ವಿಕಿಪೀಡಿಯ knwiki https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%AE%E0%B3%81%E0%B2%96%E0%B3%8D%E0%B2%AF_%E0%B2%AA%E0%B3%81%E0%B2%9F MediaWiki 1.43.0-wmf.2 first-letter ಮೀಡಿಯ ವಿಶೇಷ ಚರ್ಚೆಪುಟ ಸದಸ್ಯ ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ ವಿಕಿಪೀಡಿಯ ವಿಕಿಪೀಡಿಯ ಚರ್ಚೆಪುಟ ಚಿತ್ರ ಚಿತ್ರ ಚರ್ಚೆಪುಟ ಮೀಡಿಯವಿಕಿ ಮೀಡಿಯವಿಕಿ ಚರ್ಚೆಪುಟ ಟೆಂಪ್ಲೇಟು ಟೆಂಪ್ಲೇಟು ಚರ್ಚೆಪುಟ ಸಹಾಯ ಸಹಾಯ ಚರ್ಚೆಪುಟ ವರ್ಗ ವರ್ಗ ಚರ್ಚೆಪುಟ ಹೆಬ್ಬಾಗಿಲು ಹೆಬ್ಬಾಗಿಲು ಚರ್ಚೆಪುಟ ಕರಡು ಕರಡು ಚರ್ಚೆಪುಟ TimedText TimedText talk ಮಾಡ್ಯೂಲ್ ಮಾಡ್ಯೂಲ್ ಚರ್ಚೆಪುಟ 10 1005 1224309 1217553 2024-04-26T07:46:17Z Vikashegde 417 ಸುದ್ದಿ ಸೇರ್ಪಡೆ wikitext text/x-wiki <!--- ಐದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಸುದ್ದಿಗಳು ಬೇಡ ---> <!---ಯಾವುದಾದರೂ ಒಂದು ಸುದ್ದಿಗೆ ಚಿತ್ರ ಇರುವುದು ಅವಶ್ಯಕ. ಆ ಸುದ್ದಿಯ ಮುಂದೆ (ಚಿತ್ರಿತ) ಎಂದು ಸೇರಿಸಿ ಚಿತ್ರವನ್ನು ಈ ಸಾಲಿನ ಕೆಳಗೆ ಸೇರಿಸಿ ---> <!---ಹೊಸ ಸುದ್ದಿಗಳನ್ನು ಮೇಲೆ ಸೇರಿಸಿ. ಅತ್ಯಂತ ಕೆಳಗಿರುವ ಸುದ್ದಿಯನ್ನು ತೆಗೆಯಿರಿ. ---> <!--ಹೊಸ ಸುದ್ದಿಯ ಸಾಲಿನಲ್ಲಿ ಒಂದಾದರೂ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಮಾಹಿತಿ ಪುಟದ ಕೊಂಡಿ ಇರುವುದು ಅವಶ್ಯ. ಆ ಕೊಂಡಿ ಇಲ್ಲದಿದ್ದಲ್ಲಿ ಸುದ್ದಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಪುಟ ಸೃಷ್ಟಿಸಿ ನಂತರ ಸುದ್ದಿ ಸೇರಿಸಿ --> *'''ಏಪ್ರಿಲ್''': ಸಂಸತ್ ಚುನಾವಣೆಗೆ ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಮೊದಲನೇ ಹಂತದ ಮತದಾನ.<ref>https://www.prajavani.net/elections/karnataka-elections/lok-sabha-elections-2024-voting-in-progress-in-karnataka-14-constituency-huge-turnout-by-masses-2782261</ref> *'''ಮಾರ್ಚ್ ೨೨''': [[ದೆಹಲಿ]] ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿ [[ಅರವಿಂದ್_ಕೇಜ್ರಿವಾಲ್]] ಬಂಧನ.[https://news.google.com/articles/CBMibWh0dHBzOi8vd3d3Lm5kdHYuY29tL2luZGlhLW5ld3MvZXhwbGFpbmVkLXdoeS1lbmZvcmNlbWVudC1kaXJlY3RvcmF0ZS13YW50cy10by1hcnJlc3QtYXJ2aW5kLWtlanJpd2FsLTUyODQ1MDjSAQA?hl=en-IN&gl=IN&ceid=IN%3Aen] *'''ಮಾರ್ಚ್ ೧೭''': ಭಾರತದ ಸಂಸತ್ತಿಗೆ [[ಭಾರತದ_೨೦೨೪ರ_ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ_ಚುನಾವಣೆಗಳು|೧೯ನೇ ಚುನಾವಣೆ]] ಘೋಷಣೆ. *'''ಮಾರ್ಚ್ ೬''': [[ಬೆಂಗಳೂರು]] ನಗರದಲ್ಲಿ ಕುಡಿಯುವ ನೀರಿಗೆ ಹಾಹಾಕಾರ, [https://thewire.in/environment/whats-causing-bengalurus-water-crisis] *'''ಫೆಬ್ರವರಿ ೧೫''': ಚುನಾವಣೆ ಬಾಂಡ್ ಗಳು ಅಸಾಂವಿಧಾನಿಕ- [[ಸರ್ವೋಚ್ಚ_ನ್ಯಾಯಾಲಯ]] ತೀರ್ಪು [https://www.thehindu.com/news/national/electoral-bonds-scheme-unconstitutional-sbi-should-reveal-the-details-of-donors-rules-sc/article67848211.ece] gnbrp2ykf9ta19qbabobphcmwr65k4z 1224310 1224309 2024-04-26T07:46:42Z Vikashegde 417 wikitext text/x-wiki <!--- ಐದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಸುದ್ದಿಗಳು ಬೇಡ ---> <!---ಯಾವುದಾದರೂ ಒಂದು ಸುದ್ದಿಗೆ ಚಿತ್ರ ಇರುವುದು ಅವಶ್ಯಕ. ಆ ಸುದ್ದಿಯ ಮುಂದೆ (ಚಿತ್ರಿತ) ಎಂದು ಸೇರಿಸಿ ಚಿತ್ರವನ್ನು ಈ ಸಾಲಿನ ಕೆಳಗೆ ಸೇರಿಸಿ ---> <!---ಹೊಸ ಸುದ್ದಿಗಳನ್ನು ಮೇಲೆ ಸೇರಿಸಿ. ಅತ್ಯಂತ ಕೆಳಗಿರುವ ಸುದ್ದಿಯನ್ನು ತೆಗೆಯಿರಿ. ---> <!--ಹೊಸ ಸುದ್ದಿಯ ಸಾಲಿನಲ್ಲಿ ಒಂದಾದರೂ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಮಾಹಿತಿ ಪುಟದ ಕೊಂಡಿ ಇರುವುದು ಅವಶ್ಯ. ಆ ಕೊಂಡಿ ಇಲ್ಲದಿದ್ದಲ್ಲಿ ಸುದ್ದಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಪುಟ ಸೃಷ್ಟಿಸಿ ನಂತರ ಸುದ್ದಿ ಸೇರಿಸಿ --> *'''ಏಪ್ರಿಲ್''': ಸಂಸತ್ ಚುನಾವಣೆಗೆ ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಮೊದಲನೇ ಹಂತದ ಮತದಾನ.[https://www.prajavani.net/elections/karnataka-elections/lok-sabha-elections-2024-voting-in-progress-in-karnataka-14-constituency-huge-turnout-by-masses-2782261] *'''ಮಾರ್ಚ್ ೨೨''': [[ದೆಹಲಿ]] ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿ [[ಅರವಿಂದ್_ಕೇಜ್ರಿವಾಲ್]] ಬಂಧನ.[https://news.google.com/articles/CBMibWh0dHBzOi8vd3d3Lm5kdHYuY29tL2luZGlhLW5ld3MvZXhwbGFpbmVkLXdoeS1lbmZvcmNlbWVudC1kaXJlY3RvcmF0ZS13YW50cy10by1hcnJlc3QtYXJ2aW5kLWtlanJpd2FsLTUyODQ1MDjSAQA?hl=en-IN&gl=IN&ceid=IN%3Aen] *'''ಮಾರ್ಚ್ ೧೭''': ಭಾರತದ ಸಂಸತ್ತಿಗೆ [[ಭಾರತದ_೨೦೨೪ರ_ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ_ಚುನಾವಣೆಗಳು|೧೯ನೇ ಚುನಾವಣೆ]] ಘೋಷಣೆ. *'''ಮಾರ್ಚ್ ೬''': [[ಬೆಂಗಳೂರು]] ನಗರದಲ್ಲಿ ಕುಡಿಯುವ ನೀರಿಗೆ ಹಾಹಾಕಾರ, [https://thewire.in/environment/whats-causing-bengalurus-water-crisis] *'''ಫೆಬ್ರವರಿ ೧೫''': ಚುನಾವಣೆ ಬಾಂಡ್ ಗಳು ಅಸಾಂವಿಧಾನಿಕ- [[ಸರ್ವೋಚ್ಚ_ನ್ಯಾಯಾಲಯ]] ತೀರ್ಪು [https://www.thehindu.com/news/national/electoral-bonds-scheme-unconstitutional-sbi-should-reveal-the-details-of-donors-rules-sc/article67848211.ece] l114dvpcg7m07p6bo8snm6uavsmx4qg 1224311 1224310 2024-04-26T07:47:02Z Vikashegde 417 wikitext text/x-wiki <!--- ಐದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಸುದ್ದಿಗಳು ಬೇಡ ---> <!---ಯಾವುದಾದರೂ ಒಂದು ಸುದ್ದಿಗೆ ಚಿತ್ರ ಇರುವುದು ಅವಶ್ಯಕ. ಆ ಸುದ್ದಿಯ ಮುಂದೆ (ಚಿತ್ರಿತ) ಎಂದು ಸೇರಿಸಿ ಚಿತ್ರವನ್ನು ಈ ಸಾಲಿನ ಕೆಳಗೆ ಸೇರಿಸಿ ---> <!---ಹೊಸ ಸುದ್ದಿಗಳನ್ನು ಮೇಲೆ ಸೇರಿಸಿ. ಅತ್ಯಂತ ಕೆಳಗಿರುವ ಸುದ್ದಿಯನ್ನು ತೆಗೆಯಿರಿ. ---> <!--ಹೊಸ ಸುದ್ದಿಯ ಸಾಲಿನಲ್ಲಿ ಒಂದಾದರೂ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಮಾಹಿತಿ ಪುಟದ ಕೊಂಡಿ ಇರುವುದು ಅವಶ್ಯ. ಆ ಕೊಂಡಿ ಇಲ್ಲದಿದ್ದಲ್ಲಿ ಸುದ್ದಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಪುಟ ಸೃಷ್ಟಿಸಿ ನಂತರ ಸುದ್ದಿ ಸೇರಿಸಿ --> *'''ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೬''': ಸಂಸತ್ ಚುನಾವಣೆಗೆ ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಮೊದಲನೇ ಹಂತದ ಮತದಾನ.[https://www.prajavani.net/elections/karnataka-elections/lok-sabha-elections-2024-voting-in-progress-in-karnataka-14-constituency-huge-turnout-by-masses-2782261] *'''ಮಾರ್ಚ್ ೨೨''': [[ದೆಹಲಿ]] ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿ [[ಅರವಿಂದ್_ಕೇಜ್ರಿವಾಲ್]] ಬಂಧನ.[https://news.google.com/articles/CBMibWh0dHBzOi8vd3d3Lm5kdHYuY29tL2luZGlhLW5ld3MvZXhwbGFpbmVkLXdoeS1lbmZvcmNlbWVudC1kaXJlY3RvcmF0ZS13YW50cy10by1hcnJlc3QtYXJ2aW5kLWtlanJpd2FsLTUyODQ1MDjSAQA?hl=en-IN&gl=IN&ceid=IN%3Aen] *'''ಮಾರ್ಚ್ ೧೭''': ಭಾರತದ ಸಂಸತ್ತಿಗೆ [[ಭಾರತದ_೨೦೨೪ರ_ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ_ಚುನಾವಣೆಗಳು|೧೯ನೇ ಚುನಾವಣೆ]] ಘೋಷಣೆ. *'''ಮಾರ್ಚ್ ೬''': [[ಬೆಂಗಳೂರು]] ನಗರದಲ್ಲಿ ಕುಡಿಯುವ ನೀರಿಗೆ ಹಾಹಾಕಾರ, [https://thewire.in/environment/whats-causing-bengalurus-water-crisis] *'''ಫೆಬ್ರವರಿ ೧೫''': ಚುನಾವಣೆ ಬಾಂಡ್ ಗಳು ಅಸಾಂವಿಧಾನಿಕ- [[ಸರ್ವೋಚ್ಚ_ನ್ಯಾಯಾಲಯ]] ತೀರ್ಪು [https://www.thehindu.com/news/national/electoral-bonds-scheme-unconstitutional-sbi-should-reveal-the-details-of-donors-rules-sc/article67848211.ece] bu7fqk47b5np5ldfo3s6l5v1kv1gdmf 0 1240 1224273 1217601 2024-04-25T19:08:47Z Lakyanaik 87946 wikitext text/x-wiki {{ವಿಶೇಷ ಲೇಖನ}} {{Infobox person | name = ರಾಜ್‌ಕುಮಾರ್ | other names = ರಾಜ್‌ಕುಮಾರ್, ಅಣ್ಣಾವ್ರು | image = Dr. Rajkumar 4.jpg | image_size = | birth_name = ಸಿಂಗಾನಲ್ಲೂರು ಪುಟ್ಟಸ್ವಾಮಯ್ಯ ಮುತ್ತುರಾಜು | birth_date = ೨೪ ಏಪ್ರಿಲ್, ೧೯೨೯ | birth_place = [[ಗಾಜನೂರು]], [[ಮೈಸೂರು ಸಂಸ್ಥಾನ]],<ref>{{Cite web |url=http://www.hindu.com/fline/fl2308/stories/20060505002309800.htm |title=The Hindu, FrontLine - Pride of Kannada |access-date=2013-03-12 |archive-date=2012-11-10 |archive-url=https://web.archive.org/web/20121110074656/http://www.hindu.com/fline/fl2308/stories/20060505002309800.htm |url-status=dead }}</ref><ref name="BBCRajkumar">[http://news.bbc.co.uk/2/hi/south_asia/859391.stm BBC News South Asia - India's approach to bandit kidnapper]</ref><ref name="oldmaps">[http://homepages.rootsweb.ancestry.com/~poyntz/India/images/Madras&Mysore1.JPG Map of Mysore Kingdom & Madras Presidency - The whole of Talavadi block incl' Hassanur, Gajanur were with the Mysore Presidency]</ref> ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಭಾರತ | death_date = 12 ಏಪ್ರಿಲ್ 2006 (ವಯಸ್ಸು - 76) | death_place = [[ಬೆಂಗಳೂರು]], [[ಕರ್ನಾಟಕ]], ಭಾರತ | monuments = [[ಕಂಠೀರವ ಸ್ಟುಡಿಯೊ|ಕಂಠೀರವ ಸ್ಟುಡಿಯೋಸ್]]<ref name="htrest">{{Cite web |url=http://www.hindustantimes.com/A-Rs-100-million-memorial-to-Rajkumar/Article1-88329.aspx |title=Hindustan Times - A Rs 100 million memorial to Rajkumar |access-date=2013-03-12 |archive-date=2013-01-25 |archive-url=https://archive.today/20130125161936/http://www.hindustantimes.com/A-Rs-100-million-memorial-to-Rajkumar/Article1-88329.aspx |url-status=dead }}</ref> | occupation = [[ನಟ]], ಗಾಯಕ | years_active = 1954–2005 | academyawards = | title = ನಟಸಾರ್ವಭೌಮ, ಕರ್ನಾಟಕ ರತ್ನ, ವರನಟ,ಅಣ್ಣಾವ್ರು | movement = [[ಗೋಕಾಕ್ ಚಳುವಳಿ]]<ref>{{Cite web |url=http://www.bangalorenotes.com/raj.pdf |title=Economic and Political Weekly - Rajkumar and Kannada Nationalism |access-date=2013-03-12 |archive-date=2013-11-01 |archive-url=https://web.archive.org/web/20131101214321/http://www.bangalorenotes.com/raj.pdf |url-status=dead }}</ref> | spouse = [[ಪಾರ್ವತಮ್ಮ ರಾಜ್‌ಕುಮಾರ್]] | children = [[ಶಿವರಾಜ್‍ಕುಮಾರ್]] <br /> [[ಪುನೀತ್ ರಾಜ್‍ಕುಮಾರ್]] <br /> [[ರಾಘವೇಂದ್ರ ರಾಜ್‍ಕುಮಾರ್]] <br /> ಪೂರ್ಣಿಮ<br /> ಲಕ್ಷ್ಮಿ<ref>{{Cite web |url=http://www.rajkumarmemorial.com/life.htm |title=Rajkumarmemorial.com - Life |access-date=2013-03-12 |archive-date=2015-03-21 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150321131305/http://rajkumarmemorial.com/life.htm |url-status=dead }}</ref> | website = }} '''ಡಾ. ರಾಜ್‌ಕುಮಾರ್''', ಅಣ್ಣಾವ್ರು ಎಂದೇ ಖ್ಯಾತರಾದ ಕನ್ನಡ ಚಲನಚಿತ್ರರಂಗ ಮತ್ತು ರಂಗಭೂಮಿಯ ಮೇರುನಟ. [[ಕರ್ನಾಟಕ|ಕರ್ನಾಟಕದ]] ಅತ್ಯಂತ ಜನಪ್ರಿಯ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖರು. ನಟನೆ, ಗಾಯನ ಮತ್ತು ಚಿತ್ರ ನಿರ್ಮಾಣದ ಮೂಲಕ. ವರನಟ,ನಟಸಾರ್ವಭೌಮ ಮೊದಲಾದ ಬಿರುದುಗಳು ಮತ್ತು [[ಮೈಸೂರು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ|ಮೈಸೂರು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಿಂದ]] ಗೌರವ ಡಾಕ್ಟರೇಟ್ ಹಾಗೂ [[ಹಂಪಿ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ|ಹಂಪಿ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಿಂದ]] ನಾಡೋಜ ಪದವಿಯನ್ನು ಪಡೆದ ಮೊದಲ ನಟ ಇವರು.<ref>https://kannada.boldsky.com/insync/life/2014/dr-rajkumar-birthday-special-remembering-annavru-on-his-86t-007370-pg1.html</ref><ref>[http://m.prajavani.net/article/2017_04_24/486571# ಡಾ.ರಾಜ್‌ಕುಮಾರ್‌ಗೆ ಗೂಗಲ್‌ ಡೂಡಲ್‌ ಮೂಲಕ ಗೌರವ]{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> [[ಭಾರತೀಯ ಚಿತ್ರರಂಗ]] ನೂರು ವರ್ಷ ಪೂರೈಸಿದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ''[[ಫೋರ್ಬ್ಸ್]]'' ಪತ್ರಿಕೆಯು ಪ್ರಕಟಿಸಿರುವ '''25 ಅತ್ಯದ್ಭುತ ನಟನೆ'''ಗಳ ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಡಾ. ರಾಜ್ ಕುಮಾರ್ ಅವರ ''ಬಂಗಾರದ ಮನುಷ್ಯ'' ಚಿತ್ರದ ನಟನೆಯೂ ಒಂದಾಗಿದೆ.<ref>{{Cite news|url=http://www.forbesindia.com/article/100-years-of-indian-cinema/25-greatest-acting-performances-of-indian-cinema/35125/1|title=100 years of Indian cinema: 25 greatest performances of Indian cinema|work=Forbes|author= Shishir Prasad, N.S. Ramnath, Shohini Mitter|date= 27 Apr 2020|access-date=29 Sep 2020}}</ref> ==ಜೀವನ== * ನಟಸಾರ್ವಭೌಮ '''ಡಾ. ರಾಜ್‌ಕುಮಾರ್''' (ಜನನ: [[ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೪]], [[೧೯೨೯]] - ಮರಣ: [[ಏಪ್ರಿಲ್ ೧೨]], [[೨೦೦೬]]) [[ಕನ್ನಡ ಚಿತ್ರರಂಗ |ಕನ್ನಡ ಚಿತ್ರರಂಗದ]] ಧ್ರುವತಾರೆ ಎಂದೇ ಹೆಸರಾದ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ನಟ, ಗಾಯಕ. ೧೯೫೪-೨೦೦೫ರವರೆಗೆ ೫ ದಶಕದಗಳ ಚಿತ್ರರಂಗದ ಬದುಕಿನಲ್ಲಿ, ೨೦೦ ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ನಾಯಕನಾಗಿ ನಟಿಸಿದ ಹೆಗ್ಗಳಿಕೆ ಡಾ. ರಾಜ್ ರದ್ದು. * ಕೇವಲ [[ನಟ|ನಟರಾಗಿ]] ಉಳಿಯದೆ ಹಿನ್ನೆಲೆ ಗಾಯಕರಾಗಿ ಸಹ ಹೆಸರು ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ. ನಟಸಾರ್ವಭೌಮ ಬಿರುದು, ೧೯೭೩ರಲ್ಲಿ[[ಮೈಸೂರು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ|ಮೈಸೂರು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಿಂದ]] ಗೌರವ ಡಾಕ್ಟರೇಟ್ ಹಾಗೂ ಹಂಪಿ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಿಂದ ನಾಡೋಜ ಪದವಿಯನ್ನು ಪಡೆದಿದ್ದಾರೆ. ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದಿಂದ [[ಪದ್ಮಭೂಷಣ]] ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಮತ್ತು ಚಿತ್ರರಂಗದಲ್ಲಿನ ಜೀವಮಾನದ ಸಾಧನೆ ಗಾಗಿ [[ದಾದಾಸಾಹೇಬ್ ಫಾಲ್ಕೆ ಪ್ರಶಸ್ತಿ|ದಾದಾ ಸಾಹೇಬ್ ಫಾಲ್ಕೆ ಪ್ರಶಸ್ತಿ]]ಗಳು ಸಹ ಲಭಿಸಿವೆ. * [[ಕರ್ನಾಟಕ]] ಸರ್ಕಾರದಿಂದ [[ಕರ್ನಾಟಕ ರತ್ನ]] ಪಡೆದ ಎರಡನೆಯ ವ್ಯಕ್ತಿ ೨೦೦೦ನೇ ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಕುಖ್ಯಾತ ದಂತಚೋರ [[ವೀರಪ್ಪನ್]]‌ನಿಂದ ಅಪಹರಣವಾಗಿದ್ದ ರಾಜ್‌ಕುಮಾರ್, ೧೦೮ ದಿನಗಳ ನಂತರ ಬಿಡುಗಡೆಯಾಗಿದ್ದರು. ೨೦೦೬ ಏಪ್ರಿಲ್ ೧೨ರಂದು ಬೆಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿ, ಹೃದಯಾಘಾತದಿಂದ ಮರಣ ಹೊಂದಿದರು. ===ಹಿನ್ನೆಲೆ=== [[Image:Rajkumar.jpg|thumb|ಡಾ. ರಾಜ್‌ಕುಮಾರ್]] [[ಕನ್ನಡ]] [[ರಂಗಭೂಮಿ |ರಂಗಭೂಮಿಯ]] ಹೆಸರಾಂತ ಪ್ರತಿಭೆ ಸಿಂಗನಲ್ಲೂರು ಪುಟ್ಟಸ್ವಾಮಯ್ಯ ಮತ್ತು ಲಕ್ಷ್ಮಮ್ಮ ದಂಪತಿಗಳ ಹಿರಿಯ ಮಗನಾಗಿ, [[ಚಾಮರಾಜನಗರ]] ಜಿಲ್ಲೆಯ ಗಡಿಭಾಗದಲ್ಲಿರುವ ದೊಡ್ಡ ಗಾಜನೂರಿನಲ್ಲಿ [[೧೯೨೯]]ರ [[ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೪]]ರಂದು ರಾಜ್‌ಕುಮಾರ್ ಹುಟ್ಟಿದರು. ನಾಮಕರಣಗೊಂಡ ಹೆಸರು ಮುತ್ತುರಾಜು(ಮುತ್ತಣ್ಣ).<BR> ಡಾ. ರಾಜ್ ಅವರಿಗೆ ವರದರಾಜ್ ಎಂಬ ಸಹೋದರರೂ, ಶಾರದಮ್ಮ ಎಂಬ ತಂಗಿಯೂ ಇದ್ದರು. ೧೯೫೩ ಜೂನ್ ೨೫ರಂದು [[ಪಾರ್ವತಮ್ಮ ರಾಜ್‌ಕುಮಾರ್|ಪಾರ್ವತಿಯವರೊಡನೆ]] ಲಗ್ನವಾಯಿತು. ಪಾರ್ವತಿಯವರು ಮುಂದೆ '''[[ಪಾರ್ವತಮ್ಮ ರಾಜ್‌ಕುಮಾರ್]]''' ಎಂದೇ [[ಕನ್ನಡ]]ದ ಜನತೆಗೆ ಚಿರ ಪರಿಚಿತರಾಗಿ [[ಕನ್ನಡ ಚಿತ್ರರಂಗ]]ದ ಪ್ರಮುಖ ಚಿತ್ರ ನಿರ್ಮಾಪಕರಲ್ಲೊಬ್ಬರಾದರು. ''ವಜ್ರೇಶ್ವರಿ ಸಂಸ್ಥೆ''ಯ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ಕನ್ನಡ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಡಾ. ರಾಜ್ ದಂಪತಿಗಳಿಗೆ ೫ ಜನ ಮಕ್ಕಳು. ಮೂರು ಜನ ಗಂಡು ಮಕ್ಕಳು ಮತ್ತು ಇಬ್ಬರು ಹೆಣ್ಣು ಮಕ್ಕಳು. ಗಂಡು ಮಕ್ಕಳಾದ [[ಶಿವರಾಜ್‍ಕುಮಾರ್ (ನಟ)|ಶಿವರಾಜ್‌ಕುಮಾರ್]], [[ರಾಘವೇಂದ್ರ ರಾಜ್‍ಕುಮಾರ್ (ನಟ)|ರಾಘವೇಂದ್ರ ರಾಜ್‌ಕುಮಾರ್]] ಮತ್ತು [[ಪುನೀತ್ ರಾಜ್‌ಕುಮಾರ್]] [[ಕನ್ನಡ ಚಿತ್ರರಂಗ |ಕನ್ನಡ ಚಿತ್ರರಂಗದ]] ನಾಯಕ ನಟರು. ಹೆಣ್ಣು ಮಕ್ಕಳು ಪೂರ್ಣಿಮಾ ಹಾಗು ಲಕ್ಷ್ಮಿ. ಹಿರಿಯ ಅಳಿಯ ಪಾರ್ವತಮ್ಮನವರ ತಮ್ಮನಾದ ಗೋವಿಂದರಾಜು ಹಾಗು ಕಿರಿಯ ಅಳಿಯ ಚಿತ್ರನಟ [[ರಾಮ್‍ಕುಮಾರ್|ರಾಮ್‌ಕುಮಾರ್]]. ಒಟ್ಟು ಹನ್ನೆರಡು ಮೊಮ್ಮಕ್ಕಳಿದ್ದು, [[ಶಿವರಾಜ್‍ಕುಮಾರ್ (ನಟ)|ಶಿವರಾಜ್‌ಕುಮಾರ್]] ಪುತ್ರಿಯಾದ ನಿವೇದಿತಾ, [[ಅಂಡಮಾನ್]] ಮುಂತಾದ ಕೆಲವು ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಬಾಲನಟಿಯಾಗಿ ನಟಿಸಿದ್ದಾಳೆ. [[ಕರ್ನಾಟಕ |ಕರ್ನಾಟಕದ]] ಮಾಜಿ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿ [[ಎಸ್. ಬಂಗಾರಪ್ಪ]] ಅವರು ಡಾ. ರಾಜ್ ಅವರ ಬೀಗರು. ಬಂಗಾರಪ್ಪನವರ ಪುತ್ರಿಯಾದ ಗೀತಾ, ಶಿವರಾಜ್‌ಕುಮಾರ್ ಅವರ ಪತ್ನಿ. ===ಅಪಹರಣ=== * ೩೦ ಜುಲೈ ೨೦೦೦ರಂದು, ಕುಖ್ಯಾತ ದಂತಚೋರ, ನರಹಂತಕ [[ವೀರಪ್ಪನ್]]‌ನಿಂದ ಡಾ. ರಾಜ್ ಅವರು ಗಾಜನೂರಿನಲ್ಲಿರುವ ತಮ್ಮ ತೋಟದ ಮನೆಯಿಂದ ಅಪಹರಣವಾದರು. ಡಾ. ರಾಜ್ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಅವರ ಅಳಿಯ ಗೋವಿಂದರಾಜು ಮತ್ತು ನಾಗಪ್ಪ ಮಾರಡಗಿ ಅವರೂ ಕೂಡ ಅಪಹರಣಕ್ಕೊಳಗಾದರು. * ಅಪಹರಣದ ನಂತರದ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ, ಕ್ಯಾಸೆಟ್ಟುಗಳ ಮೂಲಕ, ಪತ್ರಗಳ ಮೂಲಕ [[ಕರ್ನಾಟಕ]] ಹಾಗು [[ತಮಿಳುನಾಡು]] ಸರ್ಕಾರಗಳನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸುತ್ತಿದ್ದ ವೀರಪ್ಪನ್ ಡಾ. ರಾಜ್ ಅವರನ್ನು ಒತ್ತೆಯಾಳಗಿಟ್ಟುಕೊಂಡು, ಹಲವಾರು ಬೇಡಿಕೆಗಳನ್ನು ಮುಂದಿಟ್ಟಿದ್ದನು. ನೂರೆಂಟು ದಿನಗಳ ಕಾಲ ಅಪಹೃತರಾಗಿ, ಅರಣ್ಯವಾಸ ಅನುಭವಿಸಿದ್ದ ಡಾ. ರಾಜ್, ೧೫ ನವೆಂಬರ್ ೨೦೦೦ರಂದು ಬಿಡುಗಡೆಗೊಂಡರು. * ಅಪಹರಣದ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಕರ್ನಾಟಕದ ಪೋಲಿಸ್ ಮಹಾನಿರ್ದೇಶಕರಾದ(ಡಿಜಿಪಿ) ಪಿ. ದಿನಕರ್ ಅವರು ಅಪಹರಣದ ಬಗ್ಗೆ "Veerappan's Prize Catch: Dr.Rajkumar" ಎಂಬ ಪುಸ್ತಕವನ್ನು ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ. ಆ ಪುಸ್ತಕವನ್ನು [[ರವಿ ಬೆಳಗೆರೆ |ರವಿ ಬೆಳಗೆರೆ ಯವರು]] "ರಾಜ ರಹಸ್ಯ" ಎಂಬ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡಕ್ಕೆ ಅನುವಾದಿಸಿದ್ದಾರೆ. ===ನಿಧನ=== [[Image:Bangalore Rajkumar.jpg|thumb|right|200px|ಮಾಧ್ಯಮಗಳಿಂದ "ಅಂತಿಮ ನಮನ, ಅಣ್ಣಾವ್ರೆ"]] * ಅಂತಿಮ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಮಂಡಿನೋವು ಹಾಗು ಎದೆನೋವಿನಿಂದ ಬಳಲಿದ ಡಾ. ರಾಜ್, ೧೨ ಏಪ್ರಿಲ್, [[೨೦೦೬]] ಬುಧವಾರದಂದು ಮಧ್ಯಾಹ್ನ ೧:೪೫ರ ಸುಮಾರಿಗೆ, [[ಬೆಂಗಳೂರು|ಬೆಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿ]] ತಮ್ಮ ಕೊನೆಯುಸಿರೆಳೆದರು. [[ಕನ್ನಡ ಚಿತ್ರರಂಗ |ಕನ್ನಡ ಚಿತ್ರರಂಗದ]] ದಂತಕಥೆಯಾಗಿದ್ದ ಡಾ. ರಾಜ್ ಅವರ ಅಗಲಿಕೆಯಿಂದ, ಒಂದು ಸುವರ್ಣ ಯುಗದ ಅಂತ್ಯವಾದಂತಾಯಿತು. * ಡಾ. ರಾಜ್ ಅವರ ಸ್ವ-ಇಚ್ಛೆಯಂತೆ, ಮರಣೋತ್ತರವಾಗಿ ಅವರ ಕಣ್ಣುಗಳನ್ನು ನಾರಾಯಣ ನೇತ್ರಾಲಯಕ್ಕೆ ದಾನ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಮೃತರ ಪಾರ್ಥಿವ ಶರೀರವನ್ನು ಅಭಿಮಾನಿಗಳ, ಬಂಧುಮಿತ್ರರ ದರ್ಶನಕ್ಕಾಗಿ ಬೆಂಗಳೂರಿನ [[ಕಂಠೀರವ ಒಳಾಂಗಣ ಕ್ರೀಡಾಂಗಣ|ಕಂಠೀರವ ಕ್ರೀಡಾಂಗಣ]]ದಲ್ಲಿ ಇಡಲಾಗಿತ್ತು. ಅಪಾರ ಸಂಖ್ಯೆಯ ಜನಸ್ತೋಮ ಅಂತಿಮ ದರ್ಶನದಲ್ಲಿ ಪಾಲ್ಗೊಂಡಿತ್ತು. * ೧೩ ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೦೦೬ರಂದು, ಬೆಂಗಳೂರಿನ ನಂದಿನಿ ಲೇಔಟ್‌ನಲ್ಲಿರುವ [[ಕಂಠೀರವ ಸ್ಟುಡಿಯೊ]] ಆವರಣದಲ್ಲಿ ಡಾ. ರಾಜ್ ಪಾರ್ಥಿವ ಶರೀರದ ಅಂತ್ಯಸಂಸ್ಕಾರವು ನಡೆಯಿತು. ಇವೆರಡು ದಿನ (ಏಪ್ರಿಲ್ ೧೨ ಮತ್ತು ೧೩), ಬೆಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿ ಪ್ರಕ್ಷುಬ್ಧ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ಉಂಟಾಗಿತ್ತು. == ಬಣ್ಣದ ಬದುಕು == ===ರಂಗಭೂಮಿ ಮತ್ತು ತಂದೆಯ ಪ್ರಭಾವ=== * [[ಬೇಡರ ಕಣ್ಣಪ್ಪ]] ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ [[ನಾಯಕ|ನಾಯಕನಾಗಿ]] ನಟಿಸುವ ಮುನ್ನ ಡಾ. ರಾಜ್ ಅವರ ಹೆಸರು ಮುತ್ತುರಾಜ ಎಂದಿತ್ತು. ಮುತ್ತುರಾಜನ ತಂದೆ ''ಸಿಂಗಾನಲ್ಲೂರು ಪುಟ್ಟಸ್ವಾಮಯ್ಯ''<ref>https://kannada.news18.com/photogallery/entertainment/what-are-the-real-names-of-sandalwood-these-famous-actors-hg-402775.html</ref> ರವರು ಎಂದರೆ ೧೯೩೦-೧೯೫೦ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ರಂಗಭೂಮಿಯ ದೊಡ್ಡ ಹೆಸರು. ರೌದ್ರ ಪಾತ್ರಗಳಿಗೆ ಹೆಸರಾಗಿದ್ದ ಪುಟ್ಟಸ್ವಾಮಯ್ಯರವರು '''ಗುಬ್ಬಿ ಕಂಪನಿಯಲ್ಲಿ''' ಕಲಾವಿದರಾಗಿದ್ದರು. ಬಡತನದಿಂದಾಗಿ ಮುತ್ತುರಾಜ್ ವಿದ್ಯಾಭ್ಯಾಸ ನಾಲ್ಕನೆ ತರಗತಿಗೆ ನಿಂತಿತು. * ಗುಬ್ಬಿ ಕಂಪನಿಯೇ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯವಾಯಿತು. ತಂದೆಯನ್ನು ನೆರಳಿನಂತೆ ಹಿಂಬಾಲಿಸಿದ ಮುತ್ತು ರಾಜ್‌ಗೆ ಅವರಿಂದಲೇ ತರಬೇತಿಯಾಯಿತು. ನಾಟಕಗಳಲ್ಲಿ ಸಣ್ಣ ಪುಟ್ಟ ಪಾತ್ರ ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಡಾ. ರಾಜ್‌ಕುಮಾರ್ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ತಂದೆ ಬೀರಿರುವ ಪ್ರಭಾವ ಅಪಾರ.ಫಾಲ್ಕೆ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪ್ರಕಟವಾದಾಗ ಅವರು ಮೊದಲು ನೆನಪಿಸಿಕೊಂಡದ್ದು ತಂದೆ ಹೇಳಿದ ಮಾತುಗಳನ್ನೇ:"ಇಂತಹ ಸಾಧನೆ ನಿನ್ನಿಂದ ಸಾಧ್ಯ" ಎಂದು ಪುಟ್ಟಸ್ವಾಮಯ್ಯ ಮಗನ ಭವಿಷ್ಯವನ್ನು ಅಂದೇ ನುಡಿದಿದ್ದರು. ಅದು ನಿಜವಾಯಿತು. * "ನನ್ನ ತಂದೆ ರಂಗದ ಮೇಲೆ ಹುರಿ ಮೀಸೆ ತಿರುಗಿಸುತ್ತಾ, ಆರ್ಭಟಿಸುತ್ತಾ ರಂಗ ಪ್ರವೇಶಿಸಿದರೆಂದರೆ ಎಂತಹವರಿಗೂ ಒಂದು ಬಾರಿ ನಡುಕ ಬರುತ್ತಿತ್ತು" ಎಂದು ತಂದೆಯವರ ಅಭಿನಯವನ್ನು ಬಣ್ಣಿಸುವ ರಾಜ್‌ಕುಮಾರ್ ಅವರಿಗೆ ತಂದೆಯ ಅಭಿನಯ ಬಲುಪ್ರಿಯ. "ನಾನೂ ಅದೇ ರೀತಿ ಮಾಡಬೇಕೆಂದು [[ಭಕ್ತ ಪ್ರಹ್ಲಾದ]] ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಹಿರಣ್ಯ ಕಶಿಪು ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಅವರಂತೆ ಅಭಿನಯಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವೇ ಎಂದು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದೆ; ಆದರೆ ಬರಲಿಲ್ಲ" ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. * ಗುಬ್ಬಿ ಕಂಪನಿಯಲ್ಲಿ ಪುಟ್ಟಸ್ವಾಮಯ್ಯನವರು ಅಭಿನಯಿಸುತ್ತಿದ್ದಾಗ ಮುತ್ತುರಾಜುವಿಗೆ "ಕೃಷ್ಣಲೀಲಾ" ಎಂಬ ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಸಣ್ಣ ಪಾತ್ರ ದೊರಕಿತು. ಕೆಲ ದಿನಗಳ ನಂತರ ಪುಟ್ಟಸ್ವಾಮಯ್ಯನವರು ಗುಬ್ಬಿ ಕಂಪನಿ ತೊರೆದು ಎಂ.ವಿ.ಸುಬ್ಬಯ್ಯ ನಾಯ್ಡು ಅವರ '''ಶ್ರೀ ಸಾಹಿತ್ಯ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ ನಾಟಕ ಮಂಡಳಿ'''ಗೆ ಸೇರಿದಾಗ ಅಕಸ್ಮಾತ್ತಾಗಿ ಮುತ್ತುರಾಜ್‌ಗೆ "ಅಂಬರೀಷ" ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಅಂಬರೀಷನ ತಮ್ಮ ರಮಾಕಾಂತನ ಪಾತ್ರ ದೊರಕಿತು. * ಅನಂತರ "ಕುರುಕ್ಷೇತ್ರ" ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ತಂದೆ ಭೀಮನ ಪಾತ್ರವಾದರೆ ಮಗ ಅರ್ಜುನನ ಪಾತ್ರ. ರಾಜ್‌ಕುಮಾರ್‌ಗೆ ಇದು ರಂಗ ತಾಲೀಮು. ೧೯೫೧ರಲ್ಲಿ ತಂದೆ ಪುಟ್ಟಸ್ವಾಮಯ್ಯನವರ ನಿಧನ. ಬಂದೆರಗಿದ ಅಘಾತದಿಂದ ತತ್ತರಿಸಿದ ಮುತ್ತುರಾಜ್, ಮತ್ತೆ ಗುಬ್ಬಿ ಕಂಪನಿ ಸೇರಿ "ಭೂ ಕೈಲಾಸ" ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಅಭಿನಯಿಸಿದರು. ಗುಬ್ಬಿ ಕಂಪನಿ ಅಲ್ಲದೆ, ''ಶ್ರೀ ಸಾಹಿತ್ಯ ಮಂಡಲಿ'', ಶೇಷಾಚಾರ್ಯರ ''ಶೇಷಕಮಲ ನಾಟಕ ಮಂಡಳಿ''ಯಲ್ಲಿಯೂ ರಾಜ್‌ಕುಮಾರ್ ಒಂದು ವರ್ಷ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದಾರೆ. ===ಚಿತ್ರರಂಗಕ್ಕೆ ನಾಯಕನಾಗಿ ಪಾದಾರ್ಪಣೆ=== * [[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೪೨ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೪೨ರಲ್ಲಿ]] ಬಿಡುಗಡೆಯಾದ [[ಭಕ್ತ ಪ್ರಹ್ಲಾದ(೧೯೪೨)|ಭಕ್ತ ಪ್ರಹ್ಲಾದ]] ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ನಟನಾಗಿಯೂ, [[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೫೨ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೫೨ರಲ್ಲಿ]] ಬಿಡುಗಡೆಯಾದ ಶಂಕರ್‌ಸಿಂಗ್ ನಿರ್ದೇಶನದ [[ಶ್ರೀ ಶ್ರೀನಿವಾಸ ಕಲ್ಯಾಣ]] ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಸಪ್ತರ್ಷಿಗಳಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರಾಗಿ ಅಭಿನಯಿಸಿದ್ದ ಮುತ್ತುರಾಜ್, ರಂಗಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ಸಕ್ರಿಯರಾಗಿದ್ದರು. * [[೧೯೫೩]]ರಲ್ಲಿ ಆಗಷ್ಟೆ ಮದುವೆಯಾಗಿದ್ದ ಮುತ್ತುರಾಜ್ ದಂಪತಿಗಳು [[ನಂಜನಗೂಡು|ನಂಜನಗೂಡಿನಿಂದ]] ಮೈಸೂರಿಗೆ ಹೊರಡಲು ರೈಲ್ವೆ ನಿಲ್ದಾಣದಲ್ಲಿದ್ದರು. ಅದೇ ಸಮಯಕ್ಕೆ [[ಹೆಚ್.ಎಲ್.ಎನ್.ಸಿಂಹ]] ಕೂಡ ಮೈಸೂರಿಗೆ ಹೋಗಲು ಅಲ್ಲಿಗೆ ಬಂದಿದ್ದರು. ಅವರು ಮುತ್ತು ರಾಜ್‌ರವರನ್ನು ಚಿಕ್ಕಂದಿನಿಂದ ನೋಡಿದ್ದರು. ಅಂದು ರೈಲ್ವೆ ನಿಲ್ದಾಣದಲ್ಲಿ ಆ ದಂಪತಿಗಳನ್ನು ಕಂಡು ಪ್ರೀತಿಯಿಂದ ಮಾತನಾಡಿಸಿ, ಯೋಗಕ್ಷೇಮ ವಿಚಾರಿಸಿದರು. * ಸಿಂಹ ಕಣ್ಣಪ್ಪನ ಪಾತ್ರಕ್ಕೆ ಹೊಸನಟನನ್ನು ಹುಡುಕುತ್ತಿದ್ದ ಸಮಯ. ಅಂದು ಕಟ್ಟುಮಸ್ತಾದ ಆಳು ಮುತ್ತರಾಜ್‌ರವರನ್ನು ಕಂಡ ತಕ್ಷಣ "ಇವನನ್ನೇ ಕಣ್ಣಪ್ಪನಾಗಿ ಏಕೆ ಮಾಡಬಾರದು" ಎಂಬ ಭಾವನೆ ಮೂಡಿತ್ತು. ಮುತ್ತುರಾಜ್ ಬಳಿ ವಿಳಾಸವನ್ನು ಪಡೆದು, ದಂಪತಿಗಳಿಗೆ ಶುಭ ಕೋರಿ ಸಿಂಹ ಬೀಳ್ಕೊಟ್ಟಿದ್ದರು. ಮೇಲಿನ ಘಟನೆ ನಡೆದ ಕೆಲ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಮೈಸೂರಿನ ಟೌನ್‌ಹಾಲಿನಲ್ಲಿ ಬೇಡರ ಕಣ್ಣಪ್ಪ ನಾಟಕ ಪ್ರದರ್ಶನವಿತ್ತು. ಅದರಲ್ಲಿ ಮುತ್ತುರಾಜ್ ಕಣ್ಣಪ್ಪನ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸುತ್ತಾರೆ ಎಂದು ಸಿಂಹರವರಿಗೆ ತಿಳಿಯಿತು. * ಆ ದಿನ, ಅರ್ಧಗಂಟೆ ನಾಟಕ ನೋಡಿ, ಮುತ್ತುರಾಜ್‌ರವರ ತನ್ಮಯತೆಯ ಅಭಿನಯ ಕಂಡು ಸಿಂಹ ಸಂತೋಷ ಪಟ್ಟರು. ಗುಬ್ಬಿ ಕರ್ನಾಟಕ ಫಿಲಂಸ್ ನಿರ್ಮಿಸುತ್ತಿದ್ದ [[ಬೇಡರ ಕಣ್ಣಪ್ಪ]] ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿನ ಕಣ್ಣಪ್ಪನ ಪಾತ್ರಕ್ಕೆ ಈತನೇ ಸರಿಯಾದ ವ್ಯಕ್ತಿ ಎಂದುಕೊಂಡು ನಿರ್ಮಾಪಕ [[ಎ.ವಿ.ಎಂ.ಚೆಟ್ಟಿಯಾರ್]] ಅವರನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸಿ, ಆ ಚಿತ್ರದ ಸಹ ನಿರ್ಮಾಪಕರಾಗಿದ್ದ [[ಗುಬ್ಬಿ ವೀರಣ್ಣ]]ನವರಿಗೆ ಈ ವಿಷಯ ತಿಳಿಸಿ ಅವರನ್ನು ಒಪ್ಪಿಸಿದರು. * ನಂತರ ಮುತ್ತುರಾಜ್ [[ಜಿ.ವಿ.ಅಯ್ಯರ್]] ಹಾಗು [[ನರಸಿಂಹರಾಜು]] ಇವರುಗಳನ್ನು 'ಸ್ಕ್ರೀನ್ ಟೆಸ್ಟ್' ಗೆ [[ಚೆನ್ನೈ|ಮದರಾಸಿಗೆ]] ಬರಲು ಆಹ್ವಾನಿಸಿದರು.ನಿರ್ದೇಶಕ [[ಎಚ್. ಎಲ್. ಎನ್. ಸಿಂಹ|ಎಚ್.ಎಲ್.ಎನ್.ಸಿಂಹ]] ಅವರಿಂದ ಮುತ್ತುರಾಜ್‌ಗೆ-'''ರಾಜ‌ಕುಮಾರ್''' ಎಂಬ ಹೊಸ ಹೆಸರಿನ ನಾಮಕರಣವಾಯಿತು. ರಾಜಕುಮಾರ್ [[ಬೇಡರ ಕಣ್ಣಪ್ಪ]] ಚಿತ್ರದ ನಾಯಕನಾಗಿ ಅಭಿನಯಿಸಿದರು. * ಚಿತ್ರವು [[೧೯೫೪]]ರ [[ಮೇ]] ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ ಆಗಿನ [[ಕರ್ನಾಟಕ|ಮೈಸೂರು ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ]] ಎಲ್ಲೆಡೆ ಬಿಡುಗಡೆಗೊಂಡಿತು. [[ಬೇಡರ ಕಣ್ಣಪ್ಪ]] ಚಿತ್ರ ರಾಷ್ಟ್ರಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪಡೆದ ಪ್ರಥಮ ಚಿತ್ರವಾಗಿ [[ಕನ್ನಡ ಚಿತ್ರರಂಗ]]ದಲ್ಲಿಯೇ ಒಂದು ಮೈಲಿಗಲ್ಲಾಯಿತು. ಮದರಾಸು 'ಸ್ಕ್ರೀನ್ ಟೆಸ್ಟ್' ನೋಡಿದ ನಿರ್ಮಾಪಕ ಎ.ವಿ.ಎಂ.ಚೆಟ್ಟಿಯಾರ್ ಅವರು [[ಹೆಚ್.ಎಲ್.ಎನ್.ಸಿಂಹ]] ಅವರ ಬಳಿ ಹೋಗಿ " ಈ ಉದ್ದ ಮೂಗಿನ ಮತ್ತು ಹಲ್ಲು ಹುಬ್ಬು ಇರುವವರನ್ನು ಹಾಕಿಕೊಂಡು ಏನು ಚಿತ್ರ ಮಾಡುತ್ತೀಯ ಎಂದು ಕೇಳಿದ್ದರಂತೆ. ಆದರೆ ಹೆಚ್.ಎಲ್.ಎನ್.ಸಿಂಹ ಅವರು ನಿರ್ಮಾಪಕರಿಗೆ ಎ.ವಿ.ಎಂ.ಚೆಟ್ಟಿಯಾರ್, ಇವರೇ ಸರಿಯಾದ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ಎಂದು ಹೇಳಿ ಒಪ್ಪಿಸಿದ್ದರು. === ಬಣ್ಣದ ಬದುಕಿನ ಪಕ್ಷಿನೋಟ === * ಬೇಡರ ಕಣ್ಣಪ್ಪ ಚಿತ್ರದಿಂದ ನಾಯಕ ನಟನಾಗಿ ಅಭಿನಯಿಸಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದ ರಾಜಕುಮಾರ್, [[ಭಕ್ತ ವಿಜಯ]], [[ಹರಿಭಕ್ತ]], [[ಓಹಿಲೇಶ್ವರ]], [[ಭೂಕೈಲಾಸ]], [[ಭಕ್ತ ಕನಕದಾಸ]], [[ನವಕೋಟಿ ನಾರಾಯಣ|ನವಕೋಟಿ ನಾರಾಯಣ(ಭಕ್ತ ಪುರಂದರದಾಸ)]] ಮುಂತಾದ ಭಕ್ತಿ ಪ್ರಧಾನ ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಅಭಿನಯಿಸಿದರು. ೨೦೦ ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ನಾಯಕನಾಗಿ ಅಭಿನಯಿಸಿದ ಕನ್ನಡದ ಏಕೈಕ ಕಲಾವಿದರು. * ೧೯೬೦ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ, ''ಕಣ್ತೆರೆದು ನೋಡು'', ''ಗಾಳಿಗೋಪುರ'', ''ನಂದಾದೀಪ'', ''ಸಾಕು ಮಗಳು'', ''ನಾಂದಿ'' ಮುಂತಾದ ಸಾಮಾಜಿಕ ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿಯೂ, [[ರಣಧೀರ ಕಂಠೀರವ(ಚಲನಚಿತ್ರ)|ರಣಧೀರ ಕಂಠೀರವ]], [[ಕಿತ್ತೂರು ಚೆನ್ನಮ್ಮ (ಚಲನಚಿತ್ರ)|ಕಿತ್ತೂರು ಚೆನ್ನಮ್ಮ]], [[ಇಮ್ಮಡಿ ಪುಲಿಕೇಶಿ]], [[ಶ್ರೀ ಕೃಷ್ಣದೇವ ರಾಯ]] ಮುಂತಾದ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಚಿತ್ರಗಳು ರಾಜ್ ಅಭಿನಯದಲ್ಲಿ ತೆರೆ ಕಂಡವು. * ೧೯೬೬ರಲ್ಲಿ ಬಿಡುಗಡೆಯಾದ ಸಂಗೀತ ಪ್ರಧಾನ [[ಸಂಧ್ಯಾರಾಗ]] ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಸಂಗೀತಗಾರನಾಗಿ ನಟಿಸಿದ ರಾಜ್ ಅವರ ಅಭಿನಯಕ್ಕೆ ಭಾರತದ ಹೆಸರಾಂತ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಗಾಯಕರಾದ [[ಎಂ. ಬಾಲಮುರಳಿ ಕೃಷ್ಣ|ಡಾ.ಬಾಲಮುರಳಿ ಕೃಷ್ಣ]] ಹಾಗು [[ಭೀಮಸೇನ್ ಜೋಷಿ|ಪಂಡಿತ್ ಭೀಮಸೇನ ಜೋಷಿ]] ಅವರು ಹಾಡಿದ್ದಾರೆ. * ಇದೇ ವರ್ಷ ತೆರೆಕಂಡ [[ಮಂತ್ರಾಲಯ ಮಹಾತ್ಮೆ]] ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ರಾಜ್‌ಕುಮಾರ್ ಶ್ರೀ ರಾಘವೇಂದ್ರ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ನಟಿಸಿದ್ದು, ಈ ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿನ ಅಭಿನಯ ತಮ್ಮ ಚಿತ್ರ ಬದುಕಿನಲ್ಲಿ ಮಿಕ್ಕೆಲ್ಲ ಚಿತ್ರಗಳಿಗಿಂತಲೂ ಹೆಚ್ಚು ತೃಪ್ತಿಕರ ಎಂದು ಹಲವಾರು ಬಾರಿ ಸಂದರ್ಶನಗಳಲ್ಲಿ ತಿಳಿಸಿದ್ದಾರೆ. * ೧೯೬೮ರಲ್ಲಿ ಬಿಡುಗಡೆಯಾದ [[ಜೇಡರ ಬಲೆ]] ಎಂಬ ಚಿತ್ರದ ಮೂಲಕ ಜೇಮ್ಸ್ ಬಾಂಡ್ ಮಾದರಿಯ ಗೂಢಚಾರಿ ಪಾತ್ರವನ್ನಾಧರಿಸಿದ ಚಿತ್ರಸರಣಿಗೆ ನಾಂದಿ ಹಾಡಿದರು. ಈ ಸರಣಿ ಯಲ್ಲಿ 'ಪ್ರಕಾಶ್' ಎಂಬ ಏಜೆಂಟ್ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ (ಏಜೆಂಟ್ ೯೯೯) ಅಭಿನಯಿಸಿದರು. ಈ ಸರಣಿಯಲ್ಲಿನ ಇತರ ಚಿತ್ರಗಳು [[ಆಪರೇಷನ್ ಜಾಕ್‍ಪಾಟ್‍ನಲ್ಲಿ ಸಿ.ಐ.ಡಿ. ೯೯೯|ಆಪರೇಷನ್ ಜಾಕ್‌ಪಾಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಸಿ.ಐ.ಡಿ. ೯೯೯]], [[ಗೋವಾದಲ್ಲಿ ಸಿ.ಐ.ಡಿ. ೯೯೯]] ಹಾಗು [[ಆಪರೇಷನ್ ಡೈಮಂಡ್ ರಾಕೆಟ್]]. ಇವಲ್ಲದೇ [[ಸಿ.ಐ.ಡಿ. ರಾಜಣ್ಣ]] ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಸಿ.ಐ.ಡಿ ಆಗಿ ರಾಜ್ ಅಭಿನಯಿಸಿದ್ದಾರೆ. * ರಾಜ್‌ಕುಮಾರ್ ಅವರ ನೂರನೇ ಚಿತ್ರವಾದ [[ಭಾಗ್ಯದ ಬಾಗಿಲು]] ೧೯೬೮ರಲ್ಲಿ ತೆರೆ ಕಂಡಿತು. ಇದೇ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಇವರಿಗೆ '''ನಟಸಾರ್ವಭೌಮ''' ಎಂಬ ಬಿರುದನ್ನು ನೀಡಿ ಗೌರವಿಸಲಾಯಿತಲ್ಲದೆ, ಅದೇ ಹೆಸರಿನ ಚಲನಚಿತ್ರವೂ ([[ನಟಸಾರ್ವಭೌಮ (೧೯೬೮ ಚಲನಚಿತ್ರ)|ನಟಸಾರ್ವಭೌಮ]]) ಕೂಡ ತಯಾರಾಯಿತು. ಈ ಚಿತ್ರವು ರಾಜ್‌ಕುಮಾರ್ ಅವರ ಹಿಂದಿನ ನೂರು ಚಿತ್ರಗಳ ತುಣುಕು ದೃಶ್ಯಗಳನ್ನು ಜೊತೆಗೂಡಿಸಿ ತಯಾರಿಸುವ ಯೋಜನೆಯೊಂದಿಗೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾದರೂ, ಸ್ಥಳಾವಕಾಶದ ಕೊರತೆಯಿಂದ ಕೆಲವು ಚಿತ್ರಗಳ ತುಣುಕುಗಳನ್ನು ಕೈಬಿಡಲಾಗಿದೆ. * ೧೯೭೧ರಲ್ಲಿ ಬಿಡುಗಡೆಯಾದ [[ಕಸ್ತೂರಿ ನಿವಾಸ]] ಮತ್ತು [[ಸಾಕ್ಷಾತ್ಕಾರ]] ಚಿತ್ರಗಳು ರಾಜ್ ಅವರ ಜನಪ್ರಿಯ ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಮುಖ್ಯವಾದವು. ಈ ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿನ ''ಆಡಿಸಿನೋಡು ಬೀಳಿಸಿ ನೋಡು ಉರುಳಿ ಹೋಗದು'' ಹಾಗು ''ಒಲವೆ ಜೀವನ ಸಾಕ್ಷಾತ್ಕಾರ'' ಹಾಡುಗಳು ಜನಮನಗಳಲ್ಲಿ ವಿಶೇಷ ಸ್ಥಾನ ಪಡೆದ ಗೀತೆಗಳಾಗಿವೆ. * ರಾಜ್‌ಕುಮಾರ್ ಅವರನ್ನು ಖ್ಯಾತಿಯ ಉತ್ತುಂಗಕ್ಕೇರಿಸಿದ ಚಿತ್ರ ೧೯೭೧ರಲ್ಲಿ ತೆರೆಕಂಡ [[ಬಂಗಾರದ ಮನುಷ್ಯ]]. ಚಿತ್ರಮಂದಿರದಲ್ಲಿ ಸತತವಾಗಿ ಎರಡು ವರ್ಷಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚಿನ ಅವಧಿಯ ಪ್ರದರ್ಶನಗೊಂಡು ಹೊಸ ದಾಖಲೆಯನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿತು. ಈ ದಾಖಲೆ ಕನ್ನಡ ಚಿತ್ರರಂಗದಲ್ಲಿ ಇಂದಿಗೂ ಅಚ್ಚಳಿಯದೇ ನಿಂತಿದೆ. ಈ ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿನ ರಾಜ್ ಅಭಿನಯದ ''ರಾಜೀವಪ್ಪ'' ಎಂಬ ಪಾತ್ರವು ಕನ್ನಡ ಚಿತ್ರರಂಗದಲ್ಲಿನ ಅತ್ಯಂತ ಖ್ಯಾತ ಪಾತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿ ಹೆಸರು ಪಡೆಯಿತು. * ರಾಜ್‌ಕುಮಾರ್ ಅವರ ನೂರೈವತ್ತನೇ ಚಿತ್ರ, ೧೯೭೩ರಲ್ಲಿ ತೆರೆಕಂಡ, [[ಗಂಧದ ಗುಡಿ]]. ರಾಜ್ ಅರಣ್ಯಾಧಿಕಾರಿಯ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ನಟಿಸಿದ ಈ ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ [[ಕನ್ನಡ ಚಿತ್ರರಂಗ]]ದ ಮತ್ತೊಬ್ಬ ಖ್ಯಾತ ನಟರಾದ [[ಡಾ. ವಿಷ್ಣುವರ್ಧನ್|ವಿಷ್ಣುವರ್ಧನ್]] ಅಭಿನಯಿಸಿದ್ದಾರೆ. ೧೯೭೪ರಲ್ಲಿ ತೆರೆಕಂಡ [[ಭಕ್ತ ಕುಂಬಾರ]] ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿನ ರಾಜ್ ಅಭಿನಯ ಮನೋಜ್ಞ ಮತ್ತು ಅತ್ಯಂತ ಭಾವಪೂರ್ಣ ಎಂದು ವಿಮರ್ಶಕರ ಅಭಿಪ್ರಾಯ. * ಇದೇ ವರ್ಷ ಬಿಡುಗಡೆ ಯಾದ [[ಸಂಪತ್ತಿಗೆ ಸವಾಲ್]] ಚಿತ್ರದ ''ಯಾರೇ ಕೂಗಾಡಲಿ, ಊರೇ ಹೋರಾಡಲಿ'' ಹಾಡಿನ ಮೂಲಕ ರಾಜ್ ಹಿನ್ನೆಲೆ ಗಾಯಕರಾಗಿ ತಮ್ಮ ಮುಂದಿನ ಎಲ್ಲಾ ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲೂ ಹಾಡಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. * ೧೯೭೫ರಲ್ಲಿ ಬಿಡುಗಡೆಯಾದ '''[[ಮಯೂರ (ಚಲನಚಿತ್ರ)|ಮಯೂರ]]''' ಚಲನಚಿತ್ರವು ಕನ್ನಡದ ಪ್ರಥಮ ದೊರೆ [[ಕದಂಬ ರಾಜವಂಶ|ಕದಂಬರ]] ಮಯೂರವರ್ಮರನ್ನಾಧರಿಸಿದೆ. ಈ ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿರುವ ''ನಾನಿರುವುದೆ ನಿಮಗಾಗಿ, ನಾಡಿರುವುದೆ ನಮಗಾಗಿ'' ಗೀತೆಯು ರಾಜ್ ಗಾಯನದಲ್ಲಿನ ಅತ್ಯಂತ ಜನಪ್ರಿಯ ಗೀತೆಗಳಲ್ಲೊಂದು. * ೧೯೭೬ರಲ್ಲಿ ಮೈಸೂರು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲವು ರಾಜ್‌ಕುಮಾರ್ ಅವರಿಗೆ ಗೌರವ ಡಾಕ್ಟರೇಟ್ ಪದವಿಯನ್ನು ನೀಡಿ ಗೌರವಿಸಿತು. * [[೧೯೭೭]]ರಲ್ಲಿ ಬಂದಂತಹ [[ಸನಾದಿ ಅಪ್ಪಣ್ಣ]] ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ, ಡಾ. ರಾಜ್ ಶಹನಾಯಿ ವಾದಕರಾಗಿ ಅಭಿನಯಿಸಿದರು. ಈ ಚಿತ್ರಕ್ಕೆ ಅವಶ್ಯಕವಾಗಿದ್ದ ಶಹನಾಯಿ ವಾದನವನ್ನು ನುಡಿಸಿದವರು ಭಾರತದ ಪ್ರಖ್ಯಾತ ಶಹನಾಯಿ ವಾದಕರಾದ [[ಉಸ್ತಾದ್ ಬಿಸ್ಮಿಲ್ಲಾ ಖಾನ್]]. [[ಜಿ.ಕೆ.ವೆಂಕಟೇಶ್]] ಸಂಗೀತದಲ್ಲಿ [[ಎಸ್.ಜಾನಕಿ]]ಯವರು ಹಾಡಿರುವ ''[[:Wikisource: kn:ಸನಾದಿ ಅಪ್ಪಣ್ಣ - ಕರೆದರೂ ಕೇಳದೆ|ಕರೆದರೂ ಕೇಳದೆ]]'' ಎಂಬ ಹಾಡಿನಲ್ಲಿ ಬರುವ [[ಉಸ್ತಾದ್ ಬಿಸ್ಮಿಲ್ಲಾ ಖಾನ್|ಬಿಸ್ಮಿಲ್ಲಾ ಖಾನರ]] ಶಹನಾಯಿ ವಾದನಕ್ಕೆ ಡಾ. ರಾಜ್ ಅಭಿನಯಿಸಿದ್ದಾರೆ. * ೧೯೮೦ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ ಸದಭಿರುಚಿಯ ಸಾಮಾಜಿಕ ಚಿತ್ರಗಳಾದ [[ಹಾಲುಜೇನು]], [[ಚಲಿಸುವ ಮೋಡಗಳು]], [[ಹೊಸ ಬೆಳಕು]], [[ಶ್ರಾವಣ ಬಂತು]], [[ಅನುರಾಗ ಅರಳಿತು]], [[ಶ್ರುತಿ ಸೇರಿದಾಗ]] ಮುಂತಾದ ಯಶಸ್ವಿ ಚಿತ್ರಗಳು ತೆರೆ ಕಂಡವು. ಇದೇ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಡಾ. ರಾಜ್ ಅವರು [[ಅನಂತ್ ನಾಗ್]] ಅವರೊಂದಿಗೆ [[ಕಾಮನಬಿಲ್ಲು]] ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿಯೂ, [[ಶಂಕರ್ ನಾಗ್]] ಅವರೊಂದಿಗೆ [[ಅಪೂರ್ವ ಸಂಗಮ]] ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿಯೂ ಅಭಿನಯಿಸಿದರು. * ಶಂಕರ್ ನಾಗ್ ನಿರ್ದೇಶನದ ಕೆಲವೇ ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾದ [[ಒಂದು ಮುತ್ತಿನ ಕಥೆ]] ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಡಾ. ರಾಜ್ ನಟಿಸಿದ್ದಾರೆ. ತಮ್ಮ ಯೋಗಾಸನಗಳಿಗೆ ಹೆಸರಾಗಿದ್ದ ಡಾ. ರಾಜ್ ಅವರ ವಿವಿಧ ಯೋಗಾಸನಗಳ ಭಂಗಿಗಳು [[ಕಾಮನಬಿಲ್ಲು]] ಚಿತ್ರದ ಮೂಲಕ ಬೆಳ್ಳಿತೆರೆಯ ಮೇಲೂ ಮೂಡಿಬಂದಿದೆ. * ೧೯೮೩ರಲ್ಲಿ ಬಂದಂತಹ [[ಕವಿರತ್ನ ಕಾಳಿದಾಸ,]] ಡಾ. ರಾಜ್ ಅವರ ಕಲಾ ನೈಪುಣ್ಯಕ್ಕೆ ಓರೆ ಹಚ್ಚಿದ ಚಿತ್ರ. ಈ ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಅವಿದ್ಯಾವಂತ ಕುರುಬನಾಗಿಯೂ, ಮಹಾಕವಿಯಾದ ಕಾಳಿದಾಸನಾಗಿಯೂ, ದುಷ್ಯಂತ ಮಹಾರಾಜನಾಗಿಯೂ ವಿವಿಧ ಪಾತ್ರಗಳಿಗೆ ರಾಜ್ ಜೀವ ತುಂಬಿದ್ದಾರೆ. ಈ ಚಿತ್ರವು ಕನ್ನಡ ಚಿತ್ರರಂಗದ ಅತ್ಯಂತ ಯಶಸ್ವಿ ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲೊಂದಾಗಿಸುವಲ್ಲಿ ಡಾ. ರಾಜ್ ಅಮೋಘ ಅಭಿನಯದ ಕೊಡುಗೆ ಮುಖ್ಯವಾದುದೆಂದು ವಿಮರ್ಶಕರ ಅಭಿಪ್ರಾಯ. * ಡಾ. ರಾಜ್ ಅವರ ಇನ್ನೂರನೇ ಚಿತ್ರವು ೧೯೮೮ರಲ್ಲಿ ತೆರೆಕಂಡ [[ದೇವತಾ ಮನುಷ್ಯ]]. ಈ ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಚಿತ್ರರಂಗದ ಹೆಸರಾಂತ ನಟಿಯರೊಲ್ಲೊಬ್ಬರಾದ [[ಸುಧಾರಾಣಿ |ಸುಧಾರಾಣಿ ಯವರು]] ಡಾ. ರಾಜ್ ಅವರ ಪುತ್ರಿಯಾಗಿ ನಟಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಕನ್ನಡದ ಮತ್ತೊಬ್ಬ ಜನಪ್ರಿಯ ನಾಯಕ ನಟರಾದ [[ಅಂಬರೀಶ್]] ಅವರ ಸಹೋದರನಾಗಿ [[ಒಡಹುಟ್ಟಿದವರು]] ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಅಭಿನಯಿಸಿದ ಡಾ. ರಾಜ್, ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಳಕಳಿಯ ಚಿತ್ರಗಳತ್ತ ಒಲವು ತೋರಿದ್ದರು. * [[ಜೀವನ ಚೈತ್ರ]] ಚಿತ್ರದ ಮೂಲಕ ಸಾರಾಯಿ ಪಿಡುಗಿನ ವಿರುದ್ಧ, [[ಆಕಸ್ಮಿಕ]] ಚಿತ್ರದ ಮೂಲಕ ಹೆಣ್ಣಿನ ಶೋಷಣೆಯ ವಿರುದ್ಧ, [[ಶಬ್ದವೇಧಿ]] ಚಿತ್ರದ ಮೂಲಕ ಮಾದಕ ವ್ಯಸನಗಳ ವಿರುದ್ಧ ಹೋರಾಡುವ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಡಾ. ರಾಜ್ ಅಭಿನಯಿಸಿದರು. ಡಾ. ರಾಜ್‌ಕುಮಾರ್ ನಾಯಕನಾಗಿ ನಟಿಸಿದ ಕೊನೆಯ ಚಿತ್ರ ವರ್ಷ ೨೦೦೦ರಲ್ಲಿ ತೆರೆಕಂಡ [[ಶಬ್ದವೇದಿ]]. * ''ಭಕ್ತ ಅಂಬರೀಶ'' ಎಂಬ ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ನಟಿಸಬೇಕೆಂಬ ಹಂಬಲವನ್ನು ರಾಜ್ ಹಲವಾರು ಬಾರಿ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದ್ದರಾದರೂ ಅನಾರೋಗ್ಯದ ಕಾರಣ ಅದು ಸಾಧ್ಯವಾಗಲಿಲ್ಲ. * ಬೆಳ್ಳಿತೆರೆಯ ಮೇಲೆ ಡಾ. ರಾಜ್ ಅವರು ಕಡೆಯದಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡ ಚಿತ್ರ ತಮ್ಮ ಪುತ್ರ [[ಶಿವರಾಜ್‍ಕುಮಾರ್ (ನಟ)|ಶಿವರಾಜ್‌ಕುಮಾರ್]] ನಾಯಕತ್ವದಲ್ಲಿನ [[ಜೋಗಿ (ಚಲನಚಿತ್ರ)|ಜೋಗಿ]]. ಚಿತ್ರದ ಆರಂಭದ ದೃಶ್ಯದಲ್ಲಿ ನಾಯಕನ ಜೋಳಿಗೆಗೆ ಅಕ್ಕಿಯನ್ನು ಅರ್ಪಿಸಿ, ಆಶೀರ್ವದಿಸುತ್ತಾರೆ. * ಸುಮಾರು ೨೦೬ ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ನಾಯಕನಟರಾಗಿ ನಟಿಸಿರುವ ರಾಜ್ ಕುಮಾರ್ ಬೆರಳೆಣಿಕೆಯ ರಿಮೇಕ್ ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ನಟಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಅವೆಂದರೆ "ಅಣ್ಣ ತಂಗಿ","ಮುರಿಯದ ಮನೆ" ,"ವಾತ್ಸಲ್ಯ", "ಮನಸಾಕ್ಷಿ", "ಬಾಳ ಬಂಧನ" ,"ನನ್ನ ತಮ್ಮ", "ಭಾಗ್ಯವಂತರು", "ಅಪೂರ್ವ ಸಂಗಮ" ಮುಂತಾದವುಗಳು. ಅಲ್ಲಿಯೂ ಅವರು ಮೂಲ ನಟರನ್ನು ಅನುಕರಿಸದೆ ತಮ್ಮದೇ ಶೈಲಿಯಲ್ಲಿ ಅಭಿನಯಿಸಿದ್ದಾರೆ. "ಬೇಡರ ಕಣ್ಣಪ್ಪ" ತೆಲುಗಿನಲ್ಲಿ ‘ಶ್ರೀ ಕಾಳಹಸ್ತಿ ಮಹಾತ್ಮಂ’ ಎಂಬ ಹೆಸರಲ್ಲಿ ತಯಾರಾಯಿತು. ಅದರಲ್ಲಿ ಕೂಡ ಡಾ. ರಾಜ್ ಕುಮಾರ್ ಹೀರೊ ಆಗಿ ನಟಿಸಿದರು. ಇದು ಬೇರೆ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ರಾಜ್ ಕುಮಾರ್ ನಟಿಸಿದ ಏಕೈಕ ಚಿತ್ರ. * ಡಾ. ರಾಜ್ ಕುಮಾರ್ ಅವರು ಅಂದಿನ ಬಹುತೇಕ ಎಲ್ಲ ಜನಪ್ರಿಯ ನಾಯಕಿಯರೊಂದಿಗೆ ನಟಿಸಿದ್ದಾರೆ. [[ಎಂ.ವಿ.ರಾಜಮ್ಮ]], [[ಪಂಡರೀಬಾಯಿ]], [[ಪ್ರತಿಮಾದೇವಿ]], [[ಹರಿಣಿ]], [[ಸಾಹುಕಾರ್ ಜಾನಕಿ]] , [[ಕೃಷ್ಣಕುಮಾರಿ]], [[ರಾಜಸುಲೋಚನ]], [[ಬಿ.ಸರೋಜದೇವಿ]], [[ಸಂಧ್ಯಾ]],[[ಆದವಾನಿ ಲಕ್ಷ್ಮಿ ದೇವಿ]], [[ಮೈನಾವತಿ]], [[ಲೀಲಾವತಿ]], [[ಜಯಂತಿ]], [[ಭಾರತಿ]], [[ಕಲ್ಪನಾ]], [[ವಂದನಾ]], [[ಚಂದ್ರಕಲಾ]], [[ಉದಯಚಂದ್ರಿಕಾ]], [[ಬಿ.ವಿ.ರಾಧ]], [[ಶೈಲಶ್ರೀ]], [[ರಾಜಶ್ರೀ]], [[ಆರತಿ]], [[ಮಂಜುಳಾ]], [[ಲಕ್ಷ್ಮಿ]], [[ರೇಖಾ]], [[ಜಯಮಾಲಾ]], [[ಜಯಪ್ರದಾ]], [[ಗಾಯತ್ರಿ]], [[ಸರಿತಾ]], [[ಜಯಚಿತ್ರಾ]], [[ಕಾಂಚನಾ]], [[ವಾಣಿಶ್ರೀ]], [[ಜಿ.ವಿ.ಲತಾ]], [[ಮಾಧವಿ]], [[ಗೀತಾ]], [[ಅಂಬಿಕಾ]], [[ರೂಪಾದೇವಿ]], [[ಊರ್ವಶಿ]] ಮುಂತಾದವರೊಂದಿಗೆ ನಟಿಸಿದ್ದಾರೆ. ರಾಜ್-ಭಾರತಿ, ರಾಜ್-ಲೀಲಾವತಿ, ರಾಜ್-ಜಯಂತಿ, ರಾಜ್-ಕಲ್ಪನಾ ಜೋಡಿ ಆ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಜನಪ್ರಿಯ ಜೋಡಿಯಾಗಿತ್ತು. ===ಅವರ ನಟನೆಯ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಚಿತ್ರಗಳು=== # [[ಮಯೂರ(ಚಲನಚಿತ್ರ)|ಮಯೂರ]] # [[ಶ್ರೀ ಕೃಷ್ಣದೇವರಾಯ]] # [[ರಣಧೀರ ಕಂಠೀರವ (ಚಲನಚಿತ್ರ)|ರಣಧೀರ ಕಂಠೀರವ]] # [[ಇಮ್ಮಡಿ ಪುಲಿಕೇಶಿ]] # [[ಕಿತ್ತೂರು ಚೆನ್ನಮ್ಮ (ಚಲನಚಿತ್ರ)|ಕಿತ್ತೂರು ಚೆನ್ನಮ್ಮ]] # [[ಕವಿರತ್ನ ಕಾಳಿದಾಸ]] # [[ಬಬ್ರುವಾಹನ (ಚಲನಚಿತ್ರ)|ಬಭ್ರುವಾಹನ]] # [[ವೀರಕೇಸರಿ|ವೀರ ಕೇಸರಿ]] ===ಭಕ್ತಿ ಪ್ರಧಾನ ಚಿತ್ರಗಳು=== ====ಭಕ್ತನ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ==== # [[ಭಕ್ತ ಕನಕದಾಸ]] # [[ನವಕೋಟಿ ನಾರಾಯಣ]] (ಭಕ್ತ ಪುರಂದರದಾಸ) # [[ಸರ್ವಜ್ಞಮೂರ್ತಿ]] # [[ಮಹಾತ್ಮ ಕಬೀರ್]] # [[ಸಂತ ತುಕಾರಾಮ (ಚಲನಚಿತ್ರ)|ಸಂತ ತುಕಾರಾಮ]] # [[ವಾಲ್ಮೀಕಿ]] # [[ಭೂಕೈಲಾಸ]] # [[ಹರಿಭಕ್ತ]] # [[ಭಕ್ತ ವಿಜಯ]] # [[ಭಕ್ತ ಚೇತ]] # [[ಭಕ್ತ ಕುಂಬಾರ]] ====ದೇವರ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ==== # [[ಮಂತ್ರಾಲಯ ಮಹಾತ್ಮೆ]] # [[ಶ್ರೀ ಶ್ರೀನಿವಾಸ ಕಲ್ಯಾಣ]] # [[ಶ್ರೀರಾಮಾಂಜನೇಯ ಯುದ್ಧ|ಶ್ರೀ ರಾಮಾಂಜನೇಯ ಯುದ್ಧ]] # [[ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣ ರುಕ್ಮಿಣಿ ಸತ್ಯಭಾಮ]] # [[ಶಿವ ಮೆಚ್ಚಿದ ಕಣ್ಣಪ್ಪ]] # [[ಮೂರೂವರೆ ವಜ್ರಗಳು]] # [[ಕೃಷ್ಣಗಾರುಡಿ|ಕೃಷ್ಣ ಗಾರುಡಿ]] ===ಪತ್ತೇದಾರ/ಗೂಢಚಾರಿ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ=== # [[ಜೇಡರ ಬಲೆ]] # [[ಆಪರೇಷನ್ ಜಾಕ್‍ಪಾಟ್‍ನಲ್ಲಿ ಸಿ.ಐ.ಡಿ. ೯೯೯]] # [[ಗೋವಾದಲ್ಲಿ ಸಿ.ಐ.ಡಿ. ೯೯೯]] # [[ಸಿ.ಐ.ಡಿ. ರಾಜಣ್ಣ]] # [[ಬೆಂಗಳೂರು ಮೈಲ್]] # [[ಆಪರೇಷನ್ ಡೈಮಂಡ್ ರಾಕೆಟ್]] # [[ಭಲೇ ಹುಚ್ಚ]] # [[ಚೂರಿಚಿಕ್ಕಣ್ಣ]] # [[ಜೇಡರ ಬಲೆ]], # [[ಆಪರೇಷನ್ ಜಾಕ್‍ಪಾಟ್‍ನಲ್ಲಿ ಸಿ.ಐ.ಡಿ. ೯೯೯]], # [[ಗೋವಾದಲ್ಲಿ ಸಿ.ಐ.ಡಿ. ೯೯೯]] ಮತ್ತು # [[ಆಪರೇಷನ್ ಡೈಮಂಡ್ ರಾಕೆಟ್]] ಚಿತ್ರಗಳು ಜೇಮ್ಸ್‌ಬಾಂಡ್ ಮಾದರಿಯಲ್ಲಿ ಬಂದಂತಹ ಸರಣಿ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳು. ಈ ನಾಲ್ಕೂ ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ 'ಪ್ರಕಾಶ್' ಎಂಬ ಹೆಸರಿನ ಸಿ.ಐ.ಡಿ ೯೯೯ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಡಾ. ರಾಜ್ ಅಭಿನಯಿಸಿದ್ದಾರೆ. ===ಖಳ/ಪ್ರತಿನಾಯಕನ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ=== # [[ಮಹಿಷಾಸುರ ಮರ್ದಿನಿ (ಚಲನಚಿತ್ರ)|ಮಹಿಷಾಸುರ ಮರ್ದಿನಿ]] - ಮಹಿಷಾಸುರ # [[ಕರುಣೆಯೇ ಕುಟುಂಬದ ಕಣ್ಣು]] # [[ಸಾಕು ಮಗಳು]] # [[ಸತಿ ಶಕ್ತಿ]] - ರಕ್ತಾಕ್ಷ # [[ದಾರಿ ತಪ್ಪಿದ ಮಗ]] - ಪ್ರಕಾಶ್ # [[ದಶಾವತಾರ]] # [[ಭಕ್ತ ಪ್ರಹ್ಲಾದ]] - ಹಿರಣ್ಯಕಶ್ಯಪು # [[ತುಂಬಿದ ಕೊಡ]] # [[ಶ್ರೀ ಕೃಷ್ಣಗಾರುಡಿ]] - ಅರ್ಜುನ # [[ಶ್ರೀ ಕನ್ನಿಕಾಪರಮೇಶ್ವರಿ ಕಥೆ]] - ರಾಜಾ ವಿಷ್ಣು ವರ್ಧನ ===ಡಾ. ರಾಜ್ ಅತಿಥಿನಟನಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡ ಚಿತ್ರಗಳು=== <!-- Source of information about pre- bedara kannappa movies : Vijayakarnataka News Paper --> * [[ಭಕ್ತ ಪ್ರಹ್ಲಾದ(೧೯೪೨)|ಭಕ್ತ ಪ್ರಹ್ಲಾದ]] (೧೯೪೨) * [[ಶ್ರೀ ಶ್ರೀನಿವಾಸ ಕಲ್ಯಾಣ]] (೧೯೫೨) * [[ನಾಡಿನ ಭಾಗ್ಯ]] * [[ಭಾಗ್ಯವಂತ]] * [[ಶಿವ ಮೆಚ್ಚಿದ ಕಣ್ಣಪ್ಪ]] * [[ಗಂಧದಗುಡಿ ಭಾಗ ೨]] * [[ಜೋಗಿ (ಚಲನಚಿತ್ರ)|ಜೋಗಿ]] ==ರಾಜ್ ನಾಯಕನಾಗಿ ಅಭಿನಯಿಸಿದ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳ ಸಂಪೂರ್ಣ ಪಟ್ಟಿ (ಫಿಲ್ಮೋಗ್ರಾಫಿ)== {|class="wikitable sortable " border="1" !# !ವರ್ಷ !ಚಿತ್ರ !ಪಾತ್ರ !ನಾಯಕಿ(ನಾಯಕಿಯರು) |---- |'''೧''' |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೫೪ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೫೪]] |'''[[ಬೇಡರ ಕಣ್ಣಪ್ಪ]]''' |ಕಣ್ಣಪ್ಪ |[[ಪಂಡರೀಬಾಯಿ|ಪಂಢರೀಬಾಯಿ]] |---- |೨ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೫೫ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೫೫]] |[[ಸೋದರಿ]] |ವಿಜಯ |[[ಪಂಡರೀಬಾಯಿ|ಪಂಢರೀಬಾಯಿ]] |---- |೩ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೫೬ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೫೬]] |[[ಭಕ್ತ ವಿಜಯ]] | |[[ಪಂಡರೀಬಾಯಿ|ಪಂಢರೀಬಾಯಿ]], [[ಮೈನಾವತಿ]] |---- |೪ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೫೬ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೫೬]] |[[ಹರಿಭಕ್ತ]] | |[[ಪಂಡರೀಬಾಯಿ|ಪಂಢರೀಬಾಯಿ]], [[ಮೈನಾವತಿ]] |---- |೫ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೫೬ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೫೬]] |[[ಓಹಿಲೇಶ್ವರ_(ಚಲನಚಿತ್ರ)]] |ಓಹಿಲೇಶ್ವರ |ಶ್ರೀರಂಜಿನಿ |---- |೬ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೫೭ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೫೭]] |[[ಸತಿ ನಳಾಯಿನಿ]] | |[[ಪಂಡರೀಬಾಯಿ|ಪಂಢರೀಬಾಯಿ]] |---- |೭ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೫೭ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೫೭]] |[[ರಾಯರ ಸೊಸೆ]] | |[[ಪಂಡರೀಬಾಯಿ|ಪಂಢರೀಬಾಯಿ]] |---- |೮ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೫೮ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೫೮]] |[[ಭೂಕೈಲಾಸ]] |ರಾವಣ |[[ಜಮುನಾ]] |---- |೯ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೫೮ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೫೮]] |[[ಶ್ರೀ ಕೃಷ್ಣಗಾರುಡಿ]] |ಅರ್ಜುನ |ರೇವತಿ, ಸಂಧ್ಯಾ |---- |೧೦ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೫೮ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೫೮]] |[[ಅಣ್ಣ ತಂಗಿ]] | |[[ಬಿ.ಸರೋಜಾದೇವಿ|ಬಿ.ಸರೋಜಾ ದೇವಿ]] |---- |೧೧ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೫೯ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೫೯]] |[[ಜಗಜ್ಯೋತಿ ಬಸವೇಶ್ವರ]] |ಕಳಚೂರಿ ಚಾಲುಕ್ಯ ಅರಸ ಬಿಜ್ಜಳ |ಸಂಧ್ಯಾ |---- |೧೨ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೫೯ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೫೯]] |[[ಧರ್ಮ ವಿಜಯ]] | |[[ಹರಿಣಿ]], [[ಲೀಲಾವತಿ]] |---- |೧೩ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೫೯ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೫೯]] |[[ಮಹಿಷಾಸುರ ಮರ್ಧಿನಿ (ಚಲನಚಿತ್ರ)|ಮಹಿಷಾಸುರ ಮರ್ಧಿನಿ]] |ದಾನವ ದೊರೆ ಮಹಿಷಾಸುರ |[[ಸಾಹುಕಾರ್ ಜಾನಕಿ]] |---- |೧೪ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೫೯ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೫೯]] |[[ಅಬ್ಬಾ ಆ ಹುಡುಗಿ]] | |[[ಮೈನಾವತಿ]], [[ಲೀಲಾವತಿ]] |---- |೧೫ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೦ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೦]] |[[ರಣಧೀರ ಕಂಠೀರವ(ಚಲನಚಿತ್ರ)|ರಣಧೀರ ಕಂಠೀರವ]] |ಮೈಸೂರು ದೊರೆ ಕಂಠೀರವ ನರಸರಾಜ ಒಡೆಯರ್ |[[ಲೀಲಾವತಿ]], ಸಂಧ್ಯಾ |---- |೧೬ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೦ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೦]] |[[ರಾಣಿ ಹೊನ್ನಮ್ಮ]] | |[[ಲೀಲಾವತಿ]] |---- |೧೭ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೦ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೦]] |[[ಆಶಾಸುಂದರಿ]] | |[[ಕೃಷ್ಣಕುಮಾರಿ]], [[ಹರಿಣಿ]] |---- |೧೮ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೦ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೦]] |[[ದಶಾವತಾರ]] | |[[ಲೀಲಾವತಿ]] |---- |೧೯ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೦ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೦]] |[[ಭಕ್ತ ಕನಕದಾಸ]] | ತಿಮ್ಮಪ್ಪ ನಾಯಕ/ಕನಕದಾಸ |[[ಕೃಷ್ಣಕುಮಾರಿ]] |---- |೨೦ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೧ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೧]] |[[ಶ್ರೀಶೈಲ ಮಹಾತ್ಮೆ]] | |[[ಕೃಷ್ಣಕುಮಾರಿ]], ಸಂಧ್ಯಾ |---- |೨೧ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೧ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೧]] |[[ಕಿತ್ತೂರು ಚೆನ್ನಮ್ಮ(ಚಲನಚಿತ್ರ)|ಕಿತ್ತೂರು ಚೆನ್ನಮ್ಮ]] |ಕಿತ್ತೂರು ಸಂಸ್ಥಾನದ ದೊರೆ ಮಲ್ಲಸರ್ಜ ದೇಸಾಯಿ |[[ಬಿ.ಸರೋಜಾದೇವಿ|ಬಿ.ಸರೋಜಾ ದೇವಿ]] |---- |೨೨ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೧ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೧]] |[[ಕಣ್ತೆರೆದು ನೋಡು]] |ಅಂಧ ಗಾಯಕ ಗೋಪಿ |[[ಲೀಲಾವತಿ]] |---- |೨೩ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೧ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೧]] |[[ಕೈವಾರ ಮಹಾತ್ಮೆ]] |ಕೈವಾರ ನಾರಾಯಣಪ್ಪ |[[ಲೀಲಾವತಿ]] |---- |೨೪ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೧ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೧]] |[[ಭಕ್ತ ಚೇತ]] |ಚೇತ |[[ಪ್ರತಿಮಾದೇವಿ]] |---- |೨೫ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೧ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೧]] |[[ನಾಗಾರ್ಜುನ]] | |ಜಿ.ವರಲಕ್ಷ್ಮಿ, [[ಹರಿಣಿ]] |---- |೨೬ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೨ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೨]] |[[ಗಾಳಿಗೋಪುರ]] | |[[ಲೀಲಾವತಿ]] |---- |೨೭ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೨ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೨]] |[[ಭೂದಾನ]] | |[[ಲೀಲಾವತಿ]] |---- |೨೮ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೨ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೨]] |[[ಸ್ವರ್ಣಗೌರಿ]] | |[[ಕೃಷ್ಣಕುಮಾರಿ]], [[ರಾಜಶ್ರೀ]] |---- |೨೯ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೨ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೨]] |[[ದೇವಸುಂದರಿ]] | |[[ಬಿ.ಸರೋಜಾದೇವಿ|ಬಿ.ಸರೋಜಾ ದೇವಿ]] |---- |೩೦ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೨ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೨]] |[[ಕರುಣೆಯೇ ಕುಟುಂಬದ ಕಣ್ಣು]] | |[[ಲೀಲಾವತಿ]] |---- |೩೧ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೨ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೨]] |[[ಮಹಾತ್ಮ ಕಬೀರ್(೧೯೬೨)|ಮಹಾತ್ಮ ಕಬೀರ್]] | ಸಂತ ಕಬೀರ |[[ಕೃಷ್ಣಕುಮಾರಿ]] |---- |೩೨ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೨ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೨]] |[[ವಿಧಿವಿಲಾಸ]] | |[[ಲೀಲಾವತಿ]], [[ಹರಿಣಿ]] |---- |೩೩ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೨ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೨]] |[[ತೇಜಸ್ವಿನಿ]] | |[[ಪಂಡರೀಬಾಯಿ|ಪಂಢರೀಬಾಯಿ]] |---- |೩೪ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೩ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೩]] |[[ವಾಲ್ಮೀಕಿ(೧೯೬೩)|ವಾಲ್ಮೀಕಿ]] |[[ವಾಲ್ಮೀಕಿ]] |[[ಲೀಲಾವತಿ]], [[ರಾಜಸುಲೋಚನಾ]] |---- |೩೫ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೩ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೩]] |[[ನಂದಾದೀಪ]] | |[[ಹರಿಣಿ]] |---- |೩೬ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೩ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೩]] |[[ಸಾಕು ಮಗಳು]] | |[[ಸಾಹುಕಾರ್ ಜಾನಕಿ]] |---- |೩೭ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೩ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೩]] |[[ಕನ್ಯಾರತ್ನ]] | |[[ಲೀಲಾವತಿ]], [[ಸಾಹುಕಾರ್ ಜಾನಕಿ]] |---- |೩೮ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೩ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೩]] |[[ಗೌರಿ(ಚಲನಚಿತ್ರ)|ಗೌರಿ]] | |[[ಸಾಹುಕಾರ್ ಜಾನಕಿ]] |---- |೩೯ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೩ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೩]] |[[ಜೀವನ ತರಂಗ]] | |[[ಲೀಲಾವತಿ]] |---- |೪೦ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೩ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೩]] |[[ಮಲ್ಲಿ ಮದುವೆ]] | |[[ಸಾಹುಕಾರ್ ಜಾನಕಿ]] |---- |೪೧ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೩ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೩]] |[[ಕುಲವಧು]] | |[[ಲೀಲಾವತಿ]] |---- |೪೨ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೩ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೩]] |[[ಕಲಿತರೂ ಹೆಣ್ಣೇ]] | |[[ಲೀಲಾವತಿ]] |---- |೪೩ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೩ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೩]] |[[ವೀರಕೇಸರಿ]] |ನರಸಿಂಹ |[[ಲೀಲಾವತಿ]] |---- |೪೪ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೩ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೩]] |[[ಮನ ಮೆಚ್ಚಿದ ಮಡದಿ]] | |[[ಲೀಲಾವತಿ]] |---- |೪೫ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೩ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೩]] |[[ಸತಿ ಶಕ್ತಿ]] |ದ್ವಿಪಾತ್ರ: ರಾಜ ವಿರೂಪಾಕ್ಷ ಮತ್ತು ಆತನ ತಮ್ಮ ದುಷ್ಟ ರಕ್ತಾಕ್ಷ |[[ಸಾಹುಕಾರ್ ಜಾನಕಿ]] |---- |೪೬ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೩ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೩]] |[[ಚಂದ್ರಕುಮಾರ]] | |[[ಕೃಷ್ಣಕುಮಾರಿ]] |---- |೪೭ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೩ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೩]] |[[ಸಂತ ತುಕಾರಾಮ]] |[[ತುಕಾರಾಮ್]] |[[ಲೀಲಾವತಿ]] |---- |೪೮ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೩ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೩]] |[[ಶ್ರೀರಾಮಾಂಜನೇಯ ಯುದ್ಧ]] |[[ರಾಮ]] |[[ಆದವಾನಿ ಲಕ್ಷ್ಮಿ ದೇವಿ]] |---- |೪೯ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೪ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೪]] |[[ನವಕೋಟಿ ನಾರಾಯಣ]] |[[ಪುರಂದರದಾಸ]] |[[ಸಾಹುಕಾರ್ ಜಾನಕಿ]] |---- |'''೫೦''' |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೪ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೪]] |'''[[ಚಂದವಳ್ಳಿಯ ತೋಟ]]''' | |[[ಜಯಂತಿ]] |---- |೫೧ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೪ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೪]] |[[ಶಿವರಾತ್ರಿ ಮಹಾತ್ಮೆ]] | |[[ಲೀಲಾವತಿ]] |---- |೫೨ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೪ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೪]] |[[ಅನ್ನಪೂರ್ಣ]] | |[[ಪಂಡರೀಬಾಯಿ|ಪಂಢರೀಬಾಯಿ]], [[ಮೈನಾವತಿ]] |---- |೫೩ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೪ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೪]] |[[ತುಂಬಿದ ಕೊಡ]] | |[[ಲೀಲಾವತಿ]] |---- |೫೪ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೪ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೪]] |[[ಶಿವಗಂಗೆ ಮಹಾತ್ಮೆ]] | |[[ಲೀಲಾವತಿ]] |---- |೫೫ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೪ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೪]] |[[ಮುರಿಯದ ಮನೆ]] | |[[ಜಯಂತಿ]] |---- |೫೬ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೪ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೪]] |[[ಪ್ರತಿಜ್ಞೆ]] |ವೈದ್ಯ |[[ಜಯಂತಿ]] |---- |೫೭ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೪ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೪]] |[[ನಾಂದಿ]] |ಶಾಲಾ ಮೇಷ್ಟ್ರು ಮೂರ್ತಿ |[[ಹರಿಣಿ]], [[ಕಲ್ಪನಾ]] |---- |೫೮ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೫ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೫]] |[[ನಾಗಪೂಜ]] | |[[ಲೀಲಾವತಿ]] |---- |೫೯ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೫ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೫]] |[[ಚಂದ್ರಹಾಸ]] |ಚಂದ್ರಹಾಸ |[[ಲೀಲಾವತಿ]] |---- |೬೦ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೫ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೫]] |[[ಸರ್ವಜ್ಞಮೂರ್ತಿ]] |[[ಸರ್ವಜ್ಞ]] |[[ಹರಿಣಿ]], [[ಮೈನಾವತಿ]] |---- |೬೧ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೫ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೫]] |[[ವಾತ್ಸಲ್ಯ]] | |[[ಲೀಲಾವತಿ]], [[ಜಯಂತಿ]] |---- |೬೨ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೫ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೫]] |[[ಸತ್ಯ ಹರಿಶ್ಚಂದ್ರ]] |[[ಸತ್ಯ ಹರಿಶ್ಚಂದ್ರ]] |[[ಪಂಡರೀಬಾಯಿ|ಪಂಢರೀಬಾಯಿ]] |---- |೬೩ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೫ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೫]] |[[ಮಹಾಸತಿ ಅನುಸೂಯ]] |ಮಹರ್ಷಿ [[ಅತ್ರಿ]] |[[ಪಂಡರೀಬಾಯಿ|ಪಂಢರೀಬಾಯಿ]] |---- |೬೪ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೫ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೫]] |[[ಇದೇ ಮಹಾ ಸುದಿನ]] | |[[ಲೀಲಾವತಿ]] |---- |೬೫ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೫ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೫]] |[[ಬೆಟ್ಟದ ಹುಲಿ]] |ಡಕಾಯತ ರಾಜ |[[ಜಯಂತಿ]] |---- |೬೬ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೫ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೫]] |[[ಸತಿ ಸಾವಿತ್ರಿ]] | |[[ಕೃಷ್ಣಕುಮಾರಿ]] |---- |೬೭ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೫ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೫]] |[[ಮದುವೆ ಮಾಡಿ ನೋಡು]] | |[[ಲೀಲಾವತಿ]] |---- |೬೮ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೫ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೫]] |[[ಪತಿವ್ರತಾ]] | |[[ಹರಿಣಿ]] |---- |೬೯ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೬ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೬]] |[[ಮಂತ್ರಾಲಯ ಮಹಾತ್ಮೆ]] |ರಾಘವೇಂದ್ರ ಸ್ವಾಮಿ |[[ಜಯಂತಿ]] |---- |೭೦ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೬ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೬]] |[[ಕಠಾರಿವೀರ]] | |[[ಉದಯಚಂದ್ರಿಕಾ]] |---- |೭೧ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೬ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೬]] |[[ಬಾಲನಾಗಮ್ಮ]] | |[[ರಾಜಶ್ರೀ]] |---- |೭೨ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೬ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೬]] |[[ತೂಗುದೀಪ]] | |[[ಲೀಲಾವತಿ]] |---- |೭೩ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೬ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೬]] |[[ಪ್ರೇಮಮಯಿ]] | |[[ಲೀಲಾವತಿ]] |---- |೭೪ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೬ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೬]] |[[ಕಿಲಾಡಿ ರಂಗ]] | |[[ಜಯಂತಿ]] |---- |೭೫ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೬ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೬]] |[[ಮಧುಮಾಲತಿ]] | |[[ಭಾರತಿ]] |---- |೭೬ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೬ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೬]] |[[ಎಮ್ಮೆ ತಮ್ಮಣ್ಣ]] | |[[ಭಾರತಿ]], [[ಜಿ.ವಿ.ಲತಾ]] |---- |೭೭ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೬ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೬]] |[[ಮೋಹಿನಿ ಭಸ್ಮಾಸುರ]] | |[[ಲೀಲಾವತಿ]] |---- |೭೮ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೬ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೬]] |[[ಶ್ರೀ ಕನ್ನಿಕಾಪರಮೇಶ್ವರಿ ಕಥೆ]] | |[[ಕಲ್ಪನಾ]], [[ಪಂಡರೀಬಾಯಿ|ಪಂಢರೀಬಾಯಿ]] |---- |೭೯ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೬ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೬]] |[[ಸಂಧ್ಯಾರಾಗ]] | |[[ಭಾರತಿ]] |---- |೮೦ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೭ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೭]] |[[ಪಾರ್ವತಿ_ಕಲ್ಯಾಣ_(ಚಲನಚಿತ್ರ)]] | |[[ಚಂದ್ರಕಲಾ]] |---- |೮೧ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೭ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೭]] |[[ಸತಿಸುಕನ್ಯ]] | |[[ಹರಿಣಿ]] |---- |೮೨ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೭ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೭]] |[[ಗಂಗೆ ಗೌರಿ]] | |[[ಲೀಲಾವತಿ]] |---- |೮೩ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೭ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೭]] |[[ರಾಜಶೇಖರ]] | |[[ಭಾರತಿ]], [[ವಂದನಾ]] |---- |೮೪ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೭ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೭]] |[[ಲಗ್ನಪತ್ರಿಕೆ]] | |[[ಜಯಂತಿ]] |---- |೮೫ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೭ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೭]] |[[ರಾಜದುರ್ಗದ ರಹಸ್ಯ]] | |[[ಭಾರತಿ]] |---- |೮೬ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೭ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೭]] |[[ದೇವರ ಗೆದ್ದ ಮಾನವ]] | |[[ಜಯಂತಿ]] |---- |೮೭ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೭ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೭]] |[[ಬೀದಿ ಬಸವಣ್ಣ]] | |[[ಭಾರತಿ]] |---- |೮೮ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೭ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೭]] |[[ಮನಸ್ಸಿದ್ದರೆ ಮಾರ್ಗ]] | |[[ಜಯಂತಿ]] |---- |೮೯ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೭ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೭]] |[[ಬಂಗಾರದ ಹೂವು]] | |[[ಕಲ್ಪನಾ]], [[ಶೈಲಶ್ರೀ]] |---- |೯೦ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೭ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೭]] |[[ಚಕ್ರತೀರ್ಥ]] | |[[ಜಯಂತಿ]] |---- |೯೧ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೭ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೭]] |[[ಇಮ್ಮಡಿ_ಪುಲಿಕೇಶಿ_(ಚಲನಚಿತ್ರ)| ಇಮ್ಮಡಿ ಪುಲಿಕೇಶಿ]] |ಇಮ್ಮಡಿ ಪುಲಿಕೇಶಿ |[[ಜಯಂತಿ]] |---- |೯೨ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೮ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೮]] |[[ಜೇಡರ ಬಲೆ]] | |[[ಜಯಂತಿ]], [[ಶೈಲಶ್ರೀ]] |---- |೯೩ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೮ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೮]] |[[ಗಾಂಧಿನಗರ]] | |[[ಕಲ್ಪನಾ]], [[ಬಿ.ವಿ.ರಾಧ]] |---- |೯೪ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೮ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೮]] |[[ಮಹಾಸತಿ ಅರುಂಧತಿ]] | |[[ಕಲ್ಪನಾ]] |---- |೯೫ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೮ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೮]] |[[ಮನಸ್ಸಾಕ್ಷಿ]] | |[[ಭಾರತಿ]] |---- |೯೬ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೮ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೮]] |[[ಸರ್ವಮಂಗಳ]] | |[[ಕಲ್ಪನಾ]] |---- |೯೭ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೮ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೮]] |[[ಭಾಗ್ಯದೇವತೆ]] | |[[ಲೀಲಾವತಿ]], [[ಬಿ.ವಿ.ರಾಧ]], [[ಉದಯಚಂದ್ರಿಕಾ]] |---- |೯೮ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೮ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೮]] |[[ಬೆಂಗಳೂರು ಮೈಲ್]] | |[[ಜಯಂತಿ]] |---- |೯೯ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೮ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೮]] |[[ಹಣ್ಣೆಲೆ ಚಿಗುರಿದಾಗ]] | |[[ಕಲ್ಪನಾ]] |---- |'''೧೦೦''' |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೮ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೮]] |'''[[ಭಾಗ್ಯದ ಬಾಗಿಲು]]''' | |[[ವಂದನಾ]], [[ಬಿ.ವಿ.ರಾಧ]] |---- |೧೦೧ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೮ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೮]] |[[ನಟಸಾರ್ವಭೌಮ (೧೯೬೮ ಚಲನಚಿತ್ರ)|ನಟಸಾರ್ವಭೌಮ]] | | |---- |೧೦೨ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೮ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೮]] |[[ರೌಡಿ ರಂಗಣ್ಣ]] | |[[ಜಯಂತಿ]]. [[ಚಂದ್ರಕಲಾ]] |---- |೧೦೩ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೮ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೮]] |[[ಧೂಮಕೇತು (ಚಲನಚಿತ್ರ)]] | |[[ಉದಯಚಂದ್ರಿಕಾ]] |---- |೧೦೪ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೮ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೮]] |[[ಅಮ್ಮ]] | |[[ಭಾರತಿ]] |---- |೧೦೫ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೮ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೮]] |[[ಸಿಂಹಸ್ವಪ್ನ]] | |[[ಜಯಂತಿ]] |---- |೧೦೬ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೮ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೮]] |[[ಗೋವಾದಲ್ಲಿ ಸಿ.ಐ.ಡಿ. ೯೯೯]] | |[[ಲಕ್ಷ್ಮಿ (ಚಿತ್ರನಟಿ)|ಲಕ್ಷ್ಮಿ]] |---- |೧೦೭ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೮ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೮]] |[[ಮಣ್ಣಿನ ಮಗ]] | |[[ಕಲ್ಪನಾ]] |---- |೧೦೮ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೯ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೯]] |[[ಮಾರ್ಗದರ್ಶಿ]] | |[[ಚಂದ್ರಕಲಾ]] |---- |೧೦೯ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೯ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೯]] |[[ಗಂಡೊಂದು ಹೆಣ್ಣಾರು]] | |[[ಭಾರತಿ]] |---- |೧೧೦ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೯ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೯]] |[[ಮಲ್ಲಮ್ಮನ ಪವಾಡ]] | |[[ಬಿ.ಸರೋಜಾದೇವಿ|ಬಿ.ಸರೋಜಾ ದೇವಿ]] |---- |೧೧೧ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೯ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೯]] |[[ಚೂರಿ ಚಿಕ್ಕಣ್ಣ]] | |[[ಜಯಂತಿ]] |---- |೧೧೨ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೯ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೯]] |[[ಪುನರ್ಜನ್ಮ]] | |[[ಜಯಂತಿ]], [[ಚಂದ್ರಕಲಾ]] |---- |೧೧೩ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೯ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೯]] |[[ಭಲೇ ರಾಜ]] | |[[ಜಯಂತಿ]] |---- |೧೧೪ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೯ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೯]] |[[ಉಯ್ಯಾಲೆ]] | |[[ಕಲ್ಪನಾ]] |---- |೧೧೫ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೯ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೯]] |[[ಚಿಕ್ಕಮ್ಮ]] | |[[ಜಯಂತಿ]] |---- |೧೧೬ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೯ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೯]] |[[ಮೇಯರ್ ಮುತ್ತಣ್ಣ]] |ಮುತ್ತಣ್ಣ |[[ಭಾರತಿ]] |---- |೧೧೭ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೯ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೯]] |[[ಆಪರೇಷನ್ ಜಾಕ್‍ಪಾಟ್‍ನಲ್ಲಿ ಸಿ.ಐ.ಡಿ. ೯೯೯]] | |[[ರೇಖಾ]], ಸುರೇಖಾ |---- |೧೧೮ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೦ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೦]] |[[ಶ್ರೀ ಕೃಷ್ಣದೇವರಾಯ]] | ರಾಜ ಕೃಷ್ಣದೇವರಾಯ |[[ಭಾರತಿ]], [[ಜಯಂತಿ]] |---- |೧೧೯ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೦ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೦]] |[[ಕರುಳಿನ ಕರೆ]] | |[[ಕಲ್ಪನಾ]] |---- |೧೨೦ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೦ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೦]] |[[ಹಸಿರು ತೋರಣ]] | |[[ಭಾರತಿ]] |---- |೧೨೧ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೦ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೦]] |[[ಭೂಪತಿ ರಂಗ]] |ರಂಗಾ |[[ಉದಯಚಂದ್ರಿಕಾ]] |---- |೧೨೨ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೦ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೦]] |[[ಮಿಸ್ಟರ್ ರಾಜ್‍ಕುಮಾರ್]] |ರಾಜ್ ಕುಮಾರ್ ||[[ರಾಜಶ್ರೀ]] |---- |೧೨೩ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೦ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೦]] |[[ಭಲೇ ಜೋಡಿ]] | |[[ಭಾರತಿ]], [[ಬಿ.ವಿ.ರಾಧ]] |---- |೧೨೪ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೦ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೦]] |[[ಸಿ.ಐ.ಡಿ. ರಾಜಣ್ಣ]] |ರಾಜಣ್ಣ |[[ರಾಜಶ್ರೀ]] |---- |೧೨೫ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೦ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೦]] |[[ನನ್ನ ತಮ್ಮ]] | |[[ಜಯಂತಿ]] |---- |೧೨೬ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೦ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೦]] |[[ಬಾಳು ಬೆಳಗಿತು]] | |[[ಭಾರತಿ]], [[ಜಯಂತಿ]] |---- |೧೨೭ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೦ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೦]] |[[ದೇವರ ಮಕ್ಕಳು]] | |[[ಜಯಂತಿ]] |---- |೧೨೮ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೦ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೦]] |[[ಪರೋಪಕಾರಿ]] | |[[ಜಯಂತಿ]] |---- |೧೨೯ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೧ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೧]] |[[ಕಸ್ತೂರಿ ನಿವಾಸ]] |ಉದ್ಯಮಿ ರವಿವರ್ಮ |[[ಜಯಂತಿ]], [[ಆರತಿ]] |---- |೧೩೦ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೧ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೧]] |[[ಬಾಳ ಬಂಧನ]] | |[[ಜಯಂತಿ]] |---- |೧೩೧ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೧ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೧]] |[[ಕುಲಗೌರವ]] | |[[ಜಯಂತಿ]], [[ಭಾರತಿ]] |---- |೧೩೨ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೧ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೧]] |[[ನಮ್ಮ ಸಂಸಾರ]] | |[[ಭಾರತಿ]] |---- |೧೩೩ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೧ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೧]] |[[ಕಾಸಿದ್ರೆ ಕೈಲಾಸ]] | |[[ವಾಣಿಶ್ರೀ]] |---- |೧೩೪ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೧ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೧]] |[[ತಾಯಿದೇವರು]] | |[[ಭಾರತಿ]] |---- |೧೩೫ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೧ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೧]] |[[ಪ್ರತಿಧ್ವನಿ (ಚಲನಚಿತ್ರ)]] | |[[ಆರತಿ]] |---- |೧೩೬ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೧ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೧]] |[[ಸಾಕ್ಷಾತ್ಕಾರ]] | |[[ಜಮುನಾ]] |---- |೧೩೭ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೧ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೧]] |[[ನ್ಯಾಯವೇ ದೇವರು]] | |[[ಬಿ.ಸರೋಜಾದೇವಿ|ಬಿ.ಸರೋಜಾ ದೇವಿ]] |---- |೧೩೮ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೧ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೧]] |[[ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣ ರುಕ್ಮಿಣಿ ಸತ್ಯಭಾಮ]] |[[ಕೃಷ್ಣ]] |[[ಬಿ.ಸರೋಜಾದೇವಿ|ಬಿ.ಸರೋಜಾ ದೇವಿ]], [[ಭಾರತಿ]] |---- |೧೩೯ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೨ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೨]] |[[ಜನ್ಮರಹಸ್ಯ]] | |[[ಭಾರತಿ]] |---- |೧೪೦ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೨ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೨]] |[[ಸಿಪಾಯಿರಾಮು]] | ರಾಮು |[[ಲೀಲಾವತಿ]], [[ಆರತಿ]] |---- |೧೪೧ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೨ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೨]] |[[ಬಂಗಾರದ ಮನುಷ್ಯ]] | ರಾಜೀವ |[[ಭಾರತಿ]] |---- |೧೪೨ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೨ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೨]] |[[ಹೃದಯ ಸಂಗಮ]] |ದ್ವಿಪಾತ್ರ |[[ಭಾರತಿ]] |---- |೧೪೩ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೨ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೨]] |[[ಕ್ರಾಂತಿವೀರ]] |ದೊರೆ ಚಂದ್ರಕುಮಾರ್ |[[ಜಯಂತಿ]] |---- |೧೪೪ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೨ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೨]] |[[ಭಲೇ_ಹುಚ್ಚ_(ಚಲನಚಿತ್ರ)]] | |[[ಆರತಿ]] |---- |೧೪೫ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೨ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೨]] |[[ನಂದಗೋಕುಲ]] | |[[ಜಯಂತಿ]] |---- |೧೪೬ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೨ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೨]] |[[ಜಗಮೆಚ್ಚಿದ ಮಗ]] | |[[ಭಾರತಿ]] |---- |೧೪೭ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೩ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೩]] |[[ದೇವರು ಕೊಟ್ಟ ತಂಗಿ]] | |[[ಜಯಂತಿ]], [[ಬಿ.ವಿ.ರಾಧ]] |---- |೧೪೮ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೩ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೩]] |[[ಬಿಡುಗಡೆ (ಚಲನಚಿತ್ರ)]] |ಪತ್ರಕರ್ತ |[[ಭಾರತಿ]] |---- |೧೪೯ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೩ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೩]] |[[ಸ್ವಯಂವರ (ಚಲನಚಿತ್ರ)]] |ಗಣಿ ಕಾರ್ಮಿಕ ನಟರಾಜ |[[ಭಾರತಿ]] |---- |'''೧೫೦''' |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೩ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೩]] |'''[[ಗಂಧದ ಗುಡಿ]]''' |ರೇಂಜ್ ಅರಣ್ಯ ಅಧಿಕಾರಿ ಕುಮಾರ್ |[[ಕಲ್ಪನಾ]] |---- |೧೫೧ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೩ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೩]] |[[ದೂರದ ಬೆಟ್ಟ]] | |[[ಭಾರತಿ]] |---- |೧೫೨ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೩ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೩]] |[[ಮೂರೂವರೆ ವಜ್ರಗಳು]] |ದ್ವಿಪಾತ್ರ ನಾರದ, ಶ್ರೀ ಕೃಷ್ಣ |[[ಆರತಿ]], [[ಮಂಜುಳಾ]] |---- |೧೫೩ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೪ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೪]] |[[ಬಂಗಾರದ ಪಂಜರ]] | |[[ಆರತಿ]] |---- |೧೫೪ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೪ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೪]] |[[ಎರಡು ಕನಸು]] |ಇಂಗ್ಲೀಷ್ ಪ್ರೊಫೆಸರ್ ರಾಮಚಂದ್ರರಾವ್ |[[ಮಂಜುಳಾ]], [[ಕಲ್ಪನಾ]] |---- |೧೫೫ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೪ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೪]] |[[ಸಂಪತ್ತಿಗೆ ಸವಾಲ್]] |ವೀರಭದ್ರ |[[ಮಂಜುಳಾ]] |---- |೧೫೬ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೪ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೪]] |[[ಭಕ್ತ ಕುಂಬಾರ]] |ಗೋರಾ ಕುಂಬಾರ |[[ಲೀಲಾವತಿ]], [[ಮಂಜುಳಾ]] |---- |೧೫೭ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೪ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೪]] |[[ಶ್ರೀ ಶ್ರೀನಿವಾಸ ಕಲ್ಯಾಣ]] |[[ವೆಂಕಟೇಶ್ವರ]] |[[ಬಿ.ಸರೋಜಾದೇವಿ|ಬಿ.ಸರೋಜಾ ದೇವಿ]], [[ಮಂಜುಳಾ]] |---- |೧೫೮ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೪ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೪]] |[[ದಾರಿ ತಪ್ಪಿದ ಮಗ]] |ದ್ವಿಪಾತ್ರ ಇಂಗ್ಲೀಷ್ ಪ್ರೊಫೆಸರ್ ಪ್ರಸಾದ್, ಕಳ್ಳಸಾಗಣೆದಾರ ಪ್ರಶಾಂತ್, |[[ಕಲ್ಪನಾ]], [[ಆರತಿ]], [[ಮಂಜುಳಾ]], [[ಜಯಮಾಲ]] |---- |೧೫೯ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೫ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೫]] |[[ಮಯೂರ_(ಚಲನಚಿತ್ರ)|ಮಯೂರ]] |ಕದಂಬ ವಂಶದ ದೊರೆ ಮಯೂರ ಶರ್ಮ |[[ಮಂಜುಳಾ]] |---- |೧೬೦ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೫ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೫]] |[[ತ್ರಿಮೂರ್ತಿ]] |ವಿಜಯ್, ಕುಮಾರ್, ನರಹರಿ, ಶ್ರೀಧರ |[[ಜಯಮಾಲ]] |---- |೧೬೧ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೬ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೬]] |[[ಪ್ರೇಮದ ಕಾಣಿಕೆ]] |ಮನೋಹರ್ |[[ಆರತಿ]] |---- |೧೬೨ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೬ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೬]] |[[ಬಹದ್ದೂರ್ ಗಂಡು]] |ಬಂಕಾಪುರದ ಪಂಜು |[[ಜಯಂತಿ]], [[ಆರತಿ]] |---- |೧೬೩ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೬ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೬]] |[[ರಾಜ ನನ್ನ ರಾಜ]] |ಅರಸುಮಗ ಚಂದ್ರವರ್ಮ, ಬ್ಯಾಂಕ್ ಅಧಿಕಾರಿ ರಾಜು |[[ಆರತಿ]] |---- |೧೬೪ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೬ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೬]] |[[ನಾ ನಿನ್ನ ಮರೆಯಲಾರೆ]] |ಬ್ಯಾಂಕ್ ಅಧಿಕಾರಿ ಆನಂದ್ |[[ಲಕ್ಷ್ಮಿ (ಚಿತ್ರನಟಿ)|ಲಕ್ಷ್ಮಿ]] |---- |೧೬೫ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೬ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೬]] |[[ಬಡವರ ಬಂಧು]] |ಹೋಟೆಲ್ ಮಾಣಿ ರಂಗನಾಥ್ |[[ಜಯಮಾಲ]] |---- |೧೬೬ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೭ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೭]] |[[ಬಬ್ರುವಾಹನ (ಚಲನಚಿತ್ರ)]] |{{*}}[[ಅರ್ಜುನ]]<br>{{*}}[[ಬಬ್ರುವಾಹನ]] |[[ಬಿ.ಸರೋಜಾದೇವಿ|ಬಿ.ಸರೋಜಾ ದೇವಿ]], [[ಕಾಂಚನಾ]], [[ಜಯಮಾಲ]] |---- |೧೬೭ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೭ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೭]] |[[ಭಾಗ್ಯವಂತರು]] | |[[ಬಿ.ಸರೋಜಾದೇವಿ|ಬಿ.ಸರೋಜಾ ದೇವಿ]] |---- |೧೬೮ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೭ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೭]] |[[ಗಿರಿಕನ್ಯೆ_(ಚಲನಚಿತ್ರ)]] | |[[ಜಯಮಾಲ]] |---- |೧೬೯ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೭ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೭]] |[[ಸನಾದಿ ಅಪ್ಪಣ್ಣ]] |ಸನಾದಿ ಅಪ್ಪಣ್ಣ |[[ಜಯಪ್ರದಾ]] |---- |೧೭೦ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೭ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೭]] |[[ಒಲವು ಗೆಲವು]] | |[[ಲಕ್ಷ್ಮಿ (ಚಿತ್ರನಟಿ)|ಲಕ್ಷ್ಮಿ]] |---- |೧೭೧ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೮ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೮]] |[[ಶಂಕರ್ ಗುರು]] |ತ್ರಿಪಾತ್ರ ಉದ್ಯಮಿ ರಾಜಶೇಖರ್ [[ಪೋಲಿಸ್]] ಸಿ.ಐ.ಡಿ. ಅಧಿಕಾರಿ ಶಂಕರ್ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿ ಗುರುಮೂರ್ತಿ |[[ಕಾಂಚನಾ]], [[ಜಯಮಾಲ]], [[ಪದ್ಮಪ್ರಿಯ]] |---- |೧೭೨ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೮ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೮]] |[[ಆಪರೇಷನ್ ಡೈಮಂಡ್ ರ್ಯಾಕೆಟ್]] |ಸಿ.ಐ.ಡಿ ಏಜೆಂಟ್ 999 ಪ್ರಕಾಶ್ |[[ಪದ್ಮಪ್ರಿಯ]] |---- |೧೭೩ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೮ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೮]] |[[ತಾಯಿಗೆ ತಕ್ಕ ಮಗ]] | |[[ಪದ್ಮಪ್ರಿಯ]] |---- |೧೭೪ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೯ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೯]] |[[ಹುಲಿಯ ಹಾಲಿನ ಮೇವು]] |ಕೊಡಗು ಸಂಸ್ಥಾನದ ರಾಜರ ಅಂಗರಕ್ಷಕ ಚಂಗುಮಣಿ |[[ಜಯಪ್ರದಾ]], [[ಜಯಚಿತ್ರಾ]] |---- |೧೭೫ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೯ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೯]] |[[ನಾನೊಬ್ಬ ಕಳ್ಳ]] |[[ಪೋಲಿಸ್]] ಸೂಪರಿಂಟೆಂಡೆಂಟ್ ಮುತ್ತುರಾಜು ಕಳ್ಳ ರಾಜ |[[ಲಕ್ಷ್ಮಿ (ಚಿತ್ರನಟಿ)|ಲಕ್ಷ್ಮಿ]], [[ಕಾಂಚನಾ]] |---- |೧೭೬ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೮೦ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೮೦]] |[[ರವಿಚಂದ್ರ]] |{{*}}ರವಿ<br>{{*}}ಚಂದ್ರ |[[ಲಕ್ಷ್ಮಿ (ಚಿತ್ರನಟಿ)|ಲಕ್ಷ್ಮಿ]] |---- |೧೭೭ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೮೦ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೮೦]] |[[ವಸಂತಗೀತ]] |ಇನ್ಷೂರೆನ್ಸ್ ಏಜೆಂಟ್ ವಸಂತ್ ಕುಮಾರ್ |[[ಗಾಯತ್ರಿ (ನಟಿ)|ಗಾಯತ್ರಿ]] |---- |೧೭೮ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೮೧ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೮೧]] |[[ಹಾವಿನ ಹೆಡೆ]] | |[[ಸುಲಕ್ಷಣಾ]] |---- |೧೭೯ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೮೧ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೮೧]] |[[ನೀ ನನ್ನ ಗೆಲ್ಲಲಾರೆ]] | |[[ಮಂಜುಳಾ]] |---- |೧೮೦ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೮೧ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೮೧]] |[[ಕೆರಳಿದ ಸಿಂಹ]] |[[ಪೋಲಿಸ್]] ಇನ್ಸ್ಪೆಕ್ಟರ್ ಶಂಕರ್ |[[ಸರಿತಾ]] |---- |೧೮೧ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೮೨ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೮೨]] |[[ಹೊಸಬೆಳಕು]] |ರವಿ |[[ಸರಿತಾ]] |---- |೧೮೨ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೮೨ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೮೨]] |[[ಹಾಲು ಜೇನು]] |ರಂಗ |[[ಮಾಧವಿ]], [[ರೂಪಾದೇವಿ]] |---- |೧೮೩ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೮೨ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೮೨]] |[[ಚಲಿಸುವ ಮೋಡಗಳು]] |ವಕೀಲ ಮೋಹನ್ |[[ಸರಿತಾ]], [[ಅಂಬಿಕಾ (ಚಿತ್ರನಟಿ)|ಅಂಬಿಕಾ]] |---- |೧೮೪ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೮೩ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೮೩]] |[[ಕವಿರತ್ನ ಕಾಳಿದಾಸ]] |[[ಕಾಳಿದಾಸ]] |[[ಜಯಪ್ರದಾ]] |---- |೧೮೫ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೮೩ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೮೩]] |[[ಕಾಮನಬಿಲ್ಲು (ಚಲನಚಿತ್ರ)|ಕಾಮನಬಿಲ್ಲು]] |ಅರ್ಚಕ ಮತ್ತು ರೈತ ಸೂರ್ಯನಾರಾಯಣ ಶಾಸ್ತ್ರಿ |[[ಸರಿತಾ]] |---- |೧೮೬ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೮೩ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೮೩]] |[[ಭಕ್ತ ಪ್ರಹ್ಲಾದ]] |[[ಹಿರಣ್ಯಕಶಿಪು]] |[[ಸರಿತಾ]] |---- |೧೮೭ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೮೩ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೮೩]] |[[ಎರಡು ನಕ್ಷತ್ರಗಳು]] |ಸೇನಾಧಿಕಾರಿಯ ಮಗ ರಾಜ |[[ಅಂಬಿಕಾ (ಚಿತ್ರನಟಿ)|ಅಂಬಿಕಾ]] |---- |೧೮೮ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೮೪ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೮೪]] |[[ಸಮಯದ ಗೊಂಬೆ]] |ಅನಿಲ್/ಚಾಲಕ ಗುರುಮೂರ್ತಿ |[[ರೂಪಾದೇವಿ]], [[ಮೇನಕಾ]] |---- |೧೮೯ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೮೪ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೮೪]] |[[ಶ್ರಾವಣ ಬಂತು]] |ಪಾಪ್ ಗಾಯಕ ಕುಮಾರ್/ಪೀಟರ್ ಫ್ರಂ ಪೀಟರ್ಸ್ ಬರ್ಗ್/ಆಶುಕವಿ |[[ಊರ್ವಶಿ]] |---- |೧೯೦ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೮೪ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೮೪]] |[[ಯಾರಿವನು]] |ಇನ್ಸ್ ಪೆಕ್ಟರ್ |[[ರೂಪಾದೇವಿ]] |---- |೧೯೧ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೮೪ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೮೪]] |[[ಅಪೂರ್ವ ಸಂಗಮ]] |ಗೋಪಿ/[[ಪೋಲಿಸ್]] ಸೂಪರಿಂಟೆಂಡೆಂಟ್ ಸಂತೋಷ್ ಕುಮಾರ್ |[[ಅಂಬಿಕಾ (ಚಿತ್ರನಟಿ)|ಅಂಬಿಕಾ]] |---- |೧೯೨ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೮೫ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೮೫]] |[[ಅದೇ ಕಣ್ಣು]] |ದ್ವಿಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ |[[ಗಾಯತ್ರಿ (ನಟಿ)|ಗಾಯತ್ರಿ]], [[ವಿಜಯರಂಜಿನಿ]] |---- |೧೯೩ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೮೫ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೮೫]] |[[ಜ್ವಾಲಾಮುಖಿ]] |ಪ್ರೊಫೆಸರ್ ಮತ್ತು ಪತ್ರಕರ್ತ ಜಯಸಿಂಹ |[[ಗಾಯತ್ರಿ (ನಟಿ)|ಗಾಯತ್ರಿ]] |---- |೧೯೪ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೮೫ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೮೫]] |[[ಧ್ರುವತಾರೆ]] |ವಕೀಲ ಸಾಗರ್ | [[ಗೀತಾ_(ನಟಿ)]] |---- |೧೯೫ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೮೬ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೮೬]] |[[ಭಾಗ್ಯದ ಲಕ್ಷ್ಮಿ ಬಾರಮ್ಮ]] |ಪಾಂಡುರಂಗ |[[ಮಾಧವಿ]] |---- |೧೯೬ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೮೬ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೮೬]] |[[ಅನುರಾಗ ಅರಳಿತು]] |ಮೆಕ್ಯಾನಿಕ್ ಶಂಕರ್ |[[ಮಾಧವಿ]], [[ಗೀತಾ_(ನಟಿ)]] |---- |೧೯೭ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೮೬ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೮೬]] |[[ಗುರಿ]] |ಕಸ್ಟಂಸ್ ಅಧಿಕಾರಿ ಕಾಳೀಪ್ರಸಾದ್ |[[ಅರ್ಚನಾ]] |---- |೧೯೮ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೮೭ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೮೭]] |[[ಒಂದು ಮುತ್ತಿನ ಕಥೆ]] |ಮೀನುಗಾರ ಐತು |[[ಅರ್ಚನಾ]] |---- |೧೯೯ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೮೭ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೮೭]] |[[ಶ್ರುತಿ ಸೇರಿದಾಗ]] |ವೈದ್ಯ ಮತ್ತು ಗಾಯಕ ಡಾ. ಮೂರ್ತಿ | [[ಗೀತಾ_(ನಟಿ)]], [[ಮಾಧವಿ]] |---- |'''೨೦೦''' |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೮೮ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೮೮]] |'''[[ದೇವತಾ ಮನುಷ್ಯ]]''' |ಚಾಲಕ ಮೂರ್ತಿ | [[ಗೀತಾ_(ನಟಿ)]] |---- |೨೦೧ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೮೯ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೮೯]] |[[ಪರಶುರಾಮ್]] |[[ಭಾರತೀಯ ಭೂಸೇನೆ]] ಮೇಜರ್ ಪರಶುರಾಮ್ |[[ವಾಣಿ ವಿಶ್ವನಾಥ್]], [[ಮಹಾಲಕ್ಷ್ಮಿ (ನಟಿ)|ಮಹಾಲಕ್ಷ್ಮಿ]] |---- |೨೦೨ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೯೨ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೯೨]] |[[ಜೀವನ ಚೈತ್ರ]] |ಸಿಂಹಾದ್ರಿ ಜೋಡಿದಾರ್ ವಿಶ್ವನಾಥ ರಾವ್ |[[ಮಾಧವಿ]] |---- |೨೦೩ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೯೩ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೯೩]] |[[ಆಕಸ್ಮಿಕ]] |ಇನ್ಸ್ಪೆಕ್ಟರ್ ನರಸಿಂಹ ಮೂರ್ತಿ |[[ಮಾಧವಿ]]. [[ಗೀತಾ_(ನಟಿ)]] |---- |೨೦೪ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೯೪ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೯೪]] |[[ಒಡಹುಟ್ಟಿದವರು]] |ರಾಮಣ್ಣ |[[ಮಾಧವಿ]] |---- |೨೦೫ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೨೦೦೦ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೨೦೦೦]] |[[ಶಬ್ದವೇಧಿ]] |ಇನ್ಸ್ಪೆಕ್ಟರ್ ಸಂದೀಪ್ |[[ಜಯಪ್ರದಾ]] |---- |} ಅತಿಥಿ ನಟನಾಗಿ ಅಭಿನಯಿಸಿದ ಚಿತ್ರಗಳು # [[ಶ್ರೀನಿವಾಸ ಕಲ್ಯಾಣ ೧೯೫೧]] # [[ಗಂಧದ ಗುಡಿ ಭಾಗ ೨]] # [[ಜೋಗಿ_(ಚಲನಚಿತ್ರ)|ಜೋಗಿ]] ==ಗಾಯಕರಾಗಿ ಡಾ. ರಾಜ್== * ಕೇವಲ ನಟನೆಯಲ್ಲದೆ, ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಗಾಯಕರೂ ಆಗಿದ್ದ ರಾಜ್ ಕನ್ನಡ ಗಾನಲೋಕಕ್ಕೂ ತಮ್ಮ ಅಪಾರ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದಾರೆ. [[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೪ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೪ರಲ್ಲಿ]] ಬಿಡುಗಡೆಯಾದ [[ಸಂಪತ್ತಿಗೆ ಸವಾಲ್]] ಚಿತ್ರದ '''ಯಾರೇ ಕೂಗಾಡಲಿ,ಊರೇ ಹೋರಾಡಲಿ''' (ಎಮ್ಮೆ ಹಾಡೆಂದೇ ಪ್ರಸಿದ್ಧಿ) ಎಂಬ ಹಾಡಿನಿಂದ ಅವರು ಪೂರ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದ ಗಾಯಕರಾಗಿ ಹೊರ ಹೊಮ್ಮಿದರು. * ಇದಕ್ಕೂ ಮುಂಚೆ [[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೫೬ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೫೬ರಲ್ಲೇ]] [[ಓಹಿಲೇಶ್ವರ_(ಚಲನಚಿತ್ರ)]] ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ "ಶರಣು ಶಂಭೋ" ಎಂಬು ಗೀತೆಯೊಂದನ್ನು ಹಾಗೂ [[ಮಹಿಷಾಸುರಮರ್ಧಿನಿ (ಚಲನಚಿತ್ರ)|ಮಹಿಷಾಸುರ ಮರ್ಧಿನಿ]] ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ [[ಎಸ್.ಜಾನಕಿ]]ಯವರೊಡನೆ "ತುಂಬಿತು ಮನವ ತಂದಿತು ಸುಖವ" ಎಂಬ ಯುಗಳ ಗೀತೆಯನ್ನು ಹಾಡಿದ್ದರು. ಈ ಮೂರು ಚಿತ್ರಗಳು [[ಜಿ.ಕೆ.ವೆಂಕಟೇಶ್]] ಅವರ ಸಂಗೀತ ನಿರ್ದೇಶನವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದವು. * [[ಜಿ.ಕೆ.ವೆಂಕಟೇಶ್]] ಹಾಗೂ [[ಉಪೇಂದ್ರಕುಮಾರ್]] ಸಂಗೀತದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಹಾಡುಗಳನ್ನು ಹಾಡಿದ್ದಾರೆ. [[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೨ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೨ರಲ್ಲಿ]], [[ದೇವಸುಂದರಿ]] ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಹಾಸ್ಯರತ್ನ [[ನರಸಿಂಹರಾಜು]] ಅವರ ಪಾತ್ರಕ್ಕೆ ಯುಗಳ ಗೀತೆಯೊಂದನ್ನೂ ಹಾಡಿದ್ದಾರೆ. ಡಾ. ರಾಜ್ ಅವರು ಬೇರೊಬ್ಬರ ಅಭಿನಯಕ್ಕೆ ಹಿನ್ನೆಲೆ ಗಾಯನ ಮಾಡಿದ ಮೊದಲ ಚಿತ್ರಗೀತೆಯಿದು.<!-- ಆಧಾರ: '''ಕನ್ನಡ ಸಿನಿಮಾ ಇತಿಹಾಸ ಪುಟಗಳಲ್ಲಿ''' ಪುಸ್ತಕ --><BR> [[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೪ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೪ರಲ್ಲಿ]], [[ನವಕೋಟಿ ನಾರಾಯಣ|ನವಕೋಟಿನಾರಾಯಣ (ಭಕ್ತ ಪುರಂದರದಾಸ)]] ಚಲನಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ಕೀರ್ತನೆ ಗಳನ್ನು ಹಾಡಿದ್ದಾರೆ. *[[ಜೀವನ ಚೈತ್ರ]] ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿನ '''''ನಾದಮಯ ಈ ಲೋಕವೆಲ್ಲಾ''''' ಹಾಡಿನ ಗಾಯನಕ್ಕೆ ರಾಷ್ಟ್ರ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಪಡೆದರು. [[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೨೦೦೩ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೨೦೦೩ರಲ್ಲಿ]] ಬಿಡುಗಡೆಯಾದ [[ಅಭಿ]] ಚಿತ್ರದ "ವಿಧಿ ಬರಹ ಎಂಥ ಘೋರ" ಹಾಗು ಅದೇ ವರ್ಷದ [[ಚಿಗುರಿದ ಕನಸು]] ಚಿತ್ರದ "ಬಂಧುವೇ ಓ ಬಂಧುವೇ" ಇವರು ಹಾಡಿದ ಇತ್ತೀಚಿನ ಚಿತ್ರಗೀತೆಗಳಾಗಿರುತ್ತವೆ. * ಚಿತ್ರಗೀತೆಗಳಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲದೆ ಹಲವಾರು ಭಕ್ತಿಗೀತೆಗಳನ್ನು ಹಾಡಿರುವರು. ಕನ್ನಡವೇ ಸತ್ಯ, ಅನುರಾಗ, ಮಂಕುತಿಮ್ಮನ ಕಗ್ಗ - ರಾಜ್ ಕಂಠದಲ್ಲಿ ಮೂಡಿ ಬಂದ ಭಾವಗೀತೆ ಸಂಕಲನಗಳು. * ರಾಜ್ ಕುಮಾರ್ ಅವರು ತಮ್ಮ ಹೆಚ್ಚಿನ ಹಾಡುಗಳನ್ನು [[ಎಸ್.ಜಾನಕಿ|ಎಸ್. ಜಾನಕಿ]] ಮತ್ತು [[ವಾಣಿ ಜಯರಾಂ]] ಅವರೊಂದಿಗೆ ಹಾಡಿದ್ದಾರೆ. ಅಲ್ಲದೆ, [[ಪಿ. ಸುಶೀಲ]], [[ಬೆಂಗಳೂರು ಲತಾ]], [[ರತ್ನಮಾಲ ಪ್ರಕಾಶ್]], [[ಮಂಜುಳಾ ಗುರುರಾಜ್]]'', ಬಿ. ಆರ್. ಛಾಯಾ, ''ಕಸ್ತೂರಿ ಶಂಕರ್'', ''[[ಚಿತ್ರಾ]]'', ''ಸುಲೋಚನಾ ಅವರೊಂದಿಗೂ ಯುಗಳಗೀತೆಗಳನ್ನು ಹಾಡಿದ್ದಾರೆ. * '''ಹುಟ್ಟಿದರೇ ಕನ್ನಡನಾಡ್ನಲ್ ಹುಟ್ಟಬೇಕು, ಮೆಟ್ಟಿದರೇ, ಕನ್ನಡ ಮಣ್ಣನ್ ಮೆಟ್ಟಬೇಕು''' ಗೀತೆಯನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಹೋದೆಡೆಯಲ್ಲೆಲ್ಲಾ ಹಾಡುತ್ತಿದ್ದರು. ತಮ್ಮ '[[ದಾದಾಸಾಹೇಬ್ ಫಾಲ್ಕೆ ಪ್ರಶಸ್ತಿ|ದಾದಾ ಸಾಹೇಬ್ ಫಾಲ್ಕೆ ಪುರಸ್ಕಾರ]]', ವನ್ನು ದೆಹಲಿಯಲ್ಲಿ ಪಡೆದ ಬಳಿಕ, ಮುಂಬಯಿ ಗೆ ಭೇಟಿಕೊಟ್ಟಾಗ, '[[ಕರ್ನಾಟಕ ಸಂಘ]]' ದ ರಂಗಮಂಚದ ಮೇಲೆ, ಮೇಲಿನ ಗೀತೆಯನ್ನು ಅವರ ಮಕ್ಕಳ ಸಮೇತ ಕುಣಿದು-ಕುಪ್ಪಳಿಸಿ ಹಾಡಿದ ಸಡಗರ ಇನ್ನೂ ಮುಂಬಯಿ ನಗರದ, ಕನ್ನಡ ರಸಿಕರ ಮನದಲ್ಲಿ ಹಸಿರಾಗಿ ಉಳಿದಿದೆ. *ರಾಷ್ಟ್ರಕವಿ [[ಕುವೆಂಪು]] ರಚಿಸಿದ 'ಕನ್ನಡವೇ ಸತ್ಯ' ಹಾಡನ್ನು ಡಾ. ರಾಜಕುಮಾರ್‌ ಭಾವಗೀತೆಯ ಮೇರು ಕಲಾವಿದ [[ಸಿ ಅಶ್ವತ್ಥ್|ಡಾ. ಸಿ.ಅಶ್ವತ್ಥ್‌]] ಅವರ ಸಂಗೀತ ನಿರ್ದೇಶನದಲ್ಲಿ ಹಾಡಿದ್ದಾರೆ. ಇದು [[ಮೈಸೂರು ಅನಂತಸ್ವಾಮಿ]]ಯವರ ಆವೃತ್ತಿಗಿಂತಲೂ ಭಾರೀ ಜನಪ್ರಿಯತೆ ಗಳಿಸಿತು. ==ಕನ್ನಡಪರ ಚಳುವಳಿಗಳಲ್ಲಿ ಡಾ. ರಾಜ್== [[Image:Raj_Gokak.jpg|thumb|right|ಗೋಕಾಕ್ ಚಳುವಳಿಯಲ್ಲಿ ಡಾ. ರಾಜ್]] * '''ಗೋಕಾಕ್ ವರದಿ'''ಯು [[ಕನ್ನಡ]]ವನ್ನು ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಿಕ್ಷಣದಲ್ಲಿ ಕಡ್ಡಾಯವಾಗಿ ಅಳವಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಹಾಗು ಇನ್ನಿತರ ಮೂಲಭೂತ ಸೌಲಭ್ಯಗಳನ್ನು ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಗೆ ಕೊಡುವುದರ ಬಗ್ಗೆ ಸಿದ್ಧವಾಗಿತ್ತು. ಆದರೆ, ಈ ವರದಿಯು ಜಾರಿಗೆ ಬಂದಿರಲಿಲ್ಲ. ೧೯೮೧ರಲ್ಲಿ, [[ಪಾಟೀಲ ಪುಟ್ಟಪ್ಪ]], ಚಂದ್ರಶೇಖರ ಪಾಟೀಲ್ ಮುಂತಾದ ಸಾಹಿತಿಗಳು, ಕನ್ನಡ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು, ಹಲವು ಸಂಘಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಗೋಕಾಕ್ ವರದಿಯನ್ನು ಜಾರಿಗೊಳಿಸುವಂತೆ ಚಳುವಳಿಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭ ಮಾಡಿದರು. * ಇದೇ ಚಳುವಳಿಯು '''ಗೋಕಾಕ್ ಚಳುವಳಿ''' ಎಂದೇ ಹೆಸರಾಯಿತು. *ಚಳುವಳಿಯು ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡು ಹಲವಾರು ದಿನಗಳು ಕಳೆದರೂ, ಜನಸಾಮಾನ್ಯರಿಂದ ಉತ್ಸಾಹದ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ ಕಂಡುಬರಲಿಲ್ಲ. ಈ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಡಾ. ರಾಜ್ ಅವರನ್ನು ಚಳುವಳಿಗೆ ಆಹ್ವಾನಿಸಿ, ಚಳುವಳಿಯ ಬಲವರ್ಧನೆ ಮಾಡಬೇಕೆಂದು ಕೋರಲಾಯಿತು. ಡಾ. ರಾಜ್ ನೇತೃತ್ವದಲ್ಲಿ [[ಕನ್ನಡ ಚಿತ್ರರಂಗ]], ಗೋಕಾಕ್ ಚಳುವಳಿಗೆ ಸಂಪೂರ್ಣ ಸಹಕಾರ ನೀಡಲು ಪ್ರಕಟಿಸಿ, ರಾಜ್ಯಾದ್ಯಂತ ಪ್ರವಾಸ ಕೈಗೊಂಡಿತು. * ಹಲವಾರು ಸಭೆಗಳು, ಭಾಷಣಗಳು ಕರ್ನಾಟಕದ ಪ್ರಮುಖ ನಗರಗಳಲ್ಲಿ ಜರುಗಿದವು. ಕರ್ನಾಟಕದ ಜನತೆ ಚಳುವಳಿಗೆ ಹಿಂದೆಂದಿಗಿಂತಲೂ ಹೆಚ್ಚಿನ ಉತ್ಸಾಹದಿಂದ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಿಸಿದರು, ಭಾಗವಹಿಸಿದರು. ಕನ್ನಡದ ಬಗ್ಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಅರಿವು ಮೂಡಿಸಲು, ಅಭಿಮಾನ ಬೆಳೆಸಲು, ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಗೆ ಸಿಗಬೇಕಾದ ಹಕ್ಕುಗಳು, ಸೌಲಭ್ಯಗಳನ್ನು ಆಗಿನ [[ಕರ್ನಾಟಕ]] ಸರ್ಕಾರಕ್ಕೆ ಮನದಟ್ಟು ಮಾಡಿಕೊಡಲು, ಡಾ. ರಾಜ್ ಅವರ ಭಾಷಣಗಳು ಹಾಗು ಚಳುವಳಿಯ ನೇತೃತ್ವ ಸಹಾಯಕಾರಿಯಾದವು. [[ಗುಂಡೂರಾವ್]] ನೇತೃತ್ವದ ಆಗಿನ ಕರ್ನಾಟಕ ಸರ್ಕಾರವು ಚಳುವಳಿಯ ತೀವ್ರತೆಗೆ ಸ್ಪಂದಿಸಿ, ಗೋಕಾಕ್ ವರದಿಯನ್ನು ಜಾರಿಗೊಳಿಸಿತು. ==ಪ್ರಶಸ್ತಿ/ ಪುರಸ್ಕಾರಗಳು/ಬಿರುದುಗಳು== [[Image:Dr_Raj.jpg|thumb|right|ಕರ್ನಾಟಕ ರತ್ನ, ಪದ್ಮಭೂಷಣ ಡಾ. ರಾಜ್‌ಕುಮಾರ್]] === ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು === # [[ಪದ್ಮಭೂಷಣ]] ([[ಭಾರತ]] ಸರ್ಕಾರದಿಂದ) # [[ದಾದಾಸಾಹೇಬ್ ಫಾಲ್ಕೆ ಪ್ರಶಸ್ತಿ|ದಾದಾ ಸಾಹೇಬ್ ಫಾಲ್ಕೆ ಪ್ರಶಸ್ತಿ]] (೧೯೯೫ರಲ್ಲಿ [[ಭಾರತ]] ಸರ್ಕಾರದಿಂದ) # [[ಕರ್ನಾಟಕ ರತ್ನ]] ([[ಕರ್ನಾಟಕ]] ಸರ್ಕಾರ) # ರಾಷ್ಟ್ರಪ್ರಶಸ್ತಿ ([[ಜೀವನ ಚೈತ್ರ]] ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿನ 'ನಾದಮಯ ಈ ಲೋಕವೆಲ್ಲಾ' ಹಾಡಿನ ಗಾಯನಕ್ಕೆ) # ''ಅತ್ಯುತ್ತಮ ನಟ'' - [[ಫಿಲ್ಮ್‌ಫೇರ್]] ಪ್ರಶಸ್ತಿ ('''ಹತ್ತು''' ಬಾರಿ) # ''ಅತ್ಯುತ್ತಮ ನಟ'' - ರಾಜ್ಯಪ್ರಶಸ್ತಿ ('''ಒಂಭತ್ತು''' ಬಾರಿ) #[[ಕೆಂಟಕಿ ಕರ್ನಲ್]] (ಅಮೆರಿಕದ ಕೆಂಟಕಿ ರಾಜ್ಯದ ಗವರ್ನರ್ ೧೯೮೫ರಲ್ಲಿ ಬೆಂಗಳೂರಲ್ಲಿ ನೀಡಿದರು) # [[ನಾಡೋಜ ಪ್ರಶಸ್ತಿ]] (ಕನ್ನಡ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ, ಹಂಪಿ) # ಗುಬ್ಬಿ ವೀರಣ್ಣ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ([[ಕರ್ನಾಟಕ]] ಸರ್ಕಾರ) # ಕಲಾ ಕೌಸ್ತುಭ (ವೃತ್ತಿ ರಂಗಭೂಮಿಗೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದ ಸೇವೆಗೆ, ಕರ್ನಾಟಕ ಸರ್ಕಾರದಿಂದ) === ಪದವಿಗಳು === # ಗೌರವ ಡಾಕ್ಟರೇಟ್(ಮೈಸೂರು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ) === ಬಿರುದುಗಳು === # ಅಭಿನಯ ಕಲಾಶ್ರೀ # ಅಭಿನಯ ಕೇಸರಿ # ಅಭಿನಯ ಚಕ್ರೇಶ್ವರ # ಅಭಿನಯ ನೃಪತುಂಗ # ಅಭಿನಯ ಬ್ರಹ್ಮ # ಅಭಿನಯ ಭಗೀರಥ # ಅಭಿನಯ ಭಾರ್ಗವ # ಅಭಿನಯ ರತ್ನ # ಅಭಿನಯ ವಾಲ್ಮೀಕಿ # ಅಭಿನಯ ಶಿರೋಮಣಿ # ಅಭಿನಯ ಸಂಜಾತ # ಅಭಿನಯ ಸವ್ಯಸಾಚಿ # ಅಭಿನಯ ಸಿಂಹ # ಅಭಿನಯ ಸೃಷ್ಟಿಕರ್ತ # ಅಮರ ಜೀವಿ # ಅಮರ ಜ್ಯೋತಿ # ಕನ್ನಡ ಕಂಠೀರವ # ಕನ್ನಡ ಕಲಾ ಕಿರೀಟ # ಕನ್ನಡ ಕಲಾ ಕುಸುಮ # ಕನ್ನಡ ಕಲಾ ತಿಲಕ # ಕನ್ನಡ ಕುಲ ರತ್ನ # ಕನ್ನಡ ಕೇಸರಿ # ಕನ್ನಡ ಗಾನ ಕೌಸ್ತುಭ # ಕನ್ನಡ ಜನಕೋಟಿಯ ಪ್ರೀತಿಯ ಪುತ್ಥಳಿ # ಕನ್ನಡ ತಾಯಿಯ ಹೆಮ್ಮೆಯ ಮಗ # ಕನ್ನಡದ ರಕ್ಷಕ # ಕನ್ನಡದ ಕಣ್ಮಣಿ # ಕನ್ನಡದ ಕಂದ # ಕನ್ನಡದ ಕಲಿ # ಕನ್ನಡದ ಕಳಶ # ಕನ್ನಡದ ಕುಲ ದೇವ # ಕನ್ನಡದ ಚೇತನ # ಕನ್ನಡದ ಜೀವ # ಕನ್ನಡದ ಧ್ರುವತಾರೆ # ಕನ್ನಡದ ನಂದಾ ದೀಪ # ಕನ್ನಡದ ಬಂಧು # ಕನ್ನಡದ ಭೂ ಪಟ # ಕನ್ನಡದ ಮಾಣಿಕ್ಯ # ಕನ್ನಡದ ಮೇಷ್ಟ್ರು # ಕನ್ನಡದ ವಿಧಾತ # ಕನ್ನಡಿಗರ ಆರಾಧ್ಯ ದೈವ # ಕನ್ನಡಿಗರ ಕಣ್ಮಣಿ # ಕನ್ನಡಿಗರ ಹೃದಯ ಸಿಂಹಾಸಾನಾಧೀಶ್ವರ # ಕರುನಾಡ ಅಧಿಪತಿ # ಕರುನಾಡ ಕಲಾ ನಿಧಿ # ಕರುನಾಡ ಹುಲಿ # ಕರ್ನಾಟಕ ಕೀರ್ತಿವರ್ಮ # ಕರ್ನಾಟಕ ರತ್ನ # ಕರ್ನಾಟಕ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ರಾಯಭಾರಿ # ಕಲಾ ಆರಾಧಕ # ಕಲಾ ಕಮಲ ರಾಜಹಂಸ # ಕಲಾ ಕರ್ಮಯೋಗಿ # ಕಲಾ ಕುಸುಮ # ಕಲಾ ಕೌಸ್ತುಭ # ಕಲಾ ಜ್ಯೋತಿ # ಕಲಾ ತಪಸ್ವಿ # ಕಲಾ ತೇಜ # ಕಲಾ ದಾಹಿ # ಕಲಾ ದೀವಿಗೆ # ಕಲಾ ಪುಂಗವ # ಕಲಾ ಪುರುಷೋತ್ತಮ # ಕಲಾ ಪೋಷಕ # ಕಲಾ ಭಕ್ತ # ಕಲಾ ಭೂಷಣ # ಕಲಾ ಯೋಗಿ # ಕಲಾ ವಿನೀತ # ಕಲಾ ಶ್ರೇಷ್ಠ # ಕಲಾ ಸಿರಿ ರತ್ನ # ಕಾಯಕ ಯೋಗಿ # ಕಾಯಕ ರತ್ನ # ಕೃಷ್ಣಾನುಗ್ರಹಿ # ಕೆಂಟಕಿ ಕರ್ನಲ್ # ಗಾಜನೂರು ಗಂಡು # ಗಾನ ಕಲಾಶ್ರೀ # ಗಾನ ಕೋಗಿಲೆ # ಗಾನ ಗಂಗೆ # ಗಾನ ಗಂಧರ್ವ # ಗಾನ ಗಾರುಡಿಗ # ಗಾನ ಜ್ಯೋತಿ # ಗಾನ ತರಂಗ # ಗಾನ ಯೋಗಿ # ಗಾನ ರಸಿಕ # ಗಾನ ಲಹರಿ # ಗಾನ ವಾರಿಧಿ # ಗಾನ ವಿಭೂಷಣ # ಗಾನ ಸಿಂಧು # ಗಿರಿ ನಟ # ಗೆಲುವಿನ ಹಮ್ಮೀರ # ಗೌರವ ಡಾಕ್ಟರಟ್ ಪುರಸ್ಕೃತ # ಚಿತ್ರರಂಗದ ಧ್ರುವತಾರೆ # ಜಗ ಮೆಚ್ಚಿದ ಮಗ # ಜ್ಞಾನದಾಹಿ # ದಾದ ಸಾಹೇಬ್ ಪಾಲ್ಕೇ ಪುರಸ್ಕ್ರುತ # ದೇವತಾ ಮನುಷ್ಯ # ದೇವರ ದೇವ ಕಲಾ ದೇವ # ನಕ್ಷತ್ರಗಳ ರಾಜ # ನಗುವಿನ ಸರದಾರ # ನಟ ಭಯಂಕರ # ನಟ ರತ್ನಾಕರ # ನಟ ವೈಭವೇಶ್ವರ # ನಟ ಶೇಖರ # ನಟ ಸಾರ್ವಭೌಮ # ನವರಸ ಮಂಜೂಷ # ನಾಡೋಜ # ನೇತ್ರದಾನದ ಸ್ಪೂರ್ತಿ ರತ್ನ # ಪದ್ಮ ಭೂಷಣ # ಪದ್ಮ ವಿಭೂಷಣ # ಪ್ರಾತಃ ಸ್ಮರಣಿಯ # ಬೆಳ್ಳಿ ತೆರೆಯ ಬಂಗಾರ # ಭಕ್ತ ಕಲಾ ರತ್ನ # ಭಾಗ್ಯವಂತ # ಮಧುರ ಕಂಠಶ್ರೀ # ಮಹಾ ತಪಸ್ವಿ # ಮಹಾ ಪುರುಷ # ಮಹಾ ಮಹಿಮ # ಮಹಾ ಯೋಗಿ # ಮೇರು ನಟ # ಯೋಗ ಕಲಾ ರತ್ನ # ರತ್ನ ದೀಪ # ರಸಿಕರ ರಾಜ # ರಾಜಕೀರ್ತಿ ಮೆರೆದ ಗಂಡುಗಲಿ # ಲೋಕ ಪೂಜಿತ # ವರ ನಟ # ವಿನಯ ಶೀಲ # ವಿಶ್ವ ಮಾನವ # ವಿಶ್ವ ಶಾಂತಿ ಪ್ರಿಯ # ವೀರಾಧಿ ವೀರ # ಶತಮಾನದ ಯುಗ ಪುರುಷ # ಶುದ್ಧ ಮನಸ್ಸಿನ ಹಿಮಶಿಖರ # ಸಂಗೀತ ರತ್ನ # ಸಮಾಜ ಭೂಷಣ # ಸರಸ್ವತಿ ಪುತ್ರ # ಸರಳತೆಯ ಸಂತ # ಸರಳತೆಯ ಸಾಕಾರಮೂರ್ತಿ # ಸೋಲಿಲ್ಲದ ಸರದಾರ === ಡಾ. ರಾಜ್‌ಕುಮಾರ್ ರಸ್ತೆ === [[ಕರ್ನಾಟಕ |ಕರ್ನಾಟಕದ]] ರಾಜಧಾನಿ [[ಬೆಂಗಳೂರು|ಬೆಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿ]], [[ಯಶವಂತಪುರ]] ಮೇಲ್ಸೇತುವೆಯಿಂದ ಪ್ರಸನ್ನ ಚಿತ್ರಮಂದಿರದವರೆಗೆ [[ರಾಜಾಜಿನಗರ]]ದ ಮೂಲಕ ಹಾದುಹೋಗುವ ಮುಖ್ಯರಸ್ತೆಗೆ '''ಡಾ. ರಾಜ್‌ಕುಮಾರ್ ರಸ್ತೆ''' ಎಂದು ಹೆಸರಿಸಲಾಗಿದೆ. ===ಗೂಗಲ್‌ ಡೂಡಲ್‌ ಗೌರವ=== ಗೂಗಲ್‌ ಸರ್ಚ್‌‌ನ ಡೂಡಲ್‌ ವಿಭಾಗದವರು ಡಾ. ರಾಜ್‌ಕುಮಾರ್‌ ಅವರ ೮೮ನೇ ಹುಟ್ಟು ಹಬ್ಬದ ದಿನ ( ೨೪ ಏಪ್ರಿಲ್‌ ೨೦೧೭ ) ರಾಜ್‌ ಅವರ [https://www.google.com/doodles/rajkumars-88th-birthday ಡೂಡಲ್‌ ] ಪ್ರದರ್ಶಿಸುವ ಮೂಲಕ ಗೌರವ ಸಲ್ಲಿಸಿದರು. ಈ ಡೂಡಲ್‌ ದೇಶಾದ್ಯಂತ ( google.co.in ) ಎಲ್ಲಾ ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲೂ ಪ್ರದರ್ಶಿತಗೊಂಡು ಪರ ರಾಜ್ಯದವರಿಗೂ ರಾಜ್‌ ಅವರ ಬಗ್ಗೆ ಕುತೂಹಲ ಮೂಡುವಂತೆ ಮಾಡಿತು. ತೆಂಕಣ ಭಾರತದ ನಟರಿಗೆ ಗೂಗಲ್‌ ಈ ರೀತಿಯ ಗೌರವ ಸಲ್ಲಿಸಿರುವುದು ಇದೇ ಮೊದಲು. ಇದಕ್ಕಾಗಿ ಕನ್ನಡಿಗರು ಗೂಗಲ್‌ನವರಿಗೂ ಅಭಿನಂದನೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದರು. == ಪುಸ್ತಕಗಳು == === ಕನ್ನಡ ರಂಗಭೂಮಿ ಮತ್ತು ಸಿನೆಮಾಕ್ಕೆ ಡಾ. ರಾಜ್ ಕೊಡುಗೆ (ಪಿ.ಹೆಚ್.ಡಿ ನಿಬಂಧ) === * [[ಬೆಂಗಳೂರು|ಬೆಂಗಳೂರಿನ]] ಬಸವನಗುಡಿಯಲ್ಲಿರುವ ವಿಜಯ ಕಾಲೇಜಿನಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಉಪನ್ಯಾಸಕರಾದ '''ಡಿ. ಗುರುಮೂರ್ತಿ ಹಾರೋಹಳ್ಳಿ''' ಅವರು '''"ಕನ್ನಡ ರಂಗಭೂಮಿ ಮತ್ತು ಸಿನೆಮಾಕ್ಕೆ ಡಾ. ರಾಜ್ ಕೊಡುಗೆ"''' ಕುರಿತ ಸಂಶೋಧನಾತ್ಮಕ ಪ್ರಬಂಧ ಮಂಡಿಸಿ, [[ಮೈಸೂರು]] ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಿಂದ ಡಾಕ್ಟರೇಟ್ ಪದವಿ ಪಡೆದಿದ್ದಾರೆ. ಈ ಸಂಶೋಧನೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಡಾ. ರಾಜ್ ಅವರನ್ನು ಹಲವಾರು ಬಾರಿ ಸಂದರ್ಶಿಸಿದ್ದಾರೆ. * ೧೯೯೭ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದ ಸಂಶೋಧನೆಯನ್ನು ನಾಲ್ಕುವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಡಾ. ಮಳಲಿ ವಸಂತಕುಮಾರ್ ಅವರ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನದಲ್ಲಿ ನಡೆಸಿದ ಗುರುಮೂರ್ತಿ ೨೦೦೧ರಲ್ಲಿ ಪಿ.ಹೆಚ್.ಡಿ ಪದವಿ ಪಡೆದರು. ===ಪ್ರಾಣಪದಕ=== * ಪ್ರಾಣಪದಕ ಡಾ. ರಾಜಕುಮಾರ್ ಅವರನ್ನು ಕುರಿತ 2013ರ ಅಕ್ಟೋಬರ್ ತಿಂಗಳಿನಲ್ಲಿ [[ಅ. ನಾ. ಪ್ರಹ್ಲಾದರಾವ್]] ಬರೆದ ಸ್ವಾರಸ್ಯಕರ ಸಂಗತಿಗಳ ಮತ್ತೊಂದು ಪುಸ್ತಕ. ಶ್ರೀಮತಿ ಪಾರ್ವತಮ್ಮ ರಾಜಕುಮಾರ್ ನೆನಪಿನಾಳದಲ್ಲಿನ ಡಾ. ರಾಜಕುಮಾರ್ ಸಂಗತಿಗಳನ್ನು ಅನಾವರಣಗೊಳಿಸುವ, ವಸಂತ ಪ್ರಕಾಶನ ಪ್ರಕಾಶನಗೊಳಿಸಿರುವ [[ಅ.ನಾ.ಪ್ರಹ್ಲಾದರಾವ್|ಅ. ನಾ. ಪ್ರಹ್ಲಾದರಾವ್]] ಬರೆದ ವಿಶಿಷ್ಟ ಪುಸ್ತಕ 'ಪ್ರಾಣಪದಕ'. ಸುಮಾರು 120 ಪುಟಗಳ ಈ ಪುಸ್ತಕದ ಲೇಖನಗಳು `ಮಂಗಳ` ವಾರಪತ್ರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟಿಗೊಂಡಿದ್ದವು. * ಶ್ರೀಮತಿ ಪಾರ್ವತಮ್ಮ ರಾಜಕುಮಾರ್ ಅವರು ಬೇರೆ ಬೇರೆ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಲೇಖಕ ರೊಂದಿಗೆ ಹಲವು ವಿಷಯ ಗಳನ್ನು ನೆನಪು ಮಾಡಿಕೊಂಡರು. 'ಪ್ರಾಣಪದಕ' ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ 'ಮಂಗಳ' ವಾರಪತ್ರಿಕೆ ಈ ಲೇಖನಗಳನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸಿತ್ತು. ===ಬಂಗಾರದ ಮನುಷ್ಯ === ಕನ್ನಡದ ವರನಟ ಡಾ. ರಾಜಕುಮಾರ್ ಅವರ ಜೀವನ ಹಾಗೂ ಸಾಧನೆ ಕುರಿತು ಕರ್ನಾಟಕ ಸರ್ಕಾರಕ್ಕಾಗಿ [[ಅ.ನಾ.ಪ್ರಹ್ಲಾದರಾವ್|ಅ. ನಾ. ಪ್ರಹ್ಲಾದರಾವ್]] ಬರೆದ [[ಬಂಗಾರದ ಮನುಷ್ಯ]] ಅತ್ಯಂತ ಜನಪ್ರಿಯ ಪುಸ್ತಕ. * ಈ ಪುಸ್ತಕ ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಭಾಷೆಗೆ `ಡಾ. ರಾಜಕುಮಾರ್ ಇನ್ಮಿಟಬಲ್ ಆಕ್ಟರ್ ವಿಥ್ ಗೋಲ್ಡನ್ ವಾಯ್ಸ್` ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ಭಾಷಾಂತರಗೊಂಡು ಅಮೆರಿಕದ ನ್ಯೂಜೆರ್ಸಿ ನಗರದಲ್ಲಿ ಬಿಡುಗಡೆಗೊಂಡಿತು.<ref>https://web.archive.org/web/20230111120122/https://openlibrary.org/books/OL22530456M/Dr._Rajkumar_the_inimitable_actor_with_a_golden_voice</ref> ಕನ್ನಡದ ನಟರೊಬ್ಬರನ್ನು ಕುರಿತ ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಪುಸ್ತಕವೊಂದು ಭಾರತದ ಹೊರಗಡೆ ಬಿಡುಗಡೆಗೊಂಡ ಮೊದಲ ಪುಸ್ತಕ ಇದೆಂಬ ದಾಖಲೆಯನ್ನೂ ಮಾಡಿತು. ಕನ್ನಡ ಪುಸ್ತಕ ಬಿಡುಗಡೆ ಗೊಂಡ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಡಾ. ರಾಜಕುಮಾರ್ ಹಾಗೂ ಶ್ರೀಮತಿ ಪಾರ್ವತಮ್ಮ ರಾಜಕುಮಾರ್ ಅವರು ತಮ್ಮ ಮನೆಗೆ ಲೇಖಕರ ಕುಟುಂಬವನ್ನು ಬರಮಾಡಿಕೊಂಡು ಆತಿಥ್ಯ ನೀಡಿದ್ದರು. * ೨೨೦ ಪುಟಗಳ ಈ ಪುಸ್ತಕ ಡಾ. ರಾಜಕುಮಾರ್ ಅವರಿಂದಲೇ ಪ್ರಶಂಸೆಗೆ ಒಳಗಾಯಿತು. * ಇದು ಡಾ. ರಾಜಕುಮಾರ್ ಅವರನ್ನು ಕುರಿತಾದ ಮೊದಲ ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಪುಸ್ತಕವೇ ಅಲ್ಲದೆ, ದೇಶದ ಹೊರಗಡೆ ಬಿಡುಗಡೆ ಆದ ಡಾ. ರಾಜಕುಮಾರ್ ಕುರಿತಾದ ಮೊದಲ ಪುಸ್ತಕವೂ ಹೌದು. ಈ ಪುಸ್ತಕದಲ್ಲಿ ಡಾ. ರಾಜಕುಮಾರ್ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳ ಬಗ್ಗೆ ವಿವರಗಳಷ್ಟೆ ಅಲ್ಲದೆ, ಅವರ ಸಾಮಾಜಿಕ ಬದುಕು ಹಾಗೂ ಸಮಾಜಕ್ಕೆ ನೀಡಿದ ಕೊಡುಗೆಯ ವಿವರಗಳನ್ನು ದಾಖಲಿಸಲಾಗಿದೆ. * ಕನ್ನಡ ಪುಸ್ತಕ ೨೦೦೬ರಲ್ಲಿ ಅಮೆರಿಕದ ವಾಷಿಂಗ್ಟನ್ ನಗರದಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಅಕ್ಕ ಸಮ್ಮೇಳನ, ೨೦೦೬ರಲ್ಲಿ ಕುವ್ಯೆತ್ ಕನ್ನಡ ಸಮ್ಮೇಳನದಲ್ಲಿ ಬಿಡುಗಡೆಗೊಂಡಿತು. ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಪುಸ್ತಕ ಬೆಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿ ಶ್ರೀಮತಿ ಪಾವ೯ತಮ್ಮ ರಾಜಕುಮಾರ್ ಅವರಿಂದ ಬಿಡುಗಡೆಗೊಂಡಿತಲ್ಲದೆ, ಲಂಡನ್ ನಗರದಲ್ಲಿ ೨೦೦೮ರ ಆಗಸ್ಟ್ ತಿಂಗಳಿನಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಕನ್ನಡ ಸಮ್ಮೇಳನದಲ್ಲಿ ಅಲ್ಲಿನ ಸೆನೆಟರ್ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿದರು. ==ಇತರೆ ವಿಕಿಮೀಡಿಯ ಯೋಜನೆಗಳಲ್ಲಿ ಡಾ. ರಾಜ್‌ಕುಮಾರ್== *[[:wikisource:kn:ಮುಖ್ಯ ಪುಟ|ಕನ್ನಡ ವಿಕಿಸೊರ್ಸನಲ್ಲಿ]] [[:wikisource:kn:ವರ್ಗ:ಡಾ.ರಾಜ್‌ಕುಮಾರ ಗಾಯನ|ಡಾ. ರಾಜ್‌ಕುಮಾರ ಗಾಯನ]] ==ಹೊರಗಿನ ಸಂಪರ್ಕಗಳು== {{Commons category|Rajkumar}} {{IMDb name|0004660}} * [http://thatskannada.oneindia.in/cine/raj/index.html ದಟ್ಸ ಕನ್ನಡ.ಕಾಂ - ಡಾ. ರಾಜ್ ಲೇಖನಗಳ ಸಂಗ್ರಹ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060409145137/http://thatskannada.oneindia.in/cine/raj/index.html |date=2006-04-09 }} * [http://vishvakannada.com/%E0%B2%AE%E0%B2%A8%E0%B3%8B%E0%B2%B0%E0%B2%82%E0%B2%9C%E0%B2%A8%E0%B3%86/%E0%B2%A1%E0%B2%BE-%E0%B2%B0%E0%B2%BE%E0%B2%9C%E0%B3%8D%E2%80%8C%E0%B2%95%E0%B3%81%E0%B2%AE%E0%B2%BE%E0%B2%B0%E0%B3%8D%E2%80%8C%E0%B2%B0%E0%B2%B5%E0%B2%B0-%E0%B2%B5%E0%B2%BF%E0%B2%B6%E0%B3%87/ ವಿಶ್ವಕನ್ನಡ.ಕಾಂ - ಡಾ. ರಾಜ್ ವಿಶೇಷ ಪರಿಚಯ (ಕೃಪೆ:"ಕನ್ನಡ ಸಿನಿಮಾ ಇತಿಹಾಸ ಪುಟಗಳಲ್ಲಿ" ಪುಸ್ತಕ)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131208154435/http://vishvakannada.com/%e0%b2%ae%e0%b2%a8%e0%b3%8b%e0%b2%b0%e0%b2%82%e0%b2%9c%e0%b2%a8%e0%b3%86/%e0%b2%a1%e0%b2%be-%e0%b2%b0%e0%b2%be%e0%b2%9c%e0%b3%8d%e2%80%8c%e0%b2%95%e0%b3%81%e0%b2%ae%e0%b2%be%e0%b2%b0%e0%b3%8d%e2%80%8c%e0%b2%b0%e0%b2%b5%e0%b2%b0-%e0%b2%b5%e0%b2%bf%e0%b2%b6%e0%b3%87/ |date=2013-12-08 }} * [http://www.kannadaprabha.com/News.asp?ID=KP%2A20060412220146 ಬೇಡರಕಣ್ಣಪ್ಪ ಚಿತ್ರಕ್ಕೆ ಆಯ್ಕೆ ವಿವರಗಳು - ಹೆಚ್.ಎಲ್.ಎನ್.ಸಿಂಹರವರ ಪುತ್ರ ಹೆಚ್.ಎಲ್.ಶೇಷಚಂದ್ರ ಲೇಖನ (ಕನ್ನಡಪ್ರಭ)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070928114347/http://www.kannadaprabha.com/News.asp?ID=KP*20060412220146 |date=2007-09-28 }} * [https://www.avidhafoundation.com/2021/10/best-of-dr-rajkumar-kannada-songs-by.html ಡಾ ರಾಜಕುಮಾರ್ ಗಾಯನ ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20211104104032/https://www.avidhafoundation.com/2021/10/best-of-dr-rajkumar-kannada-songs-by.html |date=2021-11-04 }} * http://members.tripod.com/~arvintripod/raj.html * http://www.rajkumarmemorial.com {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130615234057/http://rajkumarmemorial.com/ |date=2013-06-15 }} * http://www.gandhadagudi.com/forum/viewforum.php?f=18 {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070928004401/http://www.gandhadagudi.com/forum/viewforum.php?f=18 |date=2007-09-28 }} ==ಉಲ್ಲೇಖಗಳು== {{reflist}} {{ಕನ್ನಡ ಚಿತ್ರರಂಗದ ನಾಯಕರು}} {{ಕನ್ನಡ ಚಿತ್ರರಂಗದ ಹಿನ್ನೆಲೆ ಗಾಯಕರು}} ‌‌ {{ದಾದಾಸಾಹೇಬ್‌ ಫಾಲ್ಕೆ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪುರಸ್ಕೃತರು}} [[ವರ್ಗ:ಕನ್ನಡ ಚಿತ್ರರಂಗದ ನಟರು|ರಾಜಕುಮಾರ್]] [[ವರ್ಗ:ಹಿನ್ನೆಲೆ ಗಾಯಕರು|ರಾಜಕುಮಾರ್]] [[ವರ್ಗ:ಕರ್ನಾಟಕ ರತ್ನ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪುರಸ್ಕೃತರು|ರಾಜಕುಮಾರ್]] [[ವರ್ಗ:೧೯೨೯ ಜನನ|ರಾಜಕುಮಾರ್]] [[ವರ್ಗ:೨೦೦೬ ನಿಧನ|ರಾಜಕುಮಾರ್]] [[ವರ್ಗ:ದಾದಾಸಾಹೇಬ್ ಫಾಲ್ಕೆ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪುರಸ್ಕೃತರು]] [[ವರ್ಗ:ರಾಜಕುಮಾರ್ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಕರ್ನಾಟಕದ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು]] [[en:Rajkumar]] sw2wojyi4p4237tgucasuykael91uro 1224301 1224273 2024-04-26T06:59:57Z 45.118.105.139 /* ದೇವರ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ */ wikitext text/x-wiki {{ವಿಶೇಷ ಲೇಖನ}} {{Infobox person | name = ರಾಜ್‌ಕುಮಾರ್ | other names = ರಾಜ್‌ಕುಮಾರ್, ಅಣ್ಣಾವ್ರು | image = Dr. Rajkumar 4.jpg | image_size = | birth_name = ಸಿಂಗಾನಲ್ಲೂರು ಪುಟ್ಟಸ್ವಾಮಯ್ಯ ಮುತ್ತುರಾಜು | birth_date = ೨೪ ಏಪ್ರಿಲ್, ೧೯೨೯ | birth_place = [[ಗಾಜನೂರು]], [[ಮೈಸೂರು ಸಂಸ್ಥಾನ]],<ref>{{Cite web |url=http://www.hindu.com/fline/fl2308/stories/20060505002309800.htm |title=The Hindu, FrontLine - Pride of Kannada |access-date=2013-03-12 |archive-date=2012-11-10 |archive-url=https://web.archive.org/web/20121110074656/http://www.hindu.com/fline/fl2308/stories/20060505002309800.htm |url-status=dead }}</ref><ref name="BBCRajkumar">[http://news.bbc.co.uk/2/hi/south_asia/859391.stm BBC News South Asia - India's approach to bandit kidnapper]</ref><ref name="oldmaps">[http://homepages.rootsweb.ancestry.com/~poyntz/India/images/Madras&Mysore1.JPG Map of Mysore Kingdom & Madras Presidency - The whole of Talavadi block incl' Hassanur, Gajanur were with the Mysore Presidency]</ref> ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಭಾರತ | death_date = 12 ಏಪ್ರಿಲ್ 2006 (ವಯಸ್ಸು - 76) | death_place = [[ಬೆಂಗಳೂರು]], [[ಕರ್ನಾಟಕ]], ಭಾರತ | monuments = [[ಕಂಠೀರವ ಸ್ಟುಡಿಯೊ|ಕಂಠೀರವ ಸ್ಟುಡಿಯೋಸ್]]<ref name="htrest">{{Cite web |url=http://www.hindustantimes.com/A-Rs-100-million-memorial-to-Rajkumar/Article1-88329.aspx |title=Hindustan Times - A Rs 100 million memorial to Rajkumar |access-date=2013-03-12 |archive-date=2013-01-25 |archive-url=https://archive.today/20130125161936/http://www.hindustantimes.com/A-Rs-100-million-memorial-to-Rajkumar/Article1-88329.aspx |url-status=dead }}</ref> | occupation = [[ನಟ]], ಗಾಯಕ | years_active = 1954–2005 | academyawards = | title = ನಟಸಾರ್ವಭೌಮ, ಕರ್ನಾಟಕ ರತ್ನ, ವರನಟ,ಅಣ್ಣಾವ್ರು | movement = [[ಗೋಕಾಕ್ ಚಳುವಳಿ]]<ref>{{Cite web |url=http://www.bangalorenotes.com/raj.pdf |title=Economic and Political Weekly - Rajkumar and Kannada Nationalism |access-date=2013-03-12 |archive-date=2013-11-01 |archive-url=https://web.archive.org/web/20131101214321/http://www.bangalorenotes.com/raj.pdf |url-status=dead }}</ref> | spouse = [[ಪಾರ್ವತಮ್ಮ ರಾಜ್‌ಕುಮಾರ್]] | children = [[ಶಿವರಾಜ್‍ಕುಮಾರ್]] <br /> [[ಪುನೀತ್ ರಾಜ್‍ಕುಮಾರ್]] <br /> [[ರಾಘವೇಂದ್ರ ರಾಜ್‍ಕುಮಾರ್]] <br /> ಪೂರ್ಣಿಮ<br /> ಲಕ್ಷ್ಮಿ<ref>{{Cite web |url=http://www.rajkumarmemorial.com/life.htm |title=Rajkumarmemorial.com - Life |access-date=2013-03-12 |archive-date=2015-03-21 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150321131305/http://rajkumarmemorial.com/life.htm |url-status=dead }}</ref> | website = }} '''ಡಾ. ರಾಜ್‌ಕುಮಾರ್''', ಅಣ್ಣಾವ್ರು ಎಂದೇ ಖ್ಯಾತರಾದ ಕನ್ನಡ ಚಲನಚಿತ್ರರಂಗ ಮತ್ತು ರಂಗಭೂಮಿಯ ಮೇರುನಟ. [[ಕರ್ನಾಟಕ|ಕರ್ನಾಟಕದ]] ಅತ್ಯಂತ ಜನಪ್ರಿಯ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖರು. ನಟನೆ, ಗಾಯನ ಮತ್ತು ಚಿತ್ರ ನಿರ್ಮಾಣದ ಮೂಲಕ. ವರನಟ,ನಟಸಾರ್ವಭೌಮ ಮೊದಲಾದ ಬಿರುದುಗಳು ಮತ್ತು [[ಮೈಸೂರು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ|ಮೈಸೂರು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಿಂದ]] ಗೌರವ ಡಾಕ್ಟರೇಟ್ ಹಾಗೂ [[ಹಂಪಿ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ|ಹಂಪಿ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಿಂದ]] ನಾಡೋಜ ಪದವಿಯನ್ನು ಪಡೆದ ಮೊದಲ ನಟ ಇವರು.<ref>https://kannada.boldsky.com/insync/life/2014/dr-rajkumar-birthday-special-remembering-annavru-on-his-86t-007370-pg1.html</ref><ref>[http://m.prajavani.net/article/2017_04_24/486571# ಡಾ.ರಾಜ್‌ಕುಮಾರ್‌ಗೆ ಗೂಗಲ್‌ ಡೂಡಲ್‌ ಮೂಲಕ ಗೌರವ]{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> [[ಭಾರತೀಯ ಚಿತ್ರರಂಗ]] ನೂರು ವರ್ಷ ಪೂರೈಸಿದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ''[[ಫೋರ್ಬ್ಸ್]]'' ಪತ್ರಿಕೆಯು ಪ್ರಕಟಿಸಿರುವ '''25 ಅತ್ಯದ್ಭುತ ನಟನೆ'''ಗಳ ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಡಾ. ರಾಜ್ ಕುಮಾರ್ ಅವರ ''ಬಂಗಾರದ ಮನುಷ್ಯ'' ಚಿತ್ರದ ನಟನೆಯೂ ಒಂದಾಗಿದೆ.<ref>{{Cite news|url=http://www.forbesindia.com/article/100-years-of-indian-cinema/25-greatest-acting-performances-of-indian-cinema/35125/1|title=100 years of Indian cinema: 25 greatest performances of Indian cinema|work=Forbes|author= Shishir Prasad, N.S. Ramnath, Shohini Mitter|date= 27 Apr 2020|access-date=29 Sep 2020}}</ref> ==ಜೀವನ== * ನಟಸಾರ್ವಭೌಮ '''ಡಾ. ರಾಜ್‌ಕುಮಾರ್''' (ಜನನ: [[ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೪]], [[೧೯೨೯]] - ಮರಣ: [[ಏಪ್ರಿಲ್ ೧೨]], [[೨೦೦೬]]) [[ಕನ್ನಡ ಚಿತ್ರರಂಗ |ಕನ್ನಡ ಚಿತ್ರರಂಗದ]] ಧ್ರುವತಾರೆ ಎಂದೇ ಹೆಸರಾದ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ನಟ, ಗಾಯಕ. ೧೯೫೪-೨೦೦೫ರವರೆಗೆ ೫ ದಶಕದಗಳ ಚಿತ್ರರಂಗದ ಬದುಕಿನಲ್ಲಿ, ೨೦೦ ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ನಾಯಕನಾಗಿ ನಟಿಸಿದ ಹೆಗ್ಗಳಿಕೆ ಡಾ. ರಾಜ್ ರದ್ದು. * ಕೇವಲ [[ನಟ|ನಟರಾಗಿ]] ಉಳಿಯದೆ ಹಿನ್ನೆಲೆ ಗಾಯಕರಾಗಿ ಸಹ ಹೆಸರು ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ. ನಟಸಾರ್ವಭೌಮ ಬಿರುದು, ೧೯೭೩ರಲ್ಲಿ[[ಮೈಸೂರು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ|ಮೈಸೂರು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಿಂದ]] ಗೌರವ ಡಾಕ್ಟರೇಟ್ ಹಾಗೂ ಹಂಪಿ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಿಂದ ನಾಡೋಜ ಪದವಿಯನ್ನು ಪಡೆದಿದ್ದಾರೆ. ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದಿಂದ [[ಪದ್ಮಭೂಷಣ]] ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಮತ್ತು ಚಿತ್ರರಂಗದಲ್ಲಿನ ಜೀವಮಾನದ ಸಾಧನೆ ಗಾಗಿ [[ದಾದಾಸಾಹೇಬ್ ಫಾಲ್ಕೆ ಪ್ರಶಸ್ತಿ|ದಾದಾ ಸಾಹೇಬ್ ಫಾಲ್ಕೆ ಪ್ರಶಸ್ತಿ]]ಗಳು ಸಹ ಲಭಿಸಿವೆ. * [[ಕರ್ನಾಟಕ]] ಸರ್ಕಾರದಿಂದ [[ಕರ್ನಾಟಕ ರತ್ನ]] ಪಡೆದ ಎರಡನೆಯ ವ್ಯಕ್ತಿ ೨೦೦೦ನೇ ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಕುಖ್ಯಾತ ದಂತಚೋರ [[ವೀರಪ್ಪನ್]]‌ನಿಂದ ಅಪಹರಣವಾಗಿದ್ದ ರಾಜ್‌ಕುಮಾರ್, ೧೦೮ ದಿನಗಳ ನಂತರ ಬಿಡುಗಡೆಯಾಗಿದ್ದರು. ೨೦೦೬ ಏಪ್ರಿಲ್ ೧೨ರಂದು ಬೆಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿ, ಹೃದಯಾಘಾತದಿಂದ ಮರಣ ಹೊಂದಿದರು. ===ಹಿನ್ನೆಲೆ=== [[Image:Rajkumar.jpg|thumb|ಡಾ. ರಾಜ್‌ಕುಮಾರ್]] [[ಕನ್ನಡ]] [[ರಂಗಭೂಮಿ |ರಂಗಭೂಮಿಯ]] ಹೆಸರಾಂತ ಪ್ರತಿಭೆ ಸಿಂಗನಲ್ಲೂರು ಪುಟ್ಟಸ್ವಾಮಯ್ಯ ಮತ್ತು ಲಕ್ಷ್ಮಮ್ಮ ದಂಪತಿಗಳ ಹಿರಿಯ ಮಗನಾಗಿ, [[ಚಾಮರಾಜನಗರ]] ಜಿಲ್ಲೆಯ ಗಡಿಭಾಗದಲ್ಲಿರುವ ದೊಡ್ಡ ಗಾಜನೂರಿನಲ್ಲಿ [[೧೯೨೯]]ರ [[ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೪]]ರಂದು ರಾಜ್‌ಕುಮಾರ್ ಹುಟ್ಟಿದರು. ನಾಮಕರಣಗೊಂಡ ಹೆಸರು ಮುತ್ತುರಾಜು(ಮುತ್ತಣ್ಣ).<BR> ಡಾ. ರಾಜ್ ಅವರಿಗೆ ವರದರಾಜ್ ಎಂಬ ಸಹೋದರರೂ, ಶಾರದಮ್ಮ ಎಂಬ ತಂಗಿಯೂ ಇದ್ದರು. ೧೯೫೩ ಜೂನ್ ೨೫ರಂದು [[ಪಾರ್ವತಮ್ಮ ರಾಜ್‌ಕುಮಾರ್|ಪಾರ್ವತಿಯವರೊಡನೆ]] ಲಗ್ನವಾಯಿತು. ಪಾರ್ವತಿಯವರು ಮುಂದೆ '''[[ಪಾರ್ವತಮ್ಮ ರಾಜ್‌ಕುಮಾರ್]]''' ಎಂದೇ [[ಕನ್ನಡ]]ದ ಜನತೆಗೆ ಚಿರ ಪರಿಚಿತರಾಗಿ [[ಕನ್ನಡ ಚಿತ್ರರಂಗ]]ದ ಪ್ರಮುಖ ಚಿತ್ರ ನಿರ್ಮಾಪಕರಲ್ಲೊಬ್ಬರಾದರು. ''ವಜ್ರೇಶ್ವರಿ ಸಂಸ್ಥೆ''ಯ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ಕನ್ನಡ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಡಾ. ರಾಜ್ ದಂಪತಿಗಳಿಗೆ ೫ ಜನ ಮಕ್ಕಳು. ಮೂರು ಜನ ಗಂಡು ಮಕ್ಕಳು ಮತ್ತು ಇಬ್ಬರು ಹೆಣ್ಣು ಮಕ್ಕಳು. ಗಂಡು ಮಕ್ಕಳಾದ [[ಶಿವರಾಜ್‍ಕುಮಾರ್ (ನಟ)|ಶಿವರಾಜ್‌ಕುಮಾರ್]], [[ರಾಘವೇಂದ್ರ ರಾಜ್‍ಕುಮಾರ್ (ನಟ)|ರಾಘವೇಂದ್ರ ರಾಜ್‌ಕುಮಾರ್]] ಮತ್ತು [[ಪುನೀತ್ ರಾಜ್‌ಕುಮಾರ್]] [[ಕನ್ನಡ ಚಿತ್ರರಂಗ |ಕನ್ನಡ ಚಿತ್ರರಂಗದ]] ನಾಯಕ ನಟರು. ಹೆಣ್ಣು ಮಕ್ಕಳು ಪೂರ್ಣಿಮಾ ಹಾಗು ಲಕ್ಷ್ಮಿ. ಹಿರಿಯ ಅಳಿಯ ಪಾರ್ವತಮ್ಮನವರ ತಮ್ಮನಾದ ಗೋವಿಂದರಾಜು ಹಾಗು ಕಿರಿಯ ಅಳಿಯ ಚಿತ್ರನಟ [[ರಾಮ್‍ಕುಮಾರ್|ರಾಮ್‌ಕುಮಾರ್]]. ಒಟ್ಟು ಹನ್ನೆರಡು ಮೊಮ್ಮಕ್ಕಳಿದ್ದು, [[ಶಿವರಾಜ್‍ಕುಮಾರ್ (ನಟ)|ಶಿವರಾಜ್‌ಕುಮಾರ್]] ಪುತ್ರಿಯಾದ ನಿವೇದಿತಾ, [[ಅಂಡಮಾನ್]] ಮುಂತಾದ ಕೆಲವು ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಬಾಲನಟಿಯಾಗಿ ನಟಿಸಿದ್ದಾಳೆ. [[ಕರ್ನಾಟಕ |ಕರ್ನಾಟಕದ]] ಮಾಜಿ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿ [[ಎಸ್. ಬಂಗಾರಪ್ಪ]] ಅವರು ಡಾ. ರಾಜ್ ಅವರ ಬೀಗರು. ಬಂಗಾರಪ್ಪನವರ ಪುತ್ರಿಯಾದ ಗೀತಾ, ಶಿವರಾಜ್‌ಕುಮಾರ್ ಅವರ ಪತ್ನಿ. ===ಅಪಹರಣ=== * ೩೦ ಜುಲೈ ೨೦೦೦ರಂದು, ಕುಖ್ಯಾತ ದಂತಚೋರ, ನರಹಂತಕ [[ವೀರಪ್ಪನ್]]‌ನಿಂದ ಡಾ. ರಾಜ್ ಅವರು ಗಾಜನೂರಿನಲ್ಲಿರುವ ತಮ್ಮ ತೋಟದ ಮನೆಯಿಂದ ಅಪಹರಣವಾದರು. ಡಾ. ರಾಜ್ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಅವರ ಅಳಿಯ ಗೋವಿಂದರಾಜು ಮತ್ತು ನಾಗಪ್ಪ ಮಾರಡಗಿ ಅವರೂ ಕೂಡ ಅಪಹರಣಕ್ಕೊಳಗಾದರು. * ಅಪಹರಣದ ನಂತರದ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ, ಕ್ಯಾಸೆಟ್ಟುಗಳ ಮೂಲಕ, ಪತ್ರಗಳ ಮೂಲಕ [[ಕರ್ನಾಟಕ]] ಹಾಗು [[ತಮಿಳುನಾಡು]] ಸರ್ಕಾರಗಳನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸುತ್ತಿದ್ದ ವೀರಪ್ಪನ್ ಡಾ. ರಾಜ್ ಅವರನ್ನು ಒತ್ತೆಯಾಳಗಿಟ್ಟುಕೊಂಡು, ಹಲವಾರು ಬೇಡಿಕೆಗಳನ್ನು ಮುಂದಿಟ್ಟಿದ್ದನು. ನೂರೆಂಟು ದಿನಗಳ ಕಾಲ ಅಪಹೃತರಾಗಿ, ಅರಣ್ಯವಾಸ ಅನುಭವಿಸಿದ್ದ ಡಾ. ರಾಜ್, ೧೫ ನವೆಂಬರ್ ೨೦೦೦ರಂದು ಬಿಡುಗಡೆಗೊಂಡರು. * ಅಪಹರಣದ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಕರ್ನಾಟಕದ ಪೋಲಿಸ್ ಮಹಾನಿರ್ದೇಶಕರಾದ(ಡಿಜಿಪಿ) ಪಿ. ದಿನಕರ್ ಅವರು ಅಪಹರಣದ ಬಗ್ಗೆ "Veerappan's Prize Catch: Dr.Rajkumar" ಎಂಬ ಪುಸ್ತಕವನ್ನು ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ. ಆ ಪುಸ್ತಕವನ್ನು [[ರವಿ ಬೆಳಗೆರೆ |ರವಿ ಬೆಳಗೆರೆ ಯವರು]] "ರಾಜ ರಹಸ್ಯ" ಎಂಬ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡಕ್ಕೆ ಅನುವಾದಿಸಿದ್ದಾರೆ. ===ನಿಧನ=== [[Image:Bangalore Rajkumar.jpg|thumb|right|200px|ಮಾಧ್ಯಮಗಳಿಂದ "ಅಂತಿಮ ನಮನ, ಅಣ್ಣಾವ್ರೆ"]] * ಅಂತಿಮ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಮಂಡಿನೋವು ಹಾಗು ಎದೆನೋವಿನಿಂದ ಬಳಲಿದ ಡಾ. ರಾಜ್, ೧೨ ಏಪ್ರಿಲ್, [[೨೦೦೬]] ಬುಧವಾರದಂದು ಮಧ್ಯಾಹ್ನ ೧:೪೫ರ ಸುಮಾರಿಗೆ, [[ಬೆಂಗಳೂರು|ಬೆಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿ]] ತಮ್ಮ ಕೊನೆಯುಸಿರೆಳೆದರು. [[ಕನ್ನಡ ಚಿತ್ರರಂಗ |ಕನ್ನಡ ಚಿತ್ರರಂಗದ]] ದಂತಕಥೆಯಾಗಿದ್ದ ಡಾ. ರಾಜ್ ಅವರ ಅಗಲಿಕೆಯಿಂದ, ಒಂದು ಸುವರ್ಣ ಯುಗದ ಅಂತ್ಯವಾದಂತಾಯಿತು. * ಡಾ. ರಾಜ್ ಅವರ ಸ್ವ-ಇಚ್ಛೆಯಂತೆ, ಮರಣೋತ್ತರವಾಗಿ ಅವರ ಕಣ್ಣುಗಳನ್ನು ನಾರಾಯಣ ನೇತ್ರಾಲಯಕ್ಕೆ ದಾನ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಮೃತರ ಪಾರ್ಥಿವ ಶರೀರವನ್ನು ಅಭಿಮಾನಿಗಳ, ಬಂಧುಮಿತ್ರರ ದರ್ಶನಕ್ಕಾಗಿ ಬೆಂಗಳೂರಿನ [[ಕಂಠೀರವ ಒಳಾಂಗಣ ಕ್ರೀಡಾಂಗಣ|ಕಂಠೀರವ ಕ್ರೀಡಾಂಗಣ]]ದಲ್ಲಿ ಇಡಲಾಗಿತ್ತು. ಅಪಾರ ಸಂಖ್ಯೆಯ ಜನಸ್ತೋಮ ಅಂತಿಮ ದರ್ಶನದಲ್ಲಿ ಪಾಲ್ಗೊಂಡಿತ್ತು. * ೧೩ ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೦೦೬ರಂದು, ಬೆಂಗಳೂರಿನ ನಂದಿನಿ ಲೇಔಟ್‌ನಲ್ಲಿರುವ [[ಕಂಠೀರವ ಸ್ಟುಡಿಯೊ]] ಆವರಣದಲ್ಲಿ ಡಾ. ರಾಜ್ ಪಾರ್ಥಿವ ಶರೀರದ ಅಂತ್ಯಸಂಸ್ಕಾರವು ನಡೆಯಿತು. ಇವೆರಡು ದಿನ (ಏಪ್ರಿಲ್ ೧೨ ಮತ್ತು ೧೩), ಬೆಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿ ಪ್ರಕ್ಷುಬ್ಧ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ಉಂಟಾಗಿತ್ತು. == ಬಣ್ಣದ ಬದುಕು == ===ರಂಗಭೂಮಿ ಮತ್ತು ತಂದೆಯ ಪ್ರಭಾವ=== * [[ಬೇಡರ ಕಣ್ಣಪ್ಪ]] ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ [[ನಾಯಕ|ನಾಯಕನಾಗಿ]] ನಟಿಸುವ ಮುನ್ನ ಡಾ. ರಾಜ್ ಅವರ ಹೆಸರು ಮುತ್ತುರಾಜ ಎಂದಿತ್ತು. ಮುತ್ತುರಾಜನ ತಂದೆ ''ಸಿಂಗಾನಲ್ಲೂರು ಪುಟ್ಟಸ್ವಾಮಯ್ಯ''<ref>https://kannada.news18.com/photogallery/entertainment/what-are-the-real-names-of-sandalwood-these-famous-actors-hg-402775.html</ref> ರವರು ಎಂದರೆ ೧೯೩೦-೧೯೫೦ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ರಂಗಭೂಮಿಯ ದೊಡ್ಡ ಹೆಸರು. ರೌದ್ರ ಪಾತ್ರಗಳಿಗೆ ಹೆಸರಾಗಿದ್ದ ಪುಟ್ಟಸ್ವಾಮಯ್ಯರವರು '''ಗುಬ್ಬಿ ಕಂಪನಿಯಲ್ಲಿ''' ಕಲಾವಿದರಾಗಿದ್ದರು. ಬಡತನದಿಂದಾಗಿ ಮುತ್ತುರಾಜ್ ವಿದ್ಯಾಭ್ಯಾಸ ನಾಲ್ಕನೆ ತರಗತಿಗೆ ನಿಂತಿತು. * ಗುಬ್ಬಿ ಕಂಪನಿಯೇ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯವಾಯಿತು. ತಂದೆಯನ್ನು ನೆರಳಿನಂತೆ ಹಿಂಬಾಲಿಸಿದ ಮುತ್ತು ರಾಜ್‌ಗೆ ಅವರಿಂದಲೇ ತರಬೇತಿಯಾಯಿತು. ನಾಟಕಗಳಲ್ಲಿ ಸಣ್ಣ ಪುಟ್ಟ ಪಾತ್ರ ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಡಾ. ರಾಜ್‌ಕುಮಾರ್ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ತಂದೆ ಬೀರಿರುವ ಪ್ರಭಾವ ಅಪಾರ.ಫಾಲ್ಕೆ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪ್ರಕಟವಾದಾಗ ಅವರು ಮೊದಲು ನೆನಪಿಸಿಕೊಂಡದ್ದು ತಂದೆ ಹೇಳಿದ ಮಾತುಗಳನ್ನೇ:"ಇಂತಹ ಸಾಧನೆ ನಿನ್ನಿಂದ ಸಾಧ್ಯ" ಎಂದು ಪುಟ್ಟಸ್ವಾಮಯ್ಯ ಮಗನ ಭವಿಷ್ಯವನ್ನು ಅಂದೇ ನುಡಿದಿದ್ದರು. ಅದು ನಿಜವಾಯಿತು. * "ನನ್ನ ತಂದೆ ರಂಗದ ಮೇಲೆ ಹುರಿ ಮೀಸೆ ತಿರುಗಿಸುತ್ತಾ, ಆರ್ಭಟಿಸುತ್ತಾ ರಂಗ ಪ್ರವೇಶಿಸಿದರೆಂದರೆ ಎಂತಹವರಿಗೂ ಒಂದು ಬಾರಿ ನಡುಕ ಬರುತ್ತಿತ್ತು" ಎಂದು ತಂದೆಯವರ ಅಭಿನಯವನ್ನು ಬಣ್ಣಿಸುವ ರಾಜ್‌ಕುಮಾರ್ ಅವರಿಗೆ ತಂದೆಯ ಅಭಿನಯ ಬಲುಪ್ರಿಯ. "ನಾನೂ ಅದೇ ರೀತಿ ಮಾಡಬೇಕೆಂದು [[ಭಕ್ತ ಪ್ರಹ್ಲಾದ]] ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಹಿರಣ್ಯ ಕಶಿಪು ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಅವರಂತೆ ಅಭಿನಯಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವೇ ಎಂದು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದೆ; ಆದರೆ ಬರಲಿಲ್ಲ" ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. * ಗುಬ್ಬಿ ಕಂಪನಿಯಲ್ಲಿ ಪುಟ್ಟಸ್ವಾಮಯ್ಯನವರು ಅಭಿನಯಿಸುತ್ತಿದ್ದಾಗ ಮುತ್ತುರಾಜುವಿಗೆ "ಕೃಷ್ಣಲೀಲಾ" ಎಂಬ ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಸಣ್ಣ ಪಾತ್ರ ದೊರಕಿತು. ಕೆಲ ದಿನಗಳ ನಂತರ ಪುಟ್ಟಸ್ವಾಮಯ್ಯನವರು ಗುಬ್ಬಿ ಕಂಪನಿ ತೊರೆದು ಎಂ.ವಿ.ಸುಬ್ಬಯ್ಯ ನಾಯ್ಡು ಅವರ '''ಶ್ರೀ ಸಾಹಿತ್ಯ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ ನಾಟಕ ಮಂಡಳಿ'''ಗೆ ಸೇರಿದಾಗ ಅಕಸ್ಮಾತ್ತಾಗಿ ಮುತ್ತುರಾಜ್‌ಗೆ "ಅಂಬರೀಷ" ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಅಂಬರೀಷನ ತಮ್ಮ ರಮಾಕಾಂತನ ಪಾತ್ರ ದೊರಕಿತು. * ಅನಂತರ "ಕುರುಕ್ಷೇತ್ರ" ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ತಂದೆ ಭೀಮನ ಪಾತ್ರವಾದರೆ ಮಗ ಅರ್ಜುನನ ಪಾತ್ರ. ರಾಜ್‌ಕುಮಾರ್‌ಗೆ ಇದು ರಂಗ ತಾಲೀಮು. ೧೯೫೧ರಲ್ಲಿ ತಂದೆ ಪುಟ್ಟಸ್ವಾಮಯ್ಯನವರ ನಿಧನ. ಬಂದೆರಗಿದ ಅಘಾತದಿಂದ ತತ್ತರಿಸಿದ ಮುತ್ತುರಾಜ್, ಮತ್ತೆ ಗುಬ್ಬಿ ಕಂಪನಿ ಸೇರಿ "ಭೂ ಕೈಲಾಸ" ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಅಭಿನಯಿಸಿದರು. ಗುಬ್ಬಿ ಕಂಪನಿ ಅಲ್ಲದೆ, ''ಶ್ರೀ ಸಾಹಿತ್ಯ ಮಂಡಲಿ'', ಶೇಷಾಚಾರ್ಯರ ''ಶೇಷಕಮಲ ನಾಟಕ ಮಂಡಳಿ''ಯಲ್ಲಿಯೂ ರಾಜ್‌ಕುಮಾರ್ ಒಂದು ವರ್ಷ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದಾರೆ. ===ಚಿತ್ರರಂಗಕ್ಕೆ ನಾಯಕನಾಗಿ ಪಾದಾರ್ಪಣೆ=== * [[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೪೨ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೪೨ರಲ್ಲಿ]] ಬಿಡುಗಡೆಯಾದ [[ಭಕ್ತ ಪ್ರಹ್ಲಾದ(೧೯೪೨)|ಭಕ್ತ ಪ್ರಹ್ಲಾದ]] ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ನಟನಾಗಿಯೂ, [[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೫೨ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೫೨ರಲ್ಲಿ]] ಬಿಡುಗಡೆಯಾದ ಶಂಕರ್‌ಸಿಂಗ್ ನಿರ್ದೇಶನದ [[ಶ್ರೀ ಶ್ರೀನಿವಾಸ ಕಲ್ಯಾಣ]] ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಸಪ್ತರ್ಷಿಗಳಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರಾಗಿ ಅಭಿನಯಿಸಿದ್ದ ಮುತ್ತುರಾಜ್, ರಂಗಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ಸಕ್ರಿಯರಾಗಿದ್ದರು. * [[೧೯೫೩]]ರಲ್ಲಿ ಆಗಷ್ಟೆ ಮದುವೆಯಾಗಿದ್ದ ಮುತ್ತುರಾಜ್ ದಂಪತಿಗಳು [[ನಂಜನಗೂಡು|ನಂಜನಗೂಡಿನಿಂದ]] ಮೈಸೂರಿಗೆ ಹೊರಡಲು ರೈಲ್ವೆ ನಿಲ್ದಾಣದಲ್ಲಿದ್ದರು. ಅದೇ ಸಮಯಕ್ಕೆ [[ಹೆಚ್.ಎಲ್.ಎನ್.ಸಿಂಹ]] ಕೂಡ ಮೈಸೂರಿಗೆ ಹೋಗಲು ಅಲ್ಲಿಗೆ ಬಂದಿದ್ದರು. ಅವರು ಮುತ್ತು ರಾಜ್‌ರವರನ್ನು ಚಿಕ್ಕಂದಿನಿಂದ ನೋಡಿದ್ದರು. ಅಂದು ರೈಲ್ವೆ ನಿಲ್ದಾಣದಲ್ಲಿ ಆ ದಂಪತಿಗಳನ್ನು ಕಂಡು ಪ್ರೀತಿಯಿಂದ ಮಾತನಾಡಿಸಿ, ಯೋಗಕ್ಷೇಮ ವಿಚಾರಿಸಿದರು. * ಸಿಂಹ ಕಣ್ಣಪ್ಪನ ಪಾತ್ರಕ್ಕೆ ಹೊಸನಟನನ್ನು ಹುಡುಕುತ್ತಿದ್ದ ಸಮಯ. ಅಂದು ಕಟ್ಟುಮಸ್ತಾದ ಆಳು ಮುತ್ತರಾಜ್‌ರವರನ್ನು ಕಂಡ ತಕ್ಷಣ "ಇವನನ್ನೇ ಕಣ್ಣಪ್ಪನಾಗಿ ಏಕೆ ಮಾಡಬಾರದು" ಎಂಬ ಭಾವನೆ ಮೂಡಿತ್ತು. ಮುತ್ತುರಾಜ್ ಬಳಿ ವಿಳಾಸವನ್ನು ಪಡೆದು, ದಂಪತಿಗಳಿಗೆ ಶುಭ ಕೋರಿ ಸಿಂಹ ಬೀಳ್ಕೊಟ್ಟಿದ್ದರು. ಮೇಲಿನ ಘಟನೆ ನಡೆದ ಕೆಲ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಮೈಸೂರಿನ ಟೌನ್‌ಹಾಲಿನಲ್ಲಿ ಬೇಡರ ಕಣ್ಣಪ್ಪ ನಾಟಕ ಪ್ರದರ್ಶನವಿತ್ತು. ಅದರಲ್ಲಿ ಮುತ್ತುರಾಜ್ ಕಣ್ಣಪ್ಪನ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸುತ್ತಾರೆ ಎಂದು ಸಿಂಹರವರಿಗೆ ತಿಳಿಯಿತು. * ಆ ದಿನ, ಅರ್ಧಗಂಟೆ ನಾಟಕ ನೋಡಿ, ಮುತ್ತುರಾಜ್‌ರವರ ತನ್ಮಯತೆಯ ಅಭಿನಯ ಕಂಡು ಸಿಂಹ ಸಂತೋಷ ಪಟ್ಟರು. ಗುಬ್ಬಿ ಕರ್ನಾಟಕ ಫಿಲಂಸ್ ನಿರ್ಮಿಸುತ್ತಿದ್ದ [[ಬೇಡರ ಕಣ್ಣಪ್ಪ]] ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿನ ಕಣ್ಣಪ್ಪನ ಪಾತ್ರಕ್ಕೆ ಈತನೇ ಸರಿಯಾದ ವ್ಯಕ್ತಿ ಎಂದುಕೊಂಡು ನಿರ್ಮಾಪಕ [[ಎ.ವಿ.ಎಂ.ಚೆಟ್ಟಿಯಾರ್]] ಅವರನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸಿ, ಆ ಚಿತ್ರದ ಸಹ ನಿರ್ಮಾಪಕರಾಗಿದ್ದ [[ಗುಬ್ಬಿ ವೀರಣ್ಣ]]ನವರಿಗೆ ಈ ವಿಷಯ ತಿಳಿಸಿ ಅವರನ್ನು ಒಪ್ಪಿಸಿದರು. * ನಂತರ ಮುತ್ತುರಾಜ್ [[ಜಿ.ವಿ.ಅಯ್ಯರ್]] ಹಾಗು [[ನರಸಿಂಹರಾಜು]] ಇವರುಗಳನ್ನು 'ಸ್ಕ್ರೀನ್ ಟೆಸ್ಟ್' ಗೆ [[ಚೆನ್ನೈ|ಮದರಾಸಿಗೆ]] ಬರಲು ಆಹ್ವಾನಿಸಿದರು.ನಿರ್ದೇಶಕ [[ಎಚ್. ಎಲ್. ಎನ್. ಸಿಂಹ|ಎಚ್.ಎಲ್.ಎನ್.ಸಿಂಹ]] ಅವರಿಂದ ಮುತ್ತುರಾಜ್‌ಗೆ-'''ರಾಜ‌ಕುಮಾರ್''' ಎಂಬ ಹೊಸ ಹೆಸರಿನ ನಾಮಕರಣವಾಯಿತು. ರಾಜಕುಮಾರ್ [[ಬೇಡರ ಕಣ್ಣಪ್ಪ]] ಚಿತ್ರದ ನಾಯಕನಾಗಿ ಅಭಿನಯಿಸಿದರು. * ಚಿತ್ರವು [[೧೯೫೪]]ರ [[ಮೇ]] ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ ಆಗಿನ [[ಕರ್ನಾಟಕ|ಮೈಸೂರು ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ]] ಎಲ್ಲೆಡೆ ಬಿಡುಗಡೆಗೊಂಡಿತು. [[ಬೇಡರ ಕಣ್ಣಪ್ಪ]] ಚಿತ್ರ ರಾಷ್ಟ್ರಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪಡೆದ ಪ್ರಥಮ ಚಿತ್ರವಾಗಿ [[ಕನ್ನಡ ಚಿತ್ರರಂಗ]]ದಲ್ಲಿಯೇ ಒಂದು ಮೈಲಿಗಲ್ಲಾಯಿತು. ಮದರಾಸು 'ಸ್ಕ್ರೀನ್ ಟೆಸ್ಟ್' ನೋಡಿದ ನಿರ್ಮಾಪಕ ಎ.ವಿ.ಎಂ.ಚೆಟ್ಟಿಯಾರ್ ಅವರು [[ಹೆಚ್.ಎಲ್.ಎನ್.ಸಿಂಹ]] ಅವರ ಬಳಿ ಹೋಗಿ " ಈ ಉದ್ದ ಮೂಗಿನ ಮತ್ತು ಹಲ್ಲು ಹುಬ್ಬು ಇರುವವರನ್ನು ಹಾಕಿಕೊಂಡು ಏನು ಚಿತ್ರ ಮಾಡುತ್ತೀಯ ಎಂದು ಕೇಳಿದ್ದರಂತೆ. ಆದರೆ ಹೆಚ್.ಎಲ್.ಎನ್.ಸಿಂಹ ಅವರು ನಿರ್ಮಾಪಕರಿಗೆ ಎ.ವಿ.ಎಂ.ಚೆಟ್ಟಿಯಾರ್, ಇವರೇ ಸರಿಯಾದ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ಎಂದು ಹೇಳಿ ಒಪ್ಪಿಸಿದ್ದರು. === ಬಣ್ಣದ ಬದುಕಿನ ಪಕ್ಷಿನೋಟ === * ಬೇಡರ ಕಣ್ಣಪ್ಪ ಚಿತ್ರದಿಂದ ನಾಯಕ ನಟನಾಗಿ ಅಭಿನಯಿಸಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದ ರಾಜಕುಮಾರ್, [[ಭಕ್ತ ವಿಜಯ]], [[ಹರಿಭಕ್ತ]], [[ಓಹಿಲೇಶ್ವರ]], [[ಭೂಕೈಲಾಸ]], [[ಭಕ್ತ ಕನಕದಾಸ]], [[ನವಕೋಟಿ ನಾರಾಯಣ|ನವಕೋಟಿ ನಾರಾಯಣ(ಭಕ್ತ ಪುರಂದರದಾಸ)]] ಮುಂತಾದ ಭಕ್ತಿ ಪ್ರಧಾನ ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಅಭಿನಯಿಸಿದರು. ೨೦೦ ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ನಾಯಕನಾಗಿ ಅಭಿನಯಿಸಿದ ಕನ್ನಡದ ಏಕೈಕ ಕಲಾವಿದರು. * ೧೯೬೦ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ, ''ಕಣ್ತೆರೆದು ನೋಡು'', ''ಗಾಳಿಗೋಪುರ'', ''ನಂದಾದೀಪ'', ''ಸಾಕು ಮಗಳು'', ''ನಾಂದಿ'' ಮುಂತಾದ ಸಾಮಾಜಿಕ ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿಯೂ, [[ರಣಧೀರ ಕಂಠೀರವ(ಚಲನಚಿತ್ರ)|ರಣಧೀರ ಕಂಠೀರವ]], [[ಕಿತ್ತೂರು ಚೆನ್ನಮ್ಮ (ಚಲನಚಿತ್ರ)|ಕಿತ್ತೂರು ಚೆನ್ನಮ್ಮ]], [[ಇಮ್ಮಡಿ ಪುಲಿಕೇಶಿ]], [[ಶ್ರೀ ಕೃಷ್ಣದೇವ ರಾಯ]] ಮುಂತಾದ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಚಿತ್ರಗಳು ರಾಜ್ ಅಭಿನಯದಲ್ಲಿ ತೆರೆ ಕಂಡವು. * ೧೯೬೬ರಲ್ಲಿ ಬಿಡುಗಡೆಯಾದ ಸಂಗೀತ ಪ್ರಧಾನ [[ಸಂಧ್ಯಾರಾಗ]] ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಸಂಗೀತಗಾರನಾಗಿ ನಟಿಸಿದ ರಾಜ್ ಅವರ ಅಭಿನಯಕ್ಕೆ ಭಾರತದ ಹೆಸರಾಂತ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಗಾಯಕರಾದ [[ಎಂ. ಬಾಲಮುರಳಿ ಕೃಷ್ಣ|ಡಾ.ಬಾಲಮುರಳಿ ಕೃಷ್ಣ]] ಹಾಗು [[ಭೀಮಸೇನ್ ಜೋಷಿ|ಪಂಡಿತ್ ಭೀಮಸೇನ ಜೋಷಿ]] ಅವರು ಹಾಡಿದ್ದಾರೆ. * ಇದೇ ವರ್ಷ ತೆರೆಕಂಡ [[ಮಂತ್ರಾಲಯ ಮಹಾತ್ಮೆ]] ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ರಾಜ್‌ಕುಮಾರ್ ಶ್ರೀ ರಾಘವೇಂದ್ರ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ನಟಿಸಿದ್ದು, ಈ ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿನ ಅಭಿನಯ ತಮ್ಮ ಚಿತ್ರ ಬದುಕಿನಲ್ಲಿ ಮಿಕ್ಕೆಲ್ಲ ಚಿತ್ರಗಳಿಗಿಂತಲೂ ಹೆಚ್ಚು ತೃಪ್ತಿಕರ ಎಂದು ಹಲವಾರು ಬಾರಿ ಸಂದರ್ಶನಗಳಲ್ಲಿ ತಿಳಿಸಿದ್ದಾರೆ. * ೧೯೬೮ರಲ್ಲಿ ಬಿಡುಗಡೆಯಾದ [[ಜೇಡರ ಬಲೆ]] ಎಂಬ ಚಿತ್ರದ ಮೂಲಕ ಜೇಮ್ಸ್ ಬಾಂಡ್ ಮಾದರಿಯ ಗೂಢಚಾರಿ ಪಾತ್ರವನ್ನಾಧರಿಸಿದ ಚಿತ್ರಸರಣಿಗೆ ನಾಂದಿ ಹಾಡಿದರು. ಈ ಸರಣಿ ಯಲ್ಲಿ 'ಪ್ರಕಾಶ್' ಎಂಬ ಏಜೆಂಟ್ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ (ಏಜೆಂಟ್ ೯೯೯) ಅಭಿನಯಿಸಿದರು. ಈ ಸರಣಿಯಲ್ಲಿನ ಇತರ ಚಿತ್ರಗಳು [[ಆಪರೇಷನ್ ಜಾಕ್‍ಪಾಟ್‍ನಲ್ಲಿ ಸಿ.ಐ.ಡಿ. ೯೯೯|ಆಪರೇಷನ್ ಜಾಕ್‌ಪಾಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಸಿ.ಐ.ಡಿ. ೯೯೯]], [[ಗೋವಾದಲ್ಲಿ ಸಿ.ಐ.ಡಿ. ೯೯೯]] ಹಾಗು [[ಆಪರೇಷನ್ ಡೈಮಂಡ್ ರಾಕೆಟ್]]. ಇವಲ್ಲದೇ [[ಸಿ.ಐ.ಡಿ. ರಾಜಣ್ಣ]] ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಸಿ.ಐ.ಡಿ ಆಗಿ ರಾಜ್ ಅಭಿನಯಿಸಿದ್ದಾರೆ. * ರಾಜ್‌ಕುಮಾರ್ ಅವರ ನೂರನೇ ಚಿತ್ರವಾದ [[ಭಾಗ್ಯದ ಬಾಗಿಲು]] ೧೯೬೮ರಲ್ಲಿ ತೆರೆ ಕಂಡಿತು. ಇದೇ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಇವರಿಗೆ '''ನಟಸಾರ್ವಭೌಮ''' ಎಂಬ ಬಿರುದನ್ನು ನೀಡಿ ಗೌರವಿಸಲಾಯಿತಲ್ಲದೆ, ಅದೇ ಹೆಸರಿನ ಚಲನಚಿತ್ರವೂ ([[ನಟಸಾರ್ವಭೌಮ (೧೯೬೮ ಚಲನಚಿತ್ರ)|ನಟಸಾರ್ವಭೌಮ]]) ಕೂಡ ತಯಾರಾಯಿತು. ಈ ಚಿತ್ರವು ರಾಜ್‌ಕುಮಾರ್ ಅವರ ಹಿಂದಿನ ನೂರು ಚಿತ್ರಗಳ ತುಣುಕು ದೃಶ್ಯಗಳನ್ನು ಜೊತೆಗೂಡಿಸಿ ತಯಾರಿಸುವ ಯೋಜನೆಯೊಂದಿಗೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾದರೂ, ಸ್ಥಳಾವಕಾಶದ ಕೊರತೆಯಿಂದ ಕೆಲವು ಚಿತ್ರಗಳ ತುಣುಕುಗಳನ್ನು ಕೈಬಿಡಲಾಗಿದೆ. * ೧೯೭೧ರಲ್ಲಿ ಬಿಡುಗಡೆಯಾದ [[ಕಸ್ತೂರಿ ನಿವಾಸ]] ಮತ್ತು [[ಸಾಕ್ಷಾತ್ಕಾರ]] ಚಿತ್ರಗಳು ರಾಜ್ ಅವರ ಜನಪ್ರಿಯ ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಮುಖ್ಯವಾದವು. ಈ ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿನ ''ಆಡಿಸಿನೋಡು ಬೀಳಿಸಿ ನೋಡು ಉರುಳಿ ಹೋಗದು'' ಹಾಗು ''ಒಲವೆ ಜೀವನ ಸಾಕ್ಷಾತ್ಕಾರ'' ಹಾಡುಗಳು ಜನಮನಗಳಲ್ಲಿ ವಿಶೇಷ ಸ್ಥಾನ ಪಡೆದ ಗೀತೆಗಳಾಗಿವೆ. * ರಾಜ್‌ಕುಮಾರ್ ಅವರನ್ನು ಖ್ಯಾತಿಯ ಉತ್ತುಂಗಕ್ಕೇರಿಸಿದ ಚಿತ್ರ ೧೯೭೧ರಲ್ಲಿ ತೆರೆಕಂಡ [[ಬಂಗಾರದ ಮನುಷ್ಯ]]. ಚಿತ್ರಮಂದಿರದಲ್ಲಿ ಸತತವಾಗಿ ಎರಡು ವರ್ಷಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚಿನ ಅವಧಿಯ ಪ್ರದರ್ಶನಗೊಂಡು ಹೊಸ ದಾಖಲೆಯನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿತು. ಈ ದಾಖಲೆ ಕನ್ನಡ ಚಿತ್ರರಂಗದಲ್ಲಿ ಇಂದಿಗೂ ಅಚ್ಚಳಿಯದೇ ನಿಂತಿದೆ. ಈ ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿನ ರಾಜ್ ಅಭಿನಯದ ''ರಾಜೀವಪ್ಪ'' ಎಂಬ ಪಾತ್ರವು ಕನ್ನಡ ಚಿತ್ರರಂಗದಲ್ಲಿನ ಅತ್ಯಂತ ಖ್ಯಾತ ಪಾತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿ ಹೆಸರು ಪಡೆಯಿತು. * ರಾಜ್‌ಕುಮಾರ್ ಅವರ ನೂರೈವತ್ತನೇ ಚಿತ್ರ, ೧೯೭೩ರಲ್ಲಿ ತೆರೆಕಂಡ, [[ಗಂಧದ ಗುಡಿ]]. ರಾಜ್ ಅರಣ್ಯಾಧಿಕಾರಿಯ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ನಟಿಸಿದ ಈ ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ [[ಕನ್ನಡ ಚಿತ್ರರಂಗ]]ದ ಮತ್ತೊಬ್ಬ ಖ್ಯಾತ ನಟರಾದ [[ಡಾ. ವಿಷ್ಣುವರ್ಧನ್|ವಿಷ್ಣುವರ್ಧನ್]] ಅಭಿನಯಿಸಿದ್ದಾರೆ. ೧೯೭೪ರಲ್ಲಿ ತೆರೆಕಂಡ [[ಭಕ್ತ ಕುಂಬಾರ]] ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿನ ರಾಜ್ ಅಭಿನಯ ಮನೋಜ್ಞ ಮತ್ತು ಅತ್ಯಂತ ಭಾವಪೂರ್ಣ ಎಂದು ವಿಮರ್ಶಕರ ಅಭಿಪ್ರಾಯ. * ಇದೇ ವರ್ಷ ಬಿಡುಗಡೆ ಯಾದ [[ಸಂಪತ್ತಿಗೆ ಸವಾಲ್]] ಚಿತ್ರದ ''ಯಾರೇ ಕೂಗಾಡಲಿ, ಊರೇ ಹೋರಾಡಲಿ'' ಹಾಡಿನ ಮೂಲಕ ರಾಜ್ ಹಿನ್ನೆಲೆ ಗಾಯಕರಾಗಿ ತಮ್ಮ ಮುಂದಿನ ಎಲ್ಲಾ ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲೂ ಹಾಡಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. * ೧೯೭೫ರಲ್ಲಿ ಬಿಡುಗಡೆಯಾದ '''[[ಮಯೂರ (ಚಲನಚಿತ್ರ)|ಮಯೂರ]]''' ಚಲನಚಿತ್ರವು ಕನ್ನಡದ ಪ್ರಥಮ ದೊರೆ [[ಕದಂಬ ರಾಜವಂಶ|ಕದಂಬರ]] ಮಯೂರವರ್ಮರನ್ನಾಧರಿಸಿದೆ. ಈ ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿರುವ ''ನಾನಿರುವುದೆ ನಿಮಗಾಗಿ, ನಾಡಿರುವುದೆ ನಮಗಾಗಿ'' ಗೀತೆಯು ರಾಜ್ ಗಾಯನದಲ್ಲಿನ ಅತ್ಯಂತ ಜನಪ್ರಿಯ ಗೀತೆಗಳಲ್ಲೊಂದು. * ೧೯೭೬ರಲ್ಲಿ ಮೈಸೂರು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲವು ರಾಜ್‌ಕುಮಾರ್ ಅವರಿಗೆ ಗೌರವ ಡಾಕ್ಟರೇಟ್ ಪದವಿಯನ್ನು ನೀಡಿ ಗೌರವಿಸಿತು. * [[೧೯೭೭]]ರಲ್ಲಿ ಬಂದಂತಹ [[ಸನಾದಿ ಅಪ್ಪಣ್ಣ]] ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ, ಡಾ. ರಾಜ್ ಶಹನಾಯಿ ವಾದಕರಾಗಿ ಅಭಿನಯಿಸಿದರು. ಈ ಚಿತ್ರಕ್ಕೆ ಅವಶ್ಯಕವಾಗಿದ್ದ ಶಹನಾಯಿ ವಾದನವನ್ನು ನುಡಿಸಿದವರು ಭಾರತದ ಪ್ರಖ್ಯಾತ ಶಹನಾಯಿ ವಾದಕರಾದ [[ಉಸ್ತಾದ್ ಬಿಸ್ಮಿಲ್ಲಾ ಖಾನ್]]. [[ಜಿ.ಕೆ.ವೆಂಕಟೇಶ್]] ಸಂಗೀತದಲ್ಲಿ [[ಎಸ್.ಜಾನಕಿ]]ಯವರು ಹಾಡಿರುವ ''[[:Wikisource: kn:ಸನಾದಿ ಅಪ್ಪಣ್ಣ - ಕರೆದರೂ ಕೇಳದೆ|ಕರೆದರೂ ಕೇಳದೆ]]'' ಎಂಬ ಹಾಡಿನಲ್ಲಿ ಬರುವ [[ಉಸ್ತಾದ್ ಬಿಸ್ಮಿಲ್ಲಾ ಖಾನ್|ಬಿಸ್ಮಿಲ್ಲಾ ಖಾನರ]] ಶಹನಾಯಿ ವಾದನಕ್ಕೆ ಡಾ. ರಾಜ್ ಅಭಿನಯಿಸಿದ್ದಾರೆ. * ೧೯೮೦ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ ಸದಭಿರುಚಿಯ ಸಾಮಾಜಿಕ ಚಿತ್ರಗಳಾದ [[ಹಾಲುಜೇನು]], [[ಚಲಿಸುವ ಮೋಡಗಳು]], [[ಹೊಸ ಬೆಳಕು]], [[ಶ್ರಾವಣ ಬಂತು]], [[ಅನುರಾಗ ಅರಳಿತು]], [[ಶ್ರುತಿ ಸೇರಿದಾಗ]] ಮುಂತಾದ ಯಶಸ್ವಿ ಚಿತ್ರಗಳು ತೆರೆ ಕಂಡವು. ಇದೇ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಡಾ. ರಾಜ್ ಅವರು [[ಅನಂತ್ ನಾಗ್]] ಅವರೊಂದಿಗೆ [[ಕಾಮನಬಿಲ್ಲು]] ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿಯೂ, [[ಶಂಕರ್ ನಾಗ್]] ಅವರೊಂದಿಗೆ [[ಅಪೂರ್ವ ಸಂಗಮ]] ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿಯೂ ಅಭಿನಯಿಸಿದರು. * ಶಂಕರ್ ನಾಗ್ ನಿರ್ದೇಶನದ ಕೆಲವೇ ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾದ [[ಒಂದು ಮುತ್ತಿನ ಕಥೆ]] ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಡಾ. ರಾಜ್ ನಟಿಸಿದ್ದಾರೆ. ತಮ್ಮ ಯೋಗಾಸನಗಳಿಗೆ ಹೆಸರಾಗಿದ್ದ ಡಾ. ರಾಜ್ ಅವರ ವಿವಿಧ ಯೋಗಾಸನಗಳ ಭಂಗಿಗಳು [[ಕಾಮನಬಿಲ್ಲು]] ಚಿತ್ರದ ಮೂಲಕ ಬೆಳ್ಳಿತೆರೆಯ ಮೇಲೂ ಮೂಡಿಬಂದಿದೆ. * ೧೯೮೩ರಲ್ಲಿ ಬಂದಂತಹ [[ಕವಿರತ್ನ ಕಾಳಿದಾಸ,]] ಡಾ. ರಾಜ್ ಅವರ ಕಲಾ ನೈಪುಣ್ಯಕ್ಕೆ ಓರೆ ಹಚ್ಚಿದ ಚಿತ್ರ. ಈ ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಅವಿದ್ಯಾವಂತ ಕುರುಬನಾಗಿಯೂ, ಮಹಾಕವಿಯಾದ ಕಾಳಿದಾಸನಾಗಿಯೂ, ದುಷ್ಯಂತ ಮಹಾರಾಜನಾಗಿಯೂ ವಿವಿಧ ಪಾತ್ರಗಳಿಗೆ ರಾಜ್ ಜೀವ ತುಂಬಿದ್ದಾರೆ. ಈ ಚಿತ್ರವು ಕನ್ನಡ ಚಿತ್ರರಂಗದ ಅತ್ಯಂತ ಯಶಸ್ವಿ ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲೊಂದಾಗಿಸುವಲ್ಲಿ ಡಾ. ರಾಜ್ ಅಮೋಘ ಅಭಿನಯದ ಕೊಡುಗೆ ಮುಖ್ಯವಾದುದೆಂದು ವಿಮರ್ಶಕರ ಅಭಿಪ್ರಾಯ. * ಡಾ. ರಾಜ್ ಅವರ ಇನ್ನೂರನೇ ಚಿತ್ರವು ೧೯೮೮ರಲ್ಲಿ ತೆರೆಕಂಡ [[ದೇವತಾ ಮನುಷ್ಯ]]. ಈ ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಚಿತ್ರರಂಗದ ಹೆಸರಾಂತ ನಟಿಯರೊಲ್ಲೊಬ್ಬರಾದ [[ಸುಧಾರಾಣಿ |ಸುಧಾರಾಣಿ ಯವರು]] ಡಾ. ರಾಜ್ ಅವರ ಪುತ್ರಿಯಾಗಿ ನಟಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಕನ್ನಡದ ಮತ್ತೊಬ್ಬ ಜನಪ್ರಿಯ ನಾಯಕ ನಟರಾದ [[ಅಂಬರೀಶ್]] ಅವರ ಸಹೋದರನಾಗಿ [[ಒಡಹುಟ್ಟಿದವರು]] ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಅಭಿನಯಿಸಿದ ಡಾ. ರಾಜ್, ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಳಕಳಿಯ ಚಿತ್ರಗಳತ್ತ ಒಲವು ತೋರಿದ್ದರು. * [[ಜೀವನ ಚೈತ್ರ]] ಚಿತ್ರದ ಮೂಲಕ ಸಾರಾಯಿ ಪಿಡುಗಿನ ವಿರುದ್ಧ, [[ಆಕಸ್ಮಿಕ]] ಚಿತ್ರದ ಮೂಲಕ ಹೆಣ್ಣಿನ ಶೋಷಣೆಯ ವಿರುದ್ಧ, [[ಶಬ್ದವೇಧಿ]] ಚಿತ್ರದ ಮೂಲಕ ಮಾದಕ ವ್ಯಸನಗಳ ವಿರುದ್ಧ ಹೋರಾಡುವ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಡಾ. ರಾಜ್ ಅಭಿನಯಿಸಿದರು. ಡಾ. ರಾಜ್‌ಕುಮಾರ್ ನಾಯಕನಾಗಿ ನಟಿಸಿದ ಕೊನೆಯ ಚಿತ್ರ ವರ್ಷ ೨೦೦೦ರಲ್ಲಿ ತೆರೆಕಂಡ [[ಶಬ್ದವೇದಿ]]. * ''ಭಕ್ತ ಅಂಬರೀಶ'' ಎಂಬ ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ನಟಿಸಬೇಕೆಂಬ ಹಂಬಲವನ್ನು ರಾಜ್ ಹಲವಾರು ಬಾರಿ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದ್ದರಾದರೂ ಅನಾರೋಗ್ಯದ ಕಾರಣ ಅದು ಸಾಧ್ಯವಾಗಲಿಲ್ಲ. * ಬೆಳ್ಳಿತೆರೆಯ ಮೇಲೆ ಡಾ. ರಾಜ್ ಅವರು ಕಡೆಯದಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡ ಚಿತ್ರ ತಮ್ಮ ಪುತ್ರ [[ಶಿವರಾಜ್‍ಕುಮಾರ್ (ನಟ)|ಶಿವರಾಜ್‌ಕುಮಾರ್]] ನಾಯಕತ್ವದಲ್ಲಿನ [[ಜೋಗಿ (ಚಲನಚಿತ್ರ)|ಜೋಗಿ]]. ಚಿತ್ರದ ಆರಂಭದ ದೃಶ್ಯದಲ್ಲಿ ನಾಯಕನ ಜೋಳಿಗೆಗೆ ಅಕ್ಕಿಯನ್ನು ಅರ್ಪಿಸಿ, ಆಶೀರ್ವದಿಸುತ್ತಾರೆ. * ಸುಮಾರು ೨೦೬ ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ನಾಯಕನಟರಾಗಿ ನಟಿಸಿರುವ ರಾಜ್ ಕುಮಾರ್ ಬೆರಳೆಣಿಕೆಯ ರಿಮೇಕ್ ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ನಟಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಅವೆಂದರೆ "ಅಣ್ಣ ತಂಗಿ","ಮುರಿಯದ ಮನೆ" ,"ವಾತ್ಸಲ್ಯ", "ಮನಸಾಕ್ಷಿ", "ಬಾಳ ಬಂಧನ" ,"ನನ್ನ ತಮ್ಮ", "ಭಾಗ್ಯವಂತರು", "ಅಪೂರ್ವ ಸಂಗಮ" ಮುಂತಾದವುಗಳು. ಅಲ್ಲಿಯೂ ಅವರು ಮೂಲ ನಟರನ್ನು ಅನುಕರಿಸದೆ ತಮ್ಮದೇ ಶೈಲಿಯಲ್ಲಿ ಅಭಿನಯಿಸಿದ್ದಾರೆ. "ಬೇಡರ ಕಣ್ಣಪ್ಪ" ತೆಲುಗಿನಲ್ಲಿ ‘ಶ್ರೀ ಕಾಳಹಸ್ತಿ ಮಹಾತ್ಮಂ’ ಎಂಬ ಹೆಸರಲ್ಲಿ ತಯಾರಾಯಿತು. ಅದರಲ್ಲಿ ಕೂಡ ಡಾ. ರಾಜ್ ಕುಮಾರ್ ಹೀರೊ ಆಗಿ ನಟಿಸಿದರು. ಇದು ಬೇರೆ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ರಾಜ್ ಕುಮಾರ್ ನಟಿಸಿದ ಏಕೈಕ ಚಿತ್ರ. * ಡಾ. ರಾಜ್ ಕುಮಾರ್ ಅವರು ಅಂದಿನ ಬಹುತೇಕ ಎಲ್ಲ ಜನಪ್ರಿಯ ನಾಯಕಿಯರೊಂದಿಗೆ ನಟಿಸಿದ್ದಾರೆ. [[ಎಂ.ವಿ.ರಾಜಮ್ಮ]], [[ಪಂಡರೀಬಾಯಿ]], [[ಪ್ರತಿಮಾದೇವಿ]], [[ಹರಿಣಿ]], [[ಸಾಹುಕಾರ್ ಜಾನಕಿ]] , [[ಕೃಷ್ಣಕುಮಾರಿ]], [[ರಾಜಸುಲೋಚನ]], [[ಬಿ.ಸರೋಜದೇವಿ]], [[ಸಂಧ್ಯಾ]],[[ಆದವಾನಿ ಲಕ್ಷ್ಮಿ ದೇವಿ]], [[ಮೈನಾವತಿ]], [[ಲೀಲಾವತಿ]], [[ಜಯಂತಿ]], [[ಭಾರತಿ]], [[ಕಲ್ಪನಾ]], [[ವಂದನಾ]], [[ಚಂದ್ರಕಲಾ]], [[ಉದಯಚಂದ್ರಿಕಾ]], [[ಬಿ.ವಿ.ರಾಧ]], [[ಶೈಲಶ್ರೀ]], [[ರಾಜಶ್ರೀ]], [[ಆರತಿ]], [[ಮಂಜುಳಾ]], [[ಲಕ್ಷ್ಮಿ]], [[ರೇಖಾ]], [[ಜಯಮಾಲಾ]], [[ಜಯಪ್ರದಾ]], [[ಗಾಯತ್ರಿ]], [[ಸರಿತಾ]], [[ಜಯಚಿತ್ರಾ]], [[ಕಾಂಚನಾ]], [[ವಾಣಿಶ್ರೀ]], [[ಜಿ.ವಿ.ಲತಾ]], [[ಮಾಧವಿ]], [[ಗೀತಾ]], [[ಅಂಬಿಕಾ]], [[ರೂಪಾದೇವಿ]], [[ಊರ್ವಶಿ]] ಮುಂತಾದವರೊಂದಿಗೆ ನಟಿಸಿದ್ದಾರೆ. ರಾಜ್-ಭಾರತಿ, ರಾಜ್-ಲೀಲಾವತಿ, ರಾಜ್-ಜಯಂತಿ, ರಾಜ್-ಕಲ್ಪನಾ ಜೋಡಿ ಆ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಜನಪ್ರಿಯ ಜೋಡಿಯಾಗಿತ್ತು. ===ಅವರ ನಟನೆಯ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಚಿತ್ರಗಳು=== # [[ಮಯೂರ(ಚಲನಚಿತ್ರ)|ಮಯೂರ]] # [[ಶ್ರೀ ಕೃಷ್ಣದೇವರಾಯ]] # [[ರಣಧೀರ ಕಂಠೀರವ (ಚಲನಚಿತ್ರ)|ರಣಧೀರ ಕಂಠೀರವ]] # [[ಇಮ್ಮಡಿ ಪುಲಿಕೇಶಿ]] # [[ಕಿತ್ತೂರು ಚೆನ್ನಮ್ಮ (ಚಲನಚಿತ್ರ)|ಕಿತ್ತೂರು ಚೆನ್ನಮ್ಮ]] # [[ಕವಿರತ್ನ ಕಾಳಿದಾಸ]] # [[ಬಬ್ರುವಾಹನ (ಚಲನಚಿತ್ರ)|ಬಭ್ರುವಾಹನ]] # [[ವೀರಕೇಸರಿ|ವೀರ ಕೇಸರಿ]] ===ಭಕ್ತಿ ಪ್ರಧಾನ ಚಿತ್ರಗಳು=== ====ಭಕ್ತನ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ==== # [[ಭಕ್ತ ಕನಕದಾಸ]] # [[ನವಕೋಟಿ ನಾರಾಯಣ]] (ಭಕ್ತ ಪುರಂದರದಾಸ) # [[ಸರ್ವಜ್ಞಮೂರ್ತಿ]] # [[ಮಹಾತ್ಮ ಕಬೀರ್]] # [[ಸಂತ ತುಕಾರಾಮ (ಚಲನಚಿತ್ರ)|ಸಂತ ತುಕಾರಾಮ]] # [[ವಾಲ್ಮೀಕಿ]] # [[ಭೂಕೈಲಾಸ]] # [[ಹರಿಭಕ್ತ]] # [[ಭಕ್ತ ವಿಜಯ]] # [[ಭಕ್ತ ಚೇತ]] # [[ಭಕ್ತ ಕುಂಬಾರ]] # [[ಮಂತ್ರಾಲಯ ಮಹಾತ್ಮೆ]] ====ದೇವರ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ==== # [[ಶ್ರೀ ಶ್ರೀನಿವಾಸ ಕಲ್ಯಾಣ]] # [[ಶ್ರೀರಾಮಾಂಜನೇಯ ಯುದ್ಧ|ಶ್ರೀ ರಾಮಾಂಜನೇಯ ಯುದ್ಧ]] # [[ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣ ರುಕ್ಮಿಣಿ ಸತ್ಯಭಾಮ]] # [[ಶಿವ ಮೆಚ್ಚಿದ ಕಣ್ಣಪ್ಪ]] # [[ಮೂರೂವರೆ ವಜ್ರಗಳು]] # [[ಕೃಷ್ಣಗಾರುಡಿ|ಕೃಷ್ಣ ಗಾರುಡಿ]] ===ಪತ್ತೇದಾರ/ಗೂಢಚಾರಿ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ=== # [[ಜೇಡರ ಬಲೆ]] # [[ಆಪರೇಷನ್ ಜಾಕ್‍ಪಾಟ್‍ನಲ್ಲಿ ಸಿ.ಐ.ಡಿ. ೯೯೯]] # [[ಗೋವಾದಲ್ಲಿ ಸಿ.ಐ.ಡಿ. ೯೯೯]] # [[ಸಿ.ಐ.ಡಿ. ರಾಜಣ್ಣ]] # [[ಬೆಂಗಳೂರು ಮೈಲ್]] # [[ಆಪರೇಷನ್ ಡೈಮಂಡ್ ರಾಕೆಟ್]] # [[ಭಲೇ ಹುಚ್ಚ]] # [[ಚೂರಿಚಿಕ್ಕಣ್ಣ]] # [[ಜೇಡರ ಬಲೆ]], # [[ಆಪರೇಷನ್ ಜಾಕ್‍ಪಾಟ್‍ನಲ್ಲಿ ಸಿ.ಐ.ಡಿ. ೯೯೯]], # [[ಗೋವಾದಲ್ಲಿ ಸಿ.ಐ.ಡಿ. ೯೯೯]] ಮತ್ತು # [[ಆಪರೇಷನ್ ಡೈಮಂಡ್ ರಾಕೆಟ್]] ಚಿತ್ರಗಳು ಜೇಮ್ಸ್‌ಬಾಂಡ್ ಮಾದರಿಯಲ್ಲಿ ಬಂದಂತಹ ಸರಣಿ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳು. ಈ ನಾಲ್ಕೂ ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ 'ಪ್ರಕಾಶ್' ಎಂಬ ಹೆಸರಿನ ಸಿ.ಐ.ಡಿ ೯೯೯ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಡಾ. ರಾಜ್ ಅಭಿನಯಿಸಿದ್ದಾರೆ. ===ಖಳ/ಪ್ರತಿನಾಯಕನ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ=== # [[ಮಹಿಷಾಸುರ ಮರ್ದಿನಿ (ಚಲನಚಿತ್ರ)|ಮಹಿಷಾಸುರ ಮರ್ದಿನಿ]] - ಮಹಿಷಾಸುರ # [[ಕರುಣೆಯೇ ಕುಟುಂಬದ ಕಣ್ಣು]] # [[ಸಾಕು ಮಗಳು]] # [[ಸತಿ ಶಕ್ತಿ]] - ರಕ್ತಾಕ್ಷ # [[ದಾರಿ ತಪ್ಪಿದ ಮಗ]] - ಪ್ರಕಾಶ್ # [[ದಶಾವತಾರ]] # [[ಭಕ್ತ ಪ್ರಹ್ಲಾದ]] - ಹಿರಣ್ಯಕಶ್ಯಪು # [[ತುಂಬಿದ ಕೊಡ]] # [[ಶ್ರೀ ಕೃಷ್ಣಗಾರುಡಿ]] - ಅರ್ಜುನ # [[ಶ್ರೀ ಕನ್ನಿಕಾಪರಮೇಶ್ವರಿ ಕಥೆ]] - ರಾಜಾ ವಿಷ್ಣು ವರ್ಧನ ===ಡಾ. ರಾಜ್ ಅತಿಥಿನಟನಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡ ಚಿತ್ರಗಳು=== <!-- Source of information about pre- bedara kannappa movies : Vijayakarnataka News Paper --> * [[ಭಕ್ತ ಪ್ರಹ್ಲಾದ(೧೯೪೨)|ಭಕ್ತ ಪ್ರಹ್ಲಾದ]] (೧೯೪೨) * [[ಶ್ರೀ ಶ್ರೀನಿವಾಸ ಕಲ್ಯಾಣ]] (೧೯೫೨) * [[ನಾಡಿನ ಭಾಗ್ಯ]] * [[ಭಾಗ್ಯವಂತ]] * [[ಶಿವ ಮೆಚ್ಚಿದ ಕಣ್ಣಪ್ಪ]] * [[ಗಂಧದಗುಡಿ ಭಾಗ ೨]] * [[ಜೋಗಿ (ಚಲನಚಿತ್ರ)|ಜೋಗಿ]] ==ರಾಜ್ ನಾಯಕನಾಗಿ ಅಭಿನಯಿಸಿದ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳ ಸಂಪೂರ್ಣ ಪಟ್ಟಿ (ಫಿಲ್ಮೋಗ್ರಾಫಿ)== {|class="wikitable sortable " border="1" !# !ವರ್ಷ !ಚಿತ್ರ !ಪಾತ್ರ !ನಾಯಕಿ(ನಾಯಕಿಯರು) |---- |'''೧''' |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೫೪ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೫೪]] |'''[[ಬೇಡರ ಕಣ್ಣಪ್ಪ]]''' |ಕಣ್ಣಪ್ಪ |[[ಪಂಡರೀಬಾಯಿ|ಪಂಢರೀಬಾಯಿ]] |---- |೨ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೫೫ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೫೫]] |[[ಸೋದರಿ]] |ವಿಜಯ |[[ಪಂಡರೀಬಾಯಿ|ಪಂಢರೀಬಾಯಿ]] |---- |೩ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೫೬ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೫೬]] |[[ಭಕ್ತ ವಿಜಯ]] | |[[ಪಂಡರೀಬಾಯಿ|ಪಂಢರೀಬಾಯಿ]], [[ಮೈನಾವತಿ]] |---- |೪ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೫೬ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೫೬]] |[[ಹರಿಭಕ್ತ]] | |[[ಪಂಡರೀಬಾಯಿ|ಪಂಢರೀಬಾಯಿ]], [[ಮೈನಾವತಿ]] |---- |೫ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೫೬ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೫೬]] |[[ಓಹಿಲೇಶ್ವರ_(ಚಲನಚಿತ್ರ)]] |ಓಹಿಲೇಶ್ವರ |ಶ್ರೀರಂಜಿನಿ |---- |೬ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೫೭ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೫೭]] |[[ಸತಿ ನಳಾಯಿನಿ]] | |[[ಪಂಡರೀಬಾಯಿ|ಪಂಢರೀಬಾಯಿ]] |---- |೭ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೫೭ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೫೭]] |[[ರಾಯರ ಸೊಸೆ]] | |[[ಪಂಡರೀಬಾಯಿ|ಪಂಢರೀಬಾಯಿ]] |---- |೮ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೫೮ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೫೮]] |[[ಭೂಕೈಲಾಸ]] |ರಾವಣ |[[ಜಮುನಾ]] |---- |೯ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೫೮ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೫೮]] |[[ಶ್ರೀ ಕೃಷ್ಣಗಾರುಡಿ]] |ಅರ್ಜುನ |ರೇವತಿ, ಸಂಧ್ಯಾ |---- |೧೦ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೫೮ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೫೮]] |[[ಅಣ್ಣ ತಂಗಿ]] | |[[ಬಿ.ಸರೋಜಾದೇವಿ|ಬಿ.ಸರೋಜಾ ದೇವಿ]] |---- |೧೧ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೫೯ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೫೯]] |[[ಜಗಜ್ಯೋತಿ ಬಸವೇಶ್ವರ]] |ಕಳಚೂರಿ ಚಾಲುಕ್ಯ ಅರಸ ಬಿಜ್ಜಳ |ಸಂಧ್ಯಾ |---- |೧೨ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೫೯ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೫೯]] |[[ಧರ್ಮ ವಿಜಯ]] | |[[ಹರಿಣಿ]], [[ಲೀಲಾವತಿ]] |---- |೧೩ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೫೯ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೫೯]] |[[ಮಹಿಷಾಸುರ ಮರ್ಧಿನಿ (ಚಲನಚಿತ್ರ)|ಮಹಿಷಾಸುರ ಮರ್ಧಿನಿ]] |ದಾನವ ದೊರೆ ಮಹಿಷಾಸುರ |[[ಸಾಹುಕಾರ್ ಜಾನಕಿ]] |---- |೧೪ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೫೯ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೫೯]] |[[ಅಬ್ಬಾ ಆ ಹುಡುಗಿ]] | |[[ಮೈನಾವತಿ]], [[ಲೀಲಾವತಿ]] |---- |೧೫ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೦ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೦]] |[[ರಣಧೀರ ಕಂಠೀರವ(ಚಲನಚಿತ್ರ)|ರಣಧೀರ ಕಂಠೀರವ]] |ಮೈಸೂರು ದೊರೆ ಕಂಠೀರವ ನರಸರಾಜ ಒಡೆಯರ್ |[[ಲೀಲಾವತಿ]], ಸಂಧ್ಯಾ |---- |೧೬ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೦ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೦]] |[[ರಾಣಿ ಹೊನ್ನಮ್ಮ]] | |[[ಲೀಲಾವತಿ]] |---- |೧೭ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೦ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೦]] |[[ಆಶಾಸುಂದರಿ]] | |[[ಕೃಷ್ಣಕುಮಾರಿ]], [[ಹರಿಣಿ]] |---- |೧೮ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೦ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೦]] |[[ದಶಾವತಾರ]] | |[[ಲೀಲಾವತಿ]] |---- |೧೯ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೦ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೦]] |[[ಭಕ್ತ ಕನಕದಾಸ]] | ತಿಮ್ಮಪ್ಪ ನಾಯಕ/ಕನಕದಾಸ |[[ಕೃಷ್ಣಕುಮಾರಿ]] |---- |೨೦ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೧ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೧]] |[[ಶ್ರೀಶೈಲ ಮಹಾತ್ಮೆ]] | |[[ಕೃಷ್ಣಕುಮಾರಿ]], ಸಂಧ್ಯಾ |---- |೨೧ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೧ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೧]] |[[ಕಿತ್ತೂರು ಚೆನ್ನಮ್ಮ(ಚಲನಚಿತ್ರ)|ಕಿತ್ತೂರು ಚೆನ್ನಮ್ಮ]] |ಕಿತ್ತೂರು ಸಂಸ್ಥಾನದ ದೊರೆ ಮಲ್ಲಸರ್ಜ ದೇಸಾಯಿ |[[ಬಿ.ಸರೋಜಾದೇವಿ|ಬಿ.ಸರೋಜಾ ದೇವಿ]] |---- |೨೨ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೧ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೧]] |[[ಕಣ್ತೆರೆದು ನೋಡು]] |ಅಂಧ ಗಾಯಕ ಗೋಪಿ |[[ಲೀಲಾವತಿ]] |---- |೨೩ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೧ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೧]] |[[ಕೈವಾರ ಮಹಾತ್ಮೆ]] |ಕೈವಾರ ನಾರಾಯಣಪ್ಪ |[[ಲೀಲಾವತಿ]] |---- |೨೪ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೧ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೧]] |[[ಭಕ್ತ ಚೇತ]] |ಚೇತ |[[ಪ್ರತಿಮಾದೇವಿ]] |---- |೨೫ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೧ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೧]] |[[ನಾಗಾರ್ಜುನ]] | |ಜಿ.ವರಲಕ್ಷ್ಮಿ, [[ಹರಿಣಿ]] |---- |೨೬ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೨ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೨]] |[[ಗಾಳಿಗೋಪುರ]] | |[[ಲೀಲಾವತಿ]] |---- |೨೭ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೨ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೨]] |[[ಭೂದಾನ]] | |[[ಲೀಲಾವತಿ]] |---- |೨೮ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೨ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೨]] |[[ಸ್ವರ್ಣಗೌರಿ]] | |[[ಕೃಷ್ಣಕುಮಾರಿ]], [[ರಾಜಶ್ರೀ]] |---- |೨೯ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೨ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೨]] |[[ದೇವಸುಂದರಿ]] | |[[ಬಿ.ಸರೋಜಾದೇವಿ|ಬಿ.ಸರೋಜಾ ದೇವಿ]] |---- |೩೦ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೨ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೨]] |[[ಕರುಣೆಯೇ ಕುಟುಂಬದ ಕಣ್ಣು]] | |[[ಲೀಲಾವತಿ]] |---- |೩೧ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೨ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೨]] |[[ಮಹಾತ್ಮ ಕಬೀರ್(೧೯೬೨)|ಮಹಾತ್ಮ ಕಬೀರ್]] | ಸಂತ ಕಬೀರ |[[ಕೃಷ್ಣಕುಮಾರಿ]] |---- |೩೨ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೨ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೨]] |[[ವಿಧಿವಿಲಾಸ]] | |[[ಲೀಲಾವತಿ]], [[ಹರಿಣಿ]] |---- |೩೩ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೨ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೨]] |[[ತೇಜಸ್ವಿನಿ]] | |[[ಪಂಡರೀಬಾಯಿ|ಪಂಢರೀಬಾಯಿ]] |---- |೩೪ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೩ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೩]] |[[ವಾಲ್ಮೀಕಿ(೧೯೬೩)|ವಾಲ್ಮೀಕಿ]] |[[ವಾಲ್ಮೀಕಿ]] |[[ಲೀಲಾವತಿ]], [[ರಾಜಸುಲೋಚನಾ]] |---- |೩೫ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೩ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೩]] |[[ನಂದಾದೀಪ]] | |[[ಹರಿಣಿ]] |---- |೩೬ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೩ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೩]] |[[ಸಾಕು ಮಗಳು]] | |[[ಸಾಹುಕಾರ್ ಜಾನಕಿ]] |---- |೩೭ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೩ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೩]] |[[ಕನ್ಯಾರತ್ನ]] | |[[ಲೀಲಾವತಿ]], [[ಸಾಹುಕಾರ್ ಜಾನಕಿ]] |---- |೩೮ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೩ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೩]] |[[ಗೌರಿ(ಚಲನಚಿತ್ರ)|ಗೌರಿ]] | |[[ಸಾಹುಕಾರ್ ಜಾನಕಿ]] |---- |೩೯ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೩ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೩]] |[[ಜೀವನ ತರಂಗ]] | |[[ಲೀಲಾವತಿ]] |---- |೪೦ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೩ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೩]] |[[ಮಲ್ಲಿ ಮದುವೆ]] | |[[ಸಾಹುಕಾರ್ ಜಾನಕಿ]] |---- |೪೧ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೩ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೩]] |[[ಕುಲವಧು]] | |[[ಲೀಲಾವತಿ]] |---- |೪೨ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೩ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೩]] |[[ಕಲಿತರೂ ಹೆಣ್ಣೇ]] | |[[ಲೀಲಾವತಿ]] |---- |೪೩ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೩ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೩]] |[[ವೀರಕೇಸರಿ]] |ನರಸಿಂಹ |[[ಲೀಲಾವತಿ]] |---- |೪೪ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೩ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೩]] |[[ಮನ ಮೆಚ್ಚಿದ ಮಡದಿ]] | |[[ಲೀಲಾವತಿ]] |---- |೪೫ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೩ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೩]] |[[ಸತಿ ಶಕ್ತಿ]] |ದ್ವಿಪಾತ್ರ: ರಾಜ ವಿರೂಪಾಕ್ಷ ಮತ್ತು ಆತನ ತಮ್ಮ ದುಷ್ಟ ರಕ್ತಾಕ್ಷ |[[ಸಾಹುಕಾರ್ ಜಾನಕಿ]] |---- |೪೬ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೩ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೩]] |[[ಚಂದ್ರಕುಮಾರ]] | |[[ಕೃಷ್ಣಕುಮಾರಿ]] |---- |೪೭ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೩ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೩]] |[[ಸಂತ ತುಕಾರಾಮ]] |[[ತುಕಾರಾಮ್]] |[[ಲೀಲಾವತಿ]] |---- |೪೮ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೩ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೩]] |[[ಶ್ರೀರಾಮಾಂಜನೇಯ ಯುದ್ಧ]] |[[ರಾಮ]] |[[ಆದವಾನಿ ಲಕ್ಷ್ಮಿ ದೇವಿ]] |---- |೪೯ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೪ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೪]] |[[ನವಕೋಟಿ ನಾರಾಯಣ]] |[[ಪುರಂದರದಾಸ]] |[[ಸಾಹುಕಾರ್ ಜಾನಕಿ]] |---- |'''೫೦''' |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೪ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೪]] |'''[[ಚಂದವಳ್ಳಿಯ ತೋಟ]]''' | |[[ಜಯಂತಿ]] |---- |೫೧ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೪ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೪]] |[[ಶಿವರಾತ್ರಿ ಮಹಾತ್ಮೆ]] | |[[ಲೀಲಾವತಿ]] |---- |೫೨ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೪ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೪]] |[[ಅನ್ನಪೂರ್ಣ]] | |[[ಪಂಡರೀಬಾಯಿ|ಪಂಢರೀಬಾಯಿ]], [[ಮೈನಾವತಿ]] |---- |೫೩ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೪ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೪]] |[[ತುಂಬಿದ ಕೊಡ]] | |[[ಲೀಲಾವತಿ]] |---- |೫೪ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೪ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೪]] |[[ಶಿವಗಂಗೆ ಮಹಾತ್ಮೆ]] | |[[ಲೀಲಾವತಿ]] |---- |೫೫ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೪ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೪]] |[[ಮುರಿಯದ ಮನೆ]] | |[[ಜಯಂತಿ]] |---- |೫೬ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೪ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೪]] |[[ಪ್ರತಿಜ್ಞೆ]] |ವೈದ್ಯ |[[ಜಯಂತಿ]] |---- |೫೭ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೪ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೪]] |[[ನಾಂದಿ]] |ಶಾಲಾ ಮೇಷ್ಟ್ರು ಮೂರ್ತಿ |[[ಹರಿಣಿ]], [[ಕಲ್ಪನಾ]] |---- |೫೮ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೫ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೫]] |[[ನಾಗಪೂಜ]] | |[[ಲೀಲಾವತಿ]] |---- |೫೯ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೫ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೫]] |[[ಚಂದ್ರಹಾಸ]] |ಚಂದ್ರಹಾಸ |[[ಲೀಲಾವತಿ]] |---- |೬೦ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೫ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೫]] |[[ಸರ್ವಜ್ಞಮೂರ್ತಿ]] |[[ಸರ್ವಜ್ಞ]] |[[ಹರಿಣಿ]], [[ಮೈನಾವತಿ]] |---- |೬೧ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೫ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೫]] |[[ವಾತ್ಸಲ್ಯ]] | |[[ಲೀಲಾವತಿ]], [[ಜಯಂತಿ]] |---- |೬೨ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೫ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೫]] |[[ಸತ್ಯ ಹರಿಶ್ಚಂದ್ರ]] |[[ಸತ್ಯ ಹರಿಶ್ಚಂದ್ರ]] |[[ಪಂಡರೀಬಾಯಿ|ಪಂಢರೀಬಾಯಿ]] |---- |೬೩ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೫ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೫]] |[[ಮಹಾಸತಿ ಅನುಸೂಯ]] |ಮಹರ್ಷಿ [[ಅತ್ರಿ]] |[[ಪಂಡರೀಬಾಯಿ|ಪಂಢರೀಬಾಯಿ]] |---- |೬೪ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೫ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೫]] |[[ಇದೇ ಮಹಾ ಸುದಿನ]] | |[[ಲೀಲಾವತಿ]] |---- |೬೫ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೫ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೫]] |[[ಬೆಟ್ಟದ ಹುಲಿ]] |ಡಕಾಯತ ರಾಜ |[[ಜಯಂತಿ]] |---- |೬೬ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೫ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೫]] |[[ಸತಿ ಸಾವಿತ್ರಿ]] | |[[ಕೃಷ್ಣಕುಮಾರಿ]] |---- |೬೭ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೫ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೫]] |[[ಮದುವೆ ಮಾಡಿ ನೋಡು]] | |[[ಲೀಲಾವತಿ]] |---- |೬೮ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೫ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೫]] |[[ಪತಿವ್ರತಾ]] | |[[ಹರಿಣಿ]] |---- |೬೯ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೬ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೬]] |[[ಮಂತ್ರಾಲಯ ಮಹಾತ್ಮೆ]] |ರಾಘವೇಂದ್ರ ಸ್ವಾಮಿ |[[ಜಯಂತಿ]] |---- |೭೦ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೬ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೬]] |[[ಕಠಾರಿವೀರ]] | |[[ಉದಯಚಂದ್ರಿಕಾ]] |---- |೭೧ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೬ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೬]] |[[ಬಾಲನಾಗಮ್ಮ]] | |[[ರಾಜಶ್ರೀ]] |---- |೭೨ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೬ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೬]] |[[ತೂಗುದೀಪ]] | |[[ಲೀಲಾವತಿ]] |---- |೭೩ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೬ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೬]] |[[ಪ್ರೇಮಮಯಿ]] | |[[ಲೀಲಾವತಿ]] |---- |೭೪ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೬ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೬]] |[[ಕಿಲಾಡಿ ರಂಗ]] | |[[ಜಯಂತಿ]] |---- |೭೫ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೬ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೬]] |[[ಮಧುಮಾಲತಿ]] | |[[ಭಾರತಿ]] |---- |೭೬ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೬ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೬]] |[[ಎಮ್ಮೆ ತಮ್ಮಣ್ಣ]] | |[[ಭಾರತಿ]], [[ಜಿ.ವಿ.ಲತಾ]] |---- |೭೭ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೬ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೬]] |[[ಮೋಹಿನಿ ಭಸ್ಮಾಸುರ]] | |[[ಲೀಲಾವತಿ]] |---- |೭೮ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೬ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೬]] |[[ಶ್ರೀ ಕನ್ನಿಕಾಪರಮೇಶ್ವರಿ ಕಥೆ]] | |[[ಕಲ್ಪನಾ]], [[ಪಂಡರೀಬಾಯಿ|ಪಂಢರೀಬಾಯಿ]] |---- |೭೯ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೬ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೬]] |[[ಸಂಧ್ಯಾರಾಗ]] | |[[ಭಾರತಿ]] |---- |೮೦ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೭ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೭]] |[[ಪಾರ್ವತಿ_ಕಲ್ಯಾಣ_(ಚಲನಚಿತ್ರ)]] | |[[ಚಂದ್ರಕಲಾ]] |---- |೮೧ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೭ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೭]] |[[ಸತಿಸುಕನ್ಯ]] | |[[ಹರಿಣಿ]] |---- |೮೨ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೭ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೭]] |[[ಗಂಗೆ ಗೌರಿ]] | |[[ಲೀಲಾವತಿ]] |---- |೮೩ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೭ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೭]] |[[ರಾಜಶೇಖರ]] | |[[ಭಾರತಿ]], [[ವಂದನಾ]] |---- |೮೪ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೭ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೭]] |[[ಲಗ್ನಪತ್ರಿಕೆ]] | |[[ಜಯಂತಿ]] |---- |೮೫ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೭ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೭]] |[[ರಾಜದುರ್ಗದ ರಹಸ್ಯ]] | |[[ಭಾರತಿ]] |---- |೮೬ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೭ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೭]] |[[ದೇವರ ಗೆದ್ದ ಮಾನವ]] | |[[ಜಯಂತಿ]] |---- |೮೭ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೭ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೭]] |[[ಬೀದಿ ಬಸವಣ್ಣ]] | |[[ಭಾರತಿ]] |---- |೮೮ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೭ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೭]] |[[ಮನಸ್ಸಿದ್ದರೆ ಮಾರ್ಗ]] | |[[ಜಯಂತಿ]] |---- |೮೯ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೭ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೭]] |[[ಬಂಗಾರದ ಹೂವು]] | |[[ಕಲ್ಪನಾ]], [[ಶೈಲಶ್ರೀ]] |---- |೯೦ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೭ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೭]] |[[ಚಕ್ರತೀರ್ಥ]] | |[[ಜಯಂತಿ]] |---- |೯೧ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೭ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೭]] |[[ಇಮ್ಮಡಿ_ಪುಲಿಕೇಶಿ_(ಚಲನಚಿತ್ರ)| ಇಮ್ಮಡಿ ಪುಲಿಕೇಶಿ]] |ಇಮ್ಮಡಿ ಪುಲಿಕೇಶಿ |[[ಜಯಂತಿ]] |---- |೯೨ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೮ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೮]] |[[ಜೇಡರ ಬಲೆ]] | |[[ಜಯಂತಿ]], [[ಶೈಲಶ್ರೀ]] |---- |೯೩ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೮ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೮]] |[[ಗಾಂಧಿನಗರ]] | |[[ಕಲ್ಪನಾ]], [[ಬಿ.ವಿ.ರಾಧ]] |---- |೯೪ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೮ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೮]] |[[ಮಹಾಸತಿ ಅರುಂಧತಿ]] | |[[ಕಲ್ಪನಾ]] |---- |೯೫ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೮ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೮]] |[[ಮನಸ್ಸಾಕ್ಷಿ]] | |[[ಭಾರತಿ]] |---- |೯೬ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೮ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೮]] |[[ಸರ್ವಮಂಗಳ]] | |[[ಕಲ್ಪನಾ]] |---- |೯೭ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೮ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೮]] |[[ಭಾಗ್ಯದೇವತೆ]] | |[[ಲೀಲಾವತಿ]], [[ಬಿ.ವಿ.ರಾಧ]], [[ಉದಯಚಂದ್ರಿಕಾ]] |---- |೯೮ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೮ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೮]] |[[ಬೆಂಗಳೂರು ಮೈಲ್]] | |[[ಜಯಂತಿ]] |---- |೯೯ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೮ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೮]] |[[ಹಣ್ಣೆಲೆ ಚಿಗುರಿದಾಗ]] | |[[ಕಲ್ಪನಾ]] |---- |'''೧೦೦''' |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೮ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೮]] |'''[[ಭಾಗ್ಯದ ಬಾಗಿಲು]]''' | |[[ವಂದನಾ]], [[ಬಿ.ವಿ.ರಾಧ]] |---- |೧೦೧ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೮ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೮]] |[[ನಟಸಾರ್ವಭೌಮ (೧೯೬೮ ಚಲನಚಿತ್ರ)|ನಟಸಾರ್ವಭೌಮ]] | | |---- |೧೦೨ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೮ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೮]] |[[ರೌಡಿ ರಂಗಣ್ಣ]] | |[[ಜಯಂತಿ]]. [[ಚಂದ್ರಕಲಾ]] |---- |೧೦೩ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೮ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೮]] |[[ಧೂಮಕೇತು (ಚಲನಚಿತ್ರ)]] | |[[ಉದಯಚಂದ್ರಿಕಾ]] |---- |೧೦೪ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೮ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೮]] |[[ಅಮ್ಮ]] | |[[ಭಾರತಿ]] |---- |೧೦೫ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೮ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೮]] |[[ಸಿಂಹಸ್ವಪ್ನ]] | |[[ಜಯಂತಿ]] |---- |೧೦೬ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೮ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೮]] |[[ಗೋವಾದಲ್ಲಿ ಸಿ.ಐ.ಡಿ. ೯೯೯]] | |[[ಲಕ್ಷ್ಮಿ (ಚಿತ್ರನಟಿ)|ಲಕ್ಷ್ಮಿ]] |---- |೧೦೭ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೮ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೮]] |[[ಮಣ್ಣಿನ ಮಗ]] | |[[ಕಲ್ಪನಾ]] |---- |೧೦೮ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೯ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೯]] |[[ಮಾರ್ಗದರ್ಶಿ]] | |[[ಚಂದ್ರಕಲಾ]] |---- |೧೦೯ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೯ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೯]] |[[ಗಂಡೊಂದು ಹೆಣ್ಣಾರು]] | |[[ಭಾರತಿ]] |---- |೧೧೦ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೯ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೯]] |[[ಮಲ್ಲಮ್ಮನ ಪವಾಡ]] | |[[ಬಿ.ಸರೋಜಾದೇವಿ|ಬಿ.ಸರೋಜಾ ದೇವಿ]] |---- |೧೧೧ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೯ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೯]] |[[ಚೂರಿ ಚಿಕ್ಕಣ್ಣ]] | |[[ಜಯಂತಿ]] |---- |೧೧೨ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೯ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೯]] |[[ಪುನರ್ಜನ್ಮ]] | |[[ಜಯಂತಿ]], [[ಚಂದ್ರಕಲಾ]] |---- |೧೧೩ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೯ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೯]] |[[ಭಲೇ ರಾಜ]] | |[[ಜಯಂತಿ]] |---- |೧೧೪ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೯ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೯]] |[[ಉಯ್ಯಾಲೆ]] | |[[ಕಲ್ಪನಾ]] |---- |೧೧೫ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೯ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೯]] |[[ಚಿಕ್ಕಮ್ಮ]] | |[[ಜಯಂತಿ]] |---- |೧೧೬ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೯ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೯]] |[[ಮೇಯರ್ ಮುತ್ತಣ್ಣ]] |ಮುತ್ತಣ್ಣ |[[ಭಾರತಿ]] |---- |೧೧೭ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೯ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೯]] |[[ಆಪರೇಷನ್ ಜಾಕ್‍ಪಾಟ್‍ನಲ್ಲಿ ಸಿ.ಐ.ಡಿ. ೯೯೯]] | |[[ರೇಖಾ]], ಸುರೇಖಾ |---- |೧೧೮ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೦ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೦]] |[[ಶ್ರೀ ಕೃಷ್ಣದೇವರಾಯ]] | ರಾಜ ಕೃಷ್ಣದೇವರಾಯ |[[ಭಾರತಿ]], [[ಜಯಂತಿ]] |---- |೧೧೯ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೦ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೦]] |[[ಕರುಳಿನ ಕರೆ]] | |[[ಕಲ್ಪನಾ]] |---- |೧೨೦ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೦ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೦]] |[[ಹಸಿರು ತೋರಣ]] | |[[ಭಾರತಿ]] |---- |೧೨೧ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೦ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೦]] |[[ಭೂಪತಿ ರಂಗ]] |ರಂಗಾ |[[ಉದಯಚಂದ್ರಿಕಾ]] |---- |೧೨೨ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೦ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೦]] |[[ಮಿಸ್ಟರ್ ರಾಜ್‍ಕುಮಾರ್]] |ರಾಜ್ ಕುಮಾರ್ ||[[ರಾಜಶ್ರೀ]] |---- |೧೨೩ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೦ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೦]] |[[ಭಲೇ ಜೋಡಿ]] | |[[ಭಾರತಿ]], [[ಬಿ.ವಿ.ರಾಧ]] |---- |೧೨೪ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೦ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೦]] |[[ಸಿ.ಐ.ಡಿ. ರಾಜಣ್ಣ]] |ರಾಜಣ್ಣ |[[ರಾಜಶ್ರೀ]] |---- |೧೨೫ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೦ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೦]] |[[ನನ್ನ ತಮ್ಮ]] | |[[ಜಯಂತಿ]] |---- |೧೨೬ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೦ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೦]] |[[ಬಾಳು ಬೆಳಗಿತು]] | |[[ಭಾರತಿ]], [[ಜಯಂತಿ]] |---- |೧೨೭ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೦ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೦]] |[[ದೇವರ ಮಕ್ಕಳು]] | |[[ಜಯಂತಿ]] |---- |೧೨೮ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೦ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೦]] |[[ಪರೋಪಕಾರಿ]] | |[[ಜಯಂತಿ]] |---- |೧೨೯ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೧ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೧]] |[[ಕಸ್ತೂರಿ ನಿವಾಸ]] |ಉದ್ಯಮಿ ರವಿವರ್ಮ |[[ಜಯಂತಿ]], [[ಆರತಿ]] |---- |೧೩೦ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೧ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೧]] |[[ಬಾಳ ಬಂಧನ]] | |[[ಜಯಂತಿ]] |---- |೧೩೧ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೧ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೧]] |[[ಕುಲಗೌರವ]] | |[[ಜಯಂತಿ]], [[ಭಾರತಿ]] |---- |೧೩೨ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೧ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೧]] |[[ನಮ್ಮ ಸಂಸಾರ]] | |[[ಭಾರತಿ]] |---- |೧೩೩ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೧ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೧]] |[[ಕಾಸಿದ್ರೆ ಕೈಲಾಸ]] | |[[ವಾಣಿಶ್ರೀ]] |---- |೧೩೪ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೧ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೧]] |[[ತಾಯಿದೇವರು]] | |[[ಭಾರತಿ]] |---- |೧೩೫ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೧ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೧]] |[[ಪ್ರತಿಧ್ವನಿ (ಚಲನಚಿತ್ರ)]] | |[[ಆರತಿ]] |---- |೧೩೬ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೧ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೧]] |[[ಸಾಕ್ಷಾತ್ಕಾರ]] | |[[ಜಮುನಾ]] |---- |೧೩೭ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೧ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೧]] |[[ನ್ಯಾಯವೇ ದೇವರು]] | |[[ಬಿ.ಸರೋಜಾದೇವಿ|ಬಿ.ಸರೋಜಾ ದೇವಿ]] |---- |೧೩೮ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೧ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೧]] |[[ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣ ರುಕ್ಮಿಣಿ ಸತ್ಯಭಾಮ]] |[[ಕೃಷ್ಣ]] |[[ಬಿ.ಸರೋಜಾದೇವಿ|ಬಿ.ಸರೋಜಾ ದೇವಿ]], [[ಭಾರತಿ]] |---- |೧೩೯ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೨ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೨]] |[[ಜನ್ಮರಹಸ್ಯ]] | |[[ಭಾರತಿ]] |---- |೧೪೦ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೨ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೨]] |[[ಸಿಪಾಯಿರಾಮು]] | ರಾಮು |[[ಲೀಲಾವತಿ]], [[ಆರತಿ]] |---- |೧೪೧ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೨ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೨]] |[[ಬಂಗಾರದ ಮನುಷ್ಯ]] | ರಾಜೀವ |[[ಭಾರತಿ]] |---- |೧೪೨ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೨ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೨]] |[[ಹೃದಯ ಸಂಗಮ]] |ದ್ವಿಪಾತ್ರ |[[ಭಾರತಿ]] |---- |೧೪೩ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೨ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೨]] |[[ಕ್ರಾಂತಿವೀರ]] |ದೊರೆ ಚಂದ್ರಕುಮಾರ್ |[[ಜಯಂತಿ]] |---- |೧೪೪ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೨ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೨]] |[[ಭಲೇ_ಹುಚ್ಚ_(ಚಲನಚಿತ್ರ)]] | |[[ಆರತಿ]] |---- |೧೪೫ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೨ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೨]] |[[ನಂದಗೋಕುಲ]] | |[[ಜಯಂತಿ]] |---- |೧೪೬ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೨ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೨]] |[[ಜಗಮೆಚ್ಚಿದ ಮಗ]] | |[[ಭಾರತಿ]] |---- |೧೪೭ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೩ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೩]] |[[ದೇವರು ಕೊಟ್ಟ ತಂಗಿ]] | |[[ಜಯಂತಿ]], [[ಬಿ.ವಿ.ರಾಧ]] |---- |೧೪೮ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೩ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೩]] |[[ಬಿಡುಗಡೆ (ಚಲನಚಿತ್ರ)]] |ಪತ್ರಕರ್ತ |[[ಭಾರತಿ]] |---- |೧೪೯ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೩ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೩]] |[[ಸ್ವಯಂವರ (ಚಲನಚಿತ್ರ)]] |ಗಣಿ ಕಾರ್ಮಿಕ ನಟರಾಜ |[[ಭಾರತಿ]] |---- |'''೧೫೦''' |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೩ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೩]] |'''[[ಗಂಧದ ಗುಡಿ]]''' |ರೇಂಜ್ ಅರಣ್ಯ ಅಧಿಕಾರಿ ಕುಮಾರ್ |[[ಕಲ್ಪನಾ]] |---- |೧೫೧ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೩ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೩]] |[[ದೂರದ ಬೆಟ್ಟ]] | |[[ಭಾರತಿ]] |---- |೧೫೨ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೩ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೩]] |[[ಮೂರೂವರೆ ವಜ್ರಗಳು]] |ದ್ವಿಪಾತ್ರ ನಾರದ, ಶ್ರೀ ಕೃಷ್ಣ |[[ಆರತಿ]], [[ಮಂಜುಳಾ]] |---- |೧೫೩ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೪ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೪]] |[[ಬಂಗಾರದ ಪಂಜರ]] | |[[ಆರತಿ]] |---- |೧೫೪ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೪ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೪]] |[[ಎರಡು ಕನಸು]] |ಇಂಗ್ಲೀಷ್ ಪ್ರೊಫೆಸರ್ ರಾಮಚಂದ್ರರಾವ್ |[[ಮಂಜುಳಾ]], [[ಕಲ್ಪನಾ]] |---- |೧೫೫ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೪ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೪]] |[[ಸಂಪತ್ತಿಗೆ ಸವಾಲ್]] |ವೀರಭದ್ರ |[[ಮಂಜುಳಾ]] |---- |೧೫೬ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೪ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೪]] |[[ಭಕ್ತ ಕುಂಬಾರ]] |ಗೋರಾ ಕುಂಬಾರ |[[ಲೀಲಾವತಿ]], [[ಮಂಜುಳಾ]] |---- |೧೫೭ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೪ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೪]] |[[ಶ್ರೀ ಶ್ರೀನಿವಾಸ ಕಲ್ಯಾಣ]] |[[ವೆಂಕಟೇಶ್ವರ]] |[[ಬಿ.ಸರೋಜಾದೇವಿ|ಬಿ.ಸರೋಜಾ ದೇವಿ]], [[ಮಂಜುಳಾ]] |---- |೧೫೮ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೪ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೪]] |[[ದಾರಿ ತಪ್ಪಿದ ಮಗ]] |ದ್ವಿಪಾತ್ರ ಇಂಗ್ಲೀಷ್ ಪ್ರೊಫೆಸರ್ ಪ್ರಸಾದ್, ಕಳ್ಳಸಾಗಣೆದಾರ ಪ್ರಶಾಂತ್, |[[ಕಲ್ಪನಾ]], [[ಆರತಿ]], [[ಮಂಜುಳಾ]], [[ಜಯಮಾಲ]] |---- |೧೫೯ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೫ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೫]] |[[ಮಯೂರ_(ಚಲನಚಿತ್ರ)|ಮಯೂರ]] |ಕದಂಬ ವಂಶದ ದೊರೆ ಮಯೂರ ಶರ್ಮ |[[ಮಂಜುಳಾ]] |---- |೧೬೦ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೫ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೫]] |[[ತ್ರಿಮೂರ್ತಿ]] |ವಿಜಯ್, ಕುಮಾರ್, ನರಹರಿ, ಶ್ರೀಧರ |[[ಜಯಮಾಲ]] |---- |೧೬೧ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೬ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೬]] |[[ಪ್ರೇಮದ ಕಾಣಿಕೆ]] |ಮನೋಹರ್ |[[ಆರತಿ]] |---- |೧೬೨ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೬ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೬]] |[[ಬಹದ್ದೂರ್ ಗಂಡು]] |ಬಂಕಾಪುರದ ಪಂಜು |[[ಜಯಂತಿ]], [[ಆರತಿ]] |---- |೧೬೩ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೬ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೬]] |[[ರಾಜ ನನ್ನ ರಾಜ]] |ಅರಸುಮಗ ಚಂದ್ರವರ್ಮ, ಬ್ಯಾಂಕ್ ಅಧಿಕಾರಿ ರಾಜು |[[ಆರತಿ]] |---- |೧೬೪ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೬ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೬]] |[[ನಾ ನಿನ್ನ ಮರೆಯಲಾರೆ]] |ಬ್ಯಾಂಕ್ ಅಧಿಕಾರಿ ಆನಂದ್ |[[ಲಕ್ಷ್ಮಿ (ಚಿತ್ರನಟಿ)|ಲಕ್ಷ್ಮಿ]] |---- |೧೬೫ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೬ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೬]] |[[ಬಡವರ ಬಂಧು]] |ಹೋಟೆಲ್ ಮಾಣಿ ರಂಗನಾಥ್ |[[ಜಯಮಾಲ]] |---- |೧೬೬ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೭ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೭]] |[[ಬಬ್ರುವಾಹನ (ಚಲನಚಿತ್ರ)]] |{{*}}[[ಅರ್ಜುನ]]<br>{{*}}[[ಬಬ್ರುವಾಹನ]] |[[ಬಿ.ಸರೋಜಾದೇವಿ|ಬಿ.ಸರೋಜಾ ದೇವಿ]], [[ಕಾಂಚನಾ]], [[ಜಯಮಾಲ]] |---- |೧೬೭ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೭ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೭]] |[[ಭಾಗ್ಯವಂತರು]] | |[[ಬಿ.ಸರೋಜಾದೇವಿ|ಬಿ.ಸರೋಜಾ ದೇವಿ]] |---- |೧೬೮ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೭ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೭]] |[[ಗಿರಿಕನ್ಯೆ_(ಚಲನಚಿತ್ರ)]] | |[[ಜಯಮಾಲ]] |---- |೧೬೯ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೭ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೭]] |[[ಸನಾದಿ ಅಪ್ಪಣ್ಣ]] |ಸನಾದಿ ಅಪ್ಪಣ್ಣ |[[ಜಯಪ್ರದಾ]] |---- |೧೭೦ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೭ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೭]] |[[ಒಲವು ಗೆಲವು]] | |[[ಲಕ್ಷ್ಮಿ (ಚಿತ್ರನಟಿ)|ಲಕ್ಷ್ಮಿ]] |---- |೧೭೧ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೮ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೮]] |[[ಶಂಕರ್ ಗುರು]] |ತ್ರಿಪಾತ್ರ ಉದ್ಯಮಿ ರಾಜಶೇಖರ್ [[ಪೋಲಿಸ್]] ಸಿ.ಐ.ಡಿ. ಅಧಿಕಾರಿ ಶಂಕರ್ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿ ಗುರುಮೂರ್ತಿ |[[ಕಾಂಚನಾ]], [[ಜಯಮಾಲ]], [[ಪದ್ಮಪ್ರಿಯ]] |---- |೧೭೨ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೮ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೮]] |[[ಆಪರೇಷನ್ ಡೈಮಂಡ್ ರ್ಯಾಕೆಟ್]] |ಸಿ.ಐ.ಡಿ ಏಜೆಂಟ್ 999 ಪ್ರಕಾಶ್ |[[ಪದ್ಮಪ್ರಿಯ]] |---- |೧೭೩ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೮ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೮]] |[[ತಾಯಿಗೆ ತಕ್ಕ ಮಗ]] | |[[ಪದ್ಮಪ್ರಿಯ]] |---- |೧೭೪ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೯ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೯]] |[[ಹುಲಿಯ ಹಾಲಿನ ಮೇವು]] |ಕೊಡಗು ಸಂಸ್ಥಾನದ ರಾಜರ ಅಂಗರಕ್ಷಕ ಚಂಗುಮಣಿ |[[ಜಯಪ್ರದಾ]], [[ಜಯಚಿತ್ರಾ]] |---- |೧೭೫ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೯ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೯]] |[[ನಾನೊಬ್ಬ ಕಳ್ಳ]] |[[ಪೋಲಿಸ್]] ಸೂಪರಿಂಟೆಂಡೆಂಟ್ ಮುತ್ತುರಾಜು ಕಳ್ಳ ರಾಜ |[[ಲಕ್ಷ್ಮಿ (ಚಿತ್ರನಟಿ)|ಲಕ್ಷ್ಮಿ]], [[ಕಾಂಚನಾ]] |---- |೧೭೬ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೮೦ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೮೦]] |[[ರವಿಚಂದ್ರ]] |{{*}}ರವಿ<br>{{*}}ಚಂದ್ರ |[[ಲಕ್ಷ್ಮಿ (ಚಿತ್ರನಟಿ)|ಲಕ್ಷ್ಮಿ]] |---- |೧೭೭ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೮೦ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೮೦]] |[[ವಸಂತಗೀತ]] |ಇನ್ಷೂರೆನ್ಸ್ ಏಜೆಂಟ್ ವಸಂತ್ ಕುಮಾರ್ |[[ಗಾಯತ್ರಿ (ನಟಿ)|ಗಾಯತ್ರಿ]] |---- |೧೭೮ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೮೧ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೮೧]] |[[ಹಾವಿನ ಹೆಡೆ]] | |[[ಸುಲಕ್ಷಣಾ]] |---- |೧೭೯ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೮೧ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೮೧]] |[[ನೀ ನನ್ನ ಗೆಲ್ಲಲಾರೆ]] | |[[ಮಂಜುಳಾ]] |---- |೧೮೦ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೮೧ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೮೧]] |[[ಕೆರಳಿದ ಸಿಂಹ]] |[[ಪೋಲಿಸ್]] ಇನ್ಸ್ಪೆಕ್ಟರ್ ಶಂಕರ್ |[[ಸರಿತಾ]] |---- |೧೮೧ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೮೨ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೮೨]] |[[ಹೊಸಬೆಳಕು]] |ರವಿ |[[ಸರಿತಾ]] |---- |೧೮೨ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೮೨ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೮೨]] |[[ಹಾಲು ಜೇನು]] |ರಂಗ |[[ಮಾಧವಿ]], [[ರೂಪಾದೇವಿ]] |---- |೧೮೩ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೮೨ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೮೨]] |[[ಚಲಿಸುವ ಮೋಡಗಳು]] |ವಕೀಲ ಮೋಹನ್ |[[ಸರಿತಾ]], [[ಅಂಬಿಕಾ (ಚಿತ್ರನಟಿ)|ಅಂಬಿಕಾ]] |---- |೧೮೪ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೮೩ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೮೩]] |[[ಕವಿರತ್ನ ಕಾಳಿದಾಸ]] |[[ಕಾಳಿದಾಸ]] |[[ಜಯಪ್ರದಾ]] |---- |೧೮೫ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೮೩ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೮೩]] |[[ಕಾಮನಬಿಲ್ಲು (ಚಲನಚಿತ್ರ)|ಕಾಮನಬಿಲ್ಲು]] |ಅರ್ಚಕ ಮತ್ತು ರೈತ ಸೂರ್ಯನಾರಾಯಣ ಶಾಸ್ತ್ರಿ |[[ಸರಿತಾ]] |---- |೧೮೬ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೮೩ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೮೩]] |[[ಭಕ್ತ ಪ್ರಹ್ಲಾದ]] |[[ಹಿರಣ್ಯಕಶಿಪು]] |[[ಸರಿತಾ]] |---- |೧೮೭ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೮೩ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೮೩]] |[[ಎರಡು ನಕ್ಷತ್ರಗಳು]] |ಸೇನಾಧಿಕಾರಿಯ ಮಗ ರಾಜ |[[ಅಂಬಿಕಾ (ಚಿತ್ರನಟಿ)|ಅಂಬಿಕಾ]] |---- |೧೮೮ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೮೪ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೮೪]] |[[ಸಮಯದ ಗೊಂಬೆ]] |ಅನಿಲ್/ಚಾಲಕ ಗುರುಮೂರ್ತಿ |[[ರೂಪಾದೇವಿ]], [[ಮೇನಕಾ]] |---- |೧೮೯ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೮೪ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೮೪]] |[[ಶ್ರಾವಣ ಬಂತು]] |ಪಾಪ್ ಗಾಯಕ ಕುಮಾರ್/ಪೀಟರ್ ಫ್ರಂ ಪೀಟರ್ಸ್ ಬರ್ಗ್/ಆಶುಕವಿ |[[ಊರ್ವಶಿ]] |---- |೧೯೦ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೮೪ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೮೪]] |[[ಯಾರಿವನು]] |ಇನ್ಸ್ ಪೆಕ್ಟರ್ |[[ರೂಪಾದೇವಿ]] |---- |೧೯೧ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೮೪ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೮೪]] |[[ಅಪೂರ್ವ ಸಂಗಮ]] |ಗೋಪಿ/[[ಪೋಲಿಸ್]] ಸೂಪರಿಂಟೆಂಡೆಂಟ್ ಸಂತೋಷ್ ಕುಮಾರ್ |[[ಅಂಬಿಕಾ (ಚಿತ್ರನಟಿ)|ಅಂಬಿಕಾ]] |---- |೧೯೨ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೮೫ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೮೫]] |[[ಅದೇ ಕಣ್ಣು]] |ದ್ವಿಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ |[[ಗಾಯತ್ರಿ (ನಟಿ)|ಗಾಯತ್ರಿ]], [[ವಿಜಯರಂಜಿನಿ]] |---- |೧೯೩ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೮೫ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೮೫]] |[[ಜ್ವಾಲಾಮುಖಿ]] |ಪ್ರೊಫೆಸರ್ ಮತ್ತು ಪತ್ರಕರ್ತ ಜಯಸಿಂಹ |[[ಗಾಯತ್ರಿ (ನಟಿ)|ಗಾಯತ್ರಿ]] |---- |೧೯೪ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೮೫ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೮೫]] |[[ಧ್ರುವತಾರೆ]] |ವಕೀಲ ಸಾಗರ್ | [[ಗೀತಾ_(ನಟಿ)]] |---- |೧೯೫ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೮೬ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೮೬]] |[[ಭಾಗ್ಯದ ಲಕ್ಷ್ಮಿ ಬಾರಮ್ಮ]] |ಪಾಂಡುರಂಗ |[[ಮಾಧವಿ]] |---- |೧೯೬ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೮೬ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೮೬]] |[[ಅನುರಾಗ ಅರಳಿತು]] |ಮೆಕ್ಯಾನಿಕ್ ಶಂಕರ್ |[[ಮಾಧವಿ]], [[ಗೀತಾ_(ನಟಿ)]] |---- |೧೯೭ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೮೬ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೮೬]] |[[ಗುರಿ]] |ಕಸ್ಟಂಸ್ ಅಧಿಕಾರಿ ಕಾಳೀಪ್ರಸಾದ್ |[[ಅರ್ಚನಾ]] |---- |೧೯೮ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೮೭ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೮೭]] |[[ಒಂದು ಮುತ್ತಿನ ಕಥೆ]] |ಮೀನುಗಾರ ಐತು |[[ಅರ್ಚನಾ]] |---- |೧೯೯ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೮೭ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೮೭]] |[[ಶ್ರುತಿ ಸೇರಿದಾಗ]] |ವೈದ್ಯ ಮತ್ತು ಗಾಯಕ ಡಾ. ಮೂರ್ತಿ | [[ಗೀತಾ_(ನಟಿ)]], [[ಮಾಧವಿ]] |---- |'''೨೦೦''' |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೮೮ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೮೮]] |'''[[ದೇವತಾ ಮನುಷ್ಯ]]''' |ಚಾಲಕ ಮೂರ್ತಿ | [[ಗೀತಾ_(ನಟಿ)]] |---- |೨೦೧ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೮೯ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೮೯]] |[[ಪರಶುರಾಮ್]] |[[ಭಾರತೀಯ ಭೂಸೇನೆ]] ಮೇಜರ್ ಪರಶುರಾಮ್ |[[ವಾಣಿ ವಿಶ್ವನಾಥ್]], [[ಮಹಾಲಕ್ಷ್ಮಿ (ನಟಿ)|ಮಹಾಲಕ್ಷ್ಮಿ]] |---- |೨೦೨ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೯೨ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೯೨]] |[[ಜೀವನ ಚೈತ್ರ]] |ಸಿಂಹಾದ್ರಿ ಜೋಡಿದಾರ್ ವಿಶ್ವನಾಥ ರಾವ್ |[[ಮಾಧವಿ]] |---- |೨೦೩ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೯೩ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೯೩]] |[[ಆಕಸ್ಮಿಕ]] |ಇನ್ಸ್ಪೆಕ್ಟರ್ ನರಸಿಂಹ ಮೂರ್ತಿ |[[ಮಾಧವಿ]]. [[ಗೀತಾ_(ನಟಿ)]] |---- |೨೦೪ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೯೪ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೯೪]] |[[ಒಡಹುಟ್ಟಿದವರು]] |ರಾಮಣ್ಣ |[[ಮಾಧವಿ]] |---- |೨೦೫ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೨೦೦೦ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೨೦೦೦]] |[[ಶಬ್ದವೇಧಿ]] |ಇನ್ಸ್ಪೆಕ್ಟರ್ ಸಂದೀಪ್ |[[ಜಯಪ್ರದಾ]] |---- |} ಅತಿಥಿ ನಟನಾಗಿ ಅಭಿನಯಿಸಿದ ಚಿತ್ರಗಳು # [[ಶ್ರೀನಿವಾಸ ಕಲ್ಯಾಣ ೧೯೫೧]] # [[ಗಂಧದ ಗುಡಿ ಭಾಗ ೨]] # [[ಜೋಗಿ_(ಚಲನಚಿತ್ರ)|ಜೋಗಿ]] ==ಗಾಯಕರಾಗಿ ಡಾ. ರಾಜ್== * ಕೇವಲ ನಟನೆಯಲ್ಲದೆ, ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಗಾಯಕರೂ ಆಗಿದ್ದ ರಾಜ್ ಕನ್ನಡ ಗಾನಲೋಕಕ್ಕೂ ತಮ್ಮ ಅಪಾರ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದಾರೆ. [[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೪ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೪ರಲ್ಲಿ]] ಬಿಡುಗಡೆಯಾದ [[ಸಂಪತ್ತಿಗೆ ಸವಾಲ್]] ಚಿತ್ರದ '''ಯಾರೇ ಕೂಗಾಡಲಿ,ಊರೇ ಹೋರಾಡಲಿ''' (ಎಮ್ಮೆ ಹಾಡೆಂದೇ ಪ್ರಸಿದ್ಧಿ) ಎಂಬ ಹಾಡಿನಿಂದ ಅವರು ಪೂರ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದ ಗಾಯಕರಾಗಿ ಹೊರ ಹೊಮ್ಮಿದರು. * ಇದಕ್ಕೂ ಮುಂಚೆ [[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೫೬ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೫೬ರಲ್ಲೇ]] [[ಓಹಿಲೇಶ್ವರ_(ಚಲನಚಿತ್ರ)]] ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ "ಶರಣು ಶಂಭೋ" ಎಂಬು ಗೀತೆಯೊಂದನ್ನು ಹಾಗೂ [[ಮಹಿಷಾಸುರಮರ್ಧಿನಿ (ಚಲನಚಿತ್ರ)|ಮಹಿಷಾಸುರ ಮರ್ಧಿನಿ]] ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ [[ಎಸ್.ಜಾನಕಿ]]ಯವರೊಡನೆ "ತುಂಬಿತು ಮನವ ತಂದಿತು ಸುಖವ" ಎಂಬ ಯುಗಳ ಗೀತೆಯನ್ನು ಹಾಡಿದ್ದರು. ಈ ಮೂರು ಚಿತ್ರಗಳು [[ಜಿ.ಕೆ.ವೆಂಕಟೇಶ್]] ಅವರ ಸಂಗೀತ ನಿರ್ದೇಶನವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದವು. * [[ಜಿ.ಕೆ.ವೆಂಕಟೇಶ್]] ಹಾಗೂ [[ಉಪೇಂದ್ರಕುಮಾರ್]] ಸಂಗೀತದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಹಾಡುಗಳನ್ನು ಹಾಡಿದ್ದಾರೆ. [[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೨ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೨ರಲ್ಲಿ]], [[ದೇವಸುಂದರಿ]] ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಹಾಸ್ಯರತ್ನ [[ನರಸಿಂಹರಾಜು]] ಅವರ ಪಾತ್ರಕ್ಕೆ ಯುಗಳ ಗೀತೆಯೊಂದನ್ನೂ ಹಾಡಿದ್ದಾರೆ. ಡಾ. ರಾಜ್ ಅವರು ಬೇರೊಬ್ಬರ ಅಭಿನಯಕ್ಕೆ ಹಿನ್ನೆಲೆ ಗಾಯನ ಮಾಡಿದ ಮೊದಲ ಚಿತ್ರಗೀತೆಯಿದು.<!-- ಆಧಾರ: '''ಕನ್ನಡ ಸಿನಿಮಾ ಇತಿಹಾಸ ಪುಟಗಳಲ್ಲಿ''' ಪುಸ್ತಕ --><BR> [[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೪ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೪ರಲ್ಲಿ]], [[ನವಕೋಟಿ ನಾರಾಯಣ|ನವಕೋಟಿನಾರಾಯಣ (ಭಕ್ತ ಪುರಂದರದಾಸ)]] ಚಲನಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ಕೀರ್ತನೆ ಗಳನ್ನು ಹಾಡಿದ್ದಾರೆ. *[[ಜೀವನ ಚೈತ್ರ]] ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿನ '''''ನಾದಮಯ ಈ ಲೋಕವೆಲ್ಲಾ''''' ಹಾಡಿನ ಗಾಯನಕ್ಕೆ ರಾಷ್ಟ್ರ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಪಡೆದರು. [[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೨೦೦೩ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೨೦೦೩ರಲ್ಲಿ]] ಬಿಡುಗಡೆಯಾದ [[ಅಭಿ]] ಚಿತ್ರದ "ವಿಧಿ ಬರಹ ಎಂಥ ಘೋರ" ಹಾಗು ಅದೇ ವರ್ಷದ [[ಚಿಗುರಿದ ಕನಸು]] ಚಿತ್ರದ "ಬಂಧುವೇ ಓ ಬಂಧುವೇ" ಇವರು ಹಾಡಿದ ಇತ್ತೀಚಿನ ಚಿತ್ರಗೀತೆಗಳಾಗಿರುತ್ತವೆ. * ಚಿತ್ರಗೀತೆಗಳಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲದೆ ಹಲವಾರು ಭಕ್ತಿಗೀತೆಗಳನ್ನು ಹಾಡಿರುವರು. ಕನ್ನಡವೇ ಸತ್ಯ, ಅನುರಾಗ, ಮಂಕುತಿಮ್ಮನ ಕಗ್ಗ - ರಾಜ್ ಕಂಠದಲ್ಲಿ ಮೂಡಿ ಬಂದ ಭಾವಗೀತೆ ಸಂಕಲನಗಳು. * ರಾಜ್ ಕುಮಾರ್ ಅವರು ತಮ್ಮ ಹೆಚ್ಚಿನ ಹಾಡುಗಳನ್ನು [[ಎಸ್.ಜಾನಕಿ|ಎಸ್. ಜಾನಕಿ]] ಮತ್ತು [[ವಾಣಿ ಜಯರಾಂ]] ಅವರೊಂದಿಗೆ ಹಾಡಿದ್ದಾರೆ. ಅಲ್ಲದೆ, [[ಪಿ. ಸುಶೀಲ]], [[ಬೆಂಗಳೂರು ಲತಾ]], [[ರತ್ನಮಾಲ ಪ್ರಕಾಶ್]], [[ಮಂಜುಳಾ ಗುರುರಾಜ್]]'', ಬಿ. ಆರ್. ಛಾಯಾ, ''ಕಸ್ತೂರಿ ಶಂಕರ್'', ''[[ಚಿತ್ರಾ]]'', ''ಸುಲೋಚನಾ ಅವರೊಂದಿಗೂ ಯುಗಳಗೀತೆಗಳನ್ನು ಹಾಡಿದ್ದಾರೆ. * '''ಹುಟ್ಟಿದರೇ ಕನ್ನಡನಾಡ್ನಲ್ ಹುಟ್ಟಬೇಕು, ಮೆಟ್ಟಿದರೇ, ಕನ್ನಡ ಮಣ್ಣನ್ ಮೆಟ್ಟಬೇಕು''' ಗೀತೆಯನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಹೋದೆಡೆಯಲ್ಲೆಲ್ಲಾ ಹಾಡುತ್ತಿದ್ದರು. ತಮ್ಮ '[[ದಾದಾಸಾಹೇಬ್ ಫಾಲ್ಕೆ ಪ್ರಶಸ್ತಿ|ದಾದಾ ಸಾಹೇಬ್ ಫಾಲ್ಕೆ ಪುರಸ್ಕಾರ]]', ವನ್ನು ದೆಹಲಿಯಲ್ಲಿ ಪಡೆದ ಬಳಿಕ, ಮುಂಬಯಿ ಗೆ ಭೇಟಿಕೊಟ್ಟಾಗ, '[[ಕರ್ನಾಟಕ ಸಂಘ]]' ದ ರಂಗಮಂಚದ ಮೇಲೆ, ಮೇಲಿನ ಗೀತೆಯನ್ನು ಅವರ ಮಕ್ಕಳ ಸಮೇತ ಕುಣಿದು-ಕುಪ್ಪಳಿಸಿ ಹಾಡಿದ ಸಡಗರ ಇನ್ನೂ ಮುಂಬಯಿ ನಗರದ, ಕನ್ನಡ ರಸಿಕರ ಮನದಲ್ಲಿ ಹಸಿರಾಗಿ ಉಳಿದಿದೆ. *ರಾಷ್ಟ್ರಕವಿ [[ಕುವೆಂಪು]] ರಚಿಸಿದ 'ಕನ್ನಡವೇ ಸತ್ಯ' ಹಾಡನ್ನು ಡಾ. ರಾಜಕುಮಾರ್‌ ಭಾವಗೀತೆಯ ಮೇರು ಕಲಾವಿದ [[ಸಿ ಅಶ್ವತ್ಥ್|ಡಾ. ಸಿ.ಅಶ್ವತ್ಥ್‌]] ಅವರ ಸಂಗೀತ ನಿರ್ದೇಶನದಲ್ಲಿ ಹಾಡಿದ್ದಾರೆ. ಇದು [[ಮೈಸೂರು ಅನಂತಸ್ವಾಮಿ]]ಯವರ ಆವೃತ್ತಿಗಿಂತಲೂ ಭಾರೀ ಜನಪ್ರಿಯತೆ ಗಳಿಸಿತು. ==ಕನ್ನಡಪರ ಚಳುವಳಿಗಳಲ್ಲಿ ಡಾ. ರಾಜ್== [[Image:Raj_Gokak.jpg|thumb|right|ಗೋಕಾಕ್ ಚಳುವಳಿಯಲ್ಲಿ ಡಾ. ರಾಜ್]] * '''ಗೋಕಾಕ್ ವರದಿ'''ಯು [[ಕನ್ನಡ]]ವನ್ನು ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಿಕ್ಷಣದಲ್ಲಿ ಕಡ್ಡಾಯವಾಗಿ ಅಳವಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಹಾಗು ಇನ್ನಿತರ ಮೂಲಭೂತ ಸೌಲಭ್ಯಗಳನ್ನು ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಗೆ ಕೊಡುವುದರ ಬಗ್ಗೆ ಸಿದ್ಧವಾಗಿತ್ತು. ಆದರೆ, ಈ ವರದಿಯು ಜಾರಿಗೆ ಬಂದಿರಲಿಲ್ಲ. ೧೯೮೧ರಲ್ಲಿ, [[ಪಾಟೀಲ ಪುಟ್ಟಪ್ಪ]], ಚಂದ್ರಶೇಖರ ಪಾಟೀಲ್ ಮುಂತಾದ ಸಾಹಿತಿಗಳು, ಕನ್ನಡ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು, ಹಲವು ಸಂಘಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಗೋಕಾಕ್ ವರದಿಯನ್ನು ಜಾರಿಗೊಳಿಸುವಂತೆ ಚಳುವಳಿಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭ ಮಾಡಿದರು. * ಇದೇ ಚಳುವಳಿಯು '''ಗೋಕಾಕ್ ಚಳುವಳಿ''' ಎಂದೇ ಹೆಸರಾಯಿತು. *ಚಳುವಳಿಯು ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡು ಹಲವಾರು ದಿನಗಳು ಕಳೆದರೂ, ಜನಸಾಮಾನ್ಯರಿಂದ ಉತ್ಸಾಹದ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ ಕಂಡುಬರಲಿಲ್ಲ. ಈ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಡಾ. ರಾಜ್ ಅವರನ್ನು ಚಳುವಳಿಗೆ ಆಹ್ವಾನಿಸಿ, ಚಳುವಳಿಯ ಬಲವರ್ಧನೆ ಮಾಡಬೇಕೆಂದು ಕೋರಲಾಯಿತು. ಡಾ. ರಾಜ್ ನೇತೃತ್ವದಲ್ಲಿ [[ಕನ್ನಡ ಚಿತ್ರರಂಗ]], ಗೋಕಾಕ್ ಚಳುವಳಿಗೆ ಸಂಪೂರ್ಣ ಸಹಕಾರ ನೀಡಲು ಪ್ರಕಟಿಸಿ, ರಾಜ್ಯಾದ್ಯಂತ ಪ್ರವಾಸ ಕೈಗೊಂಡಿತು. * ಹಲವಾರು ಸಭೆಗಳು, ಭಾಷಣಗಳು ಕರ್ನಾಟಕದ ಪ್ರಮುಖ ನಗರಗಳಲ್ಲಿ ಜರುಗಿದವು. ಕರ್ನಾಟಕದ ಜನತೆ ಚಳುವಳಿಗೆ ಹಿಂದೆಂದಿಗಿಂತಲೂ ಹೆಚ್ಚಿನ ಉತ್ಸಾಹದಿಂದ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಿಸಿದರು, ಭಾಗವಹಿಸಿದರು. ಕನ್ನಡದ ಬಗ್ಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಅರಿವು ಮೂಡಿಸಲು, ಅಭಿಮಾನ ಬೆಳೆಸಲು, ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಗೆ ಸಿಗಬೇಕಾದ ಹಕ್ಕುಗಳು, ಸೌಲಭ್ಯಗಳನ್ನು ಆಗಿನ [[ಕರ್ನಾಟಕ]] ಸರ್ಕಾರಕ್ಕೆ ಮನದಟ್ಟು ಮಾಡಿಕೊಡಲು, ಡಾ. ರಾಜ್ ಅವರ ಭಾಷಣಗಳು ಹಾಗು ಚಳುವಳಿಯ ನೇತೃತ್ವ ಸಹಾಯಕಾರಿಯಾದವು. [[ಗುಂಡೂರಾವ್]] ನೇತೃತ್ವದ ಆಗಿನ ಕರ್ನಾಟಕ ಸರ್ಕಾರವು ಚಳುವಳಿಯ ತೀವ್ರತೆಗೆ ಸ್ಪಂದಿಸಿ, ಗೋಕಾಕ್ ವರದಿಯನ್ನು ಜಾರಿಗೊಳಿಸಿತು. ==ಪ್ರಶಸ್ತಿ/ ಪುರಸ್ಕಾರಗಳು/ಬಿರುದುಗಳು== [[Image:Dr_Raj.jpg|thumb|right|ಕರ್ನಾಟಕ ರತ್ನ, ಪದ್ಮಭೂಷಣ ಡಾ. ರಾಜ್‌ಕುಮಾರ್]] === ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು === # [[ಪದ್ಮಭೂಷಣ]] ([[ಭಾರತ]] ಸರ್ಕಾರದಿಂದ) # [[ದಾದಾಸಾಹೇಬ್ ಫಾಲ್ಕೆ ಪ್ರಶಸ್ತಿ|ದಾದಾ ಸಾಹೇಬ್ ಫಾಲ್ಕೆ ಪ್ರಶಸ್ತಿ]] (೧೯೯೫ರಲ್ಲಿ [[ಭಾರತ]] ಸರ್ಕಾರದಿಂದ) # [[ಕರ್ನಾಟಕ ರತ್ನ]] ([[ಕರ್ನಾಟಕ]] ಸರ್ಕಾರ) # ರಾಷ್ಟ್ರಪ್ರಶಸ್ತಿ ([[ಜೀವನ ಚೈತ್ರ]] ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿನ 'ನಾದಮಯ ಈ ಲೋಕವೆಲ್ಲಾ' ಹಾಡಿನ ಗಾಯನಕ್ಕೆ) # ''ಅತ್ಯುತ್ತಮ ನಟ'' - [[ಫಿಲ್ಮ್‌ಫೇರ್]] ಪ್ರಶಸ್ತಿ ('''ಹತ್ತು''' ಬಾರಿ) # ''ಅತ್ಯುತ್ತಮ ನಟ'' - ರಾಜ್ಯಪ್ರಶಸ್ತಿ ('''ಒಂಭತ್ತು''' ಬಾರಿ) #[[ಕೆಂಟಕಿ ಕರ್ನಲ್]] (ಅಮೆರಿಕದ ಕೆಂಟಕಿ ರಾಜ್ಯದ ಗವರ್ನರ್ ೧೯೮೫ರಲ್ಲಿ ಬೆಂಗಳೂರಲ್ಲಿ ನೀಡಿದರು) # [[ನಾಡೋಜ ಪ್ರಶಸ್ತಿ]] (ಕನ್ನಡ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ, ಹಂಪಿ) # ಗುಬ್ಬಿ ವೀರಣ್ಣ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ([[ಕರ್ನಾಟಕ]] ಸರ್ಕಾರ) # ಕಲಾ ಕೌಸ್ತುಭ (ವೃತ್ತಿ ರಂಗಭೂಮಿಗೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದ ಸೇವೆಗೆ, ಕರ್ನಾಟಕ ಸರ್ಕಾರದಿಂದ) === ಪದವಿಗಳು === # ಗೌರವ ಡಾಕ್ಟರೇಟ್(ಮೈಸೂರು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ) === ಬಿರುದುಗಳು === # ಅಭಿನಯ ಕಲಾಶ್ರೀ # ಅಭಿನಯ ಕೇಸರಿ # ಅಭಿನಯ ಚಕ್ರೇಶ್ವರ # ಅಭಿನಯ ನೃಪತುಂಗ # ಅಭಿನಯ ಬ್ರಹ್ಮ # ಅಭಿನಯ ಭಗೀರಥ # ಅಭಿನಯ ಭಾರ್ಗವ # ಅಭಿನಯ ರತ್ನ # ಅಭಿನಯ ವಾಲ್ಮೀಕಿ # ಅಭಿನಯ ಶಿರೋಮಣಿ # ಅಭಿನಯ ಸಂಜಾತ # ಅಭಿನಯ ಸವ್ಯಸಾಚಿ # ಅಭಿನಯ ಸಿಂಹ # ಅಭಿನಯ ಸೃಷ್ಟಿಕರ್ತ # ಅಮರ ಜೀವಿ # ಅಮರ ಜ್ಯೋತಿ # ಕನ್ನಡ ಕಂಠೀರವ # ಕನ್ನಡ ಕಲಾ ಕಿರೀಟ # ಕನ್ನಡ ಕಲಾ ಕುಸುಮ # ಕನ್ನಡ ಕಲಾ ತಿಲಕ # ಕನ್ನಡ ಕುಲ ರತ್ನ # ಕನ್ನಡ ಕೇಸರಿ # ಕನ್ನಡ ಗಾನ ಕೌಸ್ತುಭ # ಕನ್ನಡ ಜನಕೋಟಿಯ ಪ್ರೀತಿಯ ಪುತ್ಥಳಿ # ಕನ್ನಡ ತಾಯಿಯ ಹೆಮ್ಮೆಯ ಮಗ # ಕನ್ನಡದ ರಕ್ಷಕ # ಕನ್ನಡದ ಕಣ್ಮಣಿ # ಕನ್ನಡದ ಕಂದ # ಕನ್ನಡದ ಕಲಿ # ಕನ್ನಡದ ಕಳಶ # ಕನ್ನಡದ ಕುಲ ದೇವ # ಕನ್ನಡದ ಚೇತನ # ಕನ್ನಡದ ಜೀವ # ಕನ್ನಡದ ಧ್ರುವತಾರೆ # ಕನ್ನಡದ ನಂದಾ ದೀಪ # ಕನ್ನಡದ ಬಂಧು # ಕನ್ನಡದ ಭೂ ಪಟ # ಕನ್ನಡದ ಮಾಣಿಕ್ಯ # ಕನ್ನಡದ ಮೇಷ್ಟ್ರು # ಕನ್ನಡದ ವಿಧಾತ # ಕನ್ನಡಿಗರ ಆರಾಧ್ಯ ದೈವ # ಕನ್ನಡಿಗರ ಕಣ್ಮಣಿ # ಕನ್ನಡಿಗರ ಹೃದಯ ಸಿಂಹಾಸಾನಾಧೀಶ್ವರ # ಕರುನಾಡ ಅಧಿಪತಿ # ಕರುನಾಡ ಕಲಾ ನಿಧಿ # ಕರುನಾಡ ಹುಲಿ # ಕರ್ನಾಟಕ ಕೀರ್ತಿವರ್ಮ # ಕರ್ನಾಟಕ ರತ್ನ # ಕರ್ನಾಟಕ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ರಾಯಭಾರಿ # ಕಲಾ ಆರಾಧಕ # ಕಲಾ ಕಮಲ ರಾಜಹಂಸ # ಕಲಾ ಕರ್ಮಯೋಗಿ # ಕಲಾ ಕುಸುಮ # ಕಲಾ ಕೌಸ್ತುಭ # ಕಲಾ ಜ್ಯೋತಿ # ಕಲಾ ತಪಸ್ವಿ # ಕಲಾ ತೇಜ # ಕಲಾ ದಾಹಿ # ಕಲಾ ದೀವಿಗೆ # ಕಲಾ ಪುಂಗವ # ಕಲಾ ಪುರುಷೋತ್ತಮ # ಕಲಾ ಪೋಷಕ # ಕಲಾ ಭಕ್ತ # ಕಲಾ ಭೂಷಣ # ಕಲಾ ಯೋಗಿ # ಕಲಾ ವಿನೀತ # ಕಲಾ ಶ್ರೇಷ್ಠ # ಕಲಾ ಸಿರಿ ರತ್ನ # ಕಾಯಕ ಯೋಗಿ # ಕಾಯಕ ರತ್ನ # ಕೃಷ್ಣಾನುಗ್ರಹಿ # ಕೆಂಟಕಿ ಕರ್ನಲ್ # ಗಾಜನೂರು ಗಂಡು # ಗಾನ ಕಲಾಶ್ರೀ # ಗಾನ ಕೋಗಿಲೆ # ಗಾನ ಗಂಗೆ # ಗಾನ ಗಂಧರ್ವ # ಗಾನ ಗಾರುಡಿಗ # ಗಾನ ಜ್ಯೋತಿ # ಗಾನ ತರಂಗ # ಗಾನ ಯೋಗಿ # ಗಾನ ರಸಿಕ # ಗಾನ ಲಹರಿ # ಗಾನ ವಾರಿಧಿ # ಗಾನ ವಿಭೂಷಣ # ಗಾನ ಸಿಂಧು # ಗಿರಿ ನಟ # ಗೆಲುವಿನ ಹಮ್ಮೀರ # ಗೌರವ ಡಾಕ್ಟರಟ್ ಪುರಸ್ಕೃತ # ಚಿತ್ರರಂಗದ ಧ್ರುವತಾರೆ # ಜಗ ಮೆಚ್ಚಿದ ಮಗ # ಜ್ಞಾನದಾಹಿ # ದಾದ ಸಾಹೇಬ್ ಪಾಲ್ಕೇ ಪುರಸ್ಕ್ರುತ # ದೇವತಾ ಮನುಷ್ಯ # ದೇವರ ದೇವ ಕಲಾ ದೇವ # ನಕ್ಷತ್ರಗಳ ರಾಜ # ನಗುವಿನ ಸರದಾರ # ನಟ ಭಯಂಕರ # ನಟ ರತ್ನಾಕರ # ನಟ ವೈಭವೇಶ್ವರ # ನಟ ಶೇಖರ # ನಟ ಸಾರ್ವಭೌಮ # ನವರಸ ಮಂಜೂಷ # ನಾಡೋಜ # ನೇತ್ರದಾನದ ಸ್ಪೂರ್ತಿ ರತ್ನ # ಪದ್ಮ ಭೂಷಣ # ಪದ್ಮ ವಿಭೂಷಣ # ಪ್ರಾತಃ ಸ್ಮರಣಿಯ # ಬೆಳ್ಳಿ ತೆರೆಯ ಬಂಗಾರ # ಭಕ್ತ ಕಲಾ ರತ್ನ # ಭಾಗ್ಯವಂತ # ಮಧುರ ಕಂಠಶ್ರೀ # ಮಹಾ ತಪಸ್ವಿ # ಮಹಾ ಪುರುಷ # ಮಹಾ ಮಹಿಮ # ಮಹಾ ಯೋಗಿ # ಮೇರು ನಟ # ಯೋಗ ಕಲಾ ರತ್ನ # ರತ್ನ ದೀಪ # ರಸಿಕರ ರಾಜ # ರಾಜಕೀರ್ತಿ ಮೆರೆದ ಗಂಡುಗಲಿ # ಲೋಕ ಪೂಜಿತ # ವರ ನಟ # ವಿನಯ ಶೀಲ # ವಿಶ್ವ ಮಾನವ # ವಿಶ್ವ ಶಾಂತಿ ಪ್ರಿಯ # ವೀರಾಧಿ ವೀರ # ಶತಮಾನದ ಯುಗ ಪುರುಷ # ಶುದ್ಧ ಮನಸ್ಸಿನ ಹಿಮಶಿಖರ # ಸಂಗೀತ ರತ್ನ # ಸಮಾಜ ಭೂಷಣ # ಸರಸ್ವತಿ ಪುತ್ರ # ಸರಳತೆಯ ಸಂತ # ಸರಳತೆಯ ಸಾಕಾರಮೂರ್ತಿ # ಸೋಲಿಲ್ಲದ ಸರದಾರ === ಡಾ. ರಾಜ್‌ಕುಮಾರ್ ರಸ್ತೆ === [[ಕರ್ನಾಟಕ |ಕರ್ನಾಟಕದ]] ರಾಜಧಾನಿ [[ಬೆಂಗಳೂರು|ಬೆಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿ]], [[ಯಶವಂತಪುರ]] ಮೇಲ್ಸೇತುವೆಯಿಂದ ಪ್ರಸನ್ನ ಚಿತ್ರಮಂದಿರದವರೆಗೆ [[ರಾಜಾಜಿನಗರ]]ದ ಮೂಲಕ ಹಾದುಹೋಗುವ ಮುಖ್ಯರಸ್ತೆಗೆ '''ಡಾ. ರಾಜ್‌ಕುಮಾರ್ ರಸ್ತೆ''' ಎಂದು ಹೆಸರಿಸಲಾಗಿದೆ. ===ಗೂಗಲ್‌ ಡೂಡಲ್‌ ಗೌರವ=== ಗೂಗಲ್‌ ಸರ್ಚ್‌‌ನ ಡೂಡಲ್‌ ವಿಭಾಗದವರು ಡಾ. ರಾಜ್‌ಕುಮಾರ್‌ ಅವರ ೮೮ನೇ ಹುಟ್ಟು ಹಬ್ಬದ ದಿನ ( ೨೪ ಏಪ್ರಿಲ್‌ ೨೦೧೭ ) ರಾಜ್‌ ಅವರ [https://www.google.com/doodles/rajkumars-88th-birthday ಡೂಡಲ್‌ ] ಪ್ರದರ್ಶಿಸುವ ಮೂಲಕ ಗೌರವ ಸಲ್ಲಿಸಿದರು. ಈ ಡೂಡಲ್‌ ದೇಶಾದ್ಯಂತ ( google.co.in ) ಎಲ್ಲಾ ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲೂ ಪ್ರದರ್ಶಿತಗೊಂಡು ಪರ ರಾಜ್ಯದವರಿಗೂ ರಾಜ್‌ ಅವರ ಬಗ್ಗೆ ಕುತೂಹಲ ಮೂಡುವಂತೆ ಮಾಡಿತು. ತೆಂಕಣ ಭಾರತದ ನಟರಿಗೆ ಗೂಗಲ್‌ ಈ ರೀತಿಯ ಗೌರವ ಸಲ್ಲಿಸಿರುವುದು ಇದೇ ಮೊದಲು. ಇದಕ್ಕಾಗಿ ಕನ್ನಡಿಗರು ಗೂಗಲ್‌ನವರಿಗೂ ಅಭಿನಂದನೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದರು. == ಪುಸ್ತಕಗಳು == === ಕನ್ನಡ ರಂಗಭೂಮಿ ಮತ್ತು ಸಿನೆಮಾಕ್ಕೆ ಡಾ. ರಾಜ್ ಕೊಡುಗೆ (ಪಿ.ಹೆಚ್.ಡಿ ನಿಬಂಧ) === * [[ಬೆಂಗಳೂರು|ಬೆಂಗಳೂರಿನ]] ಬಸವನಗುಡಿಯಲ್ಲಿರುವ ವಿಜಯ ಕಾಲೇಜಿನಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಉಪನ್ಯಾಸಕರಾದ '''ಡಿ. ಗುರುಮೂರ್ತಿ ಹಾರೋಹಳ್ಳಿ''' ಅವರು '''"ಕನ್ನಡ ರಂಗಭೂಮಿ ಮತ್ತು ಸಿನೆಮಾಕ್ಕೆ ಡಾ. ರಾಜ್ ಕೊಡುಗೆ"''' ಕುರಿತ ಸಂಶೋಧನಾತ್ಮಕ ಪ್ರಬಂಧ ಮಂಡಿಸಿ, [[ಮೈಸೂರು]] ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಿಂದ ಡಾಕ್ಟರೇಟ್ ಪದವಿ ಪಡೆದಿದ್ದಾರೆ. ಈ ಸಂಶೋಧನೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಡಾ. ರಾಜ್ ಅವರನ್ನು ಹಲವಾರು ಬಾರಿ ಸಂದರ್ಶಿಸಿದ್ದಾರೆ. * ೧೯೯೭ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದ ಸಂಶೋಧನೆಯನ್ನು ನಾಲ್ಕುವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಡಾ. ಮಳಲಿ ವಸಂತಕುಮಾರ್ ಅವರ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನದಲ್ಲಿ ನಡೆಸಿದ ಗುರುಮೂರ್ತಿ ೨೦೦೧ರಲ್ಲಿ ಪಿ.ಹೆಚ್.ಡಿ ಪದವಿ ಪಡೆದರು. ===ಪ್ರಾಣಪದಕ=== * ಪ್ರಾಣಪದಕ ಡಾ. ರಾಜಕುಮಾರ್ ಅವರನ್ನು ಕುರಿತ 2013ರ ಅಕ್ಟೋಬರ್ ತಿಂಗಳಿನಲ್ಲಿ [[ಅ. ನಾ. ಪ್ರಹ್ಲಾದರಾವ್]] ಬರೆದ ಸ್ವಾರಸ್ಯಕರ ಸಂಗತಿಗಳ ಮತ್ತೊಂದು ಪುಸ್ತಕ. ಶ್ರೀಮತಿ ಪಾರ್ವತಮ್ಮ ರಾಜಕುಮಾರ್ ನೆನಪಿನಾಳದಲ್ಲಿನ ಡಾ. ರಾಜಕುಮಾರ್ ಸಂಗತಿಗಳನ್ನು ಅನಾವರಣಗೊಳಿಸುವ, ವಸಂತ ಪ್ರಕಾಶನ ಪ್ರಕಾಶನಗೊಳಿಸಿರುವ [[ಅ.ನಾ.ಪ್ರಹ್ಲಾದರಾವ್|ಅ. ನಾ. ಪ್ರಹ್ಲಾದರಾವ್]] ಬರೆದ ವಿಶಿಷ್ಟ ಪುಸ್ತಕ 'ಪ್ರಾಣಪದಕ'. ಸುಮಾರು 120 ಪುಟಗಳ ಈ ಪುಸ್ತಕದ ಲೇಖನಗಳು `ಮಂಗಳ` ವಾರಪತ್ರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟಿಗೊಂಡಿದ್ದವು. * ಶ್ರೀಮತಿ ಪಾರ್ವತಮ್ಮ ರಾಜಕುಮಾರ್ ಅವರು ಬೇರೆ ಬೇರೆ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಲೇಖಕ ರೊಂದಿಗೆ ಹಲವು ವಿಷಯ ಗಳನ್ನು ನೆನಪು ಮಾಡಿಕೊಂಡರು. 'ಪ್ರಾಣಪದಕ' ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ 'ಮಂಗಳ' ವಾರಪತ್ರಿಕೆ ಈ ಲೇಖನಗಳನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸಿತ್ತು. ===ಬಂಗಾರದ ಮನುಷ್ಯ === ಕನ್ನಡದ ವರನಟ ಡಾ. ರಾಜಕುಮಾರ್ ಅವರ ಜೀವನ ಹಾಗೂ ಸಾಧನೆ ಕುರಿತು ಕರ್ನಾಟಕ ಸರ್ಕಾರಕ್ಕಾಗಿ [[ಅ.ನಾ.ಪ್ರಹ್ಲಾದರಾವ್|ಅ. ನಾ. ಪ್ರಹ್ಲಾದರಾವ್]] ಬರೆದ [[ಬಂಗಾರದ ಮನುಷ್ಯ]] ಅತ್ಯಂತ ಜನಪ್ರಿಯ ಪುಸ್ತಕ. * ಈ ಪುಸ್ತಕ ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಭಾಷೆಗೆ `ಡಾ. ರಾಜಕುಮಾರ್ ಇನ್ಮಿಟಬಲ್ ಆಕ್ಟರ್ ವಿಥ್ ಗೋಲ್ಡನ್ ವಾಯ್ಸ್` ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ಭಾಷಾಂತರಗೊಂಡು ಅಮೆರಿಕದ ನ್ಯೂಜೆರ್ಸಿ ನಗರದಲ್ಲಿ ಬಿಡುಗಡೆಗೊಂಡಿತು.<ref>https://web.archive.org/web/20230111120122/https://openlibrary.org/books/OL22530456M/Dr._Rajkumar_the_inimitable_actor_with_a_golden_voice</ref> ಕನ್ನಡದ ನಟರೊಬ್ಬರನ್ನು ಕುರಿತ ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಪುಸ್ತಕವೊಂದು ಭಾರತದ ಹೊರಗಡೆ ಬಿಡುಗಡೆಗೊಂಡ ಮೊದಲ ಪುಸ್ತಕ ಇದೆಂಬ ದಾಖಲೆಯನ್ನೂ ಮಾಡಿತು. ಕನ್ನಡ ಪುಸ್ತಕ ಬಿಡುಗಡೆ ಗೊಂಡ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಡಾ. ರಾಜಕುಮಾರ್ ಹಾಗೂ ಶ್ರೀಮತಿ ಪಾರ್ವತಮ್ಮ ರಾಜಕುಮಾರ್ ಅವರು ತಮ್ಮ ಮನೆಗೆ ಲೇಖಕರ ಕುಟುಂಬವನ್ನು ಬರಮಾಡಿಕೊಂಡು ಆತಿಥ್ಯ ನೀಡಿದ್ದರು. * ೨೨೦ ಪುಟಗಳ ಈ ಪುಸ್ತಕ ಡಾ. ರಾಜಕುಮಾರ್ ಅವರಿಂದಲೇ ಪ್ರಶಂಸೆಗೆ ಒಳಗಾಯಿತು. * ಇದು ಡಾ. ರಾಜಕುಮಾರ್ ಅವರನ್ನು ಕುರಿತಾದ ಮೊದಲ ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಪುಸ್ತಕವೇ ಅಲ್ಲದೆ, ದೇಶದ ಹೊರಗಡೆ ಬಿಡುಗಡೆ ಆದ ಡಾ. ರಾಜಕುಮಾರ್ ಕುರಿತಾದ ಮೊದಲ ಪುಸ್ತಕವೂ ಹೌದು. ಈ ಪುಸ್ತಕದಲ್ಲಿ ಡಾ. ರಾಜಕುಮಾರ್ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳ ಬಗ್ಗೆ ವಿವರಗಳಷ್ಟೆ ಅಲ್ಲದೆ, ಅವರ ಸಾಮಾಜಿಕ ಬದುಕು ಹಾಗೂ ಸಮಾಜಕ್ಕೆ ನೀಡಿದ ಕೊಡುಗೆಯ ವಿವರಗಳನ್ನು ದಾಖಲಿಸಲಾಗಿದೆ. * ಕನ್ನಡ ಪುಸ್ತಕ ೨೦೦೬ರಲ್ಲಿ ಅಮೆರಿಕದ ವಾಷಿಂಗ್ಟನ್ ನಗರದಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಅಕ್ಕ ಸಮ್ಮೇಳನ, ೨೦೦೬ರಲ್ಲಿ ಕುವ್ಯೆತ್ ಕನ್ನಡ ಸಮ್ಮೇಳನದಲ್ಲಿ ಬಿಡುಗಡೆಗೊಂಡಿತು. ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಪುಸ್ತಕ ಬೆಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿ ಶ್ರೀಮತಿ ಪಾವ೯ತಮ್ಮ ರಾಜಕುಮಾರ್ ಅವರಿಂದ ಬಿಡುಗಡೆಗೊಂಡಿತಲ್ಲದೆ, ಲಂಡನ್ ನಗರದಲ್ಲಿ ೨೦೦೮ರ ಆಗಸ್ಟ್ ತಿಂಗಳಿನಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಕನ್ನಡ ಸಮ್ಮೇಳನದಲ್ಲಿ ಅಲ್ಲಿನ ಸೆನೆಟರ್ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿದರು. ==ಇತರೆ ವಿಕಿಮೀಡಿಯ ಯೋಜನೆಗಳಲ್ಲಿ ಡಾ. ರಾಜ್‌ಕುಮಾರ್== *[[:wikisource:kn:ಮುಖ್ಯ ಪುಟ|ಕನ್ನಡ ವಿಕಿಸೊರ್ಸನಲ್ಲಿ]] [[:wikisource:kn:ವರ್ಗ:ಡಾ.ರಾಜ್‌ಕುಮಾರ ಗಾಯನ|ಡಾ. ರಾಜ್‌ಕುಮಾರ ಗಾಯನ]] ==ಹೊರಗಿನ ಸಂಪರ್ಕಗಳು== {{Commons category|Rajkumar}} {{IMDb name|0004660}} * [http://thatskannada.oneindia.in/cine/raj/index.html ದಟ್ಸ ಕನ್ನಡ.ಕಾಂ - ಡಾ. ರಾಜ್ ಲೇಖನಗಳ ಸಂಗ್ರಹ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060409145137/http://thatskannada.oneindia.in/cine/raj/index.html |date=2006-04-09 }} * [http://vishvakannada.com/%E0%B2%AE%E0%B2%A8%E0%B3%8B%E0%B2%B0%E0%B2%82%E0%B2%9C%E0%B2%A8%E0%B3%86/%E0%B2%A1%E0%B2%BE-%E0%B2%B0%E0%B2%BE%E0%B2%9C%E0%B3%8D%E2%80%8C%E0%B2%95%E0%B3%81%E0%B2%AE%E0%B2%BE%E0%B2%B0%E0%B3%8D%E2%80%8C%E0%B2%B0%E0%B2%B5%E0%B2%B0-%E0%B2%B5%E0%B2%BF%E0%B2%B6%E0%B3%87/ ವಿಶ್ವಕನ್ನಡ.ಕಾಂ - ಡಾ. ರಾಜ್ ವಿಶೇಷ ಪರಿಚಯ (ಕೃಪೆ:"ಕನ್ನಡ ಸಿನಿಮಾ ಇತಿಹಾಸ ಪುಟಗಳಲ್ಲಿ" ಪುಸ್ತಕ)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131208154435/http://vishvakannada.com/%e0%b2%ae%e0%b2%a8%e0%b3%8b%e0%b2%b0%e0%b2%82%e0%b2%9c%e0%b2%a8%e0%b3%86/%e0%b2%a1%e0%b2%be-%e0%b2%b0%e0%b2%be%e0%b2%9c%e0%b3%8d%e2%80%8c%e0%b2%95%e0%b3%81%e0%b2%ae%e0%b2%be%e0%b2%b0%e0%b3%8d%e2%80%8c%e0%b2%b0%e0%b2%b5%e0%b2%b0-%e0%b2%b5%e0%b2%bf%e0%b2%b6%e0%b3%87/ |date=2013-12-08 }} * [http://www.kannadaprabha.com/News.asp?ID=KP%2A20060412220146 ಬೇಡರಕಣ್ಣಪ್ಪ ಚಿತ್ರಕ್ಕೆ ಆಯ್ಕೆ ವಿವರಗಳು - ಹೆಚ್.ಎಲ್.ಎನ್.ಸಿಂಹರವರ ಪುತ್ರ ಹೆಚ್.ಎಲ್.ಶೇಷಚಂದ್ರ ಲೇಖನ (ಕನ್ನಡಪ್ರಭ)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070928114347/http://www.kannadaprabha.com/News.asp?ID=KP*20060412220146 |date=2007-09-28 }} * [https://www.avidhafoundation.com/2021/10/best-of-dr-rajkumar-kannada-songs-by.html ಡಾ ರಾಜಕುಮಾರ್ ಗಾಯನ ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20211104104032/https://www.avidhafoundation.com/2021/10/best-of-dr-rajkumar-kannada-songs-by.html |date=2021-11-04 }} * http://members.tripod.com/~arvintripod/raj.html * http://www.rajkumarmemorial.com {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130615234057/http://rajkumarmemorial.com/ |date=2013-06-15 }} * http://www.gandhadagudi.com/forum/viewforum.php?f=18 {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070928004401/http://www.gandhadagudi.com/forum/viewforum.php?f=18 |date=2007-09-28 }} ==ಉಲ್ಲೇಖಗಳು== {{reflist}} {{ಕನ್ನಡ ಚಿತ್ರರಂಗದ ನಾಯಕರು}} {{ಕನ್ನಡ ಚಿತ್ರರಂಗದ ಹಿನ್ನೆಲೆ ಗಾಯಕರು}} ‌‌ {{ದಾದಾಸಾಹೇಬ್‌ ಫಾಲ್ಕೆ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪುರಸ್ಕೃತರು}} [[ವರ್ಗ:ಕನ್ನಡ ಚಿತ್ರರಂಗದ ನಟರು|ರಾಜಕುಮಾರ್]] [[ವರ್ಗ:ಹಿನ್ನೆಲೆ ಗಾಯಕರು|ರಾಜಕುಮಾರ್]] [[ವರ್ಗ:ಕರ್ನಾಟಕ ರತ್ನ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪುರಸ್ಕೃತರು|ರಾಜಕುಮಾರ್]] [[ವರ್ಗ:೧೯೨೯ ಜನನ|ರಾಜಕುಮಾರ್]] [[ವರ್ಗ:೨೦೦೬ ನಿಧನ|ರಾಜಕುಮಾರ್]] [[ವರ್ಗ:ದಾದಾಸಾಹೇಬ್ ಫಾಲ್ಕೆ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪುರಸ್ಕೃತರು]] [[ವರ್ಗ:ರಾಜಕುಮಾರ್ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಕರ್ನಾಟಕದ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು]] [[en:Rajkumar]] qiu8qdndpx9ok4x25vii61m7swz2o1d 0 1246 1224244 1191301 2024-04-25T15:56:20Z Kavyashri hebbar 75918 wikitext text/x-wiki '''ಬನ್ನೇರುಘಟ್ಟ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನವನವು''' ಭಾರತದ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನವನವಾಗಿದೆ. ಭಾರತದ ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿರುವ ಬೆಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿದೆ. ಇದನ್ನು ೧೯೭೦ ರಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು. ಇದನ್ನು ೧೯೭೪ ರಲ್ಲಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನವನವೆಂದು ಘೋಷಿಸಲಾಯಿತು. ೨೦೦೨ ರಲ್ಲಿ, ಉದ್ಯಾನದ ಒಂದು ಸಣ್ಣ ಭಾಗವು ಬನ್ನೇರುಘಟ್ಟ ಜೈವಿಕ ಉದ್ಯಾನವನವಾಗಿ ಪ್ರಾಣಿಶಾಸ್ತ್ರದ ಉದ್ಯಾನವಾಯಿತು. ==ಭೂಗೋಳಶಾಸ್ತ್ರ== ೬೫,೧೨೭.೫ ಎಕರೆ (೨೬೦.೫೧ ಚದರ ಕಿಲೋಮೀಟರ್) ಇರುವ ಬನ್ನೇರುಘಟ್ಟ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನವನವು ಬೆಂಗಳೂರಿನಿಂದ ದಕ್ಷಿಣಕ್ಕೆ ೨೨ ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿ ಆನೇಕಲ್ ಶ್ರೇಣಿಯ ಬೆಟ್ಟಗಳಲ್ಲಿ ೧೨೪೫ - ೧೬೩೪ ಮೀ ಎತ್ತರದಲ್ಲಿದೆ. ಈ ಉದ್ಯಾನವನವು ತೇವಾಂಶವುಳ್ಳ ಎಲೆಯುದುರುವ ಅರಣ್ಯ ಕಣಿವೆಗಳು ಮತ್ತು ಎತ್ತರದ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಕುರುಚಲು ಪ್ರದೇಶದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಗ್ರಾನೈಟ್ ಹಾಳೆಗಳ ಗುಡ್ಡಗಾಡು ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. [[Image:A Panther in Bannerghatta Zoo.jpg|thumb|ಬನ್ನೇರುಘಟ್ಟ ಮೃಗಾಲಯದಲ್ಲಿ ಚಿರತೆ]] 'ಬನ್ನೇರುಘಟ್ಟದ ಅರಣ್ಯ ಪ್ರದೇಶದ ಮುಖ್ಯ ಆಕರ್ಷಣೆಯೇ ಅಲ್ಲಿರುವ ಹುಲಿ ಮತ್ತು ಸಿಂಹಗಳು. ಪ್ರಕೃತಿಯ ಮಡಿಲಲ್ಲಿ ಸಿಂಹಗಳನ್ನು ನೋಡಬಹುದಾದ ಭಾರತದ ಕೆಲವೇ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಇದೂ ಒಂದಾಗಿದೆ. ಅರಣ್ಯ ಇಲಾಖೆಯು ಸಿಂಹ ಮತ್ತು ಹುಲಿಗಳ ವೀಕ್ಷಣೆಗಾಗಿ ಸಫಾರಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಕಲ್ಪಿಸಿದೆ. ಸಿಂಹಗಳ ಘರ್ಜನೆ ಕೇಳುವುದರೊಂದಿಗೆ ಇತರ ಪ್ರಾಣಿಗಳನ್ನೂ ನೋಡುವ ಸೌಭಾಗ್ಯ ಸಫಾರಿ ಮಾಡುವ ಪ್ರವಾಸಿಗರಿಗೆ ಇಲ್ಲಿ ಸಿಗುವುದು. 25 ಸಾವಿರ ಎಕರೆ ಪ್ರದೇಶದಷ್ಟು ವಿಸ್ತಾರ ಹೊಂದಿರುವ ಈ ಮೀಸಲು ಪ್ರದೇಶ ಹುಲಿ, ಸಿಂಹ, ಚಿರತೆ, ಕಾಡುಕೋಣ, ಜಿಂಕೆ, ಕರಡಿಗಳು, ಪಕ್ಷಿಗಳು ಮತ್ತು ವಿವಿಧ ಜಾತಿಯ ಚಿಟ್ಟೆಗಳ ನೆಲೆಯಾಗಿದೆ. ಪ್ರವಾಸಿಗರು ಸಫಾರಿ ಮಾಡುವಾಗ ಚಿರತೆಗಳು, ಅಪರೂಪದ ಬಿಳಿ ಹುಲಿಗಳು, ಸುಂದರ ಬಂಗಾಳದ ಹುಲಿ, ಮತ್ತು ಕಾಡಿನ ರಾಜ ಸಿಂಹ ಅರಣ್ಯದಲ್ಲಿ ರಾಜಾರೋಷವಾಗಿ ಸುತ್ತಾಡುವುದನ್ನು ನೋಡಬಹುದು. ಇಲ್ಲಿರುವ ಪ್ರಾಣಿಗಳು ಸರ್ಕಸ್ ಗಳಿಂದ ರಕ್ಷಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿರುವ ಕೆಲವಾದರೆ ದೇಶದ ಇತರೆಡೆಗಳಿಂದಲೂ ಕೂಡ ತರಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ. ಸಂಪೂರ್ಣ ರಕ್ಷಣೆಯಲ್ಲಿರುವ ಈ ಪ್ರಾಣಿಗಳು ನಾಡಿಗೆ ಬರದಂತೆ [[ಅರಣ್ಯ|ಅರಣ್ಯದ]] ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ಬೇಲಿಯನ್ನು ಹಾಕಲಾಗಿದೆ. ಈ ಉದ್ಯಾನವನದ ಮುಖ್ಯ ಆಕರ್ಷಣೆ ಎಂದರೆ ದೇಶದಲ್ಲೇ ಮೊಟ್ಟ ಮೊದಲನೇಯದಾದ ಚಿಟ್ಟೆಗೆಂದೇ ಇರುವ ಉದ್ಯಾನವನ. 7.5 ಎಕರೆ ವಿಸ್ತೀರ್ಣದಲ್ಲಿ ವಿಶೇಷವೆನ್ನಿಸುವ ಈ ಚಿಟ್ಟೆ ಉದ್ಯಾನವನವನ್ನು ಕೇಂದ್ರ ಸಚಿವ ಕಪಿಲ ಸಿಬಲ್ 2006 ರಲ್ಲಿ ಉದ್ಘಾಟಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಚಿಟ್ಟೆಗಳ ಆಕರ್ಷಣೆಗೆಂದೇ ಈ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ವಿಶಿಷ್ಟ ಉಷ್ಣವಲಯದ ಪರಿಸರ ರೂಪುಗೊಳ್ಳಲೆಂದು ವಿವಿಧ ಜಾತಿಯ ಸಸ್ಯಗಳನ್ನು ನೆಡಲಾಗಿದೆ. ಸುಮಾರು 20 ರೀತಿಯ ವಿವಿಧ ಜಾತಿಯ ಚಿಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ಇಲ್ಲಿ ನಾವು ಕಾಣಬಹುದು.ಪ್ರತಿ ಮಂಗಳವಾರ ವಾರದ ರಜೆ ಇರುತ್ತದೆ. ==ಹುಲಿ ಮತ್ತು ಸಿಂಹಧಾಮ== [[Image:A-tiger-sleeping-in-Bannerg.jpg|thumb|ಬನ್ನೇರುಘಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಮಲಗಿರುವ ಹುಲಿ]] ಬನ್ನೇರುಘಟ್ಟ ಹುಲಿ ಮತ್ತು ಸಿಂಹಧಾಮ ಹುಲಿ, ಸಿಂಹ ಮತ್ತು ಇತರ ವನ್ಯಜೀವಿಗಳ ಅಭಯಾರಣ್ಯ. ಇಲ್ಲಿನ ಮಿನಿ-ಸಫಾರಿ ಅಭಯಾರಣ್ಯದ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗೆ ಹಣವನ್ನೊದಗಿಸುತ್ತದೆ. ಭಾರತೀಯ ಅರಣ್ಯ ಇಲಾಖೆಯಿಂದ ಗುರುತಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿರುವ ಬನ್ನೇರ್ಘಟ್ಟದ ಹುಲಿ ಮತ್ತು ಸಿಂಹಧಾಮ ಉತ್ತಮವಾದ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯುಳ್ಳದ್ದೆಂದು ಹೆಸರಾಗಿದೆ. ನಿರ್ಲಕ್ಷ್ಯತೆಯ ಕೆಲ ಆಪಾದನೆಗಳಿದ್ದು ಕೆಲವು ದಾರುಣ ಘಟನೆಗಳು ನಡೆದಿವೆಯಾದರೂ ಒಟ್ಟಾರೆ ಒಳ್ಳೆಯ ಹೆಸರನ್ನು ಪಡೆದಿರುವ ವನ್ಯಧಾಮವಾಗಿದೆ. ==ಮೃಗಾಲಯ== [[Image:Reptiles at Bannerghatta National Park.jpg|thumb|ಬನ್ನೇರ್ಘಟ್ಟ ಮೃಗಾಲಯದಲ್ಲಿ ಮೊಸಳೆಗಳು]] ಬನ್ನೇರುಘಟ್ಟ ಮೃಗಾಲಯ ಇಲ್ಲಿನ ಮುಖ್ಯ ಪ್ರವಾಸಿ ಆಕರ್ಷಣೆ. ಸರೀಸೃಪ ಉದ್ಯಾನ ಮತ್ತು ಒಂದು ಸಣ್ಣ ರ೦ಗಮ೦ದಿರವನ್ನೂ ಇದು ಹೊಂದಿದೆ. ಮೃಗಾಲಯಕ್ಕೆ ಹೊ೦ದಿಕೊ೦ಡ೦ತೆಯೇ ಪ್ರಾಣಿಶಾಸ್ತ್ರಕ್ಕೆ ಸ೦ಬ೦ಧಪಟ್ಟ ಒಂದು ವಸ್ತುಸ೦ಗ್ರಹಾಲಯವೂ ಇಲ್ಲಿದೆ. ===ವಿವಾದ=== ೧೯೯೨ ರಲ್ಲಿ ವನ್ಯಧಾಮದ ಒಂದು ಹುಲಿ ಮಗುವನ್ನು ಅಪಹರಿಸಿದಾಗ ಅರಣ್ಯ ಇಲಾಖೆಯ ನಿರ್ಲಕ್ಷ್ಯತೆ ಆಪಾದನೆಗೆ ಒಳಗಾಗಿತ್ತು. ಈ ದಾರುಣ ಘಟನೆಯಿಂದ ಮಿನಿ-ಸಫಾರಿಯ ಸುರಕ್ಷತೆ ಮತ್ತು ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಬಗ್ಗೆ ವಿವಾದ ಸೃಷ್ಟಿಯಾದದ್ದುಂಟು. ==ಜಂಗಲ್ ಸಫಾರಿ== ಪ್ರವಾಸಿಗರು ಬನ್ನೇರುಘಟ್ಟ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನವನದಲ್ಲಿ ಸಫಾರಿ ಮಾಡುತ್ತ ಕಾಡಾನೆಗಳು, ಕಾಡುಹಂದಿ, ಮಚ್ಚೆಯುಳ್ಳ ಜಿಂಕೆ ಸೇರಿದಂತೆ ವಿವಿಧ ಜಾತಿ ಜಿಂಕೆ, ಸಾಂಬಾರ್, ಗುಳ್ಳೆನರಿ, ಕರಡಿ, ಕಾಡು ಹಂದಿ, ಲಂಗೂರ್ ಗಳು ಮತ್ತು ಕೋತಿಗಳನ್ನು ನೋಡಬಹುದು. ಜಂಗಲ್ ಸಫಾರಿಯೊಂದಿಗೆ ಆನೆ ಸವಾರಿ ಕೂಡ ಇಲ್ಲಿ ಪ್ರವಾಸಿಗರು ಮಾಡಿ ಆನಂದಿಸಬಹುದು. ಬನ್ನೇರಘಟ್ಟ ಅರಣ್ಯ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿಯೇ ಹುಟ್ಟಿದ ಸ್ವರ್ಣಮುಖಿ ಹೊಳೆಯು ಅರಣ್ಯದುದ್ದಕ್ಕೂ ಪ್ರಶಾಂತವಾಗಿ ಹರಿಯುತ್ತದೆ. ಅರಣ್ಯದಲ್ಲಿನ ಹಲವಾರು ದೊಡ್ಡ ದೊಡ್ಡ ಮರಗಳಿಂದ ಉದುರುವ ಎಲೆಗಳ ಸುಂದರ ಶಬ್ದದ ನಿನಾದ ಹೊಳೆಯುದ್ದಕ್ಕೂ ಪ್ರವಾಸಿಗರು ಕೇಳಿ ಆನಂದಿಸಬಹುದು. ಇಲ್ಲಿ ಚಂಪಕ ಧಾಮ ಸ್ವಾಮಿಯ ಸುಂದರ ದೇವಸ್ಥಾನ ಇದ್ದು, ಭಗವಾನ್ ವಿಷ್ಣು ಮತ್ತು ಅವನ ಪತ್ನಿಯರಾದ, ಶ್ರೀ ದೇವಿ ಮತ್ತು ಭೂದೇವಿಯರಮೂರ್ತಿಗಳಿವೆ. ಬೆಂಗಳೂರು ವಾಸಿಗಳಿಗಂತೂ ಪಿಕ್ನಿಕ್ ಸ್ಪಾಟ್ ಆಗಿರುವ ಬನ್ನೇರಘಟ್ಟ ಝೂ (ಪ್ರಾಣಿ ಸಂಗ್ರಹಾಲಯ) ನೋಡುವ ಮಜದೊಂದಿಗೆ ಮಕ್ಕಳೊಂದಿಗೆ ಸಫಾರಿ ಕೂಡ ಮಾಡಬಹುದು. ಬೇರೆಡೆ ಇರುವವರು ಬೆಂಗಳೂರಿಗೆ ಬಂದರೆ ನೆನಪಿಟ್ಟುಕೊಂಡು ಬನ್ನೇರಘಟ್ಟಕ್ಕೆ ಹೋಗಲೇಬೇಕು. ==ಬಾಹ್ಯ ಸಂಪರ್ಕಗಳು== *[http://www.indiawildliferesorts.com/national-parks/bannerghatta-national-park.html ಪ್ರವಾಸಿ ಮಾಹಿತಿ] *[http://www.karnatakatourism.org/html/attract/nature/wildlife/banergatta.htm ಕರ್ನಾಟಕ ಪ್ರವಾಸಿ ಪುಟ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20041210030420/http://www.karnatakatourism.org/html/attract/nature/wildlife/banergatta.htm |date=2004-12-10 }} *[http://www.hinduonnet.com/thehindu/2003/05/09/stories/2003050908770300.htm ಹಿ೦ದೂ ದಿನಪತ್ರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಅಭಯಾರಣ್ಯದ ಬಗೆಗಿನ ಆಪಾದನೆ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100901025745/http://www.hinduonnet.com/thehindu/2003/05/09/stories/2003050908770300.htm |date=2010-09-01 }} *[http://www.5tigers.org/news/CatNews/cn17.htm ೧೯೯೨ ರಲ್ಲಿ ಹುಲಿಯಿ೦ದ ಮಗುವಿನ ಮರಣ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20050406054716/http://www.5tigers.org/news/catnews/cn17.htm |date=2005-04-06 }} {{ಭಾರತದ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನಗಳು}} [[ವರ್ಗ:ಭಾರತದ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಕರ್ನಾಟಕದ ಪ್ರಮುಖ ಸ್ಥಳಗಳು]] [[en:Bannerghatta National Park]] gdsi1hcm3cgo85wgskrddj6yn6dr1j4 1224250 1224244 2024-04-25T16:18:47Z Kavyashri hebbar 75918 /* ಭೂಗೋಳಶಾಸ್ತ್ರ */ wikitext text/x-wiki '''ಬನ್ನೇರುಘಟ್ಟ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನವನವು''' ಭಾರತದ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನವನವಾಗಿದೆ. ಭಾರತದ ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿರುವ ಬೆಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿದೆ. ಇದನ್ನು ೧೯೭೦ ರಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು. ಇದನ್ನು ೧೯೭೪ ರಲ್ಲಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನವನವೆಂದು ಘೋಷಿಸಲಾಯಿತು. ೨೦೦೨ ರಲ್ಲಿ, ಉದ್ಯಾನದ ಒಂದು ಸಣ್ಣ ಭಾಗವು ಬನ್ನೇರುಘಟ್ಟ ಜೈವಿಕ ಉದ್ಯಾನವನವಾಗಿ ಪ್ರಾಣಿಶಾಸ್ತ್ರದ ಉದ್ಯಾನವಾಯಿತು. ==ಭೂಗೋಳಶಾಸ್ತ್ರ== ೬೫,೧೨೭.೫ ಎಕರೆ (೨೬೦.೫೧ ಚದರ ಕಿಲೋಮೀಟರ್) ಇರುವ ಬನ್ನೇರುಘಟ್ಟ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನವನವು ಬೆಂಗಳೂರಿನಿಂದ ದಕ್ಷಿಣಕ್ಕೆ ೨೨ ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿ ಆನೇಕಲ್ ಶ್ರೇಣಿಯ ಬೆಟ್ಟಗಳಲ್ಲಿ ೧೨೪೫ - ೧೬೩೪ ಮೀ ಎತ್ತರದಲ್ಲಿದೆ. ಈ ಉದ್ಯಾನವನವು ತೇವಾಂಶವುಳ್ಳ ಎಲೆಯುದುರುವ ಅರಣ್ಯ ಕಣಿವೆಗಳು ಮತ್ತು ಎತ್ತರದ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಕುರುಚಲು ಪ್ರದೇಶದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಗ್ರಾನೈಟ್ ಹಾಳೆಗಳ ಗುಡ್ಡಗಾಡು ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. [[Image:A Panther in Bannerghatta Zoo.jpg|thumb|ಬನ್ನೇರುಘಟ್ಟ ಮೃಗಾಲಯದಲ್ಲಿ ಚಿರತೆ]] 25 ಸಾವಿರ ಎಕರೆ ಪ್ರದೇಶದಷ್ಟು ವಿಸ್ತಾರ ಹೊಂದಿರುವ ಈ ಮೀಸಲು ಪ್ರದೇಶ ಹುಲಿ, ಸಿಂಹ, ಚಿರತೆ, ಕಾಡುಕೋಣ, ಜಿಂಕೆ, ಕರಡಿಗಳು, ಪಕ್ಷಿಗಳು ಮತ್ತು ವಿವಿಧ ಜಾತಿಯ ಚಿಟ್ಟೆಗಳ ನೆಲೆಯಾಗಿದೆ. ಪ್ರವಾಸಿಗರು ಸಫಾರಿ ಮಾಡುವಾಗ ಚಿರತೆಗಳು, ಅಪರೂಪದ ಬಿಳಿ ಹುಲಿಗಳು, ಸುಂದರ ಬಂಗಾಳದ ಹುಲಿ, ಮತ್ತು ಕಾಡಿನ ರಾಜ ಸಿಂಹ ಅರಣ್ಯದಲ್ಲಿ ರಾಜಾರೋಷವಾಗಿ ಸುತ್ತಾಡುವುದನ್ನು ನೋಡಬಹುದು. ಇಲ್ಲಿರುವ ಪ್ರಾಣಿಗಳು ಸರ್ಕಸ್ ಗಳಿಂದ ರಕ್ಷಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿರುವ ಕೆಲವಾದರೆ ದೇಶದ ಇತರೆಡೆಗಳಿಂದಲೂ ಕೂಡ ತರಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ. ಸಂಪೂರ್ಣ ರಕ್ಷಣೆಯಲ್ಲಿರುವ ಈ ಪ್ರಾಣಿಗಳು ನಾಡಿಗೆ ಬರದಂತೆ [[ಅರಣ್ಯ|ಅರಣ್ಯದ]] ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ಬೇಲಿಯನ್ನು ಹಾಕಲಾಗಿದೆ. ಈ ಉದ್ಯಾನವನದ ಮುಖ್ಯ ಆಕರ್ಷಣೆ ಎಂದರೆ ದೇಶದಲ್ಲೇ ಮೊಟ್ಟ ಮೊದಲನೇಯದಾದ ಚಿಟ್ಟೆಗೆಂದೇ ಇರುವ ಉದ್ಯಾನವನ. 7.5 ಎಕರೆ ವಿಸ್ತೀರ್ಣದಲ್ಲಿ ವಿಶೇಷವೆನ್ನಿಸುವ ಈ ಚಿಟ್ಟೆ ಉದ್ಯಾನವನವನ್ನು ಕೇಂದ್ರ ಸಚಿವ ಕಪಿಲ ಸಿಬಲ್ 2006 ರಲ್ಲಿ ಉದ್ಘಾಟಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಚಿಟ್ಟೆಗಳ ಆಕರ್ಷಣೆಗೆಂದೇ ಈ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ವಿಶಿಷ್ಟ ಉಷ್ಣವಲಯದ ಪರಿಸರ ರೂಪುಗೊಳ್ಳಲೆಂದು ವಿವಿಧ ಜಾತಿಯ ಸಸ್ಯಗಳನ್ನು ನೆಡಲಾಗಿದೆ. ಸುಮಾರು 20 ರೀತಿಯ ವಿವಿಧ ಜಾತಿಯ ಚಿಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ಇಲ್ಲಿ ನಾವು ಕಾಣಬಹುದು.ಪ್ರತಿ ಮಂಗಳವಾರ ವಾರದ ರಜೆ ಇರುತ್ತದೆ. ==ಹುಲಿ ಮತ್ತು ಸಿಂಹಧಾಮ== [[Image:A-tiger-sleeping-in-Bannerg.jpg|thumb|ಬನ್ನೇರುಘಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಮಲಗಿರುವ ಹುಲಿ]] ಬನ್ನೇರುಘಟ್ಟ ಹುಲಿ ಮತ್ತು ಸಿಂಹಧಾಮ ಹುಲಿ, ಸಿಂಹ ಮತ್ತು ಇತರ ವನ್ಯಜೀವಿಗಳ ಅಭಯಾರಣ್ಯ. ಇಲ್ಲಿನ ಮಿನಿ-ಸಫಾರಿ ಅಭಯಾರಣ್ಯದ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗೆ ಹಣವನ್ನೊದಗಿಸುತ್ತದೆ. ಭಾರತೀಯ ಅರಣ್ಯ ಇಲಾಖೆಯಿಂದ ಗುರುತಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿರುವ ಬನ್ನೇರ್ಘಟ್ಟದ ಹುಲಿ ಮತ್ತು ಸಿಂಹಧಾಮ ಉತ್ತಮವಾದ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯುಳ್ಳದ್ದೆಂದು ಹೆಸರಾಗಿದೆ. ನಿರ್ಲಕ್ಷ್ಯತೆಯ ಕೆಲ ಆಪಾದನೆಗಳಿದ್ದು ಕೆಲವು ದಾರುಣ ಘಟನೆಗಳು ನಡೆದಿವೆಯಾದರೂ ಒಟ್ಟಾರೆ ಒಳ್ಳೆಯ ಹೆಸರನ್ನು ಪಡೆದಿರುವ ವನ್ಯಧಾಮವಾಗಿದೆ. ==ಮೃಗಾಲಯ== [[Image:Reptiles at Bannerghatta National Park.jpg|thumb|ಬನ್ನೇರ್ಘಟ್ಟ ಮೃಗಾಲಯದಲ್ಲಿ ಮೊಸಳೆಗಳು]] ಬನ್ನೇರುಘಟ್ಟ ಮೃಗಾಲಯ ಇಲ್ಲಿನ ಮುಖ್ಯ ಪ್ರವಾಸಿ ಆಕರ್ಷಣೆ. ಸರೀಸೃಪ ಉದ್ಯಾನ ಮತ್ತು ಒಂದು ಸಣ್ಣ ರ೦ಗಮ೦ದಿರವನ್ನೂ ಇದು ಹೊಂದಿದೆ. ಮೃಗಾಲಯಕ್ಕೆ ಹೊ೦ದಿಕೊ೦ಡ೦ತೆಯೇ ಪ್ರಾಣಿಶಾಸ್ತ್ರಕ್ಕೆ ಸ೦ಬ೦ಧಪಟ್ಟ ಒಂದು ವಸ್ತುಸ೦ಗ್ರಹಾಲಯವೂ ಇಲ್ಲಿದೆ. ===ವಿವಾದ=== ೧೯೯೨ ರಲ್ಲಿ ವನ್ಯಧಾಮದ ಒಂದು ಹುಲಿ ಮಗುವನ್ನು ಅಪಹರಿಸಿದಾಗ ಅರಣ್ಯ ಇಲಾಖೆಯ ನಿರ್ಲಕ್ಷ್ಯತೆ ಆಪಾದನೆಗೆ ಒಳಗಾಗಿತ್ತು. ಈ ದಾರುಣ ಘಟನೆಯಿಂದ ಮಿನಿ-ಸಫಾರಿಯ ಸುರಕ್ಷತೆ ಮತ್ತು ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಬಗ್ಗೆ ವಿವಾದ ಸೃಷ್ಟಿಯಾದದ್ದುಂಟು. ==ಜಂಗಲ್ ಸಫಾರಿ== ಪ್ರವಾಸಿಗರು ಬನ್ನೇರುಘಟ್ಟ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನವನದಲ್ಲಿ ಸಫಾರಿ ಮಾಡುತ್ತ ಕಾಡಾನೆಗಳು, ಕಾಡುಹಂದಿ, ಮಚ್ಚೆಯುಳ್ಳ ಜಿಂಕೆ ಸೇರಿದಂತೆ ವಿವಿಧ ಜಾತಿ ಜಿಂಕೆ, ಸಾಂಬಾರ್, ಗುಳ್ಳೆನರಿ, ಕರಡಿ, ಕಾಡು ಹಂದಿ, ಲಂಗೂರ್ ಗಳು ಮತ್ತು ಕೋತಿಗಳನ್ನು ನೋಡಬಹುದು. ಜಂಗಲ್ ಸಫಾರಿಯೊಂದಿಗೆ ಆನೆ ಸವಾರಿ ಕೂಡ ಇಲ್ಲಿ ಪ್ರವಾಸಿಗರು ಮಾಡಿ ಆನಂದಿಸಬಹುದು. ಬನ್ನೇರಘಟ್ಟ ಅರಣ್ಯ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿಯೇ ಹುಟ್ಟಿದ ಸ್ವರ್ಣಮುಖಿ ಹೊಳೆಯು ಅರಣ್ಯದುದ್ದಕ್ಕೂ ಪ್ರಶಾಂತವಾಗಿ ಹರಿಯುತ್ತದೆ. ಅರಣ್ಯದಲ್ಲಿನ ಹಲವಾರು ದೊಡ್ಡ ದೊಡ್ಡ ಮರಗಳಿಂದ ಉದುರುವ ಎಲೆಗಳ ಸುಂದರ ಶಬ್ದದ ನಿನಾದ ಹೊಳೆಯುದ್ದಕ್ಕೂ ಪ್ರವಾಸಿಗರು ಕೇಳಿ ಆನಂದಿಸಬಹುದು. ಇಲ್ಲಿ ಚಂಪಕ ಧಾಮ ಸ್ವಾಮಿಯ ಸುಂದರ ದೇವಸ್ಥಾನ ಇದ್ದು, ಭಗವಾನ್ ವಿಷ್ಣು ಮತ್ತು ಅವನ ಪತ್ನಿಯರಾದ, ಶ್ರೀ ದೇವಿ ಮತ್ತು ಭೂದೇವಿಯರಮೂರ್ತಿಗಳಿವೆ. ಬೆಂಗಳೂರು ವಾಸಿಗಳಿಗಂತೂ ಪಿಕ್ನಿಕ್ ಸ್ಪಾಟ್ ಆಗಿರುವ ಬನ್ನೇರಘಟ್ಟ ಝೂ (ಪ್ರಾಣಿ ಸಂಗ್ರಹಾಲಯ) ನೋಡುವ ಮಜದೊಂದಿಗೆ ಮಕ್ಕಳೊಂದಿಗೆ ಸಫಾರಿ ಕೂಡ ಮಾಡಬಹುದು. ಬೇರೆಡೆ ಇರುವವರು ಬೆಂಗಳೂರಿಗೆ ಬಂದರೆ ನೆನಪಿಟ್ಟುಕೊಂಡು ಬನ್ನೇರಘಟ್ಟಕ್ಕೆ ಹೋಗಲೇಬೇಕು. ==ಬಾಹ್ಯ ಸಂಪರ್ಕಗಳು== *[http://www.indiawildliferesorts.com/national-parks/bannerghatta-national-park.html ಪ್ರವಾಸಿ ಮಾಹಿತಿ] *[http://www.karnatakatourism.org/html/attract/nature/wildlife/banergatta.htm ಕರ್ನಾಟಕ ಪ್ರವಾಸಿ ಪುಟ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20041210030420/http://www.karnatakatourism.org/html/attract/nature/wildlife/banergatta.htm |date=2004-12-10 }} *[http://www.hinduonnet.com/thehindu/2003/05/09/stories/2003050908770300.htm ಹಿ೦ದೂ ದಿನಪತ್ರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಅಭಯಾರಣ್ಯದ ಬಗೆಗಿನ ಆಪಾದನೆ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100901025745/http://www.hinduonnet.com/thehindu/2003/05/09/stories/2003050908770300.htm |date=2010-09-01 }} *[http://www.5tigers.org/news/CatNews/cn17.htm ೧೯೯೨ ರಲ್ಲಿ ಹುಲಿಯಿ೦ದ ಮಗುವಿನ ಮರಣ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20050406054716/http://www.5tigers.org/news/catnews/cn17.htm |date=2005-04-06 }} {{ಭಾರತದ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನಗಳು}} [[ವರ್ಗ:ಭಾರತದ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಕರ್ನಾಟಕದ ಪ್ರಮುಖ ಸ್ಥಳಗಳು]] [[en:Bannerghatta National Park]] 1ngcsb8izdfyda76we2v6tyahxu4elw 1224251 1224250 2024-04-25T16:25:29Z Kavyashri hebbar 75918 /* ಹುಲಿ ಮತ್ತು ಸಿಂಹಧಾಮ */ wikitext text/x-wiki '''ಬನ್ನೇರುಘಟ್ಟ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನವನವು''' ಭಾರತದ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನವನವಾಗಿದೆ. ಭಾರತದ ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿರುವ ಬೆಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿದೆ. ಇದನ್ನು ೧೯೭೦ ರಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು. ಇದನ್ನು ೧೯೭೪ ರಲ್ಲಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನವನವೆಂದು ಘೋಷಿಸಲಾಯಿತು. ೨೦೦೨ ರಲ್ಲಿ, ಉದ್ಯಾನದ ಒಂದು ಸಣ್ಣ ಭಾಗವು ಬನ್ನೇರುಘಟ್ಟ ಜೈವಿಕ ಉದ್ಯಾನವನವಾಗಿ ಪ್ರಾಣಿಶಾಸ್ತ್ರದ ಉದ್ಯಾನವಾಯಿತು. ==ಭೂಗೋಳಶಾಸ್ತ್ರ== ೬೫,೧೨೭.೫ ಎಕರೆ (೨೬೦.೫೧ ಚದರ ಕಿಲೋಮೀಟರ್) ಇರುವ ಬನ್ನೇರುಘಟ್ಟ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನವನವು ಬೆಂಗಳೂರಿನಿಂದ ದಕ್ಷಿಣಕ್ಕೆ ೨೨ ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿ ಆನೇಕಲ್ ಶ್ರೇಣಿಯ ಬೆಟ್ಟಗಳಲ್ಲಿ ೧೨೪೫ - ೧೬೩೪ ಮೀ ಎತ್ತರದಲ್ಲಿದೆ. ಈ ಉದ್ಯಾನವನವು ತೇವಾಂಶವುಳ್ಳ ಎಲೆಯುದುರುವ ಅರಣ್ಯ ಕಣಿವೆಗಳು ಮತ್ತು ಎತ್ತರದ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಕುರುಚಲು ಪ್ರದೇಶದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಗ್ರಾನೈಟ್ ಹಾಳೆಗಳ ಗುಡ್ಡಗಾಡು ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. [[Image:A Panther in Bannerghatta Zoo.jpg|thumb|ಬನ್ನೇರುಘಟ್ಟ ಮೃಗಾಲಯದಲ್ಲಿ ಚಿರತೆ]] 25 ಸಾವಿರ ಎಕರೆ ಪ್ರದೇಶದಷ್ಟು ವಿಸ್ತಾರ ಹೊಂದಿರುವ ಈ ಮೀಸಲು ಪ್ರದೇಶ ಹುಲಿ, ಸಿಂಹ, ಚಿರತೆ, ಕಾಡುಕೋಣ, ಜಿಂಕೆ, ಕರಡಿಗಳು, ಪಕ್ಷಿಗಳು ಮತ್ತು ವಿವಿಧ ಜಾತಿಯ ಚಿಟ್ಟೆಗಳ ನೆಲೆಯಾಗಿದೆ. ಪ್ರವಾಸಿಗರು ಸಫಾರಿ ಮಾಡುವಾಗ ಚಿರತೆಗಳು, ಅಪರೂಪದ ಬಿಳಿ ಹುಲಿಗಳು, ಸುಂದರ ಬಂಗಾಳದ ಹುಲಿ, ಮತ್ತು ಕಾಡಿನ ರಾಜ ಸಿಂಹ ಅರಣ್ಯದಲ್ಲಿ ರಾಜಾರೋಷವಾಗಿ ಸುತ್ತಾಡುವುದನ್ನು ನೋಡಬಹುದು. ಇಲ್ಲಿರುವ ಪ್ರಾಣಿಗಳು ಸರ್ಕಸ್ ಗಳಿಂದ ರಕ್ಷಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿರುವ ಕೆಲವಾದರೆ ದೇಶದ ಇತರೆಡೆಗಳಿಂದಲೂ ಕೂಡ ತರಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ. ಸಂಪೂರ್ಣ ರಕ್ಷಣೆಯಲ್ಲಿರುವ ಈ ಪ್ರಾಣಿಗಳು ನಾಡಿಗೆ ಬರದಂತೆ [[ಅರಣ್ಯ|ಅರಣ್ಯದ]] ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ಬೇಲಿಯನ್ನು ಹಾಕಲಾಗಿದೆ. ಈ ಉದ್ಯಾನವನದ ಮುಖ್ಯ ಆಕರ್ಷಣೆ ಎಂದರೆ ದೇಶದಲ್ಲೇ ಮೊಟ್ಟ ಮೊದಲನೇಯದಾದ ಚಿಟ್ಟೆಗೆಂದೇ ಇರುವ ಉದ್ಯಾನವನ. 7.5 ಎಕರೆ ವಿಸ್ತೀರ್ಣದಲ್ಲಿ ವಿಶೇಷವೆನ್ನಿಸುವ ಈ ಚಿಟ್ಟೆ ಉದ್ಯಾನವನವನ್ನು ಕೇಂದ್ರ ಸಚಿವ ಕಪಿಲ ಸಿಬಲ್ 2006 ರಲ್ಲಿ ಉದ್ಘಾಟಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಚಿಟ್ಟೆಗಳ ಆಕರ್ಷಣೆಗೆಂದೇ ಈ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ವಿಶಿಷ್ಟ ಉಷ್ಣವಲಯದ ಪರಿಸರ ರೂಪುಗೊಳ್ಳಲೆಂದು ವಿವಿಧ ಜಾತಿಯ ಸಸ್ಯಗಳನ್ನು ನೆಡಲಾಗಿದೆ. ಸುಮಾರು 20 ರೀತಿಯ ವಿವಿಧ ಜಾತಿಯ ಚಿಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ಇಲ್ಲಿ ನಾವು ಕಾಣಬಹುದು.ಪ್ರತಿ ಮಂಗಳವಾರ ವಾರದ ರಜೆ ಇರುತ್ತದೆ. ==ಹುಲಿ ಮತ್ತು ಸಿಂಹಧಾಮ== [[Image:A-tiger-sleeping-in-Bannerg.jpg|thumb|ಬನ್ನೇರುಘಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಮಲಗಿರುವ ಹುಲಿ]] ಬನ್ನೇರುಘಟ್ಟ ಹುಲಿ ಮತ್ತು ಸಿಂಹಧಾಮ ಹುಲಿ, ಇಂಡಿಯನ್ ಹುಲಿಗಳನ್ನು ,ಸಿಂಹಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಇತರೆ ಸಸ್ತನಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಹುಲಿ, ಸಿಂಹಗಳನ್ನು ನೋಡಲು ಮಿನಿ-ಸಫಾರಿಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಕೂಡ ಇದೆ. ==ಮೃಗಾಲಯ== [[Image:Reptiles at Bannerghatta National Park.jpg|thumb|ಬನ್ನೇರ್ಘಟ್ಟ ಮೃಗಾಲಯದಲ್ಲಿ ಮೊಸಳೆಗಳು]] ಬನ್ನೇರುಘಟ್ಟ ಮೃಗಾಲಯ ಇಲ್ಲಿನ ಮುಖ್ಯ ಪ್ರವಾಸಿ ಆಕರ್ಷಣೆ. ಸರೀಸೃಪ ಉದ್ಯಾನ ಮತ್ತು ಒಂದು ಸಣ್ಣ ರ೦ಗಮ೦ದಿರವನ್ನೂ ಇದು ಹೊಂದಿದೆ. ಮೃಗಾಲಯಕ್ಕೆ ಹೊ೦ದಿಕೊ೦ಡ೦ತೆಯೇ ಪ್ರಾಣಿಶಾಸ್ತ್ರಕ್ಕೆ ಸ೦ಬ೦ಧಪಟ್ಟ ಒಂದು ವಸ್ತುಸ೦ಗ್ರಹಾಲಯವೂ ಇಲ್ಲಿದೆ. ===ವಿವಾದ=== ೧೯೯೨ ರಲ್ಲಿ ವನ್ಯಧಾಮದ ಒಂದು ಹುಲಿ ಮಗುವನ್ನು ಅಪಹರಿಸಿದಾಗ ಅರಣ್ಯ ಇಲಾಖೆಯ ನಿರ್ಲಕ್ಷ್ಯತೆ ಆಪಾದನೆಗೆ ಒಳಗಾಗಿತ್ತು. ಈ ದಾರುಣ ಘಟನೆಯಿಂದ ಮಿನಿ-ಸಫಾರಿಯ ಸುರಕ್ಷತೆ ಮತ್ತು ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಬಗ್ಗೆ ವಿವಾದ ಸೃಷ್ಟಿಯಾದದ್ದುಂಟು. ==ಜಂಗಲ್ ಸಫಾರಿ== ಪ್ರವಾಸಿಗರು ಬನ್ನೇರುಘಟ್ಟ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನವನದಲ್ಲಿ ಸಫಾರಿ ಮಾಡುತ್ತ ಕಾಡಾನೆಗಳು, ಕಾಡುಹಂದಿ, ಮಚ್ಚೆಯುಳ್ಳ ಜಿಂಕೆ ಸೇರಿದಂತೆ ವಿವಿಧ ಜಾತಿ ಜಿಂಕೆ, ಸಾಂಬಾರ್, ಗುಳ್ಳೆನರಿ, ಕರಡಿ, ಕಾಡು ಹಂದಿ, ಲಂಗೂರ್ ಗಳು ಮತ್ತು ಕೋತಿಗಳನ್ನು ನೋಡಬಹುದು. ಜಂಗಲ್ ಸಫಾರಿಯೊಂದಿಗೆ ಆನೆ ಸವಾರಿ ಕೂಡ ಇಲ್ಲಿ ಪ್ರವಾಸಿಗರು ಮಾಡಿ ಆನಂದಿಸಬಹುದು. ಬನ್ನೇರಘಟ್ಟ ಅರಣ್ಯ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿಯೇ ಹುಟ್ಟಿದ ಸ್ವರ್ಣಮುಖಿ ಹೊಳೆಯು ಅರಣ್ಯದುದ್ದಕ್ಕೂ ಪ್ರಶಾಂತವಾಗಿ ಹರಿಯುತ್ತದೆ. ಅರಣ್ಯದಲ್ಲಿನ ಹಲವಾರು ದೊಡ್ಡ ದೊಡ್ಡ ಮರಗಳಿಂದ ಉದುರುವ ಎಲೆಗಳ ಸುಂದರ ಶಬ್ದದ ನಿನಾದ ಹೊಳೆಯುದ್ದಕ್ಕೂ ಪ್ರವಾಸಿಗರು ಕೇಳಿ ಆನಂದಿಸಬಹುದು. ಇಲ್ಲಿ ಚಂಪಕ ಧಾಮ ಸ್ವಾಮಿಯ ಸುಂದರ ದೇವಸ್ಥಾನ ಇದ್ದು, ಭಗವಾನ್ ವಿಷ್ಣು ಮತ್ತು ಅವನ ಪತ್ನಿಯರಾದ, ಶ್ರೀ ದೇವಿ ಮತ್ತು ಭೂದೇವಿಯರಮೂರ್ತಿಗಳಿವೆ. ಬೆಂಗಳೂರು ವಾಸಿಗಳಿಗಂತೂ ಪಿಕ್ನಿಕ್ ಸ್ಪಾಟ್ ಆಗಿರುವ ಬನ್ನೇರಘಟ್ಟ ಝೂ (ಪ್ರಾಣಿ ಸಂಗ್ರಹಾಲಯ) ನೋಡುವ ಮಜದೊಂದಿಗೆ ಮಕ್ಕಳೊಂದಿಗೆ ಸಫಾರಿ ಕೂಡ ಮಾಡಬಹುದು. ಬೇರೆಡೆ ಇರುವವರು ಬೆಂಗಳೂರಿಗೆ ಬಂದರೆ ನೆನಪಿಟ್ಟುಕೊಂಡು ಬನ್ನೇರಘಟ್ಟಕ್ಕೆ ಹೋಗಲೇಬೇಕು. ==ಬಾಹ್ಯ ಸಂಪರ್ಕಗಳು== *[http://www.indiawildliferesorts.com/national-parks/bannerghatta-national-park.html ಪ್ರವಾಸಿ ಮಾಹಿತಿ] *[http://www.karnatakatourism.org/html/attract/nature/wildlife/banergatta.htm ಕರ್ನಾಟಕ ಪ್ರವಾಸಿ ಪುಟ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20041210030420/http://www.karnatakatourism.org/html/attract/nature/wildlife/banergatta.htm |date=2004-12-10 }} *[http://www.hinduonnet.com/thehindu/2003/05/09/stories/2003050908770300.htm ಹಿ೦ದೂ ದಿನಪತ್ರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಅಭಯಾರಣ್ಯದ ಬಗೆಗಿನ ಆಪಾದನೆ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100901025745/http://www.hinduonnet.com/thehindu/2003/05/09/stories/2003050908770300.htm |date=2010-09-01 }} *[http://www.5tigers.org/news/CatNews/cn17.htm ೧೯೯೨ ರಲ್ಲಿ ಹುಲಿಯಿ೦ದ ಮಗುವಿನ ಮರಣ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20050406054716/http://www.5tigers.org/news/catnews/cn17.htm |date=2005-04-06 }} {{ಭಾರತದ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನಗಳು}} [[ವರ್ಗ:ಭಾರತದ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಕರ್ನಾಟಕದ ಪ್ರಮುಖ ಸ್ಥಳಗಳು]] [[en:Bannerghatta National Park]] o4y7f6e00umit589dndk5pjz716pmlq 1224253 1224251 2024-04-25T16:34:28Z Kavyashri hebbar 75918 /* ಮೃಗಾಲಯ */ wikitext text/x-wiki '''ಬನ್ನೇರುಘಟ್ಟ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನವನವು''' ಭಾರತದ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನವನವಾಗಿದೆ. ಭಾರತದ ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿರುವ ಬೆಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿದೆ. ಇದನ್ನು ೧೯೭೦ ರಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು. ಇದನ್ನು ೧೯೭೪ ರಲ್ಲಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನವನವೆಂದು ಘೋಷಿಸಲಾಯಿತು. ೨೦೦೨ ರಲ್ಲಿ, ಉದ್ಯಾನದ ಒಂದು ಸಣ್ಣ ಭಾಗವು ಬನ್ನೇರುಘಟ್ಟ ಜೈವಿಕ ಉದ್ಯಾನವನವಾಗಿ ಪ್ರಾಣಿಶಾಸ್ತ್ರದ ಉದ್ಯಾನವಾಯಿತು. ==ಭೂಗೋಳಶಾಸ್ತ್ರ== ೬೫,೧೨೭.೫ ಎಕರೆ (೨೬೦.೫೧ ಚದರ ಕಿಲೋಮೀಟರ್) ಇರುವ ಬನ್ನೇರುಘಟ್ಟ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನವನವು ಬೆಂಗಳೂರಿನಿಂದ ದಕ್ಷಿಣಕ್ಕೆ ೨೨ ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿ ಆನೇಕಲ್ ಶ್ರೇಣಿಯ ಬೆಟ್ಟಗಳಲ್ಲಿ ೧೨೪೫ - ೧೬೩೪ ಮೀ ಎತ್ತರದಲ್ಲಿದೆ. ಈ ಉದ್ಯಾನವನವು ತೇವಾಂಶವುಳ್ಳ ಎಲೆಯುದುರುವ ಅರಣ್ಯ ಕಣಿವೆಗಳು ಮತ್ತು ಎತ್ತರದ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಕುರುಚಲು ಪ್ರದೇಶದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಗ್ರಾನೈಟ್ ಹಾಳೆಗಳ ಗುಡ್ಡಗಾಡು ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. [[Image:A Panther in Bannerghatta Zoo.jpg|thumb|ಬನ್ನೇರುಘಟ್ಟ ಮೃಗಾಲಯದಲ್ಲಿ ಚಿರತೆ]] 25 ಸಾವಿರ ಎಕರೆ ಪ್ರದೇಶದಷ್ಟು ವಿಸ್ತಾರ ಹೊಂದಿರುವ ಈ ಮೀಸಲು ಪ್ರದೇಶ ಹುಲಿ, ಸಿಂಹ, ಚಿರತೆ, ಕಾಡುಕೋಣ, ಜಿಂಕೆ, ಕರಡಿಗಳು, ಪಕ್ಷಿಗಳು ಮತ್ತು ವಿವಿಧ ಜಾತಿಯ ಚಿಟ್ಟೆಗಳ ನೆಲೆಯಾಗಿದೆ. ಪ್ರವಾಸಿಗರು ಸಫಾರಿ ಮಾಡುವಾಗ ಚಿರತೆಗಳು, ಅಪರೂಪದ ಬಿಳಿ ಹುಲಿಗಳು, ಸುಂದರ ಬಂಗಾಳದ ಹುಲಿ, ಮತ್ತು ಕಾಡಿನ ರಾಜ ಸಿಂಹ ಅರಣ್ಯದಲ್ಲಿ ರಾಜಾರೋಷವಾಗಿ ಸುತ್ತಾಡುವುದನ್ನು ನೋಡಬಹುದು. ಇಲ್ಲಿರುವ ಪ್ರಾಣಿಗಳು ಸರ್ಕಸ್ ಗಳಿಂದ ರಕ್ಷಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿರುವ ಕೆಲವಾದರೆ ದೇಶದ ಇತರೆಡೆಗಳಿಂದಲೂ ಕೂಡ ತರಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ. ಸಂಪೂರ್ಣ ರಕ್ಷಣೆಯಲ್ಲಿರುವ ಈ ಪ್ರಾಣಿಗಳು ನಾಡಿಗೆ ಬರದಂತೆ [[ಅರಣ್ಯ|ಅರಣ್ಯದ]] ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ಬೇಲಿಯನ್ನು ಹಾಕಲಾಗಿದೆ. ಈ ಉದ್ಯಾನವನದ ಮುಖ್ಯ ಆಕರ್ಷಣೆ ಎಂದರೆ ದೇಶದಲ್ಲೇ ಮೊಟ್ಟ ಮೊದಲನೇಯದಾದ ಚಿಟ್ಟೆಗೆಂದೇ ಇರುವ ಉದ್ಯಾನವನ. 7.5 ಎಕರೆ ವಿಸ್ತೀರ್ಣದಲ್ಲಿ ವಿಶೇಷವೆನ್ನಿಸುವ ಈ ಚಿಟ್ಟೆ ಉದ್ಯಾನವನವನ್ನು ಕೇಂದ್ರ ಸಚಿವ ಕಪಿಲ ಸಿಬಲ್ 2006 ರಲ್ಲಿ ಉದ್ಘಾಟಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಚಿಟ್ಟೆಗಳ ಆಕರ್ಷಣೆಗೆಂದೇ ಈ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ವಿಶಿಷ್ಟ ಉಷ್ಣವಲಯದ ಪರಿಸರ ರೂಪುಗೊಳ್ಳಲೆಂದು ವಿವಿಧ ಜಾತಿಯ ಸಸ್ಯಗಳನ್ನು ನೆಡಲಾಗಿದೆ. ಸುಮಾರು 20 ರೀತಿಯ ವಿವಿಧ ಜಾತಿಯ ಚಿಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ಇಲ್ಲಿ ನಾವು ಕಾಣಬಹುದು.ಪ್ರತಿ ಮಂಗಳವಾರ ವಾರದ ರಜೆ ಇರುತ್ತದೆ. ==ಹುಲಿ ಮತ್ತು ಸಿಂಹಧಾಮ== [[Image:A-tiger-sleeping-in-Bannerg.jpg|thumb|ಬನ್ನೇರುಘಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಮಲಗಿರುವ ಹುಲಿ]] ಬನ್ನೇರುಘಟ್ಟ ಹುಲಿ ಮತ್ತು ಸಿಂಹಧಾಮ ಹುಲಿ, ಇಂಡಿಯನ್ ಹುಲಿಗಳನ್ನು ,ಸಿಂಹಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಇತರೆ ಸಸ್ತನಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಹುಲಿ, ಸಿಂಹಗಳನ್ನು ನೋಡಲು ಮಿನಿ-ಸಫಾರಿಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಕೂಡ ಇದೆ. ==ಮೃಗಾಲಯ== [[Image:Reptiles at Bannerghatta National Park.jpg|thumb|ಬನ್ನೇರ್ಘಟ್ಟ ಮೃಗಾಲಯದಲ್ಲಿ ಮೊಸಳೆಗಳು]] ಮೃಗಾಲಯದಲ್ಲಿ ಮೃಗಾಲಯದಲ್ಲಿ ಒಂದು ವಸ್ತು ಸ೦ಗ್ರಹಾಲಯವೂ ಸಹ ಇದೆ. ಅದರಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಣಿಶಾಸ್ತ್ರಕ್ಕೆ ಸ೦ಬ೦ಧಪಟ್ಟ ವಸ್ತುಗಳ ಪ್ರದರ್ಶನ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಈ ಮೃಗಾಲಯದಲ್ಲಿ ಸರೀಸೃಪ ಉದ್ಯಾನ ಮತ್ತು ಒಂದು ಸಣ್ಣ ರ೦ಗಮ೦ದಿರವನ್ನೂ ಸಹ ಇದು ಹೊಂದಿದೆ. ==ಜಂಗಲ್ ಸಫಾರಿ== ಪ್ರವಾಸಿಗರು ಬನ್ನೇರುಘಟ್ಟ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನವನದಲ್ಲಿ ಸಫಾರಿ ಮಾಡುತ್ತ ಕಾಡಾನೆಗಳು, ಕಾಡುಹಂದಿ, ಮಚ್ಚೆಯುಳ್ಳ ಜಿಂಕೆ ಸೇರಿದಂತೆ ವಿವಿಧ ಜಾತಿ ಜಿಂಕೆ, ಸಾಂಬಾರ್, ಗುಳ್ಳೆನರಿ, ಕರಡಿ, ಕಾಡು ಹಂದಿ, ಲಂಗೂರ್ ಗಳು ಮತ್ತು ಕೋತಿಗಳನ್ನು ನೋಡಬಹುದು. ಜಂಗಲ್ ಸಫಾರಿಯೊಂದಿಗೆ ಆನೆ ಸವಾರಿ ಕೂಡ ಇಲ್ಲಿ ಪ್ರವಾಸಿಗರು ಮಾಡಿ ಆನಂದಿಸಬಹುದು. ಬನ್ನೇರಘಟ್ಟ ಅರಣ್ಯ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿಯೇ ಹುಟ್ಟಿದ ಸ್ವರ್ಣಮುಖಿ ಹೊಳೆಯು ಅರಣ್ಯದುದ್ದಕ್ಕೂ ಪ್ರಶಾಂತವಾಗಿ ಹರಿಯುತ್ತದೆ. ಅರಣ್ಯದಲ್ಲಿನ ಹಲವಾರು ದೊಡ್ಡ ದೊಡ್ಡ ಮರಗಳಿಂದ ಉದುರುವ ಎಲೆಗಳ ಸುಂದರ ಶಬ್ದದ ನಿನಾದ ಹೊಳೆಯುದ್ದಕ್ಕೂ ಪ್ರವಾಸಿಗರು ಕೇಳಿ ಆನಂದಿಸಬಹುದು. ಇಲ್ಲಿ ಚಂಪಕ ಧಾಮ ಸ್ವಾಮಿಯ ಸುಂದರ ದೇವಸ್ಥಾನ ಇದ್ದು, ಭಗವಾನ್ ವಿಷ್ಣು ಮತ್ತು ಅವನ ಪತ್ನಿಯರಾದ, ಶ್ರೀ ದೇವಿ ಮತ್ತು ಭೂದೇವಿಯರಮೂರ್ತಿಗಳಿವೆ. ಬೆಂಗಳೂರು ವಾಸಿಗಳಿಗಂತೂ ಪಿಕ್ನಿಕ್ ಸ್ಪಾಟ್ ಆಗಿರುವ ಬನ್ನೇರಘಟ್ಟ ಝೂ (ಪ್ರಾಣಿ ಸಂಗ್ರಹಾಲಯ) ನೋಡುವ ಮಜದೊಂದಿಗೆ ಮಕ್ಕಳೊಂದಿಗೆ ಸಫಾರಿ ಕೂಡ ಮಾಡಬಹುದು. ಬೇರೆಡೆ ಇರುವವರು ಬೆಂಗಳೂರಿಗೆ ಬಂದರೆ ನೆನಪಿಟ್ಟುಕೊಂಡು ಬನ್ನೇರಘಟ್ಟಕ್ಕೆ ಹೋಗಲೇಬೇಕು. ==ಬಾಹ್ಯ ಸಂಪರ್ಕಗಳು== *[http://www.indiawildliferesorts.com/national-parks/bannerghatta-national-park.html ಪ್ರವಾಸಿ ಮಾಹಿತಿ] *[http://www.karnatakatourism.org/html/attract/nature/wildlife/banergatta.htm ಕರ್ನಾಟಕ ಪ್ರವಾಸಿ ಪುಟ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20041210030420/http://www.karnatakatourism.org/html/attract/nature/wildlife/banergatta.htm |date=2004-12-10 }} *[http://www.hinduonnet.com/thehindu/2003/05/09/stories/2003050908770300.htm ಹಿ೦ದೂ ದಿನಪತ್ರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಅಭಯಾರಣ್ಯದ ಬಗೆಗಿನ ಆಪಾದನೆ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100901025745/http://www.hinduonnet.com/thehindu/2003/05/09/stories/2003050908770300.htm |date=2010-09-01 }} *[http://www.5tigers.org/news/CatNews/cn17.htm ೧೯೯೨ ರಲ್ಲಿ ಹುಲಿಯಿ೦ದ ಮಗುವಿನ ಮರಣ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20050406054716/http://www.5tigers.org/news/catnews/cn17.htm |date=2005-04-06 }} {{ಭಾರತದ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನಗಳು}} [[ವರ್ಗ:ಭಾರತದ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಕರ್ನಾಟಕದ ಪ್ರಮುಖ ಸ್ಥಳಗಳು]] [[en:Bannerghatta National Park]] oi4v4tlknxgp0mit8nn3gs4e6qqoumg 1224319 1224253 2024-04-26T08:46:41Z Kavyashri hebbar 75918 /* ಜಂಗಲ್ ಸಫಾರಿ */ wikitext text/x-wiki '''ಬನ್ನೇರುಘಟ್ಟ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನವನವು''' ಭಾರತದ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನವನವಾಗಿದೆ. ಭಾರತದ ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿರುವ ಬೆಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿದೆ. ಇದನ್ನು ೧೯೭೦ ರಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು. ಇದನ್ನು ೧೯೭೪ ರಲ್ಲಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನವನವೆಂದು ಘೋಷಿಸಲಾಯಿತು. ೨೦೦೨ ರಲ್ಲಿ, ಉದ್ಯಾನದ ಒಂದು ಸಣ್ಣ ಭಾಗವು ಬನ್ನೇರುಘಟ್ಟ ಜೈವಿಕ ಉದ್ಯಾನವನವಾಗಿ ಪ್ರಾಣಿಶಾಸ್ತ್ರದ ಉದ್ಯಾನವಾಯಿತು. ==ಭೂಗೋಳಶಾಸ್ತ್ರ== ೬೫,೧೨೭.೫ ಎಕರೆ (೨೬೦.೫೧ ಚದರ ಕಿಲೋಮೀಟರ್) ಇರುವ ಬನ್ನೇರುಘಟ್ಟ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನವನವು ಬೆಂಗಳೂರಿನಿಂದ ದಕ್ಷಿಣಕ್ಕೆ ೨೨ ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿ ಆನೇಕಲ್ ಶ್ರೇಣಿಯ ಬೆಟ್ಟಗಳಲ್ಲಿ ೧೨೪೫ - ೧೬೩೪ ಮೀ ಎತ್ತರದಲ್ಲಿದೆ. ಈ ಉದ್ಯಾನವನವು ತೇವಾಂಶವುಳ್ಳ ಎಲೆಯುದುರುವ ಅರಣ್ಯ ಕಣಿವೆಗಳು ಮತ್ತು ಎತ್ತರದ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಕುರುಚಲು ಪ್ರದೇಶದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಗ್ರಾನೈಟ್ ಹಾಳೆಗಳ ಗುಡ್ಡಗಾಡು ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. [[Image:A Panther in Bannerghatta Zoo.jpg|thumb|ಬನ್ನೇರುಘಟ್ಟ ಮೃಗಾಲಯದಲ್ಲಿ ಚಿರತೆ]] 25 ಸಾವಿರ ಎಕರೆ ಪ್ರದೇಶದಷ್ಟು ವಿಸ್ತಾರ ಹೊಂದಿರುವ ಈ ಮೀಸಲು ಪ್ರದೇಶ ಹುಲಿ, ಸಿಂಹ, ಚಿರತೆ, ಕಾಡುಕೋಣ, ಜಿಂಕೆ, ಕರಡಿಗಳು, ಪಕ್ಷಿಗಳು ಮತ್ತು ವಿವಿಧ ಜಾತಿಯ ಚಿಟ್ಟೆಗಳ ನೆಲೆಯಾಗಿದೆ. ಪ್ರವಾಸಿಗರು ಸಫಾರಿ ಮಾಡುವಾಗ ಚಿರತೆಗಳು, ಅಪರೂಪದ ಬಿಳಿ ಹುಲಿಗಳು, ಸುಂದರ ಬಂಗಾಳದ ಹುಲಿ, ಮತ್ತು ಕಾಡಿನ ರಾಜ ಸಿಂಹ ಅರಣ್ಯದಲ್ಲಿ ರಾಜಾರೋಷವಾಗಿ ಸುತ್ತಾಡುವುದನ್ನು ನೋಡಬಹುದು. ಇಲ್ಲಿರುವ ಪ್ರಾಣಿಗಳು ಸರ್ಕಸ್ ಗಳಿಂದ ರಕ್ಷಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿರುವ ಕೆಲವಾದರೆ ದೇಶದ ಇತರೆಡೆಗಳಿಂದಲೂ ಕೂಡ ತರಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ. ಸಂಪೂರ್ಣ ರಕ್ಷಣೆಯಲ್ಲಿರುವ ಈ ಪ್ರಾಣಿಗಳು ನಾಡಿಗೆ ಬರದಂತೆ [[ಅರಣ್ಯ|ಅರಣ್ಯದ]] ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ಬೇಲಿಯನ್ನು ಹಾಕಲಾಗಿದೆ. ಈ ಉದ್ಯಾನವನದ ಮುಖ್ಯ ಆಕರ್ಷಣೆ ಎಂದರೆ ದೇಶದಲ್ಲೇ ಮೊಟ್ಟ ಮೊದಲನೇಯದಾದ ಚಿಟ್ಟೆಗೆಂದೇ ಇರುವ ಉದ್ಯಾನವನ. 7.5 ಎಕರೆ ವಿಸ್ತೀರ್ಣದಲ್ಲಿ ವಿಶೇಷವೆನ್ನಿಸುವ ಈ ಚಿಟ್ಟೆ ಉದ್ಯಾನವನವನ್ನು ಕೇಂದ್ರ ಸಚಿವ ಕಪಿಲ ಸಿಬಲ್ 2006 ರಲ್ಲಿ ಉದ್ಘಾಟಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಚಿಟ್ಟೆಗಳ ಆಕರ್ಷಣೆಗೆಂದೇ ಈ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ವಿಶಿಷ್ಟ ಉಷ್ಣವಲಯದ ಪರಿಸರ ರೂಪುಗೊಳ್ಳಲೆಂದು ವಿವಿಧ ಜಾತಿಯ ಸಸ್ಯಗಳನ್ನು ನೆಡಲಾಗಿದೆ. ಸುಮಾರು 20 ರೀತಿಯ ವಿವಿಧ ಜಾತಿಯ ಚಿಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ಇಲ್ಲಿ ನಾವು ಕಾಣಬಹುದು.ಪ್ರತಿ ಮಂಗಳವಾರ ವಾರದ ರಜೆ ಇರುತ್ತದೆ. ==ಹುಲಿ ಮತ್ತು ಸಿಂಹಧಾಮ== [[Image:A-tiger-sleeping-in-Bannerg.jpg|thumb|ಬನ್ನೇರುಘಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಮಲಗಿರುವ ಹುಲಿ]] ಬನ್ನೇರುಘಟ್ಟ ಹುಲಿ ಮತ್ತು ಸಿಂಹಧಾಮ ಹುಲಿ, ಇಂಡಿಯನ್ ಹುಲಿಗಳನ್ನು ,ಸಿಂಹಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಇತರೆ ಸಸ್ತನಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಹುಲಿ, ಸಿಂಹಗಳನ್ನು ನೋಡಲು ಮಿನಿ-ಸಫಾರಿಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಕೂಡ ಇದೆ. ==ಮೃಗಾಲಯ== [[Image:Reptiles at Bannerghatta National Park.jpg|thumb|ಬನ್ನೇರ್ಘಟ್ಟ ಮೃಗಾಲಯದಲ್ಲಿ ಮೊಸಳೆಗಳು]] ಮೃಗಾಲಯದಲ್ಲಿ ಮೃಗಾಲಯದಲ್ಲಿ ಒಂದು ವಸ್ತು ಸ೦ಗ್ರಹಾಲಯವೂ ಸಹ ಇದೆ. ಅದರಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಣಿಶಾಸ್ತ್ರಕ್ಕೆ ಸ೦ಬ೦ಧಪಟ್ಟ ವಸ್ತುಗಳ ಪ್ರದರ್ಶನ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಈ ಮೃಗಾಲಯದಲ್ಲಿ ಸರೀಸೃಪ ಉದ್ಯಾನ ಮತ್ತು ಒಂದು ಸಣ್ಣ ರ೦ಗಮ೦ದಿರವನ್ನೂ ಸಹ ಇದು ಹೊಂದಿದೆ. ==ಜಂಗಲ್ ಸಫಾರಿ== ಬನ್ನೇರಘಟ್ಟ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನವನದಲ್ಲಿ ಸಫಾರಿ ಕೂಡ ಮಾಡಬಹುದು. ಪ್ರವಾಸಿಗರು ಬನ್ನೇರುಘಟ್ಟ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನವನದಲ್ಲಿ ಸಫಾರಿ ಮಾಡುತ್ತ ಕಾಡಾನೆಗಳು, ಕಾಡುಹಂದಿ, ಮಚ್ಚೆಯುಳ್ಳ ಜಿಂಕೆ ಸೇರಿದಂತೆ ವಿವಿಧ ಜಾತಿ ಜಿಂಕೆ, ಸಾಂಬಾರ್, ಗುಳ್ಳೆನರಿ, ಕರಡಿ, ಕಾಡು ಹಂದಿ, ಲಂಗೂರ್ ಗಳು ಮತ್ತು ಕೋತಿಗಳನ್ನು ನೋಡಬಹುದು. ಜಂಗಲ್ ಸಫಾರಿಯೊಂದಿಗೆ ಆನೆ ಸವಾರಿಯನ್ನು ಸಹ ಮಾಡಬಹುದು. ಬನ್ನೇರಘಟ್ಟ ಅರಣ್ಯ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿಯೇ ಹುಟ್ಟಿದ ಸ್ವರ್ಣಮುಖಿ ಹೊಳೆಯು ಅರಣ್ಯದುದ್ದಕ್ಕೂ ಹರಿಯುತ್ತದೆ. ಅಲ್ಲಿ ಚಂಪಕ ಧಾಮ ಸ್ವಾಮಿಯ ದೇವಸ್ಥಾನ ಇದೆ. ಭಗವಾನ್ ವಿಷ್ಣು ಮತ್ತು ಅವನ ಪತ್ನಿಯರಾದ, ಶ್ರೀ ದೇವಿ ಮತ್ತು ಭೂದೇವಿಯರಮೂರ್ತಿಗಳಿವೆ. ಮೃಗಾಲಯವು ವಾರದ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಹಾಗೂ ವಾರದ ಕೊನೆಯ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ (ರಜಾದಿನಗಳಲ್ಲಿ) ಬೇರೆ ಬೇರೆ ಪ್ರವೇಶ ಶುಲ್ಕವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ==ಬಾಹ್ಯ ಸಂಪರ್ಕಗಳು== *[http://www.indiawildliferesorts.com/national-parks/bannerghatta-national-park.html ಪ್ರವಾಸಿ ಮಾಹಿತಿ] *[http://www.karnatakatourism.org/html/attract/nature/wildlife/banergatta.htm ಕರ್ನಾಟಕ ಪ್ರವಾಸಿ ಪುಟ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20041210030420/http://www.karnatakatourism.org/html/attract/nature/wildlife/banergatta.htm |date=2004-12-10 }} *[http://www.hinduonnet.com/thehindu/2003/05/09/stories/2003050908770300.htm ಹಿ೦ದೂ ದಿನಪತ್ರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಅಭಯಾರಣ್ಯದ ಬಗೆಗಿನ ಆಪಾದನೆ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100901025745/http://www.hinduonnet.com/thehindu/2003/05/09/stories/2003050908770300.htm |date=2010-09-01 }} *[http://www.5tigers.org/news/CatNews/cn17.htm ೧೯೯೨ ರಲ್ಲಿ ಹುಲಿಯಿ೦ದ ಮಗುವಿನ ಮರಣ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20050406054716/http://www.5tigers.org/news/catnews/cn17.htm |date=2005-04-06 }} {{ಭಾರತದ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನಗಳು}} [[ವರ್ಗ:ಭಾರತದ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಕರ್ನಾಟಕದ ಪ್ರಮುಖ ಸ್ಥಳಗಳು]] [[en:Bannerghatta National Park]] eo1do3b7e1hohvuk3x0hp6yr11sti8r 1224320 1224319 2024-04-26T08:57:52Z Kavyashri hebbar 75918 wikitext text/x-wiki '''ಬನ್ನೇರುಘಟ್ಟ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನವನವು''' ಭಾರತದ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನವನವಾಗಿದೆ. ಭಾರತದ ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿರುವ ಬೆಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿದೆ. ಇದನ್ನು ೧೯೭೦ ರಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು. ಇದನ್ನು ೧೯೭೪ ರಲ್ಲಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನವನವೆಂದು ಘೋಷಿಸಲಾಯಿತು. ೨೦೦೨ ರಲ್ಲಿ, ಉದ್ಯಾನದ ಒಂದು ಸಣ್ಣ ಭಾಗವು ಬನ್ನೇರುಘಟ್ಟ ಜೈವಿಕ ಉದ್ಯಾನವನವಾಗಿ ಪ್ರಾಣಿಶಾಸ್ತ್ರದ ಉದ್ಯಾನವಾಯಿತು. ೨೫ ಸಾವಿರ ಎಕರೆ ಪ್ರದೇಶದಷ್ಟು ವಿಸ್ತಾರ ಹೊಂದಿರುವ ಈ ಮೀಸಲು ಪ್ರದೇಶ ಹುಲಿ, ಸಿಂಹ, ಚಿರತೆ, ಕಾಡುಕೋಣ, ಜಿಂಕೆ, ಕರಡಿಗಳು, ಪಕ್ಷಿಗಳು ಮತ್ತು ವಿವಿಧ ಜಾತಿಯ ಚಿಟ್ಟೆಗಳ ನೆಲೆಯಾಗಿದೆ. ಪ್ರವಾಸಿಗರು ಸಫಾರಿ ಮಾಡುವಾಗ ಚಿರತೆಗಳು, ಬಿಳಿ ಹುಲಿಗಳು, ಬಂಗಾಳದ ಹುಲಿ, ಮತ್ತು ಕಾಡಿನ ರಾಜ ಸಿಂಹ ಅರಣ್ಯದಲ್ಲಿ ಸುತ್ತಾಡುವುದನ್ನು ನೋಡಬಹುದು. ಇಲ್ಲಿರುವ ಕೆಲವು ಪ್ರಾಣಿಗಳು ಸರ್ಕಸ್‌ಗಳಿಂದ ರಕ್ಷಿಸಲ್ಪಟ್ಟವುಗಳು. ಇನ್ನು ಕೆಲವು ದೇಶದ ಇತರೆಡೆಗಳಿಂದ ಕೂಡ ತರಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ. ಸಂಪೂರ್ಣ ರಕ್ಷಣೆಯಲ್ಲಿರುವ ಈ ಪ್ರಾಣಿಗಳು ನಾಡಿಗೆ ಬರದಂತೆ [[ಅರಣ್ಯ|ಅರಣ್ಯದ]] ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ಬೇಲಿಯನ್ನು ಹಾಕಲಾಗಿದೆ. ==ಭೂಗೋಳಶಾಸ್ತ್ರ== ೬೫,೧೨೭.೫ ಎಕರೆ (೨೬೦.೫೧ ಚದರ ಕಿಲೋಮೀಟರ್) ಇರುವ ಬನ್ನೇರುಘಟ್ಟ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನವನವು ಬೆಂಗಳೂರಿನಿಂದ ದಕ್ಷಿಣಕ್ಕೆ ೨೨ ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿ ಆನೇಕಲ್ ಶ್ರೇಣಿಯ ಬೆಟ್ಟಗಳಲ್ಲಿ ೧೨೪೫ - ೧೬೩೪ ಮೀ ಎತ್ತರದಲ್ಲಿದೆ. ಈ ಉದ್ಯಾನವನವು ತೇವಾಂಶವುಳ್ಳ ಎಲೆಯುದುರುವ ಅರಣ್ಯ ಕಣಿವೆಗಳು ಮತ್ತು ಎತ್ತರದ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಕುರುಚಲು ಪ್ರದೇಶದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಗ್ರಾನೈಟ್ ಹಾಳೆಗಳ ಗುಡ್ಡಗಾಡು ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. [[Image:A Panther in Bannerghatta Zoo.jpg|thumb|ಬನ್ನೇರುಘಟ್ಟ ಮೃಗಾಲಯದಲ್ಲಿ ಚಿರತೆ]] ==ಹುಲಿ ಮತ್ತು ಸಿಂಹಧಾಮ== [[Image:A-tiger-sleeping-in-Bannerg.jpg|thumb|ಬನ್ನೇರುಘಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಮಲಗಿರುವ ಹುಲಿ]] ಬನ್ನೇರುಘಟ್ಟ ಹುಲಿ ಮತ್ತು ಸಿಂಹಧಾಮ ಹುಲಿ, ಇಂಡಿಯನ್ ಹುಲಿಗಳನ್ನು ,ಸಿಂಹಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಇತರೆ ಸಸ್ತನಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಹುಲಿ, ಸಿಂಹಗಳನ್ನು ನೋಡಲು ಮಿನಿ-ಸಫಾರಿಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಕೂಡ ಇದೆ. ==ಮೃಗಾಲಯ== [[Image:Reptiles at Bannerghatta National Park.jpg|thumb|ಬನ್ನೇರ್ಘಟ್ಟ ಮೃಗಾಲಯದಲ್ಲಿ ಮೊಸಳೆಗಳು]] ಮೃಗಾಲಯದಲ್ಲಿ ಮೃಗಾಲಯದಲ್ಲಿ ಒಂದು ವಸ್ತು ಸ೦ಗ್ರಹಾಲಯವೂ ಸಹ ಇದೆ. ಅದರಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಣಿಶಾಸ್ತ್ರಕ್ಕೆ ಸ೦ಬ೦ಧಪಟ್ಟ ವಸ್ತುಗಳ ಪ್ರದರ್ಶನ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಈ ಮೃಗಾಲಯದಲ್ಲಿ ಸರೀಸೃಪ ಉದ್ಯಾನ ಮತ್ತು ಒಂದು ಸಣ್ಣ ರ೦ಗಮ೦ದಿರವನ್ನೂ ಸಹ ಇದು ಹೊಂದಿದೆ. ==ಜಂಗಲ್ ಸಫಾರಿ== ಬನ್ನೇರಘಟ್ಟ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನವನದಲ್ಲಿ ಸಫಾರಿ ಕೂಡ ಮಾಡಬಹುದು. ಪ್ರವಾಸಿಗರು ಬನ್ನೇರುಘಟ್ಟ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನವನದಲ್ಲಿ ಸಫಾರಿ ಮಾಡುತ್ತ ಕಾಡಾನೆಗಳು, ಕಾಡುಹಂದಿ, ಮಚ್ಚೆಯುಳ್ಳ ಜಿಂಕೆ ಸೇರಿದಂತೆ ವಿವಿಧ ಜಾತಿ ಜಿಂಕೆ, ಸಾಂಬಾರ್, ಗುಳ್ಳೆನರಿ, ಕರಡಿ, ಕಾಡು ಹಂದಿ, ಲಂಗೂರ್ ಗಳು ಮತ್ತು ಕೋತಿಗಳನ್ನು ನೋಡಬಹುದು. ಜಂಗಲ್ ಸಫಾರಿಯೊಂದಿಗೆ ಆನೆ ಸವಾರಿಯನ್ನು ಸಹ ಮಾಡಬಹುದು. ಬನ್ನೇರಘಟ್ಟ ಅರಣ್ಯ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿಯೇ ಹುಟ್ಟಿದ ಸ್ವರ್ಣಮುಖಿ ಹೊಳೆಯು ಅರಣ್ಯದುದ್ದಕ್ಕೂ ಹರಿಯುತ್ತದೆ. ಅಲ್ಲಿ ಚಂಪಕ ಧಾಮ ಸ್ವಾಮಿಯ ದೇವಸ್ಥಾನ ಇದೆ. ಭಗವಾನ್ ವಿಷ್ಣು ಮತ್ತು ಅವನ ಪತ್ನಿಯರಾದ, ಶ್ರೀ ದೇವಿ ಮತ್ತು ಭೂದೇವಿಯರಮೂರ್ತಿಗಳಿವೆ. ಮೃಗಾಲಯವು ವಾರದ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಹಾಗೂ ವಾರದ ಕೊನೆಯ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ (ರಜಾದಿನಗಳಲ್ಲಿ) ಬೇರೆ ಬೇರೆ ಪ್ರವೇಶ ಶುಲ್ಕವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ==ಬಟರ್‌ಫ್ಲೈ ಪಾರ್ಕ್== ಈ ಉದ್ಯಾನವನದಲ್ಲಿ ದೇಶದಲ್ಲೇ ಮೊಟ್ಟ ಮೊದಲನೇಯದಾದ ಚಿಟ್ಟೆಗೆಂದೇ ಇರುವ ಉದ್ಯಾನವನವಿದೆ. ಇದು ೭.೫ ಎಕರೆ ವಿಸ್ತೀರ್ಣದಲ್ಲಿದೆ. ಈ ಚಿಟ್ಟೆ ಉದ್ಯಾನವನವನ್ನು ೨೦೦೬ ರಲ್ಲಿ ಕೇಂದ್ರ ಸಚಿವ ಕಪಿಲ ಸಿಬಲ್ ಉದ್ಘಾಟಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಸುಮಾರು ೨೦ ರೀತಿಯ ವಿವಿಧ ಜಾತಿಯ ಚಿಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ಬಟರ್‌ಫ್ಲೈ ಪಾರ್ಕ್‌ನಲ್ಲಿ ಕಾಣಬಹುದು.ಪ್ರತಿ ಮಂಗಳವಾರ ವಾರದ ರಜೆ ಇರುತ್ತದೆ. ಬಟರ್‌ಫ್ಲೈ ಸಂರಕ್ಷಣೆ ಮಾಡುವ ಸ್ಥಳವು ಒಂದು ಪಾಲಿಕಾರ್ಬೊನೇಟ್ ಮೇಲ್ಛಾವಣಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಇದು ಸುಮಾರು ೧೦,೦೦೦ ಚದರ ಅಡಿ (೧,೦೦೦ ಚದರ ಮೀಟರ್) ವಿಸ್ತಾರವಾಗಿದೆ. ಇದು ಗೋಳಾಕೃತಿಯ ಸುತ್ತುವರಿಕೆ ಇದ್ದು, ಒಳಭಾಗದಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು ೨೦ ತಳಿಗಳ ಬಟರ್‌ಫ್ಲೈಗಳು ವಾಸಿಸಲು ಬೇಕಾದ ವಾತಾವರಣವನ್ನು ವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸಿದ್ದಾರೆ. ==ಬಾಹ್ಯ ಸಂಪರ್ಕಗಳು== *[http://www.indiawildliferesorts.com/national-parks/bannerghatta-national-park.html ಪ್ರವಾಸಿ ಮಾಹಿತಿ] *[http://www.karnatakatourism.org/html/attract/nature/wildlife/banergatta.htm ಕರ್ನಾಟಕ ಪ್ರವಾಸಿ ಪುಟ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20041210030420/http://www.karnatakatourism.org/html/attract/nature/wildlife/banergatta.htm |date=2004-12-10 }} *[http://www.hinduonnet.com/thehindu/2003/05/09/stories/2003050908770300.htm ಹಿ೦ದೂ ದಿನಪತ್ರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಅಭಯಾರಣ್ಯದ ಬಗೆಗಿನ ಆಪಾದನೆ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100901025745/http://www.hinduonnet.com/thehindu/2003/05/09/stories/2003050908770300.htm |date=2010-09-01 }} *[http://www.5tigers.org/news/CatNews/cn17.htm ೧೯೯೨ ರಲ್ಲಿ ಹುಲಿಯಿ೦ದ ಮಗುವಿನ ಮರಣ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20050406054716/http://www.5tigers.org/news/catnews/cn17.htm |date=2005-04-06 }} {{ಭಾರತದ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನಗಳು}} [[ವರ್ಗ:ಭಾರತದ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಕರ್ನಾಟಕದ ಪ್ರಮುಖ ಸ್ಥಳಗಳು]] [[en:Bannerghatta National Park]] o12tiios2qn48i2ilmabizmwbnoms6c 1224321 1224320 2024-04-26T09:02:13Z Kavyashri hebbar 75918 wikitext text/x-wiki '''ಬನ್ನೇರುಘಟ್ಟ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನವನವು''' ಭಾರತದ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನವನವಾಗಿದೆ. ಭಾರತದ ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿರುವ ಬೆಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿದೆ. ಇದನ್ನು ೧೯೭೦ ರಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು. ಇದನ್ನು ೧೯೭೪ ರಲ್ಲಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನವನವೆಂದು ಘೋಷಿಸಲಾಯಿತು. ೨೦೦೨ ರಲ್ಲಿ, ಉದ್ಯಾನದ ಒಂದು ಸಣ್ಣ ಭಾಗವು ಬನ್ನೇರುಘಟ್ಟ ಜೈವಿಕ ಉದ್ಯಾನವನವಾಗಿ ಪ್ರಾಣಿಶಾಸ್ತ್ರದ ಉದ್ಯಾನವಾಯಿತು. ೨೫ ಸಾವಿರ ಎಕರೆ ಪ್ರದೇಶದಷ್ಟು ವಿಸ್ತಾರ ಹೊಂದಿರುವ ಈ ಮೀಸಲು ಪ್ರದೇಶ ಹುಲಿ, ಸಿಂಹ, ಚಿರತೆ, ಕಾಡುಕೋಣ, ಜಿಂಕೆ, ಕರಡಿಗಳು, ಪಕ್ಷಿಗಳು ಮತ್ತು ವಿವಿಧ ಜಾತಿಯ ಚಿಟ್ಟೆಗಳ ನೆಲೆಯಾಗಿದೆ. ಪ್ರವಾಸಿಗರು ಸಫಾರಿ ಮಾಡುವಾಗ ಚಿರತೆಗಳು, ಬಿಳಿ ಹುಲಿಗಳು, ಬಂಗಾಳದ ಹುಲಿ, ಮತ್ತು ಕಾಡಿನ ರಾಜ ಸಿಂಹ ಅರಣ್ಯದಲ್ಲಿ ಸುತ್ತಾಡುವುದನ್ನು ನೋಡಬಹುದು. ಇಲ್ಲಿರುವ ಕೆಲವು ಪ್ರಾಣಿಗಳು ಸರ್ಕಸ್‌ಗಳಿಂದ ರಕ್ಷಿಸಲ್ಪಟ್ಟವುಗಳು. ಇನ್ನು ಕೆಲವು ದೇಶದ ಇತರೆಡೆಗಳಿಂದ ಕೂಡ ತರಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ. ಸಂಪೂರ್ಣ ರಕ್ಷಣೆಯಲ್ಲಿರುವ ಈ ಪ್ರಾಣಿಗಳು ನಾಡಿಗೆ ಬರದಂತೆ [[ಅರಣ್ಯ|ಅರಣ್ಯದ]] ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ಬೇಲಿಯನ್ನು ಹಾಕಲಾಗಿದೆ. ==ಭೂಗೋಳಶಾಸ್ತ್ರ== ೬೫,೧೨೭.೫ ಎಕರೆ (೨೬೦.೫೧ ಚದರ ಕಿಲೋಮೀಟರ್) ಇರುವ ಬನ್ನೇರುಘಟ್ಟ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನವನವು ಬೆಂಗಳೂರಿನಿಂದ ದಕ್ಷಿಣಕ್ಕೆ ೨೨ ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿ ಆನೇಕಲ್ ಶ್ರೇಣಿಯ ಬೆಟ್ಟಗಳಲ್ಲಿ ೧೨೪೫ - ೧೬೩೪ ಮೀ ಎತ್ತರದಲ್ಲಿದೆ. ಈ ಉದ್ಯಾನವನವು ತೇವಾಂಶವುಳ್ಳ ಎಲೆಯುದುರುವ ಅರಣ್ಯ ಕಣಿವೆಗಳು ಮತ್ತು ಎತ್ತರದ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಕುರುಚಲು ಪ್ರದೇಶದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಗ್ರಾನೈಟ್ ಹಾಳೆಗಳ ಗುಡ್ಡಗಾಡು ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. [[Image:A Panther in Bannerghatta Zoo.jpg|thumb|ಬನ್ನೇರುಘಟ್ಟ ಮೃಗಾಲಯದಲ್ಲಿ ಚಿರತೆ]] ==ಹುಲಿ ಮತ್ತು ಸಿಂಹಧಾಮ== [[Image:A-tiger-sleeping-in-Bannerg.jpg|thumb|ಬನ್ನೇರುಘಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಮಲಗಿರುವ ಹುಲಿ]] ಬನ್ನೇರುಘಟ್ಟ ಹುಲಿ ಮತ್ತು ಸಿಂಹಧಾಮ ಹುಲಿ, ಇಂಡಿಯನ್ ಹುಲಿಗಳನ್ನು ,ಸಿಂಹಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಇತರೆ ಸಸ್ತನಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಹುಲಿ, ಸಿಂಹಗಳನ್ನು ನೋಡಲು ಮಿನಿ-ಸಫಾರಿಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಕೂಡ ಇದೆ. ==ಮೃಗಾಲಯ== [[Image:Reptiles at Bannerghatta National Park.jpg|thumb|ಬನ್ನೇರ್ಘಟ್ಟ ಮೃಗಾಲಯದಲ್ಲಿ ಮೊಸಳೆಗಳು]] ಮೃಗಾಲಯದಲ್ಲಿ ಮೃಗಾಲಯದಲ್ಲಿ ಒಂದು ವಸ್ತು ಸ೦ಗ್ರಹಾಲಯವೂ ಸಹ ಇದೆ. ಅದರಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಣಿಶಾಸ್ತ್ರಕ್ಕೆ ಸ೦ಬ೦ಧಪಟ್ಟ ವಸ್ತುಗಳ ಪ್ರದರ್ಶನ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಈ ಮೃಗಾಲಯದಲ್ಲಿ ಸರೀಸೃಪ ಉದ್ಯಾನ ಮತ್ತು ಒಂದು ಸಣ್ಣ ರ೦ಗಮ೦ದಿರವನ್ನೂ ಸಹ ಇದು ಹೊಂದಿದೆ. ==ಜಂಗಲ್ ಸಫಾರಿ== ಬನ್ನೇರಘಟ್ಟ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನವನದಲ್ಲಿ ಸಫಾರಿ ಕೂಡ ಮಾಡಬಹುದು. ಪ್ರವಾಸಿಗರು ಬನ್ನೇರುಘಟ್ಟ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನವನದಲ್ಲಿ ಸಫಾರಿ ಮಾಡುತ್ತ ಕಾಡಾನೆಗಳು, ಕಾಡುಹಂದಿ, ಮಚ್ಚೆಯುಳ್ಳ ಜಿಂಕೆ ಸೇರಿದಂತೆ ವಿವಿಧ ಜಾತಿ ಜಿಂಕೆ, ಸಾಂಬಾರ್, ಗುಳ್ಳೆನರಿ, ಕರಡಿ, ಕಾಡು ಹಂದಿ, ಲಂಗೂರ್ ಗಳು ಮತ್ತು ಕೋತಿಗಳನ್ನು ನೋಡಬಹುದು. ಜಂಗಲ್ ಸಫಾರಿಯೊಂದಿಗೆ ಆನೆ ಸವಾರಿಯನ್ನು ಸಹ ಮಾಡಬಹುದು. ಬನ್ನೇರಘಟ್ಟ ಅರಣ್ಯ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿಯೇ ಹುಟ್ಟಿದ ಸ್ವರ್ಣಮುಖಿ ಹೊಳೆಯು ಅರಣ್ಯದುದ್ದಕ್ಕೂ ಹರಿಯುತ್ತದೆ. ಅಲ್ಲಿ ಚಂಪಕ ಧಾಮ ಸ್ವಾಮಿಯ ದೇವಸ್ಥಾನ ಇದೆ. ಭಗವಾನ್ ವಿಷ್ಣು ಮತ್ತು ಅವನ ಪತ್ನಿಯರಾದ, ಶ್ರೀ ದೇವಿ ಮತ್ತು ಭೂದೇವಿಯರಮೂರ್ತಿಗಳಿವೆ. ಮೃಗಾಲಯವು ವಾರದ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಹಾಗೂ ವಾರದ ಕೊನೆಯ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ (ರಜಾದಿನಗಳಲ್ಲಿ) ಬೇರೆ ಬೇರೆ ಪ್ರವೇಶ ಶುಲ್ಕವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ==ಬಟರ್‌ಫ್ಲೈ ಪಾರ್ಕ್== ಈ ಉದ್ಯಾನವನದಲ್ಲಿ ದೇಶದಲ್ಲೇ ಮೊಟ್ಟ ಮೊದಲನೇಯದಾದ ಚಿಟ್ಟೆಗೆಂದೇ ಇರುವ ಉದ್ಯಾನವನವಿದೆ. ಇದು ೭.೫ ಎಕರೆ ವಿಸ್ತೀರ್ಣದಲ್ಲಿದೆ. ಈ ಚಿಟ್ಟೆ ಉದ್ಯಾನವನವನ್ನು ೨೦೦೬ ರಲ್ಲಿ ಕೇಂದ್ರ ಸಚಿವ ಕಪಿಲ ಸಿಬಲ್ ಉದ್ಘಾಟಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಸುಮಾರು ೨೦ ರೀತಿಯ ವಿವಿಧ ಜಾತಿಯ ಚಿಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ಬಟರ್‌ಫ್ಲೈ ಪಾರ್ಕ್‌ನಲ್ಲಿ ಕಾಣಬಹುದು.ಪ್ರತಿ ಮಂಗಳವಾರ ವಾರದ ರಜೆ ಇರುತ್ತದೆ. ಬಟರ್‌ಫ್ಲೈ ಸಂರಕ್ಷಣೆ ಮಾಡುವ ಸ್ಥಳವು ಒಂದು ಪಾಲಿಕಾರ್ಬೊನೇಟ್ ಮೇಲ್ಛಾವಣಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಇದು ಸುಮಾರು ೧೦,೦೦೦ ಚದರ ಅಡಿ (೧,೦೦೦ ಚದರ ಮೀಟರ್) ವಿಸ್ತಾರವಾಗಿದೆ. ಇದು ಗೋಳಾಕೃತಿಯ ಸುತ್ತುವರಿಕೆ ಇದ್ದು, ಒಳಭಾಗದಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು ೨೦ ತಳಿಗಳ ಬಟರ್‌ಫ್ಲೈಗಳು ವಾಸಿಸಲು ಬೇಕಾದ ವಾತಾವರಣವನ್ನು ವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸಿದ್ದಾರೆ. ==ನೀರಿನ ಮೂಲಗಳು== ಉದ್ಯಾನವನದಲ್ಲಿ ಮಳೆಯು ವರ್ಷಕ್ಕೆ ಸುಮಾರು ೭೦೦ ಮಿಮೀನಷ್ಟು ಸುರಿಯುತ್ತದೆ. ಸುವರ್ಣಮುಖಿ ಹೊಳೆಯು ಈ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನವನದ ಮೂಲಕ ಹಾದು ಹೋಗುತ್ತದೆ. ೧೫ ಮೇ ೨೦೧೪ ರಂದು ಒಣ(ಬೇಸಿಗೆ) ಸಮಯದಲ್ಲಿ ನೀರು ಒದಗಿಸಲು ನಾಲ್ಕು ಕೊಳವೆ ಬಾವಿಗಳನ್ನು ತೆರೆಯಲಾಯಿತು. ==ಬಾಹ್ಯ ಸಂಪರ್ಕಗಳು== *[http://www.indiawildliferesorts.com/national-parks/bannerghatta-national-park.html ಪ್ರವಾಸಿ ಮಾಹಿತಿ] *[http://www.karnatakatourism.org/html/attract/nature/wildlife/banergatta.htm ಕರ್ನಾಟಕ ಪ್ರವಾಸಿ ಪುಟ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20041210030420/http://www.karnatakatourism.org/html/attract/nature/wildlife/banergatta.htm |date=2004-12-10 }} *[http://www.hinduonnet.com/thehindu/2003/05/09/stories/2003050908770300.htm ಹಿ೦ದೂ ದಿನಪತ್ರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಅಭಯಾರಣ್ಯದ ಬಗೆಗಿನ ಆಪಾದನೆ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100901025745/http://www.hinduonnet.com/thehindu/2003/05/09/stories/2003050908770300.htm |date=2010-09-01 }} *[http://www.5tigers.org/news/CatNews/cn17.htm ೧೯೯೨ ರಲ್ಲಿ ಹುಲಿಯಿ೦ದ ಮಗುವಿನ ಮರಣ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20050406054716/http://www.5tigers.org/news/catnews/cn17.htm |date=2005-04-06 }} {{ಭಾರತದ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನಗಳು}} [[ವರ್ಗ:ಭಾರತದ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಕರ್ನಾಟಕದ ಪ್ರಮುಖ ಸ್ಥಳಗಳು]] [[en:Bannerghatta National Park]] jnd1d2ov6mf7za9yvr6bs772vw2p417 1224322 1224321 2024-04-26T09:25:19Z Kavyashri hebbar 75918 wikitext text/x-wiki '''ಬನ್ನೇರುಘಟ್ಟ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನವನವು''' ಭಾರತದ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನವನವಾಗಿದೆ. ಭಾರತದ ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿರುವ ಬೆಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿದೆ. ಇದನ್ನು ೧೯೭೦ ರಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು. ಇದನ್ನು ೧೯೭೪ ರಲ್ಲಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನವನವೆಂದು ಘೋಷಿಸಲಾಯಿತು. ೨೦೦೨ ರಲ್ಲಿ, ಉದ್ಯಾನದ ಒಂದು ಸಣ್ಣ ಭಾಗವು ಬನ್ನೇರುಘಟ್ಟ ಜೈವಿಕ ಉದ್ಯಾನವನವಾಗಿ ಪ್ರಾಣಿಶಾಸ್ತ್ರದ ಉದ್ಯಾನವಾಯಿತು. ೨೫ ಸಾವಿರ ಎಕರೆ ಪ್ರದೇಶದಷ್ಟು ವಿಸ್ತಾರ ಹೊಂದಿರುವ ಈ ಮೀಸಲು ಪ್ರದೇಶ ಹುಲಿ, ಸಿಂಹ, ಚಿರತೆ, ಕಾಡುಕೋಣ, ಜಿಂಕೆ, ಕರಡಿಗಳು, ಪಕ್ಷಿಗಳು ಮತ್ತು ವಿವಿಧ ಜಾತಿಯ ಚಿಟ್ಟೆಗಳ ನೆಲೆಯಾಗಿದೆ. ಪ್ರವಾಸಿಗರು ಸಫಾರಿ ಮಾಡುವಾಗ ಚಿರತೆಗಳು, ಬಿಳಿ ಹುಲಿಗಳು, ಬಂಗಾಳದ ಹುಲಿ, ಮತ್ತು ಕಾಡಿನ ರಾಜ ಸಿಂಹ ಅರಣ್ಯದಲ್ಲಿ ಸುತ್ತಾಡುವುದನ್ನು ನೋಡಬಹುದು. ಇಲ್ಲಿರುವ ಕೆಲವು ಪ್ರಾಣಿಗಳು ಸರ್ಕಸ್‌ಗಳಿಂದ ರಕ್ಷಿಸಲ್ಪಟ್ಟವುಗಳು. ಇನ್ನು ಕೆಲವು ದೇಶದ ಇತರೆಡೆಗಳಿಂದ ಕೂಡ ತರಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ. ಸಂಪೂರ್ಣ ರಕ್ಷಣೆಯಲ್ಲಿರುವ ಈ ಪ್ರಾಣಿಗಳು ನಾಡಿಗೆ ಬರದಂತೆ [[ಅರಣ್ಯ|ಅರಣ್ಯದ]] ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ಬೇಲಿಯನ್ನು ಹಾಕಲಾಗಿದೆ. ==ಭೂಗೋಳಶಾಸ್ತ್ರ== ೬೫,೧೨೭.೫ ಎಕರೆ (೨೬೦.೫೧ ಚದರ ಕಿಲೋಮೀಟರ್) ಇರುವ ಬನ್ನೇರುಘಟ್ಟ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನವನವು ಬೆಂಗಳೂರಿನಿಂದ ದಕ್ಷಿಣಕ್ಕೆ ೨೨ ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿ ಆನೇಕಲ್ ಶ್ರೇಣಿಯ ಬೆಟ್ಟಗಳಲ್ಲಿ ೧೨೪೫ - ೧೬೩೪ ಮೀ ಎತ್ತರದಲ್ಲಿದೆ. ಈ ಉದ್ಯಾನವನವು ತೇವಾಂಶವುಳ್ಳ ಎಲೆಯುದುರುವ ಅರಣ್ಯ ಕಣಿವೆಗಳು ಮತ್ತು ಎತ್ತರದ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಕುರುಚಲು ಪ್ರದೇಶದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಗ್ರಾನೈಟ್ ಹಾಳೆಗಳ ಗುಡ್ಡಗಾಡು ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. [[Image:A Panther in Bannerghatta Zoo.jpg|thumb|ಬನ್ನೇರುಘಟ್ಟ ಮೃಗಾಲಯದಲ್ಲಿ ಚಿರತೆ]] ==ಹುಲಿ ಮತ್ತು ಸಿಂಹಧಾಮ== [[Image:A-tiger-sleeping-in-Bannerg.jpg|thumb|ಬನ್ನೇರುಘಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಮಲಗಿರುವ ಹುಲಿ]] ಬನ್ನೇರುಘಟ್ಟ ಹುಲಿ ಮತ್ತು ಸಿಂಹಧಾಮ ಹುಲಿ, ಇಂಡಿಯನ್ ಹುಲಿಗಳನ್ನು ,ಸಿಂಹಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಇತರೆ ಸಸ್ತನಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಹುಲಿ, ಸಿಂಹಗಳನ್ನು ನೋಡಲು ಮಿನಿ-ಸಫಾರಿಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಕೂಡ ಇದೆ. ==ಮೃಗಾಲಯ== [[Image:Reptiles at Bannerghatta National Park.jpg|thumb|ಬನ್ನೇರ್ಘಟ್ಟ ಮೃಗಾಲಯದಲ್ಲಿ ಮೊಸಳೆಗಳು]] ಮೃಗಾಲಯದಲ್ಲಿ ಮೃಗಾಲಯದಲ್ಲಿ ಒಂದು ವಸ್ತು ಸ೦ಗ್ರಹಾಲಯವೂ ಸಹ ಇದೆ. ಅದರಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಣಿಶಾಸ್ತ್ರಕ್ಕೆ ಸ೦ಬ೦ಧಪಟ್ಟ ವಸ್ತುಗಳ ಪ್ರದರ್ಶನ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಈ ಮೃಗಾಲಯದಲ್ಲಿ ಸರೀಸೃಪ ಉದ್ಯಾನ ಮತ್ತು ಒಂದು ಸಣ್ಣ ರ೦ಗಮ೦ದಿರವನ್ನೂ ಸಹ ಇದು ಹೊಂದಿದೆ. ==ಜಂಗಲ್ ಸಫಾರಿ== ಬನ್ನೇರಘಟ್ಟ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನವನದಲ್ಲಿ ಸಫಾರಿ ಕೂಡ ಮಾಡಬಹುದು. ಪ್ರವಾಸಿಗರು ಬನ್ನೇರುಘಟ್ಟ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನವನದಲ್ಲಿ ಸಫಾರಿ ಮಾಡುತ್ತ ಕಾಡಾನೆಗಳು, ಕಾಡುಹಂದಿ, ಮಚ್ಚೆಯುಳ್ಳ ಜಿಂಕೆ ಸೇರಿದಂತೆ ವಿವಿಧ ಜಾತಿ ಜಿಂಕೆ, ಸಾಂಬಾರ್, ಗುಳ್ಳೆನರಿ, ಕರಡಿ, ಕಾಡು ಹಂದಿ, ಲಂಗೂರ್ ಗಳು ಮತ್ತು ಕೋತಿಗಳನ್ನು ನೋಡಬಹುದು. ಜಂಗಲ್ ಸಫಾರಿಯೊಂದಿಗೆ ಆನೆ ಸವಾರಿಯನ್ನು ಸಹ ಮಾಡಬಹುದು. ಬನ್ನೇರಘಟ್ಟ ಅರಣ್ಯ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿಯೇ ಹುಟ್ಟಿದ ಸ್ವರ್ಣಮುಖಿ ಹೊಳೆಯು ಅರಣ್ಯದುದ್ದಕ್ಕೂ ಹರಿಯುತ್ತದೆ. ಅಲ್ಲಿ ಚಂಪಕ ಧಾಮ ಸ್ವಾಮಿಯ ದೇವಸ್ಥಾನ ಇದೆ. ಭಗವಾನ್ ವಿಷ್ಣು ಮತ್ತು ಅವನ ಪತ್ನಿಯರಾದ, ಶ್ರೀ ದೇವಿ ಮತ್ತು ಭೂದೇವಿಯರಮೂರ್ತಿಗಳಿವೆ. ಮೃಗಾಲಯವು ವಾರದ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಹಾಗೂ ವಾರದ ಕೊನೆಯ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ (ರಜಾದಿನಗಳಲ್ಲಿ) ಬೇರೆ ಬೇರೆ ಪ್ರವೇಶ ಶುಲ್ಕವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ==ಬಟರ್‌ಫ್ಲೈ ಪಾರ್ಕ್== ಈ ಉದ್ಯಾನವನದಲ್ಲಿ ದೇಶದಲ್ಲೇ ಮೊಟ್ಟ ಮೊದಲನೇಯದಾದ ಚಿಟ್ಟೆಗೆಂದೇ ಇರುವ ಉದ್ಯಾನವನವಿದೆ. ಇದು ೭.೫ ಎಕರೆ ವಿಸ್ತೀರ್ಣದಲ್ಲಿದೆ. ಈ ಚಿಟ್ಟೆ ಉದ್ಯಾನವನವನ್ನು ೨೦೦೬ ರಲ್ಲಿ ಕೇಂದ್ರ ಸಚಿವ ಕಪಿಲ ಸಿಬಲ್ ಉದ್ಘಾಟಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಸುಮಾರು ೨೦ ರೀತಿಯ ವಿವಿಧ ಜಾತಿಯ ಚಿಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ಬಟರ್‌ಫ್ಲೈ ಪಾರ್ಕ್‌ನಲ್ಲಿ ಕಾಣಬಹುದು.ಪ್ರತಿ ಮಂಗಳವಾರ ವಾರದ ರಜೆ ಇರುತ್ತದೆ. ಬಟರ್‌ಫ್ಲೈ ಸಂರಕ್ಷಣೆ ಮಾಡುವ ಸ್ಥಳವು ಒಂದು ಪಾಲಿಕಾರ್ಬೊನೇಟ್ ಮೇಲ್ಛಾವಣಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಇದು ಸುಮಾರು ೧೦,೦೦೦ ಚದರ ಅಡಿ (೧,೦೦೦ ಚದರ ಮೀಟರ್) ವಿಸ್ತಾರವಾಗಿದೆ. ಇದು ಗೋಳಾಕೃತಿಯ ಸುತ್ತುವರಿಕೆ ಇದ್ದು, ಒಳಭಾಗದಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು ೨೦ ತಳಿಗಳ ಬಟರ್‌ಫ್ಲೈಗಳು ವಾಸಿಸಲು ಬೇಕಾದ ವಾತಾವರಣವನ್ನು ವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸಿದ್ದಾರೆ. ==ನೀರಿನ ಮೂಲಗಳು== ಉದ್ಯಾನವನದಲ್ಲಿ ಮಳೆಯು ವರ್ಷಕ್ಕೆ ಸುಮಾರು ೭೦೦ ಮಿಮೀನಷ್ಟು ಸುರಿಯುತ್ತದೆ. ಸುವರ್ಣಮುಖಿ ಹೊಳೆಯು ಈ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನವನದ ಮೂಲಕ ಹಾದು ಹೋಗುತ್ತದೆ. ೧೫ ಮೇ ೨೦೧೪ ರಂದು ಒಣ(ಬೇಸಿಗೆ) ಸಮಯದಲ್ಲಿ ನೀರು ಒದಗಿಸಲು ನಾಲ್ಕು ಕೊಳವೆ ಬಾವಿಗಳನ್ನು ತೆರೆಯಲಾಯಿತು. ==ಸಸ್ಯವರ್ಗ‌ಗಳು== ಉದ್ಯಾನದಲ್ಲಿ ಸಸ್ಯವರ್ಗವು ಸೇರಿವೆ: {{Div col|colwidth=18em}} * ನಾರ್ಸಿಸಸ್ ಲ್ಯಾಟಿಫೋಲಿಯಾ * ಕುಸುಮ ಮರ * [[ಮತ್ತಿ|ಕರಿಮತ್ತಿ]] * [[ಶ್ರೀಗಂಧದ ಮರ]] * [[ಬೇವು]] * [[ಮತ್ತಿ (ಔಷಧೀಯ ಸಸ್ಯ)|ಅರ್ಜುನ, ಬಿಳಿಮತ್ತಿ]] * ಗ್ರೆವಿಯಾ ಟಿಲೆಫೋಲಿಯಾ * ಚಂದನ * [[ಹುಣಸೆ|ಹುಣಸೆಹಣ್ಣು]] * [[ಬಿದಿರು]] * [[ನೀಲಗಿರಿ]] * [[ಬಸವನಪಾದ]] * [[ಮಳೆಮರ]] * ಪೆಲ್ಟ್ಫೋರಮ್ ಪ್ಟೆರೋಕಾರ್ಪಮ್ {{div col end}} ==ಬಾಹ್ಯ ಸಂಪರ್ಕಗಳು== *[http://www.indiawildliferesorts.com/national-parks/bannerghatta-national-park.html ಪ್ರವಾಸಿ ಮಾಹಿತಿ] *[http://www.karnatakatourism.org/html/attract/nature/wildlife/banergatta.htm ಕರ್ನಾಟಕ ಪ್ರವಾಸಿ ಪುಟ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20041210030420/http://www.karnatakatourism.org/html/attract/nature/wildlife/banergatta.htm |date=2004-12-10 }} *[http://www.hinduonnet.com/thehindu/2003/05/09/stories/2003050908770300.htm ಹಿ೦ದೂ ದಿನಪತ್ರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಅಭಯಾರಣ್ಯದ ಬಗೆಗಿನ ಆಪಾದನೆ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100901025745/http://www.hinduonnet.com/thehindu/2003/05/09/stories/2003050908770300.htm |date=2010-09-01 }} *[http://www.5tigers.org/news/CatNews/cn17.htm ೧೯೯೨ ರಲ್ಲಿ ಹುಲಿಯಿ೦ದ ಮಗುವಿನ ಮರಣ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20050406054716/http://www.5tigers.org/news/catnews/cn17.htm |date=2005-04-06 }} {{ಭಾರತದ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನಗಳು}} [[ವರ್ಗ:ಭಾರತದ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಕರ್ನಾಟಕದ ಪ್ರಮುಖ ಸ್ಥಳಗಳು]] [[en:Bannerghatta National Park]] m0rcmldsz2s8w1mhi3yldnjrrl759cz 0 6594 1224201 1215982 2024-04-25T13:58:37Z 106.51.190.3 /* ಪಂಜೆಯವರ ಸಾಹಿತ್ಯ ಕೃಷಿ */ wikitext text/x-wiki {{Infobox writer <!-- for more information see [[:Template:Infobox writer/doc]] --> |name = ಪಂಜೆ ಮಂಗೇಶರಾಯರು |image = Panje m (1).jpg |caption = ಶ್ರೀ ಪಂಜೆ ಮಂಗೇಶರಾಯರು |birth_date = |birth_place = [[ಬಂಟವಾಳ]] |death_date = |death_place = |occupation = ಮುಖ್ಯೋಪಾಧ್ಯಾಯ, ಲೇಖಕ |nationality = [[ಭಾರತ]] |period = 1874 - 1937 |genre = ಜಾನಪದ ಅಧ್ಯಯನ, ಕಾವ್ಯ, ಅನುವಾದ |subject = ಕನ್ನಡ |movement = ನವೋದಯ |influences = |influenced = }} '''ಪಂಜೆ ಮಂಗೇಶರಾಯರು''' (ಜನನ:೧೮೭೪ ಫೆಬ್ರುವರಿ ೨೨, ನಿಧನ:೧೯೩೭ ಅಕ್ಟೋಬರ ೨೪ ). '''[[ಕನ್ನಡ]] ಸಾಹಿತ್ಯದಲ್ಲಿ ಮೊಟ್ಟಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಸಣ್ಣ ಕಥೆಗಳನ್ನು ರಚಿಸಿದ್ದಾರೆ'''. ''ಕವಿಶಿಷ್ಯ'' ಕಾವ್ಯನಾಮದಿಂದ ಖ್ಯಾತರಾಗಿದ್ದು, [[ಕನ್ನಡ]] ಭಾಷೆಯ ಅಧ್ಯಾಪಕರಾಗಿ, ಶಾಲಾ ಇನ್ಸ್‌ಪೆಕ್ಟರಾಗಿ, ಟ್ರೈನಿಂಗ್ ಶಾಲೆಯ ಅಧ್ಯಾಪಕರಾಗಿ, ಪರೀಕ್ಷಾಧಿಕಾರಿಗಳಾಗಿ, ದುಡಿದ ಪ್ರಾತಃಸ್ಮರಣೀಯ ಸಾಹಿತಿಗಳು. ಶಿಶು ಸಾಹಿತ್ಯದಲ್ಲಿ ಅಪಾರ ಮುತುವರ್ಜಿಯ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದವರು.<ref>https://books.google.co.in/books/about/Panje_Mangesh_Rao_Pioneer_of_Kannada_Lit.html?id=lF4OAAAAYAAJ</ref><ref>https://kannada.filmibeat.com/music/naagara-haave-classical-poem-by-panje-mangsh-rao-066774.html</ref><ref>http://www.kamat.com/kalranga/kar/writers/panje.htm</ref> ==ಪೂರ್ವಜರು== [[ದಕ್ಷಿಣ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆ]]ಯ ಪುಣ್ಯಕ್ಷೇತ್ರ [[ಸುಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯ]]ದ ಹತ್ತಿರವಿರುವ '''ಪಂಜ''' ಎಂಬಲ್ಲಿ ಮಂಗೇಶರಾಯರ ಪೂರ್ವಜರು ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ರಾಯರ ಮುತ್ತಜ್ಜ ದಾಸಪ್ಪಯ್ಯನವರ ಅಕಾಲ ಮರಣದ ನಂತರ ಅವರ ಪತ್ನಿ ತನ್ನ ಕುಟುಂಬದೊಡನೆ [[ನೇತ್ರಾವತಿ ನದಿ]]ಯ ದಡದಲ್ಲಿರುವ [[ಬಂಟವಾಳ]]ದಲ್ಲಿ ಬಂದು ನೆಲೆಸಿದರು. ಬಳಿಕ ಈ ಕುಟುಂಬದವರನ್ನು '''ಪಂಜೆ''' ಎಂದು ಕರೆಯುವದು ರೂಢಿಯಾಯಿತು. ದಾಸಪ್ಪಯ್ಯವರ ಒಬ್ಬನೇ ಮಗ ವಿಟ್ಠಲನವರಿಗೆ ಮೂವರು ಪುತ್ರರು. ಅವರ ಲ್ಲೊಬ್ಬರು ರಾಮಪ್ಪಯ್ಯನವರು. ಅವರ ಏಳು ಮಂದಿ ಮಕ್ಕಳಲ್ಲಿ ಎರಡನೆಯವರು ಮಂಗೇಶರಾಯರು. ಬಂಟವಾಳದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಮನೆಯಿತ್ತು ಮತ್ತು ವ್ಯವಸಾಯಕ್ಕೆ ಸ್ವಲ್ಪ ಭೂಮಿಯಿತ್ತು. ==ಜನ್ಮ, ವಿದ್ಯಾಭ್ಯಾಸ ಮತ್ತು ಉದ್ಯೋಗ== * ಮಂಗೇಶರಾಯರು ದಕ್ಷಿಣ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಬಂಟವಾಳದಲ್ಲಿ ೧೮೭೪ ಫೆಬ್ರುವರಿ ೨೨ ರಂದು ಜನಿಸಿದರು. ಇವರ ತಾಯಿಯ ಹೆಸರು ಶಾಂತಾದುರ್ಗಾ. * ಬಂಟವಾಳದಲ್ಲಿಯೇ ಅವರ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ವಿದ್ಯಾಭ್ಯಾಸ ನಡೆಯಿತು. ಬಡತನದ ಕಾರಣ ಮಕ್ಕಳ ವಿದ್ಯೆಗಾಗಿ ಅವರ ತಂದೆ ಸಾಲ ಮಾಡಿದ್ದರು. ೧೮೯೦ರಲ್ಲಿ ರಾಮಪ್ಪಯ್ಯ ತೀರಿಕೊಂಡಾಗ ಮಂಗೇಶರಾಯರಿಗೆ ಹದಿನಾರು ವರ್ಷದ ಪ್ರಾಯವಾಗಿದ್ದು, [[ಮಂಗಳೂರು|ಮಂಗಳೂರಿ]]ನಲ್ಲಿ ಓದುತ್ತಿದ್ದರು. * ಅಣ್ಣ ಮದ್ರಾಸ್ (ಈಗಿನ [[ಚೆನ್ನೈ]]) ನಲ್ಲಿ ಓದುತ್ತಿದ್ದುದರಿಂದ ಸಂಸಾರದ ಜವಾಬ್ದಾರಿ ಇವರ ಮೇಲೇ ಬಿತ್ತು. ೧೮೯೪ ರಲ್ಲಿ ಇವರ ಮದುವೆ ಖ್ಯಾತನಾಮರಾದ [[ಬೆನಗಲ್ ರಾಮರಾವ್]] ಅವರ ತಂಗಿ ಭವಾನಿಬಾಯಿಯವರೊಂದಿಗೆ ಜರುಗಿತು. ಈಗಿನ ಪಿಯುಸಿ ಎರಡನೆಯ ವರ್ಷಕ್ಕೆ ತತ್ಸಮವಾದ, ಕಾಲೇಜಿನ ಮೊದಲ ವರ್ಷದ ಎಫ್.ಏ.(ಆರ್ಟ್ಸ್) ತರಗತಿಯಲ್ಲಿ ಉತ್ತೀರ್ಣರಾದರು. * ಬಳಿಕ ಇವರು ೧೮೯೬ ರಲ್ಲಿ ಮಂಗಳೂರಿನ ಸರಕಾರಿ ಕಾಲೇಜಿನಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಪಂಡಿತ ಹುದ್ದೆ ಪಡೆದರು. ಇದಕ್ಕಾಗಿ ಅವರು ಕನ್ನಡ ವಿಶಿಷ್ಟ ಪರೀಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ ಪಾಸಾಗಿದ್ದರು. ಇಲ್ಲಿ ನಂದಳಿಕೆ ಲಕ್ಷ್ಮೀನಾರಾಯಣರು ([[ಮುದ್ದಣ]] ಕವಿ) ಸಹೋದ್ಯೋಗಿ ಯಾಗಿದ್ದರು. ಮಂಜೇಶ್ವರದ [[ಗೋವಿಂದ ಪೈ]]ಯವರು ಶಿಷ್ಯರಾಗಿದ್ದರು. *ಬಿ.ಎ ಪದವಿಯನ್ನು ಪಡೆದ ಬಳಿಕ ಮದ್ರಾಸಿನಲ್ಲಿ ಎಲ್ ಡಿ ಪರೀಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ ಉತ್ತೀರ್ಣರಾದರು. ಮರಳಿ ಬಂದು ಮಂಗಳೂರು ಕಾಲೇಜಿನ ಉಪಾಧ್ಯಾಯ ವೃತ್ತಿಯನ್ನು ಮುಂದುವರೆಸಿದರು. ಅನತಿ ಕಾಲದಲ್ಲೇ ಮಂಗಳೂರಿನ ವಿದ್ಯಾ ಇಲಾಖೆಯಲ್ಲಿ ಸಬ್ ಅಸಿಸ್ಟಂಟ್ ಶಾಲಾ ಇನ್ಸ್‌ಪೆಕ್ಟರಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡರು. ಆಮೇಲೆ ಟ್ರೈನಿಂಗ್ ಶಾಲೆಯ ಅಧ್ಯಾಪಕರೂ ಆದರು. * ಶಾಲಾ ಇನ್ಸ್‌ಪೆಕ್ಟರಾಗಿದ್ದಾಗ ಉಪಾಧ್ಯಾಯರನ್ನು ಗೌರವದಿಂದ ಬಹುವಚನದಲ್ಲಿ ಮಾತಾಡಿಸಿ, ಮಕ್ಕಳ ಮನಸ್ಸನ್ನು ಆಕರ್ಷಿಸುವ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಪಾಠ ಹೇಳುವ ಕ್ರಮವನ್ನು ನಯವಾಗಿ ತಿಳಿಹೇಳುವ ಅವರ ಕ್ರಮವೇ ಹೊಸ ತರಹದ್ದಾಗಿದ್ದು, ಇನ್ಸ್‌ಪೆಕ್ಟರ್ ಅಂದರೆ ಕಳವನ್ನು ಪತ್ತೆಹಚ್ಚಲು ಬರುವ ಪೊಲೀಸರಲ್ಲ ಎಂದು ಉಪಾಧ್ಯಾರ ಮನೋಭಾವನೆ ಬದಲಾಯಿತು. * ಅವರ ಆಗಮನವನ್ನು ಎದುರು ನೊಡುವ, ತಮ್ಮಲ್ಲಿನ ಸಂದರ್ಶನದ ಬಳಿಕ ಮುಂದಿನ ಊರಿಗೆ ಅವರನ್ನು ಮುಟ್ಟಿಸುವ ಉತ್ಸಾಹ ಉಪಾಧ್ಯಾಯರಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸತೊಡಗಿತು. ೧೯೨೧ರಲ್ಲಿ ಅವರನ್ನು [[ಕೊಡಗು|ಕೊಡಗಿ]]ನ ಶಾಲಾ ಇನ್ಸ್‌ಪೆಕ್ಟರಾಗಿ ವರ್ಗಾಯಿಸಿದಾಗ, ತಮ್ಮವರಂತೆ ಹಾಗೂ ಆಗಿದ್ದ ಆಂಗ್ಲರಂತೆ, ಸೂಟು-ಬೂಟು ಧರಿಸದ, ಕಟ್ಟುನಿಟ್ಟಿನ ಶಿಸ್ತಿಲ್ಲದ ವಿದ್ಯಾಧಿಕಾರಿಯೆಂದು ತುಸು ಅಸಡ್ಡೆಯಿಂದ ಕೊಡಗಿನ ಜನತೆ ಕಂಡರು. * ಇನ್ಸ್‌ಪೆಕ್ಟರ್ ಜೆ ಎ ಯೇಟ್ಸನ ಹೊಸ ರೀತಿಯ ಪಾಠಕ್ರಮವನ್ನು ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಾಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯಗತ ಮಾಡುವದರಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಶ್ರಮವಹಿಸಿದರು. ಎರಡು ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ [[ಮಡಿಕೇರಿ]]ಯ ಸೆಂಟ್ರಲ್ ಹೈಸ್ಕೂಲಿನ ಮುಖ್ಯೋಪಾಧ್ಯಾರನ್ನಾಗಿ ಪಂಜೆಯವರನ್ನು ನೇಮಿಸಲಾಯಿತು. * ಅದುವರೆಗೆ ಆ ಶಾಲೆಯ ಮುಖ್ಯೋಪಾಧ್ಯಾರಾಗಿ ಆಂಗ್ಲರೇ ಇದ್ದು, ಈಗ ಬಂದ ದೇಶೀಯನನ್ನು ಸ್ಥಳೀಯ ಸಹೋದ್ಯೋಗಿಗಳು ತಾತ್ಸಾರದಿಂದ ಕಂಡರು. ೧೯೨೯ ರವರೆಗೆ ಅವರು ಈ ಹುದ್ದೆಯಲ್ಲಿದ್ದು ನಿವೃತ್ತರಾದಾಗ ೨೨ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಜನಸೇವೆ ಸಂದಿತ್ತು. ==ಪಂಜೆಯವರ ಸಾಹಿತ್ಯ ಕೃಷಿ== ಪಂಜೆಯವರು ಕನ್ನಡಕ್ಕೆ ಕೊಟ್ಟ ಸೇವೆ ಅನನ್ಯ. ಮನೆಮಾತು [[ಕೊಂಕಣಿ]], ಊರ ಜನಬಳಕೆಯ ನುಡಿ [[ತುಳು]], ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ಕಲಿತದ್ದು [[ಕನ್ನಡ]], ಉನ್ನತ ವ್ಯಾಸಂಗಗಳಲ್ಲಿ ಇಂಗ್ಲಿಷ್. ಹೀಗೆ ಹಲವಾರು ಭಾಷೆಗಳ ಪ್ರಭಾವ-ಪರಿಣಿತಿಗಳು ಅವರ ಸಾಹಿತ್ಯ ಸೃಷ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಪರಿಣಾಮವನ್ನು ಬೀರಿದವು. ===ಸಂಶೋಧನಾ ಲೇಖನಗಳು ಸಂಗ್ರಹ=== # 'ಪಂಚಕಜ್ಜ ===ಕಥಾಸಂಕಲನ=== # 'ಐತಿಹಾಸಿಕ ಕಥಾವಳಿ'. ===ಕಾದಂಬಕೋಟಿ ಚನ್ನಯ=== ===ಸಂಪಾದಿತ ಕೃತಿ=== * ಶಬ್ದಮಣಿ ದರ್ಪಣ ===ಶಿಶು ಸಾಹಿತ್ಯ=== * ಕನ್ನಡ ಪಾಠಗಳಿಗೆ ಪದ್ಯಗಳು ಬೇಕಾದ ಆ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಪ್ರಥಮವಾಗಿ ಪದ್ಯಪುಸ್ತಕಗಳನ್ನು ಸಂಪಾದಿಸಿದರು. ೧೯೧೨ರಲ್ಲಿ ಮೊದಲನೆಯ, ೧೯೧೯ರಲ್ಲಿ ಎರಡನೆಯ ಹಾಗು ೧೯೨೭ರಲ್ಲಿ ಮೂರನೆಯ ಪದ್ಯಪುಸ್ತಕಗಳು ಹೊರಬಂದು ಪಾಠ್ಯಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ಅಳವಡಿಕೆಯಾದವು. ಸ್ವತಃ ಪಂಜೆಯವರೆ ಈ ಪುಸ್ತಕಗಳಿಗಾಗಿ ಕೆಲವು ಪದ್ಯಗಳನ್ನು ರಚಿಸಿದರು. ಮ್ಯಾಕ್ ಮಿಲನ್ ಪ್ರಕಟಣ ಸಂಸ್ಥೆಯ ಕೋರಿಕೆಯಂತೆ ಕನ್ನಡದ ಪಠ್ಯ ಪುಸ್ತಕಗಳನ್ನು ಬರೆದರು. * ಶಿಕ್ಷಣದ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ಹೊಸ ಮಾರ್ಗವನ್ನು ತುಳಿದ ಪಾಠಪುಸ್ತಕಗಳಿವು. ಪಂಜೆಯವರು ಬರೆದ ಮಕ್ಕಳ ಸಾಹಿತ್ಯವು ೨೨ ಶಿಶುಸಾಹಿತ್ಯವರ್ಗದ ಕಥೆಗಳನ್ನು, ೧೮ ಶಿಶುಗೀತೆಗಳನ್ನು, ೧೨ ಬಾಲಸಾಹಿತ್ಯ ಕಥೆಗಳನ್ನು, ೧೧ ಬಾಲಗೀತೆಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಈ ಹೆಚ್ಚಿನವನ್ನು ಅವರು '<big>ಕವಿಶಿಷ್ಯ'</big> ಎಂಬ ಹೆಸರಲ್ಲಿ ಬರೆದರು. ತಾವೇ ಸಮರ್ಥ ಕವಿಗಳೆಂದು ಪ್ರಸಿದ್ಧರಾಗಿದ್ದರೂ, ತಾನು ಕವಿಯ ಶಿಷ್ಯನಷ್ಟೇ, ಎನ್ನುವ ವಿನಯ ಅವರದಾಗಿತ್ತು. # ‘ ನಾಗರಹಾವೆ ಹಾವೊಳು ಹೂವೆ ‘-ಇವರ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಬಾಲಗೀತೆ, ಕವಿತೆಯು [[ಆಂಗ್ಲ]]ರನ್ನು ಪ್ರತಿಮಾರೂಪದಿಂದ ಉದ್ದೇಶಿಸಿ ಬರೆದ ಕವಿತೆಯಾಗಿದೆ. # ‘ತೆಂಕಣ ಗಾಳಿಯಾಟ’ The Frolic in the wind ಎಂಬ ಕವಿತೆಯ ರೂಪಾಂತರ.ಎಂಬ ಪದ್ಯದಲ್ಲಿ ದಕ್ಷಿಣ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಕಡಲ ಕರಾವಳಿಯ ಮುಂಗಾರು ಮಳೆಯನ್ನು ತರುವ ಬಿರುಗಾಳಿಯ ಬಿರುಸನ್ನು ಕವನದ ಶಬ್ದಜಾಲ, ಅದರ ಗತಿ, ಧ್ವನಿ, ಎಲ್ಲವೂ ಮೇಳೈಸಿ ಸಾಕ್ಷಾತ್ಕರಿಸುವಂತೆ ಪ್ರತಿಧ್ವನಿಸುತ್ತವೆ. # [[‘ ಅಣ್ಣನ ವಿಲಾಪ’]] " ಓ ಕಾಲ್ ಮೈ ಬ್ರದರ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಟು ಮಿ " ಎಂಬುದರ ಕನ್ನಡ ಅನುವಾದ. ಹೊಸಗನ್ನಡದ ಮೊಟ್ಟಮೊದಲ ಶೋಕಗೀತೆಯಾಗಿದೆ. ಮಂಗೇಶರಾಯರ ಎರಡನೇ ಜೀವದಂತಿದ್ದ ತಮ್ಮನೊಬ್ಬನ ಅನಿರೀಕ್ಷಿತ ಸಾವಿನ ದುಃಖವನ್ನು ಬಹುಕಾಲ ಯಾರಲ್ಲೂ ತೋಡಿಕೊಳ್ಳದೆ ಎದೆಯಲ್ಲಿಟ್ಟುಕೊಂಡಿದ್ದು ನಂತರ ’ಎಲ್ಲಿ ಹೋದನು ಅಮ್ಮ’ ಎಂಬ ಸೊಲ್ಲಿನಿಂದ ಆರಂಭವಾಗುವ ಕವನವಿದು. ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಕಥನಕವನಗಳನ್ನು ಬರೆದವರೂ ಪಂಜೆಯವರೆ. # ನಕ್ಷತ್ರ ಕವಿತೆ ಜೇನ್ ಟೇಲರ್ ಅವರ ಕವಿತೆಯ ಕನ್ನಡ ಅನುವಾದ. # ಡೊಂಬರ ಚೆನ್ನ ಯು ಸ್ವತಂತ್ರವಾದ ಕಥನ ಕವನ, ರಂಗಸೆಟ್ಟಿ, ನಾಗಣ್ಣನ ಕನ್ನಡಕ, ಕಡೆಕಂಜಿ (The last of the flock), ಇವರಪ್ರಸಿದ್ಧ ಕಥನ ಕವನಗಳು. # ‘ ಹೊಲೆಯನ ಹಾಡು’ ದಲಿತರ ಬಗೆಗೆ ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ಬಂದ ಮೊದಲ ಪದ್ಯ. * ೧೯೦೦ ರಲ್ಲಿ ಪಂಜೆಯವರು ಬರೆದ ‘ ನನ್ನ ಚಿಕ್ಕ ತಾಯಿ’ ಎಂಬ ಕತೆ ಕನ್ನಡದ ಮೊದಲ ಸಣ್ಣ ಕಥೆಯೆಂದು ಗುರುತಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. === ಕಥಾ ಸಂಕಲನಗಳು === * ಕಳೆದ ೨೦ನೇ ಶತಮಾನದ ಆದಿಯಲ್ಲಿ ಅವರ ಭಾವಂದಿರಾದ ಬೆನೆಗಲ್ ರಾಮರಾಯರ ಸಂಪಾದಕತ್ವದಲ್ಲಿ ಮಂಗಳೂರಿನಿಂದ ಪ್ರಕಟಗೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದ ’ಸುವಾಸಿನಿ’ ಎಂಬೊಂದು ಮಾಸಿಕ ಮತ್ತು ಅಲ್ಲಿನ ಮಿಶನೆರಿಗಳು ಪ್ರಕಾಶಿಸುತ್ತಿದ್ದ ’ಸತ್ಯ ದೀಪಿಕೆ’ ಎಂಬ ವಾರಪತ್ರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಪಂಜೆಯವರು ಅನೇಕ ಹರಟೆ, ಕತೆ, ಕವನ, ಇತ್ಯಾದಿಗಳನ್ನು ಬರೆದು ಪ್ರಕಟಿಸಿದ್ದರು. ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಅವರು ’ರಾ.ಮ.ಪಂ.’ ಮತ್ತು ’ಹರಟೆಮಲ್ಲ’ ಎಂಬ ಗುಪ್ತನಾಮವನ್ನು ಬಳಸುತ್ತಿದ್ದರು. * ನನ್ನ ಚಿಕ್ಕ ತಾಯಿ, ನನ್ನ ಚಿಕ್ಕ ತಂದೆ, ನನ್ನ ಹೆಂಡತಿ, ಭರತ ಶ್ರಮಣ, ಮೊದಲಾದ ಹಾಸ್ಯ, ವಿಡಂಬನೆಗಳನ್ನು ಎಷ್ಟು ನೈಪುಣ್ಯದಿಂದ ರಚಿಸುತ್ತಿದ್ದರೋ, ಅಷ್ಟೇ ಪ್ರಬುದ್ಧತೆಯಿಂದ ವೀರಮತಿ, ಪೃಥುಲಾ, ಶೈಲಿನಿ, ಮುಂತಾದ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಕತೆಗಳನ್ನು ಬರೆದರು. ತುಳುನಾಡಿನ ಜಾನಪದ ಕತೆ ’ಕೋಟಿ ಚನ್ನಯ’ ಕತೆಯನ್ನೂ ಬರೆದರು. * ಕೊಡಗಿನವರು ಅವರನ್ನು ಉದಾರತೆಯಿಂದ ನಡೆಸಿಕೊಳ್ಳದಿದ್ದರೂ, ಅಲ್ಲಿನ ಪ್ರಕೃತಿ ಸೌಂದರ್ಯಕ್ಕೆ, ಕೊಡವರ ಕೆಚ್ಚೆದೆಯ ಶೌರ್ಯಕ್ಕೆ ಮನಸೋತ ಪಂಜೆಯವರು ರಚಿಸಿದ ’[https://kn.wikisource.org/w/index.php?title=%E0%B2%B9%E0%B3%81%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%A4%E0%B2%B0%E0%B2%BF_%E0%B2%B9%E0%B2%BE%E0%B2%A1%E0%B3%81&wteswitched=1 ಹುತ್ತರಿ ಹಾಡು]’ ಎಂಬ ಪದ್ಯ, "ಗುಣಕೆ ಮತ್ಸರವುಂಟೇ?" ಎಂಬವರ ಧೋರಣೆಯನ್ನೆತ್ತಿ ಸಾರುತ್ತದೆ. "ಎಲ್ಲಿ ಭೂರಮೆ ದೇವಸನ್ನಿಧಿ ಬಯಸಿ ಬಿಮ್ಮನೆ ಬಂದಳೋ..." ಎಂದು ಆರಂಭವಾಗಿ, "ಸವಿದು ಮೆದ್ದರೊ ಯಾರು ಪೂರ್ವದಿ ಹುಲಿಯ ಹಾಲಿನ ಮೇವನು?" ಎಂದು ಸಾಗಿ, "ಅವರೇ ಸೋಲ್ ಸಾವರಿಯರು! ...ಅವರೇ ಕೊಡಗಿನ ಹಿರಿಯರು!" ಎಂದು ಬಣ್ಣಿಸಿ, ’ಕವಿಶಿಷ್ಯ’ರು ತಮ್ಮ ದೊಡ್ಡತನವನ್ನು ಮೆರೆದರು! ಇವಲ್ಲದೆ ಕಿರು ಕಾದಂಬರಿ, ಪತ್ತೇದಾರಿ ಕಾದಂಬರಿ, ಐತಿಹಾಸಿಕ ಕಥೆ, ಸಂಶೋದನೆ, ಹರಟೆ, ವೈಚಾರಿಕ ಲೇಖನಗಳನ್ನೂ ಸಹ ಪಂಜೆಯವರು ಕನ್ನಡ ಸಾಹಿತ್ಯಕ್ಕೆ ನೀಡಿದ್ದಾರೆ. ===ಕನ್ನಡದ ಆಚಾರ್ಯ ಪುರುಷರು=== * ಸಾರಿಗೆ-ಸಂಪರ್ಕಗಳು ತೀರಾ ಕಡಿಮೆ ಸ್ತರಗಳಲ್ಲಿದ್ದ ಆ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಪಂಜೆಯವರು ದಕ್ಷಿಣ ಕನ್ನಡದವರಿಗೆ ಮಾತ್ರ ಪರಿಚಿತರಾಗಿದ್ದರು. ಉತ್ತರ ಕರ್ನಾಟಕದ ನಗರಗಳಲ್ಲಿ ನಾಡಹಬ್ಬದ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳಿಗೆ ಹೊರಜಿಲ್ಲೆಯ ವಿದ್ವಾಂಸರನ್ನು ಕರೆಯಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಪದ್ಧತಿ ಆರಂಭವಾಯಿತು. ಅದೇ ವೇಳೆಗೆ ಕನ್ನಡ ಸಾಹಿತ್ಯ ಪರಿಷತ್ತು ಕೂಡಾ ಹುಟ್ಟಿಕೊಂಡಿತು. ಸಾಹಿತಿಗಳ ಪರಸ್ಪರ ಪರಿಚಯ ಊರಿಂದೂರಿಗೆ ಹಬ್ಬಿತು. * ಕಳೆದ ನಾಲ್ಕನೆಯ ದಶಕದಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡದ ಆಚಾರ್ಯ ಪುರುಷರಲ್ಲಿ ಪಂಜೆಯವರೂ ಅಗ್ರಗಣ್ಯರಾದರು.ನಲ್ವತ್ತರ ದಶಕದ ಎಲ್ಲ ಕವಿ,ಸಾಹಿತಿಗಳಿಗೂ ಇವರ ಪರಿಚಯವಿತ್ತು.ಸರಸ ಮಾತುಗರಿಕೆ,ವಿನೋದ ಭಾವನೆ,ಒಳ್ಳೆಯ ಭಾಷಣಕರರು,ಉತ್ತಮ ಗಾಯಕರು ಆದ ಪಂಜೆ ಮಂಗೇಶರಾಯರ ಬಗ್ಗೆ [[ಕುವೆಂಪು]]ರವರು ಬರೆದ ಈ ಪದ್ಯ ಪಂಜೆಯವರ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವವನ್ನು ಬಣ್ಣಿಸುತ್ತದೆ. : ಹಾಲು ಸಕ್ಕರೆ ಸೇರಿ ನೀವಾದಿರಾಚಾರ್ಯ : ನಡೆಯ ಮಡಿಯಲಿ,ನುಡಿಯ ಸವಿಯಲ್ಲಿ,ನಿಮ್ಮ ಬಗೆ :ಹಸುಳೆ ನಗೆ ಕೆಳೆಯೊಲುಮೆ ಹಗೆತನಕೆ ಹಗೆ :ಕಪ್ಪುರಕೆ ಕಿಡಿ ಮತ್ತೆ ಸತ್ಯಕ್ಕೆ ಸೌಂದರ್ಯ :ಸಂಗಮಿಸಿದಂತೆ ರಂಜಿಸಿದೆ ಜೀವನಸೂರ್ಯ :: ನಿಮ್ಮದೆಮ್ಮಯ ನುಡಿಯ ಗುಡಿಗೆ ಮಂಗಳ ಕಾಂತಿ :: ಪರಿಮಳಂಗಳನಿತ್ತು, ನಿಮ್ಮ ಬಾಳಿನ ಶಾಂತಿ :: ಮತ್ತೆ ರಸಕಾರ್ಯಗಳಿಗುಪಮೆ ವೀಣಾತೂರ್ಯ ! :: ಕಚ್ಚಿದರೆ ಕಬ್ಬಾಗಿ,ಹಿಂಡಿದರೆ ಜೇನಾಗಿ ::: ನಿಮ್ಮುತ್ತಮಿಕೆಯನೆ ಮೆರೆದಿರಯ್ಯ ಚಪ್ಪಾಳೆ ::: ಮೂಗು ದಾರನಿಕ್ಕಿ ನಡೆಯಿಸಿದರದು ಬಾಳೆ ::: ಹಿರಿಯ ಸಿರಿಚೇತನಕೆ ಕೀರ್ತಿಲೋಭಕೆ ಬಾಗಿ ::: ಬಾಳ್ಬಂಡಿ ನೊಗಕೆ ಹೆಗಲಿತ್ತವರು ನೀವಲ್ಲ ::: ತೇರ್ಮಿಣಿಯ ಸೆಳೆದಿರಲ್ಲದೆ ಮತ್ತೆ ಮಣಿದಿಲ್ಲ. ೧೯೩೪ರಲ್ಲಿ [[ರಾಯಚೂರು|ರಾಯಚೂರಿನಲ್ಲಿ]] ಜರುಗಿದ [[ಅಖಿಲ ಭಾರತ ಕನ್ನಡ ಸಾಹಿತ್ಯ ಸಮ್ಮೇಳನ]]ದ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಲು ಒಬ್ಬ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಸಂವೇದನೆಯ, ರಸಿಕ, ಕವಿ, ವಿಮರ್ಶಕ, ಸಾಹಿತಿಯ ಮನವೊಲಿಸಿ ಕನ್ನಡಿಗರು ಕೃತಕೃತ್ಯರಾದರು.ಪಂಜೆ ಮಂಗೇಶರಾಯರು ೧೯೩೭ ಅಕ್ಟೋಬರ ೨೪ ರಂದು ತಮ್ಮ ೬೩ರ ಪ್ರಾಯದಲ್ಲಿ ನಿಧನರಾದರು. =ಆಧಾರ= # ಪಂಜೆ ಮಂಗೇಶರಾಯರು - ಡಾ ಕೆ ಶಿವರಾಮ ಕಾರಂತರು # ಜಗತ್ತಿಗೊಂದೇ ಕೊಡಗು - ಕೆ ಪಿ ಮುತ್ತಣ್ಣ # ಪಂಜೆ ಮಂಗೇಶ ರಾವ್ -ವಿ. ಸೀತಾರಾಮಯ್ಯ ==ಉಲ್ಲೇಖನ == {{Reflist}} [[ವರ್ಗ:ಸಾಹಿತಿಗಳು]] [[ವರ್ಗ:೧೮೭೪ ಜನನ]] [[ವರ್ಗ:೧೯೩೭ ನಿಧನ]] [[ವರ್ಗ:ಕವಿಗಳು]] 387ztu6h9e148dwoo2kas9viyu8gqay 1224254 1224201 2024-04-25T16:38:22Z Pavanaja 5 Reverted edit by [[Special:Contributions/106.51.190.3|106.51.190.3]] ([[User talk:106.51.190.3|talk]]) to last revision by [[User:Pavanaja|Pavanaja]] wikitext text/x-wiki {{Infobox writer <!-- for more information see [[:Template:Infobox writer/doc]] --> |name = ಪಂಜೆ ಮಂಗೇಶರಾಯರು |image = Panje m (1).jpg |caption = ಶ್ರೀ ಪಂಜೆ ಮಂಗೇಶರಾಯರು |birth_date = |birth_place = [[ಬಂಟವಾಳ]] |death_date = |death_place = |occupation = ಮುಖ್ಯೋಪಾಧ್ಯಾಯ, ಲೇಖಕ |nationality = [[ಭಾರತ]] |period = 1874 - 1937 |genre = ಜಾನಪದ ಅಧ್ಯಯನ, ಕಾವ್ಯ, ಅನುವಾದ |subject = ಕನ್ನಡ |movement = ನವೋದಯ |influences = |influenced = }} '''ಪಂಜೆ ಮಂಗೇಶರಾಯರು''' (ಜನನ:೧೮೭೪ ಫೆಬ್ರುವರಿ ೨೨, ನಿಧನ:೧೯೩೭ ಅಕ್ಟೋಬರ ೨೪ ). '''[[ಕನ್ನಡ]] ಸಾಹಿತ್ಯದಲ್ಲಿ ಮೊಟ್ಟಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಸಣ್ಣ ಕಥೆಗಳನ್ನು ರಚಿಸಿದ್ದಾರೆ'''. ''ಕವಿಶಿಷ್ಯ'' ಕಾವ್ಯನಾಮದಿಂದ ಖ್ಯಾತರಾಗಿದ್ದು, [[ಕನ್ನಡ]] ಭಾಷೆಯ ಅಧ್ಯಾಪಕರಾಗಿ, ಶಾಲಾ ಇನ್ಸ್‌ಪೆಕ್ಟರಾಗಿ, ಟ್ರೈನಿಂಗ್ ಶಾಲೆಯ ಅಧ್ಯಾಪಕರಾಗಿ, ಪರೀಕ್ಷಾಧಿಕಾರಿಗಳಾಗಿ, ದುಡಿದ ಪ್ರಾತಃಸ್ಮರಣೀಯ ಸಾಹಿತಿಗಳು. ಶಿಶು ಸಾಹಿತ್ಯದಲ್ಲಿ ಅಪಾರ ಮುತುವರ್ಜಿಯ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದವರು.<ref>https://books.google.co.in/books/about/Panje_Mangesh_Rao_Pioneer_of_Kannada_Lit.html?id=lF4OAAAAYAAJ</ref><ref>https://kannada.filmibeat.com/music/naagara-haave-classical-poem-by-panje-mangsh-rao-066774.html</ref><ref>http://www.kamat.com/kalranga/kar/writers/panje.htm</ref> ==ಪೂರ್ವಜರು== [[ದಕ್ಷಿಣ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆ]]ಯ ಪುಣ್ಯಕ್ಷೇತ್ರ [[ಸುಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯ]]ದ ಹತ್ತಿರವಿರುವ '''ಪಂಜ''' ಎಂಬಲ್ಲಿ ಮಂಗೇಶರಾಯರ ಪೂರ್ವಜರು ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ರಾಯರ ಮುತ್ತಜ್ಜ ದಾಸಪ್ಪಯ್ಯನವರ ಅಕಾಲ ಮರಣದ ನಂತರ ಅವರ ಪತ್ನಿ ತನ್ನ ಕುಟುಂಬದೊಡನೆ [[ನೇತ್ರಾವತಿ ನದಿ]]ಯ ದಡದಲ್ಲಿರುವ [[ಬಂಟವಾಳ]]ದಲ್ಲಿ ಬಂದು ನೆಲೆಸಿದರು. ಬಳಿಕ ಈ ಕುಟುಂಬದವರನ್ನು '''ಪಂಜೆ''' ಎಂದು ಕರೆಯುವದು ರೂಢಿಯಾಯಿತು. ದಾಸಪ್ಪಯ್ಯವರ ಒಬ್ಬನೇ ಮಗ ವಿಟ್ಠಲನವರಿಗೆ ಮೂವರು ಪುತ್ರರು. ಅವರ ಲ್ಲೊಬ್ಬರು ರಾಮಪ್ಪಯ್ಯನವರು. ಅವರ ಏಳು ಮಂದಿ ಮಕ್ಕಳಲ್ಲಿ ಎರಡನೆಯವರು ಮಂಗೇಶರಾಯರು. ಬಂಟವಾಳದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಮನೆಯಿತ್ತು ಮತ್ತು ವ್ಯವಸಾಯಕ್ಕೆ ಸ್ವಲ್ಪ ಭೂಮಿಯಿತ್ತು. ==ಜನ್ಮ, ವಿದ್ಯಾಭ್ಯಾಸ ಮತ್ತು ಉದ್ಯೋಗ== * ಮಂಗೇಶರಾಯರು ದಕ್ಷಿಣ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಬಂಟವಾಳದಲ್ಲಿ ೧೮೭೪ ಫೆಬ್ರುವರಿ ೨೨ ರಂದು ಜನಿಸಿದರು. ಇವರ ತಾಯಿಯ ಹೆಸರು ಶಾಂತಾದುರ್ಗಾ. * ಬಂಟವಾಳದಲ್ಲಿಯೇ ಅವರ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ವಿದ್ಯಾಭ್ಯಾಸ ನಡೆಯಿತು. ಬಡತನದ ಕಾರಣ ಮಕ್ಕಳ ವಿದ್ಯೆಗಾಗಿ ಅವರ ತಂದೆ ಸಾಲ ಮಾಡಿದ್ದರು. ೧೮೯೦ರಲ್ಲಿ ರಾಮಪ್ಪಯ್ಯ ತೀರಿಕೊಂಡಾಗ ಮಂಗೇಶರಾಯರಿಗೆ ಹದಿನಾರು ವರ್ಷದ ಪ್ರಾಯವಾಗಿದ್ದು, [[ಮಂಗಳೂರು|ಮಂಗಳೂರಿ]]ನಲ್ಲಿ ಓದುತ್ತಿದ್ದರು. * ಅಣ್ಣ ಮದ್ರಾಸ್ (ಈಗಿನ [[ಚೆನ್ನೈ]]) ನಲ್ಲಿ ಓದುತ್ತಿದ್ದುದರಿಂದ ಸಂಸಾರದ ಜವಾಬ್ದಾರಿ ಇವರ ಮೇಲೇ ಬಿತ್ತು. ೧೮೯೪ ರಲ್ಲಿ ಇವರ ಮದುವೆ ಖ್ಯಾತನಾಮರಾದ [[ಬೆನಗಲ್ ರಾಮರಾವ್]] ಅವರ ತಂಗಿ ಭವಾನಿಬಾಯಿಯವರೊಂದಿಗೆ ಜರುಗಿತು. ಈಗಿನ ಪಿಯುಸಿ ಎರಡನೆಯ ವರ್ಷಕ್ಕೆ ತತ್ಸಮವಾದ, ಕಾಲೇಜಿನ ಮೊದಲ ವರ್ಷದ ಎಫ್.ಏ.(ಆರ್ಟ್ಸ್) ತರಗತಿಯಲ್ಲಿ ಉತ್ತೀರ್ಣರಾದರು. * ಬಳಿಕ ಇವರು ೧೮೯೬ ರಲ್ಲಿ ಮಂಗಳೂರಿನ ಸರಕಾರಿ ಕಾಲೇಜಿನಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಪಂಡಿತ ಹುದ್ದೆ ಪಡೆದರು. ಇದಕ್ಕಾಗಿ ಅವರು ಕನ್ನಡ ವಿಶಿಷ್ಟ ಪರೀಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ ಪಾಸಾಗಿದ್ದರು. ಇಲ್ಲಿ ನಂದಳಿಕೆ ಲಕ್ಷ್ಮೀನಾರಾಯಣರು ([[ಮುದ್ದಣ]] ಕವಿ) ಸಹೋದ್ಯೋಗಿ ಯಾಗಿದ್ದರು. ಮಂಜೇಶ್ವರದ [[ಗೋವಿಂದ ಪೈ]]ಯವರು ಶಿಷ್ಯರಾಗಿದ್ದರು. *ಬಿ.ಎ ಪದವಿಯನ್ನು ಪಡೆದ ಬಳಿಕ ಮದ್ರಾಸಿನಲ್ಲಿ ಎಲ್ ಡಿ ಪರೀಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ ಉತ್ತೀರ್ಣರಾದರು. ಮರಳಿ ಬಂದು ಮಂಗಳೂರು ಕಾಲೇಜಿನ ಉಪಾಧ್ಯಾಯ ವೃತ್ತಿಯನ್ನು ಮುಂದುವರೆಸಿದರು. ಅನತಿ ಕಾಲದಲ್ಲೇ ಮಂಗಳೂರಿನ ವಿದ್ಯಾ ಇಲಾಖೆಯಲ್ಲಿ ಸಬ್ ಅಸಿಸ್ಟಂಟ್ ಶಾಲಾ ಇನ್ಸ್‌ಪೆಕ್ಟರಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡರು. ಆಮೇಲೆ ಟ್ರೈನಿಂಗ್ ಶಾಲೆಯ ಅಧ್ಯಾಪಕರೂ ಆದರು. * ಶಾಲಾ ಇನ್ಸ್‌ಪೆಕ್ಟರಾಗಿದ್ದಾಗ ಉಪಾಧ್ಯಾಯರನ್ನು ಗೌರವದಿಂದ ಬಹುವಚನದಲ್ಲಿ ಮಾತಾಡಿಸಿ, ಮಕ್ಕಳ ಮನಸ್ಸನ್ನು ಆಕರ್ಷಿಸುವ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಪಾಠ ಹೇಳುವ ಕ್ರಮವನ್ನು ನಯವಾಗಿ ತಿಳಿಹೇಳುವ ಅವರ ಕ್ರಮವೇ ಹೊಸ ತರಹದ್ದಾಗಿದ್ದು, ಇನ್ಸ್‌ಪೆಕ್ಟರ್ ಅಂದರೆ ಕಳವನ್ನು ಪತ್ತೆಹಚ್ಚಲು ಬರುವ ಪೊಲೀಸರಲ್ಲ ಎಂದು ಉಪಾಧ್ಯಾರ ಮನೋಭಾವನೆ ಬದಲಾಯಿತು. * ಅವರ ಆಗಮನವನ್ನು ಎದುರು ನೊಡುವ, ತಮ್ಮಲ್ಲಿನ ಸಂದರ್ಶನದ ಬಳಿಕ ಮುಂದಿನ ಊರಿಗೆ ಅವರನ್ನು ಮುಟ್ಟಿಸುವ ಉತ್ಸಾಹ ಉಪಾಧ್ಯಾಯರಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸತೊಡಗಿತು. ೧೯೨೧ರಲ್ಲಿ ಅವರನ್ನು [[ಕೊಡಗು|ಕೊಡಗಿ]]ನ ಶಾಲಾ ಇನ್ಸ್‌ಪೆಕ್ಟರಾಗಿ ವರ್ಗಾಯಿಸಿದಾಗ, ತಮ್ಮವರಂತೆ ಹಾಗೂ ಆಗಿದ್ದ ಆಂಗ್ಲರಂತೆ, ಸೂಟು-ಬೂಟು ಧರಿಸದ, ಕಟ್ಟುನಿಟ್ಟಿನ ಶಿಸ್ತಿಲ್ಲದ ವಿದ್ಯಾಧಿಕಾರಿಯೆಂದು ತುಸು ಅಸಡ್ಡೆಯಿಂದ ಕೊಡಗಿನ ಜನತೆ ಕಂಡರು. * ಇನ್ಸ್‌ಪೆಕ್ಟರ್ ಜೆ ಎ ಯೇಟ್ಸನ ಹೊಸ ರೀತಿಯ ಪಾಠಕ್ರಮವನ್ನು ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಾಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯಗತ ಮಾಡುವದರಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಶ್ರಮವಹಿಸಿದರು. ಎರಡು ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ [[ಮಡಿಕೇರಿ]]ಯ ಸೆಂಟ್ರಲ್ ಹೈಸ್ಕೂಲಿನ ಮುಖ್ಯೋಪಾಧ್ಯಾರನ್ನಾಗಿ ಪಂಜೆಯವರನ್ನು ನೇಮಿಸಲಾಯಿತು. * ಅದುವರೆಗೆ ಆ ಶಾಲೆಯ ಮುಖ್ಯೋಪಾಧ್ಯಾರಾಗಿ ಆಂಗ್ಲರೇ ಇದ್ದು, ಈಗ ಬಂದ ದೇಶೀಯನನ್ನು ಸ್ಥಳೀಯ ಸಹೋದ್ಯೋಗಿಗಳು ತಾತ್ಸಾರದಿಂದ ಕಂಡರು. ೧೯೨೯ ರವರೆಗೆ ಅವರು ಈ ಹುದ್ದೆಯಲ್ಲಿದ್ದು ನಿವೃತ್ತರಾದಾಗ ೨೨ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಜನಸೇವೆ ಸಂದಿತ್ತು. ==ಪಂಜೆಯವರ ಸಾಹಿತ್ಯ ಕೃಷಿ== ಪಂಜೆಯವರು ಕನ್ನಡಕ್ಕೆ ಕೊಟ್ಟ ಸೇವೆ ಅನನ್ಯ. ಮನೆಮಾತು [[ಕೊಂಕಣಿ]], ಊರ ಜನಬಳಕೆಯ ನುಡಿ [[ತುಳು]], ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ಕಲಿತದ್ದು [[ಕನ್ನಡ]], ಉನ್ನತ ವ್ಯಾಸಂಗಗಳಲ್ಲಿ ಇಂಗ್ಲಿಷ್. ಹೀಗೆ ಹಲವಾರು ಭಾಷೆಗಳ ಪ್ರಭಾವ-ಪರಿಣಿತಿಗಳು ಅವರ ಸಾಹಿತ್ಯ ಸೃಷ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಪರಿಣಾಮವನ್ನು ಬೀರಿದವು. ===ಸಂಶೋಧನಾ ಲೇಖನಗಳು ಸಂಗ್ರಹ=== # 'ಪಂಚಕಜ್ಜ ===ಕಥಾಸಂಕಲನ=== # 'ಐತಿಹಾಸಿಕ ಕಥಾವಳಿ'. ===ಕಾದಂಬರಿ=== * ಕೋಟಿ ಚನ್ನಯ ===ಸಂಪಾದಿತ ಕೃತಿ=== * ಶಬ್ದಮಣಿ ದರ್ಪಣ ===ಶಿಶು ಸಾಹಿತ್ಯ=== * ಕನ್ನಡ ಪಾಠಗಳಿಗೆ ಪದ್ಯಗಳು ಬೇಕಾದ ಆ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಪ್ರಥಮವಾಗಿ ಪದ್ಯಪುಸ್ತಕಗಳನ್ನು ಸಂಪಾದಿಸಿದರು. ೧೯೧೨ರಲ್ಲಿ ಮೊದಲನೆಯ, ೧೯೧೯ರಲ್ಲಿ ಎರಡನೆಯ ಹಾಗು ೧೯೨೭ರಲ್ಲಿ ಮೂರನೆಯ ಪದ್ಯಪುಸ್ತಕಗಳು ಹೊರಬಂದು ಪಾಠ್ಯಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ಅಳವಡಿಕೆಯಾದವು. ಸ್ವತಃ ಪಂಜೆಯವರೆ ಈ ಪುಸ್ತಕಗಳಿಗಾಗಿ ಕೆಲವು ಪದ್ಯಗಳನ್ನು ರಚಿಸಿದರು. ಮ್ಯಾಕ್ ಮಿಲನ್ ಪ್ರಕಟಣ ಸಂಸ್ಥೆಯ ಕೋರಿಕೆಯಂತೆ ಕನ್ನಡದ ಪಠ್ಯ ಪುಸ್ತಕಗಳನ್ನು ಬರೆದರು. * ಶಿಕ್ಷಣದ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ಹೊಸ ಮಾರ್ಗವನ್ನು ತುಳಿದ ಪಾಠಪುಸ್ತಕಗಳಿವು. ಪಂಜೆಯವರು ಬರೆದ ಮಕ್ಕಳ ಸಾಹಿತ್ಯವು ೨೨ ಶಿಶುಸಾಹಿತ್ಯವರ್ಗದ ಕಥೆಗಳನ್ನು, ೧೮ ಶಿಶುಗೀತೆಗಳನ್ನು, ೧೨ ಬಾಲಸಾಹಿತ್ಯ ಕಥೆಗಳನ್ನು, ೧೧ ಬಾಲಗೀತೆಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಈ ಹೆಚ್ಚಿನವನ್ನು ಅವರು '<big>ಕವಿಶಿಷ್ಯ'</big> ಎಂಬ ಹೆಸರಲ್ಲಿ ಬರೆದರು. ತಾವೇ ಸಮರ್ಥ ಕವಿಗಳೆಂದು ಪ್ರಸಿದ್ಧರಾಗಿದ್ದರೂ, ತಾನು ಕವಿಯ ಶಿಷ್ಯನಷ್ಟೇ, ಎನ್ನುವ ವಿನಯ ಅವರದಾಗಿತ್ತು. # ‘ ನಾಗರಹಾವೆ ಹಾವೊಳು ಹೂವೆ ‘-ಇವರ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಬಾಲಗೀತೆ, ಕವಿತೆಯು [[ಆಂಗ್ಲ]]ರನ್ನು ಪ್ರತಿಮಾರೂಪದಿಂದ ಉದ್ದೇಶಿಸಿ ಬರೆದ ಕವಿತೆಯಾಗಿದೆ. # ‘ತೆಂಕಣ ಗಾಳಿಯಾಟ’ The Frolic in the wind ಎಂಬ ಕವಿತೆಯ ರೂಪಾಂತರ.ಎಂಬ ಪದ್ಯದಲ್ಲಿ ದಕ್ಷಿಣ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಕಡಲ ಕರಾವಳಿಯ ಮುಂಗಾರು ಮಳೆಯನ್ನು ತರುವ ಬಿರುಗಾಳಿಯ ಬಿರುಸನ್ನು ಕವನದ ಶಬ್ದಜಾಲ, ಅದರ ಗತಿ, ಧ್ವನಿ, ಎಲ್ಲವೂ ಮೇಳೈಸಿ ಸಾಕ್ಷಾತ್ಕರಿಸುವಂತೆ ಪ್ರತಿಧ್ವನಿಸುತ್ತವೆ. # [[‘ ಅಣ್ಣನ ವಿಲಾಪ’]] " ಓ ಕಾಲ್ ಮೈ ಬ್ರದರ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಟು ಮಿ " ಎಂಬುದರ ಕನ್ನಡ ಅನುವಾದ. ಹೊಸಗನ್ನಡದ ಮೊಟ್ಟಮೊದಲ ಶೋಕಗೀತೆಯಾಗಿದೆ. ಮಂಗೇಶರಾಯರ ಎರಡನೇ ಜೀವದಂತಿದ್ದ ತಮ್ಮನೊಬ್ಬನ ಅನಿರೀಕ್ಷಿತ ಸಾವಿನ ದುಃಖವನ್ನು ಬಹುಕಾಲ ಯಾರಲ್ಲೂ ತೋಡಿಕೊಳ್ಳದೆ ಎದೆಯಲ್ಲಿಟ್ಟುಕೊಂಡಿದ್ದು ನಂತರ ’ಎಲ್ಲಿ ಹೋದನು ಅಮ್ಮ’ ಎಂಬ ಸೊಲ್ಲಿನಿಂದ ಆರಂಭವಾಗುವ ಕವನವಿದು. ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಕಥನಕವನಗಳನ್ನು ಬರೆದವರೂ ಪಂಜೆಯವರೆ. # ನಕ್ಷತ್ರ ಕವಿತೆ ಜೇನ್ ಟೇಲರ್ ಅವರ ಕವಿತೆಯ ಕನ್ನಡ ಅನುವಾದ. # ಡೊಂಬರ ಚೆನ್ನ ಯು ಸ್ವತಂತ್ರವಾದ ಕಥನ ಕವನ, ರಂಗಸೆಟ್ಟಿ, ನಾಗಣ್ಣನ ಕನ್ನಡಕ, ಕಡೆಕಂಜಿ (The last of the flock), ಇವರಪ್ರಸಿದ್ಧ ಕಥನ ಕವನಗಳು. # ‘ ಹೊಲೆಯನ ಹಾಡು’ ದಲಿತರ ಬಗೆಗೆ ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ಬಂದ ಮೊದಲ ಪದ್ಯ. * ೧೯೦೦ ರಲ್ಲಿ ಪಂಜೆಯವರು ಬರೆದ ‘ ನನ್ನ ಚಿಕ್ಕ ತಾಯಿ’ ಎಂಬ ಕತೆ ಕನ್ನಡದ ಮೊದಲ ಸಣ್ಣ ಕಥೆಯೆಂದು ಗುರುತಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. === ಕಥಾ ಸಂಕಲನಗಳು === * ಕಳೆದ ೨೦ನೇ ಶತಮಾನದ ಆದಿಯಲ್ಲಿ ಅವರ ಭಾವಂದಿರಾದ ಬೆನೆಗಲ್ ರಾಮರಾಯರ ಸಂಪಾದಕತ್ವದಲ್ಲಿ ಮಂಗಳೂರಿನಿಂದ ಪ್ರಕಟಗೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದ ’ಸುವಾಸಿನಿ’ ಎಂಬೊಂದು ಮಾಸಿಕ ಮತ್ತು ಅಲ್ಲಿನ ಮಿಶನೆರಿಗಳು ಪ್ರಕಾಶಿಸುತ್ತಿದ್ದ ’ಸತ್ಯ ದೀಪಿಕೆ’ ಎಂಬ ವಾರಪತ್ರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಪಂಜೆಯವರು ಅನೇಕ ಹರಟೆ, ಕತೆ, ಕವನ, ಇತ್ಯಾದಿಗಳನ್ನು ಬರೆದು ಪ್ರಕಟಿಸಿದ್ದರು. ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಅವರು ’ರಾ.ಮ.ಪಂ.’ ಮತ್ತು ’ಹರಟೆಮಲ್ಲ’ ಎಂಬ ಗುಪ್ತನಾಮವನ್ನು ಬಳಸುತ್ತಿದ್ದರು. * ನನ್ನ ಚಿಕ್ಕ ತಾಯಿ, ನನ್ನ ಚಿಕ್ಕ ತಂದೆ, ನನ್ನ ಹೆಂಡತಿ, ಭರತ ಶ್ರಮಣ, ಮೊದಲಾದ ಹಾಸ್ಯ, ವಿಡಂಬನೆಗಳನ್ನು ಎಷ್ಟು ನೈಪುಣ್ಯದಿಂದ ರಚಿಸುತ್ತಿದ್ದರೋ, ಅಷ್ಟೇ ಪ್ರಬುದ್ಧತೆಯಿಂದ ವೀರಮತಿ, ಪೃಥುಲಾ, ಶೈಲಿನಿ, ಮುಂತಾದ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಕತೆಗಳನ್ನು ಬರೆದರು. ತುಳುನಾಡಿನ ಜಾನಪದ ಕತೆ ’ಕೋಟಿ ಚನ್ನಯ’ ಕತೆಯನ್ನೂ ಬರೆದರು. * ಕೊಡಗಿನವರು ಅವರನ್ನು ಉದಾರತೆಯಿಂದ ನಡೆಸಿಕೊಳ್ಳದಿದ್ದರೂ, ಅಲ್ಲಿನ ಪ್ರಕೃತಿ ಸೌಂದರ್ಯಕ್ಕೆ, ಕೊಡವರ ಕೆಚ್ಚೆದೆಯ ಶೌರ್ಯಕ್ಕೆ ಮನಸೋತ ಪಂಜೆಯವರು ರಚಿಸಿದ ’[https://kn.wikisource.org/w/index.php?title=%E0%B2%B9%E0%B3%81%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%A4%E0%B2%B0%E0%B2%BF_%E0%B2%B9%E0%B2%BE%E0%B2%A1%E0%B3%81&wteswitched=1 ಹುತ್ತರಿ ಹಾಡು]’ ಎಂಬ ಪದ್ಯ, "ಗುಣಕೆ ಮತ್ಸರವುಂಟೇ?" ಎಂಬವರ ಧೋರಣೆಯನ್ನೆತ್ತಿ ಸಾರುತ್ತದೆ. "ಎಲ್ಲಿ ಭೂರಮೆ ದೇವಸನ್ನಿಧಿ ಬಯಸಿ ಬಿಮ್ಮನೆ ಬಂದಳೋ..." ಎಂದು ಆರಂಭವಾಗಿ, "ಸವಿದು ಮೆದ್ದರೊ ಯಾರು ಪೂರ್ವದಿ ಹುಲಿಯ ಹಾಲಿನ ಮೇವನು?" ಎಂದು ಸಾಗಿ, "ಅವರೇ ಸೋಲ್ ಸಾವರಿಯರು! ...ಅವರೇ ಕೊಡಗಿನ ಹಿರಿಯರು!" ಎಂದು ಬಣ್ಣಿಸಿ, ’ಕವಿಶಿಷ್ಯ’ರು ತಮ್ಮ ದೊಡ್ಡತನವನ್ನು ಮೆರೆದರು! ಇವಲ್ಲದೆ ಕಿರು ಕಾದಂಬರಿ, ಪತ್ತೇದಾರಿ ಕಾದಂಬರಿ, ಐತಿಹಾಸಿಕ ಕಥೆ, ಸಂಶೋದನೆ, ಹರಟೆ, ವೈಚಾರಿಕ ಲೇಖನಗಳನ್ನೂ ಸಹ ಪಂಜೆಯವರು ಕನ್ನಡ ಸಾಹಿತ್ಯಕ್ಕೆ ನೀಡಿದ್ದಾರೆ. ===ಕನ್ನಡದ ಆಚಾರ್ಯ ಪುರುಷರು=== * ಸಾರಿಗೆ-ಸಂಪರ್ಕಗಳು ತೀರಾ ಕಡಿಮೆ ಸ್ತರಗಳಲ್ಲಿದ್ದ ಆ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಪಂಜೆಯವರು ದಕ್ಷಿಣ ಕನ್ನಡದವರಿಗೆ ಮಾತ್ರ ಪರಿಚಿತರಾಗಿದ್ದರು. ಉತ್ತರ ಕರ್ನಾಟಕದ ನಗರಗಳಲ್ಲಿ ನಾಡಹಬ್ಬದ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳಿಗೆ ಹೊರಜಿಲ್ಲೆಯ ವಿದ್ವಾಂಸರನ್ನು ಕರೆಯಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಪದ್ಧತಿ ಆರಂಭವಾಯಿತು. ಅದೇ ವೇಳೆಗೆ ಕನ್ನಡ ಸಾಹಿತ್ಯ ಪರಿಷತ್ತು ಕೂಡಾ ಹುಟ್ಟಿಕೊಂಡಿತು. ಸಾಹಿತಿಗಳ ಪರಸ್ಪರ ಪರಿಚಯ ಊರಿಂದೂರಿಗೆ ಹಬ್ಬಿತು. * ಕಳೆದ ನಾಲ್ಕನೆಯ ದಶಕದಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡದ ಆಚಾರ್ಯ ಪುರುಷರಲ್ಲಿ ಪಂಜೆಯವರೂ ಅಗ್ರಗಣ್ಯರಾದರು.ನಲ್ವತ್ತರ ದಶಕದ ಎಲ್ಲ ಕವಿ,ಸಾಹಿತಿಗಳಿಗೂ ಇವರ ಪರಿಚಯವಿತ್ತು.ಸರಸ ಮಾತುಗರಿಕೆ,ವಿನೋದ ಭಾವನೆ,ಒಳ್ಳೆಯ ಭಾಷಣಕರರು,ಉತ್ತಮ ಗಾಯಕರು ಆದ ಪಂಜೆ ಮಂಗೇಶರಾಯರ ಬಗ್ಗೆ [[ಕುವೆಂಪು]]ರವರು ಬರೆದ ಈ ಪದ್ಯ ಪಂಜೆಯವರ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವವನ್ನು ಬಣ್ಣಿಸುತ್ತದೆ. : ಹಾಲು ಸಕ್ಕರೆ ಸೇರಿ ನೀವಾದಿರಾಚಾರ್ಯ : ನಡೆಯ ಮಡಿಯಲಿ,ನುಡಿಯ ಸವಿಯಲ್ಲಿ,ನಿಮ್ಮ ಬಗೆ :ಹಸುಳೆ ನಗೆ ಕೆಳೆಯೊಲುಮೆ ಹಗೆತನಕೆ ಹಗೆ :ಕಪ್ಪುರಕೆ ಕಿಡಿ ಮತ್ತೆ ಸತ್ಯಕ್ಕೆ ಸೌಂದರ್ಯ :ಸಂಗಮಿಸಿದಂತೆ ರಂಜಿಸಿದೆ ಜೀವನಸೂರ್ಯ :: ನಿಮ್ಮದೆಮ್ಮಯ ನುಡಿಯ ಗುಡಿಗೆ ಮಂಗಳ ಕಾಂತಿ :: ಪರಿಮಳಂಗಳನಿತ್ತು, ನಿಮ್ಮ ಬಾಳಿನ ಶಾಂತಿ :: ಮತ್ತೆ ರಸಕಾರ್ಯಗಳಿಗುಪಮೆ ವೀಣಾತೂರ್ಯ ! :: ಕಚ್ಚಿದರೆ ಕಬ್ಬಾಗಿ,ಹಿಂಡಿದರೆ ಜೇನಾಗಿ ::: ನಿಮ್ಮುತ್ತಮಿಕೆಯನೆ ಮೆರೆದಿರಯ್ಯ ಚಪ್ಪಾಳೆ ::: ಮೂಗು ದಾರನಿಕ್ಕಿ ನಡೆಯಿಸಿದರದು ಬಾಳೆ ::: ಹಿರಿಯ ಸಿರಿಚೇತನಕೆ ಕೀರ್ತಿಲೋಭಕೆ ಬಾಗಿ ::: ಬಾಳ್ಬಂಡಿ ನೊಗಕೆ ಹೆಗಲಿತ್ತವರು ನೀವಲ್ಲ ::: ತೇರ್ಮಿಣಿಯ ಸೆಳೆದಿರಲ್ಲದೆ ಮತ್ತೆ ಮಣಿದಿಲ್ಲ. ೧೯೩೪ರಲ್ಲಿ [[ರಾಯಚೂರು|ರಾಯಚೂರಿನಲ್ಲಿ]] ಜರುಗಿದ [[ಅಖಿಲ ಭಾರತ ಕನ್ನಡ ಸಾಹಿತ್ಯ ಸಮ್ಮೇಳನ]]ದ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಲು ಒಬ್ಬ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಸಂವೇದನೆಯ, ರಸಿಕ, ಕವಿ, ವಿಮರ್ಶಕ, ಸಾಹಿತಿಯ ಮನವೊಲಿಸಿ ಕನ್ನಡಿಗರು ಕೃತಕೃತ್ಯರಾದರು.ಪಂಜೆ ಮಂಗೇಶರಾಯರು ೧೯೩೭ ಅಕ್ಟೋಬರ ೨೪ ರಂದು ತಮ್ಮ ೬೩ರ ಪ್ರಾಯದಲ್ಲಿ ನಿಧನರಾದರು. =ಆಧಾರ= # ಪಂಜೆ ಮಂಗೇಶರಾಯರು - ಡಾ ಕೆ ಶಿವರಾಮ ಕಾರಂತರು # ಜಗತ್ತಿಗೊಂದೇ ಕೊಡಗು - ಕೆ ಪಿ ಮುತ್ತಣ್ಣ # ಪಂಜೆ ಮಂಗೇಶ ರಾವ್ -ವಿ. ಸೀತಾರಾಮಯ್ಯ ==ಉಲ್ಲೇಖನ == {{Reflist}} [[ವರ್ಗ:ಸಾಹಿತಿಗಳು]] [[ವರ್ಗ:೧೮೭೪ ಜನನ]] [[ವರ್ಗ:೧೯೩೭ ನಿಧನ]] [[ವರ್ಗ:ಕವಿಗಳು]] 8s11pr6bms2cn7ntm6g0xr74z6ro0aa 0 9721 1224262 1180757 2024-04-25T17:17:37Z Rakshitha b kulal 75943 ಮಾಹಿತಿ ಸೇರ್ಪಡೆ wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement | name = ಮೂಡಿಗೆರೆ | native_name = <!-- Please do not add any Indic script in this infobox, per WP:INDICSCRIPT policy. --> | native_name_lang = | other_name = | nickname = | settlement_type = ಪಟ್ಟಣ | image_skyline = College of horticulture mudigere library Sep 10 2016.jpg | image_alt = ತೋಟಗಾರಿಕೆ ಮಹಾವಿದ್ಯಾಲಯದ ಮುಖ್ಯ ಗ್ರಂಥಾಲಯ, ಮೂಡಿಗೆರೆ | image_caption = ತೋಟಗಾರಿಕೆ ಮಹಾವಿದ್ಯಾಲಯದ ಮುಖ್ಯ ಗ್ರಂಥಾಲಯ, ಮೂಡಿಗೆರೆ | pushpin_map = India Karnataka | pushpin_label_position = right | pushpin_map_alt = | pushpin_map_caption = ಕರ್ನಾಟಕ, ಭಾರತದಲ್ಲಿರುವ ಸ್ಥಳ | coordinates = {{coord|13.137|N|75.606|E|display=inline,title}} | subdivision_type = ದೇಶ | subdivision_name = {{flag|India}} | subdivision_type1 = ರಾಜ್ಯ | subdivision_name1 = [[ಕರ್ನಾಟಕ]] | subdivision_type2 = ಜಿಲ್ಲೆ | subdivision_name2 = [[ಚಿಕ್ಕಮಗಳೂರು]] | subdivision_type3 = ಪ್ರದೇಶ | subdivision_name3 =[[ಮಲೆನಾಡು]] | established_title = <!-- Established --> | established_date = | founder = | named_for = | government_type = | governing_body = ಪಟ್ಟಣ ಪಂಚಾಯತ್ | unit_pref = Metric | area_footnotes = | area_rank = | area_total_km2 = 3.5 | area_rural_km2 = 1117 | elevation_footnotes = | elevation_m = 990<!--HIDDEN EDITOR NOTE: Citation is added in the article content. Please do not change this value--> | population_total = ೮,೯೬೨ | population_rural = | population_as_of = ೨೦೧೧ | population_rank = | population_density_km2 = auto | population_demonym = | population_footnotes = | demographics_type1 = | demographics1_title1 = | demographics1_info1 = | demographics1_title2 = | demographics1_info2 = | timezone1 = [[ಭಾರತದ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಕಾಲಮಾನ|ಐಎಸ್‍ಟಿ]] | utc_offset1 = +5:30 | postal_code_type = [[ಅಂಚೆ ಸೂಚ್ಯಂಕ ಸಂಖ್ಯೆ (ಪಿನ್ ಕೋಡ್)|ಪಿನ್‍]] | postal_code = ೫೭೭೧೩೨ | registration_plate = ಕೆಎ-೧೮ | website = http://www.mudigeretown.mrc.gov.in | iso_code = [[:en:ISO 3166-2:IN|IN-KA]] }} '''ಮೂಡಿಗೆರೆ'''ಯು [[ಕರ್ನಾಟಕ]] ರಾಜ್ಯದ [[ಚಿಕ್ಕಮಗಳೂರು]] ಜಿಲ್ಲೆಯ ಒಂದು ತಾಲೂಕು ಕೇಂದ್ರವಾಗಿದೆ. ಇದು ಜಿಲ್ಲಾ ಕೇಂದ್ರದಿಂದ ೩೦ ಕಿ.ಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿದೆ. ಹತ್ತಿರದ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣವೆಂದರೆ ೧೨೮ ಕಿ.ಮೀ (೮೦ ಮೈಲಿ) ದೂರದಲ್ಲಿರುವ [[ಮಂಗಳೂರು ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣ|ಮಂಗಳೂರು ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣ]].<ref>{{cite web|url=https://www.makemytrip.com/routeplanner/how-to-reach-mudigere.html|title=How to reach Mudigere|access-date=2016-12-08|publisher= Make My Trip}}</ref> ಮೂಡಿಗೆರೆ [[ಕಾಫಿ]] ಮತ್ತು [[ಕರಿಮೆಣಸು]] ಉತ್ಪಾದನೆಗೆ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗಿದೆ.<ref>{{Cite journal|title=Developments in Plantation Crops Research: Papers|url=Developments in Plantation Crops Research: Papers Presented in PLACROSYM XII ..|journal=Developments in Plantation Crops Research: Papers|pages=24|via=PLACROSYM XII}}</ref><ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=FW6K68ZMgxQC&dq=mudigere&pg=PA208|title=Advances in Agronomy|publisher=Academic Press London UK|year=2006|pages=208|isbn=9780080468914 }}</ref><ref>{{Cite book |title=Agronomy and Economy of Black Pepper and Cardamom: The "King" and "Queen" of ..Spices |publisher=Elsevier-USA|year=2011|pages=133}}</ref> ==ಭೌಗೋಳಿಕತೆ ಮತ್ತು ವಾಯುಗುಣ== ಮೂಡಿಗೆರೆ ಪಟ್ಟಣವು {{Coord|13.15459|N|75.65033|E}} ನಲ್ಲಿದೆ. ಇದು ಸಮುದ್ರ ಮಟ್ಟದಿಂದ ಸರಾಸರಿ ೯೯೦ ಮೀ (೩,೨೫೦ ಅಡಿ) ಎತ್ತರದಲ್ಲಿದೆ. ಹೀಗಾಗಿ, ಇದು [[ಮಡಿಕೇರಿ]], [[ಸೋಮವಾರಪೇಟೆ]] ಮತ್ತು [[ಚಿಕ್ಕಮಗಳೂರು|ಚಿಕ್ಕಮಗಳೂರಿನ]] ನಂತರ ಕರ್ನಾಟಕದ ೪ ನೇ ಅತಿ ಎತ್ತರದ ಆಡಳಿತ ಪಟ್ಟಣವಾಗಿದೆ.<ref name="mg-elevation">{{cite web |url=https://elevation.maplogs.com/poi/mudigere_karnataka_india.496751.html |title=Elevation of Mudigere, Karnataka, India |access-date=23 June 2020 |publisher=World Elevation Map Finder}}</ref> ==ಜನಸಂಖ್ಯಾಶಾಸ್ತ್ರ== ೨೦೦೧ ರ ಭಾರತದ ಜನಗಣತಿಯ ಪ್ರಕಾರ, ಮೂಡಿಗೆರೆ ೮,೯೬೨ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿತ್ತು.<ref>{{cite web|url=http://www.censusindia.net/results/town.php?stad=A&state5=999|archive-url=https://web.archive.org/web/20040616075334/http://www.censusindia.net/results/town.php?stad=A&state5=999|archive-date=2004-06-16|title= Census of India 2001: Data from the 2001 Census, including cities, villages and towns (Provisional)|access-date=2008-11-01|publisher= Census Commission of India}}</ref> ಜನಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಶೇಕಡ ೫೧ ರಷ್ಟು ಪುರುಷರು ಮತ್ತು ಶೇಕಡ ೪೯ ರಷ್ಟು ಮಹಿಳೆಯರು ಇದ್ದಾರೆ. ಮೂಡಿಗೆರೆ ಸರಾಸರಿ ಸಾಕ್ಷರತಾ ಪ್ರಮಾಣ ಶೇಕಡ ೮೨ ರಷ್ಟು ಇದೆ, ಇದು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸರಾಸರಿ ಶೇಕಡ ೫೯.೫ ಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ಪುರುಷ ಸಾಕ್ಷರತೆ ಶೇಕಡ ೮೫, ಮತ್ತು ಮಹಿಳಾ ಸಾಕ್ಷರತೆ ಶೇಕಡ ೭೯ ಆಗಿದೆ. ೨೦೦೧ ರಲ್ಲಿ ಮೂಡಿಗೆರೆಯಲ್ಲಿ, ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ಶೇಕಡ ೧೦ ರಷ್ಟು ೬ ವರ್ಷಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ವಯಸ್ಸಿನವರು. ==ಗ್ರಾಮಗಳು== ಮೂಡಿಗೆರೆ ತಾಲ್ಲೂಕಿನಲ್ಲಿ ಇಪ್ಪತ್ತೊಂಬತ್ತು ಪಂಚಾಯಿತಿ ಗ್ರಾಮಗಳಿವೆ:<ref>{{Cite web|title=Reports of National Panchayat Directory: Village Panchayat Names of Mudigere, Chikmagalur, Karnataka|publisher=Ministry of Panchayati Raj, Government of India|url=http://panchayatdirectory.gov.in/adminreps/viewpansumSQL.asp?selstate=5805&parenttype=B&ptype=V|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20130417172958/http://panchayatdirectory.gov.in/adminreps/viewpansumSQL.asp?selstate=5805&parenttype=B&ptype=V|archive-date=2013-04-17}}</ref> {{Columns-list|colwidth=22em| *ಬಿ. ಹೊಸಹಳ್ಳಿ (ಭಾರತಿಬೈಲು) *ಬಾಲೂರು *ಬಣಕಲ್ *ಬೆಟ್ಟಗೆರೆ *ಬಿದರಹಳ್ಳಿ *ಚಿನ್ನಿಗ *ಕೂವೆ *ದಾರದಹಳ್ಳಿ *ಗೋಣಿಬೀಡು *ಹಳೇಮೂಡಿಗೆರೆ *ಹಂತೂರು *ಹೆಸಗಲ್ (ಬೆಳಗೊಳ) *[[ಹೊರನಾಡು]] *ಇಡಕಣಿ *ಜವಳಿ *[[ಕಳಸ]] (ಮಾವಿನಕೆರೆ) *ಕಿರುಗುಂದ *ಕುಂದೂರು *ಮಾಕೋನಹಳ್ಳಿ *ಮರಸಣಿಗೆ *ನಂದಿಪುರ *ನಿಡುವಾಳೆ *ಫಲ್ಗುಣಿ *ಸಂಸೆ *ಸುಂಕಸಾಲೆ *ತರುವೆ *ತೋಟದೂರು *ತ್ರಿಪುರಾ *ಊರುಬಗೆ }} ==ಪ್ರವಾಸಿ ಆಕರ್ಷಣೆಗಳು== ಮೂಡಿಗೆರೆಯಿಂದ ದಕ್ಷಿಣಕ್ಕೆ ೨೫ ಕಿ.ಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಮೇಕನಗದ್ದೆ ಬಳಿಯ ಬೆಟ್ಟದ ಬೈರವೇಶ್ವರ ಮತ್ತು ಬೈರಾಪುರ (ಹೊಸಕೆರೆ) ಬಳಿಯ ನಾನ್ಯಾದ ಬೈರವೇಶ್ವರ, ಗುತ್ತಿ ಬಳಿಯ ದೇವರಮನೆ ದೇವಾಲಯಗಳು ಮೂಡಿಗೆರೆಯ ಜನಪ್ರಿಯ ಪ್ರವಾಸಿ ತಾಣಗಳಾಗಿವೆ.<ref>{{Cite web|url=https://newslanded.com/2019/09/27/hill-stations-south-india/|title=Hill Stations|date=27 September 2019 }}</ref> ಸುಂಕಸಾಲೆ ಗ್ರಾಮದ ಬಳಿಯ ಬಲ್ಲಾಳರಾಯನ ದುರ್ಗ ಅಥವಾ ದುರ್ಗದ ಬೆಟ್ಟವು ಮತ್ತೊಂದು ಚಾರಣ ಮತ್ತು ಪ್ರವಾಸಿ ಆಕರ್ಷಣೆಯಾಗಿದೆ.<ref>{{Cite web|url=http://www.karnatakaholidays.com/mudigere.php|title=Government of Karnataka}}</ref> ಕೊಟ್ಟಿಗೆಹಾರದಿಂದ ಕಳಸಕ್ಕೆ ಪ್ರಯಾಣಿಸುವುದು ಮೂಡಿಗೆರೆ ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಕಾಫಿ ತೋಟಗಳು ಮತ್ತು ಹಸಿರು ಬೆಟ್ಟಗಳ ಮೋಡಿಮಾಡುವ ಅನುಭವವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. ಶಂಕರ ಜಲಪಾತವು ಮೂಡಿಗೆರೆ ಬಳಿ ಇದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಎತ್ತಿನ ಭುಜ ಎಂಬ ಚಾರಣ ತಾಣವಿದೆ. ಇದು ೧೩೦೦ ಮೀ (೪,೨೬೫ ಅಡಿ) ಎತ್ತರದಲ್ಲಿರುವ ಚಾರ್ಮಾಡಿ ಶ್ರೇಣಿಯ ಒಂದು ಭಾಗವಾಗಿದೆ.<ref>{{Cite journal|date=14 March 2015|title=Travels in South India: Voyage through Karnataka|url=https://books.google.com/books?id=9q48BwAAQBAJ|journal=Travels in South India|last1=Moro|first1=Archana}}</ref> ==ಹೋಬಳಿಗಳು== * [[ಕಸಬ]] * ಗೋಣಿಬೀಡು * [[ಬಣಕಲ್]] * ಬಾಳೂರು * [[ಕಳಸ]] * ದೇವವೃಂದ ==ಶಾಲೆಗಳು ಮತ್ತು ಕಾಲೇಜುಗಳು== ಮೂಡಿಗೆರೆಯಲ್ಲಿ ತೋಟಗಾರಿಕೆ ಕಾಲೇಜು ಸೇರಿದಂತೆ ಅನೇಕ ಖಾಸಗಿ ಮತ್ತು ಸರ್ಕಾರಿ ಶಾಲೆಗಳು ಮತ್ತು ಕಾಲೇಜುಗಳಿವೆ. *[[ತೋಟಗಾರಿಕಾ ಮಹಾವಿದ್ಯಾಲಯ ಮೂಡಿಗೆರೆ]] *ಸಂತಮಾರ್ಥಾ ಪ್ರೌಡ ಶಾಲೆ/ಪದವಿ ಪೂರ್ವ ಕಾಲೇಜು *ಸರ್ಕಾರಿ ಪದವಿ ಪೂರ್ವ ಕಾಲೇಜು/ಪ್ರೌಡ ಶಾಲೆ *ಡಿ.ಎಸ್.ಬಿ.ಜಿ.ಪ್ರಥಮ ದರ್ಜೆ ಕಾಲೇಜು *ಒಕ್ಕಲಿಗರ ಸಂಘ ಸಿ.ಬಿ.ಎಸ್.ಇ ಶಾಲೆ ಮತ್ತು ಪದವಿ ಪೂರ್ವ ಕಾಲೇಜು ==ಗಮನಾರ್ಹ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು== *[[ಪೂರ್ಣಚಂದ್ರ ತೇಜಸ್ವಿ]] *[[ವಿ.ಜಿ ಸಿದ್ಧಾರ್ಥ]] ==ಇದನ್ನೂ ನೋಡಿ== *[[ಮಂಗಳೂರು]] *[[ಚಿಕ್ಕಮಗಳೂರು]] *[[ಶೃಂಗೇರಿ]] *[[ಹೊರನಾಡು]] ==ಉಲ್ಲೇಖಗಳು== {{Reflist}} ==ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು== {{Commons category|Mudigere}} [[ವರ್ಗ:ಚಿಕ್ಕಮಗಳೂರು ಜಿಲ್ಲೆಯ ತಾಲೂಕುಗಳು]] rkae11tncid0itr4ckvse1bb6lhauni 1224263 1224262 2024-04-25T17:19:53Z Rakshitha b kulal 75943 /* ಜನಸಂಖ್ಯಾಶಾಸ್ತ್ರ */ wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement | name = ಮೂಡಿಗೆರೆ | native_name = <!-- Please do not add any Indic script in this infobox, per WP:INDICSCRIPT policy. --> | native_name_lang = | other_name = | nickname = | settlement_type = ಪಟ್ಟಣ | image_skyline = College of horticulture mudigere library Sep 10 2016.jpg | image_alt = ತೋಟಗಾರಿಕೆ ಮಹಾವಿದ್ಯಾಲಯದ ಮುಖ್ಯ ಗ್ರಂಥಾಲಯ, ಮೂಡಿಗೆರೆ | image_caption = ತೋಟಗಾರಿಕೆ ಮಹಾವಿದ್ಯಾಲಯದ ಮುಖ್ಯ ಗ್ರಂಥಾಲಯ, ಮೂಡಿಗೆರೆ | pushpin_map = India Karnataka | pushpin_label_position = right | pushpin_map_alt = | pushpin_map_caption = ಕರ್ನಾಟಕ, ಭಾರತದಲ್ಲಿರುವ ಸ್ಥಳ | coordinates = {{coord|13.137|N|75.606|E|display=inline,title}} | subdivision_type = ದೇಶ | subdivision_name = {{flag|India}} | subdivision_type1 = ರಾಜ್ಯ | subdivision_name1 = [[ಕರ್ನಾಟಕ]] | subdivision_type2 = ಜಿಲ್ಲೆ | subdivision_name2 = [[ಚಿಕ್ಕಮಗಳೂರು]] | subdivision_type3 = ಪ್ರದೇಶ | subdivision_name3 =[[ಮಲೆನಾಡು]] | established_title = <!-- Established --> | established_date = | founder = | named_for = | government_type = | governing_body = ಪಟ್ಟಣ ಪಂಚಾಯತ್ | unit_pref = Metric | area_footnotes = | area_rank = | area_total_km2 = 3.5 | area_rural_km2 = 1117 | elevation_footnotes = | elevation_m = 990<!--HIDDEN EDITOR NOTE: Citation is added in the article content. Please do not change this value--> | population_total = ೮,೯೬೨ | population_rural = | population_as_of = ೨೦೧೧ | population_rank = | population_density_km2 = auto | population_demonym = | population_footnotes = | demographics_type1 = | demographics1_title1 = | demographics1_info1 = | demographics1_title2 = | demographics1_info2 = | timezone1 = [[ಭಾರತದ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಕಾಲಮಾನ|ಐಎಸ್‍ಟಿ]] | utc_offset1 = +5:30 | postal_code_type = [[ಅಂಚೆ ಸೂಚ್ಯಂಕ ಸಂಖ್ಯೆ (ಪಿನ್ ಕೋಡ್)|ಪಿನ್‍]] | postal_code = ೫೭೭೧೩೨ | registration_plate = ಕೆಎ-೧೮ | website = http://www.mudigeretown.mrc.gov.in | iso_code = [[:en:ISO 3166-2:IN|IN-KA]] }} '''ಮೂಡಿಗೆರೆ'''ಯು [[ಕರ್ನಾಟಕ]] ರಾಜ್ಯದ [[ಚಿಕ್ಕಮಗಳೂರು]] ಜಿಲ್ಲೆಯ ಒಂದು ತಾಲೂಕು ಕೇಂದ್ರವಾಗಿದೆ. ಇದು ಜಿಲ್ಲಾ ಕೇಂದ್ರದಿಂದ ೩೦ ಕಿ.ಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿದೆ. ಹತ್ತಿರದ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣವೆಂದರೆ ೧೨೮ ಕಿ.ಮೀ (೮೦ ಮೈಲಿ) ದೂರದಲ್ಲಿರುವ [[ಮಂಗಳೂರು ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣ|ಮಂಗಳೂರು ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣ]].<ref>{{cite web|url=https://www.makemytrip.com/routeplanner/how-to-reach-mudigere.html|title=How to reach Mudigere|access-date=2016-12-08|publisher= Make My Trip}}</ref> ಮೂಡಿಗೆರೆ [[ಕಾಫಿ]] ಮತ್ತು [[ಕರಿಮೆಣಸು]] ಉತ್ಪಾದನೆಗೆ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗಿದೆ.<ref>{{Cite journal|title=Developments in Plantation Crops Research: Papers|url=Developments in Plantation Crops Research: Papers Presented in PLACROSYM XII ..|journal=Developments in Plantation Crops Research: Papers|pages=24|via=PLACROSYM XII}}</ref><ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=FW6K68ZMgxQC&dq=mudigere&pg=PA208|title=Advances in Agronomy|publisher=Academic Press London UK|year=2006|pages=208|isbn=9780080468914 }}</ref><ref>{{Cite book |title=Agronomy and Economy of Black Pepper and Cardamom: The "King" and "Queen" of ..Spices |publisher=Elsevier-USA|year=2011|pages=133}}</ref> ==ಭೌಗೋಳಿಕತೆ ಮತ್ತು ವಾಯುಗುಣ== ಮೂಡಿಗೆರೆ ಪಟ್ಟಣವು {{Coord|13.15459|N|75.65033|E}} ನಲ್ಲಿದೆ. ಇದು ಸಮುದ್ರ ಮಟ್ಟದಿಂದ ಸರಾಸರಿ ೯೯೦ ಮೀ (೩,೨೫೦ ಅಡಿ) ಎತ್ತರದಲ್ಲಿದೆ. ಹೀಗಾಗಿ, ಇದು [[ಮಡಿಕೇರಿ]], [[ಸೋಮವಾರಪೇಟೆ]] ಮತ್ತು [[ಚಿಕ್ಕಮಗಳೂರು|ಚಿಕ್ಕಮಗಳೂರಿನ]] ನಂತರ ಕರ್ನಾಟಕದ ೪ ನೇ ಅತಿ ಎತ್ತರದ ಆಡಳಿತ ಪಟ್ಟಣವಾಗಿದೆ.<ref name="mg-elevation">{{cite web |url=https://elevation.maplogs.com/poi/mudigere_karnataka_india.496751.html |title=Elevation of Mudigere, Karnataka, India |access-date=23 June 2020 |publisher=World Elevation Map Finder}}</ref> ==ಜನಸಂಖ್ಯಾಶಾಸ್ತ್ರ== ೨೦೦೧ ರ ಭಾರತದ ಜನಗಣತಿಯ ಪ್ರಕಾರ, ಮೂಡಿಗೆರೆ ೮,೯೬೨ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿತ್ತು.<ref>{{cite web|url=http://www.censusindia.net/results/town.php?stad=A&state5=999|archive-url=https://web.archive.org/web/20040616075334/http://www.censusindia.net/results/town.php?stad=A&state5=999|archive-date=2004-06-16|title= Census of India 2001: Data from the 2001 Census, including cities, villages and towns (Provisional)|access-date=2008-11-01|publisher= Census Commission of India}}</ref> ಜನಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಶೇಕಡ ೫೧ ರಷ್ಟು ಪುರುಷರು ಮತ್ತು ಶೇಕಡ ೪೯ ರಷ್ಟು ಮಹಿಳೆಯರು ಇದ್ದಾರೆ. ಮೂಡಿಗೆರೆ ಸರಾಸರಿ ಸಾಕ್ಷರತಾ ಪ್ರಮಾಣ ಶೇಕಡ ೮೨ ರಷ್ಟು ಇದೆ, ಇದು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸರಾಸರಿ ಶೇಕಡ ೫೯.೫ ಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ಪುರುಷ ಸಾಕ್ಷರತೆ ಶೇಕಡ ೮೫, ಮತ್ತು ಮಹಿಳಾ ಸಾಕ್ಷರತೆ ಶೇಕಡ ೭೯ ಆಗಿದೆ. ೨೦೦೧ ರಲ್ಲಿ ಮೂಡಿಗೆರೆಯಲ್ಲಿ, ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ಶೇಕಡ ೧೦ ರಷ್ಟು ೬ ವರ್ಷಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ವಯಸ್ಸಿನವರು ಇದ್ದರು. ==ಗ್ರಾಮಗಳು== ಮೂಡಿಗೆರೆ ತಾಲ್ಲೂಕಿನಲ್ಲಿ ಇಪ್ಪತ್ತೊಂಬತ್ತು ಪಂಚಾಯಿತಿ ಗ್ರಾಮಗಳಿವೆ:<ref>{{Cite web|title=Reports of National Panchayat Directory: Village Panchayat Names of Mudigere, Chikmagalur, Karnataka|publisher=Ministry of Panchayati Raj, Government of India|url=http://panchayatdirectory.gov.in/adminreps/viewpansumSQL.asp?selstate=5805&parenttype=B&ptype=V|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20130417172958/http://panchayatdirectory.gov.in/adminreps/viewpansumSQL.asp?selstate=5805&parenttype=B&ptype=V|archive-date=2013-04-17}}</ref> {{Columns-list|colwidth=22em| *ಬಿ. ಹೊಸಹಳ್ಳಿ (ಭಾರತಿಬೈಲು) *ಬಾಲೂರು *ಬಣಕಲ್ *ಬೆಟ್ಟಗೆರೆ *ಬಿದರಹಳ್ಳಿ *ಚಿನ್ನಿಗ *ಕೂವೆ *ದಾರದಹಳ್ಳಿ *ಗೋಣಿಬೀಡು *ಹಳೇಮೂಡಿಗೆರೆ *ಹಂತೂರು *ಹೆಸಗಲ್ (ಬೆಳಗೊಳ) *[[ಹೊರನಾಡು]] *ಇಡಕಣಿ *ಜವಳಿ *[[ಕಳಸ]] (ಮಾವಿನಕೆರೆ) *ಕಿರುಗುಂದ *ಕುಂದೂರು *ಮಾಕೋನಹಳ್ಳಿ *ಮರಸಣಿಗೆ *ನಂದಿಪುರ *ನಿಡುವಾಳೆ *ಫಲ್ಗುಣಿ *ಸಂಸೆ *ಸುಂಕಸಾಲೆ *ತರುವೆ *ತೋಟದೂರು *ತ್ರಿಪುರಾ *ಊರುಬಗೆ }} ==ಪ್ರವಾಸಿ ಆಕರ್ಷಣೆಗಳು== ಮೂಡಿಗೆರೆಯಿಂದ ದಕ್ಷಿಣಕ್ಕೆ ೨೫ ಕಿ.ಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಮೇಕನಗದ್ದೆ ಬಳಿಯ ಬೆಟ್ಟದ ಬೈರವೇಶ್ವರ ಮತ್ತು ಬೈರಾಪುರ (ಹೊಸಕೆರೆ) ಬಳಿಯ ನಾನ್ಯಾದ ಬೈರವೇಶ್ವರ, ಗುತ್ತಿ ಬಳಿಯ ದೇವರಮನೆ ದೇವಾಲಯಗಳು ಮೂಡಿಗೆರೆಯ ಜನಪ್ರಿಯ ಪ್ರವಾಸಿ ತಾಣಗಳಾಗಿವೆ.<ref>{{Cite web|url=https://newslanded.com/2019/09/27/hill-stations-south-india/|title=Hill Stations|date=27 September 2019 }}</ref> ಸುಂಕಸಾಲೆ ಗ್ರಾಮದ ಬಳಿಯ ಬಲ್ಲಾಳರಾಯನ ದುರ್ಗ ಅಥವಾ ದುರ್ಗದ ಬೆಟ್ಟವು ಮತ್ತೊಂದು ಚಾರಣ ಮತ್ತು ಪ್ರವಾಸಿ ಆಕರ್ಷಣೆಯಾಗಿದೆ.<ref>{{Cite web|url=http://www.karnatakaholidays.com/mudigere.php|title=Government of Karnataka}}</ref> ಕೊಟ್ಟಿಗೆಹಾರದಿಂದ ಕಳಸಕ್ಕೆ ಪ್ರಯಾಣಿಸುವುದು ಮೂಡಿಗೆರೆ ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಕಾಫಿ ತೋಟಗಳು ಮತ್ತು ಹಸಿರು ಬೆಟ್ಟಗಳ ಮೋಡಿಮಾಡುವ ಅನುಭವವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. ಶಂಕರ ಜಲಪಾತವು ಮೂಡಿಗೆರೆ ಬಳಿ ಇದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಎತ್ತಿನ ಭುಜ ಎಂಬ ಚಾರಣ ತಾಣವಿದೆ. ಇದು ೧೩೦೦ ಮೀ (೪,೨೬೫ ಅಡಿ) ಎತ್ತರದಲ್ಲಿರುವ ಚಾರ್ಮಾಡಿ ಶ್ರೇಣಿಯ ಒಂದು ಭಾಗವಾಗಿದೆ.<ref>{{Cite journal|date=14 March 2015|title=Travels in South India: Voyage through Karnataka|url=https://books.google.com/books?id=9q48BwAAQBAJ|journal=Travels in South India|last1=Moro|first1=Archana}}</ref> ==ಹೋಬಳಿಗಳು== * [[ಕಸಬ]] * ಗೋಣಿಬೀಡು * [[ಬಣಕಲ್]] * ಬಾಳೂರು * [[ಕಳಸ]] * ದೇವವೃಂದ ==ಶಾಲೆಗಳು ಮತ್ತು ಕಾಲೇಜುಗಳು== ಮೂಡಿಗೆರೆಯಲ್ಲಿ ತೋಟಗಾರಿಕೆ ಕಾಲೇಜು ಸೇರಿದಂತೆ ಅನೇಕ ಖಾಸಗಿ ಮತ್ತು ಸರ್ಕಾರಿ ಶಾಲೆಗಳು ಮತ್ತು ಕಾಲೇಜುಗಳಿವೆ. *[[ತೋಟಗಾರಿಕಾ ಮಹಾವಿದ್ಯಾಲಯ ಮೂಡಿಗೆರೆ]] *ಸಂತಮಾರ್ಥಾ ಪ್ರೌಡ ಶಾಲೆ/ಪದವಿ ಪೂರ್ವ ಕಾಲೇಜು *ಸರ್ಕಾರಿ ಪದವಿ ಪೂರ್ವ ಕಾಲೇಜು/ಪ್ರೌಡ ಶಾಲೆ *ಡಿ.ಎಸ್.ಬಿ.ಜಿ.ಪ್ರಥಮ ದರ್ಜೆ ಕಾಲೇಜು *ಒಕ್ಕಲಿಗರ ಸಂಘ ಸಿ.ಬಿ.ಎಸ್.ಇ ಶಾಲೆ ಮತ್ತು ಪದವಿ ಪೂರ್ವ ಕಾಲೇಜು ==ಗಮನಾರ್ಹ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು== *[[ಪೂರ್ಣಚಂದ್ರ ತೇಜಸ್ವಿ]] *[[ವಿ.ಜಿ ಸಿದ್ಧಾರ್ಥ]] ==ಇದನ್ನೂ ನೋಡಿ== *[[ಮಂಗಳೂರು]] *[[ಚಿಕ್ಕಮಗಳೂರು]] *[[ಶೃಂಗೇರಿ]] *[[ಹೊರನಾಡು]] ==ಉಲ್ಲೇಖಗಳು== {{Reflist}} ==ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು== {{Commons category|Mudigere}} [[ವರ್ಗ:ಚಿಕ್ಕಮಗಳೂರು ಜಿಲ್ಲೆಯ ತಾಲೂಕುಗಳು]] rx22h7bsiaam8ub27qxh1emj87whqtp 1224264 1224263 2024-04-25T17:21:40Z Rakshitha b kulal 75943 /* ಶಾಲೆಗಳು ಮತ್ತು ಕಾಲೇಜುಗಳು */ wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement | name = ಮೂಡಿಗೆರೆ | native_name = <!-- Please do not add any Indic script in this infobox, per WP:INDICSCRIPT policy. --> | native_name_lang = | other_name = | nickname = | settlement_type = ಪಟ್ಟಣ | image_skyline = College of horticulture mudigere library Sep 10 2016.jpg | image_alt = ತೋಟಗಾರಿಕೆ ಮಹಾವಿದ್ಯಾಲಯದ ಮುಖ್ಯ ಗ್ರಂಥಾಲಯ, ಮೂಡಿಗೆರೆ | image_caption = ತೋಟಗಾರಿಕೆ ಮಹಾವಿದ್ಯಾಲಯದ ಮುಖ್ಯ ಗ್ರಂಥಾಲಯ, ಮೂಡಿಗೆರೆ | pushpin_map = India Karnataka | pushpin_label_position = right | pushpin_map_alt = | pushpin_map_caption = ಕರ್ನಾಟಕ, ಭಾರತದಲ್ಲಿರುವ ಸ್ಥಳ | coordinates = {{coord|13.137|N|75.606|E|display=inline,title}} | subdivision_type = ದೇಶ | subdivision_name = {{flag|India}} | subdivision_type1 = ರಾಜ್ಯ | subdivision_name1 = [[ಕರ್ನಾಟಕ]] | subdivision_type2 = ಜಿಲ್ಲೆ | subdivision_name2 = [[ಚಿಕ್ಕಮಗಳೂರು]] | subdivision_type3 = ಪ್ರದೇಶ | subdivision_name3 =[[ಮಲೆನಾಡು]] | established_title = <!-- Established --> | established_date = | founder = | named_for = | government_type = | governing_body = ಪಟ್ಟಣ ಪಂಚಾಯತ್ | unit_pref = Metric | area_footnotes = | area_rank = | area_total_km2 = 3.5 | area_rural_km2 = 1117 | elevation_footnotes = | elevation_m = 990<!--HIDDEN EDITOR NOTE: Citation is added in the article content. Please do not change this value--> | population_total = ೮,೯೬೨ | population_rural = | population_as_of = ೨೦೧೧ | population_rank = | population_density_km2 = auto | population_demonym = | population_footnotes = | demographics_type1 = | demographics1_title1 = | demographics1_info1 = | demographics1_title2 = | demographics1_info2 = | timezone1 = [[ಭಾರತದ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಕಾಲಮಾನ|ಐಎಸ್‍ಟಿ]] | utc_offset1 = +5:30 | postal_code_type = [[ಅಂಚೆ ಸೂಚ್ಯಂಕ ಸಂಖ್ಯೆ (ಪಿನ್ ಕೋಡ್)|ಪಿನ್‍]] | postal_code = ೫೭೭೧೩೨ | registration_plate = ಕೆಎ-೧೮ | website = http://www.mudigeretown.mrc.gov.in | iso_code = [[:en:ISO 3166-2:IN|IN-KA]] }} '''ಮೂಡಿಗೆರೆ'''ಯು [[ಕರ್ನಾಟಕ]] ರಾಜ್ಯದ [[ಚಿಕ್ಕಮಗಳೂರು]] ಜಿಲ್ಲೆಯ ಒಂದು ತಾಲೂಕು ಕೇಂದ್ರವಾಗಿದೆ. ಇದು ಜಿಲ್ಲಾ ಕೇಂದ್ರದಿಂದ ೩೦ ಕಿ.ಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿದೆ. ಹತ್ತಿರದ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣವೆಂದರೆ ೧೨೮ ಕಿ.ಮೀ (೮೦ ಮೈಲಿ) ದೂರದಲ್ಲಿರುವ [[ಮಂಗಳೂರು ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣ|ಮಂಗಳೂರು ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣ]].<ref>{{cite web|url=https://www.makemytrip.com/routeplanner/how-to-reach-mudigere.html|title=How to reach Mudigere|access-date=2016-12-08|publisher= Make My Trip}}</ref> ಮೂಡಿಗೆರೆ [[ಕಾಫಿ]] ಮತ್ತು [[ಕರಿಮೆಣಸು]] ಉತ್ಪಾದನೆಗೆ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗಿದೆ.<ref>{{Cite journal|title=Developments in Plantation Crops Research: Papers|url=Developments in Plantation Crops Research: Papers Presented in PLACROSYM XII ..|journal=Developments in Plantation Crops Research: Papers|pages=24|via=PLACROSYM XII}}</ref><ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=FW6K68ZMgxQC&dq=mudigere&pg=PA208|title=Advances in Agronomy|publisher=Academic Press London UK|year=2006|pages=208|isbn=9780080468914 }}</ref><ref>{{Cite book |title=Agronomy and Economy of Black Pepper and Cardamom: The "King" and "Queen" of ..Spices |publisher=Elsevier-USA|year=2011|pages=133}}</ref> ==ಭೌಗೋಳಿಕತೆ ಮತ್ತು ವಾಯುಗುಣ== ಮೂಡಿಗೆರೆ ಪಟ್ಟಣವು {{Coord|13.15459|N|75.65033|E}} ನಲ್ಲಿದೆ. ಇದು ಸಮುದ್ರ ಮಟ್ಟದಿಂದ ಸರಾಸರಿ ೯೯೦ ಮೀ (೩,೨೫೦ ಅಡಿ) ಎತ್ತರದಲ್ಲಿದೆ. ಹೀಗಾಗಿ, ಇದು [[ಮಡಿಕೇರಿ]], [[ಸೋಮವಾರಪೇಟೆ]] ಮತ್ತು [[ಚಿಕ್ಕಮಗಳೂರು|ಚಿಕ್ಕಮಗಳೂರಿನ]] ನಂತರ ಕರ್ನಾಟಕದ ೪ ನೇ ಅತಿ ಎತ್ತರದ ಆಡಳಿತ ಪಟ್ಟಣವಾಗಿದೆ.<ref name="mg-elevation">{{cite web |url=https://elevation.maplogs.com/poi/mudigere_karnataka_india.496751.html |title=Elevation of Mudigere, Karnataka, India |access-date=23 June 2020 |publisher=World Elevation Map Finder}}</ref> ==ಜನಸಂಖ್ಯಾಶಾಸ್ತ್ರ== ೨೦೦೧ ರ ಭಾರತದ ಜನಗಣತಿಯ ಪ್ರಕಾರ, ಮೂಡಿಗೆರೆ ೮,೯೬೨ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿತ್ತು.<ref>{{cite web|url=http://www.censusindia.net/results/town.php?stad=A&state5=999|archive-url=https://web.archive.org/web/20040616075334/http://www.censusindia.net/results/town.php?stad=A&state5=999|archive-date=2004-06-16|title= Census of India 2001: Data from the 2001 Census, including cities, villages and towns (Provisional)|access-date=2008-11-01|publisher= Census Commission of India}}</ref> ಜನಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಶೇಕಡ ೫೧ ರಷ್ಟು ಪುರುಷರು ಮತ್ತು ಶೇಕಡ ೪೯ ರಷ್ಟು ಮಹಿಳೆಯರು ಇದ್ದಾರೆ. ಮೂಡಿಗೆರೆ ಸರಾಸರಿ ಸಾಕ್ಷರತಾ ಪ್ರಮಾಣ ಶೇಕಡ ೮೨ ರಷ್ಟು ಇದೆ, ಇದು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸರಾಸರಿ ಶೇಕಡ ೫೯.೫ ಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ಪುರುಷ ಸಾಕ್ಷರತೆ ಶೇಕಡ ೮೫, ಮತ್ತು ಮಹಿಳಾ ಸಾಕ್ಷರತೆ ಶೇಕಡ ೭೯ ಆಗಿದೆ. ೨೦೦೧ ರಲ್ಲಿ ಮೂಡಿಗೆರೆಯಲ್ಲಿ, ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ಶೇಕಡ ೧೦ ರಷ್ಟು ೬ ವರ್ಷಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ವಯಸ್ಸಿನವರು ಇದ್ದರು. ==ಗ್ರಾಮಗಳು== ಮೂಡಿಗೆರೆ ತಾಲ್ಲೂಕಿನಲ್ಲಿ ಇಪ್ಪತ್ತೊಂಬತ್ತು ಪಂಚಾಯಿತಿ ಗ್ರಾಮಗಳಿವೆ:<ref>{{Cite web|title=Reports of National Panchayat Directory: Village Panchayat Names of Mudigere, Chikmagalur, Karnataka|publisher=Ministry of Panchayati Raj, Government of India|url=http://panchayatdirectory.gov.in/adminreps/viewpansumSQL.asp?selstate=5805&parenttype=B&ptype=V|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20130417172958/http://panchayatdirectory.gov.in/adminreps/viewpansumSQL.asp?selstate=5805&parenttype=B&ptype=V|archive-date=2013-04-17}}</ref> {{Columns-list|colwidth=22em| *ಬಿ. ಹೊಸಹಳ್ಳಿ (ಭಾರತಿಬೈಲು) *ಬಾಲೂರು *ಬಣಕಲ್ *ಬೆಟ್ಟಗೆರೆ *ಬಿದರಹಳ್ಳಿ *ಚಿನ್ನಿಗ *ಕೂವೆ *ದಾರದಹಳ್ಳಿ *ಗೋಣಿಬೀಡು *ಹಳೇಮೂಡಿಗೆರೆ *ಹಂತೂರು *ಹೆಸಗಲ್ (ಬೆಳಗೊಳ) *[[ಹೊರನಾಡು]] *ಇಡಕಣಿ *ಜವಳಿ *[[ಕಳಸ]] (ಮಾವಿನಕೆರೆ) *ಕಿರುಗುಂದ *ಕುಂದೂರು *ಮಾಕೋನಹಳ್ಳಿ *ಮರಸಣಿಗೆ *ನಂದಿಪುರ *ನಿಡುವಾಳೆ *ಫಲ್ಗುಣಿ *ಸಂಸೆ *ಸುಂಕಸಾಲೆ *ತರುವೆ *ತೋಟದೂರು *ತ್ರಿಪುರಾ *ಊರುಬಗೆ }} ==ಪ್ರವಾಸಿ ಆಕರ್ಷಣೆಗಳು== ಮೂಡಿಗೆರೆಯಿಂದ ದಕ್ಷಿಣಕ್ಕೆ ೨೫ ಕಿ.ಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಮೇಕನಗದ್ದೆ ಬಳಿಯ ಬೆಟ್ಟದ ಬೈರವೇಶ್ವರ ಮತ್ತು ಬೈರಾಪುರ (ಹೊಸಕೆರೆ) ಬಳಿಯ ನಾನ್ಯಾದ ಬೈರವೇಶ್ವರ, ಗುತ್ತಿ ಬಳಿಯ ದೇವರಮನೆ ದೇವಾಲಯಗಳು ಮೂಡಿಗೆರೆಯ ಜನಪ್ರಿಯ ಪ್ರವಾಸಿ ತಾಣಗಳಾಗಿವೆ.<ref>{{Cite web|url=https://newslanded.com/2019/09/27/hill-stations-south-india/|title=Hill Stations|date=27 September 2019 }}</ref> ಸುಂಕಸಾಲೆ ಗ್ರಾಮದ ಬಳಿಯ ಬಲ್ಲಾಳರಾಯನ ದುರ್ಗ ಅಥವಾ ದುರ್ಗದ ಬೆಟ್ಟವು ಮತ್ತೊಂದು ಚಾರಣ ಮತ್ತು ಪ್ರವಾಸಿ ಆಕರ್ಷಣೆಯಾಗಿದೆ.<ref>{{Cite web|url=http://www.karnatakaholidays.com/mudigere.php|title=Government of Karnataka}}</ref> ಕೊಟ್ಟಿಗೆಹಾರದಿಂದ ಕಳಸಕ್ಕೆ ಪ್ರಯಾಣಿಸುವುದು ಮೂಡಿಗೆರೆ ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಕಾಫಿ ತೋಟಗಳು ಮತ್ತು ಹಸಿರು ಬೆಟ್ಟಗಳ ಮೋಡಿಮಾಡುವ ಅನುಭವವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. ಶಂಕರ ಜಲಪಾತವು ಮೂಡಿಗೆರೆ ಬಳಿ ಇದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಎತ್ತಿನ ಭುಜ ಎಂಬ ಚಾರಣ ತಾಣವಿದೆ. ಇದು ೧೩೦೦ ಮೀ (೪,೨೬೫ ಅಡಿ) ಎತ್ತರದಲ್ಲಿರುವ ಚಾರ್ಮಾಡಿ ಶ್ರೇಣಿಯ ಒಂದು ಭಾಗವಾಗಿದೆ.<ref>{{Cite journal|date=14 March 2015|title=Travels in South India: Voyage through Karnataka|url=https://books.google.com/books?id=9q48BwAAQBAJ|journal=Travels in South India|last1=Moro|first1=Archana}}</ref> ==ಹೋಬಳಿಗಳು== * [[ಕಸಬ]] * ಗೋಣಿಬೀಡು * [[ಬಣಕಲ್]] * ಬಾಳೂರು * [[ಕಳಸ]] * ದೇವವೃಂದ ==ಶಾಲೆಗಳು ಮತ್ತು ಕಾಲೇಜುಗಳು== ಮೂಡಿಗೆರೆಯಲ್ಲಿ ತೋಟಗಾರಿಕೆ ಕಾಲೇಜು ಸೇರಿದಂತೆ ಅನೇಕ ಖಾಸಗಿ ಮತ್ತು ಸರ್ಕಾರಿ ಶಾಲೆಗಳು ಮತ್ತು ಕಾಲೇಜುಗಳಿವೆ. *[[ತೋಟಗಾರಿಕಾ ಮಹಾವಿದ್ಯಾಲಯ ಮೂಡಿಗೆರೆ]] *ಸಂತಮಾರ್ಥಾ ಪ್ರೌಢ ಶಾಲೆ ಮತ್ತು ಪದವಿ ಪೂರ್ವ ಕಾಲೇಜು *ಸರ್ಕಾರಿ ಪದವಿ ಪೂರ್ವ ಕಾಲೇಜು ಮತ್ತು ಪ್ರೌಢ ಶಾಲೆ *ಡಿ.ಎಸ್.ಬಿ.ಜಿ.ಪ್ರಥಮ ದರ್ಜೆ ಕಾಲೇಜು *ಒಕ್ಕಲಿಗರ ಸಂಘ ಸಿ.ಬಿ.ಎಸ್.ಇ ಶಾಲೆ ಮತ್ತು ಪದವಿ ಪೂರ್ವ ಕಾಲೇಜು ==ಗಮನಾರ್ಹ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು== *[[ಪೂರ್ಣಚಂದ್ರ ತೇಜಸ್ವಿ]] *[[ವಿ.ಜಿ ಸಿದ್ಧಾರ್ಥ]] ==ಇದನ್ನೂ ನೋಡಿ== *[[ಮಂಗಳೂರು]] *[[ಚಿಕ್ಕಮಗಳೂರು]] *[[ಶೃಂಗೇರಿ]] *[[ಹೊರನಾಡು]] ==ಉಲ್ಲೇಖಗಳು== {{Reflist}} ==ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು== {{Commons category|Mudigere}} [[ವರ್ಗ:ಚಿಕ್ಕಮಗಳೂರು ಜಿಲ್ಲೆಯ ತಾಲೂಕುಗಳು]] 2fzzk633ymjs0nhhdy2vpapyi9sgxt6 1224265 1224264 2024-04-25T17:24:22Z Rakshitha b kulal 75943 added [[Category:ಕನ್ನಡ ವಿಕಿಪೀಡಿಯ ಗುಣಮಟ್ಟ ಸುಧಾರಣೆ]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement | name = ಮೂಡಿಗೆರೆ | native_name = <!-- Please do not add any Indic script in this infobox, per WP:INDICSCRIPT policy. --> | native_name_lang = | other_name = | nickname = | settlement_type = ಪಟ್ಟಣ | image_skyline = College of horticulture mudigere library Sep 10 2016.jpg | image_alt = ತೋಟಗಾರಿಕೆ ಮಹಾವಿದ್ಯಾಲಯದ ಮುಖ್ಯ ಗ್ರಂಥಾಲಯ, ಮೂಡಿಗೆರೆ | image_caption = ತೋಟಗಾರಿಕೆ ಮಹಾವಿದ್ಯಾಲಯದ ಮುಖ್ಯ ಗ್ರಂಥಾಲಯ, ಮೂಡಿಗೆರೆ | pushpin_map = India Karnataka | pushpin_label_position = right | pushpin_map_alt = | pushpin_map_caption = ಕರ್ನಾಟಕ, ಭಾರತದಲ್ಲಿರುವ ಸ್ಥಳ | coordinates = {{coord|13.137|N|75.606|E|display=inline,title}} | subdivision_type = ದೇಶ | subdivision_name = {{flag|India}} | subdivision_type1 = ರಾಜ್ಯ | subdivision_name1 = [[ಕರ್ನಾಟಕ]] | subdivision_type2 = ಜಿಲ್ಲೆ | subdivision_name2 = [[ಚಿಕ್ಕಮಗಳೂರು]] | subdivision_type3 = ಪ್ರದೇಶ | subdivision_name3 =[[ಮಲೆನಾಡು]] | established_title = <!-- Established --> | established_date = | founder = | named_for = | government_type = | governing_body = ಪಟ್ಟಣ ಪಂಚಾಯತ್ | unit_pref = Metric | area_footnotes = | area_rank = | area_total_km2 = 3.5 | area_rural_km2 = 1117 | elevation_footnotes = | elevation_m = 990<!--HIDDEN EDITOR NOTE: Citation is added in the article content. Please do not change this value--> | population_total = ೮,೯೬೨ | population_rural = | population_as_of = ೨೦೧೧ | population_rank = | population_density_km2 = auto | population_demonym = | population_footnotes = | demographics_type1 = | demographics1_title1 = | demographics1_info1 = | demographics1_title2 = | demographics1_info2 = | timezone1 = [[ಭಾರತದ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಕಾಲಮಾನ|ಐಎಸ್‍ಟಿ]] | utc_offset1 = +5:30 | postal_code_type = [[ಅಂಚೆ ಸೂಚ್ಯಂಕ ಸಂಖ್ಯೆ (ಪಿನ್ ಕೋಡ್)|ಪಿನ್‍]] | postal_code = ೫೭೭೧೩೨ | registration_plate = ಕೆಎ-೧೮ | website = http://www.mudigeretown.mrc.gov.in | iso_code = [[:en:ISO 3166-2:IN|IN-KA]] }} '''ಮೂಡಿಗೆರೆ'''ಯು [[ಕರ್ನಾಟಕ]] ರಾಜ್ಯದ [[ಚಿಕ್ಕಮಗಳೂರು]] ಜಿಲ್ಲೆಯ ಒಂದು ತಾಲೂಕು ಕೇಂದ್ರವಾಗಿದೆ. ಇದು ಜಿಲ್ಲಾ ಕೇಂದ್ರದಿಂದ ೩೦ ಕಿ.ಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿದೆ. ಹತ್ತಿರದ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣವೆಂದರೆ ೧೨೮ ಕಿ.ಮೀ (೮೦ ಮೈಲಿ) ದೂರದಲ್ಲಿರುವ [[ಮಂಗಳೂರು ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣ|ಮಂಗಳೂರು ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣ]].<ref>{{cite web|url=https://www.makemytrip.com/routeplanner/how-to-reach-mudigere.html|title=How to reach Mudigere|access-date=2016-12-08|publisher= Make My Trip}}</ref> ಮೂಡಿಗೆರೆ [[ಕಾಫಿ]] ಮತ್ತು [[ಕರಿಮೆಣಸು]] ಉತ್ಪಾದನೆಗೆ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗಿದೆ.<ref>{{Cite journal|title=Developments in Plantation Crops Research: Papers|url=Developments in Plantation Crops Research: Papers Presented in PLACROSYM XII ..|journal=Developments in Plantation Crops Research: Papers|pages=24|via=PLACROSYM XII}}</ref><ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=FW6K68ZMgxQC&dq=mudigere&pg=PA208|title=Advances in Agronomy|publisher=Academic Press London UK|year=2006|pages=208|isbn=9780080468914 }}</ref><ref>{{Cite book |title=Agronomy and Economy of Black Pepper and Cardamom: The "King" and "Queen" of ..Spices |publisher=Elsevier-USA|year=2011|pages=133}}</ref> ==ಭೌಗೋಳಿಕತೆ ಮತ್ತು ವಾಯುಗುಣ== ಮೂಡಿಗೆರೆ ಪಟ್ಟಣವು {{Coord|13.15459|N|75.65033|E}} ನಲ್ಲಿದೆ. ಇದು ಸಮುದ್ರ ಮಟ್ಟದಿಂದ ಸರಾಸರಿ ೯೯೦ ಮೀ (೩,೨೫೦ ಅಡಿ) ಎತ್ತರದಲ್ಲಿದೆ. ಹೀಗಾಗಿ, ಇದು [[ಮಡಿಕೇರಿ]], [[ಸೋಮವಾರಪೇಟೆ]] ಮತ್ತು [[ಚಿಕ್ಕಮಗಳೂರು|ಚಿಕ್ಕಮಗಳೂರಿನ]] ನಂತರ ಕರ್ನಾಟಕದ ೪ ನೇ ಅತಿ ಎತ್ತರದ ಆಡಳಿತ ಪಟ್ಟಣವಾಗಿದೆ.<ref name="mg-elevation">{{cite web |url=https://elevation.maplogs.com/poi/mudigere_karnataka_india.496751.html |title=Elevation of Mudigere, Karnataka, India |access-date=23 June 2020 |publisher=World Elevation Map Finder}}</ref> ==ಜನಸಂಖ್ಯಾಶಾಸ್ತ್ರ== ೨೦೦೧ ರ ಭಾರತದ ಜನಗಣತಿಯ ಪ್ರಕಾರ, ಮೂಡಿಗೆರೆ ೮,೯೬೨ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿತ್ತು.<ref>{{cite web|url=http://www.censusindia.net/results/town.php?stad=A&state5=999|archive-url=https://web.archive.org/web/20040616075334/http://www.censusindia.net/results/town.php?stad=A&state5=999|archive-date=2004-06-16|title= Census of India 2001: Data from the 2001 Census, including cities, villages and towns (Provisional)|access-date=2008-11-01|publisher= Census Commission of India}}</ref> ಜನಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಶೇಕಡ ೫೧ ರಷ್ಟು ಪುರುಷರು ಮತ್ತು ಶೇಕಡ ೪೯ ರಷ್ಟು ಮಹಿಳೆಯರು ಇದ್ದಾರೆ. ಮೂಡಿಗೆರೆ ಸರಾಸರಿ ಸಾಕ್ಷರತಾ ಪ್ರಮಾಣ ಶೇಕಡ ೮೨ ರಷ್ಟು ಇದೆ, ಇದು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸರಾಸರಿ ಶೇಕಡ ೫೯.೫ ಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ಪುರುಷ ಸಾಕ್ಷರತೆ ಶೇಕಡ ೮೫, ಮತ್ತು ಮಹಿಳಾ ಸಾಕ್ಷರತೆ ಶೇಕಡ ೭೯ ಆಗಿದೆ. ೨೦೦೧ ರಲ್ಲಿ ಮೂಡಿಗೆರೆಯಲ್ಲಿ, ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ಶೇಕಡ ೧೦ ರಷ್ಟು ೬ ವರ್ಷಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ವಯಸ್ಸಿನವರು ಇದ್ದರು. ==ಗ್ರಾಮಗಳು== ಮೂಡಿಗೆರೆ ತಾಲ್ಲೂಕಿನಲ್ಲಿ ಇಪ್ಪತ್ತೊಂಬತ್ತು ಪಂಚಾಯಿತಿ ಗ್ರಾಮಗಳಿವೆ:<ref>{{Cite web|title=Reports of National Panchayat Directory: Village Panchayat Names of Mudigere, Chikmagalur, Karnataka|publisher=Ministry of Panchayati Raj, Government of India|url=http://panchayatdirectory.gov.in/adminreps/viewpansumSQL.asp?selstate=5805&parenttype=B&ptype=V|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20130417172958/http://panchayatdirectory.gov.in/adminreps/viewpansumSQL.asp?selstate=5805&parenttype=B&ptype=V|archive-date=2013-04-17}}</ref> {{Columns-list|colwidth=22em| *ಬಿ. ಹೊಸಹಳ್ಳಿ (ಭಾರತಿಬೈಲು) *ಬಾಲೂರು *ಬಣಕಲ್ *ಬೆಟ್ಟಗೆರೆ *ಬಿದರಹಳ್ಳಿ *ಚಿನ್ನಿಗ *ಕೂವೆ *ದಾರದಹಳ್ಳಿ *ಗೋಣಿಬೀಡು *ಹಳೇಮೂಡಿಗೆರೆ *ಹಂತೂರು *ಹೆಸಗಲ್ (ಬೆಳಗೊಳ) *[[ಹೊರನಾಡು]] *ಇಡಕಣಿ *ಜವಳಿ *[[ಕಳಸ]] (ಮಾವಿನಕೆರೆ) *ಕಿರುಗುಂದ *ಕುಂದೂರು *ಮಾಕೋನಹಳ್ಳಿ *ಮರಸಣಿಗೆ *ನಂದಿಪುರ *ನಿಡುವಾಳೆ *ಫಲ್ಗುಣಿ *ಸಂಸೆ *ಸುಂಕಸಾಲೆ *ತರುವೆ *ತೋಟದೂರು *ತ್ರಿಪುರಾ *ಊರುಬಗೆ }} ==ಪ್ರವಾಸಿ ಆಕರ್ಷಣೆಗಳು== ಮೂಡಿಗೆರೆಯಿಂದ ದಕ್ಷಿಣಕ್ಕೆ ೨೫ ಕಿ.ಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಮೇಕನಗದ್ದೆ ಬಳಿಯ ಬೆಟ್ಟದ ಬೈರವೇಶ್ವರ ಮತ್ತು ಬೈರಾಪುರ (ಹೊಸಕೆರೆ) ಬಳಿಯ ನಾನ್ಯಾದ ಬೈರವೇಶ್ವರ, ಗುತ್ತಿ ಬಳಿಯ ದೇವರಮನೆ ದೇವಾಲಯಗಳು ಮೂಡಿಗೆರೆಯ ಜನಪ್ರಿಯ ಪ್ರವಾಸಿ ತಾಣಗಳಾಗಿವೆ.<ref>{{Cite web|url=https://newslanded.com/2019/09/27/hill-stations-south-india/|title=Hill Stations|date=27 September 2019 }}</ref> ಸುಂಕಸಾಲೆ ಗ್ರಾಮದ ಬಳಿಯ ಬಲ್ಲಾಳರಾಯನ ದುರ್ಗ ಅಥವಾ ದುರ್ಗದ ಬೆಟ್ಟವು ಮತ್ತೊಂದು ಚಾರಣ ಮತ್ತು ಪ್ರವಾಸಿ ಆಕರ್ಷಣೆಯಾಗಿದೆ.<ref>{{Cite web|url=http://www.karnatakaholidays.com/mudigere.php|title=Government of Karnataka}}</ref> ಕೊಟ್ಟಿಗೆಹಾರದಿಂದ ಕಳಸಕ್ಕೆ ಪ್ರಯಾಣಿಸುವುದು ಮೂಡಿಗೆರೆ ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಕಾಫಿ ತೋಟಗಳು ಮತ್ತು ಹಸಿರು ಬೆಟ್ಟಗಳ ಮೋಡಿಮಾಡುವ ಅನುಭವವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. ಶಂಕರ ಜಲಪಾತವು ಮೂಡಿಗೆರೆ ಬಳಿ ಇದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಎತ್ತಿನ ಭುಜ ಎಂಬ ಚಾರಣ ತಾಣವಿದೆ. ಇದು ೧೩೦೦ ಮೀ (೪,೨೬೫ ಅಡಿ) ಎತ್ತರದಲ್ಲಿರುವ ಚಾರ್ಮಾಡಿ ಶ್ರೇಣಿಯ ಒಂದು ಭಾಗವಾಗಿದೆ.<ref>{{Cite journal|date=14 March 2015|title=Travels in South India: Voyage through Karnataka|url=https://books.google.com/books?id=9q48BwAAQBAJ|journal=Travels in South India|last1=Moro|first1=Archana}}</ref> ==ಹೋಬಳಿಗಳು== * [[ಕಸಬ]] * ಗೋಣಿಬೀಡು * [[ಬಣಕಲ್]] * ಬಾಳೂರು * [[ಕಳಸ]] * ದೇವವೃಂದ ==ಶಾಲೆಗಳು ಮತ್ತು ಕಾಲೇಜುಗಳು== ಮೂಡಿಗೆರೆಯಲ್ಲಿ ತೋಟಗಾರಿಕೆ ಕಾಲೇಜು ಸೇರಿದಂತೆ ಅನೇಕ ಖಾಸಗಿ ಮತ್ತು ಸರ್ಕಾರಿ ಶಾಲೆಗಳು ಮತ್ತು ಕಾಲೇಜುಗಳಿವೆ. *[[ತೋಟಗಾರಿಕಾ ಮಹಾವಿದ್ಯಾಲಯ ಮೂಡಿಗೆರೆ]] *ಸಂತಮಾರ್ಥಾ ಪ್ರೌಢ ಶಾಲೆ ಮತ್ತು ಪದವಿ ಪೂರ್ವ ಕಾಲೇಜು *ಸರ್ಕಾರಿ ಪದವಿ ಪೂರ್ವ ಕಾಲೇಜು ಮತ್ತು ಪ್ರೌಢ ಶಾಲೆ *ಡಿ.ಎಸ್.ಬಿ.ಜಿ.ಪ್ರಥಮ ದರ್ಜೆ ಕಾಲೇಜು *ಒಕ್ಕಲಿಗರ ಸಂಘ ಸಿ.ಬಿ.ಎಸ್.ಇ ಶಾಲೆ ಮತ್ತು ಪದವಿ ಪೂರ್ವ ಕಾಲೇಜು ==ಗಮನಾರ್ಹ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು== *[[ಪೂರ್ಣಚಂದ್ರ ತೇಜಸ್ವಿ]] *[[ವಿ.ಜಿ ಸಿದ್ಧಾರ್ಥ]] ==ಇದನ್ನೂ ನೋಡಿ== *[[ಮಂಗಳೂರು]] *[[ಚಿಕ್ಕಮಗಳೂರು]] *[[ಶೃಂಗೇರಿ]] *[[ಹೊರನಾಡು]] ==ಉಲ್ಲೇಖಗಳು== {{Reflist}} ==ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು== {{Commons category|Mudigere}} [[ವರ್ಗ:ಚಿಕ್ಕಮಗಳೂರು ಜಿಲ್ಲೆಯ ತಾಲೂಕುಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಕನ್ನಡ ವಿಕಿಪೀಡಿಯ ಗುಣಮಟ್ಟ ಸುಧಾರಣೆ]] j9kj2r69pm64283fmk1l6x41bz9scgn 0 14254 1224267 1193042 2024-04-25T17:51:10Z Lakyanaik 87946 wikitext text/x-wiki {{pp-semi-indef|small=yes}} {{short description|Indian businessman and politician}} {{Use dmy dates|date=August 2023}} {{Use British English|date=June 2012}} {{Infobox officeholder | name = ವಿಜಯ್ ಮಲ್ಯ | image = Vijaymallya.jpg | caption = 2008 ರಲ್ಲಿ ಮಲ್ಯ | birth_name = ವಿಜಯ್ ವಿಠ್ಠಲ್ ಮಲ್ಯ | nickname = ಕಿಂಗ್ ಆಫ್ ಗುಡ್ ಟೈಮ್ಸ್<ref>{{cite web | url=https://www.nytimes.com/2017/04/18/business/vijay-mallya-extradition.html | title=Vijay Mallya, Once India's 'King of Good Times', Is Arrested in London | newspaper=[[New York Times]] | first1=Amie |last1=Tsang |first2=Hari |last2=Kumar | date=18 April 2017 | access-date=7 March 2018}}</ref><ref>{{cite web | title=India's former 'King of Good Times' beer baron Vijay Mallya, is arrested in London | newspaper=Los Angeles Times | first1=Shashank |last1=Bengali |first2=M. N. |last2=Parth | date=18 April 2017 | url=https://www.latimes.com/world/asia/la-fg-india-tycoon-20170418-story.html | access-date=7 March 2018}}</ref> | birth_date = {{birth date and age|df=yes|1955|12|18}}<ref name="mallyainparliament.in"/> | birth_place = [[ಮಂಗಳೂರು]], [[ಕರ್ನಾಟಕ]], [[ಭಾರತ]] | party = ಸ್ವತಂತ್ರ ಅಭ್ಯರ್ಥಿ | office = [[ಸಂಸದ]], [[ರಾಜ್ಯ ಸಭೆ]] | term_start = 1 July 2010 | term_end = 2 May 2016<ref name=MallyaResignsHindu2May2016/> | term_start1 = 10 April 2002 | term_end1 = 9 April 2008 | constituency1 = [[ಕರ್ನಾಟಕ]] | occupation = {{hlist|ಉದ್ಯಮಿ|ರಾಜಕಾರಣಿ}} | nationality = | signature = File:Signature of Vijay Mallya.svg | spouse = {{plainlist| * {{marriage|ಸಮೀರಾ ತ್ಯಾಬ್ಜಿ ಮಲ್ಯ|1986|1987|reason=divorced}} * {{marriage|ರೇಖಾ ಮಲ್ಯ|1993}} }} | parents = ವಿಠ್ಠಲ್ ಮಲ್ಯ (ತಂದೆ) | children = 3, ಸಿದ್ಧಾರ್ಥ್ ಮಲ್ಯ ಒಳಗೊಂಡತೆ | residence = [[ಲಂಡನ್]], [[ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್]] | alma_mater = ಲಾ ಮಾರ್ಟಿನಿಯರ್ ಕಲ್ಕತ್ತಾ<br/>ಸೇಂಟ್. ಕ್ಸೇವಿಯರ್ ಕಾಲೇಜ್, ಕೋಲ್ಕತ್ತಾ }} twb4qn3ik5flnzz99weu3d67bkhaes0 1224269 1224267 2024-04-25T18:15:40Z Lakyanaik 87946 wikitext text/x-wiki {{pp-semi-indef|small=yes}} {{short description|Indian businessman and politician}} {{Use dmy dates|date=August 2023}} {{Use British English|date=June 2012}} {{Infobox officeholder | name = ವಿಜಯ್ ಮಲ್ಯ | image = Vijaymallya.jpg | caption = 2008 ರಲ್ಲಿ ಮಲ್ಯ | birth_name = ವಿಜಯ್ ವಿಟ್ಟಲ್ ಮಲ್ಯ | nickname = ಕಿಂಗ್ ಆಫ್ ಗುಡ್ ಟೈಮ್ಸ್<ref>{{cite web | url=https://www.nytimes.com/2017/04/18/business/vijay-mallya-extradition.html | title=Vijay Mallya, Once India's 'King of Good Times', Is Arrested in London | newspaper=[[New York Times]] | first1=Amie |last1=Tsang |first2=Hari |last2=Kumar | date=18 April 2017 | access-date=7 March 2018}}</ref><ref>{{cite web | title=India's former 'King of Good Times' beer baron Vijay Mallya, is arrested in London | newspaper=Los Angeles Times | first1=Shashank |last1=Bengali |first2=M. N. |last2=Parth | date=18 April 2017 | url=https://www.latimes.com/world/asia/la-fg-india-tycoon-20170418-story.html | access-date=7 March 2018}}</ref> | birth_date = {{birth date and age|df=yes|1955|12|18}} | birth_place = [[ಮಂಗಳೂರು]], [[ಕರ್ನಾಟಕ]], [[ಭಾರತ]] | party = ಸ್ವತಂತ್ರ ಅಭ್ಯರ್ಥಿ | office = [[ಸಂಸದ]], [[ರಾಜ್ಯ ಸಭೆ]] | term_start = 1 July 2010 | term_end = 2 May 2016 | term_start1 = 10 April 2002 | term_end1 = 9 April 2008 | constituency1 = [[ಕರ್ನಾಟಕ]] | occupation = {{hlist|ಉದ್ಯಮಿ|ರಾಜಕಾರಣಿ}} | nationality = | spouse = {{plainlist| * {{marriage|ಸಮೀರಾ ತ್ಯಾಬ್ಜಿ ಮಲ್ಯ|1986|1987|reason=divorced}} * {{marriage|ರೇಖಾ ಮಲ್ಯ|1993}} }} | parents = ವಿಟ್ಟಲ್ ಮಲ್ಯ (ತಂದೆ) | children = 3, ಸಿದ್ಧಾರ್ಥ್ ಮಲ್ಯ ಒಳಗೊಂಡತೆ | residence = [[ಲಂಡನ್]], [[ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್]] | alma_mater = ಲಾ ಮಾರ್ಟಿನಿಯರ್ ಕಲ್ಕತ್ತಾ<br/>ಸೇಂಟ್. ಕ್ಸೇವಿಯರ್ ಕಾಲೇಜ್, ಕೋಲ್ಕತ್ತಾ }} '''ವಿಜಯ್ ವಿಟ್ಟಲ್ ಮಲ್ಯ''' (ಜನನ 18 ಡಿಸೆಂಬರ್ 1955) ಒಬ್ಬ ಭಾರತೀಯ ಪಲಯನಗೈದ ಮಾಜಿ ಉದ್ಯಮಿ<ref>{{Cite news|url=https://www.thehindu.com/news/national/list-of-fugitive-economic-offenders-living-abroad/article24600603.ece|title=List of fugitive economic offenders living abroad|author=The Hindu Net Desk|date=4 August 2018|work=The Hindu|access-date=20 August 2019|language=en-IN|issn=0971-751X}}</ref> ಮತ್ತು ರಾಜಕಾರಣಿ.<ref>{{Cite news |title=Vijay Mallya becomes first person to be declared a 'fugitive economic offender' under new law |work=The Economic Times |url=https://economictimes.indiatimes.com/news/politics-and-nation/vijay-mallya-becomes-first-person-to-be-declared-a-fugitive-economic-offender/articleshow/67394758.cms |access-date=16 July 2022}}</ref><ref>{{Cite news |date=11 July 2022 |title=List of fugitive economic offenders in India does not end with Vijay Mallya |work=Business Standard India |url=https://www.business-standard.com/article/current-affairs/list-of-fugitive-economic-offenders-in-india-does-not-end-with-vijay-mallya-122071100275_1.html |access-date=16 July 2022}}</ref> ಭಾರತದಲ್ಲಿನ ಆರ್ಥಿಕ ಅಪರಾಧಗಳ ಆರೋಪಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸಲು ಅವರನ್ನು UK ಯಿಂದ ಹಿಂದಿರುಗಿಸಲು ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರವು ಹಸ್ತಾಂತರದ ಪ್ರಯತ್ನದ ವಿಷಯವಾಗಿದೆ.<ref name="ndtv20181210">{{cite web|url=https://www.ndtv.com/india-news/vijay-mallya-to-be-extradited-says-uk-judge-1960513|title=Vijay Mallya To Be Extradited Rules London Court: 10 Points|date=10 December 2018|website=NDTV.com}}</ref> ಮಾದಕ ಪಾನೀಯಗಳ ವ್ಯವಹಾರದಲ್ಲಿದ್ದ ಒಬ್ಬ ಉದ್ಯಮಿಯ ಮಗ, ಮಲ್ಯ ಭಾರತದ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಸ್ಪಿರಿಟ್ಸ್ ಕಂಪನಿಯಾದ [[ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಪಿರಿಟ್ಸ್]] ನ ಮಾಜಿ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ಯುನೈಟೆಡ್ ಬ್ರೂವರೀಸ್‌ನ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಗುಂಪು, ಭಾರತೀಯ ಕಾಂಗ್ಲೋಮರೇಟ್(ಕಂಪನಿ) ಪಾನೀಯ ಮದ್ಯ, ವಾಯುಯಾನ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯ, ರಿಯಲ್ ಎಸ್ಟೇಟ್ ಸೇರಿದಂತೆ ರಸಗೊಬ್ಬರಗಳ ವ್ಯಾಪಾರದ ಮೇಲೆ ಆಸಕ್ತಿ ಹೊಂದಿದ್ದರು. ಅವರು ಸ್ಯಾನೋಫೈ-ಭಾರತದ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿದ್ದರು (ಹಿಂದೆ ಹೋಎಚ್ಸ್ಟ್ ಎಜಿ ಮತ್ತು ಅವೆಂಟಿಸ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು) ಮತ್ತು 20 ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಬೇಯರ್ ಕ್ರಾಪ್ ಸೈನ್ಸ್ ನ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಹಲವಾರು ಇತರ ಕಂಪನಿಗಳಿಗೂ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿದ್ದರು.<ref name="tofler.in">{{Cite web|url=https://www.tofler.in/blog/indian-companies-in-news/10-companies-vijay-mallya-is-a-director-in/|title=10 Companies Vijay Mallya is a Director in|website=www.tofler.in|language=en-US|access-date=14 July 2017}}</ref> ಮಲ್ಯ ಅವರು ಕಿಂಗ್‌ಫಿಶರ್ ಏರ್‌ಲೈನ್ಸ್‌ನ ಸ್ಥಾಪಕ ಮತ್ತು ಮಾಜಿ ಮಾಲೀಕರಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಆಡಳಿತಕ್ಕೆ ಹೋಗುವ ಮೊದಲು ಫೋರ್ಸ್ ಇಂಡಿಯಾ ಫಾರ್ಮುಲಾ ಒನ್ ತಂಡದ ಮಾಜಿ ಸಹ-ಮಾಲೀಕರಾಗಿದ್ದರು. ಅವರು ರಾಯಲ್ ಚಾಲೆಂಜರ್ಸ್ ಬೆಂಗಳೂರು ಕ್ರಿಕೆಟ್ ತಂಡದ ಮಾಜಿ ಮಾಲೀಕರಾಗಿದ್ದಾರೆ. ==ಉಲ್ಲೇಖಗಳು== {{reflist}} 8123nwkgb6w7zm08ff9kq83n2osh0fj 1224270 1224269 2024-04-25T18:16:43Z Lakyanaik 87946 wikitext text/x-wiki {{pp-semi-indef|small=yes}} {{short description|Indian businessman and politician}} {{Use dmy dates|date=August 2023}} {{Use British English|date=June 2012}} {{Infobox officeholder | name = ವಿಜಯ್ ಮಲ್ಯ | image = Vijaymallya.jpg | caption = 2008 ರಲ್ಲಿ ಮಲ್ಯ | birth_name = ವಿಜಯ್ ವಿಟ್ಟಲ್ ಮಲ್ಯ | nickname = ಕಿಂಗ್ ಆಫ್ ಗುಡ್ ಟೈಮ್ಸ್<ref>{{cite web | url=https://www.nytimes.com/2017/04/18/business/vijay-mallya-extradition.html | title=Vijay Mallya, Once India's 'King of Good Times', Is Arrested in London | newspaper=[[New York Times]] | first1=Amie |last1=Tsang |first2=Hari |last2=Kumar | date=18 April 2017 | access-date=7 March 2018}}</ref><ref>{{cite web | title=India's former 'King of Good Times' beer baron Vijay Mallya, is arrested in London | newspaper=Los Angeles Times | first1=Shashank |last1=Bengali |first2=M. N. |last2=Parth | date=18 April 2017 | url=https://www.latimes.com/world/asia/la-fg-india-tycoon-20170418-story.html | access-date=7 March 2018}}</ref> | birth_date = {{birth date and age|df=yes|1955|12|18}} | birth_place = [[ಮಂಗಳೂರು]], [[ಕರ್ನಾಟಕ]], [[ಭಾರತ]] | party = ಸ್ವತಂತ್ರ ಅಭ್ಯರ್ಥಿ | office = [[ಸಂಸದ]], [[ರಾಜ್ಯ ಸಭೆ]] | term_start = 1 July 2010 | term_end = 2 May 2016 | term_start1 = 10 April 2002 | term_end1 = 9 April 2008 | constituency1 = [[ಕರ್ನಾಟಕ]] | occupation = {{hlist|ಉದ್ಯಮಿ|ರಾಜಕಾರಣಿ}} | nationality = | spouse = {{plainlist| * {{marriage|ಸಮೀರಾ ತ್ಯಾಬ್ಜಿ ಮಲ್ಯ|1986|1987|reason=divorced}} * {{marriage|ರೇಖಾ ಮಲ್ಯ|1993}} }} | parents = ವಿಟ್ಟಲ್ ಮಲ್ಯ (ತಂದೆ) | children = 3, ಸಿದ್ಧಾರ್ಥ್ ಮಲ್ಯ ಒಳಗೊಂಡತೆ | residence = [[ಲಂಡನ್]], [[ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್]] | alma_mater = ಲಾ ಮಾರ್ಟಿನಿಯರ್ ಕಲ್ಕತ್ತಾ<br/>ಸೇಂಟ್. ಕ್ಸೇವಿಯರ್ ಕಾಲೇಜ್, ಕೋಲ್ಕತ್ತಾ }} '''ವಿಜಯ್ ವಿಟ್ಟಲ್ ಮಲ್ಯ''' (ಜನನ 18 ಡಿಸೆಂಬರ್ 1955) ಒಬ್ಬ ಭಾರತೀಯ ಪಲಯನಗೈದ ಮಾಜಿ ಉದ್ಯಮಿ<ref>{{Cite news|url=https://www.thehindu.com/news/national/list-of-fugitive-economic-offenders-living-abroad/article24600603.ece|title=List of fugitive economic offenders living abroad|author=The Hindu Net Desk|date=4 August 2018|work=The Hindu|access-date=20 August 2019|language=en-IN|issn=0971-751X}}</ref> ಮತ್ತು ರಾಜಕಾರಣಿ.<ref>{{Cite news |title=Vijay Mallya becomes first person to be declared a 'fugitive economic offender' under new law |work=The Economic Times |url=https://economictimes.indiatimes.com/news/politics-and-nation/vijay-mallya-becomes-first-person-to-be-declared-a-fugitive-economic-offender/articleshow/67394758.cms |access-date=16 July 2022}}</ref><ref>{{Cite news |date=11 July 2022 |title=List of fugitive economic offenders in India does not end with Vijay Mallya |work=Business Standard India |url=https://www.business-standard.com/article/current-affairs/list-of-fugitive-economic-offenders-in-india-does-not-end-with-vijay-mallya-122071100275_1.html |access-date=16 July 2022}}</ref> ಭಾರತದಲ್ಲಿನ ಆರ್ಥಿಕ ಅಪರಾಧಗಳ ಆರೋಪಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸಲು ಅವರನ್ನು UK ಯಿಂದ ಹಿಂದಿರುಗಿಸಲು ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರವು ಹಸ್ತಾಂತರದ ಪ್ರಯತ್ನದ ವಿಷಯವಾಗಿದೆ.<ref name="ndtv20181210">{{cite web|url=https://www.ndtv.com/india-news/vijay-mallya-to-be-extradited-says-uk-judge-1960513|title=Vijay Mallya To Be Extradited Rules London Court: 10 Points|date=10 December 2018|website=NDTV.com}}</ref> ಮಾದಕ ಪಾನೀಯಗಳ ವ್ಯವಹಾರದಲ್ಲಿದ್ದ ಒಬ್ಬ ಉದ್ಯಮಿಯ ಮಗ, ಮಲ್ಯ ಭಾರತದ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಸ್ಪಿರಿಟ್ಸ್ ಕಂಪನಿಯಾದ [[ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಪಿರಿಟ್ಸ್]] ನ ಮಾಜಿ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ಯುನೈಟೆಡ್ ಬ್ರೂವರೀಸ್‌ನ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಗುಂಪು, ಭಾರತೀಯ ಕಾಂಗ್ಲೋಮರೇಟ್(ಕಂಪನಿ) ಪಾನೀಯ ಮದ್ಯ, ವಾಯುಯಾನ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯ, ರಿಯಲ್ ಎಸ್ಟೇಟ್ ಸೇರಿದಂತೆ ರಸಗೊಬ್ಬರಗಳ ವ್ಯಾಪಾರದ ಮೇಲೆ ಆಸಕ್ತಿ ಹೊಂದಿದ್ದರು. ಅವರು ಸ್ಯಾನೋಫೈ-ಭಾರತದ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿದ್ದರು (ಹಿಂದೆ ಹೋಎಚ್ಸ್ಟ್ ಎಜಿ ಮತ್ತು ಅವೆಂಟಿಸ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು) ಮತ್ತು 20 ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಬೇಯರ್ ಕ್ರಾಪ್ ಸೈನ್ಸ್ ನ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಹಲವಾರು ಇತರ ಕಂಪನಿಗಳಿಗೂ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿದ್ದರು.<ref name="tofler.in">{{Cite web|url=https://www.tofler.in/blog/indian-companies-in-news/10-companies-vijay-mallya-is-a-director-in/|title=10 Companies Vijay Mallya is a Director in|website=www.tofler.in|language=en-US|access-date=14 July 2017}}</ref> ಮಲ್ಯ ಅವರು ಕಿಂಗ್‌ಫಿಶರ್ ಏರ್‌ಲೈನ್ಸ್‌ನ ಸ್ಥಾಪಕ ಮತ್ತು ಮಾಜಿ ಮಾಲೀಕರಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಆಡಳಿತಕ್ಕೆ ಹೋಗುವ ಮೊದಲು ಫೋರ್ಸ್ ಇಂಡಿಯಾ ಫಾರ್ಮುಲಾ ಒನ್ ತಂಡದ ಮಾಜಿ ಸಹ-ಮಾಲೀಕರಾಗಿದ್ದರು. ಅವರು ರಾಯಲ್ ಚಾಲೆಂಜರ್ಸ್ ಬೆಂಗಳೂರು ಕ್ರಿಕೆಟ್ ತಂಡದ ಮಾಜಿ ಮಾಲೀಕರಾಗಿದ್ದಾರೆ. ==ಉಲ್ಲೇಖಗಳು== {{reflist}} f9oys07rii5x6x0l9ivrbivq49o7mq1 1224271 1224270 2024-04-25T18:23:12Z Lakyanaik 87946 wikitext text/x-wiki {{pp-semi-indef|small=yes}} {{short description|Indian businessman and politician}} {{Use dmy dates|date=August 2023}} {{Use British English|date=June 2012}} {{Infobox officeholder | name = ವಿಜಯ್ ಮಲ್ಯ | image = Vijaymallya.jpg | caption = 2008 ರಲ್ಲಿ ಮಲ್ಯ | birth_name = ವಿಜಯ್ ವಿಟ್ಟಲ್ ಮಲ್ಯ | nickname = ಕಿಂಗ್ ಆಫ್ ಗುಡ್ ಟೈಮ್ಸ್<ref>{{cite web | url=https://www.nytimes.com/2017/04/18/business/vijay-mallya-extradition.html | title=Vijay Mallya, Once India's 'King of Good Times', Is Arrested in London | newspaper=[[New York Times]] | first1=Amie |last1=Tsang |first2=Hari |last2=Kumar | date=18 April 2017 | access-date=7 March 2018}}</ref><ref>{{cite web | title=India's former 'King of Good Times' beer baron Vijay Mallya, is arrested in London | newspaper=Los Angeles Times | first1=Shashank |last1=Bengali |first2=M. N. |last2=Parth | date=18 April 2017 | url=https://www.latimes.com/world/asia/la-fg-india-tycoon-20170418-story.html | access-date=7 March 2018}}</ref> | birth_date = {{birth date and age|df=yes|1955|12|18}} | birth_place = [[ಮಂಗಳೂರು]], [[ಕರ್ನಾಟಕ]], [[ಭಾರತ]] | party = ಸ್ವತಂತ್ರ ಅಭ್ಯರ್ಥಿ | office = [[ಸಂಸದ]], [[ರಾಜ್ಯ ಸಭೆ]] | term_start = 1 July 2010 | term_end = 2 May 2016 | term_start1 = 10 April 2002 | term_end1 = 9 April 2008 | constituency1 = [[ಕರ್ನಾಟಕ]] | occupation = {{hlist|ಉದ್ಯಮಿ|ರಾಜಕಾರಣಿ}} | nationality = | spouse = {{plainlist| * {{marriage|ಸಮೀರಾ ತ್ಯಾಬ್ಜಿ ಮಲ್ಯ|1986|1987|reason=divorced}} * {{marriage|ರೇಖಾ ಮಲ್ಯ|1993}} }} | parents = ವಿಟ್ಟಲ್ ಮಲ್ಯ (ತಂದೆ) | children = 3, ಸಿದ್ಧಾರ್ಥ್ ಮಲ್ಯ ಒಳಗೊಂಡತೆ | residence = [[ಲಂಡನ್]], [[ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್]] | alma_mater = ಲಾ ಮಾರ್ಟಿನಿಯರ್ ಕಲ್ಕತ್ತಾ<br/>ಸೇಂಟ್. ಕ್ಸೇವಿಯರ್ ಕಾಲೇಜ್, ಕೋಲ್ಕತ್ತಾ }} '''ವಿಜಯ್ ವಿಟ್ಟಲ್ ಮಲ್ಯ''' (ಜನನ 18 ಡಿಸೆಂಬರ್ 1955) ಒಬ್ಬ ಭಾರತೀಯ ಪಲಯನಗೈದ ಮಾಜಿ ಉದ್ಯಮಿ<ref>{{Cite news|url=https://www.thehindu.com/news/national/list-of-fugitive-economic-offenders-living-abroad/article24600603.ece|title=List of fugitive economic offenders living abroad|author=The Hindu Net Desk|date=4 August 2018|work=The Hindu|access-date=20 August 2019|language=en-IN|issn=0971-751X}}</ref> ಮತ್ತು ರಾಜಕಾರಣಿ.<ref>{{Cite news |title=Vijay Mallya becomes first person to be declared a 'fugitive economic offender' under new law |work=The Economic Times |url=https://economictimes.indiatimes.com/news/politics-and-nation/vijay-mallya-becomes-first-person-to-be-declared-a-fugitive-economic-offender/articleshow/67394758.cms |access-date=16 July 2022}}</ref><ref>{{Cite news |date=11 July 2022 |title=List of fugitive economic offenders in India does not end with Vijay Mallya |work=Business Standard India |url=https://www.business-standard.com/article/current-affairs/list-of-fugitive-economic-offenders-in-india-does-not-end-with-vijay-mallya-122071100275_1.html |access-date=16 July 2022}}</ref> ಭಾರತದಲ್ಲಿನ ಆರ್ಥಿಕ ಅಪರಾಧಗಳ ಆರೋಪಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸಲು ಅವರನ್ನು UK ಯಿಂದ ಹಿಂದಿರುಗಿಸಲು ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರವು ಹಸ್ತಾಂತರದ ಪ್ರಯತ್ನದ ವಿಷಯವಾಗಿದೆ.<ref name="ndtv20181210">{{cite web|url=https://www.ndtv.com/india-news/vijay-mallya-to-be-extradited-says-uk-judge-1960513|title=Vijay Mallya To Be Extradited Rules London Court: 10 Points|date=10 December 2018|website=NDTV.com}}</ref> ಮಾದಕ ಪಾನೀಯಗಳ ವ್ಯವಹಾರದಲ್ಲಿದ್ದ ಒಬ್ಬ ಉದ್ಯಮಿಯ ಮಗ, ಮಲ್ಯ ಭಾರತದ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಸ್ಪಿರಿಟ್ಸ್ ಕಂಪನಿಯಾದ [[ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಪಿರಿಟ್ಸ್]] ನ ಮಾಜಿ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ಯುನೈಟೆಡ್ ಬ್ರೂವರೀಸ್‌ನ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಗುಂಪು, ಭಾರತೀಯ ಕಾಂಗ್ಲೋಮರೇಟ್(ಕಂಪನಿ) ಪಾನೀಯ ಮದ್ಯ, ವಾಯುಯಾನ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯ, ರಿಯಲ್ ಎಸ್ಟೇಟ್ ಸೇರಿದಂತೆ ರಸಗೊಬ್ಬರಗಳ ವ್ಯಾಪಾರದ ಮೇಲೆ ಆಸಕ್ತಿ ಹೊಂದಿದ್ದರು. ಅವರು ಸ್ಯಾನೋಫೈ-ಭಾರತದ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿದ್ದರು (ಹಿಂದೆ ಹೋಎಚ್ಸ್ಟ್ ಎಜಿ ಮತ್ತು ಅವೆಂಟಿಸ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು) ಮತ್ತು 20 ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಬೇಯರ್ ಕ್ರಾಪ್ ಸೈನ್ಸ್ ನ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಹಲವಾರು ಇತರ ಕಂಪನಿಗಳಿಗೂ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿದ್ದರು.<ref name="tofler.in">{{Cite web|url=https://www.tofler.in/blog/indian-companies-in-news/10-companies-vijay-mallya-is-a-director-in/|title=10 Companies Vijay Mallya is a Director in|website=www.tofler.in|language=en-US|access-date=14 July 2017}}</ref> ಮಲ್ಯ ಅವರು ಕಿಂಗ್‌ಫಿಶರ್ ಏರ್‌ಲೈನ್ಸ್‌ನ ಸ್ಥಾಪಕ ಮತ್ತು ಮಾಜಿ ಮಾಲೀಕರಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಆಡಳಿತಕ್ಕೆ ಹೋಗುವ ಮೊದಲು ಫೋರ್ಸ್ ಇಂಡಿಯಾ ಫಾರ್ಮುಲಾ ಒನ್ ತಂಡದ ಮಾಜಿ ಸಹ-ಮಾಲೀಕರಾಗಿದ್ದರು. ಅವರು ರಾಯಲ್ ಚಾಲೆಂಜರ್ಸ್ ಬೆಂಗಳೂರು ಕ್ರಿಕೆಟ್ ತಂಡದ ಮಾಜಿ ಮಾಲೀಕರಾಗಿದ್ದಾರೆ. ==ರಾಜಕೀಯ ಜೀವನ== [[File:Vijay Mallya 300.jpg|thumb|upright|2010 ರಲ್ಲಿ ಮಲ್ಯ]] ಈ ಹಿಂದೆ ಅಖಿಲ ಭಾರತ ಜನತಾ ದಳದ ಸದಸ್ಯರಾಗಿದ್ದ ಮಲ್ಯ ಅವರು 2003 ರಲ್ಲಿ ಸುಬ್ರಮಣಿಯನ್ ಸ್ವಾಮಿ ನೇತೃತ್ವದ ಜನತಾ ಪಕ್ಷವನ್ನು ಸೇರಿದರು ಮತ್ತು 2010 ರವರೆಗೆ ಅದರ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಾರ್ಯಾಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿದ್ದರು. ಅವರು ತಮ್ಮ ತವರು ರಾಜ್ಯವಾದ ಕರ್ನಾಟಕದಿಂದ ಎರಡು ಬಾರಿ ಸ್ವತಂತ್ರ ಸದಸ್ಯರಾಗಿ ರಾಜ್ಯಸಭೆಗೆ ಆಯ್ಕೆಯಾದರು, ಮೊದಲು 2002 ರಲ್ಲಿ ಜನತಾ ದಳ (ಜಾತ್ಯತೀತ) ಮತ್ತು ಭಾರತೀಯ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಬೆಂಬಲದೊಂದಿಗೆ ಮತ್ತು ನಂತರ 2010 ರಲ್ಲಿ ಜನತಾ ದಳ(ಜಾತ್ಯತೀತ) ಮತ್ತು ಬಿಜೆಪಿ. 2 ಮೇ 2016 ರಂದು, ಮಲ್ಯ ಅವರು ಇನ್ನು ಮುಂದೆ ಸದನದ ಸದಸ್ಯರಾಗಬಾರದು ಎಂದು ರಾಜ್ಯಸಭೆಯ ನೈತಿಕ ಸಮಿತಿಯು ಘೋಷಿಸಿದ ಒಂದು ವಾರದ ನಂತರ ಮತ್ತು ಸಮಿತಿಯು ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ಸಭೆ ಸೇರುವ ಮೊದಲು ಅವರನ್ನು ಶಿಫಾರಸು ಮಾಡಲು ಒಂದು ದಿನ ಮೊದಲು ರಾಜ್ಯಸಭಾ ಸಂಸದ ಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ರಾಜೀನಾಮೆ ನೀಡಿದರು. ಹೊರಹಾಕುವಿಕೆ. ಈ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವರು ಭಾರತವನ್ನು ತೊರೆದಿದ್ದರು, ಮತ್ತು ಅವರ ಪಾಸ್‌ಪೋರ್ಟ್ ಅನ್ನು ರದ್ದುಗೊಳಿಸಲಾಯಿತು. ತಮ್ಮ ರಾಜೀನಾಮೆ ಪತ್ರದಲ್ಲಿ, ಮಲ್ಯ ಅವರು "ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದ ಹಣಕಾಸು ಸೇವೆಗಳ ಇಲಾಖೆ, ಹಣಕಾಸು ಸಚಿವಾಲಯ, ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರವು ಸಂಸತ್ತಿನ ಸಮಿತಿಗೆ ವಾಸ್ತವಿಕವಾಗಿ ತಪ್ಪು ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಒದಗಿಸಿದೆ ಎಂದು ಆಘಾತಕ್ಕೊಳಗಾಗಿದ್ದೇನೆ" ಮತ್ತು "ತಮಗೆ ಸಿಗುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ತೀರ್ಮಾನಿಸಿದ ಕಾರಣ ರಾಜೀನಾಮೆ ನೀಡುತ್ತಿದ್ದೇನೆ" ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. ==ಉಲ್ಲೇಖಗಳು== {{reflist}} nbgvqo6fhv38ujq4sn9fddxhf9w25wx 1224272 1224271 2024-04-25T18:29:16Z 2409:40F2:2A:FD15:78B9:4CBF:E303:A57E ವ್ಯಾಕರಣ ತಿದ್ದಿದೆ wikitext text/x-wiki {{pp-semi-indef|small=yes}} {{short description|Indian businessman and politician}} {{Use dmy dates|date=August 2023}} {{Use British English|date=June 2012}} {{Infobox officeholder | name = ವಿಜಯ್ ಮಲ್ಯ | image = Vijaymallya.jpg | caption = 2008 ರಲ್ಲಿ ಮಲ್ಯ | birth_name = ವಿಜಯ್ ವಿಟ್ಟಲ್ ಮಲ್ಯ | nickname = ಕಿಂಗ್ ಆಫ್ ಗುಡ್ ಟೈಮ್ಸ್<ref>{{cite web | url=https://www.nytimes.com/2017/04/18/business/vijay-mallya-extradition.html | title=Vijay Mallya, Once India's 'King of Good Times', Is Arrested in London | newspaper=[[New York Times]] | first1=Amie |last1=Tsang |first2=Hari |last2=Kumar | date=18 April 2017 | access-date=7 March 2018}}</ref><ref>{{cite web | title=India's former 'King of Good Times' beer baron Vijay Mallya, is arrested in London | newspaper=Los Angeles Times | first1=Shashank |last1=Bengali |first2=M. N. |last2=Parth | date=18 April 2017 | url=https://www.latimes.com/world/asia/la-fg-india-tycoon-20170418-story.html | access-date=7 March 2018}}</ref> | birth_date = {{birth date and age|df=yes|1955|12|18}} | birth_place = [[ಮಂಗಳೂರು]], [[ಕರ್ನಾಟಕ]], [[ಭಾರತ]] | party = ಸ್ವತಂತ್ರ ಅಭ್ಯರ್ಥಿ | office = [[ಸಂಸದ]], [[ರಾಜ್ಯ ಸಭೆ]] | term_start = 1 July 2010 | term_end = 2 May 2016 | term_start1 = 10 April 2002 | term_end1 = 9 April 2008 | constituency1 = [[ಕರ್ನಾಟಕ]] | occupation = {{hlist|ಉದ್ಯಮಿ|ರಾಜಕಾರಣಿ}} | nationality = | spouse = {{plainlist| * {{marriage|ಸಮೀರಾ ತ್ಯಾಬ್ಜಿ ಮಲ್ಯ|1986|1987|reason=divorced}} * {{marriage|ರೇಖಾ ಮಲ್ಯ|1993}} }} | parents = ವಿಟ್ಟಲ್ ಮಲ್ಯ (ತಂದೆ) | children = 3, ಸಿದ್ಧಾರ್ಥ್ ಮಲ್ಯ ಒಳಗೊಂಡತೆ | residence = [[ಲಂಡನ್]], [[ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್]] | alma_mater = ಲಾ ಮಾರ್ಟಿನಿಯರ್ ಕಲ್ಕತ್ತಾ<br/>ಸೇಂಟ್. ಕ್ಸೇವಿಯರ್ ಕಾಲೇಜ್, ಕೋಲ್ಕತ್ತಾ }} '''ವಿಜಯ್ ವಿಟ್ಟಲ್ ಮಲ್ಯ''' (ಜನನ 18 ಡಿಸೆಂಬರ್ 1955) ಒಬ್ಬ ಭಾರತೀಯ ಪಲಯನಗೈದ ಮಾಜಿ ಉದ್ಯಮಿ<ref>{{Cite news|url=https://www.thehindu.com/news/national/list-of-fugitive-economic-offenders-living-abroad/article24600603.ece|title=List of fugitive economic offenders living abroad|author=The Hindu Net Desk|date=4 August 2018|work=The Hindu|access-date=20 August 2019|language=en-IN|issn=0971-751X}}</ref> ಮತ್ತು ರಾಜಕಾರಣಿ.<ref>{{Cite news |title=Vijay Mallya becomes first person to be declared a 'fugitive economic offender' under new law |work=The Economic Times |url=https://economictimes.indiatimes.com/news/politics-and-nation/vijay-mallya-becomes-first-person-to-be-declared-a-fugitive-economic-offender/articleshow/67394758.cms |access-date=16 July 2022}}</ref><ref>{{Cite news |date=11 July 2022 |title=List of fugitive economic offenders in India does not end with Vijay Mallya |work=Business Standard India |url=https://www.business-standard.com/article/current-affairs/list-of-fugitive-economic-offenders-in-india-does-not-end-with-vijay-mallya-122071100275_1.html |access-date=16 July 2022}}</ref> ಭಾರತದಲ್ಲಿನ ಆರ್ಥಿಕ ಅಪರಾಧಗಳ ಆರೋಪಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸಲು ಯುಕೆಯಿಂದ ಹಿಂದಿರುಗಿಸಲು, ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರವು ಹಸ್ತಾಂತರ ಮಾಡುವ ಪ್ರಯತ್ನದ ವಿಷಯವಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref name="ndtv20181210">{{cite web|url=https://www.ndtv.com/india-news/vijay-mallya-to-be-extradited-says-uk-judge-1960513|title=Vijay Mallya To Be Extradited Rules London Court: 10 Points|date=10 December 2018|website=NDTV.com}}</ref> ಮಾದಕ ಪಾನೀಯಗಳ ವ್ಯವಹಾರದಲ್ಲಿದ್ದ ಒಬ್ಬ ಉದ್ಯಮಿಯ ಮಗ, ಮಲ್ಯ ಭಾರತದ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಸ್ಪಿರಿಟ್ಸ್ ಕಂಪನಿಯಾದ [[ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಪಿರಿಟ್ಸ್]] ನ ಮಾಜಿ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ಯುನೈಟೆಡ್ ಬ್ರೂವರೀಸ್‌ನ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಗುಂಪು, ಭಾರತೀಯ ಕಾಂಗ್ಲೋಮರೇಟ್(ಕಂಪನಿ) ಪಾನೀಯ ಮದ್ಯ, ವಾಯುಯಾನ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯ, ರಿಯಲ್ ಎಸ್ಟೇಟ್ ಸೇರಿದಂತೆ ರಸಗೊಬ್ಬರಗಳ ವ್ಯಾಪಾರದ ಮೇಲೆ ಆಸಕ್ತಿ ಹೊಂದಿದ್ದರು. ಅವರು ಸ್ಯಾನೋಫೈ-ಭಾರತದ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿದ್ದರು (ಹಿಂದೆ ಹೋಎಚ್ಸ್ಟ್ ಎಜಿ ಮತ್ತು ಅವೆಂಟಿಸ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು) ಮತ್ತು 20 ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಬೇಯರ್ ಕ್ರಾಪ್ ಸೈನ್ಸ್ ನ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಹಲವಾರು ಇತರ ಕಂಪನಿಗಳಿಗೂ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿದ್ದರು.<ref name="tofler.in">{{Cite web|url=https://www.tofler.in/blog/indian-companies-in-news/10-companies-vijay-mallya-is-a-director-in/|title=10 Companies Vijay Mallya is a Director in|website=www.tofler.in|language=en-US|access-date=14 July 2017}}</ref> ಮಲ್ಯ ಅವರು ಕಿಂಗ್‌ಫಿಶರ್ ಏರ್‌ಲೈನ್ಸ್‌ನ ಸ್ಥಾಪಕ ಮತ್ತು ಮಾಜಿ ಮಾಲೀಕರಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಆಡಳಿತಕ್ಕೆ ಹೋಗುವ ಮೊದಲು ಫೋರ್ಸ್ ಇಂಡಿಯಾ ಫಾರ್ಮುಲಾ ಒನ್ ತಂಡದ ಮಾಜಿ ಸಹ-ಮಾಲೀಕರಾಗಿದ್ದರು. ಅವರು ರಾಯಲ್ ಚಾಲೆಂಜರ್ಸ್ ಬೆಂಗಳೂರು ಕ್ರಿಕೆಟ್ ತಂಡದ ಮಾಜಿ ಮಾಲೀಕರಾಗಿದ್ದಾರೆ. ==ರಾಜಕೀಯ ಜೀವನ== [[File:Vijay Mallya 300.jpg|thumb|upright|2010 ರಲ್ಲಿ ಮಲ್ಯ]] ಈ ಹಿಂದೆ ಅಖಿಲ ಭಾರತ ಜನತಾ ದಳದ ಸದಸ್ಯರಾಗಿದ್ದ ಮಲ್ಯ ಅವರು 2003 ರಲ್ಲಿ ಸುಬ್ರಮಣಿಯನ್ ಸ್ವಾಮಿ ನೇತೃತ್ವದ ಜನತಾ ಪಕ್ಷವನ್ನು ಸೇರಿದರು ಮತ್ತು 2010 ರವರೆಗೆ ಅದರ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಾರ್ಯಾಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿದ್ದರು. ಅವರು ತಮ್ಮ ತವರು ರಾಜ್ಯವಾದ ಕರ್ನಾಟಕದಿಂದ ಎರಡು ಬಾರಿ ಸ್ವತಂತ್ರ ಸದಸ್ಯರಾಗಿ ರಾಜ್ಯಸಭೆಗೆ ಆಯ್ಕೆಯಾದರು, ಮೊದಲು 2002 ರಲ್ಲಿ ಜನತಾ ದಳ (ಜಾತ್ಯತೀತ) ಮತ್ತು ಭಾರತೀಯ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಬೆಂಬಲದೊಂದಿಗೆ ಮತ್ತು ನಂತರ 2010 ರಲ್ಲಿ ಜನತಾ ದಳ(ಜಾತ್ಯತೀತ) ಮತ್ತು ಬಿಜೆಪಿ. 2 ಮೇ 2016 ರಂದು, ಮಲ್ಯ ಅವರು ಇನ್ನು ಮುಂದೆ ಸದನದ ಸದಸ್ಯರಾಗಬಾರದು ಎಂದು ರಾಜ್ಯಸಭೆಯ ನೈತಿಕ ಸಮಿತಿಯು ಘೋಷಿಸಿದ ಒಂದು ವಾರದ ನಂತರ ಮತ್ತು ಸಮಿತಿಯು ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ಸಭೆ ಸೇರುವ ಮೊದಲು ಅವರನ್ನು ಶಿಫಾರಸು ಮಾಡಲು ಒಂದು ದಿನ ಮೊದಲು ರಾಜ್ಯಸಭಾ ಸಂಸದ ಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ರಾಜೀನಾಮೆ ನೀಡಿದರು. ಹೊರಹಾಕುವಿಕೆ. ಈ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವರು ಭಾರತವನ್ನು ತೊರೆದಿದ್ದರು, ಮತ್ತು ಅವರ ಪಾಸ್‌ಪೋರ್ಟ್ ಅನ್ನು ರದ್ದುಗೊಳಿಸಲಾಯಿತು. ತಮ್ಮ ರಾಜೀನಾಮೆ ಪತ್ರದಲ್ಲಿ, ಮಲ್ಯ ಅವರು "ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದ ಹಣಕಾಸು ಸೇವೆಗಳ ಇಲಾಖೆ, ಹಣಕಾಸು ಸಚಿವಾಲಯ, ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರವು ಸಂಸತ್ತಿನ ಸಮಿತಿಗೆ ವಾಸ್ತವಿಕವಾಗಿ ತಪ್ಪು ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಒದಗಿಸಿದೆ ಎಂದು ಆಘಾತಕ್ಕೊಳಗಾಗಿದ್ದೇನೆ" ಮತ್ತು "ತಮಗೆ ಸಿಗುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ತೀರ್ಮಾನಿಸಿದ ಕಾರಣ ರಾಜೀನಾಮೆ ನೀಡುತ್ತಿದ್ದೇನೆ" ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. ==ಉಲ್ಲೇಖಗಳು== {{reflist}} eoghconbpvcnn7spl7mj22fnqbco4pm 0 14722 1224338 1167910 2024-04-26T10:59:36Z InternetArchiveBot 69876 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{Quote_box| width=20em|align=|right|quote= <center>'''ಛತ್ತೀಸ್‍ಘಡ್'''</center> <poem> *ಹೆಸರು= ಛತ್ತೀಸ್‍ಘಡ್| छत्तीसगढ़ * ವಿಧ = ರಾಜ್ಯ *ನಕ್ಷೆ = [[File:IN-CT.svg|thumb|ಚತ್ತಿಸ್‍ಗಡ]] * ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಛತ್ತೀಸ್‍ಘಡ್‍ನ ಸ್ಥಳ * ದೇಶ = ಭಾರತ {{flag|ಭಾರತ}} * ಸ್ಥಾಪನೆ =ರಾಜ್ಯ * ಸ್ಥಾಪನೆ = ೧ ನವೆಂಬರ್ ೨೦೦೦ *ಜಿಲ್ಲೆ = ೨೭ (೯ ಹೊಸ ಜಿಲ್ಲೆ) * ನಗರ ಹೆಸರು= ರಾಜಧಾನಿ ರಾಯ್ಪುರ್ *ಶ್ರೇಣಿ = ಅತಿ ದೊಡ್ಡ ನಗರ *ಉನ್ನತ ಅಧಿಕಾರ = ರಾಜ್ಯಪಾಲ * ಅಧಿಕಾರಿಯ ಹೆಸರು = ಆನಂದಿ ಬೆನ್ ಪಟೇಲ್ *ನಾಯಕ = ಮುಖ್ಯ ಮಂತ್ರಿ *ನಾಯಕನ ಹೆಸರು = ಭೂಪೇಶ್ ಬಾಗೇಲ್ *ರಾಜಕೀಯ ಪಕ್ಷ= ಭಾರತೀಯ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ * ಚುನಾಯಿತ ಸಭೆ = ವಿಧಾನ ಮಂಡಲ * ಸಭೆ ವಿಧ = ಏಕಸಭೆ (೯೦ ಸ್ಥಾನಗಳು) * ಸಂಸತ್ ಪ್ರಾತಿನಿಧ್ಯ ರಾಜ್ಯಸಭಾ= 5 * ಸಂಸತ್‍ ಲೋಕಸಭೆ =11 * ಸಬೆಯ ಅವಧಿ = ೫ (ವರ್ಷ ೨೦೧೦) * ನ್ಯಾಯಾಂಗ = ಉಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯ * ಸ್ಥಾನ = ಛತ್ತೀಸ್‍ಘಡ್ ಉಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯ * ಮಾಪನ = Metric * ವಿಸ್ತೀರ್ಣ_km2 = 135194 * ವಿಸ್ತೀರ್ಣ ಶ್ರೇಣಿ = 10th * ಒಟ್ಟು ಜನಸಂಖ್ಯೆ = 25540196 * ಒಟ್ಟು ಜನಸಂಖ್ಯೆ = ೨೦೧೧ * ಒಟ್ಟು ಜನಸಂಖ್ಯೆ ಶ್ರೇಣಿ = 16th *ಒಟ್ಟು ಜನಸಂಖ್ಯೆ ಸಾಂದ್ರತೆ_km2 = auto * ಕಾಲ = IST * ಸಮಯ= +05:30 </poem> .}} *'''ಛತ್ತೀಸ್‌ಘಡ್''' ([[ಛತ್ತೀಸ್‌ಘಡಿ ಭಾಷೆ|ಛತ್ತೀಸ್‍ಘಡಿ]] /[[ಹಿಂದಿ]]: छत्तीसगढ़) ಮಧ್ಯ[[ಭಾರತ|ಭಾರತದ]] ಒಂದು ರಾಜ್ಯವಾಗಿದ್ದು [[ಮಧ್ಯ ಪ್ರದೇಶ|ಮಧ್ಯಪ್ರದೇಶ]]ದ ಆಗ್ನೇಯ ಮೂಲೆಯಲ್ಲಿರುವ ೧೬ [[ಛತ್ತೀಸ್‌ಘಡಿ ಭಾಷೆ|ಛತ್ತೀಸ್‌ಘಡಿ ಭಾಷೆಯನ್ನು]] ಮಾತನಾಡುವ ಜಿಲ್ಲೆಗಳು ಒಂದುಗೂಡಿ, ನವೆಂಬರ್ ಒಂದು, ೨೦೦೦ದಂದು ರಾಜ್ಯವಾಗಿ ಘೋಷಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿತು. [[File:Map Chhattisgarh state and districts.png|thumb|320px|ಛತ್ತೀಸ್ಗಢ ರಾಜ್ಯ ಮತ್ತು ಜಿಲ್ಲೆಗಳ ನಕ್ಷೆ]] *[[ರಾಯ್ಪುರ್]] ಈ ರಾಜ್ಯದ ರಾಜಧಾನಿಯಾಗಿದೆ. ಇದು ಭಾರತದ ಹತ್ತನೆಯ ಅತಿ ದೊಡ್ಡ ರಾಜ್ಯವಾಗಿದ್ದು ಇದರ ವಿಸ್ತೀರ್ಣ ೫೨,೧೯೯ ಚದರ ಮೈಲಿಗಳಾಗಿದೆ (೧೩೫,೧೯೪&nbsp;km²). ಛತ್ತೀಸ್‍ಘಡಿನ ಗಡಿಗಳು ಹೀಗಿವೆ; ವಾಯುವ್ಯದಲ್ಲಿ [[ಮಧ್ಯ ಪ್ರದೇಶ]], ಪಶ್ಚಿಮದಲ್ಲಿ [[ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ]], ದಕ್ಷಿಣಕ್ಕೆ ತೆಲಂಗಾಣ, ಪೂರ್ವಕ್ಕೆ [[ಒಡಿಶಾ]], ಈಶಾನ್ಯಕ್ಕೆ [[ಝಾರ್ಖಂಡ್]] ಮತ್ತ್ತು ಉತ್ತರಕ್ಕೆ [[ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶ]]. *{೦)ಛತ್ತೀಸ್ ಘರೀ ಭಾಷೆ{/0}, ಯು ಪೂರ್ವಭಾಗದ [[ಹಿಂದಿ|ಹಿಂದಿಯ]] ಒಂದು ಪ್ರಕಾರವಾಗಿದ್ದು, ಈ ರಾಜ್ಯದ ಪ್ರಮುಖ ಭಾಷೆಯಾಗಿದೆ ಹಾಗೂ ಹಿಂದಿ ಭಾಷೆಯೊಡನೆ ಈ ರಾಜ್ಯದ ಅಧಿಕೃತ ರಾಜ್ಯಭಾಷೆಯಾಗಿ ಸ್ಥಾನ ಪಡೆದಿದೆ. ಹಲವಾರು ಬುಡಕಟ್ಟಿನ ಹಾಗೂ ಕೆಲವು [[ದ್ರಾವಿಡ ಭಾಷೆಗಳು|ದ್ರಾವಿಡ]] ಭಾಷಾ ಪ್ರಭಾವಿತ ಭಾಷಾ ರೂಪಗಳೂ ಅಥವಾ ಭಾಷೆಗಳೂ ಛತ್ತೀಸ್ ಘಡ್ ನ ವಿವಿಧ ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಮಾತನಾಡಲ್ಪಡುತ್ತವೆ. *ಛತ್ತೀಸ್ ಘಡ್ ಮೂಲತಃ ಒಂದು ಗ್ರಾಮೀಣ ರಾಜ್ಯವೇ ಆಗಿದ್ದು ನಗರಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ೨೦% ಜನರು ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಛತ್ತೀಸ್ ಘಡ್ ನ ೨೦೦೪ನೆಯ ಇಸವಿಯ ರಾಜ್ಯದ ಗೃಹ ಉತ್ಪನ್ನವು ಒಟ್ಟಾರೆ ೧೨ ಬಿಲಿಯನ್ ಯು.ಎಸ್.ಡಾಲರ್ ಗಳಷ್ಟು ಎಂದು ಇಂದಿನ ಮೌಲ್ಯಗಳ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಅಂದಾಜಿಸಲಾಗಿದೆ. ವಿಭಾಗವಾದನಂತರ, ಈ ಖನಿಜ-ಶ್ರೀಮಂತ ರಾಜ್ಯವು ಹಳೆಯ ಮಧ್ಯಪ್ರದೇಶವು ಉತ್ಪಾದಿಸುತ್ತಿದ್ದ ಅದಿರಿನ ೩೦%ದಷ್ಟನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸುತ್ತದೆ. *ಈ ರಾಜ್ಯದ ಹಣಕಾಸು ವ್ಯವಸ್ಥೆಗೆ ಭಿಲಾಯ್ ಉಕ್ಕಿನ ಕಾರ್ಖಾನಿಯ ಅಸ್ಥಿತ್ವ, ೆಸ್.ಇ.ಸಿ. ರೈಲ್ವೇ ವಿಭಾಗ, , BALCO ಅಲ್ಯುಮಿನಿಯಂ ಕಾರ್ಖಾನೆ (ಕೊರ್ಬಾ), ಮತ್ತು ನ್ಯಾಷನಲ್ ಪವರ್ ಥರ್ಮಲ್ ಕಾರ್ಪೊರೇಷನ್ (NTPC) ನ ಕೊರ್ಬಾ ಮತ್ತು ಸಿಪಾಟ್ (ಬಿಲಾಸ್ ಪುರ್) ವಿಭಾಗಗಳು ಹಾಗೂ ಸೌತ್ ಈಸ್ಟ್ರನ್ ಕೋಲ್ ಫೀಲ್ಡ್ಸ್ ಲಿಮಿಟೆಡ್ (SECL) ಗಳು ಸುಭದ್ರತೆಯನ್ನು ಒದಗಿಸಿವೆ. *ಕೊರ್ಬಾ ಮತ್ತು ಬಿಲಾಸ್ ಪುರ್ ಈ ರಾಜ್ಯದ ಶಕ್ತಿ ಕೇಂದ್ರಗಳಾಗಿದ್ದು, ಈ ಸ್ಥಳಗಳಿಂದ ಭಾರತದ ಇತರ ರಾಜ್ಯಗಳಿಗೆ ವಿದ್ಯುತ್ತನ್ನು ಸರಬರಾಜು ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಛತ್ತೀಸ್ ಘಡ್ ನ ದಕ್ಷಿಣ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಕಬ್ಬಿಣದ ಅದಿರು ಲಭ್ಯವಿದ್ದು ಎನ್.ಎಂ.ಡಿ.ಸಿ.ಯು ಅದಿರು ಉತ್ಖನನಕಾರ್ಯದಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿದ್ದು ಭಾರತದ ಕಬ್ಬಿಣದ ಬೇಡಿಕೆಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸುವುದೇ ಅಲ್ಲದೆ ಇತರ ದೇಶಗಳಿಗೂ ಕಬ್ಬಿಣವನ್ನು ರಫ್ತು ಮಾಡುತ್ತಿದೆ. ಎನ್.ಎಂ.ಡಿ.ಸಿ. ದಾಂತೇವಾಡಾ ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿದೆ. ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಇಎಸ್ ಎಸ್ ಎ ಆರ್ ಪೈಪ್ ಲೈನುಗಳ ಮೂಲಕ ಕಬ್ಬಿಣವನ್ನು ವಿಶಾಖಪಟ್ಟಣಕ್ಕೆ ರವಾನೆ ಮಾಡಲಾರಂಭಿಸಿದೆ. ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಮೂರು ಹೊಸ ಶಕ್ತಿ ಉತ್ಪಾದನಾ ಕಾರ್ಖಾನೆಗಳನ್ನು ಸುರಾಜೂರ್ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಭೈಯಾತಾನ್ ಮತ್ತು ಪ್ರೇಮ್ ನಗರ್ ಗಳಲ್ಲಿ ಆರಂಭಿಸಲು ಆಲೋಚಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ಶಕ್ತಿ ಉತ್ಪಾದನಾ ಕೇಂದ್ರಗಳನ್ನು ಆರಂಭಿಸಲು ಹಲವಾರು ಖಾಸಗಿ ಕಂಪನಿಗಳು ಒಂದೊಂದಾಗಿ ಹಾಗೂ ಒಟ್ಟಾಗಿ ಛತ್ತೀಸ್ ಘಡ್ ಸರ್ಕಾರದೊಡನೆ ಮುಂಕರಾರು ಪತ್ರಕ್ಕೆ ಸಹಿ ಹಾಕಿವೆ. *ಈ ರಾಜ್ಯವು ಜತ್ರೋಫಾ ಗಿಡಗಳನ್ನು ನೆಟ್ಟು ತನ್ಮೂಲಕ ಜೈವಿಕ ಇಂಧನವನ್ನು ಹೊಂದಿ ೨೦೧೫ರ ವೇಳೆಗೆ ಸ್ವಾವಲಂಬಿಯಾಗುವಂತಹ ಒಂದು ಆಶಾಪೂರಿತ ಯೋಜನೆಯನ್ನೂ ಹಮ್ಮಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಲಿದೆ. [[File:Seal of Chhattisgarh.png|thumb|right| Logo- Chattis Gad]] == ಹೆಸರಿನ ಮೂಲ == ಈ ರಾಜ್ಯಕ್ಕೆ ಛತ್ತೀಸ್ ಘಡ್ ಎಂದು ಹೆಸರು ಬರಲು ಕಾರಣ ಅದರಲ್ಲಿ ಅಡಕವಾಗಿರುವ ರಾಜರುಗಳು ಆಳುತ್ತಿದ್ದ ರಾಜ್ಯಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ ೩೬ ಆಗಿದುವುದು!(''ಛತ್ತೀಸ್'' ಎಂದರೆ "೩೬", ಮತ್ತು ''ಘಡ್'' ಎಂದರೆ "ಕೋಟೆ"). ಆ ಮೂವತ್ತಾರು ಯಾವುವೆಂದರೆ : ೧- ರತನ್ ಪುರ್, ೨- ವಿಜಯ್ ಪುರ್, ೩- ಖರೌಂಡ್, ೪- ಮಾರೋ, ೫- ಕೌಟ್ ಘಡ್, ೬- ನವಾಘಡ್, ೭- ಸೋಂಧಿ, ೮- ಔಖರ್, ೯- ಪದರ್ ಭಟ್ಟ, ೧೦- ಸೆಮ್ರಿಯಾ, ೧೧- ಚಂಪಾ, ೧೨- ಲಾಫಾ, ೧೩- ಛುರಿ, ೧೪- ಕೆಂಡ, ೧೫- ಮಾಟಿನ್, ೧೬- ಅಪರೋರಾ, ೧೭- ಪೆಂಡ್ರಾ, ೧೮- ಕುಕುಟಿ-ಖಂಡ್ರಿ, ೧೯- ರಾಜ್ ಪುರ್, ೨೦- ಪಟಾನ್, ೨೧- ಸಿಮಗಾ, ೨೨- ಸಿಂಗಾರ್ ಪುರ್, ೨೩- ಲವನ್, ೨೪- ಒಮೇರಾ, ೨೫- ದುರ್ಗ್, ೨೬- ಸರಧಾ, ೨೭- ಸಿರಸಾ, ೨೮- ಮೆನ್ ಹದಿ, ೨೯- ಖಲ್ಲಾರಿ, ೩೦- ಸಿರ್ ಪುರ್, ೩೧- ಫಿಗೇಶ್ವರ್, ೩೨- ರಾಜಿಮ್, ೩೩- ಇಂಘನ್ ಘಡ್, ೩೪- ಸುವರ್ಮರ್, ೩೫- ತೆಂಗನ್ ಘಡ್ ಮತ್ತು ೩೬- ಅಕಾಲ್ ತಾರಾ.<ref>ಡಾ. ಭಗವಾನ್ ಸಿಂಗ್ ವರ್ಮ, " ಛತ್ತೀಸ್‌ಘಡ್ ಕಾ ಇತಿಹಾಸ್ " {ಹಿಂದಿಯಲ್ಲಿ}, ಮಧ್ಯ ಪ್ರದೇಶ್ ಹಿಂದಿ ಗ್ರಂಥ್ ಅಕಾಡೆಮಿ, ಭೂಪಾಲ್(M.P.), ೪ನೆಯ ಆವೃತ್ತಿ(೨೦೦೩), ಪುಟ ೭</ref> == ಭೌಗೋಳಿಕತೆ == ಈ ರಾಜ್ಯದ ಉತ್ತರ ಮತ್ತು ದಕ್ಷಿಣ ಭಾಗಗಳು ಬೆಟ್ಟಗುಡ್ಡಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ್ದು, ಮಧ್ಯಭಾಗವು ಫಲವತ್ತಾದ ಸಮತಟ್ಟುಪ್ರದೇಶವಾಗಿದೆ. ರಾಜ್ಯದ ೪೪% ಭಾಗವು ಕಾಡುಗಳಿಂದ ಆವೃತವಾಗಿದೆ. ರಾಜ್ಯದ ಉತ್ತರಭಾಗವು ನಹತ್ತರವಾದ ಸಿಂಧು-ಗಂಗಾ ಸಮತಟ್ಟುಪ್ರದೇಶದ ತುದಿಯಲ್ಲಿದೆ: ರೈಹಾಂಡ್ ನದಿಎಂಬ ಗಂಗಾನದಿಯ ಉಪನದಿಯು ಈ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಹರಿಯುತ್ತದೆ. ಸತ್ಪುರ ಬೆಟ್ಟಗಳ ಪೂರ್ವದ ತುದಿ ಮತ್ತು and the ಛೋಟಾ ನಾಗ್ ಪುರ್ ಪ್ರಸ್ಥಭೂಮಿಯ ಪಶ್ಚಿಮ ತುದಿಗಳು ಪೂರ್ವ-ಪಶ್ಚಿಮ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಬೆಟ್ಟಗಳ ಸರಮಾಲೆಯನ್ನೇ ಉಂಟುಮಾಡಿ ಮಹಾನದಿ ನದಿಯ ಪ್ರಾಂತ್ಯವನ್ನು ಸಿಂಧು-ಗಂಗಾ ಸಮತಟ್ಟು ಪ್ರದೇಶದಿಂದ ಬೇರ್ಪಡಿಸುತ್ತದೆ. ರಾಜ್ಯದ ಮಧ್ಯಭಾಗವು ಮಹಾನದಿ ಮತ್ತು ಅದರ ಉಪನದಿಗಳ ಮೇಲ್ದಂಡೆಯಲ್ಲಿದ್ದು, ಬಹಳ ಫಲವತ್ತಾದ ಈ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ [[ಅಕ್ಕಿ|ಬತ್ತ]]ದ ಕೃಷಿ ಹುಲುಸಾಗಿ ನಡೆಯುತ್ತದೆ. ಮಹಾನದಿಯ ಮೇಲ್ದಂಡೆಯು [[ನರ್ಮದಾ ನದಿ|ನರ್ಮದಾ]]ನದಿಯ ಮೇಲ್ದಂಡೆಯಿಂದ ಪಶ್ಚಿಮದ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಮಾಯ್ಕಲ್ ಬೆಟ್ಟಗಳಿಂದ (ಈ ಬೆಟ್ಟಗಳೂ ಸತ್ಪುರ ಬೆಟ್ಟಗಳ ಸಾಲಿನವೇ)ಬೇರ್ಪಡಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ ಹಾಗೂ ಪೂರ್ವದ ಒಡಿಶಾದ ಸಮತಲ ಪ್ರದೇಶಗಳು ಬೆಟ್ಟಗಳ ಸಾಲುಗಳಿಂದ ಬೇರ್ಪಡಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿವೆ. ರಾಜ್ಯದ ದಕ್ಷಿಣಭಾಗವು ಡೆಕನ್ ಪ್ರಸ್ಥಭೂಮಿಯಲ್ಲಿದ್ದು ಗೋದಾವರಿ ನದಿ ಮತ್ತು ಅದರ ಉಪನದಿಯಾದ ಇಂದ್ರಾವತಿ ನದಿಗಳು ಈ ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ನೀರೆರೆಯುತ್ತವೆ. ಮಹಾನದಿಯು ಈ ರಾಜ್ಯದ ಪ್ರಮುಖ ನದಿಯಾಗಿದೆ. ಇತರ ಮುಖ್ಯ ನದಿಗಳೆಂದರೆ ಹಸ್ದೋ (ಮಹಾನದಿಯ ಉಪನದಿ), ರಿಹಾಂದ್, ಇಂದ್ರಾವತಿ, ಜೋಂಕ್ ಮತ್ತು ಅರ್ಪಾ ಇದು ಮಧ್ಯಪ್ರದೇಶದ ಪೂರ್ವಭಾಗದಲ್ಲಿದೆ. ಮಾವೋವಾದಿಗಳ ದಂಗೆಯು ಈ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿನ ಅಸ್ಥಿರತೆಗೆ ಮೂಲಕಾರಣವಾಗಿದೆ; ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಆ ದಂಗೆಕೋರರು ಮುತ್ತಿಗೆ ಹಾಕಿ ನಲವತ್ತು ಪೊಲೀಸರನ್ನು ಕೊಂದರು. == ಸಾರಿಗೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆ == ರಾಜ್ಯದ ರೈಲು ಸಂಪರ್ಕವು ಭಾರತೀಯ ರೈಲ್ವೇಯ ಆಗ್ನೇಯಮಧ್ಯ ರೈಲ್ವೇ ವಲಯದ ಪ್ರಮುಖ ವಲಯಕೇಂದ್ರವಾದ ಬಿಲಾಸ್ ಪುರ್ ನ ಸುತ್ತಮುತ್ತ ಕೇಂದ್ರಿತವಾಗಿದೆ. ಮತ್ತೊಂದು ಪ್ರಮುಖ ರೈಲ್ವೇ ಕೂಡುದಾಣವೆಂದರೆ ರಾಯ್ ಪುರ್; ಇದಲ್ಲದೆ ದುರ್ಗ್ ಕೂಡುದಾಣವೂ ಒಂದು ಮುಖ್ಯ ನಿಲ್ದಾಣವಾಗಿದ್ದು ಅಲ್ಲಿಂದ ದೂರದೂರಕ್ಕೆ ಸಾಗುವ ಹಲವಾರು ಟ್ರೈನುಗಳು ಹೊರಡುತ್ತವೆ. ಈ ಮೂರೂ ಕೂಡುದಾಣಗಳು ಭಾರತದ ಪ್ರಮುಖ ನಗರಗಳಿಗೆ ಉತ್ತಮವಾದ ಸಂಪರ್ಕವನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ. ರಸ್ತೆಸಾರಿಗೆ ಸೌಲಭ್ಯಗಳು ಸಹ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ನಿಧಾನವಾಗಿ ಉತ್ತಮಗೊಳ್ಳುತ್ತಿವೆ. ಹೆದ್ದಾರಿ ೬ (ಮುಂಬೈಯಿಂದ ಕೋಲ್ಕತ್ತಾಗೆ) ಈ ರಾಜ್ಯದ ಮೂಲಕ ಹಾದುಹೋಗುತ್ತದೆ. ಅಲ್ಲದೆ ಈ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಹೆದ್ದಾರಿ ೪೩ ಸಹ ಇದ್ದು, ಇದು ರಾಯ್ ಪುರ್ ನಿಂದ ಶುರುವಾಗಿ ವಿಶಾಖಪಟ್ಟಣವನ್ನು ತಲುಪುತ್ತದೆ. ಹೆದ್ದಾರಿ೧೬ ಹೈದರಾಬಾದ್ ನಲ್ಲಿ ಆರಂಭವಾಗಿ ದಾಂತೇವಾಡಾ ಜಿಲ್ಲೆಯ [[ಭೂಪಾಲ್|ಭೂಪಾಲ್‌ಪಟ್ನಮ್]] ನಲ್ಲಿ ಕೊನೆಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಹೆದ್ದಾರಿ ೭೮ ಕತ್ನಿ (MP) ಯಲ್ಲಿ ಆರಂಭವಾಗಿ ends at ಗುಮ್ಲಾ (ಝಾರ್ಖಂಡ್)ನಲ್ಲಿ ಕೊನೆಗೊಳ್ಳುವುದಾಗಿದ್ದು ಕೊರಿಯಾ, ಸೂರಜ್ ಪುರ್, ಸರ್ಗುಜಾ, ಜಶ್ ಪುರ್ ಜಿಲ್ಲೆಗಳನ್ನು ಹಾದು ಹೋಗುತ್ತದೆ. ಈ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಒಟ್ಟು ೧೧ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಹೆದ್ದಾರಿಗಳಿವೆ (೨,೨೨೫ ಕಿಲೋಮೀಟರ್ ಗಳು). ಈ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿನ ವೈಮಾನಿಕ ಸೌಲಭ್ಯಗಳು ಕಡಿಮೆ. ವ್ಯಾವಹಾರಿಕವಾಗಿ ನಡೆಸುತ್ತಿರುವ ಏಕೈಕ ವಿಮಾನನಿಲ್ದಾಣವು ರಾಜಧಾನಿಯಾದ ರಾಯ್ ಪುರ್ ನಲ್ಲಿದೆ. ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ರಾಯ್ ಪುರ್ ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಯಾಣಿಕರ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಗಮನಾರ್ಹವಾದ ಇಳಿಮುಖ ಕಂಡುಬಂದಿದೆ. ರಾಯ್ ಪುರ್ ದೇಶದ ಪ್ರಮುಖ ಮಗರಗಳೊಡನೆ ಸಂಪರ್ಕವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಅವು ಯಾವುವೆಂದರೆ: [[ದೆಹಲಿ]] (ದಿನಕ್ಕೆ ೩ ಫ್ಲೈಟ್ ಗಳು), ಬಾಂಬೆ (೨ ಫ್ಲೈಟ್ ಗಳು), [[ಕೊಲ್ಕತ್ತ|ಕೋಲ್ಕತ್ತಾ]] (೨), [[ಭೂಪಾಲ್]] (೨), ಇಂದೋರ್ (೨), ಮತ್ತು ಚೆನ್ನೈ(೧). ಅಲ್ಲದೆ ಇತರ ಜಾಗಗಳಿಗೂ ಸಂಪರ್ಕವಿದೆ. ಅವೆಂದರೆ:ಜೈಪುರ್ (ದಿನಕ್ಕೆ ಒಂದು ಫ್ಲೈಟ್), ನಾಗ್ ಪುರ್ (೨ ಫ್ಲೈಟ್ ಗಳು), ಭುವನೇಶ್ವರ್, ಅಹಮದಾಬಾದ್ (೨), ಗ್ವಾಲಿಯರ್, ವೈಝಾಗ್ ಮತ್ತು ಹೈದರಾಬಾದ್(೨). == ಆರ್ಥಿಕ ಸ್ಥಿತಿ == ಇತ್ತೀಚಿನ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಛತ್ತೀಸ್ ಘಡ್ ನ (೦}ವಾಣಿಜ್ಯವು ಕ್ಷಿಪ್ರಗತಿಯಲ್ಲಿ ಬೆಳೆದಿದೆ: ೨೦೦೪-೦೫ರಿಂದ ೨೦೦೮-೦೯ರ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ GDP ೭.೩೫%ರಷ್ಟು ಬೆಳೆಯಿತು. ರಾಜ್ಯದ ೮೦%ಗಿಂತಲು ಹೆಚ್ಚು ಜನ [[ಕೃಷಿ|ವ್ಯವಸಾಯ]]ವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿದ್ದಾರೆ ಹಾಗೂ ರಾಜ್ಯದ ೪೩%ರಷ್ಟು ಜಮೀನು ಕೃಷಿಭರಿತವಾಗಿದೆ. ಇಲ್ಲಿನ ಪ್ರಮುಖ ಬೆಳೆಗಳು ಬತ್ತ, ಗೋಧಿ, [[ಮೆಕ್ಕೆ ಜೋಳ|ಜೋಳ]], ಕಡಲೆಕಾಯಿ, ಧಾನ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ತೈಲಬೀಜಗಳು. ಛತ್ತೀಸ್ ಘಡ್ ಅನ್ನು "ಭಾರತದ ಅನ್ನದ ಪಾತ್ರೆ" ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಉತ್ತಮವಾದ ನೀರಾವರಿ ಪದ್ಧತಿಯಿದ್ದು ಹಲವಾರು ನದಿಗಳಿಗೆ ಅಡ್ಡಲಾಗಿ ಅಣೆಕಟ್ಟುಗಳು ಮತ್ತು ಹಲವಾರು ಕಾಲುವೆಗಳು ನಿರ್ಮಿತವಾಗಿವೆ. ರಾಜ್ಯದ ೪೧.೩೩%ರಷ್ಟು ವಿಸ್ತೀರ್ಣವು ಕಾಡುಗಳಿಂದ ಆವೃತವಾಗಿದೆ(ಭಾರತೀಯ ಅರಣ್ಯ ಸೇವೆಯ ಇತ್ತೀಚಿನ ವರದಿಯ ಪ್ರಕಾರ) ಹಾಗೂ ಅರಣ್ಯಗಳು ಮರ, ರಂಡು ಎಲೆಗಳು, [[ಜೇನು]] ಮತ್ತು ಬಂಗಾರದ ಅರಗಿನಿಂದ ತುಂಬಿ ತುಳುಕುತ್ತಿವೆ. ಛತ್ತೀಸ್ ಘಡ್ ನ ಖನಿಜ ಸಂಪತ್ತೂ ಶ್ರೀಮಂತವೇ. ಅದು ದೇಶದ ೨೦%ನಷ್ಟು ಉಕ್ಕು ಮತ್ತು ಸಿಮೆಂಟ್ ಅನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸುತ್ತದೆ. ಕಬ್ಬಿಣದ ಅದಿರು, ಸುಣ್ಣದಕಲ್ಲು, ಮೆಗ್ನೀಶಿಯಮ್ ಸುಣ್ಣದ ಕಲ್ಲು, ಕಲ್ಲಿದ್ದಲು, ಹಾಗೂ ಬಾಕ್ಸೈಟ್ ಗಳು ಹೇರಳವಾಗಿ ದೊರೆಯುತ್ತವೆ. [[ತವರ|ಸತು]] ಅದಿರನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸುವ ದೇಶದ ಏಕೈಕ ರಾಜ್ಯವಿದು. ಇತರ ಖನಿಜಗಳೆಂದರೆ ಕೊರಾಂಡಮ್, [[ಗಾರ್ನೆಟ್ (ಖನಿಜ)|ಗಾರ್ನೆಟ್]], ಕ್ವಾರ್ಟ್ಝ್, ಅಮೃತಶಿಲೆ ಮತ್ತು [[ವಜ್ರ|ವಜ್ರಗಳು]]. ರಾಜ್ಯದ ಗಮನಾರ್ಹ ಆದಾಯಕ್ಕೆ ಇಲ್ಲಿನ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳ ಕೊಡುಗೆ ದೊಡ್ಡದು. ರಾಜ್ಯ-ಸ್ವಾಮ್ಯದ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳ ಪೈಕಿ ಭಿಲಾಯ್ ಉಕ್ಕಿನ ಕಾರ್ಖಾನೆ ಮತ್ತು ಎನ್.ಟಿ.ಪಿ.ಸಿ. ಸಹ ಸೇರಿವೆ.ದೊಡ್ಡ ಖಾಸಗಿ ಕಂಪನಿಗಳೆಂದರೆ ಬಾಲ್ಕೋ (ಸ್ಟೆರ್ಲೈಟ್ ಕೈಗಾರಿಕೆ), ಲಾಫಾರ್ಗೆ ಮತ್ತು ಜಿಂದಾಲ್ ಸ್ಟೀಲ್. == ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ == {{main|Tourism in Chhattisgarh}} [[ಚಿತ್ರ:Chitrakot panoramic.jpg|right|280px|thumb|ಛತ್ತೀಸ್‌ಘಡ್ ನ ಸೂರಜ್ ಪುರ್ ನ ಚಿತ್ರಕೂಟ ಜಲಪಾತ, ಜಗ್ ದಾಲ್ ಪುರ್, ಕುದರ್ ಘರ್ ದೇವಸ್ಥಾನಗಳ ಪಕ್ಷಿನೋಟ.]] [[ಭಾರತ|ಭಾರತದ]] ಹೃದಯಭಾಗದಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿತವಾಗಿರುವ ಛತ್ತೀಸ್ ಘಡ್ ಶ್ರೀಮಂತ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಪರಂಪರೆಯನ್ನೂ, ಆಕರ್ಷಕ ನೈಸರ್ಗಿಕ ವೈವಿಧ್ಯಗಳನ್ನೂ ಹೊಂದಿದೆ. ಹಲವಾರು ಪುರಾತನ ಸ್ಮಾರಕಗಳು, ಅಪರೂಪದ ಕಾಡುಪ್ರಾಣಿಗಳು, ಬಹಳ ಕುಶಲತೆಯಿಂದ ಕೆತ್ತನೆ ಮಾಡಿದ ಶಿಲ್ಪಗಳಿರುವ [[ದೇವಸ್ಥಾನ|ದೇಗುಲ]]ಗಳು, [[ಬುದ್ಧ|ಬೌದ್ಧಧರ್ಮಸಂಬಂಧಿತ]] ಸ್ಥಳಗಳು, ಅರಮನೆಗಳು, ಜಲಪಾತಗಳು, ಗುಹೆಗಳು, ಬಂಡೆಯ ಮೇಲಿನ ಕುಂಚಕಲೆಗಳು ಮತ್ತು ಬೆಟ್ಟದ ಪ್ರಸ್ಥಭೂಮಿಗಳು ಈ ರಾಜ್ಯಾದ್ಯಂತ ಕಂಡುಬರುತ್ತವೆ. ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಬಹುತೇಕ ತಾಣಗಳು ಯಾರೂ ಮಟ್ಟದೆ, ಯಾರೂ ಇಂದಿನವರೆಗೂ ಪ್ರವೇಶಿಸದಂತಹವಾಗಿವೆ ಹಾಗೂ ಪ್ರವಾಸಿಗರಿಗೆ ಒಂದು ವಿಶಿಷ್ಟವಾದ ಮತ್ತು ವಿಭಿನ್ನವಾದ ಅನುಭವವನ್ನು ನೀಡುತ್ತವೆ; ಬಹಳವೇ ಜನನಿಬಿಡವಾದ ಇತರ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಪ್ರವಾಸಿ ತಾಣಗಳಿಗಿಂತಲೂ ಇದು ವಿಶೇಷವಾದ ಆಕರ್ಷಣೆ ಹೊಂದಿದೆ. ಪ್ರಮುಖವಾದ ಪ್ರವಾಸಿತಾಣಗಳಲ್ಲಿನ ಜನಜಂಗುಳಿಯಿಂದ ಬೇಸತ್ತ ಪ್ರವಾಸಿಗರಿಗೆ ಬಸ್ತಾರ್ ಜಿಲ್ಲೆಯು ತನ್ನ ವಿಶಿಷ್ಟವಾದ ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಮತ್ತು ಪರಿಸರದ ಲಕ್ಷಣಗಳಿಂದ ಮನಕ್ಕೆ ಮುದ ನೀಡುತ್ತದೆ. ಹಸಿರು ರಾಜ್ಯವಾದ ಛತ್ತೀಸ್ ಘಡ್ ನ ವಿಸ್ತಾರದ ೪೧.೩೩% ಅರಣ್ಯವಿದ್ದು, ಇದು ಜೈವಿಕ-ವೈವಿಧ್ಯದಲ್ಲಿ ದೇಶದ ಅತಿ ಶ್ರೀಮಂತ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. ಭೋರಾಮ್ ದೇವ್ ದೇವಸ್ಥಾನವೂ ಛತ್ತೀಸ್ ಘಡ್ ನ ಬಹಳ ಪುರಾತನ ದೇವಸ್ಥಾನವಾಗಿದೆ.ಈ ದೇವಸ್ಥಾನವು ಏಳನೆಯ ಶತಮಾನದಿಂದ ೧೧ನೆಯ ಶತಮಾನದ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಾಣಗೊಂಡಿತು. ಈ ಸ್ಥಳವು ಕವಾರ್ಧಾದ ಬಳಿಯಲ್ಲಿದೆ. ರಸ್ತೆಯ ಮಾರ್ಗವಾಗಿ ಬಂದರೆ ಈ ಸ್ಥಳವು ಕವಾರ್ಧಾದಿಂದ ೧೮ ಕಿಲೋಮೀಟರ್ ದೂರದಲ್ಲಿದೆ. ಗಿರೌಧ್ ಪುರಿ - ಸತ್ನಾಮೀಗಳ ಧಾರ್ಮಿಕ ಕ್ಷೇತ್ರ; ಸತ್ನಾಮಿಗಳು ಸತ್ನಾಮ್ ಪಂಥದ ಅನುಯಾಯಿಗಳು. ಸಿರ್ ಪುರ್ ಮತ್ತು ಮಲ್ಹಾರ್ - ಇವಕ್ಕೆ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆಯಿದೆ; ಚೀನಾದ ಇತಿಹಾಸಕಾರರಾದ ಝುಯಾನ್ ಝಾಂಗ್ ಈ ಸ್ಥಳಗಳಿಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿದ್ದರು. ೨೦ ಕಿಲೋಮೀಟರ್ ದೂ ಇರುವ ತಾಲಾ ರುದ್ರಶಿವನ ದೇಗುಲಕ್ಕೆ ಖ್ಯಾತಿ ಪಡೆದಿದೆ. ಪಾಳಿಯಲ್ಲಿ ಭಗವಾನ್ ಶಿವನ ದೇವಸ್ಥಾನವಿದೆ. ಜಂಜಿಗಿರ್ ನಲ್ಲಿ ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸದ ವಿಷ್ಣುವಿನ ದೇವಸ್ಥಾನವಿದೆ. ಖರೋದ್ ನಲ್ಲಿ ಲಕ್ಷ್ಮಣೇಶ್ವರನ ದೇವಸ್ಥಾನವಿದೆ. ಶಿಯೋರಿನಾರಾಯಣ್ ನಲ್ಲಿ ಶ್ರೀರಾಮನ ದೇವಸ್ಥಾನವಿದೆ ಸಿಂಘ್ ಪುರ್ ನಲ್ಲಿ ಇತಿಹಾಸ-ಪೂರ್ವ ಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ ಗುಹೆಗಳಿವೆ. ಭೋರಾಮ್ ದೇವ್ ಅನ್ನು ಮಿನಿ ಖಜುರಾಹೋ ಎಂದೇ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ ರಾಜಿಮ್ ಭಗವಾನ್ ರಾಜೀವ ಲೋಚನ ದೇವಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ಖ್ಯಾತಿಹೊಂದಿದೆ. ರತನ್ ಪುರ್ ನಲ್ಲಿ ಮಹಾಮಾಯಾ ದೇವಸ್ಥಾನವಿದೆ. ಶ್ರೀ ಅಯ್ಯಪ್ಪ ಮಂದಿರ (ಶನಿ ದೋಷ ಹರಕೆ) ಸೇತುವೆಯ ಮೇಲೆ, ತಿಫ್ರಾದಲ್ಲಿದೆ (ಭಾರತೀಯ ನಗರ್) ನರ್ಮದಾ ನದಿ ಮತ್ತು ಸೋನ್ ನದಿಗಳು ಅಮರ್ ಕಂಟಕ್ ನಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟುತ್ತವೆ ಕಾನನ್ ಪೆಂಡಾರಿ ಮುಂಗೇಲಿಯಲ್ಲಿ ಮಾ ಮಹಾಮಾಯಾ ದೇವಸ್ಥಾನವಿದೆ ರತನ್ ಪುರ್ ನಲ್ಲಿ ಖುದಿಯಾ ಅಣೆಕಟ್ಟು, ಖುತಾಘಾಟ್ ಅಣೆಕಟ್ಟು, ಮತ್ತು ಲೋರ್ಮಿ ಅಣೆಕಟ್ಟುಗಳಿವೆ ಅಚಾನಕ್ ಮಾರ್ ವನ್ಯಮೃಗ ಸಂರಕ್ಷಣಾ ಉದ್ಯಾನವನ್ಉ ಭಾರತದ ಛತ್ತೀಸ್ ಘಡ್ ನಲ್ಲಿರುವ ಒಂದು ವನ್ಯಮೃಗ ಸಂರಕ್ಷಣೋದ್ಯಾನ. ಈ ಸಂರಕ್ಷಣೋದ್ಯಾನದಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ವಿನಾಶದಂಚಿನಲ್ಲಿರುವ ಪ್ರಾಣಿವರ್ಗಗಳಿದ್ದು, ಅದರಲ್ಲಿ ಚಿರತೆಗಳು, ಬಂಗಾಳದ ಹುಲಿಗಳು ಮತ್ತು ಕಾಡೆಮ್ಮೆಗಳೂ ಸೇರಿವೆ. ಸಂರಕ್ಷಣೋದ್ಯಾನದ ಎರಡು c.೩೫ ಹುಲಿಗಳು ಕಾಡೆಮ್ಮೆ, ಒಂದು ವಿನಾಶದಂಚಿನಲ್ಲಿರುವ ಪ್ರಾಣಿವರ್ಗ ಚುಕ್ಕೆಗಳಿರುವ ಜಿಂಕೆಗಳು ಅಚಾನಕ್ ಮಾರ್ ಸಂರಕ್ಷಣೋದ್ಯಾನದ ಬಳಿಯ ಮೈದಾನಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಸಿಗುತ್ತವೆ. ಅಚಾನಕ್ ಮಾರ್ ವನ್ಯಮೃಗ ಸಂರಕ್ಷಣೋದ್ಯಾನವು ೧೯೭೫ರಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪನೆಯಾಯಿತು. ಇದು ೧೯೭೨ರ ವನ್ಯಮೃಗ ರಕ್ಷಣಾ ಕಾಯಿದೆಯ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿತಗೊಂಡಿತು. ಈ ಉದ್ಯಾನವು ೫೫೭.೫೫ km೨ ವಿಸ್ತೀರ್ಣದ ಅರಣ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಇದು ಗುಡ್ಡಗಾಡುಭರಿತ ಕನ್ಹಾ-ಅಚಾನಕ್ ಮಾರ್ ಕಾರಿಡಾರ್ ಮೂಲಕ ಮಧ್ಯಪ್ರದೇಶದ ಕನ್ಹಾ ಹುಲಿ ಸಂರಕ್ಷಣೋದ್ಯಾನಕ್ಕೆ ಸಂಪರ್ಕಿತವಾಗಿದೆ[1]. ಈ ಉದ್ಯಾನವು ಛತ್ತೀಸ್ ಘಡ್ ನ ವಾಯುವ್ಯ ಭಾಗದಲ್ಲಿರುವ ಬಿಲಾಸ್ ಪುರ್ ಅರಣ್ಯ ವಿಭಾಗದ ಒಂದು ಭಾಗವಾಗಿದ್ದು, ಇದು ಬಿಲಾಸ್ ಪುರ್ ನ ವಾಯುವ್ಯಕ್ಕೆ ೫೫ ಕಿಲೋಮೀಟರ್ ಗಳ ದೂರದಲ್ಲಿದೆ. ಇದಕ್ಕೆ ಸಮೀಪದ ರೈಲ್ವೇ ನಿಲ್ದಾಣ ಬೆಲ್ಗಾಹ್ನಾದಲ್ಲಿದೆ. ಅಚಾನಕ್ ಮಾರ್ ಅನ್ನು ರಸ್ತೆಯ ಮಾರ್ಗದಲ್ಲಿ ಪೆಂಡ್ರಾ ರಸ್ತೆ ಮತ್ತು ಬಿಲಾಸ್ ಪುರ್ ರೈಲ್ವೇ ನಿಲ್ದಾಣಗಳ ಮೂಲಕ ಸುಲಭವಾಗಿ ತಲುಪಬಹುದು; ಬಸ್ ಗಳು, ಬಾಡಿಗೆ ಕಾರುಗಳು ಮತ್ತು ಎಲ್ಲಾ ವಿಧವಾದ ವಾಹನಗಳೂ ಅನತಿ ದೂರದಲ್ಲಿ ಲಭ್ಯ. ಈ ಸ್ಥಳ ಭೇಟಿ ನೀಡುವ ಪ್ರವಾಸಿಗರ ಕಣ್ಣಿಗೆ ಹಬ್ಬ ಎನಿಸುವ ಮಟ್ಟದ ಪ್ರಕೃತಿಸೌಂದರ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಅಚಾನಕ್ ಮಾರ್ ನಲ್ಲಿ ಕಾಫೀಹೌಸ್ ಗಳು, ಹೊಟೆಲ್ ಗಳು ಮತ್ತು ಇನ್ನೂ ಹಲವಾರು ಸೌಲಭ್ಯಗಳು ಲಭ್ಯವಿವೆ. ಈ ಸಂರಕ್ಷಣೋದ್ಯಾನವು ಅಮರ್ ಕಂಟಕ್ ನ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿದೆ ಮತ್ತು ನರ್ಮದಾ ನದಿಯ ಉಗಮಸ್ಥಾನವೂ ಇದೇ ಆಗಿದೆ.[2] == ಜಿಲ್ಲೆಗಳು == ಛತ್ತೀಸ್ ಘಡ್ ನಲ್ಲಿ ಒಟ್ಟು ೧೮ ಜಿಲ್ಲೆಗಳಿವೆ:<ref>{{cite web|url=http://cg.nic.in/voterlist/index.htm|title=Electoral rolls|publisher=Office of the Chief Electoral Officer, Chhatisgarh|access-date=2011-02-14|archive-date=2012-03-05|archive-url=https://web.archive.org/web/20120305025818/http://cg.nic.in/voterlist/index.htm|url-status=dead}}</ref><ref name="chat">[http://www.chhattisgarh.nic.in/statistics/details.pdf ಛತ್ತೀಸ್‌ಘಡ್ ಎಟ್ ಎ ಗ್ಲಾನ್ಸ್-2002] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120404075211/http://www.chhattisgarh.nic.in/statistics/details.pdf |date=2012-04-04 }} ''ಸರ್ಕಾರಛತ್ತೀಸ್‌ಘಡ್'' ಸರ್ಕಾರದ ಅಧಿಕೃತ ಜಾಲತಾಣ.</ref><ref name="dist">[http://cg.nic.in/addr_dic.php ಛತ್ತೀಸ್‌ಘಡ್ ಜಿಲ್ಲಾ ಕೇಂದ್ರಗಳ ಪಟ್ಟಿ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120220080447/http://cg.nic.in/addr_dic.php |date=2012-02-20 }} ''NIC, ಛತ್ತೀಸ್‌ಘಡ್ ಅಧಿಕೃತ ಪೋರ್ಟಲ್'' ನಲ್ಲಿ</ref><ref>ಮ್ಯಾಥ್ಯೂ, ಕೆ.ಎಂ. (ಸಂ.). ''ಮನೋರಮಾ ವಾರ್ಷಿಕ ಸಂಚಿಕೆ ೨೦೦೮'' , ಕೊಟ್ಟಾಯಮ್: ಮಲಯಾಳ ಮನೋರಮಾ, ISSN ೦೫೪೨-೫೭೭೮, ಪುಟ ೫೧೮</ref> {{flatlist}} *ಬಸ್ತಾರ್ *ಬಿಲಾಸ್ ಪುರ್ *ದಾಂತೇವಾಡ&nbsp;(ದಕ್ಷಿಣ ಬಸ್ತಾರ್) *ಧಮ್ ತರಿ *ದುರ್ಗ್ *ಜಂಜ್ ಗಿರ್-ಚಂಪಾ *ಜಶ್ ಪುರ್ *ಕಾಂಕೆರ್&nbsp;(ಉತ್ತರ ಬಸ್ತಾರ್) *ಕಬೀರ್ ಧಾಮ್&nbsp;(ಕವರ್ಧಾ) *ಕೊರ್ಬಾ *ಕೊರಿಯಾ&nbsp; *ಮಹಾಸಮುಂದ್ *ನಾರಾಯಣ್ ಪುರ್ *ರಾಯಘಡ *ರಾಯ್‌ಪುರ್‌ *ರಾಜ್ ನಂದ್ ಗಾವ್ *ಬಿಜಾಪುರ್ *ಸೂರ್ ಗುಜಾ {{endflatlist}} == ಪುರಸಭಾ ಪಾಲಿಕೆಗಳು == {{flatlist}} *ರಾಯ್‌ಪುರ್‌ *ಬಿಲಾಸ್ ಪುರ್ *ದುರ್ಗ್ *ಭಿಲಾಯ್ *ರಾಜ್ ನಂದ್ ಗಾವ್ *ರಾಜ್ ಗಢ್ *ಕೊರ್ಬಾ *ಚಿರ್ಮಿರಿ *ಅಂಬಿಕಾಪುರ್ *ಜಗ್ದಾಲ್ಪುರ್ *ರಾಜ್ ನಂದ್ ಗಾವ್ {{endflatlist}} == ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣಗಳು == {{flatlist}} * ರಾಯ್ ಪುರ್ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣ * ಬಿಲಾಸ್ ಪುರ್ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣ * ಜಗ್ದಲ್ ಪುರ್ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣ {{endflatlist}} === ಇತರ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣಗಳು === * ನಂದಿನಿ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣ, ಭಿಲಾಯ್ * ಬೈಕುಂಠ್ ಏರ್ ಸ್ಟ್ರಿಪ್ (ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣ), ಬೈಕುಂಠ್ * ಕೊಂಡತರಾಯ್ ಏರ್ ಸ್ಟ್ರಿಪ್ (ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣ), ರಾಯಘಡ * JSPLನ, ಏರ್ ಸ್ಟ್ರಿಪ್ (ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣ) ರಾಜ್ ಘಡ್ * ದಾರಿಮಾ ಏರ್ ಸ್ಟ್ರಿಪ್ (ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣ), ಅಂಬಿಕಾಪುರ್ * ಕೊರ್ಬಾ ಏರ್ ಸ್ಟ್ರಿಪ್ (ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣ), ಕೊರ್ಬಾ * ಆಗ್ ದಿಹ್ ಏರ್ ಸ್ಟ್ರಿಪ್ (ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣ), ಜಶ್ ಪುರ್ * ದೊಂದಿ ಏರ್ ಸ್ಟ್ರಿಪ್ (ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣ), ದೊಂದಿ, ದುರ್ಗ್ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಪರ್ಕಕ್ಕಾಗಿ ಕೆಲವು ಹೊಸ ವಿಮಾನ ತಾಣಗಳನ್ನು ಹಮ್ಮಿಕೊಳ್ಳಲು ಆಲೋಚಿಸಲಾಗಿದೆ: {{flatlist}} * ಕಾಂಕೆರ್ * ಕಬೀರ್ ಧಾಮ್ * ಸೂರಜ್ ಪುರ್ * ದಾಂತೇವಾಡಾ * ಬಿಜಾಪುರ್ * ಕೊರ್ಬಾ * ಬಲ್ ರಾಮ್ ಪುರ್ * ರಾಜ್ ನಂದ್ ಗಾವ್ * ರಾಯ್‌ಘಡ್ {{endflatlist}} == ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಮತ್ತು ದಂಗೆಯ ವಿಷಯಗಳು == ಛತ್ತೀಸ್ ಘಡ್ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಹೇರಳವಾದ ಬಳಸಿಲ್ಲದ ಮರ ಮತ್ತು ಖನಿಜ ಸಂಪತ್ತು ಇದೆ. ಈ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳನ್ನು ಬಳಸುವುದರ ಬಗ್ಗೆ ಸ್ಥಳೀಯ ಬುಡಕಟ್ಟು ಜನಾಂಗಗಳು ಹಾಗೂ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸರ್ಕಾರದ ಮಧ್ಯೆ ಭಿನ್ನಾಭಿಪ್ರಾಯಗಳಿವೆ. ಅಲ್ಲದೆ, ಮಾವೋ ಪಂಥದವರು ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರ [[ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರ|ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದ]] ನಡುವೆ ಇರುವ ದಂಗೆಯ ಬಗೆಗಿನ ಧೋರಣೆಗಳು ಬಹಳ ರಕ್ತಪಾತಕ್ಕೆ ಎಡೆ ಮಾಡಿದೆ. ಡಾಕ್ಟರ್ ಬಿನಾಯಕ್ ಸೇನ್ ರ ದಸ್ತಗಿರಿ ಸಂಬಂಧಿತವಾದ ವಿವಾದವೇ ಈ ದಂಗೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗಿದೆ. == ಶಿಕ್ಷಣ == ೧೯೪೮ರಲ್ಲಿ ಮೊದಲ ಸರ್ಕಾರಿ ವಿಜ್ಞಾನ ಕಾಲೇಜನ್ನು ಇಂಟರ್ ಮೀಡಿಯಟ್ ಕಾಲೇಜ್ ಆಗಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು. ೧೯೫೬ರಲ್ಲಿ ಅದನ್ನು ಸ್ನಾತಕೋತ್ತರ ವಿಜ್ಞಾನ ಕಾಲೇಜ್ ನ ಮಟ್ಟಕ್ಕೆ ಏರಿಸಲಾಯಿತು. ಅದೇ ವರ್ಷ ರಾಯ್ ಪುರ್ ನ ಸರ್ಕಾರಿ ಇಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ಕಾಲೇಜ್​ ಅನ್ನೂ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು ಹಾಗೂ ಕ್ರಮೇಣ ಈ ಕಾಲೇಜನ್ನೂ ಸಹ ಹೆಚ್ಚಿನ ಶ್ರೇಣಿಗೆ ಏರಿಸಿ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಇಂಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿ, ರಾಯ್ ಪುರ್ ಎಂದು ಮರುನಾಮಕರಣ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಸಂಸ್ಕೃತ ಕಾಲೇಜನ್ನೂ ಅದೇ ವರ್ಷ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು. ೧೯೬೦ರ ವರೆಗೆ ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿ ಆಫ್ ಸೌಗೋರ್ ಗೆ ಸೇರಿದ್ದ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು, ಬಾಬು ರಾಮ್ ಸಕ್ಸೇನಾ ಎಂಬ ಭಾಷಾತಜ್ಞರು ಹಾಗೂ ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿಯ ಮೊದಲ ಉಪಕುಲಪತಿಗಳು ಪಂಡಿತ್ ರವಿಶಂಕರ್ ಶುಕ್ಲ ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದಾಗ, ಆ ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿಗೆ ನೀಡಲಾಯಿತು. ಸರ್ಕಾರಿ VYTPG ಆಟೋನಮಸ್ ಕಾಲೇಜ್, ದುರ್ಗ್ ೨೦೦೬ರಲ್ಲಿ UGC, ನವದೆಹಲಿಯಿಂದ 'ಶ್ರೇಷ್ಠತೆಯನ್ನು ತಲುಪಲು ಸಾಮರ್ಥ್ಯವಿರುವ ಕಾಲೇಜ್' ಎಂದು ಘೋಷಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಛತ್ತೀಸ್ ಘಡ್ ನ ಏಕೈಕ ಕಾಲೇಜ್ ಎಂಬ ಹೆಗ್ಗಳಿಕೆಗೆ ಪಾತ್ರವಾಗಿದೆ. ೧೯೫೬ರಲ್ಲಿ ಆಯುರ್ವೇದಿಕ್ ಶಾಲೆಯನ್ನು ಪೂರ್ಣಪ್ರಮಾಣದ ಕಾಲೇಜಿನ ಮಟ್ಟಕ್ಕೆ ಉನ್ನತಗೊಳಿಸಲಾಯಿತು; ಅಲ್ಲಿಯವರೆಗೆ ಆ ಶಾಲೆಯು ಆಯುರ್ವೇದ ವೃತ್ತಿ ಕೈಗೊಳ್ಳಲು ಪರವಾನಗಿಗಳು ಮತ್ತು ಡಿಪ್ಲೊಮಾಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತಿತ್ತು. ಸರ್ಕಾರಿ ಪ್ರೌಢಶಾಲೆ, ಸೇಂಟ್ ಪಾಲರ ಪ್ರೌಢಶಾಲೆ ಮತ್ತು ಮಾಧವ್ ರಾವ್ ಸಪ್ರೆ ಪ್ರೌಢಶಾಲೆಗಳು ೧೯೬೦ರವರೆಗೆ ಮುಂಚೂಣಿಯಲ್ಲಿದ್ದ ಶಾಲೆಗಳಾಗಿದ್ದವು. ಮಧ್ಯಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ನಾಲ್ಕನೆಯ ಶ್ರೇಷ್ಠ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜ್ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜನ್ನು ೧೯೬೨-೬೩ರಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು. ಸರ್ಕಾರದಿಂದ ಸ್ಥಾಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಸಂಸ್ಥೆಗಳೇ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಾಲೆಗಳಿಂದ ಹಿಡಿದು ಪದವಿ ಕಾಲೇಜ್ ಗಳ ವರೆಗೆ ಶಿಕ್ಷಣ ನೀಡುವ ಪ್ರಮುಖ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಾಗಿವೆ. ಈ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಮತ್ತು ಶಾಲೆಗಳಲ್ಲಿ (ಇಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ಮತ್ತು ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜುಗಳ ಹೊರತಾಗಿ), ಬೋಧಿಸಲು ಉಪಯೋಗಿಸುವ ಪ್ರಧಾನ ಭಾಷೆ [[ಹಿಂದಿ]]. ಛತ್ತೀಸ್ ಘಡ್ ನಲ್ಲಿ ಏಳು ಸರ್ಕಾರದ ಪರವಾನಗಿ ಇರುವ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯಗಳಿವೆ: * ಗುರು ಘಾಸೀದಾಸ್ ಕೇಂದ್ರೀಯ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ, ಬಿಲಾಸ್ ಪುರ್ * ಪಂಡಿತ್‌ ರವಿಶಂಕರ್‌ ಶುಕ್ಲಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ, ರಾಯ್‌ಪುರ್‌ * ಸರ್ಗೂಜಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ, ಅಂಬಿಕಾಪುರ್, ಸರ್ಗೂಜಾ * ಹಿದಾಯಿತುಲ್ಲಾಹ್‌‌ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಾನೂನು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ, ರಾಯ್‌ಪುರ್‌ * ಇಂದಿರಾಗಾಂಧಿ ಕೃಷಿ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ, ರಾಯ್ ಪುರ್ * ಇಂದಿರಾ ಕಲಾ ಸಂಗೀತ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ, ಕೈರಾಘಢ್‌ * ನ್ಯಾಷನಲ್‌ ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯುಟ್‌ ಆಫ್‌ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿ, ರಾಯ್‌ಪುರ್‌ * ಛತ್ತೀಸ್‌ಘಢ್‌ ಸ್ವಾಮಿ ವಿವೇಕಾನಂದ ತಾಂತ್ರಿಕ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ, ಭಿಲಾಯ್ * ಕುಶಬಾಹು ಠಾಕ್ರೆ ಪತ್ರಕರಿತ ಆವಾಮ್ ಜನ್ ಸಂಚಾರ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ (KTUJM), ರಾಜ್ ಪುರ್ * ಪಂಡಿತ್‌‌ ಸುಂದರ್ ಲಾಲ್ ಶರ್ಮ ಮುಕ್ತ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ, ಬಿಲಾಸ್ ಪುರ್ ಈ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿರುವ ಪ್ರಖ್ಯಾತ ಇಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ಕಾಲೇಜುಗಳೆಂದರೆ: * ನ್ಯಾಷನಲ್‌ ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯುಟ್‌ ಆಫ್‌ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿ, ರಾಯ್‌ಪುರ್‌ * ಸರ್ಕಾರಿ ಇಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ಕಾಲೇಜ್, ರಾಜ್ ಪುರ್ * ಭಿಲಾಯ್ ತಾಂತ್ರಿಕ ಶಿಕ್ಷಣಾಲಯ , ದುರ್ಗ್ * ರಂಗ್ತಾ ಕಾಲೇಜ್ ಆಫ್ ಇಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ಮತ್ತು ಟೆಕ್ನಾಲಜಿ, ಭಿಲಾಯ್ * ಛತ್ತೀಸ್ ಘಡ್ ಶಿವಾಜಿ ಇಂಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿ, ದುರ್ಗ್ * ಎಂ.ಪಿ. ಕ್ರಿಶ್ಚಿಯನ್ ಕಾಲೇಜ್ ಆಫ್ ಇಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ಎಂಡ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿ, ಭಿಲಾಯ್ * ಶ್ರೀ ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯ ಕಾಲೇಜ್ ಆಫ್ ಇಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ಎಂಡ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿ, , ಭಿಲಾಯ್ * O.P.ಜಿಂದಾಲ್ ಇಂಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿ, ರಾಜ್ ಘಡ್ * ರಾಯ್ ಪುರ್ ಇಂಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿ * ಛತ್ತೀಸ್ ಘಡ್ ಇಂಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿ, ರಾಜ್ ನಂದ್ ಗಾವ್ * ಸರ್ಕಾರಿ ಇಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ಕಾಲೇಜು, ಬಿಲಾಸ್ ಪುರ್ * ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ಸ್ಕೂಲ್, (ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ತರಬೇತಿ ಆರಂಭವಾಗುವ ತಾಣ), ಬಿಲಾಸ್ ಪುರ್, www.kamputerskool.com ಅಲೋಪಥಿ ರೀತಿಯ ವೈದ್ಯಕೀಯವನ್ನು ಬೋಧಿಸುವ ವಿದ್ಯಾಲಯಗಳ ಪೈಕಿ ಕೆಲವೆಂದರೆ: * ಛತ್ತೀಸ್ ಘಡ್ ಇಂಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಮೆಡಿಕಲ್ ಸೈನ್ಸಸ್ ಮತ್ತು ಅಸೋಸಿಯೇಟೆಡ್ ಸರ್ದಾರ್ ಪಟೇಲ್ ಆಸ್ಪತ್ರೆಗಳು, ಬಿಲಾಸ್ ಪುರ್ * ಸರ್ಕಾರಿ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜು, ಜಗ್ದಾಲ್ ಪುರ್ * ಪಂಡಿತ್‌‌ ಜೆಎನ್ ಎಂ ಮೆಡಿಕಲ್ ಕಾಲೇಜ್ ಮತ್ತು ಅಸೋಸಿಯೇಟೆಡ್ ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ಆಸ್ಪತ್ರೆಗಳು, ರಾಯ್ ಪುರ್ ರಾಜ್ಯದ ಬಹುತೇಕ ಕಾಲೇಜುಗಳು ಮೇಲ್ಕಂಡ ಯಾವುದಾದರೊಂದು ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿಗೆ ಸೇರಿದಂತಹವಾಗಿವೆ. ಛತ್ತೀಸ್ ಘಡ್ ನಲ್ಲಿ ಒಂದೇ ಒಂದು ವೆಟರ್ನರಿ ಕಾಲೇಜ್ ಇದ್ದು ಅದು ದುರ್ಗ್ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಅಂಜೋರಾದಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿತವಾಗಿದ್ದು, ಇಂದಿರಾಗಾಂಧಿ ಕೃಷಿ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ, ರಾಯ್ ಪುರ್ ಗೆ ಸಂಯೋಜಿತವಾಗಿದೆ. ೨೦೦೬ರಲ್ಲಿ ಸರ್ಕಾರಿ ಇಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ಕಾಲೇಜನ್ನು ನ್ಯಾಷನಲ್ ಇಂಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿ ಎಂದು ಘೋಷಿಸಲಾಯಿತು (NIT ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ). ಆ ವಿಧದ ವಿದ್ಯಾಲಯ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲೇ ಮೊದಲನೆಯದಾಗಿದೆ. ಆಗಸ್ಟ್ ೨೮ , ೨೦೦೯ರಂದು ಯೂನಿಯನ್ ಕ್ಯಾಬಿನೆಟ್ (ಕೇಂದ್ರ ಸಂಪುಟ) ರಾಯ್ ಪುರ್ ನಲ್ಲಿ ಒಂದು ಇಂಡಿಯನ್ ಇಂಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ಸ್ ಆಫ್ ಮ್ಯಾನೇಜ್ ಮೆಂಟ್ ಸ್ಥಾಪಿಸಬೇಕೆಂಬ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಅಂಗೀಕರಿಸಿತು. IIM ರಾಯ್ ಪುರ್ ನ ಮೊದಲ ವರ್ಷದ ಸ್ನಾತಕೋತ್ತರ ವಿದ್ಯಾಕಾರ್ಯಗಳ ಉದ್ಘಾಟನಾ ಸಮಾರಂಭವನ್ನು ([http://www.iimraipur.ac.in http://www.iimraipur.ac.in/]) ಅಕ್ಟೋಬರ್ ೧೧,೨೦೧೦ರಂದು ಛತ್ತಿಶ್ ಘಡ್ ನ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿಗಳಾದ ಡಾ. ರಮಣ್ ಸಿಂಗ್ ರೂ ಸೇರಿದಂತೆ ರಾಜ್ಯದ ಪ್ರಮುಖ ಸರ್ಕಾರಿ ಅಧಿಕಾರಿಗಳ ಸಮ್ಮುಖದಲ್ಲಿ ನೆರವೇರಿಸಲಾಯಿತು. ಛತ್ತೀಸ್ ಘಡ್ ನಲ್ಲಿ AIIMS ಸಹ ಇದೆ; ಅದು ಇನ್ನು ಎರಡು ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಆರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ. == ಸಂಸ್ಕೃತಿ == [[ಚಿತ್ರ:Chhattigarh Village House WaterBuffalo Cart.jpg|thumb|ಮಧ್ಯ ಛತ್ತೀಸ್‌ಘಡ್ ನಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುವ, ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಜೋಡಿ ನೀರು-ಎಮ್ಮೆಗಳಿಂದ ಎಳೆಯಲ್ಪಡುವ ಮತ್ತು ಗ್ರಾಮೀಣ ಸಾರಿಗೆಗಾಗಿ ಬಳಸಲ್ಪಡುವ ಗ್ರಾಮೀಣ ಗಾಡಿ.]] [[ಚಿತ್ರ:Temple Carvings in Malhar Bilaspur Chhattisgarh 2009.jpg|thumb|ಮಲ್ಹಾರ್ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿನ ಹಿಂದೂ ದೇವಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿರುವ 10ನೆಯ ಅಥವಾ 11ನೆಯ ಶತಮಾನದ ಕೆತ್ತನೆ ಕೆಲಸ(ಶಿಲ್ಪ).ಬಿಲಾಸ್ ಪುರ್ ನಿಂದ ೪೦ ಕಿಲೋಮೀಟರ್ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಈ ಪ್ರದೇಶವು ಪುರಾತನ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ಬೌದ್ಧ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿತ್ತು ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ.]] ರಾಜ್ಯವು ಹಲವಾರು ಧಾರ್ಮಿಕ ಪಂಗಡಗಳಿಗೆ ನೆಲೆಯಾಗಿದ್ದು ಅವುಗಳ ಪೈಕಿ ಸತ್ನಾಮೀ ಪಂಥ್ , ಕಬೀರ್ ಪಂಥ್, ರಾಮ್ ನಾಮೀ ಸಮಾಜ್ ಹಾಗೂ ಇತರ ಪಂಗಡಗಳೂ ಸೇರಿವೆ. ಸಂತ ವಲ್ಲಭಾಚಾರ್ಯರ ಜನ್ಮಸ್ಥಳವಾದ ಚಂಪಾರನ್ (ಛತ್ತೀಸ್ ಘಡ್) ಒಂದು ಸಣ್ಣ, ಆದರೆ ಧಾರ್ಮಿಕವಾಗಿ ಮುಖ್ಯವಾದ, ಪಟ್ಟಣವಾಗಿದ್ದು ಗುಜರಾತಿ ಪಂಗಡದವರಿಗೆ ಪುಣ್ಯಕ್ಷೇತ್ರವಾಗಿ ಬಹಳ ಪ್ರಸಿದ್ಧಿಯನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಿರುವ ಪಟ್ಟಣವಾಗಿದೆ. ಛತ್ತೀಸ್ ಘಡ್ ನ ಪೂರ್ವಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಒರಿಯಾ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯು ಹೆಚ್ಚು ಚಾಲ್ತಿಯಲ್ಲಿದೆ. === ಕುಶಲಕಲೆಗಳು === ಛತ್ತೀಸ್ ಘಡ್ ಕೋಸಾ ರೇಷ್ಮೆ, ಗತಿಸಿದ ಅರಗಿನ ಕಲೆಗಳಿಗೆ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗಿದೆ. ಸೀರೆಗಳು ಮತ್ತು ಸಲ್ವಾರ್ ಸೂಟ್ ಗಳಿಗಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲದೆ ಈ ವಸ್ತ್ರವನ್ನು ಲೆಹೆಂಗಾಗಳು, ಶಾಲುಗಳು,ಸ್ಟೋಲ್ ಗಳು(ಸ್ತ್ರೀಯರ ಪುಟ್ಟ ಉತ್ತರೀಯಗಳು ಹಾಗೂ ಪುರುಷರ ಜ್ಯಾಕೆಟ್ ಗಳು, ಅಂಗಿಗಳು, ಆಚ್ಕನ್ ಗಳು ಮತ್ತು ಶೆರ್ವಾನಿಗಳಿಗೂ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಗಳಿತ ಅರಗಿನ ಲೋಹದಲ್ಲಿ, ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಟ್ಟದ ಶಿಲ್ಪಿ ಸುಶೀಲ್ ಸಖೂಜಾರ ಧೋಕ್ರಾ ನಂದಿಯು ವಿಶ್ವವಿಖ್ಯಾತವಾಗಿದ್ದು ಇದು ಸರ್ಕಾರದ ಶಬರಿ ಕರಕುಶಲ ವಸ್ತುಗಳ ಎಂಪೋರಿಯಂ, ರಾಯ್ ಪುರ್ ನಲ್ಲಿ ಲಭ್ಯವಿದೆ. === ನೃತ್ಯ === '''ಪಂಥಿ''' , '''ರಾವುತ್ ನಾಚಾ''' "ಕರ್ಮ" ಮತ್ತು '''ಸೋವಾ''' ಶೈಲಿಯ ನೃತ್ಯಗಳು ಈ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಜನಪ್ರಿಯವಾಗಿವೆ. ರಾವುತ್ ನಾಚಾ ಎಂಬ ಗೋಪಾಲಕರ ಜನಪದ ನೃತ್ಯವು ಯಾದವರ/ಯದುವಂಶೀಯರ ಸಾಂಪ್ರಾದಾಯಿಕ ಜನಪದ ನೃತ್ಯವಾಗಿದ್ದು ಇದು ಹಿಂದೂ ಕ್ಯಾಲೆಂಡರ್ ನ ಪ್ರಕಾರ 'ದೇವ್ ಉಡ್ನೀ ಏಕಾದಶಿ'(ಕೊಂಚ ವಿರಾಮದ ನಂತರ ದೇವನನ್ನು ಎಬ್ಬಿಸುವ ದಿನ)ಯಂದು [[ಕೃಷ್ಣ|ಕೃಷ್ಣನಿಗೆ]] ಪೂಜಿಸುವುದರ ಸಂಕೇತವಾಗಿ ನರ್ತಿಸುವ ನೃತ್ಯವಾಗಿದೆ. ಈ ನೃತ್ಯವು ಕೃಷ್ಣನು ಗೋಪಿಕೆ(ಗೌಳಗಿತ್ತಿಯರು)ಯರೊಡನೆ ಆಡಿದ ನೃತ್ಯಗಳನ್ನು ಹೋಲುವಂತಹುದಾಗಿದೆ. ಸತ್ನಾಮೀ ಪಂಗಡದವರ ಪಂಥಿ ಜನಪದ ನೃತ್ಯವು ಧಾರ್ಮಿಕ ವಿಧಿಗಳ ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಹೆಚ್ಚು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಪಂಥಿ ನೃತ್ಯವನ್ನು ಗುರು ಘಾಸೀದಾಸರ ಜನ್ಮದಿನವಾದ ಮಾಘಿ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ವಾರ್ಷ ವರ್ಷವೂ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಗುರುಗಳ ಗುಣಗಾನ ಮಾಡುವಂತಹ ಹಾಡುಗಳನ್ನು ಹಾಡುತ್ತಾ, ಆ ಸಂದರ್ಭಕ್ಕೆಂದೇ ನಿರ್ಮಿಸಿದ/ನಿಲ್ಲಿಸಿದ ಜೈತ್ ಖಂಭ್ ನ ಸುತ್ತಲೂ ನೃತ್ಯಗಾರ/ಗಾರ್ತಿಯರು ನರ್ತಿಸುತ್ತಾರೆ. ಈ ಹಾಡುಗಳು [[ನಿರ್ವಾಣ|ನಿರ್ವಾಣದ]] ದೃಷ್ಟಿಕೋನಗಳನ್ನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುತ್ತಾ, ಗುರುಗಳ ತ್ಯಾಗದ ಮಹಿಮೆಯನ್ನು ಸಾರುತ್ತವೆ; ಸಂತ ಕವಿಗಳಾದ ಕಬೀರ್, ರಾಮ್ ದಾಸ್ ಮತ್ತು ದಾದುರವರ ಬೋಧನೆಗಳನ್ನೂ ಈ ಗೀತೆಗಳಲ್ಲಿ ಸಾರಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸೊಂಟ ಬಗ್ಗಿಸಿ, ಕೈಗಳನ್ನು ಬೀಸುತ್ತಾ ನರ್ತಿಸುವ ಭಕ್ತರು ನರ್ತಿಸುತ್ತಾ, ನರ್ತಿಸುತ್ತಾ ಭಾವಪರವಶರಾಗುತ್ತಾರೆ. ಲಯ ಹೆಚ್ಚಿದಂತೆ, ಅವರು ಕಸರತ್ತುಗಳನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಾ ಮಾನವ ಪಿರಮಿಡ್ ಗಳನ್ನು ರಚಿಸುತ್ತಾರೆ. === ಸಂಗೀತ === {{Main|Music of Chhattisgarh}} ಛತ್ತೀಸ್ ಘಡ್ ನಲ್ಲಿ ಜನಪದ ಗೀತೆಗಳು ವಿಪುಲವಾಗಿದ್ದು, ಅವುಗಳ ಪೈಕಿ '''ಸೊಹಾರ್''' , '''ಬಿಹಾವ್''' & '''ಪಥೋನಿ''' ಹಾಡುಗಳು ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾಗಿವೆ. ''ಸೊಹಾರ್'' ಗೀತೆಗಳು ಮಗುವಿನ ಜನನಕ್ಕೆ ಸಂಭಂದಿತವಾದವು. ''ಬಿಹಾವ್'' ಹಾಡುಗಳು ವಿವಾಹ ಸಂಭ್ರಮಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿತವಾದವು. ಬಿಹಾವ್ ಹಾಡುಗಳ ಪ್ರಮುಖ ಅಂಶಗಳು '''ಚುಲ್ಮತಿ, ತೇಲ್ಮತಿ, ಮಾಯ್ ಮೌರಿ, ನಾಹ್ ದೌರಿ, ಪರ್ಘನಿ, ಭಡೋನಿ''' ಹಾಗೂ ಭನ್ ವೆರ್, ವಿದಾಯ್ ಗೀತೆಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಇತರ ಗೀತೆಗಳು. ''ಪಥೋನಿ'' ಹಾಡುಗಳು '''ಗೌನಾ''' ,ವಧುವು ವರನ ಮನೆಗೆ ಹೊರಡುವ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಹಾಡಲ್ಪಡುವ ಹಾಡುಗಳು. '''ಪಾಂಡವಾನಿ''' ಎಂಬುದು ಜನಪ್ರಿಯವಾದ ಲಾವಣಿ ಮಾದರಿಯ ಗೀತಶೈಲಿಯಾಗಿದ್ದು, ಮಹತ್ಕೃತಿಯಾದ ಮಹಾಭಾರತದ ಕಥೆಗಳನ್ನು ಆಧರಿಸಿದ ಗೀತರೂಪಕವಾಗಿದೆ; ಒಂದೇ ವ್ಯತ್ಯಾಸವೆಂದರೆ ಈ ಗೀತೆಗಳಲ್ಲಿ ಭೀಮನನ್ನು [[ಮಹಾಭಾರತ|ಮಹಾಭಾರತದ]] ನಾಯಕನಾಗಿ ಬಿಂಬಿಸಲಾಗಿದೆ. ತೀಜನ್ ಬಾಯು ಪಾಂಡವಾನಿಯನ್ನು ಪ್ರಸ್ತುತಪಡಿಸುವ ಮಹಾನ್ ಕಲಾವಿದರಾಗಿದ್ದು, ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಖ್ಯಾತೆಯನ್ನೂ ಪಡೆದವರಾಗಿದ್ದು, ೨೦೦೩ರಲ್ಲಿ ಪಾಂಡವಾನಿ ಕಲೆಗೆ ಅವರು ನೀಡಿದ ಕೊಡುಗೆಗೆ ಅವರಿಗೆ ಪದ್ಮ ಭೂಷಣ ಪ್ರಶ್ತಿಯನ್ನು ನೀಡಿ ಗೌರವಿಸಲಾಯಿತು. ರೀತು ವರ್ಮ ಸಹ ಈ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಖ್ಯಾತರಾಗಿದ್ದಾರೆ .<ref>[http://deepblueink.com/writing/profiles/pandavani.htm ಪಾಂಡವಾನಿ]</ref> === ರಂಗಭೂಮಿ === ಛತ್ತೀಸ್ ಘಡ್ ನಲ್ಲಿ ನಾಟಕ ಕಲೆಯನ್ನು '''ಗಮ್ಮತ್''' ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. ಈ ರಂಗದಲ್ಲಿ ಪಾಂಡವಾನಿಯು ಕಾವ್ಯರೂಪದಲ್ಲಿ ಪ್ರಸ್ತುತಪಡಿಸಲಾಗುವ ಒಂದು ಕ್ರಮ. ಹಬೀಬ್ ತನ್ವೀರ್ ರ ಹಲವಾರು ಪ್ರಸಿದ್ಧ ನಾಟಕಗಳು; ವಿಶೇಷತಃ ಚರಣ್ ದಾಸ್ ಚೋರ್, ಛತ್ತೀಸ್ ಘರ್ಹಿ ನಾಟಕರಂಗದ ಅನ್ಯ/ವಿವಿಧ ರೂಪಗಳಾಗಿದ್ದು, ಛತ್ತೀಸ್ ಘರ್ಹಿ ಜನಪದ ಗೀತೆಗಳು ಮತ್ತು ಜನಪದಸಂಗೀತದಿಂದ ಆವೃತವಾಗಿರುತ್ತವೆ. === ಧಾರ್ಮಿಕತೆ === {{bar box |title=Religion in Chhattisgarh |titlebar=#Fcd116 |left1=Religion |right1=Percent |float=right |bars= {{bar percent|[[ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮ]]|#FF6600|96}} {{bar percent|Others|#808080|4}} }} ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ೯೫%ಗಿಂತಲೂ ಹೆಚ್ಚು ಜನರು ಹಿಂದೂಗಳು. (೦}ಪರಶುರಾಮ ರಾಮ್ ನಾಮಿ ಮತ್ತು ವಲ್ಲಭ ಆಚಾರ್ಯರೂ ಸೇರಿದಂತೆ ಹಲವಾರು ಸಂತರ ಮೂಲಸ್ಥಾನಗಳು ಛತ್ತೀಸ್ ಘಡ್ ನಲ್ಲಿವೆ. ಮಹರ್ಷಿ ಮಹೇಶ್ ಯೋಗಿ ಎಂಬ ಖ್ಯಾತ ಹಿಂದೂ ಮುಖಂಡ ಹಾಗೂ ಉತ್ಕೃಷ್ಟ ಧ್ಯಾನದ ಹರಿಕಾರು ಜಬಲ್ ಪುರ್ (ಮಧ್ಯಪ್ರದೇಶ)ನವರಾಗಿದ್ದರು. ಹಲವಾರು ಬುಡಕಟ್ಟು ಜನಾಂಗಗಳಲ್ಲಿ ಗಮನಾರ್ಹವಾದ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಅಲ್ಪಸಂಖ್ಯಾತರಾದ ಕ್ರಿಶ್ಚಿಯನ್ನರು ಕಂಡುಬರುವರಾದರೂ, ಅವರ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ಬಗ್ಗೆ ನಂಬಲರ್ಹವಾದ ಅಂಕಿ ಅಂಶಗಳು ಲಭ್ಯವಿಲ್ಲ. ಭಾರ ಸರ್ಕಾರದ ವರದಿಯ ಪ್ರಕಾರ<ref>{{cite web|url=http://ncw.nic.in/pdfreports/Gender%20Profile-Chhattisgarh.pdf|title=NCW Report, page 4|publisher=National Commission of Women, Government of India|accessdate=2010-08-22|archive-date=2009-06-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20090619081035/http://ncw.nic.in/pdfreports/Gender%20Profile-Chhattisgarh.pdf|url-status=dead}}</ref> ಕಡಿಮೆಯೆಂದರೆ ೯೬% ಛತ್ತೀಸ್ ಘಡ್ ಜನರು [[ಶೂದ್ರ]] ಅಥವಾ ಪರಿಶಿಷ್ಟ ವರ್ಗ[ST]ಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದಾರೆ: ೩೪% (೨}ಪರಿಶಿಷ್ಟ ವರ್ಗದವರಿದ್ದಾರೆ, ೧೨% ಪರಿಶಿಷ್ಟ ಜಾತಿಯವರು ಹಾಗೂ ೫೦%ಗೂ ಹೆಚ್ಚಿನವರು ಇತರ ಹಿಂದುಳಿದ ಜಾತಿಗಳು ಎಂಬ ಅಧಿಕೃತ ಪಟ್ಟಿಗೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಸಮತಟ್ಟು ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಲ್ಲಿರುವ ಜನರು ಈ ಕೆಳಕಂಡ ಜಾತಿಗಳಿಗೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದಾರೆ: ತೇಲಿ, ಸತ್ನಾಮಿ ಮತ್ತು ಕುರ್ಮಿ; ಅರಣ್ಯ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡು ಬರುವ ಬುಡಕಕಟ್ಟು ಜನಾಂಗಗಳೆಂದರೆ ಗೋಂಡ್, ಹಲ್ಬಾ ಮತ್ತು ಕಮಾರ್/ಬುಜ್ಜ ಮತ್ತು ಒರಯಾನ್. == ಸ್ತ್ರೀಯರ ಸ್ಥಿತಿಗತಿಗಳು == ಭಾರತದ ಇತರ ಜಾಗಗಳಿಗೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ ಛತ್ತೀಸ್ ಗಢ್ ನಲ್ಲಿ ಅತಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಹೆಣ್ಣು-ಗಂಡುಗಳ ಲಿಂಗ ಅನುಪಾತವಿದೆ(೯೯೦), ಇದಕ್ಕಿಂತಲೂ ಹೆಚ್ಚಿನ ಅನುಪಾತವಿರುವುದು ಕೇರಳದಲ್ಲಿ; ಗ್ರಾಮೀಣ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಈ ಲಿಂ-ಅನುಪಾತವು ೧೦೦೪ರಷ್ಟಿದೆ.<ref>{{cite web|last=Ilina|first=Sen|title=A Situational Analysis of Women and Girls in Chhattisgarh|url=http://ncw.nic.in/pdfreports/Gender%20Profile-Chhattisgarh.pdf|publisher=National Commission for Women, New Delhi|accessdate=26 November 2010|archive-date=19 ಜೂನ್ 2009|archive-url=https://web.archive.org/web/20090619081035/http://ncw.nic.in/pdfreports/Gender%20Profile-Chhattisgarh.pdf|url-status=dead}}</ref> ಈ ಅನುಪಾತವು ಇತರ ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿನ ಚಿಕ್ಕ ಪ್ರದೇಶಗಳಿಗೆ ಹೋಲಿಸಲ್ಪಡಬಹುದಾದರೂ, ಛತ್ತೀಸ್ ಘಡ್ ನಷ್ಟು ವಿಸ್ತಾರವಾದ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಈ ಅನುಪಾತ ಕಂಡುಬರುವುದು ಇಡೀ ದೇಶದಲ್ಲೇ ಅದ್ವಿತೀಯವಾದುದಾಗಿದೆ. (ಇದು ದೇಶದ ಹತ್ತನೆಯ ಅತಿ ದೊಡ್ಡ ರಾಜ್ಯವಾಗಿದ್ದು, ಇದು [[ತಮಿಳುನಾಡು|ತಮಿಳ್ ನಾಡು]])ಗಿಂತಲೂ ಹಲವಾರುಪಟ್ಟು ದೊಡ್ಡ ರಾಜ್ಯವಾಗಿದೆ. ಪ್ರಾಯಶಃ ಈ ವಿಧದ ಸಾಮಾಜಿಕ ಮಿಶ್ರತೆಯು ಛತ್ತೀಸ್ ಘಡ್ ಗೆ ಮಾತ್ರ ಸೀಮಿತವಾದ ಕೆಲವು ರೀತಿರಿವಾಜುಗಳು ಹಾಗೂ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಆಚಾರಗಳಿಗೆ ಬುನಾದಿಯಾಗಿದೆ: ಭಾರತದ ವೈವಿಧ್ಯಮಯ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಹೀಗೆ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ವಿಭಿನ್ನತೆಗಳು ಕಂಡುಬರುವುದು ಅಸಾಮಾನ್ಯವೇನಲ್ಲ. ಇಲ್ಲಿನ ಗ್ರಾಮೀಣ ಮಹಿಳೆಯರು ಬಡವರಾಗಿದ್ದರೂ ಹೆಚ್ಚು ಸ್ವತಂತ್ರವುಳ್ಳವರು, ಗಟ್ಟಿಗರು, ಹೆಚ್ಚು ವ್ಯವಸ್ಥಿತವಾಗಿ ಜೀವನ ನಡೆಸುವವರು, ಸಾಮಾಜಿಕವಾಗಿ ತಮ್ಮ ಅನಿಸಿಕೆಗಳಿಗೆ ದನಿ ನೀಡುವವರು, ಹಾಗೂ ಈಶಾನ್ಯ ಭಾರತೀಯ ಮಹಿಳೆಯರಂತೆಯೇ ಹೆಚ್ಚು ಅಧಿಕಾರ ಚಲಾಯಿಸುವವರು{{Citation needed|date=April 2009}}: ಈ ಅಧಿಕಾರ ಯಾವ ಮಟ್ಟಕ್ಕಿದೆಯೆಂದರೆ ಅವರು ತಮ್ಮ ವಿವಾಹಕ್ಕೆ ತಮ್ಮದೇ ಆದ ಆಯ್ಕೆ ಹೊಂದಲೂ, ಬೇಡವೆನಿಸಿದಾಗ ಪತಿಯನ್ನು ತೊರೆದು ಹೊರನಡೆಯಲೂ ಸಮರ್ಥರಾಗಿದ್ದಾರೆ{{Citation needed|date=April 2009}}. ಇಲ್ಲಿನ ಹಲವಾರು ಗುಡಿಗಳು, ದೇಗುರಲಗಳು ಮತ್ತು ಪ್ರತಿಮೆಗಳು 'ಸ್ತ್ರೀ ಶಕ್ತಿ'ಗೆ ಸಂಬಂಧಿತವಾಗಿವೆ; (ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಶಬರಿ, ಮಹಾಮಾಯಾ, ದಾಂತೇಶ್ವರಿ) ಮತ್ತು ಈ ದೇಗುಲಗಳ ಅಸ್ಥಿತ್ವವು ಈ ಸ್ಥಳದ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆಯನ್ನೂ, ರಾಜ್ಯದ ಪ್ರಸ್ತುತ ಸಾಮಾಜಿಕ ರೀತಿನೀತಿಗಳನ್ನು ಬಿಂಬಿಸುವಲ್ಲಿ ಸಮರ್ಥವಾಗಿದೆ. ಇಲ್ಲಿನ ಸ್ತ್ರೀಯರು ಮತ್ತು ಪುರುಷರು ಚಿಕ್ಕ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿಯೇ ಮದುವೆಯಾಗುತ್ತಾರೆ; ನಾಗರಿಕತೆ ತನ್ನ ತಲೆ ಎತ್ತುವ ಮುನ್ನ ಸಮಗ್ರ ಭಾರತದಲ್ಲಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲದೆ ವಿಶ್ವದಲ್ಲೇ ಬೇಗ ವಿವಾಹವಾಗುವ ಪದ್ಧತಿ ರೂಢಿಯಲ್ಲಿದ್ದಿತು, ಆ ರೂಢಿ ಇಂದಿಗೂ ಇಲ್ಲಿ ಮುಂದುವರಿದಿದೆ. ಒಂದು ಸಮೀಕ್ಷೆಯ ಪ್ರಕಾರ ೨೦ರಿಂದ ೪೯ರ ವರೆಗಿನ ವಯಸ್ಸಿನ ಮಹಿಳೆಯರು ಸರಾಸರಿ೧೫.೪ ವರ್ಷ ವಯಸ್ಸಿಗೇ ಮದುವೆಯಾಗಿದ್ದುದು ಕಂಡುಬಂದಿದೆO ಹಾಗೂ ೩೪% ಹುಡುಗಿಯರು, ಇನ್ನೂ ೧೫ರಿಂದ ೧೯ರ ಹರೆಯದವರು, ಆಗಲೇ ಮದುವೆಯಾಗಿರುವುದು ಕಂಡುಬಂದಿದೆ (ಸರ್ಕಾರದ ಹೇಳಿಕೆಯ ಪ್ರಕಾರ).{{Citation needed|date=April 2009}} ಛತ್ತೀಸ್ ಘಡ್ ನಲ್ಲಿ ವಾಮಾಚಾರದ ಬಗ್ಗೆ ಬಹಳ ನಂಬಿಕೆಯಿದೆ. ಮಹಿಳೆಯರು ಮಾನವಾತೀತ ಶಕ್ತಿಗಳನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸಲು ಸಮರ್ಥರೆಂದು ಇಲ್ಲಿ ನಂಬಲಾಗಿದ್ದು, ಅವರನ್ನು ಮಾಟಗಾತಿಯರೆಂದು (''ತೊಹ್ನೀ'' ) ಆರೋಪಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಹಾಗೂ ಹೀಗೆ ಆರೋಪ ಹೊರಿಸುವುದು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಸೇಡಿಗಾಗಿ ಆಗಿರುತ್ತದೆ. ಅವರನ್ನು ಕ್ರೂರವಾಗಿ ಹಿಂಸಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ; ಅದರಲ್ಲೂ ಮುದುಕಿಯರು, ವಿಧವೆಯರು, ಅಂಗಾಂಗಗಳು ಊನವಿರುವವರು ಹಾಗೂ ಅಸಾಮಾನ್ಯವಾದ ಚಹರೆ ಇರುವವರನ್ನು ಬಹಳವೇ ಹಿಂಸಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ೨೦೧೦ನೆಯ ಇಸವಿಯಲ್ಲೂ ಸಹ, ಆಸ್ತಿ ಮತ್ತು ಇತರ ಸಾಮಾನುಗಳನ್ನು ಅವರನ್ನು ವಂಚಿಸಿ ಪಡೆಯುವ ಸಲುವಾಗಿ ಅಥವಾ ಇನ್ನಾವುದೋ ದ್ವೇಷದ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ, ಪುರುಷ ಮಾಂತ್ರಿಕರಿಗೆ ಹಣದ ಆಮಿಷವೊಡ್ಡಿ ಅತಿ ಕ್ಷುಲ್ಲಕವಾದ ಆರೋಪಗಳನ್ನು ಹೊರಿಸಿ, ಮೇಲೆ ತಿಳಿಸಿದಂತಹ ಸ್ತ್ರೀಯರನ್ನು ಹಳ್ಳಿಯಿಂದ ಹೊರಗಟ್ಟಲಾಗುತ್ತಿದೆ.{{Citation needed|date=November 2010}} ನ್ಯಾಷನಲ್ ಜಿಯೋಗ್ರಾಫಿಕ್ ವಾಹಿನಿಯ ಶೋಧನೆಯ ಪ್ರಕಾರ, ಹೀಗೆ ಆರೋಪಿತರಾದವರು ಬರಿದೇ ಬೈಯಲ್ಲಪಟ್ಟರೆ ಅಥವಾ ಬಹಿಷ್ಕರಿಸಲ್ಪಟ್ಟರೆ ಅಥವಾ ಗ್ರಾಮದಿಂದ ಹೊರದಬ್ಬಲ್ಪಟ್ಟರೆ ಅಂತಹವರು ಅದೃಷ್ಟವಂತರೆಂದೇ ತಿಳಿಯಬೇಕು. ಅಂತಹ ಹೆಣ್ಣುಗಳಿಗೆ ಬಲವಂತವಾಗಿ ಮಲ ತಿನ್ನಿಸುವುದು ಹಾಗೂ ಇತರ ರೀತಿಯ ಅವಮಾನಗಳನ್ನು ಮಾಡುವುದು ಸರ್ವೇಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿದ್ದು, ಇತ್ತೀಚಿನ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ೨,೫೦೦ ಸ್ತ್ರೀಯರನ್ನು ಮಾಟಗಾತಿಯರೆಂದು ಆರೋಪಿಸಿ ಅವರನ್ನು ಕಲ್ಲಿನಿಂದ ಹೊಡೆದೋ, ನೇಣುಹಾಕಿಯೋ ಅಥವಾ ಶಿರಚ್ಛೇದ ಮಾಡಿಯೋ ಅಕ್ಕಪಕ್ಕದವರು ಕೊಂದಂತಹ ಪ್ರಸಂಗಗಳು ದಾಖಲಾಗಿವೆ. ಪೊಲೀಸರು ಮತ್ತು ಕಾನೂನು ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಈ ಬಗ್ಗೆ ಏನೇನೂ ಕ್ರಮ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳದೆ, ಸ್ತ್ರೀಯರಿಗೆ ರಕ್ಷಣೆ ನೀಡುವುದರಲ್ಲಿ ನಿರ್ಲಕ್ಷ್ಯ ತೋರಿದ್ದಾರೆ ಹಾಗೂ ಅಂತಹ ಹಿಂಸೆಗಳನ್ನು ಕೊನೆಗೊಳಿಸುವಲ್ಲಿ ಬಹಳ ಕಡಿಮೆ ಆಸಕ್ತಿ ತೋರಿಸಿದ್ದಾರೆ.{{Citation needed|date=November 2010}} ಈಗಿನ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ, ಭಾರತದ ಮುಖ್ಯವಾಹಿನಿಯೊಂದಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕ ಹೆಚ್ಚಿದಂತೆ, ಸ್ತ್ರೀಯರನ್ನು ಅಡಿಯಾಳಾಗಿ ಕಾಣುವಂತಹ ಭಾರತದ ಇತರ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿನ ಹೀನ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯು ಛತ್ತೀಸ್ ಘಡ್ ಗೂ ಮೆಲ್ಲಗೆ ನುಸುಳುತ್ತಿದೆ. ಈ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಛತ್ತೀಸ್ ಘಡ್ ನಲ್ಲಿ ಲಿಂಗ ಅನುಪಾತವು (ಪ್ರತಿ ನೂರು ಗಂಡುಗಳಿಗೆ ಹೆಣ್ಣುಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ) ಕ್ರಮೇಣ ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತಾ ಬರುತ್ತಿದೆ: ೧೯೦೧ರಲ್ಲಿ ೧೦೪೬, ೧೯೪೧ರಲ್ಲಿ ೧೦೩೨, ೧೯೮೧ರಲ್ಲಿ ೯೯೬ ಮತ್ತು ೯೯೦ in ೦೦೧ರಲ್ಲಿ ೯೯೦; ಆದರೆ ಇಡೀ ಭಾರತಕ್ಕೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ ಇದು ದೇಶದಲ್ಲೇ ಅತ್ಯುತ್ತಮವಾದುದು: ೧೯೦೧ರಲ್ಲಿ ೯೭೨, ೯೪೫ in ೯೪೧ರಲ್ಲಿ ೯೪೫, ೧೯೮೧ರಲ್ಲಿ ೯೩೪ and ೯೩೩ in ೨೦೦೧. ಛತ್ತೀಸ್ ಘಡ್ ನಲ್ಲಿನ ವಿವಿಧ ವಿಷಯಗಳ ಕುರಿತು ಮಹಿಳೆಯರ ಸ್ಥಿತಿಗತಿಗಳ ಬಗ್ಗೆ ವಿವರವಾದ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು [http://ncw.nic.in/pdfreports/Gender%20Profile-Chhattisgarh.pdf ದ ಲಿಂಕ್ಡ್ 103 ಪೇಜ್ ರಿಪೋರ್ಟ್] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090619081035/http://ncw.nic.in/pdfreports/Gender%20Profile-Chhattisgarh.pdf |date=2009-06-19 }} ನಲ್ಲಿ 'ಎ ಸೆಚುಯೇಷನಲ್ ಅನಾಲಿಸಿಸ್ ಆಫ್ ವಿಮೆನ್ ಎಂಡ್ ಗರ್ಲ್ಸ್ ಇನ್ ಛತ್ತೀಸ್ ಘಡ್' ಎಂಬ ತಲೆಬರಹದಡಿಯಲ್ಲಿ ಪಡೆಯಬಹುದು; ಈ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ೨೦೦೪ರಲ್ಲಿ 'ನ್ಯಾಷನಲ್ ಕಮಿಷನ್ ಆಫ್ ವಿಮೆನ್' ಎಂಬ ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರಕ್ಕೆ ಸೇರಿದ ಸ್ಥಾಯಿ ಸಮಿತಿಯು ತಯಾರಿಸಿತು. == ಭಾಷೆ == {{Main|Chhattisgarhi language}} ರಾಜ್ಯದ ಅಧಿಕೃತ ಭಾಷೆ ಹಿಂದಿ; ಇದನ್ನು ರಾಜ್ಯದ ಎಲ್ಲಾ ಜನರೂ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಬಳಸುತ್ತಾರೆ. ಛತ್ತೀಸ್ ಘರ್ಹಿ ಎಂಬ ಹಿಂದಿ ಭಾಷೆಯ ನಾಡಭಾಷೆ/ಆಡುಭಾಷೆಯ ರೂಪಯನ್ನು (ಅಥವಾ ತಾನೇ ಒಂದು ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಭಾಷೆಯಂತೆಯೂ) ಛತ್ತೀಸ್ ಘಡ್ ನ ಬಹುತೇಕ ಜನರು ಮಾತನಾಡುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಅರ್ಥ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ಛತ್ತೀಸ್ಘರ್ಹಿಯನ್ನು ಖಲ್ ತಾಹಿಭಾಷೆಯೆಂದು ಸುತ್ತಲಿನ ಗುಡ್ಡಗಾಡಿನ ಜನರು ಕರೆಯುತ್ತಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಅದೇ ಭಾಷೆಯನ್ನು ಸಂಬಲ್ ಪುರಿ ಮತ್ತು ಒರಿಯಾ ಭಾಷೆಯವರು ಲಾರಿಯಾ ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತಿದ್ದರು. ಕೊರಿಯಾ, ಸೂರಜ್ ಪುರ್, ಸುರೌಜಾ ಮತ್ತು ಜಶ್ ಪುರ್ ಗಳಲ್ಲಿ ಈ ಭಾಷೆಯು ಸುರ್ ಗುಜ್ಜಾ ಎಂಬ ಉಪ-ಆಡುಭಾಷೆಯಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ.ಬಸ್ತಾರ್ ನಲ್ಲಿ ಗೋಂಡಿ, ಬುಡಕಟ್ಟು ಭಾಷೆಗಳು ಬಳಕೆಯಲ್ಲಿವೆ. ಛತ್ತೀಸ್ ಘಡ್ ನಲ್ಲಿ ಬಳಸಲ್ಪಡುವ ಇತರ ಪ್ರಮುಖ ಭಾಷೆಗಳೆಂದರೆ [[ಹಿಂದಿ]], ಸಂಬಲ್ ಪುರಿ, [[ಮರಾಠಿ]] ಮತ್ತು ಒರಿಯಾ ==ರಾಜಕೀಯ ಮತ್ತು ಸರ್ಕಾರ == *೨೦೦೩ ರಿಂದ ಹತ್ತು ವರಷ ಬಿಜೆಪಿ ಆಡಳಿತ ====ಚುನಾವಣೆ 2013==== :೨೦೧೩ ರ ವಿಧಾನ ಸಭೆ ಚುನಾವಣೆ - ಡಿಸೆಂಬರ್ ೮ ರಂದು ಎಣಿಕೆ ಮತ್ತು ಫಲಿತಾಂಶ: :ಚತ್ತಿಸಗಡ ಒಟ್ಟು ಸ್ಥಾನ::90 ಕಾಂಗ್ರೆಸ್-39 ಬಿಜೆಪಿ-49 ಬಿಎಸ್.ಪಿ-1 ಇತರೆ-1 :ಫುನಃ ಬಿಜೆಪಿಯ [[ರಮಣ ಸಿಂಗ್]] ಮೂರನೇ ಬಾರಿ ಮುಖ್ಯ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ ೧೨-೧೨-೨೦೧೩ ರಂದು ಪ್ರಮಾಣವಚನ ಸ್ವೀಕರಿಸಿದರು. ====ಚುನಾವಣೆ 2018==== *[[:en:2018 Chhattisgarh Legislative Assembly election|೨೦೧೮ Chhattisgarh election]] *5 ನೇ 2018-ಅಸೆಂಬ್ಲಿ ಪ್ರಸ್ತುತ ಭಾರತೀಯ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್‍- ಸರ್ಕಾರ ರಚನೆ.ಭೂಪೇಶ್ ಬಘೆಲ್ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿ. 17-12-2018 ರಂದು ಛತ್ತೀಸಗಡದ ನೂತನ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ ಭೂಪೇಶ್ ಬಘೆಲ್ ಪ್ರಮಾಣವಚನ ಸ್ವೀಕರಿಸಿದರು *ಸ್ಥಾನಗಳು 91 (90 + 1 ನಾಮನಿರ್ದೇಶಿತ) *ಸರ್ಕಾರ ಕಾಂಗ್ರಸ್: (68 ಸದಸ್ಯರು) ; ವಿರೋಧಪಕ್ಷ ಬಿಜೆಪಿ: (15);ಇತರೆ (7)->ಜೆಸಿಸಿ (5) ಬಿಎಸ್ಪಿ (2);ನಾಮನಿರ್ದೇಶಿತ (1)<ref>Chhattisgarh Legislative Assembly". Legislative Bodies in India website. Retrieved 9 December 2010.</ref><ref>Chhattisgarh Vidhan Sabha". Government of India. Retrieved 19 March 2013.</ref><ref>https://kannada.oneindia.com/ ವಿಧಾನಸಭೆ ಚುನಾವಣೆ ಫಲಿತಾಂಶ 2018</ref><ref>[https://www.prajavani.net/stories/national/congress-cms-oath-taking-595121.html ರಾಜಸ್ಥಾನ, ಮಧ್ಯಪ್ರದೇಶ, ಛತ್ತೀಸಗಡದಲ್ಲಿ ‘ಕೈ’ ಅಧಿಪತ್ಯ ಆರಂಭ17 ಡಿಸೆಂಬರ್ 2018]</ref>       ==ಉಲ್ಲೇಖ== {{reflist}} ==ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳು == ಛತ್ತೀಸ್ ಘಡ್ ನಲ್ಲಿ ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ [ಛತ್ತೀಸ್ ಘರ್ಹಿ ಚಲನಚಿತ್ರ ಸಂಗೀತ][http://www.helloraipur.com/listen.php ಛತ್ತೀಸ್ ಘರ್ಹಿ ಚಲನಚಿತ್ರ ಸಂಗೀತ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110207010519/http://www.helloraipur.com/listen.php |date=2011-02-07 }} == ಆಧಾರಗಳು == *ಛತ್ತೀಸ್ ಘಡ್ ಬಗ್ಗೆ ಪುಸ್ತಕಗಳು **ದೇಶ್ ಬಂಧು ಪ್ರಕಾಶನ ವಿಭಾಗ, "सन्दर्भ छत्तीसगढ़" **ದೇಶ್ ಬಂಧು ಪ್ರಕಾಶನ ವಿಭಾಗ, "छत्तीसगढ़ के तीर्थ और पर्यटन स्थल" **ದೇಶ್ ಬಂಧು ಪ್ರಕಾಶನ ವಿಭಾಗ, "ಛತ್ತೀಸ್ ಘಡ್: ಬ್ಯೂಟಿಫುಲ್ &amp; ಬೌಂಟಿಫುಲ್ (ಛತ್ತೀಸ್ ಘಡ್ ನ ಜೈವಿಕ ವೈವಿಧ್ಯತೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಅಧ್ಯಯನ)" **ರಮೇಶ್ ದೇವಾಂಗನ್ & ಸುನೀಲ್ ಟುಟೇಜಾ, "ಛತ್ತೀಸ್ ಘಡ್ ಸಮಗ್ರ" **ಸಿ.ಕೆ. ಚಂದ್ರಕರ್, "ಛತ್ತೀಸ್ ಘರ್ಹಿ ಶಬ್ದಕೋಶ್" .... **ಸಿ.ಕೆ. ಚಂದ್ರಕರ್, "ಮಾನಕ್ ಛತ್ತೀಸ್ ಘರ್ಹಿ ವ್ಯಾಕರನ್" **ಸಿ.ಕೆ. ಚಂದ್ರಕರ್, "ಛತ್ತೀಸ್ ಘರ್ಹಿ ಮುಹಾವರ ಕೋಶ್" **ಲಾರೆನ್ಸ್ ಬಾಬ್, "ದ ಡಿವೈನ್ ಹೈರಾರ್ಕಿ: ಪಾಪ್ಯುಲರ್ ಹಿಂದೂಯಿಸಂ ಇನ್ ಸೆಂಟ್ರಲ್ ಇಂಡಿಯ" **ಸೌರಭ್ ದುಬೇ, "ಅನ್ ಟಚಬಲ್ ಪಾಸ್ಟ್ಸ್:ರಿಲೀಜನ್, ಐಡೆಂಟಿಟಿ ಎಂಡ್ ಪವರ್ ಅಮಾಂಗ್ ಎ ಸೆಂಟ್ರಲ್ ಇಂಡಿಯನ್ ಕಮ್ಯೂನಿಟಿ, ೧೭೮೦-೧೯೫೦" (ಸತ್ನಾಮಿಗಳ ವಿಷಯವಾಗಿ) **ರಾಮ್ ದಾಸ್ ಲ್ಯಾಂಬ್, "ರಾಪ್ಟ್ ಇನ್ ದ ನೇಮ್e: ರಾಮ್ ನಾಮೀಸ್, ರಾಮ್ ನಾಮ್ ಎಂಡ್ ಅನ್ ಟಚಬಲ್ ರಿಲೀಜನ್ ಇನ್ ಸೆಂಟ್ರಲ್ ಇಂಡಿಯ" **ಛದ್ ಬಾವ್ಮನ್, "ಐಡೆಂಟಿಫೈಯಿಂಗ್ ದ ಸತ್ನಾಮ್: ಹಿಂದೂ ಸತ್ನಾಮೀಸ್, ಇಂಡಿಯನ್ ಕ್ರಿಶ್ಚಿಯನ್ಸ್, ಎಂಡ್ ದಲಿತ್ ರಿಲೀಜನ್ ಇನ್ ಕಲೋನಿಯಲ್ ಛತ್ತೀಸ್ ಘಡ್, ಇಂಡಿಯ(೧೮೬೮–೧೯೪೭) (ಪಿಹೆಚ್ ಡಿ ಪ್ರಬಂಧ,ಪ್ರಿನ್ಸ್ ಟನ್ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ವಿದ್ಯಾಶಾಲೆ, ೨೦೦೫) *ಭಾರತೀಯಶಾಸ್ತ್ರದ ಬಗ್ಗೆ ಪ್ರೊಫೆಸರ್ ಹೆಚ್. ಎಲ್. ಶುಕ್ಲ ಬರೆದ ಪುಸ್ತಕಗಳು: **[http://www.dkagencies.com/doc/from/1023/to/21330/Author/Shukla,%20H.%20L.%20(Hira%20Lal),%201939-/Books-By-Indian-Author.html "ಪ್ರೊಫೆಸರ್ ಹೆಚ್. ಎಲ್. ಶುಕ್ಲ ಬರೆದ ಪುಸ್ತಗಳ ಪಟ್ಟಿ" ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110710142037/http://www.dkagencies.com/doc/from/1023/to/21330/Author/Shukla,%20H.%20L.%20(Hira%20Lal),%201939-/Books-By-Indian-Author.html |date=2011-07-10 }} **[https://www.vedamsbooks.com/no10609.htm "ಮರುಶೋಧಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಛತ್ತೀಸ್ ಘಡ್" ಬಾಯಿ ಮಾತಿನಲ್ಲಿ ಕೇಳಿದ ರಾಜ್ಯದ ಇತಿಹಾಸವನ್ನು ಕುರಿತು], ಮತ್ತು **[http://bagchee.com/BookDisplay.aspx?Bkid=B8147 "ಬಸ್ತಾರ್ ನ ಜನಗಳ ಇತಿಹಾಸ"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060629215458/http://bagchee.com/BookDisplay.aspx?Bkid=B8147 |date=2006-06-29 }} *[http://www.cgnet.in/Cult/folktales/index_html ಛತ್ತೀಸ್ ಘಡ್ ನ ಜನಪದ ಕಥೆಗಳು] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090111114631/http://www.cgnet.in/Cult/folktales/index_html |date=2009-01-11 }} *[https://www.vedamsbooks.com/no28592.htm "ಮಧ್ಯಭಾರತದಲ್ಲಿನ ಬುಡಕಟ್ಟು ಜನಾಂಗದ ಇತಿಹಾಸ"] ಲೇಖಕರು ಆರ್.ಕೆ. ಶರ್ಮ ಮತ್ತು ಎಸ್.ಕೆ. ತಿವಾರಿ, [http://bagchee.com/BookDisplay.aspx?Bkid=B14673 ಇನ್ನೊಂದು ಕೊಂಡಿ]{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} **[https://www.dimatindia.com] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110202205015/http://dimatindia.com/ |date=2011-02-02 }} == ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು == {{Commons category|Chhattisgarh}} *[http://www.chhattislive.com/ ಛತ್ತೀಸ್‌ಘಡ್ ಜಾಲತಾಣ ನಿಘಂಟು] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110127033002/http://www.chhattislive.com/ |date=2011-01-27 }} *[http://www.helloraipur.com ಛತ್ತೀಸ್‌ಘಡ್ ಜಾಲತಾಣ ದ್ವಾರ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200918190730/http://helloraipur.com/ |date=2020-09-18 }} *[http://www.chhattisgarhpost.com ಛತ್ತೀಸ್‌ಘಡ್ ಅಂಚೆ]{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} *[http://www.chhattisgarhtourism.net/ ಛತ್ತೀಸ್‌ಘಡ್ ನ ಪ್ರವಾಸ ಜಾಲತಾಣ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20081231041921/http://www.chhattisgarhtourism.net/ |date=2008-12-31 }} *[http://www.chhattisgarhnews.info ಛತ್ತೀಸ್‌ಘಡ್ ವಾರ್ತೆಯ ವಿಡಿಯೋ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200930045313/http://chhattisgarhnews.info/ |date=2020-09-30 }} * {{wikivoyage|Chhattisgarh}} {{Geographic Location |Centre = [[ಛತ್ತೀಸ್‍ಘಡ್]] |North = [[ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶ]] |Northeast = [[ಜಾರ್ಕಂಡ್]] |East = [[ಒಡಿಶಾ]] |Southeast = |South = |Southwest = [[ಆಂಧ್ರ ಪ್ರದೇಶ]] |West = [[ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ]] |Northwest = [[ಮಧ್ಯ ಪ್ರದೇಶ]] }} {{India}} {{Hydrology of Chhattisgarh}} {{Districts of Chhattisgarh}} [[ವರ್ಗ:ಛತ್ತೀಸ್‌ಘಡ್]] [[ವರ್ಗ:ಭಾರತದ ರಾಜ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ಪ್ರಾಂತ್ಯಗಳು]] [[ವರ್ಗ:1821ರಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿತವಾದ ರಾಜ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ಪ್ರಾಂತ್ಯಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಭಾರತದ ರಾಜ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರಾಡಳಿತ ಪ್ರದೇಶಗಳು]] e1djm1oz27ejf8cd4wmq8cayvxyzg36 0 16183 1224245 1125610 2024-04-25T16:15:02Z Kartikdn 1134 ಬದಲಾವಣೆಗಳು, ಮಾಹಿತಿ ಸೇರ್ಪಡೆ wikitext text/x-wiki [[ಚಿತ್ರ:Algebraic-structures.png|thumb|algebar structures]] '''ಬೀಜಗಣಿತ'''ವು (algebra) [[ಗಣಿತ]]ಶಾಸ್ತ್ರದ ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ಅಂಗ. ಇದು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ [[ಸಂಖ್ಯೆ|ಸಂಖ್ಯೆಗಳು]], ಮೌಲ್ಯಗಳು, [[:en:Vector_(mathematics_and_physics)|ಸದಿಶಗಳು]] ಮುಂತಾದವನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸಲು ಅಕ್ಷರಗಳನ್ನೂ ಇತರ ಪ್ರತೀಕಗಳನ್ನೂ ಉಪಯೋಗಿಸಿ ಸಂಬಂಧಗಳ ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ ನಿರೂಪಣೆಗಳನ್ನು ಮಂಡಿಸಿ ಇವುಗಳ ನಡುವೆ ವ್ಯವಹರಿಸುವ ಗಣಿತ ಶಾಖೆ (ಆಲ್ಜಿಬ್ರ).<ref>{{harvnb|Baranovich|2023|loc=Lead Section}}</ref><ref>{{multiref|{{harvnb|Merzlyakov|Shirshov|2020|loc=Lead Section}}|{{harvnb|Gilbert|Nicholson|2004|p=[https://books.google.com/books?id=paINAXYHN8kC&pg=PA4 4]}}}}</ref> ಬೀಜಗಣಿತದ ಜ್ಞಾನವಿಲ್ಲದೆ ಗಣಿತದ ಪರಿಪೂರ್ಣ ಅರಿವಾಗಲು ಸಾದ್ಯವಿಲ್ಲ. [[ವಿಜ್ಞಾನಿ]]ಗಳು, ತಂತ್ರಜ್ಞರು ದಿನನಿತ್ಯ ಬೀಜಗಣಿತವನ್ನು ಉಪಯೋಗಿಸುತ್ತಾರೆ. ವಾಣಿಜ್ಯ ಹಾಗೂ ಕೈಗಾರಿಕೋದ್ಯಮದಲ್ಲಿಯೂ ಬೀಜಗಣಿತ ಹಲವಾರು ಸಮಸ್ಯೆಗಳ ಪರಿಹಾರಕ್ಕೆ ಬಳಕೆಯಾಗುತ್ತದೆ.<ref>{{multiref|{{harvnb|Maddocks|2008|pp=130–131}}|{{harvnb|Walz|2016|loc=[https://www.spektrum.de/lexikon/mathematik/algebra/12062 Algebra]}}}}</ref> ಇದರ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯದಿಂದ ಪ್ರಪಂಚದಾದ್ಯಂತ ಶಾಲಾ ಕಾಲೇಜುಗಳಲ್ಲಿ ಬೀಜಗಣಿತವನ್ನು ಕಲಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ೫ ನೇ ತರಗತಿಯಿಂದ ಬೀಜಗಣಿತದ ಅಭ್ಯಾಸ ಪ್ರಾರಂಭ ಮಾಡುವರು. ನಂತರದ ತರಗತಿಗಳಲ್ಲಿ ಬೀಜಗಣಿತದ ಅಧ್ಯಯನ ಬಹು ಮುಖ್ಯ ಪಾತ್ರವಹಿಸುತ್ತದೆ. [[ಅಂಕಗಣಿತ|ಅಂಕಗಣಿತದಲ್ಲಿ]] ದೈವದತ್ತವೆಂದೇ ಭಾವಿಸುವ 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, ಎಂಬ [[ಅಂಕಿ|ಅಂಕಗಳಿಂದ]] ಯಾವ [[:en:Integer|ಪೂರ್ಣಾಂಕವನ್ನೇ]] ಆಗಲಿ ಬರೆಯುವ ವಿಧಾನವನ್ನೂ ಸಂಖ್ಯೆಗಳ ಮೇಲೆ [[:en:Operation_(mathematics)|ಪರಿಕರ್ಮಗಳನ್ನು]] ಮಾಡುವುದನ್ನೂ ಅಭ್ಯಸಿಸುತ್ತೇವೆ. [[ಸಂಕಲನ|ಕೂಡುವುದು]], [[ವ್ಯವಕಲನ|ಕಳೆಯುವುದು]], [[ಗುಣಾಕಾರ]], [[ಭಾಗಾಕಾರ]] ಇವು ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಪರಿಕರ್ಮಗಳು. [[ವರ್ಗಮೂಲ]], [[:en:Cube_root|ಘನಮೂಲ]] ಪಡೆಯುವ ಕ್ರಿಯೆಗಳಿಗೂ ಪರಿಕರ್ಮಗಳೆಂಬ ಹೆಸರು ಕೊಡಬಹುದು. ಎರಡು ಪೂರ್ಣಾಂಕಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡು ಒಂದನ್ನು ಇನ್ನೊಂದರಿಂದ ವಿಭಜಿಸಲು ತಕ್ಕ ಕ್ರಮ ಏರ್ಪಡಿಸಿ [[ಭಿನ್ನಾಂಕ|ಭಿನ್ನರಾಶಿ]] ಎಂಬ ಪೂರ್ಣಾಂಕಗಳಲ್ಲದ ಸಂಖ್ಯೆಗಳನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುತ್ತೇವೆ. ಮತ್ತು ಮೇಲೆ ಹೇಳಿದ ಪರಿಕರ್ಮಗಳನ್ನು ಇವುಗಳಿಗೂ ಹೇಗೆ ಅನ್ವಯಿಸಬಹುದೆಂದು ಪರಿಶೀಲಿಸುತ್ತೇವೆ.<ref name="auto1">{{multiref|{{harvnb|Romanowski|2008|pp=302–303}}|{{harvnb|HC Staff|2022}}|{{harvnb|MW Staff|2023}}|{{harvnb|Bukhshtab|Pechaev|2020}}}}</ref> ಅಂಕಗಣಿತದಲ್ಲಿ ದತ್ತ ಅಥವಾ ಜ್ಞಾತ ಸಂಖ್ಯೆಗಳ ಮೇಲೆ ವ್ಯವಹರಿಸುತ್ತೇವೆ. ಅಜ್ಞಾತ ಸಂಖ್ಯೆಗಳನ್ನು ಮನಗಂಡು ಅವುಗಳ ಮೇಲೆ ವ್ಯವಹರಿಸುವುದು ಬೀಜಗಣಿತದ ಮೊದಲನೇ ಹೆಜ್ಜೆ.<ref>{{multiref|{{harvnb|Maddocks|2008|p=129}}|{{harvnb|Burgin|2022|p=[https://books.google.com/books?id=rWF2EAAAQBAJ&pg=PA45 45]}}}}</ref> ಒಂದು ವಸ್ತುವಿನ ಬೆಲೆ ರೂ 5 ಆದರೆ ಅಂಥ 8 ವಸ್ತುಗಳ ಬೆಲೆ ರೂ 40. ಇದು ಅಂಕಗಣಿತ. '''''x''''' ವಸ್ತುಗಳ ಬೆಲೆ ರೂ '''''y''''' ಆದರೆ '''''t''''' ವಸ್ತುಗಳ ಬೆಲೆ ರೂ <math>\frac{yt}{x}</math>. ಇದು ಬೀಜಗಣಿತ. ಇಲ್ಲಿ '''''x, y, t''''' ಅಜ್ಞಾತ ಸಂಖ್ಯೆಗಳು. ಇವು ನಮಗೆ ತಿಳಿಯದಿರುವ ಯಾವುವೋ [[:en:Constant_(mathematics)|ಸ್ಥಿರಸಂಖ್ಯೆಗಳಾಗಿರಬಹುದು]] ಅಥವಾ ಅವುಗಳ ಬೆಲೆ ಮಾರ್ಪಾಡಾಗುತ್ತಿರುವ [[:en:Variable_(mathematics)|ಚರಸಂಖ್ಯೆಗಳಾಗಿರಬಹುದು]]. == ಪರಿಕರ್ಮಗಳು ಅನುಸರಿಸುವ ನಿಯಮಗಳು == ಇಂಥ ಅಜ್ಞಾತ ಸಂಖ್ಯೆಗಳ ಮೇಲಿನ ಪರಿಕರ್ಮಗಳು ಈ ಕೆಳಗಿನ ನಿಯಮಗಳನ್ನು ಸ್ವಾಭಾವಿಕವಾಗಿ ಅನುಸರಿಸುತ್ತವೆಂಬುದು ಸ್ಪಷ್ಟ: * '''ಸಂಕಲನ''': ''a + (b + c) = (a + b) + c = a + b + c'' ಇದು [[:en:Associative_property|ಸಾಹಚರ್ಯ ನಿಯಮ]]. ''a + b = b + a'' ಇದು [[:en:Commutative_property|ವ್ಯತ್ಯಯ ನಿಯಮ]].<ref name="auto4">{{multiref|{{harvnb|Maddocks|2008|p=129}}|{{harvnb|Berggren|2015|loc=Lead Section}}|{{harvnb|Pratt|2022|loc=§ 1. Elementary Algebra}}|{{harvnb|Merzlyakov|Shirshov|2020|loc=§ 1. Historical Survey}}}}</ref> * '''ಗುಣಾಕಾರ''': ''a x (b x c) = (a x b) x c = abc'' ಇದು ಸಾಹಚರ್ಯ ನಿಯಮ. * ''a + x = b'' [[ಸಮೀಕರಣ]] ''x = b - a'' ಆದಾಗ ತಾಳೆ ಆಗುತ್ತದೆ. ''(b – a)'' ಗೆ ಸಮೀಕರಣದ ಪರಿಹಾರವೆಂದೂ ಇದನ್ನು ಪಡೆಯುವ ಪರಿಕರ್ಮಕ್ಕೆ ಸಮೀಕರಣದ ಸಾಧನೆಯೆಂದೂ ಹೆಸರು. ''b > a'' ಆದಾಗ ಇದು ಸ್ಪಷ್ಟ. ಸಾರ್ವತ್ರಿಕವಾಗಿ ಇದು ಸರಿಹೋಗುವಂತೆ ಋಣಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಿ ಅವುಗಳಿಗೆ ಸಹ ಪರಿಕರ್ಮಗಳನ್ನೂ ಮೇಲಿನ ನಿಯಮಗಳನ್ನೂ ಹೊಂದಿಸುತ್ತೇವೆ. ಆದ್ದರಿಂದ ''(+a) – a = 0 = -a + a'' ಎಂಬುದರಿಂದ - a ಎಂಬ ಋಣಸಂಖ್ಯೆ ಉತ್ಪನ್ನವಾಗುತ್ತದೆ. ಧನ ಮತ್ತು ಋಣಸಂಖ್ಯೆಗಳ ಸಮುದಾಯದಿಂದ ಧನ ಅಥವಾ ಋಣ ಭಿನ್ನರಾಶಿಗಳು ಉತ್ಪನ್ನವಾಗುತ್ತದೆ. ಇವುಗಳಿಗೆ ಸಹ ಪರಿಕರ್ಮಗಳನ್ನೂ ನಿಯಮಗಳನ್ನೂ ಹೊಂದಿಸುತ್ತೇವೆ. ಆದರೆ ಇಲ್ಲಿ ಒಂದು ಅಪವಾದ: [[ಸೊನ್ನೆ|ಸೊನ್ನೆಯಿಂದ]] (0) ಭಾಗಿಸಕೂಡದು. ಆಭಾಸ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳು ಬಂದೊದಗುವುದರಿಂದ <math>\frac{a}{0}</math> ಎಂಬ ಸಂಖ್ಯೆಯೇ ಇಲ್ಲ ಎಂದು ಭಾವಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಸಾರ್ವತ್ರೀಕೃತ ಅಂಕಗಣಿತ ಎಂಬ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ಹೀಗೆ ಬೀಜಗಣಿತ ಆರಂಭವಾಗಿ ಬೆಳೆಯ ತೊಡಗುವುದು. == ಪ್ರತೀಕಗಳು == ಕೆಲವು ಪ್ರತೀಕಗಳನ್ನು ಪ್ರಥಮತಃ ಕಲ್ಪಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು: ''a x b = ab, a x b x c = abc'', ''x x x = x³'' ಇತ್ಯಾದಿ; <math>\frac{a^m}{a^n} = a^{m-n}</math> ಇಲ್ಲಿ '''''m,n''''' ಧನಪೂರ್ಣಾಂಕಗಳು ಮತ್ತು '''''m > n'''''. ಈ ನಿಯಮಗಳನ್ನು ಋಣಪೂರ್ಣಾಂಕಗಳಿಗೂ ಸರಿದೂಗಿಸುವ ಪ್ರಯತ್ನದಲ್ಲಿ <math>a^{-n} = \frac{1}{a^n}</math> ಎಂಬ ವ್ಯಾಖ್ಯೆಯೂ, '''''a⁰ = 1''''' ಎಂಬ ವ್ಯಾಖ್ಯೆಯೂ ಜನಿಸುತ್ತವೆ. '''''m, n''''' ಧನಪೂರ್ಣಾಂಕಗಳಾದಲ್ಲಿ '''''a^m.a^m. . . . n''''' ಸಲ '''''= (a^m)ⁿ = a^mn''''' ಆಗಿರುವುದರಿಂದ ಇದನ್ನು ಸಾರ್ವತ್ರೀಕರಿಸುವ ಪ್ರಯತ್ನದಲ್ಲಿ <math>\left (a^{\frac{1}{2}} \right )^2 = a</math>  ಆದ್ದರಿಂದ <math>a^{\frac{1}{2}}</math> ಎಂಬುದು '''''a''''' ಯ ವರ್ಗಮೂಲ. ಹೀಗೆಯೇ <math>a^{\frac{1}{3}}</math> ಎಂಬುದು '''''a''''' ಯ ಘನಮೂಲ ಇತ್ಯಾದಿಯಾಗಿ ಭಿನ್ನಾಂಕ ಘಾತಗಳು (fractional power) ಉತ್ಪನ್ನವಾಗುತ್ತವೆ. ಅನಂತರ ಎಲ್ಲ ಸಂಖ್ಯೆಗಳಿಗೂ ಮೇಲಿನ ಘಾತ ನಿಯಮಗಳು ಅನ್ವಯಿಸುವಂತಾಗುತ್ತವೆ. == ಬೀಜೋಕ್ತಿ == ಅನೇಕ ಅಜ್ಞಾತಗಳಿಂದಲೂ ಅವುಗಳ ಮೇಲಣ ಪರಿಕರ್ಮಗಳಿಂದಲೂ ದೊರೆಯುವ ಸಂಯೋಗಕ್ಕೆ [[:en:Algebraic_expression|ಬೀಜೋಕ್ತಿ]] ಎಂದು ಹೆಸರು. ಉದಾಹರಣೆಗಳು: '''''a + b - c + d''''' <math>a^2 + b^3 + c^2d^2 - cd^{\frac{1}{2}}</math> <math>\frac{abc^{\frac{2}{3}}}{a^{\frac{1}{2}} + b + c^{-1}}</math> ಎರಡು ಬೀಜೋಕ್ತಿಗಳ ಸಂಕಲಕ್ರಿಯೆಗೂ ಗುಣಾಕಾರ ಕ್ರಿಯೆಗೂ ಅನ್ವಯಿಸುವ ನಿಯಾಮಾವಳಿಗಳನ್ನು ಸುಲಭವಾಗಿಯೇ ಕಾಣಬಹುದು. ಉದಾಹರಣೆಗೆ: '''''(a + b)(c + d) = ac + ad + bc + bd''''' '''''(a + b) (c + d) (e + f) = ace + ade + bce + bde + fae + fad + fbc + fbd''''' ಒಂದೊಂದು ಆವರಣದಲ್ಲಿಯೂ ಒಂದೊಂದು ಪದ ಆಯ್ದು ಗುಣಿಸಿ ಬರುವ ಪದಗಳ ಸಂಕಲನವೇ ಈ ಗುಣಲಬ್ಧ. ಇದಕ್ಕೆ [[:en:Distributive_property|ವಿತರಣ ನಿಯಮ]] ಎಂದು ಹೆಸರು. ಕೆಲವು ವಿಶೇಷ ಸಂದರ್ಭಗಳು ಮುಖ್ಯವೂ ಜ್ಞಾಪಕದಲ್ಲಿಡಬೇಕಾದವೂ ಆಗಿವೆ. '''''(a + b)² = a² + 2ab + b²''''' '''''(a - b)² = a² - 2ab + b²''''' '''''a² – b² = (a + b)(a – b)''''' '''''(a + b)³ = a³ + 3a²b + 3ab² + b³''''' ಇತ್ಯಾದಿ.<ref>{{multiref|{{harvnb|Maddocks|2008|pp=129–130}}|{{harvnb|Young|2010|p=[https://books.google.com/books?id=9HRLAn326zEC&pg=RA1-PA999 999]}}|{{harvnb|Majewski|2004|p=347}}|{{harvnb|Buthusiem|Toth|2020|pp=[https://books.google.com/books?id=a3QeEAAAQBAJ&pg=PA24 24–28]}}|{{harvnb|Pratt|2022|loc=§ 1. Elementary Algebra}}|{{harvnb|Sterling|2016|p=13}}|{{harvnb|Sorell|2000|p=[https://books.google.com/books?id=EksSDAAAQBAJ&pg=PA19 19]}}}}</ref> ಇವುಗಳ ಉಪಯುಕ್ತತೆಯಿಂದ ಅಂಕಗಣಿತ ಹೇಗೆ ಸುಲಭಗೊಳ್ಳುವುದೆಂಬುದರ ಮೂಲಕ ತಿಳಿಯುವುದು: 999 x 999 ಇದನ್ನು ನೇರವಾಗಿ ಗುಣಿಸುವುದರ ಬದಲು '''''(1000-1)² = 1000000 - 2000 + 1''''' ಎಂದು ಲೆಕ್ಕ ಮಾಡುವುದು ಸುಲಭ. ಹೀಗೆಯೇ '''''708 x 692 = (700+8) (700-8) = 49000 - 64''''', ಇತ್ಯಾದಿ. === ಬಹುಪದೀಯ === ಪೂರ್ಣಾಂಕಗಳೇ ಘಾತಗಳಾಗಿ ಉಳ್ಳ ಒಂದು ಅಥವಾ ಹಲವು ಅಜ್ಞಾತಗಳ ಪದ ಮಿಶ್ರಣದ ಸಮುಚ್ಚಯವನ್ನು ಆ ಅಜ್ಞಾತದ ಅಥವಾ ಅಜ್ಞಾತಗಳ ಪರಿಮೇಯ (ರ‍್ಯಾಶನಲ್) ಬೀಜೋಕ್ತಿ ಎನ್ನುತ್ತೇವೆ. ಒಂದೇ ಅಜ್ಞಾತವಿದ್ದಾಗ ಅದರ ಘಾತಗಳನ್ನು ಕ್ರಮವಾಗಿ ಜೋಡಿಸಿ, '''''a₀xⁿ + a₁x^n-1 + a₂x^n-2 + …. + a_n''''' ಎಂದು ಬರೆಯಬಹುದು. ಇದಕ್ಕೆ ಬಹುಪದೀಯ ([[:en:Polynomial|ಪಾಲಿನಾಮಿಯಲ್]]) ಎಂದು ಹೆಸರು.{{efn|A polynomial is an expression consisting of one or more terms that are added or subtracted from each other. Each term is either a constant, a variable, or a product of a constant and variables. Each variable can be raised to a positive-integer power. Examples are <math>3x^2 - 7</math> and <math>5x^3y + 4yz</math>.{{sfn|Markushevich|2015}}}} ಎರಡು ಅಥವಾ ಹೆಚ್ಚು ಅಜ್ಞಾತಗಳಿದ್ದರೂ ಅವನ್ನು ಒಂದು ಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ಜೋಡಿಸಲು ಸಾಧ್ಯ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ. '''''(a₀xⁿ + a₁x^n-1y + a₂x^n-2y² + ….+ a_nyⁿ) + (b₀x^n-1 + b₁x^n-2y + …. b_ny^n-1) + ….''''' ಯಾವುದಾದರೊಂದು ಪದದಲ್ಲಿರುವ ಅಜ್ಞಾತಸಂಖ್ಯೆಗಳ ಘಾತಗಳ ಮೊತ್ತಕ್ಕೆ ಆ ಪದದ [[:en:Degree_of_a_polynomial|ಡಿಗ್ರಿ]] ಎಂದು ಹೆಸರು. ಎಲ್ಲ ಪದಗಳೂ ಒಂದೇ ಡಿಗ್ರಿಯಲ್ಲಿದ್ದರೆ ಅವುಗಳ ಸಮುಚ್ಚಯವನ್ನು '''ಸಮಘಾತೀಯ ಉತ್ಪನ್ನ''' (ಹೊಮೊಜೀನಿಯಸ್ ಎಕ್‌ಸ್ಪ್ರೆಶನ್) ಎನ್ನುತ್ತೇವೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಮೇಲಿನ ಉತ್ಪನ್ನದಲ್ಲಿ ಮೊದಲನೆಯ ಆವರಣದಲ್ಲಿರುವ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಪದದ ಡಿಗ್ರಿ '''''n'''''. ಎರಡನೆಯ ಆವರಣದಲ್ಲಿರುವುದರ ಡಿಗ್ರಿ '''''n-1''''' ಇತ್ಯಾದಿ. ಇವು ಅನುಕ್ರಮವಾಗಿ '''''n''''' ಮತ್ತು '''''(n-1)''''' ಗಳಲ್ಲಿ ಸಮಘಾತೀಯವಾಗಿವೆ. ಈಗ '''''f(x) = a₀xⁿ + a₁x^n-1 + …. + a_n''''' ಎಂಬ '''''n''''' ಡಿಗ್ರಿ [[:en:Function_(mathematics)|ಉತ್ಪನ್ನವನ್ನು]] ಪರಿಶೀಲಿಸೋಣ. ಇದನ್ನು '''''(x - α)''''' ದಿಂದ ಭಾಗಿಸಿದರೆ '''''f(α)''''' ಶೇಷವಾಗಿ ಉಳಿಯುವುದು. ಇದಕ್ಕೆ [[:en:Polynomial_remainder_theorem|ಶೇಷ ಪ್ರಮೇಯ]] ಎಂದು ಹೆಸರು. '''''f(α)''''' ಸೊನ್ನೆಯಾದರೆ '''''(x - α)''''' ಎಂಬುದು '''''f(x)''''' ನ [[ಅಪವರ್ತನ]] ಆಗುತ್ತದೆ. '''''a₀, a₁, …., a_n''''' ಗಳು ಪೂರ್ಣಾಂಕಗಳಾದಾಗ, ಅನೇಕ ವೇಳೆ, '''''f(x)''''' ನ ಅಪವರ್ತನಗಳನ್ನು ಈ ಪ್ರಮೇಯದ ಸಹಾಯದಿಂದ ಪಡೆಯಬಹುದು. ಮೇಲಿನ ಭಾಗಾಹಾರದಲ್ಲಿ [[:en:Quotient|ಭಾಗಲಬ್ಧ]] '''''(n-1)''''' ಡಿಗ್ರಿಯ ಉತ್ಪನ್ನ. ಆದ್ದರಿಂದ '''''f(α)''''' ಶೂನ್ಯವಾದಾಗ '''''f(x) = (x-α)φ(x)'''''. ಇಲ್ಲಿ '''''φ(x)''''' ಎಂಬುದು '''''(n-1)''''' ಡಿಗ್ರಿ ಉತ್ಪನ್ನ. ಇದರ ಯಾವುದಾದರೊಂದು ಅಪವರ್ತನ '''''(x-β)''''' ಆಗಿದ್ದರೆ '''''φ(x)''''' '''= ''(x-β)ψ(x)'''''. ಈ ಪ್ರಕಾರ '''''f(x)''''' ಗೆ ಸಮಘಾತದ '''''n''''' ಅಪವರ್ತನಗಳಿರಬಹುದು. ಆಗ '''''f(x) = a₀(x-α₁) (x-α₂) …. (x-α_n)''''' ಎಂದು ಬರೆಯಬಹುದು. ಈ ಹೇಳಿಕೆಯನ್ನು ಸಾರ್ವತ್ರಿಕವಾಗಿ ನಿರೂಪಿಸಬಹುದು. ಆದರೆ ಇದಕ್ಕೆ ಮುನ್ನ ಸಂಖ್ಯೆಗಳ ಸಮುಚ್ಚಯವನ್ನು ವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಇಲ್ಲಿಯ ತನಕ ಧನ ಅಥವಾ ಋಣ ಪೂರ್ಣಾಂಕಗಳನ್ನೂ ಅವುಗಳ ಭಿನ್ನರಾಶಿಗಳನ್ನೂ ಪರಿಗಣಿಸಿದ್ದೇವೆ. ಈ ಸಂಖ್ಯಾಸಮುಚ್ಚಯಕ್ಕೆ ಕರಣಿಗಳು (ಸರ್ಡ್ಸ್) ಅಥವಾ ಅಪರಿಮೇಯ ಸಂಖ್ಯೆಗಳು ([[:en:Irrational_number|ಇರ‍್ಯಾಶನಲ್ ನಂಬರ್ಸ್]]) ಎಂಬವನ್ನೂ ಮಿಥ್ಯಾಸಂಖ್ಯೆಗಳನ್ನೂ ([[:en:Imaginary_number|ಇಮ್ಯಾಜಿನರಿ ನಂಬರ್ಸ್]]) ಸೇರಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಇವುಗಳ ಸಹಾಯದಿಂದ '''''n''''' ಡಿಗ್ರಿಯ ಯಾವುದೇ ಬಹುಪದೀಯಕ್ಕೆ '''''n''''' ಅಪವರ್ತನಗಳಿರುತ್ತವೆ ಎಂದು ಸಾಧಿಸಬಹುದು. ಇದಕ್ಕೆ [[:en:Fundamental_theorem_of_algebra|ಬೀಜಗಣಿತದ ಮೂಲ ಪ್ರಮೇಯ]] ಎಂದು ಹೆಸರು. ಇದರ ಸಾಧನೆ ಸುಲಭವಲ್ಲ. ಇದನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಗಣಿತವಿದರು ಶತಮಾನಕ್ಕೆ ಮೇಲ್ಪಟ್ಟು ಕಷ್ಟಪಟ್ಟರು. [[ಜೊಹಾನ್ ಕಾರ್ಲ್ ಫ್ರೆಡ್ರಿಚ್ ಗಾಸ್|ಗೌಸ್]] (1777-1855) ಎಂಬ [[ಜರ್ಮನಿ|ಜರ್ಮನ್]] ಗಣಿತ ಧೀಮಂತ ಪ್ರಥಮತಃ ಇದನ್ನು ಸಾಧಿಸಿದ.<ref name="auto7">{{multiref|{{harvnb|Tanton|2005|p=10}}|{{harvnb|Kvasz|2006|p=308}}|{{harvnb|Corry|2024|loc=§ The Fundamental Theorem of Algebra}}}}</ref> ಈ ಸಾಧನೆ ಮಿಶ್ರ ಚರದ ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ಸಿದ್ಧಾಂತವನ್ನು ([[:en:Complex_analysis|ಥಿಯರಿ ಆಫ್ ಫಂಕ್ಷನ್ ಆಫ್ ಎ ಕಾಂಪ್ಲೆಕ್ಸ್ ವೇರಿಯಬಲ್]]) ಅವಲಂಬಿಸಿದೆ. == ಕ್ರಮಯೋಜನೆ ಮತ್ತು ವಿಕಲ್ಪ (ಪರ್ಮ್ಯುಟೇಶನ್ ಅಂಡ್ ಕಾಂಬಿನೇಶನ್) == ಬೇರೆ ಬೇರೆಯಾಗಿರುವ '''''n''''' ವಸ್ತುಗಳಿಂದ '''''r''''' ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಆಯತಕ್ಕ ವಿಧಾನಗಳ ಒಟ್ಟು ಸಂಖ್ಯೆಗೆ ಅವುಗಳ [[ಸಂಯೋಜನೆಗಳು|ವಿಕಲ್ಪವೆಂದು]] ಹೆಸರು. ಇದನ್ನು '''''ⁿC_r''''' ಎಂಬ ಪ್ರತೀಕದಿಂದ ಸೂಚಿಸುತ್ತೇವೆ. '''''r''''' ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಆಯ್ದ ಬಳಿಕ ಅವನ್ನು ಬೇರೆ ಬೇರೆ ವಿಧಾನಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಲಾಗಿ ಜೋಡಿಸಬಹುದು. ಹೀಗೆ '''''n''''' ವಸ್ತುಗಳಿಂದ '''''r''''' ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಆಯ್ದು ಜೋಡಿಸುವ ವಿಧಾನಗಳ ಸಂಖ್ಯೆಗೆ [[ಕ್ರಮಪಲ್ಲಟನೆ|ಕ್ರಮಯೋಜನೆಯೆಂದು]] ಹೆಸರು. ಇದನ್ನು '''''ⁿP_r''''' ಎಂದು ಬರೆಯುತ್ತೇವೆ. ಇವುಗಳ ಬೆಲೆಗಳನ್ನು [[ಕರ್ನಾಟಕ|ಕರ್ನಾಟಕದ]] [[ಮಹಾವೀರ (ಗಣಿತಜ್ಞ)|ಮಹಾವೀರ]] ಕ್ರಿ.ಶ. 850ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಥಮತಃ ಕೊಟ್ಟ: '''''ⁿP_r''''' '''''= n(n-1) (n-2) . . . . (n-r+1)''''' <math>^nC_r = \frac{n(n-1)(n-2)\cdots(n-r+1)}{1.2.3\cdots r}</math> '''''1.2.3. . . . r''''' ಎಂಬ ಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು '''''r!''''' ಪ್ರತೀಕದಿಂದ ಸೂಚಿಸುತ್ತೇವೆ. ಆದ್ದರಿಂದ <math>^nC_r = \frac{n!}{r!(n-r)!}</math> '''''ⁿC_r = ⁿC_n-r''''' '''''ⁿC_r''''' '''+ ''ⁿC_r-1 = ⁿ⁺¹C_r''''' ಇವು ಮುಖ್ಯ [[ಪ್ರಮೇಯ|ಪ್ರಮೇಯಗಳು]]. ವಸ್ತುಗಳು ಬೇರೆ ಬೇರೆಯಾಗಿರದೆ ಅವುಗಳಲ್ಲಿ '''''p''''' ವಸ್ತುಗಳು ಒಂದು ತರದವೂ '''''q''''' ವಸ್ತುಗಳು ಎರಡನೆಯ ತರದವೂ '''''r''''' ವಸ್ತುಗಳು ಮೂರನೆಯ ತರದವೂ ಇತ್ಯಾದಿಯಾಗಿ ಇದ್ದಲ್ಲಿ, ಎಲ್ಲ ಪದಾರ್ಥಗಳನ್ನೂ ತೆಗೆದುಕೊಂದು ಸಾಲಾಗಿ ಜೋಡಿಸುವ ವಿಧಾನಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ <math>\frac{n!}{p!q!r!\cdots}</math>. ಈ ಪ್ರಮೇಯವನ್ನು [[ಭಾಸ್ಕರಾಚಾರ್ಯ|ಭಾಸ್ಕರ]] ಕ್ರಿ.ಶ. 1150ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟಿಸಿದ. ವಿಕಲ್ಪ ಸಂಖ್ಯೆಗಳಾದ '''''ⁿC₁''''', '''''ⁿC₂''''', '''''ⁿC₃''''' ಮಂತಾದವು ಗಣಿತದಲ್ಲಿ ಅತಿಮುಖ್ಯ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸುತ್ತವೆ. ಈಗ '''''(x + α₁) (x + α₂) . . . . (x + α_n)''''' ಎಂಬ ಪದಸಮುಚ್ಚಯದ [[:en:Product_(mathematics)|ಗುಣಲಬ್ಧ]] ಬರೆಯೋಣ. '''''x''''' ನ ಇಳಿಯುವ ಡಿಗ್ರಿಗಳಲ್ಲಿ ಇದರ ವಿಸ್ತರಣೆ ಹೀಗಿರುವುದು: '''''xⁿ + Σα₁ . x^n-1 + Σα₁α₂ . x^n-2 + Σα₁α₂α₃ . x^n-3 + . . . . . . + α₁α₂ . . . . α_n''''' ಎರಡನೆಯ ಆವರಣದಲ್ಲಿ '''''α''''' ಗಳಿಂದ ಒಮ್ಮೆಗೆ ಎರಡನ್ನು ಆಯ್ದು ಗುಣಿಸಿ ಅವುಗಳ ಮೊತ್ತ ಬರೆದಿದ್ದೇವೆ; ಹೀಗೆಯೇ ಮೂರನೆಯ ಆವರಣದಲ್ಲಿ ಮೂರನ್ನು ಆಯ್ದು ಗುಣಿಸಿ ಮೊತ್ತ ಬರೆದಿದ್ದೇವೆ, ಇತ್ಯಾದಿ. ಆದ್ದರಿಂದ, ಎರಡನೆಯ ಆವರಣದಲ್ಲಿರುವ ಪದಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ '''''ⁿC₂''''' ಮೂರನೆಯದರಲ್ಲಿ '''''ⁿC₃''''' ಇತ್ಯಾದಿ. ಈಗ '''''α₁''''' '''''=''''' '''''α₂''''' '''''= . . . .''''' '''=''' '''''α_n''''' '''=''' '''''α''''' ಎಂದು ತೆಗೆದುಕೊಂಡರೆ '''''(x + α)ⁿ = xⁿ + ⁿC₁ x^n-1 α + ⁿC₂ x^n-2 α² + . . . . + αⁿ''''' ಎಂದು ಪ್ರಮೇಯ ಬರುತ್ತದೆ. ಇದಕ್ಕೆ [[:en:Binomial_theorem|ದ್ವಿಪದ ಪ್ರಮೇಯವೆಂದು]] ಹೆಸರು. [[ಸರ್ ಐಸಾಕ್ ನ್ಯೂಟನ್|ನ್ಯೂಟನ್]] ಇದರ ಆವಿಷ್ಕರ್ತೃ (1665).<ref name="Kline">{{cite book|title=History of mathematical thought|last=Kline|first=Morris|publisher=Oxford University Press|year=1972|page=273|author-link=Morris Kline}}</ref><ref>{{cite book|url=https://archive.org/details/elementsofhistor0000bour|title=Elements of the History of Mathematics Paperback|last=Bourbaki|first=N.|date=18 November 1998|others=J. Meldrum (Translator)|isbn=978-3-540-64767-6|url-access=registration}}</ref> ಈ ಪ್ರಮೇಯವನ್ನು ಪೂರ್ಣಾಂಕವಲ್ಲದಾಗಲೂ ಕೆಲವು ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ವಿಸ್ತರಿಸಬಹುದು. ಈ ವಿಷಯ ವಿಶ್ಲೇಷಣ ಗಣಿತಕ್ಕೆ ಸೇರುತ್ತದೆ. ದ್ವಿಪದ ಪ್ರಮೇಯದ ಸುಲಭ ಸಂದರ್ಭಗಳು: '''''(1 + x)² = 1 + 2x + x²''''' '''''(1 + x)³ = 1 + 3x + 3x² + x³''''' '''''(1 + x)⁴ = 1 + 4x + 6x² + 4x³ + x⁴''''' ಇತ್ಯಾದಿ. '''''ⁿC_r = ⁿC_n-r''''' ಆಗಿರುವುದರಿಂದ ವಿಸ್ತರಣೆಯಲ್ಲಿ ಎರಡು ಕಡೆಗಳಿಂದಲೂ ತದ್ವತ್ತು ಸಂಖ್ಯೆಗಳು ಬರುತ್ತವೆ. == ಕರಣಿಗಳು == ಪೂರ್ಣಾಂಕಗಳು ಮತ್ತು ಅವುಗಳಿಂದಾಗುವ ಭಿನ್ನರಾಶಿಗಳಲ್ಲದೆ ಇತರ ಸಂಖ್ಯೆಗಳಿಗೂ ಅಸ್ತಿತ್ವವಿದೆ ಎಂದು ತೋರಿಸಬಹುದು. [[:en:Right_angle|ಲಂಬಕೋನ]], ಸಮದ್ವಿಭುಜ, [[ತ್ರಿಕೋನ|ತ್ರಿಭುಜದ]] ಭುಜಗಳು (side) ಏಕಮಾನ ಉದ್ದದವಾಗಿದ್ದರೆ ಅದರ [[:en:Hypotenuse|ಕರ್ಣದ]] ಉದ್ದ <math>\sqrt{2}</math>. ಈ ಸಂಖ್ಯೆಯ ಬೆಲೆಯನ್ನು ಯಾವುದೇ ಪೂರ್ಣಾಂಕಗಳ ಭಿನ್ನರಾಶಿಯಾಗಿ ಅಂದರೆ ಪರಮೇಯ ಸಂಖ್ಯೆಯಾಗಿ ಬರೆಯುವುದು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ ಎಂದು ಸಾಧಿಸಬಹುದು. ಆದ್ದರಿಂದ <math>\sqrt{2}</math> ಎಂಬುದು ಒಂದು ಹೊಸ ತರಹದ ಸಂಖ್ಯೆ. ಇದಕ್ಕೆ '''ಕರಣಿ''' (ಸರ್ಡ್) ಅಥವಾ ಅಪರಿಮೇಯ ಸಂಖ್ಯೆ ಎನ್ನುತ್ತೇವೆ. ಹೀಗೆಯೇ <math>\sqrt{3}</math>, <math>\sqrt{5}</math>, <math>\sqrt[3]{7}</math> (7 ರ ಘನಮೂಲ) ಮುಂತಾದ ಕರಣಿಗಳೂ, ಅವುಗಳಿಂದ ಉತ್ಪನ್ನವಾಗುವ <math>\sqrt{\sqrt{2-1}}</math> ಮುಂತಾದ ಸಂಖ್ಯೆಗಳೂ ಬರುತ್ತವೆ. ಇವನ್ನು ಪೂರ್ಣಾಂಕ ಭಿನ್ನರಾಶಿ '''''a/b''''' ಎಂಬ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಬರೆಯಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗದು. ಯಾವುದೇ ಸಂಖ್ಯೆ '''''a₀xⁿ + a₁x^n-1 + . . . . aⁿ = 0''''' ಎಂಬ ಸಮೀಕರಣದ (ಇಲ್ಲಿ '''''a''''' ಗಳೆಲ್ಲವೂ ಪೂರ್ಣಾಂಕಗಳು) ಮೂಲವಾಗಿದ್ದರೆ ಆ ಸಂಖ್ಯೆ ಬೀಜೀಯ ಸಂಖ್ಯೆ ([[:en:Algebraic_number|ಆಲ್ಜಿಬ್ರೇಕ್ ನಂಬರ್]]) ಆಗಿರುತ್ತದೆ, ಅಲ್ಲವಾದರೆ ಅದು ಬೀಜಾತೀತ ([[:en:Transcendental_number|ಟ್ರಾನ್ಸೆಂಡೆಂಟಲ್]]) ಸಂಖ್ಯೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ [[ವೃತ್ತ]] [[ಪರಿಧಿ|ಪರಿಧಿಗೂ]] [[ವ್ಯಾಸ (ಜ್ಯಾಮಿತಿ)|ವ್ಯಾಸಕ್ಕೂ]] ಇರುವ ನಿಷ್ಪತ್ತಿ π ಒಂದು ಬೀಜಾತೀತ ಸಂಖ್ಯೆ. ಇದರ ಸ್ಥೂಲ ಬೆಲೆ 22/7 ಅಥವಾ 3.1416. ಸುಲಭ ರೂಪದ ಕರಣಿಗಳ ಮೇಲೆ ಪರಿಕರ್ಮಗಳನ್ನು ಸುಲಭವಾಗಿ ಮಾಡಬಹುದು. ಉದಾಹರಣೆಗೆ <math>\sqrt{2} \times \sqrt{2} = 2, \sqrt{81} = \sqrt[3]{2}, 1/\sqrt{2} = \sqrt{2}/2</math>  ಇತ್ಯಾದಿ. ಕರಣಿ ಛೇದದಲ್ಲಿದ್ದರೆ (denominator) ಅದನ್ನು ಅಂಶಕ್ಕೆ (numerator) ತರಬಹುದು. ಉದಾಹರಣೆ <math>\frac{1}{2+\sqrt{3}} = \frac{2-\sqrt{3}}{(2+\sqrt{3})(2-\sqrt{3})} = 2 - \sqrt{3}</math> <math>2 + \sqrt{3}</math>, <math>2 - \sqrt{3}</math> ಎಂಬವು ಪರಸ್ಪರ ಮಿಥುನ ಕರಣಿಗಳು (conjugate surds). ಇಲ್ಲಿಯ ತನಕ ನಿರೂಪಿಸಿರುವ ಎಲ್ಲ ಸಂಖ್ಯೆಗಳೂ [[ನೈಜ ಸಂಖ್ಯೆ|ನೈಜಸಂಖ್ಯೆಗಳು]]. ಇವುಗಳಲ್ಲದೆ ಇನ್ನೂ ಅನೇಕ ಸಂಖ್ಯೆಗಳನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಬಹುದು. -1 ಎಂಬ ಋಣಸಂಖ್ಯೆಗೆ ವರ್ಗಮೂಲವಿಲ್ಲ. ಏಕೆಂದರೆ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಸಂಖ್ಯೆಯ [[:en:Square_(algebra)|ವರ್ಗವೂ]] ಒಂದು ಧನಸಂಖ್ಯೆ. ಆದ್ದರಿಂದ <math>\sqrt{-1}</math> ಎಂಬ ಸಂಖ್ಯೆ ಇಲ್ಲವೆಂದು ಹೇಳಿದರೆ ತಪ್ಪಾಗದು. ಇದಕ್ಕೆ ಬದಲಾಗಿ, ಇದೊಂದು ಹೊಸ ಸೃಷ್ಟಿಯಾಗಿ ಭಾವಿಸಿ ಇದನ್ನು '''''i''''' ಎಂದು ಕರೆದು [[:en:Imaginary_number|ಕಾಲ್ಪನಿಕ ಸಂಖ್ಯೆಯೆಂದು]] ಹೇಳುತ್ತೇವೆ. '''''i''''' ಯನ್ನು ನೈಜಸಂಖ್ಯೆಯೊಡನೆ ಮಿಲನಮಾಡಿ '''''a + ib''''' (ಇಲ್ಲಿ '''''a''''', '''''b''''' ನೈಜಸಂಖ್ಯೆಗಳು) ಎಂಬುದೊಂದು ಮಿಶ್ರ ಸಂಖ್ಯೆ (ಕಾಂಪ್ಲೆಕ್ಸ್ ನಂಬರ್) ಎನ್ನುತ್ತೇವೆ. '''''i² = -1''''' ಎಂಬುದನ್ನು ಗಮನಿಸಿ ಮಿಶ್ರಸಂಖ್ಯೆಗಳ ಮೇಲೆ ಪರಿಕರ್ಮಗಳನ್ನು ಮಾಡಬಹುದು. ಮಾನವನ ಬುದ್ಧಿ ವೈಪರೀತ್ಯದಿಂದ ಸೃಷ್ಟಿಸಲಾದ ಇಂಥ ಸಂಖ್ಯೆಗಳ ಉಪಯೋಗವೇನು ಎಂದು ಕೇಳುವುದು ಸಹಜ ಪ್ರಶ್ನೆ. ಬೀಜಗಣಿತ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಗಳೂ, ಪ್ರಮೇಯಗಳೂ ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ ರೂಪ ತಾಳಲು ಈ ಸಂಖ್ಯೆಗಳು ಅತ್ಯಗತ್ಯ. ಮಿಶ್ರ ಸಂಖ್ಯೆಗಳನ್ನು ಚರಸಂಖ್ಯೆಗಳಾಗಿ ಹೊಂದಿರುವ ಫಲನಗಳ ಸಿದ್ಧಾಂತ ಬಹುಮುಖವಾಗಿ ಬೆಳೆದಿದೆ. ಈ ಸಿದ್ಧಾಂತದ ತಳಹದಿಯ ಮೇಲೆಯೇ [[ಭೌಗೋಳಿಕ ನಕ್ಷೆ|ಭೂಪಟಗಳನ್ನು]] ಬರೆಯಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗಿದೆ, ದ್ರವಗತಿವಿಜ್ಞಾನ (ಹೈಡ್ರೊಡೈನಮಿಕ್ಸ್), [[ವಾಯುಬಲವಿಜ್ಞಾನ|ವಾಯುಗತಿವಿಜ್ಞಾನ]] ಮುಂತಾದವನ್ನು ಬೆಳೆಸುವುದು ಸಾಧ್ಯವಾಗಿದೆ. ಮಿಥ್ಯ ಅಥವಾ ಅವಾಸ್ತವಸಂಖ್ಯೆಯ ಸಹಾಯದಿಂದಲೇ ಇಂದು [[ವಿಮಾನ|ವಿಮಾನಗಳು]] [[ಅಂತರಿಕ್ಷ|ಅಂತರಿಕ್ಷದಲ್ಲಿ]] ಹಾರುವ ಸತ್ಯ ಅಥವಾ ವಾಸ್ತವತೆ ಸಿದ್ಧಿಸಿರುವುದಾಗಿದೆ. == ಬೀಜಗಣಿತದ ವರ್ಗೀಕರಣ == ಬೀಜಗಣಿತವನ್ನು ಸ್ಥೂಲವಾಗಿ ಈ ಕೆಳಗಿನಂತೆ ವರ್ಗೀಕರಿಸಬಹುದಾಗಿದೆ. * ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಬೀಜಗಣಿತ * ಸಂಕೀರ್ಣ ಬೀಜಗಣಿತ * ರೇಖೀಯ ಬೀಜಗಣಿತ (Linear algebra) * ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ ಬೀಜಗಣಿತ * ಬೀಜಗಣಿತೀಯ ಸಂಖ್ಯಾ ಸಿದ್ಧಾಂತ * ಬೀಜಗಣಿತೀಯ ಜ್ಯಾಮಿತಿ * ಸಂಯೋಜನಾತ್ಮಕ ಬೀಜಗಣಿತ (Algebraic combinatorics) == ಸರಳರೇಖೀಯ ಬೀಜಗಣಿತ (ಲೀನಿಯರ್ ಆಲ್ಜಿಬ್ರ) == [[:en:Applied_mathematics|ಅನ್ವಿತ ಗಣಿತದಲ್ಲಿಯೂ]], ಫಲನಗಳ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಯಲ್ಲಿಯೂ ([[:en:Functional_analysis|ಫಂಕ್ಷನಲ್ ಅನಾಲಿಸಿಸ್]]) ಸ್ವಾಭಾವಿಕವಾಗಿ ಒದಗುವ [[:en:Space_(mathematics)|ಆಕಾಶಗಳ]] ಮಾದರಿಗಳನ್ನು ಅಭ್ಯಸಿಸುವುದಕ್ಕೆ ಯುಕ್ತವಾದ ಬೀಜಗಣಿತೀಯ ಆಯುಧಗಳನ್ನು ಸರಳರೇಖೀಯ ಬೀಜಗಣಿತ ವಿವರಿಸುತ್ತದೆ. ನೈಜಸಂಖ್ಯೆಗಳ ಕ್ಷೇತ್ರ '''''R''''' ಅಥವಾ ಸಂಕೀರ್ಣ ಸಂಖ್ಯೆಗಳ ಕ್ಷೇತ್ರ '''''C''''' ಎಂಬುದರ ಮೇಲೆ '''''V''''' ಒಂದು [[:en:Vector_space|ಸದಿಶಾಕಾಶ]] ಅಥವಾ [[:en:Module_(mathematics)|ಮಾಡ್ಯೂಲ್]] ಆದಾಗ ಸರಳೀಯ ಅವಲಂಬನೆಯ (linear basis) ಭಾವನೆ ಉದ್ಭವಿಸುತ್ತದೆ. ಇದನ್ನು ಎರಡು ವಿಧದಲ್ಲಿ ನಿರೂಪಿಸಬಹುದು: <math>u_0 = \sum_{i=1}^{n} \lambda_i u_i</math> ಆಗುವ ಹಾಗೆ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ '''''λ₁, . . . . ,λ_n''''' ಧಾತುಗಳು ಇದ್ದರೆ '''''u₀''''' ಎಂಬುದು '''''u₁, . . . . u_n''''' ಮೇಲೆ ಸರಳೀಯವಾಗಿ ಅವಲಂಬನೆಗೊಂಡಿದೆ. ಎಲ್ಲವೂ ಶೂನ್ಯವಲ್ಲದ ಧಾತುಗಳಾದ '''''λ₀, . . . . ,λ_n''''' ಎಂಬವು <math>\sum_{i=1}^{n} \lambda_i u_i = 0</math> ಎಂಬ ಸಂಬಂಧ ಕೊಟ್ಟರೆ ಎಂಬ ಸದಿಶಗಣ ಸರಳೀಯ ಅವಲಂಬನೆ (linear dependence) ಪಡೆದಿದೆ. ಇಲ್ಲಿ 0 ಶೂನ್ಯಸದಿಶ (zero vector). [[:en:Scalar_(mathematics)|ಅದಿಶಗಳ]] ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ '''''u₀. . . . u_n''''' ಸರಳೀಯ ಅವಲಂಬನೆ ಹೊಂದಲು ಈ ಸದಿಶಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು ಉಳಿದವನ್ನು ಸರಳೀಯವಾಗಿ ಅವಲಂಬಿಸಿರಬೇಕು. ಒಂದು ಸದಿಶಾಕಾಶ '''''V''''' ಯ ಸದಿಶ ಉಪಾಕಾಶಗಳು (vector sub-spaces) ಒಂದು ಪೂರ್ಣಜಾಲಕವನ್ನು ([[:en:Complete_lattice|ಕಂಪ್ಲೀಟ್ ಲ್ಯಾಟ್ಟಿಸ್]]) ಕೊಡುತ್ತವೆ. ಏಕೆಂದರೆ ಶೂನ್ಯವಲ್ಲದ ಸದಿಶ ಉಪಾಕಾಶವ್ಯೂಹ '''''V_λ''''' ದ ಛೇದನ ದತ್ತ ವ್ಯೂಹಕ್ಕೆ ಉಚ್ಚ ಪರಿಬಂಧವಾಗುತ್ತದೆ (upper bound). '''''V_λ''''' ದ ಕೂಡುವಿಕೆಯಿಂದ (ಕೂಡುವಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಸದಿಶ ಸಾಂತಗಣಗಳ (bounded set) ಮೇಲೆ ಸರಳೀಯ ಅವಲಂಬನೆ ಹೊಂದಿರುವ ಸದಿಶಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡು) ಸದಿಶ ಉಪಾಕಾಶ '''''u''''' ವನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸಬಹುದು. ದತ್ತ ಉಪಾಕಾಶ ವ್ಯೂಹಕ್ಕೆ ಇದು ಹ್ರಸ್ವತಮ ಉಚ್ಚ ಪರಿಬಂಧವಾಗಿರುವ (minimal upper bound) ಸದಿಶ ಉಪಾಕಾಶವಾಗುತ್ತದೆ. ಮೇಲೆ ಹೇಳಿದಂತೆ '''''V''''' ಯಲ್ಲಿ ಒಂದು ಸಾಂತ ಸದಿಶ [[ಗಣ (ಗಣಿತ)|ಗಣವಾದ]] '''''{u₁,. . . .,u_n}''''' ಎಂಬುದು '''''V''''' ಯ ಒಂದು ಉಪಾಕಾಶ '''''u''''' ವನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸಿದರೆ '''''u₁,. . . .,u_n''''' ಎಂಬವುದನ್ನು '''''u''''' ಗೆ ಉತ್ಪಾದನಕಾರಕ ಸದಿಶವ್ಯೂಹವೆಂದೂ (vector array) '''''u₁,. . . .,u_n''''' ನಿಂದ ಉತ್ಪಾದನವಾಗುವ ಉಪಾಕಾಶ '''''u''''' ಎಂದೂ ಹೇಳುತ್ತೇವೆ. ಇಂಥ ಸಾಂತ ಉತ್ಪಾದಕ ವ್ಯೂಹದಿಂದ ಅವಲಂಬನರಹಿತವಾಗಿರುವ ಉತ್ಪಾದಕ ವ್ಯೂಹವನ್ನು ತೆಗೆಯಬಹುದು. ಈ ವ್ಯೂಹಕ್ಕೆ '''''u''''' ವಿನ ತಳ (base) ಎಂದು ಹೆಸರು. ಉಪಾಕಾಶ '''''u''''' ಗೆ '''''n''''' ಧಾತುಗಳಿರುವ ಒಂದು ತಳವಿದ್ದರೆ ಅದರ ಎಲ್ಲ ತಳಗಳಲ್ಲೂ '''''n''''' ಧಾತುಗಳೇ ಇರುವುವು. '''''u''''' ವನ್ನು '''''n''''' ಆಯಾಮಗಳ ಸದಿಶಾಕಾಶವೆನ್ನುತ್ತೇವೆ (n-dimensional vector space). '''''V''''' ಯೇ '''''n''''' ಆಯಾಮಗಳದ್ದಾದರೆ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಉಪಾಕಾಶದ ಆಯಾಮ '''''≤n'''''  ಆಗಿರುತ್ತದೆ. ಇದು ಅತಿ ಮುಖ್ಯ ಮಾದರಿ. ಒಂದು ಸದಿಶಾಕಾಶ '''''V''''' ಯಿಂದ ಇನ್ನೊಂದು '''''V¹''''' ಗೆ ಪರಿವರ್ತಿಸುವ [[:en:Linear_map|ಸರಳೀಯ ಪರಿವರ್ತನೆಗಳು]] (linear transformations) ಅದಿಶ ಗುಣಾಕಾರವನ್ನು (scalar multiplication) ಸ್ಥಿರಪಡಿಸುವ ವೃಂದ ಸ್ವಾಚ್ಛಾದನೆಗಳು ([[:en:Group_homomorphism|ಗ್ರೂಪ್ ಹೋಮೊಮಾರ್ಫಿಸಮ್ಸ್]]). '''''V''''' ಯ ಎಲ್ಲ '''''x, y''''' ಗಳಿಗೂ, ಅದಿಶಗಳ ಕ್ಷೇತ್ರದ ಎಲ್ಲ '''''λ''''' ಗಳಿಗೂ <math>f(x \plusmn y) = f(x) \plusmn f(y)</math>  ಮತ್ತು '''''f(λx) = λf(x)''''' ಆದರೆ '''''f''''' ನ್ನು ಸರಳೀಯ ಪರಿವರ್ತನೆ ಎನ್ನುತ್ತೇವೆ. '''''n''''' ಆಯಾಮಗಳ ಸದಿಶಾಕಾಶ '''''V''''' ಯಲ್ಲಿ '''''V''''' ಯನ್ನು '''''V''''' ಗೇ ಪರಿವರ್ತಿಸುವ ಸರಳೀಯ ಪರಿವರ್ತನೆಗಳು ಒಂದು ಸದಿಶಾಕಾಶವನ್ನೂ, ವಲಯವನ್ನೂ ಕೊಡುತ್ತವೆ. ವಿಲೋಮ ಪರಿವರ್ತನೆ ಗುಣಾಕಾರದ ವೃಂದ. ಈ ವೃಂದ ಅದಿಶಕ್ಷೇತ್ರದ ವಿಲೋಮೀಯವಾದ '''''(n, n)''''' [[ಮಾತೃಕೆಗಳು|ಮಾತೃಕೆಗಳ]] ವೃಂದಕ್ಕೆ (ರಿಂಗ್) ಸ್ವಭಾವತಃ ಪೊರ್ದಿಸಲಾಗಿರುತ್ತದೆ. [[:en:Algebraic_geometry|ಬೀಜರೇಖಾಗಣಿತದಲ್ಲಿ]] ಸರಳೀಯ ಬೀಜಗಣಿತಕ್ಕೆ ಪ್ರಾಧಾನ್ಯವಿದೆ. [[ವಿಮಿತಿ|ಆಯಾಮಗಳ]] ಆಕಾಶದಲ್ಲಿ ಒಳ ಗುಣಲಬ್ಧ ಕೊಡುವಂತೆ ಖಚಿತ ಧನ (ಪಾಸಿಟಿವ್ ಡೆಫಿನಿಟ್) ವರ್ಗಾತ್ಮಕ ರೂಪವನ್ನು ([[:en:Quadratic_form|ಕ್ವಾಡ್ರಟಿಕ್ ಫಾರ್ಮ್]]) ಆಯ್ದರೆ ನಾರ್ಮ್ ಸ್ಥಿರತ್ವ (ನಾರ್ಮ್ ಪ್ರಿಸರ್ವಿಂಗ್) ಕೊಡುವ ಪರಿವರ್ತನೆಗಳು ವಿಲೋಮೀಯ ಪರಿವರ್ತನಗಳ ವೃಂದದ ಉಪವೃಂದವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸುತ್ತವೆ. ಇಂಥ ವೃಂದ ಪರಿವರ್ತನೆಗಳ (group transformation) ಒಳಗುಣ ಅಚರಗಳು ([[:en:Invariant_(mathematics)|ಇನ್ವೇರಿಯಂಟ್ಸ್]]) ನಾರ್ಮ್ ಇರುವ ಆಕಾಶದ [[ರೇಖಾಗಣಿತ|ರೇಖಾಗಣಿತೀಯ]] ಗುಣಗಳನ್ನು ಕೊಡುತ್ತವೆ. ಫಲನಗಳ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಯಲ್ಲಿ ಅನಂತ ಆಯಾಮಗಳ ಸದಿಶಾಕಾಶಗಳು ದೊರಕುತ್ತವೆ. ಇವಕ್ಕೆ ಅನ್ವಯಿಸುವ ಸರಳೀಯ ಬೀಜಗಣಿತದಲ್ಲಿ ಅವಿಚ್ಛಿನ್ನತೆಯ ಭಾವನೆಗಳು ರಂಗಕ್ಕೆ ಬರುತ್ತವೆ. == ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳು == {{Notelist}} == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == {{ಉಲ್ಲೇಖಗಳು}} ==ಮೂಲಗಳು== {{Refbegin|30em}} * {{cite book |last1=Abas |first1=Syed Jan |last2=Salman |first2=Amer Shaker |title=Symmetries Of Islamic Geometrical Patterns |date=1994 |publisher=World Scientific |isbn=978-981-4502-21-4 |url=https://books.google.com/books?id=5snsCgAAQBAJ |language=en}} * {{cite book |last1=Aleskerov |first1=Fuad |last2=Ersel |first2=Hasan |last3=Piontkovski |first3=Dmitri |title=Linear Algebra for Economists |date=18 August 2011 |publisher=Springer Science & Business Media |isbn=978-3-642-20570-5 |url=https://books.google.com/books?id=ipcSD8ZGB8cC&pg=PA1 |language=en}} * {{cite book |last1=Andréka |first1=H. |last2=Németi |first2=I. |last3=Sain |first3=I. |title=Handbook of Philosophical Logic |date=2001 |publisher=Springer Netherlands |isbn=978-94-017-0452-6 |chapter-url=https://link.springer.com/chapter/10.1007/978-94-017-0452-6_3 |language=en |chapter=Algebraic Logic |doi=10.1007/978-94-017-0452-6_3 |access-date=2024-01-24 |archive-date=2024-01-24 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240124094523/https://link.springer.com/chapter/10.1007/978-94-017-0452-6_3 |url-status=live }} * {{cite web |last1=Andréka |first1=H. |last2=Madarász |first2=J. X. |last3=Németi |first3=I. |title=Algebraic Logic |url=https://encyclopediaofmath.org/wiki/Algebraic_logic |website=Encyclopedia of Mathematics |publisher=Springer |access-date=23 October 2023 |date=2020 |archive-date=24 January 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240124094606/https://encyclopediaofmath.org/wiki/Algebraic_logic |url-status=live }} {{Refend}} == ಹೊರಗಿನ ಕೊಂಡಿಗಳು == * [http://www.gresham.ac.uk/event.asp?PageId=45&EventId=620 4000 Years of Algebra] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20071004172100/http://www.gresham.ac.uk/event.asp?PageId=45&EventId=620 |date=2007-10-04 }}, lecture by Robin Wilson, at [[Gresham College]], 17th October 2007 (available for MP3 and MP4 download, as well as a text file). [[ವರ್ಗ:ಗಣಿತ]] [[ವರ್ಗ:ಮೈಸೂರು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯ ವಿಶ್ವಕೋಶ]] 9cs5beaxfl7gj8wezkpwied044by72u 0 17930 1224277 1063267 2024-04-26T01:32:01Z InternetArchiveBot 69876 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{Infobox ವಿಶ್ವ ಪರಂಪರೆಯ ತಾಣ | WHS = ಕಾಜಿರಂಗ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನ | Image = [[ಚಿತ್ರ:Kazi rhino edit.jpg|250px|center|ಉದ್ಯಾನದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಘೇಂಡಾಮೃಗ]] | State Party = {{flagicon|India}}[[ಭಾರತ]] | Type = ಪ್ರಾಕೃತಿಕ | Criteria = ix, x | ID = 337 | Region = [[List of World Heritage Sites in Asia and Australasia|ಏಷ್ಯಾ-ಪೆಸಿಫಿಕ್]] | Year = 1985 | Link = http://whc.unesco.org/en/list/337 }} '''ಕಾಜಿರಂಗ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನ'''ವು [[ಭಾರತ]]ದ [[ಅಸ್ಸಾಂ]] ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿದೆ. [[ವಿಶ್ವ ಪರಂಪರೆಯ ತಾಣ]]ವಾಗಿರುವ ಕಾಜಿರಂಗ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನವು ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿರುವ ಒಟ್ಟು ಏಕ ಕೊಂಬಿನ [[ಘೇಂಡಾಮೃಗ]] (ಖಡ್ಗಮೃಗ)ಗಳ ಪೈಕಿ ಮೂರನೆಯ ಎರಡು ಭಾಗಕ್ಕೆ ನೆಲೆಯಾಗಿದೆ. ಗೋಲಾಘಾಟ್ ಮತ್ತು ನಾಗಾಂವ್ ಜಿಲ್ಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಹರಡಿರುವ ಕಾಜಿರಂಗ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನದ ಒಟ್ಟು ವಿಸ್ತೀರ್ಣ ೪೩೦ ಚದರ ಕಿ.ಮೀ.ಗಳಷ್ಟು. ಈ ಉದ್ಯಾನದಲ್ಲಿ [[ಹುಲಿ]]ಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ ಬಲು ಸಾಂದ್ರವಾಗಿದ್ದು ಇದು ವಿಶ್ವದ ಕಾಪಿಟ್ಟ ಅರಣ್ಯಗಳ ಪೈಕಿ ಅತಿ ಹೆಚ್ಚೆನಿಸಿದೆ. ಕಾಜಿರಂಗ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನವನ್ನು ೨೦೦೬ರಲ್ಲಿ ಹುಲಿ ಮೀಸಲು ಎಂದು ಘೋಷಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಬಲು ದೊಡ್ಡ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ [[ಆನೆ]]ಗಳು, [[ಕಾಡುಕೋಣ]]ಗಳು ಮತ್ತು [[ಜಿಂಕೆ]]ಗಳು ಸಹ ವಾಸವಾಗಿವೆ. ಉಳಿದಂತೆ [[ಚಿರತೆ]], [[ಮೀನುಗಾರ ಕಾಡುಬೆಕ್ಕು]], [[ಪುನುಗು ಬೆಕ್ಕು]], [[ಸಾಂಬಾರ್ ಜಿಂಕೆ]], [[ಬೊಗಳುವ ಜಿಂಕೆ]], [[ಹೂಲಾಕ್ ಗಿಬ್ಬನ್]], [[ಕಿರೀಟವುಳ್ಳ ಲಂಗೂರ್]], [[ಕರಡಿ]] ಮತ್ತು [[ಗಂಗಾ ಡಾಲ್ಫಿನ್‍‍]]ಗಳು ಸಹ ಈ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ನೆಲೆಸಿವೆ. ವಿಶ್ವದ ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ [[ಪಕ್ಷಿ]]ನೆಲೆಯಾಗಿ ಸಹ ಇದನ್ನು ಗುರುತಿಸಲಾಗಿದೆ. ಪೂರ್ವ [[ಹಿಮಾಲಯ]]ದ ಜೈವಿಕ ಕ್ರಿಯಾಕೇಂದ್ರದ ಅಂಚಿನಲ್ಲಿರುವ ಕಾಜಿರಂಗ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನವು ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ [[ಜೀವವೈವಿಧ್ಯ]]ವನ್ನು ತೋರುತ್ತದೆ. [[ಚಿತ್ರ:Kaziranga-National-Park-map-en-mod.svg|thumb|300px|ಕಾಜಿರಂಗ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನದ ನಕಾಶೆ ]] [[ಚಿತ್ರ:Assam_028_yfb_edit.jpg|thumb|ಕಾಜಿರಂಗದ ಹುಲ್ಲುಗಾವಲು ಮತ್ತು ಅರಣ್ಯ]] ಕಾಜಿರಂಗ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನವು ಎತ್ತರದ ಆನೆ ಹುಲ್ಲು ಹೊಂದಿರುವ ವ್ಯಾಪಕ ಬಯಲು, [[ಜೌಗುಪ್ರದೇಶ]] ಮತ್ತು [[ಉಷ್ಣವಲಯ]]ದ ಅಗಲ ಎಲೆಗಳ ತೇವಭರಿತ ಕಾಡನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಮಹಾನದಿ [[ಬ್ರಹ್ಮಪುತ್ರ]] ಸೇರಿದಂತೆ ೪ ಪ್ರಮುಖ ನದಿಗಳು ಹರಿಯುತ್ತವೆ. ಉಳಿದಂತೆ ದೊಡ್ಡ ಸಂಖ್ಯೆಯ ಸಣ್ಣಪುಟ್ಟ ಜಲಸಮೂಹಗಳನ್ನು ಸಹ ಕಾಜಿರಂಗ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನವು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಅಸ್ಸಾಂನ ಜನತೆಯ ನಿತ್ಯಜೀವನದ ಅವಿಭಾಜ್ಯ ಅಂಗವಾಗಿರುವ ಕಾಜಿರಂಗ ಹಲವು ಗ್ರಂಥಗಳು, ಹಾಡುಗಳು ಮತ್ತು ಸಾಕ್ಷ್ಯಚಿತ್ರಗಳಿಗ ಮೂಲವಾಗಿದೆ. ೧೯೦೫ರಲ್ಲಿ [[ಮೀಸಲು ಅರಣ್ಯ]]ವಾಗಿ ಘೋಷಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಕಾಜಿರಂಗ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನವು ೨೦೦೫ರಲ್ಲಿ ಶತಾಬ್ದಿಯನ್ನು ಆಚರಿಸಿಕೊಂಡಿತು. == ಇವನ್ನೂ ನೋಡಿ == [[ಅಸ್ಸಾಂ]] [[ವಿಶ್ವ ಪರಂಪರೆಯ ತಾಣ]] == ಬಾಹ್ಯ ಸಂಪರ್ಕಕೊಂಡಿಗಳು == * [http://whc.unesco.org/en/list/337/ ಯುನೆಸ್ಕೋ ಅಧಿಕೃತ ಅಂತರ್ಜಾಲ ಮಾಹಿತಿ ತಾಣ] * [http://www.kaziranga100.com ಕಾಜಿರಂಗ ಶತಾಬ್ದಿ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080214193300/http://www.kaziranga100.com/ |date=2008-02-14 }} * [http://www.wcmc.org.uk/protected_areas/data/wh/kazirang.html ಕಾಜಿರಂಗ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070322040002/http://www.wcmc.org.uk/protected_areas/data/wh/kazirang.html |date=2007-03-22 }} * [http://www.assamforest.co.in/NP_Sanctuaries/np_Kaziranga.php ಅಸ್ಸಾಂ ಸರಕಾರದ ಪರಿಸರ ಮತ್ತು ಅರಣ್ಯ ಇಲಾಖೆಯ ಮಾಹಿತಿ ತಾಣ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070928185542/http://www.assamforest.co.in/NP_Sanctuaries/np_Kaziranga.php |date=2007-09-28 }} {{ಭಾರತದ ವಿಶ್ವ ಪರಂಪರೆಯ ತಾಣಗಳು}} {{ಭಾರತದ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನಗಳು}} [[ವರ್ಗ:ವಿಶ್ವ ಪರಂಪರೆಯ ತಾಣಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಪ್ರವಾಸಿ ತಾಣಗಳು]] hetu69n80qjh87zeal9veqwegyabp45 0 20258 1224186 1224167 2024-04-25T12:56:09Z Rakshitha Devadiga 85354 added [[Category:ಕನ್ನಡ ವಿಕಿಪೀಡಿಯ ಗುಣಮಟ್ಟ ಸುಧಾರಣೆ]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement | name = ಚಿತ್ರದುರ್ಗ ಜಿಲ್ಲೆ | native_name = <!-- Please do not add any Indic script in this infobox, per WP:INDICSCRIPT policy. --> | native_name_lang = | other_name = | settlement_type = [[ಕರ್ನಾಟಕದ ಜಿಲ್ಲೆಗಳು|ಕರ್ನಾಟಕದ ಜಿಲ್ಲೆ]] | image_skyline = {{Photomontage |size = 250 |photo1a = Chitradurga Temples.JPG |photo1b = Nayakanahatti temple olamatha.jpg |photo2a = Entrance to Ranganatha Swamy temple at Neerthadi.JPG |photo2b = Rear view of the Teru Malleshvara temple at Hiriyur.JPG |photo3a = Vani vilas sagar dam, hiriyur, Karnataka.jpg }} | image_alt = | image_caption = ಮೇಲಿನಿಂದ ಎಡದಿಂದ ಗಡಿಯಾರದ ದಿಕ್ಕಿನಲ್ಲಿ: [[ಚಿತ್ರದುರ್ಗ ಕೋಟೆ]], ನಾಯಕನಹಟ್ಟಿ ದೇವಸ್ಥಾನ, [[:en:Teru Malleshvara Temple, Hiriyur|ತೇರು ಮಲ್ಲೇಶ್ವರ ದೇವಸ್ಥಾನ]] [[ಹಿರಿಯೂರು|ಹಿರಿಯೂರು]], [[ವಾಣಿವಿಲಾಸಸಾಗರ ಜಲಾಶಯ|ವಾಣಿ ವಿಲಾಸ ಸಾಗರ]] [[:en:Ranganathaswamy Temple, Nirthadi|ರಂಗನಾಥ ಸ್ವಾಮಿ ದೇವಾಲಯ]] ನೀರ್ತಾಡಿ | nickname = | image_map = Karnataka Chitradurga locator map.svg | image_map1 = {{maplink |frame=yes |frame-width=225 |frame-height=225 |frame-align=center |text= '''Chitradurga district''' |type=shape |id=Q165264 |stroke-colour=#C60C30 |stroke-width=2 |title= Chitradurga district of Karnataka |type2=line|id2=Q1185|stroke-width2=1|stroke-colour2=#0000ff|title2=Karnataka }} | map_alt = | map_caption = ಕರ್ನಾಟಕದ ಸ್ಥಳ | coordinates = {{coord|14.00|N|76.50|E|display=inline,title}} | subdivision_type = ದೇಶ | subdivision_name = {{flag|India}} | subdivision_type1 = ರಾಜ್ಯ | subdivision_name1 = [[ಕರ್ನಾಟಕ]] | subdivision_type2 = ವಿಭಾಗ | subdivision_name2 = ಬೆಂಗಳೂರು ವಿಭಾಗ | established_title = <!-- Established --> | established_date = | founder = | named_for = | parts_type = ತಾಲೂಕು | parts = [[ಚಳ್ಳಕೆರೆ]]<br/>[[ಚಿತ್ರದುರ್ಗ]]<br/>ಹಿರಿಯೂರು<br/>ಹೊಳಲ್ಕೆರೆ<br/>ಹೊಸದುರ್ಗ<br/>ಮೊಳಕಾಲ್ಮೂರು | seat_type = ಪ್ರಧಾನ ಕಚೇರಿ | seat = [[ಚಿತ್ರದುರ್ಗ]] | government_type = | governing_body = | leader_title1 = ಜಿಲ್ಲಾಧಿಕಾರಿ | leader_name1 = ಶ್ರೀ. ವೆಂಕಟೇಶ್ ಟಿ.<br>{{small|(ಐಎಎಸ್)}} | leader_title2 = ಸಂಸತ್ ಸದಸ್ಯ | leader_name2 = [[:en:A. Narayanaswamy|ಎ. ನಾರಾಯಣಸ್ವಾಮಿ]] | unit_pref = Metric | area_footnotes = <ref name="stats">{{cite web|title=District at a Glance|url=http://chitradurga.nic.in/stastics.html|publisher=Chitradurga district website|access-date=3 January 2011}}</ref> | area_rank = | area_total_km2 = 8440 | elevation_footnotes = (Highest) | elevation_m = 1094 | population_total = 1,659,456 <!-- | Population_urban = 274238 | Population_rural = 1243658 - unsupported parameters -->| population_as_of = 2011 | population_rank = | population_density_km2 = auto | population_demonym = | population_footnotes = <ref name="stats"/> | demographics_type1 = ಭಾಷೆ | demographics1_title1 = ಅಧಿಕೃತ | demographics1_info1 = [[ಕನ್ನಡ]] | timezone1 = [[:en:Indian Standard Time|ಐಎಟಿ]] | utc_offset1 = +೫:೩೦ | postal_code_type = [[:en:Postal Index Number|ಪಿನ್]] | postal_code = ೫೭೭ ೫೦೧, ೫೦೨, ೫೭೭೫೨೪ | area_code_type = ದೂರವಾಣಿ ಪಿನ್ | area_code = + ೯೧ (೮೧೯೪) | iso_code = ಐಎನ್-ಕೆ‌ಎ-ಸಿಟಿ | registration_plate = [[ಚಿತ್ರದುರ್ಗ]] ಕೆ‌ಎ-೧೬ | blank1_name_sec1 = [[:en:Human sex ratio|ಲಿಂಗಾನುಪಾತ]] | blank1_info_sec1 = ೧.೦೪೭ [[male|♂]]/[[female|♀]] | blank2_name_sec1 = ಸಾಕ್ಷರತೆ | blank2_info_sec1 = ೭೩.೮೨% | blank3_name_sec1 = ಲೋಕಸಭಾ ಕ್ಷೇತ್ರ | blank3_info_sec1 = ಚಿತ್ರದುರ್ಗ ಲೋಕಸಭಾ ಕ್ಷೇತ್ರ | blank1_name_sec2 = [[Precipitation (meteorology)|Precipitation]] | blank1_info_sec2 = {{convert|522|mm|in}} | website = {{URL|chitradurga.nic.in}} | footnotes = }} '''ಚಿತ್ರದುರ್ಗ ಜಿಲ್ಲೆಯು''' [[ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತ]]ದ [[ಕರ್ನಾಟಕ]] ರಾಜ್ಯದ ಒಂದು ಜಿಲ್ಲೆಯಾಗಿದೆ.<ref name=EB1911>{{cite EB1911|wstitle=Chitaldrug|volume=6|page=247}}</ref> ಚಿತ್ರದುರ್ಗ ಜಿಲ್ಲೆಯು ತನ್ನ ಹೆಸರನ್ನು ಚಿತ್ರಕಲ್ದುರ್ಗ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನಿಂದ ಪಡೆದುಕೊಂಡಿದೆ. ಇದು ಅಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುವ ಛತ್ರಿ ಆಕಾರದ ಎತ್ತರದ ಬೆಟ್ಟವಾಗಿದೆ. ಭಾರತೀಯ ಸಂಪ್ರದಾಯವು ಚಿತ್ರದುರ್ಗ ಜಿಲ್ಲೆಯನ್ನು [[ರಾಮಾಯಣ]] ಮತ್ತು [[ಮಹಾಭಾರತ|ಮಹಾಭಾರತದ]] ಅವಧಿಗೆ ಹೋಲಿಸುತ್ತದೆ. ಇಡೀ ಜಿಲ್ಲೆಯು [[ವೇದಾವತಿ ನದಿ|ವೇದಾವತಿ ನದಿಯ]] ಕಣಿವೆಯಲ್ಲಿದೆ. ವಾಯುವ್ಯದಲ್ಲಿ [[ತುಂಗಭದ್ರ ನದಿ|ತುಂಗಭದ್ರಾ ನದಿ]] ಹರಿಯುತ್ತದೆ. ಬ್ರಿಟೀಷರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು ಚಿಟಾಲ್ಡ್ರೂಗ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಈ ಜಿಲ್ಲೆಯನ್ನು ಕರ್ನಾಟಕವನ್ನು ಆಳಿದ ಎಲ್ಲಾ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ರಾಜವಂಶಗಳು ಆಳಿದವು. ಹೆಗ್ಗೆರೆಯ ಜೈನ ಬಸದಿಯಂತಹ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸ್ಥಳ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಜೈನರ ಯಾತ್ರಾ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿದೆ. ==ಜನಸಂಖ್ಯಾಶಾಸ್ತ್ರ== {{historical populations|11=೧೯೦೧|12=3,54,308|13=೧೯೧೧|14=3,93,953|15=೧೯೨೧|16=4,08,588|17=೧೯೩೧|18=4,62,953|19=೧೯೪೧|20=5,05,565|21=೧೯೫೧|22=5,88,497|23=೧೯೬೧|24=7,41,344|25=೧೯೭೧|26=8,99,257|27=೧೯೮೧|28=10,89,304|29=೧೯೯೧|30=13,12,717|31=೨೦೦೧|32=15,17,896|33=೨೦೧೧|34=16,59,456|percentages=pagr|footnote=source:<ref>[http://www.censusindia.gov.in/2011census/PCA/A2_Data_Table.html Decadal Variation In Population Since 1901]</ref>|align=center}} {{bar box |title=ಚಿತ್ರದುರ್ಗ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಧರ್ಮಗಳು (೨೦೧೧)<ref name="religion">{{Cite web |date=2011 |title=Table C-01 Population by Religion: Karnataka |url=https://censusindia.gov.in/nada/index.php/catalog/11378/download/14491/DDW29C-01%20MDDS.XLS |website=censusindia.gov.in |publisher=[[Registrar General and Census Commissioner of India]]}}</ref> |titlebar=#Fcd116 |left1=ಧರ್ಮ |right1=ಶೇಕಡಾ |float=left |bars= {{bar percent|[[:en:Hinduism in Karnataka|ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮ]]|darkorange|೯೧.೬೩}} {{bar percent|[[ಇಸ್ಲಾಂ]]|green|೭.೭೬}} {{bar percent|ಇತರ ಅಥವಾ ಹೇಳಲಾಗಿಲ್ಲ|black|೦.೬೧}} }} ೨೦೧೧ ರ ಜನಗಣತಿಯ ಪ್ರಕಾರ ಚಿತ್ರದುರ್ಗ ಜಿಲ್ಲೆಯು ೧,೬೫೯,೪೫೬ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.<ref name=districtcensus>{{Cite web |date=2011 |title=District Census Handbook: Chitradurga |url=https://censusindia.gov.in/nada/index.php/catalog/602/download/2056/DH_2011_2912_PART_A_DCHB_CHITRADURGA.pdf |website=censusindia.gov.in |publisher=[[Registrar General and Census Commissioner of India]]}}</ref> <ref name="cia">{{cite web | author = US Directorate of Intelligence | title = Country Comparison:Population | url = https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2119rank.html | archive-url = https://web.archive.org/web/20070613004507/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2119rank.html | url-status = dead | archive-date = 13 June 2007 | access-date =1 October 2011 | quote = Guinea-Bissau 1,596,677 July 2011 est.}}</ref><ref>{{cite web |url=http://2010.census.gov/2010census/data/apportionment-pop-text.php |title=2010 Resident Population Data |publisher=U.S. Census Bureau |access-date=30 September 2011 |quote=Idaho 1,567,582 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20131019160532/http://2010.census.gov/2010census/data/apportionment-pop-text.php |archive-date=19 October 2013 }}</ref> ಇದು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ೨೯೭ ನೇ ಶ್ರೇಯಾಂಕವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ (ಒಟ್ಟು ೬೪೦ ರಲ್ಲಿ).<ref name=districtcensus/> ಜಿಲ್ಲೆಯು ಪ್ರತಿ ಚದರ ಕಿಲೋಮೀಟರ್ (೫೧೦/ಚದರ ಮೈಲಿ) ಗೆ ೧೯೭ ನಿವಾಸಿಗಳ ಜನಸಂಖ್ಯಾ ಸಾಂದ್ರತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.<ref name=districtcensus/> ೨೦೦೧-೨೦೧೧ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ ಇದರ ಜನಸಂಖ್ಯಾ ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ದರವು ೯.೩೯%ರಷ್ಟಿತ್ತು.<ref name=districtcensus/> ಚಿತ್ರದುರ್ಗವು ೧೦೦೦ ಪುರುಷರು ೯೬೯ ಮಹಿಳೆಯರ ಲಿಂಗ ಅನುಪಾತವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.<ref name=districtcensus/> ಸಾಕ್ಷರತೆಯ ಪ್ರಮಾಣ ೭೩.೮೨%. ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ೧೯.೮೬% ರಷ್ಟು ನಗರ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಪರಿಶಿಷ್ಟ ಜಾತಿಗಳು ಮತ್ತು ಪರಿಶಿಷ್ಟ ಪಂಗಡಗಳು ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ಅನುಕ್ರಮವಾಗಿ ೨೩.೪೫% ಮತ್ತು ೧೮.೨೩% ರಷ್ಟಿದೆ.<ref name=districtcensus/> ೨೦೧೧ ರ ಜನಗಣತಿಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ೮೩.೩೩% ರಷ್ಟು [[ಕನ್ನಡ]], ೭.೩೩% [[ಉರ್ದೂ|ಉರ್ದು]], ೫.೩೯% [[ತೆಲುಗು]] ಮತ್ತು ೨.೨೯% ಲಂಬಾಡಿ ಭಾಷೆಯನ್ನು ಮಾತನಾಡುತ್ತಿದ್ದರು. .<ref name="languages">{{Cite web |title=Table C-16 Population by Mother Tongue: Karnataka |url=https://censusindia.gov.in/nada/index.php/catalog/10208/download/13320/DDW-C16-STMT-MDDS-2900.XLSX |website=www.censusindia.gov.in |publisher=[[Registrar General and Census Commissioner of India]]}}</ref> ==ಆರ್ಥಿಕತೆ== ೨೦೦೬ ರಲ್ಲಿ [[ಪಂಚಾಯತಿ ರಾಜ್ ಸಚಿವಾಲಯ|ಪಂಚಾಯತ್ ರಾಜ್ ಸಚಿವಾಲಯ]]ವು [[ಚಿತ್ರದುರ್ಗ]]ವನ್ನು ದೇಶದ ೨೫೦ ಅತ್ಯಂತ ಹಿಂದುಳಿದ ಜಿಲ್ಲೆಗಳಲ್ಲಿ (ಒಟ್ಟು ೬೪೦ ರಲ್ಲಿ) ಒಂದೆಂದು ಹೆಸರಿಸಿತು.<ref name=brgf/> ಇದು ಪ್ರಸ್ತುತ ಹಿಂದುಳಿದ ಪ್ರದೇಶಗಳ ಅನುದಾನ ನಿಧಿ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದಿಂದ (ಬಿಆರ್ಜಿಎಫ್) ಹಣವನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಿರುವ ಕರ್ನಾಟಕದ ಐದು ಜಿಲ್ಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. <ref name=brgf>{{cite web|author=Ministry of Panchayati Raj |date=8 September 2009 |title=A Note on the Backward Regions Grant Fund Programme |publisher=National Institute of Rural Development |url=http://www.nird.org.in/brgf/doc/brgf_BackgroundNote.pdf |access-date=27 September 2011 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20120405033402/http://www.nird.org.in/brgf/doc/brgf_BackgroundNote.pdf |archive-date=5 April 2012 }}</ref> ==ಶಿಕ್ಷಣ== {{expand section|date=April 2023}} *[[:en:Sri Shivakumara Rangaprayoga Shale|ಶ್ರೀ ಶಿವಕುಮಾರ ರಂಗಪ್ರಯೋಗ ಶಾಲೆ]] ==ಜನಗಳು== * [[ಮದಕರಿ ನಾಯಕ]]&nbsp;– ಚಿತ್ರದುರ್ಗದ ರಾಜ * [[ಒನಕೆ ಓಬವ್ವ]]&nbsp;– [[ಹೈದರಾಲಿ|ಹೈದರ್ ಅಲಿಯ]] ಸೈನ್ಯದೊಂದಿಗೆ ಹೋರಾಡಿದ ಪೌರಾಣಿಕ ಮಹಿಳೆ. * [[:en:Malladihalli Raghavendra|ಮಲ್ಲಾಡಿಹಳ್ಳಿ ಶ್ರೀ ರಾಘವೇಂದ್ರ ಸ್ವಾಮೀಜಿ]] &nbsp;– ಯೋಗಿ ಮತ್ತು ಆಯುರ್ವೇದ ಗುರು * [[ಎಸ್.ನಿಜಲಿಂಗಪ್ಪ]] (ವಿನಾಯಕ)&nbsp;– ರಾಜಕಾರಣಿ, ಮಾಜಿ ಸಿಎಂ, ಮಾಜಿ ಸಂಸದ ಮತ್ತು ಮಾಜಿ ಅಖಿಲ ಭಾರತ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ನಾಯಕ * [[:en:T. R. Subba Rao|ಟಿ.ಆರ್.ಸುಬ್ಬರಾವ್]] &nbsp;– ಕಾದಂಬರಿಕಾರ, ೧೯೮೫ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಕಾದಂಬರಿ 'ದುರ್ಗಾಷ್ಟಮನ'ಕ್ಕಾಗಿ ಸಾಹಿತ್ಯ ಅಕಾಡೆಮಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪುರಸ್ಕೃತರು * [[ತಿರುಮಲೈ ಕೃಷ್ಣಮಚಾರ್ಯ|ತಿರುಮಲೈ ಕೃಷ್ಣಮಾಚಾರ್ಯ]] – ಯೋಗಿ ಮತ್ತು ಆಯುರ್ವೇದ ಗುರು. ೨೦ ನೇ ಶತಮಾನದ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಭಾವಶಾಲಿ ಯೋಗ ಶಿಕ್ಷಕರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರು ಮತ್ತು ಹಠ ಯೋಗದ ಪುನರುಜ್ಜೀವನದ ಕೀರ್ತಿಗೆ ಪಾತ್ರರಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಆಧುನಿಕ ಯೋಗದ ಪಿತಾಮಹ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. * ಪಿ.ಆರ್.ತಿಪ್ಪೇಸ್ವಾಮಿ&nbsp;&nbsp;– ಕಲಾವಿದ, ಬರಹಗಾರ ಮತ್ತು ಜಾನಪದ ವಿದ್ವಾಂಸ - ಕೆ.ವೆಂಕಟಪ್ಪ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪುರಸ್ಕೃತ - ೧೯೯೯ ಕರ್ನಾಟಕ ಲಲಿತಕಲಾ ಅಕಾಡೆಮಿಯ ಮಾಜಿ ಅಧ್ಯಕ್ಷರು ==ಇದನ್ನೂ ನೋಡಿ== * [[ಕರ್ನಾಟಕದ ಜಿಲ್ಲೆಗಳು]] ==ಉಲ್ಲೇಖಗಳು== [[ವರ್ಗ:ಕನ್ನಡ ವಿಕಿಪೀಡಿಯ ಗುಣಮಟ್ಟ ಸುಧಾರಣೆ]] 4y8kc58d3ckys9ri4vi4hbjspo2sttc 0 21663 1224317 1196383 2024-04-26T08:14:40Z InternetArchiveBot 69876 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{Infobox software | name = Google Earth | logo = [[File:Google Earth icon.svg|75px]] | screenshot = | caption = | collapsible = | developer = Google<br />[[Keyhole, Inc.]] | released = June 28, 2005 (as Google Earth) <br /> circa 2001 (as EarthViewer) | latest release version = 5.0.11733.9347 | latest release date = {{release date and age|2009|07|20}} | latest preview version = ೫.೧.೩೫೦೬.೩೯೯೯ Beta | latest preview date = {{release date and age|2009|09|08}} | programming language = | size = ೧೦&nbsp;MB (೮.೯&nbsp;MB iPhone; ೨೪&nbsp;MB Linux; ೩೫&nbsp;MB Mac ) | operating system = [[Microsoft Windows|Windows]] [[Windows 2000|2000]], [[Windows XP|XP]] & [[Windows Vista|Vista]], [[Mac OS X]], [[iPhone OS]], [[Linux]] | language = ೪೧ languages, see the [[#Languages|full list]] | genre = [[Virtual globe]] | license = [[Freeware]]/[[Proprietary software|Proprietary]] | website = http://earth.google.com/ }} '''ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್''' [[ನೈಜ ಗೋಳ|ವಾಸ್ತವಿಕ ಗೋಳ]]ದ, [[ನಕಾಶೆ]] ಮತ್ತು [[ಭೌಗೋಳಿಕ]] [[ಮಾಹಿತಿ|ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು]] ನೀಡುವ ಒಂದು ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವಾಗಿದ್ದು, ಪ್ರಾರಂಭದಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು ಅರ್ಥ್ ವೀವರ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. [[ಕೀಹೋಲ್, ಇಂಕ್|Keyhole, Inc]] ಎಂಬ ಕಂಪನಿಯು ಇದನ್ನು ರಚಿಸಿದ್ದು, ಈ ಕಂಪನಿಯನ್ನು ೨೦೦೪ ರಲ್ಲಿ [[ಗೂಗಲ್|Google]] ತನ್ನ ಸುಪರ್ದಿಗೆ ತೆಗೆದುಕೊಂಡಿತು. ಇದು [[ಉಪಗ್ರಹ ಚಿತ್ರಣ|ಕೃತಕ ಉಪಗ್ರಹ ಚಿತ್ರಣ]], [[ಬಾನಿನಿಂದ ಛಾಯಾಚಿತ್ರಗೃಹಣ]] ಮತ್ತು [[ಭೌಗೋಳಿಕ ಮಾಹಿತಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆ|GIS]] [[ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ಗ್ರಾಫಿಕ್ಸ್|3D]]ಗೋಳ ಮುಂತಾದವುಗಳ ಮೂಲಕ ಪಡೆದುಕೊಂಡ ಚಿತ್ರಗಳನ್ನು [[ಅಧ್ಯಾರೋಪಣ|ಅಧ್ಯಾರೋಪಿಸುವ]] ಮೂಲಕ [[ಭೂಮಿ|ಭೂಮಿಯ]] ನಕಾಶೆಯನ್ನು ರಚಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಮೂರು ವಿಭಿನ್ನ ಪರವಾನಿಗೆಗಳ ಮೂಲಕ ಲಭ್ಯವಿದೆ: ಸೀಮಿತ ಕಾರ್ಯಸಾಮರ್ಥ್ಯವಿರುವ ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್‌ನ ಉಚಿತ ಆವೃತ್ತಿ, ಹೆಚ್ಚಿನ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯಗಳಿರುವ ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್ ಪ್ಲಸ್ (ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಗಿದೆ),<ref>{{cite web |url=http://www.gearthblog.com/blog/archives/2008/12/google_earth_plus_discontinued.html|title=Google Earth Plus Discontinued}}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.techpluto.com/google-earth-live/|title=Google Discontinues “Google Earth Plus”}}</ref> ಮತ್ತು ವಾಣಿಜ್ಯಿಕ ಉಪಯೋಗಗಳಿಗಾಗಿ ರಚಿಸಲಾದ ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್ ಪ್ರೋ (ಪ್ರತಿವರ್ಷಕ್ಕೆ $೪೯೫).<ref name="Google Earth Product Family">{{cite web |url=http://earth.google.com/products.html| title= Google Earth Product Family| accessdate = 2007-08-05}}</ref> ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ೨೦೦೫ ರಲ್ಲಿ ಮರು-ಬಿಡುಗಡೆಗೊಂಡ ಈ ಉತ್ಪನ್ನವು ಪ್ರಸ್ತುತವಾಗಿ [[ಖಾಸಗಿ ಗಣಕ|ಪರ್ಸನಲ್ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್]] ಗಳಲ್ಲಿ ಲಭ್ಯವಿದ್ದು, [[Windows 2000]] ಮತ್ತು ನಂತರದ ಆವೃತ್ತಿಗಳಲ್ಲಿ, [[ಅತ್ಯಾಧುನಿಕ Mac OS X ಆವೃತ್ತಿ|Mac OS X]] ೧೦.೩.೯ ಮತ್ತು ನಂತರದ ಆವೃತ್ತಿಗಳಲ್ಲಿ, [[Linux ಕೆರ್ನೆಲ್|Linux Kernel]]: ೨.೪ ಅಥವಾ ನಂತರದ ಆವೃತ್ತಿಗಳಲ್ಲಿ (ಜೂನ್ ೧೨, ೨೦೦೬ ರಂದು ಬಿಡುಗಡೆಯಾದ), ಮತ್ತು [[FreeBSD]] ಗಳನ್ನು ಚಲಿಸುವ ಮೂಲಕ ಬಳಸಬಹುದಾಗಿದೆ. ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್‌ ಅನ್ನು ಬ್ರೌಸರ್ ಪ್ಲಗ್‌ಇನ್ ಆಗಿ ಸಹಾ ಬಳಸಬಹುದಾಗಿದ್ದು, ಅದು ಮೇ ೨೮, ೨೦೦೮ ರಂದು ಬಿಡುಗಡೆಯಾಗಿದೆ.<ref>{{cite web |url=http://google-latlong.blogspot.com/2008/05/google-earth-meet-browser.html|title=Google Earth, meet the browser}}</ref> ಇದನ್ನು [[ಅಕ್ಟೋಬರ್ 27]] [[೨೦೦೮]] ರಿಂದ [[iPhone OS]] ನಲ್ಲಿ ಸಹಾ ಲಭ್ಯಗೊಳಿಸಲಾಗಿದ್ದು, ಉಚಿತ ಡೌನ್‌ಲೋಡ್ ಆಗಿ [[ಆ‍ಯ್‌ಪ್ ಸ್ಟೋರ್|App Store]] ನ ಮೂಲಕ ಪಡೆಯಬಹುದಾಗಿದೆ. ಒಂದು ಕಿಹೋಲ್ ಆಧಾರಿತ ಕ್ಲೈಂಟ್‌ ಅನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡುವುದರ ಜೊತೆಗೆ Google ಕಂಪನಿಯು ತನ್ನ ವೆಬ್ ಆಧಾರಿತ ಮ್ಯಾಪಿಂಗ್ ತಂತ್ರಾಂಶಕ್ಕೆ ಅರ್ಥ್ ದತ್ತಸಂಚಯದಿಂದ ಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ಸೇರಿಸಿತು. ಜೂನ್ ೨೦೦೫ ರಲ್ಲಿ ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್ ಸಾರ್ವಜನಿಕರಿಗಾಗಿ ಬಿಡುಗಡೆಯಾದದ್ದು, ೨೦೦೫ ಮತ್ತು ೨೦೦೬<ref name="Media Coverage of Geospatial Platforms">{{cite web|url=http://www.geospatialweb.com/figure-4|title=Media Coverage of Geospatial Platforms|accessdate=2007-08-05|archive-date=2012-08-26|archive-url=https://web.archive.org/web/20120826193026/http://www.geospatialweb.com/figure-4|url-status=dead}}</ref> ರ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ ಆವರೆಗಿನ [[ನೈಜ ಗೋಳಗಳು|ವಾಸ್ತವಿಕ ಗೋಳ]]ಗಳ ಕುರಿತ ಮಾಧ್ಯಮ ವರದಿಗಳ ವ್ಯಾಪ್ತಿ ಹತ್ತರಷ್ಟಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಯಿತು. ಮತ್ತು ಇದರಿಂದಾಗಿ ಸಾರ್ವಜನಿಕರ [[ಭೂವ್ಯೋಮ]] ತಂತ್ರಜ್ಞಾನಗಳು ಮತ್ತು ಅದರ ಬಳಕೆಗಳ ಕುರಿತ ಆಸಕ್ತಿಯನ್ನು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಹೆಚ್ಚಿಸಿತು. == ಅವಲೋಕನ == [[ಚಿತ್ರ:Google earth Flatirons shot.JPG|thumb|right|250px|A rendering of the Flatirons in Boulder, Colorado by ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್]] [[ಚಿತ್ರ:G EARTH IPHONE.jpg|thumb|right|250px|ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್ iPhone OS version, showing a section of Sydney near Circular Quay]] ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್ ಭೂಮಿಯ ಹೊರಮೈಯ ಬೇರೆಬೇರೆ ಸಾಂದ್ರತೆಗಳುಳ್ಳ ಉಪಗ್ರಹ ಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಬಳಕೆದಾರರಿಗೆ ಪಟ್ಟಣಗಳು, ಮನೆಗಳು ಮುಂತಾದವುಗಳನ್ನು ನೈಜ ಚಿತ್ರಗಳಾಗಿ ಲಂಬವಾಗಿ ಕೆಳಗೆ ಅಥವಾ [[ಓರೆಯಾದ|ಓರೆ]]ಯಾಗಿ, [[ದೃಷ್ಟಿಕೋನ(ರೇಖಾಚಿತ್ರದ)|ಪರಿದೃಶ್ಯ]]ಸಹಿತವಾಗಿ ([[ಪಕ್ಷಿ ನೋಟ|ಪಕ್ಷಿನೋಟ]]ವನ್ನು ಸಹಾ ನೋಡಿ) ವೀಕ್ಷಿಸಲು ಅನುವು ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತದೆ. ದೃಶ್ಯ ಸ್ಪಷ್ಟತೆಯ ಪ್ರಮಾಣವು ಆಸಕ್ತಿಯ ಸ್ಥಳಗಳು ಮತ್ತು ಜನಪ್ರಿಯತೆಯ ಮೇಲೆ ಅವಲಂಬಿತವಾಗಿದ್ದು, ಹೆಚ್ಚಿನ ಭೂಪ್ರದೇಶವು (ಕೆಲವು ದ್ವೀಪ ಪ್ರದೇಶಗಳ ಹೊರತಾಗಿ) ಕನಿಷ್ಟ ೧೫ ಮೀಟರ್ ರೆಸೊಲ್ಯೂಶನ್‌ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಸೆರೆಯಿಡಿಯಲ್ಪಟ್ಟಿರುತ್ತದೆ.<ref>[http://earth.google.com/data.html ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್ ವ್ಯಾಪ್ತಿ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20071215121224/http://earth.google.com/data.html |date=2007-12-15 }}: ವೀಕ್ಷಣಾ ಪ್ರತಿನಿಧಿತ್ವದ ಮೂಲಕ ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್‌ನ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯನ್ನು ತೋರಿಸುವ ನಕ್ಷೆಗಳು</ref> [[ಮೆಲ್ಬರ್ನ್‌|ಮೆಲ್ಬೋರ್ನ್, ವಿಕ್ಟೋರಿಯಾ]]; [[ಲಾಸ್‌ ವೇಗಾಸ್‌, ನೆವಡಾ|ಲಾಸ್ ವೆಗಾಸ್, ನೆವ್ಯಾಡಾ]]; ಮತ್ತು [[ಕೇಂಬ್ರಿಜ್|ಕೇಂಬ್ರಿಜ್, ಕೇಂಬ್ರಿಜ್‌ಶೈರ್]] ಮುಂತಾದವುಗಳನ್ನು ಅತಿಹೆಚ್ಚಿನ ದೃಶ್ಯಸಾಂದ್ರತೆಯ, ಅಂದರೆ ೧೬ ಸೆಂಮಿ (೬ ಇಂಚುಗಳು), ಉದಾಹರಣೆಗಳನ್ನಾಗಿ ನೀಡಬಹುದು. ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್‌ನ ಸಹಾಯದಿಂದ ಬಳಕೆದಾರರು ಕೆಲವು ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ವಿಳಾಸಗಳನ್ನು ಹುಡುಕಬಹುದು, ನಿರ್ದೇಶಾಂಕಗಳನ್ನು ನಮೂದಿಸಲು ಅಥವಾ ಮೌಸ್ ಬಳಸಿ ಒಂದು ಸ್ಥಳವನ್ನು ಹುಡುಕಲು ಅವಕಾಶ ನೀಡುತ್ತದೆ. ಭೂಮಿಯ ಹೆಚ್ಚಿನ ಮೇಲ್ಮೈ ಭಾಗಗಳ ಕುರಿತಂತೆ ಕೇವಲ ೨D ಚಿತ್ರಗಳು ಮಾತ್ರ ದೊರೆಯುತ್ತಿದ್ದು, ಅವುಗಳನ್ನು ಬಹುಪಾಲು ಲಂಬ ಛಾಯಾಚಿತ್ರ ಗ್ರಹಣದ ಮೂಲಕ ಪಡೆಯಲಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಇದನ್ನು ಓರೆಯಾದ ಕೋನದಿಂದ ನೋಡಿದಾಗ, ಸಮತಲವಾಗಿ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ವಸ್ತುಗಳು ಚಿಕ್ಕದಾಗಿ ತೋರುತ್ತವೆ ಎಂದು ಅನ್ನಿಸುವುದು ಹೌದಾದರೂ, ಅದನ್ನು ಒಂದು ದೊಡ್ಡ ಛಾಯಾಚಿತ್ರವನ್ನು ನೋಡಿದಂತೆಯೇ ಆಗುತ್ತದೆಯೇ ಹೊರತೂ ೩D ಚಿತ್ರವನ್ನು ನೋಡಿದಂತೆ ಅಲ್ಲ. ಇನ್ನಿತರ ಉಬ್ಬು ತಗ್ಗಾದ ಭೂಪ್ರದೇಶಗಳು ಮತ್ತು ಕಟ್ಟಡಗಳಂತಹ ಭೂಮಿಯ ಮೇಲ್ಮೈ ಭಾಗಗಳ ೩D ಚಿತ್ರಗಳು ಲಭ್ಯವಿವೆ. ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್ [[ನಾಸಾ|ನಾಸಾದ]] [[ಶಟಲ್ ರಾಡಾರ್ ಟೋಪೋಗ್ರಫಿ ಮಿಷನ್|ಶಟಲ್ ರಾಡಾರ್ ಟೋಪೋಗ್ರಫಿ ಮಿಶನ್]] (SRTM) ಸಂಗ್ರಹಿಸಿರುವ [[ಡಿಜಿಟಲ್ ಎಲೆವೇಶನ್ ಮಾಡೆಲ್]] (DEM) ದತ್ತಾಂಶವನ್ನು ಬಳಸುತ್ತದೆ.{{Citation needed|date=July 2009}} ಅಂದರೆ [[ಗ್ರ್ಯಾಂಡ್ ಕ್ಯಾನ್ಯನ್|ಗ್ರಾಂಡ್ ಕ್ಯಾನ್ಯನ್]] ಅಥವಾ [[ಮೌಂಟ್‌ ಎವರೆಸ್ಟ್‌|ಮೌಂಟ್ ಎವರೆಸ್ಟ್‌]]ಗಳನ್ನು ಇತರ ಸ್ಥಳಗಳಂತೆ ೨D ಯಲ್ಲಿ ಅಲ್ಲದೇ ಮೂರು [[ಆಯಾಮ|ಆಯಾಮಗಳಲ್ಲಿ]] ವೀಕ್ಷಿಸಬಹುದು. SRTM ಚಿತ್ರಗ್ರಹಣ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯಲ್ಲಿನ ಅಂತರವನ್ನು ತುಂಬಲು ಪೂರಕ DEM ದತ್ತಾಂಶಗಳನ್ನು ಬಳಸುವ ಮೂಲಕ ನವೆಂಬರ್ ೨೦೦೬ ರ ನಂತರದಲ್ಲಿ ಮೌಂಟ್ ಎವರೆಸ್ಟ್‌ ಸೇರಿದಂತೆ ಅನೇಕ ಪರ್ವತಗಳ ೩D ವೀಕ್ಷಣೆಯನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಲಾಯಿತು.<ref>{{cite web|url=http://bbs.keyhole.com/ubb/showthreaded.php/Cat/0/Number/695033/an/latest/page/0#695033|title=Google Earth Community: Nov. 23rd - Thanksgiving Day imagery update|access-date=2009-11-18|archive-date=2008-09-18|archive-url=https://web.archive.org/web/20080918093323/http://bbs.keyhole.com/ubb/showthreaded.php/Cat/0/Number/695033/an/latest/page/0#695033|url-status=dead}}</ref> ಅನೇಕ ಜನ ಬಳಕೆದಾರರು ಈ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್‌ಗಳನ್ನು ತಮ್ಮದೇ ದತ್ತಾಂಶಗಳನ್ನು ಸೇರಿಸುತ್ತಾರೆ, ಆ ಮೂಲಕ [[ಬುಲ್ಲೆಟಿನ್ ಬೋರ್ಡ್ ಸಿಸ್ಟಮ್ಸ್|ಬುಲೆಟಿನ್ ಬೋರ್ಡ್ ಸಿಸ್ಟಮ್‌ಗಳು]] (BBS) ಅಥವಾ [[ಬ್ಲಾಗ್‌ಗಳು]] ಮುಂತಾದ ಮೂಲಗಳಲ್ಲಿ ದೊರೆಯುವಂತೆ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಇವುಗಳನ್ನು ಕೆಳಗಿರುವ ಲಿಂಕ್ ವಿಭಾಗದಲ್ಲಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾಗಿದೆ. ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್ ಭೂಮಿಯ ಮೇಲ್ಮೈಯಲ್ಲಿರುವ ಎಲ್ಲಾ ರೀತಿಯ ವಸ್ತುಗಳ ಚಿತ್ರಣವನ್ನು ನೀಡಲು ಶಕ್ತವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಅದೊಂದು [[ಅಂತರ್ಜಾಲ ನಕಾಶೆ ಸೇವೆ|ವೆಬ್ ಮ್ಯಾಪ್ ಸೇವೆಯ]] ಕ್ಲೈಂಟ್ ಸಹಾ ಆಗಿದೆ. ಮೂರು-ಆಯಾಮಗಳ [[ಭೂವ್ಯೋಮ]] ದತ್ತಾಂಶವನ್ನು [[ಕೀಹೋಲ್ ಮಾರ್ಕಪ್ ಲಾಂಗ್ವೇಜ್|ಕೀಹೋಲ್ ಮಾರ್ಕ್‌ಅಪ್ ಲಾಂಗ್ವೇಜ್]] (KML) ಮೂಲಕ ನಿರ್ವಹಿಸುವುದನ್ನು ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್ ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತದೆ. ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್‌ ೩D ಕಟ್ಟಡಗಳು ಮತ್ತಿತರ ರಚನೆಗಳನ್ನು (ಸೇತುವೆ ಮುಂತಾದವುಗಳು) ತೋರಿಸಬಲ್ಲುದು. ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಬಳಕೆದಾರರು [[3D ಆಕೃತಿ|3D ಮಾಡೆಲಿಂಗ್]] ಪ್ರೋಗ್ರಾಮ್ ಆದ [[SketchUp]] ಬಳಸಿ ರಚಿಸಿದ ವಿಷಯಗಳೂ ಸಹಾ ಇರುತ್ತವೆ. ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್‌ನ ಹಿಂದಿನ ಆವೃತ್ತಿಗಳಲ್ಲಿ (ಆವೃತ್ತಿ ೪ಕ್ಕಿಂತ ಮೊದಲಿನವು)೩D ಕಟ್ಟಡಗಳನ್ನು ತೋರಿಸುವುದನ್ನು ಕೆಲವೇ ನಗರಗಳಿಗೆ ಮಿತಿಗೊಳಿಸಲಾಗಿತ್ತು, ಮತ್ತು ಅವುಗಳ ರಚನೆ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಕಾಣಿಸುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. ಅಮೇರಿಕಾ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ, ಕೆನಡಾ, ಐರ್ಲ್ಯಾಂಡ್, ಭಾರತ, ಜಪಾನ್, ಸಂಯುಕ್ತ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ,<ref>{{Cite web |url=http://www.skyscrapernews.com/googleearth.php |title=Skyscraper News ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್ |access-date=2009-11-18 |archive-date=2016-10-29 |archive-url=https://web.archive.org/web/20161029045720/http://www.skyscrapernews.com/googleearth.php |url-status=dead }}</ref> ಜರ್ಮನಿ, [[ಪಾಕಿಸ್ತಾನ]] ಮತ್ತು ಪಟ್ಟಣಗಳಾದ [[ಆ‍ಯ್‌ಮ್‌ಸ್ಟರ್‌ಡ್ಯಾಮ್]] ಮತ್ತು [[ಅಲೆಗ್ಸಾಂಡ್ರಿಯಾ|ಅಲೆಕ್ಸಾಂಡ್ರಿಯಾ]] ಇನ್ನೂ ಮುಂತಾದ ಜಗತ್ತಿನ ಅನೇಕ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿರುವ ಕಟ್ಟಡಗಳು ಮತ್ತು ರಚನೆಗಳಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಸ್ಪಷ್ಟವಾದ ೩D ರಚನೆಗಳಿವೆ.<ref>[http://www.infopot.tk/ infopot.tk]</ref> ಅಗಸ್ಟ್ ೨೦೦೭ ರಲ್ಲಿ, [[ಹ್ಯಾಮ್‌ಬರ್ಗ್]] ಪಟ್ಟಣವು ಹೊರನೋಟಗಳಂತಹ ರಚನೆಗಳನ್ನು ಸೇರಿ, ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ೩Dಯಲ್ಲಿ ತೋರಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಮೊದಲ ಪಟ್ಟಣವಾಯಿತು. ಐರಿಷ್ ಪಟ್ಟಣವಾದ [[ವೆಸ್ಟ್‌ಪೋರ್ಟ್, ಕೌಂಟಿ ಮಾಯೋ|ವೆಸ್ಟ್‌ಪೋರ್ಟ್]] ಅನ್ನು ೩D ಆಗಿ ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್‌ನಲ್ಲಿ ಜನವರಿ ೧೬, ೨೦೦೮ ರಲ್ಲಿ ಸೇರಿಸಲಾಯಿತು. ’ವೆಸ್ಟ್‌ಪೋರ್ಟ್‌೩D’ ಮಾದರಿಯನ್ನು AM೩TD ಎಂಬ ೩D ಇಮೇಜಿಂಗ್ ಸಂಸ್ಥೆಯು ಲಾಂಗ್-ಡಿಸ್ಟನ್ಸ್ ಲೇಸರ್ ಸ್ಕ್ಯಾನಿಂಗ್ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಡಿಜಿಟಲ್ ಛಾಯಾಚಿತ್ರ ಗ್ರಹಣವನ್ನು ಬಳಸಿ ರಚಿಸಿತು. ಈ ರಚನೆಯು ಐರ್ಲ್ಯಾಂಡ್‌ನ ಒಂದು ಪಟ್ಟಣದ ಮೊತ್ತ ಮೊದಲ ಇಂತಹ ಮಾದರಿಯಾಗಿದೆ. ಇದನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭದಲ್ಲಿ ಸ್ಥಳೀಯ ಸರ್ಕಾರಕ್ಕೆ [[ನಗರ ಯೋಜನೆ|ನಗರ ಯೋಜನಾ]] ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ನಡೆಸುವಲ್ಲಿ ಸಹಾಯ ಮಾಡುವ ಕಾರಣಕ್ಕಾಗಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಲಾದ್ದರಿಂದಾಗಿ, ಇದು ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್‌ನಲ್ಲಿಯ ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲೇ ಅತ್ಯಂತ ಸ್ಪಷ್ಟವಾದ ಛಾಯಾಚಿತ್ರ-ನೈಜತೆಯುಳ್ಳ ರಚನೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಜಗತ್ತಿನ ಕೆಲವು ಕಟ್ಟಡಗಳು ಮತ್ತು ರಚನೆಗಳ ಮೂರು-ಆಯಾಮಗಳ ಪ್ರದರ್ಶನವು Google ನ ೩D ಸಂಗ್ರಹದಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಇತರ ವೆಬ್‌ಸೈಟ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಲಭ್ಯವಿವೆ.<ref>{{Cite web |url=http://sketchup.google.com/3dwarehouse/ |title=3D ಉಗ್ರಾಣ |access-date=2009-11-18 |archive-date=2011-02-24 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110224051633/http://sketchup.google.com/3dwarehouse/ |url-status=dead }}</ref> ಇತ್ತೀಚೆಗೆ, Google ಇನ್ನೊಂದು ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯವನ್ನು ಸೇರಿಸಿದೆ. ಅದು ಬಳಕೆದಾರರಿಗೆ ಪ್ರತೀ ೨೦೦ ಯಾರ್ಡ್‌ಗೂ ಇರುವ ಆವರ್ತನೆಗಳಲ್ಲಿ ವಾಹನ ದಟ್ಟಣೆಯ ವೇಗವನ್ನು ನೈಜ-ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ ಮಾಡಲು ಅವಕಾಶ ನೀಡುತ್ತದೆ. ಏಪ್ರಿಲ್ ೧೫, ೨೦೦೮ ರಲ್ಲಿ ಬಿಡುಗಡೆಯಾದ ೪.೩ ಆವೃತ್ತಿಯಲ್ಲಿ [[ಗೂಗಲ್ ಸ್ಟ್ರೀಟ್ ವ್ಯೂ|ಗೂಗಲ್ ರಸ್ತೆ ವೀಕ್ಷಣೆ]]ಯನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಸೇರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ಮೂಲಕ ಅನೇಕ ಸ್ಥಳಗಳ ರಸ್ತೆ ಮಟ್ಟದ ವೀಕ್ಷಣೆಯನ್ನು ಮಾಡುವುದು ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ. ಜನವರಿ ೧೭, ೨೦೦೯ ರಂದು ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್‌ನ ಸಂಪೂರ್ಣ ಸಮುದ್ರ ಮೇಲ್ಮೈ ಚಿತ್ರಣವನ್ನು SIO, NOAA, US ನೌಕಾಪಡೆ, NGA, ಮತ್ತು GEBCO ಗಳಿಂದ ಪಡೆದ ಹೊಸ ಚಿತ್ರಗಳ ಮೂಲಕ ನವೀಕರಿಸಲಾಯಿತು. ಈ ಹೊಸ ಚಿತ್ರಗಳಿಂದಾಗಿ ಚಿಕ್ಕ ದ್ವೀಪಗಳು, ಉದಾಹರಣೆಗೆ [[ಮಾಲ್ಡೀವ್ಸ್]] ನ ಚಿಕ್ಕ ದ್ವೀಪಗಳು, ಅವುಗಳ ತೀರಗಳ ಬಾಹ್ಯರೇಖೆಗಳು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಕಾಣುತ್ತಿದ್ದರೂ, ಕಾಣದಾಗಿಬಿಟ್ಟಿವೆ.<ref>http://www.gearthblog.com/blog/archives/೨೦೦೯/೦೧/new_view_of_ocean_floor_in_google_e.html{{Dead link|date=ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> === ಭಾಷೆಗಳು === ೫.೦ ರ ಆವೃತ್ತಿಯ ನಂತರ ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್ ೩೭ ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲಿ ಲಭ್ಯವಿದೆ (ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ನಾಲ್ಕು ಭಾಷೆಗಳು ಎರಡೆರೆಡು ರೀತಿಗಳಲ್ಲಿವೆ ): {| cellspacing="0" style="padding-left:10px" | width="33%" valign="top" | * [[ಅರೆಬಿಕ್ ಭಾಷೆ|ಅರೆಬಿಕ್]] * [[ಬಲ್ಗೇರಿಯನ್ ಭಾಷೆ|ಬಲ್ಗೇರಿಯನ್]] * [[ಬೆಂಗಾಲಿ ಭಾಷೆ|ಬಾಂಗ್ಲಾ]] * [[ಕ್ಯಾಟಲಾನ್ ಭಾಷೆ|ಕ್ಯಾಟಲಾನ್]] * [[ಚೀನೀಯ ಭಾಷೆ|ಚೈನೀಸ್]] [[ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಚೀನೀ ಅಕ್ಷರಗಳು|(ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ)]] * ಚೈನೀಸ್ [[ಸರಳೀಕೃತ ಚೀನೀ ಅಕ್ಷರಗಳು|(ಸರಳೀಕೃತ)]] * [[ಕ್ರೊಯೇಶಿಯನ್ ಭಾಷೆ|ಕ್ರೊಯೇಶಿಯನ್]] * [[ಜೆಕ್ ಭಾಷೆ|ಜೆಕ್]] * [[ಡ್ಯಾನಿಶ್ ಭಾಷೆ|ಡ್ಯಾನಿಶ್]] * [[ಡಚ್‌ ಭಾಷೆ|ಡಚ್]] * [[ಆಂಗ್ಲ ಭಾಷೆ|ಇಂಗ್ಲೀಷ್‌]] [[ಅಮೆರಿಕನ್ ಭಾಷೆ|ಅಮೆರಿಕನ್‌]] * ಇಂಗ್ಲಿಷ್ [[ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಭಾಷೆ|(ಬ್ರಿಟನ್)]] * [[ಫಿಲಿಪಿನೋ ಭಾಷೆ|ಫಿಲಿಪಿನೋ]] * [[ಫಿನ್ನಿಶ್ ಭಾಷೆ|ಫಿನ್ನಿಶ್]] * [[ಫ್ರೆಂಚ್‌ ಭಾಷೆ|ಫ್ರೆಂಚ್]] * [[ಜರ್ಮನ್‌ ಭಾಷೆ|ಜರ್ಮನ್]] | width="33%" valign="top" | * [[ಗ್ರೀಕ್ ಭಾಷೆ|ಗ್ರೀಕ್]] * [[ಹೀಬ್ರೂ ಭಾಷೆ|ಹೀಬ್ರೂ]] * [[ಹಿಂದಿ ಭಾಷೆ|ಹಿಂದಿ]] * [[ಹಂಗೇರಿಯನ್ ಭಾಷೆ|ಹಂಗೇರಿಯನ್]] * [[ಇಂಡೋನೇಷ್ಯನ್ ಭಾಷೆ|ಇಂಡೋನೇಷ್ಯನ್]] * [[ಇಟಲಿ ಭಾಷೆ|ಇಟ್ಯಾಲಿಯನ್]] * [[ಜಪಾನಿ ಭಾಷೆ|ಜಪಾನೀಸ್]] * [[ಕೊರಿಯನ್‌ ಭಾಷೆ|ಕೋರಿಯನ್]] * [[ಲ್ಯಾಟ್ವಿಯನ್ ಭಾಷೆ|ಲಾಟ್ವಿಯನ್]] * [[ಲಿಥುವೇನಿಯನ್ ಭಾಷೆ|ಲಿಥುವೇನಿಯನ್]] * [[ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ಭಾಷೆ|ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್]] * [[ಪೋಲಿಷ್ ಭಾಷೆ|ಪೋಲಿಷ್]] * [[ಯೂರೋಪಿಯನ್ ಪೋರ್ಚುಗೀಸ್|ಪೋರ್ಚುಗೀಸ್ (ಪೋರ್ಚುಗಲ್)]] * [[ಬ್ರೆಜಿಲಿಯನ್ ಪೋರ್ಚುಗೀಸ್|ಪೋರ್ಚುಗೀಸ್ (ಬ್ರೆಜಿಲ್)]] * [[ರೊಮಾನಿಯನ್ ಭಾಷೆ|ರೊಮಾನಿಯನ್]] | width="33%" valign="top" | * [[ರಷ್ಯಾದ ಭಾಷೆ|ರಷ್ಯನ್]] * [[ಸರ್ಬಿಯನ್ ಭಾಷೆ|ಸರ್ಬಿಯನ್]] * [[ಸ್ಲೋವಾಕ್ ಭಾಷೆ|ಸ್ಲೋವಾಕ್]] * [[ಸ್ಲೋವೇನ್ ಭಾಷೆ|ಸ್ಲೋವೆನ್]] * [[ಪೆನಿನ್ಸುಲಾರ್ ಸ್ಪ್ಯಾನಿಷ್|ಸ್ಪ್ಯಾನಿಷ್]] * [[ಲ್ಯಾಟಿನ್ ಅಮೆರಿಕನ್ ಸ್ಪ್ಯಾನಿಷ್|ಸ್ಪ್ಯಾನಿಶ್ (ಲ್ಯಾಟಿನ್ ಅಮೆರಿಕ)]] * [[ಸ್ವೀಡಿಷ್ ಭಾಷೆ|ಸ್ವೀಡಿಷ್]] * [[ಥಾಯ್ ಭಾಷೆ|ಥಾಯ್]] * [[ತುರ್ಕಿಶ್ ಭಾಷೆ|ಟರ್ಕಿಷ್]] * [[ಉಕ್ರೇನಿಯನ್ ಭಾಷೆ|ಉಕ್ರೇನಿಯನ್]] * [[ವಿಯೇಟ್ನಾಮೀಸ್ ಭಾಷೆ|ವಿಯೇಟ್ನಾಮೀಸ್]] |} == ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯಗಳು == === ವಿಕಿಪೀಡಿಯ ಮತ್ತು ಪನೋರಾಮಿಯೋ ಗಳ ಸಮನ್ವಯ === ೨೦೦೬ ರ ಡಿಸೆಂಬರಿನಲ್ಲಿ ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್ "ಜಿಯಾಗ್ರಾಫಿಕ್ ವೆಬ್" ಒಂದು ಹೊಸ ಪದರವನ್ನು ಸೇರಿಸಿತು. ಅದು [[ವಿಕಿಪೀಡಿಯ]] ಮತ್ತು [[ಪನೊರಮಿಯೊ|Panoramio]]ಗಳ ಸಮನ್ವಯವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.ವಿಕಿಪೀಡಿಯದಲ್ಲಿ ನಿರ್ದೇಶಾಂಕಗಳಿಗೆ ನಮೂದುಗಳನ್ನು ಮೂಲಕ ಬರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ{{srlink|Template:Coord|Coord templates}}.ಒಂದು ಸಮುದಾಯ-ಪದರ ಕೂಡಾ [[:de:Wikipedia:WikiProjekt Georeferenzierung/Wikipedia-World/en|ವಿಕಿಪೀಡಿಯ-ವಲ್ಡ್]] ಯೋಜನೆಯ ಮೂಲಕ ಲಭ್ಯವಿದೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ನಿರ್ದೇಶಾಂಕಗಳನ್ನು ಬಳಸಲಾಗಿದ್ದು, ಅನೇಕ ರೀತಿಯವುಗಳು ಪ್ರದರ್ಶಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿವೆ, ಮತ್ತು ಅಂತರ್ಗತ ವಿಕಿಪೀಡಿಯ ಪದರಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ಭಾಷೆಗಳು ಬೆಂಬಲಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿವೆ.ನೋಡಿ: *[http://tools.wikimedia.de/~kolossos/world-link.php?lang=en ಕ್ರಿಯಾತ್ಮಕ] resp. [http://www.webkuehn.de/hobbys/wikipedia/geokoordinaten/index.htm ನಿಶ್ಚಲ] ಪದರ. ಮೇ ೩೦, ೨೦೦೭ ರಂದು Google ತಾನು [[ಪನೊರಮಿಯೊ|Panoramio]] ಮಾಲಿಕತ್ವವನ್ನು ತಾನು ಪಡೆದಿದ್ದೇನೆ ಎಂದು ಘೋಷಿಸಿತು.<ref>{{cite web|url=http://www.google.com/intl/en/press/annc/annc_panoramio.html|title=Google is planning to acquire Panoramio|publisher=google.com}}</ref> === ಫ್ಲೈಟ್ ಸಿಮ್ಯುಲೇಟರ್ === [[ಚಿತ್ರ:Toronto downtown.png|400px|right|thumb|Downtown Toronto, as seen from a F16 Fighting Falcon during a simulated flight.]] ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್ v೪.೨ ಆವೃತ್ತಿಯಿಂದ ಒಂದು ಫ್ಲೈಟ್ ಸಿಮ್ಯುಲೇಟರ್ ಅನ್ನು ಒಂದು [[ಈಸ್ಟರ್ ಎಗ್ (ನೈಜ)#ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್-ಆಧಾರಿತ|ಗುಪ್ತ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯ]]ವಾಗಿ ಸೇರಿಸಲಾಯಿತು. ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಅವಲಂಭಿಸಿ Control+Alt+A, Control+A, ಅಥವಾ [[ಕಮ್ಯಾಂಡ್ ಕೀ|Command]]+Option+A ಯನ್ನು ಒತ್ತುವ ಮೂಲಕ ಇದನ್ನು ಪಡೆಯಬಹುದಾಗಿದೆ. ಒಮ್ಮೆ ಈ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯವನ್ನು ಸಕ್ರಿಯಗೊಳಿಸಿದ ನಂತರ ಕನಿಷ್ಟ ಒಮ್ಮೆಯಾದರೂ ಇದು ಟೂಲ್ಸ್ ಮೆನುವಿನಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ.ಆವೃತ್ತಿ v೪.೩ ಯ ನಂತರ ಈ ಆಯ್ಕೆಯನ್ನು ಪೂರ್ವನಿಯೋಜಿತವಾಗಿ ಗುಪ್ತವಾಗಿಡುವುದನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಗಿದೆ. ಪ್ರಸ್ತುತವಾಗಿ, ಕೆಲವು ವಿಮಾನನಿಲ್ದಾಣಗಳ ಹೊರತಾಗಿ [[F-16 ಫೈಟಿಂಗ್ ಫಾಲ್ಕನ್]] ಮತ್ತು [[ಸೈರಸ್ಸ್ SR-22|ಸಿರ್ರಸ್ SR-22]] ಈ ಎರಡೇ ವಿಮಾನಗಳನ್ನು ಬಳಸಬಹುದಾಗಿದೆ.<ref>[http://marco-za.blogspot.com/2007/08/google-earth-flight-simulator.html ಮಾರ್ಕೋರ ಬ್ಲಾಗ್ : ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್ ಫ್ಲೈಟ್ ಸಿಮ್ಯುಲೇಟರ್]</ref> ಈ ಸಿಮ್ಯುಲೇಟರ್ ಅನ್ನು ಒಂದು ಮೌಸ್ ಅಥವಾ ನಿಯಂತ್ರಕ ಸನ್ನೆಗೋಲು ಬಳಸಿ ಸಹಾ ನಿಯಂತ್ರಿಸಬಹುದಾಗಿದೆಯಾದರೂ, ಎಲ್ಲಾ ಮಾದರಿಗಳಲ್ಲಿ ಇದು ಪ್ರಸ್ತುತ ಬೆಂಬಲಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿಲ್ಲ. ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್ ಫ್ಲೈಟ್ ಸಿಮ್ಯುಲೇಟರ್ ಪ್ರಪಂಚದ ಬೆಂಬಲಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಯಾವುದೇ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಹಾರುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯದ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ವಿಮಾನ ಚಾಲಕ ತಾನು ಯಾನ ಮಾಡಬಹುದಾದ ಅಥವಾ ವಿಮಾನವನ್ನು ಇಳಿಸಲು ಪ್ರಪಂಚದ ಯಾವುದೇ ಸ್ಥಳವನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಬಹುದಾಗಿದೆ. ಹಾರಾಟದ ಸಮಯ ತುಂಬಾ ವೇಗದ್ದಾಗಿಲ್ಲ. ಅಂದರೆ, ಇದು F-೧೬ ಗೆ ಯುಎಸ್‌ನಲ್ಲಿನ ಒಂದು ಸಮುದ್ರತೀರದಿಂದ ಇನ್ನೊಂದು ತೀರಕ್ಕೆ ತೆರಳಲು ಕನಿಷ್ಟ ೬೦ ನಿಮಿಷಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ವಿಮಾನವು ೨೫೦ [[Knot (unit)|knots]] ಗಿಂತ ಕೆಳಗಿರುವ ವರೆಗೂ ಮತ್ತು ಭೂಮಿಯನ್ನು ಮುಟ್ಟುವ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ನಿಮಿಷಕ್ಕೆ {{convert|610|m|ft|abbr=on}} ಗಿಂತ ಕಡಿಮೆಯಿರುವವರೆಗೂ ಜಗತ್ತಿನ ಯಾವುದೇ ಮಟ್ಟದ ನೆಲದ ಮೇಲೆ ಇಳಿಯಬಹುದಾಗಿದೆ(ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್ ೫.೦ ನಲ್ಲಿ ಸಮುದ್ರದ ಕೆಳಗೂ ಸೇರಿ). ==== ವಿಶಿಷ್ಟ ವಿಮಾನಗಳು ==== * [[F-16 ಫೈಟಿಂಗ್ ಫಾಲ್ಕನ್]] - ಇದು ಸಿರ್ರಸ್ SR-೨೨ ಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ವೇಗ ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚಿನ ಗರಿಷ್ಠ ಮೇಲ್ಮಟ್ಟವನ್ನು ಹೊಂದಿದ ಇದು ನೆಲದ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು ೧,೩೦೦ ನಾಟ್ಸ್ ವೇಗದಲ್ಲಿ ಹಾರುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. {{Citation needed|date=March 2009}} * [[ಸೈರಸ್ಸ್ SR-22|Cirrus SR-22]] - ಇದು ನಿಧಾನಗತಿಯದ್ದಾಗಿದ್ದು, ಗರಿಷ್ಟ ಮೇಲ್ಮಟ್ಟ ಕಡಿಮೆಯಿದ್ದರೂ, SR-೨೨ ನಿರ್ವಹಿಸಲು ಸುಲಭದ್ದಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್‌ನ ಚಿತ್ರಣವನ್ನು ಅತ್ಯಂತ ಹತ್ತಿರದಿಂದ ವೀಕ್ಷಿಸಲು ಇದನ್ನೇ ಆಯ್ದುಕೊಳ್ಳಲಾಗುತ್ತದೆ. === ಸ್ಕೈ ಮೋಡ್ === {{Main|Google Sky}} [[ಚಿತ್ರ:Google Earth Sky.png|thumb|right|300px|Windows ವಿಸ್ಟಾನಲ್ಲಿ ಆಕಾಶ ವೀಕ್ಷಣೆಯ ಮಾದರಿಯಲ್ಲಿರುವ ಗೋಗಲ್ ಅರ್ಥ್]] '''[[ಗೂಗಲ್ ಸ್ಕೈ]]''' ಎಂಬ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯವನ್ನು ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್ ೪.೨ ರಲ್ಲಿ ಅಗಸ್ಟ್ ೨೨, ೨೦೦೭ ರಂದು ಪರಿಚಯಿಸಲಾಗಿದ್ದು, ಇದು ಬಳಕೆದಾರರಿಗೆ [[ನಕ್ಷತ್ರ|ನಕ್ಷತ್ರಗಳನ್ನು]] ಮತ್ತು ಇತರ [[ಆಕಾಶ ಕಾಯಗಳು|ಆಕಾಶ ಕಾಯಗಳನ್ನು]] ವೀಕ್ಷಿಸಲು ಅವಕಾಶ ನೀಡುತ್ತದೆ.<ref>{{cite web | title =Explore the sky with Google Earth | publisher =Google | date= 2007-08-22 | url =http://earth.google.com/sky/skyedu.html | accessdate =2007-08-22 }}</ref> ಇದನ್ನು [[ಗೂಗಲ್|Google]] ಕಂಪನಿಯು [[ಹಬ್ಬಲ್ ಸ್ಪೇಸ್ ಟೆಲಿಸ್ಕೊಪ್|ಹಬಲ್ ಸ್ಪೇಸ್ ಟೆಲೆಸ್ಕೋಪ್]] ನ ವಿಜ್ಞಾನ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆ ಕೇಂದ್ರವಾದ ಬಾಲ್ಟಿಮೋರ್‌ನ [[ಸ್ಪೇಸ್ ಟೆಲಿಸ್ಕೊಪ್ ಸೈನ್ಸ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್|ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ದೂರದರ್ಶಕ ಯಂತ್ರ ವಿಜ್ಞಾನ ಸಂಸ್ಥೆಯ]] (STScI) ಪಾಲುದಾರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ತಯಾರಿಸಿದೆ. STScI ಯ ಡಾ. [[ಅಲ್ಬರ್ಟೋ ಕಾಂಟಿ|ಅಲ್ಬರ್ಟೋ ಕಂಟೀ]] ಮತ್ತು ಅವರ ಸಹ-ಅಭಿವರ್ಧಕ ಡಾ. [[ಕ್ಯಾರೊಲ್ ಕ್ರಿಶ್ಚಿಯನ್|ಕೆರೋಲ್ ಕ್ರಿಸ್ಚಿಯನ್]] ಇದರಲ್ಲಿ ೨೦೦೭ ರಿಂದ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ಮತ್ತು <ref>{{Cite web |url=http://technology.newscientist.com/article/dn12523 |title=ವ್ಯೋಮದ ಆಡ್-ಆನ್ ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್‌ ಅನ್ನು ನಕ್ಷತ್ರಗಳೆಡೆಗೆ ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ - ಟೆಕ್ - ಅಗಸ್ಟ್ 22, 2007 - ನ್ಯೂ ಸೈಂಟಿಸ್ಟ್ ಟೆಕ್ |access-date=2009-11-18 |archive-date=2008-10-11 |archive-url=https://web.archive.org/web/20081011033053/http://technology.newscientist.com/article/dn12523 |url-status=dead }}</ref> ಹಬಲ್ಸ್ ಅಡ್ವಾನ್ಸ್‌ಡ್ ಕ್ಯಾಮರಾ ಫಾರ್ ಸರ್ವೆ ಯ ಸಂಗ್ರಹದ ಎಲ್ಲಾ ಬಣ್ಣದ ಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ಸೇರಿಸಲು ಯೋಜಿಸುತ್ತಾರೆ. ಹೊಸತಾಗಿ ಬಿಡುಗಡೆಯಾದ [[ಹಬಲ್]] ಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ಅವುಗಳು ದೊರೆತ ತಕ್ಷಣ ಗೂಗಲ್ ಸ್ಕೈ ಪ್ರೋಗ್ರಾಮ್‌ಗೆ ಸೇರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಬಹು-ತರಂಗಾಂತರ ದತ್ತಾಂಶ, ಪ್ರಮುಖ ಕೃತಕ ಉಪಗ್ರಹಗಳ ಸ್ಥಾನ ಮತ್ತು ಅವುಗಳ ಕಕ್ಷೆ ಮತು ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳನ್ನು ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್ ಸಮುದಾಯಕ್ಕೆ ಮತ್ತು ಕ್ರಿಸ್ಚಿಯನ್ ಮತ್ತು ಕಂಟಿಯವರ [http://hubblesite.org/explore_astronomy/gsky/ ವೆಬ್‌ಸೈಟ್ ಫಾರ್ ಸ್ಕೈ] ಮೂಲಕ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಆಕಾಶ ಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ತಾರಾಪುಂಜಗಳು, ನಕ್ಷತ್ರಗಳು, ನಕ್ಷತ್ರ ಸಮೂಹಗಳು ಮತ್ತು ತಮ್ಮ ಕಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ ಗ್ರಹಗಳನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸುವ ಎನಿಮೇಶನ್‌ಗಳು ಸಹಾ ಇದರಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ. [http://voeventnet.org/ VOEventNet] ಸಹಯೋಗದೊಂದಿಗೆ ಖಗೋಳಶಾಸ್ತ್ರದ ಕ್ಷಣಭಂಗುರತೆಗಳನ್ನು ತೋರಿಸುವ ಒಂದು ನೈಜ-ಸಮಯ ಗೂಗಲ್ ಸ್ಕೈ [[ಮ್ಯಾಶಪ್ (ವೆಬ್ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್ ಹೈಬ್ರಿಡ್)|ಮ್ಯಾಶ್‌ಅಪ್]] ಅನ್ನು [[VOEvent]] ಪ್ರೊಟೊಕೊಲ್ ಅನ್ನು ಬಳಸಿ ನೀಡಲಾಗಿದೆ. Google ನ ಅರ್ಥ್ ನಕಾಶೆಗಳನ್ನು ಪ್ರತೀ ೫ ನಿಮಿಷಗಳಿಗೊಮ್ಮೆ ನವೀಕರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಗೂಗಲ್ ಸ್ಕೈ ಯು [[ಮೈಕ್ರೋಸಾಪ್ಟ್‌ ವರ್ಲ್ಡ್ ವೈಡ್ ಟೆಲಿಸ್ಕೊಪ್|Microsoft ವರ್ಲ್ಡ್ ವೈಡ್ ಟೆಲೆಸ್ಕೋಪ್]] (ಇದು [[Microsoft Windows]] ಆಪರೇಟಿಂಗ್ ಸಿಸ್ಟಮ್ಸ್ ನಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯ ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ) ಮತ್ತು Microsoft Windows, [[ಮ್ಯಾಕ್ OS X|Mac OS X]] ಮತ್ತು [[Linux]] ನಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯ ನಿರ್ವಹಿಸುವ ಒಂದು ತೆರೆದ ಮೂಲ ಪ್ಲಾನೆಟೇರಿಯಮ್ [[ಸ್ಟೆಲ್ಲೇರಿಯಮ್ (ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ಪ್ರೊಗ್ರಾಮ್ )|ಸ್ಟೆಲ್ಲೇರಿಯಮ್ (ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ಪ್ರೊಗ್ರಾಮ್)]] ಗಳಿಂದ ಸ್ಪರ್ಧೆಯನ್ನು<ref>{{Cite web |url=http://crave.cnet.com/8301-1_105-9881229-1.html |title=ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು |access-date=2009-11-18 |archive-date=2008-03-18 |archive-url=https://web.archive.org/web/20080318231054/http://crave.cnet.com/8301-1_105-9881229-1.html |url-status=dead }}</ref> ಎದುರಿಸುತ್ತಿದೆ. ಮಾರ್ಚ್ ೧೩, ೨೦೦೮ ರಂದು Google ಕಂಪನಿಯು ಗೂಗಲ್ ಸ್ಕೈ ನ ಒಂದು ವೆಬ್-ಆಧಾರಿತ ಆವೃತ್ತಿಯನ್ನು http://www.google.com/sky/ ದಲ್ಲಿ ದೊರೆಯುವಂತೆ ಮಾಡಿತು. === ಸ್ಟ್ರೀಟ್ ವ್ಯೂ === {{Main|Google Street View}} ಏಪ್ರಿಲ್ ೧೫, ೨೦೦೮ ರಂದು ೪.೩ ಆವೃತ್ತಿಯೊಂದಿಗೆ Google ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ [[ಗೂಗಲ್ ಸ್ಟ್ರೀಟ್ ವ್ಯೂವ್|ಸ್ಟ್ರೀಟ್ ವ್ಯೂ]] ಅನ್ನು ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್‌ನಲ್ಲಿ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಅಂತರ್ಗತಗೊಳಿಸಿತು. ಗೂಗಲ್ ಸ್ಟ್ರೀಟ್ ವ್ಯೂ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ರಸ್ತೆ-ಮಟ್ಟದ ೩೬೦° ವಿಶಾಲ ದೃಶ್ಯದ ವೀಕ್ಷಣೆಯನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಆಯ್ದ ಕೆಲವು ಪಟ್ಟಣಗಳ ಭಾಗಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಮಹಾನಗರದ ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿನ ಪ್ರದೇಶಗಳನ್ನು ನೆಲದ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ತೋರಿಸುತ್ತದೆ. ಮೇ ೨೫, ೨೦೦೭ ರಂದು ಇದನ್ನು ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ [[ಗೂಗಲ್ ನಕಾಶೆ|ಗೂಗಲ್ ಮ್ಯಾಪ್ಸ್]] ಗಾಗಿ ಬಿಡುಗಡೆಗೊಳಿಸಿದಾಗ ಕೇವಲ ಐದು ಪಟ್ಟಣಗಳನ್ನು ಮಾತ್ರ ಸೇರಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ಆನಂತರದಲ್ಲಿ ಅದನ್ನು ಯು.ಎಸ್.ನ ೪೦ ಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಪಟ್ಟಣಗಳಿಗೆ ವಿಸ್ತರಿಸಲಾಯಿತು. ಅದರಲ್ಲಿ ಉಪನಗರಗಳು ಸಹ ಸೇರಿವೆ, ಮತ್ತು ಕೆಲವು ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಪಕ್ಕದ ಇತರ ಪಟ್ಟಣಗಳಿಗೂ ವಿಸ್ತರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇತ್ತೀಚಿನ ಒಂದು ನವೀಕರಣವು ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾದ ಮತ್ತು ನ್ಯೂಜಿಲೆಂಡ್‌ನ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಮುಖ ಪಟ್ಟಣಗಳನ್ನು, ಜಪಾನ್, ಸ್ಪೇನ್, ಫ್ರಾನ್ಸ್, ಯುಕೆ, ನೆದರ್‌ಲ್ಯಾಂಡ್ಸ್, ಇಟಲಿ, ಸ್ವಿಡ್ಜರ್‌ಲ್ಯಾಂಡ್, ಪೋರ್ಚುಗಲ್, ಮತ್ತು ಥೈವಾನ್ ಮುಂತಾದ ದೇಶಗಳ ಭಾಗಗಳನ್ನೂ ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಗೂಗಲ್ ಸ್ಟ್ರೀಟ್ ವ್ಯೂ ಬಳಸಿದಾಗ, ಅದು ಆ ಮೊದಲೇ ವಾಹನವೊಂದರಲ್ಲಿ ಕ್ಯಾಮರಾ ಇಟ್ಟು ತೆಗೆದ ಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ. ಮತ್ತು ಪ್ರಯಾಣಿಸಬೇಕಾದ ದಿಕ್ಕಿನ ಕಡೆಗೆ ಇರುವ ಚಿತ್ರಗಳ ಐಕಾನ್‌ಗಳ ಮೇಲೆ ಮೌಸನ್ನು ಕ್ಲಿಕ್ಕಿಸುವ ಮೂಲಕ ಸಂಚಾರವನ್ನು ನಿರ್ದೇಶಿಸಬಹುದಾಗಿದೆ. ಈ ಸಾಧನಗಳನ್ನು ಬಳಸುವ ಮೂಲಕ ಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ಬೇರೆ ಬೇರೆ ಗಾತ್ರಗಳಲ್ಲಿ, ಯಾವುದೇ ದಿಕ್ಕಿನಿಂದಲೂ ಮತ್ತು ಬೇರೆ ಬೇರೆ ಕೋನಗಳಲ್ಲಿ ವೀಕ್ಷಿಸಬಹುದಾಗಿದೆ. === ಓಶಿಯನ್ === ಆವೃತ್ತಿ ೫.೦ (ಫೆಬ್ರುವರಿ ೨೦೦೯) ಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದಂತೆ, ''ಗೂಗಲ್ ಓಶಿಯನ್'' ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯವು ಬಳಕೆದಾರರಿಗೆ ಸಮುದ್ರದ ಮೇಲ್ಮಟ್ಟದಿಂದ ಒಳಗೂ ದೃಶ್ಯೋತ್ಕರ್ಷಗೊಳಿಸಲು ಮತ್ತು ಅಲೆಗಳ ಕೆಳಗೆ ೩D [[ಬುಥಿಮೆಟ್ರಿ]] ಅಥವಾ ಸಮುದ್ರದ ಆಳವನ್ನು ಅಳೆಯುವಿಕೆಯನ್ನು ವೀಕ್ಷಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ೨೦ ಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ವಿಷಯ ಪದರಗಳನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತಿರುವ ಇದು, ಮುಂಚೂಣಿಯಲ್ಲಿರುವ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು ಮತ್ತು [[ಸಮುದ್ರಶಾಸ್ತ್ರ|ಸಮುದ್ರಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞರು]] ನೀಡಿರುವ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ.<ref>http://news.bbc.co.uk/1/hi/technology/7865407.stm</ref> ಏಪ್ರಿಲ್ ೧೪, ೨೦೦೯ ರಂದು Google [[ಮಹಾ ಸರೋವರ|ಮಹಾ ಸರೋವರಗಳಿಗಾಗಿ]] ನೀರೊಳಗಿನ ಭೂಪ್ರದೇಶದ ಕುರಿತ ದತ್ತಾಂಶವನ್ನು ಸೇರಿಸಿತು.<ref>{{cite web|title=Google Earth now includes US "Third Coast"|url=http://google-latlong.blogspot.com/2009/04/google-earth-now-includes-us-third.html}}</ref> === ಐತಿಹಾಸಿಕ ಚಿತ್ರಣ === ೫.೦ ರ ಆವೃತ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಪರಿಚಯಿಸಿದಂತೆ, ಐತಿಹಾಸಿಕ ಚಿತ್ರಣವು ಬಳಕೆದಾರರಿಗೆ ಭೂತಕಾಲಕ್ಕೆ ಹೋಗಿ ಯಾವುದೇ ಸ್ಥಳದ ಹಿಂದಿನ ಹಂತಗಳನ್ನು ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಲು ಅನುವು ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತದೆ. ಈ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯವು ಬೇರೆ ಬೇರೆ ಸ್ಥಳಗಳ ಹಳೆಯ ದಾಖಲೆಗಳ ಅಧ್ಯಯನ ಮತ್ತು ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ ಅಗತ್ಯವಿರುವ ಸಂಶೋಧನೆಯ ಕಾರ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಬಹಳ ಸಹಾಯಕವಾಗಿದೆ.<ref name="Dive into New Google Earth">{{cite web | url = http://googleblog.blogspot.com/2009/02/dive-into-new-google-earth.html | title = Dive into New Google Earth | accessdate = 2009-02-03 }}</ref> [[ಚಿತ್ರ:Ziggurat 1993-2009.JPG|250px|thumb| A side-by-side comparison of The Ziggurat and Raley Field in West Sacramento, CA from 1993 on the left and 2009 on the right. As shown in the 1993 side both the Ziggurat and Raley Field do not exist.]] === ಮಾರ್ಸ್ === {{Main|Google Mars}} [[ಚಿತ್ರ:Google Mars R Osman.jpg|left|thumb|A High Resolution View of Victoria Crater Displayed in 3D using the Mars feature on ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್ 5]] ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್ ೫ ಮಂಗಳ ಗ್ರಹದ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಗೋಳವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, ಅದನ್ನು ಸಂಶೋಧನಾ ಕಾರ್ಯಗಳಿಗಾಗಿ ವೀಕ್ಷಿಸಲು ಮತ್ತು ವಿಶ್ಲೇಷಿಸಲು ಬಳಸಬಹುದಾಗಿದೆ. ಇದರ ನಕಾಶೆಗಳು [[ಗೂಗಲ್ ಮಾರ್ಸ್]] ನ ಬ್ರೌಸರ್ ಆವೃತ್ತಿಗಿಂತ ಇನ್ನೂ ಹೆಚ್ಚಿನ ದೃಶ್ಯ ಸಾಂದ್ರತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, ಇದು ಮಂಗಳದ ಮೇಲ್ಮೈಯ ೩D ವೀಕ್ಷಣೆಯನ್ನೂ ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ಅತ್ಯಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ದೃಶ್ಯಸಾಂದ್ರತೆಯನ್ನು ಸಹಾ ಹೊಂದಿರುವ ಕೆಲವು ಚಿತ್ರಗಳು [[ಮಾರ್ಸ್ ರಿಕನೈಸೆನ್ಸ್ ಆರ್ಬಿಟರ್|ಮಾರ್ಸ್ ರೆಕಾನೆಸೆನ್ಸ್ ಆರ್ಬಿಟರ್]] ನ [[HiRISE]] ಕ್ಯಾಮರಾ ಮೂಲಕ ಲಭ್ಯವಿದ್ದು, ಅವು ಭೂಮಿಯ ಮೇಲಿರುವ ಪಟ್ಟಣಗಳು ಪ್ರದರ್ಶಿಸಲ್ಪಡುವಷ್ಟೇ ದೃಶ್ಯ ಸಾಂದ್ರತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ. ಅಂತಿಮವಾಗಿ, ಮಾರ್ಸ್ ಲ್ಯಾಂಡರ್ಸ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ, ಮಂಗಳನ ಮೇಲ್ಮೈಯನ್ನು ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಲು ಬಿಟ್ಟಿರುವ [[ಮಾರ್ಸ್ ಎಕ್ಸ್‌ಪ್ಲೋರೇಶನ್ ರೋವೆರ್ಸ್|ಮಾರ್ಸ್ ಎಕ್ಸ್‌ಪ್ಲೋರೇಶನ್ ರೋವರ್ಸ್]], [[ಸ್ಪಿರಿಟ್ ರೋವರ್|ಸ್ಪಿರಿಟ್]] ಮತ್ತು [[ಅಪಾರ್ಚುನಿಟಿ ರೋವರ್|ಅಪಾರ್ಚುನಿಟಿ]] ಯಂತಹ ನೌಕೆಗಳಿಂದ ಪಡೆದ ಹೆಚ್ಚಿನ ದೃಶ್ಯಸಾಂದ್ರತೆಯುಳ್ಳ ವಿಶಾಲದೃಶ್ಯದ ಚಿತ್ರಗಳಿದ್ದು, ಅವುಗಳನ್ನು [[ಗೂಗಲ್ ಸ್ಟ್ರೀಟ್ ವ್ಯೂವ್|ಗೂಗಲ್ ಸ್ಟ್ರೀಟ್ ವ್ಯೂ]] ನಲ್ಲಿ ನೋಡುವಂತೆಯೇ ನೋಡಬಹುದಾಗಿದೆ. ಆಸಕ್ತಿಕರವೆಂದರೆ, ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ಪದರಗಳನ್ನೇ (ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಜಾಗತೀಕ ಜನಸಂಖ್ಯಾ ಸಾಂದ್ರತೆ) ಮಾರ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿಯೂ ಸಹ ಅನ್ವಯಿಸಬಹುದಾಗಿದೆ. ಮಾರ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ಪದರಗಳನ್ನೇ ಅರ್ಥ್‌ನಲ್ಲಿ ಸಹಾ ಅನ್ವಯಿಸಬಹುದಾಗಿದೆ. === ಮೂನ್ === ''ಪ್ರಮುಖ ಲೇಖನ: [[ಗೂಗಲ್ ಮೂನ್]]'' [[ಚಿತ್ರ:Google moon 1.jpg|thumb|ಗೂಗಲ್ ಮೂನ್‌ನಲ್ಲಿ ಗೋಚರಿಸಿದ ಒಂದು ಲುನಾರ್ ಲ್ಯಾಂಡರ್ಸ್]] [[ಅಪೊಲೋ 11|ಅಪೋಲೋ 11]] ಮಿಶನ್‌ನ ೪೦ ನೇ ವಾರ್ಷಿಕೋತ್ಸವವಾದ ಜುಲೈ ೨೦, ೨೦೦೯ ರಂದು Google ಸಂಸ್ಥೆಯು [[ಗೂಗಲ್ ಮೂನ್|ಗೂಗಲ್ ಮೂನ್‌ನ]]<ref>http://www.gearthblog.com/blog/archives/2009/07/look_at_the_moon_in_google_earth_-.html</ref> ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್ ಆವೃತ್ತಿಯನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿತು. ಇದರ ಮೂಲಕ [[ಚಂದ್ರ|ಚಂದ್ರನ]] ಕೃತಕ ಉಪಗ್ರಹಗಳಿಂದ ಪಡೆದ ಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ನೋಡಬಹುದು. Google ಸಂಸ್ಥೆಯು ಇದನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸಿದ್ದಲ್ಲದೇ, [[ಬಝ್ ಆಲ್ಡ್ರಿನ್]] ರೊಂದಿಗೆ ಕೆಲವರು ಅತಿಥಿಗಳನ್ನು [[ವಾಷಿಂಗ್ಟನ್‌, D.C.|ವಾಶಿಂಗ್‌ಟನ್ ಡಿ.ಸಿ.ಯಲ್ಲಿರುವ]] [[ನ್ಯೂಸಿಯಮ್|ನ್ಯೂಸಿಯಮ್‌]]ಗೆ ಆಮಂತ್ರಿಸಿ ಪ್ರದರ್ಶನ ಏರ್ಪಡಿಸಿತ್ತು.<ref>http://www.gearthblog.com/blog/archives/2009/07/google_earth_event_on_july_20th_in.html</ref><ref>http://google-latlong.blogspot.com/2009/07/fly-yourself-to-moon.html</ref> == ಪ್ರಭಾವಗಳು == ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್ ಅಂತರ ಸಂಪರ್ಕ ಸಾಧನವು [[ನೀಲ್ ಸ್ಟಿಫನ್‌ಸನ್|ನೀಲ್ ಸ್ಟಿಫನ್‌ಸನ್‌]]ರವರ [[ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಕಾದಂಬರಿ]] ''[[ಸ್ನೋ ಕ್ರ್ಯಾಶ್]]'' ‌ ನಲ್ಲಿ ವಿವರಿಸಿದ ‘ಅರ್ಥ್’ ಪ್ರೋಗ್ರಾಮ್ ಗೆ ಗಮನಾರ್ಹ ಹೋಲಿಕೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್ ನ ಸಹ-ಸಂಸ್ಥಾಪಕರೊಬ್ಬರು ಅದು ''ಸ್ನೋ ಕ್ರ್ಯಾಶ್‌'' ನಲ್ಲಿ ವಿವರಿಸಿದ ಮಾದರಿಯನ್ನು ಅನುಸರಿಸಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದು ನಿಜವಾದರೂ,<ref>[http://www.webuser.co.uk/news/227346.html ವೆಬ್ ಬಳಕೆದಾರ - ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್ ಸಂದರ್ಶನ]</ref> ಇನ್ನೊಬ್ಬ ಸಹ-ಸಂಸ್ಥಾಪಕರ ಪ್ರಕಾರ ಅದು ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಕಿರುಚಿತ್ರ ''[[ಪವರ್ಸ್ ಆಫ್ ಟೆನ್]]'' ದಿಂದ ಸ್ಪೂರ್ತಿ ಪಡೆದಿದೆ.<ref name="google_earth1">{{Cite web |url=http://www.brownianemotion.org/2006/07/24/notes-on-the-origin-of-google-earth/ |title=Avi Bar-Ze’ev (ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್‌ನ ಪೂರ್ವಗಾಮಿಯಾದ Keyhole ನಿಂದ) ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್ ನ ಹುಟ್ಟಿನ ಕುರಿತು |access-date=2009-11-18 |archive-date=2008-10-12 |archive-url=https://web.archive.org/web/20081012224315/http://www.brownianemotion.org/2006/07/24/notes-on-the-origin-of-google-earth/ |url-status=dead }}</ref> ನಿಜವೆಂದರೆ, ಅಂತರಿಕ್ಷದಿಂದ [[ಸ್ವಿಸ್ ಆಲ್ಪ್ಸ್]] ಪರ್ವತಕ್ಕೆ ಮತ್ತು ನಂತರ [[ಮ್ಯಾಟ್ಟರ್‌ಹಾರ್ನ್‌|ಮಾಟರ್‌ಹಾರ್ನ್]] ಪರ್ವತಕ್ಕೆ ದೃಶ್ಯೋತ್ಕರ್ಷಗೊಳಿಸಿದ "ಫ್ರಮ್ ಸ್ಪೇಸ್ ಟು ಇನ್ ಯುವರ್ ಫೇಸ್" ಎಂಬ ಹೆಸರಿನ [[ಸಿಲಿಕಾನ್ ಗ್ರಾಫಿಕ್ಸ್]] ಪ್ರದರ್ಶನದಿಂದ ಕನಿಷ್ಟ ಭಾಗಶಃವಾಗಿಯೂದರೂ ಸ್ಫೂರ್ತಿಗೊಂಡು ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್‌ ಅನ್ನು ರಚಿಸಲಾಗಿದೆ.<ref>{{Cite web |url=http://bnhsu.wordpress.com/2007/04/30/google-earth-from-space-to-your-face%E2%80%A6and-beyond/ |title=ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್: ವ್ಯೋಮದಿಂದ ನಿಮ್ಮ ಮುಖದ ವರೆಗೆ…ಮತ್ತು ಅದನ್ನೂ ಮೀರಿ |access-date=2012-07-07 |archive-date=2012-07-07 |archive-url=https://archive.is/20120707173630/bnhsu.wordpress.com/2007/04/30/google-earth-from-space-to-your-face%E2%80%A6and-beyond/ |url-status=live }}</ref> ಈ ಪ್ರಾರಂಭ ಪ್ರದರ್ಶನವನ್ನು [[ಕ್ಲಿಪ್ ಮ್ಯಾಪಿಂಗ್|ಕ್ಲಿಪ್ ಮ್ಯಾಪಿಂಗ್‌]]‌ನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸಿದ ಮತ್ತು ಹಾರ್ಡ್‌ವೇರ್ ಟೆಕ್ಸ್‌ಚರ್ ಪೇಜಿಂಗ್ ಕೆಪೆಬಿಲಿಟಿ (ಇದು ಕ್ಲಿಪ್ ಮ್ಯಾಪಿಂಗನ್ನು ಬಳಸದಿದ್ದರೂ) ಮತ್ತು "ಪವರ್ಸ್ ಆಫ್ ಟೆನ್" ನಿಂದ ಸ್ಫೂರ್ತಿಗೊಂಡ [[InfiniteReality#InfiniteReality4|InfiniteReality4]]<ref>{{Cite web |url=http://www.futuretech.blinkenlights.nl/ir_techreport.html |title=ಅಮಿತ ಸತ್ಯದ ತಾಂತ್ರಿಕ ವರದಿ |access-date=2009-11-18 |archive-date=2016-01-11 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160111132332/http://www.futuretech.blinkenlights.nl/ir_techreport.html |url-status=dead }}</ref> ಗ್ರಾಫಿಕ್ಸ್ ನೊಂದಿಗೆ [[SGI Origin 3000 and Onyx 3000|Onyx 3000]] ವು ನೀಡಿತು. ಅರ್ಥ್ ವೀವರ್ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನ ಮೊದಲ ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್ ಕಾರ್ಯರೂಪ [[ಇಂಟ್ರಿನ್ಸಿಕ್ ಗ್ರಾಫಿಕ್ಸ್|ಇಂಟ್ರಿನ್ಸಿಕ್ ಗ್ರಾಫಿಕ್ಸ್‌‍]]ದಿಂದ ಕ್ರಿಸ್ ಟ್ಯಾನರ್‌ನ [[ಕ್ಲಿಪ್ ಮ್ಯಾಪಿಂಗ್]] ಟೆಕ್ಸ್‌ಚರ್ ಪೇಜಿಂಗ್ ಸಿಸ್ಟಮ್‌ನ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ಆಧಾರಿತ ಕಾರ್ಯರೂಪದ ಪ್ರದರ್ಶನವಾಗಿ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು, ಮತ್ತು ಅದು Keyhole Inc. ಎಂಬ ಕಂಪನಿಯಾಗಿ ಹುಟ್ಟುಹಾಕಲ್ಪಟ್ಟಿತು. ಸೀಮ್‌ಲೆಸ್ ಟೆಕ್ಸ್‌ಚರ್ ಪೇಜಿಂಗ್ ಸಿಸ್ಟಮ್‌ನ ಸಾಧ್ಯತೆಗಳ ಅತ್ಯಂತಿಕವಾದ ಮತ್ತು ಅನಿವಾರ್ಯವಾದ ಅರಿವೇ ಅರ್ಥ್ ವೀವರ್ ಆಯಿತು, ಮತ್ತು ಅರ್ಥ್ ವೀವರ್ ಮೇಲೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದವರಲ್ಲಿ ಹಲವರು ಸಿಲಿಕಾನ್ ಗ್ರಾಫಿಕ್ಸ್‌ನ ಹಳೆಯ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. == ತಾಂತ್ರಿಕ ನಿರ್ದಿಷ್ಟತೆಗಳು == ವಿವರವಾದ ಬಿಡುಗಡೆ ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳು/ಇತಿಹಾಸ/ಚೇಂಜ್‌ಲಾಗ್‌ಗಳನ್ನು Google ಲಭ್ಯವಾಗಿಸಿದೆ.<ref>[http://earth.google.com/support/bin/answer.py?answer=40901 ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್ ಬಿಡುಗಡೆ ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳು / ಚೇಂಜ್‌ಲಾಗ್ ಇತಿಹಾಸ]</ref> === ಚಿತ್ರಣ ಮತ್ತು ಸಂಘಟನೆ === * ನಿರ್ದೇಶಾಂಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಮತ್ತು ಪ್ರೊಜೆಕ್ಷನ್ ** ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್‌ನ ಆಂತರಿಕ ನಿರ್ದೇಶಾಂಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ೧೯೮೪ (WGS೮೪)ರ ದತ್ತಾಂಶದ [[WGS84|ವಿಶ್ವ ಜಿಯೋಡೇಟಿಕ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆ]]ಯಲ್ಲಿರುವ ಭೌಗೋಳಿಕ ನಿರ್ದೇಶಾಂಕಗಳಾಗಿವೆ(ಅಕ್ಷಾಂಶ/ರೇಖಾಂಶ). ** ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್ ಭೂಮಿಯನ್ನು ಒಂದು ಎತ್ತರದ ಸ್ಥಳದಿಂದ ಅಂದರೆ ವಿಮಾನದಿಂದ ಅಥವಾ ತನ್ನ ಕಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ ಚಲಿಸುತ್ತಿರುವ ಕೃತಕ ಉಪಗ್ರಹದಿಂದ ನೋಡಿದಂತೆ ತೋರಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಪರಿಣಾಮವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡಲು ಬಳಸಿದ ಪ್ರೊಜೆಕ್ಷನ್ ಅನ್ನು [[ಜನರಲ್ ಪರ್ಸ್‌ಪೆಕ್ಟಿವ್ ಪ್ರೋಜೆಕ್ಷನ್|ಸಾಮಾನ್ಯ ದೃಷ್ಟಿಕೋನ]] ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. ಇದು [[ಒರ್ತ್ಹೊಗ್ರಫಿಕ್ ಪ್ರೊಜೆಕ್ಷನ್ (ಕಾರ್ಟೋಗ್ರಫಿ)|ಆರ್ಥೋಗ್ರಾಫಿಕ್ ಪ್ರೊಜೆಕ್ಷನ್‌]]ಗೆ ಸಮಾನವಾಗಿದ್ದು, ಒಂದು ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ಭಿನ್ನವಾಗಿದೆ. ಅದೆಂದರೆ, ದೃಷ್ಟಿಕೋನದ ಬಿಂದುವು ಮಿತವಾದ ದೂರವಾಗಿದೆಯೇ (ಭೂಮಿಯ ಬಳಿ) ಹೊರತೂ ಅಮಿತವಾದ (ಆಳ ಆಕಾಶ) ದೂರವಲ್ಲ. * ಮೂಲ ದೃಶ್ಯಸಾಂದ್ರತೆ ** ಜೆಕ್ ರಿಪಬ್ಲಿಕ್ : ೦.೫ m (Eurosense / Geodis Brno ನಿಂದ) ** ಸ್ಲೊವಾಕಿಯ: ೦.೫ m (Eurosense / Geodis Slovakia) ** ಹಂಗೇರಿ: ೨.೫ m SPOT ಚಿತ್ರಗಳು (೦.೫ m (Eurosense / FÖMI ಇಂದ): ಗಾಗಿ ಹೊಂದಿಸಲಾದವು. ** ಜರ್ಮನಿ, ಸ್ವಿಡ್ಜರ್‌ಲ್ಯಾಂಡ್, ನೆದರ್ಲ್ಯಾಂಡ್ಸ್, ಡೆನ್ಮಾರ್ಕ್, ಯು.ಕೆ., ಅಂಡೋರಾ, ಲುಕ್ಸಮ್‌ಬರ್ಗ್, ಲೈಚೆನ್‌ಸ್ಟೈನ್, ಸ್ಯಾನ್ ಮರಿನೋ, ವ್ಯಾಟಿಕನ್ ಸಿಟಿ: ೧ m ಅಥವಾ ಉತ್ತಮವಾದದ್ದು. ** ಬಾಲ್ಕನ್ಸ್ : ೨.೫ m (ಮಧ್ಯಮ ದೃಶ್ಯಸಾಂದ್ರತೆ) ** ಯು.ಎಸ್.: ೧ m (ಅಲಾಸ್ಕಾ & ಹವಾಯ್ ಬಿಟ್ಟು) ** ವಿಶ್ವವ್ಯಾಪಿ: ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ೧೫ m ([[ಅಂಟಾರ್ಕ್ಟಿಕಾ|ಅಂಟಾರ್ಟಿಕಾ]] ದಂತಹ ಕೆಲವು ಪ್ರದೇಶಗಳು ಅತ್ಯಂತ ಕಡಿಮೆ ದೃಶ್ಯಸಾಂದ್ರತೆಯಲ್ಲಿ ಲಭ್ಯವಿವೆ). ಆದರೆ, ಇದು ಬಳಸಿರುವ ಕೃತಕ ಉಪಗ್ರಹ/ಆಕಾಶದಿಂದ ತೆಗೆದ ಚಿತ್ರಗಳ ಮೇಲೆ ಅವಲಂಬಿತವಾಗಿರುತ್ತದೆ. * ವಿಶಿಷ್ಟವಾದ ಉನ್ನತ ದೃಶ್ಯಸಾಂದ್ರತೆ ** ಯೂರೋಪ್ : ೦.೩ m, ೦.೧೫ m (e.g. [[ಬರ್ಲಿನ್]], [[ಜ್ಯೂರಿಚ್‌|ಜೂರಿಕ್]] , [[ಹ್ಯಾಮ್‌ಬರ್ಗ್]]), ೦.೧ m [[ಪ್ರಾಗ್ವೆ|ಪ್ರೇಗ್]] ** ಯು.ಎಸ್.: ೧ m, ೦.೬ m, ೦.೩ m, ೦.೧೫ m (ಅತ್ಯಂತ ವಿರಳ; e.g. [[ಕೇಂಬ್ರಿಜ್, ಎಂಎ|ಕೇಂಬ್ರಿಜ್]] ಮತ್ತು Google ಕ್ಯಾಂಪಸ್, or [[ಗ್ಲೆನ್‌ಡೇಲ್, ಸಿಎ|ಗ್ಲೆನ್‌ಡೇಲ್]]) * ಮೇಲ್ಮಟ್ಟದ ದೃಶ್ಯಸಾಂದ್ರತೆ: ** ಮೇಲ್ಪದರ: ದೇಶದಿಂದ ದೇಶಕ್ಕೆ ಬದಲಾಗುತ್ತದೆ ** ಸಾಗರತಳ: ಉನ್ನತೀಕರಣ ದತ್ತಾಂಶವು ಮೊದಲು ಅನ್ವಯವಾಗುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ, ಆದರೆ "ಓಶಿಯನ್" ಅನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದ ನಂತರದಲ್ಲಿ ಅದನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಲಾಯಿತು (ಸಮುದ್ರ ತಳದ ಆಳವನ್ನು ಗುರುತಿಸುವ ವರ್ಣಮಾಪಕವೊಂದನ್ನು ಗೋಳದ ಮೇಲ್ಮೈ ಮೇಲೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಎತ್ತರದ ವೀಕ್ಷಣೆಗಳಲ್ಲಿ ಮುದ್ರಿಸಲಾಗಿದೆ). * ಕಾಲ: ಚಿತ್ರದ ದಿನಾಂಕಗಳಲ್ಲಿ ವ್ಯತ್ಯಾಸವುಂಟಾಗುತ್ತದೆ. ಡಿಜಿಟಲ್‌ಗ್ಲೋಬ್ ಪ್ರಸಾರ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯನ್ನು ಸಕ್ರಿಯಗೊಳಿಸಿದ ನಂತರ ರಚಿಸಿದ ಚೌಕಗಳಿಂದ ಚಿತ್ರ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ನೋಡಬಹುದು. ಕೃತಿಸ್ವಾಮ್ಯ ಮಾಹಿತಿಯ ಪಕ್ಕದಲ್ಲಿರುವ ದಿನಾಂಕವು ನಿಜವಾದ ಚಿತ್ರ ದಿನಾಂಕವಲ್ಲ. ದೃಶ್ಯ ಸಮೀಪೀಕರಣ ಅಥವಾ ದೂರೀಕರಣವು ಚಿತ್ರಗಳ ದಿನಾಂಕವನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಬಹುದು. ಹೆಚ್ಚಿನ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ನಗರಗಳ ಚಿತ್ರ ದಿನಾಂಕಗಳನ್ನು ೨೦೦೪ ರಿಂದ ಪಡೆಯಲಾಗಿದ್ದು ಅವುಗಳನ್ನು ನವೀಕರಿಸಲಾಗಿಲ್ಲ. ಆದರೆ, ಯುಎಸ್‌ನ ಹೆಚ್ಚಿನ ಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ನವೀಕರಿಸಿಡಲಾಗುತ್ತದೆ. Google ಸಂಸ್ಥೆಯು ತನ್ನ ಲ್ಯಾಟ್‌ಲಾಂಗ್ ಬ್ಲಾಗ್‌<ref>[http://earth.google.com/sky/skyedu.html ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್]</ref> ನಲ್ಲಿ ನವೀಕರಣಗಳ ಕುರಿತು ರಸಪ್ರಶ್ನೆಯ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟಿಸಿ ನವೀಕರಿಸಿದ ಪ್ರದೇಶಗಳ ಕುರಿತಂತೆ ಸೂಚನೆಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. ಅದೇ ಬ್ಲಾಗಿನಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ದಿನಗಳ ನಂತರ ಉತ್ತರಗಳನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. === ಹಾರ್ಡ್‌ವೇರ್ ಮತ್ತು ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ === ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್ ಹಳೆಯ ಹಾರ್ಡ್‌ವೇರ್ ವಿನ್ಯಾಸದಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆ ಮಾಡುವಂತೆ ಕಾಣುವುದಿಲ್ಲ. [http://earth.google.com/download-earth.html ಲಭ್ಯವಿರುವ ಅತ್ಯಂತ ಇತ್ತೀಚಿನ ಡೌನ್‌ಲೋಡ್‌ಗಳು] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090311025120/http://earth.google.com/download-earth.html |date=2009-03-11 }} ಈ ಕನಿಷ್ಟ ವಿನ್ಯಾಸಗಳನ್ನು ದಾಖಲಿಸುತ್ತವೆ: * [[ಪೆಂಟಿಯಮ್ 3|Pentium 3]], ೫೦೦&nbsp;MHz * ೧೨೮ MB RAM * ೧೨.೭ MB ಉಚಿತ ಡಿಸ್ಕ್ ಸ್ಥಳಾವಕಾಶ (Linux ಗೆ ೪೦೦ MB) * ನೆಟ್‌ವರ್ಕ್ ವೇಗ: ೧೨೮ kbit/s * ೧೬MB ೩D-ಸಾಮರ್ಥ್ಯದ [[ಗ್ರಾಫಿಕ್ಸ್ ಕಾರ್ಡ್]] * ೧೦೨೪x೭೬೮ ರಷ್ಟು ದೃಶ್ಯ ಸಾಂದ್ರತೆ, ೧೬-bit ಉನ್ನತ ಬಣ್ಣದಲ್ಲಿ * Windows XP ಅಥವಾ Windows ೨೦೦೦, Windows Vista(Windows Me ಸಹವರ್ತಿಸುವುದಿಲ್ಲ), Linux ಮತ್ತು Mac OS X ಸಾಕಷ್ಟು ವೀಡಿಯೋ RAM ಇಲ್ಲದಿರುವುದು ವಿಫಲಗೊಳ್ಳುವುದಕ್ಕೆ ಒಂದು ಕಾರಣವಾಗಿರುತ್ತದೆ: ಬಳಕೆದಾರರ ಗ್ರಾಫಿಕ್ಸ್ ಕಾರ್ಡ್ ಅರ್ಥ್‌ ಅನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುವುದಿಲ್ಲವಾದರೆ ಅದರ ಕುರಿತು ಎಚ್ಚರಿಸುವಂತೆ ಈ ತಂತ್ರಾಂಶವನ್ನು ರಚಿಸಲಾಗಿದೆ (ಇದು ಸಾಕಷ್ಟು [[ವೀಡಿಯೊ RAM|ವೀಡಿಯೋ RAM]] ಇಲ್ಲದಿರುವುದು ಅಥವಾ ದೋಷಪೂರಿತ ಗ್ರಾಫಿಕ್ ಕಾರ್ಡ್ ಡ್ರೈವರ್‌ಗಳ ಕಾರಣದಿಂದ ಇದು ಆಗಾಗ ಘಟಿಸುತ್ತದೆ). ನಂತರದ ಇನ್ನೊಂದು ವಿಫಲತೆಯ ಕಾರಣವೆಂದರೆ ಇಂಟರ್ನೆಟ್ ಬಳಕೆಯ ವೇಗ ಕಡಿಮೆಯಿರುವುದು. ತುಂಬಾ ಸಹನೆಯುಳ್ಳವರನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ, [[ಬ್ರಾಡ್‌ಬ್ಯಾಂಡ್ ಅಂತರ್ಜಾಲ]] (Cable, DSL, T೧, ಮುಂತಾದವು.) ಇತರರಿಗೆ ಅಗತ್ಯವಿದೆ. ==== Linux ನಿರ್ದಿಷ್ಟತೆಗಳು ==== ;ಕನಿಷ್ಟ ಸಿಸ್ಟಮ್ ಅಗತ್ಯತೆಗಳು<ref>{{Cite web |url=http://earth.google.com/download-earth.html |title=ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್<!-- Bot generated title --> |access-date=2009-11-18 |archive-date=2009-03-11 |archive-url=https://web.archive.org/web/20090311025120/http://earth.google.com/download-earth.html |url-status=dead }}</ref> * ಕೆರ್ನೆಲ್: ೨.೪ ಅಥವಾ ನಂತರದ್ದು * CPU: Pentium III, ೫೦೦&nbsp;MHz * ಸಿಸ್ಟಮ್ ಮೆಮೊರಿ (RAM): ೧೨೮ MB * ಹಾರ್ಡ್ ಡಿಸ್ಕ್: ೪೦೦ MB ಉಚಿತ ಸಂಗ್ರಹ * ನೆಟ್‌ವರ್ಕ್‌ ವೇಗ: ೧೨೮ kbit/s * ಸ್ಕ್ರೀನ್: ೧೦೨೪x೭೬೮, ೧೬ bit color * ಪರೀಕ್ಷಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ ಮತ್ತು ಈ ಕೆಳಗಿನ ಹಂಚಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತದೆ: {| cellspacing="0" style="padding-left:10px" | width="50%" valign="top" | * [[ಯುಬಂಟು (ಆಪರೇಟಿಂಗ್ ಸಿಸ್ಟಮ್)|Ubuntu]] 5.10 ಅಥವಾ ನಂತರದ್ದು * [[SUSE Linux|SUSE]] 10.1 ಅಥವಾ ನಂತರದ್ದು * [[ಫೆಡೋರಾ (ಆಪರೇಟಿಂಗ್ ಸಿಸ್ಟಮ್)|Fedora Core]] 4 ಅಥವಾ ನಂತರದ್ದು * [[ಲಿನ್ಸ್ಪೈಯರ್|Linspire]] 5.1 * [[ಗೆಂಟೂ Linux|Gentoo]] 2006.0 * [[ಡೆಬಿಯನ್|Debian]] 3.1/4 * [[ರೆಡ್ ಹ್ಯಾಟ್|Red Hat]] 9 | width="50%" valign="top" | * [[Slackware]] 11.0 * [[FreeBSD]] 6.1/7.0 Linux ಎಮ್ಯುಲೇಶನ್‌ನೊಂದಿಗೆ * [[ಆರ್ಚ್ Linux|Arch Linux]] 0.7.2 Duke * [[ಕ್ಜ್ಯಾಂಡ್ರೋಸ್|Xandros]] 3.0.3 ವ್ಯವಹಾರ ಆವೃತ್ತಿ * [[ಮ್ಯಾಂಡ್ರಿವಾ|Mandriva]] 2007 * [[ಸ್ಯಾಬಯೋನ್ Linux|Sabayon Linux]] 3.26 * [[PCLinuxOS]] 5.0 |} ==== ವೆಬ್ ಬ್ರೌಸಿಂಗ್ ==== ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್ ೫ ನಂತರದಲ್ಲಿ, [[ಜಾವ ಸ್ಕ್ರಿಪ್ಟ್|JavaScript]] ಮತ್ತು [[ಐ ಫ್ರೆಮ್|iFrame]]ಗಳನ್ನು KML ಬಳಸಿ ನಲ್ಲಿ ರಚಿಸಿದ ವಿವರಗಳ ಬಲೂನ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ಒಂದು ಅಳವಡಿಸಿದ [[ವೆಬ್ ಕಿಟ್|WebKit]] ಎಂಜಿನ್ ಮೂಲಕ ಪ್ರದರ್ಶಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.<ref>[http://code.google.com/apis/kml/documentation/kmlreference.html#description KML ಉಲ್ಲೇಖ ದಾಖಲಿಸುವಿಕೆ - <nowiki><description></nowiki>]</ref> == ಆವೃತ್ತಿಗಳು ಮತ್ತು ಮಾರ್ಪಾಟುಗಳು == === ಬಿಡುಗಡೆ ಸಮಯ === [[ಚಿತ್ರ:KmlHistoryTimeline.png|400px|thumb|Illustrates timeline of KML and ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್ ಇತಿಹಾಸ]] * Keyhole Earthviewer ೧.೦ - June ೧೧, ೨೦೦೧ * Keyhole Earthviewer ೧.೪ - ೨೦೦೨ * Keyhole Earthviewer ೧.೬ - February ೨೦೦೩ * Keyhole LT ೧.೭.೧ - August ೨೬, ೨೦೦೩ * Keyhole NV ೧.೭.೨ - October ೧೬, ೨೦೦೩ * Keyhole ೨.೨ - August ೧೯, ೨೦೦೪ * ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್ ೩.೦ - June ೨೮, ೨೦೦೫ * ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್ ೪.೦ - June ೧೧, ೨೦೦೬ * ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್ ೪.೧ - May ೯, ೨೦೦೭ * ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್ ೪.೨ - August ೨೩, ೨೦೦೭ * ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್ ೪.೩ - April ೧೫, ೨೦೦೮ * ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್ ೫.೦ - May ೫, ೨೦೦೯ * ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್ ೫.೧ (beta) - Sep ೮, ೨೦೦೯ === Mac ಆವೃತ್ತಿ === [[ಅತ್ಯಾಧುನಿಕ Mac OS X ಆವೃತ್ತಿ|Mac OS X]]ನ ಒಂದು ಆವೃತ್ತಿಯನ್ನು ಜನವರಿಯ ೧೦, ೨೦೦೬ ರಂದು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಇದನ್ನು ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್ ಎಂಬ ಅಂತರ್ಜಾಲದ ವೆಬ್‌‍ಸೈಟ್‌ನಿಂದ ಗಣಕಕ್ಕೆ ಡೌನ್‌ಲೋಡ್ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಬಹುದಾಗಿದೆ. ಕೆಳಗೆ ಹೇಳಿರುವ ಕೆಲವು ಆಕ್ಷೇಪಣೆಗಳನ್ನು ಬಿಟ್ಟರೆ, Mac ಆವೃತ್ತಿ ವಾಸ್ತವವಾಗಿ ಮೂಲ Windows ಆವೃತ್ತಿಯ ರೀತಿಯೇ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸಿ, ಸ್ಥಿರವಾಗಿಯೂ ಮತ್ತು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿಯೂ ಕಾಣುತ್ತದೆ. Mac ಆವೃತ್ತಿಯ ಪರದೆ ಚಿತ್ರಗಳು ಮತ್ತು ವಾಸ್ತವಿಕ ಬೈನರಿಯನ್ನು ಡಿಸೆಂಬರ್ ೮, ೨೦೦೫ ರಂದು ಬಹಿರಂಗಪಡಿಸಲಾಯಿತು. ಬಹಿರಂಗಪಡಿಸಿದ ಆವೃತ್ತಿಯು ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ಅಪೂರ್ಣವಾಗಿತ್ತು. ಇತರ ವಿಷಯಗಳು ಸೇರಿದಂತೆ, ಈ ಆವೃತ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಸಹಾಯ ಪರಿವಿಡಿ ಅಥವಾ ಅದರ "ಪ್ರದರ್ಶನ ಪರವಾನಗಿ"ಯ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯವು ಕಾರ್ಯ ನಿರ್ವಹಿಸಲಿಲ್ಲ. ಇದು Google ನ ಆಂತರಿಕ ಉಪಯೋಗಕ್ಕೆ ಮಾತ್ರವಾಗಿತ್ತು ಎಂಬುದನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತಿತ್ತು. Google ಈ ಬಹಿರಂಗಗೊಂಡ ಆವೃತ್ತಿಯ ಸಂಬಂಧವಾಗಿ ಯಾವುದೇ ವಿವರಣೆ ನೀಡಲಿಲ್ಲ. ಈ Mac ಆವೃತ್ತಿಯು ಕೇವಲ Mac OS X version [[Mac OS X v10.4|10.4]] ಅಥವಾ ಅದರ ಮುಂದಿನ ಆವೃತ್ತಿಗಳಲ್ಲಿ ಚಲಿಸುತ್ತದೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ಅಳವಡಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಬ್ರೌಸರ್ ಇಲ್ಲ, Gmailಗೆ ನೇರ ಅಂತರ ಸಂಪರ್ಕ ಸಾಧನ (ಇಂಟರ್‌ಫೇಸ್) ಇಲ್ಲ, ಹಾಗೂ ಪೂರ್ಣ ಪರದೆಯ ಆಯ್ಕೆ ಇಲ್ಲ. ಜನವರಿ ೨೦೦೯ ರ ಪ್ರಕಾರ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್‌ಗಳನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸುವಾಗ ಪರಿವಿಡಿ ಪಟ್ಟಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ತೊಡಕುಗಳು ಇವೆ, ಹಾಗೂ ಟಿಪ್ಪಣಿ ಬಲೂನುಗಳು ಮತ್ತು ಮುದ್ರಣಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಸಹಾ ಕೆಲವು ತೊಡಕುಗಳು ಇವೆ. Mac OS X ಆವೃತ್ತಿ ೪.೧.೭೦೭೬.೪೫೫೮ (ಮೇ ೯, ೨೦೦೭ ರಂದು ಬಿಡುಗಡೆಯಾದದ್ದು)ಯಿಂದ ಬಳಕೆದಾರರು ಹಲವು ಹೊಸ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯಗಳನ್ನು ಉಪಯೋಗಿಸಬಹುದು, ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್ ಪರಿವಿಡಿಯ ಒಂದು ಆಯ್ಕೆಯಿಂದ "ಪ್ಲಸ್" ಆವೃತ್ತಿಯನ್ನು ಉನ್ನತೀಕರಿಸಬಹುದು.<ref>{{cite web|url=http://www.macupdate.com/info.php/id/20124|title=Google Earth 4.2.180.1134 - MacUpdate}}</ref> ಕೆಲವು ಬಳಕೆದಾರರು ದೃಶ್ಯೋತ್ಕರ್ಷಗೊಳಿಸುವಾಗ ಈ ಮುಂಚಿನ ಆವೃತ್ತಿಯ ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್ ಅಪಘಾತಕ್ಕಿಡಾಯಿತು ಎಂದು ವರದಿ ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ.<ref>{{cite web|url=http://bbs.keyhole.com/ubb/postlist.php/Cat/0/Board/SupportGEMac|title=Google Earth Community: Viewing forum: Google Earth for Mac OS X|access-date=2009-11-18|archive-date=2008-12-17|archive-url=https://web.archive.org/web/20081217113731/http://bbs.keyhole.com/ubb/postlist.php/Cat/0/Board/SupportGEMac|url-status=dead}}</ref> === Linux ಆವೃತ್ತಿ === ಆವೃತ್ತಿ ೪ ಯೊಂದಿಗೆ ಬೀಟಾ ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್ [[Linux|Linuxನಲ್ಲಿ]] [[Qt (ಸಾಧನಕಿಟ್)|Qt-toolkit]]ನ್ನು ಸ್ಥಳೀಯ ನೆಲೆಯಾಗಿಸಿಕೊಂಡು ಕಾರ್ಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಇದೊಂದು ಮಾಲಿಕತ್ವದ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ಆಗಿದ್ದು, ಇದನ್ನು [[ಡಿಜಿಟಲ್ ಹಕ್ಕು ನಿರ್ವಹಣೆ|ಡಿಜಿಟಲ್ ಹಕ್ಕು ನಿರ್ವಹಣೆಯನ್ನು]] ವಿಧಿಸಲು ರಚಿಸಲಾಗಿದೆ{{Citation needed|date=July 2009}}; [[ಉಚಿತ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾನ|ಉಚಿತ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾನವು]] ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್‌ನೊಂದಿಗೆ ಸಹವರ್ತಿಸುವ ಉಚಿತ ಕ್ಲೈಂಟ್‌ ಒಂದನ್ನು ಬೆಳೆಸುವುದು [[ಉಚಿತ ಸಾಪ್ಟ್‌ವೇರ್ ಪ್ರತಿಷ್ಥಾನ#ಅಧಿಕ ಆದ್ಯತಾ ಯೋಜನೆಗಳು|ಅತ್ಯಂತ ಆದ್ಯತೆಯುಳ್ಳ ಉಚಿತ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ಯೋಜನೆ]] ಎಂದು ಭಾವಿಸುತ್ತದೆ.<ref>[http://www.fsf.org/campaigns/priority.html http://www.fsf.org/campaigns/priority.html]:FSF: ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಾಶಸ್ತ್ಯವಿರುವ ಉಚಿತ ತಂತ್ರಾಂಶ ಯೋಜನೆಗಳು</ref> === iPhone OS ಆವೃತ್ತಿ === [[iPhone]] ಹಾಗು [[iPod Touch]] ಎರಡನ್ನು ಚಲಿಸುವ [[iPhone OS|iPhone OSನ]] ಒಂದು ಆವೃತ್ತಿಯನ್ನು [[App ಸ್ಟೋರ್|App Store]]ಗಳಲ್ಲಿ ಆಕ್ಟೊಬರ್ ೨೭, ೨೦೦೮ ರಂದು ಮುಕ್ತವಾಗಿ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿದರು.<ref>{{cite web| url=http://googlemobile.blogspot.com/2008/10/google-earth-now-available-for-iphone.html| title=Google Earth now available for the iPhone|publisher=Google Mobile team| date=2008-10-27| accessdate=2008-10-27}}</ref><ref>{{cite web| url=http://blog.wired.com/gadgets/2008/10/google-earth-co.html| title=Google Earth Comes to the iPhone|publisher=''[[Wired (magazine)|Wired]]''| date=2008-10-27|last=Sorrel|first=Charlie| accessdate=2008-10-27}}</ref> ಇದು [[ಮಲ್ಟಿ-ಟಚ್]] ಇಂಟರ್‌ಫೇಸ್ ಬಳಸಿ ಗೋಳದ ಸುತ್ತ ಸಂಚರಿಸುತ್ತದೆ, ದೃಷ್ಯೋತ್ಕರ್ಷಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ ಅಥವಾ ನೋಟವನ್ನು ತಿರುಗಿಸುತ್ತದೆ, ಮತ್ತು ಹಾಲಿ iPhone ಸಂಯೋಜನೆಯ [[ಅಸಿಸ್ಟೆಡ್ GPS|Assisted GPS]] ಬಳಸಿ ಜಾಗದ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಲು ಅವಕಾಶ ನೀಡುತ್ತದೆ. ಈ ಆವೃತ್ತಿ ಬೇರೆ ಗಣಕಯಂತ್ರಗಳ ಆವೃತ್ತಿಯಂತೆ ಪದರಗಳ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯಗಳನ್ನು ತೋರುವುದಿಲ್ಲ. ಗೂಗಲ್ ಮ್ಯಾಪ್‌ಗಳಂತೆ ಇದು ಕೇವಲ ವಿಕಿಪೀಡಿಯಾ ಮತ್ತು Panoramio ಗಳೊಂದಿಗೆ ಸಂಯೋಜಿತವಾಗುತ್ತದೆ.<ref>http://www.gearthblog.com/blog/archives/2008/10/google_earth_for_the_iphone_release.html</ref> === ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್ ಪ್ಲಸ್ === ಡಿಸೆಂಬರ ೨೦೦೮ ರಲ್ಲಿ ನಿಂತ, ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್ ಪ್ಲಸ್ ಕೇವಲ ವೈಯಕ್ತಿಕ-ಅಭಿರುಚಿವುಳ್ಳವರು ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್‌ಗೆ ಹಣ ಪಾವತಿ ಮಾಡಿ ಚಂದಾದಾರರಾಗಿ ಬಳಸುತ್ತಿದ್ದ ಉನ್ನತೀಕರಿಸಿದ ಆವೃತ್ತಿಯಾಗಿದ್ದು, ಗಿರಾಕಿಗಳಿಗೆ ಕೆಳಕಂಡ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯಗಳನ್ನು ನೀಡಲಾಗಿತ್ತು. ಇದರಲ್ಲಿ ಹಲವು ಈಗ ಉಚಿತ ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್‌ನಲ್ಲಿ ಸಹಾ ಲಭ್ಯವಿವೆ: * [[GPS]] ಸಂಯೋಜನೆ: [[ವಿಶ್ವವ್ಯಾಪಿ ಸ್ಥಾನೀಕರಣ ವ್ಯವಸ್ಥೆ|GPS]] ಉಪಕರಣದಿಂದ ರಸ್ತೆಗಳು ಮತ್ತು ರಸ್ತೆಯ ಮೇಲಿನ ಬಿಂದುಗಳನ್ನು ಓದುತ್ತದೆ. ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್‌ನ ಮೂಲ ಆವೃತ್ತಿಯನ್ನು ಬಳಸಿ, ಬಳಕೆದಾರರು-ಗುರುತಿಸಿದ ಅಥವಾ ಬಳಕೆದಾರರು-ರಚಿಸಿದ ರಸ್ತೆಯ ಮೇಲಿನ ಬಿಂದುಗಳನ್ನು ಬಳಸಿ KML ಅಥವಾ KMZ ಪೈಲ್‌ಗಳನ್ನು ರಚಿಸುವ ಮೂಲಕ ಈ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಮಾಡುವ ಅನೇಕ ರೀತಿಯ ಮೂರನೇ ಪಕ್ಷದ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್‌ಗಳನ್ನು ರಚಿಸಲಾಗಿದೆ. ಹೇಗಿದ್ದರೂ, ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್ ಪ್ಲಸ್ [[ಥ್ಯಾಲ್ಸ್ ಸಮುದ್ರಯಾನ|Magellan]] ಮತ್ತು [[ಗಾರ್ಮಿನ್|Garmin]] ಉತ್ಪನ್ನ ರೇಖೆಗಳಿಗೆ ನೇರ ಸಹಾಯ ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ. ಇವೆರಡೂ GPS ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ದೊಡ್ಡ ಪಾಲು ಹೊಂದಿವೆ. ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್ ಪ್ಲಸ್ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್‌ನ Linux ಆವೃತ್ತಿ ಯಾವುದೇ GPS ಕಾರ್ಯಶೀಲತೆಯನ್ನು ಹೊಂದುರುವುದಿಲ್ಲ. * ಹೆಚ್ಚು ದೃಶ್ಯಸ್ಪಷ್ಟತೆಯ ಮುದ್ರಣ. * ಇಮೇಲ್ ಮುಖಾಂತರ ಗಿರಾಕಿಗಳಿಗೆ ಸಹಾಯ. * ದತ್ತಾಂಶದ ಆಯಾತ: [[ಕಾಮಾ-ಸೆಪೆರೇಟೆಡ್ ವ್ಯಾಲ್ಯೂಸ್|CSV]] ಫೈಲುಗಳಿಂದ ವಿಳಾಸ ಬಿಂದುಗಳನ್ನು ಓದಿ; ೧೦೦ ಬಿಂದು/ವಿಳಾಸಗಳಿಗೆ ಸೀಮಿತವಾಗಿದೆ. ಪಥ ಮತ್ತು ಬಹುಕೋನೀಯ ಮುಖ್ಯಾಂಶಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸಲು ಅವಕಾಶ ನೀಡುವ, [[ಕೀಹೋಲ್ ಮಾರ್ಕಪ್ ಲ್ಯಾಂಗ್ವೇಜ್|KML]] ಗೆ ರಫ್ತು ಮಾಡಬಹುದಾದ, ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯವೊಂದು ಮಾತ್ರ ಮೊದಲು ಪ್ಲಸ್ ಬಳಕೆದಾರರಿಗೆ ಲಭ್ಯವಿತ್ತು, ಆದರೆ ಅದನ್ನು ೪.೦.೨೪೧೬ ರ ಆವೃತ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಉಚಿತವಾಗಿ ಲಭ್ಯಗೊಳಿಸಲಾಯಿತು. * ಹೆಚ್ಚಿನ ದತ್ತಾಂಶ ಡೌನ್‌ಲೋಡ್ ವೇಗ. === ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್ ಪ್ರೋ === ವಾರ್ಷಿಕ $೪೦೦ ಸದಸ್ಯತ್ವ ಶುಲ್ಕ ನೀಡುವ ಮೂಲಕ ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್‌ನ ನವೀಕೃತ, ವ್ಯವಹಾರ-ಕೇಂದ್ರಿತ ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್‌ ಪ್ರೋ ಅನ್ನು ಪಡೆಯಬಹುದಾಗಿದ್ದು, ಇದು ಪ್ಲಸ್ ಆವೃತ್ತಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಈ ಪ್ರೋ ಆವೃತ್ತಿಯು ಈ ಕೆಳಗಿನಂತಹ ಆ‍ಯ್‌ಡ್-ಆನ್ ತಂತ್ರಾಂಶಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ: * ಚಲನಚಿತ್ರ ತಯಾರಿಕೆ. * ಜಿಐಎಸ್ ದತ್ತಾಂಶ ಅಮದು ಸಾಧನ. * ಸುಧಾರಿತ ಮುದ್ರಣ ಘಟಕಗಳು. ಮೂಲತಃ, ಈ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯಗಳನ್ನು ಪಡೆಯಬೇಕಾದರೆ $೪೦೦ ಅಲ್ಲದೆ ಇನ್ನೂ ಹೆಚ್ಚಿನ ಶುಲ್ಕ ನೀಡಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ, ಆದರೆ ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಇವುಗಳನ್ನು ಒಟ್ಟು ಸೇವೆಯಲ್ಲಿಯೇ ಅಳವಡಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್‌ನ ಉಚಿತ ಆವೃತ್ತಿಯಂತೆ, ಅದರ ವೃತ್ತಿಪರ ಆವೃತ್ತಿಯು Linux ನಲ್ಲಿ ನಿರ್ವಹಿಸಲಾರದು. === ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್ ಎಂಟರ್‌ಪ್ರೈಸ್ === ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್ ಎಂಟರ್‌ಪ್ರೈಸ್‌ ಆವೃತ್ತಿಯನ್ನು ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್‌ ಪ್ರೋಗ್ರಾಮ್‌ನ ಸಾಮರ್ಥ್ಯದ ಪ್ರಯೋಜನಗಳನ್ನು ತಮ್ಮ ವ್ಯವಹಾರದಲ್ಲಿ ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳಬಲ್ಲ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಿಗಾಗಿ ರೂಪಿಸಲಾಗಿದೆ.<ref>{{Cite web |url=http://earth.google.com/enterprise/earth_enterprise.html |title=ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು |access-date=2009-11-18 |archive-date=2011-09-27 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110927052604/http://earth.google.com/enterprise/earth_enterprise.html |url-status=dead }}</ref> === ಸಂಚಿತ ಆವೃತ್ತಿ === {{Expand section|date=March 2009}} [[VMware ThinApp]] ನಿಂದ ಮಾಡಿದ [http://hacktolive.org/wiki/Portable_Applications_(Windows) ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್‌ನ ಸಂಚಿತ ಆವೃತ್ತಿ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090317054741/http://hacktolive.org/wiki/Portable_Applications_(Windows) |date=2009-03-17 }} ಲಭ್ಯವಿದೆ.<ref>{{Cite web |url=http://hacktolive.org/wiki/Portable_Applications_(Windows) |title=ಚಿಕ್ಕ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್‌ಗಳು (Windows) |access-date=2009-11-18 |archive-date=2009-03-17 |archive-url=https://web.archive.org/web/20090317054741/http://hacktolive.org/wiki/Portable_Applications_(Windows) |url-status=dead }}</ref> [http://hacktolive.org/wiki/Portable_Applications_(Linux) Linux ಗಾಗಿನ ಸಂಚಿತ ಆವೃತ್ತಿ] ಸಹಾ [[RUNZ]] ವಿನ್ಯಾಸದಲ್ಲಿ ಲಭ್ಯವಿದೆ. == ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್ ಪ್ಲಗ್-ಇನ್ == ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್ API ಒಂದು ಉಚಿತ ಬೀಟಾ ಸೇವೆಯಾಗಿದ್ದು, ಅದು ಬಳಕೆದಾರರಿಗೆ ಉಚಿತವಾಗಿರುವ ಯಾವುದೇ ವೆಬ್‌ಸೈಟ್‌‍ಗೆ ಲಭ್ಯವಿದೆ. ಅದರ ಪ್ಲಗ್-ಇನ್ ಮತ್ತು ಜಾವಾಸ್ಕ್ರಿಪ್ಟ್ APIಯು ಬಳಸುವವರಿಗೆ ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್‌ನ ಒಂದು ಆವೃತ್ತಿಯನ್ನು ವೆಬ್ ಪುಟಗಳಲ್ಲಿ ಇಡಲು ಅವಕಾಶ ನೀಡುತ್ತದೆ. ಈ APIಯು ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ಎಲ್ಲಾ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯಗಳನ್ನೂ ಒಳಗೊಂಡಿರುವುದಿಲ್ಲ, ಆದರೂ ಅದು ನುರಿತ ೩D ಮ್ಯಾಪ್ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್‌ಗಳನ್ನು ರಚಿಸಲು ಅವಕಾಶ ನೀಡುತ್ತದೆ. ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್ ಪ್ಲಗ್-ಇನ್ ಸದ್ಯ ಈ ಕೆಳಗಿನ ಬ್ರೌಸರ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಆಪರೇಟಿಂಗ್ ಸಿಸ್ಟಮ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ಲಭ್ಯವಿದೆ: Microsoft Windows (೨೦೦೦, XP, ಮತ್ತು Vista) * Google Chrome ೧.೦+ * Internet Explorer ೬.೦+ * Firefox ೨.೦+ * Flock ೧.೦+ Apple Mac OS X ೧೦.೪ ಮತ್ತು ಉನ್ನತ ಆವೃತ್ತಿ (Intel ಮತ್ತು PowerPC) * Safari ೩.೧+ * Firefox ೩.೦+ ಇಲ್ಲಿಯವರೆಗೂ ಪ್ಲಗ್-ಇನ್ ಈ ಕೆಳಗಿನ ಪದರಗಳನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತದೆ: * ಭೂಪ್ರದೇಶ * ರಸ್ತೆಗಳು * ಕಟ್ಟಡಗಳು * ಗಡಿಗಳು * ಬೂದುಬಣ್ಣದಲ್ಲಿರುವ ೩-D ಕಟ್ಟಡಗಳು (ಕಟ್ಟಡಗಳ ಪದರದ ಕಡಿಮೆ-ದೃಶ್ಯಸಾಂದ್ರತೆಯ ಆವೃತ್ತಿ) ಇದು ’ಸ್ಕೈ ಮೋಡ್’, ’ಚಿತ್ರ ಮೇಲ್ಪದರ’ವನ್ನೂ ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತದೆ, ಮತ್ತು ಸಂಪೂರ್ಣವಾದ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್‌ನಂತೆಯೇ ನಿಯಂತ್ರಣಗಳನ್ನೂ ಮತ್ತು ಮಾಹಿತಿ ಪಟ್ಟಿಯನ್ನೂ ನೀಡುತ್ತದೆ. * [http://code.google.com/apis/earth/ ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್ ಪ್ಲಗ್-ಇನ್] * [http://code.google.com/apis/earth/documentation/API.html ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್ API] == ದೃಶ್ಯಸಾಂದ್ರತೆ ಮತ್ತು ನಿಖರತೆ == {{Unreferenced section|date=May 2009}} [[ಚಿತ್ರ:Google Scilly.jpg|thumb|ಐಸ್‌ಲೆಸ್ ಆಪ್ ಸೊಅಲ್ಲಿ, showing the very low resolution of some islands. ದ್ವೀಪಗಳು (ಹಸಿರು ಪ್ರದೇಶ) ಸುಮಾರು 10 ಕಿ.ಮೀ ಸುತ್ತುವರಿದಿವೆ.(ಇದು ಈಗ ಸುದಾರಿಸಿದೆ)[62]]] [[ಚಿತ್ರ:GoogleGib.jpg|thumb|left|ಗಿಬ್ರ್ಯಾಲ್ಟರ್‌ನ ಪಶ್ಚಿಮ ಬಾಗ, tilted view showing the sea rising up the Rock of Gibraltar - claimed altitude of the sea just off the beach at Elliots Memorial, 252 m. ಇದು ಈಗ ಸ್ಥಿರಗೊಂಡಿದೆ[63]]] ಪ್ರತೀ ಪಿಕ್ಸೆಲ್‌ಗೆ ೧೫ m ದೃಶ್ಯಸಾಂದ್ರತೆಯಂತೆ ಬಹುಪಾಲು ಭೂಪ್ರದೇಶಗಳನ್ನು ಕೃತಕ ಉಪಗ್ರಹ ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಸೆರೆಹಿಡಿಯಲಾಗಿದೆ. ಈ ಮೂಲ ಚಿತ್ರಣವು ೩೦m [[ಮಲ್ಟಿಸ್ಪೆಕ್ಟ್ರಲ್|ಮಲ್ಟಿ‌ಸ್ಪೆಕ್ಟ್ರಲ್]] [[ಲ್ಯಾಂಡ್‌ಸ್ಯಾಟ್]] ಆಗಿದ್ದು, ೧೫m [ಪಾನ್‌ಕ್ರೊಮ್ಯಾಟಿಕ್] [[ಲ್ಯಾಂಡ್‌ಸ್ಯಾಟ್]] ಚಿತ್ರಣದೊಂದಿಗೆ [[ಪ್ಯಾನ್‌ಶಾರ್ಪನ್ಡ್ ಇಮೇಜ್|ಪಾನ್‌ಶಾರ್ಪನ್]] ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಆದರೂ, Google ಸಕ್ರಿಯವಾಗಿ ಈ ಮೂಲ ಚಿತ್ರಣದ ಬದಲಿಗೆ ೨.೫m [[ಸ್ಥಳ ಚಿತ್ರಣ|SPOTImage]] ಚಿತ್ರಣವನ್ನು ಮತ್ತು ಕೆಳಗೆ ಹೇಳಲಾದ ಇನ್ನೂ ಅನೇಕ ಉನ್ನತ ದೃಶ್ಯಸಾಂದ್ರತೆಗಳುಳ್ಳ ದತ್ತಾಂಶಗಳನ್ನು ನೀಡುವ ಮೂಲಕ ಬದಲಿಸುತ್ತಿದೆ. ಕೆಲವು ಜನಸಂಖ್ಯೆ ಹೆಚ್ಚಳವಿರುವ ಪ್ರದೇಶಗಳನ್ನು ವೈಮಾನಿಕ ಚಿತ್ರಣದ, ಪ್ರತೀ ಮೀಟರ್‌ಗೆ ಅನೇಕ ಪಿಕ್ಸೆಲ್‌ಗಳಿರುವ ([[ಓರ್ಥಾಫೋಟೊ|ಆರ್ಥೊಫೋಟೋ]]ಗ್ರಫಿ) ಮೂಲಕ ಸೆರೆಹಿಡಿಯಲಾಗಿದೆ. ಸಮುದ್ರಗಳನ್ನು, ಮತ್ತು ಅನೇಕ [[ದ್ವೀಪ|ದ್ವೀಪಗಳನ್ನು]] ಇನ್ನೂ ಕಡಿಮೆ ದೃಶ್ಯಸಾಂದ್ರತೆಯಲ್ಲಿ ಸೆರೆಹಿಡಿಯಲಾಗಿದೆ. ಗಮನಾರ್ಹವೆಂದರೆ, ನೈಋತ್ಯ ಇಂಗ್ಲೆಂ‌ಡ್‌ನಲ್ಲಿರುವ [[ಐಸ್‌ಲೆಸ್ ಆಪ್ ಸೊಅಲ್ಲಿ|ಸೋಲಿ ದ್ವೀಪಗಳನ್ನು]] ೫೦೦ m ಅಥವಾ ಇನ್ನೂ ಕಡಿಮೆ ದೃಶ್ಯಸಾಂದ್ರತೆಯಲ್ಲಿ ಸೆರೆಹಿಡಿಯಲಾಗಿತ್ತು. ಆದರೆ, ಈಗ ಅದನ್ನು ಸರಿಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್‌ನ ಮೂಲ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಬಿಡುಗಡೆಯಾದ ಮೇಲೆ, ಪ್ರೋಗ್ರಾಮ್ ನವೀಕರಿಸುವ ಬದಲು Google ಕಂಪನಿಯು ವೆಕ್ಟರ್ ಮ್ಯಾಪಿಂಗ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ಅನೇಕ ತಪ್ಪುಗಳನ್ನು ಸರಿಪಡಿಸಿದೆ. ಇದಕ್ಕೆ ಉದಾಹರಣೆಯೆಂದರೆ, ಕೆನಡಾದ [[ನುನಾವಟ್|ನುನಾವತ್]] ಭೂಪ್ರದೇಶವು ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್‌ನ ನಕಾಶೆಯಿಂದ ಕಾಣೆಯಾಗಿತ್ತು. ಈ ಭೂಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಏಪ್ರಿಲ್ ೧, ೧೯೯೯ ರಂದು ರಚಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ನಂತರ ಈ ತಪ್ಪನ್ನು ೨೦೦೬ ರ ಪ್ರಾರಂಭದಲ್ಲಿ ಮಾಡಿದ ದತ್ತಾಂಶ ನವೀಕರಣಗಳಲ್ಲಿ ಸರಿಪಡಿಸಲಾಯಿತು. ಇತ್ತೀಚಿನ ನವೀಕರಣಗಳಲ್ಲಿಯಂತೂ ಆಕಾಶದಿಂದ ತೆಗೆದ ವಿವರಪೂರ್ಣವಾದ ಛಾಯಾಚಿತ್ರಗಳನ್ನು, ಅದರಲ್ಲೂ ಪಶ್ಚಿಮ ಮತ್ತು ಮಧ್ಯ ಯೂರೋಪ್‌ನ ಭಾಗಗಳ ಕುರಿತಂತೆ, ಬಳಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ಚಿತ್ರಗಳನ್ನೆಲ್ಲ ಒಮ್ಮೆಯೇ ತೆಗೆದಿರುವುದಿಲ್ಲ. ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಮೂರು ವರ್ಷಗಳಷ್ಟು ಹಿಂದಿನಿಂದ ಇಂದಿನವರೆಗೆ ಎಲ್ಲವೂ ಇವೆ. ಆದರೆ, ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್ ೫.೦ ಬಿಡುಗಡೆಯೊಂದಿಗೆ, ಇದು ಕೆಲವು ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ೧೯೪೦ ರಿಂದ ಇತ್ತೀಚಿನವರೆಗಿನ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಚಿತ್ರಗಳನ್ನೂ ಸೇರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಚಿತ್ರಗಳ ಗುಂಪುಗಳನ್ನು ಸರಿಯಾಗಿ ಹೊಂದಿಸಿಲ್ಲ. ಯಾವುದಾದರೂ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಗಮನಾರ್ಹ ಬದಲಾವಣೆಗಳು ಉಂಟಾಗಿ ಆ ಪ್ರದೇಶ ಕಾಣುವ ರೀತಿ ಬದಲಾದಾಗಲೆಲ್ಲಾ ಚಿತ್ರಗಳ ವಿಷಯಮೂಲವನ್ನು ನವೀಕರಿಸುವುದನ್ನು ನೋಡಬಹುದು, ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್‌ನಲ್ಲಿ [[ಕತ್ರಿನಾ ಚಂಡಮಾರುತ|ಕತ್ರಿನಾ ಚಂಡಮಾರುತದ]] ನಂತರದಲ್ಲಿ ಕಂಡು ಬಂದ [[ನ್ಯೂ ಓರ್ಲಿಯನ್ಸ್]] ನ ಅಪೂರ್ಣವಾದ ನವೀಕರಣ, ಅಥವಾ ಭೂಮಿಯ ಮೇಲ್ಮೈಯಲ್ಲಿನ ಸ್ಥಳಗುರುತುಗಳು ಬದಲಾಗುವ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಅದನ್ನು ತೋರಿಸುವುದು. ಸ್ಥಳಗುರುತುಗಳು ನಿಜವಾಗಿಯೂ ಸ್ಥಳಾಂತರಗೊಂಡಿರದಿದ್ದರೂ, ಚಿತ್ರಣವನ್ನು ಬೇರೆಯ ರೀತಿಯಾಗಿ ಹೊಂದಿಸಲಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಈ ರೀತಿಯಾಗಿ ೨೦೦೬ ರಲ್ಲಿ ಲಂಡನ್‌ನ ಚಿತ್ರದ ನವೀಕರಣದಲ್ಲಿ ಅನೇಕ ಕಡೆಗಳಲ್ಲಿ ೧೫-೨೦ ಮೀಟರ್‌ಗಳಷ್ಟು ಸ್ಥಳಾಂತರವಾಗಿತ್ತು. ದೃಶ್ಯಸಾಂದ್ರತೆ ಮೇಲ್ಮಟ್ಟದ್ದಾದ್ದರಿಂದಾಗಿ ಇದನ್ನು ಗುರುತಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಯಿತು. ಸ್ಥಳದ ಹೆಸರು ಮತ್ತು ರಸ್ತೆಯ ವಿವರಗಳು ಇದರಿಂದಾಗಿ ಸ್ಥಳದಿಂದ ಸ್ಥಳಕ್ಕೆ ತುಂಬ ವ್ಯತ್ಯಾಸಗೊಳ್ಳುತ್ತವೆ. ಅವು ಯೂರೋಪು ಮತ್ತು ಉತ್ತರ ಅಮೇರಿಕಾದಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ನಿಖರವಾಗಿವೆ, ಹಾಗೇ ನಿರಂತರವಾಗಿ ನವೀಕರಿಸುವ ಮೂಲಕ ಇನ್ನಿತರ ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿನ ಚಿತ್ರಣವನ್ನು ಉತ್ತಮಗೊಳಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಇಂತಹ ತಪ್ಪುಗಳು ಒಂದು ಪ್ರದೇಶದ ಎತ್ತರವನ್ನು ಅಳೆಯಲು ಉಪಯೋಗಿಸುವ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದಲ್ಲಿನ ತಪ್ಪುಗಳಿಂದಾಗಿ ಘಟಿಸುತ್ತವೆ; ಉದಾಹರಣೆಗೆ, [[ಅಡಿಲೇಡ್|ಅಡಿಲೇಡ್‌]]ನಲ್ಲಿರುವ ಎತ್ತರದ ಕಟ್ಟಡಗಳಿಂದಾಗಿ ಆ ನಗರದ ಒಂದು ಭಾಗ ಒಂದು ಚಿಕ್ಕ ಪರ್ವತದಂತೆ ಕಾಣುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ನಿಜವೆಂದರೆ ಆ ಸ್ಥಳ ಸಮತಟ್ಟಾಗಿದೆ. [[ಐಫೆಲ್‌ ಗೋಪುರ|ಈಫೆಲ್ ಗೋಪುರ]]ದ ಎತ್ತರದ ಕಾರಣಕ್ಕಾಗಿ [[ಪ್ಯಾರಿಸ್‌|ಪ್ಯಾರಿಸ್]] ನಗರದ ದೃಶ್ಯವೂ ಕೂಡಾ ಹಾಗೆಯೇ ಕಾಣಿಸುತ್ತದೆ. ಜೊತೆಗೆ, ಫೆಬ್ರುವರಿ ೨೦೦೯ ರಲ್ಲಿನ ೫.೦ ರ ಆವೃತ್ತಿಯ ಬಿಡುಗಡೆಯ ಮೊದಲು, ಸಮುದ್ರಮಟ್ಟಕ್ಕಿಂತ ಕೆಳಗಿದ್ದ ಎತ್ತರದ ಕಟ್ಟಡಗಳನ್ನು ಸಮುದ್ರಮಟ್ಟಕ್ಕಿರುವಂತೆ ತೋರಿಸಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, [[ಸಾಲ್ಟನ್ ನಗರ, ಕ್ಯಾಲಿಫೋರ್ನಿಯಾ]]; [[ಬ್ಯಾಡ್‌ವಾಟರ್|ಮೃತ್ಯು ಕಣಿವೆ]]; ಮತ್ತು [[ಮೃತ ಸಮುದ್ರ]] ಇವುಗಳೆಲ್ಲ ೦ m ಇರುವಂತೆ ತೋರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಆದರೆ, ನಿಜವಾಗಿ ಸಾಲ್ಟನ್ ನಗರವು −೩೮ m; ಮೃತ್ಯು ಕಣಿವೆ −೮೬ m; ಮತ್ತು ಮೃತ ಸಮುದ್ರವು −೪೨೦ m ಇವೆ. ಯಾವಾಗ ೩ [[ಮೈನ್ಯೂಟ್ ಅಪ್ ಅರ್ಕ್|ಆರ್ಕ್ ಸೆಕೆಂಡ್]] [[ಡಿಜಿಟಲ್ ಮೇಲ್ಮೈ ಮಾದರಿ|ಡಿಜಿಟಲ್ ಉನ್ನತೀಕರಣ ದತ್ತಾಂಶ]] ಲಭ್ಯವಿರುವುದಿಲ್ಲ, ಕೆಲವು ಎತ್ತರದ ಸ್ಥಳಗಳ ಮೂರು ಆಯಾಮಗಳ ಚಿತ್ರಣಗಳು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿರುವುದಿಲ್ಲ, ಆದರೆ ಈಗ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪರ್ವತ ಪ್ರದೇಶಗಳನ್ನು ಉತ್ತಮ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ನಕಾಶೆಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ. ಮೂಲದಲ್ಲಿರುವ ಡಿಜಿಟಲ್ ಉನ್ನತೀಕರಣ ಮಾದರಿಯನ್ನು ೩ [[ಮೈನ್ಯೂಟ್ ಅಪ್ ಅರ್ಕ್|ಆರ್ಕ್ ಸೆಕೆಂಡ್‌ಗಳು]] ಉತ್ತರದ ಅತ್ಯಂತ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ೩ ಆರ್ಕ್ ಸೆಕೆಂಡ್‌ಗಳು ಪಶ್ಚಿಮದ ಅತ್ಯಂತ ಕೊನೆಯಂತೆ ಸ್ಥಿತಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ. ಅಂದರೆ, ಕೆಲವು ಉನ್ನತವಾದ ಪರ್ವತಗಳ ತುದಿಗಳು, ಅವುಗಳ ನೆರಳುಗಳು ಅವುಗಳ ದಕ್ಷಿಣ ಭಾಗದ ಮೇಲೆ ಹರಡಿರುವಂತೆ ಕಾಣುತ್ತವೆ. ಕೆಲವು ಅತ್ಯಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ದೃಶ್ಯಸಾಂದ್ರತೆಯುಳ್ಳ ಚಿತ್ರಗಳು ಸ್ಥಳಾಂತರಗೊಳಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದ್ದು, ಇದಕ್ಕೆ ಉದಾಹರಣೆಯಾದ [[ಅನ್ನಪೂರ್ಣ|ಅನ್ನಪೂರ್ಣಾ]] ವನ್ನು ತೋರಿಸುವ ಚಿತ್ರಣವು ಸುಮಾರು ೧೨ ಆರ್ಕ್ ಸೆಕೆಂಡ್‌ಗಳಷ್ಟು ವ್ಯತ್ಯಾಸವಾಗಿ ಸ್ಥಿತಗೊಳಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಅಮೇರಿಕಾ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನದ ಹೆಚ್ಚಿನ ಭಾಗದ ಉನ್ನತೀಕರಣ ದತ್ತಾಂಶವನ್ನು ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಮೊದಲಿನ ೩೦-ಮೀಟರ್ (೧-ಆರ್ಕ್-ಸೆಕೆಂಡ್) ದೃಶ್ಯಸಾಂದ್ರತೆಯಿಂದ ೧೦-ಮೀಟರ್ (೧/೩-ಆರ್ಕ್-ಸೆಕೆಂಡ್) ದೃಶ್ಯಸಾಂದ್ರತೆಗೆ ನವೀಕರಿಸಲಾಯಿತು. ಇದರ "ಅಳತೆ" ಕಾರ್ಯವು [[ಭೂಮಧ್ಯರೇಖೆ|ಸಮಭಾಜಕವೃತ್ತ]]ದ ಉದ್ದವನ್ನು ೪೦,೦೩೦.೨೪ ಕಿಮಿ ಎಂದು ತೋರಿಸುವ ಮೂಲಕ −೦.೧೧೨% ನಷ್ಟು ದೋಷವನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ. ನಿಜದಲ್ಲಿ ಆ ಮೌಲ್ಯವು ೪೦,೦೭೫.೦೨ ಕಿಮಿ [[ಭೂಮಿ]] ಆಗಿದೆ; [[ಮಧ್ಯಾಹ್ನರೇಖೆ (ಭೂಗೋಳಶಾಸ್ತ್ರ)|ಮೆರಿಡಿಯನ್‌]]ನ ಸುತ್ತಳತೆಯ ಕುರಿತು ಇದು ಸುಮಾರು ೩೯,೯೬೩.೧೩ ಕಿಮಿ ಉದ್ದವನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ, ಮತ್ತು ಇದರ ದೋಷ ಕೂಡಾ −೦.೧೧೨% ನಷ್ಟು ಇದೆ. ಇದರ ನಿಜ ಮೌಲ್ಯವು ೪೦,೦೦೭.೮೬ ಕಿಮಿ ಆಗಿದೆ. ಡಿಸೆಂಬರ್ ೧೬, ೨೦೦೭ ರಂದು ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾದ ಲ್ಯಾಂಡ್‌ಸ್ಯಾಟ್ ಇಮೇಜ್‌ನ್ನು ಬಳಸಿ ಅಂಟಾರ್ಟಿಕಾ ಖಂಡದ ಹೆಚ್ಚಿನ ಭಾಗವನ್ನು ೧೫ m ದೃಶ್ಯಸಾಂದ್ರತೆಗೆ ನವೀಕರಿಸಲಾಯಿತು;(೧ m ದೃಶ್ಯಸಾಂದ್ರತೆಯಿರುವ ಅಂಟಾರ್ಟಿಕಾ ಖಂಡದ ಕೆಲವು ಭಾಗಗಳನ್ನು June ೨೦೦೭ ರಲ್ಲಿ ಸೇರಿಸಲಾಗಿತ್ತು.) ಆದರೆ, ಆದರೆ ಪ್ರಸ್ತುತ ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್ ಆವೃತ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಆರ್ಕ್‌ಟಿಕ್ [[ದೃವಪ್ರದೇಶದ ಮಂಜು ಗುಡ್ಡ|ದೃವಪ್ರದೇಶದ ಮಂಜು ಗುಡ್ಡಗಳು]] ಮತ್ತು ಸಮುದ್ರಗಳಲ್ಲಿನ ಅಲೆಗಳು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಕಾಣೆಯಾಗಿವೆ. ಭೌಗೋಳಿಕ [[ಉತ್ತರ ದೃವ|ಉತ್ತರ ದೃವವು]] ಆರ್ಕ್‌ಟಿಕ್ ಸಮುದ್ರದ ಮೇಲೆ ಸುಳಿದಾಡುವಂತೆ ಕಾಣುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಟೈಲಿಂಗ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ದೃವಗಳ ಹತ್ತಿರದಲ್ಲಿ ಟೈಲ್‌ಗಳು ಅತ್ಯಂತ ಚಿಕ್ಕದಾಗುವುದರಿಂದಾಗಿ [[ನೈಜ ಉಪಕರಣ|ಉಪಕರಣಗಳನ್ನು]] ಹುಟ್ಟಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಸುತ್ತುವಿಕೆಯಲ್ಲಿನ ದೋಷಗಳು ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತವೆ. ಮೋಡಗಳು ಆವರಿಸುವುದು ಮತ್ತು ನೆರಳುಗಳಿಂದಾಗಿ ಕೆಲವು ಭೂಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ, ಮತ್ತು ಪರ್ವತಗಳ ನೆರಳುಭಾಗದ ದೃಶ್ಯವಿವರಗಳನ್ನು ನೋಡುವುದು ತುಂಬಾ ಕಷ್ಟ ಅಥವಾ ಅಸಾಧ್ಯವೇ ಆಗಿಬಿಡುತ್ತದೆ. == ವಿವಾದ/ವಿಮರ್ಶೆ == ಗೌಪ್ಯತೆಯ ಉಲ್ಲಂಘನೆ ಮತ್ತು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಭದ್ರತೆಗೂ ಸಹ ಅಪಾಯ ಎಂದು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಅಧಿಕಾರಿಗಳನ್ನೊಳಗೊಂಡು ಹಲವು ವಿಶೇಷ ಹಿತಾಸ್ತಕಿ ಹೊಂದಿರುವ ಗುಂಪುಗಳು ಈ ತಂತ್ರಾಂಶವನ್ನು ಟೀಕಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಅದರಲ್ಲಿ ಒಂದು ವಿಶಿಷ್ಟ ವಾದ ಎಂದರೆ ತಂತ್ರಾಂಶವು ಸೇನೆ ಅಥವಾ ನಿರ್ಣಯಕ ಸ್ಥಾಪನೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಮಾಹಿತಿಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ, ಅವುಗಳನ್ನು [[ಆತಂಕವಾದಿ|ಭಯೋತ್ಪಾದಕರು]] ಉಪಯೋಗಿಸಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು ಎಂಬುದು. ಈ ಕೆಳಗಿನವುಗಳು ಆಯ್ದ ಅಂತಹ ಕಳವಳಗಳು. * ಭಾರತದ ಮಾಜಿ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ [[ಎಪಿಜೆ ಅಬ್ದುಲ್ ಕಲಾಮ್|ಎಪಿಜೆ ಅಬ್ದುಲ್ ಕಲಾಂ]] ಭಾರತದ ಅತಿ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಪ್ರದೇಶಗಳ ಹೆಚ್ಚಿನ ರೆಸ್ಯೂಲುಷನ್ ಹೊಂದಿರುವ ಚಿತ್ರಗಳ ಲಭ್ಯತೆ ಬಗ್ಗೆ ಕಳವಳವನ್ನು ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದ್ದಾರೆ.<ref name="IndianPresCrit">{{cite web |url=http://www.techtree.com/techtree/jsp/article.jsp?article_id=68712&cat_id=582| title=Kalam Concerned Over Google Earth | accessdate=2007-01-25}}</ref> Google ಅನಂತರ ಅಂತಹ ದೃಶ್ಯಗಳನ್ನು ಪರಾಮರ್ಶಿಸುವುದಾಗಿ ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡಿದೆ.<ref>{{cite web|url=http://timesofindia.indiatimes.com/Google_Earth_agrees_to_blur_pix_of_key_Indian_sites/articleshow/1559236.cms|title="Google Earth agrees to blur pix of key Indian sites"}}</ref> * [[ಭಾರತೀಯ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಸಂಸ್ಥೆ|ಭಾರತೀಯ ಅಂತರಿಕ್ಷ ಸಂಶೋಧನಾ ಸಂಸ್ಥೆ]] ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್ ಭಾರತದ ರಕ್ಷಣೆಗೆ ಅಪಾಯ ಮಾಡಲಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದೆ, ಮತ್ತು Google ನ ಅಧಿಕಾರಿಗಳ ಜೊತೆ ಮಾತುಕತೆ ನಡೆಸಲು ಬಯಸಿದೆ.<ref name="ISROCrit">{{cite web |url=http://www.techshout.com/internet/2006/10/google-earth-poses-security-threat-to-india-isro-chief-seeks-dialogue/| title="Google Earth Poses Security Threat to India, ISRO Chief seeks Dialogue" | accessdate=2007-01-25}}</ref> * ದಕ್ಷಿಣ ಕೊರಿಯಾದ ಸರ್ಕಾರವು ಈ ತಂತ್ರಾಂಶವು ಅಧ್ಯಕ್ಷೀಯ ಪ್ರದೇಶಗಳು ಮತ್ತು ಮಿಲಿಟರಿ ಸ್ಥಾಪನೆಗಳ ಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ, ಅವುಗಳನ್ನು ನೆರೆಯ ಶತ್ರು ದೇಶವಾದ [[ಉತ್ತರ ಕೊರಿಯಾ|ಉತ್ತರ ಕೊರಿಯ]] ಬಳಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಇದೆ ಎಂದು ಕಳವಳ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದೆ.<ref name="SouthKoreaGovCrit">{{cite web|url=http://www.worldtribune.com/worldtribune/TEMP/ea_skorea_09_06.html|title="Google Earth images compromise secret installations in S. Korea"|accessdate=2007-01-25|archive-date=2007-07-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20070701162623/http://www.worldtribune.com/worldtribune/TEMP/ea_skorea_09_06.html|url-status=dead}}</ref> * ೨೦೦೬ ರಲ್ಲಿ, ಒಬ್ಬ ಬಳಕೆದಾರ ಚೀನಾದ ಒಂದು ಜನವಿರಳ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಒಂದು ದೊಡ್ಡ ಸ್ಥಳದ ತದ್ರೂಪವನ್ನು ಗುರುತಿಸಿದ. ಆ ಮಾದರಿಯು ಸದ್ಯಕ್ಕೆ ಚೀನದ ವಶದಲ್ಲಿರುವ, ಆದರೆ ಭಾರತ ತನ್ನದೆಂದು ಹಕ್ಕು ಸ್ಥಾಪಿಸಿರುವ ಕಾರಕೊರನ್ ಪರ್ವತ ಶ್ರೇಣಿಯ ಸಣ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದ (೧/೫೦೦)ಆವೃತಿಯಾಗಿತ್ತು. ನಂತರ ಅದು ಆ ಸ್ಥಳದ ತದ್ರೂಪವೇ ಎಂಬುದನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಲಾದ ಮೇಲೆ, ವೀಕ್ಷಕರು ಮಿಲಿಟರಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ತೊಡಕುಗಳಿಗೆ ಎಡೆಗೊಡಲಾರಂಭಿಸಿದರು.<ref name="SMHChinaModel">{{cite web |url=http://www.smh.com.au/news/web/chinese-xfile-excites-spotters/2006/07/20/1153166503699.html| title="Chinese X-file excites spotters" | accessdate=2007-01-25}}</ref><ref name="IndianExpressChinaModel">{{cite web |url=http://www.indianexpress.com/story/9972.html| title="From sky, see how China builds model of Indian border 2400 km away" | accessdate=2007-01-25}}</ref> * [[ಮೊರಾಕೊ|ಮೊರೊಕ್ಕೊ]]ದ ಪ್ರಮುಖ ಅಂತರ್ಜಾಲ ಸೇವೆಯನ್ನು ಒದಗಿಸುವ [[ಮ್ಯಾರೊಕ್ ದೂರವಾಣಿ|Maroc Telecom]] ಅಗಸ್ಟ್ ೨೦೦೬ ರಿಂದ ಕಾರಣಗಳನ್ನು ತಿಳಿಸದೆ ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್‌ನ್ನು<ref>{{Cite web |url=http://motic.blogspot.com/2007/05/message-au-monde-message-to-world.html |title=Message au monde - ಮೆಸೇಜ್ ಟು ದಿ ವರ್ಲ್ಡ್ |access-date=2007-06-01 |archive-date=2007-06-01 |archive-url=https://web.archive.org/web/20070601153059/http://motic.blogspot.com/2007/05/message-au-monde-message-to-world.html |url-status=live }}</ref> ನಿಷೇಧಿಸಿದೆ. * [[ನ್ಯೂ ಸೌತ್ ವೇಲ್ಸ್|ನ್ಯೂ ಸೌತ್ ವೇಲ್ಸ್‌]]ನ [[ಸಿಡ್ನಿ|ಸಿಡ್ನಿಯ]] [[ಲ್ಯೂಕಾಸ್ ಹೈಟ್ಸ್|ಲ್ಯುಕಾಸ್ ಹೈಟ್ಸ್‌]] [[ಅಣು ರಿಯಾಕ್ಟರ್|ಪರಮಾಣು ರಿಯಾಕ್ಟರು]] ನ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕರು ಹೆಚ್ಚು ದೃಶ್ಯಸಾಂದ್ರತೆಯಿರುವ ಚಿತ್ರಗಳ[78] ಸೌಲಭ್ಯವನ್ನು ಪರಾಮರ್ಶಿಸಲು Google ನ್ನು ಕೇಳಿಕೊಂಡಿತು.<ref name="ABCAUNukeFears">{{cite web |url=http://www.abc.net.au/news/indepth/featureitems/s1432602.htm| title="Google Earth prompts security fears" | accessdate=2007-01-25}}</ref> ಆದರೆ ನಂತರ ಅವರು ತಮ್ಮ ಕೋರಿಕೆಯನ್ನು ಹಿಂತೆಗೆದುಕೊಂಡರು.<ref name="SearchViewsAussieNukeReqDropped">{{cite web|url=http://searchviews.com/archives/2005/08/aussie_nuclear.php|title=" Aussie Nuclear Reactor on Google Earth"|accessdate=2007-01-25|archive-date=2006-10-17|archive-url=https://web.archive.org/web/20061017173952/http://searchviews.com/archives/2005/08/aussie_nuclear.php|url-status=dead}}</ref> * ಜುಲೈ ೨೦೦೭ ರಲ್ಲಿ, [[ಡಾಲಿಯಾನ್|ಡಲ್ಯಾನ್‌]]ನ ದಕ್ಷಿಣದಲ್ಲಿ [[Xiaopingdao ಸಬ್‌ಮರೀನ್ ಮೂಲ|Xiaopingdao ಜಲಾಂತರ್ಗಾಮಿ ನೆಲೆ]]ಯಲ್ಲಿ ಹೊಸ [[ಪೀಪಲ್ಸ್ ಲಿಬರೇಶನ್ ಆರ್ಮಿ ನೌಕಾದಳ ಸಂಘಟನೆ|ಚೀನಾದ ನೌಕಾಪಡೆ]] [[ಜಿನ್-ಕ್ಲಾಸ್ ಸಬ್‌ಮರೀನ್|ಜಿನ್-ಕ್ಲಾಸ್]] [[ಅಣು ಶಸ್ತ್ರಾಸ್ತ್ರ|ಪರಮಾಣು]] [[ಬ್ಯಾಲಿಸ್ಟಿಕ್ ಮಿಸೈಲ್|ಚಿಮ್ಮುಗುಣದ ಕ್ಷಿಪಣಿ]] [[ಜಲಾಂತರ್ಗಾಮಿ ನೌಕೆ|ಜಲಾಂತರ್ಗಾಮಿ ನೌಕೆಯನ್ನು]] ಚಿತ್ರಿಕರಿಸಲಾಯಿತು ಎಂದು ವರದಿಯಾಗಿದೆ.<ref>{{cite web |url=http://www.fas.org/blog/ssp/2007/07/new_chinese_ballistic_missile.php| title="New Chinese Ballistic Missile Submarine Spotted" | accessdate=2007-07-10}}</ref> * ಅಕ್ಟೋಬರ್ ೨೦೦೭ ರಲ್ಲಿ, [[al-Aqsa Martyrs' Brigades|ಅಲ್-ಅಕ್ಸಾ ಮಾರ್ಟಿರಿಸ್ ಬ್ರಿಗೇಡ್‌ಗ]]ಳು ಇಸ್ರೇಲ್ ಮೇಲೆ [[ಕ್ಯುಸ್ಯಾಮ್ ರಾಕೆಟ್|ಕಾಸ್ಸಮ್ ರಾಕೆಟ್]] ದಾಳಿಗಳ ಯೋಜನೆಗೆ ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್‌ನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಳಲಾಗಿತ್ತು ಎಂದು ''[[ದಿ ಗಾರ್ಡಿಯನ್|ದ ಗಾರ್ಡಿಯನ್]]'' ವರದಿ ಮಾಡಿದೆ.(ನೋಡಿ: [[ಕ್ಯುಸ್ಯಾಮ್ ರಾಕೆಟ್ ಅಕ್ರಮಣಗಳ ಪಟ್ಟಿ|ಕಾಸ್ಸಮ್ ರಾಕೆಟ್ ದಾಳಿಗಳ ಪಟ್ಟಿ]].)<ref>[https://www.theguardian.com/news/video/2007/oct/25/inside.gaza ಇನ್‌ಸೈಡ್ ಗಾಜಾ: 'ರೆಸಿಸ್ಟನ್ಸ್ ಈಸ್ ಅವರ್ ಸ್ಟ್ರಾಟಜಿ']</ref> * [[ನವೆಂಬರ್ 2008ರ ಮುಂಬಯಿ ಆಕ್ರಮಣ|2008 ರ ಮುಂಬಯಿ ದಾಳಿ]]ಯಲ್ಲಿ ಭಾಗಿಯಾಗಿ ಉಳಿದ ಏಕೈಕ ಬಂದೂಕುದಾರಿ, ದಾಳಿಮಾಡುವ ಕಟ್ಟಡಗಳನ್ನು ಅವರಿಗೆ ಪರಿಚಯಿಸಲು ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್‌ನ್ನು ಬಳಸಲಾಗಿತ್ತು ಎಂದು ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡಿದ್ದಾನೆ.<ref>[http://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/asia/india/3691723/Mumbai-attacks-Indian-suit-against-Google-Earth-over-image-use-by-terrorists.html "ಮುಂಬಯಿ ಅಟ್ಯಾಕ್ಸ್: ಇಂಡಿಯನ್ ಸುಯಿಟ್ ಎಗೇನಸ್ಟ್ ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್ ಓವರ್ ಇಮೇಜ್ ಯೂಸ್ ಬೈ ಟೆರರಿಸ್ಟ್ಸ್"], ದಿ ಡೇಲಿ ಟೆಲಿಗ್ರಾಫ್, ಡಿಸೆಂಬರ್ ೯, ೨೦೦೮.</ref> [[ಚಿತ್ರ:Royal Stables.jpg|300px|thumb|right|ನೆದರ್‌ಲ್ಯಾಂಡ್‌ನ ಹೇಗ್ ನಲ್ಲಿರುವ ರಾಯಲ್ ಸ್ಟೇಬಲ್ಸ್‌ನ ಅಸ್ಪಷ್ಟಗೊಂಡ ಚಿತ್ರ]] ಅಸ್ತಿಗಳ ಮತ್ತು ನಿವಾಸಗಳ ಅಕಾಶ ಸಂಬಂಧಿ ಮಾಹಿತಿಗಳು ಮುಕ್ತವಾಗಿ ಪ್ರಸಾರವಾಗುವುದರ ಕೆಲವು ಪ್ರಜೆಗಳು ಕಳವಳ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಬಹುದು. ಒಂದು ಪ್ರದೇಶದ ಗೌಪ್ಯತೆ ಹಕ್ಕಿಗೆ ಹೋಲಿಸಿದಾಗ, ಅತೀ ಕಡಿಮೆ ಕಾನೂನುಗಳು ನಿಜವಾಗಿ ವ್ಯಕ್ತಿಯ [[ಖಾಸಗೀ ಹಕ್ಕು|ಗೌಪ್ಯತೆ ಹಕ್ಕ]]ನ್ನು ಖಾತ್ರಿಪಡಿಸುವುದರಿಂದಾಗಿ, ಇದೂ, ಚಿಕ್ಕದಾದರೂ, ಒಂದು ಗಮನಿಸಬೇಕಾದ ಅಂಶವಾಗಿದೆ. ಈ ರೀತಿಯ ಟೀಕೆಗಳ<ref>[http://spatiallaw.blogspot.com/2008/04/privacy-lawsuit-against-google-earth.html ಪ್ರೈವೆಸಿ ಲಾ‌ಸುಯಿಟ್ ಎಗೇನಸ್ಟ್ ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್], ವಿಶೇಷ ಕಾನೂನಿನ ಬ್ಲಾಗ್, [[2008-04-09]]</ref> ಕುರಿತು ಅರಿವಿದ್ದರಿಂದಲೇ ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್‍‌ನ್ನು ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಆಳವಡಿಸಿದಾಗ, Google ಸಂಸ್ಥೆಯು ಕೆಲವು ಸಮಯದವರೆಗೆ ನೆವ್ಯಾಡಾದ [[ಏರಿಯಾ 51|ಪ್ರದೇಶ 51]]ನ್ನು (ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಕಾಣುವ ಮತ್ತು ಸುಲಭವಾಗಿ ಗುರುತಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುವ) ಡಿಫಾಲ್ಟ್ ಸ್ಥಳಗುರುತಾಗಿ ಮಾಡಿತ್ತು. ಅಮೇರಿಕಾ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ ಸರ್ಕಾರದ ಒತ್ತಡದ ಫಲಿತಾಂಶವಾಗಿ, [[ಮೊದಲನೇ ದರ್ಜೆಯ ಆಕಾಶ ನಿರೀಕ್ಷಣಾಲಯ ಗೋಳ|ನಂಬರ್ ಒನ್ ಅಬ್ಸರ್ವೇಟರಿ ಸರ್ಕಲ್]] ನಲ್ಲಿರುವ [[ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನದ ಉಪಾಧ್ಯಕ್ಷರು|ಉಪಾಧ್ಯಕ್ಷ]]ರ ನಿವಾಸಕ್ಕೆ [[ಚಿತ್ರ ಬಿಂಬೀಕರ‍ಣ|ಪಿಕ್ಸೆಲೈಸೇಶನ್]]&nbsp;ಮೂಲಕ ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್ ಮತ್ತು [[ಗೂಗಲ್ ನಕ್ಷೆಗಳು|ಗೂಗಲ್ ನಕಾಶೆ]]ಗಳನ್ನು ಮಸುಕುಗೊಳಿಸಲಾಗಿತ್ತು, ಆದರೆ ಈಗ ತೆಗೆಯಲಾಗಿದೆ. ಈ ರೀತಿಯ ಚಿತ್ರಗಳ ಗುಣಮಟ್ಟವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುವುದರಿಂದಾಗುವ ಉಪಯೋಗಗಳು ಪ್ರಶ್ನಾರ್ಹ. ಏಕೆಂದರೆ, ಅಸ್ತಿಯ ಹೆಚ್ಚು ದೃಶ್ಯಸಾಂದ್ರತೆಯಿರುವ ಚಿತ್ರಗಳು ಹಾಗೂ ಆಕಾಶದಿಂದ ಮಾಡಿದ ಸಮಿಕ್ಷೆಗಳು ಅಂತರ್ಜಾಲದಲ್ಲಿ ಬೇರೆ ಕಡೆಯೂ ಲಭ್ಯ.<ref>{{cite web|url=http://www.eyeball-series.org/veep-eyeball.htm|title=Eyeballing the US Vice Presidential Residence}}</ref> [[ಕ್ಯಾಪಿಟಲ್ ಹಿಲ್|ಕ್ಯಾಪಿಟೋಲ್ ಹಿಲ್]] ಅನ್ನು ಸಹ ಇದೇ ರೀತಿ ಪಿಕ್ಸಲೈಸ್ ಮಾಡಲಾಗಿತ್ತು, ಆದರೆ ನಂತರ ಅದನ್ನು ತೆಗೆಯಲಾಗಿದೆ. ಯಾವುದೇ ವಿಶೇಷ ಆಸಕ್ತಿಗಳ ಕಾರಣಕ್ಕಾಗಿ, ಉದ್ದೇಶಪೂರ್ವಕವಾಗಿ ಯಾವುದೇ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಮಸಕುಗೊಳಿಸುವುದು Google ಗೆ ತನ್ನ ಬಳಕೆದಾರರಿಗೆ ಮಾಹಿತಿಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುವ, ಸಂಶೋಧಿಸಬೇಕಾಗಿರುವ ಯಾವುದೇ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಗುರುತಿಸಿ ಹಾಗೂ ದೃಶ್ಯೋತ್ಕರ್ಷಗೊಳಿಸಿ ನೋಡುವ ಅವಕಾಶವನ್ನು ನೀಡುವ ಈ ಸೇವೆಯ ಗುರಿಯನ್ನು ಕುಂಟಿತಗೊಳಿಸಿದ ಹಾಗಾಗುತ್ತದೆ. ಹಾಗಾಗಿ, Google ಸಂಸ್ಥೆಯು ಇಂತಹ ಬದಲಾವಣೆಗಳಿಗೆ ಒಪ್ಪುವುದೇ ಎಂದು ವಿಮರ್ಶಕರು ಕಳವಳ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸುತ್ತಾರೆ.<ref>{{cite web|url=http://www.geospace.co.uk/files/Zook_Graham_2007_Geoforum.pdf|title="The Creative Reconstruction of the Internet: Google and the Privatization of Cyberspace and DigiPlace"|access-date=2009-11-18|archive-date=2016-05-17|archive-url=http://arquivo.pt/wayback/20160517111925/http://www.geospace.co.uk/files/Zook_Graham_2007_Geoforum.pdf|url-status=dead}}</ref> ಹೊಸ ಆವೃತಿಯ ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್ ತಂತ್ರಾಂಶಕ್ಕೆ ತನ್ನಷ್ಟಕ್ಕೆ ತಾನೇ ಡೌನ್‌ಲೋಡ್ ಆಗಿ ನವೀಕರಣಗೊಳ್ಳುವ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಚಲಿಸುವ ತಂತ್ರಾಂಶದ ಅವಶ್ಯಕವಾಗಿದೆ. ಇದನ್ನು ನಿಷ್ಕ್ರಿಯಗೊಳಿಸಲು ಯಾವುದೇ ಸುಲಭದ ವಿಧಾನವಿಲ್ಲದ್ದರಿಂದಾಗಿ ಹಲವು ಬಳಕೆದಾರರು ಕಳವಳ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದ್ದಾರೆ.<ref>{{cite web|url=https://www.wired.com/epicenter/2009/02/why-googles-sof/|title="Why Google’s Software Update Tool Is Evil"}}</ref> == ಕೃತಿಸ್ವಾಮ್ಯ == ಸದ್ಯಕ್ಕೆ, ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್‌ ನೀಡಿದ ಉಪಗ್ರಹ ಮಾಹಿತಿಗಳನ್ನು ಬಳಸಿ ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್‌ನಿಂದ ಸೃಷ್ಟಿಸಿದ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ದೃಶ್ಯವೂ [[ಹಕ್ಕು ಸ್ವಾಮ್ಯ|ಕೃತಿಸ್ವಾಮ್ಯ]]ಗೊಳಿಸಿದ ನಕಾಶೆಯಾಗಿದೆ. ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್‌ನಿಂದ ಪಡೆದ ಯಾವುದೇ ಉತ್ಪನ್ನವು ಕೃತಿಸ್ವಾಮ್ಯದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿರುವ ಮಾಹಿತಿಯಿಂದ ಪಡೆದದ್ದಾಗಿರುವುದರಿಂದ, [[ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನದ ಹಕ್ಕುಸ್ವಾಮ್ಯ ಕಾನೂನು|ಅಮೇರಿಕಾ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನದ ಕೃತಿಸ್ವಾಮ್ಯ ಕಾನೂನಿನ]] ಪ್ರಕಾರ Google ಒದಗಿಸುವ ಪರವಾನಿಗೆಯ ಹೊರತಾಗಿ ಅದನ್ನು ಉಪಯೋಗಿಸುವ ಹಾಗಿಲ್ಲ. ಎಲ್ಲಿಯವರೆಗೆ ಕೃತಿಸ್ವಾಮ್ಯ ಮತ್ತು ಉಪಾಧಿಗಳನ್ನು ಸಂರಕ್ಷಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಅಲ್ಲಿಯವರೆಗೆ ದೃಶ್ಯಗಳನ್ನು [[ವಾಣಿಜ್ಯೇತರ|ವಾಣಿಜ್ಯವಲ್ಲದ]] ವೈಯಕ್ತಿಕ ಬಳಕೆಗೆ (ಉದಾ: ವೈಯಕ್ತಿಕ ವೆಬ್‌ಸೈಟ್ ಅಥವಾ ಬ್ಲಾಗ್) Google ಅವಕಾಶ ನೀಡುತ್ತದೆ.<ref>ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್ ಸಹಾಯ ಕೇಂದ್ರ: [http://earth.google.com/support/bin/answer.py?answer=21422 ಕ್ಯಾನ್ ಐ ಪೋಸ್ಟ್ ಇಮೇಜಸ್ ಟು ದಿ ವೆಬ್?]</ref> ಅದಕ್ಕೆ ವಿರುದ್ಧವಾಗಿ, ನಾಸಾದ [[NASA ವರ್ಲ್ಡ್ ವಿಂಡ್|ವರ್ಲ್ಡ್ ವಿಂಡ್]] ಭೂಮಂಡಲ ತಂತ್ರಾಂಶವನ್ನು ಬಳಸಿ ರಚಿಸಿದ ಚಿತ್ರಗಳು [[ನೀಲಿ ಅಮೃತಶಿಲೆ|ಬ್ಲೂ ಮಾರ್ಬಲ್]], [[Landsat|ಲ್ಯಾಂಡ್‌‌ಸ್ಯಾಟ್]] ಅಥವಾ ಯುಎಸ್‌ಜಿಎಸ್ ಪದರವನ್ನು ಉಪಯೋಗಿಸುತ್ತವೆ. ಈ ಪ್ರತಿಯೊಂದೂ ಪ್ರದೇಶಗಳ ಪದರವಾಗಿದ್ದು, [[ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಅಧಿಪತ್ಯ|ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಡೊಮೇನ್‌]]ನಲ್ಲಿ ಇರುತ್ತವೆ. ಅಮೇರಿಕಾ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನದ ಸರ್ಕಾರದ ಒಂದು ಸಂಸ್ಥೆಯಿಂದ ರಚಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಕೆಲಸಗಳು ಸೃಷ್ಠಿಸುವ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಡೊಮೈನ್ ಆಗಿರುತ್ತವೆ. ಇದರ ಅರ್ಥವೆಂದರೆ, ಆ ದೃಶ್ಯಗಳನ್ನು ಮುಕ್ತವಾಗಿ ಮಾರ್ಪಡಿಸಬಹುದು, ಪುನರ‍್ಹಂಚಬಹುದು ಮತ್ತು [[ವಾಣಿಜ್ಯ]] ಕಾರಣಗಳಿಗಾಗಿ ಬಳಸಬಹುದು. == ಪದರಗಳು == ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್‌ ಒಂದು ವ್ಯವಹಾರಗಳ ಮಾಹಿತಿಯ ಮತ್ತು ಆಸಕ್ತಿಯ ಅಂಶಗಳ ಮೂಲವಾಗಿ ಹಲವು ಪದರಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ, ಮತ್ತು [[ವಿಕಿಪೀಡಿಯ|ವೀಕಿಪೀಡಿಯಾ]], [[ಪನೊರಾಮಿಯೊ|Panoramio]] ಮತ್ತು [[ಯೂಟ್ಯೂಬ್‌|YouTube]] ದಂತಹ ಅನೇಕ ಸಮುದಾಯಗಳ ವಿಷಯವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುತ್ತದೆ. Google ಇದನ್ನು ಹಲವು ಬಾರಿ ಹೊಸ ಪದರಗಳೊಂದಿಗೆ ನವೀಕರಣಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ. ಅನೇಕ ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್ ಪದರಗಳಾದ Panoramio ಮತ್ತು ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್ ಸಮುದಾಯ ಮುಂತಾದ ಪದರಗಳನ್ನು ಸಂಬಂಧಪಟ್ಟ ವೆಬ್‌ಸೈಟ್‌ಗಳ ನಮೂದುಗಳೊಂದಿಗೆ ಪ್ರತಿದಿನ ನವೀಕರಣ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. === ಭೌಗೋಳಿಕ ಜಾಲ === * [[ಪನೊರಾಮಿಯೊ|Panoramio]]:'' ಇದು Panoramio ನ ಜಾಲತಾಣಕ್ಕೆ ಸೇರಿಸಲಾದ ಅತ್ಯಂತ ಸಂಬದ್ಧವಾದ ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನವನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ.'' * [[ವಿಕಿಪೀಡಿಯ|ವೀಕಿಪೀಡಿಯಾ]]: ''ಇದು ವೀಕಿಪೀಡಿಯಾದ ಲೇಖನಗಳ ಸಾರಾಂಶವನ್ನು, ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಸ್ಥಳಗಳು ಅಥವಾ ಘಟನೆಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿ, ತೋರಿಸುತ್ತದೆ.'' * ಸ್ಥಳಗಳು ** ಸ್ಥಳಗಳು: ಜಾಗತೀಕವಾಗಿ ಗಮನಾರ್ಹವಾದ ಸ್ಥಳಗಳ ಕುರಿತಂತೆ ಒಂದು ಸಾಮಾನ್ಯ ಗ್ರಹಿಕೆಯನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. ಕೆಲವು ಸ್ಥಳಗುರುತುಗಳನ್ನು [[ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್ ಸಮುದಾಯ|ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್ ಸಮುದಾಯದ]] ವಿಶೇಷ ಬರಹಗಳು ಮತ್ತು ಕೆಲವು ವೀಕಿಪೀಡಿಯಾ ಲೇಖನಗಳಿಂದ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ.<ref>http://www.gearthblog.com/blog/archives/೨೦೦೮/೦೮/august_geographic_web_layer_update.html{{Dead link|date=ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> ** ಪೂರ್ವವೀಕ್ಷಣೆ: ''ಪದರಗಳಲ್ಲಿರುವ ವಸ್ತುವಿಷಯಗಳ ಚಿಕ್ಕ ಸಾರಾಂಶವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ.'' '' ಒಂದು ಹೊಸ ಪದರವನ್ನು ಸೇರಿಸಿದರೆ, ಪೂರ್ವವೀಕ್ಷಣೆ ಪದರವನ್ನು ಮುಂದಿನ ಬಾರಿ ಅದನ್ನು ಚಲಿಸಿದಾಗ ಪೂರ್ವನಿಯೋಜಿತವಾಗಿ ಸಕ್ರಿಯಗೊಳಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.'' === ರಸ್ತೆಗಳು === ಲಭ್ಯವಿರುವ ರಸ್ತೆ ಜಾಲಗಳನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುತ್ತದೆ. ಪ್ರದರ್ಶಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಬಣ್ಣಗಳು ಮತ್ತು ಚಿಹ್ನೆಗಳು ರಸ್ತೆಯ ಪ್ರಕಾರದ ಮೇಲೆ ಅವಲಂಬಿತವಾಗಿ ಬದಲಾಗುತ್ತವೆ. * [[ಅಂತರ್‌ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಈ-ರೋಡ್ ಜಾಲ|ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಇ-ರಸ್ತೆ ಜಾಲ]], ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನದ [[ಅಂತರ್‌ರಾಜ್ಯ ಹೆದ್ದಾರಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆ|ಅಂತರರಾಜ್ಯ ಮುಖ್ಯರಸ್ತೆಗಳು]] ಮತ್ತು ಇನ್ನಿತರ ಅನೇಕ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ರಸ್ತೆ ಜಾಲಗಳಂತಹ [[ಸೀಮಿತ-ಪ್ರವೇಶಾಧಿಕಾರದ ರಸ್ತೆ|ಮಿತ-ಪ್ರವೇಶ]]ದ [[ಫ್ರೀವೆ|ಮುಕ್ತಮಾರ್ಗ]]ಗಳು ಮತ್ತು [[tollway|ಸುಂಕಮಾರ್ಗ]]ಗಳನ್ನು ಕಿತ್ತಲೆ ಬಣ್ಣದ ರೇಖೆಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರದರ್ಶಿಸಲಾಗಿದೆ. * ಇತರ ಮುಕ್ತಮಾರ್ಗಗಳನ್ನು ಮಸುಕಾದ ಕಿತ್ತಲೆ ಬಣ್ಣದ ರೇಖೆಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರದರ್ಶಿಸಲಾಗಿದೆ. * ಜಪಾನಿನಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ರಸ್ತೆಗಳನ್ನು ನೀಲಿ ಬಣ್ಣದಲ್ಲಿ ತೋರಿಸಲಾಗಿದೆ. * ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಅತಿಹೆಚ್ಚು ಪ್ರಯಾಣ ಮಾಡಲ್ಪಡುವ, ಅಥವಾ ಅತ್ಯಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವಿರುವ, ಅಥವಾ ಒಂದು [[ರಸ್ಥೆಯ ಸಂಖ್ಯೆ|ರಸ್ತೆ ಸಂಖ್ಯೆ]]ಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಇತರ ಪ್ರಮುಖವಾದ ರಸ್ತೆಗಳನ್ನು ಹಳದಿ ಬಣ್ಣದ ರೇಖೆಗಳಲ್ಲಿ ಗುರುತಿಸಲಾಗಿದೆ. * ಇನ್ನಿತರ ಎಲ್ಲಾ ರಸ್ತೆಗಳನ್ನು ಬಿಳಿ ರೇಖೆಗಳಾಗಿ ಗುರುತಿಸಲಾಗಿದೆ. * ಕೆಲವು [[ಪಾದಚಾರಿ|ಪಾದಾಚಾರಿ]] ರಸ್ತೆಗಳು ಮತ್ತು [[ಖಾಸಗಿ ರಸ್ಥೆ|ಖಾಸಗಿ ರಸ್ತೆ]]ಗಳನ್ನು, ಅದರಲ್ಲೂ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ವಾಹನ ಪ್ರಯಾಣಕ್ಕೆ ಇರುವ ರಸ್ತೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚು ಹೋಲುವಂತಹ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ, [[ಪಾರದರ್ಶಕ]] ಬಿಳಿ ರೇಖೆಗಳಲ್ಲಿ ಗುರುತಿಸಲಾಗಿದೆ. === ೩D ಕಟ್ಟಡಗಳು === ಇದು [[ನ್ಯೂ ಯಾರ್ಕ್ ನಗರ|ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್ ನಗರ]] ಅಥವಾ [[ಹಾಂಗ್ ಕಾಂಗ್|ಹಾಂಗ್‌ ಕಾಂಗ್]] ನಂತಹ ಪ್ರಮುಖ ಪಟ್ಟಣಗಳ ೩D ಕಟ್ಟಡಗಳನ್ನು ಈ ಕೆಳಗಿನ ಶೈಲಿಗಳಲ್ಲಿ ತೋರಿಸುತ್ತದೆ: * ನೈಜಚಿತ್ರಣ: ''ಅನೇಕ ಕಟ್ಟಡಗಳನ್ನು ಅನೇಕ ಸಂಕೀರ್ಣ ಬಹುಭುಜಗಳ ಆಕೃತಿ ಮತ್ತು ಮೇಲ್ಮೈ ಚಿತ್ರಗಳ ಮೂಲಕ ನೈಜ ಶೈಲಿಯಲ್ಲಿ ತೋರಿಸುತ್ತದೆ.'' * ಬೂದು: ''ಗಣಕಯಂತ್ರಗಳಿಗಾಗಿ ರಚಿಸಲ್ಪಟ್ಟ, ಆದರೆ ನೈಜಚಿತ್ರಣದ ಮಾದರಿಗಳನ್ನು ತೋರಿಸುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವಿಲ್ಲದ, ಪಟ್ಟಣದ ಕಟ್ಟಡಗಳ ಅಲ್ಪ-ವಿವರದ ಮಾದರಿಗಳು.'' === ಗೂಗಲ್ ಸ್ಟ್ರೀಟ್ ವ್ಯೂ === ಇದು ಹಲವಾರು ನಗರಗಳ ರಸ್ತೆಗಳ ೩೬೦ ಡಿಗ್ರಿ [[ಪನೋ‌ರಮಿಕ್|ಪೆನೋರಮಾ]] ಮಾದರಿಯ ದೃಶ್ಯವನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಸೌಲಭ್ಹ್ಯವು ಈಗ [[ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾ]], [[ಫ್ರಾನ್ಸ್‌‌|ಫ್ರಾನ್ಸ್]], [[ಇಟಲಿ]], [[ಜಪಾನ್‌]], [[ನ್ಯೂ ಜೀಲ್ಯಾಂಡ್|ನ್ಯೂಜಿಲ್ಯಾಂಡ್]], [[ಸ್ಪೇನ್‌|ಸ್ಫೇನ್]], [[ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್|ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಠಾನ]] ಮತ್ತು ಇತ್ತೀಚೆಗೆ [[ಪೋರ್ಚುಗಲ್‌|ಪೋರ್ಚುಗಲ್]], [[ಯುನೈಟೆಡ್‌ ಕಿಂಗ್‌ಡಂ|ಸಂಯುಕ್ತ ರಾಷ್ಟ್ರ]], [[ದಿ ನೆದರ್ಲೆಂಡ್ಸ್‌|ನೆದರ್‌‌‌ಲ್ಯಾಂಡ್]], [[ತೈವಾನ್‌|ತೈವಾನ್]] ಮತ್ತು [[ಸ್ವಿಟ್ಜರ್ಲೆಂಡ್‌|ಸ್ವಿಡ್ಜರ್‌ಲ್ಯಾಂಡ್]] ಮುಂತಾದ ದೇಶಗಳ ರಸ್ತೆಗಳ ದೃಶ್ಯಗಳನ್ನು ಇದರಲ್ಲಿ ಗಮನಿಸಬಹುದು. === ಗಡಿಗಳು ಮತ್ತು ಸ್ಥಳಸೂಚಿ === ಇದು ದೇಶ/ಪ್ರಾಂತ್ಯಗಳ ಗಡಿಗಳನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ ಹಾಗೂ ನಗರ ಮತ್ತು ಪಟ್ಟಣಗಳ ಸ್ಥಳಸೂಚಿಯನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. * [[ಗಡಿ|ಗಡಿಗಳು]] : ಇದು ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಗಡಿಗಳನ್ನು ದಪ್ಪ ಹಳದಿ ರೇಖೆಯಲ್ಲಿ ತೋರಿಸುತ್ತದೆ, ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಹಂತದ ಆಡಳಿತಾತ್ಮಕ ಗಡಿ ರೇಖೆಗಳನ್ನು (ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ [[ಪ್ರಾಂತ|ಪ್ರಾಂತ್ಯ]] ಮತ್ತು [[ಸ್ಟೇಟ್ (ಆಡಳಿತ ವಿಭಾಗ)|ರಾಜ್ಯಗಳು]]) [[ನಸು ಕೆನ್ನೀಲಿ ಬಣ್ಣ|ನಸು ಕೆನ್ನೀಲಿ]] ಬಣ್ಣದಲ್ಲಿ ತೋರಿಸುತ್ತದೆ, ಮತ್ತು ಎರಡನೇ ಹಂತದ ಆಡಳಿತಾತ್ಮಕ ಗಡಿ ರೇಖೆಗಳನ್ನು ([[ದೇಶ|ಕೌಂಟಿ‌ಗಳು]]) [[ಸಯಾನ್|ನೀಲಿ]]ಯಲ್ಲಿ ತೋರಿಸುತ್ತದೆ. '' ಸಮುದ್ರತೀರಗಳು ತೆಳುವಾದ ಹಳದಿ ರೇಖಗಳಾಗಿ ಕಾಣಿಸುತ್ತವೆ.'' '' ದೇಶಗಳ ಹೆಸರನ್ನು, ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಹಂತದ ಆಡಳಿತಾತ್ಮಕ ಪ್ರದೇಶಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ದ್ವೀಪಗಳನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ.'' * ಜನಭರಿತ ಪ್ರದೇಶಗಳು: ''ನಗರಗಳಿಗೆ, ಪಟ್ಟಣಗಳಿಗೆ, [[ಹಳ್ಳಿ|ಹಳ್ಳಿಗಳಿಗೆ]], ಗಣತಿ ನಿಯೋಜಿತವಾದ ಸ್ಥಳಗಳಿಗೆ (CDP ಗಳಿಗೆ) ಮತ್ತು [[ಹ್ಯಾಮ್ಲೆಟ್ (ಸ್ಥಳ)|ಸಣ್ಣಹಳ್ಳಿ]]ಗಳಿಗೆ ಗುರುತುಪಟ್ಟಿಗಳನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುತ್ತದೆ.'' * ಬದಲೀ ಸ್ಥಳನಾಮಗಳು: ''ಇಂಗ್ಲೀಷ್ ಮೂಲಭಾಷೆಯಲ್ಲದ ದೇಶಗಳ ಅನೇಕ ನಗರಗಳಿಗೆ ವ್ಯಾಪಕವಾದ [[ಭಾಷಾ ಸ್ಥಳೀಕರಣ|ಸ್ಥಳೀಕರಣ]]ದ ಅಗತ್ಯವನ್ನು ತಡೆಯುವ ಕಾರಣಕ್ಕಾಗಿ ಸ್ಥಳೀಯ ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲಿ ಗುರುತುಪಟ್ಟಿಗಳನ್ನು ನೀಡಲಾಗಿದೆ.'' '' ಈ ಪದರವು ಅಂತಹ ಹೆಸರುಗಳನ್ನು ಆಂಗ್ಲಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ತೋರಿಸುತ್ತದೆ.'' * ಗುರುತುಪಟ್ಟಿಗಳು: ''[[ಸಾಗರ|ಸಾಗರಗಳು]], [[ಸಮುದ್ರ|ಸಮುದ್ರಗಳು]], ಮತ್ತು [[ಕೊಲ್ಲಿ|ಕೊಲ್ಲಿಗಳಂತಹ]] ನೀರಿನ ದೊಡ್ಡ ಆಕರಗಳಿಗೆ ಗುರುತುಪಟ್ಟಿಗಳನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುತ್ತದೆ.'' === ಸಂಚಾರ === ನೈಜಸಮಯದ ಸಂಚಾರ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳನ್ನು ಅಳತೆಯನ್ನು ಮಾಡುವ ರಸ್ತೆಗಳ ಅನುಸಾರವಾಗಿ ಬಣ್ಣದ ಸೂಚಕಗಳನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುತ್ತದೆ. ಉತ್ತಮ ಸಂಚಾರೀ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳಿಗೆ ಹಸಿರು ಸೂಚಕಗಳನ್ನು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ನಿಧಾನಗತಿಗೆ ಹಳದಿ ಸೂಚಕಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಅತ್ಯಂತ ನಿಧಾನವಾದ ಸಂಚಾರೀ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳಿಗೆ ಕೆಂಪು ಸೂಚಕಗಳನ್ನು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಒಂದು ಸೂಚಕದ ಮೇಲೆ ಕ್ಲಿಕ್ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ಬಳಕೆದಾರ ಆ ರಸ್ತೆಯ ಹೆಸರು ಮತ್ತು ಅದರಲ್ಲಿನ ವೇಗದ ಕುರಿತು ನೋಡಬಹುದಾಗಿದೆ. ಆದರೆ, ಈ ಸೂಚಕಗಳ ನವೀಕರಣದ ನಿಯತತೆ ಕುರಿತು ಸ್ಪಷ್ಟತೆಯಿಲ್ಲ. === ಹವಾಮಾನ === * ಮೋಡಗಳು - ''[[ಭೂಸ್ಥಾಯೀ ಕಕ್ಷೆ|ಭೂಸ್ಥಿರ]] ಮತ್ತು [[ಸೈನ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ಕೆಳಮಟ್ಟದ ಭೂಕಕ್ಷೆ|ಕೆಳಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಭೂಮಿಯನ್ನು ಸುತ್ತುತ್ತಿರುವ]] [[ಉಪಗ್ರಹ|ಉಪಗ್ರಹಗಳು]] ನೀಡಿದ ದತ್ತಾಂಶಗಳನ್ನು ಆಧರಿಸಿ ಮೋಡ ಆವರಿಸುವಿಕೆಯ ಚಿತ್ರಣವನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುತ್ತದೆ.'' ''ಮೋಡಗಳು ತಮ್ಮ ಗಣಿಸಿದ ಎತ್ತರದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ, ಇದನ್ನು ಮೇಲ್ಮೈ ಉಷ್ಣತೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿ ಮೋಡಗಳ ಮೇಲಿನ ಉಷ್ಣತೆಯನ್ನು ಅಳತೆ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ನಿರ್ಧರಿಸಬಹುದು.'' <ref name="ReferenceA">ಗೋಗಲ್ ಅರ್ಥ್:ವೆದರ್ ಲೇಯರ್, ಮಾಹಿತಿ ಕೊಂಡಿ -- ವೀಕ್ಷಣೆಯ ದಿನಾಂಕ: ೦೩ ಮಾರ್ಚ್ ೨೦೦೯ v೫.೦.೧೧೩೩೭.೧೯೬೮ (beta)</ref> * ರಾಡಾರ್ - ''ಇದು [[ದಿ ವೆದರ್‌ ಚ್ಯಾನಲ್‌ (ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ)|weather.com]] ಮತ್ತು ವೆದರ್ ಸರ್ವಿಸಸ್ ಇಂಟರ್ನ್ಯಾಷನಲ್‌ಗಳು ನೀಡಿದ [[ಹವಾಮಾನ ಪತ್ತೆ ಹಚ್ಚುವ ಸಾಧನ|ಹವಾಮಾನ ರಾಡಾರ್]] ದತ್ತಾಂಶವನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಪ್ರತೀ ೫–೬ ನಿಮಿಷಗಳಿಗೊಮ್ಮೆ ನವೀಕರಿಸಿ ಪ್ರದರ್ಶಿಸುತ್ತದೆ.'' <ref name="ReferenceA" /> * ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳು ಮತ್ತು ಮುನ್ಸೂಚನೆ - ''ಸ್ಥಳೀಯ ಉಷ್ಣತೆ ಮತ್ತು ಹವಾಮಾನ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುತ್ತದೆ.'' ''ಒಂದು ಸೂಚಕದ ಮೇಲೆ ಕ್ಲಿಕ್ ಮಾಡಿದಾಗ ಅದು weather.com ನೀಡಿದ ಸಂಪೂರ್ಣ ಸ್ಥಳೀಯ ಮುನ್ಸೂಚನೆಯನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುತ್ತದೆ'' <ref name="ReferenceA" /> * ಮಾಹಿತಿ - ''ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಕ್ಲಿಕ್ ಮಾಡಿದಾಗ ಬಳಕೆದಾರರು ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್ ಎಲ್ಲಿಂದ ಹವಾಮಾನದ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಪಡೆದಿರುತ್ತದೆಯೋ ಅಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನದನ್ನು ಓದಬಹುದಾಗಿದೆ.'' <ref name="ReferenceA" /> === ಕಲಾಕ್ರತಿಗಳ ಪ್ರದರ್ಶನಾ ಮಂದಿರ === * [[ಪ್ರಾಚೀನ ರೋಮ್‌|ಪ್ರಾಚೀನ ರೋಮ್]]:ನವೆಂಬರ್ ೧೨, ೨೦೦೮ರಲ್ಲಿ ಗೂಗಲ್‌ನಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡಿತು * [[ಡಿಸ್ಕವರಿ ನೆಟ್ವವರ್ಕ್|ಡಿಸ್ಕವರಿ ಅಂತರ್ಜಾಲ]]: [[ಡಿಸ್ಕವರಿ ಚಾನೆಲ್]] ''ಮೂಲಕ ಭೌಗೋಳಿಕ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ'' . * [[ಐರೋಪ್ಯ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಸಂಸ್ಥೆ|ಯುರೋಪಿಯನ್ ಸ್ಪೇಸ್ ಎಜೆನ್ಸಿ]]: ''ಇದು ಅರ್ಥ್‌ನಿಂದ ತೆಗೆದ ಅನೇಕ [[ಉಪಗ್ರಹ ಚಿತ್ರಗಳು|ಉಪಗ್ರಹ ಚಿತ್ರ]]ಗಳನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುತ್ತದೆ.'' * [[ಗಿಗಾಪ್ಯಾನ್|ಗಿಗ್ಯಾಪನ್]] ಫೋಟೊಗಳು: ''Googleನ ಗಿಗ್ಯಾಪೆನ್ ಯೋಜನೆಯ ಮೂಲಕ ತೆಗೆಯಲಾದ ಚಿತ್ರಗಳು.'' * [[ಗಿಗಾಪ್ಶಿಲ್|Gigapxl]] ಫೋಟೊಗಳು: ''Gigapxlಅನ್ನು ಬಳಸಿ ತೆಗೆದ ಚಿತ್ರಗಳು.'' * [[ಗೂಗಲ್ ಬುಕ್ ಸರ್ಚ್|ಗೂಗಲ್ ಪುಸ್ತಕ ಹುಡುಕಾಟ]]: ''ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್‌ನಲ್ಲಿ ಗೂಗಲ್ ಪುಸ್ತಕ ಹುಡುಕಾಟದ ಅಳವಡಿಕೆ.'' * [[ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್ ಸಮುದಾಯ|ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್ ಸಮೂದಾಯ]]: ''ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್ ಸಮೂದಾಯದಲ್ಲಿ ಸೇರ್ಪಡೆಯಾದ ಎಲ್ಲಾ ಕಡತಗಳ ಒಂದು ಪ್ರದರ್ಶನಾ ಪೆಟ್ಟಿಗೆ .'' * [[ಗೂಗಲ್ ವಾರ್ತೆ|ಗೂಗಲ್ ವಾರ್ತೆಗಳು]]: ''ಜಗತ್ತಿನಾದ್ಯಂತ ಲಬ್ಯವಿರುವ ವಾರ್ತಾ ಮೂಲಗಳಿಂದ ವೃತ್ತಾಂತ ಕಥೆಗಳನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ.'' * [[ನಾಸಾ]]: ''ಇದು ನಾಸಾದಿಂದ ಪಡೆದ ಅನೇಕ ಉಪಗ್ರಹ ಚಿತ್ರಗಳು, ಮೇಲ್ಹೊದಿಕೆಗಳು ಮತ್ತು ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯಗಳ ಸಂಗ್ರಹವಾಗಿದೆ.'' * [[ನ್ಯಾಷನಲ್ ಜಿಯೋಗ್ರಾಫಿಕ್‌|ನ್ಯಾಶನಲ್ ಜಿಯೋಗ್ರಾಫಿಕ್]] ನಿಯತಕಾಲಿಕೆ: ''ನ್ಯಾಶನಲ್ ಜಿಯೋಗ್ರಾಫಿಕ್ ನಿಯತಕಾಲಿಕೆಯಿಂದ ಹಲವಾರು ಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ'' * [[ನ್ಯೂ ಯಾರ್ಕ್‌ ಟೈಮ್ಸ್‌|ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್ ಟೈಮ್ಸ್]]: ಜನಪ್ರಿಯ [[ನ್ಯೂ ಯಾರ್ಕ್ ನಗರ|ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್ ಸಿಟಿ]] [[ವೃತ್ತ ಪತ್ರಿಕೆ|ವೃತ್ತಪತ್ರಿಕೆಯಿಂದ]] ''ಸಂಗ್ರಹಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ವೃತ್ತಾಂತ ಕಥೆಗಳು'' * ರಮ್ಸೆ ಐತಿಹಾಸಿಕ ನಕ್ಷೆಗಳು:''ಸುಮಾರು ೧೬೦೦ ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದಿನ ಐತಿಹಾಸಿಕ ನಕ್ಷೆಗಳ ಒಂದು ಸಂಗ್ರಹವನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ'' * ಪರ್ಯಟನೆ ಮತ್ತು [[ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ]] ** ಶೇಕಡಾ ೧೦೦ರಷ್ಟು ಶುದ್ಧ ನ್ಯೂಜಿಲೆಂಡ್ ** [[ಈಜಿಪ್ಟ್‌|ಈಜಿಪ್ಟ್]] ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ ** [[ಜಪಾನ್‌|ಜಪಾನ್]] ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ ** [[ಕ್ಯೋಟೊ|ಕ್ಯುಟೋ]] ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ ** [[ದಕ್ಷಿಣ ಆಫ್ರಿಕಾ]] ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ ** ಇಲ್ಲಿ ತಿರುಗಿ: ಪಟ್ಟಣ ದೃಶ್ಯ ನಿರ್ದೇಶನ ** [[ವಾಲ್ಟ್ ಡಿಸ್ನಿ ವರ್ಲ್ಡ್ ರೆಸಾರ್ಟ್]] * ಟ್ರಿಂಬಲ್ ಹೊರಾಂಗಣ ಪ್ರವಾಸಗಳು: '' ಇದು ದೃಶ್ಯಮುದ್ರಣವಿರುವ [[ಹೈಕಿಂಗ್ ಟ್ರೇಲ್ಸ್|ಪಾದಯಾತ್ರೆಗಳ ಮಾರ್ಗದರ್ಶಕ]]ಗಳ ಸಂಗ್ರಹವಾಗಿದೆ.'' * [[ಜ್ವಾಲಾಮುಖಿಗಳು|ಅಗ್ನಿಪರ್ವತಗಳು]] * Webcams.travel: ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಲಭ್ಯವಿರುವ [[ವೆಬ್‌ಕ್ಯಾಮ್|ವೆಬ್ ಕ್ಯಾಮ್‌ಗಳ]] ಒಂದು ಸಂಗ್ರಹ * [[ಯೂಟ್ಯೂಬ್‌|YouTube]]: ''ಯೂಟ್ಯೂಬ್‌ನಲ್ಲಿನ ಜನಪ್ರಿಯ ದೃಶ್ಯಗಳ ಒಂದು ಸಂಗ್ರಹ.'' === ಓಶನ್ === * ಸಾಗರವನ್ನು ಅನ್ವೇಷಿಸಿ * [[ನ್ಯಾಷನಲ್ ಜಿಯೋಗ್ರಾಫಿಕ್‌]] ** ಮ್ಯಾಗಜೀನ್ ಕ್ವಿಜ್ ** ಓಶಿಯನ್ ಅಟ್ಲಾಸ್ * [[ಬಿಬಿಸಿ]] ಅರ್ಥ್ * ಖುಸ್ಟಿಯಾ ಓಶಿಯನ್ ವರ್ಲ್ಡ್ * ಸಾಗರ ಕ್ರೀಡೆಗಳು ** ತೆರೆಯಾಟ ಪ್ರದೇಶಗಳು ** ದುಮುಕಾಟ ಪ್ರದೇಶಗಳು ** ಕೈಟ್ ಸರ್ಫಿಂಗ್ ಪ್ರದೇಶಗಳು * [[ಹಡಗುನಾಶ|ನೌಕಾಘಾತಗಳು]] * ಸಾಗರ ದಂಡಯಾತ್ರೆಗಳು * [[ಮರೀನ್ ರಕ್ಷಿತ ಕ್ಷೇತ್ರ|ಕಡಲಿನ ರಕ್ಷಿತ ಪ್ರದೇಶ]] [http://www.protectplanetocean.org http://www.protectplanetocean.org] * [[ARKive]]: ಅಪಾಯಕ್ಕೀಡುಮಾಡುವ ಸಾಗರ ತಳಿಗಳು * ಸಾಗರ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ * ಜೀವಿಗಳ ಜಾಡು ಹಿಡಿಯುವಿಕೆ * ಸಾಗರ ಜೀವಿಗಳ ಗಣತಿ * [[ಮೇರಿ ಥಾರ್ಪ್]] ಐತಿಹಾಸಿಕ ನಕಾಶೆ * ನೀರಿನೊಳಗಿನ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯಗಳು === ವಿಶ್ವ ಜಾಗೃತಿ === ಸೇವೆಗಳ ಸಂಗ್ರಹ ಜಾಗತಿಕ ಅರಿವು ಮೂಡಿಸುತ್ತಿದೆ. ಆ ಪದರವನ್ನು ಒದಗಿಸಿದ್ದು [[ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್‌ನ ಮೇರೆಯಾಚೆ|ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್ ಔಟ್‌ರೀಚ್]]. * [[ಅಪ್ಪಲ್‌ಚೈನ್ ಶಿಕರ|ಅಪ್ಪಾಲಾಚಿಯನ್]] ಮೌಂಟೆನ್‌ಟಾಪ್ ರಿಮೂವಲ್ * [[ARKive]]: [[ನಶಿಸಿಹೋಗುತ್ತಿರುವ ಜೀವಿ ಗುಂಪು|ಅಪಾಯದಂಚಿನಲ್ಲಿರುವ ಜೀವಿಗಳು]] * [[ಅರ್ಥ್‌ವಾಚ್]] ದಂಡಯಾತ್ರೆಗಳು * [[ನ್ಯಾಯಬೆಲೆ ವ್ಯಾಪಾರ ಪ್ರಮಾಣಿತ ಚಿನ್ಹೆ|ನ್ಯಾಯ ಬೆಲೆ ವ್ಯಾಪಾರ ಪ್ರಮಾಣಿತ]] * [[ಗ್ಲೋಬಲ್ ಹೆರಿಟೆಜ್ ಫಂಡ್|ಜಾಗತಿಕ ಪರಂಪರೆ ರಕ್ಷಣಾ ನಿಧಿ]] * [[ಗ್ರೀನ್‌ಪೀಸ್]] * [[ಜೇನ್ ಗೂಡಾಲ್|ಜೀನ್ ಗುಡಾಲ್]]'ನ [[ಗೋಂಬ್ ಸ್ಟೆಟ್, ನೈಜಿರಿಯಾ|ಗೊಂಬೆ]] [[ಚಿಂಪಾಂಜೀ|ಚಿಂಪಾಂಜಿ]] ಬ್ಲಾಗ್ * ದಿ ಅರ್ಥ್ ಪ್ರಾಮ್ ಅಬೋ ವಿತ್ ಗುಡ್‌ಪ್ಲಾನೆಟ್ * ಹಿರಿಯ ನಾಗರೀಕ: ಪ್ರತೀ ಮನುಷ್ಯನಿಗೂ ತನ್ನ ಹಕ್ಕುಗಳಿವೆ * [[ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆಯ ಅಭಿವೃದ್ದಿ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ|UNDP]]: ಮಿಲ್ಲೇನಿಯಮ್ ಡೆವೆಲೊಪ್‌ಮೆಂಟ್ ಗೋಲ್ಸ್ ಮಾನಿಟರ್ * [[ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆಯ ಪರಿಸರ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ|UNEP]]:ಅಟ್ಲಾಸ್ ಅಪ್ ಅವರ್ ಚೇಂಜಿಂಗ್ ಎನ್ವಿರಾನ್‌ಮೆಂಟ್ * [[ವಿಶ್ವ ಸಂಸ್ಥೆಯ ಮಕ್ಕಳ ನಿಧಿ|Unicef]]: ನೀರು ಮತ್ತು [[ನೈರ್ಮಲ್ಯ]] * [[ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್‌ನ ಹತ್ಯಾಕಾಂಡದ ಸ್ಮಾರಕ ಸಂಗ್ರಹಾಲಯ|USHMM]]: ಜಗತ್ತು ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗಿದೆ. * USHMM: [[ದಾರ್ಫುರ್‌|ದಾರ್‌ಪುರ್‌]]ನ ಮುಗ್ಗಟ್ಟು * [[WaterAid|ವಾಟರ್‌ಏಡ್]] * [[ವರ್ಲ್ಡ್ ವೈಡ್ ಫಂಡ್ ಫಾರ್ ನೇಚರ್|WWF]] ಸಂರಕ್ಷಣಾ ಯೋಜನೆಗಳು === ಆಸಕ್ತಿಯ ಸ್ಥಳಗಳು === ಹಲವಾರು ಸ್ಥಳೀಯ ಸೇವಾ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಿಂದ ಒದಗಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ವ್ಯಾವಹಾರಿಕ ಯಾದಿಯ ಒಂದು ಸಂಗ್ರಹ. * ಬಾರ್‌ಗಳು/[[ಕ್ಲಬ್ಸ್|ಕ್ಲಬ್‌ಗಳು]] * [[ಕಾಫಿ]] ಅಂಗಡಿಗಳು * [[ರೆಸ್ಟೊರೆಂಟ್|ಊಟ]] * [[ವಸತಿ ಗ್ರಹ|ವಸತಿ]] * [[ಬ್ಯಾಂಕು|ಬ್ಯಾಂಕ್‌]]ಗಳು/[[ಸ್ವಯಂಚಾಲಿತ ಹಣ ಪಾವತಿ ಯಂತ್ರ|ಎಟಿಎಂ‌ಗಳು]] * [[ಗ್ಯಾಸ್ ಸ್ಟೇಶನ್|ಗ್ಯಾಸ್ ಸ್ಟೇಶನ್‌ಗಳು]] * [[ಕಿರಾಣಿ ಅಂಗಡಿ|ಕಿರಾಣಿ ಅಂಗಡಿಗಳು]] * ಮುಖ್ಯ[[ಸಗಟು|ಸಗಟು ವ್ಯಾಪಾರ]] * ಸಿನೆಮಾ/[[DVD|ಡಿವಿಡಿ]] ಬಾಡಿಗೆಗೆ * [[ಔಷಧದ ಅಂಗಡಿ|ಔಷಧಿ ಅಂಗಡಿ]] * [[ಮಾರಾಟ ಮಳಿಗೆಗಳು|ವ್ಯಾಪಾರ ಮಳಿಗೆಗಳು]] * [[ಭೌಗೋಳಿಕ]] ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯಗಳು * [[ಗಾಲ್ಫ್‌]] * ಉದ್ಯಾನಗಳು ಮತ್ತು [[ಮನರಂಜನೆ]] ಸ್ಥಳಗಳು * [[ಕ್ರೀಡೆಗಳು|ಕ್ರೀಡೆಗಳ]] ಸ್ಥಳಗಳು * [[ಸ್ಕೀಯಿಂಗ್]] ([[ಸ್ವಿಸ್ ಆಲ್ಪ್ಸ್|ಸ್ವಿಸ್ ಪರ್ವತ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ]] ಮಾತ್ರ) * ಸಾರಿಗೆ ** [[ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣ|ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣಗಳು]] ** [[ರೈಲ್ವೆ|ರೈಲುಮಾರ್ಗ]] ** [[ತ್ವರಿತ ಪ್ರಯಾಣ|ಸುರಂಗಮಾರ್ಗ]] ** [[ಟ್ರಾಂ|ಟ್ರ್ಯಾಮ್]] ** [[ಬಸ್ಸು|ಬಸ್]] ** [[ಹಾಯ್ಗಡ|ಫೆರ್ರಿ]] ** ಪರ್ವತ ರೈಲು * [[ಪ್ರವಾಸಿ|ಪ್ರವಾಸೀ]] ಸ್ಥಳಗಳು * ಅಗ್ನಿಶಾಮಕ ಕೇಂದ್ರಗಳು * [[ಆಸ್ಪತ್ರೆಗಳು]] * [[ಶಾಲೆಗಳು]] * [[ಪೂಜೆ|ಪ್ರಾರ್ಥನಾ]] ಸ್ಥಳಗಳು ** [[ಚರ್ಚುಗಳು]] ** [[ಮಸೀದಿಗಳು]] ** [[ಸಿನೆಗಾಗ್]] ** [[ದೇವಸ್ಥಾನಗಳು|ದೇವಾಲಯಗಳು]] ** ಇತರೆ ಪೂಜಾ ಸ್ಥಳಗಳು ** [[ಸಮಾಧಿಗಳು|ಸ್ಮಶಾನಗಳು]] === ಸ್ಕೈ ಸ್ತರಗಳು === [[ಗೂಗಲ್ ಸ್ಕೈ|ಗೂಗಲ್ ಸ್ಕೈ‌]]ಗಾಗಿ ಸ್ಥರಗಳು. * '''ಗಗನಕ್ಕೆ ಸ್ವಾಗತ''' : ಆಕಾಶ ಮಾರ್ಗಕ್ಕೆ ಒಂದು ಪೀಠಿಕೆ. * '''ಪ್ರಚಲಿತ ಆಕಾಶ ಪ್ರಸಂಗಗಳು''' ** '''ಅರ್ಥ & ಸ್ಕೈ ಪೊಡ್‌ಕ್ಯಾಸ್ಟ್‌ಗಳು''' ** '''ಹಬಲ್‌ಕಾಸ್ಟ್''' ** [[ಟೆಕ್ಸಾಸ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ|ಟೆಕ್ಸಾಸ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ]] '''ಸ್ಟಾರ್‌ಡೇಟ್''' ** '''VOEventNET''' * '''ನಮ್ಮ ಸೌರ ವ್ಯವಸ್ಥೆ''' : ಸ್ಥಳಗಳು, [[ಕಕ್ಷೆಗಳು]] ಮತ್ತು [[ಸೌರವ್ಯೂಹ|ಸೌರವ್ಯವಸ್ಥೆಯ]] ಬಗೆಗಿನ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ * '''ಹಿಂಭಾಗದ [[ಖಗೋಳಶಾಸ್ತ್ರ|ಖಗೋಳ ವಿಜ್ಞಾನ]]''' : ಒಂದು ಹಿಂಭಾಗದ [[ದೂರದರ್ಶಕ|ದೂರದರ್ಶಕದ]] ಮೂಲಕ ಕಾಣುವ [[ನಕ್ಷತ್ರಪುಂಜಗಳು]] ಮತ್ತು ಇತರ ವ್ಯೋಮ ಚಿತ್ರಣದ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನ ತೋರಿಸುತ್ತದೆ. * '''ಲಾಕ್ಷಣಿಕ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ನಿರೀಕ್ಷಣಾಲಯಗಳು''' ** '''[[Hubble|ಹಬಲ್]] ಪ್ರದರ್ಶನ ಪೆಟ್ಟಿಗೆ''' ** '''[[spitzer|ಸ್ಪಿಟ್ಜರ್]] [[ಇನ್ಫ್ರಾರೆಡ್|ಇನ್‌ಫ್ರಾ‌ರೆಡ್]] ಪ್ರದರ್ಶನ ಪೆಟ್ಟಿಗೆ''' ** '''[[GALEX]] [[ಅಲ್ಟ್ರಾವಯೋಲೆಟ್|ನೇರಳಾತೀತ]] ಪ್ರದರ್ಶನ ಪೆಟ್ಟಿಗೆ''' ** '''[[ಚಂದ್ರ]] [[ಕ್ಷ ‌-ಕಿರಣ|ಕ್ಷ-ಕಿರಣ]] ಪ್ರದರ್ಶನ ಪೆಟ್ಟಿಗೆ''' ** '''[[WMAP]] [[ಮೈಕ್ರೋತರಂಗ|ಮೈಕ್ರೋ ತರಂಗ]] ಪ್ರದರ್ಶನ ಪೆಟ್ಟಿಗೆ''' ** '''[[IRAS]] ಇನ್‌ಫ್ರಾ‌ರೆಡ್ ಸ್ಕೈ''' * '''ಶಿಕ್ಷಣ ಕೇಂದ್ರ''' ** '''[[ಸೆಲೆಸ್ಟ್ರೋನ್]] ಸ್ಕೈಸ್ಕೋಟ್ [[ಸೌಂಡ್|ಧ್ವನಿ]]''' ** '''[[ವಾಸ್ತವ|ವಾಸ್ತವಿಕ]] [[ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ]]''' ** [[ನಕ್ಷ್ತ್ರತ್ರ ಸಮೂಹಗಳು|ನಕ್ಷತ್ರ ಸಮೂಹಗಳಿಗಾಗಿ]] '''ಬಳಕೆದಾರರ ನಿರ್ದೇಶನ''' ** '''ಒಂದು ನಕ್ಷತ್ರದ ಜೀವಿತಾವಧಿ''' * '''ಐತಿಹಾಸಿಕ ಆಕಾಶ ನಕ್ಷೆಗಳು''' ** '''ರಮ್‌ಸಿ ನಕ್ಷತ್ರ ನಕ್ಷೆಗಳು''' ** '''ಹೆವೆಲಿಯಸ್ ನಕ್ಷತ್ರ ಪುಂಜಗಳು''' * '''Sky ಸಮುದಾಯ''' : [[ಗುಗಲ್ ಅರ್ಥ್ ಸಮುದಾಯ|ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್ ಸಮೂದಾಯ]]ದ ಸ್ಕೈ [[ಅಂತರ್ಜಾಲ ಚರ್ಚಾವೇದಿಕೆ|ಫೋರಮ್‌]]ನಲ್ಲಿ [[KML]] ಫೈಲುಗಳನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸಲಾಗಿದೆ. === ಮಂಗಳ ಗ್ರಹದ ಸ್ಥರಗಳು === * ವಿಶಿಷ್ಟ ಉಪಗ್ರಹ ಚಿತ್ರಗಳು * ಸ್ಥಳದ ಹೆಸರುಗಳು * ಜಾಗತಿಕ ನಕ್ಷೆ * ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ನಕ್ಷಾ ಚಿತ್ರಗಳು * ಮಂಗಳ ಗ್ರಹದ ಚಿತ್ರಶಾಲೆ ** ರೋವರ್ಸ್ ಮತ್ತು ಲ್ಯಾಂಡರ್ಸ್ ** ಮಂಗಳ ಗ್ರಹಕ್ಕೆ ಪ್ರವಾಸಿ ನಿರ್ದೇಶನಗಳು == ವಿವರಗಳಿಗಾಗಿ ನೋಡಿ == * [[ಗೂಗಲ್ ಸ್ಟ್ರೀಟ್ ವ್ಯೂ]] * [[ಭುವನ್]] * [[ಸಾಹಸೋದ್ದಿಮೆಗಾಗಿ ಬಿಂಗ್ ನಕ್ಷೆಗಳು|ಸಾಹಸೋದ್ಯಮಕ್ಕಾಗಿ Bing ನಕ್ಷೆಗಳು]] (ಮೊದಲು [[ಮೈಕ್ರೋಸಾಪ್ಟ್ ವರ್ಚುವಲ್ ಅರ್ಥ್|ಮೈಕ್ರೊಸಾಪ್ಟ್ ವರ್ಚುವಲ್ ಅರ್ಥ್]]) ಉದ್ಯಮಗಳಿಗಾಗಿ Bing Maps (ಮೊದಲು Microsoft Virtual Earth ಎಂಬ ಹೆಸರಿತ್ತು) * [[ವೆಬ್ ಮ್ಯಾಪಿಂಗ್]] * [[ಜಿಯೊವೆಬ್|Geoweb]] * [[Orthophotomap]] * [[ಒರೆಕಲ್ ಸ್ಪೆಷಲ್|Oracle Spatial]] <ref>{{Cite web |url=http://www.directionsmag.com/article.php?article_id=2130 |title=ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್/SketchUp ಮತ್ತು Oracle Spatial |access-date=2009-11-18 |archive-date=2009-09-09 |archive-url=https://web.archive.org/web/20090909074846/http://www.directionsmag.com/article.php?article_id=2130 |url-status=dead }}</ref> === ಚಿತ್ರ ಒದಗಿಸುವವರು === * [[DigitalGlobe]] — ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್‌ಗೆ [[ಹೈ ರೆಸೊಲ್ಯೂಷನ್|ಅತಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ದೃಶ್ಯಸಾಂದ್ರತೆ]]ಯಿರುವ ಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ನೀಡುವವರು * [[EarthSat]] * [[GeoEye#Satellites|GeoEye-1]] (ORBVIEW-೩ ಯ ನಂತರದ್ದು) * [[GlobeXplorer]] * [[IKONOS]] (ORBVIEW-೨ ನಂತರದ್ದಾಗಿದೆ) * [[ಪಿಕ್ಟೊಮೆಟ್ರಿ|ಪಿಕ್ಟೋಮೆಟ್ರಿ]] * [[ಸ್ಪಾಟ್ ಇಮೇಜ್]] * [[TerraLook]] * [[ViewGL]] - ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್‌ಗಾಗಿ ಆಕಾಶದಿಂದ ತೆಗೆದ ನವೀಕೃತ ಚಿತ್ರ * [[CNES]] == ಆಕರಗಳು == {{reflist|2}} == ಹೊರಗಿನ ಕೊಂಡಿಗಳು == === ಔದ್ಯೋಗಿಕ ಮತ್ತು ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ತಾಣಗಳು === * {{Official|http://earth.google.com/}} * [http://google-latlong.blogspot.com Google LatLong] - ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್ ಮತ್ತು ನಕ್ಷಾ ತಂಡದಿಂದ ಮಾಹಿತಿಗಳು ಮತ್ತು ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳು === ಅನಧಿಕೃತ ಮಾರ್ಗದರ್ಶಿ ಮತ್ತು ಸೂಚನೆಗಳು === * [http://www.googlesearth.com/ ಗೂಗಲ್‌ನ ಅರ್ಥ್] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100713145341/http://www.googlesearth.com/ |date=2010-07-13 }}:ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್‌ನ ಬಳಕೇದಾರರಿಗಾಗಿ ಸೂಚನೆಗಳು ಮತ್ತು ಒಳನೋಟ * [http://www.gearthblog.com/ ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್ ಬ್ಲಾಗ್]: ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್‌ನ ಮಾಹಿತಿಗಳು ಮತ್ತು ನವೀಕರಣಗಳು * [http://googlesightseeing.com/ ಗೂಗಲ್ ಕ್ಷೇತ್ರವೀಕ್ಷಣೆ] - ಕುತೂಹಲಕಾರಿ ಮತ್ತು ಅಸಾಮಾನ್ಯ ವೀಕ್ಷಣೆಗಾಗಿ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನ * [http://www.ogleearth.com/ ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್] - ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್ ವಾರ್ತೆಗಳ ತಾಣ ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್‌ನ ಆವಿಶ್ಕಾರಿ ಬಳಕೆಗಳು ಮತ್ತು ರಾಜಕೀಯ ತೊಡಕುಗಳ ನಕ್ಷೆಯನ್ನು ತಯಾರಿಸುತ್ತದೆ. * [http://www.jogtheweb.com/play/vWtFwfVndYCs ಶಿಕ್ಷಣದಲ್ಲಿ ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100129010241/http://www.jogtheweb.com/play/vWtFwfVndYCs |date=2010-01-29 }} - ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು, ಶಿಕ್ಷಕರು ಮತ್ತು ಎಲ್ಲರಿಗೋಸ್ಕರ ಒಬ್ಬ ಶಿಕ್ಷಕನಿಂದ ಒಂದು ಮಾರ್ಗದರ್ಶನ ಪ್ರವಾಸ. === ಸ್ಥಳಗುರುತುಗಳು ಮತ್ತು ಮೇಲ್ಪದರಗಳು === * [http://www.nkeconwatch.com/north-korea-uncovered-google-earth/ ನಾರ್ಥ್ ಕೋರಿಯಾ ಅನ್‌ಕವರ್ಡ್] -ನಾರ್ಥ್‌ ಕೋರಿಯಾದ ಆರ್ಥಿಕ, ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ, ರಾಜಕೀಯ ಮತ್ತು ಮಿಲಿಟರಿ ಮೂಲಸೌಲಭ್ಯಗಳ ಕುರಿತಾಗಿ ಸವಿಸ್ತಾರವಾದ ನಕ್ಷ್ಯೆಯನ್ನು ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್‌ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟಿಸಿದ ಕುರಿತು [http://online.wsj.com/article/SB124295017403345489.html/ ವಾಲ್‌ಸ್ಟ್ರೀಟ್ ಜರ್ನಲ್ ನುಡಿಚಿತ್ರವನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸಿತ್ತು]. * [http://www.gearthhacks.com/ ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್ ಭಿನ್ನತೆಗಳು] - ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್‌ನೊಂದಿಗಿನ ಬಳಕೆಯ ೨೫,೦೦೦ಕ್ಕೂ ಅಧಿಕ ಕಡತಗಳ ಒಂದು ಸಂಗ್ರಹ * [http://www.kcl.ac.uk/geodata ಕಿಂಗ್ಸ್ ಕಾಲೇಜ್ ಲಂಡನ್‌ನ KML ಮೂಲ ಮಾಹಿತಿಗಳ ಸಂಗ್ರಹ] * [http://hubblesite.org/explore_astronomy/gsky/ ಸ್ಕೈ ವೆಬ್‌ಸೈಟ್‌ಗೆ STScI ನ ಸಮುದಾಯದ ಕೊಡುಗೆಗಳು] * [http://www.googleearthanomalies.com ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್ ವೈಪರೀತ್ಯಗಳು]-ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್‌ನ ಸಹಾಯದಿಂದ, ಉಪಗ್ರಹದಿಂದ ತೆಗೆದ ದಾಖಲೆಗಳ ಚಿತ್ರಣ, ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ವೈಪರೀತ್ಯದ ಜಾಗಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಂತೆ ದಿನ್ನೆಯ ಜಾಗಗಳು ಮತ್ತು ವಿವರಿಸಲಾಗದ ವೃತ್ತಾಕಾರದ ಲಕ್ಷಣಗಳ ಚಿತ್ರಣ. === ಉಪಕರಣಗಳು === * [http://docs.codehaus.org/display/GEOSDOC/Google+Earth ಜಿಯೋಸರ್ವರ್] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080302205855/http://docs.codehaus.org/display/GEOSDOC/Google+Earth |date=2008-03-02 }} - ಇದು ನೆಟ್‌ವರ್ಕ್ ಲಿಂಕ್‌ಗಳು, ಸೂಪರ್‌ಓವರ್‌ಲೇಸ್, ಸಮಯ ಮತ್ತು ರೂಢಿಯ ಪಾಪ್-ಅಪ್‌ಗಳನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸಲು Shapefiles, ArcSDE, Oracle, PostGIS, MySQL, GeoTiff, ArcGrid, ನಿಂದ KML ಗಳನ್ನು ರಚಿಸಲು ಬಳಸುವ ಸರ್ವರ್ ಆಗಿದೆ. * [http://www.gpsvisualizer.com/map?form=googleearth GPSVisualizer] - ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್‌ನಲ್ಲಿನ ಬಳಕೆಗಾಗಿ GPS ದತ್ತಾಂಶವನ್ನು ಪರಿವರ್ತಿಸುತ್ತದೆ. * [http://googleearthtoolbox.googlecode.com GoogleEarthToolbox]{{Dead link|date=ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} - KML ನ್ನು ನೀಡುವ Matlab & Octave ಕಾರ್ಯಗಳು. * [http://geolyzer.dirkoester.de/eng ಜಿಯೊಲೈಜರ್] - ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್‌ಗಾಗಿ ಸಾಪ್ಟ್‌ವೇರ್ ಮೂಲದ ಬಳಕೆದಾಯಕ ಪ್ರಯೋಗಾಲಯ {{Navbox |name = ಗೂಗಲ್ ಸೇವೆಗಳು |title = [[File:Google "G" logo.svg|20px]] ಗೂಗಲ್ ಸೇವೆಗಳು | titlestyle = background:#ccf; | style = width:100%;border:1px solid #ccd2d9; | groupstyle = background:#ddf;width:10%; |image = [[File:GoogleLogoSept12015.png|75px]] |above = |list1 = [[ಗೂಗಲ್ ಭಾಷಾಂತರ]] • [[ಗೂಗಲ್ ನಕ್ಷೆಗಳು]] • ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್ • [[ಗೂಗಲ್ ಕ್ರೋಮ್|ಕ್ರೋಮ್ ಕಾರ್ಯಾಚರಣಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆ]] • [[ಗೂಗಲ್ ನೆಕ್ಸಸ್]] • [[ಗೂಗಲ್ ಹೆಲ್ತ್]] • [[ಗೂಗಲ್ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಗಳು|ಗೂಗಲ್ ಅನಲಿಟಿಕ್ಸ್]]• [[ಗೂಗಲ್ ಪ್ಲೇ]]• [[ಗೂಗಲ್ ಡೂಡಲ್]]•[[ಗೂಗಲ್ ರೀಡರ್]]• [[ಗೂಗಲ್‌ ಕ್ರೋಮ್‌ ಬ್ರೌಸರ್]]• [[ಗೂಗಲ್ ಆಡ್ಸೆನ್ಸ್|ಗೂಗಲ್ ಆಡ್‍ಸೆನ್ಸ್]]• [[ಗೂಗಲ್ ನ್ಯೂಸ್]]• [[ಗೂಗಲ್ ಗ್ಲಾಸ್]]• [[ಗೂಗಲ್ ಡ್ರೈವ್]]• [[ಗೂಗಲ್ ಆಡ್ ವರ್ಡ್ಸ್(adwords)]]• [[ಗೂಗಲ್‌ ವೆಬ್‌ ಟೂಲ್‌ಕಿಟ್‌ (Google Web Toolkit)]]• [[ಆಂಡ್ರಾಯ್ಡ್ (ಆಪರೇಟಿಂಗ್ ಸಿಸ್ಟಂ)]]•[[ಪಿಕಾಸಾ]] •[[ಜೀಮೇಲ್ ]]•[[ತೇಝ್ (ಕಿರುತಂತ್ರಾಶ)|ಗೂಗಲ್ ಪೇ ]] }} {{Google Inc.|corporate=no}} {{Earth}} [[ವರ್ಗ:ಗೂಗಲ್ ಅರ್ಥ್]] [[ವರ್ಗ:ನೈಜ ಗೋಳಗಳು]] [[ವರ್ಗ:Linux ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್]] [[ವರ್ಗ:Mac OS X ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್]] [[ವರ್ಗ:Windows ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್]] [[ವರ್ಗ:IPhone OS ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್]] [[ವರ್ಗ:ಕೀಹೋಲ್ ಮಾರ್ಕಪ್ ಭಾಷೆಗಳು]] [[ವರ್ಗ:2005 ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್]] [[ವರ್ಗ:2006 ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್]] [[ವರ್ಗ:ದೂರ ಗ್ರಹಿಸುವಿಕೆ]] [[ವರ್ಗ:ವಾಸ್ತವಿಕ ನೈಜತೆ]] c40b3bd9c2qgv92eunimml9oc5squ7s 0 22194 1224281 1202317 2024-04-26T04:09:20Z InternetArchiveBot 69876 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{Citation style|date=September 2009}} {{Unreliable sources|date=August 2009}} [[ಚಿತ್ರ:Ijazah3.jpg|thumb|right|ಅರೇಬಿಕ್‌ನಲ್ಲಿ ಬರೆದಿರುವ,ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಫಿಯ ಪರಿಣತಿ ಕುರಿತ ಪ್ರಮಾಣಪತ್ರ ಇಜಾಝಾ,1206 AH/1791 AD]] '''ಕೈ ಬರಹದ ಸುಂದರ ಶೈಲಿ(ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಫಿ)(ಅಲಂಕಾರ ಲಿಪಿ)''' ([[ಗ್ರೀಕ್‌]]ನಲ್ಲಿ ''{{polytonic|κάλλος}}'' ''ಕ್ಯಾಲ್ಲೋಸ್'' "ಸೌಂದರ್ಯ" + ''{{polytonic|γραφή}}'' ''ಗ್ರಾಫೆ'' "ಬರಹ") [[ದೃಶ್ಯಕಲೆ]]ಯ ಒಂದು ವಿಧ. ಇದನ್ನು ಹಲವು ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಬರವಣಿಗೆಯ ಕಲೆ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.(ಉಲ್ಲೇಖ:ಮೆಡಿಯವಿಲ್ಲಾ 1996: 17). ಅಭಿವ್ಯಕ್ತ,ಸಾಮರಸ್ಯ ಮತ್ತು ಕೌಶಲ್ಯಪೂರ್ಣ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಚಿಹ್ನೆಗಳಿಗೆ ಭಾವ ರೂಪ ನೀಡುವ ಕಲೆಯೇ ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಫಿ, ಎಂಬುದು ಸಮಕಾಲೀನ ವ್ಯಾಖ್ಯೆ.(ಮೆಡಿಯವಿಲ್ಲಾ 1996: 18)ಬರೆಯುವ ಕಲೆಯ ಕಥಾರೂಪವು; ತಾಂತ್ರಿಕ ಪರಿಣತಿ, ಸಂವಹನ ವೇಗ ಮತ್ತು ವ್ಯಕ್ತಿ, ಕಾಲ ಮತ್ತು ಸ್ಥಳದ ಭೌತಿಕ ಮಿತಿಗಳಲ್ಲಿ ರೂಪಿಸಿದ ಒಂದು ಸೌಂದರ್ಯ ವಿಕಾಸವಾಗಿದೆ.(ಡಿರಿಂಜರ್ 1968: 4410). ಬರವಣಿಗೆಯ ಶೈಲಿಯನ್ನು ಲಿಪಿ,ಕೈಬರಹ ಅಥವಾ ವರ್ಣಮಾಲೆ ಎಂದು ಬಣ್ಣಿಸಲಾಗಿದೆ.(ಫ್ರೇಸರ್ ಮತ್ತು ವಿಯಾಟ್‌ಕೋವ್‌ಸ್ಕಿ 2006; ಜಾನ್‌ಸ್ಟನ್ 1909: ಪ್ಲೇಟ್ 6). ಆಧುನಿಕ ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಫಿಯು ಕ್ರಿಯಾಶೀಲ ಕೈಬರಹದ ಕೆತ್ತನೆ, ವಿನ್ಯಾಸ ಮತ್ತು ಲಲಿತ ಕಲೆಯವರೆಗಿನ ವ್ಯಾಪ್ತಿಹೊಂದಿದೆ. ಕೈಬರಹದ ಗುರುತುಗಳ ಅಮ‌ೂರ್ತ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿಯು ಅಕ್ಷರಗಳ ಸ್ಫುಟತೆಯನ್ನು ಮೀರಬಹುದು ಅಥವಾ ಮೀರದಿರಬಹುದು(ಮೆಡಿಯವಿಲ್ಲ 1996) ಅಂದದ ಬರಹಗಾರ ಇವೆಲ್ಲವನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಿದರೂ ಕೂಡ, ಉತ್ಕೃಷ್ಟ ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಫಿಯು [[ಮುದ್ರಣಕಲೆ]] ಮತ್ತು ಅಸಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಕೈಬರಹಕ್ಕಿಂತ ಭಿನ್ನವಾಗಿದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಅಕ್ಷರಗಳು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಶಿಸ್ತಿಗೆ ಒಳಪಟ್ಟರೂ ಸುಲಲಿತ ಮತ್ತು ಸುಗಮವಾಗಿ ಬರಹದ ಶೈಲಿಗೆ ಒಳಪಡುತ್ತವೆ.ಬರೆಯುವ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಸುಧಾರಣೆ ಕಂಡು ರೂಪಾಂತರ ಹೊಂದುತ್ತವೆ. (ಪಾಟ್ 2006 ಮತ್ತು 2005;ಜ್ಯಾಪ್ 2007 ಮತ್ತು 2006)[[ವಿವಾಹ]] ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದ ಆಹ್ವಾನ ಪತ್ರಿಕೆಗಳಲ್ಲಿನ, [[ಫಾಂಟ್]],(ಅಕ್ಷರ) ವಿನ್ಯಾಸ/ ಮುದ್ರಣ ಕಲೆ,ಮ‌ೂಲ ಕೈಬರಹದ [[ಲೋಗೊ]],(ಚಿನ್ಹೆ) ವಿನ್ಯಾಸ, [[ಧಾರ್ಮಿಕ ಕಲೆ]], ಘೋಷಣೆಗಳ ಪ್ರಕಟಣೆಗಳು, [[ಗ್ರಾಫಿಕ್ ಕಲೆ ವಿನ್ಯಾಸಗಳು]], ಅಧಿಕೃತ ಬರಹಗಾರಿಕೆಯ ಕಲೆ, ಶಿಲಾ [[ಕೆತ್ತನೆ]]ಗಳು ಮತ್ತು ಸ್ಮಾರಕ [[ದಾಖಲೆ]]ಗಳ ರೂಪಗಳಲ್ಲಿ ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಫಿಯು ಪ್ರವರ್ಧಮಾನಕ್ಕೆ ಬರುತ್ತಿದೆ. [[ಪ್ರಚಾರ]],ಚಲನಚಿತ್ರ ಮತ್ತು ಟೆಲಿವಿಷನ್‌ನಲ್ಲಿನ ಚಲಿಸುವ ದೃಶ್ಯಾವಳಿ,[[ಸಾಕ್ಷ್ಯ]]ಗಳ ದಾಖಲೆ, ಜನನ ಮತ್ತು [[ಮರಣ ಪ್ರಮಾಣಪತ್ರ]], [[ನಕ್ಷೆ]] ಮತ್ತಿತರ ಬರವಣಿಗೆಗಳಿಗಾಗಿ ಕೂಡ ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಫಿಯನ್ನು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ.(ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಗಮನಿಸಿ, ಅಕ್ಷರ ಕಲೆಗಳ ಪರಾಮರ್ಶೆ;ಪ್ರಾಪ್ಶೆ 2005;ಗೆಡ್ಡೆಸ್ ಮತ್ತು ಡಿಯಾನ್ 2004) == ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯ ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಫಿ == {{Main|Western calligraphy}} [[ಚಿತ್ರ:Westerncalligraphy.jpg|thumb|right|ಡೆನಿಸ್ ಬ್ರೌನ್ ಅವರಿಂದ ಆಧುನಿಕ ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯ ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಫಿ]] === ಐತಿಹಾಸಿಕ ಬೆಳವಣಿಗೆ === ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯ ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಫಿಯನ್ನು [[ರೋಮನ್ ವರ್ಣಮಾಲೆ]] ಬಳಕೆಯಿಂದ ಗುರುತಿಸಬಹುದು. ಅದು [[ಫೀನಿಸಿಯನ್]], [[ಗ್ರೀಕ್]] ಮತ್ತು ಎಟ್ರುಸ್ಕಾನ್ ಅಕ್ಷರ ಮಾಲೆ(/0)ಗಳ ಸ್ಫೂರ್ತಿಯಿಂದ ವಿಕಾಸಗೊಂಡಿದೆ. ಪ್ರಥಮ [[ರೋಮನ್ ವರ್ಣಮಾಲೆ]]ಯು ರೋಮ್‌ನಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು 600 BC ಯಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡಿತು. ಮೊದಲ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಕಲ್ಲಿನ ಕೆತ್ತನೆಯ [[ರೋಮನ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯಶಾಹಿಯ ದೊಡ್ಡಕ್ಷರ]], ಗೋಡೆಗಳ ಮೇಲೆ ಚಿತ್ರಿಸಲಾದ [[ವಕ್ರವಾದ ದೊಡ್ಡಕ್ಷರಗಳು]] ಮತ್ತು ದಿನನಿತ್ಯದ ಬಳಕೆಗೆ [[ರೋಮನ್ ಕೂಡುಬರಹ,]] ಕೈ ಬರಹಗಳ ಮಾದರಿಗಳಾಗಿ ವಿಕಾಸಗೊಂಡವು. ಎರಡು ಮತ್ತು ಮ‌ೂರನೇ ಶತಮಾನಗಳಲ್ಲಿ [[ಅನ್ಸಿಯಲ್]](ಗುಂಡಗಿರುವ ದೊಡ್ಡಕ್ಷರದ ಶೈಲಿ) ಅಕ್ಷರ ಶೈಲಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೊಂಡಿತು. ಬರವಣಿಗೆ ಪದ್ಧತಿ ಧಾರ್ಮಿಕ ಕೇಂದ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಬಳಕೆಗೆ ಬಂದ ನಂತರ,ಅನ್ಸಿಯಲ್ ಬರಹವು ಬೈಬಲ್ ಮತ್ತಿತರ ಧಾರ್ಮಿಕ ಗ್ರಂಥಗಳ ಮರುಪ್ರತಿ ಸಿದ್ದಗೊಳಿಸಲು ಸೂಕ್ತವೆನಿಸಿತು. ರೋಮನ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ ಪತನಗೊಂಡು ಯುರೋಪ್ ಕರಾಳ ಯುಗಕ್ಕೆ ಪ್ರವೇಶಿಸಿದ ನಂತರ, ನಾಲ್ಕು ಮತ್ತು ಐದನೇ ಶತಮಾನಗಳಲ್ಲಿ ಧಾರ್ಮಿಕ ಕೇಂದ್ರಗಳು ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಫಿಯ ಪರಂಪರೆ ಮತ್ತು ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳನ್ನು ಸಂರಕ್ಷಿಸಿದವು.<ref>V. ಸಬಾರ್ಡ್, V. ಜೀನ್‌ಸ್ಲೆ, L. ರೆಬಾನಾ, ''ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಫಿ ಲ್ಯಾಟೈನ್, ಇನಿಷಿಯೇಷನ್'' , ಇಡಿ. ಫ್ಲೂರಸ್, ಪ್ಯಾರಿಸ್,೭ ಎಡಿಷನ್,೨೦೦೪, ಪೇಜಸ್ 8 ಟು 11.</ref> ರೋಮನ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಉತ್ಕರ್ಷ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ, ಅದರ ಪ್ರಭಾವ ಗ್ರೇಟ್ ಬ್ರಿಟನ್‌ವರೆಗೂ ತಲುಪಿತು. ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ ಪತನಗೊಂಡರೂ, ಅದರ ಸಾಹಿತ್ಯಕ ಪ್ರಭಾವ ಉಳಿಯಿತು. [[ಅರೆ-ಅನ್ಸಿಯಲ್‌]]ನಿಂದ ಐರಿಷ್ ಅರೆ-ಅನ್ಸಿಯಲ್ ಮತ್ತು ಸಣ್ಣ ಆಂಗ್ಲೋ-ಸಾಕ್ಷನ್ ಅಕ್ಷರಗಳ ಉದಯವಾಯಿತು. ಆಯಾ ಪ್ರದೇಶದ ಮುಖ್ಯ ಧಾರ್ಮಿಕ ಕೇಂದ್ರದ ಅನುಯಾಯಿಯಾದ ಪ್ರತಿ ಪ್ರದೇಶ ಅದರದೇ ಆದ ಅಕ್ಷರ ಗುಣಮಟ್ಟವನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿತು.(ಅವು [[ಮೆರೋವಿಂಗಿಯನ್]] , ಲಾವೊನ್ , [[ಲುಕ್ಸೆಲ್]] , [[ವಿಸಿಗೊಥಿಕ್]] , [[ಬೆನೆವೆಂಟಾನ್ ಲಿಪಿಗಳು]])ಅವೆಲ್ಲ ಬಹುತೇಕ ಕೂಡುಬರಹವಾಗಿದ್ದು, ಓದುವುದು ಕಷ್ಟಕರವಾಗಿತ್ತು.ಪ್ರವರ್ಧಮಾನದಲ್ಲಿದ್ದ ಕಾರೊಲಿಂಗಿಯನ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ ಹೊಸ ಪ್ರಮಾಣೀಕೃತ ಲಿಪಿಯ ರಚನೆಗೆ ಉತ್ತೇಜಿಸಿತು. 8ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ [[ಕಾರ್ಬಿ ಅಬೆ]] ಮತ್ತು [[ಬಿಯವಾಯಿಸ್]] ಸೇರಿದಂತೆ ಅನೇಕ ಪ್ರಖ್ಯಾತ ಧಾರ್ಮಿಕ ಕೇಂದ್ರಗಳು ಇದನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿದ್ದವು. [[ಸೇಂಟ್]] [[ಮಾರ್ಟಿನ್ ಆಫ್ ಟೂರ್ಸ್]] ಲಿಪಿಯನ್ನು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಇಂಪೀರಿಯಲ್(ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯಶಾಹಿ ರಾಜಪ್ರಭುತ್ವದ) ಗುಣಮಟ್ಟದ ಲಿಪಿಯನ್ನಾಗಿ ಸ್ವೀಕರಿಸಿ, [[ಕಾರೊಲಿಂಗಿಯನ್ ಲಿಪಿ]] (ಅಥವಾ "ದಿ ಕಾರೋಲೈನ್")ಎಂದು ಹೆಸರಿಸಲಾಯಿತು. ಪ್ರಭಾವಶಾಲಿ ಕಾರೊಲಿಂಗಿಯನ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದಿಂದ, ಈ ಗುಣಮಟ್ಟದ ಲಿಪಿ ನೆರೆಯ ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಕೂಡ ಬಳಕೆಗೆ ಬಂತು.11ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ, ಕಾರೊಲಿನ್ [[ಗೊಥಿಕ್ ಲಿಪಿ]]ಯಾಗಿ ವಿಕಾಸಗೊಂಡಿತು. ಇದು ಹೆಚ್ಚು ಒತ್ತಾದ ಅಕ್ಷರಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ್ದು, ಪುಟದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಪಠ್ಯ-ಗದ್ಯ ಸೇರಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಯಿತು.<ref>ಪ್ಯಾಟ್ರಿಸಿಯ ಲೊವೆಟ್ ''ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಫಿ ಅಂಡ್ ಇಲ್ಯುಮಿನೇಷನ್'' ಅಬ್ರಾಮ್ಸ್ 2000, p.72</ref> [ಪೂರ್ವ ಜರ್ಮನಿಯ ಪುರಾತನ ಗೊಥಿಕ್ ಜನಾಂಗದ ಈ ಭಾಷೆ ಗೊಥಿಕ್ ಬೈಬಲ್ ರಚನೆಯಲ್ಲಿ ಸಹಕಾರಿಯಾಯಿತು]. ಗೊಥಿಕ್ ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಫಿ ಶೈಲಿ ಉತ್ತರ ಯುರೋಪ್‌ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಬಲ್ಯ ಪಡೆಯಿತು. [[ಜೋಹಾನ್ಸ್ ಗಟೆನ್‌ಬರ್ಗ್]] 1455 ADಯಲ್ಲಿ ಜರ್ಮನಿಯ ಮೇಯಿಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಥಮ ಮುದ್ರಣಾಲಯ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದಾಗ ಗೊಥಿಕ್ ಶೈಲಿಯನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಂಡು, ಅದನ್ನು ಪ್ರಥಮ [[ಮುದ್ರಣಾಕ್ಷರ]]ವಾಗಿ ರೂಪಿಸಿದರು.<ref>ಪ್ಯಾಟ್ರಿಸಿಯ ಲೊವೆಟ್. ''ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಫಿ ಅಂಡ್ ಇಲ್ಯುಮಿನೇಷನ್'' ಅಬ್ರಾಮ್ಸ್ 2000, p.141</ref> [[ಚಿತ್ರ:Calligraphy.malmesbury.bible.arp.jpg|thumb|right|ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್, ವಿಲ್ಟ್‌ಶೈರ್, ಮಲ್ಮೆಶ್‌ಬರಿ ಆಬಿ(ಕ್ರೈಸ್ತ ಸನ್ಯಾಸಿನಿಯರ ಕೇಂದ್ರ)ದಲ್ಲಿ ಪ್ರದರ್ಶನಕ್ಕಿಟ್ಟಿರುವ ಲ್ಯಾಟಿನ್ ಬೈಬಲ್‌ AD 1407 ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಫಿಗೆರಾರ್ಡ್ ಬ್ರಿಲ್ಸ್ ಬೆಲ್ಜಿಯಂ ಧಾರ್ಮಿಕ ಕೇಂದ್ರದಲ್ಲಿ ಗಟ್ಟಿಧ್ವನಿಯಲ್ಲಿ ಓದುವುದಕ್ಕೆ ಈ ಬೈಬಲ್‌ನ್ನು ಕೈಯಿಂದ ಬರೆದಿದ್ದರು.]]16ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಹಳೆಯ ಕ್ಯಾರೊಲಿಂಗಿಯನ್ ಪಠ್ಯಗಳ ಮರುಶೋಧನೆಯು [[ಆಂಟಿಕಾ ಲಿಪಿ]]ಯ ಸೃಷ್ಟಿಗೆ ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸಿತು.(ಸುಮಾರು 1470ರಲ್ಲಿ) 17ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಫ್ರಾನ್ಸ್‌ನ [[ಬಟಾರ್ಡೆ ಲಿಪಿ]] ಬಳಕೆಗೆ ಬಂದರೆ,18ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ [[ಇಂಗ್ಲೀಷ್ ಲಿಪಿ]] ಯುರೋಪ್ ಮತ್ತು ವಿಶ್ಯಾದ್ಯಂತದ ಪುಸ್ತಕಗಳಿಂದಾಗಿ ಬೆಳಕು ಕಂಡಿತು. ಸಮಕಾಲೀನ ಪ್ರತಿ ಕಾಂಪ್ಯೂಟರ್‌ನಲ್ಲಿನ [[ಮುದ್ರಣಾಕ್ಷರ]]ಗಳು ಹಳೆಯ ಮತ್ತು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಅಕ್ಷರ ಮಾಲೆಯ ಬಳಕೆಗಾಗಿ ಹಿಂದಿನ ಪದ್ದತಿಗೆ ಋಣಿಯಾಗಬೇಕಾಗಿದೆ.ಮೈಕ್ರೊ ಸಾಫ್ಟ್ ವರ್ಡ್ ಅಥವಾ ಆಪಲ್ ಪೇಜಿಸ್ ಹಿಡಿದು ವೃತ್ತಿಪರ ಸಾಫ್ಟ್ ವೇರ್ ವಿನ್ಯಾಸದ ಪ್ಯಾಕೇಜ್ ಗಳು ಅಂದರೆ ಅಡೋಬ್ ಇನ್ ಡಿಸೈನ್ ನಂತಹವು ಕೂಡಾ ಪುರಾತನ ಬರಹಗಳ ಪುಟ್ಟ ಪ್ರಮಾಣದ ಶೈಲಿಯನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಂಡಿವೆ. (ಜಾಪ್ 2007; ಮೆಡಿಯವಿಲ್ಲ 2006; ಹೆನ್ನಿಂಗ್ 2002) === ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯ ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಫಿಯ ಲಕ್ಷಣಗಳು === ಕೆಲವು ಮಧ್ಯಕಾಲೀನ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಕೃತಿಯ ಪ್ರಥಮ ಅಕ್ಷರವನ್ನು ಸ್ಫುಟಗೊಳಿಸುವುದು ಅಥವಾ ಪ್ರಕಾಶಮಾನ ಗೊಳಿಸುವುದು ಇಲ್ಲವೇ ಕಣ್ಣಿಗೆ ರಾಚುವಂತೆ ಮಾಡುವುದು ವಿಶೇಷವಾಗಿತ್ತು.(ದೊಡ್ಡಕ್ಷರ ಮತ್ತು ಬಣ್ಣದಿಂದ) ಇಂತಹ ವಿಶೇಷ ಲಕ್ಷಣಗಳು ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯದ ಪವಿತ್ರ ಧರ್ಮಗ್ರಂಥಗಳಲ್ಲಿದ್ದವು. ಸಾಹಿತ್ಯದ ಪೂರ್ವಭಾವಿ ಗ್ರಂಥಗಳಲ್ಲಿ ಅಲಂಕೃತ "ಕಾರ್ಪೆಟ್(ದಪ್ಪನೆಯ ಹಾಳೆಯ) ಪುಟ"ವು ಸ್ಥೂಲ ವರ್ಣದ ಪ್ರಾಣಿಗಳ ರೇಖಾ ಚಿತ್ರಗಳ ವಿವರಣೆಯಿಂದ ಕೂಡಿದೆ. [[ಲಿಂಡಿಸ್‌ಫರ್ನೆ ಧರ್ಮಗ್ರಂಥಗಳು]](715-720 AD)ಇದಕ್ಕೆ ಪೂರ್ವದ ಉದಾಹರಣೆಯಾಗಿವೆ(ಬ್ರೌನ್ 2004).ಚೀನಾ ಅಥವಾ ಅರೇಬಿಯನ್ ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಫಿಯಂತೆ ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯ ಲಿಪಿಯು ಕಠಿಣ ನಿಯಮಗಳು ಮತ್ತು ವಿಶಿಷ್ಟ ರೂಪಾಕೃತಿಗಳಿಂದ ಕೂಡಿತ್ತು. ಉತ್ತಮ ಗುಣಮಟ್ಟದ ಬರವಣಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಅಕ್ಷರಗಳು ಕ್ರಮಬದ್ಧತೆ ಮತ್ತು ಲಯದಿಂದ ಕೂಡಿದ್ದವು. ಪುಟದಲ್ಲಿನ ಸಾಲುಗಳು "ರೇಖಾಗಣಿತ"ದ ಸಮಸರಣಿಯ ಪಂಕ್ತಿಯಲ್ಲಿದ್ದವು. ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಅಕ್ಷರವು ನಿಖರ [[ಅಕ್ಷರ ಶ್ರೇಣಿ]]ಯಿಂದ ಕೂಡಿತ್ತು.ಮುದ್ರಣಾಕ್ಷರಗಳಿಗೆ ಭಿನ್ನವಾಗಿ, ಅಕ್ಷರಗಳ ಗಾತ್ರ, ಶೈಲಿ ಮತ್ತು ವರ್ಣಗಳಲ್ಲಿನ ವ್ಯತ್ಯಾಸವು ಕ್ರಮೇಣ ಪರಿವರ್ತಿತ "ಅಂದದ ಗ್ರೀಕ್ ಅಕ್ಷರ"ಗಳಿಗೆ ಅರ್ಥ ನೀಡಿತು. ಅದರ ತಿರುಳು ಅಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿದ್ದರೂ, ವೀಕ್ಷಕರ ಅರ್ಥಪೂರ್ಣ ಗ್ರಹಿಕೆಗೆ ಎಟಕಿ ಕಲೆ ತನ್ನತನದ ಮೇಲೆ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರುತಿತ್ತು. ಇಂದಿನ ಸಮಕಾಲೀನ ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯ ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಫಿಯ ಹಲವು ವಿಷಯವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಪರಿವರ್ತನೆಗಳು [[ಸೇಂಟ್ ಜಾನ್ಸ್ ಬೈಬಲ್‌]]ನ ಪುಟಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡಿವೆ. == ಸ್ಲಾವೋನಿಕ್ ಅಕ್ಷರಗಳು(ಇಂಡೊ-ಯುರೊಪಿಯನ ಲಿಪಿ-ಅಕ್ಷರಗಳ ಮಾದರಿ) == {{Unreferenced section|date=August 2009}} ಸ್ಲಾವೋನಿಕ್ ಅಕ್ಷರ ಇತಿಹಾಸ ಮತ್ತು [[ರಷ್ಯ]]ದ [[ಬರವಣಿಗೆ ಪದ್ದತಿ]]ಗಳು ಮೂಲಭೂತವಾಗಿ[[ಲ್ಯಾಟಿನ್ ಭಾಷೆ]]ಯೊಂದರಿಂದ ಭಿನ್ನವಾಗಿವೆ. === ಗ್ಲಾಗೊಲಿಟಿಕ್ ಲಿಪಿ(10-11 ಶತಮಾನ) === ಸ್ಲಾವೊನಿಕ್ ಬರವಣಿಗೆಗೆ ಆಧಾರವಾದ ವರ್ಣಮಾಲೆಗಳನ್ನು "ಗ್ಲಾಗೋಲಿಟಿಕ್" ಮತ್ತು "ಸಿರಿಲಿಕ್" ವರ್ಣಮಾಲೆಗಳೆಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತಿದೆ.(ಸಿರಿಲಿಕ್ ಎಂಬ ಕ್ರೈಸ್ತ ಸನ್ಯಾಸಿ ಪುರಾತನ ಸಾಲ್ವೊನಿಕ್ ಲಿಪಿಗೆ ಒತ್ತು ಕೊಟ್ಟಿದ್ದ.) ಅವುಗಳ ಮೂಲ ಇತಿಹಾಸವು ಸಂಪೂರ್ಣ ಅಜ್ಞಾತವಾಗಿದೆ. ಗ್ಲಾಗೋಲಿಟ್ಸಾದ ಪ್ರಸಕ್ತ ಸ್ಮಾರಕಗಳು [[10ನೇ ಶತಮಾನ]]ದ ಅಂತ್ಯಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವು. [[ಚಿಹ್ನೆ]]ಗಳು ನಿಯಮಬದ್ಧವಾಗಿ ಎರಡು ಪದಗುಚ್ಛಗಳಿಂದ ರಚನೆಯಾಗಿದ್ದು, ಒಂದರ ಮೇಲೊಂದು ಹೊಂದಿಸಲಾಗಿದೆ. [[ಚಿತ್ರ:глаголица.gif|right|frame|ಗ್ಲಾಗೋಲಿಥಿಕ್ ಲಿಪಿ]] ಕಿರಿಲ್ಲಿಟ್ಸಾ ಪದ್ದತಿಯ ಅಲಂಕಾರದಲ್ಲಿ ಇಂತಹ ಪದಗಳ ರಚನೆ ಕಾಣಬಹುದು. ಇವು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಸರಳ ರೂಪಗಳಿಂದ ಕೂಡಿರುವುದಿಲ್ಲ. ಅವು ನೇರಗೆರೆಗಳಿಂದ ಸಂಪರ್ಕ ಹೊಂದಿವೆ. ಕೆಲವು ಅಕ್ಷರಗಳು (ш, у, м, ч, э) ತಮ್ಮ ಆಧುನಿಕ ಸ್ವರೂಪಕ್ಕೆ ಹೊಂದಿಕೆಯಾಗುತ್ತವೆ. ಅಕ್ಷರಗಳ ರೂಪಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಪಟ್ಟಂತೆ ಎರಡು ವಿಧಗಳ ಗ್ಲಾಗೋಲಿಟ್ಸಾಗಳಿವೆ. ಮೊದಲನೆಯದಾದ [[ಬಲ್ಗೇರಿಯ]]ನ್ ಗ್ಲಾಗೊಲಿಟ್ಸಾ ದುಂಡಾಕೃತಿಯ ಅಕ್ಷರಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ. ಕ್ರೊಯೇಷಿಯ ಗ್ಲಾಗೋಲಿಟ್ಸಾ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುವ [[ಇಲ್ಲಿರಿಯನ್]] ಅಥವಾ [[ಡಲ್ಮಾಟಿಯನ್]] ಕೋನಾಕೃತಿಯ ಅಕ್ಷರಗಳ ರೂಪಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಎರಡು ವಿಧದ ಅಕ್ಷರಗಳು ಕಠಿಣ ವಿಸ್ತರಣೆಯ ಗಡಿ ಮೇರೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿಲ್ಲ. ನಂತರ ಗ್ಲಾಗೋಲಿಟ್ಸಾ ಕಿರಿಲಿಟ್ಸಾದಿಂದ ಅನೇಕ ಶಬ್ದಗಳನ್ನು ಎರವಲು ಪಡೆದುಕೊಂಡಿತು. ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯ ಸ್ಲಾವಿಕ್ ಗ್ಲಾಗೋಲಿಟ್ಸಾ ಅಲ್ಪಾವಧಿ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದ್ದು, ಲ್ಯಾಟಿನ್ ಬರವಣಿಗೆ ಅದರ ಬದಲಿಗೆ ಬಂತು. ಆದರೆ ಆಧುನಿಕ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಗ್ಲಾಗೋಲಿಟ್ಸಾ ಅವಸಾನ ಹೊಂದಿಲ್ಲ. [[ವಲ್ಡ್ ವಾರ್ II]]ರ ಪ್ರಾರಂಭದವರೆಗೆ ಅದನ್ನು ಬಳಸಲಾಯಿತು. ಅಲ್ಲದೇ [[ಸುದ್ದಿಪತ್ರಿಕೆ]]ಗಳ ಮುದ್ರಣದಲ್ಲಿ ಕೂಡ ಬಳಕೆಯಾದವು. ಇಟಲಿಯ ಕ್ರೊವೇಶಿಯನ್ ವಸಾಹತುಗಳಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು ಪ್ರಸಕ್ತ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. === ಸಿರಿಲಿಕ್ ವರ್ಣಮಾಲೆ-ಅನ್ಸಿಯಲ್(11ನೇ ಶತಮಾನ) === ಇದರ ಮ‌ೂಲವು ವಿವರಣೆರಹಿತವಾಗಿ ಉಳಿದಿದೆ. ವರ್ಣಮಾಲೆಗಿಂತ ತಡವಾಗಿ ಶೀರ್ಷಿಕೆ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಸ್ಲಾವಿಕ್ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಲ್ಲಿ [[9ನೇ ಶತಮಾನ]]ದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಕಿರಿಲ್ ಪ್ರಯಾಣಿಸುವಾಗ ಹೊಸ ಸ್ಲಾವೊನಿಕ್ ವರ್ಣಮಾಲೆ ರಚಿಸಿರುವುದು ಖಚಿತವಾಗಿದೆ. ಅದು ಗ್ಲಾಗೋಲಿಟಿಕ್ ಲಿಪಿ ಹೌದೊ ಅಲ್ಲವೊ ಅಥವಾ ಬೇರೆಯದೇ ಎನ್ನುವುದು ಗೊತ್ತಾಗಿಲ್ಲ. (0}ಧಾರ್ಮಿಕ ಗ್ರಂಥಗಳನ್ನು ಸ್ಲಾವೊನಿಕ್ ಭಾಷೆಗೆ ಅನುವಾದಿಸುವುದು ಆಗ ಅಗತ್ಯವಾಗಿತ್ತು. ಹೀಗೆ ಮಾಡಲು ಗ್ಲಾಗೊಲಿಟ್ಸಾದ ಜಟಿಲ ಮತ್ತು ಬರೆಯಲು ಕಷ್ಟಕರ ಚಿಹ್ನೆಗಳನ್ನು ಸರಳೀಕರಿಸುವುದು ಅಗತ್ಯವಾಗಿತ್ತು. ಆದರೆ ಅದೇ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಮಾತನಾಡುವ ಸ್ಲಾವೋನಿಕ್ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿನ [[ಶಬ್ದ]] ಶುದ್ಧತೆಗಾಗಿ ಅಗತ್ಯ ಅಕ್ಷರಗಳನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸುವುದು ಅಗತ್ಯವಾಗಿತ್ತು. ಆ ಕಾಲದ ಅನೇಕ ಮ‌ೂಲಗಳು ಇವುಗಳನ್ನು ಬಣ್ಣಿಸಿದ್ದು, ಕೇವಲ ಒಂದು ಸ್ಲೋವೋನಿಕ್ ವರ್ಣಮಾಲೆ ಬಗ್ಗೆ ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಿವೆ. ಆದರೆ ಈಗಾಗಲೇ ಎರಡು ಸ್ಲೋವೋನಿಕ್ ವರ್ಣಮಾಲೆಗಳಿವೆ. ಸಿರಿಲಿಕ್ ವರ್ಣಮಾಲೆಯಲ್ಲಿ 43 ಅಕ್ಷರಗಳಿದ್ದು, ಅವುಗಳ ಪೈಕಿ 24 ಅಕ್ಷರಗಳನ್ನು [[ಬೈಜಾಂಟಿಯಂ ಬರವಣಿಗೆ]]ಯಿಂದ ಎರವಲು ಪಡೆಯಲಾಗಿದೆ. ಇನ್ನೂ 19 ಅಕ್ಷರಗಳನ್ನು ಹೊಸದಾಗಿ ರಚಿಸಲಾಗಿದೆ. ಆದರೆ ಗ್ರಾಫಿಕ್ ಅಲಂಕಾರಗಳಲ್ಲಿ ಮೊದಲನೆಯದಕ್ಕೆ ಹೋಲಿಕೆಯಾಗುತ್ತದೆ.(ಬೈಜಾಂಟಿಯಂ ಇದು ಪ್ರಾಚೀನಾ ಗ್ರೀಕ್ ನ ಆಧುನಿಕ ಇಸ್ತಾಂಬೂಲ್ ನಗರ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತಿತ್ತು.) ಆದರೆ ಗ್ರೀಕ್ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲ ಎರವಲು ಅಕ್ಷರಗಳು ಒಂದೇ ರೀತಿಯ ಶಬ್ದದ ಸಂಕೇತಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿಲ್ಲ. ಕೆಲವು ಸ್ಲಾವೊನಿಕ್ ಉಚ್ಚಾರಣೆ ಲಕ್ಷಣಗಳಿಗಿಂತ ವಿಶಿಷ್ಠ ಹೊಸ ಸಂಕೇತಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ.ಇತರೆ ಸ್ಲಾವೋನಿಯನ್ನರಿಗಿಂತ ಬಲ್ಗೇರಿಯನ್ನರು ಸಿರಿಲ್ಯಾಕ್ ವರ್ಣಮಾಲೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಸಂರಕ್ಷಿಸಿಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ. ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಉಚ್ಚಾರಣೆ ಲಕ್ಷಣಗಳ ಸಂಕೇತಗಳನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ ಇಂದಿನ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಅವರ ಬರವಣಿಗೆಯು(ಸರ್ಬಿಯ ಭಾಷೆ) ರಷ್ಯನ್ ಬರವಣಿಗೆಗೆ ಹೋಲಿಕೆಯಾಗುತ್ತಿದೆ. ಕಿರಿಲ್ಲಿಟ್ಸಾದ ಪ್ರಾಚೀನಾ ರೂಪಕ್ಕೆ "ಅನ್ಸಿಯಲ್"(ಕ್ಯಾಪಿಟಲ ಲೆಟರ್ಸ) ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅನ್ಸಿಯಲ್ ಮತ್ತು [[ಗ್ಲಾಗೋಲಿಟಿಕ್ ವರ್ಣಮಾಲೆ]]ಯು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಕೈಬರಹದ ಲಿಪಿಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಅನ್ಸಿಯಲ್ ಹಾಗೂ ಗ್ಲಾಗೋಲಿಟಿಕ್ ವರ್ಣಮಾಲೆ ಸ್ಪಷ್ಟತೆ ಮತ್ತು ನೇರ ರೂಪಗಳ(ಬರಹಗಳು) ಅಪರೂಪದ ಗುಣ ಹೊಂದಿವೆ. ಅನೇಕ ಅಕ್ಷರಗಳು ಕೋನಾಕೃತಿಯಿಂದ ಕೂಡಿದ್ದು,ಅನಾಕರ್ಷಕ ಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ. ವೃತ್ತಾಕಾರದ ಡೊಂಕುಗಳೊಂದಿಗೆ ಸಂಕುಚಿತ ದುಂಡಗಿನ ಅಕ್ಷರಗಳು -(О, С, Э, Р ಮತ್ತಿತರ) ಇದಕ್ಕೆ ಅಪವಾದ. ಇತರೆ ಅಕ್ಷರಗಳ ಹೋಲಿಸಿದರೆ ಇವು ಸ್ಥಾನ ಕಳೆದುಕೊಂಡಂತೆ ಕಾಣುತ್ತವೆ. ಕೆಲವು ಅಕ್ಷರಗಳ ಕೆಳ ದೀರ್ಘಾಕಾರವು(Р, У, 3)ಈ ವಿಧದ ಬರವಣಿಗೆಗೆ ವಿಲಕ್ಷಣವಾಗಿ ಕಾಣುತ್ತದೆ. ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಫಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಹಗುರ ಅಲಂಕಾರಿಕ ಅಂಶಗಳಾಗಿ ಅವು ಕಾಣುತ್ತವೆ. ವೈಶಿಷ್ಠ್ಯಪೂರ್ಣ ಚಿಹ್ನೆಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಪಟ್ಟಂತೆ ಅದರ ಮ‌ೂಲ ಇನ್ನೂ ಅಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಉಳಿದಿದೆ. ಅನ್ಸಿಯಲ್ ಅಕ್ಷರಗಳು ದೊಡ್ಡ ಗಾತ್ರದಿಂದ ಕೂಡಿದ್ದು,ಪರಸ್ಪರ ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾಗಿರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಹಳೆಯ ಅನ್ಸಿಯಲ್‌ಗೆ ಪದಗಳ ನಡುವೆ ವಿರಾಮಗಳು ಇರುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. === ಅರೆ-ಅನ್ಸಿಯಲ್(14ನೇ ಶತಮಾನ) === ಅರೆ-ಅನ್ಸಿಯಲ್ ಎರಡನೇ ವಿಧದ ಬರವಣಿಗೆಯಾಗಿದ್ದು, 14ನೇ ಶತಮಾನದಿಂದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯಾಗಿದೆ. ನಂತರ ಅನ್ಸಿಯಲ್‌ಗೆ ಪರ್ಯಾಯವಾಗಿ ಬಳಕೆಯಾಯಿತು. ಈ ಲಿಪಿಯು ಹೆಚ್ಚು ಹೊಳಪು ಮತ್ತು ದುಂಡಾಕೃತಿಯಲ್ಲಿದೆ. ಇದರ ಅಕ್ಷರಗಳು ಹೆಚ್ಚು ಲಘುವಾಗಿದ್ದು, ಅನೇಕ ಮೇಲ್ಬರಹ ಮತ್ತು [[ವಿರಾಮಚಿಹ್ನೆ]]ಗಳ ಇಡೀ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಅಕ್ಷರಗಳು ಹೆಚ್ಚು ಬಾಗಿದ್ದು, ಅನ್ಸಿಯಲ್ ಬರವಣಿಗೆಗೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ ವಿಶಾಲವಾಗಿದ್ದು, ಕೆಳ ಮತ್ತು ಮೇಲಿನ ದೀರ್ಘಕಾರಕಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ. ಅನ್ಸಿಯಲ್‌ನ ಬರವಣಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಬಳಸುವ ಅಗಲತುದಿಯ ಪೆನ್ನಿನ ತಂತ್ರವು ಅರೆ-ಅನ್ಸಿಯಲ್‌ ಶೈಲಿಯಲ್ಲಿ ಬಳಕೆಯಾಗುವುದು ವಿರಳ. ಅರೆ-ಅನ್ಸಿಯಲ್ ಪದ್ಧತಿಯನ್ನು ಜೋಡಿಬರಹ ಮತ್ತು ಕಟ್ಟುಬಂಧಗಳಿಂದ 14-18ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಇತರೆ ಬರವಣಿಗೆ ಶೈಲಿಗಳ ಜತೆ ಬಳಸಲಾಯಿತು. ಅರೆ-ಅನ್ಸಿಯಲ್‌ ಪದ್ಧತಿಯನ್ನು ಬರವಣಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಬಳಸುವುದು ಹೆಚ್ಚು ಹಿತಕಾರಿಯೆನಿಸಿತು. [[ಊಳಿಗಮಾನ್ಯ ಸಿದ್ಧಾಂತ]]ವು ವಿಶಿಷ್ಠ ಅನ್ಸಿಯಲ್ ಶೈಲಿ ಮತ್ತು ಕೆಲವು ಹೊರಪ್ರದೇಶದ ಜಿಲ್ಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಅನ್ಸಿಯಲ್ ಭಾಷೆಯ ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ನೆರವಾಯಿತು. ಮಿಲಿಟರಿ ಕಾದಂಬರಿಗಳು ಮತ್ತು ದಾಖಲೆಗಳು ಈ ಹಸ್ತಪ್ರತಿಗಳ ಸರಕನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ. ಆದರೆ ಕೆಲವು ಹಸ್ತಪ್ರತಿಗಳು ಆ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ರಷ್ಯಾದ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಘಟನೆಗಳನ್ನು ನೆನಪಿಸುತ್ತವೆ. [[ಐವಾನ್ III]] ಆಡಳಿತಾವಧಿಯಲ್ಲಿ ಮಾಸ್ಕೊದ ಸುತ್ತಮುತ್ತ ಪ್ರದೇಶದ ಏಕೀಕರಣ ಮತ್ತು ಬಲವರ್ಧನೆ ಮುಗಿದ ನಂತರ, ಮಾಸ್ಕೊ ದೇಶೀಯ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಕೇಂದ್ರವಾಯಿತು. ಹೊಸ ನಿರಂಕುಶ ಆಡಳಿತದ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆಯಲ್ಲಿ ರಷ್ಯಾ ರಾಷ್ಟ್ರದ ರಾಜ್ಯ ಸ್ಥಾಪನೆಯಾಯಿತು. ಆದ್ದರಿಂದ ಸ್ಥಳೀಯ ಮಾಸ್ಕೊ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯು ರಷ್ಯನ್ನರ ಗುಣಲಕ್ಷಣ ಎನಿಸಿತು. ದೈನಂದಿನ ಬದುಕಿನ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿರುವ ಬೇಡಿಕೆಗಳ ಜತೆಯಲ್ಲಿ ಮಾಸ್ಕೊ ಮತ್ತು ಒಟ್ಟಾರೆಯಾಗಿ ರಷ್ಯಾದ ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಸರಳ ಲಿಪಿಯ ಅಗತ್ಯತೆ ಕಂಡಿತು. === ಜೋಡಿಬರವಣಿಗೆ(15-17 ಶತಮಾನದ ಕೂಡು ಬರಹ) === "ಕೂಡು ಬರವಣಿಗೆ" ಪದವು [[ಲ್ಯಾಟಿನ್ ಜೋಡಿಬರವಣಿಗೆ]]ಗೆ ಹೊಂದಿಕೆಯಾಗುತ್ತದೆ. ಲಿಪಿಗಳ ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ಪ್ರಥಮ ಹಂತದಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಚೀನಾ [[ಗ್ರೀಕ್‌]]ರು ವಿಶಾಲವಾಗಿ ವ್ಯಾಪಿಸಿದ ಬರವಣಿಗೆಯ ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಹೊಂದಿದ್ದರು. ಕೆಲವು ವಾಯವ್ಯ ಸ್ಲಾವೋನಿಯನ್ನರು ಕೂಡ ತಮ್ಮದೇ ಆದ ಸ್ವಂತ ಲಿಪಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರು. ಪ್ರತ್ಯೇಕ ವಿಧದ ಬರಹವಾಗಿ ಕೂಡುಬರವಣಿಗೆಯು ರಷ್ಯಾದಲ್ಲಿ [[15ನೇ ಶತಮಾನ]]ದಲ್ಲಿ ಬೆಳಕಿಗೆ ಬಂತು. ಆಂಶಿಕ ಬಂಧಿತ ಅಕ್ಷರಗಳು ಮತ್ತು ಮೆರಗಿನ ನಮ‌ೂನೆಗಳು ಇತರೆ ಲಿಪಿಗಳ ಅಕ್ಷರಗಳಿಗಿಂತ ಭಿನ್ನವಾಗಿದ್ದವು. ಅಕ್ಷರಗಳು ವಿಭಿನ್ನ ಗುರುತು ಮತ್ತು ಚಿಹ್ನೆ,ಬಾಲಗಳು ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಸಂಕೇತಗಳಿಂದ ಕೂಡಿರುವ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ, ಪಠ್ಯಗಳನ್ನು ಓದುವುದು ಕಷ್ಟಕರವಾಗಿತ್ತು. ಕೂಡುಅಕ್ಷರಗಳ ಬರವಣಿಗೆ ಅರೆ-ಅನ್ಸಿಯಲ್ ಲಿಪಿಯನ್ನು ಬಿಂಬಿಸಿದರೂ, ಅಕ್ಷರಗಳನ್ನು ಬಂಧಿಸುವ ಗೆರೆಗಳಿದ್ದು, ಈ ಲಕ್ಷಣಗಳು ಅರೆ-ಅನ್ಸಿಯಲ್ ಅಕ್ಷರಗಳಿಗೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ ಭಿನ್ನವಾಗಿದೆ. ಈ ಲಿಪಿ ಕೂಡ ಹೆಚ್ಚು ಸ್ಥಿತಿಸ್ಥಾಪಕ ಮತ್ತು ನಿರರ್ಗಳವಾಗಿದೆ. ಕೂಡುಅಕ್ಷರಗಳ ಬರವಣಿಗೆಯನ್ನು ದೀರ್ಘಗಳ ಮ‌ೂಲಕ ಬರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.ಪ್ರಾರಂಭದಲ್ಲಿ ಅನ್ಸಿಯಲ್ ಮತ್ತು ಅರೆ-ಅನ್ಸಿಯಲ್‌ನಲ್ಲಿ ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಗಿರುವಂತೆ ಚಿಹ್ನೆಗಳನ್ನು ದೀರ್ಘೀಕರಣಗಳ ಮ‌ೂಲಕ ರಚಿಸಲಾಗಿತ್ತು. [[16ನೇ ಶತಮಾನ]]ದ ದ್ವಿತೀಯಾರ್ಧದಲ್ಲಿ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ [[17ನೇ ಶತಮಾನ]]ದ ಆದಿಯಲ್ಲಿ ಅರೆ ದುಂಡಾಕೃತಿಗಳು ಪ್ರಮುಖ ಗೆರೆಗಳಾದವು. ಐತಿಹಾಸಿಕ ವಿಶಾಲ ದೃಷ್ಟಿಕೋನದಿಂದ ನೋಡಿದರೆ ಗ್ರೀಕ್ ಕೂಡುಅಕ್ಷರದ ಲಿಪಿಯ ಕೆಲವು ಅಂಶಗಳನ್ನು ಇದರಲ್ಲಿ ಕಾಣಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗಿದೆ. 17ನೇ ಶತಮಾನದ ದ್ವಿತೀಯಾರ್ಧದಲ್ಲಿ,ಬರವಣಿಗೆಯ ವಿವಿಧ ರೂಪಾಂತರ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡವು.ಕೂಡುಅಕ್ಷರಗಳ ಲಿಪಿಯು ಹೆಚ್ಚು ದುಂಡಾಕೃತಿಯ ಅಂಶ ಮತ್ತು ಕಟ್ಟುಗಳನ್ನು ತೋರಿಸಿತು. ಅಕ್ಷರಗಳ ದುಂಡಗಿನ ರೇಖಾಕೃತಿಯು ಶತಮಾನದ ಅಂತ್ಯದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಸುಂದರ ಮತ್ತು ಸಮತಟ್ಟದ್ದಾಗಿತ್ತು. ಆ ಕಾಲದ ಕೂಡುಅಕ್ಷರಗಳ ಬರವಣಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಗ್ರೀಕ್ ಜೋಡಿಅಕ್ಷರದ ಬರವಣಿಗೆಯ ಅಂಶಗಳು ತಪ್ಪಿಹೋಗಿದ್ದವು ಮತ್ತು ಕೆಲವು ಅರೆ-ಅನ್ಸಿಯಲ್ ನ ರೂಪ ಕಳೆದುಕೊಂಡಿದ್ದವು. ನಂತರ ನೇರ ಮತ್ತು ಕೂಡುಅಕ್ಷರಗಳು ಸಮತೋಲನ ಕಾಯ್ದುಕೊಂಡು ಹೆಚ್ಚು ಸಮಪಾರ್ಶ್ವತೆ ಮತ್ತು ದುಂಡಾಕೃತಿ ಹೊಂದಿದವು. ಆ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಅನ್ಸಿಯಲ್ ನಾಗರಿಕ ಬರವಣಿಗೆಯ ಲಿಪಿಯಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿತವಾಯಿತು. == ಪೌರಾತ್ಯ ಏಷ್ಯನ್ ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಫಿ == {| class="wikitable sortable " align="left" width="70px" | <center>[[ಚಿತ್ರ:馬-oracle.svg|60px|right]] Jiǎgǔwén[[ಚಿತ್ರ:馬-bronze.svg|60px|right]] Jīnwén[[ಚಿತ್ರ:馬-bigseal.svg|60px|right]] Dàzhuàn[[ಚಿತ್ರ:馬-seal.svg|60px|right]] Xiǎozhuàn[[ಚಿತ್ರ:馬-clerical.svg|60px|right]] Lìshū[[ಚಿತ್ರ:馬-caoshu.svg|60px|right]] Cǎoshū[[ಚಿತ್ರ:馬-xingshu.svg|60px|right]] Xíngshū[[ಚಿತ್ರ:馬-kaishu.svg|60px|right]] Kǎishū (t)[[ಚಿತ್ರ:马-kaishu.svg|60px|right]] Kǎishū (s)<br /><div style="margin:2px;background:#ccccff;font-size:85%;border:0px solid #a3b0bf;padding:0.4em 0.4em"><small>[http://www.internationalscientific.org/CharacterASP/CharacterEtymology.aspx?characterInput=%E9%A9%AC&amp;submitButton1=Etymology ಮೂಲ:]</small></div></center> |} [[ಚಿತ್ರ:Mifu01.jpg|frame|right|ಸಾಂಗ್ ರಾಜವಂಶ ಬರೆದ ಚೈನೀಸ್ ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಫಿ (A.D. 1051-1108) ಕವಿ ಮಿ ಫು]] {{Main|Chinese calligraphy|Japanese calligraphy}} === ಹೆಸರು ಮತ್ತು ಲಕ್ಷಣಗಳು === ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಪೌರಾತ್ಯ ಏಷ್ಯನ್ ಬರವಣಿಗೆಯಲ್ಲಿ [[ಚೀನಾದ ಅಕ್ಷರ]]ಗಳನ್ನು ಬರೆಯಲು ಶಾಯಿಯ ಕುಂಚ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಬರೆಯುವ ವಿಧಾನ(ಚೀನಾದಲ್ಲಿ, ''ಶುಫಾ'' 書法, [[ಕೊರಿಯಾ]]ದಲ್ಲಿ, ''ಸಿಯೊಯೆ'' 書藝, ಜಪಾನ್‌ನಲ್ಲಿ ''ಶೋಡಾ'' {{lang|ja|書道}}) [[ಪೌರಾತ್ಯ ಏಷ್ಯಾ]] ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಮುಖ್ಯ ಅಂಶವಾಗಿದೆ. ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಫಿಯು [[ಶಾಯಿ ಮತ್ತು ಕುಂಚದ ವರ್ಣಚಿತ್ರ ರಚನೆ]]ಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರಿತು. ಇದೇರೀತಿಯ ಸಾಧನ ಮತ್ತು ತಂತ್ರಗಳನ್ನು ಬಳಸಿ ಅದನ್ನು ಸಾಧಿಸಲಾಯಿತು. ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಫಿಯು [[ಶಾಯಿ ಮತ್ತು ಕುಂಚ ವರ್ಣಕಲೆ]] ಸೇರಿದಂತೆ [[ಪೌರಾತ್ಯ ಏಷ್ಯ]]ದ ಅನೇಕ ಪ್ರಮುಖ ಕಲಾಶೈಲಿಗಳ ಮೇಲೆ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರಿತು. [[ಚೀನಾ]], [[ಕೊರಿಯಾ]] ಮತ್ತು [[ಜಪಾನ್ ವರ್ಣಕಲೆ]] ಮತ್ತು [[ವಿಯೆಟ್ನಾಂ ವರ್ಣಚಿತ್ರಕಲೆ]] ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಫಿ ಆಧಾರಿತವಾಗಿದೆ. === ಪೌರಾತ್ಯ ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಫಿಯ ಐತಿಹಾಸಿಕ ವಿಕಾಸ === ;ಪ್ರಾಚೀನಾ ಚೀನ [[ಪ್ರಾಚೀನಾ ಚೀನ]]ದಲ್ಲಿ ಅತೀ ಹಳೆಯ ಅಕ್ಷರಗಳು [[Jiǎgǔwén ಅಕ್ಷರ]]ಗಳಾಗಿವೆ. [[ಎತ್ತಿನ]] [[(ಇಣಿ)ಹೆಗಲ‌ಮ‌ೂಳೆ]] ಮತ್ತು [[ಆಮೆ]]ಯ [[ಚಿಪ್ಪಿನ ಹೊಟ್ಟೆಯ ಭಾಗ]]ದ ಮೇಲೆ ಈ ಅಕ್ಷರಗಳನ್ನು ಕೆತ್ತಲಾಗಿದೆ. ಏಕೆಂದರೆ ಕುಂಚದಿಂದ ಬರೆದ ಅಕ್ಷರಗಳು ಕಾಲಾಂತರದಲ್ಲಿ ನಶಿಸುತ್ತವೆ. ಲಿಪಿಯ ಆರಂಭಿಕ ಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ, ಬಿರುಕುಗಳನ್ನು ತಯಾರಿಸಿ, ಅಕ್ಷರಗಳನ್ನು ಕುಂಚದಿಂದ ಚಿಪ್ಪು ಅಥವಾ ಮ‌ೂಳೆಯ ಮೇಲೆ ಬಿಡಿಸಿದ ನಂತರ ಕೆತ್ತಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು.. ಕೈಟ್ಲಿ, 1978''[[ಜಿನ್ವೆನ್]]'' (ಕಂಚಿನ ಪರಿಕರಗಳ ಲಿಪಿ) ಮತ್ತು ''[[ಡಾಜಾನ್]]'' (ದೊಡ್ಡ ಸೀಲ್ ಲಿಪಿ)ಯ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯೊಂದಿಗೆ "ಕೂಡುಅಕ್ಷರ"ದ ಸಂಕೇತಗಳು ಮುಂದುವರಿದವು. ಇದರ ಜತೆಗೆ ಪ್ರಸಕ್ತ ಚೀನಾದ ಪ್ರಾಚೀನ ರಾಜಧಾನಿ ತನ್ನದೇ ಆದ ಲಿಪಿ ಹೊಂದಿತ್ತು. ;ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯಶಾಹಿ ಚೀನಾ [[ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯಶಾಹಿ ಚೀನಾ]]ದಲ್ಲಿ 200 BC ಯಷ್ಟು ಪುರಾತನವಾದ ಕೆಲವು ಶಿಲಾ ವಿಗ್ರಹಗಳ ಮೇಲಿನ ಕ್ಸಿಯೋಜುವಾನ್ ಶೈಲಿಯ ರೇಖಾಚಿತ್ರಗಳು ಇನ್ನೂ ಕಾಣಲು ಸಿಗುತ್ತವೆ. ಸುಮಾರು 220 BCಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಪ್ರಥಮವಾಗಿ ಇಡೀ ಚೀನಾದ ಸಮಗ್ರ ಜಲಾನಯ ಪ್ರದೇಶ ಗೆದ್ದ ಚಕ್ರವರ್ತಿ [[ಕ್ವಿನ್ ಶಿ ಹಾಂಗ್]] ಅನೇಕ ಸುಧಾರಣೆಗಳನ್ನು ಜಾರಿಗೆ ತಂದರು.ಅವುಗಳಲ್ಲಿ [[ಲೈ ಸಿ]]ಯ ಅಕ್ಷರ ಸಂಯೋಜನೆಯು 3300 ಪ್ರಮಾಣೀಕೃತ ''ಕ್ಸಿಯಾಜುವಾನ್'' ಅಕ್ಷರ ಮಾಲೆಯನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಿತು.<ref>{{cite book|last= Fazzioli |first= Edoardo |others= calligraphy by Rebecca Hon Ko |title= Chinese calligraphy : from pictograph to ideogram : the history of 214 essential Chinese/Japanese characters |origyear= 1987 |publisher= [[Abbeville Publishing Group (Abbeville Press, Inc.)|Abbeville Press]] |location= New York |isbn= 0896597741 |pages= 13 |quote= And so the first Chinese dictionary was born, the ''Sān Chāng'', containing {{formatnum:3300}} characters|year= 1987 }}</ref> ಆ ಕಾಲದ ಬರವಣಿಗೆಯ ಪ್ರಮುಖ ಸಾಧನವು ಕುಂಚವಾಗಿದ್ದು, ಈ ಅವಧಿಯ ಕೆಲವೇ ಕಾಗದ ದಾಖಲೆಗಳು ಉಳಿದುಕೊಂಡಿದೆ. ಈ ಶೈಲಿಯ ಮುಖ್ಯ ನಿದರ್ಶನಗಳು ಕಲ್ಲಿನ ವಿಗ್ರಹಗಳ ರೂಪದಲ್ಲಿವೆ. [[ಲಿಶು ಶೈಲಿ]](ಪಾದ್ರಿವರ್ಗದ ಲಿಪಿ)ಹೆಚ್ಚು ಕ್ರಮಬದ್ಧವಾಗಿದ್ದು, ಕೆಲವು ರೀತಿ ಆಧುನಿಕ ಪಠ್ಯವನ್ನು ಹೋಲುತ್ತಿದೆ. ಇವು ಕ್ವಿನ್ ಶಿ ಹಾಂಗ್ಡಿ ಅವರ ನೇತೃತ್ವದಲ್ಲಿ ಅಧಿಕೃತಗೊಂಡವು.<ref name="Blakney, p6">[https://books.google.com/books?id=7-ZYX4xCXygC&amp;lpg=PA3&amp;ots=YxoWBtBfN-&amp;dq=%22Li%20Ssu%22%20reform%20small%20seal&amp;lr=&amp;pg=PA6#v=onepage&amp;q=Li%20Ssu&amp;f=false ಬ್ಲಾಕ್ನಿ, p6] : {{citebook|author=R. B. Blakney|title=A Course in the Analysis of Chinese Characters|pages=148|publisher=Lulu.com|date=2007|ISBN=1897367112, 9781897367117}}</ref> [[ಕೈಶು ಶೈಲಿ]](ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ನಿಯಮಿತ ಲಿಪಿ)-ಇನ್ನೂ ಬಳಕೆಯಲ್ಲಿದೆ-[[ವಾಂಗ್ ಕ್ಸಿಜಿ]] (王羲之, 303-361)ಮತ್ತು ಅನುಯಾಯಿಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ್ದು, ಇನ್ನಷ್ಟು ಕ್ರಮಬದ್ಧಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ.<ref name="Blakney, p6"/> ಇದರ ಪ್ರಸಾರಕ್ಕೆ [[ಎಂಪರರ್ ಮಿಂಗ್‌ಜಾಂಗ್ ಆಫ್ ಲೇಟರ್ ಟಾಂಗ್‌]] ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸಿದರು.(936-933).ಹೊಸ ಮರದ ಬ್ಲಾಕ್ ಬಳಸಿ ಅತ್ಯುತ್ಕೃಷ್ಟ ಛಾಪಾ ಮುದ್ರಣಕ್ಕೆ ಆದೇಶ ನೀಡಿದರು. ಮುದ್ರಣ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನಗಳು ಇಲ್ಲಿ ಆಕಾರ ಧೃಢೀಕರಣಕ್ಕೆ ಅವಕಾಶ ನೀಡಿದವು. ಸುಮಾರು 1000 ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದಿದ್ದ ಕೈಶು ರೂಪದ ಅಕ್ಷರಗಳು ಚೀನಾದ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯಶಾಹಿ ಅಂತ್ಯಾವಧಿಯ ಅಕ್ಷರಗಳಿಗೆ ಬಹುತೇಕ ಸಾಮ್ಯವಾಗಿದೆ.<ref name="Blakney, p6"/> ಆದರೆ ಚಿಕ್ಕ-ಪುಟ್ಟ ಬದಲಾವಣೆ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಈ <big>广</big> ಆಕಾರದಲ್ಲಿ ಬದಲಾವಣೆ ಮಾಡಿರುವುದು ಕಾಣಸಿಗುತ್ತದೆ. [[ಕಾಂಗ್ಸಿ ಪದಕೋಶ]]ದಲ್ಲಿ 1716ರಲ್ಲಿದ್ದ ಅಕ್ಷರಗಳು ಆಧುನಿಕ ಗ್ರಂಥದಲ್ಲಿನ ಅಕ್ಷರಗಳಿಗೆ ಹೋಲಿಕೆಯಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಕಾಂಗ್ಸಿ ಮತ್ತು ಪ್ರಸಕ್ತ ಅಕ್ಷರ ರೂಪಗಳ ನಡುವೆ ಸಣ್ಣ ವ್ಯತ್ಯಾಸವಿದೆ. ಆದರೆ ಹಳೆ ಶೈಲಿಯ ಪ್ರಕಾರ,ಅಕ್ಷರ ಶ್ರೇಣಿ ಒಂದೇ ತೆರನಾಗಿದೆ.<ref>康熙字典 ಕಾಂಗ್ಸಿ ಜಿಡಿಯನ್, 1716. ಸ್ಕ್ಯಾನ್ ಮಾಡಿದ ಆವೃತ್ತಿ www.kangxizidian.com. ನಲ್ಲಿ ಸಿಗುತ್ತದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ ದಿ ರ‌್ಯಾಡಿಕಲ್ಸ್ ನೋಡಿ <big>卩</big>, <big>厂</big> or <big>广</big>, p.41. ಆ ಅಕ್ಷರಗಳಿಗೆ 2007 ಸಾಮಾನ್ಯ ರೂಪದ ಅಕ್ಷರಶ್ರೇಣಿಯನ್ನು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ತೋರಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ಆದರೆ ಕಾಂಗ್ಸಿ ಜಿಡಿಯನ್ p.41ರಲ್ಲಿ ಗೋಚರಿಸುವ ಹಳೆಯ ಆವೃತ್ತಿಗಳು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ನಿರ್ಧರಿಸಬೇಕಾದ ಅಕ್ಷರ ಶ್ರೇಣಿಯನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ. </ref> ಅಸ್ತಿತ್ವ ಕಳೆದುಕೊಂಡ ಶೈಲಿಗಳಲ್ಲಿ 80% ಕ್ಸಿಯಾವೊಝುವಾನ್ ಶೈಲಿಯ ಮಿಶ್ರಣವಿರುವ ಬಫೆನ್ಶು ಮತ್ತು 20% ಲಿಶುಶೈಲಿ ಸೇರಿವೆ.<ref name="Blakney, p6"/> ಕೆಲವು [[ಚೀನಾದ ಭಿನ್ನ ಅಕ್ಷರಗಳನ್ನು]] ಅಸಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಅಥವಾ ಶತಮಾನಗಳ ಕಾಲ ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗಿತ್ತು. ಅವುಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಅರ್ಥವಾದರೂ ಅಧಿಕೃತ ಕಚೇರಿ ಬರಹಗಳಲ್ಲಿ ಸದಾ ತಿರಸ್ಕೃತವಾಗಿದ್ದವು. ಕೆಲವು ಅಸಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಭಿನ್ನರೂಪಗಳ ಜತೆ ಕೆಲವು ಹೊಸದಾಗಿ ಸೃಷ್ಟಿಯಾದ ಅಕ್ಷರಗಳು [[ಸರಳೀಕೃತ ಚೀನಾ]]ದ ಅಕ್ಷರ ಸಮ‌ೂಹ ರಚನೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗಿದೆ. ;ಕೂಡುಅಕ್ಷರ ಮತ್ತು ಕೈಬರಹದ ಶೈಲಿಗಳು ''[[Xíngshū]]'' (ಅರೆ-ಕೂಡುಅಕ್ಷರ ಅಥವಾ ಚಲನೆ ಓಟದ ಲಿಪಿ) ಮುಂತಾದ ಕೂಡುಅಕ್ಷರ ಶೈಲಿ ಮತ್ತು ''[[Cǎoshū]]'' (ಕೂಡುಅಕ್ಷರ ಅಥವಾ ಗ್ರಾಸ್ ಲಿಪಿ)ಕಡಿಮೆ ನಿರ್ಬಂಧ ಮತ್ತು ವೇಗದ ಗತಿಯಲ್ಲಿದೆ.ಈ ಬರವಣಿಗೆ ಸಾಧನದಿಂದ ಅಕ್ಷರಗಳಿಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಚಲನೆ ನೀಡಿದ್ದು ಗೋಚರಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಶೈಲಿಗಳ ಅಕ್ಷರ ಶ್ರೇಣಿಯಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ವ್ಯತ್ಯಾಸವಿದ್ದು, ಕೆಲವು ಬಾರಿ ಸಂಪೂರ್ಣ ಭಿನ್ನ ರೂಪಗಳನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುತ್ತದೆ. [[ಹ್ಯಾನ್ ಪ್ರಭುತ್ವ]]ದ ಲಿಪಿಯ ಬಳಕೆಯ ಕಾಲದಲ್ಲೇ ಕ್ಲೆರಿಕಲ್ ಲಿಪಿಯಿಂದ ಅವು ಹುಟ್ಟಿಕೊಂಡಿವೆ. ಆದರೆ Xíngshū ಮತ್ತು Cǎoshū ವೈಯಕ್ತಿಕ ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳಿಗೆ ಮಾತ್ರ ಬಳಕೆಯಾಗಿದ್ದು, ಗುಣಮಟ್ಟದ ಲಿಪಿಯಾಗಿ ಎಂದೂ ಬಳಕೆಯಾಗಿಲ್ಲ. [[ಚಕ್ರವರ್ತಿ ವೂ ಆಫ್ ಹಾನ್]] ಆಡಳಿತದಲ್ಲಿ(140-87) ಕೋಶು ಶೈಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಬಳಕೆಯಲ್ಲಿತ್ತು.<ref name="Blakney, p6" /> ;ಮುದ್ರಿತ ಮತ್ತು ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ಶೈಲಿಗಳು ಆಧುನಿಕ ಮುದ್ರಿತ ಶೈಲಿಗಳಿಗೆ ಉದಾಹರಣೆ [[ಸಾಂಗ್ ರಾಜವಂಶ]] ದ [[ಮುದ್ರಣಾಲಯ]]ದ [[ಸಾಂಗ್]] ಮತ್ತು [[ಸಾನ್ಸ್-ಸೇರಿಫ್]] ಈ ಶೈಲಿಗಳನ್ನು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಶೈಲಿಗಳೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಿಲ್ಲ ಅಲ್ಲದೇ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಇದು ಲಿಖಿತ ಬರಹವಲ್ಲ. {{-}} == ಭಾರತದ ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಫಿ == {{Main|Indian calligraphy}} [[ಚಿತ್ರ:Kurukshetra.jpg|thumb|ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಫಿಯ ಬಗ್ಗೆ ಮಹಾಭಾರತದ ವಿವರಣಾತ್ಮಕ ಹಸ್ತಪ್ರತಿ]] ಭಾರತೀಯ ಅಂದದ ಬರಹ ಶೈಲಿಯ ವಿಷಯದ{{harvcolnb|Anderson|2008}} ಬಗ್ಗೆ ಲೇಖನಗಳು <blockquote>[[ಅಶೋಕ]]ನ ರಾಜಶಾಸನಗಳು: ಸುಮಾರು 265-238 BC ಕಾಲಾವಧಿಯು ಕಲ್ಲು-ಬಂಡೆ ಕೆತ್ತನೆಗಳಿಗೆ ಮೀಸಲಾಗಿತ್ತು. ಈ ಕೆತ್ತನೆಗಳು ಗಡುಸಾಗಿದ್ದು, ಕೋನಾಕಾರದಲ್ಲಿವೆ. ಅಶೋಕ ಶೈಲಿಯ ಶಾಸನ ಬರಹವನ್ನು ಅನುಸರಿಸಿ ಎರಡು ಹೊಸ ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಫಿಗಳು ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡವು: [[ಕಾರೋಸ್ಟಿ]] ಮತ್ತು [[ಬ್ರಾಹ್ಮಿ]]. ಕ್ರಿಸ್ತ ಶಕ 3ನೇ BCಯಿಂದ 4ನೇ ಶತಮಾನದ BCವರೆಗೆ ಭಾರತದ ವಾಯವ್ಯ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಖಾರೋಸ್ಟಿ ಬರಹ ರೂಢಿಯಲ್ಲಿತ್ತು. [[ಮಧ್ಯ ಏಷ್ಯಾ]]ದಲ್ಲಿ 8ನೇ ಶತಮಾನದವರೆಗೆ ಖಾರೋಸ್ಟಿ ಬಳಕೆಯಲ್ಲಿತ್ತು.</blockquote><blockquote> ಇಂಡಿಕ್ ಕೆತ್ತನೆಗಳಿಗೆ [[ತಾಮ್ರ]]ವು ಪ್ರಶಸ್ತ ಲೋಹವಾಗಿತ್ತು. 2ನೇ ಶತಮಾನದ AD ಪೂರ್ವದಲ್ಲೇ ಬಿರ್ಚ್‌ಮರದ ತೊಗಟೆಯನ್ನು ಬರವಣಿಗೆಗೆ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಅನೇಕ ಇಂಡಿಕ್ ಹಸ್ತಪ್ರತಿಗಳನ್ನು ತಾಳೆಯ ಗರಿಗಳಲ್ಲಿ ಬರೆಯಲಾಗಿದೆ. ಭಾರತದ ಭಾಷಾ ಬರವಣಿಗೆಯನ್ನು 13ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಕಾಗದದ ಮೇಲೆ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದ ನಂತರವೂ ತಾಳೆಗರಿಯ ಬರವಣಿಗೆ ಚಾಲ್ತಿಯಲ್ಲಿತ್ತು. ಎಲೆಯ ಎರಡೂ ಬದಿಯನ್ನು ಬರವಣಿಗೆಗೆ ಬಳಸಲಾಗುತಿತ್ತು. ಆಯತಾಕಾರದ ಉದ್ದದ ತೊಗಟೆಗಳನ್ನು ಒಂದರ ಮೇಲೊಂದು ಜೋಡಿಸಿ, ಎಲ್ಲ ಎಲೆಗಳಿಗೆ ರಂಧ್ರ ಕೊರೆದು ದಾರದಿಂದ ಪುಸ್ತಕದ ಹಾಳೆಗಳನ್ನು ಒಟ್ಟಿಗೆ ಸೇರಿಸಲಾಗಿತ್ತು. [[ಆಗ್ನೇಯ ಏಷ್ಯಾ]]ದಲ್ಲಿ ಈ ತರದ ಪುಸ್ತಕಗಳ ತಯಾರಿಕೆ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿತ್ತು. ಲೇಖನಿಯಿಂದ ಬರೆಯಲು ತಾಳೆಎಲೆ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹೊರಮೈಯಿಂದ ಕೂಡಿದ್ದು, ಇದು ದಕ್ಷಿಣ ಏಷ್ಯಾದ ಅನೇಕ ಲಿಪಿಗಳಲ್ಲಿ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಅಕ್ಷರಗಳ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಸಾಧ್ಯವಾಗಿಸಿದೆ. </blockquote> == ನೇಪಾಳದ ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಫಿ == [[ಚಿತ್ರ:ज्वजलपा.svg|right|thumb]] ನೇಪಾಳದ ಅಂದದ ಬರಹ ಶೈಲಿಯು [[ಮಹಾಯಾನ]] ಮತ್ತು [[ವಜ್ರಯಾನ ಬೌದ್ಧಮತ]]ದ ಮೇಲೆ ಭಾರೀ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರಿದೆ. [[ರಂಜನಾ ಲಿಪಿ]]ಯು ಈ ತರದ ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಫಿಯ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಸ್ವರೂಪ. ಸ್ವತಃ ಲಿಪಿ ಮತ್ತು ಅದರ ವ್ಯುತ್ಪತ್ತಿಗಳನ್ನು(ಲಾಂಟ್ಸಾ,ಫಾಗ್ಪಾ,ಕುಟಿಲ ಮುಂತಾದವು)ನೇಪಾಳ, ಟಿಬೆಟ್,ಭೂತಾನ್, ಲೆಹ್, ಮಂಗೋಲಿಯ,ಕರಾವಳಿ ಚೀನಾ,ಜಪಾನ್ ಮತ್ತು ಕೊರಿಯಾದಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾಗಿದೆ.ಸಂಸ್ಕೃತ ಮತ್ತು ಪಾಲಿ ಭಾಷೆಗಳಿಂದ ಜನ್ಯವಾದ "ಓಮ್ ಮಾನೆ ಪೇಮ್ ಓಮ್" ಮತ್ತು ಇತರ ಬೌದ್ಧ ಗ್ರಂಥಗಳನ್ನು ಬರೆಯಲಾಗಿದೆ. == ಟಿಬೆಟ್ ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಫಿ == {{Main|Tibetan calligraphy}} [[ಚಿತ್ರ:BonpoBook.jpg|right|ಎ ಬಾನ್ ಪಠ್ಯ]] [[ಟಿಬೆಟ್]] ಸಂಸ್ಕೃತಿಯಲ್ಲಿ ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಫಿ ಪ್ರಾಧಾನ್ಯತೆ ಪಡೆದಿದೆ. ಈ ಲಿಪಿಯು [[ಇಂಡಿಕ್ ಲಿಪಿ]]ಗಳಿಂದ ಹುಟ್ಟಿಕೊಂಡಿದೆ.(ಇಂಡಿಕ್ ಲಿಪಿ ಅಂದರೆ ಇಂಡೊ-ಇರಾನಿಯನ್ ಮೂಲದ ಭಾಷಾ ಗುಚ್ಚ) ಉನ್ನತವರ್ಗದ [[ಲಾಮಾ]]ಗಳು ಮತ್ತು [[ಪೊಟಾಲಾ ಅರಮನೆ]]ಯ ನಿವಾಸಿಗಳು ಮುಂತಾದ ಟಿಬೆಟ್‌ನ ಗಣ್ಯವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಸಮರ್ಥ ಸುಂದರ ಬರಹಗಾರರಾಗಿದ್ದರು. ಅನೇಕ ಶತಮಾನಗಳವರೆಗೆ [[ಟಿಬೆಟ್]] [[ಬೌದ್ಧಮತ]]ದ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿತ್ತು. ಅಲ್ಲಿನ ಧಾರ್ಮಿಕ ಕೇಂದ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಲಿಖಿತರೂಪದ ಪದಕ್ಕೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಮಹತ್ವ ನೀಡಲಾಗಿತ್ತು. ಇದರಿಂದ [[ಜಾತ್ಯತೀತ]] ಅಂಗಗಳು ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದ್ದರೂ, ದೊಡ್ಡ ಗುಂಪಿಗೆ ಅವಕಾಶವಿರಲಿಲ್ಲ(ಆದರೆ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಒಂದು ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಟಿಬೆಟ್ ಬೌದ್ಧಮತಕ್ಕೆ ಹೆಚ್ಚು ಸಂಬಂಧಪಟ್ಟಿದೆ) ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಫಿಯು ಬಹುತೇಕ ಎಲ್ಲ ಉನ್ನತ ಧಾರ್ಮಿಕತೆಯ ಬರವಣಿಗೆಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. [[ದಲೈಲಾಮಾ]] ಕಳಿಸಿದ ಪತ್ರಗಳು ಮತ್ತಿತರ ಧಾರ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಜಾತ್ಯತೀತ ಪ್ರಾಧಿಕಾರದ ದಾಖಲೆಗಳು ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಫಿಯಲ್ಲಿವೆ. [[ಪ್ರಾರ್ಥನಾ ಚಕ್ರ]]ಗಳಲ್ಲಿ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಫಿ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಕಾಣುತ್ತದೆ.ಈ ರೀತಿಯ ಅಂದದ ಶೈಲಿಯ ಕೆತ್ತನೆ ಬರಹದ ಬದಲಿಗೆ ಇದನ್ನು ಹೊಸೆಯಲಾಗಿದೆ. ಕಟ್ಟಡಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಕಂಡುಬರುವ ಅರಬ್ ಮತ್ತು ರೋಮನ್ ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಫಿಯಲ್ಲಿ ಇವುಗಳಿವೆ. ಹಿಂದೆ ಲಾಳದಿಂದ ಅಕ್ಷರಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗುತ್ತಿದ್ದು, ಟಿಬೆಟ್ ಬರಹಗಾರರು ಕತ್ತರಿಸಿದ ಮೊನೆಯ ಪೆನ್ನುಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಅಗಲ ಮೊನೆಯ ಲೇಖನಿಗಳನ್ನು ಈಗ ಬಳಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. == ಪರ್ಶಿಯನ್ ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಫಿ == [[ಚಿತ್ರ:Nastaliq-proportions.jpg|thumb|right|[25]'ಪ್ರಮಾಣಾನುಗುಣ ನಿಯಮಗಳನ್ನು ತೋರಿಸುವ ಉದಾಹರಣೆ]] {{Main|Persian calligraphy}} ''ಪರ್ಶಿಯಾದ ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಫಿ'' ಯು [[ಪರ್ಶಿಯನ್ ಬರಹ ಪದ್ದತಿ]] ಯ ಶೈಲಿಯಾಗಿದೆ. ಪರ್ಶಿಯಾದಲ್ಲಿ ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಫಿಯ ಇತಿಹಾಸವು ಇಸ್ಲಾಮ್ ಪೂರ್ವ ಕಾಲದ್ದಾಗಿದೆ. [[ಝೊರಾಸ್ಟ್ರಿಯ ತತ್ವ]]ದಲ್ಲಿ ಸುಂದರ ಮತ್ತು ಸ್ಪಷ್ಟ ಬರವಣಿಗೆಗಳು ಸದಾ ಮೆಚ್ಚುಗೆಗೆ ಅರ್ಹವಾಗಿದ್ದವು.{ಝೊರಾಸ್ಟ್ರಿಯ ತತ್ವ, ಶಿಷ್ಟ ರಕ್ಷಣೆ-ದುಷ್ಟರ ಹರಣಕ್ಕಾಗಿ ಹುಟ್ಟಿದ ಧರ್ಮ-ಸಂಸ್ಕೃತಿ} === ಚರಿತ್ರೆ ಮತ್ತು ವಿಕಾಸ === ಪ್ರಾಚೀನ ಪರ್ಶಿಯನ್ ಲಿಪಿಯನ್ನು ಸುಮಾರು 500-600 BC ಯಲ್ಲಿ ಸಂಶೋಧಿಸಲಾಯಿತು. ಅಚಾಮೆನಿಡ್ ದೊರೆಗಳಿಗೆ ಸ್ಮಾರಕ ಶಿಲ್ಪ ಕಲಾ ಕೆತ್ತನೆಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸಲು ಈ ಲಿಪಿಗಳನ್ನು ಕಂಡುಹಿಡಿಯಲಾಯಿತು. ಈ ಲಿಪಿಗಳು ಸಮತಟ್ಟಾದ, ಲಂಬ ಮತ್ತು ಪಾರ್ಶ್ವ ಕೋನದ ಮೊಳೆಯಾಕಾರದ ಅಕ್ಷರಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿವೆ. ಈ ಕಾರಣದಿಂದ [[ಪರ್ಶಿಯಾ]]ದಲ್ಲಿ ಅದಕ್ಕೆ [[ಮೊಳೆಗಳ ಲಿಪಿ]](ಖಾಟ್-ಎ-ಮಿಕಿ)ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಶತಮಾನಗಳ ನಂತರ, "ಪಾಹ್ಲವಿ"(ಇರಾನಿನ ರಾಜನ ಅಡ್ಡ ಹೆಸರು) ಮತ್ತು "ಅವೇಸ್ಟಿ" ಲಿಪಿಗಳು ಪ್ರಾಚೀನ ಪರ್ಶಿಯಾದಲ್ಲಿ ಜನಪ್ರಿಯತೆ ಗಳಿಸಿದವು.ಇಸ್ಲಾಂ ಧರ್ಮ ಆರಂಭದ ನಂತರ,7ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಪರ್ಶಿಯನ್ನರು ಅರೇಬಿಕ್ ವರ್ಣಮಾಲೆಯನ್ನು ಪರ್ಶಿಯನ್ ಭಾಷೆಗೆ ಅಳವಡಿಸಿದರು. ಅಲ್ಲದೇ ಸಮಕಾಲೀನ ಪರ್ಶಿಯನ್ ವರ್ಣಮಾಲೆಯನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿದರು. ಅರೇಬಿಕ್ ವರ್ಣಮಾಲೆಯಲ್ಲಿ 28 ಅಕ್ಷರಗಳಿವೆ ಮತ್ತು ಇರಾನಿಯನ್ನರು ಇನ್ನೂ ನಾಲ್ಕು ಅಕ್ಷರಗಳನ್ನು ಅದಕ್ಕೆ ಸೇರಿಸಿದ್ದರಿಂದ ಪ್ರಸಕ್ತ 32 ಪರ್ಶಿಯನ್ ಅಕ್ಷರಗಳು ಬಳಕೆಯಲ್ಲಿವೆ. === ಸಮಕಾಲೀನ ಲಿಪಿಗಳು === ಪರ್ಶಿಯಾದ ಉತ್ಕೃಷ್ಟ ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಫಿಯ ಲಿಪಿಗಳಲ್ಲಿ 'ನಾಸ್ಟಾಲಿಕ್'ಅತ್ಯಂತ ಜನಪ್ರಿಯ ಸಮಕಾಲೀನ ಶೈಲಿಯಾಗಿದೆ.ಇದನ್ನು ಪರ್ಶಿಯಾದ ಬರಹಗಾರರು "ಅಂದದ ಬರಹದ ಲಿಪಿಗಳ ವಧು" ಎಂದು ಕರೆದಿದ್ದಾರೆ. ಈ ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಫಿಯು ಸದೃಢ ರಚನೆಯ ಅಡಿಪಾಯ ಹೊಂದಿದ್ದು,ತೀರಾ ಕಡಿಮೆ ಬದಲಾವಣೆಗಳಿಗೆ ಒಳಗಾಗಿದೆ. [[ಮಿರ್ ಅಲಿ ತಾಬ್ರಿಜಿ]] ಅಕ್ಷರಗಳ ಗರಿಷ್ಠ ಸಂಯೋಜನೆ ಮತ್ತು ರೇಖಾಚಿತ್ರ ನಿಯಮಗಳನ್ನು ಕಂಡುಹಿಡಿದರು. ಹೀಗಾಗಿ ಕಳೆದ 7 ಶತಮಾನಗಳಿಂದ ಚಿಕ್ಕ-ಪುಟ್ಟ ಬದಲಾವಣೆಗಳಿಗೆ ಮಾತ್ರ ಒಳಗಾಗಿದೆ. ಅಕ್ಷರಗಳ ರೇಖಾಚಿತ್ರ, ಆಕಾರ,ಪದಗಳ ಸಂಯೋಜನೆ ಮತ್ತು ಇಡೀ ಅಂದದ ಬರಹಗಾರಿಕೆ ರಚನೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಇದು ಕಠಿಣ ನಿಯಮಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. == ಇಸ್ಲಾಮಿಕ್ ಅಥವಾ ಅರೇಬಿಕ್ ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಫಿ == {{Main|Islamic calligraphy}} [[ಚಿತ್ರ:AndalusQuran.JPG|thumb|left|ಅಂಡಲುಸಿ ಲಿಪಿಯಲ್ಲಿ ಬರೆದಿರುವ 12ನೇ ಶತಮಾನದ ಕುರಾನ್‌ನ ಒಂದು ಪುಟ]] ಇಸ್ಲಾಮಿಕ್ ಅಥವಾ ಅರೇಬಿಕ್ ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಫಿ(ಅರಬ್‌ನಲ್ಲಿ ''ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಫಿ'' ಗೆ ''ಖಾಟ್-ಉಲ್-ಯಾದ್'' خط اليد) [[ಅರೇಬಿಕ್ ಕಲೆ]]ಯ ಅಂಶವಾಗಿದ್ದು,[[ಇಸ್ಲಾಂ]] [[ಧರ್ಮ]] ಮತ್ತು [[ಅರೇಬಿಕ್ ಭಾಷೆ]]ಯ ಜತೆಯಲ್ಲೇ ವಿಕಾಸಗೊಂಡಿದೆ.ಅರೇಬಿಕ್ ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಫಿಯು ರೇಖಾಚಿತ್ರಗಳ [[ಇಸ್ಲಾಮಿಕ್]] ಕಲೆ [[ಅರಬೆಸ್ಕ್]] ಜತೆ ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿದೆ. ಈ ಕಲೆಯು [[ಮಸೀದಿ]]ಯ ಗೋಡೆ,ಮೇಲ್ಛಾವಣಿ ಮತ್ತು ಚರಿತ್ರೆಯ ದಾಖಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡಿವೆ. ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಫಿ ಕೆತ್ತನೆಗಳನ್ನು ಬಳಸಲು [[ಇಸ್ಲಾಮಿಕ್ ಜಗತ್ತಿನ]] ಸಮಕಾಲೀನ [[ಕಲಾವಿದರು]] ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಫಿಯ ಪರಂಪರೆಯಿಂದ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ಎತ್ತಿಕೊಂಡರು.ಮಾತನಾಡುವ ಪದಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ್ದನ್ನು ನೆನಪಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಬದಲಿಗೆ,[[ಮುಸ್ಲಿಮ]]ರಿಗೆ ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಫಿಯು ಎಲ್ಲ ಕಲೆಗಳಿಗಿಂತ ಉನ್ನತ [[ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ]] ಜಗತ್ತಿನ ಕಲೆಯ ಸ್ಪಷ್ಟ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿಯಾಗಿದೆ. ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಫಿಯು ಇಸ್ಲಾಮಿಕ್ ಕಲೆಯ ಪೂರ್ಣ ಸ್ವರೂಪದ ವಿವರಗಳು ಚರ್ಚಾಸ್ಪದವಾಗಿವೆ. ಏಕೆಂದರೆ ಮುಸ್ಲಿಮರ ಭಾಷೆಗಳು ಮತ್ತು ಇಸ್ಲಾಂ ಧರ್ಮದ ನಡುವೆ ಅದು ಕೊಂಡಿ ಕಲ್ಪಿಸಿದೆ. ಇಸ್ಲಾಂ [[ಪವಿತ್ರ ಗ್ರಂಥ]] ಅಲ್-[[ಕುರಾನ್]] ಅರೇಬಿಕ್ ಭಾಷೆಯ ವಿಕಾಸ ಮತ್ತು ಬೆಳವಣಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸಿದೆ.ಅದೇ ರೀತಿ ಅರೇಬಿಕ್ ವರ್ಣಮಾಲೆಯ ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಫಿ ಬೆಳವಣಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಕೂಡ ತನ್ನ ಪಾಲು ಪಡೆದಿದೆ. [[ನಾಣ್ಣುಡಿ]]ಗಳು ಮತ್ತು ಕುರಾನ್ ಸಾಲುಗಳು ಇಸ್ಲಾಮಿಕ್ ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಫಿಗೆ ಈಗಲೂ ಮ‌ೂಲಗಳಾಗಿವೆ. [[ಅರಾಮೈಕ್]] ಮತ್ತು [[ಹೆಬ್ರಿವ್]] ವಿದ್ವಾಂಸರಲ್ಲಿ ಇಸ್ಲಾಮಿಕ್ ಧರ್ಮಕ್ಕೆ ಸಮಾನಾಂತರವಾದ,ಪ್ರಬಲ ಸಂಪ್ರದಾಯವಿತ್ತು. 9 ಆಗ 10ನೇ ಶತಮಾನದ ಹೊಸರೂಪದ ಹೆಬ್ರಿವ್ ಬೈಬಲ್‌ಗಳಲ್ಲದೇ ಮುಂತಾದ ಕೆಲಸಗಳಲ್ಲಿ ಇವು ಕಾಣಸಿಗುತ್ತವೆ. {{-}} == ಮಾಯಾ ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಫಿ == {{Main|Maya codices}} [[File:Dresden codex.jpg|thumb|right|ಅಮಾಟ್ಲ್ ಎಂದು ಕರೆಯುವ ಒಂದು ವಿಧದ ಕಾಗದದ ಮೇಲೆ ಮಾಯಾ ಲಿಪಿಯಲ್ಲಿ ಬರೆದಿರುವ ಡ್ರೆಸ್ಡೆನ್ ಕೋಡೆಕ್ಸ್‌ನ ಕರಪತ್ರ.ಸ್ಪಾನಿಷ್ ಆಕ್ರಮಣಕಾರರಿಂದ ತಪ್ಪಿಸಿಕೊಂಡು ಪ್ರಸಕ್ತ ದಿನದವರೆಗೆ ಉಳಿದುಕೊಂಡ ಡ್ರೆಸ್ಡನ್ಸ್ ಕೋಡೆಕ್ಸ್ ಮಾಯಾ ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಫಿಯ ಕೆಲವೇ ಉದಾಹರಣೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ.]]{{Expand section|date=June 2008}}ಮಾಯಾ ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಫಿಯನ್ನು [[ಮಾಯಾ ಚಿತ್ರಲಿಪಿ]]ಗಳ ಮ‌ೂಲಕ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿಸಲಾಗಿದೆ. ಆಧುನಿಕ ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಫಿಯನ್ನು ಮುಖ್ಯವಾಗಿ [[ಮುದ್ರೆಗಳು]] ಮತ್ತು ಮೆಕ್ಸಿಕೊದಲ್ಲಿ [[ಯುಕಾಟಾನ್ ಪರ್ಯಾಯದ್ವೀಪ]]ದ ಸ್ಮಾರಕಗಳಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಮಾಯಾ ಚಿತ್ರಲಿಪಿಗಳನ್ನು ಸರ್ಕಾರಿ ಕಚೇರಿಗಳಲ್ಲಿ ಅಪರೂಪವಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ,[[ಕ್ಯಾಂಪೇಚೆ]], [[ಯುಕಾಟಾನ್]] ಮತ್ತು [[ಕ್ವಿಂಟಾನಾ ರೂ]]ನಲ್ಲಿ ಮಾಯಾ ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಫಿಯನ್ನು ಲ್ಯಾಟಿನ್ ಅಕ್ಷರಗಳಲ್ಲಿ ಬರೆಯಲಾಗಿದೆ. ದಕ್ಷಿಣ ಮೆಕ್ಸಿಕೊದ ಕೆಲವು ವಾಣಿಜ್ಯ ಕಂಪೆನಿಗಳು ಮಾಯಾ ಚಿತ್ರಲಿಪಿಗಳನ್ನು ತಮ್ಮ ವ್ಯವಹಾರದ ಚಿಹ್ನೆಗಳಾಗಿ ಬಳಸುತ್ತಿವೆ.(ಈಜಿಪ್ತ್ ನಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರ ಸಂಕೇತಗಳ ಮೂಲಕ ಬರಹ ಶೈಲಿಗೆ ಮೆರಗು ನೀಡುತ್ತಿದ್ದರು) ಕೆಲವು [[ಸಮುದಾಯ]] ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಮತ್ತು ಆಧುನಿಕ ಮಾಯಾ ಸಹೋದರ ಬಳಗದವರು ತಮ್ಮ ಗುಂಪಿನ ಚಿಹ್ನೆಯಾಗಿ ಮಾಯಾ ಚಿತ್ರಲಿಪಿಯನ್ನು ಬಳಸುತ್ತಾರೆ.[[ಚಿಚೆನ್ ಇಟ್ಝಾ]],ಲಬ್ನಾ, [[ಉಕ್ಸ್‌ಮಾಲ್]],[[ಎಡ್ಜ್‌ನಾ]], [[ಕಲಾಕ್ಮುಲ್]] ಮುಂತಾದ ಮೆಕ್ಸಿಕೊದ ಬಹುತೇಕ ಪುರಾತತ್ವ ಕಟ್ಟಡಗಳಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರಲಿಪಿಗಳಿವೆ. [[ಸ್ಟೀಲೆ]] ಎಂದು ಕೂಡ ಹೆಸರಾದ ಸಸ್ಯ ಕಾಂಡ ಮೂಲದಲ್ಲಿ ರಚಿಸಿದ ಸಂಕೇತಗಳು ಬಂಡೆಕಲ್ಲಿನ ಕೆತ್ತನೆಯ ಸ್ಮಾರಕ ಮತ್ತು ತಾರಸಿಗಳ ಮೇಲಿನ ಪ್ರಾಚೀನ ಮಾಯಾ ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಫಿಯ ಸಾಮಾನ್ಯ ಮ‌ೂಲಗಳಾಗಿವೆ. == ಸಾಧನಗಳು(ಪರಿಕರಗಳು) == {{Main|Writing implement}} ಅಂದದ ಶೈಲಿಯ ಬರಹಗಾರನಿಗೆ ಪ್ರಮುಖ ಸಾಧನಗಳು ಚಪ್ಪಟೆ ಅಥವಾ ಗುಂಡಗಿನ ಮೊನೆಯ [[ಪೆನ್]] ಮತ್ತು [[ಕುಂಚ]](ರೀವ್ಸ್ ಮತ್ತು ಸ್ಕುಲ್ಟೆ 2006; ಚೈಲ್ಡ್ 1985; ಲ್ಯಾಂಬ್ 1956). ಕೆಲವು ಅಲಂಕಾರದ ಶೈಲಿಯ ಉದ್ದೇಶಗಳಿಗಾಗಿ ಬಹು ಮೊನೆಯ ಪೆನ್‌‌ಗಳು-ಉಕ್ಕಿನ ಕುಂಚಗಳನ್ನು ಬಳಸಬಹುದು. ಆದಾಗ್ಯೂ, [[ಗುರುತು ಮಾಡುವ]] ಪೆನ್ ಮತ್ತು [[ಬಾಲ್‌ಪಾಯಿಂಟ್]] ಪೆನ್‌ಗಳನ್ನು ಕೂಡ ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಫಿ ಕೆಲಸಗಳಿಗೆ ಬಳಸಲಾಗಿದೆ. ಆದರೆ ಇಲ್ಲಿ ಕೋನಾಕೃತಿಯ ಗೆರೆಗಳನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿಲ್ಲ. ಬರವಣಿಗೆಯ ಶಾಯಿ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ನೀರಿನ ‌ಮೂಲದ್ದಾಗಿದ್ದು, ಮುದ್ರಣದಲ್ಲಿ ಬಳಸುವ ತೈಲಮ‌ೂಲದ ಶಾಯಿಗಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಜಾರಿಕೆಯ ಗುಣಯುಳ್ಳದ್ದಾಗಿದೆ. ರಂದ್ರ ಸಾಂದ್ರತೆಯ ಉತ್ತಮ ಗುಣಮಟ್ಟದ ಕಾಗದದಲ್ಲಿ ಸ್ಪಷ್ಟಗೆರೆಗಳನ್ನು ಎಳೆಯಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ.{{Citation needed|date=February 2007}} ತೆಳು ಚರ್ಮದಂತೆ ಕಾಣುವ ಪಾರ್ಚ್‌ಮೆಂಟ್(ಕುರಿ ಚರ್ಮ ಹೋಲುವ ಕಾಗದ) ಅಥವಾ ''ವೆಲ್ಲಂ'' ನ್ನು(ಚರ್ಮದಂತೆ ನುಣುಪಾಗಿರುವ ಕಾಗದ) ಅಲ್ಲಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾಗಿದೆ. ಅವುಗಳ ಮೇಲಿನ ಬರಹ ಅಳಿಸಲು ಅದನ್ನು ಚೂರಿಯಂತೆ ಬಳಸಬಹುದಾಗಿದೆ. ಗೆರೆಗಳು ಹಾದುಹೋಗಲು ಅವಕಾಶ ನೀಡುವ ಮತ್ತು ಅಕ್ಷರಗಳನ್ನು ಸ್ಫುಟಗೊಳಿಸುವ ಪ್ರಕಾಶಮಾನ ಪೆಟ್ಟಿಗೆಯ ಅಗತ್ಯವಿರುವುದಿಲ್ಲ. ಇದರ ಜತೆಗೆ,ಪ್ರಕಾಶಮಾನ ಪೆಟ್ಟಿಗೆ ಮತ್ತು ಪಡಿಯಚ್ಚು(ಟೆಂಪ್ಲೇಟ್)ಗಳನ್ನು ಪೆನ್ಸಿಲ್ ಗುರುತುಗಳಿಲ್ಲದೇ ನೇರ ಗೆರೆಎಳೆದು ನಿಖರ ಕಾರ್ಯ ದಕ್ಷತೆಗಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಪ್ರಕಾಶಮಾನ ಪೆಟ್ಟಿಗೆ ಅಥವಾ ನೇರಬಳಕೆಯಲ್ಲಿ ಗೆರೆಯುಳ್ಳ ಕಾಗದದಲ್ಲಿ ಅನೇಕ ಬಾರಿ ಪ್ರತಿ ಕಾಲುಭಾಗ ಅಥವಾ ಅರ್ಧ ಅಂಗುಲದ ಗೆರೆಗಳಿರುತ್ತವೆ. ಆದರೂ ಅಂಗುಲದ ಅಂತರಗಳ ಕಾಗದವನ್ನು ವಿರಳವಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗಿದೆ. ''ಲಿಟ್ಟೇರಿಯ ಅನ್ಸಿಯಲ್ಸ್'' ಮುಂತಾದವು(ಅದಕ್ಕಾಗಿ ಆ ಹೆಸರು) ಕಾಲೇಜಿನಲ್ಲಿ ಬಳಸುವ ಗೆರೆಯ ಕಾಗದ ಆಗಾಗ್ಗೆ ಮಾರ್ಗದರ್ಶಿಯಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ.<ref>{{Cite web |url=http://calligraphyislamic.com/ |title=ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಫಿ ಇಸ್ಲಾಮಿಕ್ ವೆಬ್‌ಸೈಟ್ |access-date=2010-01-07 |archive-date=2012-06-08 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120608004825/http://www.calligraphyislamic.com/ |url-status=dead }}</ref> == ಇದನ್ನೂ ನೋಡಿರಿ == * [[ಅಸೆಮಿಕ್ ಬರವಣಿಗೆ]] * [[ಕೈರಾಗ್ರಫಿ(ಸುಂದರ ಕೈಬರಹ)]] * [[ಎಲ್ಲೆಸ್‌ಮೆರೆ ಹಸ್ತಪ್ರತಿ]] * [[ಶಾಯಿ]] * [[ಇಂಟರ್‌ನ್ಯಾಷನಲ್ ಅಸೋಸಿಯೇಷನ್ ಆಫ್ ಮಾಸ್ಟರ್ ಪೆನ್‌ಮ್ಯಾನ್, ಎನ್‌ಗ್ರಾಸರ್ಸ್ ಮತ್ತು ಟೀಚರ್ಸ್ ಆಫ್ ಹ್ಯಾಂಡ್‌ರೈಟಿಂಗ್]] * [[ಪ್ರಮುಖ ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಾಫರ್‌ಗಳ ಪಟ್ಟಿ]] * [[ಮುದ್ರಣಶೈಲಿಯ ಲಕ್ಷಣಗಳ ಪಟ್ಟಿ]] * [[ಮಾರ್ಕ್ ಡ್ರಾಗಿನ್]]- ''ಮೆಡೀವಲ್ ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಫಿ,ಇಟ್ಸ್ ಹಿಸ್ಟರಿ ಅಂಡ್ ಟೆಕ್ನಿಕ್'' ಮತ್ತು ''ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಫಿ ಆಫ್ ದಿ ಮಿಡಲ್ ಏಜಸ್ ಅಂಡ್ ಹೌ ಟು ಡು ಇಟ್'' ಪುಸ್ತಕಗಳ ಲೇಖಕ * [[ಕಾಗದ]] * [[ಪೆನ್]] * [[ಲೇಖನಕೌಶಲ]] * [[ವಿರಾಮ ಚಿಹ್ನೆ]] * [[ಉಚ್ಚಾರಣೆ]] * [[ಮುದ್ರಣಾಕ್ಷರಗಳ ಘಟಕಗಳು]] * [[ಮುದ್ರಣಶೈಲಿ]] * [[ಟಿಪೋಗ್ರಫಿಕ್ ಎಂಫಸಿಸ್]] == ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳು == {{Reflist}} == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == ಆಯಾ ಲೇಖನಗಳನ್ನು ನೋಡಿ * {{Citation | last= Anderson | first=D. M. | year=2008 | title=Indic calligraphy | publisher=[[Encyclopedia Britannica]] 2008}}. * ಬ್ರೌನ್, M.P.2004) ಪೇಂಟೆಡ್ ಲ್ಯಾಬ್ರಿಂಥ್: ದಿ ವಲ್ಡ್ ಆಫ್ ದಿ ಲಿಂಡಿಸ್‌ಫಾರ್ನೆ ಗಾಸ್ಪೆಲ್. ಪರಿಷ್ಕೃತ ಆವೃತ್ತಿ. ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಲೈಬ್ರರಿ. * ಚೈಲ್ಡ್, H. ed. (1985)ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಾಫರ್ಸ್ ಹ್ಯಾಂಡ್‌ಬುಕ್ ಟಾಪ್ಲಿಂಗರ್ ಪಬ್ಲಿಷಿಂಗ್ ಕಂ. * [[ಡಿರಿಂಜರ್, D.]](1968) ''ದಿ ಆಲ್ಫಾಬೆಟ್: ಎ ಕಿ ಟು ದಿ ಹಿಸ್ಟರಿ ಆಫ್ ಮ್ಯಾನ್‌ಕೈಂಡ್'' ಮ‌ೂರನೇ ಆವೃತ್ತಿ. ಸಂಪುಟ 1 ಹುಚಿಸನ್ & ಕಂ. ಲಂಡನ್ * ಎರೇಸರ್,M.,&amp; ಕ್ವಿಯಾಟೋವ್ಸ್‌ಕಿ,W(2006) ಇಂಕ್ ಅಂಡ್ ಗೋಲ್ಡ್: ಇಸ್ಲಾಮಿಕ್ ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಫಿ ಸ್ಯಾಂ ಫಾಗ್ ಲಿಮಿಟೆಡ್. ಲಂಡನ್ * ಗೆಡ್ಡೇಸ್, A., & ಡಿಯಾನ್,C. (2004)ಮಿರಾಕಲ್: ಹೊಸ ಜೀವನದ ಸಂಭ್ರಮಾಚರಣೆ ಪೋಟೊಜೆನಿಕ್ ಪಬ್ಲಿಷರ್ಸ್ ಆಕ್ಲೆಂಡ್ * ಹೆನ್ನಿಂಗ್, W.E. (2002)ಆನ್ ಎಲಿಗೆಂಟ್ ಹ್ಯಾಂಡ್ :ಅಮೆರಿಕನ್ ಲೇಖನಕೌಶಲ್ಯ ಮತ್ತು ಕ್ಯಾಪಿಗ್ರಫಿ ಇಡಿ. ಮೆಲ್ಜರ್, P. ಓಕ್ ನಾಲ್ ಪ್ರೆಸ್ ನ್ಯೂ ಕ್ಯಾಸಲ್, ಡೆಲಾವೇರ್ * ಜಾನ್‌ಸ್ಟನ್, E.(1909) ಮ್ಯಾನ್ಯುಸ್ಕ್ರಿಪ್ಟ್ & ಇನ್‌ಸ್ಕ್ರಿಪ್ಶನ್ ಲೆಟರ್ಸ್: ಶಾಲೆಗಳಿಗೆ ಮತ್ತು ತರಗತಿಗಳಿಗೆ ಮತ್ತು ಪ್ಲೇಟ್ 6 ಕೈಕಸಬುದಾರರ ಬಳಕೆಗೆ. ಸ್ಯಾನ್ ವೀಟೊ ಪ್ರೆಸ್ & ಡಬಲ್ ಎಲಿಫೆಂಟ್ ಪ್ರೆಸ್ 10th ಇಂಪ್ರೆಷನ್ * ಲ್ಯಾಂಬ್, C.M. ed. (1956) ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಾಫರ್ಸ್ ಕೈಪಿಡಿ. ಪೆಂಟಾಲಿಕ್ 1976 ed. * ಲೆಟರ್ ಆರ್ಟ್ಸ್ ರಿವ್ಯೂ * [[ಮೆಡಿಯವಿಲ್ಲ, ಕ್ಲಾಡೆ]] (2006) ಹಿಸ್ಟರಿ ಡೆ ಲಾ ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಫಿ ಫ್ರಾಂಕೈಸ್ ಅಲ್ಬಿನ್ ಮಿಚೆಲ್, ಫ್ರಾನ್ಸ್ * ಮೆಡಿಯವಿಲ್ಲ C. (1996) ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಫಿ ಸ್ಕಿರ್ಪಸ್ ಪಬ್ಲಿಕೇಷನ್ಸ್ * ಪಾಟ್, G. (2006)ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಫೀ:ಇಂಟೆನ್ಸಿವ್ ಟ್ರೇನಿಂಗ್ ವರ್ಲಾಗ್ ಹರ್ಮನ್ ಸ್ಕಿಮಿಡ್ ಮೇಂಜ್ * ಪಾಟ್, G. (2005)ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಫಿ :ಎರ್ಸ್ಟೆ ಹಿಲ್ಫೆ ಅಂಡ್ ಸ್ಕ್ರಿಫ್ಟ್-ಟ್ರೇನಿಂಗ್ ಮಿಟ್ ಮಸ್ಟರ್-ಆಲ್ಫಾಬಿಟನ್ ವರ್ಲಾಗ್ ಹರ್ಮನ್ ಸ್ಕಿಮಿಡ್ ಮೇಂಜ್ * ಪ್ರಾಫ್ಫೆ, J. (2005)ಸ್ಕ್ರೈಬ್‌ಕುನ್ಸ್ಟ್‌ರಾಮ್:ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಫಿ ಇಮ್ ರಾಮ್ ವರ್ಲಾಗ್ ಜಾರ್ಜ್ D.W. ಕಾಲ್‌ವೇ GmbH & Co.K.G. ಮ್ಯೂನಿಚ್ * ರೀವ್ಸ್, M., & ಸ್ಕಲ್ಟೆ, E.(2006)ಬ್ರಷ್ ಲೆಟರಿಂಗ್:ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯ ಕುಂಚ ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಫಿಯಲ್ಲಿ ಸಲಹಾ ಕೈಪಿಡಿ, ರಿವೈಸ್ಡ್ ಎಡಿಷನ್, ಡಿಸೈನ್ ಬುಕ್ಸ್ ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್. * ಝಾಪ್, H. (2007) ಆಲ್ಫಾಬೆಟ್ ಸ್ಟೋರೀಸ್ :ತಾಂತ್ರಿಕ ಬೆಳವಣಿಗಗಳ ಚರಿತ್ರೆ, ಕ್ಯಾರಿಗ್ರಾಫಿಕ್ ಆರ್ಟ್ಸ್ ಪ್ರೆಸ್, ರೋಚೆಸ್ಟರ್, ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್ * ಝಾಪ್ಫ್, H. (2006)ದಿ ವರ್ಲ್ಡ್ ಆಫ್ ಆಲ್ಫಾಬೆಟ್ಸ್ : ಚಿತ್ರಗಳು ಮತ್ತು ಅಕ್ಷರರೂಪಗಳ ಚಿತ್ರದರ್ಶಿಕೆ,CD-ROM * ಮಾರ್ನ್ಸ್,F.A (2002)ವೇರಿಯನ್ ಕಾಪರ್‌ಪ್ಲೇಟ್ ಅಂಡ್ ಫಾರ್ಮ್, ಲಂಡನ್ == ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು == {{External links|date=August 2009}} {{stack| {{Commons category|Calligraphy}} {{Wiktionary}} }} === ಆಧುನಿಕ ಇರಾನಿನ ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಫಿ === * [http://www.naghashikhat.ir ಇರಾನಿಯನ್ ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಫಿ ಅಂಡ್ ಗ್ಯಾಲರೀಸ್] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100505224942/http://naghashikhat.ir/ |date=2010-05-05 }} ನಾಗಶಿಖತ್.ಇರ್ ಫಾಹಿಮ್ ಮೊಹಮ್ಮದಿ ಅವರಿಂದ * [http://www.moderncalligraphy.ir ಇರಾನಿಯನ್ ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಾಫರ್ಸ್ ಅಂಡ್ ಗ್ಯಾಲರೀಸ್] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100329042028/http://www.moderncalligraphy.ir/ |date=2010-03-29 }} ModernCalligraphy.com === ಚೀನಾದ (ಕುಂಚ)ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಫಿ === * [http://www.chinaonlinemuseum.com/calligraphy.php ಚೈನೀಸ್ ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಫಿ ಅಂಡ್ ಗ್ಯಾಲರೀಸ್] ಚೀನಾಾ ಆನ್‌ಲೈನ್ ಮ‌್ಯೂಸಿಯಂ * ಲಿಸ್ಟ್ ಆಫ್ ಚೈನೀಸ್ ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಾಫರ್ಸ್ ಅಂಡ್ ಗ್ಯಾಲರೀಸ್, ಚೀನಾಾ ಆನ್‌ಲೈನ್ ಮ‌್ಯೂಸಿಯಂ * [http://www.skyren-art.com/art/index.php/en.html ಬ್ರಷ್ ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಫಿ ಗ್ಯಾಲರೀಸ್] ಚೀನಾ ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಫಿ ಕಲೆ === ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯ ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಫಿ === * [http://www.letterexchange.org/ ಲೆಟರ್ ಎಕ್ಸ್‌ಚೇಂಜ್] ಎಲ್ಲ ಮಾಧ್ಯಮಗಳಲ್ಲಿ ಲಿಪಿರೂಪಕ್ಕೆ ಉತ್ತೇಜಿಸುವ ಸಂಸ್ಥೆ * [http://www.cynscribe.com/ ಸಿನ್‌ಸ್ಕ್ರೈಬ್] ವರ್ಲ್ಡ್ ವೈಡ್ ವೆಬ್ ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಫಿ ಡೈರಕ್ಟರಿ * [http://www.societyofscribes.org/ ಸೊಸೈಟಿ ಆಫ್ ಸ್ಕ್ರೈಬ್ಸ್, ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್ ಸಿಟಿ,NY,US] * [http://www.calligraphyonline.org/ ಸೊಸೈಟಿ ಆಫ್ ಸ್ಕ್ರೈಬ್ಸ್ ಅಂಡ್ ಇಲ್ಯುಮಿನೇಟರ್ಸ್, ಲಂಡನ್, ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್] * [http://www.iampeth.com/ ಇಂಟರ್‌ನ್ಯಾಷನಲ್ ಅಸೋಸಿಯೇಷನ್ ಆಫ್ ಮಾಸ್ಟರ್ ಪೆನ್‌ಮ್ಯಾನ್, ಎನ್‌‍ಗ್ರಾಸರ್ಸ್ ಅಂಡ್ ಟೀಚರ್ಸ್ ಆಫ್ ಹ್ಯಾಂಡ್‌ರೈಟಿಂಗ್, ವೆಬ್‌ಸ್ಟರ್,NY,US] * [http://www.kaligrafos.com ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಾಪೋಸ್ - ದಿ ಡಲ್ಲಾಸ್ ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಫಿ ಸೊಸೈಟಿ] ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಫಿ ಕಲೆಗಳಿಗೆ ಉತ್ತೇಜನ * [http://www.nzcalligraphers.co.nz ನ್ಯೂಜಿಲೆಂಡ್ ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಾಫರ್ಸ್] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180602010228/http://www.nzcalligraphers.co.nz/ |date=2018-06-02 }} ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಫಿ ಗಿಲ್ಡ್2ಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಜಾಲ * ದಿ ಎಡ್ವರ್ಡ್ ಜಾನ್‌ಸ್ಟನ್ ಫೌಂಡೇಶನ್ -ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಪಿ ಸಂಶೋಧನಾ ಕೇಂದ್ರ * [http://www.alcuino.com.es ಅಲ್‌ಸುಯಿನೊ - ಅಸೋಸಿಯೇಷನ್ ಫಾರ್ ದಿ ರಿಕವರಿ ಆಫ್ ಏನ್ಸೀಂಟ್ ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಫಿ] ಅಸೋಸಿಯೇಷನ್ ALCUINO ಎಸ್ಪಾನಾ === ಇಸ್ಲಾಮಿಕ್ ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಫಿ === * [http://www.mynameinarabic.com/ ಮೈ ನೇಮ್ ಇನ್ ಅರೇಬಿಕ್] -ಮುಕ್ತ ಅರೇಬಿಕ್ ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಫಿ * [http://www.calligraphyislamic.com/ ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಫಿ ಇಸ್ಲಾಮಿಕ್] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120608004825/http://www.calligraphyislamic.com/ |date=2012-06-08 }} - ಇಸ್ಲಾಮಿಕ್ ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಫಿ * [http://arabworld.nitle.org/gallery.php?module_id=12&amp;gallery_id=4 ಗ್ಯಾಲರಿ ಆಫ್ ಅರೇಬಿಕ್ ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಫಿ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070727121413/http://arabworld.nitle.org/gallery.php?module_id=12&gallery_id=4 |date=2007-07-27 }}- ನ್ಯಾಷನಲ್ ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿ ಅಂಡ್ ಲಿಬರಲ್ ಎಜುಕೇಷನ್ * [http://www.islamicity.com/Culture/Calligraphy/default.HTM ಸ್ಯಾಂಪಲ್ಸ್ ಆಫ್ ಇಸ್ಲಾಮಿಕ್ ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಫಿ] * [http://international.loc.gov/intldl/apochtml/apochome.html ಇಸ್ಲಾಮಿಕ್ ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಫಿ ಇನ್ ದಿ ಲೈಬ್ರರಿ ಆಫ್ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್, ವಾಷಿಂಗ್ಟನ್ D.C.] === ಇತರೆ ಲಿಪಿಗಳ ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಫಿ === * '''ಮಂಗೋಲಿಯನ್:''' [http://www.inkway.mn/english/mongolcalligraphy.htm ಇಂಕ್‌ವೆ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080418161329/http://www.inkway.mn/english/mongolcalligraphy.htm |date=2008-04-18 }} ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಫಿ * '''ನೇಪಾಲಿ:''' [http://www.calligraphynepal.com/ ನೇಪಾಲಿ ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಫಿ ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100827010728/http://www.calligraphynepal.com/ |date=2010-08-27 }} -ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಫಿ * '''ಟಿಬೆಟನ್:''' [http://www.tibetan-calligraphy.com/medicine-calligraphy/tibetan-calligraphy/origins-tibetan-calligraphy.htm ಹಿಸ್ಟರಿ ಅಂಡ್ ರಿಪ್ರೊಡಕ್ಷನ್ಸ್ ಆಫ್ ಟಿಬೆಟನ್ ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಫಿ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080724180403/http://www.tibetan-calligraphy.com/medicine-calligraphy/tibetan-calligraphy/origins-tibetan-calligraphy.htm |date=2008-07-24 }} * '''ಟಿಬೆಟನ್:''' [https://web.archive.org/web/20080516100843/http://chris.fynn.googlepages.com/howtowritethetibetanscript ಟಿಬೆಟನ್ ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಫಿ] - ಲಿಪಿ ಬರೆಯುವುದು ಹೇಗೆ * '''ಪಂಜಾಬಿ:''' [http://www.scribd.com/full/10549940?access_key=key-2as58gzkpy6mn5n9j56i ] === ಜಪಾನೀಸ್ ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಫಿ === * [http://www.shodo-journal.com/ ಶೋಡೊ ಜರ್ನಲ್ ರಿಸರ್ಚ್ ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080807223028/http://www.shodo-journal.com/ |date=2008-08-07 }} === ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಫಿ ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯಗಳು === * [http://www.schriftmuseum.at ಮ್ಯೂಸಿಯಂ ಆಫ್ ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಫಿ ಅಂಡ್ ಮಿನಿಯೇಚಲರ್ ಗ್ರಾಫಿಕ್ಸ್ ಇನ್ ಪೆಟನ್‌ಬ್ಯಾಕ್(ಆಸ್ಟ್ರಿಯ) ] * [http://calligraphy-museum.com/index_en.php ಕಂಟೆಪರರಿ ಮ್ಯೂಸಿಯಂ ಆಫ್ ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಫಿ, ಮಾಸ್ಕೊ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090830062337/http://www.calligraphy-museum.com/index_en.php |date=2009-08-30 }} * [http://www.manuscriptcenter.org/museum/ ಮ್ಯಾನ್ಯುಸ್ಕ್ರಿಪ್ಟ್ ಮ‌್ಯೂಸಿಯಂ ಅಟ್ ದಿ ಲೈಬ್ರರಿ ಆಫ್ ಅಲೆಕ್ಸಾಂಡ್ರಿಯ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20141019061047/http://www.manuscriptcenter.org/museum/ |date=2014-10-19 }} * [http://www.naritakanko.jp/naritashodo/ ನ್ಯಾರಿಟಸನ್ ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಫಿ ಮ್ಯೂಸಿಯಂ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090408081601/http://www.naritakanko.jp/naritashodo/ |date=2009-04-08 }} * [http://www.vam.ac.uk/collections/prints_books/prints_books/modern_calligraphy/index.html ದಿ ಮಾಡರ್ನ್ ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಫಿ ಕಲೆಕ್ಷನ್ ಆಫ್ ದಿ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಆರ್ಟ್ ಲೈಬ್ರರಿ ಎಟ್ ದಿ ವಿಕ್ಟೋರಿಯ ಅಂಡ್ ಆಲ್ಬರ್ಟ್ ಮ್ಯೂಸಿಯಂ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090614123518/http://www.vam.ac.uk/collections/prints_books/prints_books/modern_calligraphy/index.html |date=2009-06-14 }} * [http://www.ditchling-museum.com/index.html ಡಿಚ್‌ಲಿಂಗ್ ಮ್ಯೂಸಿಯಂ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090821101458/http://www.ditchling-museum.com/index.html |date=2009-08-21 }} * [http://www.klingspor-museum.de/UeberdasMuseum.html ಕ್ಲಿಂಗ್ಸ್‌ಪೋರ್ ಮ್ಯೂಸಿಯಂ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20171209060642/http://www.klingspor-museum.de/UeberdasMuseum.html |date=2017-12-09 }} * [http://muze.sabanciuniv.edu/main/default.php?bytLanguageID=2 ಸಕೀಪ್ ಸಬಾನ್ಸಿ ಮ್ಯೂಸಿಯಂ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101125084408/http://muze.sabanciuniv.edu/main/default.php?bytLanguageID=2 |date=2010-11-25 }} === ವಿಶ್ವ ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಫಿ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು === * [http://www.calligraphicarts.org/ ಅಸೋಸಿಯೇಷನ್ ಫಾರ್ ದಿ ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಾಫಿಕ್ ಆರ್ಟ್ಸ್] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090714111102/http://www.calligraphicarts.org/ |date=2009-07-14 }} * [http://www.calligraphy-union.ru/index.php?lang=english ನ್ಯಾಷನಲ್ ಯ‌ೂನಿಯನ್ ಆಫ್ ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಾಫರ್ಸ್, ರಷ್ಯಾ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090925180149/http://www.calligraphy-union.ru/index.php?lang=english |date=2009-09-25 }} * [http://www.northwestcalligraphers.org.uk/ ನಾರ್ತ್ ವೆಸ್ಟ್ ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಾಫರ್ಸ್ ಅಸೋಸಿಯೇಷನ್] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090626045819/http://www.northwestcalligraphers.org.uk/ |date=2009-06-26 }} * [http://www.yale.edu/calligraphy/ ಚೈನೀಸ್ ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಫಿ ಅಸೋಸಿಯೇಷನ್] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20000819054339/http://www.yale.edu/calligraphy/ |date=2000-08-19 }} * [http://www.calligraphersguild.org/ ದಿ ವಾಷಿಂಗ್ಟನ್ ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಾಫರ್ಸ್ ಗಿಲ್ಡ್] * [http://www.calligraphers.com/florida/ ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಫಿ ಸೊಸೈಟಿ ಆಫ್ ಪ್ಲೋರಿಡಾ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090514083118/http://calligraphers.com/florida/ |date=2009-05-14 }} * [http://www.iampeth.com/ ದಿ ಇಂಟರ್‌ನ್ಯಾಷನಲ್ ಅಸೋಸಿಯೇಷನ್ ಆಫ್ ಮಾಸ್ಟರ್ ಪೆನ್‌ಮ್ಯಾನ್, ಎನ್‌ಗ್ರಾಸರ್ಸ್ ಅಂಡ್ ಟೀಚರ್ಸ್ ಆಫ್ ಹ್ಯಾಂಡ್‌ರೈಟಿಂಗ್ IAMPETH] * [http://www.bleu.net/esperluette/ L’ ಎಸ್ಪರುಲೆಟ್ಟೆ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20111130050107/http://www.bleu.net/esperluette/ |date=2011-11-30 }} – ಎಫ್‌ಆರ್. * [http://www.articalligrafiche.it/ ಸೆಂಟ್ರೊ ಇಂಟರ್‌ನ್ಯಾಷನೇಲ್ ಆರ್ಟಿ ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಫಿಚೆ] – ಐಟಿ. * [http://www.calligraphy.ie/ ಪಿಯಾನ್ನರಿ (ಐರಿಷ್ ಸ್ಕ್ರೈಬ್ಸ್)] * [http://www.calligrafia.org/ ಅಸೋಸಿಯಾಜಿಯೋನ್ ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಫಿಕಾ ಇಟಾಲಿಯಾನಾ (ACI)] - ಐಟಿ. * [http://www.meitokai.com/ ಮೈಟೊಕಾಯ್] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20111214043150/http://www.meitokai.com/ |date=2011-12-14 }} * [http://www.clas.co.uk/ ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಫಿ & ಲೆಟರಿಂಗ್ ಆರ್ಟ್ಸ್ ಸೊಸೈಟಿ] * [http://www.caus.it/ C.A.U.S. – ಸೆಂಟ್ರೊ ಆರ್ಟಿ ಉಮೋರಿಸ್ಟಿಚೆ ಇ ಸ್ಯಾಟಿರಿಚೆ] === ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸ್ಪರ್ಧೆಗಳು === * [http://www.caus.it/concorsi-caus.shtml C.A.U.S. – ವರ್ಣಮಾಲೆಗಳು ಮತ್ತು ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಫಿ ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161115234405/http://www.caus.it/concorsi-caus.shtml |date=2016-11-15 }} {{Typography terms}} {{Decorative arts}} [[ವರ್ಗ:ಪುಸ್ತಕ ಕಲೆಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಸುಂದರ ಬರಹಗಾರಿಕೆ]] [[ವರ್ಗ:ಗ್ರೀಕ್‌ನಿಂದ ಎರವಲು ಪಡೆದ ಪದಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಭಾಷೆ]] j5scbd965cpl45w1wwovl5q4pma9lbk 0 25260 1224278 1217494 2024-04-26T01:55:52Z InternetArchiveBot 69876 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{Infobox scientist |name = Carl Sagan |image = Carl Sagan Planetary Society.JPG |image_width = |caption = |birth_date = {{birth date|1934|11|9|mf=y}} |birth_place = [[Brooklyn, New York]] |residence = United States<ref>{{cite book | last = Sagan| first = Carl| title = Pale Blue Dot: A Vision of the Human Future in Space| edition = 1st| year=1994| publisher = Random House| location = New York| isbn = 0-679-43841-6| page = 68}}</ref> |nationality = American |death_date = {{Death date and age|1996|12|20|1934|11|09}} |death_place = [[Seattle]], [[Washington (U.S. state)|Washington]], U.S. |field = [[Astronomy]] and [[planetary science]] |work_institutions = [[Cornell University]]<br />[[Harvard University]] |alma_mater = [[University of Chicago]] |known_for = [[SETI|Search for Extra-Terrestrial Intelligence (SETI)]]<br />''[[Cosmos: A Personal Voyage]]''<br />''[[Cosmos (book)|Cosmos]]''<br />[[Voyager Golden Record]]<br />[[Pioneer plaque]]<br />''[[Contact (novel)|Contact]]''<br />''[[Pale Blue Dot (book)|Pale Blue Dot]]'' |prizes = [[Oersted Medal]] (1990)<br />[[NASA Distinguished Public Service Medal]] (twice)<br />[[Pulitzer Prize for General Non-Fiction]] (1978)<br />[[United States National Academy of Sciences|National Academy of Sciences]] [[Public Welfare Medal]] (1994) }} '''ಕಾರ್ಲ್ ಎಡ್ವರ್ಡ್ ಸಗಾನ್''' {{IPA-en|ˈseɪɡən}} [[ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ|ಅಮೇರಿಕಾ]]ದ ಪ್ರಖ್ಯಾತ ಖಗೋಳ ವಿಜ್ಞಾನಿ (ನವಂಬರ್ 9, 1934-ಡಿಸೆಂಬರ್ 20, 1996). ಜೊತೆಗೆ ಆತನೊಬ್ಬ ಪರಿಸರ ತಜ್ಞ, ಖ್ಯಾತ ಲೇಖಕನೂ ಹೌದು. ಜಗತ್ತಿಗೆ ಖಗೋಳ ಶಾಸ್ತ್ರ, ಖಗೋಳ-ಭೌತ ವಿಜ್ಞಾನದ ಬಗ್ಗೆ ಅಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲದೆ, ಇತರ ಸಹಜ ವಿಜ್ಞಾನಗಳ ಬಗ್ಗೆಯೂ ತಿಳಿಸಿಕೊಟ್ಟ ಅತ್ಯಂತ ಯಶಸ್ವೀ [[ಖಭೌತ ಶಾಸ್ತ್ರ|ಖಗೋಳ-ಭೌತ ವಿಜ್ಞಾನಿ]], ಕಾರ್ಲ್ ಸಗಾನ್. ತನ್ನ ಜೀವಿತಾವಧಿಯಲ್ಲಿ 600ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಲೇಖನಗಳನ್ನು, ಜನಪ್ರಿಯ ಉಪನ್ಯಾಸಗಳನ್ನು, ಪ್ರಬಂಧಗಳನ್ನು ಮಂಡಿಸಿರುವ ಸಗಾನ್ ತನ್ನ 20ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಪುಸ್ತಕಗಳಿಗೆ ಸ್ವತಃ ಲೇಖಕ, ಸಹ-ಲೇಖಕ, ಮತ್ತು ಸಂಪಾದಕನಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ. ಅವರ ಕೃತಿಗಳಲ್ಲಿ, ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಆತ ಸ್ಕೆಪ್ಟಿಕಲ್ ಇನ್ಕ್ವಯರಿ ಮತ್ತು ಸೈಂಟಿಫಿಕ್ ಮೆಥಡ್ಡುಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಒಲವು ತೋರಿಸುತ್ತಾನೆ. ಎಕ್ಸೋ-ಬಯಾಲಜಿಯನ್ನು ಮೊತ್ತ ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಅಭ್ಯಸಿಸಿದ ಕಾರ್ಲ್, ಎಕ್ಸ್ಟ್ರಾ ಟೆರೆಸ್ಟ್ರಿಯಲ್ ಇಂಟೆಲಿಜೆನ್ಸ್ ನ ಹುಡುಕಾಟ (SETI)ದ ಸಂಶೋಧನೆಗೂ ನಾಂದಿ ಹಾಡುತ್ತಾನೆ. ಸಗಾನ್ ವಿಶ್ವಮಟ್ಟದ ಖ್ಯಾತಿಯನ್ನು ಪಡೆದದ್ದು ತನ್ನ ಜನಪ್ರಿಯ ವಿಜ್ಞಾನದ ಪುಸ್ತಕಗಳಿಗಾಗಿ ಮತ್ತು 1980ರಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಾಣವಾದ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪುರಸ್ಕೃತ ಟೆಲಿವಿಶನ್ ಧಾರವಾಹಿಯೊಂದಕ್ಕೆ''[[Cosmos: A Personal Voyage]]'' ಸಂಭಾಷಣೆ ಮತ್ತು ಪ್ರಸ್ತುತಿಯನ್ನು ರಚಿಸಿದ್ದಕ್ಕಾಗಿ.<ref name="Starchild">{{cite web | url=http://starchild.gsfc.nasa.gov/docs/StarChild/whos_who_level2/sagan.html | title=StarChild: Dr. Carl Sagan | publisher=NASA | accessdate=2009-10-08}}</ref> ಈ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದ ಪ್ರಸ್ತುತಿಯ ಕುರಿತಾಗಿ ಪುಸ್ತಕವೊಂದು ಕೂಡ ಪ್ರಕಟವಾಗಿದೆ. ಸಗಾನ್ ''ಕಾಂಟ್ಯಾಕ್ಟ್'' ಹೆಸರಿನ ಕಾದಂಬರಿಯನ್ನೂ ಬರೆಯುತ್ತಾನೆ. ಮುಂದೆ 1997ರಲ್ಲಿ ಅದೇ ಹೆಸರಿನ ಚಲನಚಿತ್ರವೊಂದು ನಿರ್ಮಾಣವಾಗುತ್ತದೆ. ==ಬಾಲ್ಯ ಜೀವನ== ಕಾರ್ಲ್ ಸಗಾನ್ ಜನಿಸಿದ್ದು, ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್<ref name="poundstone">{{cite book | last=Poundstone | first=William | title=Carl Sagan: A Life in the Cosmos | pages=363–364, 374–375 | location=New York | publisher=Henry Holt & Company | year=1999 | isbn=0-805-05766-8}}</ref> ನಬ್ರೂಕ್ಲಿನ್ ನಲ್ಲಿ, ರಶಿಯನ್ ಯಹೂದಿ ಕುಟುಂಬವೊಂದರಲ್ಲಿ. ಆತನ ತಂದೆ ಸ್ಯಾಮ್ ಸಗಾನ್, ರಷಿಯಾದಿಂದ ವಲಸೆ ಬಂದು ನೆಲೆಸಿದ್ದ ಒಬ್ಬ ಗಾರ್ಮೆಂಟ್ ನೌಕರ; ತಾಯಿ ರಷೆಲ್ ಮೋಲಿ ಗ್ರಬರ್ ಗೃಹಿಣಿ. ರಷೆಲ್ ನ ಜೈವಿಕ ತಾಯಿಯಾಗಿದ್ದ ಚೈಯಾ ಕ್ಲಾರಾಳ ನೆನಪಿಗಾಗಿ, ಆತನಿಗೆ ಕಾರ್ಲ್ ಎಂಬ ಹೆಸರು. ಅವನದೇ ಮಾತುಗಳಲ್ಲಿ ಹೇಳುವುದಾದರೆ, 'ತಾಯಿ ಎಂಬುದೇ ಗೊತ್ತಿರದಿದ್ದ ತಾಯಿ'. ನ್ಯೂ ಜೆರ್ಸಿಯಲ್ಲಿರುವ ರಾಹ್ವೆಯ, ರಾಹ್ವೆ ಹೈಸ್ಕೂಲ್ ನಿಂದ ಕಾರ್ಲ್ 1951ರಲ್ಲಿ ಪದವಿಯಲ್ಲಿ ತೇರ್ಗಡೆ ಹೊಂದುತ್ತಾನೆ.<ref name="Keay" /> ಆತನಿಗೆ ಕರೋಲ್ ಎಂಬ ಒಬ್ಬ ತಂಗಿ. ಈ ಇಡೀ ಕುಟುಂಬ ಬ್ರೂಕ್ಲಿನ್ ನ ನೆರೆನಗರ ಬೆನ್ಸೋಹರ್ಸ್ಟ್ ನ ಅಟ್ಲಾಂಟಿಕ್ ಮಹಾಸಾಗರದ ಹತ್ತಿರದಲ್ಲಿ ಸುಸಜ್ಜಿತ ಅಪಾರ್ಟ್ಮೆಂಟ್ ಒಂದರಲ್ಲಿ ವಾಸವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಸಗಾನ್ ನ ಪ್ರಕಾರ ಆತನ ಕುಟುಂಬದವರು ರಿಫಾರ್ಮ್ ಯಹೂದಿಗಳು. ಯಹೂದಿಗಳಲ್ಲಿರುವ ಮೂರು ಗುಂಪುಗಳಲ್ಲಿ ಇದು ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಮುಖ ಪಂಗಡ ಎಂಬುದು ಆತನ ಭಾವನೆಯಾಗಿತ್ತು. ಸಗಾನ್ ಮತ್ತು ಆತನ ತಂಗಿ ಹೇಳಿಕೊಳ್ಳುವ ಹಾಗೆ ಅವರ ತಂದೆ ಅಷ್ಟೇನೂ ದೈವಭಕ್ತ ವ್ಯಕ್ತಿಯಾಗಿರಲಿಲ್ಲ. ಆದರೆ ತಾಯಿ ಮಾತ್ರ ದೇವರಲ್ಲಿ ಸಂಪೂರ್ಣ ನಂಬಿಕೆ ಇಟ್ಟಿದ್ದ ಮತ್ತು ಚರ್ಚುಗಳಿಗೆ ಹೋಗುವ ಅಭ್ಯಾಸವಿದ್ದ ಮಹಿಳೆ. ಅಲ್ಲದೆ, ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಆಕೆ ತಯಾರಿಸುತ್ತಿದ್ದುದು ಕೋಶರ್ ಮಾಂಸದಡುಗೆಯನ್ನು ಮಾತ್ರ.<ref name="Keay" />{{rp|12}} ಡಿಪ್ರೆಶನ್(ಆರ್ಥಿಕ ಕುಸಿತದ) ಪರಮಾವಧಿಯಲ್ಲಿ ಆತನ ತಂದೆ ಥಿಯೇಟರ್ ಗೇಟ್ ಕೀಪರ್ ಆಗಿಯೂ ದುಡಿಯಬೇಕಾಗಿ ಬರುತ್ತದೆ. ಆತ್ಮ ಚರಿತ್ರಕಾರ ಕೀ ಡೇವಿಡ್ಸನ್ ನ ಪ್ರಕಾರ, ಸಗಾನ್ ನ 'ಅಂತರ್ಯುದ್ಧ'ಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗಿದ್ದುದು, ಆತನಿಗೆ ಎಲ್ಲ ದಿಕ್ಕಿನಲ್ಲೂ 'ವಿರುದ್ಧ ಸ್ವಭಾವ' ಹೊಂದಿದ್ದ ಆತನ ಇಬ್ಬರೂ ಪಾಲಕರದ್ದು. ಎಷ್ಟೋ ದಿನಗಳ ನಂತರ ಸಗಾನ್ ನಿಗೆ ತನ್ನ ತಾಯಿಯ ಕುರಿತಾಗಿ ತನ್ನ ಮಾನಸಿಕ ಒತ್ತಡಗಳು ಏನಿದ್ದವು ಎಂಬುದು ಫ಼ೂಛ್ಖ್ ಕೊರೆಅನ್ ಥಿಸ್ ಶಿತ್ ಇಸ್ ವೊರ್ಥ್ಲೆಸ್ಸ್. ತನ್ನ ಬಾಲ್ಯದಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಕ್ರೂರ ಬಡತನದ ಬದುಕಿನ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಿದ್ದ ಆಕೆ 1920ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ, WWI ಹೊತ್ತಿಗೆ ಹೆಚ್ಚೂ ಕಡಿಮೆ ನಿರ್ಗತಿಕಳಾಗಿ ಬದುಕು ಸಾಗಿಸಿರುತ್ತಾಳೆ.<ref name="Keay" />{{rp|2}} ಒಬ್ಬ ತರುಣಿಯಾಗಿ ಆಕೆಯಲ್ಲಿ ಬದುಕಿನ ಬಗ್ಗೆ ಬೌದ್ಧಿಕವಾಗಿ ಅಪಾರವಾದ ಭರವಸೆಗಳು, ಕನಸುಗಳು ಇದ್ದರೂ, ಆಗಿನ ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಟ್ಟಳೆಗಳು, ಆಕೆಯ ಕಡು ಬಡತನದ ಜೀವನ, ಒಬ್ಬ ಪತ್ನಿಯಾಗಿ, ಹೆಣ್ಣಾಗಿ, ಆಕೆ ಅನುಭವಿಸುತ್ತಿದ್ದ ಕೌಟುಂಬಿಕ ಒತ್ತಡಗಳು ಮತ್ತು ಎಲ್ಲಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಆಕೆಯ ಯಹೂದಿಯಾಗಿದ್ದದ್ದು, ಆಕೆಯ ಎಲ್ಲ ಆಶಯಗಳನ್ನು ಹೊಸಕಿ ಹಾಕಿ ಬಿಟ್ಟಿರುತ್ತವೆ. ಡೇವಿಡ್ಸನ್ ಹೇಳುವ ಪ್ರಕಾರ, "ಈ ಎಲ್ಲ ಕಾರಣಗಳಿಗಾಗಿಯೇ ಆಕೆ ತನ್ನ ಒಬ್ಬನೇ ಮಗ ಕಾರ್ಲ್ ನನ್ನು ಅಪಾರವಾಗಿ ಆರಾಧಿಸುತ್ತಿರುತ್ತಾಳೆ. ಆತನೊಬ್ಬನೇ ತನ್ನೆಲ್ಲ ಕನಸುಗಳನ್ನು ಈಡೇರಿಸಬಲ್ಲ ಆಶಾಕಿರಣವಾಗಿ ಆಕೆಗೆ ಕಾಣುತ್ತಾನೆ".<ref name="Keay" />{{rp|2}} ಇಷ್ಟೆಲ್ಲದರ ನಡುವೆಯೂ ಕಾರ್ಲ್ ನಿಗೆ ಇದ್ದ 'ಅದ್ಭುತ ಆಲೋಚನಾ ಕ್ರಮ' ಆತನಿಗೆ ಒಲಿದು ಬಂದದ್ದು ತುಂಬಾ "ಸಮಾಧಾನಿಯೂ, ಮೃದು ಹೃದಯಿಯೂ ಆಗಿದ್ದ ಮತ್ತು ಝಾರ್ ನಿಂದ ತಪ್ಪಿಸಿಕೊಂಡು ಬದುಕಿ ಬಂದಿದ್ದ ಆತನ ತಂದೆಯಿಂದ". ನ್ಯೂಯಾರ್ಕಿನಲ್ಲಿದ್ದ ಟ್ಯೂಮಲ್ಟ್ಯುಅಸ್ ಗಾರ್ಮೆoಟ್ ಕೈಗಾರಿಕಾ ಆವರಣದಲ್ಲಿ, ಬಡ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಸೇಬು ಹಂಚುತ್ತಲೋ, ಕಾರ್ಮಿಕರ ವೃತ್ತಿಪರ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ನಿವಾರಿಸುತ್ತಲೋ ಆತ ತನ್ನ ಬಿಡುವಿನ ವೇಳೆಯನ್ನು ಕಳೆಯುವ ವ್ಯಕ್ತಿಯಾಗಿದ್ದ.<ref name="Keay" />{{rp|2}} ಇದೆಲ್ಲದರ ಮಧ್ಯೆಯೂ ಆತನಿಗೆ ಕಾರ್ಲ್ ನ ಅದ್ಭುತ ಜಾಣ್ಮೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಅಪಾರವಾದ ಅಭಿಮಾನವಿತ್ತು. ಹಾಗೆಂದೇ ಆತ ಮಗನನ್ನು ಕೂರಿಸಿಕೊಂಡು ತಾರೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ, ಡೈನೋಸಾರುಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಗಂಟೆಗಟ್ಟಲೆ ಮಾತಾಡುತ್ತಿದ್ದ ಮತ್ತು ಮಗನ ಜಾಣ್ಮೆಯನ್ನು ಕೆದಕುವ, ಆಲೋಚನೆಗೆ ಹಚ್ಚುವ ಹಲವಾರು ಕೆಲಸಗಳನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದ. ಕಾರ್ಲನ ಬೌದ್ಧಿಕ ಬೆಳವಣಿಗೆ ದಾಪುಗಾಲಿಟ್ಟು ನಡೆಯುವುದಕ್ಕೆ ಇದು ಸಹಾಯಕಾರಿಯೂ ಆಗಿತ್ತು.<ref name="Keay" />{{rp|2}} ಒಬ್ಬ ಬರಹಗಾರನಾಗಿ, ವಿಜ್ಞಾನಿಯಾಗಿ, ಕಾರ್ಲ್ ರೂಪುಗೊಂಡಾಗ, ಆತನಿಗೆ ಇವೆಲ್ಲ ಅಂಶಗಳು ನೆನಪಾಗುತ್ತಿದ್ದವು ಹಾಗೂ ತನ್ನ ವೈಜಾನಿಕ ಆಲೋಚನೆಗಳನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಇವೇ ನೆನಪುಗಳು ಆತನಿಗೆ ನೆರವಾದ ಕ್ಷಣಗಳೂ ಇವೆ. ಇದನ್ನೇ ಆತ ತನ್ನ '''ಶ್ಯಾಡೋಸ್ ಆಫ್ ಫಾರ್ಗಾಟನ್ ಅನ್ಸೆಸ್ಟರ್ಸ್'' ' ಪುಸ್ತಕದಲ್ಲಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾನೆ.<ref name="Keay" />{{rp|9}} ತನ್ನ ಪಾಲಕರು ತನ್ನ ಆಮೇಲಿನ ಆಲೋಚನಾ ಸರಣಿಯ ಮೇಲೆ ಬೀರಿದ ಪ್ರಭಾವದ ಕುರಿತೂ ಆತ ಹೇಳಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ: :''"ನನ್ನ ತಂದೆ ತಾಯಿಯರು ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳೇನೂ ಆಗಿರಲಿಲ್ಲ. '' ''ವಿಜ್ಞಾನದ ಕುರಿತು ಅವರಿಗೇನೂ ಗೊತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. '' ಆದರೆ, ಜಗತ್ತಿನ ವಿಸ್ಮಯಗಳ ಕಡೆಗೆ, ಸ್ಕೆಪ್ಟಿಸಿಸಂನೆಡೆಗೆ ಅವರು ''ಏಕಕಾಲಕ್ಕೆ ನನ್ನ ಗಮನ ಸೆಳೆದಿದ್ದಾರೆ. ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಪದ್ಧತಿಗೆ ತುಂಬಾ ಮೂಲಭೂತವಾದದ್ದು ಎನ್ನುವಂತಹ ಮತ್ತು ಹೊಂದಾಣಿಕೆ ಸುಲಭಸಾಧ್ಯವಲ್ಲದ ಎರಡು ಮುಖ್ಯ ವೈಚಾರಿಕ ಮಾರ್ಗಗಳನ್ನು ಅವರು ನನಗೆ ಕಲಿಸಿಕೊಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ.'' <ref name="Spangenburg" /> ===1939 World's Fair=== ಸಗಾನ್ ನೆನಪಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಹಾಗೆ ಆತನ ಸ್ಮರಣೆಯಲ್ಲಿ ಹಾಸುಹೊಕ್ಕಾಗಿ ಕೂತಿರುವ ಮರೆಯಲಾರದ ಅನುಭವ ಚಿತ್ರಣವೆಂದರೆ, ಆತ ನಾಲ್ಕೈದು ವಾರ್ಷದ ಬಾಲಕನಾಗಿದ್ದಾಗ, ಆತನ ತಾಯ್ತಂದೆಯರು, ಆತನನ್ನು 1939ರ ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್ ವರ್ಲ್ಡ್ ಫೇರ್ ಗೆ ಕರೆದುಕೊಂಡು ಹೋಗಿದ್ದು. ಅಲ್ಲಿ ಪ್ರದರ್ಶಿತವಾಗಿದ್ದ ಯೋಜನೆಗಳೇ ಆತನ ಬದುಕು ತಿರುವು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲು ಕಾರಣವಾದವು. 'ನಾಳೆಯ ಅಮೇರಿಕಾ' ಎಂಬ ಚಲಿಸುವ ನಕಾಶೆಯ ಪ್ರದರ್ಶನವನ್ನು ಆತ ನೆನಪಿಸಿಕೊಂಡು ಹೇಳುತ್ತಾನೆ: "ಎಡಬಲಕ್ಕೆ ಕ್ಲೋವರ್ ಎಲೆಗಳ ಮರಗಳಿಂದ ಆವೃತವಾಗಿದ್ದ ಸುಂದರವಾದ ಹೆದ್ದಾರಿಗಳು, ಪುಟ್ಟ ಪುಟ್ಟ ಜನರಲ್ ಮೋಟಾರು ಕಾರುಗಳು ಮತ್ತು ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಕೂತು ಗಗನಚುಂಬಿ ಕಟ್ಟಡಗಳೆಡೆಗೆ, ಸುಂದರವಾದ ಮಿನಾರುಗಳೆಡೆಗೆ ಚಲಿಸುತ್ತಿರುವ ಜನರು, ಅಲ್ಲಲ್ಲಿ ಹಾರುತ್ತಿದ್ದ ಬಣ್ಣ ಬಣ್ಣದ ಚಿಟ್ಟೆಗಳು - ಇದೆಲ್ಲ ತುಂಬಾ ಅಧ್ಭುತವಾಗಿತ್ತು!"<ref name="Keay" />{{rp|14}} ಇನ್ನೊಂದೆಡೆ, ಫೋಟೋಎಲೆಕ್ಟ್ರಿಕ್ ಸೆಲ್ ವೊಂದರ ಮೇಲೆ ಕರ್ರ್ ಕರ್ರ್ ಶಬ್ದ ಮಾಡುತ್ತಾ ಹೊಳೆಯುತ್ತಿದ್ದ ಬಲ್ಬಿನ ಬೆಳಕು, ಮತ್ತು ಶ್ರುತಿಕವೆಯಿಂದ ಹೊರಡುತ್ತಿದ್ದ ಶಬ್ದವೊಂದು ಅದೆಷ್ಟು ಚೆನ್ನಾಗಿ ಆಸಿಲೋಸ್ಕೊಪ್ ಮೇಲೆ ಶಬ್ದ ತರಂಗಗಳನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತಿತ್ತು ಎಂಬುದನ್ನು ನೆನಪಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ. ರೇಡಿಯೋ ಮತ್ತು ಟೆಲಿವಿಶನ್ ಗಳಿಗೆ ಪರ್ಯಾಯವಾದ ತಾಂತ್ರಿಕ ಮಾಧ್ಯಮಗಳ ನಮೂನೆಯನ್ನು ಕೂಡಾ ಆತ ಅಲ್ಲಿ ಗಮನಿಸುತ್ತಾನೆ. ಸಗಾನ್ ಒಂದೆಡೆ ಬರೆಯುತ್ತಾನೆ: :''ಸೀದಾ ಸೀದಾ ಹೇಳುವುದಾದರೆ, ನಾನು ಊಹಿಸಲೂ ಆಗದಂಥ ಅದ್ಭುತ ನಮೂನೆಗಳು ಅಲ್ಲಿ ಪ್ರದರ್ಶನಕ್ಕಿದ್ದವು. '' ''ಶಬ್ದವೊಂದು ಚಿತ್ರವಾಗಿ, ಬೆಳಕಿನ ಅಲೆಯೊಂದು ಶಬ್ದ ತರಂಗವಾಗಿ ಮಾರ್ಪಡುವುದೆಂದರೆ, ಹೇಗೆ ಸಾಧ್ಯ?'' <ref name="Keay" />{{rp|14}} ತುಂಬ ಪ್ರಚಾರ ಪಡೆದುಕೊಂಡಿದ್ದ, ಹುಲ್ಲುಹಾಸಿನ ಕೆಳಗಿದ್ದ ಮೋರಿಯಲ್ಲಿ ಹೂತಿಡಲಾಗಿದ್ದ, ಟೈಮ್ ಕ್ಯಾಪ್ಸೂಲ್ಸ್ (ಕಾಲದ ಗುಳಿಗೆಗಳು) ಎಂಬ ಅಂಶ ಹೊಂದಿದ್ದ ಪ್ರದರ್ಶನವಂತೂ ಆತನ ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಅಚ್ಚೊತ್ತಿ ನಿಲ್ಲುತ್ತದೆ. ಅದರಲ್ಲಿ ಇಟ್ಟಿದ್ದ 1930ರ ಕುರುಹುಗಳು ಮುಂದಿನ ಸಹಸ್ರಮಾನದಲ್ಲಿ, ಆಗಿನ ಜನರಿಂದ ಹೊರತೆಗೆಯಲ್ಪಡುತ್ತವೆ ಎಂಬ ಅಂಶ ಆತನ ಕುತೂಹಲ ಕೆರಳಿಸಿರುತ್ತದೆ. "ಕಾರ್ಲ್ ನನ್ನು ಬಹುವಾಗಿ ರೋಮಾಂಚನಗೊಳಿಸಿದ್ದೆಂದರೆ ಆ ಟೈಮ್ ಕ್ಯಾಪ್ಸೂಲ್ಸ್" ಎಂದು ಡೇವಿಡ್ಸನ್ ಕೂಡ ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತಾನೆ. ಮುಂದೆ ವಿಜ್ಞಾನಿಯಾದ ಮೇಲೆ, ಆತ ಮತ್ತು ಆತನ ಸಹೋದ್ಯೋಗಿಗಳು ಇದೆ ಮಾದರಿಯಲ್ಲಿ ಟೈಮ್ ಕ್ಯಾಪ್ಸೂಲ್ ಗಳನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಿದರೂ, ಅವು ಅಂತರಿಕ್ಷಕ್ಕೆ ಕಳಿಸಲು ಮಾತ್ರವೇ ಉಪಯೋಗವಾಗಿರುತ್ತವೆ. ಇವು ಸಗಾನ್ ನ ನೆನಪಿನ ''ಪಯಣದ ಅದ್ಭುತ ಸುವರ್ಣ ಕ್ಷಣಗಳು'' ಹಾಗೂ ಮರೆಯದ ನೆನಪಿನ ಮೊಟ್ಟ ಮೊದಲ ಫಲಕಗಳು. ವರ್ಲ್ಡ್ ಫೇರ್ ಗೆ ಹೋಗಿದ್ದಾಗಿನ ಕ್ಷಣಗಳ ನೆನಪಿನ ನೂಲು ನೇಯುವ ಸಗಾನ್ ನ ಈ ಉಲ್ಲೇಖಗಳು ಅಪರೂಪದವು.<ref name="Keay" />{{rp|15}} ===2ನೇ ಜಾಗತಿಕ ಸಮರ=== [[ಎರಡನೇ ಮಹಾಯುದ್ಧ|ಎರಡನೇ ಜಾಗತಿಕ ಸಮರ]]ದ ವೇಳೆಗೆ, ಯೂರೋಪಿನ ತಮ್ಮ ಬಂಧುವರ್ಗದ ಬಗ್ಗೆ ಸಗಾನ್ ನ ಕುಟುಂಬ ತೀವ್ರ ಆತಂಕ ತಾಳಿತ್ತು. ಸಮುದ್ರ ತೀರದ ತನ್ನ ಮನೆಯ ಬಳಿಯೇ, ಕೂಗಳತೆಯ ದೂರದಲ್ಲಿ, ಹಿಟ್ಲರ್ ನ 'ವೂಲ್ಫ್ ಪ್ಯಾಕ್' ಸಬ್ ಮರೈನ್ ಗಳು ವರ್ತಕರ ಹಡಗುಗಳನ್ನು ಜಲಸಮ ಮಾಡುವುದನ್ನು, ಯುದ್ಧದ ತೀವ್ರತೆಯನ್ನು ಸಗಾನ್ ಗಮನಿಸುತ್ತಲೇ ಇದ್ದ. ಸಮುದ್ರ ತೀರದಗುಂಟ ನಡೆದು ಹೋಗುತಿದ್ದ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಅಲ್ಲಲ್ಲಿ ಬಿದ್ದಿರುತ್ತಿದ್ದ ಹಡಗಿನ ಅವಶೇಷಗಳು, ಛಿದ್ರಛಿದ್ರವಾಗಿ ಬಿದ್ದಿರುತ್ತಿದ್ದ ದೇಹಗಳು ಇವೆಲ್ಲ ಸಾಮಾನ್ಯ ದೃಶ್ಯವಾಗಿದ್ದವು. ಆದರೂ ನಡೆಯುತ್ತಿದ್ದ ಯುದ್ಧದ ಕುರಿತಾಗಿ ಸಗಾನ್ ಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಮಾಹಿತಿಯೇನೂ ಇರಲಿಲ್ಲ. ಒಂದೆಡೆ ಆತ ಬರೆದುಕೊಳ್ಳುವ ಹಾಗೆ, "ಆಗ ನಡೆದ ಸಾಮೂಹಿಕ ಹತ್ಯಾಕಾಂಡದಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಬಂಧುಗಳೂ ಇದ್ದರು. ನಮ್ಮ ಕುಟುಂಬಗಳಲ್ಲಿ ಹಿಟ್ಲರ್ ಅಷ್ಟು ಜನಪ್ರಿಯ ವ್ಯಕ್ತಿಯೇನೂ ಆಗಿರಲಿಲ್ಲ... ಆದರೆ ಇನ್ನೊಂದೆಡೆ, ಯುದ್ಧದ ತೀವ್ರತೆ, ರೌದ್ರತೆ ನನ್ನನ್ನು ತಟ್ಟದಂತೆ ಇರಿಸಲಾಗಿದ್ದಂತೂ ಹೌದು". ಆತನ ತಂಗಿ ಕರೋಲ್ ಹೇಳುವ ಹಾಗೆ ಆತನ ತಾಯಿಯ ಏಕಮಾತ್ರ ಉದ್ದೇಶ ಸಗಾನ್ ನನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದಾಗಿತ್ತು... ಎರಡನೆಯ ಜಾಗತಿಕ ಯುದ್ಧ ಮತ್ತು ಸಾಮೂಹಿಕ ಹತ್ಯಾಕಾಂಡಗಳ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಆಕೆ ಅನುಭವಿಸಿದ ನೋವು, ಯಾತನೆಗಳು ಭಯಂಕರ ಎನಿಸುವ ಹಾಗಿದ್ದವು.<ref name="Keay" />{{rp|15}} ಸಗಾನ್ ನ ತನ್ನ '''ಡೆಮಾನ್ ಹಾಂಟೆಡ್ ವರ್ಲ್ಡ್'' ' (1996), ಪುಸ್ತಕದಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಸಂಕಷ್ಟದ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದ್ದ ಈ ಯುದ್ಧಾವಧಿಯ ದಿನಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಬರೆಯುತ್ತಾನೆ. ಆಗ ಆತನ ಕುಟುಂಬ ಯೂರೋಪಿನಲ್ಲಿ ಹೇಗೆ ಯುದ್ಧಭೀತಿಯನ್ನು ಎದುರಿಸಿತ್ತು ಮತ್ತು ಹೇಗೆ ಅಷ್ಟು ಕಷ್ಟಗಳ ನಡುವೆಯೂ ಆತನ ಆಶಾವಾದೀ ಚೇತನವನ್ನು ಬೆಚ್ಚಗೆ ರಕ್ಷಿಸಿತ್ತು ಎಂಬುದನ್ನು ತುಂಬ ಹೃದಯಸ್ಪರ್ಶಿಯಾಗಿ ಬರೆದುಕೊಂಡಿದ್ದಾನೆ.<ref name="Spangenburg" /> ===ಪ್ರಕೃತಿಯನ್ನು ಅರಿಯುವ ಕುತೂಹಲ === ಪೂರ್ವ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಾಲೆಯನ್ನು ಸೇರಿದೊಡನೆ ಸಗಾನ್ ಪ್ರಕೃತಿಯೆಡೆಗೆ ಗಾಢವಾದ ಮತ್ತು ವಿಶೇಷವಾದ ಕುತೂಹಲ ತಳೆಯುತ್ತಾನೆ. ಐದು ವರ್ಷದವನಿದ್ದಾಗ, ತನ್ನ ತಾಯಿ ತಂದುಕೊಟ್ಟಿದ್ದ ಲೈಬ್ರರಿ ಕಾರ್ಡನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡು ತನ್ನ ಶಾಲೆಯ ಪಬ್ಲಿಕ್ ಲೈಬ್ರರಿಗೆ ತಾನೊಬ್ಬನೇ ಮೊದಲ ಸಲ ಹೋಗಿದ್ದನ್ನು ಸಗಾನ್ ನೆನಪಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ. ತನ್ನ ಗೆಳೆಯರಾಗಲಿ, ಅವರ ತಂದೆ ತಾಯಿಗಳಾಗಲಿ ಯಾರೊಬ್ಬರೂ ನಕ್ಷತ್ರಗಳೆಂದರೆ ಏನು ಎಂಬುದನ್ನು ಸರಿಯಾಗಿ ವಿವರಿಸಿರುವುದಿಲ್ಲವಾದ್ದರಿಂದ, ತಾನೊಬ್ಬನೇ ಸ್ವತಃ ಅವುಗಳ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳುವ ಕುತೂಹಲ ಸಗಾನ್ ಗೆ ಬಾಲ್ಯದಲ್ಲಿಯೇ ಇತ್ತು: :''"ನಾನೊಬ್ಬನೇ ಲೈಬ್ರರಿಯನ್ ಹತ್ತಿರ ಹೋಗಿ ನಕ್ಷತ್ರಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಯಾವುದಾದರೂ ಪುಸ್ತಕ ಇದ್ದರೆ ಕೊಡಿ ಎಂದು ಕೇಳಿದ್ದೆ... '' ''ಅವರು ಕೊಟ್ಟ ಉತ್ತರ ಮಾತ್ರ ಆಶ್ಚರ್ಯಕರವಾಗಿತ್ತು. '' ''ಸೂರ್ಯನೊಬ್ಬನೇ ನಮಗೆ ಹತ್ತಿರವಿರುವ ನಕ್ಷತ್ರ. '' ''ಉಳಿದ ನಕ್ಷತ್ರಗಳೆಲ್ಲ ಸೂರ್ಯರಾಗಿದ್ದು, ಅವು ನಮ್ಮಿಂದ ತುಂಬಾ ದೂರದಲ್ಲಿದ್ದು, ಬರಿಯ ಬೆಳಕಿನ ಕಿಡಿಗಳಂತೆ ಗೋಚರಿಸುತ್ತವೆ... '' ''ಅವರು ಹಾಗೆಂದಿದ್ದೆ, ನನಗೆ ಸಮಸ್ತ ಆಕಾಶಗಂಗೆಯೇ ಕಣ್ಮುಂದೆ ಹರಡಿಕೊಂಡತಾಯಿತು. '' ''ಅದೊಂದು ರೀತಿ ಯೋಗಿಕ ಅನುಭವವಾಗಿತ್ತು. '' ''ಅದೊಂಥರಾ ವೈಭವಯುತ ದೃಶ್ಯವಾಗಿತ್ತು. ತುಂಬಾ ಅದ್ದೂರಿಯಾದ ಆಕಾಶದ ಚಿತ್ರಣ. ಅದು ನನ್ನ ಯೋಚನಾಲಹರಿಯನ್ನು ಬಿಟ್ಟು ಕದಲಲೇ ಇಲ್ಲ. '' ''ಎಂದೆಂದಿಗೂ ನನ್ನ ಬಿಟ್ಟು ಕದಲಲೇ ಇಲ್ಲ'' .<ref name="Keay" />{{rp|18}} ಅವನು ಆರೋ ಏಳೋ ವರ್ಷದವನಿದ್ದಾಗ, ಆಟ ಮತ್ತು ಆತನ ಖಾಸಾ ಗೆಳೆಯನೊಬ್ಬ ಸೇರಿಕೊಂಡು ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್ ಸಿಟಿಯ 'ಅಮೇರಿಕನ್ ಮ್ಯೂಸಿಯಂ ಆಫ್ ನ್ಯಾಚುರಲ್ ಹಿಸ್ಟರಿ'ಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿರುತ್ತಾರೆ. ಅಲ್ಲಿದ್ದಾಗ, ಅವರಿಬ್ಬರೂ ಹೇಡನ್ ಪ್ಲಾನಿಟೋರಿಯಂಗೂ ಕೂಡ ಹೋಗಿರುತ್ತಾರೆ. ಮ್ಯೂಸಿಯಮ್ಮಿನಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲೆಲ್ಲಿ ಖಗೋಳಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ, ಮೆಟಿರಿಯೋರೈಟ್ಸ್ ಮತ್ತು ಡೈನೋಸಾರುಗಳ ಕೃತಕ ನಮೂನೆಗಳ ಪ್ರಾತ್ಯಕ್ಷಿಕೆಗಳಿದ್ದವೋ ಅಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ನೈಜ ಪ್ರಾಣಿಗಳೇ ಎನಿಸುವಂತಹ ನಮೂನೆಗಳಿದ್ದವೋ, ಅಲ್ಲೆಲ್ಲ ಓಡಾಡಿಕೊಂಡು ಬರುತ್ತಾರೆ. ಸಗಾನ್ ತನ್ನ ಈ ಭೇಟಿಯ ಬಗ್ಗೆ ಒಂದೆಡೆ ಬರೆಯುತ್ತಾನೆ: :''ನಿಜವಾದ ಡೈನೋಸಾರುಗಳಂತೆ ಕಾಣುತ್ತಿದ್ದ ಆ ನಮೂನೆಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಇತರ ವನ್ಯ ಜೀವಿಗಳ ಮತ್ತು ಪ್ರಪಂಚದಾದ್ಯಂತ ಅವು ಬದುಕುವ ಶೈಲಿಯ ಮಾದರಿಗಳನ್ನು ನೋಡಿ ನಾನಂತೂ ಮೂಕವಿಸ್ಮಿತನಾಗಿದ್ದೆ. '' ತುಸುವೇ ಮಂದ ಬೆಳಕಿನ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿದ್ದ ಕೃತಕ ಅಂಟಾರ್ಕಟಿಕ್ ಮಂಜುಗಡ್ಡೆಯ ಮೇಲಿದ್ದ ಪೆಂಗ್ವಿನ್ ಗಳು, ಗೊರಿಲ್ಲಾವೊಂದರ ಕುಟುಂಬವೇನೋ ಅನಿಸುವಂತಹ ಗೊರಿಲ್ಲಾಗಳ ಗುಂಪು, ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಎದೆ ಕೆರೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಿರುವ ಒಂದು ಗೋರಿಲ್ಲಾ,... ತನ್ನ ಹಿಂಗಾಲುಗಳ ಮೇಲೆ ನಿಂತಿರುವ, ಸುಮಾರು 12 ಅಡಿಗಳಷ್ಟು ಎತ್ತರದ, ಅಮೇರಿಕನ್ ಗ್ರಿಜ್ಲಿ ಕರಡಿ ನನ್ನನ್ನೇ ದಿಟ್ಟಿಸಿ ನೋಡುತ್ತಿದೆಯೇನೋ ಎಂದು ಭಾಸವಾಗುತ್ತಿತ್ತು.<ref name="Keay" />{{rp|18}} ಇದಕ್ಕೆ ಪೂರಕವಾಗಿ ಆತನ ತಾಯ್ತಂದೆಯರೂ ಕೂಡ ಅವನಿಗೆ ಅಗತ್ಯವಿದ್ದ ಕೆಮಿಸ್ಟ್ರಿ ಸೆಟ್ ಮತ್ತು ಓದುವ ಪರಿಕರಗಳು ಮುಂತಾದುವನ್ನು ಕೊಡಿಸುವ ಮೂಲಕ ಅವನ ಕುತೂಹಲಕ್ಕೆ ಪ್ರೋತ್ಸಾಹದ ನೀರೆರೆದು ಪೋಷಿಸುತ್ತಾರೆ. ಖಗೋಳದಲ್ಲಿ ಅವನಿಗಿದ್ದ ಆಸಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ಅಭ್ಯಸಿಸುವುದೇ ಅವನ ಏಕಮಾತ್ರ ಗುರಿಯಾಗಿತ್ತು. ಎಡ್ಗರ್ ರೈಸ್ ಬರ್ರೋಸ್ ಮೊದಲಾದವರು ಬರೆದಿದ್ದ '[[ಮಂಗಳ (ಗ್ರಹ)|ಮಾರ್ಸ್]] ಮೊದಲಾದ ಇತರ ಗ್ರಹಗಳ ಮೇಲೆ ಮಾನವ ಜೀವನ' ಎನ್ನುವ ವಿಷಯದ ಕತೆಗಳು, ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಕಾದಂಬರಿಗಳು, ಆತನ ಕುತೂಹಲ ಆಗ್ನಿಗೆ ಮತ್ತಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚು ಕೌತುಕದ, ಆಲೋಚನೆಯ ತುಪ್ಪ ಸುರಿಯುತ್ತವೆ. ಜೀವನ ಚರಿತ್ರಕಾರ ರೆ ಸ್ಪ್ಯಾಂಗೆನ್ಬರ್ಗ್ ನ ಪ್ರಕಾರ, ಸಗಾನ್ ತನ್ನ ಈ ಎಳೆಯ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿಯೇ ಗ್ರಹಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಹೆಚ್ಚು ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳುವ ಪ್ರಯತ್ನ ನಡೆಸಿದ್ದ. ಅವನ ಈ ಆಸಕ್ತಿಯೇ ಬಲಿಷ್ಠ ಬಲವಾಗಿ, "ಆತನ ಬೌದ್ಧಿಕ ಲೋಕದಲ್ಲೊಂದು ಕೌತುಕದ ಕಿಡಿ ಹೊತ್ತಿಸಿತ್ತು. ಹಾಗೆ ಆರಂಭವಾದ ಅವನ ಈ ಅನ್ವೇಷಣೆ ಎಂದೆಂದೂ ಮರೆಯಲಾಗದ್ದು".<ref name="Spangenburg">ಸ್ಪ್ಯಾನ್ಜೆನ್ಬರ್ಗ್, ರೆ; ಮೋಸರ್, ಡಿಯನೇ. ''ಕಾರ್ಲ್ ಸಗಾನ್: ಅ ಬಯೋಗ್ರಫಿ'' , ಗ್ರೀನ್ವುಡ್ ಪಬ್ಲಿಕೇಷನ್ಸ್. (2004) 2-5 ಪುಟಗಳು.</ref> == ಶಿಕ್ಷಣ ಮತ್ತು ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಉದ್ಯೋಗ == 1954ರಲ್ಲಿ, ಚಿಕಾಗೋ ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿಯಲ್ಲಿ ಜರುಗಿದ ರೆರ್ಸನ್ ಆಸ್ಟ್ರಾನಾಮಿಕಲ್ ಸೊಸೈಟಿ<ref>{{Cite web |url=http://astro.uchicago.edu/RAS/ |title=ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು |access-date=2010-10-05 |archive-date=2012-09-19 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120919011234/http://astro.uchicago.edu/RAS/ |url-status=dead }}</ref> ಯವರು ಏರ್ಪಡಿಸಿದ್ದ ಸಮ್ಮೆಳನದಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದ್ದ ಸಗಾನ್, ಸಾಮಾನ್ಯ ಮತ್ತು ವಿಶೇಷ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ, ಗೌರವಾರ್ಥವಾಗಿ ಕೊಡುವ ಕಲಾ ವಿಭಾಗದ ಗೌರವ ಪದವಿಯಾದ ಬ್ಯಾಚಲರ್ ಆಫ್ ಆರ್ಟ್ಸ್ ನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸುತ್ತಾನೆ. 1955ರಲ್ಲಿ ಬ್ಯಾಚಲರ್ ಆಫ್ ಸೈನ್ಸ್ ಪದವಿಯನ್ನು, 1956ರಲ್ಲಿ ಭೌತಶಾಸ್ತ್ರ ವಿಜ್ಞಾನದಲ್ಲಿ ಸ್ನಾತಕೋತ್ತರ ಪದವಿಯನ್ನು ಮಾಸ್ಟರ್ ಆಫ್ ಸೈನ್ಸ್, ಪಡೆಯುತ್ತಾನೆ. ಮುಂದೆ 1960ರಲ್ಲಿ ಆಸ್ಟ್ರಾನಮಿ ಮತ್ತು ಆಸ್ಟ್ರೋಫಿಸಿಕ್ಸ್ ವಿಷಯಗಳಲ್ಲಿ ಡಾಕ್ಟರ್ ಆಫ್ ಫಿಲಾಸಫಿ ಪದವಿಯನ್ನು ಗಳಿಸುತ್ತಾನೆ. ಪದವಿಪೂರ್ವ ವಿಭಾಗದ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಯಾಗಿರುವಾಗಲೇ, ಸಗಾನ್ ತಳಿವಿಜ್ಞಾನಿ ಎಚ್.ಜೆ.ಮುಲ್ಲರ್ ಅವರ ಪ್ರಯೋಗಾಲಯದಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿರುತ್ತಾನೆ. 1960ರಿಂದ 1962ರವರೆಗೆ, ಸಗಾನ್ ಬರ್ಕೆಲಿಯ, ಕ್ಯಾಲಿಫೋರ್ನಿಯಾ ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿಯಲ್ಲಿ, ಮಿಲ್ಲರ್ ಫೆಲೋ ಆಗಿರುತ್ತಾನೆ. 1962ರಿಂದ 1968ರವರೆಗೆ, ಕ್ಯಾಂಬ್ರಿಡ್ಜ್ ನ ಮೆಸ್ಸಚೂಸೆಟಸ್ ನಲ್ಲಿ ಸ್ಮಿತ್ಸೋನಿಯನ್ ಆಸ್ಟ್ರೋಫಿಸಿಕಲ್ ಅಬ್ಸರ್ವೇಟರಿಯಲ್ಲಿ, ಸಗಾನ್ ಕೆಲಸ ನಿರ್ವಹಿಸಿರುತ್ತಾನೆ. 1968ರವರೆಗೂ, ಸಗಾನ್ ಹಾರ್ವರ್ಡ್ ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿಯಲ್ಲಿ ಉಪನ್ಯಾಸಕನಾಗಿ, ಸಂಶೋಧನಾ ಕಾರ್ಯದಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಕೊಂಡಿರುತ್ತಾನೆ. ಇದು ಅವನು [[ನ್ಯೂ ಯಾರ್ಕ್|ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್]] ನ ಕಾರ್ನೆಲ್ ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿಗೆ ಹೋಗುವತನಕವೂ ಮುಂದುವರೆಯುತ್ತದೆ. 1971ರಲ್ಲಿ ಅವನು ಕಾರ್ನೆಲ್ ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿಯಲ್ಲಿ ಪೂರ್ಣಾವಧಿ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕನಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡು, ಅಲ್ಲಿನ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಅಧ್ಯಯನ ವಿಭಾಗದ ನಿರ್ದೇಶಕನಾಗಿ ಕೆಲಸ ಪ್ರಾರಂಭಿಸುತ್ತಾನೆ. 1972ರಿಂದ 1981ರವರೆಗೆ, ಸಗಾನ್ ಕಾರ್ನೆಲ್ ನ ರೇಡಿಯೋ ಫಿಸಿಕ್ಸ್ ಮತ್ತು ಸ್ಪೇಸ್ ರಿಸರ್ಚ್ ಕೇಂದ್ರದ ಸಹ ನಿರ್ದೇಶಕನಾಗಿಯೂ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಾನೆ. ಅಮೇರಿಕನ್ ಸ್ಪೇಸ್ ಪ್ರೊಗ್ರಾಮ್ ಗಂತೂ ಅದರ ಶುರುವಾತಿನಿಂದಲೇ ಸಗಾನ್ ನ ಸಹಭಾಗಿತ್ವ, ಸಲಹೆ, ನಿರ್ದೇಶನಗಳು ದೊರೆತಿವೆ. 1950ರ ನಂತರ ಆತ [[ನಾಸಾ|NASA]]ಗೆ ವಿಶೇಷ ಸಲಹೆಗಾರನಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಾನೆ. ಅಲ್ಲಿ, [[ಅಪೋಲೋ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ|ಅಪೋಲೋ]] ಆಸ್ಟ್ರೋನಾಟ್ ಗಳು [[ಚಂದ್ರ]]ನೆಡೆಗೆ ಹಾರುವುದಕ್ಕೂ ಮೊದಲಿನ ಕೆಲ ನಿರ್ದೇಶನಗಳನ್ನು ನೀಡುವುದು ಆತನಿಗೆ ವಹಿಸಿದ ಕರ್ತವ್ಯವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಸೌರಮಂಡಲದ ಅನ್ವೇಷಣೆಗೆ ನೆರವಾದ ಹಲವಾರು ರೊಬೋಟಿಕ್ ರಾಕೆಟ್ ಉಡಾವಣೆಗಳ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಸಗಾನ್ ನ ಸಲಹೆಗಳು ತುಂಬಾ ಅತ್ಯಮೂಲ್ಯವಾಗಿರುತ್ತವೆ. ಅಲ್ಲಿನ ಅನೇಕ ಪ್ರಯೋಗಾತ್ಮಕ ಉಡಾವಣೆಗಳ ಆಯೋಜನೆಯ ಹಿಂದೆ ಸಗಾನ್ ನ ಶ್ರಮ, ಪಾತ್ರ ಇಲ್ಲದಿಲ್ಲ. ಬದಲಾಯಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವೇ ಇರದಂತಹ, ಜಾಗತಿಕ ಸಂದೇಶವೊಂದನ್ನು ಸಗಾನ್ ನೀಡಬಯಸಿದ್ದ. ಸೌರಮಂಡಲವನ್ನು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿ ಅರ್ಥೈಸಿಕೊಳ್ಳುವುದೇ ಮುಖ್ಯ ಗುರಿಯಾದ ಉಪಗ್ರಹವೊಂದನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಯಾವುದೇ ಅನ್ಯಗ್ರಹ ಗುಪ್ತಮಾಹಿತಿಯ ಸಹಾಯವನ್ನೂ ಪಡೆಯುವುದು ಆತನ ಉದ್ದೇಶವಾಗಿತ್ತು. ಸಗಾನ್ ತನ್ನ ಮೊಟ್ಟಮೊದಲ ಭೌತಿಕ ಸಂದೇಶವನ್ನು ಒಟ್ಟುಗೂಡಿಸಿ, ಸ್ವರ್ಣಲೇಪವುಳ್ಳ ಅನೋಡೈಜ್ದ್ ಫಲಕವೊಂದನ್ನು, 1972ರಲ್ಲಿ ಹಾರಿಸಲಾದ ಪಯೋನಿಯರ್ 10 ರಾಕೆಟ್ಟಿನ ಜೊತೆಗೆ, ಅಂತರಿಕ್ಷಕ್ಕೆ ಕಳಿಸುತ್ತಾನೆ. ಪಯೋನಿಯರ್ 11, ಕೂಡ ಅಂತಹುದೇ ಫಲಕವೊಂದನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡು, ಮರುವರ್ಷವೇ ಅಂತರಿಕ್ಷಕ್ಕೆ ಪಯಣ ಹೊರಡುತ್ತದೆ. ಇಲ್ಲಿಂದಾಚೆಗೆ ಆತ ತನ್ನ ವಿನ್ಯಾಸಗಳನ್ನು ನವೀಕರಿಸುತ್ತಲೇ ಹೋಗುತ್ತಾನೆ. ಆತನ ಅಂತರಿಕ್ಷ ಸಂದೇಶಗಳಲ್ಲೇ ಅತ್ಯಂತ ವಿಸ್ತೃತ, ದೀರ್ಘವಾದುದೆಂದರೆ, ಆತನೇ ಜೋಡಿಸಿ, ಸಿದ್ಧಪಡಿಸಿದ, ವೊಯೇಜರ್ ಗೋಲ್ಡನ್ ರೆಕಾರ್ಡ್ ಎಂಬ ಗಗನನೌಕೆ. ಇದನ್ನು 1977ರಲ್ಲಿ ವೊಯೇಜರ್ ಸ್ಪೇಸ್ ಪ್ರಾಬ್ ಗಳ ಜೊತೆಗೆ ಹಾರಿಬಿಡಲಾಗಿತ್ತು. ಇತರ ರೋಬೋಟಿಕ್ ಮಿಶನ್ನುಗಳನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿ, ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಕೇಂದ್ರಗಳ ಮತ್ತು ರಾಕೆಟ್ ಉಡಾವಣಾ ಕೇಂದ್ರಗಳಿಗೆ ಖರ್ಚು ಮಾಡುವ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಸಗಾನ್ ತುಂಬಾ ಆಕ್ಷೇಪ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸುತ್ತಿದ್ದ. ಅಲ್ಲಿನ ನಿರ್ಧಾರಗಳು ಆತ ಒಮ್ಮೊಮ್ಮೆ ಸಿಡಿದೇಳುವ ಹಾಗೆ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದವು.<ref>ಚಾರ್ಲಿ ರೋಸ್ ಸಂದರ್ಶನ. ಜನವರಿ 5, 1994.</ref> ಕಾರ್ನೆಲ್ ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿಯಲ್ಲಿ ಸಗಾನ್ ಕ್ರಿಟಿಕಲ್ ಥಿಂಕಿಂಗ್ ವಿಷಯವಾಗಿ ಕೋರ್ಸ್ ವೊಂದನ್ನು ಕಲಿಸುತ್ತಾನೆ. ಇದು 1996ರಲ್ಲಿ ಆತ ನ್ಯುಮೋನಿಯಾದಿಂದಾಗಿ ನಿಧನನಾಗುವವರೆಗೂ ಮುಂದುವರೆಯುತ್ತದೆ. ತಾನು ಮೈಲೋಡಿಸ್ಪ್ಲಾಸ್ಟಿಕ್ ಖಾಯಿಲೆಯಿಂದ ಬಳಲುತ್ತಿರುವುದನ್ನು ಆತ ತಾನು ಸಾಯುವುದಕ್ಕೂ ಕೆಲವೇ ದಿನಗಳ ಮೊದಲು ತಿಳಿದುಕೊಂಡಿರುತ್ತಾನೆ. == ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಸಾಧನೆಗಳು == ಸಗಾನ್ ನ ಸಾಧನೆಗಳು ಮುಖ್ಯವಾಗಿ [[ಶುಕ್ರ]] ಗ್ರಹದ ಮೇಲಿನ ಅತ್ಯುನ್ನತ ಮೇಲ್ಮಟ್ಟದ ತಾಪಮಾನವನ್ನು ಅನ್ವೇಷಿಸಿ, ಅಭ್ಯಸಿಸಿ ವರದಿ ಸಂಗ್ರಹಿಸುವುದರ ಸುತ್ತ ಕೆಂದ್ರೀಕೃತವಾಗಿದ್ದವು. 1960ರ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಶುಕ್ರ ಗ್ರಹದ ಮೇಲ್ಮೈ ವಾತಾವರಣದ ಕುರಿತು ಯಾರಿಗೂ ಗೊತ್ತೇ ಇರಲಿಲ್ಲ. ಸಗಾನ್, ಜನಪ್ರಿಯತೆಗಾಗಿ ಹೊರಬಂದ ಟೈಮ್-ಲೈಫ್ ಪುಸ್ತಕ ''ಪ್ಲಾನೆಟ್ಸ್'' ನಲ್ಲಿ, ಅಲ್ಲಿನ ಸಾಧ್ಯತೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಬರೆಯುತ್ತಾನೆ. ಸಗಾನ್ ನೆ ಹೇಳುವಂತೆ ಶುಕ್ರ ಗ್ರಹದ ಮೇಲ್ಮೈಯಲ್ಲಿ ಒಣ ಮತ್ತು ತುಂಬಾ ಬಿಸಿಯಾದ ವಾತಾವರಣವಿದ್ದು, ಇತರರು ಊಹಿಸಿದಂತೆ ಸ್ವರ್ಗ ಸದೃಶ ಪರಿಸರವೇನೂ ಇರಲಿಲ್ಲ. ಶುಕ್ರ ಗ್ರಹದ ಮೇಲಿನಿಂದ ರೇಡಿಯೋ ವಿಕಿರಣಗಳು ಹೊರಹೊಮ್ಮುವುದನ್ನು ಅನ್ವೇಷಿಸಿದ್ದ ಸಗಾನ್ ಆ ಗ್ರಹ ಮೇಲ್ಮೈ ತಾಪಮಾನ ಹೊಂದಿರುವುದನ್ನು ತಿಳಿಸಿದ್ದ.{{convert|500|°C|-2}} NASAದ ಜೆಟ್ ಪ್ರೊಪಲ್ಶನ್ ಲ್ಯಾಬೋರೇಟರಿಯ ಅತಿಥಿ ವಿಜ್ಞಾನಿಯಾಗಿದ್ದ ಸಗಾನ್, ಶುಕ್ರಗ್ರಹಕ್ಕೆ ಮೊದಲಡಿಯಿಟ್ಟ ಮರೈನರ್ ಕೃತಕ ಉಪಗ್ರಹಗಳ ರಚನೆ ಮತ್ತು ವಿನ್ಯಾಸದಲ್ಲಿ, ವಿನ್ಯಾಸ ಮತ್ತು ನಿರ್ವಹಣೆ ವಿಭಾಗದಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದ. 1962ರಲ್ಲಿ, ಮರೈನರ್ 2, ಶುಕ್ರಗ್ರಹದ ಮೇಲಿನ ವಾತಾವರಣವನ್ನು ಕುರಿತು ಸಗಾನ್ ನ ಅಬಿಪ್ರಾಯ ಚಿತ್ರಣಗಳನ್ನು ಧೃಡೀಕರಿಸುತ್ತದೆ. [[ಶನಿ|ಶನಿಗ್ರಹ]]ದ ಉಪಗ್ರಹ ಟೈಟನ್ ನ ಮೇಲ್ಪದರದಲ್ಲಿ ದ್ರವರೂಪದ ಸಾಗರವೊಂದರ ಇರುವಿಕೆಯನ್ನು ಮತ್ತು [[ಗುರು (ಗ್ರಹ)|ಗುರುಗ್ರಹ]]ದ ಉಪಗ್ರಹ ಯುರೋಪಾದ ಮೇಲ್ಪದರದಲ್ಲಿ ನೀರಿನ ಸಾಗರದ ಇರುವಿಕೆಯನ್ನು ಮೊದಲ ಸಲ ತಾರ್ಕಿಕವಾಗಿ ಸಾಧಿಸಿದವರಲ್ಲಿ ಸಗಾನ್ ಮೊದಲಿಗನಾಗಿ ನಿಲ್ಲುತ್ತಾನೆ. ಹೀಗಾಗಿ ಯುರೋಪಾದ ಮೇಲೆ ಜನಜೀವನ ರೂಪುಗೊಳ್ಳುವ ಎಲ್ಲ ಸಾಧ್ಯತೆಗಳೂ ಇದ್ದವು.<ref>ಕಾರ್ಲ್ ಸಗಾನ್ ನ ಖಗೋಳ ವಿಜ್ಞಾನದ ಸಂಶೋಧನೆಯ ಹೆಚ್ಚಿನ ಭಾಗದ ರೂಪುರೇಷೆಗಳನ್ನು ಸಿದ್ಧಪಡಿಸಿದ ವಿಲಿಯಂ ಪೌಂಡ್ ಸ್ಟೋನ್. ಪೌಂಡ್ ಸ್ಟೋನ್ ಬರೆದಿರುವ ಕಾರ್ಲ್ ಸಗಾನ್ ಜೀವನಚರಿತ್ರೆಯಲ್ಲಿ, 1957ರಿಂದ 1998ರವರೆಗೆ ಪ್ರಕಟವಾದ, ಸುಮಾರು 8 ಪುಟಗಳಷ್ಟು ವಿಸ್ತೃತವಾದ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಲೇಖನಗಳ ಪಟ್ಟಿಯೇ ಇದೆ. ಸಗಾನ್ ನ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಸಂಶೋಧನೆಗಳ ಬಗೆಗಿನ ಹೆಚ್ಚಿನ, ವಿಸ್ತೃತ ಮಾಹಿತಿಯು ಅವನ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಹಂತದ ಸಂಶೋಧನಾ ಲೇಖನಗಳಿಂದಲೇ ಸಿಗುತ್ತದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ: ಸಗಾನ್, ಸಿ., ಥಾoಪ್ಸನ್ ಡಬ್ಲ್ಯೂ.ಆರ್. ಅಂಡ್ ಖೇರ್, ಬಿ.ಎನ್.''[[Titan: A Laboratory for Prebiological Organic Chemistry]]'' ''[[Titan: A Laboratory for Prebiological Organic Chemistry]]'' ರಾಸಾಯನಿಕ ಸಂಶೋಧನೆಯ ವಿವರಗಳು, ಸಂಪುಟ 25, ಪುಟ 286 (1992). ಟೈಟನ್ ಕುರಿತಾದ ಈ ಸಂಶೋಧನಾ ಲೇಖನದ ಬಗ್ಗೆ [http://www.daviddarling.info/encyclopedia/T/Titanprebiotic.html ದಿ ಆಸ್ಟ್ರೋಬಯಾಗ್ರಫಿ ಆಫ್ ಆಸ್ಟ್ರಾನಮಿ ಮತ್ತು ಸ್ಪೇಸ್ ಲೈಟ್ ಎನ್ಸೈಕ್ಲೋಪೀಡಿಯ] ದಲ್ಲಿ, ವಿವರಣೆಗಳಿವೆ.</ref> ನಂತರ ಗೆಲಿಲಿಯೋ ಕೃತಕ ಉಪಗ್ರಹದಿಂದ ಪರೋಕ್ಷವಾಗಿ, ಯುರೋಪಾದ ಮೇಲ್ಮೈ ಮೇಲೆ ನೀರಿದೆ ಎಂಬ ಅಂಶ ಬೆಳಕಿಗೆ ಬಂತು. ಟೈಟನ್ ಉಪಗ್ರಹದ ಮೇಲೆ ಕಾಣಿಸಿದ, ಒಂದು ಬಗೆಯ ರಾಸಾಯನಿಕ ಅಣುಮಿಶ್ರಿತ ಕೆಂಪು ಮಸುಕು ಬೆಳಕಿನ ರಹಸ್ಯವನ್ನು ಬಯಲು ಮಾಡಿದ್ದು ಕೂಡ ಸಗಾನ್ ನೆ. ಅದೊಂದು ಮುಂದುವರೆದು ಆತ ಶುಕ್ರ, ಗುರು ಮತ್ತು [[ಮಂಗಳ (ಗ್ರಹ)|ಮಂಗಳ]] ಗ್ರಹಗಳ ಮೇಲಿನ ವಾತಾವರಣವನ್ನಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲದೆ ಅಲ್ಲಿನ ಋತುಗಳ ಬಗ್ಗೆಯೂ ತನ್ನ ಒಳನೋಟಗಳನ್ನು ಹರಿಸುತ್ತಾನೆ. ಶುಕ್ರ ಗ್ರಹದ ಮೇಲಿನ ವಾತಾವರಣವಂತೂ ತೀರ ಬಿಸಿಯಾಗಿದ್ದು, ಅದರ ಮೇಲ್ಮೈ ಮೇಲೆ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಲೇ ಇರುವ ಒತ್ತಡವನ್ನು ಕೂಡ ಆತ ಗುರುತಿಸಿದ್ದಾನೆ. ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿರುವ ಜಾಗತಿಕ ತಾಪಮಾನ ಮಾನವನ ಅಜ್ಞಾನದ ಪರಿಣಾಮ ಎಂದು ಸಗಾನ್ ಹೇಳಿರುವುದಲ್ಲದೆ, ಅದರಿಂದ ಭೂಮಿಗೆ ಭಾರೀ ಅಪಾಯ ಎದುರಾಗಲಿದೆ ಎಂದು ಸಹ ಆತ ಆತಂಕ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದ್ದಾನೆ. ಹಸಿರು ಮನೆಯ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಶುಕ್ರಗ್ರಹ ಒಂದು ಕೆಂಡದುಂಡೆಯಾಗಿ, ಪರಿಸರಕ್ಕೆ ಪ್ರತಿಕೂಲವಾದ ಗ್ರಹವಾಗಿ ಮಾರ್ಪಡುವ ಬಗ್ಗೆಯೂ ಆತಂಕ ಪಟ್ಟಿದ್ದಾನೆ. ಸಗಾನ್ ಮತ್ತು ಆತನ ಕಾರ್ನೆಲ್ ಸಹೋದ್ಯೋಗಿ, ಎಡ್ವಿನ್ ಅರ್ನೆಸ್ಟ್ ಸಾಲ್ಪಿಟಾರ್ ಜೊತೆಗೂಡಿ, ಗುರುಗ್ರಹದ ಮೋಡಗಳಲ್ಲಿ ಜೀವರಾಶಿಯ ಬಗ್ಗೆ ಸಂದೇಹ ವ್ಯಕ್ತ ಪಡಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಇದಕ್ಕೆ ಕಾರಣ, ಅಲ್ಲಿನ ವಾತಾವರಣದಲ್ಲಿರುವ ಆಳವಾದ ಹಾಗೂ ರಾಸಾಯನಿಕ ಪರಮಾಣುಗಳ ಮಿಶ್ರಣದ ಹೆಚ್ಚಳ. ಮಂಗಳ ಗ್ರಹದ ಮೇಲೆ ಬದಲಾಗುವ ಬಣ್ಣಗಳ ಕುರಿತು ಸಂಶೋಧನೆ ನಡೆಸಿದ ಸಗಾನ್, ಅಲ್ಲಿ ಬದಲಾಗುತ್ತ ಕಾಣಿಸುವ ಬಣ್ಣಗಳು, ಎಲ್ಲರೂ ಭಾವಿಸಿದಂತೆ ಪ್ರಾಕೃತಿಕ ಅಥವಾ ಋತುಮಾನದ ಬದಲಾವಣೆಗಳಲ್ಲ. ಅವು ಬಲವಾದ ಸುಂಟರಗಾಳಿಗಳು ಬೀಸಿದಾಗ ವಾತವರಣದಲ್ಲಿ ಹರಡಿಕೊಳ್ಳುವ ಧೂಳಿನ ಪರಿಣಾಮವಷ್ಟೇ ಎಂದು ಸಗಾನ್ ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಿದ್ದಾನೆ. ಇದೆಲ್ಲದರ ನಡುವೆಯೂ ಸಗಾನ್ ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರಸಿದ್ಧನಾಗಿರುವುದು, ಆತ ಅನ್ಯಗ್ರಹ ಜೀವಸಂಕುಲದ ಸಾಧ್ಯತೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಮಾಡಿರುವ ಸಂಶೋಧನೆ ಮತ್ತು ರೇಡಿಯೋ ವಿಕಿರಣತೆಯಿಂದ ಉತ್ಪನ್ನವಾಗುವ ಮೂಲವಸ್ತು ಅಮಿನೋ ಆಸಿಡ್ ನ ಉಂಟಾಗುವಿಕೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಮಾಡಿರುವ ಪ್ರಾಯೋಗಿಕ ಉಪನ್ಯಾಸಗಳಿಂದ.<ref>{{cite web | url=http://www.bartelby.com/65/sa/Sagan-Ca.html | title=Sagan, Carl Edward | publisher=Columbia University Press | author=The Columbia Encyclopedia | work=Sixth Edition | accessdate=2007-05-02}}</ref> 1994ರಲ್ಲಿ ಪಬ್ಲಿಕ್ ವೆಲ್ಫೇರ್ ಮೆಡಲ್ ನ್ನು ಪಡೆದ ಮೊದಲ ವ್ಯಕ್ತಿ ಎಂಬ ಹೆಗ್ಗಳಿಕೆಗೂ ಸಗಾನ್ ಪಾತ್ರನಾಗಿದ್ದಾನೆ. ಇದು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸಂಪನ್ಮೂಲದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ಸಲುವಾಗಿ ವಿಜ್ಞಾನ ಕೊಡಮಾಡುವ ವಿಶಿಷ್ಟ ಸಂಶೋಧನೆಗಳಿಗೆ, ನ್ಯಾಷನಲ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಸೈನ್ಸಸ್ ಕೊಡುವ ಅತ್ಯುಚ್ಚ ಪುರಸ್ಕಾರ.<ref>{{cite web | url=http://www.planetary.org/about/founders/carl_sagan.html | title=Carl Sagan | publisher=The Planetary Society | author=The Planetary Society | accessdate=2007-05-14 | archive-date=2007-05-01 | archive-url=https://web.archive.org/web/20070501145648/http://www.planetary.org/about/founders/carl_sagan.html | url-status=dead }}</ref> ==ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಸಮರ್ಥನೆಗಳು == [[File:Planetary society.jpg|thumb|left|ಸಂಸ್ಥೆಯ ಆರಂಭೋತ್ಸವದಲ್ಲಿ ಪ್ಲಾನೆಟರಿ ಸೊಸೈಟಿ ಮೆಂಬರ್ಸ್. ಬಲಕ್ಕೆ ಕುಳಿತಿರುವ ಕಾರ್ಲ್ ಸಗಾನ್.]] ವಿಶ್ವಕ್ಕೆ ಹೋಲಿಸಿದಾಗ ಭೂಮಿಗಿಲ್ಲದ ತುಲನಾತ್ಮಕ ಮಹತ್ವದ ಜೊತೆಜೊತೆಗೆ ಮಾನವಕುಲದ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆಯ ಬಗ್ಗೆ,ತನ್ನ ವಿಚಾರಗಳನ್ನು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ವಿವರಿಸುವ ಮತ್ತು ತಿಳಿಯಪಡಿಸುವ ಸಗಾನ್ ನ ವಿಶಿಷ್ಟ ಗುಣದಿಂದಲೇ, ಕಾಸ್ಮೊಸ್ ಕುರಿತಾದ ಆತನ ಅನ್ವೇಷಣೆಗಳನ್ನು ಹೆಚ್ಚು ಹೆಚ್ಚು ಜನರು ತಿಳಿಯಲು ಸಾಧ್ಯವಾಯಿತು. [[ಲಂಡನ್|ಲಂಡನ್ನಿನ]] ರಾಯಲ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಶನ್ ನಲ್ಲಿ, 1977ರಲ್ಲಿ, ರಾಯಲ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಶನ್ ನ ಕ್ರಿಸ್ಮಸ್ ಉಪನ್ಯಾಸಗಳನ್ನು ಸಗಾನ್ ಮಂಡಿಸುತ್ತಾನೆ. ಆನ್ ಡ್ರುಯಾನ್ ನ ಜೊತೆಗೂಡಿ, ಆತ ಅತ್ಯಂತ ಜನಪ್ರಿಯ ಥರ್ಟೀನ್ ಪಾರ್ಟ್ ಪಿಬಿಎಸ್ ಟೆಲಿವಿಶನ್ ಸರಣಿ''[[Cosmos: A Personal Voyage]]'' ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವನ್ನು, ಸ್ವತಃ ಬರೆದು, ನಿರ್ಮಾಣ ಮಾಡಿ, ನಿರ್ದೇಶನವನ್ನೂ ಮಾಡುತ್ತಾನೆ. ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದ ಆಯೋಜನೆಯ ಹೊಣೆಯೂ ಆತನದೇ ಆಗಿರುತ್ತದೆ. ಈ ಸರಣಿಯು ಜೇಕಬ್ ಬೋವೆಸ್ಕೀಸ್ ನ ''ದಿ ಅಸೆಂಟ್ ಆಫ್ ಮ್ಯಾನ್'' ನ್ನು ಆಧರಿಸಿ ಮಾಡಿದುದಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಸಗಾನ್ ನನ್ನು ಅನ್ಯಗ್ರಹ ಜೀವಸಂಕುಲದ ಅಸ್ತಿತ್ವದ ಬಗ್ಗೆ ನಡೆದ ಅನ್ವೇಷಣೆಗಳ ಪ್ರತಿಪಾದಕ ಎಂದು ಸಹ ಕರೆಯಬಹುದಾಗಿದೆ. ರೇಡಿಯೋ ಟೆಲಿಸ್ಕೋಪ್ ಗಳನ್ನಿಟ್ಟುಕೊಂಡು ಅನ್ಯಗ್ರಹ ಜೀವಸಂಕುಲದಿಂದ ಬರಬಹುದಾದ ಸೂಚನೆಗಳನ್ನು ಪಡೆಯುವಂತೆ ಆತ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಕಮ್ಯೂನಿಟಿಗಳಿಗೆ ಒತ್ತಾಸೆ ನೀಡುತ್ತಲೇ ಇರುತ್ತಿದ್ದ. ಆ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಆತ ಅದೆಷ್ಟು ಧ್ರುಡವಾಗಿದ್ದನೆಂದರೆ, 1982ರ ಹೊತ್ತಿಗೆ, ಏಳು ಮಂದಿ [[ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ|ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರೈಜ್]] ಪುರಸ್ಕೃತರು, 70 ಮಂದಿ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳಿಂದ ಸಹಿ ಹಾಕಲ್ಪಟ್ಟಿದ್ದ, ಜರ್ನಲ್ ''ಸೈನ್ಸ್'' ಪತ್ರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟವಾಗಿದ್ದ, SETI ಪರ ಮನವಿಯೊಂದನ್ನು ಜಾರಿಗೊಳಿಸುವಲ್ಲಿ ಸಗಾನ್ ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿದ್ದ. ಅತ್ಯಂತ ವಿವಾದಿತ ವಿಷಯವೆನಿಸಿದ್ದ ಈ ವಿಚಾರದಲ್ಲಿ, ಸಗಾನ್ ನ ಈ ಯಶಸ್ಸು ಅತ್ಯಂತ ಮಹತ್ವದ ತಿರುವಾಗಿ ಪರಿಣಮಿಸಿತ್ತು. 1974ರ ನವೆಂಬರ್ 16ರಂದು, ಡಾ. ಫ್ರಾಂಕ್ ಡ್ರೇಕ್, ಅರೆಸಿಬೋ ಮೆಸೇಜ್ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನ ರೇಡಿಯೋ ಸಂದೇಶವನ್ನು, ಅಂತರಿಕ್ಷದೊಳಕ್ಕೆ, ಅರೆಸಿಬೋ ರೇಡಿಯೋ ಟೆಲಿಸ್ಕೋಪ್ ಮೂಲಕ ಕಲಿಸುವುದರ ಹಿಂದೆಯೂ ಸಗಾನ್ ನ ಬೆಂಬಲವಿತ್ತು. ಈ ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ಕಲಿಸುವ ಮೂಲ ಉದ್ದೇಶ ಅನ್ಯಗ್ರಹ ಜೀವಸಂಕುಲಕ್ಕೆ ಭೂಮಿಯ ಬಗ್ಗೆ ಮಾಹಿತಿ ತಿಳಿಸಿಕೊಡುವುದಾಗಿತ್ತು. ಪ್ರೋಫೆಶನರಿ ಪ್ಲಾನೆಟರಿ ರಿಸರ್ಚ್ ಜರ್ನಲ್, '''ಇಕರಸ್'' ' ಗೆ ಸಗಾನ್ ಸತತ 12 ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮುಖ್ಯ ತಾಂತ್ರಿಕ ಅಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿರುತ್ತಾನೆ. ಪ್ರಪಂಚದ ಅತ್ಯಂತ ದೊಡ್ಡ, ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಸಂಬಂಧೀ ಸಮೂಹವಾದ, ಸುಮಾರು 149 ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ, 100,000 ಸದಸ್ಯರುಗಳನ್ನುಳ್ಳ, ''ಪ್ಲಾನೆಟರಿ ಸೊಸೈಟಿ'' ಯ ಸಹ-ಸಂಸ್ಥಾಪಕನಾಗಿಯೂ ಸಗಾನ್ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸಿದ್ದಾನೆ. ಇದಲ್ಲದೆಯೇ, SETI ಸಂಸ್ಥೆಯ ಬೋರ್ಡ್ ಆಫ್ ಟ್ರಸ್ಟೀಸ್ ಸದಸ್ಯನೂ ಆಗಿದ್ದ. ಅಮೇರಿಕನ್ ಆಸ್ಟ್ರಾನಾಮಿಕಲ್ ಸೊಸೈಟಿಯ, ಪ್ಲಾನೆಟರಿ ಸೈನ್ಸಸ್ ವಿಭಾಗದ ಚೇರ್ಮನ್ ಆಗಿ, ಅಮೇರಿಕನ್ ಜಿಯೋ-ಫಿಸಿಕಲ್ ಯೂನಿಯನ್ ನ ಪ್ಲಾನೆಟರಿ ವಿಭಾಗದ ಅಧ್ಯಕ್ಷನಾಗಿ, ಜೊತೆಗೆ, ಅಮೇರಿಕನ್ ಅಸೋಸಿಯೇಶನ್ ಫಾರ್ ದಿ ಅಡ್ವಾನ್ಸ್ಮೆಂಟ್ ಆಫ್ ಸೈನ್ಸ್ ನ, ಆಸ್ಟ್ರಾನಮಿ ವಿಭಾಗದ ಚೇರ್ಮನ್ ಆಗಿ - ಹೀಗೆ ಹಲವಾರು ಪ್ರತಿಷ್ಟಿತ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಿಗೆ ಸಗಾನ್ ನ ಸೇವೆ ದೊರೆತಿದೆ. [[ಶೀತಲ ಸಮರ]]ದ ಉತ್ತುಂಗದ ಕಾಲದಲ್ಲಿ, ಅಂದರೆ, ಗಣಿತಶಾಸ್ತ್ರದ ಹವಾಮಾನ ನಮೂನೆಯೊಂದು, ಗಣನೀಯ ಪ್ರಮಾಣದ ಪರಮಾಣು ವಿನಿಮಯ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯು ಭೂಮಿಯ ಮೇಲಿನ ಸಮತೋಲಿತ ಜನಜೀವನವನ್ನು ಅಸ್ತವ್ಯಸ್ತಗೊಳಿಸಬಹುದು ಎನ್ನುವುದರ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ, ನ್ಯೂಕ್ಲಿಯರ್ ಯುದ್ಧದ ಕುರಿತು ಸಾರ್ವಜನಿಕರಲ್ಲಿ ಎಚ್ಚರಿಕೆ ಮೂಡಿಸುವ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿಯೂ ಸಗಾನ್ ಮಹತ್ವದ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸಿದ್ದ. TTAPS ರಿಪೋರ್ಟ್ ಎಂದು ಪ್ರಕಟವಾಗುತ್ತಿದ್ದ ರಿಸರ್ಚ್ ಪೇಪರ್ ಗಳ ಐವರು ಲೇಖಕರಲ್ಲಿ S ಅಕ್ಷರದ ಒಡೆಯ ಸಗಾನ್. ಕ್ರಮೇಣ, ಪರಮಾಣು ಯುದ್ಧದ ಹಿಂದೆಯೇ ಬಂದ ಜಾಗತಿಕ ಪರಮಾಣು ಚಳಿಗಾಲದ ಕುರಿತು ಊಹಾಪೋಹಗಳ ವರದಿಯನ್ನು ಬರೆಯುವಾಗ ಕೂಡ ಸಗಾನ್ ಒಬ್ಬ ಸಹಲೇಖಕನಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದ್ದಾನೆ.<ref>ತರ್ಕೋ ಆರ್ ಪಿ, ಟೂನ್ ಓಬಿ, ಅಕೆರ್ಮನ್ ಟಿಪಿ, ಪೊಲ್ಲಾಕ್ ಜೆಬಿ, ಸಗಾನ್ ಸಿ.''[[Climate and smoke: an appraisal of nuclear winter]]'' '''' [[Climate and smoke: an appraisal of nuclear winter]]ಸೈನ್ಸ್, ಸಂಪುಟ 247, ಪುಟ 166-176 (1990). [http://www.ncbi.nlm.nih.gov/entrez/query.fcgi?cmd=Retrieve&amp;db=PubMed&amp;list_uids=11538069&amp;dopt=Abstract ಪಬ್ ಮೆಡ್ ಅಬ್ಸ್ ಟ್ರ್ಯಾಕ್ಟ್] [http://links.jstor.org/sici?sici=0036-8075%2819900112%293%3A247%3A4939%3C166%3ACASAAO%3E2.0.CO%3B2-V JSTOR] ಪೂರ್ಣಲೇಖನಕ್ಕೆ ಕೊಂಡಿ. ಕಾರ್ಲ್ ಸಗಾನ್, ತನ್ನ ''ದಿ ಡೆಮಾನ್ ಹಾಂಟೆಡ್ ವರ್ಲ್ಡ್ ಕೃತಿಯಲ್ಲಿ, ನ್ಯೂಕ್ಲಿಯರ್ ವಿಂಟರ್ ಕುರಿತಾದ ರಾಜಕೀಯ ಚರ್ಚೆಗಳಲ್ಲಿ ತಾನು ಪಾಲ್ಗೊಂಡ ಕಾರಣಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಗಲ್ಫ್ ಯುದ್ಧದ ಕಾವಿಗಾಗಿ ಸಂಭವನೀಯ ಗ್ಲೋಬಲ್ ಕೂಲಿಂಗ್ ಕುರಿತಾದ ವಿಚಾರಗಳನ್ನು ಬರೆಯುತ್ತಾನೆ.</ref> ''ಅ ಪಾತ್ ವ್ಹೇರ್ ನೋ ಮ್ಯಾನ್ ಥಾಟ್: ನ್ಯೂಕ್ಲಿಯರ್ ವಿಂಟರ್ ಅಂಡ್ ದಿ ಎಂಡ್ ಆಫ್ ದಿ ಆರ್ಮ್ಸ್ ರೇಸ್'' ಕೃತಿಗೆ ಕೂಡ ಸಗಾನ್ ಸಹಲೇಖಕ. ಪರಮಾಣು ಚಳಿಗಾಲದ ಕುರಿತು ಇದೊಂದು ವಿಸ್ತೃತವಾದ ಸಮಗ್ರ ಕೃತಿ. ಆತನ ''ಕಾಸ್ಮೊಸ್'' ಕೃತಿಯು ಹಲವಾರು ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿತ್ತಲ್ಲದೆ, ಸೃಷ್ಟಿಯ ಮೂಲ ಮತ್ತು ವಿಶ್ವದಲ್ಲಿ ನಮ್ಮ ಸ್ಥಾನದ ಬಗ್ಗೆ ಇರುವ ದೃಷ್ಟಿಕೋನದ ಬಗ್ಗೆಯೂ ಸೇರಿದಂತೆ ಅನೇಕ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ಚರ್ಚಿಸುತ್ತದೆ. ಪಬ್ಲಿಕ್ ಬ್ರಾಡ್ಕಾಸ್ಟಿಂಗ್ ಸರ್ವಿಸ್ ನಿಂದ ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ, 1980ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಸಾರವಾದ ಈ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ ಸರಣಿಗೆ, ಎಮ್ಮಿ ಮತ್ತು ಪೀಬಾಡಿ ಪುರಸ್ಕಾರಗಳೂ ಸಂದಿವೆ. 60ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ, 500ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಶ್ರೋತೃಗಳಿಗಾಗಿ,<ref name="Starchild" /><ref>{{cite web|url=http://www.mnsu.edu/emuseum/information/biography/pqrst/sagan_carl.html|title=Carl Sagan|publisher=EMuseum@Minnesota State University|accessdate=2009-10-08|archive-date=2010-05-28|archive-url=https://web.archive.org/web/20100528213538/http://www.mnsu.edu/emuseum/information/biography/pqrst/sagan_carl.html|url-status=dead}}</ref> ಈ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ ಪ್ರಸಾರವಾಗಿದೆ. ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿಯೇ, ಅತ್ಯಂತ ಜನಪ್ರಿಯ PBS ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವೆಂಬ ಹೆಗ್ಗಳಿಕೆ ಇದರದ್ದು.<ref>{{cite web|url=http://www.cosmolearning.com/documentaries/cosmos/|title=CosmoLearning Astronomy|publisher=CosmoLearning|accessdate=2009-10-08|archive-date=2012-05-29|archive-url=https://archive.is/20120529135421/http://www.cosmolearning.com/documentaries/cosmos/|url-status=dead}}</ref> ವಿಜ್ಞಾನವನ್ನು ಜನಪ್ರಿಯಗೊಳಿಸುವ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಸಗಾನ್ ''ಕಾಸ್ಮೊಸ್'' ನಂತಹ ಹಲವಾರು ಕೃತಿಗಳನ್ನು ರಚಿಸಿದ್ದಾನೆ. ಇದು ''ವೈಯಕ್ತಿಕ ಅಂತರಿಕ್ಷಯಾನ'' ದ ವಿಷಯವಾಗಿ, ತುಂಬಾ ವಿಸ್ತೃತವಾಗಿ ತಿಳಿಸಿಕೊಡುವ ಪ್ರಯತ್ನ ಮಾಡುತ್ತದೆ.<ref>{{cite web | url=http://science.discovery.com/convergence/cosmos/bio/bio.html?clik=fsmain_feat3 | title=Meet Dr. Carl Sagan | publisher=The Science Channel | accessdate=2007-05-02 | archive-date=2007-05-18 | archive-url=https://web.archive.org/web/20070518042909/http://science.discovery.com/convergence/cosmos/bio/bio.html?clik=fsmain_feat3 | url-status=dead }}</ref> ಇಂಗ್ಲಿಷ್ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟವಾದ ಪುಸ್ತಕಗಳ ಪೈಕಿ ಹೆಚ್ಚು ಜನಪ್ರಿಯತೆಯನ್ನು ಈ ಕೃತಿ ಸಾಧಿಸಿತ್ತು. ಆತನ ''ದಿ ಡ್ರ್ಯಾಗನ್ ಆಫ್ ಈಡನ್: ಸ್ಪೆಕ್ಯುಲೆಶನ್ಸ್ ಆನ್ ದಿ ಎವಲೂಶನ್ ಆಫ್ ಹ್ಯೂಮನ್ ಇಂಟೆಲಿಜೆನ್ಸ್'' ಕೃತಿಯು ಕೂಡ ಪುಲಿಟ್ಜರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗೆ ಪಾತ್ರವಾಗುವುದರ ಮೂಲಕ ಹೆಚ್ಚು ಮಾನ್ಯತೆ ಗಳಿಸಿತ್ತು. ಮತ್ತು ''[[Broca's Brain: Reflections on the Romance of Science]]'' ಸಗಾನ್ ''ಕಾಂಟ್ಯಾಕ್ಟ್'' ಎಂಬ ಅತ್ಯಂತ ಹೆಚ್ಚು ಜನಪ್ರಿಯ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಕಾದಂಬರಿಯೊಂದನ್ನು ಸಹ ಬರೆದಿದ್ದಾನೆ. ಆದರೆ, 1997ರಲ್ಲಿ, ಅದನ್ನು ಚಲನಚಿತ್ರ ತೆರೆಗೆ ಅಳವಡಿಸಿದ್ದನ್ನು ನೋಡಲು ಸಗಾನ್ ಬದುಕಿರಲಿಲ್ಲ. ಪುಸ್ತಕದಷ್ಟೇ ಜನಪ್ರಿಯತೆ ಗಳಿಸಿದ ಈ ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಜೋಡೀ ಫಾಸ್ಟರ್ ಮುಂತಾದವರು ನಟಿಸಿದ್ದರಲ್ಲದೆ, 1998ರ ಹ್ಯೂಗೋ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಕೂಡ ಈ ಚಿತ್ರ ತನ್ನದಾಗಿಸಿಕೊಂಡಿತ್ತು. [[File:Pale Blue Dot (uitsnede).png|thumb|left|ಮಾಸಿದ ನೀಲಿ ಚುಕ್ಕಿ: ಆರು ದಶಲಕ್ಷ ಕಿಲೋಮೀಟರುಗಳಷ್ಟು ದೂರವಿರುವ "ವೊಯೇಜರ್ ೧"ನಿಂದ ಸೆರೆಹಿಡಿಯಲಾಗಿರುವ, ಭೂಮಿಯ ಪ್ರಕಾಶಮಾನವಾದ ಚಿತ್ರ. ಈ ಚಿತ್ರವನ್ನು ಸೆರೆಹಿಡಿಯಲು NASAಗೆ, ಸಗಾನ್ ನೆ ಸಲಹೆ ನೀಡಿದ್ದು ಎನ್ನಲಾಗುತ್ತದೆ.]]''ಕಾಸ್ಮೊಸ್'' ನ ಮುಂದುವರೆದ ಭಾಗವಾಗಿ ಸಗಾನ್ ''ಪೇಲ್ ಬ್ಲೂ ಡಾಟ್: ಅ ವಿಶನ್ ಆಫ್ ದಿ ಹ್ಯೂಮನ್ ಫ್ಯೂಚರ್ ಇನ್ ಸ್ಪೇಸ್'' ಕೃತಿಯನ್ನು ರಚಿಸುತ್ತಾನೆ. ''ದಿ ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್ ಟೈಮ್ಸ್'' ಪತ್ರಿಕೆ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿದ, 1995ರ ಜನಪ್ರಿಯ ಪುಸ್ತಕಗಳ ಪೈಕಿ ಅದೂ ಒಂದು. 1995ರ ಜನವರಿಯ ಪಿಬಿಎಸ್ ಚಾರ್ಲೀ ರೋಸ್ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದಲ್ಲೂ ಆಟ ಭಾಗವಹಿಸುತ್ತಾನೆ.<ref>{{cite interview |last=Sagan |first=Carl |subject=Carl Sagan, Astronomer: Author of Pale Blue Dot: A Vision of the Human Future in Space |interviewer=Charlie Rose |url=http://video.google.com/videoplay?docid=-1127834163386485385#2370s |format=.SWF |program=Charlie Rose |callsign=PBS |city=New York |date=1995-01-05 |accessdate=2007-04-25 |title=ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು |archivedate=2012-01-05 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120105125348/http://video.google.com/videoplay?docid=-1127834163386485385#2370s }}00:39:29 ಕ್ಕೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ.</ref> [[ಸ್ಟೀಫನ್‌ ಹಾಕಿಂಗ್|ಸ್ಟೀಫನ್ ಹಾಕಿಂಗ್]] ನ ಅತ್ಯಂತ ಜನಪ್ರಿಯ ಪುಸ್ತಕ ''ಅ ಬ್ರೀಫ್ ಹಿಸ್ಟರಿ ಆಫ್ ಟೈಮ್'' ಗೂ ಸಗಾನ್ ಪ್ರಾಸ್ತಾವನೆಯೊಂದನ್ನು ಬರೆಯುತ್ತಾನೆ. ವಿಜ್ಞಾನವನ್ನು ಜನಪ್ರಿಯಗೊಳಿಸುವ ವಿಷಯದಲ್ಲಿಯೂ ಸಗಾನ್ ತುಂಬಾ ಹೆಸರು ಮಾಡಿದ್ದಾನೆ. ಸಾರ್ವಜನಿಕರಲ್ಲಿ ವಿಜ್ಞಾನದ ಬಗ್ಗೆ ಅರಿವು ಮೂಡಿಸುವ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಆತನ ಪ್ರಯತ್ನಗಳು ತುಂಬಾ ಶ್ಲಾಘನೀಯವೆನಿಸಿವೆ. ಅಲ್ಲದೇ, ಸೈಂಟಿಫಿಕ್ ಸ್ಕೆಪ್ಟಿಸ್ಮ್ ಮತ್ತು ಸುಳ್ಳುವಿಜ್ಞಾನ(ಸೂಡೋಸೈನ್ಸ್)ನ್ನು ವಿರೋಧಿಸಿ ಆತನ ಅನಿಸಿಕೆಗಳು ತುಂಬಾ ಖ್ಯಾತಿ ಪಡೆದಿವೆ. ಅದರಲ್ಲೂ, ಬೆಟ್ಟಿ ಮತ್ತು ಬರ್ನೀ ಹಿಲ್ ಅಪಹರಣದ ಹಿನ್ನೆಲೆಯನ್ನು ಬಯಲು ಮಾಡಿದ ಹೆಗ್ಗಳಿಕೆ ಸಗಾನ್ ನದ್ದು. ಸಗಾನ್ ನ 10ನೆಯ ವರ್ಷದ ಪುಣ್ಯತಿಥಿಯ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ, ಸಗಾನ್ ನ ಹಳೆಯ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿ ಡೇವಿಡ್ ಮಾರಿಸನ್, ಖಗೋಳ ವಿಜ್ಞಾನದ ಸಂಶೋಧನೆಗಳಿಗೆ, ಜನಪರ ವಿಜ್ಞಾನದ ಜನಪ್ರಿಯತೆಗೆ, ಸ್ಕೆಪ್ಟಿಕಲ್ ಚಳುವಳಿ ಮುಂತಾದವಕ್ಕೆ ಸಗಾನ್ ನ ಕೊಡುಗೆಯನ್ನು ಕುರಿತು, '''ಸ್ಕೆಪ್ಟಿಕಲ್ ಎನ್ಕ್ವೈರರ್'' ' ನಲ್ಲಿ ಅಪಾರವಾಗಿ ಕೊಂಡಾಡುತ್ತಾನೆ.<ref>ಮಾರ್ರಿಸನ್, ಡೇವಿಡ್ (2007). ಮ್ಯಾನ್ ಫಾರ್ ದಿ ಕಾಸ್ಮೊಸ್: ಖಗೋಳ ವಿಜ್ಞಾನಿಯಾಗಿ, ಶಿಕ್ಷಕನಾಗಿ, ಸ್ಕೆಪ್ಟಿಕ್ ಆಗಿ ಕಾರ್ಲ್ ಸಗಾನ್ ನ ಜೀವನವನ್ನು ಈ ಕೃತಿ ಚಿತ್ರಿಸುತ್ತದೆ. ''[http://www.csicop.org/si/2007-01/sagan.html ಸ್ಕೆಪ್ಟಿಕಲ್ ಇನ್ಕ್ವೈರರ್] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090813200031/http://www.csicop.org/si/2007-01/sagan.html |date=2009-08-13 }}'' ಜನವರಿ/ಫೆಬ್ರವರಿ, '''31''' , ಪುಟ 29-38.</ref> ಜನವರಿ 1991ರ ಕುವೈತ್ ತೈಲ ಜ್ವಾಲೆಗಳು ದಕ್ಷಿಣ ಏಶಿಯಾದ ಕೃಷಿಯನ್ನು ಅಪಾರ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಹಾನಿಗೊಳಿಸಲಿವೆ ಎಂಬ ಹೇಳಿಕೆಯನ್ನು ಅದೇ ವರ್ಷ ಸಗಾನ್ ನೀಡುತ್ತಾನೆ. ನಂತರ, ಆಶ್ಚರ್ಯಕರ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ, ತಾನ್ ಈ ಹೇಳಿಕೆ ಕಲ್ಪಿತವಾದದ್ದೆಂದೂ, ಅದು ನಿಜವಾಗದ್ದರ ಬಗ್ಗೆ ''ದಿ ಡೆಮಾನ್ ಹಾಂಟೆಡ್ ವರ್ಲ್ಡ್'' ನಲ್ಲಿ ಹೇಳಿಕೆ ಕೊಡುತ್ತಾನೆ. ಆತನ ಹೇಳಿಕೆಯ ಪ್ರಕಾರ: "ಆ ದಿವಸ ನಡುಮಧ್ಯಾಹ್ನದಲ್ಲೂ ಕಾರ್ಗತ್ತಲು ಕವಿದಂತೆಯೇ ''ಇತ್ತು'' . ಪರ್ಷಿಯನ್ ಗಲ್ಫಿನ ಮೇಲಣ ಉಷ್ಣಾಂಶವಂತೂ 4°–6°C ಗೆ ಇಳಿದಿತ್ತು. ಆದರೂ ಅಲ್ಲಿ ಕವಿದಿದ್ದ ಹೊಗೆಯ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಮಾಣವೇನೂ ಭೂಮಿಯಿಂದ ಎತ್ತರದ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿದ್ದ ಸ್ಟ್ರ್ಯಾಟೋಸ್ಫರಿಕ್ ರೇಖೆಗಳನ್ನಾಗಲಿ, ಏಶಿಯಾದ ಭಾಗವನ್ನಾಗಲಿ ತಲುಪಿರಲಿಲ್ಲ" ಎಂದು ತಿಳಿಸಿದ್ದಾನೆ.<ref>{{cite book |author=Sagan, Carl |title=The demon-haunted world: science as a candle in the dark |publisher=Random House |location=New York |year=1996 |page=257 |isbn=0-394-53512-X }}</ref> 2007ರ ಆಧುನಿಕ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ಮಾದರಿಗಳ ವಿಸ್ತೃತ ವರದಿಗಳ ಪ್ರಕಾರ ಕುವೈತ್ ತೈಲ ಜ್ವಾಲೆಗಳು ನೇರವಾಗಿ ಭೂಮಿಯಿಂದ ಎತ್ತರದ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿದ್ದ ಸ್ಟ್ರ್ಯಾಟೋಸ್ಫರಿಕ್ ರೇಖೆಗಳನ್ನಾಗಲಿ, ಏಶಿಯಾದ ಭಾಗವನ್ನಾಗಲಿ ತಲುಪಿರಲಿಲ್ಲವಾದರೂ, ಅಲ್ಲಿಂದ ಏಳುತ್ತಿದ್ದ ಹೊಗೆಯು ಹೆಚ್ಚಿನ, ವಿಸ್ತಾರವಾದ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು, ಕಾಡಿನ ಬೆಂಕಿಯಂತೆ, ನಗರವೊಂದು ಹೊತ್ತಿ ಉರಿಯುತ್ತಿದೆಯೇನೋ ಎಂಬಂತೆ ಆವರಿಸಿತ್ತು. ಪರಮಾಣು ಹೊಡೆತದಿಂದ ಉಂಟಾದ ಹೊಗೆಯು ಇಡೀ ಪ್ರದೇಶವನ್ನೇ ಆವರಿಸಿತ್ತು.<ref>[http://www.espo.nasa.gov/docs/crystalface/Jost2004.grl.pdf ಮಧ್ಯ-ಲ್ಯಾಟಿಟ್ಯೂಡ್ ನ ಅಗ್ನಿಜ್ವಾಲೆಗಳು ಭೂಮಿಯ ಮೇಲೆ 15.5 ಕಿಲೋ ಮೀಟರ್ ಎತ್ತರವಿರುವ ವಾತಾವರಣದಲ್ಲಿ ಉಂಟುಮಾಡುವ ಇನ್-ಸಿಟ್ಯು ಪರಿಣಾಮಗಳ ನೋಟ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080410131921/http://www.espo.nasa.gov/docs/crystalface/Jost2004.grl.pdf |date=2008-04-10 }}.</ref><ref>[http://earthobservatory.nasa.gov/Newsroom/NewImages/images.php3?img_id=16641 ಇಒ ನ್ಯೂಸ್ ರೂಂ: ನವೀನ ಚಿತ್ರಗಳು - ಭೂಮಿಯ ಮೇಲೆ 15.5 ಕಿಲೋ ಮೀಟರ್ ಎತ್ತರವಿರುವ ವಾತಾವರಣದಲ್ಲಿ ಹೊಗೆ ಹರಡಿದಾಗಿನ ನೋಟ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070802021728/http://earthobservatory.nasa.gov/Newsroom/NewImages/images.php3?img_id=16641 |date=2007-08-02 }}.</ref><ref>[http://www.cpi.com/remsensing/midatm/smoke.html ಭೂಮಿಯ ಮೇಲೆ 15.5 ಕಿಲೋ ಮೀಟರ್ ಎತ್ತರವಿರುವ ವಾತಾವರಣದಲ್ಲಿ ಬಾರಿಯಲ್ ಅರಣ್ಯದ ಅಗ್ನಿ ಜ್ವಾಲೆಗಳು ಉಂಟುಮಾಡುವ ಹೊಗೆಯ ನೋಟ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090106220611/http://www.cpi.com/remsensing/midatm/smoke.html |date=2009-01-06 }}.</ref><ref>{{cite journal |last1=Fromm |title=Smoke in the Stratosphere: What Wildfires have Taught Us About Nuclear Winter |journal=Eos Trans. AGU |volume=87 |issue=52 Fall Meet. Suppl. |pages=Abstract U14A–04 |year=2006 |doi= |url=http://www.agu.org/cgi-bin/SFgate/SFgate?&listenv=table&multiple=1&range=1&directget=1&application=fm06&database=%2Fdata%2Fepubs%2Fwais%2Findexes%2Ffm06%2Ffm06&maxhits=200&=%22U14A-04%22 |access-date=2010-10-05 |archive-date=2008-01-24 |archive-url=https://web.archive.org/web/20080124034041/http://www.agu.org/cgi-bin/SFgate/SFgate?&listenv=table&multiple=1&range=1&directget=1&application=fm06&database=%2Fdata%2Fepubs%2Fwais%2Findexes%2Ffm06%2Ffm06&maxhits=200&=%22U14A-04%22 |url-status=dead }}</ref> ತನ್ನ ನಂತರದ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ, ಸಗಾನ್, ಭೂಮಿಗೆ ಹತ್ತಿರವಿರುವ ಆಕಾಶಕಾಯಗಳು ಭೂಮಿಗೆ ಉಂಟು ಮಾಡುವ ಪರಿಣಾಮಗಳನ್ನು ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡುವ ವ್ಯವಸ್ಥಿತ ಅನ್ವೇಷಣಾ ಯೋಜನೆಯೊಂದನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸುವ ಸಲಹೆ ಕೊಡುತ್ತಾನೆ.<ref>{{cite book | last = Head | first = Tom | title = Conversations With Carl Sagan | publisher = University Press of Mississippi | year = 2006 | pages = 86–87 | isbn = 1-578-06736-7 }}</ref> ಇತರ ಖಗೋಳ ಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞರು ಬೃಹತ್ ಪರಮಾಣು ಬಾಂಬುಗಳನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಿ, NEOದ ವರ್ತುಲವನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸುವ ಮತ್ತು ಭೂಮಿಯ ಹೊರ ಮೈಯನ್ನು ಸ್ಪರ್ಶಿಸಿ ಹಾನಿ ಉಂಟು ಮಾಡಲಿದೆ ಎನ್ನುವ ಅಂಶವನ್ನು ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದಾಗ ಸಗಾನ್ ಅದಕ್ಕೆ ವ್ಯತಿರಿಕ್ತವಾದ ಹೇಳಿಕೆ ನೀಡುತ್ತಾನೆ: "ನಾವು ಒಂದು ವೇಳೆ ಭೂಮಿಯ ಪಥದಲ್ಲಿನ ಆಕಾಶಕಾಯವೊಂದರ ಮಾರ್ಗವನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಬಲ್ಲೆವಾದರೆ, ಅದೇ ಆಕಾಶಕಾಯವು ಭೂಮಿಯೆಡೆಗೆ ತಿರುಗಿ ಬಂದು ಬಾಂಬ್ ಒಂದರ ಮಾದರಿಯಲ್ಲಿ ಭೂಮಿಯನ್ನು ಅಪ್ಪಳಿಸುವುದರ ಸಾಧ್ಯತೆಯನ್ನೂ ಸೃಷ್ಟಿಸಬಲ್ಲವರಾಗಿದ್ದೇವೆ. ನಿಶ್ಚಯವಾಗಿ ಅದೊಂದು ಪೈಶಾಚಿಕ ಕೃತ್ಯವೇ ಆಗಲಿದೆ'.<ref>{{cite episode | title = David Morrison - Taking a Hit: Asteroid Impacts & Evolution | series = Silicon Valley Astronomy Lectures | url = http://www.astrosociety.org/education/podcast/index.html | airdate = 2007-10-03 | season = 2007-2008}}</ref><ref>{{Cite journal | last = Sagan | first = Carl | last2 = Ostro | title = Long-Range Consequences of Interplanetary Collisions | journal = Issues in Science and Technology | volume = X | issue = 4 | year = 1994 | postscript = <!--None-->}}</ref> ===ಬಿಲಿಯನ್ಸ್ ಅಂಡ್ ಬಿಲಿಯನ್ಸ್ === [[File:Sagan Viking.jpg|thumb|250px|right|ಮಂಗಳ ಗ್ರಹದ ಮೇಲೆ ಬಂದಿಳಿಯಬಹುದು ಎನ್ನಲಾಗುವ ವೈಕಿಂಗ್ ಲ್ಯಾಂದರ್ ಮಾದರಿಯ ಜೊತೆ ಸಗಾನ್. ಮೈಕ್ ಕಾರ್ ಮತ್ತು ಹಾಲ್ ಮಸರ್ಸ್ಕಿ ಜೊತೆಗೂಡಿ ಸಗಾನ್ ಪರೀಕ್ಷಿಸಿದ, ವೈಕಿಂಗ್ ಬಂದಿಳಿಯಬಹುದಾದ ಸಂಭವನೀಯ ಜಾಗಗಳು.]] ''ಕಾಸ್ಮೊಸ್'' ಮತ್ತು ತನ್ನ ಇತರ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳಾದ, ''ಜಾನಿ ಕಾರ್ಸನ್ ನಟನೆಯ ದಿ ಟುನೈಟ್ ಷೋ'' ಗಳ ಮೂಲಕ ಸಗಾನ್ ಅತ್ಯಂತ ಜನಪ್ರಿಯ ಟಿವಿ ಹೇಳಿಕೆ ಬಿಲಿಯನ್ಸ್ ಅಂಡ್ ಬಿಲಿಯನ್ಸ್ ನ ಸೃಷ್ಟಿಕರ್ತ ಎಂಬ ಊಹಾಪೋಹಕ್ಕೆ ಗುರಿಯಾಗುತ್ತಾನೆ. ಆದರೆ, ''ಕಾಸ್ಮೊಸ್'' ಸರಣಿ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದ ಆ ಹೇಳಿಕೆ ತನ್ನದಲ್ಲವೆಂದು ಸಗಾನ್ ವಾದಿಸುತ್ತಾನೆ.<ref name="BandB">{{cite book | last=Sagan | first=Carl | coauthors=p. 3-4 | title=[[Billions and Billions: Thoughts on Life and Death at the Brink of the Millennium|Billions and Billions]] | location=New York | publisher=Ballantine Books | year=1998 | isbn=0-345-37918-7}}</ref> ಇದಕ್ಕೆ ತೀರ ಹತ್ತಿರದ ಅರ್ಥವಿದ್ದ ಬಿಲಿಯನ್ ''ಮೇಲೆ'' ಬಿಲಿಯನ್ ಗಳು ಎಂಬ ಪದವನ್ನು ''ಕಾಸ್ಮೊಸ್'' ಪುಸ್ತಕದಲ್ಲಿ ಬಳಸಿದ್ದಾರ ಬಗ್ಗೆ ಆತ ಹೇಳಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ:<ref>{{cite encyclopedia|encyclopedia=The Yale Book of Quotations|article=Carl Sagan|author=Fred R. Shapiro and Joseph Epstein|pages=660|publisher=Yale University Press|year=2006|isbn=0-300-10798-6|isnb13=9780300107982}}</ref> {{bquote|A galaxy is composed of gas and dust and stars—billions upon billions of stars.|||Carl Sagan|''[[Cosmos (book)|Cosmos]]'', chapter 1, page 3<ref>{{cite book|title=[[Cosmos (book)|Cosmos]]|author=Carl Sagan|publisher=Ballantine Books|year=1980|isbn=0-345-33135-4|isbn13=9780345331359}}</ref>}} ಅದೇನೇ ಇದ್ದರೂ, ತಾನು ಮತ್ತೆ ಮತ್ತೆ ''ಬಿಲಿಯನ್ಸ್'' ಪದ ಬಳಸಿದ್ದರ ಬಗ್ಗೆ (ಮತ್ತು ಆ ಪದ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಸನ್ನಿವೇಶದಲ್ಲಿಯೂ ಬೇರೆ ಬೇರೆ ಅರ್ಥಗಳನ್ನು ಕೊಡುವುದರ ಬಗ್ಗೆ ಹೇಳುತ್ತಾ ಸಗಾನ್ ತಾನು 'ಬಿಲಿಯನ್' ಪದ ಬಂದಾಗಲೆಲ್ಲ 'b' ಅಕ್ಷರವನ್ನು ಮಿಲಿಯನ್ಸ್ ಪದದಿಂದ ಬೇರ್ಪಡಿಸಲು, ಓದುಗರ ಮನಸಿನಲ್ಲಿ ಅದು ಉಳಿಯಲು ಪರ್ಯಾಯವಾಗಿ ಮತ್ತು ಬೇಕೆಂದೇ ಬಳಸಿದ್ದರ ಬಗ್ಗೆ ಹೇಳುತ್ತಾನೆ).<ref name="BandB" /> ಇದೆ ಮುಂದೆ ಆತ ಹಾಸ್ಯಬ್ರಹ್ಮರೆನಿಸಿದ್ದ ಜಾನಿ ಕಾರ್ಸನ್,<ref>{{cite web|url=http://www.csicop.org/si/show/carl_sagan_takes_questions|title=Carl Sagan Takes Questions: More From His ‘Wonder and Skepticism’ CSICOP 1994 Keynote|publisher=The Committee for Skeptical Inquiry|date=1994-06-26|accessdate=2010-03-25|archive-date=2016-12-21|archive-url=https://web.archive.org/web/20161221054208/http://www.csicop.org/si/show/carl_sagan_takes_questions|url-status=dead}}</ref> ಗೇರಿ ಕ್ರೋಗರ್, ಮೈಕ್ ಮೈಎರ್ಸ್, ಬ್ರೋನ್ಸನ್ ಪಿನ್ಕಟ್, ಪೆನ್ ಜಿಲ್ಲಿಯೆಟ್ ಮತ್ತು ಹ್ಯಾರಿ ಶಿಯರರ್ ಹಾಗೂ ಇತರರ ಹಾಸ್ಯ ಪ್ರದರ್ಶನದ ಮೂಲವನ್ನಾಗಿಸಲು ಕಾರಣ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಾನೆ. ಫ್ರಾಂಕ್ ಜಪ್ಪಾ ಬಿ ಇನ್ ಮೈ ವೀಡಿಯೋದಲ್ಲಿ ವಿಡಂಬನಾತ್ಮಕವಾಗಿ "ಅಟೋಮಿಕ್ ಲೈಟ್" ಎಂಬ ಸಾಲನ್ನು ಬಳಸುತ್ತಾನೆ. ಸಗಾನ್ ಇದೆಲ್ಲವನ್ನೂ ತುಂಬಾ ತಮಾಷೆಯಾಗಿ, ಹಗುರವಾಗಿ ಸ್ವೀಕರಿಸುತ್ತಾನೆ. ತನ್ನ ಕಡೆಯ ಪುಸ್ತಕ ''[[Billions and Billions: Thoughts on Life and Death at the Brink of the Millennium|ಬಿಲಿಯನ್ಸ್ ಅಂಡ್ ಬಿಲಿಯನ್ಸ್]]'' ನಲ್ಲಿ ಕೆನ್ನೆಯಲ್ಲಿ ನಾಲಗೆ ಎಂಬಂತೆ ಚರ್ಚೆಯನ್ನು ಆರಂಭಿಸುತ್ತಾನೆ. ಅಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಸನ್ ಸ್ವತಃ ಒಬ್ಬ ಅಮೆಚ್ಯೂರ್ ಖಗೋಳಜ್ಞನಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡು, ತನ್ನ ಹಾಸ್ಯ ಪ್ರದರ್ಶನ ನಿಜಕ್ಕೂ ವಿಜ್ಞಾನದ ನೈಜ ದೃಶ್ಯ ಎಂಬಂತೆ ಅಭಿನಯಿಸುತ್ತಾನೆ.<ref name="BandB" /> ಈ ತರಹದ ಹಾಸ್ಯ ಪ್ರದರ್ಶನಗಳಲ್ಲಿ ತನ್ನ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವ ವಿಡಂಬನಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಬಿಂಬಿತವಾಗಿರುವುದರ ಬಗ್ಗೆ ಸಗಾನ್ ಅದೊಂದು ಬೃಹತ್ ಕಾಸ್ಮಿಕ್ ಅಳತೆ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಾನೆ. ಅದೊಂದು ಧನ್ಯತೆಯ ಮತ್ತು ಅಂತರಿಕ್ಷದ ವಿಶಾಲತೆಗೆ ಸಮನಾದ ಅನುಭೂತಿ ಎಂಬುದು ಆತನ ಅನಿಸಿಕೆ. ಹಾಗಾಗಿಯೇ "ವಿಶಾಲ ಅಂತರಿಕ್ಷದ ಸಹಸ್ರಾರು, ಲಕ್ಷಾಂತರ, ಕೋಟ್ಯಂತರ ನಕ್ಷತ್ರಗಳು ಎಲ್ಲ ಸಾಗರ ತೀರಗಳ ದಂಡೆಯ ಮರಳಿಗಿಂತಲೂ ಹೆಚ್ಚು" ಎಂಬುದು ಆತನ ವಿಸ್ಮಯದ ಭಾವನೆ. ಇಷ್ಟೆಲ್ಲದರ ನಡುವೆಯೂ, ಸರಣಿ 8ರಲ್ಲಿ "ಅಂತರಿಕ್ಷ ಮತ್ತು ಕಾಲದ ಜೊತೆ ಪಯಣ" ಆತನ "ಪ್ರಪಂಚವು ಇತಿಹಾಸದ ಗಂಭೀರ ವಿಭಾಗ" ಎಂಬ, ವಿಶಾಲಾರ್ಥದ ಹೇಳಿಕೆ ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ತಪ್ಪು ಅರ್ಥ ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳುವುದು ವಿಪರ್ಯಾಸ.''[[Cosmos: A Personal Voyage]]'' <blockquote>"ವಿಶಾಲ ಅಂತರಿಕ್ಷದ ಸಹಸ್ರಾರು, ಲಕ್ಷಾಂತರ, ಕೋಟ್ಯಂತರ ವಿಶ್ವಗಳು ಎಲ್ಲ ಸಾಗರ ತೀರಗಳ ದಂಡೆಯ ಮರಳಿಗಿಂತಲೂ ಹೆಚ್ಚು. ಅಲ್ಲಿನ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ವಿಶ್ವವೂ ನಾವಿರುವಷ್ಟೇ ಸಹಜವಾಗಿ ಇರುವಂಥದು ಮತ್ತು ಅಲ್ಲಿನ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಗ್ರಹವೂ ಅದರ ಭವಿಷ್ಯವನ್ನು ಸೂಚಿಸುವ ಘಟನೆಗಳು, ಆಕಸ್ಮಿಕಗಳು ಮತ್ತು ಅಂಶಗಳಾಗಿವೆ. ಅಸಂಖ್ಯಾತ ವಿಶ್ವಗಳು, ಎಣಿಸಲಾರದಷ್ಟು ಕ್ಷಣಗಳು, ಅನಂತ ಅವಕಾಶದ ಮತ್ತು ಸಮಯದ ವಿಶಾಲತೆಗೆ ಹಿಡಿದ ಕನ್ನಡಿಯಾಗಿವೆ. ಈ ಇಂಥ ಕ್ಷಣದಲ್ಲಿ, ನಮ್ಮ ಪುಟ್ಟ ಗ್ರಹದಲ್ಲಿ ನಾವು ಪ್ರಪಂಚವು ಇತಿಹಾಸದ ಗಂಭೀರ ವಿಭಾಗದ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಅನುಭವಿಸುತ್ತಿದ್ದೇವೆ. ಇವತ್ತು ನಾವು ನಮ್ಮ ವಿಸ್ಗ್ವದೊಡನೆ ಏನು ಮಾಡುತ್ತೇವೆಯೋ, ಮುಂದಿನ ಹಲವಾರು ಶತಮಾನಗಳವರೆಗೆ, ಅದು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿ ಮುಂದುವರೆಯುತ್ತಾ, ನಮ್ಮ ಸಂತತಿಯ ಮೇಲೂ ತನ್ನ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರಲಿದೆ. ನಮ್ಮ ನಾಗರೀಕತೆಯನ್ನೇ ಅಥವಾ ನಮ್ಮ ಸಂತತಿಯನ್ನೇ ನಾಶಪಡಿಸಿಬಿಡುವ ಎಲ್ಲ ಶಕ್ತಿಯೂ ನಮ್ಮ ಕೈಯಲ್ಲೇ ಇದೆ". </blockquote> === ಸಗಾನ್ ಯುನಿಟ್ಸ್ === ಹಾಸ್ಯರೂಪದಲ್ಲಿ ''ಸಗಾನ್'' ನಿಗೆ ಕೃತಜ್ಞತೆ ಅರ್ಪಿಸುವ ಸಲುವಾಗಿ, ಸಗಾನ್ ನನ್ನು ಕನಿಷ್ಠ ನಾಲ್ಕು ಬಿಲಿಯನ್ ಗಳಿಗೆ ಸಮನಾದ ಒಂದು ಅಳತೆಗೋಲಾಗಿ ಬಿಂಬಿಸಲಾಗಿದೆ. ಕಾರಣವೇನೆಂದರೆ, ''ಬಿಲಿಯನ್ ಮತ್ತು ಬಿಲಿಯನ್'' ಗಳ ಸಂಖ್ಯೆಯೊಂದರ ಜಾಗದಲ್ಲಿ ಮೊದಲಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಬಿಲಿಯನ್ ಪ್ಲಸ್ ಟು ಬಿಲಿಯನ್ ಗೆ ಸೀಮಿತಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ.<ref>ಡಿಕ್ಷನರಿ.ಕಾಂ ನಲ್ಲಿ [http://dictionary.reference.com/browse/sagan ಸಗಾನ್]. (ಜಾರ್ಗನ್ ಫೈಲ್ ಆಧಾರಿತ ಅರ್ಥ)</ref><ref>ವಿಲಿಯಂ ಸಫೈರ್, [http://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=9507E3DF143EF934A25757C0A962958260 ಆನ್ ಲ್ಯಾಂಗ್ವೇಜ್; ಇನ್ಫಾಬಾನ್ ಮೇಲಿನ ಹೆಜ್ಜೆಗುರುತುಗಳು], ''ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್ ಟೈಮ್ಸ್'' ಪ್ರಕಟಣೆ, ಏಪ್ರಿಲ್ 17, 1994.</ref> == ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾಳಜಿಗಳು == ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಅಳತೆಯ ಅಂದಾಜು ಸೇರ್ಪಡೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಡ್ರೇಕ್ ಸಮೀಕರಣದ ಒಟ್ಟು ಸಾರವೇನೆಂದರೆ, ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯ ಅನ್ಯಗ್ರಹ ಜೀವಿಗಳನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಬಹುದು ಎಂಬುದು. ಆದರೆ, ಈ ರೀತಿಯ ಜೀವಸಂಕುಲದ ಅಸ್ತಿತ್ವದ ಬಗ್ಗೆ ಸೂಕ್ತ ಪುರಾವೆಗಳು ಇಲ್ಲದಿದ್ದಕ್ಕೆ ಫರ್ಮಿ ಪ್ಯಾರಡಾಕ್ಸ್, ತಾಂತ್ರಿಕ ನಾಗರೀಕತೆಗಳು ತಮ್ಮನ್ನು ತಾವೇ ತುರ್ತಾಗಿ ನಾಶ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವ ಅಪಾಯಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ಊಹಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ಮನುಕುಲವು ತನ್ನನ್ನು ತಾನೇ ನಾಶಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಎಲ್ಲ ಸಾಧ್ಯತೆಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸುವ ಮತ್ತು ಪ್ರಚಾರ ಮಾಡುವ ಈ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಸಗಾನ್ ಗುರುತಿಸುತ್ತಾನೆ. ಈ ತರಹದ ಪ್ರಳಯ ಸಂಧಿಗ್ದತೆಯನ್ನು ತಡೆಯಲು ಮತ್ತು ಕ್ರಮೇಣ ಭೂಮಿಯು ಸ್ವತಃ ತಾನೇ ಒಂದು ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶಕಾಯವಾಗುವುದನ್ನು ತಡೆಯುವ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಕ್ರಮ ಕೈಗೊಳ್ಳಲು ಈ ಎಲ್ಲ ವಿಚಾರಗಳು ಸಗಾನ್ ನನ್ನು ಪ್ರಚೋದಿಸುತ್ತವೆ. ಪರಮಾಣು ಹತ್ಯಾಕಾಂಡದಿಂದ ಉಂಟಾಗಬಹುದಾಗಿದ್ದ ಸಮಸ್ತ ಮನುಕುಲದ ಸರ್ವನಾಶದ ಕುರಿತು ಸಗಾನ್ ನಿಗಿದ್ದ ಆಳವಾದ ಕಳಕಳಿ, [[Cosmos: A Personal Voyage|''ಕಾಸ್ಮೊಸ್'']] ನ ಕಡೆಯ ದೃಶ್ಯಸರಣಿಯಾದ 'ಹು ಸ್ಪೀಕ್ಸ್ ಫಾರ್ ಅರ್ತ್?'ನಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಮಾರ್ಮಿಕವಾಗಿ ಚಿತ್ರಿತವಾಗಿದೆ. ಆ ಹೊತ್ತಿಗಾಗಲೇ ಸಗಾನ್ ಏರ್ ಫೋರ್ಸ್ ಅಡ್ವೈಸರಿ ಬೋರ್ಡ್ ನಿಂದ ನಿವೃತ್ತಿ ಪಡೆದು, ಸ್ವಯಂ ಇಚ್ಛೆಯ ಮೇಲೆ, ವಿಯೆಟ್ನಾಂ ಯುದ್ಧದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ತನ್ನ ಅತ್ಯಂತ ರಹಸ್ಯಾತ್ಮಕ ಹೇಳಿಕೆಗಳನ್ನು ಒಪ್ಪಿಸಿಯಾಗಿತ್ತು.<ref>{{Cite web |url=http://findarticles.com/p/articles/mi_m1374/is_6_60/ai_78889720/ |title=ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು |access-date=2012-05-29 |archive-date=2012-05-29 |archive-url=https://archive.is/20120529135420/findarticles.com/p/articles/mi_m1374/is_6_60/ai_78889720/ |url-status=live }}</ref> 1981ರ ಜೂನ್ ನಲ್ಲಿ, ಕಾದಂಬರಿಕಾರ್ತಿ ಆನ್ ಡ್ರುಯಾನ್ ಜೊತೆಗಿನ ತನ್ನ ಮೂರನೆಯ ಮದುವೆಯ ಬೆನ್ನಲ್ಲೇ, ಸಗಾನ್, ಅಧ್ಯಕ್ಷ ರೋನಾಲ್ಡ್ ರೀಗನ್ ನ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನದಲ್ಲಿ ಬೆಳವಣಿಗೆಯಲ್ಲಿದ್ದ ನ್ಯೂಕ್ಲಿಯರ್ ಆರ್ಮ್ಸ್ ರೇಸ್ ನ್ನು ಕಟುವಾಗಿ ವಿರೋಧಿಸುತ್ತ, ಸಕ್ರಿಯ ರಾಜಕಾರಣದಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ. 1983ರ ಮಾರ್ಚಿನಲ್ಲಿ, ರೀಗನ್, ಶಕ್ತಿಶಾಲಿ ಪರಮಾಣು ದಾಳಿಗಳನ್ನು ತಡೆಯುವ ಯುದ್ಧವಿರೋಧೀ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ 'ಸ್ಟ್ರ್ಯಾಟೆಜಿಕ್ ಡಿಫೆನ್ಸ್ ಇನಿಶಿಯೇಟಿವ್' ಎಂಬ ಕೋಟ್ಯಂತರ ರೂಪಾಯಿ ವಹಿವಾಟಿನ ಯೋಜನೆಯೊಂದನ್ನು ರೂಪಿಸುವ ಘೋಷಣೆಯೊಂದನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸುತ್ತಾನೆ. ಶೀಘ್ರದಲ್ಲೇ ಈ ಯೋಜನೆ 'ಸ್ಟಾರ್ ವಾರ್ಸ್' ಎಂಬ ಹೆಸರಿನಿಂದ ಕರೆಯಲ್ಪಡುತ್ತದೆ. ಸಗಾನ್ ಕೂಡಲೇ ಈ ಯೋಜನೆಗೆ ವಿರೋಧ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸುತ್ತಾನೆ. ಬೇರಾವುದೇ ಮೂಲಗಳಿಂದ ತಡೆಯಬಹುದಾದ ಯುದ್ಧದಾಳಿಯನ್ನು ಅಥವಾ ಉಪಾಯವಾಗಿ ಶತ್ರುವನ್ನು ಸೆರೆಹಿಡಿಯುವ ಸರಳ ಕೆಲಸವನ್ನು, ಅಷ್ಟೊಂದು ಹಣ ವೆಚ್ಚ ಮಾಡಿ ನಿರ್ಮಿಸುವುಸುವ ಯೋಜನೆ ಮತ್ತು ಯೋಚನೆಗಳೇ, ವಾಸ್ತವಕ್ಕೆ ದೂರವಾದ ಆಲೋಚನೆಗಳು ಎಂಬುದು ಆತನ ಅನಿಸಿಕೆಯಾಗಿರುತ್ತದೆ ಅಲ್ಲದೆಯೇ, ಮತ್ತೂ ಮುಂದುವರಿಸು ಆ ಯೋಜನೆ, ಅಮೇರಿಕ ಮತ್ತು [[ಸೊವಿಯೆಟ್ ಒಕ್ಕೂಟ|ಸೋವಿಯೆಟ್ ಯೂನಿಯನ್]] ಗಳ ನಡುವಿನ ಪರಮಾಣು ಸಮತೋಲನವನ್ನು ದುರ್ಬಲಗೊಳಿಸುವಂಥದ್ದಾಗಿರುತ್ತದೆ ಎಂಬ ಆತಂಕವೂ ಆತನಿಗಿರುತ್ತದೆ. ಆ ಯೋಜನೆ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ತಾಂತ್ರಿಕತೆಗೆ ವಿರುದ್ಧವಾದುದು ಎಂಬುದು ಆತನ ವಾದವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ವಾಸ್ತವದಲ್ಲಿ ಆ ಯೋಜನೆ ಪರಮಾಣು ನಿಶ್ಯಸ್ತ್ರೀಕರಣ ಸಾಧ್ಯವೇ ಇಲ್ಲ ಎಂಬುವುದನ್ನೇ ಎತ್ತಿ ಹಿಡಿದಿರುವ ಯೋಜನೆಯಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಸೋವಿಯೆಟ್ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಮಿಖಾಯಿಲ್ ಗೋರ್ಬಚೆವ್, 1985ರ ಆಗಸ್ಟ್ 6ರಂದು ಜಾರಿಗೆ ಬರುವಂತೆ, 40ನೆಯ ಹಿರೋಶಿಮಾ ಪರಮಾಣು ಬಾಂಬ್ ದಾಳಿಯ ನೆನಪಿನ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ, ಪರಮಾಣು ಶಸ್ತ್ರಾಸ್ತ್ರಗಳ ಪರೀಕ್ಷೆಯ ಮೇಲೆ ಯಾವಾಗ ಏಕಪಕ್ಷೀಯ ತಡೆಯೊಂದನ್ನ ಘೋಷಿಸಿದರೋ, ರೀಗನ್ ಆಡಳಿತವು ತನ್ನ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಕೇವಲ ಒಂದು ಪ್ರಚಾರವಷ್ಟೇ ಎಂದು ನಾಟಕೀಯ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಹೇಳಿ, ಸಲೀಸಾಗಿ ಕೈಬಿಟ್ಟುಬಿಡುತ್ತದೆ. ಇದಕ್ಕುತ್ತರವಾಗಿ, ಅಮೇರಿಕಾದ ಪರಮಾಣು ವಿರೋಧಿ ಮತ್ತು ಶಾಂತಿಯ ಕಾರ್ಯಕರ್ತರು, ನೇವಾಡ ಟೆಸ್ಟ್ ಸೈಟ್ ಎಂಬಲ್ಲಿ ಸರಣಿ ಧರಣಿಗಳನ್ನು ಕೈಗೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ಇದು, 1986ರ ಈಸ್ಟರ್ ಭಾನುವಾರದಂದು ಪ್ರಾರಂಭವಾದದ್ದು, 1987ರವರೆಗೂ ಮುಂದುವರೆಯುತ್ತದೆ. ಸಗಾನ್ ನನ್ನೂ ಸೇರಿಸಿದಂತೆ ನೂರಾರು ಜನ ಕಾರ್ಯಕರ್ತರನ್ನು, ಟೆಸ್ಟ್ ಸೈಟಿನ ಬೇಲಿ ತಂತಿಯನ್ನು ಹಾರಿದ ಆರೋಪದ ಮೇಲೆ ಮತ್ತು ಇನ್ನಿತರ ಆರೋಪಗಳ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಬಂಧಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.<ref>{{cite book |title=Carl Sagan: a biography |edition= |first1=Ray |last1=Spangenburg |first2=Kit |last2=Moser |first3=Diane |last3=Moser |publisher=Greenwood Publishing Group |year=2004 |isbn=0-313-32265-1 |page=106 |url=https://books.google.com/books?id=Z01FzDkprgUC }}, [https://books.google.comù/books?id=Z01FzDkprgUC&amp;pg=PA106 Chapter 8, page 106]{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> == ಖಾಸಗಿ ಜೀವನ ಮತ್ತು ನಂಬುಗೆಗಳು == ಸಗಾನ್ ತನ್ನ ಜೀವಮಾನದಲ್ಲಿ ಮೂರು ಸಲ ಮದುವೆಯಾಗುತ್ತಾನೆ: 1957ರಲ್ಲಿ ಜೀವಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞೆ ಲಿನ್ ಮಾರ್ಗುಲಿಸ್ ಳೊಂದಿಗೆ ವಿವಾಹ. ಈಕೆಯಿಂದ ಡೋರಿಯನ್ ಸಗಾನ್ ಮತ್ತು ಜೆರೆಮಿ ಸಗಾನ್ ಎಂಬ ಇಬ್ಬರು ಮಕ್ಕಳು; 1968ರಲ್ಲಿ ಕಲಾವಿದೆ ಲಿಂಡಾ ಸಾಲ್ಜ್ಮನ್ ಳೊಂದಿಗೆ ವಿವಾಹ. ಈಕೆಯ ಮಗನೇ ನಿಕ್ ಸಗಾನ್; ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ಮೂರನೆಯ ಬಾರಿ, 1981ರಲ್ಲಿ ಆನ್ ಡ್ರುಯಾನ್ ಳೊಂದಿಗೆ ವಿವಾಹ. ಈಕೆಗೆ ಅಲೆಕ್ಸಾಂಡ್ರಿಯಾ ರಷೆಲ್ (ಸಾಷಾ) ಸಗಾನ್ ಮತ್ತು ಸ್ಯಾಮುಯೆಲ್ ಡೆಮೋಕ್ರಿಟಾಸ್ ಎಂಬ ಮಕ್ಕಳು. ಡ್ರುಯಾನ್ ಲೊಂದಿಗಿನ ಆತನ ವೈವಾಹಿಕ ಜೀವನ ಆತನ ಸಾವಿನವರೆಗೂ, ಅಂದರೆ, 1996ರವರೆಗೂ ಮುಂದುವರೆಯುತ್ತದೆ. ಐಸಾಕ್ ಅಸಿಮೋವ್ 'ತನ್ನ ಅಪೂರ್ವ ಬುದ್ಧಿವಂತಿಕೆಗೆ ತಾನೇ ಸಾಟಿ' ಎಂಬ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ತೀರ ವಿರಳ, ಅಂತಹ ಕೆಲವೇ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಲ್ಲಿ ಸಗಾನ್ ಒಬ್ಬ ಎಂದು ವರ್ಣಿಸುತ್ತಾನೆ. ಈ ಸಾಲಿಗೆ ಸೇರುವ ಮತ್ತೊಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಯೆಂದರೆ, [[ಗಣಕ ವಿಜ್ಞಾನ|ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ವಿಜ್ಞಾನಿ]] ಮತ್ತು ಕೃತಕ ಗುಪ್ತಮಾಹಿತಿ ತಜ್ಞ ಮಾರ್ವಿನ್ ಮಿನ್ಸ್ಕಿ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಾನೆ.<ref>{{cite book |title=In Joy Still Felt: The Autobiography of Isaac Asimov, 1954-1978 |author=Asimov, Isaac |pages =217, 302 |publisher=Doubleday/Avon |year=1980 |isbn= 0-380-53025-2}}</ref> ಸಗಾನ್ ಮತ್ತೆ ಮತ್ತೆ ತನ್ನ ಧರ್ಮದ ಬಗ್ಗೆ, ಧರ್ಮ ಮತ್ತು ವಿಜ್ಞಾನದ ನಡುವಿನ ಸಂಬಂಧಗಳ ಬಗ್ಗೆ, ದೇವರ ಮಾನವತ್ವದ ಕುರಿತಾಗಿ ತನಗಿದ್ದ ರೂಢಿಗತ ವೈಚಾರಿಕತೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ, ತನ್ನ ಸ್ಕೆಪ್ಟಿಕ್ ಮನೋಭಾವದ ಬಗ್ಗೆ ಬರೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ: <blockquote>ಕೆಲವರಿಗೆ ದೇವರೆಂದರೆ ಅಸಾಮಾನ್ಯ ಗಾತ್ರದ, ನಾಜೂಕು ತ್ವಚೆಯ, ಉದ್ದಗೆ ಬೆಳ್ಳಗೆ ಗಡ್ಡವಿರುವ, ಆಕಾಶದಲ್ಲೆಲ್ಲೋ ಸಿಂಹಾಸನದ ಮೇಲೆ, ಕೆಳಕ್ಕೆ ಬೀಳುವ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಗುಬ್ಬಿಯ ಬಗ್ಗೆ ಲೆಕ್ಕ ಇಡುತ್ತಾ ಕೂತಿರುವ ಪುರುಷ ರೂಪದ ವ್ಯಕ್ತಿ. ಇನ್ನು ಕೆಲವರಿಗೆ, ಅಂದರೆ, ಬರೂಕ್ ಸ್ಪಿನೋಜಾ ಮತ್ತು [[ಅಲ್ಬರ್ಟ್ ಐನ್‍ಸ್ಟೈನ್|ಆಲ್ಬರ್ಟ್ ಐನ್ ಸ್ಟೀನ್]] ನಂಥವರಿಗೆ, ದೇವರೆಂದರೆ ವಿಶ್ವವನ್ನು ಇಡಿಯಾಗಿ, ಒಟ್ಟುಗೂಡಿಸಿ, ವರ್ಣಿಸಿ ನೋಡುವ ಕೆಲ ಭೌತಿಕ ನಿಯಮಗಳು ಮತ್ತು ಅದರ ಒಟ್ಟು ರೂಪವೇ ದೇವರು. ಕಲೆಯ ಸತ್ವವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಯಾವ ದೇಶಭಕ್ತರೂ ಕೆಲ ಅದೃಶ್ಯ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಕಾರಣವನ್ನೋ, ಪ್ರಯೋಜನವನ್ನೋ ಮುಂದಿಟ್ಟುಕೊಂಡು ಮಾನವನ ಗಮ್ಯವನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸಿದ ಬಗ್ಗೆ ಯಾವುದೇ ಬಲವಾದ ಪುರಾವೆಗಳನ್ನು ನಾನು ಈವರೆಗೆ ಕಂಡಿಲ್ಲ.<ref>{{Cite book|last=Sagan|first=Carl|title=Broca's Brain: Reflections on the Romance of Science|chapter=Chapter 23|page=330|publisher=Ballantine Books|date=1986-02-12|isbn=0345336895}}</ref> </blockquote> ದೇವರ ಬಗೆಗಿನ ತನ್ನ ಇನ್ನೊಂದು ವಿವರಣೆಯಲ್ಲಿ ಸಮರ್ಥವಾಗಿ ಆತ ಹೇಳುವುದೇನೆಂದರೆ: <blockquote>ದೇವರೆಂದರೆ ಅಸಾಮಾನ್ಯ ಗಾತ್ರದ, ನಾಜೂಕು ತ್ವಚೆಯ, ಉದ್ದಗೆ ಬೆಳ್ಳಗೆ ಗಡ್ಡವಿರುವ, ಆಕಾಶದಲ್ಲೆಲ್ಲೋ ಸಿಂಹಾಸನದ ಮೇಲೆ, ಕೆಳಕ್ಕೆ ಬೀಳುವ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಗುಬ್ಬಿಯ ಬಗ್ಗೆ ಲೆಕ್ಕ ಇಡುತ್ತಾ ಕೂತಿರುವ ಪುರುಷ ರೂಪದ ವ್ಯಕ್ತಿ ಎಂಬ ಅಂಶವೇ ಅತ್ಯಂತ ಹಾಸ್ಯಾಸ್ಪದವಾದದ್ದು. ಆದರೆ, ಅದೇ ಇಡೀ ವಿಶ್ವವನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸಬಲ್ಲ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವಿರುವ, ಭೌತಿಕ ನಿಯಮಗಳ ಒಟ್ಟು ರೂಪವೇ ದೇವರು ಎನ್ನುವುದಾದರೆ, ಹೌದು ದೇವರಿದ್ದಾನೆ ಎಂದು ನಾನು ಒಪ್ಪುತ್ತೇನೆ. ಆದರೆ ಇವರು ಹೇಳುವ ದೇವರು ನನಗೆ ಭಾವನಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಅತೃಪ್ತಿ ಮೂಡಿಸಿದೆ...ಗುರುತ್ವಾಕರ್ಷಣ ಬಲದ ಪರಿಣಾಮವನ್ನೇ ದೇವರೆಂದು ಕರೆಯುವುದರಲ್ಲಿ ನನಗೆ ಯಾವುದೇ ಅರ್ಥ ಕಾಣುತ್ತಿಲ್ಲ.''<ref>{{Cite web |url=http://atheism.about.com/library/quotes/bl_q_Csagan.htm |title=ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು |access-date=2010-10-05 |archive-date=2012-02-07 |archive-url=https://www.webcitation.org/65HDPaE7O?url=http://atheism.about.com/library/quotes/bl_q_CSagan.htm |url-status=dead }}</ref>'' </blockquote> ಇಷ್ಟಾದರೂ ಸಗಾನ್ ತಾನೊಬ್ಬ ನಿರೀಶ್ವರವಾದಿ ಎನ್ನುವುದನ್ನು ತಳ್ಳಿಹಾಕುತ್ತಾನೆ. "ದೇವರ ಬಗ್ಗೆ, ನಿರೀಶ್ವರವಾದಿಗೆ ನನಗೆ ಗೊತ್ತಿರುವುದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಗೊತ್ತಿರಬೇಕು".<ref>{{cite news|url=http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2006/04/18/AR2006041801870.html|author=Achenbach, Joel|title=Worlds Away|work=Washington Post|page=W15|date=2006-04-23}}</ref> 1996ರಲ್ಲಿ ಆತನ ಧಾರ್ಮಿಕ ನಂಬಿಕೆಗಳ ಕುರಿತಾಗಿ ಯಾರೋ ಪ್ರಶ್ನಿಸಿದಾಗ ಸಗಾನ್ "ನಾನೊಬ್ಬ ನಾಸ್ತಿಕವಾದಿ" ಎಂದೇ ಹೇಳುತ್ತಾನೆ.<ref>{{Cite journal|author=Head, Tom|title=Conversations with Carl|journal=Skeptic|volume=13|pages=32–38|issue=1}}ದಿಂದ ಆಯ್ದುಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ {{Cite book|author=Head, Tom, ed.|year=2006|publisher=University of Mississippi Press|isbn=1-57806-736-7|unused_data=Conversations with Carl Sagan}}</ref> ವಿಶ್ವದ ಸೃಷ್ಟಿಕರ್ತನ ಅಸ್ತಿತ್ವದ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತಾಡುವುದು, ಅಥವಾ ಇಲ್ಲ ಎಂದು ಅಲ್ಲಗಳೆಯುವುದು, ಇದೆ ಎಂದು ವಾದಿಸುವುದು, ಇವೆಲ್ಲ ತುಂಬಾ ಸಂಕೀರ್ಣ ವಿಚಾರಗಳು. ಅದಕ್ಕೆ ಸವಾಲು ಹಾಕಬಲ್ಲ ಏಕೈಕ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಅನ್ವೇಷಣಾ ಮಾರ್ಗವೆಂದರೆ ಶಾಶ್ವತವಾದ ಪುರಾತನ ವಿಶ್ವ ಎಂಬ ನಿಲುವು ಸದಾ ಸಗಾನ್ ದಾಗಿತ್ತು.<ref>{{cite book|title=[[The Demon Haunted World: Science as a Candle in the Dark]]|page=278|last=Sagan|first=Carl|year=1996|publisher=Ballantine Books|location=New York |isbn=0-345-40946-9}}</ref> ಅವನ ಪತ್ನಿಯ ಪ್ರಕಾರ ಅವನು ಏನನ್ನೂ ನಂಬುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ.{{Quote|When my husband died, because he was so famous and known for not being a believer, many people would come up to me—it still sometimes happens—and ask me if Carl changed at the end and converted to a belief in an afterlife. They also frequently ask me if I think I will see him again. Carl faced his death with unflagging courage and never sought refuge in illusions. The tragedy was that we knew we would never see each other again. I don't ever expect to be reunited with Carl.<ref>{{cite journal |last= Druyan |first= Ann |authorlink= Ann Druyan |year= 2003 |month= November/December |title= Ann Druyan talks about science, religion, wonder, awe… and Carl Sagan |journal= [[Skeptical Inquirer]] |volume= 27 |issue = 6 |publisher= [[Committee for Skeptical Inquiry]] |issn = 0194-6730 |url= http://www.csicop.org/si/show/ann_druyan_talks_about_science_religion/ |accessdate= July 27, 2010}}</ref>}} ಆನ್ ಡ್ರುಯಾನ್ ಸಗಾನನ 1985ರ ''ನ್ಯಾಚುರಲ್ ಥಿಯಾಲಜಿಯಲ್ಲಿ ಗ್ಲಾಸ್ಗೋ ಜಿಫಾರ್ಡ್ ಉಪನ್ಯಾಸ'' ಗಳನ್ನು ಪುಸ್ತಕ ರೂಪದಲ್ಲಿ''[[The Varieties of Scientific Experience: A Personal View of the Search for God]]'' ಸಂಪಾದಿಸುತ್ತ, ಅದರಲ್ಲಿ, ಸಗಾನ್ ನಿಗೆ ಸಹಜ ಪ್ರಪಂಚದಲ್ಲಿ ದೈವತ್ವದ ಬಗ್ಗೆ ಇದ್ದ ದೃಷ್ಟಿಕೋನಗಳ ಕುರಿತು ಬರೆಯುತ್ತಾನೆ. [[File:Carl Sagan with two CDC employees.png|thumb|right|1988ರಲ್ಲಿ ಸಿಡಿಸಿ ಉದ್ಯೋಗಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಸಂಭಾಷಣೆ ನಿರತ (ನಿಂತಿರುವ) ಕಾರ್ಲ್ ಸಗಾನ್.]] ಸಗಾನ್ ನ ಸಮಗ್ರ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವವನ್ನು ಗಮನಿಸಿದಾಗ ಆತನೊಬ್ಬ ಮುಕ್ತಚಿಂತಕ, ಸ್ಕೆಪ್ಟಿಕ್ ಎಂಬುದು ತಿಳಿದು ಬರುತ್ತದೆ. ''ಕಾಸ್ಮೊಸ್'' ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಆತನ ಪ್ರಮುಖ ಮಾತೊಂದು ಹೀಗಿದೆ: "ಅಸಾಧಾರಣ ಕೋರಿಕೆಗಳಿಗೆ ಅಸಾಧಾರಣ ದಾಖಲೆಗಳೇ ಆಗಬೇಕು".<ref> {{cite episode |title= Encyclopaedia Galactica |series= Cosmos |credits= Carl Sagan (writer/host) |network= PBS |airdate= 1980-12-14 |number= 12 |minutes= 01:24}}</ref> ಈ ಹೇಳಿಕೆ, ಪ್ಯಾರಾನಾರ್ಮಲ್ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಸಂಶೋಧನಾ ದಾವೆಗಳ ಕಮಿಟಿಯಲ್ಲಿನ ಆತನ ಸಹವರ್ತಿ ಮಾರ್ಸೆಲೋ ಟ್ರುಜಿಯ ಇಂತಹುದೇ ಹೇಳಿಕೆಯೊಂದರ ಮೇಲೆ ರಚಿತವಾದದ್ದು. "ಅಸಾಧಾರಣ ಕೋರಿಕೆಗಳಿಗೆ ಅಸಾಧಾರಣ ಪುರಾವೆಗಳೇ ಬೇಕು".<ref>{{cite web|url=http://www.skepticalinvestigations.org/anomalistics/practices.htm|title=On Some Unfair Practices towards Claims of the Paranormal|work=Oxymoron: Annual Thematic Anthology of the Arts and Sciences, Vol.2: The Fringe|publisher=Oxymoron Media|author=Truzzi, Marcello|year=1998|accessdate=2007-05-02|archive-date=2007-04-28|archive-url=https://web.archive.org/web/20070428163349/http://www.skepticalinvestigations.org/anomalistics/practices.htm|url-status=dead}}</ref> ಈ ವಿಚಾರವು [[ಫ್ರಾನ್ಸ್|ಫ್ರೆಂಚ್]] ಗಣಿತಜ್ಞ ಮತ್ತು ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ವಿಜ್ಞಾನಿಯಾಗಿರುವ ಪಿಯರೆ-ಸಿಮೊನ್ ಲ್ಯಾಪ್ಲೇಸ್ (1749–1827) ನ ವಿಚಾರಗಳನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿದೆ. ಆತನ ಪ್ರಕಾರ, ಅಸಾಧಾರಣ ಕೋರಿಕೆಯೊಂದರ ಪುರಾವೆಯು ಅದರ ಅಪರಿಚಿತತೆಗೆ ಸಮತೋಲದಲ್ಲಿರಬೇಕು.<ref>[http://www.jsonline.com/story/index.aspx?id=497783&amp;format=print ಅ ಸೆನ್ಸ್ ಆಫ್ ಪ್ಲೇಸ್ ಇಂದಿ ಹಾರ್ಟ್ ಲ್ಯಾಂಡ್] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080306041114/http://www.jsonline.com/story/index.aspx?id=497783&format=print |date=2008-03-06 }}, ದಿ ಮಿಲ್ವಾಕೀ ಜರ್ನಲ್ ಸೆಂಟೆನೆಲ್ ಆನ್ಲೈನ್.</ref> ಸಗಾನ್ ನಂತರದ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ, ಆತನ ಪುಸ್ತಕಗಳು ಜಗತ್ತಿನೆಡೆಗೆ ಆತನಿಗೆ ಇದ್ದ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಮತ್ತು ಸ್ಕೆಪ್ಟಿಕ್ ಆದ ದೃಷ್ಟಿಕೋನವನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಿ ಬರೆಯುತ್ತವೆ. ವಾದಗಳನ್ನು ಒರೆಗೆ ಹಚ್ಚುವ ಮತ್ತು ದಾರಿ ತಪ್ಪಿಸುವ, ಮೋಸದ ವಾಗ್ವಾದಗಳನ್ನು ಪರೀಕ್ಷಿಸುವ ಉಪಕರಣಗಳನ್ನು ''[[The Demon-Haunted World: Science as a Candle in the Dark]]'' ರಲ್ಲಿ ಮಂಡಿಸುತ್ತಾನೆ. ಅವು ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಮಯ, ನಿರ್ಣಾಯಕ ಆಲೋಚನೆಗಳ ಮತ್ತು ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಪಧ್ಧತಿಗಳ ಬಳಕೆಗೆ ಹೆಚ್ಚು ಮಹತ್ವ ಕೊಟ್ಟಂತೆ, ಅವುಗಳನ್ನೇ ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ. ಅನುಮೋದಿಸಿದಂತೆ ಸಗಾನ್ ನ ಮರಣಾನಂತರ 1997ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟವಾದ ಆತನ ಸಮಗ್ರ ಕೃತಿಗಳು''[[Billions and Billions: Thoughts on Life and Death at the Brink of the Millennium]]'' ಪುಸ್ತಕದಲ್ಲಿ, ಆತನೇ ಬರೆದಿರುವ, ಗರ್ಭಪಾತದ ಬಗ್ಗೆ ಮತ್ತು ಪತ್ನಿ ಆನ್ ಡ್ರುಯಾನ್ ಆತನನ್ನು ಒಬ್ಬ ಸ್ಕೆಪ್ಟಿಕ್, ನಾಸ್ತಿಕ ಮತ್ತು ಮುಕ್ತಚಿಂತಕ ಎಂದು ಕರೆಯುವುದರ ಬಗ್ಗೆ ನೆನಪುಗಳನ್ನು ದಾಖಲಿಸುತ್ತಾ ಹೋಗುತ್ತಾನೆ. ಮಾನವನೇ ಮುಖ್ಯ ಕೇಂದ್ರವಾಗುಳ್ಳ ಮಾನವರ ನಡುವಿನ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಮತ್ತು ಮನಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಸಗಾನ್ ಸದಾ ವಿರೋಧಿಸುತ್ತಿದ್ದ. ಕಾರ್ನೆಲ್ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ಆತ ಎಥಿಕಲ್ ಟ್ರೀಟ್ಮೆಂಟ್ ಆಫ್ ಅನಿಮಲ್ಸ್ ವಿಷಯದ ಕುರಿತು ಸಲಹಾ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕನಾಗಿದ್ದ. ''ಕಾಸ್ಮೊಸ್'' ಕೃತಿಯಲ್ಲಿನ, ಬ್ಲೂಸ್ ಫಾರ್ ಅ ರೆಡ್ ಪ್ಲಾನೆಟ್ ಅಧ್ಯಾಯದಲ್ಲಿ, ಸಗಾನ್ ಬರೆಯುತ್ತಾನೆ: "ಮಂಗಳದ ಅಂಗಳದ ಮೇಲೆ ಜೀವಸಂಕುಲ ಇರುವುದೇ ಆದಲ್ಲಿ, ಮಂಗಳನಿಗೆ ನಾವೇನೂ ಮಾಡಬಾರದು ಎಂಬುದೇ ನನ್ನ ನಂಬುಗೆ". ಆಗ ಮಂಗಳ ಗ್ರಹದ ಜೀವಿಗಳು ಬರಿಯ ಮೈಕ್ರೋಬ್ಸ್ ಗಳಾಗಿದ್ದರೂ ಕೂಡ ಅದು ಅವರಿಗೆ ಸೇರಿದ ಗ್ರಹ, ನಮ್ಮದಲ್ಲ".<ref>{{Cite book|last=Sagan|first=Carl|title=Cosmos|page=108|publisher=Ballantine Books|date=1985-10-12|isbn=0345331354}}</ref> ಸಗಾನ್ ಸ್ವತಃ ಮರಿಜುವಾನದ ಬಳಕೆದಾರನೂ, ಅದನ್ನು ಅನುಮೊದಿಸುವವನೂ ಆಗಿದ್ದ. ಮಿ. ಎಕ್ಸ್, ಎಂಬ ಸುಳ್ಳು ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ಆತ ಧೂಮಪಾನ ಮಾಡುವ ಕ್ಯಾನ್ನಬೀಸ್ ಗಳ ಬಗ್ಗೆ 1971ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟವಾದ ಆತನ ಕೃತಿ '''ಮರಿಹುಆನ ರೀ ಕನ್ಸಿಡರ್ಡ್'' ' ದಲ್ಲಿ ಬರೆಯುತ್ತಾನೆ.<ref>{{cite book|last=Grinspoon|first=Lester|edition=2nd|title=Marihuana Reconsidered|location=Oakland, CA|publisher=Quick American Archives |year=1994|isbn=0-932-55113-0}}</ref><ref>{{cite web|title=Mr. X|url=http://marijuana-uses.com/mr-x/|publisher=Marijuana-Uses.com|author=Sagan, Carl|accessdate=2009-08-07}}</ref> ಮಾರಿಜುಆನಾದ ಬಳಕೆ ಸಗಾನ್ ಬರವಣಿಗೆಗೆ ಸ್ಫೂರ್ತಿ ನೀಡುವಲ್ಲಿ ತುಂಬಾ ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದ ಬಗ್ಗೆ ಪ್ರಸ್ತುತ ಪ್ರಬಂಧದಲ್ಲಿ ಉಲ್ಲೇಖವಿದೆ. ಆತನ ಬೌದ್ಧಿಕ ಮತ್ತು ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಮನೋಜ್ಞಾನದ ಅನುಭವದ ಹಿಂದೆಯೂ ಅದು ಅದಕವಗಿರುವುದಾಗಿ ತಿಳಿದುಬರುತ್ತದೆ. ಸಗಾನ್ ನ ಸಾವಿನ ನಂತರ ಆತನ ಸ್ನೇಹಿತ ಲೆಸ್ಟರ್ ಗ್ರಿನ್ಸ್ಪೂನ್ ಈ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಸಗಾನ್ ಆತ್ಮಚರಿತಕಾರ ಕೀ ಡೇವಿಡ್ಸನ್ ನಿಗೆ ತಿಳಿಸುತ್ತಾನೆ. 1999ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟವಾದ ''ಕಾರ್ಲ್ ಸಗಾನ್: ಒಂದು ಬದುಕು'' ಎಂಬ ಹೆಸರಿನ ಜೀವನಚರಿತ್ರೆಯ ಪ್ರಕಟಣೆಯು, ಸಗಾನ್ ಜೀವನದ ಈ ಎಳೆಯನ್ನು ಮಾಧ್ಯಮದವರ ಮುಂದೆ ಬಿಚ್ಚಿಟ್ಟಿತು.<ref>{{cite news|url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/sci/tech/475954.stm|title=Carl Sagan: A Life in the Cosmos|work=BBC News|author=Whitehouse, David|date=1999-10-15|accessdate=2007-05-02}}</ref><ref>{{cite news|url=http://www.druglibrary.org/think/~jnr/sagan.htm|title=US: Billions and Billions of '60s Flashbacks|work=San Francisco Examiner|author=Davidson, Keay|date=1999-08-22|accessdate=2007-05-02}}</ref><ref>{{cite news|url=http://cannabisculture.com/articles/63.html|title=Carl Sagan: Toking Astronomer|work=Cannabis Culture Magazine|author=Larsen, Dana|date=1999-11-01|accessdate=2007-05-02|archive-date=2011-09-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20110927112708/http://cannabisculture.com/articles/63.html|url-status=dead}}</ref> 1994ರಲ್ಲಿ, ಆಪಲ್ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ನ ಎಂಜಿನಿಯರುಗಳು ಪವರ್ ಮ್ಯಾಕ್ 7100 ನ್ನು ಮಾರಾಟ ಮಾಡಿ ಲಕ್ಷಗಟ್ಟಲೆ ಲಾಭ ಪಡೆಯುವ ಉದ್ದೇಶದಿಂದ ಅದನ್ನು 'ಪವರ್ ಮಸಿಂತೊಶ್ 7100 ಕಾರ್ಲ್ ಸಗಾನ್' ಹೆಸರಿನಿಂದ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.<ref name="poundstone" /> ಅದು ಉತ್ಪನ್ನವೊಂದನ್ನು ಮಾರಾಟ ಮಾಡಲು ತಾನು ಕೊಡಬಹುದಾದ ಒಪ್ಪಿಗೆ ಎಂಬುದರ ಸೂಚನೆ ದೊರೆತ ಸಗಾನ್, ಅಲ್ಲಿಯವರೆಗೆ ಆಂತರಿಕವಾಗಿ ಬಳಕೆಯಲ್ಲಿದ್ದ ಆ ಹೆಸರನ್ನು ಕೂಡಲೇ ನಿಲ್ಲಿಸಿಬಿಡುವಂತೆ, ಕೊಟ್ಟ ಹಕ್ಕುಪತ್ರವನ್ನು ಹಿಂಪಡೆಯುವ ನಿರ್ಧಾರಕ್ಕೆ ಬರುತ್ತಾನೆ. ಆಪಲ್ ಕಂಪನಿಯು ಒಪ್ಪಿದರೂ, ಅಲ್ಲಿನ ಎಂಜಿನೀರುಗಳು BHAನ ಒಳ ಕೋಡನ್ನು ಬಟ್-ಹೆಡ್ ಆಸ್ಟ್ರಾನಮರ್ ಎಂದು ಬದಲಾಯಿಸುವುದರ ಮೂಲಕ ಆತನಿಗೆ ಮೋಸ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ.<ref name="Poundstone, p. 364">ಪೌಂಡ್ ಸ್ಟೋನ್, ಪುಟ 364.</ref><ref>{{cite web | url=http://www.macobserver.com/columns/thisweek/2004/20041120.shtml | title=This Week in Apple History: November 14–20 | publisher=The Mac Observer}}</ref> ಸಗಾನ್ ತನಗಾದ ನಷ್ಟವನ್ನು ವಿರೋಧಿಸಿ, ಆಪಲ್ ಕಂಪನಿಯ ವಿರುದ್ಧ, ಫೆಡರಲ್ ಕೋರ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಮಾನನಷ್ಟ ಮೊಕದ್ದಮೆ ಹೂಡುತ್ತಾನೆ. ಕೋರ್ಟ್ ಆಪಲ್ ಕಂಪನಿಗೆ ಸಗಾನ್ ನ ದಾವೆಯನ್ನು ವಜಾ ಮಾಡಲು ಆದೇಶ ನೀಡುತ್ತದೆ ಹಾಗೂ ತೀರ್ಪಿನಲ್ಲಿ, 'ಇದರ ಅರಿವಿರುವ ಯಾವುದೇ ಓದುಗನೂ, ಆಪಲ್ ಕಂಪನಿಯು ಅದನ್ನು ಕೇವಲ ಮನರಂಜನಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಮತ್ತು ವ್ಯಂಗ್ಯವಾಗಿ ಬಿಂಬಿಸಿದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಒಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳದೆ ಇರಲಾರ; ಹಾಗಾಗಿ, ಖಗೋಳಜ್ಞನಾಗಿರುವ ಅರ್ಜಿದಾರ ಸಗಾನ್ ನ ಹೆಸರನ್ನು ವಿಮರ್ಶೆ ಮಾಡುವುದಕ್ಕಾಗಿ ಮತ್ತು ಕುಚೋದ್ಯಕ್ಕಾಗಿ, ಪ್ರತಿವಾದಿಯು ಈ ಕೆಲಸವನ್ನು ಮಾಡಿದೆ' ಎಂದು ಬರೆಯುತ್ತದೆ. ಯಾವೊಬ್ಬನೂ ಖ್ಯಾತ ಖಗೋಳಜ್ಞನೊಬ್ಬನ, ಇನ್ನೂ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸದ ಪದವನ್ನು ಬಟ್-ಹೆಡ್ ಎಂದು ಉಡಾಫೆ ಮಾಡಿರುವುದನ್ನು ಗಂಭೀರವಾಗಿ ಪರಿಗಣಿಸುವ ಅಗತ್ಯವಿಲ್ಲ.<ref name="Poundstone, p. 364" /><ref>ಸಗಾನ್ ವಿ. ಆಪಲ್ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್, ಇನ್ಕ್., ಸಪ್ಲಿಮೆಂಟರಿ ಪುಟ 874. 1072 (ಯು ಎಸ್ ಡಿ ಸಿ. ಕಾಲ್. 1994), ಸಿವಿ 94-2180 ಎಲ್ ಜಿ ಬಿ (BRx); 1994 ಯು.ಎಸ್ ಡಿಸ್ಟ್. LEXIS 20154.</ref> ನಂತರ ಸಗ್ಗಾನ್ ಆಪಲ್ ಕಂಪನಿಯ ವಿರುದ್ಧ, ಅದು ತನ್ನ ಮೂಲ ಹೆಸರನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡಿದೆ ಎಂದು ಮತ್ತೊಂದು ದಾವೆ ಹೂಡುತ್ತಾನೆ ಆದರೆ ಮತ್ತೆ ಸೋಲುತ್ತಾನೆ.<ref name="Poundstone374">ಪೌಂಡ್ ಸ್ಟೋನ್, ಪುಟ 374.</ref> ಸಗಾನ್ ಮತ್ತೆ ಮೇಲ್ಮನವಿಯೊಂದನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತಾನೆ.<ref name="Poundstone374" /> 1995ರ ನವೆಂಬರ್ ನಲ್ಲಿ ಬಾಹ್ಯವಾಗಿ ನೀಡಲಾದ ಕೋರ್ಟ್ ಒಪ್ಪಂದವೊಂದರಲ್ಲಿ, ಆಪಲ್ ಮತ್ತು ಅದರ ವ್ಯಾಪಾರೀ ಪೇಟೆಂಟ್ ಗಳು ಸಮಾಧಾನ ನೀಡುವಂತಿದ್ದ ಹೇಳಿಕೆಯೊಂದನ್ನ ಪ್ರಕಟಿಸುತ್ತದೆ. ಅದರಲ್ಲಿ, "ಆಪಲ್ ಸದಾ ಡಾ.ಸಗಾನ್ ಬಗ್ಗೆ ಅತ್ಯುಚ್ಚ ಗೌರವವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಡಾ. ಸಗಾನ್ ಅಥವಾ ಅವರ ಕುಟುಂಬ ವರ್ಗದವರಿಗಾಗಲಿ, ನೋವುಂಟು ಮಾಡುವುದು ಅದರ ಉದ್ದೇಶವಾಗಿರಲಿಲ್ಲ".<ref>ಪೌಂಡ್ ಸ್ಟೋನ್, ಪುಟ 374-375.</ref> ಸಗಾನ್ ನಂತರ ಸ್ಟಾನ್ಲೀ ಕ್ಯುಬ್ರಿಕ್ ನಿರ್ಮಿತ '[[2001: A Space Odyssey (film)|2001: ಅ ಸ್ಪೇಸ್ ಒಡಿಸ್ಸಿ]]' ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಸ್ವಲ್ಪ ದಿನಗಳಿಗಾಗಿ ಮಾತ್ರ ಸಲಹಕಾರನಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಾನೆ.<ref name="Keay">{{cite book |title=Carl Sagan: a life |edition= |first1=Keay |last1=Davidson |first2=Carl |last2=Sagan |publisher=Wiley |year=1999 |isbn=0-471-25286-7 |page=168 |url=https://books.google.com/?id=TXDvAAAAMAAJ }} </ref> ಈ ಚಿತ್ರ ಅನ್ಯಗ್ರಹ ಜೀವಿಗಳ ಸುಪರ್ ಇಂಟೆಲಿಜೆನ್ಸ್ ನ್ನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುವುದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ<ref>{{cite book |title=Carl Sagan's cosmic connection: an extraterrestrial perspective |edition=2 |first1=Carl |last1=Sagan |publisher=Cambridge University Press |year=2000 |isbn=0-521-78303-8 |page=183 |url=https://books.google.com/?id=lL57o9YB0mAC}}[https://books.google.com/books?id=lL57o9YB0mAC&amp;pg=PA183 ಚಾಪ್ಟರ್ 25, ಪುಟ 183]. </ref> ಎಂಬ ಅನಿಸಿಕೆ ಸಗಾನ್ ನದಾಗಿತ್ತು. == ಸಗಾನ್ ಮತ್ತು UFOಗಳು == ಸಗಾನ್ ನಿಗೆ UFO(Unidentified flying object) ಗಳ ಮಾಹಿತಿಗಳ ಬಗ್ಗೆ ತೀವ್ರವಾದ ಆಸಕ್ತಿಯಿತ್ತು. ಕಡೆಯ ಪಕ್ಷ ಜೇಕ್ಸ್ ವಲ್ಲೀ ಜೊತೆಗೆ ಆತ ನಡೆಸಿದ ಚರ್ಚೆಗಳಿಂದೀಚೆಗೆ, ಅಂದರೆ ಸುಮಾರು 1964ರಿಂದಲಾದರೂ ಆತ ಇದರಲ್ಲಿ ಅಪಾರ ಆಸಕ್ತಿ ತಳೆದದ್ದು ಗೋಚರವಾಗುತ್ತದೆ.<ref name="westrum">{{cite book | last=Westrum | first=Ron | coauthors=Jacobs, David Michael (ed.) | chapter=Limited Access: Six Natural Scientists and the UFO Phenomenon | pages=30–55 | title=UFOs and abductions: Challenging the Borders of Knowledge | location=Lawrence, Kansas | publisher=University Press of Kansas | year=2000 | isbn=0-700-61032-4 }}</ref> UFOಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಯಾವುದೇ ಅಸಾಮಾನ್ಯವಾದ, ಅತಿಶಯವಾದ ಉತ್ತರ ಕೊಡಲು ಸಗಾನ್ ಸಿದ್ಧನಿಲ್ಲದಿದ್ದರೂ, ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು ಅವುಗಳು ರವಾನಿಸುವ ಮಾಹಿತಿಗಳ ಬಗ್ಗೆ ತಕ್ಕ ಮತ್ತು ಅಗತ್ಯ ಸಂಶೋಧನೆ ಕೈಗೊಳ್ಳುವುದು ಅವಶ್ಯಕವೆಂದು ಸಗಾನ್ ಭಾವಿಸಿದ್ದ. ಕಡೆಯ ಪಕ್ಷ ಸಾರ್ವಜನಿಕರ ಕುತೂಹಲ ತಣಿಸುವುದಕ್ಕಾದರೂ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು ಸಂಶೋಧನೆಯನ್ನು ಕೈಗೊಳ್ಳಬೇಕೆಂದು ಆತ ಬಯಸುತ್ತಿದ್ದ. ಒಂದೆಡೆ ಸ್ಟುವರ್ಟ್ ಅಪ್ಪೆಲ್ಲೇ ಬರೆಯುವಂತೆ, ಸಗಾನ್ ಆಗಿಂದಾಗ್ಗೆ ತಾನು UFOಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಅರ್ಥೈಸಿಕೊಂಡ ತಾರ್ಕಿಕ ಹಾಗೂ ಪ್ರಾಯೋಗಿಕ ಭ್ರಮೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಮತ್ತು ಒಂದು ರೀತಿಯ ಅಪಹರಣಕ್ಕೊಳಪಟ್ಟ ಗುಂಗಿನಲ್ಲಿ ಬರೆಯುತ್ತಲೇ ಇರುತ್ತಿದ್ದ. ತೀರ ಅತಿಶಯವೆನಿಸುವ ವಿವರಣೆ ಕೊಡಲು ಸಗಾನ್ ಬಯಸುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲವಾದರೂ, ಒಂದೆಡೆ ಪ್ರಾಯೋಗಿಕ ಮತ್ತು ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಆಯಾಮಗಳಿದ್ದ ಅಂಶಗಳು UFOಗಳ ಪರೀಕ್ಷೆಗೆ ತೊಡಗುವಂತೆ ಪ್ರಚೋದಿಸುತ್ತಿದ್ದವು. ಹಾಗಾಗಿಯೇ, ಈ ವಿಷಯ ಆತನಿಗೆ ಅಧ್ಯಯನಯೋಗ್ಯವೆಂದು ತೋರಿದ್ದಲ್ಲಿ ಅಚ್ಚರಿಯೇನೂ ಇರಲಿಲ್ಲ.<ref>{{cite book | last=Appelle | first=Stuart | coauthors=Jacobs, David Michael (ed.) | chapter=Ufology and Academia: The UFO Phenomenon as a Scholarly Discipline | pages=7–30 | title=UFOs and abductions: Challenging the Borders of Knowledge | location=Lawrence, Kansas | publisher=University Press of Kansas | year=2000 | isbn=0-700-61032-4}}</ref> 1966ರಲ್ಲಿ ಸಗಾನ್ ಆಡ್ ಹಾಕ್ ಕಮಿಟಿಯ ಸದಸ್ಯನಾಗಿ, ಯು.ಎಸ್. ಏರ್ ಫೋರ್ಸ್ ನ UFO ಇನ್ವೆಸ್ಟಿಗೇಶನ್ ಯೋಜನೆಯಾಗಿದ್ದ, ಪ್ರಾಜೆಕ್ಟ್ ಬ್ಲೂ ಬುಕ್ ನ ಪರಿಶೀಲನೆಯ ಜವಾಬ್ದಾರಿ ಹೊತ್ತಿರುತ್ತಾನೆ. ಆದರೆ ಕಮಿಟಿಯು ಬ್ಲೂ ಬುಕ್ ಅಧ್ಯಯನಾಂಶಗಳು ವೈಜ್ಞಾನಿಕವಾಗಿ ದುರ್ಬಲವಾಗಿವೆ ಎಂಬ ಹೇಳಿಕೆ ನೀಡಿ, ಮುಂದೆ ಅದನ್ನು ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿಯ ಮೂಲದ ಪ್ರಾಜೆಕ್ಟ್ವೊಂದು ಅದನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸಿ, UFOಗೆ ಹೆಚ್ಚು ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ತಿರುವು ಕೊಡುವಂತೆ ಆದೇಶ ಹೊರಡಿಸುತ್ತದೆ. ಇದರ ಫಲವಾಗಿ ಭೌತಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞ ಎಡ್ವರ್ಡ್ ಕೊಂಡೋನ್ ನ ನೇತೃತ್ವದಲ್ಲಿ ಕೊಂಡೋನ್ ಕಮಿಟಿಯು (1966–1968) ರೂಪುಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಅವರ ಸಂಶೋಧನೆಗಳ ಅಂತಿಮ ವರದಿಗಳ ಪ್ರಕಾರ, UFOಗಳು ಮೂಲದಲ್ಲಿ ಏನೇ ಆಗಿದ್ದರೂ, ರಾಷ್ಟ್ರದ ರಕ್ಷಣೆಯ ವಿಷಯವಾಗಿ ಅವುಗಳಿಂದ ಯಾವುದೇ ಹಾನಿಯಿಲ್ಲ ಎಂಬ ಅಂಶವನ್ನು ಒತ್ತಿ ತಿಳಿಸುತ್ತವೆ. ರಾನ್ ವೆಸ್ಟ್ರಂ ಬರೆಯುವ ಹಾಗೆ UFOಗಳ ಕುರಿತಾದ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಸಗಾನ್ ನ ಅತ್ಯುಚ್ಚ ಅನಿಸಿಕೆ ಮತ್ತು ಗಮನಿಸುವಿಕೆಯ ಪರಿಣಾಮವೇ 1969ರ AAASನ ಚರ್ಚಾಗೋಷ್ಠಿ. ಈ ವಿಷಯವಾಗಿ ಹಲವಾರು ವಿಭಿನ್ನ ಶಿಕ್ಷಿತ ಅಭಿಪ್ರಾಯಗಳು ಅಲ್ಲಿ ಪಾಲ್ಗೊಂಡಿದ್ದ ಸಾರ್ವಜನಿಕರನ್ನೊಡಗೂಡಿ, ಜೇಮ್ಸ್ ಮೆಕ್ಡೋನಲ್ಡ್, ಮತ್ತು ಜೆ. ಅಲೆನ್ ಹೈನೆಕ್ ಮೊದಲಾದವರಿಂದ ಅಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲದೆ, ಸ್ಕೇಪ್ಟಿಕ್ ಖಗೋಳಜ್ಞರಾಗಿದ್ದ ವಿಲಿಯಂ ಹಾರ್ಟ್ಮನ್ ಮತ್ತು ಡೋನಲ್ಡ್ ಮೆನ್ಜೆಲ್ ಮುಂತಾದವರಿಂದಲೂ ವ್ಯಕ್ತವಾಗುತ್ತವೆ. ಅಲ್ಲಿ ಮಾತಾಡುತ್ತಿರುವವರ ಸರದಿ ಕೂಡ ಸಮತೋಲಿತವಾದುದಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಅದರ ಯಶಸ್ಸಿನ ರೂವಾರಿ ಸಗಾನ್. ಎಡ್ವರ್ಡ್ ಕಾಂಡೋನ್ ನಿಂದ ವಿಪರೀತ ಒತ್ತಡವಿದ್ದರೂ, ಸಮ್ಮೇಳನ ಶಾಂತವಾಗಿ, ನಿರುದ್ವಿಜ್ಞವಾಗಿ ನಡೆದದ್ದು ಸಗಾನ್ ನಿಂದಾಗಿ.<ref name="westrum" /> ಭೌತಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞರಾದ ಥಾರ್ಟನ್ ಪೇಜ್ ನ ಜೊತೆಗೂಡಿ ಸಗಾನ್, ಸಿಪೋಸಿಯಂ ನಲ್ಲಿ ಕೊಡಲಾದ ಉಪನ್ಯಾಸಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಚರ್ಚೆಗಳನ್ನು ಪರಿಷ್ಕರಿಸುತ್ತಾನೆ. ಅವು 1972ರಲ್ಲಿ ''UFOs:ಅ ಸೈಂಟಿಫಿಕ್ ಡಿಬೇಟ್'' ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟವಾಗುತ್ತವೆ. ಸಗಾನ್ ನ ಹಲವಾರು ಪುಸ್ತಕಗಳ ಪೈಕಿ ಬಹುತೇಕ ಪುಸ್ತಕಗಳು UFOಗಳನ್ನು ಪರೀಕ್ಷಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಅಭ್ಯಸಿಸಿದ ಬಗ್ಗೆಯೇ ಇವೆ. (ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಸ್ಮೊಸ್ ಸರಣಿ ಕೂಡ ಒಂದು) ಹಾಗೆಯೆ ಆತ ''ಕಾಸ್ಮೊಸ್'' ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ ದೈವಿಕವಾದ ಯಾವುದೋ ಶಕ್ತಿ ಅಥವಾ ಪ್ರವಾಹದಂಥದ್ದು ಹರಿಯುತ್ತಿದೆ ಎಂದು ಬಲವಾಗಿ ವಾದಿಸುತ್ತಾನೆ. ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ತನ್ನ ''ಕಾಸ್ಮೊಸ್'' ಸರಣಿಯಲ್ಲಿ ನಕ್ಷತ್ರ ಪುಂಜಗಳ ನಡುವಿನ ಅಂತರಿಕ್ಷ ಪಯಣದ ಬಗ್ಗೆ ಸಗಾನ್ ತನ್ನ ನಿಲುವುಗಳನ್ನು ಪ್ರಚುರಪಡಿಸುತ್ತಾನೆ. ತನ್ನ ಕಡೆಯ ಪುಸ್ತಕಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದರಲ್ಲಿ ಸಗಾನ್ ವಾದಿಸುವುದೇನೆಂದರೆ, ಅನ್ಯಗ್ರಹ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಸ್ಪೇಸ್ ಕ್ರಾಫ್ಟ್ ಗಳು ಭೂಮಿಯನ್ನು ತಲುಪಿವೆ ಎಂಬ ಊಹೆ ಅಥವಾ ಸಂಭವಗಳು ತೀರಾ ತೀರಾ ಕಡಿಮೆ. ಏನೇ ಆದರೂ, [[ಶೀತಲ ಸಮರ]]ದ ಕಳಕಳಿಗಳು, UFOಗಳ ವಿಷಯವಾಗಿ ಸರಕಾರದ ಮತ್ತು ಪ್ರಜೆಗಳ ಆಲೋಚನೆಯ ಗುರಿ ತಪ್ಪಿಸಿವೆ ಎಂಬುದು ಗೊತ್ತಾಗಿತ್ತು. ಅಲ್ಲದೆ, "ಕೆಲ UFO ವರದಿಗಳು ಮತ್ತು ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಗಳು, ಇನ್ನೊಂದು ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಹೇಳುವುದಾದರೆ ಗಜಗಾತ್ರದ ಕಡತಗಳು, ಜನಸಾಮಾನ್ಯರಿಗೆ ಕೈಗೆಟುಕದೆ ಇದ್ದದ್ದೂ ಒಂದು ಕಾರಣ ಮತ್ತು ಅದರ ಬೆಲೆಯನ್ನು ಅವರೀಗ ತೆರಬೇಕಾಗಿದೆ ಎಂದೂ ಸಹ ಸಗಾನ್ ನಿಗೆ ತಿಳಿದಿತ್ತು... ಹಾಗಾಗಿಯೇ, ಇದ್ದ ಕಡತಗಳನ್ನೆಲ್ಲ ಮರು ವಿಂಗಡಣೆ ಮಾಡಿ, ಅವನ್ನು ಜನರಿಗೆ ಸಿಗುವ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಮಾಡಬೇಕಾಗಿದೆ" ಎಂಬುದು ಆತನಿಗೆ ಮನದಟ್ಟಾಗಿತ್ತು. ಬಹಿರಂಗಪಡಿಸದೇ ಮುಚ್ಚಿಟ್ಟಿದ್ದ UFO ಮಾಹಿತಿಯ ಬಗ್ಗೆ ಸಗಾನ್ ತೀವ್ರ ವಿರೋಧ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿ, ಅನ್ಯಗ್ರಹ ಜೀವಿಗಳು ಭೂಮಿಯನ್ನು ಈಗಾಗಲೇ ತಲುಪಿವೆ ಅಥವಾ ಇನ್ನೇನು ತಲುಪಲಿವೆ ಎಂಬ ಮಾಹಿತಿಯಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಹುರುಳಿಲ್ಲ ಎಂದು ಜನರಿಗೆ ಮನವರಿಕೆ ಮಾಡಿಕೊಡಲು ಶತಾಯಗತಾಯ ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತಾನೆ.<ref>ಸಗಾನ್, 1996: 81-96, 99-104</ref> ==ಮರಣ== [[File:Carl-sagan-brooklyn.JPG|thumb|right|300px|ಬ್ರೂಕ್ಲಿನ್ ನ ಬೋಟಾನಿಕ್ ಗಾರ್ಡನ್ನಿನಲ್ಲಿ ಸೆಲೆಬ್ರಿಟಿ ಪಾತ್ ನಲ್ಲಿ, ಕಾರ್ಲ್ ಸಗಾನ್ ನ ಸ್ಮರಣಾರ್ಥ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಗಿರುವ ಶಿಲಾಸ್ಮಾರಕ.]] ಮೂರು ಮೂಳೆ ಜೋಡಣೆ ಶಸ್ತ್ರಚಿಕಿತ್ಸೆಗಳು, ನ್ಯುಮೋನಿಯಾ ಜ್ವರ ಸಗಾನ್ ನನ್ನು ಸಾವಿನಂಚಿಗೆ ತಂದು ನಿಲ್ಲಿಸಿಬಿಡುತ್ತವೆ. ಕಡೆಗೊಮ್ಮೆ ಹಲವಾರು ದಿನಗಳವರೆಗೆ ಮೈಲೋಡಿಸ್ಪ್ಲಾಸಿಯ ಖಾಯಿಲೆಯೊಂದಿಗೆ ಹೋರಾಡಿ, ತನ್ನ 62ನೆಯ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ, ಸೀಟಲ್ ವಾಶಿಂಗ್ಟನ್ನಿನ ಫ್ರೆಡ್ ಹಚಿನ್ಸನ್ ಕ್ಯಾನ್ಸರ್ ರಿಸರ್ಚ್ ಸೆಂಟರ್ ನಲ್ಲಿ, 1996ರ ಡಿಸೆಂಬರ್ 20ರಂದು, ಸಗಾನ್ ಚಿರನಿದ್ರೆಗೆ ಜಾರುತ್ತಾನೆ.<ref>{{cite news| url=http://www.cnn.com/US/9612/20/sagan/ | work=CNN | title=Carl Sagan dies at 62 | accessdate=2010-04-28}}</ref> ನ್ಯೂಯಾರ್ಕಿನ ಇಥಾಕಾ ಲೇಕ್ ವ್ಯೂ ಸಿಮೆಟರಿಯಲ್ಲಿ, ಆತನನ್ನು ಸಂಸ್ಕಾರ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ==ಮರಣಾನಂತರದ ಪ್ರಸಿದ್ಧಿ == ಕಾರ್ಲ್ ನ ಕಾದಂಬರಿ, ''ಕಾಂಟ್ಯಾಕ್ಟ್'' ಆಧಾರಿತ ಚಲನಚಿತ್ರವಾದ ಕಾಂಟ್ಯಾಕ್ಟ್ ಅದೇ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಕಾರ್ಲ್ ನ ಮರಣಾ ನಂತರ ಚಿತ್ರೀಕರಣ ಮುಗಿಸುತ್ತದೆ. ಚಿತ್ರ "ಕಾರ್ಲ್ ಗಾಗಿ" ಎನ್ನುವ ಅರ್ಪಣೆಯೊಂದಿಗೆ ಮುಕ್ತಾಯವಾಗುತ್ತದೆ. 1997ರಲ್ಲಿ, ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್ ನ ಇಥಾಕದಲ್ಲಿ, ದಿ ಸಗಾನ್ ಪ್ಲಾನೆಟ್ ವಾಕ್ ಆರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಸೌರಮಂಡಲದ ಚಲನೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಮಾದರಿಯಾಗಿದ್ದು, ಡೌನ್ ಟೌನ್ ನ ಇಥಾಕದ ಸೆಂಟರ್ ಆಫ್ ದಿ ಕಾಮನ್ಸ್ ನಿಂದ ಸೈನ್ಸ್ ಸೆಂಟರ್ ಎನ್ನುವ ಹ್ಯಾಂಡ್ಸ್-ಆನ್ ಮ್ಯೂಸಿಯಂ ತನಕ ಸುಮಾರು 1.2 ಕಿ.ಮಿ.ಗಳವರೆಗೆ ನಿರ್ಮಿತವಾಗಿದೆ. ಕಾರ್ನೆಲ್ ನಲ್ಲಿ ಅಧ್ಯಾಪಕನಾಗಿದ್ದ ಹಾಗೂ ಇಥಾಕದ ನಿವಾಸಿಯಾಗಿದ್ದ ಕಾರ್ಲ್ ಸಗಾನ್ ನ ನೆನಪಿನಲ್ಲಿ ಈ ವಸ್ತು ಪ್ರದರ್ಶನವನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ವಸ್ತು ಸಂಗ್ರಹಾಲಯದ ಸಲಹಾ ಸಮಿತಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರೊಫೆಸರ್ ಕಾರ್ಲ್ ಸ್ಥಾಪಕ ಸದಸ್ಯನಾಗಿದ್ದ.<ref>{{Cite web |url=http://www.sciencenter.org/saganpw/ |title=ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು |access-date=2010-10-05 |archive-date=2013-02-05 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130205135839/http://www.sciencenter.org/saganpw/ |url-status=dead }}</ref> ನಿರ್ಜನ ಮಂಗಳ ಗ್ರಹದ ಅಂಗಳದಲ್ಲಿ ಆತ ಗುರುತಿಸಿದ ಲ್ಯಾಂಡಿಂಗ್ ಸೈಟಿನ ಮಾರ್ಸ್ ಪಾತ್ ಫೈಂಡರ್ ಕೃತಕ ಉಪಗ್ರಹವನ್ನೇ ನಂತರ 1997ರ ಜುಲೈ 5ರಂದು ''ಕಾರ್ಲ್ ಸಗಾನ್ ಮೆಮೋರಿಯಲ್ ಸ್ಟೇಶನ್'' ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಯಿತು. ಸಗಾನ್ ನ ಪುತ್ರ ನಿಕ್ ಸಗಾನ್ ಕೂಡ ''ಸ್ಟಾರ್ ಟ್ರೆಕ್'' ಫ್ರಾಂಚೈಸ್ ನ ಹಲವಾರು ಸರಣಿಗಳನ್ನು ಬರೆದಿದ್ದಾನೆ. ''[[Star Trek: Enterprise]]'' ಟೆರ್ರಾ ಪ್ರೈಮ್ ಸರಣಿಯೊಂದರಲ್ಲಿ, ಮಾರ್ಸ್ ಪಾತ್ ಫೈಂಡರ್ ಮಿಶನ್ ನ ಒಂದು ಭಾಗವಾದ ರೆಲಿಕ್ ರೋವರ್ ಸೋಜೋರ್ನರ್ ಮೇಲೆ ಒಂದು, ಅಲ್ಪಾವಧಿಯ ದೃಶ್ಯವನ್ನು ಚಿತ್ರೀಕರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇದರ ನಮೂನೆಯನ್ನೇ ಮಾರ್ಟಿನ್ ಸರ್ಫೇಸ್ ಮೇಲಿನ ಕಾರ್ಲ್ ಸಗಾನ್ ಮೆಮೋರಿಯಲ್ ಸ್ಟೇಶನ್ ನಲ್ಲಿಯೂ ಇರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ಸ್ಮಾರಕದ ಮೇಲೆ, ಸಗಾನ್ ನ ಸಂದೇಶವೊಂದು ಹೀಗಿದೆ: "ಯಾವುದೇ ಕಾರಣಗಳಿಂದ ನೀನು ಮಂಗಳನ ಅಂಗಳದ ಮೇಲೆ ಕಾಲಿರಿಸಿದ್ದರೂ, ನನಗೆ ಆ ಬಗ್ಗೆ ಅತ್ಯಂತ ಹೆಮ್ಮೆಯಿದೆ. ನಿನ್ನೊಂದಿಗೆ ನಾನೂ ಇರಬೇಕಿತ್ತೆಂಬ ಆಸೆಯೂ ಇದೆ. ಸಗಾನ್ ನ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿ ಸ್ಟೀವ್ ಸ್ಕ್ವಿರೆಸ್ ನ ನಾಯಕತ್ವದಲ್ಲಿಯೇ ಸ್ಪಿರಿಟ್ ರೋವರ್ ಮತ್ತು ಅಪಾರ್ಚುನಿಟಿ ರೋವರ್ ಎಂಬ ಅಂತರಿಕ್ಷ ಯಾನದ ಗುಂಪುಗಳು ಮೊದಲ ಸಲ ಮಂಗಳ ಗ್ರಹದ ಮೇಲೆ, 2004ರಲ್ಲಿ ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ಪಾದಾರ್ಪಣೆ ಮಾಡಿದ್ದು. 2709 ಸಗಾನ್ ಎಂಬ ಆಕಾಶಕಾಯದ ಹೆಸರು ಕೂಡ ಸಗಾನ್ ನ ಗೌರವಾರ್ಥವೇ ಇಟ್ಟಿರುವುದಾಗಿದೆ. 2001ರ ನವೆಂಬರ್ 9ರಂದು, ಸಗಾನ್ ನ 67ನೆಯ ಜನ್ಮದಿನದ ನೆನಪಿನಲ್ಲಿ, NASA ಅಮೆಸ್ ರಿಸರ್ಚ್ ಸೆಂಟರ್ ಎಂಬ, ಪೂರ್ತಿಯಾಗಿ ಕಾಸ್ಮೊಸ್ ನಲ್ಲಿ ಜೀವಸೆಲೆಯ ಕುರಿತಾಗಿಯೇ ಸಂಶೋಧನೆ ಮಾಡುವ ಕೇಂದ್ರಕ್ಕೆ ಚಾಲನೆ ದೊರೆತಿತ್ತು. ಆ ಜಾಗವನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಆ ವಿಷಯದ ಅಧ್ಯಯನ ಮತ್ತು ಸಂಶೋಧನೆಗಳಿಗೆ ಮಾತ್ರವೇ ಮೀಸಲಿರುವಂತೆ ಅದನ್ನು ಸಗಾನ್ ನ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ಅರ್ಪಣೆ ಮಾಡಲಾಗಿತ್ತು. ಕಾರ್ಲ್ ಒಬ್ಬ ಅತ್ಯಂತ ಅದ್ಭುತ ದಾರ್ಶನಿಕ ಮತ್ತು ಕನಸುಗಾರ. ಈಗ ಆತನ ಎಲ್ಲ ಧ್ಯೇಯಗಳನ್ನು, ಅದಮ್ಯ ಗುರಿಗಳನ್ನು 21ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ, ವಿಶ್ವದಲ್ಲಿ ಮಾನವ ಜೀವನ, ಅದನ್ನು ನಾವು ಅರ್ಥೈಸಿಕೊಂಡಿರುವ ಬಗೆ, ಖಗೋಳ ವಿಜ್ಞಾನವನ್ನು ಯಾವ ಕಾಲಕ್ಕೂ ಸಲ್ಲುವ ರೀತಿ ಸಂಶೋಧನೆಗೆ ಗುರಿಪಡಿಸುವುದು, ಆ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಅಗತ್ಯ ಶಿಕ್ಷಣ, ಸೌಲಭ್ಯಗಳನ್ನು ಕಲ್ಪಿಸುವುದು, ಇವೆ ಮೊದಲಾದುವನ್ನು ನಾವು ಸಗಾನ್ ನ ನೆನಪಿನಲ್ಲಿ, ಆತ ಹಾಕಿ ಕೊಟ್ಟಿರುವ ಅಭೂತಪೂರ್ವ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನದಲ್ಲಿ ಮುಂದುವರೆಸಿಕೊಂಡು ಹೋಗಲೇಬೇಕಾಗಿದೆ - ಹೀಗೆಂದು ಹೇಳಿದವರು NASAದ ಆಡಳಿತಾಧಿಕಾರಿ ಡೇನಿಯಲ್ ಗೋಲ್ಡಿನ್. 2006ರ ಅಕ್ಟೋಬರ್ 2ರಂದು NASAದಲ್ಲಿ ಹೀಗೆ ಆರಂಭಗೊಂಡ ಕೇಂದ್ರದ ಉದ್ಘಾಟನ ಸಮಾರಂಭದಲ್ಲಿ ಡೇನಿಯಲ್ ನ ಜೊತೆಗಿದ್ದ ಇನ್ನೊಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿ, ಆನ್ ಡ್ರುಯಾನ್. ಸಗಾನ್ ನ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿಯೇ ಆ ದಿನ ಮೂರು ಪುರಸ್ಕಾರಗಳು ಘೋಷಿತವಾದವು. * ದಿ ಕಾರ್ಲ್ ಸಗಾನ್ ಮೆಮೋರಿಯಲ್ ಅವಾರ್ಡ್ - ಅಮೇರಿಕನ್ ಆಸ್ಟ್ರಾನಾಟಿಕಲ್ ಸೊಸೈಟಿ (AAS)ಮತ್ತು ಪ್ಲಾನೆಟರಿ ಸೊಸೈಟಿಯವರು ಜಂಟಿಯಾಗಿ ಆಯೋಜಿಸುವ ಈ ಪುರಸ್ಕಾರವನ್ನು 1997ರಿಂದ ಕೊಡಲಾಗುತ್ತಿದೆ; * ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸಂವಹನದಲ್ಲಿ ಮಾಡುವ ಅಪೂರ್ವ ಸಾಧನೆಗಳಿಗಾಗಿ ದಿ ಕಾರ್ಲ್ ಸಗಾನ್ ಮೆಡಲ್ ನ್ನು ಕೊಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದರ ಆಯೋಜಕರು ಅಮೇರಿಕನ್ ಆಸ್ಟ್ರಾನಾಟಿಕಲ್ ಸೊಸೈಟಿಯ ಒಂದು ಭಾಗವಾಗಿರುವ ಡಿವಿಷನ್ ಫಾರ್ ಪ್ಲಾನೆಟರಿ ಸೈನ್ಸಸ್ (AAS/DPS). ಈ ಪುರಸ್ಕಾರವನ್ನು ಖಗೋಳ ವಿಜ್ಞಾನಿಯೊಬ್ಬರು ಗೈಯ್ಯುವ ಅತ್ಯಪೂರ್ವ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಸಂಶೋಧನೆಗಳಿಗಾಗಿ ಮತ್ತು ಅದರಿಂದ ಅವರು ಸಮೂಹವನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸುವ ಮತ್ತು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿ ತಲುಪುವ ಸಾಧನೆಗಳಿಗಾಗಿ ಕೊಡುತ್ತಾರೆ. ಈ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಸಮಿತಿಯ ಮೂಲ ಸಂಸ್ಥಾಪನ ಸದಸ್ಯರುಗಳಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಲ್ ಸಗಾನ್ ಕೂಡ ಒಬ್ಬ. ಮತ್ತು * ಸಮಾಜವು ವಿಜ್ಞಾನವನ್ನು ಅರ್ಥೈಸಿಕೊಂಡಿರುವ ರೀತಿ ಎಂಬ ವಿಷಯವಾಗಿ ಕೊಡಲಾಗುವ ಕಾರ್ಲ್ ಸಗಾನ್ ಅವಾರ್ಡ್ ಫಾರ್ ಪಬ್ಲಿಕ್ ಅಂಡರ್ಸ್ಟ್ಯಾಂಡಿಂಗ್ ಗಾಗಿ ಕೌನ್ಸಿಲ್ ಆಫ್ ಸೈಂಟಿಫಿಕ್ ಸೊಸೈಟಿ ಪ್ರೆಸಿಡೆಂಟ್ಸ್ (CSSP) - 1993ರಲ್ಲಿ ಈ ಪುರಸ್ಕಾರಕ್ಕೆ ಮೊಟ್ಟಮೊದಲು ಪಾತ್ರನಾದ ವ್ಯಕ್ತಿ ಸಗಾನ್.<ref>{{cite web | url=http://cssp.us/index.php?option=content&task=view&id=17&Itemid=47 | title=Sagan Award for Public Understanding of Science | publisher=The Council of Scientific Society Presidents | accessdate=2007-05-02 | archive-date=2007-07-26 | archive-url=https://web.archive.org/web/20070726075012/http://cssp.us/index.php?option=content&task=view&id=17&Itemid=47 | url-status=dead }}</ref> 2006ರಲ್ಲಿ, ಕಾರ್ಲ್ ಸಗಾನ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯು, ಸಗಾನ್ ನ ಸ್ನೇಹಿತ ಲೆಸ್ಟರ್ ಗ್ರಿಸ್ಪೂನ್ ನ ಮಗ, ಜೀವ ಖಗೋಳ ಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞ ಮತ್ತು ಬರಹಗಾರ ಡೇವಿಡ್ ಗ್ರಿನ್ಸ್ಪೂನ್ ನಿಗೆ ಕೊಡಮಾಡಲಾಗಿತ್ತು. 2006ರ ಡಿಸೆಂಬರ್ 20ರಂದು, ಸಗಾನ್ ಹತ್ತನೆಯ ವರ್ಷದ ಪುಣ್ಯತಿಥಿಗೆ, ಅಂತರ್ಜಾಲ ಬ್ಲಾಗರ್, ಜೋಎಲ್ ಶ್ಲೋಸ್ಬರ್ಗ್ ಬ್ಲಾಗಥಾನ್ ಎಂಬ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವನ್ನು ಆಯೋಜಿಸುತ್ತಾನೆ. ಸಗಾನ್ ನ ಸಾಧನೆಗಳನ್ನು ನೆನಪಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಮತ್ತು ಆ ಮೂಲಕ ಅವನಿಗೆ ಕೃತಜ್ಞತೆ ಸಲ್ಲಿಸುವ ಸಲುವಾಗಿ, ಸಗಾನ್ ನ ಮಗ ನಿಕ್ ಸಗಾನ್ ನ ಸಹಕಾರದೊಂದಿಗೆ ಈ ಯೋಜನೆ ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ಆಯೋಜಿತವಾಗಿರುತ್ತದೆ.<ref>[http://joelschlosberg.blogspot.com/2006/11/announcing-carl-sagan-memorial-blog.html ಜೋಎಲ್ಸ್ ಹ್ಯೂಮನಿಸ್ಟಿಕ್ ಬ್ಲಾಗ್; ಕಾರ್ಲ್ ಸಗಾನ್ ಸ್ಮರಣಾರ್ಥದ ಬ್ಲಾಗ್ ನ್ನು ಆರಂಭಿಸುತ್ತಿದೆ].</ref> ಬ್ಲಾಗ್ ಜಗತ್ತಿನ ಹಲವಾರು ಮಂದಿ ಈ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ಪಾಲ್ಗೊಂಡಿರುತ್ತಾರೆ. 2008ರಲ್ಲಿ ಫ್ಲ್ಯಾಶ್ ಬಲ್ಬ್ ಎಂದೇ ಖ್ಯಾತಿ ಹೊಂದಿರುವ ಬೆನ್ ಜೋರ್ಡನ್, ''ಪೇಲ್ ಬ್ಲೂ ಡಾಟ್: ಆ ಟ್ರಿಬ್ಯೂಟ್ ಟು ಕಾರ್ಲ್ ಸಗಾನ್'' ಎಂಬ ಧ್ವನಿಸುರುಳಿಯನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡುತ್ತಾನೆ. 2009ರಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಲ್ ಸಗಾನ್ ನ ''ಕಾಸ್ಮೊಸ್'' ನಿಂದಾಯ್ದ ಭಾಗಗಳನ್ನು, '''ಅ ಗ್ಲೋರಿಯಸ್ ಡಾನ್'' ' ಎಂಬ ಧ್ವನಿಸುರುಳಿಗೆ ಆಕರವಾಗಿ ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಗಿತ್ತು. ಇದು, ಸಿಂಫೋನಿ ಆಫ್ ಸೈನ್ಸ್ ಎಂಬ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಸಂಗೀತ ಮತ್ತು ದೃಶ್ಯ ಮಾಧ್ಯಮದವರಿಗಾಗಿ ಜಾನ್ ಬೋಸ್ವೆಲ್ ನ ನಿರ್ದೇಶನದಲ್ಲಿ, ಆಯೋಜಿಸಿ, ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿದ್ದ ಮೊದಲ ಸಾಕ್ಷ್ಯಚಿತ್ರವಾಗಿತ್ತು. ನಂತರ, ಈ ಗೀತೆಯನ್ನು ಸಂಗೀತ ನಿರ್ದೇಶಕ ಜ್ಯಾಕ್ ವ್ಹೈಟ್, ವಿನೈಲ್ ಸಿಂಗಲ್ ಹೆಸರಿನ ತನ್ನ ಥರ್ಡ್ ಮ್ಯಾನ್ ರೆಕಾರ್ಡ್ಸ್ ಗೀತೆಗಳ ಸಂಗ್ರಹದಲ್ಲಿ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿದ್ದಾನೆ.<ref>{{cite news | url=http://voices.washingtonpost.com/reliable-source/2009/11/jack_white_carl_sagans_biggest.html | title=Jack White: Carl Sagan's Biggest Fan | publisher=The Washington Post | accessdate=2009-11-11}}</ref> ಇದರ ಹೊರತಾಗಿಯೂ, ಸಗಾನ್, ಇತರ ಕೆಲವು ಖ್ಯಾತ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳ ಮತ್ತು ತಾರ್ಕಿಕ ಪ್ರತಿಪಾದಕರುಗಳಾಗಿದ್ದ, ರಿಚರ್ಡ್ ಡಾಕಿನ್ಸ್, ರಿಚರ್ಡ್ ಫೆನ್ಮನ್, ಬ್ರಿಯನ್ ಗ್ರೀನೆ, ಲಾರೆನ್ಸ್ ಎಂ. ಕ್ರಾಸ್, ಬಿಲ್ ನೇ, ಮತ್ತು ನೀಲ್ ಡೆಗ್ರಾಸ್ ಟೈಸನ್ ಮುಂತಾದವರೊಡನೆ ಇದ್ದಾಗಿನ, ಹಲವಾರು ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಸುರುಳಿಗಳನ್ನು ಇದರೊಂದಿಗೆ ಸೇರಿಸಿ ಚಿತ್ರಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ಸೈನ್ಸ್ ವೀಡಿಯೋ ಸಿಂಫೊನಿಯ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡ ಏಕೈಕ ವಿಜ್ಞಾನಿ ಕಾರ್ಲ್ ಸಗಾನ್. ಹಾಗೆಯೇ, 2009ರಲ್ಲಿ, ಸಗಾನ್ ನ 75ನೆಯ ಜನ್ಮಾಚರಣೆಯ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ, ಮೊಟ್ಟ ಮೊದಲ ಸಲ, ನವೆಂಬರ್ 7ರಂದು 'ಕಾರ್ಲ್ ಸಗಾನ್ ಡೇ' ಎಂದು ಆಚರಿಸಲಾಯಿತು.<ref>http://www.carlsaganday.com/</ref> ==ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು ಮತ್ತು ಗೌರವಗಳು== [[File:NASA Distinguished Public Service Medal.png|thumb|right|NASA ಕೊಡಮಾಡುವ ವಿಶೇಷ ಪಬ್ಲಿಕ್ ಸರ್ವಿಸ್ ಮೆಡಲ್.]] * ಟೆಲಿವಿಶನ್ ಎಕ್ಸಲೆನ್ಸ್ ಗಾಗಿ ನೀಡುವ ವಾರ್ಷಿಕ ಪ್ರಶಸ್ತಿ - 1981 ಓಹಿಯೋ ಸ್ಟೇಟ್ ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿ - ಪಿಬಿಎಸ್ ''[[Cosmos: A Personal Voyage|ಕಾಸ್ಮೊಸ್]]'' ಸರಣಿ * [[ಅಪೋಲೋ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ|ಅಪೋಲೋ]] ಅಚೀವ್ಮೆಂಟ್ ಅವಾರ್ಡ್ - [[ನಾಸಾ|ನ್ಯಾಷನಲ್ ಏರೊನಾಟಿಕ್ಸ್ ಅಂಡ್ ಸ್ಪೇಸ್ ಅಡ್ಮಿನಿಸ್ಟ್ರೆಶನ್]] * ನಾಸಾ ಡಿಸ್ಟಿoಗ್ವಿಶ್ಡ್ ಪಬ್ಲಿಕ್ ಸರ್ವಿಸ್ ಮೆಡಲ್ - ನ್ಯಾಷನಲ್ ಏರೋನಾಟಿಕ್ಸ್ ಅಂಡ್ ಸ್ಪೇಸ್ ಅಡ್ಮಿನಿಸ್ಟ್ರೆಶನ್ (ಎರಡು ಬಾರಿ) * ಎಮ್ಮಿ - ಔಟ್ ಸ್ಟ್ಯಾಂಡಿಂಗ್ ಇಂಡಿವಿಜ್ಯುವಲ್ ಅಚೀವ್ಮೆಂಟ್ - 1981 - ಪಿಬಿಎಸ್ ಸೀರೀಸ್ ಕಾಸ್ಮೊಸ್ * ಎಮ್ಮಿ - ಔಟ್ ಸ್ಟ್ಯಾಂಡಿಂಗ್ ಇನ್ಫಾರ್ಮೆಶನಲ್ ಸೀರೀಸ್ - 1981 - ಪಿಬಿಎಸ್ ಸೀರೀಸ್ ''ಕಾಸ್ಮೊಸ್'' * ಎಕ್ಸೆಪ್ಶನಲ್ ಸೈಂಟಿಫಿಕ್ ಅಚೀವ್ಮೆಂಟ್ ಮೆಡಲ್ - ನ್ಯಾಷನಲ್ ಏರೋನಾಟಿಕ್ಸ್ ಅಂಡ್ ಸ್ಪೇಸ್ ಅಡ್ಮಿನಿಸ್ಟ್ರೆಶನ್. * ಹೆಲೆನ್ ಕಾಲ್ಡಿಕಾಟ್ ಲೀಡರ್ಶಿಪ್ ಅವಾರ್ಡ್ - ವಿಮೆನ್ಸ್ ಆಕ್ಷನ್ ಫಾರ್ ನ್ಯೂಕ್ಲಿಯರ್ ಡಿಸಾರ್ಮಮೆಂಟ್. * ಹ್ಯೂಗೋ ಅವಾರ್ಡ್ - 1981 -''ಕಾಸ್ಮೊಸ್'' * ಹ್ಯೂಮನಿಸ್ಟ್ ಆಫ್ ದಿ ಇಯರ್ - 1981 - ಅಮೇರಿಕನ್ ಹ್ಯೂಮನಿಸ್ಟ್ ಅಸೋಸಿಯೇಶನ್ ನಿಂದ ಪುರಸ್ಕೃತ. * ಇನ್ ಪ್ರೇಸ್ ಆಫ್ ರೀಸನ್ ಅವಾರ್ಡ್ - 1987 - ಕಮಿಟೀ ಫಾರ್ ದಿ ಸೈಂಟಿಫಿಕ್ ಇನ್ವೆಸ್ಟಿಗೇಶನ್ ಆಫ್ ಕ್ಲೈಮ್ಸ್ ಆಫ್ ದಿ ಪ್ಯಾರಾನಾರ್ಮಲ್. * ಐಸಾಕ್ ಅಸಿಮೋವ್ ಅವಾರ್ಡ್ - 1994 ಕಮಿಟೀ ಫಾರ್ ದಿ ಸೈಂಟಿಫಿಕ್ ಇನ್ವೆಸ್ಟಿಗೇಶನ್ ಆಫ್ ಕ್ಲೈಮ್ಸ್ ಆಫ್ ದಿ ಪ್ಯಾರಾನಾರ್ಮಲ್ * [[ಜಾನ್ ಎಫ್.ಕೆನೆಡಿ|ಜಾನ್ ಎಫ್. ಕೆನೆಡಿ]] ಆಸ್ಟ್ರೋನಾಟಿಕ್ಸ್ ಅವಾರ್ಡ್ - ಅಮೇರಿಕನ್ ಆಸ್ಟ್ರೋನಾಟಿಕಲ್ ಸೊಸೈಟಿ. * ಜಾನ್ ಡಬ್ಲ್ಯೂ. ಕ್ಯಾಂಪ್ಬೆಲ್ ಮೆಮೋರಿಯಲ್ ಅವಾರ್ಡ್ - 1974 .''[[Cosmic Connection: An Extraterrestrial Perspective]]'' * ಜೋಸೆಫ್ ಪ್ರಿಸ್ಟ್ಲೀ ಅವಾರ್ಡ್ - "ಫಾರ್ ಡಿಸ್ಟಿoಗ್ವಿಶ್ಡ್ ಕಂಟ್ರಿಬ್ಯೂಶನ್ಸ್ ಆಫ್ ವೆಲ್ಫೇರ್ ಟು ದಿ ಮನ್ಕೈಂಡ್" * ಕ್ಲಂಪ್ಕೆ-ರಾಬರ್ಟ್ಸ್ ಅವಾರ್ಡ್ ಆಫ್ ದಿ ಆಸ್ಟ್ರೋನಾಮಿಕಲ್ ಸೊಸೈಟಿ ಆಫ್ ದಿ ಪೆಸಿಫಿಕ್ - 1974. * ಕಾನ್ಸ್ಟಾoಟಿನ್ ಸಿಯೋಲ್ಕೊವ್ಸ್ಕಿ ಮೆಡಲ್ - ಅವಾರ್ಡೆಡ್ ಬೈ ದಿ ಸೋವಿಯತ್ ಕಾಸ್ಮೋನಾಟ್ಸ್ ಫೆಡರೇಶನ್. * ಲೋಕಸ್ ಅವಾರ್ಡ್ - 1986 - ''ಕಾಂಟ್ಯಾಕ್ಟ್'' * ಲೋವೆಲ್ ಥಾಮಸ್ ಅವಾರ್ಡ್ - ಎಕ್ಸ್ಪ್ಲೋರರ್ಸ್ ಕ್ಲಬ್ - 75ನೆಯ ವಾರ್ಷಿಕೋತ್ಸವ. * ಮೆಸರ್ಸ್ಕಿ ಅವಾರ್ಡ್ - ಅಮೇರಿಕನ್ ಆಸ್ಟ್ರೋನಾಮಿಕಲ್ ಸೊಸೈಟಿ. * ಮಿಲ್ಲರ್ ರಿಸರ್ಚ್ ಫೆಲ್ಲೋಶಿಪ್ - ಮಿಲ್ಲರ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ (1960–1962) * ಒಯಿರ್ಸ್ಟೆಡ್ ಮೆಡಲ್ - 1990 - ಅಮೇರಿಕನ್ ಅಸೋಸಿಯೇಶನ್ ಆಫ್ ಫಿಸಿಕ್ಸ್ ಟೀಚರ್ಸ್. * ಪೀಬಾಡಿ ಅವಾರ್ಡ್ - ೧೯೮೦ - ಪಿಬಿಎಸ್ ಸೀರೀಸ್ ''ಕಾಸ್ಮೊಸ್'' . * ಪ್ರಿಕ್ಸ್ ಗಾಲ್ಬರ್ಟ್ - ದಿ ಇಂಟರ್ನ್ಯಾಷನಲ್ ಪ್ರೈಜ್ ಆಫ್ ದಿ ಆಸ್ಟ್ರೋನಾಟಿಕ್ಸ್. * ಪಬ್ಲಿಕ್ ವೆಲ್ಫೇರ್ ಮೆಡಲ್ - 1994 - ನ್ಯಾಷನಲ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಸೈನ್ಸಸ್. * ಪುಲಿಟ್ಜರ್ ಪ್ರೈಜ್ ಫಾರ್ ಜನರಲ್ ನಾನ್-ಫಿಕ್ಷನ್ - 1978 - ''ದಿ ಡ್ರ್ಯಾಗನ್ಸ್ ಆಫ್ ಈಡನ್'' . * ಎಸ್ಎಫ್ ಕ್ರಾನಿಕಲ್ ಅವಾರ್ಡ್ - 1998 - ''ಕಾಂಟ್ಯಾಕ್ಟ್'' . * ಡಿಸ್ಕವರಿ ಚಾನೆಲ್ಲಿನ ಅತಿ ದೊಡ್ಡ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವಾದ ''ಗ್ರೇಟೆಸ್ಟ್ ಅಮೇರಿಕನ್'' ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದಲ್ಲಿ, 2005ರ ಜೂನ್ 5ರಂದು ನಡೆದ ಸಮಾರಂಭದಲ್ಲಿ 99ನೆಯ ಅತ್ಯಂತ ಶ್ರೇಷ್ಠ ಅಮೇರಿಕನ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗೆ ಪಾತ್ರ. ==ಪ್ರಕಟಣೆಗಳು== * ''ಪ್ಲಾನೆಟ್ಸ್'' LIFE ಸೈನ್ಸ್ ಲೈಬ್ರರಿ, ಸಗಾನ್, ಕಾರ್ಲ್, ಜೊನಾಥನ್ ನಾರ್ಟನ್ ಲಿಯೋನಾರ್ಡ್ ಅಂಡ್ ಎಡಿಟರ್ಸ್ ಆಫ್ ಲೈಫ್, ಟೈಮ್, ಇನ್ಕ್. 1966. * ''ಇಂಟಿಲಿಜೆಂಟ್ ಲೈಫ್ ಇನ್ ದಿ ಯೂನಿವರ್ಸ್'' , ಐ.ಎಸ್. ಶ್ಲೋವ್ಸ್ಕಿ, ಕೋ-ಆಥರ್, ರಾಂಡಂ ಹೌಸ್, 1966, 509 ಪುಟಗಳು. * ''UFOs: ಅ ಸೈಂಟಿಫಿಕ್ ಡಿಬೇಟ್'' , ಥಾರ್ನ್ಟನ್ ಪೇಜ್ ಕೋ-ಆಥರ್, ಕಾರ್ನೆಲ್ ಯುನಿವರ್ಸಿಟಿ ಪ್ರೆಸ್, 1972, 312 ಪುಟಗಳು. * ''ಕಮ್ಯೂನಿಕೇಶನ್ ವಿತ್ ಎಕ್ಸ್ಟ್ರಾಟೆರೆಸ್ಟ್ರಿಯಲ್ ಇಂಟೆಲಿಜೆನ್ಸ್'' . ಎಂಐಟಿ ಪ್ರೆಸ್, 1973, 428 ಪುಟಗಳು. * ''ಮಾರ್ಸ್ ಅಂಡ್ ದಿ ಮೈಂಡ್ ಆಫ್ ಮ್ಯಾನ್'' , ಸಗಾನ್ ಕಾರ್ಲ್, ಎಟ್ ಆಲ್., ಹಾರ್ಪರ್ ಅಂಡ್ ರೋ, 1973, 143 ಪುಟಗಳು. * ''[[Cosmic Connection: An Extraterrestrial Perspective]]'' ಜೆರೋಮ್ ಆಗೆಲ್, ಕೋ-ಆಥರ್, ಆಂಕರ್ ಪ್ರೆಸ್, 1973, ISBN 0-521-78303-8, 301 ಪುಟಗಳು. * ''ಅದರ್ ವರ್ಲ್ಡ್ಸ್'' ಬನ್ಟಂ ಬುಕ್ಸ್, 1975 * ''ಮರ್ಮರ್ಸ್ ಆಫ್ ಅರ್ತ್: ದಿ ವೋಯೆಜರ್ ಇಂಟರ್ ಸ್ಟೆಲ್ಲಾರ್ ರೆಕಾರ್ಡ್'' , ಸಗಾನ್, ಕಾರ್ಲ್, ಎಟ್. ಅಲ್. ರಾಂಡಂ ಹೌಸ್, ISBN 0-394-41047-5, 1978. * ''ದಿ ಡ್ರ್ಯಾಗನ್ಸ್ ಆಫ್ ಈಡನ್: ಸ್ಪೆಕ್ಯುಲೆಶನ್ಸ್ ಆನ್ ದಿ ಎವಲೂಶನ್ ಆಫ್ ಹ್ಯೂಮನ್ ಇಂಟೆಲಿಜೆನ್ಸ್'' . ಬಲ್ಲಾಂಟಿನ್ ಬುಕ್ಸ್, 1978, 1978, ISBN 0-345-34629-7, 288 ಪುಟಗಳು. * ''[[Broca's Brain: Reflections on the Romance of Science]]'' . ಬಲ್ಲಾಂಟಿನ್ ಬುಕ್ಸ್, 1979, ISBN 0-345-33689-5, 416 ಪುಟಗಳು. * ''ಕಾಸ್ಮೊಸ್'' . ರಾಂಡಂ ಹೌಸ್‌, 2005. ರಾಂಡಂ ಹೌಸ್ ನ್ಯೂ ಎಡಿಶನ್, ಮೇ 7, 2002, ISBN 0-375-50832-5, 384 ಪುಟಗಳು. * ''[[The Cold and the Dark: The World after Nuclear War]]'' ಸಗಾನ್ ಕಾರ್ಲ್, ಎಟ್. ಆಲ್, ಸಿಡ್ವಿಕ್ ಅಂಡ್ ಜಾಕ್ಸನ್, 1985. * ''ಕಾಮೆಟ್'' , ಆನ್ ಡ್ರುಯಾನ್ ಕೋ-ಆಥರ್, ಬಲ್ಲಾಂಟಿನ್ ಬುಕ್ಸ್, 1985, ISBN 0-345-41222-2, 496 ಪುಟಗಳು. * ಕಾಂಟ್ಯಾಕ್ಟ್‌ :ಸಿಮೊನ್ ಅಂಡ್ ಶುಸ್ಟರ್, ೧೯೮೫, ರೀ-ಇಷ್ಯೂಡ್ ಆಗಸ್ಟ್ 1997 ಬೈ ಡಬಲ್ಡೇ ಬುಕ್ಸ್, ISBN 1-56865-424-3, 352 ಪುಟಗಳು. * ''ಅ ಪಾತ್ ವೇರ್ ನೋ ಮ್ಯಾನ್ ಥಾಟ್: ನ್ಯೂಕ್ಲಿಯರ್ ವಿಂಟರ್ ಅಂಡ್ ದಿ ಎಂಡ್ ಆಫ್ ದಿ ಆರ್ಮ್ಸ್ ರೇಸ್'' , ರಿಚರ್ಡ್ ಟರ್ಕೋ ಕೋ-ಆಥರ್, ರಾಂಡಂ ಹೌಸ್, 1990, ISBN 0-394-58307-8, 499 ಪುಟಗಳು. * ''ಶ್ಯಾಡೋಸ್ ಆಫ್ ಫಾರ್ಗಾಟನ್ ಎನ್ಸೆಸ್ಟರ್ಸ್: ಅ ಸರ್ಚ್ ಫಾರ್ ದಿ ಹೂ ವಿ ಆರ್'' , ಆನ್ ಡ್ರುಯಾನ್ ಕೋ-ಆಥರ್, ಬಲ್ಲಾಂಟಿನ್ ಬುಕ್ಸ್, ಅಕ್ಟೋಬರ್, 1993, ISBN 0-345-38472-5, 528 ಪುಟಗಳು. * 153 ರಾಂಡಂ ಹೌಸ್, ನವೆಂಬರ್, 1994, ISBN 0-679-43841-6, 429 ಪುಟಗಳು. * ''ದಿ ಡೆಮಾನ್ ಹಾಂಟೆಡ್ ವರ್ಲ್ಡ್: ಸೈನ್ಸ್ ಅಸ್ ಅ ಕ್ಯಾಂಡಲ್ ಇನ್ ದಿ ಡಾರ್ಕ್'' . ಬಲ್ಲಾಂಟಿನ್ ಬುಕ್ಸ್, ಮಾರ್ಚ್, 1996, ISBN 0-345-40946-9, 480 ಪುಟಗಳು. (ನೋಟ್: ಎರ್ರಾಟ ಸ್ಲಿಪ್ ನೊಂದಿಗೆ, 1995ರಲ್ಲಿ, ಕೃತಿ ಸ್ವಾಮ್ಯದೊಂದಿಗೆ ಮೊದಲ ಬಾರಿ ಪ್ರಕಟವಾಯಿತು. * ''[[Billions and Billions: Thoughts on Life and Death at the Brink of the Millennium]]'' ಆನ್ ಡ್ರುಯಾನ್ ಕೋ-ಆಥರ್, ಬಲ್ಲಾಂಟಿನ್ ಬುಕ್ಸ್, ಜೂನ್, 1997, ISBN 0-345-37918-7, 320 ಪುಟಗಳು. * ''ದಿ ವೆರೈಟೀಸ್ ಆಫ್ ಸೈಂಟಿಫಿಕ್ ಎಕ್ಸ್ಪೀರಿಯೆನ್ಸ್: ಅ ಪರ್ಸನಲ್ ವ್ಯೂ ಅಸ್ ದಿ ಸರ್ಚ್ ಫಾರ್ ಗಾಡ್'' . ಕಾರ್ಲ್ ಸಗಾನ್ (ಲೇಖಕ) ಅಂಡ್ ಆನ್ ಡ್ರುಯಾನ್ (ಸಂಪಾದಕ), 1985, ಜಿಫ್ಫಾರ್ಡ್ ಲೆಕ್ಚರ್ಸ್, ಪೆಂಗ್ವಿನ್ ಪ್ರೆಸ್ ಎಚ್ ಸಿ, ನವೆಂಬರ್ 2006, ISBN 1-59420-107-2, 304 ಪುಟಗಳು. ==ಉಲ್ಲೇಖಗಳು== {{Reflist|2}} ==ಹೆಚ್ಚಿನ ಓದಿಗಾಗಿ== * {{cite book | title=Carl Sagan: A Life | last=Davidson | first=Keay | pages=33–41 | location=New York | publisher=John Wiley & Sons | year=1999 | isbn=0471252867}} *{{cite book | title=Conversations with Carl Sagan | last=Head | first=Tom (ed.) | coauthors= | location=Jackson, Mississippi | publisher=University Press of Mississippi | year=2005 | isbn=1578067367}} * {{cite book | title=Carl Sagan: A Life in the Cosmos | last=Poundstone | first=William | location=New York | publisher=Henry Holt & Company | year=1999 | isbn=0805057668}} * {{cite journal |last=Morrison |first=David |year=2006 |title=Carl Sagan: The People's Astronomer |work=AmeriQuests |volume=3 |issue=2 |url=http://ejournals.library.vanderbilt.edu/ameriquests/include/getdoc.php?id=402&article=93&mode=pdf |format=PDF |access-date=2010-10-05 |archive-date=2011-07-20 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110720110415/http://ejournals.library.vanderbilt.edu/ameriquests/include/getdoc.php?id=402&article=93&mode=pdf |url-status=dead }} * {{cite book|last=Achenbach |first=Joel |year=1999 |title=Captured by Aliens: the search for life and truth in a very large universe |location=New York |publisher=Simon & Schuster |isbn=0-684-84856-2 |laysummary=Includes detailed account of Sagan's role in the search for extraterrestrial life.}} ==ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು== {{sisterlinks|b=no|k=no|v=no|n=no|wikt=no}} *[http://www.carlsagan.com/ ದಿ ಕಾರ್ಲ್ ಸಗಾನ್ ಪೋರ್ಟಲ್ ] * [http://www.bbc.co.uk/iplayer/episode/b00scvqk/Great_Lives_Series_21_Carl_Sagan/ ಕಾರ್ಲ್ ಸಗಾನ್ ನ ಜೀವನದ ಮೇಲೆ ಆಧಾರಿತ ಬಿಬಿಸಿ ರೇಡಿಯೋ ಪ್ರೊಗ್ರಾಮ್ "ಗ್ರೇಟ್ ಲೈವ್ಸ್".] * {{imdb name|id=0755981|name=Carl Sagan}} *{{worldcat id|id=lccn-n79-64998}} *{{Find a Grave|1347|accessdate=August 10, 2010}} * [http://www.wonderfest.org/html/sagan_prize_info.html ವಿಜ್ಞಾನವನ್ನು ಜನಪ್ರಿಯಗೊಳಿಸಲು, ಕಾರ್ಲ್ ಸಗಾನ್ ಪುರಸ್ಕಾರ. ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070807023615/http://www.wonderfest.org/html/sagan_prize_info.html |date=2007-08-07 }} * [http://dps.aas.org/prizes/sagan ಖಗೋಳ ವಿಜ್ಞಾನದಲ್ಲಿ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸಂವಹನದ ಸಲುವಾಗಿ ಕೊಡಲಾಗುವ ಕಾರ್ಲ್ ಸಗಾನ್ ಮೆಡಲ್ ಫಾರ್ ಎಕ್ಸಲೆನ್ಸ್]. ಅಮೇರಿಕನ್ ಆಸ್ಟ್ರಾನಾಮಿಕಲ್ ಸೊಸೈಟಿಯ ಖಗೋಳ ವಿಜ್ಞಾನ ವಿಭಾಗ(AAS/DPS)ದವರು ಈ ಪುರಸ್ಕಾರದ ಆಯೋಜಕರು. * [http://graduationwisdom.com/speeches/v0040-3-sagan.html 1996ರಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಲ್ ಸಗಾನ್ ನೀಡಿದ ಸ್ಫೂರ್ತಿದಾಯಕ ಭಾಷಣ. ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100426025447/http://graduationwisdom.com/speeches/v0040-3-sagan.html |date=2010-04-26 }} {{Normdaten|PND=115873937|LCCN=n/79/64998|VIAF=36997809}} {{Carl Sagan}} {{Persondata |NAME= Sagan, Carl |ALTERNATIVE NAMES= Sagan, Carl Edward |SHORT DESCRIPTION= [[Astronomy]] and [[planetary science]] |DATE OF BIRTH= {{birth date|1934|11|9|mf=y}} |PLACE OF BIRTH= [[Brooklyn, New York|Brooklyn]], [[NY|New York]] |DATE OF DEATH= {{death date|1996|12|20|mf=y}} |PLACE OF DEATH= [[Seattle]], [[Washington (U.S. state)|Washington]] }} {{DEFAULTSORT:Sagan, Carl}} [[ವರ್ಗ:ಕ್ಯಾಲಿಫೋರ್ನಿಯಾ ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿಯ ಸಹವರ್ತಿಗಳು, ಬರ್ಕೆಲೀ.]] [[ವರ್ಗ:ಅಮೇರಿಕಾದ ನಾಸ್ತಿಕವಾದಿಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಅಮೇರಿಕಾದ ಪರಮಾಣು-ಶಸ್ತ್ರಾಸ್ತ್ರ ವಿರೋಧಿ ಕ್ರಿಯಾವಾದಿಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಅಮೇರಿಕಾದ ವಿಯೆಟ್ನಾಮ್‌‌ ಯುದ್ಧವಿರೋಧಿ ಕಾರ್ಯಕರ್ತರು]] [[ವರ್ಗ:ಅಮೇರಿಕಾದ ಖಗೋಳ ಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞರು]] [[ವರ್ಗ:ಅಮೇರಿಕಾದ ಮಾನವತಾವಾದಿಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಅಮೇರಿಕಾದ ಪರಿಸರವಾದಿಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಅಮೇರಿಕಾದ ಪರಿಸರ ಬರಹಗಾರರು]] [[ವರ್ಗ:ಅಮೇರಿಕಾದ ಶಾಂತಿವಾದಿಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಜ್ಯೂಯಿಶ್ ತಲೆಮಾರಿನ ಅಮೆರಿಕನ್ನರು]] [[ವರ್ಗ:ರಷ್ಯಾ ತಲೆಮಾರಿನ ಅಮೆರಿಕನ್ನರು]] [[ವರ್ಗ:ಅಮೇರಿಕಾದ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಕಾದಂಬರಿಕಾರರು]] [[ವರ್ಗ:ಅಮೇರಿಕಾದ ವೈಜಾನಿಕ ಬರಹಗಾರರು]] [[ವರ್ಗ:ಅಮೆರಿಕಾದ ಸ್ಕೆಪ್ಟಿಕ್ಸ್]] [[ವರ್ಗ:ಅಮೆರಿಕಾದ UFO ಬರಹಗಾರರು]] [[ವರ್ಗ:ಆಸ್ಟ್ರೋಕೆಮಿಸ್ಟ್ರೀ]] [[ವರ್ಗ:ಆಸ್ಟ್ರೋಫಿಸಿಕ್ಸ್]] [[ವರ್ಗ:ವಿಶ್ವವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಕಾರ್ನಲ್ ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿ ಅಧ್ಯಾಪಕ ಬಳಗ]] [[ವರ್ಗ:ನ್ಯುಮೋನಿಯಾದಿಂದ ಉಂಟಾಗುವ ಸಾವುಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಹಾರ್ವರ್ಡ್‌ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ಜನರು]] [[ವರ್ಗ:ವಾಶಿಂಗ್ಟನ್ ನಲ್ಲಿ ಸಾಂಕ್ರಾಮಿಕ ರೋಗದಿಂದ ಉಂಟಾಗುವ ಸಾವುಗಳು (ಅಮೇರಿಕಾದ ಒಂದು ರಾಜ್ಯ)]] [[ವರ್ಗ:ಅಮೇರಿಕನ್ ಯಹೂದಿ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಯಹೂದೀ ಸ್ಕೆಪ್ಟಿಕ್ಸ್]] [[ವರ್ಗ:ಯಹೂದೀ ನಾಸ್ತಿಕವಾದಿಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಬ್ರೂಕ್ಲಿನ್‌ ಮೂಲದ ಜನರು]] [[ವರ್ಗ:ಖಗೋಳ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ರಾಯಲ್‌ ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಷನ್‌ನ ಕ್ರಿಸ್‌ಮಸ್‌ ಉಪನ್ಯಾಸಗಳನ್ನು ಮಂಡಿಸುವವರು]] [[ವರ್ಗ:ಸಾಮಾನ್ಯ ನಾನ್-ಫಿಕ್ಷನ್ ವಿಜೇತರಿಗೆ ಪುಲಿಟ್ಜರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ]] [[ವರ್ಗ:ರಾಹ್ವೆ ಹೈಸ್ಕೂಲ್ ಅಲುಮ್ನಿ]] [[ವರ್ಗ:ಎಸ್ಇಟಿಐ]] [[ವರ್ಗ:ಇಂಟರ್ ಸ್ಟೆಲ್ಲಾರ್ ಸಂದೇಶಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಅಂತರಿಕ್ಷ ಪರ ವಾದಿಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಚಿಕಾಗೋ ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿಯ ಅಲುಮ್ನಿ]] [[ವರ್ಗ:1934 ಹುಟ್ಟುಗಳು]] [[ವರ್ಗ:1996 ಸಾವುಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಯೆಹೂದಿ ಮೂಲಕ್ಕೆ ಸೇರಿದ ಜನರು]] [[ವರ್ಗ:ಖಗೋಳ ಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞರು]] 1mcoq5an0mm6rkoyrb3nhscvpuiby31 0 26156 1224192 1224183 2024-04-25T13:42:40Z Kavyashri hebbar 75918 wikitext text/x-wiki '''ದುಶ್ಯಲಾ''' (ಸಂಸ್ಕೃತ: दुश्शला, ರೋಮನೈಸ್ಡ್: Duśśalā) ಹಸ್ತಿನಾಪುರದ ರಾಜಕುಮಾರಿ. ದುಶ್ಯಲಾ ರಾಜ ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರ ಮತ್ತು ರಾಣಿ ಗಾಂಧಾರಿಯ ಏಕೈಕ ಪುತ್ರಿ.<ref>{{Cite web |last=www.wisdomlib.org |date=2017-06-28 |title=Dushshala, Duśśalā, Duśśala: 3 definitions |url=https://www.wisdomlib.org/definition/dushshala |access-date=2022-11-29 |website=www.wisdomlib.org |language=en}}</ref> ಕೌರವ ಸಹೋದರರು ಜನಿಸಿದ ನಂತರ ದುಶ್ಶಲೆಯು ಜನಿಸಿದಳು. ಅವಳು ಸಿಂಧುವಿನ ರಾಜ ಜಯದ್ರಥನನ್ನು ಮದುವೆಯಾದಳು.<ref>{{Cite web|date=2017-10-24|title=Unveiling the secret of Duhsala, the only sister of 100 Kaurava Brothers|url=https://detechter.com/duhsala-sister-100-kauravas/|access-date=2020-08-26|website=Detechter}}</ref> ದುಶ್ಯಲಾ ಮತ್ತು ಜಯದ್ರಥನಿಗೆ ಸುರತ ಎಂಬ ಮಗನಿದ್ದನು. ಪಾಂಡವರೆಲ್ಲರೂ ದುಶ್ಶಲೆಯನ್ನು ತಮ್ಮ ಸ್ವಂತ ಸಹೋದರಿಯಂತೆ ನೋಡುತ್ತಿದ್ದರು. ದುಶ್ಶಲೆಯು ಸಹ ಯಾವಾಗಲೂ ಪಾಂಡವರನ್ನು ತನ್ನ ಸ್ವಂತ ಸಹೋದರರಂತೆ ಕಾಣುತ್ತಿದ್ದಳು. ==ದಂತಕಥೆ== ದುಶ್ಶಲೆಯು ಭಾರತದ ಮಹಾಕಾವ್ಯದ ಮಹಾಭಾರತದಲ್ಲಿ ದುರ್ಯೋಧನ ಮುಂತಾದ ನೂರು ಮಂದಿ ಕೌರವರ ಒಬ್ಬಳೇ ತಂಗಿ. ಜಯದ್ರಥನು ದ್ರೌಪದಿಯನ್ನು ಅಪಹರಿಸಿದಾಗ ಪಾಂಡವರು ಅವನನ್ನು ಕೊಲ್ಲಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿದರು. ಆದರೆ ಅವನನ್ನು ಕೊಂದರೆ ತಮ್ಮ ತಂಗಿ ದುಶ್ಯಲಾ ವಿಧವೆಯಾಗುತ್ತಾಳೆ ಎಂಬ ಕಾರಣಕ್ಕಾಗಿ ಅವರು ಅವನ ತಲೆಯನ್ನು ಬೋಳಿಸಿ ಶಿಕ್ಷೆಯನ್ನು ನೀಡಿದರು. ಅರ್ಜುನನ ಮಗನಾದ ಅಭಿಮನ್ಯುವಿನ ಸಾವಿಗೆ ಜಯದ್ರಥನು ಸಹ ಕಾರಣವಾದನು. ಅರ್ಜುನನು ಕೃಷ್ಣನ ಸಹಾಯದಿಂದ ಜಯದ್ರಥನ ಶಿರಚ್ಛೇದ ಮಾಡಿದನು. ನಂತರ, ಪಾಂಡವರ ಅಶ್ವಮೇಧ ಯಾಗದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಕುದುರೆಯು ಸಿಂಧುವಿಗೆ ಬಂದಿತು. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಸಿಂಧು ರಾಜ್ಯವನ್ನು ದುಶ್ಶಲೆಯ ಮಗ ಸುರಥನು ಆಳುತ್ತಿದ್ದನು. ಅರ್ಜುನನೊಂದಿಗೆ ಹೋರಾಡುವ ನಿರೀಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ ಭಯಭೀತನಾದ ಸುರತನು ಆತ್ಮಹತ್ಯೆಯನ್ನು ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ. ದುಶ್ಶಲೆಯು ಸುರಥನ ಮಗನೊಡನೆ ಅಳುತ್ತಾ ಯುದ್ಧಭೂಮಿಗೆ ಬಂದಳು. ಅದನ್ನು ನೋಡಿದ ಅರ್ಜುನನು ಸುರಥನ ಮಗನನ್ನು ಸಿಂಧುವಿನ ರಾಜನೆಂದು ಘೋಷಿಸಿದನು. ==ಉಲ್ಲೇಖಗಳು== {{ಉಲ್ಲೇಖಗಳು}} {{ಮಹಾಭಾರತ}} [[ವರ್ಗ:ಮಹಾಭಾರತದ ಪಾತ್ರಗಳು]] 6cna1u0lsew38ks89qkinymf78szm3c 1224196 1224192 2024-04-25T13:44:23Z Kavyashri hebbar 75918 /* ದಂತಕಥೆ */ wikitext text/x-wiki '''ದುಶ್ಯಲಾ''' (ಸಂಸ್ಕೃತ: दुश्शला, ರೋಮನೈಸ್ಡ್: Duśśalā) ಹಸ್ತಿನಾಪುರದ ರಾಜಕುಮಾರಿ. ದುಶ್ಯಲಾ ರಾಜ ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರ ಮತ್ತು ರಾಣಿ ಗಾಂಧಾರಿಯ ಏಕೈಕ ಪುತ್ರಿ.<ref>{{Cite web |last=www.wisdomlib.org |date=2017-06-28 |title=Dushshala, Duśśalā, Duśśala: 3 definitions |url=https://www.wisdomlib.org/definition/dushshala |access-date=2022-11-29 |website=www.wisdomlib.org |language=en}}</ref> ಕೌರವ ಸಹೋದರರು ಜನಿಸಿದ ನಂತರ ದುಶ್ಶಲೆಯು ಜನಿಸಿದಳು. ಅವಳು ಸಿಂಧುವಿನ ರಾಜ ಜಯದ್ರಥನನ್ನು ಮದುವೆಯಾದಳು.<ref>{{Cite web|date=2017-10-24|title=Unveiling the secret of Duhsala, the only sister of 100 Kaurava Brothers|url=https://detechter.com/duhsala-sister-100-kauravas/|access-date=2020-08-26|website=Detechter}}</ref> ದುಶ್ಯಲಾ ಮತ್ತು ಜಯದ್ರಥನಿಗೆ ಸುರತ ಎಂಬ ಮಗನಿದ್ದನು. ಪಾಂಡವರೆಲ್ಲರೂ ದುಶ್ಶಲೆಯನ್ನು ತಮ್ಮ ಸ್ವಂತ ಸಹೋದರಿಯಂತೆ ನೋಡುತ್ತಿದ್ದರು. ದುಶ್ಶಲೆಯು ಸಹ ಯಾವಾಗಲೂ ಪಾಂಡವರನ್ನು ತನ್ನ ಸ್ವಂತ ಸಹೋದರರಂತೆ ಕಾಣುತ್ತಿದ್ದಳು. ==ದಂತಕಥೆ== ದುಶ್ಶಲೆಯು ಭಾರತದ ಮಹಾಕಾವ್ಯದ ಮಹಾಭಾರತದಲ್ಲಿ ದುರ್ಯೋಧನ ಮುಂತಾದ ನೂರು ಮಂದಿ ಕೌರವರ ಒಬ್ಬಳೇ ತಂಗಿ. ಜಯದ್ರಥನು ದ್ರೌಪದಿಯನ್ನು ಅಪಹರಿಸಿದಾಗ ಪಾಂಡವರು ಅವನನ್ನು ಕೊಲ್ಲಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿದರು. ಆದರೆ ಅವನನ್ನು ಕೊಂದರೆ ತಮ್ಮ ತಂಗಿ ದುಶ್ಯಲಾ ವಿಧವೆಯಾಗುತ್ತಾಳೆ ಎಂಬ ಕಾರಣಕ್ಕಾಗಿ ಅವರು ಅವನ ತಲೆಯನ್ನು ಬೋಳಿಸಿ ಶಿಕ್ಷೆಯನ್ನು ನೀಡಿದರು. ಅರ್ಜುನನ ಮಗನಾದ ಅಭಿಮನ್ಯುವಿನ ಸಾವಿಗೆ ಜಯದ್ರಥನು ಸಹ ಕಾರಣವಾದನು. ಅರ್ಜುನನು ಕೃಷ್ಣನ ಸಹಾಯದಿಂದ ಜಯದ್ರಥನ ಶಿರಚ್ಛೇದ ಮಾಡಿದನು.<ref>{{Cite web |last=www.wisdomlib.org |date=2019-01-28 |title=Story of Duśśalā |url=https://www.wisdomlib.org/hinduism/compilation/puranic-encyclopaedia/d/doc241571.html |access-date=2022-11-29 |website=www.wisdomlib.org }}</ref> ನಂತರ, ಪಾಂಡವರ ಅಶ್ವಮೇಧ ಯಾಗದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಕುದುರೆಯು ಸಿಂಧುವಿಗೆ ಬಂದಿತು. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಸಿಂಧು ರಾಜ್ಯವನ್ನು ದುಶ್ಶಲೆಯ ಮಗ ಸುರಥನು ಆಳುತ್ತಿದ್ದನು. ಅರ್ಜುನನೊಂದಿಗೆ ಹೋರಾಡುವ ನಿರೀಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ ಭಯಭೀತನಾದ ಸುರತನು ಆತ್ಮಹತ್ಯೆಯನ್ನು ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ. ದುಶ್ಶಲೆಯು ಸುರಥನ ಮಗನೊಡನೆ ಅಳುತ್ತಾ ಯುದ್ಧಭೂಮಿಗೆ ಬಂದಳು. ಅದನ್ನು ನೋಡಿದ ಅರ್ಜುನನು ಸುರಥನ ಮಗನನ್ನು ಸಿಂಧುವಿನ ರಾಜನೆಂದು ಘೋಷಿಸಿದನು.<ref>{{cite book|page=263|last = Mani|first = Vettam|title = Puranic Encyclopaedia: A Comprehensive Dictionary With Special Reference to the Epic and Puranic Literature|url = https://archive.org/details/puranicencyclopa00maniuoft|publisher = Motilal Banarsidass|year = 1975|location = Delhi|isbn = 978-0-8426-0822-0|authorlink =Vettam Mani}}</ref><ref>{{Cite book|last=Shalom|first=Naama|url=https://books.google.com/books?id=y9aEDgAAQBAJ&q=Duhsala&pg=PA191|publisher=SUNY press|title=Re-ending the Mahabharata: The Rejection of Dharma in the Sanskrit Epic|date=2017-03-27|isbn=978-1-4384-6501-2}}</ref> ==ಉಲ್ಲೇಖಗಳು== {{ಉಲ್ಲೇಖಗಳು}} {{ಮಹಾಭಾರತ}} [[ವರ್ಗ:ಮಹಾಭಾರತದ ಪಾತ್ರಗಳು]] 5l7c0jtmcqeoyu59fc3unanpnijp1wg 1224197 1224196 2024-04-25T13:44:51Z Kavyashri hebbar 75918 /* ದಂತಕಥೆ */ wikitext text/x-wiki '''ದುಶ್ಯಲಾ''' (ಸಂಸ್ಕೃತ: दुश्शला, ರೋಮನೈಸ್ಡ್: Duśśalā) ಹಸ್ತಿನಾಪುರದ ರಾಜಕುಮಾರಿ. ದುಶ್ಯಲಾ ರಾಜ ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರ ಮತ್ತು ರಾಣಿ ಗಾಂಧಾರಿಯ ಏಕೈಕ ಪುತ್ರಿ.<ref>{{Cite web |last=www.wisdomlib.org |date=2017-06-28 |title=Dushshala, Duśśalā, Duśśala: 3 definitions |url=https://www.wisdomlib.org/definition/dushshala |access-date=2022-11-29 |website=www.wisdomlib.org |language=en}}</ref> ಕೌರವ ಸಹೋದರರು ಜನಿಸಿದ ನಂತರ ದುಶ್ಶಲೆಯು ಜನಿಸಿದಳು. ಅವಳು ಸಿಂಧುವಿನ ರಾಜ ಜಯದ್ರಥನನ್ನು ಮದುವೆಯಾದಳು.<ref>{{Cite web|date=2017-10-24|title=Unveiling the secret of Duhsala, the only sister of 100 Kaurava Brothers|url=https://detechter.com/duhsala-sister-100-kauravas/|access-date=2020-08-26|website=Detechter}}</ref> ದುಶ್ಯಲಾ ಮತ್ತು ಜಯದ್ರಥನಿಗೆ ಸುರತ ಎಂಬ ಮಗನಿದ್ದನು. ಪಾಂಡವರೆಲ್ಲರೂ ದುಶ್ಶಲೆಯನ್ನು ತಮ್ಮ ಸ್ವಂತ ಸಹೋದರಿಯಂತೆ ನೋಡುತ್ತಿದ್ದರು. ದುಶ್ಶಲೆಯು ಸಹ ಯಾವಾಗಲೂ ಪಾಂಡವರನ್ನು ತನ್ನ ಸ್ವಂತ ಸಹೋದರರಂತೆ ಕಾಣುತ್ತಿದ್ದಳು. ==ದಂತಕಥೆ== ದುಶ್ಶಲೆಯು ಭಾರತದ ಮಹಾಕಾವ್ಯದ ಮಹಾಭಾರತದಲ್ಲಿ ದುರ್ಯೋಧನ ಮುಂತಾದ ನೂರು ಮಂದಿ ಕೌರವರ ಒಬ್ಬಳೇ ತಂಗಿ. ಜಯದ್ರಥನು ದ್ರೌಪದಿಯನ್ನು ಅಪಹರಿಸಿದಾಗ ಪಾಂಡವರು ಅವನನ್ನು ಕೊಲ್ಲಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿದರು. ಆದರೆ ಅವನನ್ನು ಕೊಂದರೆ ತಮ್ಮ ತಂಗಿ ದುಶ್ಯಲಾ ವಿಧವೆಯಾಗುತ್ತಾಳೆ ಎಂಬ ಕಾರಣಕ್ಕಾಗಿ ಅವರು ಅವನ ತಲೆಯನ್ನು ಬೋಳಿಸಿ ಶಿಕ್ಷೆಯನ್ನು ನೀಡಿದರು. ಅರ್ಜುನನ ಮಗನಾದ ಅಭಿಮನ್ಯುವಿನ ಸಾವಿಗೆ ಜಯದ್ರಥನು ಸಹ ಕಾರಣವಾದನು. ಅರ್ಜುನನು ಕೃಷ್ಣನ ಸಹಾಯದಿಂದ ಜಯದ್ರಥನ ಶಿರಚ್ಛೇದ ಮಾಡಿದನು.<ref>{{Cite web |last=www.wisdomlib.org |date=2019-01-28 |title=Story of Duśśalā |url=https://www.wisdomlib.org/hinduism/compilation/puranic-encyclopaedia/d/doc241571.html |access-date=2022-11-29 |website=www.wisdomlib.org }}</ref> ನಂತರ, ಪಾಂಡವರ ಅಶ್ವಮೇಧ ಯಾಗದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಕುದುರೆಯು ಸಿಂಧುವಿಗೆ ಬಂದಿತು. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಸಿಂಧು ರಾಜ್ಯವನ್ನು ದುಶ್ಶಲೆಯ ಮಗ ಸುರಥನು ಆಳುತ್ತಿದ್ದನು. ಅರ್ಜುನನೊಂದಿಗೆ ಹೋರಾಡುವ ನಿರೀಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ ಭಯಭೀತನಾದ ಸುರತನು ಆತ್ಮಹತ್ಯೆಯನ್ನು ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ. ದುಶ್ಶಲೆಯು ಸುರಥನ ಮಗನೊಡನೆ ಅಳುತ್ತಾ ಯುದ್ಧಭೂಮಿಗೆ ಬಂದಳು. ಅದನ್ನು ನೋಡಿದ ಅರ್ಜುನನು ಸುರಥನ ಮಗನನ್ನು ಸಿಂಧುವಿನ ರಾಜನೆಂದು ಘೋಷಿಸಿದನು.<ref>{{cite book|page=263|title = Puranic Encyclopaedia: A Comprehensive Dictionary With Special Reference to the Epic and Puranic Literature|url = https://archive.org/details/puranicencyclopa00maniuoft|publisher = Motilal Banarsidass|year = 1975|location = Delhi|isbn = 978-0-8426-0822-0|authorlink =Vettam Mani}}</ref><ref>{{Cite book|last=Shalom|first=Naama|url=https://books.google.com/books?id=y9aEDgAAQBAJ&q=Duhsala&pg=PA191|publisher=SUNY press|title=Re-ending the Mahabharata: The Rejection of Dharma in the Sanskrit Epic|date=2017-03-27|isbn=978-1-4384-6501-2}}</ref> ==ಉಲ್ಲೇಖಗಳು== {{ಉಲ್ಲೇಖಗಳು}} {{ಮಹಾಭಾರತ}} [[ವರ್ಗ:ಮಹಾಭಾರತದ ಪಾತ್ರಗಳು]] 6eq6u3ptp3wndm9x8sc2a907ry37s1k 1224199 1224197 2024-04-25T13:46:05Z Kavyashri hebbar 75918 wikitext text/x-wiki '''ದುಶ್ಯಲಾ''' (ಸಂಸ್ಕೃತ: दुश्शला, ರೋಮನೈಸ್ಡ್: Duśśalā) ಹಸ್ತಿನಾಪುರದ ರಾಜಕುಮಾರಿ. ದುಶ್ಯಲಾ ರಾಜ ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರ ಮತ್ತು ರಾಣಿ ಗಾಂಧಾರಿಯ ಏಕೈಕ ಪುತ್ರಿ.<ref>{{Cite web |last=www.wisdomlib.org |date=2017-06-28 |title=Dushshala, Duśśalā, Duśśala: 3 definitions |url=https://www.wisdomlib.org/definition/dushshala |access-date=2022-11-29 |website=www.wisdomlib.org |language=en}}</ref> ಕೌರವ ಸಹೋದರರು ಜನಿಸಿದ ನಂತರ ದುಶ್ಶಲೆಯು ಜನಿಸಿದಳು. ಅವಳು ಸಿಂಧುವಿನ ರಾಜ ಜಯದ್ರಥನನ್ನು ಮದುವೆಯಾದಳು.<ref>{{Cite web|date=2017-10-24|title=Unveiling the secret of Duhsala, the only sister of 100 Kaurava Brothers|url=https://detechter.com/duhsala-sister-100-kauravas/|access-date=2020-08-26|website=Detechter}}</ref> ದುಶ್ಯಲಾ ಮತ್ತು ಜಯದ್ರಥನಿಗೆ ಸುರತ ಎಂಬ ಮಗನಿದ್ದನು. ಪಾಂಡವರೆಲ್ಲರೂ ದುಶ್ಶಲೆಯನ್ನು ತಮ್ಮ ಸ್ವಂತ ಸಹೋದರಿಯಂತೆ ನೋಡುತ್ತಿದ್ದರು. ದುಶ್ಶಲೆಯು ಸಹ ಯಾವಾಗಲೂ ಪಾಂಡವರನ್ನು ತನ್ನ ಸ್ವಂತ ಸಹೋದರರಂತೆ ಕಾಣುತ್ತಿದ್ದಳು.<ref>https://indiainfofacts.wordpress.com/2015/06/26/dushala-sister-of-kauravas/</ref> ==ದಂತಕಥೆ== ದುಶ್ಶಲೆಯು ಭಾರತದ ಮಹಾಕಾವ್ಯದ ಮಹಾಭಾರತದಲ್ಲಿ ದುರ್ಯೋಧನ ಮುಂತಾದ ನೂರು ಮಂದಿ ಕೌರವರ ಒಬ್ಬಳೇ ತಂಗಿ. ಜಯದ್ರಥನು ದ್ರೌಪದಿಯನ್ನು ಅಪಹರಿಸಿದಾಗ ಪಾಂಡವರು ಅವನನ್ನು ಕೊಲ್ಲಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿದರು. ಆದರೆ ಅವನನ್ನು ಕೊಂದರೆ ತಮ್ಮ ತಂಗಿ ದುಶ್ಯಲಾ ವಿಧವೆಯಾಗುತ್ತಾಳೆ ಎಂಬ ಕಾರಣಕ್ಕಾಗಿ ಅವರು ಅವನ ತಲೆಯನ್ನು ಬೋಳಿಸಿ ಶಿಕ್ಷೆಯನ್ನು ನೀಡಿದರು. ಅರ್ಜುನನ ಮಗನಾದ ಅಭಿಮನ್ಯುವಿನ ಸಾವಿಗೆ ಜಯದ್ರಥನು ಸಹ ಕಾರಣವಾದನು. ಅರ್ಜುನನು ಕೃಷ್ಣನ ಸಹಾಯದಿಂದ ಜಯದ್ರಥನ ಶಿರಚ್ಛೇದ ಮಾಡಿದನು.<ref>{{Cite web |last=www.wisdomlib.org |date=2019-01-28 |title=Story of Duśśalā |url=https://www.wisdomlib.org/hinduism/compilation/puranic-encyclopaedia/d/doc241571.html |access-date=2022-11-29 |website=www.wisdomlib.org }}</ref> ನಂತರ, ಪಾಂಡವರ ಅಶ್ವಮೇಧ ಯಾಗದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಕುದುರೆಯು ಸಿಂಧುವಿಗೆ ಬಂದಿತು. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಸಿಂಧು ರಾಜ್ಯವನ್ನು ದುಶ್ಶಲೆಯ ಮಗ ಸುರಥನು ಆಳುತ್ತಿದ್ದನು. ಅರ್ಜುನನೊಂದಿಗೆ ಹೋರಾಡುವ ನಿರೀಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ ಭಯಭೀತನಾದ ಸುರತನು ಆತ್ಮಹತ್ಯೆಯನ್ನು ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ. ದುಶ್ಶಲೆಯು ಸುರಥನ ಮಗನೊಡನೆ ಅಳುತ್ತಾ ಯುದ್ಧಭೂಮಿಗೆ ಬಂದಳು. ಅದನ್ನು ನೋಡಿದ ಅರ್ಜುನನು ಸುರಥನ ಮಗನನ್ನು ಸಿಂಧುವಿನ ರಾಜನೆಂದು ಘೋಷಿಸಿದನು.<ref>{{cite book|page=263|title = Puranic Encyclopaedia: A Comprehensive Dictionary With Special Reference to the Epic and Puranic Literature|url = https://archive.org/details/puranicencyclopa00maniuoft|publisher = Motilal Banarsidass|year = 1975|location = Delhi|isbn = 978-0-8426-0822-0|authorlink =Vettam Mani}}</ref><ref>{{Cite book|last=Shalom|first=Naama|url=https://books.google.com/books?id=y9aEDgAAQBAJ&q=Duhsala&pg=PA191|publisher=SUNY press|title=Re-ending the Mahabharata: The Rejection of Dharma in the Sanskrit Epic|date=2017-03-27|isbn=978-1-4384-6501-2}}</ref> ==ಉಲ್ಲೇಖಗಳು== {{ಉಲ್ಲೇಖಗಳು}} {{ಮಹಾಭಾರತ}} [[ವರ್ಗ:ಮಹಾಭಾರತದ ಪಾತ್ರಗಳು]] lk2fo42j59vie3wn79lf891ovzim3pb 1224200 1224199 2024-04-25T13:56:05Z Kavyashri hebbar 75918 wikitext text/x-wiki '''ದುಶ್ಯಲಾ''' (ಸಂಸ್ಕೃತ: दुश्शला, ರೋಮನೈಸ್ಡ್: Duśśalā) [[ಹಸ್ತಿನಾಪುರ|ಹಸ್ತಿನಾಪುರದ]] ರಾಜಕುಮಾರಿ. ದುಶ್ಯಲಾ ರಾಜ [[ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರ]] ಮತ್ತು ರಾಣಿ [[ಗಾಂಧಾರಿ|ಗಾಂಧಾರಿಯ]] ಏಕೈಕ ಪುತ್ರಿ.<ref>{{Cite web |last=www.wisdomlib.org |date=2017-06-28 |title=Dushshala, Duśśalā, Duśśala: 3 definitions |url=https://www.wisdomlib.org/definition/dushshala |access-date=2022-11-29 |website=www.wisdomlib.org |language=en}}</ref> [[ಕೌರವರು|ಕೌರವ]] ಸಹೋದರರು ಜನಿಸಿದ ನಂತರ ದುಶ್ಶಲೆಯು ಜನಿಸಿದಳು. ಅವಳು ಸಿಂಧುವಿನ ರಾಜ [[ಜಯದ್ರಥ|ಜಯದ್ರಥನನ್ನು]] ಮದುವೆಯಾದಳು.<ref>{{Cite web|date=2017-10-24|title=Unveiling the secret of Duhsala, the only sister of 100 Kaurava Brothers|url=https://detechter.com/duhsala-sister-100-kauravas/|access-date=2020-08-26|website=Detechter}}</ref> ದುಶ್ಯಲಾ ಮತ್ತು ಜಯದ್ರಥನಿಗೆ ಸುರಥ ಎಂಬ ಮಗನಿದ್ದನು. [[ಪಾಂಡವರು|ಪಾಂಡವರೆಲ್ಲರೂ]] ದುಶ್ಶಲೆಯನ್ನು ತಮ್ಮ ಸ್ವಂತ ಸಹೋದರಿಯಂತೆ ನೋಡುತ್ತಿದ್ದರು. ದುಶ್ಶಲೆಯು ಸಹ ಯಾವಾಗಲೂ ಪಾಂಡವರನ್ನು ತನ್ನ ಸ್ವಂತ ಸಹೋದರರಂತೆ ಕಾಣುತ್ತಿದ್ದಳು.<ref>https://indiainfofacts.wordpress.com/2015/06/26/dushala-sister-of-kauravas/</ref> ==ದಂತಕಥೆ== ದುಶ್ಶಲೆಯು [[ಭಾರತ|ಭಾರತದ]] [[ಮಹಾಕಾವ್ಯ|ಮಹಾಕಾವ್ಯದ]] [[ಮಹಾಭಾರತ|ಮಹಾಭಾರತದಲ್ಲಿ]] [[ದುರ್ಯೋಧನ]] ಮುಂತಾದ ನೂರು ಮಂದಿ ಕೌರವರ ಒಬ್ಬಳೇ ತಂಗಿ. ಜಯದ್ರಥನು [[ದ್ರೌಪದಿ|ದ್ರೌಪದಿಯನ್ನು]] ಅಪಹರಿಸಿದಾಗ ಪಾಂಡವರು ಅವನನ್ನು ಕೊಲ್ಲಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿದರು. ಆದರೆ ಅವನನ್ನು ಕೊಂದರೆ ತಮ್ಮ ತಂಗಿ ದುಶ್ಯಲಾ ವಿಧವೆಯಾಗುತ್ತಾಳೆ ಎಂಬ ಕಾರಣಕ್ಕಾಗಿ ಅವರು ಅವನ ತಲೆಯನ್ನು ಬೋಳಿಸಿ ಶಿಕ್ಷೆಯನ್ನು ನೀಡಿದರು. [[ಅರ್ಜುನ|ಅರ್ಜುನನ]] ಮಗನಾದ [[ಅಭಿಮನ್ಯು|ಅಭಿಮನ್ಯುವಿನ]] ಸಾವಿಗೆ ಜಯದ್ರಥನು ಸಹ ಕಾರಣವಾದನು. ಅರ್ಜುನನು [[ಕೃಷ್ಣ|ಕೃಷ್ಣನ]] ಸಹಾಯದಿಂದ ಜಯದ್ರಥನ ಶಿರಚ್ಛೇದ ಮಾಡಿದನು.<ref>{{Cite web |last=www.wisdomlib.org |date=2019-01-28 |title=Story of Duśśalā |url=https://www.wisdomlib.org/hinduism/compilation/puranic-encyclopaedia/d/doc241571.html |access-date=2022-11-29 |website=www.wisdomlib.org }}</ref> ನಂತರ, ಪಾಂಡವರ [[ಅಶ್ವಮೇಧ]] ಯಾಗದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ [[ಕುದುರೆ|ಕುದುರೆಯು]] ಸಿಂಧುವಿಗೆ ಬಂದಿತು. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಸಿಂಧು ರಾಜ್ಯವನ್ನು ದುಶ್ಶಲೆಯ ಮಗ ಸುರಥನು ಆಳುತ್ತಿದ್ದನು. ಅರ್ಜುನನೊಂದಿಗೆ ಹೋರಾಡುವ ನಿರೀಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ ಭಯಭೀತನಾದ ಸುರಥನು ಆತ್ಮಹತ್ಯೆಯನ್ನು ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ. ದುಶ್ಶಲೆಯು ಸುರಥನ ಮಗನೊಡನೆ ಅಳುತ್ತಾ ಯುದ್ಧಭೂಮಿಗೆ ಬಂದಳು. ಅದನ್ನು ನೋಡಿದ ಅರ್ಜುನನು ಸುರಥನ ಮಗನನ್ನು ಸಿಂಧುವಿನ ರಾಜನೆಂದು ಘೋಷಿಸಿದನು.<ref>{{cite book|page=263|title = Puranic Encyclopaedia: A Comprehensive Dictionary With Special Reference to the Epic and Puranic Literature|url = https://archive.org/details/puranicencyclopa00maniuoft|publisher = Motilal Banarsidass|year = 1975|location = Delhi|isbn = 978-0-8426-0822-0|authorlink =Vettam Mani}}</ref><ref>{{Cite book|last=Shalom|first=Naama|url=https://books.google.com/books?id=y9aEDgAAQBAJ&q=Duhsala&pg=PA191|publisher=SUNY press|title=Re-ending the Mahabharata: The Rejection of Dharma in the Sanskrit Epic|date=2017-03-27|isbn=978-1-4384-6501-2}}</ref> ==ಉಲ್ಲೇಖಗಳು== {{ಉಲ್ಲೇಖಗಳು}} {{ಮಹಾಭಾರತ}} [[ವರ್ಗ:ಮಹಾಭಾರತದ ಪಾತ್ರಗಳು]] 6lhaa0f34nwektskji16o7bantjqb3u 1224206 1224200 2024-04-25T14:05:00Z Kavyashri hebbar 75918 wikitext text/x-wiki {{Short description|Princess in the epic Mahabharata}} {{Use Indian English|date=April 2017}} {{Infobox character | info-hdr = | image = File:The Sister Of Duryodhana By 245CMR.jpg | caption = ದುಶ್ಯಲೆಯ ಒಂದು ಚಿತ್ರಣ | spouse = [[ಜಯದ್ರಥ]] | children = ಸುರಥ(ಮಗ) | family = [[ಗಾಂಧಾರಿ]] ಮತ್ತು [[ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರ]] (ಪೋಷಕರು) <br> [[ದುರ್ಯೋಧನ]], [[ದುಶ್ಯಾಸನ]], [[ವಿಕರ್ಣ]] ಮತ್ತು ೯೭ ಇತರ ಸಹೋದರರು | name = ದುಶ್ಯಲಾ }} '''ದುಶ್ಯಲಾ''' (ಸಂಸ್ಕೃತ: दुश्शला, ರೋಮನೈಸ್ಡ್: Duśśalā) [[ಹಸ್ತಿನಾಪುರ|ಹಸ್ತಿನಾಪುರದ]] ರಾಜಕುಮಾರಿ. ದುಶ್ಯಲಾ ರಾಜ [[ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರ]] ಮತ್ತು ರಾಣಿ [[ಗಾಂಧಾರಿ|ಗಾಂಧಾರಿಯ]] ಏಕೈಕ ಪುತ್ರಿ.<ref>{{Cite web |last=www.wisdomlib.org |date=2017-06-28 |title=Dushshala, Duśśalā, Duśśala: 3 definitions |url=https://www.wisdomlib.org/definition/dushshala |access-date=2022-11-29 |website=www.wisdomlib.org |language=en}}</ref> [[ಕೌರವರು|ಕೌರವ]] ಸಹೋದರರು ಜನಿಸಿದ ನಂತರ ದುಶ್ಶಲೆಯು ಜನಿಸಿದಳು. ಅವಳು ಸಿಂಧುವಿನ ರಾಜ [[ಜಯದ್ರಥ|ಜಯದ್ರಥನನ್ನು]] ಮದುವೆಯಾದಳು.<ref>{{Cite web|date=2017-10-24|title=Unveiling the secret of Duhsala, the only sister of 100 Kaurava Brothers|url=https://detechter.com/duhsala-sister-100-kauravas/|access-date=2020-08-26|website=Detechter}}</ref> ದುಶ್ಯಲಾ ಮತ್ತು ಜಯದ್ರಥನಿಗೆ ಸುರಥ ಎಂಬ ಮಗನಿದ್ದನು. [[ಪಾಂಡವರು|ಪಾಂಡವರೆಲ್ಲರೂ]] ದುಶ್ಶಲೆಯನ್ನು ತಮ್ಮ ಸ್ವಂತ ಸಹೋದರಿಯಂತೆ ನೋಡುತ್ತಿದ್ದರು. ದುಶ್ಶಲೆಯು ಸಹ ಯಾವಾಗಲೂ ಪಾಂಡವರನ್ನು ತನ್ನ ಸ್ವಂತ ಸಹೋದರರಂತೆ ಕಾಣುತ್ತಿದ್ದಳು.<ref>https://indiainfofacts.wordpress.com/2015/06/26/dushala-sister-of-kauravas/</ref> ==ದಂತಕಥೆ== ದುಶ್ಶಲೆಯು [[ಭಾರತ|ಭಾರತದ]] [[ಮಹಾಕಾವ್ಯ|ಮಹಾಕಾವ್ಯದ]] [[ಮಹಾಭಾರತ|ಮಹಾಭಾರತದಲ್ಲಿ]] [[ದುರ್ಯೋಧನ]] ಮುಂತಾದ ನೂರು ಮಂದಿ ಕೌರವರ ಒಬ್ಬಳೇ ತಂಗಿ. ಜಯದ್ರಥನು [[ದ್ರೌಪದಿ|ದ್ರೌಪದಿಯನ್ನು]] ಅಪಹರಿಸಿದಾಗ ಪಾಂಡವರು ಅವನನ್ನು ಕೊಲ್ಲಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿದರು. ಆದರೆ ಅವನನ್ನು ಕೊಂದರೆ ತಮ್ಮ ತಂಗಿ ದುಶ್ಯಲಾ ವಿಧವೆಯಾಗುತ್ತಾಳೆ ಎಂಬ ಕಾರಣಕ್ಕಾಗಿ ಅವರು ಅವನ ತಲೆಯನ್ನು ಬೋಳಿಸಿ ಶಿಕ್ಷೆಯನ್ನು ನೀಡಿದರು. [[ಅರ್ಜುನ|ಅರ್ಜುನನ]] ಮಗನಾದ [[ಅಭಿಮನ್ಯು|ಅಭಿಮನ್ಯುವಿನ]] ಸಾವಿಗೆ ಜಯದ್ರಥನು ಸಹ ಕಾರಣವಾದನು. ಅರ್ಜುನನು [[ಕೃಷ್ಣ|ಕೃಷ್ಣನ]] ಸಹಾಯದಿಂದ ಜಯದ್ರಥನ ಶಿರಚ್ಛೇದ ಮಾಡಿದನು.<ref>{{Cite web |last=www.wisdomlib.org |date=2019-01-28 |title=Story of Duśśalā |url=https://www.wisdomlib.org/hinduism/compilation/puranic-encyclopaedia/d/doc241571.html |access-date=2022-11-29 |website=www.wisdomlib.org }}</ref> ನಂತರ, ಪಾಂಡವರ [[ಅಶ್ವಮೇಧ]] ಯಾಗದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ [[ಕುದುರೆ|ಕುದುರೆಯು]] ಸಿಂಧುವಿಗೆ ಬಂದಿತು. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಸಿಂಧು ರಾಜ್ಯವನ್ನು ದುಶ್ಶಲೆಯ ಮಗ ಸುರಥನು ಆಳುತ್ತಿದ್ದನು. ಅರ್ಜುನನೊಂದಿಗೆ ಹೋರಾಡುವ ನಿರೀಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ ಭಯಭೀತನಾದ ಸುರಥನು ಆತ್ಮಹತ್ಯೆಯನ್ನು ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ. ದುಶ್ಶಲೆಯು ಸುರಥನ ಮಗನೊಡನೆ ಅಳುತ್ತಾ ಯುದ್ಧಭೂಮಿಗೆ ಬಂದಳು. ಅದನ್ನು ನೋಡಿದ ಅರ್ಜುನನು ಸುರಥನ ಮಗನನ್ನು ಸಿಂಧುವಿನ ರಾಜನೆಂದು ಘೋಷಿಸಿದನು.<ref>{{cite book|page=263|title = Puranic Encyclopaedia: A Comprehensive Dictionary With Special Reference to the Epic and Puranic Literature|url = https://archive.org/details/puranicencyclopa00maniuoft|publisher = Motilal Banarsidass|year = 1975|location = Delhi|isbn = 978-0-8426-0822-0|authorlink =Vettam Mani}}</ref><ref>{{Cite book|last=Shalom|first=Naama|url=https://books.google.com/books?id=y9aEDgAAQBAJ&q=Duhsala&pg=PA191|publisher=SUNY press|title=Re-ending the Mahabharata: The Rejection of Dharma in the Sanskrit Epic|date=2017-03-27|isbn=978-1-4384-6501-2}}</ref> ==ಉಲ್ಲೇಖಗಳು== {{ಉಲ್ಲೇಖಗಳು}} {{ಮಹಾಭಾರತ}} [[ವರ್ಗ:ಮಹಾಭಾರತದ ಪಾತ್ರಗಳು]] nfv1dhxdrx15u4ii936amz7082c9egd 1224207 1224206 2024-04-25T14:05:34Z Kavyashri hebbar 75918 added [[Category:ಕನ್ನಡ ವಿಕಿಪೀಡಿಯ ಗುಣಮಟ್ಟ ಸುಧಾರಣೆ]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] wikitext text/x-wiki {{Short description|Princess in the epic Mahabharata}} {{Use Indian English|date=April 2017}} {{Infobox character | info-hdr = | image = File:The Sister Of Duryodhana By 245CMR.jpg | caption = ದುಶ್ಯಲೆಯ ಒಂದು ಚಿತ್ರಣ | spouse = [[ಜಯದ್ರಥ]] | children = ಸುರಥ(ಮಗ) | family = [[ಗಾಂಧಾರಿ]] ಮತ್ತು [[ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರ]] (ಪೋಷಕರು) <br> [[ದುರ್ಯೋಧನ]], [[ದುಶ್ಯಾಸನ]], [[ವಿಕರ್ಣ]] ಮತ್ತು ೯೭ ಇತರ ಸಹೋದರರು | name = ದುಶ್ಯಲಾ }} '''ದುಶ್ಯಲಾ''' (ಸಂಸ್ಕೃತ: दुश्शला, ರೋಮನೈಸ್ಡ್: Duśśalā) [[ಹಸ್ತಿನಾಪುರ|ಹಸ್ತಿನಾಪುರದ]] ರಾಜಕುಮಾರಿ. ದುಶ್ಯಲಾ ರಾಜ [[ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರ]] ಮತ್ತು ರಾಣಿ [[ಗಾಂಧಾರಿ|ಗಾಂಧಾರಿಯ]] ಏಕೈಕ ಪುತ್ರಿ.<ref>{{Cite web |last=www.wisdomlib.org |date=2017-06-28 |title=Dushshala, Duśśalā, Duśśala: 3 definitions |url=https://www.wisdomlib.org/definition/dushshala |access-date=2022-11-29 |website=www.wisdomlib.org |language=en}}</ref> [[ಕೌರವರು|ಕೌರವ]] ಸಹೋದರರು ಜನಿಸಿದ ನಂತರ ದುಶ್ಶಲೆಯು ಜನಿಸಿದಳು. ಅವಳು ಸಿಂಧುವಿನ ರಾಜ [[ಜಯದ್ರಥ|ಜಯದ್ರಥನನ್ನು]] ಮದುವೆಯಾದಳು.<ref>{{Cite web|date=2017-10-24|title=Unveiling the secret of Duhsala, the only sister of 100 Kaurava Brothers|url=https://detechter.com/duhsala-sister-100-kauravas/|access-date=2020-08-26|website=Detechter}}</ref> ದುಶ್ಯಲಾ ಮತ್ತು ಜಯದ್ರಥನಿಗೆ ಸುರಥ ಎಂಬ ಮಗನಿದ್ದನು. [[ಪಾಂಡವರು|ಪಾಂಡವರೆಲ್ಲರೂ]] ದುಶ್ಶಲೆಯನ್ನು ತಮ್ಮ ಸ್ವಂತ ಸಹೋದರಿಯಂತೆ ನೋಡುತ್ತಿದ್ದರು. ದುಶ್ಶಲೆಯು ಸಹ ಯಾವಾಗಲೂ ಪಾಂಡವರನ್ನು ತನ್ನ ಸ್ವಂತ ಸಹೋದರರಂತೆ ಕಾಣುತ್ತಿದ್ದಳು.<ref>https://indiainfofacts.wordpress.com/2015/06/26/dushala-sister-of-kauravas/</ref> ==ದಂತಕಥೆ== ದುಶ್ಶಲೆಯು [[ಭಾರತ|ಭಾರತದ]] [[ಮಹಾಕಾವ್ಯ|ಮಹಾಕಾವ್ಯದ]] [[ಮಹಾಭಾರತ|ಮಹಾಭಾರತದಲ್ಲಿ]] [[ದುರ್ಯೋಧನ]] ಮುಂತಾದ ನೂರು ಮಂದಿ ಕೌರವರ ಒಬ್ಬಳೇ ತಂಗಿ. ಜಯದ್ರಥನು [[ದ್ರೌಪದಿ|ದ್ರೌಪದಿಯನ್ನು]] ಅಪಹರಿಸಿದಾಗ ಪಾಂಡವರು ಅವನನ್ನು ಕೊಲ್ಲಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿದರು. ಆದರೆ ಅವನನ್ನು ಕೊಂದರೆ ತಮ್ಮ ತಂಗಿ ದುಶ್ಯಲಾ ವಿಧವೆಯಾಗುತ್ತಾಳೆ ಎಂಬ ಕಾರಣಕ್ಕಾಗಿ ಅವರು ಅವನ ತಲೆಯನ್ನು ಬೋಳಿಸಿ ಶಿಕ್ಷೆಯನ್ನು ನೀಡಿದರು. [[ಅರ್ಜುನ|ಅರ್ಜುನನ]] ಮಗನಾದ [[ಅಭಿಮನ್ಯು|ಅಭಿಮನ್ಯುವಿನ]] ಸಾವಿಗೆ ಜಯದ್ರಥನು ಸಹ ಕಾರಣವಾದನು. ಅರ್ಜುನನು [[ಕೃಷ್ಣ|ಕೃಷ್ಣನ]] ಸಹಾಯದಿಂದ ಜಯದ್ರಥನ ಶಿರಚ್ಛೇದ ಮಾಡಿದನು.<ref>{{Cite web |last=www.wisdomlib.org |date=2019-01-28 |title=Story of Duśśalā |url=https://www.wisdomlib.org/hinduism/compilation/puranic-encyclopaedia/d/doc241571.html |access-date=2022-11-29 |website=www.wisdomlib.org }}</ref> ನಂತರ, ಪಾಂಡವರ [[ಅಶ್ವಮೇಧ]] ಯಾಗದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ [[ಕುದುರೆ|ಕುದುರೆಯು]] ಸಿಂಧುವಿಗೆ ಬಂದಿತು. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಸಿಂಧು ರಾಜ್ಯವನ್ನು ದುಶ್ಶಲೆಯ ಮಗ ಸುರಥನು ಆಳುತ್ತಿದ್ದನು. ಅರ್ಜುನನೊಂದಿಗೆ ಹೋರಾಡುವ ನಿರೀಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ ಭಯಭೀತನಾದ ಸುರಥನು ಆತ್ಮಹತ್ಯೆಯನ್ನು ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ. ದುಶ್ಶಲೆಯು ಸುರಥನ ಮಗನೊಡನೆ ಅಳುತ್ತಾ ಯುದ್ಧಭೂಮಿಗೆ ಬಂದಳು. ಅದನ್ನು ನೋಡಿದ ಅರ್ಜುನನು ಸುರಥನ ಮಗನನ್ನು ಸಿಂಧುವಿನ ರಾಜನೆಂದು ಘೋಷಿಸಿದನು.<ref>{{cite book|page=263|title = Puranic Encyclopaedia: A Comprehensive Dictionary With Special Reference to the Epic and Puranic Literature|url = https://archive.org/details/puranicencyclopa00maniuoft|publisher = Motilal Banarsidass|year = 1975|location = Delhi|isbn = 978-0-8426-0822-0|authorlink =Vettam Mani}}</ref><ref>{{Cite book|last=Shalom|first=Naama|url=https://books.google.com/books?id=y9aEDgAAQBAJ&q=Duhsala&pg=PA191|publisher=SUNY press|title=Re-ending the Mahabharata: The Rejection of Dharma in the Sanskrit Epic|date=2017-03-27|isbn=978-1-4384-6501-2}}</ref> ==ಉಲ್ಲೇಖಗಳು== {{ಉಲ್ಲೇಖಗಳು}} {{ಮಹಾಭಾರತ}} [[ವರ್ಗ:ಮಹಾಭಾರತದ ಪಾತ್ರಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಕನ್ನಡ ವಿಕಿಪೀಡಿಯ ಗುಣಮಟ್ಟ ಸುಧಾರಣೆ]] 6uhs1jkco1ix8kys8w9f6mvafqlw8jd 1224212 1224207 2024-04-25T14:07:28Z Kavyashri hebbar 75918 /* ದಂತಕಥೆ */ wikitext text/x-wiki {{Short description|Princess in the epic Mahabharata}} {{Use Indian English|date=April 2017}} {{Infobox character | info-hdr = | image = File:The Sister Of Duryodhana By 245CMR.jpg | caption = ದುಶ್ಯಲೆಯ ಒಂದು ಚಿತ್ರಣ | spouse = [[ಜಯದ್ರಥ]] | children = ಸುರಥ(ಮಗ) | family = [[ಗಾಂಧಾರಿ]] ಮತ್ತು [[ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರ]] (ಪೋಷಕರು) <br> [[ದುರ್ಯೋಧನ]], [[ದುಶ್ಯಾಸನ]], [[ವಿಕರ್ಣ]] ಮತ್ತು ೯೭ ಇತರ ಸಹೋದರರು | name = ದುಶ್ಯಲಾ }} '''ದುಶ್ಯಲಾ''' (ಸಂಸ್ಕೃತ: दुश्शला, ರೋಮನೈಸ್ಡ್: Duśśalā) [[ಹಸ್ತಿನಾಪುರ|ಹಸ್ತಿನಾಪುರದ]] ರಾಜಕುಮಾರಿ. ದುಶ್ಯಲಾ ರಾಜ [[ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರ]] ಮತ್ತು ರಾಣಿ [[ಗಾಂಧಾರಿ|ಗಾಂಧಾರಿಯ]] ಏಕೈಕ ಪುತ್ರಿ.<ref>{{Cite web |last=www.wisdomlib.org |date=2017-06-28 |title=Dushshala, Duśśalā, Duśśala: 3 definitions |url=https://www.wisdomlib.org/definition/dushshala |access-date=2022-11-29 |website=www.wisdomlib.org |language=en}}</ref> [[ಕೌರವರು|ಕೌರವ]] ಸಹೋದರರು ಜನಿಸಿದ ನಂತರ ದುಶ್ಶಲೆಯು ಜನಿಸಿದಳು. ಅವಳು ಸಿಂಧುವಿನ ರಾಜ [[ಜಯದ್ರಥ|ಜಯದ್ರಥನನ್ನು]] ಮದುವೆಯಾದಳು.