November 2024|access-date=5 December 2024|archive-date=November 19, 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20241119014522/https://www.bbc.com/news/articles/c1wj4dwvj1po|url-status=live}}</ref> == ថ្ងៃ​មរណភាព == {{Main|មរណភាពក្នុងឆ្នាំ២០២៤}} == ឯកសារយោង == {{Reflist}} {{Leapyear/C21}} {{Leapyear/BE/C26}} [[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:ឆ្នាំ ២០២៤]] 8f30zcd4xayfzpp623lqmmhzuqgunpn 0 42594 314337 309990 2024-12-03T17:56:28Z MennNath 41635 314337 wikitext text/x-wiki = ម៉ែន ណាត (​Nath Men​) = ---- {{Short description|Cambodian advocator and social commentator}} {{Family name hatnote|lang=Cambodian|Men|Nath}} {{Infobox officeholder | honorific-prefix = | name = {{nobold|{{lang|km|[https://km.wikipedia.org/wiki/%E1%9E%98%E1%9F%89%E1%9F%82%E1%9E%93_%E1%9E%8E%E1%9E%B6%E1%9E%8F ម៉ែន ណាត]}}}} | native_name = (Men Nath​ or Nath Mèn) | image = Men Nath.jpg | alt = | caption = | honorific-suffix = | office1 = ប្រធាន​ក្រុមប្រឹក្សាឃ្លាំមើលកម្ពុជា The Cambodia Watchdog Council International (CWCI Cambodia) ប្រទេសន័រ​វែស | term_start1 = ១៤ ឧសភា ២០០៦ | term_end1 = បច្ចុប្បន្ន | | office2 = អនុប្រធាន​វេទិកាពលរដ្ឋ (The People Forum) មាន​មូលដ្ឋាន​នៅ​សហរដ្ឋ​អាមេរិក | term_start2 = ១៥ ឧសភា ២០២២ | term_end2 = បច្ចុប្បន្ន | office3 = ប្រធាន​ក្រុមប្រឹក្សា​ភិបាល​នៃ ​ចលនា​និស្សិត​ដើម្បី​លទ្ធិ​ប្រជា​ធិបតេយ្យ (the Student Movement for Democracy - SMD) រួច​ប្តូរ​ឈ្មោះ​ជា ចលនា​ពលរដ្ឋ​ដើម្បី​ប្រជា​ធិបតេយ្យ (the People Movement for Democracy - PMD) | term_start3 = ៨ មិថុនា ២០២០ | term_end3 = ១៥ ឧសភា ២០២២ | | office4 = ប្រធាន​​សមាគម​​ពុទ្ធសាសនិកជន​ខ្មែរ (Khmer Buddhist Society Norway) ឬ​ជា​ភាសា​ន័រវែស (Khmer Buddhist Forening - KBF) | term_start4 = មករា ២០១១ | term_end4 = បច្ចុប្បន្ន | | birth_date = {{Birth date and age|1976|1|5|df=y}} | birth_place = [[ឃុំដូងខ្ពស់]], [[ស្រុកបូរីជលសារ]], [[ខេត្តតាកែវ]], [[កម្ពុជា]] | death_date = | death_place = | spouse = {{marriage|ពោះម៉ាយ|2020}} | children = ៣ | citizenship = {{flatlist| *សញ្ជាតិ​ន័រវែស }} | profession = អ្នកសង្គមវិជ្ជា ([https://en.wikipedia.org/wiki/Sociology Sociologist]);<br />អ្នកតស៊ូមតិ (Cambodia advocator);<br />អ្នកវិភាគសង្គម ([https://en.wikipedia.org/wiki/Social_commentary Social commentator]); | alma_mater = (កម្រិតអនុបណ្ឌិត (Master grade))<br /> - សាកវិទ្យាល័យ UiA ([https://en.wikipedia.org/wiki/University_of_Agder University of Agder] (UiA)), Norway;<br /> - សាកលវិទ្យាល័យ​ភូមិន្ទ​ភ្នំពេញ ([https://en.wikipedia.org/wiki/Royal_University_of_Phnom_Penh Royal University of Phnom Penh]) កម្ពុជា;<br /> - វិទ្យាស្ថាន​ជាតិ​អប់រំ ([http://www.nie.edu.kh/en/ National Institute of Education]), កម្ពុជា | website = {{URL|cwcicambodia.net}} (in Khmer) | height = {{height|m=1.70|precision=0}} }} === ជីវប្រវត្តិ និង​ព័ត៌មាន​ផ្ទាល់ខ្លួន === {{short description|លោក ម៉ែន ណាត ជាមួយ​សកម្មភាព​តស៊ូ​មតិ​ដើម្បី​សេរីភាព​ប្រជាធិបតេយ្យ នៅកម្ពុជា}}លោក '''ម៉ែន ណាត''' (Mèn, Nath or Nath Men) ជាកូនកសិករ ក្នុងជីវភាព​គ្រួសារមធ្យម មានស្រុក​កំណើត​ នៅភូមិ​/​ឃុំដូងខ្ពស់ ស្រុក​​បុរីជលសារ <ref>{{Citation|title=ស្រុកបូរីជលសារ|date=2019-07-30|url=https://km.wikipedia.org/w/index.php?title=%E1%9E%9F%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%BB%E1%9E%80%E1%9E%94%E1%9E%BC%E1%9E%9A%E1%9E%B8%E1%9E%87%E1%9E%9B%E1%9E%9F%E1%9E%B6%E1%9E%9A&oldid=231757|work=វិគីភីឌា|language=km|access-date=2021-02-11}}</ref> ខេត្ត​តាកែវ។ លោក កើត​នៅ​ក្នុង​សម័យ​សង្គ្រាម ថ្ងៃទី​១៤ ខែមេសា ឆ្នាំ​១៩៧៥ (បញ្ជីជាតិ​៖ ០៥ មករា ១៩៧៦) លោក​ជា​កូន​បន្ទាប់​ពៅ​ក្នុង​ចំណោម​បងប្អូន ៧​​នាក់ (ស្រី ៤​នាក់)។ ឪពុករបស់លោកឈ្មោះ ម៉ែន មនិន្ទ (Mèn, Monint or Monint Men) ហៅតា និន កើត​នៅឆ្នាំ​​១៩២៦ បាន​​ទទួល​​មរណភាព​​​ដោយ​ជរាភាព ថ្ងៃទី​​២៤ ខែ​​ឧសភា ឆ្នាំ​​២០០៦ ក្នុង​ជន្មាយុ ៨០ឆ្នាំ។ ហើយ​ម្តាយមានឈ្មោះ អ៊ុក អូន (Ouk, Aun or Aun Ouk) កើត​នៅ​ឆ្នាំ​១៩៣៦ សព្វថ្ងៃ​​រស់នៅ​ភូមិ​ដូងខ្ពស់ ឃុំដូងខ្ពស់ ស្រុក​បូរីជលសា ខេត្តតាកែវ។ សព្វថ្ងៃលោក ម៉ែន ណាត រស់​នៅប្រទេស​ន័រវែស (Norway) នៃ​ទ្វីប​អឺរ៉ុប​ខាងជើង។ លោកមានកូន ៣​នាក់ (ប្រុស​មួយ​ ជា​កូនច្បង និង​​​​កូន​ស្រី ២​​នាក់)។ នៅប្រទេស​ន័វែស លោក '''ម៉ែន ណាត''' ជាអ្នកដឹកនាំសហគមន៍ខ្មែរ និង​អង្គការសិទ្ធិមនុស្ស​ផង រួមមាន​៖ - ​ជា​ប្រធាន​សមាគម​ពុទ្ធសាសនជន​ខ្មែរ (Khmer Buddhist Society)<ref>{{Cite web |title=Khmer Buddhist Society Norway |url=https://khmerbuddhison.net/en_US/ |access-date=2023-07-27 |website=Khmer Buddhist Society Norway |language=en-US |archivedate=2023-07-27 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20230727161056/https://khmerbuddhison.net/en_US/ |url-status=dead }}</ref> ដែល​ជា​សមាគម​លើក​ស្ទួយ​ប្រពៃណី​វប្បធម៌​ខ្មែរ សម្រាប់​ពលរដ្ឋ​ខ្មែរ​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​នេះ។ - ​ជា​ប្រធាន​ក្រុមប្រឹក្សា​ឃ្លាំមើល​កម្ពុជា (Cambodia Watchdog Council International - CWCI Cambodia<ref>{{Cite web |date=2016-05-18 |title=អំពីយើង – About us |url=https://cwcicambodia.net/about/ |access-date=2023-07-27 |website=CWCI Cambodia |language=en-GB}}</ref>) មាន​មូលដ្ឋាន​នៅ​ប្រទេស​ន័រវែស ចាប់តាំងពី​ឆ្នាំ​២០០៦។ - ជា​អនុប្រធានវេទិកាពលរដ្ឋ ចាប់​ពី​ឆ្នាំ​២០២២។ វេទិកានេះ<ref>{{Cite web |last=ដេលី |first=ឌឹ ខេមបូឌា |date=2022-05-17 |title=ចលនា​ពលរដ្ឋ​ដើម្បី​ប្រជាធិបតេយ្យ ប្តូរ​ឈ្មោះ​ទៅជា វេទិកា​ពលរដ្ឋ |url=https://www.cambodiadaily.com/2022/05/17/13/09/62317/ |access-date=2023-07-27 |website=The Cambodia Daily Khmer |language=en-US}}</ref> ជាអង្គការសិទ្ធិមនុស្ស ដែលមានមូលដ្ឋាននៅសហរដ្ឋអាមេរិក រៀបចំ​ឡើង​ដើម្បី​លើក​ស្ទួយ​វិស័យ​សិទ្ធិមនុស្ស ប្រជាធិបតេយ្យ និង​ទឹកដី​ជាតិ​នៅ​​ប្រទេស​​កម្ពុជា។ ស្ថាប័ននេះ មាន​ឈ្មោះ​ដើម​ថា ចលនានិស្សិតដើម្បីលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ។ - ជា​ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាភិបាលនៃ ចលនានិស្សិតដើម្បីលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ពីឆ្នាំ​២០២០ ដល់ឆ្នាំ២០២២<ref>{{Cite web |last=ដេលី |first=ឌឹ ខេមបូឌា |date=2021-01-07 |title=ចលនានិស្សិតដើម្បីលទ្ធប្រជាធិបតេយ្យ ថា ដើម្បីប្រយោជន៍ជាតិកម្ពុជា និងប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ អ្នកនយោបាយគ្មានជម្រើសអ្វីក្រៅពីការរកឯកភាពជាតិនោះទេ |url=https://www.cambodiadaily.com/2021/01/07/13/55/51505/ |access-date=2023-07-27 |website=The Cambodia Daily Khmer |language=en-US}}</ref> មានមូលដ្ឋាននៅសហរដ្ឋអាមេរិក ដែល​រៀបចំ​ឡើង​ដើម្បី​លើក​ស្ទួយ​វិស័យ​សិទ្ធិមនុស្ស ប្រជាធិបតេយ្យ និង​ទឹកដី​ជាតិ នៅ​​ប្រទេស​​កម្ពុជា។ === '''ប្រវត្តិការសិក្សា''' === បន្ទាប់ពីបញ្ចប់ការសិក្សា នៅវិទ្យាល័យ​ព្រៃ​សណ្តែក ស្រុក​ទ្រាំង ខេត្តតាកែវ លោក '''ម៉ែន ណាត''' បាន​បន្ត​ការសិក្សា​នៅទីក្រុង​​ភ្នំពេញ ថ្នាក់​​បរិញ្ញាប័ត្រ នៃ​មហាវិទ្យាល័យ​​​សង្គមវិជ្ជា ជំនាន់​​ទី៣ (១៩៩៦-២០០០) សាកល​វិទ្យាល័យ​ភូមិន្ទ​ភ្នំពេញ<ref>{{Cite web |title=Royal University of Phnom Penh |url=http://rupp.edu.kh/ |access-date=2023-07-27 |website=rupp.edu.kh}}</ref>។ ហើយ​​លោក ក៏​បាន​​បញ្ចប់​​បរិញ្ញាប័ត្រ​បូក១ នៅមហា​វិទ្យាល័យ​​គរុកោសល្យ (ក្រោយ​មក​ប្តូរ​ឈ្មោះ​មក​ជា វិទ្យាស្ថាន​ជាតិ​អប់រំ) ឆ្នាំ​២០០១ ជាសាស្ត្រាចារ្យ ឬក្រូបង្រៀន ផ្នែក​គរុកោសល្យ និង​ចិត្តវិទ្យា <ref name="nie">{{cite web|url=http://www.nie.edu.kh/|title=វិទ្យាស្ថានជាតិអប់រំ|date=2021|access-date=2021-02-09|វិទ្យាស្ថានជាតិអប់រំ=}}</ref>។ ប្រវត្តិការសិក្សា លោក '''ម៉ែន ណាត''' ជាសិស្សពូកែ តាំងពីថ្នាក់បឋមសិក្សា ហើយលោក បានប្រឡង​ជាប់ចូល​មហាវិទ្យាល័យ ចំនួន ២ កាលនោះគឺ សង្គមវិជ្ជា<ref>{{Cite web |title=RUPP - Department of Sociology |url=https://rupp.edu.kh/fssh/sociology/ |access-date=2023-07-27 |website=rupp.edu.kh}}</ref> និង មន្ទីរពិសោធន៍ នៅ​វិទ្យាស្ថាន​ស្រាវជ្រាវ​សុខាភិបាល ឬ​​សាលា​ពេទ្យរ៉ុស្ស៊ី។ ប៉ុន្តែលោក មិន​​បាន​ជ្រើសរើស​​មុខវិជ្ជា​​​ផ្នែក​​​មន្ទីរពិសោធន៍ នៅ​សាលា​ពេទ្យ​ទេ។ ក្រៅពីនេះ លោក​បាន​សិក្សា​វគ្គ​បណ្តុះ​បណ្តាល​​​ជំនាញ​​មួយ​​ចំនួន​​​ទៀត សូចជា ផែ្នករដ្ឋបាលទូទៅ, ច្បាប់, ភាពជា​អ្នកដឹកនាំ, ទំនាក់ទំនងការទូត និង វិទ្យាសាស្រ្ត​ន​យោបាយ​។ នៅប្រទេសន័រវែស លោក​បានបញ្ចប់បរិញ្ញាប័ត្រ​ជាន់ខ្ពស់ ផ្នែក​វិទ្យាសាស្រ្ត​អប់រំ នៅ​​​សាកល​​វិទ្យាល័យ​​​អាហ្គ័រឌើរ៍ (University of Agder "UiA")<ref>{{Cite web |title=Frontpage |url=https://www.uia.no/en |access-date=2023-07-27 |website=Universitetet i Agder |language=en}}</ref> ឆ្នំា២០១៣ ក្នុង​​ឋានៈ​ជាជន​ភៀសខ្លួន​ផ្នែក​នយោបាយ​ និង ​​បានទទួល​សញ្ជាតិន័រវែស នៅឆ្នាំ​២០១៣។ លោក បានមក​ដល់​ប្រទេសន័រវែស កាលពីថ្ងៃទី ២៦ មករា ២០០៦។ === ប្រវត្តិភៀសខ្លួននយោបាយ === លោក '''ម៉ែន ណាត''' ជាជនភៀសខ្លួននយោបាយ រស់នៅ​​ប្រទេស​​ន័រវែស (Norway) តាំង​ពី​ថ្ងៃទី២៦ ខែ​មករា ឆ្នាំ​​២០០៦។ មុន​ពេល​ទៅ​ដល់​ប្រទេស​ន័រវែស លោក '''ម៉ែន ណាត''' បាន​ភៀស​ខ្លួន​ចាក​ចេញ​ពី​ទីក្រុង​ភ្នំពេញ ប្រទេស​កម្ពុជា ជាមួយ​សហការី '''៣​នាក់​ទៀត''' នៅ​ថ្ងៃទី​១៤ ខែ​តុលា ឆ្នាំ​២០០៥ ចំពេល​ដែល​លោក​នាយករដ្ឋមន្ត្រី '''ហ៊ុន សែន''' ប្រកាសជាផ្លូវការ នៅ​ក្នុង​កិច្ចប្រជុំ​ក្រុមប្រឹក្សា​អភិវឌ្ឍកម្ពុជា ក្បែរវត្តភ្នំ បញ្ជា​ឲ្យ​កងកម្លាំង​​សមត្ថកិច្ច​ តាមខ្លួនសមាជិក​ក្រុមប្រឹក្សាឃ្លាំមើលកម្ពុជា ៤​នាក់ រួមមាន លោក '''រ៉ុង ឈុន''' ប្រធាន​សមាគម​គ្រូបង្រៀន​កម្ពុជា​ឯករាជ្យ, លោក '''ជា មុន្នី''' ប្រធាន​សហជីព​សេរី​កម្មករ​កម្ពុជា, លោក '''ម៉ែន ណាត''' ប្រធាន​សមាគម​មន្ត្រី​រាជការ​កម្ពុជា និង​លោក '''អៀ ចាន់ណា''' អគ្គលេខាធិការរង​នៃ​ចលនា​និស្សិត​ដើម្បី​ប្រជា​ធិបតេយ្យ។ មូលហេតុ គឺ​សមាជិក​ក្រុមប្រឹក្សា​ឃ្លាំមើល​កម្ពុជា ចុះ​ហត្ថលេខា​រួមគ្នា ទៅ​លើ​​​សេចក្តីថ្លែងការណ៍​​ប្រឆាំង​ជំទាស់ '''សន្ធិសញ្ញាព្រំដែនបំពេញបន្ថែម''' ដែលលោក​នាយករដ្ឋមន្ត្រី '''ហ៊ុន សែន''' និង​ នាយករដ្ឋមន្ត្រី​វៀតណាម នៅ​ថ្ងៃទី​១០ ខែ​​តុលា ឆ្នាំ​​២០០៥ បាន​ផ្តល់ច្ចាប័ន​ទទួល​ស្គាល់​ឡើង​វិញ​​នូវ​ '''សន្ធិសញ្ញា​កំណត់​ដែន​រដ្ឋ​ឆ្នាំ​១៩៨៥ ដែល​ជា​សន្ធិសញ្ញា​ខុស​ច្បាប់''' ផ្ទុយ​ពី​​មាត្រា​២ និង​មាត្រា​៥៥ នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញ​កម្ពុជា ឆ្នាំ​១៩៩៣ ហើយ​និង ផ្ទុយ​ពី​កិច្ចព្រមព្រៀង​ទីក្រុង​ប៉ារីស ឆ្នាំ​១៩៩១ ដែលជាលិខិតូបករណ៍អន្តរជាតិ។ ពេល​នោះ លោក '''ជា មុន្នី''' មិន​នៅកម្ពុជា​ទេ នៅ​ពេលដែលលោក '''ហ៊ុន សែន''' ប្រកាសចាប់ខ្លួន ពោលគឺលោក កំពុង​ជាប់​ប្រជុំ​ជាមួយ​សហជីព​អន្តរជាតិ នៅ​ប្រទស​អង់គ្លេស រួច​ហើយ​ទៅ​កាន់​ទីក្រុង​ប៉ារីស ប្រទេស​បារាំង ស្នាក់នៅ​ជាមួយ​មិត្តភក្ត្រ​របស់​លោក​មួយ​រយៈ គឺ​លោក '''សូ ចាន់តារា''' ដែល​ជា​អតីត​អ្នក​ភៀស​ខ្លួន​នយោបាយ ១​រូប​ដែរ។ លោក '''ជា មុន្នី''' បាន​វិល​ត្រឡប់​ទៅ​កម្ពុជា​វិញ នៅ​ខែ​កុម្ភៈ ឆ្នាំ​២០០៦ ក្រោយ​ពេល​ស្ថានភាព​នយោបាយ​កម្ពុជា បាន​ធូរ​ស្រាល​ជាង​មុន​បន្តិច។ នៅពេលភៀសខ្លួន​ទៅ​កាន់​ប្រទេស​ថៃ លោក '''រ៉ុង ឈុន''' លោក '''ម៉ែន ណាត''' លោក '''ឆាំ ឆានី''' និងលោក '''អៀ ចាន់ណា''' បាន​ស្នាក់​នៅ​តំបន់​ព្រំដែន ១​យប់ ដោយ​មាន​ភ្នាក់ងារ​អង្គការ​សិទ្ធិមនុស្ស​អន្តរជាតិ និង ភ្នាក់ងារ​របស់​​អង្គការ​សហប្រជាជាតិ UNHCR ជួយ​បង្ហាញ​ផ្លូវ​ផង។ ថ្ងៃទី​១៥ ខែ​តុលា​ ឆ្នាំ​២០០៥ អ្នកទាំង ៤​នាក់ បាន​ឆ្លង​ព្រំដែន​ចូល​ប្រទេស​ថៃ តាម​មធ្យោបាយ​ពិសេស ព្រលឹងចុងសក់។ ប៉ុន្តែជាអកុសល លោក '''រ៉ុង ឈុន''' ត្រូវបានអាជ្ញាធរខ្មែរ ចាប់ឃាត់ខ្លួន នៅ​ពេល​លោក កំពុង​ឆ្លង​ព្រំដែន​ប៉ោយប៉ែត ចំណុច​ផ្សារឡុងគ្លឿ រួច​បញ្ជូនលោក​ តាម​យន្តហោះ​​កន្ទុំរុយ ត្រឡប់​ទៅ​ភ្នំពេញ​វិញ ដើម្បី​ដាក់​ពន្ធនាគារ​យ៉ាង​អយុត្តិធម៌។ ទោះជាយ៉ាងណាក្តី លោក​ត្រូវ​ដោះលែង​ នៅ​ថ្ងៃទី​១៨ ខែ​កុម្ភៈ ឆ្នាំ​២០០៦ គឺ​ដោះ​លែង​ជាមួយ​អ្នកទោស​មនសិការ​​ល្បីៗ​ដទៃ​ទៀត រួមមាន​លោក '''កឹម សុខា''' លោក '''យេង វីរៈ''' លោក '''ម៉ម សូណង់ដូ''' និងលោក '''ប៉ា ងួនទៀង''' ជាដើម នៅ​ក្រោមសម្ពាធ​ពី​អន្តរជាតិផង និង​ការ​ផ្សះផ្សា​ជាតិ​ផង។ បន្ទាប់​ពី​ឆ្លង​ផុត​ព្រំដែន​គ្រានោះ លោក '''ម៉ែន ណាត''' លោក '''ឆាំ ឆានី''' និងលោក '''អៀ ចាន់ណា''' បន្តដំណើរ​តាម​ម៉ូតូរឺម៉កផង និង​​រថយន្តក្រុង​ផង ទៅ​កាន់​​ទីស្នាក់ការ​​អង្គការ​សហប្រជាជាតិ (UN) នៅ​ទីក្រុងបាកក ប្រទេសថៃ។ ប៉ុន្តែលោក '''ឆាំ ឆានី''' ត្រូវ​បានប៉ូលីសថៃ ឆែក​ឆេ និង​ចាប់​ខ្លួន​​ពី​បទឆ្លងដែន​ចូល​ប្រទេស​ថៃ​ដោយ​ខុស​ច្បាប់ នៅពេលរថយន្តក្រុង ចេញ​ដំណើរ​ផុត​ពីទីរួម​ខេត្តស្រះកែវ ប្រមាណ​កន្លះ​ម៉ោង។ ចំណែក​លោក '''ម៉ែន ណាត''' និងលោក '''អៀ ចាន់ណា''' បាន​ទៅ​ដល់​ទីក្រុង​បាងកក ដោយ​សុវត្ថិភាព នៅ​ថ្ងៃ​ដដែល​នោះ។ លោក '''ឆាំ ឆានី''' នៅ​ល្ងាច​ថ្ងៃទី​១៦ ខែ​តុលា បាន​ទៅ​ដល់​ទីក្រុង​បាងកក​ដោយ​សុវត្ថិភាព​ដែរ បន្ទាប់ពីអាជ្ញាធរថៃ ឃុំខ្លួន ១យប់​ ជាមួយ​ពលករ​ខ្មែរ​ដទៃ​ទៀត នៅ​ខេត្តស្រះកែវ ខណៈ​ពេល​ភ្នាក់ងារ​អង្គការ​សិទ្ធិមនុស្ស​អន្តរជាតិ សម្រប​សម្រួល​ជាមួយ​មន្ត្រី​រដ្ឋាភិបាល​ថៃ។ ក្នុងឋានៈ​​ជា​ជនភៀស​ខ្លួន​នយោបាយ លោក '''ម៉ែន ណាត''' ជាមួយ​សហការី​ ២រូប​ទៀត គឺ​លោក '''ឆាំ ឆានី''' និង​លោក '''អៀ ចាន់ណា''' ​ត្រូវ​ស្ថិត​នៅ​ក្រោម​ការ​យកចិត្ត​ទុក​ដាក់​ជាពិសេសស​ ពី​អង្គការ​សហប្រជាជាតិ (UN) នៅ​ទីក្រុង​បាងកក។ លោក និងលោក '''អៀ ចាន់ណា''' រស់នៅក្នុងទីក្រុង​នេះ រយៈពេល ៣​ខែ ដោយ​ផ្លាស់ប្តូរទីតាំង ៦​លើក ដើម្បីសុវត្ថិភាព ដោយ​ប្តូរ​ឈ្មោះ និង​ប្តូរ​ឋានៈ​ខ្លួន ថាជានិស្សិត មក​ពី​ឥណ្ឌា​ សាំងហ្កាពួរ និង​ឥណ្ឌូនេស៊ី ដើម្បី​រួច​ផុត​ពី​ការ​តាមយាយីរបស់​ក្រុម​ចារកិច្ច​នៃ​រដ្ឋាភិបាល លោក '''ហ៊ុន សែន'''។ ចំណែកលោក '''ឆាំ ឆានី''' រស់នៅទីក្រុងបាងកក ១ខែ ក៏​ចេញ​ទៅ​ប្រទេស​ន័រវែស។ ដោយឡែកលោក '''ម៉ែន ណាត''' និង​លោក '''អៀ ចាន់ណា''' ត្រូវ​បាន​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា នៃ​លោក '''ហ៊ុន សែន''' និង​រដ្ឋាភិបាលថៃ នៃ​លោក '''ថាក់ស៊ីន ស៊ីណាវ៉ាត្រា''' ដាក់បញ្ចូលក្នុងបញ្ជីតាមចាប់ខ្លួន ពីបទញុះញង់ឲ្យប្រព្រឹត្តបទឧក្រិដ្ឋ។ នៅថ្ងៃទី​១៥ ខែមករា ឆ្នាំ​២០០៦ លោក '''ម៉ែន ណាត''' និងសហការី បាន​ធ្វើខ្លួន​ជា​កម្មករនេសាទ មាន​ទាំង​ឯកសារ​ជា​អ្នក​នេសាទ ក៏​បន្ត​ភៀស​ខ្លួន​តាម​​សមុទ្រ រួច​ហើយ​​បន្ត​ដំណើរ​តាម​រថយន្តក្រុង ​​​ទៅ​កាន់ទីក្រុងកូឡាឡាំពួរ ប្រទេស​ម៉ាឡេស៊ី ដើម្បី​រួច​ផុត​ពី​ការ​តាម​ចាប់​ខ្លួន​របស់​​រដ្ឋាភិបាល​ទាំង​ពីរ។ ស្នាក់​នៅ​តាម​ផ្លូវ​រយៈ​ពេល ២​យប់ លោក '''ម៉ែន ណាត''' និង​លោក '''អៀ ចាន់ណា'''​ មានការលំបាកមួយចំនួន​ដែរ ជា​ពិសេស​នៅ​មុន​ពេល​ឆ្លង​ព្រំដែន ប៉ុន្តែ​ដោយសារ​មន្រ្តី​អាជ្ញាធរ​ថៃ​ពុករលួយ​ផង និង មាន​ការ​សម្រប​សម្រួល​ពី​ភ្នាក់ងារ​អង្គការ​សិទ្ធិមនុស្ស​អន្តរជាតិ​ផង ពេល​នោះ​អ្នកទាំងពីរ ក៏ទៅ​ដល់ទីក្រុងកូឡាឡាំពួរ និង​​ស្នាក់នៅ​ផ្ទះ​និស្សិត​រយៈ​ ១០​ថ្ងៃ ខណៈ​​បាន​ទទួល​​ទិដ្ឋាកា​ពិសេស​ មុន​ពេល​បន្ត​ដំណើរ​ទៅកាន់​ប្រទេសន័រវែស ជា​ទីប្រទេស​ដែល​រស់នៅ​អចិន្ត្រៃយ៍។ រយៈ​ពេល​នៅ​ទីក្រុងនេះ អ្នកទាំងពីរ បាន​ជួប​ប្រាស្រ័យ​ជាមួយ​អ្នក​នយោបាយ​ប្រជា​ធិបតេយ្យ និង ​អង្គការ​សង្គម​ស៊ីវិល​មួយ​ចំនួន ដើម្បី​​រក​អន្តរាគមន៍​ស្តារ​ស្ថានភាព​នយោបាយ​កម្ពុជា​ឡើង​វិញ។ អ្នកទាំងពីរ បាន​ចាក​ចេញ​ពី​ទីក្រុង​​កូឡាឡាំពួរ នៅ​ព្រលប់​ថ្ងៃទី​២៥ ខែ​មករា ឆ្នាំ២០០៦ ហើយ​ដល់​ទីក្រុងគ្រីស្ទានសាន់ ​ប្រទេសន័រវែស នៅ​ព្រឹក​ថ្ងៃទី​២៦ ខែ​​ឆ្នាំ​ដដែល​នោះ ដែល​ពោរ​ពេញ​ដោយ​គំនរ​ផ្ទាំង​ទឹកកក ពណ៌​ស​ក្បុស ក្រាល​លើ​ដី​គ្រប់​ទីកន្លែង សូម្បី​តែ​ដៃ​សមុទ្រ​ក៏​កក​ដែរ។ === '''ការងារតស៊ូមតិ​ដើម្បី​កម្ពុជា''' === នៅប្រទេ​ស​​ន័រវែស​​​សព្វថ្ងៃ​ លោក '''ម៉ែន ណាត''' ​ជា​​អ្នក​ដឹកនាំ​​សហគមន៍​ខ្មែរ ជា​​ប្រធាន​​​'''សមាគម​​​ពុទ្ធសាសនិក​ជន​​ខ្មែរ''' ដែល​​​ជា​​សមាគម​​​លើក​​​ស្ទួយ​​​ប្រពៃណី​​​វប្បធម៌​​​ខ្មែរ សម្រាប់​​ពលរដ្ឋ​​ខ្មែរ​​នៅ​​ក្នុង​​ប្រទេស​​នេះ។ ក្រៅពីនេះ លោក​​ក៏​​ជា​​ប្រធាន​​'''ក្រុមប្រឹក្សា​​ឃ្លាំមើល​​កម្ពុជា''' មាន​​មូលដ្ឋាន​​នៅ​​ប្រទេស​​ន័រវែស ប៉ុន្តែធ្វើការងារ​ដោយផ្អែកលើមូលដ្ឋានគ្រឹះ ក្នុងការ​តស៊ូមតិ ស្តារប្រក្រតីភាពសិទ្ធិមនុស្ស និង លទ្ធិ​ប្រជាធិបតេយ្យ នៅ​ប្រទេស​កម្ពុជា។<ref>{{Cite web |date=2020-12-16 |title=ជីវប្រវត្តិសង្ខេប៖ លោក ម៉ែន ណាត ពី​កូន​កសិករ ក្លាយ​​ជា​​បញ្ញវន្ត និង​​​ជា​​​​អ្នក​​ជាតិ​និយម |url=https://cwcicambodia.net/mennath-biography/ |access-date=2023-07-27 |website=CWCI Cambodia |language=en-GB}}</ref> ជាមួយគ្នានេះ លោកជាអនុប្រធានវេទិកាពលរដ្ឋ ដែលមានឈ្មោះដើមថា «ចលនា​និស្សិត​ដើម្បី​លទ្ធិ​ប្រជា​ធិបតេយ្យ» ដែល​​មាន​មូលដ្ឋាន​នៅ​សហរដ្ឋ​អាមេរិក ដើម្បី​​​លើក​​ស្ទួយ​​វិស័យ​​សិទ្ធិមនុស្ស ប្រជា​ធិបតេយ្យ និង​​ទឹកដី​ជាតិ នៅ​​​ប្រទេស​​​កម្ពុជា។ គួរកត់សម្គាល់ថា លោក '''ម៉ែន ណាត''' ធ្លាប់ជាសមាជិកស្ថាបនិកនៃ​ ចលនានិស្សិតដើម្បីប្រជាធិបតេយ្យ ដែលត្រូវបាន​បង្កើតឡើងតាំងពី ថ្ងៃទី​០២ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ១៩៩៨ ដើម្បី​ប្រឆាំង​នឹង​ភាពអយុត្តិធម៌ ក្នុង​ការ​បោះឆ្នោត​ជាតិ​នៅកម្ពុជា នា​ខែកក្កដា ឆ្នាំ​១៩៩៨។ ក្នុងតួនាទីដែល​​មាន​​ការ​​ទទួល​​ខុស​ត្រូវ​​ខ្ពស់ លោក​ដឹកនាំ​សហគមន៍​ខ្មែរ​នៅ​ប្រទេស​ន័រវែស បាន​​ជោគជ័យ​​គួរ​ឲ្យ​កត់​សម្គាល់​​ក្នុង​​រយៈ​​ពេល​ជា​ច្រើន​​ឆ្នាំ​មក​នេះ គួប​​ផ្សំ​​នឹង​​ការ​ចូល​រួម​ជ្រោម​ជ្រែង​ពី​បង​ប្អូន​ខ្មែរ​ក្នុង​សហគមន៍​ផង គិត​មក​ត្រឹម​​ឆ្នាំ​២០២៣។ ចំពោះ​បញ្ហា​នៅ​ប្រទេស​កម្ពុជា​វិញ លោ​ក '''ម៉ែន ណាត''' ​គឺ​ជា​អ្នក​តាក់​តែង​ឯកសារ​នានា ជា​មួយ​ក្រុម​ការងារ​នៃ​វេទិកាពលរដ្ឋ និង ​​ចលនា​និស្សិត​ដើម្បី​លទ្ធិ​ប្រជា​ធិបតេយ្យ កំណើត​ទី២ (រៀបចំ​ឡើង​វិញ និង​ប្រកាស​​ដំណើរ​ការ​នៅ​​ថ្ងៃទី​​០៧ ខែ​មិថុនា ឆ្នាំ​២០២០) បង្កើន​សកម្មភាព​តស៊ូ​មតិ លើ​វិស័យ​សិទ្ធិ​មនុស្ស លទ្ធិ​ប្រជា​ធិបតេយ្យ បូរណភាព​ទឹកដី​ខ្មែរ និង​យុត្តិធម៌សង្គម នៅប្រទេសកំណើត គឺនៅកម្ពុជា។ លោក '''ម៉ែន ណាត''' ធ្លាប់ជា​​មន្រ្តី​រាជការ​នៃ​​ការិយាល័យ​​កំណត់​ហេតុ នាយកដ្ឋាន​​នីតិ​វិធី រដ្ឋសភា​ជាតិ ពី​​ឆ្នាំ​​១៩៩៩ ដល់​ឆ្នាំ​២០០៦។ ពេល​នោះ លោក​ក៏​បាន​រៀបចំ​​សមាគម​មន្រ្តីរាជការ​​កម្ពុជា នៅ​ឆ្នាំ​​២០០៤ ដែល​មាន​​ឈ្មោះ​ពេញ​ថា '''សមាគម​មន្រ្តី​​រាជការ​ឯករាជ្យ​កម្ពុជា''' (Cambodia Independent Civil-servants Association – CICA)<ref>{{Cite web |date=2006-10-02 |title=About Us |url=https://cwcinternational.wordpress.com/about/ |access-date=2023-07-27 |website=CWCI Cambodia |language=en}}</ref> ក្នុង​គោល​​បំណង​​​លើក​​ស្ទួយ​លក្ខខណ្ឌ​​មន្រ្តី​រាជការ ជីវភាព​មន្រ្តី​រាជការ និង​សិទ្ធិ​មនុស្ស។ លោក ជា​​អ្នកដឹកនាំ​​សមាគម​នេះ រហូត​ដល់​ឆ្នាំ ២០០៦ គឺ​​​ក្រោយ​​​​ពេល​​ភៀស​ខ្លួន ទៅ​​កាន់​​ប្រទេស​​ន័រវែស (Norway) ក្នុង​រឿង​​​ប្រឆាំង​ជំទាស់ «សន្ធិសញ្ញា​​ព្រំដែន​​បំពេញ​បន្ថែម ឆ្នាំ​២០០៥» តាម​រយៈ​​សេចក្តី​ថ្លែងការណ៍​​មួយ<ref>{{Cite web |date=2005-10-18 |title=Cambodia: Prime Minister Moves to Crush Dissent |url=https://www.hrw.org/news/2005/10/18/cambodia-prime-minister-moves-crush-dissent |access-date=2023-07-27 |website=Human Rights Watch |language=en}}</ref> ផ្សាយ​នៅ​ថ្ងៃទី​១១ ខែ​តុលា ឆ្នាំ​២០០៥ បន្ទាប់​ពី​លោក​នាយក​រដ្ឋមន្រ្តី '''ហ៊ុន សែន''' ​ចុះ​ហត្ថលេខា​​លើ​​សន្ធិ​សញ្ញា​​នោះ ជាមួយ​នាយក​រដ្ឋមន្រ្តី​វៀត​ណាម នៅ​ថ្ងៃទី​១០ ខែ​តុលា។ ការ​​ប្រឆាំង​​ជំទាស់​​សន្ធិសញ្ញា​​នោះ ធ្វើ​ឡើង​ក្នុងនាម​​ជា​​សមាជិក​​នៃ ក្រុមប្រឹក្សា​ឃ្លាំមើល​កម្ពុជា ដែល​​ចុះ​ហត្ថលេខា​ដោយ​លោក '''ម៉ែន ណាត''' និង​​ក្រុម​ការងារ ៣ រូប​ទៀត [<ref>[https://www.hrw.org/node/229595/printable/print Human Rights Watch - Cambodia: Prime Minister Moves to Crush Dissent]</ref>]។ កាលនៅជានិស្សិត លោក '''ម៉ែន ណាត''' បាន​ក្លាយ​​ជា​យុវជន​ឆ្នើម និង​​ជា​​មេដឹកនាំ ក្នុង​​ចំណោម​​​មេដឹកនាំ​នៃ ចលនា​និស្សិត​​ដើម្បី​​លទ្ធិ​ប្រជា​ធិបតេយ្យ (Students’ Movement for Democracy – SMD) តាំង​ពី​ខែ​កញ្ញា ឆ្នាំ​​១៩៩៨ ដែល​ជា​ក្រុម​​យុវជន​ជាតិនិយម តស៊ូ​ប្រឆាំង​​នយោបាយ​​ដឹកនាំ​​របស់​រដ្ឋាភិបាល ​​​លោក '''ហ៊ុន សែន''' មក​ពី​គណបក្ស​​ប្រជាជន​​កម្ពុជា (ជា​គណបក្ស​​​កុម្មុយនីស្ត)។ រៀន​នៅទីក្រុងភ្នំពេញ លោក '''ម៉ែន ណាត''' ជា​និស្សិត​ម្នាក់ ក្នុង​ចំណោម​​និសិ្សត​​ក្រីក្រ មាន​​ការ​តស៊ូ​​ព្យាយាម​ខ្ពស់ បាន​​ស្នាក់​នៅ​​កុដិ​លេខ​២ វត្ត​នាគវ័ន ខណ្ឌ​បឹងកក់​ទី​២ ទីក្រុង​ភ្នំពេញ។ ជាមួយគ្នានេះ លោកក៏ជាអ្នក​សម្របសម្រួលនៃ '''ក្រុមប្រឹក្សាឃ្លាំមើលកម្ពុជា''' (Cambodia Watchdog Council) '''បង្កើត​ឡើង នៅថ្ងៃទី ១៦ កញ្ញា ​​២០០២''' ដែលជា​បណ្តុំអង្គការ សមាគម និងសហជីព<ref>{{Cite web |date=2006-10-03 |title=Document: Serious crackdown on dissent in Cambodia |url=https://cwcinternational.wordpress.com/2006/10/03/cwc-human-rights-cambodia/ |access-date=2023-07-27 |website=CWCI Cambodia |language=en}}</ref>។ ក្រុមប្រឹក្សានេះ<ref>{{Cite web |date=2020-10-21 |title=Document: Stop the continuing arrest of Human Rights Defenders in Cambodia |url=https://cwcinternational.wordpress.com/2020/10/21/human-rights-defenders-in-cambodia/ |access-date=2023-07-27 |website=CWCI Cambodia |language=en}}</ref> គឺ​បាន​ធ្វើ​សកម្មភាព​ខ្លាំង​ក្លា ទៅ​លើ​ការ​លើកកម្ពស់​​សិទ្ធិកម្មករ សិទ្ធិ​មន្ត្រីរាជការ សិទ្ធិ​ពលរដ្ឋ យុត្តិធម៌​សង្គម និង កិច្ចការ​ព្រំដែន។ ពីឆ្នាំ​២០០០ ដល់​ឆ្នាំ​២០០២ លោក '''ម៉ែន ណាត''' ជា​អនុប្រធាន​​រណសិរ្ស​​ប្រជា​ធិបតេយ្យ​​និស្សិត​បញ្ញវន្ត​ខ្មែរ<ref>{{Cite web |date=1999-11-29 |title=12 Student Democracy Group Founders Quit - The Cambodia Daily |url=https://english.cambodiadaily.com/news/12-student-democracy-group-founders-quit-90730/ |access-date=2023-07-27 |website=english.cambodiadaily.com |language=en-US}}</ref> ជា​អង្គការយុវជន ដែល​ធ្វើការងារ​​ផ្តោត​លើ​​វិស័យ​សិទ្ធិមនុស្ស យុត្តិធម៌​សង្គម និង ការ​អភិវឌ្ឍ​​ព្រំដែន​ខ្មែរ ជាមួយ​​ប្រទេស​​​ជិត​ខាង។ ពីពាក់​​កណ្តាល​​​ឆ្នាំ​២០០២ ដល់​ឆ្នាំ​​២០០៤ លោក '''ម៉ែន ណាត''' ជា​ប្រធាន​​រណសិរ្ស​​និស្សិត​​បញ្ញវន្ត​ខ្មែរ (the Front of Khmer Students and Intellectuals - FKSI)<ref>{{Cite web |date=2010-07-15 |title=Structures |url=https://cwcinternational.wordpress.com/structures/ |access-date=2023-07-27 |website=CWCI Cambodia |language=en}}</ref> ក្នុង​ចំណោម​​​មេដឹកនាំ​​និស្សិត​​​សំខាន់ៗ​ខ្លះ​​ទៀត។ '''លោក''' និង '''លោក''' '''អ៊ុំ សំអាន'''​<ref>{{Cite web |date=2020-04-04 |title=ជីវប្រវត្តិ អ៊ុំ សំអាន ពី​ក្មេង​ឃ្វាល​ក្របី ក្លាយ​ជា​​​សមាជិក​សភា ជា​អ្នក​ស្រាវ​ជ្រាវ​​​ឯកសារ​ព្រំដែន និង​​​​អ្នក​ជាតិ​​និយម |url=https://cwcicambodia.net/um-sam-an-biography/ |access-date=2023-07-27 |website=CWCI Cambodia |language=en-GB}}</ref> មេដឹកនាំ​​​ចលនានិស្សិត​​​ដើម្បី​​​លទ្ធិប្រជា​ធិបតេយ្យ ពី​ខែ​មិថុនា ដល់​​ខែ​​កញ្ញា ឆ្នាំ​​២០០២ បាន​​ផ្តួចផ្តើម​គំនិត និង​​សម្រប​សម្រួល​​​រៀបចំ​​ឲ្យ​មាន '''ក្រុមប្រឹក្សា​​ឃ្លាំមើល​កម្ពុជា'''<ref>{{Cite web |date=2004-01-23 |title=Garment Workers Plan Strike, Demand Justice - The Cambodia Daily |url=https://english.cambodiadaily.com/news/garment-workers-plan-strike-demand-justice-37785/ |access-date=2023-07-27 |website=english.cambodiadaily.com |language=en-US}}</ref>។ ==== បញ្ជាក់​៖ សមាជិក​ស្ថាបនិក​នៃ ក្រុមប្រឹក្សា​ឃ្លាំមើល​កម្ពុជា រួម​មាន ==== '''១. លោក ជា វិជ្ជា''' ប្រធានសហជីពសេរីកម្មករកម្ពុជា<ref>{{Citation|title=Chea Vichea|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Chea_Vichea&oldid=1118317211|date=2022-10-26|accessdate=2023-07-27|language=en}}</ref>។ លោក '''វិជ្ជា''' ត្រូវបានធ្វើ​ឃាត​ដោយ​​ចារកិច្ច​រដ្ឋាភិបាល លោក​ '''ហ៊ុន សែន''' នា​ថ្ងៃទី ២២ ខែ​មករា ឆ្នាំ​២០០៤ ខណៈ​ពេល​កម្ពុជា​ជាប់​គាំង​នយោបាយ​ជិត​មួយ​ឆ្នាំ នៅ​ក្រោយ​​ការ​បោះ​ឆ្នោត​ជាតិ ខែ​​កក្កដា ឆ្នាំ​២០០៣។ ឃាតកម្មនេះ មិន​ត្រូវ​បាន​វែក​មុខ​ឃាតក​ពិត ទៅ​ផ្ទន្ទាទោស​តាម​ច្បាប់​យុត្តិធម៌​ទេ។ '''២. លោក រ៉ុង ឈុន''' ''កាល​នោះ​ជាប្រធានសមាគមសមាគមគ្រូបង្រៀនកម្ពុជា និង ជា​សមាជិក​នៃ​ គណៈកម្មាធិការ​ជាតិ​រៀបចំ​ការ​​បោះឆ្នោត ​(គ.