<ref>{{Cite web|date=2017-10-24|title=Unveiling the secret of Duhsala, the only sister of 100 Kaurava Brothers|url=https://detechter.com/duhsala-sister-100-kauravas/|access-date=2020-08-26|website=Detechter}}</ref> ದುಶ್ಯಲಾ ಮತ್ತು ಜಯದ್ರಥನಿಗೆ ಸುರಥ ಎಂಬ ಮಗನಿದ್ದನು. [[ಪಾಂಡವರು|ಪಾಂಡವರೆಲ್ಲರೂ]] ದುಶ್ಶಲೆಯನ್ನು ತಮ್ಮ ಸ್ವಂತ ಸಹೋದರಿಯಂತೆ ನೋಡುತ್ತಿದ್ದರು. ದುಶ್ಶಲೆಯು ಸಹ ಯಾವಾಗಲೂ ಪಾಂಡವರನ್ನು ತನ್ನ ಸ್ವಂತ ಸಹೋದರರಂತೆ ಕಾಣುತ್ತಿದ್ದಳು.<ref>https://indiainfofacts.wordpress.com/2015/06/26/dushala-sister-of-kauravas/</ref> ==ದಂತಕಥೆ== ದುಶ್ಶಲೆಯು [[ಭಾರತ|ಭಾರತದ]] [[ಮಹಾಕಾವ್ಯ|ಮಹಾಕಾವ್ಯದ]] [[ಮಹಾಭಾರತ|ಮಹಾಭಾರತದಲ್ಲಿ]] [[ದುರ್ಯೋಧನ]] ಮುಂತಾದ ನೂರು ಮಂದಿ ಕೌರವರ ಒಬ್ಬಳೇ ತಂಗಿ. ಜಯದ್ರಥನು [[ದ್ರೌಪದಿ|ದ್ರೌಪದಿಯನ್ನು]] ಅಪಹರಿಸಿದಾಗ ಪಾಂಡವರು ಅವನನ್ನು ಕೊಲ್ಲಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿದರು. ಆದರೆ ಅವನನ್ನು ಕೊಂದರೆ ತಮ್ಮ ತಂಗಿ ದುಶ್ಯಲಾ ವಿಧವೆಯಾಗುತ್ತಾಳೆ ಎಂಬ ಕಾರಣಕ್ಕಾಗಿ ಅವರು ಅವನ ತಲೆಯನ್ನು ಬೋಳಿಸಿ ಶಿಕ್ಷೆಯನ್ನು ನೀಡಿದರು. [[ಅರ್ಜುನ|ಅರ್ಜುನನ]] ಮಗನಾದ [[ಅಭಿಮನ್ಯು|ಅಭಿಮನ್ಯುವಿನ]] ಸಾವಿಗೆ ಜಯದ್ರಥನು ಸಹ ಕಾರಣವಾದನು. ಅರ್ಜುನನು [[ಕೃಷ್ಣ|ಕೃಷ್ಣನ]] ಸಹಾಯದಿಂದ ಜಯದ್ರಥನ ಶಿರಚ್ಛೇದ ಮಾಡಿದನು.<ref>{{Cite web |last=www.wisdomlib.org |date=2019-01-28 |title=Story of Duśśalā |url=https://www.wisdomlib.org/hinduism/compilation/puranic-encyclopaedia/d/doc241571.html |access-date=2022-11-29 |website=www.wisdomlib.org }}</ref> ನಂತರ, ಪಾಂಡವರ [[ಅಶ್ವಮೇಧ]] ಯಾಗದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ [[ಕುದುರೆ|ಕುದುರೆಯು]] ಸಿಂಧು ರಾಜ್ಯಕ್ಕೆ ಬಂದಿತು. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಸಿಂಧು ರಾಜ್ಯವನ್ನು ದುಶ್ಶಲೆಯ ಮಗ ಸುರಥನು ಆಳುತ್ತಿದ್ದನು. ಅರ್ಜುನನೊಂದಿಗೆ ಹೋರಾಡುವ ನಿರೀಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ ಭಯಭೀತನಾದ ಸುರಥನು ಆತ್ಮಹತ್ಯೆಯನ್ನು ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ. ದುಶ್ಶಲೆಯು ಸುರಥನ ಮಗನೊಡನೆ ಅಳುತ್ತಾ ಯುದ್ಧಭೂಮಿಗೆ ಬಂದಳು. ಅದನ್ನು ನೋಡಿದ ಅರ್ಜುನನು ಸುರಥನ ಮಗನನ್ನು ಸಿಂಧುವಿನ ರಾಜನೆಂದು ಘೋಷಿಸಿದನು.<ref>{{cite book|page=263|title = Puranic Encyclopaedia: A Comprehensive Dictionary With Special Reference to the Epic and Puranic Literature|url = https://archive.org/details/puranicencyclopa00maniuoft|publisher = Motilal Banarsidass|year = 1975|location = Delhi|isbn = 978-0-8426-0822-0|authorlink =Vettam Mani}}</ref><ref>{{Cite book|last=Shalom|first=Naama|url=https://books.google.com/books?id=y9aEDgAAQBAJ&q=Duhsala&pg=PA191|publisher=SUNY press|title=Re-ending the Mahabharata: The Rejection of Dharma in the Sanskrit Epic|date=2017-03-27|isbn=978-1-4384-6501-2}}</ref> ==ಉಲ್ಲೇಖಗಳು== {{ಉಲ್ಲೇಖಗಳು}} {{ಮಹಾಭಾರತ}} [[ವರ್ಗ:ಮಹಾಭಾರತದ ಪಾತ್ರಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಕನ್ನಡ ವಿಕಿಪೀಡಿಯ ಗುಣಮಟ್ಟ ಸುಧಾರಣೆ]] mhdqvom88zonc6namlb7ydldfkzy5p0 1224214 1224212 2024-04-25T14:10:28Z Kavyashri hebbar 75918 wikitext text/x-wiki {{Short description|Princess in the epic Mahabharata}} {{Use Indian English|date=April 2017}} {{Infobox character | info-hdr = | image = File:The Sister Of Duryodhana By 245CMR.jpg | caption = ದುಶ್ಯಲೆಯ ಒಂದು ಚಿತ್ರಣ | spouse = [[ಜಯದ್ರಥ]] | children = ಸುರಥ(ಮಗ) | family = [[ಗಾಂಧಾರಿ]] ಮತ್ತು [[ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರ]] (ಪೋಷಕರು) <br> [[ದುರ್ಯೋಧನ]], [[ದುಶ್ಯಾಸನ]], [[ವಿಕರ್ಣ]] ಮತ್ತು ೯೭ ಇತರ ಸಹೋದರರು | name = ದುಶ್ಯಲಾ }} '''ದುಶ್ಯಲಾ''' (ಸಂಸ್ಕೃತ: दुश्शला, ರೋಮನೈಸ್ಡ್: Duśśalā) [[ಹಸ್ತಿನಾಪುರ|ಹಸ್ತಿನಾಪುರದ]] ರಾಜಕುಮಾರಿ. ದುಶ್ಯಲಾ ರಾಜ [[ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರ]] ಮತ್ತು ರಾಣಿ [[ಗಾಂಧಾರಿ|ಗಾಂಧಾರಿಯ]] ಏಕೈಕ ಪುತ್ರಿ.<ref>{{Cite web |last=www.wisdomlib.org |date=2017-06-28 |title=Dushshala, Duśśalā, Duśśala: 3 definitions |url=https://www.wisdomlib.org/definition/dushshala |access-date=2022-11-29 |website=www.wisdomlib.org |language=en}}</ref> [[ಕೌರವರು|ಕೌರವ]] ಸಹೋದರರು ಜನಿಸಿದ ನಂತರ ದುಶ್ಶಲೆಯು ಜನಿಸಿದಳು. ದುಶ್ಶಲೆಯು ಸಿಂಧುವಿನ ರಾಜ [[ಜಯದ್ರಥ|ಜಯದ್ರಥನನ್ನು]] ಮದುವೆಯಾದಳು.<ref>{{Cite web|date=2017-10-24|title=Unveiling the secret of Duhsala, the only sister of 100 Kaurava Brothers|url=https://detechter.com/duhsala-sister-100-kauravas/|access-date=2020-08-26|website=Detechter}}</ref> ದುಶ್ಯಲಾ ಮತ್ತು ಜಯದ್ರಥನಿಗೆ ಸುರಥ ಎಂಬ ಮಗನಿದ್ದನು. [[ಪಾಂಡವರು|ಪಾಂಡವರೆಲ್ಲರೂ]] ದುಶ್ಶಲೆಯನ್ನು ತಮ್ಮ ಸ್ವಂತ ಸಹೋದರಿಯಂತೆ ನೋಡುತ್ತಿದ್ದರು. ದುಶ್ಶಲೆಯು ಸಹ ಯಾವಾಗಲೂ ಪಾಂಡವರನ್ನು ತನ್ನ ಸ್ವಂತ ಸಹೋದರರಂತೆ ಕಾಣುತ್ತಿದ್ದಳು.<ref>https://indiainfofacts.wordpress.com/2015/06/26/dushala-sister-of-kauravas/</ref> ==ದಂತಕಥೆ== ದುಶ್ಶಲೆಯು [[ಭಾರತ|ಭಾರತದ]] [[ಮಹಾಕಾವ್ಯ|ಮಹಾಕಾವ್ಯದ]] [[ಮಹಾಭಾರತ|ಮಹಾಭಾರತದಲ್ಲಿ]] [[ದುರ್ಯೋಧನ]] ಮುಂತಾದ ನೂರು ಮಂದಿ ಕೌರವರ ಒಬ್ಬಳೇ ತಂಗಿ. ಜಯದ್ರಥನು [[ದ್ರೌಪದಿ|ದ್ರೌಪದಿಯನ್ನು]] ಅಪಹರಿಸಿದಾಗ ಪಾಂಡವರು ಅವನನ್ನು ಕೊಲ್ಲಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿದರು. ಆದರೆ ಅವನನ್ನು ಕೊಂದರೆ ತಮ್ಮ ತಂಗಿ ದುಶ್ಯಲಾ ವಿಧವೆಯಾಗುತ್ತಾಳೆ ಎಂಬ ಕಾರಣಕ್ಕಾಗಿ ಅವರು ಅವನ ತಲೆಯನ್ನು ಬೋಳಿಸಿ ಶಿಕ್ಷೆಯನ್ನು ನೀಡಿದರು. [[ಅರ್ಜುನ|ಅರ್ಜುನನ]] ಮಗನಾದ [[ಅಭಿಮನ್ಯು|ಅಭಿಮನ್ಯುವಿನ]] ಸಾವಿಗೆ ಜಯದ್ರಥನು ಸಹ ಕಾರಣವಾದನು. ಅರ್ಜುನನು [[ಕೃಷ್ಣ|ಕೃಷ್ಣನ]] ಸಹಾಯದಿಂದ ಜಯದ್ರಥನ ಶಿರಚ್ಛೇದ ಮಾಡಿದನು.<ref>{{Cite web |last=www.wisdomlib.org |date=2019-01-28 |title=Story of Duśśalā |url=https://www.wisdomlib.org/hinduism/compilation/puranic-encyclopaedia/d/doc241571.html |access-date=2022-11-29 |website=www.wisdomlib.org }}</ref> ನಂತರ, ಪಾಂಡವರ [[ಅಶ್ವಮೇಧ]] ಯಾಗದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ [[ಕುದುರೆ|ಕುದುರೆಯು]] ಸಿಂಧು ರಾಜ್ಯಕ್ಕೆ ಬಂದಿತು. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಸಿಂಧು ರಾಜ್ಯವನ್ನು ದುಶ್ಶಲೆಯ ಮಗ ಸುರಥನು ಆಳುತ್ತಿದ್ದನು. ಅರ್ಜುನನೊಂದಿಗೆ ಹೋರಾಡುವ ನಿರೀಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ ಭಯಭೀತನಾದ ಸುರಥನು ಆತ್ಮಹತ್ಯೆಯನ್ನು ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ. ದುಶ್ಶಲೆಯು ಸುರಥನ ಮಗನೊಡನೆ ಅಳುತ್ತಾ ಯುದ್ಧಭೂಮಿಗೆ ಬಂದಳು. ಅದನ್ನು ನೋಡಿದ ಅರ್ಜುನನು ಸುರಥನ ಮಗನನ್ನು ಸಿಂಧುವಿನ ರಾಜನೆಂದು ಘೋಷಿಸಿದನು.<ref>{{cite book|page=263|title = Puranic Encyclopaedia: A Comprehensive Dictionary With Special Reference to the Epic and Puranic Literature|url = https://archive.org/details/puranicencyclopa00maniuoft|publisher = Motilal Banarsidass|year = 1975|location = Delhi|isbn = 978-0-8426-0822-0|authorlink =Vettam Mani}}</ref><ref>{{Cite book|last=Shalom|first=Naama|url=https://books.google.com/books?id=y9aEDgAAQBAJ&q=Duhsala&pg=PA191|publisher=SUNY press|title=Re-ending the Mahabharata: The Rejection of Dharma in the Sanskrit Epic|date=2017-03-27|isbn=978-1-4384-6501-2}}</ref> ==ಉಲ್ಲೇಖಗಳು== {{ಉಲ್ಲೇಖಗಳು}} {{ಮಹಾಭಾರತ}} [[ವರ್ಗ:ಮಹಾಭಾರತದ ಪಾತ್ರಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಕನ್ನಡ ವಿಕಿಪೀಡಿಯ ಗುಣಮಟ್ಟ ಸುಧಾರಣೆ]] l11r00mhohyiivilzycr13e0k74w9dv 0 63741 1224302 1124972 2024-04-26T07:20:34Z InternetArchiveBot 69876 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{Infobox scientist |image = Josiah Willard Gibbs -from MMS-.jpg |alt = Portrait of Josiah Willard Gibbs |caption = ಜೋಸಿಯಾ ವಿಲಾರ್ಡ್ ಗಿಬ್ಸ್ |birth_date = {{birth date|1839|2|11|mf=y}} |birth_place = ನ್ಯೂ ಹೇವೆನ್, ಕನೆಕ್ವಿಕಟ್ ಪ್ರಾಂತ್ಯ, ಅಮೆರಿಕ |death_date = {{death date and age|1903|4|28|1839|2|11|mf=y}} |death_place = ನ್ಯೂ ಹೇವೆನ್,ಕನೆಕ್ವಿಕಟ್ ಪ್ರಾಂತ್ಯ, ಅಮೆರಿಕ |nationality = ಅಮೆರಿಕನ್ |fields = ಭೌತಶಾಸ್ತ್ರ, ರಾಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ, ಗಣಿತಶಾಸ್ತ್ರ |workplaces = ಯೇಲ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯ |alma_mater = ಯೇಲ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯ |doctoral_advisor = ಹ್ಯೂಬರ್ಟ್ ನ್ಯೂಟನ್ |thesis_title = On the form of the teeth of wheels in spur gearing |thesis_year = 1863 |doctoral_students = ಎಡ್ವಿನ್ ವಿಲ್ಸನ್, ಲೀ ಡಿ ಫಾರೆಸ್ಟ್, ಲಿನ್ಡ್ ವ್ಹೀಲರ್ |notable_students = |known_for ={{hlist|ಉಷ್ಣಗತಿವಿಜ್ಞಾನ|ರಾಸಾಯನಿಕ ವಿಭವ|ಸಂಖ್ಯಾಕಲನಶಾಸ್ತ್ರ|ಗಿಬ್ಸ್ ಎಂಟ್ರೋಪಿ|ಫೇಸ್ ಸ್ಪೇಸ್|ಪ್ರಾವಸ್ಥಾ ಸೂತ್ರವಿಧಿ|ಗಿಬ್ಸ್ ಮುಕ್ತಶಕ್ತಿ|ಸದಿಶವಿಶ್ಲೇಷಣೆ|ಗಿಬ್ಸ್ ವಿದ್ಯಾಮಾನ|ಗಿಬ್ಸ್ ಕ್ರಿಯಾವಳಿಗಳು|ಗಿಬ್ಸ್-ಥಾಂಸನ್ನನ ಪರಿಣಾಮ|ಗಿಬ್ಸ್ ಲೆಮ್ಮಾ|ಗಿಬ್ಸ್ ಅಸಮಾನತೆ|ಗಿಬ್ಸ್-ಡೂಹೆಮ್ ಸಮೀಕರಣ|ಗಿಬ್ಸ್-ಹೆಲ್ಮಹಾಲ್ಟ್ಸ್ ಸಮೀಕರಣ| -ಇತ್ಯಾದಿ}} |author_abbrev_bot = |author_abbrev_zoo = |influences = ಕ್ಲಾಸಿಯಸ್, ಹರ್ಮನ್ ಗ್ರಾಸ್ಮನ್, ಜೇಮ್ಸ್ ಕ್ಲರ್ಕ್ ಮ್ಯಾಕ್ಸ್ ವೆಲ್ಲ್, ಲುಡ್ವಿಗ್ ಬೋಲ್ಟ್ಸ್ ಮನ್ |awards = {{Plainlist| * ರುಮ್ ಫೋರ್ಡ್ ಪದಕ (1880) * ಫೆಲ್ಲೊ ಆಫ್ ರಾಯಲ್ ಸೊಸೈಟಿ (1897) * ಕಾಪ್ಲೇ ಪದಕ (1901)}} |signature = JWgibbs-signature.jpg | signature_alt = Gibbs's signature | |footnotes = }} ಜೋಸಯಾ ವಿಲಾರ್ಡ್ ಗಿಬ್ಸ್ ( 1839-1903) [[ಅಮೆರಿಕ]]ದ ಭೌತವಿಜ್ಞಾನಿ. == ಬದುಕು == ಅಮೆರಿಕದ ಕನೆಕ್ಟಿಕಟ್ ಪ್ರಾಂತದ ನ್ಯೂ ಹೇವನ್ ಎಂಬಲ್ಲಿ 11 [[ಫೆಬ್ರವರಿ]] 1839ರಂದು ಜನಿಸಿದ. 1858ರಲ್ಲಿ ಯೇಲ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಿಂದ ಬಿ.ಎಸ್. ಪದವಿಯನ್ನೂ 1863ರಲ್ಲಿ ಅದೇ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ಪಿಎಚ್.ಡಿ.ಪದವಿಯನ್ನೂ ಪಡೆದು 1869ರ ವರೆಗೆ ಸ್ನಾತಕೋತ್ತರ ಅಭ್ಯಾಸಗಳನ್ನು [[ಯುರೋಪ್|ಯುರೋಪಿನಲ್ಲಿ]] ಮಾಡಿದ. ಯುರೋಪಿನಿಂದ ಹಿಂತಿರುಗಿದ ಬಳಿಕ 1871ರಿಂದ ತನ್ನ ಕೊನೆಯ ದಿನದ ವರೆಗೂ ಯೇಲ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಲ್ಲಿ [[ಗಣಿತ|ಗಣಿತೀಯ]] ಭೌತವಿಜ್ಞಾನದ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕನಾಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದ. ಗಿಬ್ಸ್ ನ [[ಮರಣ|ಮರಣಾನಂತರ]] ಯೇಲ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ ಆತನ [[ಬರಹ|ಬರಹಗಳನ್ನು]] ಸಂಕಲಿಸಿ 1928ರಲ್ಲಿ ಎರಡು ಸಂಪುಟಗಳಾಗಿ ಪ್ರಕಟಿಸಿತು. ಈ ಸಂಪುಟ ಅನೇಕ ಪ್ರಸಿದ್ಧ [[ವಿಜ್ಞಾನಿ|ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳ]] ಲೇಖನಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದೆ. ಜೆ. ವಿಲಾರ್ಡ್ ಗಿಬ್ಸ್ ನ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಬರೆಹಗಳನ್ನು ಕುರಿತು ವ್ಯಾಖ್ಯಾನ ಎಂಬ ಸನ್ಮಾನ ವಿಶ್ಲೇಷಣ ಗ್ರಂಥ 1936ರಲ್ಲಿ ಎರಡು ಸಂಪುಟಗಳಾಗಿ ಪ್ರಕಟವಾಯಿತು. ಗಿಬ್ಸ್ ನ ಶಿಷ್ಯರಲ್ಲೊಬ್ಬನಾದ ಎಲ್. ಪಿ. ವ್ಹೀಲರ್ ಎಂಬಾತ ಬರೆದ ಜೋಸಯಾ ವಿಲಾರ್ಡ್ ಗಿಬ್ಸ್-ಮಹಾಪ್ರಜ್ಞೆಯೊಂದರ ಚರಿತ್ರೆ ಎಂಬ ಪುಸ್ತಕ 1852ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟವಾಯಿತು. == ಸಾಧನೆ == 1873-78ರ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ರಸಾಯನವಿಜ್ಞಾನದ ಅಧ್ಯಯನದಲ್ಲಿ ಉಷ್ಣಗತಿವಿಜ್ಞಾನದ (ಥರ್ಮೋಡೈನಮಿಕ್ಸ್) ಉಪಯೋಗದ ಬಗ್ಗೆ ಮೂರು ಲೇಖನಗಳನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸಿದ. ಈ ಸಂಶೋಧನರಂಗದಲ್ಲಿ ಅವನ ಮೊದಲ ಲೇಖನವಾದ ದ್ರವಾನಿಲಗಳ ಉಷ್ಣಗತಿಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ ರೇಖಾಪದ್ಧತಿಗಳು 1873ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟವಾಗಿ ಉಷ್ಣಗತಿಶಾಸ್ತ್ರ ಮತ್ತು ಭೌತರಸಾಯನವಿಜ್ಞಾನಗಳ ಅಧ್ಯಯನದಲ್ಲಿ ಪ್ರಾವಸ್ಥಾ ಸೂತ್ರವಿಧಿ(ಫೇಸ್ ರೂಲ್) ಎಂಬ ಹೊಸ ಅಧ್ಯಾಯಕ್ಕೆ ಆರಂಭವಾಯಿತು. ಈ ಲೇಖನಮಾಲಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಅತಿ ಮುಖ್ಯವಾದ ಮತ್ತು ಅವನಿಗೆ ಬಹು ಕೀರ್ತಿ ತಂದ ಲೇಖನವೆಂದರೆ ವಿಷಮ ವಸ್ತುಗಳ ನಡುವಣ ಸಮತೋಲ. ಇದು 1876-78ರ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಹಲವು ಭಾಗಗಳಾಗಿ ಪ್ರಕಟವಾಯಿತು. ಅಮೆರಿಕನ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಆರ್ಟ್ಸ್ ಅಂಡ್ ಸೈನ್ಸ್ ಸಂಸ್ಥೆಯು 1880ರಲ್ಲಿ ರುಮ್ ಫೋರ್ಡ್ ಪದಕವನ್ನಿತ್ತು ಸನ್ಮಾನಿಸಿತು<ref>https://docs.google.com/spreadsheets/d/1dsunM9ukGLgaW3HdG9cvJ_QKd7pWjGI0qi_fCb1ROD4/pubhtml?gid=534642132&single=true</ref>. ಗಣಿತ ಮತ್ತು [[ಭೌತವಿಜ್ಞಾನ|ಭೌತವಿಜ್ಞಾನಗಳಲ್ಲಿ]] ಈಗ ಒಂದು ಅತ್ಯವಶ್ಯ ಭಾಗವೆನಿಸಿರುವ ಸದಿಶವಿಶ್ಲೇಷಣೆಯ (ವೆಕ್ಟರ್ ಅನಾಲಿಸಿಸ್) ಅಭ್ಯಾಸಕ್ಕೆ 1881ರಲ್ಲಿ ಅಡಿಗಲ್ಲು ಹಾಕಿ ಅದನ್ನು [[ಗ್ರಹ]], [[ಧೂಮಕೇತು|ಧೂಮಕೇತುಗಳ]] ಕಕ್ಷೆಗಳನ್ನು ಕಂಡುಹಿಡಿಯುವುದಕ್ಕೂ [[ಹರಳು|ಹರಳುಗಳ]] ರಚನೆಗಳನ್ನು ತಿಳಿಯುವುದಕ್ಕೂ ಗಿಬ್ಸ್ ಉಪಯೋಗಿಸಿದ<ref>{{Cite web |url=http://www.fampeople.com/cat-josiah-willard-gibbs_9 |title=ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು |access-date=2017-01-29 |archive-date=2021-06-14 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210614182207/https://fampeople.com/cat-josiah-willard-gibbs_9 |url-status=dead }}</ref>. 1902ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟವಾದ ಅವನ ಕೊನೆ ಲೇಖನದ ಹೆಸರು ಸಂಖ್ಯಾಕಲನಶಾಸ್ತ್ರದ (ಸ್ಟ್ಯಾಟಿಸ್ಟಿಕ್ಸ್) ಮೂಲ ನಿಯಮಗಳು. ಇದು ಸಂಖ್ಯಾಕಲನಶಾಸ್ತ್ರದ ಬೆಳೆವಣಿಗೆಗೆ ಬಹು ನೆರವು ನೀಡಿತು. ಭೌತರಸಾಯನವಿಜ್ಞಾನದ ಆರಂಭಕ್ಕೆ ಕಾರಣನಾದ ಮಹಾವಿಜ್ಞಾನಿಯೆಂದೂ ಉಷ್ಣಗತಿಶಾಸ್ತ್ರದ ಎರಡನೆಯ ನಿಯಮವನ್ನು ರಾಸಾಯನಿಕ, [[ವಿದ್ಯುತ್]] ಮತ್ತು ಉಷ್ಣಶಕ್ತಿಗಳಿಗೆ ಅಳವಡಿಸಿ ಅವುಗಳಿಂದ ಪಡೆಯಬಲ್ಲ ಉಪಯುಕ್ತ ಕ್ರಿಯಾಶಕ್ತಿಗಳ ಬಗ್ಗೆ [[ಸಂಶೋಧನೆ]] ನಡೆಸಿದ ಮೊದಲಿಗನೆಂದೂ ಗಿಬ್ಸ್ ನನ್ನು ಗೌರವಿಸಿ [[ರಾಯಲ್ ಸೊಸೈಟಿ]] 1901ರಲ್ಲಿ ಕಾಪ್ಲೇ ಪದಕವನ್ನಿತ್ತು ಸನ್ಮಾನಿಸಿತು<ref>https://docs.google.com/spreadsheets/d/1dsunM9ukGLgaW3HdG9cvJ_QKd7pWjGI0qi_fCb1ROD4/pubhtml?gid=1336391689&single=true</ref>. ಗಿಬ್ಸ್ ನ ಸಂಶೋಧನೆಗಳು ಉಷ್ಣಗತಿಶಾಸ್ತ್ರದ ಅಧ್ಯಯನದಲ್ಲಿ ಅವನ ಹೆಸರು ಸ್ಥಿರವಾಗಿ ನಿಲ್ಲುವಂತೆ ಮಾಡಿವೆ. ಅವನ ಹೆಸರು ಪಡೆದಿರುವ ಗಿಬ್ಸ್-ಡೂಹೆಮ್ ಮತ್ತು ಗಿಬ್ಸ್-ಹೆಲ್ಮಹಾಲ್ಟ್ಸ್ [[ಸಮೀಕರಣ|ಸಮೀಕರಣಗಳು]] ಅವನ ಸಂಶೋಧನೆಗಳ ಮೌಲ್ಯಕ್ಕೆ ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗಿವೆ. ==ಉಲ್ಲೇಖ== <references/> ==ಬಾಹ್ಯ ಸಂಪರ್ಕ== *http://www.chemeurope.com/en/encyclopedia/Josiah_Willard_Gibbs.html * "[http://www.aip.org/history/gap/Gibbs/Gibbs.html Josiah Willard Gibbs] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150501105303/http://www.aip.org/history/gap/Gibbs/Gibbs.html |date=2015-05-01 }}", in ''Selected Papers of Great American Scientists'', American Institute of Physics, (2003 [1976]) * {{MathGenealogy|id=132578}} * [https://web.archive.org/web/20131228162217/http://murielrukeyser.emuenglish.org/writing/gibbs/ "Gibbs"] by [[Muriel Rukeyser]] * [http://arxiv.org/abs/1403.2460 Reflections on Gibbs: From Statistical Physics to the Amistad] by [[Leo Kadanoff]], Prof. [[ವರ್ಗ:ಮೈಸೂರು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯ ವಿಶ್ವಕೋಶ]] [[ವರ್ಗ:ಭೌತವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು]] fc0ri5uhej0ygjmlib2ayat183d9ple 0 64027 1224276 1224140 2024-04-26T01:29:09Z Shiva Tej Patil 75545 "ಧ್ಯಾನ್" wikitext text/x-wiki {{copyedit}} {{cn}} {{Infobox ಚಲನಚಿತ್ರ |ಚಿತ್ರದ ಹೆಸರು = ಮಿಸ್ಟರ್‌ ಅಂಡ್‌ ಮಿಸೆಸ್‌ ರಾಮಾಚಾರಿ |ಬಿಡುಗಡೆಯಾದ ವರ್ಷ = [[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೨೦೧೪ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೨೦೧೪]] |ಚಿತ್ರ ನಿರ್ಮಾಣ ಸಂಸ್ಥೆ = ಜಯಣ್ಣ ಹಾಗೂ ಭೋಗೇಂದ್ರ |ನಾಯಕ(ರು) = [[ಯಶ್(ನಟ)|ಯಶ್]] |ನಾಯಕಿ(ಯರು) = [[ರಾಧಿಕಾ ಪಂಡಿತ್]] |ಪೋಷಕ ನಟರು = [[ಶ್ರೀನಾಥ್]] ,[[ಅಚ್ಯುತ್ ಕುಮಾರ್]],[[ಮಾಳವಿಕ ಅವಿನಾಶ್ (ನಟಿ)|ಮಾಳವಿಕಾ ಅವಿನಾಶ್]] |ಸಂಗೀತ ನಿರ್ದೇಶನ = [[ವಿ.ಹರಿಕೃಷ್ಣ]] |ಕಥೆ = ಸಂತೋಷ್‌ ಆನಂದ್‌ ರಾಮ್‌ |ಚಿತ್ರಕಥೆ = ಸಂತೋಷ್‌ ಆನಂದ್‌ ರಾಮ್‌ |ಸಂಭಾಷಣೆ = ಸಂತೋಷ್‌ ಆನಂದ್‌ ರಾಮ್‌ |ಛಾಯಾಗ್ರಹಣ = ವೈದಿ.ಎಸ್‌ |ನೃತ್ಯ = ಮುರಳಿ |ಸಾಹಸ = ರವಿವರ್ಮ |ಸಂಕಲನ = ಕೆ.ಎಂ.ಪ್ರಕಾಶ್‌ |ನಿರ್ದೇಶನ = [[ಸಂತೋಷ್ ಆನಂದ್ ರಾಮ್]] |ನಿರ್ಮಾಪಕರು = ಜಯಣ್ಣ ಹಾಗೂ ಭೋಗೇಂದ್ರ |ಬಿಡುಗಡೆ ದಿನಾಂಕ = ೨೫ ಡಿಸೆಂಬರ್ ೨೦೧೪ |ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪುರಸ್ಕಾರಗಳು = |ಇತರೆ ಮಾಹಿತಿ = |----}} '''ಮಿಸ್ಟರ್‌ ಅಂಡ್‌ ಮಿಸಸ್‌ ರಾಮಾಚಾರಿ''' [[ಯಶ್(ನಟ)|ಯಶ್]] ಹಾಗೂ [[ರಾಧಿಕಾ ಪಂಡಿತ್]] ಅಭಿನಯದ [[ಕನ್ನಡ]] ಚಿತ್ರ. ಜಯಣ್ಣ ಹಾಗೂ ಭೋಗೇಂದ್ರ ಈ ಚಿತ್ರದ ನಿರ್ಮಾಪಕರು. ಸಂತೋಷ್‌ ಆನಂದ್‌ರಾಮ್‌ ನಿರ್ದೇಶಕರು. ಇವರಿಗಿದು ಮೊದಲ ಚಿತ್ರ. ವಿಶೇಷವೆಂದರೆ ಈ ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಯಶ್‌ ಹಾಡಿದ್ದಾರೆ. ಇದು ಯಶ್‌ ಹಾಡಿರುವ ಮೊದಲ ಚಿತ್ರ. ಈ ಚಿತ್ರಕ್ಕೆ ವಿ.ಹರಿಕೃಷ್ಣ ಸಂಗೀತ ನೀಡಿದ್ದಾರೆ. ವೈದಿ.ಎಸ್‌ ಛಾಯಾಗ್ರಹಣ, ಕೆ.ಎಂ.ಪ್ರಕಾಶ್‌ ಸಂಕಲನ, ರವಿವರ್ಮ ಸಾಹಸ ನಿರ್ದೇಶನ ಹಾಗೂ ಮುರಳಿ ಅವರ ನೃತ್ಯ ನಿರ್ದೇಶನ ಈ ಚಿತ್ರಕ್ಕಿದೆ. ==ಕಥೆ== [[ನಾಗರಹಾವು (ಚಲನಚಿತ್ರ ೧೯೭೨)|ನಾಗರಹಾವು]] ಸಿನೆಮಾದ ನಾಯಕ ಪಾತ್ರ ರಾಮಾಚಾರಿ([[ವಿಷ್ಣುವರ್ಧನ್ (ನಟ)|ವಿಷ್ಣುವರ್ಧನ್]]) ಅವನನ್ನು ಆರಾಧಿಸುವ ಈ ನೂತನ ರಾಮಾಚಾರಿ (ಯಶ್), ಮೂಲ ರಾಮಾಚಾರಿಯ ಸಿಟ್ಟನ್ನು ತನ್ನಲ್ಲಿ ಅವಗಾಹಿಸಿಕೊಂಡಿರುತ್ತಾನೆ. ಅವನ ರೀತಿಯಲ್ಲೆ ಪರೀಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ ಕಾಪಿ ಹೊಡೆದು ಸಿಕ್ಕಿ ಬಿದ್ದು ಪ್ಯಾಂಟ್ ಬಿಚ್ಚುವ ಶಿಕ್ಷೆ ಪಡೆಯುತ್ತಾನೆ. ಆ ಸಿಟ್ಟು ಮತ್ತು ಈ ಘಟನೆ ಬಿಟ್ಟರೆ ಹಳೆಯ ರಾಮಚಾರಿಗೂ ಈ ರಾಮಾಚಾರಿಗೂ ಹೆಚ್ಚೇನೂ ಸಾಮ್ಯತೆ ಇಲ್ಲ. ಇವನ ಅಣ್ಣ ಬುದ್ಧಿವಂತ. ಓದಿನಲ್ಲಿ ಚುರುಕು. ಇವರ ಅಪ್ಪನಿಗೆ ಚುರುಕು ಮಗನ ಮೇಲೆ ವಿಶೇಷ ಪ್ರೀತಿ. ಒರಟ ಮಗನನ್ನು ಕಂಡರೆ ಪೊಲೀಸ್ ಠಾಣೆಯಲ್ಲಿ ದೂರು ಕೊಡುವಷ್ಟು ಕೋಪ. ರಾಮಾಚಾರಿಗೆ ದತ್ತು ಮತ್ತು ಚಿಕ್ಕಪ್ಪ ಆತ್ಮೀಯ ಗೆಳೆಯರು. ತಾನು ವಿರಳವಾಗಿ ಹೋಗುವ ಕಾಲೇಜಿನಲ್ಲಿ ಮೊದಲ ನೋಟದಲ್ಲೇ ನಾಯಕ ನಟಿಯನ್ನು(ರಾಧಿಕಾ ಪಂಡಿತ್) ನೋಡಿ ಲವ್ ಆಗುತ್ತದೆ. ಅವಳನ್ನು ರ್‍ಯಾಗಿಂಗ್‍ನಿಂದ ತಪ್ಪಿಸಲು ಒಂದು ಫೈಟ್. ನಾಯಕಿ ತನ್ನ ಆತ್ಮೀಯ ಗೆಳೆಯ ದತ್ತುವಿನ ತಂಗಿ ಎಂದು ತಿಳಿದು ಕೊನೆಗೆ ಸ್ನೇಹವೇ ದೊಡ್ದದು ಎಂದು ಸುಮ್ಮನಾಗುತ್ತಾನೆ. ಆದರೆ ನಾಯಕಿ ಅಣ್ಣನನ್ನು ಒಪ್ಪಿಸಿ, ತನ್ನ ತಾಯಿಯನ್ನು(ಮಾಳವಿಕ) ಎದುರು ಹಾಕಿಕೊಂಡು ತನ್ನ ಪ್ರೀತಿಯನ್ನು ಸಮರ್ಪಿಸುತ್ತಾಳೆ. ರಾಮಾಚಾರಿ 'ಬಾಗಿನ' ಕೊಟ್ಟು ಹುಡುಗಿಯ ಹತ್ತಿರ ಪ್ರೀತಿಯನ್ನು ಸಂವೇದಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ. ಇವನು ರಾಮಾಚಾರಿಯಾದ ಮೇಲೆ ನಾಯಕಿಯನ್ನು "ಮಾರ್ಗರೆಟ್" ಎಂದು ನಾಮಕರಣ ಮಾಡುತ್ತಾನೆ. ಇವರ ಮಧುರ ಪ್ರೀತಿಯ ನವಿರು ಕ್ಷಣಗಳು, ಹಾಡುಗಳೊಂದಿಗೆ ಮುಂದುವರೆಯುವ ಕಥೆ, ರಾಮಾಚಾರಿಯ 'ಮಿಸ್ ಕಮ್ಮ್ಯುನಿಕೇಶನ್' ನಿಂದ ಇಬ್ಬರಲ್ಲೂ ವಿರಸ ಉಂಟಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ ರಾಮಾಚಾರಿಯ ಅಣ್ಣನನ್ನು ಓದಿಸಿದ್ದ, ತನ್ನ ಕುಟುಂಬ ಗೆಳೆಯನ(ಶ್ರೀನಾಥ್) ಮಗಳನ್ನು ತನ್ನ ಅಣ್ಣ ವರಿಸಬೇಕಿರುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ಅಣ್ಣ ಓಡಿ ಹೋಗುತ್ತಾನೆ. ಇದರಿಂದ ನೊಂದ ಅಪ್ಪ ಆಸ್ಪತ್ರೆ ಸೇರುತ್ತಾನೆ. ಈ ಮಧ್ಯೆದಲ್ಲಿ ಮಾರ್ಗರೆಟಳ ಹುಟ್ಟುಹಬ್ಬಕ್ಕೆ ವಿಶ್ ಮಾಡುವುದನ್ನು ಮರೆಯುತ್ತಾನೆ. ಇವರಿಂದ ವಿರಸ ವಿಪರೀತಗೊಂಡು, ಸಂಬಂಧ ಕಡಿತಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಮಾರ್ಗರೆಟ್ ಮತ್ತೆ ದಿವ್ಯ(ಮೂಲ ಹೆಸರು) ಆಗಿಬಿಡುತ್ತಾಳೆ. ಆಗ ತನ್ನ ಅಣ್ಣ ವರಿಸಬೇಕಿದ್ದ ಹುಡುಗಿಯನ್ನು ತನ್ನ ತಂದೆಯ(ಈಗ ಸಂಬಂಧ ಉತ್ತಮಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ) ಒತ್ತಡದಿಂದ ರಾಮಾಚಾರಿ ವರಿಸಲು ಒಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ. ಅಲ್ಲಿ ಮಾರ್ಗರೆಟಿಗೂ ಅಮೇರಿಕಾದ ಸಂಬಂಧ([[ಧ್ಯಾನ್]]) ಒಲಿದು ಬರುತ್ತದೆ. ಚಿತ್ರದುರ್ಗದಲ್ಲಿ ಎರಡೂ ಸಂಬಂಧಗಳ ಮದುವೆ ಒಂದೇ ದಿನ ನಿಗದಿಯಾಗುತ್ತದೆ. ಮುಂದೇನಾಗುತ್ತದೆ ಎಂಬುದೇ ಉಳಿದ ಸಿನಿಮಾ. ==ತಾರಾಗಣ== * [[ಯಶ್(ನಟ)|ಯಶ್]] * [[ರಾಧಿಕಾ ಪಂಡಿತ್]] * [[ಶ್ರೀನಾಥ್]] * [[ಅಚ್ಯುತ್ ಕುಮಾರ್]] * [[ಮಾಳವಿಕ ಅವಿನಾಶ್ (ನಟಿ)|ಮಾಳವಿಕಾ ಅವಿನಾಶ್]] * [[ಸಾಧು ಕೋಕಿಲ]] * [[ಹೊನ್ನವಳ್ಳಿ ಕೃಷ್ಣ]] * [[ಧ್ಯಾನ್]] * ಅರುಣಾ ಬಾಲರಾಜ್‌ * ಗಿರೀಶ್‌ * ರಾಕ್‍ಲೈನ್ ಸುಧಾಕರ್‌ * ಮೈಸೂರು ನಾಯ್ಡು * ಅಶೋಕ್‌ ಶರ್ಮಾ * ವಿಶಾಲ್‌ ಹೆಗ್ಡೆ ==ಬಾಕ್ಸ್ ಆಫೀಸ್== ಚಿತ್ರ ಬಿಡುಗಡೆಯಾದ ಮೊದಲ ಆರು ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ‘ರಾಮಾಚಾರಿ’ ಚಿತ್ರದ ಒಟ್ಟು ಗಳಿಕೆ 14 ಕೋಟಿ ರೂಪಾಯಿ. ರಾಜ್ಯದ ಒಟ್ಟು 200 ಚಿತ್ರಮಂದಿರಗಳಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರ ಬಿಡುಗಡೆಯಾಗಿತ್ತು. ಗುರುವಾರ (ಡಿ.25) ಚಿತ್ರ ಬಿಡುಗಡೆಯಾದ ಎರಡು ದಿನಕ್ಕೆ ಹತ್ತು ಚಿತ್ರಮಂದಿರಗಳು ಹೊಸದಾಗಿ ಸೇರ್ಪಡೆಯಾದವು. [[ವರ್ಗ:ಕನ್ನಡ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೨೦೧೪ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು]] baut7bqx5waweolxgu9moxext27qofv 0 77396 1224252 1065832 2024-04-25T16:27:18Z RudraVJP 82629 wikitext text/x-wiki {{wikify}} ==ಕಂಪೆನಿ ಕಾಯ್ದೆ ೨೦೧೩== ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಕಂಪನಿಯ ಹೆಸರನ್ನು ಪದ ಸೀಮಿತ ಮತ್ತು ಪ್ರೈವೇಟ್ ಸೀಮಿತ ಪದಗಳನ್ನು ಖಾಸಗಿ ಕಂಪನಿ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸುವ ಅಗತ್ಯವಿದೆ. ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರದ ಪರವಾನಗಿಗಿಂತ ಪ್ರೈವೇಟ್ ಸೀಮಿತ ಪದಗಳನ್ನು ಬಳಸದೆ ಸೀಮಿತ ಹೊಣೆಗಾರಿಕೆ ಕಂಪನಿಯ ಮಾಹಿತಿ ನೋಂದಾಯಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು ಎಂದು ನಿರ್ದೇಶಿಸಬೇಕು ಎಂದು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ. {{Infobox legislation | short_title = ಕಂಪನಿಗಳ ಅಧಿನಿಯಮ 2013 | long_title = ಕಂಪನಿಗಳಿಗೆ ಸಂಭದಿಸಿದ ನ್ಯಾಯವಿಧಿಯ ಒಗ್ಗೂಡಿಸುವಿಕೆ ಮತ್ತು ತಿದ್ದುಪಡಿ ಮಾಡಲು ಇರುವ ಅಧಿನಿಯಮ | citation = [https://www.mca.gov.in/Ministry/pdf/CompaniesAct2013.pdf The Companies Act, 2013] | territorial_extent = [[ಭಾರತ]] | enacted_by = [[ಭಾರತೀಯ ಸಂಸತ್ತು]] | date_signed = 29 ಆಗಸ್ಟ್ 2013 | signed_by = [[ಭಾರತದ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿಗಳು]] | ವಿಧೇಯಕ = ಕಂಪನಿಗಳ ವಿಧೇಯಕ 2012 | bill_citation = [http://www.mca.gov.in/Ministry/pdf/The_Companies_Bill_2012.pdf Bill No. 121-C of 2011] | ರದ್ದಾದ ಅಧಿನಿಯಮ = ಕಂಪನಿಗಳ ಅಧಿನಿಯಮ 1956 }} ಸೀಮಿತವಾದ ಕಂಪನಿ ಎಂಬುದಾಗಿ ರೂಪುಗೊಳ್ಳುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿರಬೇಕು. ಸದಸ್ಯತ್ವದ ಲಾಭಾಂಶ ಪಾವತಿ ನಿಷೇಧಿಸುತ್ತದೆ. ಮೇಲೆ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳು ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಿದ ಮೇರೆಗೆ ಅಂತಹ ಸಂಘದ ತಕ್ಕಂತೆ ನೊಂದಣಿ ಎಲ್ಲ ಸೌಲಭ್ಯಗಳನ್ನು ಆನಂದಿಸಿ ನಿಯಮಿತ ಕಂಪನಿಗಳು ಎಲ್ಲ ನಿಯಮಗಳಿಗೆ ಬದ್ಧವಾಗಿರುವಂತೆ ಮಾಡಬೇಕು. ವಿಭಾಗ ೨೫ ರ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಒಂದು ಅಸೋಸಿಯೇಷನ್ ಸರಿಯಾದ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರದ ಕಾರ್ಪೋರೇಟ್ ಆಗಿರುತ್ತದೆ. ಅಂದರೆ ಕ್ಲಬ್ ಐ ಛೇಂಬರ್ ಸಮಾಜದ ಅಸೋಸಿಯೇಷನ್ ಹೆಚ್ಚು ಸೂಕ್ತ ಹೆಸರುಗಳು. ಇದು ಕಂಪನಿಯ ಲಯೋನಿಯಲ್ಲಿ ಅಳವಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು. ಟೊಳ್ಳಾದ ಸಾಮಾನ್ಯ ಹೋಗುವ ಮತ್ತು ತನ್ನ ಸ್ವಂತ ಹೆಸರಿನ ಮೊಕದ್ದಮೆ ಆಗಿದೆ. ಆ ಸಂಘದ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಹೊಣೆಗಾರಿಕೆಯಿಂದ ದೂರವಿರುತ್ತಾರೆ. ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರಗಳು ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳ ಮೇಲೆ ಪರವಾನಗಿ ನೀಡಬಹುದು. ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರ ಇಂತಹ ಬಾರಿ ಮತ್ತು ನಿಯಮಗಳ ಎರಡು ಲೇಖಗಳ ನಿವೇದನಾ ಅಗತ್ಯವಿದೆ. ವಿಭಾಗ ೮ ರ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರದ ಹಿಂದಿನ ಅನುಮೋದನೆಯೊಂದಿಗೆ ಕಂಪನಿಯ ಬರವಣಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ==ಕೆಲವು ಸರ್ಕಾರದ ಹಿಂದಿನ ಅನುಮೋದನೆಯೋಂದಿಗೆ== ಹೊರತುಪಡಿಸಿ ಅದರ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ತನ್ನ ಲಿಖಿತ ನಿಬಂಧನೆಗಳನ್ನು ಮಾರ್ಪಡಿಸುತ್ತದೆ. ಎಂದು ಬರವಣಿಗೆ ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ.' ಈ ಕೆಳಗಿನ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಪರಿಗಣಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದ್ದು ಅವುಗಳ ಕೆಲಸಗಳೆಂದರೆ== ೧) ಕೈಗಾರಿಕಾ ಕ್ರಿಡಿಟ್ ಮತ್ತು ಇಂಡಿಯಾ ೨) ಭಾರತದ ಕೈಗಾರಿಕ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಬ್ಯಾಂಕ್ ೩) ಭಾರತೀಯ ಜೀವ ವಿಮಾ ನಿಗಮ ೪) ಮೂಲ ಸೌಕರ್ಯ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹಣಕಾಸು ಲಿಮಿಟೆಡ್ ೫) ವ್ಯಾಪಾರ ಮತ್ತು ಅದರ ಮಾಹಿತಿಗಳ ಸ್ವಾಧೀನ [[File:Companies act 2013 1.jpg|thumb|Companies act 2013 1]] ==೧. ಸಣ್ಣ ಶೀರ್ಷಿಕೆ, ವ್ಯಾಪ್ತಿ, ಶುರುವಾದ ಮತ್ತು ಅರ್ಜಿ:== <ref>{{Cite web |url=http://www.nishithdesai.com/information/research-and-articles/nda-hotline/nda-hotline-single-view/article/companies-act-2013-amended-private-company-exemptions-reinstated.html?no_cache=1&cHash=689be6318f964317396b94d7c23199db%3Futm_source%3DMondaq&utm_medium=syndication&utm_campaign=LinkedIn-integration |title=ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು |access-date=2021-09-01 |archive-date=2020-01-29 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200129152940/http://www.nishithdesai.com/information/research-and-articles/nda-hotline/nda-hotline-single-view/article/companies-act-2013-amended-private-company-exemptions-reinstated.html?no_cache=1&cHash=689be6318f964317396b94d7c23199db%3Futm_source%3DMondaq&utm_medium=syndication&utm_campaign=LinkedIn-integration |url-status=dead }}</ref> ೧) ಈ ಕಾಯಿದೆಯಲ್ಲಿ ಕಂಪನಿ ಕಾಯಿದೆ ೨೦೧೩ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ೨) ಇದು ಇಡೀ ಭಾರತಕ್ಕೆ ವಿಸ್ತರಿಸುತ್ತದೆ. ೩) ಈ ವಿಭಾಗವು ಒಮ್ಮೆ ಜಾರಿಗೆ ಬಂದು ಈ ಕಾಯಿದೆಯ ಉಳಿದಿರುವ ಷರತ್ತುಗಳು ಹಾಗಿಲ್ಲ ಅಧಿಸೂಚನೆ ಮೂಲಕ ಕೇಂದ್ರ ಸಕ್ರ್ಕಾರದ ಮೇ ಮುಂತಾದ ದಿನಾಂಕದಂದು ಜಾರಿಗೆ ಬರಬಹುದು. ಗೆಜೆಟ್, ನೇಮಕ ಮತ್ತು ವಿವಿಧ ದಿನಾಂಕಗಳನ್ನು ಈ ವಿವಿಧ ನಿಬಂಧನೆಗಳನ್ನು ನೇಮಕ ಮಾಡಬಹುದು. ಆಕ್ಟ್ ಮತ್ತು ಈ ಕಾಯಿದೆಯ ಶುರುವಾದ ಯಾವುದೇ ಸೌಲಭ್ಯದ ಯಾವುದೇ ಉಲ್ಲೇಖ ನಿಧಿ ಆ ನಿಬಂಧನೆಯ ಜಾರಿಗೆ ಬರಲಿದೆ ಉಲ್ಲೇಖಗೊಂಡಿರುವ. ೪) ಈ ಕಾಯಿದೆಯ ಅನ್ವಯಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ಎ) ಈ ಕಾಯಿದೆಯಡಿ ಅಥವಾ ಹಿಂದಿನ ಕಂಪನಿ [[ಕಾನೂನು|ಕಾನೂನಿನಡಿಯಲ್ಲಿ]] ಸಂಘಟಿತ ಕಂಪನಿಗಳು; ಬಿ) ಇಲ್ಲಿಯವರೆಗೆ ಹೇಳಿದರು ನಿಬಂಧನೆಗಳನ್ನು ಎಂದು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ ವಿಮಾ ಕಂಪನಿಗಳು, ಅಸಮಂಜಸ ವಿಮೆ ಆಕ್ಟ್ ೧೯೩೮ ಅಥವಾ ವಿಮಾ ನಿಯಂತ್ರಣ ಮತ್ತು ನಿಬಂಧನೆಗಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಪ್ರಾಧಿಕಾರ ಕಾಯ್ದೆ, ೧೯೯೯; ಸಿ) ಇಲ್ಲಿಯವರೆಗೆ ಹೇಳಿದರು ನಿಬಂಧನೆಗಳನ್ನು ಎಂದು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್ ಕಂಪನಿಗಳು, ಅಸಮಂಜಸ ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್ [[ನಿಯಂತ್ರಣ]] ಕಾಯ್ದೆ ೧೯೪೯ ನಿಬಂಧನೆಗಳ; ಡಿ) ಕಂಫನಿಗಳು ಇದುವರೆಗೆ ಉಳಿದೆಲ್ಲ ಪೀಳಿಗೆಯ ಅಥವಾ [[ವಿದ್ಯುತ್]] ಪೂರೈಕೆ ತೊಡಗಿದ್ದರು ಹೇಳಿದರು ನಿಬಂಧನೆಗಳನ್ನು ವಿದ್ಯುಚ್ಛಕ್ತಿ ಕಾಯಿದೆ, ೨೦೦೩ ನಿಬಂಧನೆಗಳ ಅಸಮಂಜಸ ಎಂದು; ಇ) ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಜಾರಿಯಲ್ಲಿರುವ ಯಾವುದೇ ವಿಶೇಷ ಕಾಯಿದೆಗೆ ಒಳಪಟ್ಟಿರುತ್ತಾರೆ. ಯಾವುದೇ ಕಂಪನಿ, ಇಲ್ಲಿಯವರೆಗೆ ಹೇಳಿದರು ನಿಬಂಧನೆಗಳನ್ನು ಎಂದು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ ಇಂತಹ ನಿಬಂಧನೆಗಳ ಅಸಮಂಜಸ ವಿಶೇಷ ಕಾಯಿದೆ; ಮತ್ತು ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಜಾರಿಯಲ್ಲಿರುವ ಯಾವುದೇ ಕಾಯಿದೆ ಸಂಘಟಿಸಿತು (ಎಫ್) ಕಾರ್ಪೊರೇಟ್ ದೇಹ, ಎಂದು ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರದ ಅಧಿಸೂಚನೆಯ ಮೂಲಕ, ಈ ಪರವಾಗಿ ಸೂಚಿಸಲು ಇಂತಹ ಒಳಪಟ್ಟಿರುತ್ತದೆ ಮಾಡಬಹುದು ಅಧಿಸೂಚನೆ ರಲ್ಲಿ ನಿಗಧಿಪಡಿಸಬಹುದು ವಿನಾಯಿತಿಗಳು ಮಾರ್ಪಾಡುಗಳು ಅಥವಾ ರೂಪಾಂತರ, [[File:Companies act 2013 2.jpg|thumb|Companies act 2013 2]] ==ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು== <ref>http://www.mondaq.com/india/x/306004/Corporate+Commercial+Law/Highlights+On+New+Indian+Companies+Act+2013</ref> ==ಈ ಕಾಯಿದೆಯಲ್ಲಿ, ಆಯಾ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಬೇರೆ ಅಗತ್ಯವಿದೆ ಹೊರತು== ೧) “ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತ ಪತ್ರದಲ್ಲಿ” ಇಂತಹ ಅಂಶಗಳು ಹೊಂದಿರುವ ಮನವಿ ಅರ್ಥ ಎಂದು ಮೂಲಕ ಷೇರು ಮತ್ತು ವಿನಿಮಯ ಮಂಡಳಿಯು ನಿಗಧಿಪಡಿಸಬಹುದು ಒಂದು ಪತ್ರದಲ್ಲಿ ಈ ಪರವಾಗಿ ನಿಯಮಗಳು; ೨) “ಲೆಕ್ಕಗಾರಿಕೆಯ ಮಾನದಂಡಗಳ” ಲೆಕ್ಕಪತ್ರ ಅಥವಾ ಯಾವುದೇ ಟಿಪ್ಪಣಿಯನ್ನು ಮನಾದಂಡಗಳು ಅರ್ಥ ಕಂಪನಿಗಳು ಅಥವಾ ವಿಭಾಗದಲ್ಲಿ ೧೩೩ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಕಂಪನಿಗಳ ವರ್ಗ ಮಾಡಲಾದ; ೩) “ಪರ್ಯಾಯ” ಅಥವಾ “ಬದಲಾವಣೆ” ಸೇರ್ಪಡೆ, ಲೋಪ ತಯಾರಿಕೆ ಹಾಗೂ ಬದಲಿ; ೪) “ಅಪೀಲು ಸ್ವೀಕರಿಸುವ ನ್ಯಾಯಮಂಡಲಿಯ” ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಂಪನಿ ಲಾ ಅಪೀಲು ಸ್ವೀಕರಿಸುವ ನ್ಯಾಯಮಂಡಲಿಯ ಅರ್ಥ ವಿಭಾಗದಲ್ಲಿ ೪೧೦ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ರಚಿಸಲಾಯಿತು; ಮೂಲತಃ ತಿಳಿಸಲಾದ ೫) “ಲೇಖನಗಳು” ಒಂದು ಕಂಪನಿಯ ಲಿಖಿತ ಲೇಖನಗಳು ಅರ್ಥ ಅಥವಾ ಹಿಂದಿನ ಕಂಪನಿಯ [[ಕಾನೂನು]] ಅನುಗುಣವಾಗಿ ಕಾಲಕಾಲಕ್ಕೆ ಬದಲಾಯಿಸಿತು ಅಥವಾ ಅನ್ವಯಿಸುತ್ತದೆ ಅಥವಾ ಈ ಕಾಯಿದೆಯ; ೬) “ಸಂಘಟಿತ ಸಂಸ್ಥೆ”, ಬೇರೆ ಕಂಪನಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ, ಒಂದು ಕಂಪನಿಯಲ್ಲಿ ಅರ್ಥ ಇದು ಇತರ ಕಂಪನಿ ಗಮನಾರ್ಹ ಪ್ರಭಾವ ಹೊಂದಿದೆ,ಆದರೆ ಇದು ಒಂದು ಅಂಗಸಂಸ್ಥೆ ಅಲ್ಲ ಮತ್ತು ಅಂತಹ ಪ್ರಭಾವವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಕಂಪನಿಯ ಕಂಪನಿಯ ಜಂಟಿ ಸಹಯೋಗಿ ಕಂಪನಿಯೊಂದನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಈ ಷರ್ತ್ತು ಉದ್ದೇಶಗಳಿಗಾಗಿ, “ಗಮನಾರ್ಹವಾದ ಪ್ರಭಾವವನ್ನು” ಅಂದರೆ ಕನಿಷ್ಟ ಇಪ್ಪತ್ತು ಶೇ ನಿಯಂತ್ರಣ. ಒಟ್ಟು ಷೇರು ಬಂಡವಾಳ, ಅಥವಾ ವ್ಯಾಪಾರ ನಿರ್ಧಾರಗಳ ಒಪ್ಪಂದದ; ೭) “ಲೆಕ್ಕ ಪರಿಶೋಧನಾ” [[ಲೆಕ್ಕ ಪರಿಶೋಧನೆ]] ಅಥವಾ ಯಾವುದೇ ಟಿಪ್ಪಣಿಯನ್ನು ಮಾನದಂಡಗಳು ಅರ್ಥ ಕಂಪನಿಗಳು ಅಥವಾ ಕಂಪನಿಗಳ ವರ್ಗ ಮಾಡಲಾದ ವಿಭಾಗದಲ್ಲಿ ೧೪೩ ರ ಉಪ ಪರಿಚ್ಛೇದ (೧೦) ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ; ೮) “ಅಧಿಕೃತ ಬಂಡವಾಳ” ಅಥವಾ “ಅತ್ಯಲ್ಪ ರಾಜಧಾನಿ” ಅಧಿಕಾರ ಇದೆ ಎಂದು ಮೂಲಧನ ಅರ್ಥ ಒಂದು ಕಂಪನಿಯ ಮನವಿ ಮೂಲಕ ಷೇರು ಬಂಡವಾಳ ಗರಿಷ್ಠ ಪ್ರಮಾಣವನ್ನು ಎಂದು ಕಂಪನಿ; ನೇ ಖಂಡದ (ಸಿ) ಸೂಚಿಸಿರುವಂತೆ ೯) “ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್ ಕಂಪನಿ” ಎಂಬ ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್ ಕಂಪನಿ ಅರ್ಥ ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್ ನಿಯಂತ್ರಣ ಕಾಯ್ದೆ, ೧೯೪೯ ರ ಸೆಕ್ಷನ್ ೫; ೧೦) “ನಿರ್ದೇಶಕರ ಮಂಡಳಿಯ” ಅಥವಾ “ನಿಗಮ” ಬಾಹ್ಯವಾಗಿ ಸಂಘಟಿತ ಕಂಪನಿಯ ಒಳಗೊಂಡಿದೆ ಭಾರತ ಆದರೆ ಸೇರಿವೆ ಇಲ್ಲ (ನಾನು) ಶಸ್ತ್ರ ಚಿಕಿತ್ಸಾ ಸಹ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಯಾವುದೇ ಕಾನೂನು ಕೆಳಗೆ ನೋಂದಾಯಿಸಿದ ಸಹಕಾರಿ ಸಂಘ ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ; ಮತ್ತು (೧೧) ಕಾರ್ಪೊರೇಟ್ ಯಾವುದೇ ಕಾಯಕ್ಕೆ (ಈ ಕಾಯಿದೆಯಲ್ಲಿ ವಿವರಿಸಿದಂತೆ ಕಂಪನಿ ಕಾರಣ), ಇದು ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರ ಅಧಿಸೂಚನೆ ಮೂಲಕ ಈ ಪರವಾಗಿ ಸೂಚಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ; ೧೨) “ಪುಸ್ತಕ ಮತ್ತು ಕಾಗದ” ಮತ್ತು “ಪುಸ್ತಕ ಅಥವಾ ಕಾಗದದ”, ಖಾತೆ ಕರ್ಮಗಳ ಪುಸ್ತಕಗಳೆಂದರೆ ರಶೀದಿ, ಬರಹಗಳು, ದಾಖಲೆಗಳನ್ನು, ನಿಮಿಷಗಳು ಮತ್ತು ರೆಜಿಸ್ಟರ್ಗಳನ್ನು ಕಾಗದದ ಮೇಲೆ ಅಥವಾ ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು ವಿದ್ಯುನ್ಮಾನ ರೂಪದಲ್ಲಿ; ೧೩) “ಖಾತೆಯ ಪುಸ್ತಕಗಳಲ್ಲಿ” ಗೌರವ ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು ದಾಖಲೆಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ (ನಾನು) ಒಂದು ಕಂಪನಿ ಮತ್ತು ವಿಶಯಗಳಲ್ಲಿ ಪಡೆದ ಮತ್ತು ಖರ್ಚು ಹಣದ ಎಲ್ಲಾ ಮೊತ್ತವನ್ನು ಇದು ಆದಾಯ ಮತ್ತು ವೆಚ್ಚದ ನಡೆಯುತ್ತವೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ; ಕಂಪನಿಯು ಸರಕು ಮತ್ತು ಸೇವೆಗಳ ಎಲ್ಲಾ ಮಾರಾಟಗಳು ಮತ್ತು ಖರೀದಿಗಳು; ಸ್ವತ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕಂಪನಿಯ ಭಾದ್ಯತೆಗಳನ್ನು; ಮತ್ತು ವೆಚ್ಚ ಐಟಂಗಳ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ವಿಭಾಗದಲ್ಲಿ ೧೪೮ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಶಿಫಾರಸು ಮಾಡಬಹುದು ಆ ವಿಭಾಗದಲ್ಲಿ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಪಡಿಸಿದ ಕಂಪನಿಗಳು ಯಾವುದೇ ವರ್ಗವನ್ನು ಸೇರಿದ್ದು ಒಂದು ಕಂಪನಿ; ೧೪) “ಶಾಖೆ” ಕಂಪನಿಯ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ವಿವರಿಸಲಾಗಿದೆ ಯಾವುದೇ ಸ್ಥಾಪನೆಗೆ ಅರ್ಥ ಕಂಪನಿ ಮಾಹಿತಿ; ೧೫) “ಎಂಬ ಬಂಡವಾಳ” ಕರೆ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ ಬಂಡವಾಳವಾಗಿ ಇಂತಹ ಭಾಗ ಅರ್ಥ ಪಾವತಿ; ೧೬) “ಚಾರ್ಜ್” ಒಂದು ಆಸ್ತಿ ಅಥವಾ ಸ್ವತ್ತುಗಳನ್ನು ದಾಖಲಿಸಿದವರು ಆಸಕ್ತಿ ಅಥವಾ ಸ್ವಾಮ್ಯ ಅರ್ಥ ಕಂಪನಿ ಅಥವಾ ಅದರ ಉದ್ಯಮಗಳನ್ನು ಯಾವುದೇ ಅಥವಾ ಎರಡೂ ಭದ್ರತೆಯಾಗಿ ಮತ್ತು ಅಡಮಾನ ಒಳಗೊಂಡಿದೆ; ಸೂಚಿಸಿರುವಂತೆ ೧೭) “ಚಾರ್ಟರ್ಡ್ ಅಕೌಂಟೆಂಟ್” ಚಾರ್ಟರ್ಡ್ ಅಕೌಂಟೆಂಟ್ ಅರ್ಥ ೧೯೪೯ ಚಾರ್ಟರ್ಡ್ ಅಕೌಂಟೇಂಟ್ಸ್ ಕಾಯಿದೆಯ ವಿಭಾಗ ೬ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಅಭ್ಯಾಸದ ಮಾನ್ಯ ಪ್ರಮಾಣಪತ್ರವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ; ೧೮) “ಮುಖ್ಯ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕ ಅಧಿಕಾರಿ” ಒಳಗಾಗಿರುವ ಒಂದು ಕಂಪನಿಯ ಅಧಿಕಾರಿಯಾರ ಅರ್ಥ ಇದು ಹೀಗೆ ಗೊತ್ತುಪಡಿಸಿದ: ೧೯) “ಮುಖ್ಯ ಹಣಕಾಸು ಅಧಿಕಾರಿ’ ಮುಖ್ಯ ಹಣಕಾಸು ನೇಮಕ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಅರ್ಥ ಒಂದು ಕಂಪನಿಯ ಅಧಿಕಾರಿ. ೨೦) “ಕಂಪನಿ” ಈ ಕಾಯಿದೆಯಡಿ ಅಥವಾ ಯಾವುದೇ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಸೇರಿಕೊಂಡ ಕಂಪನಿ ಅರ್ಥ ಹಿಂದಿನ ಕಂಪನಿ ಕಾನೂನು; ೨೧) “ಕಂಪನಿ ಲಿಮಿಟೆಡ್ ಬೈ ಗ್ಯಾರಂಟಿ” ಹೊಣೆಗಾರಿಕೆಯು ಹೊಂದಿರುವ ಕಂಪನಿಯ ಅರ್ಧ ಅದರ ಸದಸ್ಯರು ಕ್ರಮವಾಗಿ ಮುಂತಾದ ಪ್ರಮಾಣದ ಮನವಿ ನಿಯಮಿತವಾದ ಸದಸ್ಯರು ಅದರ ಎಂಬ ಗಾಯದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಕಂಪನಿಯ ಆಸ್ತಿಪಾಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಕೊಡುಗೆ ಕೈಗೊಳ್ಳಲು ಅಪ್; ೨೨) “ಷೇರುಗಳಿಂದ ನಿಯಮಿತವಾದ ಕಂಪನಿ” ಹೊಣೆಗಾರಿಕೆ ಹೊಂದಿರುವ ಕಂಪನಿಯ ಅರ್ಥ ಅದರ ಷೇರುಗಳಿಗೆ, ಯಾವುದೇ ವೇಳೆ, ಪ್ರಮಾಣಕ್ಕೆ ಮನವಿ ಮೂಲಕ ಪೇಯ್ಡ್ ಸೀಮಿತ ಸದಸ್ಯರು ಕ್ರಮವಾಗಿ ಅವರಿಂದ ನಡೆಯಿತು’ ೨೩) “ಕಂಪನಿ ಪರಿಸಮಾಪಕ” ಇಲ್ಲಿಯ ಒಂದು ಕಂಫನಿಯ ದಿವಾಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದೆ ಎಂದು, ವ್ಯಕ್ತಿಯ - ನೇಮಕ ಅರ್ಥ (ಒಂದು) ಟ್ರಿಬ್ಯೂನಲ್ ನ್ಯಾಯಾಲಯದಿಂದ ಮುಕ್ತಾಯಗೊಳಿಸುತ್ತಿದ್ದೇನೆ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ; ಅಥವಾ (ಬಿ) ಸ್ವಯಂ ಪ್ರೇರಿತ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಕಂಪನಿ ಅಥವಾ ಸಾಲ ಮುಕ್ತಾಯಗೊಳಿಸುತ್ತಿದ್ದೇನೆ. ಕೇಂದ್ರ ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ ವೃತ್ತಿಪರರ ಫಲಕದಿಂದ ಕಂಪನಿ ಪರಿಸಮಾಪಕ ಎಂದು ವಿಭಾಗದಲಿ ೨೭೫ ರ ಉಪ ಪರಿಚ್ಛೇದ (೨) ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಸರ್ಕಾರದ; ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸಿದಂತೆ )೨೪) “ಕಂಪನಿ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ” ಅಥವಾ “ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ” ಒಂದು ಕಂಪನಿಯ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ ಅರ್ಥ ೧೯೮೦ ಕಂಪನಿ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿಗಳ ಕಾಯಿದೆಯ ವಿಭಾಗ ೨ ರ ಉಪ ಪರಿಚ್ಛೇದ (೧) ನೇ ಖಂಡದ (ಸಿ) ರಲ್ಲಿ ಯಾರು ಕಂಪನಿಯು ನೇಮಕ ಈ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಕಂಪನಿ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ ಹೊಣೆಗಾರಿಕೆಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಲು ಆಕ್ಟ್; ೨೫) “ಕಾರ್ಯತಃ ಕಂಪನಿ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ” ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಒಂದು ಕಂಪನಿ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ ಅರ್ಥ ಕಂಪನಿ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿಗಳ ವಿಭಾಗದಲ್ಲಿ ೨ ರ ಉಪ ಪರಿಚ್ಛೇದ (೨) ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಅಭ್ಯಾಸ ಎಂದು ಆಕ್ಟ್, ೧೯೮೦; ೨೬) “ಸಹಾಯಕ” ಜವಾಬ್ದಾರನಾಗಿರುವುದಿಲ್ಲ. ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಸ್ವತ್ತುಗಳನ್ನು ಕಡೆಗೆ ಕೊಡುಗೆ ಅರ್ಥ ತನ್ನ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಕಂಪನಿಯನ್ನು ಸುತ್ತಿಟ್ಟಾಗ, ಈ ಷರತ್ತು ಉದ್ದೇಶಗಳಿಗಾಗಿ, ಇದು ಇಲ್ಲಿಂದ ಒಂದ್ ಸ್ಪಷ್ಟಪಡಿಸಿದರು ಇದೆ ವ್ಯಕ್ತಿ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಕಂಪನಿಯಲ್ಲಿ ಪಾವತಿಸಲಾದ ಷೇರುಗಳನ್ನು ಸಹಾಯಕ ಪರಿಗಣಿಸಬಹುದು ಹಾಗಿಲ್ಲ ಹಿಡುವಳಿ ಆದರೆ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಆದರೆ ಕಾಯಿದೆಯಡಿ ಸಹಾಯಕ ಯಾವುದೇ ಬಾಧ್ಯತೆಗಳು ಕೂಡಿ ಇಂತಹ ಸಹಾಯಕ; ೨೭) “ನಿಯಂತ್ರಣ” [[ನಿರ್ದೇಶಕ]]ರ ಅಥವಾ ಬಹುತೇಕ ಕಳಿಸಲು ಸೇರಿವೆ ಹಾಗಿಲ್ಲ ನಟನೆಯನ್ನು ಒಂದು ವ್ಯಕ್ತಿ ಅಥವಾ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳ ಮೂಲಕ ನಿರ್ವಹಣೆ ಅಥವಾ ನೀತಿ ನಿರ್ಧಾರಗಳನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸಲು ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾಗಿ ಅಥವಾ ನೇರವಾಗಿ ಅಥವಾ ಪರೋಕ್ಷವಾಗಿ ಸಂಗೀತ, ತಮ್ಮಶೇರು ಕಾರಣದಿಂದ ಸೇರಿದಂತೆ ನಿರ್ವಹಣೆ ಹಕ್ಕುಗಳ ಅಥವಾ ಷೇರುದಾರರು ಒಪ್ಪಂದಗಳು ಅಥವಾ [[ಮತದಾನ]]ದ ಕರಾರು ಅಥವಾ ಯಾವುದೇ ಅಥವಾ ಇತರ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ; ಉಪವಿಭಾಗ ಷರತ್ತು (ಬಿ) ಸೂಚಿಸಿರುವಂತೆ (೨೮) “ಕಾಸ್ಟ್ ಅಕೌಂಟೆಂಟ್” ವೆಚ್ಚದಲ್ಲಿ ಅಕೌಂಟೆಂಟ್ ಅರ್ಥ ೧) ವೆಚ್ಚ ಮತ್ತು ವರ್ಕ್ಸ್ ಅಕೌಂಟೆಂಟ್ಸ್ ಆಕ್ಟ್ ೧೯೫೯ ಸೆಕ್ಷನ್ ೨; ೨೯) “ನ್ಯಾಯಾಲಯ” (ನಾನು) ಹೈಕೋರ್ಟ್ ಸ್ಥಳಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ ಇದು ಸಂಬಂಧಪಟ್ಟ ಕಂಪನಿಯ ನೋಂದಾಯಿತ [[ಕಚೇರಿ]] ಅಂಶಗಳನ್ನು ಬಿಟ್ಟು, ಸ್ಥಾನ ಯಾ ಸನ್ನಿವೇಶದಲ್ಲಿ ಆಗಿದೆ ಇದು ವ್ಯಾಪ್ತಿಗೆ ಯಾವುದೇ ಜಿಲ್ಲಾ ನ್ಯಾಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಅಥವಾ ಜಿಲ್ಲಾ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳು ಪ್ರಧಾನ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಉಪ ಕಲಂ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಎಂದು ನಿದರ್ಶನಗಳಲ್ಲಿ ಜಿಲ್ಲಾ ನ್ಯಾಯಾಲಯ, ಅಧಿಸೂಚನೆ, ಎಲ್ಲಾ ಅಥವಾ ಯಾವುದೇ ವ್ಯಾಯಾಮ ಯಾವುದೇ ಜಿಲ್ಲಾ ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ಅಧಿಕಾರ ನ್ಯಾಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳಲ್ಲಿ ಅದರ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯನ್ನು ವ್ಯಾಪ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಹೈಕೋರ್ಟ್ ಪದವಿಯನ್ನು ನೀಡಿ ಇದರ ನೊಂದಾಯಿತ ಕಛೇರಿಯು ಜಿಲ್ಲೆಯ ಸನ್ನಿವೇಶದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಕಂಪನಿಯು ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ; ಸೆಷನ್ ನ್ಯಾಯಾಲಯ ಈ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಅಪರಾಧ ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ ಕ್ರಿಯೆ ಅಥವಾ ಹಿಂದಿನ ಕಂಪನಿ ಕಾನೂನಿನಡಿಯಲ್ಲಿ: ವಿಶೇಷ ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ವಿಭಾಗದಲ್ಲಿ ೪೩೫ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ; (ವಿ) ಮೆಟ್ರೋಪಾಲಿಟನ್ ಮ್ಯಾಜಿಸ್ಟ್ರೇಟ್ ಅಥವಾ ಫಸ್ಟ್ ಕ್ಲಾಸ್ ಒಂದು [[ನ್ಯಾಯಾಂಗ]] ಮ್ಯಾಜಿಸ್ಟ್ರೇಟ್ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಈ ಕಾಯಿದೆಯಡಿ ಅಥವಾ ಹಿಂದಿನ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ [[ಅಪರಾಧ]] ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿ ಕಂಪನಿ ಕಾನೂನು; ೩೦) “ಡಿಬೆಂಚರ್” ಡಿಬೆಂಚರ್ [[ಬಂಡವಾಳ]], ಬಾಂಡ್ಗಳು ಅಥವಾ ಯಾವುದೇ ವಾದ್ಯ ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ==ಉಲ್ಲೇಖಗಳು== taoqsp3q3cpyohxjd1k4tlamj98jkjk 0 78345 1224279 1222056 2024-04-26T01:56:15Z InternetArchiveBot 69876 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{Infobox islands | name = Corsica | image name = Corse region relief location map.jpg | image caption = Topography of Corsica | image size = | locator map = {{Location map|France|caption=|float=center|lat=42.15|long=9.083333}} | map caption = Corsica (France) | native name = ''Corsica'' | native name link = Corsican language | nickname = ''L’Île de Beauté''<br />''The Isle of Beauty'' | location = [[Mediterranean Sea]] | coordinates = | archipelago = | total islands = | major islands = | area_km2 = 8680 | length_km = 184 | width_km = 83 | coastline_km = 1000 | highest mount = [[Monte Cinto]] | elevation_m = 2706 | country = France | country admin divisions title = [[Région]] | country admin divisions = Corsica | country admin divisions title 1 = | country admin divisions 1 = | country admin divisions title 2 = | country admin divisions 2 = | country capital city = | country largest city = [[Ajaccio]] | country largest city population = 63,723 | country leader title = | country leader name = | population = 322,120 | population as of = January 2013 | density_km2 = 37 | ethnic groups = | additional info = }} '''ಕಾರ್ಸಿಕ''' ಪಶ್ಚಿಮ [[ಮೆಡಿಟರೇನಿಯನ್ ಸಮುದ್ರ]]ದ ಒಂದು [[ದ್ವೀಪ]]. [[ಫ್ರಾನ್ಸ್|ಫ್ರಾನ್ಸಿಗೆ]] ಸೇರಿದೆ. ==ಭೌಗೋಳಿಕ== [[File:Corsica-calvi-panorama.jpg|thumb|right|600px|The Bay of [[Calvi, Haute-Corse|Calvi]]: Corsica is the most mountainous Mediterranean island.]] ಫ್ರಾನ್ಸಿನ ಮುಖ್ಯ ಭೂಪ್ರದೇಶದಿಂದ ಇಲ್ಲಿಗೆ 105 ಮೈ. ದೂರ. ಇಟಲಿಗೆ ಇದು 50 ಮೈ. ದೂರದಲ್ಲಿದೆ. ದಕ್ಷಿಣದಲ್ಲಿರುವ [[ಸಾರ್ಡಿನಿಯ]] ದ್ವೀಪಕ್ಕೂ ಕಾರ್ಸಿಕಕ್ಕೂ ನಡುವೆ ಬೊನಿಫಾಚೊ ಜಲಸಂಧಿಯಿದೆ. ಇದು ಮೆಡಿಟರೇನಿಯನ್ ಸಮುದ್ರದ ದೊಡ್ಡ ದ್ವೀಪಗಳಲ್ಲಿ ನಾಲ್ಕನೆಯದು. ಉ.ಅ.41ಲಿ 31'-ಉ.ಅ. 400 ಮತ್ತು ಪೂ.ರೇ. 80ಲಿ 30'-ಪೂ.ರೇ. 90ಲಿ 30' ನಡುವೆ, ಸ್ಧೂಲವಾಗಿ ಅಂಡಾಕೃತಿಯಲ್ಲಿರುವ ಕಾರ್ಸಿಕ ದ್ವೀಪದ ವಿಸ್ತೀರ್ಣ 3,367 ಚ. ಮ್ಯೆ. ಜನಸಂಖ್ಯೆ 3,22,900. ==ಭಾಷೆ== ಇಲ್ಲಿಯ ಜನರ ಭಾಷೆ [[ಇಟಾಲಿಯನ್]]; [[ಇಟಲಿ]]ಯೊಂದಿಗೆ ಅವರ ಸಾಂಸ್ಕತಿಕ ಸಂಬಂಧವೂ ಇದೆ. ಅವರು ಸಂಪ್ರದಾಯಪ್ರಿಯರು. ದ್ವೀಪವಾಸಿಗಳಾದರೂ ನುರಿತ ನಾವಿಕರಲ್ಲ; ಅರಣ್ಯಗಳಲ್ಲೇ ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಅವರ ವಾಸ. ==ಮೇಲ್ಮೈ ಲಕ್ಷಣ== ಕಾರ್ಸಿಕ ಗುಡ್ಡಗಾಡುಪ್ರದೇಶ. ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಗ್ರಾನುಲೈಟ್‍ನಂಥ ಸ್ಛಟಿಕ ಶಿಲೆಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಸಿಂಟೊ (8,898') ಮತ್ತು ರೊಟಾಂಡೊ (8,607') ಇವು ಅತ್ಯಂತ ಎತ್ತರದ ಶಿಖರಗಳು. ನದೀ ಕಣಿವೆಗಳು ಇಕ್ಕಟ್ಟಾಗಿಯೂ ಆಳವಾಗಿಯೂ ಇವೆ. ಪಶ್ಜಿಮ ಕರಾವಳಿಗಿಂತ ಪೂರ್ವ [[ಕರಾವಳಿ]] ಹೆಚ್ಚು ಇಕ್ಕಟ್ಟು. ವಾಯುಗುಣ ಮೆಡಿಟರೇನಿಯನ್ ಮಾದರಿ. ಸಮುದ್ರಮಟ್ಟ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಬೇಸಗೆಯ ಸರಾಸರಿ ಉಷ್ಣತೆ 70ಲಿ-75ಲಿ ಫ್ಯಾ. ಚಳಿಗಾಲವೂ ತಕ್ಕಮಟ್ಟಿಗೆ ಬೆಚ್ಚಗಿರುತ್ತದೆ. (45ಲಿ-50ಲಿ ಫ್ಯಾ) ಕಣಿವೆಗಳು ಮುಳ್ಳು ಪೊದೆಗಳಿಂದ ತುಂಬಿವೆ. ಅರಣ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಚೆಸ್ನಟ್ ಮರ ಹೇರಳ. ==ಬೇಸಾಯ== ನೆಲ ಹೆಚ್ಚು ಫಲವತ್ತಾಗಿಲ್ಲ.ಇಕ್ಕಟ್ಟಾದ ಕರಾವಳಿಬಯಲಿಗೆ ಮಾತ್ರ ಕೃಷಿ ಸೀಮಿತವಾಗಿದೆ. ಸೇ. 2ರಷ್ಟು ಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ಸಾಗುವಳಿ ನಡೆದಿದೆ. ಇಲ್ಲಿಯ ಕಾಲುಭಾಗ ನೆಲ ದನಕರುಗಳ ಮೇವಿಗೆ ಅನುಕೂಲಕರ. ಗೋದಿ. ಜೋಳ, ದ್ರಾಕ್ಷಿ ಮತ್ತು ಆಲಿವ್ ಮುಖ್ಯ ಬೆಳೆಗಳು. ==ವಾಣಿಜ್ಯ== ಇಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು 2,500 ಮೈ. ಉದ್ದದ ರಸ್ತೆಗಳಿವೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಹೆದ್ದಾರಿಗಳ ಉದ್ದ 1,260 ಮೈ. ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ ಬೆಳೆಯುತ್ತಿದೆ. ಆಲಿವ್ ಮದ್ಯ ಮತ್ತು ಮರಮಟ್ಟು ಮುಖ್ಯ ನಿರ್ಯಾತ ವಸ್ತುಗಳು. ==ರಾಜಕೀಯ== ಅಜಾಕಿಯೋ (37,000) ರಾಜಧಾನಿ. ಬಸ್ತಿಯಾ (49,000) ಮುಖ್ಯ ಬಂದರು. ಇದು ಕಾರ್ಸಿಕದ ಅತ್ಯಂತ ದೊಡ್ಡ ನಗರ. ==ಇತಿಹಾಸ== ನೂತನ ಶಿಲಾಯುಗದ ವರೆಗೂ ಕಾರ್ಸಿಕದಲ್ಲಿ ಮನುಷ್ಯ ವಾಸ ಮಾಡುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. ಕ್ರಿ. ಪೂ. 564ರಲ್ಲಿ ಅಯಾನಿಯದ ಫೋಪೀಯನರು ಇಲ್ಲಿ ಬೀಡು ಬಿಟ್ಟದ್ದರು. ಕಾರ್ಥೇಜಿನಿಯನ್ ಮತ್ತು ಎಟ್ರುಸ್ಕನ್ ನೌಕಾಪಡೆಗಳಿಂದ ಇವರು ಕ್ರಿ. ಪೂ. 353ರಲ್ಲಿ ಪರಾಜಿತರಾಗಿ ಇಲ್ಲಿಂದ ಕಾಲ್ತೆಗೆದರು. ಅನಂತರ ಇದು ಕ್ರಮವಾಗಿ ಎಟ್ರುಸ್ಕನ್ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಥೇಜಿನಿಯನ್ ಆಕ್ರಮಣಕ್ಕೆ ಒಳಪಟ್ಟಿತ್ತು. ಕಾರ್ಸಿಕ ದ್ವೀಪವನ್ನು ಕ್ರಿ. ಪೂ. 259ರಲ್ಲಿ ಕಾರ್ನಿಲಿಯನ್ ಸ್ಕಿಪಿಯೋ ಗೆದ್ದ. ಆದರೆ ರೋಮನರು ಇದನ್ನು ವಾಸ್ತವವಾಗಿ ಆಕ್ರಮಿಸಿಕೂಂಡಿದ್ದು ಪ್ಯೂನಿಕ್ ಯುದ್ಧದ ಅನಂತರವೇ. ಕ್ರಿ. ಪೂ. 231ರಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಸಿಕದ ನಿವಾಸಿಗಳು ಪರಾಕ್ರಮಣದ ವಿರುದ್ಧ ದಂಗೆಯೆದ್ದರು. ಅದನ್ನು ಅಡಗಿಸಲಾಯಿತು. [[ರೋಮನ್ ಚಕ್ರಾಧಿಪತ್ಯ]]ದಲ್ಲಿ ಗಡಿಪಾರು. ಶಿಕ್ಷೆಗೆ ಒಳಗಾದವರನ್ನು ಇಲ್ಲಿಗೆ ಕಳುಹಿಸಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಕ್ರಿ. ಪೂ. ಸು. 4ರಿಂದ ಕ್ರಿ. ಶ. 65ರ ವರೆಗೆ ಬದುಕಿದ್ದ ರೋಮನ್ ದಾರ್ಶನಿಕ ಸೈನಿಕ ದೇಶಭ್ರಷ್ಟನಾದಾಗ ಇಲ್ಲಿದ್ದ. ಕ್ರಿ. ಶ. 5ನೆಯ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ವ್ಯಾಂಡಲರೂ ಗೋಥರೂ ಕಾರ್ಸಿಕ ದ್ವೀಪಕ್ಕಾಗಿ ಬಡಿದಾಡಿದರು. ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಇದು ವ್ಯಾಂಡಲರ ವಶಕ್ಕೆ ಬಂತು. ಆದರೆ ಬಿಜಾóಂಟಿನರು 533ರಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು ಆಕ್ರಮಿಸಿಕೂಂಡರು. ಸಾರಸೆನರು ಕಾರ್ಸಿಕದ ಮೇಲೆ 713ರಲ್ಲಿ ಏರಿಬಂದು ಇದರ ಒಂದು ಭಾಗವನ್ನು 10ನೆಯ ಶತಮಾನದವರೆಗೂ ಆಳಿದರು. ಟಸ್ಕನಿಯ ಕಾಂಟ್ ಬೋನಿಫೇಸ್ ಇದನ್ನು ಪಶ್ಚಿಮ ರೋಮನ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯಕ್ಕೆ ಮಾತ್ರ ಗೆದ್ದುಕೂಳ್ಳಲು 9ನೆಯ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿ, ಇಲ್ಲೊಂದು ಕೋಟೆ ಕಟ್ಟಿದ. ಬೊನಿಫಾಚೊ ನಗರ ಇಲ್ಲಿ ಸ್ಧಾಪಿತವಾಯಿತು. ಈ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ದ್ವೀಪದ ಆಂತರಿಕ ಅಧಿಕಾರ ಇದ್ದದ್ದು ಸ್ಥಳೀಯ ಪ್ರಭುಗಳ ಕೈಯಲ್ಲಿ. [[ಪೋಪ್]] ಇದರ ಮೇಲೆ ಹಕ್ಕು ಸ್ಧಾಪಿಸಿದ್ದು 1077ರಲ್ಲಿ. 1453ಲ್ಲಿ ಇದು ಜೆನೊವದ ಅಧಿಕಾರಕ್ಕೆ ಒಳಪಟ್ಟಿತು. ಫ್ರಾನ್ಸಿನ 2ನೆಯ ಹೆನ್ರಿ 1553ರಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಸಿಕವನ್ನು ಗೆದ್ದ. 1558ರಲ್ಲಿ ಮತ್ತೆ ಇದನ್ನು ಜೆನೊವಕ್ಕೆ ವರ್ಗಾಯಿಸಲಾಯಿತು. ಫ್ರೆಂಚರ ಅಧೀನದಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಸಿಕನರಿಗೆ ಲಭ್ಯವಾಗಿದ್ದ ಸ್ವಯಾಮಾಡಳಿತ ನಷ್ಟವಾಯಿತು. ಈನೊವದ ನೀತಿಗೆಟ್ಟ ದಬ್ಬಾಳಿಕೆಯಿಂದ ಕಾರ್ಸಿಕನರು ರೊಚ್ಚಿಗೆದ್ದರು. 1729ರಲ್ಲಿ ಎದ್ದ ದಂಗೆಯನ್ನು ಜೆನೊವರು [[ಆಸ್ಟ್ರಿಯ|ಆಸ್ಟ್ರಿಯನ್]] ನೆರವಿನಿಂದ ಹತ್ತಿಕ್ಕಿದರು. ಜೆನೂವ 1768ರಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಸಿಕವನ್ನು ಫ್ರಾನ್ಸಿಗೆ ಮಾರಿತು. ಫ್ರೆಂಚರ ಗವರ್ನರಾಗಿದ್ದ ಪವೂಲಿ ಇದನ್ನು [[ಇಂಗ್ಲಂಡ್|ಇಂಗ್ಲೆಂಡಿಗೆ]] ಒಪ್ಪಿಸಿದ (1794-96). ಫ್ರೆಂಚ್ ಚಕ್ರವರ್ತಿ 1ನೆಯ [[ನೆಪೋಲಿಯನ್ ಬೋನಪಾರ್ತ್| ನೆಪೋಲಿಯನ್ ಬೊನಪಾರ್ಟೆ]] ಕಾರ್ಸಿಕದಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟಿದವ. ನೆಪೋಲಿಯನ್ ಕಾರ್ಸಿಕವನ್ನು ಇಂಗ್ಲೆಂಡಿನಿಂದ ಗೆದ್ದುಕೊಂಡ. ಕಾರ್ಸಿಕದ ಮೇಲೆ ಫ್ರೆಂಚ್ ಆಡಳಿತ 1815ರಲ್ಲಿ ಸ್ಧಿರವಾಯಿತು. ಕಾರ್ಸಿಕನ್-ಫ್ರೆಂಚ್ ಸಂಬಂಧ ಬಿಗಿಯಾಗಲು ಬೊನಪಾರ್ಟೆ ವಂಶ ಕಾರಣ. ಕಾರ್ಸಿಕವನ್ನು ತನ್ನದನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಫ್ಯಾಸಿಸ್ಟ್ ಇಟಲಿ ನಡೆಸಿದ ಪ್ರಯತ್ನ ಸಫಲವಾಗಲಿಲ್ಲ. [[ಎರಡನೇ ಮಹಾಯುದ್ಧ|ಎರಡನೆಯ ಮಹಾಯುದ್ದ]] ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಸ್ವಲ್ಪಕಾಲ ಇದು ಜರ್ಮನ್-ಇಟಾಲಿಯನ್ ಪಡೆಯ ವಶದಲ್ಲಿತ್ತು. ==ಉಲ್ಲೇಖಗಳು== {{reflist}} ==ಬಾಹ್ಯ ಸಂಪರ್ಕಗಳು== * [http://www.france.fr/en/regions-and-cities/corsica-mountain-sea Corsica: a mountain in the sea] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130316055928/http://www.france.fr/en/regions-and-cities/corsica-mountain-sea |date=2013-03-16 }} – Official French website (in English) {{commons|Corse|Corsica}} {{wikivoyage|Corsica}} *{{cite web|first=L.J.|last=Costa|author2=Cécile Costa|title=Préhistoire de la Corse|url=http://www.prehistoire-corse.org/|publisher=Kyrnos Publications pour l'archéologie|year=2005|accessdate=26 April 2008|language=fr|archive-date=7 ಅಕ್ಟೋಬರ್ 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20181007141339/http://www.prehistoire-corse.org/|url-status=dead}} *{{cite web|url=http://www.terracorsa.info|title=TerraCorsa,I Muvrini and much more Corsican music|publisher=TerraCorsa|accessdate=22 August 2011}} *{{cite web|first=Alexandre|last=Dumas|authorlink=Alexandre Dumas|title=The Corsican Brothers|year=2003|origyear=1845|publisher=Arthur's Classical Novels|url=http://arthursclassicnovels.com/arthurs/dumas/corsic10.html|accessdate=27 April 2008 |archiveurl = https://web.archive.org/web/20080419073755/http://arthursclassicnovels.com/arthurs/dumas/corsic10.html <!-- Bot retrieved archive --> |archivedate = 19 April 2008}} <!-- please keep this link: Dmoz page holds a Wikipedia back link --> *{{Dmoz|Regional/Europe/France/Regions/Corsica}} *{{cite web|title=National Geographic Magazine: Corsica Map|publisher=National Geographic Society|year=2003|url=http://yellowbordermagazine.com/ngm/0304/feature3/map.html|accessdate=5 May 2008|archive-date=10 ಡಿಸೆಂಬರ್ 2012|archive-url=https://archive.is/20121210073250/http://yellowbordermagazine.com/ngm/0304/feature3/map.html|url-status=dead}} *{{cite news|url=http://www.cnn.com/2003/WORLD/europe/07/06/corsica.poll/index.html|title=Corsica rejects autonomy offer by Paris|publisher=CNN |date=6 July 2003|accessdate=26 April 2008 |archiveurl = https://web.archive.org/web/20080408111248/http://www.cnn.com/2003/WORLD/europe/07/06/corsica.poll/index.html <!-- Bot retrieved archive --> |archivedate = 8 April 2008}} *{{cite web|url=http://www.corsica-isula.com|first=Will|last=Keyser|title=Corsica from the inside!|publisher=Corsica Isula|accessdate=26 April 2008}} *{{cite web|url=http://www.jabro.net/photos-fotky/by-bicycle/category/2-korsika-corsica-corse|last=jabro|title=Getting around in Corsica by bicycle|publisher=jabro.net|accessdate=28 August 2009|archive-date=8 ಮೇ 2010|archive-url=https://web.archive.org/web/20100508143554/http://jabro.net/photos-fotky/by-bicycle/category/2-korsika-corsica-corse|url-status=dead}} *{{cite web|url=http://www.corsicaexperience.com/|first=jf|last=Guiderdoni|title=A different visit of Corsica|publisher=corsica_experience|accessdate=5 June 2011|archive-date=29 ಮೇ 2011|archive-url=https://web.archive.org/web/20110529101303/http://corsicaexperience.com/|url-status=dead}} *[http://www.traghettiper-corsica.it/Navi_per_la_Corsica.pdf Ferries to Corsica] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130515005358/http://www.traghettiper-corsica.it/Navi_per_la_Corsica.pdf |date=2013-05-15 }} Detailed technical specifications of the various ferry vessels, history, deckplans. {{it icon}} *[https://archive.org/details/DaleGilbertJarvisGoldenhair Audio recording of the traditional Corsican folktale 'Goldenhair' (in English)] *[https://www.youtube.com/watch?v=SKGF-ErsJiI/ 3-minute video "The Workout the World Forgot," filmed in Corsica, 2008] {{Includes Wikisource|ಮೈಸೂರು_ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯ_ವಿಶ್ವಕೋಶ/ಕಾರ್ಸಿಕ}} [[ವರ್ಗ:ಫ್ರಾನ್ಸ್]] [[ವರ್ಗ:ಮೆಡಿಟರೇನಿಯನ್ ಪ್ರದೇಶ]] [[ವರ್ಗ:ಭೂಗೋಳ]] a77dmmgb24izcztyniqoernrwccvbxl 0 80287 1224282 684795 2024-04-26T04:25:13Z InternetArchiveBot 69876 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{taxobox |name = Hill Mango |image = Commiphora caudata leaves.jpg |image_caption = ''Commiphora caudata'' |regnum = [[Plantae]] |unranked_divisio = [[Angiosperms]] |unranked_classis = Eudicots |unranked_ordo = [[Rosids]] |ordo = [[Sapindales]] |familia = [[Burseraceae]] |genus = '''''Commiphora''''' |species = '''''C. caudadta''''' |species_authority = |binomial = ''Commiphora caudata'' |binomial_authority = (Wight & Arn.) Engl. |synonyms = *''Amyris acuminata'' <small>Roxb.</small> *''Balsamea caudata'' <small>Engl. </small> *''Balsamodendrum caudatum'' <small>Marchand </small> *''Balsamodendrum roxburghianum'' <small>(Wight & Arn.) Wall. ex Voigt </small> *''Protionopsis caudata'' <small>Blume Unresolved</small> *''Protionopsis roxburghiana'' <small>Blume </small><ref>http://www.theplantlist.org/tpl/record/kew-2733441</ref> |}} '''ಕೊಂಡ ಮಾವು'''ಕಾಮಿಫೋರ ಕಾಡೇಟ ಎಂಬ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಹೆಸರಿನ ಒಂದು ಸಣ್ಣಗಾತ್ರದ ಮರ. ಬೆಟ್ಟಮಾವು ಪರ್ಯಾಯನಾಮ. ಗುಗ್ಗುಳಮರದ (ಕಾಮಿಫೋರ ಮುಕುಲ್ ಪ್ರಭೇದ) ಹತ್ತಿರ ಸಂಬಂಧಿ. ಬರ್ಸರೇಸೀ ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಸೇರಿದೆ. ==ಭೌಗೋಳಿಕ== [[ಏಷ್ಯ]] ಮತ್ತು [[ಆಫ್ರಿಕ]]ಗಳ ಮೂಲ ವಾಸಿಯಾದ ಇದು ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದಲ್ಲೆಲ್ಲ ಬಲುಸಾಮಾನ್ಯ. ಶೀಘ್ರವಾಗಿ ಮತ್ತು ಯಾವ ಬಗೆಯ ಆರೈಕೆಯ ಅಗತ್ಯವಿಲ್ಲದೆ ಬೆಳೆಯುವುದರಿಂದ, ಇದನ್ನು ತೋಟಗಳಲ್ಲಿ, ರಸ್ತೆಗಳ ಬದಿಗಳಲ್ಲಿ, ಬೇಲಿಗಳಲ್ಲಿ ಬೆಳೆಸುವುದಿದೆ. ಕಾಂಡತುಂಡುಗಳನ್ನು ನೆಟ್ಟು ಇದನ್ನು ಬೆಳೆಸುವುದೇ ವಾಡಿಕೆಯಲ್ಲಿರುವ ಕ್ರಮ. ==ಲಕ್ಷಣಗಳು== ಮಧ್ಯಮ ಪ್ರಮಾಣದ ಮರ.ಕೆಲವು ೧೫ರಿಂದ ೨೦ ಮೀಟರ್ ಬೆಳೆದರೂ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಮಧ್ಯಮ ಪ್ರಮಾಣದ ಮರ<ref>Ashton et al ''Field Guide to the Common Trees and Shrubs of Sri Lanka'' p. 123, `India Diversity Portal: Commiphora caudata' at http://indiabiodiversity.org/species/show/266696 & 'Bihrmann's Caudiciforms: Commiphora caudata' at http://www.bihrmann.com/caudiciforms/subs/com-cau-sub.asp {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20151204083456/http://www.bihrmann.com/caudiciforms/subs/com-cau-sub.asp |date=2015-12-04 }}, http://indiabiodiversity.org/species/show/266696</ref>. ಕೊಂಡಮಾವಿನ ತೊಗಟೆ ಬಹಳ ನವುರಾಗಿದ್ದು ಕಾಗದವನ್ನು ಹೋಲುತ್ತದೆ. ಎಲೆ ಹಾಗೂ ಮರದ ತೊಗಟೆಗಳಿಗೆ ಮಾವಿನಹಣ್ಣಿನ ವಾಸನೆಯಿದೆ. ಎಲೆಗಳು ಸಂಯುಕ್ತ ಮಾದರಿಯವು; ಒಂದೊಂದರಲ್ಲೂ 2-5 ಜೋಡಿ ಕಿರು ಎಲೆಗಳಿವೆ. ಎಲೆಗಳ ಜೋಡಣೆ ಪರ್ಯಾಯ ಮಾದರಿಯದು. ಹೂಗಳೂ ಸಂಕೀರ್ಣ ಮಾದರಿಯ ಹೂಗೊಂಚಲುಗಳಲ್ಲಿ ಸಮಾವೇಶಗೊಂಡಿವೆ. ಒಂದೊಂದು ಹೂವಿನಲ್ಲೂ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ 4 ಪುಷ್ಪಪತ್ರಗಳು, 4 ದಳಗಳು, 8-10 ಕೇಸರಗಳು, ಉಚ್ಚಸ್ಥಾನದ ಅಂಡಾಶಯ ಇವೆ. ಅಂಡಕೋಶದಲ್ಲಿ 2-4 ಕೋಣೆಗಳಿದ್ದು ಒಂದೊಂದರಲ್ಲೂ 2 ಅಂಡಕಗಳಿವೆ. ಫಲ ಅಷ್ಟಿಫಲ ಮಾದರಿಯದು. ಗಾತ್ರ ಬಟಾಣಿ ಕಾಳಿನಷ್ಟು. ==ಉಪಯೋಗಗಳು== ಇದರ ಕಾಯಿಯಿಂದ ಉಪ್ಪಿನಕಾಯಿ ಹಾಕುತ್ತಾರೆ. ಈ ಮರದಿಂದ ಗೋಂದು ಮಿಶ್ರಿತ ರೆಸಿನ್ ವಸ್ತುವನ್ನು ಪಡೆಯಬಹುದಾಗಿದ್ದು ಅದನ್ನು ಧೂಪದಂತೆ ಬಳಸುವುದುಂಟು. ==ಉಲ್ಲೇಖಗಳು== {{reflist}} {{Includes Wikisource|ಮೈಸೂರು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯ ವಿಶ್ವಕೋಶ/ಕೊಂಡ ಮಾವು}} [[ವರ್ಗ:ಮರಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಕರ್ನಾಟಕದ ಸಸ್ಯಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಸಸ್ಯಗಳು]] 95bkicfuvut2sex2rbils2sz7x1n0xf 0 84674 1224202 1224045 2024-04-25T14:01:55Z Pallaviv123 75945 Pallaviv123 [[ಸದಸ್ಯ:Moses7v/ನನ್ನ ಪ್ರಯೋಗಪುಟ]] ಪುಟವನ್ನು [[ಲಿನ್ನೇಯಸ್‌ರವರ ಹೂವಿನ ಗಡಿಯಾರ]] ಕ್ಕೆ ಸರಿಸಿದ್ದಾರೆ: ಲೇಖನ ತಯಾರಾಗಿದೆ. wikitext text/x-wiki '''ಲಿನ್ನೇಯಸ್‌ರವರ ಹೂವಿನ ಗಡಿಯಾರ''' ಎಂಬುದು [[:en:Carl Linnaeus|ಕಾರ್ಲ್ ಲಿನ್ನೇಯಸ್‌ರವರು]] ಊಹಿಸಿದ ಉದ್ಯಾನ ಯೋಜನೆ. ಇದು ಹೂವುಗಳು ಅರಳುವ ಮತ್ತು ಮುದುಡುವ ಸಮಯವನ್ನಾಧರಿಸಿ ದಿನದ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಸಮಯವನ್ನು ನಿಖರವಾಗಿ ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. <ref>{{Cite web |title=Linnaeus' Floral Clock |date=March 2013 |access-date=January 17, 2014 |url=http://www.linnean.org/The-Society/This+Month/March+2013 |work=The Linnean Society of London |archive-url=https://web.archive.org/web/20140201154449/http://www.linnean.org/The-Society/This+Month/March+2013 |archive-date=February 1, 2014}}</ref><ref>{{Cite web |title=Carolus Linnaeus' Floral Clocks. |author=Coturnix |date=May 23, 2007|access-date=January 17, 2014 |url=http://scienceblogs.com/clock/2007/05/23/carolus-linnaeus-floral-clocks/ |work=sciencesblogs.com}}</ref> ಲಿನ್ನೇಯಸ್ ಅವರ ಆತ್ಮಚರಿತ್ರೆ ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳ ಪ್ರಕಾರ, ಅವರು ೧೭೪೮ ರಲ್ಲಿ ಹೂವಿನ ಗಡಿಯಾರವನ್ನು ಕಂಡುಹಿಡಿದು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿದರು. <ref>{{Cite web | title= The linnaeus garden| url= http://www.botan.uu.se/our-gardens/the-linnaeus-garden/explore/life-cycle-of-the-flowering-plants/}}</ref> ದಿನದ ನಿಗದಿತ ಸಮಯಗಳಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಹೂವುಗಳನ್ನು ತೆರೆಯುವ ಅಥವಾ ಮುಚ್ಚುವ ಜಾತಿಯ ಸಸ್ಯಗಳಿವೆ ಎಂಬ ಅಂಶದ ಮೇಲೆ ಇದನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುತ್ತದೆ. <ref>{{Cite web |title=Philosophia Botanica, section 335. |author=C Linnaeus |year=1751|access-date=January 22, 2014 |url=http://www.scientificlatin.org/philbot/pb335.html |work=scientificlatin.org}}</ref> ಅವರು ತಮ್ಮ ೧೭೫೧ ರ ಪ್ರಕಟಣೆಯಾದ [[:en:Philosophia Botanica|ಫಿಲಾಸೊಫಿಯಾ ಬೊಟಾನಿಕಾದಲ್ಲಿ]] ಈ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯನ್ನು ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಿದರು. ಹಾಗೂ ಇದನ್ನು ಜಾತಕ ಸಸ್ಯವರ್ಗ ('ಹೂವಿನ ಗಡಿಯಾರ') ಎಂದು ಕರೆದರು. ಕಾಲಾನಂತರದಲ್ಲಿ ಸಸ್ಯಗಳು ಹೇಗೆ ಬದಲಾದವು ಎಂಬುದರ ಕುರಿತು ಅವರ ಅವಲೋಕನಗಳನ್ನು ಹಲವಾರು ಪ್ರಕಟಣೆಗಳಲ್ಲಿ ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ. <ref>{{Cite web|title= The linnaeus garden| url= http://www.botan.uu.se/our-gardens/the-linnaeus-garden/explore/life-cycle-of-the-flowering-plants/}}</ref> <ref>{{Cite web|title=The elements of botany ... Being a translation of the Philosophia botanica, and other treatises of the celebrated Linnæus, to which is added an appendix, wherein are described some plants lately found in Norfolk and Suffolk (1775), section CCCXXXV, page 382ff. |author=C Linnaeus (transl.: H Rose) |year=1775 |access-date=January 22, 2014 |url=https://archive.org/details/elementsofbotany00rose |work=London, T. Cadell Publ.}}</ref> ''ಕ್ಯಾಲೆಂಡರಿಯಮ್ ಫ್ಲೋರೇ'' (ಹೂವಿನ ಪಂಚಾಂಗ) ೧೭೫೫ ರಲ್ಲಿ [[ಪ್ರಕೃತಿ]] ಮತ್ತು ಸಸ್ಯಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನದಲ್ಲಿ ಕಾಲೋಚಿತ ಬದಲಾವಣೆಗಳನ್ನು ವಿವರಿಸುತ್ತದೆ. ''ಸೋಮ್ನಸ್ ಪ್ಲಾಂಟರಮ್'' (ಸಸ್ಯಗಳ ನಿದ್ರೆ) ನಲ್ಲಿ, ವಿವಿಧ ಸಸ್ಯಗಳು ರಾತ್ರಿಯಲ್ಲಿ ನಿದ್ರೆಗೆ ಹೇಗೆ ಸಿದ್ಧವಾಗುತ್ತವೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಅವರು ವಿವರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಮತ್ತು ''ವೆರ್ನಾಟಿಯೊ ಆರ್ಬೋರಮ್‌ನಲ್ಲಿ'' ಅವರು ವಿವಿಧ [[ಮರ|ಮರಗಳು]] ಮತ್ತು [[ಪೊದೆ|ಪೊದೆಗಳಲ್ಲಿ]] [[ಎಲೆ]]-[[ಮೊಗ್ಗು]] ಸ್ಫೋಟಿಸುವ ಸಮಯದ ಬಗ್ಗೆ ವಿವರಣೆ ನೀಡುತ್ತಾರೆ. ಅವರು ಇಂತಹ ಉದ್ಯಾನವನ್ನು ಎಂದಿಗೂ ನೆಡದಿರಬಹುದು. ಆದರೆ ಈ ಕಲ್ಪನೆಯನ್ನು ೧೯ ನೇ ಶತಮಾನದ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ಸಸ್ಯಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನಗಳು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದವು ಹಾಗೂ ಮಿಶ್ರ ಯಶಸ್ಸನ್ನು ಕಂಡವು. ಅನೇಕ ಸಸ್ಯಗಳು ಬಲವಾದ [[:en:circadian rhythm|ಸಿರ್ಕಾಡಿಯನ್ ಲಯವನ್ನು]] ಪ್ರದರ್ಶಿಸುತ್ತವೆ (ಕ್ರೋನೋಬಯಾಲಜಿಯನ್ನು ಸಹ ನೋಡಿ) ಮತ್ತು ಕೆಲವು ಸಾಕಷ್ಟು ನಿಯಮಿತ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ತೆರೆಯುವುದನ್ನು ಗಮನಿಸಲಾಗಿದೆ. ಆದರೆ, ಅಂತಹ ಗಡಿಯಾರದ ನಿಖರತೆ ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತದೆ. ಏಕೆಂದರೆ, ಹೂಬಿಡುವ ಸಮಯವು [[ಹವಾಮಾನ]] ಮತ್ತು ಕಾಲೋಚಿತ ಪರಿಣಾಮಗಳಿಂದ ಪ್ರಭಾವಿತವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ''ಲಿನ್ನೇಯಸ್‌ರವರ್'' ದಾಖಲಿಸಿದ ಹೂಬಿಡುವ ಸಮಯವು [[ಅಕ್ಷಾಂಶ|ಅಕ್ಷಾಂಶದ]] ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಹಗಲಿನ ವ್ಯತ್ಯಾಸಗಳಿಗೆ ಒಳಪಟ್ಟಿರುತ್ತದೆ: ಅವರ ಅಳತೆಗಳು [[:en:Uppsala|ಉಪ್ಸಾಲಾದಲ್ಲಿ]] ಹೂಬಿಡುವ ಸಮಯವನ್ನು ಆಧರಿಸಿವೆ. ಎಂಬುದನ್ನು ಅಲ್ಲಿ ಅವರು ಕಲಿತರು ಮತ್ತು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ ಶಿಕ್ಷಣವನ್ನು ಪಡೆದರು. ಲಿನ್ನೇಯಸ್‌ರವರು ಬಳಸಲು ಸೂಚಿಸಲಾದ ಸಸ್ಯಗಳನ್ನು ಕೆಳಗಿನ ಕೋಷ್ಟಕದಲ್ಲಿ ನೀಡಲಾಗಿದೆ. ಇದನ್ನು ದಾಖಲೆ ಮಾಡಿದ ತೆರೆಯುವ ಸಮಯದಿಂದ ಆದೇಶಿಸಲಾಗಿದ. "-" ಡೇಟಾ ಕಾಣೆಯಾಗಿದೆ ಎಂದು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. <ref>{{Cite web |title=Linnaeus' Floral Clock. |author=BG Gardiner |date=2007|access-date=January 17, 2014 |url=http://www.linnean.org/Resources/LinneanSociety/Documents/Library-and-Archives/4-Floral%20Clock.pdf |work=The Linnean Society of London |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20131212123532/http://www.linnean.org/Resources/LinneanSociety/Documents/Library-and-Archives/4-Floral%20Clock.pdf |archive-date=December 12, 2013 }}</ref> {| class="wikitable sortable" |- ! ಸಸ್ಯಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಹೆಸರು ! ಸಾಮಾನ್ಯ ಹೆಸರು ! ತೆರೆಯುವ ಸಮಯ ! ಮುಕ್ತಾಯ ಸಮಯ |- | [[:en:Tragopogon pratensis|ಟ್ರಗೊಪೊಗಾನ್ ಪ್ರಾಟೆನ್ಸಿಸ್]] |ಮೇಕೆ-ಗಡ್ಡ | ಮುಂಜಾನೆ ೩ ಗಂಟೆ. | – |- | ''ಲಿಯೊಂಟೊಡಾನ್ ಹಿಸ್ಪಿಡಮ್ ಎಲ್.'' | ರಫ್ ಹಾಕ್ಬಿಟ್ | ಮುಂಜಾನೆ ೪ ಗಂಟೆಯ ಹೊತ್ತಿಗೆ. | – |- | [[:en:Helminthotheca echioides|ಹೆಲ್ಮಿಂಥೋಥೆಕಾ ಎಕಿಯೋಡೆಸ್]] (ಎಲ್.) ಹೊಲುಬ್ | ಚೂಪಾದ ಎತ್ತುಗಳ ನಾಲಿಗೆ | ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ೪-೫ ಗಂಟೆ. | – |- | [[:en:Cichorium intybus|ಸಿಕೋರಿಯಮ್ ಇಂಟಿಬಸ್]], ಎಲ್. | ಚಿಕೋರಿ | ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ೪-೫ ಗಂಟೆ. | – |- | [[:en:Crepis tectorum|ಕ್ರೆಪಿಸ್ ಟೆಕ್ಟೋರಮ್]], ಎಲ್. | ಗಿಡುಗದ ಗಡ್ಡ | ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ೪-೫ ಗಂಟೆ. | – |- | [[:en:Reichardia tingitana| ರೀಚರ್ಡಿಯಾ ಟಿಂಗಿಟಾನಾ]] (ಎಲ್.) ರೋತ್ | ಸುಳ್ಳು ಬಿತ್ತನೆ ಥಿಸ್ಟಿಲ್ || ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ೬ ಗಂಟೆಯ ಹೊತ್ತಿಗೆ. | ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ೧೦ ಗಂಟೆ. |- | [[:en:Sonchus oleraceus|ಸೋಂಚಸ್ ಒಲೆರೇಸಿಯಸ್]] ಎಲ್. | ಥಿಸ್ಟಿಲ್ ಬಿತ್ತನೆ ಮಾಡಿ | ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ೫ ಗಂಟೆ | ೧೨ ಮೀ. |- | [[:en:Taraxacum officinale|ಟಾರಾಕ್ಸಾಕಮ್ ಅಫಿಸಿನೇಲ್]] ವೆಬರ್ | ಡಾಂಡೇಲಿಯನ್ | ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ೫ ಗಂಟೆ | ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ೮-೯ |- | ''ಕ್ರೆಪಿಸ್ ಆಲ್ಪಿನಾ, ಎಲ್.'' | ಗಿಡುಗನ ಗಡ್ಡ | ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ೫ ಗಂಟೆ | ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ೧೧ ಗಂಟೆ. |- | [[:en:Tragopogon hybridus|ಟ್ರಗೊಪೊಗಾನ್ ಹೈಬ್ರಿಡಸ್]], ಎಲ್. | ಮೇಕೆ ಗಡ್ಡ | ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ೫ ಗಂಟೆ | ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ೧೧ ಗಂಟೆ. |- | [[:en:Rhagadiolus edulis|ರಾಗಾಡಿಯೋಲಸ್ ಎಡುಲಿಸ್]] ಗೇರ್ಟ್ನರ್ | – | ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ೫ ಗಂಟೆ | ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ೧೦ ಗಂಟೆ. |- | ''ಲಾಪ್ಸಾನಾ ಕೊಂಡ್ರಿಲ್ಲಾಯ್ಡ್ಸ್'', ಎಲ್. | – | ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ೫ ಗಂಟೆ | – |- | [[:en:Convolvulus tricolor|ಕನ್ವೊಲ್ವುಲಸ್ ತ್ರಿವರ್ಣ ಧ್ವಜ]], ಎಲ್. | ಬಿಂಡ್ವೀಡ್, ಮಾರ್ನಿಂಗ್ ಗ್ಲೋರಿ | ಬೆಳಿಗ್ಗೆ 5 ಗಂಟೆ | – |- | [[:en:Hypochaeris maculata|ಹೈಪೋಚೈರಿಸ್ ಮ್ಯಾಕ್ಯುಲೇಟಾ]], ಎಲ್. | ಚುಕ್ಕೆ ಬೆಕ್ಕಿನ ಕಿವಿ | ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ೬ ಗಂಟೆ. | ಸಂಜೆ ೪-೫ |- | [[:en:Hieracium umbellatum |ಹೈರಾಸಿಯಮ್ ಉಂಬೆಲಾಟಮ್]], ಎಲ್. | ಹಾಕ್ವೀಡ್ | ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ೬ ಗಂಟೆ. | ಸಂಜೆ ೫ ಗಂಟೆ. |- | [[:en:Hieracium murorum|ಹೈರಾಸಿಯಮ್ ಮುರೊರಮ್]], ಎಲ್. | ಹಾಕ್ವೀಡ್ | ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ೬ ಗಂಟೆ. | ಮಧ್ಯಾಹ್ನ ೨ ಗಂಟೆ. |- | [[:en:Crepis rubra|ಕ್ರೆಪಿಸ್ ರುಬ್ರಾ]], ಎಲ್. | – | ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ೬ ಗಂಟೆ. | ಮಧ್ಯಾಹ್ನ ೧-೨ ಗಂಟೆ. |- | [[:en:Sonchus arvensis| ಸೋಂಚಸ್ ಅರ್ವೆನ್ಸಿಸ್]] ಎಲ್. | ಫೀಲ್ಡ್ ಮಿಲ್ಕ್-ಥಿಸ್ಟಿಲ್ | ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ೬ ಗಂಟೆ. | – |- | [[:en:Sonchus palustris|ಸೋಂಚಸ್ ಪಲುಸ್ಟ್ರಿಸ್]], ಎಲ್. | ಮಾರ್ಷ್ ಬಿತ್ತನೆ-ತಿಸ್ಟಿಲ್ | ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ೭ ಗಂಟೆಯ ಹೊತ್ತಿಗೆ. | ಮಧ್ಯಾಹ್ನ ೨ ಗಂಟೆ. |- | [[:en:Leontodon autumnale|ಲಿಯೊಂಟೊಡಾನ್ ಶರತ್ಕಾಲ]], ಎಲ್. | ಹಾಕ್ವೀಡ್ | ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ೭ ಗಂಟೆ. | ಮಧ್ಯಾಹ್ನ ೩ ಗಂಟೆ. |- | [[:en:Hieracium sabaudum|ಹೈರಾಸಿಯಮ್ ಸಬೌಡಮ್]], ಎಲ್. | ಹಾಕ್ವೀಡ್ | ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ೭ ಗಂಟೆ. | ಮಧ್ಯಾಹ್ನ ೧-೨ ಗಂಟೆ. |- | [[:en:Cicerbita alpina|ಸಿಸೆರ್ಬಿಟಾ ಆಲ್ಪಿನಾ]] (ಎಲ್.) ವಾಲ್ರ್. | ನೀಲಿ ಬಿತ್ತನೆ-ತಿಸ್ಟಿಲ್ | ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ೭ ಗಂಟೆ. | ಮಧ್ಯಾಹ್ನ ೧೨ ಗಂಟೆ. |- | [[:en:Lactuca sativa|ಲ್ಯಾಕ್ಟುಕಾ ಸ್ಯಾಟಿವಾ]], ಎಲ್. | ಗಾರ್ಡನ್ ಲೆಟ್ಯೂಸ್ | ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ೭ ಗಂಟೆ. | ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ೧೦ ಗಂಟೆ |- | [[:en:Calendula pluvialis|ಕ್ಯಾಲೆಂಡುಲಾ ಪ್ಲುವಿಯಾಲಿಸ್]], ಎಲ್. | – | ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ೭ ಗಂಟೆ. | ಮಧ್ಯಾಹ್ನ ೩-೪ ಗಂಟೆ. |- | [[:en:Nymphaea alba|ನಿಂಫಿಯಾ ಆಲ್ಬಾ]], ಎಲ್. | ಬಿಳಿ ವಾಟರ್ಲಿಲಿ | ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ೭ ಗಂಟೆ. | ಸಂಜೆ ೫ ಗಂಟೆ. |- | [[:en:Anthericum ramosum|ಆಂಥೆರಿಕಮ್ ರಾಮೋಸಮ್]] ಎಲ್. | ಸೇಂಟ್ ಬರ್ನಾರ್ಡ್ಸ್ ಲಿಲಿ | ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ೭ ಗಂಟೆ. | – |- | [[:en:Hypochaeris achyrophorus|ಹೈಪೋಚೈರಿಸ್ ಅಚೈರೋಫೊರಸ್]], ಎಲ್. | – | ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ೭-೮ | ಮಧ್ಯಾಹ್ನ ೨ ಗಂಟೆ. |- | [[:en:Hedypnois rhagadioloides |ಹೆಡಿಪ್ನೋಯಿಸ್ ರಾಗಾಡಿಯೋಲೈಡ್ಸ್]] (ಎಲ್.) ಸ್ಮಿತ್ <br> ಸಬ್ಸ್ಪ್. "ಕ್ರೆಟಿಕಾ" (ಎಲ್.) ಹೇಕ್ | – | ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ೭-೮ | ಮಧ್ಯಾಹ್ನ ೨ ಗಂಟೆ. |- | ''ಟ್ರೈಕೋಡಿಯಾಡೆಮಾ ಬಬ್ರಾಟಾ'' (ಎಲ್.) ಶ್ವಾರ್ಟೆಸ್ | – | ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ೭-೮ | ಮಧ್ಯಾಹ್ನ ೨ ಗಂಟೆ. |- | [[:en:Hieracium pilosella|ಹೈರಾಸಿಯಮ್ ಪೈಲೋಸೆಲ್ಲಾ]], ಎಲ್. | ಇಲಿ-ಕಿವಿ ಹಾಕ್ವೀಡ್ | ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ೮ ಗಂಟೆ. | – |- | [[:en:Anagallis arvensis|ಅನಾಗಲಿಸ್ ಅರ್ವೆನ್ಸಿಸ್]], ಎಲ್. | ಸ್ಕಾರ್ಲೆಟ್ ಪಿಂಪರ್ನೆಲ್ | ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ೮ ಗಂಟೆ. | – |- | [[:en:Petrorhagia prolifera |ಪೆಟ್ರೋರ್ಹಾಜಿಯಾ ಪ್ರೊಲಿಫೆರಾ]] (ಎಲ್.) ಬಾಲ್ & ಹೇವುಡ್ | ಪ್ರೊಲಿಫರಸ್ ಗುಲಾಬಿ | ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ೮ ಗಂಟೆ. | ಮಧ್ಯಾಹ್ನ ೧ ಗಂಟೆ. |- | [[:en:Hypochaeris glabra|ಹೈಪೋಚೈರಿಸ್ ಗ್ಲಾಬ್ರಾ]], ಎಲ್. | ನಯವಾದ ಬೆಕ್ಕಿನ ಕಿವಿ | ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ೯ ಗಂಟೆ. | ಮಧ್ಯಾಹ್ನ ೧ ಗಂಟೆ. |- | ''ಮಾಲ್ವಾ ಕೆರೊಲಿನಿಯಾನಾ'', ಎಲ್. | – | ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ೯-೧೦ | ಮಧ್ಯಾಹ್ನ ೧ ಗಂಟೆ. |- | [[:en:Spergularia rubra|ಸ್ಪೆರ್ಗುಲೇರಿಯಾ ರುಬ್ರಾ]] (ಎಲ್.) ಜೆ. & ಸಿ. ಪ್ರೆಸ್ಲ್ | ಮರಳು ದಂಧೆ | ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ೯-೧೦ | ಮಧ್ಯಾಹ್ನ ೨-೩ ಗಂಟೆ. |- | [[:en:Mesembryanthemum crystallinum|ಮೆಸೆಂಬ್ರಿಯಾಂಥೆಮಮ್ ಕ್ರಿಸ್ಟಲಿನಮ್]] | ಐಸ್ ಪ್ಲಾಂಟ್ | ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ೯-೧೦ | ಮಧ್ಯಾಹ್ನ ೩-೪ ಗಂಟೆ. |- | ''ಕ್ರಯೋಫೈಟಮ್ ನೊಡಿಫ್ಲೋರಮ್'' (ಎಲ್.) ಎಲ್. ಬೋಲ್. | ಐಸ್ ಪ್ಲಾಂಟ್ | ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ೧೦-೧೧ | ಮಧ್ಯಾಹ್ನ ೩ ಗಂಟೆ. |- | [[:en:Calendula officinalis|ಕ್ಯಾಲೆಂಡುಲಾ ಅಫಿಸಿನಾಲಿಸ್]], ಎಲ್. | ಪಾಟ್ ಮಾರಿಗೋಲ್ಡ್ | – | ಮಧ್ಯಾಹ್ನ ೩ ಗಂಟೆ. |- | [[:en:Hieracium aurantiacum|ಹಿರಾಸಿಯಮ್ ಔರಾಂಟಿಯಾಕಮ್]] | ಹಾಕ್ವೀಡ್ | – | ಮಧ್ಯಾಹ್ನ ೩-೪ ಗಂಟೆ. |- | ''ಆಂಥೆರಿಸಿಯಮ್ ರಾಮೋಸಮ್'' ಎಲ್. (ಸಿನ್. "ಆಂಥೆರಿಕಮ್ ಆಲ್ಬಮ್") | – | – | ಮಧ್ಯಾಹ್ನ ೩-೪ ಗಂಟೆ. |- | [[:en:Alyssum alyssoides|ಅಲಿಸ್ಸಮ್ ಅಲಿಸ್ಸಾಯ್ಡ್ಸ್]]", ಎಲ್. | – | – | ಸಂಜೆ ೪ ಗಂಟೆ. |- | [[:en:Papaver nudicaule|ಪಾಪವರ್ ನ್ಯೂಡಿಕೌಲ್]], ಎಲ್. | ಐಸ್ಲ್ಯಾಂಡ್ ಗಸಗಸೆ | – | ಸಂಜೆ ೭ ಗಂಟೆ. |- | [[:en:Hemerocallis lilioasphodelus|ಹೆಮೆರೊಕಾಲಿಸ್ ಲಿಲಿಯೋಸ್ಫೋಡೆಲಸ್]] ಎಲ್. | ಡೇ-ಲಿಲ್ಲಿ | – | ಸಂಜೆ ೭-೮ |} ==ತಳಿರು ಕ್ರಿಯೆ ಮತ್ತು ತಳಿಗಳು== [[ಚಿತ್ರ:Tragopogon pratensis flower.jpg|thumb|left|ಟ್ರಾಗಾಪೋಗನ್ ಪ್ರಾನ್ಟೆನ್ಸಿಸ್]] *''ಟ್ರಾಗಾಪೋಗನ್ ಪ್ರನ್ಥೆಸಿಸ್'' ಎಂಬ [[ಸಸ್ಯಶಾಸ್ತ್ರ|ಸಸ್ಯಶಾಸ್ತ್ರೀಯ]] ಹೆಸರನ್ನು ಮತ್ತು '' ಗೋಟ್ಸ್ ಬಿಯರ್ಡ್'' ಎಂಬ ಆಡುಭಾಷೆಯ ಹೆಸರನ್ನೂ ಹೊಂದಿರುವ ಈ ಸಸಿಯೂ, ಲಿನ್ನೇಯಸ್ ಹೂವಿನ ಗಡಿಯಾರದ ಮೊದಲ ಸದಸ್ಯತ್ವ ಹೊಂದಿದೆ. ಈ [[ಸಸಿ|ಸಸಿಯೂ]] ಮುಂಜಾನೆ ೩ ಗಂಟೆಗೆ ಅರಳುತ್ತದೆ. ಹೀಗಾಗಿ, ಇದರ ಅರಳುವಿಕೆಯನ್ನು ಗ್ರಹಿಸಿ ಸಮಯವನ್ನು ಸರಿಯಾಗಿ ಮುಂಜಾನೆ ೩ ಗಂಟೆಯೆಂದು ಹೇಳಬಹುದು. *''ಲಿಯಾಂಟೋಡನ್ ಇಸ್ಪೀಡಿಯಂ'' ಎಂಬ ಸಸ್ಯಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಹೆಸರನ್ನು ಮತ್ತು ''ರಫ್ ಹಾಕ್ ಬಿಟ್'' ಎಂಬ ಆಡುಭಾಷೆಯ ಹೆಸರನ್ನೂ ಹೊಂದಿರುವ ಈ ಸಸಿಯೂ, ಲಿನ್ನೇಯಸ್ ಹೂವಿನ ಗಡಿಯಾರದ ಎರಡನೆಯ ಸದಸ್ಯತ್ವ ಹೊಂದಿದೆ. ಈ ಸಸಿಯೂ ಮುಂಜಾನೆ ೪ ಗಂಟೆಗೆ ಅರಳುತ್ತದೆ. ಹೀಗಾಗಿ, ಇದರ ಅರಳುವಿಕೆಯನ್ನು ಗ್ರಹಿಸಿ ಸಮಯವನ್ನು ಸರಿಯಾಗಿ ಮುಂಜಾನೆ ೪ ಗಂಟೆಯೆಂದು ಹೇಳಬಹುದು. *'' ಹೆಲ್ಮಿಂಥೋಥೆಕಾ ಎಖಿಯೋಡೆಸ್'' ಎಂಬ ಸಸ್ಯಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಹೆಸರನ್ನು ಮತ್ತು ''ಬ್ರಿಸ್ಟ್ಲೀ ಆಕ್ಸ್-ಟ್ಂಗ್'' ಎಂಬ ಆಡುಭಾಷೆಯ ಹೆಸರನ್ನೂ ಹೊಂದಿರುವ ಈ ಸಸಿಯೂ, ಲಿನ್ನೇಯಸ್ ಹೂವಿನ ಗಡಿಯಾರದ ಮೂರನೆಯ ಸದಸ್ಯತ್ವ ಹೊಂದಿದೆ. ಈ ಸಸಿಯೂ ಮುಂಜಾನೆ ೪-೫ ಗಂಟೆಗೆ ಅರಳುತ್ತದೆ. ಹೀಗಾಗಿ, ಇದರ ಅರಳುವಿಕೆಯನ್ನು ಗ್ರಹಿಸಿ ಸಮಯವನ್ನು ಸರಿಯಾಗಿ ಮುಂಜಾನೆ ೪-೫ ಗಂಟೆಯೆಂದು ಹೇಳಬಹುದು. *''ಕಿಕೋರಿಯಂ ಇಂಟಿಬಸ್'' ಎಂಬ ಸಸ್ಯಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಹೆಸರನ್ನು ಮತ್ತು ''ಕಿಕೋರಿ'' ಎಂಬ ಆಡುಭಾಷೆಯ ಹೆಸರನ್ನೂ ಹೊಂದಿರುವ ಈ ಸಸಿಯೂ, ಲಿನ್ನೇಯಸ್ ಹೂವಿನ ಗಡಿಯಾರದ ನಾಲ್ಕನೆಯ ಸದಸ್ಯತ್ವ ಹೊಂದಿದೆ. ಈ ಸಸಿಯೂ ಮುಂಜಾನೆ ೪-೫ ಗಂಟೆಗೆ ಅರಳುತ್ತದೆ. ಹೀಗಾಗಿ, ಇದರ ಅರಳುವಿಕೆಯನ್ನು ಗ್ರಹಿಸಿ ಸಮಯವನ್ನು ಸರಿಯಾಗಿ ಮುಂಜಾನೆ ೪-೫ ಗಂಟೆಯೆಂದು ಹೇಳಬಹುದು. *''ಕ್ರೇಪಿಸ್ ಟೆಕ್ಟೋರಂ'' ಎಂಬ ಸಸ್ಯಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಹೆಸರನ್ನು ಮತ್ತು ''ಹಾಕ್ಸ್ ಬಿಯರ್ಡ್'' ಎಂಬ ಆಡುಭಾಷೆಯ ಹೆಸರನ್ನೂ ಹೊಂದಿರುವ ಈ ಸಸಿಯೂ, ಲಿನ್ನೇಯಸ್ ಹೂವಿನ ಗಡಿಯಾರದ ಐದನೆಯ ಸದಸ್ಯತ್ವ ಹೊಂದಿದೆ. ಈ ಸಸಿಯೂ ಮುಂಜಾನೆ ೪-೫ ಗಂಟೆಗೆ ಅರಳುತ್ತದೆ. ಹೀಗಾಗಿ, ಇದರ ಅರಳುವಿಕೆಯನ್ನು ಗ್ರಹಿಸಿ ಸಮಯವನ್ನು ಸರಿಯಾಗಿ ಮುಂಜಾನೆ ೪-೫ ಗಂಟೆಯೆಂದು ಹೇಳಬಹುದು. *''ರೈಚಾರ್ಡಿಯ ಟಿಂಗಿಟಾನ'' ಎಂಬ ಸಸ್ಯಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಹೆಸರನ್ನು ಮತ್ತು ''ಫಾಲ್ಸ್ ಸೋವ್ ತಿಸ್ಸಿಲ್'' ಎಂಬ ಆಡುಭಾಷೆಯ ಹೆಸರನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಈ ಸಸಿಯೂ, ಲಿನ್ನೇಯಸ್ [[ಹೂವು|ಹೂವಿನ]] ಗಡಿಯಾರದ ಆರನೆಯ ಸದಸ್ಯತ್ವ ಹೊಂದಿದೆ. ಈ ಸಸಿಯೂ ಮುಂಜಾನೆ ೬ ಗಂಟೆಗೆ ಅರಳಿ ೧೦ ಗಂಟೆಗೆ ಬಾಡಿಹೋಗುತ್ತದೆ. ಹೀಗಾಗಿ, ಇದರ ಅರಳುವಿಕೆಯನ್ನು ಗ್ರಹಿಸಿ ಸಮಯವನ್ನು ಸರಿಯಾಗಿ ಮುಂಜಾನೆ ೬ ಗಂಟೆಯೆಂದು ಹೇಳಬಹುದು. *''ಸಾಂಖಸ್ ಒಲೆರೇಸಿಯಸ್'' ಎಂಬ ಸಸ್ಯಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಹೆಸರನ್ನು ಮತ್ತು ''ಸೋವ್ ತಿಸ್ಸಿಲ್'' ಎಂಬ ಆಡುಭಾಷೆಯ ಹೆಸರನ್ನೂ ಹೊಂದಿರುವ ಈ ಸಸಿಯೂ, ಲಿನ್ನೇಯಸ್ ಹೂವಿನ ಗಡಿಯಾರದ ಏಳನೆಯ ಸದಸ್ಯತ್ವ ಹೊಂದಿದೆ. ಈ ಸಸಿಯೂ ಮುಂಜಾನೆ ೫ ಗಂಟೆಗೆ ಅರಳಿ ೧೨ ಗಂಟೆಗೆ ಬಾಡಿಹೋಗುತ್ತದೆ. ಹೀಗಾಗಿ, ಇದರ ಅರಳುವಿಕೆಯನ್ನು ಗ್ರಹಿಸಿ ಸಮಯವನ್ನು ಸರಿಯಾಗಿ ಮುಂಜಾನೆ ೫ ಗಂಟೆಯೆಂದು ಹೇಳಬಹುದು. *''ಟಾರಕ್ಸೇಕಂ ಅಫ್ಫಿಸಿನೇಲ್ ವೆಬ್ಬೆರ್''ಎಂಬ ಸಸ್ಯಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ನಾಮವನ್ನು ಮತ್ತು ''ದಾಂಡೇಲಿಯನ್'' ಎಂಬ ಆಡುಭಾಷೆಯ ನಾಮವನ್ನೂ ಹೊಂದಿರುವ ಈ ಸಸಿಯೂ,ಲಿನ್ನೇಯಸ್ ಹೂವಿನ ಗಡಿಯಾರದ ಎಂಟನೆಯ ಸದಸ್ಯ. ಈ ಸಸಿಯೂ ಮುಂಜಾನೆ ೫ ಗಂಟೆಗೆ ಅರಳಿ ೮-೯ ಗಂಟೆಗೆ ಬಾಡಿಹೋಗುತ್ತದೆ. ಹೀಗಾಗಿ ಇದರ ಅರಳುವಿಕೆಯನ್ನು ಗ್ರಹಿಸಿ ಸಮಯವನ್ನು ಸರಿಯಾಗಿ ಮುಂಜಾನೆ ೫ ಗಂಟೆಯೆಂದು ಹೇಳಬಹುದು. *''ಕ್ರೇಪಿಸ್ ಅಲ್ಫೀನಿಯ'' ಎಂಬ [[ಸಸ್ಯಶಾಸ್ತ್ರ|ಸಸ್ಯಶಾಸ್ತ್ರೀಯ]] ಹೆಸರನ್ನು ಮತ್ತು ''ಹಾಕ್ಸ್ ಬಿಯರ್ಡ್'' ಎಂಬ ಆಡುಭಾಷೆಯ ಹೆಸರನ್ನೂ ಹೊಂದಿರುವ ಈ ಸಸಿಯೂ, ಲಿನ್ನೇಯಸ್ ಹೂವಿನ ಗಡಿಯಾರದ ಒಂಬತ್ತನೆಯ ಸದಸ್ಯತ್ವ ಹೊಂದಿದೆ. ಈ ಸಸಿಯೂ ಮುಂಜಾನೆ ೫ ಗಂಟೆಗೆ ಅರಳಿ ೧೧ ಗಂಟೆಗೆ ಬಾಡಿಹೋಗುತ್ತದೆ. ಹೀಗಾಗಿ, ಇದರ ಅರಳುವಿಕೆಯನ್ನು ಗ್ರಹಿಸಿ ಸಮಯವನ್ನು ಸರಿಯಾಗಿ ಮುಂಜಾನೆ ೫ ಗಂಟೆಯೆಂದು ಹೇಳಬಹುದು. *''ಟ್ರಾಗಾಪೋಗನ್ ಹೈಬ್ರಿಡುಸ್'' ಎಂಬ ಸಸ್ಯಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಹೆಸರನ್ನು ಮತ್ತು ''ಗೋಟ್ಸ್ ಬಿಯರ್ಡ್'' ಎಂಬ ಆಡುಭಾಷೆಯ ಹೆಸರನ್ನೂ ಹೊಂದಿರುವ ಈ ಸಸಿಯೂ, ಲಿನ್ನೇಯಸ್ ಹೂವಿನ ಗಡಿಯಾರದ ಹತ್ತನೆಯ ಸದಸ್ಯತ್ವ ಹೊಂದಿದೆ. ಈ ಸಸಿಯೂ ಮುಂಜಾನೆ ೫ ಗಂಟೆಗೆ ಅರಳಿ ೧೧ ಗಂಟೆಗೆ ಬಾಡಿಹೋಗುತ್ತದೆ. ಹೀಗಾಗಿ, ಇದರ ಅರಳುವಿಕೆಯನ್ನು ಗ್ರಹಿಸಿ ಸಮಯವನ್ನು ಸರಿಯಾಗಿ ಮುಂಜಾನೆ ೫ ಗಂಟೆಯೆಂದು ಹೇಳಬಹುದು. <ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Linnaeus'_flower_clock</ref> ==ಪರಿಕಲ್ಪನೆಗೆ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಉಲ್ಲೇಖಗಳು== ೨೦೨೩ ರಲ್ಲಿ ಬಿಡುಗಡೆಯಾದ ''ಹೊರೊಲೊಜಿಯಮ್ ಫ್ಲೋರೆ''ಯು, [[ಜಪಾನ್|ಜಪಾನಿನ]] ಗಾಯಕ ಮತ್ತು ವರ್ಚುವಲ್ [[ಯೂಟ್ಯೂಬ್‌|ಯೂಟ್ಯೂಬರ್]] ಆದ ಕ್ಯೋ ಹನಬಸಾಮಿ ಅವರ ಚಿತ್ರದ ಹೆಸರಾಗಿದೆ. [[:en:Terry Pratchett|ಟೆರ್ರಿ ಪ್ರಾಚೆಟ್‌‌ರವರ]] [[ಕಾದಂಬರಿ]] [[:en:Thief of Time|ಥೀಫ್ ಆಫ್ ಟೈಮ್‌ನಲ್ಲಿ]], ಅದೇ ಪ್ರಮೇಯವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಹೂವಿನ ಗಡಿಯಾರವನ್ನು ವಿವರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇದು ಕಾಲ್ಪನಿಕ ಹೂವುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಹಾಗೂ ರಾತ್ರಿಯಲ್ಲಿ "ಪತಂಗಗಳಿಗಾಗಿ" ತೆರೆಯುತ್ತದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ, ಈ ಹೂವುಗಳು ದಿನವಿಡೀ ಗ್ರಹಿಸುತ್ತದೆ. <ref>{{Cite book|last=Pratchett|first=Terry|url=https://www.worldcat.org/oclc/45439795|title=Thief of time : a novel of Discworld|date=2001|publisher=HarperCollins|isbn=0-06-019956-3|edition=|location=New York|oclc=45439795}}</ref> ==ಇದನ್ನೂ ನೋಡಿ== * [[:en:Floral clock|ಹೂವಿನ ಗಡಿಯಾರ]] ==ಉಲ್ಲೇಖಗಳು== 4ijx0ahhuu4fqyhm5pedyirtbwm6wlj 1224205 1224202 2024-04-25T14:02:42Z Pallaviv123 75945 added [[Category:ಕನ್ನಡ ವಿಕಿಪೀಡಿಯ ಗುಣಮಟ್ಟ ಸುಧಾರಣೆ]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] wikitext text/x-wiki '''ಲಿನ್ನೇಯಸ್‌ರವರ ಹೂವಿನ ಗಡಿಯಾರ''' ಎಂಬುದು [[:en:Carl Linnaeus|ಕಾರ್ಲ್ ಲಿನ್ನೇಯಸ್‌ರವರು]] ಊಹಿಸಿದ ಉದ್ಯಾನ ಯೋಜನೆ. ಇದು ಹೂವುಗಳು ಅರಳುವ ಮತ್ತು ಮುದುಡುವ ಸಮಯವನ್ನಾಧರಿಸಿ ದಿನದ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಸಮಯವನ್ನು ನಿಖರವಾಗಿ ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. <ref>{{Cite web |title=Linnaeus' Floral Clock |date=March 2013 |access-date=January 17, 2014 |url=http://www.linnean.org/The-Society/This+Month/March+2013 |work=The Linnean Society of London |archive-url=https://web.archive.org/web/20140201154449/http://www.linnean.org/The-Society/This+Month/March+2013 |archive-date=February 1, 2014}}</ref><ref>{{Cite web |title=Carolus Linnaeus' Floral Clocks. |author=Coturnix |date=May 23, 2007|access-date=January 17, 2014 |url=http://scienceblogs.com/clock/2007/05/23/carolus-linnaeus-floral-clocks/ |work=sciencesblogs.com}}</ref> ಲಿನ್ನೇಯಸ್ ಅವರ ಆತ್ಮಚರಿತ್ರೆ ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳ ಪ್ರಕಾರ, ಅವರು ೧೭೪೮ ರಲ್ಲಿ ಹೂವಿನ ಗಡಿಯಾರವನ್ನು ಕಂಡುಹಿಡಿದು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿದರು. <ref>{{Cite web | title= The linnaeus garden| url= http://www.botan.uu.se/our-gardens/the-linnaeus-garden/explore/life-cycle-of-the-flowering-plants/}}</ref> ದಿನದ ನಿಗದಿತ ಸಮಯಗಳಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಹೂವುಗಳನ್ನು ತೆರೆಯುವ ಅಥವಾ ಮುಚ್ಚುವ ಜಾತಿಯ ಸಸ್ಯಗಳಿವೆ ಎಂಬ ಅಂಶದ ಮೇಲೆ ಇದನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುತ್ತದೆ. <ref>{{Cite web |title=Philosophia Botanica, section 335. |author=C Linnaeus |year=1751|access-date=January 22, 2014 |url=http://www.scientificlatin.org/philbot/pb335.html |work=scientificlatin.org}}</ref> ಅವರು ತಮ್ಮ ೧೭೫೧ ರ ಪ್ರಕಟಣೆಯಾದ [[:en:Philosophia Botanica|ಫಿಲಾಸೊಫಿಯಾ ಬೊಟಾನಿಕಾದಲ್ಲಿ]] ಈ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯನ್ನು ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಿದರು. ಹಾಗೂ ಇದನ್ನು ಜಾತಕ ಸಸ್ಯವರ್ಗ ('ಹೂವಿನ ಗಡಿಯಾರ') ಎಂದು ಕರೆದರು. ಕಾಲಾನಂತರದಲ್ಲಿ ಸಸ್ಯಗಳು ಹೇಗೆ ಬದಲಾದವು ಎಂಬುದರ ಕುರಿತು ಅವರ ಅವಲೋಕನಗಳನ್ನು ಹಲವಾರು ಪ್ರಕಟಣೆಗಳಲ್ಲಿ ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ. <ref>{{Cite web|title= The linnaeus garden| url= http://www.botan.uu.se/our-gardens/the-linnaeus-garden/explore/life-cycle-of-the-flowering-plants/}}</ref> <ref>{{Cite web|title=The elements of botany ... Being a translation of the Philosophia botanica, and other treatises of the celebrated Linnæus, to which is added an appendix, wherein are described some plants lately found in Norfolk and Suffolk (1775), section CCCXXXV, page 382ff. |author=C Linnaeus (transl.: H Rose) |year=1775 |access-date=January 22, 2014 |url=https://archive.org/details/elementsofbotany00rose |work=London, T. Cadell Publ.}}</ref> ''ಕ್ಯಾಲೆಂಡರಿಯಮ್ ಫ್ಲೋರೇ'' (ಹೂವಿನ ಪಂಚಾಂಗ) ೧೭೫೫ ರಲ್ಲಿ [[ಪ್ರಕೃತಿ]] ಮತ್ತು ಸಸ್ಯಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನದಲ್ಲಿ ಕಾಲೋಚಿತ ಬದಲಾವಣೆಗಳನ್ನು ವಿವರಿಸುತ್ತದೆ. ''ಸೋಮ್ನಸ್ ಪ್ಲಾಂಟರಮ್'' (ಸಸ್ಯಗಳ ನಿದ್ರೆ) ನಲ್ಲಿ, ವಿವಿಧ ಸಸ್ಯಗಳು ರಾತ್ರಿಯಲ್ಲಿ ನಿದ್ರೆಗೆ ಹೇಗೆ ಸಿದ್ಧವಾಗುತ್ತವೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಅವರು ವಿವರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಮತ್ತು ''ವೆರ್ನಾಟಿಯೊ ಆರ್ಬೋರಮ್‌ನಲ್ಲಿ'' ಅವರು ವಿವಿಧ [[ಮರ|ಮರಗಳು]] ಮತ್ತು [[ಪೊದೆ|ಪೊದೆಗಳಲ್ಲಿ]] [[ಎಲೆ]]-[[ಮೊಗ್ಗು]] ಸ್ಫೋಟಿಸುವ ಸಮಯದ ಬಗ್ಗೆ ವಿವರಣೆ ನೀಡುತ್ತಾರೆ. ಅವರು ಇಂತಹ ಉದ್ಯಾನವನ್ನು ಎಂದಿಗೂ ನೆಡದಿರಬಹುದು. ಆದರೆ ಈ ಕಲ್ಪನೆಯನ್ನು ೧೯ ನೇ ಶತಮಾನದ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ಸಸ್ಯಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನಗಳು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದವು ಹಾಗೂ ಮಿಶ್ರ ಯಶಸ್ಸನ್ನು ಕಂಡವು. ಅನೇಕ ಸಸ್ಯಗಳು ಬಲವಾದ [[:en:circadian rhythm|ಸಿರ್ಕಾಡಿಯನ್ ಲಯವನ್ನು]] ಪ್ರದರ್ಶಿಸುತ್ತವೆ (ಕ್ರೋನೋಬಯಾಲಜಿಯನ್ನು ಸಹ ನೋಡಿ) ಮತ್ತು ಕೆಲವು ಸಾಕಷ್ಟು ನಿಯಮಿತ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ತೆರೆಯುವುದನ್ನು ಗಮನಿಸಲಾಗಿದೆ. ಆದರೆ, ಅಂತಹ ಗಡಿಯಾರದ ನಿಖರತೆ ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತದೆ. ಏಕೆಂದರೆ, ಹೂಬಿಡುವ ಸಮಯವು [[ಹವಾಮಾನ]] ಮತ್ತು ಕಾಲೋಚಿತ ಪರಿಣಾಮಗಳಿಂದ ಪ್ರಭಾವಿತವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ''ಲಿನ್ನೇಯಸ್‌ರವರ್'' ದಾಖಲಿಸಿದ ಹೂಬಿಡುವ ಸಮಯವು [[ಅಕ್ಷಾಂಶ|ಅಕ್ಷಾಂಶದ]] ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಹಗಲಿನ ವ್ಯತ್ಯಾಸಗಳಿಗೆ ಒಳಪಟ್ಟಿರುತ್ತದೆ: ಅವರ ಅಳತೆಗಳು [[:en:Uppsala|ಉಪ್ಸಾಲಾದಲ್ಲಿ]] ಹೂಬಿಡುವ ಸಮಯವನ್ನು ಆಧರಿಸಿವೆ. ಎಂಬುದನ್ನು ಅಲ್ಲಿ ಅವರು ಕಲಿತರು ಮತ್ತು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ ಶಿಕ್ಷಣವನ್ನು ಪಡೆದರು. ಲಿನ್ನೇಯಸ್‌ರವರು ಬಳಸಲು ಸೂಚಿಸಲಾದ ಸಸ್ಯಗಳನ್ನು ಕೆಳಗಿನ ಕೋಷ್ಟಕದಲ್ಲಿ ನೀಡಲಾಗಿದೆ. ಇದನ್ನು ದಾಖಲೆ ಮಾಡಿದ ತೆರೆಯುವ ಸಮಯದಿಂದ ಆದೇಶಿಸಲಾಗಿದ. "-" ಡೇಟಾ ಕಾಣೆಯಾಗಿದೆ ಎಂದು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. <ref>{{Cite web |title=Linnaeus' Floral Clock. |author=BG Gardiner |date=2007|access-date=January 17, 2014 |url=http://www.linnean.org/Resources/LinneanSociety/Documents/Library-and-Archives/4-Floral%20Clock.pdf |work=The Linnean Society of London |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20131212123532/http://www.linnean.org/Resources/LinneanSociety/Documents/Library-and-Archives/4-Floral%20Clock.pdf |archive-date=December 12, 2013 }}</ref> {| class="wikitable sortable" |- ! ಸಸ್ಯಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಹೆಸರು ! ಸಾಮಾನ್ಯ ಹೆಸರು ! ತೆರೆಯುವ ಸಮಯ ! ಮುಕ್ತಾಯ ಸಮಯ |- | [[:en:Tragopogon pratensis|ಟ್ರಗೊಪೊಗಾನ್ ಪ್ರಾಟೆನ್ಸಿಸ್]] |ಮೇಕೆ-ಗಡ್ಡ | ಮುಂಜಾನೆ ೩ ಗಂಟೆ. | – |- | ''ಲಿಯೊಂಟೊಡಾನ್ ಹಿಸ್ಪಿಡಮ್ ಎಲ್.'' | ರಫ್ ಹಾಕ್ಬಿಟ್ | ಮುಂಜಾನೆ ೪ ಗಂಟೆಯ ಹೊತ್ತಿಗೆ. | – |- | [[:en:Helminthotheca echioides|ಹೆಲ್ಮಿಂಥೋಥೆಕಾ ಎಕಿಯೋಡೆಸ್]] (ಎಲ್.) ಹೊಲುಬ್ | ಚೂಪಾದ ಎತ್ತುಗಳ ನಾಲಿಗೆ | ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ೪-೫ ಗಂಟೆ. | – |- | [[:en:Cichorium intybus|ಸಿಕೋರಿಯಮ್ ಇಂಟಿಬಸ್]], ಎಲ್. | ಚಿಕೋರಿ | ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ೪-೫ ಗಂಟೆ. | – |- | [[:en:Crepis tectorum|ಕ್ರೆಪಿಸ್ ಟೆಕ್ಟೋರಮ್]], ಎಲ್. | ಗಿಡುಗದ ಗಡ್ಡ | ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ೪-೫ ಗಂಟೆ. | – |- | [[:en:Reichardia tingitana| ರೀಚರ್ಡಿಯಾ ಟಿಂಗಿಟಾನಾ]] (ಎಲ್.) ರೋತ್ | ಸುಳ್ಳು ಬಿತ್ತನೆ ಥಿಸ್ಟಿಲ್ || ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ೬ ಗಂಟೆಯ ಹೊತ್ತಿಗೆ. | ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ೧೦ ಗಂಟೆ. |- | [[:en:Sonchus oleraceus|ಸೋಂಚಸ್ ಒಲೆರೇಸಿಯಸ್]] ಎಲ್. | ಥಿಸ್ಟಿಲ್ ಬಿತ್ತನೆ ಮಾಡಿ | ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ೫ ಗಂಟೆ | ೧೨ ಮೀ. |- | [[:en:Taraxacum officinale|ಟಾರಾಕ್ಸಾಕಮ್ ಅಫಿಸಿನೇಲ್]] ವೆಬರ್ | ಡಾಂಡೇಲಿಯನ್ | ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ೫ ಗಂಟೆ | ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ೮-೯ |- | ''ಕ್ರೆಪಿಸ್ ಆಲ್ಪಿನಾ, ಎಲ್.'' | ಗಿಡುಗನ ಗಡ್ಡ | ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ೫ ಗಂಟೆ | ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ೧೧ ಗಂಟೆ. |- | [[:en:Tragopogon hybridus|ಟ್ರಗೊಪೊಗಾನ್ ಹೈಬ್ರಿಡಸ್]], ಎಲ್. | ಮೇಕೆ ಗಡ್ಡ | ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ೫ ಗಂಟೆ | ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ೧೧ ಗಂಟೆ. |- | [[:en:Rhagadiolus edulis|ರಾಗಾಡಿಯೋಲಸ್ ಎಡುಲಿಸ್]] ಗೇರ್ಟ್ನರ್ | – | ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ೫ ಗಂಟೆ | ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ೧೦ ಗಂಟೆ. |- | ''ಲಾಪ್ಸಾನಾ ಕೊಂಡ್ರಿಲ್ಲಾಯ್ಡ್ಸ್'', ಎಲ್. | – | ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ೫ ಗಂಟೆ | – |- | [[:en:Convolvulus tricolor|ಕನ್ವೊಲ್ವುಲಸ್ ತ್ರಿವರ್ಣ ಧ್ವಜ]], ಎಲ್. | ಬಿಂಡ್ವೀಡ್, ಮಾರ್ನಿಂಗ್ ಗ್ಲೋರಿ | ಬೆಳಿಗ್ಗೆ 5 ಗಂಟೆ | – |- | [[:en:Hypochaeris maculata|ಹೈಪೋಚೈರಿಸ್ ಮ್ಯಾಕ್ಯುಲೇಟಾ]], ಎಲ್. | ಚುಕ್ಕೆ ಬೆಕ್ಕಿನ ಕಿವಿ | ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ೬ ಗಂಟೆ. | ಸಂಜೆ ೪-೫ |- | [[:en:Hieracium umbellatum |ಹೈರಾಸಿಯಮ್ ಉಂಬೆಲಾಟಮ್]], ಎಲ್. | ಹಾಕ್ವೀಡ್ | ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ೬ ಗಂಟೆ. | ಸಂಜೆ ೫ ಗಂಟೆ. |- | [[:en:Hieracium murorum|ಹೈರಾಸಿಯಮ್ ಮುರೊರಮ್]], ಎಲ್. | ಹಾಕ್ವೀಡ್ | ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ೬ ಗಂಟೆ. | ಮಧ್ಯಾಹ್ನ ೨ ಗಂಟೆ. |- | [[:en:Crepis rubra|ಕ್ರೆಪಿಸ್ ರುಬ್ರಾ]], ಎಲ್. | – | ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ೬ ಗಂಟೆ. | ಮಧ್ಯಾಹ್ನ ೧-೨ ಗಂಟೆ. |- | [[:en:Sonchus arvensis| ಸೋಂಚಸ್ ಅರ್ವೆನ್ಸಿಸ್]] ಎಲ್. | ಫೀಲ್ಡ್ ಮಿಲ್ಕ್-ಥಿಸ್ಟಿಲ್ | ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ೬ ಗಂಟೆ. | – |- | [[:en:Sonchus palustris|ಸೋಂಚಸ್ ಪಲುಸ್ಟ್ರಿಸ್]], ಎಲ್. | ಮಾರ್ಷ್ ಬಿತ್ತನೆ-ತಿಸ್ಟಿಲ್ | ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ೭ ಗಂಟೆಯ ಹೊತ್ತಿಗೆ. | ಮಧ್ಯಾಹ್ನ ೨ ಗಂಟೆ. |- | [[:en:Leontodon autumnale|ಲಿಯೊಂಟೊಡಾನ್ ಶರತ್ಕಾಲ]], ಎಲ್. | ಹಾಕ್ವೀಡ್ | ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ೭ ಗಂಟೆ. | ಮಧ್ಯಾಹ್ನ ೩ ಗಂಟೆ. |- | [[:en:Hieracium sabaudum|ಹೈರಾಸಿಯಮ್ ಸಬೌಡಮ್]], ಎಲ್. | ಹಾಕ್ವೀಡ್ | ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ೭ ಗಂಟೆ. | ಮಧ್ಯಾಹ್ನ ೧-೨ ಗಂಟೆ. |- | [[:en:Cicerbita alpina|ಸಿಸೆರ್ಬಿಟಾ ಆಲ್ಪಿನಾ]] (ಎಲ್.) ವಾಲ್ರ್. | ನೀಲಿ ಬಿತ್ತನೆ-ತಿಸ್ಟಿಲ್ | ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ೭ ಗಂಟೆ. | ಮಧ್ಯಾಹ್ನ ೧೨ ಗಂಟೆ. |- | [[:en:Lactuca sativa|ಲ್ಯಾಕ್ಟುಕಾ ಸ್ಯಾಟಿವಾ]], ಎಲ್. | ಗಾರ್ಡನ್ ಲೆಟ್ಯೂಸ್ | ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ೭ ಗಂಟೆ. | ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ೧೦ ಗಂಟೆ |- | [[:en:Calendula pluvialis|ಕ್ಯಾಲೆಂಡುಲಾ ಪ್ಲುವಿಯಾಲಿಸ್]], ಎಲ್. | – | ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ೭ ಗಂಟೆ. | ಮಧ್ಯಾಹ್ನ ೩-೪ ಗಂಟೆ. |- | [[:en:Nymphaea alba|ನಿಂಫಿಯಾ ಆಲ್ಬಾ]], ಎಲ್. | ಬಿಳಿ ವಾಟರ್ಲಿಲಿ | ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ೭ ಗಂಟೆ. | ಸಂಜೆ ೫ ಗಂಟೆ. |- | [[:en:Anthericum ramosum|ಆಂಥೆರಿಕಮ್ ರಾಮೋಸಮ್]] ಎಲ್. | ಸೇಂಟ್ ಬರ್ನಾರ್ಡ್ಸ್ ಲಿಲಿ | ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ೭ ಗಂಟೆ. | – |- | [[:en:Hypochaeris achyrophorus|ಹೈಪೋಚೈರಿಸ್ ಅಚೈರೋಫೊರಸ್]], ಎಲ್. | – | ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ೭-೮ | ಮಧ್ಯಾಹ್ನ ೨ ಗಂಟೆ. |- | [[:en:Hedypnois rhagadioloides |ಹೆಡಿಪ್ನೋಯಿಸ್ ರಾಗಾಡಿಯೋಲೈಡ್ಸ್]] (ಎಲ್.) ಸ್ಮಿತ್ <br> ಸಬ್ಸ್ಪ್. "ಕ್ರೆಟಿಕಾ" (ಎಲ್.) ಹೇಕ್ | – | ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ೭-೮ | ಮಧ್ಯಾಹ್ನ ೨ ಗಂಟೆ. |- | ''ಟ್ರೈಕೋಡಿಯಾಡೆಮಾ ಬಬ್ರಾಟಾ'' (ಎಲ್.) ಶ್ವಾರ್ಟೆಸ್ | – | ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ೭-೮ | ಮಧ್ಯಾಹ್ನ ೨ ಗಂಟೆ. |- | [[:en:Hieracium pilosella|ಹೈರಾಸಿಯಮ್ ಪೈಲೋಸೆಲ್ಲಾ]], ಎಲ್. | ಇಲಿ-ಕಿವಿ ಹಾಕ್ವೀಡ್ | ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ೮ ಗಂಟೆ. | – |- | [[:en:Anagallis arvensis|ಅನಾಗಲಿಸ್ ಅರ್ವೆನ್ಸಿಸ್]], ಎಲ್. | ಸ್ಕಾರ್ಲೆಟ್ ಪಿಂಪರ್ನೆಲ್ | ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ೮ ಗಂಟೆ. | – |- | [[:en:Petrorhagia prolifera |ಪೆಟ್ರೋರ್ಹಾಜಿಯಾ ಪ್ರೊಲಿಫೆರಾ]] (ಎಲ್.) ಬಾಲ್ & ಹೇವುಡ್ | ಪ್ರೊಲಿಫರಸ್ ಗುಲಾಬಿ | ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ೮ ಗಂಟೆ. | ಮಧ್ಯಾಹ್ನ ೧ ಗಂಟೆ. |- | [[:en:Hypochaeris glabra|ಹೈಪೋಚೈರಿಸ್ ಗ್ಲಾಬ್ರಾ]], ಎಲ್. | ನಯವಾದ ಬೆಕ್ಕಿನ ಕಿವಿ | ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ೯ ಗಂಟೆ. | ಮಧ್ಯಾಹ್ನ ೧ ಗಂಟೆ. |- | ''ಮಾಲ್ವಾ ಕೆರೊಲಿನಿಯಾನಾ'', ಎಲ್. | – | ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ೯-೧೦ | ಮಧ್ಯಾಹ್ನ ೧ ಗಂಟೆ. |- | [[:en:Spergularia rubra|ಸ್ಪೆರ್ಗುಲೇರಿಯಾ ರುಬ್ರಾ]] (ಎಲ್.) ಜೆ. & ಸಿ. ಪ್ರೆಸ್ಲ್ | ಮರಳು ದಂಧೆ | ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ೯-೧೦ | ಮಧ್ಯಾಹ್ನ ೨-೩ ಗಂಟೆ. |- | [[:en:Mesembryanthemum crystallinum|ಮೆಸೆಂಬ್ರಿಯಾಂಥೆಮಮ್ ಕ್ರಿಸ್ಟಲಿನಮ್]] | ಐಸ್ ಪ್ಲಾಂಟ್ | ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ೯-೧೦ | ಮಧ್ಯಾಹ್ನ ೩-೪ ಗಂಟೆ. |- | ''ಕ್ರಯೋಫೈಟಮ್ ನೊಡಿಫ್ಲೋರಮ್'' (ಎಲ್.) ಎಲ್. ಬೋಲ್. | ಐಸ್ ಪ್ಲಾಂಟ್ | ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ೧೦-೧೧ | ಮಧ್ಯಾಹ್ನ ೩ ಗಂಟೆ. |- | [[:en:Calendula officinalis|ಕ್ಯಾಲೆಂಡುಲಾ ಅಫಿಸಿನಾಲಿಸ್]], ಎಲ್. | ಪಾಟ್ ಮಾರಿಗೋಲ್ಡ್ | – | ಮಧ್ಯಾಹ್ನ ೩ ಗಂಟೆ. |- | [[:en:Hieracium aurantiacum|ಹಿರಾಸಿಯಮ್ ಔರಾಂಟಿಯಾಕಮ್]] | ಹಾಕ್ವೀಡ್ | – | ಮಧ್ಯಾಹ್ನ ೩-೪ ಗಂಟೆ. |- | ''ಆಂಥೆರಿಸಿಯಮ್ ರಾಮೋಸಮ್'' ಎಲ್. (ಸಿನ್. "ಆಂಥೆರಿಕಮ್ ಆಲ್ಬಮ್") | – | – | ಮಧ್ಯಾಹ್ನ ೩-೪ ಗಂಟೆ. |- | [[:en:Alyssum alyssoides|ಅಲಿಸ್ಸಮ್ ಅಲಿಸ್ಸಾಯ್ಡ್ಸ್]]", ಎಲ್. | – | – | ಸಂಜೆ ೪ ಗಂಟೆ. |- | [[:en:Papaver nudicaule|ಪಾಪವರ್ ನ್ಯೂಡಿಕೌಲ್]], ಎಲ್. | ಐಸ್ಲ್ಯಾಂಡ್ ಗಸಗಸೆ | – | ಸಂಜೆ ೭ ಗಂಟೆ. |- | [[:en:Hemerocallis lilioasphodelus|ಹೆಮೆರೊಕಾಲಿಸ್ ಲಿಲಿಯೋಸ್ಫೋಡೆಲಸ್]] ಎಲ್. | ಡೇ-ಲಿಲ್ಲಿ | – | ಸಂಜೆ ೭-೮ |} ==ತಳಿರು ಕ್ರಿಯೆ ಮತ್ತು ತಳಿಗಳು== [[ಚಿತ್ರ:Tragopogon pratensis flower.jpg|thumb|left|ಟ್ರಾಗಾಪೋಗನ್ ಪ್ರಾನ್ಟೆನ್ಸಿಸ್]] *''ಟ್ರಾಗಾಪೋಗನ್ ಪ್ರನ್ಥೆಸಿಸ್'' ಎಂಬ [[ಸಸ್ಯಶಾಸ್ತ್ರ|ಸಸ್ಯಶಾಸ್ತ್ರೀಯ]] ಹೆಸರನ್ನು ಮತ್ತು '' ಗೋಟ್ಸ್ ಬಿಯರ್ಡ್'' ಎಂಬ ಆಡುಭಾಷೆಯ ಹೆಸರನ್ನೂ ಹೊಂದಿರುವ ಈ ಸಸಿಯೂ, ಲಿನ್ನೇಯಸ್ ಹೂವಿನ ಗಡಿಯಾರದ ಮೊದಲ ಸದಸ್ಯತ್ವ ಹೊಂದಿದೆ. ಈ [[ಸಸಿ|ಸಸಿಯೂ]] ಮುಂಜಾನೆ ೩ ಗಂಟೆಗೆ ಅರಳುತ್ತದೆ. ಹೀಗಾಗಿ, ಇದರ ಅರಳುವಿಕೆಯನ್ನು ಗ್ರಹಿಸಿ ಸಮಯವನ್ನು ಸರಿಯಾಗಿ ಮುಂಜಾನೆ ೩ ಗಂಟೆಯೆಂದು ಹೇಳಬಹುದು. *''ಲಿಯಾಂಟೋಡನ್ ಇಸ್ಪೀಡಿಯಂ'' ಎಂಬ ಸಸ್ಯಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಹೆಸರನ್ನು ಮತ್ತು ''ರಫ್ ಹಾಕ್ ಬಿಟ್'' ಎಂಬ ಆಡುಭಾಷೆಯ ಹೆಸರನ್ನೂ ಹೊಂದಿರುವ ಈ ಸಸಿಯೂ, ಲಿನ್ನೇಯಸ್ ಹೂವಿನ ಗಡಿಯಾರದ ಎರಡನೆಯ ಸದಸ್ಯತ್ವ ಹೊಂದಿದೆ. ಈ ಸಸಿಯೂ ಮುಂಜಾನೆ ೪ ಗಂಟೆಗೆ ಅರಳುತ್ತದೆ. ಹೀಗಾಗಿ, ಇದರ ಅರಳುವಿಕೆಯನ್ನು ಗ್ರಹಿಸಿ ಸಮಯವನ್ನು ಸರಿಯಾಗಿ ಮುಂಜಾನೆ ೪ ಗಂಟೆಯೆಂದು ಹೇಳಬಹುದು. *'' ಹೆಲ್ಮಿಂಥೋಥೆಕಾ ಎಖಿಯೋಡೆಸ್'' ಎಂಬ ಸಸ್ಯಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಹೆಸರನ್ನು ಮತ್ತು ''ಬ್ರಿಸ್ಟ್ಲೀ ಆಕ್ಸ್-ಟ್ಂಗ್'' ಎಂಬ ಆಡುಭಾಷೆಯ ಹೆಸರನ್ನೂ ಹೊಂದಿರುವ ಈ ಸಸಿಯೂ, ಲಿನ್ನೇಯಸ್ ಹೂವಿನ ಗಡಿಯಾರದ ಮೂರನೆಯ ಸದಸ್ಯತ್ವ ಹೊಂದಿದೆ. ಈ ಸಸಿಯೂ ಮುಂಜಾನೆ ೪-೫ ಗಂಟೆಗೆ ಅರಳುತ್ತದೆ. ಹೀಗಾಗಿ, ಇದರ ಅರಳುವಿಕೆಯನ್ನು ಗ್ರಹಿಸಿ ಸಮಯವನ್ನು ಸರಿಯಾಗಿ ಮುಂಜಾನೆ ೪-೫ ಗಂಟೆಯೆಂದು ಹೇಳಬಹುದು. *''ಕಿಕೋರಿಯಂ ಇಂಟಿಬಸ್'' ಎಂಬ ಸಸ್ಯಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಹೆಸರನ್ನು ಮತ್ತು ''ಕಿಕೋರಿ'' ಎಂಬ ಆಡುಭಾಷೆಯ ಹೆಸರನ್ನೂ ಹೊಂದಿರುವ ಈ ಸಸಿಯೂ, ಲಿನ್ನೇಯಸ್ ಹೂವಿನ ಗಡಿಯಾರದ ನಾಲ್ಕನೆಯ ಸದಸ್ಯತ್ವ ಹೊಂದಿದೆ. ಈ ಸಸಿಯೂ ಮುಂಜಾನೆ ೪-೫ ಗಂಟೆಗೆ ಅರಳುತ್ತದೆ. ಹೀಗಾಗಿ, ಇದರ ಅರಳುವಿಕೆಯನ್ನು ಗ್ರಹಿಸಿ ಸಮಯವನ್ನು ಸರಿಯಾಗಿ ಮುಂಜಾನೆ ೪-೫ ಗಂಟೆಯೆಂದು ಹೇಳಬಹುದು. *''ಕ್ರೇಪಿಸ್ ಟೆಕ್ಟೋರಂ'' ಎಂಬ ಸಸ್ಯಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಹೆಸರನ್ನು ಮತ್ತು ''ಹಾಕ್ಸ್ ಬಿಯರ್ಡ್'' ಎಂಬ ಆಡುಭಾಷೆಯ ಹೆಸರನ್ನೂ ಹೊಂದಿರುವ ಈ ಸಸಿಯೂ, ಲಿನ್ನೇಯಸ್ ಹೂವಿನ ಗಡಿಯಾರದ ಐದನೆಯ ಸದಸ್ಯತ್ವ ಹೊಂದಿದೆ. ಈ ಸಸಿಯೂ ಮುಂಜಾನೆ ೪-೫ ಗಂಟೆಗೆ ಅರಳುತ್ತದೆ. ಹೀಗಾಗಿ, ಇದರ ಅರಳುವಿಕೆಯನ್ನು ಗ್ರಹಿಸಿ ಸಮಯವನ್ನು ಸರಿಯಾಗಿ ಮುಂಜಾನೆ ೪-೫ ಗಂಟೆಯೆಂದು ಹೇಳಬಹುದು. *''ರೈಚಾರ್ಡಿಯ ಟಿಂಗಿಟಾನ'' ಎಂಬ ಸಸ್ಯಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಹೆಸರನ್ನು ಮತ್ತು ''ಫಾಲ್ಸ್ ಸೋವ್ ತಿಸ್ಸಿಲ್'' ಎಂಬ ಆಡುಭಾಷೆಯ ಹೆಸರನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಈ ಸಸಿಯೂ, ಲಿನ್ನೇಯಸ್ [[ಹೂವು|ಹೂವಿನ]] ಗಡಿಯಾರದ ಆರನೆಯ ಸದಸ್ಯತ್ವ ಹೊಂದಿದೆ. ಈ ಸಸಿಯೂ ಮುಂಜಾನೆ ೬ ಗಂಟೆಗೆ ಅರಳಿ ೧೦ ಗಂಟೆಗೆ ಬಾಡಿಹೋಗುತ್ತದೆ. ಹೀಗಾಗಿ, ಇದರ ಅರಳುವಿಕೆಯನ್ನು ಗ್ರಹಿಸಿ ಸಮಯವನ್ನು ಸರಿಯಾಗಿ ಮುಂಜಾನೆ ೬ ಗಂಟೆಯೆಂದು ಹೇಳಬಹುದು. *''ಸಾಂಖಸ್ ಒಲೆರೇಸಿಯಸ್'' ಎಂಬ ಸಸ್ಯಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಹೆಸರನ್ನು ಮತ್ತು ''ಸೋವ್ ತಿಸ್ಸಿಲ್'' ಎಂಬ ಆಡುಭಾಷೆಯ ಹೆಸರನ್ನೂ ಹೊಂದಿರುವ ಈ ಸಸಿಯೂ, ಲಿನ್ನೇಯಸ್ ಹೂವಿನ ಗಡಿಯಾರದ ಏಳನೆಯ ಸದಸ್ಯತ್ವ ಹೊಂದಿದೆ. ಈ ಸಸಿಯೂ ಮುಂಜಾನೆ ೫ ಗಂಟೆಗೆ ಅರಳಿ ೧೨ ಗಂಟೆಗೆ ಬಾಡಿಹೋಗುತ್ತದೆ. ಹೀಗಾಗಿ, ಇದರ ಅರಳುವಿಕೆಯನ್ನು ಗ್ರಹಿಸಿ ಸಮಯವನ್ನು ಸರಿಯಾಗಿ ಮುಂಜಾನೆ ೫ ಗಂಟೆಯೆಂದು ಹೇಳಬಹುದು. *''ಟಾರಕ್ಸೇಕಂ ಅಫ್ಫಿಸಿನೇಲ್ ವೆಬ್ಬೆರ್''ಎಂಬ ಸಸ್ಯಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ನಾಮವನ್ನು ಮತ್ತು ''ದಾಂಡೇಲಿಯನ್'' ಎಂಬ ಆಡುಭಾಷೆಯ ನಾಮವನ್ನೂ ಹೊಂದಿರುವ ಈ ಸಸಿಯೂ,ಲಿನ್ನೇಯಸ್ ಹೂವಿನ ಗಡಿಯಾರದ ಎಂಟನೆಯ ಸದಸ್ಯ. ಈ ಸಸಿಯೂ ಮುಂಜಾನೆ ೫ ಗಂಟೆಗೆ ಅರಳಿ ೮-೯ ಗಂಟೆಗೆ ಬಾಡಿಹೋಗುತ್ತದೆ. ಹೀಗಾಗಿ ಇದರ ಅರಳುವಿಕೆಯನ್ನು ಗ್ರಹಿಸಿ ಸಮಯವನ್ನು ಸರಿಯಾಗಿ ಮುಂಜಾನೆ ೫ ಗಂಟೆಯೆಂದು ಹೇಳಬಹುದು. *''ಕ್ರೇಪಿಸ್ ಅಲ್ಫೀನಿಯ'' ಎಂಬ [[ಸಸ್ಯಶಾಸ್ತ್ರ|ಸಸ್ಯಶಾಸ್ತ್ರೀಯ]] ಹೆಸರನ್ನು ಮತ್ತು ''ಹಾಕ್ಸ್ ಬಿಯರ್ಡ್'' ಎಂಬ ಆಡುಭಾಷೆಯ ಹೆಸರನ್ನೂ ಹೊಂದಿರುವ ಈ ಸಸಿಯೂ, ಲಿನ್ನೇಯಸ್ ಹೂವಿನ ಗಡಿಯಾರದ ಒಂಬತ್ತನೆಯ ಸದಸ್ಯತ್ವ ಹೊಂದಿದೆ. ಈ ಸಸಿಯೂ ಮುಂಜಾನೆ ೫ ಗಂಟೆಗೆ ಅರಳಿ ೧೧ ಗಂಟೆಗೆ ಬಾಡಿಹೋಗುತ್ತದೆ. ಹೀಗಾಗಿ, ಇದರ ಅರಳುವಿಕೆಯನ್ನು ಗ್ರಹಿಸಿ ಸಮಯವನ್ನು ಸರಿಯಾಗಿ ಮುಂಜಾನೆ ೫ ಗಂಟೆಯೆಂದು ಹೇಳಬಹುದು. *''ಟ್ರಾಗಾಪೋಗನ್ ಹೈಬ್ರಿಡುಸ್'' ಎಂಬ ಸಸ್ಯಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಹೆಸರನ್ನು ಮತ್ತು ''ಗೋಟ್ಸ್ ಬಿಯರ್ಡ್'' ಎಂಬ ಆಡುಭಾಷೆಯ ಹೆಸರನ್ನೂ ಹೊಂದಿರುವ ಈ ಸಸಿಯೂ, ಲಿನ್ನೇಯಸ್ ಹೂವಿನ ಗಡಿಯಾರದ ಹತ್ತನೆಯ ಸದಸ್ಯತ್ವ ಹೊಂದಿದೆ. ಈ ಸಸಿಯೂ ಮುಂಜಾನೆ ೫ ಗಂಟೆಗೆ ಅರಳಿ ೧೧ ಗಂಟೆಗೆ ಬಾಡಿಹೋಗುತ್ತದೆ. ಹೀಗಾಗಿ, ಇದರ ಅರಳುವಿಕೆಯನ್ನು ಗ್ರಹಿಸಿ ಸಮಯವನ್ನು ಸರಿಯಾಗಿ ಮುಂಜಾನೆ ೫ ಗಂಟೆಯೆಂದು ಹೇಳಬಹುದು. <ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Linnaeus'_flower_clock</ref> ==ಪರಿಕಲ್ಪನೆಗೆ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಉಲ್ಲೇಖಗಳು== ೨೦೨೩ ರಲ್ಲಿ ಬಿಡುಗಡೆಯಾದ ''ಹೊರೊಲೊಜಿಯಮ್ ಫ್ಲೋರೆ''ಯು, [[ಜಪಾನ್|ಜಪಾನಿನ]] ಗಾಯಕ ಮತ್ತು ವರ್ಚುವಲ್ [[ಯೂಟ್ಯೂಬ್‌|ಯೂಟ್ಯೂಬರ್]] ಆದ ಕ್ಯೋ ಹನಬಸಾಮಿ ಅವರ ಚಿತ್ರದ ಹೆಸರಾಗಿದೆ. [[:en:Terry Pratchett|ಟೆರ್ರಿ ಪ್ರಾಚೆಟ್‌‌ರವರ]] [[ಕಾದಂಬರಿ]] [[:en:Thief of Time|ಥೀಫ್ ಆಫ್ ಟೈಮ್‌ನಲ್ಲಿ]], ಅದೇ ಪ್ರಮೇಯವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಹೂವಿನ ಗಡಿಯಾರವನ್ನು ವಿವರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇದು ಕಾಲ್ಪನಿಕ ಹೂವುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಹಾಗೂ ರಾತ್ರಿಯಲ್ಲಿ "ಪತಂಗಗಳಿಗಾಗಿ" ತೆರೆಯುತ್ತದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ, ಈ ಹೂವುಗಳು ದಿನವಿಡೀ ಗ್ರಹಿಸುತ್ತದೆ. <ref>{{Cite book|last=Pratchett|first=Terry|url=https://www.worldcat.org/oclc/45439795|title=Thief of time : a novel of Discworld|date=2001|publisher=HarperCollins|isbn=0-06-019956-3|edition=|location=New York|oclc=45439795}}</ref> ==ಇದನ್ನೂ ನೋಡಿ== * [[:en:Floral clock|ಹೂವಿನ ಗಡಿಯಾರ]] ==ಉಲ್ಲೇಖಗಳು== [[ವರ್ಗ:ಕನ್ನಡ ವಿಕಿಪೀಡಿಯ ಗುಣಮಟ್ಟ ಸುಧಾರಣೆ]] jwmumi6ui0kz9w6qr4f4n8lodp0sr54 0 85046 1224280 1055110 2024-04-26T02:12:08Z Shiva Tej Patil 75545 /* ನಟಿಸಿದ ಚಿತ್ರಗಳು */ ಮಾಹಿತಿ ಅಪಡೇಟ್ wikitext text/x-wiki [[ಚಿತ್ರ:Chetan Actor.jpg|thumb|ಚೇತನ್]] '''ಚೇತನ್'''<ref>{{Cite web |url=http://www.thenewsism.com/2016/12/17/chethan_actor/ |title=ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು |access-date=2016-12-19 |archive-date=2016-12-19 |archive-url=https://web.archive.org/web/20161219181305/http://www.thenewsism.com/2016/12/17/chethan_actor |url-status=dead }}</ref> <ref>http://www.justkannada.in/kannada-film-actor-a-dinagalu-fame-chethan-participated-in-a-book-release-function-in-mysore/{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref>ಕನ್ನಡ [[ಚಲನಚಿತ್ರ]] ನಟ. ಅಮೆರಿಕಾದಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟಿ, ಅಲ್ಲೇ ವ್ಯಾಸಂಗ ಮುಗಿಸಿ, ಭಾರತದಲ್ಲಿ ನಟರಾಗಿದ್ದುಕೊಂಡು ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯಕರ್ತರಾಗಿದ್ದಾರೆ. ==ಜನನ/ವಿದ್ಯಾಭ್ಯಾಸ== * [[:en:Chetan Kumar|ಚೇತನ್]] ಹುಟ್ಟಿದ್ದು (೨೪ ಫೆಬ್ರವರಿ ೧೯೮೩) ಅಮೆರಿಕೆಯ ಚಿಕಾಗೋ ನಗರದಲ್ಲಿ. [[ಚಿತ್ರದುರ್ಗ]] ಮೂಲದ [[ಲಿಂಗಾಯತ]] ಸಮಾಜದ ಈ ಕುಟುಂಬ ಸಾಕಷ್ಟು ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ಅಮೆರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ನೆಲೆಸಿದೆ. * ಚೇತನ್ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಮತ್ತು ಮಾಧ್ಯಮಿಕ ಶಾಲಾ ಶಿಕ್ಷಣ ಪಡೆದದ್ದು ಅಮೇರಿಕೆಯ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತ ಶಾಲೆಗಳಲ್ಲಿ. ಪದವಿ ಮತ್ತು ಸ್ನಾತಕೋತ್ತರ ವ್ಯಾಸಂಗ ಮಾಡಿದ್ದು ಅಮೇರಿಕೆಯ ಯೇಲ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಲ್ಲಿ. ==ಕಲಾವಿದರಾಗಿ== * ಆಧುನಿಕ [[ನೃತ್ಯ]] ಪರಿಣಿತಿಯ ಜೊತೆಗೆ ನೃತ್ಯ ತರಬೇತಿ ಮತ್ತು ನೃತ್ಯ ನಿರ್ದೇಶನದಲ್ಲೂ ಪಳಗಿದ್ದಾರೆ. ಪಾಶ್ಚಾತ್ಯ ಜಾಜ್ ಸಂಗೀತ, ಭಾರತೀಯ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಸಂಗೀತ, [[ಸ್ಯಾಕ್ಸೋಫೋನ್]] ವಾದ್ಯದಲ್ಲಿ ನುಡಿಸಬಲ್ಲರು. * 2007ರಲ್ಲಿ '[[ಆ ದಿನಗಳು]]' ಮೂಲಕ ಚಿತ್ರರಂಗಕ್ಕೆ ಪಾದಾರ್ಪಣೆ ಮಾಡಿ ಇಲ್ಲಿಯವರೆಗೆ 6 ಸಿನೆಮಾಗಳಲ್ಲಿ ನಟಿಸಿದ್ದಾರೆ. ==ನಟಿಸಿದ ಚಿತ್ರಗಳು== # [[ಆ ದಿನಗಳು]] # [[ಮೈನಾ]]<ref>http://kannada.filmibeat.com/news/nagashekhar-myna-completes-100-days-074514.html</ref> # ಬಿರುಗಾಳಿ<ref>http://kannada.filmibeat.com/news/actress-mlc-tara-hits-back-against-aa-dinagalu-chethan-017717.html</ref> # ರಾಜ ರಾಣಿ # [[ದಶಮುಖ (ಚಲನಚಿತ್ರ)|ದಶಮುಖ]] # [[ನೂರೊಂದು ನೆನಪು (ಚಲನಚಿತ್ರ)|ನೂರೊಂದು ನೆನಪು]] # [[ಅತಿರಥ (ಚಲನಚಿತ್ರ)|ಅತಿರಥ]] # ರಣಂ <ref>http://kannada.filmibeat.com/news/myna-nagashekar-teams-up-again-with-chetan-kumar-018444.html</ref> ==ಉಲ್ಲೇಖ== <References /> [[ವರ್ಗ:ಕನ್ನಡ ಚಲನಚಿತ್ರ ನಟರು]] [[ವರ್ಗ:ಕನ್ನಡ ಚಿತ್ರರಂಗದ ನಟರು]] nddieo9qquiuy86j27efzohiwmkg3fp 2 92998 1224331 823288 2024-04-26T10:31:46Z Rakshitha Devadiga 85354 wikitext text/x-wiki {{short description|Species of mammal}} {{Speciesbox | name = ಕಾಡು ನೀರಿನ ಎಮ್ಮೆ | image = Indian Water Buffalo Bubalus arnee by Dr Raju Kasambe IMG 0347 (11) (cropped).jpg | image_caption = [[:en:Kaziranga National Park|ವಕಾಜಿರಂಗಾ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನ]] | fossil_range = ಮಧ್ಯ ಪ್ಲೈಸ್ಟೋಸೀನ್-ಪ್ರಸ್ತುತ<ref>{{cite journal|author=K. Suraprasit, J.-J. Jaegar, Y. Chaimanee, O. Chavasseau, C. Yamee, P. Tian, and S. Panha|title=The Middle Pleistocene vertebrate fauna from Khok Sung (Nakhon Ratchasima, Thailand): biochronological and paleobiogeographical implications|journal=ZooKeys|date=2016|issue=613 |pages=1–157|doi=10.3897/zookeys.613.8309|pmid=27667928 |pmc=5027644 |doi-access=free |bibcode=2016ZooK..613....1S }}</ref> | status = EN | status_system = IUCN3.1 | status_ref = <ref name=iucn>{{cite iucn |title=''Bubalus arnee'' |name-list-style=amp |author=Kaul, R. |author2=Williams, A.C. |author3=rithe, k. |author4=Steinmetz, R. |author5=Mishra, R. |date=2019 |page=e.T3129A46364616 |doi=10.2305/IUCN.UK.2019-1.RLTS.T3129A46364616.en |access-date=17 January 2024}}</ref> | status2 = CITES_A3 | status2_system = CITES | status2_ref = <ref name=iucn/> | genus = ಬುಬಾಲಸ್ | species = ಅರ್ನೀ | range_map = Asiatic water buffalo 2015.png | range_map_caption = ಕಾಡು ನೀರಿನ ಎಮ್ಮೆ ಶ್ರೇಣಿ | synonyms = ''Bubalus bubalis arnee'' | authority = ([[:en:Robert Kerr (writer)|ಕೆರ್]], ೧೭೯೨) | subdivision_ranks = ಉಪಜಾತಿಗಳು | subdivision = * ''ಬಿ.ಎ. ಅರ್ನೀ'' * ''B. a. fulvus'' * ''ಬಿ.ಎ. ಸೆಪ್ಟೆಂಟ್ರಿಯೋನಾಲಿಸ್'' * ''ಬಿ.ಎ. ಮಿಗೊನಾ'' }} '''ಏಷ್ಯಾದ ಎಮ್ಮೆ, ಏಷ್ಯಾಟಿಕ್ ಎಮ್ಮೆ ಮತ್ತು ಕಾಡು ಎಮ್ಮೆ''' ಎಂದೂ ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಕಾಡು ನೀರಿನ ಎಮ್ಮೆ (ಬುಬಾಲಸ್ ಅರ್ನಿ) ಭಾರತೀಯ ಉಪಖಂಡ ಮತ್ತು ಆಗ್ನೇಯ ಏಷ್ಯಾಕ್ಕೆ ಸ್ಥಳೀಯವಾದ ದೊಡ್ಡ ಗೋವು. ಉಳಿದ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯು ಒಟ್ಟು 4,000 ಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಇರುವುದರಿಂದ ಇದನ್ನು 1986 ರಿಂದ ಐಯುಸಿಎನ್ ಕೆಂಪು ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಅಳಿವಿನಂಚಿನಲ್ಲಿರುವ ಪಟ್ಟಿಗೆ ಸೇರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಕಳೆದ ಮೂರು ತಲೆಮಾರುಗಳಲ್ಲಿ (24-30 ವರ್ಷಗಳು)[ಯಾವಾಗ?] ಕನಿಷ್ಠ 50% ರಷ್ಟು ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ಕುಸಿತವು ಮುಂದುವರಿಯುವ ನಿರೀಕ್ಷೆಯಿದೆ. [೨] ಜಾಗತಿಕ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು 3,400 ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ಎಂದು ಅಂದಾಜಿಸಲಾಗಿದೆ, ಅದರಲ್ಲಿ 3,100 (91%) ಜನರು ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ ಕಾಡು ನೀರಿನ ಎಮ್ಮೆಯ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಹೆಸರು ಬಬುಲಸ್ ಆರ್ನಿ.ಇದನ್ನು ಏಷ್ಯಾದ ಎಮ್ಮೆ, ಏಷಿಯಾಟಿಕ್ ಎಮ್ಮೆ ಮತ್ತು ವೈಲ್ಡ್ ಏಷ್ಯನ್ ಬಫಲೋ ಎಂದು ಸಹ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. ಭಾರತೀಯ ಉಪಖಂಡ ಮತ್ತು ಆಗ್ನೇಯ ಏಷ್ಯಾಕ್ಕೆ ಬೃಹತ್ ಬೊವೀನ್ ಆಗಿದೆ. ಇದು 1986 ರಿಂದ [[ಐಯುಸಿಎನ್ ಕೆಂಪು ಪಟ್ಟಿ]]ಯಲ್ಲಿ ಅಳಿವಿನಂಚಿನಲ್ಲಿರುವ ಪ್ರಾಣಿ ಎಂದು ಸೇರಿಸಲ್ಪಟಿದೆ. ಕಳೆದ ಮೂರು ತಲೆಮಾರುಗಳಿಂದ ಕನಿಷ್ಠ 50% ರಷ್ಟು ಎಮ್ಮೆಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ ಕುಸಿತ ಮುಂದುವರೆಯುತ್ತಿದೆ.ಕಾಡು ನೀರಿನ ಎಮ್ಮೆಯು ಸಾಕು ನೀರಿನ ಎಮ್ಮೆಯ ಸಂಭಾವ್ಯ ಪೂರ್ವಜಕವಾಗಿದ್ದವೆ. [[ಚಿತ್ರ:Indian Water Buffalo Bubalus arnee by Dr Raju Kasambe IMG 0347 (11) (cropped).jpg|thumb|ಕಾಡು ನೀರಿನ ಎಮ್ಮೆ]] ==ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳು== ಕಾಡು ನೀರಿನ ಎಮ್ಮೆಯು ದೊಡ್ದದಾಗಿದೆ ಹಾಗು ದೇಶೀಯ ಎಮ್ಮೆಗಿಂತಲು ಭಾರವಾಗಿದೆ ;೬೦೦ ರಿಂದ ೧೨೦೦ ಕೆ.ಜಿ ತೂಕವಿರುತ್ತದೆ. ಮೂರು ಕ್ಯಾಪ್ಟಿವ್ ಕಾಡು ನೀರಿನ ಎಮ್ಮೆಗಳ ಸರಾಸರಿ ತೂಕ ೯೦೦ ಕೆಜಿ ತೂಕವಿರುತದೆ. ೬೦ ರಿಂದ ೧೦೦ ಸೆಂಟಿಮೀಟರ್ ಉದ್ದವಿರುವ ಬಾಲ ಮತ್ತು ೧೫೦ ರಿಂದ ೧೯೦ ಸೆಂ.ಮೀ. ಒಂದು ಭುಜದ ಎತ್ತರವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ತಲೆಯಿಂದ ದೇಹದ ಉದ್ದವು ೨೪೦ ರಿಂದ ೩೦೦ ಸೆಂ.ಮಿ ಇರುತ್ತದೆ. ಎರಡೂ ಲಿಂಗಗಳ ಎಮ್ಮೆಗಳ ತಳದಲ್ಲಿ ಭಾರಿ ಮತ್ತು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ೨ ಮೀ ಉದ್ದವಿರುವ ಕೊಂಬುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತವೆ, ಹೊರಗಿನ ಅಂಚುಗಳು ಉದ್ದಕ್ಕೂ ಹರಡಿರುತ್ತವೆ, ಯಾವುದೇ ಜೀವಂತ ಬೋವಿಡ್ನ ಕೊಂಬುಗಳನ್ನು ಮೀರಿಸುವಂತಿರುತ್ತವೆ. ಇವುಗಳ ಚರ್ಮದ ಬಣ್ಣ ಕಪ್ಪು ಹಾಗೂ ಬೂದಿ ಬೂದು .ಮಧ್ಯಮ ಉದ್ದ, ಒರಟಾದ ಮತ್ತು ವಿರಳವಾದ ಕೂದಲನ್ನು ಹೊಂಚೆಗಳಿಂದ ಉದ್ದ ಮತ್ತು ಕಿರಿದಾದ ತಲೆಯವರೆಗೆ ನಿರ್ದೇಶಿಸಲಾಗಿದೆ. ಹಣೆಯ ಮೇಲೆ ಕೊಳವೆ ಇರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಕಿವಿ ತುಲನಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಸಣ್ಣದಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಬಾಲದ ತುದಿ ಮೃದುವಾಗಿರುತ್ತದೆ; ಕಾಲುಗಳು ದೊಡ್ಡದಾಗಿ ಹಾಗು ಹರಡುತ್ತವೆ. ಗೌರ್ನೊಂದಿಗೆ ಅತಿಹೆಚ್ಚು ಜೀವಂತ ಕಾಡು ಬೋವಿಡ್ ಜಾತಿಗಳೆಂದು ಇವುಗಳು ಶ್ರೇಣೀಕರಿಸುತ್ತಿವೆ, ಏಕೆಂದರೆ ಇವೆರಡು ಗರಿಷ್ಟ ತೂಕವನ್ನು ಹೊಂದಿರದಿದ್ದರೂ, ಒಂದೇ ರೀತಿಯ ಸರಾಸರಿಯನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಾರವೆ, ಆದರು ಗೌರ್ ಸ್ಟಾಕಿಯರ್ ಹಾಗು ಕಡಿಮೆ-ಕಾಲಿನ ಚೌಕಟ್ಟಿನೊಂದಿಗಿರುತ್ತವೆ, ಕಾಡು ನೀರಿನ ಎಮ್ಮೆಯು ಗೌರ್ ಗಿಂತ ಸ್ವಲ್ಪಮಟ್ಟಿಗೆ ಉದ್ದ ಮತ್ತು ಎತ್ತರವಾಗಿರುತ್ತದೆ. [[ಚಿತ್ರ:Bubalus arnee schaedel.JPG|thumb|ಎಮ್ಮೆಯ ತಲೆಬುರುಡೆ]] ==ವಿತರಣೆ ಮತ್ತು ಆವಾಸಸ್ಥಾನ== [[ಭಾರತ]], [[ನೇಪಾಳ]], [[ಭೂತಾನ್]], [[ಶ್ರೀಲಂಕಾ]], [[ಥೈಲ್ಯಾಂಡ್]], ಮತ್ತು [[ಕಾಂಬೋಡಿಯಾ]]ದಲ್ಲಿ ಹಾಗು ದೃಢೀಕರಿಸದ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ [[ಮಾಯನ್ಮಾರ್]] ನಲ್ಲಿ ಕಾಡು ನೀರಿನ ಎಮ್ಮೆ ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ. ಪಾಕಿಸ್ತಾನ, ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶ, ಲಾವೋಸ್, ಮತ್ತು ವಿಯೆಟ್ನಾಂನಲ್ಲಿ ಇವುಗಳನ್ನು ರದ್ದುಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ.ಅವರು ಆರ್ದ್ರ ಹುಲ್ಲುಗಾವಲುಗಳು, ಜೌಗು ಪ್ರದೇಶಗಳು ಮತ್ತು ದಟ್ಟವಾದ ಸಸ್ಯದ ನದಿ ಕಣಿವೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ. ಭಾರತದಲ್ಲಿ, ಅವುಗಳು ಕಾಜಿರಂಗ, ಮನಸ್ ಮತ್ತು [[ಡಿಬ್ರು-ಸೈಕ್ಹೋವಾ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನವನಗಳು]], [[ಲಾಕೊಹಾವಾ ವನ್ಯಜೀವಿ ಅಭಯಾರಣ್ಯ]] ಮತ್ತು [[ಬುರಾ ಚಾಪೋರಿ ವನ್ಯಜೀವಿ ಧಾಮ]] ಮತ್ತು ಅಸ್ಸಾಂನ ಕೆಲವು ಚದುರಿದ ಪಾಕೆಟ್ಸ್ಗಳಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ನಿರ್ಬಂಧಿತವಾಗಿವೆ; ಮತ್ತು ಅರುಣಾಚಲ ಪ್ರದೇಶದ ಡಿ'ಇರಿಂಗ್ ಮೆಮೋರಿಯಲ್ ವನ್ಯಜೀವಿ ಅಭಯಾರಣ್ಯದಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಅದರ ಸುತ್ತಲೂ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳುತವೆ.ಮೇಘಾಲಯದಲ್ಲಿನ ಬಾಲ್ಪಾಕ್ರಾಮ್ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನದಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಸಣ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಇಂದ್ರಾವತಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನವನ ಮತ್ತು ಉದಂತಿ ವನ್ಯಜೀವಿ ಅಭಯಾರಣ್ಯದಲ್ಲಿ ಛತ್ತೀಸ್ಗಢ ನಲ್ಲಿ ನೆಲೆಗೊಂಡಿದೆ. ಈ ಸಂಖ್ಯೆಯು ಒರಿಸ್ಸಾದ ಪಕ್ಕದ ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ವಿಸ್ತರಿಸಬಹುದು.೧೯೯೦ರ ದಶಕದ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಅಸ್ಸಾಂ ಮತ್ತು ಈಶಾನ್ಯ ಭಾರತದ ಪಕ್ಕದ ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿ೩೩೦೦-೩೫೦೦ ಕಾಡು ಎಮ್ಮೆಗಳು ಇದ್ದವು. ೧೯೯೭ ರಲ್ಲಿ, ಸಂಖ್ಯೆ ೧೫೦೦ ಕ್ಕಿಂತಲೂ ಕಡಿಮೆ ಪ್ರೌಢ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಲ್ಲಿ ಮೌಲ್ಯಮಾಪನ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಬದುಕುಳಿದಿರುವ ಅನೇಕ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯು ಕಾಡು ಅಥವಾ ದೇಶೀಯ ನೀರಿನ ಎಮ್ಮೆ ಜೊತೆ ಮಧ್ಯಸ್ಥಿಕೆ ಮಾಡಲಾಗಿತ್ತು. ೧೯೮೦ರ ದಶಕದ ಉತ್ತರಾರ್ಧದಲ್ಲಿ, ಮಧ್ಯಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ೧೦೦ ಕ್ಕೂ ಕಡಿಮೆ ಕಾಡು ಎಮ್ಮೆಗಳನ್ನು ಬಿಡಲಾಗಿತ್ತು. ೧೯೯೨ ರ ವೇಳೆಗೆ, ಅಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ೫೦ ಪ್ರಾಣಿಗಳು ಮಾತ್ರ ಉಳಿದಿವೆ ಎಂದು ಅಂದಾಜಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ನೇಪಾಳದ ಏಕೈಕ ಸಂಖ್ಯೆಯು ಕೊಶಿ ತಪ್ಪು ವನ್ಯಜೀವಿ ರಿಸರ್ವ್ನಲ್ಲಿ ವಾಸವಾಗಿದ್ದು,೧೯೭೬ರಲ್ಲಿ ೬೩ ರಿಂದ ೨೦೦೯ ರಲ್ಲಿ ೨೧೯ ಸಂಖ್ಯೆಗಳಿಗೆ ಬೆಳೆದಿದ್ದವು. ಇತ್ತೀಚಿನ ಜನಗಣತಿಯನ್ನು ೨೦೧೬ ರಲ್ಲಿ ನಡೆಸಲಾಯಿತು. ಈ ಪ್ರಾಣಿಸಂಖ್ಯೆಯು ಈಗ ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ಬೆಳೆದಿದೆ ಮತ್ತು ೧೨೦ ಗಂಡು ಕುಲ, ೧೮೨ ಹೆಣ್ಣು ಕುಲ ಮತ್ತು೧೩೦ ಕರುಗಳು ಹೊಂದಿರುವ ಒಟ್ಟು ೪೩೨ ಕ್ಕೆ ತಲುಪಿದೆ. ಮತ್ತಷ್ಟು, ಹೆಚ್ಚು ಕಾಡು ಎಮ್ಮೆ ಏಕೆಂದರೆ ಚಿರತೆ, ಹುಲಿ ಅಥವಾ ಧೋಲ್ ಯಾವುದೇ ಮೀಸಲು ಇಲ್ಲದರಿಂದ ಕಾಡು ಎಮ್ಮೆ ವಾರ್ಷಿಕ ಬೆಳವಣಿಗೆ ದರ ಇಲ್ಲಿ ಏಳು ಪ್ರತಿಶತ ಹೆಚ್ಚು. ಜನಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಉಲ್ಬಣಗೊಂಡಾಗ, ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ನೇಪಾಳದ ಇತರ ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ಎಮ್ಮೆಗಳ ಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಲು ಕೆಲವು ಕಾಡು ಎಮ್ಮೆಗಳನ್ನು ಚಿತ್ವಾನ್ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಪಾರ್ಕ್ನ ಪ್ರವಾಹಗಳಿಗೆ ಸಂಭಾವ್ಯ ವರ್ಗಾವಣೆ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಭೂತಾನ್ ನ ರಾಯಲ್ ಮನಸ್ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನವನದ ಸುತ್ತಲೂ, ಒಂದು ಸಣ್ಣ ಸಂಖ್ಯೆಯ ಕಾಡು ನೀರಿನ ಎಮ್ಮೆ ಸಂಭವಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಭಾರತದ ಮಾನಸ್ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನದಲ್ಲಿ ಸಂಭವಿಸುವ ಉಪ-ಸಂಖ್ಯೆಯ ಭಾಗವಾಗಿದೆ. ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್ನಲ್ಲಿ, ಹನುಂಗ್ ವ್ಯಾಲಿ ಟೈಗರ್ ರಿಸರ್ವ್ನಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುವ ಕೆಲವು ಪ್ರಾಣಿಗಳು ಮಾನವ ಸಂಗೋಪನೆಯ ಸ್ವತಂತ್ರವಾಗಿ ವಾಸಿಸುತ್ತವೆ. ಥೈಲ್ಯಾಂಡ್ನಲ್ಲಿ, ಕಾಡು ಎಮ್ಮೆ ೪೦ ಕ್ಕೂ ಕಡಿಮೆ ಸಂಖ್ಯೆಯ ಸಣ್ಣ ಹಿಂಡುಗಳಲ್ಲಿ ಸಂಭವಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ವರದಿಯಾಗಿದೆ. ೨೫-೬೦ ಎಮ್ಮೆಗಳ ಸಂಖ್ಯೆಯು ಡಿಸೆಂಬರ್ ೧೯೯೯ ಮತ್ತು ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೦೦೧ರ ನಡುವೆ ಹುವಾಯಿ ಖಾ ಖಾಂಂಗ್ ವನ್ಯಜೀವಿ ಅಭಯಾರಣ್ಯದ ಕೆಳಮಟ್ಟದ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ನೆಲೆಸಿದ್ದವು. ಈ ಎಮ್ಮೆಗಳ ಸಂಖ್ಯೆಯು ೧೫ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಗಣನೀಯವಾಗಿ ಬೆಳೆದಿಲ್ಲ, ಮತ್ತು ದೇಶೀಯ ನೀರಿನ ಎಮ್ಮೆ ಜೊತೆ ಅಂತರ್ಬೋಧೆ ಮಾಡಬಹುದು. ಕಾಂಬೋಡಿಯಾದ ಎಮ್ಮೆಸಂಖ್ಯೆಯು ಪೂರ್ವದ ಮೊಂಡುಲ್ಕಿರಿ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಯಶಃ ರತಾನಕ್ಕರಿ ಪ್ರಾಂತ್ಯಗಳ ಸಣ್ಣ ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ಸೀಮಿತವಾಗಿದೆ. ಕೆಲವೇ ಡಜನ್ ಮಾತ್ರ ಉಳಿದಿದೆ. ಶ್ರೀಲಂಕಾದಲ್ಲಿನ ಕಾಡು ಎಮ್ಮೆಗಳನ್ನು ಉಪಜಾತಿಗಳ ಮಿಗೊನಾದಲ್ಲಿ ಇರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಆದರೆ ಅವರು ಪರಿಚಯಿಸಿದ ನೀರಿನ ಎಮ್ಮೆ ದೇಶೀಯ ಎಮ್ಮೆಯ ಸ್ಟಾಕಿನ ವಂಶಸ್ಥರು. ಇಂದು ಯಾವುದೇ ನಿಜವಾದ ಕಾಡು ನೀರಿನ ಎಮ್ಮೆಗಳು ಉಳಿದುಕೊಂಡಿವೆ ಎಂದು ಭಾವಿಸಲಾಗಿದೆ. ಏಷ್ಯಾದಲ್ಲಿ ಬೇರೆಡೆ ಕಂಡುಬರುವ ವನ್ಯಜೀವಿ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯು ಕಾಡು. ಉತ್ತರ ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾ, ಅರ್ಜೆಂಟೈನಾ ಮತ್ತು ಬೊಲಿವಿಯಾಗಳಲ್ಲಿ ದೇಶೀಯ ಕಾಡು ನೀರಿನ ಎಮ್ಮೆಗಳ ಕಾಡುಗಳಾಗಿ ಮಾರ್ಪಟ್ಟಿವೆ. ==ಪರಿಸರವಿಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ನಡವಳಿಕೆ== ಕಾಡು ನೀರಿನ ಬಫಲೋಗಳು ದಿನ ಮತ್ತು ರಾತ್ರಿಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಸಕ್ರಿಯವಾಗಿವೆ. ವಯಸ್ಕರ ಹೆಣ್ಣುಮಕ್ಕಳು ಮತ್ತು ಅವರ ಕಿರಿಯರು ವಿಶ್ರಾಂತಿ, [[ಮೇಯಿಸು]]ವಿಕೆ, ಗೋಡೆ ಮತ್ತು ಕುಡಿಯುವ ಪ್ರದೇಶಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಂತೆ ೧೭೦ ರಿಂದ ೧೦೦೦ ಹೆಕ್ಟೇರುಗಳ ಮನೆ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದರಿಂದ ೩೦ ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ವ್ಯಕ್ತಿಗಳ ಸ್ಥಿರವಾದ ಕುಲಗಳನ್ನು ರೂಪಿಸುವುದು. ಬುಡಕಟ್ಟುಗಳ ಗುಂಪಿನ ಜೊತೆಯಲ್ಲಿದ್ದಾಗಲೂ, ಹಳೆಯ ಹಸುಗಳು ಬುಡಕಟ್ಟುಗಳ ನೇತೃತ್ವವನ್ನು ವಹಿಸುತ್ತವೆ.ಹಲವಾರು ಬುಡಕಟ್ಟುಗಳ ವಿಶ್ರಾಂತಿ ಪಡೆಯುವ ೩೦ ರಿಂದ ೫೦೦ ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಗುಂಪುಗೊಳ್ಳುತ್ತವೆ.ಇವು ಅಕ್ಟೋಬರ್ ನಿಂದ ನವೆಂಬರ್ವರೆಗಿನ ಕಾಲೋಚಿತ ತಳಿಗಾರಿಗಳಗಿದ್ದವೆ.ಆದರೆ ಕೆಲವು ಸಂಖ್ಯೆಗಳು ವರ್ಷವಿಡಿ ತಳಿಗಳನ್ನು ಮಾಡುತ್ತವೆ. ಗಂಡು ಕುಲದ ಎಮ್ಮೆಗಳು ಅವುಗಳನ್ನು ಓಡಿಸುವ ಸ್ತ್ರಿಕುಲದೊಂದಿಗೆ ಜೊತೆಗುಡುತ್ತವೆ.ಇವುಗಳ ಗರ್ಭಾವಸ್ಥೆಯ ಅವಧಿಯು ೧೦ ರಿಂದ ೧೧ ತಿಂಗಳುಗಳು,ವರ್ಷದ ಅಂತರ-ಜನನದ ಮಧ್ಯಂತರದೊಂದಿಗೆ ಇರುತ್ತದೆ. ಅವಳಿಗಳು ಸಾಧ್ಯವಾದರೂ ಅವು ಒಂದೇ ಸಂತತಿಗೆ ಜನ್ಮ ನೀಡುತ್ತವೆ.ಲೈಂಗಿಕ ಪ್ರೌಢಾವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಗಂಡು ಕುಲದ ವಯಸ್ಸು ೧೮ ತಿಂಗಳುಗಳು ಮತ್ತು ಸ್ತ್ರಿ ಕುಲಕ್ಕೆ ಮೂರು ವರ್ಷಗಳು ಬೆಕಾಗುತ್ತದೆ.ಇವುಗಳಿಗೆ ಆಯಸ್ಸು ಹೆಚ್ಚು ಎಂದರು ೨೫ ವರ್ಷ. ಅಸ್ಸಾಂ ಕಾಡಿನಲ್ಲಿ ಎಮ್ಮೆಗಳ ಗುಂಪುಗಳು ೩ ರಿಂದ ೩೦ರ ವರೆಗೆ ಇರುತ್ತವೆ. ಅವು ಬಹುಶಃ ಮೇಧಾವಿಗಳಾಗಿದ್ದವು, ಅವುಗಳು ಲಭ್ಯವಿದ್ದಾಗ ಗ್ರೆಮಿನಾಯ್ಡ್ಗಳ ಮೇಲೆ ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ತಿನ್ನುತ್ತವೆ, ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಬರ್ಮುಡಾ ಹುಲ್ಲು ಮತ್ತು ಸೈಪಸ್ ಸೆಡ್ಜಸ್, ಆದರೆ ಅವು ಇತರ ಗಿಡಮೂಲಿಕೆಗಳು, ಹಣ್ಣುಗಳು ಮತ್ತು ತೊಗಟೆಯನ್ನು ತಿನ್ನುತ್ತವೆ ಮತ್ತು [[ಮರ]]ಗಳು ಮತ್ತು ಪೊದೆಗಳ ಮೇಲೆ ಬ್ರೌಸ್ ಮಾಡುತ್ತವೆ. ಅವರು ಅಕ್ಕಿ, ಕಬ್ಬು, ಮತ್ತು ಸೆಣಬು ಸೇರಿದಂತೆ ಕೆಲವು ಬೆಳೆಗಳನ್ನು ತಿನ್ನುತ್ತಾವೆ, ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಗಣನೀಯ ಹಾನಿಯನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತಾರೆ. [[ಹುಲಿ]]ಗಳು ಮತ್ತು [[ಮೊಸಳೆ]]ಗಳು ವಯಸ್ಕ ಕಾಡು ಜಲ ಎಮ್ಮೆ ಮತ್ತು ಏಷ್ಯಾದ ಕಪ್ಪು ಕರಡಿಗಳ ಮೇಲೆ ಬೇಟೆಯಾಡಿ ಸಯಿಸುತ್ತವೆ. [[ಚಿತ್ರ:Asiatic buffalo.jpg|thumb|ವಿಲ್ದ್ ವಟರ್ ಬುಫ಼್ಫ಼ಲೊ]] ==ಬೆದರಿಕೆಗಳು== ಕಳೆದ ಮೂರು ತಲೆಮಾರುಗಳಲ್ಲಿ ಕನಿಷ್ಠ 50% ರಷ್ಟು ಕಾಡು ನೀರಿನ ಎಮ್ಮೆಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ ಕಡಿತವು ಬೆದರಿಕೆಗಳ ತೀವ್ರತೆಯನ್ನು ನೀಡಿದೆ,ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಸಂಕರೀಕರಣ; ಇವುಗಳ ಸಂಖ್ಯೆಯ ಪ್ರವೃತ್ತಿಯನ್ನು ಭವಿಷ್ಯದಲ್ಲಿ ಮುಂದುವರಿಸಲು ಯೋಜಿಸಲಾಗಿದೆ. ಪ್ರಮುಖ ಬೆದರಿಕೆಗಳು ೧.ರಕ್ಷಿತ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಸುತ್ತಲೂ ಕಾಡು ಮತ್ತು ದೇಶೀಯ ಎಮ್ಮೆ ಜೊತೆ ತಳಿ; ೨.ಬೇಟೆಯಾಡುವುದು, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಥೈಲ್ಯಾಂಡ್, ಕಾಂಬೋಡಿಯಾ ಮತ್ತು ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್ಗಳಲ್ಲಿ; ೩.ಕೃಷಿ ಮತ್ತು ಜಲವಿದ್ಯುತ್ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಪರಿವರ್ತನೆಯಾದ ಕಾರಣ ಪ್ರವಾಹ ಪ್ರದೇಶದ ಪ್ರದೇಶಗಳ ಆವಾಸಸ್ಥಾನದ ನಷ್ಟ; ೪.ಕಾಂಡದ ಅವಳಿ ಮತ್ತು ಲಿಯಾನಾಗಳು ಮುಂತಾದ ಆಕ್ರಮಣಶೀಲ ಜಾತಿಗಳ ಕಾರಣದಿಂದ ತೇವ ಪ್ರದೇಶದ ಅವನತಿ; ೫.ದೇಶೀಯ ಜಾನುವಾರುಗಳ ಮೂಲಕ ಹರಡುವ ರೋಗಗಳು ಮತ್ತು ಪರಾವಲಂಬಿಗಳು; ೬.ಕಾಡು ಎಮ್ಮೆ ಮತ್ತು ದೇಶೀಯ ಸ್ಟಾಕ್ಗಳ ನಡುವೆ ಆಹಾರ ಮತ್ತು ನೀರಿಗಾಗಿ ಅನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಸ್ಪರ್ಧೆ. ==ಸಂರಕ್ಷಣೆ== ಕಾಡು ನೀರಿನ ಎಮ್ಮೆಯನ್ನು CITES ಅಪೆಂಡಿಕ್ಸ್ III ರಲ್ಲಿ ಸೇರಿಸಲಾಗಿದೆ ಹಾಗು ಭೂತಾನ್, ಭಾರತ, ನೇಪಾಳ ಮತ್ತು ಥೈಲ್ಯಾಂಡಿನ ಕಾನೂನಿನ ಬದ್ದವಾಗಿ ರಷಿಸಲ್ಪಟಿದೆ. ==ಜೀವಿವರ್ಗೀಕರಣದ ಇತಿಹಾಸ== ೧೭೫೮ರ ಮೊದಲ ವಿವರಣೆಯಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಲ್ ಲಿನ್ನಿಯಸ್ ಅವರು ದ್ವಿಪದ ಬಾಸ್ ಬುಲಿಲಿಸ್ ಅನ್ನು ದೇಶೀಯ ನೀರಿನ ಎಮ್ಮೆಗೆ ಅರ್ಪಿಸಿದರು. ೧೭೯೨ರಲ್ಲಿ, ರಾಬರ್ಟ್ ಕೆರ್ ಅವರು ಬಿನೋಮಿಯಿಂದ ಉತ್ತರಕ್ಕೆ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುವ ಕಾಡು ಪ್ರಭೇದಗಳಿಗೆ ದ್ವಿಪದ ಬಾಸ್ ಆರ್ನಿಯನ್ನು ಅನ್ವಯಿಸಿದರು. ನಂತರದ ಲೇಖಕರು ಬಾಸ್, ಬುಬುಲಸ್ ಅಥವಾ ಬಫೆಲಸ್ನ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಕಾಡು ನೀರಿನ ಎಮ್ಮೆಗಳನ್ನು ಅಧೀನಪಡಿಸಿದರು. ೨೦೦೩ರಲ್ಲಿ, ಝೂಲಾಜಿಕಲ್ ನಾಮೆನ್ಕ್ಲೇಚರ್ನ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಆಯೋಗವು ಬ್ಯುಲಸ್ ಅರ್ನಿ ಎಂಬ ಹೆಸರನ್ನು ಪ್ರಾಣಿಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾದ ಹೆಸರಿನ ಅಧಿಕೃತ ಪಟ್ಟಿಗೆ ಸೇರಿಸಿತು, ಇದು ಕಾಡು ಪ್ರಭೇದಗಳಿಗೆ ಈ ಹೆಸರಿನ ಸಿಂಧುತ್ವವನ್ನು ಗುರುತಿಸಿತು. ಬಹುಪಾಲು ಲೇಖಕರು ವನ್ಯ ನೀರಿನ ಎಮ್ಮೆಗಾಗಿ ಬಿನಾಲಸ್ ಅರ್ನಿ ಯನ್ನು ತೆರಿಗೆಗೆ ಮಾನ್ಯವಾಗಿರುವಂತೆ ಅಳವಡಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. ಕಾಡು ನೀರಿನ ಎಮ್ಮೆಗಳ ಸಂಖ್ಯೆಯಿಂದ ಕೆಲವು ಡಿಎನ್ಎ ಸರಣಿಗಳು ಲಭ್ಯವಿವೆ. ವೈಲ್ಡ್ ಎಮ್ಮೆಗಳ ಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಆಧುನಿಕ ಸಾಕುಎಮ್ಮೆಗಳ ಮೂಲಜನಕ ಎನ್ನಲಾಗುತ್ತದೆ,ಆದರೆ ಬಿ ಆರ್ನಿಯ್ನೊಳಗಿನ ಆನುವಂಶಿಕ ಮಾರ್ಪಾಡು ಅಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿದೆ, ಮತ್ತು ಅವು ಹೇಗೆ ಸಾಕುಪ್ರಾಣಿಗಳ ನದಿ ಮತ್ತು ಜೌಗು ರೂಪಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿವೆ. <ref>Castelló, José R. (2016). Bovids of the World. Princeton: Princeton University Press. p. 597. ISBN 9780691167176.</ref> <ref> Choudhury, A. (2010). The vanishing herds: the wild water buffalo. Gibbon Books, Rhino Foundation, CEPF & COA, Taiwan, Guwahati, India.</ref> <ref> Hedges, S.; Baral, H. S.; Timmins, R. J.; Duckworth, J. W. (2008). "Bubalus arnee". The IUCN Red List of Threatened Species. IUCN. 2008: e.T3129A9615891. doi:10.2305/IUCN.UK.2008.RLTS.T3129A9615891.en. Retrieved 15 January 2018.</ref> <ref>Aryal, A., Shrestha, T. K., Ram, A., Frey, W., Groves, C., Hemmer, H., Wolfgang; Groves, C.; Hemmer, H., Dhakal, M., Koirala, R.J., Heinen, J. & Raubenheimer, D. (2011). CALL TO CONSERVE THE WILD WATER BUFFALO (BUBALUS ARNEE) IN NEPAL. International Journal of Conservation Science, 2(4).</ref> <ref>Chaiyarat, R., Lauhachinda, V., Kutintara, U., Bhumpakphan, N., Prayurasiddhi, T. (2004). Population of Wild Water Buffalo (Bubalus Bubalis) in Huai Kha Khaeng Wildlife Sanctuary, Thailand. Natural History Bulletin Siam Society 52(2):151–162</ref> k2xea5jbhg5ulot99c44vrv2obm5fmf 0 102184 1224275 1223466 2024-04-25T20:22:47Z InternetArchiveBot 69876 Rescuing 0 sources and tagging 1 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{Short description|Indian politician}} {{Use dmy dates|date=December 2020}} {{Use Indian English|date=October 2019}} {{Infobox officeholder | image = L. A. Ravi Subramanya.jpg | office = ಸಚಿವರು [[:en:Karnataka Legislative Assembly|ಕರ್ನಾಟಕ ವಿಧಾನಸಭೆ]] | constituency = [[:en:Basavanagudi (Vidhan Sabha constituency)|ಬಸವನಗುಡಿ]] | term_start = ೨೦೦೮ | term_end = | predecessor = ಕೆ. ಚಂದ್ರಶೇಖರ್ | successor = | office1 = | primeminister1 = | term_start1 = | term_end1 = | predecessor1 = | successor1 = | office2 = | primeminister2 = | term_start2 = | term_end2 = | predecessor2 = | successor2 = | birth_date = {{birth date and age|೧೯೫೮|೦೫|೨೦|df=y}} | birth_place = [[ಚಿಕ್ಕಮಗಳೂರು]], [[ಕರ್ನಾಟಕ]], [[ಭಾರತ]] | birth_name = ಲಕ್ಯ ಅನಂತರಾಮಯ್ಯ ರವಿ ಸುಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯ | nationality = ಭಾರತೀಯ | occupation = ರಾಜಕಾರಣಿ | party = [[:en:Bharatiya Janata Party|ಭಾರತೀಯ ಜನತಾ ಪಕ್ಷ]] | relatives = [[ತೇಜಸ್ವಿ ಸೂರ್ಯ]] (ಸೋದರಳಿಯ) | alma_mater = | profession = | sibling = | website = }} '''ಲಕ್ಯ ಅನಂತರಾಮಯ್ಯ ರವಿ ಸುಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯ'''(ಜನನ ೨೦ ಮೇ ೧೯೫೮)<ref>{{Cite web|url=http://data.opencity.in/pdfjs/web/viewer.html?file=http://data.opencity.in/Documents/Recent/Affidavit-2008-RaviSubrahmanya-Basavanagudi-170.pdf|title=Affidavit-2008-RaviSubrahmanya-Basavanagudi-170|website=data.opencity.in|access-date=14 June 2019}}{{Dead link|date=ಏಪ್ರಿಲ್ 2024 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref>ಒಬ್ಬ ಭಾರತೀಯ ರಾಜಕಾರಣಿ ಮತ್ತು [[ಭಾರತೀಯ ಜನತಾ ಪಕ್ಷ]]ದ ಸದಸ್ಯರು. ಅವರು [[ಬೆಂಗಳೂರು]] ಜಿಲ್ಲೆಯ [[ಬಸವನಗುಡಿ]] ಕ್ಷೇತ್ರದಿಂದ [[ಕರ್ನಾಟಕ ವಿಧಾನಸಭೆ ಚುನಾವಣೆ, ೨೦೧೮|ಕರ್ನಾಟಕ ವಿಧಾನಸಭೆ]]ಗೆ ಸಚಿವರಾಗಿ ಆಯ್ಕೆಯಾದರು.<ref>{{cite web|url=http://bengaluru.citizenmatters.in/info-bbmp-ward-154-basavanagudi-bangalore-7637|title=Ward information page: 154 – Basavanagudi -|date=20 August 2015|publisher=}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.oneindia.com/feature/bengaluru-basavanagudi-mla-ravi-subramanya-exclusive-interview-bbmp-corruption-1577136.html|title=Bail out BBMP – Bengaluru MLA thinks loud|date=30 November 2014|website=OneIndia.com}}</ref><ref>{{cite news|url=https://economictimes.indiatimes.com/news/politics-and-nation/gandhi-bazaar-as-walker-zone-plan-gathers-dust/articleshow/51219965.cms|title=Gandhi bazaar as walker zone? Plan gathers dust|first=Umesh|last=Yadav|date=2 March 2016|publisher=|newspaper=The Economic Times}}</ref> ಅವರು ಮಂಜುಳಾ ರವಿ ಸುಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯ ಅವರನ್ನು ವಿವಾಹವಾದರು.<ref>http://kla.kar.nic.in/assembly/member/14thWhoSwho/156.pdf</ref>೨೦೧೯ ರ ಭಾರತೀಯ ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ [[ಚುನಾವಣೆ]]ಯಲ್ಲಿ [[ಬೆಂಗಳೂರು ದಕ್ಷಿಣ]] (ಲೋಕಸಭಾ ಕ್ಷೇತ್ರ) ದಿಂದ ಸ್ಪರ್ಧಿಸಲು ಶಿಫಾರಸು ಮಾಡಲಾದ ಅನೇಕರಲ್ಲಿ ಅವರ ಹೆಸರೂ ಒಂದಾಗಿತ್ತು. ಆದರೆ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ಅವರ ಸೋದರಳಿಯ [[ತೇಜಸ್ವಿ ಸೂರ್ಯ]] ಅವರನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಲಾಯಿತು.<ref name="MeteorNews18">{{Cite web|url=https://www.news18.com/news/india/from-assistant-head-boy-in-school-to-mp-ticket-the-meteoric-rise-of-bjps-bangalore-south-candidate-tejasvi-surya-2156653.html|title=From Assistant Head Boy in School to MP Ticket, The Meteoric Rise of BJP's Bangalore South Candidate Tejasvi Surya|website=News18|first1=Deepa |last1=Balakrishnan |first2= Stacy |last2=Pereira|date=23 May 2019 |access-date=28 May 2019}}</ref> ==ಉಲ್ಲೇಖಗಳು== [[ವರ್ಗ:ಕನ್ನಡ ವಿಕಿಪೀಡಿಯ ಗುಣಮಟ್ಟ ಸುಧಾರಣೆ]] [[ವರ್ಗ:ರಾಜಕಾರಣಿಗಳು]] tq1ybav5v3gm5wzaelwj7jy0pqw0psh 4 112271 1224274 1222817 2024-04-25T20:21:24Z MediaWiki message delivery 17558 /* Vote now to select members of the first U4C */ ಹೊಸ ವಿಭಾಗ wikitext text/x-wiki [[ವರ್ಗ:ವಿಕಿಪೀಡಿಯ ಅರಳಿಕಟ್ಟೆ]] {{Shortcut|WP:VP}} {{ಅರಳಿಕಟ್ಟೆ-nav}} {{ಸೂಚನಾಫಲಕ-ಅರಳಿಕಟ್ಟೆ}} __NEWSECTIONLINK__ * '''en:''' Requests for the [[m:bot|bot]] flag should be made on [[WP:Newbotrequest|this page]]. This wiki uses the [[m:bot policy|standard bot policy]], and allows [[m:bot policy#Global_bots|global bots]] and [[m:bot policy#Automatic_approval|automatic approval of certain types of bots]]. Other bots should apply below. {{ಆರ್ಕೈವ್-ಅರಳಿಕಟ್ಟೆ}} {{clear}} == ಮೂಡುಬಿದಿರೆ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸ್ಥಳಗಳ ವಿಕಿ ಯೋಜನೆ == ದಕ್ಷಿಣದ ಜೈನಕಾಶಿಯೆಂದು ಗುರುತಿಸಲ್ಪಡುವ ಮೂಡುಬಿದಿರೆಯ ಪ್ರೇಕ್ಷಣೀಯ ಸ್ಥಳಗಳಾಗಿರುವ ಇಲ್ಲಿನ ಜೈನ ಬಸದಿಗಳು, ಪುರಾತನ ಕೆರೆಗಳು, ದೇವಾಲಯಗಳು ಸೇರಿದಂತೆ ಹಲವು ಸ್ಥಳಗಳ ಮಾಹಿತಿಯು ಇ-ಸೋರ್ಸ್ಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಲಭ್ಯವಿಲ್ಲ. ವಿಕಿ ಯೋಜನೆಗಳಿಗೆ ಲೇಖನ ಹಾಗೂ ಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ಸೇರಿಸಿ ಡಾಕ್ಯುಮೆಂಟೇಶನ್ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿ ಸಮುದಾಯಕ್ಕೆ ಈ ಸ್ಥಳಗಳ ಪರಿಚಯ ಹಾಗೂ ವಿಕಿ ಯೋಜನೆಯ ಸಕ್ರಿಯ ಕಾರ್ಯಗಳಿಗೆ ಆಳ್ವಾಸ್ ವಿಕಿಪೀಡಿಯ ಅಸೋಸಿಯೇಷನ್ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿ ತಂಡವು ಕರಾವಳಿ ವಿಕಿಮಿಡಿಯನ್ಸ್ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನದೊಂದಿಗೆ ಈ [[ವಿಕಿಪೀಡಿಯ:ಯೋಜನೆ/ಮೂಡುಬಿದಿರೆಯ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸ್ಥಳಗಳ ಮಾಹಿತಿ ಸಂಗ್ರಹ ಹಾಗೂ ಕ್ಯೂಆರ್ ಕೋಡ್ ಅಳವಡಿಕೆ|ಯೋಜನೆಯನ್ನು]] ಕೈಗೆತ್ತಿಕೊಂಡಿದೆ. ಈ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಿಗೆ ಸಮುದಾಯದ ಬೆಂಬಲವನ್ನು ಕೋರುತ್ತಿದ್ದೇವೆ--[[ಸದಸ್ಯ:Durga bhat bollurodi|Durga bhat bollurodi]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Durga bhat bollurodi|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೩೪, ೯ ಅಕ್ಟೋಬರ್ ೨೦೨೩ (IST) == A new feature for previewing references on your wiki == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> [[File:Page Previews and Reference Previews.png|alt=Montage of two screenshots, one showing the Reference Previews feature, and one showing the Page Previews feature|right|350x350px]] ''Apologies for writing in English. If you can translate this message, that would be much appreciated.'' Hi. As announced some weeks ago <sup>[<nowiki/>[[listarchive:list/wikitech-l@lists.wikimedia.org/thread/CNPRQE2IG5ZNAVAOHBMF4AXXRLGJE6UT/|1]]] [<nowiki/>[[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2023/46|2]]]</sup>, Wikimedia Deutschland’s [[m:WMDE Technical Wishes|Technical Wishes]] team introduced [[mw:Special:MyLanguage/Help:Reference_Previews|Reference Previews]] to many wikis, including this one. This feature shows popups for references in the article text. While this new feature is already usable on your wiki, most people here are not seeing it yet because your wiki has set [[m:WMDE Technical Wishes/ReferencePreviews#Relation to gadgets|a gadget as the default]] for previewing references. We plan to remove the default flag from the gadget on your wiki soon. This means: * The new default for reference popups on your wiki will be Reference Previews. * However, if you want to keep using the gadget, you can still enable it in [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|your personal settings]]. The benefit of having Reference Previews as the default is that the user experience will be consistent across wikis and with the [[mw:Special:MyLanguage/Page_Previews|Page Previews feature]], and that the software will be easier to maintain overall. This change is planned for February 14. If you have concerns about this change, [[m:Talk:WMDE Technical Wishes/ReferencePreviews#Reference Previews to become the default for previewing references on more wikis.|please let us know on this talk page]] by February 12. – Kind regards, [[m:User:Johanna Strodt (WMDE)|Johanna Strodt (WMDE)]], ೧೫:೦೦, ೨೩ ಜನವರಿ ೨೦೨೪ (IST) </div> <!-- Message sent by User:Johanna Strodt (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Johanna_Strodt_(WMDE)/MassMessageRecipients&oldid=26116190 --> == <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> Wikimedia Foundation Board of Trustees 2024 Selection</span> == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="announcement-content" /> : ''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2024/Announcement/Selection announcement| You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]'' : ''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2024/Announcement/Selection announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2024/Announcement/Selection announcement}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>'' Dear all, This year, the term of 4 (four) Community- and Affiliate-selected Trustees on the Wikimedia Foundation Board of Trustees will come to an end [1]. The Board invites the whole movement to participate in this year’s selection process and vote to fill those seats. The [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections committee|Elections Committee]] will oversee this process with support from Foundation staff [2]. The Board Governance Committee created a Board Selection Working Group from Trustees who cannot be candidates in the 2024 community- and affiliate-selected trustee selection process composed of Dariusz Jemielniak, Nataliia Tymkiv, Esra'a Al Shafei, Kathy Collins, and Shani Evenstein Sigalov [3]. The group is tasked with providing Board oversight for the 2024 trustee selection process, and for keeping the Board informed. More details on the roles of the Elections Committee, Board, and staff are here [4]. Here are the key planned dates: * May 2024: Call for candidates and call for questions * June 2024: Affiliates vote to shortlist 12 candidates (no shortlisting if 15 or less candidates apply) [5] * June-August 2024: Campaign period * End of August / beginning of September 2024: Two-week community voting period * October–November 2024: Background check of selected candidates * Board's Meeting in December 2024: New trustees seated Learn more about the 2024 selection process - including the detailed timeline, the candidacy process, the campaign rules, and the voter eligibility criteria - on [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2024|this Meta-wiki page]], and make your plan. '''Election Volunteers''' Another way to be involved with the 2024 selection process is to be an Election Volunteer. Election Volunteers are a bridge between the Elections Committee and their respective community. They help ensure their community is represented and mobilize them to vote. Learn more about the program and how to join on this [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2024/Election Volunteers|Meta-wiki page]]. Best regards, [[m:Special:MyLanguage/User:Pundit|Dariusz Jemielniak]] (Governance Committee Chair, Board Selection Working Group) [1] https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2021/Results#Elected [2] https://foundation.wikimedia.org/wiki/Committee:Elections_Committee_Charter [3] https://foundation.wikimedia.org/wiki/Minutes:2023-08-15#Governance_Committee [4] https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_elections_committee/Roles [5] Even though the ideal number is 12 candidates for 4 open seats, the shortlisting process will be triggered if there are more than 15 candidates because the 1-3 candidates that are removed might feel ostracized and it would be a lot of work for affiliates to carry out the shortlisting process to only eliminate 1-3 candidates from the candidate list.<section end="announcement-content" /> </div> [[User:MPossoupe_(WMF)|MPossoupe_(WMF)]]೦೧:೨೭, ೧೩ ಮಾರ್ಚ್ ೨೦೨೪ (IST) <!-- Message sent by User:MPossoupe (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=26349432 --> == ಬಾಬೆಲ್ ಟೆಂಪ್ಲೇಟು == ಬಾಬೆಲ್ ಟೆಂಪ್ಲೇಟು: ಇದರ ಹೆಡ್ಡಿಂಗ್ ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ಇಲ್ಲ.{{#babel:kn-N|en-3|te-2|ta-1|hi-3|sa-1}}ಸರಿ ಮಾಡುವುದು ಹೇಗೆ? [[ಸದಸ್ಯ:Gangaasoonu|Gangaasoonu]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Gangaasoonu|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೮:೩೭, ೨೨ ಮಾರ್ಚ್ ೨೦೨೪ (IST) :ಯಾವ ಪದ ಅನುವಾದ ಮಾಡಬೇಕು ದಯವಿಟ್ಟು ತಿಳಿಸಿ, ಬಾಬೆಲ್ಅನ್ನು https://translatewiki.net/w/i.php?title=Special:Translate&action=proofread&group=ext-babel&language=kn ನೀವು ಕೂಡ ಅನುವಾದ ಮಾಡಬಹುದು, ಸದ್ಯಕ್ಕೆ ಎಲ್ಲ ಸಂದೇಶಗಳು ಅನುವಾದ ಆಗಿದೆ. <span style="text-shadow: 0 0 8px silver; padding:4px; background: ivory; font-weight:bold;">[[User:~aanzx|~aanzx]] <sup>[[user_talk:~aanzx|<big>✉</big>]]</sup><sub>[[Special:Contributions/~aanzx|<big> ©</big>]]</sub></span> ೧೧:೨೫, ೨೨ ಮಾರ್ಚ್ ೨೦೨೪ (IST) == A2K Monthly Report for March 2024 == [[File:Centre for Internet And Society logo.svg|180px|right|link=]] Dear Wikimedians, A2K is pleased to present its monthly newsletter for March, highlighting the impactful initiatives undertaken by CIS-A2K during the month. This newsletter provides a comprehensive overview of the events and activities conducted, giving you insight into our collaborative efforts and engagements. ; Collaborative Activities and Engagement * [[Commons:Wiki Loves Vizag 2024|Wiki Loves Vizag: Fostering Open Knowledge Through Photography]] ; Monthly Recap * [[:m:CIS-A2K/Events/She Leads|She Leads Program (Support)]] * [[:m:CIS-A2K/Events/WikiHour: Amplifying Women's Voices|WikiHour: Amplifying Women's Voices (Virtual)]] * [[:m:Wikimedia India Summit 2024|Wikimedia India Summit 2024]] * [[:m:CIS-A2K/Institutional Partners/Department of Language and Culture, Government of Telangana|Department of Language and Culture, Government of Telangana]] ; From the Team- Editorial ; Comic You can access the newsletter [[:m:CIS-A2K/Reports/Newsletter/March 2024|here]]. <br /><small>To subscribe or unsubscribe to this newsletter, click [[:m:CIS-A2K/Reports/Newsletter/Subscribe|here]]. </small> Regards [[ಸದಸ್ಯ:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:MediaWiki message delivery|ಚರ್ಚೆ]]) ೧೭:೪೭, ೧೧ ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೦೨೪ (IST) <!-- Message sent by User:Nitesh (CIS-A2K)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=CIS-A2K/Reports/Newsletter/Subscribe/VP&oldid=23719485 --> == <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Vote now to select members of the first U4C</span> == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="announcement-content" /> :''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2024/Announcement – vote opens|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]] [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2024/Announcement – vote opens}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]'' Dear all, I am writing to you to let you know the voting period for the Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C) is open now through May 9, 2024. Read the information on the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2024|voting page on Meta-wiki]] to learn more about voting and voter eligibility. The Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C) is a global group dedicated to providing an equitable and consistent implementation of the UCoC. Community members were invited to submit their applications for the U4C. For more information and the responsibilities of the U4C, please [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Charter|review the U4C Charter]]. Please share this message with members of your community so they can participate as well. On behalf of the UCoC project team,<section end="announcement-content" /> </div> [[m:User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] ೦೧:೫೧, ೨೬ ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೦೨೪ (IST) <!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=26390244 --> 1hfvu1og7vskux59z9ouvibvyscs34a 0 116006 1224191 1224068 2024-04-25T13:36:27Z Akshitha achar 75927 wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = ಪ್ರತಾಪ್ ಸಿ. ರೆಡ್ಡಿ | image = Prathap C. Reddy (1).jpg | caption = ಪ್ರತಾಪ್ ಚಂದ್ರ ರೆಡ್ಡಿ(೨೦೧೪) | birth_name = ಪ್ರತಾಪ್ ಚಂದ್ರ ರೆಡ್ಡಿ | birth_date = {{birth date and age|1933|02|05|df=yes}} | birth_place = ಅರಗೊಂಡ, [[ಮದ್ರಾಸ್ ಪ್ರೆಸಿಡೆನ್ಸಿ]], ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಭಾರತ (ಇಂದಿನ [[ಚಿತ್ತೂರು]], [[ಆಂಧ್ರ ಪ್ರದೇಶ]], ಭಾರತ) | alma_mater = {{ubl|[[:en:Stanley Medical College|ಸ್ಟಾನ್ಲಿ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜು, ಚೆನ್ನೈ]]|[[:en:Madras Christian College|ಮದ್ರಾಸ್ ಕ್ರಿಶ್ಚಿಯನ್ ಕಾಲೇಜು, ತಾಂಬರಂ]]}} | occupation = {{hlist| ವ್ಯಾಪಾರಿ|}} | spouse = ಸುಚರಿತ ರೆಡ್ಡಿ | children = {{ubl | ಪ್ರೀತಾ ರೆಡ್ಡಿ (ಮಗಳು) | ಸಂಗೀತಾ ರೆಡ್ಡಿ (ಮಗಳು) | ಸುನೀತಾ ರೆಡ್ಡಿ (ಮಗಳು) | ಶೋಬನಾ ಕಾಮಿನೇನಿ (ಮಗಳು) }} | relatives = {{ubl|ರಾಮ್ ಚರಣ್ (ಮೊಮ್ಮಗ)|ಅರ್ಮಾನ್ ಇಬ್ರಾಹಿಂ (ಮೊಮ್ಮಗ)}} | awards = [[ಪದ್ಮ ವಿಭೂಷಣ]] (೨೦೧೦)<br />[[ಪದ್ಮಭೂಷಣ]] (೧೯೯೧) }} '''ಪ್ರತಾಪ್ ಚಂದ್ರ ರೆಡ್ಡಿ''' (ಜನನ ೫ ಫೆಬ್ರವರಿ ೧೯೩೩ ಅರಗೊಂಡಾದಲ್ಲಿ ) ಒಬ್ಬ ಭಾರತೀಯ ಉದ್ಯಮಿ ಮತ್ತು ಹೃದ್ರೋಗ ತಜ್ಞರಾಗಿದ್ದರು. ಅವರು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಮೊದಲ ಕಾರ್ಪೊರೇಟ್ ಆಸ್ಪತ್ರೆಗಳ ಸರಪಳಿಗಳಾದ ಅಪೊಲೊ ಆಸ್ಪತ್ರೆಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು.<ref>[https://www.apollohospitals.com/news-detail.php?newsid=319 The first 'Apollo Isha Vidya Rural School' at Aragonda!], Apollo Hospitals press release, 25 December 2012, retrieved 2015-04-03</ref><ref>{{cite journal |url=http://healthcare.financialexpress.com/200901/50pathfinders02.shtml |title=The Trailblazer |journal=Express Healthcare |access-date=2015-04-04 |date=January 2009}}</ref><ref>{{cite web|url=http://mybtechlife.com/the-list-of-great-entrepreneurs-in-india-2015/|title=The List of Great Entrepreneurs of India in 2015|publisher=MyBTechLife|author=Srikar Muthyala|date=29 September 2015|access-date=7 January 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160114000446/http://mybtechlife.com/the-list-of-great-entrepreneurs-in-india-2015/|archive-date=14 January 2016|url-status=dead}}</ref> ''ಇಂಡಿಯಾ ಟುಡೆ'' ತನ್ನ ೨೦೧೭ ರ ಭಾರತದ ೫೦ ಅತ್ಯಂತ ಶಕ್ತಿಶಾಲಿ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳ ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಇವರಿಗೆ ೪೮ ನೇ ಸ್ಥಾನ ನೀಡಿದೆ.<ref>{{cite news|title=India's 50 powerful people|url=http://indiatoday.intoday.in/story/india-today-top-50-powerful-indians-mukesh-ambani-ratan-tata-kumar-mangalam-birla-gautam-adani-anand-mahindra-srk-amitabh-bacchan/1/928939.html|publisher=[[India Today]]|date=14 April 2017}}</ref> ==ಹಿನ್ನೆಲೆ== ರೆಡ್ಡಿ ಅವರಿಗೆ ೧೯೯೧ ರಲ್ಲಿ [[ಪದ್ಮಭೂಷಣ ಪ್ರಶಸ್ತಿ]] ನೀಡಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ೨೦೧೦ ರಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ಎರಡನೇ ಅತ್ಯುನ್ನತ ನಾಗರಿಕ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯಾದ [[ಪದ್ಮ ವಿಭೂಷಣ]] ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ನೀಡಲಾಯಿತು. <ref name="Padma Awards">{{cite web | url=http://mha.nic.in/sites/upload_files/mha/files/LST-PDAWD-2013.pdf | title=Padma Awards | publisher=Ministry of Home Affairs, Government of India | date=2015 | access-date=21 July 2015}}</ref><ref name="Padma">[http://www.pib.nic.in/release/release.asp?relid=57307 "This Year's Padma Awards announced", Pib Nic, Jan 25, 2010], 25 January 2010</ref> ==ವೈಯಕ್ತಿಕ ಜೀವನ== ರೆಡ್ಡಿಯವರು ತಮ್ಮ ಚಿಕ್ಕ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲೇ ವಿವಾಹವಾದರು. ಅವರಿಗೆ ನಾಲ್ಕು ಹೆಣ್ಣು ಮಕ್ಕಳಿದ್ದಾರೆ: *ಪ್ರೀತಾ ರೆಡ್ಡಿ *ಸುನೀತಾ ರೆಡ್ಡಿ, ಪಿ. ದ್ವಾರಕಾನಾಥ್ ರೆಡ್ಡಿ ಅವರ ಪತ್ನಿ(ನಿಪ್ಪೋ ಬ್ಯಾಟರಿಸ್ ಮತ್ತು ಡೈನೋರಾ ಟಿವಿಯ ಸ್ಥಾಪಕ ಪಿ. ಅಹೋಬಲ ರೆಡ್ಡಿ ಅವರ ಮಗ) *ಸಂಗೀತಾ ರೆಡ್ಡಿ *ಶೋಬಾನಾ ಕಾಮಿನೇನಿ, ಅವರ ಮಗಳಾದ ಉಪಾಸನಾ ಅವರು ತೆಲುಗು ಚಿತ್ರರಂಗದ ನಟರಾದ [[ರಾಮ್ ಚರಣ್]] ಅವರನ್ನು ವಿವಾಹವಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>{{Cite news|date=2012-06-15|title=Dream wedding for Charan, Upasna|language=en-IN|work=The Hindu|url=https://www.thehindu.com/features/cinema/dream-wedding-for-charan-upasna/article3531165.ece|access-date=2020-08-14|issn=0971-751X}}</ref> ರೆಡ್ಡಿ ಅವರ ಎಲ್ಲಾ ಹೆಣ್ಣುಮಕ್ಕಳು ಅಪೋಲೋ ಆಸ್ಪತ್ರೆಗಳಲ್ಲಿ ನಿರ್ದೇಶಕರಾಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.<ref>{{cite web|last1=Hussain|first1=Shabana|title=Apollo Hospitals' Prathap Reddy grooms daughters for leadership positions|url=http://www.forbesindia.com/article/boardroom/apollo-hospitals-prathap-reddy-grooms-daughters-for-leaderhip-positions/39045/1 |work=Forbes India|access-date=16 November 2016|date=24 November 2014}}</ref> ==ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು ಮತ್ತು ಮನ್ನಣೆ== [[File:The President, Smt. Pratibha Devisingh Patil presenting Padma Vibhushan Award to Dr. Prathap Chandra Reddy, at the Civil Investiture Ceremony-I, at Rashtrapati Bhavan, in New Delhi on March 31, 2010.jpg|thumb|right|ಪ್ರತಾಪ್ ಸಿ. ರೆಡ್ಡಿ, 2010ರಲ್ಲಿ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ಪ್ರತಿಭಾ ಪಾಟೀಲ್ ಅವರಿಂದ ಪದ್ಮವಿಭೂಷಣ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಸ್ವೀಕರಿಸಿದರು.]] * '''೧೯೯೧:''' ಗೌರವ '''ಪದ್ಮಭೂಷಣ''' ಪ್ರಶಸ್ತಿ. <ref>{{Cite web|title=Padma Awards {{!}} Interactive Dashboard|url=http://www.dashboard-padmaawards.gov.in/?Name=prathap%20chandra%20reddy&Year=1991-1991|access-date=2021-01-29|website=www.dashboard-padmaawards.gov.in|language=en}}</ref> * '''೨೦೧೦:''' ಎರಡನೇ ಅತ್ಯುನ್ನತ ನಾಗರಿಕ ಗೌರವ '''ಪದ್ಮ ವಿಭೂಷಣ''' ಪ್ರಶಸ್ತಿ.<ref>{{Cite web|title=Padma Awards {{!}} Interactive Dashboard|url=http://www.dashboard-padmaawards.gov.in/?Name=prathap%20chandra%20reddy&Year=2010-2010|access-date=2021-01-29|website=www.dashboard-padmaawards.gov.in|language=en}}</ref> * '''೨೦೧೮:''' ಅಪೋಲೋ ಹಾಸ್ಪಿಟಲ್ಸ್‌ನಿಂದ ಲಯನ್ಸ್ ಹ್ಯುಮಾನಿಟೇರಿಯನ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ನೀಡಲಾಯಿತು.<ref>{{cite news|title=Dr. Prathap C Reddy, Chairman, Apollo Hospitals conferred with the Lions Humanitarian Award|url=https://medgatetoday.com/dr-prathap-c-reddy-chairman-apollo-hospitals-conferred-with-the-lions-humanitarian-award|work=Medgate today}}</ref> *'''೨೦೨೨:''' ಐಎಂಎ ನಿಂದ ಜೀವಮಾನ ಸಾಧನೆ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ನೀಡಲಾಯಿತು.<ref>{{cite web |title=Dr Prathap C Reddy conferred Lifetime Achievement Award by IMA |url=http://www.uniindia.com/dr-prathap-c-reddy-conferred-lifetime-achievement-award-by-ima/south/news/2765342.html |website=Uniindia |access-date=January 26, 2023}}</ref> ==ಉಲ್ಲೇಖಗಳು== oxxd3jc86ik0ujtgu67m6cl50172bz5 1224193 1224191 2024-04-25T13:43:09Z Akshitha achar 75927 wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = ಪ್ರತಾಪ್ ಸಿ. ರೆಡ್ಡಿ | image = Prathap C. Reddy (1).jpg | caption = ಪ್ರತಾಪ್ ಚಂದ್ರ ರೆಡ್ಡಿ(೨೦೧೪) | birth_name = ಪ್ರತಾಪ್ ಚಂದ್ರ ರೆಡ್ಡಿ | birth_date = {{birth date and age|1933|02|05|df=yes}} | birth_place = ಅರಗೊಂಡ, [[ಮದ್ರಾಸ್ ಪ್ರೆಸಿಡೆನ್ಸಿ]], ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಭಾರತ (ಇಂದಿನ [[ಚಿತ್ತೂರು]], [[ಆಂಧ್ರ ಪ್ರದೇಶ]], ಭಾರತ) | alma_mater = {{ubl|[[:en:Stanley Medical College|ಸ್ಟಾನ್ಲಿ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜು, ಚೆನ್ನೈ]]|[[:en:Madras Christian College|ಮದ್ರಾಸ್ ಕ್ರಿಶ್ಚಿಯನ್ ಕಾಲೇಜು, ತಾಂಬರಂ]]}} | occupation = {{hlist| ವ್ಯಾಪಾರಿ|}} | spouse = ಸುಚರಿತ ರೆಡ್ಡಿ | children = {{ubl | ಪ್ರೀತಾ ರೆಡ್ಡಿ (ಮಗಳು) | ಸಂಗೀತಾ ರೆಡ್ಡಿ (ಮಗಳು) | ಸುನೀತಾ ರೆಡ್ಡಿ (ಮಗಳು) | ಶೋಬನಾ ಕಾಮಿನೇನಿ (ಮಗಳು) }} | relatives = {{ubl|ರಾಮ್ ಚರಣ್ (ಮೊಮ್ಮಗ)|ಅರ್ಮಾನ್ ಇಬ್ರಾಹಿಂ (ಮೊಮ್ಮಗ)}} | awards = [[ಪದ್ಮ ವಿಭೂಷಣ]] (೨೦೧೦)<br />[[ಪದ್ಮಭೂಷಣ]] (೧೯೯೧) }} '''ಪ್ರತಾಪ್ ಚಂದ್ರ ರೆಡ್ಡಿ''' (ಜನನ ೫ ಫೆಬ್ರವರಿ ೧೯೩೩ ಅರಗೊಂಡಾದಲ್ಲಿ ) ಒಬ್ಬ ಭಾರತೀಯ ಉದ್ಯಮಿ ಮತ್ತು ಹೃದ್ರೋಗ ತಜ್ಞರಾಗಿದ್ದರು. ಅವರು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಮೊದಲ ಕಾರ್ಪೊರೇಟ್ ಆಸ್ಪತ್ರೆಗಳ ಸರಪಳಿಗಳಾದ ಅಪೊಲೊ ಆಸ್ಪತ್ರೆಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು.<ref>[https://www.apollohospitals.com/news-detail.php?newsid=319 The first 'Apollo Isha Vidya Rural School' at Aragonda!], Apollo Hospitals press release, 25 December 2012, retrieved 2015-04-03</ref><ref>{{cite journal |url=http://healthcare.financialexpress.com/200901/50pathfinders02.shtml |title=The Trailblazer |journal=Express Healthcare |access-date=2015-04-04 |date=January 2009}}</ref><ref>{{cite web|url=http://mybtechlife.com/the-list-of-great-entrepreneurs-in-india-2015/|title=The List of Great Entrepreneurs of India in 2015|publisher=MyBTechLife|author=Srikar Muthyala|date=29 September 2015|access-date=7 January 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160114000446/http://mybtechlife.com/the-list-of-great-entrepreneurs-in-india-2015/|archive-date=14 January 2016|url-status=dead}}</ref> ''ಇಂಡಿಯಾ ಟುಡೆ'' ತನ್ನ ೨೦೧೭ ರ ಭಾರತದ ೫೦ ಅತ್ಯಂತ ಶಕ್ತಿಶಾಲಿ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳ ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಇವರಿಗೆ ೪೮ ನೇ ಸ್ಥಾನ ನೀಡಿದೆ.<ref>{{cite news|title=India's 50 powerful people|url=http://indiatoday.intoday.in/story/india-today-top-50-powerful-indians-mukesh-ambani-ratan-tata-kumar-mangalam-birla-gautam-adani-anand-mahindra-srk-amitabh-bacchan/1/928939.html|publisher=[[India Today]]|date=14 April 2017}}</ref> ==ಹಿನ್ನೆಲೆ== ರೆಡ್ಡಿ ಅವರಿಗೆ ೧೯೯೧ ರಲ್ಲಿ [[ಪದ್ಮಭೂಷಣ ಪ್ರಶಸ್ತಿ]] ನೀಡಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ೨೦೧೦ ರಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ಎರಡನೇ ಅತ್ಯುನ್ನತ ನಾಗರಿಕ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯಾದ [[ಪದ್ಮ ವಿಭೂಷಣ]] ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ನೀಡಲಾಯಿತು. <ref name="Padma Awards">{{cite web | url=http://mha.nic.in/sites/upload_files/mha/files/LST-PDAWD-2013.pdf | title=Padma Awards | publisher=Ministry of Home Affairs, Government of India | date=2015 | access-date=21 July 2015}}</ref><ref name="Padma">[http://www.pib.nic.in/release/release.asp?relid=57307 "This Year's Padma Awards announced", Pib Nic, Jan 25, 2010], 25 January 2010</ref> ==ವೈಯಕ್ತಿಕ ಜೀವನ== ರೆಡ್ಡಿಯವರು ತಮ್ಮ ಚಿಕ್ಕ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲೇ ವಿವಾಹವಾದರು. ಅವರಿಗೆ ನಾಲ್ಕು ಹೆಣ್ಣು ಮಕ್ಕಳಿದ್ದಾರೆ: *ಪ್ರೀತಾ ರೆಡ್ಡಿ *ಸುನೀತಾ ರೆಡ್ಡಿ, ಪಿ. ದ್ವಾರಕಾನಾಥ್ ರೆಡ್ಡಿ ಅವರ ಪತ್ನಿ(ನಿಪ್ಪೋ ಬ್ಯಾಟರಿಸ್ ಮತ್ತು ಡೈನೋರಾ ಟಿವಿಯ ಸ್ಥಾಪಕ ಪಿ. ಅಹೋಬಲ ರೆಡ್ಡಿ ಅವರ ಮಗ) *ಸಂಗೀತಾ ರೆಡ್ಡಿ *ಶೋಬಾನಾ ಕಾಮಿನೇನಿ, ಅವರ ಮಗಳಾದ ಉಪಾಸನಾ ಅವರು ತೆಲುಗು ಚಿತ್ರರಂಗದ ನಟರಾದ [[:en:Ram Charan|ರಾಮ್ ಚರಣ್]] ಅವರನ್ನು ವಿವಾಹವಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>{{Cite news|date=2012-06-15|title=Dream wedding for Charan, Upasna|language=en-IN|work=The Hindu|url=https://www.thehindu.com/features/cinema/dream-wedding-for-charan-upasna/article3531165.ece|access-date=2020-08-14|issn=0971-751X}}</ref> ರೆಡ್ಡಿ ಅವರ ಎಲ್ಲಾ ಹೆಣ್ಣುಮಕ್ಕಳು ಅಪೋಲೋ ಆಸ್ಪತ್ರೆಗಳಲ್ಲಿ ನಿರ್ದೇಶಕರಾಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.<ref>{{cite web|last1=Hussain|first1=Shabana|title=Apollo Hospitals' Prathap Reddy grooms daughters for leadership positions|url=http://www.forbesindia.com/article/boardroom/apollo-hospitals-prathap-reddy-grooms-daughters-for-leaderhip-positions/39045/1 |work=Forbes India|access-date=16 November 2016|date=24 November 2014}}</ref> ==ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು ಮತ್ತು ಮನ್ನಣೆ== [[File:The President, Smt. Pratibha Devisingh Patil presenting Padma Vibhushan Award to Dr. Prathap Chandra Reddy, at the Civil Investiture Ceremony-I, at Rashtrapati Bhavan, in New Delhi on March 31, 2010.jpg|thumb|right|೨೦೧೦ರಲ್ಲಿ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ಪ್ರತಿಭಾ ಪಾಟೀಲ್ ಅವರಿಂದ ಪ್ರತಾಪ್ ಸಿ. ರೆಡ್ಡಿರವರು ಪದ್ಮವಿಭೂಷಣ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದರು.]] * '''೧೯೯೧:''' ಗೌರವ '''ಪದ್ಮಭೂಷಣ''' ಪ್ರಶಸ್ತಿ. <ref>{{Cite web|title=Padma Awards {{!}} Interactive Dashboard|url=http://www.dashboard-padmaawards.gov.in/?Name=prathap%20chandra%20reddy&Year=1991-1991|access-date=2021-01-29|website=www.dashboard-padmaawards.gov.in|language=en}}</ref> * '''೨೦೧೦:''' ಎರಡನೇ ಅತ್ಯುನ್ನತ ನಾಗರಿಕ ಗೌರವ '''ಪದ್ಮ ವಿಭೂಷಣ''' ಪ್ರಶಸ್ತಿ.<ref>{{Cite web|title=Padma Awards {{!}} Interactive Dashboard|url=http://www.dashboard-padmaawards.gov.in/?Name=prathap%20chandra%20reddy&Year=2010-2010|access-date=2021-01-29|website=www.dashboard-padmaawards.gov.in|language=en}}</ref> * '''೨೦೧೮:''' ಅಪೋಲೋ ಹಾಸ್ಪಿಟಲ್ಸ್‌ನಿಂದ ಲಯನ್ಸ್ ಹ್ಯುಮಾನಿಟೇರಿಯನ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ನೀಡಲಾಯಿತು.<ref>{{cite news|title=Dr. Prathap C Reddy, Chairman, Apollo Hospitals conferred with the Lions Humanitarian Award|url=https://medgatetoday.com/dr-prathap-c-reddy-chairman-apollo-hospitals-conferred-with-the-lions-humanitarian-award|work=Medgate today}}</ref> *'''೨೦೨೨:''' ಐಎಂಎ ನಿಂದ ಜೀವಮಾನ ಸಾಧನೆ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ನೀಡಲಾಯಿತು.<ref>{{cite web |title=Dr Prathap C Reddy conferred Lifetime Achievement Award by IMA |url=http://www.uniindia.com/dr-prathap-c-reddy-conferred-lifetime-achievement-award-by-ima/south/news/2765342.html |website=Uniindia |access-date=January 26, 2023}}</ref> ==ಉಲ್ಲೇಖಗಳು== 1xpacgylhhxw2tupf4jvo9tkqw83g3x 1224195 1224193 2024-04-25T13:44:09Z Akshitha achar 75927 wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = ಪ್ರತಾಪ್ ಸಿ. ರೆಡ್ಡಿ | image = Prathap C. Reddy (1).jpg | caption = ಪ್ರತಾಪ್ ಚಂದ್ರ ರೆಡ್ಡಿ(೨೦೧೪) | birth_name = ಪ್ರತಾಪ್ ಚಂದ್ರ ರೆಡ್ಡಿ | birth_date = {{birth date and age|1933|02|05|df=yes}} | birth_place = ಅರಗೊಂಡ, [[ಮದ್ರಾಸ್ ಪ್ರೆಸಿಡೆನ್ಸಿ]], ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಭಾರತ (ಇಂದಿನ [[ಚಿತ್ತೂರು]], [[ಆಂಧ್ರ ಪ್ರದೇಶ]], ಭಾರತ) | alma_mater = {{ubl|[[:en:Stanley Medical College|ಸ್ಟಾನ್ಲಿ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜು, ಚೆನ್ನೈ]]|[[:en:Madras Christian College|ಮದ್ರಾಸ್ ಕ್ರಿಶ್ಚಿಯನ್ ಕಾಲೇಜು, ತಾಂಬರಂ]]}} | occupation = {{hlist| ವ್ಯಾಪಾರಿ|}} | spouse = ಸುಚರಿತ ರೆಡ್ಡಿ | children = {{ubl | ಪ್ರೀತಾ ರೆಡ್ಡಿ (ಮಗಳು) | ಸಂಗೀತಾ ರೆಡ್ಡಿ (ಮಗಳು) | ಸುನೀತಾ ರೆಡ್ಡಿ (ಮಗಳು) | ಶೋಬನಾ ಕಾಮಿನೇನಿ (ಮಗಳು) }} | relatives = {{ubl|ರಾಮ್ ಚರಣ್ (ಮೊಮ್ಮಗ)|ಅರ್ಮಾನ್ ಇಬ್ರಾಹಿಂ (ಮೊಮ್ಮಗ)}} | awards = [[ಪದ್ಮ ವಿಭೂಷಣ]] (೨೦೧೦)<br />[[ಪದ್ಮಭೂಷಣ]] (೧೯೯೧) }} '''ಪ್ರತಾಪ್ ಚಂದ್ರ ರೆಡ್ಡಿ''' (ಜನನ ೫ ಫೆಬ್ರವರಿ ೧೯೩೩ ಅರಗೊಂಡಾದಲ್ಲಿ ) ಒಬ್ಬ ಭಾರತೀಯ ಉದ್ಯಮಿ ಮತ್ತು ಹೃದ್ರೋಗ ತಜ್ಞರಾಗಿದ್ದರು. ಅವರು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಮೊದಲ ಕಾರ್ಪೊರೇಟ್ ಆಸ್ಪತ್ರೆಗಳ ಸರಪಳಿಗಳಾದ ಅಪೊಲೊ ಆಸ್ಪತ್ರೆಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು.<ref>[https://www.apollohospitals.com/news-detail.php?newsid=319 The first 'Apollo Isha Vidya Rural School' at Aragonda!], Apollo Hospitals press release, 25 December 2012, retrieved 2015-04-03</ref><ref>{{cite journal |url=http://healthcare.financialexpress.com/200901/50pathfinders02.shtml |title=The Trailblazer |journal=Express Healthcare |access-date=2015-04-04 |date=January 2009}}</ref><ref>{{cite web|url=http://mybtechlife.com/the-list-of-great-entrepreneurs-in-india-2015/|title=The List of Great Entrepreneurs of India in 2015|publisher=MyBTechLife|author=Srikar Muthyala|date=29 September 2015|access-date=7 January 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160114000446/http://mybtechlife.com/the-list-of-great-entrepreneurs-in-india-2015/|archive-date=14 January 2016|url-status=dead}}</ref> ''ಇಂಡಿಯಾ ಟುಡೆ'' ತನ್ನ ೨೦೧೭ ರ ಭಾರತದ ೫೦ ಅತ್ಯಂತ ಶಕ್ತಿಶಾಲಿ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳ ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಇವರಿಗೆ ೪೮ ನೇ ಸ್ಥಾನ ನೀಡಿದೆ.<ref>{{cite news|title=India's 50 powerful people|url=http://indiatoday.intoday.in/story/india-today-top-50-powerful-indians-mukesh-ambani-ratan-tata-kumar-mangalam-birla-gautam-adani-anand-mahindra-srk-amitabh-bacchan/1/928939.html|publisher=[[India Today]]|date=14 April 2017}}</ref> ==ಹಿನ್ನೆಲೆ== ರೆಡ್ಡಿ ಅವರಿಗೆ ೧೯೯೧ ರಲ್ಲಿ [[ಪದ್ಮಭೂಷಣ ಪ್ರಶಸ್ತಿ]] ನೀಡಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ೨೦೧೦ ರಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ಎರಡನೇ ಅತ್ಯುನ್ನತ ನಾಗರಿಕ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯಾದ [[ಪದ್ಮ ವಿಭೂಷಣ]] ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ನೀಡಲಾಯಿತು. <ref name="Padma Awards">{{cite web | url=http://mha.nic.in/sites/upload_files/mha/files/LST-PDAWD-2013.pdf | title=Padma Awards | publisher=Ministry of Home Affairs, Government of India | date=2015 | access-date=21 July 2015}}</ref><ref name="Padma">[http://www.pib.nic.in/release/release.asp?relid=57307 "This Year's Padma Awards announced", Pib Nic, Jan 25, 2010], 25 January 2010</ref> ==ವೈಯಕ್ತಿಕ ಜೀವನ== ರೆಡ್ಡಿಯವರು ತಮ್ಮ ಚಿಕ್ಕ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲೇ ವಿವಾಹವಾದರು. ಅವರಿಗೆ ನಾಲ್ಕು ಹೆಣ್ಣು ಮಕ್ಕಳಿದ್ದಾರೆ: *ಪ್ರೀತಾ ರೆಡ್ಡಿ *ಸುನೀತಾ ರೆಡ್ಡಿ, ಪಿ. ದ್ವಾರಕಾನಾಥ್ ರೆಡ್ಡಿ ಅವರ ಪತ್ನಿ(ನಿಪ್ಪೋ ಬ್ಯಾಟರಿಸ್ ಮತ್ತು ಡೈನೋರಾ ಟಿವಿಯ ಸ್ಥಾಪಕ ಪಿ. ಅಹೋಬಲ ರೆಡ್ಡಿ ಅವರ ಮಗ) *ಸಂಗೀತಾ ರೆಡ್ಡಿ *ಶೋಬಾನಾ ಕಾಮಿನೇನಿ, ಅವರ ಮಗಳಾದ ಉಪಾಸನಾ ಅವರು ತೆಲುಗು ಚಿತ್ರರಂಗದ ನಟರಾದ [[:en:Ram Charan|ರಾಮ್ ಚರಣ್]] ಅವರನ್ನು ವಿವಾಹವಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>{{Cite news|date=2012-06-15|title=Dream wedding for Charan, Upasna|language=en-IN|work=The Hindu|url=https://www.thehindu.com/features/cinema/dream-wedding-for-charan-upasna/article3531165.ece|access-date=2020-08-14|issn=0971-751X}}</ref> ರೆಡ್ಡಿ ಅವರ ಎಲ್ಲಾ ಹೆಣ್ಣುಮಕ್ಕಳು ಅಪೋಲೋ ಆಸ್ಪತ್ರೆಗಳಲ್ಲಿ ನಿರ್ದೇಶಕರಾಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.<ref>{{cite web|last1=Hussain|first1=Shabana|title=Apollo Hospitals' Prathap Reddy grooms daughters for leadership positions|url=http://www.forbesindia.com/article/boardroom/apollo-hospitals-prathap-reddy-grooms-daughters-for-leaderhip-positions/39045/1 |work=Forbes India|access-date=16 November 2016|date=24 November 2014}}</ref> ==ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು ಮತ್ತು ಮನ್ನಣೆ== [[File:The President, Smt. Pratibha Devisingh Patil presenting Padma Vibhushan Award to Dr. Prathap Chandra Reddy, at the Civil Investiture Ceremony-I, at Rashtrapati Bhavan, in New Delhi on March 31, 2010.jpg|thumb|right|೨೦೧೦ ರಲ್ಲಿ, ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ಪ್ರತಿಭಾ ಪಾಟೀಲ್ ಅವರಿಂದ ಪ್ರತಾಪ್ ಸಿ. ರೆಡ್ಡಿರವರು ಪದ್ಮವಿಭೂಷಣ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದರು.]] * '''೧೯೯೧:''' ಗೌರವ '''ಪದ್ಮಭೂಷಣ''' ಪ್ರಶಸ್ತಿ. <ref>{{Cite web|title=Padma Awards {{!}} Interactive Dashboard|url=http://www.dashboard-padmaawards.gov.in/?Name=prathap%20chandra%20reddy&Year=1991-1991|access-date=2021-01-29|website=www.dashboard-padmaawards.gov.in|language=en}}</ref> * '''೨೦೧೦:''' ಎರಡನೇ ಅತ್ಯುನ್ನತ ನಾಗರಿಕ ಗೌರವ '''ಪದ್ಮ ವಿಭೂಷಣ''' ಪ್ರಶಸ್ತಿ.<ref>{{Cite web|title=Padma Awards {{!}} Interactive Dashboard|url=http://www.dashboard-padmaawards.gov.in/?Name=prathap%20chandra%20reddy&Year=2010-2010|access-date=2021-01-29|website=www.dashboard-padmaawards.gov.in|language=en}}</ref> * '''೨೦೧೮:''' ಅಪೋಲೋ ಹಾಸ್ಪಿಟಲ್ಸ್‌ನಿಂದ ಲಯನ್ಸ್ ಹ್ಯುಮಾನಿಟೇರಿಯನ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ನೀಡಲಾಯಿತು.<ref>{{cite news|title=Dr. Prathap C Reddy, Chairman, Apollo Hospitals conferred with the Lions Humanitarian Award|url=https://medgatetoday.com/dr-prathap-c-reddy-chairman-apollo-hospitals-conferred-with-the-lions-humanitarian-award|work=Medgate today}}</ref> *'''೨೦೨೨:''' ಐಎಂಎ ನಿಂದ ಜೀವಮಾನ ಸಾಧನೆ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ನೀಡಲಾಯಿತು.<ref>{{cite web |title=Dr Prathap C Reddy conferred Lifetime Achievement Award by IMA |url=http://www.uniindia.com/dr-prathap-c-reddy-conferred-lifetime-achievement-award-by-ima/south/news/2765342.html |website=Uniindia |access-date=January 26, 2023}}</ref> ==ಉಲ್ಲೇಖಗಳು== p2vaf861tbmgtz7k5xsmdx7dksc38b9 1224215 1224195 2024-04-25T14:16:11Z Akshitha achar 75927 Akshitha achar [[ಸದಸ್ಯ:Chaithra AP/WEP]] ಪುಟವನ್ನು [[ಪ್ರತಾಪ್ ಸಿ. ರೆಡ್ಡಿ]] ಕ್ಕೆ ಸರಿಸಿದ್ದಾರೆ: ಲೇಖನ ತಯಾರಾಗಿದೆ. wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = ಪ್ರತಾಪ್ ಸಿ. ರೆಡ್ಡಿ | image = Prathap C. Reddy (1).jpg | caption = ಪ್ರತಾಪ್ ಚಂದ್ರ ರೆಡ್ಡಿ(೨೦೧೪) | birth_name = ಪ್ರತಾಪ್ ಚಂದ್ರ ರೆಡ್ಡಿ | birth_date = {{birth date and age|1933|02|05|df=yes}} | birth_place = ಅರಗೊಂಡ, [[ಮದ್ರಾಸ್ ಪ್ರೆಸಿಡೆನ್ಸಿ]], ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಭಾರತ (ಇಂದಿನ [[ಚಿತ್ತೂರು]], [[ಆಂಧ್ರ ಪ್ರದೇಶ]], ಭಾರತ) | alma_mater = {{ubl|[[:en:Stanley Medical College|ಸ್ಟಾನ್ಲಿ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜು, ಚೆನ್ನೈ]]|[[:en:Madras Christian College|ಮದ್ರಾಸ್ ಕ್ರಿಶ್ಚಿಯನ್ ಕಾಲೇಜು, ತಾಂಬರಂ]]}} | occupation = {{hlist| ವ್ಯಾಪಾರಿ|}} | spouse = ಸುಚರಿತ ರೆಡ್ಡಿ | children = {{ubl | ಪ್ರೀತಾ ರೆಡ್ಡಿ (ಮಗಳು) | ಸಂಗೀತಾ ರೆಡ್ಡಿ (ಮಗಳು) | ಸುನೀತಾ ರೆಡ್ಡಿ (ಮಗಳು) | ಶೋಬನಾ ಕಾಮಿನೇನಿ (ಮಗಳು) }} | relatives = {{ubl|ರಾಮ್ ಚರಣ್ (ಮೊಮ್ಮಗ)|ಅರ್ಮಾನ್ ಇಬ್ರಾಹಿಂ (ಮೊಮ್ಮಗ)}} | awards = [[ಪದ್ಮ ವಿಭೂಷಣ]] (೨೦೧೦)<br />[[ಪದ್ಮಭೂಷಣ]] (೧೯೯೧) }} '''ಪ್ರತಾಪ್ ಚಂದ್ರ ರೆಡ್ಡಿ''' (ಜನನ ೫ ಫೆಬ್ರವರಿ ೧೯೩೩ ಅರಗೊಂಡಾದಲ್ಲಿ ) ಒಬ್ಬ ಭಾರತೀಯ ಉದ್ಯಮಿ ಮತ್ತು ಹೃದ್ರೋಗ ತಜ್ಞರಾಗಿದ್ದರು. ಅವರು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಮೊದಲ ಕಾರ್ಪೊರೇಟ್ ಆಸ್ಪತ್ರೆಗಳ ಸರಪಳಿಗಳಾದ ಅಪೊಲೊ ಆಸ್ಪತ್ರೆಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು.<ref>[https://www.apollohospitals.com/news-detail.php?newsid=319 The first 'Apollo Isha Vidya Rural School' at Aragonda!], Apollo Hospitals press release, 25 December 2012, retrieved 2015-04-03</ref><ref>{{cite journal |url=http://healthcare.financialexpress.com/200901/50pathfinders02.shtml |title=The Trailblazer |journal=Express Healthcare |access-date=2015-04-04 |date=January 2009}}</ref><ref>{{cite web|url=http://mybtechlife.com/the-list-of-great-entrepreneurs-in-india-2015/|title=The List of Great Entrepreneurs of India in 2015|publisher=MyBTechLife|author=Srikar Muthyala|date=29 September 2015|access-date=7 January 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160114000446/http://mybtechlife.com/the-list-of-great-entrepreneurs-in-india-2015/|archive-date=14 January 2016|url-status=dead}}</ref> ''ಇಂಡಿಯಾ ಟುಡೆ'' ತನ್ನ ೨೦೧೭ ರ ಭಾರತದ ೫೦ ಅತ್ಯಂತ ಶಕ್ತಿಶಾಲಿ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳ ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಇವರಿಗೆ ೪೮ ನೇ ಸ್ಥಾನ ನೀಡಿದೆ.<ref>{{cite news|title=India's 50 powerful people|url=http://indiatoday.intoday.in/story/india-today-top-50-powerful-indians-mukesh-ambani-ratan-tata-kumar-mangalam-birla-gautam-adani-anand-mahindra-srk-amitabh-bacchan/1/928939.html|publisher=[[India Today]]|date=14 April 2017}}</ref> ==ಹಿನ್ನೆಲೆ== ರೆಡ್ಡಿ ಅವರಿಗೆ ೧೯೯೧ ರಲ್ಲಿ [[ಪದ್ಮಭೂಷಣ ಪ್ರಶಸ್ತಿ]] ನೀಡಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ೨೦೧೦ ರಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ಎರಡನೇ ಅತ್ಯುನ್ನತ ನಾಗರಿಕ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯಾದ [[ಪದ್ಮ ವಿಭೂಷಣ]] ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ನೀಡಲಾಯಿತು. <ref name="Padma Awards">{{cite web | url=http://mha.nic.in/sites/upload_files/mha/files/LST-PDAWD-2013.pdf | title=Padma Awards | publisher=Ministry of Home Affairs, Government of India | date=2015 | access-date=21 July 2015}}</ref><ref name="Padma">[http://www.pib.nic.in/release/release.asp?relid=57307 "This Year's Padma Awards announced", Pib Nic, Jan 25, 2010], 25 January 2010</ref> ==ವೈಯಕ್ತಿಕ ಜೀವನ== ರೆಡ್ಡಿಯವರು ತಮ್ಮ ಚಿಕ್ಕ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲೇ ವಿವಾಹವಾದರು. ಅವರಿಗೆ ನಾಲ್ಕು ಹೆಣ್ಣು ಮಕ್ಕಳಿದ್ದಾರೆ: *ಪ್ರೀತಾ ರೆಡ್ಡಿ *ಸುನೀತಾ ರೆಡ್ಡಿ, ಪಿ. ದ್ವಾರಕಾನಾಥ್ ರೆಡ್ಡಿ ಅವರ ಪತ್ನಿ(ನಿಪ್ಪೋ ಬ್ಯಾಟರಿಸ್ ಮತ್ತು ಡೈನೋರಾ ಟಿವಿಯ ಸ್ಥಾಪಕ ಪಿ. ಅಹೋಬಲ ರೆಡ್ಡಿ ಅವರ ಮಗ) *ಸಂಗೀತಾ ರೆಡ್ಡಿ *ಶೋಬಾನಾ ಕಾಮಿನೇನಿ, ಅವರ ಮಗಳಾದ ಉಪಾಸನಾ ಅವರು ತೆಲುಗು ಚಿತ್ರರಂಗದ ನಟರಾದ [[:en:Ram Charan|ರಾಮ್ ಚರಣ್]] ಅವರನ್ನು ವಿವಾಹವಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>{{Cite news|date=2012-06-15|title=Dream wedding for Charan, Upasna|language=en-IN|work=The Hindu|url=https://www.thehindu.com/features/cinema/dream-wedding-for-charan-upasna/article3531165.ece|access-date=2020-08-14|issn=0971-751X}}</ref> ರೆಡ್ಡಿ ಅವರ ಎಲ್ಲಾ ಹೆಣ್ಣುಮಕ್ಕಳು ಅಪೋಲೋ ಆಸ್ಪತ್ರೆಗಳಲ್ಲಿ ನಿರ್ದೇಶಕರಾಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.<ref>{{cite web|last1=Hussain|first1=Shabana|title=Apollo Hospitals' Prathap Reddy grooms daughters for leadership positions|url=http://www.forbesindia.com/article/boardroom/apollo-hospitals-prathap-reddy-grooms-daughters-for-leaderhip-positions/39045/1 |work=Forbes India|access-date=16 November 2016|date=24 November 2014}}</ref> ==ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು ಮತ್ತು ಮನ್ನಣೆ== [[File:The President, Smt. Pratibha Devisingh Patil presenting Padma Vibhushan Award to Dr. Prathap Chandra Reddy, at the Civil Investiture Ceremony-I, at Rashtrapati Bhavan, in New Delhi on March 31, 2010.jpg|thumb|right|೨೦೧೦ ರಲ್ಲಿ, ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ಪ್ರತಿಭಾ ಪಾಟೀಲ್ ಅವರಿಂದ ಪ್ರತಾಪ್ ಸಿ. ರೆಡ್ಡಿರವರು ಪದ್ಮವಿಭೂಷಣ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದರು.]] * '''೧೯೯೧:''' ಗೌರವ '''ಪದ್ಮಭೂಷಣ''' ಪ್ರಶಸ್ತಿ. <ref>{{Cite web|title=Padma Awards {{!}} Interactive Dashboard|url=http://www.dashboard-padmaawards.gov.in/?Name=prathap%20chandra%20reddy&Year=1991-1991|access-date=2021-01-29|website=www.dashboard-padmaawards.gov.in|language=en}}</ref> * '''೨೦೧೦:''' ಎರಡನೇ ಅತ್ಯುನ್ನತ ನಾಗರಿಕ ಗೌರವ '''ಪದ್ಮ ವಿಭೂಷಣ''' ಪ್ರಶಸ್ತಿ.<ref>{{Cite web|title=Padma Awards {{!}} Interactive Dashboard|url=http://www.dashboard-padmaawards.gov.in/?Name=prathap%20chandra%20reddy&Year=2010-2010|access-date=2021-01-29|website=www.dashboard-padmaawards.gov.in|language=en}}</ref> * '''೨೦೧೮:''' ಅಪೋಲೋ ಹಾಸ್ಪಿಟಲ್ಸ್‌ನಿಂದ ಲಯನ್ಸ್ ಹ್ಯುಮಾನಿಟೇರಿಯನ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ನೀಡಲಾಯಿತು.<ref>{{cite news|title=Dr. Prathap C Reddy, Chairman, Apollo Hospitals conferred with the Lions Humanitarian Award|url=https://medgatetoday.com/dr-prathap-c-reddy-chairman-apollo-hospitals-conferred-with-the-lions-humanitarian-award|work=Medgate today}}</ref> *'''೨೦೨೨:''' ಐಎಂಎ ನಿಂದ ಜೀವಮಾನ ಸಾಧನೆ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ನೀಡಲಾಯಿತು.<ref>{{cite web |title=Dr Prathap C Reddy conferred Lifetime Achievement Award by IMA |url=http://www.uniindia.com/dr-prathap-c-reddy-conferred-lifetime-achievement-award-by-ima/south/news/2765342.html |website=Uniindia |access-date=January 26, 2023}}</ref> ==ಉಲ್ಲೇಖಗಳು== p2vaf861tbmgtz7k5xsmdx7dksc38b9 1224224 1224215 2024-04-25T14:33:21Z Akshitha achar 75927 wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = ಪ್ರತಾಪ್ ಸಿ. ರೆಡ್ಡಿ | image = Prathap C. Reddy (1).jpg | caption = ಪ್ರತಾಪ್ ಚಂದ್ರ ರೆಡ್ಡಿ(೨೦೧೪) | birth_name = ಪ್ರತಾಪ್ ಚಂದ್ರ ರೆಡ್ಡಿ | birth_date = {{birth date and age|1933|02|05|df=yes}} | birth_place = ಅರಗೊಂಡ, [[ಮದ್ರಾಸ್ ಪ್ರೆಸಿಡೆನ್ಸಿ]], ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಭಾರತ (ಇಂದಿನ [[ಚಿತ್ತೂರು]], [[ಆಂಧ್ರ ಪ್ರದೇಶ]], ಭಾರತ) | alma_mater = {{ubl|[[:en:Stanley Medical College|ಸ್ಟಾನ್ಲಿ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜು, ಚೆನ್ನೈ]]|[[:en:Madras Christian College|ಮದ್ರಾಸ್ ಕ್ರಿಶ್ಚಿಯನ್ ಕಾಲೇಜು, ತಾಂಬರಂ]]}} | occupation = {{hlist| ವ್ಯಾಪಾರಿ|}} | spouse = ಸುಚರಿತ ರೆಡ್ಡಿ | children = {{ubl | ಪ್ರೀತಾ ರೆಡ್ಡಿ (ಮಗಳು) | ಸಂಗೀತಾ ರೆಡ್ಡಿ (ಮಗಳು) | ಸುನೀತಾ ರೆಡ್ಡಿ (ಮಗಳು) | ಶೋಬನಾ ಕಾಮಿನೇನಿ (ಮಗಳು) }} | relatives = {{ubl|ರಾಮ್ ಚರಣ್ (ಮೊಮ್ಮಗ)|ಅರ್ಮಾನ್ ಇಬ್ರಾಹಿಂ (ಮೊಮ್ಮಗ)}} | awards = [[ಪದ್ಮ ವಿಭೂಷಣ]] (೨೦೧೦)<br />[[ಪದ್ಮಭೂಷಣ]] (೧೯೯೧) }} '''ಪ್ರತಾಪ್ ಚಂದ್ರ ರೆಡ್ಡಿ''' (ಜನನ ೫ ಫೆಬ್ರವರಿ ೧೯೩೩ ಅರಗೊಂಡಾದಲ್ಲಿ ) ಒಬ್ಬ ಭಾರತೀಯ ಉದ್ಯಮಿ ಮತ್ತು ಹೃದ್ರೋಗ ತಜ್ಞರಾಗಿದ್ದರು. ಅವರು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಮೊದಲ ಕಾರ್ಪೊರೇಟ್ ಆಸ್ಪತ್ರೆಗಳ ಸರಪಳಿಗಳಾದ ಅಪೊಲೊ ಆಸ್ಪತ್ರೆಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು.<ref>[https://www.apollohospitals.com/news-detail.php?newsid=319 The first 'Apollo Isha Vidya Rural School' at Aragonda!], Apollo Hospitals press release, 25 December 2012, retrieved 2015-04-03</ref><ref>{{cite journal |url=http://healthcare.financialexpress.com/200901/50pathfinders02.shtml |title=The Trailblazer |journal=Express Healthcare |access-date=2015-04-04 |date=January 2009}}</ref><ref>{{cite web|url=http://mybtechlife.com/the-list-of-great-entrepreneurs-in-india-2015/|title=The List of Great Entrepreneurs of India in 2015|publisher=MyBTechLife|author=Srikar Muthyala|date=29 September 2015|access-date=7 January 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160114000446/http://mybtechlife.com/the-list-of-great-entrepreneurs-in-india-2015/|archive-date=14 January 2016|url-status=dead}}</ref> ''ಇಂಡಿಯಾ ಟುಡೆ'' ತನ್ನ ೨೦೧೭ ರ ಭಾರತದ ೫೦ ಅತ್ಯಂತ ಶಕ್ತಿಶಾಲಿ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳ ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಇವರಿಗೆ ೪೮ ನೇ ಸ್ಥಾನ ನೀಡಿದೆ.<ref>{{cite news|title=India's 50 powerful people|url=http://indiatoday.intoday.in/story/india-today-top-50-powerful-indians-mukesh-ambani-ratan-tata-kumar-mangalam-birla-gautam-adani-anand-mahindra-srk-amitabh-bacchan/1/928939.html|publisher=[[India Today]]|date=14 April 2017}}</ref> ==ಹಿನ್ನೆಲೆ== ರೆಡ್ಡಿ ಅವರಿಗೆ ೧೯೯೧ ರಲ್ಲಿ [[ಪದ್ಮಭೂಷಣ ಪ್ರಶಸ್ತಿ]] ನೀಡಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ೨೦೧೦ ರಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ಎರಡನೇ ಅತ್ಯುನ್ನತ ನಾಗರಿಕ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯಾದ [[ಪದ್ಮ ವಿಭೂಷಣ]] ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ನೀಡಲಾಯಿತು. <ref name="Padma Awards">{{cite web | url=http://mha.nic.in/sites/upload_files/mha/files/LST-PDAWD-2013.pdf | title=Padma Awards | publisher=Ministry of Home Affairs, Government of India | date=2015 | access-date=21 July 2015}}</ref><ref name="Padma">[http://www.pib.nic.in/release/release.asp?relid=57307 "This Year's Padma Awards announced", Pib Nic, Jan 25, 2010], 25 January 2010</ref> ==ವೈಯಕ್ತಿಕ ಜೀವನ== ರೆಡ್ಡಿಯವರು ತಮ್ಮ ಚಿಕ್ಕ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲೇ ವಿವಾಹವಾದರು. ಅವರಿಗೆ ನಾಲ್ಕು ಹೆಣ್ಣು ಮಕ್ಕಳಿದ್ದಾರೆ: *ಪ್ರೀತಾ ರೆಡ್ಡಿ *ಸುನೀತಾ ರೆಡ್ಡಿ, ಪಿ. ದ್ವಾರಕಾನಾಥ್ ರೆಡ್ಡಿ ಅವರ ಪತ್ನಿ(ನಿಪ್ಪೋ ಬ್ಯಾಟರಿಸ್ ಮತ್ತು ಡೈನೋರಾ ಟಿವಿಯ ಸ್ಥಾಪಕ ಪಿ. ಅಹೋಬಲ ರೆಡ್ಡಿ ಅವರ ಮಗ) *ಸಂಗೀತಾ ರೆಡ್ಡಿ *ಶೋಬಾನಾ ಕಾಮಿನೇನಿ, ಅವರ ಮಗಳಾದ ಉಪಾಸನಾ ಅವರು ತೆಲುಗು ಚಿತ್ರರಂಗದ ನಟರಾದ [[:en:Ram Charan|ರಾಮ್ ಚರಣ್]] ಅವರನ್ನು ವಿವಾಹವಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>{{Cite news|date=2012-06-15|title=Dream wedding for Charan, Upasna|language=en-IN|work=The Hindu|url=https://www.thehindu.com/features/cinema/dream-wedding-for-charan-upasna/article3531165.ece|access-date=2020-08-14|issn=0971-751X}}</ref> ರೆಡ್ಡಿ ಅವರ ಎಲ್ಲಾ ಹೆಣ್ಣುಮಕ್ಕಳು ಅಪೋಲೋ ಆಸ್ಪತ್ರೆಗಳಲ್ಲಿ ನಿರ್ದೇಶಕರಾಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.<ref>{{cite web|last1=Hussain|first1=Shabana|title=Apollo Hospitals' Prathap Reddy grooms daughters for leadership positions|url=http://www.forbesindia.com/article/boardroom/apollo-hospitals-prathap-reddy-grooms-daughters-for-leaderhip-positions/39045/1 |work=Forbes India|access-date=16 November 2016|date=24 November 2014}}</ref> ==ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು ಮತ್ತು ಮನ್ನಣೆ== [[File:The President, Smt. Pratibha Devisingh Patil presenting Padma Vibhushan Award to Dr. Prathap Chandra Reddy, at the Civil Investiture Ceremony-I, at Rashtrapati Bhavan, in New Delhi on March 31, 2010.jpg|thumb|right|೨೦೧೦ ರಲ್ಲಿ, ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ಪ್ರತಿಭಾ ಪಾಟೀಲ್ ಅವರಿಂದ ಪ್ರತಾಪ್ ಸಿ. ರೆಡ್ಡಿರವರು ಪದ್ಮವಿಭೂಷಣ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದರು.]] * '''೧೯೯೧:''' ಗೌರವ '''ಪದ್ಮಭೂಷಣ''' ಪ್ರಶಸ್ತಿ. <ref>{{Cite web|title=Padma Awards {{!}} Interactive Dashboard|url=http://www.dashboard-padmaawards.gov.in/?Name=prathap%20chandra%20reddy&Year=1991-1991|access-date=2021-01-29|website=www.dashboard-padmaawards.gov.in|language=en}}</ref> * '''೨೦೧೦:''' ಎರಡನೇ ಅತ್ಯುನ್ನತ ನಾಗರಿಕ ಗೌರವ '''ಪದ್ಮ ವಿಭೂಷಣ''' ಪ್ರಶಸ್ತಿ.<ref>{{Cite web|title=Padma Awards {{!}} Interactive Dashboard|url=http://www.dashboard-padmaawards.gov.in/?Name=prathap%20chandra%20reddy&Year=2010-2010|access-date=2021-01-29|website=www.dashboard-padmaawards.gov.in|language=en}}</ref> * '''೨೦೧೮:''' ಅಪೋಲೋ ಹಾಸ್ಪಿಟಲ್ಸ್‌ನಿಂದ ಲಯನ್ಸ್ ಹ್ಯುಮಾನಿಟೇರಿಯನ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ನೀಡಲಾಯಿತು.<ref>{{cite news|title=Dr. Prathap C Reddy, Chairman, Apollo Hospitals conferred with the Lions Humanitarian Award|url=https://medgatetoday.com/dr-prathap-c-reddy-chairman-apollo-hospitals-conferred-with-the-lions-humanitarian-award|work=Medgate today}}</ref> *'''೨೦೨೨:''' ಐಎಂಎ ನಿಂದ ಜೀವಮಾನ ಸಾಧನೆ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ನೀಡಲಾಯಿತು.<ref>{{cite web |title=Dr Prathap C Reddy conferred Lifetime Achievement Award by IMA |url=http://www.uniindia.com/dr-prathap-c-reddy-conferred-lifetime-achievement-award-by-ima/south/news/2765342.html |website=Uniindia |access-date=January 26, 2023}}</ref> ==ಉಲ್ಲೇಖಗಳು== [[ವರ್ಗ:ಕನ್ನಡ ವಿಕಿಪೀಡಿಯ ಗುಣಮಟ್ಟ ಸುಧಾರಣೆ]] fdd0rg7lcrqj7xo6fpaow9abgcfn2or 1224226 1224224 2024-04-25T14:33:47Z Akshitha achar 75927 added [[Category:ಉದ್ಯಮಿಗಳು]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = ಪ್ರತಾಪ್ ಸಿ. ರೆಡ್ಡಿ | image = Prathap C. Reddy (1).jpg | caption = ಪ್ರತಾಪ್ ಚಂದ್ರ ರೆಡ್ಡಿ(೨೦೧೪) | birth_name = ಪ್ರತಾಪ್ ಚಂದ್ರ ರೆಡ್ಡಿ | birth_date = {{birth date and age|1933|02|05|df=yes}} | birth_place = ಅರಗೊಂಡ, [[ಮದ್ರಾಸ್ ಪ್ರೆಸಿಡೆನ್ಸಿ]], ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಭಾರತ (ಇಂದಿನ [[ಚಿತ್ತೂರು]], [[ಆಂಧ್ರ ಪ್ರದೇಶ]], ಭಾರತ) | alma_mater = {{ubl|[[:en:Stanley Medical College|ಸ್ಟಾನ್ಲಿ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜು, ಚೆನ್ನೈ]]|[[:en:Madras Christian College|ಮದ್ರಾಸ್ ಕ್ರಿಶ್ಚಿಯನ್ ಕಾಲೇಜು, ತಾಂಬರಂ]]}} | occupation = {{hlist| ವ್ಯಾಪಾರಿ|}} | spouse = ಸುಚರಿತ ರೆಡ್ಡಿ | children = {{ubl | ಪ್ರೀತಾ ರೆಡ್ಡಿ (ಮಗಳು) | ಸಂಗೀತಾ ರೆಡ್ಡಿ (ಮಗಳು) | ಸುನೀತಾ ರೆಡ್ಡಿ (ಮಗಳು) | ಶೋಬನಾ ಕಾಮಿನೇನಿ (ಮಗಳು) }} | relatives = {{ubl|ರಾಮ್ ಚರಣ್ (ಮೊಮ್ಮಗ)|ಅರ್ಮಾನ್ ಇಬ್ರಾಹಿಂ (ಮೊಮ್ಮಗ)}} | awards = [[ಪದ್ಮ ವಿಭೂಷಣ]] (೨೦೧೦)<br />[[ಪದ್ಮಭೂಷಣ]] (೧೯೯೧) }} '''ಪ್ರತಾಪ್ ಚಂದ್ರ ರೆಡ್ಡಿ''' (ಜನನ ೫ ಫೆಬ್ರವರಿ ೧೯೩೩ ಅರಗೊಂಡಾದಲ್ಲಿ ) ಒಬ್ಬ ಭಾರತೀಯ ಉದ್ಯಮಿ ಮತ್ತು ಹೃದ್ರೋಗ ತಜ್ಞರಾಗಿದ್ದರು. ಅವರು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಮೊದಲ ಕಾರ್ಪೊರೇಟ್ ಆಸ್ಪತ್ರೆಗಳ ಸರಪಳಿಗಳಾದ ಅಪೊಲೊ ಆಸ್ಪತ್ರೆಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು.<ref>[https://www.apollohospitals.com/news-detail.php?newsid=319 The first 'Apollo Isha Vidya Rural School' at Aragonda!], Apollo Hospitals press release, 25 December 2012, retrieved 2015-04-03</ref><ref>{{cite journal |url=http://healthcare.financialexpress.com/200901/50pathfinders02.shtml |title=The Trailblazer |journal=Express Healthcare |access-date=2015-04-04 |date=January 2009}}</ref><ref>{{cite web|url=http://mybtechlife.com/the-list-of-great-entrepreneurs-in-india-2015/|title=The List of Great Entrepreneurs of India in 2015|publisher=MyBTechLife|author=Srikar Muthyala|date=29 September 2015|access-date=7 January 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160114000446/http://mybtechlife.com/the-list-of-great-entrepreneurs-in-india-2015/|archive-date=14 January 2016|url-status=dead}}</ref> ''ಇಂಡಿಯಾ ಟುಡೆ'' ತನ್ನ ೨೦೧೭ ರ ಭಾರತದ ೫೦ ಅತ್ಯಂತ ಶಕ್ತಿಶಾಲಿ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳ ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಇವರಿಗೆ ೪೮ ನೇ ಸ್ಥಾನ ನೀಡಿದೆ.<ref>{{cite news|title=India's 50 powerful people|url=http://indiatoday.intoday.in/story/india-today-top-50-powerful-indians-mukesh-ambani-ratan-tata-kumar-mangalam-birla-gautam-adani-anand-mahindra-srk-amitabh-bacchan/1/928939.html|publisher=[[India Today]]|date=14 April 2017}}</ref> ==ಹಿನ್ನೆಲೆ== ರೆಡ್ಡಿ ಅವರಿಗೆ ೧೯೯೧ ರಲ್ಲಿ [[ಪದ್ಮಭೂಷಣ ಪ್ರಶಸ್ತಿ]] ನೀಡಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ೨೦೧೦ ರಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ಎರಡನೇ ಅತ್ಯುನ್ನತ ನಾಗರಿಕ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯಾದ [[ಪದ್ಮ ವಿಭೂಷಣ]] ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ನೀಡಲಾಯಿತು. <ref name="Padma Awards">{{cite web | url=http://mha.nic.in/sites/upload_files/mha/files/LST-PDAWD-2013.pdf | title=Padma Awards | publisher=Ministry of Home Affairs, Government of India | date=2015 | access-date=21 July 2015}}</ref><ref name="Padma">[http://www.pib.nic.in/release/release.asp?relid=57307 "This Year's Padma Awards announced", Pib Nic, Jan 25, 2010], 25 January 2010</ref> ==ವೈಯಕ್ತಿಕ ಜೀವನ== ರೆಡ್ಡಿಯವರು ತಮ್ಮ ಚಿಕ್ಕ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲೇ ವಿವಾಹವಾದರು. ಅವರಿಗೆ ನಾಲ್ಕು ಹೆಣ್ಣು ಮಕ್ಕಳಿದ್ದಾರೆ: *ಪ್ರೀತಾ ರೆಡ್ಡಿ *ಸುನೀತಾ ರೆಡ್ಡಿ, ಪಿ. ದ್ವಾರಕಾನಾಥ್ ರೆಡ್ಡಿ ಅವರ ಪತ್ನಿ(ನಿಪ್ಪೋ ಬ್ಯಾಟರಿಸ್ ಮತ್ತು ಡೈನೋರಾ ಟಿವಿಯ ಸ್ಥಾಪಕ ಪಿ. ಅಹೋಬಲ ರೆಡ್ಡಿ ಅವರ ಮಗ) *ಸಂಗೀತಾ ರೆಡ್ಡಿ *ಶೋಬಾನಾ ಕಾಮಿನೇನಿ, ಅವರ ಮಗಳಾದ ಉಪಾಸನಾ ಅವರು ತೆಲುಗು ಚಿತ್ರರಂಗದ ನಟರಾದ [[:en:Ram Charan|ರಾಮ್ ಚರಣ್]] ಅವರನ್ನು ವಿವಾಹವಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>{{Cite news|date=2012-06-15|title=Dream wedding for Charan, Upasna|language=en-IN|work=The Hindu|url=https://www.thehindu.com/features/cinema/dream-wedding-for-charan-upasna/article3531165.ece|access-date=2020-08-14|issn=0971-751X}}</ref> ರೆಡ್ಡಿ ಅವರ ಎಲ್ಲಾ ಹೆಣ್ಣುಮಕ್ಕಳು ಅಪೋಲೋ ಆಸ್ಪತ್ರೆಗಳಲ್ಲಿ ನಿರ್ದೇಶಕರಾಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.<ref>{{cite web|last1=Hussain|first1=Shabana|title=Apollo Hospitals' Prathap Reddy grooms daughters for leadership positions|url=http://www.forbesindia.com/article/boardroom/apollo-hospitals-prathap-reddy-grooms-daughters-for-leaderhip-positions/39045/1 |work=Forbes India|access-date=16 November 2016|date=24 November 2014}}</ref> ==ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು ಮತ್ತು ಮನ್ನಣೆ== [[File:The President, Smt. Pratibha Devisingh Patil presenting Padma Vibhushan Award to Dr. Prathap Chandra Reddy, at the Civil Investiture Ceremony-I, at Rashtrapati Bhavan, in New Delhi on March 31, 2010.jpg|thumb|right|೨೦೧೦ ರಲ್ಲಿ, ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ಪ್ರತಿಭಾ ಪಾಟೀಲ್ ಅವರಿಂದ ಪ್ರತಾಪ್ ಸಿ. ರೆಡ್ಡಿರವರು ಪದ್ಮವಿಭೂಷಣ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದರು.]] * '''೧೯೯೧:''' ಗೌರವ '''ಪದ್ಮಭೂಷಣ''' ಪ್ರಶಸ್ತಿ. <ref>{{Cite web|title=Padma Awards {{!}} Interactive Dashboard|url=http://www.dashboard-padmaawards.gov.in/?Name=prathap%20chandra%20reddy&Year=1991-1991|access-date=2021-01-29|website=www.dashboard-padmaawards.gov.in|language=en}}</ref> * '''೨೦೧೦:''' ಎರಡನೇ ಅತ್ಯುನ್ನತ ನಾಗರಿಕ ಗೌರವ '''ಪದ್ಮ ವಿಭೂಷಣ''' ಪ್ರಶಸ್ತಿ.<ref>{{Cite web|title=Padma Awards {{!}} Interactive Dashboard|url=http://www.dashboard-padmaawards.gov.in/?Name=prathap%20chandra%20reddy&Year=2010-2010|access-date=2021-01-29|website=www.dashboard-padmaawards.gov.in|language=en}}</ref> * '''೨೦೧೮:''' ಅಪೋಲೋ ಹಾಸ್ಪಿಟಲ್ಸ್‌ನಿಂದ ಲಯನ್ಸ್ ಹ್ಯುಮಾನಿಟೇರಿಯನ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ನೀಡಲಾಯಿತು.<ref>{{cite news|title=Dr. Prathap C Reddy, Chairman, Apollo Hospitals conferred with the Lions Humanitarian Award|url=https://medgatetoday.com/dr-prathap-c-reddy-chairman-apollo-hospitals-conferred-with-the-lions-humanitarian-award|work=Medgate today}}</ref> *'''೨೦೨೨:''' ಐಎಂಎ ನಿಂದ ಜೀವಮಾನ ಸಾಧನೆ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ನೀಡಲಾಯಿತು.<ref>{{cite web |title=Dr Prathap C Reddy conferred Lifetime Achievement Award by IMA |url=http://www.uniindia.com/dr-prathap-c-reddy-conferred-lifetime-achievement-award-by-ima/south/news/2765342.html |website=Uniindia |access-date=January 26, 2023}}</ref> ==ಉಲ್ಲೇಖಗಳು== [[ವರ್ಗ:ಕನ್ನಡ ವಿಕಿಪೀಡಿಯ ಗುಣಮಟ್ಟ ಸುಧಾರಣೆ]] [[ವರ್ಗ:ಉದ್ಯಮಿಗಳು]] 2cw920hwviocqg05lnwrjpnpn7zbxxj 0 123232 1224298 1195495 2024-04-26T06:14:55Z Shiva Tej Patil 75545 /* ಸಾರಾಂಶ */ wikitext text/x-wiki {{Infobox film | name = ಮೈನಾ | image = 2013_Kannada_film_Mynaa_poster.jpg | caption = | director = ನಾಗಶೇಖರ್ | producer = [[:en:N.S. Rajkumar|ಎನ್.ಎಸ್.ರಾಜ್ಕುಮಾರ್]] | story = ನಾಗಶೇಖರ್ | screenplay = ನಾಗಶೇಖರ್ | starring = [[ಚೇತನ್ ಕುಮಾರ್]]<br/>[[ನಿತ್ಯಾ ಮೆನನ್]]<br/>ಆರ್.ಶರತ್ ಕುಮಾರ್ | music = ಜಸ್ಸೀ ಗಿಫ್ಟ್‌<br/>[[ಸಾಧು ಕೋಕಿಲ]]<br/><small> (background score) </small><ref>{{cite web|url=http://www.chitraloka.com/movie-reviews/2536-mynaa-movie-review.html|title=Mynaa Movie Review - chitraloka.com - Kannada Movie News, Reviews - Image|first=Super|last=User|website=www.chitraloka.com|access-date=2019-12-28|archive-date=2020-09-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20200929132352/https://www.chitraloka.com/movie-reviews/2536-mynaa-movie-review.html|url-status=dead}}</ref> | cinematography = ಸತ್ಯ ಹೆಗ್ಡೆ | studio = ವಜ್ರೇಶ್ವರಿ ಕಂಬೈನ್ಸ್ | editing = ಜಾನಿ ಹರ್ಷಾ | released = ೨೨ ಫೆನ್ರವರಿ ೨೦೧೩ | language = [[ಕನ್ನಡ]] | country = [[ಭಾರತ]] | budget = }} '''ಮೈನಾ''' (ಇಂಗ್ಲಿಷ್: Myna) ನಾಗಶೇಖರ್ ಇವರು ಬರೆದು ನಿರ್ದೇಶಿಸಿದ ೨೦೧೩ ರ [[ಕನ್ನಡ]] ಭಾಷೆಯ ಪ್ರಣಯ ನಾಟಕ ಚಿತ್ರ . ನಿಜ ಜೀವನದ ಘಟನೆಯನ್ನು ಆಧರಿಸಿ ,<ref>https://www.filmibeat.com/kannada/news/2013/interview-mynaa-real-life-nagashekar-103789.html</ref> ಈ ಚಿತ್ರವನ್ನು ಎಸ್.ರಾಜ್‌ಕುಮಾರ್‌ಗಾಗಿ ವಜ್ರೇಶ್ವರಿ ಕಂಬೈನ್ಸ್ ತಂಡವು ನಿರ್ಮಿಸಿದೆ . ಚೇತನ್‌ ಕುಮಾರ್‌ ಮತ್ತು ನಿತ್ಯಾ ಮೆನನ್‌ ಇವರು ಮುಖ್ಯ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಅಭಿನಯಿಸಿದ್ದಾರೆ . ಜಸ್ಸೀ ಗಿಫ್ಟ್ ಇವರು ಈ ಚಿತ್ರದ ಸಂಗೀತ [[ನಿರ್ದೇಶಕ]]ರು. ಈ ಚಲನಚಿತ್ರವು ಫಿಲ್ಮ್‌ಫೇರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು<ref>{{cite web |title=Nominations for the Best Director (Kannada) |url=https://www.filmfare.com/photos/nominations-for-the-best-director-kannada-6678.html |website=filmfare.com |accessdate=31 December 2019 |language=en}}</ref> ಗೆದ್ದು ಕನ್ನಡದ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಚಲನಚಿತ್ರ ಎಂಬ ಬಿರುದನ್ನು ಪಡೆಯಿತು. ಈ ಚಿತ್ರವನ್ನು ಪ್ರಸ್ತುತ ಹಿಂದಿಯಲ್ಲಿ ರೀಮೇಕ್ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ==ಕಥಾವಸ್ತು== ಸತ್ಯ (ಚೇತನ್ ಕುಮಾರ್) ಇವರನ್ನು ಪೊಲೀಸರು ಬೆನ್ನಟ್ಟುವ ಮೂಲಕ ಚಿತ್ರವು ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ. ಆತನ ಮೇಲೆ ೩೪ ನೇ ಸರಣಿ ಕೊಲೆ ಪ್ರಕರಣದ ಆರೋಪವಿದ್ದು , ಅಪರಾಧಿಯನ್ನು ಆರೋಪದ ಮೇಲೆ ಬೆಂಗಳೂರಿಗೆ ಸಾಗಿಸುವಾಗ , ತನ್ನನ್ನು ಬಂಧಿಸಿದ ತಂಡವನ್ನು ಮುನ್ನಡೆಸುತ್ತಿರುವ ಅಧಿಕಾರಿ ಎಸಿಪಿ ಬಿ. ಬಿ. ಅಶೋಕ್ ಕುಮಾರ್ (ಆರ್. ಶರತ್‌ಕುಮಾರ್) ಅವರೊಂದಿಗೆ ತನ್ನ ಕಥೆಯನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ. ಈ ರೀತಿ ಪ್ರಾರಂಭಗಳ್ಳುವ ಚಿತ್ರವು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಸತ್ಯ ಮತ್ತು ಮೈನಾಳ ಸಾವಿನೊಂದಿಗೆ ಚಿತ್ರವು ಮುಕ್ತಾಯವಾಗುತ್ತದೆ. ==ಸಾರಾಂಶ== ಸತ್ಯ ([[ಚೇತನ್ ಕುಮಾರ್]]) ಇವರನ್ನು ಪೊಲೀಸರು ಬೆನ್ನಟ್ಟುವ ಮೂಲಕ ಚಿತ್ರವು ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ. ಆತನ ಮೇಲೆ ೩೪ ನೇ ಸರಣಿ ಕೊಲೆ ಪ್ರಕರಣದ ಆರೋಪವಿದ್ದು , ಅಪರಾಧಿಯನ್ನು ಆರೋಪದ ಮೇಲೆ ಬೆಂಗಳೂರಿಗೆ ಸಾಗಿಸುವಾಗ , ತನ್ನನ್ನು ಬಂಧಿಸಿದ ತಂಡವನ್ನು ಮುನ್ನಡೆಸುತ್ತಿರುವ ಅಧಿಕಾರಿ ಎಸಿಪಿ ಬಿ. ಬಿ. ಅಶೋಕ್ ಕುಮಾರ್ (ಆರ್. ಶರತ್‌ಕುಮಾರ್) ಅವರೊಂದಿಗೆ ತನ್ನ ಕಥೆಯನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ. ಸತ್ಯ (ಚೇತನ್‌ ಕುಮಾರ್)‌ ಈ ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ [[ದೂಧ್‌ ಸಾಗರ್ ಜಲಪಾತ]] ದ ಬಳಿ ರಿಯಾಲಿಟಿ ಗೇಮ್ ಶೋನಲ್ಲಿ ಸ್ಪರ್ಧಿಯಾಗಿರುತ್ತಾನೆ . ಒಂದು ಕಾರ್ಯದಲ್ಲಿ , ಅವನಿಗೆ ಸಾಧ್ಯವಾದಷ್ಟು ಹಣವನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಬೇಕೆಂಬ ಟಾಸ್ಕ್ ಕೊಡಲಾಗುತ್ತದೆ . ಅದರ ಪ್ರಕಾರ ಸ್ಪರ್ಧಿಗಳು ತಮ್ಮ ಅಸಲಿ ಗುರುತನ್ನು ಯಾರಿಗೂ ತಿಳಿಸದೆ ಈ ಕಾರ್ಯವನ್ನು ಮಾಡಬೇಕಾಗಿತ್ತು . ಹಾಗಾಗಿ ಸತ್ಯ ಭಿಕ್ಷುಕನ ವೇಷ ಧರಿಸಿಕೊಂಡು ಅಂಗವಿಕಲನಾಗಿ ನಟಿಸುತ್ತಾ ಭಿಕ್ಷೆ ಬೇಡುವ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ರೈಲಿನಲ್ಲಿ ಅವನು ಮೈನಾ (ನಿತ್ಯಾ ಮೆನೆನ್) ಎಂಬ ಹುಡುಗಿಯನ್ನು ಗುರುತಿಸುತ್ತಾನೆ ಮತ್ತು ಅವನು ತಕ್ಷಣ ಅವಳಿಂದ ಮೋಹಗೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ. ಅವಳು ಅವನಿಗೆ ₹ ೧೦೦ ರ ನೋಟು ಕೊಟ್ಟು ಅದನ್ನು ದುರುಪಯೋಗ ಬಳಸದೆ ಉಪಯೋಗಿಸಬೇಕೆಂಬ ಮಾತನ್ನು ಹೇಳುತ್ತಾಳೆ. ಆಟದ ನಿಯಮದ ಪ್ರಕಾರ ಸತ್ಯ ಆ ಹಣವನ್ನು ಆಟದ ಮುಖ್ಯಸ್ಥನಿಗೆ ನೀಡಬೇಕಾಗಿತ್ತು ಆದರೆ ಭಾವನೆಗಳೊಳಗಾಗಿ ಅವನು ನಿರಾಕರಿಸಿ ಆಟದಿಂದ ಹೊರಬೀಳಲು ಇಷ್ಟಪಡುತ್ತಾನೆ . ನಂತರ ಅವನು ಅದೇ ರೈಲಿನಲ್ಲಿ ಭಿಕ್ಷೆ ಬೇಡುವ ಬದಲು ದಿನಪತ್ರಿಕೆಯನ್ನು ಹಂಚಲು ಶುರುಮಾಡುತ್ತಾನೆ . ಇದು ಮೈನಾಳನ್ನು ಅಪಾರವಾಗಿ ಸಂತೋಷಪಡಿಸುತ್ತದೆ . ಇದರಿಂದಾಗಿ ದಿನ ಕಳೆದಂತೆ ಅವರಿಬ್ಬರೂ ಇನ್ನಷ್ಟೂ ಹತ್ತಿರವಾದರು . ಅವಳು ಅಂಗವಿಕಲೆ ಎಂದು ಹೇಳುವ ಮುನ್ನವೇ ಅವಳ ಕೈಚೀಲದ ಕಳ್ಳತನವಾಗುತ್ತದೆ . ಈ ಘಟನೆಯಿಂದ ಮೈನಾ ಅಂಗವಿಕಲೆ ಎಂಬ ಸತ್ಯ ತಿಳಿಯುತ್ತದೆ ಹಾಗೂ ಮೈನಾಳಿಗೆ ಸತ್ಯ ಅಂಗವಿಕಲನಲ್ಲ ಎಂಬ ಮಾತು ತಿಳಿಯುತ್ತದೆ. ನಿಜ ತಿಳಿದ ಮೇಲೂ ಸತ್ಯ ಅವಳನ್ನು ಒಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ ಎಂಬ ಭರವಸೆ ಅವಳಿಗಿರಲಿಲ್ಲ . ಆದರೆ ಸತ್ಯನು ಮೈನಾಳನ್ನು ಯಾವಾಗಲೂ ಇಷ್ಟಪಡುತ್ತೇನೆ ಎಂಬ ಮಾತನ್ನು ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸುತ್ತಾನೆ . ನಂತರ ಇಬ್ಬರೂ ಮದುವೆಯಾಗಿ ಬೆಂಗಳೂರಿಗೆ ತೆರಳುತ್ತಾರೆ . ಹೀಗೆ ಅವರಿಬ್ಬರ ಪ್ರೀತಿ ಶುರುವಾಯಿತು . ಈ ರೀತಿ ಪ್ರಾರಂಭಗಳ್ಳುವ ಚಿತ್ರವು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಸತ್ಯ ಮತ್ತು ಮೈನಾಳ ಸಾವಿನೊಂದಿಗೆ ಮುಕ್ತಾಯವಾಗುತ್ತದೆ. ==ಪಾತ್ರಗಳು== {{colbegin}} * ಸತ್ಯಮೂರ್ತಿ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಚೇತನ್‌ ಕುಮಾರ್ .<ref>{{cite news |title=Mynaa Movie Review {4/5}: Critic Review of Mynaa by Times of India |url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/kannada/movie-reviews/mynaa/movie-review/18629296.cms |accessdate=31 December 2019}}</ref> *‌ ಮೈನಾ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ನಿತ್ಯಾ ಮೆನನ್ .<ref>{{cite news |title=Chetan and Nithya Menen film Mynaa goes to Mumbai - Times of India |url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/kannada/movies/news/chetan-and-nithya-menen-film-mynaa-goes-to-mumbai/articleshow/69943346.cms |accessdate=31 December 2019 |work=The Times of India |language=en}}</ref> * ಎಸಿಪಿ ಬಿ.ಬಿ.ಅಶೋಕ್ ಕುಮಾರ್ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಆರ್.ಶರತ್ ಕುಮಾರ್ . * ಗೀತಾ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ [[ಸುಮನ್ ರಂಗನಾಥ್]] . * ಮೈನಾ ತಾಯಿ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ [[ಸುಮಿತ್ರಾ]] .<ref>{{cite web |title=Sumithra : Kannada Actress, Movies, Biography, Photos |url=https://chiloka.com/celebrity/sumithra |website=chiloka.com |accessdate=31 December 2019}}</ref> * ರೇವತಿ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ [[ಮಾಳವಿಕ ಅವಿನಾಶ್ (ನಟಿ)]] . * ತಬ್ಲಾ ನಾಣಿ . * ದಿಗಂತ್‌ ದೊಡ್ಮಣಿ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ [[ರಾಜು ತಾಳಿಕೋಟಿ]] . * ದೊಡ್ಮಣಿಯ ಪತ್ನಿಯ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಸುನೇತ್ರ ಪಂಡಿತ್‌ . * ಅನಿರುದ್‌ ದೇಸಾಯಿ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಅಜಯ್‌ . * ಸಂಜಯ್‌ ದೇಸಾಯಿ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಅರುಣ್‌ ಸಾಗರ್ . * ಪೊಲೀಸ್‌ ಕಮಿಷನರ್‌ - ಅವಿನಾಶ್‌ ಪಾಂಡೆ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ [[ಜೈಜಗದೀಶ್]] . * ರೈಲಿನಲ್ಲಿ ಬಿಕ್ಷುಕನ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಸಾಧು ಕೋಕಿಲ . * ಟಿಕೆಟ್‌ ಕಲೆಕ್ಟರ್‌ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ [[ಬುಲೆಟ್ ಪ್ರಕಾಶ್]] . * ಯತಿರಾಜ್‌ . * ಗೌರೀಶ್ ಅಕ್ಕಿ . * ಕಿರು ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ [[ನಾಗತಿಹಳ್ಳಿ ಚಂದ್ರಶೇಖರ್]] . * ಕಿರು ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ [[ಸುಹಾಸಿನಿ ಮಣಿರತ್ನಮ್]] . * ಕಿರು ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ [[ಅನಂತ್ ನಾಗ್]] . * ನಿರೂಪಕನಾಗಿ [[ಅಕುಲ್ ಬಾಲಾಜಿ]] .<ref>{{cite news |title=7 reality shows are equal to 7 super hit films: Akul - Times of India |url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/kannada/movies/news/7-reality-shows-are-equal-to-7-super-hit-films-Akul/articleshow/16121444.cms |accessdate=31 December 2019 |work=The Times of India |language=en}}</ref> * ಕಿರು ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ವಿಜಯ್ ಶಾಸ್ತ್ರಿ . * ಕಿರು ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ [[ಲೋಕನಾಥ್]] . * ಬ್ಯಾಂಕ್ ಸುರೇಶ್ . * ಕಿರು ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಉಮೇಶ್ . {{colend}} ==ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು== {| class="wikitable" |- style="text-align:center;" ! colspan=4 style="background:#B0C4DE;" | ಅಕೋಲೇಡ್‌ಗಳ ಪಟ್ಟಿ |- style="text-align:center;" ! style="background:#ccc;" width="35%"| ಪ್ರಶಸ್ತಿ / ಚಲನಚಿತ್ರೋತ್ಸವ ! style="background:#ccc;" width="30%"| ವರ್ಗ ! style="background:#ccc;" width="25%"| ವಿಜೇತರು ! style="background:#ccc;" width="15%"| ಫಲಿತಾಂಶ |- style="border-top:2px solid gray;" |- ||ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯ ಚಲನಚಿತ್ರ ಪ್ರಶಸ್ತಿ<ref>{{cite web|url= http://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/kannada/movies/news/Karantaka-State-Film-Awards-announced/articleshow/45756810.cms |title= Karantaka State Film Awards announced |date= 5 January 2015 |accessdate= 5 January 2015}}</ref> |ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಸಂವಾದ |ನಾಗಶೇಖರ್ |{{won}} |- |rowspan=5|ಫಿಲ್ಮ್ ಫೇರ್ ಅವಾರ್ಡ್ಸ್ ಸೌಥ್ <ref>{{cite web|url= http://www.filmfare.com/features/61st-idea-filmfare-awards-south-nomination-list-6638.html |title= 61st Idea Filmfare Awards (South) Nomination list |date= 8 July 2014 |accessdate= 5 January 2015}}</ref> |ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಚಲನಚಿತ್ರ - ಕನ್ನಡ<ref>{{cite web |last1=Nasreen |first1=Raisa |title=Filmfare awards south 2014: Full list of winners |url=https://in.bookmyshow.com/entertainment/movies/filmfare-awards-south-2014-full-list-winners/ |website=BookMyShow |accessdate=31 December 2019 |date=14 July 2014}}</ref> |ಎನ್.ಎಸ್.ರಾಜ್ಕುಮಾರ್ |{{won}} |- |ಅತ್ಯುತ್ತಮ ನಿರ್ದೇಶಕ – ಕನ್ನಡ |ನಾಗಶೇಖರ್ |{{nominated}} |- |ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಸಂಗೀತ ನಿರ್ದೇಶಕ – ಕನ್ನಡ |ಜಸ್ಸೀ ಗಿಫ್ಟ್ |{{nominated}} |- |ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಗೀತರಚನೆಕಾರ – ಕನ್ನಡ |[[:enːKaviraj (lyricist)|ಕವಿರಾಜ್]] |{{nominated}} |- |ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಮಹಿಳಾ ಹಿನ್ನೆಲೆ ಗಾಯಕ - ಕನ್ನಡ |[[ಶ್ರೇಯಾ ಘೋಷಾಲ್]] |{{nominated}} |- |rowspan=4|ಸೌಥ್ ಇಂಡಿಯನ್ ಇಂಟರ್ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಮೂವಿ ಅವಾರ್ಡ್ಸ್<ref>{{cite web|url= http://www.ibtimes.co.in/siima-2014-kannada-nominations-sudeep-yash-darshan-upendra-shivarajkumar-rated-best-actors-604929 |title= SIIMA 2014 Kannada Nominations: Sudeep, Yash, Darshan, Upendra and Shivarajkumar Rated as Best Actors |date= 21 July 2014 |accessdate= 5 January 2015}}</ref> |ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಚಲನಚಿತ್ರ (ಕನ್ನಡ) |ಎನ್.ಎಸ್.ರಾಜ್‌ಕುಮಾರ್ |{{won}} |- |ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಛಾಯಾಗ್ರಾಹಕ (ಕನ್ನಡ) |ಸತ್ಯ ಹೆಗ್ಡೆ |{{nominated}} |- |ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಸಂಗೀತ ನಿರ್ದೇಶಕ (ಕನ್ನಡ) |ಜಸ್ಸೀ ಗಿಫ್ಟ್ |{{nominated}} |- |ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಗೀತೆರಚನಾಕಾರ (ಕನ್ನಡ) |ಕವಿರಾಜ್ |{{nominated}} |- |rowspan=5|ಮಿರ್ಚಿ ಮ್ಯೂಸಿಕ್‌ ಅವಾರ್ಡ್ಸ್‌ ಸೌಥ್ |ಆಲ್ಬಂ ಆಫ್‌ ದಿ ಇಯರ್ |ಜಸ್ಸೀ ಗಿಫ್ಟ್‌ |{{won}} |- |ವರ್ಷದ ಸಂಗೀತ ಸಂಯೋಜಕ |ಜಸ್ಸೀ ಗಿಫ್ಟ್‌ |{{won}} |- |ಫೀಮೇಲ್ ವೋಕಲಿಸ್ಟ್ ಆಫ್ ದಿ ಇಯರ್ |[[ಶ್ರೇಯಾ ಘೋಷಾಲ್]] |{{won}} |- |ಅಪ್ಕಮಿಂಗ್ ಫೀಮೇಲ್ ವೋಕಲಿಸ್ಟ್ ಆಫ್ ದಿ ಇಯರ್ |[[ನಿತ್ಯಾ ಮೆನನ್]] |{{won}} |- |ವರ್ಷದ ಗೀತರಚನಾಕಾರ್ತಿ |ಕವಿರಾಜ್ |{{won}} |- | |ತಮಿಳುನಾಡು ರಾಜ್ಯ ಪ್ರಶಸ್ತಿ |೨೦೧೦ ರ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಚಲನಚಿತ್ರ |{{won}} |- |rowspan=3|ಈಟಿವಿ ಸಂಗೀತ ಸನ್ಮಾನ ಪ್ರಶಸ್ತಿ |ಬೆಸ್ಟ್ ಅಪ್ಕಮಿಂಗ್ ಮೇಲ್ ಪ್ಲೇಬ್ಯಾಕ್ ಸಿಂಗರ್ |ಸಂತೋಷ್ |{{won}} |- |ಬೆಸ್ಟ್ ಅಪ್ಕಮಿಂಗ್ ಫೀಮೇಲ್ ಪ್ಲೇಬ್ಯಾಕ್ ಸಿಂಗರ್ |[[ನಿತ್ಯಾ ಮೆನನ್]] |{{won}} |- |ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಸಂಗೀತ ಸಂಯೋಜಕ |ಜಸ್ಸೀ ಗಿಫ್ಟ್ |{{won}} |} ==ಪ್ರೊಡಕ್ಷನ್== ಮೈನಾ ನಿಜ ಜೀವನದ ಘಟನೆಯನ್ನು ಆಧರಿಸಿದೆ. ೧೦೦ ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಕೊಲೆ ಪ್ರಕರಣಗಳನ್ನು ಪತ್ತೆ ಹಚ್ಚಿದ ಮಾಜಿ ಕಾಪ್ ಬಿ.ಬಿ ಅಶೋಕ್ ಕುಮಾರ್ ಅವರು ನಿರ್ದೇಶಕರಿಗೆ ಕೊಲೆ ರಹಸ್ಯವನ್ನು ವಿವರಿಸಿದ್ದು ಅದು ಕಥೆಯ ವಿಷಯವಾಯಿತು. ಕ್ಯಾಮರಾಮ್ಯಾನ್ ಕಾಶಿ , ಸಂಪಾದಕ ಜಾನಿ ಹರ್ಷ, ಮತ್ತು ಸಂಜು ವೆಡ್ಸ್ ಗೀತಾ ಚಿತ್ರದ ಸಂಗೀತ ನಿರ್ದೇಶಕರಾದ ಜಸ್ಸೀ ಗಿಫ್ಟ್ ಅವರನ್ನು ನಿರ್ದೇಶಕ ನಾಗಶೇಖರ್ ತಮ್ಮ ತಂಡದಲ್ಲಿ ಉಳಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದರು . ಈ ಚಿತ್ರದ ಚಿತ್ರೀಕರಣವು [[ಕರ್ನಾಟಕ]]ದ [[ಕೊಂಕಣ]] ಪ್ರದೇಶದಾದ್ಯಂತ ಕರ್ನಾಟಕ ಮತ್ತು [[ಗೋವಾ]]ದ ಗಡಿಯಲ್ಲಿರುವ ದುಧ್‌ಸಾಗರ್ [[ಜಲಪಾತ]]ಗಳಂತಹ ಸ್ಥಳಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಂತೆ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಸ್ಥಳಗಳು [[ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ]]ದ [[ಕರಾವಳಿ]]ಯನ್ನೂ ಸಹ ಒಳಗೊಂಡಿವೆ.<ref>{{cite news |last1=upadhye |first1=amit s |title=Karnataka: Dudhsagar waterfalls shut for trekkers |url=https://www.deccanchronicle.com/150722/nation-current-affairs/article/karnataka-dudhsgar-waterfalls-shut-trekkers |accessdate=31 December 2019 |work=Deccan Chronicle |date=22 July 2015 |language=en}}</ref> ==ಧ್ವನಿಸುರುಳಿ== ಜಸ್ಸೀ ಗಿಫ್ಟ್ ಎಲ್ಲಾ ಹಾಡುಗಳನ್ನು ಸಂಯೋಜಿಸಿದ್ದಾರೆ . {{Track listing | total_length = | extra_column = ಗಾಯಕ | title1 = ಬಾ ಇಲ್ಲಿ ಬೀಸು | lyrics1 = ಕವಿರಾಜ್ | extra1 = [[ಸೋನು ನಿಗಮ್]], ಸಂತೋಷ್ | length1 = | title2 = ಮೊದಲ ಮಳೆಯಂತೆ(Male) | lyrics2 = ಕವಿರಾಜ್ | extra2 = ಸೋನು ನಿಗಮ್ | length2 = | title3 = ಮೊದಲ ಮಳೆಯಂತೆ | lyrics3 = ಕವಿರಾಜ್ | extra3 = [[ನಿತ್ಯಾ ಮೆನನ್]] | length3 = | title4 = ಮೊದಲ ಮಳೆಯಂತೆ(Duet) | extra4 = ಸೋನು ನಿಗಮ್, [[ಶ್ರೇಯಾ ಘೋಷಾಲ್]] | lyrics4 = ಕವಿರಾಜ್ | length4 = | title5 = ಮೈನಾ ಮೈನಾ | extra5 = ಸೋನು ನಿಗಮ್ | lyrics5 = ಕವಿರಾಜ್ | length5 = | title6 = ಓ ಪ್ರೇಮದ ಪೂಜಾರಿ | extra6 = ನಿತ್ಯಾ ಮೆನನ್, ಶ್ರೇಯಾ ಘೋಷಾಲ್ | lyrics6 = ಗೀತಪ್ರಿಯ | length6 = | title7 = ಕಾಣದ ಕಡಲಿಗೆ | extra7 = ಸಿ.ಅಸ್ವಥ್ | lyrics7 = [[ಜಿ.ಎಸ್.ಶಿವರುದ್ರಪ್ಪ]] | length7 = }} ==ಉಲ್ಲೇಖಗಳು== {{reflist}} [[ವರ್ಗ:ಕನ್ನಡ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಪ್ರೋಜೆಕ್ಟ್ ಟೈಗರ್-೨ ಸ್ಪರ್ಧೆಗೆ ಬರೆದ ಲೇಖನ]] [[ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೨೦೧೩ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು]] g08n2vv481donfk5bkesktmpalertfl 1224299 1224298 2024-04-26T06:16:39Z Shiva Tej Patil 75545 /* ಪಾತ್ರಗಳು */ wikitext text/x-wiki {{Infobox film | name = ಮೈನಾ | image = 2013_Kannada_film_Mynaa_poster.jpg | caption = | director = ನಾಗಶೇಖರ್ | producer = [[:en:N.S. Rajkumar|ಎನ್.ಎಸ್.ರಾಜ್ಕುಮಾರ್]] | story = ನಾಗಶೇಖರ್ | screenplay = ನಾಗಶೇಖರ್ | starring = [[ಚೇತನ್ ಕುಮಾರ್]]<br/>[[ನಿತ್ಯಾ ಮೆನನ್]]<br/>ಆರ್.ಶರತ್ ಕುಮಾರ್ | music = ಜಸ್ಸೀ ಗಿಫ್ಟ್‌<br/>[[ಸಾಧು ಕೋಕಿಲ]]<br/><small> (background score) </small><ref>{{cite web|url=http://www.chitraloka.com/movie-reviews/2536-mynaa-movie-review.html|title=Mynaa Movie Review - chitraloka.com - Kannada Movie News, Reviews - Image|first=Super|last=User|website=www.chitraloka.com|access-date=2019-12-28|archive-date=2020-09-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20200929132352/https://www.chitraloka.com/movie-reviews/2536-mynaa-movie-review.html|url-status=dead}}</ref> | cinematography = ಸತ್ಯ ಹೆಗ್ಡೆ | studio = ವಜ್ರೇಶ್ವರಿ ಕಂಬೈನ್ಸ್ | editing = ಜಾನಿ ಹರ್ಷಾ | released = ೨೨ ಫೆನ್ರವರಿ ೨೦೧೩ | language = [[ಕನ್ನಡ]] | country = [[ಭಾರತ]] | budget = }} '''ಮೈನಾ''' (ಇಂಗ್ಲಿಷ್: Myna) ನಾಗಶೇಖರ್ ಇವರು ಬರೆದು ನಿರ್ದೇಶಿಸಿದ ೨೦೧೩ ರ [[ಕನ್ನಡ]] ಭಾಷೆಯ ಪ್ರಣಯ ನಾಟಕ ಚಿತ್ರ . ನಿಜ ಜೀವನದ ಘಟನೆಯನ್ನು ಆಧರಿಸಿ ,<ref>https://www.filmibeat.com/kannada/news/2013/interview-mynaa-real-life-nagashekar-103789.html</ref> ಈ ಚಿತ್ರವನ್ನು ಎಸ್.ರಾಜ್‌ಕುಮಾರ್‌ಗಾಗಿ ವಜ್ರೇಶ್ವರಿ ಕಂಬೈನ್ಸ್ ತಂಡವು ನಿರ್ಮಿಸಿದೆ . ಚೇತನ್‌ ಕುಮಾರ್‌ ಮತ್ತು ನಿತ್ಯಾ ಮೆನನ್‌ ಇವರು ಮುಖ್ಯ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಅಭಿನಯಿಸಿದ್ದಾರೆ . ಜಸ್ಸೀ ಗಿಫ್ಟ್ ಇವರು ಈ ಚಿತ್ರದ ಸಂಗೀತ [[ನಿರ್ದೇಶಕ]]ರು. ಈ ಚಲನಚಿತ್ರವು ಫಿಲ್ಮ್‌ಫೇರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು<ref>{{cite web |title=Nominations for the Best Director (Kannada) |url=https://www.filmfare.com/photos/nominations-for-the-best-director-kannada-6678.html |website=filmfare.com |accessdate=31 December 2019 |language=en}}</ref> ಗೆದ್ದು ಕನ್ನಡದ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಚಲನಚಿತ್ರ ಎಂಬ ಬಿರುದನ್ನು ಪಡೆಯಿತು. ಈ ಚಿತ್ರವನ್ನು ಪ್ರಸ್ತುತ ಹಿಂದಿಯಲ್ಲಿ ರೀಮೇಕ್ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ==ಕಥಾವಸ್ತು== ಸತ್ಯ (ಚೇತನ್ ಕುಮಾರ್) ಇವರನ್ನು ಪೊಲೀಸರು ಬೆನ್ನಟ್ಟುವ ಮೂಲಕ ಚಿತ್ರವು ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ. ಆತನ ಮೇಲೆ ೩೪ ನೇ ಸರಣಿ ಕೊಲೆ ಪ್ರಕರಣದ ಆರೋಪವಿದ್ದು , ಅಪರಾಧಿಯನ್ನು ಆರೋಪದ ಮೇಲೆ ಬೆಂಗಳೂರಿಗೆ ಸಾಗಿಸುವಾಗ , ತನ್ನನ್ನು ಬಂಧಿಸಿದ ತಂಡವನ್ನು ಮುನ್ನಡೆಸುತ್ತಿರುವ ಅಧಿಕಾರಿ ಎಸಿಪಿ ಬಿ. ಬಿ. ಅಶೋಕ್ ಕುಮಾರ್ (ಆರ್. ಶರತ್‌ಕುಮಾರ್) ಅವರೊಂದಿಗೆ ತನ್ನ ಕಥೆಯನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ. ಈ ರೀತಿ ಪ್ರಾರಂಭಗಳ್ಳುವ ಚಿತ್ರವು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಸತ್ಯ ಮತ್ತು ಮೈನಾಳ ಸಾವಿನೊಂದಿಗೆ ಚಿತ್ರವು ಮುಕ್ತಾಯವಾಗುತ್ತದೆ. ==ಸಾರಾಂಶ== ಸತ್ಯ ([[ಚೇತನ್ ಕುಮಾರ್]]) ಇವರನ್ನು ಪೊಲೀಸರು ಬೆನ್ನಟ್ಟುವ ಮೂಲಕ ಚಿತ್ರವು ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ. ಆತನ ಮೇಲೆ ೩೪ ನೇ ಸರಣಿ ಕೊಲೆ ಪ್ರಕರಣದ ಆರೋಪವಿದ್ದು , ಅಪರಾಧಿಯನ್ನು ಆರೋಪದ ಮೇಲೆ ಬೆಂಗಳೂರಿಗೆ ಸಾಗಿಸುವಾಗ , ತನ್ನನ್ನು ಬಂಧಿಸಿದ ತಂಡವನ್ನು ಮುನ್ನಡೆಸುತ್ತಿರುವ ಅಧಿಕಾರಿ ಎಸಿಪಿ ಬಿ. ಬಿ. ಅಶೋಕ್ ಕುಮಾರ್ (ಆರ್. ಶರತ್‌ಕುಮಾರ್) ಅವರೊಂದಿಗೆ ತನ್ನ ಕಥೆಯನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ. ಸತ್ಯ (ಚೇತನ್‌ ಕುಮಾರ್)‌ ಈ ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ [[ದೂಧ್‌ ಸಾಗರ್ ಜಲಪಾತ]] ದ ಬಳಿ ರಿಯಾಲಿಟಿ ಗೇಮ್ ಶೋನಲ್ಲಿ ಸ್ಪರ್ಧಿಯಾಗಿರುತ್ತಾನೆ . ಒಂದು ಕಾರ್ಯದಲ್ಲಿ , ಅವನಿಗೆ ಸಾಧ್ಯವಾದಷ್ಟು ಹಣವನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಬೇಕೆಂಬ ಟಾಸ್ಕ್ ಕೊಡಲಾಗುತ್ತದೆ . ಅದರ ಪ್ರಕಾರ ಸ್ಪರ್ಧಿಗಳು ತಮ್ಮ ಅಸಲಿ ಗುರುತನ್ನು ಯಾರಿಗೂ ತಿಳಿಸದೆ ಈ ಕಾರ್ಯವನ್ನು ಮಾಡಬೇಕಾಗಿತ್ತು . ಹಾಗಾಗಿ ಸತ್ಯ ಭಿಕ್ಷುಕನ ವೇಷ ಧರಿಸಿಕೊಂಡು ಅಂಗವಿಕಲನಾಗಿ ನಟಿಸುತ್ತಾ ಭಿಕ್ಷೆ ಬೇಡುವ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ರೈಲಿನಲ್ಲಿ ಅವನು ಮೈನಾ (ನಿತ್ಯಾ ಮೆನೆನ್) ಎಂಬ ಹುಡುಗಿಯನ್ನು ಗುರುತಿಸುತ್ತಾನೆ ಮತ್ತು ಅವನು ತಕ್ಷಣ ಅವಳಿಂದ ಮೋಹಗೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ. ಅವಳು ಅವನಿಗೆ ₹ ೧೦೦ ರ ನೋಟು ಕೊಟ್ಟು ಅದನ್ನು ದುರುಪಯೋಗ ಬಳಸದೆ ಉಪಯೋಗಿಸಬೇಕೆಂಬ ಮಾತನ್ನು ಹೇಳುತ್ತಾಳೆ. ಆಟದ ನಿಯಮದ ಪ್ರಕಾರ ಸತ್ಯ ಆ ಹಣವನ್ನು ಆಟದ ಮುಖ್ಯಸ್ಥನಿಗೆ ನೀಡಬೇಕಾಗಿತ್ತು ಆದರೆ ಭಾವನೆಗಳೊಳಗಾಗಿ ಅವನು ನಿರಾಕರಿಸಿ ಆಟದಿಂದ ಹೊರಬೀಳಲು ಇಷ್ಟಪಡುತ್ತಾನೆ . ನಂತರ ಅವನು ಅದೇ ರೈಲಿನಲ್ಲಿ ಭಿಕ್ಷೆ ಬೇಡುವ ಬದಲು ದಿನಪತ್ರಿಕೆಯನ್ನು ಹಂಚಲು ಶುರುಮಾಡುತ್ತಾನೆ . ಇದು ಮೈನಾಳನ್ನು ಅಪಾರವಾಗಿ ಸಂತೋಷಪಡಿಸುತ್ತದೆ . ಇದರಿಂದಾಗಿ ದಿನ ಕಳೆದಂತೆ ಅವರಿಬ್ಬರೂ ಇನ್ನಷ್ಟೂ ಹತ್ತಿರವಾದರು . ಅವಳು ಅಂಗವಿಕಲೆ ಎಂದು ಹೇಳುವ ಮುನ್ನವೇ ಅವಳ ಕೈಚೀಲದ ಕಳ್ಳತನವಾಗುತ್ತದೆ . ಈ ಘಟನೆಯಿಂದ ಮೈನಾ ಅಂಗವಿಕಲೆ ಎಂಬ ಸತ್ಯ ತಿಳಿಯುತ್ತದೆ ಹಾಗೂ ಮೈನಾಳಿಗೆ ಸತ್ಯ ಅಂಗವಿಕಲನಲ್ಲ ಎಂಬ ಮಾತು ತಿಳಿಯುತ್ತದೆ. ನಿಜ ತಿಳಿದ ಮೇಲೂ ಸತ್ಯ ಅವಳನ್ನು ಒಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ ಎಂಬ ಭರವಸೆ ಅವಳಿಗಿರಲಿಲ್ಲ . ಆದರೆ ಸತ್ಯನು ಮೈನಾಳನ್ನು ಯಾವಾಗಲೂ ಇಷ್ಟಪಡುತ್ತೇನೆ ಎಂಬ ಮಾತನ್ನು ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸುತ್ತಾನೆ . ನಂತರ ಇಬ್ಬರೂ ಮದುವೆಯಾಗಿ ಬೆಂಗಳೂರಿಗೆ ತೆರಳುತ್ತಾರೆ . ಹೀಗೆ ಅವರಿಬ್ಬರ ಪ್ರೀತಿ ಶುರುವಾಯಿತು . ಈ ರೀತಿ ಪ್ರಾರಂಭಗಳ್ಳುವ ಚಿತ್ರವು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಸತ್ಯ ಮತ್ತು ಮೈನಾಳ ಸಾವಿನೊಂದಿಗೆ ಮುಕ್ತಾಯವಾಗುತ್ತದೆ. ==ಪಾತ್ರಗಳು== {{colbegin}} * ಸತ್ಯಮೂರ್ತಿ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಚೇತನ್‌ ಕುಮಾರ್ .<ref>{{cite news |title=Mynaa Movie Review {4/5}: Critic Review of Mynaa by Times of India |url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/kannada/movie-reviews/mynaa/movie-review/18629296.cms |accessdate=31 December 2019}}</ref> *‌ ಮೈನಾ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ [[ನಿತ್ಯಾ ಮೆನನ್]] .<ref>{{cite news |title=Chetan and Nithya Menen film Mynaa goes to Mumbai - Times of India |url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/kannada/movies/news/chetan-and-nithya-menen-film-mynaa-goes-to-mumbai/articleshow/69943346.cms |accessdate=31 December 2019 |work=The Times of India |language=en}}</ref> * ಎಸಿಪಿ ಬಿ.ಬಿ.ಅಶೋಕ್ ಕುಮಾರ್ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಆರ್.ಶರತ್ ಕುಮಾರ್ . * ಗೀತಾ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ [[ಸುಮನ್ ರಂಗನಾಥ್]] . * ಮೈನಾ ತಾಯಿ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ [[ಸುಮಿತ್ರಾ]] .<ref>{{cite web |title=Sumithra : Kannada Actress, Movies, Biography, Photos |url=https://chiloka.com/celebrity/sumithra |website=chiloka.com |accessdate=31 December 2019}}</ref> * ರೇವತಿ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ [[ಮಾಳವಿಕ ಅವಿನಾಶ್ (ನಟಿ)]] . * ತಬ್ಲಾ ನಾಣಿ . * ದಿಗಂತ್‌ ದೊಡ್ಮಣಿ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ [[ರಾಜು ತಾಳಿಕೋಟಿ]] . * ದೊಡ್ಮಣಿಯ ಪತ್ನಿಯ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಸುನೇತ್ರ ಪಂಡಿತ್‌ . * ಅನಿರುದ್‌ ದೇಸಾಯಿ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಅಜಯ್‌ . * ಸಂಜಯ್‌ ದೇಸಾಯಿ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಅರುಣ್‌ ಸಾಗರ್ . * ಪೊಲೀಸ್‌ ಕಮಿಷನರ್‌ - ಅವಿನಾಶ್‌ ಪಾಂಡೆ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ [[ಜೈಜಗದೀಶ್]] . * ರೈಲಿನಲ್ಲಿ ಬಿಕ್ಷುಕನ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಸಾಧು ಕೋಕಿಲ . * ಟಿಕೆಟ್‌ ಕಲೆಕ್ಟರ್‌ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ [[ಬುಲೆಟ್ ಪ್ರಕಾಶ್]] . * ಯತಿರಾಜ್‌ . * ಗೌರೀಶ್ ಅಕ್ಕಿ . * ಕಿರು ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ [[ನಾಗತಿಹಳ್ಳಿ ಚಂದ್ರಶೇಖರ್]] . * ಕಿರು ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ [[ಸುಹಾಸಿನಿ ಮಣಿರತ್ನಮ್]] . * ಕಿರು ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ [[ಅನಂತ್ ನಾಗ್]] . * ನಿರೂಪಕನಾಗಿ [[ಅಕುಲ್ ಬಾಲಾಜಿ]] .<ref>{{cite news |title=7 reality shows are equal to 7 super hit films: Akul - Times of India |url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/kannada/movies/news/7-reality-shows-are-equal-to-7-super-hit-films-Akul/articleshow/16121444.cms |accessdate=31 December 2019 |work=The Times of India |language=en}}</ref> * ಕಿರು ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ವಿಜಯ್ ಶಾಸ್ತ್ರಿ . * ಕಿರು ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ [[ಲೋಕನಾಥ್]] . * ಬ್ಯಾಂಕ್ ಸುರೇಶ್ . * ಕಿರು ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಉಮೇಶ್ . {{colend}} ==ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು== {| class="wikitable" |- style="text-align:center;" ! colspan=4 style="background:#B0C4DE;" | ಅಕೋಲೇಡ್‌ಗಳ ಪಟ್ಟಿ |- style="text-align:center;" ! style="background:#ccc;" width="35%"| ಪ್ರಶಸ್ತಿ / ಚಲನಚಿತ್ರೋತ್ಸವ ! style="background:#ccc;" width="30%"| ವರ್ಗ ! style="background:#ccc;" width="25%"| ವಿಜೇತರು ! style="background:#ccc;" width="15%"| ಫಲಿತಾಂಶ |- style="border-top:2px solid gray;" |- ||ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯ ಚಲನಚಿತ್ರ ಪ್ರಶಸ್ತಿ<ref>{{cite web|url= http://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/kannada/movies/news/Karantaka-State-Film-Awards-announced/articleshow/45756810.cms |title= Karantaka State Film Awards announced |date= 5 January 2015 |accessdate= 5 January 2015}}</ref> |ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಸಂವಾದ |ನಾಗಶೇಖರ್ |{{won}} |- |rowspan=5|ಫಿಲ್ಮ್ ಫೇರ್ ಅವಾರ್ಡ್ಸ್ ಸೌಥ್ <ref>{{cite web|url= http://www.filmfare.com/features/61st-idea-filmfare-awards-south-nomination-list-6638.html |title= 61st Idea Filmfare Awards (South) Nomination list |date= 8 July 2014 |accessdate= 5 January 2015}}</ref> |ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಚಲನಚಿತ್ರ - ಕನ್ನಡ<ref>{{cite web |last1=Nasreen |first1=Raisa |title=Filmfare awards south 2014: Full list of winners |url=https://in.bookmyshow.com/entertainment/movies/filmfare-awards-south-2014-full-list-winners/ |website=BookMyShow |accessdate=31 December 2019 |date=14 July 2014}}</ref> |ಎನ್.ಎಸ್.ರಾಜ್ಕುಮಾರ್ |{{won}} |- |ಅತ್ಯುತ್ತಮ ನಿರ್ದೇಶಕ – ಕನ್ನಡ |ನಾಗಶೇಖರ್ |{{nominated}} |- |ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಸಂಗೀತ ನಿರ್ದೇಶಕ – ಕನ್ನಡ |ಜಸ್ಸೀ ಗಿಫ್ಟ್ |{{nominated}} |- |ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಗೀತರಚನೆಕಾರ – ಕನ್ನಡ |[[:enːKaviraj (lyricist)|ಕವಿರಾಜ್]] |{{nominated}} |- |ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಮಹಿಳಾ ಹಿನ್ನೆಲೆ ಗಾಯಕ - ಕನ್ನಡ |[[ಶ್ರೇಯಾ ಘೋಷಾಲ್]] |{{nominated}} |- |rowspan=4|ಸೌಥ್ ಇಂಡಿಯನ್ ಇಂಟರ್ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಮೂವಿ ಅವಾರ್ಡ್ಸ್<ref>{{cite web|url= http://www.ibtimes.co.in/siima-2014-kannada-nominations-sudeep-yash-darshan-upendra-shivarajkumar-rated-best-actors-604929 |title= SIIMA 2014 Kannada Nominations: Sudeep, Yash, Darshan, Upendra and Shivarajkumar Rated as Best Actors |date= 21 July 2014 |accessdate= 5 January 2015}}</ref> |ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಚಲನಚಿತ್ರ (ಕನ್ನಡ) |ಎನ್.ಎಸ್.ರಾಜ್‌ಕುಮಾರ್ |{{won}} |- |ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಛಾಯಾಗ್ರಾಹಕ (ಕನ್ನಡ) |ಸತ್ಯ ಹೆಗ್ಡೆ |{{nominated}} |- |ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಸಂಗೀತ ನಿರ್ದೇಶಕ (ಕನ್ನಡ) |ಜಸ್ಸೀ ಗಿಫ್ಟ್ |{{nominated}} |- |ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಗೀತೆರಚನಾಕಾರ (ಕನ್ನಡ) |ಕವಿರಾಜ್ |{{nominated}} |- |rowspan=5|ಮಿರ್ಚಿ ಮ್ಯೂಸಿಕ್‌ ಅವಾರ್ಡ್ಸ್‌ ಸೌಥ್ |ಆಲ್ಬಂ ಆಫ್‌ ದಿ ಇಯರ್ |ಜಸ್ಸೀ ಗಿಫ್ಟ್‌ |{{won}} |- |ವರ್ಷದ ಸಂಗೀತ ಸಂಯೋಜಕ |ಜಸ್ಸೀ ಗಿಫ್ಟ್‌ |{{won}} |- |ಫೀಮೇಲ್ ವೋಕಲಿಸ್ಟ್ ಆಫ್ ದಿ ಇಯರ್ |[[ಶ್ರೇಯಾ ಘೋಷಾಲ್]] |{{won}} |- |ಅಪ್ಕಮಿಂಗ್ ಫೀಮೇಲ್ ವೋಕಲಿಸ್ಟ್ ಆಫ್ ದಿ ಇಯರ್ |[[ನಿತ್ಯಾ ಮೆನನ್]] |{{won}} |- |ವರ್ಷದ ಗೀತರಚನಾಕಾರ್ತಿ |ಕವಿರಾಜ್ |{{won}} |- | |ತಮಿಳುನಾಡು ರಾಜ್ಯ ಪ್ರಶಸ್ತಿ |೨೦೧೦ ರ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಚಲನಚಿತ್ರ |{{won}} |- |rowspan=3|ಈಟಿವಿ ಸಂಗೀತ ಸನ್ಮಾನ ಪ್ರಶಸ್ತಿ |ಬೆಸ್ಟ್ ಅಪ್ಕಮಿಂಗ್ ಮೇಲ್ ಪ್ಲೇಬ್ಯಾಕ್ ಸಿಂಗರ್ |ಸಂತೋಷ್ |{{won}} |- |ಬೆಸ್ಟ್ ಅಪ್ಕಮಿಂಗ್ ಫೀಮೇಲ್ ಪ್ಲೇಬ್ಯಾಕ್ ಸಿಂಗರ್ |[[ನಿತ್ಯಾ ಮೆನನ್]] |{{won}} |- |ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಸಂಗೀತ ಸಂಯೋಜಕ |ಜಸ್ಸೀ ಗಿಫ್ಟ್ |{{won}} |} ==ಪ್ರೊಡಕ್ಷನ್== ಮೈನಾ ನಿಜ ಜೀವನದ ಘಟನೆಯನ್ನು ಆಧರಿಸಿದೆ. ೧೦೦ ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಕೊಲೆ ಪ್ರಕರಣಗಳನ್ನು ಪತ್ತೆ ಹಚ್ಚಿದ ಮಾಜಿ ಕಾಪ್ ಬಿ.ಬಿ ಅಶೋಕ್ ಕುಮಾರ್ ಅವರು ನಿರ್ದೇಶಕರಿಗೆ ಕೊಲೆ ರಹಸ್ಯವನ್ನು ವಿವರಿಸಿದ್ದು ಅದು ಕಥೆಯ ವಿಷಯವಾಯಿತು. ಕ್ಯಾಮರಾಮ್ಯಾನ್ ಕಾಶಿ , ಸಂಪಾದಕ ಜಾನಿ ಹರ್ಷ, ಮತ್ತು ಸಂಜು ವೆಡ್ಸ್ ಗೀತಾ ಚಿತ್ರದ ಸಂಗೀತ ನಿರ್ದೇಶಕರಾದ ಜಸ್ಸೀ ಗಿಫ್ಟ್ ಅವರನ್ನು ನಿರ್ದೇಶಕ ನಾಗಶೇಖರ್ ತಮ್ಮ ತಂಡದಲ್ಲಿ ಉಳಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದರು . ಈ ಚಿತ್ರದ ಚಿತ್ರೀಕರಣವು [[ಕರ್ನಾಟಕ]]ದ [[ಕೊಂಕಣ]] ಪ್ರದೇಶದಾದ್ಯಂತ ಕರ್ನಾಟಕ ಮತ್ತು [[ಗೋವಾ]]ದ ಗಡಿಯಲ್ಲಿರುವ ದುಧ್‌ಸಾಗರ್ [[ಜಲಪಾತ]]ಗಳಂತಹ ಸ್ಥಳಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಂತೆ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಸ್ಥಳಗಳು [[ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ]]ದ [[ಕರಾವಳಿ]]ಯನ್ನೂ ಸಹ ಒಳಗೊಂಡಿವೆ.<ref>{{cite news |last1=upadhye |first1=amit s |title=Karnataka: Dudhsagar waterfalls shut for trekkers |url=https://www.deccanchronicle.com/150722/nation-current-affairs/article/karnataka-dudhsgar-waterfalls-shut-trekkers |accessdate=31 December 2019 |work=Deccan Chronicle |date=22 July 2015 |language=en}}</ref> ==ಧ್ವನಿಸುರುಳಿ== ಜಸ್ಸೀ ಗಿಫ್ಟ್ ಎಲ್ಲಾ ಹಾಡುಗಳನ್ನು ಸಂಯೋಜಿಸಿದ್ದಾರೆ . {{Track listing | total_length = | extra_column = ಗಾಯಕ | title1 = ಬಾ ಇಲ್ಲಿ ಬೀಸು | lyrics1 = ಕವಿರಾಜ್ | extra1 = [[ಸೋನು ನಿಗಮ್]], ಸಂತೋಷ್ | length1 = | title2 = ಮೊದಲ ಮಳೆಯಂತೆ(Male) | lyrics2 = ಕವಿರಾಜ್ | extra2 = ಸೋನು ನಿಗಮ್ | length2 = | title3 = ಮೊದಲ ಮಳೆಯಂತೆ | lyrics3 = ಕವಿರಾಜ್ | extra3 = [[ನಿತ್ಯಾ ಮೆನನ್]] | length3 = | title4 = ಮೊದಲ ಮಳೆಯಂತೆ(Duet) | extra4 = ಸೋನು ನಿಗಮ್, [[ಶ್ರೇಯಾ ಘೋಷಾಲ್]] | lyrics4 = ಕವಿರಾಜ್ | length4 = | title5 = ಮೈನಾ ಮೈನಾ | extra5 = ಸೋನು ನಿಗಮ್ | lyrics5 = ಕವಿರಾಜ್ | length5 = | title6 = ಓ ಪ್ರೇಮದ ಪೂಜಾರಿ | extra6 = ನಿತ್ಯಾ ಮೆನನ್, ಶ್ರೇಯಾ ಘೋಷಾಲ್ | lyrics6 = ಗೀತಪ್ರಿಯ | length6 = | title7 = ಕಾಣದ ಕಡಲಿಗೆ | extra7 = ಸಿ.ಅಸ್ವಥ್ | lyrics7 = [[ಜಿ.ಎಸ್.ಶಿವರುದ್ರಪ್ಪ]] | length7 = }} ==ಉಲ್ಲೇಖಗಳು== {{reflist}} [[ವರ್ಗ:ಕನ್ನಡ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಪ್ರೋಜೆಕ್ಟ್ ಟೈಗರ್-೨ ಸ್ಪರ್ಧೆಗೆ ಬರೆದ ಲೇಖನ]] [[ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೨೦೧೩ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು]] sfd4ib6gsv4jaoqbmr60dnywjzo8a2q 1224342 1224299 2024-04-26T11:44:48Z Shiva Tej Patil 75545 ದೂಧ್ ಸಾಗರ್ wikitext text/x-wiki {{Infobox film | name = ಮೈನಾ | image = 2013_Kannada_film_Mynaa_poster.jpg | caption = | director = ನಾಗಶೇಖರ್ | producer = [[:en:N.S. Rajkumar|ಎನ್.ಎಸ್.ರಾಜ್ಕುಮಾರ್]] | story = ನಾಗಶೇಖರ್ | screenplay = ನಾಗಶೇಖರ್ | starring = [[ಚೇತನ್ ಕುಮಾರ್]]<br/>[[ನಿತ್ಯಾ ಮೆನನ್]]<br/>ಆರ್.ಶರತ್ ಕುಮಾರ್ | music = ಜಸ್ಸೀ ಗಿಫ್ಟ್‌<br/>[[ಸಾಧು ಕೋಕಿಲ]]<br/><small> (background score) </small><ref>{{cite web|url=http://www.chitraloka.com/movie-reviews/2536-mynaa-movie-review.html|title=Mynaa Movie Review - chitraloka.com - Kannada Movie News, Reviews - Image|first=Super|last=User|website=www.chitraloka.com|access-date=2019-12-28|archive-date=2020-09-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20200929132352/https://www.chitraloka.com/movie-reviews/2536-mynaa-movie-review.html|url-status=dead}}</ref> | cinematography = ಸತ್ಯ ಹೆಗ್ಡೆ | studio = ವಜ್ರೇಶ್ವರಿ ಕಂಬೈನ್ಸ್ | editing = ಜಾನಿ ಹರ್ಷಾ | released = ೨೨ ಫೆನ್ರವರಿ ೨೦೧೩ | language = [[ಕನ್ನಡ]] | country = [[ಭಾರತ]] | budget = }} '''ಮೈನಾ''' (ಇಂಗ್ಲಿಷ್: Myna) ನಾಗಶೇಖರ್ ಇವರು ಬರೆದು ನಿರ್ದೇಶಿಸಿದ ೨೦೧೩ ರ [[ಕನ್ನಡ]] ಭಾಷೆಯ ಪ್ರಣಯ ನಾಟಕ ಚಿತ್ರ . ನಿಜ ಜೀವನದ ಘಟನೆಯನ್ನು ಆಧರಿಸಿ ,<ref>https://www.filmibeat.com/kannada/news/2013/interview-mynaa-real-life-nagashekar-103789.html</ref> ಈ ಚಿತ್ರವನ್ನು ಎಸ್.ರಾಜ್‌ಕುಮಾರ್‌ಗಾಗಿ ವಜ್ರೇಶ್ವರಿ ಕಂಬೈನ್ಸ್ ತಂಡವು ನಿರ್ಮಿಸಿದೆ . ಚೇತನ್‌ ಕುಮಾರ್‌ ಮತ್ತು ನಿತ್ಯಾ ಮೆನನ್‌ ಇವರು ಮುಖ್ಯ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಅಭಿನಯಿಸಿದ್ದಾರೆ . ಜಸ್ಸೀ ಗಿಫ್ಟ್ ಇವರು ಈ ಚಿತ್ರದ ಸಂಗೀತ [[ನಿರ್ದೇಶಕ]]ರು. ಈ ಚಲನಚಿತ್ರವು ಫಿಲ್ಮ್‌ಫೇರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು<ref>{{cite web |title=Nominations for the Best Director (Kannada) |url=https://www.filmfare.com/photos/nominations-for-the-best-director-kannada-6678.html |website=filmfare.com |accessdate=31 December 2019 |language=en}}</ref> ಗೆದ್ದು ಕನ್ನಡದ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಚಲನಚಿತ್ರ ಎಂಬ ಬಿರುದನ್ನು ಪಡೆಯಿತು. ಈ ಚಿತ್ರವನ್ನು ಪ್ರಸ್ತುತ ಹಿಂದಿಯಲ್ಲಿ ರೀಮೇಕ್ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ==ಕಥಾವಸ್ತು== ಸತ್ಯ (ಚೇತನ್ ಕುಮಾರ್) ಇವರನ್ನು ಪೊಲೀಸರು ಬೆನ್ನಟ್ಟುವ ಮೂಲಕ ಚಿತ್ರವು ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ. ಆತನ ಮೇಲೆ ೩೪ ನೇ ಸರಣಿ ಕೊಲೆ ಪ್ರಕರಣದ ಆರೋಪವಿದ್ದು , ಅಪರಾಧಿಯನ್ನು ಆರೋಪದ ಮೇಲೆ ಬೆಂಗಳೂರಿಗೆ ಸಾಗಿಸುವಾಗ , ತನ್ನನ್ನು ಬಂಧಿಸಿದ ತಂಡವನ್ನು ಮುನ್ನಡೆಸುತ್ತಿರುವ ಅಧಿಕಾರಿ ಎಸಿಪಿ ಬಿ. ಬಿ. ಅಶೋಕ್ ಕುಮಾರ್ (ಆರ್. ಶರತ್‌ಕುಮಾರ್) ಅವರೊಂದಿಗೆ ತನ್ನ ಕಥೆಯನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ. ಈ ರೀತಿ ಪ್ರಾರಂಭಗಳ್ಳುವ ಚಿತ್ರವು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಸತ್ಯ ಮತ್ತು ಮೈನಾಳ ಸಾವಿನೊಂದಿಗೆ ಚಿತ್ರವು ಮುಕ್ತಾಯವಾಗುತ್ತದೆ. ==ಸಾರಾಂಶ== ಸತ್ಯ ([[ಚೇತನ್ ಕುಮಾರ್]]) ಇವರನ್ನು ಪೊಲೀಸರು ಬೆನ್ನಟ್ಟುವ ಮೂಲಕ ಚಿತ್ರವು ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ. ಆತನ ಮೇಲೆ ೩೪ ನೇ ಸರಣಿ ಕೊಲೆ ಪ್ರಕರಣದ ಆರೋಪವಿದ್ದು , ಅಪರಾಧಿಯನ್ನು ಆರೋಪದ ಮೇಲೆ ಬೆಂಗಳೂರಿಗೆ ಸಾಗಿಸುವಾಗ , ತನ್ನನ್ನು ಬಂಧಿಸಿದ ತಂಡವನ್ನು ಮುನ್ನಡೆಸುತ್ತಿರುವ ಅಧಿಕಾರಿ ಎಸಿಪಿ ಬಿ. ಬಿ. ಅಶೋಕ್ ಕುಮಾರ್ (ಆರ್. ಶರತ್‌ಕುಮಾರ್) ಅವರೊಂದಿಗೆ ತನ್ನ ಕಥೆಯನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ. ಸತ್ಯ (ಚೇತನ್‌ ಕುಮಾರ್)‌ ಈ ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ [[ದೂಧ್ ಸಾಗರ್ ಜಲಪಾತ]] ದ ಬಳಿ ರಿಯಾಲಿಟಿ ಗೇಮ್ ಶೋನಲ್ಲಿ ಸ್ಪರ್ಧಿಯಾಗಿರುತ್ತಾನೆ . ಒಂದು ಕಾರ್ಯದಲ್ಲಿ , ಅವನಿಗೆ ಸಾಧ್ಯವಾದಷ್ಟು ಹಣವನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಬೇಕೆಂಬ ಟಾಸ್ಕ್ ಕೊಡಲಾಗುತ್ತದೆ . ಅದರ ಪ್ರಕಾರ ಸ್ಪರ್ಧಿಗಳು ತಮ್ಮ ಅಸಲಿ ಗುರುತನ್ನು ಯಾರಿಗೂ ತಿಳಿಸದೆ ಈ ಕಾರ್ಯವನ್ನು ಮಾಡಬೇಕಾಗಿತ್ತು . ಹಾಗಾಗಿ ಸತ್ಯ ಭಿಕ್ಷುಕನ ವೇಷ ಧರಿಸಿಕೊಂಡು ಅಂಗವಿಕಲನಾಗಿ ನಟಿಸುತ್ತಾ ಭಿಕ್ಷೆ ಬೇಡುವ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ರೈಲಿನಲ್ಲಿ ಅವನು ಮೈನಾ (ನಿತ್ಯಾ ಮೆನೆನ್) ಎಂಬ ಹುಡುಗಿಯನ್ನು ಗುರುತಿಸುತ್ತಾನೆ ಮತ್ತು ಅವನು ತಕ್ಷಣ ಅವಳಿಂದ ಮೋಹಗೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ. ಅವಳು ಅವನಿಗೆ ₹ ೧೦೦ ರ ನೋಟು ಕೊಟ್ಟು ಅದನ್ನು ದುರುಪಯೋಗ ಬಳಸದೆ ಉಪಯೋಗಿಸಬೇಕೆಂಬ ಮಾತನ್ನು ಹೇಳುತ್ತಾಳೆ. ಆಟದ ನಿಯಮದ ಪ್ರಕಾರ ಸತ್ಯ ಆ ಹಣವನ್ನು ಆಟದ ಮುಖ್ಯಸ್ಥನಿಗೆ ನೀಡಬೇಕಾಗಿತ್ತು ಆದರೆ ಭಾವನೆಗಳೊಳಗಾಗಿ ಅವನು ನಿರಾಕರಿಸಿ ಆಟದಿಂದ ಹೊರಬೀಳಲು ಇಷ್ಟಪಡುತ್ತಾನೆ . ನಂತರ ಅವನು ಅದೇ ರೈಲಿನಲ್ಲಿ ಭಿಕ್ಷೆ ಬೇಡುವ ಬದಲು ದಿನಪತ್ರಿಕೆಯನ್ನು ಹಂಚಲು ಶುರುಮಾಡುತ್ತಾನೆ . ಇದು ಮೈನಾಳನ್ನು ಅಪಾರವಾಗಿ ಸಂತೋಷಪಡಿಸುತ್ತದೆ . ಇದರಿಂದಾಗಿ ದಿನ ಕಳೆದಂತೆ ಅವರಿಬ್ಬರೂ ಇನ್ನಷ್ಟೂ ಹತ್ತಿರವಾದರು . ಅವಳು ಅಂಗವಿಕಲೆ ಎಂದು ಹೇಳುವ ಮುನ್ನವೇ ಅವಳ ಕೈಚೀಲದ ಕಳ್ಳತನವಾಗುತ್ತದೆ . ಈ ಘಟನೆಯಿಂದ ಮೈನಾ ಅಂಗವಿಕಲೆ ಎಂಬ ಸತ್ಯ ತಿಳಿಯುತ್ತದೆ ಹಾಗೂ ಮೈನಾಳಿಗೆ ಸತ್ಯ ಅಂಗವಿಕಲನಲ್ಲ ಎಂಬ ಮಾತು ತಿಳಿಯುತ್ತದೆ. ನಿಜ ತಿಳಿದ ಮೇಲೂ ಸತ್ಯ ಅವಳನ್ನು ಒಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ ಎಂಬ ಭರವಸೆ ಅವಳಿಗಿರಲಿಲ್ಲ . ಆದರೆ ಸತ್ಯನು ಮೈನಾಳನ್ನು ಯಾವಾಗಲೂ ಇಷ್ಟಪಡುತ್ತೇನೆ ಎಂಬ ಮಾತನ್ನು ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸುತ್ತಾನೆ . ನಂತರ ಇಬ್ಬರೂ ಮದುವೆಯಾಗಿ ಬೆಂಗಳೂರಿಗೆ ತೆರಳುತ್ತಾರೆ . ಹೀಗೆ ಅವರಿಬ್ಬರ ಪ್ರೀತಿ ಶುರುವಾಯಿತು . ಈ ರೀತಿ ಪ್ರಾರಂಭಗಳ್ಳುವ ಚಿತ್ರವು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಸತ್ಯ ಮತ್ತು ಮೈನಾಳ ಸಾವಿನೊಂದಿಗೆ ಮುಕ್ತಾಯವಾಗುತ್ತದೆ. ==ಪಾತ್ರಗಳು== {{colbegin}} * ಸತ್ಯಮೂರ್ತಿ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಚೇತನ್‌ ಕುಮಾರ್ .<ref>{{cite news |title=Mynaa Movie Review {4/5}: Critic Review of Mynaa by Times of India |url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/kannada/movie-reviews/mynaa/movie-review/18629296.cms |accessdate=31 December 2019}}</ref> *‌ ಮೈನಾ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ [[ನಿತ್ಯಾ ಮೆನನ್]] .<ref>{{cite news |title=Chetan and Nithya Menen film Mynaa goes to Mumbai - Times of India |url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/kannada/movies/news/chetan-and-nithya-menen-film-mynaa-goes-to-mumbai/articleshow/69943346.cms |accessdate=31 December 2019 |work=The Times of India |language=en}}</ref> * ಎಸಿಪಿ ಬಿ.ಬಿ.ಅಶೋಕ್ ಕುಮಾರ್ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಆರ್.ಶರತ್ ಕುಮಾರ್ . * ಗೀತಾ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ [[ಸುಮನ್ ರಂಗನಾಥ್]] . * ಮೈನಾ ತಾಯಿ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ [[ಸುಮಿತ್ರಾ]] .<ref>{{cite web |title=Sumithra : Kannada Actress, Movies, Biography, Photos |url=https://chiloka.com/celebrity/sumithra |website=chiloka.com |accessdate=31 December 2019}}</ref> * ರೇವತಿ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ [[ಮಾಳವಿಕ ಅವಿನಾಶ್ (ನಟಿ)]] . * ತಬ್ಲಾ ನಾಣಿ . * ದಿಗಂತ್‌ ದೊಡ್ಮಣಿ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ [[ರಾಜು ತಾಳಿಕೋಟಿ]] . * ದೊಡ್ಮಣಿಯ ಪತ್ನಿಯ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಸುನೇತ್ರ ಪಂಡಿತ್‌ . * ಅನಿರುದ್‌ ದೇಸಾಯಿ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಅಜಯ್‌ . * ಸಂಜಯ್‌ ದೇಸಾಯಿ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಅರುಣ್‌ ಸಾಗರ್ . * ಪೊಲೀಸ್‌ ಕಮಿಷನರ್‌ - ಅವಿನಾಶ್‌ ಪಾಂಡೆ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ [[ಜೈಜಗದೀಶ್]] . * ರೈಲಿನಲ್ಲಿ ಬಿಕ್ಷುಕನ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಸಾಧು ಕೋಕಿಲ . * ಟಿಕೆಟ್‌ ಕಲೆಕ್ಟರ್‌ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ [[ಬುಲೆಟ್ ಪ್ರಕಾಶ್]] . * ಯತಿರಾಜ್‌ . * ಗೌರೀಶ್ ಅಕ್ಕಿ . * ಕಿರು ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ [[ನಾಗತಿಹಳ್ಳಿ ಚಂದ್ರಶೇಖರ್]] . * ಕಿರು ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ [[ಸುಹಾಸಿನಿ ಮಣಿರತ್ನಮ್]] . * ಕಿರು ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ [[ಅನಂತ್ ನಾಗ್]] . * ನಿರೂಪಕನಾಗಿ [[ಅಕುಲ್ ಬಾಲಾಜಿ]] .<ref>{{cite news |title=7 reality shows are equal to 7 super hit films: Akul - Times of India |url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/kannada/movies/news/7-reality-shows-are-equal-to-7-super-hit-films-Akul/articleshow/16121444.cms |accessdate=31 December 2019 |work=The Times of India |language=en}}</ref> * ಕಿರು ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ವಿಜಯ್ ಶಾಸ್ತ್ರಿ . * ಕಿರು ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ [[ಲೋಕನಾಥ್]] . * ಬ್ಯಾಂಕ್ ಸುರೇಶ್ . * ಕಿರು ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಉಮೇಶ್ . {{colend}} ==ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು== {| class="wikitable" |- style="text-align:center;" ! colspan=4 style="background:#B0C4DE;" | ಅಕೋಲೇಡ್‌ಗಳ ಪಟ್ಟಿ |- style="text-align:center;" ! style="background:#ccc;" width="35%"| ಪ್ರಶಸ್ತಿ / ಚಲನಚಿತ್ರೋತ್ಸವ ! style="background:#ccc;" width="30%"| ವರ್ಗ ! style="background:#ccc;" width="25%"| ವಿಜೇತರು ! style="background:#ccc;" width="15%"| ಫಲಿತಾಂಶ |- style="border-top:2px solid gray;" |- ||ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯ ಚಲನಚಿತ್ರ ಪ್ರಶಸ್ತಿ<ref>{{cite web|url= http://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/kannada/movies/news/Karantaka-State-Film-Awards-announced/articleshow/45756810.cms |title= Karantaka State Film Awards announced |date= 5 January 2015 |accessdate= 5 January 2015}}</ref> |ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಸಂವಾದ |ನಾಗಶೇಖರ್ |{{won}} |- |rowspan=5|ಫಿಲ್ಮ್ ಫೇರ್ ಅವಾರ್ಡ್ಸ್ ಸೌಥ್ <ref>{{cite web|url= http://www.filmfare.com/features/61st-idea-filmfare-awards-south-nomination-list-6638.html |title= 61st Idea Filmfare Awards (South) Nomination list |date= 8 July 2014 |accessdate= 5 January 2015}}</ref> |ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಚಲನಚಿತ್ರ - ಕನ್ನಡ<ref>{{cite web |last1=Nasreen |first1=Raisa |title=Filmfare awards south 2014: Full list of winners |url=https://in.bookmyshow.com/entertainment/movies/filmfare-awards-south-2014-full-list-winners/ |website=BookMyShow |accessdate=31 December 2019 |date=14 July 2014}}</ref> |ಎನ್.ಎಸ್.ರಾಜ್ಕುಮಾರ್ |{{won}} |- |ಅತ್ಯುತ್ತಮ ನಿರ್ದೇಶಕ – ಕನ್ನಡ |ನಾಗಶೇಖರ್ |{{nominated}} |- |ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಸಂಗೀತ ನಿರ್ದೇಶಕ – ಕನ್ನಡ |ಜಸ್ಸೀ ಗಿಫ್ಟ್ |{{nominated}} |- |ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಗೀತರಚನೆಕಾರ – ಕನ್ನಡ |[[:enːKaviraj (lyricist)|ಕವಿರಾಜ್]] |{{nominated}} |- |ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಮಹಿಳಾ ಹಿನ್ನೆಲೆ ಗಾಯಕ - ಕನ್ನಡ |[[ಶ್ರೇಯಾ ಘೋಷಾಲ್]] |{{nominated}} |- |rowspan=4|ಸೌಥ್ ಇಂಡಿಯನ್ ಇಂಟರ್ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಮೂವಿ ಅವಾರ್ಡ್ಸ್<ref>{{cite web|url= http://www.ibtimes.co.in/siima-2014-kannada-nominations-sudeep-yash-darshan-upendra-shivarajkumar-rated-best-actors-604929 |title= SIIMA 2014 Kannada Nominations: Sudeep, Yash, Darshan, Upendra and Shivarajkumar Rated as Best Actors |date= 21 July 2014 |accessdate= 5 January 2015}}</ref> |ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಚಲನಚಿತ್ರ (ಕನ್ನಡ) |ಎನ್.ಎಸ್.ರಾಜ್‌ಕುಮಾರ್ |{{won}} |- |ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಛಾಯಾಗ್ರಾಹಕ (ಕನ್ನಡ) |ಸತ್ಯ ಹೆಗ್ಡೆ |{{nominated}} |- |ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಸಂಗೀತ ನಿರ್ದೇಶಕ (ಕನ್ನಡ) |ಜಸ್ಸೀ ಗಿಫ್ಟ್ |{{nominated}} |- |ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಗೀತೆರಚನಾಕಾರ (ಕನ್ನಡ) |ಕವಿರಾಜ್ |{{nominated}} |- |rowspan=5|ಮಿರ್ಚಿ ಮ್ಯೂಸಿಕ್‌ ಅವಾರ್ಡ್ಸ್‌ ಸೌಥ್ |ಆಲ್ಬಂ ಆಫ್‌ ದಿ ಇಯರ್ |ಜಸ್ಸೀ ಗಿಫ್ಟ್‌ |{{won}} |- |ವರ್ಷದ ಸಂಗೀತ ಸಂಯೋಜಕ |ಜಸ್ಸೀ ಗಿಫ್ಟ್‌ |{{won}} |- |ಫೀಮೇಲ್ ವೋಕಲಿಸ್ಟ್ ಆಫ್ ದಿ ಇಯರ್ |[[ಶ್ರೇಯಾ ಘೋಷಾಲ್]] |{{won}} |- |ಅಪ್ಕಮಿಂಗ್ ಫೀಮೇಲ್ ವೋಕಲಿಸ್ಟ್ ಆಫ್ ದಿ ಇಯರ್ |[[ನಿತ್ಯಾ ಮೆನನ್]] |{{won}} |- |ವರ್ಷದ ಗೀತರಚನಾಕಾರ್ತಿ |ಕವಿರಾಜ್ |{{won}} |- | |ತಮಿಳುನಾಡು ರಾಜ್ಯ ಪ್ರಶಸ್ತಿ |೨೦೧೦ ರ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಚಲನಚಿತ್ರ |{{won}} |- |rowspan=3|ಈಟಿವಿ ಸಂಗೀತ ಸನ್ಮಾನ ಪ್ರಶಸ್ತಿ |ಬೆಸ್ಟ್ ಅಪ್ಕಮಿಂಗ್ ಮೇಲ್ ಪ್ಲೇಬ್ಯಾಕ್ ಸಿಂಗರ್ |ಸಂತೋಷ್ |{{won}} |- |ಬೆಸ್ಟ್ ಅಪ್ಕಮಿಂಗ್ ಫೀಮೇಲ್ ಪ್ಲೇಬ್ಯಾಕ್ ಸಿಂಗರ್ |[[ನಿತ್ಯಾ ಮೆನನ್]] |{{won}} |- |ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಸಂಗೀತ ಸಂಯೋಜಕ |ಜಸ್ಸೀ ಗಿಫ್ಟ್ |{{won}} |} ==ಪ್ರೊಡಕ್ಷನ್== ಮೈನಾ ನಿಜ ಜೀವನದ ಘಟನೆಯನ್ನು ಆಧರಿಸಿದೆ. ೧೦೦ ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಕೊಲೆ ಪ್ರಕರಣಗಳನ್ನು ಪತ್ತೆ ಹಚ್ಚಿದ ಮಾಜಿ ಕಾಪ್ ಬಿ.ಬಿ ಅಶೋಕ್ ಕುಮಾರ್ ಅವರು ನಿರ್ದೇಶಕರಿಗೆ ಕೊಲೆ ರಹಸ್ಯವನ್ನು ವಿವರಿಸಿದ್ದು ಅದು ಕಥೆಯ ವಿಷಯವಾಯಿತು. ಕ್ಯಾಮರಾಮ್ಯಾನ್ ಕಾಶಿ , ಸಂಪಾದಕ ಜಾನಿ ಹರ್ಷ, ಮತ್ತು ಸಂಜು ವೆಡ್ಸ್ ಗೀತಾ ಚಿತ್ರದ ಸಂಗೀತ ನಿರ್ದೇಶಕರಾದ ಜಸ್ಸೀ ಗಿಫ್ಟ್ ಅವರನ್ನು ನಿರ್ದೇಶಕ ನಾಗಶೇಖರ್ ತಮ್ಮ ತಂಡದಲ್ಲಿ ಉಳಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದರು . ಈ ಚಿತ್ರದ ಚಿತ್ರೀಕರಣವು [[ಕರ್ನಾಟಕ]]ದ [[ಕೊಂಕಣ]] ಪ್ರದೇಶದಾದ್ಯಂತ ಕರ್ನಾಟಕ ಮತ್ತು [[ಗೋವಾ]]ದ ಗಡಿಯಲ್ಲಿರುವ [[ದೂಧ್ ಸಾಗರ್ ಜಲಪಾತ]]ಗಳಂತಹ ಸ್ಥಳಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಂತೆ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಸ್ಥಳಗಳು [[ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ]]ದ [[ಕರಾವಳಿ]]ಯನ್ನೂ ಸಹ ಒಳಗೊಂಡಿವೆ.<ref>{{cite news |last1=upadhye |first1=amit s |title=Karnataka: Dudhsagar waterfalls shut for trekkers |url=https://www.deccanchronicle.com/150722/nation-current-affairs/article/karnataka-dudhsgar-waterfalls-shut-trekkers |accessdate=31 December 2019 |work=Deccan Chronicle |date=22 July 2015 |language=en}}</ref> ==ಧ್ವನಿಸುರುಳಿ== ಜಸ್ಸೀ ಗಿಫ್ಟ್ ಎಲ್ಲಾ ಹಾಡುಗಳನ್ನು ಸಂಯೋಜಿಸಿದ್ದಾರೆ . {{Track listing | total_length = | extra_column = ಗಾಯಕ | title1 = ಬಾ ಇಲ್ಲಿ ಬೀಸು | lyrics1 = ಕವಿರಾಜ್ | extra1 = [[ಸೋನು ನಿಗಮ್]], ಸಂತೋಷ್ | length1 = | title2 = ಮೊದಲ ಮಳೆಯಂತೆ(Male) | lyrics2 = ಕವಿರಾಜ್ | extra2 = ಸೋನು ನಿಗಮ್ | length2 = | title3 = ಮೊದಲ ಮಳೆಯಂತೆ | lyrics3 = ಕವಿರಾಜ್ | extra3 = [[ನಿತ್ಯಾ ಮೆನನ್]] | length3 = | title4 = ಮೊದಲ ಮಳೆಯಂತೆ(Duet) | extra4 = ಸೋನು ನಿಗಮ್, [[ಶ್ರೇಯಾ ಘೋಷಾಲ್]] | lyrics4 = ಕವಿರಾಜ್ | length4 = | title5 = ಮೈನಾ ಮೈನಾ | extra5 = ಸೋನು ನಿಗಮ್ | lyrics5 = ಕವಿರಾಜ್ | length5 = | title6 = ಓ ಪ್ರೇಮದ ಪೂಜಾರಿ | extra6 = ನಿತ್ಯಾ ಮೆನನ್, ಶ್ರೇಯಾ ಘೋಷಾಲ್ | lyrics6 = ಗೀತಪ್ರಿಯ | length6 = | title7 = ಕಾಣದ ಕಡಲಿಗೆ | extra7 = ಸಿ.ಅಸ್ವಥ್ | lyrics7 = [[ಜಿ.ಎಸ್.ಶಿವರುದ್ರಪ್ಪ]] | length7 = }} ==ಉಲ್ಲೇಖಗಳು== {{reflist}} [[ವರ್ಗ:ಕನ್ನಡ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಪ್ರೋಜೆಕ್ಟ್ ಟೈಗರ್-೨ ಸ್ಪರ್ಧೆಗೆ ಬರೆದ ಲೇಖನ]] [[ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೨೦೧೩ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು]] a2pskwpo1kabed7qqv1xjdjg0vzcktl 0 123877 1224268 1062995 2024-04-25T17:56:11Z InternetArchiveBot 69876 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki '''ಉದ್ಯಮಘಟಕ ಮೀಮಾಂಸೆ''' ಎಂದರೆ ಒಂದು [[ಉದ್ಯಮ]]ಘಟಕಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ [[ಬೆಲೆ]], [[ಉತ್ಪತ್ತಿ]], [[ಬೆಳವಣಿಗೆ]] ಮುಂತಾದ ಆರ್ಥಿಕ ಚರಗಳ ನಿರ್ಧಾರವನ್ನು ಕುರಿತ ಅರ್ಥ ಮೀಮಾಂಸೆ. ==ಹಿನ್ನೆಲೆ== ಈ ಮೀಮಾಂಸೆಯ ಎಲ್ಲೆಕಟ್ಟುಗಳನ್ನು ಖಚಿತವಾಗಿ ನಿರ್ಧರಿಸುವುದು ಕಷ್ಟ. ಆದರೆ ಇಷ್ಟು ಮಾತ್ರ ಹೇಳಬಹುದು : ಉತ್ಪಾದನೆಗೆ ಬಳಸಲಾಗುವ ಗ್ರಾಸ (ಇನ್ಪುಟ್), ಉತ್ಪಾದನೆಯ ತಂತ್ರ ಮುಂತಾದವನ್ನು ಕುರಿತು ವಿಚಾರಮಾಡುವ ಉತ್ಪಾದನ ಮೀಮಾಂಸೆಯಿಂದ ಇದು ಭಿನ್ನವಾದದ್ದು. ಇದು ಪರಮಾವಧಿ ಉತ್ಪಾದನೆಯ ವಿಧಾನಗಳ ಅನ್ವೇಷಣೆಯಲ್ಲ. ಉತ್ಪಾದನ ಸಂಸ್ಥೆಯ ಸಂಘಟನೆಯನ್ನು ಕುರಿತ ವಿಚಾರಣೆಯೂ ಅಲ್ಲ. ಇಡೀ ಕೈಗಾರಿಕೆಯ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ವಿಚಾರ ಹರಿಯಿಸಿ, ಇದರಲ್ಲೊಂದು ಕ್ರಮವನ್ನು ಕಲ್ಪಿಸುವುದೇ ಇದರ ಉದ್ದೇಶ. ಒಂದೇ ಬಗೆಯ ಪದಾರ್ಥ ತಯಾರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿರುವ ನಾನಾ ಘಟಕಗಳ ನ್ನೊಳಗೊಂಡ ಕೈಗಾರಿಕೆಗೂ ಇದರಲ್ಲಿನ ಒಂದೊಂದು ಘಟಕಕ್ಕೂ ಇರುವ ಸಂಬಂಧದ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ನಡೆಸಿದ ಕಾರ್ಯ-ಕಾರಣ ವಿಚಾರಸರಣಿಯೇ ಉದ್ಯಮ ಘಟಕ ಮೀಮಾಂಸೆ.<ref>{{Cite web |url=https://sites.temple.edu/sanjoy/files/2015/05/ReviewDevelopmentEconomics.pdf |title=ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು |access-date=2020-01-12 |archive-date=2018-03-07 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180307023844/https://sites.temple.edu/sanjoy/files/2015/05/ReviewDevelopmentEconomics.pdf |url-status=dead }}</ref> ==ಚರಿತ್ರೆ== ಉದ್ಯಮಘಟಕ ಮೀಮಾಂಸೆಯ ಚರಿತ್ರೆ ಇಂದು ನಿನ್ನೆಯದಲ್ಲ. ೧೮೩೮ರಷ್ಟು ಹಿಂದೆಯೇ ಕೂರ್ನೋ ಈ ಬಗ್ಗೆ ವಿಚಾರ ನಡೆಸಿದ್ದ. ಅದಕ್ಕೂ ಹಿಂದೆ ಸೂಚ್ಯವಾಗಿ ಇದನ್ನು ಕುರಿತ ಚರ್ಚೆ ನಡೆದಿತ್ತು. ಅನುಭೋಗ ಹಾಗೂ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಇಷ್ಟಾನಿಷ್ಟಗಳ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ರಚಿತವಾದ ಸಿದ್ಧಾಂತಗಳ ಬೆಳೆವಣಿಗೆಯ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಉದ್ಯಮಘಟಕವನ್ನು ಕುರಿತ ವಿಶಿಷ್ಟ ಮೀಮಾಂಸೆಯ ಆವಶ್ಯಕತೆ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಕಂಡುಬಂದಿತು. ಈ ಶತಮಾನದ ಆದಿಯಿಂದ ಈ ವಿಚಾರಕ್ಕೆ ಹೆಚ್ಚು ಗಮನ ಸಂದಿದೆ.<ref>https://learn.saylor.org/course/view.php?id=33&sectionid=330</ref> ==ಸ್ಥಿತಿ ಹಾಗೂ ಗತಿ ಸಿದ್ಧಾಂತಗಳು== ಉದ್ಯಮಘಟಕ ಮೀಮಾಂಸೆಯನ್ನು ನಾನಾ ದೃಷ್ಟಿಗಳಿಂದ ವಿವೇಚಿಸುವುದು ಸಾಧ್ಯ. ಉದ್ಯಮಘಟಕದ ಸಮತೋಲ ಸ್ಥಿತಿಯ ಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಕುರಿತ ವಿವೇಚನೆಯೇ ಸ್ಥಿತಿ ಮೀಮಾಂಸೆ. ಪರಮಾವಧಿ ಲಾಭ ಪಡೆಯುವ ಏಕಸ್ವಾಮ್ಯದ ಸಮತೋಲನವನ್ನು ಕುರಿತ ವಿವೇಚನೆ ಸಾಂಗವಾಗಿ ನಡೆದಿದೆ. ಒಂದು ಪದಾರ್ಥ ಸರಬರಾಜು ಮಾಡುವ ಘಟಕ ಒಂದೇ ಆಗಿದ್ದಾಗ ಏಕಸ್ವಾಮ್ಯವಿರುತ್ತದೆ. ಇಂಥ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ಘಟಕದ ಉತ್ಪತ್ತಿಯ ವ್ಯತ್ಯಯಕ್ಕೆ ಅನುಸಾರವಾಗಿ ಒಟ್ಟು ಹುಟ್ಟುವಳಿಯೂ (ರೆವೆನ್ಯೂ) ವ್ಯತ್ಯಾಸಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಉತ್ಪತ್ತಿ ಹಾಗೂ ಮಾರಾಟವಾದ ಪದಾರ್ಥ ಇವುಗಳ ಮೊತ್ತವೇ x ಆಗಿದ್ದು, ಖ ಇದರ ಹುಟ್ಟುವಳಿಯಾಗಿದ್ದರೆ, ಖ = ಜಿ (x). ಉತ್ಪತ್ತಿಯ ಏರಿಳಿತಗಳಿಗೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ಒಟ್ಟು ವೆಚ್ಚಗಳೂ (ಅ) ವ್ಯತ್ಯಾಸವಾಗಿ, ಅದರೊಂದಿಗೆ ಏಕಸ್ವಾಮ್ಯದ ಸಹಜ ಲಾಭವೂ ಹೆಚ್ಚು-ಕಡಿಮೆಯಾಗುವುದೆಂಬುದು ನಿರ್ವಿವಾದ. ಖ-ಅ ಎಲ್ಲಿ ಪರಮಾವಧಿ ಯಾಗಿರುತ್ತದೋ ಅಲ್ಲಿ ಲಾಭವೂ ಪರಮಾವಧಿಯಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಅಂಚಿನ ಹುಟ್ಟುವಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ವೇಗವಾಗಿ ಅಂಚಿನ ವೆಚ್ಚ ಏರುತ್ತಿದ್ದರೆ ಅಥವಾ ಕಡಿಮೆಯ ವೇಗದಲ್ಲಿ ಇಳಿಯುತ್ತಿದ್ದರೆ ಉತ್ಪತ್ತಿ ಆಗ ಪರಮಾವಧಿ ಲಾಭದ ಘಟ್ಟದಲ್ಲಿದೆಯೆನ್ನಬಹುದು. ಮೇಲಣ ವಿವೇಚನೆಯಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾಗಿರುವ ಸಹಜಲಾಭವೆಂದರೇನೆಂಬುದನ್ನೂ ತಿಳಿಯುವುದು ಅವಶ್ಯ. ಉದ್ಯಮಿಯೂ ಆತನ ಉತ್ಪಾದನ ಘಟಕವೂ ಉತ್ಪಾದನ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಉಳಿಯಲು ಅವಶ್ಯವಾದಷ್ಟು ಲಾಭವೇ ಸಹಜಲಾಭ. ==ಸ್ಪರ್ಧೆ== ಮುಂದೆ ಈ ಬಗ್ಗೆ ಪಿಗೂ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ವಿವೇಚನೆ ನಡೆಸಿದ್ದಾನೆ. ಪರಿಪೂರ್ಣ ಸ್ಪರ್ಧೆ ಹಾಗೂ ಏಕಸ್ವಾಮ್ಯಗಳೆರಡಕ್ಕೂ ಅನ್ವಯವಾಗುವ ಸ್ಥಿತ ಸಿದ್ಧಾಂತವೊಂದನ್ನು ಆತ ರಚಿಸಿದ. ಪರಿಪೂರ್ಣ ಸ್ಪರ್ಧೆಯ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ಸಮತೋಲ ಉತ್ಪತ್ತಿ ಬಿಂದುವಿನಲ್ಲಿ ಬೆಲೆ ಸ್ಥಿರವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಅಂಚಿನ ಹುಟ್ಟುವಳಿಯ ಅಂಚಿನ ವೆಚ್ಚವೂ ಬೆಲೆಯೂ ಒಂದೇ ಸಮನಾಗಿರುತ್ತವೆ; ಅಂಚಿನ ವೆಚ್ಚ ಏರುವ ಪ್ರವೃತ್ತಿ ತೋರುತ್ತದೆ. ಪರಿಪೂರ್ಣ ಸ್ಪರ್ಧೆಯ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ಉದ್ಯಮ ಘಟಕಗಳ ಆಗಮನ-ನಿರ್ಗಮನಗಳ ಮೇಲೆ ನಿರ್ಬಂಧ ಇರುವುದಿಲ್ಲ; ನಿಗದಿಯಾದ ಬೆಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಉತ್ಪಾದನಾಂಗಗಳು ಸಿಗುತ್ತವೆ. ಸಮತೋಲ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ಉತ್ಪಾದನೆಯ ಸರಾಸರಿ ವೆಚ್ಚವೂ ಬೆಲೆಗೆ ಸಮನಾಗಿಯೇ ಇರುತ್ತದೆ; ಅಲ್ಲದೆ ಇದು ಅತ್ಯಂತ ಕನಿಷ್ಠವಾದದ್ದಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಉತ್ಪಾದನ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಪರಿಪೂರ್ಣ ಸ್ಪರ್ಧೆಯ ಸ್ಥಿತಿಯಾಗಲಿ ಸಂಪೂರ್ಣ ಏಕಸ್ವಾಮ್ಯವಾಗಲಿ ಇರುವುದಿಲ್ಲ. ಪರಿಪೂರ್ಣ ಸ್ಪರ್ಧೆಯ ಎರಡು ಲಕ್ಷಣಗಳಾದ ಉದ್ಯಮ ಘಟಕಗಳ ಆಗಮನ-ನಿರ್ಗಮನ ಹಾಗೂ ಸರಾಸರಿ ವೆಚ್ಚ ಮತ್ತು ಬೆಲೆಗಳ ಸಮಾನತೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಏಕಸ್ವಾಮ್ಯ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯೂ ಇರುವುದು ಸಾಧ್ಯವೆಂದು ಚೇಂಬರ್ಲಿನ್ ಹೇಳಿದ್ದಾನೆ. ಇಂಥ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ಉತ್ಪಾದನೆಯಲ್ಲಿ ನಿರತವಾದ ಎಲ್ಲ ಉದ್ಯಮಘಟಕಗಳ ವೆಚ್ಚರೇಖೆಗಳೂ ಒಂದೇ ಆಗಿರುತ್ತವೆ. ನಕ್ಷೆ ೧ರಲ್ಲಿ ಅಅ’ ಎಂಬುದು ಯಾವುದಾದರೂ ಉದ್ಯಮಘಟಕದ ಸರಾಸರಿ ವೆಚ್ಚ ರೇಖೆ. ಉದ್ಯಮ ಘಟಕಗಳ ಆಗಮನ-ನಿರ್ಗಮನಗಳಿಗೆ ಪುರ್ಣಾವಕಾಶವಿದ್ದು, ಎಲ್ಲ ಘಟಕಗಳೂ ಸಮಾನ ಬೆಲೆಗಳನ್ನು ವಿಧಿಸುತ್ತಿದ್ದ ಪಕ್ಷದಲ್ಲಿ ಆಆ’ ಎಂಬುದು ಇಂಥ ಘಟಕವೊಂದರ ಬೇಡಿಕೆ ರೇಖೆ. ಈ ಘಟಕ ತನ್ನ ಪದಾರ್ಥದ ಬೆಲೆ ವ್ಯತ್ಯಾಸ ಮಾಡಿದ್ದೇ ಆದರೆ, ಈ ವ್ಯತ್ಯಾಸಕ್ಕೆ ಸ್ಪರ್ಧಿಘಟಕಗಳಲ್ಲಿ ಯಾವುವೂ ಯಾವ ಬಗೆಯ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನಾಗಲಿ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯನ್ನಾಗಲಿ ತೋರದಿದ್ದ ಪಕ್ಷದಲ್ಲಿ, ಈ ಘಟಕಕ್ಕೆ ಅನ್ವಯಿಸುವ ಬೇಡಿಕೆ ರೇಖೆಯೇ ಜಜ’. ಸಮತೋಲ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲ ಘಟಕಗಳೂ ಸಹಜಲಾಭ ಗಳಿಸುವಂತಾಗುವವರೆಗೂ ಅವು ಸೂಕ್ತ ಹೊಂದಾಣಿಕೆ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು. ತಾನು ಪರಮಾವಧಿ ಲಾಭ ಗಳಿಸುತ್ತಿರುವು ದಾಗಿಯೇ ಪ್ರತಿ ಘಟಕವೂ ಭಾವಿಸುತ್ತದೆ. ಸ್ಪರ್ಧೆಯ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿರುವ ಇತರ ಯಾವ ಘಟಕವೂ ತನ್ನ ಬೆಲೆ ನೀತಿಗೆ ಯಾವ ಬಗೆಯ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯನ್ನೂ ತೋರಿಸುವುದಿಲ್ಲವೆಂಬು ದಾಗಿಯೂ ಅದರ ನಂಬಿಕೆ. ನಕ್ಷೆ ೧ರ ಖಿ ಎಂಬ ಬಿಂದು ಈ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ಚೇಂಬರ್ಲಿನ್ ಊಹಿಸಿರುವ ಸರಳವ್ಯವಸ್ಥೆ ಎಲ್ಲೂ ಇಲ್ಲ. ಅರ್ಥವ್ಯವಸ್ಥೆ ಬಲು ಸಂಕೀರ್ಣವಾದದ್ದು. ಸ್ವತಂತ್ರ ಸಮಾಜಗಳಲ್ಲಿ ಪರಿಪೂರ್ಣ ಸ್ಪರ್ಧೆಯಾಗಲಿ, ಪರಿಪೂರ್ಣ ಏಕಸ್ವಾಮ್ಯವಾಗಲಿ, ಸ್ಪರ್ಧೆ-ಏಕಸ್ವಾಮ್ಯಗಳ ಸರಳ ಮೇಳವಾಗಲಿ ಎಲ್ಲೂ ಕಾಣಸಿಗುವುದಿಲ್ಲ. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಕಂಡುಬರುವುದು ಅಪರಿಪೂರ್ಣ ಸ್ಪರ್ಧೆ-ಅಲ್ಪಸಂಖ್ಯಾಸ್ವಾಮ್ಯ (ಅಲಿಗೊಪೊಲಿ). ಅನೇಕ ಅರ್ಥಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞರು ಇದರ ವಿವರಣೆ ಕೊಟ್ಟು, ಈ ಬಗ್ಗೆ ವಿಚಾರಧಾರೆ ಹರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಆದರೆ ಇದು ಯಾವುದೂ ಇನ್ನೂ ಸಂಪೂರ್ಣ ಸ್ವೀಕಾರಯೋಗ್ಯವಾಗಿಲ್ಲ. ==ಗತಿಸಿದ್ಧಾಂತ== ಮೇಲೆ ಹೇಳಿದ್ದೆಲ್ಲ ಸ್ಥಿತಿ ದೃಷ್ಟಿಯಾಯಿತು. ಅರ್ಥವ್ಯವಸ್ಥೆ ಸದಾ ಪ್ರವಹನಶೀಲ. ಈ ಚಲನ ಸ್ವಭಾವವನ್ನೇ ಪ್ರಧಾನವಾಗಿ ಗುರುತಿಸಿದವರು ಕೆಲವೇ ಮಂದಿ. ಒಂದು ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಎಷ್ಟು ಅಜ್ಞೇಯ ಅಂಶಗಳಿವೆಯೋ ಅಷ್ಟೊಂದು ಸಮೀಕರಣಗಳಿರುತ್ತವಾದ್ದರಿಂದ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಸಿದ್ದಾಂತ ಮಾಡುವುದು ಕಷ್ಟಕರ. ಒಂದು ಉತ್ಪಾದನೆಯಲ್ಲಿ ನಿರತವಾದ ನಾನಾ ಹಿತಾರ್ಥಗಳನ್ನು ಕುರಿತ ಚರ್ಚೆ ನಡೆಸಿ ಗತಿಸಿದ್ಧಾಂತ ರಚನೆಯ ಯತ್ನ ಮಾಡಿರುವವನು ಜೆ.ಆರ್.ಹಿಕ್ಸ್‌. ಉದ್ಯಮಘಟಕದ ಉತ್ಪಾದನಾನುಭವಕ್ಕೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ಅದರ ವೆಚ್ಚಗಳು ಹೇಗೆ ವ್ಯತ್ಯಾಸಗೊಳ್ಳುವುವೆಂಬುದನ್ನೂ ಹೊಸ ಸಮತೋಲ ಸ್ಥಿತಿಗೆ ನಾನಾ ಬಲಗಳು (ಫೋರ್ಸಸ್) ಹೊಂದಿಕೊಳ್ಳಲು ಅನುಸರಿಸುವ ಹಾದಿಯನ್ನೂ ಕುರಿತ ವಿವೇಚನೆ ಈಚೆಗೆ ವಿಸ್ತಾರವಾಗಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತಿದೆ. ಪರಮಾವಧಿ ಲಾಭ ಗಳಿಕೆಯ ಉದ್ದೇಶ: ಉದ್ಯಮಿಗಳು ಪರಮಾವಧಿ ಲಾಭಗಳಿಸುವ ಉದ್ದೇಶದಿಂದ ಕಾರ್ಯಪ್ರವೃತ್ತರಾಗುತ್ತಾರೆಂಬುದಾಗಿ ಊಹಿಸಿಕೊಂಡು ಈ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ಸಿದ್ಧಾಂತ ಪ್ರತಿಪಾದನೆ ಮಾಡಿರುವವರೂ ಉಂಟು. ಇಂಥ ಊಹೆ ವಾಸ್ತವಿಕವಾದದ್ದೆಂಬು ದೇನೋ ನಿಜ. ಈ ಊಹೆ ತುಂಬ ಸರಳ ಹಾಗೂ ಸಹಜವಾದ್ದರಿಂದ ಇದರ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ನಡೆಸಿದ ವಿವೇಚನೆ ಹೆಚ್ಚು ಸಿಂಧುವೆನಿಸುವುದೂ ಸಹಜವೇ. ಆದರೂ ಈ ಊಹೆಯ ಬಗ್ಗೆ ನಾನಾ ಬಗೆಯ ವಾದ-ಪ್ರತಿವಾದಗಳು ಉದ್ಭವಿಸಿವೆ. ಅನೇಕ ಉದ್ಯಮಿಗಳು ಕೊನೆಯ ಪೈಸದವರೆಗೂ ಲಾಭ ಹಿಂಡಲು ಉಜ್ಜುಗಿಸದಿರಬಹುದು. ಅವರು ಬಹಿರಂಗವಾಗಿ ಆಡುವ ಮಾತುಗಳಂತೂ ಇಂಥ ಅಭಿಪ್ರಾಯ ಮೂಡಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ನ್ಯಾಯವಾದ ಲಾಭ ಬಂದರೆ ಸಾಕೆಂದು ಅವರು ಮಾತಾಡುತ್ತಾರೆ. ಆದ್ದರಿಂದ ಕೆಲವರು ಈ ಪರಮಾವಧಿ ಲಾಭ ಗಳಿಕೆ ಉದ್ದೇಶದ ಬದಲು ಇತರ ಊಹೆಗಳನ್ನು ಮುಂದೊಡ್ಡುತ್ತಾರೆ. ಉದ್ಯಮಿಗಳು ಉಪಯುಕ್ತತೆ ಯನ್ನು ಪರಮಾವಧಿಗೊಳಿಸುವ ಉದ್ದೇಶ ಹೊಂದಿರು ತ್ತಾರೆಂಬುದು ಒಂದು ಊಹೆ. ಇದನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಬೇಕಾದರೆ ಪ್ರಯತ್ನ ಹೆಚ್ಚಿಸಬೇಕು. ಇದು ಅಧಿಕಗೊಂಡಷ್ಟೂ ಉತ್ಪತ್ತಿ ಹೆಚ್ಚುವುದು ಸಹಜ. ಈ ಬಗೆಯ ವಿಚಾರಸರಣಿಯ ಬೆನ್ನ ಹಿಂದೆ ಸಾಗಿದರೆ ಆಗ ಪರಂಪರೆಯಾಗಿ ಬೆಳೆದುಬಂದಿರುವ ವಿಚಾರಸರಣಿ ಮಾಯವಾಗುತ್ತದೆ; ಸ್ಪರ್ಧೆ, ಸಮತೋಲ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿನ ಕನಿಷ್ಠ ಸರಾಸರಿ ವೆಚ್ಚ ಮುಂತಾದ ಮಾತೆಲ್ಲ ಅನ್ವಯಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ಅಂತೂ ಉತ್ಪಾದನೆಯ ಹಿಂದೆ ಗರಿಷ್ಠ ಲಾಭೋದ್ದೇಶವೇ ಅಲ್ಲದೆ ಉಪಯುಕ್ತತೆಯ ಉದ್ದೇಶವೂ ಇರಬಹುದೆಂಬುದನ್ನೇ ಆಧರಿಸಿ ಅನೇಕ ಅರ್ಥಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞರು ನಾನಾ ಬಗೆಯ ವಾದಸರಣಿಗಳನ್ನು ರಚಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಉದ್ಯಮಘಟಕಗಳ ವರ್ತನೆಯನ್ನ ವಲೋಕಿಸಿ ಅನೇಕ ಬಗೆಯ ವಾದಗಳು ಬಂದಿವೆ. ಆದರೆ ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಅನೇಕ ವಾದಗಳು ವಿವರಣಾತ್ಮಕವೇ ಹೊರತು ವಿವೇಚನಾತ್ಮ ಕವೆನ್ನಿಸಲಾರವು. ಏಕೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಹೇಳುವುದಕ್ಕಿಂತ ಹೇಗೆ ಎಂಬುದನ್ನೇ ಇವು ಒಕ್ಕಣಿಸುತ್ತವೆನ್ನಬಹುದು.<ref>https://www.swinburne.edu.au/study/courses/units/Products-in-Context-Theories-of-Industrial-Design--DID30003/local</ref> ==ಲಾಭ ದೃಷ್ಟಿ== ಪರಮಾವಧಿ ಲಾಭಗಳಿಕೆಯ ವರ್ತನೆಯ ಇನ್ನೊಂದು ಬಗೆಯ ವಿವರಣೆಯೆಂದರೆ ಪರಿಸರದ ಅಂಚಿನ ವರ್ತನೆ. ಉದ್ಯಮಿಯಾಗಲಿ ಅನುಭೋಗಿಯಾಗಲಿ ಪರಮಾವಧಿ ಲಾಭದೃಷ್ಟಿಯಿಂದಲೇ ವರ್ತಿಸುವುದು ಸಹಜ. ಇದಕ್ಕಾಗಿ ಇಬ್ಬರೂ ಅಧಿಕಾಧಿಕವಾಗಿ ಈ ಉದ್ದೇಶಸಾಧನೆಗಾಗಿ ಶ್ರಮಿಸುತ್ತಾರೆ. ಆದ್ದರಿಂದ ಅಂಚಿನ ವರ್ತನೆಯೇ ಪರಮಾವಧಿ ಲಾಭ ಪಡೆಯುವಂಥ ವರ್ತನೆಯೆನ್ನಬಹುದು. ಅಂಚಿನ ಘಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಮಾಡಿದ ವೆಚ್ಚಕ್ಕೆ ಸಮನಾದ ಲಾಭ ಬರುವಂತೆ ಅನುಭೋಗಿಯೂ ಉತ್ಪಾದಕನೂ ಯತ್ನಿಸುತ್ತಾರೆ. ಈ ಸ್ಥಿತಿ ಮುಟ್ಟುವವರೆಗೂ ಇವರ ಯತ್ನ ಮುಂದುವರಿಯುತ್ತದೆ. ಅರಿತೋ ಅರಿಯದೆಯೋ ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬರೂ ಈ ರೀತಿಯಾಗಿ ವರ್ತಿಸುವರೆಂಬ ದೃಷ್ಟಿ ಸತ್ಯಕ್ಕಿಂತ ದೂರವಿರಲಾರದು. ಈ ಅಂಚಿನ ವರ್ತನೆಯನ್ನು ನಕ್ಷೆ ೨ರಲ್ಲಿ ವಿವರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ನಕ್ಷೆಯ ಮೇಲರ್ಧದಲ್ಲಿನ ವಕ್ರರೇಖೆಯೇ ಲಾಭದ ರೇಖೆ (ಊಹೆ). ಈ ರೇಖೆಯ ಎತ್ತರವೇ ಲಾಭದ ಮೊತ್ತವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ರೇಖೆಯ ಎಡತುದಿ ಔಘಿ ಅಕ್ಷವನ್ನು ತಾಕುವ ಬಿಂದುವಿನವರೆಗೂ ಉತ್ಪತ್ತಿಯಿಂದ ಲಾಭವೇ ಇರುವುದಿಲ್ಲ. ಅಲ್ಲಿಂದಾಚೆಗೆ ಅದು ಕ್ರಮವಾಗಿ ಏರುತ್ತ ನಡೆಯುತ್ತದೆ. ಉತ್ಪತ್ತಿ ಔಂ ಆಗಿರುವಾಗ ಒಟ್ಟು ಲಾಭ ಂಂ’. ಇದು ಪರಮಾವಧಿ ಲಾಭ. ಉತ್ಪತ್ತಿಯನ್ನು ಇನ್ನೂ ಹೆಚ್ಚಿಸಿದರೆ ಆಗ ಒಟ್ಟು ಲಾಭ ಇಳಿಯುತ್ತದೆ. ಈ ವೃತ್ತದ ಬಲತುದಿ ಔಘಿ ಅಕ್ಷವನ್ನು ಸೋಕುವಲ್ಲಿ ಲಾಭ ಸೊನ್ನೆ. ಈ ನಕ್ಷೆಯ ಕೆಳ ಅರ್ಧದಲ್ಲಿ ಔಙ ಎಂಬುದು ಅಂಚಿನ ಹುಟ್ಟುವಳಿ ಹಾಗೂ ಅಂಚಿನ ವೆಚ್ಚವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಅಂಚಿನ ಹುಟ್ಟುವಳಿ ರೇಖೆಯದು (ಒಖ) ಬಲದಿಕ್ಕಿನಲ್ಲಿ ಇಳಿಗತಿ. ಅಂಚಿನ ವೆಚ್ಚರೇಖೆಯದು (ಒಅ) ಬಲಗಡೆಗೆ ಏರುಗತಿ. ಉತ್ಪತ್ತಿಯ ಮೊತ್ತ ಔಂ ಆಗಿರುವಾಗ ಅಂಚಿನ ಹುಟ್ಟುವಳಿಯೂ ಅಂಚಿನ ವೆಚ್ಚವೂ ಸಂಧಿಸುತ್ತವೆ. ಅದೇ ಪರಮಾವಧಿ ಲಾಭದ ಘಟ್ಟ (ಂಂ’). ಈ ಸಮತೋಲಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ಉದ್ಯಮಘಟಕ ತನ್ನ ಉತ್ಪಾದನ ಪ್ರಮಾಣವನ್ನಾಗಲಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನಾಗಲಿ ಬದಲಿಸಲಿಚ್ಛಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ==ಸಂಭವನೀಯತಾ ಸಿದ್ಧಾಂತಗಳು== ಮೇಲೆ ಹೇಳಿದ ನವ್ಯ ಅಭಿಜಾತ ಸಿದ್ಧಾಂತಗಳಿಗಿಂತ ಭಿನ್ನವಾದ ಕೆಲವು ಸಿದ್ದಾಂತಗಳಿವೆ. ಒಂದು ಉದ್ಯಮಘಟಕದ ಸ್ಥಿತ ಸಮತೋಲನ ದೃಷ್ಟಿಯನ್ನು ಇಲ್ಲಿ ಬಿಡಲಾಗಿದೆ. ಒಂದು ಘಟಕದ ವರ್ತನೆಯ ಪರಿಣಾಮಗಳನ್ನು ಚರ್ಚಿಸುವ ಬದಲು ಹಲವು ಘಟಕಗಳ ದೊಡ್ಡ ಗುಂಪುಗಳ ವರ್ತನೆಯನ್ನು ಇಲ್ಲಿ ವಿವೇಚಿಸಲಾಗಿದೆ. ಲಾಭವನ್ನು ಪರಮಾವಧಿಗೊಳಿಸುವ ಉದ್ದೇಶವನ್ನು ಮರೆಯುವ ಅಗತ್ಯವಿಲ್ಲವಾದರೂ ಈ ಉದ್ದೇಶದ ಪರಿಣಾಮವನ್ನು ಮೊಟಕುಗೊಳಿಸುವ ಅಸಂಖ್ಯಾತ ಪ್ರವೃತ್ತಿಗಳು ಒಂದು ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಕೆಲಸಮಾಡುತ್ತಿರುತ್ತವೆ. ಆದ್ದರಿಂದ ಉತ್ಪಾದನೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಯಾವ ಒಂದು ಅಂಶವನ್ನು ಬದಲಿಸಿದರೂ ಅದರ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಒಂದು ಉದ್ಯಮಘಟಕ ಹೇಗೆ ವರ್ತಿಸಬಹುದೆಂಬು ದನ್ನು ಸ್ಥೂಲವಾಗಿ ಮಾತ್ರ ಹೇಳುವುದು ಸಾಧ್ಯ. ಉದ್ಯಮಘಟಕ ಮೀಮಾಂಸೆಯಲ್ಲಿ ಈ ದೃಷ್ಟಿಯನ್ನು ಪ್ರಥಮತಃ ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಿದವನು ಆಲ್ಫ್ರೆಡ್ ಮಾರ್ಷಲ್. ದೀರ್ಘಕಾಲದ ಸರಬರಾಜು ಬೆಲೆಯ ನಿರ್ಣಯವನ್ನು ಕುರಿತು ವಿವೇಚಿಸುವಾಗ ಆತ ಪ್ರಾತಿನಿಧಿಕ ಉದ್ಯಮಘಟಕದ ಕಲ್ಪನೆಯನ್ನು ಮುಂದಿಟ್ಟ. ಈ ಘಟಕ ವಾಸ್ತವ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಇರುವಂತದಲ್ಲ. ಬೆಲೆ ನಿರ್ಣಯದ ಸ್ಥಿತ ಸಿದ್ಧಾಂಥವನ್ನೂ ಗತಿಶೀಲ ಸಂಭವನೀಯತಾ ಸಿದ್ಧಾಂತವನ್ನೂ ಜಂಟಿ ಹಾಕಲೂ ಆತ ಅನುಸರಿಸಿದ ವಿಧಾನ ಇದು.<ref>{{Cite web |url=https://www.utas.edu.au/courses/bus/units/bea305-industrial-organisation |title=ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು |access-date=2020-01-12 |archive-date=2019-12-19 |archive-url=https://web.archive.org/web/20191219203654/http://www.utas.edu.au/courses/bus/units/bea305-industrial-organisation |url-status=dead }}</ref> ಈ ಸ್ಥಿತಿ-ಗತಿ ದೃಷ್ಟಿಗಳ ಸಂಯೋಜನೆಯನ್ನು ಮಾರ್ಷಲನ ಅನಂತರದ ಅರ್ಥಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞರು ತಳ್ಳಿಹಾಕಿದರು. ಇದು ಮುಂದೆ ಸುಮಾರು ಕಾಲು ಶತಮಾನಕಾಲ ಉದಾಸೀನಕ್ಕೆ ಗುರಿಯಾ ಯಿತು. ಆದರೆ ಈಚೆಗೆ (೧೯೬೧) ವುಲ್ಫನಿಂದ ಇದಕ್ಕೆ ಕಾಯಕಲ್ಪವಾಯಿತು. ಉದ್ಯಮಘಟಕಗಳ ಏರಿಳಿತಗಳಿಗೆ ಉತ್ಪನ್ನದ ಬೆಲೆಗಳು ಕಾರಣವೆಂದ ಮೇಲೆ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಬೆಲೆಗೂ ಒಂದು ಬಗೆಯ ಗಾತ್ರದ ಘಟಕಗಳ ಸಂಯೋಜನೆಯಾಗಿರಬಹುದು. ಈ ಬಗೆಯ ವಿವೇಚನಾ ವಿಧಾನದ ಸಹಾಯದಿಂದ ಬೆಲೆ, ಉತ್ಪತ್ತಿ ಹಾಗೂ ಉದ್ಯಮಗಾತ್ರ ವಿತರಣೆಗಳನ್ನು ಏಕಕಾಲದಲ್ಲಿ ನಿರ್ಣಯಿಸುವುದು ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ವಸ್ತುಸ್ಥಿತಿಗೆ ತೀರ ಹತ್ತಿರದ ವಿವರಣೆಯೆನ್ನಬಹುದು. ==ಉದ್ಯಮಘಟಕ ಹಾಗೂ ಕೈಗಾರಿಕೆ== ಈ ಎಲ್ಲ ವಿವೇಚನೆಗಳಿಂದ ಉದ್ಯಮ ಘಟಕ ಹಾಗೂ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳನ್ನು ಕುರಿತ ವ್ಯಾಖ್ಯೆಯ ನಿಖರತೆಯನ್ನೇ ಪ್ರಶ್ನಿಸುವಂತಾಗಿದೆ. ಒಂದೇ ಬಗೆಯ ಉತ್ಪನ್ನವನ್ನು ತಯಾರಿಸುವ ಎಲ್ಲ ಉದ್ಯಮ ಘಟಕಗಳ ಮೊತ್ತವೇ ಕೈಗಾರಿಕೆ-ಎನ್ನುವುದೇ ಸಂದೇಹಾಸ್ಪದ. ಪರಿಪೂರ್ಣ ಸ್ಪರ್ಧೆಯ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲ ಘಟಕಗಳು ಒಂದೇ ಬಗೆಯ ಪದಾರ್ಥ ತಯಾರಿಸಲು ತೊಡಗುವುದೆಂದು ಊಹಿಸಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು. ಸ್ಪರ್ಧೆ ಅಪರಿಪೂರ್ಣವಾದ್ದರಿಂದ ನಾನಾಬಗೆಯ ತೊಡಕುಗಳು ಉದ್ಭವಿಸುತ್ತವೆ. ಒಂದು ಕೈಗಾರಿಕೆಯ ಎಲ್ಲ ಘಟಕಗಳೂ ಒಂದೇ ಬಗೆಯ ಪದಾರ್ಥ ತಯಾರಿಸುವುವೆನ್ನುವುದೂ ಸತ್ಯದೂರ. ಹಾಗಾದರೆ ಅವೆಲ್ಲ ಸೇರಿ ಒಂದು ಕೈಗಾರಿಕೆ ಆಗುವುದು ಹೇಗೆ? ಆದರೆ ಈ ಬಗೆಯ ಕೂದಲು ಸೀಳುವ ವಾದವನ್ನು ದೂರ ಇಟ್ಟು, ಸ್ಥೂಲವಾಗಿ ಮಾರ್ಷಲನ ಕೈಗಾರಿಕೆಯ ವ್ಯಾಖ್ಯೆ ಇಟ್ಟುಕೊಂಡು ವಿವೇಚನೆ ನಡೆಸುವುದು ಫಲದಾಯಕವೆಂಬುದನ್ನು ಸ್ಥೂಲವಾಗಿ ಒಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ. ಒಟ್ಟು ಕೈಗಾರಿಕೆಯ ಉತ್ಪತ್ತಿಯ ವ್ಯತ್ಯಾಸದಿಂದ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಉದ್ಯಮ ಘಟಕದ ಉತ್ಪಾದನೆಯ ವೆಚ್ಚಗಳ ಮೇಲೆ ಆಗುವ ಪರಿಣಾಮವೂ ಬಹಳವಾಗಿ ವಿಚಾರಣೆಗೆ ಒಳಗಾಗಿದೆ. ಈ ಬಗೆಯ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರುವ ಬಲಗಳು ಬಾಹ್ಯವಾದಂಥವು. <ref>https://books.google.co.in/books?id=W7xaDwAAQBAJ&pg=SA2-PA7&lpg=SA2-PA7&dq=industrial+units+theory&source=bl&ots=UjBdQMLwTg&sig=ACfU3U25QS32yQxezR2ySEis9ZVxgu3lrw&hl=en&sa=X&ved=2ahUKEwjS64Pmp_3mAhV3xTgGHa9bAAwQ6AEwEXoECAoQAQ</ref> ==ಉಲ್ಲೇಖಗಳು== [[ವರ್ಗ:ಪ್ರೋಜೆಕ್ಟ್ ಟೈಗರ್-೨ ಸ್ಪರ್ಧೆಗೆ ಬರೆದ ಲೇಖನ]] [[ವರ್ಗ:ಅರ್ಥಶಾಸ್ತ್ರದ ನಿಯಮಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಅರ್ಥಶಾಸ್ತ್ರ]] s1yzd2387m7dupvonz2xfoszkvilh61 0 136357 1224184 1224063 2024-04-25T12:25:37Z Rakshitha b kulal 75943 ಮಾಹಿತಿ ಸೇರ್ಪಡೆ wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = ವಿವೇಕ್ | honorific_suffix = <!-- Don't add Honorific suffixes here, ref [[MOS:HON]]--> | image = [[File:Vivek Tamil actor.jpg|thumb|ತಮಿಳು ನಟ ವಿವೇಕ್‍]] | caption = ೨೦೧೯ ರಲ್ಲಿ ವಿವೇಕ್ | birth_name = ವಿವೇಕಾನಂದನ್<ref>{{cite web|url=http://www.chennaimath.org/category/media/magazines/sri-ramakrishna-vijayam|title=Chennaimath.Org: Category –Present Sri Ramakrishna Vijayam|access-date=25 October 2016}}</ref> | birth_date = ೧೯ ನವೆಂಬರ್ ೧೯೬೧ | birth_place = [[ಸಂಕರಕೋವಿಲ್, ತಮಿಳುನಾಡು|ಸಂಕರಕೋವಿಲ್]], ತೆಂಕಾಸಿ ಜಿಲ್ಲೆ, [[ತಮಿಳುನಾಡು]], [[ಭಾರತ]] | death_date = {{death date and age|df=yes|2021|4|17|1961|11|19}} | death_place = ಚೆನ್ನೈ, ತಮಿಳುನಾಡು, ಭಾರತ | awards = [[ಪದ್ಮಶ್ರೀ]] (೨೦೦೯)<br />ಗೌರವ ಡಾಕ್ಟರೇಟ್ (೨೦೧೫) | spouse = ಅರುಲ್ ಸೆಲ್ವಿ ವಿವೇಕ್ | children = ೩ | years_active = ೧೯೮೭ - ೨೦೨೧ | occupation = ಸಿನಿಮಾ ನಟ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯಕರ್ತ | alma_mater = ಅಮೇರಿಕನ್ ಕಾಲೇಜು, ಮಧುರೈ }} '''ವಿವೇಕಾನಂದನ್''' (೧೯ ನವೆಂಬರ್ ೧೯೬೧ - ೧೭ ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೦೨೧), ವೃತ್ತಿಪರವಾಗಿ '''ವಿವೇಕ್''' ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಇವರು ಒಬ್ಬ ಭಾರತೀಯ ನಟ, ಹಾಸ್ಯನಟ, ದೂರದರ್ಶನ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವ, ಹಿನ್ನೆಲೆ ಗಾಯಕ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯಕರ್ತ.<ref name="TOI">[https://timesofindia.indiatimes.com/city/chennai/vivek-tamil-film-actor-dies-in-chennai-hospital/articleshow/82111036.cms Vivek, Tamil film actor dies in Chennai hospital] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20211020125755/https://timesofindia.indiatimes.com/city/chennai/vivek-tamil-film-actor-dies-in-chennai-hospital/articleshow/82111036.cms |date=20 October 2021 }}, Times of India, 17 April 2021.</ref> ಅವರು [[ತಮಿಳು ಸಿನೆಮಾ|ತಮಿಳು ಚಲನಚಿತ್ರೋದ್ಯಮದಲ್ಲಿ]] ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು. ನಿರ್ದೇಶಕ [[ಕೆ. ಬಾಲಚಂದರ್]] ಅವರ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಪರಿಚಯಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಅವರು ''ರನ್'' (೨೦೦೨), ''ಸಾಮಿ'' (೨೦೦೩) ಮತ್ತು ''ಪೆರಳಗನ್'' (೨೦೦೪) ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿನ ಅಭಿನಯಕ್ಕಾಗಿ ತಮಿಳಿನ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟನಾಗಿ ಮೂರು ಫಿಲ್ಮ್‌ಫೇರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಗೆದ್ದರು. ಹಾಗೂ ಅವರು ಆರು ತಮಿಳುನಾಡು ರಾಜ್ಯ ಚಲನಚಿತ್ರ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಪಡೆದರು, ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಐದು ''ಉನ್ನರುಗೆ ನಾನ್ ಇರುಂಧಲ್'' (೧೯೯೯), ''ರನ್'' (೨೦೦೨), ''ಪಾರ್ಥಿಬನ್ ಕನವು'' (೨೦೦೩), ''ಅನ್ನಿಯನ್'' (೨೦೦೫) ಮತ್ತು ''ಶಿವಾಜಿ'' (೨೦೦೭) ಚಲನಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿನ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟನೆಗಾಗಿ ತಮಿಳುನಾಡು ರಾಜ್ಯ ಚಲನಚಿತ್ರ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು, ಹಾಗೂ ಕಲೈವಾನಾರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಗೌರವ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯಾಗಿ ಪಡೆದರು. ಅವರ ಹಾಸ್ಯ ಶೈಲಿಯು ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ರಾಜಕೀಯ ವಿಡಂಬನೆಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ಒನ್-ಲೈನರ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಪದಪ್ರಯೋಗವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿತ್ತು, ಇದು ವಿಮರ್ಶಕರು ಅವರನ್ನು ಎನ್.ಎಸ್.ಕೃಷ್ಣನ್‍ಗೆ ಹೋಲಿಸಲು ಕಾರಣವಾಯಿತು ಮತ್ತು ಅವರಿಗೆ ಚಿನ್ನ ಕಲೈವಾನಾರ್ ಎಂಬ ಅಡ್ಡಹೆಸರನ್ನು ಗಳಿಸಿಕೊಟ್ಟಿತು. ೨೦೦೯ ರಲ್ಲಿ, ಕಲೆಗೆ ನೀಡಿದ ಕೊಡುಗೆಗಾಗಿ [[ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರ|ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರವು]] ವಿವೇಕ್ ಅವರಿಗೆ [[ಪದ್ಮಶ್ರೀ ಪ್ರಶಸ್ತಿ (2000-2009)|ಪದ್ಮಶ್ರೀ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು]] ನೀಡಿತು.<ref name="indiaglitz1">[https://web.archive.org/web/20090127023134/http://www.indiaglitz.com/channels/tamil/article/44536.html A crown on my head: Vivek&nbsp;– Tamil Movie News]. IndiaGlitz. Retrieved on 26 May 2011.</ref> ಸತ್ಯಭಾಮಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯವು ವಿವೇಕ್ ಅವರಿಗೆ ಸಿನೆಮಾದ ಮೂಲಕ ಸಮಾಜಕ್ಕೆ ನೀಡಿದ ಕೊಡುಗೆಗಾಗಿ ಗೌರವ ಡಾಕ್ಟರೇಟ್ ನೀಡಿತು. ದೂರದರ್ಶನ ವ್ಯಕ್ತಿಯಾಗಿ, ವಿವೇಕ್ ಹಲವಾರು ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಆಯೋಜಿಸಿದರು ಮತ್ತು ವಿಶೇಷವಾಗಿ [[ಎ.ಪಿ.ಜೆ.ಅಬ್ದುಲ್ ಕಲಾಂ]] ಅವರನ್ನು ಸಂದರ್ಶಿಸಿದರು. ಕಲಾಂ ಅವರ ಪರಿಸರವಾದದಿಂದ ಪ್ರೇರಿತರಾದ ವಿವೇಕ್, [[ತಮಿಳುನಾಡು|ತಮಿಳುನಾಡಿನಾದ್ಯಂತ]] ಒಂದು ಶತಕೋಟಿ ಮರಗಳನ್ನು ನೆಡುವ ಧ್ಯೇಯದೊಂದಿಗೆ ೨೦೧೦ ರಲ್ಲಿ ಗ್ರೀನ್ ಕಲಾಂ ಉಪಕ್ರಮವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು..<ref>{{Cite web|url=https://www.thenewsminute.com/article/how-former-president-apj-abdul-kalam-inspired-actor-vivek-turn-activism-147319|title=How former President APJ Abdul Kalam inspired actor Vivek to turn to activism|date=17 April 2021|website=The News Minute|access-date=17 April 2021|archive-date=17 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210417084253/https://www.thenewsminute.com/article/how-former-president-apj-abdul-kalam-inspired-actor-vivek-turn-activism-147319|url-status=live}}</ref> ==ಜೀವನಚರಿತ್ರೆ== ===ಆರಂಭಿಕ ಜೀವನ=== ವಿವೇಕ್ ೧೯೬೧ ರ ನವೆಂಬರ್ ೧೯ ರಂದು ತಮಿಳುನಾಡಿನ [[ಸಂಕರಕೋವಿಲ್, ತಮಿಳುನಾಡು|ಸಂಕರಕೋವಿಲ್]] ಬಳಿಯ ಪೆರುಂಕೊಟ್ಟೂರ್ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದರು. ವಿವೇಕ್ [[ಮಧುರೈ|ಮಧುರೈನ]] ಅಮೆರಿಕನ್ ಕಾಲೇಜಿನಿಂದ ಪದವಿ ಪಡೆದರು. ===ಆರಂಭಿಕ ವೃತ್ತಿಜೀವನ (೧೯೮೭–೧೯೯೭)=== ಚೆನ್ನೈನ ಸೆಕ್ರೆಟರಿಯೇಟ್‍ನಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವಾಗ, ವಿವೇಕ್ ತಮ್ಮ ಬಿಡುವಿನ ವೇಳೆಯಲ್ಲಿ ಮದ್ರಾಸ್ ಹ್ಯೂಮರ್ ಕ್ಲಬ್‍ನಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದರು, ಅಲ್ಲಿ ಜನರು ಸ್ಟ್ಯಾಂಡ್-ಅಪ್ ಕಾಮಿಡಿಯನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಅವರು ಹ್ಯೂಮರ್ ಕ್ಲಬ್‍ ಅನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಲು ಪ್ರವರ್ತಕರಾಗಿ ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದರು ಮತ್ತು ತರುವಾಯ ಕ್ಲಬ್‍ನಲ್ಲಿ ಅವರ ಮೂಕಾಭಿನಯಗಳ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ಬಾರಿ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಮನರಂಜನಾ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಗೆದ್ದರು. ವಿವೇಕ್ ನಂತರ ಚೆನ್ನೈ ತೊರೆದು ಮಧುರೈನಿಂದ ವಾಣಿಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಪದವಿ ಪಡೆದರು ಮತ್ತು ಸೆಮಿಸ್ಟರ್ ವಿರಾಮದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಅವರು ಹಿಂತಿರುಗಿ ಕ್ಲಬ್‍ನಲ್ಲಿ ಪ್ರದರ್ಶನ ನೀಡುತ್ತಿದ್ದರು.<ref name="chenon">{{cite web |url=http://chennaionline.com/City360/Interviews/20114702034712/Meet-Vivek-the-comedian-with-a-social-touch.col |title=Meet Vivek, the comedian with a social touch &#124; cityinterviews&nbsp;– city360 |publisher=ChennaiOnline |access-date=16 June 2014 |archive-date=9 May 2011 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110509105409/http://chennaionline.com/City360/Interviews/20114702034712/Meet-Vivek-the-comedian-with-a-social-touch.col |url-status=live }}</ref> ಹ್ಯೂಮರ್ ಕ್ಲಬ್‍ನ ಸ್ಥಾಪಕರಾದ ಪಿ.ಆರ್.ಗೋವಿಂದರಾಜನ್ ಅವರು ಅವರನ್ನು ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಚಲನಚಿತ್ರ ನಿರ್ದೇಶಕ [[ಕೆ. ಬಾಲಚಂದರ್]] ಅವರಿಗೆ ಪರಿಚಯಿಸಿದರು ಮತ್ತು ನಿರ್ದೇಶಕರ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳಿಗೆ ಸ್ಕ್ರಿಪ್ಟ್-ಬರಹಗಾರರಾಗಿ ವೃತ್ತಿಪರ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ನಾಲ್ಕು ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ, ಬಾಲಚಂದರ್ ಒಂದು ಸನ್ನಿವೇಶವನ್ನು ವಿವರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಹದಿನಾರು ಪಾತ್ರಗಳಿಗೆ ಸ್ಕ್ರಿಪ್ಟ್ ಬರೆಯಲು ಕೇಳಿದರು, ಅದನ್ನು ವಿವೇಕ್ ರಾತ್ರೋರಾತ್ರಿ ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಿದರು ಎಂದು ವಿವೇಕ್ ಬಹಿರಂಗಪಡಿಸಿದರು. ಇದು ನಿಜವಾಗಿಯೂ ಒಂದು ಪರೀಕ್ಷೆ ಎಂದು ಅವರು ನಂತರ ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಂಡರು, ಮತ್ತು ಅವರ ಪ್ರದರ್ಶನದ ಮೂಲಕ, ಬಾಲಚಂದರ್ ವಿವೇಕ್‍ಗೆ ಹತ್ತಿರವಾದರು.<ref name="chenon"/> ೧೯೮೭ ರಲ್ಲಿ ''ಮನತಿಲ್ ಉರುಥಿ ವೆಂಡುಮ್'' ಚಿತ್ರದ ಸ್ಕ್ರಿಪ್ಟ್‌ಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡುವಾಗ, ಬಾಲಚಂದರ್ ಅವರು ವಿವೇಕ್‍ಗೆ ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ [[ಸುಹಾಸಿನಿ ಮಣಿರತ್ನಮ್|ಸುಹಾಸಿನಿ]] ಅವರ ಸಹೋದರನ ನಟನಾ ಪಾತ್ರವನ್ನು ನೀಡಿದರು, ಅದನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸಲು ಅವರು ನಿರ್ಧರಿಸಿದರು.<ref>{{cite news |author=Y Maheswara Reddy |url=http://www.newindianexpress.com/entertainment/interviews/article249658.ece |title=Vivek, comedy artiste |publisher=The New Indian Express |access-date=16 June 2014 |archive-date=20 January 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150120175023/http://www.newindianexpress.com/entertainment/interviews/article249658.ece |url-status=dead }}</ref> ಪೋಷಕ ಪಾತ್ರಗಳನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸುವ ಮೂಲಕ ಅವರು ತಮ್ಮ ವೃತ್ತಿಜೀವನವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು ಮತ್ತು ''ಪುದು ಪುದು ಅರ್ಥಂಗಲ್'' (೧೯೮೯) ಮತ್ತು ''ಒರು ವೀಡು ಇರು ವಾಸಲ್'' (೧೯೯೦) ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಬಾಲಚಂದರ್ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಮತ್ತೆ ಸಹಕರಿಸಿದರು. ನಂತರ ಕೆ. ಎಸ್. ರವಿಕುಮಾರ್ ಅವರ ''ಪುತ್ತಮ್ ಪುದು ಪಯನಂ'' (೧೯೯೧) ಮತ್ತು ವಿಕ್ರಮ್ ಅವರ ''ನಾನ್ ಪೆಸಾ ನಿನೈಪಥೆಲ್ಲಂ'' (೧೯೯೩) ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ನಟನ ಸ್ನೇಹಿತನಾಗಿ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಪಾತ್ರವರ್ಗದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು. ನಂತರ ಅವರು [[ರಜನೀಕಾಂತ್|ರಜನಿಕಾಂತ್]] ಅವರ ''ಉಳೈಪ್ಪಲಿ'' ಮತ್ತು ''ವೀರಾ'' ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ದ್ವಿತೀಯ ಪಾತ್ರವರ್ಗದ ಪಾತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು.<ref>{{cite web |url=http://behindwoods.com/new-videos/videos-q1-09/actor-actress-interview/vivek-28-09-2011.html |title=Vivek&nbsp;– Tamil Cinema Actor Interview&nbsp;– Vivek &#124; Vadivelu &#124; Ajith &#124; Mankatha &#124; Vishal &#124; Kamal |website=Behindwoods.com |access-date=16 June 2014 |archive-date=27 April 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140427235349/http://behindwoods.com/new-videos/videos-q1-09/actor-actress-interview/vivek-28-09-2011.html |url-status=live }}</ref> ===ಪ್ರಗತಿ ಮತ್ತು ಯಶಸ್ಸು (೧೯೯೮–೨೦೦೭)=== ೧೯೯೦ ರ ದಶಕದ ಉತ್ತರಾರ್ಧದಲ್ಲಿ, ವಿವೇಕ್ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಹಾಸ್ಯನಟನಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಮೂಲಕ ಪ್ರಗತಿಯನ್ನು ಸಾಧಿಸಿದರು. ಅವರು ಹೆಚ್ಚಿನ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ನಟನ ಮುಖ್ಯ ಸ್ನೇಹಿತರಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಇದರಿಂದಾಗಿ ಅವರ ತೆರೆಯ ಮೇಲಿನ ಸಮಯ ಹೆಚ್ಚಾಗಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು. ಅವರು [[ಅಜಿತ್ ಕುಮಾರ್]] ಅಭಿನಯದ ಯಶಸ್ವಿ ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಸತತವಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು, ''ಕಾದಲ್ ಮನ್ನನ್'', ''ಉನ್ನೈ ತೇಡಿ'' ಮತ್ತು ''ವಾಲಿ'' ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಸೈಡ್ ಕಿಕ್ ಆಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು, ಮತ್ತು ''ಕನ್ನದಿರೆ ತೊಂಡ್ರಿನಾಲ್'', ''ಪೂಮಗಲ್ ಊರ್ವಾಲಂ'' ಮತ್ತು ''ಆಸೈಯಿಲ್ ಒರು ಕಡಿಥಮ್'' ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಶಾಂತ್ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಪದೇ ಪದೇ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡು ಇದೇ ರೀತಿಯ ಯಶಸ್ಸನ್ನು ಕಂಡರು. ತರುವಾಯ ಅವರು ೨೦೦೦ ಮತ್ತು ೨೦೦೧ ರಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಕಾರ್ಯನಿರತ ನಟರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರಾದರು, ಎರಡು ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಐವತ್ತಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು. ''ಕುಶಿ'', ''ಪ್ರಿಯಮಾನವಲೆ'' ಮತ್ತು ''ಮಿನ್ನಾಲೆ'' ಸೇರಿದಂತೆ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳು ಬ್ಲಾಕ್‍ಬಸ್ಟರ್‌ಗಳಾದರೆ, [[ಮಣಿರತ್ನಂ]] ಅವರ ''ಅಲೈಪಾಯುತೆ'', ''ಮುಗವರಿ'' ಮತ್ತು ''ಡಮ್ ಡುಮ್ ಡುಮ್‍''ನಲ್ಲಿನ ಅವರ ಪಾತ್ರಗಳು ನಟನಿಗೆ ವಿಮರ್ಶಾತ್ಮಕ ಮೆಚ್ಚುಗೆಯನ್ನು ಗಳಿಸಿದವು. ವಿವೇಕ್ ಅವರ ಚಿತ್ರಗಳ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿರುವ ಯಶಸ್ಸು ಎಂದರೆ ಅವರು ಪ್ರಮುಖ ನಟನಿಗೆ ಸಮಾನವಾದ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಚಲನಚಿತ್ರ ಪೋಸ್ಟರ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು ಮತ್ತು ಇದರಿಂದಾಗಿ ಸಿಕ್ಕಿದ್ದ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳಿಗೆ ವಿತರಕರನ್ನು ಹುಡುಕಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದರು. ತೆಲುಗು ಚಲನಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ತಮಿಳಿಗೆ ಡಬ್ ಮಾಡಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಕಂಡೆನ್ ಸೀತೆಯೈ ಅವರಂತಹ ನಟನನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಹಾಸ್ಯ ಟ್ರ್ಯಾಕ್‌ನೊಂದಿಗೆ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಭಕ್ತಿ ಚಿತ್ರಗಳಾದ ''ಕೊಟ್ಟೈ ಮಾರಿಯಮ್ಮನ್'', ''ಪಳಯತು ಅಮ್ಮನ್'' ಮತ್ತು ''ನಾಗೇಶ್ವರಿ'' ಚಲನಚಿತ್ರಗಳು ವಿವೇಕ್ ಅವರನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಹಾಸ್ಯ ಟ್ರ್ಯಾಕ್‌ನೊಂದಿಗೆ ಬಿಡುಗಡೆಯಾಯಿತು..<ref>[https://web.archive.org/web/20021113231151/http://www.hindu.com/2000/12/22/stories/09220223.htm Film Review: ''Kandaen Seethaiyai'']. The Hindu (22 December 2000). Retrieved on 21 June 2015.</ref><ref>{{Cite web|url=http://cinematoday2.itgo.com/Hot%20News%20Just%20for%20U.htm|archive-url=https://web.archive.org/web/20030222131213/http://cinematoday2.itgo.com/Hot%20News%20Just%20for%20U.htm|url-status=dead|archive-date=22 February 2003|title=Hot News}}</ref> ೨೦೦೦ ನೇ ಇಸವಿಯಲ್ಲಿ ನಿರ್ದೇಶಕ ಕೆ. ಸುಭಾಷ್ ಅವರು ವಿವೇಕ್ ಅಭಿನಯದ ''ಎನಕೆನ್ನ ಕೊರಚಲ್?'' ಎಂಬ ಚಿತ್ರವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲು ಯೋಜಿಸಿದ್ದರು.<ref>{{cite web|url=http://www.chennaionline.com/reeltalk/nov095.asp |archive-url=https://archive.today/20041026094516/http://www.chennaionline.com/reeltalk/nov095.asp |url-status=dead |archive-date=26 October 2004 |title=Vivek turns hero |date=26 October 2004 |access-date=16 June 2014}}</ref> ಅದೇ ರೀತಿ ೨೦೦೧ ರಲ್ಲಿ, ಅವರು ರಾಮ ನಾರಾಯಣನ್ ಅವರ ''ಪಂಜು'' ಎಂಬ ಚಿತ್ರದ ನಿರ್ಮಾಣವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು, ಅದರಲ್ಲಿ ಅವರು ನಾಯಕನಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು, ಆದರೆ ನಂತರ ಶಿವಚಂದ್ರನ್ ನಿರ್ದೇಶಿಸಲಿರುವ ಮತ್ತೊಂದು ಚಿತ್ರದಂತೆ ಇದನ್ನು ಸಹ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು.<ref>{{cite news|url=http://www.hindu.com/2005/07/02/stories/2005070205080200.htm |archive-url=https://web.archive.org/web/20140429050917/http://www.hindu.com/2005/07/02/stories/2005070205080200.htm |url-status=dead |archive-date=29 April 2014 |title=Tamil Nadu News : Luck smiles on a machine operator |date=2 July 2005 |work=[[The Hindu]] |access-date=16 June 2014}}</ref><ref>{{cite web |url=http://cinematoday2.itgo.com/HOT%20NEWS%20-%2002061.htm |title=Cinema today |publisher=Cinematoday2.itgo.com |access-date=16 June 2014 |archive-date=30 April 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140430031016/http://cinematoday2.itgo.com/HOT%20NEWS%20-%2002061.htm |url-status=live }}</ref> [[File:Rajinikanth, Dhanush and Vivek at Nerupuda Audio Launch.jpg|right|300px|thumb|''ನೆರುಪುಡಾ'' ಆಡಿಯೋ ಬಿಡುಗಡೆ ಸಮಾರಂಭದಲ್ಲಿ ವಿವೇಕ್ (ಬಲಕ್ಕೆ)]] ವಿವೇಕ್ ೨೦೦೨ ಮತ್ತು ೨೦೦೩ ರಲ್ಲಿ ವಾಣಿಜ್ಯಿಕವಾಗಿ ಹೆಚ್ಚು ಯಶಸ್ವಿ ಉದ್ಯಮಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು, ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟನಾಗಿ ಸತತ ಫಿಲ್ಮ್‌ಫೇರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ - ತಮಿಳು ಮತ್ತು ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟನಿಗಾಗಿ ತಮಿಳುನಾಡು ರಾಜ್ಯ ಚಲನಚಿತ್ರ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಪಡೆದರು. ರನ್‍ನಲ್ಲಿನ ಅವರ ಹಾಸ್ಯ ಟ್ರ್ಯಾಕ್ ಅವರಿಗೆ ಅನೇಕ ಪ್ರಶಂಸೆಗಳನ್ನು ಗಳಿಸಿತು, ವಿಮರ್ಶಕರೊಬ್ಬರು ವಿವೇಕ್ ಅವರ "ಪ್ರಸ್ತುತ ಸಾಮಾಜಿಕ ಘಟನೆಗಳಿಗೆ ತಲೆಯಾಡಿಸುವುದು ಪ್ರತಿಭೆಯ ಹೊಡೆತವನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ" ಎಂದು ಹೇಳಿದರು. ಅವರು [[ವಿಕ್ರಮ್ (ನಟ)|ವಿಕ್ರಮ್]] ಅವರ ''ಧೂಲ್'' ಮತ್ತು ಪ್ರಿಯದರ್ಶನ್ ಅವರ ''ಲೇಸಾ ಲೇಸಾ'' ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ವಿಸ್ತೃತ ಹಾಸ್ಯ ಪಾತ್ರಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಿದರು, ಆದರೆ ''ಸಾಮಿ'' ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಶಿಕ್ಷಕ ಮತ್ತು ''ಪಾರ್ಥಿಬನ್ ಕನವು'' ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ಎಂಜಿನಿಯರ್ ಪಾತ್ರಕ್ಕಾಗಿ ಮತ್ತಷ್ಟು ಮೆಚ್ಚುಗೆಯನ್ನು ಗಳಿಸಿದರು. ನಂತರ ಅವರು ಎಸ್. ಶಂಕರ್ ಅವರ ಮುಂಬರುವ ಕಥೆ ಬಾಯ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಸ್ವಲ್ಪ ಹೆಚ್ಚು ಗಂಭೀರವಾದ ಪಾತ್ರವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಿದರು, ಯುವಕರ ಗುಂಪಿಗೆ ಮಾರ್ಗದರ್ಶಕರಾಗಿ ಚಿತ್ರಿಸಿದರು, ಮತ್ತು ಅವರ ಅಭಿನಯವು ಉತ್ತಮವಾಗಿ ಸ್ವೀಕರಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿತು. "ವಿವೇಕ್, ಬದಲಾವಣೆಗಾಗಿ, ಶಂಕರ್ ಅವರ ಸ್ಕ್ರಿಪ್ಟ್ ಅನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಅವರ ನಿಷ್ಕಳಂಕ ಹಾಸ್ಯ ಪ್ರಜ್ಞೆಯೊಂದಿಗೆ ನೀಡುತ್ತಾರೆ" ಎಂದು ವಿಮರ್ಶಕರು ಗಮನಿಸಿದರೆ, ದಿ ಹಿಂದೂ ವಿಮರ್ಶಕರು "ಪ್ರದರ್ಶನವು ವಿವೇಕ್‍ಗೆ ಸೇರಿದೆ, ಅವರು ನಿರ್ದೇಶಕರ ಮುಖವಾಣಿ" ಎಂದು ಹೇಳಿದರು.<ref>[https://web.archive.org/web/20140716160229/http://www.sify.com/movies/boys-review-tamil-13236807.html Sify Movies&nbsp;– Review listing]. Sify.com (2 December 2012). Retrieved on 21 June 2015.</ref><ref>[https://web.archive.org/web/20031205200937/http://www.hindu.com/thehindu/fr/2003/09/05/stories/2003090501390200.htm "Boys"]. The Hindu (5 September 2003). Retrieved on 21 June 2015.</ref> ೨೦೦೪ ರಲ್ಲಿ ಯಶಸ್ಸು ಅವರ ಮುಂದುವರಿಯಿತು, ಅಲ್ಲಿ ಅವರು ''ಪೇರಳಗನ್'' ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿನ ವಿವಾಹ ಜೋಡಣೆಯ ಪಾತ್ರಕ್ಕಾಗಿ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟನಿಗಾಗಿ ಫಿಲ್ಮ್‌ಫೇರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಂಡರು. ಆದರೆ ''ಚೆಲ್ಲಮೇ'' ಮತ್ತು ''ಎಂ. ಕುಮಾರನ್ ಸನ್ ಆಫ್ ಮಹಾಲಕ್ಷ್ಮಿ'' ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿನ ಅವರ ಪಾತ್ರಗಳು ಕ್ರಮವಾಗಿ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳ ವಾಣಿಜ್ಯ ಯಶಸ್ಸಿಗೆ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದವು.<ref>[https://www.indiaglitz.com/surya-shines-cheran-sizzles-tamil-news-15576 Surya shines Cheran sizzles&nbsp;– Tamil Movie News] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20221107224751/https://www.indiaglitz.com/surya-shines-cheran-sizzles-tamil-news-15576 |date=7 November 2022 }}. Indiaglitz.com (9 July 2005). Retrieved on 21 June 2015.</ref> ಅವರು ತಂಪು ಪಾನೀಯದ ರಾಯಭಾರಿಯಾದ ಮೊದಲ ಹಾಸ್ಯನಟರಾದರು, ಇವರು ೨೦೦೩ ರಲ್ಲಿ ಮಿರಿಂಡಾ ತಂಪು ಪಾನೀಯದ ಬ್ರ್ಯಾಂಡ್ ಅಂಬಾಸಿಡರ್ ಆಗಿದ್ದರು.<ref name="V">{{cite news|url=http://www.hindu.com/mp/2005/08/13/stories/2005081304490300.htm |archive-url=https://web.archive.org/web/20140416041850/http://www.hindu.com/mp/2005/08/13/stories/2005081304490300.htm |url-status=dead |archive-date=16 April 2014 |title=Metro Plus Tiruchirapalli / Cinema : Aahaa...Vivek Mirinda |date=13 August 2005 |work=[[The Hindu]] |access-date=16 June 2014}}</ref><ref>{{cite news |url=http://expressindia.indianexpress.com/story_print.php?storyId=77660 |title=Mirinda Ropes In Tamil Comedian Vivek As Brand Ambassador&nbsp;– Express India |publisher=Expressindia.indianexpress.com |date=10 April 2003 |access-date=16 June 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140429050757/http://expressindia.indianexpress.com/story_print.php?storyId=77660 |archive-date=29 April 2014 |url-status=dead }}</ref> ಅವರು ಕೆಲವು ಕಲಾತ್ಮಕ ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ವಿಶೇಷ ವಿನಾಯಿತಿ ನೀಡಿದರು ಮತ್ತು ಆಗಾಗ್ಗೆ ಉದ್ಯಮಗಳಿಗೆ ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ಕಡಿಮೆ ಸಂಭಾವನೆಯನ್ನು ಪಡೆದರು. ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಜಾನಕಿ ವಿಶ್ವನಾಥನ್ ಅವರ ''ಕುಟ್ಟಿ'' (೨೦೦೧) ಮತ್ತು ಥಂಗರ್ ಬಚ್ಚನ್ ಅವರ ''ಅಳಗಿ'' (೨೦೦೨) ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿನ ಪಾತ್ರಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಿದರು.<ref>{{cite web|url=http://www.sify.com/movies/tamil/interview.php?id=6006308&cid=2408 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140430233242/http://www.sify.com/movies/tamil/interview.php?id=6006308&cid=2408 |url-status=dead |archive-date=30 April 2014 |title=Welcome to |website=[[Sify]] |date=20 January 2007 |access-date=16 June 2014}}</ref><ref name="hindu2002">{{cite news|url=http://www.hindu.com/thehindu/mp/2002/05/07/stories/2002050700110200.htm |archive-url=https://web.archive.org/web/20101022104651/http://hindu.com/thehindu/mp/2002/05/07/stories/2002050700110200.htm |url-status=dead |archive-date=22 October 2010 |title=Comedy king of Tamil cinema |date=7 May 2002 |work=[[The Hindu]] |access-date=16 June 2014}}</ref> ವಿವೇಕ್ ಮುಖ್ಯ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಿದ್ದ ಚಿತ್ರವು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ೨೦೦೪ ರ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯರೂಪಕ್ಕೆ ಬಂದಿತು ಮತ್ತು ಅವರು ಹೊಸಬರಾದ ರಾಮ್ಕಿ ನಿರ್ದೇಶನದ ಸೊಲ್ಲಿ ಅಡಿಪೆನ್ ಎಂಬ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಿದರು. ತಂಡವು ಸುಮಾರು ಒಂದು ವರ್ಷ ಚಿತ್ರದ ನಿರ್ಮಾಣದಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿತು ಮತ್ತು ಹಾಸ್ಯನಟನ ರೂಪಾಂತರವನ್ನು ಪ್ರೇಕ್ಷಕರು ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರವಾಗಿ ಸ್ವೀಕರಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ಖಚಿತಪಡಿಸಿದರು, ನಟಿಯರಾದ [[ಛಾಯಾ ಸಿಂಗ್]] ಮತ್ತು ತೇಜಶ್ರೀ ಚಿತ್ರದ ನಾಯಕಿಯರಾಗಿ ನಟಿಸಿದ್ದಾರೆ.<ref name="hindu2002"/> ಪೂರ್ಣಗೊಂಡಿದ್ದರೂ, ಚಿತ್ರವು ೨೦೦೪ ರಿಂದ ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿತು ಮತ್ತು ವಿತರಕರನ್ನು ಕಂಡುಹಿಡಿಯುವಲ್ಲಿ ವಿಫಲವಾದ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ, ಚಿತ್ರವು ಚಿತ್ರಮಂದಿರಗಳಲ್ಲಿ ಬಿಡುಗಡೆಯಾಗಲಿಲ್ಲ. ವಿ. ಸಿ. ಗುಹುನಾಥನ್ ಅವರ ''ಸೂಪರ್ ಸುಬ್ಬು'' ಎಂಬ ಮತ್ತೊಂದು ಪ್ರಸ್ತಾವಿತ ಚಿತ್ರವೂ ಪ್ರಕಟಣೆಯ ನಂತರ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹೊಂದಲು ವಿಫಲವಾಯಿತು.<ref>{{cite web |url=http://www.cinesouth.com/masala/hotnews/new/07052004-1.shtml |title=Dailynews - Vivek in dual role |website=www.cinesouth.com |access-date=12 January 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20050207225445/http://www.cinesouth.com/masala/hotnews/new/07052004-1.shtml |archive-date=7 February 2005 |url-status=dead}}</ref> ೨೦೦೪ ರ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ, ಅವರು ಚಲನಚಿತ್ರದ ನಿರ್ಮಾಣದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಗಾಯಗೊಂಡರು ಮತ್ತು ಆರು ತಿಂಗಳ ಅವಧಿಗೆ ನಟನೆಯ ನಿಯೋಜನೆಗಳಿಂದ ವಿರಾಮ ತೆಗೆದುಕೊಂಡರು.<ref>{{cite web |url=http://www.behindwoods.com/features/Interviews/Interview4/vivek/tamil-movies-inteview-comedyactor-vivek.html |title=Tamil Movies : Interview&nbsp;– Vivek |website=Behindwoods.com |access-date=16 June 2014 |archive-date=28 October 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20141028100402/http://www.behindwoods.com/features/Interviews/Interview4/vivek/tamil-movies-inteview-comedyactor-vivek.html |url-status=live }}</ref> ಶಂಕರ್ ಅವರ ಅನ್ನಿಯನ್ (೨೦೦೫) ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಉತ್ತಮವಾಗಿ ಸ್ವೀಕರಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಪೋಷಕ ಪಾತ್ರವನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸುವ ಮೂಲಕ ವಿವೇಕ್ ಮರಳಿದರು, ಸೈಕೋಪಾತ್ ಸರಣಿ ಕೊಲೆಗಾರ ಬಿಟ್ಟುಹೋದ ಸುಳಿವುಗಳನ್ನು ಹುಡುಕುವ ರಹಸ್ಯ ಪೊಲೀಸ್ ಅಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು. ಈ ಚಿತ್ರವು ವಿಮರ್ಶಾತ್ಮಕ ಮತ್ತು ವಾಣಿಜ್ಯ ಯಶಸ್ಸಿಗೆ ತೆರೆದುಕೊಂಡಿತು, ಮತ್ತು ಇವರ ಅಭಿನಯಕ್ಕಾಗಿ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟನಿಗಾಗಿ ರಾಜ್ಯ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಗೆದ್ದರು.<ref>{{cite web|url=http://www.sify.com/movies/anniyan-review-tamil-13873632.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20131218212426/http://www.sify.com/movies/anniyan-review-tamil-13873632.html |url-status=dead |archive-date=18 December 2013 |title=Movie Review : Anniyan |website=[[Sify]] |access-date=16 June 2014}}</ref> [[ವಿಜಯ್ (ನಟ)|ವಿಜಯ್]] ಅವರ ''ಆಥಿ'', [[ಅಜಿತ್ ಕುಮಾರ್]] ಅವರ ''ಪರಮಶಿವನ್'' ಮತ್ತು ಸಿಲಂಬರಸನ್ ಅವರ ''ಸರವಣ'' ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಮೂಲಕ ಅವರು ತಮ್ಮ ಪುನರಾಗಮನವನ್ನು ಮುಂದುವರೆಸಿದರು. ಇವೆಲ್ಲವೂ ಜನವರಿ ೨೦೦೬ ರಲ್ಲಿ ಒಂದೇ ದಿನ ಬಿಡುಗಡೆಯಾದವು. ಸುಸಿ ಗಣೇಶನ್ ಅವರ ''ತಿರುಟು ಪಯಲೆ'' ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಹಾಸ್ಯಮಯ ರಹಸ್ಯ ಪತ್ತೇದಾರಿ ಪಾತ್ರಕ್ಕಾಗಿ ಮೆಚ್ಚುಗೆ ಪಡೆದ ನಂತರ, ಶಂಕರ್ ಅವರು ರಜನಿಕಾಂತ್ ಅಭಿನಯದ ತಮ್ಮ ಸಾಹಸೋದ್ಯಮ ''ಶಿವಾಜಿ'' (೨೦೦೭) ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಅವರನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸಿದರು, ಇದು ಅತ್ಯಂತ ದುಬಾರಿ ತಮಿಳು ಚಿತ್ರವಾಗಿದೆ.<ref>{{cite web|url=http://www.sify.com/movies/tamil/interview.php?id=14015995&cid=2408 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140430233237/http://www.sify.com/movies/tamil/interview.php?id=14015995&cid=2408 |url-status=dead |archive-date=30 April 2014 |title=Welcome to |website=[[Sify]] |date=20 January 2007 |access-date=16 June 2014}}</ref> ವಿವೇಕ್ ಈ ಚಿತ್ರಕ್ಕಾಗಿ ತೊಂಬತ್ತು ದಿನಗಳನ್ನು ಮೀಸಲಿಟ್ಟರು, ಇದು ಅವರ ಹಿಂದಿನ ಯಾವುದೇ ಚಿತ್ರಗಳಿಗಿಂತ ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ. ರಜನಿಕಾಂತ್ ಅವರ ಜೊತೆಗಿನ ಇವರ ಅಭಿನಯವು ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟನಿಗಾಗಿ ರಾಜ್ಯದಿಂದ ಮತ್ತೊಂದು ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಗೆದ್ದುಕೊಟ್ಟಿತು. ಅವರು ತಮ್ಮ ಅಭಿನಯಕ್ಕಾಗಿ ವಿಮರ್ಶಕರಿಂದ ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ವಿಮರ್ಶೆಗಳನ್ನು ಗೆದ್ದರು.<ref>{{cite web|url=http://www.sify.com/movies/sivaji-review-tamil-14472632.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20130930162159/http://www.sify.com/movies/sivaji-review-tamil-14472632.html |url-status=dead |archive-date=30 September 2013 |title=Movie Review : Sivaji |website=[[Sify]] |access-date=16 June 2014}}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.behindwoods.com/tamil-movie-articles/movies-06/sivaji-movie-review.html |title=Sivaji Movie Review |website=Behindwoods.com |date=26 November 2006 |access-date=16 June 2014 |archive-date=3 February 2008 |archive-url=https://web.archive.org/web/20080203195532/http://www.behindwoods.com/tamil-movie-articles/movies-06/sivaji-movie-review.html |url-status=live }}</ref> ==ವೃತ್ತಿಜೀವನ== ==ಬ್ರ್ಯಾಂಡ್ ಅನುಮೋದನೆ== ಇವರು ೨೦೦೩ ರಲ್ಲಿ ಮಿರಿಂಡಾ ತಂಪು ಪಾನೀಯ ಮತ್ತು ೨೦೧೧ ರಲ್ಲಿ ನಥೆಲ್ಲಾ ಜ್ಯುವೆಲ್ಲರಿಯ ಗಳ ಬ್ರ್ಯಾಂಡ್ ಅಂಬಾಸಿಡರ್ ಆಗಿದ್ದರು. ==ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು ಮತ್ತು ಗೌರವಗಳು== {| class="wikitable" !ಸಂದರ್ಭ !ವರ್ಷ !ವರ್ಗ/ಪ್ರಶಸ್ತಿ !ಸಿನಿಮಾ !ಫಲಿತಾಂಶ !ಮೂಲ |- |[[:en:Sathyabama Institute of Science and Technology|ಸತ್ಯಭಾಮಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯ]] |2015 | colspan="3" |[[Honorary degree|Honorary Doctorate]] |<ref>{{Cite web|title=Green Kalam|url=https://greenkalam.org/dr-vivekh/}}</ref> |- |[[Orders, decorations, and medals of India|Civilian honor]] |೨೦೦೯ | colspan="3" |[[Padma Shri]] for his contributions to Indian Cinema |<ref>{{Cite web|last1=Narayan|first1=Pushpa|last2=Apr 17|first2=D. Govardan / TNN / Updated|last3=2021|last4=Ist|first4=07:07|title=Vivek, Tamil film actor, dies in Chennai hospital {{!}} Chennai News |url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/chennai/vivek-tamil-film-actor-dies-in-chennai-hospital/articleshow/82111036.cms|access-date=17 April 2021|website=The Times of India|language=en}}</ref> |- |[[Tamil Nadu State Film Honorary Award]] |2006 | colspan="3" |Kalaivanar Award for his contributions to Tamil Cinema |<ref name=":0">{{Cite web|title=Vivek Awards: List of awards and nominations received by Vivek {{!}} Times of India Entertainment|url=https://timesofindia.indiatimes.com/topic/Vivek/awards|access-date=17 April 2021|website=timesofindia.indiatimes.com}}</ref> |- | rowspan="3" |[[Filmfare Awards South]] |೨೦೦೨ | rowspan="3" |[[Filmfare Award for Best Comedian&nbsp;– Tamil|Best Comedian – Tamil]] |''ರನ್'' | rowspan="12" |Won |<ref name=":0" /> |- |೨೦೦೩ |''ಸಾಮಿ'' |<ref name=":0" /> |- |೨೦೦೪ |''[[Perazhagan]]'' |<ref name=":0" /> |- | rowspan="5" |[[Tamil Nadu State Film Awards|Tamil Nadu State film Awards]] |೧೯೯೯ | rowspan="5" |[[Tamil Nadu State Film Award for Best Comedian|Best Comedian]] |''[[Unnaruge Naan Irundhal]]'' |<ref name=":2">{{Cite web|title=Dr. Vivekh – Green Kalam|url=https://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:xGPVQvhTZukJ:https://greenkalam.org/dr-vivekh/+&cd=1&hl=en&ct=clnk&gl=us|access-date=17 April 2021|website=webcache.googleusercontent.com}}</ref> |- |೨೦೦೨ |''ರನ್'' |<ref name=":2" /> |- |೨೦೦೩ |''[[Parthiban Kanavu]]'' |<ref name=":2" /> |- |೨೦೦೫ |''[[Anniyan]]'' |<ref name=":2" /> |- |೨೦೦೭ |''ಸಿವಾಜಿ'' |<ref name=":2" /> |- | rowspan="4" |[[International Tamil Film Awards|International Tamil Film Award]] |೨೦೦೩ | rowspan="4" |[[International Tamil Film Awards|Best Comedian]] |''[[Run (2002 film)|Run]]'' |<ref>{{Cite web|date=7 June 2014|title=ITFA ceremony in Malaysia|url=http://www.hindu.com/fr/2003/10/31/stories/2003103101460500.htm|access-date=17 April 2021|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20140607070328/http://www.hindu.com/fr/2003/10/31/stories/2003103101460500.htm|work=[[ದಿ ಹಿಂದೂ]]|archive-date=7 June 2014}}</ref> |- |೨೦೦೪ |''ಸಾಮಿ'' |<ref>{{Cite web|title=results of ITFA 2004|url=http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:pNiCFbSOHIUJ:ns1.mayyam.com/tfilms/19065.11.47.38.html+&cd=15&hl=en&ct=clnk&gl=us|access-date=17 April 2021|website=webcache.googleusercontent.com}}</ref> |- |೨೦೦೮ |''[[Kuruvi]]'' |<ref name=":3">{{Cite web|title=Archived copy|url=http://entertainment.xin.msn.com/en/tv/vasantham/events-article.aspx?cp-documentid=5964537|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20131203005658/http://entertainment.xin.msn.com/en/tv/vasantham/events-article.aspx?cp-documentid=5964537|archive-date=3 December 2013|access-date=25 November 2013}}</ref> |- |೨೦೧೧ |''[[Vedi (film)|Vedi]]'' |<ref name=":3" /> |- | rowspan="2" |Asianet Film Awards | rowspan="2" |೨೦೦೯ | colspan="3" |Honour Special Jury Award |<ref name=":1">{{Cite web|title=Profile of Actor Vivek – Tamil Movie Data Base of Tamilstar.com|url=https://profile.tamilstar.com/actor/vivek/biography-full/212|access-date=17 April 2021|website=profile.tamilstar.com}}</ref> |- |[[Asianet Film Awards|Asianet Film Award for Best Comedian]] |Various Films | |<ref name=":1" /> |- |[[Edison Awards (India)|Edison Awards]] |2007 |[[Edison Awards (India)|Best Comedian]] |''[[Guru En Aalu]]'' | |<ref name=":2" /> |} ==ನಿಧನ== ==ಉಲ್ಲೇಖಗಳು== {{Reflist}} 0sf83czwju27t1234y4g38bgs5csr77 1224187 1224184 2024-04-25T12:56:51Z Rakshitha b kulal 75943 wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = ವಿವೇಕ್ | honorific_suffix = <!-- Don't add Honorific suffixes here, ref [[MOS:HON]]--> | image = [[File:Vivek Tamil actor.jpg|thumb|ತಮಿಳು ನಟ ವಿವೇಕ್‍]] | caption = ೨೦೧೯ ರಲ್ಲಿ ವಿವೇಕ್ | birth_name = ವಿವೇಕಾನಂದನ್<ref>{{cite web|url=http://www.chennaimath.org/category/media/magazines/sri-ramakrishna-vijayam|title=Chennaimath.Org: Category –Present Sri Ramakrishna Vijayam|access-date=25 October 2016}}</ref> | birth_date = ೧೯ ನವೆಂಬರ್ ೧೯೬೧ | birth_place = [[ಸಂಕರಕೋವಿಲ್, ತಮಿಳುನಾಡು|ಸಂಕರಕೋವಿಲ್]], ತೆಂಕಾಸಿ ಜಿಲ್ಲೆ, [[ತಮಿಳುನಾಡು]], [[ಭಾರತ]] | death_date = {{death date and age|df=yes|2021|4|17|1961|11|19}} | death_place = ಚೆನ್ನೈ, ತಮಿಳುನಾಡು, ಭಾರತ | awards = [[ಪದ್ಮಶ್ರೀ]] (೨೦೦೯)<br />ಗೌರವ ಡಾಕ್ಟರೇಟ್ (೨೦೧೫) | spouse = ಅರುಲ್ ಸೆಲ್ವಿ ವಿವೇಕ್ | children = ೩ | years_active = ೧೯೮೭ - ೨೦೨೧ | occupation = ಸಿನಿಮಾ ನಟ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯಕರ್ತ | alma_mater = ಅಮೇರಿಕನ್ ಕಾಲೇಜು, ಮಧುರೈ }} '''ವಿವೇಕಾನಂದನ್''' (೧೯ ನವೆಂಬರ್ ೧೯೬೧ - ೧೭ ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೦೨೧), ವೃತ್ತಿಪರವಾಗಿ '''ವಿವೇಕ್''' ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಇವರು ಒಬ್ಬ ಭಾರತೀಯ ನಟ, ಹಾಸ್ಯನಟ, ದೂರದರ್ಶನ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವ, ಹಿನ್ನೆಲೆ ಗಾಯಕ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯಕರ್ತ.<ref name="TOI">[https://timesofindia.indiatimes.com/city/chennai/vivek-tamil-film-actor-dies-in-chennai-hospital/articleshow/82111036.cms Vivek, Tamil film actor dies in Chennai hospital] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20211020125755/https://timesofindia.indiatimes.com/city/chennai/vivek-tamil-film-actor-dies-in-chennai-hospital/articleshow/82111036.cms |date=20 October 2021 }}, Times of India, 17 April 2021.</ref> ಅವರು [[ತಮಿಳು ಸಿನೆಮಾ|ತಮಿಳು ಚಲನಚಿತ್ರೋದ್ಯಮದಲ್ಲಿ]] ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು. ನಿರ್ದೇಶಕ [[ಕೆ. ಬಾಲಚಂದರ್]] ಅವರ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಪರಿಚಯಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಅವರು ''ರನ್'' (೨೦೦೨), ''ಸಾಮಿ'' (೨೦೦೩) ಮತ್ತು ''ಪೆರಳಗನ್'' (೨೦೦೪) ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿನ ಅಭಿನಯಕ್ಕಾಗಿ ತಮಿಳಿನ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟನಾಗಿ ಮೂರು ಫಿಲ್ಮ್‌ಫೇರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಗೆದ್ದರು. ಹಾಗೂ ಅವರು ಆರು ತಮಿಳುನಾಡು ರಾಜ್ಯ ಚಲನಚಿತ್ರ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಪಡೆದರು, ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಐದು ''ಉನ್ನರುಗೆ ನಾನ್ ಇರುಂಧಲ್'' (೧೯೯೯), ''ರನ್'' (೨೦೦೨), ''ಪಾರ್ಥಿಬನ್ ಕನವು'' (೨೦೦೩), ''ಅನ್ನಿಯನ್'' (೨೦೦೫) ಮತ್ತು ''ಶಿವಾಜಿ'' (೨೦೦೭) ಚಲನಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿನ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟನೆಗಾಗಿ ತಮಿಳುನಾಡು ರಾಜ್ಯ ಚಲನಚಿತ್ರ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು, ಹಾಗೂ ಕಲೈವಾನಾರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಗೌರವ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯಾಗಿ ಪಡೆದರು. ಅವರ ಹಾಸ್ಯ ಶೈಲಿಯು ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ರಾಜಕೀಯ ವಿಡಂಬನೆಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ಒನ್-ಲೈನರ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಪದಪ್ರಯೋಗವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿತ್ತು, ಇದು ವಿಮರ್ಶಕರು ಅವರನ್ನು ಎನ್.ಎಸ್.ಕೃಷ್ಣನ್‍ಗೆ ಹೋಲಿಸಲು ಕಾರಣವಾಯಿತು ಮತ್ತು ಅವರಿಗೆ ಚಿನ್ನ ಕಲೈವಾನಾರ್ ಎಂಬ ಅಡ್ಡಹೆಸರನ್ನು ಗಳಿಸಿಕೊಟ್ಟಿತು. ೨೦೦೯ ರಲ್ಲಿ, ಕಲೆಗೆ ನೀಡಿದ ಕೊಡುಗೆಗಾಗಿ [[ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರ|ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರವು]] ವಿವೇಕ್ ಅವರಿಗೆ [[ಪದ್ಮಶ್ರೀ ಪ್ರಶಸ್ತಿ (2000-2009)|ಪದ್ಮಶ್ರೀ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು]] ನೀಡಿತು.<ref name="indiaglitz1">[https://web.archive.org/web/20090127023134/http://www.indiaglitz.com/channels/tamil/article/44536.html A crown on my head: Vivek&nbsp;– Tamil Movie News]. IndiaGlitz. Retrieved on 26 May 2011.</ref> ಸತ್ಯಭಾಮಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯವು ವಿವೇಕ್ ಅವರಿಗೆ ಸಿನೆಮಾದ ಮೂಲಕ ಸಮಾಜಕ್ಕೆ ನೀಡಿದ ಕೊಡುಗೆಗಾಗಿ ಗೌರವ ಡಾಕ್ಟರೇಟ್ ನೀಡಿತು. ದೂರದರ್ಶನ ವ್ಯಕ್ತಿಯಾಗಿ, ವಿವೇಕ್ ಹಲವಾರು ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಆಯೋಜಿಸಿದರು ಮತ್ತು ವಿಶೇಷವಾಗಿ [[ಎ.ಪಿ.ಜೆ.ಅಬ್ದುಲ್ ಕಲಾಂ]] ಅವರನ್ನು ಸಂದರ್ಶಿಸಿದರು. ಕಲಾಂ ಅವರ ಪರಿಸರವಾದದಿಂದ ಪ್ರೇರಿತರಾದ ವಿವೇಕ್, [[ತಮಿಳುನಾಡು|ತಮಿಳುನಾಡಿನಾದ್ಯಂತ]] ಒಂದು ಶತಕೋಟಿ ಮರಗಳನ್ನು ನೆಡುವ ಧ್ಯೇಯದೊಂದಿಗೆ ೨೦೧೦ ರಲ್ಲಿ ಗ್ರೀನ್ ಕಲಾಂ ಉಪಕ್ರಮವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು..<ref>{{Cite web|url=https://www.thenewsminute.com/article/how-former-president-apj-abdul-kalam-inspired-actor-vivek-turn-activism-147319|title=How former President APJ Abdul Kalam inspired actor Vivek to turn to activism|date=17 April 2021|website=The News Minute|access-date=17 April 2021|archive-date=17 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210417084253/https://www.thenewsminute.com/article/how-former-president-apj-abdul-kalam-inspired-actor-vivek-turn-activism-147319|url-status=live}}</ref> ==ಜೀವನಚರಿತ್ರೆ== ===ಆರಂಭಿಕ ಜೀವನ=== ವಿವೇಕ್ ೧೯೬೧ ರ ನವೆಂಬರ್ ೧೯ ರಂದು ತಮಿಳುನಾಡಿನ [[ಸಂಕರಕೋವಿಲ್, ತಮಿಳುನಾಡು|ಸಂಕರಕೋವಿಲ್]] ಬಳಿಯ ಪೆರುಂಕೊಟ್ಟೂರ್ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದರು. ವಿವೇಕ್ [[ಮಧುರೈ|ಮಧುರೈನ]] ಅಮೆರಿಕನ್ ಕಾಲೇಜಿನಿಂದ ಪದವಿ ಪಡೆದರು. ===ಆರಂಭಿಕ ವೃತ್ತಿಜೀವನ (೧೯೮೭–೧೯೯೭)=== ಚೆನ್ನೈನ ಸೆಕ್ರೆಟರಿಯೇಟ್‍ನಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವಾಗ, ವಿವೇಕ್ ತಮ್ಮ ಬಿಡುವಿನ ವೇಳೆಯಲ್ಲಿ ಮದ್ರಾಸ್ ಹ್ಯೂಮರ್ ಕ್ಲಬ್‍ನಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದರು, ಅಲ್ಲಿ ಜನರು ಸ್ಟ್ಯಾಂಡ್-ಅಪ್ ಕಾಮಿಡಿಯನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಅವರು ಹ್ಯೂಮರ್ ಕ್ಲಬ್‍ ಅನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಲು ಪ್ರವರ್ತಕರಾಗಿ ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದರು ಮತ್ತು ತರುವಾಯ ಕ್ಲಬ್‍ನಲ್ಲಿ ಅವರ ಮೂಕಾಭಿನಯಗಳ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ಬಾರಿ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಮನರಂಜನಾ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಗೆದ್ದರು. ವಿವೇಕ್ ನಂತರ ಚೆನ್ನೈ ತೊರೆದು ಮಧುರೈನಿಂದ ವಾಣಿಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಪದವಿ ಪಡೆದರು ಮತ್ತು ಸೆಮಿಸ್ಟರ್ ವಿರಾಮದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಅವರು ಹಿಂತಿರುಗಿ ಕ್ಲಬ್‍ನಲ್ಲಿ ಪ್ರದರ್ಶನ ನೀಡುತ್ತಿದ್ದರು.<ref name="chenon">{{cite web |url=http://chennaionline.com/City360/Interviews/20114702034712/Meet-Vivek-the-comedian-with-a-social-touch.col |title=Meet Vivek, the comedian with a social touch &#124; cityinterviews&nbsp;– city360 |publisher=ChennaiOnline |access-date=16 June 2014 |archive-date=9 May 2011 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110509105409/http://chennaionline.com/City360/Interviews/20114702034712/Meet-Vivek-the-comedian-with-a-social-touch.col |url-status=live }}</ref> ಹ್ಯೂಮರ್ ಕ್ಲಬ್‍ನ ಸ್ಥಾಪಕರಾದ ಪಿ.ಆರ್.ಗೋವಿಂದರಾಜನ್ ಅವರು ಅವರನ್ನು ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಚಲನಚಿತ್ರ ನಿರ್ದೇಶಕ [[ಕೆ. ಬಾಲಚಂದರ್]] ಅವರಿಗೆ ಪರಿಚಯಿಸಿದರು ಮತ್ತು ನಿರ್ದೇಶಕರ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳಿಗೆ ಸ್ಕ್ರಿಪ್ಟ್-ಬರಹಗಾರರಾಗಿ ವೃತ್ತಿಪರ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ನಾಲ್ಕು ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ, ಬಾಲಚಂದರ್ ಒಂದು ಸನ್ನಿವೇಶವನ್ನು ವಿವರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಹದಿನಾರು ಪಾತ್ರಗಳಿಗೆ ಸ್ಕ್ರಿಪ್ಟ್ ಬರೆಯಲು ಕೇಳಿದರು, ಅದನ್ನು ವಿವೇಕ್ ರಾತ್ರೋರಾತ್ರಿ ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಿದರು ಎಂದು ವಿವೇಕ್ ಬಹಿರಂಗಪಡಿಸಿದರು. ಇದು ನಿಜವಾಗಿಯೂ ಒಂದು ಪರೀಕ್ಷೆ ಎಂದು ಅವರು ನಂತರ ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಂಡರು, ಮತ್ತು ಅವರ ಪ್ರದರ್ಶನದ ಮೂಲಕ, ಬಾಲಚಂದರ್ ವಿವೇಕ್‍ಗೆ ಹತ್ತಿರವಾದರು.<ref name="chenon"/> ೧೯೮೭ ರಲ್ಲಿ ''ಮನತಿಲ್ ಉರುಥಿ ವೆಂಡುಮ್'' ಚಿತ್ರದ ಸ್ಕ್ರಿಪ್ಟ್‌ಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡುವಾಗ, ಬಾಲಚಂದರ್ ಅವರು ವಿವೇಕ್‍ಗೆ ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ [[ಸುಹಾಸಿನಿ ಮಣಿರತ್ನಮ್|ಸುಹಾಸಿನಿ]] ಅವರ ಸಹೋದರನ ನಟನಾ ಪಾತ್ರವನ್ನು ನೀಡಿದರು, ಅದನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸಲು ಅವರು ನಿರ್ಧರಿಸಿದರು.<ref>{{cite news |author=Y Maheswara Reddy |url=http://www.newindianexpress.com/entertainment/interviews/article249658.ece |title=Vivek, comedy artiste |publisher=The New Indian Express |access-date=16 June 2014 |archive-date=20 January 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150120175023/http://www.newindianexpress.com/entertainment/interviews/article249658.ece |url-status=dead }}</ref> ಪೋಷಕ ಪಾತ್ರಗಳನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸುವ ಮೂಲಕ ಅವರು ತಮ್ಮ ವೃತ್ತಿಜೀವನವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು ಮತ್ತು ''ಪುದು ಪುದು ಅರ್ಥಂಗಲ್'' (೧೯೮೯) ಮತ್ತು ''ಒರು ವೀಡು ಇರು ವಾಸಲ್'' (೧೯೯೦) ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಬಾಲಚಂದರ್ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಮತ್ತೆ ಸಹಕರಿಸಿದರು. ನಂತರ ಕೆ. ಎಸ್. ರವಿಕುಮಾರ್ ಅವರ ''ಪುತ್ತಮ್ ಪುದು ಪಯನಂ'' (೧೯೯೧) ಮತ್ತು ವಿಕ್ರಮ್ ಅವರ ''ನಾನ್ ಪೆಸಾ ನಿನೈಪಥೆಲ್ಲಂ'' (೧೯೯೩) ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ನಟನ ಸ್ನೇಹಿತನಾಗಿ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಪಾತ್ರವರ್ಗದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು. ನಂತರ ಅವರು [[ರಜನೀಕಾಂತ್|ರಜನಿಕಾಂತ್]] ಅವರ ''ಉಳೈಪ್ಪಲಿ'' ಮತ್ತು ''ವೀರಾ'' ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ದ್ವಿತೀಯ ಪಾತ್ರವರ್ಗದ ಪಾತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು.<ref>{{cite web |url=http://behindwoods.com/new-videos/videos-q1-09/actor-actress-interview/vivek-28-09-2011.html |title=Vivek&nbsp;– Tamil Cinema Actor Interview&nbsp;– Vivek &#124; Vadivelu &#124; Ajith &#124; Mankatha &#124; Vishal &#124; Kamal |website=Behindwoods.com |access-date=16 June 2014 |archive-date=27 April 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140427235349/http://behindwoods.com/new-videos/videos-q1-09/actor-actress-interview/vivek-28-09-2011.html |url-status=live }}</ref> ===ಪ್ರಗತಿ ಮತ್ತು ಯಶಸ್ಸು (೧೯೯೮–೨೦೦೭)=== ೧೯೯೦ ರ ದಶಕದ ಉತ್ತರಾರ್ಧದಲ್ಲಿ, ವಿವೇಕ್ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಹಾಸ್ಯನಟನಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಮೂಲಕ ಪ್ರಗತಿಯನ್ನು ಸಾಧಿಸಿದರು. ಅವರು ಹೆಚ್ಚಿನ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ನಟನ ಮುಖ್ಯ ಸ್ನೇಹಿತರಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಇದರಿಂದಾಗಿ ಅವರ ತೆರೆಯ ಮೇಲಿನ ಸಮಯ ಹೆಚ್ಚಾಗಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು. ಅವರು [[ಅಜಿತ್ ಕುಮಾರ್]] ಅಭಿನಯದ ಯಶಸ್ವಿ ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಸತತವಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು, ''ಕಾದಲ್ ಮನ್ನನ್'', ''ಉನ್ನೈ ತೇಡಿ'' ಮತ್ತು ''ವಾಲಿ'' ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಸೈಡ್ ಕಿಕ್ ಆಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು, ಮತ್ತು ''ಕನ್ನದಿರೆ ತೊಂಡ್ರಿನಾಲ್'', ''ಪೂಮಗಲ್ ಊರ್ವಾಲಂ'' ಮತ್ತು ''ಆಸೈಯಿಲ್ ಒರು ಕಡಿಥಮ್'' ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಶಾಂತ್ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಪದೇ ಪದೇ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡು ಇದೇ ರೀತಿಯ ಯಶಸ್ಸನ್ನು ಕಂಡರು. ತರುವಾಯ ಅವರು ೨೦೦೦ ಮತ್ತು ೨೦೦೧ ರಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಕಾರ್ಯನಿರತ ನಟರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರಾದರು, ಎರಡು ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಐವತ್ತಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು. ''ಕುಶಿ'', ''ಪ್ರಿಯಮಾನವಲೆ'' ಮತ್ತು ''ಮಿನ್ನಾಲೆ'' ಸೇರಿದಂತೆ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳು ಬ್ಲಾಕ್‍ಬಸ್ಟರ್‌ಗಳಾದರೆ, [[ಮಣಿರತ್ನಂ]] ಅವರ ''ಅಲೈಪಾಯುತೆ'', ''ಮುಗವರಿ'' ಮತ್ತು ''ಡಮ್ ಡುಮ್ ಡುಮ್‍''ನಲ್ಲಿನ ಅವರ ಪಾತ್ರಗಳು ನಟನಿಗೆ ವಿಮರ್ಶಾತ್ಮಕ ಮೆಚ್ಚುಗೆಯನ್ನು ಗಳಿಸಿದವು. ವಿವೇಕ್ ಅವರ ಚಿತ್ರಗಳ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿರುವ ಯಶಸ್ಸು ಎಂದರೆ ಅವರು ಪ್ರಮುಖ ನಟನಿಗೆ ಸಮಾನವಾದ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಚಲನಚಿತ್ರ ಪೋಸ್ಟರ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು ಮತ್ತು ಇದರಿಂದಾಗಿ ಸಿಕ್ಕಿದ್ದ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳಿಗೆ ವಿತರಕರನ್ನು ಹುಡುಕಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದರು. ತೆಲುಗು ಚಲನಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ತಮಿಳಿಗೆ ಡಬ್ ಮಾಡಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಕಂಡೆನ್ ಸೀತೆಯೈ ಅವರಂತಹ ನಟನನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಹಾಸ್ಯ ಟ್ರ್ಯಾಕ್‌ನೊಂದಿಗೆ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಭಕ್ತಿ ಚಿತ್ರಗಳಾದ ''ಕೊಟ್ಟೈ ಮಾರಿಯಮ್ಮನ್'', ''ಪಳಯತು ಅಮ್ಮನ್'' ಮತ್ತು ''ನಾಗೇಶ್ವರಿ'' ಚಲನಚಿತ್ರಗಳು ವಿವೇಕ್ ಅವರನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಹಾಸ್ಯ ಟ್ರ್ಯಾಕ್‌ನೊಂದಿಗೆ ಬಿಡುಗಡೆಯಾಯಿತು..<ref>[https://web.archive.org/web/20021113231151/http://www.hindu.com/2000/12/22/stories/09220223.htm Film Review: ''Kandaen Seethaiyai'']. The Hindu (22 December 2000). Retrieved on 21 June 2015.</ref><ref>{{Cite web|url=http://cinematoday2.itgo.com/Hot%20News%20Just%20for%20U.htm|archive-url=https://web.archive.org/web/20030222131213/http://cinematoday2.itgo.com/Hot%20News%20Just%20for%20U.htm|url-status=dead|archive-date=22 February 2003|title=Hot News}}</ref> ೨೦೦೦ ನೇ ಇಸವಿಯಲ್ಲಿ ನಿರ್ದೇಶಕ ಕೆ. ಸುಭಾಷ್ ಅವರು ವಿವೇಕ್ ಅಭಿನಯದ ''ಎನಕೆನ್ನ ಕೊರಚಲ್?'' ಎಂಬ ಚಿತ್ರವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲು ಯೋಜಿಸಿದ್ದರು.<ref>{{cite web|url=http://www.chennaionline.com/reeltalk/nov095.asp |archive-url=https://archive.today/20041026094516/http://www.chennaionline.com/reeltalk/nov095.asp |url-status=dead |archive-date=26 October 2004 |title=Vivek turns hero |date=26 October 2004 |access-date=16 June 2014}}</ref> ಅದೇ ರೀತಿ ೨೦೦೧ ರಲ್ಲಿ, ಅವರು ರಾಮ ನಾರಾಯಣನ್ ಅವರ ''ಪಂಜು'' ಎಂಬ ಚಿತ್ರದ ನಿರ್ಮಾಣವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು, ಅದರಲ್ಲಿ ಅವರು ನಾಯಕನಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು, ಆದರೆ ನಂತರ ಶಿವಚಂದ್ರನ್ ನಿರ್ದೇಶಿಸಲಿರುವ ಮತ್ತೊಂದು ಚಿತ್ರದಂತೆ ಇದನ್ನು ಸಹ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು.<ref>{{cite news|url=http://www.hindu.com/2005/07/02/stories/2005070205080200.htm |archive-url=https://web.archive.org/web/20140429050917/http://www.hindu.com/2005/07/02/stories/2005070205080200.htm |url-status=dead |archive-date=29 April 2014 |title=Tamil Nadu News : Luck smiles on a machine operator |date=2 July 2005 |work=[[The Hindu]] |access-date=16 June 2014}}</ref><ref>{{cite web |url=http://cinematoday2.itgo.com/HOT%20NEWS%20-%2002061.htm |title=Cinema today |publisher=Cinematoday2.itgo.com |access-date=16 June 2014 |archive-date=30 April 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140430031016/http://cinematoday2.itgo.com/HOT%20NEWS%20-%2002061.htm |url-status=live }}</ref> [[File:Rajinikanth, Dhanush and Vivek at Nerupuda Audio Launch.jpg|right|300px|thumb|''ನೆರುಪುಡಾ'' ಆಡಿಯೋ ಬಿಡುಗಡೆ ಸಮಾರಂಭದಲ್ಲಿ ವಿವೇಕ್ (ಬಲಕ್ಕೆ)]] ವಿವೇಕ್ ೨೦೦೨ ಮತ್ತು ೨೦೦೩ ರಲ್ಲಿ ವಾಣಿಜ್ಯಿಕವಾಗಿ ಹೆಚ್ಚು ಯಶಸ್ವಿ ಉದ್ಯಮಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು, ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟನಾಗಿ ಸತತ ಫಿಲ್ಮ್‌ಫೇರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ - ತಮಿಳು ಮತ್ತು ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟನಿಗಾಗಿ ತಮಿಳುನಾಡು ರಾಜ್ಯ ಚಲನಚಿತ್ರ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಪಡೆದರು. ರನ್‍ನಲ್ಲಿನ ಅವರ ಹಾಸ್ಯ ಟ್ರ್ಯಾಕ್ ಅವರಿಗೆ ಅನೇಕ ಪ್ರಶಂಸೆಗಳನ್ನು ಗಳಿಸಿತು, ವಿಮರ್ಶಕರೊಬ್ಬರು ವಿವೇಕ್ ಅವರ "ಪ್ರಸ್ತುತ ಸಾಮಾಜಿಕ ಘಟನೆಗಳಿಗೆ ತಲೆಯಾಡಿಸುವುದು ಪ್ರತಿಭೆಯ ಹೊಡೆತವನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ" ಎಂದು ಹೇಳಿದರು. ಅವರು [[ವಿಕ್ರಮ್ (ನಟ)|ವಿಕ್ರಮ್]] ಅವರ ''ಧೂಲ್'' ಮತ್ತು ಪ್ರಿಯದರ್ಶನ್ ಅವರ ''ಲೇಸಾ ಲೇಸಾ'' ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ವಿಸ್ತೃತ ಹಾಸ್ಯ ಪಾತ್ರಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಿದರು, ಆದರೆ ''ಸಾಮಿ'' ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಶಿಕ್ಷಕ ಮತ್ತು ''ಪಾರ್ಥಿಬನ್ ಕನವು'' ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ಎಂಜಿನಿಯರ್ ಪಾತ್ರಕ್ಕಾಗಿ ಮತ್ತಷ್ಟು ಮೆಚ್ಚುಗೆಯನ್ನು ಗಳಿಸಿದರು. ನಂತರ ಅವರು ಎಸ್. ಶಂಕರ್ ಅವರ ಮುಂಬರುವ ಕಥೆ ಬಾಯ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಸ್ವಲ್ಪ ಹೆಚ್ಚು ಗಂಭೀರವಾದ ಪಾತ್ರವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಿದರು, ಯುವಕರ ಗುಂಪಿಗೆ ಮಾರ್ಗದರ್ಶಕರಾಗಿ ಚಿತ್ರಿಸಿದರು, ಮತ್ತು ಅವರ ಅಭಿನಯವು ಉತ್ತಮವಾಗಿ ಸ್ವೀಕರಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿತು. "ವಿವೇಕ್, ಬದಲಾವಣೆಗಾಗಿ, ಶಂಕರ್ ಅವರ ಸ್ಕ್ರಿಪ್ಟ್ ಅನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಅವರ ನಿಷ್ಕಳಂಕ ಹಾಸ್ಯ ಪ್ರಜ್ಞೆಯೊಂದಿಗೆ ನೀಡುತ್ತಾರೆ" ಎಂದು ವಿಮರ್ಶಕರು ಗಮನಿಸಿದರೆ, ದಿ ಹಿಂದೂ ವಿಮರ್ಶಕರು "ಪ್ರದರ್ಶನವು ವಿವೇಕ್‍ಗೆ ಸೇರಿದೆ, ಅವರು ನಿರ್ದೇಶಕರ ಮುಖವಾಣಿ" ಎಂದು ಹೇಳಿದರು.<ref>[https://web.archive.org/web/20140716160229/http://www.sify.com/movies/boys-review-tamil-13236807.html Sify Movies&nbsp;– Review listing]. Sify.com (2 December 2012). Retrieved on 21 June 2015.</ref><ref>[https://web.archive.org/web/20031205200937/http://www.hindu.com/thehindu/fr/2003/09/05/stories/2003090501390200.htm "Boys"]. The Hindu (5 September 2003). Retrieved on 21 June 2015.</ref> ೨೦೦೪ ರಲ್ಲಿ ಯಶಸ್ಸು ಅವರ ಮುಂದುವರಿಯಿತು, ಅಲ್ಲಿ ಅವರು ''ಪೇರಳಗನ್'' ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿನ ವಿವಾಹ ಜೋಡಣೆಯ ಪಾತ್ರಕ್ಕಾಗಿ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟನಿಗಾಗಿ ಫಿಲ್ಮ್‌ಫೇರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಂಡರು. ಆದರೆ ''ಚೆಲ್ಲಮೇ'' ಮತ್ತು ''ಎಂ. ಕುಮಾರನ್ ಸನ್ ಆಫ್ ಮಹಾಲಕ್ಷ್ಮಿ'' ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿನ ಅವರ ಪಾತ್ರಗಳು ಕ್ರಮವಾಗಿ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳ ವಾಣಿಜ್ಯ ಯಶಸ್ಸಿಗೆ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದವು.<ref>[https://www.indiaglitz.com/surya-shines-cheran-sizzles-tamil-news-15576 Surya shines Cheran sizzles&nbsp;– Tamil Movie News] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20221107224751/https://www.indiaglitz.com/surya-shines-cheran-sizzles-tamil-news-15576 |date=7 November 2022 }}. Indiaglitz.com (9 July 2005). Retrieved on 21 June 2015.</ref> ಅವರು ತಂಪು ಪಾನೀಯದ ರಾಯಭಾರಿಯಾದ ಮೊದಲ ಹಾಸ್ಯನಟರಾದರು, ಇವರು ೨೦೦೩ ರಲ್ಲಿ ಮಿರಿಂಡಾ ತಂಪು ಪಾನೀಯದ ಬ್ರ್ಯಾಂಡ್ ಅಂಬಾಸಿಡರ್ ಆಗಿದ್ದರು.<ref name="V">{{cite news|url=http://www.hindu.com/mp/2005/08/13/stories/2005081304490300.htm |archive-url=https://web.archive.org/web/20140416041850/http://www.hindu.com/mp/2005/08/13/stories/2005081304490300.htm |url-status=dead |archive-date=16 April 2014 |title=Metro Plus Tiruchirapalli / Cinema : Aahaa...Vivek Mirinda |date=13 August 2005 |work=[[The Hindu]] |access-date=16 June 2014}}</ref><ref>{{cite news |url=http://expressindia.indianexpress.com/story_print.php?storyId=77660 |title=Mirinda Ropes In Tamil Comedian Vivek As Brand Ambassador&nbsp;– Express India |publisher=Expressindia.indianexpress.com |date=10 April 2003 |access-date=16 June 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140429050757/http://expressindia.indianexpress.com/story_print.php?storyId=77660 |archive-date=29 April 2014 |url-status=dead }}</ref> ಅವರು ಕೆಲವು ಕಲಾತ್ಮಕ ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ವಿಶೇಷ ವಿನಾಯಿತಿ ನೀಡಿದರು ಮತ್ತು ಆಗಾಗ್ಗೆ ಉದ್ಯಮಗಳಿಗೆ ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ಕಡಿಮೆ ಸಂಭಾವನೆಯನ್ನು ಪಡೆದರು. ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಜಾನಕಿ ವಿಶ್ವನಾಥನ್ ಅವರ ''ಕುಟ್ಟಿ'' (೨೦೦೧) ಮತ್ತು ಥಂಗರ್ ಬಚ್ಚನ್ ಅವರ ''ಅಳಗಿ'' (೨೦೦೨) ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿನ ಪಾತ್ರಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಿದರು.<ref>{{cite web|url=http://www.sify.com/movies/tamil/interview.php?id=6006308&cid=2408 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140430233242/http://www.sify.com/movies/tamil/interview.php?id=6006308&cid=2408 |url-status=dead |archive-date=30 April 2014 |title=Welcome to |website=[[Sify]] |date=20 January 2007 |access-date=16 June 2014}}</ref><ref name="hindu2002">{{cite news|url=http://www.hindu.com/thehindu/mp/2002/05/07/stories/2002050700110200.htm |archive-url=https://web.archive.org/web/20101022104651/http://hindu.com/thehindu/mp/2002/05/07/stories/2002050700110200.htm |url-status=dead |archive-date=22 October 2010 |title=Comedy king of Tamil cinema |date=7 May 2002 |work=[[The Hindu]] |access-date=16 June 2014}}</ref> ವಿವೇಕ್ ಮುಖ್ಯ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಿದ್ದ ಚಿತ್ರವು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ೨೦೦೪ ರ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯರೂಪಕ್ಕೆ ಬಂದಿತು ಮತ್ತು ಅವರು ಹೊಸಬರಾದ ರಾಮ್ಕಿ ನಿರ್ದೇಶನದ ಸೊಲ್ಲಿ ಅಡಿಪೆನ್ ಎಂಬ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಿದರು. ತಂಡವು ಸುಮಾರು ಒಂದು ವರ್ಷ ಚಿತ್ರದ ನಿರ್ಮಾಣದಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿತು ಮತ್ತು ಹಾಸ್ಯನಟನ ರೂಪಾಂತರವನ್ನು ಪ್ರೇಕ್ಷಕರು ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರವಾಗಿ ಸ್ವೀಕರಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ಖಚಿತಪಡಿಸಿದರು, ನಟಿಯರಾದ [[ಛಾಯಾ ಸಿಂಗ್]] ಮತ್ತು ತೇಜಶ್ರೀ ಚಿತ್ರದ ನಾಯಕಿಯರಾಗಿ ನಟಿಸಿದ್ದಾರೆ.<ref name="hindu2002"/> ಪೂರ್ಣಗೊಂಡಿದ್ದರೂ, ಚಿತ್ರವು ೨೦೦೪ ರಿಂದ ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿತು ಮತ್ತು ವಿತರಕರನ್ನು ಕಂಡುಹಿಡಿಯುವಲ್ಲಿ ವಿಫಲವಾದ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ, ಚಿತ್ರವು ಚಿತ್ರಮಂದಿರಗಳಲ್ಲಿ ಬಿಡುಗಡೆಯಾಗಲಿಲ್ಲ. ವಿ. ಸಿ. ಗುಹುನಾಥನ್ ಅವರ ''ಸೂಪರ್ ಸುಬ್ಬು'' ಎಂಬ ಮತ್ತೊಂದು ಪ್ರಸ್ತಾವಿತ ಚಿತ್ರವೂ ಪ್ರಕಟಣೆಯ ನಂತರ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹೊಂದಲು ವಿಫಲವಾಯಿತು.<ref>{{cite web |url=http://www.cinesouth.com/masala/hotnews/new/07052004-1.shtml |title=Dailynews - Vivek in dual role |website=www.cinesouth.com |access-date=12 January 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20050207225445/http://www.cinesouth.com/masala/hotnews/new/07052004-1.shtml |archive-date=7 February 2005 |url-status=dead}}</ref> ೨೦೦೪ ರ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ, ಅವರು ಚಲನಚಿತ್ರದ ನಿರ್ಮಾಣದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಗಾಯಗೊಂಡರು ಮತ್ತು ಆರು ತಿಂಗಳ ಅವಧಿಗೆ ನಟನೆಯ ನಿಯೋಜನೆಗಳಿಂದ ವಿರಾಮ ತೆಗೆದುಕೊಂಡರು.<ref>{{cite web |url=http://www.behindwoods.com/features/Interviews/Interview4/vivek/tamil-movies-inteview-comedyactor-vivek.html |title=Tamil Movies : Interview&nbsp;– Vivek |website=Behindwoods.com |access-date=16 June 2014 |archive-date=28 October 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20141028100402/http://www.behindwoods.com/features/Interviews/Interview4/vivek/tamil-movies-inteview-comedyactor-vivek.html |url-status=live }}</ref> ಶಂಕರ್ ಅವರ ಅನ್ನಿಯನ್ (೨೦೦೫) ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಉತ್ತಮವಾಗಿ ಸ್ವೀಕರಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಪೋಷಕ ಪಾತ್ರವನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸುವ ಮೂಲಕ ವಿವೇಕ್ ಮರಳಿದರು, ಸೈಕೋಪಾತ್ ಸರಣಿ ಕೊಲೆಗಾರ ಬಿಟ್ಟುಹೋದ ಸುಳಿವುಗಳನ್ನು ಹುಡುಕುವ ರಹಸ್ಯ ಪೊಲೀಸ್ ಅಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು. ಈ ಚಿತ್ರವು ವಿಮರ್ಶಾತ್ಮಕ ಮತ್ತು ವಾಣಿಜ್ಯ ಯಶಸ್ಸಿಗೆ ತೆರೆದುಕೊಂಡಿತು, ಮತ್ತು ಇವರ ಅಭಿನಯಕ್ಕಾಗಿ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟನಿಗಾಗಿ ರಾಜ್ಯ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಗೆದ್ದರು.<ref>{{cite web|url=http://www.sify.com/movies/anniyan-review-tamil-13873632.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20131218212426/http://www.sify.com/movies/anniyan-review-tamil-13873632.html |url-status=dead |archive-date=18 December 2013 |title=Movie Review : Anniyan |website=[[Sify]] |access-date=16 June 2014}}</ref> [[ವಿಜಯ್ (ನಟ)|ವಿಜಯ್]] ಅವರ ''ಆಥಿ'', [[ಅಜಿತ್ ಕುಮಾರ್]] ಅವರ ''ಪರಮಶಿವನ್'' ಮತ್ತು ಸಿಲಂಬರಸನ್ ಅವರ ''ಸರವಣ'' ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಮೂಲಕ ಅವರು ತಮ್ಮ ಪುನರಾಗಮನವನ್ನು ಮುಂದುವರೆಸಿದರು. ಇವೆಲ್ಲವೂ ಜನವರಿ ೨೦೦೬ ರಲ್ಲಿ ಒಂದೇ ದಿನ ಬಿಡುಗಡೆಯಾದವು. ಸುಸಿ ಗಣೇಶನ್ ಅವರ ''ತಿರುಟು ಪಯಲೆ'' ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಹಾಸ್ಯಮಯ ರಹಸ್ಯ ಪತ್ತೇದಾರಿ ಪಾತ್ರಕ್ಕಾಗಿ ಮೆಚ್ಚುಗೆ ಪಡೆದ ನಂತರ, ಶಂಕರ್ ಅವರು ರಜನಿಕಾಂತ್ ಅಭಿನಯದ ತಮ್ಮ ಸಾಹಸೋದ್ಯಮ ''ಶಿವಾಜಿ'' (೨೦೦೭) ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಅವರನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸಿದರು, ಇದು ಅತ್ಯಂತ ದುಬಾರಿ ತಮಿಳು ಚಿತ್ರವಾಗಿದೆ.<ref>{{cite web|url=http://www.sify.com/movies/tamil/interview.php?id=14015995&cid=2408 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140430233237/http://www.sify.com/movies/tamil/interview.php?id=14015995&cid=2408 |url-status=dead |archive-date=30 April 2014 |title=Welcome to |website=[[Sify]] |date=20 January 2007 |access-date=16 June 2014}}</ref> ವಿವೇಕ್ ಈ ಚಿತ್ರಕ್ಕಾಗಿ ತೊಂಬತ್ತು ದಿನಗಳನ್ನು ಮೀಸಲಿಟ್ಟರು, ಇದು ಅವರ ಹಿಂದಿನ ಯಾವುದೇ ಚಿತ್ರಗಳಿಗಿಂತ ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ. ರಜನಿಕಾಂತ್ ಅವರ ಜೊತೆಗಿನ ಇವರ ಅಭಿನಯವು ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟನಿಗಾಗಿ ರಾಜ್ಯದಿಂದ ಮತ್ತೊಂದು ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಗೆದ್ದುಕೊಟ್ಟಿತು. ಅವರು ತಮ್ಮ ಅಭಿನಯಕ್ಕಾಗಿ ವಿಮರ್ಶಕರಿಂದ ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ವಿಮರ್ಶೆಗಳನ್ನು ಗೆದ್ದರು.<ref>{{cite web|url=http://www.sify.com/movies/sivaji-review-tamil-14472632.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20130930162159/http://www.sify.com/movies/sivaji-review-tamil-14472632.html |url-status=dead |archive-date=30 September 2013 |title=Movie Review : Sivaji |website=[[Sify]] |access-date=16 June 2014}}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.behindwoods.com/tamil-movie-articles/movies-06/sivaji-movie-review.html |title=Sivaji Movie Review |website=Behindwoods.com |date=26 November 2006 |access-date=16 June 2014 |archive-date=3 February 2008 |archive-url=https://web.archive.org/web/20080203195532/http://www.behindwoods.com/tamil-movie-articles/movies-06/sivaji-movie-review.html |url-status=live }}</ref> ==ನಂತರದ ಕೆಲಸ (೨೦೦೮-೨೦೨೧)== ೨೦೦೦ ದ ದಶಕದ ಉತ್ತರಾರ್ಧದಲ್ಲಿ, ತಮಿಳು ಚಿತ್ರರಂಗದಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರಕಥೆಯಲ್ಲಿನ ಬದಲಾವಣೆಗಳ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ವಿವೇಕ್ ಅವರ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯು ಕುಸಿಯಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು. ಇದಲ್ಲದೆ, ನಟ ಸಹಿ ಮಾಡಿದ ದೊಡ್ಡ ಬಜೆಟ್ ಚಿತ್ರಗಳ ಕೊರತೆ ಮತ್ತು [[:en:Santhanam (actor)|ಸಂತಾನಂನ]] ಹೊರಹೊಮ್ಮುವಿಕೆಯಿಂದಾಗಿ, ವಿವೇಕ್ ೨೦೧೨ ರಲ್ಲಿ ಉತ್ತುಂಗವನ್ನು ತಲುಪಿದರು, ಅಲ್ಲಿ ಅವರು ಒಂದೇ ಒಂದು ಬಿಡುಗಡೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರು.<ref>[http://behindwoods.com/tamil-movies-cinema-column/santhanam-comedy-21-04-12.html Santhanam Comedy] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140714200937/http://behindwoods.com/tamil-movies-cinema-column/santhanam-comedy-21-04-12.html |date=14 July 2014 }}. Behindwoods.com (28 September 2011). Retrieved on 21 June 2015.</ref> ಈ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಅವರ ಮೆಚ್ಚುಗೆ ಪಡೆದ ಕೆಲಸವು ''ಪಡಿಕಥಾವನ್'' (೨೦೦೯) ನಲ್ಲಿ ಡಾನ್ ಪಾತ್ರ, ಗುರು ಎನ್ ಆಲು (೨೦೦೯) ನಲ್ಲಿ ಡ್ರ್ಯಾಗ್‍ನಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡ ಮತ್ತು ''ಸಿಂಗಂ'' (೨೦೧೦) ಸರಣಿಯಲ್ಲಿ ಪೊಲೀಸ್ ಅಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು.<ref>[https://web.archive.org/web/20140717020742/http://www.sify.com/movies/guru-en-aalu-review-tamil-14883088.html Review : Guru En Aalu]. Sify.com. Retrieved on 21 June 2015.</ref> ವಿರಾಮದ ನಂತರ ಮತ್ತೆ ಹೊರಬಂದ ವಿವೇಕ್, ನಿರ್ದೇಶಕ ಬಾಲಾ ಮತ್ತು [[ಕಮಲ್ ಹಾಸನ್]] ಅವರ ಸಲಹೆಯ ಮೇರೆಗೆ ತಮ್ಮ ಸಾಮಾನ್ಯ ಹಾಸ್ಯ ಪಾತ್ರಗಳಿಂದ ದೂರ ಸರಿಯುವ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಘೋಷಿಸಿದರು ಮತ್ತು ''ನಾನ್ ಥಾನ್ ಬಾಲಾ'' (೨೦೧೪) ಎಂಬ ಚಿತ್ರಕ್ಕೆ ಸಹಿ ಹಾಕಿದರು, ಇದರಲ್ಲಿ ಅವರು ಗಂಭೀರ ಪಾತ್ರವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಿದರು.<ref>{{cite web|title=Vivek to take the serious route!|url=http://www.sify.com/movies/vivek-to-take-the-serious-route-news-tamil-nlvjXyggfje.html|archive-url=https://web.archive.org/web/20131129190539/http://www.sify.com/movies/vivek-to-take-the-serious-route-news-tamil-nlvjXyggfje.html|url-status=dead|archive-date=29 November 2013|website=[[Sify]]|access-date=2 January 2014}}</ref> ಅದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವರು ಸೋನಿಯಾ ಅಗರ್ವಾಲ್ ಎದುರು ಪಾಲಕ್ಕಾಟ್ಟು ಮಾಧವನ್ (೨೦೧೫) ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ನಟನಾಗಿ ಮತ್ತೊಂದು ಚಿತ್ರದ ಕೆಲಸವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು, ಅದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಶಕ್ತಿ ಚಿದಂಬರಂ ಅವರ ಬಿಡುಗಡೆಯಾಗದ ''ಮಚನ್'' ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಕರುಣಾಸ್ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಮತ್ತೊಂದು ಸಮಾನಾಂತರ ಮುಖ್ಯ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು. ಹಿಂದಿರುಗಿದ ನಂತರ, ವಿವೇಕ್ ಮತ್ತೆ ದೊಡ್ಡ ಬಜೆಟ್ ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಚಲನಚಿತ್ರ ತಯಾರಕರೊಂದಿಗೆ ಸಹಕರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ವೇಲ್ರಾಜ್ ಅವರ ''ವೆಲೈಯಿಲ್ಲಾ ಪಟ್ಟತಾರಿ'' (೨೦೧೪), ಗೌತಮ್ ವಾಸುದೇವ್ ಮೆನನ್ ಅವರ ''ಯೆನ್ನೈ ಅರಿಂದಾಲ್'' (೨೦೧೫), ಐಶ್ವರ್ಯಾ ಧನುಷ್ ಅವರ ''ವೈ ರಾಜಾ ವೈ'' (೨೦೧೫) ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು.<ref>{{cite web|url=http://www.southscope.in/tamil/article/racing-towards-crore|title=SouthScope - One Stop Site For South Indian Cinema|access-date=25 October 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20151117064940/http://www.southscope.in/tamil/article/racing-towards-crore|archive-date=17 November 2015|url-status=dead}}</ref> ಅದರ ನಂತರ ವಿವೇಕ್ ವಂಶಿ ಪೈಡಿಪಲ್ಲಿ ಅವರ ಥೋಜಾ / ಊಪಿರಿ (೨೦೧೬) ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು, ಇದರಲ್ಲಿ ಕಾರ್ತಿ ನಟಿಸಿದ್ದಾರೆ. ರಾಧಾ ಮೋಹನ್ ಅವರ ಹಾಸ್ಯ ನಾಟಕ ಚಿತ್ರ ''ಬೃಂದಾವನಂ'' (೨೦೧೭) ನಲ್ಲಿ ವಿವೇಕ್ ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ನಟಿಸಿದ್ದಾರೆ, ಇದು ಕಿವುಡ ಮತ್ತು ಮೂಕ ಅಭಿಮಾನಿಯೊಂದಿಗಿನ ಸ್ನೇಹವನ್ನು ಅನ್ವೇಷಿಸಿತು. ಈ ಚಿತ್ರ ಮತ್ತು ವಿವೇಕ್ ವಿಮರ್ಶಾತ್ಮಕ ಮೆಚ್ಚುಗೆಯನ್ನು ಗಳಿಸಿದರು.<ref>{{Cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/tamil/movie-reviews/brindhavanam/movie-review/58851908.cms|title=Brindhavanam Review {3/5}: Radha Mohan is known for genteel films and Brindhavanam is no exception|newspaper=The Times of India }}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.behindwoods.com/tamil-movies/brindhavanam/brindhavanam-review.html|title=Brindhavanam (aka) Brindaavanam review|date=26 May 2017|website=Behindwoods|access-date=18 August 2019|archive-date=25 July 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190725043514/http://www.behindwoods.com/tamil-movies/brindhavanam/brindhavanam-review.html|url-status=live}}</ref> ೨೦೧೯ ರಲ್ಲಿ, ಅವರು ಥ್ರಿಲ್ಲರ್ ಚಿತ್ರ ''ವೆಲ್ಲೈ ಪೂಕ್ಕಲ್‍''ನಲ್ಲಿ ಸಿಯಾಟಲ್‍ನಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸಲು ಹೋಗುವ ನಿವೃತ್ತ ಪೊಲೀಸ್ ಅಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು ಮತ್ತು ಗಂಭೀರ ಪಾತ್ರದ ಚಿತ್ರಣಕ್ಕಾಗಿ ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ವಿಮರ್ಶೆಗಳನ್ನು ಗೆದ್ದರು.<ref>{{Cite web|url=https://www.behindwoods.com/tamil-movies/vellaipookal/vellaipookal-review.html|title=Vellaipookal (aka) Vellai Pookal review|date=20 April 2019|website=Behindwoods|access-date=18 August 2019|archive-date=12 August 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190812110028/http://www.behindwoods.com/tamil-movies/vellaipookal/vellaipookal-review.html|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/tamil/movie-reviews/vellai-pookal/movie-review/68913051.cms|title=Vellai Pookal Movie Review {3/5}: Critic Review of Vellai Pookal by Times of India|newspaper=The Times of India }}</ref> ಅವರು ಸಾಯುವ ಮೊದಲು ಅವರ ಕೊನೆಯ ಚಿತ್ರ ''ಧಾರಾಳ ಪ್ರಭು'' (೨೦೨೦), ಇದರಲ್ಲಿ ಅವರು ಹರೀಶ್ ಕಲ್ಯಾಣ್ ಅವರೊಂದಿಗೆ ನಟಿಸಿದ್ದರು. ಅವರ ಮೊದಲ ಮರಣೋತ್ತರ ಪ್ರದರ್ಶನವು ೨೦೨೧ ರಲ್ಲಿ ಅರನ್ಮನೈ ೩ ಆಗಿತ್ತು.<ref>{{Cite news|url = https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/tamil/movies/news/actor-vivekh-passes-away-after-being-hospitalised/articleshow/82111126.cms|title = Actor Vivekh passes away after being hospitalised |website = [[The Times of India]]|access-date = 21 June 2021|archive-date = 26 June 2021|archive-url = https://web.archive.org/web/20210626052924/https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/tamil/movies/news/actor-vivekh-passes-away-after-being-hospitalised/articleshow/82111126.cms|url-status = live}}</ref> ಒಂದು ವರ್ಷದ ನಂತರ, ಅವರು ದಿ ಲೆಜೆಂಡ್ (೨೦೨೨) ನಲ್ಲಿ ಪೋಷಕ ಪಾತ್ರವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಿದರು. ೨೦೨೩ ರಲ್ಲಿ ಬಿಡುಗಡೆಯಾದ ''ಯಾಧುಮ್ ಊರೆ ಯಾವರಮ್ ಕೇಲಿರ್'' ಅವರ ಕೊನೆಯ ಚಿತ್ರವಾಗಿತ್ತು.<ref>{{cite news |title=Yaadhum Oore Yaavarum Kelir Movie Review : A well-intentioned idea let down by clumsy writing |url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/tamil/movie-reviews/yaadhum-oore-yaavarum-kelir/movie-review/100334832.cms |website=The Times of India |access-date=19 May 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230519072400/https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/tamil/movie-reviews/yaadhum-oore-yaavarum-kelir/movie-review/100334832.cms |archive-date=19 May 2023 |language=en |url-status=live}}</ref> ತಮ್ಮ ವೃತ್ತಿಜೀವನದುದ್ದಕ್ಕೂ, ಅವರು ೨೨೦ ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ನಟಿಸಿದ್ದಾರೆ.<ref>{{Cite web|date=17 April 2021|title=Tamil Actor Vivek, 59, Passes Away in Chennai Following Cardiac Arrest|url=https://www.news18.com/news/movies/tamil-actor-vivek-59-passes-away-in-chennai-following-cardiac-arrest-3648440.html|access-date=17 April 2021|website=www.news18.com|language=en|archive-date=17 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210417165839/https://www.news18.com/news/movies/tamil-actor-vivek-59-passes-away-in-chennai-following-cardiac-arrest-3648440.html|url-status=live}}</ref> ==ವೃತ್ತಿಜೀವನ== ==ಬ್ರ್ಯಾಂಡ್ ಅನುಮೋದನೆ== ಇವರು ೨೦೦೩ ರಲ್ಲಿ ಮಿರಿಂಡಾ ತಂಪು ಪಾನೀಯ ಮತ್ತು ೨೦೧೧ ರಲ್ಲಿ ನಥೆಲ್ಲಾ ಜ್ಯುವೆಲ್ಲರಿಯ ಗಳ ಬ್ರ್ಯಾಂಡ್ ಅಂಬಾಸಿಡರ್ ಆಗಿದ್ದರು. ==ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು ಮತ್ತು ಗೌರವಗಳು== {| class="wikitable" !ಸಂದರ್ಭ !ವರ್ಷ !ವರ್ಗ/ಪ್ರಶಸ್ತಿ !ಸಿನಿಮಾ !ಫಲಿತಾಂಶ !ಮೂಲ |- |[[:en:Sathyabama Institute of Science and Technology|ಸತ್ಯಭಾಮಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯ]] |2015 | colspan="3" |[[Honorary degree|Honorary Doctorate]] |<ref>{{Cite web|title=Green Kalam|url=https://greenkalam.org/dr-vivekh/}}</ref> |- |[[Orders, decorations, and medals of India|Civilian honor]] |೨೦೦೯ | colspan="3" |[[Padma Shri]] for his contributions to Indian Cinema |<ref>{{Cite web|last1=Narayan|first1=Pushpa|last2=Apr 17|first2=D. Govardan / TNN / Updated|last3=2021|last4=Ist|first4=07:07|title=Vivek, Tamil film actor, dies in Chennai hospital {{!}} Chennai News |url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/chennai/vivek-tamil-film-actor-dies-in-chennai-hospital/articleshow/82111036.cms|access-date=17 April 2021|website=The Times of India|language=en}}</ref> |- |[[Tamil Nadu State Film Honorary Award]] |2006 | colspan="3" |Kalaivanar Award for his contributions to Tamil Cinema |<ref name=":0">{{Cite web|title=Vivek Awards: List of awards and nominations received by Vivek {{!}} Times of India Entertainment|url=https://timesofindia.indiatimes.com/topic/Vivek/awards|access-date=17 April 2021|website=timesofindia.indiatimes.com}}</ref> |- | rowspan="3" |[[Filmfare Awards South]] |೨೦೦೨ | rowspan="3" |[[Filmfare Award for Best Comedian&nbsp;– Tamil|Best Comedian – Tamil]] |''ರನ್'' | rowspan="12" |Won |<ref name=":0" /> |- |೨೦೦೩ |''ಸಾಮಿ'' |<ref name=":0" /> |- |೨೦೦೪ |''[[Perazhagan]]'' |<ref name=":0" /> |- | rowspan="5" |[[Tamil Nadu State Film Awards|Tamil Nadu State film Awards]] |೧೯೯೯ | rowspan="5" |[[Tamil Nadu State Film Award for Best Comedian|Best Comedian]] |''[[Unnaruge Naan Irundhal]]'' |<ref name=":2">{{Cite web|title=Dr. Vivekh – Green Kalam|url=https://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:xGPVQvhTZukJ:https://greenkalam.org/dr-vivekh/+&cd=1&hl=en&ct=clnk&gl=us|access-date=17 April 2021|website=webcache.googleusercontent.com}}</ref> |- |೨೦೦೨ |''ರನ್'' |<ref name=":2" /> |- |೨೦೦೩ |''[[Parthiban Kanavu]]'' |<ref name=":2" /> |- |೨೦೦೫ |''[[Anniyan]]'' |<ref name=":2" /> |- |೨೦೦೭ |''ಸಿವಾಜಿ'' |<ref name=":2" /> |- | rowspan="4" |[[International Tamil Film Awards|International Tamil Film Award]] |೨೦೦೩ | rowspan="4" |[[International Tamil Film Awards|Best Comedian]] |''[[Run (2002 film)|Run]]'' |<ref>{{Cite web|date=7 June 2014|title=ITFA ceremony in Malaysia|url=http://www.hindu.com/fr/2003/10/31/stories/2003103101460500.htm|access-date=17 April 2021|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20140607070328/http://www.hindu.com/fr/2003/10/31/stories/2003103101460500.htm|work=[[ದಿ ಹಿಂದೂ]]|archive-date=7 June 2014}}</ref> |- |೨೦೦೪ |''ಸಾಮಿ'' |<ref>{{Cite web|title=results of ITFA 2004|url=http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:pNiCFbSOHIUJ:ns1.mayyam.com/tfilms/19065.11.47.38.html+&cd=15&hl=en&ct=clnk&gl=us|access-date=17 April 2021|website=webcache.googleusercontent.com}}</ref> |- |೨೦೦೮ |''[[Kuruvi]]'' |<ref name=":3">{{Cite web|title=Archived copy|url=http://entertainment.xin.msn.com/en/tv/vasantham/events-article.aspx?cp-documentid=5964537|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20131203005658/http://entertainment.xin.msn.com/en/tv/vasantham/events-article.aspx?cp-documentid=5964537|archive-date=3 December 2013|access-date=25 November 2013}}</ref> |- |೨೦೧೧ |''[[Vedi (film)|Vedi]]'' |<ref name=":3" /> |- | rowspan="2" |Asianet Film Awards | rowspan="2" |೨೦೦೯ | colspan="3" |Honour Special Jury Award |<ref name=":1">{{Cite web|title=Profile of Actor Vivek – Tamil Movie Data Base of Tamilstar.com|url=https://profile.tamilstar.com/actor/vivek/biography-full/212|access-date=17 April 2021|website=profile.tamilstar.com}}</ref> |- |[[Asianet Film Awards|Asianet Film Award for Best Comedian]] |Various Films | |<ref name=":1" /> |- |[[Edison Awards (India)|Edison Awards]] |2007 |[[Edison Awards (India)|Best Comedian]] |''[[Guru En Aalu]]'' | |<ref name=":2" /> |} ==ನಿಧನ== ==ಉಲ್ಲೇಖಗಳು== {{Reflist}} 3flit9ukcdkna6yr36b9k4fj607qupv 1224188 1224187 2024-04-25T12:57:15Z Rakshitha b kulal 75943 /* ಪ್ರಗತಿ ಮತ್ತು ಯಶಸ್ಸು (೧೯೯೮–೨೦೦೭) */ wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = ವಿವೇಕ್ | honorific_suffix = <!-- Don't add Honorific suffixes here, ref [[MOS:HON]]--> | image = [[File:Vivek Tamil actor.jpg|thumb|ತಮಿಳು ನಟ ವಿವೇಕ್‍]] | caption = ೨೦೧೯ ರಲ್ಲಿ ವಿವೇಕ್ | birth_name = ವಿವೇಕಾನಂದನ್<ref>{{cite web|url=http://www.chennaimath.org/category/media/magazines/sri-ramakrishna-vijayam|title=Chennaimath.Org: Category –Present Sri Ramakrishna Vijayam|access-date=25 October 2016}}</ref> | birth_date = ೧೯ ನವೆಂಬರ್ ೧೯೬೧ | birth_place = [[ಸಂಕರಕೋವಿಲ್, ತಮಿಳುನಾಡು|ಸಂಕರಕೋವಿಲ್]], ತೆಂಕಾಸಿ ಜಿಲ್ಲೆ, [[ತಮಿಳುನಾಡು]], [[ಭಾರತ]] | death_date = {{death date and age|df=yes|2021|4|17|1961|11|19}} | death_place = ಚೆನ್ನೈ, ತಮಿಳುನಾಡು, ಭಾರತ | awards = [[ಪದ್ಮಶ್ರೀ]] (೨೦೦೯)<br />ಗೌರವ ಡಾಕ್ಟರೇಟ್ (೨೦೧೫) | spouse = ಅರುಲ್ ಸೆಲ್ವಿ ವಿವೇಕ್ | children = ೩ | years_active = ೧೯೮೭ - ೨೦೨೧ | occupation = ಸಿನಿಮಾ ನಟ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯಕರ್ತ | alma_mater = ಅಮೇರಿಕನ್ ಕಾಲೇಜು, ಮಧುರೈ }} '''ವಿವೇಕಾನಂದನ್''' (೧೯ ನವೆಂಬರ್ ೧೯೬೧ - ೧೭ ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೦೨೧), ವೃತ್ತಿಪರವಾಗಿ '''ವಿವೇಕ್''' ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಇವರು ಒಬ್ಬ ಭಾರತೀಯ ನಟ, ಹಾಸ್ಯನಟ, ದೂರದರ್ಶನ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವ, ಹಿನ್ನೆಲೆ ಗಾಯಕ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯಕರ್ತ.<ref name="TOI">[https://timesofindia.indiatimes.com/city/chennai/vivek-tamil-film-actor-dies-in-chennai-hospital/articleshow/82111036.cms Vivek, Tamil film actor dies in Chennai hospital] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20211020125755/https://timesofindia.indiatimes.com/city/chennai/vivek-tamil-film-actor-dies-in-chennai-hospital/articleshow/82111036.cms |date=20 October 2021 }}, Times of India, 17 April 2021.</ref> ಅವರು [[ತಮಿಳು ಸಿನೆಮಾ|ತಮಿಳು ಚಲನಚಿತ್ರೋದ್ಯಮದಲ್ಲಿ]] ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು. ನಿರ್ದೇಶಕ [[ಕೆ. ಬಾಲಚಂದರ್]] ಅವರ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಪರಿಚಯಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಅವರು ''ರನ್'' (೨೦೦೨), ''ಸಾಮಿ'' (೨೦೦೩) ಮತ್ತು ''ಪೆರಳಗನ್'' (೨೦೦೪) ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿನ ಅಭಿನಯಕ್ಕಾಗಿ ತಮಿಳಿನ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟನಾಗಿ ಮೂರು ಫಿಲ್ಮ್‌ಫೇರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಗೆದ್ದರು. ಹಾಗೂ ಅವರು ಆರು ತಮಿಳುನಾಡು ರಾಜ್ಯ ಚಲನಚಿತ್ರ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಪಡೆದರು, ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಐದು ''ಉನ್ನರುಗೆ ನಾನ್ ಇರುಂಧಲ್'' (೧೯೯೯), ''ರನ್'' (೨೦೦೨), ''ಪಾರ್ಥಿಬನ್ ಕನವು'' (೨೦೦೩), ''ಅನ್ನಿಯನ್'' (೨೦೦೫) ಮತ್ತು ''ಶಿವಾಜಿ'' (೨೦೦೭) ಚಲನಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿನ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟನೆಗಾಗಿ ತಮಿಳುನಾಡು ರಾಜ್ಯ ಚಲನಚಿತ್ರ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು, ಹಾಗೂ ಕಲೈವಾನಾರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಗೌರವ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯಾಗಿ ಪಡೆದರು. ಅವರ ಹಾಸ್ಯ ಶೈಲಿಯು ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ರಾಜಕೀಯ ವಿಡಂಬನೆಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ಒನ್-ಲೈನರ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಪದಪ್ರಯೋಗವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿತ್ತು, ಇದು ವಿಮರ್ಶಕರು ಅವರನ್ನು ಎನ್.ಎಸ್.ಕೃಷ್ಣನ್‍ಗೆ ಹೋಲಿಸಲು ಕಾರಣವಾಯಿತು ಮತ್ತು ಅವರಿಗೆ ಚಿನ್ನ ಕಲೈವಾನಾರ್ ಎಂಬ ಅಡ್ಡಹೆಸರನ್ನು ಗಳಿಸಿಕೊಟ್ಟಿತು. ೨೦೦೯ ರಲ್ಲಿ, ಕಲೆಗೆ ನೀಡಿದ ಕೊಡುಗೆಗಾಗಿ [[ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರ|ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರವು]] ವಿವೇಕ್ ಅವರಿಗೆ [[ಪದ್ಮಶ್ರೀ ಪ್ರಶಸ್ತಿ (2000-2009)|ಪದ್ಮಶ್ರೀ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು]] ನೀಡಿತು.<ref name="indiaglitz1">[https://web.archive.org/web/20090127023134/http://www.indiaglitz.com/channels/tamil/article/44536.html A crown on my head: Vivek&nbsp;– Tamil Movie News]. IndiaGlitz. Retrieved on 26 May 2011.</ref> ಸತ್ಯಭಾಮಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯವು ವಿವೇಕ್ ಅವರಿಗೆ ಸಿನೆಮಾದ ಮೂಲಕ ಸಮಾಜಕ್ಕೆ ನೀಡಿದ ಕೊಡುಗೆಗಾಗಿ ಗೌರವ ಡಾಕ್ಟರೇಟ್ ನೀಡಿತು. ದೂರದರ್ಶನ ವ್ಯಕ್ತಿಯಾಗಿ, ವಿವೇಕ್ ಹಲವಾರು ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಆಯೋಜಿಸಿದರು ಮತ್ತು ವಿಶೇಷವಾಗಿ [[ಎ.ಪಿ.ಜೆ.ಅಬ್ದುಲ್ ಕಲಾಂ]] ಅವರನ್ನು ಸಂದರ್ಶಿಸಿದರು. ಕಲಾಂ ಅವರ ಪರಿಸರವಾದದಿಂದ ಪ್ರೇರಿತರಾದ ವಿವೇಕ್, [[ತಮಿಳುನಾಡು|ತಮಿಳುನಾಡಿನಾದ್ಯಂತ]] ಒಂದು ಶತಕೋಟಿ ಮರಗಳನ್ನು ನೆಡುವ ಧ್ಯೇಯದೊಂದಿಗೆ ೨೦೧೦ ರಲ್ಲಿ ಗ್ರೀನ್ ಕಲಾಂ ಉಪಕ್ರಮವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು..<ref>{{Cite web|url=https://www.thenewsminute.com/article/how-former-president-apj-abdul-kalam-inspired-actor-vivek-turn-activism-147319|title=How former President APJ Abdul Kalam inspired actor Vivek to turn to activism|date=17 April 2021|website=The News Minute|access-date=17 April 2021|archive-date=17 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210417084253/https://www.thenewsminute.com/article/how-former-president-apj-abdul-kalam-inspired-actor-vivek-turn-activism-147319|url-status=live}}</ref> ==ಜೀವನಚರಿತ್ರೆ== ===ಆರಂಭಿಕ ಜೀವನ=== ವಿವೇಕ್ ೧೯೬೧ ರ ನವೆಂಬರ್ ೧೯ ರಂದು ತಮಿಳುನಾಡಿನ [[ಸಂಕರಕೋವಿಲ್, ತಮಿಳುನಾಡು|ಸಂಕರಕೋವಿಲ್]] ಬಳಿಯ ಪೆರುಂಕೊಟ್ಟೂರ್ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದರು. ವಿವೇಕ್ [[ಮಧುರೈ|ಮಧುರೈನ]] ಅಮೆರಿಕನ್ ಕಾಲೇಜಿನಿಂದ ಪದವಿ ಪಡೆದರು. ===ಆರಂಭಿಕ ವೃತ್ತಿಜೀವನ (೧೯೮೭–೧೯೯೭)=== ಚೆನ್ನೈನ ಸೆಕ್ರೆಟರಿಯೇಟ್‍ನಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವಾಗ, ವಿವೇಕ್ ತಮ್ಮ ಬಿಡುವಿನ ವೇಳೆಯಲ್ಲಿ ಮದ್ರಾಸ್ ಹ್ಯೂಮರ್ ಕ್ಲಬ್‍ನಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದರು, ಅಲ್ಲಿ ಜನರು ಸ್ಟ್ಯಾಂಡ್-ಅಪ್ ಕಾಮಿಡಿಯನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಅವರು ಹ್ಯೂಮರ್ ಕ್ಲಬ್‍ ಅನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಲು ಪ್ರವರ್ತಕರಾಗಿ ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದರು ಮತ್ತು ತರುವಾಯ ಕ್ಲಬ್‍ನಲ್ಲಿ ಅವರ ಮೂಕಾಭಿನಯಗಳ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ಬಾರಿ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಮನರಂಜನಾ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಗೆದ್ದರು. ವಿವೇಕ್ ನಂತರ ಚೆನ್ನೈ ತೊರೆದು ಮಧುರೈನಿಂದ ವಾಣಿಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಪದವಿ ಪಡೆದರು ಮತ್ತು ಸೆಮಿಸ್ಟರ್ ವಿರಾಮದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಅವರು ಹಿಂತಿರುಗಿ ಕ್ಲಬ್‍ನಲ್ಲಿ ಪ್ರದರ್ಶನ ನೀಡುತ್ತಿದ್ದರು.<ref name="chenon">{{cite web |url=http://chennaionline.com/City360/Interviews/20114702034712/Meet-Vivek-the-comedian-with-a-social-touch.col |title=Meet Vivek, the comedian with a social touch &#124; cityinterviews&nbsp;– city360 |publisher=ChennaiOnline |access-date=16 June 2014 |archive-date=9 May 2011 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110509105409/http://chennaionline.com/City360/Interviews/20114702034712/Meet-Vivek-the-comedian-with-a-social-touch.col |url-status=live }}</ref> ಹ್ಯೂಮರ್ ಕ್ಲಬ್‍ನ ಸ್ಥಾಪಕರಾದ ಪಿ.ಆರ್.ಗೋವಿಂದರಾಜನ್ ಅವರು ಅವರನ್ನು ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಚಲನಚಿತ್ರ ನಿರ್ದೇಶಕ [[ಕೆ. ಬಾಲಚಂದರ್]] ಅವರಿಗೆ ಪರಿಚಯಿಸಿದರು ಮತ್ತು ನಿರ್ದೇಶಕರ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳಿಗೆ ಸ್ಕ್ರಿಪ್ಟ್-ಬರಹಗಾರರಾಗಿ ವೃತ್ತಿಪರ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ನಾಲ್ಕು ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ, ಬಾಲಚಂದರ್ ಒಂದು ಸನ್ನಿವೇಶವನ್ನು ವಿವರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಹದಿನಾರು ಪಾತ್ರಗಳಿಗೆ ಸ್ಕ್ರಿಪ್ಟ್ ಬರೆಯಲು ಕೇಳಿದರು, ಅದನ್ನು ವಿವೇಕ್ ರಾತ್ರೋರಾತ್ರಿ ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಿದರು ಎಂದು ವಿವೇಕ್ ಬಹಿರಂಗಪಡಿಸಿದರು. ಇದು ನಿಜವಾಗಿಯೂ ಒಂದು ಪರೀಕ್ಷೆ ಎಂದು ಅವರು ನಂತರ ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಂಡರು, ಮತ್ತು ಅವರ ಪ್ರದರ್ಶನದ ಮೂಲಕ, ಬಾಲಚಂದರ್ ವಿವೇಕ್‍ಗೆ ಹತ್ತಿರವಾದರು.<ref name="chenon"/> ೧೯೮೭ ರಲ್ಲಿ ''ಮನತಿಲ್ ಉರುಥಿ ವೆಂಡುಮ್'' ಚಿತ್ರದ ಸ್ಕ್ರಿಪ್ಟ್‌ಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡುವಾಗ, ಬಾಲಚಂದರ್ ಅವರು ವಿವೇಕ್‍ಗೆ ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ [[ಸುಹಾಸಿನಿ ಮಣಿರತ್ನಮ್|ಸುಹಾಸಿನಿ]] ಅವರ ಸಹೋದರನ ನಟನಾ ಪಾತ್ರವನ್ನು ನೀಡಿದರು, ಅದನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸಲು ಅವರು ನಿರ್ಧರಿಸಿದರು.<ref>{{cite news |author=Y Maheswara Reddy |url=http://www.newindianexpress.com/entertainment/interviews/article249658.ece |title=Vivek, comedy artiste |publisher=The New Indian Express |access-date=16 June 2014 |archive-date=20 January 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150120175023/http://www.newindianexpress.com/entertainment/interviews/article249658.ece |url-status=dead }}</ref> ಪೋಷಕ ಪಾತ್ರಗಳನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸುವ ಮೂಲಕ ಅವರು ತಮ್ಮ ವೃತ್ತಿಜೀವನವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು ಮತ್ತು ''ಪುದು ಪುದು ಅರ್ಥಂಗಲ್'' (೧೯೮೯) ಮತ್ತು ''ಒರು ವೀಡು ಇರು ವಾಸಲ್'' (೧೯೯೦) ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಬಾಲಚಂದರ್ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಮತ್ತೆ ಸಹಕರಿಸಿದರು. ನಂತರ ಕೆ. ಎಸ್. ರವಿಕುಮಾರ್ ಅವರ ''ಪುತ್ತಮ್ ಪುದು ಪಯನಂ'' (೧೯೯೧) ಮತ್ತು ವಿಕ್ರಮ್ ಅವರ ''ನಾನ್ ಪೆಸಾ ನಿನೈಪಥೆಲ್ಲಂ'' (೧೯೯೩) ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ನಟನ ಸ್ನೇಹಿತನಾಗಿ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಪಾತ್ರವರ್ಗದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು. ನಂತರ ಅವರು [[ರಜನೀಕಾಂತ್|ರಜನಿಕಾಂತ್]] ಅವರ ''ಉಳೈಪ್ಪಲಿ'' ಮತ್ತು ''ವೀರಾ'' ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ದ್ವಿತೀಯ ಪಾತ್ರವರ್ಗದ ಪಾತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು.<ref>{{cite web |url=http://behindwoods.com/new-videos/videos-q1-09/actor-actress-interview/vivek-28-09-2011.html |title=Vivek&nbsp;– Tamil Cinema Actor Interview&nbsp;– Vivek &#124; Vadivelu &#124; Ajith &#124; Mankatha &#124; Vishal &#124; Kamal |website=Behindwoods.com |access-date=16 June 2014 |archive-date=27 April 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140427235349/http://behindwoods.com/new-videos/videos-q1-09/actor-actress-interview/vivek-28-09-2011.html |url-status=live }}</ref> ===ಪ್ರಗತಿ ಮತ್ತು ಯಶಸ್ಸು (೧೯೯೮–೨೦೦೭)=== ೧೯೯೦ ರ ದಶಕದ ಉತ್ತರಾರ್ಧದಲ್ಲಿ, ವಿವೇಕ್ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಹಾಸ್ಯನಟನಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಮೂಲಕ ಪ್ರಗತಿಯನ್ನು ಸಾಧಿಸಿದರು. ಅವರು ಹೆಚ್ಚಿನ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ನಟನ ಮುಖ್ಯ ಸ್ನೇಹಿತರಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಇದರಿಂದಾಗಿ ಅವರ ತೆರೆಯ ಮೇಲಿನ ಸಮಯ ಹೆಚ್ಚಾಗಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು. ಅವರು [[ಅಜಿತ್ ಕುಮಾರ್]] ಅಭಿನಯದ ಯಶಸ್ವಿ ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಸತತವಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು, ''ಕಾದಲ್ ಮನ್ನನ್'', ''ಉನ್ನೈ ತೇಡಿ'' ಮತ್ತು ''ವಾಲಿ'' ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಸೈಡ್ ಕಿಕ್ ಆಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು, ಮತ್ತು ''ಕನ್ನದಿರೆ ತೊಂಡ್ರಿನಾಲ್'', ''ಪೂಮಗಲ್ ಊರ್ವಾಲಂ'' ಮತ್ತು ''ಆಸೈಯಿಲ್ ಒರು ಕಡಿಥಮ್'' ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಶಾಂತ್ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಪದೇ ಪದೇ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡು ಇದೇ ರೀತಿಯ ಯಶಸ್ಸನ್ನು ಕಂಡರು. ತರುವಾಯ ಅವರು ೨೦೦೦ ಮತ್ತು ೨೦೦೧ ರಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಕಾರ್ಯನಿರತ ನಟರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರಾದರು, ಎರಡು ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಐವತ್ತಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು. ''ಕುಶಿ'', ''ಪ್ರಿಯಮಾನವಲೆ'' ಮತ್ತು ''ಮಿನ್ನಾಲೆ'' ಸೇರಿದಂತೆ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳು ಬ್ಲಾಕ್‍ಬಸ್ಟರ್‌ಗಳಾದರೆ, [[ಮಣಿರತ್ನಂ]] ಅವರ ''ಅಲೈಪಾಯುತೆ'', ''ಮುಗವರಿ'' ಮತ್ತು ''ಡಮ್ ಡುಮ್ ಡುಮ್‍''ನಲ್ಲಿನ ಅವರ ಪಾತ್ರಗಳು ನಟನಿಗೆ ವಿಮರ್ಶಾತ್ಮಕ ಮೆಚ್ಚುಗೆಯನ್ನು ಗಳಿಸಿದವು. ವಿವೇಕ್ ಅವರ ಚಿತ್ರಗಳ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿರುವ ಯಶಸ್ಸು ಎಂದರೆ ಅವರು ಪ್ರಮುಖ ನಟನಿಗೆ ಸಮಾನವಾದ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಚಲನಚಿತ್ರ ಪೋಸ್ಟರ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು ಮತ್ತು ಇದರಿಂದಾಗಿ ಸಿಕ್ಕಿದ್ದ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳಿಗೆ ವಿತರಕರನ್ನು ಹುಡುಕಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದರು. ತೆಲುಗು ಚಲನಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ತಮಿಳಿಗೆ ಡಬ್ ಮಾಡಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಕಂಡೆನ್ ಸೀತೆಯೈ ಅವರಂತಹ ನಟನನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಹಾಸ್ಯ ಟ್ರ್ಯಾಕ್‌ನೊಂದಿಗೆ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಭಕ್ತಿ ಚಿತ್ರಗಳಾದ ''ಕೊಟ್ಟೈ ಮಾರಿಯಮ್ಮನ್'', ''ಪಳಯತು ಅಮ್ಮನ್'' ಮತ್ತು ''ನಾಗೇಶ್ವರಿ'' ಚಲನಚಿತ್ರಗಳು ವಿವೇಕ್ ಅವರನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಹಾಸ್ಯ ಟ್ರ್ಯಾಕ್‌ನೊಂದಿಗೆ ಬಿಡುಗಡೆಯಾಯಿತು.<ref>[https://web.archive.org/web/20021113231151/http://www.hindu.com/2000/12/22/stories/09220223.htm Film Review: ''Kandaen Seethaiyai'']. The Hindu (22 December 2000). Retrieved on 21 June 2015.</ref><ref>{{Cite web|url=http://cinematoday2.itgo.com/Hot%20News%20Just%20for%20U.htm|archive-url=https://web.archive.org/web/20030222131213/http://cinematoday2.itgo.com/Hot%20News%20Just%20for%20U.htm|url-status=dead|archive-date=22 February 2003|title=Hot News}}</ref> ೨೦೦೦ ನೇ ಇಸವಿಯಲ್ಲಿ ನಿರ್ದೇಶಕ ಕೆ. ಸುಭಾಷ್ ಅವರು ವಿವೇಕ್ ಅಭಿನಯದ ''ಎನಕೆನ್ನ ಕೊರಚಲ್?'' ಎಂಬ ಚಿತ್ರವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲು ಯೋಜಿಸಿದ್ದರು.<ref>{{cite web|url=http://www.chennaionline.com/reeltalk/nov095.asp |archive-url=https://archive.today/20041026094516/http://www.chennaionline.com/reeltalk/nov095.asp |url-status=dead |archive-date=26 October 2004 |title=Vivek turns hero |date=26 October 2004 |access-date=16 June 2014}}</ref> ಅದೇ ರೀತಿ ೨೦೦೧ ರಲ್ಲಿ, ಅವರು ರಾಮ ನಾರಾಯಣನ್ ಅವರ ''ಪಂಜು'' ಎಂಬ ಚಿತ್ರದ ನಿರ್ಮಾಣವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು, ಅದರಲ್ಲಿ ಅವರು ನಾಯಕನಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು, ಆದರೆ ನಂತರ ಶಿವಚಂದ್ರನ್ ನಿರ್ದೇಶಿಸಲಿರುವ ಮತ್ತೊಂದು ಚಿತ್ರದಂತೆ ಇದನ್ನು ಸಹ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು.<ref>{{cite news|url=http://www.hindu.com/2005/07/02/stories/2005070205080200.htm |archive-url=https://web.archive.org/web/20140429050917/http://www.hindu.com/2005/07/02/stories/2005070205080200.htm |url-status=dead |archive-date=29 April 2014 |title=Tamil Nadu News : Luck smiles on a machine operator |date=2 July 2005 |work=[[The Hindu]] |access-date=16 June 2014}}</ref><ref>{{cite web |url=http://cinematoday2.itgo.com/HOT%20NEWS%20-%2002061.htm |title=Cinema today |publisher=Cinematoday2.itgo.com |access-date=16 June 2014 |archive-date=30 April 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140430031016/http://cinematoday2.itgo.com/HOT%20NEWS%20-%2002061.htm |url-status=live }}</ref> [[File:Rajinikanth, Dhanush and Vivek at Nerupuda Audio Launch.jpg|right|300px|thumb|''ನೆರುಪುಡಾ'' ಆಡಿಯೋ ಬಿಡುಗಡೆ ಸಮಾರಂಭದಲ್ಲಿ ವಿವೇಕ್ (ಬಲಕ್ಕೆ)]] ವಿವೇಕ್ ೨೦೦೨ ಮತ್ತು ೨೦೦೩ ರಲ್ಲಿ ವಾಣಿಜ್ಯಿಕವಾಗಿ ಹೆಚ್ಚು ಯಶಸ್ವಿ ಉದ್ಯಮಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು, ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟನಾಗಿ ಸತತ ಫಿಲ್ಮ್‌ಫೇರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ - ತಮಿಳು ಮತ್ತು ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟನಿಗಾಗಿ ತಮಿಳುನಾಡು ರಾಜ್ಯ ಚಲನಚಿತ್ರ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಪಡೆದರು. ರನ್‍ನಲ್ಲಿನ ಅವರ ಹಾಸ್ಯ ಟ್ರ್ಯಾಕ್ ಅವರಿಗೆ ಅನೇಕ ಪ್ರಶಂಸೆಗಳನ್ನು ಗಳಿಸಿತು, ವಿಮರ್ಶಕರೊಬ್ಬರು ವಿವೇಕ್ ಅವರ "ಪ್ರಸ್ತುತ ಸಾಮಾಜಿಕ ಘಟನೆಗಳಿಗೆ ತಲೆಯಾಡಿಸುವುದು ಪ್ರತಿಭೆಯ ಹೊಡೆತವನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ" ಎಂದು ಹೇಳಿದರು. ಅವರು [[ವಿಕ್ರಮ್ (ನಟ)|ವಿಕ್ರಮ್]] ಅವರ ''ಧೂಲ್'' ಮತ್ತು ಪ್ರಿಯದರ್ಶನ್ ಅವರ ''ಲೇಸಾ ಲೇಸಾ'' ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ವಿಸ್ತೃತ ಹಾಸ್ಯ ಪಾತ್ರಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಿದರು, ಆದರೆ ''ಸಾಮಿ'' ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಶಿಕ್ಷಕ ಮತ್ತು ''ಪಾರ್ಥಿಬನ್ ಕನವು'' ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ಎಂಜಿನಿಯರ್ ಪಾತ್ರಕ್ಕಾಗಿ ಮತ್ತಷ್ಟು ಮೆಚ್ಚುಗೆಯನ್ನು ಗಳಿಸಿದರು. ನಂತರ ಅವರು ಎಸ್. ಶಂಕರ್ ಅವರ ಮುಂಬರುವ ಕಥೆ ಬಾಯ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಸ್ವಲ್ಪ ಹೆಚ್ಚು ಗಂಭೀರವಾದ ಪಾತ್ರವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಿದರು, ಯುವಕರ ಗುಂಪಿಗೆ ಮಾರ್ಗದರ್ಶಕರಾಗಿ ಚಿತ್ರಿಸಿದರು, ಮತ್ತು ಅವರ ಅಭಿನಯವು ಉತ್ತಮವಾಗಿ ಸ್ವೀಕರಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿತು. "ವಿವೇಕ್, ಬದಲಾವಣೆಗಾಗಿ, ಶಂಕರ್ ಅವರ ಸ್ಕ್ರಿಪ್ಟ್ ಅನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಅವರ ನಿಷ್ಕಳಂಕ ಹಾಸ್ಯ ಪ್ರಜ್ಞೆಯೊಂದಿಗೆ ನೀಡುತ್ತಾರೆ" ಎಂದು ವಿಮರ್ಶಕರು ಗಮನಿಸಿದರೆ, ದಿ ಹಿಂದೂ ವಿಮರ್ಶಕರು "ಪ್ರದರ್ಶನವು ವಿವೇಕ್‍ಗೆ ಸೇರಿದೆ, ಅವರು ನಿರ್ದೇಶಕರ ಮುಖವಾಣಿ" ಎಂದು ಹೇಳಿದರು.<ref>[https://web.archive.org/web/20140716160229/http://www.sify.com/movies/boys-review-tamil-13236807.html Sify Movies&nbsp;– Review listing]. Sify.com (2 December 2012). Retrieved on 21 June 2015.</ref><ref>[https://web.archive.org/web/20031205200937/http://www.hindu.com/thehindu/fr/2003/09/05/stories/2003090501390200.htm "Boys"]. The Hindu (5 September 2003). Retrieved on 21 June 2015.</ref> ೨೦೦೪ ರಲ್ಲಿ ಯಶಸ್ಸು ಅವರ ಮುಂದುವರಿಯಿತು, ಅಲ್ಲಿ ಅವರು ''ಪೇರಳಗನ್'' ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿನ ವಿವಾಹ ಜೋಡಣೆಯ ಪಾತ್ರಕ್ಕಾಗಿ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟನಿಗಾಗಿ ಫಿಲ್ಮ್‌ಫೇರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಂಡರು. ಆದರೆ ''ಚೆಲ್ಲಮೇ'' ಮತ್ತು ''ಎಂ. ಕುಮಾರನ್ ಸನ್ ಆಫ್ ಮಹಾಲಕ್ಷ್ಮಿ'' ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿನ ಅವರ ಪಾತ್ರಗಳು ಕ್ರಮವಾಗಿ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳ ವಾಣಿಜ್ಯ ಯಶಸ್ಸಿಗೆ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದವು.<ref>[https://www.indiaglitz.com/surya-shines-cheran-sizzles-tamil-news-15576 Surya shines Cheran sizzles&nbsp;– Tamil Movie News] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20221107224751/https://www.indiaglitz.com/surya-shines-cheran-sizzles-tamil-news-15576 |date=7 November 2022 }}. Indiaglitz.com (9 July 2005). Retrieved on 21 June 2015.</ref> ಅವರು ತಂಪು ಪಾನೀಯದ ರಾಯಭಾರಿಯಾದ ಮೊದಲ ಹಾಸ್ಯನಟರಾದರು, ಇವರು ೨೦೦೩ ರಲ್ಲಿ ಮಿರಿಂಡಾ ತಂಪು ಪಾನೀಯದ ಬ್ರ್ಯಾಂಡ್ ಅಂಬಾಸಿಡರ್ ಆಗಿದ್ದರು.<ref name="V">{{cite news|url=http://www.hindu.com/mp/2005/08/13/stories/2005081304490300.htm |archive-url=https://web.archive.org/web/20140416041850/http://www.hindu.com/mp/2005/08/13/stories/2005081304490300.htm |url-status=dead |archive-date=16 April 2014 |title=Metro Plus Tiruchirapalli / Cinema : Aahaa...Vivek Mirinda |date=13 August 2005 |work=[[The Hindu]] |access-date=16 June 2014}}</ref><ref>{{cite news |url=http://expressindia.indianexpress.com/story_print.php?storyId=77660 |title=Mirinda Ropes In Tamil Comedian Vivek As Brand Ambassador&nbsp;– Express India |publisher=Expressindia.indianexpress.com |date=10 April 2003 |access-date=16 June 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140429050757/http://expressindia.indianexpress.com/story_print.php?storyId=77660 |archive-date=29 April 2014 |url-status=dead }}</ref> ಅವರು ಕೆಲವು ಕಲಾತ್ಮಕ ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ವಿಶೇಷ ವಿನಾಯಿತಿ ನೀಡಿದರು ಮತ್ತು ಆಗಾಗ್ಗೆ ಉದ್ಯಮಗಳಿಗೆ ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ಕಡಿಮೆ ಸಂಭಾವನೆಯನ್ನು ಪಡೆದರು. ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಜಾನಕಿ ವಿಶ್ವನಾಥನ್ ಅವರ ''ಕುಟ್ಟಿ'' (೨೦೦೧) ಮತ್ತು ಥಂಗರ್ ಬಚ್ಚನ್ ಅವರ ''ಅಳಗಿ'' (೨೦೦೨) ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿನ ಪಾತ್ರಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಿದರು.<ref>{{cite web|url=http://www.sify.com/movies/tamil/interview.php?id=6006308&cid=2408 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140430233242/http://www.sify.com/movies/tamil/interview.php?id=6006308&cid=2408 |url-status=dead |archive-date=30 April 2014 |title=Welcome to |website=[[Sify]] |date=20 January 2007 |access-date=16 June 2014}}</ref><ref name="hindu2002">{{cite news|url=http://www.hindu.com/thehindu/mp/2002/05/07/stories/2002050700110200.htm |archive-url=https://web.archive.org/web/20101022104651/http://hindu.com/thehindu/mp/2002/05/07/stories/2002050700110200.htm |url-status=dead |archive-date=22 October 2010 |title=Comedy king of Tamil cinema |date=7 May 2002 |work=[[The Hindu]] |access-date=16 June 2014}}</ref> ವಿವೇಕ್ ಮುಖ್ಯ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಿದ್ದ ಚಿತ್ರವು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ೨೦೦೪ ರ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯರೂಪಕ್ಕೆ ಬಂದಿತು ಮತ್ತು ಅವರು ಹೊಸಬರಾದ ರಾಮ್ಕಿ ನಿರ್ದೇಶನದ ಸೊಲ್ಲಿ ಅಡಿಪೆನ್ ಎಂಬ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಿದರು. ತಂಡವು ಸುಮಾರು ಒಂದು ವರ್ಷ ಚಿತ್ರದ ನಿರ್ಮಾಣದಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿತು ಮತ್ತು ಹಾಸ್ಯನಟನ ರೂಪಾಂತರವನ್ನು ಪ್ರೇಕ್ಷಕರು ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರವಾಗಿ ಸ್ವೀಕರಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ಖಚಿತಪಡಿಸಿದರು, ನಟಿಯರಾದ [[ಛಾಯಾ ಸಿಂಗ್]] ಮತ್ತು ತೇಜಶ್ರೀ ಚಿತ್ರದ ನಾಯಕಿಯರಾಗಿ ನಟಿಸಿದ್ದಾರೆ.<ref name="hindu2002"/> ಪೂರ್ಣಗೊಂಡಿದ್ದರೂ, ಚಿತ್ರವು ೨೦೦೪ ರಿಂದ ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿತು ಮತ್ತು ವಿತರಕರನ್ನು ಕಂಡುಹಿಡಿಯುವಲ್ಲಿ ವಿಫಲವಾದ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ, ಚಿತ್ರವು ಚಿತ್ರಮಂದಿರಗಳಲ್ಲಿ ಬಿಡುಗಡೆಯಾಗಲಿಲ್ಲ. ವಿ. ಸಿ. ಗುಹುನಾಥನ್ ಅವರ ''ಸೂಪರ್ ಸುಬ್ಬು'' ಎಂಬ ಮತ್ತೊಂದು ಪ್ರಸ್ತಾವಿತ ಚಿತ್ರವೂ ಪ್ರಕಟಣೆಯ ನಂತರ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹೊಂದಲು ವಿಫಲವಾಯಿತು.<ref>{{cite web |url=http://www.cinesouth.com/masala/hotnews/new/07052004-1.shtml |title=Dailynews - Vivek in dual role |website=www.cinesouth.com |access-date=12 January 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20050207225445/http://www.cinesouth.com/masala/hotnews/new/07052004-1.shtml |archive-date=7 February 2005 |url-status=dead}}</ref> ೨೦೦೪ ರ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ, ಅವರು ಚಲನಚಿತ್ರದ ನಿರ್ಮಾಣದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಗಾಯಗೊಂಡರು ಮತ್ತು ಆರು ತಿಂಗಳ ಅವಧಿಗೆ ನಟನೆಯ ನಿಯೋಜನೆಗಳಿಂದ ವಿರಾಮ ತೆಗೆದುಕೊಂಡರು.<ref>{{cite web |url=http://www.behindwoods.com/features/Interviews/Interview4/vivek/tamil-movies-inteview-comedyactor-vivek.html |title=Tamil Movies : Interview&nbsp;– Vivek |website=Behindwoods.com |access-date=16 June 2014 |archive-date=28 October 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20141028100402/http://www.behindwoods.com/features/Interviews/Interview4/vivek/tamil-movies-inteview-comedyactor-vivek.html |url-status=live }}</ref> ಶಂಕರ್ ಅವರ ಅನ್ನಿಯನ್ (೨೦೦೫) ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಉತ್ತಮವಾಗಿ ಸ್ವೀಕರಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಪೋಷಕ ಪಾತ್ರವನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸುವ ಮೂಲಕ ವಿವೇಕ್ ಮರಳಿದರು, ಸೈಕೋಪಾತ್ ಸರಣಿ ಕೊಲೆಗಾರ ಬಿಟ್ಟುಹೋದ ಸುಳಿವುಗಳನ್ನು ಹುಡುಕುವ ರಹಸ್ಯ ಪೊಲೀಸ್ ಅಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು. ಈ ಚಿತ್ರವು ವಿಮರ್ಶಾತ್ಮಕ ಮತ್ತು ವಾಣಿಜ್ಯ ಯಶಸ್ಸಿಗೆ ತೆರೆದುಕೊಂಡಿತು, ಮತ್ತು ಇವರ ಅಭಿನಯಕ್ಕಾಗಿ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟನಿಗಾಗಿ ರಾಜ್ಯ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಗೆದ್ದರು.<ref>{{cite web|url=http://www.sify.com/movies/anniyan-review-tamil-13873632.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20131218212426/http://www.sify.com/movies/anniyan-review-tamil-13873632.html |url-status=dead |archive-date=18 December 2013 |title=Movie Review : Anniyan |website=[[Sify]] |access-date=16 June 2014}}</ref> [[ವಿಜಯ್ (ನಟ)|ವಿಜಯ್]] ಅವರ ''ಆಥಿ'', [[ಅಜಿತ್ ಕುಮಾರ್]] ಅವರ ''ಪರಮಶಿವನ್'' ಮತ್ತು ಸಿಲಂಬರಸನ್ ಅವರ ''ಸರವಣ'' ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಮೂಲಕ ಅವರು ತಮ್ಮ ಪುನರಾಗಮನವನ್ನು ಮುಂದುವರೆಸಿದರು. ಇವೆಲ್ಲವೂ ಜನವರಿ ೨೦೦೬ ರಲ್ಲಿ ಒಂದೇ ದಿನ ಬಿಡುಗಡೆಯಾದವು. ಸುಸಿ ಗಣೇಶನ್ ಅವರ ''ತಿರುಟು ಪಯಲೆ'' ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಹಾಸ್ಯಮಯ ರಹಸ್ಯ ಪತ್ತೇದಾರಿ ಪಾತ್ರಕ್ಕಾಗಿ ಮೆಚ್ಚುಗೆ ಪಡೆದ ನಂತರ, ಶಂಕರ್ ಅವರು ರಜನಿಕಾಂತ್ ಅಭಿನಯದ ತಮ್ಮ ಸಾಹಸೋದ್ಯಮ ''ಶಿವಾಜಿ'' (೨೦೦೭) ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಅವರನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸಿದರು, ಇದು ಅತ್ಯಂತ ದುಬಾರಿ ತಮಿಳು ಚಿತ್ರವಾಗಿದೆ.<ref>{{cite web|url=http://www.sify.com/movies/tamil/interview.php?id=14015995&cid=2408 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140430233237/http://www.sify.com/movies/tamil/interview.php?id=14015995&cid=2408 |url-status=dead |archive-date=30 April 2014 |title=Welcome to |website=[[Sify]] |date=20 January 2007 |access-date=16 June 2014}}</ref> ವಿವೇಕ್ ಈ ಚಿತ್ರಕ್ಕಾಗಿ ತೊಂಬತ್ತು ದಿನಗಳನ್ನು ಮೀಸಲಿಟ್ಟರು, ಇದು ಅವರ ಹಿಂದಿನ ಯಾವುದೇ ಚಿತ್ರಗಳಿಗಿಂತ ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ. ರಜನಿಕಾಂತ್ ಅವರ ಜೊತೆಗಿನ ಇವರ ಅಭಿನಯವು ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟನಿಗಾಗಿ ರಾಜ್ಯದಿಂದ ಮತ್ತೊಂದು ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಗೆದ್ದುಕೊಟ್ಟಿತು. ಅವರು ತಮ್ಮ ಅಭಿನಯಕ್ಕಾಗಿ ವಿಮರ್ಶಕರಿಂದ ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ವಿಮರ್ಶೆಗಳನ್ನು ಗೆದ್ದರು.<ref>{{cite web|url=http://www.sify.com/movies/sivaji-review-tamil-14472632.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20130930162159/http://www.sify.com/movies/sivaji-review-tamil-14472632.html |url-status=dead |archive-date=30 September 2013 |title=Movie Review : Sivaji |website=[[Sify]] |access-date=16 June 2014}}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.behindwoods.com/tamil-movie-articles/movies-06/sivaji-movie-review.html |title=Sivaji Movie Review |website=Behindwoods.com |date=26 November 2006 |access-date=16 June 2014 |archive-date=3 February 2008 |archive-url=https://web.archive.org/web/20080203195532/http://www.behindwoods.com/tamil-movie-articles/movies-06/sivaji-movie-review.html |url-status=live }}</ref> ==ನಂತರದ ಕೆಲಸ (೨೦೦೮-೨೦೨೧)== ೨೦೦೦ ದ ದಶಕದ ಉತ್ತರಾರ್ಧದಲ್ಲಿ, ತಮಿಳು ಚಿತ್ರರಂಗದಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರಕಥೆಯಲ್ಲಿನ ಬದಲಾವಣೆಗಳ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ವಿವೇಕ್ ಅವರ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯು ಕುಸಿಯಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು. ಇದಲ್ಲದೆ, ನಟ ಸಹಿ ಮಾಡಿದ ದೊಡ್ಡ ಬಜೆಟ್ ಚಿತ್ರಗಳ ಕೊರತೆ ಮತ್ತು [[:en:Santhanam (actor)|ಸಂತಾನಂನ]] ಹೊರಹೊಮ್ಮುವಿಕೆಯಿಂದಾಗಿ, ವಿವೇಕ್ ೨೦೧೨ ರಲ್ಲಿ ಉತ್ತುಂಗವನ್ನು ತಲುಪಿದರು, ಅಲ್ಲಿ ಅವರು ಒಂದೇ ಒಂದು ಬಿಡುಗಡೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರು.<ref>[http://behindwoods.com/tamil-movies-cinema-column/santhanam-comedy-21-04-12.html Santhanam Comedy] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140714200937/http://behindwoods.com/tamil-movies-cinema-column/santhanam-comedy-21-04-12.html |date=14 July 2014 }}. Behindwoods.com (28 September 2011). Retrieved on 21 June 2015.</ref> ಈ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಅವರ ಮೆಚ್ಚುಗೆ ಪಡೆದ ಕೆಲಸವು ''ಪಡಿಕಥಾವನ್'' (೨೦೦೯) ನಲ್ಲಿ ಡಾನ್ ಪಾತ್ರ, ಗುರು ಎನ್ ಆಲು (೨೦೦೯) ನಲ್ಲಿ ಡ್ರ್ಯಾಗ್‍ನಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡ ಮತ್ತು ''ಸಿಂಗಂ'' (೨೦೧೦) ಸರಣಿಯಲ್ಲಿ ಪೊಲೀಸ್ ಅಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು.<ref>[https://web.archive.org/web/20140717020742/http://www.sify.com/movies/guru-en-aalu-review-tamil-14883088.html Review : Guru En Aalu]. Sify.com. Retrieved on 21 June 2015.</ref> ವಿರಾಮದ ನಂತರ ಮತ್ತೆ ಹೊರಬಂದ ವಿವೇಕ್, ನಿರ್ದೇಶಕ ಬಾಲಾ ಮತ್ತು [[ಕಮಲ್ ಹಾಸನ್]] ಅವರ ಸಲಹೆಯ ಮೇರೆಗೆ ತಮ್ಮ ಸಾಮಾನ್ಯ ಹಾಸ್ಯ ಪಾತ್ರಗಳಿಂದ ದೂರ ಸರಿಯುವ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಘೋಷಿಸಿದರು ಮತ್ತು ''ನಾನ್ ಥಾನ್ ಬಾಲಾ'' (೨೦೧೪) ಎಂಬ ಚಿತ್ರಕ್ಕೆ ಸಹಿ ಹಾಕಿದರು, ಇದರಲ್ಲಿ ಅವರು ಗಂಭೀರ ಪಾತ್ರವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಿದರು.<ref>{{cite web|title=Vivek to take the serious route!|url=http://www.sify.com/movies/vivek-to-take-the-serious-route-news-tamil-nlvjXyggfje.html|archive-url=https://web.archive.org/web/20131129190539/http://www.sify.com/movies/vivek-to-take-the-serious-route-news-tamil-nlvjXyggfje.html|url-status=dead|archive-date=29 November 2013|website=[[Sify]]|access-date=2 January 2014}}</ref> ಅದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವರು ಸೋನಿಯಾ ಅಗರ್ವಾಲ್ ಎದುರು ಪಾಲಕ್ಕಾಟ್ಟು ಮಾಧವನ್ (೨೦೧೫) ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ನಟನಾಗಿ ಮತ್ತೊಂದು ಚಿತ್ರದ ಕೆಲಸವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು, ಅದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಶಕ್ತಿ ಚಿದಂಬರಂ ಅವರ ಬಿಡುಗಡೆಯಾಗದ ''ಮಚನ್'' ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಕರುಣಾಸ್ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಮತ್ತೊಂದು ಸಮಾನಾಂತರ ಮುಖ್ಯ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು. ಹಿಂದಿರುಗಿದ ನಂತರ, ವಿವೇಕ್ ಮತ್ತೆ ದೊಡ್ಡ ಬಜೆಟ್ ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಚಲನಚಿತ್ರ ತಯಾರಕರೊಂದಿಗೆ ಸಹಕರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ವೇಲ್ರಾಜ್ ಅವರ ''ವೆಲೈಯಿಲ್ಲಾ ಪಟ್ಟತಾರಿ'' (೨೦೧೪), ಗೌತಮ್ ವಾಸುದೇವ್ ಮೆನನ್ ಅವರ ''ಯೆನ್ನೈ ಅರಿಂದಾಲ್'' (೨೦೧೫), ಐಶ್ವರ್ಯಾ ಧನುಷ್ ಅವರ ''ವೈ ರಾಜಾ ವೈ'' (೨೦೧೫) ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು.<ref>{{cite web|url=http://www.southscope.in/tamil/article/racing-towards-crore|title=SouthScope - One Stop Site For South Indian Cinema|access-date=25 October 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20151117064940/http://www.southscope.in/tamil/article/racing-towards-crore|archive-date=17 November 2015|url-status=dead}}</ref> ಅದರ ನಂತರ ವಿವೇಕ್ ವಂಶಿ ಪೈಡಿಪಲ್ಲಿ ಅವರ ಥೋಜಾ / ಊಪಿರಿ (೨೦೧೬) ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು, ಇದರಲ್ಲಿ ಕಾರ್ತಿ ನಟಿಸಿದ್ದಾರೆ. ರಾಧಾ ಮೋಹನ್ ಅವರ ಹಾಸ್ಯ ನಾಟಕ ಚಿತ್ರ ''ಬೃಂದಾವನಂ'' (೨೦೧೭) ನಲ್ಲಿ ವಿವೇಕ್ ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ನಟಿಸಿದ್ದಾರೆ, ಇದು ಕಿವುಡ ಮತ್ತು ಮೂಕ ಅಭಿಮಾನಿಯೊಂದಿಗಿನ ಸ್ನೇಹವನ್ನು ಅನ್ವೇಷಿಸಿತು. ಈ ಚಿತ್ರ ಮತ್ತು ವಿವೇಕ್ ವಿಮರ್ಶಾತ್ಮಕ ಮೆಚ್ಚುಗೆಯನ್ನು ಗಳಿಸಿದರು.<ref>{{Cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/tamil/movie-reviews/brindhavanam/movie-review/58851908.cms|title=Brindhavanam Review {3/5}: Radha Mohan is known for genteel films and Brindhavanam is no exception|newspaper=The Times of India }}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.behindwoods.com/tamil-movies/brindhavanam/brindhavanam-review.html|title=Brindhavanam (aka) Brindaavanam review|date=26 May 2017|website=Behindwoods|access-date=18 August 2019|archive-date=25 July 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190725043514/http://www.behindwoods.com/tamil-movies/brindhavanam/brindhavanam-review.html|url-status=live}}</ref> ೨೦೧೯ ರಲ್ಲಿ, ಅವರು ಥ್ರಿಲ್ಲರ್ ಚಿತ್ರ ''ವೆಲ್ಲೈ ಪೂಕ್ಕಲ್‍''ನಲ್ಲಿ ಸಿಯಾಟಲ್‍ನಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸಲು ಹೋಗುವ ನಿವೃತ್ತ ಪೊಲೀಸ್ ಅಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು ಮತ್ತು ಗಂಭೀರ ಪಾತ್ರದ ಚಿತ್ರಣಕ್ಕಾಗಿ ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ವಿಮರ್ಶೆಗಳನ್ನು ಗೆದ್ದರು.<ref>{{Cite web|url=https://www.behindwoods.com/tamil-movies/vellaipookal/vellaipookal-review.html|title=Vellaipookal (aka) Vellai Pookal review|date=20 April 2019|website=Behindwoods|access-date=18 August 2019|archive-date=12 August 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190812110028/http://www.behindwoods.com/tamil-movies/vellaipookal/vellaipookal-review.html|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/tamil/movie-reviews/vellai-pookal/movie-review/68913051.cms|title=Vellai Pookal Movie Review {3/5}: Critic Review of Vellai Pookal by Times of India|newspaper=The Times of India }}</ref> ಅವರು ಸಾಯುವ ಮೊದಲು ಅವರ ಕೊನೆಯ ಚಿತ್ರ ''ಧಾರಾಳ ಪ್ರಭು'' (೨೦೨೦), ಇದರಲ್ಲಿ ಅವರು ಹರೀಶ್ ಕಲ್ಯಾಣ್ ಅವರೊಂದಿಗೆ ನಟಿಸಿದ್ದರು. ಅವರ ಮೊದಲ ಮರಣೋತ್ತರ ಪ್ರದರ್ಶನವು ೨೦೨೧ ರಲ್ಲಿ ಅರನ್ಮನೈ ೩ ಆಗಿತ್ತು.<ref>{{Cite news|url = https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/tamil/movies/news/actor-vivekh-passes-away-after-being-hospitalised/articleshow/82111126.cms|title = Actor Vivekh passes away after being hospitalised |website = [[The Times of India]]|access-date = 21 June 2021|archive-date = 26 June 2021|archive-url = https://web.archive.org/web/20210626052924/https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/tamil/movies/news/actor-vivekh-passes-away-after-being-hospitalised/articleshow/82111126.cms|url-status = live}}</ref> ಒಂದು ವರ್ಷದ ನಂತರ, ಅವರು ದಿ ಲೆಜೆಂಡ್ (೨೦೨೨) ನಲ್ಲಿ ಪೋಷಕ ಪಾತ್ರವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಿದರು. ೨೦೨೩ ರಲ್ಲಿ ಬಿಡುಗಡೆಯಾದ ''ಯಾಧುಮ್ ಊರೆ ಯಾವರಮ್ ಕೇಲಿರ್'' ಅವರ ಕೊನೆಯ ಚಿತ್ರವಾಗಿತ್ತು.<ref>{{cite news |title=Yaadhum Oore Yaavarum Kelir Movie Review : A well-intentioned idea let down by clumsy writing |url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/tamil/movie-reviews/yaadhum-oore-yaavarum-kelir/movie-review/100334832.cms |website=The Times of India |access-date=19 May 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230519072400/https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/tamil/movie-reviews/yaadhum-oore-yaavarum-kelir/movie-review/100334832.cms |archive-date=19 May 2023 |language=en |url-status=live}}</ref> ತಮ್ಮ ವೃತ್ತಿಜೀವನದುದ್ದಕ್ಕೂ, ಅವರು ೨೨೦ ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ನಟಿಸಿದ್ದಾರೆ.<ref>{{Cite web|date=17 April 2021|title=Tamil Actor Vivek, 59, Passes Away in Chennai Following Cardiac Arrest|url=https://www.news18.com/news/movies/tamil-actor-vivek-59-passes-away-in-chennai-following-cardiac-arrest-3648440.html|access-date=17 April 2021|website=www.news18.com|language=en|archive-date=17 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210417165839/https://www.news18.com/news/movies/tamil-actor-vivek-59-passes-away-in-chennai-following-cardiac-arrest-3648440.html|url-status=live}}</ref> ==ವೃತ್ತಿಜೀವನ== ==ಬ್ರ್ಯಾಂಡ್ ಅನುಮೋದನೆ== ಇವರು ೨೦೦೩ ರಲ್ಲಿ ಮಿರಿಂಡಾ ತಂಪು ಪಾನೀಯ ಮತ್ತು ೨೦೧೧ ರಲ್ಲಿ ನಥೆಲ್ಲಾ ಜ್ಯುವೆಲ್ಲರಿಯ ಗಳ ಬ್ರ್ಯಾಂಡ್ ಅಂಬಾಸಿಡರ್ ಆಗಿದ್ದರು. ==ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು ಮತ್ತು ಗೌರವಗಳು== {| class="wikitable" !ಸಂದರ್ಭ !ವರ್ಷ !ವರ್ಗ/ಪ್ರಶಸ್ತಿ !ಸಿನಿಮಾ !ಫಲಿತಾಂಶ !ಮೂಲ |- |[[:en:Sathyabama Institute of Science and Technology|ಸತ್ಯಭಾಮಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯ]] |2015 | colspan="3" |[[Honorary degree|Honorary Doctorate]] |<ref>{{Cite web|title=Green Kalam|url=https://greenkalam.org/dr-vivekh/}}</ref> |- |[[Orders, decorations, and medals of India|Civilian honor]] |೨೦೦೯ | colspan="3" |[[Padma Shri]] for his contributions to Indian Cinema |<ref>{{Cite web|last1=Narayan|first1=Pushpa|last2=Apr 17|first2=D. Govardan / TNN / Updated|last3=2021|last4=Ist|first4=07:07|title=Vivek, Tamil film actor, dies in Chennai hospital {{!}} Chennai News |url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/chennai/vivek-tamil-film-actor-dies-in-chennai-hospital/articleshow/82111036.cms|access-date=17 April 2021|website=The Times of India|language=en}}</ref> |- |[[Tamil Nadu State Film Honorary Award]] |2006 | colspan="3" |Kalaivanar Award for his contributions to Tamil Cinema |<ref name=":0">{{Cite web|title=Vivek Awards: List of awards and nominations received by Vivek {{!}} Times of India Entertainment|url=https://timesofindia.indiatimes.com/topic/Vivek/awards|access-date=17 April 2021|website=timesofindia.indiatimes.com}}</ref> |- | rowspan="3" |[[Filmfare Awards South]] |೨೦೦೨ | rowspan="3" |[[Filmfare Award for Best Comedian&nbsp;– Tamil|Best Comedian – Tamil]] |''ರನ್'' | rowspan="12" |Won |<ref name=":0" /> |- |೨೦೦೩ |''ಸಾಮಿ'' |<ref name=":0" /> |- |೨೦೦೪ |''[[Perazhagan]]'' |<ref name=":0" /> |- | rowspan="5" |[[Tamil Nadu State Film Awards|Tamil Nadu State film Awards]] |೧೯೯೯ | rowspan="5" |[[Tamil Nadu State Film Award for Best Comedian|Best Comedian]] |''[[Unnaruge Naan Irundhal]]'' |<ref name=":2">{{Cite web|title=Dr. Vivekh – Green Kalam|url=https://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:xGPVQvhTZukJ:https://greenkalam.org/dr-vivekh/+&cd=1&hl=en&ct=clnk&gl=us|access-date=17 April 2021|website=webcache.googleusercontent.com}}</ref> |- |೨೦೦೨ |''ರನ್'' |<ref name=":2" /> |- |೨೦೦೩ |''[[Parthiban Kanavu]]'' |<ref name=":2" /> |- |೨೦೦೫ |''[[Anniyan]]'' |<ref name=":2" /> |- |೨೦೦೭ |''ಸಿವಾಜಿ'' |<ref name=":2" /> |- | rowspan="4" |[[International Tamil Film Awards|International Tamil Film Award]] |೨೦೦೩ | rowspan="4" |[[International Tamil Film Awards|Best Comedian]] |''[[Run (2002 film)|Run]]'' |<ref>{{Cite web|date=7 June 2014|title=ITFA ceremony in Malaysia|url=http://www.hindu.com/fr/2003/10/31/stories/2003103101460500.htm|access-date=17 April 2021|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20140607070328/http://www.hindu.com/fr/2003/10/31/stories/2003103101460500.htm|work=[[ದಿ ಹಿಂದೂ]]|archive-date=7 June 2014}}</ref> |- |೨೦೦೪ |''ಸಾಮಿ'' |<ref>{{Cite web|title=results of ITFA 2004|url=http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:pNiCFbSOHIUJ:ns1.mayyam.com/tfilms/19065.11.47.38.html+&cd=15&hl=en&ct=clnk&gl=us|access-date=17 April 2021|website=webcache.googleusercontent.com}}</ref> |- |೨೦೦೮ |''[[Kuruvi]]'' |<ref name=":3">{{Cite web|title=Archived copy|url=http://entertainment.xin.msn.com/en/tv/vasantham/events-article.aspx?cp-documentid=5964537|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20131203005658/http://entertainment.xin.msn.com/en/tv/vasantham/events-article.aspx?cp-documentid=5964537|archive-date=3 December 2013|access-date=25 November 2013}}</ref> |- |೨೦೧೧ |''[[Vedi (film)|Vedi]]'' |<ref name=":3" /> |- | rowspan="2" |Asianet Film Awards | rowspan="2" |೨೦೦೯ | colspan="3" |Honour Special Jury Award |<ref name=":1">{{Cite web|title=Profile of Actor Vivek – Tamil Movie Data Base of Tamilstar.com|url=https://profile.tamilstar.com/actor/vivek/biography-full/212|access-date=17 April 2021|website=profile.tamilstar.com}}</ref> |- |[[Asianet Film Awards|Asianet Film Award for Best Comedian]] |Various Films | |<ref name=":1" /> |- |[[Edison Awards (India)|Edison Awards]] |2007 |[[Edison Awards (India)|Best Comedian]] |''[[Guru En Aalu]]'' | |<ref name=":2" /> |} ==ನಿಧನ== ==ಉಲ್ಲೇಖಗಳು== {{Reflist}} kplrw25c51wvvxy98gse7b404ziihwa 1224189 1224188 2024-04-25T12:58:53Z Rakshitha b kulal 75943 wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = ವಿವೇಕ್ | honorific_suffix = <!-- Don't add Honorific suffixes here, ref [[MOS:HON]]--> | image = [[File:Vivek Tamil actor.jpg|thumb|ತಮಿಳು ನಟ ವಿವೇಕ್‍]] | caption = ೨೦೧೯ ರಲ್ಲಿ ವಿವೇಕ್ | birth_name = ವಿವೇಕಾನಂದನ್<ref>{{cite web|url=http://www.chennaimath.org/category/media/magazines/sri-ramakrishna-vijayam|title=Chennaimath.Org: Category –Present Sri Ramakrishna Vijayam|access-date=25 October 2016}}</ref> | birth_date = ೧೯ ನವೆಂಬರ್ ೧೯೬೧ | birth_place = [[ಸಂಕರಕೋವಿಲ್, ತಮಿಳುನಾಡು|ಸಂಕರಕೋವಿಲ್]], ತೆಂಕಾಸಿ ಜಿಲ್ಲೆ, [[ತಮಿಳುನಾಡು]], [[ಭಾರತ]] | death_date = {{death date and age|df=yes|2021|4|17|1961|11|19}} | death_place = ಚೆನ್ನೈ, ತಮಿಳುನಾಡು, ಭಾರತ | awards = [[ಪದ್ಮಶ್ರೀ]] (೨೦೦೯)<br />ಗೌರವ ಡಾಕ್ಟರೇಟ್ (೨೦೧೫) | spouse = ಅರುಲ್ ಸೆಲ್ವಿ ವಿವೇಕ್ | children = ೩ | years_active = ೧೯೮೭ - ೨೦೨೧ | occupation = ಸಿನಿಮಾ ನಟ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯಕರ್ತ | alma_mater = ಅಮೇರಿಕನ್ ಕಾಲೇಜು, ಮಧುರೈ }} '''ವಿವೇಕಾನಂದನ್''' (೧೯ ನವೆಂಬರ್ ೧೯೬೧ - ೧೭ ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೦೨೧), ವೃತ್ತಿಪರವಾಗಿ '''ವಿವೇಕ್''' ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಇವರು ಒಬ್ಬ ಭಾರತೀಯ ನಟ, ಹಾಸ್ಯನಟ, ದೂರದರ್ಶನ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವ, ಹಿನ್ನೆಲೆ ಗಾಯಕ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯಕರ್ತ.<ref name="TOI">[https://timesofindia.indiatimes.com/city/chennai/vivek-tamil-film-actor-dies-in-chennai-hospital/articleshow/82111036.cms Vivek, Tamil film actor dies in Chennai hospital] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20211020125755/https://timesofindia.indiatimes.com/city/chennai/vivek-tamil-film-actor-dies-in-chennai-hospital/articleshow/82111036.cms |date=20 October 2021 }}, Times of India, 17 April 2021.</ref> ಅವರು [[ತಮಿಳು ಸಿನೆಮಾ|ತಮಿಳು ಚಲನಚಿತ್ರೋದ್ಯಮದಲ್ಲಿ]] ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು. ನಿರ್ದೇಶಕ [[ಕೆ. ಬಾಲಚಂದರ್]] ಅವರ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಪರಿಚಯಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಅವರು ''ರನ್'' (೨೦೦೨), ''ಸಾಮಿ'' (೨೦೦೩) ಮತ್ತು ''ಪೆರಳಗನ್'' (೨೦೦೪) ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿನ ಅಭಿನಯಕ್ಕಾಗಿ ತಮಿಳಿನ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟನಾಗಿ ಮೂರು ಫಿಲ್ಮ್‌ಫೇರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಗೆದ್ದರು. ಹಾಗೂ ಅವರು ಆರು ತಮಿಳುನಾಡು ರಾಜ್ಯ ಚಲನಚಿತ್ರ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಪಡೆದರು, ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಐದು ''ಉನ್ನರುಗೆ ನಾನ್ ಇರುಂಧಲ್'' (೧೯೯೯), ''ರನ್'' (೨೦೦೨), ''ಪಾರ್ಥಿಬನ್ ಕನವು'' (೨೦೦೩), ''ಅನ್ನಿಯನ್'' (೨೦೦೫) ಮತ್ತು ''ಶಿವಾಜಿ'' (೨೦೦೭) ಚಲನಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿನ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟನೆಗಾಗಿ ತಮಿಳುನಾಡು ರಾಜ್ಯ ಚಲನಚಿತ್ರ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು, ಹಾಗೂ ಕಲೈವಾನಾರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಗೌರವ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯಾಗಿ ಪಡೆದರು. ಅವರ ಹಾಸ್ಯ ಶೈಲಿಯು ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ರಾಜಕೀಯ ವಿಡಂಬನೆಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ಒನ್-ಲೈನರ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಪದಪ್ರಯೋಗವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿತ್ತು, ಇದು ವಿಮರ್ಶಕರು ಅವರನ್ನು ಎನ್.ಎಸ್.ಕೃಷ್ಣನ್‍ಗೆ ಹೋಲಿಸಲು ಕಾರಣವಾಯಿತು ಮತ್ತು ಅವರಿಗೆ ಚಿನ್ನ ಕಲೈವಾನಾರ್ ಎಂಬ ಅಡ್ಡಹೆಸರನ್ನು ಗಳಿಸಿಕೊಟ್ಟಿತು. ೨೦೦೯ ರಲ್ಲಿ, ಕಲೆಗೆ ನೀಡಿದ ಕೊಡುಗೆಗಾಗಿ [[ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರ|ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರವು]] ವಿವೇಕ್ ಅವರಿಗೆ [[ಪದ್ಮಶ್ರೀ ಪ್ರಶಸ್ತಿ (2000-2009)|ಪದ್ಮಶ್ರೀ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು]] ನೀಡಿತು.<ref name="indiaglitz1">[https://web.archive.org/web/20090127023134/http://www.indiaglitz.com/channels/tamil/article/44536.html A crown on my head: Vivek&nbsp;– Tamil Movie News]. IndiaGlitz. Retrieved on 26 May 2011.</ref> ಸತ್ಯಭಾಮಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯವು ವಿವೇಕ್ ಅವರಿಗೆ ಸಿನೆಮಾದ ಮೂಲಕ ಸಮಾಜಕ್ಕೆ ನೀಡಿದ ಕೊಡುಗೆಗಾಗಿ ಗೌರವ ಡಾಕ್ಟರೇಟ್ ನೀಡಿತು. ದೂರದರ್ಶನ ವ್ಯಕ್ತಿಯಾಗಿ, ವಿವೇಕ್ ಹಲವಾರು ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಆಯೋಜಿಸಿದರು ಮತ್ತು ವಿಶೇಷವಾಗಿ [[ಎ.ಪಿ.ಜೆ.ಅಬ್ದುಲ್ ಕಲಾಂ]] ಅವರನ್ನು ಸಂದರ್ಶಿಸಿದರು. ಕಲಾಂ ಅವರ ಪರಿಸರವಾದದಿಂದ ಪ್ರೇರಿತರಾದ ವಿವೇಕ್, [[ತಮಿಳುನಾಡು|ತಮಿಳುನಾಡಿನಾದ್ಯಂತ]] ಒಂದು ಶತಕೋಟಿ ಮರಗಳನ್ನು ನೆಡುವ ಧ್ಯೇಯದೊಂದಿಗೆ ೨೦೧೦ ರಲ್ಲಿ ಗ್ರೀನ್ ಕಲಾಂ ಉಪಕ್ರಮವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು..<ref>{{Cite web|url=https://www.thenewsminute.com/article/how-former-president-apj-abdul-kalam-inspired-actor-vivek-turn-activism-147319|title=How former President APJ Abdul Kalam inspired actor Vivek to turn to activism|date=17 April 2021|website=The News Minute|access-date=17 April 2021|archive-date=17 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210417084253/https://www.thenewsminute.com/article/how-former-president-apj-abdul-kalam-inspired-actor-vivek-turn-activism-147319|url-status=live}}</ref> ==ಜೀವನಚರಿತ್ರೆ== ===ಆರಂಭಿಕ ಜೀವನ=== ವಿವೇಕ್ ೧೯೬೧ ರ ನವೆಂಬರ್ ೧೯ ರಂದು ತಮಿಳುನಾಡಿನ [[ಸಂಕರಕೋವಿಲ್, ತಮಿಳುನಾಡು|ಸಂಕರಕೋವಿಲ್]] ಬಳಿಯ ಪೆರುಂಕೊಟ್ಟೂರ್ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದರು. ವಿವೇಕ್ [[ಮಧುರೈ|ಮಧುರೈನ]] ಅಮೆರಿಕನ್ ಕಾಲೇಜಿನಿಂದ ಪದವಿ ಪಡೆದರು. ===ಆರಂಭಿಕ ವೃತ್ತಿಜೀವನ (೧೯೮೭–೧೯೯೭)=== ಚೆನ್ನೈನ ಸೆಕ್ರೆಟರಿಯೇಟ್‍ನಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವಾಗ, ವಿವೇಕ್ ತಮ್ಮ ಬಿಡುವಿನ ವೇಳೆಯಲ್ಲಿ ಮದ್ರಾಸ್ ಹ್ಯೂಮರ್ ಕ್ಲಬ್‍ನಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದರು, ಅಲ್ಲಿ ಜನರು ಸ್ಟ್ಯಾಂಡ್-ಅಪ್ ಕಾಮಿಡಿಯನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಅವರು ಹ್ಯೂಮರ್ ಕ್ಲಬ್‍ ಅನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಲು ಪ್ರವರ್ತಕರಾಗಿ ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದರು ಮತ್ತು ತರುವಾಯ ಕ್ಲಬ್‍ನಲ್ಲಿ ಅವರ ಮೂಕಾಭಿನಯಗಳ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ಬಾರಿ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಮನರಂಜನಾ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಗೆದ್ದರು. ವಿವೇಕ್ ನಂತರ ಚೆನ್ನೈ ತೊರೆದು ಮಧುರೈನಿಂದ ವಾಣಿಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಪದವಿ ಪಡೆದರು ಮತ್ತು ಸೆಮಿಸ್ಟರ್ ವಿರಾಮದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಅವರು ಹಿಂತಿರುಗಿ ಕ್ಲಬ್‍ನಲ್ಲಿ ಪ್ರದರ್ಶನ ನೀಡುತ್ತಿದ್ದರು.<ref name="chenon">{{cite web |url=http://chennaionline.com/City360/Interviews/20114702034712/Meet-Vivek-the-comedian-with-a-social-touch.col |title=Meet Vivek, the comedian with a social touch &#124; cityinterviews&nbsp;– city360 |publisher=ChennaiOnline |access-date=16 June 2014 |archive-date=9 May 2011 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110509105409/http://chennaionline.com/City360/Interviews/20114702034712/Meet-Vivek-the-comedian-with-a-social-touch.col |url-status=live }}</ref> ಹ್ಯೂಮರ್ ಕ್ಲಬ್‍ನ ಸ್ಥಾಪಕರಾದ ಪಿ.ಆರ್.ಗೋವಿಂದರಾಜನ್ ಅವರು ಅವರನ್ನು ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಚಲನಚಿತ್ರ ನಿರ್ದೇಶಕ [[ಕೆ. ಬಾಲಚಂದರ್]] ಅವರಿಗೆ ಪರಿಚಯಿಸಿದರು ಮತ್ತು ನಿರ್ದೇಶಕರ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳಿಗೆ ಸ್ಕ್ರಿಪ್ಟ್-ಬರಹಗಾರರಾಗಿ ವೃತ್ತಿಪರ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ನಾಲ್ಕು ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ, ಬಾಲಚಂದರ್ ಒಂದು ಸನ್ನಿವೇಶವನ್ನು ವಿವರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಹದಿನಾರು ಪಾತ್ರಗಳಿಗೆ ಸ್ಕ್ರಿಪ್ಟ್ ಬರೆಯಲು ಕೇಳಿದರು, ಅದನ್ನು ವಿವೇಕ್ ರಾತ್ರೋರಾತ್ರಿ ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಿದರು ಎಂದು ವಿವೇಕ್ ಬಹಿರಂಗಪಡಿಸಿದರು. ಇದು ನಿಜವಾಗಿಯೂ ಒಂದು ಪರೀಕ್ಷೆ ಎಂದು ಅವರು ನಂತರ ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಂಡರು, ಮತ್ತು ಅವರ ಪ್ರದರ್ಶನದ ಮೂಲಕ, ಬಾಲಚಂದರ್ ವಿವೇಕ್‍ಗೆ ಹತ್ತಿರವಾದರು.<ref name="chenon"/> ೧೯೮೭ ರಲ್ಲಿ ''ಮನತಿಲ್ ಉರುಥಿ ವೆಂಡುಮ್'' ಚಿತ್ರದ ಸ್ಕ್ರಿಪ್ಟ್‌ಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡುವಾಗ, ಬಾಲಚಂದರ್ ಅವರು ವಿವೇಕ್‍ಗೆ ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ [[ಸುಹಾಸಿನಿ ಮಣಿರತ್ನಮ್|ಸುಹಾಸಿನಿ]] ಅವರ ಸಹೋದರನ ನಟನಾ ಪಾತ್ರವನ್ನು ನೀಡಿದರು, ಅದನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸಲು ಅವರು ನಿರ್ಧರಿಸಿದರು.<ref>{{cite news |author=Y Maheswara Reddy |url=http://www.newindianexpress.com/entertainment/interviews/article249658.ece |title=Vivek, comedy artiste |publisher=The New Indian Express |access-date=16 June 2014 |archive-date=20 January 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150120175023/http://www.newindianexpress.com/entertainment/interviews/article249658.ece |url-status=dead }}</ref> ಪೋಷಕ ಪಾತ್ರಗಳನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸುವ ಮೂಲಕ ಅವರು ತಮ್ಮ ವೃತ್ತಿಜೀವನವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು ಮತ್ತು ''ಪುದು ಪುದು ಅರ್ಥಂಗಲ್'' (೧೯೮೯) ಮತ್ತು ''ಒರು ವೀಡು ಇರು ವಾಸಲ್'' (೧೯೯೦) ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಬಾಲಚಂದರ್ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಮತ್ತೆ ಸಹಕರಿಸಿದರು. ನಂತರ ಕೆ. ಎಸ್. ರವಿಕುಮಾರ್ ಅವರ ''ಪುತ್ತಮ್ ಪುದು ಪಯನಂ'' (೧೯೯೧) ಮತ್ತು ವಿಕ್ರಮ್ ಅವರ ''ನಾನ್ ಪೆಸಾ ನಿನೈಪಥೆಲ್ಲಂ'' (೧೯೯೩) ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ನಟನ ಸ್ನೇಹಿತನಾಗಿ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಪಾತ್ರವರ್ಗದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು. ನಂತರ ಅವರು [[ರಜನೀಕಾಂತ್|ರಜನಿಕಾಂತ್]] ಅವರ ''ಉಳೈಪ್ಪಲಿ'' ಮತ್ತು ''ವೀರಾ'' ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ದ್ವಿತೀಯ ಪಾತ್ರವರ್ಗದ ಪಾತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು.<ref>{{cite web |url=http://behindwoods.com/new-videos/videos-q1-09/actor-actress-interview/vivek-28-09-2011.html |title=Vivek&nbsp;– Tamil Cinema Actor Interview&nbsp;– Vivek &#124; Vadivelu &#124; Ajith &#124; Mankatha &#124; Vishal &#124; Kamal |website=Behindwoods.com |access-date=16 June 2014 |archive-date=27 April 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140427235349/http://behindwoods.com/new-videos/videos-q1-09/actor-actress-interview/vivek-28-09-2011.html |url-status=live }}</ref> ===ಪ್ರಗತಿ ಮತ್ತು ಯಶಸ್ಸು (೧೯೯೮–೨೦೦೭)=== ೧೯೯೦ ರ ದಶಕದ ಉತ್ತರಾರ್ಧದಲ್ಲಿ, ವಿವೇಕ್ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಹಾಸ್ಯನಟನಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಮೂಲಕ ಪ್ರಗತಿಯನ್ನು ಸಾಧಿಸಿದರು. ಅವರು ಹೆಚ್ಚಿನ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ನಟನ ಮುಖ್ಯ ಸ್ನೇಹಿತರಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಇದರಿಂದಾಗಿ ಅವರ ತೆರೆಯ ಮೇಲಿನ ಸಮಯ ಹೆಚ್ಚಾಗಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು. ಅವರು [[ಅಜಿತ್ ಕುಮಾರ್]] ಅಭಿನಯದ ಯಶಸ್ವಿ ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಸತತವಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು, ''ಕಾದಲ್ ಮನ್ನನ್'', ''ಉನ್ನೈ ತೇಡಿ'' ಮತ್ತು ''ವಾಲಿ'' ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಸೈಡ್ ಕಿಕ್ ಆಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು, ಮತ್ತು ''ಕನ್ನದಿರೆ ತೊಂಡ್ರಿನಾಲ್'', ''ಪೂಮಗಲ್ ಊರ್ವಾಲಂ'' ಮತ್ತು ''ಆಸೈಯಿಲ್ ಒರು ಕಡಿಥಮ್'' ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಶಾಂತ್ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಪದೇ ಪದೇ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡು ಇದೇ ರೀತಿಯ ಯಶಸ್ಸನ್ನು ಕಂಡರು. ತರುವಾಯ ಅವರು ೨೦೦೦ ಮತ್ತು ೨೦೦೧ ರಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಕಾರ್ಯನಿರತ ನಟರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರಾದರು, ಎರಡು ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಐವತ್ತಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು. ''ಕುಶಿ'', ''ಪ್ರಿಯಮಾನವಲೆ'' ಮತ್ತು ''ಮಿನ್ನಾಲೆ'' ಸೇರಿದಂತೆ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳು ಬ್ಲಾಕ್‍ಬಸ್ಟರ್‌ಗಳಾದರೆ, [[ಮಣಿರತ್ನಂ]] ಅವರ ''ಅಲೈಪಾಯುತೆ'', ''ಮುಗವರಿ'' ಮತ್ತು ''ಡಮ್ ಡುಮ್ ಡುಮ್‍''ನಲ್ಲಿನ ಅವರ ಪಾತ್ರಗಳು ನಟನಿಗೆ ವಿಮರ್ಶಾತ್ಮಕ ಮೆಚ್ಚುಗೆಯನ್ನು ಗಳಿಸಿದವು. ವಿವೇಕ್ ಅವರ ಚಿತ್ರಗಳ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿರುವ ಯಶಸ್ಸು ಎಂದರೆ ಅವರು ಪ್ರಮುಖ ನಟನಿಗೆ ಸಮಾನವಾದ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಚಲನಚಿತ್ರ ಪೋಸ್ಟರ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು ಮತ್ತು ಇದರಿಂದಾಗಿ ಸಿಕ್ಕಿದ್ದ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳಿಗೆ ವಿತರಕರನ್ನು ಹುಡುಕಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದರು. ತೆಲುಗು ಚಲನಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ತಮಿಳಿಗೆ ಡಬ್ ಮಾಡಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಕಂಡೆನ್ ಸೀತೆಯೈ ಅವರಂತಹ ನಟನನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಹಾಸ್ಯ ಟ್ರ್ಯಾಕ್‌ನೊಂದಿಗೆ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಭಕ್ತಿ ಚಿತ್ರಗಳಾದ ''ಕೊಟ್ಟೈ ಮಾರಿಯಮ್ಮನ್'', ''ಪಳಯತು ಅಮ್ಮನ್'' ಮತ್ತು ''ನಾಗೇಶ್ವರಿ'' ಚಲನಚಿತ್ರಗಳು ವಿವೇಕ್ ಅವರನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಹಾಸ್ಯ ಟ್ರ್ಯಾಕ್‌ನೊಂದಿಗೆ ಬಿಡುಗಡೆಯಾಯಿತು.<ref>[https://web.archive.org/web/20021113231151/http://www.hindu.com/2000/12/22/stories/09220223.htm Film Review: ''Kandaen Seethaiyai'']. The Hindu (22 December 2000). Retrieved on 21 June 2015.</ref><ref>{{Cite web|url=http://cinematoday2.itgo.com/Hot%20News%20Just%20for%20U.htm|archive-url=https://web.archive.org/web/20030222131213/http://cinematoday2.itgo.com/Hot%20News%20Just%20for%20U.htm|url-status=dead|archive-date=22 February 2003|title=Hot News}}</ref> ೨೦೦೦ ನೇ ಇಸವಿಯಲ್ಲಿ ನಿರ್ದೇಶಕ ಕೆ. ಸುಭಾಷ್ ಅವರು ವಿವೇಕ್ ಅಭಿನಯದ ''ಎನಕೆನ್ನ ಕೊರಚಲ್?'' ಎಂಬ ಚಿತ್ರವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲು ಯೋಜಿಸಿದ್ದರು.<ref>{{cite web|url=http://www.chennaionline.com/reeltalk/nov095.asp |archive-url=https://archive.today/20041026094516/http://www.chennaionline.com/reeltalk/nov095.asp |url-status=dead |archive-date=26 October 2004 |title=Vivek turns hero |date=26 October 2004 |access-date=16 June 2014}}</ref> ಅದೇ ರೀತಿ ೨೦೦೧ ರಲ್ಲಿ, ಅವರು ರಾಮ ನಾರಾಯಣನ್ ಅವರ ''ಪಂಜು'' ಎಂಬ ಚಿತ್ರದ ನಿರ್ಮಾಣವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು, ಅದರಲ್ಲಿ ಅವರು ನಾಯಕನಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು, ಆದರೆ ನಂತರ ಶಿವಚಂದ್ರನ್ ನಿರ್ದೇಶಿಸಲಿರುವ ಮತ್ತೊಂದು ಚಿತ್ರದಂತೆ ಇದನ್ನು ಸಹ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು.<ref>{{cite news|url=http://www.hindu.com/2005/07/02/stories/2005070205080200.htm |archive-url=https://web.archive.org/web/20140429050917/http://www.hindu.com/2005/07/02/stories/2005070205080200.htm |url-status=dead |archive-date=29 April 2014 |title=Tamil Nadu News : Luck smiles on a machine operator |date=2 July 2005 |work=[[The Hindu]] |access-date=16 June 2014}}</ref><ref>{{cite web |url=http://cinematoday2.itgo.com/HOT%20NEWS%20-%2002061.htm |title=Cinema today |publisher=Cinematoday2.itgo.com |access-date=16 June 2014 |archive-date=30 April 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140430031016/http://cinematoday2.itgo.com/HOT%20NEWS%20-%2002061.htm |url-status=live }}</ref> [[File:Rajinikanth, Dhanush and Vivek at Nerupuda Audio Launch.jpg|right|300px|thumb|''ನೆರುಪುಡಾ'' ಆಡಿಯೋ ಬಿಡುಗಡೆ ಸಮಾರಂಭದಲ್ಲಿ ವಿವೇಕ್ (ಬಲಕ್ಕೆ)]] ವಿವೇಕ್ ೨೦೦೨ ಮತ್ತು ೨೦೦೩ ರಲ್ಲಿ ವಾಣಿಜ್ಯಿಕವಾಗಿ ಹೆಚ್ಚು ಯಶಸ್ವಿ ಉದ್ಯಮಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು, ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟನಾಗಿ ಸತತ ಫಿಲ್ಮ್‌ಫೇರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ - ತಮಿಳು ಮತ್ತು ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟನಿಗಾಗಿ ತಮಿಳುನಾಡು ರಾಜ್ಯ ಚಲನಚಿತ್ರ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಪಡೆದರು. ರನ್‍ನಲ್ಲಿನ ಅವರ ಹಾಸ್ಯ ಟ್ರ್ಯಾಕ್ ಅವರಿಗೆ ಅನೇಕ ಪ್ರಶಂಸೆಗಳನ್ನು ಗಳಿಸಿತು, ವಿಮರ್ಶಕರೊಬ್ಬರು ವಿವೇಕ್ ಅವರ "ಪ್ರಸ್ತುತ ಸಾಮಾಜಿಕ ಘಟನೆಗಳಿಗೆ ತಲೆಯಾಡಿಸುವುದು ಪ್ರತಿಭೆಯ ಹೊಡೆತವನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ" ಎಂದು ಹೇಳಿದರು. ಅವರು [[ವಿಕ್ರಮ್ (ನಟ)|ವಿಕ್ರಮ್]] ಅವರ ''ಧೂಲ್'' ಮತ್ತು ಪ್ರಿಯದರ್ಶನ್ ಅವರ ''ಲೇಸಾ ಲೇಸಾ'' ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ವಿಸ್ತೃತ ಹಾಸ್ಯ ಪಾತ್ರಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಿದರು, ಆದರೆ ''ಸಾಮಿ'' ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಶಿಕ್ಷಕ ಮತ್ತು ''ಪಾರ್ಥಿಬನ್ ಕನವು'' ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ಎಂಜಿನಿಯರ್ ಪಾತ್ರಕ್ಕಾಗಿ ಮತ್ತಷ್ಟು ಮೆಚ್ಚುಗೆಯನ್ನು ಗಳಿಸಿದರು. ನಂತರ ಅವರು ಎಸ್. ಶಂಕರ್ ಅವರ ಮುಂಬರುವ ಕಥೆ ಬಾಯ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಸ್ವಲ್ಪ ಹೆಚ್ಚು ಗಂಭೀರವಾದ ಪಾತ್ರವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಿದರು, ಯುವಕರ ಗುಂಪಿಗೆ ಮಾರ್ಗದರ್ಶಕರಾಗಿ ಚಿತ್ರಿಸಿದರು, ಮತ್ತು ಅವರ ಅಭಿನಯವು ಉತ್ತಮವಾಗಿ ಸ್ವೀಕರಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿತು. "ವಿವೇಕ್, ಬದಲಾವಣೆಗಾಗಿ, ಶಂಕರ್ ಅವರ ಸ್ಕ್ರಿಪ್ಟ್ ಅನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಅವರ ನಿಷ್ಕಳಂಕ ಹಾಸ್ಯ ಪ್ರಜ್ಞೆಯೊಂದಿಗೆ ನೀಡುತ್ತಾರೆ" ಎಂದು ವಿಮರ್ಶಕರು ಗಮನಿಸಿದರೆ, ದಿ ಹಿಂದೂ ವಿಮರ್ಶಕರು "ಪ್ರದರ್ಶನವು ವಿವೇಕ್‍ಗೆ ಸೇರಿದೆ, ಅವರು ನಿರ್ದೇಶಕರ ಮುಖವಾಣಿ" ಎಂದು ಹೇಳಿದರು.<ref>[https://web.archive.org/web/20140716160229/http://www.sify.com/movies/boys-review-tamil-13236807.html Sify Movies&nbsp;– Review listing]. Sify.com (2 December 2012). Retrieved on 21 June 2015.</ref><ref>[https://web.archive.org/web/20031205200937/http://www.hindu.com/thehindu/fr/2003/09/05/stories/2003090501390200.htm "Boys"]. The Hindu (5 September 2003). Retrieved on 21 June 2015.</ref> ೨೦೦೪ ರಲ್ಲಿ ಯಶಸ್ಸು ಅವರ ಮುಂದುವರಿಯಿತು, ಅಲ್ಲಿ ಅವರು ''ಪೇರಳಗನ್'' ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿನ ವಿವಾಹ ಜೋಡಣೆಯ ಪಾತ್ರಕ್ಕಾಗಿ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟನಿಗಾಗಿ ಫಿಲ್ಮ್‌ಫೇರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಂಡರು. ಆದರೆ ''ಚೆಲ್ಲಮೇ'' ಮತ್ತು ''ಎಂ. ಕುಮಾರನ್ ಸನ್ ಆಫ್ ಮಹಾಲಕ್ಷ್ಮಿ'' ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿನ ಅವರ ಪಾತ್ರಗಳು ಕ್ರಮವಾಗಿ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳ ವಾಣಿಜ್ಯ ಯಶಸ್ಸಿಗೆ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದವು.<ref>[https://www.indiaglitz.com/surya-shines-cheran-sizzles-tamil-news-15576 Surya shines Cheran sizzles&nbsp;– Tamil Movie News] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20221107224751/https://www.indiaglitz.com/surya-shines-cheran-sizzles-tamil-news-15576 |date=7 November 2022 }}. Indiaglitz.com (9 July 2005). Retrieved on 21 June 2015.</ref> ಅವರು ತಂಪು ಪಾನೀಯದ ರಾಯಭಾರಿಯಾದ ಮೊದಲ ಹಾಸ್ಯನಟರಾದರು, ಇವರು ೨೦೦೩ ರಲ್ಲಿ ಮಿರಿಂಡಾ ತಂಪು ಪಾನೀಯದ ಬ್ರ್ಯಾಂಡ್ ಅಂಬಾಸಿಡರ್ ಆಗಿದ್ದರು.<ref name="V">{{cite news|url=http://www.hindu.com/mp/2005/08/13/stories/2005081304490300.htm |archive-url=https://web.archive.org/web/20140416041850/http://www.hindu.com/mp/2005/08/13/stories/2005081304490300.htm |url-status=dead |archive-date=16 April 2014 |title=Metro Plus Tiruchirapalli / Cinema : Aahaa...Vivek Mirinda |date=13 August 2005 |work=[[The Hindu]] |access-date=16 June 2014}}</ref><ref>{{cite news |url=http://expressindia.indianexpress.com/story_print.php?storyId=77660 |title=Mirinda Ropes In Tamil Comedian Vivek As Brand Ambassador&nbsp;– Express India |publisher=Expressindia.indianexpress.com |date=10 April 2003 |access-date=16 June 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140429050757/http://expressindia.indianexpress.com/story_print.php?storyId=77660 |archive-date=29 April 2014 |url-status=dead }}</ref> ಅವರು ಕೆಲವು ಕಲಾತ್ಮಕ ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ವಿಶೇಷ ವಿನಾಯಿತಿ ನೀಡಿದರು ಮತ್ತು ಆಗಾಗ್ಗೆ ಉದ್ಯಮಗಳಿಗೆ ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ಕಡಿಮೆ ಸಂಭಾವನೆಯನ್ನು ಪಡೆದರು. ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಜಾನಕಿ ವಿಶ್ವನಾಥನ್ ಅವರ ''ಕುಟ್ಟಿ'' (೨೦೦೧) ಮತ್ತು ಥಂಗರ್ ಬಚ್ಚನ್ ಅವರ ''ಅಳಗಿ'' (೨೦೦೨) ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿನ ಪಾತ್ರಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಿದರು.<ref>{{cite web|url=http://www.sify.com/movies/tamil/interview.php?id=6006308&cid=2408 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140430233242/http://www.sify.com/movies/tamil/interview.php?id=6006308&cid=2408 |url-status=dead |archive-date=30 April 2014 |title=Welcome to |website=[[Sify]] |date=20 January 2007 |access-date=16 June 2014}}</ref><ref name="hindu2002">{{cite news|url=http://www.hindu.com/thehindu/mp/2002/05/07/stories/2002050700110200.htm |archive-url=https://web.archive.org/web/20101022104651/http://hindu.com/thehindu/mp/2002/05/07/stories/2002050700110200.htm |url-status=dead |archive-date=22 October 2010 |title=Comedy king of Tamil cinema |date=7 May 2002 |work=[[The Hindu]] |access-date=16 June 2014}}</ref> ವಿವೇಕ್ ಮುಖ್ಯ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಿದ್ದ ಚಿತ್ರವು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ೨೦೦೪ ರ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯರೂಪಕ್ಕೆ ಬಂದಿತು ಮತ್ತು ಅವರು ಹೊಸಬರಾದ ರಾಮ್ಕಿ ನಿರ್ದೇಶನದ ಸೊಲ್ಲಿ ಅಡಿಪೆನ್ ಎಂಬ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಿದರು. ತಂಡವು ಸುಮಾರು ಒಂದು ವರ್ಷ ಚಿತ್ರದ ನಿರ್ಮಾಣದಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿತು ಮತ್ತು ಹಾಸ್ಯನಟನ ರೂಪಾಂತರವನ್ನು ಪ್ರೇಕ್ಷಕರು ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರವಾಗಿ ಸ್ವೀಕರಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ಖಚಿತಪಡಿಸಿದರು, ನಟಿಯರಾದ [[ಛಾಯಾ ಸಿಂಗ್]] ಮತ್ತು ತೇಜಶ್ರೀ ಚಿತ್ರದ ನಾಯಕಿಯರಾಗಿ ನಟಿಸಿದ್ದಾರೆ.<ref name="hindu2002"/> ಪೂರ್ಣಗೊಂಡಿದ್ದರೂ, ಚಿತ್ರವು ೨೦೦೪ ರಿಂದ ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿತು ಮತ್ತು ವಿತರಕರನ್ನು ಕಂಡುಹಿಡಿಯುವಲ್ಲಿ ವಿಫಲವಾದ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ, ಚಿತ್ರವು ಚಿತ್ರಮಂದಿರಗಳಲ್ಲಿ ಬಿಡುಗಡೆಯಾಗಲಿಲ್ಲ. ವಿ. ಸಿ. ಗುಹುನಾಥನ್ ಅವರ ''ಸೂಪರ್ ಸುಬ್ಬು'' ಎಂಬ ಮತ್ತೊಂದು ಪ್ರಸ್ತಾವಿತ ಚಿತ್ರವೂ ಪ್ರಕಟಣೆಯ ನಂತರ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹೊಂದಲು ವಿಫಲವಾಯಿತು.<ref>{{cite web |url=http://www.cinesouth.com/masala/hotnews/new/07052004-1.shtml |title=Dailynews - Vivek in dual role |website=www.cinesouth.com |access-date=12 January 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20050207225445/http://www.cinesouth.com/masala/hotnews/new/07052004-1.shtml |archive-date=7 February 2005 |url-status=dead}}</ref> ೨೦೦೪ ರ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ, ಅವರು ಚಲನಚಿತ್ರದ ನಿರ್ಮಾಣದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಗಾಯಗೊಂಡರು ಮತ್ತು ಆರು ತಿಂಗಳ ಅವಧಿಗೆ ನಟನೆಯ ನಿಯೋಜನೆಗಳಿಂದ ವಿರಾಮ ತೆಗೆದುಕೊಂಡರು.<ref>{{cite web |url=http://www.behindwoods.com/features/Interviews/Interview4/vivek/tamil-movies-inteview-comedyactor-vivek.html |title=Tamil Movies : Interview&nbsp;– Vivek |website=Behindwoods.com |access-date=16 June 2014 |archive-date=28 October 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20141028100402/http://www.behindwoods.com/features/Interviews/Interview4/vivek/tamil-movies-inteview-comedyactor-vivek.html |url-status=live }}</ref> ಶಂಕರ್ ಅವರ ಅನ್ನಿಯನ್ (೨೦೦೫) ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಉತ್ತಮವಾಗಿ ಸ್ವೀಕರಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಪೋಷಕ ಪಾತ್ರವನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸುವ ಮೂಲಕ ವಿವೇಕ್ ಮರಳಿದರು, ಸೈಕೋಪಾತ್ ಸರಣಿ ಕೊಲೆಗಾರ ಬಿಟ್ಟುಹೋದ ಸುಳಿವುಗಳನ್ನು ಹುಡುಕುವ ರಹಸ್ಯ ಪೊಲೀಸ್ ಅಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು. ಈ ಚಿತ್ರವು ವಿಮರ್ಶಾತ್ಮಕ ಮತ್ತು ವಾಣಿಜ್ಯ ಯಶಸ್ಸಿಗೆ ತೆರೆದುಕೊಂಡಿತು, ಮತ್ತು ಇವರ ಅಭಿನಯಕ್ಕಾಗಿ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟನಿಗಾಗಿ ರಾಜ್ಯ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಗೆದ್ದರು.<ref>{{cite web|url=http://www.sify.com/movies/anniyan-review-tamil-13873632.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20131218212426/http://www.sify.com/movies/anniyan-review-tamil-13873632.html |url-status=dead |archive-date=18 December 2013 |title=Movie Review : Anniyan |website=[[Sify]] |access-date=16 June 2014}}</ref> [[ವಿಜಯ್ (ನಟ)|ವಿಜಯ್]] ಅವರ ''ಆಥಿ'', [[ಅಜಿತ್ ಕುಮಾರ್]] ಅವರ ''ಪರಮಶಿವನ್'' ಮತ್ತು ಸಿಲಂಬರಸನ್ ಅವರ ''ಸರವಣ'' ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಮೂಲಕ ಅವರು ತಮ್ಮ ಪುನರಾಗಮನವನ್ನು ಮುಂದುವರೆಸಿದರು. ಇವೆಲ್ಲವೂ ಜನವರಿ ೨೦೦೬ ರಲ್ಲಿ ಒಂದೇ ದಿನ ಬಿಡುಗಡೆಯಾದವು. ಸುಸಿ ಗಣೇಶನ್ ಅವರ ''ತಿರುಟು ಪಯಲೆ'' ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಹಾಸ್ಯಮಯ ರಹಸ್ಯ ಪತ್ತೇದಾರಿ ಪಾತ್ರಕ್ಕಾಗಿ ಮೆಚ್ಚುಗೆ ಪಡೆದ ನಂತರ, ಶಂಕರ್ ಅವರು ರಜನಿಕಾಂತ್ ಅಭಿನಯದ ತಮ್ಮ ಸಾಹಸೋದ್ಯಮ ''ಶಿವಾಜಿ'' (೨೦೦೭) ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಅವರನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸಿದರು, ಇದು ಅತ್ಯಂತ ದುಬಾರಿ ತಮಿಳು ಚಿತ್ರವಾಗಿದೆ.<ref>{{cite web|url=http://www.sify.com/movies/tamil/interview.php?id=14015995&cid=2408 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140430233237/http://www.sify.com/movies/tamil/interview.php?id=14015995&cid=2408 |url-status=dead |archive-date=30 April 2014 |title=Welcome to |website=[[Sify]] |date=20 January 2007 |access-date=16 June 2014}}</ref> ವಿವೇಕ್ ಈ ಚಿತ್ರಕ್ಕಾಗಿ ತೊಂಬತ್ತು ದಿನಗಳನ್ನು ಮೀಸಲಿಟ್ಟರು, ಇದು ಅವರ ಹಿಂದಿನ ಯಾವುದೇ ಚಿತ್ರಗಳಿಗಿಂತ ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ. ರಜನಿಕಾಂತ್ ಅವರ ಜೊತೆಗಿನ ಇವರ ಅಭಿನಯವು ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟನಿಗಾಗಿ ರಾಜ್ಯದಿಂದ ಮತ್ತೊಂದು ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಗೆದ್ದುಕೊಟ್ಟಿತು. ಅವರು ತಮ್ಮ ಅಭಿನಯಕ್ಕಾಗಿ ವಿಮರ್ಶಕರಿಂದ ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ವಿಮರ್ಶೆಗಳನ್ನು ಗೆದ್ದರು.<ref>{{cite web|url=http://www.sify.com/movies/sivaji-review-tamil-14472632.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20130930162159/http://www.sify.com/movies/sivaji-review-tamil-14472632.html |url-status=dead |archive-date=30 September 2013 |title=Movie Review : Sivaji |website=[[Sify]] |access-date=16 June 2014}}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.behindwoods.com/tamil-movie-articles/movies-06/sivaji-movie-review.html |title=Sivaji Movie Review |website=Behindwoods.com |date=26 November 2006 |access-date=16 June 2014 |archive-date=3 February 2008 |archive-url=https://web.archive.org/web/20080203195532/http://www.behindwoods.com/tamil-movie-articles/movies-06/sivaji-movie-review.html |url-status=live }}</ref> ===ನಂತರದ ಕೆಲಸ (೨೦೦೮-೨೦೨೧)=== ೨೦೦೦ ದ ದಶಕದ ಉತ್ತರಾರ್ಧದಲ್ಲಿ, ತಮಿಳು ಚಿತ್ರರಂಗದಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರಕಥೆಯಲ್ಲಿನ ಬದಲಾವಣೆಗಳ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ವಿವೇಕ್ ಅವರ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯು ಕುಸಿಯಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು. ಇದಲ್ಲದೆ, ನಟ ಸಹಿ ಮಾಡಿದ ದೊಡ್ಡ ಬಜೆಟ್ ಚಿತ್ರಗಳ ಕೊರತೆ ಮತ್ತು [[:en:Santhanam (actor)|ಸಂತಾನಂನ]] ಹೊರಹೊಮ್ಮುವಿಕೆಯಿಂದಾಗಿ, ವಿವೇಕ್ ೨೦೧೨ ರಲ್ಲಿ ಉತ್ತುಂಗವನ್ನು ತಲುಪಿದರು, ಅಲ್ಲಿ ಅವರು ಒಂದೇ ಒಂದು ಬಿಡುಗಡೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರು.<ref>[http://behindwoods.com/tamil-movies-cinema-column/santhanam-comedy-21-04-12.html Santhanam Comedy] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140714200937/http://behindwoods.com/tamil-movies-cinema-column/santhanam-comedy-21-04-12.html |date=14 July 2014 }}. Behindwoods.com (28 September 2011). Retrieved on 21 June 2015.</ref> ಈ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಅವರ ಮೆಚ್ಚುಗೆ ಪಡೆದ ಕೆಲಸವು ''ಪಡಿಕಥಾವನ್'' (೨೦೦೯) ನಲ್ಲಿ ಡಾನ್ ಪಾತ್ರ, ಗುರು ಎನ್ ಆಲು (೨೦೦೯) ನಲ್ಲಿ ಡ್ರ್ಯಾಗ್‍ನಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡ ಮತ್ತು ''ಸಿಂಗಂ'' (೨೦೧೦) ಸರಣಿಯಲ್ಲಿ ಪೊಲೀಸ್ ಅಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು.<ref>[https://web.archive.org/web/20140717020742/http://www.sify.com/movies/guru-en-aalu-review-tamil-14883088.html Review : Guru En Aalu]. Sify.com. Retrieved on 21 June 2015.</ref> ವಿರಾಮದ ನಂತರ ಮತ್ತೆ ಹೊರಬಂದ ವಿವೇಕ್, ನಿರ್ದೇಶಕ ಬಾಲಾ ಮತ್ತು [[ಕಮಲ್ ಹಾಸನ್]] ಅವರ ಸಲಹೆಯ ಮೇರೆಗೆ ತಮ್ಮ ಸಾಮಾನ್ಯ ಹಾಸ್ಯ ಪಾತ್ರಗಳಿಂದ ದೂರ ಸರಿಯುವ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಘೋಷಿಸಿದರು ಮತ್ತು ''ನಾನ್ ಥಾನ್ ಬಾಲಾ'' (೨೦೧೪) ಎಂಬ ಚಿತ್ರಕ್ಕೆ ಸಹಿ ಹಾಕಿದರು, ಇದರಲ್ಲಿ ಅವರು ಗಂಭೀರ ಪಾತ್ರವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಿದರು.<ref>{{cite web|title=Vivek to take the serious route!|url=http://www.sify.com/movies/vivek-to-take-the-serious-route-news-tamil-nlvjXyggfje.html|archive-url=https://web.archive.org/web/20131129190539/http://www.sify.com/movies/vivek-to-take-the-serious-route-news-tamil-nlvjXyggfje.html|url-status=dead|archive-date=29 November 2013|website=[[Sify]]|access-date=2 January 2014}}</ref> ಅದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವರು ಸೋನಿಯಾ ಅಗರ್ವಾಲ್ ಎದುರು ಪಾಲಕ್ಕಾಟ್ಟು ಮಾಧವನ್ (೨೦೧೫) ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ನಟನಾಗಿ ಮತ್ತೊಂದು ಚಿತ್ರದ ಕೆಲಸವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು, ಅದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಶಕ್ತಿ ಚಿದಂಬರಂ ಅವರ ಬಿಡುಗಡೆಯಾಗದ ''ಮಚನ್'' ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಕರುಣಾಸ್ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಮತ್ತೊಂದು ಸಮಾನಾಂತರ ಮುಖ್ಯ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು. ಹಿಂದಿರುಗಿದ ನಂತರ, ವಿವೇಕ್ ಮತ್ತೆ ದೊಡ್ಡ ಬಜೆಟ್ ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಚಲನಚಿತ್ರ ತಯಾರಕರೊಂದಿಗೆ ಸಹಕರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ವೇಲ್ರಾಜ್ ಅವರ ''ವೆಲೈಯಿಲ್ಲಾ ಪಟ್ಟತಾರಿ'' (೨೦೧೪), ಗೌತಮ್ ವಾಸುದೇವ್ ಮೆನನ್ ಅವರ ''ಯೆನ್ನೈ ಅರಿಂದಾಲ್'' (೨೦೧೫), ಐಶ್ವರ್ಯಾ ಧನುಷ್ ಅವರ ''ವೈ ರಾಜಾ ವೈ'' (೨೦೧೫) ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು.<ref>{{cite web|url=http://www.southscope.in/tamil/article/racing-towards-crore|title=SouthScope - One Stop Site For South Indian Cinema|access-date=25 October 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20151117064940/http://www.southscope.in/tamil/article/racing-towards-crore|archive-date=17 November 2015|url-status=dead}}</ref> ಅದರ ನಂತರ ವಿವೇಕ್ ವಂಶಿ ಪೈಡಿಪಲ್ಲಿ ಅವರ ಥೋಜಾ / ಊಪಿರಿ (೨೦೧೬) ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು, ಇದರಲ್ಲಿ ಕಾರ್ತಿ ನಟಿಸಿದ್ದಾರೆ. ರಾಧಾ ಮೋಹನ್ ಅವರ ಹಾಸ್ಯ ನಾಟಕ ಚಿತ್ರ ''ಬೃಂದಾವನಂ'' (೨೦೧೭) ನಲ್ಲಿ ವಿವೇಕ್ ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ನಟಿಸಿದ್ದಾರೆ, ಇದು ಕಿವುಡ ಮತ್ತು ಮೂಕ ಅಭಿಮಾನಿಯೊಂದಿಗಿನ ಸ್ನೇಹವನ್ನು ಅನ್ವೇಷಿಸಿತು. ಈ ಚಿತ್ರ ಮತ್ತು ವಿವೇಕ್ ವಿಮರ್ಶಾತ್ಮಕ ಮೆಚ್ಚುಗೆಯನ್ನು ಗಳಿಸಿದರು.<ref>{{Cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/tamil/movie-reviews/brindhavanam/movie-review/58851908.cms|title=Brindhavanam Review {3/5}: Radha Mohan is known for genteel films and Brindhavanam is no exception|newspaper=The Times of India }}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.behindwoods.com/tamil-movies/brindhavanam/brindhavanam-review.html|title=Brindhavanam (aka) Brindaavanam review|date=26 May 2017|website=Behindwoods|access-date=18 August 2019|archive-date=25 July 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190725043514/http://www.behindwoods.com/tamil-movies/brindhavanam/brindhavanam-review.html|url-status=live}}</ref> ೨೦೧೯ ರಲ್ಲಿ, ಅವರು ಥ್ರಿಲ್ಲರ್ ಚಿತ್ರ ''ವೆಲ್ಲೈ ಪೂಕ್ಕಲ್‍''ನಲ್ಲಿ ಸಿಯಾಟಲ್‍ನಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸಲು ಹೋಗುವ ನಿವೃತ್ತ ಪೊಲೀಸ್ ಅಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು ಮತ್ತು ಗಂಭೀರ ಪಾತ್ರದ ಚಿತ್ರಣಕ್ಕಾಗಿ ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ವಿಮರ್ಶೆಗಳನ್ನು ಗೆದ್ದರು.<ref>{{Cite web|url=https://www.behindwoods.com/tamil-movies/vellaipookal/vellaipookal-review.html|title=Vellaipookal (aka) Vellai Pookal review|date=20 April 2019|website=Behindwoods|access-date=18 August 2019|archive-date=12 August 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190812110028/http://www.behindwoods.com/tamil-movies/vellaipookal/vellaipookal-review.html|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/tamil/movie-reviews/vellai-pookal/movie-review/68913051.cms|title=Vellai Pookal Movie Review {3/5}: Critic Review of Vellai Pookal by Times of India|newspaper=The Times of India }}</ref> ಅವರು ಸಾಯುವ ಮೊದಲು ಅವರ ಕೊನೆಯ ಚಿತ್ರ ''ಧಾರಾಳ ಪ್ರಭು'' (೨೦೨೦), ಇದರಲ್ಲಿ ಅವರು ಹರೀಶ್ ಕಲ್ಯಾಣ್ ಅವರೊಂದಿಗೆ ನಟಿಸಿದ್ದರು. ಅವರ ಮೊದಲ ಮರಣೋತ್ತರ ಪ್ರದರ್ಶನವು ೨೦೨೧ ರಲ್ಲಿ ಅರನ್ಮನೈ ೩ ಆಗಿತ್ತು.<ref>{{Cite news|url = https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/tamil/movies/news/actor-vivekh-passes-away-after-being-hospitalised/articleshow/82111126.cms|title = Actor Vivekh passes away after being hospitalised |website = [[The Times of India]]|access-date = 21 June 2021|archive-date = 26 June 2021|archive-url = https://web.archive.org/web/20210626052924/https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/tamil/movies/news/actor-vivekh-passes-away-after-being-hospitalised/articleshow/82111126.cms|url-status = live}}</ref> ಒಂದು ವರ್ಷದ ನಂತರ, ಅವರು ದಿ ಲೆಜೆಂಡ್ (೨೦೨೨) ನಲ್ಲಿ ಪೋಷಕ ಪಾತ್ರವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಿದರು. ೨೦೨೩ ರಲ್ಲಿ ಬಿಡುಗಡೆಯಾದ ''ಯಾಧುಮ್ ಊರೆ ಯಾವರಮ್ ಕೇಲಿರ್'' ಅವರ ಕೊನೆಯ ಚಿತ್ರವಾಗಿತ್ತು.<ref>{{cite news |title=Yaadhum Oore Yaavarum Kelir Movie Review : A well-intentioned idea let down by clumsy writing |url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/tamil/movie-reviews/yaadhum-oore-yaavarum-kelir/movie-review/100334832.cms |website=The Times of India |access-date=19 May 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230519072400/https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/tamil/movie-reviews/yaadhum-oore-yaavarum-kelir/movie-review/100334832.cms |archive-date=19 May 2023 |language=en |url-status=live}}</ref> ತಮ್ಮ ವೃತ್ತಿಜೀವನದುದ್ದಕ್ಕೂ, ಅವರು ೨೨೦ ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ನಟಿಸಿದ್ದಾರೆ.<ref>{{Cite web|date=17 April 2021|title=Tamil Actor Vivek, 59, Passes Away in Chennai Following Cardiac Arrest|url=https://www.news18.com/news/movies/tamil-actor-vivek-59-passes-away-in-chennai-following-cardiac-arrest-3648440.html|access-date=17 April 2021|website=www.news18.com|language=en|archive-date=17 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210417165839/https://www.news18.com/news/movies/tamil-actor-vivek-59-passes-away-in-chennai-following-cardiac-arrest-3648440.html|url-status=live}}</ref> ==ವೈಯಕ್ತಿಕ ಜೀವನ== ==ವೃತ್ತಿಜೀವನ== ==ಬ್ರ್ಯಾಂಡ್ ಅನುಮೋದನೆ== ಇವರು ೨೦೦೩ ರಲ್ಲಿ ಮಿರಿಂಡಾ ತಂಪು ಪಾನೀಯ ಮತ್ತು ೨೦೧೧ ರಲ್ಲಿ ನಥೆಲ್ಲಾ ಜ್ಯುವೆಲ್ಲರಿಯ ಗಳ ಬ್ರ್ಯಾಂಡ್ ಅಂಬಾಸಿಡರ್ ಆಗಿದ್ದರು. ==ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು ಮತ್ತು ಗೌರವಗಳು== {| class="wikitable" !ಸಂದರ್ಭ !ವರ್ಷ !ವರ್ಗ/ಪ್ರಶಸ್ತಿ !ಸಿನಿಮಾ !ಫಲಿತಾಂಶ !ಮೂಲ |- |[[:en:Sathyabama Institute of Science and Technology|ಸತ್ಯಭಾಮಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯ]] |2015 | colspan="3" |[[Honorary degree|Honorary Doctorate]] |<ref>{{Cite web|title=Green Kalam|url=https://greenkalam.org/dr-vivekh/}}</ref> |- |[[Orders, decorations, and medals of India|Civilian honor]] |೨೦೦೯ | colspan="3" |[[Padma Shri]] for his contributions to Indian Cinema |<ref>{{Cite web|last1=Narayan|first1=Pushpa|last2=Apr 17|first2=D. Govardan / TNN / Updated|last3=2021|last4=Ist|first4=07:07|title=Vivek, Tamil film actor, dies in Chennai hospital {{!}} Chennai News |url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/chennai/vivek-tamil-film-actor-dies-in-chennai-hospital/articleshow/82111036.cms|access-date=17 April 2021|website=The Times of India|language=en}}</ref> |- |[[Tamil Nadu State Film Honorary Award]] |2006 | colspan="3" |Kalaivanar Award for his contributions to Tamil Cinema |<ref name=":0">{{Cite web|title=Vivek Awards: List of awards and nominations received by Vivek {{!}} Times of India Entertainment|url=https://timesofindia.indiatimes.com/topic/Vivek/awards|access-date=17 April 2021|website=timesofindia.indiatimes.com}}</ref> |- | rowspan="3" |[[Filmfare Awards South]] |೨೦೦೨ | rowspan="3" |[[Filmfare Award for Best Comedian&nbsp;– Tamil|Best Comedian – Tamil]] |''ರನ್'' | rowspan="12" |Won |<ref name=":0" /> |- |೨೦೦೩ |''ಸಾಮಿ'' |<ref name=":0" /> |- |೨೦೦೪ |''[[Perazhagan]]'' |<ref name=":0" /> |- | rowspan="5" |[[Tamil Nadu State Film Awards|Tamil Nadu State film Awards]] |೧೯೯೯ | rowspan="5" |[[Tamil Nadu State Film Award for Best Comedian|Best Comedian]] |''[[Unnaruge Naan Irundhal]]'' |<ref name=":2">{{Cite web|title=Dr. Vivekh – Green Kalam|url=https://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:xGPVQvhTZukJ:https://greenkalam.org/dr-vivekh/+&cd=1&hl=en&ct=clnk&gl=us|access-date=17 April 2021|website=webcache.googleusercontent.com}}</ref> |- |೨೦೦೨ |''ರನ್'' |<ref name=":2" /> |- |೨೦೦೩ |''[[Parthiban Kanavu]]'' |<ref name=":2" /> |- |೨೦೦೫ |''[[Anniyan]]'' |<ref name=":2" /> |- |೨೦೦೭ |''ಸಿವಾಜಿ'' |<ref name=":2" /> |- | rowspan="4" |[[International Tamil Film Awards|International Tamil Film Award]] |೨೦೦೩ | rowspan="4" |[[International Tamil Film Awards|Best Comedian]] |''[[Run (2002 film)|Run]]'' |<ref>{{Cite web|date=7 June 2014|title=ITFA ceremony in Malaysia|url=http://www.hindu.com/fr/2003/10/31/stories/2003103101460500.htm|access-date=17 April 2021|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20140607070328/http://www.hindu.com/fr/2003/10/31/stories/2003103101460500.htm|work=[[ದಿ ಹಿಂದೂ]]|archive-date=7 June 2014}}</ref> |- |೨೦೦೪ |''ಸಾಮಿ'' |<ref>{{Cite web|title=results of ITFA 2004|url=http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:pNiCFbSOHIUJ:ns1.mayyam.com/tfilms/19065.11.47.38.html+&cd=15&hl=en&ct=clnk&gl=us|access-date=17 April 2021|website=webcache.googleusercontent.com}}</ref> |- |೨೦೦೮ |''[[Kuruvi]]'' |<ref name=":3">{{Cite web|title=Archived copy|url=http://entertainment.xin.msn.com/en/tv/vasantham/events-article.aspx?cp-documentid=5964537|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20131203005658/http://entertainment.xin.msn.com/en/tv/vasantham/events-article.aspx?cp-documentid=5964537|archive-date=3 December 2013|access-date=25 November 2013}}</ref> |- |೨೦೧೧ |''[[Vedi (film)|Vedi]]'' |<ref name=":3" /> |- | rowspan="2" |Asianet Film Awards | rowspan="2" |೨೦೦೯ | colspan="3" |Honour Special Jury Award |<ref name=":1">{{Cite web|title=Profile of Actor Vivek – Tamil Movie Data Base of Tamilstar.com|url=https://profile.tamilstar.com/actor/vivek/biography-full/212|access-date=17 April 2021|website=profile.tamilstar.com}}</ref> |- |[[Asianet Film Awards|Asianet Film Award for Best Comedian]] |Various Films | |<ref name=":1" /> |- |[[Edison Awards (India)|Edison Awards]] |2007 |[[Edison Awards (India)|Best Comedian]] |''[[Guru En Aalu]]'' | |<ref name=":2" /> |} ==ನಿಧನ== ==ಉಲ್ಲೇಖಗಳು== {{Reflist}} pywf455s52bp92w5fpmuq4w72y85egh 1224190 1224189 2024-04-25T13:24:27Z Rakshitha b kulal 75943 wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = ವಿವೇಕ್ | honorific_suffix = <!-- Don't add Honorific suffixes here, ref [[MOS:HON]]--> | image = [[File:Vivek Tamil actor.jpg|thumb|ತಮಿಳು ನಟ ವಿವೇಕ್‍]] | caption = ೨೦೧೯ ರಲ್ಲಿ ವಿವೇಕ್ | birth_name = ವಿವೇಕಾನಂದನ್<ref>{{cite web|url=http://www.chennaimath.org/category/media/magazines/sri-ramakrishna-vijayam|title=Chennaimath.Org: Category –Present Sri Ramakrishna Vijayam|access-date=25 October 2016}}</ref> | birth_date = ೧೯ ನವೆಂಬರ್ ೧೯೬೧ | birth_place = [[ಸಂಕರಕೋವಿಲ್, ತಮಿಳುನಾಡು|ಸಂಕರಕೋವಿಲ್]], ತೆಂಕಾಸಿ ಜಿಲ್ಲೆ, [[ತಮಿಳುನಾಡು]], [[ಭಾರತ]] | death_date = {{death date and age|df=yes|2021|4|17|1961|11|19}} | death_place = ಚೆನ್ನೈ, ತಮಿಳುನಾಡು, ಭಾರತ | awards = [[ಪದ್ಮಶ್ರೀ]] (೨೦೦೯)<br />ಗೌರವ ಡಾಕ್ಟರೇಟ್ (೨೦೧೫) | spouse = ಅರುಲ್ ಸೆಲ್ವಿ ವಿವೇಕ್ | children = ೩ | years_active = ೧೯೮೭ - ೨೦೨೧ | occupation = ಸಿನಿಮಾ ನಟ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯಕರ್ತ | alma_mater = ಅಮೇರಿಕನ್ ಕಾಲೇಜು, ಮಧುರೈ }} '''ವಿವೇಕಾನಂದನ್''' (೧೯ ನವೆಂಬರ್ ೧೯೬೧ - ೧೭ ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೦೨೧), ವೃತ್ತಿಪರವಾಗಿ '''ವಿವೇಕ್''' ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಇವರು ಒಬ್ಬ ಭಾರತೀಯ ನಟ, ಹಾಸ್ಯನಟ, ದೂರದರ್ಶನ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವ, ಹಿನ್ನೆಲೆ ಗಾಯಕ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯಕರ್ತ.<ref name="TOI">[https://timesofindia.indiatimes.com/city/chennai/vivek-tamil-film-actor-dies-in-chennai-hospital/articleshow/82111036.cms Vivek, Tamil film actor dies in Chennai hospital] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20211020125755/https://timesofindia.indiatimes.com/city/chennai/vivek-tamil-film-actor-dies-in-chennai-hospital/articleshow/82111036.cms |date=20 October 2021 }}, Times of India, 17 April 2021.</ref> ಅವರು [[ತಮಿಳು ಸಿನೆಮಾ|ತಮಿಳು ಚಲನಚಿತ್ರೋದ್ಯಮದಲ್ಲಿ]] ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು. ನಿರ್ದೇಶಕ [[ಕೆ. ಬಾಲಚಂದರ್]] ಅವರ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಪರಿಚಯಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಅವರು ''ರನ್'' (೨೦೦೨), ''ಸಾಮಿ'' (೨೦೦೩) ಮತ್ತು ''ಪೆರಳಗನ್'' (೨೦೦೪) ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿನ ಅಭಿನಯಕ್ಕಾಗಿ ತಮಿಳಿನ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟನಾಗಿ ಮೂರು ಫಿಲ್ಮ್‌ಫೇರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಗೆದ್ದರು. ಹಾಗೂ ಅವರು ಆರು ತಮಿಳುನಾಡು ರಾಜ್ಯ ಚಲನಚಿತ್ರ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಪಡೆದರು, ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಐದು ''ಉನ್ನರುಗೆ ನಾನ್ ಇರುಂಧಲ್'' (೧೯೯೯), ''ರನ್'' (೨೦೦೨), ''ಪಾರ್ಥಿಬನ್ ಕನವು'' (೨೦೦೩), ''ಅನ್ನಿಯನ್'' (೨೦೦೫) ಮತ್ತು ''ಶಿವಾಜಿ'' (೨೦೦೭) ಚಲನಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿನ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟನೆಗಾಗಿ ತಮಿಳುನಾಡು ರಾಜ್ಯ ಚಲನಚಿತ್ರ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು, ಹಾಗೂ ಕಲೈವಾನಾರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಗೌರವ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯಾಗಿ ಪಡೆದರು. ಅವರ ಹಾಸ್ಯ ಶೈಲಿಯು ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ರಾಜಕೀಯ ವಿಡಂಬನೆಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ಒನ್-ಲೈನರ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಪದಪ್ರಯೋಗವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿತ್ತು, ಇದು ವಿಮರ್ಶಕರು ಅವರನ್ನು ಎನ್.ಎಸ್.ಕೃಷ್ಣನ್‍ಗೆ ಹೋಲಿಸಲು ಕಾರಣವಾಯಿತು ಮತ್ತು ಅವರಿಗೆ ಚಿನ್ನ ಕಲೈವಾನಾರ್ ಎಂಬ ಅಡ್ಡಹೆಸರನ್ನು ಗಳಿಸಿಕೊಟ್ಟಿತು. ೨೦೦೯ ರಲ್ಲಿ, ಕಲೆಗೆ ನೀಡಿದ ಕೊಡುಗೆಗಾಗಿ [[ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರ|ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರವು]] ವಿವೇಕ್ ಅವರಿಗೆ [[ಪದ್ಮಶ್ರೀ ಪ್ರಶಸ್ತಿ (2000-2009)|ಪದ್ಮಶ್ರೀ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು]] ನೀಡಿತು.<ref name="indiaglitz1">[https://web.archive.org/web/20090127023134/http://www.indiaglitz.com/channels/tamil/article/44536.html A crown on my head: Vivek&nbsp;– Tamil Movie News]. IndiaGlitz. Retrieved on 26 May 2011.</ref> ಸತ್ಯಭಾಮಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯವು ವಿವೇಕ್ ಅವರಿಗೆ ಸಿನೆಮಾದ ಮೂಲಕ ಸಮಾಜಕ್ಕೆ ನೀಡಿದ ಕೊಡುಗೆಗಾಗಿ ಗೌರವ ಡಾಕ್ಟರೇಟ್ ನೀಡಿತು. ದೂರದರ್ಶನ ವ್ಯಕ್ತಿಯಾಗಿ, ವಿವೇಕ್ ಹಲವಾರು ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಆಯೋಜಿಸಿದರು ಮತ್ತು ವಿಶೇಷವಾಗಿ [[ಎ.ಪಿ.ಜೆ.ಅಬ್ದುಲ್ ಕಲಾಂ]] ಅವರನ್ನು ಸಂದರ್ಶಿಸಿದರು. ಕಲಾಂ ಅವರ ಪರಿಸರವಾದದಿಂದ ಪ್ರೇರಿತರಾದ ವಿವೇಕ್, [[ತಮಿಳುನಾಡು|ತಮಿಳುನಾಡಿನಾದ್ಯಂತ]] ಒಂದು ಶತಕೋಟಿ ಮರಗಳನ್ನು ನೆಡುವ ಧ್ಯೇಯದೊಂದಿಗೆ ೨೦೧೦ ರಲ್ಲಿ ಗ್ರೀನ್ ಕಲಾಂ ಉಪಕ್ರಮವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು..<ref>{{Cite web|url=https://www.thenewsminute.com/article/how-former-president-apj-abdul-kalam-inspired-actor-vivek-turn-activism-147319|title=How former President APJ Abdul Kalam inspired actor Vivek to turn to activism|date=17 April 2021|website=The News Minute|access-date=17 April 2021|archive-date=17 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210417084253/https://www.thenewsminute.com/article/how-former-president-apj-abdul-kalam-inspired-actor-vivek-turn-activism-147319|url-status=live}}</ref> ==ಜೀವನಚರಿತ್ರೆ== ===ಆರಂಭಿಕ ಜೀವನ=== ವಿವೇಕ್ ೧೯೬೧ ರ ನವೆಂಬರ್ ೧೯ ರಂದು ತಮಿಳುನಾಡಿನ [[ಸಂಕರಕೋವಿಲ್, ತಮಿಳುನಾಡು|ಸಂಕರಕೋವಿಲ್]] ಬಳಿಯ ಪೆರುಂಕೊಟ್ಟೂರ್ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದರು. ವಿವೇಕ್ [[ಮಧುರೈ|ಮಧುರೈನ]] ಅಮೆರಿಕನ್ ಕಾಲೇಜಿನಿಂದ ಪದವಿ ಪಡೆದರು. ===ಆರಂಭಿಕ ವೃತ್ತಿಜೀವನ (೧೯೮೭–೧೯೯೭)=== ಚೆನ್ನೈನ ಸೆಕ್ರೆಟರಿಯೇಟ್‍ನಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವಾಗ, ವಿವೇಕ್ ತಮ್ಮ ಬಿಡುವಿನ ವೇಳೆಯಲ್ಲಿ ಮದ್ರಾಸ್ ಹ್ಯೂಮರ್ ಕ್ಲಬ್‍ನಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದರು, ಅಲ್ಲಿ ಜನರು ಸ್ಟ್ಯಾಂಡ್-ಅಪ್ ಕಾಮಿಡಿಯನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಅವರು ಹ್ಯೂಮರ್ ಕ್ಲಬ್‍ ಅನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಲು ಪ್ರವರ್ತಕರಾಗಿ ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದರು ಮತ್ತು ತರುವಾಯ ಕ್ಲಬ್‍ನಲ್ಲಿ ಅವರ ಮೂಕಾಭಿನಯಗಳ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ಬಾರಿ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಮನರಂಜನಾ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಗೆದ್ದರು. ವಿವೇಕ್ ನಂತರ ಚೆನ್ನೈ ತೊರೆದು ಮಧುರೈನಿಂದ ವಾಣಿಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಪದವಿ ಪಡೆದರು ಮತ್ತು ಸೆಮಿಸ್ಟರ್ ವಿರಾಮದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಅವರು ಹಿಂತಿರುಗಿ ಕ್ಲಬ್‍ನಲ್ಲಿ ಪ್ರದರ್ಶನ ನೀಡುತ್ತಿದ್ದರು.<ref name="chenon">{{cite web |url=http://chennaionline.com/City360/Interviews/20114702034712/Meet-Vivek-the-comedian-with-a-social-touch.col |title=Meet Vivek, the comedian with a social touch &#124; cityinterviews&nbsp;– city360 |publisher=ChennaiOnline |access-date=16 June 2014 |archive-date=9 May 2011 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110509105409/http://chennaionline.com/City360/Interviews/20114702034712/Meet-Vivek-the-comedian-with-a-social-touch.col |url-status=live }}</ref> ಹ್ಯೂಮರ್ ಕ್ಲಬ್‍ನ ಸ್ಥಾಪಕರಾದ ಪಿ.ಆರ್.ಗೋವಿಂದರಾಜನ್ ಅವರು ಅವರನ್ನು ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಚಲನಚಿತ್ರ ನಿರ್ದೇಶಕ [[ಕೆ. ಬಾಲಚಂದರ್]] ಅವರಿಗೆ ಪರಿಚಯಿಸಿದರು ಮತ್ತು ನಿರ್ದೇಶಕರ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳಿಗೆ ಸ್ಕ್ರಿಪ್ಟ್-ಬರಹಗಾರರಾಗಿ ವೃತ್ತಿಪರ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ನಾಲ್ಕು ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ, ಬಾಲಚಂದರ್ ಒಂದು ಸನ್ನಿವೇಶವನ್ನು ವಿವರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಹದಿನಾರು ಪಾತ್ರಗಳಿಗೆ ಸ್ಕ್ರಿಪ್ಟ್ ಬರೆಯಲು ಕೇಳಿದರು, ಅದನ್ನು ವಿವೇಕ್ ರಾತ್ರೋರಾತ್ರಿ ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಿದರು ಎಂದು ವಿವೇಕ್ ಬಹಿರಂಗಪಡಿಸಿದರು. ಇದು ನಿಜವಾಗಿಯೂ ಒಂದು ಪರೀಕ್ಷೆ ಎಂದು ಅವರು ನಂತರ ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಂಡರು, ಮತ್ತು ಅವರ ಪ್ರದರ್ಶನದ ಮೂಲಕ, ಬಾಲಚಂದರ್ ವಿವೇಕ್‍ಗೆ ಹತ್ತಿರವಾದರು.<ref name="chenon"/> ೧೯೮೭ ರಲ್ಲಿ ''ಮನತಿಲ್ ಉರುಥಿ ವೆಂಡುಮ್'' ಚಿತ್ರದ ಸ್ಕ್ರಿಪ್ಟ್‌ಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡುವಾಗ, ಬಾಲಚಂದರ್ ಅವರು ವಿವೇಕ್‍ಗೆ ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ [[ಸುಹಾಸಿನಿ ಮಣಿರತ್ನಮ್|ಸುಹಾಸಿನಿ]] ಅವರ ಸಹೋದರನ ನಟನಾ ಪಾತ್ರವನ್ನು ನೀಡಿದರು, ಅದನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸಲು ಅವರು ನಿರ್ಧರಿಸಿದರು.<ref>{{cite news |author=Y Maheswara Reddy |url=http://www.newindianexpress.com/entertainment/interviews/article249658.ece |title=Vivek, comedy artiste |publisher=The New Indian Express |access-date=16 June 2014 |archive-date=20 January 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150120175023/http://www.newindianexpress.com/entertainment/interviews/article249658.ece |url-status=dead }}</ref> ಪೋಷಕ ಪಾತ್ರಗಳನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸುವ ಮೂಲಕ ಅವರು ತಮ್ಮ ವೃತ್ತಿಜೀವನವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು ಮತ್ತು ''ಪುದು ಪುದು ಅರ್ಥಂಗಲ್'' (೧೯೮೯) ಮತ್ತು ''ಒರು ವೀಡು ಇರು ವಾಸಲ್'' (೧೯೯೦) ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಬಾಲಚಂದರ್ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಮತ್ತೆ ಸಹಕರಿಸಿದರು. ನಂತರ ಕೆ. ಎಸ್. ರವಿಕುಮಾರ್ ಅವರ ''ಪುತ್ತಮ್ ಪುದು ಪಯನಂ'' (೧೯೯೧) ಮತ್ತು ವಿಕ್ರಮ್ ಅವರ ''ನಾನ್ ಪೆಸಾ ನಿನೈಪಥೆಲ್ಲಂ'' (೧೯೯೩) ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ನಟನ ಸ್ನೇಹಿತನಾಗಿ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಪಾತ್ರವರ್ಗದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು. ನಂತರ ಅವರು [[ರಜನೀಕಾಂತ್|ರಜನಿಕಾಂತ್]] ಅವರ ''ಉಳೈಪ್ಪಲಿ'' ಮತ್ತು ''ವೀರಾ'' ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ದ್ವಿತೀಯ ಪಾತ್ರವರ್ಗದ ಪಾತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು.<ref>{{cite web |url=http://behindwoods.com/new-videos/videos-q1-09/actor-actress-interview/vivek-28-09-2011.html |title=Vivek&nbsp;– Tamil Cinema Actor Interview&nbsp;– Vivek &#124; Vadivelu &#124; Ajith &#124; Mankatha &#124; Vishal &#124; Kamal |website=Behindwoods.com |access-date=16 June 2014 |archive-date=27 April 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140427235349/http://behindwoods.com/new-videos/videos-q1-09/actor-actress-interview/vivek-28-09-2011.html |url-status=live }}</ref> ===ಪ್ರಗತಿ ಮತ್ತು ಯಶಸ್ಸು (೧೯೯೮–೨೦೦೭)=== ೧೯೯೦ ರ ದಶಕದ ಉತ್ತರಾರ್ಧದಲ್ಲಿ, ವಿವೇಕ್ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಹಾಸ್ಯನಟನಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಮೂಲಕ ಪ್ರಗತಿಯನ್ನು ಸಾಧಿಸಿದರು. ಅವರು ಹೆಚ್ಚಿನ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ನಟನ ಮುಖ್ಯ ಸ್ನೇಹಿತರಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಇದರಿಂದಾಗಿ ಅವರ ತೆರೆಯ ಮೇಲಿನ ಸಮಯ ಹೆಚ್ಚಾಗಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು. ಅವರು [[ಅಜಿತ್ ಕುಮಾರ್]] ಅಭಿನಯದ ಯಶಸ್ವಿ ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಸತತವಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು, ''ಕಾದಲ್ ಮನ್ನನ್'', ''ಉನ್ನೈ ತೇಡಿ'' ಮತ್ತು ''ವಾಲಿ'' ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಸೈಡ್ ಕಿಕ್ ಆಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು, ಮತ್ತು ''ಕನ್ನದಿರೆ ತೊಂಡ್ರಿನಾಲ್'', ''ಪೂಮಗಲ್ ಊರ್ವಾಲಂ'' ಮತ್ತು ''ಆಸೈಯಿಲ್ ಒರು ಕಡಿಥಮ್'' ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಶಾಂತ್ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಪದೇ ಪದೇ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡು ಇದೇ ರೀತಿಯ ಯಶಸ್ಸನ್ನು ಕಂಡರು. ತರುವಾಯ ಅವರು ೨೦೦೦ ಮತ್ತು ೨೦೦೧ ರಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಕಾರ್ಯನಿರತ ನಟರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರಾದರು, ಎರಡು ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಐವತ್ತಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು. ''ಕುಶಿ'', ''ಪ್ರಿಯಮಾನವಲೆ'' ಮತ್ತು ''ಮಿನ್ನಾಲೆ'' ಸೇರಿದಂತೆ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳು ಬ್ಲಾಕ್‍ಬಸ್ಟರ್‌ಗಳಾದರೆ, [[ಮಣಿರತ್ನಂ]] ಅವರ ''ಅಲೈಪಾಯುತೆ'', ''ಮುಗವರಿ'' ಮತ್ತು ''ಡಮ್ ಡುಮ್ ಡುಮ್‍''ನಲ್ಲಿನ ಅವರ ಪಾತ್ರಗಳು ನಟನಿಗೆ ವಿಮರ್ಶಾತ್ಮಕ ಮೆಚ್ಚುಗೆಯನ್ನು ಗಳಿಸಿದವು. ವಿವೇಕ್ ಅವರ ಚಿತ್ರಗಳ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿರುವ ಯಶಸ್ಸು ಎಂದರೆ ಅವರು ಪ್ರಮುಖ ನಟನಿಗೆ ಸಮಾನವಾದ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಚಲನಚಿತ್ರ ಪೋಸ್ಟರ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು ಮತ್ತು ಇದರಿಂದಾಗಿ ಸಿಕ್ಕಿದ್ದ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳಿಗೆ ವಿತರಕರನ್ನು ಹುಡುಕಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದರು. ತೆಲುಗು ಚಲನಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ತಮಿಳಿಗೆ ಡಬ್ ಮಾಡಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಕಂಡೆನ್ ಸೀತೆಯೈ ಅವರಂತಹ ನಟನನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಹಾಸ್ಯ ಟ್ರ್ಯಾಕ್‌ನೊಂದಿಗೆ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಭಕ್ತಿ ಚಿತ್ರಗಳಾದ ''ಕೊಟ್ಟೈ ಮಾರಿಯಮ್ಮನ್'', ''ಪಳಯತು ಅಮ್ಮನ್'' ಮತ್ತು ''ನಾಗೇಶ್ವರಿ'' ಚಲನಚಿತ್ರಗಳು ವಿವೇಕ್ ಅವರನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಹಾಸ್ಯ ಟ್ರ್ಯಾಕ್‌ನೊಂದಿಗೆ ಬಿಡುಗಡೆಯಾಯಿತು.<ref>[https://web.archive.org/web/20021113231151/http://www.hindu.com/2000/12/22/stories/09220223.htm Film Review: ''Kandaen Seethaiyai'']. The Hindu (22 December 2000). Retrieved on 21 June 2015.</ref><ref>{{Cite web|url=http://cinematoday2.itgo.com/Hot%20News%20Just%20for%20U.htm|archive-url=https://web.archive.org/web/20030222131213/http://cinematoday2.itgo.com/Hot%20News%20Just%20for%20U.htm|url-status=dead|archive-date=22 February 2003|title=Hot News}}</ref> ೨೦೦೦ ನೇ ಇಸವಿಯಲ್ಲಿ ನಿರ್ದೇಶಕ ಕೆ. ಸುಭಾಷ್ ಅವರು ವಿವೇಕ್ ಅಭಿನಯದ ''ಎನಕೆನ್ನ ಕೊರಚಲ್?'' ಎಂಬ ಚಿತ್ರವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲು ಯೋಜಿಸಿದ್ದರು.<ref>{{cite web|url=http://www.chennaionline.com/reeltalk/nov095.asp |archive-url=https://archive.today/20041026094516/http://www.chennaionline.com/reeltalk/nov095.asp |url-status=dead |archive-date=26 October 2004 |title=Vivek turns hero |date=26 October 2004 |access-date=16 June 2014}}</ref> ಅದೇ ರೀತಿ ೨೦೦೧ ರಲ್ಲಿ, ಅವರು ರಾಮ ನಾರಾಯಣನ್ ಅವರ ''ಪಂಜು'' ಎಂಬ ಚಿತ್ರದ ನಿರ್ಮಾಣವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು, ಅದರಲ್ಲಿ ಅವರು ನಾಯಕನಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು, ಆದರೆ ನಂತರ ಶಿವಚಂದ್ರನ್ ನಿರ್ದೇಶಿಸಲಿರುವ ಮತ್ತೊಂದು ಚಿತ್ರದಂತೆ ಇದನ್ನು ಸಹ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು.<ref>{{cite news|url=http://www.hindu.com/2005/07/02/stories/2005070205080200.htm |archive-url=https://web.archive.org/web/20140429050917/http://www.hindu.com/2005/07/02/stories/2005070205080200.htm |url-status=dead |archive-date=29 April 2014 |title=Tamil Nadu News : Luck smiles on a machine operator |date=2 July 2005 |work=[[The Hindu]] |access-date=16 June 2014}}</ref><ref>{{cite web |url=http://cinematoday2.itgo.com/HOT%20NEWS%20-%2002061.htm |title=Cinema today |publisher=Cinematoday2.itgo.com |access-date=16 June 2014 |archive-date=30 April 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140430031016/http://cinematoday2.itgo.com/HOT%20NEWS%20-%2002061.htm |url-status=live }}</ref> [[File:Rajinikanth, Dhanush and Vivek at Nerupuda Audio Launch.jpg|right|300px|thumb|''ನೆರುಪುಡಾ'' ಆಡಿಯೋ ಬಿಡುಗಡೆ ಸಮಾರಂಭದಲ್ಲಿ ವಿವೇಕ್ (ಬಲಕ್ಕೆ)]] ವಿವೇಕ್ ೨೦೦೨ ಮತ್ತು ೨೦೦೩ ರಲ್ಲಿ ವಾಣಿಜ್ಯಿಕವಾಗಿ ಹೆಚ್ಚು ಯಶಸ್ವಿ ಉದ್ಯಮಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು, ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟನಾಗಿ ಸತತ ಫಿಲ್ಮ್‌ಫೇರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ - ತಮಿಳು ಮತ್ತು ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟನಿಗಾಗಿ ತಮಿಳುನಾಡು ರಾಜ್ಯ ಚಲನಚಿತ್ರ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಪಡೆದರು. ರನ್‍ನಲ್ಲಿನ ಅವರ ಹಾಸ್ಯ ಟ್ರ್ಯಾಕ್ ಅವರಿಗೆ ಅನೇಕ ಪ್ರಶಂಸೆಗಳನ್ನು ಗಳಿಸಿತು, ವಿಮರ್ಶಕರೊಬ್ಬರು ವಿವೇಕ್ ಅವರ "ಪ್ರಸ್ತುತ ಸಾಮಾಜಿಕ ಘಟನೆಗಳಿಗೆ ತಲೆಯಾಡಿಸುವುದು ಪ್ರತಿಭೆಯ ಹೊಡೆತವನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ" ಎಂದು ಹೇಳಿದರು. ಅವರು [[ವಿಕ್ರಮ್ (ನಟ)|ವಿಕ್ರಮ್]] ಅವರ ''ಧೂಲ್'' ಮತ್ತು ಪ್ರಿಯದರ್ಶನ್ ಅವರ ''ಲೇಸಾ ಲೇಸಾ'' ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ವಿಸ್ತೃತ ಹಾಸ್ಯ ಪಾತ್ರಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಿದರು, ಆದರೆ ''ಸಾಮಿ'' ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಶಿಕ್ಷಕ ಮತ್ತು ''ಪಾರ್ಥಿಬನ್ ಕನವು'' ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ಎಂಜಿನಿಯರ್ ಪಾತ್ರಕ್ಕಾಗಿ ಮತ್ತಷ್ಟು ಮೆಚ್ಚುಗೆಯನ್ನು ಗಳಿಸಿದರು. ನಂತರ ಅವರು ಎಸ್. ಶಂಕರ್ ಅವರ ಮುಂಬರುವ ಕಥೆ ಬಾಯ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಸ್ವಲ್ಪ ಹೆಚ್ಚು ಗಂಭೀರವಾದ ಪಾತ್ರವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಿದರು, ಯುವಕರ ಗುಂಪಿಗೆ ಮಾರ್ಗದರ್ಶಕರಾಗಿ ಚಿತ್ರಿಸಿದರು, ಮತ್ತು ಅವರ ಅಭಿನಯವು ಉತ್ತಮವಾಗಿ ಸ್ವೀಕರಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿತು. "ವಿವೇಕ್, ಬದಲಾವಣೆಗಾಗಿ, ಶಂಕರ್ ಅವರ ಸ್ಕ್ರಿಪ್ಟ್ ಅನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಅವರ ನಿಷ್ಕಳಂಕ ಹಾಸ್ಯ ಪ್ರಜ್ಞೆಯೊಂದಿಗೆ ನೀಡುತ್ತಾರೆ" ಎಂದು ವಿಮರ್ಶಕರು ಗಮನಿಸಿದರೆ, ದಿ ಹಿಂದೂ ವಿಮರ್ಶಕರು "ಪ್ರದರ್ಶನವು ವಿವೇಕ್‍ಗೆ ಸೇರಿದೆ, ಅವರು ನಿರ್ದೇಶಕರ ಮುಖವಾಣಿ" ಎಂದು ಹೇಳಿದರು.<ref>[https://web.archive.org/web/20140716160229/http://www.sify.com/movies/boys-review-tamil-13236807.html Sify Movies&nbsp;– Review listing]. Sify.com (2 December 2012). Retrieved on 21 June 2015.</ref><ref>[https://web.archive.org/web/20031205200937/http://www.hindu.com/thehindu/fr/2003/09/05/stories/2003090501390200.htm "Boys"]. The Hindu (5 September 2003). Retrieved on 21 June 2015.</ref> ೨೦೦೪ ರಲ್ಲಿ ಯಶಸ್ಸು ಅವರ ಮುಂದುವರಿಯಿತು, ಅಲ್ಲಿ ಅವರು ''ಪೇರಳಗನ್'' ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿನ ವಿವಾಹ ಜೋಡಣೆಯ ಪಾತ್ರಕ್ಕಾಗಿ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟನಿಗಾಗಿ ಫಿಲ್ಮ್‌ಫೇರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಂಡರು. ಆದರೆ ''ಚೆಲ್ಲಮೇ'' ಮತ್ತು ''ಎಂ. ಕುಮಾರನ್ ಸನ್ ಆಫ್ ಮಹಾಲಕ್ಷ್ಮಿ'' ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿನ ಅವರ ಪಾತ್ರಗಳು ಕ್ರಮವಾಗಿ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳ ವಾಣಿಜ್ಯ ಯಶಸ್ಸಿಗೆ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದವು.<ref>[https://www.indiaglitz.com/surya-shines-cheran-sizzles-tamil-news-15576 Surya shines Cheran sizzles&nbsp;– Tamil Movie News] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20221107224751/https://www.indiaglitz.com/surya-shines-cheran-sizzles-tamil-news-15576 |date=7 November 2022 }}. Indiaglitz.com (9 July 2005). Retrieved on 21 June 2015.</ref> ಅವರು ತಂಪು ಪಾನೀಯದ ರಾಯಭಾರಿಯಾದ ಮೊದಲ ಹಾಸ್ಯನಟರಾದರು, ಇವರು ೨೦೦೩ ರಲ್ಲಿ ಮಿರಿಂಡಾ ತಂಪು ಪಾನೀಯದ ಬ್ರ್ಯಾಂಡ್ ಅಂಬಾಸಿಡರ್ ಆಗಿದ್ದರು.<ref name="V">{{cite news|url=http://www.hindu.com/mp/2005/08/13/stories/2005081304490300.htm |archive-url=https://web.archive.org/web/20140416041850/http://www.hindu.com/mp/2005/08/13/stories/2005081304490300.htm |url-status=dead |archive-date=16 April 2014 |title=Metro Plus Tiruchirapalli / Cinema : Aahaa...Vivek Mirinda |date=13 August 2005 |work=[[The Hindu]] |access-date=16 June 2014}}</ref><ref>{{cite news |url=http://expressindia.indianexpress.com/story_print.php?storyId=77660 |title=Mirinda Ropes In Tamil Comedian Vivek As Brand Ambassador&nbsp;– Express India |publisher=Expressindia.indianexpress.com |date=10 April 2003 |access-date=16 June 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140429050757/http://expressindia.indianexpress.com/story_print.php?storyId=77660 |archive-date=29 April 2014 |url-status=dead }}</ref> ಅವರು ಕೆಲವು ಕಲಾತ್ಮಕ ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ವಿಶೇಷ ವಿನಾಯಿತಿ ನೀಡಿದರು ಮತ್ತು ಆಗಾಗ್ಗೆ ಉದ್ಯಮಗಳಿಗೆ ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ಕಡಿಮೆ ಸಂಭಾವನೆಯನ್ನು ಪಡೆದರು. ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಜಾನಕಿ ವಿಶ್ವನಾಥನ್ ಅವರ ''ಕುಟ್ಟಿ'' (೨೦೦೧) ಮತ್ತು ಥಂಗರ್ ಬಚ್ಚನ್ ಅವರ ''ಅಳಗಿ'' (೨೦೦೨) ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿನ ಪಾತ್ರಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಿದರು.<ref>{{cite web|url=http://www.sify.com/movies/tamil/interview.php?id=6006308&cid=2408 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140430233242/http://www.sify.com/movies/tamil/interview.php?id=6006308&cid=2408 |url-status=dead |archive-date=30 April 2014 |title=Welcome to |website=[[Sify]] |date=20 January 2007 |access-date=16 June 2014}}</ref><ref name="hindu2002">{{cite news|url=http://www.hindu.com/thehindu/mp/2002/05/07/stories/2002050700110200.htm |archive-url=https://web.archive.org/web/20101022104651/http://hindu.com/thehindu/mp/2002/05/07/stories/2002050700110200.htm |url-status=dead |archive-date=22 October 2010 |title=Comedy king of Tamil cinema |date=7 May 2002 |work=[[The Hindu]] |access-date=16 June 2014}}</ref> ವಿವೇಕ್ ಮುಖ್ಯ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಿದ್ದ ಚಿತ್ರವು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ೨೦೦೪ ರ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯರೂಪಕ್ಕೆ ಬಂದಿತು ಮತ್ತು ಅವರು ಹೊಸಬರಾದ ರಾಮ್ಕಿ ನಿರ್ದೇಶನದ ಸೊಲ್ಲಿ ಅಡಿಪೆನ್ ಎಂಬ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಿದರು. ತಂಡವು ಸುಮಾರು ಒಂದು ವರ್ಷ ಚಿತ್ರದ ನಿರ್ಮಾಣದಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿತು ಮತ್ತು ಹಾಸ್ಯನಟನ ರೂಪಾಂತರವನ್ನು ಪ್ರೇಕ್ಷಕರು ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರವಾಗಿ ಸ್ವೀಕರಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ಖಚಿತಪಡಿಸಿದರು, ನಟಿಯರಾದ [[ಛಾಯಾ ಸಿಂಗ್]] ಮತ್ತು ತೇಜಶ್ರೀ ಚಿತ್ರದ ನಾಯಕಿಯರಾಗಿ ನಟಿಸಿದ್ದಾರೆ.<ref name="hindu2002"/> ಪೂರ್ಣಗೊಂಡಿದ್ದರೂ, ಚಿತ್ರವು ೨೦೦೪ ರಿಂದ ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿತು ಮತ್ತು ವಿತರಕರನ್ನು ಕಂಡುಹಿಡಿಯುವಲ್ಲಿ ವಿಫಲವಾದ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ, ಚಿತ್ರವು ಚಿತ್ರಮಂದಿರಗಳಲ್ಲಿ ಬಿಡುಗಡೆಯಾಗಲಿಲ್ಲ. ವಿ. ಸಿ. ಗುಹುನಾಥನ್ ಅವರ ''ಸೂಪರ್ ಸುಬ್ಬು'' ಎಂಬ ಮತ್ತೊಂದು ಪ್ರಸ್ತಾವಿತ ಚಿತ್ರವೂ ಪ್ರಕಟಣೆಯ ನಂತರ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹೊಂದಲು ವಿಫಲವಾಯಿತು.<ref>{{cite web |url=http://www.cinesouth.com/masala/hotnews/new/07052004-1.shtml |title=Dailynews - Vivek in dual role |website=www.cinesouth.com |access-date=12 January 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20050207225445/http://www.cinesouth.com/masala/hotnews/new/07052004-1.shtml |archive-date=7 February 2005 |url-status=dead}}</ref> ೨೦೦೪ ರ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ, ಅವರು ಚಲನಚಿತ್ರದ ನಿರ್ಮಾಣದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಗಾಯಗೊಂಡರು ಮತ್ತು ಆರು ತಿಂಗಳ ಅವಧಿಗೆ ನಟನೆಯ ನಿಯೋಜನೆಗಳಿಂದ ವಿರಾಮ ತೆಗೆದುಕೊಂಡರು.<ref>{{cite web |url=http://www.behindwoods.com/features/Interviews/Interview4/vivek/tamil-movies-inteview-comedyactor-vivek.html |title=Tamil Movies : Interview&nbsp;– Vivek |website=Behindwoods.com |access-date=16 June 2014 |archive-date=28 October 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20141028100402/http://www.behindwoods.com/features/Interviews/Interview4/vivek/tamil-movies-inteview-comedyactor-vivek.html |url-status=live }}</ref> ಶಂಕರ್ ಅವರ ಅನ್ನಿಯನ್ (೨೦೦೫) ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಉತ್ತಮವಾಗಿ ಸ್ವೀಕರಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಪೋಷಕ ಪಾತ್ರವನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸುವ ಮೂಲಕ ವಿವೇಕ್ ಮರಳಿದರು, ಸೈಕೋಪಾತ್ ಸರಣಿ ಕೊಲೆಗಾರ ಬಿಟ್ಟುಹೋದ ಸುಳಿವುಗಳನ್ನು ಹುಡುಕುವ ರಹಸ್ಯ ಪೊಲೀಸ್ ಅಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು. ಈ ಚಿತ್ರವು ವಿಮರ್ಶಾತ್ಮಕ ಮತ್ತು ವಾಣಿಜ್ಯ ಯಶಸ್ಸಿಗೆ ತೆರೆದುಕೊಂಡಿತು, ಮತ್ತು ಇವರ ಅಭಿನಯಕ್ಕಾಗಿ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟನಿಗಾಗಿ ರಾಜ್ಯ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಗೆದ್ದರು.<ref>{{cite web|url=http://www.sify.com/movies/anniyan-review-tamil-13873632.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20131218212426/http://www.sify.com/movies/anniyan-review-tamil-13873632.html |url-status=dead |archive-date=18 December 2013 |title=Movie Review : Anniyan |website=[[Sify]] |access-date=16 June 2014}}</ref> [[ವಿಜಯ್ (ನಟ)|ವಿಜಯ್]] ಅವರ ''ಆಥಿ'', [[ಅಜಿತ್ ಕುಮಾರ್]] ಅವರ ''ಪರಮಶಿವನ್'' ಮತ್ತು ಸಿಲಂಬರಸನ್ ಅವರ ''ಸರವಣ'' ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಮೂಲಕ ಅವರು ತಮ್ಮ ಪುನರಾಗಮನವನ್ನು ಮುಂದುವರೆಸಿದರು. ಇವೆಲ್ಲವೂ ಜನವರಿ ೨೦೦೬ ರಲ್ಲಿ ಒಂದೇ ದಿನ ಬಿಡುಗಡೆಯಾದವು. ಸುಸಿ ಗಣೇಶನ್ ಅವರ ''ತಿರುಟು ಪಯಲೆ'' ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಹಾಸ್ಯಮಯ ರಹಸ್ಯ ಪತ್ತೇದಾರಿ ಪಾತ್ರಕ್ಕಾಗಿ ಮೆಚ್ಚುಗೆ ಪಡೆದ ನಂತರ, ಶಂಕರ್ ಅವರು ರಜನಿಕಾಂತ್ ಅಭಿನಯದ ತಮ್ಮ ಸಾಹಸೋದ್ಯಮ ''ಶಿವಾಜಿ'' (೨೦೦೭) ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಅವರನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸಿದರು, ಇದು ಅತ್ಯಂತ ದುಬಾರಿ ತಮಿಳು ಚಿತ್ರವಾಗಿದೆ.<ref>{{cite web|url=http://www.sify.com/movies/tamil/interview.php?id=14015995&cid=2408 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140430233237/http://www.sify.com/movies/tamil/interview.php?id=14015995&cid=2408 |url-status=dead |archive-date=30 April 2014 |title=Welcome to |website=[[Sify]] |date=20 January 2007 |access-date=16 June 2014}}</ref> ವಿವೇಕ್ ಈ ಚಿತ್ರಕ್ಕಾಗಿ ತೊಂಬತ್ತು ದಿನಗಳನ್ನು ಮೀಸಲಿಟ್ಟರು, ಇದು ಅವರ ಹಿಂದಿನ ಯಾವುದೇ ಚಿತ್ರಗಳಿಗಿಂತ ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ. ರಜನಿಕಾಂತ್ ಅವರ ಜೊತೆಗಿನ ಇವರ ಅಭಿನಯವು ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟನಿಗಾಗಿ ರಾಜ್ಯದಿಂದ ಮತ್ತೊಂದು ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಗೆದ್ದುಕೊಟ್ಟಿತು. ಅವರು ತಮ್ಮ ಅಭಿನಯಕ್ಕಾಗಿ ವಿಮರ್ಶಕರಿಂದ ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ವಿಮರ್ಶೆಗಳನ್ನು ಗೆದ್ದರು.<ref>{{cite web|url=http://www.sify.com/movies/sivaji-review-tamil-14472632.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20130930162159/http://www.sify.com/movies/sivaji-review-tamil-14472632.html |url-status=dead |archive-date=30 September 2013 |title=Movie Review : Sivaji |website=[[Sify]] |access-date=16 June 2014}}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.behindwoods.com/tamil-movie-articles/movies-06/sivaji-movie-review.html |title=Sivaji Movie Review |website=Behindwoods.com |date=26 November 2006 |access-date=16 June 2014 |archive-date=3 February 2008 |archive-url=https://web.archive.org/web/20080203195532/http://www.behindwoods.com/tamil-movie-articles/movies-06/sivaji-movie-review.html |url-status=live }}</ref> ===ನಂತರದ ಕೆಲಸ (೨೦೦೮-೨೦೨೧)=== ೨೦೦೦ ದ ದಶಕದ ಉತ್ತರಾರ್ಧದಲ್ಲಿ, ತಮಿಳು ಚಿತ್ರರಂಗದಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರಕಥೆಯಲ್ಲಿನ ಬದಲಾವಣೆಗಳ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ವಿವೇಕ್ ಅವರ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯು ಕುಸಿಯಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು. ಇದಲ್ಲದೆ, ನಟ ಸಹಿ ಮಾಡಿದ ದೊಡ್ಡ ಬಜೆಟ್ ಚಿತ್ರಗಳ ಕೊರತೆ ಮತ್ತು [[:en:Santhanam (actor)|ಸಂತಾನಂನ]] ಹೊರಹೊಮ್ಮುವಿಕೆಯಿಂದಾಗಿ, ವಿವೇಕ್ ೨೦೧೨ ರಲ್ಲಿ ಉತ್ತುಂಗವನ್ನು ತಲುಪಿದರು, ಅಲ್ಲಿ ಅವರು ಒಂದೇ ಒಂದು ಬಿಡುಗಡೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರು.<ref>[http://behindwoods.com/tamil-movies-cinema-column/santhanam-comedy-21-04-12.html Santhanam Comedy] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140714200937/http://behindwoods.com/tamil-movies-cinema-column/santhanam-comedy-21-04-12.html |date=14 July 2014 }}. Behindwoods.com (28 September 2011). Retrieved on 21 June 2015.</ref> ಈ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಅವರ ಮೆಚ್ಚುಗೆ ಪಡೆದ ಕೆಲಸವು ''ಪಡಿಕಥಾವನ್'' (೨೦೦೯) ನಲ್ಲಿ ಡಾನ್ ಪಾತ್ರ, ಗುರು ಎನ್ ಆಲು (೨೦೦೯) ನಲ್ಲಿ ಡ್ರ್ಯಾಗ್‍ನಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡ ಮತ್ತು ''ಸಿಂಗಂ'' (೨೦೧೦) ಸರಣಿಯಲ್ಲಿ ಪೊಲೀಸ್ ಅಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು.<ref>[https://web.archive.org/web/20140717020742/http://www.sify.com/movies/guru-en-aalu-review-tamil-14883088.html Review : Guru En Aalu]. Sify.com. Retrieved on 21 June 2015.</ref> ವಿರಾಮದ ನಂತರ ಮತ್ತೆ ಹೊರಬಂದ ವಿವೇಕ್, ನಿರ್ದೇಶಕ ಬಾಲಾ ಮತ್ತು [[ಕಮಲ್ ಹಾಸನ್]] ಅವರ ಸಲಹೆಯ ಮೇರೆಗೆ ತಮ್ಮ ಸಾಮಾನ್ಯ ಹಾಸ್ಯ ಪಾತ್ರಗಳಿಂದ ದೂರ ಸರಿಯುವ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಘೋಷಿಸಿದರು ಮತ್ತು ''ನಾನ್ ಥಾನ್ ಬಾಲಾ'' (೨೦೧೪) ಎಂಬ ಚಿತ್ರಕ್ಕೆ ಸಹಿ ಹಾಕಿದರು, ಇದರಲ್ಲಿ ಅವರು ಗಂಭೀರ ಪಾತ್ರವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಿದರು.<ref>{{cite web|title=Vivek to take the serious route!|url=http://www.sify.com/movies/vivek-to-take-the-serious-route-news-tamil-nlvjXyggfje.html|archive-url=https://web.archive.org/web/20131129190539/http://www.sify.com/movies/vivek-to-take-the-serious-route-news-tamil-nlvjXyggfje.html|url-status=dead|archive-date=29 November 2013|website=[[Sify]]|access-date=2 January 2014}}</ref> ಅದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವರು ಸೋನಿಯಾ ಅಗರ್ವಾಲ್ ಎದುರು ಪಾಲಕ್ಕಾಟ್ಟು ಮಾಧವನ್ (೨೦೧೫) ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ನಟನಾಗಿ ಮತ್ತೊಂದು ಚಿತ್ರದ ಕೆಲಸವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು, ಅದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಶಕ್ತಿ ಚಿದಂಬರಂ ಅವರ ಬಿಡುಗಡೆಯಾಗದ ''ಮಚನ್'' ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಕರುಣಾಸ್ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಮತ್ತೊಂದು ಸಮಾನಾಂತರ ಮುಖ್ಯ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು. ಹಿಂದಿರುಗಿದ ನಂತರ, ವಿವೇಕ್ ಮತ್ತೆ ದೊಡ್ಡ ಬಜೆಟ್ ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಚಲನಚಿತ್ರ ತಯಾರಕರೊಂದಿಗೆ ಸಹಕರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ವೇಲ್ರಾಜ್ ಅವರ ''ವೆಲೈಯಿಲ್ಲಾ ಪಟ್ಟತಾರಿ'' (೨೦೧೪), ಗೌತಮ್ ವಾಸುದೇವ್ ಮೆನನ್ ಅವರ ''ಯೆನ್ನೈ ಅರಿಂದಾಲ್'' (೨೦೧೫), ಐಶ್ವರ್ಯಾ ಧನುಷ್ ಅವರ ''ವೈ ರಾಜಾ ವೈ'' (೨೦೧೫) ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು.<ref>{{cite web|url=http://www.southscope.in/tamil/article/racing-towards-crore|title=SouthScope - One Stop Site For South Indian Cinema|access-date=25 October 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20151117064940/http://www.southscope.in/tamil/article/racing-towards-crore|archive-date=17 November 2015|url-status=dead}}</ref> ಅದರ ನಂತರ ವಿವೇಕ್ ವಂಶಿ ಪೈಡಿಪಲ್ಲಿ ಅವರ ಥೋಜಾ / ಊಪಿರಿ (೨೦೧೬) ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು, ಇದರಲ್ಲಿ ಕಾರ್ತಿ ನಟಿಸಿದ್ದಾರೆ. ರಾಧಾ ಮೋಹನ್ ಅವರ ಹಾಸ್ಯ ನಾಟಕ ಚಿತ್ರ ''ಬೃಂದಾವನಂ'' (೨೦೧೭) ನಲ್ಲಿ ವಿವೇಕ್ ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ನಟಿಸಿದ್ದಾರೆ, ಇದು ಕಿವುಡ ಮತ್ತು ಮೂಕ ಅಭಿಮಾನಿಯೊಂದಿಗಿನ ಸ್ನೇಹವನ್ನು ಅನ್ವೇಷಿಸಿತು. ಈ ಚಿತ್ರ ಮತ್ತು ವಿವೇಕ್ ವಿಮರ್ಶಾತ್ಮಕ ಮೆಚ್ಚುಗೆಯನ್ನು ಗಳಿಸಿದರು.<ref>{{Cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/tamil/movie-reviews/brindhavanam/movie-review/58851908.cms|title=Brindhavanam Review {3/5}: Radha Mohan is known for genteel films and Brindhavanam is no exception|newspaper=The Times of India }}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.behindwoods.com/tamil-movies/brindhavanam/brindhavanam-review.html|title=Brindhavanam (aka) Brindaavanam review|date=26 May 2017|website=Behindwoods|access-date=18 August 2019|archive-date=25 July 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190725043514/http://www.behindwoods.com/tamil-movies/brindhavanam/brindhavanam-review.html|url-status=live}}</ref> ೨೦೧೯ ರಲ್ಲಿ, ಅವರು ಥ್ರಿಲ್ಲರ್ ಚಿತ್ರ ''ವೆಲ್ಲೈ ಪೂಕ್ಕಲ್‍''ನಲ್ಲಿ ಸಿಯಾಟಲ್‍ನಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸಲು ಹೋಗುವ ನಿವೃತ್ತ ಪೊಲೀಸ್ ಅಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು ಮತ್ತು ಗಂಭೀರ ಪಾತ್ರದ ಚಿತ್ರಣಕ್ಕಾಗಿ ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ವಿಮರ್ಶೆಗಳನ್ನು ಗೆದ್ದರು.<ref>{{Cite web|url=https://www.behindwoods.com/tamil-movies/vellaipookal/vellaipookal-review.html|title=Vellaipookal (aka) Vellai Pookal review|date=20 April 2019|website=Behindwoods|access-date=18 August 2019|archive-date=12 August 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190812110028/http://www.behindwoods.com/tamil-movies/vellaipookal/vellaipookal-review.html|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/tamil/movie-reviews/vellai-pookal/movie-review/68913051.cms|title=Vellai Pookal Movie Review {3/5}: Critic Review of Vellai Pookal by Times of India|newspaper=The Times of India }}</ref> ಅವರು ಸಾಯುವ ಮೊದಲು ಅವರ ಕೊನೆಯ ಚಿತ್ರ ''ಧಾರಾಳ ಪ್ರಭು'' (೨೦೨೦), ಇದರಲ್ಲಿ ಅವರು ಹರೀಶ್ ಕಲ್ಯಾಣ್ ಅವರೊಂದಿಗೆ ನಟಿಸಿದ್ದರು. ಅವರ ಮೊದಲ ಮರಣೋತ್ತರ ಪ್ರದರ್ಶನವು ೨೦೨೧ ರಲ್ಲಿ ಅರನ್ಮನೈ ೩ ಆಗಿತ್ತು.<ref>{{Cite news|url = https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/tamil/movies/news/actor-vivekh-passes-away-after-being-hospitalised/articleshow/82111126.cms|title = Actor Vivekh passes away after being hospitalised |website = [[The Times of India]]|access-date = 21 June 2021|archive-date = 26 June 2021|archive-url = https://web.archive.org/web/20210626052924/https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/tamil/movies/news/actor-vivekh-passes-away-after-being-hospitalised/articleshow/82111126.cms|url-status = live}}</ref> ಒಂದು ವರ್ಷದ ನಂತರ, ಅವರು ದಿ ಲೆಜೆಂಡ್ (೨೦೨೨) ನಲ್ಲಿ ಪೋಷಕ ಪಾತ್ರವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಿದರು. ೨೦೨೩ ರಲ್ಲಿ ಬಿಡುಗಡೆಯಾದ ''ಯಾಧುಮ್ ಊರೆ ಯಾವರಮ್ ಕೇಲಿರ್'' ಅವರ ಕೊನೆಯ ಚಿತ್ರವಾಗಿತ್ತು.<ref>{{cite news |title=Yaadhum Oore Yaavarum Kelir Movie Review : A well-intentioned idea let down by clumsy writing |url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/tamil/movie-reviews/yaadhum-oore-yaavarum-kelir/movie-review/100334832.cms |website=The Times of India |access-date=19 May 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230519072400/https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/tamil/movie-reviews/yaadhum-oore-yaavarum-kelir/movie-review/100334832.cms |archive-date=19 May 2023 |language=en |url-status=live}}</ref> ತಮ್ಮ ವೃತ್ತಿಜೀವನದುದ್ದಕ್ಕೂ, ಅವರು ೨೨೦ ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ನಟಿಸಿದ್ದಾರೆ.<ref>{{Cite web|date=17 April 2021|title=Tamil Actor Vivek, 59, Passes Away in Chennai Following Cardiac Arrest|url=https://www.news18.com/news/movies/tamil-actor-vivek-59-passes-away-in-chennai-following-cardiac-arrest-3648440.html|access-date=17 April 2021|website=www.news18.com|language=en|archive-date=17 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210417165839/https://www.news18.com/news/movies/tamil-actor-vivek-59-passes-away-in-chennai-following-cardiac-arrest-3648440.html|url-status=live}}</ref> ==ವೈಯಕ್ತಿಕ ಜೀವನ== ವಿವೇಕ್ ಅರುಳ್‍ಸೆಲ್ವಿ ಅವರನ್ನು ವಿವಾಹವಾದರು, ಅವರಿಗೆ ಅಮೃತಾ ನಂದಿನಿ, ತೇಜಸ್ವಿನಿ ಮತ್ತು ಪ್ರಸನ್ನ ಕುಮಾರ್ ಎಂಬ ಮೂವರು ಮಕ್ಕಳಿದ್ದರು. ಡೆಂಗ್ಯೂ ಜ್ವರ ಮತ್ತು ಮೆದುಳು ಜ್ವರದಿಂದ ಉಂಟಾದ ತೊಂದರೆಗಳಿಂದಾಗಿ ಪ್ರಸನ್ನ ಕುಮಾರ್ ೨೦೧೫ ರಲ್ಲಿ ೧೩ ನೇ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ನಿಧನರಾದರು.<ref>{{Cite web |date=2015-10-30 |title=Tamil comedian Vivek’s son passes away |url=https://indianexpress.com/article/entertainment/regional/tamil-comedian-viveks-son-passes-away/ |access-date=2024-01-23 |website=The Indian Express |language=en}}</ref> ಅವರ ಸ್ನೇಹಿತ [[:en:Cell Murugan|ಸೆಲ್ ಮುರುಗನ್]] ಅವರ ಆಗಾಗ್ಗೆ ಸಹನಟರಾಗಿದ್ದರು.<ref>{{Cite web|url=https://astroulagam.com.my/entertainment/actor-viveks-close-friend-cell-murugan-finally-opens-187854|title=Actor Vivek's Close Friend Cell Murugan Finally Opens Up|date=18 April 2021|work=Astro Ulagam|access-date=22 November 2021|archive-date=22 November 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20211122092118/https://astroulagam.com.my/entertainment/actor-viveks-close-friend-cell-murugan-finally-opens-187854|url-status=live}}</ref> ==ವೃತ್ತಿಜೀವನ== ==ಬ್ರ್ಯಾಂಡ್ ಅನುಮೋದನೆ== ಇವರು ೨೦೦೩ ರಲ್ಲಿ ಮಿರಿಂಡಾ ತಂಪು ಪಾನೀಯ ಮತ್ತು ೨೦೧೧ ರಲ್ಲಿ ನಥೆಲ್ಲಾ ಜ್ಯುವೆಲ್ಲರಿಯ ಗಳ ಬ್ರ್ಯಾಂಡ್ ಅಂಬಾಸಿಡರ್ ಆಗಿದ್ದರು. ==ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು ಮತ್ತು ಗೌರವಗಳು== {| class="wikitable" !ಸಂದರ್ಭ !ವರ್ಷ !ವರ್ಗ/ಪ್ರಶಸ್ತಿ !ಸಿನಿಮಾ !ಫಲಿತಾಂಶ !ಮೂಲ |- |[[:en:Sathyabama Institute of Science and Technology|ಸತ್ಯಭಾಮಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯ]] |2015 | colspan="3" |[[Honorary degree|Honorary Doctorate]] |<ref>{{Cite web|title=Green Kalam|url=https://greenkalam.org/dr-vivekh/}}</ref> |- |[[Orders, decorations, and medals of India|Civilian honor]] |೨೦೦೯ | colspan="3" |[[Padma Shri]] for his contributions to Indian Cinema |<ref>{{Cite web|last1=Narayan|first1=Pushpa|last2=Apr 17|first2=D. Govardan / TNN / Updated|last3=2021|last4=Ist|first4=07:07|title=Vivek, Tamil film actor, dies in Chennai hospital {{!}} Chennai News |url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/chennai/vivek-tamil-film-actor-dies-in-chennai-hospital/articleshow/82111036.cms|access-date=17 April 2021|website=The Times of India|language=en}}</ref> |- |[[Tamil Nadu State Film Honorary Award]] |2006 | colspan="3" |Kalaivanar Award for his contributions to Tamil Cinema |<ref name=":0">{{Cite web|title=Vivek Awards: List of awards and nominations received by Vivek {{!}} Times of India Entertainment|url=https://timesofindia.indiatimes.com/topic/Vivek/awards|access-date=17 April 2021|website=timesofindia.indiatimes.com}}</ref> |- | rowspan="3" |[[Filmfare Awards South]] |೨೦೦೨ | rowspan="3" |[[Filmfare Award for Best Comedian&nbsp;– Tamil|Best Comedian – Tamil]] |''ರನ್'' | rowspan="12" |Won |<ref name=":0" /> |- |೨೦೦೩ |''ಸಾಮಿ'' |<ref name=":0" /> |- |೨೦೦೪ |''[[Perazhagan]]'' |<ref name=":0" /> |- | rowspan="5" |[[Tamil Nadu State Film Awards|Tamil Nadu State film Awards]] |೧೯೯೯ | rowspan="5" |[[Tamil Nadu State Film Award for Best Comedian|Best Comedian]] |''[[Unnaruge Naan Irundhal]]'' |<ref name=":2">{{Cite web|title=Dr. Vivekh – Green Kalam|url=https://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:xGPVQvhTZukJ:https://greenkalam.org/dr-vivekh/+&cd=1&hl=en&ct=clnk&gl=us|access-date=17 April 2021|website=webcache.googleusercontent.com}}</ref> |- |೨೦೦೨ |''ರನ್'' |<ref name=":2" /> |- |೨೦೦೩ |''[[Parthiban Kanavu]]'' |<ref name=":2" /> |- |೨೦೦೫ |''[[Anniyan]]'' |<ref name=":2" /> |- |೨೦೦೭ |''ಸಿವಾಜಿ'' |<ref name=":2" /> |- | rowspan="4" |[[International Tamil Film Awards|International Tamil Film Award]] |೨೦೦೩ | rowspan="4" |[[International Tamil Film Awards|Best Comedian]] |''[[Run (2002 film)|Run]]'' |<ref>{{Cite web|date=7 June 2014|title=ITFA ceremony in Malaysia|url=http://www.hindu.com/fr/2003/10/31/stories/2003103101460500.htm|access-date=17 April 2021|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20140607070328/http://www.hindu.com/fr/2003/10/31/stories/2003103101460500.htm|work=[[ದಿ ಹಿಂದೂ]]|archive-date=7 June 2014}}</ref> |- |೨೦೦೪ |''ಸಾಮಿ'' |<ref>{{Cite web|title=results of ITFA 2004|url=http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:pNiCFbSOHIUJ:ns1.mayyam.com/tfilms/19065.11.47.38.html+&cd=15&hl=en&ct=clnk&gl=us|access-date=17 April 2021|website=webcache.googleusercontent.com}}</ref> |- |೨೦೦೮ |''[[Kuruvi]]'' |<ref name=":3">{{Cite web|title=Archived copy|url=http://entertainment.xin.msn.com/en/tv/vasantham/events-article.aspx?cp-documentid=5964537|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20131203005658/http://entertainment.xin.msn.com/en/tv/vasantham/events-article.aspx?cp-documentid=5964537|archive-date=3 December 2013|access-date=25 November 2013}}</ref> |- |೨೦೧೧ |''[[Vedi (film)|Vedi]]'' |<ref name=":3" /> |- | rowspan="2" |Asianet Film Awards | rowspan="2" |೨೦೦೯ | colspan="3" |Honour Special Jury Award |<ref name=":1">{{Cite web|title=Profile of Actor Vivek – Tamil Movie Data Base of Tamilstar.com|url=https://profile.tamilstar.com/actor/vivek/biography-full/212|access-date=17 April 2021|website=profile.tamilstar.com}}</ref> |- |[[Asianet Film Awards|Asianet Film Award for Best Comedian]] |Various Films | |<ref name=":1" /> |- |[[Edison Awards (India)|Edison Awards]] |2007 |[[Edison Awards (India)|Best Comedian]] |''[[Guru En Aalu]]'' | |<ref name=":2" /> |} ==ನಿಧನ== ==ಉಲ್ಲೇಖಗಳು== {{Reflist}} sp7u4rg2mt8rexthoceil6mulbfixu3 1224221 1224190 2024-04-25T14:21:08Z Rakshitha b kulal 75943 ಮಾಹಿತಿ ಸೇರ್ಪಡೆ wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = ವಿವೇಕ್ | honorific_suffix = <!-- Don't add Honorific suffixes here, ref [[MOS:HON]]--> | image = [[File:Vivek Tamil actor.jpg|thumb|ತಮಿಳು ನಟ ವಿವೇಕ್‍]] | caption = ೨೦೧೯ ರಲ್ಲಿ ವಿವೇಕ್ | birth_name = ವಿವೇಕಾನಂದನ್<ref>{{cite web|url=http://www.chennaimath.org/category/media/magazines/sri-ramakrishna-vijayam|title=Chennaimath.Org: Category –Present Sri Ramakrishna Vijayam|access-date=25 October 2016}}</ref> | birth_date = ೧೯ ನವೆಂಬರ್ ೧೯೬೧ | birth_place = [[ಸಂಕರಕೋವಿಲ್, ತಮಿಳುನಾಡು|ಸಂಕರಕೋವಿಲ್]], ತೆಂಕಾಸಿ ಜಿಲ್ಲೆ, [[ತಮಿಳುನಾಡು]], [[ಭಾರತ]] | death_date = {{death date and age|df=yes|2021|4|17|1961|11|19}} | death_place = ಚೆನ್ನೈ, ತಮಿಳುನಾಡು, ಭಾರತ | awards = [[ಪದ್ಮಶ್ರೀ]] (೨೦೦೯)<br />ಗೌರವ ಡಾಕ್ಟರೇಟ್ (೨೦೧೫) | spouse = ಅರುಲ್ ಸೆಲ್ವಿ ವಿವೇಕ್ | children = ೩ | years_active = ೧೯೮೭ - ೨೦೨೧ | occupation = ಸಿನಿಮಾ ನಟ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯಕರ್ತ | alma_mater = ಅಮೇರಿಕನ್ ಕಾಲೇಜು, ಮಧುರೈ }} '''ವಿವೇಕಾನಂದನ್''' (೧೯ ನವೆಂಬರ್ ೧೯೬೧ - ೧೭ ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೦೨೧), ವೃತ್ತಿಪರವಾಗಿ '''ವಿವೇಕ್''' ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಇವರು ಒಬ್ಬ ಭಾರತೀಯ ನಟ, ಹಾಸ್ಯನಟ, ದೂರದರ್ಶನ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವ, ಹಿನ್ನೆಲೆ ಗಾಯಕ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯಕರ್ತ.<ref name="TOI">[https://timesofindia.indiatimes.com/city/chennai/vivek-tamil-film-actor-dies-in-chennai-hospital/articleshow/82111036.cms Vivek, Tamil film actor dies in Chennai hospital] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20211020125755/https://timesofindia.indiatimes.com/city/chennai/vivek-tamil-film-actor-dies-in-chennai-hospital/articleshow/82111036.cms |date=20 October 2021 }}, Times of India, 17 April 2021.</ref> ಅವರು [[ತಮಿಳು ಸಿನೆಮಾ|ತಮಿಳು ಚಲನಚಿತ್ರೋದ್ಯಮದಲ್ಲಿ]] ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು. ನಿರ್ದೇಶಕ [[ಕೆ. ಬಾಲಚಂದರ್]] ಅವರ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಪರಿಚಯಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಅವರು ''ರನ್'' (೨೦೦೨), ''ಸಾಮಿ'' (೨೦೦೩) ಮತ್ತು ''ಪೆರಳಗನ್'' (೨೦೦೪) ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿನ ಅಭಿನಯಕ್ಕಾಗಿ ತಮಿಳಿನ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟನಾಗಿ ಮೂರು ಫಿಲ್ಮ್‌ಫೇರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಗೆದ್ದರು. ಹಾಗೂ ಅವರು ಆರು ತಮಿಳುನಾಡು ರಾಜ್ಯ ಚಲನಚಿತ್ರ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಪಡೆದರು, ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಐದು ''ಉನ್ನರುಗೆ ನಾನ್ ಇರುಂಧಲ್'' (೧೯೯೯), ''ರನ್'' (೨೦೦೨), ''ಪಾರ್ಥಿಬನ್ ಕನವು'' (೨೦೦೩), ''ಅನ್ನಿಯನ್'' (೨೦೦೫) ಮತ್ತು ''ಶಿವಾಜಿ'' (೨೦೦೭) ಚಲನಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿನ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟನೆಗಾಗಿ ತಮಿಳುನಾಡು ರಾಜ್ಯ ಚಲನಚಿತ್ರ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು, ಹಾಗೂ ಕಲೈವಾನಾರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಗೌರವ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯಾಗಿ ಪಡೆದರು. ಅವರ ಹಾಸ್ಯ ಶೈಲಿಯು ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ರಾಜಕೀಯ ವಿಡಂಬನೆಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ಒನ್-ಲೈನರ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಪದಪ್ರಯೋಗವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿತ್ತು, ಇದು ವಿಮರ್ಶಕರು ಅವರನ್ನು ಎನ್.ಎಸ್.ಕೃಷ್ಣನ್‍ಗೆ ಹೋಲಿಸಲು ಕಾರಣವಾಯಿತು ಮತ್ತು ಅವರಿಗೆ ಚಿನ್ನ ಕಲೈವಾನಾರ್ ಎಂಬ ಅಡ್ಡಹೆಸರನ್ನು ಗಳಿಸಿಕೊಟ್ಟಿತು. ೨೦೦೯ ರಲ್ಲಿ, ಕಲೆಗೆ ನೀಡಿದ ಕೊಡುಗೆಗಾಗಿ [[ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರ|ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರವು]] ವಿವೇಕ್ ಅವರಿಗೆ [[ಪದ್ಮಶ್ರೀ ಪ್ರಶಸ್ತಿ (2000-2009)|ಪದ್ಮಶ್ರೀ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು]] ನೀಡಿತು.<ref name="indiaglitz1">[https://web.archive.org/web/20090127023134/http://www.indiaglitz.com/channels/tamil/article/44536.html A crown on my head: Vivek&nbsp;– Tamil Movie News]. IndiaGlitz. Retrieved on 26 May 2011.</ref> ಸತ್ಯಭಾಮಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯವು ವಿವೇಕ್ ಅವರಿಗೆ ಸಿನೆಮಾದ ಮೂಲಕ ಸಮಾಜಕ್ಕೆ ನೀಡಿದ ಕೊಡುಗೆಗಾಗಿ ಗೌರವ ಡಾಕ್ಟರೇಟ್ ನೀಡಿತು. ದೂರದರ್ಶನ ವ್ಯಕ್ತಿಯಾಗಿ, ವಿವೇಕ್ ಹಲವಾರು ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಆಯೋಜಿಸಿದರು ಮತ್ತು ವಿಶೇಷವಾಗಿ [[ಎ.ಪಿ.ಜೆ.ಅಬ್ದುಲ್ ಕಲಾಂ]] ಅವರನ್ನು ಸಂದರ್ಶಿಸಿದರು. ಕಲಾಂ ಅವರ ಪರಿಸರವಾದದಿಂದ ಪ್ರೇರಿತರಾದ ವಿವೇಕ್, [[ತಮಿಳುನಾಡು|ತಮಿಳುನಾಡಿನಾದ್ಯಂತ]] ಒಂದು ಶತಕೋಟಿ ಮರಗಳನ್ನು ನೆಡುವ ಧ್ಯೇಯದೊಂದಿಗೆ ೨೦೧೦ ರಲ್ಲಿ ಗ್ರೀನ್ ಕಲಾಂ ಉಪಕ್ರಮವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು..<ref>{{Cite web|url=https://www.thenewsminute.com/article/how-former-president-apj-abdul-kalam-inspired-actor-vivek-turn-activism-147319|title=How former President APJ Abdul Kalam inspired actor Vivek to turn to activism|date=17 April 2021|website=The News Minute|access-date=17 April 2021|archive-date=17 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210417084253/https://www.thenewsminute.com/article/how-former-president-apj-abdul-kalam-inspired-actor-vivek-turn-activism-147319|url-status=live}}</ref> ==ಜೀವನಚರಿತ್ರೆ== ===ಆರಂಭಿಕ ಜೀವನ=== ವಿವೇಕ್ ೧೯೬೧ ರ ನವೆಂಬರ್ ೧೯ ರಂದು ತಮಿಳುನಾಡಿನ [[ಸಂಕರಕೋವಿಲ್, ತಮಿಳುನಾಡು|ಸಂಕರಕೋವಿಲ್]] ಬಳಿಯ ಪೆರುಂಕೊಟ್ಟೂರ್ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದರು. ವಿವೇಕ್ [[ಮಧುರೈ|ಮಧುರೈನ]] ಅಮೆರಿಕನ್ ಕಾಲೇಜಿನಿಂದ ಪದವಿ ಪಡೆದರು. ===ಆರಂಭಿಕ ವೃತ್ತಿಜೀವನ (೧೯೮೭–೧೯೯೭)=== ಚೆನ್ನೈನ ಸೆಕ್ರೆಟರಿಯೇಟ್‍ನಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವಾಗ, ವಿವೇಕ್ ತಮ್ಮ ಬಿಡುವಿನ ವೇಳೆಯಲ್ಲಿ ಮದ್ರಾಸ್ ಹ್ಯೂಮರ್ ಕ್ಲಬ್‍ನಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದರು, ಅಲ್ಲಿ ಜನರು ಸ್ಟ್ಯಾಂಡ್-ಅಪ್ ಕಾಮಿಡಿಯನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಅವರು ಹ್ಯೂಮರ್ ಕ್ಲಬ್‍ ಅನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಲು ಪ್ರವರ್ತಕರಾಗಿ ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದರು ಮತ್ತು ತರುವಾಯ ಕ್ಲಬ್‍ನಲ್ಲಿ ಅವರ ಮೂಕಾಭಿನಯಗಳ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ಬಾರಿ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಮನರಂಜನಾ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಗೆದ್ದರು. ವಿವೇಕ್ ನಂತರ ಚೆನ್ನೈ ತೊರೆದು ಮಧುರೈನಿಂದ ವಾಣಿಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಪದವಿ ಪಡೆದರು ಮತ್ತು ಸೆಮಿಸ್ಟರ್ ವಿರಾಮದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಅವರು ಹಿಂತಿರುಗಿ ಕ್ಲಬ್‍ನಲ್ಲಿ ಪ್ರದರ್ಶನ ನೀಡುತ್ತಿದ್ದರು.<ref name="chenon">{{cite web |url=http://chennaionline.com/City360/Interviews/20114702034712/Meet-Vivek-the-comedian-with-a-social-touch.col |title=Meet Vivek, the comedian with a social touch &#124; cityinterviews&nbsp;– city360 |publisher=ChennaiOnline |access-date=16 June 2014 |archive-date=9 May 2011 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110509105409/http://chennaionline.com/City360/Interviews/20114702034712/Meet-Vivek-the-comedian-with-a-social-touch.col |url-status=live }}</ref> ಹ್ಯೂಮರ್ ಕ್ಲಬ್‍ನ ಸ್ಥಾಪಕರಾದ ಪಿ.ಆರ್.ಗೋವಿಂದರಾಜನ್ ಅವರು ಅವರನ್ನು ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಚಲನಚಿತ್ರ ನಿರ್ದೇಶಕ [[ಕೆ. ಬಾಲಚಂದರ್]] ಅವರಿಗೆ ಪರಿಚಯಿಸಿದರು ಮತ್ತು ನಿರ್ದೇಶಕರ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳಿಗೆ ಸ್ಕ್ರಿಪ್ಟ್-ಬರಹಗಾರರಾಗಿ ವೃತ್ತಿಪರ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ನಾಲ್ಕು ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ, ಬಾಲಚಂದರ್ ಒಂದು ಸನ್ನಿವೇಶವನ್ನು ವಿವರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಹದಿನಾರು ಪಾತ್ರಗಳಿಗೆ ಸ್ಕ್ರಿಪ್ಟ್ ಬರೆಯಲು ಕೇಳಿದರು, ಅದನ್ನು ವಿವೇಕ್ ರಾತ್ರೋರಾತ್ರಿ ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಿದರು ಎಂದು ವಿವೇಕ್ ಬಹಿರಂಗಪಡಿಸಿದರು. ಇದು ನಿಜವಾಗಿಯೂ ಒಂದು ಪರೀಕ್ಷೆ ಎಂದು ಅವರು ನಂತರ ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಂಡರು, ಮತ್ತು ಅವರ ಪ್ರದರ್ಶನದ ಮೂಲಕ, ಬಾಲಚಂದರ್ ವಿವೇಕ್‍ಗೆ ಹತ್ತಿರವಾದರು.<ref name="chenon"/> ೧೯೮೭ ರಲ್ಲಿ ''ಮನತಿಲ್ ಉರುಥಿ ವೆಂಡುಮ್'' ಚಿತ್ರದ ಸ್ಕ್ರಿಪ್ಟ್‌ಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡುವಾಗ, ಬಾಲಚಂದರ್ ಅವರು ವಿವೇಕ್‍ಗೆ ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ [[ಸುಹಾಸಿನಿ ಮಣಿರತ್ನಮ್|ಸುಹಾಸಿನಿ]] ಅವರ ಸಹೋದರನ ನಟನಾ ಪಾತ್ರವನ್ನು ನೀಡಿದರು, ಅದನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸಲು ಅವರು ನಿರ್ಧರಿಸಿದರು.<ref>{{cite news |author=Y Maheswara Reddy |url=http://www.newindianexpress.com/entertainment/interviews/article249658.ece |title=Vivek, comedy artiste |publisher=The New Indian Express |access-date=16 June 2014 |archive-date=20 January 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150120175023/http://www.newindianexpress.com/entertainment/interviews/article249658.ece |url-status=dead }}</ref> ಪೋಷಕ ಪಾತ್ರಗಳನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸುವ ಮೂಲಕ ಅವರು ತಮ್ಮ ವೃತ್ತಿಜೀವನವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು ಮತ್ತು ''ಪುದು ಪುದು ಅರ್ಥಂಗಲ್'' (೧೯೮೯) ಮತ್ತು ''ಒರು ವೀಡು ಇರು ವಾಸಲ್'' (೧೯೯೦) ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಬಾಲಚಂದರ್ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಮತ್ತೆ ಸಹಕರಿಸಿದರು. ನಂತರ ಕೆ. ಎಸ್. ರವಿಕುಮಾರ್ ಅವರ ''ಪುತ್ತಮ್ ಪುದು ಪಯನಂ'' (೧೯೯೧) ಮತ್ತು ವಿಕ್ರಮ್ ಅವರ ''ನಾನ್ ಪೆಸಾ ನಿನೈಪಥೆಲ್ಲಂ'' (೧೯೯೩) ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ನಟನ ಸ್ನೇಹಿತನಾಗಿ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಪಾತ್ರವರ್ಗದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು. ನಂತರ ಅವರು [[ರಜನೀಕಾಂತ್|ರಜನಿಕಾಂತ್]] ಅವರ ''ಉಳೈಪ್ಪಲಿ'' ಮತ್ತು ''ವೀರಾ'' ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ದ್ವಿತೀಯ ಪಾತ್ರವರ್ಗದ ಪಾತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು.<ref>{{cite web |url=http://behindwoods.com/new-videos/videos-q1-09/actor-actress-interview/vivek-28-09-2011.html |title=Vivek&nbsp;– Tamil Cinema Actor Interview&nbsp;– Vivek &#124; Vadivelu &#124; Ajith &#124; Mankatha &#124; Vishal &#124; Kamal |website=Behindwoods.com |access-date=16 June 2014 |archive-date=27 April 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140427235349/http://behindwoods.com/new-videos/videos-q1-09/actor-actress-interview/vivek-28-09-2011.html |url-status=live }}</ref> ===ಪ್ರಗತಿ ಮತ್ತು ಯಶಸ್ಸು (೧೯೯೮–೨೦೦೭)=== ೧೯೯೦ ರ ದಶಕದ ಉತ್ತರಾರ್ಧದಲ್ಲಿ, ವಿವೇಕ್ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಹಾಸ್ಯನಟನಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಮೂಲಕ ಪ್ರಗತಿಯನ್ನು ಸಾಧಿಸಿದರು. ಅವರು ಹೆಚ್ಚಿನ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ನಟನ ಮುಖ್ಯ ಸ್ನೇಹಿತರಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಇದರಿಂದಾಗಿ ಅವರ ತೆರೆಯ ಮೇಲಿನ ಸಮಯ ಹೆಚ್ಚಾಗಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು. ಅವರು [[ಅಜಿತ್ ಕುಮಾರ್]] ಅಭಿನಯದ ಯಶಸ್ವಿ ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಸತತವಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು, ''ಕಾದಲ್ ಮನ್ನನ್'', ''ಉನ್ನೈ ತೇಡಿ'' ಮತ್ತು ''ವಾಲಿ'' ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಸೈಡ್ ಕಿಕ್ ಆಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು, ಮತ್ತು ''ಕನ್ನದಿರೆ ತೊಂಡ್ರಿನಾಲ್'', ''ಪೂಮಗಲ್ ಊರ್ವಾಲಂ'' ಮತ್ತು ''ಆಸೈಯಿಲ್ ಒರು ಕಡಿಥಮ್'' ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಶಾಂತ್ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಪದೇ ಪದೇ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡು ಇದೇ ರೀತಿಯ ಯಶಸ್ಸನ್ನು ಕಂಡರು. ತರುವಾಯ ಅವರು ೨೦೦೦ ಮತ್ತು ೨೦೦೧ ರಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಕಾರ್ಯನಿರತ ನಟರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರಾದರು, ಎರಡು ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಐವತ್ತಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು. ''ಕುಶಿ'', ''ಪ್ರಿಯಮಾನವಲೆ'' ಮತ್ತು ''ಮಿನ್ನಾಲೆ'' ಸೇರಿದಂತೆ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳು ಬ್ಲಾಕ್‍ಬಸ್ಟರ್‌ಗಳಾದರೆ, [[ಮಣಿರತ್ನಂ]] ಅವರ ''ಅಲೈಪಾಯುತೆ'', ''ಮುಗವರಿ'' ಮತ್ತು ''ಡಮ್ ಡುಮ್ ಡುಮ್‍''ನಲ್ಲಿನ ಅವರ ಪಾತ್ರಗಳು ನಟನಿಗೆ ವಿಮರ್ಶಾತ್ಮಕ ಮೆಚ್ಚುಗೆಯನ್ನು ಗಳಿಸಿದವು. ವಿವೇಕ್ ಅವರ ಚಿತ್ರಗಳ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿರುವ ಯಶಸ್ಸು ಎಂದರೆ ಅವರು ಪ್ರಮುಖ ನಟನಿಗೆ ಸಮಾನವಾದ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಚಲನಚಿತ್ರ ಪೋಸ್ಟರ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು ಮತ್ತು ಇದರಿಂದಾಗಿ ಸಿಕ್ಕಿದ್ದ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳಿಗೆ ವಿತರಕರನ್ನು ಹುಡುಕಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದರು. ತೆಲುಗು ಚಲನಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ತಮಿಳಿಗೆ ಡಬ್ ಮಾಡಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಕಂಡೆನ್ ಸೀತೆಯೈ ಅವರಂತಹ ನಟನನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಹಾಸ್ಯ ಟ್ರ್ಯಾಕ್‌ನೊಂದಿಗೆ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಭಕ್ತಿ ಚಿತ್ರಗಳಾದ ''ಕೊಟ್ಟೈ ಮಾರಿಯಮ್ಮನ್'', ''ಪಳಯತು ಅಮ್ಮನ್'' ಮತ್ತು ''ನಾಗೇಶ್ವರಿ'' ಚಲನಚಿತ್ರಗಳು ವಿವೇಕ್ ಅವರನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಹಾಸ್ಯ ಟ್ರ್ಯಾಕ್‌ನೊಂದಿಗೆ ಬಿಡುಗಡೆಯಾಯಿತು.<ref>[https://web.archive.org/web/20021113231151/http://www.hindu.com/2000/12/22/stories/09220223.htm Film Review: ''Kandaen Seethaiyai'']. The Hindu (22 December 2000). Retrieved on 21 June 2015.</ref><ref>{{Cite web|url=http://cinematoday2.itgo.com/Hot%20News%20Just%20for%20U.htm|archive-url=https://web.archive.org/web/20030222131213/http://cinematoday2.itgo.com/Hot%20News%20Just%20for%20U.htm|url-status=dead|archive-date=22 February 2003|title=Hot News}}</ref> ೨೦೦೦ ನೇ ಇಸವಿಯಲ್ಲಿ ನಿರ್ದೇಶಕ ಕೆ. ಸುಭಾಷ್ ಅವರು ವಿವೇಕ್ ಅಭಿನಯದ ''ಎನಕೆನ್ನ ಕೊರಚಲ್?'' ಎಂಬ ಚಿತ್ರವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲು ಯೋಜಿಸಿದ್ದರು.<ref>{{cite web|url=http://www.chennaionline.com/reeltalk/nov095.asp |archive-url=https://archive.today/20041026094516/http://www.chennaionline.com/reeltalk/nov095.asp |url-status=dead |archive-date=26 October 2004 |title=Vivek turns hero |date=26 October 2004 |access-date=16 June 2014}}</ref> ಅದೇ ರೀತಿ ೨೦೦೧ ರಲ್ಲಿ, ಅವರು ರಾಮ ನಾರಾಯಣನ್ ಅವರ ''ಪಂಜು'' ಎಂಬ ಚಿತ್ರದ ನಿರ್ಮಾಣವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು, ಅದರಲ್ಲಿ ಅವರು ನಾಯಕನಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು, ಆದರೆ ನಂತರ ಶಿವಚಂದ್ರನ್ ನಿರ್ದೇಶಿಸಲಿರುವ ಮತ್ತೊಂದು ಚಿತ್ರದಂತೆ ಇದನ್ನು ಸಹ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು.<ref>{{cite news|url=http://www.hindu.com/2005/07/02/stories/2005070205080200.htm |archive-url=https://web.archive.org/web/20140429050917/http://www.hindu.com/2005/07/02/stories/2005070205080200.htm |url-status=dead |archive-date=29 April 2014 |title=Tamil Nadu News : Luck smiles on a machine operator |date=2 July 2005 |work=[[The Hindu]] |access-date=16 June 2014}}</ref><ref>{{cite web |url=http://cinematoday2.itgo.com/HOT%20NEWS%20-%2002061.htm |title=Cinema today |publisher=Cinematoday2.itgo.com |access-date=16 June 2014 |archive-date=30 April 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140430031016/http://cinematoday2.itgo.com/HOT%20NEWS%20-%2002061.htm |url-status=live }}</ref> [[File:Rajinikanth, Dhanush and Vivek at Nerupuda Audio Launch.jpg|right|300px|thumb|''ನೆರುಪುಡಾ'' ಆಡಿಯೋ ಬಿಡುಗಡೆ ಸಮಾರಂಭದಲ್ಲಿ ವಿವೇಕ್ (ಬಲಕ್ಕೆ)]] ವಿವೇಕ್ ೨೦೦೨ ಮತ್ತು ೨೦೦೩ ರಲ್ಲಿ ವಾಣಿಜ್ಯಿಕವಾಗಿ ಹೆಚ್ಚು ಯಶಸ್ವಿ ಉದ್ಯಮಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು, ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟನಾಗಿ ಸತತ ಫಿಲ್ಮ್‌ಫೇರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ - ತಮಿಳು ಮತ್ತು ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟನಿಗಾಗಿ ತಮಿಳುನಾಡು ರಾಜ್ಯ ಚಲನಚಿತ್ರ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಪಡೆದರು. ರನ್‍ನಲ್ಲಿನ ಅವರ ಹಾಸ್ಯ ಟ್ರ್ಯಾಕ್ ಅವರಿಗೆ ಅನೇಕ ಪ್ರಶಂಸೆಗಳನ್ನು ಗಳಿಸಿತು, ವಿಮರ್ಶಕರೊಬ್ಬರು ವಿವೇಕ್ ಅವರ "ಪ್ರಸ್ತುತ ಸಾಮಾಜಿಕ ಘಟನೆಗಳಿಗೆ ತಲೆಯಾಡಿಸುವುದು ಪ್ರತಿಭೆಯ ಹೊಡೆತವನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ" ಎಂದು ಹೇಳಿದರು. ಅವರು [[ವಿಕ್ರಮ್ (ನಟ)|ವಿಕ್ರಮ್]] ಅವರ ''ಧೂಲ್'' ಮತ್ತು ಪ್ರಿಯದರ್ಶನ್ ಅವರ ''ಲೇಸಾ ಲೇಸಾ'' ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ವಿಸ್ತೃತ ಹಾಸ್ಯ ಪಾತ್ರಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಿದರು, ಆದರೆ ''ಸಾಮಿ'' ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಶಿಕ್ಷಕ ಮತ್ತು ''ಪಾರ್ಥಿಬನ್ ಕನವು'' ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ಎಂಜಿನಿಯರ್ ಪಾತ್ರಕ್ಕಾಗಿ ಮತ್ತಷ್ಟು ಮೆಚ್ಚುಗೆಯನ್ನು ಗಳಿಸಿದರು. ನಂತರ ಅವರು ಎಸ್. ಶಂಕರ್ ಅವರ ಮುಂಬರುವ ಕಥೆ ಬಾಯ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಸ್ವಲ್ಪ ಹೆಚ್ಚು ಗಂಭೀರವಾದ ಪಾತ್ರವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಿದರು, ಯುವಕರ ಗುಂಪಿಗೆ ಮಾರ್ಗದರ್ಶಕರಾಗಿ ಚಿತ್ರಿಸಿದರು, ಮತ್ತು ಅವರ ಅಭಿನಯವು ಉತ್ತಮವಾಗಿ ಸ್ವೀಕರಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿತು. "ವಿವೇಕ್, ಬದಲಾವಣೆಗಾಗಿ, ಶಂಕರ್ ಅವರ ಸ್ಕ್ರಿಪ್ಟ್ ಅನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಅವರ ನಿಷ್ಕಳಂಕ ಹಾಸ್ಯ ಪ್ರಜ್ಞೆಯೊಂದಿಗೆ ನೀಡುತ್ತಾರೆ" ಎಂದು ವಿಮರ್ಶಕರು ಗಮನಿಸಿದರೆ, ದಿ ಹಿಂದೂ ವಿಮರ್ಶಕರು "ಪ್ರದರ್ಶನವು ವಿವೇಕ್‍ಗೆ ಸೇರಿದೆ, ಅವರು ನಿರ್ದೇಶಕರ ಮುಖವಾಣಿ" ಎಂದು ಹೇಳಿದರು.<ref>[https://web.archive.org/web/20140716160229/http://www.sify.com/movies/boys-review-tamil-13236807.html Sify Movies&nbsp;– Review listing]. Sify.com (2 December 2012). Retrieved on 21 June 2015.</ref><ref>[https://web.archive.org/web/20031205200937/http://www.hindu.com/thehindu/fr/2003/09/05/stories/2003090501390200.htm "Boys"]. The Hindu (5 September 2003). Retrieved on 21 June 2015.</ref> ೨೦೦೪ ರಲ್ಲಿ ಯಶಸ್ಸು ಅವರ ಮುಂದುವರಿಯಿತು, ಅಲ್ಲಿ ಅವರು ''ಪೇರಳಗನ್'' ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿನ ವಿವಾಹ ಜೋಡಣೆಯ ಪಾತ್ರಕ್ಕಾಗಿ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟನಿಗಾಗಿ ಫಿಲ್ಮ್‌ಫೇರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಂಡರು. ಆದರೆ ''ಚೆಲ್ಲಮೇ'' ಮತ್ತು ''ಎಂ. ಕುಮಾರನ್ ಸನ್ ಆಫ್ ಮಹಾಲಕ್ಷ್ಮಿ'' ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿನ ಅವರ ಪಾತ್ರಗಳು ಕ್ರಮವಾಗಿ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳ ವಾಣಿಜ್ಯ ಯಶಸ್ಸಿಗೆ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದವು.<ref>[https://www.indiaglitz.com/surya-shines-cheran-sizzles-tamil-news-15576 Surya shines Cheran sizzles&nbsp;– Tamil Movie News] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20221107224751/https://www.indiaglitz.com/surya-shines-cheran-sizzles-tamil-news-15576 |date=7 November 2022 }}. Indiaglitz.com (9 July 2005). Retrieved on 21 June 2015.</ref> ಅವರು ತಂಪು ಪಾನೀಯದ ರಾಯಭಾರಿಯಾದ ಮೊದಲ ಹಾಸ್ಯನಟರಾದರು, ಇವರು ೨೦೦೩ ರಲ್ಲಿ ಮಿರಿಂಡಾ ತಂಪು ಪಾನೀಯದ ಬ್ರ್ಯಾಂಡ್ ಅಂಬಾಸಿಡರ್ ಆಗಿದ್ದರು.<ref name="V">{{cite news|url=http://www.hindu.com/mp/2005/08/13/stories/2005081304490300.htm |archive-url=https://web.archive.org/web/20140416041850/http://www.hindu.com/mp/2005/08/13/stories/2005081304490300.htm |url-status=dead |archive-date=16 April 2014 |title=Metro Plus Tiruchirapalli / Cinema : Aahaa...Vivek Mirinda |date=13 August 2005 |work=[[The Hindu]] |access-date=16 June 2014}}</ref><ref>{{cite news |url=http://expressindia.indianexpress.com/story_print.php?storyId=77660 |title=Mirinda Ropes In Tamil Comedian Vivek As Brand Ambassador&nbsp;– Express India |publisher=Expressindia.indianexpress.com |date=10 April 2003 |access-date=16 June 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140429050757/http://expressindia.indianexpress.com/story_print.php?storyId=77660 |archive-date=29 April 2014 |url-status=dead }}</ref> ಅವರು ಕೆಲವು ಕಲಾತ್ಮಕ ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ವಿಶೇಷ ವಿನಾಯಿತಿ ನೀಡಿದರು ಮತ್ತು ಆಗಾಗ್ಗೆ ಉದ್ಯಮಗಳಿಗೆ ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ಕಡಿಮೆ ಸಂಭಾವನೆಯನ್ನು ಪಡೆದರು. ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಜಾನಕಿ ವಿಶ್ವನಾಥನ್ ಅವರ ''ಕುಟ್ಟಿ'' (೨೦೦೧) ಮತ್ತು ಥಂಗರ್ ಬಚ್ಚನ್ ಅವರ ''ಅಳಗಿ'' (೨೦೦೨) ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿನ ಪಾತ್ರಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಿದರು.<ref>{{cite web|url=http://www.sify.com/movies/tamil/interview.php?id=6006308&cid=2408 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140430233242/http://www.sify.com/movies/tamil/interview.php?id=6006308&cid=2408 |url-status=dead |archive-date=30 April 2014 |title=Welcome to |website=[[Sify]] |date=20 January 2007 |access-date=16 June 2014}}</ref><ref name="hindu2002">{{cite news|url=http://www.hindu.com/thehindu/mp/2002/05/07/stories/2002050700110200.htm |archive-url=https://web.archive.org/web/20101022104651/http://hindu.com/thehindu/mp/2002/05/07/stories/2002050700110200.htm |url-status=dead |archive-date=22 October 2010 |title=Comedy king of Tamil cinema |date=7 May 2002 |work=[[The Hindu]] |access-date=16 June 2014}}</ref> ವಿವೇಕ್ ಮುಖ್ಯ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಿದ್ದ ಚಿತ್ರವು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ೨೦೦೪ ರ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯರೂಪಕ್ಕೆ ಬಂದಿತು ಮತ್ತು ಅವರು ಹೊಸಬರಾದ ರಾಮ್ಕಿ ನಿರ್ದೇಶನದ ಸೊಲ್ಲಿ ಅಡಿಪೆನ್ ಎಂಬ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಿದರು. ತಂಡವು ಸುಮಾರು ಒಂದು ವರ್ಷ ಚಿತ್ರದ ನಿರ್ಮಾಣದಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿತು ಮತ್ತು ಹಾಸ್ಯನಟನ ರೂಪಾಂತರವನ್ನು ಪ್ರೇಕ್ಷಕರು ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರವಾಗಿ ಸ್ವೀಕರಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ಖಚಿತಪಡಿಸಿದರು, ನಟಿಯರಾದ [[ಛಾಯಾ ಸಿಂಗ್]] ಮತ್ತು ತೇಜಶ್ರೀ ಚಿತ್ರದ ನಾಯಕಿಯರಾಗಿ ನಟಿಸಿದ್ದಾರೆ.<ref name="hindu2002"/> ಪೂರ್ಣಗೊಂಡಿದ್ದರೂ, ಚಿತ್ರವು ೨೦೦೪ ರಿಂದ ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿತು ಮತ್ತು ವಿತರಕರನ್ನು ಕಂಡುಹಿಡಿಯುವಲ್ಲಿ ವಿಫಲವಾದ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ, ಚಿತ್ರವು ಚಿತ್ರಮಂದಿರಗಳಲ್ಲಿ ಬಿಡುಗಡೆಯಾಗಲಿಲ್ಲ. ವಿ. ಸಿ. ಗುಹುನಾಥನ್ ಅವರ ''ಸೂಪರ್ ಸುಬ್ಬು'' ಎಂಬ ಮತ್ತೊಂದು ಪ್ರಸ್ತಾವಿತ ಚಿತ್ರವೂ ಪ್ರಕಟಣೆಯ ನಂತರ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹೊಂದಲು ವಿಫಲವಾಯಿತು.<ref>{{cite web |url=http://www.cinesouth.com/masala/hotnews/new/07052004-1.shtml |title=Dailynews - Vivek in dual role |website=www.cinesouth.com |access-date=12 January 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20050207225445/http://www.cinesouth.com/masala/hotnews/new/07052004-1.shtml |archive-date=7 February 2005 |url-status=dead}}</ref> ೨೦೦೪ ರ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ, ಅವರು ಚಲನಚಿತ್ರದ ನಿರ್ಮಾಣದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಗಾಯಗೊಂಡರು ಮತ್ತು ಆರು ತಿಂಗಳ ಅವಧಿಗೆ ನಟನೆಯ ನಿಯೋಜನೆಗಳಿಂದ ವಿರಾಮ ತೆಗೆದುಕೊಂಡರು.<ref>{{cite web |url=http://www.behindwoods.com/features/Interviews/Interview4/vivek/tamil-movies-inteview-comedyactor-vivek.html |title=Tamil Movies : Interview&nbsp;– Vivek |website=Behindwoods.com |access-date=16 June 2014 |archive-date=28 October 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20141028100402/http://www.behindwoods.com/features/Interviews/Interview4/vivek/tamil-movies-inteview-comedyactor-vivek.html |url-status=live }}</ref> ಶಂಕರ್ ಅವರ ಅನ್ನಿಯನ್ (೨೦೦೫) ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಉತ್ತಮವಾಗಿ ಸ್ವೀಕರಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಪೋಷಕ ಪಾತ್ರವನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸುವ ಮೂಲಕ ವಿವೇಕ್ ಮರಳಿದರು, ಸೈಕೋಪಾತ್ ಸರಣಿ ಕೊಲೆಗಾರ ಬಿಟ್ಟುಹೋದ ಸುಳಿವುಗಳನ್ನು ಹುಡುಕುವ ರಹಸ್ಯ ಪೊಲೀಸ್ ಅಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು. ಈ ಚಿತ್ರವು ವಿಮರ್ಶಾತ್ಮಕ ಮತ್ತು ವಾಣಿಜ್ಯ ಯಶಸ್ಸಿಗೆ ತೆರೆದುಕೊಂಡಿತು, ಮತ್ತು ಇವರ ಅಭಿನಯಕ್ಕಾಗಿ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟನಿಗಾಗಿ ರಾಜ್ಯ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಗೆದ್ದರು.<ref>{{cite web|url=http://www.sify.com/movies/anniyan-review-tamil-13873632.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20131218212426/http://www.sify.com/movies/anniyan-review-tamil-13873632.html |url-status=dead |archive-date=18 December 2013 |title=Movie Review : Anniyan |website=[[Sify]] |access-date=16 June 2014}}</ref> [[ವಿಜಯ್ (ನಟ)|ವಿಜಯ್]] ಅವರ ''ಆಥಿ'', [[ಅಜಿತ್ ಕುಮಾರ್]] ಅವರ ''ಪರಮಶಿವನ್'' ಮತ್ತು ಸಿಲಂಬರಸನ್ ಅವರ ''ಸರವಣ'' ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಮೂಲಕ ಅವರು ತಮ್ಮ ಪುನರಾಗಮನವನ್ನು ಮುಂದುವರೆಸಿದರು. ಇವೆಲ್ಲವೂ ಜನವರಿ ೨೦೦೬ ರಲ್ಲಿ ಒಂದೇ ದಿನ ಬಿಡುಗಡೆಯಾದವು. ಸುಸಿ ಗಣೇಶನ್ ಅವರ ''ತಿರುಟು ಪಯಲೆ'' ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಹಾಸ್ಯಮಯ ರಹಸ್ಯ ಪತ್ತೇದಾರಿ ಪಾತ್ರಕ್ಕಾಗಿ ಮೆಚ್ಚುಗೆ ಪಡೆದ ನಂತರ, ಶಂಕರ್ ಅವರು ರಜನಿಕಾಂತ್ ಅಭಿನಯದ ತಮ್ಮ ಸಾಹಸೋದ್ಯಮ ''ಶಿವಾಜಿ'' (೨೦೦೭) ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಅವರನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸಿದರು, ಇದು ಅತ್ಯಂತ ದುಬಾರಿ ತಮಿಳು ಚಿತ್ರವಾಗಿದೆ.<ref>{{cite web|url=http://www.sify.com/movies/tamil/interview.php?id=14015995&cid=2408 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140430233237/http://www.sify.com/movies/tamil/interview.php?id=14015995&cid=2408 |url-status=dead |archive-date=30 April 2014 |title=Welcome to |website=[[Sify]] |date=20 January 2007 |access-date=16 June 2014}}</ref> ವಿವೇಕ್ ಈ ಚಿತ್ರಕ್ಕಾಗಿ ತೊಂಬತ್ತು ದಿನಗಳನ್ನು ಮೀಸಲಿಟ್ಟರು, ಇದು ಅವರ ಹಿಂದಿನ ಯಾವುದೇ ಚಿತ್ರಗಳಿಗಿಂತ ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ. ರಜನಿಕಾಂತ್ ಅವರ ಜೊತೆಗಿನ ಇವರ ಅಭಿನಯವು ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟನಿಗಾಗಿ ರಾಜ್ಯದಿಂದ ಮತ್ತೊಂದು ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಗೆದ್ದುಕೊಟ್ಟಿತು. ಅವರು ತಮ್ಮ ಅಭಿನಯಕ್ಕಾಗಿ ವಿಮರ್ಶಕರಿಂದ ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ವಿಮರ್ಶೆಗಳನ್ನು ಗೆದ್ದರು.<ref>{{cite web|url=http://www.sify.com/movies/sivaji-review-tamil-14472632.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20130930162159/http://www.sify.com/movies/sivaji-review-tamil-14472632.html |url-status=dead |archive-date=30 September 2013 |title=Movie Review : Sivaji |website=[[Sify]] |access-date=16 June 2014}}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.behindwoods.com/tamil-movie-articles/movies-06/sivaji-movie-review.html |title=Sivaji Movie Review |website=Behindwoods.com |date=26 November 2006 |access-date=16 June 2014 |archive-date=3 February 2008 |archive-url=https://web.archive.org/web/20080203195532/http://www.behindwoods.com/tamil-movie-articles/movies-06/sivaji-movie-review.html |url-status=live }}</ref> ===ನಂತರದ ಕೆಲಸ (೨೦೦೮-೨೦೨೧)=== ೨೦೦೦ ದ ದಶಕದ ಉತ್ತರಾರ್ಧದಲ್ಲಿ, ತಮಿಳು ಚಿತ್ರರಂಗದಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರಕಥೆಯಲ್ಲಿನ ಬದಲಾವಣೆಗಳ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ವಿವೇಕ್ ಅವರ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯು ಕುಸಿಯಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು. ಇದಲ್ಲದೆ, ನಟ ಸಹಿ ಮಾಡಿದ ದೊಡ್ಡ ಬಜೆಟ್ ಚಿತ್ರಗಳ ಕೊರತೆ ಮತ್ತು [[:en:Santhanam (actor)|ಸಂತಾನಂನ]] ಹೊರಹೊಮ್ಮುವಿಕೆಯಿಂದಾಗಿ, ವಿವೇಕ್ ೨೦೧೨ ರಲ್ಲಿ ಉತ್ತುಂಗವನ್ನು ತಲುಪಿದರು, ಅಲ್ಲಿ ಅವರು ಒಂದೇ ಒಂದು ಬಿಡುಗಡೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರು.<ref>[http://behindwoods.com/tamil-movies-cinema-column/santhanam-comedy-21-04-12.html Santhanam Comedy] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140714200937/http://behindwoods.com/tamil-movies-cinema-column/santhanam-comedy-21-04-12.html |date=14 July 2014 }}. Behindwoods.com (28 September 2011). Retrieved on 21 June 2015.</ref> ಈ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಅವರ ಮೆಚ್ಚುಗೆ ಪಡೆದ ಕೆಲಸವು ''ಪಡಿಕಥಾವನ್'' (೨೦೦೯) ನಲ್ಲಿ ಡಾನ್ ಪಾತ್ರ, ಗುರು ಎನ್ ಆಲು (೨೦೦೯) ನಲ್ಲಿ ಡ್ರ್ಯಾಗ್‍ನಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡ ಮತ್ತು ''ಸಿಂಗಂ'' (೨೦೧೦) ಸರಣಿಯಲ್ಲಿ ಪೊಲೀಸ್ ಅಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು.<ref>[https://web.archive.org/web/20140717020742/http://www.sify.com/movies/guru-en-aalu-review-tamil-14883088.html Review : Guru En Aalu]. Sify.com. Retrieved on 21 June 2015.</ref> ವಿರಾಮದ ನಂತರ ಮತ್ತೆ ಹೊರಬಂದ ವಿವೇಕ್, ನಿರ್ದೇಶಕ ಬಾಲಾ ಮತ್ತು [[ಕಮಲ್ ಹಾಸನ್]] ಅವರ ಸಲಹೆಯ ಮೇರೆಗೆ ತಮ್ಮ ಸಾಮಾನ್ಯ ಹಾಸ್ಯ ಪಾತ್ರಗಳಿಂದ ದೂರ ಸರಿಯುವ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಘೋಷಿಸಿದರು ಮತ್ತು ''ನಾನ್ ಥಾನ್ ಬಾಲಾ'' (೨೦೧೪) ಎಂಬ ಚಿತ್ರಕ್ಕೆ ಸಹಿ ಹಾಕಿದರು, ಇದರಲ್ಲಿ ಅವರು ಗಂಭೀರ ಪಾತ್ರವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಿದರು.<ref>{{cite web|title=Vivek to take the serious route!|url=http://www.sify.com/movies/vivek-to-take-the-serious-route-news-tamil-nlvjXyggfje.html|archive-url=https://web.archive.org/web/20131129190539/http://www.sify.com/movies/vivek-to-take-the-serious-route-news-tamil-nlvjXyggfje.html|url-status=dead|archive-date=29 November 2013|website=[[Sify]]|access-date=2 January 2014}}</ref> ಅದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವರು ಸೋನಿಯಾ ಅಗರ್ವಾಲ್ ಎದುರು ಪಾಲಕ್ಕಾಟ್ಟು ಮಾಧವನ್ (೨೦೧೫) ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ನಟನಾಗಿ ಮತ್ತೊಂದು ಚಿತ್ರದ ಕೆಲಸವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು, ಅದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಶಕ್ತಿ ಚಿದಂಬರಂ ಅವರ ಬಿಡುಗಡೆಯಾಗದ ''ಮಚನ್'' ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಕರುಣಾಸ್ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಮತ್ತೊಂದು ಸಮಾನಾಂತರ ಮುಖ್ಯ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು. ಹಿಂದಿರುಗಿದ ನಂತರ, ವಿವೇಕ್ ಮತ್ತೆ ದೊಡ್ಡ ಬಜೆಟ್ ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಚಲನಚಿತ್ರ ತಯಾರಕರೊಂದಿಗೆ ಸಹಕರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ವೇಲ್ರಾಜ್ ಅವರ ''ವೆಲೈಯಿಲ್ಲಾ ಪಟ್ಟತಾರಿ'' (೨೦೧೪), ಗೌತಮ್ ವಾಸುದೇವ್ ಮೆನನ್ ಅವರ ''ಯೆನ್ನೈ ಅರಿಂದಾಲ್'' (೨೦೧೫), ಐಶ್ವರ್ಯಾ ಧನುಷ್ ಅವರ ''ವೈ ರಾಜಾ ವೈ'' (೨೦೧೫) ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು.<ref>{{cite web|url=http://www.southscope.in/tamil/article/racing-towards-crore|title=SouthScope - One Stop Site For South Indian Cinema|access-date=25 October 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20151117064940/http://www.southscope.in/tamil/article/racing-towards-crore|archive-date=17 November 2015|url-status=dead}}</ref> ಅದರ ನಂತರ ವಿವೇಕ್ ವಂಶಿ ಪೈಡಿಪಲ್ಲಿ ಅವರ ಥೋಜಾ / ಊಪಿರಿ (೨೦೧೬) ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು, ಇದರಲ್ಲಿ ಕಾರ್ತಿ ನಟಿಸಿದ್ದಾರೆ. ರಾಧಾ ಮೋಹನ್ ಅವರ ಹಾಸ್ಯ ನಾಟಕ ಚಿತ್ರ ''ಬೃಂದಾವನಂ'' (೨೦೧೭) ನಲ್ಲಿ ವಿವೇಕ್ ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ನಟಿಸಿದ್ದಾರೆ, ಇದು ಕಿವುಡ ಮತ್ತು ಮೂಕ ಅಭಿಮಾನಿಯೊಂದಿಗಿನ ಸ್ನೇಹವನ್ನು ಅನ್ವೇಷಿಸಿತು. ಈ ಚಿತ್ರ ಮತ್ತು ವಿವೇಕ್ ವಿಮರ್ಶಾತ್ಮಕ ಮೆಚ್ಚುಗೆಯನ್ನು ಗಳಿಸಿದರು.<ref>{{Cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/tamil/movie-reviews/brindhavanam/movie-review/58851908.cms|title=Brindhavanam Review {3/5}: Radha Mohan is known for genteel films and Brindhavanam is no exception|newspaper=The Times of India }}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.behindwoods.com/tamil-movies/brindhavanam/brindhavanam-review.html|title=Brindhavanam (aka) Brindaavanam review|date=26 May 2017|website=Behindwoods|access-date=18 August 2019|archive-date=25 July 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190725043514/http://www.behindwoods.com/tamil-movies/brindhavanam/brindhavanam-review.html|url-status=live}}</ref> ೨೦೧೯ ರಲ್ಲಿ, ಅವರು ಥ್ರಿಲ್ಲರ್ ಚಿತ್ರ ''ವೆಲ್ಲೈ ಪೂಕ್ಕಲ್‍''ನಲ್ಲಿ ಸಿಯಾಟಲ್‍ನಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸಲು ಹೋಗುವ ನಿವೃತ್ತ ಪೊಲೀಸ್ ಅಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು ಮತ್ತು ಗಂಭೀರ ಪಾತ್ರದ ಚಿತ್ರಣಕ್ಕಾಗಿ ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ವಿಮರ್ಶೆಗಳನ್ನು ಗೆದ್ದರು.<ref>{{Cite web|url=https://www.behindwoods.com/tamil-movies/vellaipookal/vellaipookal-review.html|title=Vellaipookal (aka) Vellai Pookal review|date=20 April 2019|website=Behindwoods|access-date=18 August 2019|archive-date=12 August 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190812110028/http://www.behindwoods.com/tamil-movies/vellaipookal/vellaipookal-review.html|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/tamil/movie-reviews/vellai-pookal/movie-review/68913051.cms|title=Vellai Pookal Movie Review {3/5}: Critic Review of Vellai Pookal by Times of India|newspaper=The Times of India }}</ref> ಅವರು ಸಾಯುವ ಮೊದಲು ಅವರ ಕೊನೆಯ ಚಿತ್ರ ''ಧಾರಾಳ ಪ್ರಭು'' (೨೦೨೦), ಇದರಲ್ಲಿ ಅವರು ಹರೀಶ್ ಕಲ್ಯಾಣ್ ಅವರೊಂದಿಗೆ ನಟಿಸಿದ್ದರು. ಅವರ ಮೊದಲ ಮರಣೋತ್ತರ ಪ್ರದರ್ಶನವು ೨೦೨೧ ರಲ್ಲಿ ಅರನ್ಮನೈ ೩ ಆಗಿತ್ತು.<ref>{{Cite news|url = https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/tamil/movies/news/actor-vivekh-passes-away-after-being-hospitalised/articleshow/82111126.cms|title = Actor Vivekh passes away after being hospitalised |website = [[The Times of India]]|access-date = 21 June 2021|archive-date = 26 June 2021|archive-url = https://web.archive.org/web/20210626052924/https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/tamil/movies/news/actor-vivekh-passes-away-after-being-hospitalised/articleshow/82111126.cms|url-status = live}}</ref> ಒಂದು ವರ್ಷದ ನಂತರ, ಅವರು ದಿ ಲೆಜೆಂಡ್ (೨೦೨೨) ನಲ್ಲಿ ಪೋಷಕ ಪಾತ್ರವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಿದರು. ೨೦೨೩ ರಲ್ಲಿ ಬಿಡುಗಡೆಯಾದ ''ಯಾಧುಮ್ ಊರೆ ಯಾವರಮ್ ಕೇಲಿರ್'' ಅವರ ಕೊನೆಯ ಚಿತ್ರವಾಗಿತ್ತು.<ref>{{cite news |title=Yaadhum Oore Yaavarum Kelir Movie Review : A well-intentioned idea let down by clumsy writing |url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/tamil/movie-reviews/yaadhum-oore-yaavarum-kelir/movie-review/100334832.cms |website=The Times of India |access-date=19 May 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230519072400/https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/tamil/movie-reviews/yaadhum-oore-yaavarum-kelir/movie-review/100334832.cms |archive-date=19 May 2023 |language=en |url-status=live}}</ref> ತಮ್ಮ ವೃತ್ತಿಜೀವನದುದ್ದಕ್ಕೂ, ಅವರು ೨೨೦ ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ನಟಿಸಿದ್ದಾರೆ.<ref>{{Cite web|date=17 April 2021|title=Tamil Actor Vivek, 59, Passes Away in Chennai Following Cardiac Arrest|url=https://www.news18.com/news/movies/tamil-actor-vivek-59-passes-away-in-chennai-following-cardiac-arrest-3648440.html|access-date=17 April 2021|website=www.news18.com|language=en|archive-date=17 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210417165839/https://www.news18.com/news/movies/tamil-actor-vivek-59-passes-away-in-chennai-following-cardiac-arrest-3648440.html|url-status=live}}</ref> ==ವೈಯಕ್ತಿಕ ಜೀವನ== ವಿವೇಕ್ ಅರುಳ್‍ಸೆಲ್ವಿ ಅವರನ್ನು ವಿವಾಹವಾದರು, ಅವರಿಗೆ ಅಮೃತಾ ನಂದಿನಿ, ತೇಜಸ್ವಿನಿ ಮತ್ತು ಪ್ರಸನ್ನ ಕುಮಾರ್ ಎಂಬ ಮೂವರು ಮಕ್ಕಳಿದ್ದರು. ಡೆಂಗ್ಯೂ ಜ್ವರ ಮತ್ತು ಮೆದುಳು ಜ್ವರದಿಂದ ಉಂಟಾದ ತೊಂದರೆಗಳಿಂದಾಗಿ ಪ್ರಸನ್ನ ಕುಮಾರ್ ೨೦೧೫ ರಲ್ಲಿ ೧೩ ನೇ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ನಿಧನರಾದರು.<ref>{{Cite web |date=2015-10-30 |title=Tamil comedian Vivek’s son passes away |url=https://indianexpress.com/article/entertainment/regional/tamil-comedian-viveks-son-passes-away/ |access-date=2024-01-23 |website=The Indian Express |language=en}}</ref> ಅವರ ಸ್ನೇಹಿತ [[:en:Cell Murugan|ಸೆಲ್ ಮುರುಗನ್]] ಅವರ ಆಗಾಗ್ಗೆ ಸಹನಟರಾಗಿದ್ದರು.<ref>{{Cite web|url=https://astroulagam.com.my/entertainment/actor-viveks-close-friend-cell-murugan-finally-opens-187854|title=Actor Vivek's Close Friend Cell Murugan Finally Opens Up|date=18 April 2021|work=Astro Ulagam|access-date=22 November 2021|archive-date=22 November 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20211122092118/https://astroulagam.com.my/entertainment/actor-viveks-close-friend-cell-murugan-finally-opens-187854|url-status=live}}</ref> ==ಮರಣ== ಏಪ್ರಿಲ್ ೧೬, ೨೦೨೧ ರಂದು, ವಿವೇಕ್ ಉಸಿರಾಟದ ತೊಂದರೆ ಮತ್ತು ಎದೆ ನೋವನ್ನು ಅನುಭವಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಜ್ಞೆ ತಪ್ಪಿದ ನಂತರ ಚೆನ್ನೈನ ಸಿಮ್ಸ್ ಆಸ್ಪತ್ರೆಗೆ ದಾಖಲಿಸಲಾಯಿತು. ವೈದ್ಯರು ಅವನನ್ನು ಗಂಭೀರವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಎಡ ಮುಂಭಾಗದ ಅಪಧಮನಿಯಲ್ಲಿ ಶೇಕಡ ೧೦೦ ರಷ್ಟು ತಡೆಯೊಂದಿಗೆ ಥ್ರಾಂಬೋಸಿಸ್ ಇದೆ ಎಂದು ಕಂಡುಹಿಡಿದರು, ಇದು ಹೃದಯ ವೈಫಲ್ಯಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು.<ref>{{Cite web|date=2021-04-16|title=Actor Vivek's cardiac arrest not linked with COVID-19 vaccine, says TN Health Secy|url=https://www.thenewsminute.com/article/actor-vivek-s-cardiac-arrest-not-linked-covid-19-vaccine-says-tn-health-secy-147278|access-date=2021-06-18|website=The News Minute|language=en|archive-date=24 June 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210624204048/https://www.thenewsminute.com/article/actor-vivek-s-cardiac-arrest-not-linked-covid-19-vaccine-says-tn-health-secy-147278|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite web|title=Tamil Nadu: Day after COVID-19 vaccination, actor Vivek suffers cardiac arrest|url=https://www.freepressjournal.in/entertainment/regional-film-news/tamil-nadu-day-after-covid-19-vaccination-actor-vivek-suffers-cardiac-arrest|access-date=2021-06-18|website=Free Press Journal|language=en|archive-date=24 June 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210624200942/https://www.freepressjournal.in/entertainment/regional-film-news/tamil-nadu-day-after-covid-19-vaccination-actor-vivek-suffers-cardiac-arrest|url-status=live}}</ref> ಏಂಜಿಯೋಪ್ಲಾಸ್ಟಿಯ ನಂತರ, ಅವರು ಏಪ್ರಿಲ್ ೧೭, ೨೦೨೧ ರಂದು ತಮ್ಮ ೫೯ ನೇ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಆಸ್ಪತ್ರೆಯಲ್ಲಿ ನಿಧನರಾದರು.<ref>{{Cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/chennai/vivek-tamil-film-actor-dies-in-chennai-hospital/articleshow/82111036.cms|title=Exclusive biography of @Actor_Vivek and on his life.|newspaper=The Times of India|date=17 April 2021|access-date=17 April 2021|archive-date=17 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210417010341/https://timesofindia.indiatimes.com/city/chennai/vivek-tamil-film-actor-dies-in-chennai-hospital/articleshow/82111036.cms|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite web|agency=TNN|date=17 Apr 2021|title=Actor Vivekh critical after heart attack |url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/chennai/actor-vivekh-critical-after-heart-attack/articleshow/82108727.cms|access-date=17 April 2021|website=The Times of India|language=en|archive-date=17 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210417005336/https://timesofindia.indiatimes.com/city/chennai/actor-vivekh-critical-after-heart-attack/articleshow/82108727.cms|url-status=live}}</ref> ಚೆನ್ನೈನ ವಿರುಗಂಬಕ್ಕಂನಲ್ಲಿರುವ ಅವರ ನಿವಾಸದ ಬಳಿ ಭಾರಿ ಜನಸಮೂಹದ ನಡುವೆ ಅವರಿಗೆ ಸರ್ಕಾರಿ ಅಂತ್ಯಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ನೀಡಲಾಯಿತು.<ref>{{cite web | url=https://indianexpress.com/article/entertainment/tamil/actor-vivek-passes-away-celebrities-pay-condolences-7277311/ | title=Vivek (1961-2021): AR Rahman remembers the actor, calls him 'a selfless jewel of India' | publisher=The Indian Express | work=Arushi Jain, A. Kameshwari | date=17 April 2021 | accessdate=17 April 2021 | archive-date=17 April 2021 | archive-url=https://web.archive.org/web/20210417034351/https://indianexpress.com/article/entertainment/tamil/actor-vivek-passes-away-celebrities-pay-condolences-7277311/ | url-status=live }}</ref> ಹೃದಯಾಘಾತದ ಒಂದು ದಿನ ಮೊದಲು, ವಿವೇಕ್ ಭಾರತ್ ಬಯೋಟೆಕ್‍ನ ಕೋವಾಕ್ಸಿನ್ ಪಡೆದರು ಮತ್ತು ಕೋವಿಡ್ -೧೯ ವಿರುದ್ಧ ಲಸಿಕೆಗಾಗಿ ಪ್ರಚಾರ ಮಾಡಿದರು. ಇದು, ಅವರ ಸಾವು ಲಸಿಕೆಯೊಂದಿಗೆ ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿರಬಹುದು ಎಂಬ ಊಹಾಪೋಹಗಳಿಗೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು, ಆದರೆ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಾನವ ಹಕ್ಕುಗಳ ಆಯೋಗವು ಲಸಿಕೆ ಮತ್ತು ಅವರ ಹೃದಯಾಘಾತದ ನಡುವೆ ಯಾವುದೇ ಸಂಬಂಧವಿಲ್ಲ ಎಂದಿತು, ಬದಲಿಗೆ ಅಧಿಕ ರಕ್ತದೊತ್ತಡಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದೆ ಎಂದು ತಿಳಿಸಿತು.<ref>{{cite news |title=Vivekh death: Human Rights Commission rules out 'vaccine-angle' |url=https://www.dtnext.in/News/City/2021/10/22165900/1325206/Vivekh-death-Human-Rights-Commission-rules-out-vaccineangle.vpf |archive-url=https://web.archive.org/web/20211022140000/https://www.dtnext.in/News/City/2021/10/22165900/1325206/Vivekh-death-Human-Rights-Commission-rules-out-vaccineangle.vpf |url-status=dead |archive-date=22 October 2021 |access-date=22 October 2021 |work=[[DT Next]] |date=22 October 2021 |language=en}}</ref> ವಿವೇಕ್ ಅವರ ಅಂತ್ಯಕ್ರಿಯೆ [[ಚೆನ್ನೈ|ಚೆನ್ನೈನಲ್ಲಿ]] ಸಂಪೂರ್ಣ ಸರ್ಕಾರಿ ಗೌರವಗಳೊಂದಿಗೆ ನಡೆಯಿತು.<ref>{{cite web | url=https://indianexpress.com/article/entertainment/tamil/actor-vivek-cremated-with-state-honours-as-fans-pay-last-respects-7277915/ | title=Actor Vivek cremated with state honours as fans pay last respects | date=17 April 2021 | access-date=27 October 2022 | archive-date=27 October 2022 | archive-url=https://web.archive.org/web/20221027235641/https://indianexpress.com/article/entertainment/tamil/actor-vivek-cremated-with-state-honours-as-fans-pay-last-respects-7277915/ | url-status=live }}</ref> ==ಗೌರವ== ಗ್ರೇಟರ್ ಚೆನ್ನೈ ಕಾರ್ಪೊರೇಷನ್ ವಿವೇಕ್ ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದ ಬೀದಿಯನ್ನು "ಚಿನ್ನ ಕಲೈವಾನಾರ್ ವಿವೇಕ್ ರಸ್ತೆ" ಎಂದು ಮರುನಾಮಕರಣ ಮಾಡಿದೆ.<ref>{{cite web |url=https://indianexpress.com/article/cities/chennai/tamil-nadu-actor-vivek-road-renamed-7898061/#:~:text=The%20Greater%20Chennai%20Corporation%20(GCC,as%20Chinna%20Kalaivanar%20Vivek%20Road. |title=Chennai civic body names road after actor Vivek |date=2 May 2022 |access-date=21 March 2023 |archive-date=21 March 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230321060453/https://indianexpress.com/article/cities/chennai/tamil-nadu-actor-vivek-road-renamed-7898061/#:~:text=The%20Greater%20Chennai%20Corporation%20(GCC,as%20Chinna%20Kalaivanar%20Vivek%20Road. |url-status=live }}</ref> ==ಸಾಮಾಜಿಕ ಕ್ರಿಯಾಶೀಲತೆ== ===ಗ್ರೀನ್‍ ಕಲಾಂ== ೨೦೧೦ ರಲ್ಲಿ, ವಿವೇಕ್ ಭಾರತದ ಮಾಜಿ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ [[ಎ.ಪಿ.ಜೆ.ಅಬ್ದುಲ್ ಕಲಾಂ|ಎಪಿಜೆ ಅಬ್ದುಲ್ ಕಲಾಂ]] ಅವರಿಂದ ಸ್ಫೂರ್ತಿ ಪಡೆದು ಭಾರತದಾದ್ಯಂತ ಮರಗಳನ್ನು ನೆಡುವ ಯೋಜನೆಯಾದ ಗ್ರೀನ್ ಕಲಾಂ ಅನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು.<ref>{{cite news|url=http://ibnlive.in.com/news/actor-vivek-moves-ahead-with-green-kalam-project/268788-71-180.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20120727090357/http://ibnlive.in.com/news/actor-vivek-moves-ahead-with-green-kalam-project/268788-71-180.html |url-status=dead |archive-date=27 July 2012 |title=Actor Vivek moves ahead with 'Green Globe Project' – IBNLive |publisher=Ibnlive.in.com |date=1 July 2012 |access-date=16 June 2014}}</ref> [[ಟ್ವಿಟ್ಟರ್|ಟ್ವಿಟರ್]] ಮೂಲಕ, ಅವರು ಸ್ವಯಂಸೇವಕರನ್ನು, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಶಾಲೆಗಳು ಮತ್ತು ಕಾಲೇಜುಗಳಿಂದ ಈ ಉಪಕ್ರಮಕ್ಕೆ ಸೇರಲು ಸಜ್ಜುಗೊಳಿಸಿದರು. ಈ ಯೋಜನೆಗೆ ಅವರ ಹೆಸರನ್ನು ಇಡಬಾರದು ಎಂದು ಕಲಾಂ ಒತ್ತಾಯಿಸಿದರು, ನಂತರ ವಿವೇಕ್ ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತವಾಗಿ ಅದರ ಹೆಸರನ್ನು ಗ್ರೀನ್ ಗ್ಲೋಬ್ ಎಂದು ಬದಲಾಯಿಸಿದರು.<ref>{{Cite web|url=https://www.theweek.in/theweek/cover/Kalam-was-an-inspiration-actor-vivek.html|title=Eco-friendly, ego friendly|website=theweek.in|access-date=17 April 2021|archive-date=17 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210417091723/https://www.theweek.in/theweek/cover/Kalam-was-an-inspiration-actor-vivek.html|url-status=live}}</ref> ಅವರ ಮರಣದ ವೇಳೆಗೆ, ೩,೩೦೦,೦೦೦ ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಸಸಿಗಳನ್ನು ನೆಡಲಾಗಿತ್ತು.<ref>{{Cite news|url=https://www.thehindu.com/entertainment/movies/actor-vivek-a-green-warrior-who-targeted-to-plant-one-crore-saplings/article34342652.ece|title=Actor Vivek, a green warrior who targeted to plant one crore saplings|first=K.|last=Lakshmi|newspaper=The Hindu|date=17 April 2021|via=www.thehindu.com|access-date=17 April 2021|archive-date=17 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210417091103/https://www.thehindu.com/entertainment/movies/actor-vivek-a-green-warrior-who-targeted-to-plant-one-crore-saplings/article34342652.ece|url-status=live}}</ref> ===ಇತರ ಉಪಕ್ರಮಗಳು=== ವಿವೇಕ್ ಅವರೊಂದಿಗೆ ನಟರಾದ [[ಸೂರ್ಯ ಶಿವಕುಮಾರ್‌‌|ಸೂರ್ಯ]], [[ಜ್ಯೋತಿಕಾ (ನಟಿ)|ಜ್ಯೋತಿಕಾ]] ಮತ್ತು ಕಾರ್ತಿ ಅವರನ್ನು ೨೦೧೮ ರಲ್ಲಿ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿ ಎಡಪ್ಪಾಡಿ ಕೆ ಪಳನಿಸ್ವಾಮಿ ನೇತೃತ್ವದ ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರವು ಪ್ಲಾಸ್ಟಿಕ್ ಮಾಲಿನ್ಯ ಮುಕ್ತ ತಮಿಳುನಾಡು ಅಭಿಯಾನದ ರಾಯಭಾರಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಿತ್ತು.<ref name="indiaglitz.com">{{Cite web|url=https://www.indiaglitz.com/jyothika-vivek-goodwill-ambassadors-for-plastic-free-tn-edappadi-palanisamy-hindi-news-219626|title=Jyothika gets a prestigious responsibility from the govt! - Bollywood News|date=23 August 2018|website=IndiaGlitz.com|access-date=14 September 2018|archive-date=29 August 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180829035003/https://www.indiaglitz.com/jyothika-vivek-goodwill-ambassadors-for-plastic-free-tn-edappadi-palanisamy-hindi-news-219626|url-status=live}}</ref><ref>{{cite news |last1=Mariappan |first1=Julie |title=Drive launched to make TN plastic-free; actors Suriya, Karthi, Jyothika and Vivek are its brand ambassadors |url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/chennai/drive-launched-to-make-tn-plastic-free-actors-suriya-karthi-jyothika-and-vivek-are-its-brand-ambassadors/articleshow/65514587.cms |access-date=20 March 2021 |work=The Times of India |date=23 August 2018 |language=en |archive-date=27 April 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210427035225/https://timesofindia.indiatimes.com/city/chennai/drive-launched-to-make-tn-plastic-free-actors-suriya-karthi-jyothika-and-vivek-are-its-brand-ambassadors/articleshow/65514587.cms |url-status=live }}</ref> ==ಬ್ರ್ಯಾಂಡ್ ಅನುಮೋದನೆ== ಇವರು ೨೦೦೩ ರಲ್ಲಿ ಮಿರಿಂಡಾ ತಂಪು ಪಾನೀಯ ಮತ್ತು ೨೦೧೧ ರಲ್ಲಿ ನಥೆಲ್ಲಾ ಜ್ಯುವೆಲ್ಲರಿಗಳ ಬ್ರ್ಯಾಂಡ್ ಅಂಬಾಸಿಡರ್ ಆಗಿದ್ದರು.<ref>[https://www.youtube.com/watch?v=X-UYVlA633I Nathella Jewellery Chennai, India, Boom Baa Offer] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160416030149/https://www.youtube.com/watch?v=X-UYVlA633I |date=16 April 2016 }}. YouTube (12 July 2010). Retrieved on 5 February 2012.</ref><ref>[http://www.financialexpress.com/news/mirinda-ropes-in-tamil-comedian-vivek-as-brand-ambassador/77660/0 Mirinda Ropes In Tamil Comedian Vivek As Brand Ambassador] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190115132437/http://www.financialexpress.com/news/mirinda-ropes-in-tamil-comedian-vivek-as-brand-ambassador/77660/0 |date=15 January 2019 }}. Financialexpress.com (10 April 2003). Retrieved on 5 February 2012.</ref><ref name="V"/><ref>[http://www.geetham.net/forums/showthread.php?212-Interview-with-Vivek Interview with Vivek] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190115023102/http://www.geetham.net/forums/showthread.php?212-Interview-with-Vivek |date=15 January 2019 }}. Geetham.net. Retrieved on 5 February 2012.</ref> ==ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು ಮತ್ತು ಗೌರವಗಳು== {| class="wikitable" !ಸಂದರ್ಭ !ವರ್ಷ !ವರ್ಗ/ಪ್ರಶಸ್ತಿ !ಸಿನಿಮಾ !ಫಲಿತಾಂಶ !ಮೂಲ |- |[[:en:Sathyabama Institute of Science and Technology|ಸತ್ಯಭಾಮಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯ]] |2015 | colspan="3" |[[Honorary degree|Honorary Doctorate]] |<ref>{{Cite web|title=Green Kalam|url=https://greenkalam.org/dr-vivekh/}}</ref> |- |[[Orders, decorations, and medals of India|Civilian honor]] |೨೦೦೯ | colspan="3" |[[Padma Shri]] for his contributions to Indian Cinema |<ref>{{Cite web|last1=Narayan|first1=Pushpa|last2=Apr 17|first2=D. Govardan / TNN / Updated|last3=2021|last4=Ist|first4=07:07|title=Vivek, Tamil film actor, dies in Chennai hospital {{!}} Chennai News |url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/chennai/vivek-tamil-film-actor-dies-in-chennai-hospital/articleshow/82111036.cms|access-date=17 April 2021|website=The Times of India|language=en}}</ref> |- |[[Tamil Nadu State Film Honorary Award]] |2006 | colspan="3" |Kalaivanar Award for his contributions to Tamil Cinema |<ref name=":0">{{Cite web|title=Vivek Awards: List of awards and nominations received by Vivek {{!}} Times of India Entertainment|url=https://timesofindia.indiatimes.com/topic/Vivek/awards|access-date=17 April 2021|website=timesofindia.indiatimes.com}}</ref> |- | rowspan="3" |[[Filmfare Awards South]] |೨೦೦೨ | rowspan="3" |[[Filmfare Award for Best Comedian&nbsp;– Tamil|Best Comedian – Tamil]] |''ರನ್'' | rowspan="12" |Won |<ref name=":0" /> |- |೨೦೦೩ |''ಸಾಮಿ'' |<ref name=":0" /> |- |೨೦೦೪ |''[[Perazhagan]]'' |<ref name=":0" /> |- | rowspan="5" |[[Tamil Nadu State Film Awards|Tamil Nadu State film Awards]] |೧೯೯೯ | rowspan="5" |[[Tamil Nadu State Film Award for Best Comedian|Best Comedian]] |''[[Unnaruge Naan Irundhal]]'' |<ref name=":2">{{Cite web|title=Dr. Vivekh – Green Kalam|url=https://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:xGPVQvhTZukJ:https://greenkalam.org/dr-vivekh/+&cd=1&hl=en&ct=clnk&gl=us|access-date=17 April 2021|website=webcache.googleusercontent.com}}</ref> |- |೨೦೦೨ |''ರನ್'' |<ref name=":2" /> |- |೨೦೦೩ |''[[Parthiban Kanavu]]'' |<ref name=":2" /> |- |೨೦೦೫ |''[[Anniyan]]'' |<ref name=":2" /> |- |೨೦೦೭ |''ಸಿವಾಜಿ'' |<ref name=":2" /> |- | rowspan="4" |[[International Tamil Film Awards|International Tamil Film Award]] |೨೦೦೩ | rowspan="4" |[[International Tamil Film Awards|Best Comedian]] |''[[Run (2002 film)|Run]]'' |<ref>{{Cite web|date=7 June 2014|title=ITFA ceremony in Malaysia|url=http://www.hindu.com/fr/2003/10/31/stories/2003103101460500.htm|access-date=17 April 2021|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20140607070328/http://www.hindu.com/fr/2003/10/31/stories/2003103101460500.htm|work=[[ದಿ ಹಿಂದೂ]]|archive-date=7 June 2014}}</ref> |- |೨೦೦೪ |''ಸಾಮಿ'' |<ref>{{Cite web|title=results of ITFA 2004|url=http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:pNiCFbSOHIUJ:ns1.mayyam.com/tfilms/19065.11.47.38.html+&cd=15&hl=en&ct=clnk&gl=us|access-date=17 April 2021|website=webcache.googleusercontent.com}}</ref> |- |೨೦೦೮ |''[[Kuruvi]]'' |<ref name=":3">{{Cite web|title=Archived copy|url=http://entertainment.xin.msn.com/en/tv/vasantham/events-article.aspx?cp-documentid=5964537|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20131203005658/http://entertainment.xin.msn.com/en/tv/vasantham/events-article.aspx?cp-documentid=5964537|archive-date=3 December 2013|access-date=25 November 2013}}</ref> |- |೨೦೧೧ |''[[Vedi (film)|Vedi]]'' |<ref name=":3" /> |- | rowspan="2" |Asianet Film Awards | rowspan="2" |೨೦೦೯ | colspan="3" |Honour Special Jury Award |<ref name=":1">{{Cite web|title=Profile of Actor Vivek – Tamil Movie Data Base of Tamilstar.com|url=https://profile.tamilstar.com/actor/vivek/biography-full/212|access-date=17 April 2021|website=profile.tamilstar.com}}</ref> |- |[[Asianet Film Awards|Asianet Film Award for Best Comedian]] |Various Films | |<ref name=":1" /> |- |[[Edison Awards (India)|Edison Awards]] |2007 |[[Edison Awards (India)|Best Comedian]] |''[[Guru En Aalu]]'' | |<ref name=":2" /> |} ==ನಿಧನ== ==ಉಲ್ಲೇಖಗಳು== {{Reflist}} r5ggxjba4izybreb03d3gjt74fjmf1a 1224222 1224221 2024-04-25T14:21:41Z Rakshitha b kulal 75943 /* =ಗ್ರೀನ್‍ ಕಲಾಂ */ wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = ವಿವೇಕ್ | honorific_suffix = <!