ជ.ប.) មាន​ឋានៈ​ស្មើ​រដ្ឋមន្ត្រី ឆ្នាំ២០១៥ -២០១៧។ រួចមក លោកបានលាលែងពីសមាជិក គ.ជ.ប. ក្រោមហេតុផលថា គ.ជ.ប បានចូលរួមជាមួយរដ្ឋាភិបាល លោក ហ៊ុន សែន រំលាយ​គណបក្សសង្គ្រោះជាតិយ៉ាងអយុត្តិធម៌ កាលពីខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៧''<ref>{{Cite web |date=2017-11-20 |title=អនុប្រធាន​និង​សមាជិក​គ.ជ.ប​លាឈប់​ក្រោយ​ការរំលាយ​បក្ស​ប្រឆាំង |url=https://khmer.voanews.com/a/nec-vp-and-2-members-resigned-after-cnrp-dissolution/4126342.html |access-date=2023-07-27 |website=វីអូអេ |language=km}}</ref>''។ '' លោក ក៏ជាមេដឹកនាំនៃ សហភាពសហជីពម្ពុជា ផងដែរ<ref>{{Cite web |title=ជីវប្រវត្តិ និង​សកម្មភាព​ការងារ​សង្គម​របស់​លោក រ៉ុង ឈុន មុន​អាជ្ញាធរ​របប​ក្រុង​ភ្នំពេញ​ចាប់​ខ្លួន |url=https://www.rfa.org/khmer/news/social-economy/profile-of-Rong-Chhun-08012020101418.html |access-date=2023-07-27 |website=Radio Free Asia |language=km}}</ref>។ ចាប់ពីខែ​កុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៣ លោក​បានចូលរួមក្នុងជីវភាពនយោបាយ ហើយ​ត្រូវ​បាន​ជ្រើស​រើស​ជា​អនុប្រធាន​គណបក្សភ្លើងទៀន<ref>{{Cite web |last=ដេលី |first=ឌឹ ខេមបូឌា |date=2023-02-14 |title=លោក រ៉ុង ឈុន និង​បណ្ឌិត សុក ហាច ត្រូវ​បាន​ជ្រើស​ជា​អនុប្រធាន​គណបក្ស​ភ្លើង​ទៀន |url=https://www.cambodiadaily.com/2023/02/14/22/51/68272/ |access-date=2023-07-27 |website=The Cambodia Daily Khmer |language=en-US}}</ref> ដែល​មាន​ឈ្មោះដើម​ថា គណបក្សសមរង្ស៊ី។ គូរបញ្ជាក់ថា លោក រ៉ុង ឈុន ធ្លាប់ត្រូវបានលោក ហ៊ុន សែន បញ្ជា​ឲ្យ​ចាប់​ដាក់​ពន្ធនាគារ ២​លើក ដែល​ពាក់​ព័ន្ធ​ការ​រិះគន់​រឿង​មិន​ប្រក្រតី នៃសន្ធិសញ្ញា​ព្រំដែន​បំពេញ​បន្ថែម​ថ្មី ជាមួយ​វៀតណាម គឺ លើកទី១ ត្រូវ​បាន​ចាប់​ខ្លួន​នៅ​ថ្ងៃទី​១៥ ខែ​តុលា ឆ្នាំ​២០០៥ ហើយ​ដោះលែង​នៅ​ថ្ងៃទី​១៨ ខែ​កុម្ភៈ ឆ្នាំ​២០០៦ និង​លើក​ទី​២ លោក​ត្រូវ​បាន​ចាប់​ខ្លួន ថ្ងៃទី​៣១ ខែ​កក្កដា ឆ្នាំ​២០២០ ហើយ​ដោះ​លែង​នៅ​ខែ​វិច្ឆិកា ឆ្នាំ​២០២០ បន្ទាប់​ពី​មាន​ការ​បន្ធូរ​បន្ថយ​ភាព​តាន​តឹង​នយោបាយ និង​សម្ពាធ​ពី​អន្តរជាតិ។ '''៣. លោក អ៊ុំ សំអាន''' កាល​នោះ​ជា​ប្រធាន​ចលនា​និស្សិត​ដើម្បី​លទិ្ធ​ប្រជា​ធិបតេយ្យ ដែល​សព្វថ្ងៃរស់​នៅសហរដ្ឋ​អាមេរិក ជា​អតីតសមាជិកសភា នៃ​គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ​ អាណត្កិ​ទី៥ (២០១៣ - ២០១៨)<ref>{{Cite web |last=ដេលី |first=ឌឹ ខេមបូឌា |date=2023-05-25 |title=លោក អ៊ុំ សំអាន ប្ដេជ្ញា​មិន​លក់​ឧត្តមគតិ​ចុះចូល​ជាមួយ​គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា​ឡើយ |url=https://www.cambodiadaily.com/2023/05/25/23/47/69922/ |access-date=2023-07-27 |website=The Cambodia Daily Khmer |language=en-US}}</ref>។ ប៉ុន្តែលោក អ៊ុំ សំអាន ត្រូវ​បាន​រដ្ឋាភិបាល លោក ហ៊ុន សែន ចាប់​ដាក់​ពន្ធនាគារ​យ៉ាង​អយុត្តិធម៌ (ជាង ២​ឆ្នាំ) ពី​ខែ​មេសា ឆ្នាំ​២០១៦ ដល់សីហា ឆ្នាំ ២០១៨ ក្នុងសំណុំ​រឿងរិះគន់​ ផែនទីព្រំដែន និងប្រឆាំង​ជំទាស់​ការបង្គោលព្រំដែនថ្មី ជាមួយ​វៀត​ណាម ''ហៅថា «បោះបង្គោល​ ​រំលោភចូល​ក្នុង​ទឹកដី​ខ្មែរ»។'' '''៣. លោក ម៉ែន ណាត''' កាល​នោះ​ជា​ប្រធានសមាគមមន្រ្តីរាជការកម្ពុជា ដែល​​សព្វថ្ងៃ​ជា​​​ប្រធាន​​​នៃ ​ក្រុមប្រឹក្សាឃ្លាំមើលម្ពុជា និងជាប្រធាន​សហគមន៍​ខ្មែរ នៅប្រទេស​ន័វែស (Norway)។ '''៤. លោក ឆាំ ឆានី''' កាល​នោះ​ជា​ប្រធានសមាគមកសិការកម្ពុជា ដែលសព្វថ្ងៃ ជា​អនុ​ប្រធាន​​ក្រុមប្រឹក្សា​ឃ្លាំមើល​កម្ពុជា មាន​មូលដ្ឋាន​នៅ​ប្រទេសន័រវែស (Norway)។ សព្វថ្ងៃ លោក​ចូលរួម​យ៉ាង​សកម្ម​ក្នុង​សកម្មភាព​នយោបាយ<ref>{{Cite web |date=2023-07-19 |title=Cambodia: Harassment, Arrests of Opposition Activists |url=https://www.hrw.org/news/2023/07/19/cambodia-harassment-arrests-opposition-activists |access-date=2023-07-27 |website=Human Rights Watch |language=en}}</ref> ជាមួយ​លោក '''សម រង្ស៊ី''' មេដឹកនាំ​ក្រុមអ្នកប្រជាធិបតេយ្យ ប្រឆាំង​ជំទាស់​នយោបាយផ្តាច់ការ​របស់​លោក '''ហ៊ុន សែន''' នៅ​កម្ពុជា។ '''៥. លោក ជា មុន្នី''' (ប្អូនប្រុសលោក '''ជា វិជ្ជា''') ស្ថាបនិក​សហជីពសេរីកម្មករកម្ពុជា គឺ​ជា​ប្រធាន​សហជីពនេះ តាំងពីឆ្នាំ២០០៤ ដល់​ឆ្នាំ​២០១៦។ បន្ទាប់មក លោកចូលរួមក្នុងការតស៊ូមតិលើវិស័យនយោបាយប្រជាធិបតេយ្យ <ref>{{Cite web |title=លោក ជា មុន្នី បន្ត​ចោទ​ប្រកាន់​ថា​រដ្ឋាភិបាល​ជាប់​ពាក់ព័ន្ធ​ការ​បាញ់​សម្លាប់​បង​ប្រុស​លោក |url=https://www.rfa.org/khmer/news/human-rights/Dead-anniversary-of-Chea-Vichea-01212016225435.html |access-date=2023-07-27 |website=Radio Free Asia |language=km}}</ref> ជាមួយ​មិត្ត​ភក្តិ​​របស់​​លោក គឺ​លោក '''រ៉ុង ឈុន'''។ '''៦. អ្នកស្រី ឆន សុខា''' ប្រធានសម្ព័ន្ធសហជីព​កម្មករកាត់ដេរ​កម្ពុជា ដែល​សព្វថ្ងៃ ជា​​មន្រ្តិ​សម្រប​​សម្រួស​សិទ្ធិកម្មករ នៃអង្គការ​​សិទ្ធិមនុស្សមួយ។ === អំពី​លក្ខណៈ​សម្បត្តិ === អំពីបុគ្គលិកលក្ខណៈវិញ លោក '''ម៉ែន ណាត''' ត្រូវបានគេទទួលស្គាល់ថា យុវជន​​រៀន​​ពូកែ​តាំង​ពី​កាល​នៅរៀន ហើយលោក ជា​មនុស្ស​​ឧស្សាហ៍ព្យាយាម ស្មោះត្រង់ ចិត្តទូលាយ មានគំនិតអហិង្សានិយម មិនចេះបង្កជម្លោះជាមួយមិត្តភ័ក្រ្ត ឬអ្នកដទៃ មាន​​ការ​អធ្យាស្រ័យ​ខ្ពស់​​ជាមួយជនទូទៅ និង ក្នុងសហគមន៍ផង។ អំពីបុគ្គលិកលក្ខណៈវិញ លោក '''ម៉ែន ណាត''' ត្រូវបានគេទទួលស្គាល់ថា យុវជន​​រៀន​​ពូកែ​តាំង​ពី​កាល​នៅរៀន ហើយលោក ជា​មនុស្ស​​ឧស្សាហ៍ព្យាយាម ស្មោះត្រង់ ចិត្តទូលាយ មានគំនិតអហិង្សានិយម, មិនចេះបង្កជម្លោះជាមួយមិត្តភ័ក្រ្ត ឬអ្នកដទៃ, មាន​ការ​អធ្យាស្រ័យខ្ពស់​ជាមួយជនទូទៅ និង ក្នុងសហគមន៍ផង។ ក្រៅពីនេះលោក '''ម៉ែន ណាត''' ជាមនុស្ស ដែល​មានសមត្ថភាព​ខ្ពស់ លើ​កិច្ចការរដ្ឋបាល និង ជាមនុស្ស​យកចិត្តទុកដាក់ ចំពោះ​ការងារ និងក្នុងក្រុមការងារ ដើម្បីបម្រើប្រយោជន៍រួម និង​សហគមន៍ ក៏ដូចជា​ប្រទេសជាតិ​ផងដែរ។ លោក ជាមនុស្ស​រស់នៅ​ជាមួយ​ឧត្តមគតិ មិនក្បត់មនសិការ ក៏ដូចជា​មិត្តភ័ក្រ្ត​ក្នុង​កិច្ច​ការងារ។ ជាមួយគ្នានេះ លោក '''ម៉ែន ណាត''' ក៏ជាអ្នកតស៊ូមតិ​យ៉ាងខ្លាំងក្លា ក្នុងចំណោមអ្នកប្រជាធិបតេយ្យឯទៀត<ref>{{Cite web |date=2023-07-23 |title=ក្រុម​អ្នក​តស៊ូ​មតិ ពន្យល់​មូល​ហេតុ​​ ហ៊ុន សែន គំរាម​​រំលាយ​​របប​​រាជា​​និយម រឿង​ព្រំដែន និង​​កោះត្រល់ |url=https://cwcicambodia.net/um-men-border-kh/ |access-date=2023-07-27 |website=CWCI Cambodia |language=en-GB}}</ref> ដើម្បីស្តារប្រក្រតីភាពសិទ្ធិមនុស្ស និងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ព្រទាំង​ជា​អ្នក​ស្រាវ​ជ្រាវ​ក្នុង​​រឿង​​​ជនអន្តោ​ប្រវេសន៍​​​ខុសច្បាប់ ជាពិសេស​ជន​ជាតិ​​វៀតណាម​​ខុស​ច្បាប់ នៅប្រទេស​កម្ពុជា។ == References == {{Reflist}}[[:Category:1975 births]] [[:Category:People from Doung Khpos Commune]] [[:Category:Living people]] [[:Category:Cambodia Watchdog Council International (CWCI Cambodia)]] [[:Category:Cambodia human rights activists]] [[:Category:Cambodia political and social analysis]] <references group="ចលនានិស្សិត SMD​" /> <references group="អ្នកឃ្លាំមើល​សង្គម​ថា​ លោក​ ហ៊ុន ​ម៉ាណែត​ គ្មាន​​​គោល​ជំហរ​" /> {{DEFAULTSORT:ម៉ែន ណាត}} 1db0p6fvyxg51ellm9xyx9sfrh7g6gu 0 46891 314341 312698 2024-12-04T02:52:59Z TansoShoshen 31126 314341 wikitext text/x-wiki {{Infobox royalty | name = Princess Norodom Jenna | title = NCJ Empire Studio - Record Label | titletext = | image = Princess Jenna on You Da One.png | birth_date = {{Birth date and age|2012|3|11|df=y}} | birth_place = [[ប៉ារីស]], [[ប្រទេសបារាំង]] | house = [[House of Norodom|នរោត្តម]] | father = | mother = នរោត្តម បុប្ផារី | occupation = តារាសម្តែង, អ្នកចម្រៀង, អ្នករាំ, គំរូ | religion = [[ពុទ្ធសាសនាថេរវាទ]] {{Listen|pos=center|embed=yes|filename= Norodom Jenna on You Da One Live Concert 2022.ogg |title=សំឡេង |type=speech |description=You Da One (ការប្រគំ)<br/> 