-- Don't add Honorific suffixes here, ref [[MOS:HON]]--> | image = [[File:Vivek Tamil actor.jpg|thumb|ತಮಿಳು ನಟ ವಿವೇಕ್‍]] | caption = ೨೦೧೯ ರಲ್ಲಿ ವಿವೇಕ್ | birth_name = ವಿವೇಕಾನಂದನ್<ref>{{cite web|url=http://www.chennaimath.org/category/media/magazines/sri-ramakrishna-vijayam|title=Chennaimath.Org: Category –Present Sri Ramakrishna Vijayam|access-date=25 October 2016}}</ref> | birth_date = ೧೯ ನವೆಂಬರ್ ೧೯೬೧ | birth_place = [[ಸಂಕರಕೋವಿಲ್, ತಮಿಳುನಾಡು|ಸಂಕರಕೋವಿಲ್]], ತೆಂಕಾಸಿ ಜಿಲ್ಲೆ, [[ತಮಿಳುನಾಡು]], [[ಭಾರತ]] | death_date = {{death date and age|df=yes|2021|4|17|1961|11|19}} | death_place = ಚೆನ್ನೈ, ತಮಿಳುನಾಡು, ಭಾರತ | awards = [[ಪದ್ಮಶ್ರೀ]] (೨೦೦೯)<br />ಗೌರವ ಡಾಕ್ಟರೇಟ್ (೨೦೧೫) | spouse = ಅರುಲ್ ಸೆಲ್ವಿ ವಿವೇಕ್ | children = ೩ | years_active = ೧೯೮೭ - ೨೦೨೧ | occupation = ಸಿನಿಮಾ ನಟ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯಕರ್ತ | alma_mater = ಅಮೇರಿಕನ್ ಕಾಲೇಜು, ಮಧುರೈ }} '''ವಿವೇಕಾನಂದನ್''' (೧೯ ನವೆಂಬರ್ ೧೯೬೧ - ೧೭ ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೦೨೧), ವೃತ್ತಿಪರವಾಗಿ '''ವಿವೇಕ್''' ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಇವರು ಒಬ್ಬ ಭಾರತೀಯ ನಟ, ಹಾಸ್ಯನಟ, ದೂರದರ್ಶನ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವ, ಹಿನ್ನೆಲೆ ಗಾಯಕ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯಕರ್ತ.<ref name="TOI">[https://timesofindia.indiatimes.com/city/chennai/vivek-tamil-film-actor-dies-in-chennai-hospital/articleshow/82111036.cms Vivek, Tamil film actor dies in Chennai hospital] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20211020125755/https://timesofindia.indiatimes.com/city/chennai/vivek-tamil-film-actor-dies-in-chennai-hospital/articleshow/82111036.cms |date=20 October 2021 }}, Times of India, 17 April 2021.</ref> ಅವರು [[ತಮಿಳು ಸಿನೆಮಾ|ತಮಿಳು ಚಲನಚಿತ್ರೋದ್ಯಮದಲ್ಲಿ]] ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು. ನಿರ್ದೇಶಕ [[ಕೆ. ಬಾಲಚಂದರ್]] ಅವರ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಪರಿಚಯಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಅವರು ''ರನ್'' (೨೦೦೨), ''ಸಾಮಿ'' (೨೦೦೩) ಮತ್ತು ''ಪೆರಳಗನ್'' (೨೦೦೪) ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿನ ಅಭಿನಯಕ್ಕಾಗಿ ತಮಿಳಿನ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟನಾಗಿ ಮೂರು ಫಿಲ್ಮ್‌ಫೇರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಗೆದ್ದರು. ಹಾಗೂ ಅವರು ಆರು ತಮಿಳುನಾಡು ರಾಜ್ಯ ಚಲನಚಿತ್ರ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಪಡೆದರು, ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಐದು ''ಉನ್ನರುಗೆ ನಾನ್ ಇರುಂಧಲ್'' (೧೯೯೯), ''ರನ್'' (೨೦೦೨), ''ಪಾರ್ಥಿಬನ್ ಕನವು'' (೨೦೦೩), ''ಅನ್ನಿಯನ್'' (೨೦೦೫) ಮತ್ತು ''ಶಿವಾಜಿ'' (೨೦೦೭) ಚಲನಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿನ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟನೆಗಾಗಿ ತಮಿಳುನಾಡು ರಾಜ್ಯ ಚಲನಚಿತ್ರ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು, ಹಾಗೂ ಕಲೈವಾನಾರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಗೌರವ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯಾಗಿ ಪಡೆದರು. ಅವರ ಹಾಸ್ಯ ಶೈಲಿಯು ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ರಾಜಕೀಯ ವಿಡಂಬನೆಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ಒನ್-ಲೈನರ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಪದಪ್ರಯೋಗವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿತ್ತು, ಇದು ವಿಮರ್ಶಕರು ಅವರನ್ನು ಎನ್.ಎಸ್.ಕೃಷ್ಣನ್‍ಗೆ ಹೋಲಿಸಲು ಕಾರಣವಾಯಿತು ಮತ್ತು ಅವರಿಗೆ ಚಿನ್ನ ಕಲೈವಾನಾರ್ ಎಂಬ ಅಡ್ಡಹೆಸರನ್ನು ಗಳಿಸಿಕೊಟ್ಟಿತು. ೨೦೦೯ ರಲ್ಲಿ, ಕಲೆಗೆ ನೀಡಿದ ಕೊಡುಗೆಗಾಗಿ [[ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರ|ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರವು]] ವಿವೇಕ್ ಅವರಿಗೆ [[ಪದ್ಮಶ್ರೀ ಪ್ರಶಸ್ತಿ (2000-2009)|ಪದ್ಮಶ್ರೀ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು]] ನೀಡಿತು.<ref name="indiaglitz1">[https://web.archive.org/web/20090127023134/http://www.indiaglitz.com/channels/tamil/article/44536.html A crown on my head: Vivek&nbsp;– Tamil Movie News]. IndiaGlitz. Retrieved on 26 May 2011.</ref> ಸತ್ಯಭಾಮಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯವು ವಿವೇಕ್ ಅವರಿಗೆ ಸಿನೆಮಾದ ಮೂಲಕ ಸಮಾಜಕ್ಕೆ ನೀಡಿದ ಕೊಡುಗೆಗಾಗಿ ಗೌರವ ಡಾಕ್ಟರೇಟ್ ನೀಡಿತು. ದೂರದರ್ಶನ ವ್ಯಕ್ತಿಯಾಗಿ, ವಿವೇಕ್ ಹಲವಾರು ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಆಯೋಜಿಸಿದರು ಮತ್ತು ವಿಶೇಷವಾಗಿ [[ಎ.ಪಿ.ಜೆ.ಅಬ್ದುಲ್ ಕಲಾಂ]] ಅವರನ್ನು ಸಂದರ್ಶಿಸಿದರು. ಕಲಾಂ ಅವರ ಪರಿಸರವಾದದಿಂದ ಪ್ರೇರಿತರಾದ ವಿವೇಕ್, [[ತಮಿಳುನಾಡು|ತಮಿಳುನಾಡಿನಾದ್ಯಂತ]] ಒಂದು ಶತಕೋಟಿ ಮರಗಳನ್ನು ನೆಡುವ ಧ್ಯೇಯದೊಂದಿಗೆ ೨೦೧೦ ರಲ್ಲಿ ಗ್ರೀನ್ ಕಲಾಂ ಉಪಕ್ರಮವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು..<ref>{{Cite web|url=https://www.thenewsminute.com/article/how-former-president-apj-abdul-kalam-inspired-actor-vivek-turn-activism-147319|title=How former President APJ Abdul Kalam inspired actor Vivek to turn to activism|date=17 April 2021|website=The News Minute|access-date=17 April 2021|archive-date=17 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210417084253/https://www.thenewsminute.com/article/how-former-president-apj-abdul-kalam-inspired-actor-vivek-turn-activism-147319|url-status=live}}</ref> ==ಜೀವನಚರಿತ್ರೆ== ===ಆರಂಭಿಕ ಜೀವನ=== ವಿವೇಕ್ ೧೯೬೧ ರ ನವೆಂಬರ್ ೧೯ ರಂದು ತಮಿಳುನಾಡಿನ [[ಸಂಕರಕೋವಿಲ್, ತಮಿಳುನಾಡು|ಸಂಕರಕೋವಿಲ್]] ಬಳಿಯ ಪೆರುಂಕೊಟ್ಟೂರ್ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದರು. ವಿವೇಕ್ [[ಮಧುರೈ|ಮಧುರೈನ]] ಅಮೆರಿಕನ್ ಕಾಲೇಜಿನಿಂದ ಪದವಿ ಪಡೆದರು. ===ಆರಂಭಿಕ ವೃತ್ತಿಜೀವನ (೧೯೮೭–೧೯೯೭)=== ಚೆನ್ನೈನ ಸೆಕ್ರೆಟರಿಯೇಟ್‍ನಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವಾಗ, ವಿವೇಕ್ ತಮ್ಮ ಬಿಡುವಿನ ವೇಳೆಯಲ್ಲಿ ಮದ್ರಾಸ್ ಹ್ಯೂಮರ್ ಕ್ಲಬ್‍ನಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದರು, ಅಲ್ಲಿ ಜನರು ಸ್ಟ್ಯಾಂಡ್-ಅಪ್ ಕಾಮಿಡಿಯನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಅವರು ಹ್ಯೂಮರ್ ಕ್ಲಬ್‍ ಅನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಲು ಪ್ರವರ್ತಕರಾಗಿ ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದರು ಮತ್ತು ತರುವಾಯ ಕ್ಲಬ್‍ನಲ್ಲಿ ಅವರ ಮೂಕಾಭಿನಯಗಳ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ಬಾರಿ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಮನರಂಜನಾ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಗೆದ್ದರು. ವಿವೇಕ್ ನಂತರ ಚೆನ್ನೈ ತೊರೆದು ಮಧುರೈನಿಂದ ವಾಣಿಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಪದವಿ ಪಡೆದರು ಮತ್ತು ಸೆಮಿಸ್ಟರ್ ವಿರಾಮದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಅವರು ಹಿಂತಿರುಗಿ ಕ್ಲಬ್‍ನಲ್ಲಿ ಪ್ರದರ್ಶನ ನೀಡುತ್ತಿದ್ದರು.<ref name="chenon">{{cite web |url=http://chennaionline.com/City360/Interviews/20114702034712/Meet-Vivek-the-comedian-with-a-social-touch.col |title=Meet Vivek, the comedian with a social touch &#124; cityinterviews&nbsp;– city360 |publisher=ChennaiOnline |access-date=16 June 2014 |archive-date=9 May 2011 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110509105409/http://chennaionline.com/City360/Interviews/20114702034712/Meet-Vivek-the-comedian-with-a-social-touch.col |url-status=live }}</ref> ಹ್ಯೂಮರ್ ಕ್ಲಬ್‍ನ ಸ್ಥಾಪಕರಾದ ಪಿ.ಆರ್.ಗೋವಿಂದರಾಜನ್ ಅವರು ಅವರನ್ನು ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಚಲನಚಿತ್ರ ನಿರ್ದೇಶಕ [[ಕೆ. ಬಾಲಚಂದರ್]] ಅವರಿಗೆ ಪರಿಚಯಿಸಿದರು ಮತ್ತು ನಿರ್ದೇಶಕರ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳಿಗೆ ಸ್ಕ್ರಿಪ್ಟ್-ಬರಹಗಾರರಾಗಿ ವೃತ್ತಿಪರ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ನಾಲ್ಕು ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ, ಬಾಲಚಂದರ್ ಒಂದು ಸನ್ನಿವೇಶವನ್ನು ವಿವರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಹದಿನಾರು ಪಾತ್ರಗಳಿಗೆ ಸ್ಕ್ರಿಪ್ಟ್ ಬರೆಯಲು ಕೇಳಿದರು, ಅದನ್ನು ವಿವೇಕ್ ರಾತ್ರೋರಾತ್ರಿ ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಿದರು ಎಂದು ವಿವೇಕ್ ಬಹಿರಂಗಪಡಿಸಿದರು. ಇದು ನಿಜವಾಗಿಯೂ ಒಂದು ಪರೀಕ್ಷೆ ಎಂದು ಅವರು ನಂತರ ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಂಡರು, ಮತ್ತು ಅವರ ಪ್ರದರ್ಶನದ ಮೂಲಕ, ಬಾಲಚಂದರ್ ವಿವೇಕ್‍ಗೆ ಹತ್ತಿರವಾದರು.<ref name="chenon"/> ೧೯೮೭ ರಲ್ಲಿ ''ಮನತಿಲ್ ಉರುಥಿ ವೆಂಡುಮ್'' ಚಿತ್ರದ ಸ್ಕ್ರಿಪ್ಟ್‌ಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡುವಾಗ, ಬಾಲಚಂದರ್ ಅವರು ವಿವೇಕ್‍ಗೆ ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ [[ಸುಹಾಸಿನಿ ಮಣಿರತ್ನಮ್|ಸುಹಾಸಿನಿ]] ಅವರ ಸಹೋದರನ ನಟನಾ ಪಾತ್ರವನ್ನು ನೀಡಿದರು, ಅದನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸಲು ಅವರು ನಿರ್ಧರಿಸಿದರು.<ref>{{cite news |author=Y Maheswara Reddy |url=http://www.newindianexpress.com/entertainment/interviews/article249658.ece |title=Vivek, comedy artiste |publisher=The New Indian Express |access-date=16 June 2014 |archive-date=20 January 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150120175023/http://www.newindianexpress.com/entertainment/interviews/article249658.ece |url-status=dead }}</ref> ಪೋಷಕ ಪಾತ್ರಗಳನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸುವ ಮೂಲಕ ಅವರು ತಮ್ಮ ವೃತ್ತಿಜೀವನವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು ಮತ್ತು ''ಪುದು ಪುದು ಅರ್ಥಂಗಲ್'' (೧೯೮೯) ಮತ್ತು ''ಒರು ವೀಡು ಇರು ವಾಸಲ್'' (೧೯೯೦) ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಬಾಲಚಂದರ್ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಮತ್ತೆ ಸಹಕರಿಸಿದರು. ನಂತರ ಕೆ. ಎಸ್. ರವಿಕುಮಾರ್ ಅವರ ''ಪುತ್ತಮ್ ಪುದು ಪಯನಂ'' (೧೯೯೧) ಮತ್ತು ವಿಕ್ರಮ್ ಅವರ ''ನಾನ್ ಪೆಸಾ ನಿನೈಪಥೆಲ್ಲಂ'' (೧೯೯೩) ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ನಟನ ಸ್ನೇಹಿತನಾಗಿ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಪಾತ್ರವರ್ಗದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು. ನಂತರ ಅವರು [[ರಜನೀಕಾಂತ್|ರಜನಿಕಾಂತ್]] ಅವರ ''ಉಳೈಪ್ಪಲಿ'' ಮತ್ತು ''ವೀರಾ'' ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ದ್ವಿತೀಯ ಪಾತ್ರವರ್ಗದ ಪಾತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು.<ref>{{cite web |url=http://behindwoods.com/new-videos/videos-q1-09/actor-actress-interview/vivek-28-09-2011.html |title=Vivek&nbsp;– Tamil Cinema Actor Interview&nbsp;– Vivek &#124; Vadivelu &#124; Ajith &#124; Mankatha &#124; Vishal &#124; Kamal |website=Behindwoods.com |access-date=16 June 2014 |archive-date=27 April 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140427235349/http://behindwoods.com/new-videos/videos-q1-09/actor-actress-interview/vivek-28-09-2011.html |url-status=live }}</ref> ===ಪ್ರಗತಿ ಮತ್ತು ಯಶಸ್ಸು (೧೯೯೮–೨೦೦೭)=== ೧೯೯೦ ರ ದಶಕದ ಉತ್ತರಾರ್ಧದಲ್ಲಿ, ವಿವೇಕ್ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಹಾಸ್ಯನಟನಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಮೂಲಕ ಪ್ರಗತಿಯನ್ನು ಸಾಧಿಸಿದರು. ಅವರು ಹೆಚ್ಚಿನ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ನಟನ ಮುಖ್ಯ ಸ್ನೇಹಿತರಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಇದರಿಂದಾಗಿ ಅವರ ತೆರೆಯ ಮೇಲಿನ ಸಮಯ ಹೆಚ್ಚಾಗಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು. ಅವರು [[ಅಜಿತ್ ಕುಮಾರ್]] ಅಭಿನಯದ ಯಶಸ್ವಿ ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಸತತವಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು, ''ಕಾದಲ್ ಮನ್ನನ್'', ''ಉನ್ನೈ ತೇಡಿ'' ಮತ್ತು ''ವಾಲಿ'' ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಸೈಡ್ ಕಿಕ್ ಆಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು, ಮತ್ತು ''ಕನ್ನದಿರೆ ತೊಂಡ್ರಿನಾಲ್'', ''ಪೂಮಗಲ್ ಊರ್ವಾಲಂ'' ಮತ್ತು ''ಆಸೈಯಿಲ್ ಒರು ಕಡಿಥಮ್'' ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಶಾಂತ್ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಪದೇ ಪದೇ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡು ಇದೇ ರೀತಿಯ ಯಶಸ್ಸನ್ನು ಕಂಡರು. ತರುವಾಯ ಅವರು ೨೦೦೦ ಮತ್ತು ೨೦೦೧ ರಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಕಾರ್ಯನಿರತ ನಟರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರಾದರು, ಎರಡು ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಐವತ್ತಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು. ''ಕುಶಿ'', ''ಪ್ರಿಯಮಾನವಲೆ'' ಮತ್ತು ''ಮಿನ್ನಾಲೆ'' ಸೇರಿದಂತೆ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳು ಬ್ಲಾಕ್‍ಬಸ್ಟರ್‌ಗಳಾದರೆ, [[ಮಣಿರತ್ನಂ]] ಅವರ ''ಅಲೈಪಾಯುತೆ'', ''ಮುಗವರಿ'' ಮತ್ತು ''ಡಮ್ ಡುಮ್ ಡುಮ್‍''ನಲ್ಲಿನ ಅವರ ಪಾತ್ರಗಳು ನಟನಿಗೆ ವಿಮರ್ಶಾತ್ಮಕ ಮೆಚ್ಚುಗೆಯನ್ನು ಗಳಿಸಿದವು. ವಿವೇಕ್ ಅವರ ಚಿತ್ರಗಳ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿರುವ ಯಶಸ್ಸು ಎಂದರೆ ಅವರು ಪ್ರಮುಖ ನಟನಿಗೆ ಸಮಾನವಾದ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಚಲನಚಿತ್ರ ಪೋಸ್ಟರ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು ಮತ್ತು ಇದರಿಂದಾಗಿ ಸಿಕ್ಕಿದ್ದ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳಿಗೆ ವಿತರಕರನ್ನು ಹುಡುಕಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದರು. ತೆಲುಗು ಚಲನಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ತಮಿಳಿಗೆ ಡಬ್ ಮಾಡಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಕಂಡೆನ್ ಸೀತೆಯೈ ಅವರಂತಹ ನಟನನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಹಾಸ್ಯ ಟ್ರ್ಯಾಕ್‌ನೊಂದಿಗೆ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಭಕ್ತಿ ಚಿತ್ರಗಳಾದ ''ಕೊಟ್ಟೈ ಮಾರಿಯಮ್ಮನ್'', ''ಪಳಯತು ಅಮ್ಮನ್'' ಮತ್ತು ''ನಾಗೇಶ್ವರಿ'' ಚಲನಚಿತ್ರಗಳು ವಿವೇಕ್ ಅವರನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಹಾಸ್ಯ ಟ್ರ್ಯಾಕ್‌ನೊಂದಿಗೆ ಬಿಡುಗಡೆಯಾಯಿತು.<ref>[https://web.archive.org/web/20021113231151/http://www.hindu.com/2000/12/22/stories/09220223.htm Film Review: ''Kandaen Seethaiyai'']. The Hindu (22 December 2000). Retrieved on 21 June 2015.</ref><ref>{{Cite web|url=http://cinematoday2.itgo.com/Hot%20News%20Just%20for%20U.htm|archive-url=https://web.archive.org/web/20030222131213/http://cinematoday2.itgo.com/Hot%20News%20Just%20for%20U.htm|url-status=dead|archive-date=22 February 2003|title=Hot News}}</ref> ೨೦೦೦ ನೇ ಇಸವಿಯಲ್ಲಿ ನಿರ್ದೇಶಕ ಕೆ. ಸುಭಾಷ್ ಅವರು ವಿವೇಕ್ ಅಭಿನಯದ ''ಎನಕೆನ್ನ ಕೊರಚಲ್?'' ಎಂಬ ಚಿತ್ರವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲು ಯೋಜಿಸಿದ್ದರು.<ref>{{cite web|url=http://www.chennaionline.com/reeltalk/nov095.asp |archive-url=https://archive.today/20041026094516/http://www.chennaionline.com/reeltalk/nov095.asp |url-status=dead |archive-date=26 October 2004 |title=Vivek turns hero |date=26 October 2004 |access-date=16 June 2014}}</ref> ಅದೇ ರೀತಿ ೨೦೦೧ ರಲ್ಲಿ, ಅವರು ರಾಮ ನಾರಾಯಣನ್ ಅವರ ''ಪಂಜು'' ಎಂಬ ಚಿತ್ರದ ನಿರ್ಮಾಣವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು, ಅದರಲ್ಲಿ ಅವರು ನಾಯಕನಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು, ಆದರೆ ನಂತರ ಶಿವಚಂದ್ರನ್ ನಿರ್ದೇಶಿಸಲಿರುವ ಮತ್ತೊಂದು ಚಿತ್ರದಂತೆ ಇದನ್ನು ಸಹ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು.<ref>{{cite news|url=http://www.hindu.com/2005/07/02/stories/2005070205080200.htm |archive-url=https://web.archive.org/web/20140429050917/http://www.hindu.com/2005/07/02/stories/2005070205080200.htm |url-status=dead |archive-date=29 April 2014 |title=Tamil Nadu News : Luck smiles on a machine operator |date=2 July 2005 |work=[[The Hindu]] |access-date=16 June 2014}}</ref><ref>{{cite web |url=http://cinematoday2.itgo.com/HOT%20NEWS%20-%2002061.htm |title=Cinema today |publisher=Cinematoday2.itgo.com |access-date=16 June 2014 |archive-date=30 April 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140430031016/http://cinematoday2.itgo.com/HOT%20NEWS%20-%2002061.htm |url-status=live }}</ref> [[File:Rajinikanth, Dhanush and Vivek at Nerupuda Audio Launch.jpg|right|300px|thumb|''ನೆರುಪುಡಾ'' ಆಡಿಯೋ ಬಿಡುಗಡೆ ಸಮಾರಂಭದಲ್ಲಿ ವಿವೇಕ್ (ಬಲಕ್ಕೆ)]] ವಿವೇಕ್ ೨೦೦೨ ಮತ್ತು ೨೦೦೩ ರಲ್ಲಿ ವಾಣಿಜ್ಯಿಕವಾಗಿ ಹೆಚ್ಚು ಯಶಸ್ವಿ ಉದ್ಯಮಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು, ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟನಾಗಿ ಸತತ ಫಿಲ್ಮ್‌ಫೇರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ - ತಮಿಳು ಮತ್ತು ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟನಿಗಾಗಿ ತಮಿಳುನಾಡು ರಾಜ್ಯ ಚಲನಚಿತ್ರ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಪಡೆದರು. ರನ್‍ನಲ್ಲಿನ ಅವರ ಹಾಸ್ಯ ಟ್ರ್ಯಾಕ್ ಅವರಿಗೆ ಅನೇಕ ಪ್ರಶಂಸೆಗಳನ್ನು ಗಳಿಸಿತು, ವಿಮರ್ಶಕರೊಬ್ಬರು ವಿವೇಕ್ ಅವರ "ಪ್ರಸ್ತುತ ಸಾಮಾಜಿಕ ಘಟನೆಗಳಿಗೆ ತಲೆಯಾಡಿಸುವುದು ಪ್ರತಿಭೆಯ ಹೊಡೆತವನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ" ಎಂದು ಹೇಳಿದರು. ಅವರು [[ವಿಕ್ರಮ್ (ನಟ)|ವಿಕ್ರಮ್]] ಅವರ ''ಧೂಲ್'' ಮತ್ತು ಪ್ರಿಯದರ್ಶನ್ ಅವರ ''ಲೇಸಾ ಲೇಸಾ'' ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ವಿಸ್ತೃತ ಹಾಸ್ಯ ಪಾತ್ರಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಿದರು, ಆದರೆ ''ಸಾಮಿ'' ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಶಿಕ್ಷಕ ಮತ್ತು ''ಪಾರ್ಥಿಬನ್ ಕನವು'' ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ಎಂಜಿನಿಯರ್ ಪಾತ್ರಕ್ಕಾಗಿ ಮತ್ತಷ್ಟು ಮೆಚ್ಚುಗೆಯನ್ನು ಗಳಿಸಿದರು. ನಂತರ ಅವರು ಎಸ್. ಶಂಕರ್ ಅವರ ಮುಂಬರುವ ಕಥೆ ಬಾಯ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಸ್ವಲ್ಪ ಹೆಚ್ಚು ಗಂಭೀರವಾದ ಪಾತ್ರವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಿದರು, ಯುವಕರ ಗುಂಪಿಗೆ ಮಾರ್ಗದರ್ಶಕರಾಗಿ ಚಿತ್ರಿಸಿದರು, ಮತ್ತು ಅವರ ಅಭಿನಯವು ಉತ್ತಮವಾಗಿ ಸ್ವೀಕರಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿತು. "ವಿವೇಕ್, ಬದಲಾವಣೆಗಾಗಿ, ಶಂಕರ್ ಅವರ ಸ್ಕ್ರಿಪ್ಟ್ ಅನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಅವರ ನಿಷ್ಕಳಂಕ ಹಾಸ್ಯ ಪ್ರಜ್ಞೆಯೊಂದಿಗೆ ನೀಡುತ್ತಾರೆ" ಎಂದು ವಿಮರ್ಶಕರು ಗಮನಿಸಿದರೆ, ದಿ ಹಿಂದೂ ವಿಮರ್ಶಕರು "ಪ್ರದರ್ಶನವು ವಿವೇಕ್‍ಗೆ ಸೇರಿದೆ, ಅವರು ನಿರ್ದೇಶಕರ ಮುಖವಾಣಿ" ಎಂದು ಹೇಳಿದರು.<ref>[https://web.archive.org/web/20140716160229/http://www.sify.com/movies/boys-review-tamil-13236807.html Sify Movies&nbsp;– Review listing]. Sify.com (2 December 2012). Retrieved on 21 June 2015.</ref><ref>[https://web.archive.org/web/20031205200937/http://www.hindu.com/thehindu/fr/2003/09/05/stories/2003090501390200.htm "Boys"]. The Hindu (5 September 2003). Retrieved on 21 June 2015.</ref> ೨೦೦೪ ರಲ್ಲಿ ಯಶಸ್ಸು ಅವರ ಮುಂದುವರಿಯಿತು, ಅಲ್ಲಿ ಅವರು ''ಪೇರಳಗನ್'' ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿನ ವಿವಾಹ ಜೋಡಣೆಯ ಪಾತ್ರಕ್ಕಾಗಿ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟನಿಗಾಗಿ ಫಿಲ್ಮ್‌ಫೇರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಂಡರು. ಆದರೆ ''ಚೆಲ್ಲಮೇ'' ಮತ್ತು ''ಎಂ. ಕುಮಾರನ್ ಸನ್ ಆಫ್ ಮಹಾಲಕ್ಷ್ಮಿ'' ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿನ ಅವರ ಪಾತ್ರಗಳು ಕ್ರಮವಾಗಿ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳ ವಾಣಿಜ್ಯ ಯಶಸ್ಸಿಗೆ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದವು.<ref>[https://www.indiaglitz.com/surya-shines-cheran-sizzles-tamil-news-15576 Surya shines Cheran sizzles&nbsp;– Tamil Movie News] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20221107224751/https://www.indiaglitz.com/surya-shines-cheran-sizzles-tamil-news-15576 |date=7 November 2022 }}. Indiaglitz.com (9 July 2005). Retrieved on 21 June 2015.</ref> ಅವರು ತಂಪು ಪಾನೀಯದ ರಾಯಭಾರಿಯಾದ ಮೊದಲ ಹಾಸ್ಯನಟರಾದರು, ಇವರು ೨೦೦೩ ರಲ್ಲಿ ಮಿರಿಂಡಾ ತಂಪು ಪಾನೀಯದ ಬ್ರ್ಯಾಂಡ್ ಅಂಬಾಸಿಡರ್ ಆಗಿದ್ದರು.<ref name="V">{{cite news|url=http://www.hindu.com/mp/2005/08/13/stories/2005081304490300.htm |archive-url=https://web.archive.org/web/20140416041850/http://www.hindu.com/mp/2005/08/13/stories/2005081304490300.htm |url-status=dead |archive-date=16 April 2014 |title=Metro Plus Tiruchirapalli / Cinema : Aahaa...Vivek Mirinda |date=13 August 2005 |work=[[The Hindu]] |access-date=16 June 2014}}</ref><ref>{{cite news |url=http://expressindia.indianexpress.com/story_print.php?storyId=77660 |title=Mirinda Ropes In Tamil Comedian Vivek As Brand Ambassador&nbsp;– Express India |publisher=Expressindia.indianexpress.com |date=10 April 2003 |access-date=16 June 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140429050757/http://expressindia.indianexpress.com/story_print.php?storyId=77660 |archive-date=29 April 2014 |url-status=dead }}</ref> ಅವರು ಕೆಲವು ಕಲಾತ್ಮಕ ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ವಿಶೇಷ ವಿನಾಯಿತಿ ನೀಡಿದರು ಮತ್ತು ಆಗಾಗ್ಗೆ ಉದ್ಯಮಗಳಿಗೆ ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ಕಡಿಮೆ ಸಂಭಾವನೆಯನ್ನು ಪಡೆದರು. ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಜಾನಕಿ ವಿಶ್ವನಾಥನ್ ಅವರ ''ಕುಟ್ಟಿ'' (೨೦೦೧) ಮತ್ತು ಥಂಗರ್ ಬಚ್ಚನ್ ಅವರ ''ಅಳಗಿ'' (೨೦೦೨) ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿನ ಪಾತ್ರಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಿದರು.<ref>{{cite web|url=http://www.sify.com/movies/tamil/interview.php?id=6006308&cid=2408 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140430233242/http://www.sify.com/movies/tamil/interview.php?id=6006308&cid=2408 |url-status=dead |archive-date=30 April 2014 |title=Welcome to |website=[[Sify]] |date=20 January 2007 |access-date=16 June 2014}}</ref><ref name="hindu2002">{{cite news|url=http://www.hindu.com/thehindu/mp/2002/05/07/stories/2002050700110200.htm |archive-url=https://web.archive.org/web/20101022104651/http://hindu.com/thehindu/mp/2002/05/07/stories/2002050700110200.htm |url-status=dead |archive-date=22 October 2010 |title=Comedy king of Tamil cinema |date=7 May 2002 |work=[[The Hindu]] |access-date=16 June 2014}}</ref> ವಿವೇಕ್ ಮುಖ್ಯ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಿದ್ದ ಚಿತ್ರವು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ೨೦೦೪ ರ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯರೂಪಕ್ಕೆ ಬಂದಿತು ಮತ್ತು ಅವರು ಹೊಸಬರಾದ ರಾಮ್ಕಿ ನಿರ್ದೇಶನದ ಸೊಲ್ಲಿ ಅಡಿಪೆನ್ ಎಂಬ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಿದರು. ತಂಡವು ಸುಮಾರು ಒಂದು ವರ್ಷ ಚಿತ್ರದ ನಿರ್ಮಾಣದಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿತು ಮತ್ತು ಹಾಸ್ಯನಟನ ರೂಪಾಂತರವನ್ನು ಪ್ರೇಕ್ಷಕರು ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರವಾಗಿ ಸ್ವೀಕರಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ಖಚಿತಪಡಿಸಿದರು, ನಟಿಯರಾದ [[ಛಾಯಾ ಸಿಂಗ್]] ಮತ್ತು ತೇಜಶ್ರೀ ಚಿತ್ರದ ನಾಯಕಿಯರಾಗಿ ನಟಿಸಿದ್ದಾರೆ.<ref name="hindu2002"/> ಪೂರ್ಣಗೊಂಡಿದ್ದರೂ, ಚಿತ್ರವು ೨೦೦೪ ರಿಂದ ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿತು ಮತ್ತು ವಿತರಕರನ್ನು ಕಂಡುಹಿಡಿಯುವಲ್ಲಿ ವಿಫಲವಾದ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ, ಚಿತ್ರವು ಚಿತ್ರಮಂದಿರಗಳಲ್ಲಿ ಬಿಡುಗಡೆಯಾಗಲಿಲ್ಲ. ವಿ. ಸಿ. ಗುಹುನಾಥನ್ ಅವರ ''ಸೂಪರ್ ಸುಬ್ಬು'' ಎಂಬ ಮತ್ತೊಂದು ಪ್ರಸ್ತಾವಿತ ಚಿತ್ರವೂ ಪ್ರಕಟಣೆಯ ನಂತರ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹೊಂದಲು ವಿಫಲವಾಯಿತು.<ref>{{cite web |url=http://www.cinesouth.com/masala/hotnews/new/07052004-1.shtml |title=Dailynews - Vivek in dual role |website=www.cinesouth.com |access-date=12 January 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20050207225445/http://www.cinesouth.com/masala/hotnews/new/07052004-1.shtml |archive-date=7 February 2005 |url-status=dead}}</ref> ೨೦೦೪ ರ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ, ಅವರು ಚಲನಚಿತ್ರದ ನಿರ್ಮಾಣದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಗಾಯಗೊಂಡರು ಮತ್ತು ಆರು ತಿಂಗಳ ಅವಧಿಗೆ ನಟನೆಯ ನಿಯೋಜನೆಗಳಿಂದ ವಿರಾಮ ತೆಗೆದುಕೊಂಡರು.<ref>{{cite web |url=http://www.behindwoods.com/features/Interviews/Interview4/vivek/tamil-movies-inteview-comedyactor-vivek.html |title=Tamil Movies : Interview&nbsp;– Vivek |website=Behindwoods.com |access-date=16 June 2014 |archive-date=28 October 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20141028100402/http://www.behindwoods.com/features/Interviews/Interview4/vivek/tamil-movies-inteview-comedyactor-vivek.html |url-status=live }}</ref> ಶಂಕರ್ ಅವರ ಅನ್ನಿಯನ್ (೨೦೦೫) ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಉತ್ತಮವಾಗಿ ಸ್ವೀಕರಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಪೋಷಕ ಪಾತ್ರವನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸುವ ಮೂಲಕ ವಿವೇಕ್ ಮರಳಿದರು, ಸೈಕೋಪಾತ್ ಸರಣಿ ಕೊಲೆಗಾರ ಬಿಟ್ಟುಹೋದ ಸುಳಿವುಗಳನ್ನು ಹುಡುಕುವ ರಹಸ್ಯ ಪೊಲೀಸ್ ಅಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು. ಈ ಚಿತ್ರವು ವಿಮರ್ಶಾತ್ಮಕ ಮತ್ತು ವಾಣಿಜ್ಯ ಯಶಸ್ಸಿಗೆ ತೆರೆದುಕೊಂಡಿತು, ಮತ್ತು ಇವರ ಅಭಿನಯಕ್ಕಾಗಿ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟನಿಗಾಗಿ ರಾಜ್ಯ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಗೆದ್ದರು.<ref>{{cite web|url=http://www.sify.com/movies/anniyan-review-tamil-13873632.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20131218212426/http://www.sify.com/movies/anniyan-review-tamil-13873632.html |url-status=dead |archive-date=18 December 2013 |title=Movie Review : Anniyan |website=[[Sify]] |access-date=16 June 2014}}</ref> [[ವಿಜಯ್ (ನಟ)|ವಿಜಯ್]] ಅವರ ''ಆಥಿ'', [[ಅಜಿತ್ ಕುಮಾರ್]] ಅವರ ''ಪರಮಶಿವನ್'' ಮತ್ತು ಸಿಲಂಬರಸನ್ ಅವರ ''ಸರವಣ'' ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಮೂಲಕ ಅವರು ತಮ್ಮ ಪುನರಾಗಮನವನ್ನು ಮುಂದುವರೆಸಿದರು. ಇವೆಲ್ಲವೂ ಜನವರಿ ೨೦೦೬ ರಲ್ಲಿ ಒಂದೇ ದಿನ ಬಿಡುಗಡೆಯಾದವು. ಸುಸಿ ಗಣೇಶನ್ ಅವರ ''ತಿರುಟು ಪಯಲೆ'' ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಹಾಸ್ಯಮಯ ರಹಸ್ಯ ಪತ್ತೇದಾರಿ ಪಾತ್ರಕ್ಕಾಗಿ ಮೆಚ್ಚುಗೆ ಪಡೆದ ನಂತರ, ಶಂಕರ್ ಅವರು ರಜನಿಕಾಂತ್ ಅಭಿನಯದ ತಮ್ಮ ಸಾಹಸೋದ್ಯಮ ''ಶಿವಾಜಿ'' (೨೦೦೭) ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಅವರನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸಿದರು, ಇದು ಅತ್ಯಂತ ದುಬಾರಿ ತಮಿಳು ಚಿತ್ರವಾಗಿದೆ.<ref>{{cite web|url=http://www.sify.com/movies/tamil/interview.php?id=14015995&cid=2408 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140430233237/http://www.sify.com/movies/tamil/interview.php?id=14015995&cid=2408 |url-status=dead |archive-date=30 April 2014 |title=Welcome to |website=[[Sify]] |date=20 January 2007 |access-date=16 June 2014}}</ref> ವಿವೇಕ್ ಈ ಚಿತ್ರಕ್ಕಾಗಿ ತೊಂಬತ್ತು ದಿನಗಳನ್ನು ಮೀಸಲಿಟ್ಟರು, ಇದು ಅವರ ಹಿಂದಿನ ಯಾವುದೇ ಚಿತ್ರಗಳಿಗಿಂತ ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ. ರಜನಿಕಾಂತ್ ಅವರ ಜೊತೆಗಿನ ಇವರ ಅಭಿನಯವು ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟನಿಗಾಗಿ ರಾಜ್ಯದಿಂದ ಮತ್ತೊಂದು ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಗೆದ್ದುಕೊಟ್ಟಿತು. ಅವರು ತಮ್ಮ ಅಭಿನಯಕ್ಕಾಗಿ ವಿಮರ್ಶಕರಿಂದ ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ವಿಮರ್ಶೆಗಳನ್ನು ಗೆದ್ದರು.<ref>{{cite web|url=http://www.sify.com/movies/sivaji-review-tamil-14472632.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20130930162159/http://www.sify.com/movies/sivaji-review-tamil-14472632.html |url-status=dead |archive-date=30 September 2013 |title=Movie Review : Sivaji |website=[[Sify]] |access-date=16 June 2014}}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.behindwoods.com/tamil-movie-articles/movies-06/sivaji-movie-review.html |title=Sivaji Movie Review |website=Behindwoods.com |date=26 November 2006 |access-date=16 June 2014 |archive-date=3 February 2008 |archive-url=https://web.archive.org/web/20080203195532/http://www.behindwoods.com/tamil-movie-articles/movies-06/sivaji-movie-review.html |url-status=live }}</ref> ===ನಂತರದ ಕೆಲಸ (೨೦೦೮-೨೦೨೧)=== ೨೦೦೦ ದ ದಶಕದ ಉತ್ತರಾರ್ಧದಲ್ಲಿ, ತಮಿಳು ಚಿತ್ರರಂಗದಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರಕಥೆಯಲ್ಲಿನ ಬದಲಾವಣೆಗಳ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ವಿವೇಕ್ ಅವರ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯು ಕುಸಿಯಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು. ಇದಲ್ಲದೆ, ನಟ ಸಹಿ ಮಾಡಿದ ದೊಡ್ಡ ಬಜೆಟ್ ಚಿತ್ರಗಳ ಕೊರತೆ ಮತ್ತು [[:en:Santhanam (actor)|ಸಂತಾನಂನ]] ಹೊರಹೊಮ್ಮುವಿಕೆಯಿಂದಾಗಿ, ವಿವೇಕ್ ೨೦೧೨ ರಲ್ಲಿ ಉತ್ತುಂಗವನ್ನು ತಲುಪಿದರು, ಅಲ್ಲಿ ಅವರು ಒಂದೇ ಒಂದು ಬಿಡುಗಡೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರು.<ref>[http://behindwoods.com/tamil-movies-cinema-column/santhanam-comedy-21-04-12.html Santhanam Comedy] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140714200937/http://behindwoods.com/tamil-movies-cinema-column/santhanam-comedy-21-04-12.html |date=14 July 2014 }}. Behindwoods.com (28 September 2011). Retrieved on 21 June 2015.</ref> ಈ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಅವರ ಮೆಚ್ಚುಗೆ ಪಡೆದ ಕೆಲಸವು ''ಪಡಿಕಥಾವನ್'' (೨೦೦೯) ನಲ್ಲಿ ಡಾನ್ ಪಾತ್ರ, ಗುರು ಎನ್ ಆಲು (೨೦೦೯) ನಲ್ಲಿ ಡ್ರ್ಯಾಗ್‍ನಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡ ಮತ್ತು ''ಸಿಂಗಂ'' (೨೦೧೦) ಸರಣಿಯಲ್ಲಿ ಪೊಲೀಸ್ ಅಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು.<ref>[https://web.archive.org/web/20140717020742/http://www.sify.com/movies/guru-en-aalu-review-tamil-14883088.html Review : Guru En Aalu]. Sify.com. Retrieved on 21 June 2015.</ref> ವಿರಾಮದ ನಂತರ ಮತ್ತೆ ಹೊರಬಂದ ವಿವೇಕ್, ನಿರ್ದೇಶಕ ಬಾಲಾ ಮತ್ತು [[ಕಮಲ್ ಹಾಸನ್]] ಅವರ ಸಲಹೆಯ ಮೇರೆಗೆ ತಮ್ಮ ಸಾಮಾನ್ಯ ಹಾಸ್ಯ ಪಾತ್ರಗಳಿಂದ ದೂರ ಸರಿಯುವ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಘೋಷಿಸಿದರು ಮತ್ತು ''ನಾನ್ ಥಾನ್ ಬಾಲಾ'' (೨೦೧೪) ಎಂಬ ಚಿತ್ರಕ್ಕೆ ಸಹಿ ಹಾಕಿದರು, ಇದರಲ್ಲಿ ಅವರು ಗಂಭೀರ ಪಾತ್ರವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಿದರು.<ref>{{cite web|title=Vivek to take the serious route!|url=http://www.sify.com/movies/vivek-to-take-the-serious-route-news-tamil-nlvjXyggfje.html|archive-url=https://web.archive.org/web/20131129190539/http://www.sify.com/movies/vivek-to-take-the-serious-route-news-tamil-nlvjXyggfje.html|url-status=dead|archive-date=29 November 2013|website=[[Sify]]|access-date=2 January 2014}}</ref> ಅದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವರು ಸೋನಿಯಾ ಅಗರ್ವಾಲ್ ಎದುರು ಪಾಲಕ್ಕಾಟ್ಟು ಮಾಧವನ್ (೨೦೧೫) ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ನಟನಾಗಿ ಮತ್ತೊಂದು ಚಿತ್ರದ ಕೆಲಸವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು, ಅದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಶಕ್ತಿ ಚಿದಂಬರಂ ಅವರ ಬಿಡುಗಡೆಯಾಗದ ''ಮಚನ್'' ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಕರುಣಾಸ್ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಮತ್ತೊಂದು ಸಮಾನಾಂತರ ಮುಖ್ಯ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು. ಹಿಂದಿರುಗಿದ ನಂತರ, ವಿವೇಕ್ ಮತ್ತೆ ದೊಡ್ಡ ಬಜೆಟ್ ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಚಲನಚಿತ್ರ ತಯಾರಕರೊಂದಿಗೆ ಸಹಕರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ವೇಲ್ರಾಜ್ ಅವರ ''ವೆಲೈಯಿಲ್ಲಾ ಪಟ್ಟತಾರಿ'' (೨೦೧೪), ಗೌತಮ್ ವಾಸುದೇವ್ ಮೆನನ್ ಅವರ ''ಯೆನ್ನೈ ಅರಿಂದಾಲ್'' (೨೦೧೫), ಐಶ್ವರ್ಯಾ ಧನುಷ್ ಅವರ ''ವೈ ರಾಜಾ ವೈ'' (೨೦೧೫) ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು.<ref>{{cite web|url=http://www.southscope.in/tamil/article/racing-towards-crore|title=SouthScope - One Stop Site For South Indian Cinema|access-date=25 October 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20151117064940/http://www.southscope.in/tamil/article/racing-towards-crore|archive-date=17 November 2015|url-status=dead}}</ref> ಅದರ ನಂತರ ವಿವೇಕ್ ವಂಶಿ ಪೈಡಿಪಲ್ಲಿ ಅವರ ಥೋಜಾ / ಊಪಿರಿ (೨೦೧೬) ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು, ಇದರಲ್ಲಿ ಕಾರ್ತಿ ನಟಿಸಿದ್ದಾರೆ. ರಾಧಾ ಮೋಹನ್ ಅವರ ಹಾಸ್ಯ ನಾಟಕ ಚಿತ್ರ ''ಬೃಂದಾವನಂ'' (೨೦೧೭) ನಲ್ಲಿ ವಿವೇಕ್ ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ನಟಿಸಿದ್ದಾರೆ, ಇದು ಕಿವುಡ ಮತ್ತು ಮೂಕ ಅಭಿಮಾನಿಯೊಂದಿಗಿನ ಸ್ನೇಹವನ್ನು ಅನ್ವೇಷಿಸಿತು. ಈ ಚಿತ್ರ ಮತ್ತು ವಿವೇಕ್ ವಿಮರ್ಶಾತ್ಮಕ ಮೆಚ್ಚುಗೆಯನ್ನು ಗಳಿಸಿದರು.<ref>{{Cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/tamil/movie-reviews/brindhavanam/movie-review/58851908.cms|title=Brindhavanam Review {3/5}: Radha Mohan is known for genteel films and Brindhavanam is no exception|newspaper=The Times of India }}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.behindwoods.com/tamil-movies/brindhavanam/brindhavanam-review.html|title=Brindhavanam (aka) Brindaavanam review|date=26 May 2017|website=Behindwoods|access-date=18 August 2019|archive-date=25 July 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190725043514/http://www.behindwoods.com/tamil-movies/brindhavanam/brindhavanam-review.html|url-status=live}}</ref> ೨೦೧೯ ರಲ್ಲಿ, ಅವರು ಥ್ರಿಲ್ಲರ್ ಚಿತ್ರ ''ವೆಲ್ಲೈ ಪೂಕ್ಕಲ್‍''ನಲ್ಲಿ ಸಿಯಾಟಲ್‍ನಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸಲು ಹೋಗುವ ನಿವೃತ್ತ ಪೊಲೀಸ್ ಅಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು ಮತ್ತು ಗಂಭೀರ ಪಾತ್ರದ ಚಿತ್ರಣಕ್ಕಾಗಿ ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ವಿಮರ್ಶೆಗಳನ್ನು ಗೆದ್ದರು.<ref>{{Cite web|url=https://www.behindwoods.com/tamil-movies/vellaipookal/vellaipookal-review.html|title=Vellaipookal (aka) Vellai Pookal review|date=20 April 2019|website=Behindwoods|access-date=18 August 2019|archive-date=12 August 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190812110028/http://www.behindwoods.com/tamil-movies/vellaipookal/vellaipookal-review.html|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/tamil/movie-reviews/vellai-pookal/movie-review/68913051.cms|title=Vellai Pookal Movie Review {3/5}: Critic Review of Vellai Pookal by Times of India|newspaper=The Times of India }}</ref> ಅವರು ಸಾಯುವ ಮೊದಲು ಅವರ ಕೊನೆಯ ಚಿತ್ರ ''ಧಾರಾಳ ಪ್ರಭು'' (೨೦೨೦), ಇದರಲ್ಲಿ ಅವರು ಹರೀಶ್ ಕಲ್ಯಾಣ್ ಅವರೊಂದಿಗೆ ನಟಿಸಿದ್ದರು. ಅವರ ಮೊದಲ ಮರಣೋತ್ತರ ಪ್ರದರ್ಶನವು ೨೦೨೧ ರಲ್ಲಿ ಅರನ್ಮನೈ ೩ ಆಗಿತ್ತು.<ref>{{Cite news|url = https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/tamil/movies/news/actor-vivekh-passes-away-after-being-hospitalised/articleshow/82111126.cms|title = Actor Vivekh passes away after being hospitalised |website = [[The Times of India]]|access-date = 21 June 2021|archive-date = 26 June 2021|archive-url = https://web.archive.org/web/20210626052924/https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/tamil/movies/news/actor-vivekh-passes-away-after-being-hospitalised/articleshow/82111126.cms|url-status = live}}</ref> ಒಂದು ವರ್ಷದ ನಂತರ, ಅವರು ದಿ ಲೆಜೆಂಡ್ (೨೦೨೨) ನಲ್ಲಿ ಪೋಷಕ ಪಾತ್ರವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಿದರು. ೨೦೨೩ ರಲ್ಲಿ ಬಿಡುಗಡೆಯಾದ ''ಯಾಧುಮ್ ಊರೆ ಯಾವರಮ್ ಕೇಲಿರ್'' ಅವರ ಕೊನೆಯ ಚಿತ್ರವಾಗಿತ್ತು.<ref>{{cite news |title=Yaadhum Oore Yaavarum Kelir Movie Review : A well-intentioned idea let down by clumsy writing |url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/tamil/movie-reviews/yaadhum-oore-yaavarum-kelir/movie-review/100334832.cms |website=The Times of India |access-date=19 May 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230519072400/https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/tamil/movie-reviews/yaadhum-oore-yaavarum-kelir/movie-review/100334832.cms |archive-date=19 May 2023 |language=en |url-status=live}}</ref> ತಮ್ಮ ವೃತ್ತಿಜೀವನದುದ್ದಕ್ಕೂ, ಅವರು ೨೨೦ ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ನಟಿಸಿದ್ದಾರೆ.<ref>{{Cite web|date=17 April 2021|title=Tamil Actor Vivek, 59, Passes Away in Chennai Following Cardiac Arrest|url=https://www.news18.com/news/movies/tamil-actor-vivek-59-passes-away-in-chennai-following-cardiac-arrest-3648440.html|access-date=17 April 2021|website=www.news18.com|language=en|archive-date=17 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210417165839/https://www.news18.com/news/movies/tamil-actor-vivek-59-passes-away-in-chennai-following-cardiac-arrest-3648440.html|url-status=live}}</ref> ==ವೈಯಕ್ತಿಕ ಜೀವನ== ವಿವೇಕ್ ಅರುಳ್‍ಸೆಲ್ವಿ ಅವರನ್ನು ವಿವಾಹವಾದರು, ಅವರಿಗೆ ಅಮೃತಾ ನಂದಿನಿ, ತೇಜಸ್ವಿನಿ ಮತ್ತು ಪ್ರಸನ್ನ ಕುಮಾರ್ ಎಂಬ ಮೂವರು ಮಕ್ಕಳಿದ್ದರು. ಡೆಂಗ್ಯೂ ಜ್ವರ ಮತ್ತು ಮೆದುಳು ಜ್ವರದಿಂದ ಉಂಟಾದ ತೊಂದರೆಗಳಿಂದಾಗಿ ಪ್ರಸನ್ನ ಕುಮಾರ್ ೨೦೧೫ ರಲ್ಲಿ ೧೩ ನೇ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ನಿಧನರಾದರು.<ref>{{Cite web |date=2015-10-30 |title=Tamil comedian Vivek’s son passes away |url=https://indianexpress.com/article/entertainment/regional/tamil-comedian-viveks-son-passes-away/ |access-date=2024-01-23 |website=The Indian Express |language=en}}</ref> ಅವರ ಸ್ನೇಹಿತ [[:en:Cell Murugan|ಸೆಲ್ ಮುರುಗನ್]] ಅವರ ಆಗಾಗ್ಗೆ ಸಹನಟರಾಗಿದ್ದರು.<ref>{{Cite web|url=https://astroulagam.com.my/entertainment/actor-viveks-close-friend-cell-murugan-finally-opens-187854|title=Actor Vivek's Close Friend Cell Murugan Finally Opens Up|date=18 April 2021|work=Astro Ulagam|access-date=22 November 2021|archive-date=22 November 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20211122092118/https://astroulagam.com.my/entertainment/actor-viveks-close-friend-cell-murugan-finally-opens-187854|url-status=live}}</ref> ==ಮರಣ== ಏಪ್ರಿಲ್ ೧೬, ೨೦೨೧ ರಂದು, ವಿವೇಕ್ ಉಸಿರಾಟದ ತೊಂದರೆ ಮತ್ತು ಎದೆ ನೋವನ್ನು ಅನುಭವಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಜ್ಞೆ ತಪ್ಪಿದ ನಂತರ ಚೆನ್ನೈನ ಸಿಮ್ಸ್ ಆಸ್ಪತ್ರೆಗೆ ದಾಖಲಿಸಲಾಯಿತು. ವೈದ್ಯರು ಅವನನ್ನು ಗಂಭೀರವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಎಡ ಮುಂಭಾಗದ ಅಪಧಮನಿಯಲ್ಲಿ ಶೇಕಡ ೧೦೦ ರಷ್ಟು ತಡೆಯೊಂದಿಗೆ ಥ್ರಾಂಬೋಸಿಸ್ ಇದೆ ಎಂದು ಕಂಡುಹಿಡಿದರು, ಇದು ಹೃದಯ ವೈಫಲ್ಯಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು.<ref>{{Cite web|date=2021-04-16|title=Actor Vivek's cardiac arrest not linked with COVID-19 vaccine, says TN Health Secy|url=https://www.thenewsminute.com/article/actor-vivek-s-cardiac-arrest-not-linked-covid-19-vaccine-says-tn-health-secy-147278|access-date=2021-06-18|website=The News Minute|language=en|archive-date=24 June 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210624204048/https://www.thenewsminute.com/article/actor-vivek-s-cardiac-arrest-not-linked-covid-19-vaccine-says-tn-health-secy-147278|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite web|title=Tamil Nadu: Day after COVID-19 vaccination, actor Vivek suffers cardiac arrest|url=https://www.freepressjournal.in/entertainment/regional-film-news/tamil-nadu-day-after-covid-19-vaccination-actor-vivek-suffers-cardiac-arrest|access-date=2021-06-18|website=Free Press Journal|language=en|archive-date=24 June 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210624200942/https://www.freepressjournal.in/entertainment/regional-film-news/tamil-nadu-day-after-covid-19-vaccination-actor-vivek-suffers-cardiac-arrest|url-status=live}}</ref> ಏಂಜಿಯೋಪ್ಲಾಸ್ಟಿಯ ನಂತರ, ಅವರು ಏಪ್ರಿಲ್ ೧೭, ೨೦೨೧ ರಂದು ತಮ್ಮ ೫೯ ನೇ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಆಸ್ಪತ್ರೆಯಲ್ಲಿ ನಿಧನರಾದರು.<ref>{{Cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/chennai/vivek-tamil-film-actor-dies-in-chennai-hospital/articleshow/82111036.cms|title=Exclusive biography of @Actor_Vivek and on his life.|newspaper=The Times of India|date=17 April 2021|access-date=17 April 2021|archive-date=17 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210417010341/https://timesofindia.indiatimes.com/city/chennai/vivek-tamil-film-actor-dies-in-chennai-hospital/articleshow/82111036.cms|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite web|agency=TNN|date=17 Apr 2021|title=Actor Vivekh critical after heart attack |url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/chennai/actor-vivekh-critical-after-heart-attack/articleshow/82108727.cms|access-date=17 April 2021|website=The Times of India|language=en|archive-date=17 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210417005336/https://timesofindia.indiatimes.com/city/chennai/actor-vivekh-critical-after-heart-attack/articleshow/82108727.cms|url-status=live}}</ref> ಚೆನ್ನೈನ ವಿರುಗಂಬಕ್ಕಂನಲ್ಲಿರುವ ಅವರ ನಿವಾಸದ ಬಳಿ ಭಾರಿ ಜನಸಮೂಹದ ನಡುವೆ ಅವರಿಗೆ ಸರ್ಕಾರಿ ಅಂತ್ಯಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ನೀಡಲಾಯಿತು.<ref>{{cite web | url=https://indianexpress.com/article/entertainment/tamil/actor-vivek-passes-away-celebrities-pay-condolences-7277311/ | title=Vivek (1961-2021): AR Rahman remembers the actor, calls him 'a selfless jewel of India' | publisher=The Indian Express | work=Arushi Jain, A. Kameshwari | date=17 April 2021 | accessdate=17 April 2021 | archive-date=17 April 2021 | archive-url=https://web.archive.org/web/20210417034351/https://indianexpress.com/article/entertainment/tamil/actor-vivek-passes-away-celebrities-pay-condolences-7277311/ | url-status=live }}</ref> ಹೃದಯಾಘಾತದ ಒಂದು ದಿನ ಮೊದಲು, ವಿವೇಕ್ ಭಾರತ್ ಬಯೋಟೆಕ್‍ನ ಕೋವಾಕ್ಸಿನ್ ಪಡೆದರು ಮತ್ತು ಕೋವಿಡ್ -೧೯ ವಿರುದ್ಧ ಲಸಿಕೆಗಾಗಿ ಪ್ರಚಾರ ಮಾಡಿದರು. ಇದು, ಅವರ ಸಾವು ಲಸಿಕೆಯೊಂದಿಗೆ ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿರಬಹುದು ಎಂಬ ಊಹಾಪೋಹಗಳಿಗೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು, ಆದರೆ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಾನವ ಹಕ್ಕುಗಳ ಆಯೋಗವು ಲಸಿಕೆ ಮತ್ತು ಅವರ ಹೃದಯಾಘಾತದ ನಡುವೆ ಯಾವುದೇ ಸಂಬಂಧವಿಲ್ಲ ಎಂದಿತು, ಬದಲಿಗೆ ಅಧಿಕ ರಕ್ತದೊತ್ತಡಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದೆ ಎಂದು ತಿಳಿಸಿತು.<ref>{{cite news |title=Vivekh death: Human Rights Commission rules out 'vaccine-angle' |url=https://www.dtnext.in/News/City/2021/10/22165900/1325206/Vivekh-death-Human-Rights-Commission-rules-out-vaccineangle.vpf |archive-url=https://web.archive.org/web/20211022140000/https://www.dtnext.in/News/City/2021/10/22165900/1325206/Vivekh-death-Human-Rights-Commission-rules-out-vaccineangle.vpf |url-status=dead |archive-date=22 October 2021 |access-date=22 October 2021 |work=[[DT Next]] |date=22 October 2021 |language=en}}</ref> ವಿವೇಕ್ ಅವರ ಅಂತ್ಯಕ್ರಿಯೆ [[ಚೆನ್ನೈ|ಚೆನ್ನೈನಲ್ಲಿ]] ಸಂಪೂರ್ಣ ಸರ್ಕಾರಿ ಗೌರವಗಳೊಂದಿಗೆ ನಡೆಯಿತು.<ref>{{cite web | url=https://indianexpress.com/article/entertainment/tamil/actor-vivek-cremated-with-state-honours-as-fans-pay-last-respects-7277915/ | title=Actor Vivek cremated with state honours as fans pay last respects | date=17 April 2021 | access-date=27 October 2022 | archive-date=27 October 2022 | archive-url=https://web.archive.org/web/20221027235641/https://indianexpress.com/article/entertainment/tamil/actor-vivek-cremated-with-state-honours-as-fans-pay-last-respects-7277915/ | url-status=live }}</ref> ==ಗೌರವ== ಗ್ರೇಟರ್ ಚೆನ್ನೈ ಕಾರ್ಪೊರೇಷನ್ ವಿವೇಕ್ ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದ ಬೀದಿಯನ್ನು "ಚಿನ್ನ ಕಲೈವಾನಾರ್ ವಿವೇಕ್ ರಸ್ತೆ" ಎಂದು ಮರುನಾಮಕರಣ ಮಾಡಿದೆ.<ref>{{cite web |url=https://indianexpress.com/article/cities/chennai/tamil-nadu-actor-vivek-road-renamed-7898061/#:~:text=The%20Greater%20Chennai%20Corporation%20(GCC,as%20Chinna%20Kalaivanar%20Vivek%20Road. |title=Chennai civic body names road after actor Vivek |date=2 May 2022 |access-date=21 March 2023 |archive-date=21 March 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230321060453/https://indianexpress.com/article/cities/chennai/tamil-nadu-actor-vivek-road-renamed-7898061/#:~:text=The%20Greater%20Chennai%20Corporation%20(GCC,as%20Chinna%20Kalaivanar%20Vivek%20Road. |url-status=live }}</ref> ==ಸಾಮಾಜಿಕ ಕ್ರಿಯಾಶೀಲತೆ== ===ಗ್ರೀನ್‍ ಕಲಾಂ=== ೨೦೧೦ ರಲ್ಲಿ, ವಿವೇಕ್ ಭಾರತದ ಮಾಜಿ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ [[ಎ.ಪಿ.ಜೆ.ಅಬ್ದುಲ್ ಕಲಾಂ|ಎಪಿಜೆ ಅಬ್ದುಲ್ ಕಲಾಂ]] ಅವರಿಂದ ಸ್ಫೂರ್ತಿ ಪಡೆದು ಭಾರತದಾದ್ಯಂತ ಮರಗಳನ್ನು ನೆಡುವ ಯೋಜನೆಯಾದ ಗ್ರೀನ್ ಕಲಾಂ ಅನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು.<ref>{{cite news|url=http://ibnlive.in.com/news/actor-vivek-moves-ahead-with-green-kalam-project/268788-71-180.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20120727090357/http://ibnlive.in.com/news/actor-vivek-moves-ahead-with-green-kalam-project/268788-71-180.html |url-status=dead |archive-date=27 July 2012 |title=Actor Vivek moves ahead with 'Green Globe Project' – IBNLive |publisher=Ibnlive.in.com |date=1 July 2012 |access-date=16 June 2014}}</ref> [[ಟ್ವಿಟ್ಟರ್|ಟ್ವಿಟರ್]] ಮೂಲಕ, ಅವರು ಸ್ವಯಂಸೇವಕರನ್ನು, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಶಾಲೆಗಳು ಮತ್ತು ಕಾಲೇಜುಗಳಿಂದ ಈ ಉಪಕ್ರಮಕ್ಕೆ ಸೇರಲು ಸಜ್ಜುಗೊಳಿಸಿದರು. ಈ ಯೋಜನೆಗೆ ಅವರ ಹೆಸರನ್ನು ಇಡಬಾರದು ಎಂದು ಕಲಾಂ ಒತ್ತಾಯಿಸಿದರು, ನಂತರ ವಿವೇಕ್ ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತವಾಗಿ ಅದರ ಹೆಸರನ್ನು ಗ್ರೀನ್ ಗ್ಲೋಬ್ ಎಂದು ಬದಲಾಯಿಸಿದರು.<ref>{{Cite web|url=https://www.theweek.in/theweek/cover/Kalam-was-an-inspiration-actor-vivek.html|title=Eco-friendly, ego friendly|website=theweek.in|access-date=17 April 2021|archive-date=17 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210417091723/https://www.theweek.in/theweek/cover/Kalam-was-an-inspiration-actor-vivek.html|url-status=live}}</ref> ಅವರ ಮರಣದ ವೇಳೆಗೆ, ೩,೩೦೦,೦೦೦ ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಸಸಿಗಳನ್ನು ನೆಡಲಾಗಿತ್ತು.<ref>{{Cite news|url=https://www.thehindu.com/entertainment/movies/actor-vivek-a-green-warrior-who-targeted-to-plant-one-crore-saplings/article34342652.ece|title=Actor Vivek, a green warrior who targeted to plant one crore saplings|first=K.|last=Lakshmi|newspaper=The Hindu|date=17 April 2021|via=www.thehindu.com|access-date=17 April 2021|archive-date=17 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210417091103/https://www.thehindu.com/entertainment/movies/actor-vivek-a-green-warrior-who-targeted-to-plant-one-crore-saplings/article34342652.ece|url-status=live}}</ref> ===ಇತರ ಉಪಕ್ರಮಗಳು=== ವಿವೇಕ್ ಅವರೊಂದಿಗೆ ನಟರಾದ [[ಸೂರ್ಯ ಶಿವಕುಮಾರ್‌‌|ಸೂರ್ಯ]], [[ಜ್ಯೋತಿಕಾ (ನಟಿ)|ಜ್ಯೋತಿಕಾ]] ಮತ್ತು ಕಾರ್ತಿ ಅವರನ್ನು ೨೦೧೮ ರಲ್ಲಿ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿ ಎಡಪ್ಪಾಡಿ ಕೆ ಪಳನಿಸ್ವಾಮಿ ನೇತೃತ್ವದ ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರವು ಪ್ಲಾಸ್ಟಿಕ್ ಮಾಲಿನ್ಯ ಮುಕ್ತ ತಮಿಳುನಾಡು ಅಭಿಯಾನದ ರಾಯಭಾರಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಿತ್ತು.<ref name="indiaglitz.com">{{Cite web|url=https://www.indiaglitz.com/jyothika-vivek-goodwill-ambassadors-for-plastic-free-tn-edappadi-palanisamy-hindi-news-219626|title=Jyothika gets a prestigious responsibility from the govt! - Bollywood News|date=23 August 2018|website=IndiaGlitz.com|access-date=14 September 2018|archive-date=29 August 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180829035003/https://www.indiaglitz.com/jyothika-vivek-goodwill-ambassadors-for-plastic-free-tn-edappadi-palanisamy-hindi-news-219626|url-status=live}}</ref><ref>{{cite news |last1=Mariappan |first1=Julie |title=Drive launched to make TN plastic-free; actors Suriya, Karthi, Jyothika and Vivek are its brand ambassadors |url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/chennai/drive-launched-to-make-tn-plastic-free-actors-suriya-karthi-jyothika-and-vivek-are-its-brand-ambassadors/articleshow/65514587.cms |access-date=20 March 2021 |work=The Times of India |date=23 August 2018 |language=en |archive-date=27 April 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210427035225/https://timesofindia.indiatimes.com/city/chennai/drive-launched-to-make-tn-plastic-free-actors-suriya-karthi-jyothika-and-vivek-are-its-brand-ambassadors/articleshow/65514587.cms |url-status=live }}</ref> ==ಬ್ರ್ಯಾಂಡ್ ಅನುಮೋದನೆ== ಇವರು ೨೦೦೩ ರಲ್ಲಿ ಮಿರಿಂಡಾ ತಂಪು ಪಾನೀಯ ಮತ್ತು ೨೦೧೧ ರಲ್ಲಿ ನಥೆಲ್ಲಾ ಜ್ಯುವೆಲ್ಲರಿಗಳ ಬ್ರ್ಯಾಂಡ್ ಅಂಬಾಸಿಡರ್ ಆಗಿದ್ದರು.<ref>[https://www.youtube.com/watch?v=X-UYVlA633I Nathella Jewellery Chennai, India, Boom Baa Offer] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160416030149/https://www.youtube.com/watch?v=X-UYVlA633I |date=16 April 2016 }}. YouTube (12 July 2010). Retrieved on 5 February 2012.</ref><ref>[http://www.financialexpress.com/news/mirinda-ropes-in-tamil-comedian-vivek-as-brand-ambassador/77660/0 Mirinda Ropes In Tamil Comedian Vivek As Brand Ambassador] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190115132437/http://www.financialexpress.com/news/mirinda-ropes-in-tamil-comedian-vivek-as-brand-ambassador/77660/0 |date=15 January 2019 }}. Financialexpress.com (10 April 2003). Retrieved on 5 February 2012.</ref><ref name="V"/><ref>[http://www.geetham.net/forums/showthread.php?212-Interview-with-Vivek Interview with Vivek] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190115023102/http://www.geetham.net/forums/showthread.php?212-Interview-with-Vivek |date=15 January 2019 }}. Geetham.net. Retrieved on 5 February 2012.</ref> ==ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು ಮತ್ತು ಗೌರವಗಳು== {| class="wikitable" !ಸಂದರ್ಭ !ವರ್ಷ !ವರ್ಗ/ಪ್ರಶಸ್ತಿ !ಸಿನಿಮಾ !ಫಲಿತಾಂಶ !ಮೂಲ |- |[[:en:Sathyabama Institute of Science and Technology|ಸತ್ಯಭಾಮಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯ]] |2015 | colspan="3" |[[Honorary degree|Honorary Doctorate]] |<ref>{{Cite web|title=Green Kalam|url=https://greenkalam.org/dr-vivekh/}}</ref> |- |[[Orders, decorations, and medals of India|Civilian honor]] |೨೦೦೯ | colspan="3" |[[Padma Shri]] for his contributions to Indian Cinema |<ref>{{Cite web|last1=Narayan|first1=Pushpa|last2=Apr 17|first2=D. Govardan / TNN / Updated|last3=2021|last4=Ist|first4=07:07|title=Vivek, Tamil film actor, dies in Chennai hospital {{!}} Chennai News |url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/chennai/vivek-tamil-film-actor-dies-in-chennai-hospital/articleshow/82111036.cms|access-date=17 April 2021|website=The Times of India|language=en}}</ref> |- |[[Tamil Nadu State Film Honorary Award]] |2006 | colspan="3" |Kalaivanar Award for his contributions to Tamil Cinema |<ref name=":0">{{Cite web|title=Vivek Awards: List of awards and nominations received by Vivek {{!}} Times of India Entertainment|url=https://timesofindia.indiatimes.com/topic/Vivek/awards|access-date=17 April 2021|website=timesofindia.indiatimes.com}}</ref> |- | rowspan="3" |[[Filmfare Awards South]] |೨೦೦೨ | rowspan="3" |[[Filmfare Award for Best Comedian&nbsp;– Tamil|Best Comedian – Tamil]] |''ರನ್'' | rowspan="12" |Won |<ref name=":0" /> |- |೨೦೦೩ |''ಸಾಮಿ'' |<ref name=":0" /> |- |೨೦೦೪ |''[[Perazhagan]]'' |<ref name=":0" /> |- | rowspan="5" |[[Tamil Nadu State Film Awards|Tamil Nadu State film Awards]] |೧೯೯೯ | rowspan="5" |[[Tamil Nadu State Film Award for Best Comedian|Best Comedian]] |''[[Unnaruge Naan Irundhal]]'' |<ref name=":2">{{Cite web|title=Dr. Vivekh – Green Kalam|url=https://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:xGPVQvhTZukJ:https://greenkalam.org/dr-vivekh/+&cd=1&hl=en&ct=clnk&gl=us|access-date=17 April 2021|website=webcache.googleusercontent.com}}</ref> |- |೨೦೦೨ |''ರನ್'' |<ref name=":2" /> |- |೨೦೦೩ |''[[Parthiban Kanavu]]'' |<ref name=":2" /> |- |೨೦೦೫ |''[[Anniyan]]'' |<ref name=":2" /> |- |೨೦೦೭ |''ಸಿವಾಜಿ'' |<ref name=":2" /> |- | rowspan="4" |[[International Tamil Film Awards|International Tamil Film Award]] |೨೦೦೩ | rowspan="4" |[[International Tamil Film Awards|Best Comedian]] |''[[Run (2002 film)|Run]]'' |<ref>{{Cite web|date=7 June 2014|title=ITFA ceremony in Malaysia|url=http://www.hindu.com/fr/2003/10/31/stories/2003103101460500.htm|access-date=17 April 2021|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20140607070328/http://www.hindu.com/fr/2003/10/31/stories/2003103101460500.htm|work=[[ದಿ ಹಿಂದೂ]]|archive-date=7 June 2014}}</ref> |- |೨೦೦೪ |''ಸಾಮಿ'' |<ref>{{Cite web|title=results of ITFA 2004|url=http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:pNiCFbSOHIUJ:ns1.mayyam.com/tfilms/19065.11.47.38.html+&cd=15&hl=en&ct=clnk&gl=us|access-date=17 April 2021|website=webcache.googleusercontent.com}}</ref> |- |೨೦೦೮ |''[[Kuruvi]]'' |<ref name=":3">{{Cite web|title=Archived copy|url=http://entertainment.xin.msn.com/en/tv/vasantham/events-article.aspx?cp-documentid=5964537|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20131203005658/http://entertainment.xin.msn.com/en/tv/vasantham/events-article.aspx?cp-documentid=5964537|archive-date=3 December 2013|access-date=25 November 2013}}</ref> |- |೨೦೧೧ |''[[Vedi (film)|Vedi]]'' |<ref name=":3" /> |- | rowspan="2" |Asianet Film Awards | rowspan="2" |೨೦೦೯ | colspan="3" |Honour Special Jury Award |<ref name=":1">{{Cite web|title=Profile of Actor Vivek – Tamil Movie Data Base of Tamilstar.com|url=https://profile.tamilstar.com/actor/vivek/biography-full/212|access-date=17 April 2021|website=profile.tamilstar.com}}</ref> |- |[[Asianet Film Awards|Asianet Film Award for Best Comedian]] |Various Films | |<ref name=":1" /> |- |[[Edison Awards (India)|Edison Awards]] |2007 |[[Edison Awards (India)|Best Comedian]] |''[[Guru En Aalu]]'' | |<ref name=":2" /> |} ==ನಿಧನ== ==ಉಲ್ಲೇಖಗಳು== {{Reflist}} ioizf0da5zf40e3vybygt9nb32szltd 1224223 1224222 2024-04-25T14:32:24Z Rakshitha b kulal 75943 wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = ವಿವೇಕ್ | honorific_suffix = <!-- Don't add Honorific suffixes here, ref [[MOS:HON]]--> | image = [[File:Vivek Tamil actor.jpg|thumb|ತಮಿಳು ನಟ ವಿವೇಕ್‍]] | caption = ೨೦೧೯ ರಲ್ಲಿ ವಿವೇಕ್ | birth_name = ವಿವೇಕಾನಂದನ್<ref>{{cite web|url=http://www.chennaimath.org/category/media/magazines/sri-ramakrishna-vijayam|title=Chennaimath.Org: Category –Present Sri Ramakrishna Vijayam|access-date=25 October 2016}}</ref> | birth_date = ೧೯ ನವೆಂಬರ್ ೧೯೬೧ | birth_place = [[ಸಂಕರಕೋವಿಲ್, ತಮಿಳುನಾಡು|ಸಂಕರಕೋವಿಲ್]], ತೆಂಕಾಸಿ ಜಿಲ್ಲೆ, [[ತಮಿಳುನಾಡು]], [[ಭಾರತ]] | death_date = {{death date and age|df=yes|2021|4|17|1961|11|19}} | death_place = ಚೆನ್ನೈ, ತಮಿಳುನಾಡು, ಭಾರತ | awards = [[ಪದ್ಮಶ್ರೀ]] (೨೦೦೯)<br />ಗೌರವ ಡಾಕ್ಟರೇಟ್ (೨೦೧೫) | spouse = ಅರುಲ್ ಸೆಲ್ವಿ ವಿವೇಕ್ | children = ೩ | years_active = ೧೯೮೭ - ೨೦೨೧ | occupation = ಸಿನಿಮಾ ನಟ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯಕರ್ತ | alma_mater = ಅಮೇರಿಕನ್ ಕಾಲೇಜು, ಮಧುರೈ }} '''ವಿವೇಕಾನಂದನ್''' (೧೯ ನವೆಂಬರ್ ೧೯೬೧ - ೧೭ ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೦೨೧), ವೃತ್ತಿಪರವಾಗಿ '''ವಿವೇಕ್''' ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಇವರು ಒಬ್ಬ ಭಾರತೀಯ ನಟ, ಹಾಸ್ಯನಟ, ದೂರದರ್ಶನ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವ, ಹಿನ್ನೆಲೆ ಗಾಯಕ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯಕರ್ತ.<ref name="TOI">[https://timesofindia.indiatimes.com/city/chennai/vivek-tamil-film-actor-dies-in-chennai-hospital/articleshow/82111036.cms Vivek, Tamil film actor dies in Chennai hospital] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20211020125755/https://timesofindia.indiatimes.com/city/chennai/vivek-tamil-film-actor-dies-in-chennai-hospital/articleshow/82111036.cms |date=20 October 2021 }}, Times of India, 17 April 2021.</ref> ಅವರು [[ತಮಿಳು ಸಿನೆಮಾ|ತಮಿಳು ಚಲನಚಿತ್ರೋದ್ಯಮದಲ್ಲಿ]] ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು. ನಿರ್ದೇಶಕ [[ಕೆ. ಬಾಲಚಂದರ್]] ಅವರ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಪರಿಚಯಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಅವರು ''ರನ್'' (೨೦೦೨), ''ಸಾಮಿ'' (೨೦೦೩) ಮತ್ತು ''ಪೆರಳಗನ್'' (೨೦೦೪) ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿನ ಅಭಿನಯಕ್ಕಾಗಿ ತಮಿಳಿನ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟನಾಗಿ ಮೂರು ಫಿಲ್ಮ್‌ಫೇರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಗೆದ್ದರು. ಹಾಗೂ ಅವರು ಆರು ತಮಿಳುನಾಡು ರಾಜ್ಯ ಚಲನಚಿತ್ರ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಪಡೆದರು, ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಐದು ''ಉನ್ನರುಗೆ ನಾನ್ ಇರುಂಧಲ್'' (೧೯೯೯), ''ರನ್'' (೨೦೦೨), ''ಪಾರ್ಥಿಬನ್ ಕನವು'' (೨೦೦೩), ''ಅನ್ನಿಯನ್'' (೨೦೦೫) ಮತ್ತು ''ಶಿವಾಜಿ'' (೨೦೦೭) ಚಲನಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿನ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟನೆಗಾಗಿ ತಮಿಳುನಾಡು ರಾಜ್ಯ ಚಲನಚಿತ್ರ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು, ಹಾಗೂ ಕಲೈವಾನಾರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಗೌರವ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯಾಗಿ ಪಡೆದರು. ಅವರ ಹಾಸ್ಯ ಶೈಲಿಯು ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ರಾಜಕೀಯ ವಿಡಂಬನೆಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ಒನ್-ಲೈನರ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಪದಪ್ರಯೋಗವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿತ್ತು, ಇದು ವಿಮರ್ಶಕರು ಅವರನ್ನು ಎನ್.ಎಸ್.ಕೃಷ್ಣನ್‍ಗೆ ಹೋಲಿಸಲು ಕಾರಣವಾಯಿತು ಮತ್ತು ಅವರಿಗೆ ಚಿನ್ನ ಕಲೈವಾನಾರ್ ಎಂಬ ಅಡ್ಡಹೆಸರನ್ನು ಗಳಿಸಿಕೊಟ್ಟಿತು. ೨೦೦೯ ರಲ್ಲಿ, ಕಲೆಗೆ ನೀಡಿದ ಕೊಡುಗೆಗಾಗಿ [[ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರ|ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರವು]] ವಿವೇಕ್ ಅವರಿಗೆ [[ಪದ್ಮಶ್ರೀ ಪ್ರಶಸ್ತಿ (2000-2009)|ಪದ್ಮಶ್ರೀ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು]] ನೀಡಿತು.<ref name="indiaglitz1">[https://web.archive.org/web/20090127023134/http://www.indiaglitz.com/channels/tamil/article/44536.html A crown on my head: Vivek&nbsp;– Tamil Movie News]. IndiaGlitz. Retrieved on 26 May 2011.</ref> ಸತ್ಯಭಾಮಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯವು ವಿವೇಕ್ ಅವರಿಗೆ ಸಿನೆಮಾದ ಮೂಲಕ ಸಮಾಜಕ್ಕೆ ನೀಡಿದ ಕೊಡುಗೆಗಾಗಿ ಗೌರವ ಡಾಕ್ಟರೇಟ್ ನೀಡಿತು. ದೂರದರ್ಶನ ವ್ಯಕ್ತಿಯಾಗಿ, ವಿವೇಕ್ ಹಲವಾರು ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಆಯೋಜಿಸಿದರು ಮತ್ತು ವಿಶೇಷವಾಗಿ [[ಎ.ಪಿ.ಜೆ.ಅಬ್ದುಲ್ ಕಲಾಂ]] ಅವರನ್ನು ಸಂದರ್ಶಿಸಿದರು. ಕಲಾಂ ಅವರ ಪರಿಸರವಾದದಿಂದ ಪ್ರೇರಿತರಾದ ವಿವೇಕ್, [[ತಮಿಳುನಾಡು|ತಮಿಳುನಾಡಿನಾದ್ಯಂತ]] ಒಂದು ಶತಕೋಟಿ ಮರಗಳನ್ನು ನೆಡುವ ಧ್ಯೇಯದೊಂದಿಗೆ ೨೦೧೦ ರಲ್ಲಿ ಗ್ರೀನ್ ಕಲಾಂ ಉಪಕ್ರಮವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು..<ref>{{Cite web|url=https://www.thenewsminute.com/article/how-former-president-apj-abdul-kalam-inspired-actor-vivek-turn-activism-147319|title=How former President APJ Abdul Kalam inspired actor Vivek to turn to activism|date=17 April 2021|website=The News Minute|access-date=17 April 2021|archive-date=17 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210417084253/https://www.thenewsminute.com/article/how-former-president-apj-abdul-kalam-inspired-actor-vivek-turn-activism-147319|url-status=live}}</ref> ==ಜೀವನಚರಿತ್ರೆ== ===ಆರಂಭಿಕ ಜೀವನ=== ವಿವೇಕ್ ೧೯೬೧ ರ ನವೆಂಬರ್ ೧೯ ರಂದು ತಮಿಳುನಾಡಿನ [[ಸಂಕರಕೋವಿಲ್, ತಮಿಳುನಾಡು|ಸಂಕರಕೋವಿಲ್]] ಬಳಿಯ ಪೆರುಂಕೊಟ್ಟೂರ್ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದರು. ವಿವೇಕ್ [[ಮಧುರೈ|ಮಧುರೈನ]] ಅಮೆರಿಕನ್ ಕಾಲೇಜಿನಿಂದ ಪದವಿ ಪಡೆದರು. ===ಆರಂಭಿಕ ವೃತ್ತಿಜೀವನ (೧೯೮೭–೧೯೯೭)=== ಚೆನ್ನೈನ ಸೆಕ್ರೆಟರಿಯೇಟ್‍ನಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವಾಗ, ವಿವೇಕ್ ತಮ್ಮ ಬಿಡುವಿನ ವೇಳೆಯಲ್ಲಿ ಮದ್ರಾಸ್ ಹ್ಯೂಮರ್ ಕ್ಲಬ್‍ನಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದರು, ಅಲ್ಲಿ ಜನರು ಸ್ಟ್ಯಾಂಡ್-ಅಪ್ ಕಾಮಿಡಿಯನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಅವರು ಹ್ಯೂಮರ್ ಕ್ಲಬ್‍ ಅನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಲು ಪ್ರವರ್ತಕರಾಗಿ ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದರು ಮತ್ತು ತರುವಾಯ ಕ್ಲಬ್‍ನಲ್ಲಿ ಅವರ ಮೂಕಾಭಿನಯಗಳ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ಬಾರಿ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಮನರಂಜನಾ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಗೆದ್ದರು. ವಿವೇಕ್ ನಂತರ ಚೆನ್ನೈ ತೊರೆದು ಮಧುರೈನಿಂದ ವಾಣಿಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಪದವಿ ಪಡೆದರು ಮತ್ತು ಸೆಮಿಸ್ಟರ್ ವಿರಾಮದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಅವರು ಹಿಂತಿರುಗಿ ಕ್ಲಬ್‍ನಲ್ಲಿ ಪ್ರದರ್ಶನ ನೀಡುತ್ತಿದ್ದರು.<ref name="chenon">{{cite web |url=http://chennaionline.com/City360/Interviews/20114702034712/Meet-Vivek-the-comedian-with-a-social-touch.col |title=Meet Vivek, the comedian with a social touch &#124; cityinterviews&nbsp;– city360 |publisher=ChennaiOnline |access-date=16 June 2014 |archive-date=9 May 2011 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110509105409/http://chennaionline.com/City360/Interviews/20114702034712/Meet-Vivek-the-comedian-with-a-social-touch.col |url-status=live }}</ref> ಹ್ಯೂಮರ್ ಕ್ಲಬ್‍ನ ಸ್ಥಾಪಕರಾದ ಪಿ.ಆರ್.ಗೋವಿಂದರಾಜನ್ ಅವರು ಅವರನ್ನು ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಚಲನಚಿತ್ರ ನಿರ್ದೇಶಕ [[ಕೆ. ಬಾಲಚಂದರ್]] ಅವರಿಗೆ ಪರಿಚಯಿಸಿದರು ಮತ್ತು ನಿರ್ದೇಶಕರ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳಿಗೆ ಸ್ಕ್ರಿಪ್ಟ್-ಬರಹಗಾರರಾಗಿ ವೃತ್ತಿಪರ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ನಾಲ್ಕು ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ, ಬಾಲಚಂದರ್ ಒಂದು ಸನ್ನಿವೇಶವನ್ನು ವಿವರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಹದಿನಾರು ಪಾತ್ರಗಳಿಗೆ ಸ್ಕ್ರಿಪ್ಟ್ ಬರೆಯಲು ಕೇಳಿದರು, ಅದನ್ನು ವಿವೇಕ್ ರಾತ್ರೋರಾತ್ರಿ ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಿದರು ಎಂದು ವಿವೇಕ್ ಬಹಿರಂಗಪಡಿಸಿದರು. ಇದು ನಿಜವಾಗಿಯೂ ಒಂದು ಪರೀಕ್ಷೆ ಎಂದು ಅವರು ನಂತರ ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಂಡರು, ಮತ್ತು ಅವರ ಪ್ರದರ್ಶನದ ಮೂಲಕ, ಬಾಲಚಂದರ್ ವಿವೇಕ್‍ಗೆ ಹತ್ತಿರವಾದರು.<ref name="chenon"/> ೧೯೮೭ ರಲ್ಲಿ ''ಮನತಿಲ್ ಉರುಥಿ ವೆಂಡುಮ್'' ಚಿತ್ರದ ಸ್ಕ್ರಿಪ್ಟ್‌ಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡುವಾಗ, ಬಾಲಚಂದರ್ ಅವರು ವಿವೇಕ್‍ಗೆ ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ [[ಸುಹಾಸಿನಿ ಮಣಿರತ್ನಮ್|ಸುಹಾಸಿನಿ]] ಅವರ ಸಹೋದರನ ನಟನಾ ಪಾತ್ರವನ್ನು ನೀಡಿದರು, ಅದನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸಲು ಅವರು ನಿರ್ಧರಿಸಿದರು.<ref>{{cite news |author=Y Maheswara Reddy |url=http://www.newindianexpress.com/entertainment/interviews/article249658.ece |title=Vivek, comedy artiste |publisher=The New Indian Express |access-date=16 June 2014 |archive-date=20 January 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150120175023/http://www.newindianexpress.com/entertainment/interviews/article249658.ece |url-status=dead }}</ref> ಪೋಷಕ ಪಾತ್ರಗಳನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸುವ ಮೂಲಕ ಅವರು ತಮ್ಮ ವೃತ್ತಿಜೀವನವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು ಮತ್ತು ''ಪುದು ಪುದು ಅರ್ಥಂಗಲ್'' (೧೯೮೯) ಮತ್ತು ''ಒರು ವೀಡು ಇರು ವಾಸಲ್'' (೧೯೯೦) ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಬಾಲಚಂದರ್ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಮತ್ತೆ ಸಹಕರಿಸಿದರು. ನಂತರ ಕೆ. ಎಸ್. ರವಿಕುಮಾರ್ ಅವರ ''ಪುತ್ತಮ್ ಪುದು ಪಯನಂ'' (೧೯೯೧) ಮತ್ತು ವಿಕ್ರಮ್ ಅವರ ''ನಾನ್ ಪೆಸಾ ನಿನೈಪಥೆಲ್ಲಂ'' (೧೯೯೩) ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ನಟನ ಸ್ನೇಹಿತನಾಗಿ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಪಾತ್ರವರ್ಗದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು. ನಂತರ ಅವರು [[ರಜನೀಕಾಂತ್|ರಜನಿಕಾಂತ್]] ಅವರ ''ಉಳೈಪ್ಪಲಿ'' ಮತ್ತು ''ವೀರಾ'' ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ದ್ವಿತೀಯ ಪಾತ್ರವರ್ಗದ ಪಾತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು.<ref>{{cite web |url=http://behindwoods.com/new-videos/videos-q1-09/actor-actress-interview/vivek-28-09-2011.html |title=Vivek&nbsp;– Tamil Cinema Actor Interview&nbsp;– Vivek &#124; Vadivelu &#124; Ajith &#124; Mankatha &#124; Vishal &#124; Kamal |website=Behindwoods.com |access-date=16 June 2014 |archive-date=27 April 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140427235349/http://behindwoods.com/new-videos/videos-q1-09/actor-actress-interview/vivek-28-09-2011.html |url-status=live }}</ref> ===ಪ್ರಗತಿ ಮತ್ತು ಯಶಸ್ಸು (೧೯೯೮–೨೦೦೭)=== ೧೯೯೦ ರ ದಶಕದ ಉತ್ತರಾರ್ಧದಲ್ಲಿ, ವಿವೇಕ್ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಹಾಸ್ಯನಟನಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಮೂಲಕ ಪ್ರಗತಿಯನ್ನು ಸಾಧಿಸಿದರು. ಅವರು ಹೆಚ್ಚಿನ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ನಟನ ಮುಖ್ಯ ಸ್ನೇಹಿತರಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಇದರಿಂದಾಗಿ ಅವರ ತೆರೆಯ ಮೇಲಿನ ಸಮಯ ಹೆಚ್ಚಾಗಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು. ಅವರು [[ಅಜಿತ್ ಕುಮಾರ್]] ಅಭಿನಯದ ಯಶಸ್ವಿ ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಸತತವಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು, ''ಕಾದಲ್ ಮನ್ನನ್'', ''ಉನ್ನೈ ತೇಡಿ'' ಮತ್ತು ''ವಾಲಿ'' ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಸೈಡ್ ಕಿಕ್ ಆಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು, ಮತ್ತು ''ಕನ್ನದಿರೆ ತೊಂಡ್ರಿನಾಲ್'', ''ಪೂಮಗಲ್ ಊರ್ವಾಲಂ'' ಮತ್ತು ''ಆಸೈಯಿಲ್ ಒರು ಕಡಿಥಮ್'' ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಶಾಂತ್ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಪದೇ ಪದೇ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡು ಇದೇ ರೀತಿಯ ಯಶಸ್ಸನ್ನು ಕಂಡರು. ತರುವಾಯ ಅವರು ೨೦೦೦ ಮತ್ತು ೨೦೦೧ ರಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಕಾರ್ಯನಿರತ ನಟರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರಾದರು, ಎರಡು ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಐವತ್ತಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು. ''ಕುಶಿ'', ''ಪ್ರಿಯಮಾನವಲೆ'' ಮತ್ತು ''ಮಿನ್ನಾಲೆ'' ಸೇರಿದಂತೆ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳು ಬ್ಲಾಕ್‍ಬಸ್ಟರ್‌ಗಳಾದರೆ, [[ಮಣಿರತ್ನಂ]] ಅವರ ''ಅಲೈಪಾಯುತೆ'', ''ಮುಗವರಿ'' ಮತ್ತು ''ಡಮ್ ಡುಮ್ ಡುಮ್‍''ನಲ್ಲಿನ ಅವರ ಪಾತ್ರಗಳು ನಟನಿಗೆ ವಿಮರ್ಶಾತ್ಮಕ ಮೆಚ್ಚುಗೆಯನ್ನು ಗಳಿಸಿದವು. ವಿವೇಕ್ ಅವರ ಚಿತ್ರಗಳ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿರುವ ಯಶಸ್ಸು ಎಂದರೆ ಅವರು ಪ್ರಮುಖ ನಟನಿಗೆ ಸಮಾನವಾದ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಚಲನಚಿತ್ರ ಪೋಸ್ಟರ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು ಮತ್ತು ಇದರಿಂದಾಗಿ ಸಿಕ್ಕಿದ್ದ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳಿಗೆ ವಿತರಕರನ್ನು ಹುಡುಕಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದರು. ತೆಲುಗು ಚಲನಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ತಮಿಳಿಗೆ ಡಬ್ ಮಾಡಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಕಂಡೆನ್ ಸೀತೆಯೈ ಅವರಂತಹ ನಟನನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಹಾಸ್ಯ ಟ್ರ್ಯಾಕ್‌ನೊಂದಿಗೆ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಭಕ್ತಿ ಚಿತ್ರಗಳಾದ ''ಕೊಟ್ಟೈ ಮಾರಿಯಮ್ಮನ್'', ''ಪಳಯತು ಅಮ್ಮನ್'' ಮತ್ತು ''ನಾಗೇಶ್ವರಿ'' ಚಲನಚಿತ್ರಗಳು ವಿವೇಕ್ ಅವರನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಹಾಸ್ಯ ಟ್ರ್ಯಾಕ್‌ನೊಂದಿಗೆ ಬಿಡುಗಡೆಯಾಯಿತು.<ref>[https://web.archive.org/web/20021113231151/http://www.hindu.com/2000/12/22/stories/09220223.htm Film Review: ''Kandaen Seethaiyai'']. The Hindu (22 December 2000). Retrieved on 21 June 2015.</ref><ref>{{Cite web|url=http://cinematoday2.itgo.com/Hot%20News%20Just%20for%20U.htm|archive-url=https://web.archive.org/web/20030222131213/http://cinematoday2.itgo.com/Hot%20News%20Just%20for%20U.htm|url-status=dead|archive-date=22 February 2003|title=Hot News}}</ref> ೨೦೦೦ ನೇ ಇಸವಿಯಲ್ಲಿ ನಿರ್ದೇಶಕ ಕೆ. ಸುಭಾಷ್ ಅವರು ವಿವೇಕ್ ಅಭಿನಯದ ''ಎನಕೆನ್ನ ಕೊರಚಲ್?'' ಎಂಬ ಚಿತ್ರವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲು ಯೋಜಿಸಿದ್ದರು.<ref>{{cite web|url=http://www.chennaionline.com/reeltalk/nov095.asp |archive-url=https://archive.today/20041026094516/http://www.chennaionline.com/reeltalk/nov095.asp |url-status=dead |archive-date=26 October 2004 |title=Vivek turns hero |date=26 October 2004 |access-date=16 June 2014}}</ref> ಅದೇ ರೀತಿ ೨೦೦೧ ರಲ್ಲಿ, ಅವರು ರಾಮ ನಾರಾಯಣನ್ ಅವರ ''ಪಂಜು'' ಎಂಬ ಚಿತ್ರದ ನಿರ್ಮಾಣವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು, ಅದರಲ್ಲಿ ಅವರು ನಾಯಕನಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು, ಆದರೆ ನಂತರ ಶಿವಚಂದ್ರನ್ ನಿರ್ದೇಶಿಸಲಿರುವ ಮತ್ತೊಂದು ಚಿತ್ರದಂತೆ ಇದನ್ನು ಸಹ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು.<ref>{{cite news|url=http://www.hindu.com/2005/07/02/stories/2005070205080200.htm |archive-url=https://web.archive.org/web/20140429050917/http://www.hindu.com/2005/07/02/stories/2005070205080200.htm |url-status=dead |archive-date=29 April 2014 |title=Tamil Nadu News : Luck smiles on a machine operator |date=2 July 2005 |work=[[The Hindu]] |access-date=16 June 2014}}</ref><ref>{{cite web |url=http://cinematoday2.itgo.com/HOT%20NEWS%20-%2002061.htm |title=Cinema today |publisher=Cinematoday2.itgo.com |access-date=16 June 2014 |archive-date=30 April 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140430031016/http://cinematoday2.itgo.com/HOT%20NEWS%20-%2002061.htm |url-status=live }}</ref> [[File:Rajinikanth, Dhanush and Vivek at Nerupuda Audio Launch.jpg|right|300px|thumb|''ನೆರುಪುಡಾ'' ಆಡಿಯೋ ಬಿಡುಗಡೆ ಸಮಾರಂಭದಲ್ಲಿ ವಿವೇಕ್ (ಬಲಕ್ಕೆ)]] ವಿವೇಕ್ ೨೦೦೨ ಮತ್ತು ೨೦೦೩ ರಲ್ಲಿ ವಾಣಿಜ್ಯಿಕವಾಗಿ ಹೆಚ್ಚು ಯಶಸ್ವಿ ಉದ್ಯಮಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು, ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟನಾಗಿ ಸತತ ಫಿಲ್ಮ್‌ಫೇರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ - ತಮಿಳು ಮತ್ತು ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟನಿಗಾಗಿ ತಮಿಳುನಾಡು ರಾಜ್ಯ ಚಲನಚಿತ್ರ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಪಡೆದರು. ರನ್‍ನಲ್ಲಿನ ಅವರ ಹಾಸ್ಯ ಟ್ರ್ಯಾಕ್ ಅವರಿಗೆ ಅನೇಕ ಪ್ರಶಂಸೆಗಳನ್ನು ಗಳಿಸಿತು, ವಿಮರ್ಶಕರೊಬ್ಬರು ವಿವೇಕ್ ಅವರ "ಪ್ರಸ್ತುತ ಸಾಮಾಜಿಕ ಘಟನೆಗಳಿಗೆ ತಲೆಯಾಡಿಸುವುದು ಪ್ರತಿಭೆಯ ಹೊಡೆತವನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ" ಎಂದು ಹೇಳಿದರು. ಅವರು [[ವಿಕ್ರಮ್ (ನಟ)|ವಿಕ್ರಮ್]] ಅವರ ''ಧೂಲ್'' ಮತ್ತು ಪ್ರಿಯದರ್ಶನ್ ಅವರ ''ಲೇಸಾ ಲೇಸಾ'' ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ವಿಸ್ತೃತ ಹಾಸ್ಯ ಪಾತ್ರಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಿದರು, ಆದರೆ ''ಸಾಮಿ'' ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಶಿಕ್ಷಕ ಮತ್ತು ''ಪಾರ್ಥಿಬನ್ ಕನವು'' ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ಎಂಜಿನಿಯರ್ ಪಾತ್ರಕ್ಕಾಗಿ ಮತ್ತಷ್ಟು ಮೆಚ್ಚುಗೆಯನ್ನು ಗಳಿಸಿದರು. ನಂತರ ಅವರು ಎಸ್. ಶಂಕರ್ ಅವರ ಮುಂಬರುವ ಕಥೆ ಬಾಯ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಸ್ವಲ್ಪ ಹೆಚ್ಚು ಗಂಭೀರವಾದ ಪಾತ್ರವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಿದರು, ಯುವಕರ ಗುಂಪಿಗೆ ಮಾರ್ಗದರ್ಶಕರಾಗಿ ಚಿತ್ರಿಸಿದರು, ಮತ್ತು ಅವರ ಅಭಿನಯವು ಉತ್ತಮವಾಗಿ ಸ್ವೀಕರಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿತು. "ವಿವೇಕ್, ಬದಲಾವಣೆಗಾಗಿ, ಶಂಕರ್ ಅವರ ಸ್ಕ್ರಿಪ್ಟ್ ಅನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಅವರ ನಿಷ್ಕಳಂಕ ಹಾಸ್ಯ ಪ್ರಜ್ಞೆಯೊಂದಿಗೆ ನೀಡುತ್ತಾರೆ" ಎಂದು ವಿಮರ್ಶಕರು ಗಮನಿಸಿದರೆ, ದಿ ಹಿಂದೂ ವಿಮರ್ಶಕರು "ಪ್ರದರ್ಶನವು ವಿವೇಕ್‍ಗೆ ಸೇರಿದೆ, ಅವರು ನಿರ್ದೇಶಕರ ಮುಖವಾಣಿ" ಎಂದು ಹೇಳಿದರು.<ref>[https://web.archive.org/web/20140716160229/http://www.sify.com/movies/boys-review-tamil-13236807.html Sify Movies&nbsp;– Review listing]. Sify.com (2 December 2012). Retrieved on 21 June 2015.</ref><ref>[https://web.archive.org/web/20031205200937/http://www.hindu.com/thehindu/fr/2003/09/05/stories/2003090501390200.htm "Boys"]. The Hindu (5 September 2003). Retrieved on 21 June 2015.</ref> ೨೦೦೪ ರಲ್ಲಿ ಯಶಸ್ಸು ಅವರ ಮುಂದುವರಿಯಿತು, ಅಲ್ಲಿ ಅವರು ''ಪೇರಳಗನ್'' ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿನ ವಿವಾಹ ಜೋಡಣೆಯ ಪಾತ್ರಕ್ಕಾಗಿ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟನಿಗಾಗಿ ಫಿಲ್ಮ್‌ಫೇರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಂಡರು. ಆದರೆ ''ಚೆಲ್ಲಮೇ'' ಮತ್ತು ''ಎಂ. ಕುಮಾರನ್ ಸನ್ ಆಫ್ ಮಹಾಲಕ್ಷ್ಮಿ'' ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿನ ಅವರ ಪಾತ್ರಗಳು ಕ್ರಮವಾಗಿ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳ ವಾಣಿಜ್ಯ ಯಶಸ್ಸಿಗೆ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದವು.<ref>[https://www.indiaglitz.com/surya-shines-cheran-sizzles-tamil-news-15576 Surya shines Cheran sizzles&nbsp;– Tamil Movie News] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20221107224751/https://www.indiaglitz.com/surya-shines-cheran-sizzles-tamil-news-15576 |date=7 November 2022 }}. Indiaglitz.com (9 July 2005). Retrieved on 21 June 2015.</ref> ಅವರು ತಂಪು ಪಾನೀಯದ ರಾಯಭಾರಿಯಾದ ಮೊದಲ ಹಾಸ್ಯನಟರಾದರು, ಇವರು ೨೦೦೩ ರಲ್ಲಿ ಮಿರಿಂಡಾ ತಂಪು ಪಾನೀಯದ ಬ್ರ್ಯಾಂಡ್ ಅಂಬಾಸಿಡರ್ ಆಗಿದ್ದರು.<ref name="V">{{cite news|url=http://www.hindu.com/mp/2005/08/13/stories/2005081304490300.htm |archive-url=https://web.archive.org/web/20140416041850/http://www.hindu.com/mp/2005/08/13/stories/2005081304490300.htm |url-status=dead |archive-date=16 April 2014 |title=Metro Plus Tiruchirapalli / Cinema : Aahaa...Vivek Mirinda |date=13 August 2005 |work=[[The Hindu]] |access-date=16 June 2014}}</ref><ref>{{cite news |url=http://expressindia.indianexpress.com/story_print.php?storyId=77660 |title=Mirinda Ropes In Tamil Comedian Vivek As Brand Ambassador&nbsp;– Express India |publisher=Expressindia.indianexpress.com |date=10 April 2003 |access-date=16 June 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140429050757/http://expressindia.indianexpress.com/story_print.php?storyId=77660 |archive-date=29 April 2014 |url-status=dead }}</ref> ಅವರು ಕೆಲವು ಕಲಾತ್ಮಕ ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ವಿಶೇಷ ವಿನಾಯಿತಿ ನೀಡಿದರು ಮತ್ತು ಆಗಾಗ್ಗೆ ಉದ್ಯಮಗಳಿಗೆ ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ಕಡಿಮೆ ಸಂಭಾವನೆಯನ್ನು ಪಡೆದರು. ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಜಾನಕಿ ವಿಶ್ವನಾಥನ್ ಅವರ ''ಕುಟ್ಟಿ'' (೨೦೦೧) ಮತ್ತು ಥಂಗರ್ ಬಚ್ಚನ್ ಅವರ ''ಅಳಗಿ'' (೨೦೦೨) ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿನ ಪಾತ್ರಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಿದರು.<ref>{{cite web|url=http://www.sify.com/movies/tamil/interview.php?id=6006308&cid=2408 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140430233242/http://www.sify.com/movies/tamil/interview.php?id=6006308&cid=2408 |url-status=dead |archive-date=30 April 2014 |title=Welcome to |website=[[Sify]] |date=20 January 2007 |access-date=16 June 2014}}</ref><ref name="hindu2002">{{cite news|url=http://www.hindu.com/thehindu/mp/2002/05/07/stories/2002050700110200.htm |archive-url=https://web.archive.org/web/20101022104651/http://hindu.com/thehindu/mp/2002/05/07/stories/2002050700110200.htm |url-status=dead |archive-date=22 October 2010 |title=Comedy king of Tamil cinema |date=7 May 2002 |work=[[The Hindu]] |access-date=16 June 2014}}</ref> ವಿವೇಕ್ ಮುಖ್ಯ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಿದ್ದ ಚಿತ್ರವು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ೨೦೦೪ ರ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯರೂಪಕ್ಕೆ ಬಂದಿತು ಮತ್ತು ಅವರು ಹೊಸಬರಾದ ರಾಮ್ಕಿ ನಿರ್ದೇಶನದ ಸೊಲ್ಲಿ ಅಡಿಪೆನ್ ಎಂಬ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಿದರು. ತಂಡವು ಸುಮಾರು ಒಂದು ವರ್ಷ ಚಿತ್ರದ ನಿರ್ಮಾಣದಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿತು ಮತ್ತು ಹಾಸ್ಯನಟನ ರೂಪಾಂತರವನ್ನು ಪ್ರೇಕ್ಷಕರು ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರವಾಗಿ ಸ್ವೀಕರಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ಖಚಿತಪಡಿಸಿದರು, ನಟಿಯರಾದ [[ಛಾಯಾ ಸಿಂಗ್]] ಮತ್ತು ತೇಜಶ್ರೀ ಚಿತ್ರದ ನಾಯಕಿಯರಾಗಿ ನಟಿಸಿದ್ದಾರೆ.<ref name="hindu2002"/> ಪೂರ್ಣಗೊಂಡಿದ್ದರೂ, ಚಿತ್ರವು ೨೦೦೪ ರಿಂದ ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿತು ಮತ್ತು ವಿತರಕರನ್ನು ಕಂಡುಹಿಡಿಯುವಲ್ಲಿ ವಿಫಲವಾದ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ, ಚಿತ್ರವು ಚಿತ್ರಮಂದಿರಗಳಲ್ಲಿ ಬಿಡುಗಡೆಯಾಗಲಿಲ್ಲ. ವಿ. ಸಿ. ಗುಹುನಾಥನ್ ಅವರ ''ಸೂಪರ್ ಸುಬ್ಬು'' ಎಂಬ ಮತ್ತೊಂದು ಪ್ರಸ್ತಾವಿತ ಚಿತ್ರವೂ ಪ್ರಕಟಣೆಯ ನಂತರ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹೊಂದಲು ವಿಫಲವಾಯಿತು.<ref>{{cite web |url=http://www.cinesouth.com/masala/hotnews/new/07052004-1.shtml |title=Dailynews - Vivek in dual role |website=www.cinesouth.com |access-date=12 January 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20050207225445/http://www.cinesouth.com/masala/hotnews/new/07052004-1.shtml |archive-date=7 February 2005 |url-status=dead}}</ref> ೨೦೦೪ ರ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ, ಅವರು ಚಲನಚಿತ್ರದ ನಿರ್ಮಾಣದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಗಾಯಗೊಂಡರು ಮತ್ತು ಆರು ತಿಂಗಳ ಅವಧಿಗೆ ನಟನೆಯ ನಿಯೋಜನೆಗಳಿಂದ ವಿರಾಮ ತೆಗೆದುಕೊಂಡರು.<ref>{{cite web |url=http://www.behindwoods.com/features/Interviews/Interview4/vivek/tamil-movies-inteview-comedyactor-vivek.html |title=Tamil Movies : Interview&nbsp;– Vivek |website=Behindwoods.com |access-date=16 June 2014 |archive-date=28 October 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20141028100402/http://www.behindwoods.com/features/Interviews/Interview4/vivek/tamil-movies-inteview-comedyactor-vivek.html |url-status=live }}</ref> ಶಂಕರ್ ಅವರ ಅನ್ನಿಯನ್ (೨೦೦೫) ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಉತ್ತಮವಾಗಿ ಸ್ವೀಕರಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಪೋಷಕ ಪಾತ್ರವನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸುವ ಮೂಲಕ ವಿವೇಕ್ ಮರಳಿದರು, ಸೈಕೋಪಾತ್ ಸರಣಿ ಕೊಲೆಗಾರ ಬಿಟ್ಟುಹೋದ ಸುಳಿವುಗಳನ್ನು ಹುಡುಕುವ ರಹಸ್ಯ ಪೊಲೀಸ್ ಅಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು. ಈ ಚಿತ್ರವು ವಿಮರ್ಶಾತ್ಮಕ ಮತ್ತು ವಾಣಿಜ್ಯ ಯಶಸ್ಸಿಗೆ ತೆರೆದುಕೊಂಡಿತು, ಮತ್ತು ಇವರ ಅಭಿನಯಕ್ಕಾಗಿ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟನಿಗಾಗಿ ರಾಜ್ಯ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಗೆದ್ದರು.<ref>{{cite web|url=http://www.sify.com/movies/anniyan-review-tamil-13873632.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20131218212426/http://www.sify.com/movies/anniyan-review-tamil-13873632.html |url-status=dead |archive-date=18 December 2013 |title=Movie Review : Anniyan |website=[[Sify]] |access-date=16 June 2014}}</ref> [[ವಿಜಯ್ (ನಟ)|ವಿಜಯ್]] ಅವರ ''ಆಥಿ'', [[ಅಜಿತ್ ಕುಮಾರ್]] ಅವರ ''ಪರಮಶಿವನ್'' ಮತ್ತು ಸಿಲಂಬರಸನ್ ಅವರ ''ಸರವಣ'' ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಮೂಲಕ ಅವರು ತಮ್ಮ ಪುನರಾಗಮನವನ್ನು ಮುಂದುವರೆಸಿದರು. ಇವೆಲ್ಲವೂ ಜನವರಿ ೨೦೦೬ ರಲ್ಲಿ ಒಂದೇ ದಿನ ಬಿಡುಗಡೆಯಾದವು. ಸುಸಿ ಗಣೇಶನ್ ಅವರ ''ತಿರುಟು ಪಯಲೆ'' ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಹಾಸ್ಯಮಯ ರಹಸ್ಯ ಪತ್ತೇದಾರಿ ಪಾತ್ರಕ್ಕಾಗಿ ಮೆಚ್ಚುಗೆ ಪಡೆದ ನಂತರ, ಶಂಕರ್ ಅವರು ರಜನಿಕಾಂತ್ ಅಭಿನಯದ ತಮ್ಮ ಸಾಹಸೋದ್ಯಮ ''ಶಿವಾಜಿ'' (೨೦೦೭) ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಅವರನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸಿದರು, ಇದು ಅತ್ಯಂತ ದುಬಾರಿ ತಮಿಳು ಚಿತ್ರವಾಗಿದೆ.<ref>{{cite web|url=http://www.sify.com/movies/tamil/interview.php?id=14015995&cid=2408 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140430233237/http://www.sify.com/movies/tamil/interview.php?id=14015995&cid=2408 |url-status=dead |archive-date=30 April 2014 |title=Welcome to |website=[[Sify]] |date=20 January 2007 |access-date=16 June 2014}}</ref> ವಿವೇಕ್ ಈ ಚಿತ್ರಕ್ಕಾಗಿ ತೊಂಬತ್ತು ದಿನಗಳನ್ನು ಮೀಸಲಿಟ್ಟರು, ಇದು ಅವರ ಹಿಂದಿನ ಯಾವುದೇ ಚಿತ್ರಗಳಿಗಿಂತ ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ. ರಜನಿಕಾಂತ್ ಅವರ ಜೊತೆಗಿನ ಇವರ ಅಭಿನಯವು ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟನಿಗಾಗಿ ರಾಜ್ಯದಿಂದ ಮತ್ತೊಂದು ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಗೆದ್ದುಕೊಟ್ಟಿತು. ಅವರು ತಮ್ಮ ಅಭಿನಯಕ್ಕಾಗಿ ವಿಮರ್ಶಕರಿಂದ ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ವಿಮರ್ಶೆಗಳನ್ನು ಗೆದ್ದರು.<ref>{{cite web|url=http://www.sify.com/movies/sivaji-review-tamil-14472632.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20130930162159/http://www.sify.com/movies/sivaji-review-tamil-14472632.html |url-status=dead |archive-date=30 September 2013 |title=Movie Review : Sivaji |website=[[Sify]] |access-date=16 June 2014}}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.behindwoods.com/tamil-movie-articles/movies-06/sivaji-movie-review.html |title=Sivaji Movie Review |website=Behindwoods.com |date=26 November 2006 |access-date=16 June 2014 |archive-date=3 February 2008 |archive-url=https://web.archive.org/web/20080203195532/http://www.behindwoods.com/tamil-movie-articles/movies-06/sivaji-movie-review.html |url-status=live }}</ref> ===ನಂತರದ ಕೆಲಸ (೨೦೦೮-೨೦೨೧)=== ೨೦೦೦ ದ ದಶಕದ ಉತ್ತರಾರ್ಧದಲ್ಲಿ, ತಮಿಳು ಚಿತ್ರರಂಗದಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರಕಥೆಯಲ್ಲಿನ ಬದಲಾವಣೆಗಳ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ವಿವೇಕ್ ಅವರ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯು ಕುಸಿಯಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು. ಇದಲ್ಲದೆ, ನಟ ಸಹಿ ಮಾಡಿದ ದೊಡ್ಡ ಬಜೆಟ್ ಚಿತ್ರಗಳ ಕೊರತೆ ಮತ್ತು [[:en:Santhanam (actor)|ಸಂತಾನಂನ]] ಹೊರಹೊಮ್ಮುವಿಕೆಯಿಂದಾಗಿ, ವಿವೇಕ್ ೨೦೧೨ ರಲ್ಲಿ ಉತ್ತುಂಗವನ್ನು ತಲುಪಿದರು, ಅಲ್ಲಿ ಅವರು ಒಂದೇ ಒಂದು ಬಿಡುಗಡೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರು.<ref>[http://behindwoods.com/tamil-movies-cinema-column/santhanam-comedy-21-04-12.html Santhanam Comedy] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140714200937/http://behindwoods.com/tamil-movies-cinema-column/santhanam-comedy-21-04-12.html |date=14 July 2014 }}. Behindwoods.com (28 September 2011). Retrieved on 21 June 2015.</ref> ಈ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಅವರ ಮೆಚ್ಚುಗೆ ಪಡೆದ ಕೆಲಸವು ''ಪಡಿಕಥಾವನ್'' (೨೦೦೯) ನಲ್ಲಿ ಡಾನ್ ಪಾತ್ರ, ಗುರು ಎನ್ ಆಲು (೨೦೦೯) ನಲ್ಲಿ ಡ್ರ್ಯಾಗ್‍ನಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡ ಮತ್ತು ''ಸಿಂಗಂ'' (೨೦೧೦) ಸರಣಿಯಲ್ಲಿ ಪೊಲೀಸ್ ಅಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು.<ref>[https://web.archive.org/web/20140717020742/http://www.sify.com/movies/guru-en-aalu-review-tamil-14883088.html Review : Guru En Aalu]. Sify.com. Retrieved on 21 June 2015.</ref> ವಿರಾಮದ ನಂತರ ಮತ್ತೆ ಹೊರಬಂದ ವಿವೇಕ್, ನಿರ್ದೇಶಕ ಬಾಲಾ ಮತ್ತು [[ಕಮಲ್ ಹಾಸನ್]] ಅವರ ಸಲಹೆಯ ಮೇರೆಗೆ ತಮ್ಮ ಸಾಮಾನ್ಯ ಹಾಸ್ಯ ಪಾತ್ರಗಳಿಂದ ದೂರ ಸರಿಯುವ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಘೋಷಿಸಿದರು ಮತ್ತು ''ನಾನ್ ಥಾನ್ ಬಾಲಾ'' (೨೦೧೪) ಎಂಬ ಚಿತ್ರಕ್ಕೆ ಸಹಿ ಹಾಕಿದರು, ಇದರಲ್ಲಿ ಅವರು ಗಂಭೀರ ಪಾತ್ರವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಿದರು.<ref>{{cite web|title=Vivek to take the serious route!|url=http://www.sify.com/movies/vivek-to-take-the-serious-route-news-tamil-nlvjXyggfje.html|archive-url=https://web.archive.org/web/20131129190539/http://www.sify.com/movies/vivek-to-take-the-serious-route-news-tamil-nlvjXyggfje.html|url-status=dead|archive-date=29 November 2013|website=[[Sify]]|access-date=2 January 2014}}</ref> ಅದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವರು ಸೋನಿಯಾ ಅಗರ್ವಾಲ್ ಎದುರು ಪಾಲಕ್ಕಾಟ್ಟು ಮಾಧವನ್ (೨೦೧೫) ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ನಟನಾಗಿ ಮತ್ತೊಂದು ಚಿತ್ರದ ಕೆಲಸವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು, ಅದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಶಕ್ತಿ ಚಿದಂಬರಂ ಅವರ ಬಿಡುಗಡೆಯಾಗದ ''ಮಚನ್'' ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಕರುಣಾಸ್ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಮತ್ತೊಂದು ಸಮಾನಾಂತರ ಮುಖ್ಯ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು. ಹಿಂದಿರುಗಿದ ನಂತರ, ವಿವೇಕ್ ಮತ್ತೆ ದೊಡ್ಡ ಬಜೆಟ್ ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಚಲನಚಿತ್ರ ತಯಾರಕರೊಂದಿಗೆ ಸಹಕರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ವೇಲ್ರಾಜ್ ಅವರ ''ವೆಲೈಯಿಲ್ಲಾ ಪಟ್ಟತಾರಿ'' (೨೦೧೪), ಗೌತಮ್ ವಾಸುದೇವ್ ಮೆನನ್ ಅವರ ''ಯೆನ್ನೈ ಅರಿಂದಾಲ್'' (೨೦೧೫), ಐಶ್ವರ್ಯಾ ಧನುಷ್ ಅವರ ''ವೈ ರಾಜಾ ವೈ'' (೨೦೧೫) ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು.<ref>{{cite web|url=http://www.southscope.in/tamil/article/racing-towards-crore|title=SouthScope - One Stop Site For South Indian Cinema|access-date=25 October 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20151117064940/http://www.southscope.in/tamil/article/racing-towards-crore|archive-date=17 November 2015|url-status=dead}}</ref> ಅದರ ನಂತರ ವಿವೇಕ್ ವಂಶಿ ಪೈಡಿಪಲ್ಲಿ ಅವರ ಥೋಜಾ / ಊಪಿರಿ (೨೦೧೬) ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು, ಇದರಲ್ಲಿ ಕಾರ್ತಿ ನಟಿಸಿದ್ದಾರೆ. ರಾಧಾ ಮೋಹನ್ ಅವರ ಹಾಸ್ಯ ನಾಟಕ ಚಿತ್ರ ''ಬೃಂದಾವನಂ'' (೨೦೧೭) ನಲ್ಲಿ ವಿವೇಕ್ ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ನಟಿಸಿದ್ದಾರೆ, ಇದು ಕಿವುಡ ಮತ್ತು ಮೂಕ ಅಭಿಮಾನಿಯೊಂದಿಗಿನ ಸ್ನೇಹವನ್ನು ಅನ್ವೇಷಿಸಿತು. ಈ ಚಿತ್ರ ಮತ್ತು ವಿವೇಕ್ ವಿಮರ್ಶಾತ್ಮಕ ಮೆಚ್ಚುಗೆಯನ್ನು ಗಳಿಸಿದರು.<ref>{{Cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/tamil/movie-reviews/brindhavanam/movie-review/58851908.cms|title=Brindhavanam Review {3/5}: Radha Mohan is known for genteel films and Brindhavanam is no exception|newspaper=The Times of India }}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.behindwoods.com/tamil-movies/brindhavanam/brindhavanam-review.html|title=Brindhavanam (aka) Brindaavanam review|date=26 May 2017|website=Behindwoods|access-date=18 August 2019|archive-date=25 July 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190725043514/http://www.behindwoods.com/tamil-movies/brindhavanam/brindhavanam-review.html|url-status=live}}</ref> ೨೦೧೯ ರಲ್ಲಿ, ಅವರು ಥ್ರಿಲ್ಲರ್ ಚಿತ್ರ ''ವೆಲ್ಲೈ ಪೂಕ್ಕಲ್‍''ನಲ್ಲಿ ಸಿಯಾಟಲ್‍ನಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸಲು ಹೋಗುವ ನಿವೃತ್ತ ಪೊಲೀಸ್ ಅಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು ಮತ್ತು ಗಂಭೀರ ಪಾತ್ರದ ಚಿತ್ರಣಕ್ಕಾಗಿ ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ವಿಮರ್ಶೆಗಳನ್ನು ಗೆದ್ದರು.<ref>{{Cite web|url=https://www.behindwoods.com/tamil-movies/vellaipookal/vellaipookal-review.html|title=Vellaipookal (aka) Vellai Pookal review|date=20 April 2019|website=Behindwoods|access-date=18 August 2019|archive-date=12 August 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190812110028/http://www.behindwoods.com/tamil-movies/vellaipookal/vellaipookal-review.html|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/tamil/movie-reviews/vellai-pookal/movie-review/68913051.cms|title=Vellai Pookal Movie Review {3/5}: Critic Review of Vellai Pookal by Times of India|newspaper=The Times of India }}</ref> ಅವರು ಸಾಯುವ ಮೊದಲು ಅವರ ಕೊನೆಯ ಚಿತ್ರ ''ಧಾರಾಳ ಪ್ರಭು'' (೨೦೨೦), ಇದರಲ್ಲಿ ಅವರು ಹರೀಶ್ ಕಲ್ಯಾಣ್ ಅವರೊಂದಿಗೆ ನಟಿಸಿದ್ದರು. ಅವರ ಮೊದಲ ಮರಣೋತ್ತರ ಪ್ರದರ್ಶನವು ೨೦೨೧ ರಲ್ಲಿ ಅರನ್ಮನೈ ೩ ಆಗಿತ್ತು.<ref>{{Cite news|url = https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/tamil/movies/news/actor-vivekh-passes-away-after-being-hospitalised/articleshow/82111126.cms|title = Actor Vivekh passes away after being hospitalised |website = [[The Times of India]]|access-date = 21 June 2021|archive-date = 26 June 2021|archive-url = https://web.archive.org/web/20210626052924/https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/tamil/movies/news/actor-vivekh-passes-away-after-being-hospitalised/articleshow/82111126.cms|url-status = live}}</ref> ಒಂದು ವರ್ಷದ ನಂತರ, ಅವರು ದಿ ಲೆಜೆಂಡ್ (೨೦೨೨) ನಲ್ಲಿ ಪೋಷಕ ಪಾತ್ರವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಿದರು. ೨೦೨೩ ರಲ್ಲಿ ಬಿಡುಗಡೆಯಾದ ''ಯಾಧುಮ್ ಊರೆ ಯಾವರಮ್ ಕೇಲಿರ್'' ಅವರ ಕೊನೆಯ ಚಿತ್ರವಾಗಿತ್ತು.<ref>{{cite news |title=Yaadhum Oore Yaavarum Kelir Movie Review : A well-intentioned idea let down by clumsy writing |url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/tamil/movie-reviews/yaadhum-oore-yaavarum-kelir/movie-review/100334832.cms |website=The Times of India |access-date=19 May 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230519072400/https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/tamil/movie-reviews/yaadhum-oore-yaavarum-kelir/movie-review/100334832.cms |archive-date=19 May 2023 |language=en |url-status=live}}</ref> ತಮ್ಮ ವೃತ್ತಿಜೀವನದುದ್ದಕ್ಕೂ, ಅವರು ೨೨೦ ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ನಟಿಸಿದ್ದಾರೆ.<ref>{{Cite web|date=17 April 2021|title=Tamil Actor Vivek, 59, Passes Away in Chennai Following Cardiac Arrest|url=https://www.news18.com/news/movies/tamil-actor-vivek-59-passes-away-in-chennai-following-cardiac-arrest-3648440.html|access-date=17 April 2021|website=www.news18.com|language=en|archive-date=17 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210417165839/https://www.news18.com/news/movies/tamil-actor-vivek-59-passes-away-in-chennai-following-cardiac-arrest-3648440.html|url-status=live}}</ref> ==ವೈಯಕ್ತಿಕ ಜೀವನ== ವಿವೇಕ್ ಅರುಳ್‍ಸೆಲ್ವಿ ಅವರನ್ನು ವಿವಾಹವಾದರು, ಅವರಿಗೆ ಅಮೃತಾ ನಂದಿನಿ, ತೇಜಸ್ವಿನಿ ಮತ್ತು ಪ್ರಸನ್ನ ಕುಮಾರ್ ಎಂಬ ಮೂವರು ಮಕ್ಕಳಿದ್ದರು. ಡೆಂಗ್ಯೂ ಜ್ವರ ಮತ್ತು ಮೆದುಳು ಜ್ವರದಿಂದ ಉಂಟಾದ ತೊಂದರೆಗಳಿಂದಾಗಿ ಪ್ರಸನ್ನ ಕುಮಾರ್ ೨೦೧೫ ರಲ್ಲಿ ೧೩ ನೇ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ನಿಧನರಾದರು.<ref>{{Cite web |date=2015-10-30 |title=Tamil comedian Vivek’s son passes away |url=https://indianexpress.com/article/entertainment/regional/tamil-comedian-viveks-son-passes-away/ |access-date=2024-01-23 |website=The Indian Express |language=en}}</ref> ಅವರ ಸ್ನೇಹಿತ [[:en:Cell Murugan|ಸೆಲ್ ಮುರುಗನ್]] ಅವರ ಆಗಾಗ್ಗೆ ಸಹನಟರಾಗಿದ್ದರು.<ref>{{Cite web|url=https://astroulagam.com.my/entertainment/actor-viveks-close-friend-cell-murugan-finally-opens-187854|title=Actor Vivek's Close Friend Cell Murugan Finally Opens Up|date=18 April 2021|work=Astro Ulagam|access-date=22 November 2021|archive-date=22 November 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20211122092118/https://astroulagam.com.my/entertainment/actor-viveks-close-friend-cell-murugan-finally-opens-187854|url-status=live}}</ref> ==ಮರಣ== ಏಪ್ರಿಲ್ ೧೬, ೨೦೨೧ ರಂದು, ವಿವೇಕ್ ಉಸಿರಾಟದ ತೊಂದರೆ ಮತ್ತು ಎದೆ ನೋವನ್ನು ಅನುಭವಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಜ್ಞೆ ತಪ್ಪಿದ ನಂತರ ಚೆನ್ನೈನ ಸಿಮ್ಸ್ ಆಸ್ಪತ್ರೆಗೆ ದಾಖಲಿಸಲಾಯಿತು. ವೈದ್ಯರು ಅವನನ್ನು ಗಂಭೀರವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಎಡ ಮುಂಭಾಗದ ಅಪಧಮನಿಯಲ್ಲಿ ಶೇಕಡ ೧೦೦ ರಷ್ಟು ತಡೆಯೊಂದಿಗೆ ಥ್ರಾಂಬೋಸಿಸ್ ಇದೆ ಎಂದು ಕಂಡುಹಿಡಿದರು, ಇದು ಹೃದಯ ವೈಫಲ್ಯಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು.<ref>{{Cite web|date=2021-04-16|title=Actor Vivek's cardiac arrest not linked with COVID-19 vaccine, says TN Health Secy|url=https://www.thenewsminute.com/article/actor-vivek-s-cardiac-arrest-not-linked-covid-19-vaccine-says-tn-health-secy-147278|access-date=2021-06-18|website=The News Minute|language=en|archive-date=24 June 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210624204048/https://www.thenewsminute.com/article/actor-vivek-s-cardiac-arrest-not-linked-covid-19-vaccine-says-tn-health-secy-147278|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite web|title=Tamil Nadu: Day after COVID-19 vaccination, actor Vivek suffers cardiac arrest|url=https://www.freepressjournal.in/entertainment/regional-film-news/tamil-nadu-day-after-covid-19-vaccination-actor-vivek-suffers-cardiac-arrest|access-date=2021-06-18|website=Free Press Journal|language=en|archive-date=24 June 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210624200942/https://www.freepressjournal.in/entertainment/regional-film-news/tamil-nadu-day-after-covid-19-vaccination-actor-vivek-suffers-cardiac-arrest|url-status=live}}</ref> ಏಂಜಿಯೋಪ್ಲಾಸ್ಟಿಯ ನಂತರ, ಅವರು ಏಪ್ರಿಲ್ ೧೭, ೨೦೨೧ ರಂದು ತಮ್ಮ ೫೯ ನೇ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಆಸ್ಪತ್ರೆಯಲ್ಲಿ ನಿಧನರಾದರು.<ref>{{Cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/chennai/vivek-tamil-film-actor-dies-in-chennai-hospital/articleshow/82111036.cms|title=Exclusive biography of @Actor_Vivek and on his life.|newspaper=The Times of India|date=17 April 2021|access-date=17 April 2021|archive-date=17 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210417010341/https://timesofindia.indiatimes.com/city/chennai/vivek-tamil-film-actor-dies-in-chennai-hospital/articleshow/82111036.cms|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite web|agency=TNN|date=17 Apr 2021|title=Actor Vivekh critical after heart attack |url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/chennai/actor-vivekh-critical-after-heart-attack/articleshow/82108727.cms|access-date=17 April 2021|website=The Times of India|language=en|archive-date=17 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210417005336/https://timesofindia.indiatimes.com/city/chennai/actor-vivekh-critical-after-heart-attack/articleshow/82108727.cms|url-status=live}}</ref> ಚೆನ್ನೈನ ವಿರುಗಂಬಕ್ಕಂನಲ್ಲಿರುವ ಅವರ ನಿವಾಸದ ಬಳಿ ಭಾರಿ ಜನಸಮೂಹದ ನಡುವೆ ಅವರಿಗೆ ಸರ್ಕಾರಿ ಅಂತ್ಯಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ನೀಡಲಾಯಿತು.<ref>{{cite web | url=https://indianexpress.com/article/entertainment/tamil/actor-vivek-passes-away-celebrities-pay-condolences-7277311/ | title=Vivek (1961-2021): AR Rahman remembers the actor, calls him 'a selfless jewel of India' | publisher=The Indian Express | work=Arushi Jain, A. Kameshwari | date=17 April 2021 | accessdate=17 April 2021 | archive-date=17 April 2021 | archive-url=https://web.archive.org/web/20210417034351/https://indianexpress.com/article/entertainment/tamil/actor-vivek-passes-away-celebrities-pay-condolences-7277311/ | url-status=live }}</ref> ಹೃದಯಾಘಾತದ ಒಂದು ದಿನ ಮೊದಲು, ವಿವೇಕ್ ಭಾರತ್ ಬಯೋಟೆಕ್‍ನ ಕೋವಾಕ್ಸಿನ್ ಪಡೆದರು ಮತ್ತು ಕೋವಿಡ್ -೧೯ ವಿರುದ್ಧ ಲಸಿಕೆಗಾಗಿ ಪ್ರಚಾರ ಮಾಡಿದರು. ಇದು, ಅವರ ಸಾವು ಲಸಿಕೆಯೊಂದಿಗೆ ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿರಬಹುದು ಎಂಬ ಊಹಾಪೋಹಗಳಿಗೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು, ಆದರೆ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಾನವ ಹಕ್ಕುಗಳ ಆಯೋಗವು ಲಸಿಕೆ ಮತ್ತು ಅವರ ಹೃದಯಾಘಾತದ ನಡುವೆ ಯಾವುದೇ ಸಂಬಂಧವಿಲ್ಲ ಎಂದಿತು, ಬದಲಿಗೆ ಅಧಿಕ ರಕ್ತದೊತ್ತಡಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದೆ ಎಂದು ತಿಳಿಸಿತು.<ref>{{cite news |title=Vivekh death: Human Rights Commission rules out 'vaccine-angle' |url=https://www.dtnext.in/News/City/2021/10/22165900/1325206/Vivekh-death-Human-Rights-Commission-rules-out-vaccineangle.vpf |archive-url=https://web.archive.org/web/20211022140000/https://www.dtnext.in/News/City/2021/10/22165900/1325206/Vivekh-death-Human-Rights-Commission-rules-out-vaccineangle.vpf |url-status=dead |archive-date=22 October 2021 |access-date=22 October 2021 |work=[[DT Next]] |date=22 October 2021 |language=en}}</ref> ವಿವೇಕ್ ಅವರ ಅಂತ್ಯಕ್ರಿಯೆ [[ಚೆನ್ನೈ|ಚೆನ್ನೈನಲ್ಲಿ]] ಸಂಪೂರ್ಣ ಸರ್ಕಾರಿ ಗೌರವಗಳೊಂದಿಗೆ ನಡೆಯಿತು.<ref>{{cite web | url=https://indianexpress.com/article/entertainment/tamil/actor-vivek-cremated-with-state-honours-as-fans-pay-last-respects-7277915/ | title=Actor Vivek cremated with state honours as fans pay last respects | date=17 April 2021 | access-date=27 October 2022 | archive-date=27 October 2022 | archive-url=https://web.archive.org/web/20221027235641/https://indianexpress.com/article/entertainment/tamil/actor-vivek-cremated-with-state-honours-as-fans-pay-last-respects-7277915/ | url-status=live }}</ref> ==ಸಾಮಾಜಿಕ ಕ್ರಿಯಾಶೀಲತೆ== ===ಗ್ರೀನ್‍ ಕಲಾಂ=== ೨೦೧೦ ರಲ್ಲಿ, ವಿವೇಕ್ ಭಾರತದ ಮಾಜಿ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ [[ಎ.ಪಿ.ಜೆ.ಅಬ್ದುಲ್ ಕಲಾಂ|ಎಪಿಜೆ ಅಬ್ದುಲ್ ಕಲಾಂ]] ಅವರಿಂದ ಸ್ಫೂರ್ತಿ ಪಡೆದು ಭಾರತದಾದ್ಯಂತ ಮರಗಳನ್ನು ನೆಡುವ ಯೋಜನೆಯಾದ ಗ್ರೀನ್ ಕಲಾಂ ಅನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು.<ref>{{cite news|url=http://ibnlive.in.com/news/actor-vivek-moves-ahead-with-green-kalam-project/268788-71-180.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20120727090357/http://ibnlive.in.com/news/actor-vivek-moves-ahead-with-green-kalam-project/268788-71-180.html |url-status=dead |archive-date=27 July 2012 |title=Actor Vivek moves ahead with 'Green Globe Project' – IBNLive |publisher=Ibnlive.in.com |date=1 July 2012 |access-date=16 June 2014}}</ref> [[ಟ್ವಿಟ್ಟರ್|ಟ್ವಿಟರ್]] ಮೂಲಕ, ಅವರು ಸ್ವಯಂಸೇವಕರನ್ನು, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಶಾಲೆಗಳು ಮತ್ತು ಕಾಲೇಜುಗಳಿಂದ ಈ ಉಪಕ್ರಮಕ್ಕೆ ಸೇರಲು ಸಜ್ಜುಗೊಳಿಸಿದರು. ಈ ಯೋಜನೆಗೆ ಅವರ ಹೆಸರನ್ನು ಇಡಬಾರದು ಎಂದು ಕಲಾಂ ಒತ್ತಾಯಿಸಿದರು, ನಂತರ ವಿವೇಕ್ ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತವಾಗಿ ಅದರ ಹೆಸರನ್ನು ಗ್ರೀನ್ ಗ್ಲೋಬ್ ಎಂದು ಬದಲಾಯಿಸಿದರು.<ref>{{Cite web|url=https://www.theweek.in/theweek/cover/Kalam-was-an-inspiration-actor-vivek.html|title=Eco-friendly, ego friendly|website=theweek.in|access-date=17 April 2021|archive-date=17 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210417091723/https://www.theweek.in/theweek/cover/Kalam-was-an-inspiration-actor-vivek.html|url-status=live}}</ref> ಅವರ ಮರಣದ ವೇಳೆಗೆ, ೩,೩೦೦,೦೦೦ ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಸಸಿಗಳನ್ನು ನೆಡಲಾಗಿತ್ತು.<ref>{{Cite news|url=https://www.thehindu.com/entertainment/movies/actor-vivek-a-green-warrior-who-targeted-to-plant-one-crore-saplings/article34342652.ece|title=Actor Vivek, a green warrior who targeted to plant one crore saplings|first=K.|last=Lakshmi|newspaper=The Hindu|date=17 April 2021|via=www.thehindu.com|access-date=17 April 2021|archive-date=17 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210417091103/https://www.thehindu.com/entertainment/movies/actor-vivek-a-green-warrior-who-targeted-to-plant-one-crore-saplings/article34342652.ece|url-status=live}}</ref> ===ಇತರ ಉಪಕ್ರಮಗಳು=== ವಿವೇಕ್ ಅವರೊಂದಿಗೆ ನಟರಾದ [[ಸೂರ್ಯ ಶಿವಕುಮಾರ್‌‌|ಸೂರ್ಯ]], [[ಜ್ಯೋತಿಕಾ (ನಟಿ)|ಜ್ಯೋತಿಕಾ]] ಮತ್ತು ಕಾರ್ತಿ ಅವರನ್ನು ೨೦೧೮ ರಲ್ಲಿ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿ ಎಡಪ್ಪಾಡಿ ಕೆ ಪಳನಿಸ್ವಾಮಿ ನೇತೃತ್ವದ ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರವು ಪ್ಲಾಸ್ಟಿಕ್ ಮಾಲಿನ್ಯ ಮುಕ್ತ ತಮಿಳುನಾಡು ಅಭಿಯಾನದ ರಾಯಭಾರಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಿತ್ತು.<ref name="indiaglitz.com">{{Cite web|url=https://www.indiaglitz.com/jyothika-vivek-goodwill-ambassadors-for-plastic-free-tn-edappadi-palanisamy-hindi-news-219626|title=Jyothika gets a prestigious responsibility from the govt! - Bollywood News|date=23 August 2018|website=IndiaGlitz.com|access-date=14 September 2018|archive-date=29 August 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180829035003/https://www.indiaglitz.com/jyothika-vivek-goodwill-ambassadors-for-plastic-free-tn-edappadi-palanisamy-hindi-news-219626|url-status=live}}</ref><ref>{{cite news |last1=Mariappan |first1=Julie |title=Drive launched to make TN plastic-free; actors Suriya, Karthi, Jyothika and Vivek are its brand ambassadors |url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/chennai/drive-launched-to-make-tn-plastic-free-actors-suriya-karthi-jyothika-and-vivek-are-its-brand-ambassadors/articleshow/65514587.cms |access-date=20 March 2021 |work=The Times of India |date=23 August 2018 |language=en |archive-date=27 April 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210427035225/https://timesofindia.indiatimes.com/city/chennai/drive-launched-to-make-tn-plastic-free-actors-suriya-karthi-jyothika-and-vivek-are-its-brand-ambassadors/articleshow/65514587.cms |url-status=live }}</ref> ==ಬ್ರ್ಯಾಂಡ್ ಅನುಮೋದನೆ== ಇವರು ೨೦೦೩ ರಲ್ಲಿ ಮಿರಿಂಡಾ ತಂಪು ಪಾನೀಯ ಮತ್ತು ೨೦೧೧ ರಲ್ಲಿ ನಥೆಲ್ಲಾ ಜ್ಯುವೆಲ್ಲರಿಗಳ ಬ್ರ್ಯಾಂಡ್ ಅಂಬಾಸಿಡರ್ ಆಗಿದ್ದರು.<ref>[https://www.youtube.com/watch?v=X-UYVlA633I Nathella Jewellery Chennai, India, Boom Baa Offer] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160416030149/https://www.youtube.com/watch?v=X-UYVlA633I |date=16 April 2016 }}. YouTube (12 July 2010). Retrieved on 5 February 2012.</ref><ref>[http://www.financialexpress.com/news/mirinda-ropes-in-tamil-comedian-vivek-as-brand-ambassador/77660/0 Mirinda Ropes In Tamil Comedian Vivek As Brand Ambassador] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190115132437/http://www.financialexpress.com/news/mirinda-ropes-in-tamil-comedian-vivek-as-brand-ambassador/77660/0 |date=15 January 2019 }}. Financialexpress.com (10 April 2003). Retrieved on 5 February 2012.</ref><ref name="V"/><ref>[http://www.geetham.net/forums/showthread.php?212-Interview-with-Vivek Interview with Vivek] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190115023102/http://www.geetham.net/forums/showthread.php?212-Interview-with-Vivek |date=15 January 2019 }}. Geetham.net. Retrieved on 5 February 2012.</ref> ==ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು ಮತ್ತು ಗೌರವಗಳು== {| class="wikitable" !ಸಂದರ್ಭ !ವರ್ಷ !ವರ್ಗ/ಪ್ರಶಸ್ತಿ !ಸಿನಿಮಾ !ಫಲಿತಾಂಶ !ಮೂಲ |- |[[:en:Sathyabama Institute of Science and Technology|ಸತ್ಯಭಾಮಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯ]] |೨೦೧೫ | colspan="3" |ಗೌರವ ಡಾಕ್ಟರೇಟ್ |<ref>{{Cite web|title=Green Kalam|url=https://greenkalam.org/dr-vivekh/}}</ref> |- |ನಾಗರಿಕ ಗೌರವ |೨೦೦೯ | colspan="3" |ಭಾರತೀಯ ಚಿತ್ರರಂಗಕ್ಕೆ ನೀಡಿದ ಕೊಡುಗೆಗಳಿಗಾಗಿ [[ಪದ್ಮಶ್ರೀ]] |<ref>{{Cite web|last1=Narayan|first1=Pushpa|last2=Apr 17|first2=D. Govardan / TNN / Updated|last3=2021|last4=Ist|first4=07:07|title=Vivek, Tamil film actor, dies in Chennai hospital {{!}} Chennai News |url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/chennai/vivek-tamil-film-actor-dies-in-chennai-hospital/articleshow/82111036.cms|access-date=17 April 2021|website=The Times of India|language=en}}</ref> |- |ತಮಿಳುನಾಡು ರಾಜ್ಯ ಚಲನಚಿತ್ರ ಗೌರವ ಪ್ರಶಸ್ತಿ |೨೦೦೬ | colspan="3" |ತಮಿಳು ಚಿತ್ರರಂಗಕ್ಕೆ ನೀಡಿದ ಕೊಡುಗೆಗಾಗಿ ಕಲೈವಾನಾರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ |<ref name=":0">{{Cite web|title=Vivek Awards: List of awards and nominations received by Vivek {{!}} Times of India Entertainment|url=https://timesofindia.indiatimes.com/topic/Vivek/awards|access-date=17 April 2021|website=timesofindia.indiatimes.com}}</ref> |- | rowspan="3" |ಫಿಲ್ಮ್ ಫೇರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು |೨೦೦೨ | rowspan="3" |[[Filmfare Award for Best Comedian&nbsp;– Tamil|Best Comedian – Tamil]] |''ರನ್'' | rowspan="12" |ಗೆಲುವು |<ref name=":0" /> |- |೨೦೦೩ |''ಸಾಮಿ'' |<ref name=":0" /> |- |೨೦೦೪ |''ಪೇರಳಗನ್‍'' |<ref name=":0" /> |- | rowspan="5" |ತಮಿಳುನಾಡು ರಾಜ್ಯ ಚಲನಚಿತ್ರ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು |೧೯೯೯ | rowspan="5" |ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟ |''ಉನ್ನರುಗೆ ನಾನ್ ಇರುಂದಾಲ್'' |<ref name=":2">{{Cite web|title=Dr. Vivekh – Green Kalam|url=https://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:xGPVQvhTZukJ:https://greenkalam.org/dr-vivekh/+&cd=1&hl=en&ct=clnk&gl=us|access-date=17 April 2021|website=webcache.googleusercontent.com}}</ref> |- |೨೦೦೨ |''ರನ್'' |<ref name=":2" /> |- |೨೦೦೩ |''ಪಾರ್ಥಿಬನ್ ಕನವು'' |<ref name=":2" /> |- |೨೦೦೫ |''ಅನ್ನಿಯನ್'' |<ref name=":2" /> |- |೨೦೦೭ |''ಶಿವಾಜಿ'' |<ref name=":2" /> |- | rowspan="4" |ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ತಮಿಳು ಚಲನಚಿತ್ರ ಪ್ರಶಸ್ತಿ |೨೦೦೩ | rowspan="4" |ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟ |''ರನ್‍'' |<ref>{{Cite web|date=7 June 2014|title=ITFA ceremony in Malaysia|url=http://www.hindu.com/fr/2003/10/31/stories/2003103101460500.htm|access-date=17 April 2021|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20140607070328/http://www.hindu.com/fr/2003/10/31/stories/2003103101460500.htm|work=[[ದಿ ಹಿಂದೂ]]|archive-date=7 June 2014}}</ref> |- |೨೦೦೪ |''ಸಾಮಿ'' |<ref>{{Cite web|title=results of ITFA 2004|url=http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:pNiCFbSOHIUJ:ns1.mayyam.com/tfilms/19065.11.47.38.html+&cd=15&hl=en&ct=clnk&gl=us|access-date=17 April 2021|website=webcache.googleusercontent.com}}</ref> |- |೨೦೦೮ |''ಕುರುವಿ'' |<ref name=":3">{{Cite web|title=Archived copy|url=http://entertainment.xin.msn.com/en/tv/vasantham/events-article.aspx?cp-documentid=5964537|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20131203005658/http://entertainment.xin.msn.com/en/tv/vasantham/events-article.aspx?cp-documentid=5964537|archive-date=3 December 2013|access-date=25 November 2013}}</ref> |- |೨೦೧೧ |''ವೆಡಿ'' |<ref name=":3" /> |- | rowspan="2" |ಏಷ್ಯಾನೆಟ್ ಫಿಲ್ಮ್ ಅವಾರ್ಡ್ಸ್ | rowspan="2" |೨೦೦೯ | colspan="3" |ಗೌರವ ವಿಶೇಷ ಜ್ಯೂರಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿ |<ref name=":1">{{Cite web|title=Profile of Actor Vivek – Tamil Movie Data Base of Tamilstar.com|url=https://profile.tamilstar.com/actor/vivek/biography-full/212|access-date=17 April 2021|website=profile.tamilstar.com}}</ref> |- |ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟನಿಗಾಗಿ ಏಷ್ಯಾನೆಟ್ ಚಲನಚಿತ್ರ ಪ್ರಶಸ್ತಿ |ವಿವಿಧ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳು | |<ref name=":1" /> |- |ಎಡಿಸನ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು |೨೦೦೭ |ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟ |''ಗುರು ಎನ್ ಆಲು'' | |<ref name=":2" /> |} ಗ್ರೇಟರ್ ಚೆನ್ನೈ ಕಾರ್ಪೊರೇಷನ್ ವಿವೇಕ್ ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದ ಬೀದಿಯನ್ನು "ಚಿನ್ನ ಕಲೈವಾನಾರ್ ವಿವೇಕ್ ರಸ್ತೆ" ಎಂದು ಮರುನಾಮಕರಣ ಮಾಡಿದೆ.<ref>{{cite web |url=https://indianexpress.com/article/cities/chennai/tamil-nadu-actor-vivek-road-renamed-7898061/#:~:text=The%20Greater%20Chennai%20Corporation%20(GCC,as%20Chinna%20Kalaivanar%20Vivek%20Road. |title=Chennai civic body names road after actor Vivek |date=2 May 2022 |access-date=21 March 2023 |archive-date=21 March 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230321060453/https://indianexpress.com/article/cities/chennai/tamil-nadu-actor-vivek-road-renamed-7898061/#:~:text=The%20Greater%20Chennai%20Corporation%20(GCC,as%20Chinna%20Kalaivanar%20Vivek%20Road. |url-status=live }}</ref> ==ಉಲ್ಲೇಖಗಳು== {{Reflist}} 460gp8zxebqk09fxt7a76pd4pa1lo2t 1224225 1224223 2024-04-25T14:33:22Z Rakshitha b kulal 75943 /* ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು ಮತ್ತು ಗೌರವಗಳು */ wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = ವಿವೇಕ್ | honorific_suffix = <!-- Don't add Honorific suffixes here, ref [[MOS:HON]]--> | image = [[File:Vivek Tamil actor.jpg|thumb|ತಮಿಳು ನಟ ವಿವೇಕ್‍]] | caption = ೨೦೧೯ ರಲ್ಲಿ ವಿವೇಕ್ | birth_name = ವಿವೇಕಾನಂದನ್<ref>{{cite web|url=http://www.chennaimath.org/category/media/magazines/sri-ramakrishna-vijayam|title=Chennaimath.Org: Category –Present Sri Ramakrishna Vijayam|access-date=25 October 2016}}</ref> | birth_date = ೧೯ ನವೆಂಬರ್ ೧೯೬೧ | birth_place = [[ಸಂಕರಕೋವಿಲ್, ತಮಿಳುನಾಡು|ಸಂಕರಕೋವಿಲ್]], ತೆಂಕಾಸಿ ಜಿಲ್ಲೆ, [[ತಮಿಳುನಾಡು]], [[ಭಾರತ]] | death_date = {{death date and age|df=yes|2021|4|17|1961|11|19}} | death_place = ಚೆನ್ನೈ, ತಮಿಳುನಾಡು, ಭಾರತ | awards = [[ಪದ್ಮಶ್ರೀ]] (೨೦೦೯)<br />ಗೌರವ ಡಾಕ್ಟರೇಟ್ (೨೦೧೫) | spouse = ಅರುಲ್ ಸೆಲ್ವಿ ವಿವೇಕ್ | children = ೩ | years_active = ೧೯೮೭ - ೨೦೨೧ | occupation = ಸಿನಿಮಾ ನಟ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯಕರ್ತ | alma_mater = ಅಮೇರಿಕನ್ ಕಾಲೇಜು, ಮಧುರೈ }} '''ವಿವೇಕಾನಂದನ್''' (೧೯ ನವೆಂಬರ್ ೧೯೬೧ - ೧೭ ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೦೨೧), ವೃತ್ತಿಪರವಾಗಿ '''ವಿವೇಕ್''' ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಇವರು ಒಬ್ಬ ಭಾರತೀಯ ನಟ, ಹಾಸ್ಯನಟ, ದೂರದರ್ಶನ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವ, ಹಿನ್ನೆಲೆ ಗಾಯಕ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯಕರ್ತ.<ref name="TOI">[https://timesofindia.indiatimes.com/city/chennai/vivek-tamil-film-actor-dies-in-chennai-hospital/articleshow/82111036.cms Vivek, Tamil film actor dies in Chennai hospital] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20211020125755/https://timesofindia.indiatimes.com/city/chennai/vivek-tamil-film-actor-dies-in-chennai-hospital/articleshow/82111036.cms |date=20 October 2021 }}, Times of India, 17 April 2021.</ref> ಅವರು [[ತಮಿಳು ಸಿನೆಮಾ|ತಮಿಳು ಚಲನಚಿತ್ರೋದ್ಯಮದಲ್ಲಿ]] ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು. ನಿರ್ದೇಶಕ [[ಕೆ. ಬಾಲಚಂದರ್]] ಅವರ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಪರಿಚಯಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಅವರು ''ರನ್'' (೨೦೦೨), ''ಸಾಮಿ'' (೨೦೦೩) ಮತ್ತು ''ಪೆರಳಗನ್'' (೨೦೦೪) ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿನ ಅಭಿನಯಕ್ಕಾಗಿ ತಮಿಳಿನ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟನಾಗಿ ಮೂರು ಫಿಲ್ಮ್‌ಫೇರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಗೆದ್ದರು. ಹಾಗೂ ಅವರು ಆರು ತಮಿಳುನಾಡು ರಾಜ್ಯ ಚಲನಚಿತ್ರ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಪಡೆದರು, ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಐದು ''ಉನ್ನರುಗೆ ನಾನ್ ಇರುಂಧಲ್'' (೧೯೯೯), ''ರನ್'' (೨೦೦೨), ''ಪಾರ್ಥಿಬನ್ ಕನವು'' (೨೦೦೩), ''ಅನ್ನಿಯನ್'' (೨೦೦೫) ಮತ್ತು ''ಶಿವಾಜಿ'' (೨೦೦೭) ಚಲನಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿನ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟನೆಗಾಗಿ ತಮಿಳುನಾಡು ರಾಜ್ಯ ಚಲನಚಿತ್ರ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು, ಹಾಗೂ ಕಲೈವಾನಾರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಗೌರವ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯಾಗಿ ಪಡೆದರು. ಅವರ ಹಾಸ್ಯ ಶೈಲಿಯು ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ರಾಜಕೀಯ ವಿಡಂಬನೆಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ಒನ್-ಲೈನರ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಪದಪ್ರಯೋಗವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿತ್ತು, ಇದು ವಿಮರ್ಶಕರು ಅವರನ್ನು ಎನ್.ಎಸ್.ಕೃಷ್ಣನ್‍ಗೆ ಹೋಲಿಸಲು ಕಾರಣವಾಯಿತು ಮತ್ತು ಅವರಿಗೆ ಚಿನ್ನ ಕಲೈವಾನಾರ್ ಎಂಬ ಅಡ್ಡಹೆಸರನ್ನು ಗಳಿಸಿಕೊಟ್ಟಿತು. ೨೦೦೯ ರಲ್ಲಿ, ಕಲೆಗೆ ನೀಡಿದ ಕೊಡುಗೆಗಾಗಿ [[ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರ|ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರವು]] ವಿವೇಕ್ ಅವರಿಗೆ [[ಪದ್ಮಶ್ರೀ ಪ್ರಶಸ್ತಿ (2000-2009)|ಪದ್ಮಶ್ರೀ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು]] ನೀಡಿತು.<ref name="indiaglitz1">[https://web.archive.org/web/20090127023134/http://www.indiaglitz.com/channels/tamil/article/44536.html A crown on my head: Vivek&nbsp;– Tamil Movie News]. IndiaGlitz. Retrieved on 26 May 2011.</ref> ಸತ್ಯಭಾಮಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯವು ವಿವೇಕ್ ಅವರಿಗೆ ಸಿನೆಮಾದ ಮೂಲಕ ಸಮಾಜಕ್ಕೆ ನೀಡಿದ ಕೊಡುಗೆಗಾಗಿ ಗೌರವ ಡಾಕ್ಟರೇಟ್ ನೀಡಿತು. ದೂರದರ್ಶನ ವ್ಯಕ್ತಿಯಾಗಿ, ವಿವೇಕ್ ಹಲವಾರು ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಆಯೋಜಿಸಿದರು ಮತ್ತು ವಿಶೇಷವಾಗಿ [[ಎ.ಪಿ.ಜೆ.ಅಬ್ದುಲ್ ಕಲಾಂ]] ಅವರನ್ನು ಸಂದರ್ಶಿಸಿದರು. ಕಲಾಂ ಅವರ ಪರಿಸರವಾದದಿಂದ ಪ್ರೇರಿತರಾದ ವಿವೇಕ್, [[ತಮಿಳುನಾಡು|ತಮಿಳುನಾಡಿನಾದ್ಯಂತ]] ಒಂದು ಶತಕೋಟಿ ಮರಗಳನ್ನು ನೆಡುವ ಧ್ಯೇಯದೊಂದಿಗೆ ೨೦೧೦ ರಲ್ಲಿ ಗ್ರೀನ್ ಕಲಾಂ ಉಪಕ್ರಮವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು..<ref>{{Cite web|url=https://www.thenewsminute.com/article/how-former-president-apj-abdul-kalam-inspired-actor-vivek-turn-activism-147319|title=How former President APJ Abdul Kalam inspired actor Vivek to turn to activism|date=17 April 2021|website=The News Minute|access-date=17 April 2021|archive-date=17 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210417084253/https://www.thenewsminute.com/article/how-former-president-apj-abdul-kalam-inspired-actor-vivek-turn-activism-147319|url-status=live}}</ref> ==ಜೀವನಚರಿತ್ರೆ== ===ಆರಂಭಿಕ ಜೀವನ=== ವಿವೇಕ್ ೧೯೬೧ ರ ನವೆಂಬರ್ ೧೯ ರಂದು ತಮಿಳುನಾಡಿನ [[ಸಂಕರಕೋವಿಲ್, ತಮಿಳುನಾಡು|ಸಂಕರಕೋವಿಲ್]] ಬಳಿಯ ಪೆರುಂಕೊಟ್ಟೂರ್ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದರು. ವಿವೇಕ್ [[ಮಧುರೈ|ಮಧುರೈನ]] ಅಮೆರಿಕನ್ ಕಾಲೇಜಿನಿಂದ ಪದವಿ ಪಡೆದರು. ===ಆರಂಭಿಕ ವೃತ್ತಿಜೀವನ (೧೯೮೭–೧೯೯೭)=== ಚೆನ್ನೈನ ಸೆಕ್ರೆಟರಿಯೇಟ್‍ನಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವಾಗ, ವಿವೇಕ್ ತಮ್ಮ ಬಿಡುವಿನ ವೇಳೆಯಲ್ಲಿ ಮದ್ರಾಸ್ ಹ್ಯೂಮರ್ ಕ್ಲಬ್‍ನಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದರು, ಅಲ್ಲಿ ಜನರು ಸ್ಟ್ಯಾಂಡ್-ಅಪ್ ಕಾಮಿಡಿಯನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಅವರು ಹ್ಯೂಮರ್ ಕ್ಲಬ್‍ ಅನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಲು ಪ್ರವರ್ತಕರಾಗಿ ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದರು ಮತ್ತು ತರುವಾಯ ಕ್ಲಬ್‍ನಲ್ಲಿ ಅವರ ಮೂಕಾಭಿನಯಗಳ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ಬಾರಿ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಮನರಂಜನಾ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಗೆದ್ದರು. ವಿವೇಕ್ ನಂತರ ಚೆನ್ನೈ ತೊರೆದು ಮಧುರೈನಿಂದ ವಾಣಿಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಪದವಿ ಪಡೆದರು ಮತ್ತು ಸೆಮಿಸ್ಟರ್ ವಿರಾಮದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಅವರು ಹಿಂತಿರುಗಿ ಕ್ಲಬ್‍ನಲ್ಲಿ ಪ್ರದರ್ಶನ ನೀಡುತ್ತಿದ್ದರು.<ref name="chenon">{{cite web |url=http://chennaionline.com/City360/Interviews/20114702034712/Meet-Vivek-the-comedian-with-a-social-touch.col |title=Meet Vivek, the comedian with a social touch &#124; cityinterviews&nbsp;– city360 |publisher=ChennaiOnline |access-date=16 June 2014 |archive-date=9 May 2011 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110509105409/http://chennaionline.com/City360/Interviews/20114702034712/Meet-Vivek-the-comedian-with-a-social-touch.col |url-status=live }}</ref> ಹ್ಯೂಮರ್ ಕ್ಲಬ್‍ನ ಸ್ಥಾಪಕರಾದ ಪಿ.ಆರ್.ಗೋವಿಂದರಾಜನ್ ಅವರು ಅವರನ್ನು ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಚಲನಚಿತ್ರ ನಿರ್ದೇಶಕ [[ಕೆ. ಬಾಲಚಂದರ್]] ಅವರಿಗೆ ಪರಿಚಯಿಸಿದರು ಮತ್ತು ನಿರ್ದೇಶಕರ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳಿಗೆ ಸ್ಕ್ರಿಪ್ಟ್-ಬರಹಗಾರರಾಗಿ ವೃತ್ತಿಪರ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ನಾಲ್ಕು ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ, ಬಾಲಚಂದರ್ ಒಂದು ಸನ್ನಿವೇಶವನ್ನು ವಿವರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಹದಿನಾರು ಪಾತ್ರಗಳಿಗೆ ಸ್ಕ್ರಿಪ್ಟ್ ಬರೆಯಲು ಕೇಳಿದರು, ಅದನ್ನು ವಿವೇಕ್ ರಾತ್ರೋರಾತ್ರಿ ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಿದರು ಎಂದು ವಿವೇಕ್ ಬಹಿರಂಗಪಡಿಸಿದರು. ಇದು ನಿಜವಾಗಿಯೂ ಒಂದು ಪರೀಕ್ಷೆ ಎಂದು ಅವರು ನಂತರ ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಂಡರು, ಮತ್ತು ಅವರ ಪ್ರದರ್ಶನದ ಮೂಲಕ, ಬಾಲಚಂದರ್ ವಿವೇಕ್‍ಗೆ ಹತ್ತಿರವಾದರು.<ref name="chenon"/> ೧೯೮೭ ರಲ್ಲಿ ''ಮನತಿಲ್ ಉರುಥಿ ವೆಂಡುಮ್'' ಚಿತ್ರದ ಸ್ಕ್ರಿಪ್ಟ್‌ಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡುವಾಗ, ಬಾಲಚಂದರ್ ಅವರು ವಿವೇಕ್‍ಗೆ ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ [[ಸುಹಾಸಿನಿ ಮಣಿರತ್ನಮ್|ಸುಹಾಸಿನಿ]] ಅವರ ಸಹೋದರನ ನಟನಾ ಪಾತ್ರವನ್ನು ನೀಡಿದರು, ಅದನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸಲು ಅವರು ನಿರ್ಧರಿಸಿದರು.<ref>{{cite news |author=Y Maheswara Reddy |url=http://www.newindianexpress.com/entertainment/interviews/article249658.ece |title=Vivek, comedy artiste |publisher=The New Indian Express |access-date=16 June 2014 |archive-date=20 January 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150120175023/http://www.newindianexpress.com/entertainment/interviews/article249658.ece |url-status=dead }}</ref> ಪೋಷಕ ಪಾತ್ರಗಳನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸುವ ಮೂಲಕ ಅವರು ತಮ್ಮ ವೃತ್ತಿಜೀವನವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು ಮತ್ತು ''ಪುದು ಪುದು ಅರ್ಥಂಗಲ್'' (೧೯೮೯) ಮತ್ತು ''ಒರು ವೀಡು ಇರು ವಾಸಲ್'' (೧೯೯೦) ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಬಾಲಚಂದರ್ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಮತ್ತೆ ಸಹಕರಿಸಿದರು. ನಂತರ ಕೆ. ಎಸ್. ರವಿಕುಮಾರ್ ಅವರ ''ಪುತ್ತಮ್ ಪುದು ಪಯನಂ'' (೧೯೯೧) ಮತ್ತು ವಿಕ್ರಮ್ ಅವರ ''ನಾನ್ ಪೆಸಾ ನಿನೈಪಥೆಲ್ಲಂ'' (೧೯೯೩) ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ನಟನ ಸ್ನೇಹಿತನಾಗಿ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಪಾತ್ರವರ್ಗದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು. ನಂತರ ಅವರು [[ರಜನೀಕಾಂತ್|ರಜನಿಕಾಂತ್]] ಅವರ ''ಉಳೈಪ್ಪಲಿ'' ಮತ್ತು ''ವೀರಾ'' ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ದ್ವಿತೀಯ ಪಾತ್ರವರ್ಗದ ಪಾತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು.<ref>{{cite web |url=http://behindwoods.com/new-videos/videos-q1-09/actor-actress-interview/vivek-28-09-2011.html |title=Vivek&nbsp;– Tamil Cinema Actor Interview&nbsp;– Vivek &#124; Vadivelu &#124; Ajith &#124; Mankatha &#124; Vishal &#124; Kamal |website=Behindwoods.com |access-date=16 June 2014 |archive-date=27 April 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140427235349/http://behindwoods.com/new-videos/videos-q1-09/actor-actress-interview/vivek-28-09-2011.html |url-status=live }}</ref> ===ಪ್ರಗತಿ ಮತ್ತು ಯಶಸ್ಸು (೧೯೯೮–೨೦೦೭)=== ೧೯೯೦ ರ ದಶಕದ ಉತ್ತರಾರ್ಧದಲ್ಲಿ, ವಿವೇಕ್ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಹಾಸ್ಯನಟನಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಮೂಲಕ ಪ್ರಗತಿಯನ್ನು ಸಾಧಿಸಿದರು. ಅವರು ಹೆಚ್ಚಿನ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ನಟನ ಮುಖ್ಯ ಸ್ನೇಹಿತರಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಇದರಿಂದಾಗಿ ಅವರ ತೆರೆಯ ಮೇಲಿನ ಸಮಯ ಹೆಚ್ಚಾಗಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು. ಅವರು [[ಅಜಿತ್ ಕುಮಾರ್]] ಅಭಿನಯದ ಯಶಸ್ವಿ ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಸತತವಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು, ''ಕಾದಲ್ ಮನ್ನನ್'', ''ಉನ್ನೈ ತೇಡಿ'' ಮತ್ತು ''ವಾಲಿ'' ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಸೈಡ್ ಕಿಕ್ ಆಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು, ಮತ್ತು ''ಕನ್ನದಿರೆ ತೊಂಡ್ರಿನಾಲ್'', ''ಪೂಮಗಲ್ ಊರ್ವಾಲಂ'' ಮತ್ತು ''ಆಸೈಯಿಲ್ ಒರು ಕಡಿಥಮ್'' ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಶಾಂತ್ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಪದೇ ಪದೇ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡು ಇದೇ ರೀತಿಯ ಯಶಸ್ಸನ್ನು ಕಂಡರು. ತರುವಾಯ ಅವರು ೨೦೦೦ ಮತ್ತು ೨೦೦೧ ರಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಕಾರ್ಯನಿರತ ನಟರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರಾದರು, ಎರಡು ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಐವತ್ತಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು. ''ಕುಶಿ'', ''ಪ್ರಿಯಮಾನವಲೆ'' ಮತ್ತು ''ಮಿನ್ನಾಲೆ'' ಸೇರಿದಂತೆ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳು ಬ್ಲಾಕ್‍ಬಸ್ಟರ್‌ಗಳಾದರೆ, [[ಮಣಿರತ್ನಂ]] ಅವರ ''ಅಲೈಪಾಯುತೆ'', ''ಮುಗವರಿ'' ಮತ್ತು ''ಡಮ್ ಡುಮ್ ಡುಮ್‍''ನಲ್ಲಿನ ಅವರ ಪಾತ್ರಗಳು ನಟನಿಗೆ ವಿಮರ್ಶಾತ್ಮಕ ಮೆಚ್ಚುಗೆಯನ್ನು ಗಳಿಸಿದವು. ವಿವೇಕ್ ಅವರ ಚಿತ್ರಗಳ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿರುವ ಯಶಸ್ಸು ಎಂದರೆ ಅವರು ಪ್ರಮುಖ ನಟನಿಗೆ ಸಮಾನವಾದ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಚಲನಚಿತ್ರ ಪೋಸ್ಟರ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು ಮತ್ತು ಇದರಿಂದಾಗಿ ಸಿಕ್ಕಿದ್ದ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳಿಗೆ ವಿತರಕರನ್ನು ಹುಡುಕಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದರು. ತೆಲುಗು ಚಲನಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ತಮಿಳಿಗೆ ಡಬ್ ಮಾಡಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಕಂಡೆನ್ ಸೀತೆಯೈ ಅವರಂತಹ ನಟನನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಹಾಸ್ಯ ಟ್ರ್ಯಾಕ್‌ನೊಂದಿಗೆ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಭಕ್ತಿ ಚಿತ್ರಗಳಾದ ''ಕೊಟ್ಟೈ ಮಾರಿಯಮ್ಮನ್'', ''ಪಳಯತು ಅಮ್ಮನ್'' ಮತ್ತು ''ನಾಗೇಶ್ವರಿ'' ಚಲನಚಿತ್ರಗಳು ವಿವೇಕ್ ಅವರನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಹಾಸ್ಯ ಟ್ರ್ಯಾಕ್‌ನೊಂದಿಗೆ ಬಿಡುಗಡೆಯಾಯಿತು.<ref>[https://web.archive.org/web/20021113231151/http://www.hindu.com/2000/12/22/stories/09220223.htm Film Review: ''Kandaen Seethaiyai'']. The Hindu (22 December 2000). Retrieved on 21 June 2015.</ref><ref>{{Cite web|url=http://cinematoday2.itgo.com/Hot%20News%20Just%20for%20U.htm|archive-url=https://web.archive.org/web/20030222131213/http://cinematoday2.itgo.com/Hot%20News%20Just%20for%20U.htm|url-status=dead|archive-date=22 February 2003|title=Hot News}}</ref> ೨೦೦೦ ನೇ ಇಸವಿಯಲ್ಲಿ ನಿರ್ದೇಶಕ ಕೆ. ಸುಭಾಷ್ ಅವರು ವಿವೇಕ್ ಅಭಿನಯದ ''ಎನಕೆನ್ನ ಕೊರಚಲ್?'' ಎಂಬ ಚಿತ್ರವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲು ಯೋಜಿಸಿದ್ದರು.<ref>{{cite web|url=http://www.chennaionline.com/reeltalk/nov095.asp |archive-url=https://archive.today/20041026094516/http://www.chennaionline.com/reeltalk/nov095.asp |url-status=dead |archive-date=26 October 2004 |title=Vivek turns hero |date=26 October 2004 |access-date=16 June 2014}}</ref> ಅದೇ ರೀತಿ ೨೦೦೧ ರಲ್ಲಿ, ಅವರು ರಾಮ ನಾರಾಯಣನ್ ಅವರ ''ಪಂಜು'' ಎಂಬ ಚಿತ್ರದ ನಿರ್ಮಾಣವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು, ಅದರಲ್ಲಿ ಅವರು ನಾಯಕನಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು, ಆದರೆ ನಂತರ ಶಿವಚಂದ್ರನ್ ನಿರ್ದೇಶಿಸಲಿರುವ ಮತ್ತೊಂದು ಚಿತ್ರದಂತೆ ಇದನ್ನು ಸಹ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು.<ref>{{cite news|url=http://www.hindu.com/2005/07/02/stories/2005070205080200.htm |archive-url=https://web.archive.org/web/20140429050917/http://www.hindu.com/2005/07/02/stories/2005070205080200.htm |url-status=dead |archive-date=29 April 2014 |title=Tamil Nadu News : Luck smiles on a machine operator |date=2 July 2005 |work=[[The Hindu]] |access-date=16 June 2014}}</ref><ref>{{cite web |url=http://cinematoday2.itgo.com/HOT%20NEWS%20-%2002061.htm |title=Cinema today |publisher=Cinematoday2.itgo.com |access-date=16 June 2014 |archive-date=30 April 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140430031016/http://cinematoday2.itgo.com/HOT%20NEWS%20-%2002061.htm |url-status=live }}</ref> [[File:Rajinikanth, Dhanush and Vivek at Nerupuda Audio Launch.jpg|right|300px|thumb|''ನೆರುಪುಡಾ'' ಆಡಿಯೋ ಬಿಡುಗಡೆ ಸಮಾರಂಭದಲ್ಲಿ ವಿವೇಕ್ (ಬಲಕ್ಕೆ)]] ವಿವೇಕ್ ೨೦೦೨ ಮತ್ತು ೨೦೦೩ ರಲ್ಲಿ ವಾಣಿಜ್ಯಿಕವಾಗಿ ಹೆಚ್ಚು ಯಶಸ್ವಿ ಉದ್ಯಮಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು, ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟನಾಗಿ ಸತತ ಫಿಲ್ಮ್‌ಫೇರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ - ತಮಿಳು ಮತ್ತು ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟನಿಗಾಗಿ ತಮಿಳುನಾಡು ರಾಜ್ಯ ಚಲನಚಿತ್ರ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಪಡೆದರು. ರನ್‍ನಲ್ಲಿನ ಅವರ ಹಾಸ್ಯ ಟ್ರ್ಯಾಕ್ ಅವರಿಗೆ ಅನೇಕ ಪ್ರಶಂಸೆಗಳನ್ನು ಗಳಿಸಿತು, ವಿಮರ್ಶಕರೊಬ್ಬರು ವಿವೇಕ್ ಅವರ "ಪ್ರಸ್ತುತ ಸಾಮಾಜಿಕ ಘಟನೆಗಳಿಗೆ ತಲೆಯಾಡಿಸುವುದು ಪ್ರತಿಭೆಯ ಹೊಡೆತವನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ" ಎಂದು ಹೇಳಿದರು. ಅವರು [[ವಿಕ್ರಮ್ (ನಟ)|ವಿಕ್ರಮ್]] ಅವರ ''ಧೂಲ್'' ಮತ್ತು ಪ್ರಿಯದರ್ಶನ್ ಅವರ ''ಲೇಸಾ ಲೇಸಾ'' ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ವಿಸ್ತೃತ ಹಾಸ್ಯ ಪಾತ್ರಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಿದರು, ಆದರೆ ''ಸಾಮಿ'' ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಶಿಕ್ಷಕ ಮತ್ತು ''ಪಾರ್ಥಿಬನ್ ಕನವು'' ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ಎಂಜಿನಿಯರ್ ಪಾತ್ರಕ್ಕಾಗಿ ಮತ್ತಷ್ಟು ಮೆಚ್ಚುಗೆಯನ್ನು ಗಳಿಸಿದರು. ನಂತರ ಅವರು ಎಸ್. ಶಂಕರ್ ಅವರ ಮುಂಬರುವ ಕಥೆ ಬಾಯ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಸ್ವಲ್ಪ ಹೆಚ್ಚು ಗಂಭೀರವಾದ ಪಾತ್ರವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಿದರು, ಯುವಕರ ಗುಂಪಿಗೆ ಮಾರ್ಗದರ್ಶಕರಾಗಿ ಚಿತ್ರಿಸಿದರು, ಮತ್ತು ಅವರ ಅಭಿನಯವು ಉತ್ತಮವಾಗಿ ಸ್ವೀಕರಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿತು. "ವಿವೇಕ್, ಬದಲಾವಣೆಗಾಗಿ, ಶಂಕರ್ ಅವರ ಸ್ಕ್ರಿಪ್ಟ್ ಅನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಅವರ ನಿಷ್ಕಳಂಕ ಹಾಸ್ಯ ಪ್ರಜ್ಞೆಯೊಂದಿಗೆ ನೀಡುತ್ತಾರೆ" ಎಂದು ವಿಮರ್ಶಕರು ಗಮನಿಸಿದರೆ, ದಿ ಹಿಂದೂ ವಿಮರ್ಶಕರು "ಪ್ರದರ್ಶನವು ವಿವೇಕ್‍ಗೆ ಸೇರಿದೆ, ಅವರು ನಿರ್ದೇಶಕರ ಮುಖವಾಣಿ" ಎಂದು ಹೇಳಿದರು.<ref>[https://web.archive.org/web/20140716160229/http://www.sify.com/movies/boys-review-tamil-13236807.html Sify Movies&nbsp;– Review listing]. Sify.com (2 December 2012). Retrieved on 21 June 2015.</ref><ref>[https://web.archive.org/web/20031205200937/http://www.hindu.com/thehindu/fr/2003/09/05/stories/2003090501390200.htm "Boys"]. The Hindu (5 September 2003). Retrieved on 21 June 2015.</ref> ೨೦೦೪ ರಲ್ಲಿ ಯಶಸ್ಸು ಅವರ ಮುಂದುವರಿಯಿತು, ಅಲ್ಲಿ ಅವರು ''ಪೇರಳಗನ್'' ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿನ ವಿವಾಹ ಜೋಡಣೆಯ ಪಾತ್ರಕ್ಕಾಗಿ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟನಿಗಾಗಿ ಫಿಲ್ಮ್‌ಫೇರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಂಡರು. ಆದರೆ ''ಚೆಲ್ಲಮೇ'' ಮತ್ತು ''ಎಂ. ಕುಮಾರನ್ ಸನ್ ಆಫ್ ಮಹಾಲಕ್ಷ್ಮಿ'' ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿನ ಅವರ ಪಾತ್ರಗಳು ಕ್ರಮವಾಗಿ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳ ವಾಣಿಜ್ಯ ಯಶಸ್ಸಿಗೆ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದವು.<ref>[https://www.indiaglitz.com/surya-shines-cheran-sizzles-tamil-news-15576 Surya shines Cheran sizzles&nbsp;– Tamil Movie News] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20221107224751/https://www.indiaglitz.com/surya-shines-cheran-sizzles-tamil-news-15576 |date=7 November 2022 }}. Indiaglitz.com (9 July 2005). Retrieved on 21 June 2015.</ref> ಅವರು ತಂಪು ಪಾನೀಯದ ರಾಯಭಾರಿಯಾದ ಮೊದಲ ಹಾಸ್ಯನಟರಾದರು, ಇವರು ೨೦೦೩ ರಲ್ಲಿ ಮಿರಿಂಡಾ ತಂಪು ಪಾನೀಯದ ಬ್ರ್ಯಾಂಡ್ ಅಂಬಾಸಿಡರ್ ಆಗಿದ್ದರು.<ref name="V">{{cite news|url=http://www.hindu.com/mp/2005/08/13/stories/2005081304490300.htm |archive-url=https://web.archive.org/web/20140416041850/http://www.hindu.com/mp/2005/08/13/stories/2005081304490300.htm |url-status=dead |archive-date=16 April 2014 |title=Metro Plus Tiruchirapalli / Cinema : Aahaa...Vivek Mirinda |date=13 August 2005 |work=[[The Hindu]] |access-date=16 June 2014}}</ref><ref>{{cite news |url=http://expressindia.indianexpress.com/story_print.php?storyId=77660 |title=Mirinda Ropes In Tamil Comedian Vivek As Brand Ambassador&nbsp;– Express India |publisher=Expressindia.indianexpress.com |date=10 April 2003 |access-date=16 June 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140429050757/http://expressindia.indianexpress.com/story_print.php?storyId=77660 |archive-date=29 April 2014 |url-status=dead }}</ref> ಅವರು ಕೆಲವು ಕಲಾತ್ಮಕ ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ವಿಶೇಷ ವಿನಾಯಿತಿ ನೀಡಿದರು ಮತ್ತು ಆಗಾಗ್ಗೆ ಉದ್ಯಮಗಳಿಗೆ ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ಕಡಿಮೆ ಸಂಭಾವನೆಯನ್ನು ಪಡೆದರು. ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಜಾನಕಿ ವಿಶ್ವನಾಥನ್ ಅವರ ''ಕುಟ್ಟಿ'' (೨೦೦೧) ಮತ್ತು ಥಂಗರ್ ಬಚ್ಚನ್ ಅವರ ''ಅಳಗಿ'' (೨೦೦೨) ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿನ ಪಾತ್ರಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಿದರು.<ref>{{cite web|url=http://www.sify.com/movies/tamil/interview.php?id=6006308&cid=2408 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140430233242/http://www.sify.com/movies/tamil/interview.php?id=6006308&cid=2408 |url-status=dead |archive-date=30 April 2014 |title=Welcome to |website=[[Sify]] |date=20 January 2007 |access-date=16 June 2014}}</ref><ref name="hindu2002">{{cite news|url=http://www.hindu.com/thehindu/mp/2002/05/07/stories/2002050700110200.htm |archive-url=https://web.archive.org/web/20101022104651/http://hindu.com/thehindu/mp/2002/05/07/stories/2002050700110200.htm |url-status=dead |archive-date=22 October 2010 |title=Comedy king of Tamil cinema |date=7 May 2002 |work=[[The Hindu]] |access-date=16 June 2014}}</ref> ವಿವೇಕ್ ಮುಖ್ಯ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಿದ್ದ ಚಿತ್ರವು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ೨೦೦೪ ರ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯರೂಪಕ್ಕೆ ಬಂದಿತು ಮತ್ತು ಅವರು ಹೊಸಬರಾದ ರಾಮ್ಕಿ ನಿರ್ದೇಶನದ ಸೊಲ್ಲಿ ಅಡಿಪೆನ್ ಎಂಬ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಿದರು. ತಂಡವು ಸುಮಾರು ಒಂದು ವರ್ಷ ಚಿತ್ರದ ನಿರ್ಮಾಣದಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿತು ಮತ್ತು ಹಾಸ್ಯನಟನ ರೂಪಾಂತರವನ್ನು ಪ್ರೇಕ್ಷಕರು ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರವಾಗಿ ಸ್ವೀಕರಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ಖಚಿತಪಡಿಸಿದರು, ನಟಿಯರಾದ [[ಛಾಯಾ ಸಿಂಗ್]] ಮತ್ತು ತೇಜಶ್ರೀ ಚಿತ್ರದ ನಾಯಕಿಯರಾಗಿ ನಟಿಸಿದ್ದಾರೆ.<ref name="hindu2002"/> ಪೂರ್ಣಗೊಂಡಿದ್ದರೂ, ಚಿತ್ರವು ೨೦೦೪ ರಿಂದ ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿತು ಮತ್ತು ವಿತರಕರನ್ನು ಕಂಡುಹಿಡಿಯುವಲ್ಲಿ ವಿಫಲವಾದ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ, ಚಿತ್ರವು ಚಿತ್ರಮಂದಿರಗಳಲ್ಲಿ ಬಿಡುಗಡೆಯಾಗಲಿಲ್ಲ. ವಿ. ಸಿ. ಗುಹುನಾಥನ್ ಅವರ ''ಸೂಪರ್ ಸುಬ್ಬು'' ಎಂಬ ಮತ್ತೊಂದು ಪ್ರಸ್ತಾವಿತ ಚಿತ್ರವೂ ಪ್ರಕಟಣೆಯ ನಂತರ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹೊಂದಲು ವಿಫಲವಾಯಿತು.<ref>{{cite web |url=http://www.cinesouth.com/masala/hotnews/new/07052004-1.shtml |title=Dailynews - Vivek in dual role |website=www.cinesouth.com |access-date=12 January 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20050207225445/http://www.cinesouth.com/masala/hotnews/new/07052004-1.shtml |archive-date=7 February 2005 |url-status=dead}}</ref> ೨೦೦೪ ರ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ, ಅವರು ಚಲನಚಿತ್ರದ ನಿರ್ಮಾಣದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಗಾಯಗೊಂಡರು ಮತ್ತು ಆರು ತಿಂಗಳ ಅವಧಿಗೆ ನಟನೆಯ ನಿಯೋಜನೆಗಳಿಂದ ವಿರಾಮ ತೆಗೆದುಕೊಂಡರು.<ref>{{cite web |url=http://www.behindwoods.com/features/Interviews/Interview4/vivek/tamil-movies-inteview-comedyactor-vivek.html |title=Tamil Movies : Interview&nbsp;– Vivek |website=Behindwoods.com |access-date=16 June 2014 |archive-date=28 October 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20141028100402/http://www.behindwoods.com/features/Interviews/Interview4/vivek/tamil-movies-inteview-comedyactor-vivek.html |url-status=live }}</ref> ಶಂಕರ್ ಅವರ ಅನ್ನಿಯನ್ (೨೦೦೫) ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಉತ್ತಮವಾಗಿ ಸ್ವೀಕರಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಪೋಷಕ ಪಾತ್ರವನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸುವ ಮೂಲಕ ವಿವೇಕ್ ಮರಳಿದರು, ಸೈಕೋಪಾತ್ ಸರಣಿ ಕೊಲೆಗಾರ ಬಿಟ್ಟುಹೋದ ಸುಳಿವುಗಳನ್ನು ಹುಡುಕುವ ರಹಸ್ಯ ಪೊಲೀಸ್ ಅಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು. ಈ ಚಿತ್ರವು ವಿಮರ್ಶಾತ್ಮಕ ಮತ್ತು ವಾಣಿಜ್ಯ ಯಶಸ್ಸಿಗೆ ತೆರೆದುಕೊಂಡಿತು, ಮತ್ತು ಇವರ ಅಭಿನಯಕ್ಕಾಗಿ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟನಿಗಾಗಿ ರಾಜ್ಯ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಗೆದ್ದರು.<ref>{{cite web|url=http://www.sify.com/movies/anniyan-review-tamil-13873632.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20131218212426/http://www.sify.com/movies/anniyan-review-tamil-13873632.html |url-status=dead |archive-date=18 December 2013 |title=Movie Review : Anniyan |website=[[Sify]] |access-date=16 June 2014}}</ref> [[ವಿಜಯ್ (ನಟ)|ವಿಜಯ್]] ಅವರ ''ಆಥಿ'', [[ಅಜಿತ್ ಕುಮಾರ್]] ಅವರ ''ಪರಮಶಿವನ್'' ಮತ್ತು ಸಿಲಂಬರಸನ್ ಅವರ ''ಸರವಣ'' ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಮೂಲಕ ಅವರು ತಮ್ಮ ಪುನರಾಗಮನವನ್ನು ಮುಂದುವರೆಸಿದರು. ಇವೆಲ್ಲವೂ ಜನವರಿ ೨೦೦೬ ರಲ್ಲಿ ಒಂದೇ ದಿನ ಬಿಡುಗಡೆಯಾದವು. ಸುಸಿ ಗಣೇಶನ್ ಅವರ ''ತಿರುಟು ಪಯಲೆ'' ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಹಾಸ್ಯಮಯ ರಹಸ್ಯ ಪತ್ತೇದಾರಿ ಪಾತ್ರಕ್ಕಾಗಿ ಮೆಚ್ಚುಗೆ ಪಡೆದ ನಂತರ, ಶಂಕರ್ ಅವರು ರಜನಿಕಾಂತ್ ಅಭಿನಯದ ತಮ್ಮ ಸಾಹಸೋದ್ಯಮ ''ಶಿವಾಜಿ'' (೨೦೦೭) ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಅವರನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸಿದರು, ಇದು ಅತ್ಯಂತ ದುಬಾರಿ ತಮಿಳು ಚಿತ್ರವಾಗಿದೆ.<ref>{{cite web|url=http://www.sify.com/movies/tamil/interview.php?id=14015995&cid=2408 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140430233237/http://www.sify.com/movies/tamil/interview.php?id=14015995&cid=2408 |url-status=dead |archive-date=30 April 2014 |title=Welcome to |website=[[Sify]] |date=20 January 2007 |access-date=16 June 2014}}</ref> ವಿವೇಕ್ ಈ ಚಿತ್ರಕ್ಕಾಗಿ ತೊಂಬತ್ತು ದಿನಗಳನ್ನು ಮೀಸಲಿಟ್ಟರು, ಇದು ಅವರ ಹಿಂದಿನ ಯಾವುದೇ ಚಿತ್ರಗಳಿಗಿಂತ ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ. ರಜನಿಕಾಂತ್ ಅವರ ಜೊತೆಗಿನ ಇವರ ಅಭಿನಯವು ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟನಿಗಾಗಿ ರಾಜ್ಯದಿಂದ ಮತ್ತೊಂದು ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಗೆದ್ದುಕೊಟ್ಟಿತು. ಅವರು ತಮ್ಮ ಅಭಿನಯಕ್ಕಾಗಿ ವಿಮರ್ಶಕರಿಂದ ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ವಿಮರ್ಶೆಗಳನ್ನು ಗೆದ್ದರು.<ref>{{cite web|url=http://www.sify.com/movies/sivaji-review-tamil-14472632.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20130930162159/http://www.sify.com/movies/sivaji-review-tamil-14472632.html |url-status=dead |archive-date=30 September 2013 |title=Movie Review : Sivaji |website=[[Sify]] |access-date=16 June 2014}}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.behindwoods.com/tamil-movie-articles/movies-06/sivaji-movie-review.html |title=Sivaji Movie Review |website=Behindwoods.com |date=26 November 2006 |access-date=16 June 2014 |archive-date=3 February 2008 |archive-url=https://web.archive.org/web/20080203195532/http://www.behindwoods.com/tamil-movie-articles/movies-06/sivaji-movie-review.html |url-status=live }}</ref> ===ನಂತರದ ಕೆಲಸ (೨೦೦೮-೨೦೨೧)=== ೨೦೦೦ ದ ದಶಕದ ಉತ್ತರಾರ್ಧದಲ್ಲಿ, ತಮಿಳು ಚಿತ್ರರಂಗದಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರಕಥೆಯಲ್ಲಿನ ಬದಲಾವಣೆಗಳ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ವಿವೇಕ್ ಅವರ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯು ಕುಸಿಯಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು. ಇದಲ್ಲದೆ, ನಟ ಸಹಿ ಮಾಡಿದ ದೊಡ್ಡ ಬಜೆಟ್ ಚಿತ್ರಗಳ ಕೊರತೆ ಮತ್ತು [[:en:Santhanam (actor)|ಸಂತಾನಂನ]] ಹೊರಹೊಮ್ಮುವಿಕೆಯಿಂದಾಗಿ, ವಿವೇಕ್ ೨೦೧೨ ರಲ್ಲಿ ಉತ್ತುಂಗವನ್ನು ತಲುಪಿದರು, ಅಲ್ಲಿ ಅವರು ಒಂದೇ ಒಂದು ಬಿಡುಗಡೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರು.<ref>[http://behindwoods.com/tamil-movies-cinema-column/santhanam-comedy-21-04-12.html Santhanam Comedy] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140714200937/http://behindwoods.com/tamil-movies-cinema-column/santhanam-comedy-21-04-12.html |date=14 July 2014 }}. Behindwoods.com (28 September 2011). Retrieved on 21 June 2015.</ref> ಈ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಅವರ ಮೆಚ್ಚುಗೆ ಪಡೆದ ಕೆಲಸವು ''ಪಡಿಕಥಾವನ್'' (೨೦೦೯) ನಲ್ಲಿ ಡಾನ್ ಪಾತ್ರ, ಗುರು ಎನ್ ಆಲು (೨೦೦೯) ನಲ್ಲಿ ಡ್ರ್ಯಾಗ್‍ನಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡ ಮತ್ತು ''ಸಿಂಗಂ'' (೨೦೧೦) ಸರಣಿಯಲ್ಲಿ ಪೊಲೀಸ್ ಅಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು.<ref>[https://web.archive.org/web/20140717020742/http://www.sify.com/movies/guru-en-aalu-review-tamil-14883088.html Review : Guru En Aalu]. Sify.com. Retrieved on 21 June 2015.</ref> ವಿರಾಮದ ನಂತರ ಮತ್ತೆ ಹೊರಬಂದ ವಿವೇಕ್, ನಿರ್ದೇಶಕ ಬಾಲಾ ಮತ್ತು [[ಕಮಲ್ ಹಾಸನ್]] ಅವರ ಸಲಹೆಯ ಮೇರೆಗೆ ತಮ್ಮ ಸಾಮಾನ್ಯ ಹಾಸ್ಯ ಪಾತ್ರಗಳಿಂದ ದೂರ ಸರಿಯುವ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಘೋಷಿಸಿದರು ಮತ್ತು ''ನಾನ್ ಥಾನ್ ಬಾಲಾ'' (೨೦೧೪) ಎಂಬ ಚಿತ್ರಕ್ಕೆ ಸಹಿ ಹಾಕಿದರು, ಇದರಲ್ಲಿ ಅವರು ಗಂಭೀರ ಪಾತ್ರವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಿದರು.<ref>{{cite web|title=Vivek to take the serious route!|url=http://www.sify.com/movies/vivek-to-take-the-serious-route-news-tamil-nlvjXyggfje.html|archive-url=https://web.archive.org/web/20131129190539/http://www.sify.com/movies/vivek-to-take-the-serious-route-news-tamil-nlvjXyggfje.html|url-status=dead|archive-date=29 November 2013|website=[[Sify]]|access-date=2 January 2014}}</ref> ಅದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವರು ಸೋನಿಯಾ ಅಗರ್ವಾಲ್ ಎದುರು ಪಾಲಕ್ಕಾಟ್ಟು ಮಾಧವನ್ (೨೦೧೫) ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ನಟನಾಗಿ ಮತ್ತೊಂದು ಚಿತ್ರದ ಕೆಲಸವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು, ಅದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಶಕ್ತಿ ಚಿದಂಬರಂ ಅವರ ಬಿಡುಗಡೆಯಾಗದ ''ಮಚನ್'' ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಕರುಣಾಸ್ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಮತ್ತೊಂದು ಸಮಾನಾಂತರ ಮುಖ್ಯ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು. ಹಿಂದಿರುಗಿದ ನಂತರ, ವಿವೇಕ್ ಮತ್ತೆ ದೊಡ್ಡ ಬಜೆಟ್ ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಚಲನಚಿತ್ರ ತಯಾರಕರೊಂದಿಗೆ ಸಹಕರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ವೇಲ್ರಾಜ್ ಅವರ ''ವೆಲೈಯಿಲ್ಲಾ ಪಟ್ಟತಾರಿ'' (೨೦೧೪), ಗೌತಮ್ ವಾಸುದೇವ್ ಮೆನನ್ ಅವರ ''ಯೆನ್ನೈ ಅರಿಂದಾಲ್'' (೨೦೧೫), ಐಶ್ವರ್ಯಾ ಧನುಷ್ ಅವರ ''ವೈ ರಾಜಾ ವೈ'' (೨೦೧೫) ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು.<ref>{{cite web|url=http://www.southscope.in/tamil/article/racing-towards-crore|title=SouthScope - One Stop Site For South Indian Cinema|access-date=25 October 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20151117064940/http://www.southscope.in/tamil/article/racing-towards-crore|archive-date=17 November 2015|url-status=dead}}</ref> ಅದರ ನಂತರ ವಿವೇಕ್ ವಂಶಿ ಪೈಡಿಪಲ್ಲಿ ಅವರ ಥೋಜಾ / ಊಪಿರಿ (೨೦೧೬) ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು, ಇದರಲ್ಲಿ ಕಾರ್ತಿ ನಟಿಸಿದ್ದಾರೆ. ರಾಧಾ ಮೋಹನ್ ಅವರ ಹಾಸ್ಯ ನಾಟಕ ಚಿತ್ರ ''ಬೃಂದಾವನಂ'' (೨೦೧೭) ನಲ್ಲಿ ವಿವೇಕ್ ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ನಟಿಸಿದ್ದಾರೆ, ಇದು ಕಿವುಡ ಮತ್ತು ಮೂಕ ಅಭಿಮಾನಿಯೊಂದಿಗಿನ ಸ್ನೇಹವನ್ನು ಅನ್ವೇಷಿಸಿತು. ಈ ಚಿತ್ರ ಮತ್ತು ವಿವೇಕ್ ವಿಮರ್ಶಾತ್ಮಕ ಮೆಚ್ಚುಗೆಯನ್ನು ಗಳಿಸಿದರು.<ref>{{Cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/tamil/movie-reviews/brindhavanam/movie-review/58851908.cms|title=Brindhavanam Review {3/5}: Radha Mohan is known for genteel films and Brindhavanam is no exception|newspaper=The Times of India }}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.behindwoods.com/tamil-movies/brindhavanam/brindhavanam-review.html|title=Brindhavanam (aka) Brindaavanam review|date=26 May 2017|website=Behindwoods|access-date=18 August 2019|archive-date=25 July 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190725043514/http://www.behindwoods.com/tamil-movies/brindhavanam/brindhavanam-review.html|url-status=live}}</ref> ೨೦೧೯ ರಲ್ಲಿ, ಅವರು ಥ್ರಿಲ್ಲರ್ ಚಿತ್ರ ''ವೆಲ್ಲೈ ಪೂಕ್ಕಲ್‍''ನಲ್ಲಿ ಸಿಯಾಟಲ್‍ನಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸಲು ಹೋಗುವ ನಿವೃತ್ತ ಪೊಲೀಸ್ ಅಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು ಮತ್ತು ಗಂಭೀರ ಪಾತ್ರದ ಚಿತ್ರಣಕ್ಕಾಗಿ ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ವಿಮರ್ಶೆಗಳನ್ನು ಗೆದ್ದರು.<ref>{{Cite web|url=https://www.behindwoods.com/tamil-movies/vellaipookal/vellaipookal-review.html|title=Vellaipookal (aka) Vellai Pookal review|date=20 April 2019|website=Behindwoods|access-date=18 August 2019|archive-date=12 August 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190812110028/http://www.behindwoods.com/tamil-movies/vellaipookal/vellaipookal-review.html|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/tamil/movie-reviews/vellai-pookal/movie-review/68913051.cms|title=Vellai Pookal Movie Review {3/5}: Critic Review of Vellai Pookal by Times of India|newspaper=The Times of India }}</ref> ಅವರು ಸಾಯುವ ಮೊದಲು ಅವರ ಕೊನೆಯ ಚಿತ್ರ ''ಧಾರಾಳ ಪ್ರಭು'' (೨೦೨೦), ಇದರಲ್ಲಿ ಅವರು ಹರೀಶ್ ಕಲ್ಯಾಣ್ ಅವರೊಂದಿಗೆ ನಟಿಸಿದ್ದರು. ಅವರ ಮೊದಲ ಮರಣೋತ್ತರ ಪ್ರದರ್ಶನವು ೨೦೨೧ ರಲ್ಲಿ ಅರನ್ಮನೈ ೩ ಆಗಿತ್ತು.<ref>{{Cite news|url = https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/tamil/movies/news/actor-vivekh-passes-away-after-being-hospitalised/articleshow/82111126.cms|title = Actor Vivekh passes away after being hospitalised |website = [[The Times of India]]|access-date = 21 June 2021|archive-date = 26 June 2021|archive-url = https://web.archive.org/web/20210626052924/https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/tamil/movies/news/actor-vivekh-passes-away-after-being-hospitalised/articleshow/82111126.cms|url-status = live}}</ref> ಒಂದು ವರ್ಷದ ನಂತರ, ಅವರು ದಿ ಲೆಜೆಂಡ್ (೨೦೨೨) ನಲ್ಲಿ ಪೋಷಕ ಪಾತ್ರವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಿದರು. ೨೦೨೩ ರಲ್ಲಿ ಬಿಡುಗಡೆಯಾದ ''ಯಾಧುಮ್ ಊರೆ ಯಾವರಮ್ ಕೇಲಿರ್'' ಅವರ ಕೊನೆಯ ಚಿತ್ರವಾಗಿತ್ತು.<ref>{{cite news |title=Yaadhum Oore Yaavarum Kelir Movie Review : A well-intentioned idea let down by clumsy writing |url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/tamil/movie-reviews/yaadhum-oore-yaavarum-kelir/movie-review/100334832.cms |website=The Times of India |access-date=19 May 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230519072400/https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/tamil/movie-reviews/yaadhum-oore-yaavarum-kelir/movie-review/100334832.cms |archive-date=19 May 2023 |language=en |url-status=live}}</ref> ತಮ್ಮ ವೃತ್ತಿಜೀವನದುದ್ದಕ್ಕೂ, ಅವರು ೨೨೦ ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ನಟಿಸಿದ್ದಾರೆ.<ref>{{Cite web|date=17 April 2021|title=Tamil Actor Vivek, 59, Passes Away in Chennai Following Cardiac Arrest|url=https://www.news18.com/news/movies/tamil-actor-vivek-59-passes-away-in-chennai-following-cardiac-arrest-3648440.html|access-date=17 April 2021|website=www.news18.com|language=en|archive-date=17 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210417165839/https://www.news18.com/news/movies/tamil-actor-vivek-59-passes-away-in-chennai-following-cardiac-arrest-3648440.html|url-status=live}}</ref> ==ವೈಯಕ್ತಿಕ ಜೀವನ== ವಿವೇಕ್ ಅರುಳ್‍ಸೆಲ್ವಿ ಅವರನ್ನು ವಿವಾಹವಾದರು, ಅವರಿಗೆ ಅಮೃತಾ ನಂದಿನಿ, ತೇಜಸ್ವಿನಿ ಮತ್ತು ಪ್ರಸನ್ನ ಕುಮಾರ್ ಎಂಬ ಮೂವರು ಮಕ್ಕಳಿದ್ದರು. ಡೆಂಗ್ಯೂ ಜ್ವರ ಮತ್ತು ಮೆದುಳು ಜ್ವರದಿಂದ ಉಂಟಾದ ತೊಂದರೆಗಳಿಂದಾಗಿ ಪ್ರಸನ್ನ ಕುಮಾರ್ ೨೦೧೫ ರಲ್ಲಿ ೧೩ ನೇ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ನಿಧನರಾದರು.<ref>{{Cite web |date=2015-10-30 |title=Tamil comedian Vivek’s son passes away |url=https://indianexpress.com/article/entertainment/regional/tamil-comedian-viveks-son-passes-away/ |access-date=2024-01-23 |website=The Indian Express |language=en}}</ref> ಅವರ ಸ್ನೇಹಿತ [[:en:Cell Murugan|ಸೆಲ್ ಮುರುಗನ್]] ಅವರ ಆಗಾಗ್ಗೆ ಸಹನಟರಾಗಿದ್ದರು.<ref>{{Cite web|url=https://astroulagam.com.my/entertainment/actor-viveks-close-friend-cell-murugan-finally-opens-187854|title=Actor Vivek's Close Friend Cell Murugan Finally Opens Up|date=18 April 2021|work=Astro Ulagam|access-date=22 November 2021|archive-date=22 November 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20211122092118/https://astroulagam.com.my/entertainment/actor-viveks-close-friend-cell-murugan-finally-opens-187854|url-status=live}}</ref> ==ಮರಣ== ಏಪ್ರಿಲ್ ೧೬, ೨೦೨೧ ರಂದು, ವಿವೇಕ್ ಉಸಿರಾಟದ ತೊಂದರೆ ಮತ್ತು ಎದೆ ನೋವನ್ನು ಅನುಭವಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಜ್ಞೆ ತಪ್ಪಿದ ನಂತರ ಚೆನ್ನೈನ ಸಿಮ್ಸ್ ಆಸ್ಪತ್ರೆಗೆ ದಾಖಲಿಸಲಾಯಿತು. ವೈದ್ಯರು ಅವನನ್ನು ಗಂಭೀರವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಎಡ ಮುಂಭಾಗದ ಅಪಧಮನಿಯಲ್ಲಿ ಶೇಕಡ ೧೦೦ ರಷ್ಟು ತಡೆಯೊಂದಿಗೆ ಥ್ರಾಂಬೋಸಿಸ್ ಇದೆ ಎಂದು ಕಂಡುಹಿಡಿದರು, ಇದು ಹೃದಯ ವೈಫಲ್ಯಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು.<ref>{{Cite web|date=2021-04-16|title=Actor Vivek's cardiac arrest not linked with COVID-19 vaccine, says TN Health Secy|url=https://www.thenewsminute.com/article/actor-vivek-s-cardiac-arrest-not-linked-covid-19-vaccine-says-tn-health-secy-147278|access-date=2021-06-18|website=The News Minute|language=en|archive-date=24 June 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210624204048/https://www.thenewsminute.com/article/actor-vivek-s-cardiac-arrest-not-linked-covid-19-vaccine-says-tn-health-secy-147278|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite web|title=Tamil Nadu: Day after COVID-19 vaccination, actor Vivek suffers cardiac arrest|url=https://www.freepressjournal.in/entertainment/regional-film-news/tamil-nadu-day-after-covid-19-vaccination-actor-vivek-suffers-cardiac-arrest|access-date=2021-06-18|website=Free Press Journal|language=en|archive-date=24 June 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210624200942/https://www.freepressjournal.in/entertainment/regional-film-news/tamil-nadu-day-after-covid-19-vaccination-actor-vivek-suffers-cardiac-arrest|url-status=live}}</ref> ಏಂಜಿಯೋಪ್ಲಾಸ್ಟಿಯ ನಂತರ, ಅವರು ಏಪ್ರಿಲ್ ೧೭, ೨೦೨೧ ರಂದು ತಮ್ಮ ೫೯ ನೇ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಆಸ್ಪತ್ರೆಯಲ್ಲಿ ನಿಧನರಾದರು.<ref>{{Cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/chennai/vivek-tamil-film-actor-dies-in-chennai-hospital/articleshow/82111036.cms|title=Exclusive biography of @Actor_Vivek and on his life.|newspaper=The Times of India|date=17 April 2021|access-date=17 April 2021|archive-date=17 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210417010341/https://timesofindia.indiatimes.com/city/chennai/vivek-tamil-film-actor-dies-in-chennai-hospital/articleshow/82111036.cms|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite web|agency=TNN|date=17 Apr 2021|title=Actor Vivekh critical after heart attack |url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/chennai/actor-vivekh-critical-after-heart-attack/articleshow/82108727.cms|access-date=17 April 2021|website=The Times of India|language=en|archive-date=17 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210417005336/https://timesofindia.indiatimes.com/city/chennai/actor-vivekh-critical-after-heart-attack/articleshow/82108727.cms|url-status=live}}</ref> ಚೆನ್ನೈನ ವಿರುಗಂಬಕ್ಕಂನಲ್ಲಿರುವ ಅವರ ನಿವಾಸದ ಬಳಿ ಭಾರಿ ಜನಸಮೂಹದ ನಡುವೆ ಅವರಿಗೆ ಸರ್ಕಾರಿ ಅಂತ್ಯಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ನೀಡಲಾಯಿತು.<ref>{{cite web | url=https://indianexpress.com/article/entertainment/tamil/actor-vivek-passes-away-celebrities-pay-condolences-7277311/ | title=Vivek (1961-2021): AR Rahman remembers the actor, calls him 'a selfless jewel of India' | publisher=The Indian Express | work=Arushi Jain, A. Kameshwari | date=17 April 2021 | accessdate=17 April 2021 | archive-date=17 April 2021 | archive-url=https://web.archive.org/web/20210417034351/https://indianexpress.com/article/entertainment/tamil/actor-vivek-passes-away-celebrities-pay-condolences-7277311/ | url-status=live }}</ref> ಹೃದಯಾಘಾತದ ಒಂದು ದಿನ ಮೊದಲು, ವಿವೇಕ್ ಭಾರತ್ ಬಯೋಟೆಕ್‍ನ ಕೋವಾಕ್ಸಿನ್ ಪಡೆದರು ಮತ್ತು ಕೋವಿಡ್ -೧೯ ವಿರುದ್ಧ ಲಸಿಕೆಗಾಗಿ ಪ್ರಚಾರ ಮಾಡಿದರು. ಇದು, ಅವರ ಸಾವು ಲಸಿಕೆಯೊಂದಿಗೆ ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿರಬಹುದು ಎಂಬ ಊಹಾಪೋಹಗಳಿಗೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು, ಆದರೆ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಾನವ ಹಕ್ಕುಗಳ ಆಯೋಗವು ಲಸಿಕೆ ಮತ್ತು ಅವರ ಹೃದಯಾಘಾತದ ನಡುವೆ ಯಾವುದೇ ಸಂಬಂಧವಿಲ್ಲ ಎಂದಿತು, ಬದಲಿಗೆ ಅಧಿಕ ರಕ್ತದೊತ್ತಡಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದೆ ಎಂದು ತಿಳಿಸಿತು.<ref>{{cite news |title=Vivekh death: Human Rights Commission rules out 'vaccine-angle' |url=https://www.dtnext.in/News/City/2021/10/22165900/1325206/Vivekh-death-Human-Rights-Commission-rules-out-vaccineangle.vpf |archive-url=https://web.archive.org/web/20211022140000/https://www.dtnext.in/News/City/2021/10/22165900/1325206/Vivekh-death-Human-Rights-Commission-rules-out-vaccineangle.vpf |url-status=dead |archive-date=22 October 2021 |access-date=22 October 2021 |work=[[DT Next]] |date=22 October 2021 |language=en}}</ref> ವಿವೇಕ್ ಅವರ ಅಂತ್ಯಕ್ರಿಯೆ [[ಚೆನ್ನೈ|ಚೆನ್ನೈನಲ್ಲಿ]] ಸಂಪೂರ್ಣ ಸರ್ಕಾರಿ ಗೌರವಗಳೊಂದಿಗೆ ನಡೆಯಿತು.<ref>{{cite web | url=https://indianexpress.com/article/entertainment/tamil/actor-vivek-cremated-with-state-honours-as-fans-pay-last-respects-7277915/ | title=Actor Vivek cremated with state honours as fans pay last respects | date=17 April 2021 | access-date=27 October 2022 | archive-date=27 October 2022 | archive-url=https://web.archive.org/web/20221027235641/https://indianexpress.com/article/entertainment/tamil/actor-vivek-cremated-with-state-honours-as-fans-pay-last-respects-7277915/ | url-status=live }}</ref> ==ಸಾಮಾಜಿಕ ಕ್ರಿಯಾಶೀಲತೆ== ===ಗ್ರೀನ್‍ ಕಲಾಂ=== ೨೦೧೦ ರಲ್ಲಿ, ವಿವೇಕ್ ಭಾರತದ ಮಾಜಿ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ [[ಎ.ಪಿ.ಜೆ.ಅಬ್ದುಲ್ ಕಲಾಂ|ಎಪಿಜೆ ಅಬ್ದುಲ್ ಕಲಾಂ]] ಅವರಿಂದ ಸ್ಫೂರ್ತಿ ಪಡೆದು ಭಾರತದಾದ್ಯಂತ ಮರಗಳನ್ನು ನೆಡುವ ಯೋಜನೆಯಾದ ಗ್ರೀನ್ ಕಲಾಂ ಅನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು.<ref>{{cite news|url=http://ibnlive.in.com/news/actor-vivek-moves-ahead-with-green-kalam-project/268788-71-180.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20120727090357/http://ibnlive.in.com/news/actor-vivek-moves-ahead-with-green-kalam-project/268788-71-180.html |url-status=dead |archive-date=27 July 2012 |title=Actor Vivek moves ahead with 'Green Globe Project' – IBNLive |publisher=Ibnlive.in.com |date=1 July 2012 |access-date=16 June 2014}}</ref> [[ಟ್ವಿಟ್ಟರ್|ಟ್ವಿಟರ್]] ಮೂಲಕ, ಅವರು ಸ್ವಯಂಸೇವಕರನ್ನು, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಶಾಲೆಗಳು ಮತ್ತು ಕಾಲೇಜುಗಳಿಂದ ಈ ಉಪಕ್ರಮಕ್ಕೆ ಸೇರಲು ಸಜ್ಜುಗೊಳಿಸಿದರು. ಈ ಯೋಜನೆಗೆ ಅವರ ಹೆಸರನ್ನು ಇಡಬಾರದು ಎಂದು ಕಲಾಂ ಒತ್ತಾಯಿಸಿದರು, ನಂತರ ವಿವೇಕ್ ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತವಾಗಿ ಅದರ ಹೆಸರನ್ನು ಗ್ರೀನ್ ಗ್ಲೋಬ್ ಎಂದು ಬದಲಾಯಿಸಿದರು.<ref>{{Cite web|url=https://www.theweek.in/theweek/cover/Kalam-was-an-inspiration-actor-vivek.html|title=Eco-friendly, ego friendly|website=theweek.in|access-date=17 April 2021|archive-date=17 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210417091723/https://www.theweek.in/theweek/cover/Kalam-was-an-inspiration-actor-vivek.html|url-status=live}}</ref> ಅವರ ಮರಣದ ವೇಳೆಗೆ, ೩,೩೦೦,೦೦೦ ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಸಸಿಗಳನ್ನು ನೆಡಲಾಗಿತ್ತು.<ref>{{Cite news|url=https://www.thehindu.com/entertainment/movies/actor-vivek-a-green-warrior-who-targeted-to-plant-one-crore-saplings/article34342652.ece|title=Actor Vivek, a green warrior who targeted to plant one crore saplings|first=K.|last=Lakshmi|newspaper=The Hindu|date=17 April 2021|via=www.thehindu.com|access-date=17 April 2021|archive-date=17 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210417091103/https://www.thehindu.com/entertainment/movies/actor-vivek-a-green-warrior-who-targeted-to-plant-one-crore-saplings/article34342652.ece|url-status=live}}</ref> ===ಇತರ ಉಪಕ್ರಮಗಳು=== ವಿವೇಕ್ ಅವರೊಂದಿಗೆ ನಟರಾದ [[ಸೂರ್ಯ ಶಿವಕುಮಾರ್‌‌|ಸೂರ್ಯ]], [[ಜ್ಯೋತಿಕಾ (ನಟಿ)|ಜ್ಯೋತಿಕಾ]] ಮತ್ತು ಕಾರ್ತಿ ಅವರನ್ನು ೨೦೧೮ ರಲ್ಲಿ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿ ಎಡಪ್ಪಾಡಿ ಕೆ ಪಳನಿಸ್ವಾಮಿ ನೇತೃತ್ವದ ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರವು ಪ್ಲಾಸ್ಟಿಕ್ ಮಾಲಿನ್ಯ ಮುಕ್ತ ತಮಿಳುನಾಡು ಅಭಿಯಾನದ ರಾಯಭಾರಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಿತ್ತು.<ref name="indiaglitz.com">{{Cite web|url=https://www.indiaglitz.com/jyothika-vivek-goodwill-ambassadors-for-plastic-free-tn-edappadi-palanisamy-hindi-news-219626|title=Jyothika gets a prestigious responsibility from the govt! - Bollywood News|date=23 August 2018|website=IndiaGlitz.com|access-date=14 September 2018|archive-date=29 August 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180829035003/https://www.indiaglitz.com/jyothika-vivek-goodwill-ambassadors-for-plastic-free-tn-edappadi-palanisamy-hindi-news-219626|url-status=live}}</ref><ref>{{cite news |last1=Mariappan |first1=Julie |title=Drive launched to make TN plastic-free; actors Suriya, Karthi, Jyothika and Vivek are its brand ambassadors |url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/chennai/drive-launched-to-make-tn-plastic-free-actors-suriya-karthi-jyothika-and-vivek-are-its-brand-ambassadors/articleshow/65514587.cms |access-date=20 March 2021 |work=The Times of India |date=23 August 2018 |language=en |archive-date=27 April 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210427035225/https://timesofindia.indiatimes.com/city/chennai/drive-launched-to-make-tn-plastic-free-actors-suriya-karthi-jyothika-and-vivek-are-its-brand-ambassadors/articleshow/65514587.cms |url-status=live }}</ref> ==ಬ್ರ್ಯಾಂಡ್ ಅನುಮೋದನೆ== ಇವರು ೨೦೦೩ ರಲ್ಲಿ ಮಿರಿಂಡಾ ತಂಪು ಪಾನೀಯ ಮತ್ತು ೨೦೧೧ ರಲ್ಲಿ ನಥೆಲ್ಲಾ ಜ್ಯುವೆಲ್ಲರಿಗಳ ಬ್ರ್ಯಾಂಡ್ ಅಂಬಾಸಿಡರ್ ಆಗಿದ್ದರು.<ref>[https://www.youtube.com/watch?v=X-UYVlA633I Nathella Jewellery Chennai, India, Boom Baa Offer] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160416030149/https://www.youtube.com/watch?v=X-UYVlA633I |date=16 April 2016 }}. YouTube (12 July 2010). Retrieved on 5 February 2012.</ref><ref>[http://www.financialexpress.com/news/mirinda-ropes-in-tamil-comedian-vivek-as-brand-ambassador/77660/0 Mirinda Ropes In Tamil Comedian Vivek As Brand Ambassador] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190115132437/http://www.financialexpress.com/news/mirinda-ropes-in-tamil-comedian-vivek-as-brand-ambassador/77660/0 |date=15 January 2019 }}. Financialexpress.com (10 April 2003). Retrieved on 5 February 2012.</ref><ref name="V"/><ref>[http://www.geetham.net/forums/showthread.php?212-Interview-with-Vivek Interview with Vivek] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190115023102/http://www.geetham.net/forums/showthread.php?212-Interview-with-Vivek |date=15 January 2019 }}. Geetham.net. Retrieved on 5 February 2012.</ref> ==ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು ಮತ್ತು ಗೌರವಗಳು== {| class="wikitable" !ಸಂದರ್ಭ !ವರ್ಷ !ವರ್ಗ/ಪ್ರಶಸ್ತಿ !ಸಿನಿಮಾ !ಫಲಿತಾಂಶ !ಮೂಲ |- |[[:en:Sathyabama Institute of Science and Technology|ಸತ್ಯಭಾಮಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯ]] |೨೦೧೫ | colspan="3" |ಗೌರವ ಡಾಕ್ಟರೇಟ್ |<ref>{{Cite web|title=Green Kalam|url=https://greenkalam.org/dr-vivekh/}}</ref> |- |ನಾಗರಿಕ ಗೌರವ |೨೦೦೯ | colspan="3" |ಭಾರತೀಯ ಚಿತ್ರರಂಗಕ್ಕೆ ನೀಡಿದ ಕೊಡುಗೆಗಳಿಗಾಗಿ [[ಪದ್ಮಶ್ರೀ]] |<ref>{{Cite web|last1=Narayan|first1=Pushpa|last2=Apr 17|first2=D. Govardan / TNN / Updated|last3=2021|last4=Ist|first4=07:07|title=Vivek, Tamil film actor, dies in Chennai hospital {{!}} Chennai News |url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/chennai/vivek-tamil-film-actor-dies-in-chennai-hospital/articleshow/82111036.cms|access-date=17 April 2021|website=The Times of India|language=en}}</ref> |- |ತಮಿಳುನಾಡು ರಾಜ್ಯ ಚಲನಚಿತ್ರ ಗೌರವ ಪ್ರಶಸ್ತಿ |೨೦೦೬ | colspan="3" |ತಮಿಳು ಚಿತ್ರರಂಗಕ್ಕೆ ನೀಡಿದ ಕೊಡುಗೆಗಾಗಿ ಕಲೈವಾನಾರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ |<ref name=":0">{{Cite web|title=Vivek Awards: List of awards and nominations received by Vivek {{!}} Times of India Entertainment|url=https://timesofindia.indiatimes.com/topic/Vivek/awards|access-date=17 April 2021|website=timesofindia.indiatimes.com}}</ref> |- | rowspan="3" |ಫಿಲ್ಮ್ ಫೇರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು |೨೦೦೨ | rowspan="3" |ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟ - ತಮಿಳು |''ರನ್'' | rowspan="12" |ಗೆಲುವು |<ref name=":0" /> |- |೨೦೦೩ |''ಸಾಮಿ'' |<ref name=":0" /> |- |೨೦೦೪ |''ಪೇರಳಗನ್‍'' |<ref name=":0" /> |- | rowspan="5" |ತಮಿಳುನಾಡು ರಾಜ್ಯ ಚಲನಚಿತ್ರ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು |೧೯೯೯ | rowspan="5" |ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟ |''ಉನ್ನರುಗೆ ನಾನ್ ಇರುಂದಾಲ್'' |<ref name=":2">{{Cite web|title=Dr. Vivekh – Green Kalam|url=https://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:xGPVQvhTZukJ:https://greenkalam.org/dr-vivekh/+&cd=1&hl=en&ct=clnk&gl=us|access-date=17 April 2021|website=webcache.googleusercontent.com}}</ref> |- |೨೦೦೨ |''ರನ್'' |<ref name=":2" /> |- |೨೦೦೩ |''ಪಾರ್ಥಿಬನ್ ಕನವು'' |<ref name=":2" /> |- |೨೦೦೫ |''ಅನ್ನಿಯನ್'' |<ref name=":2" /> |- |೨೦೦೭ |''ಶಿವಾಜಿ'' |<ref name=":2" /> |- | rowspan="4" |ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ತಮಿಳು ಚಲನಚಿತ್ರ ಪ್ರಶಸ್ತಿ |೨೦೦೩ | rowspan="4" |ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟ |''ರನ್‍'' |<ref>{{Cite web|date=7 June 2014|title=ITFA ceremony in Malaysia|url=http://www.hindu.com/fr/2003/10/31/stories/2003103101460500.htm|access-date=17 April 2021|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20140607070328/http://www.hindu.com/fr/2003/10/31/stories/2003103101460500.htm|work=[[ದಿ ಹಿಂದೂ]]|archive-date=7 June 2014}}</ref> |- |೨೦೦೪ |''ಸಾಮಿ'' |<ref>{{Cite web|title=results of ITFA 2004|url=http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:pNiCFbSOHIUJ:ns1.mayyam.com/tfilms/19065.11.47.38.html+&cd=15&hl=en&ct=clnk&gl=us|access-date=17 April 2021|website=webcache.googleusercontent.com}}</ref> |- |೨೦೦೮ |''ಕುರುವಿ'' |<ref name=":3">{{Cite web|title=Archived copy|url=http://entertainment.xin.msn.com/en/tv/vasantham/events-article.aspx?cp-documentid=5964537|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20131203005658/http://entertainment.xin.msn.com/en/tv/vasantham/events-article.aspx?cp-documentid=5964537|archive-date=3 December 2013|access-date=25 November 2013}}</ref> |- |೨೦೧೧ |''ವೆಡಿ'' |<ref name=":3" /> |- | rowspan="2" |ಏಷ್ಯಾನೆಟ್ ಫಿಲ್ಮ್ ಅವಾರ್ಡ್ಸ್ | rowspan="2" |೨೦೦೯ | colspan="3" |ಗೌರವ ವಿಶೇಷ ಜ್ಯೂರಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿ |<ref name=":1">{{Cite web|title=Profile of Actor Vivek – Tamil Movie Data Base of Tamilstar.com|url=https://profile.tamilstar.com/actor/vivek/biography-full/212|access-date=17 April 2021|website=profile.tamilstar.com}}</ref> |- |ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟನಿಗಾಗಿ ಏಷ್ಯಾನೆಟ್ ಚಲನಚಿತ್ರ ಪ್ರಶಸ್ತಿ |ವಿವಿಧ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳು | |<ref name=":1" /> |- |ಎಡಿಸನ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು |೨೦೦೭ |ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟ |''ಗುರು ಎನ್ ಆಲು'' | |<ref name=":2" /> |} ಗ್ರೇಟರ್ ಚೆನ್ನೈ ಕಾರ್ಪೊರೇಷನ್ ವಿವೇಕ್ ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದ ಬೀದಿಯನ್ನು "ಚಿನ್ನ ಕಲೈವಾನಾರ್ ವಿವೇಕ್ ರಸ್ತೆ" ಎಂದು ಮರುನಾಮಕರಣ ಮಾಡಿದೆ.<ref>{{cite web |url=https://indianexpress.com/article/cities/chennai/tamil-nadu-actor-vivek-road-renamed-7898061/#:~:text=The%20Greater%20Chennai%20Corporation%20(GCC,as%20Chinna%20Kalaivanar%20Vivek%20Road. |title=Chennai civic body names road after actor Vivek |date=2 May 2022 |access-date=21 March 2023 |archive-date=21 March 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230321060453/https://indianexpress.com/article/cities/chennai/tamil-nadu-actor-vivek-road-renamed-7898061/#:~:text=The%20Greater%20Chennai%20Corporation%20(GCC,as%20Chinna%20Kalaivanar%20Vivek%20Road. |url-status=live }}</ref> ==ಉಲ್ಲೇಖಗಳು== {{Reflist}} 0bb072stmdg9i8o20uidnz513udo7kx 1224229 1224225 2024-04-25T14:38:31Z Rakshitha b kulal 75943 wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = ವಿವೇಕ್ | honorific_suffix = <!-- Don't add Honorific suffixes here, ref [[MOS:HON]]--> | image = [[File:Vivek Tamil actor.jpg|thumb|ತಮಿಳು ನಟ ವಿವೇಕ್‍]] | caption = ೨೦೧೯ ರಲ್ಲಿ ವಿವೇಕ್ | birth_name = ವಿವೇಕಾನಂದನ್<ref>{{cite web|url=http://www.chennaimath.org/category/media/magazines/sri-ramakrishna-vijayam|title=Chennaimath.Org: Category –Present Sri Ramakrishna Vijayam|access-date=25 October 2016}}</ref> | birth_date = ೧೯ ನವೆಂಬರ್ ೧೯೬೧ | birth_place = [[ಸಂಕರಕೋವಿಲ್, ತಮಿಳುನಾಡು|ಸಂಕರಕೋವಿಲ್]], ತೆಂಕಾಸಿ ಜಿಲ್ಲೆ, [[ತಮಿಳುನಾಡು]], [[ಭಾರತ]] | death_date = {{death date and age|df=yes|2021|4|17|1961|11|19}} | death_place = ಚೆನ್ನೈ, ತಮಿಳುನಾಡು, ಭಾರತ | awards = [[ಪದ್ಮಶ್ರೀ]] (೨೦೦೯)<br />ಗೌರವ ಡಾಕ್ಟರೇಟ್ (೨೦೧೫) | spouse = ಅರುಲ್ ಸೆಲ್ವಿ ವಿವೇಕ್ | children = ೩ | years_active = ೧೯೮೭ - ೨೦೨೧ | occupation = ಸಿನಿಮಾ ನಟ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯಕರ್ತ | alma_mater = ಅಮೇರಿಕನ್ ಕಾಲೇಜು, ಮಧುರೈ }} '''ವಿವೇಕಾನಂದನ್''' (೧೯ ನವೆಂಬರ್ ೧೯೬೧ - ೧೭ ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೦೨೧), ವೃತ್ತಿಪರವಾಗಿ '''ವಿವೇಕ್''' ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಇವರು ಒಬ್ಬ ಭಾರತೀಯ ನಟ, ಹಾಸ್ಯನಟ, ದೂರದರ್ಶನ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವ, ಹಿನ್ನೆಲೆ ಗಾಯಕ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯಕರ್ತ.<ref name="TOI">[https://timesofindia.indiatimes.com/city/chennai/vivek-tamil-film-actor-dies-in-chennai-hospital/articleshow/82111036.cms Vivek, Tamil film actor dies in Chennai hospital] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20211020125755/https://timesofindia.indiatimes.com/city/chennai/vivek-tamil-film-actor-dies-in-chennai-hospital/articleshow/82111036.cms |date=20 October 2021 }}, Times of India, 17 April 2021.</ref> ಅವರು [[ತಮಿಳು ಸಿನೆಮಾ|ತಮಿಳು ಚಲನಚಿತ್ರೋದ್ಯಮದಲ್ಲಿ]] ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು. ನಿರ್ದೇಶಕ [[ಕೆ. ಬಾಲಚಂದರ್]] ಅವರ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಪರಿಚಯಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಅವರು ''ರನ್'' (೨೦೦೨), ''ಸಾಮಿ'' (೨೦೦೩) ಮತ್ತು ''ಪೆರಳಗನ್'' (೨೦೦೪) ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿನ ಅಭಿನಯಕ್ಕಾಗಿ ತಮಿಳಿನ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟನಾಗಿ ಮೂರು ಫಿಲ್ಮ್‌ಫೇರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಗೆದ್ದರು. ಹಾಗೂ ಅವರು ಆರು ತಮಿಳುನಾಡು ರಾಜ್ಯ ಚಲನಚಿತ್ರ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಪಡೆದರು, ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಐದು ''ಉನ್ನರುಗೆ ನಾನ್ ಇರುಂಧಲ್'' (೧೯೯೯), ''ರನ್'' (೨೦೦೨), ''ಪಾರ್ಥಿಬನ್ ಕನವು'' (೨೦೦೩), ''ಅನ್ನಿಯನ್'' (೨೦೦೫) ಮತ್ತು ''ಶಿವಾಜಿ'' (೨೦೦೭) ಚಲನಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿನ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟನೆಗಾಗಿ ತಮಿಳುನಾಡು ರಾಜ್ಯ ಚಲನಚಿತ್ರ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು, ಹಾಗೂ ಕಲೈವಾನಾರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಗೌರವ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯಾಗಿ ಪಡೆದರು. ಅವರ ಹಾಸ್ಯ ಶೈಲಿಯು ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ರಾಜಕೀಯ ವಿಡಂಬನೆಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ಒನ್-ಲೈನರ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಪದಪ್ರಯೋಗವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿತ್ತು, ಇದು ವಿಮರ್ಶಕರು ಅವರನ್ನು ಎನ್.ಎಸ್.ಕೃಷ್ಣನ್‍ಗೆ ಹೋಲಿಸಲು ಕಾರಣವಾಯಿತು ಮತ್ತು ಅವರಿಗೆ ಚಿನ್ನ ಕಲೈವಾನಾರ್ ಎಂಬ ಅಡ್ಡಹೆಸರನ್ನು ಗಳಿಸಿಕೊಟ್ಟಿತು. ೨೦೦೯ ರಲ್ಲಿ, ಕಲೆಗೆ ನೀಡಿದ ಕೊಡುಗೆಗಾಗಿ [[ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರ|ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರವು]] ವಿವೇಕ್ ಅವರಿಗೆ [[ಪದ್ಮಶ್ರೀ ಪ್ರಶಸ್ತಿ (2000-2009)|ಪದ್ಮಶ್ರೀ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು]] ನೀಡಿತು.<ref name="indiaglitz1">[https://web.archive.org/web/20090127023134/http://www.indiaglitz.com/channels/tamil/article/44536.html A crown on my head: Vivek&nbsp;– Tamil Movie News]. IndiaGlitz. Retrieved on 26 May 2011.</ref> ಸತ್ಯಭಾಮಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯವು ವಿವೇಕ್ ಅವರಿಗೆ ಸಿನೆಮಾದ ಮೂಲಕ ಸಮಾಜಕ್ಕೆ ನೀಡಿದ ಕೊಡುಗೆಗಾಗಿ ಗೌರವ ಡಾಕ್ಟರೇಟ್ ನೀಡಿತು. ದೂರದರ್ಶನ ವ್ಯಕ್ತಿಯಾಗಿ, ವಿವೇಕ್ ಹಲವಾರು ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಆಯೋಜಿಸಿದರು ಮತ್ತು ವಿಶೇಷವಾಗಿ [[ಎ.ಪಿ.ಜೆ.ಅಬ್ದುಲ್ ಕಲಾಂ]] ಅವರನ್ನು ಸಂದರ್ಶಿಸಿದರು. ಕಲಾಂ ಅವರ ಪರಿಸರವಾದದಿಂದ ಪ್ರೇರಿತರಾದ ವಿವೇಕ್, [[ತಮಿಳುನಾಡು|ತಮಿಳುನಾಡಿನಾದ್ಯಂತ]] ಒಂದು ಶತಕೋಟಿ ಮರಗಳನ್ನು ನೆಡುವ ಧ್ಯೇಯದೊಂದಿಗೆ ೨೦೧೦ ರಲ್ಲಿ ಗ್ರೀನ್ ಕಲಾಂ ಉಪಕ್ರಮವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು..<ref>{{Cite web|url=https://www.thenewsminute.com/article/how-former-president-apj-abdul-kalam-inspired-actor-vivek-turn-activism-147319|title=How former President APJ Abdul Kalam inspired actor Vivek to turn to activism|date=17 April 2021|website=The News Minute|access-date=17 April 2021|archive-date=17 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210417084253/https://www.thenewsminute.com/article/how-former-president-apj-abdul-kalam-inspired-actor-vivek-turn-activism-147319|url-status=live}}</ref> ==ಜೀವನಚರಿತ್ರೆ== ===ಆರಂಭಿಕ ಜೀವನ=== ವಿವೇಕ್ ೧೯೬೧ ರ ನವೆಂಬರ್ ೧೯ ರಂದು ತಮಿಳುನಾಡಿನ [[ಸಂಕರಕೋವಿಲ್, ತಮಿಳುನಾಡು|ಸಂಕರಕೋವಿಲ್]] ಬಳಿಯ ಪೆರುಂಕೊಟ್ಟೂರ್ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದರು. ವಿವೇಕ್ [[ಮಧುರೈ|ಮಧುರೈನ]] ಅಮೆರಿಕನ್ ಕಾಲೇಜಿನಿಂದ ಪದವಿ ಪಡೆದರು. ===ಆರಂಭಿಕ ವೃತ್ತಿಜೀವನ (೧೯೮೭–೧೯೯೭)=== ಚೆನ್ನೈನ ಸೆಕ್ರೆಟರಿಯೇಟ್‍ನಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವಾಗ, ವಿವೇಕ್ ತಮ್ಮ ಬಿಡುವಿನ ವೇಳೆಯಲ್ಲಿ ಮದ್ರಾಸ್ ಹ್ಯೂಮರ್ ಕ್ಲಬ್‍ನಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದರು, ಅಲ್ಲಿ ಜನರು ಸ್ಟ್ಯಾಂಡ್-ಅಪ್ ಕಾಮಿಡಿಯನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಅವರು ಹ್ಯೂಮರ್ ಕ್ಲಬ್‍ ಅನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಲು ಪ್ರವರ್ತಕರಾಗಿ ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದರು ಮತ್ತು ತರುವಾಯ ಕ್ಲಬ್‍ನಲ್ಲಿ ಅವರ ಮೂಕಾಭಿನಯಗಳ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ಬಾರಿ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಮನರಂಜನಾ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಗೆದ್ದರು. ವಿವೇಕ್ ನಂತರ ಚೆನ್ನೈ ತೊರೆದು ಮಧುರೈನಿಂದ ವಾಣಿಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಪದವಿ ಪಡೆದರು ಮತ್ತು ಸೆಮಿಸ್ಟರ್ ವಿರಾಮದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಅವರು ಹಿಂತಿರುಗಿ ಕ್ಲಬ್‍ನಲ್ಲಿ ಪ್ರದರ್ಶನ ನೀಡುತ್ತಿದ್ದರು.<ref name="chenon">{{cite web |url=http://chennaionline.com/City360/Interviews/20114702034712/Meet-Vivek-the-comedian-with-a-social-touch.col |title=Meet Vivek, the comedian with a social touch &#124; cityinterviews&nbsp;– city360 |publisher=ChennaiOnline |access-date=16 June 2014 |archive-date=9 May 2011 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110509105409/http://chennaionline.com/City360/Interviews/20114702034712/Meet-Vivek-the-comedian-with-a-social-touch.col |url-status=live }}</ref> ಹ್ಯೂಮರ್ ಕ್ಲಬ್‍ನ ಸ್ಥಾಪಕರಾದ ಪಿ.ಆರ್.ಗೋವಿಂದರಾಜನ್ ಅವರು ಅವರನ್ನು ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಚಲನಚಿತ್ರ ನಿರ್ದೇಶಕ [[ಕೆ. ಬಾಲಚಂದರ್]] ಅವರಿಗೆ ಪರಿಚಯಿಸಿದರು ಮತ್ತು ನಿರ್ದೇಶಕರ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳಿಗೆ ಸ್ಕ್ರಿಪ್ಟ್-ಬರಹಗಾರರಾಗಿ ವೃತ್ತಿಪರ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ನಾಲ್ಕು ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ, ಬಾಲಚಂದರ್ ಒಂದು ಸನ್ನಿವೇಶವನ್ನು ವಿವರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಹದಿನಾರು ಪಾತ್ರಗಳಿಗೆ ಸ್ಕ್ರಿಪ್ಟ್ ಬರೆಯಲು ಕೇಳಿದರು, ಅದನ್ನು ವಿವೇಕ್ ರಾತ್ರೋರಾತ್ರಿ ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಿದರು ಎಂದು ವಿವೇಕ್ ಬಹಿರಂಗಪಡಿಸಿದರು. ಇದು ನಿಜವಾಗಿಯೂ ಒಂದು ಪರೀಕ್ಷೆ ಎಂದು ಅವರು ನಂತರ ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಂಡರು, ಮತ್ತು ಅವರ ಪ್ರದರ್ಶನದ ಮೂಲಕ, ಬಾಲಚಂದರ್ ವಿವೇಕ್‍ಗೆ ಹತ್ತಿರವಾದರು.<ref name="chenon"/> ೧೯೮೭ ರಲ್ಲಿ ''ಮನತಿಲ್ ಉರುಥಿ ವೆಂಡುಮ್'' ಚಿತ್ರದ ಸ್ಕ್ರಿಪ್ಟ್‌ಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡುವಾಗ, ಬಾಲಚಂದರ್ ಅವರು ವಿವೇಕ್‍ಗೆ ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ [[ಸುಹಾಸಿನಿ ಮಣಿರತ್ನಮ್|ಸುಹಾಸಿನಿ]] ಅವರ ಸಹೋದರನ ನಟನಾ ಪಾತ್ರವನ್ನು ನೀಡಿದರು, ಅದನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸಲು ಅವರು ನಿರ್ಧರಿಸಿದರು.<ref>{{cite news |author=Y Maheswara Reddy |url=http://www.newindianexpress.com/entertainment/interviews/article249658.ece |title=Vivek, comedy artiste |publisher=The New Indian Express |access-date=16 June 2014 |archive-date=20 January 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150120175023/http://www.newindianexpress.com/entertainment/interviews/article249658.ece |url-status=dead }}</ref> ಪೋಷಕ ಪಾತ್ರಗಳನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸುವ ಮೂಲಕ ಅವರು ತಮ್ಮ ವೃತ್ತಿಜೀವನವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು ಮತ್ತು ''ಪುದು ಪುದು ಅರ್ಥಂಗಲ್'' (೧೯೮೯) ಮತ್ತು ''ಒರು ವೀಡು ಇರು ವಾಸಲ್'' (೧೯೯೦) ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಬಾಲಚಂದರ್ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಮತ್ತೆ ಸಹಕರಿಸಿದರು. ನಂತರ ಕೆ. ಎಸ್. ರವಿಕುಮಾರ್ ಅವರ ''ಪುತ್ತಮ್ ಪುದು ಪಯನಂ'' (೧೯೯೧) ಮತ್ತು ವಿಕ್ರಮ್ ಅವರ ''ನಾನ್ ಪೆಸಾ ನಿನೈಪಥೆಲ್ಲಂ'' (೧೯೯೩) ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ನಟನ ಸ್ನೇಹಿತನಾಗಿ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಪಾತ್ರವರ್ಗದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು. ನಂತರ ಅವರು [[ರಜನೀಕಾಂತ್|ರಜನಿಕಾಂತ್]] ಅವರ ''ಉಳೈಪ್ಪಲಿ'' ಮತ್ತು ''ವೀರಾ'' ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ದ್ವಿತೀಯ ಪಾತ್ರವರ್ಗದ ಪಾತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು.<ref>{{cite web |url=http://behindwoods.com/new-videos/videos-q1-09/actor-actress-interview/vivek-28-09-2011.html |title=Vivek&nbsp;– Tamil Cinema Actor Interview&nbsp;– Vivek &#124; Vadivelu &#124; Ajith &#124; Mankatha &#124; Vishal &#124; Kamal |website=Behindwoods.com |access-date=16 June 2014 |archive-date=27 April 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140427235349/http://behindwoods.com/new-videos/videos-q1-09/actor-actress-interview/vivek-28-09-2011.html |url-status=live }}</ref> ===ಪ್ರಗತಿ ಮತ್ತು ಯಶಸ್ಸು (೧೯೯೮–೨೦೦೭)=== ೧೯೯೦ ರ ದಶಕದ ಉತ್ತರಾರ್ಧದಲ್ಲಿ, ವಿವೇಕ್ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಹಾಸ್ಯನಟನಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಮೂಲಕ ಪ್ರಗತಿಯನ್ನು ಸಾಧಿಸಿದರು. ಅವರು ಹೆಚ್ಚಿನ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ನಟನ ಮುಖ್ಯ ಸ್ನೇಹಿತರಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಇದರಿಂದಾಗಿ ಅವರ ತೆರೆಯ ಮೇಲಿನ ಸಮಯ ಹೆಚ್ಚಾಗಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು. ಅವರು [[ಅಜಿತ್ ಕುಮಾರ್]] ಅಭಿನಯದ ಯಶಸ್ವಿ ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಸತತವಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು, ''ಕಾದಲ್ ಮನ್ನನ್'', ''ಉನ್ನೈ ತೇಡಿ'' ಮತ್ತು ''ವಾಲಿ'' ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಸೈಡ್ ಕಿಕ್ ಆಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು, ಮತ್ತು ''ಕನ್ನದಿರೆ ತೊಂಡ್ರಿನಾಲ್'', ''ಪೂಮಗಲ್ ಊರ್ವಾಲಂ'' ಮತ್ತು ''ಆಸೈಯಿಲ್ ಒರು ಕಡಿಥಮ್'' ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಶಾಂತ್ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಪದೇ ಪದೇ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡು ಇದೇ ರೀತಿಯ ಯಶಸ್ಸನ್ನು ಕಂಡರು. ತರುವಾಯ ಅವರು ೨೦೦೦ ಮತ್ತು ೨೦೦೧ ರಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಕಾರ್ಯನಿರತ ನಟರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರಾದರು, ಎರಡು ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಐವತ್ತಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು. ''ಕುಶಿ'', ''ಪ್ರಿಯಮಾನವಲೆ'' ಮತ್ತು ''ಮಿನ್ನಾಲೆ'' ಸೇರಿದಂತೆ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳು ಬ್ಲಾಕ್‍ಬಸ್ಟರ್‌ಗಳಾದರೆ, [[ಮಣಿರತ್ನಂ]] ಅವರ ''ಅಲೈಪಾಯುತೆ'', ''ಮುಗವರಿ'' ಮತ್ತು ''ಡಮ್ ಡುಮ್ ಡುಮ್‍''ನಲ್ಲಿನ ಅವರ ಪಾತ್ರಗಳು ನಟನಿಗೆ ವಿಮರ್ಶಾತ್ಮಕ ಮೆಚ್ಚುಗೆಯನ್ನು ಗಳಿಸಿದವು. ವಿವೇಕ್ ಅವರ ಚಿತ್ರಗಳ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿರುವ ಯಶಸ್ಸು ಎಂದರೆ ಅವರು ಪ್ರಮುಖ ನಟನಿಗೆ ಸಮಾನವಾದ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಚಲನಚಿತ್ರ ಪೋಸ್ಟರ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು ಮತ್ತು ಇದರಿಂದಾಗಿ ಸಿಕ್ಕಿದ್ದ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳಿಗೆ ವಿತರಕರನ್ನು ಹುಡುಕಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದರು. ತೆಲುಗು ಚಲನಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ತಮಿಳಿಗೆ ಡಬ್ ಮಾಡಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಕಂಡೆನ್ ಸೀತೆಯೈ ಅವರಂತಹ ನಟನನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಹಾಸ್ಯ ಟ್ರ್ಯಾಕ್‌ನೊಂದಿಗೆ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಭಕ್ತಿ ಚಿತ್ರಗಳಾದ ''ಕೊಟ್ಟೈ ಮಾರಿಯಮ್ಮನ್'', ''ಪಳಯತು ಅಮ್ಮನ್'' ಮತ್ತು ''ನಾಗೇಶ್ವರಿ'' ಚಲನಚಿತ್ರಗಳು ವಿವೇಕ್ ಅವರನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಹಾಸ್ಯ ಟ್ರ್ಯಾಕ್‌ನೊಂದಿಗೆ ಬಿಡುಗಡೆಯಾಯಿತು.<ref>[https://web.archive.org/web/20021113231151/http://www.hindu.com/2000/12/22/stories/09220223.htm Film Review: ''Kandaen Seethaiyai'']. The Hindu (22 December 2000). Retrieved on 21 June 2015.</ref><ref>{{Cite web|url=http://cinematoday2.itgo.com/Hot%20News%20Just%20for%20U.htm|archive-url=https://web.archive.org/web/20030222131213/http://cinematoday2.itgo.com/Hot%20News%20Just%20for%20U.htm|url-status=dead|archive-date=22 February 2003|title=Hot News}}</ref> ೨೦೦೦ ನೇ ಇಸವಿಯಲ್ಲಿ ನಿರ್ದೇಶಕ ಕೆ. ಸುಭಾಷ್ ಅವರು ವಿವೇಕ್ ಅಭಿನಯದ ''ಎನಕೆನ್ನ ಕೊರಚಲ್?'' ಎಂಬ ಚಿತ್ರವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲು ಯೋಜಿಸಿದ್ದರು.<ref>{{cite web|url=http://www.chennaionline.com/reeltalk/nov095.asp |archive-url=https://archive.today/20041026094516/http://www.chennaionline.com/reeltalk/nov095.asp |url-status=dead |archive-date=26 October 2004 |title=Vivek turns hero |date=26 October 2004 |access-date=16 June 2014}}</ref> ಅದೇ ರೀತಿ ೨೦೦೧ ರಲ್ಲಿ, ಅವರು ರಾಮ ನಾರಾಯಣನ್ ಅವರ ''ಪಂಜು'' ಎಂಬ ಚಿತ್ರದ ನಿರ್ಮಾಣವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು, ಅದರಲ್ಲಿ ಅವರು ನಾಯಕನಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು, ಆದರೆ ನಂತರ ಶಿವಚಂದ್ರನ್ ನಿರ್ದೇಶಿಸಲಿರುವ ಮತ್ತೊಂದು ಚಿತ್ರದಂತೆ ಇದನ್ನು ಸಹ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು.<ref>{{cite news|url=http://www.hindu.com/2005/07/02/stories/2005070205080200.htm |archive-url=https://web.archive.org/web/20140429050917/http://www.hindu.com/2005/07/02/stories/2005070205080200.htm |url-status=dead |archive-date=29 April 2014 |title=Tamil Nadu News : Luck smiles on a machine operator |date=2 July 2005 |work=[[The Hindu]] |access-date=16 June 2014}}</ref><ref>{{cite web |url=http://cinematoday2.itgo.com/HOT%20NEWS%20-%2002061.htm |title=Cinema today |publisher=Cinematoday2.itgo.com |access-date=16 June 2014 |archive-date=30 April 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140430031016/http://cinematoday2.itgo.com/HOT%20NEWS%20-%2002061.htm |url-status=live }}</ref> [[File:Rajinikanth, Dhanush and Vivek at Nerupuda Audio Launch.jpg|right|300px|thumb|''ನೆರುಪುಡಾ'' ಆಡಿಯೋ ಬಿಡುಗಡೆ ಸಮಾರಂಭದಲ್ಲಿ ವಿವೇಕ್ (ಬಲಕ್ಕೆ)]] ವಿವೇಕ್ ೨೦೦೨ ಮತ್ತು ೨೦೦೩ ರಲ್ಲಿ ವಾಣಿಜ್ಯಿಕವಾಗಿ ಹೆಚ್ಚು ಯಶಸ್ವಿ ಉದ್ಯಮಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು, ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟನಾಗಿ ಸತತ ಫಿಲ್ಮ್‌ಫೇರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ - ತಮಿಳು ಮತ್ತು ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟನಿಗಾಗಿ ತಮಿಳುನಾಡು ರಾಜ್ಯ ಚಲನಚಿತ್ರ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಪಡೆದರು. ರನ್‍ನಲ್ಲಿನ ಅವರ ಹಾಸ್ಯ ಟ್ರ್ಯಾಕ್ ಅವರಿಗೆ ಅನೇಕ ಪ್ರಶಂಸೆಗಳನ್ನು ಗಳಿಸಿತು, ವಿಮರ್ಶಕರೊಬ್ಬರು ವಿವೇಕ್ ಅವರ "ಪ್ರಸ್ತುತ ಸಾಮಾಜಿಕ ಘಟನೆಗಳಿಗೆ ತಲೆಯಾಡಿಸುವುದು ಪ್ರತಿಭೆಯ ಹೊಡೆತವನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ" ಎಂದು ಹೇಳಿದರು. ಅವರು [[ವಿಕ್ರಮ್ (ನಟ)|ವಿಕ್ರಮ್]] ಅವರ ''ಧೂಲ್'' ಮತ್ತು ಪ್ರಿಯದರ್ಶನ್ ಅವರ ''ಲೇಸಾ ಲೇಸಾ'' ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ವಿಸ್ತೃತ ಹಾಸ್ಯ ಪಾತ್ರಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಿದರು, ಆದರೆ ''ಸಾಮಿ'' ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಶಿಕ್ಷಕ ಮತ್ತು ''ಪಾರ್ಥಿಬನ್ ಕನವು'' ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ಎಂಜಿನಿಯರ್ ಪಾತ್ರಕ್ಕಾಗಿ ಮತ್ತಷ್ಟು ಮೆಚ್ಚುಗೆಯನ್ನು ಗಳಿಸಿದರು. ನಂತರ ಅವರು ಎಸ್. ಶಂಕರ್ ಅವರ ಮುಂಬರುವ ಕಥೆ ಬಾಯ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಸ್ವಲ್ಪ ಹೆಚ್ಚು ಗಂಭೀರವಾದ ಪಾತ್ರವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಿದರು, ಯುವಕರ ಗುಂಪಿಗೆ ಮಾರ್ಗದರ್ಶಕರಾಗಿ ಚಿತ್ರಿಸಿದರು, ಮತ್ತು ಅವರ ಅಭಿನಯವು ಉತ್ತಮವಾಗಿ ಸ್ವೀಕರಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿತು. "ವಿವೇಕ್, ಬದಲಾವಣೆಗಾಗಿ, ಶಂಕರ್ ಅವರ ಸ್ಕ್ರಿಪ್ಟ್ ಅನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಅವರ ನಿಷ್ಕಳಂಕ ಹಾಸ್ಯ ಪ್ರಜ್ಞೆಯೊಂದಿಗೆ ನೀಡುತ್ತಾರೆ" ಎಂದು ವಿಮರ್ಶಕರು ಗಮನಿಸಿದರೆ, ದಿ ಹಿಂದೂ ವಿಮರ್ಶಕರು "ಪ್ರದರ್ಶನವು ವಿವೇಕ್‍ಗೆ ಸೇರಿದೆ, ಅವರು ನಿರ್ದೇಶಕರ ಮುಖವಾಣಿ" ಎಂದು ಹೇಳಿದರು.<ref>[https://web.archive.org/web/20140716160229/http://www.sify.com/movies/boys-review-tamil-13236807.html Sify Movies&nbsp;– Review listing]. Sify.com (2 December 2012). Retrieved on 21 June 2015.</ref><ref>[https://web.archive.org/web/20031205200937/http://www.hindu.com/thehindu/fr/2003/09/05/stories/2003090501390200.htm "Boys"]. The Hindu (5 September 2003). Retrieved on 21 June 2015.</ref> ೨೦೦೪ ರಲ್ಲಿ ಯಶಸ್ಸು ಅವರ ಮುಂದುವರಿಯಿತು, ಅಲ್ಲಿ ಅವರು ''ಪೇರಳಗನ್'' ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿನ ವಿವಾಹ ಜೋಡಣೆಯ ಪಾತ್ರಕ್ಕಾಗಿ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟನಿಗಾಗಿ ಫಿಲ್ಮ್‌ಫೇರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಂಡರು. ಆದರೆ ''ಚೆಲ್ಲಮೇ'' ಮತ್ತು ''ಎಂ. ಕುಮಾರನ್ ಸನ್ ಆಫ್ ಮಹಾಲಕ್ಷ್ಮಿ'' ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿನ ಅವರ ಪಾತ್ರಗಳು ಕ್ರಮವಾಗಿ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳ ವಾಣಿಜ್ಯ ಯಶಸ್ಸಿಗೆ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದವು.<ref>[https://www.indiaglitz.com/surya-shines-cheran-sizzles-tamil-news-15576 Surya shines Cheran sizzles&nbsp;– Tamil Movie News] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20221107224751/https://www.indiaglitz.com/surya-shines-cheran-sizzles-tamil-news-15576 |date=7 November 2022 }}. Indiaglitz.com (9 July 2005). Retrieved on 21 June 2015.</ref> ಅವರು ತಂಪು ಪಾನೀಯದ ರಾಯಭಾರಿಯಾದ ಮೊದಲ ಹಾಸ್ಯನಟರಾದರು, ಇವರು ೨೦೦೩ ರಲ್ಲಿ ಮಿರಿಂಡಾ ತಂಪು ಪಾನೀಯದ ಬ್ರ್ಯಾಂಡ್ ಅಂಬಾಸಿಡರ್ ಆಗಿದ್ದರು.<ref name="V">{{cite news|url=http://www.hindu.com/mp/2005/08/13/stories/2005081304490300.htm |archive-url=https://web.archive.org/web/20140416041850/http://www.hindu.com/mp/2005/08/13/stories/2005081304490300.htm |url-status=dead |archive-date=16 April 2014 |title=Metro Plus Tiruchirapalli / Cinema : Aahaa...Vivek Mirinda |date=13 August 2005 |work=[[The Hindu]] |access-date=16 June 2014}}</ref><ref>{{cite news |url=http://expressindia.indianexpress.com/story_print.php?storyId=77660 |title=Mirinda Ropes In Tamil Comedian Vivek As Brand Ambassador&nbsp;– Express India |publisher=Expressindia.indianexpress.com |date=10 April 2003 |access-date=16 June 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140429050757/http://expressindia.indianexpress.com/story_print.php?storyId=77660 |archive-date=29 April 2014 |url-status=dead }}</ref> ಅವರು ಕೆಲವು ಕಲಾತ್ಮಕ ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ವಿಶೇಷ ವಿನಾಯಿತಿ ನೀಡಿದರು ಮತ್ತು ಆಗಾಗ್ಗೆ ಉದ್ಯಮಗಳಿಗೆ ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ಕಡಿಮೆ ಸಂಭಾವನೆಯನ್ನು ಪಡೆದರು. ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಜಾನಕಿ ವಿಶ್ವನಾಥನ್ ಅವರ ''ಕುಟ್ಟಿ'' (೨೦೦೧) ಮತ್ತು ಥಂಗರ್ ಬಚ್ಚನ್ ಅವರ ''ಅಳಗಿ'' (೨೦೦೨) ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿನ ಪಾತ್ರಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಿದರು.<ref>{{cite web|url=http://www.sify.com/movies/tamil/interview.php?id=6006308&cid=2408 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140430233242/http://www.sify.com/movies/tamil/interview.php?id=6006308&cid=2408 |url-status=dead |archive-date=30 April 2014 |title=Welcome to |website=[[Sify]] |date=20 January 2007 |access-date=16 June 2014}}</ref><ref name="hindu2002">{{cite news|url=http://www.hindu.com/thehindu/mp/2002/05/07/stories/2002050700110200.htm |archive-url=https://web.archive.org/web/20101022104651/http://hindu.com/thehindu/mp/2002/05/07/stories/2002050700110200.htm |url-status=dead |archive-date=22 October 2010 |title=Comedy king of Tamil cinema |date=7 May 2002 |work=[[The Hindu]] |access-date=16 June 2014}}</ref> ವಿವೇಕ್ ಮುಖ್ಯ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಿದ್ದ ಚಿತ್ರವು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ೨೦೦೪ ರ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯರೂಪಕ್ಕೆ ಬಂದಿತು ಮತ್ತು ಅವರು ಹೊಸಬರಾದ ರಾಮ್ಕಿ ನಿರ್ದೇಶನದ ಸೊಲ್ಲಿ ಅಡಿಪೆನ್ ಎಂಬ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಿದರು. ತಂಡವು ಸುಮಾರು ಒಂದು ವರ್ಷ ಚಿತ್ರದ ನಿರ್ಮಾಣದಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿತು ಮತ್ತು ಹಾಸ್ಯನಟನ ರೂಪಾಂತರವನ್ನು ಪ್ರೇಕ್ಷಕರು ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರವಾಗಿ ಸ್ವೀಕರಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ಖಚಿತಪಡಿಸಿದರು, ನಟಿಯರಾದ [[ಛಾಯಾ ಸಿಂಗ್]] ಮತ್ತು ತೇಜಶ್ರೀ ಚಿತ್ರದ ನಾಯಕಿಯರಾಗಿ ನಟಿಸಿದ್ದಾರೆ.<ref name="hindu2002"/> ಪೂರ್ಣಗೊಂಡಿದ್ದರೂ, ಚಿತ್ರವು ೨೦೦೪ ರಿಂದ ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿತು ಮತ್ತು ವಿತರಕರನ್ನು ಕಂಡುಹಿಡಿಯುವಲ್ಲಿ ವಿಫಲವಾದ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ, ಚಿತ್ರವು ಚಿತ್ರಮಂದಿರಗಳಲ್ಲಿ ಬಿಡುಗಡೆಯಾಗಲಿಲ್ಲ. ವಿ. ಸಿ. ಗುಹುನಾಥನ್ ಅವರ ''ಸೂಪರ್ ಸುಬ್ಬು'' ಎಂಬ ಮತ್ತೊಂದು ಪ್ರಸ್ತಾವಿತ ಚಿತ್ರವೂ ಪ್ರಕಟಣೆಯ ನಂತರ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹೊಂದಲು ವಿಫಲವಾಯಿತು.<ref>{{cite web |url=http://www.cinesouth.com/masala/hotnews/new/07052004-1.shtml |title=Dailynews - Vivek in dual role |website=www.cinesouth.com |access-date=12 January 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20050207225445/http://www.cinesouth.com/masala/hotnews/new/07052004-1.shtml |archive-date=7 February 2005 |url-status=dead}}</ref> ೨೦೦೪ ರ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ, ಅವರು ಚಲನಚಿತ್ರದ ನಿರ್ಮಾಣದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಗಾಯಗೊಂಡರು ಮತ್ತು ಆರು ತಿಂಗಳ ಅವಧಿಗೆ ನಟನೆಯ ನಿಯೋಜನೆಗಳಿಂದ ವಿರಾಮ ತೆಗೆದುಕೊಂಡರು.<ref>{{cite web |url=http://www.behindwoods.com/features/Interviews/Interview4/vivek/tamil-movies-inteview-comedyactor-vivek.html |title=Tamil Movies : Interview&nbsp;– Vivek |website=Behindwoods.com |access-date=16 June 2014 |archive-date=28 October 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20141028100402/http://www.behindwoods.com/features/Interviews/Interview4/vivek/tamil-movies-inteview-comedyactor-vivek.html |url-status=live }}</ref> ಶಂಕರ್ ಅವರ ಅನ್ನಿಯನ್ (೨೦೦೫) ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಉತ್ತಮವಾಗಿ ಸ್ವೀಕರಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಪೋಷಕ ಪಾತ್ರವನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸುವ ಮೂಲಕ ವಿವೇಕ್ ಮರಳಿದರು, ಸೈಕೋಪಾತ್ ಸರಣಿ ಕೊಲೆಗಾರ ಬಿಟ್ಟುಹೋದ ಸುಳಿವುಗಳನ್ನು ಹುಡುಕುವ ರಹಸ್ಯ ಪೊಲೀಸ್ ಅಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು. ಈ ಚಿತ್ರವು ವಿಮರ್ಶಾತ್ಮಕ ಮತ್ತು ವಾಣಿಜ್ಯ ಯಶಸ್ಸಿಗೆ ತೆರೆದುಕೊಂಡಿತು, ಮತ್ತು ಇವರ ಅಭಿನಯಕ್ಕಾಗಿ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟನಿಗಾಗಿ ರಾಜ್ಯ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಗೆದ್ದರು.<ref>{{cite web|url=http://www.sify.com/movies/anniyan-review-tamil-13873632.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20131218212426/http://www.sify.com/movies/anniyan-review-tamil-13873632.html |url-status=dead |archive-date=18 December 2013 |title=Movie Review : Anniyan |website=[[Sify]] |access-date=16 June 2014}}</ref> [[ವಿಜಯ್ (ನಟ)|ವಿಜಯ್]] ಅವರ ''ಆಥಿ'', [[ಅಜಿತ್ ಕುಮಾರ್]] ಅವರ ''ಪರಮಶಿವನ್'' ಮತ್ತು ಸಿಲಂಬರಸನ್ ಅವರ ''ಸರವಣ'' ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಮೂಲಕ ಅವರು ತಮ್ಮ ಪುನರಾಗಮನವನ್ನು ಮುಂದುವರೆಸಿದರು. ಇವೆಲ್ಲವೂ ಜನವರಿ ೨೦೦೬ ರಲ್ಲಿ ಒಂದೇ ದಿನ ಬಿಡುಗಡೆಯಾದವು. ಸುಸಿ ಗಣೇಶನ್ ಅವರ ''ತಿರುಟು ಪಯಲೆ'' ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಹಾಸ್ಯಮಯ ರಹಸ್ಯ ಪತ್ತೇದಾರಿ ಪಾತ್ರಕ್ಕಾಗಿ ಮೆಚ್ಚುಗೆ ಪಡೆದ ನಂತರ, ಶಂಕರ್ ಅವರು ರಜನಿಕಾಂತ್ ಅಭಿನಯದ ತಮ್ಮ ಸಾಹಸೋದ್ಯಮ ''ಶಿವಾಜಿ'' (೨೦೦೭) ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಅವರನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸಿದರು, ಇದು ಅತ್ಯಂತ ದುಬಾರಿ ತಮಿಳು ಚಿತ್ರವಾಗಿದೆ.<ref>{{cite web|url=http://www.sify.com/movies/tamil/interview.php?id=14015995&cid=2408 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140430233237/http://www.sify.com/movies/tamil/interview.php?id=14015995&cid=2408 |url-status=dead |archive-date=30 April 2014 |title=Welcome to |website=[[Sify]] |date=20 January 2007 |access-date=16 June 2014}}</ref> ವಿವೇಕ್ ಈ ಚಿತ್ರಕ್ಕಾಗಿ ತೊಂಬತ್ತು ದಿನಗಳನ್ನು ಮೀಸಲಿಟ್ಟರು, ಇದು ಅವರ ಹಿಂದಿನ ಯಾವುದೇ ಚಿತ್ರಗಳಿಗಿಂತ ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ. ರಜನಿಕಾಂತ್ ಅವರ ಜೊತೆಗಿನ ಇವರ ಅಭಿನಯವು ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟನಿಗಾಗಿ ರಾಜ್ಯದಿಂದ ಮತ್ತೊಂದು ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಗೆದ್ದುಕೊಟ್ಟಿತು. ಅವರು ತಮ್ಮ ಅಭಿನಯಕ್ಕಾಗಿ ವಿಮರ್ಶಕರಿಂದ ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ವಿಮರ್ಶೆಗಳನ್ನು ಗೆದ್ದರು.<ref>{{cite web|url=http://www.sify.com/movies/sivaji-review-tamil-14472632.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20130930162159/http://www.sify.com/movies/sivaji-review-tamil-14472632.html |url-status=dead |archive-date=30 September 2013 |title=Movie Review : Sivaji |website=[[Sify]] |access-date=16 June 2014}}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.behindwoods.com/tamil-movie-articles/movies-06/sivaji-movie-review.html |title=Sivaji Movie Review |website=Behindwoods.com |date=26 November 2006 |access-date=16 June 2014 |archive-date=3 February 2008 |archive-url=https://web.archive.org/web/20080203195532/http://www.behindwoods.com/tamil-movie-articles/movies-06/sivaji-movie-review.html |url-status=live }}</ref> ===ನಂತರದ ಕೆಲಸ (೨೦೦೮-೨೦೨೧)=== ೨೦೦೦ ದ ದಶಕದ ಉತ್ತರಾರ್ಧದಲ್ಲಿ, ತಮಿಳು ಚಿತ್ರರಂಗದಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರಕಥೆಯಲ್ಲಿನ ಬದಲಾವಣೆಗಳ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ವಿವೇಕ್ ಅವರ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯು ಕುಸಿಯಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು. ಇದಲ್ಲದೆ, ನಟ ಸಹಿ ಮಾಡಿದ ದೊಡ್ಡ ಬಜೆಟ್ ಚಿತ್ರಗಳ ಕೊರತೆ ಮತ್ತು [[:en:Santhanam (actor)|ಸಂತಾನಂನ]] ಹೊರಹೊಮ್ಮುವಿಕೆಯಿಂದಾಗಿ, ವಿವೇಕ್ ೨೦೧೨ ರಲ್ಲಿ ಉತ್ತುಂಗವನ್ನು ತಲುಪಿದರು, ಅಲ್ಲಿ ಅವರು ಒಂದೇ ಒಂದು ಬಿಡುಗಡೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರು.<ref>[http://behindwoods.com/tamil-movies-cinema-column/santhanam-comedy-21-04-12.html Santhanam Comedy] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140714200937/http://behindwoods.com/tamil-movies-cinema-column/santhanam-comedy-21-04-12.html |date=14 July 2014 }}. Behindwoods.com (28 September 2011). Retrieved on 21 June 2015.</ref> ಈ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಅವರ ಮೆಚ್ಚುಗೆ ಪಡೆದ ಕೆಲಸವು ''ಪಡಿಕಥಾವನ್'' (೨೦೦೯) ನಲ್ಲಿ ಡಾನ್ ಪಾತ್ರ, ಗುರು ಎನ್ ಆಲು (೨೦೦೯) ನಲ್ಲಿ ಡ್ರ್ಯಾಗ್‍ನಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡ ಮತ್ತು ''ಸಿಂಗಂ'' (೨೦೧೦) ಸರಣಿಯಲ್ಲಿ ಪೊಲೀಸ್ ಅಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು.<ref>[https://web.archive.org/web/20140717020742/http://www.sify.com/movies/guru-en-aalu-review-tamil-14883088.html Review : Guru En Aalu]. Sify.com. Retrieved on 21 June 2015.</ref> ವಿರಾಮದ ನಂತರ ಮತ್ತೆ ಹೊರಬಂದ ವಿವೇಕ್, ನಿರ್ದೇಶಕ ಬಾಲಾ ಮತ್ತು [[ಕಮಲ್ ಹಾಸನ್]] ಅವರ ಸಲಹೆಯ ಮೇರೆಗೆ ತಮ್ಮ ಸಾಮಾನ್ಯ ಹಾಸ್ಯ ಪಾತ್ರಗಳಿಂದ ದೂರ ಸರಿಯುವ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಘೋಷಿಸಿದರು ಮತ್ತು ''ನಾನ್ ಥಾನ್ ಬಾಲಾ'' (೨೦೧೪) ಎಂಬ ಚಿತ್ರಕ್ಕೆ ಸಹಿ ಹಾಕಿದರು, ಇದರಲ್ಲಿ ಅವರು ಗಂಭೀರ ಪಾತ್ರವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಿದರು.<ref>{{cite web|title=Vivek to take the serious route!|url=http://www.sify.com/movies/vivek-to-take-the-serious-route-news-tamil-nlvjXyggfje.html|archive-url=https://web.archive.org/web/20131129190539/http://www.sify.com/movies/vivek-to-take-the-serious-route-news-tamil-nlvjXyggfje.html|url-status=dead|archive-date=29 November 2013|website=[[Sify]]|access-date=2 January 2014}}</ref> ಅದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವರು ಸೋನಿಯಾ ಅಗರ್ವಾಲ್ ಎದುರು ಪಾಲಕ್ಕಾಟ್ಟು ಮಾಧವನ್ (೨೦೧೫) ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ನಟನಾಗಿ ಮತ್ತೊಂದು ಚಿತ್ರದ ಕೆಲಸವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು, ಅದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಶಕ್ತಿ ಚಿದಂಬರಂ ಅವರ ಬಿಡುಗಡೆಯಾಗದ ''ಮಚನ್'' ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಕರುಣಾಸ್ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಮತ್ತೊಂದು ಸಮಾನಾಂತರ ಮುಖ್ಯ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು. ಹಿಂದಿರುಗಿದ ನಂತರ, ವಿವೇಕ್ ಮತ್ತೆ ದೊಡ್ಡ ಬಜೆಟ್ ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಚಲನಚಿತ್ರ ತಯಾರಕರೊಂದಿಗೆ ಸಹಕರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ವೇಲ್ರಾಜ್ ಅವರ ''ವೆಲೈಯಿಲ್ಲಾ ಪಟ್ಟತಾರಿ'' (೨೦೧೪), ಗೌತಮ್ ವಾಸುದೇವ್ ಮೆನನ್ ಅವರ ''ಯೆನ್ನೈ ಅರಿಂದಾಲ್'' (೨೦೧೫), ಐಶ್ವರ್ಯಾ ಧನುಷ್ ಅವರ ''ವೈ ರಾಜಾ ವೈ'' (೨೦೧೫) ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು.<ref>{{cite web|url=http://www.southscope.in/tamil/article/racing-towards-crore|title=SouthScope - One Stop Site For South Indian Cinema|access-date=25 October 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20151117064940/http://www.southscope.in/tamil/article/racing-towards-crore|archive-date=17 November 2015|url-status=dead}}</ref> ಅದರ ನಂತರ ವಿವೇಕ್ ವಂಶಿ ಪೈಡಿಪಲ್ಲಿ ಅವರ ಥೋಜಾ / ಊಪಿರಿ (೨೦೧೬) ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು, ಇದರಲ್ಲಿ ಕಾರ್ತಿ ನಟಿಸಿದ್ದಾರೆ. ರಾಧಾ ಮೋಹನ್ ಅವರ ಹಾಸ್ಯ ನಾಟಕ ಚಿತ್ರ ''ಬೃಂದಾವನಂ'' (೨೦೧೭) ನಲ್ಲಿ ವಿವೇಕ್ ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ನಟಿಸಿದ್ದಾರೆ, ಇದು ಕಿವುಡ ಮತ್ತು ಮೂಕ ಅಭಿಮಾನಿಯೊಂದಿಗಿನ ಸ್ನೇಹವನ್ನು ಅನ್ವೇಷಿಸಿತು. ಈ ಚಿತ್ರ ಮತ್ತು ವಿವೇಕ್ ವಿಮರ್ಶಾತ್ಮಕ ಮೆಚ್ಚುಗೆಯನ್ನು ಗಳಿಸಿದರು.<ref>{{Cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/tamil/movie-reviews/brindhavanam/movie-review/58851908.cms|title=Brindhavanam Review {3/5}: Radha Mohan is known for genteel films and Brindhavanam is no exception|newspaper=The Times of India }}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.behindwoods.com/tamil-movies/brindhavanam/brindhavanam-review.html|title=Brindhavanam (aka) Brindaavanam review|date=26 May 2017|website=Behindwoods|access-date=18 August 2019|archive-date=25 July 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190725043514/http://www.behindwoods.com/tamil-movies/brindhavanam/brindhavanam-review.html|url-status=live}}</ref> ೨೦೧೯ ರಲ್ಲಿ, ಅವರು ಥ್ರಿಲ್ಲರ್ ಚಿತ್ರ ''ವೆಲ್ಲೈ ಪೂಕ್ಕಲ್‍''ನಲ್ಲಿ ಸಿಯಾಟಲ್‍ನಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸಲು ಹೋಗುವ ನಿವೃತ್ತ ಪೊಲೀಸ್ ಅಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು ಮತ್ತು ಗಂಭೀರ ಪಾತ್ರದ ಚಿತ್ರಣಕ್ಕಾಗಿ ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ವಿಮರ್ಶೆಗಳನ್ನು ಗೆದ್ದರು.<ref>{{Cite web|url=https://www.behindwoods.com/tamil-movies/vellaipookal/vellaipookal-review.html|title=Vellaipookal (aka) Vellai Pookal review|date=20 April 2019|website=Behindwoods|access-date=18 August 2019|archive-date=12 August 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190812110028/http://www.behindwoods.com/tamil-movies/vellaipookal/vellaipookal-review.html|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/tamil/movie-reviews/vellai-pookal/movie-review/68913051.cms|title=Vellai Pookal Movie Review {3/5}: Critic Review of Vellai Pookal by Times of India|newspaper=The Times of India }}</ref> ಅವರು ಸಾಯುವ ಮೊದಲು ಅವರ ಕೊನೆಯ ಚಿತ್ರ ''ಧಾರಾಳ ಪ್ರಭು'' (೨೦೨೦), ಇದರಲ್ಲಿ ಅವರು ಹರೀಶ್ ಕಲ್ಯಾಣ್ ಅವರೊಂದಿಗೆ ನಟಿಸಿದ್ದರು. ಅವರ ಮೊದಲ ಮರಣೋತ್ತರ ಪ್ರದರ್ಶನವು ೨೦೨೧ ರಲ್ಲಿ ಅರನ್ಮನೈ ೩ ಆಗಿತ್ತು.<ref>{{Cite news|url = https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/tamil/movies/news/actor-vivekh-passes-away-after-being-hospitalised/articleshow/82111126.cms|title = Actor Vivekh passes away after being hospitalised |website = [[The Times of India]]|access-date = 21 June 2021|archive-date = 26 June 2021|archive-url = https://web.archive.org/web/20210626052924/https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/tamil/movies/news/actor-vivekh-passes-away-after-being-hospitalised/articleshow/82111126.cms|url-status = live}}</ref> ಒಂದು ವರ್ಷದ ನಂತರ, ಅವರು ದಿ ಲೆಜೆಂಡ್ (೨೦೨೨) ನಲ್ಲಿ ಪೋಷಕ ಪಾತ್ರವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಿದರು. ೨೦೨೩ ರಲ್ಲಿ ಬಿಡುಗಡೆಯಾದ ''ಯಾಧುಮ್ ಊರೆ ಯಾವರಮ್ ಕೇಲಿರ್'' ಅವರ ಕೊನೆಯ ಚಿತ್ರವಾಗಿತ್ತು.<ref>{{cite news |title=Yaadhum Oore Yaavarum Kelir Movie Review : A well-intentioned idea let down by clumsy writing |url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/tamil/movie-reviews/yaadhum-oore-yaavarum-kelir/movie-review/100334832.cms |website=The Times of India |access-date=19 May 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230519072400/https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/tamil/movie-reviews/yaadhum-oore-yaavarum-kelir/movie-review/100334832.cms |archive-date=19 May 2023 |language=en |url-status=live}}</ref> ತಮ್ಮ ವೃತ್ತಿಜೀವನದುದ್ದಕ್ಕೂ, ಅವರು ೨೨೦ ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ನಟಿಸಿದ್ದಾರೆ.<ref>{{Cite web|date=17 April 2021|title=Tamil Actor Vivek, 59, Passes Away in Chennai Following Cardiac Arrest|url=https://www.news18.com/news/movies/tamil-actor-vivek-59-passes-away-in-chennai-following-cardiac-arrest-3648440.html|access-date=17 April 2021|website=www.news18.com|language=en|archive-date=17 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210417165839/https://www.news18.com/news/movies/tamil-actor-vivek-59-passes-away-in-chennai-following-cardiac-arrest-3648440.html|url-status=live}}</ref> ==ವೈಯಕ್ತಿಕ ಜೀವನ== ವಿವೇಕ್ ಅರುಳ್‍ಸೆಲ್ವಿ ಅವರನ್ನು ವಿವಾಹವಾದರು, ಅವರಿಗೆ ಅಮೃತಾ ನಂದಿನಿ, ತೇಜಸ್ವಿನಿ ಮತ್ತು ಪ್ರಸನ್ನ ಕುಮಾರ್ ಎಂಬ ಮೂವರು ಮಕ್ಕಳಿದ್ದರು. ಡೆಂಗ್ಯೂ ಜ್ವರ ಮತ್ತು ಮೆದುಳು ಜ್ವರದಿಂದ ಉಂಟಾದ ತೊಂದರೆಗಳಿಂದಾಗಿ ಪ್ರಸನ್ನ ಕುಮಾರ್ ೨೦೧೫ ರಲ್ಲಿ ೧೩ ನೇ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ನಿಧನರಾದರು.<ref>{{Cite web |date=2015-10-30 |title=Tamil comedian Vivek’s son passes away |url=https://indianexpress.com/article/entertainment/regional/tamil-comedian-viveks-son-passes-away/ |access-date=2024-01-23 |website=The Indian Express |language=en}}</ref> ಅವರ ಸ್ನೇಹಿತ [[:en:Cell Murugan|ಸೆಲ್ ಮುರುಗನ್]] ಅವರ ಆಗಾಗ್ಗೆ ಸಹನಟರಾಗಿದ್ದರು.<ref>{{Cite web|url=https://astroulagam.com.my/entertainment/actor-viveks-close-friend-cell-murugan-finally-opens-187854|title=Actor Vivek's Close Friend Cell Murugan Finally Opens Up|date=18 April 2021|work=Astro Ulagam|access-date=22 November 2021|archive-date=22 November 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20211122092118/https://astroulagam.com.my/entertainment/actor-viveks-close-friend-cell-murugan-finally-opens-187854|url-status=live}}</ref> ==ಮರಣ== ಏಪ್ರಿಲ್ ೧೬, ೨೦೨೧ ರಂದು, ವಿವೇಕ್ ಉಸಿರಾಟದ ತೊಂದರೆ ಮತ್ತು ಎದೆ ನೋವನ್ನು ಅನುಭವಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಜ್ಞೆ ತಪ್ಪಿದ ನಂತರ ಚೆನ್ನೈನ ಸಿಮ್ಸ್ ಆಸ್ಪತ್ರೆಗೆ ದಾಖಲಿಸಲಾಯಿತು. ವೈದ್ಯರು ಅವನನ್ನು ಗಂಭೀರವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಎಡ ಮುಂಭಾಗದ ಅಪಧಮನಿಯಲ್ಲಿ ಶೇಕಡ ೧೦೦ ರಷ್ಟು ತಡೆಯೊಂದಿಗೆ ಥ್ರಾಂಬೋಸಿಸ್ ಇದೆ ಎಂದು ಕಂಡುಹಿಡಿದರು, ಇದು ಹೃದಯ ವೈಫಲ್ಯಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು.<ref>{{Cite web|date=2021-04-16|title=Actor Vivek's cardiac arrest not linked with COVID-19 vaccine, says TN Health Secy|url=https://www.thenewsminute.com/article/actor-vivek-s-cardiac-arrest-not-linked-covid-19-vaccine-says-tn-health-secy-147278|access-date=2021-06-18|website=The News Minute|language=en|archive-date=24 June 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210624204048/https://www.thenewsminute.com/article/actor-vivek-s-cardiac-arrest-not-linked-covid-19-vaccine-says-tn-health-secy-147278|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite web|title=Tamil Nadu: Day after COVID-19 vaccination, actor Vivek suffers cardiac arrest|url=https://www.freepressjournal.in/entertainment/regional-film-news/tamil-nadu-day-after-covid-19-vaccination-actor-vivek-suffers-cardiac-arrest|access-date=2021-06-18|website=Free Press Journal|language=en|archive-date=24 June 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210624200942/https://www.freepressjournal.in/entertainment/regional-film-news/tamil-nadu-day-after-covid-19-vaccination-actor-vivek-suffers-cardiac-arrest|url-status=live}}</ref> ಏಂಜಿಯೋಪ್ಲಾಸ್ಟಿಯ ನಂತರ, ಅವರು ಏಪ್ರಿಲ್ ೧೭, ೨೦೨೧ ರಂದು ತಮ್ಮ ೫೯ ನೇ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಆಸ್ಪತ್ರೆಯಲ್ಲಿ ನಿಧನರಾದರು.<ref>{{Cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/chennai/vivek-tamil-film-actor-dies-in-chennai-hospital/articleshow/82111036.cms|title=Exclusive biography of @Actor_Vivek and on his life.|newspaper=The Times of India|date=17 April 2021|access-date=17 April 2021|archive-date=17 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210417010341/https://timesofindia.indiatimes.com/city/chennai/vivek-tamil-film-actor-dies-in-chennai-hospital/articleshow/82111036.cms|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite web|agency=TNN|date=17 Apr 2021|title=Actor Vivekh critical after heart attack |url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/chennai/actor-vivekh-critical-after-heart-attack/articleshow/82108727.cms|access-date=17 April 2021|website=The Times of India|language=en|archive-date=17 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210417005336/https://timesofindia.indiatimes.com/city/chennai/actor-vivekh-critical-after-heart-attack/articleshow/82108727.cms|url-status=live}}</ref> ಚೆನ್ನೈನ ವಿರುಗಂಬಕ್ಕಂನಲ್ಲಿರುವ ಅವರ ನಿವಾಸದ ಬಳಿ ಭಾರಿ ಜನಸಮೂಹದ ನಡುವೆ ಅವರಿಗೆ ಸರ್ಕಾರಿ ಅಂತ್ಯಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ನೀಡಲಾಯಿತು.<ref>{{cite web | url=https://indianexpress.com/article/entertainment/tamil/actor-vivek-passes-away-celebrities-pay-condolences-7277311/ | title=Vivek (1961-2021): AR Rahman remembers the actor, calls him 'a selfless jewel of India' | publisher=The Indian Express | work=Arushi Jain, A. Kameshwari | date=17 April 2021 | accessdate=17 April 2021 | archive-date=17 April 2021 | archive-url=https://web.archive.org/web/20210417034351/https://indianexpress.com/article/entertainment/tamil/actor-vivek-passes-away-celebrities-pay-condolences-7277311/ | url-status=live }}</ref> ಹೃದಯಾಘಾತದ ಒಂದು ದಿನ ಮೊದಲು, ವಿವೇಕ್ ಭಾರತ್ ಬಯೋಟೆಕ್‍ನ ಕೋವಾಕ್ಸಿನ್ ಪಡೆದರು ಮತ್ತು ಕೋವಿಡ್ -೧೯ ವಿರುದ್ಧ ಲಸಿಕೆಗಾಗಿ ಪ್ರಚಾರ ಮಾಡಿದರು. ಇದು, ಅವರ ಸಾವು ಲಸಿಕೆಯೊಂದಿಗೆ ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿರಬಹುದು ಎಂಬ ಊಹಾಪೋಹಗಳಿಗೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು, ಆದರೆ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಾನವ ಹಕ್ಕುಗಳ ಆಯೋಗವು ಲಸಿಕೆ ಮತ್ತು ಅವರ ಹೃದಯಾಘಾತದ ನಡುವೆ ಯಾವುದೇ ಸಂಬಂಧವಿಲ್ಲ ಎಂದಿತು, ಬದಲಿಗೆ ಅಧಿಕ ರಕ್ತದೊತ್ತಡಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದೆ ಎಂದು ತಿಳಿಸಿತು.<ref>{{cite news |title=Vivekh death: Human Rights Commission rules out 'vaccine-angle' |url=https://www.dtnext.in/News/City/2021/10/22165900/1325206/Vivekh-death-Human-Rights-Commission-rules-out-vaccineangle.vpf |archive-url=https://web.archive.org/web/20211022140000/https://www.dtnext.in/News/City/2021/10/22165900/1325206/Vivekh-death-Human-Rights-Commission-rules-out-vaccineangle.vpf |url-status=dead |archive-date=22 October 2021 |access-date=22 October 2021 |work=[[DT Next]] |date=22 October 2021 |language=en}}</ref> ವಿವೇಕ್ ಅವರ ಅಂತ್ಯಕ್ರಿಯೆ [[ಚೆನ್ನೈ|ಚೆನ್ನೈನಲ್ಲಿ]] ಸಂಪೂರ್ಣ ಸರ್ಕಾರಿ ಗೌರವಗಳೊಂದಿಗೆ ನಡೆಯಿತು.<ref>{{cite web | url=https://indianexpress.com/article/entertainment/tamil/actor-vivek-cremated-with-state-honours-as-fans-pay-last-respects-7277915/ | title=Actor Vivek cremated with state honours as fans pay last respects | date=17 April 2021 | access-date=27 October 2022 | archive-date=27 October 2022 | archive-url=https://web.archive.org/web/20221027235641/https://indianexpress.com/article/entertainment/tamil/actor-vivek-cremated-with-state-honours-as-fans-pay-last-respects-7277915/ | url-status=live }}</ref> ==ಸಾಮಾಜಿಕ ಕ್ರಿಯಾಶೀಲತೆ== ===ಗ್ರೀನ್‍ ಕಲಾಂ=== ೨೦೧೦ ರಲ್ಲಿ, ವಿವೇಕ್ ಭಾರತದ ಮಾಜಿ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ [[ಎ.ಪಿ.ಜೆ.ಅಬ್ದುಲ್ ಕಲಾಂ|ಎಪಿಜೆ ಅಬ್ದುಲ್ ಕಲಾಂ]] ಅವರಿಂದ ಸ್ಫೂರ್ತಿ ಪಡೆದು ಭಾರತದಾದ್ಯಂತ ಮರಗಳನ್ನು ನೆಡುವ ಯೋಜನೆಯಾದ ಗ್ರೀನ್ ಕಲಾಂ ಅನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು.<ref>{{cite news|url=http://ibnlive.in.com/news/actor-vivek-moves-ahead-with-green-kalam-project/268788-71-180.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20120727090357/http://ibnlive.in.com/news/actor-vivek-moves-ahead-with-green-kalam-project/268788-71-180.html |url-status=dead |archive-date=27 July 2012 |title=Actor Vivek moves ahead with 'Green Globe Project' – IBNLive |publisher=Ibnlive.in.com |date=1 July 2012 |access-date=16 June 2014}}</ref> [[ಟ್ವಿಟ್ಟರ್|ಟ್ವಿಟರ್]] ಮೂಲಕ, ಅವರು ಸ್ವಯಂಸೇವಕರನ್ನು, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಶಾಲೆಗಳು ಮತ್ತು ಕಾಲೇಜುಗಳಿಂದ ಈ ಉಪಕ್ರಮಕ್ಕೆ ಸೇರಲು ಸಜ್ಜುಗೊಳಿಸಿದರು. ಈ ಯೋಜನೆಗೆ ಅವರ ಹೆಸರನ್ನು ಇಡಬಾರದು ಎಂದು ಕಲಾಂ ಒತ್ತಾಯಿಸಿದರು, ನಂತರ ವಿವೇಕ್ ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತವಾಗಿ ಅದರ ಹೆಸರನ್ನು ಗ್ರೀನ್ ಗ್ಲೋಬ್ ಎಂದು ಬದಲಾಯಿಸಿದರು.<ref>{{Cite web|url=https://www.theweek.in/theweek/cover/Kalam-was-an-inspiration-actor-vivek.html|title=Eco-friendly, ego friendly|website=theweek.in|access-date=17 April 2021|archive-date=17 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210417091723/https://www.theweek.in/theweek/cover/Kalam-was-an-inspiration-actor-vivek.html|url-status=live}}</ref> ಅವರ ಮರಣದ ವೇಳೆಗೆ, ೩,೩೦೦,೦೦೦ ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಸಸಿಗಳನ್ನು ನೆಡಲಾಗಿತ್ತು.<ref>{{Cite news|url=https://www.thehindu.com/entertainment/movies/actor-vivek-a-green-warrior-who-targeted-to-plant-one-crore-saplings/article34342652.ece|title=Actor Vivek, a green warrior who targeted to plant one crore saplings|first=K.|last=Lakshmi|newspaper=The Hindu|date=17 April 2021|via=www.thehindu.com|access-date=17 April 2021|archive-date=17 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210417091103/https://www.thehindu.com/entertainment/movies/actor-vivek-a-green-warrior-who-targeted-to-plant-one-crore-saplings/article34342652.ece|url-status=live}}</ref> ===ಇತರ ಉಪಕ್ರಮಗಳು=== ವಿವೇಕ್ ಅವರೊಂದಿಗೆ ನಟರಾದ [[ಸೂರ್ಯ ಶಿವಕುಮಾರ್‌‌|ಸೂರ್ಯ]], [[ಜ್ಯೋತಿಕಾ (ನಟಿ)|ಜ್ಯೋತಿಕಾ]] ಮತ್ತು ಕಾರ್ತಿ ಅವರನ್ನು ೨೦೧೮ ರಲ್ಲಿ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿ ಎಡಪ್ಪಾಡಿ ಕೆ ಪಳನಿಸ್ವಾಮಿ ನೇತೃತ್ವದ ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರವು ಪ್ಲಾಸ್ಟಿಕ್ ಮಾಲಿನ್ಯ ಮುಕ್ತ ತಮಿಳುನಾಡು ಅಭಿಯಾನದ ರಾಯಭಾರಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಿತ್ತು.<ref name="indiaglitz.com">{{Cite web|url=https://www.indiaglitz.com/jyothika-vivek-goodwill-ambassadors-for-plastic-free-tn-edappadi-palanisamy-hindi-news-219626|title=Jyothika gets a prestigious responsibility from the govt! - Bollywood News|date=23 August 2018|website=IndiaGlitz.com|access-date=14 September 2018|archive-date=29 August 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180829035003/https://www.indiaglitz.com/jyothika-vivek-goodwill-ambassadors-for-plastic-free-tn-edappadi-palanisamy-hindi-news-219626|url-status=live}}</ref><ref>{{cite news |last1=Mariappan |first1=Julie |title=Drive launched to make TN plastic-free; actors Suriya, Karthi, Jyothika and Vivek are its brand ambassadors |url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/chennai/drive-launched-to-make-tn-plastic-free-actors-suriya-karthi-jyothika-and-vivek-are-its-brand-ambassadors/articleshow/65514587.cms |access-date=20 March 2021 |work=The Times of India |date=23 August 2018 |language=en |archive-date=27 April 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210427035225/https://timesofindia.indiatimes.com/city/chennai/drive-launched-to-make-tn-plastic-free-actors-suriya-karthi-jyothika-and-vivek-are-its-brand-ambassadors/articleshow/65514587.cms |url-status=live }}</ref> ==ಬ್ರ್ಯಾಂಡ್ ಅನುಮೋದನೆ== ಇವರು ೨೦೦೩ ರಲ್ಲಿ ಮಿರಿಂಡಾ ತಂಪು ಪಾನೀಯ ಮತ್ತು ೨೦೧೧ ರಲ್ಲಿ ನಥೆಲ್ಲಾ ಜ್ಯುವೆಲ್ಲರಿಗಳ ಬ್ರ್ಯಾಂಡ್ ಅಂಬಾಸಿಡರ್ ಆಗಿದ್ದರು.<ref>[https://www.youtube.com/watch?v=X-UYVlA633I Nathella Jewellery Chennai, India, Boom Baa Offer] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160416030149/https://www.youtube.com/watch?v=X-UYVlA633I |date=16 April 2016 }}. YouTube (12 July 2010). Retrieved on 5 February 2012.</ref><ref>[http://www.financialexpress.com/news/mirinda-ropes-in-tamil-comedian-vivek-as-brand-ambassador/77660/0 Mirinda Ropes In Tamil Comedian Vivek As Brand Ambassador] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190115132437/http://www.financialexpress.com/news/mirinda-ropes-in-tamil-comedian-vivek-as-brand-ambassador/77660/0 |date=15 January 2019 }}. Financialexpress.com (10 April 2003). Retrieved on 5 February 2012.</ref><ref name="V"/><ref>[http://www.geetham.net/forums/showthread.php?212-Interview-with-Vivek Interview with Vivek] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190115023102/http://www.geetham.net/forums/showthread.php?212-Interview-with-Vivek |date=15 January 2019 }}. Geetham.net. Retrieved on 5 February 2012.</ref> ==ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು ಮತ್ತು ಗೌರವಗಳು== {| class="wikitable" !ಸಂದರ್ಭ !ವರ್ಷ !ವರ್ಗ/ಪ್ರಶಸ್ತಿ !ಸಿನಿಮಾ !ಫಲಿತಾಂಶ !ಮೂಲ |- |[[:en:Sathyabama Institute of Science and Technology|ಸತ್ಯಭಾಮಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯ]] |೨೦೧೫ | colspan="3" |ಗೌರವ ಡಾಕ್ಟರೇಟ್ |<ref>{{Cite web|title=Green Kalam|url=https://greenkalam.org/dr-vivekh/}}</ref> |- |ನಾಗರಿಕ ಗೌರವ |೨೦೦೯ | colspan="3" |ಭಾರತೀಯ ಚಿತ್ರರಂಗಕ್ಕೆ ನೀಡಿದ ಕೊಡುಗೆಗಳಿಗಾಗಿ [[ಪದ್ಮಶ್ರೀ]] |<ref>{{Cite web|last1=Narayan|first1=Pushpa|last2=Apr 17|first2=D. Govardan / TNN / Updated|last3=2021|last4=Ist|first4=07:07|title=Vivek, Tamil film actor, dies in Chennai hospital {{!}} Chennai News |url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/chennai/vivek-tamil-film-actor-dies-in-chennai-hospital/articleshow/82111036.cms|access-date=17 April 2021|website=The Times of India|language=en}}</ref> |- |ತಮಿಳುನಾಡು ರಾಜ್ಯ ಚಲನಚಿತ್ರ ಗೌರವ ಪ್ರಶಸ್ತಿ |೨೦೦೬ | colspan="3" |ತಮಿಳು ಚಿತ್ರರಂಗಕ್ಕೆ ನೀಡಿದ ಕೊಡುಗೆಗಾಗಿ ಕಲೈವಾನಾರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ |<ref name=":0">{{Cite web|title=Vivek Awards: List of awards and nominations received by Vivek {{!}} Times of India Entertainment|url=https://timesofindia.indiatimes.com/topic/Vivek/awards|access-date=17 April 2021|website=timesofindia.indiatimes.com}}</ref> |- | rowspan="3" |ಫಿಲ್ಮ್ ಫೇರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು |೨೦೦೨ | rowspan="3" |ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟ - ತಮಿಳು |''ರನ್'' | rowspan="12" |ಗೆಲುವು |<ref name=":0" /> |- |೨೦೦೩ |''ಸಾಮಿ'' |<ref name=":0" /> |- |೨೦೦೪ |''ಪೇರಳಗನ್‍'' |<ref name=":0" /> |- | rowspan="5" |ತಮಿಳುನಾಡು ರಾಜ್ಯ ಚಲನಚಿತ್ರ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು |೧೯೯೯ | rowspan="5" |ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟ |''ಉನ್ನರುಗೆ ನಾನ್ ಇರುಂದಾಲ್'' |<ref name=":2">{{Cite web|title=Dr. Vivekh – Green Kalam|url=https://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:xGPVQvhTZukJ:https://greenkalam.org/dr-vivekh/+&cd=1&hl=en&ct=clnk&gl=us|access-date=17 April 2021|website=webcache.googleusercontent.com}}</ref> |- |೨೦೦೨ |''ರನ್'' |<ref name=":2" /> |- |೨೦೦೩ |''ಪಾರ್ಥಿಬನ್ ಕನವು'' |<ref name=":2" /> |- |೨೦೦೫ |''ಅನ್ನಿಯನ್'' |<ref name=":2" /> |- |೨೦೦೭ |''ಶಿವಾಜಿ'' |<ref name=":2" /> |- | rowspan="4" |ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ತಮಿಳು ಚಲನಚಿತ್ರ ಪ್ರಶಸ್ತಿ |೨೦೦೩ | rowspan="4" |ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟ |''ರನ್‍'' |<ref>{{Cite web|date=7 June 2014|title=ITFA ceremony in Malaysia|url=http://www.hindu.com/fr/2003/10/31/stories/2003103101460500.htm|access-date=17 April 2021|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20140607070328/http://www.hindu.com/fr/2003/10/31/stories/2003103101460500.htm|work=[[ದಿ ಹಿಂದೂ]]|archive-date=7 June 2014}}</ref> |- |೨೦೦೪ |''ಸಾಮಿ'' |<ref>{{Cite web|title=results of ITFA 2004|url=http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:pNiCFbSOHIUJ:ns1.mayyam.com/tfilms/19065.11.47.38.html+&cd=15&hl=en&ct=clnk&gl=us|access-date=17 April 2021|website=webcache.googleusercontent.com}}</ref> |- |೨೦೦೮ |''ಕುರುವಿ'' |<ref name=":3">{{Cite web|title=Archived copy|url=http://entertainment.xin.msn.com/en/tv/vasantham/events-article.aspx?cp-documentid=5964537|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20131203005658/http://entertainment.xin.msn.com/en/tv/vasantham/events-article.aspx?cp-documentid=5964537|archive-date=3 December 2013|access-date=25 November 2013}}</ref> |- |೨೦೧೧ |''ವೆಡಿ'' |<ref name=":3" /> |- | rowspan="2" |ಏಷ್ಯಾನೆಟ್ ಫಿಲ್ಮ್ ಅವಾರ್ಡ್ಸ್ | rowspan="2" |೨೦೦೯ | colspan="3" |ಗೌರವ ವಿಶೇಷ ಜ್ಯೂರಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿ |<ref name=":1">{{Cite web|title=Profile of Actor Vivek – Tamil Movie Data Base of Tamilstar.com|url=https://profile.tamilstar.com/actor/vivek/biography-full/212|access-date=17 April 2021|website=profile.tamilstar.com}}</ref> |- |ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟನಿಗಾಗಿ ಏಷ್ಯಾನೆಟ್ ಚಲನಚಿತ್ರ ಪ್ರಶಸ್ತಿ |ವಿವಿಧ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳು | |<ref name=":1" /> |- |ಎಡಿಸನ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು |೨೦೦೭ |ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟ |''ಗುರು ಎನ್ ಆಲು'' | |<ref name=":2" /> |} ಗ್ರೇಟರ್ ಚೆನ್ನೈ ಕಾರ್ಪೊರೇಷನ್ ವಿವೇಕ್ ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದ ಬೀದಿಯನ್ನು "ಚಿನ್ನ ಕಲೈವಾನಾರ್ ವಿವೇಕ್ ರಸ್ತೆ" ಎಂದು ಮರುನಾಮಕರಣ ಮಾಡಿದೆ.<ref>{{cite web |url=https://indianexpress.com/article/cities/chennai/tamil-nadu-actor-vivek-road-renamed-7898061/#:~:text=The%20Greater%20Chennai%20Corporation%20(GCC,as%20Chinna%20Kalaivanar%20Vivek%20Road. |title=Chennai civic body names road after actor Vivek |date=2 May 2022 |access-date=21 March 2023 |archive-date=21 March 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230321060453/https://indianexpress.com/article/cities/chennai/tamil-nadu-actor-vivek-road-renamed-7898061/#:~:text=The%20Greater%20Chennai%20Corporation%20(GCC,as%20Chinna%20Kalaivanar%20Vivek%20Road. |url-status=live }}</ref> ==ಉಲ್ಲೇಖಗಳು== {{Reflist}} ==ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು== {{Commons category|Vivek (actor)}} * {{IMDb name|0900266}} * {{Twitter|Actor_Vivek}} iunkb4blmnkimiam7kh9mm81en2lt4h 1224230 1224229 2024-04-25T14:39:23Z Rakshitha b kulal 75943 /* ಸಾಮಾಜಿಕ ಕ್ರಿಯಾಶೀಲತೆ */ wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = ವಿವೇಕ್ | honorific_suffix = <!-- Don't add Honorific suffixes here, ref [[MOS:HON]]--> | image = [[File:Vivek Tamil actor.jpg|thumb|ತಮಿಳು ನಟ ವಿವೇಕ್‍]] | caption = ೨೦೧೯ ರಲ್ಲಿ ವಿವೇಕ್ | birth_name = ವಿವೇಕಾನಂದನ್<ref>{{cite web|url=http://www.chennaimath.org/category/media/magazines/sri-ramakrishna-vijayam|title=Chennaimath.Org: Category –Present Sri Ramakrishna Vijayam|access-date=25 October 2016}}</ref> | birth_date = ೧೯ ನವೆಂಬರ್ ೧೯೬೧ | birth_place = [[ಸಂಕರಕೋವಿಲ್, ತಮಿಳುನಾಡು|ಸಂಕರಕೋವಿಲ್]], ತೆಂಕಾಸಿ ಜಿಲ್ಲೆ, [[ತಮಿಳುನಾಡು]], [[ಭಾರತ]] | death_date = {{death date and age|df=yes|2021|4|17|1961|11|19}} | death_place = ಚೆನ್ನೈ, ತಮಿಳುನಾಡು, ಭಾರತ | awards = [[ಪದ್ಮಶ್ರೀ]] (೨೦೦೯)<br />ಗೌರವ ಡಾಕ್ಟರೇಟ್ (೨೦೧೫) | spouse = ಅರುಲ್ ಸೆಲ್ವಿ ವಿವೇಕ್ | children = ೩ | years_active = ೧೯೮೭ - ೨೦೨೧ | occupation = ಸಿನಿಮಾ ನಟ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯಕರ್ತ | alma_mater = ಅಮೇರಿಕನ್ ಕಾಲೇಜು, ಮಧುರೈ }} '''ವಿವೇಕಾನಂದನ್''' (೧೯ ನವೆಂಬರ್ ೧೯೬೧ - ೧೭ ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೦೨೧), ವೃತ್ತಿಪರವಾಗಿ '''ವಿವೇಕ್''' ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಇವರು ಒಬ್ಬ ಭಾರತೀಯ ನಟ, ಹಾಸ್ಯನಟ, ದೂರದರ್ಶನ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವ, ಹಿನ್ನೆಲೆ ಗಾಯಕ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯಕರ್ತ.<ref name="TOI">[https://timesofindia.indiatimes.com/city/chennai/vivek-tamil-film-actor-dies-in-chennai-hospital/articleshow/82111036.cms Vivek, Tamil film actor dies in Chennai hospital] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20211020125755/https://timesofindia.indiatimes.com/city/chennai/vivek-tamil-film-actor-dies-in-chennai-hospital/articleshow/82111036.cms |date=20 October 2021 }}, Times of India, 17 April 2021.</ref> ಅವರು [[ತಮಿಳು ಸಿನೆಮಾ|ತಮಿಳು ಚಲನಚಿತ್ರೋದ್ಯಮದಲ್ಲಿ]] ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು. ನಿರ್ದೇಶಕ [[ಕೆ. ಬಾಲಚಂದರ್]] ಅವರ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಪರಿಚಯಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಅವರು ''ರನ್'' (೨೦೦೨), ''ಸಾಮಿ'' (೨೦೦೩) ಮತ್ತು ''ಪೆರಳಗನ್'' (೨೦೦೪) ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿನ ಅಭಿನಯಕ್ಕಾಗಿ ತಮಿಳಿನ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟನಾಗಿ ಮೂರು ಫಿಲ್ಮ್‌ಫೇರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಗೆದ್ದರು. ಹಾಗೂ ಅವರು ಆರು ತಮಿಳುನಾಡು ರಾಜ್ಯ ಚಲನಚಿತ್ರ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಪಡೆದರು, ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಐದು ''ಉನ್ನರುಗೆ ನಾನ್ ಇರುಂಧಲ್'' (೧೯೯೯), ''ರನ್'' (೨೦೦೨), ''ಪಾರ್ಥಿಬನ್ ಕನವು'' (೨೦೦೩), ''ಅನ್ನಿಯನ್'' (೨೦೦೫) ಮತ್ತು ''ಶಿವಾಜಿ'' (೨೦೦೭) ಚಲನಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿನ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟನೆಗಾಗಿ ತಮಿಳುನಾಡು ರಾಜ್ಯ ಚಲನಚಿತ್ರ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು, ಹಾಗೂ ಕಲೈವಾನಾರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಗೌರವ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯಾಗಿ ಪಡೆದರು. ಅವರ ಹಾಸ್ಯ ಶೈಲಿಯು ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ರಾಜಕೀಯ ವಿಡಂಬನೆಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ಒನ್-ಲೈನರ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಪದಪ್ರಯೋಗವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿತ್ತು, ಇದು ವಿಮರ್ಶಕರು ಅವರನ್ನು ಎನ್.ಎಸ್.ಕೃಷ್ಣನ್‍ಗೆ ಹೋಲಿಸಲು ಕಾರಣವಾಯಿತು ಮತ್ತು ಅವರಿಗೆ ಚಿನ್ನ ಕಲೈವಾನಾರ್ ಎಂಬ ಅಡ್ಡಹೆಸರನ್ನು ಗಳಿಸಿಕೊಟ್ಟಿತು. ೨೦೦೯ ರಲ್ಲಿ, ಕಲೆಗೆ ನೀಡಿದ ಕೊಡುಗೆಗಾಗಿ [[ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರ|ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರವು]] ವಿವೇಕ್ ಅವರಿಗೆ [[ಪದ್ಮಶ್ರೀ ಪ್ರಶಸ್ತಿ (2000-2009)|ಪದ್ಮಶ್ರೀ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು]] ನೀಡಿತು.<ref name="indiaglitz1">[https://web.archive.org/web/20090127023134/http://www.indiaglitz.com/channels/tamil/article/44536.html A crown on my head: Vivek&nbsp;– Tamil Movie News]. IndiaGlitz. Retrieved on 26 May 2011.</ref> ಸತ್ಯಭಾಮಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯವು ವಿವೇಕ್ ಅವರಿಗೆ ಸಿನೆಮಾದ ಮೂಲಕ ಸಮಾಜಕ್ಕೆ ನೀಡಿದ ಕೊಡುಗೆಗಾಗಿ ಗೌರವ ಡಾಕ್ಟರೇಟ್ ನೀಡಿತು. ದೂರದರ್ಶನ ವ್ಯಕ್ತಿಯಾಗಿ, ವಿವೇಕ್ ಹಲವಾರು ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಆಯೋಜಿಸಿದರು ಮತ್ತು ವಿಶೇಷವಾಗಿ [[ಎ.ಪಿ.ಜೆ.ಅಬ್ದುಲ್ ಕಲಾಂ]] ಅವರನ್ನು ಸಂದರ್ಶಿಸಿದರು. ಕಲಾಂ ಅವರ ಪರಿಸರವಾದದಿಂದ ಪ್ರೇರಿತರಾದ ವಿವೇಕ್, [[ತಮಿಳುನಾಡು|ತಮಿಳುನಾಡಿನಾದ್ಯಂತ]] ಒಂದು ಶತಕೋಟಿ ಮರಗಳನ್ನು ನೆಡುವ ಧ್ಯೇಯದೊಂದಿಗೆ ೨೦೧೦ ರಲ್ಲಿ ಗ್ರೀನ್ ಕಲಾಂ ಉಪಕ್ರಮವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು..<ref>{{Cite web|url=https://www.thenewsminute.com/article/how-former-president-apj-abdul-kalam-inspired-actor-vivek-turn-activism-147319|title=How former President APJ Abdul Kalam inspired actor Vivek to turn to activism|date=17 April 2021|website=The News Minute|access-date=17 April 2021|archive-date=17 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210417084253/https://www.thenewsminute.com/article/how-former-president-apj-abdul-kalam-inspired-actor-vivek-turn-activism-147319|url-status=live}}</ref> ==ಜೀವನಚರಿತ್ರೆ== ===ಆರಂಭಿಕ ಜೀವನ=== ವಿವೇಕ್ ೧೯೬೧ ರ ನವೆಂಬರ್ ೧೯ ರಂದು ತಮಿಳುನಾಡಿನ [[ಸಂಕರಕೋವಿಲ್, ತಮಿಳುನಾಡು|ಸಂಕರಕೋವಿಲ್]] ಬಳಿಯ ಪೆರುಂಕೊಟ್ಟೂರ್ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದರು. ವಿವೇಕ್ [[ಮಧುರೈ|ಮಧುರೈನ]] ಅಮೆರಿಕನ್ ಕಾಲೇಜಿನಿಂದ ಪದವಿ ಪಡೆದರು. ===ಆರಂಭಿಕ ವೃತ್ತಿಜೀವನ (೧೯೮೭–೧೯೯೭)=== ಚೆನ್ನೈನ ಸೆಕ್ರೆಟರಿಯೇಟ್‍ನಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವಾಗ, ವಿವೇಕ್ ತಮ್ಮ ಬಿಡುವಿನ ವೇಳೆಯಲ್ಲಿ ಮದ್ರಾಸ್ ಹ್ಯೂಮರ್ ಕ್ಲಬ್‍ನಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದರು, ಅಲ್ಲಿ ಜನರು ಸ್ಟ್ಯಾಂಡ್-ಅಪ್ ಕಾಮಿಡಿಯನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಅವರು ಹ್ಯೂಮರ್ ಕ್ಲಬ್‍ ಅನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಲು ಪ್ರವರ್ತಕರಾಗಿ ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದರು ಮತ್ತು ತರುವಾಯ ಕ್ಲಬ್‍ನಲ್ಲಿ ಅವರ ಮೂಕಾಭಿನಯಗಳ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ಬಾರಿ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಮನರಂಜನಾ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಗೆದ್ದರು. ವಿವೇಕ್ ನಂತರ ಚೆನ್ನೈ ತೊರೆದು ಮಧುರೈನಿಂದ ವಾಣಿಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಪದವಿ ಪಡೆದರು ಮತ್ತು ಸೆಮಿಸ್ಟರ್ ವಿರಾಮದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಅವರು ಹಿಂತಿರುಗಿ ಕ್ಲಬ್‍ನಲ್ಲಿ ಪ್ರದರ್ಶನ ನೀಡುತ್ತಿದ್ದರು.<ref name="chenon">{{cite web |url=http://chennaionline.com/City360/Interviews/20114702034712/Meet-Vivek-the-comedian-with-a-social-touch.col |title=Meet Vivek, the comedian with a social touch &#124; cityinterviews&nbsp;– city360 |publisher=ChennaiOnline |access-date=16 June 2014 |archive-date=9 May 2011 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110509105409/http://chennaionline.com/City360/Interviews/20114702034712/Meet-Vivek-the-comedian-with-a-social-touch.col |url-status=live }}</ref> ಹ್ಯೂಮರ್ ಕ್ಲಬ್‍ನ ಸ್ಥಾಪಕರಾದ ಪಿ.ಆರ್.ಗೋವಿಂದರಾಜನ್ ಅವರು ಅವರನ್ನು ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಚಲನಚಿತ್ರ ನಿರ್ದೇಶಕ [[ಕೆ. ಬಾಲಚಂದರ್]] ಅವರಿಗೆ ಪರಿಚಯಿಸಿದರು ಮತ್ತು ನಿರ್ದೇಶಕರ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳಿಗೆ ಸ್ಕ್ರಿಪ್ಟ್-ಬರಹಗಾರರಾಗಿ ವೃತ್ತಿಪರ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ನಾಲ್ಕು ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ, ಬಾಲಚಂದರ್ ಒಂದು ಸನ್ನಿವೇಶವನ್ನು ವಿವರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಹದಿನಾರು ಪಾತ್ರಗಳಿಗೆ ಸ್ಕ್ರಿಪ್ಟ್ ಬರೆಯಲು ಕೇಳಿದರು, ಅದನ್ನು ವಿವೇಕ್ ರಾತ್ರೋರಾತ್ರಿ ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಿದರು ಎಂದು ವಿವೇಕ್ ಬಹಿರಂಗಪಡಿಸಿದರು. ಇದು ನಿಜವಾಗಿಯೂ ಒಂದು ಪರೀಕ್ಷೆ ಎಂದು ಅವರು ನಂತರ ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಂಡರು, ಮತ್ತು ಅವರ ಪ್ರದರ್ಶನದ ಮೂಲಕ, ಬಾಲಚಂದರ್ ವಿವೇಕ್‍ಗೆ ಹತ್ತಿರವಾದರು.<ref name="chenon"/> ೧೯೮೭ ರಲ್ಲಿ ''ಮನತಿಲ್ ಉರುಥಿ ವೆಂಡುಮ್'' ಚಿತ್ರದ ಸ್ಕ್ರಿಪ್ಟ್‌ಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡುವಾಗ, ಬಾಲಚಂದರ್ ಅವರು ವಿವೇಕ್‍ಗೆ ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ [[ಸುಹಾಸಿನಿ ಮಣಿರತ್ನಮ್|ಸುಹಾಸಿನಿ]] ಅವರ ಸಹೋದರನ ನಟನಾ ಪಾತ್ರವನ್ನು ನೀಡಿದರು, ಅದನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸಲು ಅವರು ನಿರ್ಧರಿಸಿದರು.<ref>{{cite news |author=Y Maheswara Reddy |url=http://www.newindianexpress.com/entertainment/interviews/article249658.ece |title=Vivek, comedy artiste |publisher=The New Indian Express |access-date=16 June 2014 |archive-date=20 January 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150120175023/http://www.newindianexpress.com/entertainment/interviews/article249658.ece |url-status=dead }}</ref> ಪೋಷಕ ಪಾತ್ರಗಳನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸುವ ಮೂಲಕ ಅವರು ತಮ್ಮ ವೃತ್ತಿಜೀವನವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು ಮತ್ತು ''ಪುದು ಪುದು ಅರ್ಥಂಗಲ್'' (೧೯೮೯) ಮತ್ತು ''ಒರು ವೀಡು ಇರು ವಾಸಲ್'' (೧೯೯೦) ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಬಾಲಚಂದರ್ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಮತ್ತೆ ಸಹಕರಿಸಿದರು. ನಂತರ ಕೆ. ಎಸ್. ರವಿಕುಮಾರ್ ಅವರ ''ಪುತ್ತಮ್ ಪುದು ಪಯನಂ'' (೧೯೯೧) ಮತ್ತು ವಿಕ್ರಮ್ ಅವರ ''ನಾನ್ ಪೆಸಾ ನಿನೈಪಥೆಲ್ಲಂ'' (೧೯೯೩) ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ನಟನ ಸ್ನೇಹಿತನಾಗಿ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಪಾತ್ರವರ್ಗದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು. ನಂತರ ಅವರು [[ರಜನೀಕಾಂತ್|ರಜನಿಕಾಂತ್]] ಅವರ ''ಉಳೈಪ್ಪಲಿ'' ಮತ್ತು ''ವೀರಾ'' ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ದ್ವಿತೀಯ ಪಾತ್ರವರ್ಗದ ಪಾತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು.<ref>{{cite web |url=http://behindwoods.com/new-videos/videos-q1-09/actor-actress-interview/vivek-28-09-2011.html |title=Vivek&nbsp;– Tamil Cinema Actor Interview&nbsp;– Vivek &#124; Vadivelu &#124; Ajith &#124; Mankatha &#124; Vishal &#124; Kamal |website=Behindwoods.com |access-date=16 June 2014 |archive-date=27 April 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140427235349/http://behindwoods.com/new-videos/videos-q1-09/actor-actress-interview/vivek-28-09-2011.html |url-status=live }}</ref> ===ಪ್ರಗತಿ ಮತ್ತು ಯಶಸ್ಸು (೧೯೯೮–೨೦೦೭)=== ೧೯೯೦ ರ ದಶಕದ ಉತ್ತರಾರ್ಧದಲ್ಲಿ, ವಿವೇಕ್ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಹಾಸ್ಯನಟನಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಮೂಲಕ ಪ್ರಗತಿಯನ್ನು ಸಾಧಿಸಿದರು. ಅವರು ಹೆಚ್ಚಿನ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ನಟನ ಮುಖ್ಯ ಸ್ನೇಹಿತರಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಇದರಿಂದಾಗಿ ಅವರ ತೆರೆಯ ಮೇಲಿನ ಸಮಯ ಹೆಚ್ಚಾಗಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು. ಅವರು [[ಅಜಿತ್ ಕುಮಾರ್]] ಅಭಿನಯದ ಯಶಸ್ವಿ ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಸತತವಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು, ''ಕಾದಲ್ ಮನ್ನನ್'', ''ಉನ್ನೈ ತೇಡಿ'' ಮತ್ತು ''ವಾಲಿ'' ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಸೈಡ್ ಕಿಕ್ ಆಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು, ಮತ್ತು ''ಕನ್ನದಿರೆ ತೊಂಡ್ರಿನಾಲ್'', ''ಪೂಮಗಲ್ ಊರ್ವಾಲಂ'' ಮತ್ತು ''ಆಸೈಯಿಲ್ ಒರು ಕಡಿಥಮ್'' ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಶಾಂತ್ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಪದೇ ಪದೇ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡು ಇದೇ ರೀತಿಯ ಯಶಸ್ಸನ್ನು ಕಂಡರು. ತರುವಾಯ ಅವರು ೨೦೦೦ ಮತ್ತು ೨೦೦೧ ರಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಕಾರ್ಯನಿರತ ನಟರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರಾದರು, ಎರಡು ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಐವತ್ತಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು. ''ಕುಶಿ'', ''ಪ್ರಿಯಮಾನವಲೆ'' ಮತ್ತು ''ಮಿನ್ನಾಲೆ'' ಸೇರಿದಂತೆ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳು ಬ್ಲಾಕ್‍ಬಸ್ಟರ್‌ಗಳಾದರೆ, [[ಮಣಿರತ್ನಂ]] ಅವರ ''ಅಲೈಪಾಯುತೆ'', ''ಮುಗವರಿ'' ಮತ್ತು ''ಡಮ್ ಡುಮ್ ಡುಮ್‍''ನಲ್ಲಿನ ಅವರ ಪಾತ್ರಗಳು ನಟನಿಗೆ ವಿಮರ್ಶಾತ್ಮಕ ಮೆಚ್ಚುಗೆಯನ್ನು ಗಳಿಸಿದವು. ವಿವೇಕ್ ಅವರ ಚಿತ್ರಗಳ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿರುವ ಯಶಸ್ಸು ಎಂದರೆ ಅವರು ಪ್ರಮುಖ ನಟನಿಗೆ ಸಮಾನವಾದ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಚಲನಚಿತ್ರ ಪೋಸ್ಟರ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು ಮತ್ತು ಇದರಿಂದಾಗಿ ಸಿಕ್ಕಿದ್ದ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳಿಗೆ ವಿತರಕರನ್ನು ಹುಡುಕಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದರು. ತೆಲುಗು ಚಲನಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ತಮಿಳಿಗೆ ಡಬ್ ಮಾಡಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಕಂಡೆನ್ ಸೀತೆಯೈ ಅವರಂತಹ ನಟನನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಹಾಸ್ಯ ಟ್ರ್ಯಾಕ್‌ನೊಂದಿಗೆ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಭಕ್ತಿ ಚಿತ್ರಗಳಾದ ''ಕೊಟ್ಟೈ ಮಾರಿಯಮ್ಮನ್'', ''ಪಳಯತು ಅಮ್ಮನ್'' ಮತ್ತು ''ನಾಗೇಶ್ವರಿ'' ಚಲನಚಿತ್ರಗಳು ವಿವೇಕ್ ಅವರನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಹಾಸ್ಯ ಟ್ರ್ಯಾಕ್‌ನೊಂದಿಗೆ ಬಿಡುಗಡೆಯಾಯಿತು.<ref>[https://web.archive.org/web/20021113231151/http://www.hindu.com/2000/12/22/stories/09220223.htm Film Review: ''Kandaen Seethaiyai'']. The Hindu (22 December 2000). Retrieved on 21 June 2015.</ref><ref>{{Cite web|url=http://cinematoday2.itgo.com/Hot%20News%20Just%20for%20U.htm|archive-url=https://web.archive.org/web/20030222131213/http://cinematoday2.itgo.com/Hot%20News%20Just%20for%20U.htm|url-status=dead|archive-date=22 February 2003|title=Hot News}}</ref> ೨೦೦೦ ನೇ ಇಸವಿಯಲ್ಲಿ ನಿರ್ದೇಶಕ ಕೆ. ಸುಭಾಷ್ ಅವರು ವಿವೇಕ್ ಅಭಿನಯದ ''ಎನಕೆನ್ನ ಕೊರಚಲ್?'' ಎಂಬ ಚಿತ್ರವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲು ಯೋಜಿಸಿದ್ದರು.<ref>{{cite web|url=http://www.chennaionline.com/reeltalk/nov095.asp |archive-url=https://archive.today/20041026094516/http://www.chennaionline.com/reeltalk/nov095.asp |url-status=dead |archive-date=26 October 2004 |title=Vivek turns hero |date=26 October 2004 |access-date=16 June 2014}}</ref> ಅದೇ ರೀತಿ ೨೦೦೧ ರಲ್ಲಿ, ಅವರು ರಾಮ ನಾರಾಯಣನ್ ಅವರ ''ಪಂಜು'' ಎಂಬ ಚಿತ್ರದ ನಿರ್ಮಾಣವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು, ಅದರಲ್ಲಿ ಅವರು ನಾಯಕನಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು, ಆದರೆ ನಂತರ ಶಿವಚಂದ್ರನ್ ನಿರ್ದೇಶಿಸಲಿರುವ ಮತ್ತೊಂದು ಚಿತ್ರದಂತೆ ಇದನ್ನು ಸಹ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು.<ref>{{cite news|url=http://www.hindu.com/2005/07/02/stories/2005070205080200.htm |archive-url=https://web.archive.org/web/20140429050917/http://www.hindu.com/2005/07/02/stories/2005070205080200.htm |url-status=dead |archive-date=29 April 2014 |title=Tamil Nadu News : Luck smiles on a machine operator |date=2 July 2005 |work=[[The Hindu]] |access-date=16 June 2014}}</ref><ref>{{cite web |url=http://cinematoday2.itgo.com/HOT%20NEWS%20-%2002061.htm |title=Cinema today |publisher=Cinematoday2.itgo.com |access-date=16 June 2014 |archive-date=30 April 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140430031016/http://cinematoday2.itgo.com/HOT%20NEWS%20-%2002061.htm |url-status=live }}</ref> [[File:Rajinikanth, Dhanush and Vivek at Nerupuda Audio Launch.jpg|right|300px|thumb|''ನೆರುಪುಡಾ'' ಆಡಿಯೋ ಬಿಡುಗಡೆ ಸಮಾರಂಭದಲ್ಲಿ ವಿವೇಕ್ (ಬಲಕ್ಕೆ)]] ವಿವೇಕ್ ೨೦೦೨ ಮತ್ತು ೨೦೦೩ ರಲ್ಲಿ ವಾಣಿಜ್ಯಿಕವಾಗಿ ಹೆಚ್ಚು ಯಶಸ್ವಿ ಉದ್ಯಮಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು, ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟನಾಗಿ ಸತತ ಫಿಲ್ಮ್‌ಫೇರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ - ತಮಿಳು ಮತ್ತು ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟನಿಗಾಗಿ ತಮಿಳುನಾಡು ರಾಜ್ಯ ಚಲನಚಿತ್ರ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಪಡೆದರು. ರನ್‍ನಲ್ಲಿನ ಅವರ ಹಾಸ್ಯ ಟ್ರ್ಯಾಕ್ ಅವರಿಗೆ ಅನೇಕ ಪ್ರಶಂಸೆಗಳನ್ನು ಗಳಿಸಿತು, ವಿಮರ್ಶಕರೊಬ್ಬರು ವಿವೇಕ್ ಅವರ "ಪ್ರಸ್ತುತ ಸಾಮಾಜಿಕ ಘಟನೆಗಳಿಗೆ ತಲೆಯಾಡಿಸುವುದು ಪ್ರತಿಭೆಯ ಹೊಡೆತವನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ" ಎಂದು ಹೇಳಿದರು. ಅವರು [[ವಿಕ್ರಮ್ (ನಟ)|ವಿಕ್ರಮ್]] ಅವರ ''ಧೂಲ್'' ಮತ್ತು ಪ್ರಿಯದರ್ಶನ್ ಅವರ ''ಲೇಸಾ ಲೇಸಾ'' ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ವಿಸ್ತೃತ ಹಾಸ್ಯ ಪಾತ್ರಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಿದರು, ಆದರೆ ''ಸಾಮಿ'' ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಶಿಕ್ಷಕ ಮತ್ತು ''ಪಾರ್ಥಿಬನ್ ಕನವು'' ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ಎಂಜಿನಿಯರ್ ಪಾತ್ರಕ್ಕಾಗಿ ಮತ್ತಷ್ಟು ಮೆಚ್ಚುಗೆಯನ್ನು ಗಳಿಸಿದರು. ನಂತರ ಅವರು ಎಸ್. ಶಂಕರ್ ಅವರ ಮುಂಬರುವ ಕಥೆ ಬಾಯ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಸ್ವಲ್ಪ ಹೆಚ್ಚು ಗಂಭೀರವಾದ ಪಾತ್ರವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಿದರು, ಯುವಕರ ಗುಂಪಿಗೆ ಮಾರ್ಗದರ್ಶಕರಾಗಿ ಚಿತ್ರಿಸಿದರು, ಮತ್ತು ಅವರ ಅಭಿನಯವು ಉತ್ತಮವಾಗಿ ಸ್ವೀಕರಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿತು. "ವಿವೇಕ್, ಬದಲಾವಣೆಗಾಗಿ, ಶಂಕರ್ ಅವರ ಸ್ಕ್ರಿಪ್ಟ್ ಅನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಅವರ ನಿಷ್ಕಳಂಕ ಹಾಸ್ಯ ಪ್ರಜ್ಞೆಯೊಂದಿಗೆ ನೀಡುತ್ತಾರೆ" ಎಂದು ವಿಮರ್ಶಕರು ಗಮನಿಸಿದರೆ, ದಿ ಹಿಂದೂ ವಿಮರ್ಶಕರು "ಪ್ರದರ್ಶನವು ವಿವೇಕ್‍ಗೆ ಸೇರಿದೆ, ಅವರು ನಿರ್ದೇಶಕರ ಮುಖವಾಣಿ" ಎಂದು ಹೇಳಿದರು.<ref>[https://web.archive.org/web/20140716160229/http://www.sify.com/movies/boys-review-tamil-13236807.html Sify Movies&nbsp;– Review listing]. Sify.com (2 December 2012). Retrieved on 21 June 2015.</ref><ref>[https://web.archive.org/web/20031205200937/http://www.hindu.com/thehindu/fr/2003/09/05/stories/2003090501390200.htm "Boys"]. The Hindu (5 September 2003). Retrieved on 21 June 2015.</ref> ೨೦೦೪ ರಲ್ಲಿ ಯಶಸ್ಸು ಅವರ ಮುಂದುವರಿಯಿತು, ಅಲ್ಲಿ ಅವರು ''ಪೇರಳಗನ್'' ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿನ ವಿವಾಹ ಜೋಡಣೆಯ ಪಾತ್ರಕ್ಕಾಗಿ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟನಿಗಾಗಿ ಫಿಲ್ಮ್‌ಫೇರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಂಡರು. ಆದರೆ ''ಚೆಲ್ಲಮೇ'' ಮತ್ತು ''ಎಂ. ಕುಮಾರನ್ ಸನ್ ಆಫ್ ಮಹಾಲಕ್ಷ್ಮಿ'' ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿನ ಅವರ ಪಾತ್ರಗಳು ಕ್ರಮವಾಗಿ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳ ವಾಣಿಜ್ಯ ಯಶಸ್ಸಿಗೆ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದವು.<ref>[https://www.indiaglitz.com/surya-shines-cheran-sizzles-tamil-news-15576 Surya shines Cheran sizzles&nbsp;– Tamil Movie News] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20221107224751/https://www.indiaglitz.com/surya-shines-cheran-sizzles-tamil-news-15576 |date=7 November 2022 }}. Indiaglitz.com (9 July 2005). Retrieved on 21 June 2015.