2022}} }} }}  '''នរោត្ដម ជេនណា''' (ប្រសូតនៅថ្ងៃទី ១១ ខែមីនា ឆ្នាំ ២០១២) គឺជាសមាជិកនៃ [[ផ្ទះនរោត្តម|ព្រះរាជវង្សានុវង្សកម្ពុជា]] ។ នាង​ជា​ចៅ​របស់​ព្រះបាទ [[នរោត្តម សីហមុនី|​នរោត្តម សីហមុនី]] ជា​បុត្រី​ទី​ពីរ​របស់​ព្រះបាទ​នរោត្តម បុប្ផា​រី និង​ជា​ចៅ​ស្រី​របស់​អតីត​[[ព្រះមហាក្សត្រកម្ពុជា|ព្រះមហាក្សត្]]រ [[នរោត្ដម សីហនុ|​នរោត្តម សីហនុ]] ។ បិតារបស់ព្រះនាងជាជនជាតិបារាំង។ ក្រុមគ្រួសារបានផ្លាស់មករស់នៅព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាវិញនៅពេលដែល ជេនណា មានវ័យបីឆ្នាំ។ នាងត្រូវបានគេស្គាល់ថាជា '''ព្រះនាង ជេនណា''' ។ ព្រះនាងអាចចេះប្រាំភាសាដូចជា ភាសាបារាំង ខ្មែរ ថៃ ចិន និងអង់គ្លេស។ ព្រះនាងវ័យក្មេងចូលចិត្តនិងតែងតែមានទំនោរទៅរកតន្ត្រី ព្រះនាងក៏បានធ្វើជាតារាសម្តែង តារាចម្រៀង អ្នករាំរបាំ និងអ្នកបង្ហាញម៉ូតតាំងពីពេលព្រះនាងវ័យ៦ឆ្នាំមកម្ល៉េះ។ ព្រះនាង ជេនណា អាចច្រៀងបានគ្រប់ប្រាំភាសាដែលព្រះនាងបានរៀនផងដែរ និង ការផ្តល់សេចក្តី ព្យាករណ៍ព្រះ នាងជេណាគួរតែអានសៀវភៅ ច្បាប់រដ្ឋបាលពន្ធអន្តរក្រសួងស្ថាប័ន ពាក់ព័ន្ធសេដ្ឋកិច្ច និង ការវិនិយោគ របៀបខុសតាម ច្បាប់អនុញ្ញាត រឺមិនអនុញ្ញាត អភិវឌ្ឍន៍ ប្រទេសជាតិ ការផ្សព្វផ្សាយ អោយប្រជាជន យល់ដឹង អ្នកនាំពាក្យ រដ្ឋមន្ត្រីហ៊ុនបូណា ។ == ជីវប្រវត្តិ == នរោត្ដម ជេនណា ប្រសូតនៅថ្ងៃទី ១១ ខែមីនា ឆ្នាំ ២០១២ នា [[ប៉ារីស|ទីក្រុងប៉ារីស]] [[បារាំង|ប្រទេសបារាំង]] ។ នាង​ជា​បុត្រី​ទី​ពីរ​ក្នុង​គ្រួសារ មាតា​របស់​ព្រះអង្គ​គឺ​ព្រះអង្គម្ចាស់​នរោត្តម បុប្ផារី ហើយ​ព្រះបិតា​របស់​ព្រះអង្គ​ជា​ជនជាតិ​បារាំង។ ព្រះ​នាង​ជា​ចៅ​ស្រី​របស់ ​សម្ដេច​ក្រុម​ព្រះនរោត្តម ចក្រពង្ស និង​ជា​ចៅ​ស្រី​ដ៏​ឧត្តុង្គឧត្តម​របស់ [[នរោត្ដម សីហនុ|​ព្រះ​បាទ​នរោត្តម សីហនុ]] ។ ឈ្មោះជាផ្លូវការរបស់នាងគឺ {{Lang-km|អ្នកអង្គម្ចាស់ក្សត្រិយ៍ នរោត្ដម ជេនណា}} នៅ​ឆ្នាំ 2015 នៅ​ពេល ជេនណាមាន​អាយុ​បី​ឆ្នាំ នាង​និង​ក្រុម​គ្រួសារ​របស់​នាង​បាន​ត្រឡប់​មក​រស់​នៅ​ក្នុង [[ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា|​ប្រទេស​កម្ពុជា]] ​។ នាង​បាន​សិក្សា​ប្រាំ​ភាសា​ក្នុង​នោះ​មាន [[ភាសាខ្មែរ|​ភាសា​ខ្មែរ]] ​ជាភាសាដើម​កំណើត​របស់​នាង ព្រម​ទាំង [[ភាសាអង់គ្លេស|​អង់គ្លេស]] [[ភាសាបារាំង|បារាំង]] [[ភាសាចិន|ចិន]] និង [[ភាសាថៃ|​ថៃ]] ។ ព្រះនាង ជេនណា នរោត្តម បច្ចុប្បន្នត្រូវបានតំណាងដោយ Space Creative Marketing ជាក្រុមហ៊ុនគ្រប់គ្រងទេពកោសល្យរបស់នាង។ == សមិទ្ធិផល == * Royal Brand Ambassador of Cellcard Telecommunications Company (Cambodia). * Royal Brand Ambassador of Marie Regal (ឥណ្ឌូនេស៊ី)។ * Royal Brand Ambassador of R&F Properties (សហរដ្ឋអាមេរិក)។ * Royal Brand Ambassador of Cambodia Dance Sport Federation (Cambodia) * តួសម្តែងក្នុងរឿងភាគទូរទស្សន៍ CTN ។ * Space Creative Marketing - ការគ្រប់គ្រងទេពកោសល្យ (កម្ពុជា) == ការងារសម្ដែង == === រឿងទូរទស្សន៍ === {| class="wikitable plainrowheaders sortable" ! rowspan="2" scope="col" |ឆ្នាំ ! scope="col" | ចំណងជើង ! rowspan="2" scope="col" | បណ្តាញ ! rowspan="2" scope="col" | {{Abbr|Ref.|Reference(s)}} |- ! ភាសាខ្មែរ |- ! scope="row" | ឆ្នាំ ២០២០ | ''ទេពធីតាព្កុលមាស'' | rowspan="2" | [[បណ្ដាញទូរទស្សន៍កម្ពុជា|ស៊ីធីអិន]] | style="text-align:center" | |- ! scope="row" | ២០២១ | ''នគរមាស'' | style="text-align:center" | |} === ភាពយន្ត === {| class="wikitable plainrowheaders sortable" ! rowspan="2" scope="col" |ឆ្នាំ ! scope="col" | ចំណងជើង ! rowspan="2" scope="col" | បណ្តាញ ! rowspan="2" scope="col" | {{Abbr|Ref.|Reference(s)}} |- ! ភាសាខ្មែរ |- ! scope="row" | ឆ្នាំ ២០២៤ | ''បណ្តាសានាងរាត្រី'' | rowspan="2" | LD Entertainment Co.,Ltd | style="text-align:center" | |- |} == ឯកសារយោង == 1. <ref>[https://www.popular.com.kh/entertainment/408951.html/ ១១ ចំណុចដ៏អស្ចារ្យ របស់ព្រះនាងតូច នរោត្តម ជេនណា អ្នកនឹងលាន់មាត់ថា WOW ក្រោយអានចប់!] ផុសដោយ www.popular.com.kh (មិថុនា ២៥, ២០២២)</ref> [[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:អ្នកចំរៀង]] [[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:បុគ្គលនៅរស់]] [[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:រាជវង្សនរោត្តម]] 3u636s39ec0f755d7cb8rom7wst99g8 0 48016 314339 287799 2024-12-03T22:49:18Z CommonsDelinker 142 Removing [[:c:File:Lăng_mộ_vua_Lê_Thái_Tổ.jpg|Lăng_mộ_vua_Lê_Thái_Tổ.jpg]], it has been deleted from Commons by [[:c:User:Túrelio|Túrelio]] because: [[:c:COM:L|Copyright violation]]: https://scov.gov.vn/dat-nuoc-con-nguoi/dat-nuoc-viet-nam/tham-lang-mo-vu 314339 wikitext text/x-wiki {{ប្រអប់ព័ត៌មាន ការតាំងទីលំនៅដ្ឋាន | name = Thanh Hóa province | native_name = Tỉnh Thanh Hóa | native_name_lang = vi<!-- ISO 639-2 code: vi for Vietnamese --> | settlement_type = [[Provinces of Vietnam|Province]] | image_skyline = {{Photomontage | spacing = 1 | color_border = white | color = white | size = 310 | photo1a = Cổng_Nam.jpg | photo1b = Lake Song Muc.jpg | photo2a = HaiHoa BinhMinh.JPG | photo2b = HaiHoa Nam.JPG | photo3a = Hòn Trống mái..jpg | photo3b = Suoi ca Cam Luong.jpg | photo4a = Den-tho-mai-an-tiem.jpg | photo4b = Khuditichlamkinh.jpg | photo5a = Cầu treo Phú Lệ.jpg | photo5b = Đền Bà Triệu 2, Triệu Lộc, Hậu Lộc, Thanh Hóa.jpeg | photo6a = Da Loc Hau Loc01.JPG | photo6b = | photo7a = Le Loi statue.JPG | photo7b = National Museum Vietnamese History 65 (cropped).jpg }} | image_caption = [[Citadel of the Hồ Dynasty]] {{•}} Sông Mực Lake {{•}} [[Hải Hòa Beach]] {{•}} Trống Mái Mountain {{•}} Cẩm Lương fish stream {{•}} Mai An Tiêm Temple {{•}} Lam Kinh Temple {{•}} Phú Lệ Suspension bridge {{•}} Bà Triệu Temple {{•}} Dạ Lộc Temple {{•}} Lê Lợi Mausoleum {{•}} Lê Lợi Statue | image_seal = | image_map = Thanh Hoa in Vietnam.svg | map_caption = Location of Thanh Hóa within Vietnam | image_map1 = {{Infobox mapframe|zoom=8|frame-width=280}} | coordinates = {{coord|20|0|N|105|30|E|region:VN_type:adm1st|display=inline,title}} | subdivision_type = Country | subdivision_name = {{flag|Vietnam}} | subdivision_type1 = [[Regions of Vietnam|Region]] | subdivision_name1 = [[North Central Coast]] | seat_type = Capital (and Largest city) | seat = [[Thanh Hóa]] | leader_party = | leader_title = [[Provinces of Vietnam#People's Council|People's Council]] Chair | leader_name = Trịnh Văn Chiến | leader_title1 = [[Provinces of Vietnam#People's Committee|People's Committee]] Chair | leader_name1 = Nguyễn Đình Xứng | area_footnotes = <ref name="Thanh Hoa Overview">[http://thanhhoa.gov.vn/portal/Pages/2007-01-26/TONG-QUAN-VE-THANH-HOA-4c00cd833c63f09.aspx], Thanh Hoa Overview</ref> | area_total_km2 = 11129.5 | elevation_footnotes = | elevation_m = | population_footnotes = <ref name="Result from Vietnam's 2019 population and housing census">[https://www.24h.com.vn/tin-tuc-trong-ngay/thu-hang-dan-so-63-tinh-thanh-moi-nhat-c46a1067053.html], Result from Vietnam's 2019 population and housing census</ref> | population_total = 3,673,900 | population_as_of = 2021 | population_density_km2 = auto | demographics_type1 = Demographics | demographics1_title1 = [[List of ethnic groups in Vietnam|Ethnicities]] | demographics1_info1 = [[Vietnamese people|Vietnamese]], [[Muong people|Mường]], [[Thai people|Thai]], [[Thổ people|Thổ]], [[Yao people|Dao]], and [[Hmong people|H'Mông]] | utc_offset = +7 | timezone_DST = | area_code_type = [[Telephone numbers in Vietnam|Area codes]] | area_code = 237 | iso_code = [[ISO 3166-2:VN|VN-21]] | website = {{URL|http://www.thanhhoa.gov.vn/}} | official_name = }} '''ខេត្តថាញហ្វា''' គឺជា[[ខេត្តនៃវៀតណាម|ខេត្ត]]មួយនៅ[[ឆ្នេរកណ្តាលខាងជើង|តំបន់ឆ្នេរកណ្តាលខាងជើង]]នៃ[[វៀតណាម|ប្រទេសវៀតណាម]] ។ នេះគឺជាខេត្តធំមួយ ដែលជាប់ចំណាត់ថ្នាក់ទីប្រាំនៅក្នុងតំបន់ និងជាទីបីនៃចំនួនប្រជាជនក្នុងចំណោម៦៣ ផ្នែករងរដ្ឋបាលកណ្តាល។ ទីរួមខេត្តនិងទីក្រុងធំជាងគេគឺទីក្រុង[[ថាញ់ ហូ|ថាញហ្វា]] ។ ខេត្តនេះត្រូវបានគេហៅថា '''សឺ ថាញ''' (ដែនដីថាញ)។ អរិយធម៌របស់មនុស្សមាននៅថាញហ្វា ប្រហែល៦ ០០០ ឆ្នាំមុនជាមជ្ឈមណ្ឌលមួយក្នុងចំណោមមជ្ឈមណ្ឌលដំបូងបំផុតរបស់ជនជាតិវៀតណាមបុរាណ។ ការជីកកកាយបុរាណវិទ្យាបានបង្ហាញថា វប្បធម៌ដំបូងដែលបង្ហាញគឺវប្បធម៌ដាពុថ ដែលជាវប្បធម៌ដែលមានទីតាំងនៅតាមដងទន្លេសុងដាយ និងទន្លេសុងម៉ា។ ខេត្តថាញហ្វា មានទីតាំងនៅកណ្តាលវៀតណាម ខាងជើងនិងឆ្នេរកណ្តាលខាងជើង ជាការផ្លាស់ប្តូរក្នុងទិដ្ឋភាពជាច្រើន៖ ភូមិសាស្ត្រ អាកាសធាតុ ការបែងចែករដ្ឋបាល និងវប្បធម៌ក្នុងតំបន់។ ដូច្នេះហើយ កត្តាទាំងនេះបង្ហាញថា សឺថាញ គឺជាខេត្តមួយដែលមានទំនៀមទម្លាប់ និងទំនៀមទម្លាប់ និងវប្បធម៌ក្នុងតំបន់ពិសេសជាច្រើន។ == ឯកសារយោង == 492k9j6wckk5vcrkkfxy5kgo8z5q3tw 0 50355 314338 312141 2024-12-03T20:48:55Z CommonsDelinker 142 Removing [[:c:File:賴清德總統.jpg|賴清德總統.jpg]], it has been deleted from Commons by [[:c:User:Krd|Krd]] because: No ticket permission since 26 October 2024. 314338 wikitext text/x-wiki {{Infobox officeholder | name = ឡៃ ឈីងទឿ | native_name = {{nobold|賴清德}} | image = | caption = | office1 = [[ប្រធានាធិបតីនៃសាធារណរដ្ឋចិន]] | primeminister1 = [[ចូ រ៉ុងថៃ]] | 1blankname1 = [[អនុប្រធានាធិបតីនៃសាធារណរដ្ឋចិន|អនុប្រធានាធិបតី]] | 1namedata1 = [[ស៊ៀវ ម៉ីឈីន]] | termstart1 = 20 មីនា 2024 | termend1 = | predecessor1 = [[ត្សៃ អ៊ិងវិន]] | successor1 = | order2 = | office2 = [[ប្រធានគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យចម្រើននិយម]] | 1blankname2 = អគ្គលេខាធិការ | 1namedata2 = [[ហ៊្សូ លីមីង]]<br>យ៉ាង យីសាន {{small|(ស្ដីទី)}}<br>[[លីង យូឆាង]] | termstart2 = 18 មករា 2023 | termend2 = | predecessor2 = [[ឆិន ឈីម៉ៃ]] {{small|(ស្ដីទី)}} | successor2 = | office3 = [[អនុប្រធានាធិបតីនៃសាធារណរដ្ឋចិន]] | president3 = ត្សៃ អ៊ីងវិន | term_start3 = 20 ឧសភា 2020 | term_end3 = 20 ឧសភា 2024 | predecessor3 = [[ឆិន ជានយឺន]] | successor3 = ស៊ៀវ ម៉ីឈីន | office5 = [[នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃសាធារណរដ្ឋចិន]] | president5 = ត្សៃ អ៊ីងវិន | 1blankname5 = [[ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃសាធារណរដ្ឋចិន|ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី]] | 1namedata5 = [[ស៊ី ជុនឈី]] | term_start5 = 8 កញ្ញា 2017 | term_end5 = 14 មករា 2019 | predecessor5 = [[លីន ឈួន]] | successor5 = [[ស៊ូ​ ចិនឆាង]] | office6 = អភិបាលក្រុង[[ថៃណាន]] | deputy6 = ស៊ូ​ ហឿឈុន | term_start6 = 25 ធ្នូ 2010 | term_end6 = 7 កញ្ញា 2017 | predecessor6 = ''តំណែងត្រូវបានបង្កើតឡើង''{{refn|group=ស|បន្តពីលោក[[ស៊ូ ធានថាយ]]ដែលកាលនុះជាអភិបាល[[ខេត្តក្រុង (តៃវ៉ាន់)|ខេត្តក្រុង]][[ថៃណាន]]។}} | successor6 = [[លី​ មឹងយាន]] (ស្ដីទី) | office7 = សមាជិកនៃ[[អង្គនីតិបញ្ញត្តិយាន]] | term_start7 = 1 កុម្ភៈ 2008 | term_end7 = 25 ធ្នូ 2010 | constituency7 = ថៃណានទីពីរ | term_start8 = 1 កុម្ភៈ 1999 | term_end8 = 31 មករា 2008 | constituency8 = ទីក្រុងថៃណាន | birth_date = {{birth date and age|1959|10|6|df=y}} | birth_place = [[ស្រុកវ៉ាង់លី (តៃប៉ិថ្មី)|វ៉ាង់លី]], [[ស្រុកតៃបុិ]], តៃវ៉ាន់ (បច្ចុប្បន្នត្រូវជាស្រុកវ៉ាង់លី, ទីក្រុងតៃប៉ិថ្មី, តៃវ៉ាន់) | death_date = | death_place = | party = {{flatlist| * [[គណបក្សប្រជាធិបតេយ្យចម្រើននិយម]] **[[បក្សពួកជំនោរថ្មី]] }} | education = {{ubl |[[សាកលវិទ្យាល័យជាតិតៃវ៉ាន់]] ([[បរិញ្ញាបត្រ|ប.រិ.]]) |[[សាកលវិទ្យាល័យជាតឆឺងគុង]] ([[បរិញ្ញាបត្រវេជ្ជសាស្ត្រ, បរិញ្ញាបត្រសល្យសាស្ត្រ|ប.រិ.វេជ្ជ.]]) |[[សាកលវិទ្យាល័យហាវើដ]] ([[បរិញ្ញាបត្រជាន់ខ្ពស់ផ្នែកសុខភាពសាធារណៈ|ប.រិ.ខ្ព.សុ.ភ.សាធ.]])}} | spouse = [[អ៊ូ មុីរូ]] (រ.ក. 1986) | children = ពីរនាក់ | native_name_lang = }} '''ឡៃ ឈីងទឿ''' ឬហៅតាមការសរសេរជាឡាតាំងថា '''ឡៃ ឈៀងតេ''' ([[តួអក្សរចិនបុរាណ|ភាសាចិន]]៖ 賴清德, កើតនៅថ្ងៃទី 6 ខែតុលា ឆ្នាំ 1959) ឬ '''វីល្លៀម ឡៃ''' គឺជាអ្នកនយោបាយតៃវ៉ាន់ និងជាអតីតគ្រូពេទ្យម្នាក់ដែលបច្ចុប្បន្នកំពុងបម្រើការជា[[ប្រធានាធិបតីនៃសាធារណរដ្ឋចិន|ប្រធានាធិបតីនៃសាធារណរដ្ឋចិន (តៃវ៉ាន់)]]ចាប់តាំងពីខែឧសភា ឆ្នាំ 2024 មក។ លោកត្រូវ​ជា​សមាជិក​ទី​បី​នៃ[[គណបក្ស​​ប្រជាធិបតេយ្យចម្រើននិយម]] ដែលបាន​កាន់​អំណាច​ជា​ប្រធានាធិបតី។ លោកក៏ជា[[អនុប្រធានាធិបតីនៃសាធារណរដ្ឋចិន|អនុប្រធានាធិបតី]]កាន់អំណាចទីបីដែលបានឡើងបន្តតំណែងជាប្រធានាធិបតី ហើយជាអនុប្រធានាធិបតីដំបូងដែលឡើងកាន់អំណាចតាមរយៈការបោះឆ្នោត ជំនួសឱ្យការស្នងតំណែងភ្លាមៗ។ លើសពីនេះ លោកក៏ត្រូវជា[[ប្រធានគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យចម្រើននិយម]]ផងដែរដោយលោកបានកាន់តំណែងនេះចាប់តាំងពីឆ្នាំ 2023​ មក។ កើត​ក្នុង​គ្រួសារ[[ការជីកយករ៉ែនៅតៃវ៉ាន់|អ្នក​ជីក​រ៉ែ​ធ្យូងថ្ម]] ​ថ្នាក់​កម្មករ​នៅ[[ស្រុក Wanli ទីក្រុងតៃប៉ិថ្មី។|ស្រុកតៃប៉ិ]] លោកឡៃ បាន​សិក្សា​ផ្នែក​ស្តារនីតិសម្បទា និង​សុខភាព​សាធារណៈ​នៅ​សាកលវិទ្យាល័យ​ក្នុង​ក្រុង​តៃប៉ិ ទីបំផុត​បាន​ទទួល​សញ្ញាប័ត្រ​អនុបណ្ឌិត​ពី [[សាកលវិទ្យាល័យហា​វើដ|​សាកលវិទ្យាល័យហាវើដ]] ក្នុង​ឆ្នាំ២០០៣។ បន្ទាប់​ពី​កាន់​តំណែង​ជា​ប្រធាន​សមាគម​គាំទ្រ​គ្រូពេទ្យ​ជាតិ លោកឡៃ បាន​ឈរ​ឈ្មោះ​ក្នុង[[ការបោះឆ្នោតសភាជាតិតៃវ៉ាន់ ឆ្នាំ២០០៥|ការ​បោះឆ្នោត​សភាយ័នឆ្នាំ១៩៩៦]] ដោយ​បាន​ឈ្នះ​អាសនៈ​តំណាង​ឱ្យ[[ទីក្រុង Tainan|​ទីក្រុងតៃណាន]] ។ បន្ទាប់​ពី​បាន​ជាប់​ឆ្នោត​ជា​សមាជិក​នីតិប្បញ្ញត្តិយ័ន បួន​ដង​ជាប់​គ្នា លោកឡៃបាន​ឈរ​ឈ្មោះ​ជា[[អភិបាលក្រុង Tainan|អភិបាល​ក្រុងតៃណាន]] ក្នុង[[ការបោះឆ្នោតក្នុងស្រុកតៃវ៉ាន់ឆ្នាំ 2010|ឆ្នាំ២០១០]] ។ លោកឡៃ បាន​ឈ្នះ​និង​ធ្វើ​ជា​អភិបាល​ក្រុង​អស់​រយៈ​ពេល​ប្រាំពីរ​ឆ្នាំ ដោយ​បាន​ឈ្នះ​ការ​បោះ​ឆ្នោត​ឡើង​វិញ​ក្នុង[[ការបោះឆ្នោតក្នុងស្រុកតៃវ៉ាន់ឆ្នាំ 2014|​ឆ្នាំ២០១៤]] ។ នៅក្នុងខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១៧ ប្រធានាធិបតី [[ត្សៃ អ៊ីងវិន|ត្សៃ អ៊ិងវិន]] បានប្រកាសថាលោកឡៃ នឹងជំនួសតំណែងនាយករដ្ឋមន្ត្រី [[លីន ឈួន|លីន ឆ័ន]] ។ នៅថ្ងៃទី២៤ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៨ លោក បានប្រកាសពីចេតនារបស់គាត់ក្នុងការលាលែងពីតំណែងនាយករដ្ឋមន្ត្រី បន្ទាប់ពី[[គណបក្សប្រជាធិបតេយ្យរីកចម្រើន|គណបក្សប្រជាធិបតេយ្យចម្រើននិយម]] បានរងបរាជ័យយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរនៅក្នុង[[ការបោះឆ្នោតក្នុងស្រុកតៃវ៉ាន់ឆ្នាំ 2018|ការបោះឆ្នោតក្នុងស្រុក]] ហើយបានចាកចេញពីតំណែងនៅថ្ងៃទី១៤ ខែមករា ឆ្នាំ២០១៩ បន្ទាប់ពីការស្បថចូលកាន់តំណែងជំនួសលោក [[ស៊ូ សេងចាង|ស៊ូ ត្សេងឆាង]] ។ <ref>{{Cite news|date=10 January 2019|title=Taiwan premier, cabinet to quit after local election trouncing|language=en|publisher=Channel NewsAsia|url=https://www.channelnewsasia.com/news/asia/taiwan-premier-cabinet-to-quit-after-local-election-trouncing-11107702|url-status=live|access-date=11 January 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190110140815/https://www.channelnewsasia.com/news/asia/taiwan-premier-cabinet-to-quit-after-local-election-trouncing-11107702|archive-date=10 January 2019}}</ref> <ref>{{Cite news|date=12 January 2019|title=林佳龍掌交部、陳良基接教長 蘇內閣下周一上工|language=zh|publisher=[[United Daily News]]|url=https://udn.com/news/story/12746/3588967?from=udn_ch2cate6638sub12746_pulldownmenu|url-status=live|access-date=12 January 