</ref> ಅವರು ತಂಪು ಪಾನೀಯದ ರಾಯಭಾರಿಯಾದ ಮೊದಲ ಹಾಸ್ಯನಟರಾದರು, ಇವರು ೨೦೦೩ ರಲ್ಲಿ ಮಿರಿಂಡಾ ತಂಪು ಪಾನೀಯದ ಬ್ರ್ಯಾಂಡ್ ಅಂಬಾಸಿಡರ್ ಆಗಿದ್ದರು.<ref name="V">{{cite news|url=http://www.hindu.com/mp/2005/08/13/stories/2005081304490300.htm |archive-url=https://web.archive.org/web/20140416041850/http://www.hindu.com/mp/2005/08/13/stories/2005081304490300.htm |url-status=dead |archive-date=16 April 2014 |title=Metro Plus Tiruchirapalli / Cinema : Aahaa...Vivek Mirinda |date=13 August 2005 |work=[[The Hindu]] |access-date=16 June 2014}}</ref><ref>{{cite news |url=http://expressindia.indianexpress.com/story_print.php?storyId=77660 |title=Mirinda Ropes In Tamil Comedian Vivek As Brand Ambassador&nbsp;– Express India |publisher=Expressindia.indianexpress.com |date=10 April 2003 |access-date=16 June 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140429050757/http://expressindia.indianexpress.com/story_print.php?storyId=77660 |archive-date=29 April 2014 |url-status=dead }}</ref> ಅವರು ಕೆಲವು ಕಲಾತ್ಮಕ ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ವಿಶೇಷ ವಿನಾಯಿತಿ ನೀಡಿದರು ಮತ್ತು ಆಗಾಗ್ಗೆ ಉದ್ಯಮಗಳಿಗೆ ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ಕಡಿಮೆ ಸಂಭಾವನೆಯನ್ನು ಪಡೆದರು. ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಜಾನಕಿ ವಿಶ್ವನಾಥನ್ ಅವರ ''ಕುಟ್ಟಿ'' (೨೦೦೧) ಮತ್ತು ಥಂಗರ್ ಬಚ್ಚನ್ ಅವರ ''ಅಳಗಿ'' (೨೦೦೨) ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿನ ಪಾತ್ರಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಿದರು.<ref>{{cite web|url=http://www.sify.com/movies/tamil/interview.php?id=6006308&cid=2408 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140430233242/http://www.sify.com/movies/tamil/interview.php?id=6006308&cid=2408 |url-status=dead |archive-date=30 April 2014 |title=Welcome to |website=[[Sify]] |date=20 January 2007 |access-date=16 June 2014}}</ref><ref name="hindu2002">{{cite news|url=http://www.hindu.com/thehindu/mp/2002/05/07/stories/2002050700110200.htm |archive-url=https://web.archive.org/web/20101022104651/http://hindu.com/thehindu/mp/2002/05/07/stories/2002050700110200.htm |url-status=dead |archive-date=22 October 2010 |title=Comedy king of Tamil cinema |date=7 May 2002 |work=[[The Hindu]] |access-date=16 June 2014}}</ref> ವಿವೇಕ್ ಮುಖ್ಯ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಿದ್ದ ಚಿತ್ರವು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ೨೦೦೪ ರ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯರೂಪಕ್ಕೆ ಬಂದಿತು ಮತ್ತು ಅವರು ಹೊಸಬರಾದ ರಾಮ್ಕಿ ನಿರ್ದೇಶನದ ಸೊಲ್ಲಿ ಅಡಿಪೆನ್ ಎಂಬ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಿದರು. ತಂಡವು ಸುಮಾರು ಒಂದು ವರ್ಷ ಚಿತ್ರದ ನಿರ್ಮಾಣದಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿತು ಮತ್ತು ಹಾಸ್ಯನಟನ ರೂಪಾಂತರವನ್ನು ಪ್ರೇಕ್ಷಕರು ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರವಾಗಿ ಸ್ವೀಕರಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ಖಚಿತಪಡಿಸಿದರು, ನಟಿಯರಾದ [[ಛಾಯಾ ಸಿಂಗ್]] ಮತ್ತು ತೇಜಶ್ರೀ ಚಿತ್ರದ ನಾಯಕಿಯರಾಗಿ ನಟಿಸಿದ್ದಾರೆ.<ref name="hindu2002"/> ಪೂರ್ಣಗೊಂಡಿದ್ದರೂ, ಚಿತ್ರವು ೨೦೦೪ ರಿಂದ ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿತು ಮತ್ತು ವಿತರಕರನ್ನು ಕಂಡುಹಿಡಿಯುವಲ್ಲಿ ವಿಫಲವಾದ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ, ಚಿತ್ರವು ಚಿತ್ರಮಂದಿರಗಳಲ್ಲಿ ಬಿಡುಗಡೆಯಾಗಲಿಲ್ಲ. ವಿ. ಸಿ. ಗುಹುನಾಥನ್ ಅವರ ''ಸೂಪರ್ ಸುಬ್ಬು'' ಎಂಬ ಮತ್ತೊಂದು ಪ್ರಸ್ತಾವಿತ ಚಿತ್ರವೂ ಪ್ರಕಟಣೆಯ ನಂತರ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹೊಂದಲು ವಿಫಲವಾಯಿತು.<ref>{{cite web |url=http://www.cinesouth.com/masala/hotnews/new/07052004-1.shtml |title=Dailynews - Vivek in dual role |website=www.cinesouth.com |access-date=12 January 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20050207225445/http://www.cinesouth.com/masala/hotnews/new/07052004-1.shtml |archive-date=7 February 2005 |url-status=dead}}</ref> ೨೦೦೪ ರ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ, ಅವರು ಚಲನಚಿತ್ರದ ನಿರ್ಮಾಣದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಗಾಯಗೊಂಡರು ಮತ್ತು ಆರು ತಿಂಗಳ ಅವಧಿಗೆ ನಟನೆಯ ನಿಯೋಜನೆಗಳಿಂದ ವಿರಾಮ ತೆಗೆದುಕೊಂಡರು.<ref>{{cite web |url=http://www.behindwoods.com/features/Interviews/Interview4/vivek/tamil-movies-inteview-comedyactor-vivek.html |title=Tamil Movies : Interview&nbsp;– Vivek |website=Behindwoods.com |access-date=16 June 2014 |archive-date=28 October 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20141028100402/http://www.behindwoods.com/features/Interviews/Interview4/vivek/tamil-movies-inteview-comedyactor-vivek.html |url-status=live }}</ref> ಶಂಕರ್ ಅವರ ಅನ್ನಿಯನ್ (೨೦೦೫) ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಉತ್ತಮವಾಗಿ ಸ್ವೀಕರಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಪೋಷಕ ಪಾತ್ರವನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸುವ ಮೂಲಕ ವಿವೇಕ್ ಮರಳಿದರು, ಸೈಕೋಪಾತ್ ಸರಣಿ ಕೊಲೆಗಾರ ಬಿಟ್ಟುಹೋದ ಸುಳಿವುಗಳನ್ನು ಹುಡುಕುವ ರಹಸ್ಯ ಪೊಲೀಸ್ ಅಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು. ಈ ಚಿತ್ರವು ವಿಮರ್ಶಾತ್ಮಕ ಮತ್ತು ವಾಣಿಜ್ಯ ಯಶಸ್ಸಿಗೆ ತೆರೆದುಕೊಂಡಿತು, ಮತ್ತು ಇವರ ಅಭಿನಯಕ್ಕಾಗಿ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟನಿಗಾಗಿ ರಾಜ್ಯ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಗೆದ್ದರು.<ref>{{cite web|url=http://www.sify.com/movies/anniyan-review-tamil-13873632.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20131218212426/http://www.sify.com/movies/anniyan-review-tamil-13873632.html |url-status=dead |archive-date=18 December 2013 |title=Movie Review : Anniyan |website=[[Sify]] |access-date=16 June 2014}}</ref> [[ವಿಜಯ್ (ನಟ)|ವಿಜಯ್]] ಅವರ ''ಆಥಿ'', [[ಅಜಿತ್ ಕುಮಾರ್]] ಅವರ ''ಪರಮಶಿವನ್'' ಮತ್ತು ಸಿಲಂಬರಸನ್ ಅವರ ''ಸರವಣ'' ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಮೂಲಕ ಅವರು ತಮ್ಮ ಪುನರಾಗಮನವನ್ನು ಮುಂದುವರೆಸಿದರು. ಇವೆಲ್ಲವೂ ಜನವರಿ ೨೦೦೬ ರಲ್ಲಿ ಒಂದೇ ದಿನ ಬಿಡುಗಡೆಯಾದವು. ಸುಸಿ ಗಣೇಶನ್ ಅವರ ''ತಿರುಟು ಪಯಲೆ'' ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಹಾಸ್ಯಮಯ ರಹಸ್ಯ ಪತ್ತೇದಾರಿ ಪಾತ್ರಕ್ಕಾಗಿ ಮೆಚ್ಚುಗೆ ಪಡೆದ ನಂತರ, ಶಂಕರ್ ಅವರು ರಜನಿಕಾಂತ್ ಅಭಿನಯದ ತಮ್ಮ ಸಾಹಸೋದ್ಯಮ ''ಶಿವಾಜಿ'' (೨೦೦೭) ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಅವರನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸಿದರು, ಇದು ಅತ್ಯಂತ ದುಬಾರಿ ತಮಿಳು ಚಿತ್ರವಾಗಿದೆ.<ref>{{cite web|url=http://www.sify.com/movies/tamil/interview.php?id=14015995&cid=2408 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140430233237/http://www.sify.com/movies/tamil/interview.php?id=14015995&cid=2408 |url-status=dead |archive-date=30 April 2014 |title=Welcome to |website=[[Sify]] |date=20 January 2007 |access-date=16 June 2014}}</ref> ವಿವೇಕ್ ಈ ಚಿತ್ರಕ್ಕಾಗಿ ತೊಂಬತ್ತು ದಿನಗಳನ್ನು ಮೀಸಲಿಟ್ಟರು, ಇದು ಅವರ ಹಿಂದಿನ ಯಾವುದೇ ಚಿತ್ರಗಳಿಗಿಂತ ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ. ರಜನಿಕಾಂತ್ ಅವರ ಜೊತೆಗಿನ ಇವರ ಅಭಿನಯವು ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟನಿಗಾಗಿ ರಾಜ್ಯದಿಂದ ಮತ್ತೊಂದು ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಗೆದ್ದುಕೊಟ್ಟಿತು. ಅವರು ತಮ್ಮ ಅಭಿನಯಕ್ಕಾಗಿ ವಿಮರ್ಶಕರಿಂದ ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ವಿಮರ್ಶೆಗಳನ್ನು ಗೆದ್ದರು.<ref>{{cite web|url=http://www.sify.com/movies/sivaji-review-tamil-14472632.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20130930162159/http://www.sify.com/movies/sivaji-review-tamil-14472632.html |url-status=dead |archive-date=30 September 2013 |title=Movie Review : Sivaji |website=[[Sify]] |access-date=16 June 2014}}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.behindwoods.com/tamil-movie-articles/movies-06/sivaji-movie-review.html |title=Sivaji Movie Review |website=Behindwoods.com |date=26 November 2006 |access-date=16 June 2014 |archive-date=3 February 2008 |archive-url=https://web.archive.org/web/20080203195532/http://www.behindwoods.com/tamil-movie-articles/movies-06/sivaji-movie-review.html |url-status=live }}</ref> ===ನಂತರದ ಕೆಲಸ (೨೦೦೮-೨೦೨೧)=== ೨೦೦೦ ದ ದಶಕದ ಉತ್ತರಾರ್ಧದಲ್ಲಿ, ತಮಿಳು ಚಿತ್ರರಂಗದಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರಕಥೆಯಲ್ಲಿನ ಬದಲಾವಣೆಗಳ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ವಿವೇಕ್ ಅವರ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯು ಕುಸಿಯಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು. ಇದಲ್ಲದೆ, ನಟ ಸಹಿ ಮಾಡಿದ ದೊಡ್ಡ ಬಜೆಟ್ ಚಿತ್ರಗಳ ಕೊರತೆ ಮತ್ತು [[:en:Santhanam (actor)|ಸಂತಾನಂನ]] ಹೊರಹೊಮ್ಮುವಿಕೆಯಿಂದಾಗಿ, ವಿವೇಕ್ ೨೦೧೨ ರಲ್ಲಿ ಉತ್ತುಂಗವನ್ನು ತಲುಪಿದರು, ಅಲ್ಲಿ ಅವರು ಒಂದೇ ಒಂದು ಬಿಡುಗಡೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರು.<ref>[http://behindwoods.com/tamil-movies-cinema-column/santhanam-comedy-21-04-12.html Santhanam Comedy] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140714200937/http://behindwoods.com/tamil-movies-cinema-column/santhanam-comedy-21-04-12.html |date=14 July 2014 }}. Behindwoods.com (28 September 2011). Retrieved on 21 June 2015.</ref> ಈ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಅವರ ಮೆಚ್ಚುಗೆ ಪಡೆದ ಕೆಲಸವು ''ಪಡಿಕಥಾವನ್'' (೨೦೦೯) ನಲ್ಲಿ ಡಾನ್ ಪಾತ್ರ, ಗುರು ಎನ್ ಆಲು (೨೦೦೯) ನಲ್ಲಿ ಡ್ರ್ಯಾಗ್‍ನಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡ ಮತ್ತು ''ಸಿಂಗಂ'' (೨೦೧೦) ಸರಣಿಯಲ್ಲಿ ಪೊಲೀಸ್ ಅಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು.<ref>[https://web.archive.org/web/20140717020742/http://www.sify.com/movies/guru-en-aalu-review-tamil-14883088.html Review : Guru En Aalu]. Sify.com. Retrieved on 21 June 2015.</ref> ವಿರಾಮದ ನಂತರ ಮತ್ತೆ ಹೊರಬಂದ ವಿವೇಕ್, ನಿರ್ದೇಶಕ ಬಾಲಾ ಮತ್ತು [[ಕಮಲ್ ಹಾಸನ್]] ಅವರ ಸಲಹೆಯ ಮೇರೆಗೆ ತಮ್ಮ ಸಾಮಾನ್ಯ ಹಾಸ್ಯ ಪಾತ್ರಗಳಿಂದ ದೂರ ಸರಿಯುವ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಘೋಷಿಸಿದರು ಮತ್ತು ''ನಾನ್ ಥಾನ್ ಬಾಲಾ'' (೨೦೧೪) ಎಂಬ ಚಿತ್ರಕ್ಕೆ ಸಹಿ ಹಾಕಿದರು, ಇದರಲ್ಲಿ ಅವರು ಗಂಭೀರ ಪಾತ್ರವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಿದರು.<ref>{{cite web|title=Vivek to take the serious route!|url=http://www.sify.com/movies/vivek-to-take-the-serious-route-news-tamil-nlvjXyggfje.html|archive-url=https://web.archive.org/web/20131129190539/http://www.sify.com/movies/vivek-to-take-the-serious-route-news-tamil-nlvjXyggfje.html|url-status=dead|archive-date=29 November 2013|website=[[Sify]]|access-date=2 January 2014}}</ref> ಅದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವರು ಸೋನಿಯಾ ಅಗರ್ವಾಲ್ ಎದುರು ಪಾಲಕ್ಕಾಟ್ಟು ಮಾಧವನ್ (೨೦೧೫) ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ನಟನಾಗಿ ಮತ್ತೊಂದು ಚಿತ್ರದ ಕೆಲಸವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು, ಅದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಶಕ್ತಿ ಚಿದಂಬರಂ ಅವರ ಬಿಡುಗಡೆಯಾಗದ ''ಮಚನ್'' ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಕರುಣಾಸ್ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಮತ್ತೊಂದು ಸಮಾನಾಂತರ ಮುಖ್ಯ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು. ಹಿಂದಿರುಗಿದ ನಂತರ, ವಿವೇಕ್ ಮತ್ತೆ ದೊಡ್ಡ ಬಜೆಟ್ ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಚಲನಚಿತ್ರ ತಯಾರಕರೊಂದಿಗೆ ಸಹಕರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ವೇಲ್ರಾಜ್ ಅವರ ''ವೆಲೈಯಿಲ್ಲಾ ಪಟ್ಟತಾರಿ'' (೨೦೧೪), ಗೌತಮ್ ವಾಸುದೇವ್ ಮೆನನ್ ಅವರ ''ಯೆನ್ನೈ ಅರಿಂದಾಲ್'' (೨೦೧೫), ಐಶ್ವರ್ಯಾ ಧನುಷ್ ಅವರ ''ವೈ ರಾಜಾ ವೈ'' (೨೦೧೫) ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು.<ref>{{cite web|url=http://www.southscope.in/tamil/article/racing-towards-crore|title=SouthScope - One Stop Site For South Indian Cinema|access-date=25 October 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20151117064940/http://www.southscope.in/tamil/article/racing-towards-crore|archive-date=17 November 2015|url-status=dead}}</ref> ಅದರ ನಂತರ ವಿವೇಕ್ ವಂಶಿ ಪೈಡಿಪಲ್ಲಿ ಅವರ ಥೋಜಾ / ಊಪಿರಿ (೨೦೧೬) ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು, ಇದರಲ್ಲಿ ಕಾರ್ತಿ ನಟಿಸಿದ್ದಾರೆ. ರಾಧಾ ಮೋಹನ್ ಅವರ ಹಾಸ್ಯ ನಾಟಕ ಚಿತ್ರ ''ಬೃಂದಾವನಂ'' (೨೦೧೭) ನಲ್ಲಿ ವಿವೇಕ್ ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ನಟಿಸಿದ್ದಾರೆ, ಇದು ಕಿವುಡ ಮತ್ತು ಮೂಕ ಅಭಿಮಾನಿಯೊಂದಿಗಿನ ಸ್ನೇಹವನ್ನು ಅನ್ವೇಷಿಸಿತು. ಈ ಚಿತ್ರ ಮತ್ತು ವಿವೇಕ್ ವಿಮರ್ಶಾತ್ಮಕ ಮೆಚ್ಚುಗೆಯನ್ನು ಗಳಿಸಿದರು.<ref>{{Cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/tamil/movie-reviews/brindhavanam/movie-review/58851908.cms|title=Brindhavanam Review {3/5}: Radha Mohan is known for genteel films and Brindhavanam is no exception|newspaper=The Times of India }}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.behindwoods.com/tamil-movies/brindhavanam/brindhavanam-review.html|title=Brindhavanam (aka) Brindaavanam review|date=26 May 2017|website=Behindwoods|access-date=18 August 2019|archive-date=25 July 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190725043514/http://www.behindwoods.com/tamil-movies/brindhavanam/brindhavanam-review.html|url-status=live}}</ref> ೨೦೧೯ ರಲ್ಲಿ, ಅವರು ಥ್ರಿಲ್ಲರ್ ಚಿತ್ರ ''ವೆಲ್ಲೈ ಪೂಕ್ಕಲ್‍''ನಲ್ಲಿ ಸಿಯಾಟಲ್‍ನಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸಲು ಹೋಗುವ ನಿವೃತ್ತ ಪೊಲೀಸ್ ಅಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು ಮತ್ತು ಗಂಭೀರ ಪಾತ್ರದ ಚಿತ್ರಣಕ್ಕಾಗಿ ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ವಿಮರ್ಶೆಗಳನ್ನು ಗೆದ್ದರು.<ref>{{Cite web|url=https://www.behindwoods.com/tamil-movies/vellaipookal/vellaipookal-review.html|title=Vellaipookal (aka) Vellai Pookal review|date=20 April 2019|website=Behindwoods|access-date=18 August 2019|archive-date=12 August 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190812110028/http://www.behindwoods.com/tamil-movies/vellaipookal/vellaipookal-review.html|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/tamil/movie-reviews/vellai-pookal/movie-review/68913051.cms|title=Vellai Pookal Movie Review {3/5}: Critic Review of Vellai Pookal by Times of India|newspaper=The Times of India }}</ref> ಅವರು ಸಾಯುವ ಮೊದಲು ಅವರ ಕೊನೆಯ ಚಿತ್ರ ''ಧಾರಾಳ ಪ್ರಭು'' (೨೦೨೦), ಇದರಲ್ಲಿ ಅವರು ಹರೀಶ್ ಕಲ್ಯಾಣ್ ಅವರೊಂದಿಗೆ ನಟಿಸಿದ್ದರು. ಅವರ ಮೊದಲ ಮರಣೋತ್ತರ ಪ್ರದರ್ಶನವು ೨೦೨೧ ರಲ್ಲಿ ಅರನ್ಮನೈ ೩ ಆಗಿತ್ತು.<ref>{{Cite news|url = https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/tamil/movies/news/actor-vivekh-passes-away-after-being-hospitalised/articleshow/82111126.cms|title = Actor Vivekh passes away after being hospitalised |website = [[The Times of India]]|access-date = 21 June 2021|archive-date = 26 June 2021|archive-url = https://web.archive.org/web/20210626052924/https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/tamil/movies/news/actor-vivekh-passes-away-after-being-hospitalised/articleshow/82111126.cms|url-status = live}}</ref> ಒಂದು ವರ್ಷದ ನಂತರ, ಅವರು ದಿ ಲೆಜೆಂಡ್ (೨೦೨೨) ನಲ್ಲಿ ಪೋಷಕ ಪಾತ್ರವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಿದರು. ೨೦೨೩ ರಲ್ಲಿ ಬಿಡುಗಡೆಯಾದ ''ಯಾಧುಮ್ ಊರೆ ಯಾವರಮ್ ಕೇಲಿರ್'' ಅವರ ಕೊನೆಯ ಚಿತ್ರವಾಗಿತ್ತು.<ref>{{cite news |title=Yaadhum Oore Yaavarum Kelir Movie Review : A well-intentioned idea let down by clumsy writing |url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/tamil/movie-reviews/yaadhum-oore-yaavarum-kelir/movie-review/100334832.cms |website=The Times of India |access-date=19 May 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230519072400/https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/tamil/movie-reviews/yaadhum-oore-yaavarum-kelir/movie-review/100334832.cms |archive-date=19 May 2023 |language=en |url-status=live}}</ref> ತಮ್ಮ ವೃತ್ತಿಜೀವನದುದ್ದಕ್ಕೂ, ಅವರು ೨೨೦ ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ನಟಿಸಿದ್ದಾರೆ.<ref>{{Cite web|date=17 April 2021|title=Tamil Actor Vivek, 59, Passes Away in Chennai Following Cardiac Arrest|url=https://www.news18.com/news/movies/tamil-actor-vivek-59-passes-away-in-chennai-following-cardiac-arrest-3648440.html|access-date=17 April 2021|website=www.news18.com|language=en|archive-date=17 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210417165839/https://www.news18.com/news/movies/tamil-actor-vivek-59-passes-away-in-chennai-following-cardiac-arrest-3648440.html|url-status=live}}</ref> ==ವೈಯಕ್ತಿಕ ಜೀವನ== ವಿವೇಕ್ ಅರುಳ್‍ಸೆಲ್ವಿ ಅವರನ್ನು ವಿವಾಹವಾದರು, ಅವರಿಗೆ ಅಮೃತಾ ನಂದಿನಿ, ತೇಜಸ್ವಿನಿ ಮತ್ತು ಪ್ರಸನ್ನ ಕುಮಾರ್ ಎಂಬ ಮೂವರು ಮಕ್ಕಳಿದ್ದರು. ಡೆಂಗ್ಯೂ ಜ್ವರ ಮತ್ತು ಮೆದುಳು ಜ್ವರದಿಂದ ಉಂಟಾದ ತೊಂದರೆಗಳಿಂದಾಗಿ ಪ್ರಸನ್ನ ಕುಮಾರ್ ೨೦೧೫ ರಲ್ಲಿ ೧೩ ನೇ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ನಿಧನರಾದರು.<ref>{{Cite web |date=2015-10-30 |title=Tamil comedian Vivek’s son passes away |url=https://indianexpress.com/article/entertainment/regional/tamil-comedian-viveks-son-passes-away/ |access-date=2024-01-23 |website=The Indian Express |language=en}}</ref> ಅವರ ಸ್ನೇಹಿತ [[:en:Cell Murugan|ಸೆಲ್ ಮುರುಗನ್]] ಅವರ ಆಗಾಗ್ಗೆ ಸಹನಟರಾಗಿದ್ದರು.<ref>{{Cite web|url=https://astroulagam.com.my/entertainment/actor-viveks-close-friend-cell-murugan-finally-opens-187854|title=Actor Vivek's Close Friend Cell Murugan Finally Opens Up|date=18 April 2021|work=Astro Ulagam|access-date=22 November 2021|archive-date=22 November 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20211122092118/https://astroulagam.com.my/entertainment/actor-viveks-close-friend-cell-murugan-finally-opens-187854|url-status=live}}</ref> ==ಮರಣ== ಏಪ್ರಿಲ್ ೧೬, ೨೦೨೧ ರಂದು, ವಿವೇಕ್ ಉಸಿರಾಟದ ತೊಂದರೆ ಮತ್ತು ಎದೆ ನೋವನ್ನು ಅನುಭವಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಜ್ಞೆ ತಪ್ಪಿದ ನಂತರ ಚೆನ್ನೈನ ಸಿಮ್ಸ್ ಆಸ್ಪತ್ರೆಗೆ ದಾಖಲಿಸಲಾಯಿತು. ವೈದ್ಯರು ಅವನನ್ನು ಗಂಭೀರವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಎಡ ಮುಂಭಾಗದ ಅಪಧಮನಿಯಲ್ಲಿ ಶೇಕಡ ೧೦೦ ರಷ್ಟು ತಡೆಯೊಂದಿಗೆ ಥ್ರಾಂಬೋಸಿಸ್ ಇದೆ ಎಂದು ಕಂಡುಹಿಡಿದರು, ಇದು ಹೃದಯ ವೈಫಲ್ಯಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು.<ref>{{Cite web|date=2021-04-16|title=Actor Vivek's cardiac arrest not linked with COVID-19 vaccine, says TN Health Secy|url=https://www.thenewsminute.com/article/actor-vivek-s-cardiac-arrest-not-linked-covid-19-vaccine-says-tn-health-secy-147278|access-date=2021-06-18|website=The News Minute|language=en|archive-date=24 June 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210624204048/https://www.thenewsminute.com/article/actor-vivek-s-cardiac-arrest-not-linked-covid-19-vaccine-says-tn-health-secy-147278|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite web|title=Tamil Nadu: Day after COVID-19 vaccination, actor Vivek suffers cardiac arrest|url=https://www.freepressjournal.in/entertainment/regional-film-news/tamil-nadu-day-after-covid-19-vaccination-actor-vivek-suffers-cardiac-arrest|access-date=2021-06-18|website=Free Press Journal|language=en|archive-date=24 June 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210624200942/https://www.freepressjournal.in/entertainment/regional-film-news/tamil-nadu-day-after-covid-19-vaccination-actor-vivek-suffers-cardiac-arrest|url-status=live}}</ref> ಏಂಜಿಯೋಪ್ಲಾಸ್ಟಿಯ ನಂತರ, ಅವರು ಏಪ್ರಿಲ್ ೧೭, ೨೦೨೧ ರಂದು ತಮ್ಮ ೫೯ ನೇ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಆಸ್ಪತ್ರೆಯಲ್ಲಿ ನಿಧನರಾದರು.<ref>{{Cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/chennai/vivek-tamil-film-actor-dies-in-chennai-hospital/articleshow/82111036.cms|title=Exclusive biography of @Actor_Vivek and on his life.|newspaper=The Times of India|date=17 April 2021|access-date=17 April 2021|archive-date=17 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210417010341/https://timesofindia.indiatimes.com/city/chennai/vivek-tamil-film-actor-dies-in-chennai-hospital/articleshow/82111036.cms|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite web|agency=TNN|date=17 Apr 2021|title=Actor Vivekh critical after heart attack |url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/chennai/actor-vivekh-critical-after-heart-attack/articleshow/82108727.cms|access-date=17 April 2021|website=The Times of India|language=en|archive-date=17 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210417005336/https://timesofindia.indiatimes.com/city/chennai/actor-vivekh-critical-after-heart-attack/articleshow/82108727.cms|url-status=live}}</ref> ಚೆನ್ನೈನ ವಿರುಗಂಬಕ್ಕಂನಲ್ಲಿರುವ ಅವರ ನಿವಾಸದ ಬಳಿ ಭಾರಿ ಜನಸಮೂಹದ ನಡುವೆ ಅವರಿಗೆ ಸರ್ಕಾರಿ ಅಂತ್ಯಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ನೀಡಲಾಯಿತು.<ref>{{cite web | url=https://indianexpress.com/article/entertainment/tamil/actor-vivek-passes-away-celebrities-pay-condolences-7277311/ | title=Vivek (1961-2021): AR Rahman remembers the actor, calls him 'a selfless jewel of India' | publisher=The Indian Express | work=Arushi Jain, A. Kameshwari | date=17 April 2021 | accessdate=17 April 2021 | archive-date=17 April 2021 | archive-url=https://web.archive.org/web/20210417034351/https://indianexpress.com/article/entertainment/tamil/actor-vivek-passes-away-celebrities-pay-condolences-7277311/ | url-status=live }}</ref> ಹೃದಯಾಘಾತದ ಒಂದು ದಿನ ಮೊದಲು, ವಿವೇಕ್ ಭಾರತ್ ಬಯೋಟೆಕ್‍ನ ಕೋವಾಕ್ಸಿನ್ ಪಡೆದರು ಮತ್ತು ಕೋವಿಡ್ -೧೯ ವಿರುದ್ಧ ಲಸಿಕೆಗಾಗಿ ಪ್ರಚಾರ ಮಾಡಿದರು. ಇದು, ಅವರ ಸಾವು ಲಸಿಕೆಯೊಂದಿಗೆ ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿರಬಹುದು ಎಂಬ ಊಹಾಪೋಹಗಳಿಗೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು, ಆದರೆ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಾನವ ಹಕ್ಕುಗಳ ಆಯೋಗವು ಲಸಿಕೆ ಮತ್ತು ಅವರ ಹೃದಯಾಘಾತದ ನಡುವೆ ಯಾವುದೇ ಸಂಬಂಧವಿಲ್ಲ ಎಂದಿತು, ಬದಲಿಗೆ ಅಧಿಕ ರಕ್ತದೊತ್ತಡಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದೆ ಎಂದು ತಿಳಿಸಿತು.<ref>{{cite news |title=Vivekh death: Human Rights Commission rules out 'vaccine-angle' |url=https://www.dtnext.in/News/City/2021/10/22165900/1325206/Vivekh-death-Human-Rights-Commission-rules-out-vaccineangle.vpf |archive-url=https://web.archive.org/web/20211022140000/https://www.dtnext.in/News/City/2021/10/22165900/1325206/Vivekh-death-Human-Rights-Commission-rules-out-vaccineangle.vpf |url-status=dead |archive-date=22 October 2021 |access-date=22 October 2021 |work=[[DT Next]] |date=22 October 2021 |language=en}}</ref> ವಿವೇಕ್ ಅವರ ಅಂತ್ಯಕ್ರಿಯೆ [[ಚೆನ್ನೈ|ಚೆನ್ನೈನಲ್ಲಿ]] ಸಂಪೂರ್ಣ ಸರ್ಕಾರಿ ಗೌರವಗಳೊಂದಿಗೆ ನಡೆಯಿತು.<ref>{{cite web | url=https://indianexpress.com/article/entertainment/tamil/actor-vivek-cremated-with-state-honours-as-fans-pay-last-respects-7277915/ | title=Actor Vivek cremated with state honours as fans pay last respects | date=17 April 2021 | access-date=27 October 2022 | archive-date=27 October 2022 | archive-url=https://web.archive.org/web/20221027235641/https://indianexpress.com/article/entertainment/tamil/actor-vivek-cremated-with-state-honours-as-fans-pay-last-respects-7277915/ | url-status=live }}</ref> ==ಸಾಮಾಜಿಕ ಕ್ರಿಯಾಶೀಲತೆ== [[File:Actor Vivek at International Coastal Clean Up 2011.jpg|right|300px|thumb|ಇಂಟರ್ನ್ಯಾಷನಲ್ ಕೋಸ್ಟಲ್ ಕ್ಲೀನ್ ಅಪ್, 2011 ರಲ್ಲಿ ವಿವೇಕ್]] ===ಗ್ರೀನ್‍ ಕಲಾಂ=== ೨೦೧೦ ರಲ್ಲಿ, ವಿವೇಕ್ ಭಾರತದ ಮಾಜಿ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ [[ಎ.ಪಿ.ಜೆ.ಅಬ್ದುಲ್ ಕಲಾಂ|ಎಪಿಜೆ ಅಬ್ದುಲ್ ಕಲಾಂ]] ಅವರಿಂದ ಸ್ಫೂರ್ತಿ ಪಡೆದು ಭಾರತದಾದ್ಯಂತ ಮರಗಳನ್ನು ನೆಡುವ ಯೋಜನೆಯಾದ ಗ್ರೀನ್ ಕಲಾಂ ಅನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು.<ref>{{cite news|url=http://ibnlive.in.com/news/actor-vivek-moves-ahead-with-green-kalam-project/268788-71-180.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20120727090357/http://ibnlive.in.com/news/actor-vivek-moves-ahead-with-green-kalam-project/268788-71-180.html |url-status=dead |archive-date=27 July 2012 |title=Actor Vivek moves ahead with 'Green Globe Project' – IBNLive |publisher=Ibnlive.in.com |date=1 July 2012 |access-date=16 June 2014}}</ref> [[ಟ್ವಿಟ್ಟರ್|ಟ್ವಿಟರ್]] ಮೂಲಕ, ಅವರು ಸ್ವಯಂಸೇವಕರನ್ನು, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಶಾಲೆಗಳು ಮತ್ತು ಕಾಲೇಜುಗಳಿಂದ ಈ ಉಪಕ್ರಮಕ್ಕೆ ಸೇರಲು ಸಜ್ಜುಗೊಳಿಸಿದರು. ಈ ಯೋಜನೆಗೆ ಅವರ ಹೆಸರನ್ನು ಇಡಬಾರದು ಎಂದು ಕಲಾಂ ಒತ್ತಾಯಿಸಿದರು, ನಂತರ ವಿವೇಕ್ ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತವಾಗಿ ಅದರ ಹೆಸರನ್ನು ಗ್ರೀನ್ ಗ್ಲೋಬ್ ಎಂದು ಬದಲಾಯಿಸಿದರು.<ref>{{Cite web|url=https://www.theweek.in/theweek/cover/Kalam-was-an-inspiration-actor-vivek.html|title=Eco-friendly, ego friendly|website=theweek.in|access-date=17 April 2021|archive-date=17 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210417091723/https://www.theweek.in/theweek/cover/Kalam-was-an-inspiration-actor-vivek.html|url-status=live}}</ref> ಅವರ ಮರಣದ ವೇಳೆಗೆ, ೩,೩೦೦,೦೦೦ ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಸಸಿಗಳನ್ನು ನೆಡಲಾಗಿತ್ತು.<ref>{{Cite news|url=https://www.thehindu.com/entertainment/movies/actor-vivek-a-green-warrior-who-targeted-to-plant-one-crore-saplings/article34342652.ece|title=Actor Vivek, a green warrior who targeted to plant one crore saplings|first=K.|last=Lakshmi|newspaper=The Hindu|date=17 April 2021|via=www.thehindu.com|access-date=17 April 2021|archive-date=17 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210417091103/https://www.thehindu.com/entertainment/movies/actor-vivek-a-green-warrior-who-targeted-to-plant-one-crore-saplings/article34342652.ece|url-status=live}}</ref> ===ಇತರ ಉಪಕ್ರಮಗಳು=== ವಿವೇಕ್ ಅವರೊಂದಿಗೆ ನಟರಾದ [[ಸೂರ್ಯ ಶಿವಕುಮಾರ್‌‌|ಸೂರ್ಯ]], [[ಜ್ಯೋತಿಕಾ (ನಟಿ)|ಜ್ಯೋತಿಕಾ]] ಮತ್ತು ಕಾರ್ತಿ ಅವರನ್ನು ೨೦೧೮ ರಲ್ಲಿ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿ ಎಡಪ್ಪಾಡಿ ಕೆ ಪಳನಿಸ್ವಾಮಿ ನೇತೃತ್ವದ ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರವು ಪ್ಲಾಸ್ಟಿಕ್ ಮಾಲಿನ್ಯ ಮುಕ್ತ ತಮಿಳುನಾಡು ಅಭಿಯಾನದ ರಾಯಭಾರಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಿತ್ತು.<ref name="indiaglitz.com">{{Cite web|url=https://www.indiaglitz.com/jyothika-vivek-goodwill-ambassadors-for-plastic-free-tn-edappadi-palanisamy-hindi-news-219626|title=Jyothika gets a prestigious responsibility from the govt! - Bollywood News|date=23 August 2018|website=IndiaGlitz.com|access-date=14 September 2018|archive-date=29 August 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180829035003/https://www.indiaglitz.com/jyothika-vivek-goodwill-ambassadors-for-plastic-free-tn-edappadi-palanisamy-hindi-news-219626|url-status=live}}</ref><ref>{{cite news |last1=Mariappan |first1=Julie |title=Drive launched to make TN plastic-free; actors Suriya, Karthi, Jyothika and Vivek are its brand ambassadors |url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/chennai/drive-launched-to-make-tn-plastic-free-actors-suriya-karthi-jyothika-and-vivek-are-its-brand-ambassadors/articleshow/65514587.cms |access-date=20 March 2021 |work=The Times of India |date=23 August 2018 |language=en |archive-date=27 April 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210427035225/https://timesofindia.indiatimes.com/city/chennai/drive-launched-to-make-tn-plastic-free-actors-suriya-karthi-jyothika-and-vivek-are-its-brand-ambassadors/articleshow/65514587.cms |url-status=live }}</ref> ==ಬ್ರ್ಯಾಂಡ್ ಅನುಮೋದನೆ== ಇವರು ೨೦೦೩ ರಲ್ಲಿ ಮಿರಿಂಡಾ ತಂಪು ಪಾನೀಯ ಮತ್ತು ೨೦೧೧ ರಲ್ಲಿ ನಥೆಲ್ಲಾ ಜ್ಯುವೆಲ್ಲರಿಗಳ ಬ್ರ್ಯಾಂಡ್ ಅಂಬಾಸಿಡರ್ ಆಗಿದ್ದರು.<ref>[https://www.youtube.com/watch?v=X-UYVlA633I Nathella Jewellery Chennai, India, Boom Baa Offer] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160416030149/https://www.youtube.com/watch?v=X-UYVlA633I |date=16 April 2016 }}. YouTube (12 July 2010). Retrieved on 5 February 2012.</ref><ref>[http://www.financialexpress.com/news/mirinda-ropes-in-tamil-comedian-vivek-as-brand-ambassador/77660/0 Mirinda Ropes In Tamil Comedian Vivek As Brand Ambassador] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190115132437/http://www.financialexpress.com/news/mirinda-ropes-in-tamil-comedian-vivek-as-brand-ambassador/77660/0 |date=15 January 2019 }}. Financialexpress.com (10 April 2003). Retrieved on 5 February 2012.</ref><ref name="V"/><ref>[http://www.geetham.net/forums/showthread.php?212-Interview-with-Vivek Interview with Vivek] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190115023102/http://www.geetham.net/forums/showthread.php?212-Interview-with-Vivek |date=15 January 2019 }}. Geetham.net. Retrieved on 5 February 2012.</ref> ==ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು ಮತ್ತು ಗೌರವಗಳು== {| class="wikitable" !ಸಂದರ್ಭ !ವರ್ಷ !ವರ್ಗ/ಪ್ರಶಸ್ತಿ !ಸಿನಿಮಾ !ಫಲಿತಾಂಶ !ಮೂಲ |- |[[:en:Sathyabama Institute of Science and Technology|ಸತ್ಯಭಾಮಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯ]] |೨೦೧೫ | colspan="3" |ಗೌರವ ಡಾಕ್ಟರೇಟ್ |<ref>{{Cite web|title=Green Kalam|url=https://greenkalam.org/dr-vivekh/}}</ref> |- |ನಾಗರಿಕ ಗೌರವ |೨೦೦೯ | colspan="3" |ಭಾರತೀಯ ಚಿತ್ರರಂಗಕ್ಕೆ ನೀಡಿದ ಕೊಡುಗೆಗಳಿಗಾಗಿ [[ಪದ್ಮಶ್ರೀ]] |<ref>{{Cite web|last1=Narayan|first1=Pushpa|last2=Apr 17|first2=D. Govardan / TNN / Updated|last3=2021|last4=Ist|first4=07:07|title=Vivek, Tamil film actor, dies in Chennai hospital {{!}} Chennai News |url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/chennai/vivek-tamil-film-actor-dies-in-chennai-hospital/articleshow/82111036.cms|access-date=17 April 2021|website=The Times of India|language=en}}</ref> |- |ತಮಿಳುನಾಡು ರಾಜ್ಯ ಚಲನಚಿತ್ರ ಗೌರವ ಪ್ರಶಸ್ತಿ |೨೦೦೬ | colspan="3" |ತಮಿಳು ಚಿತ್ರರಂಗಕ್ಕೆ ನೀಡಿದ ಕೊಡುಗೆಗಾಗಿ ಕಲೈವಾನಾರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ |<ref name=":0">{{Cite web|title=Vivek Awards: List of awards and nominations received by Vivek {{!}} Times of India Entertainment|url=https://timesofindia.indiatimes.com/topic/Vivek/awards|access-date=17 April 2021|website=timesofindia.indiatimes.com}}</ref> |- | rowspan="3" |ಫಿಲ್ಮ್ ಫೇರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು |೨೦೦೨ | rowspan="3" |ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟ - ತಮಿಳು |''ರನ್'' | rowspan="12" |ಗೆಲುವು |<ref name=":0" /> |- |೨೦೦೩ |''ಸಾಮಿ'' |<ref name=":0" /> |- |೨೦೦೪ |''ಪೇರಳಗನ್‍'' |<ref name=":0" /> |- | rowspan="5" |ತಮಿಳುನಾಡು ರಾಜ್ಯ ಚಲನಚಿತ್ರ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು |೧೯೯೯ | rowspan="5" |ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟ |''ಉನ್ನರುಗೆ ನಾನ್ ಇರುಂದಾಲ್'' |<ref name=":2">{{Cite web|title=Dr. Vivekh – Green Kalam|url=https://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:xGPVQvhTZukJ:https://greenkalam.org/dr-vivekh/+&cd=1&hl=en&ct=clnk&gl=us|access-date=17 April 2021|website=webcache.googleusercontent.com}}</ref> |- |೨೦೦೨ |''ರನ್'' |<ref name=":2" /> |- |೨೦೦೩ |''ಪಾರ್ಥಿಬನ್ ಕನವು'' |<ref name=":2" /> |- |೨೦೦೫ |''ಅನ್ನಿಯನ್'' |<ref name=":2" /> |- |೨೦೦೭ |''ಶಿವಾಜಿ'' |<ref name=":2" /> |- | rowspan="4" |ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ತಮಿಳು ಚಲನಚಿತ್ರ ಪ್ರಶಸ್ತಿ |೨೦೦೩ | rowspan="4" |ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟ |''ರನ್‍'' |<ref>{{Cite web|date=7 June 2014|title=ITFA ceremony in Malaysia|url=http://www.hindu.com/fr/2003/10/31/stories/2003103101460500.htm|access-date=17 April 2021|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20140607070328/http://www.hindu.com/fr/2003/10/31/stories/2003103101460500.htm|work=[[ದಿ ಹಿಂದೂ]]|archive-date=7 June 2014}}</ref> |- |೨೦೦೪ |''ಸಾಮಿ'' |<ref>{{Cite web|title=results of ITFA 2004|url=http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:pNiCFbSOHIUJ:ns1.mayyam.com/tfilms/19065.11.47.38.html+&cd=15&hl=en&ct=clnk&gl=us|access-date=17 April 2021|website=webcache.googleusercontent.com}}</ref> |- |೨೦೦೮ |''ಕುರುವಿ'' |<ref name=":3">{{Cite web|title=Archived copy|url=http://entertainment.xin.msn.com/en/tv/vasantham/events-article.aspx?cp-documentid=5964537|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20131203005658/http://entertainment.xin.msn.com/en/tv/vasantham/events-article.aspx?cp-documentid=5964537|archive-date=3 December 2013|access-date=25 November 2013}}</ref> |- |೨೦೧೧ |''ವೆಡಿ'' |<ref name=":3" /> |- | rowspan="2" |ಏಷ್ಯಾನೆಟ್ ಫಿಲ್ಮ್ ಅವಾರ್ಡ್ಸ್ | rowspan="2" |೨೦೦೯ | colspan="3" |ಗೌರವ ವಿಶೇಷ ಜ್ಯೂರಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿ |<ref name=":1">{{Cite web|title=Profile of Actor Vivek – Tamil Movie Data Base of Tamilstar.com|url=https://profile.tamilstar.com/actor/vivek/biography-full/212|access-date=17 April 2021|website=profile.tamilstar.com}}</ref> |- |ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟನಿಗಾಗಿ ಏಷ್ಯಾನೆಟ್ ಚಲನಚಿತ್ರ ಪ್ರಶಸ್ತಿ |ವಿವಿಧ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳು | |<ref name=":1" /> |- |ಎಡಿಸನ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು |೨೦೦೭ |ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟ |''ಗುರು ಎನ್ ಆಲು'' | |<ref name=":2" /> |} ಗ್ರೇಟರ್ ಚೆನ್ನೈ ಕಾರ್ಪೊರೇಷನ್ ವಿವೇಕ್ ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದ ಬೀದಿಯನ್ನು "ಚಿನ್ನ ಕಲೈವಾನಾರ್ ವಿವೇಕ್ ರಸ್ತೆ" ಎಂದು ಮರುನಾಮಕರಣ ಮಾಡಿದೆ.<ref>{{cite web |url=https://indianexpress.com/article/cities/chennai/tamil-nadu-actor-vivek-road-renamed-7898061/#:~:text=The%20Greater%20Chennai%20Corporation%20(GCC,as%20Chinna%20Kalaivanar%20Vivek%20Road. |title=Chennai civic body names road after actor Vivek |date=2 May 2022 |access-date=21 March 2023 |archive-date=21 March 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230321060453/https://indianexpress.com/article/cities/chennai/tamil-nadu-actor-vivek-road-renamed-7898061/#:~:text=The%20Greater%20Chennai%20Corporation%20(GCC,as%20Chinna%20Kalaivanar%20Vivek%20Road. |url-status=live }}</ref> ==ಉಲ್ಲೇಖಗಳು== {{Reflist}} ==ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು== {{Commons category|Vivek (actor)}} * {{IMDb name|0900266}} * {{Twitter|Actor_Vivek}} mwql4y8q5y3scf9yhweg9bz9geuwxa7 1224231 1224230 2024-04-25T14:43:33Z Rakshitha b kulal 75943 Rakshitha b kulal [[ಸದಸ್ಯ:Yakshitha/ನನ್ನ ಪ್ರಯೋಗಪುಟ/11]] ಪುಟವನ್ನು [[ವಿವೇಕ್ (ನಟ)]] ಕ್ಕೆ ಸರಿಸಿದ್ದಾರೆ: ಲೇಖನ ತಯಾರಾಗಿದೆ. wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = ವಿವೇಕ್ | honorific_suffix = <!-- Don't add Honorific suffixes here, ref [[MOS:HON]]--> | image = [[File:Vivek Tamil actor.jpg|thumb|ತಮಿಳು ನಟ ವಿವೇಕ್‍]] | caption = ೨೦೧೯ ರಲ್ಲಿ ವಿವೇಕ್ | birth_name = ವಿವೇಕಾನಂದನ್<ref>{{cite web|url=http://www.chennaimath.org/category/media/magazines/sri-ramakrishna-vijayam|title=Chennaimath.Org: Category –Present Sri Ramakrishna Vijayam|access-date=25 October 2016}}</ref> | birth_date = ೧೯ ನವೆಂಬರ್ ೧೯೬೧ | birth_place = [[ಸಂಕರಕೋವಿಲ್, ತಮಿಳುನಾಡು|ಸಂಕರಕೋವಿಲ್]], ತೆಂಕಾಸಿ ಜಿಲ್ಲೆ, [[ತಮಿಳುನಾಡು]], [[ಭಾರತ]] | death_date = {{death date and age|df=yes|2021|4|17|1961|11|19}} | death_place = ಚೆನ್ನೈ, ತಮಿಳುನಾಡು, ಭಾರತ | awards = [[ಪದ್ಮಶ್ರೀ]] (೨೦೦೯)<br />ಗೌರವ ಡಾಕ್ಟರೇಟ್ (೨೦೧೫) | spouse = ಅರುಲ್ ಸೆಲ್ವಿ ವಿವೇಕ್ | children = ೩ | years_active = ೧೯೮೭ - ೨೦೨೧ | occupation = ಸಿನಿಮಾ ನಟ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯಕರ್ತ | alma_mater = ಅಮೇರಿಕನ್ ಕಾಲೇಜು, ಮಧುರೈ }} '''ವಿವೇಕಾನಂದನ್''' (೧೯ ನವೆಂಬರ್ ೧೯೬೧ - ೧೭ ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೦೨೧), ವೃತ್ತಿಪರವಾಗಿ '''ವಿವೇಕ್''' ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಇವರು ಒಬ್ಬ ಭಾರತೀಯ ನಟ, ಹಾಸ್ಯನಟ, ದೂರದರ್ಶನ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವ, ಹಿನ್ನೆಲೆ ಗಾಯಕ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯಕರ್ತ.<ref name="TOI">[https://timesofindia.indiatimes.com/city/chennai/vivek-tamil-film-actor-dies-in-chennai-hospital/articleshow/82111036.cms Vivek, Tamil film actor dies in Chennai hospital] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20211020125755/https://timesofindia.indiatimes.com/city/chennai/vivek-tamil-film-actor-dies-in-chennai-hospital/articleshow/82111036.cms |date=20 October 2021 }}, Times of India, 17 April 2021.</ref> ಅವರು [[ತಮಿಳು ಸಿನೆಮಾ|ತಮಿಳು ಚಲನಚಿತ್ರೋದ್ಯಮದಲ್ಲಿ]] ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು. ನಿರ್ದೇಶಕ [[ಕೆ. ಬಾಲಚಂದರ್]] ಅವರ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಪರಿಚಯಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಅವರು ''ರನ್'' (೨೦೦೨), ''ಸಾಮಿ'' (೨೦೦೩) ಮತ್ತು ''ಪೆರಳಗನ್'' (೨೦೦೪) ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿನ ಅಭಿನಯಕ್ಕಾಗಿ ತಮಿಳಿನ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟನಾಗಿ ಮೂರು ಫಿಲ್ಮ್‌ಫೇರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಗೆದ್ದರು. ಹಾಗೂ ಅವರು ಆರು ತಮಿಳುನಾಡು ರಾಜ್ಯ ಚಲನಚಿತ್ರ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಪಡೆದರು, ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಐದು ''ಉನ್ನರುಗೆ ನಾನ್ ಇರುಂಧಲ್'' (೧೯೯೯), ''ರನ್'' (೨೦೦೨), ''ಪಾರ್ಥಿಬನ್ ಕನವು'' (೨೦೦೩), ''ಅನ್ನಿಯನ್'' (೨೦೦೫) ಮತ್ತು ''ಶಿವಾಜಿ'' (೨೦೦೭) ಚಲನಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿನ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟನೆಗಾಗಿ ತಮಿಳುನಾಡು ರಾಜ್ಯ ಚಲನಚಿತ್ರ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು, ಹಾಗೂ ಕಲೈವಾನಾರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಗೌರವ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯಾಗಿ ಪಡೆದರು. ಅವರ ಹಾಸ್ಯ ಶೈಲಿಯು ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ರಾಜಕೀಯ ವಿಡಂಬನೆಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ಒನ್-ಲೈನರ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಪದಪ್ರಯೋಗವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿತ್ತು, ಇದು ವಿಮರ್ಶಕರು ಅವರನ್ನು ಎನ್.ಎಸ್.ಕೃಷ್ಣನ್‍ಗೆ ಹೋಲಿಸಲು ಕಾರಣವಾಯಿತು ಮತ್ತು ಅವರಿಗೆ ಚಿನ್ನ ಕಲೈವಾನಾರ್ ಎಂಬ ಅಡ್ಡಹೆಸರನ್ನು ಗಳಿಸಿಕೊಟ್ಟಿತು. ೨೦೦೯ ರಲ್ಲಿ, ಕಲೆಗೆ ನೀಡಿದ ಕೊಡುಗೆಗಾಗಿ [[ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರ|ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರವು]] ವಿವೇಕ್ ಅವರಿಗೆ [[ಪದ್ಮಶ್ರೀ ಪ್ರಶಸ್ತಿ (2000-2009)|ಪದ್ಮಶ್ರೀ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು]] ನೀಡಿತು.<ref name="indiaglitz1">[https://web.archive.org/web/20090127023134/http://www.indiaglitz.com/channels/tamil/article/44536.html A crown on my head: Vivek&nbsp;– Tamil Movie News]. IndiaGlitz. Retrieved on 26 May 2011.</ref> ಸತ್ಯಭಾಮಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯವು ವಿವೇಕ್ ಅವರಿಗೆ ಸಿನೆಮಾದ ಮೂಲಕ ಸಮಾಜಕ್ಕೆ ನೀಡಿದ ಕೊಡುಗೆಗಾಗಿ ಗೌರವ ಡಾಕ್ಟರೇಟ್ ನೀಡಿತು. ದೂರದರ್ಶನ ವ್ಯಕ್ತಿಯಾಗಿ, ವಿವೇಕ್ ಹಲವಾರು ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಆಯೋಜಿಸಿದರು ಮತ್ತು ವಿಶೇಷವಾಗಿ [[ಎ.ಪಿ.ಜೆ.ಅಬ್ದುಲ್ ಕಲಾಂ]] ಅವರನ್ನು ಸಂದರ್ಶಿಸಿದರು. ಕಲಾಂ ಅವರ ಪರಿಸರವಾದದಿಂದ ಪ್ರೇರಿತರಾದ ವಿವೇಕ್, [[ತಮಿಳುನಾಡು|ತಮಿಳುನಾಡಿನಾದ್ಯಂತ]] ಒಂದು ಶತಕೋಟಿ ಮರಗಳನ್ನು ನೆಡುವ ಧ್ಯೇಯದೊಂದಿಗೆ ೨೦೧೦ ರಲ್ಲಿ ಗ್ರೀನ್ ಕಲಾಂ ಉಪಕ್ರಮವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು..<ref>{{Cite web|url=https://www.thenewsminute.com/article/how-former-president-apj-abdul-kalam-inspired-actor-vivek-turn-activism-147319|title=How former President APJ Abdul Kalam inspired actor Vivek to turn to activism|date=17 April 2021|website=The News Minute|access-date=17 April 2021|archive-date=17 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210417084253/https://www.thenewsminute.com/article/how-former-president-apj-abdul-kalam-inspired-actor-vivek-turn-activism-147319|url-status=live}}</ref> ==ಜೀವನಚರಿತ್ರೆ== ===ಆರಂಭಿಕ ಜೀವನ=== ವಿವೇಕ್ ೧೯೬೧ ರ ನವೆಂಬರ್ ೧೯ ರಂದು ತಮಿಳುನಾಡಿನ [[ಸಂಕರಕೋವಿಲ್, ತಮಿಳುನಾಡು|ಸಂಕರಕೋವಿಲ್]] ಬಳಿಯ ಪೆರುಂಕೊಟ್ಟೂರ್ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದರು. ವಿವೇಕ್ [[ಮಧುರೈ|ಮಧುರೈನ]] ಅಮೆರಿಕನ್ ಕಾಲೇಜಿನಿಂದ ಪದವಿ ಪಡೆದರು. ===ಆರಂಭಿಕ ವೃತ್ತಿಜೀವನ (೧೯೮೭–೧೯೯೭)=== ಚೆನ್ನೈನ ಸೆಕ್ರೆಟರಿಯೇಟ್‍ನಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವಾಗ, ವಿವೇಕ್ ತಮ್ಮ ಬಿಡುವಿನ ವೇಳೆಯಲ್ಲಿ ಮದ್ರಾಸ್ ಹ್ಯೂಮರ್ ಕ್ಲಬ್‍ನಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದರು, ಅಲ್ಲಿ ಜನರು ಸ್ಟ್ಯಾಂಡ್-ಅಪ್ ಕಾಮಿಡಿಯನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಅವರು ಹ್ಯೂಮರ್ ಕ್ಲಬ್‍ ಅನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಲು ಪ್ರವರ್ತಕರಾಗಿ ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದರು ಮತ್ತು ತರುವಾಯ ಕ್ಲಬ್‍ನಲ್ಲಿ ಅವರ ಮೂಕಾಭಿನಯಗಳ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ಬಾರಿ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಮನರಂಜನಾ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಗೆದ್ದರು. ವಿವೇಕ್ ನಂತರ ಚೆನ್ನೈ ತೊರೆದು ಮಧುರೈನಿಂದ ವಾಣಿಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಪದವಿ ಪಡೆದರು ಮತ್ತು ಸೆಮಿಸ್ಟರ್ ವಿರಾಮದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಅವರು ಹಿಂತಿರುಗಿ ಕ್ಲಬ್‍ನಲ್ಲಿ ಪ್ರದರ್ಶನ ನೀಡುತ್ತಿದ್ದರು.<ref name="chenon">{{cite web |url=http://chennaionline.com/City360/Interviews/20114702034712/Meet-Vivek-the-comedian-with-a-social-touch.col |title=Meet Vivek, the comedian with a social touch &#124; cityinterviews&nbsp;– city360 |publisher=ChennaiOnline |access-date=16 June 2014 |archive-date=9 May 2011 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110509105409/http://chennaionline.com/City360/Interviews/20114702034712/Meet-Vivek-the-comedian-with-a-social-touch.col |url-status=live }}</ref> ಹ್ಯೂಮರ್ ಕ್ಲಬ್‍ನ ಸ್ಥಾಪಕರಾದ ಪಿ.ಆರ್.ಗೋವಿಂದರಾಜನ್ ಅವರು ಅವರನ್ನು ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಚಲನಚಿತ್ರ ನಿರ್ದೇಶಕ [[ಕೆ. ಬಾಲಚಂದರ್]] ಅವರಿಗೆ ಪರಿಚಯಿಸಿದರು ಮತ್ತು ನಿರ್ದೇಶಕರ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳಿಗೆ ಸ್ಕ್ರಿಪ್ಟ್-ಬರಹಗಾರರಾಗಿ ವೃತ್ತಿಪರ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ನಾಲ್ಕು ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ, ಬಾಲಚಂದರ್ ಒಂದು ಸನ್ನಿವೇಶವನ್ನು ವಿವರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಹದಿನಾರು ಪಾತ್ರಗಳಿಗೆ ಸ್ಕ್ರಿಪ್ಟ್ ಬರೆಯಲು ಕೇಳಿದರು, ಅದನ್ನು ವಿವೇಕ್ ರಾತ್ರೋರಾತ್ರಿ ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಿದರು ಎಂದು ವಿವೇಕ್ ಬಹಿರಂಗಪಡಿಸಿದರು. ಇದು ನಿಜವಾಗಿಯೂ ಒಂದು ಪರೀಕ್ಷೆ ಎಂದು ಅವರು ನಂತರ ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಂಡರು, ಮತ್ತು ಅವರ ಪ್ರದರ್ಶನದ ಮೂಲಕ, ಬಾಲಚಂದರ್ ವಿವೇಕ್‍ಗೆ ಹತ್ತಿರವಾದರು.<ref name="chenon"/> ೧೯೮೭ ರಲ್ಲಿ ''ಮನತಿಲ್ ಉರುಥಿ ವೆಂಡುಮ್'' ಚಿತ್ರದ ಸ್ಕ್ರಿಪ್ಟ್‌ಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡುವಾಗ, ಬಾಲಚಂದರ್ ಅವರು ವಿವೇಕ್‍ಗೆ ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ [[ಸುಹಾಸಿನಿ ಮಣಿರತ್ನಮ್|ಸುಹಾಸಿನಿ]] ಅವರ ಸಹೋದರನ ನಟನಾ ಪಾತ್ರವನ್ನು ನೀಡಿದರು, ಅದನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸಲು ಅವರು ನಿರ್ಧರಿಸಿದರು.<ref>{{cite news |author=Y Maheswara Reddy |url=http://www.newindianexpress.com/entertainment/interviews/article249658.ece |title=Vivek, comedy artiste |publisher=The New Indian Express |access-date=16 June 2014 |archive-date=20 January 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150120175023/http://www.newindianexpress.com/entertainment/interviews/article249658.ece |url-status=dead }}</ref> ಪೋಷಕ ಪಾತ್ರಗಳನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸುವ ಮೂಲಕ ಅವರು ತಮ್ಮ ವೃತ್ತಿಜೀವನವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು ಮತ್ತು ''ಪುದು ಪುದು ಅರ್ಥಂಗಲ್'' (೧೯೮೯) ಮತ್ತು ''ಒರು ವೀಡು ಇರು ವಾಸಲ್'' (೧೯೯೦) ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಬಾಲಚಂದರ್ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಮತ್ತೆ ಸಹಕರಿಸಿದರು. ನಂತರ ಕೆ. ಎಸ್. ರವಿಕುಮಾರ್ ಅವರ ''ಪುತ್ತಮ್ ಪುದು ಪಯನಂ'' (೧೯೯೧) ಮತ್ತು ವಿಕ್ರಮ್ ಅವರ ''ನಾನ್ ಪೆಸಾ ನಿನೈಪಥೆಲ್ಲಂ'' (೧೯೯೩) ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ನಟನ ಸ್ನೇಹಿತನಾಗಿ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಪಾತ್ರವರ್ಗದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು. ನಂತರ ಅವರು [[ರಜನೀಕಾಂತ್|ರಜನಿಕಾಂತ್]] ಅವರ ''ಉಳೈಪ್ಪಲಿ'' ಮತ್ತು ''ವೀರಾ'' ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ದ್ವಿತೀಯ ಪಾತ್ರವರ್ಗದ ಪಾತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು.<ref>{{cite web |url=http://behindwoods.com/new-videos/videos-q1-09/actor-actress-interview/vivek-28-09-2011.html |title=Vivek&nbsp;– Tamil Cinema Actor Interview&nbsp;– Vivek &#124; Vadivelu &#124; Ajith &#124; Mankatha &#124; Vishal &#124; Kamal |website=Behindwoods.com |access-date=16 June 2014 |archive-date=27 April 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140427235349/http://behindwoods.com/new-videos/videos-q1-09/actor-actress-interview/vivek-28-09-2011.html |url-status=live }}</ref> ===ಪ್ರಗತಿ ಮತ್ತು ಯಶಸ್ಸು (೧೯೯೮–೨೦೦೭)=== ೧೯೯೦ ರ ದಶಕದ ಉತ್ತರಾರ್ಧದಲ್ಲಿ, ವಿವೇಕ್ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಹಾಸ್ಯನಟನಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಮೂಲಕ ಪ್ರಗತಿಯನ್ನು ಸಾಧಿಸಿದರು. ಅವರು ಹೆಚ್ಚಿನ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ನಟನ ಮುಖ್ಯ ಸ್ನೇಹಿತರಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಇದರಿಂದಾಗಿ ಅವರ ತೆರೆಯ ಮೇಲಿನ ಸಮಯ ಹೆಚ್ಚಾಗಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು. ಅವರು [[ಅಜಿತ್ ಕುಮಾರ್]] ಅಭಿನಯದ ಯಶಸ್ವಿ ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಸತತವಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು, ''ಕಾದಲ್ ಮನ್ನನ್'', ''ಉನ್ನೈ ತೇಡಿ'' ಮತ್ತು ''ವಾಲಿ'' ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಸೈಡ್ ಕಿಕ್ ಆಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು, ಮತ್ತು ''ಕನ್ನದಿರೆ ತೊಂಡ್ರಿನಾಲ್'', ''ಪೂಮಗಲ್ ಊರ್ವಾಲಂ'' ಮತ್ತು ''ಆಸೈಯಿಲ್ ಒರು ಕಡಿಥಮ್'' ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಶಾಂತ್ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಪದೇ ಪದೇ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡು ಇದೇ ರೀತಿಯ ಯಶಸ್ಸನ್ನು ಕಂಡರು. ತರುವಾಯ ಅವರು ೨೦೦೦ ಮತ್ತು ೨೦೦೧ ರಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಕಾರ್ಯನಿರತ ನಟರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರಾದರು, ಎರಡು ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಐವತ್ತಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು. ''ಕುಶಿ'', ''ಪ್ರಿಯಮಾನವಲೆ'' ಮತ್ತು ''ಮಿನ್ನಾಲೆ'' ಸೇರಿದಂತೆ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳು ಬ್ಲಾಕ್‍ಬಸ್ಟರ್‌ಗಳಾದರೆ, [[ಮಣಿರತ್ನಂ]] ಅವರ ''ಅಲೈಪಾಯುತೆ'', ''ಮುಗವರಿ'' ಮತ್ತು ''ಡಮ್ ಡುಮ್ ಡುಮ್‍''ನಲ್ಲಿನ ಅವರ ಪಾತ್ರಗಳು ನಟನಿಗೆ ವಿಮರ್ಶಾತ್ಮಕ ಮೆಚ್ಚುಗೆಯನ್ನು ಗಳಿಸಿದವು. ವಿವೇಕ್ ಅವರ ಚಿತ್ರಗಳ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿರುವ ಯಶಸ್ಸು ಎಂದರೆ ಅವರು ಪ್ರಮುಖ ನಟನಿಗೆ ಸಮಾನವಾದ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಚಲನಚಿತ್ರ ಪೋಸ್ಟರ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು ಮತ್ತು ಇದರಿಂದಾಗಿ ಸಿಕ್ಕಿದ್ದ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳಿಗೆ ವಿತರಕರನ್ನು ಹುಡುಕಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದರು. ತೆಲುಗು ಚಲನಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ತಮಿಳಿಗೆ ಡಬ್ ಮಾಡಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಕಂಡೆನ್ ಸೀತೆಯೈ ಅವರಂತಹ ನಟನನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಹಾಸ್ಯ ಟ್ರ್ಯಾಕ್‌ನೊಂದಿಗೆ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಭಕ್ತಿ ಚಿತ್ರಗಳಾದ ''ಕೊಟ್ಟೈ ಮಾರಿಯಮ್ಮನ್'', ''ಪಳಯತು ಅಮ್ಮನ್'' ಮತ್ತು ''ನಾಗೇಶ್ವರಿ'' ಚಲನಚಿತ್ರಗಳು ವಿವೇಕ್ ಅವರನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಹಾಸ್ಯ ಟ್ರ್ಯಾಕ್‌ನೊಂದಿಗೆ ಬಿಡುಗಡೆಯಾಯಿತು.<ref>[https://web.archive.org/web/20021113231151/http://www.hindu.com/2000/12/22/stories/09220223.htm Film Review: ''Kandaen Seethaiyai'']. The Hindu (22 December 2000). Retrieved on 21 June 2015.</ref><ref>{{Cite web|url=http://cinematoday2.itgo.com/Hot%20News%20Just%20for%20U.htm|archive-url=https://web.archive.org/web/20030222131213/http://cinematoday2.itgo.com/Hot%20News%20Just%20for%20U.htm|url-status=dead|archive-date=22 February 2003|title=Hot News}}</ref> ೨೦೦೦ ನೇ ಇಸವಿಯಲ್ಲಿ ನಿರ್ದೇಶಕ ಕೆ. ಸುಭಾಷ್ ಅವರು ವಿವೇಕ್ ಅಭಿನಯದ ''ಎನಕೆನ್ನ ಕೊರಚಲ್?'' ಎಂಬ ಚಿತ್ರವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲು ಯೋಜಿಸಿದ್ದರು.<ref>{{cite web|url=http://www.chennaionline.com/reeltalk/nov095.asp |archive-url=https://archive.today/20041026094516/http://www.chennaionline.com/reeltalk/nov095.asp |url-status=dead |archive-date=26 October 2004 |title=Vivek turns hero |date=26 October 2004 |access-date=16 June 2014}}</ref> ಅದೇ ರೀತಿ ೨೦೦೧ ರಲ್ಲಿ, ಅವರು ರಾಮ ನಾರಾಯಣನ್ ಅವರ ''ಪಂಜು'' ಎಂಬ ಚಿತ್ರದ ನಿರ್ಮಾಣವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು, ಅದರಲ್ಲಿ ಅವರು ನಾಯಕನಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು, ಆದರೆ ನಂತರ ಶಿವಚಂದ್ರನ್ ನಿರ್ದೇಶಿಸಲಿರುವ ಮತ್ತೊಂದು ಚಿತ್ರದಂತೆ ಇದನ್ನು ಸಹ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು.<ref>{{cite news|url=http://www.hindu.com/2005/07/02/stories/2005070205080200.htm |archive-url=https://web.archive.org/web/20140429050917/http://www.hindu.com/2005/07/02/stories/2005070205080200.htm |url-status=dead |archive-date=29 April 2014 |title=Tamil Nadu News : Luck smiles on a machine operator |date=2 July 2005 |work=[[The Hindu]] |access-date=16 June 2014}}</ref><ref>{{cite web |url=http://cinematoday2.itgo.com/HOT%20NEWS%20-%2002061.htm |title=Cinema today |publisher=Cinematoday2.itgo.com |access-date=16 June 2014 |archive-date=30 April 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140430031016/http://cinematoday2.itgo.com/HOT%20NEWS%20-%2002061.htm |url-status=live }}</ref> [[File:Rajinikanth, Dhanush and Vivek at Nerupuda Audio Launch.jpg|right|300px|thumb|''ನೆರುಪುಡಾ'' ಆಡಿಯೋ ಬಿಡುಗಡೆ ಸಮಾರಂಭದಲ್ಲಿ ವಿವೇಕ್ (ಬಲಕ್ಕೆ)]] ವಿವೇಕ್ ೨೦೦೨ ಮತ್ತು ೨೦೦೩ ರಲ್ಲಿ ವಾಣಿಜ್ಯಿಕವಾಗಿ ಹೆಚ್ಚು ಯಶಸ್ವಿ ಉದ್ಯಮಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು, ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟನಾಗಿ ಸತತ ಫಿಲ್ಮ್‌ಫೇರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ - ತಮಿಳು ಮತ್ತು ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟನಿಗಾಗಿ ತಮಿಳುನಾಡು ರಾಜ್ಯ ಚಲನಚಿತ್ರ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಪಡೆದರು. ರನ್‍ನಲ್ಲಿನ ಅವರ ಹಾಸ್ಯ ಟ್ರ್ಯಾಕ್ ಅವರಿಗೆ ಅನೇಕ ಪ್ರಶಂಸೆಗಳನ್ನು ಗಳಿಸಿತು, ವಿಮರ್ಶಕರೊಬ್ಬರು ವಿವೇಕ್ ಅವರ "ಪ್ರಸ್ತುತ ಸಾಮಾಜಿಕ ಘಟನೆಗಳಿಗೆ ತಲೆಯಾಡಿಸುವುದು ಪ್ರತಿಭೆಯ ಹೊಡೆತವನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ" ಎಂದು ಹೇಳಿದರು. ಅವರು [[ವಿಕ್ರಮ್ (ನಟ)|ವಿಕ್ರಮ್]] ಅವರ ''ಧೂಲ್'' ಮತ್ತು ಪ್ರಿಯದರ್ಶನ್ ಅವರ ''ಲೇಸಾ ಲೇಸಾ'' ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ವಿಸ್ತೃತ ಹಾಸ್ಯ ಪಾತ್ರಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಿದರು, ಆದರೆ ''ಸಾಮಿ'' ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಶಿಕ್ಷಕ ಮತ್ತು ''ಪಾರ್ಥಿಬನ್ ಕನವು'' ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ಎಂಜಿನಿಯರ್ ಪಾತ್ರಕ್ಕಾಗಿ ಮತ್ತಷ್ಟು ಮೆಚ್ಚುಗೆಯನ್ನು ಗಳಿಸಿದರು. ನಂತರ ಅವರು ಎಸ್. ಶಂಕರ್ ಅವರ ಮುಂಬರುವ ಕಥೆ ಬಾಯ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಸ್ವಲ್ಪ ಹೆಚ್ಚು ಗಂಭೀರವಾದ ಪಾತ್ರವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಿದರು, ಯುವಕರ ಗುಂಪಿಗೆ ಮಾರ್ಗದರ್ಶಕರಾಗಿ ಚಿತ್ರಿಸಿದರು, ಮತ್ತು ಅವರ ಅಭಿನಯವು ಉತ್ತಮವಾಗಿ ಸ್ವೀಕರಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿತು. "ವಿವೇಕ್, ಬದಲಾವಣೆಗಾಗಿ, ಶಂಕರ್ ಅವರ ಸ್ಕ್ರಿಪ್ಟ್ ಅನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಅವರ ನಿಷ್ಕಳಂಕ ಹಾಸ್ಯ ಪ್ರಜ್ಞೆಯೊಂದಿಗೆ ನೀಡುತ್ತಾರೆ" ಎಂದು ವಿಮರ್ಶಕರು ಗಮನಿಸಿದರೆ, ದಿ ಹಿಂದೂ ವಿಮರ್ಶಕರು "ಪ್ರದರ್ಶನವು ವಿವೇಕ್‍ಗೆ ಸೇರಿದೆ, ಅವರು ನಿರ್ದೇಶಕರ ಮುಖವಾಣಿ" ಎಂದು ಹೇಳಿದರು.<ref>[https://web.archive.org/web/20140716160229/http://www.sify.com/movies/boys-review-tamil-13236807.html Sify Movies&nbsp;– Review listing]. Sify.com (2 December 2012). Retrieved on 21 June 2015.</ref><ref>[https://web.archive.org/web/20031205200937/http://www.hindu.com/thehindu/fr/2003/09/05/stories/2003090501390200.htm "Boys"]. The Hindu (5 September 2003). Retrieved on 21 June 2015.</ref> ೨೦೦೪ ರಲ್ಲಿ ಯಶಸ್ಸು ಅವರ ಮುಂದುವರಿಯಿತು, ಅಲ್ಲಿ ಅವರು ''ಪೇರಳಗನ್'' ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿನ ವಿವಾಹ ಜೋಡಣೆಯ ಪಾತ್ರಕ್ಕಾಗಿ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟನಿಗಾಗಿ ಫಿಲ್ಮ್‌ಫೇರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಂಡರು. ಆದರೆ ''ಚೆಲ್ಲಮೇ'' ಮತ್ತು ''ಎಂ. ಕುಮಾರನ್ ಸನ್ ಆಫ್ ಮಹಾಲಕ್ಷ್ಮಿ'' ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿನ ಅವರ ಪಾತ್ರಗಳು ಕ್ರಮವಾಗಿ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳ ವಾಣಿಜ್ಯ ಯಶಸ್ಸಿಗೆ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದವು.<ref>[https://www.indiaglitz.com/surya-shines-cheran-sizzles-tamil-news-15576 Surya shines Cheran sizzles&nbsp;– Tamil Movie News] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20221107224751/https://www.indiaglitz.com/surya-shines-cheran-sizzles-tamil-news-15576 |date=7 November 2022 }}. Indiaglitz.com (9 July 2005). Retrieved on 21 June 2015.</ref> ಅವರು ತಂಪು ಪಾನೀಯದ ರಾಯಭಾರಿಯಾದ ಮೊದಲ ಹಾಸ್ಯನಟರಾದರು, ಇವರು ೨೦೦೩ ರಲ್ಲಿ ಮಿರಿಂಡಾ ತಂಪು ಪಾನೀಯದ ಬ್ರ್ಯಾಂಡ್ ಅಂಬಾಸಿಡರ್ ಆಗಿದ್ದರು.<ref name="V">{{cite news|url=http://www.hindu.com/mp/2005/08/13/stories/2005081304490300.htm |archive-url=https://web.archive.org/web/20140416041850/http://www.hindu.com/mp/2005/08/13/stories/2005081304490300.htm |url-status=dead |archive-date=16 April 2014 |title=Metro Plus Tiruchirapalli / Cinema : Aahaa...Vivek Mirinda |date=13 August 2005 |work=[[The Hindu]] |access-date=16 June 2014}}</ref><ref>{{cite news |url=http://expressindia.indianexpress.com/story_print.php?storyId=77660 |title=Mirinda Ropes In Tamil Comedian Vivek As Brand Ambassador&nbsp;– Express India |publisher=Expressindia.indianexpress.com |date=10 April 2003 |access-date=16 June 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140429050757/http://expressindia.indianexpress.com/story_print.php?storyId=77660 |archive-date=29 April 2014 |url-status=dead }}</ref> ಅವರು ಕೆಲವು ಕಲಾತ್ಮಕ ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ವಿಶೇಷ ವಿನಾಯಿತಿ ನೀಡಿದರು ಮತ್ತು ಆಗಾಗ್ಗೆ ಉದ್ಯಮಗಳಿಗೆ ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ಕಡಿಮೆ ಸಂಭಾವನೆಯನ್ನು ಪಡೆದರು. ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಜಾನಕಿ ವಿಶ್ವನಾಥನ್ ಅವರ ''ಕುಟ್ಟಿ'' (೨೦೦೧) ಮತ್ತು ಥಂಗರ್ ಬಚ್ಚನ್ ಅವರ ''ಅಳಗಿ'' (೨೦೦೨) ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿನ ಪಾತ್ರಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಿದರು.<ref>{{cite web|url=http://www.sify.com/movies/tamil/interview.php?id=6006308&cid=2408 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140430233242/http://www.sify.com/movies/tamil/interview.php?id=6006308&cid=2408 |url-status=dead |archive-date=30 April 2014 |title=Welcome to |website=[[Sify]] |date=20 January 2007 |access-date=16 June 2014}}</ref><ref name="hindu2002">{{cite news|url=http://www.hindu.com/thehindu/mp/2002/05/07/stories/2002050700110200.htm |archive-url=https://web.archive.org/web/20101022104651/http://hindu.com/thehindu/mp/2002/05/07/stories/2002050700110200.htm |url-status=dead |archive-date=22 October 2010 |title=Comedy king of Tamil cinema |date=7 May 2002 |work=[[The Hindu]] |access-date=16 June 2014}}</ref> ವಿವೇಕ್ ಮುಖ್ಯ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಿದ್ದ ಚಿತ್ರವು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ೨೦೦೪ ರ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯರೂಪಕ್ಕೆ ಬಂದಿತು ಮತ್ತು ಅವರು ಹೊಸಬರಾದ ರಾಮ್ಕಿ ನಿರ್ದೇಶನದ ಸೊಲ್ಲಿ ಅಡಿಪೆನ್ ಎಂಬ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಿದರು. ತಂಡವು ಸುಮಾರು ಒಂದು ವರ್ಷ ಚಿತ್ರದ ನಿರ್ಮಾಣದಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿತು ಮತ್ತು ಹಾಸ್ಯನಟನ ರೂಪಾಂತರವನ್ನು ಪ್ರೇಕ್ಷಕರು ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರವಾಗಿ ಸ್ವೀಕರಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ಖಚಿತಪಡಿಸಿದರು, ನಟಿಯರಾದ [[ಛಾಯಾ ಸಿಂಗ್]] ಮತ್ತು ತೇಜಶ್ರೀ ಚಿತ್ರದ ನಾಯಕಿಯರಾಗಿ ನಟಿಸಿದ್ದಾರೆ.<ref name="hindu2002"/> ಪೂರ್ಣಗೊಂಡಿದ್ದರೂ, ಚಿತ್ರವು ೨೦೦೪ ರಿಂದ ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿತು ಮತ್ತು ವಿತರಕರನ್ನು ಕಂಡುಹಿಡಿಯುವಲ್ಲಿ ವಿಫಲವಾದ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ, ಚಿತ್ರವು ಚಿತ್ರಮಂದಿರಗಳಲ್ಲಿ ಬಿಡುಗಡೆಯಾಗಲಿಲ್ಲ. ವಿ. ಸಿ. ಗುಹುನಾಥನ್ ಅವರ ''ಸೂಪರ್ ಸುಬ್ಬು'' ಎಂಬ ಮತ್ತೊಂದು ಪ್ರಸ್ತಾವಿತ ಚಿತ್ರವೂ ಪ್ರಕಟಣೆಯ ನಂತರ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹೊಂದಲು ವಿಫಲವಾಯಿತು.<ref>{{cite web |url=http://www.cinesouth.com/masala/hotnews/new/07052004-1.shtml |title=Dailynews - Vivek in dual role |website=www.cinesouth.com |access-date=12 January 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20050207225445/http://www.cinesouth.com/masala/hotnews/new/07052004-1.shtml |archive-date=7 February 2005 |url-status=dead}}</ref> ೨೦೦೪ ರ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ, ಅವರು ಚಲನಚಿತ್ರದ ನಿರ್ಮಾಣದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಗಾಯಗೊಂಡರು ಮತ್ತು ಆರು ತಿಂಗಳ ಅವಧಿಗೆ ನಟನೆಯ ನಿಯೋಜನೆಗಳಿಂದ ವಿರಾಮ ತೆಗೆದುಕೊಂಡರು.<ref>{{cite web |url=http://www.behindwoods.com/features/Interviews/Interview4/vivek/tamil-movies-inteview-comedyactor-vivek.html |title=Tamil Movies : Interview&nbsp;– Vivek |website=Behindwoods.com |access-date=16 June 2014 |archive-date=28 October 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20141028100402/http://www.behindwoods.com/features/Interviews/Interview4/vivek/tamil-movies-inteview-comedyactor-vivek.html |url-status=live }}</ref> ಶಂಕರ್ ಅವರ ಅನ್ನಿಯನ್ (೨೦೦೫) ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಉತ್ತಮವಾಗಿ ಸ್ವೀಕರಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಪೋಷಕ ಪಾತ್ರವನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸುವ ಮೂಲಕ ವಿವೇಕ್ ಮರಳಿದರು, ಸೈಕೋಪಾತ್ ಸರಣಿ ಕೊಲೆಗಾರ ಬಿಟ್ಟುಹೋದ ಸುಳಿವುಗಳನ್ನು ಹುಡುಕುವ ರಹಸ್ಯ ಪೊಲೀಸ್ ಅಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು. ಈ ಚಿತ್ರವು ವಿಮರ್ಶಾತ್ಮಕ ಮತ್ತು ವಾಣಿಜ್ಯ ಯಶಸ್ಸಿಗೆ ತೆರೆದುಕೊಂಡಿತು, ಮತ್ತು ಇವರ ಅಭಿನಯಕ್ಕಾಗಿ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟನಿಗಾಗಿ ರಾಜ್ಯ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಗೆದ್ದರು.<ref>{{cite web|url=http://www.sify.com/movies/anniyan-review-tamil-13873632.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20131218212426/http://www.sify.com/movies/anniyan-review-tamil-13873632.html |url-status=dead |archive-date=18 December 2013 |title=Movie Review : Anniyan |website=[[Sify]] |access-date=16 June 2014}}</ref> [[ವಿಜಯ್ (ನಟ)|ವಿಜಯ್]] ಅವರ ''ಆಥಿ'', [[ಅಜಿತ್ ಕುಮಾರ್]] ಅವರ ''ಪರಮಶಿವನ್'' ಮತ್ತು ಸಿಲಂಬರಸನ್ ಅವರ ''ಸರವಣ'' ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಮೂಲಕ ಅವರು ತಮ್ಮ ಪುನರಾಗಮನವನ್ನು ಮುಂದುವರೆಸಿದರು. ಇವೆಲ್ಲವೂ ಜನವರಿ ೨೦೦೬ ರಲ್ಲಿ ಒಂದೇ ದಿನ ಬಿಡುಗಡೆಯಾದವು. ಸುಸಿ ಗಣೇಶನ್ ಅವರ ''ತಿರುಟು ಪಯಲೆ'' ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಹಾಸ್ಯಮಯ ರಹಸ್ಯ ಪತ್ತೇದಾರಿ ಪಾತ್ರಕ್ಕಾಗಿ ಮೆಚ್ಚುಗೆ ಪಡೆದ ನಂತರ, ಶಂಕರ್ ಅವರು ರಜನಿಕಾಂತ್ ಅಭಿನಯದ ತಮ್ಮ ಸಾಹಸೋದ್ಯಮ ''ಶಿವಾಜಿ'' (೨೦೦೭) ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಅವರನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸಿದರು, ಇದು ಅತ್ಯಂತ ದುಬಾರಿ ತಮಿಳು ಚಿತ್ರವಾಗಿದೆ.<ref>{{cite web|url=http://www.sify.com/movies/tamil/interview.php?id=14015995&cid=2408 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140430233237/http://www.sify.com/movies/tamil/interview.php?id=14015995&cid=2408 |url-status=dead |archive-date=30 April 2014 |title=Welcome to |website=[[Sify]] |date=20 January 2007 |access-date=16 June 2014}}</ref> ವಿವೇಕ್ ಈ ಚಿತ್ರಕ್ಕಾಗಿ ತೊಂಬತ್ತು ದಿನಗಳನ್ನು ಮೀಸಲಿಟ್ಟರು, ಇದು ಅವರ ಹಿಂದಿನ ಯಾವುದೇ ಚಿತ್ರಗಳಿಗಿಂತ ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ. ರಜನಿಕಾಂತ್ ಅವರ ಜೊತೆಗಿನ ಇವರ ಅಭಿನಯವು ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟನಿಗಾಗಿ ರಾಜ್ಯದಿಂದ ಮತ್ತೊಂದು ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಗೆದ್ದುಕೊಟ್ಟಿತು. ಅವರು ತಮ್ಮ ಅಭಿನಯಕ್ಕಾಗಿ ವಿಮರ್ಶಕರಿಂದ ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ವಿಮರ್ಶೆಗಳನ್ನು ಗೆದ್ದರು.<ref>{{cite web|url=http://www.sify.com/movies/sivaji-review-tamil-14472632.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20130930162159/http://www.sify.com/movies/sivaji-review-tamil-14472632.html |url-status=dead |archive-date=30 September 2013 |title=Movie Review : Sivaji |website=[[Sify]] |access-date=16 June 2014}}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.behindwoods.com/tamil-movie-articles/movies-06/sivaji-movie-review.html |title=Sivaji Movie Review |website=Behindwoods.com |date=26 November 2006 |access-date=16 June 2014 |archive-date=3 February 2008 |archive-url=https://web.archive.org/web/20080203195532/http://www.behindwoods.com/tamil-movie-articles/movies-06/sivaji-movie-review.html |url-status=live }}</ref> ===ನಂತರದ ಕೆಲಸ (೨೦೦೮-೨೦೨೧)=== ೨೦೦೦ ದ ದಶಕದ ಉತ್ತರಾರ್ಧದಲ್ಲಿ, ತಮಿಳು ಚಿತ್ರರಂಗದಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರಕಥೆಯಲ್ಲಿನ ಬದಲಾವಣೆಗಳ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ವಿವೇಕ್ ಅವರ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯು ಕುಸಿಯಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು. ಇದಲ್ಲದೆ, ನಟ ಸಹಿ ಮಾಡಿದ ದೊಡ್ಡ ಬಜೆಟ್ ಚಿತ್ರಗಳ ಕೊರತೆ ಮತ್ತು [[:en:Santhanam (actor)|ಸಂತಾನಂನ]] ಹೊರಹೊಮ್ಮುವಿಕೆಯಿಂದಾಗಿ, ವಿವೇಕ್ ೨೦೧೨ ರಲ್ಲಿ ಉತ್ತುಂಗವನ್ನು ತಲುಪಿದರು, ಅಲ್ಲಿ ಅವರು ಒಂದೇ ಒಂದು ಬಿಡುಗಡೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರು.<ref>[http://behindwoods.com/tamil-movies-cinema-column/santhanam-comedy-21-04-12.html Santhanam Comedy] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140714200937/http://behindwoods.com/tamil-movies-cinema-column/santhanam-comedy-21-04-12.html |date=14 July 2014 }}. Behindwoods.com (28 September 2011). Retrieved on 21 June 2015.</ref> ಈ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಅವರ ಮೆಚ್ಚುಗೆ ಪಡೆದ ಕೆಲಸವು ''ಪಡಿಕಥಾವನ್'' (೨೦೦೯) ನಲ್ಲಿ ಡಾನ್ ಪಾತ್ರ, ಗುರು ಎನ್ ಆಲು (೨೦೦೯) ನಲ್ಲಿ ಡ್ರ್ಯಾಗ್‍ನಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡ ಮತ್ತು ''ಸಿಂಗಂ'' (೨೦೧೦) ಸರಣಿಯಲ್ಲಿ ಪೊಲೀಸ್ ಅಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು.<ref>[https://web.archive.org/web/20140717020742/http://www.sify.com/movies/guru-en-aalu-review-tamil-14883088.html Review : Guru En Aalu]. Sify.com. Retrieved on 21 June 2015.</ref> ವಿರಾಮದ ನಂತರ ಮತ್ತೆ ಹೊರಬಂದ ವಿವೇಕ್, ನಿರ್ದೇಶಕ ಬಾಲಾ ಮತ್ತು [[ಕಮಲ್ ಹಾಸನ್]] ಅವರ ಸಲಹೆಯ ಮೇರೆಗೆ ತಮ್ಮ ಸಾಮಾನ್ಯ ಹಾಸ್ಯ ಪಾತ್ರಗಳಿಂದ ದೂರ ಸರಿಯುವ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಘೋಷಿಸಿದರು ಮತ್ತು ''ನಾನ್ ಥಾನ್ ಬಾಲಾ'' (೨೦೧೪) ಎಂಬ ಚಿತ್ರಕ್ಕೆ ಸಹಿ ಹಾಕಿದರು, ಇದರಲ್ಲಿ ಅವರು ಗಂಭೀರ ಪಾತ್ರವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಿದರು.<ref>{{cite web|title=Vivek to take the serious route!|url=http://www.sify.com/movies/vivek-to-take-the-serious-route-news-tamil-nlvjXyggfje.html|archive-url=https://web.archive.org/web/20131129190539/http://www.sify.com/movies/vivek-to-take-the-serious-route-news-tamil-nlvjXyggfje.html|url-status=dead|archive-date=29 November 2013|website=[[Sify]]|access-date=2 January 2014}}</ref> ಅದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವರು ಸೋನಿಯಾ ಅಗರ್ವಾಲ್ ಎದುರು ಪಾಲಕ್ಕಾಟ್ಟು ಮಾಧವನ್ (೨೦೧೫) ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ನಟನಾಗಿ ಮತ್ತೊಂದು ಚಿತ್ರದ ಕೆಲಸವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು, ಅದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಶಕ್ತಿ ಚಿದಂಬರಂ ಅವರ ಬಿಡುಗಡೆಯಾಗದ ''ಮಚನ್'' ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಕರುಣಾಸ್ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಮತ್ತೊಂದು ಸಮಾನಾಂತರ ಮುಖ್ಯ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು. ಹಿಂದಿರುಗಿದ ನಂತರ, ವಿವೇಕ್ ಮತ್ತೆ ದೊಡ್ಡ ಬಜೆಟ್ ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಚಲನಚಿತ್ರ ತಯಾರಕರೊಂದಿಗೆ ಸಹಕರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ವೇಲ್ರಾಜ್ ಅವರ ''ವೆಲೈಯಿಲ್ಲಾ ಪಟ್ಟತಾರಿ'' (೨೦೧೪), ಗೌತಮ್ ವಾಸುದೇವ್ ಮೆನನ್ ಅವರ ''ಯೆನ್ನೈ ಅರಿಂದಾಲ್'' (೨೦೧೫), ಐಶ್ವರ್ಯಾ ಧನುಷ್ ಅವರ ''ವೈ ರಾಜಾ ವೈ'' (೨೦೧೫) ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು.<ref>{{cite web|url=http://www.southscope.in/tamil/article/racing-towards-crore|title=SouthScope - One Stop Site For South Indian Cinema|access-date=25 October 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20151117064940/http://www.southscope.in/tamil/article/racing-towards-crore|archive-date=17 November 2015|url-status=dead}}</ref> ಅದರ ನಂತರ ವಿವೇಕ್ ವಂಶಿ ಪೈಡಿಪಲ್ಲಿ ಅವರ ಥೋಜಾ / ಊಪಿರಿ (೨೦೧೬) ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು, ಇದರಲ್ಲಿ ಕಾರ್ತಿ ನಟಿಸಿದ್ದಾರೆ. ರಾಧಾ ಮೋಹನ್ ಅವರ ಹಾಸ್ಯ ನಾಟಕ ಚಿತ್ರ ''ಬೃಂದಾವನಂ'' (೨೦೧೭) ನಲ್ಲಿ ವಿವೇಕ್ ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ನಟಿಸಿದ್ದಾರೆ, ಇದು ಕಿವುಡ ಮತ್ತು ಮೂಕ ಅಭಿಮಾನಿಯೊಂದಿಗಿನ ಸ್ನೇಹವನ್ನು ಅನ್ವೇಷಿಸಿತು. ಈ ಚಿತ್ರ ಮತ್ತು ವಿವೇಕ್ ವಿಮರ್ಶಾತ್ಮಕ ಮೆಚ್ಚುಗೆಯನ್ನು ಗಳಿಸಿದರು.<ref>{{Cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/tamil/movie-reviews/brindhavanam/movie-review/58851908.cms|title=Brindhavanam Review {3/5}: Radha Mohan is known for genteel films and Brindhavanam is no exception|newspaper=The Times of India }}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.behindwoods.com/tamil-movies/brindhavanam/brindhavanam-review.html|title=Brindhavanam (aka) Brindaavanam review|date=26 May 2017|website=Behindwoods|access-date=18 August 2019|archive-date=25 July 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190725043514/http://www.behindwoods.com/tamil-movies/brindhavanam/brindhavanam-review.html|url-status=live}}</ref> ೨೦೧೯ ರಲ್ಲಿ, ಅವರು ಥ್ರಿಲ್ಲರ್ ಚಿತ್ರ ''ವೆಲ್ಲೈ ಪೂಕ್ಕಲ್‍''ನಲ್ಲಿ ಸಿಯಾಟಲ್‍ನಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸಲು ಹೋಗುವ ನಿವೃತ್ತ ಪೊಲೀಸ್ ಅಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು ಮತ್ತು ಗಂಭೀರ ಪಾತ್ರದ ಚಿತ್ರಣಕ್ಕಾಗಿ ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ವಿಮರ್ಶೆಗಳನ್ನು ಗೆದ್ದರು.<ref>{{Cite web|url=https://www.behindwoods.com/tamil-movies/vellaipookal/vellaipookal-review.html|title=Vellaipookal (aka) Vellai Pookal review|date=20 April 2019|website=Behindwoods|access-date=18 August 2019|archive-date=12 August 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190812110028/http://www.behindwoods.com/tamil-movies/vellaipookal/vellaipookal-review.html|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/tamil/movie-reviews/vellai-pookal/movie-review/68913051.cms|title=Vellai Pookal Movie Review {3/5}: Critic Review of Vellai Pookal by Times of India|newspaper=The Times of India }}</ref> ಅವರು ಸಾಯುವ ಮೊದಲು ಅವರ ಕೊನೆಯ ಚಿತ್ರ ''ಧಾರಾಳ ಪ್ರಭು'' (೨೦೨೦), ಇದರಲ್ಲಿ ಅವರು ಹರೀಶ್ ಕಲ್ಯಾಣ್ ಅವರೊಂದಿಗೆ ನಟಿಸಿದ್ದರು. ಅವರ ಮೊದಲ ಮರಣೋತ್ತರ ಪ್ರದರ್ಶನವು ೨೦೨೧ ರಲ್ಲಿ ಅರನ್ಮನೈ ೩ ಆಗಿತ್ತು.<ref>{{Cite news|url = https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/tamil/movies/news/actor-vivekh-passes-away-after-being-hospitalised/articleshow/82111126.cms|title = Actor Vivekh passes away after being hospitalised |website = [[The Times of India]]|access-date = 21 June 2021|archive-date = 26 June 2021|archive-url = https://web.archive.org/web/20210626052924/https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/tamil/movies/news/actor-vivekh-passes-away-after-being-hospitalised/articleshow/82111126.cms|url-status = live}}</ref> ಒಂದು ವರ್ಷದ ನಂತರ, ಅವರು ದಿ ಲೆಜೆಂಡ್ (೨೦೨೨) ನಲ್ಲಿ ಪೋಷಕ ಪಾತ್ರವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಿದರು. ೨೦೨೩ ರಲ್ಲಿ ಬಿಡುಗಡೆಯಾದ ''ಯಾಧುಮ್ ಊರೆ ಯಾವರಮ್ ಕೇಲಿರ್'' ಅವರ ಕೊನೆಯ ಚಿತ್ರವಾಗಿತ್ತು.<ref>{{cite news |title=Yaadhum Oore Yaavarum Kelir Movie Review : A well-intentioned idea let down by clumsy writing |url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/tamil/movie-reviews/yaadhum-oore-yaavarum-kelir/movie-review/100334832.cms |website=The Times of India |access-date=19 May 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230519072400/https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/tamil/movie-reviews/yaadhum-oore-yaavarum-kelir/movie-review/100334832.cms |archive-date=19 May 2023 |language=en |url-status=live}}</ref> ತಮ್ಮ ವೃತ್ತಿಜೀವನದುದ್ದಕ್ಕೂ, ಅವರು ೨೨೦ ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ನಟಿಸಿದ್ದಾರೆ.<ref>{{Cite web|date=17 April 2021|title=Tamil Actor Vivek, 59, Passes Away in Chennai Following Cardiac Arrest|url=https://www.news18.com/news/movies/tamil-actor-vivek-59-passes-away-in-chennai-following-cardiac-arrest-3648440.html|access-date=17 April 2021|website=www.news18.com|language=en|archive-date=17 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210417165839/https://www.news18.com/news/movies/tamil-actor-vivek-59-passes-away-in-chennai-following-cardiac-arrest-3648440.html|url-status=live}}</ref> ==ವೈಯಕ್ತಿಕ ಜೀವನ== ವಿವೇಕ್ ಅರುಳ್‍ಸೆಲ್ವಿ ಅವರನ್ನು ವಿವಾಹವಾದರು, ಅವರಿಗೆ ಅಮೃತಾ ನಂದಿನಿ, ತೇಜಸ್ವಿನಿ ಮತ್ತು ಪ್ರಸನ್ನ ಕುಮಾರ್ ಎಂಬ ಮೂವರು ಮಕ್ಕಳಿದ್ದರು. ಡೆಂಗ್ಯೂ ಜ್ವರ ಮತ್ತು ಮೆದುಳು ಜ್ವರದಿಂದ ಉಂಟಾದ ತೊಂದರೆಗಳಿಂದಾಗಿ ಪ್ರಸನ್ನ ಕುಮಾರ್ ೨೦೧೫ ರಲ್ಲಿ ೧೩ ನೇ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ನಿಧನರಾದರು.<ref>{{Cite web |date=2015-10-30 |title=Tamil comedian Vivek’s son passes away |url=https://indianexpress.com/article/entertainment/regional/tamil-comedian-viveks-son-passes-away/ |access-date=2024-01-23 |website=The Indian Express |language=en}}</ref> ಅವರ ಸ್ನೇಹಿತ [[:en:Cell Murugan|ಸೆಲ್ ಮುರುಗನ್]] ಅವರ ಆಗಾಗ್ಗೆ ಸಹನಟರಾಗಿದ್ದರು.<ref>{{Cite web|url=https://astroulagam.com.my/entertainment/actor-viveks-close-friend-cell-murugan-finally-opens-187854|title=Actor Vivek's Close Friend Cell Murugan Finally Opens Up|date=18 April 2021|work=Astro Ulagam|access-date=22 November 2021|archive-date=22 November 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20211122092118/https://astroulagam.com.my/entertainment/actor-viveks-close-friend-cell-murugan-finally-opens-187854|url-status=live}}</ref> ==ಮರಣ== ಏಪ್ರಿಲ್ ೧೬, ೨೦೨೧ ರಂದು, ವಿವೇಕ್ ಉಸಿರಾಟದ ತೊಂದರೆ ಮತ್ತು ಎದೆ ನೋವನ್ನು ಅನುಭವಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಜ್ಞೆ ತಪ್ಪಿದ ನಂತರ ಚೆನ್ನೈನ ಸಿಮ್ಸ್ ಆಸ್ಪತ್ರೆಗೆ ದಾಖಲಿಸಲಾಯಿತು. ವೈದ್ಯರು ಅವನನ್ನು ಗಂಭೀರವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಎಡ ಮುಂಭಾಗದ ಅಪಧಮನಿಯಲ್ಲಿ ಶೇಕಡ ೧೦೦ ರಷ್ಟು ತಡೆಯೊಂದಿಗೆ ಥ್ರಾಂಬೋಸಿಸ್ ಇದೆ ಎಂದು ಕಂಡುಹಿಡಿದರು, ಇದು ಹೃದಯ ವೈಫಲ್ಯಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು.<ref>{{Cite web|date=2021-04-16|title=Actor Vivek's cardiac arrest not linked with COVID-19 vaccine, says TN Health Secy|url=https://www.thenewsminute.com/article/actor-vivek-s-cardiac-arrest-not-linked-covid-19-vaccine-says-tn-health-secy-147278|access-date=2021-06-18|website=The News Minute|language=en|archive-date=24 June 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210624204048/https://www.thenewsminute.com/article/actor-vivek-s-cardiac-arrest-not-linked-covid-19-vaccine-says-tn-health-secy-147278|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite web|title=Tamil Nadu: Day after COVID-19 vaccination, actor Vivek suffers cardiac arrest|url=https://www.freepressjournal.in/entertainment/regional-film-news/tamil-nadu-day-after-covid-19-vaccination-actor-vivek-suffers-cardiac-arrest|access-date=2021-06-18|website=Free Press Journal|language=en|archive-date=24 June 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210624200942/https://www.freepressjournal.in/entertainment/regional-film-news/tamil-nadu-day-after-covid-19-vaccination-actor-vivek-suffers-cardiac-arrest|url-status=live}}</ref> ಏಂಜಿಯೋಪ್ಲಾಸ್ಟಿಯ ನಂತರ, ಅವರು ಏಪ್ರಿಲ್ ೧೭, ೨೦೨೧ ರಂದು ತಮ್ಮ ೫೯ ನೇ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಆಸ್ಪತ್ರೆಯಲ್ಲಿ ನಿಧನರಾದರು.<ref>{{Cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/chennai/vivek-tamil-film-actor-dies-in-chennai-hospital/articleshow/82111036.cms|title=Exclusive biography of @Actor_Vivek and on his life.|newspaper=The Times of India|date=17 April 2021|access-date=17 April 2021|archive-date=17 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210417010341/https://timesofindia.indiatimes.com/city/chennai/vivek-tamil-film-actor-dies-in-chennai-hospital/articleshow/82111036.cms|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite web|agency=TNN|date=17 Apr 2021|title=Actor Vivekh critical after heart attack |url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/chennai/actor-vivekh-critical-after-heart-attack/articleshow/82108727.cms|access-date=17 April 2021|website=The Times of India|language=en|archive-date=17 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210417005336/https://timesofindia.indiatimes.com/city/chennai/actor-vivekh-critical-after-heart-attack/articleshow/82108727.cms|url-status=live}}</ref> ಚೆನ್ನೈನ ವಿರುಗಂಬಕ್ಕಂನಲ್ಲಿರುವ ಅವರ ನಿವಾಸದ ಬಳಿ ಭಾರಿ ಜನಸಮೂಹದ ನಡುವೆ ಅವರಿಗೆ ಸರ್ಕಾರಿ ಅಂತ್ಯಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ನೀಡಲಾಯಿತು.<ref>{{cite web | url=https://indianexpress.com/article/entertainment/tamil/actor-vivek-passes-away-celebrities-pay-condolences-7277311/ | title=Vivek (1961-2021): AR Rahman remembers the actor, calls him 'a selfless jewel of India' | publisher=The Indian Express | work=Arushi Jain, A. Kameshwari | date=17 April 2021 | accessdate=17 April 2021 | archive-date=17 April 2021 | archive-url=https://web.archive.org/web/20210417034351/https://indianexpress.com/article/entertainment/tamil/actor-vivek-passes-away-celebrities-pay-condolences-7277311/ | url-status=live }}</ref> ಹೃದಯಾಘಾತದ ಒಂದು ದಿನ ಮೊದಲು, ವಿವೇಕ್ ಭಾರತ್ ಬಯೋಟೆಕ್‍ನ ಕೋವಾಕ್ಸಿನ್ ಪಡೆದರು ಮತ್ತು ಕೋವಿಡ್ -೧೯ ವಿರುದ್ಧ ಲಸಿಕೆಗಾಗಿ ಪ್ರಚಾರ ಮಾಡಿದರು. ಇದು, ಅವರ ಸಾವು ಲಸಿಕೆಯೊಂದಿಗೆ ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿರಬಹುದು ಎಂಬ ಊಹಾಪೋಹಗಳಿಗೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು, ಆದರೆ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಾನವ ಹಕ್ಕುಗಳ ಆಯೋಗವು ಲಸಿಕೆ ಮತ್ತು ಅವರ ಹೃದಯಾಘಾತದ ನಡುವೆ ಯಾವುದೇ ಸಂಬಂಧವಿಲ್ಲ ಎಂದಿತು, ಬದಲಿಗೆ ಅಧಿಕ ರಕ್ತದೊತ್ತಡಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದೆ ಎಂದು ತಿಳಿಸಿತು.<ref>{{cite news |title=Vivekh death: Human Rights Commission rules out 'vaccine-angle' |url=https://www.dtnext.in/News/City/2021/10/22165900/1325206/Vivekh-death-Human-Rights-Commission-rules-out-vaccineangle.vpf |archive-url=https://web.archive.org/web/20211022140000/https://www.dtnext.in/News/City/2021/10/22165900/1325206/Vivekh-death-Human-Rights-Commission-rules-out-vaccineangle.vpf |url-status=dead |archive-date=22 October 2021 |access-date=22 October 2021 |work=[[DT Next]] |date=22 October 2021 |language=en}}</ref> ವಿವೇಕ್ ಅವರ ಅಂತ್ಯಕ್ರಿಯೆ [[ಚೆನ್ನೈ|ಚೆನ್ನೈನಲ್ಲಿ]] ಸಂಪೂರ್ಣ ಸರ್ಕಾರಿ ಗೌರವಗಳೊಂದಿಗೆ ನಡೆಯಿತು.<ref>{{cite web | url=https://indianexpress.com/article/entertainment/tamil/actor-vivek-cremated-with-state-honours-as-fans-pay-last-respects-7277915/ | title=Actor Vivek cremated with state honours as fans pay last respects | date=17 April 2021 | access-date=27 October 2022 | archive-date=27 October 2022 | archive-url=https://web.archive.org/web/20221027235641/https://indianexpress.com/article/entertainment/tamil/actor-vivek-cremated-with-state-honours-as-fans-pay-last-respects-7277915/ | url-status=live }}</ref> ==ಸಾಮಾಜಿಕ ಕ್ರಿಯಾಶೀಲತೆ== [[File:Actor Vivek at International Coastal Clean Up 2011.jpg|right|300px|thumb|ಇಂಟರ್ನ್ಯಾಷನಲ್ ಕೋಸ್ಟಲ್ ಕ್ಲೀನ್ ಅಪ್, 2011 ರಲ್ಲಿ ವಿವೇಕ್]] ===ಗ್ರೀನ್‍ ಕಲಾಂ=== ೨೦೧೦ ರಲ್ಲಿ, ವಿವೇಕ್ ಭಾರತದ ಮಾಜಿ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ [[ಎ.ಪಿ.ಜೆ.ಅಬ್ದುಲ್ ಕಲಾಂ|ಎಪಿಜೆ ಅಬ್ದುಲ್ ಕಲಾಂ]] ಅವರಿಂದ ಸ್ಫೂರ್ತಿ ಪಡೆದು ಭಾರತದಾದ್ಯಂತ ಮರಗಳನ್ನು ನೆಡುವ ಯೋಜನೆಯಾದ ಗ್ರೀನ್ ಕಲಾಂ ಅನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು.<ref>{{cite news|url=http://ibnlive.in.com/news/actor-vivek-moves-ahead-with-green-kalam-project/268788-71-180.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20120727090357/http://ibnlive.in.com/news/actor-vivek-moves-ahead-with-green-kalam-project/268788-71-180.html |url-status=dead |archive-date=27 July 2012 |title=Actor Vivek moves ahead with 'Green Globe Project' – IBNLive |publisher=Ibnlive.in.com |date=1 July 2012 |access-date=16 June 2014}}</ref> [[ಟ್ವಿಟ್ಟರ್|ಟ್ವಿಟರ್]] ಮೂಲಕ, ಅವರು ಸ್ವಯಂಸೇವಕರನ್ನು, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಶಾಲೆಗಳು ಮತ್ತು ಕಾಲೇಜುಗಳಿಂದ ಈ ಉಪಕ್ರಮಕ್ಕೆ ಸೇರಲು ಸಜ್ಜುಗೊಳಿಸಿದರು. ಈ ಯೋಜನೆಗೆ ಅವರ ಹೆಸರನ್ನು ಇಡಬಾರದು ಎಂದು ಕಲಾಂ ಒತ್ತಾಯಿಸಿದರು, ನಂತರ ವಿವೇಕ್ ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತವಾಗಿ ಅದರ ಹೆಸರನ್ನು ಗ್ರೀನ್ ಗ್ಲೋಬ್ ಎಂದು ಬದಲಾಯಿಸಿದರು.<ref>{{Cite web|url=https://www.theweek.in/theweek/cover/Kalam-was-an-inspiration-actor-vivek.html|title=Eco-friendly, ego friendly|website=theweek.in|access-date=17 April 2021|archive-date=17 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210417091723/https://www.theweek.in/theweek/cover/Kalam-was-an-inspiration-actor-vivek.html|url-status=live}}</ref> ಅವರ ಮರಣದ ವೇಳೆಗೆ, ೩,೩೦೦,೦೦೦ ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಸಸಿಗಳನ್ನು ನೆಡಲಾಗಿತ್ತು.<ref>{{Cite news|url=https://www.thehindu.com/entertainment/movies/actor-vivek-a-green-warrior-who-targeted-to-plant-one-crore-saplings/article34342652.ece|title=Actor Vivek, a green warrior who targeted to plant one crore saplings|first=K.|last=Lakshmi|newspaper=The Hindu|date=17 April 2021|via=www.thehindu.com|access-date=17 April 2021|archive-date=17 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210417091103/https://www.thehindu.com/entertainment/movies/actor-vivek-a-green-warrior-who-targeted-to-plant-one-crore-saplings/article34342652.ece|url-status=live}}</ref> ===ಇತರ ಉಪಕ್ರಮಗಳು=== ವಿವೇಕ್ ಅವರೊಂದಿಗೆ ನಟರಾದ [[ಸೂರ್ಯ ಶಿವಕುಮಾರ್‌‌|ಸೂರ್ಯ]], [[ಜ್ಯೋತಿಕಾ (ನಟಿ)|ಜ್ಯೋತಿಕಾ]] ಮತ್ತು ಕಾರ್ತಿ ಅವರನ್ನು ೨೦೧೮ ರಲ್ಲಿ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿ ಎಡಪ್ಪಾಡಿ ಕೆ ಪಳನಿಸ್ವಾಮಿ ನೇತೃತ್ವದ ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರವು ಪ್ಲಾಸ್ಟಿಕ್ ಮಾಲಿನ್ಯ ಮುಕ್ತ ತಮಿಳುನಾಡು ಅಭಿಯಾನದ ರಾಯಭಾರಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಿತ್ತು.<ref name="indiaglitz.com">{{Cite web|url=https://www.indiaglitz.com/jyothika-vivek-goodwill-ambassadors-for-plastic-free-tn-edappadi-palanisamy-hindi-news-219626|title=Jyothika gets a prestigious responsibility from the govt! - Bollywood News|date=23 August 2018|website=IndiaGlitz.com|access-date=14 September 2018|archive-date=29 August 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180829035003/https://www.indiaglitz.com/jyothika-vivek-goodwill-ambassadors-for-plastic-free-tn-edappadi-palanisamy-hindi-news-219626|url-status=live}}</ref><ref>{{cite news |last1=Mariappan |first1=Julie |title=Drive launched to make TN plastic-free; actors Suriya, Karthi, Jyothika and Vivek are its brand ambassadors |url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/chennai/drive-launched-to-make-tn-plastic-free-actors-suriya-karthi-jyothika-and-vivek-are-its-brand-ambassadors/articleshow/65514587.cms |access-date=20 March 2021 |work=The Times of India |date=23 August 2018 |language=en |archive-date=27 April 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210427035225/https://timesofindia.indiatimes.com/city/chennai/drive-launched-to-make-tn-plastic-free-actors-suriya-karthi-jyothika-and-vivek-are-its-brand-ambassadors/articleshow/65514587.cms |url-status=live }}</ref> ==ಬ್ರ್ಯಾಂಡ್ ಅನುಮೋದನೆ== ಇವರು ೨೦೦೩ ರಲ್ಲಿ ಮಿರಿಂಡಾ ತಂಪು ಪಾನೀಯ ಮತ್ತು ೨೦೧೧ ರಲ್ಲಿ ನಥೆಲ್ಲಾ ಜ್ಯುವೆಲ್ಲರಿಗಳ ಬ್ರ್ಯಾಂಡ್ ಅಂಬಾಸಿಡರ್ ಆಗಿದ್ದರು.<ref>[https://www.youtube.com/watch?v=X-UYVlA633I Nathella Jewellery Chennai, India, Boom Baa Offer] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160416030149/https://www.youtube.com/watch?v=X-UYVlA633I |date=16 April 2016 }}. YouTube (12 July 2010). Retrieved on 5 February 2012.</ref><ref>[http://www.financialexpress.com/news/mirinda-ropes-in-tamil-comedian-vivek-as-brand-ambassador/77660/0 Mirinda Ropes In Tamil Comedian Vivek As Brand Ambassador] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190115132437/http://www.financialexpress.com/news/mirinda-ropes-in-tamil-comedian-vivek-as-brand-ambassador/77660/0 |date=15 January 2019 }}. Financialexpress.com (10 April 2003). Retrieved on 5 February 2012.</ref><ref name="V"/><ref>[http://www.geetham.net/forums/showthread.php?212-Interview-with-Vivek Interview with Vivek] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190115023102/http://www.geetham.net/forums/showthread.php?212-Interview-with-Vivek |date=15 January 2019 }}. Geetham.net. Retrieved on 5 February 2012.</ref> ==ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು ಮತ್ತು ಗೌರವಗಳು== {| class="wikitable" !ಸಂದರ್ಭ !ವರ್ಷ !ವರ್ಗ/ಪ್ರಶಸ್ತಿ !ಸಿನಿಮಾ !ಫಲಿತಾಂಶ !ಮೂಲ |- |[[:en:Sathyabama Institute of Science and Technology|ಸತ್ಯಭಾಮಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯ]] |೨೦೧೫ | colspan="3" |ಗೌರವ ಡಾಕ್ಟರೇಟ್ |<ref>{{Cite web|title=Green Kalam|url=https://greenkalam.org/dr-vivekh/}}</ref> |- |ನಾಗರಿಕ ಗೌರವ |೨೦೦೯ | colspan="3" |ಭಾರತೀಯ ಚಿತ್ರರಂಗಕ್ಕೆ ನೀಡಿದ ಕೊಡುಗೆಗಳಿಗಾಗಿ [[ಪದ್ಮಶ್ರೀ]] |<ref>{{Cite web|last1=Narayan|first1=Pushpa|last2=Apr 17|first2=D. Govardan / TNN / Updated|last3=2021|last4=Ist|first4=07:07|title=Vivek, Tamil film actor, dies in Chennai hospital {{!}} Chennai News |url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/chennai/vivek-tamil-film-actor-dies-in-chennai-hospital/articleshow/82111036.cms|access-date=17 April 2021|website=The Times of India|language=en}}</ref> |- |ತಮಿಳುನಾಡು ರಾಜ್ಯ ಚಲನಚಿತ್ರ ಗೌರವ ಪ್ರಶಸ್ತಿ |೨೦೦೬ | colspan="3" |ತಮಿಳು ಚಿತ್ರರಂಗಕ್ಕೆ ನೀಡಿದ ಕೊಡುಗೆಗಾಗಿ ಕಲೈವಾನಾರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ |<ref name=":0">{{Cite web|title=Vivek Awards: List of awards and nominations received by Vivek {{!}} Times of India Entertainment|url=https://timesofindia.indiatimes.com/topic/Vivek/awards|access-date=17 April 2021|website=timesofindia.indiatimes.com}}</ref> |- | rowspan="3" |ಫಿಲ್ಮ್ ಫೇರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು |೨೦೦೨ | rowspan="3" |ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟ - ತಮಿಳು |''ರನ್'' | rowspan="12" |ಗೆಲುವು |<ref name=":0" /> |- |೨೦೦೩ |''ಸಾಮಿ'' |<ref name=":0" /> |- |೨೦೦೪ |''ಪೇರಳಗನ್‍'' |<ref name=":0" /> |- | rowspan="5" |ತಮಿಳುನಾಡು ರಾಜ್ಯ ಚಲನಚಿತ್ರ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು |೧೯೯೯ | rowspan="5" |ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟ |''ಉನ್ನರುಗೆ ನಾನ್ ಇರುಂದಾಲ್'' |<ref name=":2">{{Cite web|title=Dr. Vivekh – Green Kalam|url=https://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:xGPVQvhTZukJ:https://greenkalam.org/dr-vivekh/+&cd=1&hl=en&ct=clnk&gl=us|access-date=17 April 2021|website=webcache.googleusercontent.com}}</ref> |- |೨೦೦೨ |''ರನ್'' |<ref name=":2" /> |- |೨೦೦೩ |''ಪಾರ್ಥಿಬನ್ ಕನವು'' |<ref name=":2" /> |- |೨೦೦೫ |''ಅನ್ನಿಯನ್'' |<ref name=":2" /> |- |೨೦೦೭ |''ಶಿವಾಜಿ'' |<ref name=":2" /> |- | rowspan="4" |ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ತಮಿಳು ಚಲನಚಿತ್ರ ಪ್ರಶಸ್ತಿ |೨೦೦೩ | rowspan="4" |ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟ |''ರನ್‍'' |<ref>{{Cite web|date=7 June 2014|title=ITFA ceremony in Malaysia|url=http://www.hindu.com/fr/2003/10/31/stories/2003103101460500.htm|access-date=17 April 2021|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20140607070328/http://www.hindu.com/fr/2003/10/31/stories/2003103101460500.htm|work=[[ದಿ ಹಿಂದೂ]]|archive-date=7 June 2014}}</ref> |- |೨೦೦೪ |''ಸಾಮಿ'' |<ref>{{Cite web|title=results of ITFA 2004|url=http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:pNiCFbSOHIUJ:ns1.mayyam.com/tfilms/19065.11.47.38.html+&cd=15&hl=en&ct=clnk&gl=us|access-date=17 April 2021|website=webcache.googleusercontent.com}}</ref> |- |೨೦೦೮ |''ಕುರುವಿ'' |<ref name=":3">{{Cite web|title=Archived copy|url=http://entertainment.xin.msn.com/en/tv/vasantham/events-article.aspx?cp-documentid=5964537|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20131203005658/http://entertainment.xin.msn.com/en/tv/vasantham/events-article.aspx?cp-documentid=5964537|archive-date=3 December 2013|access-date=25 November 2013}}</ref> |- |೨೦೧೧ |''ವೆಡಿ'' |<ref name=":3" /> |- | rowspan="2" |ಏಷ್ಯಾನೆಟ್ ಫಿಲ್ಮ್ ಅವಾರ್ಡ್ಸ್ | rowspan="2" |೨೦೦೯ | colspan="3" |ಗೌರವ ವಿಶೇಷ ಜ್ಯೂರಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿ |<ref name=":1">{{Cite web|title=Profile of Actor Vivek – Tamil Movie Data Base of Tamilstar.com|url=https://profile.tamilstar.com/actor/vivek/biography-full/212|access-date=17 April 2021|website=profile.tamilstar.com}}</ref> |- |ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟನಿಗಾಗಿ ಏಷ್ಯಾನೆಟ್ ಚಲನಚಿತ್ರ ಪ್ರಶಸ್ತಿ |ವಿವಿಧ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳು | |<ref name=":1" /> |- |ಎಡಿಸನ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು |೨೦೦೭ |ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟ |''ಗುರು ಎನ್ ಆಲು'' | |<ref name=":2" /> |} ಗ್ರೇಟರ್ ಚೆನ್ನೈ ಕಾರ್ಪೊರೇಷನ್ ವಿವೇಕ್ ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದ ಬೀದಿಯನ್ನು "ಚಿನ್ನ ಕಲೈವಾನಾರ್ ವಿವೇಕ್ ರಸ್ತೆ" ಎಂದು ಮರುನಾಮಕರಣ ಮಾಡಿದೆ.<ref>{{cite web |url=https://indianexpress.com/article/cities/chennai/tamil-nadu-actor-vivek-road-renamed-7898061/#:~:text=The%20Greater%20Chennai%20Corporation%20(GCC,as%20Chinna%20Kalaivanar%20Vivek%20Road. |title=Chennai civic body names road after actor Vivek |date=2 May 2022 |access-date=21 March 2023 |archive-date=21 March 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230321060453/https://indianexpress.com/article/cities/chennai/tamil-nadu-actor-vivek-road-renamed-7898061/#:~:text=The%20Greater%20Chennai%20Corporation%20(GCC,as%20Chinna%20Kalaivanar%20Vivek%20Road. |url-status=live }}</ref> ==ಉಲ್ಲೇಖಗಳು== {{Reflist}} ==ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು== {{Commons category|Vivek (actor)}} * {{IMDb name|0900266}} * {{Twitter|Actor_Vivek}} mwql4y8q5y3scf9yhweg9bz9geuwxa7 1224234 1224231 2024-04-25T14:45:30Z Rakshitha b kulal 75943 added [[Category:ಕನ್ನಡ ವಿಕಿಪೀಡಿಯ ಗುಣಮಟ್ಟ ಸುಧಾರಣೆ]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = ವಿವೇಕ್ | honorific_suffix = <!-- Don't add Honorific suffixes here, ref [[MOS:HON]]--> | image = [[File:Vivek Tamil actor.jpg|thumb|ತಮಿಳು ನಟ ವಿವೇಕ್‍]] | caption = ೨೦೧೯ ರಲ್ಲಿ ವಿವೇಕ್ | birth_name = ವಿವೇಕಾನಂದನ್<ref>{{cite web|url=http://www.chennaimath.org/category/media/magazines/sri-ramakrishna-vijayam|title=Chennaimath.Org: Category –Present Sri Ramakrishna Vijayam|access-date=25 October 2016}}</ref> | birth_date = ೧೯ ನವೆಂಬರ್ ೧೯೬೧ | birth_place = [[ಸಂಕರಕೋವಿಲ್, ತಮಿಳುನಾಡು|ಸಂಕರಕೋವಿಲ್]], ತೆಂಕಾಸಿ ಜಿಲ್ಲೆ, [[ತಮಿಳುನಾಡು]], [[ಭಾರತ]] | death_date = {{death date and age|df=yes|2021|4|17|1961|11|19}} | death_place = ಚೆನ್ನೈ, ತಮಿಳುನಾಡು, ಭಾರತ | awards = [[ಪದ್ಮಶ್ರೀ]] (೨೦೦೯)<br />ಗೌರವ ಡಾಕ್ಟರೇಟ್ (೨೦೧೫) | spouse = ಅರುಲ್ ಸೆಲ್ವಿ ವಿವೇಕ್ | children = ೩ | years_active = ೧೯೮೭ - ೨೦೨೧ | occupation = ಸಿನಿಮಾ ನಟ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯಕರ್ತ | alma_mater = ಅಮೇರಿಕನ್ ಕಾಲೇಜು, ಮಧುರೈ }} '''ವಿವೇಕಾನಂದನ್''' (೧೯ ನವೆಂಬರ್ ೧೯೬೧ - ೧೭ ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೦೨೧), ವೃತ್ತಿಪರವಾಗಿ '''ವಿವೇಕ್''' ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಇವರು ಒಬ್ಬ ಭಾರತೀಯ ನಟ, ಹಾಸ್ಯನಟ, ದೂರದರ್ಶನ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವ, ಹಿನ್ನೆಲೆ ಗಾಯಕ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯಕರ್ತ.<ref name="TOI">[https://timesofindia.indiatimes.com/city/chennai/vivek-tamil-film-actor-dies-in-chennai-hospital/articleshow/82111036.cms Vivek, Tamil film actor dies in Chennai hospital] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20211020125755/https://timesofindia.indiatimes.com/city/chennai/vivek-tamil-film-actor-dies-in-chennai-hospital/articleshow/82111036.cms |date=20 October 2021 }}, Times of India, 17 April 2021.</ref> ಅವರು [[ತಮಿಳು ಸಿನೆಮಾ|ತಮಿಳು ಚಲನಚಿತ್ರೋದ್ಯಮದಲ್ಲಿ]] ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು. ನಿರ್ದೇಶಕ [[ಕೆ. ಬಾಲಚಂದರ್]] ಅವರ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಪರಿಚಯಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಅವರು ''ರನ್'' (೨೦೦೨), ''ಸಾಮಿ'' (೨೦೦೩) ಮತ್ತು ''ಪೆರಳಗನ್'' (೨೦೦೪) ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿನ ಅಭಿನಯಕ್ಕಾಗಿ ತಮಿಳಿನ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟನಾಗಿ ಮೂರು ಫಿಲ್ಮ್‌ಫೇರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಗೆದ್ದರು. ಹಾಗೂ ಅವರು ಆರು ತಮಿಳುನಾಡು ರಾಜ್ಯ ಚಲನಚಿತ್ರ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಪಡೆದರು, ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಐದು ''ಉನ್ನರುಗೆ ನಾನ್ ಇರುಂಧಲ್'' (೧೯೯೯), ''ರನ್'' (೨೦೦೨), ''ಪಾರ್ಥಿಬನ್ ಕನವು'' (೨೦೦೩), ''ಅನ್ನಿಯನ್'' (೨೦೦೫) ಮತ್ತು ''ಶಿವಾಜಿ'' (೨೦೦೭) ಚಲನಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿನ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟನೆಗಾಗಿ ತಮಿಳುನಾಡು ರಾಜ್ಯ ಚಲನಚಿತ್ರ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು, ಹಾಗೂ ಕಲೈವಾನಾರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಗೌರವ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯಾಗಿ ಪಡೆದರು. ಅವರ ಹಾಸ್ಯ ಶೈಲಿಯು ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ರಾಜಕೀಯ ವಿಡಂಬನೆಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ಒನ್-ಲೈನರ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಪದಪ್ರಯೋಗವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿತ್ತು, ಇದು ವಿಮರ್ಶಕರು ಅವರನ್ನು ಎನ್.ಎಸ್.ಕೃಷ್ಣನ್‍ಗೆ ಹೋಲಿಸಲು ಕಾರಣವಾಯಿತು ಮತ್ತು ಅವರಿಗೆ ಚಿನ್ನ ಕಲೈವಾನಾರ್ ಎಂಬ ಅಡ್ಡಹೆಸರನ್ನು ಗಳಿಸಿಕೊಟ್ಟಿತು. ೨೦೦೯ ರಲ್ಲಿ, ಕಲೆಗೆ ನೀಡಿದ ಕೊಡುಗೆಗಾಗಿ [[ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರ|ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರವು]] ವಿವೇಕ್ ಅವರಿಗೆ [[ಪದ್ಮಶ್ರೀ ಪ್ರಶಸ್ತಿ (2000-2009)|ಪದ್ಮಶ್ರೀ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು]] ನೀಡಿತು.<ref name="indiaglitz1">[https://web.archive.org/web/20090127023134/http://www.indiaglitz.com/channels/tamil/article/44536.html A crown on my head: Vivek&nbsp;– Tamil Movie News]. IndiaGlitz. Retrieved on 26 May 2011.</ref> ಸತ್ಯಭಾಮಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯವು ವಿವೇಕ್ ಅವರಿಗೆ ಸಿನೆಮಾದ ಮೂಲಕ ಸಮಾಜಕ್ಕೆ ನೀಡಿದ ಕೊಡುಗೆಗಾಗಿ ಗೌರವ ಡಾಕ್ಟರೇಟ್ ನೀಡಿತು. ದೂರದರ್ಶನ ವ್ಯಕ್ತಿಯಾಗಿ, ವಿವೇಕ್ ಹಲವಾರು ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಆಯೋಜಿಸಿದರು ಮತ್ತು ವಿಶೇಷವಾಗಿ [[ಎ.ಪಿ.ಜೆ.ಅಬ್ದುಲ್ ಕಲಾಂ]] ಅವರನ್ನು ಸಂದರ್ಶಿಸಿದರು. ಕಲಾಂ ಅವರ ಪರಿಸರವಾದದಿಂದ ಪ್ರೇರಿತರಾದ ವಿವೇಕ್, [[ತಮಿಳುನಾಡು|ತಮಿಳುನಾಡಿನಾದ್ಯಂತ]] ಒಂದು ಶತಕೋಟಿ ಮರಗಳನ್ನು ನೆಡುವ ಧ್ಯೇಯದೊಂದಿಗೆ ೨೦೧೦ ರಲ್ಲಿ ಗ್ರೀನ್ ಕಲಾಂ ಉಪಕ್ರಮವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು..<ref>{{Cite web|url=https://www.thenewsminute.com/article/how-former-president-apj-abdul-kalam-inspired-actor-vivek-turn-activism-147319|title=How former President APJ Abdul Kalam inspired actor Vivek to turn to activism|date=17 April 2021|website=The News Minute|access-date=17 April 2021|archive-date=17 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210417084253/https://www.thenewsminute.com/article/how-former-president-apj-abdul-kalam-inspired-actor-vivek-turn-activism-147319|url-status=live}}</ref> ==ಜೀವನಚರಿತ್ರೆ== ===ಆರಂಭಿಕ ಜೀವನ=== ವಿವೇಕ್ ೧೯೬೧ ರ ನವೆಂಬರ್ ೧೯ ರಂದು ತಮಿಳುನಾಡಿನ [[ಸಂಕರಕೋವಿಲ್, ತಮಿಳುನಾಡು|ಸಂಕರಕೋವಿಲ್]] ಬಳಿಯ ಪೆರುಂಕೊಟ್ಟೂರ್ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದರು. ವಿವೇಕ್ [[ಮಧುರೈ|ಮಧುರೈನ]] ಅಮೆರಿಕನ್ ಕಾಲೇಜಿನಿಂದ ಪದವಿ ಪಡೆದರು. ===ಆರಂಭಿಕ ವೃತ್ತಿಜೀವನ (೧೯೮೭–೧೯೯೭)=== ಚೆನ್ನೈನ ಸೆಕ್ರೆಟರಿಯೇಟ್‍ನಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವಾಗ, ವಿವೇಕ್ ತಮ್ಮ ಬಿಡುವಿನ ವೇಳೆಯಲ್ಲಿ ಮದ್ರಾಸ್ ಹ್ಯೂಮರ್ ಕ್ಲಬ್‍ನಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದರು, ಅಲ್ಲಿ ಜನರು ಸ್ಟ್ಯಾಂಡ್-ಅಪ್ ಕಾಮಿಡಿಯನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಅವರು ಹ್ಯೂಮರ್ ಕ್ಲಬ್‍ ಅನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಲು ಪ್ರವರ್ತಕರಾಗಿ ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದರು ಮತ್ತು ತರುವಾಯ ಕ್ಲಬ್‍ನಲ್ಲಿ ಅವರ ಮೂಕಾಭಿನಯಗಳ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ಬಾರಿ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಮನರಂಜನಾ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಗೆದ್ದರು. ವಿವೇಕ್ ನಂತರ ಚೆನ್ನೈ ತೊರೆದು ಮಧುರೈನಿಂದ ವಾಣಿಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಪದವಿ ಪಡೆದರು ಮತ್ತು ಸೆಮಿಸ್ಟರ್ ವಿರಾಮದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಅವರು ಹಿಂತಿರುಗಿ ಕ್ಲಬ್‍ನಲ್ಲಿ ಪ್ರದರ್ಶನ ನೀಡುತ್ತಿದ್ದರು.<ref name="chenon">{{cite web |url=http://chennaionline.com/City360/Interviews/20114702034712/Meet-Vivek-the-comedian-with-a-social-touch.col |title=Meet Vivek, the comedian with a social touch &#124; cityinterviews&nbsp;– city360 |publisher=ChennaiOnline |access-date=16 June 2014 |archive-date=9 May 2011 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110509105409/http://chennaionline.com/City360/Interviews/20114702034712/Meet-Vivek-the-comedian-with-a-social-touch.col |url-status=live }}</ref> ಹ್ಯೂಮರ್ ಕ್ಲಬ್‍ನ ಸ್ಥಾಪಕರಾದ ಪಿ.ಆರ್.ಗೋವಿಂದರಾಜನ್ ಅವರು ಅವರನ್ನು ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಚಲನಚಿತ್ರ ನಿರ್ದೇಶಕ [[ಕೆ. ಬಾಲಚಂದರ್]] ಅವರಿಗೆ ಪರಿಚಯಿಸಿದರು ಮತ್ತು ನಿರ್ದೇಶಕರ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳಿಗೆ ಸ್ಕ್ರಿಪ್ಟ್-ಬರಹಗಾರರಾಗಿ ವೃತ್ತಿಪರ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ನಾಲ್ಕು ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ, ಬಾಲಚಂದರ್ ಒಂದು ಸನ್ನಿವೇಶವನ್ನು ವಿವರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಹದಿನಾರು ಪಾತ್ರಗಳಿಗೆ ಸ್ಕ್ರಿಪ್ಟ್ ಬರೆಯಲು ಕೇಳಿದರು, ಅದನ್ನು ವಿವೇಕ್ ರಾತ್ರೋರಾತ್ರಿ ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಿದರು ಎಂದು ವಿವೇಕ್ ಬಹಿರಂಗಪಡಿಸಿದರು. ಇದು ನಿಜವಾಗಿಯೂ ಒಂದು ಪರೀಕ್ಷೆ ಎಂದು ಅವರು ನಂತರ ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಂಡರು, ಮತ್ತು ಅವರ ಪ್ರದರ್ಶನದ ಮೂಲಕ, ಬಾಲಚಂದರ್ ವಿವೇಕ್‍ಗೆ ಹತ್ತಿರವಾದರು.<ref name="chenon"/> ೧೯೮೭ ರಲ್ಲಿ ''ಮನತಿಲ್ ಉರುಥಿ ವೆಂಡುಮ್'' ಚಿತ್ರದ ಸ್ಕ್ರಿಪ್ಟ್‌ಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡುವಾಗ, ಬಾಲಚಂದರ್ ಅವರು ವಿವೇಕ್‍ಗೆ ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ [[ಸುಹಾಸಿನಿ ಮಣಿರತ್ನಮ್|ಸುಹಾಸಿನಿ]] ಅವರ ಸಹೋದರನ ನಟನಾ ಪಾತ್ರವನ್ನು ನೀಡಿದರು, ಅದನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸಲು ಅವರು ನಿರ್ಧರಿಸಿದರು.<ref>{{cite news |author=Y Maheswara Reddy |url=http://www.newindianexpress.com/entertainment/interviews/article249658.ece |title=Vivek, comedy artiste |publisher=The New Indian Express |access-date=16 June 2014 |archive-date=20 January 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150120175023/http://www.newindianexpress.com/entertainment/interviews/article249658.ece |url-status=dead }}</ref> ಪೋಷಕ ಪಾತ್ರಗಳನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸುವ ಮೂಲಕ ಅವರು ತಮ್ಮ ವೃತ್ತಿಜೀವನವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು ಮತ್ತು ''ಪುದು ಪುದು ಅರ್ಥಂಗಲ್'' (೧೯೮೯) ಮತ್ತು ''ಒರು ವೀಡು ಇರು ವಾಸಲ್'' (೧೯೯೦) ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಬಾಲಚಂದರ್ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಮತ್ತೆ ಸಹಕರಿಸಿದರು. ನಂತರ ಕೆ. ಎಸ್. ರವಿಕುಮಾರ್ ಅವರ ''ಪುತ್ತಮ್ ಪುದು ಪಯನಂ'' (೧೯೯೧) ಮತ್ತು ವಿಕ್ರಮ್ ಅವರ ''ನಾನ್ ಪೆಸಾ ನಿನೈಪಥೆಲ್ಲಂ'' (೧೯೯೩) ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ನಟನ ಸ್ನೇಹಿತನಾಗಿ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಪಾತ್ರವರ್ಗದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು. ನಂತರ ಅವರು [[ರಜನೀಕಾಂತ್|ರಜನಿಕಾಂತ್]] ಅವರ ''ಉಳೈಪ್ಪಲಿ'' ಮತ್ತು ''ವೀರಾ'' ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ದ್ವಿತೀಯ ಪಾತ್ರವರ್ಗದ ಪಾತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು.<ref>{{cite web |url=http://behindwoods.com/new-videos/videos-q1-09/actor-actress-interview/vivek-28-09-2011.html |title=Vivek&nbsp;– Tamil Cinema Actor Interview&nbsp;– Vivek &#124; Vadivelu &#124; Ajith &#124; Mankatha &#124; Vishal &#124; Kamal |website=Behindwoods.com |access-date=16 June 2014 |archive-date=27 April 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140427235349/http://behindwoods.com/new-videos/videos-q1-09/actor-actress-interview/vivek-28-09-2011.html |url-status=live }}</ref> ===ಪ್ರಗತಿ ಮತ್ತು ಯಶಸ್ಸು (೧೯೯೮–೨೦೦೭)=== ೧೯೯೦ ರ ದಶಕದ ಉತ್ತರಾರ್ಧದಲ್ಲಿ, ವಿವೇಕ್ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಹಾಸ್ಯನಟನಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಮೂಲಕ ಪ್ರಗತಿಯನ್ನು ಸಾಧಿಸಿದರು. ಅವರು ಹೆಚ್ಚಿನ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ನಟನ ಮುಖ್ಯ ಸ್ನೇಹಿತರಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಇದರಿಂದಾಗಿ ಅವರ ತೆರೆಯ ಮೇಲಿನ ಸಮಯ ಹೆಚ್ಚಾಗಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು. ಅವರು [[ಅಜಿತ್ ಕುಮಾರ್]] ಅಭಿನಯದ ಯಶಸ್ವಿ ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಸತತವಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು, ''ಕಾದಲ್ ಮನ್ನನ್'', ''ಉನ್ನೈ ತೇಡಿ'' ಮತ್ತು ''ವಾಲಿ'' ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಸೈಡ್ ಕಿಕ್ ಆಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು, ಮತ್ತು ''ಕನ್ನದಿರೆ ತೊಂಡ್ರಿನಾಲ್'', ''ಪೂಮಗಲ್ ಊರ್ವಾಲಂ'' ಮತ್ತು ''ಆಸೈಯಿಲ್ ಒರು ಕಡಿಥಮ್'' ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಶಾಂತ್ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಪದೇ ಪದೇ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡು ಇದೇ ರೀತಿಯ ಯಶಸ್ಸನ್ನು ಕಂಡರು. ತರುವಾಯ ಅವರು ೨೦೦೦ ಮತ್ತು ೨೦೦೧ ರಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಕಾರ್ಯನಿರತ ನಟರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರಾದರು, ಎರಡು ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಐವತ್ತಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು. ''ಕುಶಿ'', ''ಪ್ರಿಯಮಾನವಲೆ'' ಮತ್ತು ''ಮಿನ್ನಾಲೆ'' ಸೇರಿದಂತೆ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳು ಬ್ಲಾಕ್‍ಬಸ್ಟರ್‌ಗಳಾದರೆ, [[ಮಣಿರತ್ನಂ]] ಅವರ ''ಅಲೈಪಾಯುತೆ'', ''ಮುಗವರಿ'' ಮತ್ತು ''ಡಮ್ ಡುಮ್ ಡುಮ್‍''ನಲ್ಲಿನ ಅವರ ಪಾತ್ರಗಳು ನಟನಿಗೆ ವಿಮರ್ಶಾತ್ಮಕ ಮೆಚ್ಚುಗೆಯನ್ನು ಗಳಿಸಿದವು. ವಿವೇಕ್ ಅವರ ಚಿತ್ರಗಳ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿರುವ ಯಶಸ್ಸು ಎಂದರೆ ಅವರು ಪ್ರಮುಖ ನಟನಿಗೆ ಸಮಾನವಾದ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಚಲನಚಿತ್ರ ಪೋಸ್ಟರ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು ಮತ್ತು ಇದರಿಂದಾಗಿ ಸಿಕ್ಕಿದ್ದ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳಿಗೆ ವಿತರಕರನ್ನು ಹುಡುಕಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದರು. ತೆಲುಗು ಚಲನಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ತಮಿಳಿಗೆ ಡಬ್ ಮಾಡಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಕಂಡೆನ್ ಸೀತೆಯೈ ಅವರಂತಹ ನಟನನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಹಾಸ್ಯ ಟ್ರ್ಯಾಕ್‌ನೊಂದಿಗೆ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಭಕ್ತಿ ಚಿತ್ರಗಳಾದ ''ಕೊಟ್ಟೈ ಮಾರಿಯಮ್ಮನ್'', ''ಪಳಯತು ಅಮ್ಮನ್'' ಮತ್ತು ''ನಾಗೇಶ್ವರಿ'' ಚಲನಚಿತ್ರಗಳು ವಿವೇಕ್ ಅವರನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಹಾಸ್ಯ ಟ್ರ್ಯಾಕ್‌ನೊಂದಿಗೆ ಬಿಡುಗಡೆಯಾಯಿತು.<ref>[https://web.archive.org/web/20021113231151/http://www.hindu.com/2000/12/22/stories/09220223.htm Film Review: ''Kandaen Seethaiyai'']. The Hindu (22 December 2000). Retrieved on 21 June 2015.</ref><ref>{{Cite web|url=http://cinematoday2.itgo.com/Hot%20News%20Just%20for%20U.htm|archive-url=https://web.archive.org/web/20030222131213/http://cinematoday2.itgo.com/Hot%20News%20Just%20for%20U.htm|url-status=dead|archive-date=22 February 2003|title=Hot News}}</ref> ೨೦೦೦ ನೇ ಇಸವಿಯಲ್ಲಿ ನಿರ್ದೇಶಕ ಕೆ. ಸುಭಾಷ್ ಅವರು ವಿವೇಕ್ ಅಭಿನಯದ ''ಎನಕೆನ್ನ ಕೊರಚಲ್?'' ಎಂಬ ಚಿತ್ರವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲು ಯೋಜಿಸಿದ್ದರು.<ref>{{cite web|url=http://www.chennaionline.com/reeltalk/nov095.asp |archive-url=https://archive.today/20041026094516/http://www.chennaionline.com/reeltalk/nov095.asp |url-status=dead |archive-date=26 October 2004 |title=Vivek turns hero |date=26 October 2004 |access-date=16 June 2014}}</ref> ಅದೇ ರೀತಿ ೨೦೦೧ ರಲ್ಲಿ, ಅವರು ರಾಮ ನಾರಾಯಣನ್ ಅವರ ''ಪಂಜು'' ಎಂಬ ಚಿತ್ರದ ನಿರ್ಮಾಣವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು, ಅದರಲ್ಲಿ ಅವರು ನಾಯಕನಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು, ಆದರೆ ನಂತರ ಶಿವಚಂದ್ರನ್ ನಿರ್ದೇಶಿಸಲಿರುವ ಮತ್ತೊಂದು ಚಿತ್ರದಂತೆ ಇದನ್ನು ಸಹ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು.<ref>{{cite news|url=http://www.hindu.com/2005/07/02/stories/2005070205080200.htm |archive-url=https://web.archive.org/web/20140429050917/http://www.hindu.com/2005/07/02/stories/2005070205080200.htm |url-status=dead |archive-date=29 April 2014 |title=Tamil Nadu News : Luck smiles on a machine operator |date=2 July 2005 |work=[[The Hindu]] |access-date=16 June 2014}}</ref><ref>{{cite web |url=http://cinematoday2.itgo.com/HOT%20NEWS%20-%2002061.htm |title=Cinema today |publisher=Cinematoday2.itgo.com |access-date=16 June 2014 |archive-date=30 April 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140430031016/http://cinematoday2.itgo.com/HOT%20NEWS%20-%2002061.htm |url-status=live }}</ref> [[File:Rajinikanth, Dhanush and Vivek at Nerupuda Audio Launch.jpg|right|300px|thumb|''ನೆರುಪುಡಾ'' ಆಡಿಯೋ ಬಿಡುಗಡೆ ಸಮಾರಂಭದಲ್ಲಿ ವಿವೇಕ್ (ಬಲಕ್ಕೆ)]] ವಿವೇಕ್ ೨೦೦೨ ಮತ್ತು ೨೦೦೩ ರಲ್ಲಿ ವಾಣಿಜ್ಯಿಕವಾಗಿ ಹೆಚ್ಚು ಯಶಸ್ವಿ ಉದ್ಯಮಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು, ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟನಾಗಿ ಸತತ ಫಿಲ್ಮ್‌ಫೇರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ - ತಮಿಳು ಮತ್ತು ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟನಿಗಾಗಿ ತಮಿಳುನಾಡು ರಾಜ್ಯ ಚಲನಚಿತ್ರ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಪಡೆದರು. ರನ್‍ನಲ್ಲಿನ ಅವರ ಹಾಸ್ಯ ಟ್ರ್ಯಾಕ್ ಅವರಿಗೆ ಅನೇಕ ಪ್ರಶಂಸೆಗಳನ್ನು ಗಳಿಸಿತು, ವಿಮರ್ಶಕರೊಬ್ಬರು ವಿವೇಕ್ ಅವರ "ಪ್ರಸ್ತುತ ಸಾಮಾಜಿಕ ಘಟನೆಗಳಿಗೆ ತಲೆಯಾಡಿಸುವುದು ಪ್ರತಿಭೆಯ ಹೊಡೆತವನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ" ಎಂದು ಹೇಳಿದರು. ಅವರು [[ವಿಕ್ರಮ್ (ನಟ)|ವಿಕ್ರಮ್]] ಅವರ ''ಧೂಲ್'' ಮತ್ತು ಪ್ರಿಯದರ್ಶನ್ ಅವರ ''ಲೇಸಾ ಲೇಸಾ'' ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ವಿಸ್ತೃತ ಹಾಸ್ಯ ಪಾತ್ರಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಿದರು, ಆದರೆ ''ಸಾಮಿ'' ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಶಿಕ್ಷಕ ಮತ್ತು ''ಪಾರ್ಥಿಬನ್ ಕನವು'' ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ಎಂಜಿನಿಯರ್ ಪಾತ್ರಕ್ಕಾಗಿ ಮತ್ತಷ್ಟು ಮೆಚ್ಚುಗೆಯನ್ನು ಗಳಿಸಿದರು. ನಂತರ ಅವರು ಎಸ್. ಶಂಕರ್ ಅವರ ಮುಂಬರುವ ಕಥೆ ಬಾಯ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಸ್ವಲ್ಪ ಹೆಚ್ಚು ಗಂಭೀರವಾದ ಪಾತ್ರವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಿದರು, ಯುವಕರ ಗುಂಪಿಗೆ ಮಾರ್ಗದರ್ಶಕರಾಗಿ ಚಿತ್ರಿಸಿದರು, ಮತ್ತು ಅವರ ಅಭಿನಯವು ಉತ್ತಮವಾಗಿ ಸ್ವೀಕರಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿತು. "ವಿವೇಕ್, ಬದಲಾವಣೆಗಾಗಿ, ಶಂಕರ್ ಅವರ ಸ್ಕ್ರಿಪ್ಟ್ ಅನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಅವರ ನಿಷ್ಕಳಂಕ ಹಾಸ್ಯ ಪ್ರಜ್ಞೆಯೊಂದಿಗೆ ನೀಡುತ್ತಾರೆ" ಎಂದು ವಿಮರ್ಶಕರು ಗಮನಿಸಿದರೆ, ದಿ ಹಿಂದೂ ವಿಮರ್ಶಕರು "ಪ್ರದರ್ಶನವು ವಿವೇಕ್‍ಗೆ ಸೇರಿದೆ, ಅವರು ನಿರ್ದೇಶಕರ ಮುಖವಾಣಿ" ಎಂದು ಹೇಳಿದರು.<ref>[https://web.archive.org/web/20140716160229/http://www.sify.com/movies/boys-review-tamil-13236807.html Sify Movies&nbsp;– Review listing]. Sify.com (2 December 2012). Retrieved on 21 June 2015.</ref><ref>[https://web.archive.org/web/20031205200937/http://www.hindu.com/thehindu/fr/2003/09/05/stories/2003090501390200.htm "Boys"]. The Hindu (5 September 2003). Retrieved on 21 June 2015.</ref> ೨೦೦೪ ರಲ್ಲಿ ಯಶಸ್ಸು ಅವರ ಮುಂದುವರಿಯಿತು, ಅಲ್ಲಿ ಅವರು ''ಪೇರಳಗನ್'' ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿನ ವಿವಾಹ ಜೋಡಣೆಯ ಪಾತ್ರಕ್ಕಾಗಿ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟನಿಗಾಗಿ ಫಿಲ್ಮ್‌ಫೇರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಂಡರು. ಆದರೆ ''ಚೆಲ್ಲಮೇ'' ಮತ್ತು ''ಎಂ. ಕುಮಾರನ್ ಸನ್ ಆಫ್ ಮಹಾಲಕ್ಷ್ಮಿ'' ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿನ ಅವರ ಪಾತ್ರಗಳು ಕ್ರಮವಾಗಿ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳ ವಾಣಿಜ್ಯ ಯಶಸ್ಸಿಗೆ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದವು.<ref>[https://www.indiaglitz.com/surya-shines-cheran-sizzles-tamil-news-15576 Surya shines Cheran sizzles&nbsp;– Tamil Movie News] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20221107224751/https://www.indiaglitz.com/surya-shines-cheran-sizzles-tamil-news-15576 |date=7 November 2022 }}. Indiaglitz.com (9 July 2005). Retrieved on 21 June 2015.</ref> ಅವರು ತಂಪು ಪಾನೀಯದ ರಾಯಭಾರಿಯಾದ ಮೊದಲ ಹಾಸ್ಯನಟರಾದರು, ಇವರು ೨೦೦೩ ರಲ್ಲಿ ಮಿರಿಂಡಾ ತಂಪು ಪಾನೀಯದ ಬ್ರ್ಯಾಂಡ್ ಅಂಬಾಸಿಡರ್ ಆಗಿದ್ದರು.<ref name="V">{{cite news|url=http://www.hindu.com/mp/2005/08/13/stories/2005081304490300.htm |archive-url=https://web.archive.org/web/20140416041850/http://www.hindu.com/mp/2005/08/13/stories/2005081304490300.htm |url-status=dead |archive-date=16 April 2014 |title=Metro Plus Tiruchirapalli / Cinema : Aahaa...Vivek Mirinda |date=13 August 2005 |work=[[The Hindu]] |access-date=16 June 2014}}</ref><ref>{{cite news |url=http://expressindia.indianexpress.com/story_print.php?storyId=77660 |title=Mirinda Ropes In Tamil Comedian Vivek As Brand Ambassador&nbsp;– Express India |publisher=Expressindia.indianexpress.com |date=10 April 2003 |access-date=16 June 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140429050757/http://expressindia.indianexpress.com/story_print.php?storyId=77660 |archive-date=29 April 2014 |url-status=dead }}</ref> ಅವರು ಕೆಲವು ಕಲಾತ್ಮಕ ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ವಿಶೇಷ ವಿನಾಯಿತಿ ನೀಡಿದರು ಮತ್ತು ಆಗಾಗ್ಗೆ ಉದ್ಯಮಗಳಿಗೆ ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ಕಡಿಮೆ ಸಂಭಾವನೆಯನ್ನು ಪಡೆದರು. ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಜಾನಕಿ ವಿಶ್ವನಾಥನ್ ಅವರ ''ಕುಟ್ಟಿ'' (೨೦೦೧) ಮತ್ತು ಥಂಗರ್ ಬಚ್ಚನ್ ಅವರ ''ಅಳಗಿ'' (೨೦೦೨) ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿನ ಪಾತ್ರಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಿದರು.<ref>{{cite web|url=http://www.sify.com/movies/tamil/interview.php?id=6006308&cid=2408 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140430233242/http://www.sify.com/movies/tamil/interview.php?id=6006308&cid=2408 |url-status=dead |archive-date=30 April 2014 |title=Welcome to |website=[[Sify]] |date=20 January 2007 |access-date=16 June 2014}}</ref><ref name="hindu2002">{{cite news|url=http://www.hindu.com/thehindu/mp/2002/05/07/stories/2002050700110200.htm |archive-url=https://web.archive.org/web/20101022104651/http://hindu.com/thehindu/mp/2002/05/07/stories/2002050700110200.htm |url-status=dead |archive-date=22 October 2010 |title=Comedy king of Tamil cinema |date=7 May 2002 |work=[[The Hindu]] |access-date=16 June 2014}}</ref> ವಿವೇಕ್ ಮುಖ್ಯ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಿದ್ದ ಚಿತ್ರವು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ೨೦೦೪ ರ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯರೂಪಕ್ಕೆ ಬಂದಿತು ಮತ್ತು ಅವರು ಹೊಸಬರಾದ ರಾಮ್ಕಿ ನಿರ್ದೇಶನದ ಸೊಲ್ಲಿ ಅಡಿಪೆನ್ ಎಂಬ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಿದರು. ತಂಡವು ಸುಮಾರು ಒಂದು ವರ್ಷ ಚಿತ್ರದ ನಿರ್ಮಾಣದಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿತು ಮತ್ತು ಹಾಸ್ಯನಟನ ರೂಪಾಂತರವನ್ನು ಪ್ರೇಕ್ಷಕರು ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರವಾಗಿ ಸ್ವೀಕರಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ಖಚಿತಪಡಿಸಿದರು, ನಟಿಯರಾದ [[ಛಾಯಾ ಸಿಂಗ್]] ಮತ್ತು ತೇಜಶ್ರೀ ಚಿತ್ರದ ನಾಯಕಿಯರಾಗಿ ನಟಿಸಿದ್ದಾರೆ.<ref name="hindu2002"/> ಪೂರ್ಣಗೊಂಡಿದ್ದರೂ, ಚಿತ್ರವು ೨೦೦೪ ರಿಂದ ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿತು ಮತ್ತು ವಿತರಕರನ್ನು ಕಂಡುಹಿಡಿಯುವಲ್ಲಿ ವಿಫಲವಾದ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ, ಚಿತ್ರವು ಚಿತ್ರಮಂದಿರಗಳಲ್ಲಿ ಬಿಡುಗಡೆಯಾಗಲಿಲ್ಲ. ವಿ. ಸಿ. ಗುಹುನಾಥನ್ ಅವರ ''ಸೂಪರ್ ಸುಬ್ಬು'' ಎಂಬ ಮತ್ತೊಂದು ಪ್ರಸ್ತಾವಿತ ಚಿತ್ರವೂ ಪ್ರಕಟಣೆಯ ನಂತರ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹೊಂದಲು ವಿಫಲವಾಯಿತು.<ref>{{cite web |url=http://www.cinesouth.com/masala/hotnews/new/07052004-1.shtml |title=Dailynews - Vivek in dual role |website=www.cinesouth.com |access-date=12 January 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20050207225445/http://www.cinesouth.com/masala/hotnews/new/07052004-1.shtml |archive-date=7 February 2005 |url-status=dead}}</ref> ೨೦೦೪ ರ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ, ಅವರು ಚಲನಚಿತ್ರದ ನಿರ್ಮಾಣದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಗಾಯಗೊಂಡರು ಮತ್ತು ಆರು ತಿಂಗಳ ಅವಧಿಗೆ ನಟನೆಯ ನಿಯೋಜನೆಗಳಿಂದ ವಿರಾಮ ತೆಗೆದುಕೊಂಡರು.<ref>{{cite web |url=http://www.behindwoods.com/features/Interviews/Interview4/vivek/tamil-movies-inteview-comedyactor-vivek.html |title=Tamil Movies : Interview&nbsp;– Vivek |website=Behindwoods.com |access-date=16 June 2014 |archive-date=28 October 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20141028100402/http://www.behindwoods.com/features/Interviews/Interview4/vivek/tamil-movies-inteview-comedyactor-vivek.html |url-status=live }}</ref> ಶಂಕರ್ ಅವರ ಅನ್ನಿಯನ್ (೨೦೦೫) ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಉತ್ತಮವಾಗಿ ಸ್ವೀಕರಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಪೋಷಕ ಪಾತ್ರವನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸುವ ಮೂಲಕ ವಿವೇಕ್ ಮರಳಿದರು, ಸೈಕೋಪಾತ್ ಸರಣಿ ಕೊಲೆಗಾರ ಬಿಟ್ಟುಹೋದ ಸುಳಿವುಗಳನ್ನು ಹುಡುಕುವ ರಹಸ್ಯ ಪೊಲೀಸ್ ಅಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು. ಈ ಚಿತ್ರವು ವಿಮರ್ಶಾತ್ಮಕ ಮತ್ತು ವಾಣಿಜ್ಯ ಯಶಸ್ಸಿಗೆ ತೆರೆದುಕೊಂಡಿತು, ಮತ್ತು ಇವರ ಅಭಿನಯಕ್ಕಾಗಿ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟನಿಗಾಗಿ ರಾಜ್ಯ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಗೆದ್ದರು.<ref>{{cite web|url=http://www.sify.com/movies/anniyan-review-tamil-13873632.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20131218212426/http://www.sify.com/movies/anniyan-review-tamil-13873632.html |url-status=dead |archive-date=18 December 2013 |title=Movie Review : Anniyan |website=[[Sify]] |access-date=16 June 2014}}</ref> [[ವಿಜಯ್ (ನಟ)|ವಿಜಯ್]] ಅವರ ''ಆಥಿ'', [[ಅಜಿತ್ ಕುಮಾರ್]] ಅವರ ''ಪರಮಶಿವನ್'' ಮತ್ತು ಸಿಲಂಬರಸನ್ ಅವರ ''ಸರವಣ'' ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಮೂಲಕ ಅವರು ತಮ್ಮ ಪುನರಾಗಮನವನ್ನು ಮುಂದುವರೆಸಿದರು. ಇವೆಲ್ಲವೂ ಜನವರಿ ೨೦೦೬ ರಲ್ಲಿ ಒಂದೇ ದಿನ ಬಿಡುಗಡೆಯಾದವು. ಸುಸಿ ಗಣೇಶನ್ ಅವರ ''ತಿರುಟು ಪಯಲೆ'' ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಹಾಸ್ಯಮಯ ರಹಸ್ಯ ಪತ್ತೇದಾರಿ ಪಾತ್ರಕ್ಕಾಗಿ ಮೆಚ್ಚುಗೆ ಪಡೆದ ನಂತರ, ಶಂಕರ್ ಅವರು ರಜನಿಕಾಂತ್ ಅಭಿನಯದ ತಮ್ಮ ಸಾಹಸೋದ್ಯಮ ''ಶಿವಾಜಿ'' (೨೦೦೭) ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಅವರನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸಿದರು, ಇದು ಅತ್ಯಂತ ದುಬಾರಿ ತಮಿಳು ಚಿತ್ರವಾಗಿದೆ.<ref>{{cite web|url=http://www.sify.com/movies/tamil/interview.php?id=14015995&cid=2408 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140430233237/http://www.sify.com/movies/tamil/interview.php?id=14015995&cid=2408 |url-status=dead |archive-date=30 April 2014 |title=Welcome to |website=[[Sify]] |date=20 January 2007 |access-date=16 June 2014}}</ref> ವಿವೇಕ್ ಈ ಚಿತ್ರಕ್ಕಾಗಿ ತೊಂಬತ್ತು ದಿನಗಳನ್ನು ಮೀಸಲಿಟ್ಟರು, ಇದು ಅವರ ಹಿಂದಿನ ಯಾವುದೇ ಚಿತ್ರಗಳಿಗಿಂತ ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ. ರಜನಿಕಾಂತ್ ಅವರ ಜೊತೆಗಿನ ಇವರ ಅಭಿನಯವು ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟನಿಗಾಗಿ ರಾಜ್ಯದಿಂದ ಮತ್ತೊಂದು ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಗೆದ್ದುಕೊಟ್ಟಿತು. ಅವರು ತಮ್ಮ ಅಭಿನಯಕ್ಕಾಗಿ ವಿಮರ್ಶಕರಿಂದ ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ವಿಮರ್ಶೆಗಳನ್ನು ಗೆದ್ದರು.<ref>{{cite web|url=http://www.sify.com/movies/sivaji-review-tamil-14472632.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20130930162159/http://www.sify.com/movies/sivaji-review-tamil-14472632.html |url-status=dead |archive-date=30 September 2013 |title=Movie Review : Sivaji |website=[[Sify]] |access-date=16 June 2014}}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.behindwoods.com/tamil-movie-articles/movies-06/sivaji-movie-review.html |title=Sivaji Movie Review |website=Behindwoods.com |date=26 November 2006 |access-date=16 June 2014 |archive-date=3 February 2008 |archive-url=https://web.archive.org/web/20080203195532/http://www.behindwoods.com/tamil-movie-articles/movies-06/sivaji-movie-review.html |url-status=live }}</ref> ===ನಂತರದ ಕೆಲಸ (೨೦೦೮-೨೦೨೧)=== ೨೦೦೦ ದ ದಶಕದ ಉತ್ತರಾರ್ಧದಲ್ಲಿ, ತಮಿಳು ಚಿತ್ರರಂಗದಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರಕಥೆಯಲ್ಲಿನ ಬದಲಾವಣೆಗಳ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ವಿವೇಕ್ ಅವರ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯು ಕುಸಿಯಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು. ಇದಲ್ಲದೆ, ನಟ ಸಹಿ ಮಾಡಿದ ದೊಡ್ಡ ಬಜೆಟ್ ಚಿತ್ರಗಳ ಕೊರತೆ ಮತ್ತು [[:en:Santhanam (actor)|ಸಂತಾನಂನ]] ಹೊರಹೊಮ್ಮುವಿಕೆಯಿಂದಾಗಿ, ವಿವೇಕ್ ೨೦೧೨ ರಲ್ಲಿ ಉತ್ತುಂಗವನ್ನು ತಲುಪಿದರು, ಅಲ್ಲಿ ಅವರು ಒಂದೇ ಒಂದು ಬಿಡುಗಡೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರು.<ref>[http://behindwoods.com/tamil-movies-cinema-column/santhanam-comedy-21-04-12.html Santhanam Comedy] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140714200937/http://behindwoods.com/tamil-movies-cinema-column/santhanam-comedy-21-04-12.html |date=14 July 2014 }}. Behindwoods.com (28 September 2011). Retrieved on 21 June 2015.</ref> ಈ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಅವರ ಮೆಚ್ಚುಗೆ ಪಡೆದ ಕೆಲಸವು ''ಪಡಿಕಥಾವನ್'' (೨೦೦೯) ನಲ್ಲಿ ಡಾನ್ ಪಾತ್ರ, ಗುರು ಎನ್ ಆಲು (೨೦೦೯) ನಲ್ಲಿ ಡ್ರ್ಯಾಗ್‍ನಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡ ಮತ್ತು ''ಸಿಂಗಂ'' (೨೦೧೦) ಸರಣಿಯಲ್ಲಿ ಪೊಲೀಸ್ ಅಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು.<ref>[https://web.archive.org/web/20140717020742/http://www.sify.com/movies/guru-en-aalu-review-tamil-14883088.html Review : Guru En Aalu]. Sify.com. Retrieved on 21 June 2015.</ref> ವಿರಾಮದ ನಂತರ ಮತ್ತೆ ಹೊರಬಂದ ವಿವೇಕ್, ನಿರ್ದೇಶಕ ಬಾಲಾ ಮತ್ತು [[ಕಮಲ್ ಹಾಸನ್]] ಅವರ ಸಲಹೆಯ ಮೇರೆಗೆ ತಮ್ಮ ಸಾಮಾನ್ಯ ಹಾಸ್ಯ ಪಾತ್ರಗಳಿಂದ ದೂರ ಸರಿಯುವ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಘೋಷಿಸಿದರು ಮತ್ತು ''ನಾನ್ ಥಾನ್ ಬಾಲಾ'' (೨೦೧೪) ಎಂಬ ಚಿತ್ರಕ್ಕೆ ಸಹಿ ಹಾಕಿದರು, ಇದರಲ್ಲಿ ಅವರು ಗಂಭೀರ ಪಾತ್ರವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಿದರು.<ref>{{cite web|title=Vivek to take the serious route!|url=http://www.sify.com/movies/vivek-to-take-the-serious-route-news-tamil-nlvjXyggfje.html|archive-url=https://web.archive.org/web/20131129190539/http://www.sify.com/movies/vivek-to-take-the-serious-route-news-tamil-nlvjXyggfje.html|url-status=dead|archive-date=29 November 2013|website=[[Sify]]|access-date=2 January 2014}}</ref> ಅದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವರು ಸೋನಿಯಾ ಅಗರ್ವಾಲ್ ಎದುರು ಪಾಲಕ್ಕಾಟ್ಟು ಮಾಧವನ್ (೨೦೧೫) ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ನಟನಾಗಿ ಮತ್ತೊಂದು ಚಿತ್ರದ ಕೆಲಸವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು, ಅದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಶಕ್ತಿ ಚಿದಂಬರಂ ಅವರ ಬಿಡುಗಡೆಯಾಗದ ''ಮಚನ್'' ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಕರುಣಾಸ್ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಮತ್ತೊಂದು ಸಮಾನಾಂತರ ಮುಖ್ಯ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು. ಹಿಂದಿರುಗಿದ ನಂತರ, ವಿವೇಕ್ ಮತ್ತೆ ದೊಡ್ಡ ಬಜೆಟ್ ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಚಲನಚಿತ್ರ ತಯಾರಕರೊಂದಿಗೆ ಸಹಕರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ವೇಲ್ರಾಜ್ ಅವರ ''ವೆಲೈಯಿಲ್ಲಾ ಪಟ್ಟತಾರಿ'' (೨೦೧೪), ಗೌತಮ್ ವಾಸುದೇವ್ ಮೆನನ್ ಅವರ ''ಯೆನ್ನೈ ಅರಿಂದಾಲ್'' (೨೦೧೫), ಐಶ್ವರ್ಯಾ ಧನುಷ್ ಅವರ ''ವೈ ರಾಜಾ ವೈ'' (೨೦೧೫) ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು.<ref>{{cite web|url=http://www.southscope.in/tamil/article/racing-towards-crore|title=SouthScope - One Stop Site For South Indian Cinema|access-date=25 October 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20151117064940/http://www.southscope.in/tamil/article/racing-towards-crore|archive-date=17 November 2015|url-status=dead}}</ref> ಅದರ ನಂತರ ವಿವೇಕ್ ವಂಶಿ ಪೈಡಿಪಲ್ಲಿ ಅವರ ಥೋಜಾ / ಊಪಿರಿ (೨೦೧೬) ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು, ಇದರಲ್ಲಿ ಕಾರ್ತಿ ನಟಿಸಿದ್ದಾರೆ. ರಾಧಾ ಮೋಹನ್ ಅವರ ಹಾಸ್ಯ ನಾಟಕ ಚಿತ್ರ ''ಬೃಂದಾವನಂ'' (೨೦೧೭) ನಲ್ಲಿ ವಿವೇಕ್ ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ನಟಿಸಿದ್ದಾರೆ, ಇದು ಕಿವುಡ ಮತ್ತು ಮೂಕ ಅಭಿಮಾನಿಯೊಂದಿಗಿನ ಸ್ನೇಹವನ್ನು ಅನ್ವೇಷಿಸಿತು. ಈ ಚಿತ್ರ ಮತ್ತು ವಿವೇಕ್ ವಿಮರ್ಶಾತ್ಮಕ ಮೆಚ್ಚುಗೆಯನ್ನು ಗಳಿಸಿದರು.<ref>{{Cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/tamil/movie-reviews/brindhavanam/movie-review/58851908.cms|title=Brindhavanam Review {3/5}: Radha Mohan is known for genteel films and Brindhavanam is no exception|newspaper=The Times of India }}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.behindwoods.com/tamil-movies/brindhavanam/brindhavanam-review.html|title=Brindhavanam (aka) Brindaavanam review|date=26 May 2017|website=Behindwoods|access-date=18 August 2019|archive-date=25 July 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190725043514/http://www.behindwoods.com/tamil-movies/brindhavanam/brindhavanam-review.html|url-status=live}}</ref> ೨೦೧೯ ರಲ್ಲಿ, ಅವರು ಥ್ರಿಲ್ಲರ್ ಚಿತ್ರ ''ವೆಲ್ಲೈ ಪೂಕ್ಕಲ್‍''ನಲ್ಲಿ ಸಿಯಾಟಲ್‍ನಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸಲು ಹೋಗುವ ನಿವೃತ್ತ ಪೊಲೀಸ್ ಅಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು ಮತ್ತು ಗಂಭೀರ ಪಾತ್ರದ ಚಿತ್ರಣಕ್ಕಾಗಿ ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ವಿಮರ್ಶೆಗಳನ್ನು ಗೆದ್ದರು.<ref>{{Cite web|url=https://www.behindwoods.com/tamil-movies/vellaipookal/vellaipookal-review.html|title=Vellaipookal (aka) Vellai Pookal review|date=20 April 2019|website=Behindwoods|access-date=18 August 2019|archive-date=12 August 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190812110028/http://www.behindwoods.com/tamil-movies/vellaipookal/vellaipookal-review.html|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/tamil/movie-reviews/vellai-pookal/movie-review/68913051.cms|title=Vellai Pookal Movie Review {3/5}: Critic Review of Vellai Pookal by Times of India|newspaper=The Times of India }}</ref> ಅವರು ಸಾಯುವ ಮೊದಲು ಅವರ ಕೊನೆಯ ಚಿತ್ರ ''ಧಾರಾಳ ಪ್ರಭು'' (೨೦೨೦), ಇದರಲ್ಲಿ ಅವರು ಹರೀಶ್ ಕಲ್ಯಾಣ್ ಅವರೊಂದಿಗೆ ನಟಿಸಿದ್ದರು. ಅವರ ಮೊದಲ ಮರಣೋತ್ತರ ಪ್ರದರ್ಶನವು ೨೦೨೧ ರಲ್ಲಿ ಅರನ್ಮನೈ ೩ ಆಗಿತ್ತು.<ref>{{Cite news|url = https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/tamil/movies/news/actor-vivekh-passes-away-after-being-hospitalised/articleshow/82111126.cms|title = Actor Vivekh passes away after being hospitalised |website = [[The Times of India]]|access-date = 21 June 2021|archive-date = 26 June 2021|archive-url = https://web.archive.org/web/20210626052924/https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/tamil/movies/news/actor-vivekh-passes-away-after-being-hospitalised/articleshow/82111126.cms|url-status = live}}</ref> ಒಂದು ವರ್ಷದ ನಂತರ, ಅವರು ದಿ ಲೆಜೆಂಡ್ (೨೦೨೨) ನಲ್ಲಿ ಪೋಷಕ ಪಾತ್ರವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಿದರು. ೨೦೨೩ ರಲ್ಲಿ ಬಿಡುಗಡೆಯಾದ ''ಯಾಧುಮ್ ಊರೆ ಯಾವರಮ್ ಕೇಲಿರ್'' ಅವರ ಕೊನೆಯ ಚಿತ್ರವಾಗಿತ್ತು.<ref>{{cite news |title=Yaadhum Oore Yaavarum Kelir Movie Review : A well-intentioned idea let down by clumsy writing |url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/tamil/movie-reviews/yaadhum-oore-yaavarum-kelir/movie-review/100334832.cms |website=The Times of India |access-date=19 May 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230519072400/https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/tamil/movie-reviews/yaadhum-oore-yaavarum-kelir/movie-review/100334832.cms |archive-date=19 May 2023 |language=en |url-status=live}}</ref> ತಮ್ಮ ವೃತ್ತಿಜೀವನದುದ್ದಕ್ಕೂ, ಅವರು ೨೨೦ ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ನಟಿಸಿದ್ದಾರೆ.<ref>{{Cite web|date=17 April 2021|title=Tamil Actor Vivek, 59, Passes Away in Chennai Following Cardiac Arrest|url=https://www.news18.com/news/movies/tamil-actor-vivek-59-passes-away-in-chennai-following-cardiac-arrest-3648440.html|access-date=17 April 2021|website=www.news18.com|language=en|archive-date=17 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210417165839/https://www.news18.com/news/movies/tamil-actor-vivek-59-passes-away-in-chennai-following-cardiac-arrest-3648440.html|url-status=live}}</ref> ==ವೈಯಕ್ತಿಕ ಜೀವನ== ವಿವೇಕ್ ಅರುಳ್‍ಸೆಲ್ವಿ ಅವರನ್ನು ವಿವಾಹವಾದರು, ಅವರಿಗೆ ಅಮೃತಾ ನಂದಿನಿ, ತೇಜಸ್ವಿನಿ ಮತ್ತು ಪ್ರಸನ್ನ ಕುಮಾರ್ ಎಂಬ ಮೂವರು ಮಕ್ಕಳಿದ್ದರು. ಡೆಂಗ್ಯೂ ಜ್ವರ ಮತ್ತು ಮೆದುಳು ಜ್ವರದಿಂದ ಉಂಟಾದ ತೊಂದರೆಗಳಿಂದಾಗಿ ಪ್ರಸನ್ನ ಕುಮಾರ್ ೨೦೧೫ ರಲ್ಲಿ ೧೩ ನೇ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ನಿಧನರಾದರು.<ref>{{Cite web |date=2015-10-30 |title=Tamil comedian Vivek’s son passes away |url=https://indianexpress.com/article/entertainment/regional/tamil-comedian-viveks-son-passes-away/ |access-date=2024-01-23 |website=The Indian Express |language=en}}</ref> ಅವರ ಸ್ನೇಹಿತ [[:en:Cell Murugan|ಸೆಲ್ ಮುರುಗನ್]] ಅವರ ಆಗಾಗ್ಗೆ ಸಹನಟರಾಗಿದ್ದರು.<ref>{{Cite web|url=https://astroulagam.com.my/entertainment/actor-viveks-close-friend-cell-murugan-finally-opens-187854|title=Actor Vivek's Close Friend Cell Murugan Finally Opens Up|date=18 April 2021|work=Astro Ulagam|access-date=22 November 2021|archive-date=22 November 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20211122092118/https://astroulagam.com.my/entertainment/actor-viveks-close-friend-cell-murugan-finally-opens-187854|url-status=live}}</ref> ==ಮರಣ== ಏಪ್ರಿಲ್ ೧೬, ೨೦೨೧ ರಂದು, ವಿವೇಕ್ ಉಸಿರಾಟದ ತೊಂದರೆ ಮತ್ತು ಎದೆ ನೋವನ್ನು ಅನುಭವಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಜ್ಞೆ ತಪ್ಪಿದ ನಂತರ ಚೆನ್ನೈನ ಸಿಮ್ಸ್ ಆಸ್ಪತ್ರೆಗೆ ದಾಖಲಿಸಲಾಯಿತು. ವೈದ್ಯರು ಅವನನ್ನು ಗಂಭೀರವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಎಡ ಮುಂಭಾಗದ ಅಪಧಮನಿಯಲ್ಲಿ ಶೇಕಡ ೧೦೦ ರಷ್ಟು ತಡೆಯೊಂದಿಗೆ ಥ್ರಾಂಬೋಸಿಸ್ ಇದೆ ಎಂದು ಕಂಡುಹಿಡಿದರು, ಇದು ಹೃದಯ ವೈಫಲ್ಯಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು.<ref>{{Cite web|date=2021-04-16|title=Actor Vivek's cardiac arrest not linked with COVID-19 vaccine, says TN Health Secy|url=https://www.thenewsminute.com/article/actor-vivek-s-cardiac-arrest-not-linked-covid-19-vaccine-says-tn-health-secy-147278|access-date=2021-06-18|website=The News Minute|language=en|archive-date=24 June 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210624204048/https://www.thenewsminute.com/article/actor-vivek-s-cardiac-arrest-not-linked-covid-19-vaccine-says-tn-health-secy-147278|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite web|title=Tamil Nadu: Day after COVID-19 vaccination, actor Vivek suffers cardiac arrest|url=https://www.freepressjournal.in/entertainment/regional-film-news/tamil-nadu-day-after-covid-19-vaccination-actor-vivek-suffers-cardiac-arrest|access-date=2021-06-18|website=Free Press Journal|language=en|archive-date=24 June 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210624200942/https://www.freepressjournal.in/entertainment/regional-film-news/tamil-nadu-day-after-covid-19-vaccination-actor-vivek-suffers-cardiac-arrest|url-status=live}}</ref> ಏಂಜಿಯೋಪ್ಲಾಸ್ಟಿಯ ನಂತರ, ಅವರು ಏಪ್ರಿಲ್ ೧೭, ೨೦೨೧ ರಂದು ತಮ್ಮ ೫೯ ನೇ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಆಸ್ಪತ್ರೆಯಲ್ಲಿ ನಿಧನರಾದರು.<ref>{{Cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/chennai/vivek-tamil-film-actor-dies-in-chennai-hospital/articleshow/82111036.cms|title=Exclusive biography of @Actor_Vivek and on his life.|newspaper=The Times of India|date=17 April 2021|access-date=17 April 2021|archive-date=17 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210417010341/https://timesofindia.indiatimes.com/city/chennai/vivek-tamil-film-actor-dies-in-chennai-hospital/articleshow/82111036.cms|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite web|agency=TNN|date=17 Apr 2021|title=Actor Vivekh critical after heart attack |url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/chennai/actor-vivekh-critical-after-heart-attack/articleshow/82108727.cms|access-date=17 April 2021|website=The Times of India|language=en|archive-date=17 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210417005336/https://timesofindia.indiatimes.com/city/chennai/actor-vivekh-critical-after-heart-attack/articleshow/82108727.cms|url-status=live}}</ref> ಚೆನ್ನೈನ ವಿರುಗಂಬಕ್ಕಂನಲ್ಲಿರುವ ಅವರ ನಿವಾಸದ ಬಳಿ ಭಾರಿ ಜನಸಮೂಹದ ನಡುವೆ ಅವರಿಗೆ ಸರ್ಕಾರಿ ಅಂತ್ಯಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ನೀಡಲಾಯಿತು.<ref>{{cite web | url=https://indianexpress.com/article/entertainment/tamil/actor-vivek-passes-away-celebrities-pay-condolences-7277311/ | title=Vivek (1961-2021): AR Rahman remembers the actor, calls him 'a selfless jewel of India' | publisher=The Indian Express | work=Arushi Jain, A. Kameshwari | date=17 April 2021 | accessdate=17 April 2021 | archive-date=17 April 2021 | archive-url=https://web.archive.org/web/20210417034351/https://indianexpress.com/article/entertainment/tamil/actor-vivek-passes-away-celebrities-pay-condolences-7277311/ | url-status=live }}</ref> ಹೃದಯಾಘಾತದ ಒಂದು ದಿನ ಮೊದಲು, ವಿವೇಕ್ ಭಾರತ್ ಬಯೋಟೆಕ್‍ನ ಕೋವಾಕ್ಸಿನ್ ಪಡೆದರು ಮತ್ತು ಕೋವಿಡ್ -೧೯ ವಿರುದ್ಧ ಲಸಿಕೆಗಾಗಿ ಪ್ರಚಾರ ಮಾಡಿದರು. ಇದು, ಅವರ ಸಾವು ಲಸಿಕೆಯೊಂದಿಗೆ ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿರಬಹುದು ಎಂಬ ಊಹಾಪೋಹಗಳಿಗೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು, ಆದರೆ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಾನವ ಹಕ್ಕುಗಳ ಆಯೋಗವು ಲಸಿಕೆ ಮತ್ತು ಅವರ ಹೃದಯಾಘಾತದ ನಡುವೆ ಯಾವುದೇ ಸಂಬಂಧವಿಲ್ಲ ಎಂದಿತು, ಬದಲಿಗೆ ಅಧಿಕ ರಕ್ತದೊತ್ತಡಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದೆ ಎಂದು ತಿಳಿಸಿತು.<ref>{{cite news |title=Vivekh death: Human Rights Commission rules out 'vaccine-angle' |url=https://www.dtnext.in/News/City/2021/10/22165900/1325206/Vivekh-death-Human-Rights-Commission-rules-out-vaccineangle.vpf |archive-url=https://web.archive.org/web/20211022140000/https://www.dtnext.in/News/City/2021/10/22165900/1325206/Vivekh-death-Human-Rights-Commission-rules-out-vaccineangle.vpf |url-status=dead |archive-date=22 October 2021 |access-date=22 October 2021 |work=[[DT Next]] |date=22 October 2021 |language=en}}</ref> ವಿವೇಕ್ ಅವರ ಅಂತ್ಯಕ್ರಿಯೆ [[ಚೆನ್ನೈ|ಚೆನ್ನೈನಲ್ಲಿ]] ಸಂಪೂರ್ಣ ಸರ್ಕಾರಿ ಗೌರವಗಳೊಂದಿಗೆ ನಡೆಯಿತು.<ref>{{cite web | url=https://indianexpress.com/article/entertainment/tamil/actor-vivek-cremated-with-state-honours-as-fans-pay-last-respects-7277915/ | title=Actor Vivek cremated with state honours as fans pay last respects | date=17 April 2021 | access-date=27 October 2022 | archive-date=27 October 2022 | archive-url=https://web.archive.org/web/20221027235641/https://indianexpress.com/article/entertainment/tamil/actor-vivek-cremated-with-state-honours-as-fans-pay-last-respects-7277915/ | url-status=live }}</ref> ==ಸಾಮಾಜಿಕ ಕ್ರಿಯಾಶೀಲತೆ== [[File:Actor Vivek at International Coastal Clean Up 2011.jpg|right|300px|thumb|ಇಂಟರ್ನ್ಯಾಷನಲ್ ಕೋಸ್ಟಲ್ ಕ್ಲೀನ್ ಅಪ್, 2011 ರಲ್ಲಿ ವಿವೇಕ್]] ===ಗ್ರೀನ್‍ ಕಲಾಂ=== ೨೦೧೦ ರಲ್ಲಿ, ವಿವೇಕ್ ಭಾರತದ ಮಾಜಿ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ [[ಎ.ಪಿ.ಜೆ.ಅಬ್ದುಲ್ ಕಲಾಂ|ಎಪಿಜೆ ಅಬ್ದುಲ್ ಕಲಾಂ]] ಅವರಿಂದ ಸ್ಫೂರ್ತಿ ಪಡೆದು ಭಾರತದಾದ್ಯಂತ ಮರಗಳನ್ನು ನೆಡುವ ಯೋಜನೆಯಾದ ಗ್ರೀನ್ ಕಲಾಂ ಅನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು.<ref>{{cite news|url=http://ibnlive.in.com/news/actor-vivek-moves-ahead-with-green-kalam-project/268788-71-180.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20120727090357/http://ibnlive.in.com/news/actor-vivek-moves-ahead-with-green-kalam-project/268788-71-180.html |url-status=dead |archive-date=27 July 2012 |title=Actor Vivek moves ahead with 'Green Globe Project' – IBNLive |publisher=Ibnlive.in.com |date=1 July 2012 |access-date=16 June 2014}}</ref> [[ಟ್ವಿಟ್ಟರ್|ಟ್ವಿಟರ್]] ಮೂಲಕ, ಅವರು ಸ್ವಯಂಸೇವಕರನ್ನು, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಶಾಲೆಗಳು ಮತ್ತು ಕಾಲೇಜುಗಳಿಂದ ಈ ಉಪಕ್ರಮಕ್ಕೆ ಸೇರಲು ಸಜ್ಜುಗೊಳಿಸಿದರು. ಈ ಯೋಜನೆಗೆ ಅವರ ಹೆಸರನ್ನು ಇಡಬಾರದು ಎಂದು ಕಲಾಂ ಒತ್ತಾಯಿಸಿದರು, ನಂತರ ವಿವೇಕ್ ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತವಾಗಿ ಅದರ ಹೆಸರನ್ನು ಗ್ರೀನ್ ಗ್ಲೋಬ್ ಎಂದು ಬದಲಾಯಿಸಿದರು.<ref>{{Cite web|url=https://www.theweek.in/theweek/cover/Kalam-was-an-inspiration-actor-vivek.html|title=Eco-friendly, ego friendly|website=theweek.in|access-date=17 April 2021|archive-date=17 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210417091723/https://www.theweek.in/theweek/cover/Kalam-was-an-inspiration-actor-vivek.html|url-status=live}}</ref> ಅವರ ಮರಣದ ವೇಳೆಗೆ, ೩,೩೦೦,೦೦೦ ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಸಸಿಗಳನ್ನು ನೆಡಲಾಗಿತ್ತು.<ref>{{Cite news|url=https://www.thehindu.com/entertainment/movies/actor-vivek-a-green-warrior-who-targeted-to-plant-one-crore-saplings/article34342652.ece|title=Actor Vivek, a green warrior who targeted to plant one crore saplings|first=K.|last=Lakshmi|newspaper=The Hindu|date=17 April 2021|via=www.thehindu.com|access-date=17 April 2021|archive-date=17 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210417091103/https://www.thehindu.com/entertainment/movies/actor-vivek-a-green-warrior-who-targeted-to-plant-one-crore-saplings/article34342652.ece|url-status=live}}</ref> ===ಇತರ ಉಪಕ್ರಮಗಳು=== ವಿವೇಕ್ ಅವರೊಂದಿಗೆ ನಟರಾದ [[ಸೂರ್ಯ ಶಿವಕುಮಾರ್‌‌|ಸೂರ್ಯ]], [[ಜ್ಯೋತಿಕಾ (ನಟಿ)|ಜ್ಯೋತಿಕಾ]] ಮತ್ತು ಕಾರ್ತಿ ಅವರನ್ನು ೨೦೧೮ ರಲ್ಲಿ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿ ಎಡಪ್ಪಾಡಿ ಕೆ ಪಳನಿಸ್ವಾಮಿ ನೇತೃತ್ವದ ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರವು ಪ್ಲಾಸ್ಟಿಕ್ ಮಾಲಿನ್ಯ ಮುಕ್ತ ತಮಿಳುನಾಡು ಅಭಿಯಾನದ ರಾಯಭಾರಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಿತ್ತು.<ref name="indiaglitz.com">{{Cite web|url=https://www.indiaglitz.com/jyothika-vivek-goodwill-ambassadors-for-plastic-free-tn-edappadi-palanisamy-hindi-news-219626|title=Jyothika gets a prestigious responsibility from the govt! - Bollywood News|date=23 August 2018|website=IndiaGlitz.com|access-date=14 September 2018|archive-date=29 August 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180829035003/https://www.indiaglitz.com/jyothika-vivek-goodwill-ambassadors-for-plastic-free-tn-edappadi-palanisamy-hindi-news-219626|url-status=live}}</ref><ref>{{cite news |last1=Mariappan |first1=Julie |title=Drive launched to make TN plastic-free; actors Suriya, Karthi, Jyothika and Vivek are its brand ambassadors |url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/chennai/drive-launched-to-make-tn-plastic-free-actors-suriya-karthi-jyothika-and-vivek-are-its-brand-ambassadors/articleshow/65514587.cms |access-date=20 March 2021 |work=The Times of India |date=23 August 2018 |language=en |archive-date=27 April 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210427035225/https://timesofindia.indiatimes.com/city/chennai/drive-launched-to-make-tn-plastic-free-actors-suriya-karthi-jyothika-and-vivek-are-its-brand-ambassadors/articleshow/65514587.cms |url-status=live }}</ref> ==ಬ್ರ್ಯಾಂಡ್ ಅನುಮೋದನೆ== ಇವರು ೨೦೦೩ ರಲ್ಲಿ ಮಿರಿಂಡಾ ತಂಪು ಪಾನೀಯ ಮತ್ತು ೨೦೧೧ ರಲ್ಲಿ ನಥೆಲ್ಲಾ ಜ್ಯುವೆಲ್ಲರಿಗಳ ಬ್ರ್ಯಾಂಡ್ ಅಂಬಾಸಿಡರ್ ಆಗಿದ್ದರು.<ref>[https://www.youtube.com/watch?v=X-UYVlA633I Nathella Jewellery Chennai, India, Boom Baa Offer] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160416030149/https://www.youtube.com/watch?v=X-UYVlA633I |date=16 April 2016 }}. YouTube (12 July 2010). Retrieved on 5 February 2012.</ref><ref>[http://www.financialexpress.com/news/mirinda-ropes-in-tamil-comedian-vivek-as-brand-ambassador/77660/0 Mirinda Ropes In Tamil Comedian Vivek As Brand Ambassador] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190115132437/http://www.financialexpress.com/news/mirinda-ropes-in-tamil-comedian-vivek-as-brand-ambassador/77660/0 |date=15 January 2019 }}. Financialexpress.com (10 April 2003). Retrieved on 5 February 2012.</ref><ref name="V"/><ref>[http://www.geetham.net/forums/showthread.php?212-Interview-with-Vivek Interview with Vivek] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190115023102/http://www.geetham.net/forums/showthread.php?212-Interview-with-Vivek |date=15 January 2019 }}. Geetham.net. Retrieved on 5 February 2012.</ref> ==ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು ಮತ್ತು ಗೌರವಗಳು== {| class="wikitable" !ಸಂದರ್ಭ !ವರ್ಷ !ವರ್ಗ/ಪ್ರಶಸ್ತಿ !ಸಿನಿಮಾ !ಫಲಿತಾಂಶ !ಮೂಲ |- |[[:en:Sathyabama Institute of Science and Technology|ಸತ್ಯಭಾಮಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯ]] |೨೦೧೫ | colspan="3" |ಗೌರವ ಡಾಕ್ಟರೇಟ್ |<ref>{{Cite web|title=Green Kalam|url=https://greenkalam.org/dr-vivekh/}}</ref> |- |ನಾಗರಿಕ ಗೌರವ |೨೦೦೯ | colspan="3" |ಭಾರತೀಯ ಚಿತ್ರರಂಗಕ್ಕೆ ನೀಡಿದ ಕೊಡುಗೆಗಳಿಗಾಗಿ [[ಪದ್ಮಶ್ರೀ]] |<ref>{{Cite web|last1=Narayan|first1=Pushpa|last2=Apr 17|first2=D. Govardan / TNN / Updated|last3=2021|last4=Ist|first4=07:07|title=Vivek, Tamil film actor, dies in Chennai hospital {{!}} Chennai News |url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/chennai/vivek-tamil-film-actor-dies-in-chennai-hospital/articleshow/82111036.cms|access-date=17 April 2021|website=The Times of India|language=en}}</ref> |- |ತಮಿಳುನಾಡು ರಾಜ್ಯ ಚಲನಚಿತ್ರ ಗೌರವ ಪ್ರಶಸ್ತಿ |೨೦೦೬ | colspan="3" |ತಮಿಳು ಚಿತ್ರರಂಗಕ್ಕೆ ನೀಡಿದ ಕೊಡುಗೆಗಾಗಿ ಕಲೈವಾನಾರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ |<ref name=":0">{{Cite web|title=Vivek Awards: List of awards and nominations received by Vivek {{!}} Times of India Entertainment|url=https://timesofindia.indiatimes.com/topic/Vivek/awards|access-date=17 April 2021|website=timesofindia.indiatimes.com}}</ref> |- | rowspan="3" |ಫಿಲ್ಮ್ ಫೇರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು |೨೦೦೨ | rowspan="3" |ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟ - ತಮಿಳು |''ರನ್'' | rowspan="12" |ಗೆಲುವು |<ref name=":0" /> |- |೨೦೦೩ |''ಸಾಮಿ'' |<ref name=":0" /> |- |೨೦೦೪ |''ಪೇರಳಗನ್‍'' |<ref name=":0" /> |- | rowspan="5" |ತಮಿಳುನಾಡು ರಾಜ್ಯ ಚಲನಚಿತ್ರ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು |೧೯೯೯ | rowspan="5" |ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟ |''ಉನ್ನರುಗೆ ನಾನ್ ಇರುಂದಾಲ್'' |<ref name=":2">{{Cite web|title=Dr. Vivekh – Green Kalam|url=https://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:xGPVQvhTZukJ:https://greenkalam.org/dr-vivekh/+&cd=1&hl=en&ct=clnk&gl=us|access-date=17 April 2021|website=webcache.googleusercontent.com}}</ref> |- |೨೦೦೨ |''ರನ್'' |<ref name=":2" /> |- |೨೦೦೩ |''ಪಾರ್ಥಿಬನ್ ಕನವು'' |<ref name=":2" /> |- |೨೦೦೫ |''ಅನ್ನಿಯನ್'' |<ref name=":2" /> |- |೨೦೦೭ |''ಶಿವಾಜಿ'' |<ref name=":2" /> |- | rowspan="4" |ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ತಮಿಳು ಚಲನಚಿತ್ರ ಪ್ರಶಸ್ತಿ |೨೦೦೩ | rowspan="4" |ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟ |''ರನ್‍'' |<ref>{{Cite web|date=7 June 2014|title=ITFA ceremony in Malaysia|url=http://www.hindu.com/fr/2003/10/31/stories/2003103101460500.htm|access-date=17 April 2021|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20140607070328/http://www.hindu.com/fr/2003/10/31/stories/2003103101460500.htm|work=[[ದಿ ಹಿಂದೂ]]|archive-date=7 June 2014}}</ref> |- |೨೦೦೪ |''ಸಾಮಿ'' |<ref>{{Cite web|title=results of ITFA 2004|url=http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:pNiCFbSOHIUJ:ns1.mayyam.com/tfilms/19065.11.47.38.html+&cd=15&hl=en&ct=clnk&gl=us|access-date=17 April 2021|website=webcache.googleusercontent.com}}</ref> |- |೨೦೦೮ |''ಕುರುವಿ'' |<ref name=":3">{{Cite web|title=Archived copy|url=http://entertainment.xin.msn.com/en/tv/vasantham/events-article.aspx?cp-documentid=5964537|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20131203005658/http://entertainment.xin.msn.com/en/tv/vasantham/events-article.aspx?cp-documentid=5964537|archive-date=3 December 2013|access-date=25 November 2013}}</ref> |- |೨೦೧೧ |''ವೆಡಿ'' |<ref name=":3" /> |- | rowspan="2" |ಏಷ್ಯಾನೆಟ್ ಫಿಲ್ಮ್ ಅವಾರ್ಡ್ಸ್ | rowspan="2" |೨೦೦೯ | colspan="3" |ಗೌರವ ವಿಶೇಷ ಜ್ಯೂರಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿ |<ref name=":1">{{Cite web|title=Profile of Actor Vivek – Tamil Movie Data Base of Tamilstar.com|url=https://profile.tamilstar.com/actor/vivek/biography-full/212|access-date=17 April 2021|website=profile.tamilstar.com}}</ref> |- |ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟನಿಗಾಗಿ ಏಷ್ಯಾನೆಟ್ ಚಲನಚಿತ್ರ ಪ್ರಶಸ್ತಿ |ವಿವಿಧ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳು | |<ref name=":1" /> |- |ಎಡಿಸನ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು |೨೦೦೭ |ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟ |''ಗುರು ಎನ್ ಆಲು'' | |<ref name=":2" /> |} ಗ್ರೇಟರ್ ಚೆನ್ನೈ ಕಾರ್ಪೊರೇಷನ್ ವಿವೇಕ್ ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದ ಬೀದಿಯನ್ನು "ಚಿನ್ನ ಕಲೈವಾನಾರ್ ವಿವೇಕ್ ರಸ್ತೆ" ಎಂದು ಮರುನಾಮಕರಣ ಮಾಡಿದೆ.<ref>{{cite web |url=https://indianexpress.com/article/cities/chennai/tamil-nadu-actor-vivek-road-renamed-7898061/#:~:text=The%20Greater%20Chennai%20Corporation%20(GCC,as%20Chinna%20Kalaivanar%20Vivek%20Road. |title=Chennai civic body names road after actor Vivek |date=2 May 2022 |access-date=21 March 2023 |archive-date=21 March 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230321060453/https://indianexpress.com/article/cities/chennai/tamil-nadu-actor-vivek-road-renamed-7898061/#:~:text=The%20Greater%20Chennai%20Corporation%20(GCC,as%20Chinna%20Kalaivanar%20Vivek%20Road. |url-status=live }}</ref> ==ಉಲ್ಲೇಖಗಳು== {{Reflist}} ==ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು== {{Commons category|Vivek (actor)}} * {{IMDb name|0900266}} * {{Twitter|Actor_Vivek}} [[ವರ್ಗ:ಕನ್ನಡ ವಿಕಿಪೀಡಿಯ ಗುಣಮಟ್ಟ ಸುಧಾರಣೆ]] 7l0quhegsxrywxzovme963qpv6h43ka 1224235 1224234 2024-04-25T14:46:33Z Rakshitha b kulal 75943 added [[Category:ಚಲನಚಿತ್ರ ನಟರು]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = ವಿವೇಕ್ | honorific_suffix = <!-- Don't add Honorific suffixes here, ref [[MOS:HON]]--> | image = [[File:Vivek Tamil actor.jpg|thumb|ತಮಿಳು ನಟ ವಿವೇಕ್‍]] | caption = ೨೦೧೯ ರಲ್ಲಿ ವಿವೇಕ್ | birth_name = ವಿವೇಕಾನಂದನ್<ref>{{cite web|url=http://www.chennaimath.org/category/media/magazines/sri-ramakrishna-vijayam|title=Chennaimath.Org: Category –Present Sri Ramakrishna Vijayam|access-date=25 October 2016}}</ref> | birth_date = ೧೯ ನವೆಂಬರ್ ೧೯೬೧ | birth_place = [[ಸಂಕರಕೋವಿಲ್, ತಮಿಳುನಾಡು|ಸಂಕರಕೋವಿಲ್]], ತೆಂಕಾಸಿ ಜಿಲ್ಲೆ, [[ತಮಿಳುನಾಡು]], [[ಭಾರತ]] | death_date = {{death date and age|df=yes|2021|4|17|1961|11|19}} | death_place = ಚೆನ್ನೈ, ತಮಿಳುನಾಡು, ಭಾರತ | awards = [[ಪದ್ಮಶ್ರೀ]] (೨೦೦೯)<br />ಗೌರವ ಡಾಕ್ಟರೇಟ್ (೨೦೧೫) | spouse = ಅರುಲ್ ಸೆಲ್ವಿ ವಿವೇಕ್ | children = ೩ | years_active = ೧೯೮೭ - ೨೦೨೧ | occupation = ಸಿನಿಮಾ ನಟ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯಕರ್ತ | alma_mater = ಅಮೇರಿಕನ್ ಕಾಲೇಜು, ಮಧುರೈ }} '''ವಿವೇಕಾನಂದನ್''' (೧೯ ನವೆಂಬರ್ ೧೯೬೧ - ೧೭ ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೦೨೧), ವೃತ್ತಿಪರವಾಗಿ '''ವಿವೇಕ್''' ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಇವರು ಒಬ್ಬ ಭಾರತೀಯ ನಟ, ಹಾಸ್ಯನಟ, ದೂರದರ್ಶನ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವ, ಹಿನ್ನೆಲೆ ಗಾಯಕ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯಕರ್ತ.<ref name="TOI">[https://timesofindia.indiatimes.com/city/chennai/vivek-tamil-film-actor-dies-in-chennai-hospital/articleshow/82111036.cms Vivek, Tamil film actor dies in Chennai hospital] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20211020125755/https://timesofindia.indiatimes.com/city/chennai/vivek-tamil-film-actor-dies-in-chennai-hospital/articleshow/82111036.cms |date=20 October 2021 }}, Times of India, 17 April 2021.</ref> ಅವರು [[ತಮಿಳು ಸಿನೆಮಾ|ತಮಿಳು ಚಲನಚಿತ್ರೋದ್ಯಮದಲ್ಲಿ]] ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು. ನಿರ್ದೇಶಕ [[ಕೆ. ಬಾಲಚಂದರ್]] ಅವರ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಪರಿಚಯಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಅವರು ''ರನ್'' (೨೦೦೨), ''ಸಾಮಿ'' (೨೦೦೩) ಮತ್ತು ''ಪೆರಳಗನ್'' (೨೦೦೪) ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿನ ಅಭಿನಯಕ್ಕಾಗಿ ತಮಿಳಿನ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟನಾಗಿ ಮೂರು ಫಿಲ್ಮ್‌ಫೇರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಗೆದ್ದರು. ಹಾಗೂ ಅವರು ಆರು ತಮಿಳುನಾಡು ರಾಜ್ಯ ಚಲನಚಿತ್ರ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಪಡೆದರು, ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಐದು ''ಉನ್ನರುಗೆ ನಾನ್ ಇರುಂಧಲ್'' (೧೯೯೯), ''ರನ್'' (೨೦೦೨), ''ಪಾರ್ಥಿಬನ್ ಕನವು'' (೨೦೦೩), ''ಅನ್ನಿಯನ್'' (೨೦೦೫) ಮತ್ತು ''ಶಿವಾಜಿ'' (೨೦೦೭) ಚಲನಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿನ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟನೆಗಾಗಿ ತಮಿಳುನಾಡು ರಾಜ್ಯ ಚಲನಚಿತ್ರ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು, ಹಾಗೂ ಕಲೈವಾನಾರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಗೌರವ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯಾಗಿ ಪಡೆದರು. ಅವರ ಹಾಸ್ಯ ಶೈಲಿಯು ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ರಾಜಕೀಯ ವಿಡಂಬನೆಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ಒನ್-ಲೈನರ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಪದಪ್ರಯೋಗವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿತ್ತು, ಇದು ವಿಮರ್ಶಕರು ಅವರನ್ನು ಎನ್.ಎಸ್.ಕೃಷ್ಣನ್‍ಗೆ ಹೋಲಿಸಲು ಕಾರಣವಾಯಿತು ಮತ್ತು ಅವರಿಗೆ ಚಿನ್ನ ಕಲೈವಾನಾರ್ ಎಂಬ ಅಡ್ಡಹೆಸರನ್ನು ಗಳಿಸಿಕೊಟ್ಟಿತು. ೨೦೦೯ ರಲ್ಲಿ, ಕಲೆಗೆ ನೀಡಿದ ಕೊಡುಗೆಗಾಗಿ [[ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರ|ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರವು]] ವಿವೇಕ್ ಅವರಿಗೆ [[ಪದ್ಮಶ್ರೀ ಪ್ರಶಸ್ತಿ (2000-2009)|ಪದ್ಮಶ್ರೀ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು]] ನೀಡಿತು.<ref name="indiaglitz1">[https://web.archive.org/web/20090127023134/http://www.indiaglitz.com/channels/tamil/article/44536.html A crown on my head: Vivek&nbsp;– Tamil Movie News]. IndiaGlitz. Retrieved on 26 May 2011.</ref> ಸತ್ಯಭಾಮಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯವು ವಿವೇಕ್ ಅವರಿಗೆ ಸಿನೆಮಾದ ಮೂಲಕ ಸಮಾಜಕ್ಕೆ ನೀಡಿದ ಕೊಡುಗೆಗಾಗಿ ಗೌರವ ಡಾಕ್ಟರೇಟ್ ನೀಡಿತು. ದೂರದರ್ಶನ ವ್ಯಕ್ತಿಯಾಗಿ, ವಿವೇಕ್ ಹಲವಾರು ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಆಯೋಜಿಸಿದರು ಮತ್ತು ವಿಶೇಷವಾಗಿ [[ಎ.ಪಿ.ಜೆ.ಅಬ್ದುಲ್ ಕಲಾಂ]] ಅವರನ್ನು ಸಂದರ್ಶಿಸಿದರು. ಕಲಾಂ ಅವರ ಪರಿಸರವಾದದಿಂದ ಪ್ರೇರಿತರಾದ ವಿವೇಕ್, [[ತಮಿಳುನಾಡು|ತಮಿಳುನಾಡಿನಾದ್ಯಂತ]] ಒಂದು ಶತಕೋಟಿ ಮರಗಳನ್ನು ನೆಡುವ ಧ್ಯೇಯದೊಂದಿಗೆ ೨೦೧೦ ರಲ್ಲಿ ಗ್ರೀನ್ ಕಲಾಂ ಉಪಕ್ರಮವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು..<ref>{{Cite web|url=https://www.thenewsminute.com/article/how-former-president-apj-abdul-kalam-inspired-actor-vivek-turn-activism-147319|title=How former President APJ Abdul Kalam inspired actor Vivek to turn to activism|date=17 April 2021|website=The News Minute|access-date=17 April 2021|archive-date=17 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210417084253/https://www.thenewsminute.com/article/how-former-president-apj-abdul-kalam-inspired-actor-vivek-turn-activism-147319|url-status=live}}</ref> ==ಜೀವನಚರಿತ್ರೆ== ===ಆರಂಭಿಕ ಜೀವನ=== ವಿವೇಕ್ ೧೯೬೧ ರ ನವೆಂಬರ್ ೧೯ ರಂದು ತಮಿಳುನಾಡಿನ [[ಸಂಕರಕೋವಿಲ್, ತಮಿಳುನಾಡು|ಸಂಕರಕೋವಿಲ್]] ಬಳಿಯ ಪೆರುಂಕೊಟ್ಟೂರ್ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದರು. ವಿವೇಕ್ [[ಮಧುರೈ|ಮಧುರೈನ]] ಅಮೆರಿಕನ್ ಕಾಲೇಜಿನಿಂದ ಪದವಿ ಪಡೆದರು. ===ಆರಂಭಿಕ ವೃತ್ತಿಜೀವನ (೧೯೮೭–೧೯೯೭)=== ಚೆನ್ನೈನ ಸೆಕ್ರೆಟರಿಯೇಟ್‍ನಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವಾಗ, ವಿವೇಕ್ ತಮ್ಮ ಬಿಡುವಿನ ವೇಳೆಯಲ್ಲಿ ಮದ್ರಾಸ್ ಹ್ಯೂಮರ್ ಕ್ಲಬ್‍ನಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದರು, ಅಲ್ಲಿ ಜನರು ಸ್ಟ್ಯಾಂಡ್-ಅಪ್ ಕಾಮಿಡಿಯನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಅವರು ಹ್ಯೂಮರ್ ಕ್ಲಬ್‍ ಅನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಲು ಪ್ರವರ್ತಕರಾಗಿ ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದರು ಮತ್ತು ತರುವಾಯ ಕ್ಲಬ್‍ನಲ್ಲಿ ಅವರ ಮೂಕಾಭಿನಯಗಳ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ಬಾರಿ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಮನರಂಜನಾ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಗೆದ್ದರು. ವಿವೇಕ್ ನಂತರ ಚೆನ್ನೈ ತೊರೆದು ಮಧುರೈನಿಂದ ವಾಣಿಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಪದವಿ ಪಡೆದರು ಮತ್ತು ಸೆಮಿಸ್ಟರ್ ವಿರಾಮದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಅವರು ಹಿಂತಿರುಗಿ ಕ್ಲಬ್‍ನಲ್ಲಿ ಪ್ರದರ್ಶನ ನೀಡುತ್ತಿದ್ದರು.<ref name="chenon">{{cite web |url=http://chennaionline.com/City360/Interviews/20114702034712/Meet-Vivek-the-comedian-with-a-social-touch.col |title=Meet Vivek, the comedian with a social touch &#124; cityinterviews&nbsp;– city360 |publisher=ChennaiOnline |access-date=16 June 2014 |archive-date=9 May 2011 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110509105409/http://chennaionline.com/City360/Interviews/20114702034712/Meet-Vivek-the-comedian-with-a-social-touch.col |url-status=live }}</ref> ಹ್ಯೂಮರ್ ಕ್ಲಬ್‍ನ ಸ್ಥಾಪಕರಾದ ಪಿ.ಆರ್.ಗೋವಿಂದರಾಜನ್ ಅವರು ಅವರನ್ನು ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಚಲನಚಿತ್ರ ನಿರ್ದೇಶಕ [[ಕೆ. ಬಾಲಚಂದರ್]] ಅವರಿಗೆ ಪರಿಚಯಿಸಿದರು ಮತ್ತು ನಿರ್ದೇಶಕರ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳಿಗೆ ಸ್ಕ್ರಿಪ್ಟ್-ಬರಹಗಾರರಾಗಿ ವೃತ್ತಿಪರ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ನಾಲ್ಕು ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ, ಬಾಲಚಂದರ್ ಒಂದು ಸನ್ನಿವೇಶವನ್ನು ವಿವರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಹದಿನಾರು ಪಾತ್ರಗಳಿಗೆ ಸ್ಕ್ರಿಪ್ಟ್ ಬರೆಯಲು ಕೇಳಿದರು, ಅದನ್ನು ವಿವೇಕ್ ರಾತ್ರೋರಾತ್ರಿ ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಿದರು ಎಂದು ವಿವೇಕ್ ಬಹಿರಂಗಪಡಿಸಿದರು. ಇದು ನಿಜವಾಗಿಯೂ ಒಂದು ಪರೀಕ್ಷೆ ಎಂದು ಅವರು ನಂತರ ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಂಡರು, ಮತ್ತು ಅವರ ಪ್ರದರ್ಶನದ ಮೂಲಕ, ಬಾಲಚಂದರ್ ವಿವೇಕ್‍ಗೆ ಹತ್ತಿರವಾದರು.<ref name="chenon"/> ೧೯೮೭ ರಲ್ಲಿ ''ಮನತಿಲ್ ಉರುಥಿ ವೆಂಡುಮ್'' ಚಿತ್ರದ ಸ್ಕ್ರಿಪ್ಟ್‌ಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡುವಾಗ, ಬಾಲಚಂದರ್ ಅವರು ವಿವೇಕ್‍ಗೆ ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ [[ಸುಹಾಸಿನಿ ಮಣಿರತ್ನಮ್|ಸುಹಾಸಿನಿ]] ಅವರ ಸಹೋದರನ ನಟನಾ ಪಾತ್ರವನ್ನು ನೀಡಿದರು, ಅದನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸಲು ಅವರು ನಿರ್ಧರಿಸಿದರು.<ref>{{cite news |author=Y Maheswara Reddy |url=http://www.newindianexpress.com/entertainment/interviews/article249658.ece |title=Vivek, comedy artiste |publisher=The New Indian Express |access-date=16 June 2014 |archive-date=20 January 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150120175023/http://www.newindianexpress.com/entertainment/interviews/article249658.ece |url-status=dead }}</ref> ಪೋಷಕ ಪಾತ್ರಗಳನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸುವ ಮೂಲಕ ಅವರು ತಮ್ಮ ವೃತ್ತಿಜೀವನವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು ಮತ್ತು ''ಪುದು ಪುದು ಅರ್ಥಂಗಲ್'' (೧೯೮೯) ಮತ್ತು ''ಒರು ವೀಡು ಇರು ವಾಸಲ್'' (೧೯೯೦) ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಬಾಲಚಂದರ್ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಮತ್ತೆ ಸಹಕರಿಸಿದರು. ನಂತರ ಕೆ. ಎಸ್. ರವಿಕುಮಾರ್ ಅವರ ''ಪುತ್ತಮ್ ಪುದು ಪಯನಂ'' (೧೯೯೧) ಮತ್ತು ವಿಕ್ರಮ್ ಅವರ ''ನಾನ್ ಪೆಸಾ ನಿನೈಪಥೆಲ್ಲಂ'' (೧೯೯೩) ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ನಟನ ಸ್ನೇಹಿತನಾಗಿ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಪಾತ್ರವರ್ಗದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು. ನಂತರ ಅವರು [[ರಜನೀಕಾಂತ್|ರಜನಿಕಾಂತ್]] ಅವರ ''ಉಳೈಪ್ಪಲಿ'' ಮತ್ತು ''ವೀರಾ'' ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ದ್ವಿತೀಯ ಪಾತ್ರವರ್ಗದ ಪಾತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು.<ref>{{cite web |url=http://behindwoods.com/new-videos/videos-q1-09/actor-actress-interview/vivek-28-09-2011.html |title=Vivek&nbsp;– Tamil Cinema Actor Interview&nbsp;– Vivek &#124; Vadivelu &#124; Ajith &#124; Mankatha &#124; Vishal &#124; Kamal |website=Behindwoods.com |access-date=16 June 2014 |archive-date=27 April 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140427235349/http://behindwoods.com/new-videos/videos-q1-09/actor-actress-interview/vivek-28-09-2011.html |url-status=live }}</ref> ===ಪ್ರಗತಿ ಮತ್ತು ಯಶಸ್ಸು (೧೯೯೮–೨೦೦೭)=== ೧೯೯೦ ರ ದಶಕದ ಉತ್ತರಾರ್ಧದಲ್ಲಿ, ವಿವೇಕ್ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಹಾಸ್ಯನಟನಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಮೂಲಕ ಪ್ರಗತಿಯನ್ನು ಸಾಧಿಸಿದರು. ಅವರು ಹೆಚ್ಚಿನ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ನಟನ ಮುಖ್ಯ ಸ್ನೇಹಿತರಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಇದರಿಂದಾಗಿ ಅವರ ತೆರೆಯ ಮೇಲಿನ ಸಮಯ ಹೆಚ್ಚಾಗಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು. ಅವರು [[ಅಜಿತ್ ಕುಮಾರ್]] ಅಭಿನಯದ ಯಶಸ್ವಿ ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಸತತವಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು, ''ಕಾದಲ್ ಮನ್ನನ್'', ''ಉನ್ನೈ ತೇಡಿ'' ಮತ್ತು ''ವಾಲಿ'' ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಸೈಡ್ ಕಿಕ್ ಆಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು, ಮತ್ತು ''ಕನ್ನದಿರೆ ತೊಂಡ್ರಿನಾಲ್'', ''ಪೂಮಗಲ್ ಊರ್ವಾಲಂ'' ಮತ್ತು ''ಆಸೈಯಿಲ್ ಒರು ಕಡಿಥಮ್'' ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಶಾಂತ್ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಪದೇ ಪದೇ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡು ಇದೇ ರೀತಿಯ ಯಶಸ್ಸನ್ನು ಕಂಡರು. ತರುವಾಯ ಅವರು ೨೦೦೦ ಮತ್ತು ೨೦೦೧ ರಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಕಾರ್ಯನಿರತ ನಟರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರಾದರು, ಎರಡು ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಐವತ್ತಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು. ''ಕುಶಿ'', ''ಪ್ರಿಯಮಾನವಲೆ'' ಮತ್ತು ''ಮಿನ್ನಾಲೆ'' ಸೇರಿದಂತೆ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳು ಬ್ಲಾಕ್‍ಬಸ್ಟರ್‌ಗಳಾದರೆ, [[ಮಣಿರತ್ನಂ]] ಅವರ ''ಅಲೈಪಾಯುತೆ'', ''ಮುಗವರಿ'' ಮತ್ತು ''ಡಮ್ ಡುಮ್ ಡುಮ್‍''ನಲ್ಲಿನ ಅವರ ಪಾತ್ರಗಳು ನಟನಿಗೆ ವಿಮರ್ಶಾತ್ಮಕ ಮೆಚ್ಚುಗೆಯನ್ನು ಗಳಿಸಿದವು. ವಿವೇಕ್ ಅವರ ಚಿತ್ರಗಳ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿರುವ ಯಶಸ್ಸು ಎಂದರೆ ಅವರು ಪ್ರಮುಖ ನಟನಿಗೆ ಸಮಾನವಾದ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಚಲನಚಿತ್ರ ಪೋಸ್ಟರ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು ಮತ್ತು ಇದರಿಂದಾಗಿ ಸಿಕ್ಕಿದ್ದ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳಿಗೆ ವಿತರಕರನ್ನು ಹುಡುಕಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದರು. ತೆಲುಗು ಚಲನಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ತಮಿಳಿಗೆ ಡಬ್ ಮಾಡಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಕಂಡೆನ್ ಸೀತೆಯೈ ಅವರಂತಹ ನಟನನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಹಾಸ್ಯ ಟ್ರ್ಯಾಕ್‌ನೊಂದಿಗೆ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಭಕ್ತಿ ಚಿತ್ರಗಳಾದ ''ಕೊಟ್ಟೈ ಮಾರಿಯಮ್ಮನ್'', ''ಪಳಯತು ಅಮ್ಮನ್'' ಮತ್ತು ''ನಾಗೇಶ್ವರಿ'' ಚಲನಚಿತ್ರಗಳು ವಿವೇಕ್ ಅವರನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಹಾಸ್ಯ ಟ್ರ್ಯಾಕ್‌ನೊಂದಿಗೆ ಬಿಡುಗಡೆಯಾಯಿತು.<ref>[https://web.archive.org/web/20021113231151/http://www.hindu.com/2000/12/22/stories/09220223.htm Film Review: ''Kandaen Seethaiyai'']. The Hindu (22 December 2000). Retrieved on 21 June 2015.</ref><ref>{{Cite web|url=http://cinematoday2.itgo.com/Hot%20News%20Just%20for%20U.htm|archive-url=https://web.archive.org/web/20030222131213/http://cinematoday2.itgo.com/Hot%20News%20Just%20for%20U.htm|url-status=dead|archive-date=22 February 2003|title=Hot News}}</ref> ೨೦೦೦ ನೇ ಇಸವಿಯಲ್ಲಿ ನಿರ್ದೇಶಕ ಕೆ. ಸುಭಾಷ್ ಅವರು ವಿವೇಕ್ ಅಭಿನಯದ ''ಎನಕೆನ್ನ ಕೊರಚಲ್?'' ಎಂಬ ಚಿತ್ರವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲು ಯೋಜಿಸಿದ್ದರು.<ref>{{cite web|url=http://www.chennaionline.com/reeltalk/nov095.asp |archive-url=https://archive.today/20041026094516/http://www.chennaionline.com/reeltalk/nov095.asp |url-status=dead |archive-date=26 October 2004 |title=Vivek turns hero |date=26 October 2004 |access-date=16 June 2014}}</ref> ಅದೇ ರೀತಿ ೨೦೦೧ ರಲ್ಲಿ, ಅವರು ರಾಮ ನಾರಾಯಣನ್ ಅವರ ''ಪಂಜು'' ಎಂಬ ಚಿತ್ರದ ನಿರ್ಮಾಣವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು, ಅದರಲ್ಲಿ ಅವರು ನಾಯಕನಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು, ಆದರೆ ನಂತರ ಶಿವಚಂದ್ರನ್ ನಿರ್ದೇಶಿಸಲಿರುವ ಮತ್ತೊಂದು ಚಿತ್ರದಂತೆ ಇದನ್ನು ಸಹ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು.<ref>{{cite news|url=http://www.hindu.com/2005/07/02/stories/2005070205080200.htm |archive-url=https://web.archive.org/web/20140429050917/http://www.hindu.com/2005/07/02/stories/2005070205080200.htm |url-status=dead |archive-date=29 April 2014 |title=Tamil Nadu News : Luck smiles on a machine operator |date=2 July 2005 |work=[[The Hindu]] |access-date=16 June 2014}}</ref><ref>{{cite web |url=http://cinematoday2.itgo.com/HOT%20NEWS%20-%2002061.htm |title=Cinema today |publisher=Cinematoday2.itgo.com |access-date=16 June 2014 |archive-date=30 April 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140430031016/http://cinematoday2.itgo.com/HOT%20NEWS%20-%2002061.htm |url-status=live }}</ref> [[File:Rajinikanth, Dhanush and Vivek at Nerupuda Audio Launch.jpg|right|300px|thumb|''ನೆರುಪುಡಾ'' ಆಡಿಯೋ ಬಿಡುಗಡೆ ಸಮಾರಂಭದಲ್ಲಿ ವಿವೇಕ್ (ಬಲಕ್ಕೆ)]] ವಿವೇಕ್ ೨೦೦೨ ಮತ್ತು ೨೦೦೩ ರಲ್ಲಿ ವಾಣಿಜ್ಯಿಕವಾಗಿ ಹೆಚ್ಚು ಯಶಸ್ವಿ ಉದ್ಯಮಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು, ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟನಾಗಿ ಸತತ ಫಿಲ್ಮ್‌ಫೇರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ - ತಮಿಳು ಮತ್ತು ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟನಿಗಾಗಿ ತಮಿಳುನಾಡು ರಾಜ್ಯ ಚಲನಚಿತ್ರ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಪಡೆದರು. ರನ್‍ನಲ್ಲಿನ ಅವರ ಹಾಸ್ಯ ಟ್ರ್ಯಾಕ್ ಅವರಿಗೆ ಅನೇಕ ಪ್ರಶಂಸೆಗಳನ್ನು ಗಳಿಸಿತು, ವಿಮರ್ಶಕರೊಬ್ಬರು ವಿವೇಕ್ ಅವರ "ಪ್ರಸ್ತುತ ಸಾಮಾಜಿಕ ಘಟನೆಗಳಿಗೆ ತಲೆಯಾಡಿಸುವುದು ಪ್ರತಿಭೆಯ ಹೊಡೆತವನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ" ಎಂದು ಹೇಳಿದರು. ಅವರು [[ವಿಕ್ರಮ್ (ನಟ)|ವಿಕ್ರಮ್]] ಅವರ ''ಧೂಲ್'' ಮತ್ತು ಪ್ರಿಯದರ್ಶನ್ ಅವರ ''ಲೇಸಾ ಲೇಸಾ'' ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ವಿಸ್ತೃತ ಹಾಸ್ಯ ಪಾತ್ರಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಿದರು, ಆದರೆ ''ಸಾಮಿ'' ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಶಿಕ್ಷಕ ಮತ್ತು ''ಪಾರ್ಥಿಬನ್ ಕನವು'' ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ಎಂಜಿನಿಯರ್ ಪಾತ್ರಕ್ಕಾಗಿ ಮತ್ತಷ್ಟು ಮೆಚ್ಚುಗೆಯನ್ನು ಗಳಿಸಿದರು. ನಂತರ ಅವರು ಎಸ್. ಶಂಕರ್ ಅವರ ಮುಂಬರುವ ಕಥೆ ಬಾಯ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಸ್ವಲ್ಪ ಹೆಚ್ಚು ಗಂಭೀರವಾದ ಪಾತ್ರವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಿದರು, ಯುವಕರ ಗುಂಪಿಗೆ ಮಾರ್ಗದರ್ಶಕರಾಗಿ ಚಿತ್ರಿಸಿದರು, ಮತ್ತು ಅವರ ಅಭಿನಯವು ಉತ್ತಮವಾಗಿ ಸ್ವೀಕರಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿತು. "ವಿವೇಕ್, ಬದಲಾವಣೆಗಾಗಿ, ಶಂಕರ್ ಅವರ ಸ್ಕ್ರಿಪ್ಟ್ ಅನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಅವರ ನಿಷ್ಕಳಂಕ ಹಾಸ್ಯ ಪ್ರಜ್ಞೆಯೊಂದಿಗೆ ನೀಡುತ್ತಾರೆ" ಎಂದು ವಿಮರ್ಶಕರು ಗಮನಿಸಿದರೆ, ದಿ ಹಿಂದೂ ವಿಮರ್ಶಕರು "ಪ್ರದರ್ಶನವು ವಿವೇಕ್‍ಗೆ ಸೇರಿದೆ, ಅವರು ನಿರ್ದೇಶಕರ ಮುಖವಾಣಿ" ಎಂದು ಹೇಳಿದರು.<ref>[https://web.archive.org/web/20140716160229/http://www.sify.com/movies/boys-review-tamil-13236807.html Sify Movies&nbsp;– Review listing]. Sify.com (2 December 2012). Retrieved on 21 June 2015.</ref><ref>[https://web.archive.org/web/20031205200937/http://www.hindu.com/thehindu/fr/2003/09/05/stories/2003090501390200.htm "Boys"]. The Hindu (5 September 2003). Retrieved on 21 June 2015.</ref> ೨೦೦೪ ರಲ್ಲಿ ಯಶಸ್ಸು ಅವರ ಮುಂದುವರಿಯಿತು, ಅಲ್ಲಿ ಅವರು ''ಪೇರಳಗನ್'' ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿನ ವಿವಾಹ ಜೋಡಣೆಯ ಪಾತ್ರಕ್ಕಾಗಿ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟನಿಗಾಗಿ ಫಿಲ್ಮ್‌ಫೇರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಂಡರು. ಆದರೆ ''ಚೆಲ್ಲಮೇ'' ಮತ್ತು ''ಎಂ. ಕುಮಾರನ್ ಸನ್ ಆಫ್ ಮಹಾಲಕ್ಷ್ಮಿ'' ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿನ ಅವರ ಪಾತ್ರಗಳು ಕ್ರಮವಾಗಿ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳ ವಾಣಿಜ್ಯ ಯಶಸ್ಸಿಗೆ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದವು.<ref>[https://www.indiaglitz.com/surya-shines-cheran-sizzles-tamil-news-15576 Surya shines Cheran sizzles&nbsp;– Tamil Movie News] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20221107224751/https://www.indiaglitz.com/surya-shines-cheran-sizzles-tamil-news-15576 |date=7 November 2022 }}. Indiaglitz.com (9 July 2005). Retrieved on 21 June 2015.</ref> ಅವರು ತಂಪು ಪಾನೀಯದ ರಾಯಭಾರಿಯಾದ ಮೊದಲ ಹಾಸ್ಯನಟರಾದರು, ಇವರು ೨೦೦೩ ರಲ್ಲಿ ಮಿರಿಂಡಾ ತಂಪು ಪಾನೀಯದ ಬ್ರ್ಯಾಂಡ್ ಅಂಬಾಸಿಡರ್ ಆಗಿದ್ದರು.<ref name="V">{{cite news|url=http://www.hindu.com/mp/2005/08/13/stories/2005081304490300.htm |archive-url=https://web.archive.org/web/20140416041850/http://www.hindu.com/mp/2005/08/13/stories/2005081304490300.htm |url-status=dead |archive-date=16 April 2014 |title=Metro Plus Tiruchirapalli / Cinema : Aahaa...Vivek Mirinda |date=13 August 2005 |work=[[The Hindu]] |access-date=16 June 2014}}</ref><ref>{{cite news |url=http://expressindia.indianexpress.com/story_print.php?storyId=77660 |title=Mirinda Ropes In Tamil Comedian Vivek As Brand Ambassador&nbsp;– Express India |publisher=Expressindia.indianexpress.com |date=10 April 2003 |access-date=16 June 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140429050757/http://expressindia.indianexpress.com/story_print.php?storyId=77660 |archive-date=29 April 2014 |url-status=dead }}</ref> ಅವರು ಕೆಲವು ಕಲಾತ್ಮಕ ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ವಿಶೇಷ ವಿನಾಯಿತಿ ನೀಡಿದರು ಮತ್ತು ಆಗಾಗ್ಗೆ ಉದ್ಯಮಗಳಿಗೆ ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ಕಡಿಮೆ ಸಂಭಾವನೆಯನ್ನು ಪಡೆದರು. ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಜಾನಕಿ ವಿಶ್ವನಾಥನ್ ಅವರ ''ಕುಟ್ಟಿ'' (೨೦೦೧) ಮತ್ತು ಥಂಗರ್ ಬಚ್ಚನ್ ಅವರ ''ಅಳಗಿ'' (೨೦೦೨) ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿನ ಪಾತ್ರಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಿದರು.<ref>{{cite web|url=http://www.sify.com/movies/tamil/interview.php?id=6006308&cid=2408 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140430233242/http://www.sify.com/movies/tamil/interview.php?id=6006308&cid=2408 |url-status=dead |archive-date=30 April 2014 |title=Welcome to |website=[[Sify]] |date=20 January 2007 |access-date=16 June 2014}}</ref><ref name="hindu2002">{{cite news|url=http://www.hindu.com/thehindu/mp/2002/05/07/stories/2002050700110200.htm |archive-url=https://web.archive.org/web/20101022104651/http://hindu.com/thehindu/mp/2002/05/07/stories/2002050700110200.htm |url-status=dead |archive-date=22 October 2010 |title=Comedy king of Tamil cinema |date=7 May 2002 |work=[[The Hindu]] |access-date=16 June 2014}}</ref> ವಿವೇಕ್ ಮುಖ್ಯ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಿದ್ದ ಚಿತ್ರವು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ೨೦೦೪ ರ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯರೂಪಕ್ಕೆ ಬಂದಿತು ಮತ್ತು ಅವರು ಹೊಸಬರಾದ ರಾಮ್ಕಿ ನಿರ್ದೇಶನದ ಸೊಲ್ಲಿ ಅಡಿಪೆನ್ ಎಂಬ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಿದರು. ತಂಡವು ಸುಮಾರು ಒಂದು ವರ್ಷ ಚಿತ್ರದ ನಿರ್ಮಾಣದಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿತು ಮತ್ತು ಹಾಸ್ಯನಟನ ರೂಪಾಂತರವನ್ನು ಪ್ರೇಕ್ಷಕರು ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರವಾಗಿ ಸ್ವೀಕರಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ಖಚಿತಪಡಿಸಿದರು, ನಟಿಯರಾದ [[ಛಾಯಾ ಸಿಂಗ್]] ಮತ್ತು ತೇಜಶ್ರೀ ಚಿತ್ರದ ನಾಯಕಿಯರಾಗಿ ನಟಿಸಿದ್ದಾರೆ.<ref name="hindu2002"/> ಪೂರ್ಣಗೊಂಡಿದ್ದರೂ, ಚಿತ್ರವು ೨೦೦೪ ರಿಂದ ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿತು ಮತ್ತು ವಿತರಕರನ್ನು ಕಂಡುಹಿಡಿಯುವಲ್ಲಿ ವಿಫಲವಾದ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ, ಚಿತ್ರವು ಚಿತ್ರಮಂದಿರಗಳಲ್ಲಿ ಬಿಡುಗಡೆಯಾಗಲಿಲ್ಲ. ವಿ. ಸಿ. ಗುಹುನಾಥನ್ ಅವರ ''ಸೂಪರ್ ಸುಬ್ಬು'' ಎಂಬ ಮತ್ತೊಂದು ಪ್ರಸ್ತಾವಿತ ಚಿತ್ರವೂ ಪ್ರಕಟಣೆಯ ನಂತರ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹೊಂದಲು ವಿಫಲವಾಯಿತು.<ref>{{cite web |url=http://www.cinesouth.com/masala/hotnews/new/07052004-1.shtml |title=Dailynews - Vivek in dual role |website=www.cinesouth.com |access-date=12 January 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20050207225445/http://www.cinesouth.com/masala/hotnews/new/07052004-1.shtml |archive-date=7 February 2005 |url-status=dead}}</ref> ೨೦೦೪ ರ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ, ಅವರು ಚಲನಚಿತ್ರದ ನಿರ್ಮಾಣದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಗಾಯಗೊಂಡರು ಮತ್ತು ಆರು ತಿಂಗಳ ಅವಧಿಗೆ ನಟನೆಯ ನಿಯೋಜನೆಗಳಿಂದ ವಿರಾಮ ತೆಗೆದುಕೊಂಡರು.<ref>{{cite web |url=http://www.behindwoods.com/features/Interviews/Interview4/vivek/tamil-movies-inteview-comedyactor-vivek.html |title=Tamil Movies : Interview&nbsp;– Vivek |website=Behindwoods.com |access-date=16 June 2014 |archive-date=28 October 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20141028100402/http://www.behindwoods.com/features/Interviews/Interview4/vivek/tamil-movies-inteview-comedyactor-vivek.html |url-status=live }}</ref> ಶಂಕರ್ ಅವರ ಅನ್ನಿಯನ್ (೨೦೦೫) ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಉತ್ತಮವಾಗಿ ಸ್ವೀಕರಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಪೋಷಕ ಪಾತ್ರವನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸುವ ಮೂಲಕ ವಿವೇಕ್ ಮರಳಿದರು, ಸೈಕೋಪಾತ್ ಸರಣಿ ಕೊಲೆಗಾರ ಬಿಟ್ಟುಹೋದ ಸುಳಿವುಗಳನ್ನು ಹುಡುಕುವ ರಹಸ್ಯ ಪೊಲೀಸ್ ಅಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು. ಈ ಚಿತ್ರವು ವಿಮರ್ಶಾತ್ಮಕ ಮತ್ತು ವಾಣಿಜ್ಯ ಯಶಸ್ಸಿಗೆ ತೆರೆದುಕೊಂಡಿತು, ಮತ್ತು ಇವರ ಅಭಿನಯಕ್ಕಾಗಿ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟನಿಗಾಗಿ ರಾಜ್ಯ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಗೆದ್ದರು.<ref>{{cite web|url=http://www.sify.com/movies/anniyan-review-tamil-13873632.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20131218212426/http://www.sify.com/movies/anniyan-review-tamil-13873632.html |url-status=dead |archive-date=18 December 2013 |title=Movie Review : Anniyan |website=[[Sify]] |access-date=16 June 2014}}</ref> [[ವಿಜಯ್ (ನಟ)|ವಿಜಯ್]] ಅವರ ''ಆಥಿ'', [[ಅಜಿತ್ ಕುಮಾರ್]] ಅವರ ''ಪರಮಶಿವನ್'' ಮತ್ತು ಸಿಲಂಬರಸನ್ ಅವರ ''ಸರವಣ'' ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಮೂಲಕ ಅವರು ತಮ್ಮ ಪುನರಾಗಮನವನ್ನು ಮುಂದುವರೆಸಿದರು. ಇವೆಲ್ಲವೂ ಜನವರಿ ೨೦೦೬ ರಲ್ಲಿ ಒಂದೇ ದಿನ ಬಿಡುಗಡೆಯಾದವು. ಸುಸಿ ಗಣೇಶನ್ ಅವರ ''ತಿರುಟು ಪಯಲೆ'' ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಹಾಸ್ಯಮಯ ರಹಸ್ಯ ಪತ್ತೇದಾರಿ ಪಾತ್ರಕ್ಕಾಗಿ ಮೆಚ್ಚುಗೆ ಪಡೆದ ನಂತರ, ಶಂಕರ್ ಅವರು ರಜನಿಕಾಂತ್ ಅಭಿನಯದ ತಮ್ಮ ಸಾಹಸೋದ್ಯಮ ''ಶಿವಾಜಿ'' (೨೦೦೭) ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಅವರನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸಿದರು, ಇದು ಅತ್ಯಂತ ದುಬಾರಿ ತಮಿಳು ಚಿತ್ರವಾಗಿದೆ.<ref>{{cite web|url=http://www.sify.com/movies/tamil/interview.php?id=14015995&cid=2408 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140430233237/http://www.sify.com/movies/tamil/interview.php?id=14015995&cid=2408 |url-status=dead |archive-date=30 April 2014 |title=Welcome to |website=[[Sify]] |date=20 January 2007 |access-date=16 June 2014}}</ref> ವಿವೇಕ್ ಈ ಚಿತ್ರಕ್ಕಾಗಿ ತೊಂಬತ್ತು ದಿನಗಳನ್ನು ಮೀಸಲಿಟ್ಟರು, ಇದು ಅವರ ಹಿಂದಿನ ಯಾವುದೇ ಚಿತ್ರಗಳಿಗಿಂತ ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ. ರಜನಿಕಾಂತ್ ಅವರ ಜೊತೆಗಿನ ಇವರ ಅಭಿನಯವು ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟನಿಗಾಗಿ ರಾಜ್ಯದಿಂದ ಮತ್ತೊಂದು ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಗೆದ್ದುಕೊಟ್ಟಿತು. ಅವರು ತಮ್ಮ ಅಭಿನಯಕ್ಕಾಗಿ ವಿಮರ್ಶಕರಿಂದ ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ವಿಮರ್ಶೆಗಳನ್ನು ಗೆದ್ದರು.<ref>{{cite web|url=http://www.sify.com/movies/sivaji-review-tamil-14472632.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20130930162159/http://www.sify.com/movies/sivaji-review-tamil-14472632.html |url-status=dead |archive-date=30 September 2013 |title=Movie Review : Sivaji |website=[[Sify]] |access-date=16 June 2014}}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.behindwoods.com/tamil-movie-articles/movies-06/sivaji-movie-review.html |title=Sivaji Movie Review |website=Behindwoods.com |date=26 November 2006 |access-date=16 June 2014 |archive-date=3 February 2008 |archive-url=https://web.archive.org/web/20080203195532/http://www.behindwoods.com/tamil-movie-articles/movies-06/sivaji-movie-review.html |url-status=live }}</ref> ===ನಂತರದ ಕೆಲಸ (೨೦೦೮-೨೦೨೧)=== ೨೦೦೦ ದ ದಶಕದ ಉತ್ತರಾರ್ಧದಲ್ಲಿ, ತಮಿಳು ಚಿತ್ರರಂಗದಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರಕಥೆಯಲ್ಲಿನ ಬದಲಾವಣೆಗಳ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ವಿವೇಕ್ ಅವರ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯು ಕುಸಿಯಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು. ಇದಲ್ಲದೆ, ನಟ ಸಹಿ ಮಾಡಿದ ದೊಡ್ಡ ಬಜೆಟ್ ಚಿತ್ರಗಳ ಕೊರತೆ ಮತ್ತು [[:en:Santhanam (actor)|ಸಂತಾನಂನ]] ಹೊರಹೊಮ್ಮುವಿಕೆಯಿಂದಾಗಿ, ವಿವೇಕ್ ೨೦೧೨ ರಲ್ಲಿ ಉತ್ತುಂಗವನ್ನು ತಲುಪಿದರು, ಅಲ್ಲಿ ಅವರು ಒಂದೇ ಒಂದು ಬಿಡುಗಡೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರು.<ref>[http://behindwoods.com/tamil-movies-cinema-column/santhanam-comedy-21-04-12.html Santhanam Comedy] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140714200937/http://behindwoods.com/tamil-movies-cinema-column/santhanam-comedy-21-04-12.html |date=14 July 2014 }}. Behindwoods.com (28 September 2011). Retrieved on 21 June 2015.</ref> ಈ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಅವರ ಮೆಚ್ಚುಗೆ ಪಡೆದ ಕೆಲಸವು ''ಪಡಿಕಥಾವನ್'' (೨೦೦೯) ನಲ್ಲಿ ಡಾನ್ ಪಾತ್ರ, ಗುರು ಎನ್ ಆಲು (೨೦೦೯) ನಲ್ಲಿ ಡ್ರ್ಯಾಗ್‍ನಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡ ಮತ್ತು ''ಸಿಂಗಂ'' (೨೦೧೦) ಸರಣಿಯಲ್ಲಿ ಪೊಲೀಸ್ ಅಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು.<ref>[https://web.archive.org/web/20140717020742/http://www.sify.com/movies/guru-en-aalu-review-tamil-14883088.html Review : Guru En Aalu]. Sify.com. Retrieved on 21 June 2015.</ref> ವಿರಾಮದ ನಂತರ ಮತ್ತೆ ಹೊರಬಂದ ವಿವೇಕ್, ನಿರ್ದೇಶಕ ಬಾಲಾ ಮತ್ತು [[ಕಮಲ್ ಹಾಸನ್]] ಅವರ ಸಲಹೆಯ ಮೇರೆಗೆ ತಮ್ಮ ಸಾಮಾನ್ಯ ಹಾಸ್ಯ ಪಾತ್ರಗಳಿಂದ ದೂರ ಸರಿಯುವ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಘೋಷಿಸಿದರು ಮತ್ತು ''ನಾನ್ ಥಾನ್ ಬಾಲಾ'' (೨೦೧೪) ಎಂಬ ಚಿತ್ರಕ್ಕೆ ಸಹಿ ಹಾಕಿದರು, ಇದರಲ್ಲಿ ಅವರು ಗಂಭೀರ ಪಾತ್ರವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಿದರು.<ref>{{cite web|title=Vivek to take the serious route!|url=http://www.sify.com/movies/vivek-to-take-the-serious-route-news-tamil-nlvjXyggfje.html|archive-url=https://web.archive.org/web/20131129190539/http://www.sify.com/movies/vivek-to-take-the-serious-route-news-tamil-nlvjXyggfje.html|url-status=dead|archive-date=29 November 2013|website=[[Sify]]|access-date=2 January 2014}}</ref> ಅದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವರು ಸೋನಿಯಾ ಅಗರ್ವಾಲ್ ಎದುರು ಪಾಲಕ್ಕಾಟ್ಟು ಮಾಧವನ್ (೨೦೧೫) ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ನಟನಾಗಿ ಮತ್ತೊಂದು ಚಿತ್ರದ ಕೆಲಸವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು, ಅದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಶಕ್ತಿ ಚಿದಂಬರಂ ಅವರ ಬಿಡುಗಡೆಯಾಗದ ''ಮಚನ್'' ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಕರುಣಾಸ್ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಮತ್ತೊಂದು ಸಮಾನಾಂತರ ಮುಖ್ಯ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು. ಹಿಂದಿರುಗಿದ ನಂತರ, ವಿವೇಕ್ ಮತ್ತೆ ದೊಡ್ಡ ಬಜೆಟ್ ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಚಲನಚಿತ್ರ ತಯಾರಕರೊಂದಿಗೆ ಸಹಕರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ವೇಲ್ರಾಜ್ ಅವರ ''ವೆಲೈಯಿಲ್ಲಾ ಪಟ್ಟತಾರಿ'' (೨೦೧೪), ಗೌತಮ್ ವಾಸುದೇವ್ ಮೆನನ್ ಅವರ ''ಯೆನ್ನೈ ಅರಿಂದಾಲ್'' (೨೦೧೫), ಐಶ್ವರ್ಯಾ ಧನುಷ್ ಅವರ ''ವೈ ರಾಜಾ ವೈ'' (೨೦೧೫) ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು.<ref>{{cite web|url=http://www.southscope.in/tamil/article/racing-towards-crore|title=SouthScope - One Stop Site For South Indian Cinema|access-date=25 October 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20151117064940/http://www.southscope.in/tamil/article/racing-towards-crore|archive-date=17 November 2015|url-status=dead}}</ref> ಅದರ ನಂತರ ವಿವೇಕ್ ವಂಶಿ ಪೈಡಿಪಲ್ಲಿ ಅವರ ಥೋಜಾ / ಊಪಿರಿ (೨೦೧೬) ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು, ಇದರಲ್ಲಿ ಕಾರ್ತಿ ನಟಿಸಿದ್ದಾರೆ. ರಾಧಾ ಮೋಹನ್ ಅವರ ಹಾಸ್ಯ ನಾಟಕ ಚಿತ್ರ ''ಬೃಂದಾವನಂ'' (೨೦೧೭) ನಲ್ಲಿ ವಿವೇಕ್ ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ನಟಿಸಿದ್ದಾರೆ, ಇದು ಕಿವುಡ ಮತ್ತು ಮೂಕ ಅಭಿಮಾನಿಯೊಂದಿಗಿನ ಸ್ನೇಹವನ್ನು ಅನ್ವೇಷಿಸಿತು. ಈ ಚಿತ್ರ ಮತ್ತು ವಿವೇಕ್ ವಿಮರ್ಶಾತ್ಮಕ ಮೆಚ್ಚುಗೆಯನ್ನು ಗಳಿಸಿದರು.<ref>{{Cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/tamil/movie-reviews/brindhavanam/movie-review/58851908.cms|title=Brindhavanam Review {3/5}: Radha Mohan is known for genteel films and Brindhavanam is no exception|newspaper=The Times of India }}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.behindwoods.com/tamil-movies/brindhavanam/brindhavanam-review.html|title=Brindhavanam (aka) Brindaavanam review|date=26 May 2017|website=Behindwoods|access-date=18 August 2019|archive-date=25 July 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190725043514/http://www.behindwoods.com/tamil-movies/brindhavanam/brindhavanam-review.html|url-status=live}}</ref> ೨೦೧೯ ರಲ್ಲಿ, ಅವರು ಥ್ರಿಲ್ಲರ್ ಚಿತ್ರ ''ವೆಲ್ಲೈ ಪೂಕ್ಕಲ್‍''ನಲ್ಲಿ ಸಿಯಾಟಲ್‍ನಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸಲು ಹೋಗುವ ನಿವೃತ್ತ ಪೊಲೀಸ್ ಅಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು ಮತ್ತು ಗಂಭೀರ ಪಾತ್ರದ ಚಿತ್ರಣಕ್ಕಾಗಿ ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ವಿಮರ್ಶೆಗಳನ್ನು ಗೆದ್ದರು.<ref>{{Cite web|url=https://www.behindwoods.com/tamil-movies/vellaipookal/vellaipookal-review.html|title=Vellaipookal (aka) Vellai Pookal review|date=20 April 2019|website=Behindwoods|access-date=18 August 2019|archive-date=12 August 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190812110028/http://www.behindwoods.com/tamil-movies/vellaipookal/vellaipookal-review.html|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/tamil/movie-reviews/vellai-pookal/movie-review/68913051.cms|title=Vellai Pookal Movie Review {3/5}: Critic Review of Vellai Pookal by Times of India|newspaper=The Times of India }}</ref> ಅವರು ಸಾಯುವ ಮೊದಲು ಅವರ ಕೊನೆಯ ಚಿತ್ರ ''ಧಾರಾಳ ಪ್ರಭು'' (೨೦೨೦), ಇದರಲ್ಲಿ ಅವರು ಹರೀಶ್ ಕಲ್ಯಾಣ್ ಅವರೊಂದಿಗೆ ನಟಿಸಿದ್ದರು. ಅವರ ಮೊದಲ ಮರಣೋತ್ತರ ಪ್ರದರ್ಶನವು ೨೦೨೧ ರಲ್ಲಿ ಅರನ್ಮನೈ ೩ ಆಗಿತ್ತು.<ref>{{Cite news|url = https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/tamil/movies/news/actor-vivekh-passes-away-after-being-hospitalised/articleshow/82111126.cms|title = Actor Vivekh passes away after being hospitalised |website = [[The Times of India]]|access-date = 21 June 2021|archive-date = 26 June 2021|archive-url = https://web.archive.org/web/20210626052924/https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/tamil/movies/news/actor-vivekh-passes-away-after-being-hospitalised/articleshow/82111126.cms|url-status = live}}</ref> ಒಂದು ವರ್ಷದ ನಂತರ, ಅವರು ದಿ ಲೆಜೆಂಡ್ (೨೦೨೨) ನಲ್ಲಿ ಪೋಷಕ ಪಾತ್ರವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಿದರು. ೨೦೨೩ ರಲ್ಲಿ ಬಿಡುಗಡೆಯಾದ ''ಯಾಧುಮ್ ಊರೆ ಯಾವರಮ್ ಕೇಲಿರ್'' ಅವರ ಕೊನೆಯ ಚಿತ್ರವಾಗಿತ್ತು.<ref>{{cite news |title=Yaadhum Oore Yaavarum Kelir Movie Review : A well-intentioned idea let down by clumsy writing |url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/tamil/movie-reviews/yaadhum-oore-yaavarum-kelir/movie-review/100334832.cms |website=The Times of India |access-date=19 May 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230519072400/https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/tamil/movie-reviews/yaadhum-oore-yaavarum-kelir/movie-review/100334832.cms |archive-date=19 May 2023 |language=en |url-status=live}}</ref> ತಮ್ಮ ವೃತ್ತಿಜೀವನದುದ್ದಕ್ಕೂ, ಅವರು ೨೨೦ ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ನಟಿಸಿದ್ದಾರೆ.<ref>{{Cite web|date=17 April 2021|title=Tamil Actor Vivek, 59, Passes Away in Chennai Following Cardiac Arrest|url=https://www.news18.com/news/movies/tamil-actor-vivek-59-passes-away-in-chennai-following-cardiac-arrest-3648440.html|access-date=17 April 2021|website=www.news18.com|language=en|archive-date=17 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210417165839/https://www.news18.com/news/movies/tamil-actor-vivek-59-passes-away-in-chennai-following-cardiac-arrest-3648440.html|url-status=live}}</ref> ==ವೈಯಕ್ತಿಕ ಜೀವನ== ವಿವೇಕ್ ಅರುಳ್‍ಸೆಲ್ವಿ ಅವರನ್ನು ವಿವಾಹವಾದರು, ಅವರಿಗೆ ಅಮೃತಾ ನಂದಿನಿ, ತೇಜಸ್ವಿನಿ ಮತ್ತು ಪ್ರಸನ್ನ ಕುಮಾರ್ ಎಂಬ ಮೂವರು ಮಕ್ಕಳಿದ್ದರು. ಡೆಂಗ್ಯೂ ಜ್ವರ ಮತ್ತು ಮೆದುಳು ಜ್ವರದಿಂದ ಉಂಟಾದ ತೊಂದರೆಗಳಿಂದಾಗಿ ಪ್ರಸನ್ನ ಕುಮಾರ್ ೨೦೧೫ ರಲ್ಲಿ ೧೩ ನೇ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ನಿಧನರಾದರು.<ref>{{Cite web |date=2015-10-30 |title=Tamil comedian Vivek’s son passes away |url=https://indianexpress.com/article/entertainment/regional/tamil-comedian-viveks-son-passes-away/ |access-date=2024-01-23 |website=The Indian Express |language=en}}</ref> ಅವರ ಸ್ನೇಹಿತ [[:en:Cell Murugan|ಸೆಲ್ ಮುರುಗನ್]] ಅವರ ಆಗಾಗ್ಗೆ ಸಹನಟರಾಗಿದ್ದರು.<ref>{{Cite web|url=https://astroulagam.com.my/entertainment/actor-viveks-close-friend-cell-murugan-finally-opens-187854|title=Actor Vivek's Close Friend Cell Murugan Finally Opens Up|date=18 April 2021|work=Astro Ulagam|access-date=22 November 2021|archive-date=22 November 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20211122092118/https://astroulagam.com.my/entertainment/actor-viveks-close-friend-cell-murugan-finally-opens-187854|url-status=live}}</ref> ==ಮರಣ== ಏಪ್ರಿಲ್ ೧೬, ೨೦೨೧ ರಂದು, ವಿವೇಕ್ ಉಸಿರಾಟದ ತೊಂದರೆ ಮತ್ತು ಎದೆ ನೋವನ್ನು ಅನುಭವಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಜ್ಞೆ ತಪ್ಪಿದ ನಂತರ ಚೆನ್ನೈನ ಸಿಮ್ಸ್ ಆಸ್ಪತ್ರೆಗೆ ದಾಖಲಿಸಲಾಯಿತು. ವೈದ್ಯರು ಅವನನ್ನು ಗಂಭೀರವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಎಡ ಮುಂಭಾಗದ ಅಪಧಮನಿಯಲ್ಲಿ ಶೇಕಡ ೧೦೦ ರಷ್ಟು ತಡೆಯೊಂದಿಗೆ ಥ್ರಾಂಬೋಸಿಸ್ ಇದೆ ಎಂದು ಕಂಡುಹಿಡಿದರು, ಇದು ಹೃದಯ ವೈಫಲ್ಯಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು.<ref>{{Cite web|date=2021-04-16|title=Actor Vivek's cardiac arrest not linked with COVID-19 vaccine, says TN Health Secy|url=https://www.thenewsminute.com/article/actor-vivek-s-cardiac-arrest-not-linked-covid-19-vaccine-says-tn-health-secy-147278|access-date=2021-06-18|website=The News Minute|language=en|archive-date=24 June 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210624204048/https://www.thenewsminute.com/article/actor-vivek-s-cardiac-arrest-not-linked-covid-19-vaccine-says-tn-health-secy-147278|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite web|title=Tamil Nadu: Day after COVID-19 vaccination, actor Vivek suffers cardiac arrest|url=https://www.freepressjournal.in/entertainment/regional-film-news/tamil-nadu-day-after-covid-19-vaccination-actor-vivek-suffers-cardiac-arrest|access-date=2021-06-18|website=Free Press Journal|language=en|archive-date=24 June 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210624200942/https://www.freepressjournal.in/entertainment/regional-film-news/tamil-nadu-day-after-covid-19-vaccination-actor-vivek-suffers-cardiac-arrest|url-status=live}}</ref> ಏಂಜಿಯೋಪ್ಲಾಸ್ಟಿಯ ನಂತರ, ಅವರು ಏಪ್ರಿಲ್ ೧೭, ೨೦೨೧ ರಂದು ತಮ್ಮ ೫೯ ನೇ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಆಸ್ಪತ್ರೆಯಲ್ಲಿ ನಿಧನರಾದರು.<ref>{{Cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/chennai/vivek-tamil-film-actor-dies-in-chennai-hospital/articleshow/82111036.cms|title=Exclusive biography of @Actor_Vivek and on his life.|newspaper=The Times of India|date=17 April 2021|access-date=17 April 2021|archive-date=17 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210417010341/https://timesofindia.indiatimes.com/city/chennai/vivek-tamil-film-actor-dies-in-chennai-hospital/articleshow/82111036.cms|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite web|agency=TNN|date=17 Apr 2021|title=Actor Vivekh critical after heart attack |url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/chennai/actor-vivekh-critical-after-heart-attack/articleshow/82108727.cms|access-date=17 April 2021|website=The Times of India|language=en|archive-date=17 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210417005336/https://timesofindia.indiatimes.com/city/chennai/actor-vivekh-critical-after-heart-attack/articleshow/82108727.cms|url-status=live}}</ref> ಚೆನ್ನೈನ ವಿರುಗಂಬಕ್ಕಂನಲ್ಲಿರುವ ಅವರ ನಿವಾಸದ ಬಳಿ ಭಾರಿ ಜನಸಮೂಹದ ನಡುವೆ ಅವರಿಗೆ ಸರ್ಕಾರಿ ಅಂತ್ಯಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ನೀಡಲಾಯಿತು.<ref>{{cite web | url=https://indianexpress.com/article/entertainment/tamil/actor-vivek-passes-away-celebrities-pay-condolences-7277311/ | title=Vivek (1961-2021): AR Rahman remembers the actor, calls him 'a selfless jewel of India' | publisher=The Indian Express | work=Arushi Jain, A. Kameshwari | date=17 April 2021 | accessdate=17 April 2021 | archive-date=17 April 2021 | archive-url=https://web.archive.org/web/20210417034351/https://indianexpress.com/article/entertainment/tamil/actor-vivek-passes-away-celebrities-pay-condolences-7277311/ | url-status=live }}</ref> ಹೃದಯಾಘಾತದ ಒಂದು ದಿನ ಮೊದಲು, ವಿವೇಕ್ ಭಾರತ್ ಬಯೋಟೆಕ್‍ನ ಕೋವಾಕ್ಸಿನ್ ಪಡೆದರು ಮತ್ತು ಕೋವಿಡ್ -೧೯ ವಿರುದ್ಧ ಲಸಿಕೆಗಾಗಿ ಪ್ರಚಾರ ಮಾಡಿದರು. ಇದು, ಅವರ ಸಾವು ಲಸಿಕೆಯೊಂದಿಗೆ ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿರಬಹುದು ಎಂಬ ಊಹಾಪೋಹಗಳಿಗೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು, ಆದರೆ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಾನವ ಹಕ್ಕುಗಳ ಆಯೋಗವು ಲಸಿಕೆ ಮತ್ತು ಅವರ ಹೃದಯಾಘಾತದ ನಡುವೆ ಯಾವುದೇ ಸಂಬಂಧವಿಲ್ಲ ಎಂದಿತು, ಬದಲಿಗೆ ಅಧಿಕ ರಕ್ತದೊತ್ತಡಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದೆ ಎಂದು ತಿಳಿಸಿತು.<ref>{{cite news |title=Vivekh death: Human Rights Commission rules out 'vaccine-angle' |url=https://www.dtnext.in/News/City/2021/10/22165900/1325206/Vivekh-death-Human-Rights-Commission-rules-out-vaccineangle.vpf |archive-url=https://web.archive.org/web/20211022140000/https://www.dtnext.in/News/City/2021/10/22165900/1325206/Vivekh-death-Human-Rights-Commission-rules-out-vaccineangle.vpf |url-status=dead |archive-date=22 October 2021 |access-date=22 October 2021 |work=[[DT Next]] |date=22 October 2021 |language=en}}</ref> ವಿವೇಕ್ ಅವರ ಅಂತ್ಯಕ್ರಿಯೆ [[ಚೆನ್ನೈ|ಚೆನ್ನೈನಲ್ಲಿ]] ಸಂಪೂರ್ಣ ಸರ್ಕಾರಿ ಗೌರವಗಳೊಂದಿಗೆ ನಡೆಯಿತು.<ref>{{cite web | url=https://indianexpress.com/article/entertainment/tamil/actor-vivek-cremated-with-state-honours-as-fans-pay-last-respects-7277915/ | title=Actor Vivek cremated with state honours as fans pay last respects | date=17 April 2021 | access-date=27 October 2022 | archive-date=27 October 2022 | archive-url=https://web.archive.org/web/20221027235641/https://indianexpress.com/article/entertainment/tamil/actor-vivek-cremated-with-state-honours-as-fans-pay-last-respects-7277915/ | url-status=live }}</ref> ==ಸಾಮಾಜಿಕ ಕ್ರಿಯಾಶೀಲತೆ== [[File:Actor Vivek at International Coastal Clean Up 2011.jpg|right|300px|thumb|ಇಂಟರ್ನ್ಯಾಷನಲ್ ಕೋಸ್ಟಲ್ ಕ್ಲೀನ್ ಅಪ್, 2011 ರಲ್ಲಿ ವಿವೇಕ್]] ===ಗ್ರೀನ್‍ ಕಲಾಂ=== ೨೦೧೦ ರಲ್ಲಿ, ವಿವೇಕ್ ಭಾರತದ ಮಾಜಿ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ [[ಎ.ಪಿ.ಜೆ.ಅಬ್ದುಲ್ ಕಲಾಂ|ಎಪಿಜೆ ಅಬ್ದುಲ್ ಕಲಾಂ]] ಅವರಿಂದ ಸ್ಫೂರ್ತಿ ಪಡೆದು ಭಾರತದಾದ್ಯಂತ ಮರಗಳನ್ನು ನೆಡುವ ಯೋಜನೆಯಾದ ಗ್ರೀನ್ ಕಲಾಂ ಅನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು.<ref>{{cite news|url=http://ibnlive.in.com/news/actor-vivek-moves-ahead-with-green-kalam-project/268788-71-180.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20120727090357/http://ibnlive.in.com/news/actor-vivek-moves-ahead-with-green-kalam-project/268788-71-180.html |url-status=dead |archive-date=27 July 2012 |title=Actor Vivek moves ahead with 'Green Globe Project' – IBNLive |publisher=Ibnlive.in.com |date=1 July 2012 |access-date=16 June 2014}}</ref> [[ಟ್ವಿಟ್ಟರ್|ಟ್ವಿಟರ್]] ಮೂಲಕ, ಅವರು ಸ್ವಯಂಸೇವಕರನ್ನು, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಶಾಲೆಗಳು ಮತ್ತು ಕಾಲೇಜುಗಳಿಂದ ಈ ಉಪಕ್ರಮಕ್ಕೆ ಸೇರಲು ಸಜ್ಜುಗೊಳಿಸಿದರು. ಈ ಯೋಜನೆಗೆ ಅವರ ಹೆಸರನ್ನು ಇಡಬಾರದು ಎಂದು ಕಲಾಂ ಒತ್ತಾಯಿಸಿದರು, ನಂತರ ವಿವೇಕ್ ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತವಾಗಿ ಅದರ ಹೆಸರನ್ನು ಗ್ರೀನ್ ಗ್ಲೋಬ್ ಎಂದು ಬದಲಾಯಿಸಿದರು.<ref>{{Cite web|url=https://www.theweek.in/theweek/cover/Kalam-was-an-inspiration-actor-vivek.html|title=Eco-friendly, ego friendly|website=theweek.in|access-date=17 April 2021|archive-date=17 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210417091723/https://www.theweek.in/theweek/cover/Kalam-was-an-inspiration-actor-vivek.html|url-status=live}}</ref> ಅವರ ಮರಣದ ವೇಳೆಗೆ, ೩,೩೦೦,೦೦೦ ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಸಸಿಗಳನ್ನು ನೆಡಲಾಗಿತ್ತು.<ref>{{Cite news|url=https://www.thehindu.com/entertainment/movies/actor-vivek-a-green-warrior-who-targeted-to-plant-one-crore-saplings/article34342652.ece|title=Actor Vivek, a green warrior who targeted to plant one crore saplings|first=K.|last=Lakshmi|newspaper=The Hindu|date=17 April 2021|via=www.thehindu.com|access-date=17 April 2021|archive-date=17 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210417091103/https://www.thehindu.com/entertainment/movies/actor-vivek-a-green-warrior-who-targeted-to-plant-one-crore-saplings/article34342652.ece|url-status=live}}</ref> ===ಇತರ ಉಪಕ್ರಮಗಳು=== ವಿವೇಕ್ ಅವರೊಂದಿಗೆ ನಟರಾದ [[ಸೂರ್ಯ ಶಿವಕುಮಾರ್‌‌|ಸೂರ್ಯ]], [[ಜ್ಯೋತಿಕಾ (ನಟಿ)|ಜ್ಯೋತಿಕಾ]] ಮತ್ತು ಕಾರ್ತಿ ಅವರನ್ನು ೨೦೧೮ ರಲ್ಲಿ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿ ಎಡಪ್ಪಾಡಿ ಕೆ ಪಳನಿಸ್ವಾಮಿ ನೇತೃತ್ವದ ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರವು ಪ್ಲಾಸ್ಟಿಕ್ ಮಾಲಿನ್ಯ ಮುಕ್ತ ತಮಿಳುನಾಡು ಅಭಿಯಾನದ ರಾಯಭಾರಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಿತ್ತು.<ref name="indiaglitz.com">{{Cite web|url=https://www.indiaglitz.com/jyothika-vivek-goodwill-ambassadors-for-plastic-free-tn-edappadi-palanisamy-hindi-news-219626|title=Jyothika gets a prestigious responsibility from the govt! - Bollywood News|date=23 August 2018|website=IndiaGlitz.com|access-date=14 September 2018|archive-date=29 August 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180829035003/https://www.indiaglitz.com/jyothika-vivek-goodwill-ambassadors-for-plastic-free-tn-edappadi-palanisamy-hindi-news-219626|url-status=live}}</ref><ref>{{cite news |last1=Mariappan |first1=Julie |title=Drive launched to make TN plastic-free; actors Suriya, Karthi, Jyothika and Vivek are its brand ambassadors |url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/chennai/drive-launched-to-make-tn-plastic-free-actors-suriya-karthi-jyothika-and-vivek-are-its-brand-ambassadors/articleshow/65514587.cms |access-date=20 March 2021 |work=The Times of India |date=23 August 2018 |language=en |archive-date=27 April 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210427035225/https://timesofindia.indiatimes.com/city/chennai/drive-launched-to-make-tn-plastic-free-actors-suriya-karthi-jyothika-and-vivek-are-its-brand-ambassadors/articleshow/65514587.cms |url-status=live }}</ref> ==ಬ್ರ್ಯಾಂಡ್ ಅನುಮೋದನೆ== ಇವರು ೨೦೦೩ ರಲ್ಲಿ ಮಿರಿಂಡಾ ತಂಪು ಪಾನೀಯ ಮತ್ತು ೨೦೧೧ ರಲ್ಲಿ ನಥೆಲ್ಲಾ ಜ್ಯುವೆಲ್ಲರಿಗಳ ಬ್ರ್ಯಾಂಡ್ ಅಂಬಾಸಿಡರ್ ಆಗಿದ್ದರು.<ref>[https://www.youtube.com/watch?v=X-UYVlA633I Nathella Jewellery Chennai, India, Boom Baa Offer] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160416030149/https://www.youtube.com/watch?v=X-UYVlA633I |date=16 April 2016 }}. YouTube (12 July 2010). Retrieved on 5 February 2012.</ref><ref>[http://www.financialexpress.com/news/mirinda-ropes-in-tamil-comedian-vivek-as-brand-ambassador/77660/0 Mirinda Ropes In Tamil Comedian Vivek As Brand Ambassador] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190115132437/http://www.financialexpress.com/news/mirinda-ropes-in-tamil-comedian-vivek-as-brand-ambassador/77660/0 |date=15 January 2019 }}. Financialexpress.com (10 April 2003). Retrieved on 5 February 2012.</ref><ref name="V"/><ref>[http://www.geetham.net/forums/showthread.php?212-Interview-with-Vivek Interview with Vivek] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190115023102/http://www.geetham.net/forums/showthread.php?212-Interview-with-Vivek |date=15 January 2019 }}. Geetham.net. Retrieved on 5 February 2012.</ref> ==ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು ಮತ್ತು ಗೌರವಗಳು== {| class="wikitable" !ಸಂದರ್ಭ !ವರ್ಷ !ವರ್ಗ/ಪ್ರಶಸ್ತಿ !ಸಿನಿಮಾ !ಫಲಿತಾಂಶ !ಮೂಲ |- |[[:en:Sathyabama Institute of Science and Technology|ಸತ್ಯಭಾಮಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯ]] |೨೦೧೫ | colspan="3" |ಗೌರವ ಡಾಕ್ಟರೇಟ್ |<ref>{{Cite web|title=Green Kalam|url=https://greenkalam.org/dr-vivekh/}}</ref> |- |ನಾಗರಿಕ ಗೌರವ |೨೦೦೯ | colspan="3" |ಭಾರತೀಯ ಚಿತ್ರರಂಗಕ್ಕೆ ನೀಡಿದ ಕೊಡುಗೆಗಳಿಗಾಗಿ [[ಪದ್ಮಶ್ರೀ]] |<ref>{{Cite web|last1=Narayan|first1=Pushpa|last2=Apr 17|first2=D. Govardan / TNN / Updated|last3=2021|last4=Ist|first4=07:07|title=Vivek, Tamil film actor, dies in Chennai hospital {{!}} Chennai News |url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/chennai/vivek-tamil-film-actor-dies-in-chennai-hospital/articleshow/82111036.cms|access-date=17 April 2021|website=The Times of India|language=en}}</ref> |- |ತಮಿಳುನಾಡು ರಾಜ್ಯ ಚಲನಚಿತ್ರ ಗೌರವ ಪ್ರಶಸ್ತಿ |೨೦೦೬ | colspan="3" |ತಮಿಳು ಚಿತ್ರರಂಗಕ್ಕೆ ನೀಡಿದ ಕೊಡುಗೆಗಾಗಿ ಕಲೈವಾನಾರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ |<ref name=":0">{{Cite web|title=Vivek Awards: List of awards and nominations received by Vivek {{!}} Times of India Entertainment|url=https://timesofindia.indiatimes.com/topic/Vivek/awards|access-date=17 April 2021|website=timesofindia.indiatimes.com}}</ref> |- | rowspan="3" |ಫಿಲ್ಮ್ ಫೇರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು |೨೦೦೨ | rowspan="3" |ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟ - ತಮಿಳು |''ರನ್'' | rowspan="12" |ಗೆಲುವು |<ref name=":0" /> |- |೨೦೦೩ |''ಸಾಮಿ'' |<ref name=":0" /> |- |೨೦೦೪ |''ಪೇರಳಗನ್‍'' |<ref name=":0" /> |- | rowspan="5" |ತಮಿಳುನಾಡು ರಾಜ್ಯ ಚಲನಚಿತ್ರ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು |೧೯೯೯ | rowspan="5" |ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟ |''ಉನ್ನರುಗೆ ನಾನ್ ಇರುಂದಾಲ್'' |<ref name=":2">{{Cite web|title=Dr. Vivekh – Green Kalam|url=https://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:xGPVQvhTZukJ:https://greenkalam.org/dr-vivekh/+&cd=1&hl=en&ct=clnk&gl=us|access-date=17 April 2021|website=webcache.googleusercontent.com}}</ref> |- |೨೦೦೨ |''ರನ್'' |<ref name=":2" /> |- |೨೦೦೩ |''ಪಾರ್ಥಿಬನ್ ಕನವು'' |<ref name=":2" /> |- |೨೦೦೫ |''ಅನ್ನಿಯನ್'' |<ref name=":2" /> |- |೨೦೦೭ |''ಶಿವಾಜಿ'' |<ref name=":2" /> |- | rowspan="4" |ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ತಮಿಳು ಚಲನಚಿತ್ರ ಪ್ರಶಸ್ತಿ |೨೦೦೩ | rowspan="4" |ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟ |''ರನ್‍'' |<ref>{{Cite web|date=7 June 2014|title=ITFA ceremony in Malaysia|url=http://www.hindu.com/fr/2003/10/31/stories/2003103101460500.htm|access-date=17 April 2021|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20140607070328/http://www.hindu.com/fr/2003/10/31/stories/2003103101460500.htm|work=[[ದಿ ಹಿಂದೂ]]|archive-date=7 June 2014}}</ref> |- |೨೦೦೪ |''ಸಾಮಿ'' |<ref>{{Cite web|title=results of ITFA 2004|url=http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:pNiCFbSOHIUJ:ns1.mayyam.com/tfilms/19065.11.47.38.html+&cd=15&hl=en&ct=clnk&gl=us|access-date=17 April 2021|website=webcache.googleusercontent.com}}</ref> |- |೨೦೦೮ |''ಕುರುವಿ'' |<ref name=":3">{{Cite web|title=Archived copy|url=http://entertainment.xin.msn.com/en/tv/vasantham/events-article.aspx?cp-documentid=5964537|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20131203005658/http://entertainment.xin.msn.com/en/tv/vasantham/events-article.aspx?cp-documentid=5964537|archive-date=3 December 2013|access-date=25 November 2013}}</ref> |- |೨೦೧೧ |''ವೆಡಿ'' |<ref name=":3" /> |- | rowspan="2" |ಏಷ್ಯಾನೆಟ್ ಫಿಲ್ಮ್ ಅವಾರ್ಡ್ಸ್ | rowspan="2" |೨೦೦೯ | colspan="3" |ಗೌರವ ವಿಶೇಷ ಜ್ಯೂರಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿ |<ref name=":1">{{Cite web|title=Profile of Actor Vivek – Tamil Movie Data Base of Tamilstar.com|url=https://profile.tamilstar.com/actor/vivek/biography-full/212|access-date=17 April 2021|website=profile.tamilstar.com}}</ref> |- |ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟನಿಗಾಗಿ ಏಷ್ಯಾನೆಟ್ ಚಲನಚಿತ್ರ ಪ್ರಶಸ್ತಿ |ವಿವಿಧ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳು | |<ref name=":1" /> |- |ಎಡಿಸನ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು |೨೦೦೭ |ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾಸ್ಯನಟ |''ಗುರು ಎನ್ ಆಲು'' | |<ref name=":2" /> |} ಗ್ರೇಟರ್ ಚೆನ್ನೈ ಕಾರ್ಪೊರೇಷನ್ ವಿವೇಕ್ ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದ ಬೀದಿಯನ್ನು "ಚಿನ್ನ ಕಲೈವಾನಾರ್ ವಿವೇಕ್ ರಸ್ತೆ" ಎಂದು ಮರುನಾಮಕರಣ ಮಾಡಿದೆ.<ref>{{cite web |url=https://indianexpress.com/article/cities/chennai/tamil-nadu-actor-vivek-road-renamed-7898061/#:~:text=The%20Greater%20Chennai%20Corporation%20(GCC,as%20Chinna%20Kalaivanar%20Vivek%20Road. |title=Chennai civic body names road after actor Vivek |date=2 May 2022 |access-date=21 March 2023 |archive-date=21 March 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230321060453/https://indianexpress.com/article/cities/chennai/tamil-nadu-actor-vivek-road-renamed-7898061/#:~:text=The%20Greater%20Chennai%20Corporation%20(GCC,as%20Chinna%20Kalaivanar%20Vivek%20Road. |url-status=live }}</ref> ==ಉಲ್ಲೇಖಗಳು== {{Reflist}} ==ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು== {{Commons category|Vivek (actor)}} * {{IMDb name|0900266}} * {{Twitter|Actor_Vivek}} [[ವರ್ಗ:ಕನ್ನಡ ವಿಕಿಪೀಡಿಯ ಗುಣಮಟ್ಟ ಸುಧಾರಣೆ]] [[ವರ್ಗ:ಚಲನಚಿತ್ರ ನಟರು]] 3d1ngn9d5kpv0r27gyjysups07yrihe 2 140278 1224237 1084446 2024-04-25T14:49:43Z Pallaviv123 75945 wikitext text/x-wiki '''ಕೊಲಾಬಾ ವೀಕ್ಷಣಾಲಯ''' ಇದನ್ನು '''ಬಾಂಬೆ ವೀಕ್ಷಣಾಲಯ''' <ref>{{cite web | title=Colaba (Bombay) Observatory Yearbooks | website=BGS Geomagnetism | url=http://www.geomag.bgs.ac.uk/data_service/data/yearbooks/cla.html | access-date=13 January 2021}}</ref> ಎಂದೂ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಭಾರತದ [[ಮುಂಬೈ]] ([[ಬಾಂಬೆ]]) ನ [[:en:Colaba|ಕೊಲಾಬಾ]] ದ್ವೀಪದಲ್ಲಿರುವ [[:en:astronomical|ಖಗೋಳಶಾಸ್ತ್ರೀಯ]], [[:en:timekeeping|ಸಮಯಪಾಲನೆ]], [[:en:geomagnetic|ಭೂಕಾಂತೀಯ]] ಮತ್ತು [[:en:meteorological observatory|ಹವಾಮಾನ ವೀಕ್ಷಣಾಲಯವಾಗಿದೆ]]. <ref>[http://iigs.iigm.res.in/history.htm ''Indian Institute of Geomagnetism''] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20071017010331/http://iigs.iigm.res.in/history.htm |date=17 October 2007 }}</ref><ref>[http://iigm.res.in/iigweb/index.php/185 History of the Institute] {{webarchive|url=https://archive.today/20120711075001/http://iigm.res.in/iigweb/index.php/185 |date=11 July 2012 }}</ref> ==ಇತಿಹಾಸ== ಕೊಲಾಬಾ ವೀಕ್ಷಣಾಲಯವನ್ನು [[ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಈಸ್ಟ್ ಇಂಡಿಯ ಕಂಪನಿ|ಈಸ್ಟ್ ಇಂಡಿಯಾ ಕಂಪನಿಯು]] ೧೮೨೬ ರಲ್ಲಿ, [[ಖಗೋಳ]] ವೀಕ್ಷಣೆ ಮತ್ತು ಸಮಯ ಪಾಲನೆಗಾಗಿ ನಿರ್ಮಿಸಿತು. [[ಬ್ರಿಟೀಷ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ|ಬ್ರಿಟಿಷ್]] ಮತ್ತು ಇತರ ಹಡಗುಗಳಿಗೆ ಬೆಂಬಲವನ್ನು ಒದಗಿಸುವ ಉದ್ದೇಶದಿಂದ ಆಗಿನ [[ಬಾಂಬೆ]] ಹೆಸರಿನ ಬಂದರನ್ನು ಬಳಸಲಾಯಿತು. <ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=-A4EAAAAQAAJ|title=The meteorology of the Bombay presidency. &#91;With&#93; Diagrams and maps|last=Charles Chambers (of Colaba observ.)|publisher=Dangerfield|year=1878}}</ref> ೧೬೫ ವರ್ಷಗಳಷ್ಟು ಹಳೆಯದಾದ ಈ ಕಟ್ಟಡವು [[:en:Indian Institute of Geomagnetism|ಇಂಡಿಯನ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಜಿಯೋಮ್ಯಾಗ್ನೆಟಿಸಮ್‌ನ]] ಕಚೇರಿ ಸ್ಥಳವಾಗಿತ್ತು. [[:en:geomagnetism|ಭೂಕಾಂತೀಯತೆ]] ಮತ್ತು [[ಹವಾಮಾನ]] ಅವಲೋಕನಗಳ ದಾಖಲೆಯನ್ನು ೧೮೪೧ ರಲ್ಲಿ, ಬಾಂಬೆಯ [[:en:Elphinstone College|ಎಲ್ಫಿನ್ಸ್ಟೋನ್ ಕಾಲೇಜಿನಲ್ಲಿ]] [[ಖಗೋಳಶಾಸ್ತ್ರ|ಖಗೋಳಶಾಸ್ತ್ರದ]] [[ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕ|ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕರಾಗಿದ್ದ]] ''ಆರ್ಥರ್ ಬೆಡ್ಫೋರ್ಡ್ ಓರ್ಲೆಬಾರ್'' ವೀಕ್ಷಣಾಲಯದಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ೧೮೪೧ ಮತ್ತು ೧೮೪೫ ವರ್ಷಗಳ ನಡುವಿನ ಕಾಂತೀಯ ಮಾಪನಗಳು ಮಧ್ಯಂತರವಾಗಿದ್ದವು. ಹೀಗಾಗಿ, ೧೮೪೫ ರ ನಂತರ ಅವು ಎರಡು ಗಂಟೆಗಳಿಗೊಮ್ಮೆ, ನಂತರ ಗಂಟೆಗೊಮ್ಮೆ ಮಾರ್ಪಟ್ಟವು. [[:en:Kew Observatory|ಕ್ಯೂ ವೀಕ್ಷಣಾಲಯದ]] ಗೌರವ ನಿರ್ದೇಶಕರಾಗಿದ್ದ [[:en:Francis Ronalds|ಫ್ರಾನ್ಸಿಸ್ ರೊನಾಲ್ಡ್ಸ್‌ರವ್ರು]] ಕಂಡುಹಿಡಿದ ಅತ್ಯಾಧುನಿಕ ಉಪಕರಣಗಳನ್ನು ಮುಂದಿನ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಕೊಲಾಬಾಗೆ ಸರಬರಾಜು ಮಾಡಲಾಯಿತು. <ref>{{Cite book|title=Sir Francis Ronalds: Father of the Electric Telegraph|last=Ronalds|first=B.F.|publisher=[[Imperial College Press]]|year=2016|isbn=978-1-78326-917-4|location=London}}</ref> ೧೮೪೬ ರಲ್ಲಿ [[ಈಸ್ಟ್‌ ಇಂಡಿಯ ಕಂಪನಿ|ಈಸ್ಟ್ ಇಂಡಿಯಾ ಕಂಪನಿಯು]] ವೀಕ್ಷಣಾಲಯಕ್ಕಾಗಿ ತನ್ನ ಸಂಪೂರ್ಣ [[:en:atmospheric electricity|ವಾತಾವರಣದ ವಿದ್ಯುತ್]] ಸಂಗ್ರಹಣೆ ಮತ್ತು ಅಳತೆ ಉಪಕರಣವನ್ನು ಆದೇಶಿಸಿತು. <ref>{{Cite journal|last=Bryden|first=D.J.|date=2006|title=Quality Control in the Making of Scientific Instruments|journal=Bulletin of the Scientific Instrument Society}}</ref> ನಂತರದ ಅಧೀಕ್ಷಕರಾದ ''ಚಾರ್ಲ್ಸ್ ಮಾಂಟ್ರಿಯೊ'' ಮತ್ತು ''ಎಡ್ವರ್ಡ್ ಫ್ರಾನ್ಸಿಸ್ ಫರ್ಗುಸನ್ ರೊನಾಲ್ಡ್ಸ್'' ಅವರೊಂದಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕವನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಂಡರು ಮತ್ತು ನೇರ ಸೂಚನೆಗಾಗಿ ಕ್ಯೂ ವೀಕ್ಷಣಾಲಯದಲ್ಲಿ ಅವರನ್ನು ಭೇಟಿಯಾದರು. ವಾತಾವರಣದ ಒತ್ತಡ, [[ತಾಪಮಾನ]] ಮತ್ತು ಭೂಕಾಂತೀಯ ತೀವ್ರತೆಯ ನಿರಂತರ ವೀಕ್ಷಣೆಯನ್ನು ಸ್ವಯಂಚಾಲಿತವಾಗಿ ನಿರ್ವಹಿಸಲು ಕ್ಯೂ ಅವರ [[:en:photo-recording |ಫೋಟೋ-ರೆಕಾರ್ಡಿಂಗ್]] ಯಂತ್ರಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸಲು ೧೮೬೭ ರಲ್ಲಿ, ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಹೊಸ ಯಂತ್ರಗಳು ಸ್ಥಾಪನೆಯಾದಾಗ ''ಚಾರ್ಲ್ಸ್ ಚೇಂಬರ್ಸ್'' (ನಂತರ ರಾಯಲ್ ಸೊಸೈಟಿಯ ಫೆಲೋ ಆದರು) ನಿರ್ದೇಶಕ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರು. ಕೊಲಾಬಾ ವೀಕ್ಷಣಾಲಯವು ಕೊಲಾಬಾದಲ್ಲಿನ ಭೂಕಾಂತೀಯ ಮಾಪನಗಳ ಪರೀಕ್ಷೆ ಮತ್ತು ವಿದ್ಯಮಾನಗಳ ಹಿಂದಿನ ಭೌತಶಾಸ್ತ್ರದ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನದ ಮೂಲಕ ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾಯಿತು. [[ಪೂನಾ|ಪೂನಾದಿಂದ]] ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ಪದವಿ ಮತ್ತು ಸ್ಕಾಟ್ಲೆಂಡ್‌ನ [[:en:Edinburgh|ಎಡಿನ್ಬರ್ಗ್‌ನಿಂದ]] ವಿಜ್ಞಾನದಲ್ಲಿ ಉನ್ನತ ಪದವಿ ಪಡೆದ ಮೂಸ್, ಕೊಲಾಬಾ ವೀಕ್ಷಣಾಲಯದ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಣೆ, ಮಾಪನಗಳ ನಿಯಮಿತ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ ಮತ್ತು ವ್ಯಾಖ್ಯಾನ ಮತ್ತು ಭೂಕಂಪಶಾಸ್ತ್ರದ ವೀಕ್ಷಣೆಗಳ ಪ್ರಾರಂಭವನ್ನು ನೋಡಿದರು. ೧೯೦೦ ರಲ್ಲಿ, ಬಾಂಬೆ ತನ್ನ ಕುದುರೆ ಎಳೆಯುವ ಟ್ರಾಮ್‌ಗಳನ್ನು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸಾರಿಗೆಗಾಗಿ ವಿದ್ಯುತ್ ಶಕ್ತಿಯನ್ನಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿತು. ವಿದ್ಯುತ್ ಟ್ರಾಮ್‌ಗಳು [[ವಿದ್ಯುತ್ಕಾಂತತೆ|ವಿದ್ಯುತ್ಕಾಂತೀಯ]] ಶಬ್ದವನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸುವ ಮೂಲಕ ಕೊಲಾಬಾ ಮ್ಯಾಗ್ನೆಟಿಕ್ ಅಬ್ಸರ್ವೇಟರಿಯಿಂದ ಮೂಲಸಿದ್ಧಾಂತವನ್ನು ಹಾಳುಮಾಡುತ್ತಿದ್ದವು. ಮೂಸ್ ಬಾಂಬೆಯ [[ಆಗ್ನೇಯ|ಆಗ್ನೇಯಕ್ಕೆ]] ನೇರವಾಗಿ ೩೦ ಕಿ.ಮೀ (೧೯ ಮೈಲಿ) ದೂರದಲ್ಲಿರುವ [[:en:Alibag|ಅಲಿಬಾಗ್‌ನಲ್ಲಿ]] ಪರ್ಯಾಯ ಸ್ಥಳವನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿದರು. ಅಲಿಬಾಗ್ "ಬೆದರಿಕೆಯ ವಿದ್ಯುತ್ಕಾಂತೀಯ ಶಬ್ದದಿಂದ ಮುಕ್ತವಾಗಲು ಬಾಂಬೆಯಿಂದ ಸಾಕಷ್ಟು ದೂರದಲ್ಲಿದೆ. ಆದರೆ, ಅದೇ ಭೂಕಾಂತೀಯ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳುವಷ್ಟು ಹತ್ತಿರದಲ್ಲಿದೆ". ಈ ಅಂಶಗಳನ್ನು ೧೯೦೪-೧೯೦೬ ರಿಂದ ೨ ವರ್ಷಗಳ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಎಚ್ಚರಿಕೆಯಿಂದ ಪರಿಶೀಲಿಸಲಾಯಿತು. ನಂತರ ಕೊಲಾಬಾದಲ್ಲಿ ರೆಕಾರ್ಡಿಂಗ್ ಅನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಬಾಂಬೆಯಲ್ಲಿ ವಿದ್ಯುತ್ ಟ್ರಾಮ್ ಸೇವೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು. ಇಡೀ ಕಟ್ಟಡವನ್ನು ಕೈಯಿಂದ ಆರಿಸಿದ, ಕಾಂತೀಯವಲ್ಲದ, [[ಪೊರ್ಬಂದರ್]] ಮರಳುಗಲ್ಲುಗಳಿಂದ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿದೆ. ಹಾಗೂ ಕಾಂತೀಯ ದಾಖಲೆಯನ್ನು ಉತ್ತಮ ವಿದ್ಯುತ್ತಿನ ರಕ್ಷಣೆಗಾಗಿ ನಿರ್ಮಿಸಲಾದ ಕೋಣೆಯಲ್ಲಿ ನಡೆಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇಡೀ ದಿನದಲ್ಲಿ ತಾಪಮಾನದಲ್ಲಿನ ವ್ಯತ್ಯಾಸವು ಕೇವಲ ೧೦ °C ಆಗಿರುತ್ತದೆ. ಸಂಪೂರ್ಣ ಕೊಲಾಬಾ-ಅಲಿಬಾಗ್ ದತ್ತಾಂಶವನ್ನು, ೧೯೭೩ ರಲ್ಲಿ, [[ಫ್ರೆಂಚ್]] ಜಿಯೋಮ್ಯಾಗ್ನೆಟಿಷಿಯನ್ ಪಿಯರೆ ನೋಯೆಲ್ ಮಯಾವುಡ್ ಈ ಕೆಳಗಿನವುಗಳನ್ನು ಹೇಳಿದ್ದರು: <blockquote>ಅಂತಿಮವಾಗಿ, [[:en:Colaba|ಕೊಲಾಬಾ]] ಮತ್ತು [[:en:Alibag|ಅಲಿಬಾಗ್‌ನ]] (ಕಾಂತೀಯ) ದಾಖಲೆಗಳು ೧೮೭೧ ರಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿ ಸುಂದರವಾದ ಸರಣಿಯನ್ನು ರೂಪಿಸುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಬಹುಶಃ ವಿಶ್ವದ ಅತ್ಯಂತ ಸಂಪೂರ್ಣ ದಾಖಲೆಗಳ ಸಂಗ್ರಹವನ್ನು ರೂಪಿಸುತ್ತವೆ. ಅವುಗಳ ಗುಣಮಟ್ಟ ಮತ್ತು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಅವುಗಳ ನಿಯಮಿತತೆಯು ಪ್ರಭಾವಶಾಲಿಯಾಗಿತ್ತು. </blockquote> == ಹೆಚ್ಚಿನ ಓದಿಗಾಗಿ == * {{Citation|doi=10.1017/S1743921305000074|title=Research on Historical Records of Geomagnetic Storms|journal=Proceedings of the International Astronomical Union|volume=2004|pages=3–15|year=2004|last=Lakhina|first=G. S.|last2=Alex|first2=S.|last3=Tsurutani|first3=B. T.|last4=Gonzalez|first4=W. D.}} == ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು == * [http://adsabs.harvard.edu/abs/1911Natur..88..113. ಕೊಲಾಬಾ ವೀಕ್ಷಣಾಲಯದಲ್ಲಿ ಕಾಂತೀಯ ಅವಲೋಕನಗಳು] * ತ್ಸುರುಟಾನಿ, ಬಿಟಿ, ಗೊನ್ಜಾಲೆಜ್, ಡಬ್ಲ್ಯೂಡಿ, ಲಖಿನಾ, ಜಿಎಸ್, ಮತ್ತು ಅಲೆಕ್ಸ್, ಎಸ್. (2003), 1–2 ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 1859 ರ ತೀವ್ರ ಕಾಂತೀಯ ಚಂಡಮಾರುತ, ಜೆ. ಜಿಯೋಫಿಸ್. ರೆಸ್., 108, 1268, doi , A7. * [https://books.google.com/books?q=%22Colaba+Observatory%22 "ಕೊಲಾಬಾ ವೀಕ್ಷಣಾಲಯ" ದಲ್ಲಿ ಗೂಗಲ್ ಪುಸ್ತಕಗಳು] * [[scholar:"Colaba Observatory"|"ಕೊಲಾಬಾ ವೀಕ್ಷಣಾಲಯ" ದಲ್ಲಿ Google ವಿದ್ವಾಂಸ]] * [https://web.archive.org/web/20151017143708/http://iigm.res.in/ ಭಾರತೀಯ ಭೂಕಾಂತೀಯ ಸಂಸ್ಥೆ, ಮುಂಬೈ]. == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == 0tzsml496egviuwke21nuk5v6u7bf9z 0 140279 1224185 1224036 2024-04-25T12:35:54Z Pallaviv123 75945 /* ಶಿಕ್ಷಣ ಮತ್ತು ವೈಯಕ್ತಿಕ ಜೀವನ */ wikitext text/x-wiki '''ಸುಧೀರ್ ಕಾಕರ್''' (೨೫ ಜುಲೈ ೧೯೩೮ - ೨೨ ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೦೨೪) ಒಬ್ಬ [[ಭಾರತೀಯ]] [[ಮನೋವಿಶ್ಲೇಷಣೆ|ಮನೋವಿಶ್ಲೇಷಕ]], <ref>"A book of Memory: Confessions and Reflections" Sudhir Kakar, Viking Press</ref> [[ಕಾದಂಬರಿಕಾರ ಗಳಗನಾಥರು|ಕಾದಂಬರಿಕಾರ]] ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಮನೋವಿಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಧರ್ಮದ ಮನೋವಿಜ್ಞಾನ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಲೇಖಕ. <ref>{{cite web |last1=Otta |first1=Arvind |title=Psychologs Magazine |url=https://psychologs.com/article/an-exclusive-interview-with-dr-sudhir-kakar |website=Psychologs Magazine |date=20 March 2020 |publisher=Utsaah}}</ref> == ಶಿಕ್ಷಣ ಮತ್ತು ವೈಯಕ್ತಿಕ ಜೀವನ == ಕಾಕರ್‌ರವರು ತಮ್ಮ ಬಾಲ್ಯವನ್ನು ಈಗ [[ಪಾಕಿಸ್ತಾನ|ಪಾಕಿಸ್ತಾನದಲ್ಲಿರುವ]] [[:en:Sargodha|ಸರ್ಗೋಧಾ]] ಬಳಿ ಮತ್ತು [[:en:Rohtak|ರೋಹ್ಟಕ್‌ನಲ್ಲಿ]] ಕಳೆದರು. ಅಲ್ಲಿ ಅವರ ತಂದೆ [[:en:British Raj|ಬ್ರಿಟಿಷ್ ರಾಜ್]] ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಮತ್ತು [[:en:partition of India|ಭಾರತದ ವಿಭಜನೆಯ]] ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಜಿಲ್ಲಾ ಮ್ಯಾಜಿಸ್ಟ್ರೇಟ್ ಆಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಕುಟುಂಬವು ನಗರದಿಂದ ನಗರಕ್ಕೆ ಸ್ಥಳಾಂತರಗೊಳ್ಳುತ್ತಿತ್ತು. <ref>Kakar, Sudhir. "Colors of Violence." Chapter 2, p25.</ref> ಎಂಟನೇ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಅವರು [[ನವ ದೆಹಲಿ|ನವದೆಹಲಿಯ]] [[:en:boarder in Modern School|ಮಾಡರ್ನ್ ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ಬೋರ್ಡರ್]] ಆಗಿ ಸೇರಿಕೊಂಡರು. ನಂತರ ಅವರು ಶಾಲಾ ವಸತಿ ನಿಲಯಗಳಲ್ಲಿ [[ಸಲಿಂಗ ಕಾಮ|ಸಲಿಂಗಕಾಮಿ]] ಮುಖಾಮುಖಿಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಬರೆಯುತ್ತಾರೆ. ನಂತರ ಅವರು [[ಶಿಮ್ಲಾ|ಶಿಮ್ಲಾದ]] [[:en:St. Edward's School|ಸೇಂಟ್ ಎಡ್ವರ್ಡ್ಸ್ ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ]] ವ್ಯಾಸಂಗ ಮಾಡಿದರು. ಅವರು ೧೯೫೩ ರಲ್ಲಿ [[ಜೈಪುರ|ಜೈಪುರದ]] ಮಹಾರಾಜ ಕಾಲೇಜಿನಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಮಧ್ಯಂತರ ಅಧ್ಯಯನವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ನಂತರ ಅವರ ಕುಟುಂಬವು ಅವರನ್ನು [[ಅಹಮದಾಬಾದ್|ಅಹಮದಾಬಾದ್‌ಗೆ]] ಕಳುಹಿಸಿತು. ಅಲ್ಲಿ ಕಾಕರ್‌ರವರು ತಮ್ಮ [[ಚಿಕ್ಕಮ್ಮ|ಚಿಕ್ಕಮ್ಮನಾದ]] [[:en:Kamla Chowdhry|ಕಮಲಾ ಚೌಧರಿ]] ಅವರೊಂದಿಗೆ ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ಕಾಲೇಜಿಗೆ ಸೇರಿದರು. ೧೯೫೮ ರಲ್ಲಿ [[:en:Gujarat University|ಗುಜರಾತ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಿಂದ]] [[:en:mechanical engineering |ಮೆಕ್ಯಾನಿಕಲ್ ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್‌ನಲ್ಲಿ]] ಬಿಇ ಪದವಿ ಪಡೆದ ನಂತರ, ಕಾಕರ್‌ರವರು [[:en:University of Mannheim|ಮ್ಯಾನ್ಹೈಮ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಲ್ಲಿ]] (೧೯೬೦-೬೪) ವ್ಯವಹಾರ ಆಡಳಿತದಲ್ಲಿ ಸ್ನಾತಕೋತ್ತರ ಪದವಿ (ಡಿಪಿಎಲ್-ಕೆಎಫ್ಎಂ.) ಮತ್ತು [[:en:University of Vienna|ವಿಯೆನ್ನಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಲ್ಲಿ]] [[ಅರ್ಥಶಾಸ್ತ್ರ|ಅರ್ಥಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ]] ಡಾಕ್ಟರೇಟ್ ಪದವಿ ಪಡೆದರು. <ref>{{Cite web | url=http://www.sudhirkakar.com/sudhir1.htm |title = Sudhir Kakar}}</ref> ಅವರು ೧೯೭೧ ರಲ್ಲಿ [[:en:University of Frankfurt|ಫ್ರಾಂಕ್ಫರ್ಟ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ]] [[:en:Sigmund Freud Institute|ಸಿಗ್ಮಂಡ್ ಫ್ರಾಯ್ಡ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್‌ನಲ್ಲಿ]] [[ಮನೋವಿಶ್ಲೇಷಣೆ|ಮನೋವಿಶ್ಲೇಷಣೆಯಲ್ಲಿ]] [[ತರಬೇತಿ|ತರಬೇತಿಯನ್ನು]] ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ೧೯೭೫ ರಲ್ಲಿ, ಸುಧೀರ್ ಕಾಕರ್‌ರವರು ತಮ್ಮ ಚಿಕ್ಕಮ್ಮ ''ಕಮಲಾ'' ಅವರೊಂದಿಗೆ [[ದೆಹಲಿ|ದೆಹಲಿಗೆ]] ತೆರಳಿದರು. ತದನಂತರ ಕಾಕರ್‌ರವರು [[ಗೋವಾ|ಗೋವಾದಲ್ಲಿ]] ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದರು ಮತ್ತು [[ಜರ್ಮನ್]] ಬರಹಗಾರ್ತಿ ಮತ್ತು ತುಲನಾತ್ಮಕ ಧರ್ಮಗಳ ವಿದ್ವಾಂಸರಾದ '''ಕ್ಯಾಥರಿನಾ''' (ಜನನ ೧೯೬೭) ಅವರನ್ನು ವಿವಾಹವಾದರು.<ref>{{cite book|title=Moving to Goa|author=Katarina Kakar|publisher=Viking|date=2013}}</ref> ಈ ದಂಪತಿಗಳಿಗೆ ''ರಾಹುಲ್'' ಮತ್ತು ''ಶ್ವೇತಾ'' ಎಂಬ ಇಬ್ಬರು ಮಕ್ಕಳಿದ್ದಾರೆ. ಕಾಕರ್‌ರವರು ೨೨ ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೦೨೪ ರಂದು ತಮ್ಮ ೮೫ ನೇ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ನಿಧನರಾದರು. .<ref>[https://scroll.in/latest/1066964/sudhir-kakar-indian-psychoanalyst-and-writer-passes-away Sudhir Kakar, Indian psychoanalyst and writer, passes away]</ref> == ವೃತ್ತಿ == ೧೯೭೫ ರಲ್ಲಿ ಭಾರತಕ್ಕೆ ಮರಳಿದ ನಂತರ, ಸುಧೀರ್ ಕಾಕರ್‌ರವರು ದೆಹಲಿಯಲ್ಲಿ ಮನೋವಿಶ್ಲೇಷಕರಾಗಿ ಅಭ್ಯಾಸವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು. ಅಲ್ಲಿ, ಅಲ್ಪಾವಧಿ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವರು ''ಇಂಡಿಯನ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿಯಲ್ಲಿ'' (೧೯೭೬-೭೭) ಮಾನವಿಕ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ವಿಜ್ಞಾನಗಳ ವಿಭಾಗದ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರಾಗಿದ್ದರು. ಅವರು ಹಾರ್ವರ್ಡ್‌ನ ವಿಶ್ವ ಧರ್ಮಗಳ ಅಧ್ಯಯನ ಕೇಂದ್ರದಲ್ಲಿ (೨೦೦೧–೦೨), ಚಿಕಾಗೊ (೧೯೮೯–೯೩), ಮೆಕ್ಗಿಲ್ (೧೯೭೬–೭೭), ಮೆಲ್ಬೋರ್ನ್ (೧೯೮೧), [[ಹವಾಯಿ]] (೧೯೯೮) ಮತ್ತು [[ವಿಯೆನ್ನಾ]] (೧೯೭೪–೭೫), [[ಫ್ರಾನ್ಸ್‌|ಫ್ರಾನ್ಸ್‌ನ]] ಇನ್ಸೆಡ್ (೧೯೯೪–೨೦೧೩) ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ ಸಂದರ್ಶಕ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕರಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಅವರು ಪ್ರಿನ್ಸ್ಟನ್‌ನ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಅಡ್ವಾನ್ಸ್ಡ್ ಸ್ಟಡಿ, ವಿಸ್ಸೆನ್ಸ್ಚಾಫ್ಟ್ಸ್ಕೋಲೆಗ್ (ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಅಡ್ವಾನ್ಸ್ಡ್ ಸ್ಟಡಿ), [[ಬರ್ಲಿನ್]], [[ಕಲೋನ್]] ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ಸೆಂಟರ್ ಫಾರ್ ಅಡ್ವಾನ್ಸ್ಡ್ ಸ್ಟಡಿ ಆಫ್ ಹ್ಯುಮಾನಿಟೀಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಜೊತೆಗಾರ ಆಗಿದ್ದರು. ಕಾಕರ್ ೨೫ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ [[ನವದೆಹಲಿ|ನವದೆಹಲಿಯಲ್ಲಿ]] ಖಾಸಗಿ ಮನೋವಿಶ್ಲೇಷಣಾ ಅಭ್ಯಾಸದಲ್ಲಿದ್ದರು ಮತ್ತು ೨೦೦೩ ರಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ಗೋವಾದಲ್ಲಿನ ತಮ್ಮ ವಾಸಸ್ಥಳಕ್ಕೆ ತೆರಳಿದರು. ಅಂದಿನಿಂದ ಅವರು ಗೋವಾದ ಬೆನೌಲಿಮ್ ಎಂಬ ಹಳ್ಳಿಯಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಅಭ್ಯಾಸವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರು. <ref>{{cite web|title=Directorate of Visiting Research Professors Programme (DVRPP)|url=https://www.unigoa.ac.in/academics/a/continuing-education-programmes/directorate-of-visiting-research-professors-programme-dvrpp.html}}</ref> ಅವರು [[ಗೋವಾ]] ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಸಂದರ್ಶಕ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕರಾಗಿದ್ದರು. ೨೦೧೮ ರಲ್ಲಿ ಮಕ್ಕಳ ಅತ್ಯಾಚಾರಕ್ಕೆ ಮರಣದಂಡನೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ವಿಚಾರ ಸಂಕಿರಣದಲ್ಲಿ ಅವರು ಮಕ್ಕಳ ಅತ್ಯಾಚಾರದ ಅಪರಾಧಿಗಳ ಬಗ್ಗೆ ದಯಾಪರತೆಯನ್ನು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸುವ ಮೂಲಕ, ಮಗುವಿನ ಸುರಕ್ಷತೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಕುಟುಂಬದ ಪ್ರತಿಷ್ಠೆ ಮತ್ತು ಕುಟುಂಬದ ಬಂಧದ ರಕ್ಷಣೆಗೆ ಒತ್ತು ನೀಡುವ ಮೂಲಕ ವಿವಾದವನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಿದರು. <ref>{{cite web|title=Interview with Sudhir Kakar|url=https://www.india-seminar.com/2018/711/711_interview_s_kakar.htm}}</ref> == ಮನೋವಿಶ್ಲೇಷಣೆ ಮತ್ತು ಅತೀಂದ್ರಿಯತೆ == [[ಮನೋವಿಶ್ಲೇಷಣೆ]] ಮತ್ತು [[ಅಧ್ಯಾತ್ಮಜ್ಞಾನ|ಅತೀಂದ್ರಿಯತೆಯ]] ನಡುವಿನ ಸಂಬಂಧವು ಸುಧೀರ್ ಕಾಕರ್ ಅವರ ಕೆಲಸದ ಒಂದು ಭಾಗವಾಗಿದೆ. ಅವರ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವದ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಗಳೆಂದರೆ, ''ದಿ ಇನ್ನರ್ ವರ್ಲ್ಡ್'' (೧೯೭೮) ನಲ್ಲಿ [[ಸ್ವಾಮಿ ವಿವೇಕಾನಂದ]] '', ಇಂಟಿಮೆಟ್ ರಿಲೇ‌ಷ್ ನ್ಸ್'' [[ಮಹಾತ್ಮ ಗಾಂಧಿ|ಮೋಹನ್ ದಾಸ್ ಗಾಂಧಿ]] (೧೯೮೯), ಮತ್ತು ''ಅನಾಲಿಸ್ಫ ಆಂಡ್ ಮಿಸ್ಟಿಕ್'' (೧೯೯೧) ನಲ್ಲಿ [[ರಾಮಕೃಷ್ಣ ಪರಮಹಂಸ|ರಾಮಕೃಷ್ಣ ಅವರ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ.]] <ref>{{Cite book|title=Encyclopedia of Psychology and Religion|last=Roland|first=Alan|publisher=[[Springer Science+Business Media|Springer]]|year=2009|isbn=978-0-387-71801-9|location=US|pages=594–596|chapter=Mysticism and Psychoanalysis|doi=10.1007/978-0-387-71802-6_449}}</ref> <ref>In The Indian Psyche, 125–188. 1996 New Delhi: Viking by Penguin. Reprint of 1991 book.</ref> ಕಾಕರ್ ಅವರ ಕಾದಂಬರಿ ''ಎಕ್ಟಾಸಿಯಲ್ಲಿ'' (೨೦೦೩) "ಸಂದೇಹವಾದಿಗಳು ಮತ್ತು ಅತೀಂದ್ರಿಯ ಮನಸ್ಸುಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾಗಿ ಬರೆಯಲಾಗಿದೆ. ಮತ್ತು "ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಭಾರತದ ಆತ್ಮಚಿತ್ರದ ಮೂಲಕ ಪ್ರಯಾಣದ ಆರಂಭ" <ref>{{Cite web|url=http://indiatoday.intoday.in/story/book-review-sudhir-kakars-ecstasy-a-novel/1/232533.html|title=Agony of the ascetic|date=9 April 2001|publisher=Living Media India Limited|access-date=22 January 2016}}</ref> ಕಥೆಯು [[ರಾಜಸ್ಥಾನ|ರಾಜಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ]] ೧೯೪೦ ಅಥವಾ ೧೯೬೦ ರ ದಶಕದಲ್ಲಿದೆ. <ref>{{Cite web|url=http://www.rediff.com/news/2001/apr/19inter.htm|title=The Rediff Interview/Psychoanalyst Sudhir Kakar|date=2001|access-date=1 April 2008}}</ref> ಮನೋವಿಶ್ಲೇಷಕರಾದ [[:en:Alan Roland|ಅಲನ್ ರೋಲ್ಯಾಂಡ್‌ರವರು]] (೨೦೦೯) ಯಾವಾಗ ಕಾಕರ್‌ರವರು ತನ್ನ ಮನೋವಿಶ್ಲೇಷಣಾತ್ಮಕ ತಿಳುವಳಿಕೆಯನ್ನು ಈ ಮೂವರು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಿಗೆ "[[ಸ್ವಾಮಿ ವಿವೇಕಾನಂದ]], [[ಗಾಂಧಿ]], [[ರಾಮಕೃಷ್ಣ]]" ಅನ್ವಯಿಸಿದಾಗ, ಅವರ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಗಳು "ಜೆಫ್ರಿ ಮಾಸನ್ ಅವರಂತೆಯೇ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಕಡಿಮೆಗೊಳಿಸುತ್ತವೆ" ಎಂದು ಬರೆಯುತ್ತಾರೆ. ಮನೋವಿಶ್ಲೇಷಣಾತ್ಮಕ ದೃಷ್ಟಿಕೋನದಿಂದ ಕಾಕರ್ ಅವರ ಅನುಭಾವದ ಸೈದ್ಧಾಂತಿಕ ತಿಳುವಳಿಕೆಯನ್ನು ರೋಲ್ಯಾಂಡ್ ನಿರಾಕರಿಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು "ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಆಕಾಂಕ್ಷೆಗಳು, ಆಚರಣೆಗಳು ಮತ್ತು ಅನುಭವಗಳು ಮೂಲಭೂತವಾಗಿ ಹಿಮ್ಮುಖತೆಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿವೆಯೇ ಎಂಬುದು ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರಶ್ನಾರ್ಹವಾಗಿದೆ" ಎಂದು ಬರೆಯುತ್ತಾರೆ. ವೈಯಕ್ತಿಕ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ, ಕಾಕರ್ ಅವರಿಗೆ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕತೆ ಎಂದರೆ ವ್ಯಕ್ತಿಯು, [[ನಿಸರ್ಗ]], [[ಕಲೆ]], [[ಸಂಗೀತ]] ಮತ್ತು ದೈವಿಕತೆಯೊಂದಿಗೆ ಆಳವಾಗಿ ಸಂಪರ್ಕಿಸುವ ಕ್ಷಣಗಳು. ಅವರ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ನಂಬಿಕೆಗಳು ವೈಚಾರಿಕವಾದಿ ತಂದೆ ಮತ್ತು ಧಾರ್ಮಿಕ ಮನೋಭಾವದ ತಾಯಿಯ ಸಮ್ಮಿಳಿತದಿಂದ ಪ್ರಭಾವಿತವಾಗಿದೆ.<ref>{{Cite book|url=https://www.jstor.org/stable/23182008?seq=1|title=Social Analysis: The International Journal of Anthropology. Vol. 50, No. 2.|last=Sudhir Kumar|publisher=Berghahn Books|year=2006|pages=25–44|chapter=Culture and Psychoanalysis: A Personal Journey}}</ref> == ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು ಮತ್ತು ಗೌರವಗಳು == ಕಾಕರ್ ಅವರಿಗೆ ೧೯೮೭ ರ [[:en:American Anthropological Association|ಅಮೆರಿಕನ್ ಆಂಥ್ರೊಪೊಲಾಜಿಕಲ್ ಅಸೋಸಿಯೇಷನ್‌ನ]] ಸೈಕಾಲಾಜಿಕಲ್ ಆಂಥ್ರೋಪಾಲಜಿಗಾಗಿ ಬಾಯ್ಯರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ನೀಡಲಾಯಿತು. <ref>{{Cite web|url=http://www.aaanet.org/sections/spa/?page_id=69|title=Boyer Prize for Contributions to Psychoanalytic Anthropology|publisher=Society for Psychological Anthropology}}</ref> ಅವರು ಆರ್ಡರ್ ಆಫ್ ಮೆರಿಟ್, ಫೆಡರಲ್ ರಿಪಬ್ಲಿಕ್ ಆಫ್ ಜರ್ಮನಿ, ಫೆಬ್ರವರಿ (೨೦೧೨), ವಿಶಿಷ್ಟ ಸೇವಾ ಪ್ರಶಸ್ತಿ, ಇಂಡೋ-ಅಮೇರಿಕನ್ ಸೈಕಿಯಾಟ್ರಿಕ್ ಅಸೋಸಿಯೇಷನ್(೨೦೦೭), ಫೆಲೋ, ನ್ಯಾಷನಲ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಸೈಕಾಲಜಿ, [[ಭಾರತ]](೨೦೦೭), ಅಕಾಡೆಮಿ ಯೂನಿವರ್ಸೆಲ್ ಡೆಸ್ ಕಲ್ಚರ್ಸ್, [[ಫ್ರಾನ್ಸ್]](೨೦೦೩), ಅಬ್ರಹಾಂ ಕಾರ್ಡಿನರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ, ಕೊಲಂಬಿಯಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ (೨೦೦೨), ರಾಕ್‌ಫೆಲ್ಲರ್ ರೆಸಿಡೆನ್ಸಿ, ಬೆಲ್ಲಾಜಿಯೊ. ಏಪ್ರಿಲ್ -ಮೇ ೧೯೯೯, ಗೊಥೆ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್, ಜರ್ಮನಿ(೧೯೯೮), ವಾಟುಮುಲ್ ಡಿಸ್ಟಿಂಗ್ವಿಶ್ಡ್ ಸ್ಕಾಲರ್, ಹವಾಯಿ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ, ಸ್ಪ್ರಿಂಗ್ ಸೆಮಿಸ್ಟರ್(೧೯೯೮), ನ್ಯಾಷನಲ್ ಫೆಲೋ ಇನ್ ಸೈಕಾಲಜಿ, ಇಂಡಿಯನ್ ಕೌನ್ಸಿಲ್ ಆಫ್ ಸೋಶಿಯಲ್ ಸೈನ್ಸ್ ರಿಸರ್ಚ್ (೧೯೯೨–೯೪), ಮ್ಯಾಕ್ಆರ್ಥರ್ ರಿಸರ್ಚ್ ಫೆಲೋಶಿಪ್ (೧೯೯೩– ೯೪), ಜವಾಹರಲಾಲ್ ನೆಹರು ಫೆಲೋ(೧೯೮೬-೮೮), ಹೋಮಿ ಭಾಭಾ ಫೆಲೋ (೧೯೭೯-೮೦). ಯುವ ಬರಹಗಾರರಿಗೆ ಕರೋಲಿ ಫೌಂಡೇಶನ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ, ೧೯೬೩. ಫ್ರೆಂಚ್ ವಾರಪತ್ರಿಕೆಯಾದ ಲೆ ನೌವೆಲ್ ಅಬ್ಸರ್ವೇಟರ್ ಕಾಕರ್ ಅನ್ನು ವಿಶ್ವದ ೨೫ ಪ್ರಮುಖ ಚಿಂತಕರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬನೆಂದು ವಿವರಿಸಿದರೆ, ಜರ್ಮನ್ ಸಾಪ್ತಾಹಿಕ ಡೈ ಜೀಟ್ ಕಾಕರ್ ಅವರನ್ನು ೨೧ ನೇ ಶತಮಾನದ ಇಪ್ಪತ್ತೊಂದು ಚಿಂತಕರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬನೆಂದು ವಿವರಿಸಲಾಗಿದೆ. ದೆಹಲಿಯ ಆಕ್ಸ್‌ಫರ್ಡ್ ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿ ಪ್ರೆಸ್‌, ಆಧುನಿಕ ಏಷ್ಯಾದ ಶ್ರೇಷ್ಠ ಚಿಂತಕರ ಸರಣಿಯಲ್ಲಿನ ಪ್ರಬಂಧಗಳನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸುತ್ತಿದೆ. ಕಾಕರ್‌ನ ೪ ಸಂಪುಟಗಳನ್ನು ಇದು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. == ಕೆಲಸಗಳು == * ''ಮ್ಯಾಡ್ ಮತ್ತು ಡಿವೈನ್: ಸ್ಪಿರಿಟ್ ಮತ್ತುಸೈಕ್ ಇನ್ ದ ಮೊಡೆರ್ನ್ ವರ್ಡ್'' * ''ಇನ್ನರ್ ವರ್ಲ್ಡ್: ಎ ಸೈಕೋ-ಅನಾಲಿಟಿಕ್ ಸ್ಟಡಿ ಆಫ್ ಚೈಲ್ಢ್ ಹುಡ್ ಅಂಡ್ ಸೊಸೈಟಿ ಇನ್ ಇಂಡಿಯಾ: ಸೈಕೋಅನಾಲಿಟಿಕ್ ಸ್ಟಡಿ ಆಫ್ ಚೈಲ್ಡ್ ಹುಡ್ ಅಂಡ್ ಸೊಸೈಟಿ ಇನ್ ಇಂಡಿಯಾ'', (೧೪ ಅಕ್ಟೋಬರ್ ೧೯೮೨) {{ISBN|0-19-561305-8}} (೧೦), {{ISBN|978-0-19-561305-6}} (೧೩) * ''ಶಾಮನ್ಸ್, ಮಸ್ಟಿಕ್ ಮತ್ತು ಡಾಕ್ಟರ್ಸ್'' * ''ಟೇಲ್ಸ್ ಆಪ್ ಲವ್, ಸೆಕ್ಸ್ ಮತ್ತು ಡೇಂಜರ್'' * ''ಇಂಟಿಮೇಟ್ ರಿಲೇಷನ್ಸ್'' * ''ದಿ ಕಲರ್ ಆಪ್ ವೈಲೆನ್ಸ್'' * ''ದಿ ಇಂಡಿಯ್ನ್ಸ್'' ** ''ಡೈ ಇಂದರ್.'' ''ಪೋರ್ಟ್ರಾಟ್ ಐನರ್ ಗೆಸೆಲ್‌ಶಾಫ್ಟ್'' (೨೦೦೬) <ref>{{Cite news|url=http://www.taz.de/index.php?id=archivseite&dig=2006/10/07/a0198|title=Das System der Klaglosigkeit|last=Renée Zucker|date=7 October 2006|work=Die Tageszeitung: Taz|access-date=1 January 2008|publisher=[[die tageszeitung]]|pages=1007|type=Book review}}</ref> * ''ಕಾಮಸೂತ್ರ'' * ''ಫ್ರೆಡೆರಿಕ್ ಟೇಲರ್'' * ''ಅಂಡರ್ ಸ್ಟಾಂಡಿಗ್ ಆರ್ಗ್ನೈಷ್ನ್ಲ್ ಬಿಹೇವಿಯರ್'' * ''ಕೊನಪ್ಲೀಕ್ಟ್ ಆಂಡ್ ಚಾಯ್ಸ್'' * ''ಐಡೆಂಟಿಟಿ ಆಂಡ್ ಅಡಲ್ಟ್ ಹುಡ್'' * ''ದಿ ಅನಾಲಿಸ್ಟ್ ಆಂಡ್ ದಿ ಮೈಸ್ಟಿಕ್'' * ''ಲಾ ಫೋಲೆ ಎಟ್ ಲೆ ಸೇಂಟ್'' * ''ಕಲ್ಚರ್ ಆಂಡ್ ಸೈಕ್'' * ''ದಿ ಇಂಡಿಯನ್ ಸೈಕ್'' * ''ದಿ ಎಸೆನ್ಸಿಯಲ್ ರೈಟಿಂಗ್ ಒಪ್ ಸುಧೀರ್ ಕಾಕರ್'' * ''ಅ ಬುಕ್ ಆಪ್ ಮೆಮೊರಿ'', ೨೦೧೧. '''ಕಾಲ್ಪನಿಕ''' * ''ದಿ ಆಸ್ಟಿಕ್ ಆಪ್ ಡಿಸೈರ್'' * ''ಇಂಡಿಯನ್ ಲವ್ ಸ್ಟೋರಿಸ್'' * ''ಎಕ್ಟಾಸಿ'' * ''ಮೀರಾ ಆಂಡ್ ದಿ ಮಹಾತ್ಮ'' * ''ದಿ ಕ್ರಿಮಸನ್ ಥ್ರೋನ್'' * ''ದಿ ಡೆವಿಲ್ ಟೇಕ್ ಲವ್'' == ಮತ್ತಷ್ಟು ಓದುವಿಕೆ == * ಟಿಜಿ ವೈದ್ಯನಾಥನ್ ಮತ್ತು ಜೆಫ್ರಿ ಜೆ. ಕೃಪಾಲ್ (ಸಂಪಾದಕರು): ವಿಷ್ಣು ಒನ್ ಫ್ರೆಡ್ಸ್ ಡೆಸ್ಕ್‌ನಲ್ಲಿ : ಎ ರೀಡರ್ ಇನ್ ಸೈಕೋಅನಾಲಿಸಿಸ್ ಅಂಡ್ ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮ, ಆಕ್ಸ್‌ಫರ್ಡ್ ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿ ಪ್ರೆಸ್, {{ISBN|0-19-565835-3}} , ಪೇಪರ್‌ಬ್ಯಾಕ್ (ಆವೃತ್ತಿ: ೨೦೦೩) ==ಇದನ್ನೂ ನೋಡಿ== * [[:en:Girindrasekhar Bose|ಗಿರೀಂದ್ರಶೇಖರ್ ಬೋಸ್]] == ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳು == * {{citation|last=Singh|first=Khushwant|author-link=ಖುಷ್ವಂತ್ ಸಿಂಗ್|date=25 April 2011 |title=Me and my couch: A review of ''A Book of Memory—Confessions and Reflections'' By Sudhir Kakar, Penguin/Viking, Pages: 318, Rs. 499|journal=Outlook|url=http://www.outlookindia.com/article.aspx?271384}} ==ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು== * [http://www.sudhirkakar.com/sudhir.htm Official website] * [https://web.archive.org/web/20080404005454/http://www.asiasource.org/arts/kakar.cfm Asia Source interview] ==ಉಲ್ಲೇಖಗಳು== qoxoqvc2w0dl2e3xu6fiqb9u2web63t 1224194 1224185 2024-04-25T13:43:26Z Pallaviv123 75945 /* ಶಿಕ್ಷಣ ಮತ್ತು ವೈಯಕ್ತಿಕ ಜೀವನ */ wikitext text/x-wiki '''ಸುಧೀರ್ ಕಾಕರ್''' (೨೫ ಜುಲೈ ೧೯೩೮ - ೨೨ ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೦೨೪) ಒಬ್ಬ [[ಭಾರತೀಯ]] [[ಮನೋವಿಶ್ಲೇಷಣೆ|ಮನೋವಿಶ್ಲೇಷಕ]], <ref>"A book of Memory: Confessions and Reflections" Sudhir Kakar, Viking Press</ref> [[ಕಾದಂಬರಿಕಾರ ಗಳಗನಾಥರು|ಕಾದಂಬರಿಕಾರ]] ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಮನೋವಿಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಧರ್ಮದ ಮನೋವಿಜ್ಞಾನ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಲೇಖಕ. <ref>{{cite web |last1=Otta |first1=Arvind |title=Psychologs Magazine |url=https://psychologs.com/article/an-exclusive-interview-with-dr-sudhir-kakar |website=Psychologs Magazine |date=20 March 2020 |publisher=Utsaah}}</ref> == ಶಿಕ್ಷಣ ಮತ್ತು ವೈಯಕ್ತಿಕ ಜೀವನ == ಕಾಕರ್‌ರವರು ತಮ್ಮ ಬಾಲ್ಯವನ್ನು ಈಗ [[ಪಾಕಿಸ್ತಾನ|ಪಾಕಿಸ್ತಾನದಲ್ಲಿರುವ]] [[:en:Sargodha|ಸರ್ಗೋಧಾ]] ಬಳಿ ಮತ್ತು [[:en:Rohtak|ರೋಹ್ಟಕ್‌ನಲ್ಲಿ]] ಕಳೆದರು. ಅಲ್ಲಿ ಅವರ ತಂದೆ [[:en:British Raj|ಬ್ರಿಟಿಷ್ ರಾಜ್]] ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಮತ್ತು [[:en:partition of India|ಭಾರತದ ವಿಭಜನೆಯ]] ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಜಿಲ್ಲಾ ಮ್ಯಾಜಿಸ್ಟ್ರೇಟ್ ಆಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಕುಟುಂಬವು ನಗರದಿಂದ ನಗರಕ್ಕೆ ಸ್ಥಳಾಂತರಗೊಳ್ಳುತ್ತಿತ್ತು. <ref>Kakar, Sudhir. "Colors of Violence." Chapter 2, p25.</ref> ಎಂಟನೇ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಅವರು [[ನವ ದೆಹಲಿ|ನವದೆಹಲಿಯ]] [[:en:boarder in Modern School|ಮಾಡರ್ನ್ ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ಬೋರ್ಡರ್]] ಆಗಿ ಸೇರಿಕೊಂಡರು. ಅವರು ಶಾಲಾ ವಸತಿ ನಿಲಯಗಳಲ್ಲಿ [[ಸಲಿಂಗ ಕಾಮ|ಸಲಿಂಗಕಾಮಿ]] ಮುಖಾಮುಖಿಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ. ನಂತರ ಅವರು [[ಶಿಮ್ಲಾ|ಶಿಮ್ಲಾದ]] [[:en:St. Edward's School|ಸೇಂಟ್ ಎಡ್ವರ್ಡ್ಸ್ ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ]] ವ್ಯಾಸಂಗ ಮಾಡಿದರು. ಅವರು ೧೯೫೩ ರಲ್ಲಿ [[ಜೈಪುರ|ಜೈಪುರದ]] ಮಹಾರಾಜ ಕಾಲೇಜಿನಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಮಧ್ಯಂತರ ಅಧ್ಯಯನವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ನಂತರ ಅವರ ಕುಟುಂಬವು ಅವರನ್ನು [[ಅಹಮದಾಬಾದ್|ಅಹಮದಾಬಾದ್‌ಗೆ]] ಕಳುಹಿಸಿತು. ಅಲ್ಲಿ ಕಾಕರ್‌ರವರು ತಮ್ಮ [[ಚಿಕ್ಕಮ್ಮ|ಚಿಕ್ಕಮ್ಮನಾದ]] [[:en:Kamla Chowdhry|ಕಮಲಾ ಚೌಧರಿ]] ಅವರೊಂದಿಗೆ ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ಕಾಲೇಜಿಗೆ ಸೇರಿದರು. ೧೯೫೮ ರಲ್ಲಿ [[:en:Gujarat University|ಗುಜರಾತ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಿಂದ]] [[:en:mechanical engineering |ಮೆಕ್ಯಾನಿಕಲ್ ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್‌ನಲ್ಲಿ]] ಬಿಇ ಪದವಿ ಪಡೆದ ನಂತರ, ಕಾಕರ್‌ರವರು [[:en:University of Mannheim|ಮ್ಯಾನ್ಹೈಮ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಲ್ಲಿ]] (೧೯೬೦-೬೪) ವ್ಯವಹಾರ ಆಡಳಿತದಲ್ಲಿ ಸ್ನಾತಕೋತ್ತರ ಪದವಿ (ಡಿಪಿಎಲ್-ಕೆಎಫ್ಎಂ.) ಮತ್ತು [[:en:University of Vienna|ವಿಯೆನ್ನಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಲ್ಲಿ]] [[ಅರ್ಥಶಾಸ್ತ್ರ|ಅರ್ಥಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ]] ಡಾಕ್ಟರೇಟ್ ಪದವಿ ಪಡೆದರು. <ref>{{Cite web | url=http://www.sudhirkakar.com/sudhir1.htm |title = Sudhir Kakar}}</ref> ಅವರು ೧೯೭೧ ರಲ್ಲಿ [[:en:University of Frankfurt|ಫ್ರಾಂಕ್ಫರ್ಟ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ]] [[:en:Sigmund Freud Institute|ಸಿಗ್ಮಂಡ್ ಫ್ರಾಯ್ಡ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್‌ನಲ್ಲಿ]] [[ಮನೋವಿಶ್ಲೇಷಣೆ|ಮನೋವಿಶ್ಲೇಷಣೆಯಲ್ಲಿ]] [[ತರಬೇತಿ|ತರಬೇತಿಯನ್ನು]] ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ೧೯೭೫ ರಲ್ಲಿ, ಸುಧೀರ್ ಕಾಕರ್‌ರವರು ತಮ್ಮ ಚಿಕ್ಕಮ್ಮ ''ಕಮಲಾ'' ಅವರೊಂದಿಗೆ [[ದೆಹಲಿ|ದೆಹಲಿಗೆ]] ತೆರಳಿದರು. ತದನಂತರ ಕಾಕರ್‌ರವರು [[ಗೋವಾ|ಗೋವಾದಲ್ಲಿ]] ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದರು ಮತ್ತು [[ಜರ್ಮನ್]] ಬರಹಗಾರ್ತಿ ಮತ್ತು ತುಲನಾತ್ಮಕ ಧರ್ಮಗಳ ವಿದ್ವಾಂಸರಾದ '''ಕ್ಯಾಥರಿನಾ''' (ಜನನ ೧೯೬೭) ಅವರನ್ನು ವಿವಾಹವಾದರು.<ref>{{cite book|title=Moving to Goa|author=Katarina Kakar|publisher=Viking|date=2013}}</ref> ಈ ದಂಪತಿಗಳಿಗೆ ''ರಾಹುಲ್'' ಮತ್ತು ''ಶ್ವೇತಾ'' ಎಂಬ ಇಬ್ಬರು ಮಕ್ಕಳಿದ್ದಾರೆ. ಕಾಕರ್‌ರವರು ೨೨ ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೦೨೪ ರಂದು ತಮ್ಮ ೮೫ ನೇ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ನಿಧನರಾದರು. .<ref>[https://scroll.in/latest/1066964/sudhir-kakar-indian-psychoanalyst-and-writer-passes-away Sudhir Kakar, Indian psychoanalyst and writer, passes away]</ref> == ವೃತ್ತಿ == ೧೯೭೫ ರಲ್ಲಿ ಭಾರತಕ್ಕೆ ಮರಳಿದ ನಂತರ, ಸುಧೀರ್ ಕಾಕರ್‌ರವರು ದೆಹಲಿಯಲ್ಲಿ ಮನೋವಿಶ್ಲೇಷಕರಾಗಿ ಅಭ್ಯಾಸವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು. ಅಲ್ಲಿ, ಅಲ್ಪಾವಧಿ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವರು ''ಇಂಡಿಯನ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿಯಲ್ಲಿ'' (೧೯೭೬-೭೭) ಮಾನವಿಕ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ವಿಜ್ಞಾನಗಳ ವಿಭಾಗದ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರಾಗಿದ್ದರು. ಅವರು ಹಾರ್ವರ್ಡ್‌ನ ವಿಶ್ವ ಧರ್ಮಗಳ ಅಧ್ಯಯನ ಕೇಂದ್ರದಲ್ಲಿ (೨೦೦೧–೦೨), ಚಿಕಾಗೊ (೧೯೮೯–೯೩), ಮೆಕ್ಗಿಲ್ (೧೯೭೬–೭೭), ಮೆಲ್ಬೋರ್ನ್ (೧೯೮೧), [[ಹವಾಯಿ]] (೧೯೯೮) ಮತ್ತು [[ವಿಯೆನ್ನಾ]] (೧೯೭೪–೭೫), [[ಫ್ರಾನ್ಸ್‌|ಫ್ರಾನ್ಸ್‌ನ]] ಇನ್ಸೆಡ್ (೧೯೯೪–೨೦೧೩) ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ ಸಂದರ್ಶಕ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕರಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಅವರು ಪ್ರಿನ್ಸ್ಟನ್‌ನ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಅಡ್ವಾನ್ಸ್ಡ್ ಸ್ಟಡಿ, ವಿಸ್ಸೆನ್ಸ್ಚಾಫ್ಟ್ಸ್ಕೋಲೆಗ್ (ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಅಡ್ವಾನ್ಸ್ಡ್ ಸ್ಟಡಿ), [[ಬರ್ಲಿನ್]], [[ಕಲೋನ್]] ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ಸೆಂಟರ್ ಫಾರ್ ಅಡ್ವಾನ್ಸ್ಡ್ ಸ್ಟಡಿ ಆಫ್ ಹ್ಯುಮಾನಿಟೀಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಜೊತೆಗಾರ ಆಗಿದ್ದರು. ಕಾಕರ್ ೨೫ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ [[ನವದೆಹಲಿ|ನವದೆಹಲಿಯಲ್ಲಿ]] ಖಾಸಗಿ ಮನೋವಿಶ್ಲೇಷಣಾ ಅಭ್ಯಾಸದಲ್ಲಿದ್ದರು ಮತ್ತು ೨೦೦೩ ರಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ಗೋವಾದಲ್ಲಿನ ತಮ್ಮ ವಾಸಸ್ಥಳಕ್ಕೆ ತೆರಳಿದರು. ಅಂದಿನಿಂದ ಅವರು ಗೋವಾದ ಬೆನೌಲಿಮ್ ಎಂಬ ಹಳ್ಳಿಯಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಅಭ್ಯಾಸವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರು. <ref>{{cite web|title=Directorate of Visiting Research Professors Programme (DVRPP)|url=https://www.unigoa.ac.in/academics/a/continuing-education-programmes/directorate-of-visiting-research-professors-programme-dvrpp.html}}</ref> ಅವರು [[ಗೋವಾ]] ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಸಂದರ್ಶಕ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕರಾಗಿದ್ದರು. ೨೦೧೮ ರಲ್ಲಿ ಮಕ್ಕಳ ಅತ್ಯಾಚಾರಕ್ಕೆ ಮರಣದಂಡನೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ವಿಚಾರ ಸಂಕಿರಣದಲ್ಲಿ ಅವರು ಮಕ್ಕಳ ಅತ್ಯಾಚಾರದ ಅಪರಾಧಿಗಳ ಬಗ್ಗೆ ದಯಾಪರತೆಯನ್ನು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸುವ ಮೂಲಕ, ಮಗುವಿನ ಸುರಕ್ಷತೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಕುಟುಂಬದ ಪ್ರತಿಷ್ಠೆ ಮತ್ತು ಕುಟುಂಬದ ಬಂಧದ ರಕ್ಷಣೆಗೆ ಒತ್ತು ನೀಡುವ ಮೂಲಕ ವಿವಾದವನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಿದರು. <ref>{{cite web|title=Interview with Sudhir Kakar|url=https://www.india-seminar.com/2018/711/711_interview_s_kakar.htm}}</ref> == ಮನೋವಿಶ್ಲೇಷಣೆ ಮತ್ತು ಅತೀಂದ್ರಿಯತೆ == [[ಮನೋವಿಶ್ಲೇಷಣೆ]] ಮತ್ತು [[ಅಧ್ಯಾತ್ಮಜ್ಞಾನ|ಅತೀಂದ್ರಿಯತೆಯ]] ನಡುವಿನ ಸಂಬಂಧವು ಸುಧೀರ್ ಕಾಕರ್ ಅವರ ಕೆಲಸದ ಒಂದು ಭಾಗವಾಗಿದೆ. ಅವರ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವದ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಗಳೆಂದರೆ, ''ದಿ ಇನ್ನರ್ ವರ್ಲ್ಡ್'' (೧೯೭೮) ನಲ್ಲಿ [[ಸ್ವಾಮಿ ವಿವೇಕಾನಂದ]] '', ಇಂಟಿಮೆಟ್ ರಿಲೇ‌ಷ್ ನ್ಸ್'' [[ಮಹಾತ್ಮ ಗಾಂಧಿ|ಮೋಹನ್ ದಾಸ್ ಗಾಂಧಿ]] (೧೯೮೯), ಮತ್ತು ''ಅನಾಲಿಸ್ಫ ಆಂಡ್ ಮಿಸ್ಟಿಕ್'' (೧೯೯೧) ನಲ್ಲಿ [[ರಾಮಕೃಷ್ಣ ಪರಮಹಂಸ|ರಾಮಕೃಷ್ಣ ಅವರ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ.]] <ref>{{Cite book|title=Encyclopedia of Psychology and Religion|last=Roland|first=Alan|publisher=[[Springer Science+Business Media|Springer]]|year=2009|isbn=978-0-387-71801-9|location=US|pages=594–596|chapter=Mysticism and Psychoanalysis|doi=10.1007/978-0-387-71802-6_449}}</ref> <ref>In The Indian Psyche, 125–188. 1996 New Delhi: Viking by Penguin. Reprint of 1991 book.</ref> ಕಾಕರ್ ಅವರ ಕಾದಂಬರಿ ''ಎಕ್ಟಾಸಿಯಲ್ಲಿ'' (೨೦೦೩) "ಸಂದೇಹವಾದಿಗಳು ಮತ್ತು ಅತೀಂದ್ರಿಯ ಮನಸ್ಸುಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾಗಿ ಬರೆಯಲಾಗಿದೆ. ಮತ್ತು "ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಭಾರತದ ಆತ್ಮಚಿತ್ರದ ಮೂಲಕ ಪ್ರಯಾಣದ ಆರಂಭ" <ref>{{Cite web|url=http://indiatoday.intoday.in/story/book-review-sudhir-kakars-ecstasy-a-novel/1/232533.html|title=Agony of the ascetic|date=9 April 2001|publisher=Living Media India Limited|access-date=22 January 2016}}</ref> ಕಥೆಯು [[ರಾಜಸ್ಥಾನ|ರಾಜಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ]] ೧೯೪೦ ಅಥವಾ ೧೯೬೦ ರ ದಶಕದಲ್ಲಿದೆ. <ref>{{Cite web|url=http://www.rediff.com/news/2001/apr/19inter.htm|title=The Rediff Interview/Psychoanalyst Sudhir Kakar|date=2001|access-date=1 April 2008}}</ref> ಮನೋವಿಶ್ಲೇಷಕರಾದ [[:en:Alan Roland|ಅಲನ್ ರೋಲ್ಯಾಂಡ್‌ರವರು]] (೨೦೦೯) ಯಾವಾಗ ಕಾಕರ್‌ರವರು ತನ್ನ ಮನೋವಿಶ್ಲೇಷಣಾತ್ಮಕ ತಿಳುವಳಿಕೆಯನ್ನು ಈ ಮೂವರು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಿಗೆ "[[ಸ್ವಾಮಿ ವಿವೇಕಾನಂದ]], [[ಗಾಂಧಿ]], [[ರಾಮಕೃಷ್ಣ]]" ಅನ್ವಯಿಸಿದಾಗ, ಅವರ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಗಳು "ಜೆಫ್ರಿ ಮಾಸನ್ ಅವರಂತೆಯೇ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಕಡಿಮೆಗೊಳಿಸುತ್ತವೆ" ಎಂದು ಬರೆಯುತ್ತಾರೆ. ಮನೋವಿಶ್ಲೇಷಣಾತ್ಮಕ ದೃಷ್ಟಿಕೋನದಿಂದ ಕಾಕರ್ ಅವರ ಅನುಭಾವದ ಸೈದ್ಧಾಂತಿಕ ತಿಳುವಳಿಕೆಯನ್ನು ರೋಲ್ಯಾಂಡ್ ನಿರಾಕರಿಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು "ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಆಕಾಂಕ್ಷೆಗಳು, ಆಚರಣೆಗಳು ಮತ್ತು ಅನುಭವಗಳು ಮೂಲಭೂತವಾಗಿ ಹಿಮ್ಮುಖತೆಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿವೆಯೇ ಎಂಬುದು ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರಶ್ನಾರ್ಹವಾಗಿದೆ" ಎಂದು ಬರೆಯುತ್ತಾರೆ. ವೈಯಕ್ತಿಕ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ, ಕಾಕರ್ ಅವರಿಗೆ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕತೆ ಎಂದರೆ ವ್ಯಕ್ತಿಯು, [[ನಿಸರ್ಗ]], [[ಕಲೆ]], [[ಸಂಗೀತ]] ಮತ್ತು ದೈವಿಕತೆಯೊಂದಿಗೆ ಆಳವಾಗಿ ಸಂಪರ್ಕಿಸುವ ಕ್ಷಣಗಳು. ಅವರ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ನಂಬಿಕೆಗಳು ವೈಚಾರಿಕವಾದಿ ತಂದೆ ಮತ್ತು ಧಾರ್ಮಿಕ ಮನೋಭಾವದ ತಾಯಿಯ ಸಮ್ಮಿಳಿತದಿಂದ ಪ್ರಭಾವಿತವಾಗಿದೆ.<ref>{{Cite book|url=https://www.jstor.org/stable/23182008?seq=1|title=Social Analysis: The International Journal of Anthropology. Vol. 50, No. 2.|last=Sudhir Kumar|publisher=Berghahn Books|year=2006|pages=25–44|chapter=Culture and Psychoanalysis: A Personal Journey}}</ref> == ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು ಮತ್ತು ಗೌರವಗಳು == ಕಾಕರ್ ಅವರಿಗೆ ೧೯೮೭ ರ [[:en:American Anthropological Association|ಅಮೆರಿಕನ್ ಆಂಥ್ರೊಪೊಲಾಜಿಕಲ್ ಅಸೋಸಿಯೇಷನ್‌ನ]] ಸೈಕಾಲಾಜಿಕಲ್ ಆಂಥ್ರೋಪಾಲಜಿಗಾಗಿ ಬಾಯ್ಯರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ನೀಡಲಾಯಿತು. <ref>{{Cite web|url=http://www.aaanet.org/sections/spa/?page_id=69|title=Boyer Prize for Contributions to Psychoanalytic Anthropology|publisher=Society for Psychological Anthropology}}</ref> ಅವರು ಆರ್ಡರ್ ಆಫ್ ಮೆರಿಟ್, ಫೆಡರಲ್ ರಿಪಬ್ಲಿಕ್ ಆಫ್ ಜರ್ಮನಿ, ಫೆಬ್ರವರಿ (೨೦೧೨), ವಿಶಿಷ್ಟ ಸೇವಾ ಪ್ರಶಸ್ತಿ, ಇಂಡೋ-ಅಮೇರಿಕನ್ ಸೈಕಿಯಾಟ್ರಿಕ್ ಅಸೋಸಿಯೇಷನ್(೨೦೦೭), ಫೆಲೋ, ನ್ಯಾಷನಲ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಸೈಕಾಲಜಿ, [[ಭಾರತ]](೨೦೦೭), ಅಕಾಡೆಮಿ ಯೂನಿವರ್ಸೆಲ್ ಡೆಸ್ ಕಲ್ಚರ್ಸ್, [[ಫ್ರಾನ್ಸ್]](೨೦೦೩), ಅಬ್ರಹಾಂ ಕಾರ್ಡಿನರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ, ಕೊಲಂಬಿಯಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ (೨೦೦೨), ರಾಕ್‌ಫೆಲ್ಲರ್ ರೆಸಿಡೆನ್ಸಿ, ಬೆಲ್ಲಾಜಿಯೊ. ಏಪ್ರಿಲ್ -ಮೇ ೧೯೯೯, ಗೊಥೆ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್, ಜರ್ಮನಿ(೧೯೯೮), ವಾಟುಮುಲ್ ಡಿಸ್ಟಿಂಗ್ವಿಶ್ಡ್ ಸ್ಕಾಲರ್, ಹವಾಯಿ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ, ಸ್ಪ್ರಿಂಗ್ ಸೆಮಿಸ್ಟರ್(೧೯೯೮), ನ್ಯಾಷನಲ್ ಫೆಲೋ ಇನ್ ಸೈಕಾಲಜಿ, ಇಂಡಿಯನ್ ಕೌನ್ಸಿಲ್ ಆಫ್ ಸೋಶಿಯಲ್ ಸೈನ್ಸ್ ರಿಸರ್ಚ್ (೧೯೯೨–೯೪), ಮ್ಯಾಕ್ಆರ್ಥರ್ ರಿಸರ್ಚ್ ಫೆಲೋಶಿಪ್ (೧೯೯೩– ೯೪), ಜವಾಹರಲಾಲ್ ನೆಹರು ಫೆಲೋ(೧೯೮೬-೮೮), ಹೋಮಿ ಭಾಭಾ ಫೆಲೋ (೧೯೭೯-೮೦). ಯುವ ಬರಹಗಾರರಿಗೆ ಕರೋಲಿ ಫೌಂಡೇಶನ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ, ೧೯೬೩. ಫ್ರೆಂಚ್ ವಾರಪತ್ರಿಕೆಯಾದ ಲೆ ನೌವೆಲ್ ಅಬ್ಸರ್ವೇಟರ್ ಕಾಕರ್ ಅನ್ನು ವಿಶ್ವದ ೨೫ ಪ್ರಮುಖ ಚಿಂತಕರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬನೆಂದು ವಿವರಿಸಿದರೆ, ಜರ್ಮನ್ ಸಾಪ್ತಾಹಿಕ ಡೈ ಜೀಟ್ ಕಾಕರ್ ಅವರನ್ನು ೨೧ ನೇ ಶತಮಾನದ ಇಪ್ಪತ್ತೊಂದು ಚಿಂತಕರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬನೆಂದು ವಿವರಿಸಲಾಗಿದೆ. ದೆಹಲಿಯ ಆಕ್ಸ್‌ಫರ್ಡ್ ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿ ಪ್ರೆಸ್‌, ಆಧುನಿಕ ಏಷ್ಯಾದ ಶ್ರೇಷ್ಠ ಚಿಂತಕರ ಸರಣಿಯಲ್ಲಿನ ಪ್ರಬಂಧಗಳನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸುತ್ತಿದೆ. ಕಾಕರ್‌ನ ೪ ಸಂಪುಟಗಳನ್ನು ಇದು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. == ಕೆಲಸಗಳು == * ''ಮ್ಯಾಡ್ ಮತ್ತು ಡಿವೈನ್: ಸ್ಪಿರಿಟ್ ಮತ್ತುಸೈಕ್ ಇನ್ ದ ಮೊಡೆರ್ನ್ ವರ್ಡ್'' * ''ಇನ್ನರ್ ವರ್ಲ್ಡ್: ಎ ಸೈಕೋ-ಅನಾಲಿಟಿಕ್ ಸ್ಟಡಿ ಆಫ್ ಚೈಲ್ಢ್ ಹುಡ್ ಅಂಡ್ ಸೊಸೈಟಿ ಇನ್ ಇಂಡಿಯಾ: ಸೈಕೋಅನಾಲಿಟಿಕ್ ಸ್ಟಡಿ ಆಫ್ ಚೈಲ್ಡ್ ಹುಡ್ ಅಂಡ್ ಸೊಸೈಟಿ ಇನ್ ಇಂಡಿಯಾ'', (೧೪ ಅಕ್ಟೋಬರ್ ೧೯೮೨) {{ISBN|0-19-561305-8}} (೧೦), {{ISBN|978-0-19-561305-6}} (೧೩) * ''ಶಾಮನ್ಸ್, ಮಸ್ಟಿಕ್ ಮತ್ತು ಡಾಕ್ಟರ್ಸ್'' * ''ಟೇಲ್ಸ್ ಆಪ್ ಲವ್, ಸೆಕ್ಸ್ ಮತ್ತು ಡೇಂಜರ್'' * ''ಇಂಟಿಮೇಟ್ ರಿಲೇಷನ್ಸ್'' * ''ದಿ ಕಲರ್ ಆಪ್ ವೈಲೆನ್ಸ್'' * ''ದಿ ಇಂಡಿಯ್ನ್ಸ್'' ** ''ಡೈ ಇಂದರ್.'' ''ಪೋರ್ಟ್ರಾಟ್ ಐನರ್ ಗೆಸೆಲ್‌ಶಾಫ್ಟ್'' (೨೦೦೬) <ref>{{Cite news|url=http://www.taz.de/index.php?id=archivseite&dig=2006/10/07/a0198|title=Das System der Klaglosigkeit|last=Renée Zucker|date=7 October 2006|work=Die Tageszeitung: Taz|access-date=1 January 2008|publisher=[[die tageszeitung]]|pages=1007|type=Book review}}</ref> * ''ಕಾಮಸೂತ್ರ'' * ''ಫ್ರೆಡೆರಿಕ್ ಟೇಲರ್'' * ''ಅಂಡರ್ ಸ್ಟಾಂಡಿಗ್ ಆರ್ಗ್ನೈಷ್ನ್ಲ್ ಬಿಹೇವಿಯರ್'' * ''ಕೊನಪ್ಲೀಕ್ಟ್ ಆಂಡ್ ಚಾಯ್ಸ್'' * ''ಐಡೆಂಟಿಟಿ ಆಂಡ್ ಅಡಲ್ಟ್ ಹುಡ್'' * ''ದಿ ಅನಾಲಿಸ್ಟ್ ಆಂಡ್ ದಿ ಮೈಸ್ಟಿಕ್'' * ''ಲಾ ಫೋಲೆ ಎಟ್ ಲೆ ಸೇಂಟ್'' * ''ಕಲ್ಚರ್ ಆಂಡ್ ಸೈಕ್'' * ''ದಿ ಇಂಡಿಯನ್ ಸೈಕ್'' * ''ದಿ ಎಸೆನ್ಸಿಯಲ್ ರೈಟಿಂಗ್ ಒಪ್ ಸುಧೀರ್ ಕಾಕರ್'' * ''ಅ ಬುಕ್ ಆಪ್ ಮೆಮೊರಿ'', ೨೦೧೧. '''ಕಾಲ್ಪನಿಕ''' * ''ದಿ ಆಸ್ಟಿಕ್ ಆಪ್ ಡಿಸೈರ್'' * ''ಇಂಡಿಯನ್ ಲವ್ ಸ್ಟೋರಿಸ್'' * ''ಎಕ್ಟಾಸಿ'' * ''ಮೀರಾ ಆಂಡ್ ದಿ ಮಹಾತ್ಮ'' * ''ದಿ ಕ್ರಿಮಸನ್ ಥ್ರೋನ್'' * ''ದಿ ಡೆವಿಲ್ ಟೇಕ್ ಲವ್'' == ಮತ್ತಷ್ಟು ಓದುವಿಕೆ == * ಟಿಜಿ ವೈದ್ಯನಾಥನ್ ಮತ್ತು ಜೆಫ್ರಿ ಜೆ. ಕೃಪಾಲ್ (ಸಂಪಾದಕರು): ವಿಷ್ಣು ಒನ್ ಫ್ರೆಡ್ಸ್ ಡೆಸ್ಕ್‌ನಲ್ಲಿ : ಎ ರೀಡರ್ ಇನ್ ಸೈಕೋಅನಾಲಿಸಿಸ್ ಅಂಡ್ ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮ, ಆಕ್ಸ್‌ಫರ್ಡ್ ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿ ಪ್ರೆಸ್, {{ISBN|0-19-565835-3}} , ಪೇಪರ್‌ಬ್ಯಾಕ್ (ಆವೃತ್ತಿ: ೨೦೦೩) ==ಇದನ್ನೂ ನೋಡಿ== * [[:en:Girindrasekhar Bose|ಗಿರೀಂದ್ರಶೇಖರ್ ಬೋಸ್]] == ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳು == * {{citation|last=Singh|first=Khushwant|author-link=ಖುಷ್ವಂತ್ ಸಿಂಗ್|date=25 April 2011 |title=Me and my couch: A review of ''A Book of Memory—Confessions and Reflections'' By Sudhir Kakar, Penguin/Viking, Pages: 318, Rs. 499|journal=Outlook|url=http://www.outlookindia.com/article.aspx?271384}} ==ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು== * [http://www.sudhirkakar.com/sudhir.htm Official website] * [https://web.archive.org/web/20080404005454/http://www.asiasource.org/arts/kakar.cfm Asia Source interview] ==ಉಲ್ಲೇಖಗಳು== brvro97jkeltmkmw3ajhx7jj1i223ov 1224198 1224194 2024-04-25T13:45:34Z Pallaviv123 75945 /* ವೃತ್ತಿ */ wikitext text/x-wiki '''ಸುಧೀರ್ ಕಾಕರ್''' (೨೫ ಜುಲೈ ೧೯೩೮ - ೨೨ ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೦೨೪) ಒಬ್ಬ [[ಭಾರತೀಯ]] [[ಮನೋವಿಶ್ಲೇಷಣೆ|ಮನೋವಿಶ್ಲೇಷಕ]], <ref>"A book of Memory: Confessions and Reflections" Sudhir Kakar, Viking Press</ref> [[ಕಾದಂಬರಿಕಾರ ಗಳಗನಾಥರು|ಕಾದಂಬರಿಕಾರ]] ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಮನೋವಿಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಧರ್ಮದ ಮನೋವಿಜ್ಞಾನ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಲೇಖಕ. <ref>{{cite web |last1=Otta |first1=Arvind |title=Psychologs Magazine |url=https://psychologs.com/article/an-exclusive-interview-with-dr-sudhir-kakar |website=Psychologs Magazine |date=20 March 2020 |publisher=Utsaah}}</ref> == ಶಿಕ್ಷಣ ಮತ್ತು ವೈಯಕ್ತಿಕ ಜೀವನ == ಕಾಕರ್‌ರವರು ತಮ್ಮ ಬಾಲ್ಯವನ್ನು ಈಗ [[ಪಾಕಿಸ್ತಾನ|ಪಾಕಿಸ್ತಾನದಲ್ಲಿರುವ]] [[:en:Sargodha|ಸರ್ಗೋಧಾ]] ಬಳಿ ಮತ್ತು [[:en:Rohtak|ರೋಹ್ಟಕ್‌ನಲ್ಲಿ]] ಕಳೆದರು. ಅಲ್ಲಿ ಅವರ ತಂದೆ [[:en:British Raj|ಬ್ರಿಟಿಷ್ ರಾಜ್]] ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಮತ್ತು [[:en:partition of India|ಭಾರತದ ವಿಭಜನೆಯ]] ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಜಿಲ್ಲಾ ಮ್ಯಾಜಿಸ್ಟ್ರೇಟ್ ಆಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಕುಟುಂಬವು ನಗರದಿಂದ ನಗರಕ್ಕೆ ಸ್ಥಳಾಂತರಗೊಳ್ಳುತ್ತಿತ್ತು. <ref>Kakar, Sudhir. "Colors of Violence." Chapter 2, p25.