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190111232545/https://udn.com/news/story/12746/3588967?from=udn_ch2cate6638sub12746_pulldownmenu|archive-date=11 January 2019}}</ref> លោក បានប្រឈមមុខនឹងលោកស្រីត្សៃ អ៊ិងវិន នៅក្នុង[[ឆ្នាំ 2019 ការបោះឆ្នោតបឋមជ្រើសរើសប្រធានាធិបតីរបស់គណបក្សរីកចម្រើនប្រជាធិបតេយ្យ|ការបោះឆ្នោតបឋមជ្រើសរើសប្រធានាធិបតីនៃគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យចម្រើននិយមឆ្នាំ២០១៩]] ហើយបន្ទាប់ពីបរាជ័យ គាត់បានបម្រើការជាមិត្តរួមដំណែងរបស់លោកស្រីត្សៃ អ៊ិងវិន នៅក្នុង[[ការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីតៃវ៉ាន់ឆ្នាំ ២០២០|ការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីតៃវ៉ាន់ឆ្នាំ២០២០]] ដែលក្រុមនេះបានទទួលជ័យជម្នះ។ <ref>{{Cite web |date=19 November 2019 |script-title=zh:陪同高雄立委聯合登記 賴清德：國會過半 蔡總統更有實力守護台灣 卓榮泰：再次八仙過海，贏下高雄戰場 |url=https://www.dpp.org.tw/media/contents/8870 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200102123003/https://www.dpp.org.tw/media/contents/8870 |archive-date=2 January 2020 |access-date=21 November 2019 |website=民主進步黨 |language=zh-tw |quote=民主進步黨主席卓榮泰今（19）日早前往高雄，與副總統參選人賴清德，出席「八仙過海、高雄大贏」民進黨高雄市8席立委聯合登記記者會，與民進黨8位高雄市立委參選人邱議瑩、邱志偉、劉世芳、林岱樺、李昆澤、趙天麟、許智傑和賴瑞隆登記參選。}}</ref> <ref>{{Cite news|date=19 November 2019|title=Beijing 'interferes daily' in Taiwan's election, says Tsai Ing-wen|work=[[South China Morning Post]]|url=https://www.scmp.com/news/china/politics/article/3038456/beijing-interferes-daily-taiwans-election-says-tsai-ing-wen|url-status=live|access-date=21 November 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20191120194151/https://www.scmp.com/news/china/politics/article/3038456/beijing-interferes-daily-taiwans-election-says-tsai-ing-wen|archive-date=20 November 2019|quote=China sailed an aircraft carrier group through the sensitive Taiwan Strait on Sunday, the same day Tsai announced her running mate, former premier Lai Ching-te, who has angered Beijing with his pro-independence comments.}}</ref> នៅខែមេសា ឆ្នាំ២០២៣ លោកឡៃ ត្រូវបានតែងតាំងដោយគណបក្សវឌ្ឍនភាពប្រជាធិបតេយ្យ ជាបេក្ខជនប្រធានាធិបតីរបស់ពួកគេសម្រាប់[[ការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីតៃវ៉ាន់ឆ្នាំ 2024|ការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីឆ្នាំ២០២៤]] ហើយត្រូវបានបោះឆ្នោតជ្រើសរើសដោយសម្លេង៤០.០៥% ។ លោកបានចូលកាន់តំណែងជាប្រធានាធិបតីនៅថ្ងៃទី២០ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៤។ ដោយពណ៌នាអំពីខ្លួនគាត់ថាជា "កម្មករប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាពដើម្បី[[ចលនាឯករាជ្យតៃវ៉ាន់|ឯករាជ្យភាពរបស់តៃវ៉ាន់]] " ដូចដែលគាត់ជឿថាវាអាចទៅរួចក្នុងការ "ស្រឡាញ់តៃវ៉ាន់ខណៈពេលដែលមានទំនាក់ទំនងស្នេហាជាមួយប្រទេសចិន" <ref name="Diplomat">{{Cite news|last=Brian Hioe|date=20 May 2024|title=With Lai Ching-te Inauguration, Taiwan Has a New President|language=en|publisher=[[The Diplomat]]|url=https://thediplomat.com/2024/05/with-lai-ching-te-inauguration-taiwan-has-a-new-president/|url-status=live|access-date=21 May 2024}}</ref> <ref>{{Cite news|date=16 April 2018|title=Lai explains approach to independence|language=en|publisher=[[Taipei Times]]|url=https://www.taipeitimes.com/News/front/archives/2018/04/16/2003691399|url-status=live|access-date=21 May 2024}}</ref> ហើយចាត់ទុកទាំងពីរចំណងជើងថា "តៃវ៉ាន់" ឬ "សាធារណរដ្ឋចិន " ដែលអាចប្រើបានដោយសមធម៌ និងអាចផ្លាស់ប្តូរបាន ទាក់ទងនឹងឈ្មោះប្រទេស។ <ref name="Diplomat" /> លោកឡៃ ពេញចិត្តក្នុងការរក្សា[[ស្ថានភាព]]បច្ចុប្បន្ន ទាក់ទងនឹង[[ស្ថានភាពនយោបាយរបស់តៃវ៉ាន់]] ដោយលើកហេតុផលថា ខ្លួនជារដ្ឋឯករាជ្យរួចហើយ ក្រោមឈ្មោះ "សាធារណៈរដ្ឋចិន" ដែលមិនស្ថិតនៅក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់ [[ចិន|សាធារណៈរដ្ឋប្រជាមានិតចិន]] (PRC) ក៏ដូចជាការពង្រឹង[[ទំនាក់ទំនងតៃវ៉ាន់-សហរដ្ឋអាមេរិក|ទំនាក់ទំនងជាមួយសហរដ្ឋអាមេរិក]] និង [[លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យសេរី|ប្រទេសប្រជាធិបតេយ្យសេរី]] ផ្សេងទៀត។ ==កំណត់សម្គាល់== {{Reflist|group=ស}} == ឯកសារយោង == {{Reflist}} [[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:ប្រធានាធិបតីសាធារណរដ្ឋចិន]] [[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:បុគ្គលនៅរស់]] [[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:អត្ថបទដែលមានពាក្យជាភាសាចិន]] lwbmtq03j4tu2wskbl0s6fdkn6icfk5 314340 314338 2024-12-04T02:34:28Z RandomPoopedBoi 27248 Replaces removed image 314340 wikitext text/x-wiki {{Infobox officeholder | name = ឡៃ ឈីងទឿ | native_name = {{nobold|賴清德}} | image = 賴清德總統 (cropped).jpg | caption = | office1 = [[ប្រធានាធិបតីនៃសាធារណរដ្ឋចិន]] | primeminister1 = [[ចូ រ៉ុងថៃ]] | 1blankname1 = [[អនុប្រធានាធិបតីនៃសាធារណរដ្ឋចិន|អនុប្រធានាធិបតី]] | 1namedata1 = [[ស៊ៀវ ម៉ីឈីន]] | termstart1 = 20 មីនា 2024 | termend1 = | predecessor1 = [[ត្សៃ អ៊ិងវិន]] | successor1 = | order2 = | office2 = [[ប្រធានគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យចម្រើននិយម]] | 1blankname2 = អគ្គលេខាធិការ | 1namedata2 = [[ហ៊្សូ លីមីង]]<br>យ៉ាង យីសាន {{small|(ស្ដីទី)}}<br>[[លីង យូឆាង]] | termstart2 = 18 មករា 2023 | termend2 = | predecessor2 = [[ឆិន ឈីម៉ៃ]] {{small|(ស្ដីទី)}} | successor2 = | office3 = [[អនុប្រធានាធិបតីនៃសាធារណរដ្ឋចិន]] | president3 = ត្សៃ អ៊ីងវិន | term_start3 = 20 ឧសភា 2020 | term_end3 = 20 ឧសភា 2024 | predecessor3 = [[ឆិន ជានយឺន]] | successor3 = ស៊ៀវ ម៉ីឈីន | office5 = [[នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃសាធារណរដ្ឋចិន]] | president5 = ត្សៃ អ៊ីងវិន | 1blankname5 = [[ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃសាធារណរដ្ឋចិន|ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី]] | 1namedata5 = [[ស៊ី ជុនឈី]] | term_start5 = 8 កញ្ញា 2017 | term_end5 = 14 មករា 2019 | predecessor5 = [[លីន ឈួន]] | successor5 = [[ស៊ូ​ ចិនឆាង]] | office6 = អភិបាលក្រុង[[ថៃណាន]] | deputy6 = ស៊ូ​ ហឿឈុន | term_start6 = 25 ធ្នូ 2010 | term_end6 = 7 កញ្ញា 2017 | predecessor6 = ''តំណែងត្រូវបានបង្កើតឡើង''{{refn|group=ស|បន្តពីលោក[[ស៊ូ ធានថាយ]]ដែលកាលនុះជាអភិបាល[[ខេត្តក្រុង (តៃវ៉ាន់)|ខេត្តក្រុង]][[ថៃណាន]]។}} | successor6 = [[លី​ មឹងយាន]] (ស្ដីទី) | office7 = សមាជិកនៃ[[អង្គនីតិបញ្ញត្តិយាន]] | term_start7 = 1 កុម្ភៈ 2008 | term_end7 = 25 ធ្នូ 2010 | constituency7 = ថៃណានទីពីរ | term_start8 = 1 កុម្ភៈ 1999 | term_end8 = 31 មករា 2008 | constituency8 = ទីក្រុងថៃណាន | birth_date = {{birth date and age|1959|10|6|df=y}} | birth_place = [[ស្រុកវ៉ាង់លី (តៃប៉ិថ្មី)|វ៉ាង់លី]], [[ស្រុកតៃបុិ]], តៃវ៉ាន់ (បច្ចុប្បន្នត្រូវជាស្រុកវ៉ាង់លី, ទីក្រុងតៃប៉ិថ្មី, តៃវ៉ាន់) | death_date = | death_place = | party = {{flatlist| * [[គណបក្សប្រជាធិបតេយ្យចម្រើននិយម]] **[[បក្សពួកជំនោរថ្មី]] }} | education = {{ubl |[[សាកលវិទ្យាល័យជាតិតៃវ៉ាន់]] ([[បរិញ្ញាបត្រ|ប.រិ.]]) |[[សាកលវិទ្យាល័យជាតឆឺងគុង]] ([[បរិញ្ញាបត្រវេជ្ជសាស្ត្រ, បរិញ្ញាបត្រសល្យសាស្ត្រ|ប.រិ.វេជ្ជ.]]) |[[សាកលវិទ្យាល័យហាវើដ]] ([[បរិញ្ញាបត្រជាន់ខ្ពស់ផ្នែកសុខភាពសាធារណៈ|ប.រិ.ខ្ព.សុ.ភ.សាធ.]])}} | spouse = [[អ៊ូ មុីរូ]] (រ.ក. 1986) | children = ពីរនាក់ | native_name_lang = }} '''ឡៃ ឈីងទឿ''' ឬហៅតាមការសរសេរជាឡាតាំងថា '''ឡៃ ឈៀងតេ''' ([[តួអក្សរចិនបុរាណ|ភាសាចិន]]៖ 賴清德, កើតនៅថ្ងៃទី 6 ខែតុលា ឆ្នាំ 1959) ឬ '''វីល្លៀម ឡៃ''' គឺជាអ្នកនយោបាយតៃវ៉ាន់ និងជាអតីតគ្រូពេទ្យម្នាក់ដែលបច្ចុប្បន្នកំពុងបម្រើការជា[[ប្រធានាធិបតីនៃសាធារណរដ្ឋចិន|ប្រធានាធិបតីនៃសាធារណរដ្ឋចិន (តៃវ៉ាន់)]]ចាប់តាំងពីខែឧសភា ឆ្នាំ 2024 មក។ លោកត្រូវ​ជា​សមាជិក​ទី​បី​នៃ[[គណបក្ស​​ប្រជាធិបតេយ្យចម្រើននិយម]] ដែលបាន​កាន់​អំណាច​ជា​ប្រធានាធិបតី។ លោកក៏ជា[[អនុប្រធានាធិបតីនៃសាធារណរដ្ឋចិន|អនុប្រធានាធិបតី]]កាន់អំណាចទីបីដែលបានឡើងបន្តតំណែងជាប្រធានាធិបតី ហើយជាអនុប្រធានាធិបតីដំបូងដែលឡើងកាន់អំណាចតាមរយៈការបោះឆ្នោត ជំនួសឱ្យការស្នងតំណែងភ្លាមៗ។ លើសពីនេះ លោកក៏ត្រូវជា[[ប្រធានគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យចម្រើននិយម]]ផងដែរដោយលោកបានកាន់តំណែងនេះចាប់តាំងពីឆ្នាំ 2023​ មក។ កើត​ក្នុង​គ្រួសារ[[ការជីកយករ៉ែនៅតៃវ៉ាន់|អ្នក​ជីក​រ៉ែ​ធ្យូងថ្ម]] ​ថ្នាក់​កម្មករ​នៅ[[ស្រុក Wanli ទីក្រុងតៃប៉ិថ្មី។|ស្រុកតៃប៉ិ]] លោកឡៃ បាន​សិក្សា​ផ្នែក​ស្តារនីតិសម្បទា និង​សុខភាព​សាធារណៈ​នៅ​សាកលវិទ្យាល័យ​ក្នុង​ក្រុង​តៃប៉ិ ទីបំផុត​បាន​ទទួល​សញ្ញាប័ត្រ​អនុបណ្ឌិត​ពី [[សាកលវិទ្យាល័យហា​វើដ|​សាកលវិទ្យាល័យហាវើដ]] ក្នុង​ឆ្នាំ២០០៣។ បន្ទាប់​ពី​កាន់​តំណែង​ជា​ប្រធាន​សមាគម​គាំទ្រ​គ្រូពេទ្យ​ជាតិ លោកឡៃ បាន​ឈរ​ឈ្មោះ​ក្នុង[[ការបោះឆ្នោតសភាជាតិតៃវ៉ាន់ ឆ្នាំ២០០៥|ការ​បោះឆ្នោត​សភាយ័នឆ្នាំ១៩៩៦]] ដោយ​បាន​ឈ្នះ​អាសនៈ​តំណាង​ឱ្យ[[ទីក្រុង Tainan|​ទីក្រុងតៃណាន]] ។ បន្ទាប់​ពី​បាន​ជាប់​ឆ្នោត​ជា​សមាជិក​នីតិប្បញ្ញត្តិយ័ន បួន​ដង​ជាប់​គ្នា លោកឡៃបាន​ឈរ​ឈ្មោះ​ជា[[អភិបាលក្រុង Tainan|អភិបាល​ក្រុងតៃណាន]] ក្នុង[[ការបោះឆ្នោតក្នុងស្រុកតៃវ៉ាន់ឆ្នាំ 2010|ឆ្នាំ២០១០]] ។ លោកឡៃ បាន​ឈ្នះ​និង​ធ្វើ​ជា​អភិបាល​ក្រុង​អស់​រយៈ​ពេល​ប្រាំពីរ​ឆ្នាំ ដោយ​បាន​ឈ្នះ​ការ​បោះ​ឆ្នោត​ឡើង​វិញ​ក្នុង[[ការបោះឆ្នោតក្នុងស្រុកតៃវ៉ាន់ឆ្នាំ 2014|​ឆ្នាំ២០១៤]] ។ នៅក្នុងខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១៧ ប្រធានាធិបតី [[ត្សៃ អ៊ីងវិន|ត្សៃ អ៊ិងវិន]] បានប្រកាសថាលោកឡៃ នឹងជំនួសតំណែងនាយករដ្ឋមន្ត្រី [[លីន ឈួន|លីន ឆ័ន]] ។ នៅថ្ងៃទី២៤ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៨ លោក បានប្រកាសពីចេតនារបស់គាត់ក្នុងការលាលែងពីតំណែងនាយករដ្ឋមន្ត្រី បន្ទាប់ពី[[គណបក្សប្រជាធិបតេយ្យរីកចម្រើន|គណបក្សប្រជាធិបតេយ្យចម្រើននិយម]] បានរងបរាជ័យយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរនៅក្នុង[[ការបោះឆ្នោតក្នុងស្រុកតៃវ៉ាន់ឆ្នាំ 2018|ការបោះឆ្នោតក្នុងស្រុក]] ហើយបានចាកចេញពីតំណែងនៅថ្ងៃទី១៤ ខែមករា ឆ្នាំ២០១៩ បន្ទាប់ពីការស្បថចូលកាន់តំណែងជំនួសលោក [[ស៊ូ សេងចាង|ស៊ូ ត្សេងឆាង]] ។ <ref>{{Cite news|date=10 January 2019|title=Taiwan premier, cabinet to quit after local election trouncing|language=en|publisher=Channel NewsAsia|url=https://www.channelnewsasia.com/news/asia/taiwan-premier-cabinet-to-quit-after-local-election-trouncing-11107702|url-status=live|access-date=11 January 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190110140815/https://www.channelnewsasia.com/news/asia/taiwan-premier-cabinet-to-quit-after-local-election-trouncing-11107702|archive-date=10 January 2019}}</ref> <ref>{{Cite news|date=12 January 2019|title=林佳龍掌交部、陳良基接教長 蘇內閣下周一上工|language=zh|publisher=[[United Daily News]]|url=https://udn.com/news/story/12746/3588967?from=udn_ch2cate6638sub12746_pulldownmenu|url-status=live|access-date=12 January 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190111232545/https://udn.com/news/story/12746/3588967?from=udn_ch2cate6638sub12746_pulldownmenu|archive-date=11 January 2019}}</ref> លោក បានប្រឈមមុខនឹងលោកស្រីត្សៃ អ៊ិងវិន នៅក្នុង[[ឆ្នាំ 2019 ការបោះឆ្នោតបឋមជ្រើសរើសប្រធានាធិបតីរបស់គណបក្សរីកចម្រើនប្រជាធិបតេយ្យ|ការបោះឆ្នោតបឋមជ្រើសរើសប្រធានាធិបតីនៃគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យចម្រើននិយមឆ្នាំ២០១៩]] ហើយបន្ទាប់ពីបរាជ័យ គាត់បានបម្រើការជាមិត្តរួមដំណែងរបស់លោកស្រីត្សៃ អ៊ិងវិន នៅក្នុង[[ការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីតៃវ៉ាន់ឆ្នាំ ២០២០|ការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីតៃវ៉ាន់ឆ្នាំ២០២០]] ដែលក្រុមនេះបានទទួលជ័យជម្នះ។ <ref>{{Cite web |date=19 November 2019 |script-title=zh:陪同高雄立委聯合登記 賴清德：國會過半 蔡總統更有實力守護台灣 卓榮泰：再次八仙過海，贏下高雄戰場 |url=https://www.dpp.org.tw/media/contents/8870 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200102123003/https://www.dpp.org.tw/media/contents/8870 |archive-date=2 January 2020 |access-date=21 November 2019 |website=民主進步黨 |language=zh-tw |quote=民主進步黨主席卓榮泰今（19）日早前往高雄，與副總統參選人賴清德，出席「八仙過海、高雄大贏」民進黨高雄市8席立委聯合登記記者會，與民進黨8位高雄市立委參選人邱議瑩、邱志偉、劉世芳、林岱樺、李昆澤、趙天麟、許智傑和賴瑞隆登記參選。}}</ref> <ref>{{Cite news|date=19 November 2019|title=Beijing 'interferes daily' in Taiwan's election, says Tsai Ing-wen|work=[[South China Morning Post]]|url=https://www.scmp.com/news/china/politics/article/3038456/beijing-interferes-daily-taiwans-election-says-tsai-ing-wen|url-status=live|access-date=21 November 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20191120194151/https://www.scmp.com/news/china/politics/article/3038456/beijing-interferes-daily-taiwans-election-says-tsai-ing-wen|archive-date=20 November 2019|quote=China sailed an aircraft carrier group through the sensitive Taiwan Strait on Sunday, the same day Tsai announced her running mate, former premier Lai Ching-te, who has angered Beijing with his pro-independence comments.}}</ref> នៅខែមេសា ឆ្នាំ២០២៣ លោកឡៃ ត្រូវបានតែងតាំងដោយគណបក្សវឌ្ឍនភាពប្រជាធិបតេយ្យ ជាបេក្ខជនប្រធានាធិបតីរបស់ពួកគេសម្រាប់[[ការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីតៃវ៉ាន់ឆ្នាំ 2024|ការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីឆ្នាំ២០២៤]] ហើយត្រូវបានបោះឆ្នោតជ្រើសរើសដោយសម្លេង៤០.០៥% ។ លោកបានចូលកាន់តំណែងជាប្រធានាធិបតីនៅថ្ងៃទី២០ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៤។ ដោយពណ៌នាអំពីខ្លួនគាត់ថាជា "កម្មករប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាពដើម្បី[[ចលនាឯករាជ្យតៃវ៉ាន់|ឯករាជ្យភាពរបស់តៃវ៉ាន់]] " ដូចដែលគាត់ជឿថាវាអាចទៅរួចក្នុងការ "ស្រឡាញ់តៃវ៉ាន់ខណៈពេលដែលមានទំនាក់ទំនងស្នេហាជាមួយប្រទេសចិន" <ref name="Diplomat">{{Cite news|last=Brian Hioe|date=20 May 2024|title=With Lai Ching-te Inauguration, Taiwan Has a New President|language=en|publisher=[[The Diplomat]]|url=https://thediplomat.com/2024/05/with-lai-ching-te-inauguration-taiwan-has-a-new-president/|url-status=live|access-date=21 May 2024}}</ref> <ref>{{Cite news|date=16 April 2018|title=Lai explains approach to independence|language=en|publisher=[[Taipei Times]]|url=https://www.taipeitimes.com/News/front/archives/2018/04/16/2003691399|url-status=live|access-date=21 May 2024}}</ref> ហើយចាត់ទុកទាំងពីរចំណងជើងថា "តៃវ៉ាន់" ឬ "សាធារណរដ្ឋចិន " ដែលអាចប្រើបានដោយសមធម៌ និងអាចផ្លាស់ប្តូរបាន ទាក់ទងនឹងឈ្មោះប្រទេស។ <ref name="Diplomat" /> លោកឡៃ ពេញចិត្តក្នុងការរក្សា[[ស្ថានភាព]]បច្ចុប្បន្ន ទាក់ទងនឹង[[ស្ថានភាពនយោបាយរបស់តៃវ៉ាន់]] ដោយលើកហេតុផលថា ខ្លួនជារដ្ឋឯករាជ្យរួចហើយ ក្រោមឈ្មោះ "សាធារណៈរដ្ឋចិន" ដែលមិនស្ថិតនៅក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់ [[ចិន|សាធារណៈរដ្ឋប្រជាមានិតចិន]] (PRC) ក៏ដូចជាការពង្រឹង[[ទំនាក់ទំនងតៃវ៉ាន់-សហរដ្ឋអាមេរិក|ទំនាក់ទំនងជាមួយសហរដ្ឋអាមេរិក]] និង [[លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យសេរី|ប្រទេសប្រជាធិបតេយ្យសេរី]] ផ្សេងទៀត។ ==កំណត់សម្គាល់== {{Reflist|group=ស}} == ឯកសារយោង == {{Reflist}} [[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:ប្រធានាធិបតីសាធារណរដ្ឋចិន]] [[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:បុគ្គលនៅរស់]] [[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:អត្ថបទដែលមានពាក្យជាភាសាចិន]] grhi4r0dzegsmwunihnhryeaw4kdkt9