</ref> ಎಂಟನೇ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಅವರು [[ನವ ದೆಹಲಿ|ನವದೆಹಲಿಯ]] [[:en:boarder in Modern School|ಮಾಡರ್ನ್ ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ಬೋರ್ಡರ್]] ಆಗಿ ಸೇರಿಕೊಂಡರು. ಅವರು ಶಾಲಾ ವಸತಿ ನಿಲಯಗಳಲ್ಲಿ [[ಸಲಿಂಗ ಕಾಮ|ಸಲಿಂಗಕಾಮಿ]] ಮುಖಾಮುಖಿಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ. ನಂತರ ಅವರು [[ಶಿಮ್ಲಾ|ಶಿಮ್ಲಾದ]] [[:en:St. Edward's School|ಸೇಂಟ್ ಎಡ್ವರ್ಡ್ಸ್ ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ]] ವ್ಯಾಸಂಗ ಮಾಡಿದರು. ಅವರು ೧೯೫೩ ರಲ್ಲಿ [[ಜೈಪುರ|ಜೈಪುರದ]] ಮಹಾರಾಜ ಕಾಲೇಜಿನಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಮಧ್ಯಂತರ ಅಧ್ಯಯನವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ನಂತರ ಅವರ ಕುಟುಂಬವು ಅವರನ್ನು [[ಅಹಮದಾಬಾದ್|ಅಹಮದಾಬಾದ್‌ಗೆ]] ಕಳುಹಿಸಿತು. ಅಲ್ಲಿ ಕಾಕರ್‌ರವರು ತಮ್ಮ [[ಚಿಕ್ಕಮ್ಮ|ಚಿಕ್ಕಮ್ಮನಾದ]] [[:en:Kamla Chowdhry|ಕಮಲಾ ಚೌಧರಿ]] ಅವರೊಂದಿಗೆ ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ಕಾಲೇಜಿಗೆ ಸೇರಿದರು. ೧೯೫೮ ರಲ್ಲಿ [[:en:Gujarat University|ಗುಜರಾತ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಿಂದ]] [[:en:mechanical engineering |ಮೆಕ್ಯಾನಿಕಲ್ ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್‌ನಲ್ಲಿ]] ಬಿಇ ಪದವಿ ಪಡೆದ ನಂತರ, ಕಾಕರ್‌ರವರು [[:en:University of Mannheim|ಮ್ಯಾನ್ಹೈಮ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಲ್ಲಿ]] (೧೯೬೦-೬೪) ವ್ಯವಹಾರ ಆಡಳಿತದಲ್ಲಿ ಸ್ನಾತಕೋತ್ತರ ಪದವಿ (ಡಿಪಿಎಲ್-ಕೆಎಫ್ಎಂ.) ಮತ್ತು [[:en:University of Vienna|ವಿಯೆನ್ನಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಲ್ಲಿ]] [[ಅರ್ಥಶಾಸ್ತ್ರ|ಅರ್ಥಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ]] ಡಾಕ್ಟರೇಟ್ ಪದವಿ ಪಡೆದರು. <ref>{{Cite web | url=http://www.sudhirkakar.com/sudhir1.htm |title = Sudhir Kakar}}</ref> ಅವರು ೧೯೭೧ ರಲ್ಲಿ [[:en:University of Frankfurt|ಫ್ರಾಂಕ್ಫರ್ಟ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ]] [[:en:Sigmund Freud Institute|ಸಿಗ್ಮಂಡ್ ಫ್ರಾಯ್ಡ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್‌ನಲ್ಲಿ]] [[ಮನೋವಿಶ್ಲೇಷಣೆ|ಮನೋವಿಶ್ಲೇಷಣೆಯಲ್ಲಿ]] [[ತರಬೇತಿ|ತರಬೇತಿಯನ್ನು]] ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ೧೯೭೫ ರಲ್ಲಿ, ಸುಧೀರ್ ಕಾಕರ್‌ರವರು ತಮ್ಮ ಚಿಕ್ಕಮ್ಮ ''ಕಮಲಾ'' ಅವರೊಂದಿಗೆ [[ದೆಹಲಿ|ದೆಹಲಿಗೆ]] ತೆರಳಿದರು. ತದನಂತರ ಕಾಕರ್‌ರವರು [[ಗೋವಾ|ಗೋವಾದಲ್ಲಿ]] ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದರು ಮತ್ತು [[ಜರ್ಮನ್]] ಬರಹಗಾರ್ತಿ ಮತ್ತು ತುಲನಾತ್ಮಕ ಧರ್ಮಗಳ ವಿದ್ವಾಂಸರಾದ '''ಕ್ಯಾಥರಿನಾ''' (ಜನನ ೧೯೬೭) ಅವರನ್ನು ವಿವಾಹವಾದರು.<ref>{{cite book|title=Moving to Goa|author=Katarina Kakar|publisher=Viking|date=2013}}</ref> ಈ ದಂಪತಿಗಳಿಗೆ ''ರಾಹುಲ್'' ಮತ್ತು ''ಶ್ವೇತಾ'' ಎಂಬ ಇಬ್ಬರು ಮಕ್ಕಳಿದ್ದಾರೆ. ಕಾಕರ್‌ರವರು ೨೨ ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೦೨೪ ರಂದು ತಮ್ಮ ೮೫ ನೇ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ನಿಧನರಾದರು. .<ref>[https://scroll.in/latest/1066964/sudhir-kakar-indian-psychoanalyst-and-writer-passes-away Sudhir Kakar, Indian psychoanalyst and writer, passes away]</ref> == ವೃತ್ತಿ == ೧೯೭೫ ರಲ್ಲಿ ಭಾರತಕ್ಕೆ ಮರಳಿದ ನಂತರ, ಸುಧೀರ್ ಕಾಕರ್‌ರವರು ದೆಹಲಿಯಲ್ಲಿ ಮನೋವಿಶ್ಲೇಷಕರಾಗಿ ಅಭ್ಯಾಸವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಅಲ್ಲಿ, ಅಲ್ಪಾವಧಿ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವರು ''ಇಂಡಿಯನ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿಯಲ್ಲಿ'' (೧೯೭೬-೭೭) ಮಾನವಿಕ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ವಿಜ್ಞಾನಗಳ ವಿಭಾಗದ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರಾಗಿದ್ದರು. ಅವರು ಹಾರ್ವರ್ಡ್‌ನ ವಿಶ್ವ ಧರ್ಮಗಳ ಅಧ್ಯಯನ ಕೇಂದ್ರದಲ್ಲಿ (೨೦೦೧–೦೨), ಚಿಕಾಗೊ (೧೯೮೯–೯೩), ಮೆಕ್ಗಿಲ್ (೧೯೭೬–೭೭), ಮೆಲ್ಬೋರ್ನ್ (೧೯೮೧), [[ಹವಾಯಿ]] (೧೯೯೮) ಮತ್ತು [[ವಿಯೆನ್ನಾ]] (೧೯೭೪–೭೫), [[ಫ್ರಾನ್ಸ್‌|ಫ್ರಾನ್ಸ್‌ನ]] ಇನ್ಸೆಡ್ (೧೯೯೪–೨೦೧೩) ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ ಸಂದರ್ಶಕ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕರಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಅವರು ಪ್ರಿನ್ಸ್ಟನ್‌ನ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಅಡ್ವಾನ್ಸ್ಡ್ ಸ್ಟಡಿ, ವಿಸ್ಸೆನ್ಸ್ಚಾಫ್ಟ್ಸ್ಕೋಲೆಗ್ (ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಅಡ್ವಾನ್ಸ್ಡ್ ಸ್ಟಡಿ), [[ಬರ್ಲಿನ್]], [[ಕಲೋನ್]] ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ಸೆಂಟರ್ ಫಾರ್ ಅಡ್ವಾನ್ಸ್ಡ್ ಸ್ಟಡಿ ಆಫ್ ಹ್ಯುಮಾನಿಟೀಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಜೊತೆಗಾರ ಆಗಿದ್ದರು. ಕಾಕರ್ ೨೫ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ [[ನವದೆಹಲಿ|ನವದೆಹಲಿಯಲ್ಲಿ]] ಖಾಸಗಿ ಮನೋವಿಶ್ಲೇಷಣಾ ಅಭ್ಯಾಸದಲ್ಲಿದ್ದರು ಮತ್ತು ೨೦೦೩ ರಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ಗೋವಾದಲ್ಲಿನ ತಮ್ಮ ವಾಸಸ್ಥಳಕ್ಕೆ ತೆರಳಿದರು. ಅಂದಿನಿಂದ ಅವರು ಗೋವಾದ ಬೆನೌಲಿಮ್ ಎಂಬ ಹಳ್ಳಿಯಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಅಭ್ಯಾಸವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರು. <ref>{{cite web|title=Directorate of Visiting Research Professors Programme (DVRPP)|url=https://www.unigoa.ac.in/academics/a/continuing-education-programmes/directorate-of-visiting-research-professors-programme-dvrpp.html}}</ref> ಅವರು [[ಗೋವಾ]] ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಸಂದರ್ಶಕ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕರಾಗಿದ್ದರು. ೨೦೧೮ ರಲ್ಲಿ ಮಕ್ಕಳ ಅತ್ಯಾಚಾರಕ್ಕೆ ಮರಣದಂಡನೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ವಿಚಾರ ಸಂಕಿರಣದಲ್ಲಿ ಅವರು ಮಕ್ಕಳ ಅತ್ಯಾಚಾರದ ಅಪರಾಧಿಗಳ ಬಗ್ಗೆ ದಯಾಪರತೆಯನ್ನು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸುವ ಮೂಲಕ, ಮಗುವಿನ ಸುರಕ್ಷತೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಕುಟುಂಬದ ಪ್ರತಿಷ್ಠೆ ಮತ್ತು ಕುಟುಂಬದ ಬಂಧದ ರಕ್ಷಣೆಗೆ ಒತ್ತು ನೀಡುವ ಮೂಲಕ ವಿವಾದವನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಿದರು. <ref>{{cite web|title=Interview with Sudhir Kakar|url=https://www.india-seminar.com/2018/711/711_interview_s_kakar.htm}}</ref> == ಮನೋವಿಶ್ಲೇಷಣೆ ಮತ್ತು ಅತೀಂದ್ರಿಯತೆ == [[ಮನೋವಿಶ್ಲೇಷಣೆ]] ಮತ್ತು [[ಅಧ್ಯಾತ್ಮಜ್ಞಾನ|ಅತೀಂದ್ರಿಯತೆಯ]] ನಡುವಿನ ಸಂಬಂಧವು ಸುಧೀರ್ ಕಾಕರ್ ಅವರ ಕೆಲಸದ ಒಂದು ಭಾಗವಾಗಿದೆ. ಅವರ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವದ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಗಳೆಂದರೆ, ''ದಿ ಇನ್ನರ್ ವರ್ಲ್ಡ್'' (೧೯೭೮) ನಲ್ಲಿ [[ಸ್ವಾಮಿ ವಿವೇಕಾನಂದ]] '', ಇಂಟಿಮೆಟ್ ರಿಲೇ‌ಷ್ ನ್ಸ್'' [[ಮಹಾತ್ಮ ಗಾಂಧಿ|ಮೋಹನ್ ದಾಸ್ ಗಾಂಧಿ]] (೧೯೮೯), ಮತ್ತು ''ಅನಾಲಿಸ್ಫ ಆಂಡ್ ಮಿಸ್ಟಿಕ್'' (೧೯೯೧) ನಲ್ಲಿ [[ರಾಮಕೃಷ್ಣ ಪರಮಹಂಸ|ರಾಮಕೃಷ್ಣ ಅವರ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ.]] <ref>{{Cite book|title=Encyclopedia of Psychology and Religion|last=Roland|first=Alan|publisher=[[Springer Science+Business Media|Springer]]|year=2009|isbn=978-0-387-71801-9|location=US|pages=594–596|chapter=Mysticism and Psychoanalysis|doi=10.1007/978-0-387-71802-6_449}}</ref> <ref>In The Indian Psyche, 125–188. 1996 New Delhi: Viking by Penguin. Reprint of 1991 book.</ref> ಕಾಕರ್ ಅವರ ಕಾದಂಬರಿ ''ಎಕ್ಟಾಸಿಯಲ್ಲಿ'' (೨೦೦೩) "ಸಂದೇಹವಾದಿಗಳು ಮತ್ತು ಅತೀಂದ್ರಿಯ ಮನಸ್ಸುಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾಗಿ ಬರೆಯಲಾಗಿದೆ. ಮತ್ತು "ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಭಾರತದ ಆತ್ಮಚಿತ್ರದ ಮೂಲಕ ಪ್ರಯಾಣದ ಆರಂಭ" <ref>{{Cite web|url=http://indiatoday.intoday.in/story/book-review-sudhir-kakars-ecstasy-a-novel/1/232533.html|title=Agony of the ascetic|date=9 April 2001|publisher=Living Media India Limited|access-date=22 January 2016}}</ref> ಕಥೆಯು [[ರಾಜಸ್ಥಾನ|ರಾಜಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ]] ೧೯೪೦ ಅಥವಾ ೧೯೬೦ ರ ದಶಕದಲ್ಲಿದೆ. <ref>{{Cite web|url=http://www.rediff.com/news/2001/apr/19inter.htm|title=The Rediff Interview/Psychoanalyst Sudhir Kakar|date=2001|access-date=1 April 2008}}</ref> ಮನೋವಿಶ್ಲೇಷಕರಾದ [[:en:Alan Roland|ಅಲನ್ ರೋಲ್ಯಾಂಡ್‌ರವರು]] (೨೦೦೯) ಯಾವಾಗ ಕಾಕರ್‌ರವರು ತನ್ನ ಮನೋವಿಶ್ಲೇಷಣಾತ್ಮಕ ತಿಳುವಳಿಕೆಯನ್ನು ಈ ಮೂವರು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಿಗೆ "[[ಸ್ವಾಮಿ ವಿವೇಕಾನಂದ]], [[ಗಾಂಧಿ]], [[ರಾಮಕೃಷ್ಣ]]" ಅನ್ವಯಿಸಿದಾಗ, ಅವರ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಗಳು "ಜೆಫ್ರಿ ಮಾಸನ್ ಅವರಂತೆಯೇ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಕಡಿಮೆಗೊಳಿಸುತ್ತವೆ" ಎಂದು ಬರೆಯುತ್ತಾರೆ. ಮನೋವಿಶ್ಲೇಷಣಾತ್ಮಕ ದೃಷ್ಟಿಕೋನದಿಂದ ಕಾಕರ್ ಅವರ ಅನುಭಾವದ ಸೈದ್ಧಾಂತಿಕ ತಿಳುವಳಿಕೆಯನ್ನು ರೋಲ್ಯಾಂಡ್ ನಿರಾಕರಿಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು "ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಆಕಾಂಕ್ಷೆಗಳು, ಆಚರಣೆಗಳು ಮತ್ತು ಅನುಭವಗಳು ಮೂಲಭೂತವಾಗಿ ಹಿಮ್ಮುಖತೆಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿವೆಯೇ ಎಂಬುದು ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರಶ್ನಾರ್ಹವಾಗಿದೆ" ಎಂದು ಬರೆಯುತ್ತಾರೆ. ವೈಯಕ್ತಿಕ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ, ಕಾಕರ್ ಅವರಿಗೆ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕತೆ ಎಂದರೆ ವ್ಯಕ್ತಿಯು, [[ನಿಸರ್ಗ]], [[ಕಲೆ]], [[ಸಂಗೀತ]] ಮತ್ತು ದೈವಿಕತೆಯೊಂದಿಗೆ ಆಳವಾಗಿ ಸಂಪರ್ಕಿಸುವ ಕ್ಷಣಗಳು. ಅವರ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ನಂಬಿಕೆಗಳು ವೈಚಾರಿಕವಾದಿ ತಂದೆ ಮತ್ತು ಧಾರ್ಮಿಕ ಮನೋಭಾವದ ತಾಯಿಯ ಸಮ್ಮಿಳಿತದಿಂದ ಪ್ರಭಾವಿತವಾಗಿದೆ.<ref>{{Cite book|url=https://www.jstor.org/stable/23182008?seq=1|title=Social Analysis: The International Journal of Anthropology. Vol. 50, No. 2.|last=Sudhir Kumar|publisher=Berghahn Books|year=2006|pages=25–44|chapter=Culture and Psychoanalysis: A Personal Journey}}</ref> == ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು ಮತ್ತು ಗೌರವಗಳು == ಕಾಕರ್ ಅವರಿಗೆ ೧೯೮೭ ರ [[:en:American Anthropological Association|ಅಮೆರಿಕನ್ ಆಂಥ್ರೊಪೊಲಾಜಿಕಲ್ ಅಸೋಸಿಯೇಷನ್‌ನ]] ಸೈಕಾಲಾಜಿಕಲ್ ಆಂಥ್ರೋಪಾಲಜಿಗಾಗಿ ಬಾಯ್ಯರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ನೀಡಲಾಯಿತು. <ref>{{Cite web|url=http://www.aaanet.org/sections/spa/?page_id=69|title=Boyer Prize for Contributions to Psychoanalytic Anthropology|publisher=Society for Psychological Anthropology}}</ref> ಅವರು ಆರ್ಡರ್ ಆಫ್ ಮೆರಿಟ್, ಫೆಡರಲ್ ರಿಪಬ್ಲಿಕ್ ಆಫ್ ಜರ್ಮನಿ, ಫೆಬ್ರವರಿ (೨೦೧೨), ವಿಶಿಷ್ಟ ಸೇವಾ ಪ್ರಶಸ್ತಿ, ಇಂಡೋ-ಅಮೇರಿಕನ್ ಸೈಕಿಯಾಟ್ರಿಕ್ ಅಸೋಸಿಯೇಷನ್(೨೦೦೭), ಫೆಲೋ, ನ್ಯಾಷನಲ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಸೈಕಾಲಜಿ, [[ಭಾರತ]](೨೦೦೭), ಅಕಾಡೆಮಿ ಯೂನಿವರ್ಸೆಲ್ ಡೆಸ್ ಕಲ್ಚರ್ಸ್, [[ಫ್ರಾನ್ಸ್]](೨೦೦೩), ಅಬ್ರಹಾಂ ಕಾರ್ಡಿನರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ, ಕೊಲಂಬಿಯಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ (೨೦೦೨), ರಾಕ್‌ಫೆಲ್ಲರ್ ರೆಸಿಡೆನ್ಸಿ, ಬೆಲ್ಲಾಜಿಯೊ. ಏಪ್ರಿಲ್ -ಮೇ ೧೯೯೯, ಗೊಥೆ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್, ಜರ್ಮನಿ(೧೯೯೮), ವಾಟುಮುಲ್ ಡಿಸ್ಟಿಂಗ್ವಿಶ್ಡ್ ಸ್ಕಾಲರ್, ಹವಾಯಿ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ, ಸ್ಪ್ರಿಂಗ್ ಸೆಮಿಸ್ಟರ್(೧೯೯೮), ನ್ಯಾಷನಲ್ ಫೆಲೋ ಇನ್ ಸೈಕಾಲಜಿ, ಇಂಡಿಯನ್ ಕೌನ್ಸಿಲ್ ಆಫ್ ಸೋಶಿಯಲ್ ಸೈನ್ಸ್ ರಿಸರ್ಚ್ (೧೯೯೨–೯೪), ಮ್ಯಾಕ್ಆರ್ಥರ್ ರಿಸರ್ಚ್ ಫೆಲೋಶಿಪ್ (೧೯೯೩– ೯೪), ಜವಾಹರಲಾಲ್ ನೆಹರು ಫೆಲೋ(೧೯೮೬-೮೮), ಹೋಮಿ ಭಾಭಾ ಫೆಲೋ (೧೯೭೯-೮೦). ಯುವ ಬರಹಗಾರರಿಗೆ ಕರೋಲಿ ಫೌಂಡೇಶನ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ, ೧೯೬೩. ಫ್ರೆಂಚ್ ವಾರಪತ್ರಿಕೆಯಾದ ಲೆ ನೌವೆಲ್ ಅಬ್ಸರ್ವೇಟರ್ ಕಾಕರ್ ಅನ್ನು ವಿಶ್ವದ ೨೫ ಪ್ರಮುಖ ಚಿಂತಕರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬನೆಂದು ವಿವರಿಸಿದರೆ, ಜರ್ಮನ್ ಸಾಪ್ತಾಹಿಕ ಡೈ ಜೀಟ್ ಕಾಕರ್ ಅವರನ್ನು ೨೧ ನೇ ಶತಮಾನದ ಇಪ್ಪತ್ತೊಂದು ಚಿಂತಕರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬನೆಂದು ವಿವರಿಸಲಾಗಿದೆ. ದೆಹಲಿಯ ಆಕ್ಸ್‌ಫರ್ಡ್ ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿ ಪ್ರೆಸ್‌, ಆಧುನಿಕ ಏಷ್ಯಾದ ಶ್ರೇಷ್ಠ ಚಿಂತಕರ ಸರಣಿಯಲ್ಲಿನ ಪ್ರಬಂಧಗಳನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸುತ್ತಿದೆ. ಕಾಕರ್‌ನ ೪ ಸಂಪುಟಗಳನ್ನು ಇದು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. == ಕೆಲಸಗಳು == * ''ಮ್ಯಾಡ್ ಮತ್ತು ಡಿವೈನ್: ಸ್ಪಿರಿಟ್ ಮತ್ತುಸೈಕ್ ಇನ್ ದ ಮೊಡೆರ್ನ್ ವರ್ಡ್'' * ''ಇನ್ನರ್ ವರ್ಲ್ಡ್: ಎ ಸೈಕೋ-ಅನಾಲಿಟಿಕ್ ಸ್ಟಡಿ ಆಫ್ ಚೈಲ್ಢ್ ಹುಡ್ ಅಂಡ್ ಸೊಸೈಟಿ ಇನ್ ಇಂಡಿಯಾ: ಸೈಕೋಅನಾಲಿಟಿಕ್ ಸ್ಟಡಿ ಆಫ್ ಚೈಲ್ಡ್ ಹುಡ್ ಅಂಡ್ ಸೊಸೈಟಿ ಇನ್ ಇಂಡಿಯಾ'', (೧೪ ಅಕ್ಟೋಬರ್ ೧೯೮೨) {{ISBN|0-19-561305-8}} (೧೦), {{ISBN|978-0-19-561305-6}} (೧೩) * ''ಶಾಮನ್ಸ್, ಮಸ್ಟಿಕ್ ಮತ್ತು ಡಾಕ್ಟರ್ಸ್'' * ''ಟೇಲ್ಸ್ ಆಪ್ ಲವ್, ಸೆಕ್ಸ್ ಮತ್ತು ಡೇಂಜರ್'' * ''ಇಂಟಿಮೇಟ್ ರಿಲೇಷನ್ಸ್'' * ''ದಿ ಕಲರ್ ಆಪ್ ವೈಲೆನ್ಸ್'' * ''ದಿ ಇಂಡಿಯ್ನ್ಸ್'' ** ''ಡೈ ಇಂದರ್.'' ''ಪೋರ್ಟ್ರಾಟ್ ಐನರ್ ಗೆಸೆಲ್‌ಶಾಫ್ಟ್'' (೨೦೦೬) <ref>{{Cite news|url=http://www.taz.de/index.php?id=archivseite&dig=2006/10/07/a0198|title=Das System der Klaglosigkeit|last=Renée Zucker|date=7 October 2006|work=Die Tageszeitung: Taz|access-date=1 January 2008|publisher=[[die tageszeitung]]|pages=1007|type=Book review}}</ref> * ''ಕಾಮಸೂತ್ರ'' * ''ಫ್ರೆಡೆರಿಕ್ ಟೇಲರ್'' * ''ಅಂಡರ್ ಸ್ಟಾಂಡಿಗ್ ಆರ್ಗ್ನೈಷ್ನ್ಲ್ ಬಿಹೇವಿಯರ್'' * ''ಕೊನಪ್ಲೀಕ್ಟ್ ಆಂಡ್ ಚಾಯ್ಸ್'' * ''ಐಡೆಂಟಿಟಿ ಆಂಡ್ ಅಡಲ್ಟ್ ಹುಡ್'' * ''ದಿ ಅನಾಲಿಸ್ಟ್ ಆಂಡ್ ದಿ ಮೈಸ್ಟಿಕ್'' * ''ಲಾ ಫೋಲೆ ಎಟ್ ಲೆ ಸೇಂಟ್'' * ''ಕಲ್ಚರ್ ಆಂಡ್ ಸೈಕ್'' * ''ದಿ ಇಂಡಿಯನ್ ಸೈಕ್'' * ''ದಿ ಎಸೆನ್ಸಿಯಲ್ ರೈಟಿಂಗ್ ಒಪ್ ಸುಧೀರ್ ಕಾಕರ್'' * ''ಅ ಬುಕ್ ಆಪ್ ಮೆಮೊರಿ'', ೨೦೧೧. '''ಕಾಲ್ಪನಿಕ''' * ''ದಿ ಆಸ್ಟಿಕ್ ಆಪ್ ಡಿಸೈರ್'' * ''ಇಂಡಿಯನ್ ಲವ್ ಸ್ಟೋರಿಸ್'' * ''ಎಕ್ಟಾಸಿ'' * ''ಮೀರಾ ಆಂಡ್ ದಿ ಮಹಾತ್ಮ'' * ''ದಿ ಕ್ರಿಮಸನ್ ಥ್ರೋನ್'' * ''ದಿ ಡೆವಿಲ್ ಟೇಕ್ ಲವ್'' == ಮತ್ತಷ್ಟು ಓದುವಿಕೆ == * ಟಿಜಿ ವೈದ್ಯನಾಥನ್ ಮತ್ತು ಜೆಫ್ರಿ ಜೆ. ಕೃಪಾಲ್ (ಸಂಪಾದಕರು): ವಿಷ್ಣು ಒನ್ ಫ್ರೆಡ್ಸ್ ಡೆಸ್ಕ್‌ನಲ್ಲಿ : ಎ ರೀಡರ್ ಇನ್ ಸೈಕೋಅನಾಲಿಸಿಸ್ ಅಂಡ್ ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮ, ಆಕ್ಸ್‌ಫರ್ಡ್ ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿ ಪ್ರೆಸ್, {{ISBN|0-19-565835-3}} , ಪೇಪರ್‌ಬ್ಯಾಕ್ (ಆವೃತ್ತಿ: ೨೦೦೩) ==ಇದನ್ನೂ ನೋಡಿ== * [[:en:Girindrasekhar Bose|ಗಿರೀಂದ್ರಶೇಖರ್ ಬೋಸ್]] == ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳು == * {{citation|last=Singh|first=Khushwant|author-link=ಖುಷ್ವಂತ್ ಸಿಂಗ್|date=25 April 2011 |title=Me and my couch: A review of ''A Book of Memory—Confessions and Reflections'' By Sudhir Kakar, Penguin/Viking, Pages: 318, Rs. 499|journal=Outlook|url=http://www.outlookindia.com/article.aspx?271384}} ==ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು== * [http://www.sudhirkakar.com/sudhir.htm Official website] * [https://web.archive.org/web/20080404005454/http://www.asiasource.org/arts/kakar.cfm Asia Source interview] ==ಉಲ್ಲೇಖಗಳು== 65sftekgxyw8xzevtpk84sf8ypl6rhv 1224209 1224198 2024-04-25T14:06:55Z Pallaviv123 75945 Pallaviv123 [[ಸದಸ್ಯ:Nrajashree/ಸುಧೀರ್ ಕಾಕರ್]] ಪುಟವನ್ನು [[ಸುಧೀರ್ ಕಾಕರ್]] ಕ್ಕೆ ಸರಿಸಿದ್ದಾರೆ: ಲೇಖನ ತಯಾರಾಗಿದೆ. wikitext text/x-wiki '''ಸುಧೀರ್ ಕಾಕರ್''' (೨೫ ಜುಲೈ ೧೯೩೮ - ೨೨ ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೦೨೪) ಒಬ್ಬ [[ಭಾರತೀಯ]] [[ಮನೋವಿಶ್ಲೇಷಣೆ|ಮನೋವಿಶ್ಲೇಷಕ]], <ref>"A book of Memory: Confessions and Reflections" Sudhir Kakar, Viking Press</ref> [[ಕಾದಂಬರಿಕಾರ ಗಳಗನಾಥರು|ಕಾದಂಬರಿಕಾರ]] ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಮನೋವಿಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಧರ್ಮದ ಮನೋವಿಜ್ಞಾನ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಲೇಖಕ. <ref>{{cite web |last1=Otta |first1=Arvind |title=Psychologs Magazine |url=https://psychologs.com/article/an-exclusive-interview-with-dr-sudhir-kakar |website=Psychologs Magazine |date=20 March 2020 |publisher=Utsaah}}</ref> == ಶಿಕ್ಷಣ ಮತ್ತು ವೈಯಕ್ತಿಕ ಜೀವನ == ಕಾಕರ್‌ರವರು ತಮ್ಮ ಬಾಲ್ಯವನ್ನು ಈಗ [[ಪಾಕಿಸ್ತಾನ|ಪಾಕಿಸ್ತಾನದಲ್ಲಿರುವ]] [[:en:Sargodha|ಸರ್ಗೋಧಾ]] ಬಳಿ ಮತ್ತು [[:en:Rohtak|ರೋಹ್ಟಕ್‌ನಲ್ಲಿ]] ಕಳೆದರು. ಅಲ್ಲಿ ಅವರ ತಂದೆ [[:en:British Raj|ಬ್ರಿಟಿಷ್ ರಾಜ್]] ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಮತ್ತು [[:en:partition of India|ಭಾರತದ ವಿಭಜನೆಯ]] ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಜಿಲ್ಲಾ ಮ್ಯಾಜಿಸ್ಟ್ರೇಟ್ ಆಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಕುಟುಂಬವು ನಗರದಿಂದ ನಗರಕ್ಕೆ ಸ್ಥಳಾಂತರಗೊಳ್ಳುತ್ತಿತ್ತು. <ref>Kakar, Sudhir. "Colors of Violence." Chapter 2, p25.</ref> ಎಂಟನೇ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಅವರು [[ನವ ದೆಹಲಿ|ನವದೆಹಲಿಯ]] [[:en:boarder in Modern School|ಮಾಡರ್ನ್ ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ಬೋರ್ಡರ್]] ಆಗಿ ಸೇರಿಕೊಂಡರು. ಅವರು ಶಾಲಾ ವಸತಿ ನಿಲಯಗಳಲ್ಲಿ [[ಸಲಿಂಗ ಕಾಮ|ಸಲಿಂಗಕಾಮಿ]] ಮುಖಾಮುಖಿಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ. ನಂತರ ಅವರು [[ಶಿಮ್ಲಾ|ಶಿಮ್ಲಾದ]] [[:en:St. Edward's School|ಸೇಂಟ್ ಎಡ್ವರ್ಡ್ಸ್ ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ]] ವ್ಯಾಸಂಗ ಮಾಡಿದರು. ಅವರು ೧೯೫೩ ರಲ್ಲಿ [[ಜೈಪುರ|ಜೈಪುರದ]] ಮಹಾರಾಜ ಕಾಲೇಜಿನಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಮಧ್ಯಂತರ ಅಧ್ಯಯನವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ನಂತರ ಅವರ ಕುಟುಂಬವು ಅವರನ್ನು [[ಅಹಮದಾಬಾದ್|ಅಹಮದಾಬಾದ್‌ಗೆ]] ಕಳುಹಿಸಿತು. ಅಲ್ಲಿ ಕಾಕರ್‌ರವರು ತಮ್ಮ [[ಚಿಕ್ಕಮ್ಮ|ಚಿಕ್ಕಮ್ಮನಾದ]] [[:en:Kamla Chowdhry|ಕಮಲಾ ಚೌಧರಿ]] ಅವರೊಂದಿಗೆ ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ಕಾಲೇಜಿಗೆ ಸೇರಿದರು. ೧೯೫೮ ರಲ್ಲಿ [[:en:Gujarat University|ಗುಜರಾತ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಿಂದ]] [[:en:mechanical engineering |ಮೆಕ್ಯಾನಿಕಲ್ ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್‌ನಲ್ಲಿ]] ಬಿಇ ಪದವಿ ಪಡೆದ ನಂತರ, ಕಾಕರ್‌ರವರು [[:en:University of Mannheim|ಮ್ಯಾನ್ಹೈಮ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಲ್ಲಿ]] (೧೯೬೦-೬೪) ವ್ಯವಹಾರ ಆಡಳಿತದಲ್ಲಿ ಸ್ನಾತಕೋತ್ತರ ಪದವಿ (ಡಿಪಿಎಲ್-ಕೆಎಫ್ಎಂ.) ಮತ್ತು [[:en:University of Vienna|ವಿಯೆನ್ನಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಲ್ಲಿ]] [[ಅರ್ಥಶಾಸ್ತ್ರ|ಅರ್ಥಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ]] ಡಾಕ್ಟರೇಟ್ ಪದವಿ ಪಡೆದರು. <ref>{{Cite web | url=http://www.sudhirkakar.com/sudhir1.htm |title = Sudhir Kakar}}</ref> ಅವರು ೧೯೭೧ ರಲ್ಲಿ [[:en:University of Frankfurt|ಫ್ರಾಂಕ್ಫರ್ಟ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ]] [[:en:Sigmund Freud Institute|ಸಿಗ್ಮಂಡ್ ಫ್ರಾಯ್ಡ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್‌ನಲ್ಲಿ]] [[ಮನೋವಿಶ್ಲೇಷಣೆ|ಮನೋವಿಶ್ಲೇಷಣೆಯಲ್ಲಿ]] [[ತರಬೇತಿ|ತರಬೇತಿಯನ್ನು]] ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ೧೯೭೫ ರಲ್ಲಿ, ಸುಧೀರ್ ಕಾಕರ್‌ರವರು ತಮ್ಮ ಚಿಕ್ಕಮ್ಮ ''ಕಮಲಾ'' ಅವರೊಂದಿಗೆ [[ದೆಹಲಿ|ದೆಹಲಿಗೆ]] ತೆರಳಿದರು. ತದನಂತರ ಕಾಕರ್‌ರವರು [[ಗೋವಾ|ಗೋವಾದಲ್ಲಿ]] ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದರು ಮತ್ತು [[ಜರ್ಮನ್]] ಬರಹಗಾರ್ತಿ ಮತ್ತು ತುಲನಾತ್ಮಕ ಧರ್ಮಗಳ ವಿದ್ವಾಂಸರಾದ '''ಕ್ಯಾಥರಿನಾ''' (ಜನನ ೧೯೬೭) ಅವರನ್ನು ವಿವಾಹವಾದರು.<ref>{{cite book|title=Moving to Goa|author=Katarina Kakar|publisher=Viking|date=2013}}</ref> ಈ ದಂಪತಿಗಳಿಗೆ ''ರಾಹುಲ್'' ಮತ್ತು ''ಶ್ವೇತಾ'' ಎಂಬ ಇಬ್ಬರು ಮಕ್ಕಳಿದ್ದಾರೆ. ಕಾಕರ್‌ರವರು ೨೨ ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೦೨೪ ರಂದು ತಮ್ಮ ೮೫ ನೇ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ನಿಧನರಾದರು. .<ref>[https://scroll.in/latest/1066964/sudhir-kakar-indian-psychoanalyst-and-writer-passes-away Sudhir Kakar, Indian psychoanalyst and writer, passes away]</ref> == ವೃತ್ತಿ == ೧೯೭೫ ರಲ್ಲಿ ಭಾರತಕ್ಕೆ ಮರಳಿದ ನಂತರ, ಸುಧೀರ್ ಕಾಕರ್‌ರವರು ದೆಹಲಿಯಲ್ಲಿ ಮನೋವಿಶ್ಲೇಷಕರಾಗಿ ಅಭ್ಯಾಸವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಅಲ್ಲಿ, ಅಲ್ಪಾವಧಿ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವರು ''ಇಂಡಿಯನ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿಯಲ್ಲಿ'' (೧೯೭೬-೭೭) ಮಾನವಿಕ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ವಿಜ್ಞಾನಗಳ ವಿಭಾಗದ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರಾಗಿದ್ದರು. ಅವರು ಹಾರ್ವರ್ಡ್‌ನ ವಿಶ್ವ ಧರ್ಮಗಳ ಅಧ್ಯಯನ ಕೇಂದ್ರದಲ್ಲಿ (೨೦೦೧–೦೨), ಚಿಕಾಗೊ (೧೯೮೯–೯೩), ಮೆಕ್ಗಿಲ್ (೧೯೭೬–೭೭), ಮೆಲ್ಬೋರ್ನ್ (೧೯೮೧), [[ಹವಾಯಿ]] (೧೯೯೮) ಮತ್ತು [[ವಿಯೆನ್ನಾ]] (೧೯೭೪–೭೫), [[ಫ್ರಾನ್ಸ್‌|ಫ್ರಾನ್ಸ್‌ನ]] ಇನ್ಸೆಡ್ (೧೯೯೪–೨೦೧೩) ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ ಸಂದರ್ಶಕ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕರಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಅವರು ಪ್ರಿನ್ಸ್ಟನ್‌ನ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಅಡ್ವಾನ್ಸ್ಡ್ ಸ್ಟಡಿ, ವಿಸ್ಸೆನ್ಸ್ಚಾಫ್ಟ್ಸ್ಕೋಲೆಗ್ (ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಅಡ್ವಾನ್ಸ್ಡ್ ಸ್ಟಡಿ), [[ಬರ್ಲಿನ್]], [[ಕಲೋನ್]] ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ಸೆಂಟರ್ ಫಾರ್ ಅಡ್ವಾನ್ಸ್ಡ್ ಸ್ಟಡಿ ಆಫ್ ಹ್ಯುಮಾನಿಟೀಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಜೊತೆಗಾರ ಆಗಿದ್ದರು. ಕಾಕರ್ ೨೫ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ [[ನವದೆಹಲಿ|ನವದೆಹಲಿಯಲ್ಲಿ]] ಖಾಸಗಿ ಮನೋವಿಶ್ಲೇಷಣಾ ಅಭ್ಯಾಸದಲ್ಲಿದ್ದರು ಮತ್ತು ೨೦೦೩ ರಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ಗೋವಾದಲ್ಲಿನ ತಮ್ಮ ವಾಸಸ್ಥಳಕ್ಕೆ ತೆರಳಿದರು. ಅಂದಿನಿಂದ ಅವರು ಗೋವಾದ ಬೆನೌಲಿಮ್ ಎಂಬ ಹಳ್ಳಿಯಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಅಭ್ಯಾಸವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರು. <ref>{{cite web|title=Directorate of Visiting Research Professors Programme (DVRPP)|url=https://www.unigoa.ac.in/academics/a/continuing-education-programmes/directorate-of-visiting-research-professors-programme-dvrpp.html}}</ref> ಅವರು [[ಗೋವಾ]] ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಸಂದರ್ಶಕ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕರಾಗಿದ್ದರು. ೨೦೧೮ ರಲ್ಲಿ ಮಕ್ಕಳ ಅತ್ಯಾಚಾರಕ್ಕೆ ಮರಣದಂಡನೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ವಿಚಾರ ಸಂಕಿರಣದಲ್ಲಿ ಅವರು ಮಕ್ಕಳ ಅತ್ಯಾಚಾರದ ಅಪರಾಧಿಗಳ ಬಗ್ಗೆ ದಯಾಪರತೆಯನ್ನು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸುವ ಮೂಲಕ, ಮಗುವಿನ ಸುರಕ್ಷತೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಕುಟುಂಬದ ಪ್ರತಿಷ್ಠೆ ಮತ್ತು ಕುಟುಂಬದ ಬಂಧದ ರಕ್ಷಣೆಗೆ ಒತ್ತು ನೀಡುವ ಮೂಲಕ ವಿವಾದವನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಿದರು. <ref>{{cite web|title=Interview with Sudhir Kakar|url=https://www.india-seminar.com/2018/711/711_interview_s_kakar.htm}}</ref> == ಮನೋವಿಶ್ಲೇಷಣೆ ಮತ್ತು ಅತೀಂದ್ರಿಯತೆ == [[ಮನೋವಿಶ್ಲೇಷಣೆ]] ಮತ್ತು [[ಅಧ್ಯಾತ್ಮಜ್ಞಾನ|ಅತೀಂದ್ರಿಯತೆಯ]] ನಡುವಿನ ಸಂಬಂಧವು ಸುಧೀರ್ ಕಾಕರ್ ಅವರ ಕೆಲಸದ ಒಂದು ಭಾಗವಾಗಿದೆ. ಅವರ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವದ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಗಳೆಂದರೆ, ''ದಿ ಇನ್ನರ್ ವರ್ಲ್ಡ್'' (೧೯೭೮) ನಲ್ಲಿ [[ಸ್ವಾಮಿ ವಿವೇಕಾನಂದ]] '', ಇಂಟಿಮೆಟ್ ರಿಲೇ‌ಷ್ ನ್ಸ್'' [[ಮಹಾತ್ಮ ಗಾಂಧಿ|ಮೋಹನ್ ದಾಸ್ ಗಾಂಧಿ]] (೧೯೮೯), ಮತ್ತು ''ಅನಾಲಿಸ್ಫ ಆಂಡ್ ಮಿಸ್ಟಿಕ್'' (೧೯೯೧) ನಲ್ಲಿ [[ರಾಮಕೃಷ್ಣ ಪರಮಹಂಸ|ರಾಮಕೃಷ್ಣ ಅವರ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ.]] <ref>{{Cite book|title=Encyclopedia of Psychology and Religion|last=Roland|first=Alan|publisher=[[Springer Science+Business Media|Springer]]|year=2009|isbn=978-0-387-71801-9|location=US|pages=594–596|chapter=Mysticism and Psychoanalysis|doi=10.1007/978-0-387-71802-6_449}}</ref> <ref>In The Indian Psyche, 125–188. 1996 New Delhi: Viking by Penguin. Reprint of 1991 book.</ref> ಕಾಕರ್ ಅವರ ಕಾದಂಬರಿ ''ಎಕ್ಟಾಸಿಯಲ್ಲಿ'' (೨೦೦೩) "ಸಂದೇಹವಾದಿಗಳು ಮತ್ತು ಅತೀಂದ್ರಿಯ ಮನಸ್ಸುಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾಗಿ ಬರೆಯಲಾಗಿದೆ. ಮತ್ತು "ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಭಾರತದ ಆತ್ಮಚಿತ್ರದ ಮೂಲಕ ಪ್ರಯಾಣದ ಆರಂಭ" <ref>{{Cite web|url=http://indiatoday.intoday.in/story/book-review-sudhir-kakars-ecstasy-a-novel/1/232533.html|title=Agony of the ascetic|date=9 April 2001|publisher=Living Media India Limited|access-date=22 January 2016}}</ref> ಕಥೆಯು [[ರಾಜಸ್ಥಾನ|ರಾಜಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ]] ೧೯೪೦ ಅಥವಾ ೧೯೬೦ ರ ದಶಕದಲ್ಲಿದೆ. <ref>{{Cite web|url=http://www.rediff.com/news/2001/apr/19inter.htm|title=The Rediff Interview/Psychoanalyst Sudhir Kakar|date=2001|access-date=1 April 2008}}</ref> ಮನೋವಿಶ್ಲೇಷಕರಾದ [[:en:Alan Roland|ಅಲನ್ ರೋಲ್ಯಾಂಡ್‌ರವರು]] (೨೦೦೯) ಯಾವಾಗ ಕಾಕರ್‌ರವರು ತನ್ನ ಮನೋವಿಶ್ಲೇಷಣಾತ್ಮಕ ತಿಳುವಳಿಕೆಯನ್ನು ಈ ಮೂವರು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಿಗೆ "[[ಸ್ವಾಮಿ ವಿವೇಕಾನಂದ]], [[ಗಾಂಧಿ]], [[ರಾಮಕೃಷ್ಣ]]" ಅನ್ವಯಿಸಿದಾಗ, ಅವರ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಗಳು "ಜೆಫ್ರಿ ಮಾಸನ್ ಅವರಂತೆಯೇ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಕಡಿಮೆಗೊಳಿಸುತ್ತವೆ" ಎಂದು ಬರೆಯುತ್ತಾರೆ. ಮನೋವಿಶ್ಲೇಷಣಾತ್ಮಕ ದೃಷ್ಟಿಕೋನದಿಂದ ಕಾಕರ್ ಅವರ ಅನುಭಾವದ ಸೈದ್ಧಾಂತಿಕ ತಿಳುವಳಿಕೆಯನ್ನು ರೋಲ್ಯಾಂಡ್ ನಿರಾಕರಿಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು "ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಆಕಾಂಕ್ಷೆಗಳು, ಆಚರಣೆಗಳು ಮತ್ತು ಅನುಭವಗಳು ಮೂಲಭೂತವಾಗಿ ಹಿಮ್ಮುಖತೆಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿವೆಯೇ ಎಂಬುದು ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರಶ್ನಾರ್ಹವಾಗಿದೆ" ಎಂದು ಬರೆಯುತ್ತಾರೆ. ವೈಯಕ್ತಿಕ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ, ಕಾಕರ್ ಅವರಿಗೆ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕತೆ ಎಂದರೆ ವ್ಯಕ್ತಿಯು, [[ನಿಸರ್ಗ]], [[ಕಲೆ]], [[ಸಂಗೀತ]] ಮತ್ತು ದೈವಿಕತೆಯೊಂದಿಗೆ ಆಳವಾಗಿ ಸಂಪರ್ಕಿಸುವ ಕ್ಷಣಗಳು. ಅವರ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ನಂಬಿಕೆಗಳು ವೈಚಾರಿಕವಾದಿ ತಂದೆ ಮತ್ತು ಧಾರ್ಮಿಕ ಮನೋಭಾವದ ತಾಯಿಯ ಸಮ್ಮಿಳಿತದಿಂದ ಪ್ರಭಾವಿತವಾಗಿದೆ.<ref>{{Cite book|url=https://www.jstor.org/stable/23182008?seq=1|title=Social Analysis: The International Journal of Anthropology. Vol. 50, No. 2.|last=Sudhir Kumar|publisher=Berghahn Books|year=2006|pages=25–44|chapter=Culture and Psychoanalysis: A Personal Journey}}</ref> == ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು ಮತ್ತು ಗೌರವಗಳು == ಕಾಕರ್ ಅವರಿಗೆ ೧೯೮೭ ರ [[:en:American Anthropological Association|ಅಮೆರಿಕನ್ ಆಂಥ್ರೊಪೊಲಾಜಿಕಲ್ ಅಸೋಸಿಯೇಷನ್‌ನ]] ಸೈಕಾಲಾಜಿಕಲ್ ಆಂಥ್ರೋಪಾಲಜಿಗಾಗಿ ಬಾಯ್ಯರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ನೀಡಲಾಯಿತು. <ref>{{Cite web|url=http://www.aaanet.org/sections/spa/?page_id=69|title=Boyer Prize for Contributions to Psychoanalytic Anthropology|publisher=Society for Psychological Anthropology}}</ref> ಅವರು ಆರ್ಡರ್ ಆಫ್ ಮೆರಿಟ್, ಫೆಡರಲ್ ರಿಪಬ್ಲಿಕ್ ಆಫ್ ಜರ್ಮನಿ, ಫೆಬ್ರವರಿ (೨೦೧೨), ವಿಶಿಷ್ಟ ಸೇವಾ ಪ್ರಶಸ್ತಿ, ಇಂಡೋ-ಅಮೇರಿಕನ್ ಸೈಕಿಯಾಟ್ರಿಕ್ ಅಸೋಸಿಯೇಷನ್(೨೦೦೭), ಫೆಲೋ, ನ್ಯಾಷನಲ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಸೈಕಾಲಜಿ, [[ಭಾರತ]](೨೦೦೭), ಅಕಾಡೆಮಿ ಯೂನಿವರ್ಸೆಲ್ ಡೆಸ್ ಕಲ್ಚರ್ಸ್, [[ಫ್ರಾನ್ಸ್]](೨೦೦೩), ಅಬ್ರಹಾಂ ಕಾರ್ಡಿನರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ, ಕೊಲಂಬಿಯಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ (೨೦೦೨), ರಾಕ್‌ಫೆಲ್ಲರ್ ರೆಸಿಡೆನ್ಸಿ, ಬೆಲ್ಲಾಜಿಯೊ. ಏಪ್ರಿಲ್ -ಮೇ ೧೯೯೯, ಗೊಥೆ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್, ಜರ್ಮನಿ(೧೯೯೮), ವಾಟುಮುಲ್ ಡಿಸ್ಟಿಂಗ್ವಿಶ್ಡ್ ಸ್ಕಾಲರ್, ಹವಾಯಿ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ, ಸ್ಪ್ರಿಂಗ್ ಸೆಮಿಸ್ಟರ್(೧೯೯೮), ನ್ಯಾಷನಲ್ ಫೆಲೋ ಇನ್ ಸೈಕಾಲಜಿ, ಇಂಡಿಯನ್ ಕೌನ್ಸಿಲ್ ಆಫ್ ಸೋಶಿಯಲ್ ಸೈನ್ಸ್ ರಿಸರ್ಚ್ (೧೯೯೨–೯೪), ಮ್ಯಾಕ್ಆರ್ಥರ್ ರಿಸರ್ಚ್ ಫೆಲೋಶಿಪ್ (೧೯೯೩– ೯೪), ಜವಾಹರಲಾಲ್ ನೆಹರು ಫೆಲೋ(೧೯೮೬-೮೮), ಹೋಮಿ ಭಾಭಾ ಫೆಲೋ (೧೯೭೯-೮೦). ಯುವ ಬರಹಗಾರರಿಗೆ ಕರೋಲಿ ಫೌಂಡೇಶನ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ, ೧೯೬೩. ಫ್ರೆಂಚ್ ವಾರಪತ್ರಿಕೆಯಾದ ಲೆ ನೌವೆಲ್ ಅಬ್ಸರ್ವೇಟರ್ ಕಾಕರ್ ಅನ್ನು ವಿಶ್ವದ ೨೫ ಪ್ರಮುಖ ಚಿಂತಕರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬನೆಂದು ವಿವರಿಸಿದರೆ, ಜರ್ಮನ್ ಸಾಪ್ತಾಹಿಕ ಡೈ ಜೀಟ್ ಕಾಕರ್ ಅವರನ್ನು ೨೧ ನೇ ಶತಮಾನದ ಇಪ್ಪತ್ತೊಂದು ಚಿಂತಕರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬನೆಂದು ವಿವರಿಸಲಾಗಿದೆ. ದೆಹಲಿಯ ಆಕ್ಸ್‌ಫರ್ಡ್ ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿ ಪ್ರೆಸ್‌, ಆಧುನಿಕ ಏಷ್ಯಾದ ಶ್ರೇಷ್ಠ ಚಿಂತಕರ ಸರಣಿಯಲ್ಲಿನ ಪ್ರಬಂಧಗಳನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸುತ್ತಿದೆ. ಕಾಕರ್‌ನ ೪ ಸಂಪುಟಗಳನ್ನು ಇದು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. == ಕೆಲಸಗಳು == * ''ಮ್ಯಾಡ್ ಮತ್ತು ಡಿವೈನ್: ಸ್ಪಿರಿಟ್ ಮತ್ತುಸೈಕ್ ಇನ್ ದ ಮೊಡೆರ್ನ್ ವರ್ಡ್'' * ''ಇನ್ನರ್ ವರ್ಲ್ಡ್: ಎ ಸೈಕೋ-ಅನಾಲಿಟಿಕ್ ಸ್ಟಡಿ ಆಫ್ ಚೈಲ್ಢ್ ಹುಡ್ ಅಂಡ್ ಸೊಸೈಟಿ ಇನ್ ಇಂಡಿಯಾ: ಸೈಕೋಅನಾಲಿಟಿಕ್ ಸ್ಟಡಿ ಆಫ್ ಚೈಲ್ಡ್ ಹುಡ್ ಅಂಡ್ ಸೊಸೈಟಿ ಇನ್ ಇಂಡಿಯಾ'', (೧೪ ಅಕ್ಟೋಬರ್ ೧೯೮೨) {{ISBN|0-19-561305-8}} (೧೦), {{ISBN|978-0-19-561305-6}} (೧೩) * ''ಶಾಮನ್ಸ್, ಮಸ್ಟಿಕ್ ಮತ್ತು ಡಾಕ್ಟರ್ಸ್'' * ''ಟೇಲ್ಸ್ ಆಪ್ ಲವ್, ಸೆಕ್ಸ್ ಮತ್ತು ಡೇಂಜರ್'' * ''ಇಂಟಿಮೇಟ್ ರಿಲೇಷನ್ಸ್'' * ''ದಿ ಕಲರ್ ಆಪ್ ವೈಲೆನ್ಸ್'' * ''ದಿ ಇಂಡಿಯ್ನ್ಸ್'' ** ''ಡೈ ಇಂದರ್.'' ''ಪೋರ್ಟ್ರಾಟ್ ಐನರ್ ಗೆಸೆಲ್‌ಶಾಫ್ಟ್'' (೨೦೦೬) <ref>{{Cite news|url=http://www.taz.de/index.php?id=archivseite&dig=2006/10/07/a0198|title=Das System der Klaglosigkeit|last=Renée Zucker|date=7 October 2006|work=Die Tageszeitung: Taz|access-date=1 January 2008|publisher=[[die tageszeitung]]|pages=1007|type=Book review}}</ref> * ''ಕಾಮಸೂತ್ರ'' * ''ಫ್ರೆಡೆರಿಕ್ ಟೇಲರ್'' * ''ಅಂಡರ್ ಸ್ಟಾಂಡಿಗ್ ಆರ್ಗ್ನೈಷ್ನ್ಲ್ ಬಿಹೇವಿಯರ್'' * ''ಕೊನಪ್ಲೀಕ್ಟ್ ಆಂಡ್ ಚಾಯ್ಸ್'' * ''ಐಡೆಂಟಿಟಿ ಆಂಡ್ ಅಡಲ್ಟ್ ಹುಡ್'' * ''ದಿ ಅನಾಲಿಸ್ಟ್ ಆಂಡ್ ದಿ ಮೈಸ್ಟಿಕ್'' * ''ಲಾ ಫೋಲೆ ಎಟ್ ಲೆ ಸೇಂಟ್'' * ''ಕಲ್ಚರ್ ಆಂಡ್ ಸೈಕ್'' * ''ದಿ ಇಂಡಿಯನ್ ಸೈಕ್'' * ''ದಿ ಎಸೆನ್ಸಿಯಲ್ ರೈಟಿಂಗ್ ಒಪ್ ಸುಧೀರ್ ಕಾಕರ್'' * ''ಅ ಬುಕ್ ಆಪ್ ಮೆಮೊರಿ'', ೨೦೧೧. '''ಕಾಲ್ಪನಿಕ''' * ''ದಿ ಆಸ್ಟಿಕ್ ಆಪ್ ಡಿಸೈರ್'' * ''ಇಂಡಿಯನ್ ಲವ್ ಸ್ಟೋರಿಸ್'' * ''ಎಕ್ಟಾಸಿ'' * ''ಮೀರಾ ಆಂಡ್ ದಿ ಮಹಾತ್ಮ'' * ''ದಿ ಕ್ರಿಮಸನ್ ಥ್ರೋನ್'' * ''ದಿ ಡೆವಿಲ್ ಟೇಕ್ ಲವ್'' == ಮತ್ತಷ್ಟು ಓದುವಿಕೆ == * ಟಿಜಿ ವೈದ್ಯನಾಥನ್ ಮತ್ತು ಜೆಫ್ರಿ ಜೆ. ಕೃಪಾಲ್ (ಸಂಪಾದಕರು): ವಿಷ್ಣು ಒನ್ ಫ್ರೆಡ್ಸ್ ಡೆಸ್ಕ್‌ನಲ್ಲಿ : ಎ ರೀಡರ್ ಇನ್ ಸೈಕೋಅನಾಲಿಸಿಸ್ ಅಂಡ್ ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮ, ಆಕ್ಸ್‌ಫರ್ಡ್ ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿ ಪ್ರೆಸ್, {{ISBN|0-19-565835-3}} , ಪೇಪರ್‌ಬ್ಯಾಕ್ (ಆವೃತ್ತಿ: ೨೦೦೩) ==ಇದನ್ನೂ ನೋಡಿ== * [[:en:Girindrasekhar Bose|ಗಿರೀಂದ್ರಶೇಖರ್ ಬೋಸ್]] == ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳು == * {{citation|last=Singh|first=Khushwant|author-link=ಖುಷ್ವಂತ್ ಸಿಂಗ್|date=25 April 2011 |title=Me and my couch: A review of ''A Book of Memory—Confessions and Reflections'' By Sudhir Kakar, Penguin/Viking, Pages: 318, Rs. 499|journal=Outlook|url=http://www.outlookindia.com/article.aspx?271384}} ==ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು== * [http://www.sudhirkakar.com/sudhir.htm Official website] * [https://web.archive.org/web/20080404005454/http://www.asiasource.org/arts/kakar.cfm Asia Source interview] ==ಉಲ್ಲೇಖಗಳು== 65sftekgxyw8xzevtpk84sf8ypl6rhv 1224213 1224209 2024-04-25T14:07:49Z Pallaviv123 75945 added [[Category:ಕನ್ನಡ ವಿಕಿಪೀಡಿಯ ಗುಣಮಟ್ಟ ಸುಧಾರಣೆ]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] wikitext text/x-wiki '''ಸುಧೀರ್ ಕಾಕರ್''' (೨೫ ಜುಲೈ ೧೯೩೮ - ೨೨ ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೦೨೪) ಒಬ್ಬ [[ಭಾರತೀಯ]] [[ಮನೋವಿಶ್ಲೇಷಣೆ|ಮನೋವಿಶ್ಲೇಷಕ]], <ref>"A book of Memory: Confessions and Reflections" Sudhir Kakar, Viking Press</ref> [[ಕಾದಂಬರಿಕಾರ ಗಳಗನಾಥರು|ಕಾದಂಬರಿಕಾರ]] ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಮನೋವಿಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಧರ್ಮದ ಮನೋವಿಜ್ಞಾನ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಲೇಖಕ. <ref>{{cite web |last1=Otta |first1=Arvind |title=Psychologs Magazine |url=https://psychologs.com/article/an-exclusive-interview-with-dr-sudhir-kakar |website=Psychologs Magazine |date=20 March 2020 |publisher=Utsaah}}</ref> == ಶಿಕ್ಷಣ ಮತ್ತು ವೈಯಕ್ತಿಕ ಜೀವನ == ಕಾಕರ್‌ರವರು ತಮ್ಮ ಬಾಲ್ಯವನ್ನು ಈಗ [[ಪಾಕಿಸ್ತಾನ|ಪಾಕಿಸ್ತಾನದಲ್ಲಿರುವ]] [[:en:Sargodha|ಸರ್ಗೋಧಾ]] ಬಳಿ ಮತ್ತು [[:en:Rohtak|ರೋಹ್ಟಕ್‌ನಲ್ಲಿ]] ಕಳೆದರು. ಅಲ್ಲಿ ಅವರ ತಂದೆ [[:en:British Raj|ಬ್ರಿಟಿಷ್ ರಾಜ್]] ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಮತ್ತು [[:en:partition of India|ಭಾರತದ ವಿಭಜನೆಯ]] ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಜಿಲ್ಲಾ ಮ್ಯಾಜಿಸ್ಟ್ರೇಟ್ ಆಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಕುಟುಂಬವು ನಗರದಿಂದ ನಗರಕ್ಕೆ ಸ್ಥಳಾಂತರಗೊಳ್ಳುತ್ತಿತ್ತು. <ref>Kakar, Sudhir. "Colors of Violence." Chapter 2, p25.</ref> ಎಂಟನೇ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಅವರು [[ನವ ದೆಹಲಿ|ನವದೆಹಲಿಯ]] [[:en:boarder in Modern School|ಮಾಡರ್ನ್ ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ಬೋರ್ಡರ್]] ಆಗಿ ಸೇರಿಕೊಂಡರು. ಅವರು ಶಾಲಾ ವಸತಿ ನಿಲಯಗಳಲ್ಲಿ [[ಸಲಿಂಗ ಕಾಮ|ಸಲಿಂಗಕಾಮಿ]] ಮುಖಾಮುಖಿಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ. ನಂತರ ಅವರು [[ಶಿಮ್ಲಾ|ಶಿಮ್ಲಾದ]] [[:en:St. Edward's School|ಸೇಂಟ್ ಎಡ್ವರ್ಡ್ಸ್ ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ]] ವ್ಯಾಸಂಗ ಮಾಡಿದರು. ಅವರು ೧೯೫೩ ರಲ್ಲಿ [[ಜೈಪುರ|ಜೈಪುರದ]] ಮಹಾರಾಜ ಕಾಲೇಜಿನಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಮಧ್ಯಂತರ ಅಧ್ಯಯನವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ನಂತರ ಅವರ ಕುಟುಂಬವು ಅವರನ್ನು [[ಅಹಮದಾಬಾದ್|ಅಹಮದಾಬಾದ್‌ಗೆ]] ಕಳುಹಿಸಿತು. ಅಲ್ಲಿ ಕಾಕರ್‌ರವರು ತಮ್ಮ [[ಚಿಕ್ಕಮ್ಮ|ಚಿಕ್ಕಮ್ಮನಾದ]] [[:en:Kamla Chowdhry|ಕಮಲಾ ಚೌಧರಿ]] ಅವರೊಂದಿಗೆ ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ಕಾಲೇಜಿಗೆ ಸೇರಿದರು. ೧೯೫೮ ರಲ್ಲಿ [[:en:Gujarat University|ಗುಜರಾತ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಿಂದ]] [[:en:mechanical engineering |ಮೆಕ್ಯಾನಿಕಲ್ ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್‌ನಲ್ಲಿ]] ಬಿಇ ಪದವಿ ಪಡೆದ ನಂತರ, ಕಾಕರ್‌ರವರು [[:en:University of Mannheim|ಮ್ಯಾನ್ಹೈಮ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಲ್ಲಿ]] (೧೯೬೦-೬೪) ವ್ಯವಹಾರ ಆಡಳಿತದಲ್ಲಿ ಸ್ನಾತಕೋತ್ತರ ಪದವಿ (ಡಿಪಿಎಲ್-ಕೆಎಫ್ಎಂ.) ಮತ್ತು [[:en:University of Vienna|ವಿಯೆನ್ನಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಲ್ಲಿ]] [[ಅರ್ಥಶಾಸ್ತ್ರ|ಅರ್ಥಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ]] ಡಾಕ್ಟರೇಟ್ ಪದವಿ ಪಡೆದರು. <ref>{{Cite web | url=http://www.sudhirkakar.com/sudhir1.htm |title = Sudhir Kakar}}</ref> ಅವರು ೧೯೭೧ ರಲ್ಲಿ [[:en:University of Frankfurt|ಫ್ರಾಂಕ್ಫರ್ಟ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ]] [[:en:Sigmund Freud Institute|ಸಿಗ್ಮಂಡ್ ಫ್ರಾಯ್ಡ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್‌ನಲ್ಲಿ]] [[ಮನೋವಿಶ್ಲೇಷಣೆ|ಮನೋವಿಶ್ಲೇಷಣೆಯಲ್ಲಿ]] [[ತರಬೇತಿ|ತರಬೇತಿಯನ್ನು]] ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ೧೯೭೫ ರಲ್ಲಿ, ಸುಧೀರ್ ಕಾಕರ್‌ರವರು ತಮ್ಮ ಚಿಕ್ಕಮ್ಮ ''ಕಮಲಾ'' ಅವರೊಂದಿಗೆ [[ದೆಹಲಿ|ದೆಹಲಿಗೆ]] ತೆರಳಿದರು. ತದನಂತರ ಕಾಕರ್‌ರವರು [[ಗೋವಾ|ಗೋವಾದಲ್ಲಿ]] ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದರು ಮತ್ತು [[ಜರ್ಮನ್]] ಬರಹಗಾರ್ತಿ ಮತ್ತು ತುಲನಾತ್ಮಕ ಧರ್ಮಗಳ ವಿದ್ವಾಂಸರಾದ '''ಕ್ಯಾಥರಿನಾ''' (ಜನನ ೧೯೬೭) ಅವರನ್ನು ವಿವಾಹವಾದರು.<ref>{{cite book|title=Moving to Goa|author=Katarina Kakar|publisher=Viking|date=2013}}</ref> ಈ ದಂಪತಿಗಳಿಗೆ ''ರಾಹುಲ್'' ಮತ್ತು ''ಶ್ವೇತಾ'' ಎಂಬ ಇಬ್ಬರು ಮಕ್ಕಳಿದ್ದಾರೆ. ಕಾಕರ್‌ರವರು ೨೨ ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೦೨೪ ರಂದು ತಮ್ಮ ೮೫ ನೇ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ನಿಧನರಾದರು. .<ref>[https://scroll.in/latest/1066964/sudhir-kakar-indian-psychoanalyst-and-writer-passes-away Sudhir Kakar, Indian psychoanalyst and writer, passes away]</ref> == ವೃತ್ತಿ == ೧೯೭೫ ರಲ್ಲಿ ಭಾರತಕ್ಕೆ ಮರಳಿದ ನಂತರ, ಸುಧೀರ್ ಕಾಕರ್‌ರವರು ದೆಹಲಿಯಲ್ಲಿ ಮನೋವಿಶ್ಲೇಷಕರಾಗಿ ಅಭ್ಯಾಸವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಅಲ್ಲಿ, ಅಲ್ಪಾವಧಿ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವರು ''ಇಂಡಿಯನ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿಯಲ್ಲಿ'' (೧೯೭೬-೭೭) ಮಾನವಿಕ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ವಿಜ್ಞಾನಗಳ ವಿಭಾಗದ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರಾಗಿದ್ದರು. ಅವರು ಹಾರ್ವರ್ಡ್‌ನ ವಿಶ್ವ ಧರ್ಮಗಳ ಅಧ್ಯಯನ ಕೇಂದ್ರದಲ್ಲಿ (೨೦೦೧–೦೨), ಚಿಕಾಗೊ (೧೯೮೯–೯೩), ಮೆಕ್ಗಿಲ್ (೧೯೭೬–೭೭), ಮೆಲ್ಬೋರ್ನ್ (೧೯೮೧), [[ಹವಾಯಿ]] (೧೯೯೮) ಮತ್ತು [[ವಿಯೆನ್ನಾ]] (೧೯೭೪–೭೫), [[ಫ್ರಾನ್ಸ್‌|ಫ್ರಾನ್ಸ್‌ನ]] ಇನ್ಸೆಡ್ (೧೯೯೪–೨೦೧೩) ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ ಸಂದರ್ಶಕ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕರಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಅವರು ಪ್ರಿನ್ಸ್ಟನ್‌ನ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಅಡ್ವಾನ್ಸ್ಡ್ ಸ್ಟಡಿ, ವಿಸ್ಸೆನ್ಸ್ಚಾಫ್ಟ್ಸ್ಕೋಲೆಗ್ (ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಅಡ್ವಾನ್ಸ್ಡ್ ಸ್ಟಡಿ), [[ಬರ್ಲಿನ್]], [[ಕಲೋನ್]] ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ಸೆಂಟರ್ ಫಾರ್ ಅಡ್ವಾನ್ಸ್ಡ್ ಸ್ಟಡಿ ಆಫ್ ಹ್ಯುಮಾನಿಟೀಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಜೊತೆಗಾರ ಆಗಿದ್ದರು. ಕಾಕರ್ ೨೫ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ [[ನವದೆಹಲಿ|ನವದೆಹಲಿಯಲ್ಲಿ]] ಖಾಸಗಿ ಮನೋವಿಶ್ಲೇಷಣಾ ಅಭ್ಯಾಸದಲ್ಲಿದ್ದರು ಮತ್ತು ೨೦೦೩ ರಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ಗೋವಾದಲ್ಲಿನ ತಮ್ಮ ವಾಸಸ್ಥಳಕ್ಕೆ ತೆರಳಿದರು. ಅಂದಿನಿಂದ ಅವರು ಗೋವಾದ ಬೆನೌಲಿಮ್ ಎಂಬ ಹಳ್ಳಿಯಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಅಭ್ಯಾಸವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರು. <ref>{{cite web|title=Directorate of Visiting Research Professors Programme (DVRPP)|url=https://www.unigoa.ac.in/academics/a/continuing-education-programmes/directorate-of-visiting-research-professors-programme-dvrpp.html}}</ref> ಅವರು [[ಗೋವಾ]] ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಸಂದರ್ಶಕ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕರಾಗಿದ್ದರು. ೨೦೧೮ ರಲ್ಲಿ ಮಕ್ಕಳ ಅತ್ಯಾಚಾರಕ್ಕೆ ಮರಣದಂಡನೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ವಿಚಾರ ಸಂಕಿರಣದಲ್ಲಿ ಅವರು ಮಕ್ಕಳ ಅತ್ಯಾಚಾರದ ಅಪರಾಧಿಗಳ ಬಗ್ಗೆ ದಯಾಪರತೆಯನ್ನು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸುವ ಮೂಲಕ, ಮಗುವಿನ ಸುರಕ್ಷತೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಕುಟುಂಬದ ಪ್ರತಿಷ್ಠೆ ಮತ್ತು ಕುಟುಂಬದ ಬಂಧದ ರಕ್ಷಣೆಗೆ ಒತ್ತು ನೀಡುವ ಮೂಲಕ ವಿವಾದವನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಿದರು. <ref>{{cite web|title=Interview with Sudhir Kakar|url=https://www.india-seminar.com/2018/711/711_interview_s_kakar.htm}}</ref> == ಮನೋವಿಶ್ಲೇಷಣೆ ಮತ್ತು ಅತೀಂದ್ರಿಯತೆ == [[ಮನೋವಿಶ್ಲೇಷಣೆ]] ಮತ್ತು [[ಅಧ್ಯಾತ್ಮಜ್ಞಾನ|ಅತೀಂದ್ರಿಯತೆಯ]] ನಡುವಿನ ಸಂಬಂಧವು ಸುಧೀರ್ ಕಾಕರ್ ಅವರ ಕೆಲಸದ ಒಂದು ಭಾಗವಾಗಿದೆ. ಅವರ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವದ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಗಳೆಂದರೆ, ''ದಿ ಇನ್ನರ್ ವರ್ಲ್ಡ್'' (೧೯೭೮) ನಲ್ಲಿ [[ಸ್ವಾಮಿ ವಿವೇಕಾನಂದ]] '', ಇಂಟಿಮೆಟ್ ರಿಲೇ‌ಷ್ ನ್ಸ್'' [[ಮಹಾತ್ಮ ಗಾಂಧಿ|ಮೋಹನ್ ದಾಸ್ ಗಾಂಧಿ]] (೧೯೮೯), ಮತ್ತು ''ಅನಾಲಿಸ್ಫ ಆಂಡ್ ಮಿಸ್ಟಿಕ್'' (೧೯೯೧) ನಲ್ಲಿ [[ರಾಮಕೃಷ್ಣ ಪರಮಹಂಸ|ರಾಮಕೃಷ್ಣ ಅವರ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ.]] <ref>{{Cite book|title=Encyclopedia of Psychology and Religion|last=Roland|first=Alan|publisher=[[Springer Science+Business Media|Springer]]|year=2009|isbn=978-0-387-71801-9|location=US|pages=594–596|chapter=Mysticism and Psychoanalysis|doi=10.1007/978-0-387-71802-6_449}}</ref> <ref>In The Indian Psyche, 125–188. 1996 New Delhi: Viking by Penguin. Reprint of 1991 book.</ref> ಕಾಕರ್ ಅವರ ಕಾದಂಬರಿ ''ಎಕ್ಟಾಸಿಯಲ್ಲಿ'' (೨೦೦೩) "ಸಂದೇಹವಾದಿಗಳು ಮತ್ತು ಅತೀಂದ್ರಿಯ ಮನಸ್ಸುಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾಗಿ ಬರೆಯಲಾಗಿದೆ. ಮತ್ತು "ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಭಾರತದ ಆತ್ಮಚಿತ್ರದ ಮೂಲಕ ಪ್ರಯಾಣದ ಆರಂಭ" <ref>{{Cite web|url=http://indiatoday.intoday.in/story/book-review-sudhir-kakars-ecstasy-a-novel/1/232533.html|title=Agony of the ascetic|date=9 April 2001|publisher=Living Media India Limited|access-date=22 January 2016}}</ref> ಕಥೆಯು [[ರಾಜಸ್ಥಾನ|ರಾಜಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ]] ೧೯೪೦ ಅಥವಾ ೧೯೬೦ ರ ದಶಕದಲ್ಲಿದೆ. <ref>{{Cite web|url=http://www.rediff.com/news/2001/apr/19inter.htm|title=The Rediff Interview/Psychoanalyst Sudhir Kakar|date=2001|access-date=1 April 2008}}</ref> ಮನೋವಿಶ್ಲೇಷಕರಾದ [[:en:Alan Roland|ಅಲನ್ ರೋಲ್ಯಾಂಡ್‌ರವರು]] (೨೦೦೯) ಯಾವಾಗ ಕಾಕರ್‌ರವರು ತನ್ನ ಮನೋವಿಶ್ಲೇಷಣಾತ್ಮಕ ತಿಳುವಳಿಕೆಯನ್ನು ಈ ಮೂವರು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಿಗೆ "[[ಸ್ವಾಮಿ ವಿವೇಕಾನಂದ]], [[ಗಾಂಧಿ]], [[ರಾಮಕೃಷ್ಣ]]" ಅನ್ವಯಿಸಿದಾಗ, ಅವರ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಗಳು "ಜೆಫ್ರಿ ಮಾಸನ್ ಅವರಂತೆಯೇ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಕಡಿಮೆಗೊಳಿಸುತ್ತವೆ" ಎಂದು ಬರೆಯುತ್ತಾರೆ. ಮನೋವಿಶ್ಲೇಷಣಾತ್ಮಕ ದೃಷ್ಟಿಕೋನದಿಂದ ಕಾಕರ್ ಅವರ ಅನುಭಾವದ ಸೈದ್ಧಾಂತಿಕ ತಿಳುವಳಿಕೆಯನ್ನು ರೋಲ್ಯಾಂಡ್ ನಿರಾಕರಿಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು "ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಆಕಾಂಕ್ಷೆಗಳು, ಆಚರಣೆಗಳು ಮತ್ತು ಅನುಭವಗಳು ಮೂಲಭೂತವಾಗಿ ಹಿಮ್ಮುಖತೆಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿವೆಯೇ ಎಂಬುದು ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರಶ್ನಾರ್ಹವಾಗಿದೆ" ಎಂದು ಬರೆಯುತ್ತಾರೆ. ವೈಯಕ್ತಿಕ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ, ಕಾಕರ್ ಅವರಿಗೆ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕತೆ ಎಂದರೆ ವ್ಯಕ್ತಿಯು, [[ನಿಸರ್ಗ]], [[ಕಲೆ]], [[ಸಂಗೀತ]] ಮತ್ತು ದೈವಿಕತೆಯೊಂದಿಗೆ ಆಳವಾಗಿ ಸಂಪರ್ಕಿಸುವ ಕ್ಷಣಗಳು. ಅವರ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ನಂಬಿಕೆಗಳು ವೈಚಾರಿಕವಾದಿ ತಂದೆ ಮತ್ತು ಧಾರ್ಮಿಕ ಮನೋಭಾವದ ತಾಯಿಯ ಸಮ್ಮಿಳಿತದಿಂದ ಪ್ರಭಾವಿತವಾಗಿದೆ.<ref>{{Cite book|url=https://www.jstor.org/stable/23182008?seq=1|title=Social Analysis: The International Journal of Anthropology. Vol. 50, No. 2.|last=Sudhir Kumar|publisher=Berghahn Books|year=2006|pages=25–44|chapter=Culture and Psychoanalysis: A Personal Journey}}</ref> == ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು ಮತ್ತು ಗೌರವಗಳು == ಕಾಕರ್ ಅವರಿಗೆ ೧೯೮೭ ರ [[:en:American Anthropological Association|ಅಮೆರಿಕನ್ ಆಂಥ್ರೊಪೊಲಾಜಿಕಲ್ ಅಸೋಸಿಯೇಷನ್‌ನ]] ಸೈಕಾಲಾಜಿಕಲ್ ಆಂಥ್ರೋಪಾಲಜಿಗಾಗಿ ಬಾಯ್ಯರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ನೀಡಲಾಯಿತು. <ref>{{Cite web|url=http://www.aaanet.org/sections/spa/?page_id=69|title=Boyer Prize for Contributions to Psychoanalytic Anthropology|publisher=Society for Psychological Anthropology}}</ref> ಅವರು ಆರ್ಡರ್ ಆಫ್ ಮೆರಿಟ್, ಫೆಡರಲ್ ರಿಪಬ್ಲಿಕ್ ಆಫ್ ಜರ್ಮನಿ, ಫೆಬ್ರವರಿ (೨೦೧೨), ವಿಶಿಷ್ಟ ಸೇವಾ ಪ್ರಶಸ್ತಿ, ಇಂಡೋ-ಅಮೇರಿಕನ್ ಸೈಕಿಯಾಟ್ರಿಕ್ ಅಸೋಸಿಯೇಷನ್(೨೦೦೭), ಫೆಲೋ, ನ್ಯಾಷನಲ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಸೈಕಾಲಜಿ, [[ಭಾರತ]](೨೦೦೭), ಅಕಾಡೆಮಿ ಯೂನಿವರ್ಸೆಲ್ ಡೆಸ್ ಕಲ್ಚರ್ಸ್, [[ಫ್ರಾನ್ಸ್]](೨೦೦೩), ಅಬ್ರಹಾಂ ಕಾರ್ಡಿನರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ, ಕೊಲಂಬಿಯಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ (೨೦೦೨), ರಾಕ್‌ಫೆಲ್ಲರ್ ರೆಸಿಡೆನ್ಸಿ, ಬೆಲ್ಲಾಜಿಯೊ. ಏಪ್ರಿಲ್ -ಮೇ ೧೯೯೯, ಗೊಥೆ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್, ಜರ್ಮನಿ(೧೯೯೮), ವಾಟುಮುಲ್ ಡಿಸ್ಟಿಂಗ್ವಿಶ್ಡ್ ಸ್ಕಾಲರ್, ಹವಾಯಿ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ, ಸ್ಪ್ರಿಂಗ್ ಸೆಮಿಸ್ಟರ್(೧೯೯೮), ನ್ಯಾಷನಲ್ ಫೆಲೋ ಇನ್ ಸೈಕಾಲಜಿ, ಇಂಡಿಯನ್ ಕೌನ್ಸಿಲ್ ಆಫ್ ಸೋಶಿಯಲ್ ಸೈನ್ಸ್ ರಿಸರ್ಚ್ (೧೯೯೨–೯೪), ಮ್ಯಾಕ್ಆರ್ಥರ್ ರಿಸರ್ಚ್ ಫೆಲೋಶಿಪ್ (೧೯೯೩– ೯೪), ಜವಾಹರಲಾಲ್ ನೆಹರು ಫೆಲೋ(೧೯೮೬-೮೮), ಹೋಮಿ ಭಾಭಾ ಫೆಲೋ (೧೯೭೯-೮೦). ಯುವ ಬರಹಗಾರರಿಗೆ ಕರೋಲಿ ಫೌಂಡೇಶನ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ, ೧೯೬೩. ಫ್ರೆಂಚ್ ವಾರಪತ್ರಿಕೆಯಾದ ಲೆ ನೌವೆಲ್ ಅಬ್ಸರ್ವೇಟರ್ ಕಾಕರ್ ಅನ್ನು ವಿಶ್ವದ ೨೫ ಪ್ರಮುಖ ಚಿಂತಕರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬನೆಂದು ವಿವರಿಸಿದರೆ, ಜರ್ಮನ್ ಸಾಪ್ತಾಹಿಕ ಡೈ ಜೀಟ್ ಕಾಕರ್ ಅವರನ್ನು ೨೧ ನೇ ಶತಮಾನದ ಇಪ್ಪತ್ತೊಂದು ಚಿಂತಕರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬನೆಂದು ವಿವರಿಸಲಾಗಿದೆ. ದೆಹಲಿಯ ಆಕ್ಸ್‌ಫರ್ಡ್ ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿ ಪ್ರೆಸ್‌, ಆಧುನಿಕ ಏಷ್ಯಾದ ಶ್ರೇಷ್ಠ ಚಿಂತಕರ ಸರಣಿಯಲ್ಲಿನ ಪ್ರಬಂಧಗಳನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸುತ್ತಿದೆ. ಕಾಕರ್‌ನ ೪ ಸಂಪುಟಗಳನ್ನು ಇದು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. == ಕೆಲಸಗಳು == * ''ಮ್ಯಾಡ್ ಮತ್ತು ಡಿವೈನ್: ಸ್ಪಿರಿಟ್ ಮತ್ತುಸೈಕ್ ಇನ್ ದ ಮೊಡೆರ್ನ್ ವರ್ಡ್'' * ''ಇನ್ನರ್ ವರ್ಲ್ಡ್: ಎ ಸೈಕೋ-ಅನಾಲಿಟಿಕ್ ಸ್ಟಡಿ ಆಫ್ ಚೈಲ್ಢ್ ಹುಡ್ ಅಂಡ್ ಸೊಸೈಟಿ ಇನ್ ಇಂಡಿಯಾ: ಸೈಕೋಅನಾಲಿಟಿಕ್ ಸ್ಟಡಿ ಆಫ್ ಚೈಲ್ಡ್ ಹುಡ್ ಅಂಡ್ ಸೊಸೈಟಿ ಇನ್ ಇಂಡಿಯಾ'', (೧೪ ಅಕ್ಟೋಬರ್ ೧೯೮೨) {{ISBN|0-19-561305-8}} (೧೦), {{ISBN|978-0-19-561305-6}} (೧೩) * ''ಶಾಮನ್ಸ್, ಮಸ್ಟಿಕ್ ಮತ್ತು ಡಾಕ್ಟರ್ಸ್'' * ''ಟೇಲ್ಸ್ ಆಪ್ ಲವ್, ಸೆಕ್ಸ್ ಮತ್ತು ಡೇಂಜರ್'' * ''ಇಂಟಿಮೇಟ್ ರಿಲೇಷನ್ಸ್'' * ''ದಿ ಕಲರ್ ಆಪ್ ವೈಲೆನ್ಸ್'' * ''ದಿ ಇಂಡಿಯ್ನ್ಸ್'' ** ''ಡೈ ಇಂದರ್.'' ''ಪೋರ್ಟ್ರಾಟ್ ಐನರ್ ಗೆಸೆಲ್‌ಶಾಫ್ಟ್'' (೨೦೦೬) <ref>{{Cite news|url=http://www.taz.de/index.php?id=archivseite&dig=2006/10/07/a0198|title=Das System der Klaglosigkeit|last=Renée Zucker|date=7 October 2006|work=Die Tageszeitung: Taz|access-date=1 January 2008|publisher=[[die tageszeitung]]|pages=1007|type=Book review}}</ref> * ''ಕಾಮಸೂತ್ರ'' * ''ಫ್ರೆಡೆರಿಕ್ ಟೇಲರ್'' * ''ಅಂಡರ್ ಸ್ಟಾಂಡಿಗ್ ಆರ್ಗ್ನೈಷ್ನ್ಲ್ ಬಿಹೇವಿಯರ್'' * ''ಕೊನಪ್ಲೀಕ್ಟ್ ಆಂಡ್ ಚಾಯ್ಸ್'' * ''ಐಡೆಂಟಿಟಿ ಆಂಡ್ ಅಡಲ್ಟ್ ಹುಡ್'' * ''ದಿ ಅನಾಲಿಸ್ಟ್ ಆಂಡ್ ದಿ ಮೈಸ್ಟಿಕ್'' * ''ಲಾ ಫೋಲೆ ಎಟ್ ಲೆ ಸೇಂಟ್'' * ''ಕಲ್ಚರ್ ಆಂಡ್ ಸೈಕ್'' * ''ದಿ ಇಂಡಿಯನ್ ಸೈಕ್'' * ''ದಿ ಎಸೆನ್ಸಿಯಲ್ ರೈಟಿಂಗ್ ಒಪ್ ಸುಧೀರ್ ಕಾಕರ್'' * ''ಅ ಬುಕ್ ಆಪ್ ಮೆಮೊರಿ'', ೨೦೧೧. '''ಕಾಲ್ಪನಿಕ''' * ''ದಿ ಆಸ್ಟಿಕ್ ಆಪ್ ಡಿಸೈರ್'' * ''ಇಂಡಿಯನ್ ಲವ್ ಸ್ಟೋರಿಸ್'' * ''ಎಕ್ಟಾಸಿ'' * ''ಮೀರಾ ಆಂಡ್ ದಿ ಮಹಾತ್ಮ'' * ''ದಿ ಕ್ರಿಮಸನ್ ಥ್ರೋನ್'' * ''ದಿ ಡೆವಿಲ್ ಟೇಕ್ ಲವ್'' == ಮತ್ತಷ್ಟು ಓದುವಿಕೆ == * ಟಿಜಿ ವೈದ್ಯನಾಥನ್ ಮತ್ತು ಜೆಫ್ರಿ ಜೆ. ಕೃಪಾಲ್ (ಸಂಪಾದಕರು): ವಿಷ್ಣು ಒನ್ ಫ್ರೆಡ್ಸ್ ಡೆಸ್ಕ್‌ನಲ್ಲಿ : ಎ ರೀಡರ್ ಇನ್ ಸೈಕೋಅನಾಲಿಸಿಸ್ ಅಂಡ್ ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮ, ಆಕ್ಸ್‌ಫರ್ಡ್ ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿ ಪ್ರೆಸ್, {{ISBN|0-19-565835-3}} , ಪೇಪರ್‌ಬ್ಯಾಕ್ (ಆವೃತ್ತಿ: ೨೦೦೩) ==ಇದನ್ನೂ ನೋಡಿ== * [[:en:Girindrasekhar Bose|ಗಿರೀಂದ್ರಶೇಖರ್ ಬೋಸ್]] == ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳು == * {{citation|last=Singh|first=Khushwant|author-link=ಖುಷ್ವಂತ್ ಸಿಂಗ್|date=25 April 2011 |title=Me and my couch: A review of ''A Book of Memory—Confessions and Reflections'' By Sudhir Kakar, Penguin/Viking, Pages: 318, Rs. 499|journal=Outlook|url=http://www.outlookindia.com/article.aspx?271384}} ==ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು== * [http://www.sudhirkakar.com/sudhir.htm Official website] * [https://web.archive.org/web/20080404005454/http://www.asiasource.org/arts/kakar.cfm Asia Source interview] ==ಉಲ್ಲೇಖಗಳು== [[ವರ್ಗ:ಕನ್ನಡ ವಿಕಿಪೀಡಿಯ ಗುಣಮಟ್ಟ ಸುಧಾರಣೆ]] hr6ycmi35jrkc5an8hpwgcumvjn5t53 0 143016 1224340 1144166 2024-04-26T11:27:03Z 103.213.2.253 wikitext text/x-wiki   ಜೀವಿಗಳ '''ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆ''', ಇದನ್ನು '''ಜನನಾಂಗದ ವ್ಯವಸ್ಥೆ''' ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ, ಇದು ಲೈಂಗಿಕ ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಎಲ್ಲಾ ಅಂಗರಚನಾ [[ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿ ಅಂಗ|ಅಂಗಗಳಿಂದ]] ಮಾಡಲ್ಪಟ್ಟ ಜೈವಿಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಾಗಿದೆ. ದ್ರವಗಳು, [[ಹಾರ್ಮೋನ್|ಹಾರ್ಮೋನುಗಳು]] ಮತ್ತು ಫೆರೋಮೋನ್‌ಗಳಂತಹ ಅನೇಕ ನಿರ್ಜೀವ ಪದಾರ್ಥಗಳು ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗೆ ಪ್ರಮುಖ ಪರಿಕರಗಳಾಗಿವೆ. <ref>[http://training.seer.cancer.gov/module_anatomy/unit12_1_repdt_intro.html Introduction to the Reproductive System], Epidemiology and End Results (SEER) Program. {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090228181047/http://training.seer.cancer.gov/module_anatomy/unit12_1_repdt_intro.html |date=ಫೆಬ್ರವರಿ 28, 2009 }}</ref> ಹೆಚ್ಚಿನ ಅಂಗ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳಿಗಿಂತ ಭಿನ್ನವಾಗಿ, ವಿಭಿನ್ನ [[ಜಾತಿ (ಜೀವಶಾಸ್ತ್ರ)|ಜಾತಿಗಳ]] [[ಲಿಂಗ|ಲಿಂಗಗಳು]] ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಗಮನಾರ್ಹ ವ್ಯತ್ಯಾಸಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ. ಈ ವ್ಯತ್ಯಾಸಗಳು ಎರಡು ವ್ಯಕ್ತಿಗಳ ನಡುವೆ ಆನುವಂಶಿಕ ವಸ್ತುಗಳ ಸಂಯೋಜನೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿಸುತ್ತದೆ, ಇದು [[ಸಂತತಿ|ಸಂತತಿಯ]] ಹೆಚ್ಚಿನ [[ವಂಶವಾಹಿ|ಆನುವಂಶಿಕ]] ಯುಕ್ತತೆ ಸಾಧ್ಯತೆಯನ್ನು ಅನುಮತಿಸುತ್ತದೆ. <ref name="Adam">[http://www.besthealth.com/besthealth/bodyguide/reftext/html/repr_sys_fin.html Reproductive System 2001] Body Guide powered by Adam</ref> == ಪ್ರಾಣಿಗಳು == ಸಸ್ತನಿಗಳಲ್ಲಿ, ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಪ್ರಮುಖ ಅಂಗಗಳಲ್ಲಿ ಬಾಹ್ಯ [[ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿ ಅಂಗ|ಜನನಾಂಗಗಳು]] (ಶಿಶ್ನ ಮತ್ತು ಯೋನಿಯ) ಮತ್ತು ಗ್ಯಾಮೆಟ್ -ಉತ್ಪಾದಿಸುವ ಗೊನಾಡ್ಸ್ (ವೃಷಣಗಳು ಮತ್ತು ಅಂಡಾಶಯಗಳು) ಸೇರಿದಂತೆ ಹಲವಾರು ಆಂತರಿಕ ಅಂಗಗಳು ಸೇರಿವೆ. ಮಾನವನ ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ರೋಗಗಳು ತುಂಬಾ ಸಾಮಾನ್ಯ ಮತ್ತು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿದೆ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಇವು [[ಸೋಂಕು|ಸಾಂಕ್ರಾಮಿಕ]] [[ಮೇಹರೋಗ|ಲೈಂಗಿಕವಾಗಿ ಹರಡುವ ರೋಗಗಳಾಗಿವೆ]] . <ref>[http://www.cdcnpin.org/scripts/std/std.asp#2 STD's Today] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20141025182016/http://www.cdcnpin.org/scripts/std/std.asp#2 |date=2014-10-25 }} National Prevention Network, Center for Disease Control, United States Government, retrieving 2007</ref> ಹೆಚ್ಚಿನ ಇತರ [[ಕಶೇರುಕ|ಕಶೇರುಕಗಳು]] ಗೊನಾಡ್ಸ್, ನಾಳಗಳು ಮತ್ತು ತೆರೆಯುವಿಕೆಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಒಂದೇ ರೀತಿಯ ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಕಶೇರುಕಗಳ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಗುಂಪಿನಲ್ಲಿ ಭೌತಿಕ ರೂಪಾಂತರಗಳು ಮತ್ತು ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿ ತಂತ್ರಗಳ ದೊಡ್ಡ ವೈವಿಧ್ಯತೆಯಿದೆ, ಇದರಿಂದಾಗಿ ಒಂದು ವಿಶಿಷ್ಟವಾದ ಜನನದ ಅಂಶವನ್ನು ನಾವು ಕಾಣಬಹುದು . === ಕಶೇರುಕಗಳು === [[ಕಶೇರುಕ|ಕಶೇರುಕಗಳು]] ತಮ್ಮ ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಪ್ರಮುಖ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ. ಅವರೆಲ್ಲರೂ ಗೊನಾಡ್ಸ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಗ್ಯಾಮೆಟ್-ಉತ್ಪಾದಿಸುವ ಅಂಗಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ. ಸ್ತ್ರೀಯರಲ್ಲಿ, ಈ ಗೊನಾಡ್‌ಗಳು ನಂತರ ಅಂಡಾಣುಗಳಿಂದ ದೇಹದ ಹೊರಭಾಗಕ್ಕೆ, ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಕ್ಲೋಕಾಗೆ, ಆದರೆ ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ [[ಯೋನಿ]] ಅಥವಾ ಅಂತರ್ಮುಖಿ ಅಂಗದಂತಹ ವಿಶಿಷ್ಟ ರಂಧ್ರಕ್ಕೆ ಸಂಪರ್ಕ ಹೊಂದಿವೆ ಈ ಹಂತದಿಂದ ಅವು ಜನನದ ಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ ಇನ್ನು ಹೆಚ್ಛಿಗೆ ಸಂತತಿ ಪಡೆಯಬಹುದಾಗಿದೆ. ==== ಮಾನವರು ====   [[ಮಾನವನ ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿವ್ಯೂಹ|ಮಾನವನ ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು]] ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ [[ಸಂಭೋಗ|ಲೈಂಗಿಕ ಸಂಭೋಗದಿಂದ]] ಆಂತರಿಕ ಫಲೀಕರಣವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ. ಈ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ, ಪುರುಷನು ಹೆಣ್ಣಿನ [[ಯೋನಿ|ಯೋನಿಯೊಳಗೆ]] ತಮ್ಮ ನೆಟ್ಟಗೆ ಶಿಶ್ನವನ್ನು ಸೇರಿಸುತ್ತಾನೆ ಮತ್ತು ವೀರ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ವೀರ್ಯವನ್ನು ಹೊರಹಾಕುತ್ತಾನೆ . ನಂತರ ವೀರ್ಯವು ಯೋನಿ ಮತ್ತು ಗರ್ಭಕಂಠದ ಮೂಲಕ [[ಅಂಡಾಣು]] ಫಲೀಕರಣಕ್ಕಾಗಿ ಗರ್ಭಾಶಯ ಅಥವಾ ಫಾಲೋಪಿಯನ್ ಟ್ಯೂಬ್‌ಗಳಿಗೆ ಚಲಿಸುತ್ತದೆ. ಯಶಸ್ವಿ ಫಲೀಕರಣ ಮತ್ತು ಅಳವಡಿಕೆಯ ನಂತರ, ಭ್ರೂಣದ ಗರ್ಭಾವಸ್ಥೆಯು ನಂತರ ಸುಮಾರು ಒಂಬತ್ತು ತಿಂಗಳ ಕಾಲ ಸ್ತ್ರೀಯ ಗರ್ಭಾಶಯದೊಳಗೆ ಸಂಭವಿಸುತ್ತದೆ, ಈ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಮಾನವರಲ್ಲಿ [[ಗರ್ಭಧಾರಣೆ]] ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. [[ಶಿಶುಜನನ|ಹೆರಿಗೆ]], [[ಶಿಶುಜನನ|ಹೆರಿಗೆಯ]] ನಂತರ ಹೆರಿಗೆಯೊಂದಿಗೆ ಗರ್ಭಾವಸ್ಥೆಯು ಕೊನೆಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಹೆರಿಗೆಯು ಗರ್ಭಾಶಯದ ಸ್ನಾಯುಗಳನ್ನು ಸಂಕುಚಿತಗೊಳಿಸುವುದು, ಗರ್ಭಕಂಠವನ್ನು ಹಿಗ್ಗಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಮಗು ಯೋನಿಯಿಂದ (ಸ್ತ್ರೀ ಜನನಾಂಗದ ಅಂಗ) ಹಾದುಹೋಗುವುದನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ. ಮಾನವನ ಶಿಶುಗಳು ಮತ್ತು ಮಕ್ಕಳು ಬಹುತೇಕ ಅಸಹಾಯಕರಾಗಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ಹಲವು ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಹೆಚ್ಚಿನ ಮಟ್ಟದ ಪೋಷಕರ ಆರೈಕೆಯ ಅಗತ್ಯವಿರುತ್ತದೆ. ಹೆಣ್ಣಿನ [[ಮೊಲೆ|ಸ್ತನಗಳಲ್ಲಿನ]] ಸಸ್ತನಿ ಗ್ರಂಥಿಗಳನ್ನು ಮಗುವಿಗೆ ಶುಶ್ರೂಷೆ ಮಾಡಲು ಬಳಸುವುದು ಪೋಷಕರ ಆರೈಕೆಯ ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ವಿಧವಾಗಿದೆ. <ref>[http://users.rcn.com/jkimball.ma.ultranet/BiologyPages/S/Sexual_Reproduction.html Sexual Reproduction in Humans.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180217125604/http://users.rcn.com/jkimball.ma.ultranet/BiologyPages/S/Sexual_Reproduction.html |date=2018-02-17 }} 2006. John W. Kimball. Kimball's Biology Pages, and online textbook.</ref> ಸ್ತ್ರೀ ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ಎರಡು ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ: ಮೊದಲನೆಯದು ಮೊಟ್ಟೆಯ ಕೋಶಗಳನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸುವುದು, ಮತ್ತು ಎರಡನೆಯದು ಸಂತಾನವನ್ನು ಹುಟ್ಟುವವರೆಗೆ ರಕ್ಷಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಪೋಷಿಸುವುದು. ಪುರುಷ ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ಒಂದು ಕಾರ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ, ಮತ್ತು ಇದು ವೀರ್ಯವನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಠೇವಣಿ ಮಾಡುವುದು. ಮಾನವರು ಹೆಚ್ಚಿನ ಮಟ್ಟದ ಲೈಂಗಿಕ ವ್ಯತ್ಯಾಸವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ. ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿ ಅಂಗಗಳಲ್ಲಿನ ವ್ಯತ್ಯಾಸಗಳ ಜೊತೆಗೆ, ದ್ವಿತೀಯ ಲೈಂಗಿಕ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ವ್ಯತ್ಯಾಸಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತವೆ. ಈ ಮಾನವ ಸಂತತಿಯು ಎಲ್ಲ ಅಂಶಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ್ದು ಭೂಮಿಯ ಮೇಲೆ ತನ್ನ ಜೀವಿಯ ಉತ್ಪತ್ತಿಯ ಜೊತೆಗೆ ಇತರ ಜೀವಿಗಳ ರಕ್ಷಣೆಗೂ ಸಹಾಯಕಾರಿಗಿವೆ. ===== ಪುರುಷ ===== [[ಚಿತ್ರ:Circumcised male penis.jpg|thumb|310x310px|ಮಾನವ ಪುರುಷ ಶಿಶ್ನ]]   ಪುರುಷ ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ದೇಹದ ಹೊರಗೆ ಮತ್ತು ಪುರುಷ ಶ್ರೋಣಿಯ ಪ್ರದೇಶದ ಸುತ್ತಲೂ ಇರುವ ಅಂಗಗಳ ಸರಣಿಯಾಗಿದ್ದು ಅದು ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗೆ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡುತ್ತದೆ. ಪುರುಷ ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ನೇರ ಕಾರ್ಯವೆಂದರೆ ಅಂಡಾಣು ಫಲೀಕರಣಕ್ಕೆ ಪುರುಷ ವೀರ್ಯವನ್ನು ಒದಗಿಸುವುದು. ಪುರುಷನ ಪ್ರಮುಖ ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿ ಅಂಗಗಳನ್ನು ಮೂರು ವರ್ಗಗಳಾಗಿ ವಿಂಗಡಿಸಬಹುದು. ಮೊದಲ ವರ್ಗವೆಂದರೆ ವೀರ್ಯ ಉತ್ಪಾದನೆ ಮತ್ತು ಶೇಖರಣೆ. ಸ್ಕ್ರೋಟಮ್ ಅನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸುವ ತಾಪಮಾನದಲ್ಲಿ ಇರುವ [[ವೃಷಣ|ವೃಷಣಗಳಲ್ಲಿ]] ಉತ್ಪಾದನೆಯು ನಡೆಯುತ್ತದೆ, ಅಪಕ್ವವಾದ ವೀರ್ಯವು ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಮತ್ತು ಶೇಖರಣೆಗಾಗಿ ಎಪಿಡಿಡೈಮಿಸ್‌ಗೆ ಪ್ರಯಾಣಿಸುತ್ತದೆ. ಎರಡನೆಯ ವರ್ಗವು ಸ್ಖಲನದ ದ್ರವವನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸುವ ಗ್ರಂಥಿಗಳು, ಇದರಲ್ಲಿ ಸೆಮಿನಲ್ ವೆಸಿಕಲ್ಸ್, ಪ್ರಾಸ್ಟೇಟ್ ಮತ್ತು ವಾಸ್ ಡಿಫರೆನ್ಸ್ ಸೇರಿವೆ. ಅಂತಿಮ ವರ್ಗವು ಪುರುಷನೊಳಗೆ ವೀರ್ಯ ( ವೀರ್ಯ ) ಸಂಯೋಗ ಮತ್ತು ಶೇಖರಣೆಗಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಇವುಗಳಲ್ಲಿ [[ತುಣ್ಣಿ|ಶಿಶ್ನ]], ಮೂತ್ರನಾಳ, ವಾಸ್ ಡಿಫೆರೆನ್ಸ್ ಮತ್ತು ಕೌಪರ್ಸ್ ಗ್ರಂಥಿ ಸೇರಿವೆ . ಪ್ರಮುಖ ದ್ವಿತೀಯ ಲೈಂಗಿಕ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳು ದೊಡ್ಡದಾದ, ಹೆಚ್ಚು ಸ್ನಾಯುವಿನ ನಿಲುವು, ಆಳವಾದ ಧ್ವನಿ, ಮುಖ ಮತ್ತು ದೇಹದ ಕೂದಲು, ಅಗಲವಾದ ಭುಜಗಳು ಮತ್ತು [[ಗಂಟಲುಮಣಿ|ಆಡಮ್ನ ಸೇಬಿನ]] ಬೆಳವಣಿಗೆಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ. ಪುರುಷರ ಪ್ರಮುಖ ಲೈಂಗಿಕ ಹಾರ್ಮೋನ್ ಆಂಡ್ರೊಜೆನ್ ಮತ್ತು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಟೆಸ್ಟೋಸ್ಟೆರಾನ್ . ವೃಷಣಗಳು ವೀರ್ಯದ ಬೆಳವಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸುವ ಹಾರ್ಮೋನ್ ಅನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡುತ್ತವೆ. ಈ ಹಾರ್ಮೋನ್ ಪುರುಷರಲ್ಲಿ ಮುಖದ ಕೂದಲು ಮತ್ತು ಆಳವಾದ ಧ್ವನಿಯಂತಹ ದೈಹಿಕ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳ ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗಿದೆ. ===== ಹೆಣ್ಣು ===== [[ಚಿತ್ರ:Asian female vulva.jpg|thumb|254x254px|ಸ್ತ್ರೀ ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿ ಅಂಗ]]   ಮಾನವ ಸ್ತ್ರೀ ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ಪ್ರಾಥಮಿಕವಾಗಿ ದೇಹದ ಒಳಗೆ ಮತ್ತು ಹೆಣ್ಣಿನ ಶ್ರೋಣಿಯ ಪ್ರದೇಶದ ಸುತ್ತಲೂ ಇರುವ ಅಂಗಗಳ ಸರಣಿಯಾಗಿದ್ದು ಅದು ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗೆ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡುತ್ತದೆ. ಮಾನವ ಸ್ತ್ರೀ ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ಮೂರು ಮುಖ್ಯ ಭಾಗಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ: ಯೋನಿಯ ಯೋನಿ, ಯೋನಿ ತೆರೆಯುವಿಕೆ, ಗರ್ಭಾಶಯಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ; ಗರ್ಭಾಶಯ, ಇದು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಶೀಲ ಭ್ರೂಣವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ;ಮತ್ತು [[ಅಂಡಾಶಯ|ಅಂಡಾಶಯಗಳು]], ಇದು ಹೆಣ್ಣಿನ ಅಂಡಾಣುಗಳನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸುತ್ತದೆ. [[ಮೊಲೆ|ಸ್ತನಗಳು]] ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿಯ ಪೋಷಕರ ಹಂತದಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಕೊಂಡಿವೆ, ಆದರೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ವರ್ಗೀಕರಣಗಳಲ್ಲಿ ಅವುಗಳನ್ನು ಸ್ತ್ರೀ ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಭಾಗವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಯೋನಿಯ ಹೊರಭಾಗವನ್ನು ಯೋನಿಯಲ್ಲಿ ಸಂಧಿಸುತ್ತದೆ, ಇದು ಯೋನಿಯ, ಚಂದ್ರನಾಡಿ ಮತ್ತು ಮೂತ್ರನಾಳವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ; ಸಂಭೋಗದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಈ ಪ್ರದೇಶವು ಬಾರ್ಥೋಲಿನ್ ಗ್ರಂಥಿಗಳಿಂದ ಸ್ರವಿಸುವ ಲೋಳೆಯಿಂದ ನಯಗೊಳಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಯೋನಿಯು ಗರ್ಭಕಂಠದ ಮೂಲಕ ಗರ್ಭಾಶಯಕ್ಕೆ ಲಗತ್ತಿಸಲಾಗಿದೆ, ಆದರೆ ಗರ್ಭಾಶಯವು ಫಾಲೋಪಿಯನ್ ಟ್ಯೂಬ್‌ಗಳ ಮೂಲಕ ಅಂಡಾಶಯಕ್ಕೆ ಲಗತ್ತಿಸಲಾಗಿದೆ. ಪ್ರತಿ ಅಂಡಾಶಯವು ನೂರಾರು ಅಂಡಾಣುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ (ಏಕವಚನ ''[[ಅಂಡಾಣು]]'' ). ಸರಿಸುಮಾರು [[ಋತುಚಕ್ರ|ಪ್ರತಿ ೨೮ ದಿನಗಳಿಗೊಮ್ಮೆ]], [[ಪಿಟ್ಯುಟರಿ ಗ್ರಂಥಿ|ಪಿಟ್ಯುಟರಿ ಗ್ರಂಥಿಯು]] ಕೆಲವು ಅಂಡಾಣುಗಳನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಲು ಮತ್ತು ಬೆಳೆಯಲು ಉತ್ತೇಜಿಸುವ [[ಹಾರ್ಮೋನ್]] ಅನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಒಂದು ಅಂಡಾಣು ಬಿಡುಗಡೆಯಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅದು ಫಾಲೋಪಿಯನ್ ಟ್ಯೂಬ್ ಮೂಲಕ ಗರ್ಭಾಶಯದೊಳಗೆ ಹಾದುಹೋಗುತ್ತದೆ. ಅಂಡಾಶಯದಿಂದ ಉತ್ಪತ್ತಿಯಾಗುವ ಹಾರ್ಮೋನುಗಳು ಅಂಡಾಣುವನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಲು ಗರ್ಭಾಶಯವನ್ನು ಸಿದ್ಧಪಡಿಸುತ್ತವೆ. ಅಂಡಾಣು ತನ್ನ ಫಾಲೋಪಿಯನ್ ಟ್ಯೂಬ್‌ಗಳ ಮೂಲಕ ಚಲಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಫಲೀಕರಣ ಸಂಭವಿಸಲು ವೀರ್ಯವನ್ನು ಕಾಯುತ್ತದೆ. ಇದು ಸಂಭವಿಸದಿದ್ದಾಗ, ಅಂದರೆ ಫಲೀಕರಣಕ್ಕೆ ವೀರ್ಯವಿಲ್ಲದಿದ್ದರೆ, ಗರ್ಭಾಶಯದ ಒಳಪದರವನ್ನು ಎಂಡೊಮೆಟ್ರಿಯಮ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಫಲವತ್ತಾಗದ ಅಂಡಾಣುಗಳು [[ಮುಟ್ಟು|ಮುಟ್ಟಿನ]] ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯ ಮೂಲಕ ಪ್ರತಿ ಚಕ್ರವನ್ನು ಚೆಲ್ಲುತ್ತವೆ. ಅಂಡಾಣು ವೀರ್ಯದಿಂದ ಫಲವತ್ತಾದರೆ, ಅದು ಎಂಡೊಮೆಟ್ರಿಯಮ್‌ಗೆ ಅಂಟಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಭ್ರೂಣದ ಬೆಳವಣಿಗೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ. ==== ಇತರ ಸಸ್ತನಿಗಳು ====   [[ಚಿತ್ರ:Joey_in_pouch.jpg|thumb| ನವಜಾತ ಕಾಂಗರೂ ಮರಿ ತನ್ನ ತಾಯಿಯ ಚೀಲದಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುವ ಸ್ತನಾಗ್ರದಿಂದ [[ಸ್ತನ್ಯಪಾನ|ಹಾಲು ಕುಡಿಯುತ್ತಿರುವ ಮಾದರಿ.]]]] [[ಚಿತ್ರ:Didactic_model_of_a_mammal_urogenital_system-FMVZ_USP-17.jpeg|thumb| ಸಸ್ತನಿಯ ಮೂತ್ರಜನಕಾಂಗದ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ತೋರಿಸುವ ಮಾದರಿ .]] ಹೆಚ್ಚಿನ [[ಸಸ್ತನಿ]] ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳು ಹೋಲುತ್ತವೆ, ಆದಾಗ್ಯೂ, ಮಾನವರಲ್ಲದ ಸಸ್ತನಿಗಳು ಮತ್ತು ಮಾನವರ ನಡುವೆ ಕೆಲವು ಗಮನಾರ್ಹ ವ್ಯತ್ಯಾಸಗಳಿವೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಹೆಚ್ಚಿನ ಪುರುಷ ಸಸ್ತನಿಗಳು [[ತುಣ್ಣಿ|ಶಿಶ್ನವನ್ನು]] ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ, ಅದು ನೆಟ್ಟಗೆ ಇರುವವರೆಗೆ ಆಂತರಿಕವಾಗಿ ಸಂಗ್ರಹಿಸಲ್ಪಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚಿನವು ಶಿಶ್ನ ಮೂಳೆ ಅಥವಾ ಬ್ಯಾಕ್ಯುಲಮ್ ಅನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ. <ref>Schultz, Nicholas G., et al. "[https://academic.oup.com/icb/article/56/4/644/2198249 The baculum was gained and lost multiple times during mammalian evolution]." Integrative and comparative biology 56.4 (2016): 644-656.</ref> ಹೆಚ್ಚುವರಿಯಾಗಿ, ಹೆಚ್ಚಿನ ಜಾತಿಗಳ ಪುರುಷರು ಮನುಷ್ಯರಂತೆ ನಿರಂತರವಾಗಿ ಲೈಂಗಿಕವಾಗಿ ಫಲವತ್ತಾಗಿ ಉಳಿಯುವುದಿಲ್ಲ. ಮಾನವರಂತೆ, ಸಸ್ತನಿಗಳ ಹೆಚ್ಚಿನ ಗುಂಪುಗಳು ಸ್ಕ್ರೋಟಮ್‌ನಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುವ ವೃಷಣಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ, ಆದಾಗ್ಯೂ, ಇತರರು ಕುಹರದ ದೇಹದ ಗೋಡೆಯ ಮೇಲೆ ಇರುವ ವೃಷಣಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ಆನೆಗಳಂತಹ ಸಸ್ತನಿಗಳ ಕೆಲವು ಗುಂಪುಗಳು ತಮ್ಮ ದೇಹದ ಕುಳಿಗಳಲ್ಲಿ ಆಳವಾಗಿ ಕೆಳಗಿಳಿಯದ ವೃಷಣಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ . <ref>{{Cite journal|title=The evolution of the scrotum and testicular descent in mammals: a phylogenetic view|journal=J. Theor. Biol.|volume=196|issue=1|pages=61–72|date=January 1999|pmid=9892556|doi=10.1006/jtbi.1998.0821}}</ref> ಮರ್ಸುಪಿಯಲ್‌ಗಳ ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ವಿಶಿಷ್ಟವಾಗಿದೆ, ಹೆಣ್ಣು ಎರಡು ಯೋನಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ, ಇವೆರಡೂ ಒಂದು ರಂಧ್ರದ ಮೂಲಕ ಬಾಹ್ಯವಾಗಿ ತೆರೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ ಆದರೆ ಗರ್ಭಾಶಯದೊಳಗೆ ವಿಭಿನ್ನ ವಿಭಾಗಗಳಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತವೆ; ಪುರುಷರು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಎರಡು-ಬಗೆಯ ಶಿಶ್ನವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತಾರೆ, ಇದು ಸ್ತ್ರೀಯರ ಎರಡು ಯೋನಿಗಳಿಗೆ ಅನುರೂಪವಾಗಿದೆ. <ref name="Tyndale-Biscoe2005">{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=KqtlPZJ9y8EC|title=Life of Marsupials|last=C. Hugh Tyndale-Biscoe|publisher=Csiro Publishing|year=2005|isbn=978-0-643-06257-3}}</ref> <ref name="Hunsaker2012">{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=cESCLrRJGm0C|title=The Biology of Marsupials|last=Don II Hunsaker|date=2 December 2012|publisher=Elsevier Science|isbn=978-0-323-14620-3}}</ref> ಮಾರ್ಸ್ಪಿಯಲ್ಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ತಮ್ಮ ನವಜಾತ ಶಿಶುಗಳು ( ಜೋಯ್ಗಳು ) ಗರ್ಭಾಶಯದ ನಂತರದ ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ತಮ್ಮನ್ನು ಜೋಡಿಸುವ ಚಕ್ಕೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಬಾಹ್ಯ ಚೀಲದಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಸಂತತಿಯನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸುತ್ತವೆ. ಅಲ್ಲದೆ, ಮಾರ್ಸ್ಪಿಯಲ್ಗಳು ವಿಶಿಷ್ಟವಾದ ಪ್ರಿಪೆನಿಯಲ್ ಸ್ಕ್ರೋಟಮ್ ಅನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ. <ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=HpjovN0vXW4C&q=marsupial+scrotum&pg=PA129|title=Reproductive physiology of marsupials|last=Renfree, Marilyn|last2=Tyndale-Biscoe, C. H.|publisher=Cambridge University Press|year=1987|isbn=0-521-33792-5|location=Cambridge, UK}}</ref> ದಿ  ಉದ್ದವಾದ ನವಜಾತ ಜೋಯಿ ೧೫ ಅನ್ನು ಸಹಜವಾಗಿ ತೆವಳುತ್ತಾ ಮತ್ತು ಸುಳಿದಾಡುತ್ತಾನೆ, ತುಪ್ಪಳಕ್ಕೆ ಅಂಟಿಕೊಳ್ಳುವಾಗ, ಅದರ ತಾಯಿಯ ಚೀಲಕ್ಕೆ ಹೋಗುವ ದಾರಿಯಲ್ಲಿ. ಪಕ್ಷಿಗಳು, ಸರೀಸೃಪಗಳು, ಉಭಯಚರಗಳು ಅಥವಾ ಮೀನುಗಳಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಹೋಮೋಲೋಗ್ ಇಲ್ಲದ ಸಸ್ತನಿಗಳಿಗೆ ಗರ್ಭಾಶಯ ಮತ್ತು ಯೋನಿ ವಿಶಿಷ್ಟವಾಗಿದೆ.{{Fact|date=November 2013}} ಗರ್ಭಾಶಯದ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಇತರ [[ಕಶೇರುಕ]] ಗುಂಪುಗಳು ಮಾರ್ಪಡಿಸದ ಅಂಡಾಣುವನ್ನು ನೇರವಾಗಿ ಕ್ಲೋಕಾಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ, ಇದು ಗ್ಯಾಮೆಟ್‌ಗಳು, [[ಉಚ್ಚೆ|ಮೂತ್ರ]] ಮತ್ತು [[ಮಲ|ಮಲಗಳಿಗೆ]] ಹಂಚಿಕೆಯ ನಿರ್ಗಮನ ರಂಧ್ರವಾಗಿದೆ. ಮೊನೊಟ್ರೀಮ್ಸ್ (ಅಂದರೆ ಪ್ಲಾಟಿಪಸ್ ಮತ್ತು [[ಎಕಿಡ್ನ|ಎಕಿಡ್ನಾಸ್]] ), ಮೊಟ್ಟೆ ಇಡುವ ಸಸ್ತನಿಗಳ ಗುಂಪು, ಗರ್ಭಾಶಯ ಮತ್ತು ಯೋನಿಯ ಕೊರತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ, ಮತ್ತು ಆ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಸರೀಸೃಪವನ್ನು ಹೋಲುವ ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ===== ನಾಯಿಗಳು =====   ದೇಶೀಯ ಕೋರೆಹಲ್ಲುಗಳಲ್ಲಿ, ಲೈಂಗಿಕ ಪ್ರಬುದ್ಧತೆ (ಪ್ರೌಢಾವಸ್ಥೆ) ಗಂಡು ಮತ್ತು ಹೆಣ್ಣು ಇಬ್ಬರಿಗೂ ೬ ರಿಂದ ೧೨ ತಿಂಗಳ ವಯಸ್ಸಿನ ನಡುವೆ ಸಂಭವಿಸುತ್ತದೆ, ಆದಾಗ್ಯೂ ಕೆಲವು ದೊಡ್ಡ ತಳಿಗಳಿಗೆ ಇದು ಎರಡು ವರ್ಷಗಳವರೆಗೆ ವಿಳಂಬವಾಗಬಹುದು. ===== ಕುದುರೆಗಳು =====   ಮೇರ್‌ನ ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ಗರ್ಭಾವಸ್ಥೆ, ಜನನ ಮತ್ತು ಹಾಲುಣಿಸುವಿಕೆಯನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸುವ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ, ಜೊತೆಗೆ ಅವಳ ಎಸ್ಟ್ರಸ್ ಚಕ್ರ ಮತ್ತು ಸಂಯೋಗದ ನಡವಳಿಕೆಯನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸುತ್ತದೆ. ಸ್ಟಾಲಿಯನ್‌ನ ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ಅವನ ಲೈಂಗಿಕ ನಡವಳಿಕೆ ಮತ್ತು ದ್ವಿತೀಯ ಲೈಂಗಿಕ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳಿಗೆ (ದೊಡ್ಡ ಕ್ರೆಸ್ಟ್‌ನಂತಹ) ಕಾರಣವಾಗಿದೆ. ==== ಪಕ್ಷಿಗಳು ====   ಗಂಡು ಮತ್ತು ಹೆಣ್ಣು ಹಕ್ಕಿಗಳು ಕ್ಲೋಕಾವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ, ಅದರ ಮೂಲಕ ಮೊಟ್ಟೆಗಳು, ವೀರ್ಯ ಮತ್ತು ತ್ಯಾಜ್ಯಗಳು ಹಾದುಹೋಗುತ್ತವೆ. ಕ್ಲೋಕೇಯ ತುಟಿಗಳನ್ನು ಒಟ್ಟಿಗೆ ಒತ್ತುವ ಮೂಲಕ ಸಂಭೋಗವನ್ನು ನಡೆಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಇದನ್ನು ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಅಂತರ್ಮುಖಿ ಅಂಗ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ, ಇದನ್ನು [[ತುಣ್ಣಿ|ಸಸ್ತನಿಗಳ ಶಿಶ್ನಕ್ಕೆ]] [[ಸಾದೃಶ್ಯ|ಹೋಲುವ]] ಫಾಲಸ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಹೆಣ್ಣು ಆಮ್ನಿಯೋಟಿಕ್ ಮೊಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ಇಡುತ್ತದೆ, ಇದರಲ್ಲಿ ಯುವ ಭ್ರೂಣವು ಹೆಣ್ಣಿನ ದೇಹವನ್ನು ತೊರೆದ ನಂತರ ಬೆಳವಣಿಗೆಯನ್ನು ಮುಂದುವರೆಸುತ್ತದೆ. ಹೆಚ್ಚಿನ ಕಶೇರುಕಗಳಂತಲ್ಲದೆ ಹೆಣ್ಣು ಹಕ್ಕಿಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಕೇವಲ ಒಂದು ಕ್ರಿಯಾತ್ಮಕ ಅಂಡಾಶಯ ಮತ್ತು ಅಂಡಾಣುವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ. <ref>Ritchison. BIO 554/754 Ornithology. Eastern Kentucky University.</ref> ಒಂದು ಗುಂಪಿನಂತೆ, ಸಸ್ತನಿಗಳಂತೆ ಪಕ್ಷಿಗಳು ತಮ್ಮ ಉನ್ನತ ಮಟ್ಟದ ಪೋಷಕರ ಆರೈಕೆಗಾಗಿ ಗುರುತಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿವೆ. ==== ಸರೀಸೃಪಗಳು ====   [[ಸರೀಸೃಪ|ಸರೀಸೃಪಗಳು]] ಬಹುತೇಕ ಎಲ್ಲಾ ಲೈಂಗಿಕವಾಗಿ ದ್ವಿರೂಪವಾಗಿರುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಕ್ಲೋಕಾ ಮೂಲಕ ಆಂತರಿಕ ಫಲೀಕರಣವನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುತ್ತವೆ. ಕೆಲವು ಸರೀಸೃಪಗಳು [[ಅಂಡ|ಮೊಟ್ಟೆಗಳನ್ನು]] ಇಡುತ್ತವೆ ಆದರೆ ಇತರವು ಓವೊವಿವಿಪಾರಸ್ (ಜೀವಂತ ಮರಿಗಳನ್ನು ನೀಡುವ ಪ್ರಾಣಿಗಳು). ಸರೀಸೃಪಗಳ ಕ್ಲೋಕಾದಲ್ಲಿ ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿ ಅಂಗಗಳು ಕಂಡುಬರುತ್ತವೆ. ಹೆಚ್ಚಿನ ಪುರುಷ ಸರೀಸೃಪಗಳು ಕಾಪ್ಯುಲೇಟರಿ ಅಂಗಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ, ಇವುಗಳನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಹಿಂತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲಾಗುತ್ತದೆ ಅಥವಾ ತಲೆಕೆಳಗಾದ ಮತ್ತು ದೇಹದೊಳಗೆ ಸಂಗ್ರಹಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಆಮೆಗಳು ಮತ್ತು ಮೊಸಳೆಗಳಲ್ಲಿ, ಗಂಡು ಒಂದು ಮಧ್ಯದ ಶಿಶ್ನದಂತಹ ಅಂಗವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ, ಆದರೆ ಗಂಡು ಹಾವುಗಳು ಮತ್ತು ಹಲ್ಲಿಗಳು ಪ್ರತಿಯೊಂದೂ ಒಂದು ಜೋಡಿ ಶಿಶ್ನದಂತಹ ಅಂಗಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ. ಈ ಮುಖಾಂತರ ಅವು ತಮ್ಮ ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿ ಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಬೆಳೆಸುತ್ತವೆ. [[ಚಿತ್ರ:Frog_in_frogspawn.jpg|right|thumb| ಮದುವೆಯ ಬಣ್ಣಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು ಗಂಡು ಸಾಮಾನ್ಯ ಕಪ್ಪೆ ಮೊಟ್ಟೆಯಿಡುವ ರಾಶಿಯಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಹೆಣ್ಣು ಬರುವವರೆಗೆ ಕಾಯುತ್ತಿದೆ]] ==== ಉಭಯಚರಗಳು ====   ಹೆಚ್ಚಿನ [[ಉಭಯಚರಗಳು]] ಮೊಟ್ಟೆಗಳ ಬಾಹ್ಯ ಫಲೀಕರಣವನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುತ್ತವೆ, ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ನೀರಿನೊಳಗೆ, ಆದಾಗ್ಯೂ ಕೆಲವು ಉಭಯಚರಗಳಾದ ಕ್ಯಾಸಿಲಿಯನ್ಗಳು ಆಂತರಿಕ ಫಲೀಕರಣವನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ. <ref>{{Cite book|title=Grzimek's Animal Life Encyclopedia: Volume 5 Fishes II & Amphibians.|last=Grzimek|first=B.|publisher=Van Nostrand Reihnhold Co.|year=1974|location=New York|pages=301–302|asin=B000HHFY52}}</ref> ಎಲ್ಲಾ ಜೋಡಿಯಾಗಿರುವ, ಆಂತರಿಕ ಗೊನಾಡ್ಗಳು, ಕ್ಲೋಕಾಗೆ ನಾಳಗಳ ಮೂಲಕ ಸಂಪರ್ಕ ಹೊಂದಿವೆ. ==== ಮೀನು ====   [[ಮೀನು|ಮೀನುಗಳು]] ವಿವಿಧ ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿ ತಂತ್ರಗಳ ವ್ಯಾಪಕ ಶ್ರೇಣಿಯನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುತ್ತವೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಹೆಚ್ಚಿನ ಮೀನುಗಳು ಅಂಡಾಣು ಮತ್ತು ಬಾಹ್ಯ ಫಲೀಕರಣವನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುತ್ತವೆ. ಈ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ, ಹೆಣ್ಣುಗಳು ತಮ್ಮ ಗ್ಯಾಮೆಟ್‌ಗಳನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಲು ತಮ್ಮ ಕ್ಲೋಕಾವನ್ನು ಬಳಸುತ್ತಾರೆ, ಇದನ್ನು ಸ್ಪಾನ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಒಂದು ಅಥವಾ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪುರುಷರು ಫಲವತ್ತಾಗದ ಮೊಟ್ಟೆಗಳ ಮೇಲೆ ಅನೇಕ ವೀರ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಬಿಳಿ ದ್ರವ "ಮಿಲ್ಟ್" ಅನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಇತರ ಜಾತಿಯ ಮೀನುಗಳು ಅಂಡಾಣುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಶ್ರೋಣಿಯ ಅಥವಾ ಗುದದ ರೆಕ್ಕೆಗಳ ಸಹಾಯದಿಂದ ಆಂತರಿಕ ಫಲೀಕರಣವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು ಅದು ಮಾನವ ಶಿಶ್ನಕ್ಕೆ ಹೋಲುವ ಅಂತರ್ಮುಖಿ ಅಂಗವಾಗಿ ಮಾರ್ಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ. <ref>[http://www.lookd.com/fish/reproduction.html Fish Reproduction]</ref> ಮೀನಿನ ಜಾತಿಗಳ ಒಂದು ಸಣ್ಣ ಭಾಗವು ವಿವಿಪಾರಸ್ ಅಥವಾ ಓವೊವಿವಿಪಾರಸ್ ಆಗಿರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅವುಗಳನ್ನು ಒಟ್ಟಾಗಿ ಲೈವ್ ಬೇರರ್ಸ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. <ref>[http://www.advancedaquarist.com/issues/june2002/breeder.htm Science, Biology, and Terminology of Fish reproduction: Reproductive modes and strategies-part 1] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20071108130733/http://www.advancedaquarist.com/issues/june2002/breeder.htm |date=2007-11-08 }}. 2002. MARTIN MOE. THE BREEDER'S NET Online Magazine</ref> ಮೀನಿನ ಗೊನಾಡ್ಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಅಂಡಾಶಯಗಳು ಅಥವಾ ವೃಷಣಗಳ ಜೋಡಿಗಳಾಗಿವೆ. ಹೆಚ್ಚಿನ ಮೀನುಗಳು ಲೈಂಗಿಕವಾಗಿ ದ್ವಿರೂಪವಾಗಿರುತ್ತವೆ ಆದರೆ ಕೆಲವು ಪ್ರಭೇದಗಳು ಹರ್ಮಾಫ್ರೋಡಿಟಿಕ್ ಅಥವಾ ಏಕಲಿಂಗಿಗಳಾಗಿವೆ . <ref>[http://www.buschgardens.org/infobooks/BonyFish/reproduction.html Bony Fish Reproduction] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070927223601/http://www.buschgardens.org/infobooks/BonyFish/reproduction.html |date=2007-09-27 }} 2002. SeaWorld/Busch Gardens Animal Information Database.</ref> === ಅಕಶೇರುಕಗಳು === [[ಅಕಶೇರುಕ|ಅಕಶೇರುಕಗಳು]] ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳ ಅತ್ಯಂತ ವೈವಿಧ್ಯಮಯ ಶ್ರೇಣಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ, ಅವುಗಳು ಎಲ್ಲಾ ಮೊಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ಇಡುತ್ತವೆ ಎಂಬುದು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿದೆ. ಅಲ್ಲದೆ, ಸೆಫಲೋಪಾಡ್ಸ್ ಮತ್ತು [[ಸಂಧಿಪದಿಗಳು|ಆರ್ತ್ರೋಪಾಡ್‌ಗಳ]] ಹೊರತಾಗಿ, ಎಲ್ಲಾ ಇತರ ಅಕಶೇರುಕಗಳು ಹರ್ಮಾಫ್ರೋಡಿಟಿಕ್ ಮತ್ತು ಬಾಹ್ಯ ಫಲೀಕರಣವನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುತ್ತವೆ. ==== ಸೆಫಲೋಪಾಡ್ಸ್ (ಶಿರಪಾದಿಗಳು) ====   ಎಲ್ಲಾ ಶಿರಪಾದಿಗಳು ಲೈಂಗಿಕವಾಗಿ ದ್ವಿರೂಪವಾಗಿರುತ್ತವೆ ಮತ್ತು [[ಅಂಡ|ಮೊಟ್ಟೆಗಳನ್ನು]] ಇಡುವ ಮೂಲಕ ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿ ಮಾಡುತ್ತವೆ. ಹೆಚ್ಚಿನ ಶಿರಪಾದಿಗಳು ಅರೆ-ಆಂತರಿಕ ಫಲೀಕರಣವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ, ಇದರಲ್ಲಿ ಗಂಡು ತನ್ನ ಗ್ಯಾಮೆಟ್‌ಗಳನ್ನು ಹೆಣ್ಣಿನ ನಿಲುವಂಗಿ ಕುಹರದೊಳಗೆ ಅಥವಾ ಪಲ್ಯ ಕುಹರದೊಳಗೆ ಇರಿಸುತ್ತದೆ, ಇದು ಹೆಣ್ಣಿನ ಏಕೈಕ [[ಅಂಡಾಶಯ|ಅಂಡಾಶಯದಲ್ಲಿ]] ಕಂಡುಬರುವ [[ಅಂಡಾಣು|ಅಂಡಾಣುಗಳನ್ನು]] ಫಲವತ್ತಾಗಿಸುತ್ತದೆ. <ref>[http://www.weichtiere.at/Mollusks/Kopffuesser/haupt.html Cephalopods.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110511133214/http://www.weichtiere.at/Mollusks/Kopffuesser/haupt.html |date=2011-05-11 }} The Living World of Molluscs. Robert Nordsieck.</ref> ಅಂತೆಯೇ, ಪುರುಷ ಸೆಫಲೋಪಾಡ್‌ಗಳು ಒಂದೇ [[ವೃಷಣ|ವೃಷಣವನ್ನು]] ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ. ಹೆಚ್ಚಿನ ಸೆಫಲೋಪಾಡ್‌ಗಳ ಸ್ತ್ರೀಯಲ್ಲಿ ನಿಡಮೆಂಟಲ್ ಗ್ರಂಥಿಗಳು ಮೊಟ್ಟೆಯ ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತವೆ. ಹೆಚ್ಚಿನ ಚಿಪ್ಪುರಹಿತ ಪುರುಷ ಸೆಫಲೋಪಾಡ್‌ಗಳಲ್ಲಿನ "ಶಿಶ್ನ" ( ಕೊಲಿಯೋಡಿಯಾ ) ಗೊನೊಡಕ್ಟ್‌ನ ಉದ್ದ ಮತ್ತು ಸ್ನಾಯುವಿನ ಅಂತ್ಯವಾಗಿದ್ದು, ಸ್ಪೆರ್ಮಟೊಫೋರ್‌ಗಳನ್ನು ಹೆಕ್ಟೋಕೋಟೈಲಸ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುವ ಮಾರ್ಪಡಿಸಿದ ತೋಳಿಗೆ ವರ್ಗಾಯಿಸಲು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅದು ಪ್ರತಿಯಾಗಿ ಸ್ಪೆರ್ಮಟೊಫೋರ್ಗಳನ್ನು ಹೆಣ್ಣಿಗೆ ವರ್ಗಾಯಿಸಲು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಹೆಕ್ಟೋಕೋಟೈಲಸ್ ಕಾಣೆಯಾಗಿರುವ ಜಾತಿಗಳಲ್ಲಿ, "ಶಿಶ್ನ" ಉದ್ದವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ನಿಲುವಂಗಿಯ ಕುಹರದ ಆಚೆಗೆ ವಿಸ್ತರಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಸ್ಪರ್ಮಟೊಫೋರ್‌ಗಳನ್ನು ನೇರವಾಗಿ ಹೆಣ್ಣಿಗೆ ವರ್ಗಾಯಿಸುತ್ತದೆ. ==== ಕೀಟಗಳು ====   ಹೆಚ್ಚಿನ [[ಕೀಟ|ಕೀಟಗಳು]] ಅಂಡಾಣುವಾಗಿ ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿ ಮಾಡುತ್ತವೆ, ಅಂದರೆ [[ಅಂಡ|ಮೊಟ್ಟೆಗಳನ್ನು]] ಇಡುವ ಮೂಲಕ. ಒಂದು ಜೋಡಿ [[ಅಂಡಾಶಯ|ಅಂಡಾಶಯದಲ್ಲಿ]] ಹೆಣ್ಣು ಮೊಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸುತ್ತದೆ. ಪುರುಷನಿಂದ ಒಂದು [[ವೃಷಣ|ವೃಷಣದಲ್ಲಿ]] ಉತ್ಪತ್ತಿಯಾಗುವ ವೀರ್ಯ ಅಥವಾ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಎರಡು, ಬಾಹ್ಯ [[ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿ ಅಂಗ|ಜನನಾಂಗಗಳ]] ಮೂಲಕ ಸಂಯೋಗದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಹೆಣ್ಣಿಗೆ ಹರಡುತ್ತದೆ. ವೀರ್ಯವು ಒಂದು ಅಥವಾ ಹೆಚ್ಚಿನ ವೀರ್ಯಾಣುಗಳಲ್ಲಿ ಸ್ತ್ರೀಯರಲ್ಲಿ ಸಂಗ್ರಹವಾಗುತ್ತದೆ. ಫಲೀಕರಣದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಮೊಟ್ಟೆಗಳು ವೀರ್ಯದಿಂದ ಫಲವತ್ತಾಗಿಸಲು ಅಂಡಾಣುಗಳ ಉದ್ದಕ್ಕೂ ಚಲಿಸುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ನಂತರ ದೇಹದಿಂದ ಹೊರಹಾಕಲ್ಪಡುತ್ತವೆ ("ಹಾಕಿದ"), ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಅಂಡಾಣುಗಳ ಮೂಲಕ ಈ ತರನಾಗಿ ನಡೆಯುತ್ತದೆ . ==== ಅರಾಕ್ನಿಡ್ಸ್ ( ಚೇಳು ತರಹದ ಜೀವಿಗಳು) ====   ಅರಾಕ್ನಿಡ್‌ಗಳು ಒಂದು ಅಥವಾ ಎರಡು ಗೊನಾಡ್‌ಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರಬಹುದು, ಅವು ಹೊಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿವೆ. ಜನನಾಂಗದ ತೆರೆಯುವಿಕೆಯು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಎರಡನೇ ಕಿಬ್ಬೊಟ್ಟೆಯ ವಿಭಾಗದ ಕೆಳಭಾಗದಲ್ಲಿದೆ. ಹೆಚ್ಚಿನ ಜಾತಿಗಳಲ್ಲಿ, ಪುರುಷ ವೀರ್ಯವನ್ನು ಹೆಣ್ಣಿಗೆ ಪ್ಯಾಕೇಜ್ ಅಥವಾ ಸ್ಪೆರ್ಮಟೊಫೋರ್‌ನಲ್ಲಿ ವರ್ಗಾಯಿಸುತ್ತದೆ. ಹೆಣ್ಣಿಗೆ ವೀರ್ಯದ ಸುರಕ್ಷಿತ ವಿತರಣೆಯನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಸಂಕೀರ್ಣವಾದ ಪ್ರಣಯದ ಆಚರಣೆಗಳು ಅನೇಕ ಅರಾಕ್ನಿಡ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ವಿಕಸನಗೊಂಡಿವೆ. <ref name="IZ">{{Cite book|title=Invertebrate Zoology|last=Robert D. Barnes|publisher=Holt-Saunders International|year=1982|isbn=0-03-056747-5|location=Philadelphia, PA|pages=596–604}}</ref> ಅರಾಕ್ನಿಡ್‌ಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಹಳದಿ ಬಣ್ಣದ ಮೊಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ಇಡುತ್ತವೆ, ಇದು ವಯಸ್ಕರನ್ನು ಹೋಲುವ ಬಲಿಯದ [[ಅಂಡ|ಮೊಟ್ಟೆಗಳಾಗಿ]] ಹೊರಹೊಮ್ಮುತ್ತದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಚೇಳುಗಳು ಅಂಡಾಣು ಅಥವಾ ವಿವಿಪಾರಸ್, ಜಾತಿಗಳ ಮೇಲೆ ಅವಲಂಬಿತವಾಗಿವೆ ಮತ್ತು ಮರಿಗಳನ್ನು ಬದುಕುತ್ತವೆ. == ಗಿಡಗಳು ==   ಎಲ್ಲಾ ಜೀವಿಗಳಲ್ಲಿ, [[ಆವೃತಬೀಜ ಸಸ್ಯಗಳು|ಅದರಲ್ಲೂ ಹೂ ಬಿಡುವ]] ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿ ರಚನೆಗಳಾದ [[ಹೂವು|ಹೂವುಗಳು]] ಭೌತಿಕವಾಗಿ ಹೆಚ್ಚು ವೈವಿಧ್ಯಮಯವಾಗಿವೆ ಮತ್ತು ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿ ವಿಧಾನಗಳಲ್ಲಿ ಅನುಗುಣವಾದ ದೊಡ್ಡ ವೈವಿಧ್ಯತೆಯನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತವೆ. <ref name="Barr02">{{Cite journal|last=Barrett|first=S.C.H.|year=2002|title=The evolution of plant sexual diversity|url=http://labs.eeb.utoronto.ca/barrett/pdf/schb_189.pdf|journal=Nature Reviews Genetics|volume=3|issue=4|pages=274–284|doi=10.1038/nrg776|pmid=11967552|access-date=2022-05-30|archive-date=2013-05-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20130527102011/http://labs.eeb.utoronto.ca/barrett/pdf/schb_189.pdf|url-status=dead}}</ref> ಹೂಬಿಡುವ ಸಸ್ಯಗಳಲ್ಲದ ಸಸ್ಯಗಳು ( ಹಸಿರು ಪಾಚಿಗಳು, [[ಪಾಚಿ|ಪಾಚಿಗಳು]], ಲಿವರ್ವರ್ಟ್ಗಳು, ಹಾರ್ನ್ವರ್ಟ್ಗಳು, [[ಜರೀಗಿಡ|ಜರೀಗಿಡಗಳು]] ಮತ್ತು ಕೋನಿಫರ್ಗಳಂತಹ [[ನಗ್ನಬೀಜ ಸಸ್ಯಗಳು|ಜಿಮ್ನೋಸ್ಪರ್ಮ್ಗಳು]] ) ಸಹ ತಮ್ಮ ಲೈಂಗಿಕ ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿಯಲ್ಲಿ ರೂಪವಿಜ್ಞಾನದ ರೂಪಾಂತರ ಮತ್ತು ಪರಿಸರ ಅಂಶಗಳ ನಡುವೆ ಸಂಕೀರ್ಣವಾದ ಪರಸ್ಪರ ಕ್ರಿಯೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ. ಸಂತಾನವೃದ್ಧಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆ, ಅಥವಾ ಒಂದು ಸಸ್ಯದ ವೀರ್ಯವು ಇನ್ನೊಂದು ಸಸ್ಯದ ಅಂಡಾಣುವನ್ನು ಹೇಗೆ ಫಲವತ್ತಾಗಿಸುತ್ತದೆ ಎಂಬುದು ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿಯ ರೂಪವಿಜ್ಞಾನದ ಮೇಲೆ ಅವಲಂಬಿತವಾಗಿರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಇದು ಕ್ಲೋನಲ್ ಅಲ್ಲದ ಸಸ್ಯ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ಆನುವಂಶಿಕ ರಚನೆಯ ಏಕೈಕ ಪ್ರಮುಖ ನಿರ್ಧಾರಕವಾಗಿದೆ. ಕ್ರಿಶ್ಚಿಯನ್ ಕೊನ್ರಾಡ್ ಸ್ಪ್ರೆಂಗೆಲ್ (೧೭೯೩) ಹೂಬಿಡುವ ಸಸ್ಯಗಳ ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿಯನ್ನು ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಿದರು ಮತ್ತು ಪರಾಗಸ್ಪರ್ಶ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯು [[ಪರಿಸರ ವ್ಯವಸ್ಥೆ|ಜೈವಿಕ]] ಮತ್ತು ಅಜೀವಕ ಪರಸ್ಪರ ಕ್ರಿಯೆಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ ಎಂದು ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ತಿಳಿಯಲಾಯಿತು. == ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳು ==   ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳ ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿ ಸಂಕೀರ್ಣವಾಗಿದೆ, ಇದು ಜೀವಿಗಳ ಈ ವೈವಿಧ್ಯಮಯ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದೊಳಗೆ ಜೀವನಶೈಲಿ ಮತ್ತು ಆನುವಂಶಿಕ ರಚನೆಯಲ್ಲಿನ ವ್ಯತ್ಯಾಸಗಳನ್ನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುತ್ತದೆ. <ref>Alexopoulos ''et al''., pp. 48–56.</ref> ಎಲ್ಲಾ ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಮೂರನೇ ಒಂದು ಭಾಗವು ಒಂದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರಸರಣ ವಿಧಾನಗಳನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿ ಮಾಡುತ್ತದೆ ಎಂದು ಅಂದಾಜಿಸಲಾಗಿದೆ; ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಒಂದು ಜಾತಿಯ ಜೀವನ ಚಕ್ರದಲ್ಲಿ ಎರಡು ವಿಭಿನ್ನ ಹಂತಗಳಲ್ಲಿ ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿ ಸಂಭವಿಸಬಹುದು, ಟೆಲಿಮಾರ್ಫ್ ಮತ್ತು ಅನಾಮಾರ್ಫ್ . <ref>Kirk ''et al''., p. 633.</ref> ಪರಿಸರದ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳು ಲೈಂಗಿಕ ಅಥವಾ ಅಲೈಂಗಿಕ ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿಗಾಗಿ ವಿಶೇಷ ರಚನೆಗಳ ರಚನೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗುವ ತಳೀಯವಾಗಿ ನಿರ್ಧರಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ಸ್ಥಿತಿಗಳನ್ನು ಪ್ರಚೋದಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ರಚನೆಗಳು ಬೀಜಕಗಳನ್ನು ಅಥವಾ ಬೀಜಕ-ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಪ್ರೋಪಾಗ್ಯುಲ್‌ಗಳನ್ನು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿ ಚದುರಿಸುವ ಮೂಲಕ ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತವೆ. == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == {{Reflist|2}} * {{Cite book|title=Introductory Mycology|vauthors=Alexopoulos CJ, Mims CW, Blackwell M|publisher=John Wiley and Sons|year=1996|isbn=0-471-52229-5}} * {{Cite book|title=Dictionary of the Fungi|vauthors=Kirk PM, Cannon PF, Minter DW, Stalpers JA|publisher=CAB International|year=2008|isbn=978-0-85199-826-8|edition=10th|location=Wallingford, UK}} [[ವರ್ಗ:ವಿಜ್ಞಾನ]] l9vbfw8rd39u1ph2diuh3cybsusddce 0 146039 1224297 1130822 2024-04-26T06:11:02Z InternetArchiveBot 69876 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{Infobox ಸರ್ಕಾರಿ ಅಧ್ಯಕ್ಷ|image=Gangadhar Adhikary.jpg|birth_date=೮ ಡಿಸೆಂಬರ್ ೧೮೯೮|death_date=೨೧ ನವೆಂಬರ್ ೧೯೮೧|predecessor1=ಎಸ್.ವಿ.ಘಾಟೆ|successor1=ಪಿ.ಸಿ.ಜೋಸ್|birth_place=ಪನ್ವೆಲ್, ಕೊಲಬ ಜಿಲ್ಲೆ, ಭಾರತ|spouse=ವಿಮಲ್ ಸಮರ್ಥ್|profession=ಸಿದ್ಧಾಂದವಾದಿ|party=ಕಮ್ಯುನಿಸ್ಟ್ ಪಾರ್ಟಿ, ಇಂಡಿಯಾ}} '''ಡಾ. ಗಂಗಾಧರ ಅಧಿಕಾರಿ''' (೮ ಡಿಸೆಂಬರ್ ೧೮೯೮ - ೨೧ ನವೆಂಬರ್ ೧೯೮೧) <ref>{{Cite web|url=https://cpim.org/history/adhikari-gangadhar-1898-%E2%80%93-1981|title=Adhikari, Gangadhar 1898 – 1981|date=2015-02-20|website=Communist Party of India (Marxist)|language=en|access-date=2020-07-19|archive-date=2020-07-20|archive-url=https://web.archive.org/web/20200720044728/https://cpim.org/history/adhikari-gangadhar-1898-%E2%80%93-1981|url-status=dead}}</ref> ಒಬ್ಬ ಪ್ರಮುಖ ಮಾರ್ಕ್ಸ್‌ವಾದಿ ಸೈದ್ಧಾಂತಿಕ ಮತ್ತು ಸಮೃದ್ಧ ಬರಹಗಾರ ಮತ್ತು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಇಸ್ಲಾಮಿ ಪ್ರತ್ಯೇಕತಾವಾದದ ಮುಖ್ಯ ಕ್ಷಮೆಯಾಚಿಸುವವರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರು. <ref>{{Cite web|url=https://frontline.thehindu.com/magazine/issue/vol18-12/|title=Latest Volume18-Issue12 News, Photos, Latest News Headlines about Volume18-Issue12|website=Frontline|language=en|access-date=2020-07-19}}</ref> ಅವರು ಭಾರತದ ಅತ್ಯಂತ ಹಳೆಯ ರಾಜಕೀಯ ಪಕ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾದ ಕಮ್ಯುನಿಸ್ಟ್ ಪಾರ್ಟಿ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾ (ಸಿಪಿಐ) ಮಾಜಿ ಪ್ರಧಾನ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿಯಾಗಿದ್ದರು. ಅವರು ರಾಸಾಯನಿಕ ವಿಜ್ಞಾನಿ, ೧೯೨೭ ರಲ್ಲಿ [[ಬರ್ಲಿನ್|ಬರ್ಲಿನ್‌ನಲ್ಲಿ]] ಪಿಎಚ್‌ಡಿ ಪದವಿ ಪಡೆದರು. == ಜೀವನಚರಿತ್ರೆ == === ಆರಂಭಿಕ ಜೀವನ === ಗಂಗಾಧರ ಮೊರೇಶ್ವರ ಅಧಿಕಾರಿ ಮುಂಬೈ ಸಮೀಪದ ಕೊಲಾಬಾ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಪನ್ವೇಲ್‌ನಲ್ಲಿ ೮ ಡಿಸೆಂಬರ್ ೧೮೯೮ ರಂದು ಜನಿಸಿದರು. ಅವರ ಅಜ್ಜ ರತ್ನಗಿರಿಯಲ್ಲಿ ಸಣ್ಣ ಜಮೀನುದಾರರಾಗಿದ್ದರು. ಆದರೆ ಆಸ್ತಿಯನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡರು, ಜಿಲ್ಲಾಧಿಕಾರಿ ಕಚೇರಿಯಲ್ಲಿ ಗುಮಾಸ್ತರಾದರು. ಅಧಿಕಾರಿಯ ತಂದೆ ಬಾಂಬೆಗೆ ಸ್ಥಳಾಂತರಗೊಂಡರು, ಚಾಲ್ನಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದರು.  ಈ ವಿಶಿಷ್ಟವಾದ ನಗರೀಕರಣಗೊಂಡ ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಗಂಗಾಧರ್ ತನ್ನ ರಚನೆಯ ವರ್ಷಗಳನ್ನು ಕಳೆದರು. ಅವರ ಆರಂಭಿಕ ಶಾಲಾ ಶಿಕ್ಷಣವು ದಾದರ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ಎಜುಕೇಶನ್ ಸೊಸೈಟಿಯ ಪ್ರೌಢಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ೧೯೧೬ ರಲ್ಲಿ ವಿಲ್ಸನ್ ಕಾಲೇಜಿನಿಂದ ಮೆಟ್ರಿಕ್ಯುಲೇಷನ್ ಆಗಿತ್ತು. ಅವರು ಇಡೀ ಪ್ರೆಸಿಡೆನ್ಸಿಯಲ್ಲಿ ೮ ನೇ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿದ್ದರು, ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿವೇತನವನ್ನು ಪಡೆದರು.  === ರಾಜಕೀಯ ಸಂಪರ್ಕ === ಗಂಗಾಧರ್ ಅವರು ೧೯೧೮ ರಲ್ಲಿ ತಿಲಕ್ ಅವರು ಭಾಷಣ ಮಾಡಿದ ತಮ್ಮ ಮೊದಲ ರಾಜಕೀಯ ಸಭೆಯಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದರು. ಕಾಲೇಜಿನಲ್ಲಿ ಎಸ್‌ಎ ಡಾಂಗೆ ಮತ್ತು ಇತರರು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ ಮರಾಠಿ ಸಾಹಿತ್ಯ ಸಂಘದಲ್ಲಿ ಅವರು ಭಾಷಣಗಳನ್ನು ಆಲಿಸಿದರು. ಅಧಿಕಾರಿ [[ಖುದೀರಾಂ ಬೋಸ್|ಖುದಿರಾಮ್ ಬೋಸ್]] ಮತ್ತು ಡಾ [[ಆರ್. ಜಿ. ಭಂಡಾರ್ಕರ್|ಆರ್ ಜಿ ಭಂಡಾರ್ಕರ್]] ಅವರಿಂದ ಆಳವಾಗಿ ಪ್ರಭಾವಿತರಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ವಿಜ್ಞಾನಿ [[ಜಗದೀಶ್ಚಂದ್ರ ಬೋಸ್|ಜೆಸಿ ಬೋಸ್]] ಬಗ್ಗೆ ಅಪಾರ ಗೌರವವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರು. ಅವರು ೧೯೧೮ ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಮಧ್ಯಂತರ ವಿಜ್ಞಾನ ಪರೀಕ್ಷೆಗಳಲ್ಲಿ ಇಡೀ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಅಗ್ರಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಉತ್ತೀರ್ಣರಾದರು. ಅವರು ೧೯೨೦ ರಲ್ಲಿ ಪದವಿ ಪಡೆದರು. ಶಿಕ್ಷಣದ ಪ್ರತಿ ಹಂತದಲ್ಲೂ ಅವರಿಗೆ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿವೇತನವನ್ನು ನೀಡಲಾಯಿತು. ಗಂಗಾಧರ ಅಧಿಕಾರಿ ಬೆಂಗಳೂರಿನ IIಎಸ್‍ಸಿ (ಇಂಡಿಯನ್ ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಸೈನ್ಸ್), ಸಂಶೋಧನಾ ವಿದ್ವಾಂಸರಾಗಿ ಸೇರಿದರು. ಜರ್ಮನಿಯ ಸಾಧನೆಗಳಿಂದ ಪ್ರಭಾವಿತರಾದ ಅವರು ಜರ್ಮನ್ ಕಲಿತರು. ಅವರು ಬೇರಿಯಂ ಸಲ್ಫೇಟ್‌ನಿಂದ ಲವಣಗಳನ್ನು ಹೊರತೆಗೆಯುವ ಕುರಿತು ಎಂಎಸ್‌ಸಿ ಪ್ರಬಂಧವನ್ನು ಬರೆದರು, ವೈವಾಗೆ ಹಾಜರಾಗದೆ ಎಂಎಸ್‌ಸಿ ಉತ್ತೀರ್ಣರಾದರು. ಗೈರುಹಾಜರಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ನಾತಕೋತ್ತರ ಪದವಿ ಪಡೆದ ಅಪರೂಪದ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಲ್ಲಿ ಅವರು ಒಬ್ಬರು. === ಜರ್ಮನಿಯಲ್ಲಿ === ದೇಶಭಕ್ತಿ ಮತ್ತು ವಿತ್ತೀಯ ಕಾರಣಗಳಿಗಾಗಿ ಜರ್ಮನಿಗೆ ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್‌ಗೆ ಆದ್ಯತೆ ನೀಡಿ, ಅವರು ಜುಲೈ ೧೯೩೩ ರಲ್ಲಿ ಕೊಲಂಬೊದಿಂದ ಜರ್ಮನಿಗೆ ಪ್ರಯಾಣ ಬೆಳೆಸಿದರು. ಬರ್ಲಿನ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ಫ್ರೆಡೆರಿಕ್ ವಿಲ್ಹೆಲ್ಮ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ (ಹಂಬೋಲ್ಟ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ) ಸೇರಿದರು. ಅವರು ಭೌತ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರವನ್ನು ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಲು ಚಾರ್ಲೊಟೆನ್‌ಬರ್ಗ್‌ನಲ್ಲಿ ಟೆಕ್ನಿಸ್ಚೆ ಹೊಚ್‌ಶುಲ್‌ಗೆ ಸೇರಿದರು. ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಸಾಧನೆಗಳು ಮತ್ತು ಜರ್ಮನ್ ಭಾಷೆಯ ಜ್ಞಾನವು ಅವರಿಗೆ ಆರು ವರ್ಷಗಳ ಬದಲಿಗೆ ಮೂರ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಡಾಕ್ಟರೇಟ್ ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಲು ಅನುವು ಮಾಡಿಕೊಟ್ಟಿತು. ಪ್ರೊಫೆಸರ್ ವೋಲ್ಮಾರ್ ಅಧಿಕಾರಿಗೆ ಎಲ್ಲ ರೀತಿಯಲ್ಲೂ ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದರು, ಅವರ ಸ್ನೇಹವು ಜೀವಿತಾವಧಿಯಲ್ಲಿ ಉಳಿಯಿತು. ಅಧಿಕಾರಿ ನಂತರ ೧೯೬೪ ರಲ್ಲಿ ಜಿಡಿಆರ್ ನಲ್ಲಿ ಅವರನ್ನು ಮತ್ತೆ ಭೇಟಿಯಾದರು. ಪಿಎಚ್‌ಡಿ ನಂತರ ಗಂಗಾಧರ್ ಡಾ ಅಧಿಕಾರಿಯಾದರು ನಂತರ ಅವರನ್ನು 'ಡಾಕ್' ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಯಿತು. ಅಧಿಕಾರಿ ಅನೇಕ ವಿಶ್ವ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳನ್ನು ಭೇಟಿಯಾದರು ಮತ್ತು ಲಿಯೋ ಸಿಲಾರ್ಡ್ ಮತ್ತು [[ಯುಜೆನ್ ಪೌಲ್ ವಿಗ್ನರ್|ಯುಜೀನ್ ವಿಗ್ನರ್]] ಅವರಂತಹ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಸಹ ಸಹಕರಿಸಿದರು. ನಂತರ ಯುಎಸ್‍ಎಯ ಮ್ಯಾನ್‌ಹ್ಯಾಟನ್ ಆಟಂ ಬಾಂಬ್ ಯೋಜನೆಯಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು. <ref>{{Cite web|url=http://bhupinder_singh.tripod.com/adhikari.htm|title=Dr. Gangadhar Adhikari and SG Sardesai|website=bhupinder_singh.tripod.com}}</ref> ಹಣದ ಕೊರತೆಯಿಂದಾಗಿ ಅವರು ಒಂದು ಹೊತ್ತಿನ ಊಟದಲ್ಲಿ ಬದುಕಬೇಕಾಯಿತು. ಆದ್ದರಿಂದ ಅವರ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕರು ಸಿರಾಮಿಕ್ಸ್‌ನ ವಿಸ್ತರಣೆ ಗುಣಾಂಕವನ್ನು ಅಳೆಯುವ ಕೆಲಸವನ್ನು ಕಂಡುಕೊಂಡರು ಮತ್ತು ನಂತರ ಸಂಶೋಧನಾ ಸಹಾಯಕರಾಗಿದ್ದರು. ಅವರು ೧೯೨೭ರಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಖಾನೆಯೊಂದರಲ್ಲಿ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞರಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು. ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯದ ಪ್ರಯೋಗಾಲಯದಲ್ಲಿ ಅವರ ಕೆಲಸದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ [[ಅಲ್ಬರ್ಟ್ ಐನ್‍ಸ್ಟೈನ್|ಐನ್‌ಸ್ಟೈನ್]] ಅವರನ್ನು ನೋಡಲು ಬಂದರು, ಏಕೆಂದರೆ ಅವರು ಯುವ ಭಾರತೀಯ ವಿಜ್ಞಾನಿಯನ್ನು 'ನೋಡಲು' ಬಯಸಿದ್ದರು.  ಅಧಿಕಾರಿಯವರು ಬೋಧಿಸಿದವರಲ್ಲಿ ಸಿಎಸ್‍ಐಆರ್ ನ ಭವಿಷ್ಯದ ಮಹಾನಿರ್ದೇಶಕರಾದ ಡಾ ಹುಸೇನ್ ಜಹೀರ್ ಕೂಡ ಒಬ್ಬರು. === ರಾಜಕೀಯ ಸಂಪರ್ಕಗಳು === ಬರ್ಲಿನ್‌ನಲ್ಲಿದ್ದಾಗ, ಭಾರತೀಯ ಅಸೋಸಿಯೇಷನ್ ಅನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿ ಮತ್ತು ಕಮ್ಯುನಿಸ್ಟ್ ವೀರೇಂದ್ರನಾಥ್ ಚಟ್ಟೋಪಾಧ್ಯಾಯ ಅವರನ್ನು ಭೇಟಿಯಾದರು, ಅವರ ಸಭೆಗಳಲ್ಲಿ ಡಾ ಅಧಿಕಾರಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದ್ದರು. ಅಧಿಕಾರಿ [[ಜಾಕಿರ್ ಹುಸೇನ್]], ಅಬಿದ್ ಹುಸೇನ್, ಎಂ. ಮುಜೀಬ್ ಮತ್ತು ಇತರರನ್ನು ಭೇಟಿಯಾದರು, ಅವರು ನಂತರ [[ಜಾಮಿಯ ಮಿಲಿಯ ಇಸ್ಲಾಮಿಯ|ಜಾಮಿಯಾ ಮಿಲಿಯಾ ಇಸ್ಲಾಮಿಯಾವನ್ನು]] ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು. ಅಧಿಕಾರಿಯು ಇಂಡಿಯಾ ಹೌಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಮ್ಯಾಕ್ಸ್ ಬೀರ್ ಮತ್ತು ಇತರರ ರಾಜಕೀಯ ಉಪನ್ಯಾಸಗಳಿಗೆ ಹಾಜರಾಗಿದ್ದರು, ಜಾನ್ ರೀಡ್, ಆರ್‌ಪಿಡಿ ಇತ್ಯಾದಿಗಳನ್ನು ಓದಿದರು. ಆರ್‌ಪಿಡಿಯ 'ಇಂಡಿಯಾ ಟುಡೆ' ಅವರನ್ನು ಅಂತಿಮವಾಗಿ 'ಮತಾಂತರ' ಮಾಡಿತು! ಅವರು ಮಾರ್ಕ್ಸ್ವಾದಿ ಸಾಹಿತ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ಜರ್ಮನಿಯ ಕಮ್ಯುನಿಸ್ಟ್ ಪಕ್ಷದ ಕೇಂದ್ರ ಕಚೇರಿಯಲ್ಲಿ ನಿಯಮಿತವಾಗಿ ಪುಸ್ತಕ ಮಳಿಗೆಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡುತ್ತಿದ್ದರು. ಅಧಿಕಾರಿ ಶೀಘ್ರದಲ್ಲೇ ಭಾರತೀಯ ಸಂಘದ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾದರು. [[ಮೋತಿಲಾಲ್ ನೆಹರು]], [[ಮುಹಮ್ಮದ್ ಅಲಿ]], ಎಸ್. ಶ್ರೀನಿವಾಸ ಅಯ್ಯಂಗಾರ್ ಮುಂತಾದವರು ಸಿಪಿಜಿ ನಾಯಕರಾಗಿ ಭೇಟಿ ನೀಡಿದ್ದರು. ಜಲಿಯನ್ ವಾಲನ್ ಬಾಗ್ ವಾರ್ಷಿಕೋತ್ಸವದಂದು ಅಧಿಕಾರಿ ಜರ್ಮನ್ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಮೊದಲ ಭಾಷಣ ಮಾಡಿದರು. 'ಬ್ಯಾಟಲ್‌ಶಿಪ್ ಪೊಟೆಮ್‌ಕಿನ್' ಚಿತ್ರದಿಂದ ಅವರು ಆಳವಾಗಿ ಭಾವುಕರಾದರು. ಅವರು ಜೈಸೂರ್ಯ ನಾಯ್ಡು, ಸುಹಾಸಿನಿ ಚಟ್ಟೋಪಾಧ್ಯಾಯ (ವೀರೇಂದ್ರನಾಥ್ ಅವರ ಸಹೋದರಿ), [[ಸರೋಜಿನಿ ನಾಯ್ಡು]] ಮತ್ತು ಇತರರನ್ನು ಭೇಟಿಯಾದರು. ಆಗ್ನೆಸ್ ಸ್ಮೆಡ್ಲಿ, ಭಾರತ ಮತ್ತು ಚೀನಾದ ಸ್ನೇಹಿತ, ಯಾವಾಗಲೂ ಉಪಸ್ಥಿತರಿದ್ದರು. === ಜರ್ಮನಿಯ ಕಮ್ಯುನಿಸ್ಟ್ ಪಕ್ಷಕ್ಕೆ ಸೇರ್ಪಡೆ === ಶೀಘ್ರದಲ್ಲೇ ಅಧಿಕಾರಿ ೧೯೨೮ ರಲ್ಲಿ ಜರ್ಮನಿಯ ಕಮ್ಯುನಿಸ್ಟ್ ಪಕ್ಷವನ್ನು ಸೇರಿದರು. ವೀರೇಂದ್ರನಾಥ್ ಅವರನ್ನು ಸಿಪಿಜಿ ಸಂಪರ್ಕಕ್ಕೆ ಕರೆತಂದರು. ಇದು ಕಾರ್ಲ್ ಲೀಬ್‌ನೆಕ್ಟ್ ಹೌಸ್‌ನಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಪ್ರಧಾನ ಕಛೇರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿತ್ತು. ಅವರ ಸದಸ್ಯತ್ವದ ಅರ್ಜಿಗೆ ವೀರೇಂದ್ರನಾಥ್ ಮತ್ತು ಸಿಪಿಜಿ ಯ ಯುವ ವಿಭಾಗದ ನಾಯಕ ಮತ್ತು ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯಶಾಹಿ ವಿರುದ್ಧ ಲೀಗ್‌ನ ಪ್ರಧಾನ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ ವಿಲ್ಲಿ ಮುಂಜೆನ್‌ಬರ್ಗ್ ಸಹಿ ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ. ಅಧಿಕಾರಿ ಎಂಎನ್ ರಾಯ್ ಮತ್ತು ಲೀಗ್‌ನಲ್ಲಿ ಆರ್‌ಪಿಡಿಯ ಹಿರಿಯ ಸಹೋದರ ಕ್ಲೆಮೆನ್ಸ್ ದತ್ ಅವರನ್ನು ಭೇಟಿಯಾದರು. ಅವರು 'ಕ್ರಾಂತಿ' (ಮರಾಠಿ, ಬಾಂಬೆ) ಗಾಗಿ ಬರೆದರು ಮತ್ತು ಎಂಗೆಲ್ಸ್ ಅವರ 'ಕಮ್ಯುನಿಸಂ ಕುರಿತ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳು ಮತ್ತು ಉತ್ತರಗಳು' ಅನ್ನು ನೇರವಾಗಿ ಜರ್ಮನ್ ಭಾಷೆಯಿಂದ ಮರಾಠಿಗೆ ಅನುವಾದಿಸಿದರು. ಅಧಿಕಾರಿ ಲೆಸ್ಟರ್ ಹಚಿನ್ಸನ್ ಅವರನ್ನು ಭೇಟಿಯಾದರು, ನಂತರ ಮೀರತ್ ಪಿತೂರಿ ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ ಅವರ ಒಡನಾಡಿಯಾದರು. ಅವರು ನಿಯಮಿತವಾಗಿ ಸಿಪಿಜಿ ಯ ಪ್ರಧಾನ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ ಅರ್ನ್ಸ್ಟ್ ಥೇಲ್ಮನ್ ಅವರ ಸಾಮೂಹಿಕ ಸಭೆಗಳಿಗೆ ಹಾಜರಾಗಿದ್ದರು, ಅವರು ಅಧ್ಯಕ್ಷೀಯ ಚುನಾವಣೆಗಳಲ್ಲಿ ಸ್ಪರ್ಧಿಸಿದ ನಂತರ ೧೨.೬ ಶೇಕಡಾ ಮತಗಳನ್ನು ಪಡೆದರು. ಅಧಿಕಾರಿ ಪ್ರತಿದಿನ ಪಕ್ಷದ ಪತ್ರಿಕೆಯ 'ರೋಟೆ ಫಹ್ನೆ' (ಕೆಂಪು ಧ್ವಜ) ಪ್ರತಿಯೊಂದಿಗೆ ತಮ್ಮ ಕಾರ್ಖಾನೆಗೆ ಹೋಗುತ್ತಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಕಾರ್ಮಿಕರೊಂದಿಗೆ ಚರ್ಚಿಸಿದರು. ಸೋವಿಯತ್ ಒಕ್ಕೂಟಕ್ಕೆ ಹೋಗಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡಲು ಅಧಿಕಾರಿ ವೀರೇಂದ್ರನಾಥ್ ಅವರನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸಿದರು. ವೀರೇಂದ್ರನಾಥ್ ಅವರನ್ನು ಕಳ್ಳಸಾಗಣೆ ಮಾಡಬಹುದಾದರೂ, ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸಿಐಡಿ ಅವರಿಗೆ ಕೆಟ್ಟದಾಗಿ ಕಿರುಕುಳ ನೀಡುವುದರಿಂದ ಅವರು ವಿರುದ್ಧ ಸಲಹೆ ನೀಡಿದರು. === ಭಾರತಕ್ಕೆ ಪ್ರಯಾಣ === ಡಾ ಅಧಿಕಾರಿ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಘಟನೆಗಳಿಂದ ಪ್ರತ್ಯೇಕತೆಯನ್ನು ಅನುಭವಿಸಿದರು. ಹಿಂದಿರುಗಲು ಬಯಸಿದ ಅವರು ಭವಿಷ್ಯದ ನಿರೀಕ್ಷೆಗಳಿಗಾಗಿ [[ಮೇಘನಾದ್ ಸಹಾ]], ಸತ್ಯೇನ್ ಬೋಸ್ ಮತ್ತು ಸರ್ [[ಚಂದ್ರಶೇಖರ ವೆಂಕಟರಾಮನ್|ಸಿವಿ ರಾಮನ್]] ಅವರನ್ನು ಭೇಟಿಯಾದರು. ಅವರು ಸಹಾಯ ಮಾಡುವ ಭರವಸೆ ನೀಡಿದರು. ಅಧಿಕಾರಿಯು ಡಿಸೆಂಬರ್ ೧೯೨೮ ರಲ್ಲಿ ಬಾಂಬೆಗೆ ಮರಳಿದರು. ವಸಾಹತುಶಾಹಿ ಪ್ರಶ್ನೆಯ ಕುರಿತು ೬ನೇ ಕಾಮಿಂಟರ್ನ್ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ನ ಪ್ರಬಂಧಗಳನ್ನು ರಹಸ್ಯವಾಗಿ ಸಾಗಿಸಿದರು. ಸಿಐಡಿ ಉನ್ನತ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಬಂದರಿನಲ್ಲಿ ಬೆಳಿಗ್ಗೆಯಿಂದ ಮಧ್ಯಾಹ್ನದವರೆಗೆ ಅವರ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಹುಡುಕಿದರು ಆದರೆ ಮಾರ್ಕ್ಸ್ವಾದಿ ಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನು ಮಾತ್ರ ಪಡೆದರು. ೧೯೨೯ ರಲ್ಲಿ ಮೀರತ್ ಪಿತೂರಿ ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ ಅವುಗಳನ್ನು 'ಸಾಕ್ಷ್ಯ'ವಾಗಿ ಪ್ರದರ್ಶಿಸಲಾಯಿತು. === ಕಮ್ಯುನಿಸ್ಟ್ ಪಾರ್ಟಿ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾ ಸಭೆ === ಅಧಿಕಾರಿ ಸಿಜೆ ದೇಸಾಯಿ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಮಿಕರ ಮತ್ತು ರೈತರ ಪಕ್ಷದ (ಡಬ್ಲ್ಯುಪಿಪಿ) ಎಂಜಿ ದೇಸಾಯಿ ಅವರನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸಿದರು. ೧೯೨೮ ರ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ಕಲ್ಕತ್ತಾದಲ್ಲಿ ಡಬ್ಲ್ಯೂಪಿಪಿ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಸಿಪಿಐಯ ಸಿಸಿಯ ರಹಸ್ಯ ಸಭೆಯು ೨೭-೨೯ ಡಿಸೆಂಬರ್ ೧೯೨೮ ರಂದು ನಡೆಯಿತು. ಇದು ಅಧಿಕಾರಿಯನ್ನು ಸಿಪಿಐ ಸದಸ್ಯ ಎಂದು ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡಿತು ಮತ್ತು ಅವರನ್ನು ಸಿಸಿಗೆ ಸೇರಿಸಿತು. ಅವರು ಪ್ರಮುಖ ಸಿಪಿಐ ನಾಯಕರನ್ನು ಹೆಚ್ಚು ಹತ್ತಿರದಿಂದ ಬಲ್ಲರು. ಬಾಂಬೆಯಲ್ಲಿ ಅವರು ತಮ್ಮ ಸ್ವಂತ ಅಡುಗೆ ಮಾಡುತ್ತಾ ಕಾರ್ಮಿಕರ ಚಾಲ್‌ನಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಖರ್ಚಿಗೆ ತನ್ನ ತಂದೆಯಿಂದ ೨೫ ರೂ.ಗಳ ಅಲ್ಪ ಮೊತ್ತವನ್ನು ಪಡೆದರು. ಅವರು ಕಾರ್ಮಿಕರಲ್ಲಿ ಮಾರ್ಕ್ಸ್ವಾದಿ ಶಿಕ್ಷಣವನ್ನು ಮಾಡಿದರು. ನಂತರ ಅವರು ಗಿರ್ನಿ ಕಾಮಗಾರಿ ಯೂನಿಯನ್ (ಜಿಕೆಯು) ಕಚೇರಿಗೆ ಸ್ಥಳಾಂತರಗೊಂಡರು. === ಮೀರತ್ ಪಿತೂರಿ ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ === [[ಚಿತ್ರ:Meerut_prisoners_outside_the_jail.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0b/Meerut_prisoners_outside_the_jail.jpg/300px-Meerut_prisoners_outside_the_jail.jpg|right|thumb|300x300px| ಜೈಲಿನ ಹೊರಗೆ ತೆಗೆದ 25 ಮೀರತ್ ಕೈದಿಗಳ ಭಾವಚಿತ್ರ. ಹಿಂದಿನ ಸಾಲು (ಎಡದಿಂದ ಬಲಕ್ಕೆ): ಕೆಎನ್ ಸೆಹಗಲ್, ಎಸ್ಎಸ್ ಜೋಶ್, ಎಚ್ಎಲ್ ಹಚಿನ್ಸನ್, ಶೌಕತ್ ಉಸ್ಮಾನಿ, ಬಿಎಫ್ ಬ್ರಾಡ್ಲಿ, ಎ. ಪ್ರಸಾದ್, ಪಿ. ಸ್ಪ್ರಾಟ್, ಜಿ. ಅಧಿಕಾರಿ . ಮಧ್ಯಮ ಸಾಲು: ಆರ್‌ಆರ್ ಮಿತ್ರ, ಗೋಪೇನ್ ಚಕ್ರವರ್ತಿ, ಕಿಶೋರಿ ಲಾಲ್ ಘೋಷ್, ಎಲ್‌ಆರ್ ಕದಂ, ಡಿಆರ್ ಥೇಂಗ್ಡಿ, ಗೌರಾ ಶಂಕರ್, ಎಸ್. ಬ್ಯಾನರ್ಜಿ, ಕೆಎನ್ ಜೋಗ್ಲೇಕರ್, [[ಪೂರಣಚಂದ ಜೋಶಿ|ಪಿಸಿ ಜೋಶಿ]], ಮುಜಾಫರ್ ಅಹಮದ್ . ಮುಂದಿನ ಸಾಲು: ಎಂ.ಜಿ.ದೇಸಾಯಿ, ಡಿ.ಗೋಸ್ವಾಮಿ, ಆರ್.ಎಸ್.ನಿಂಬಕರ್, ಎಸ್.ಎಸ್.ಮಿರಾಜ್ಕರ್, ಎಸ್.ಎ.ಡಾಂಗೆ , ಎಸ್.ವಿ.ಘಾಟೆ, ಗೋಪಾಲ್ ಬಸಕ್ .]] ಡಾ ಅಧಿಕಾರಿಯನ್ನು ೨೦ ಮಾರ್ಚ್ ೧೯೨೯ ರಂದು ೩೧ ಇತರರೊಂದಿಗೆ ಬಂಧಿಸಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಅತ್ಯಂತ ಅಮಾನವೀಯ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳಲ್ಲಿ ಮೀರತ್ ಜೈಲಿನಲ್ಲಿ ಇರಿಸಲಾಯಿತು. ಅವರನ್ನು ಜೈಲ್ ಗ್ರೂಪ್‌ನ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿಯನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಅನೇಕ ದಾಖಲೆಗಳನ್ನು ರಚಿಸಿದರು. ಮೋತಿಲಾಲ್ ನೆಹರೂ ಮತ್ತು ಇತರರು ಅವರನ್ನು ಮತ್ತು ಇತರ ಕೈದಿಗಳನ್ನು ಭೇಟಿಯಾಗಲು ಬಂದರು. ಅವರು ಮಾರ್ಚ್ ೧೯೩೩ರಲ್ಲಿ ಬಿಡುಗಡೆಯಾದರು<ref name=":0">{{Cite journal|last=Shaikh|first=Juned|date=2011|title=Translating Marx: Mavali, Dalit and the Making of Mumbai's Working Class, 1928-1935|url=http://www.jstor.org/stable/23017878|journal=Economic and Political Weekly|volume=46|issue=31|pages=65–73|jstor=23017878|issn=0012-9976}}</ref> === ಸಿಪಿಐ ಪ್ರಧಾನ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ === ಹೊರಗಿನ ಪಕ್ಷವು ಕೆಟ್ಟ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿದ್ದ ಕಾರಣ, ಅಧಿಕಾರಿ ಮತ್ತು ಇತರರು ಲಭ್ಯವಿರುವ ಒಡನಾಡಿಗಳ ಸಭೆಯನ್ನು ಆಯೋಜಿಸಿದರು. ಡಾ ಜಿ ಅಧಿಕಾರಿ ಅವರನ್ನು ಪ್ರಧಾನ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿಯಾಗಿ ತಾತ್ಕಾಲಿಕ ಸಿಸಿಯನ್ನು ರಚಿಸಿದರು. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಪಕ್ಷದ ಏಕೀಕರಣದಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸಿದ್ದರು. ಆ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಅವರು ವ್ಯಾಪಕ ಮುಷ್ಕರ ಚಳವಳಿಯಲ್ಲಿ ಬಹಳ ಸಕ್ರಿಯರಾಗಿದ್ದರು. ಅವರನ್ನು ಮೇ ೧೯೩೪ ರಲ್ಲಿ ಬಂಧಿಸಲಾಯಿತು. ಬೈಕುಲ್ಲಾ ಜೈಲಿಗೆ ಮತ್ತು ನಂತರ ಬಿಜಾಪುರ ಜೈಲಿಗೆ ಕಳುಹಿಸಲಾಯಿತು. ಫೆಬ್ರವರಿ ೧೯೩೭ ರಲ್ಲಿ, ಅವರು ಬಿಜಾಪುರದಿಂದ ನಾಟಕೀಯವಾಗಿ ತಪ್ಪಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಅಜೋಯ್ ಘೋಷ್ ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದರು. ನಂತರ ಅವರು ಕಲ್ಕತ್ತಾ ತಲುಪಿದರು. ಅಲ್ಲಿ ಅವರು 'ಗ್ಯಾದರಿಂಗ್ ಸ್ಟಾರ್ಮ್' ಎಂಬ ಶೀರ್ಷಿಕೆಯ ಸಿಪಿಐ ಯ ಪ್ರಣಾಳಿಕೆಯನ್ನು ರಚಿಸಿದರು, ಇದನ್ನು ಕಾಂಗ್ರೆಸ್‌ನ ಫೈಜ್‌ಪುರ ಅಧಿವೇಶನದಲ್ಲಿ ಪ್ರಸಾರ ಮಾಡಲಾಯಿತು. [[ಪೂರಣಚಂದ ಜೋಶಿ|ಪಿಸಿ ಜೋಶಿ]] ಹಂಗಾಮಿ ಪ್ರಧಾನ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿಯಾದರು. ಮತ್ತೆ ಬಾಂಬೆಯಲ್ಲಿ, ಪಕ್ಷದ ಅಂಗ 'ನ್ಯಾಷನಲ್ ಫ್ರಂಟ್' ನ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪಿಗಳಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರಾದರು. ಸಿ. ರಾಜೇಶ್ವರ ರಾವ್ ಅವರನ್ನು ಮೊದಲು ಭೇಟಿಯಾದ ಮಂಟೆನವರಿಪಾಲಂ ಸಮ್ಮರ್ ಸ್ಕೂಲ್ ಆಫ್ ಪಾಲಿಟಿಕ್ಸ್ (ಎಪಿ) ನಲ್ಲಿ ಅಧಿಕಾರಿ ಉಪನ್ಯಾಸ ನೀಡಿದರು. ಅಧಿಕಾರಿ ೧೯೩೯ ರಲ್ಲಿ ಶಾಂತಬಾಯಿ ವೆಂಗಾರ್ಕರ್ ಅವರನ್ನು ಸೋಲಿಸಿ ಬಾಂಬೆ ಪ್ರಾಂತೀಯ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಸಮಿತಿಗೆ ಆಯ್ಕೆಯಾದರು. ದಿಲ್ಶಾದ್ ಚಾರಿ ಅವರು ಅಧಿಕಾರಿ ಅವರ ಪೋಲಿಂಗ್ ಏಜೆಂಟ್ ಮತ್ತು ಭುಲಾಭಾಯಿ ದೇಸಾಯಿ ಮತಗಟ್ಟೆ ಅಧಿಕಾರಿಯಾಗಿದ್ದರು. ಅವರು ಪಿಸಿ ಜೋಶಿ, ಭಾರದ್ವಾಜ್ ಮತ್ತು ಅಜೋಯ್ ಘೋಷ್ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಸಿಪಿಐನ ಪಾಲಿಟ್‌ಬ್ಯೂರೋ ಸದಸ್ಯರಾದರು. ಎರಡನೆಯ ಮಹಾಯುದ್ಧ ಪ್ರಾರಂಭವಾದಾಗ ಅವರು ಭೂಗತರಾದರು. ಗಾಂಧೀಜಿಯವರ ಜೀವನಚರಿತ್ರೆಕಾರರಾದ ಡಿಜಿ ತೆಂಡೂಲ್ಕರ್ ಅವರ ಫ್ಲಾಟ್ ಅವರ ಅಡಗುತಾಣಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. <ref>{{Cite web|url=https://frontline.thehindu.com/other/article30250913.ece|title=A vital chapter from the past|last=PATI|first=BISWAMOY|website=Frontline}}</ref> === ಮೊದಲು ಪಕ್ಷದ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಮತ್ತು ನಂತರ === ೧೯೩೪ ರಲ್ಲಿ ಬಾಂಬೆಯಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಸಿಪಿಐನ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಧಿಕಾರಿ ಸಿಸಿ ಮತ್ತು ಪಿಬಿಗೆ ಆಯ್ಕೆಯಾದರು. ಜೂನ್ ೧೯೪೩ ರಲ್ಲಿ ಅಧಿಕಾರಿ 'ಪೀಪಲ್ಸ್ ವಾರ್' ಮತ್ತು ನಂತರ 'ಪೀಪಲ್ಸ್ ಏಜ್' ನ ಸಂಪಾದಕರಾದರು. ಡಬ್ಲೂಡಬ್ಲೂII ನಲ್ಲಿನ ಯುದ್ಧ ರಂಗಗಳ ಅವರ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಗಳು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಓದಲ್ಪಟ್ಟವು. ಡಾ ಅಧಿಕಾರಿ ಅವರು ವಿಮಲ್ ಸಮರ್ಥ್ ಅವರನ್ನು ೧೯೪೩ ರಲ್ಲಿ ಕಮ್ಯೂನ್‌ನಲ್ಲಿ ಸರಳವಾಗಿ ವಿವಾಹವಾದರು, ಅಲ್ಲಿ ಅವರು ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಅವರ ಮಗ ವಿಜಯ್ ೧೯೬೩ ರಲ್ಲಿ ಜುಹು ಬೀಚ್‌ನಲ್ಲಿ ಈಜುತ್ತಿದ್ದಾಗ ಸಾವನ್ನಪ್ಪಿದರು. ಇದು ಇಬ್ಬರನ್ನೂ ಆಳವಾಗಿ ಬಾಧಿಸಿತು. ವಿಶೇಷವಾಗಿ ವಿಮಲ್, ಮಾನಸಿಕವಾಗಿ ಅಸಮಾಧಾನಗೊಂಡರು. ಸಾಂಸ್ಥಿಕ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಪರಿಹರಿಸಲು ಅಧಿಕಾರಿಯನ್ನು ೧೯೪೩ ರಲ್ಲಿ ಲಾಹೋರ್‌ಗೆ ಕಳುಹಿಸಲಾಯಿತು. ತಾಳ್ಮೆಯಿಂದ ೩ ದಿನಗಳ ಪಂಜಾಬ್ ಪಕ್ಷದ ಸದಸ್ಯರನ್ನು ನಡೆಸಿದ ಅವರು ಹೊಸ ನಾಯಕತ್ವದ ರಚನೆಗೆ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನ ನೀಡಿದರು. ಅವರು ಅಖಿಲ ಭಾರತ ಭಕ್ನಾ ಕಿಸಾನ್ ಸಮ್ಮೇಳನದಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದ್ದರು. ಫೆಬ್ರವರಿ ೧೯೪೬ ರ ರಾಯಲ್ ಇಂಡಿಯನ್ ನೇವಿ ದಂಗೆಯಲ್ಲಿ ಸಕ್ರಿಯವಾಗಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡ ಅವರು, ಕ್ಯಾಸಲ್ ಬ್ಯಾರಕ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ಜನರ ಜೀವನಕ್ಕೆ ಅಪಾಯವನ್ನುಂಟುಮಾಡುವ ಮದ್ದುಗುಂಡುಗಳ ಡಂಪ್ ಅನ್ನು ಸ್ಫೋಟಿಸದಂತೆ ಆರ್‍ಎನ್‍ಐ ಮನವೊಲಿಸಿದರು. ಫೆಬ್ರವರಿ-ಮಾರ್ಚ್ ೧೯೪೭ ರಲ್ಲಿ ಲಂಡನ್‌ನಲ್ಲಿ ಸಿಪಿಐ ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುವ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ವಸಾಹತುಗಳ ಸಿಪಿಗಳ ಸಮ್ಮೇಳನದಲ್ಲಿ ಡಾ ಅಧಿಕಾರಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದ್ದರು. <ref name="s296">{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=o0bzjwEACAAJ|title=Surkh Salam: Communist Politics and Class Activism in Pakistan, 1947-1972|last=Kamran Asdar Ali|year=2015|isbn=978-0-19-940308-0|page=296}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://frontline.thehindu.com/the-nation/article30165459.ece|title=MAKING OF A THESIS|last=NOORANI|first=A. G.|website=Frontline}}</ref> ಧಾರ್ಮಿಕ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಪಾಕಿಸ್ತಾನವನ್ನು ರಚಿಸಬೇಕೆಂದು ಒತ್ತಾಯಿಸುವ ಮುಸ್ಲಿಂ ಕೋಮುವಾದವನ್ನು ಅಧಿಕಾರಿ ಬೆಂಬಲಿಸಿದರು. === ಬಿಟಿಆರ್ ಅವಧಿ === ಫೆಬ್ರವರಿ ೧೯೪೮ ರಲ್ಲಿ ಕಲ್ಕತ್ತಾದಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಸಿಪಿಐ ಯ ೨ ನೇ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ನಲ್ಲಿ ಡಾ ಅಧಿಕಾರಿ ಸಿಸಿ ಮತ್ತು ಪಿಬಿ ಗೆ ಆಯ್ಕೆಯಾದರು. ಬಿ.ಟಿ. ರನದಿವ್ (ಜಿಎಸ್), ಭೋವಾನಿ ಸೇನ್ ಮತ್ತು ಸೋಮನಾಥ್ ಲಾಹಿರಿ ಪಿಬಿಯ ಇತರ ಸದಸ್ಯರಾಗಿದ್ದರು. ಅಧಿಕಾರಿ ಬಿಟಿಆರ್ ಲೈನ್ ಅನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಅದಕ್ಕೆ ಕಾರಣರಾಗಿದ್ದರು. ಪಕ್ಷವು ೧೯೫೦ ರಲ್ಲಿ ಹೊಸ ಪಿಬಿ ಅನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿತು ಮತ್ತು ಅಧಿಕಾರಿ ಸೇರಿದಂತೆ ಬಿಟಿಆರ್ ನಾಯಕತ್ವವನ್ನು ಅಮಾನತುಗೊಳಿಸಿತು. ಅಧಿಕಾರಿ ಗಮನಾರ್ಹವಾದ ಸ್ವಯಂ ವಿಮರ್ಶಾತ್ಮಕ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ ಮಾಡಿದರು. ನಂತರ ಅವರು ೧೯೫೧ ರಲ್ಲಿ ಸಾಮಾನ್ಯ ಸದಸ್ಯರಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಲು ಪಂಜಾಬ್‍ಗೆ ಹೋದರು. ಅವರು ೧೯೫೨ ರ ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಅಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು. ಅವರು ದೆಹಲಿಯ ಸಂಸದೀಯ ಕಚೇರಿಯಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ನಂತರ ಬಾಂಬೆಯಲ್ಲಿ ಸಾಮಾನ್ಯ ಸದಸ್ಯರಾಗಿಯೂ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು. ಡಾ ಅಧಿಕಾರಿ ಮಧುರೈ (೧೯೫೩-೫೪) ಮತ್ತು ಪಾಲ್ಘಾಟ್ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ (೧೯೫೬) ನಲ್ಲಿ ಸಿಸಿ ಗೆ ಆಯ್ಕೆಯಾದರು. ಅವರು ಅಮೃತಸರ (೫ ನೇ) ಕಾಂಗ್ರೆಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಹೊಸ ಪಕ್ಷದ ಸಂವಿಧಾನದ ವರದಿಯನ್ನು ನೀಡಿದರು. ಅವರು ಎನ್‍ಸಿ ಮತ್ತು ಸಿ‍ಇಸಿ ಗೆ ಆಯ್ಕೆಯಾದರು ಮತ್ತು ನಂತರ ಮತ್ತೆ ವಿಜಯವಾಡದಲ್ಲಿ (1961) ಆಯ್ಕೆಯಾದರು. <ref name="s296"/> === ವಿಭಜನೆಯ ನಂತರ === ಅವರು ೧`೯೬೦ ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ ಸೈದ್ಧಾಂತಿಕ-ರಾಜಕೀಯ ಚರ್ಚೆಗಳ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಬರೆದರು, ೧೯೬೪ ರಲ್ಲಿ 'ಕಮ್ಯುನಿಸ್ಟ್ ಪಾರ್ಟಿ ಮತ್ತು ಇಂಡಿಯಾಸ್ ಪಾಥ್ ಟು ನ್ಯಾಶನಲ್ ರಿಜನರೇಶನ್' ಎಂಬ ಪ್ರಮುಖ ಕೃತಿಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿತ್ತು. ಅವರು ಹೊಸ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವನ್ನು ರೂಪಿಸುವಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಬಾಂಬೆ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಪಕ್ಷದ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದ ವರದಿಯನ್ನು ನೀಡಿದರು (೧೯೬೪). ಅವರು ಪಕ್ಷದ ಶಿಕ್ಷಣದ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯೊಂದಿಗೆ ಕೇಂದ್ರ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿಗೆ ಆಯ್ಕೆಯಾದರು. ಪಾಟ್ನಾ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಅವರು 'ಪಕ್ಷ ಶಿಕ್ಷಣ ಮತ್ತು ಅಧ್ಯಯನ ವಿಭಾಗ'ದ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರಾಗಿ ಸಿ‍ಇಸಿ ಗೆ ಆಯ್ಕೆಯಾದರು. 'ಸಿಪಿಐನ ಇತಿಹಾಸದ ದಾಖಲೆಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸುವ, ಸಂಪಾದಿಸುವ ಮತ್ತು ಬರೆಯುವ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯನ್ನು ಅವರಿಗೆ ವಹಿಸಲಾಯಿತು, ಅದರಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ಸಂಪುಟಗಳನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸಲಾಯಿತು. ಅವರು ಪ್ರಪಂಚದಾದ್ಯಂತದ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ನಿಖರವಾಗಿ ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು, ಶ್ರೀಮಂತ ಆರ್ಕೈವ್ಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದರು. ಅವರು ತಮ್ಮ ದೃಷ್ಟಿ ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳುವವರೆಗೂ ಮತ್ತು ಸಾಯುವವರೆಗೂ ಈ ಕೆಲಸವನ್ನು ಮುಂದುವರೆಸಿದರು. ನಂತರ ಅವರು ಪಕ್ಷದ ಎಲ್ಲಾ ಹುದ್ದೆಗಳಿಂದ ಹಿಂತೆಗೆದುಕೊಂಡರು, ಅಧ್ಯಯನ ಮತ್ತು ಸಂಶೋಧನೆಗೆ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ತಮ್ಮನ್ನು ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡರು. <ref name="s296"/> ಅವರು ತಮ್ಮ ಕೊನೆಯ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಕೇಂದ್ರ ನಿಯಂತ್ರಣ ಆಯೋಗದ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿದ್ದರು. ಡಾ ಗಂಗಾಧರ ಅಧಿಕಾರಿ ೮೩ ನೇ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ೨೧ ನವೆಂಬರ್ ೧೯೮೧ ರಂದು ಹೃದಯಾಘಾತದಿಂದ ನಿಧನರಾದರು. ಅವರ ಪತ್ನಿ ವಿಮಲ್ ವರ್ಷದ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ನಿಧನರಾದರು. == ಗ್ರಂಥಸೂಚಿ == ೧೯೪೩ ರಲ್ಲಿ ''ಪಾಕಿಸ್ತಾನ ಮತ್ತು ಭಾರತೀಯ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಏಕತೆ'' ಎಂಬ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟವಾದ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪ್ರಶ್ನೆಯ ಕುರಿತು ಅಧಿಕಾರಿಯವರ ನಿಲುವು, [[ಜೋಸೆಫ್ ಸ್ಟಾಲಿನ್]] ಅವರ ''ಮಾರ್ಕ್ಸ್‌ವಾದ ಮತ್ತು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪ್ರಶ್ನೆಯಿಂದ'' ಪ್ರೇರಿತವಾಗಿದೆ ಏಕೆಂದರೆ ಇದು ಸಾಮಾನ್ಯ ಭಾಷೆ, ಸಾಮಾನ್ಯ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪ್ರಜ್ಞೆಯನ್ನು ಒತ್ತಿಹೇಳಿತು. . <ref name="s296"/> ಅವರು ''ಕಮ್ಯುನಿಸ್ಟ್ ಪಾರ್ಟಿ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾದ ಹತ್ತು ಸಂಪುಟಗಳ ದಾಖಲೆಗಳನ್ನು'' ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು. <ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=IZC3AQAAQBAJ&pg=PT99|title=The Political Philosophies of Antonio Gramsci and B. R. Ambedkar: Itineraries of Dalits and Subalterns|last=Zene|first=Cosimo|date=2013-10-23|publisher=Routledge|isbn=978-1-134-49408-8|language=en}}</ref> == ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳು == <references group="" responsive="1"></references> {{Authority control}} <nowiki> [[ವರ್ಗ:೧೯೮೧ ನಿಧನ]] [[ವರ್ಗ:೧೮೯೮ ಜನನ]] [[ವರ್ಗ:Pages with unreviewed translations]]</nowiki> [[ವರ್ಗ:ವಿಕಿ ಇ-ಲರ್ನಿಂಗ್‍ನಲ್ಲಿ ತಯಾರಿಸಿದ ಲೇಖನ]] hhfakngrid94kuoodme0eyy4zi1ynof 0 148205 1224318 1148512 2024-04-26T08:43:54Z InternetArchiveBot 69876 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{Infobox mountain | name = ಗೋರಿ ಚೆನ್ | elevation_ft = ೨೧೪೧೦ | coordinates = | native_name = | photo = Sunrise in the Himalayas (11096205714).jpg | photo_caption = ಗೋರಿಚೆನ್ ಬೆಟ್ಟಗಳು ಸೂರ್ಯೋದಯದ ಹೊತ್ತಿನಲ್ಲಿ, ಅರುಣಾಚಲ ಪ್ರದೇಶ | easiest_route = | map = }} '''ಗೋರಿ ಚೆನ್''' ಪೂರ್ವ ಹಿಮಾಲಯದಲ್ಲಿ ಹಿಮನದಿಗಳಿಂದ ತುಂಬಿದ ಪರ್ವತ ಗುಂಪು. ಈ ಪರ್ವತ ಶಿಖರಗಳು ಈಶಾನ್ಯ ಭಾರತದ ಮೂರನೇ ಅತಿ ಎತ್ತರದ ಶಿಖರವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿವೆ. ಇತರ ಶಿಖರಗಳು ಗೋರಿಚೆನ್ II ೨೧೨೮೭ಮೀ, ಗೊರಿಚೆನ್ ಪೂರ್ವ ೨೦೪೧೩ಮೀ ಮತ್ತು ಗೋರಿಚೆನ್ ದಕ್ಷಿಣ ೨೦೪೯೬ಮೀ. <ref>{{Cite web|url=http://publications.americanalpineclub.org/articles/12199522603/Asia-IndiaArunachal-Pradesh-Gorichen-II-and-Gorichen-East|title=Asia, India—Arunachal Pradesh, Gorichen II and Gorichen East|last=Dutt|first=Ajit K.|date=1995|website=American Alpine Club|access-date=2021-06-28}}</ref> <ref name=":0">{{Cite web|url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/kolkata/indian-army-team-summits-mt-gorichen-the-abode-of-the-guardian-deity/articleshow/54462534.cms|title=Indian Army: Indian Army team summits Mt Gorichen, the 'Abode of the Guardian Deity'|last=Gupta|first=Jayanta|date=22 September 2016|website=The Times of India|language=en|access-date=2021-06-28}}</ref> ಭಾರತದ ಪರ್ವತಗಳಲ್ಲಿ ಇದು ದಂಡಯಾತ್ರೆ ಕೈಗೊಳ್ಳುವವರಿಗೆ ಮತ್ತು ಚಾರಣಿಗರಿಗೆ ಜನಪ್ರಿಯವಾಗಿದೆ. <ref>Multiple references: </ref> ಗೋರಿ ಚೆನ್ ೧೯೮೦ ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ ಸಿಯಾಚಿನ್‌ನಲ್ಲಿ ನಿಯೋಜನೆಗೊಳ್ಳುವ ಮೊದಲು ೧೯ ಕುಮಾವೂನ್‌ಗೆ ತರಬೇತಿಯನ್ನು ಒದಗಿಸಿದರು. <ref>{{Cite web|url=https://www.asianage.com/books/061017/a-salute-to-the-bravery-and-endurance-of-our-soldiers.html|title=A salute to the bravery and endurance of our soldiers|last=Bhat|first=Anil|date=2017-10-06|website=The Asian Age|access-date=2021-06-28}}</ref> ಗೋರಿ ಚೆನ್ ಅನ್ನು ಹಾದುಹೋಗುವ ಹಳೆಯ ದಂಡಯಾತ್ರಿಗಳು ೧೯೧೩ ರಲ್ಲಿ ಬೈಲಿ-ಮೋರ್ಸ್ಹೆಡ್ ಪರಿಶೋಧನೆ ಮತ್ತು ೧೯೩೯ ರಲ್ಲಿ ಬಿಲ್ ಟಿಲ್ಮನ್ ಅವರ ದಂಡಯಾತ್ರೆಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿವೆ. <ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=Iw89AAAAIAAJ|title=When Men & Mountains Meet: Fifty-four Photographs|last=Tilman|first=Harold William|date=1947|publisher=CUP Archive|language=en}}</ref> ೧೯೧೩ ರಲ್ಲಿ ಬೈಲಿ-ಮೋರ್ಸ್ಹೆಡ್ ಪರಿಶೋಧನೆಯು ಆಧುನಿಕ '''''ಬೈಲಿ ಟ್ರಯಲ್''''' ಅನ್ನು ಪ್ರೇರೇಪಿಸಿತು. <ref>{{Cite web|url=https://www.explorationscompany.com/asia/experience-asia/india/the-himalayas/the-bailey-trail-trek#:~:text=The%20Bailey%20Trail%22,%20a%20magnificent,connected%20Burma,%20India%20and%20Tibet.|title=The Bailey Trail Trek - The Explorations Company|website=The Explorations Company|access-date=2021-06-28|archive-date=2021-06-28|archive-url=https://web.archive.org/web/20210628185254/https://www.explorationscompany.com/asia/experience-asia/india/the-himalayas/the-bailey-trail-trek#:~:text=The%20Bailey%20Trail%22,%20a%20magnificent,connected%20Burma,%20India%20and%20Tibet.|url-status=dead}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://www.bikatadventures.com/Home/Itinerary/gorichen-trek-arunachal-pradesh|title=Gorichen Trek - Bailey Trail - Bikat Adventures|website=Bikat Adventures|access-date=2021-06-28}}</ref> == ನಕ್ಷೆಗಳು == [[ಚಿತ್ರ:Map India and Pakistan 1-250,000 Tile NG 46-2 Towang.jpg||೨೫೦px|thumb|right|ಗೋರಿ ಚೆನ್. ಯು.ಎಸ್ ಸೇನಾ ನಕ್ಷೆ ಸೇವೆ, ೧೯೫೫]] [[ಚಿತ್ರ:1913 North-Eastern Frontier and Tibet by Morshead and Bailey from RE Journal 1921.jpg|೨೫೦px|thumb|right|ಗೋರಿ ಚೆನ್ ೨೧೪೬೪. ೧೯೧೩ ರಲ್ಲಿ ಭಾರತ ಮತ್ತು ಪೂರ್ವ ಟಿಬೆಟ್‌ನ ಈಶಾನ್ಯ ಗಡಿಭಾಗದ Bailey–Morshead exploration of Tsangpo Gorge|ಬೈಲಿ-ಮೋರ್ಸ್‌ಹೆಡ್ ಪರಿಶೋಧನೆ ]] == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == {{Reflist}} == ಹೆಚ್ಚಿನ ಓದುವಿಕೆ == * {{Cite book|url=https://archive.org/details/ExplorationOnTheNorthEastFrontier1913|title=Report on an Expedition on the North East Frontier, 1913|last=Bailey|first=F. T.|date=1914|publisher=Government Monotype Press|location=Simla|access-date=13 August 2014}} * {{Cite journal|last=Tilman|first=H. W.|date=1939|title=Peaks of the Assam Himalaya|url=https://www.jstor.org/stable/1788781|journal=The Geographical Journal|volume=94|issue=5|pages=402–404|doi=10.2307/1788781|jstor=1788781|issn=0016-7398}} * {{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=dBG7DgAAQBAJ|title=Gorichen to Siachen: The Untold Saga of Hoisting the Tricolour on Saltoro|last=Khanna|first=D K|publisher=Vij Books|year=2017|isbn=9789386367105|location=9789386367105}} [[ವರ್ಗ:ವಿಕಿ ಇ-ಲರ್ನಿಂಗ್‍ನಲ್ಲಿ ತಯಾರಿಸಿದ ಲೇಖನ]] [[ವರ್ಗ:ಕರಾವಳಿ ವಿಕಿಮೀಡಿಯನ್ಸ್]] [[ವರ್ಗ:ಹಿಮಾಲಯ]] [[ವರ್ಗ:ಪರ್ವತಾರೋಹಿಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಪರ್ವತಶ್ರೇಣಿಗಳು]] b8qujzf1v2k23so8vfse2765q2j8cfu 0 150720 1224243 1185507 2024-04-25T15:55:25Z RudraVJP 82629 wikitext text/x-wiki ಭಾರತೀಯ ಸನದು ಲೆಕ್ಕಿಗರ ಸಂಸ್ಥೆ ( '''ICAI''' ) ಭಾರತದ ವೃತ್ತಿಪರ ಲೆಕ್ಕಪರಿಶೋಧಕ ಸಂಸ್ಥೆಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು [[ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರ|ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದ]] [[ಸಾಂಸ್ಥಿಕ ವ್ಯವಹಾರಗಳ ಸಚಿವಾಲಯ|ಸಾಂಸ್ಥಿಕ ವ್ಯವಹಾರಗಳ ಸಚಿವಾಲಯದ]] ಆಡಳಿತಾತ್ಮಕ ನಿಯಂತ್ರಣದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ವಿಶ್ವದ 2 ನೇ ಅತಿದೊಡ್ಡ ವೃತ್ತಿಪರ ಲೆಕ್ಕಪತ್ರ ನಿರ್ವಹಣೆ ಸಂಸ್ಥೆಯಾಗಿದೆ. ಭಾರತದಲ್ಲಿ [[ಚಾರ್ಟರ್ಡ್ ಅಕೌಂಟೆಂಟ್|ಚಾರ್ಟರ್ಡ್]] ಅಕೌಂಟೆನ್ಸಿ ವೃತ್ತಿಯ ಪ್ರಚಾರ, ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಮತ್ತು ನಿಯಂತ್ರಣಕ್ಕಾಗಿ [[ಸಂಸತ್ತು]] ಜಾರಿಗೊಳಿಸಿದ ಚಾರ್ಟರ್ಡ್ ಅಕೌಂಟೆಂಟ್ಸ್ ಕಾಯಿದೆ, 1949 ರ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಶಾಸನಬದ್ಧ ಸಂಸ್ಥೆಯಾಗಿ ಇದನ್ನು ಜುಲೈ 1, 1949 ರಂದು ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು. {{Infobox organization | name = ಭಾರತೀಯ ಲೆಕ್ಕಪರಿಶೋಧಕರ ಸಂಸ್ಥೆ | logo = ICAI logo.png | logo_caption = [[Emblem]] of ICAI as given by [[Sri Aurobindo]] | abbreviation = ಐ ಸಿ ಏ ಐ | motto = ಯ ಎಷು ಸುಪ್ತೇಷು ಜಾಗೃತಿ | predecessor = | merged = | successor = | formation = ಜುಲೈ 1, 1949 | founder = | founding_location = | extinction = <!-- use {{end date and age|YYYY|MM|DD}} --> | merger = | type = | vat_id = | registration_id = <!-- for non-profit org --> | ನ್ಯಾಯಿಕ ಸ್ಥಿತಿ = ಸಂಸತ್ತಿನ ಅಧಿನಿಯಮದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಗಿದೆ | purpose = | headquarters = ಐ ಸಿ ಏ ಐ ಭವನ, ಇಂದ್ರಪ್ರಸ್ತ ಮಾರ್ಗ,[[ನವ ದೆಹಲಿ]], ಭಾರತ | location = | coords = {{Coord|28.627815|77.242135|display=inline}} | region = ಭಾರತ | services = | products = | methods = | fields = | ಸದಸ್ಯತ್ವ = 4,00,000 ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು (2024)<ref>{{cite web|title=Statistics – Members |url=https://resource.cdn.icai.org/30987key-statistics.pdf |publisher=ICAI |access-date=16 January 2021 |date=6 November 2020}}</ref> | membership_year = | language = ಇಂಗ್ಲೀಷ್ ಮತ್ತು ಹಿಂದಿ | main_organ = | parent_organization = [[ಸಾಂಸ್ಥಿಕ ವ್ಯವಹಾರಗಳ ಸಚಿವಾಲಯ ]], [[ಭಾರತ ಸರಕಾರ]] | subsidiaries = | secessions = | affiliations = | budget = | budget_year = | revenue = | revenue_year = | disbursements = | expenses = | expenses_year = | endowment = | endowment_year = | staff = | staff_year = | volunteers = | volunteers_year = | students = | students_year = | website = {{URL|http://www.icai.org}} | remarks = | formerly = | footnotes = }} <ref>{{Cite web |title=Smile Foundation receives first ICAI CSR Award {{!}} Smile Foundation |url=https://www.smilefoundationindia.org/icai-csr-award.html |access-date=2021-09-30 |website=smilefoundationindia.org |archive-date=2021-09-30 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210930053832/https://www.smilefoundationindia.org/icai-csr-award.html |url-status=dead }}</ref> ಭಾರತ ದೆಶದ, ಲೆಕ್ಕಪರಿಶೋಧಕ ಮಾನದಂಡಗಳು ಮತ್ತು ಲೆಕ್ಕಪರಿಶೋಧನಾ ಮಾನದಂಡಗಳನ್ನು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಹಣಕಾಸು ವರದಿ ಪ್ರಾಧಿಕಾರ (ರಾ.ಹ.ವ.ಪ್ರಾ) ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರಕ್ಕೆ ಶಿಫಾರಸು ಮಾಡುತ್ತದೆ, ಇದು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಹಣಕಾಸು ಹೇಳಿಕೆಗಳ [[ಆಯವ್ಯಯದ ಲೆಕ್ಕ ಪರಿಶೋಧನೆ|ಲೆಕ್ಕಪರಿಶೋಧನೆಯಲ್ಲಿ]] ಅನುಸರಿಸಬೇಕಾದ ಲೆಕ್ಕಪರಿಶೋಧನೆಯ ಮಾನದಂಡಗಳನ್ನು (SAs) ಹೊಂದಿಸುತ್ತದೆ. ಭಾರತದಲ್ಲಿನ ಇತರ ಹೆಸರಾಂತ ಲೆಕ್ಕಪರಿಶೋಧಕ ಸಂಶೋಧನಾ ಸಂಸ್ಥೆಗಳೆಂದರೆ [[ಭಾರತೀಯ ವೆಚ್ಚ ಲೆಕ್ಕಿಗರ ಸಂಸ್ಥೆ]], ದೆಹಲಿ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಲಯ, ಕ್ಯಾಲಿಕಟ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಲಯ ಮತ್ತು [[ಮುಂಬಯಿ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ|ಮುಂಬೈ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಲಯ]] . ಮುಂತಾದವುಗಳು. [[ಚಿತ್ರ:Chartered_Accountants_of_India_2018_stamp.jpg|thumb| ಭ್ಹಾರತೀಯ ಸನದಿ ಲೆಕ್ಕಿಗರ ಸಂಸ್ಥೆಯ 70 ನೇ ವಾರ್ಷಿಕೋತ್ಸವಕ್ಕೆ ಮೀಸಲಾಗಿರುವ 2018 ರ ಅಂಚೆಚೀಟಿ]] [[ಚಿತ್ರ:CAlogo.jpg|thumb| CA ಚಿನ್ಹೆ ]] [[ವರ್ಗ:ವಾಣಿಜ್ಯ ಸಂಸ್ಥೆ]] [[ವರ್ಗ:ಲೆಕ್ಕಶೋಧಕ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು]] 5ptc499o4lswob07auawyoe4qolqswb 0 151345 1224337 1178646 2024-04-26T10:50:53Z InternetArchiveBot 69876 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki '''ಚೇತನ್ ಜೋಶಿ''' [[ಹಿಂದುಸ್ತಾನಿ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಸಂಗೀತ|ಹಿಂದೂಸ್ತಾನಿ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಸಂಗೀತ]] ಸಂಪ್ರದಾಯದಲ್ಲಿ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಕೊಳಲು ವಾದಕರು. ಅವರು ಝರಿಯಾದಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದರು ಮತ್ತು ನೊಮುಂಡಿ ಮತ್ತು ಬೊಕಾರೊ ಸ್ಟೀಲ್ ಸಿಟಿಯಲ್ಲಿ ಬೆಳೆದರು. ಅವರು ದಿವಂಗತ ಆಚಾರ್ಯ ಜಗದೀಶ್ (ಬೊಕಾರೊ), ದಿವಂಗತ ಪಂಡಿತ್ ಭೋಲಾನಾಥ್ ಪ್ರಸನ್ನ (ಅಲಹಾಬಾದ್), ದಿವಂಗತ ಪಂಡಿತ್ ರಘುನಾಥ್ ಸೇಠ್ (ಮುಂಬೈ) <ref>{{Cite news |last=Rajan |first=Anjana |date=7 March 2014 |title=On wings of harmony |work=The Hindu, New Delhi |location=Mumbai, India |url=http://www.thehindu.com/features/friday-review/music/on-wings-of-harmony/article5757024.ece |access-date=14 March 2014}}</ref> ಮತ್ತು ಪಂಡಿತ್ [[ಅಜಯ್ ಚಕ್ರವರ್ತಿ|ಅಜೋಯ್ ಚಕ್ರವರ್ತಿ]] (ಕೋಲ್ಕತ್ತಾ) ಅವರಲ್ಲಿ ಸಂಗೀತ ತರಬೇತಿಯನ್ನು ಪಡೆದರು. <ref>{{Cite news |last=Kumar |first=Navtan |date=16 November 2005 |title=State flautist to play in reel life - Mumbai-based producer to make docu-drama on musician from Jharkhand |work=The Telegraph |location=Calcutta, India |url=http://www.telegraphindia.com/1051116/asp/jamshedpur/story_5482176.asp |url-status=dead |access-date=21 May 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20121024063702/http://www.telegraphindia.com/1051116/asp/jamshedpur/story_5482176.asp |archive-date=24 October 2012}}</ref> == ಆರಂಭಿಕ ಜೀವನ == ಅವರು [[ಬಿಹಾರ|ಬಿಹಾರದ]] (ಈಗಿನ [[ಝಾರ್ಖಂಡ್|ಜಾರ್ಖಂಡ್]] ) ಧನ್ಬಾದ್ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಝರಿಯಾದಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದರು. ಅವರ ತಂದೆ ಭೂಪೇಂದ್ರ ಜೋಶಿಯವರು ಚಹಾ ವ್ಯಾಪಾರಿಯಾಗಿದ್ದರು. ಅವರು ತಮ್ಮ ಮೆಟ್ರಿಕ್ಯುಲೇಷನ್ ಅನ್ನು ರಾಮಚಂದ್ರ ಹೈಸ್ಕೂಲ್ ಮತ್ತು ಕಾಲೇಜಿನಲ್ಲಿ ಅಲಹಾಬಾದ್ ಪದವಿ ಕಾಲೇಜಿನಿಂದ [[ಪ್ರಯಾಗ್ ರಾಜ್|ಪ್ರಯಾಗರಾಜ್‌ನಲ್ಲಿ]] ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಿದರು. ಅವರು ಬೊಕಾರೊ ಕಾಲೇಜಿನಿಂದ ಪದವಿಯನ್ನು ಪಡೆದರು. <ref name="thefollowup">{{Cite news |date=28 November 2022 |title=संगीत नाटक अकादमी अवार्ड 2019 के लिए बोकारो के चेतन जोशी का हुआ चयन |language=Hindi |publisher=thefollowup |url=https://thefollowup.in/jharkhand/news/bokaro-chetan-joshi-selected-for-sangeet-natak-akademi-award-2019-27353.html |access-date=28 November 2022}}</ref> <ref name="etvbharat">{{Cite news |date=27 November 2022 |title=झारखंड के चेतन जोशी को संगीत नाटक अकादमी अवार्ड 2019, बांसुरी वादन में बेहतरीन प्रदर्शन के लिए सम्मान |language=Hindi |publisher=etvbharat |url=https://www.etvbharat.com/hindi/jharkhand/state/bokaro/sangeet-natak-akademi-award-2019-to-jharkhand-flute-player-chetan-joshi/jh20221127214358228228848 |access-date=28 November 2022}}</ref> == ವೃತ್ತಿ == ಅವರು ೧೯೮೭ ರಿಂದ ಗುರು ಗೋಬಿಂದ್ ಸಿಂಗ್ ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ಸಂಗೀತ ಶಿಕ್ಷಕರಾಗಿ ಕೊಳಲು ಪಾಠವನ್ನು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ಹೇಳಿಕೊಡಲು ಆರಂಭಿಸಿದರು. ನಂತರ ಅವರು ದೆಹಲಿ ಪಬ್ಲಿಕ್ ಸ್ಕೂಲ್‌ನಲ್ಲಿ ೧೯೮೮ರಿಂದ ೨೦೧೨ರವರೆಗೆ ಸಂಗೀತ ಶಿಕ್ಷಕರಾಗಿದ್ದರು. ೨೦೧೨ ರಿಂದ, ಅವರು ನೋಯ್ಡಾದ ವಿವಿಧ ಪ್ರದರ್ಶನಗಳಲ್ಲಿ ಕೊಳಲು ನುಡಿಸಿದರು. == ಪ್ರದರ್ಶನಗಳು == ದೆಹಲಿಯ ಪ್ರಮುಖ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ವಾದ್ಯಗಾರರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರಾಗಿದ್ದ, ಚೇತನ್ ಜೋಶಿ ಕಳೆದ ಮೂವತ್ತು ವರ್ಷಗಳಿಂದ ವಿವಿಧ ಸಂಗೀತ ಕಚೇರಿಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರದರ್ಶನ ನೀಡಿದ್ದಾರೆ. ಡಿಸೆಂಬರ್ ೨೦೦೪ರ ಮೊದಲ ಮತ್ತು ಎರಡನೇ ವಾರದಲ್ಲಿ, ಹಜಾರಿಬಾಗ್, ಧನ್ಬಾದ್, ಬೊಕಾರೊ, ರಾಂಚಿ, ಮುಂಗೇರ್ ಮತ್ತು ಕೋಲ್ಕತ್ತಾ ಮುಂತಾದ ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ಆಯೋಜಿಸಲಾದ ಜುಗಲ್ಬಂದಿ ಕಛೇರಿಗಳ ಸರಣಿಯಲ್ಲಿ ವೇಣು ನಾಡ್ (ಕೊಳಲಿನ ಧ್ವನಿ) ಎಂಬ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಕ್ಕಾಗಿ ಅವರು ಜಪಾನಿನ ಕಲಾವಿದರೊಂದಿಗೆ ಪ್ರದರ್ಶನಗಳನ್ನು ನೀಡಿದರು. . ಅವರು ದೇಶದ ವಿವಿಧ ಭಾಗಗಳಿಂದ ಸಂತೂರ್, ಪಿಟೀಲು, ಗಿಟಾರ್, ಸಿತಾರ್, ಸರೋದ್ ಮತ್ತು ಕೊಳಲು ಕಲಾವಿದರೊಂದಿಗೆ ಜುಗಲ್ಬಂದಿಯನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸಿದ್ದಾರೆ. ೨೦೦೬ರಲ್ಲಿ ಜೆಮ್ಷೆಡ್ಪುರದ ಎಕ್ಸ್ಎಲ್ಆರ್ಐನಲ್ಲಿ, ೨೦೦೮ರಲ್ಲಿ ಗುವಾಹಟಿಯ ರವೀಂದ್ರ ಭವನದಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ೨೦೧೨ರಲ್ಲಿ ಐಐಎಂ ರಾಂಚಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರದರ್ಶನ ನೀಡಿದ್ದರು. ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ ೨೦೧೬ರಲ್ಲಿ ನೆಡೆದ ರಸ್ರಂಗ್ ವರ್ಲ್ಡ್ ಕೊಳಲು ಉತ್ಸವದ ೭ನೇ ಆವೃತ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರದರ್ಶನ ನೀಡಿದರು, ಇದು ಐದು ದಿನಗಳ ಕಾಲ ನವದೆಹಲಿಯಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವಾಗಿತ್ತು. ಇದರಲ್ಲಿ ಇಟಲಿ, ಸ್ಲೋವಾಕಿಯಾ ಮತ್ತು ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನದಂತಹ ಹಲವಾರು ದೇಶಗಳ ಕಲಾವಿದರು ಭಾಗವಹಿಸಿದರು. [[ಹರಿಪ್ರಸಾದ್ ಚೌರಾಸಿಯಾ]] ಮತ್ತು ರೋನು ಮಜುಂದಾರ್ ಅವರಂತಹ ಭಾರತದ ಇತರ ಪ್ರಮುಖ ಕೊಳಲುವಾದಕರು ಈ ಉತ್ಸವದಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದ್ದರು. ಉತ್ಸವವು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಯುಎನ್ ಸುಸ್ಥಿರ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಗುರಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿದೆ ಮತ್ತು ವಿಶ್ವ ಶಾಂತಿಯನ್ನು ಪ್ರಚಾರ ಮಾಡುವುದು ಇದರ ಗುರಿಯಾಗಿದೆ. <ref>{{Cite news |date=8 June 2016 |title=7th World Flute Festival to propagate global peace |work=Business Standard, New Delhi |url=http://www.business-standard.com/article/pti-stories/7th-world-flute-festival-to-propagate-global-peace-116060800546_1.html |access-date=27 October 2016}}</ref> <ref>{{Cite news |date=9 June 2016 |title=Bamboo tunes to bring a message of peace |work=The Hindu, New Delhi |url=http://m.thehindu.com/news/national/bamboo-tunes-to-bring-a-message-of-peace/article8706615.ece |access-date=27 October 2016}}</ref> ಅವರು ೮ ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೦೧೭ ರಂದು ಪಂಜಾಬ್ ಕಲಾ ಭವನದಲ್ಲಿ ಸಂಸ್ಕಾರ ಭಾರತಿ ಆಯೋಜಿಸಿದ್ದ ವಿಶೇಷ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ಪ್ರದರ್ಶನ ನೀಡಿದರು <ref>{{Cite news |date=9 April 2017 |title=Chetan’s flute recital captivates audience |work=The Tribune, Chandigarh |url=http://www.tribuneindia.com/news/chandigarh/community/the-eternal-love-story-of-radha-krishna/389262.html |access-date=10 April 2017}}</ref> ೨೦೨೨ ರ ಡಿಸೆಂಬರ್ ೪ನೇ ಭಾನುವಾರ ಅವರು ಸೆಲೆಬ್ರಿಟಿ ಶೋ ನಿರುಪಕಿಯಾದ ಶ್ರೀಮತಿ ನಿಧಿ ಕುಮಾರ್ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಸ್ಕೂಲ್ಜ್ ಆಯೋಜಿಸಿದ್ದ ವಿಶೇಷ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ಪ್ರದರ್ಶನ ನೀಡಿದರು. <ref>{{Cite web |title=Fish Tank- MUSIC OF INDIA: FLUTE |url=https://www.skoolz.in/home/events/fish-tank-music-flute-chetan-joshi |access-date=4 December 2022 |website=Skoolz |publisher=Skoolz |archive-date=14 ಮಾರ್ಚ್ 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230314092003/https://www.skoolz.in/home/events/fish-tank-music-flute-chetan-joshi |url-status=dead }}</ref> == ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು == ಅವರಿಗೆ ಜಾರ್ಖಂಡ್ ಸರ್ಕಾರವು ರಾಜಕೀಯ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಸಮ್ಮಾನ್ (ರಾಜ್ಯ ಗೌರವ) ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ನೀಡಿದೆ ಸನ್ಮಾನಿಸಿದೆ. ಅವರು ಸುರ್ ಮಣಿ, ಬಿಸ್ಮಿಲ್ಲಾ ಸಮ್ಮಾನ್, ಸಂಗೀತ ಕಲಾ ಗೌರವ ಪ್ರಶಸ್ತಿ, ಕಲಾ ರತ್ನ ಸಮ್ಮಾನ್, ಸಂಗಮ ಸಮ್ಮಾನ್ ಮತ್ತು ಇತರ ಅನೇಕ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು ಮತ್ತು ಪುರಸ್ಕಾರಗಳನ್ನು ಸಹ ಪಡೆದಿದ್ದಾರೆ. == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == {{ಉಲ್ಲೇಖಗಳು|50em}}  [[ವರ್ಗ:ಜೀವಂತ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು]] 332m2gxsakzy4y6po9cgax2cz6piq4y 0 154728 1224217 1224060 2024-04-25T14:16:56Z Cric editor 84813 /* ಗುಂಪು ಏ */ wikitext text/x-wiki {{Infobox cricket tournament | name = ೨೦೨೪ ಐಸಿಸಿ ಪುರುಷರ ಟಿ೨೦ ವಿಶ್ವಕಪ್ | image = ೨೦೨೪ ಐಸಿಸಿ ಪುರುಷರ ಟಿ೨೦ ವಿಶ್ವಕಪ್ ಲೋಗೋ.png | image_size = 200px | fromdate = ೧ | todate = ೨೯ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ | caption = | administrator = [[ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಮಂಡಳಿ]] | cricket format = [[ಟ್ವೆಂಟಿ೨೦|ಟ್ವೆಂಟಿ೨೦ ಇಂಟರ್ನ್ಯಾಷನಲ್]] | tournament format = [[ಪಂದ್ಯಾವಳಿ|ಗುಂಪು ಹಂತ]], ಸೂಪರ್ 8s ಮತ್ತು ನಾಕೌಟ್ ಹಂತ | host = {{flagicon|WIN}} [[ವೆಸ್ಟ್ ಇಂಡೀಸ್]]<br>{{flagicon|USA}} [[ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ]] | champions = | runner up = | count = | participants = ೨೦ | matches = ೫೫ | attendance = | player of the series = | most valuable player = | most runs = | most wickets = | website = {{URL|https://t20worldcup.com/}} | drs = | previous_year = ೨೦೨೨ | previous_tournament = ೨೦೨೨ ಐಸಿಸಿ ಪುರುಷರ ಟಿ೨೦ ವಿಶ್ವಕಪ್ | next_year = ೨೦೨೬ | next_tournament = ೨೦೨೬ ಐಸಿಸಿ ಪುರುಷರ ಟಿ೨೦ ವಿಶ್ವಕಪ್ }} '''2024 ರ ಐಸಿಸಿ ಪುರುಷರ ಟಿ೨೦ ವಿಶ್ವಕಪ್''' [[ಐಸಿಸಿ ವಿಶ್ವ ಟ್ವೆಂಟಿ೨೦|ಟಿ೨೦ ವಿಶ್ವಕಪ್‌ನ]] ಒಂಬತ್ತನೇ ಆವೃತ್ತಿಯಾಗಿದೆ, ಇದು ದ್ವೈವಾರ್ಷಿಕ ಟ್ವೆಂಟಿ 20 ಇಂಟರ್ನ್ಯಾಷನಲ್ (ಟಿ೨೦ಐ) ಪಂದ್ಯಾವಳಿಯಾಗಿದ್ದು, ಪುರುಷರ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ತಂಡಗಳು ಸ್ಪರ್ಧಿಸುತ್ತವೆ ಹಾಗೂ ಈ ಒಂದು ಪಂದ್ಯಾವಳಿಯನ್ನು [[ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಮಂಡಳಿ|ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಕೌನ್ಸಿಲ್]] (ICC) ಆಯೋಜಿಸುತ್ತದೆ. ಇದನ್ನು ವೆಸ್ಟ್ ಇಂಡೀಸ್ ಮತ್ತು [[ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ|ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್]] ಸಹ-ಆತಿಥ್ಯ ವಹಿಸಲು ೧ ಜೂನ್ ನಿಂದ ೨೯ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ ರವರೆಗೆ ನಿಗದಿಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ <ref name="ci28jul23">{{Cite web |title=Next Men's T20 World Cup set to be played from June 4 to 30, 2024 |url=https://www.espncricinfo.com/story/next-men-s-t20-world-cup-set-to-be-played-from-june-4-to-30-2024-1389921 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20230728175902/https://www.espncricinfo.com/story/next-men-s-t20-world-cup-set-to-be-played-from-june-4-to-30-2024-1389921 |archive-date=28 July 2023 |access-date=2023-07-28 |website=ESPNcricinfo |language=en}}</ref> ಇದು ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ನಲ್ಲಿ ನಡೆಯುವ ಮೊದಲ ಐಸಿಸಿ ವಿಶ್ವಕಪ್ ಪಂದ್ಯಾವಳಿಯಾಗಲಿದೆ. <ref>{{Cite news |title=2024 T20 World Cup: USA granted automatic qualification |work=BBC Sport |url=https://www.bbc.co.uk/sport/cricket/61083748 |url-status=live |access-date=12 April 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220412134824/https://www.bbc.co.uk/sport/cricket/61083748 |archive-date=12 April 2022}}</ref> [[೨೦೨೨ ಐಸಿಸಿ ಪುರುಷರ ಟಿ೨೦ ವಿಶ್ವಕಪ್|ಹಿಂದಿನ ಆವೃತ್ತಿಯ]] ಫೈನಲ್‌ನಲ್ಲಿ [[ಪಾಕಿಸ್ತಾನ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ತಂಡ|ಪಾಕಿಸ್ತಾನವನ್ನು]] ಸೋಲಿಸಿದ [[ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ತಂಡ|ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್]] ಹಾಲಿ ಚಾಂಪಿಯನ್ ಆಗಿದೆ. ಪಂದ್ಯಾವಳಿಯು 20 ತಂಡಗಳಿಂದ ಸ್ಪರ್ಧಿಸಲ್ಪಡುತ್ತದೆ, [[೨೦೨೨ ಐಸಿಸಿ ಪುರುಷರ ಟಿ೨೦ ವಿಶ್ವಕಪ್|2022 ರ ಪಂದ್ಯಾವಳಿಯಲ್ಲಿ]]ಸ್ಪರ್ಧಿಸಿದ್ದ 16 ತಂಡಗಳಿಂದ ವಿಸ್ತರಣೆಯಾಗಿದೆ. ಎರಡು ಆತಿಥೇಯರ ಜೊತೆಗೆ, ಹಿಂದಿನ ಪಂದ್ಯಾವಳಿಯ ಅಗ್ರ ಎಂಟು ತಂಡಗಳು ಸ್ವಯಂಚಾಲಿತವಾಗಿ ಅರ್ಹತೆ ಪಡೆದವು, [[ಐಸಿಸಿ ಪುರುಷರ ಟಿ೨೦ಐ ಶ್ರೇಯಾಂಕ|ಐಸಿಸಿ ಪುರುಷರ ಟಿ೨೦ಐ ತಂಡದ ಶ್ರೇಯಾಂಕದಲ್ಲಿ]] ಮುಂದಿನ ಎರಡು ಅತ್ಯುತ್ತಮ ತಂಡಗಳು ಅರ್ಹತೆ ಪಡೆದವು. ಉಳಿದ ಎಂಟು ತಂಡಗಳನ್ನು ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಅರ್ಹತಾ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯ ಮೂಲಕ ನಿರ್ಧರಿಸಲಾಯಿತು. ಕೆನಡಾ, ಉಗಾಂಡಾ ಮತ್ತು ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಟಿ20 ವಿಶ್ವಕಪ್‌ಗೆ ಅರ್ಹತೆ ಪಡೆದಿರುವುದು ಇದೇ ಮೊದಲು. ==ತಂಡಗಳು ಮತ್ತು ಅರ್ಹತೆ== [[File:2024_Mens_T20_World_Cup_Participating_nations.svg|thumb|350x350px|2024ರ ಪುರುಷರ ಟಿ೨೦ ವಿಶ್ವಕಪ್‌ನಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಲಿರುವ ದೇಶಗಳನ್ನು ಹೈಲೈಟ್ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಪುರುಷರ T20 ವಿಶ್ವಕಪ್‌ನಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಲಿರುವ ದೇಶಗಳನ್ನು ಹೈಲೈಟ್ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. {{legend|#000032|ಅತಿಥೆಯರಾಗಿ ಅರ್ಹತೆ ಪಡೆದಿದ್ದಾರೆ}} {{legend|#0000ff|[[೨೦೨೨ ಐಸಿಸಿ ಪುರುಷರ ಟಿ೨೦ ವಿಶ್ವಕಪ್]] ನಲ್ಲಿ ಟಾಪ್ 8 ರಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾನ ಪಡೆಯುವ ಮೂಲಕ ಅರ್ಹತೆ ಪಡೆದರು}} {{legend|#01a2ff|ICC ಪುರುಷರ ಟಿ೨೦ಐ ತಂಡದ ಶ್ರೇಯಾಂಕಗಳ ಮೂಲಕ ಅರ್ಹತೆ ಪಡೆದಿದೆ}} {{legend|#00ab00|ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಅರ್ಹತಾ ಪಂದ್ಯಗಳ ಮೂಲಕ ಅರ್ಹತೆ ಪಡೆದರು}} {{legend|#ffc900|ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಅರ್ಹತಾ ಪಂದ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದ್ದರೂ ಅರ್ಹತೆ ಪಡೆಯುವಲ್ಲಿ ವಿಫಲರಾಗಿದ್ದಾರೆ}}]] ೨೦೨೨ರ ಪಂದ್ಯಾವಳಿಯಲ್ಲಿ ಅಗ್ರ ಎಂಟು ತಂಡಗಳು ಮತ್ತು ಎರಡು ಆತಿಥೇಯರು ಪಂದ್ಯಾವಳಿಗೆ ಸ್ವಯಂಚಾಲಿತವಾಗಿ ಅರ್ಹತೆ ಪಡೆದರು. ಉಳಿದ ಎರಡು ಸ್ವಯಂಚಾಲಿತ ಅರ್ಹತಾ ಸ್ಥಾನಗಳನ್ನು ICC ಪುರುಷರ T20I ತಂಡದ ಶ್ರೇಯಾಂಕದಲ್ಲಿ ಉತ್ತಮ ಶ್ರೇಯಾಂಕದ ತಂಡಗಳು ಪಡೆದರು.<ref>{{cite web |url=https://www.icc-cricket.com/news/2685209 |title=Denmark, Italy one step from T20 World Cup 2024 as Europe qualification continues |work=International Cricket Council |access-date=21 July 2022 |archive-date=21 July 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220721064609/https://www.icc-cricket.com/news/2685209 |url-status=live }}</ref><ref>{{cite web |url=https://www.icc-cricket.com/news/2571611 |title=Qualification pathway for marquee ICC events confirmed |work=International Cricket Council |access-date=10 April 2022 |archive-date=10 April 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220410154219/https://www.icc-cricket.com/news/2571611 |url-status=live }}</ref> ಉಳಿದ ಎಂಟು ಸ್ಥಾನಗಳನ್ನು ICC ಯ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಅರ್ಹತಾ ಪಂದ್ಯಗಳ ಮೂಲಕ ಭರ್ತಿ ಮಾಡಲಾಯಿತು, ಇದರಲ್ಲಿ ಆಫ್ರಿಕಾ, ಏಷ್ಯಾ ಮತ್ತು ಯುರೋಪ್‌ನ ಎರಡು ತಂಡಗಳು ಅಮೆರಿಕ ಮತ್ತು ಪೂರ್ವ ಏಷ್ಯಾ-ಪೆಸಿಫಿಕ್ ಗುಂಪುಗಳ ತಲಾ ಒಂದು ತಂಡವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿವೆ. ಮೇ ೨೦೨೨ ರಲ್ಲಿ, ಯುರೋಪ್, ಈಸ್ಟ್ ಏಷ್ಯಾ-ಪೆಸಿಫಿಕ್ ಮತ್ತು ಆಫ್ರಿಕಾದ ಉಪ-ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಅರ್ಹತಾ ಮಾರ್ಗಗಳನ್ನು ICC ದೃಢಪಡಿಸಿತು.<ref>{{cite web |url=https://www.icc-cricket.com/news/2637428 |title=Qualification pathway for ICC Men's T20 World Cup 2024 announced |work=International Cricket Council |access-date=31 May 2022 |archive-date=31 May 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220531130610/https://www.icc-cricket.com/news/2637428 |url-status=live }}</ref> {| class="wikitable" !ಅರ್ಹತೆಯ ವಿಧಾನ !ದಿನಾಂಕ !ಸ್ಥಳಗಳು !ತಂಡಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ !ಅರ್ಹ ತಂಡಗಳು |- |ಅತಿಥೇಯಗಳು |೧೬ ನವೆಂಬರ್ ೨೦೨೧ |— |style="text-align:center"| ೨ | nowrap|{{cr|USA}}<br>{{cr|WIN}} |- | nowrap|[[೨೦೨೨ ಐಸಿಸಿ ಪುರುಷರ ಟಿ೨೦ ವಿಶ್ವಕಪ್]] <small>(ಹಿಂದಿನ ಟೂರ್ನಿಯಿಂದ ಟಾಪ್ 8)</small> |೧೩ ನವೆಂಬರ್ ೨೦೨೨ |ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾ |style="text-align:center"| ೮ | nowrap|{{cr|AUS}}<br>{{cr|ENG}}<br>{{cr|IND}}<br>{{cr|NED}}<br>{{cr|NZ}}<br>{{cr|PAK}}<br>{{cr|SA}}<br>{{cr|SL}} |- |ICC ಪುರುಷರ ಟಿ೨೦ ತಂಡ ಶ್ರೇಯಾಂಕಗಳು |೧೪ ನವೆಂಬರ್ ೨೦೨೨ |— |style="text-align:center"| ೨ |nowrap|{{cr|AFG}}<br>{{cr|BAN}} |- |ಯುರೋಪ್ ಅರ್ಹತಾ ಪಂದ್ಯಾವಳಿ |೨೦–೨೮ ಜುಲೈ ೨೦೨೩ |ಸ್ಕಾಟ್ಲೆಂಡ್ |style="text-align:center"| ೨ |nowrap|{{cr|IRE}}<br>{{cr|SCO}} |- |ಈಸ್ಟ್ ಏಷ್ಯಾ-ಪೆಸಿಫಿಕ್ ಅರ್ಹತಾ ಪಂದ್ಯಾವಳಿ |೨೨–೨೯ ಜುಲೈ ೨೦೨೩ | nowrap|ಪಪುವಾ ನ್ಯೂಗಿನಿ |style="text-align:center"| ೧ | nowrap|{{cr|PNG}} |- |ಅಮೇರಿಕಾ ಅರ್ಹತಾ ಪಂದ್ಯಾವಳಿ | nowrap|೩೦ ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್–೭ ಅಕ್ಟೋಬರ್ ೨೦೨೩ |ಬರ್ಮುಡಾ |style="text-align:center"| ೧ | nowrap|{{cr|CAN}} |- |ಏಷ್ಯಾ ಅರ್ಹತಾ ಪಂದ್ಯಾವಳಿ |೩೦ ಅಕ್ಟೋಬರ್–೫ ನವೆಂಬರ್ ೨೦೨೩ |ನೇಪಾಳ |style="text-align:center"| ೨ | nowrap|{{cr|NEP}}<br>{{cr|OMN}} |- |ಆಫ್ರಿಕಾ ಅರ್ಹತಾ ಪಂದ್ಯಾವಳಿ |೨೨–೩೦ ನವೆಂಬರ್ ೨೦೨೩ |ನಮೀಬಿಯ |style="text-align:center"| ೨ | nowrap|{{cr|NAM}}<br>{{cr|UGA}} |- !Total ! ! !೨೦ ! |} ==ಕ್ರೀಡಾಂಗಣಗಳು== ೨೦ ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ ೨೦೨೩ ರಂದು, ICC ಯು ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಮೂರು ಸ್ಥಳಗಳನ್ನು ದೃಢಪಡಿಸಿತು, ಇದರಲ್ಲಿ ಲಾಡರ್‌ಹಿಲ್ (ಸೆಂಟ್ರಲ್ ಬ್ರೋವರ್ಡ್ ಪಾರ್ಕ್), ಡಲ್ಲಾಸ್ (ಗ್ರ್ಯಾಂಡ್ ಪ್ರೈರೀ ಸ್ಟೇಡಿಯಂ) ಮತ್ತು [[ನ್ಯೂ ಯಾರ್ಕ್ ನಗರ]] (ನಾಸ್ಸೌ ಕೌಂಟಿ ಸ್ಟೇಡಿಯಂ) ವಿಶ್ವಕಪ್‌ಗಾಗಿ ಸೇರಿದೆ. ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್‌ನ ನಸ್ಸೌ ಕೌಂಟಿಯ ಐಸೆನ್‌ಹೋವರ್ ಪಾರ್ಕ್‌ನಲ್ಲಿ 34,000 ಸಾಮರ್ಥ್ಯದ ತಾತ್ಕಾಲಿಕ ಮಾಡ್ಯುಲರ್ ಕ್ರೀಡಾಂಗಣವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲು ICC ಯಿಂದ ನಿರ್ಧಾರವನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಏಕಕಾಲದಲ್ಲಿ ಫೋರ್ಟ್ ಲಾಡರ್‌ಡೇಲ್ ಮತ್ತು ಡಲ್ಲಾಸ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿರುವ ಕ್ರೀಡಾಂಗಣಗಳಿಗೆ ಆಸನಗಳನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಲು ಮಾಡ್ಯುಲರ್ ಸ್ಟೇಡಿಯಂ ಪರಿಹಾರಗಳ ಮೂಲಕ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ದ್ವಿಗುಣಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ, ಮಾಧ್ಯಮ, ಮತ್ತು ಪ್ರೀಮಿಯಂ ಆತಿಥ್ಯ ಪ್ರದೇಶಗಳು.<ref>{{Cite web |title=ICC MEN'S T20 WORLD CUP 2024 - MODULAR STADIUM FACT SHEET |url=https://resources.pulse.icc-cricket.com/ICC/document/2023/09/20/b605b1bb-ed64-4f6d-9482-9b274de1cb27/Modular-Stadium-Fact-Sheet.pdf}}</ref><ref>{{Cite web |date=2023-09-20 |title=Cricket T20 World Cup venue to be built in Nassau County, not Bronx like first proposed |url=https://abc7ny.com/cricket-world-cup-nassau-county-eisenhower-park-van-cortlandt/13805087/ |access-date=2023-12-01 |website=ABC7 New York |language=en}}</ref> ೨೨ ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ ೨೦೨೩ ರಂದು, [[ಆಂಟಿಗುವ ಮತ್ತು ಬಾರ್ಬುಡ]], [[ಬಾರ್ಬಡೋಸ್]], ಡೊಮಿನಿಕಾ, [[ಗಯಾನಾ]], [[ಸೇಂಟ್ ಲೂಷಿಯ]], [[ಸೇಂಟ್ ವಿನ್ಸೆಂಟ್ ಮತ್ತು ಗ್ರೆನಡೀನ್ಸ್]] ಮತ್ತು [[ಟ್ರಿನಿಡಾಡ್ ಮತ್ತು ಟೊಬೆಗೊ]]ದ ಕೆರಿಬಿಯನ್ ದ್ವೀಪಗಳಲ್ಲಿ ಪಂದ್ಯಗಳನ್ನು ಆಯೋಜಿಸುವ ಏಳು ಸ್ಥಳಗಳನ್ನು ICC ದೃಢಪಡಿಸಿತು.<ref>{{cite news |title=Caribbean, USA venues confirmed as ICC Men's T20 World Cup 2024 heads to the west |url=https://www.icc-cricket.com/news/3694302 |access-date=2023-09-22 |website=www.icc-cricket.com |language=en}}</ref> {| class="wikitable" style="text-align:center" ! colspan="3" |ವೆಸ್ಟ್ ಇಂಡೀಸ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ಕ್ರೀಡಾಂಗಣಗಳು |- | colspan="3"|{{location map+|Caribbean|float=center|width=300|caption=|places={{location map~ |Caribbean|lat=14.081 |long=-60.953 |label=[[ಸೇಂಟ್ ಲೂಷಿಯ]] |position=top}} {{location map~ |Caribbean|lat=13.0947 |long=-59.6175 |label=[[ಬಾರ್ಬಡೋಸ್]] |position=bottom}} {{location map~ |Caribbean|lat=10.17 |long=-61.28|label=[[ಟ್ರಿನಿಡಾಡ್ ಮತ್ತು ಟೊಬೆಗೊ|ಟ್ರಿನಿಡಾಡ್]] |position=left}} {{location map~ |Caribbean|lat=17.1200 |long=-61.7797 |label=[[ಆಂಟಿಗುವ ಮತ್ತು ಬಾರ್ಬುಡ|ಆಂಟಿಗುವ]] |position=top}} {{location map~ |Caribbean|lat=6.8046 |long=-58.1551 |label=[[ಗಯಾನಾ]] |position=top-left}} {{location map~ |Caribbean|lat=13.0928 |long=-61.1330 |label=[[ಸೇಂಟ್ ವಿನ್ಸೆಂಟ್ ಮತ್ತು ಗ್ರೆನಡೀನ್ಸ್|ಸೇಂಟ್ ವಿನ್ಸೆಂಟ್]] |position=left}}}} |- ![[ಆಂಟಿಗುವ ಮತ್ತು ಬಾರ್ಬುಡ]] ![[ಬಾರ್ಬಡೋಸ್]] ![[ಗಯಾನಾ]] |- |ಸರ್ ವಿವಿಯನ್ ರಿಚರ್ಡ್ಸ್ ಕ್ರೀಡಾಂಗಣ<ref>{{cite web |title=Sir Vivian Richards Stadium Venue for T20 World Cup 2024 |url=https://t20worldcuplivescore.com/sir-vivian-richards-stadium-venue-for-t20-world-cup-2024/ |access-date=28 November 2023 |website=t20worldcuplivescore.com|date=28 November 2023 }}</ref> |ಕೆನ್ಸಿಂಗ್ಟನ್ ಓವಲ್<ref>{{Cite news |title=Kensington Oval to host next year's T20 World Cup final |url=https://radiojamaicanewsonline.com/sports/kensington-oval-to-host-next-years-t20-world-cup-final |access-date=30 November 2023 |work=Radio Jamaica News}}</ref> |ಗಯಾನಾ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕ್ರೀಡಾಂಗಣ<ref>{{cite web |date=5 January 2024 |title=Guyana to host World T20 semi-final and five group games |url=https://newsroom.gy/2024/01/05/guyana-to-host-world-t20-semi-final-and-five-group-games/ |access-date=5 January 2024 |work=News Room Guyana}}</ref> |- |ಸಾಮರ್ಥ್ಯ: 10,000 |ಸಾಮರ್ಥ್ಯ: 28,000 |ಸಾಮರ್ಥ್ಯ: 20,000 |- |[[File:SVRStadium.jpg|175x175px]] |[[File:Kensington_Oval_yes.jpg|175x175px]] |[[File:Providence_Stadium_outside.jpg|175x175px]] |- ![[ಸೇಂಟ್ ಲೂಷಿಯ]] ![[ಸೇಂಟ್ ವಿನ್ಸೆಂಟ್ ಮತ್ತು ಗ್ರೆನಡೀನ್ಸ್]] ![[ಟ್ರಿನಿಡಾಡ್ ಮತ್ತು ಟೊಬೆಗೊ]] |- |ಡೇರೆನ್ ಸಾಮಿ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಮೈದಾನ<ref>{{Cite web |title=Daren Sammy Cricket Ground drainage upgrade set ahead of T20 World Cup |url=https://stlucia.loopnews.com/content/daren-sammy-cricket-ground-drainage-upgrade-set-ahead-t20-world-cup |access-date=2023-11-30 |website=Loop News |language=en}}</ref> |ಅರ್ನೋಸ್ ವೇಲ್ ಸ್ಟೇಡಿಯಂ<ref>{{Cite web |date=2023-11-10 |title=Unavailability of Arnos Vale heightens need for Football home |url=https://www.searchlight.vc/front-page/2023/11/10/unavailability-arnos-vale-heightens-need-football-home/ |access-date=2023-11-30 |website=www.searchlight.vc |language=en}}</ref> |ಬ್ರಿಯಾನ್ ಲಾರಾ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಅಕಾಡೆಮಿ<ref>{{Cite web |title=No T20 World Cup games at Oval: Brian Lara venue to host all fixtures - Trinidad and Tobago Newsday |url=https://newsday.co.tt/2023/11/26/no-t20-world-cup-games-at-oval-brian-lara-venue-to-host-all-fixtures/,%20https://newsday.co.tt/2023/11/26/no-t20-world-cup-games-at-oval-brian-lara-venue-to-host-all-fixtures/ |access-date=2023-11-30 |website=newsday.co.tt |date=26 November 2023 |language=en-US}}</ref> |- |ಸಾಮರ್ಥ್ಯ: 15,000 |ಸಾಮರ್ಥ್ಯ: 18,000 |ಸಾಮರ್ಥ್ಯ: 15,000 |- |[[File:Beausejour_Stadium_Cricket_St_Lucia.jpg|175x175px]] |[[File:Arnos_vale_ground.jpg|175x175px]] |[[File:Brian_Lara_Stadium.jpg|175x175px]] |- ! colspan="3" |ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ನಲ್ಲಿರುವ ಕ್ರೀಡಾಂಗಣಗಳು |- | colspan="3" |{{location map+|USA|float=center|width=300|caption=|places={{location map~ |USA|lat=32.738773 |long=-97.003098 |label=[[ಟೆಕ್ಸಸ್]] |position=right}} {{location map~ |USA |lat=26.956 |long=-80.1357 |label=[[ಫ್ಲಾರಿಡ]] |position=left}} {{location map~ |USA |lat=40.4249 |long=-73.3321 |label=[[ನ್ಯೂ ಯಾರ್ಕ್]] |position=left}}|AlternativeMap=USA edcp location map lite.svg}} |- ![[ಫ್ಲಾರಿಡ]] ![[ನ್ಯೂ ಯಾರ್ಕ್]] ![[ಟೆಕ್ಸಸ್]] |- |ಬ್ರೋವರ್ಡ್ ಕೌಂಟಿ ಕ್ರೀಡಾಂಗಣ<ref>{{cite web |title=ICC Men's T20 World Cup 2024 Coming to Broward County Stadium |url=https://www.broward.org/Parks/Pages/ICCMen'sT20WorldCup2024.aspx |access-date=3 October 2023 |website=broward.org |language=en-US}}</ref> |ನಸ್ಸೌ ಕೌಂಟಿ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಸ್ಟೇಡಿಯಂ<ref>{{cite web |date=17 January 2024 |title=New York venue to host T20 World Cup matches unveiled |url=https://www.icc-cricket.com/news/new-york-venue-to-host-t20-world-cup-matches-unveiled |access-date=17 January 2024 |work=ICC |language=en-US}}</ref> |ಗ್ರ್ಯಾಂಡ್ ಪ್ರೈರೀ ಸ್ಟೇಡಿಯಂ<ref>{{cite web |title=Grand Prairie Cricket Stadium to Host ICC Men's T20 World Cup |url=https://www.visitgrandprairietx.com/News-articles/Grand-Prairie-Cricket-Stadium-to-Host-ICC-Mens-T20-World-Cup |access-date=17 January 2024 |website=visitgrandprairietx.com |language=en-US}}</ref> |- |ಸಾಮರ್ಥ್ಯ: 40,000{{efn|ಸ್ಪರ್ಧೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ತಾತ್ಕಾಲಿಕ ಆಸನಗಳನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಈ ಕ್ರೀಡಾಂಗಣದ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.|name=expand}} |ಸಾಮರ್ಥ್ಯ: 34,000 |ಸಾಮರ್ಥ್ಯ: 15,000{{efn|name=expand}} |- |[[File:CBRegionalPark.jpg|175x175px]] | |[[File:QuikTripParknearcomplete.JPG|175x175px]] |} {{notelist}} ==ಗುಂಪು ಹಂತ== ===ಗುಂಪು ಏ=== {{#invoke:Sports table|main|style=CricketRR |update = future |start_date = ೧ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ |source = [https://www.espncricinfo.com/series/icc-men-s-t20-world-cup-2024-1411166/points-table-standings ESPNcricinfo] |show_tie=no |team1=IND |team2=PAK |team3=IRE |team4=CAN |team5=USA |result1=Q |result2=Q |win_IND=|loss_IND=|nr_IND=|rs_IND=|or_IND=|rc_IND=|ob_IND= |win_PAK=|loss_PAK=|nr_PAK=|rs_PAK=|or_PAK=|rc_PAK=|ob_PAK= |win_IRE=|loss_IRE=|nr_IRE=|rs_IRE=|or_IRE=|rc_IRE=|ob_IRE= |win_CAN=|loss_CAN=|nr_CAN=|rs_CAN=|or_CAN=|rc_CAN=|ob_CAN= |win_USA=|loss_USA=|nr_USA=|rs_USA=|or_USA=|rc_USA=|ob_USA= |status_USA=H |name_IND={{cr|IND}} |name_PAK={{cr|PAK}} |name_IRE={{cr|IRE}} |name_CAN={{cr|CAN}} |name_USA={{cr|USA}} |res_col_header=Q |col_Q=green1 |text_Q=[[೨೦೨೪ ಐಸಿಸಿ ಪುರುಷರ ಟಿ೨೦ ವಿಶ್ವಕಪ್#ಸೂಪರ್ 8s|ಸೂಪರ್ 8s]] ಗೆ ಮುನ್ನಡೆ}} {{Single-innings cricket match | date = ೧ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ | time = 19:30 | day = | daynight = | night =n | team1 = {{cr-rt|USA}} | team2 = {{cr|CAN}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415701.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಗ್ರ್ಯಾಂಡ್ ಪ್ರೈರೀ ಸ್ಟೇಡಿಯಂ, [[ಟೆಕ್ಸಸ್]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = ೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ | time = 10:30 | day = y | daynight = | night = | team1 = {{cr-rt|IND}} | team2 = {{cr|IRE}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415708.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ನಸ್ಸೌ ಕೌಂಟಿ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಸ್ಟೇಡಿಯಂ, [[ನ್ಯೂ ಯಾರ್ಕ್]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = ೬ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ | time = 10:30 | day = y | daynight = | night = | team1 = {{cr-rt|PAK}} | team2 = {{cr|USA}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415711.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಗ್ರ್ಯಾಂಡ್ ಪ್ರೈರೀ ಸ್ಟೇಡಿಯಂ, [[ಟೆಕ್ಸಸ್]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = ೭ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ | time = 10:30 | day = y | daynight = | night = | team1 = {{cr-rt|CAN}} | team2 = {{cr|IRE}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415713.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ನಸ್ಸೌ ಕೌಂಟಿ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಸ್ಟೇಡಿಯಂ, [[ನ್ಯೂ ಯಾರ್ಕ್]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = ೯ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ | time = 10:30 | day = y | daynight = | night = | team1 = {{cr-rt|IND}} | team2 = {{cr|PAK}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415719.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ನಸ್ಸೌ ಕೌಂಟಿ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಸ್ಟೇಡಿಯಂ, [[ನ್ಯೂ ಯಾರ್ಕ್]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = ೧೧ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ | time = 10:30 | day = y | daynight = | night = | team1 = {{cr-rt|PAK}} | team2 = {{cr|CAN}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415722.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ನಸ್ಸೌ ಕೌಂಟಿ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಸ್ಟೇಡಿಯಂ, [[ನ್ಯೂ ಯಾರ್ಕ್]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = ೧೨ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ | time = 10:30 | day = y | daynight = | night = | team1 = {{cr-rt|USA}} | team2 = {{cr|IND}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415725.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ನಸ್ಸೌ ಕೌಂಟಿ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಸ್ಟೇಡಿಯಂ, [[ನ್ಯೂ ಯಾರ್ಕ್]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = ೧೪ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ | time = 10:30 | day = y | daynight = | night = | team1 = {{cr-rt|USA}} | team2 = {{cr|IRE}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415730.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಬ್ರೋವರ್ಡ್ ಕೌಂಟಿ ಕ್ರೀಡಾಂಗಣ, [[ಫ್ಲಾರಿಡ]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = ೧೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ | time = 10:30 | day = y | daynight = | night = | team1 = {{cr-rt|CAN}} | team2 = {{cr|IND}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415733.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಬ್ರೋವರ್ಡ್ ಕೌಂಟಿ ಕ್ರೀಡಾಂಗಣ, [[ಫ್ಲಾರಿಡ]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = ೧೬ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ | time = 10:30 | day = y | daynight = | night = | team1 = {{cr-rt|PAK}} | team2 = {{cr|IRE}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415736.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಬ್ರೋವರ್ಡ್ ಕೌಂಟಿ ಕ್ರೀಡಾಂಗಣ, [[ಫ್ಲಾರಿಡ]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ===ಗುಂಪು ಬಿ=== {{#invoke:Sports table|main|style=CricketRR |update = future |start_date = ೨ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ |source = [https://www.espncricinfo.com/series/icc-men-s-t20-world-cup-2024-1411166/points-table-standings ESPNcricinfo] |show_tie=no |team1=ENG |team2=AUS |team3=NAM |team4=SCO |team5=OMA |result1=Q |result2=Q |win_ENG=|loss_ENG=|nr_ENG=|rs_ENG=|or_ENG=|rc_ENG=|ob_ENG= |win_AUS=|loss_AUS=|nr_AUS=|rs_AUS=|or_AUS=|rc_AUS=|ob_AUS= |win_NAM=|loss_NAM=|nr_NAM=|rs_NAN=|or_NAM=|rc_NAM=|ob_NAM= |win_SCO=|loss_SCO=|nr_SCO=|rs_SCO=|or_SCO=|rc_SCO=|ob_SCO= |win_OMA=|loss_OMA=|nr_OMA=|rs_OMA=|or_OMA=|rc_OMA=|ob_OMA= |name_ENG={{cr|ENG}} |name_AUS={{cr|AUS}} |name_NAM={{cr|NAM}} |name_SCO={{cr|SCO}} |name_OMA={{cr|OMN}} |res_col_header=Q |col_Q=green1 |text_Q=[[೨೦೨೪ ಐಸಿಸಿ ಪುರುಷರ ಟಿ೨೦ ವಿಶ್ವಕಪ್#ಸೂಪರ್ 8s|ಸೂಪರ್ 8s]] ಗೆ ಮುನ್ನಡೆ}} {{Single-innings cricket match | date = 2 June 2024 | time = 20:30 | day = y | daynight = | night =n | team1 = {{cr-rt|OMN}} | team2 = {{cr|NAM}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415703.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಕೆನ್ಸಿಂಗ್ಟನ್ ಓವಲ್, [[ಬಾರ್ಬಡೋಸ್]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = 4 June 2024 | time = 10:30 | day = y | daynight = | night = | team1 = {{cr-rt|ENG}} | team2 = {{cr|SCO}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415706.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಕೆನ್ಸಿಂಗ್ಟನ್ ಓವಲ್, [[ಬಾರ್ಬಡೋಸ್]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = 5 June 2024 | time = 20:30 | day = y | daynight = | night =n | team1 = {{cr-rt|OMN}} | team2 = {{cr|AUS}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415710.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಕೆನ್ಸಿಂಗ್ಟನ್ ಓವಲ್, [[ಬಾರ್ಬಡೋಸ್]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = 6 June 2024 | time = 15:00 | day = y | daynight = | night = | team1 = {{cr-rt|NAM}} | team2 = {{cr|SCO}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415712.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಕೆನ್ಸಿಂಗ್ಟನ್ ಓವಲ್, [[ಬಾರ್ಬಡೋಸ್]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = 8 June 2024 | time = 13:00 | day = y | daynight = | night = | team1 = {{cr-rt|AUS}} | team2 = {{cr|ENG}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415717.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಕೆನ್ಸಿಂಗ್ಟನ್ ಓವಲ್, [[ಬಾರ್ಬಡೋಸ್]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = 9 June 2024 | time = 13:00 | day = y | daynight = | night = | team1 = {{cr-rt|OMN}} | team2 = {{cr|SCO}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match1415720.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಸರ್ ವಿವಿಯನ್ ರಿಚರ್ಡ್ಸ್ ಕ್ರೀಡಾಂಗಣ, [[ಆಂಟಿಗುವ ಮತ್ತು ಬಾರ್ಬುಡ]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = 11 June 2024 | time = 20:30 | day = y | daynight = | night =n | team1 = {{cr-rt|NAM}} | team2 = {{cr|AUS}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415724.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಸರ್ ವಿವಿಯನ್ ರಿಚರ್ಡ್ಸ್ ಕ್ರೀಡಾಂಗಣ, [[ಆಂಟಿಗುವ ಮತ್ತು ಬಾರ್ಬುಡ]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = 13 June 2024 | time = 15:00 | day = y | daynight = | night = | team1 = {{cr-rt|OMN}} | team2 = {{cr|ENG}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415727.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಸರ್ ವಿವಿಯನ್ ರಿಚರ್ಡ್ಸ್ ಕ್ರೀಡಾಂಗಣ, [[ಆಂಟಿಗುವ ಮತ್ತು ಬಾರ್ಬುಡ]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = 15 June 2024 | time = 13:00 | day = y | daynight = | night = | team1 = {{cr-rt|NAM}} | team2 = {{cr|ENG}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415734.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಸರ್ ವಿವಿಯನ್ ರಿಚರ್ಡ್ಸ್ ಕ್ರೀಡಾಂಗಣ, [[ಆಂಟಿಗುವ ಮತ್ತು ಬಾರ್ಬುಡ]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = 15 June 2024 | time = 20:30 | day = | daynight = | night =n | team1 = {{cr-rt|SCO}} | team2 = {{cr|AUS}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415735.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಡೇರೆನ್ ಸಾಮಿ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಮೈದಾನ, [[ಸೇಂಟ್ ಲೂಷಿಯ]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ===ಗುಂಪು ಸಿ=== {{#invoke:Sports table|main|style=CricketRR |update = future |start_date = ೨ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ |source = [https://www.espncricinfo.com/series/icc-men-s-t20-world-cup-2024-1411166/points-table-standings ESPNcricinfo] |show_tie=no |team1=NZ |team2=WIN |team3=AFG |team4=PNG |team5=UGA |result1=Q |result2=Q |win_NZ=|loss_NZ=|nr_NZ=|rs_NZ= |or_NZ=|rc_NZ=|ob_NZ= |win_WIN=|loss_WIN=|nr_WIN=|rs_WIN=|or_WIN=|rc_WIN=|ob_WIN= |status_WIN=H |win_AFG=|loss_AFG=|nr_AFG=|rs_AFG=|or_AFG=|rc_AFG=|ob_AFG= |win_UGA=|loss_UGA=|nr_UGA=|rs_UGA=|or_UGA=|rc_UGA=|ob_UGA= |win_PNG=|loss_PNG=|nr_PNG=|rs_PNG=|or_PNG=|rc_PNG=|ob_PNG= |name_NZ={{cr|NZ}} |name_WIN={{cr|WIN}} |name_AFG={{cr|AFG}} |name_UGA={{cr|UGA}} |name_PNG={{cr|PNG}} |res_col_header=Q |col_Q=green1 |text_Q=[[೨೦೨೪ ಐಸಿಸಿ ಪುರುಷರ ಟಿ೨೦ ವಿಶ್ವಕಪ್#ಸೂಪರ್ 8s|ಸೂಪರ್ 8s]] ಗೆ ಮುನ್ನಡೆ}} {{Single-innings cricket match | date = 2 June 2024 | time = 10:30 | day = y | daynight = | night = | team1 = {{cr-rt|WIN}} | team2 = {{cr|PNG}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415702.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಗಯಾನಾ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕ್ರೀಡಾಂಗಣ, [[ಗಯಾನಾ]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = 3 June 2024 | time = 20:30 | day = y | daynight = | night =n | team1 = {{cr-rt|AFG}} | team2 = {{cr|UGA}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415705.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಗಯಾನಾ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕ್ರೀಡಾಂಗಣ, [[ಗಯಾನಾ]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = 5 June 2024 | time = 19:30 | day = y | daynight = | night =n | team1 = {{cr-rt|UGA}} | team2 = {{cr|PNG}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415709.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಗಯಾನಾ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕ್ರೀಡಾಂಗಣ, [[ಗಯಾನಾ]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = 7 June 2024 | time = 19:30 | day = y | daynight = | night =n | team1 = {{cr-rt|AFG}} | team2 = {{cr|NZ}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415714.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಗಯಾನಾ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕ್ರೀಡಾಂಗಣ, [[ಗಯಾನಾ]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = 8 June 2024 | time = 20:30 | day = | daynight = | night =n | team1 = {{cr-rt|WIN}} | team2 = {{cr|UGA}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415718.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಗಯಾನಾ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕ್ರೀಡಾಂಗಣ, [[ಗಯಾನಾ]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = 12 June 2024 | time = 20:30 | day = y | daynight = | night =n | team1 = {{cr-rt|WIN}} | team2 = {{cr|NZ}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415726.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಬ್ರಿಯಾನ್ ಲಾರಾ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಅಕಾಡೆಮಿ, [[ಟ್ರಿನಿಡಾಡ್ ಮತ್ತು ಟೊಬೆಗೊ]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = 13 June 2024 | time = 20:30 | day = | daynight = | night =n | team1 = {{cr-rt|AFG}} | team2 = {{cr|PNG}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415729.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಬ್ರಿಯಾನ್ ಲಾರಾ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಅಕಾಡೆಮಿ, [[ಟ್ರಿನಿಡಾಡ್ ಮತ್ತು ಟೊಬೆಗೊ]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = 14 June 2024 | time = 20:30 | day = | daynight = | night =n | team1 = {{cr-rt|UGA}} | team2 = {{cr|NZ}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415732.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಬ್ರಿಯಾನ್ ಲಾರಾ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಅಕಾಡೆಮಿ, [[ಟ್ರಿನಿಡಾಡ್ ಮತ್ತು ಟೊಬೆಗೊ]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = 17 June 2024 | time = 10:30 | day = y | daynight = | night = | team1 = {{cr-rt|PNG}} | team2 = {{cr|NZ}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415739.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಬ್ರಿಯಾನ್ ಲಾರಾ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಅಕಾಡೆಮಿ, [[ಟ್ರಿನಿಡಾಡ್ ಮತ್ತು ಟೊಬೆಗೊ]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = 17 June 2024 | time = 20:30 | day = y | daynight = | night =n | team1 = {{cr-rt|AFG}} | team2 = {{cr|WIN}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415740.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಡೇರೆನ್ ಸಾಮಿ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಮೈದಾನ, [[ಸೇಂಟ್ ಲೂಷಿಯ]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ===ಗುಂಪು ಡಿ=== {{#invoke:Sports table|main|style=CricketRR |update = future |start_date = ೩ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ |source = [https://www.espncricinfo.com/series/icc-men-s-t20-world-cup-2024-1411166/points-table-standings ESPNcricinfo] |show_tie=no |team1=SA |team2=SL |team3=BAN |team4=NED |team5=NEP |result1=Q |result2=Q |win_SA=|loss_SA=|nr_SA=|rs_SA= |or_SA=|rc_SA=|ob_SA= |win_SL=|loss_SL=|nr_SL=|rs_SL= |or_SL=|rc_SL=|ob_SL= |win_BAN=|loss_BAN=|nr_BAN=|rs_BAN=|or_BAN=|rc_BAN=|ob_BAN= |win_NED=|loss_NED=|nr_NED=|rs_NED=|or_NED=|rc_NED=|ob_NED= |win_NEP=|loss_NEP=|nr_NEP=|rs_NEP=|or_NEP=|rc_NEP=|ob_NEP= |name_SA={{cr|SA}} |name_SL={{cr|SL}} |name_BAN={{cr|BAN}} |name_NED={{cr|NED}} |name_NEP={{cr|NEP}} |res_col_header=Q |col_Q=green1 |text_Q=[[೨೦೨೪ ಐಸಿಸಿ ಪುರುಷರ ಟಿ೨೦ ವಿಶ್ವಕಪ್#ಸೂಪರ್ 8s|ಸೂಪರ್ 8s]] ಗೆ ಮುನ್ನಡೆ}} {{Single-innings cricket match | date = 3 June 2024 | time = 10:30 | day = y | daynight = | night = | team1 = {{cr-rt|SL}} | team2 = {{cr|SA}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415704.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ನಸ್ಸೌ ಕೌಂಟಿ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಸ್ಟೇಡಿಯಂ, [[ನ್ಯೂ ಯಾರ್ಕ್]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = 4 June 2024 | time = 10:30 | day = y | daynight = | night = | team1 = {{cr-rt|NEP}} | team2 = {{cr|NED}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415707.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಗ್ರ್ಯಾಂಡ್ ಪ್ರೈರೀ ಸ್ಟೇಡಿಯಂ, [[ಟೆಕ್ಸಸ್]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = 7 June 2024 | time = 19:30 | day = y | daynight = | night =n | team1 = {{cr-rt|SL}} | team2 = {{cr|BAN}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415715.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಗ್ರ್ಯಾಂಡ್ ಪ್ರೈರೀ ಸ್ಟೇಡಿಯಂ, [[ಟೆಕ್ಸಸ್]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = 8 June 2024 | time = 10:30 | day = y | daynight = | night = | team1 = {{cr-rt|NED}} | team2 = {{cr|SA}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415716.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ನಸ್ಸೌ ಕೌಂಟಿ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಸ್ಟೇಡಿಯಂ, [[ನ್ಯೂ ಯಾರ್ಕ್]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = 10 June 2024 | time = 10:30 | day = y | daynight = | night = | team1 = {{cr-rt|SA}} | team2 = {{cr|BAN}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415721.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ನಸ್ಸೌ ಕೌಂಟಿ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಸ್ಟೇಡಿಯಂ, [[ನ್ಯೂ ಯಾರ್ಕ್]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = 11 June 2024 | time = 19:30 | day = y | daynight = | night =n | team1 = {{cr-rt|NEP}} | team2 = {{cr|SL}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415723.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಬ್ರೋವರ್ಡ್ ಕೌಂಟಿ ಕ್ರೀಡಾಂಗಣ, [[ಫ್ಲಾರಿಡ]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = 13 June 2024 | time = 10:30 | day = y | daynight = | night = | team1 = {{cr-rt|NED}} | team2 = {{cr|BAN}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415728.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಅರ್ನೋಸ್ ವೇಲ್ ಸ್ಟೇಡಿಯಂ, [[ಸೇಂಟ್ ವಿನ್ಸೆಂಟ್ ಮತ್ತು ಗ್ರೆನಡೀನ್ಸ್]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = 14 June 2024 | time = 19:30 | day = y | daynight = | night =n | team1 = {{cr-rt|NEP}} | team2 = {{cr|SA}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415731.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಅರ್ನೋಸ್ ವೇಲ್ ಸ್ಟೇಡಿಯಂ, [[ಸೇಂಟ್ ವಿನ್ಸೆಂಟ್ ಮತ್ತು ಗ್ರೆನಡೀನ್ಸ್]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = 16 June 2024 | time = 19:30 | day = y | daynight = | night =n | team1 = {{cr-rt|NEP}} | team2 = {{cr|BAN}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415737.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಅರ್ನೋಸ್ ವೇಲ್ ಸ್ಟೇಡಿಯಂ, [[ಸೇಂಟ್ ವಿನ್ಸೆಂಟ್ ಮತ್ತು ಗ್ರೆನಡೀನ್ಸ್]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = 16 June 2024 | time = 20:30 | day = y | daynight = | night =n | team1 = {{cr-rt|NED}} | team2 = {{cr|SL}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415738.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಡೇರೆನ್ ಸಾಮಿ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಮೈದಾನ, [[ಸೇಂಟ್ ಲೂಷಿಯ]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ==ಉಲ್ಲೇಖಗಳು== {{reflist}} [[ವರ್ಗ:ಕ್ರೀಡಾಕೂಟಗಳು]] 9i1nultd7smz1xmkool2zczgzffa7wb 1224219 1224217 2024-04-25T14:19:16Z Cric editor 84813 /* ಗುಂಪು ಬಿ */ wikitext text/x-wiki {{Infobox cricket tournament | name = ೨೦೨೪ ಐಸಿಸಿ ಪುರುಷರ ಟಿ೨೦ ವಿಶ್ವಕಪ್ | image = ೨೦೨೪ ಐಸಿಸಿ ಪುರುಷರ ಟಿ೨೦ ವಿಶ್ವಕಪ್ ಲೋಗೋ.png | image_size = 200px | fromdate = ೧ | todate = ೨೯ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ | caption = | administrator = [[ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಮಂಡಳಿ]] | cricket format = [[ಟ್ವೆಂಟಿ೨೦|ಟ್ವೆಂಟಿ೨೦ ಇಂಟರ್ನ್ಯಾಷನಲ್]] | tournament format = [[ಪಂದ್ಯಾವಳಿ|ಗುಂಪು ಹಂತ]], ಸೂಪರ್ 8s ಮತ್ತು ನಾಕೌಟ್ ಹಂತ | host = {{flagicon|WIN}} [[ವೆಸ್ಟ್ ಇಂಡೀಸ್]]<br>{{flagicon|USA}} [[ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ]] | champions = | runner up = | count = | participants = ೨೦ | matches = ೫೫ | attendance = | player of the series = | most valuable player = | most runs = | most wickets = | website = {{URL|https://t20worldcup.com/}} | drs = | previous_year = ೨೦೨೨ | previous_tournament = ೨೦೨೨ ಐಸಿಸಿ ಪುರುಷರ ಟಿ೨೦ ವಿಶ್ವಕಪ್ | next_year = ೨೦೨೬ | next_tournament = ೨೦೨೬ ಐಸಿಸಿ ಪುರುಷರ ಟಿ೨೦ ವಿಶ್ವಕಪ್ }} '''2024 ರ ಐಸಿಸಿ ಪುರುಷರ ಟಿ೨೦ ವಿಶ್ವಕಪ್''' [[ಐಸಿಸಿ ವಿಶ್ವ ಟ್ವೆಂಟಿ೨೦|ಟಿ೨೦ ವಿಶ್ವಕಪ್‌ನ]] ಒಂಬತ್ತನೇ ಆವೃತ್ತಿಯಾಗಿದೆ, ಇದು ದ್ವೈವಾರ್ಷಿಕ ಟ್ವೆಂಟಿ 20 ಇಂಟರ್ನ್ಯಾಷನಲ್ (ಟಿ೨೦ಐ) ಪಂದ್ಯಾವಳಿಯಾಗಿದ್ದು, ಪುರುಷರ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ತಂಡಗಳು ಸ್ಪರ್ಧಿಸುತ್ತವೆ ಹಾಗೂ ಈ ಒಂದು ಪಂದ್ಯಾವಳಿಯನ್ನು [[ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಮಂಡಳಿ|ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಕೌನ್ಸಿಲ್]] (ICC) ಆಯೋಜಿಸುತ್ತದೆ. ಇದನ್ನು ವೆಸ್ಟ್ ಇಂಡೀಸ್ ಮತ್ತು [[ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ|ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್]] ಸಹ-ಆತಿಥ್ಯ ವಹಿಸಲು ೧ ಜೂನ್ ನಿಂದ ೨೯ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ ರವರೆಗೆ ನಿಗದಿಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ <ref name="ci28jul23">{{Cite web |title=Next Men's T20 World Cup set to be played from June 4 to 30, 2024 |url=https://www.espncricinfo.com/story/next-men-s-t20-world-cup-set-to-be-played-from-june-4-to-30-2024-1389921 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20230728175902/https://www.espncricinfo.com/story/next-men-s-t20-world-cup-set-to-be-played-from-june-4-to-30-2024-1389921 |archive-date=28 July 2023 |access-date=2023-07-28 |website=ESPNcricinfo |language=en}}</ref> ಇದು ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ನಲ್ಲಿ ನಡೆಯುವ ಮೊದಲ ಐಸಿಸಿ ವಿಶ್ವಕಪ್ ಪಂದ್ಯಾವಳಿಯಾಗಲಿದೆ. <ref>{{Cite news |title=2024 T20 World Cup: USA granted automatic qualification |work=BBC Sport |url=https://www.bbc.co.uk/sport/cricket/61083748 |url-status=live |access-date=12 April 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220412134824/https://www.bbc.co.uk/sport/cricket/61083748 |archive-date=12 April 2022}}</ref> [[೨೦೨೨ ಐಸಿಸಿ ಪುರುಷರ ಟಿ೨೦ ವಿಶ್ವಕಪ್|ಹಿಂದಿನ ಆವೃತ್ತಿಯ]] ಫೈನಲ್‌ನಲ್ಲಿ [[ಪಾಕಿಸ್ತಾನ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ತಂಡ|ಪಾಕಿಸ್ತಾನವನ್ನು]] ಸೋಲಿಸಿದ [[ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ತಂಡ|ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್]] ಹಾಲಿ ಚಾಂಪಿಯನ್ ಆಗಿದೆ. ಪಂದ್ಯಾವಳಿಯು 20 ತಂಡಗಳಿಂದ ಸ್ಪರ್ಧಿಸಲ್ಪಡುತ್ತದೆ, [[೨೦೨೨ ಐಸಿಸಿ ಪುರುಷರ ಟಿ೨೦ ವಿಶ್ವಕಪ್|2022 ರ ಪಂದ್ಯಾವಳಿಯಲ್ಲಿ]]ಸ್ಪರ್ಧಿಸಿದ್ದ 16 ತಂಡಗಳಿಂದ ವಿಸ್ತರಣೆಯಾಗಿದೆ. ಎರಡು ಆತಿಥೇಯರ ಜೊತೆಗೆ, ಹಿಂದಿನ ಪಂದ್ಯಾವಳಿಯ ಅಗ್ರ ಎಂಟು ತಂಡಗಳು ಸ್ವಯಂಚಾಲಿತವಾಗಿ ಅರ್ಹತೆ ಪಡೆದವು, [[ಐಸಿಸಿ ಪುರುಷರ ಟಿ೨೦ಐ ಶ್ರೇಯಾಂಕ|ಐಸಿಸಿ ಪುರುಷರ ಟಿ೨೦ಐ ತಂಡದ ಶ್ರೇಯಾಂಕದಲ್ಲಿ]] ಮುಂದಿನ ಎರಡು ಅತ್ಯುತ್ತಮ ತಂಡಗಳು ಅರ್ಹತೆ ಪಡೆದವು. ಉಳಿದ ಎಂಟು ತಂಡಗಳನ್ನು ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಅರ್ಹತಾ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯ ಮೂಲಕ ನಿರ್ಧರಿಸಲಾಯಿತು. ಕೆನಡಾ, ಉಗಾಂಡಾ ಮತ್ತು ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಟಿ20 ವಿಶ್ವಕಪ್‌ಗೆ ಅರ್ಹತೆ ಪಡೆದಿರುವುದು ಇದೇ ಮೊದಲು. ==ತಂಡಗಳು ಮತ್ತು ಅರ್ಹತೆ== [[File:2024_Mens_T20_World_Cup_Participating_nations.svg|thumb|350x350px|2024ರ ಪುರುಷರ ಟಿ೨೦ ವಿಶ್ವಕಪ್‌ನಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಲಿರುವ ದೇಶಗಳನ್ನು ಹೈಲೈಟ್ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಪುರುಷರ T20 ವಿಶ್ವಕಪ್‌ನಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಲಿರುವ ದೇಶಗಳನ್ನು ಹೈಲೈಟ್ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. {{legend|#000032|ಅತಿಥೆಯರಾಗಿ ಅರ್ಹತೆ ಪಡೆದಿದ್ದಾರೆ}} {{legend|#0000ff|[[೨೦೨೨ ಐಸಿಸಿ ಪುರುಷರ ಟಿ೨೦ ವಿಶ್ವಕಪ್]] ನಲ್ಲಿ ಟಾಪ್ 8 ರಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾನ ಪಡೆಯುವ ಮೂಲಕ ಅರ್ಹತೆ ಪಡೆದರು}} {{legend|#01a2ff|ICC ಪುರುಷರ ಟಿ೨೦ಐ ತಂಡದ ಶ್ರೇಯಾಂಕಗಳ ಮೂಲಕ ಅರ್ಹತೆ ಪಡೆದಿದೆ}} {{legend|#00ab00|ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಅರ್ಹತಾ ಪಂದ್ಯಗಳ ಮೂಲಕ ಅರ್ಹತೆ ಪಡೆದರು}} {{legend|#ffc900|ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಅರ್ಹತಾ ಪಂದ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದ್ದರೂ ಅರ್ಹತೆ ಪಡೆಯುವಲ್ಲಿ ವಿಫಲರಾಗಿದ್ದಾರೆ}}]] ೨೦೨೨ರ ಪಂದ್ಯಾವಳಿಯಲ್ಲಿ ಅಗ್ರ ಎಂಟು ತಂಡಗಳು ಮತ್ತು ಎರಡು ಆತಿಥೇಯರು ಪಂದ್ಯಾವಳಿಗೆ ಸ್ವಯಂಚಾಲಿತವಾಗಿ ಅರ್ಹತೆ ಪಡೆದರು. ಉಳಿದ ಎರಡು ಸ್ವಯಂಚಾಲಿತ ಅರ್ಹತಾ ಸ್ಥಾನಗಳನ್ನು ICC ಪುರುಷರ T20I ತಂಡದ ಶ್ರೇಯಾಂಕದಲ್ಲಿ ಉತ್ತಮ ಶ್ರೇಯಾಂಕದ ತಂಡಗಳು ಪಡೆದರು.<ref>{{cite web |url=https://www.icc-cricket.com/news/2685209 |title=Denmark, Italy one step from T20 World Cup 2024 as Europe qualification continues |work=International Cricket Council |access-date=21 July 2022 |archive-date=21 July 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220721064609/https://www.icc-cricket.com/news/2685209 |url-status=live }}</ref><ref>{{cite web |url=https://www.icc-cricket.com/news/2571611 |title=Qualification pathway for marquee ICC events confirmed |work=International Cricket Council |access-date=10 April 2022 |archive-date=10 April 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220410154219/https://www.icc-cricket.com/news/2571611 |url-status=live }}</ref> ಉಳಿದ ಎಂಟು ಸ್ಥಾನಗಳನ್ನು ICC ಯ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಅರ್ಹತಾ ಪಂದ್ಯಗಳ ಮೂಲಕ ಭರ್ತಿ ಮಾಡಲಾಯಿತು, ಇದರಲ್ಲಿ ಆಫ್ರಿಕಾ, ಏಷ್ಯಾ ಮತ್ತು ಯುರೋಪ್‌ನ ಎರಡು ತಂಡಗಳು ಅಮೆರಿಕ ಮತ್ತು ಪೂರ್ವ ಏಷ್ಯಾ-ಪೆಸಿಫಿಕ್ ಗುಂಪುಗಳ ತಲಾ ಒಂದು ತಂಡವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿವೆ. ಮೇ ೨೦೨೨ ರಲ್ಲಿ, ಯುರೋಪ್, ಈಸ್ಟ್ ಏಷ್ಯಾ-ಪೆಸಿಫಿಕ್ ಮತ್ತು ಆಫ್ರಿಕಾದ ಉಪ-ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಅರ್ಹತಾ ಮಾರ್ಗಗಳನ್ನು ICC ದೃಢಪಡಿಸಿತು.<ref>{{cite web |url=https://www.icc-cricket.com/news/2637428 |title=Qualification pathway for ICC Men's T20 World Cup 2024 announced |work=International Cricket Council |access-date=31 May 2022 |archive-date=31 May 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220531130610/https://www.icc-cricket.com/news/2637428 |url-status=live }}</ref> {| class="wikitable" !ಅರ್ಹತೆಯ ವಿಧಾನ !ದಿನಾಂಕ !ಸ್ಥಳಗಳು !ತಂಡಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ !ಅರ್ಹ ತಂಡಗಳು |- |ಅತಿಥೇಯಗಳು |೧೬ ನವೆಂಬರ್ ೨೦೨೧ |— |style="text-align:center"| ೨ | nowrap|{{cr|USA}}<br>{{cr|WIN}} |- | nowrap|[[೨೦೨೨ ಐಸಿಸಿ ಪುರುಷರ ಟಿ೨೦ ವಿಶ್ವಕಪ್]] <small>(ಹಿಂದಿನ ಟೂರ್ನಿಯಿಂದ ಟಾಪ್ 8)</small> |೧೩ ನವೆಂಬರ್ ೨೦೨೨ |ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾ |style="text-align:center"| ೮ | nowrap|{{cr|AUS}}<br>{{cr|ENG}}<br>{{cr|IND}}<br>{{cr|NED}}<br>{{cr|NZ}}<br>{{cr|PAK}}<br>{{cr|SA}}<br>{{cr|SL}} |- |ICC ಪುರುಷರ ಟಿ೨೦ ತಂಡ ಶ್ರೇಯಾಂಕಗಳು |೧೪ ನವೆಂಬರ್ ೨೦೨೨ |— |style="text-align:center"| ೨ |nowrap|{{cr|AFG}}<br>{{cr|BAN}} |- |ಯುರೋಪ್ ಅರ್ಹತಾ ಪಂದ್ಯಾವಳಿ |೨೦–೨೮ ಜುಲೈ ೨೦೨೩ |ಸ್ಕಾಟ್ಲೆಂಡ್ |style="text-align:center"| ೨ |nowrap|{{cr|IRE}}<br>{{cr|SCO}} |- |ಈಸ್ಟ್ ಏಷ್ಯಾ-ಪೆಸಿಫಿಕ್ ಅರ್ಹತಾ ಪಂದ್ಯಾವಳಿ |೨೨–೨೯ ಜುಲೈ ೨೦೨೩ | nowrap|ಪಪುವಾ ನ್ಯೂಗಿನಿ |style="text-align:center"| ೧ | nowrap|{{cr|PNG}} |- |ಅಮೇರಿಕಾ ಅರ್ಹತಾ ಪಂದ್ಯಾವಳಿ | nowrap|೩೦ ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್–೭ ಅಕ್ಟೋಬರ್ ೨೦೨೩ |ಬರ್ಮುಡಾ |style="text-align:center"| ೧ | nowrap|{{cr|CAN}} |- |ಏಷ್ಯಾ ಅರ್ಹತಾ ಪಂದ್ಯಾವಳಿ |೩೦ ಅಕ್ಟೋಬರ್–೫ ನವೆಂಬರ್ ೨೦೨೩ |ನೇಪಾಳ |style="text-align:center"| ೨ | nowrap|{{cr|NEP}}<br>{{cr|OMN}} |- |ಆಫ್ರಿಕಾ ಅರ್ಹತಾ ಪಂದ್ಯಾವಳಿ |೨೨–೩೦ ನವೆಂಬರ್ ೨೦೨೩ |ನಮೀಬಿಯ |style="text-align:center"| ೨ | nowrap|{{cr|NAM}}<br>{{cr|UGA}} |- !Total ! ! !೨೦ ! |} ==ಕ್ರೀಡಾಂಗಣಗಳು== ೨೦ ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ ೨೦೨೩ ರಂದು, ICC ಯು ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಮೂರು ಸ್ಥಳಗಳನ್ನು ದೃಢಪಡಿಸಿತು, ಇದರಲ್ಲಿ ಲಾಡರ್‌ಹಿಲ್ (ಸೆಂಟ್ರಲ್ ಬ್ರೋವರ್ಡ್ ಪಾರ್ಕ್), ಡಲ್ಲಾಸ್ (ಗ್ರ್ಯಾಂಡ್ ಪ್ರೈರೀ ಸ್ಟೇಡಿಯಂ) ಮತ್ತು [[ನ್ಯೂ ಯಾರ್ಕ್ ನಗರ]] (ನಾಸ್ಸೌ ಕೌಂಟಿ ಸ್ಟೇಡಿಯಂ) ವಿಶ್ವಕಪ್‌ಗಾಗಿ ಸೇರಿದೆ. ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್‌ನ ನಸ್ಸೌ ಕೌಂಟಿಯ ಐಸೆನ್‌ಹೋವರ್ ಪಾರ್ಕ್‌ನಲ್ಲಿ 34,000 ಸಾಮರ್ಥ್ಯದ ತಾತ್ಕಾಲಿಕ ಮಾಡ್ಯುಲರ್ ಕ್ರೀಡಾಂಗಣವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲು ICC ಯಿಂದ ನಿರ್ಧಾರವನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಏಕಕಾಲದಲ್ಲಿ ಫೋರ್ಟ್ ಲಾಡರ್‌ಡೇಲ್ ಮತ್ತು ಡಲ್ಲಾಸ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿರುವ ಕ್ರೀಡಾಂಗಣಗಳಿಗೆ ಆಸನಗಳನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಲು ಮಾಡ್ಯುಲರ್ ಸ್ಟೇಡಿಯಂ ಪರಿಹಾರಗಳ ಮೂಲಕ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ದ್ವಿಗುಣಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ, ಮಾಧ್ಯಮ, ಮತ್ತು ಪ್ರೀಮಿಯಂ ಆತಿಥ್ಯ ಪ್ರದೇಶಗಳು.<ref>{{Cite web |title=ICC MEN'S T20 WORLD CUP 2024 - MODULAR STADIUM FACT SHEET |url=https://resources.pulse.icc-cricket.com/ICC/document/2023/09/20/b605b1bb-ed64-4f6d-9482-9b274de1cb27/Modular-Stadium-Fact-Sheet.pdf}}</ref><ref>{{Cite web |date=2023-09-20 |title=Cricket T20 World Cup venue to be built in Nassau County, not Bronx like first proposed |url=https://abc7ny.com/cricket-world-cup-nassau-county-eisenhower-park-van-cortlandt/13805087/ |access-date=2023-12-01 |website=ABC7 New York |language=en}}</ref> ೨೨ ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ ೨೦೨೩ ರಂದು, [[ಆಂಟಿಗುವ ಮತ್ತು ಬಾರ್ಬುಡ]], [[ಬಾರ್ಬಡೋಸ್]], ಡೊಮಿನಿಕಾ, [[ಗಯಾನಾ]], [[ಸೇಂಟ್ ಲೂಷಿಯ]], [[ಸೇಂಟ್ ವಿನ್ಸೆಂಟ್ ಮತ್ತು ಗ್ರೆನಡೀನ್ಸ್]] ಮತ್ತು [[ಟ್ರಿನಿಡಾಡ್ ಮತ್ತು ಟೊಬೆಗೊ]]ದ ಕೆರಿಬಿಯನ್ ದ್ವೀಪಗಳಲ್ಲಿ ಪಂದ್ಯಗಳನ್ನು ಆಯೋಜಿಸುವ ಏಳು ಸ್ಥಳಗಳನ್ನು ICC ದೃಢಪಡಿಸಿತು.<ref>{{cite news |title=Caribbean, USA venues confirmed as ICC Men's T20 World Cup 2024 heads to the west |url=https://www.icc-cricket.com/news/3694302 |access-date=2023-09-22 |website=www.icc-cricket.com |language=en}}</ref> {| class="wikitable" style="text-align:center" ! colspan="3" |ವೆಸ್ಟ್ ಇಂಡೀಸ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ಕ್ರೀಡಾಂಗಣಗಳು |- | colspan="3"|{{location map+|Caribbean|float=center|width=300|caption=|places={{location map~ |Caribbean|lat=14.081 |long=-60.953 |label=[[ಸೇಂಟ್ ಲೂಷಿಯ]] |position=top}} {{location map~ |Caribbean|lat=13.0947 |long=-59.6175 |label=[[ಬಾರ್ಬಡೋಸ್]] |position=bottom}} {{location map~ |Caribbean|lat=10.17 |long=-61.28|label=[[ಟ್ರಿನಿಡಾಡ್ ಮತ್ತು ಟೊಬೆಗೊ|ಟ್ರಿನಿಡಾಡ್]] |position=left}} {{location map~ |Caribbean|lat=17.1200 |long=-61.7797 |label=[[ಆಂಟಿಗುವ ಮತ್ತು ಬಾರ್ಬುಡ|ಆಂಟಿಗುವ]] |position=top}} {{location map~ |Caribbean|lat=6.8046 |long=-58.1551 |label=[[ಗಯಾನಾ]] |position=top-left}} {{location map~ |Caribbean|lat=13.0928 |long=-61.1330 |label=[[ಸೇಂಟ್ ವಿನ್ಸೆಂಟ್ ಮತ್ತು ಗ್ರೆನಡೀನ್ಸ್|ಸೇಂಟ್ ವಿನ್ಸೆಂಟ್]] |position=left}}}} |- ![[ಆಂಟಿಗುವ ಮತ್ತು ಬಾರ್ಬುಡ]] ![[ಬಾರ್ಬಡೋಸ್]] ![[ಗಯಾನಾ]] |- |ಸರ್ ವಿವಿಯನ್ ರಿಚರ್ಡ್ಸ್ ಕ್ರೀಡಾಂಗಣ<ref>{{cite web |title=Sir Vivian Richards Stadium Venue for T20 World Cup 2024 |url=https://t20worldcuplivescore.com/sir-vivian-richards-stadium-venue-for-t20-world-cup-2024/ |access-date=28 November 2023 |website=t20worldcuplivescore.com|date=28 November 2023 }}</ref> |ಕೆನ್ಸಿಂಗ್ಟನ್ ಓವಲ್<ref>{{Cite news |title=Kensington Oval to host next year's T20 World Cup final |url=https://radiojamaicanewsonline.com/sports/kensington-oval-to-host-next-years-t20-world-cup-final |access-date=30 November 2023 |work=Radio Jamaica News}}</ref> |ಗಯಾನಾ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕ್ರೀಡಾಂಗಣ<ref>{{cite web |date=5 January 2024 |title=Guyana to host World T20 semi-final and five group games |url=https://newsroom.gy/2024/01/05/guyana-to-host-world-t20-semi-final-and-five-group-games/ |access-date=5 January 2024 |work=News Room Guyana}}</ref> |- |ಸಾಮರ್ಥ್ಯ: 10,000 |ಸಾಮರ್ಥ್ಯ: 28,000 |ಸಾಮರ್ಥ್ಯ: 20,000 |- |[[File:SVRStadium.jpg|175x175px]] |[[File:Kensington_Oval_yes.jpg|175x175px]] |[[File:Providence_Stadium_outside.jpg|175x175px]] |- ![[ಸೇಂಟ್ ಲೂಷಿಯ]] ![[ಸೇಂಟ್ ವಿನ್ಸೆಂಟ್ ಮತ್ತು ಗ್ರೆನಡೀನ್ಸ್]] ![[ಟ್ರಿನಿಡಾಡ್ ಮತ್ತು ಟೊಬೆಗೊ]] |- |ಡೇರೆನ್ ಸಾಮಿ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಮೈದಾನ<ref>{{Cite web |title=Daren Sammy Cricket Ground drainage upgrade set ahead of T20 World Cup |url=https://stlucia.loopnews.com/content/daren-sammy-cricket-ground-drainage-upgrade-set-ahead-t20-world-cup |access-date=2023-11-30 |website=Loop News |language=en}}</ref> |ಅರ್ನೋಸ್ ವೇಲ್ ಸ್ಟೇಡಿಯಂ<ref>{{Cite web |date=2023-11-10 |title=Unavailability of Arnos Vale heightens need for Football home |url=https://www.searchlight.vc/front-page/2023/11/10/unavailability-arnos-vale-heightens-need-football-home/ |access-date=2023-11-30 |website=www.searchlight.vc |language=en}}</ref> |ಬ್ರಿಯಾನ್ ಲಾರಾ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಅಕಾಡೆಮಿ<ref>{{Cite web |title=No T20 World Cup games at Oval: Brian Lara venue to host all fixtures - Trinidad and Tobago Newsday |url=https://newsday.co.tt/2023/11/26/no-t20-world-cup-games-at-oval-brian-lara-venue-to-host-all-fixtures/,%20https://newsday.co.tt/2023/11/26/no-t20-world-cup-games-at-oval-brian-lara-venue-to-host-all-fixtures/ |access-date=2023-11-30 |website=newsday.co.tt |date=26 November 2023 |language=en-US}}</ref> |- |ಸಾಮರ್ಥ್ಯ: 15,000 |ಸಾಮರ್ಥ್ಯ: 18,000 |ಸಾಮರ್ಥ್ಯ: 15,000 |- |[[File:Beausejour_Stadium_Cricket_St_Lucia.jpg|175x175px]] |[[File:Arnos_vale_ground.jpg|175x175px]] |[[File:Brian_Lara_Stadium.jpg|175x175px]] |- ! colspan="3" |ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ನಲ್ಲಿರುವ ಕ್ರೀಡಾಂಗಣಗಳು |- | colspan="3" |{{location map+|USA|float=center|width=300|caption=|places={{location map~ |USA|lat=32.738773 |long=-97.003098 |label=[[ಟೆಕ್ಸಸ್]] |position=right}} {{location map~ |USA |lat=26.956 |long=-80.1357 |label=[[ಫ್ಲಾರಿಡ]] |position=left}} {{location map~ |USA |lat=40.4249 |long=-73.3321 |label=[[ನ್ಯೂ ಯಾರ್ಕ್]] |position=left}}|AlternativeMap=USA edcp location map lite.svg}} |- ![[ಫ್ಲಾರಿಡ]] ![[ನ್ಯೂ ಯಾರ್ಕ್]] ![[ಟೆಕ್ಸಸ್]] |- |ಬ್ರೋವರ್ಡ್ ಕೌಂಟಿ ಕ್ರೀಡಾಂಗಣ<ref>{{cite web |title=ICC Men's T20 World Cup 2024 Coming to Broward County Stadium |url=https://www.broward.org/Parks/Pages/ICCMen'sT20WorldCup2024.aspx |access-date=3 October 2023 |website=broward.org |language=en-US}}</ref> |ನಸ್ಸೌ ಕೌಂಟಿ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಸ್ಟೇಡಿಯಂ<ref>{{cite web |date=17 January 2024 |title=New York venue to host T20 World Cup matches unveiled |url=https://www.icc-cricket.com/news/new-york-venue-to-host-t20-world-cup-matches-unveiled |access-date=17 January 2024 |work=ICC |language=en-US}}</ref> |ಗ್ರ್ಯಾಂಡ್ ಪ್ರೈರೀ ಸ್ಟೇಡಿಯಂ<ref>{{cite web |title=Grand Prairie Cricket Stadium to Host ICC Men's T20 World Cup |url=https://www.visitgrandprairietx.com/News-articles/Grand-Prairie-Cricket-Stadium-to-Host-ICC-Mens-T20-World-Cup |access-date=17 January 2024 |website=visitgrandprairietx.com |language=en-US}}</ref> |- |ಸಾಮರ್ಥ್ಯ: 40,000{{efn|ಸ್ಪರ್ಧೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ತಾತ್ಕಾಲಿಕ ಆಸನಗಳನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಈ ಕ್ರೀಡಾಂಗಣದ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.|name=expand}} |ಸಾಮರ್ಥ್ಯ: 34,000 |ಸಾಮರ್ಥ್ಯ: 15,000{{efn|name=expand}} |- |[[File:CBRegionalPark.jpg|175x175px]] | |[[File:QuikTripParknearcomplete.JPG|175x175px]] |} {{notelist}} ==ಗುಂಪು ಹಂತ== ===ಗುಂಪು ಏ=== {{#invoke:Sports table|main|style=CricketRR |update = future |start_date = ೧ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ |source = [https://www.espncricinfo.com/series/icc-men-s-t20-world-cup-2024-1411166/points-table-standings ESPNcricinfo] |show_tie=no |team1=IND |team2=PAK |team3=IRE |team4=CAN |team5=USA |result1=Q |result2=Q |win_IND=|loss_IND=|nr_IND=|rs_IND=|or_IND=|rc_IND=|ob_IND= |win_PAK=|loss_PAK=|nr_PAK=|rs_PAK=|or_PAK=|rc_PAK=|ob_PAK= |win_IRE=|loss_IRE=|nr_IRE=|rs_IRE=|or_IRE=|rc_IRE=|ob_IRE= |win_CAN=|loss_CAN=|nr_CAN=|rs_CAN=|or_CAN=|rc_CAN=|ob_CAN= |win_USA=|loss_USA=|nr_USA=|rs_USA=|or_USA=|rc_USA=|ob_USA= |status_USA=H |name_IND={{cr|IND}} |name_PAK={{cr|PAK}} |name_IRE={{cr|IRE}} |name_CAN={{cr|CAN}} |name_USA={{cr|USA}} |res_col_header=Q |col_Q=green1 |text_Q=[[೨೦೨೪ ಐಸಿಸಿ ಪುರುಷರ ಟಿ೨೦ ವಿಶ್ವಕಪ್#ಸೂಪರ್ 8s|ಸೂಪರ್ 8s]] ಗೆ ಮುನ್ನಡೆ}} {{Single-innings cricket match | date = ೧ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ | time = 19:30 | day = | daynight = | night =n | team1 = {{cr-rt|USA}} | team2 = {{cr|CAN}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415701.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಗ್ರ್ಯಾಂಡ್ ಪ್ರೈರೀ ಸ್ಟೇಡಿಯಂ, [[ಟೆಕ್ಸಸ್]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = ೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ | time = 10:30 | day = y | daynight = | night = | team1 = {{cr-rt|IND}} | team2 = {{cr|IRE}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415708.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ನಸ್ಸೌ ಕೌಂಟಿ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಸ್ಟೇಡಿಯಂ, [[ನ್ಯೂ ಯಾರ್ಕ್]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = ೬ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ | time = 10:30 | day = y | daynight = | night = | team1 = {{cr-rt|PAK}} | team2 = {{cr|USA}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415711.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಗ್ರ್ಯಾಂಡ್ ಪ್ರೈರೀ ಸ್ಟೇಡಿಯಂ, [[ಟೆಕ್ಸಸ್]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = ೭ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ | time = 10:30 | day = y | daynight = | night = | team1 = {{cr-rt|CAN}} | team2 = {{cr|IRE}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415713.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ನಸ್ಸೌ ಕೌಂಟಿ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಸ್ಟೇಡಿಯಂ, [[ನ್ಯೂ ಯಾರ್ಕ್]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = ೯ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ | time = 10:30 | day = y | daynight = | night = | team1 = {{cr-rt|IND}} | team2 = {{cr|PAK}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415719.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ನಸ್ಸೌ ಕೌಂಟಿ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಸ್ಟೇಡಿಯಂ, [[ನ್ಯೂ ಯಾರ್ಕ್]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = ೧೧ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ | time = 10:30 | day = y | daynight = | night = | team1 = {{cr-rt|PAK}} | team2 = {{cr|CAN}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415722.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ನಸ್ಸೌ ಕೌಂಟಿ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಸ್ಟೇಡಿಯಂ, [[ನ್ಯೂ ಯಾರ್ಕ್]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = ೧೨ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ | time = 10:30 | day = y | daynight = | night = | team1 = {{cr-rt|USA}} | team2 = {{cr|IND}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415725.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ನಸ್ಸೌ ಕೌಂಟಿ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಸ್ಟೇಡಿಯಂ, [[ನ್ಯೂ ಯಾರ್ಕ್]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = ೧೪ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ | time = 10:30 | day = y | daynight = | night = | team1 = {{cr-rt|USA}} | team2 = {{cr|IRE}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415730.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಬ್ರೋವರ್ಡ್ ಕೌಂಟಿ ಕ್ರೀಡಾಂಗಣ, [[ಫ್ಲಾರಿಡ]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = ೧೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ | time = 10:30 | day = y | daynight = | night = | team1 = {{cr-rt|CAN}} | team2 = {{cr|IND}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415733.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಬ್ರೋವರ್ಡ್ ಕೌಂಟಿ ಕ್ರೀಡಾಂಗಣ, [[ಫ್ಲಾರಿಡ]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = ೧೬ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ | time = 10:30 | day = y | daynight = | night = | team1 = {{cr-rt|PAK}} | team2 = {{cr|IRE}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415736.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಬ್ರೋವರ್ಡ್ ಕೌಂಟಿ ಕ್ರೀಡಾಂಗಣ, [[ಫ್ಲಾರಿಡ]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ===ಗುಂಪು ಬಿ=== {{#invoke:Sports table|main|style=CricketRR |update = future |start_date = ೨ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ |source = [https://www.espncricinfo.com/series/icc-men-s-t20-world-cup-2024-1411166/points-table-standings ESPNcricinfo] |show_tie=no |team1=ENG |team2=AUS |team3=NAM |team4=SCO |team5=OMA |result1=Q |result2=Q |win_ENG=|loss_ENG=|nr_ENG=|rs_ENG=|or_ENG=|rc_ENG=|ob_ENG= |win_AUS=|loss_AUS=|nr_AUS=|rs_AUS=|or_AUS=|rc_AUS=|ob_AUS= |win_NAM=|loss_NAM=|nr_NAM=|rs_NAN=|or_NAM=|rc_NAM=|ob_NAM= |win_SCO=|loss_SCO=|nr_SCO=|rs_SCO=|or_SCO=|rc_SCO=|ob_SCO= |win_OMA=|loss_OMA=|nr_OMA=|rs_OMA=|or_OMA=|rc_OMA=|ob_OMA= |name_ENG={{cr|ENG}} |name_AUS={{cr|AUS}} |name_NAM={{cr|NAM}} |name_SCO={{cr|SCO}} |name_OMA={{cr|OMN}} |res_col_header=Q |col_Q=green1 |text_Q=[[೨೦೨೪ ಐಸಿಸಿ ಪುರುಷರ ಟಿ೨೦ ವಿಶ್ವಕಪ್#ಸೂಪರ್ 8s|ಸೂಪರ್ 8s]] ಗೆ ಮುನ್ನಡೆ}} {{Single-innings cricket match | date = ೨ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ | time = 20:30 | day = y | daynight = | night =n | team1 = {{cr-rt|OMN}} | team2 = {{cr|NAM}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415703.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಕೆನ್ಸಿಂಗ್ಟನ್ ಓವಲ್, [[ಬಾರ್ಬಡೋಸ್]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = ೪ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ | time = 10:30 | day = y | daynight = | night = | team1 = {{cr-rt|ENG}} | team2 = {{cr|SCO}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415706.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಕೆನ್ಸಿಂಗ್ಟನ್ ಓವಲ್, [[ಬಾರ್ಬಡೋಸ್]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = ೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ | time = 20:30 | day = y | daynight = | night =n | team1 = {{cr-rt|OMN}} | team2 = {{cr|AUS}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415710.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಕೆನ್ಸಿಂಗ್ಟನ್ ಓವಲ್, [[ಬಾರ್ಬಡೋಸ್]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = ೬ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ | time = 15:00 | day = y | daynight = | night = | team1 = {{cr-rt|NAM}} | team2 = {{cr|SCO}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415712.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಕೆನ್ಸಿಂಗ್ಟನ್ ಓವಲ್, [[ಬಾರ್ಬಡೋಸ್]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = ೮ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ | time = 13:00 | day = y | daynight = | night = | team1 = {{cr-rt|AUS}} | team2 = {{cr|ENG}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415717.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಕೆನ್ಸಿಂಗ್ಟನ್ ಓವಲ್, [[ಬಾರ್ಬಡೋಸ್]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = ೯ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ | time = 13:00 | day = y | daynight = | night = | team1 = {{cr-rt|OMN}} | team2 = {{cr|SCO}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match1415720.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಸರ್ ವಿವಿಯನ್ ರಿಚರ್ಡ್ಸ್ ಕ್ರೀಡಾಂಗಣ, [[ಆಂಟಿಗುವ ಮತ್ತು ಬಾರ್ಬುಡ]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = ೧೧ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ | time = 20:30 | day = y | daynight = | night =n | team1 = {{cr-rt|NAM}} | team2 = {{cr|AUS}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415724.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಸರ್ ವಿವಿಯನ್ ರಿಚರ್ಡ್ಸ್ ಕ್ರೀಡಾಂಗಣ, [[ಆಂಟಿಗುವ ಮತ್ತು ಬಾರ್ಬುಡ]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = ೧೩ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ | time = 15:00 | day = y | daynight = | night = | team1 = {{cr-rt|OMN}} | team2 = {{cr|ENG}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415727.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಸರ್ ವಿವಿಯನ್ ರಿಚರ್ಡ್ಸ್ ಕ್ರೀಡಾಂಗಣ, [[ಆಂಟಿಗುವ ಮತ್ತು ಬಾರ್ಬುಡ]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = ೧೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ | time = 13:00 | day = y | daynight = | night = | team1 = {{cr-rt|NAM}} | team2 = {{cr|ENG}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415734.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಸರ್ ವಿವಿಯನ್ ರಿಚರ್ಡ್ಸ್ ಕ್ರೀಡಾಂಗಣ, [[ಆಂಟಿಗುವ ಮತ್ತು ಬಾರ್ಬುಡ]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = ೧೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ | time = 20:30 | day = | daynight = | night =n | team1 = {{cr-rt|SCO}} | team2 = {{cr|AUS}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415735.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಡೇರೆನ್ ಸಾಮಿ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಮೈದಾನ, [[ಸೇಂಟ್ ಲೂಷಿಯ]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ===ಗುಂಪು ಸಿ=== {{#invoke:Sports table|main|style=CricketRR |update = future |start_date = ೨ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ |source = [https://www.espncricinfo.com/series/icc-men-s-t20-world-cup-2024-1411166/points-table-standings ESPNcricinfo] |show_tie=no |team1=NZ |team2=WIN |team3=AFG |team4=PNG |team5=UGA |result1=Q |result2=Q |win_NZ=|loss_NZ=|nr_NZ=|rs_NZ= |or_NZ=|rc_NZ=|ob_NZ= |win_WIN=|loss_WIN=|nr_WIN=|rs_WIN=|or_WIN=|rc_WIN=|ob_WIN= |status_WIN=H |win_AFG=|loss_AFG=|nr_AFG=|rs_AFG=|or_AFG=|rc_AFG=|ob_AFG= |win_UGA=|loss_UGA=|nr_UGA=|rs_UGA=|or_UGA=|rc_UGA=|ob_UGA= |win_PNG=|loss_PNG=|nr_PNG=|rs_PNG=|or_PNG=|rc_PNG=|ob_PNG= |name_NZ={{cr|NZ}} |name_WIN={{cr|WIN}} |name_AFG={{cr|AFG}} |name_UGA={{cr|UGA}} |name_PNG={{cr|PNG}} |res_col_header=Q |col_Q=green1 |text_Q=[[೨೦೨೪ ಐಸಿಸಿ ಪುರುಷರ ಟಿ೨೦ ವಿಶ್ವಕಪ್#ಸೂಪರ್ 8s|ಸೂಪರ್ 8s]] ಗೆ ಮುನ್ನಡೆ}} {{Single-innings cricket match | date = 2 June 2024 | time = 10:30 | day = y | daynight = | night = | team1 = {{cr-rt|WIN}} | team2 = {{cr|PNG}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415702.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಗಯಾನಾ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕ್ರೀಡಾಂಗಣ, [[ಗಯಾನಾ]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = 3 June 2024 | time = 20:30 | day = y | daynight = | night =n | team1 = {{cr-rt|AFG}} | team2 = {{cr|UGA}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415705.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಗಯಾನಾ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕ್ರೀಡಾಂಗಣ, [[ಗಯಾನಾ]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = 5 June 2024 | time = 19:30 | day = y | daynight = | night =n | team1 = {{cr-rt|UGA}} | team2 = {{cr|PNG}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415709.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಗಯಾನಾ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕ್ರೀಡಾಂಗಣ, [[ಗಯಾನಾ]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = 7 June 2024 | time = 19:30 | day = y | daynight = | night =n | team1 = {{cr-rt|AFG}} | team2 = {{cr|NZ}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415714.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಗಯಾನಾ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕ್ರೀಡಾಂಗಣ, [[ಗಯಾನಾ]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = 8 June 2024 | time = 20:30 | day = | daynight = | night =n | team1 = {{cr-rt|WIN}} | team2 = {{cr|UGA}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415718.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಗಯಾನಾ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕ್ರೀಡಾಂಗಣ, [[ಗಯಾನಾ]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = 12 June 2024 | time = 20:30 | day = y | daynight = | night =n | team1 = {{cr-rt|WIN}} | team2 = {{cr|NZ}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415726.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಬ್ರಿಯಾನ್ ಲಾರಾ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಅಕಾಡೆಮಿ, [[ಟ್ರಿನಿಡಾಡ್ ಮತ್ತು ಟೊಬೆಗೊ]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = 13 June 2024 | time = 20:30 | day = | daynight = | night =n | team1 = {{cr-rt|AFG}} | team2 = {{cr|PNG}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415729.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಬ್ರಿಯಾನ್ ಲಾರಾ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಅಕಾಡೆಮಿ, [[ಟ್ರಿನಿಡಾಡ್ ಮತ್ತು ಟೊಬೆಗೊ]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = 14 June 2024 | time = 20:30 | day = | daynight = | night =n | team1 = {{cr-rt|UGA}} | team2 = {{cr|NZ}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415732.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಬ್ರಿಯಾನ್ ಲಾರಾ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಅಕಾಡೆಮಿ, [[ಟ್ರಿನಿಡಾಡ್ ಮತ್ತು ಟೊಬೆಗೊ]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = 17 June 2024 | time = 10:30 | day = y | daynight = | night = | team1 = {{cr-rt|PNG}} | team2 = {{cr|NZ}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415739.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಬ್ರಿಯಾನ್ ಲಾರಾ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಅಕಾಡೆಮಿ, [[ಟ್ರಿನಿಡಾಡ್ ಮತ್ತು ಟೊಬೆಗೊ]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = 17 June 2024 | time = 20:30 | day = y | daynight = | night =n | team1 = {{cr-rt|AFG}} | team2 = {{cr|WIN}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415740.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಡೇರೆನ್ ಸಾಮಿ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಮೈದಾನ, [[ಸೇಂಟ್ ಲೂಷಿಯ]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ===ಗುಂಪು ಡಿ=== {{#invoke:Sports table|main|style=CricketRR |update = future |start_date = ೩ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ |source = [https://www.espncricinfo.com/series/icc-men-s-t20-world-cup-2024-1411166/points-table-standings ESPNcricinfo] |show_tie=no |team1=SA |team2=SL |team3=BAN |team4=NED |team5=NEP |result1=Q |result2=Q |win_SA=|loss_SA=|nr_SA=|rs_SA= |or_SA=|rc_SA=|ob_SA= |win_SL=|loss_SL=|nr_SL=|rs_SL= |or_SL=|rc_SL=|ob_SL= |win_BAN=|loss_BAN=|nr_BAN=|rs_BAN=|or_BAN=|rc_BAN=|ob_BAN= |win_NED=|loss_NED=|nr_NED=|rs_NED=|or_NED=|rc_NED=|ob_NED= |win_NEP=|loss_NEP=|nr_NEP=|rs_NEP=|or_NEP=|rc_NEP=|ob_NEP= |name_SA={{cr|SA}} |name_SL={{cr|SL}} |name_BAN={{cr|BAN}} |name_NED={{cr|NED}} |name_NEP={{cr|NEP}} |res_col_header=Q |col_Q=green1 |text_Q=[[೨೦೨೪ ಐಸಿಸಿ ಪುರುಷರ ಟಿ೨೦ ವಿಶ್ವಕಪ್#ಸೂಪರ್ 8s|ಸೂಪರ್ 8s]] ಗೆ ಮುನ್ನಡೆ}} {{Single-innings cricket match | date = 3 June 2024 | time = 10:30 | day = y | daynight = | night = | team1 = {{cr-rt|SL}} | team2 = {{cr|SA}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415704.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ನಸ್ಸೌ ಕೌಂಟಿ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಸ್ಟೇಡಿಯಂ, [[ನ್ಯೂ ಯಾರ್ಕ್]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = 4 June 2024 | time = 10:30 | day = y | daynight = | night = | team1 = {{cr-rt|NEP}} | team2 = {{cr|NED}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415707.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಗ್ರ್ಯಾಂಡ್ ಪ್ರೈರೀ ಸ್ಟೇಡಿಯಂ, [[ಟೆಕ್ಸಸ್]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = 7 June 2024 | time = 19:30 | day = y | daynight = | night =n | team1 = {{cr-rt|SL}} | team2 = {{cr|BAN}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415715.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಗ್ರ್ಯಾಂಡ್ ಪ್ರೈರೀ ಸ್ಟೇಡಿಯಂ, [[ಟೆಕ್ಸಸ್]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = 8 June 2024 | time = 10:30 | day = y | daynight = | night = | team1 = {{cr-rt|NED}} | team2 = {{cr|SA}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415716.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ನಸ್ಸೌ ಕೌಂಟಿ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಸ್ಟೇಡಿಯಂ, [[ನ್ಯೂ ಯಾರ್ಕ್]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = 10 June 2024 | time = 10:30 | day = y | daynight = | night = | team1 = {{cr-rt|SA}} | team2 = {{cr|BAN}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415721.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ನಸ್ಸೌ ಕೌಂಟಿ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಸ್ಟೇಡಿಯಂ, [[ನ್ಯೂ ಯಾರ್ಕ್]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = 11 June 2024 | time = 19:30 | day = y | daynight = | night =n | team1 = {{cr-rt|NEP}} | team2 = {{cr|SL}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415723.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಬ್ರೋವರ್ಡ್ ಕೌಂಟಿ ಕ್ರೀಡಾಂಗಣ, [[ಫ್ಲಾರಿಡ]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = 13 June 2024 | time = 10:30 | day = y | daynight = | night = | team1 = {{cr-rt|NED}} | team2 = {{cr|BAN}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415728.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಅರ್ನೋಸ್ ವೇಲ್ ಸ್ಟೇಡಿಯಂ, [[ಸೇಂಟ್ ವಿನ್ಸೆಂಟ್ ಮತ್ತು ಗ್ರೆನಡೀನ್ಸ್]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = 14 June 2024 | time = 19:30 | day = y | daynight = | night =n | team1 = {{cr-rt|NEP}} | team2 = {{cr|SA}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415731.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಅರ್ನೋಸ್ ವೇಲ್ ಸ್ಟೇಡಿಯಂ, [[ಸೇಂಟ್ ವಿನ್ಸೆಂಟ್ ಮತ್ತು ಗ್ರೆನಡೀನ್ಸ್]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = 16 June 2024 | time = 19:30 | day = y | daynight = | night =n | team1 = {{cr-rt|NEP}} | team2 = {{cr|BAN}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415737.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಅರ್ನೋಸ್ ವೇಲ್ ಸ್ಟೇಡಿಯಂ, [[ಸೇಂಟ್ ವಿನ್ಸೆಂಟ್ ಮತ್ತು ಗ್ರೆನಡೀನ್ಸ್]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = 16 June 2024 | time = 20:30 | day = y | daynight = | night =n | team1 = {{cr-rt|NED}} | team2 = {{cr|SL}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415738.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಡೇರೆನ್ ಸಾಮಿ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಮೈದಾನ, [[ಸೇಂಟ್ ಲೂಷಿಯ]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ==ಉಲ್ಲೇಖಗಳು== {{reflist}} [[ವರ್ಗ:ಕ್ರೀಡಾಕೂಟಗಳು]] kh2czlhxz0sfc1x99l9j87v0pjy0mvw 1224227 1224219 2024-04-25T14:35:01Z Cric editor 84813 /* ಗುಂಪು ಸಿ */ wikitext text/x-wiki {{Infobox cricket tournament | name = ೨೦೨೪ ಐಸಿಸಿ ಪುರುಷರ ಟಿ೨೦ ವಿಶ್ವಕಪ್ | image = ೨೦೨೪ ಐಸಿಸಿ ಪುರುಷರ ಟಿ೨೦ ವಿಶ್ವಕಪ್ ಲೋಗೋ.png | image_size = 200px | fromdate = ೧ | todate = ೨೯ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ | caption = | administrator = [[ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಮಂಡಳಿ]] | cricket format = [[ಟ್ವೆಂಟಿ೨೦|ಟ್ವೆಂಟಿ೨೦ ಇಂಟರ್ನ್ಯಾಷನಲ್]] | tournament format = [[ಪಂದ್ಯಾವಳಿ|ಗುಂಪು ಹಂತ]], ಸೂಪರ್ 8s ಮತ್ತು ನಾಕೌಟ್ ಹಂತ | host = {{flagicon|WIN}} [[ವೆಸ್ಟ್ ಇಂಡೀಸ್]]<br>{{flagicon|USA}} [[ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ]] | champions = | runner up = | count = | participants = ೨೦ | matches = ೫೫ | attendance = | player of the series = | most valuable player = | most runs = | most wickets = | website = {{URL|https://t20worldcup.com/}} | drs = | previous_year = ೨೦೨೨ | previous_tournament = ೨೦೨೨ ಐಸಿಸಿ ಪುರುಷರ ಟಿ೨೦ ವಿಶ್ವಕಪ್ | next_year = ೨೦೨೬ | next_tournament = ೨೦೨೬ ಐಸಿಸಿ ಪುರುಷರ ಟಿ೨೦ ವಿಶ್ವಕಪ್ }} '''2024 ರ ಐಸಿಸಿ ಪುರುಷರ ಟಿ೨೦ ವಿಶ್ವಕಪ್''' [[ಐಸಿಸಿ ವಿಶ್ವ ಟ್ವೆಂಟಿ೨೦|ಟಿ೨೦ ವಿಶ್ವಕಪ್‌ನ]] ಒಂಬತ್ತನೇ ಆವೃತ್ತಿಯಾಗಿದೆ, ಇದು ದ್ವೈವಾರ್ಷಿಕ ಟ್ವೆಂಟಿ 20 ಇಂಟರ್ನ್ಯಾಷನಲ್ (ಟಿ೨೦ಐ) ಪಂದ್ಯಾವಳಿಯಾಗಿದ್ದು, ಪುರುಷರ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ತಂಡಗಳು ಸ್ಪರ್ಧಿಸುತ್ತವೆ ಹಾಗೂ ಈ ಒಂದು ಪಂದ್ಯಾವಳಿಯನ್ನು [[ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಮಂಡಳಿ|ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಕೌನ್ಸಿಲ್]] (ICC) ಆಯೋಜಿಸುತ್ತದೆ. ಇದನ್ನು ವೆಸ್ಟ್ ಇಂಡೀಸ್ ಮತ್ತು [[ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ|ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್]] ಸಹ-ಆತಿಥ್ಯ ವಹಿಸಲು ೧ ಜೂನ್ ನಿಂದ ೨೯ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ ರವರೆಗೆ ನಿಗದಿಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ <ref name="ci28jul23">{{Cite web |title=Next Men's T20 World Cup set to be played from June 4 to 30, 2024 |url=https://www.espncricinfo.com/story/next-men-s-t20-world-cup-set-to-be-played-from-june-4-to-30-2024-1389921 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20230728175902/https://www.espncricinfo.com/story/next-men-s-t20-world-cup-set-to-be-played-from-june-4-to-30-2024-1389921 |archive-date=28 July 2023 |access-date=2023-07-28 |website=ESPNcricinfo |language=en}}</ref> ಇದು ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ನಲ್ಲಿ ನಡೆಯುವ ಮೊದಲ ಐಸಿಸಿ ವಿಶ್ವಕಪ್ ಪಂದ್ಯಾವಳಿಯಾಗಲಿದೆ. <ref>{{Cite news |title=2024 T20 World Cup: USA granted automatic qualification |work=BBC Sport |url=https://www.bbc.co.uk/sport/cricket/61083748 |url-status=live |access-date=12 April 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220412134824/https://www.bbc.co.uk/sport/cricket/61083748 |archive-date=12 April 2022}}</ref> [[೨೦೨೨ ಐಸಿಸಿ ಪುರುಷರ ಟಿ೨೦ ವಿಶ್ವಕಪ್|ಹಿಂದಿನ ಆವೃತ್ತಿಯ]] ಫೈನಲ್‌ನಲ್ಲಿ [[ಪಾಕಿಸ್ತಾನ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ತಂಡ|ಪಾಕಿಸ್ತಾನವನ್ನು]] ಸೋಲಿಸಿದ [[ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ತಂಡ|ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್]] ಹಾಲಿ ಚಾಂಪಿಯನ್ ಆಗಿದೆ. ಪಂದ್ಯಾವಳಿಯು 20 ತಂಡಗಳಿಂದ ಸ್ಪರ್ಧಿಸಲ್ಪಡುತ್ತದೆ, [[೨೦೨೨ ಐಸಿಸಿ ಪುರುಷರ ಟಿ೨೦ ವಿಶ್ವಕಪ್|2022 ರ ಪಂದ್ಯಾವಳಿಯಲ್ಲಿ]]ಸ್ಪರ್ಧಿಸಿದ್ದ 16 ತಂಡಗಳಿಂದ ವಿಸ್ತರಣೆಯಾಗಿದೆ. ಎರಡು ಆತಿಥೇಯರ ಜೊತೆಗೆ, ಹಿಂದಿನ ಪಂದ್ಯಾವಳಿಯ ಅಗ್ರ ಎಂಟು ತಂಡಗಳು ಸ್ವಯಂಚಾಲಿತವಾಗಿ ಅರ್ಹತೆ ಪಡೆದವು, [[ಐಸಿಸಿ ಪುರುಷರ ಟಿ೨೦ಐ ಶ್ರೇಯಾಂಕ|ಐಸಿಸಿ ಪುರುಷರ ಟಿ೨೦ಐ ತಂಡದ ಶ್ರೇಯಾಂಕದಲ್ಲಿ]] ಮುಂದಿನ ಎರಡು ಅತ್ಯುತ್ತಮ ತಂಡಗಳು ಅರ್ಹತೆ ಪಡೆದವು. ಉಳಿದ ಎಂಟು ತಂಡಗಳನ್ನು ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಅರ್ಹತಾ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯ ಮೂಲಕ ನಿರ್ಧರಿಸಲಾಯಿತು. ಕೆನಡಾ, ಉಗಾಂಡಾ ಮತ್ತು ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಟಿ20 ವಿಶ್ವಕಪ್‌ಗೆ ಅರ್ಹತೆ ಪಡೆದಿರುವುದು ಇದೇ ಮೊದಲು. ==ತಂಡಗಳು ಮತ್ತು ಅರ್ಹತೆ== [[File:2024_Mens_T20_World_Cup_Participating_nations.svg|thumb|350x350px|2024ರ ಪುರುಷರ ಟಿ೨೦ ವಿಶ್ವಕಪ್‌ನಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಲಿರುವ ದೇಶಗಳನ್ನು ಹೈಲೈಟ್ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಪುರುಷರ T20 ವಿಶ್ವಕಪ್‌ನಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಲಿರುವ ದೇಶಗಳನ್ನು ಹೈಲೈಟ್ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. {{legend|#000032|ಅತಿಥೆಯರಾಗಿ ಅರ್ಹತೆ ಪಡೆದಿದ್ದಾರೆ}} {{legend|#0000ff|[[೨೦೨೨ ಐಸಿಸಿ ಪುರುಷರ ಟಿ೨೦ ವಿಶ್ವಕಪ್]] ನಲ್ಲಿ ಟಾಪ್ 8 ರಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾನ ಪಡೆಯುವ ಮೂಲಕ ಅರ್ಹತೆ ಪಡೆದರು}} {{legend|#01a2ff|ICC ಪುರುಷರ ಟಿ೨೦ಐ ತಂಡದ ಶ್ರೇಯಾಂಕಗಳ ಮೂಲಕ ಅರ್ಹತೆ ಪಡೆದಿದೆ}} {{legend|#00ab00|ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಅರ್ಹತಾ ಪಂದ್ಯಗಳ ಮೂಲಕ ಅರ್ಹತೆ ಪಡೆದರು}} {{legend|#ffc900|ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಅರ್ಹತಾ ಪಂದ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದ್ದರೂ ಅರ್ಹತೆ ಪಡೆಯುವಲ್ಲಿ ವಿಫಲರಾಗಿದ್ದಾರೆ}}]] ೨೦೨೨ರ ಪಂದ್ಯಾವಳಿಯಲ್ಲಿ ಅಗ್ರ ಎಂಟು ತಂಡಗಳು ಮತ್ತು ಎರಡು ಆತಿಥೇಯರು ಪಂದ್ಯಾವಳಿಗೆ ಸ್ವಯಂಚಾಲಿತವಾಗಿ ಅರ್ಹತೆ ಪಡೆದರು. ಉಳಿದ ಎರಡು ಸ್ವಯಂಚಾಲಿತ ಅರ್ಹತಾ ಸ್ಥಾನಗಳನ್ನು ICC ಪುರುಷರ T20I ತಂಡದ ಶ್ರೇಯಾಂಕದಲ್ಲಿ ಉತ್ತಮ ಶ್ರೇಯಾಂಕದ ತಂಡಗಳು ಪಡೆದರು.<ref>{{cite web |url=https://www.icc-cricket.com/news/2685209 |title=Denmark, Italy one step from T20 World Cup 2024 as Europe qualification continues |work=International Cricket Council |access-date=21 July 2022 |archive-date=21 July 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220721064609/https://www.icc-cricket.com/news/2685209 |url-status=live }}</ref><ref>{{cite web |url=https://www.icc-cricket.com/news/2571611 |title=Qualification pathway for marquee ICC events confirmed |work=International Cricket Council |access-date=10 April 2022 |archive-date=10 April 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220410154219/https://www.icc-cricket.com/news/2571611 |url-status=live }}</ref> ಉಳಿದ ಎಂಟು ಸ್ಥಾನಗಳನ್ನು ICC ಯ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಅರ್ಹತಾ ಪಂದ್ಯಗಳ ಮೂಲಕ ಭರ್ತಿ ಮಾಡಲಾಯಿತು, ಇದರಲ್ಲಿ ಆಫ್ರಿಕಾ, ಏಷ್ಯಾ ಮತ್ತು ಯುರೋಪ್‌ನ ಎರಡು ತಂಡಗಳು ಅಮೆರಿಕ ಮತ್ತು ಪೂರ್ವ ಏಷ್ಯಾ-ಪೆಸಿಫಿಕ್ ಗುಂಪುಗಳ ತಲಾ ಒಂದು ತಂಡವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿವೆ. ಮೇ ೨೦೨೨ ರಲ್ಲಿ, ಯುರೋಪ್, ಈಸ್ಟ್ ಏಷ್ಯಾ-ಪೆಸಿಫಿಕ್ ಮತ್ತು ಆಫ್ರಿಕಾದ ಉಪ-ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಅರ್ಹತಾ ಮಾರ್ಗಗಳನ್ನು ICC ದೃಢಪಡಿಸಿತು.<ref>{{cite web |url=https://www.icc-cricket.com/news/2637428 |title=Qualification pathway for ICC Men's T20 World Cup 2024 announced |work=International Cricket Council |access-date=31 May 2022 |archive-date=31 May 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220531130610/https://www.icc-cricket.com/news/2637428 |url-status=live }}</ref> {| class="wikitable" !ಅರ್ಹತೆಯ ವಿಧಾನ !ದಿನಾಂಕ !ಸ್ಥಳಗಳು !ತಂಡಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ !ಅರ್ಹ ತಂಡಗಳು |- |ಅತಿಥೇಯಗಳು |೧೬ ನವೆಂಬರ್ ೨೦೨೧ |— |style="text-align:center"| ೨ | nowrap|{{cr|USA}}<br>{{cr|WIN}} |- | nowrap|[[೨೦೨೨ ಐಸಿಸಿ ಪುರುಷರ ಟಿ೨೦ ವಿಶ್ವಕಪ್]] <small>(ಹಿಂದಿನ ಟೂರ್ನಿಯಿಂದ ಟಾಪ್ 8)</small> |೧೩ ನವೆಂಬರ್ ೨೦೨೨ |ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾ |style="text-align:center"| ೮ | nowrap|{{cr|AUS}}<br>{{cr|ENG}}<br>{{cr|IND}}<br>{{cr|NED}}<br>{{cr|NZ}}<br>{{cr|PAK}}<br>{{cr|SA}}<br>{{cr|SL}} |- |ICC ಪುರುಷರ ಟಿ೨೦ ತಂಡ ಶ್ರೇಯಾಂಕಗಳು |೧೪ ನವೆಂಬರ್ ೨೦೨೨ |— |style="text-align:center"| ೨ |nowrap|{{cr|AFG}}<br>{{cr|BAN}} |- |ಯುರೋಪ್ ಅರ್ಹತಾ ಪಂದ್ಯಾವಳಿ |೨೦–೨೮ ಜುಲೈ ೨೦೨೩ |ಸ್ಕಾಟ್ಲೆಂಡ್ |style="text-align:center"| ೨ |nowrap|{{cr|IRE}}<br>{{cr|SCO}} |- |ಈಸ್ಟ್ ಏಷ್ಯಾ-ಪೆಸಿಫಿಕ್ ಅರ್ಹತಾ ಪಂದ್ಯಾವಳಿ |೨೨–೨೯ ಜುಲೈ ೨೦೨೩ | nowrap|ಪಪುವಾ ನ್ಯೂಗಿನಿ |style="text-align:center"| ೧ | nowrap|{{cr|PNG}} |- |ಅಮೇರಿಕಾ ಅರ್ಹತಾ ಪಂದ್ಯಾವಳಿ | nowrap|೩೦ ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್–೭ ಅಕ್ಟೋಬರ್ ೨೦೨೩ |ಬರ್ಮುಡಾ |style="text-align:center"| ೧ | nowrap|{{cr|CAN}} |- |ಏಷ್ಯಾ ಅರ್ಹತಾ ಪಂದ್ಯಾವಳಿ |೩೦ ಅಕ್ಟೋಬರ್–೫ ನವೆಂಬರ್ ೨೦೨೩ |ನೇಪಾಳ |style="text-align:center"| ೨ | nowrap|{{cr|NEP}}<br>{{cr|OMN}} |- |ಆಫ್ರಿಕಾ ಅರ್ಹತಾ ಪಂದ್ಯಾವಳಿ |೨೨–೩೦ ನವೆಂಬರ್ ೨೦೨೩ |ನಮೀಬಿಯ |style="text-align:center"| ೨ | nowrap|{{cr|NAM}}<br>{{cr|UGA}} |- !Total ! ! !೨೦ ! |} ==ಕ್ರೀಡಾಂಗಣಗಳು== ೨೦ ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ ೨೦೨೩ ರಂದು, ICC ಯು ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಮೂರು ಸ್ಥಳಗಳನ್ನು ದೃಢಪಡಿಸಿತು, ಇದರಲ್ಲಿ ಲಾಡರ್‌ಹಿಲ್ (ಸೆಂಟ್ರಲ್ ಬ್ರೋವರ್ಡ್ ಪಾರ್ಕ್), ಡಲ್ಲಾಸ್ (ಗ್ರ್ಯಾಂಡ್ ಪ್ರೈರೀ ಸ್ಟೇಡಿಯಂ) ಮತ್ತು [[ನ್ಯೂ ಯಾರ್ಕ್ ನಗರ]] (ನಾಸ್ಸೌ ಕೌಂಟಿ ಸ್ಟೇಡಿಯಂ) ವಿಶ್ವಕಪ್‌ಗಾಗಿ ಸೇರಿದೆ. ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್‌ನ ನಸ್ಸೌ ಕೌಂಟಿಯ ಐಸೆನ್‌ಹೋವರ್ ಪಾರ್ಕ್‌ನಲ್ಲಿ 34,000 ಸಾಮರ್ಥ್ಯದ ತಾತ್ಕಾಲಿಕ ಮಾಡ್ಯುಲರ್ ಕ್ರೀಡಾಂಗಣವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲು ICC ಯಿಂದ ನಿರ್ಧಾರವನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಏಕಕಾಲದಲ್ಲಿ ಫೋರ್ಟ್ ಲಾಡರ್‌ಡೇಲ್ ಮತ್ತು ಡಲ್ಲಾಸ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿರುವ ಕ್ರೀಡಾಂಗಣಗಳಿಗೆ ಆಸನಗಳನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಲು ಮಾಡ್ಯುಲರ್ ಸ್ಟೇಡಿಯಂ ಪರಿಹಾರಗಳ ಮೂಲಕ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ದ್ವಿಗುಣಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ, ಮಾಧ್ಯಮ, ಮತ್ತು ಪ್ರೀಮಿಯಂ ಆತಿಥ್ಯ ಪ್ರದೇಶಗಳು.<ref>{{Cite web |title=ICC MEN'S T20 WORLD CUP 2024 - MODULAR STADIUM FACT SHEET |url=https://resources.pulse.icc-cricket.com/ICC/document/2023/09/20/b605b1bb-ed64-4f6d-9482-9b274de1cb27/Modular-Stadium-Fact-Sheet.pdf}}</ref><ref>{{Cite web |date=2023-09-20 |title=Cricket T20 World Cup venue to be built in Nassau County, not Bronx like first proposed |url=https://abc7ny.com/cricket-world-cup-nassau-county-eisenhower-park-van-cortlandt/13805087/ |access-date=2023-12-01 |website=ABC7 New York |language=en}}</ref> ೨೨ ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ ೨೦೨೩ ರಂದು, [[ಆಂಟಿಗುವ ಮತ್ತು ಬಾರ್ಬುಡ]], [[ಬಾರ್ಬಡೋಸ್]], ಡೊಮಿನಿಕಾ, [[ಗಯಾನಾ]], [[ಸೇಂಟ್ ಲೂಷಿಯ]], [[ಸೇಂಟ್ ವಿನ್ಸೆಂಟ್ ಮತ್ತು ಗ್ರೆನಡೀನ್ಸ್]] ಮತ್ತು [[ಟ್ರಿನಿಡಾಡ್ ಮತ್ತು ಟೊಬೆಗೊ]]ದ ಕೆರಿಬಿಯನ್ ದ್ವೀಪಗಳಲ್ಲಿ ಪಂದ್ಯಗಳನ್ನು ಆಯೋಜಿಸುವ ಏಳು ಸ್ಥಳಗಳನ್ನು ICC ದೃಢಪಡಿಸಿತು.<ref>{{cite news |title=Caribbean, USA venues confirmed as ICC Men's T20 World Cup 2024 heads to the west |url=https://www.icc-cricket.com/news/3694302 |access-date=2023-09-22 |website=www.icc-cricket.com |language=en}}</ref> {| class="wikitable" style="text-align:center" ! colspan="3" |ವೆಸ್ಟ್ ಇಂಡೀಸ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ಕ್ರೀಡಾಂಗಣಗಳು |- | colspan="3"|{{location map+|Caribbean|float=center|width=300|caption=|places={{location map~ |Caribbean|lat=14.081 |long=-60.953 |label=[[ಸೇಂಟ್ ಲೂಷಿಯ]] |position=top}} {{location map~ |Caribbean|lat=13.0947 |long=-59.6175 |label=[[ಬಾರ್ಬಡೋಸ್]] |position=bottom}} {{location map~ |Caribbean|lat=10.17 |long=-61.28|label=[[ಟ್ರಿನಿಡಾಡ್ ಮತ್ತು ಟೊಬೆಗೊ|ಟ್ರಿನಿಡಾಡ್]] |position=left}} {{location map~ |Caribbean|lat=17.1200 |long=-61.7797 |label=[[ಆಂಟಿಗುವ ಮತ್ತು ಬಾರ್ಬುಡ|ಆಂಟಿಗುವ]] |position=top}} {{location map~ |Caribbean|lat=6.8046 |long=-58.1551 |label=[[ಗಯಾನಾ]] |position=top-left}} {{location map~ |Caribbean|lat=13.0928 |long=-61.1330 |label=[[ಸೇಂಟ್ ವಿನ್ಸೆಂಟ್ ಮತ್ತು ಗ್ರೆನಡೀನ್ಸ್|ಸೇಂಟ್ ವಿನ್ಸೆಂಟ್]] |position=left}}}} |- ![[ಆಂಟಿಗುವ ಮತ್ತು ಬಾರ್ಬುಡ]] ![[ಬಾರ್ಬಡೋಸ್]] ![[ಗಯಾನಾ]] |- |ಸರ್ ವಿವಿಯನ್ ರಿಚರ್ಡ್ಸ್ ಕ್ರೀಡಾಂಗಣ<ref>{{cite web |title=Sir Vivian Richards Stadium Venue for T20 World Cup 2024 |url=https://t20worldcuplivescore.com/sir-vivian-richards-stadium-venue-for-t20-world-cup-2024/ |access-date=28 November 2023 |website=t20worldcuplivescore.com|date=28 November 2023 }}</ref> |ಕೆನ್ಸಿಂಗ್ಟನ್ ಓವಲ್<ref>{{Cite news |title=Kensington Oval to host next year's T20 World Cup final |url=https://radiojamaicanewsonline.com/sports/kensington-oval-to-host-next-years-t20-world-cup-final |access-date=30 November 2023 |work=Radio Jamaica News}}</ref> |ಗಯಾನಾ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕ್ರೀಡಾಂಗಣ<ref>{{cite web |date=5 January 2024 |title=Guyana to host World T20 semi-final and five group games |url=https://newsroom.gy/2024/01/05/guyana-to-host-world-t20-semi-final-and-five-group-games/ |access-date=5 January 2024 |work=News Room Guyana}}</ref> |- |ಸಾಮರ್ಥ್ಯ: 10,000 |ಸಾಮರ್ಥ್ಯ: 28,000 |ಸಾಮರ್ಥ್ಯ: 20,000 |- |[[File:SVRStadium.jpg|175x175px]] |[[File:Kensington_Oval_yes.jpg|175x175px]] |[[File:Providence_Stadium_outside.jpg|175x175px]] |- ![[ಸೇಂಟ್ ಲೂಷಿಯ]] ![[ಸೇಂಟ್ ವಿನ್ಸೆಂಟ್ ಮತ್ತು ಗ್ರೆನಡೀನ್ಸ್]] ![[ಟ್ರಿನಿಡಾಡ್ ಮತ್ತು ಟೊಬೆಗೊ]] |- |ಡೇರೆನ್ ಸಾಮಿ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಮೈದಾನ<ref>{{Cite web |title=Daren Sammy Cricket Ground drainage upgrade set ahead of T20 World Cup |url=https://stlucia.loopnews.com/content/daren-sammy-cricket-ground-drainage-upgrade-set-ahead-t20-world-cup |access-date=2023-11-30 |website=Loop News |language=en}}</ref> |ಅರ್ನೋಸ್ ವೇಲ್ ಸ್ಟೇಡಿಯಂ<ref>{{Cite web |date=2023-11-10 |title=Unavailability of Arnos Vale heightens need for Football home |url=https://www.searchlight.vc/front-page/2023/11/10/unavailability-arnos-vale-heightens-need-football-home/ |access-date=2023-11-30 |website=www.searchlight.vc |language=en}}</ref> |ಬ್ರಿಯಾನ್ ಲಾರಾ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಅಕಾಡೆಮಿ<ref>{{Cite web |title=No T20 World Cup games at Oval: Brian Lara venue to host all fixtures - Trinidad and Tobago Newsday |url=https://newsday.co.tt/2023/11/26/no-t20-world-cup-games-at-oval-brian-lara-venue-to-host-all-fixtures/,%20https://newsday.co.tt/2023/11/26/no-t20-world-cup-games-at-oval-brian-lara-venue-to-host-all-fixtures/ |access-date=2023-11-30 |website=newsday.co.tt |date=26 November 2023 |language=en-US}}</ref> |- |ಸಾಮರ್ಥ್ಯ: 15,000 |ಸಾಮರ್ಥ್ಯ: 18,000 |ಸಾಮರ್ಥ್ಯ: 15,000 |- |[[File:Beausejour_Stadium_Cricket_St_Lucia.jpg|175x175px]] |[[File:Arnos_vale_ground.jpg|175x175px]] |[[File:Brian_Lara_Stadium.jpg|175x175px]] |- ! colspan="3" |ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ನಲ್ಲಿರುವ ಕ್ರೀಡಾಂಗಣಗಳು |- | colspan="3" |{{location map+|USA|float=center|width=300|caption=|places={{location map~ |USA|lat=32.738773 |long=-97.003098 |label=[[ಟೆಕ್ಸಸ್]] |position=right}} {{location map~ |USA |lat=26.956 |long=-80.1357 |label=[[ಫ್ಲಾರಿಡ]] |position=left}} {{location map~ |USA |lat=40.4249 |long=-73.3321 |label=[[ನ್ಯೂ ಯಾರ್ಕ್]] |position=left}}|AlternativeMap=USA edcp location map lite.svg}} |- ![[ಫ್ಲಾರಿಡ]] ![[ನ್ಯೂ ಯಾರ್ಕ್]] ![[ಟೆಕ್ಸಸ್]] |- |ಬ್ರೋವರ್ಡ್ ಕೌಂಟಿ ಕ್ರೀಡಾಂಗಣ<ref>{{cite web |title=ICC Men's T20 World Cup 2024 Coming to Broward County Stadium |url=https://www.broward.org/Parks/Pages/ICCMen'sT20WorldCup2024.aspx |access-date=3 October 2023 |website=broward.org |language=en-US}}</ref> |ನಸ್ಸೌ ಕೌಂಟಿ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಸ್ಟೇಡಿಯಂ<ref>{{cite web |date=17 January 2024 |title=New York venue to host T20 World Cup matches unveiled |url=https://www.icc-cricket.com/news/new-york-venue-to-host-t20-world-cup-matches-unveiled |access-date=17 January 2024 |work=ICC |language=en-US}}</ref> |ಗ್ರ್ಯಾಂಡ್ ಪ್ರೈರೀ ಸ್ಟೇಡಿಯಂ<ref>{{cite web |title=Grand Prairie Cricket Stadium to Host ICC Men's T20 World Cup |url=https://www.visitgrandprairietx.com/News-articles/Grand-Prairie-Cricket-Stadium-to-Host-ICC-Mens-T20-World-Cup |access-date=17 January 2024 |website=visitgrandprairietx.com |language=en-US}}</ref> |- |ಸಾಮರ್ಥ್ಯ: 40,000{{efn|ಸ್ಪರ್ಧೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ತಾತ್ಕಾಲಿಕ ಆಸನಗಳನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಈ ಕ್ರೀಡಾಂಗಣದ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.|name=expand}} |ಸಾಮರ್ಥ್ಯ: 34,000 |ಸಾಮರ್ಥ್ಯ: 15,000{{efn|name=expand}} |- |[[File:CBRegionalPark.jpg|175x175px]] | |[[File:QuikTripParknearcomplete.JPG|175x175px]] |} {{notelist}} ==ಗುಂಪು ಹಂತ== ===ಗುಂಪು ಏ=== {{#invoke:Sports table|main|style=CricketRR |update = future |start_date = ೧ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ |source = [https://www.espncricinfo.com/series/icc-men-s-t20-world-cup-2024-1411166/points-table-standings ESPNcricinfo] |show_tie=no |team1=IND |team2=PAK |team3=IRE |team4=CAN |team5=USA |result1=Q |result2=Q |win_IND=|loss_IND=|nr_IND=|rs_IND=|or_IND=|rc_IND=|ob_IND= |win_PAK=|loss_PAK=|nr_PAK=|rs_PAK=|or_PAK=|rc_PAK=|ob_PAK= |win_IRE=|loss_IRE=|nr_IRE=|rs_IRE=|or_IRE=|rc_IRE=|ob_IRE= |win_CAN=|loss_CAN=|nr_CAN=|rs_CAN=|or_CAN=|rc_CAN=|ob_CAN= |win_USA=|loss_USA=|nr_USA=|rs_USA=|or_USA=|rc_USA=|ob_USA= |status_USA=H |name_IND={{cr|IND}} |name_PAK={{cr|PAK}} |name_IRE={{cr|IRE}} |name_CAN={{cr|CAN}} |name_USA={{cr|USA}} |res_col_header=Q |col_Q=green1 |text_Q=[[೨೦೨೪ ಐಸಿಸಿ ಪುರುಷರ ಟಿ೨೦ ವಿಶ್ವಕಪ್#ಸೂಪರ್ 8s|ಸೂಪರ್ 8s]] ಗೆ ಮುನ್ನಡೆ}} {{Single-innings cricket match | date = ೧ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ | time = 19:30 | day = | daynight = | night =n | team1 = {{cr-rt|USA}} | team2 = {{cr|CAN}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415701.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಗ್ರ್ಯಾಂಡ್ ಪ್ರೈರೀ ಸ್ಟೇಡಿಯಂ, [[ಟೆಕ್ಸಸ್]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = ೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ | time = 10:30 | day = y | daynight = | night = | team1 = {{cr-rt|IND}} | team2 = {{cr|IRE}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415708.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ನಸ್ಸೌ ಕೌಂಟಿ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಸ್ಟೇಡಿಯಂ, [[ನ್ಯೂ ಯಾರ್ಕ್]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = ೬ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ | time = 10:30 | day = y | daynight = | night = | team1 = {{cr-rt|PAK}} | team2 = {{cr|USA}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415711.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಗ್ರ್ಯಾಂಡ್ ಪ್ರೈರೀ ಸ್ಟೇಡಿಯಂ, [[ಟೆಕ್ಸಸ್]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = ೭ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ | time = 10:30 | day = y | daynight = | night = | team1 = {{cr-rt|CAN}} | team2 = {{cr|IRE}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415713.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ನಸ್ಸೌ ಕೌಂಟಿ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಸ್ಟೇಡಿಯಂ, [[ನ್ಯೂ ಯಾರ್ಕ್]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = ೯ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ | time = 10:30 | day = y | daynight = | night = | team1 = {{cr-rt|IND}} | team2 = {{cr|PAK}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415719.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ನಸ್ಸೌ ಕೌಂಟಿ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಸ್ಟೇಡಿಯಂ, [[ನ್ಯೂ ಯಾರ್ಕ್]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = ೧೧ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ | time = 10:30 | day = y | daynight = | night = | team1 = {{cr-rt|PAK}} | team2 = {{cr|CAN}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415722.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ನಸ್ಸೌ ಕೌಂಟಿ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಸ್ಟೇಡಿಯಂ, [[ನ್ಯೂ ಯಾರ್ಕ್]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = ೧೨ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ | time = 10:30 | day = y | daynight = | night = | team1 = {{cr-rt|USA}} | team2 = {{cr|IND}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415725.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ನಸ್ಸೌ ಕೌಂಟಿ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಸ್ಟೇಡಿಯಂ, [[ನ್ಯೂ ಯಾರ್ಕ್]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = ೧೪ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ | time = 10:30 | day = y | daynight = | night = | team1 = {{cr-rt|USA}} | team2 = {{cr|IRE}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415730.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಬ್ರೋವರ್ಡ್ ಕೌಂಟಿ ಕ್ರೀಡಾಂಗಣ, [[ಫ್ಲಾರಿಡ]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = ೧೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ | time = 10:30 | day = y | daynight = | night = | team1 = {{cr-rt|CAN}} | team2 = {{cr|IND}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415733.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಬ್ರೋವರ್ಡ್ ಕೌಂಟಿ ಕ್ರೀಡಾಂಗಣ, [[ಫ್ಲಾರಿಡ]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = ೧೬ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ | time = 10:30 | day = y | daynight = | night = | team1 = {{cr-rt|PAK}} | team2 = {{cr|IRE}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415736.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಬ್ರೋವರ್ಡ್ ಕೌಂಟಿ ಕ್ರೀಡಾಂಗಣ, [[ಫ್ಲಾರಿಡ]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ===ಗುಂಪು ಬಿ=== {{#invoke:Sports table|main|style=CricketRR |update = future |start_date = ೨ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ |source = [https://www.espncricinfo.com/series/icc-men-s-t20-world-cup-2024-1411166/points-table-standings ESPNcricinfo] |show_tie=no |team1=ENG |team2=AUS |team3=NAM |team4=SCO |team5=OMA |result1=Q |result2=Q |win_ENG=|loss_ENG=|nr_ENG=|rs_ENG=|or_ENG=|rc_ENG=|ob_ENG= |win_AUS=|loss_AUS=|nr_AUS=|rs_AUS=|or_AUS=|rc_AUS=|ob_AUS= |win_NAM=|loss_NAM=|nr_NAM=|rs_NAN=|or_NAM=|rc_NAM=|ob_NAM= |win_SCO=|loss_SCO=|nr_SCO=|rs_SCO=|or_SCO=|rc_SCO=|ob_SCO= |win_OMA=|loss_OMA=|nr_OMA=|rs_OMA=|or_OMA=|rc_OMA=|ob_OMA= |name_ENG={{cr|ENG}} |name_AUS={{cr|AUS}} |name_NAM={{cr|NAM}} |name_SCO={{cr|SCO}} |name_OMA={{cr|OMN}} |res_col_header=Q |col_Q=green1 |text_Q=[[೨೦೨೪ ಐಸಿಸಿ ಪುರುಷರ ಟಿ೨೦ ವಿಶ್ವಕಪ್#ಸೂಪರ್ 8s|ಸೂಪರ್ 8s]] ಗೆ ಮುನ್ನಡೆ}} {{Single-innings cricket match | date = ೨ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ | time = 20:30 | day = y | daynight = | night =n | team1 = {{cr-rt|OMN}} | team2 = {{cr|NAM}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415703.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಕೆನ್ಸಿಂಗ್ಟನ್ ಓವಲ್, [[ಬಾರ್ಬಡೋಸ್]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = ೪ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ | time = 10:30 | day = y | daynight = | night = | team1 = {{cr-rt|ENG}} | team2 = {{cr|SCO}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415706.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಕೆನ್ಸಿಂಗ್ಟನ್ ಓವಲ್, [[ಬಾರ್ಬಡೋಸ್]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = ೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ | time = 20:30 | day = y | daynight = | night =n | team1 = {{cr-rt|OMN}} | team2 = {{cr|AUS}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415710.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಕೆನ್ಸಿಂಗ್ಟನ್ ಓವಲ್, [[ಬಾರ್ಬಡೋಸ್]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = ೬ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ | time = 15:00 | day = y | daynight = | night = | team1 = {{cr-rt|NAM}} | team2 = {{cr|SCO}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415712.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಕೆನ್ಸಿಂಗ್ಟನ್ ಓವಲ್, [[ಬಾರ್ಬಡೋಸ್]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = ೮ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ | time = 13:00 | day = y | daynight = | night = | team1 = {{cr-rt|AUS}} | team2 = {{cr|ENG}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415717.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಕೆನ್ಸಿಂಗ್ಟನ್ ಓವಲ್, [[ಬಾರ್ಬಡೋಸ್]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = ೯ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ | time = 13:00 | day = y | daynight = | night = | team1 = {{cr-rt|OMN}} | team2 = {{cr|SCO}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match1415720.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಸರ್ ವಿವಿಯನ್ ರಿಚರ್ಡ್ಸ್ ಕ್ರೀಡಾಂಗಣ, [[ಆಂಟಿಗುವ ಮತ್ತು ಬಾರ್ಬುಡ]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = ೧೧ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ | time = 20:30 | day = y | daynight = | night =n | team1 = {{cr-rt|NAM}} | team2 = {{cr|AUS}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415724.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಸರ್ ವಿವಿಯನ್ ರಿಚರ್ಡ್ಸ್ ಕ್ರೀಡಾಂಗಣ, [[ಆಂಟಿಗುವ ಮತ್ತು ಬಾರ್ಬುಡ]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = ೧೩ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ | time = 15:00 | day = y | daynight = | night = | team1 = {{cr-rt|OMN}} | team2 = {{cr|ENG}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415727.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಸರ್ ವಿವಿಯನ್ ರಿಚರ್ಡ್ಸ್ ಕ್ರೀಡಾಂಗಣ, [[ಆಂಟಿಗುವ ಮತ್ತು ಬಾರ್ಬುಡ]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = ೧೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ | time = 13:00 | day = y | daynight = | night = | team1 = {{cr-rt|NAM}} | team2 = {{cr|ENG}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415734.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಸರ್ ವಿವಿಯನ್ ರಿಚರ್ಡ್ಸ್ ಕ್ರೀಡಾಂಗಣ, [[ಆಂಟಿಗುವ ಮತ್ತು ಬಾರ್ಬುಡ]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = ೧೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ | time = 20:30 | day = | daynight = | night =n | team1 = {{cr-rt|SCO}} | team2 = {{cr|AUS}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415735.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಡೇರೆನ್ ಸಾಮಿ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಮೈದಾನ, [[ಸೇಂಟ್ ಲೂಷಿಯ]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ===ಗುಂಪು ಸಿ=== {{#invoke:Sports table|main|style=CricketRR |update = future |start_date = ೨ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ |source = [https://www.espncricinfo.com/series/icc-men-s-t20-world-cup-2024-1411166/points-table-standings ESPNcricinfo] |show_tie=no |team1=NZ |team2=WIN |team3=AFG |team4=PNG |team5=UGA |result1=Q |result2=Q |win_NZ=|loss_NZ=|nr_NZ=|rs_NZ= |or_NZ=|rc_NZ=|ob_NZ= |win_WIN=|loss_WIN=|nr_WIN=|rs_WIN=|or_WIN=|rc_WIN=|ob_WIN= |status_WIN=H |win_AFG=|loss_AFG=|nr_AFG=|rs_AFG=|or_AFG=|rc_AFG=|ob_AFG= |win_UGA=|loss_UGA=|nr_UGA=|rs_UGA=|or_UGA=|rc_UGA=|ob_UGA= |win_PNG=|loss_PNG=|nr_PNG=|rs_PNG=|or_PNG=|rc_PNG=|ob_PNG= |name_NZ={{cr|NZ}} |name_WIN={{cr|WIN}} |name_AFG={{cr|AFG}} |name_UGA={{cr|UGA}} |name_PNG={{cr|PNG}} |res_col_header=Q |col_Q=green1 |text_Q=[[೨೦೨೪ ಐಸಿಸಿ ಪುರುಷರ ಟಿ೨೦ ವಿಶ್ವಕಪ್#ಸೂಪರ್ 8s|ಸೂಪರ್ 8s]] ಗೆ ಮುನ್ನಡೆ}} {{Single-innings cricket match | date = ೨ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ | time = 10:30 | day = y | daynight = | night = | team1 = {{cr-rt|WIN}} | team2 = {{cr|PNG}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415702.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಗಯಾನಾ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕ್ರೀಡಾಂಗಣ, [[ಗಯಾನಾ]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = ೩ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ | time = 20:30 | day = y | daynight = | night =n | team1 = {{cr-rt|AFG}} | team2 = {{cr|UGA}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415705.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಗಯಾನಾ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕ್ರೀಡಾಂಗಣ, [[ಗಯಾನಾ]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = ೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ | time = 19:30 | day = y | daynight = | night =n | team1 = {{cr-rt|UGA}} | team2 = {{cr|PNG}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415709.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಗಯಾನಾ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕ್ರೀಡಾಂಗಣ, [[ಗಯಾನಾ]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = ೭ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ | time = 19:30 | day = y | daynight = | night =n | team1 = {{cr-rt|AFG}} | team2 = {{cr|NZ}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415714.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಗಯಾನಾ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕ್ರೀಡಾಂಗಣ, [[ಗಯಾನಾ]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = ೮ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ | time = 20:30 | day = | daynight = | night =n | team1 = {{cr-rt|WIN}} | team2 = {{cr|UGA}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415718.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಗಯಾನಾ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕ್ರೀಡಾಂಗಣ, [[ಗಯಾನಾ]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = ೧೨ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ | time = 20:30 | day = y | daynight = | night =n | team1 = {{cr-rt|WIN}} | team2 = {{cr|NZ}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415726.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಬ್ರಿಯಾನ್ ಲಾರಾ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಅಕಾಡೆಮಿ, [[ಟ್ರಿನಿಡಾಡ್ ಮತ್ತು ಟೊಬೆಗೊ]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = ‍೧೩ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ | time = 20:30 | day = | daynight = | night =n | team1 = {{cr-rt|AFG}} | team2 = {{cr|PNG}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415729.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಬ್ರಿಯಾನ್ ಲಾರಾ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಅಕಾಡೆಮಿ, [[ಟ್ರಿನಿಡಾಡ್ ಮತ್ತು ಟೊಬೆಗೊ]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = ೧೪ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ | time = 20:30 | day = | daynight = | night =n | team1 = {{cr-rt|UGA}} | team2 = {{cr|NZ}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415732.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಬ್ರಿಯಾನ್ ಲಾರಾ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಅಕಾಡೆಮಿ, [[ಟ್ರಿನಿಡಾಡ್ ಮತ್ತು ಟೊಬೆಗೊ]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = ೧೭ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ | time = 10:30 | day = y | daynight = | night = | team1 = {{cr-rt|PNG}} | team2 = {{cr|NZ}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415739.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಬ್ರಿಯಾನ್ ಲಾರಾ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಅಕಾಡೆಮಿ, [[ಟ್ರಿನಿಡಾಡ್ ಮತ್ತು ಟೊಬೆಗೊ]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = ೧೭ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ | time = 20:30 | day = y | daynight = | night =n | team1 = {{cr-rt|AFG}} | team2 = {{cr|WIN}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415740.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಡೇರೆನ್ ಸಾಮಿ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಮೈದಾನ, [[ಸೇಂಟ್ ಲೂಷಿಯ]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ===ಗುಂಪು ಡಿ=== {{#invoke:Sports table|main|style=CricketRR |update = future |start_date = ೩ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ |source = [https://www.espncricinfo.com/series/icc-men-s-t20-world-cup-2024-1411166/points-table-standings ESPNcricinfo] |show_tie=no |team1=SA |team2=SL |team3=BAN |team4=NED |team5=NEP |result1=Q |result2=Q |win_SA=|loss_SA=|nr_SA=|rs_SA= |or_SA=|rc_SA=|ob_SA= |win_SL=|loss_SL=|nr_SL=|rs_SL= |or_SL=|rc_SL=|ob_SL= |win_BAN=|loss_BAN=|nr_BAN=|rs_BAN=|or_BAN=|rc_BAN=|ob_BAN= |win_NED=|loss_NED=|nr_NED=|rs_NED=|or_NED=|rc_NED=|ob_NED= |win_NEP=|loss_NEP=|nr_NEP=|rs_NEP=|or_NEP=|rc_NEP=|ob_NEP= |name_SA={{cr|SA}} |name_SL={{cr|SL}} |name_BAN={{cr|BAN}} |name_NED={{cr|NED}} |name_NEP={{cr|NEP}} |res_col_header=Q |col_Q=green1 |text_Q=[[೨೦೨೪ ಐಸಿಸಿ ಪುರುಷರ ಟಿ೨೦ ವಿಶ್ವಕಪ್#ಸೂಪರ್ 8s|ಸೂಪರ್ 8s]] ಗೆ ಮುನ್ನಡೆ}} {{Single-innings cricket match | date = 3 June 2024 | time = 10:30 | day = y | daynight = | night = | team1 = {{cr-rt|SL}} | team2 = {{cr|SA}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415704.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ನಸ್ಸೌ ಕೌಂಟಿ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಸ್ಟೇಡಿಯಂ, [[ನ್ಯೂ ಯಾರ್ಕ್]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = 4 June 2024 | time = 10:30 | day = y | daynight = | night = | team1 = {{cr-rt|NEP}} | team2 = {{cr|NED}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415707.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಗ್ರ್ಯಾಂಡ್ ಪ್ರೈರೀ ಸ್ಟೇಡಿಯಂ, [[ಟೆಕ್ಸಸ್]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = 7 June 2024 | time = 19:30 | day = y | daynight = | night =n | team1 = {{cr-rt|SL}} | team2 = {{cr|BAN}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415715.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಗ್ರ್ಯಾಂಡ್ ಪ್ರೈರೀ ಸ್ಟೇಡಿಯಂ, [[ಟೆಕ್ಸಸ್]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = 8 June 2024 | time = 10:30 | day = y | daynight = | night = | team1 = {{cr-rt|NED}} | team2 = {{cr|SA}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415716.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ನಸ್ಸೌ ಕೌಂಟಿ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಸ್ಟೇಡಿಯಂ, [[ನ್ಯೂ ಯಾರ್ಕ್]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = 10 June 2024 | time = 10:30 | day = y | daynight = | night = | team1 = {{cr-rt|SA}} | team2 = {{cr|BAN}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415721.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ನಸ್ಸೌ ಕೌಂಟಿ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಸ್ಟೇಡಿಯಂ, [[ನ್ಯೂ ಯಾರ್ಕ್]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = 11 June 2024 | time = 19:30 | day = y | daynight = | night =n | team1 = {{cr-rt|NEP}} | team2 = {{cr|SL}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415723.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಬ್ರೋವರ್ಡ್ ಕೌಂಟಿ ಕ್ರೀಡಾಂಗಣ, [[ಫ್ಲಾರಿಡ]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = 13 June 2024 | time = 10:30 | day = y | daynight = | night = | team1 = {{cr-rt|NED}} | team2 = {{cr|BAN}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415728.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಅರ್ನೋಸ್ ವೇಲ್ ಸ್ಟೇಡಿಯಂ, [[ಸೇಂಟ್ ವಿನ್ಸೆಂಟ್ ಮತ್ತು ಗ್ರೆನಡೀನ್ಸ್]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = 14 June 2024 | time = 19:30 | day = y | daynight = | night =n | team1 = {{cr-rt|NEP}} | team2 = {{cr|SA}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415731.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಅರ್ನೋಸ್ ವೇಲ್ ಸ್ಟೇಡಿಯಂ, [[ಸೇಂಟ್ ವಿನ್ಸೆಂಟ್ ಮತ್ತು ಗ್ರೆನಡೀನ್ಸ್]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = 16 June 2024 | time = 19:30 | day = y | daynight = | night =n | team1 = {{cr-rt|NEP}} | team2 = {{cr|BAN}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415737.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಅರ್ನೋಸ್ ವೇಲ್ ಸ್ಟೇಡಿಯಂ, [[ಸೇಂಟ್ ವಿನ್ಸೆಂಟ್ ಮತ್ತು ಗ್ರೆನಡೀನ್ಸ್]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = 16 June 2024 | time = 20:30 | day = y | daynight = | night =n | team1 = {{cr-rt|NED}} | team2 = {{cr|SL}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415738.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಡೇರೆನ್ ಸಾಮಿ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಮೈದಾನ, [[ಸೇಂಟ್ ಲೂಷಿಯ]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ==ಉಲ್ಲೇಖಗಳು== {{reflist}} [[ವರ್ಗ:ಕ್ರೀಡಾಕೂಟಗಳು]] 8uhka23wadk8e9p5ng8xl8d42axr1xc 1224228 1224227 2024-04-25T14:36:45Z Cric editor 84813 /* ಗುಂಪು ಡಿ */ wikitext text/x-wiki {{Infobox cricket tournament | name = ೨೦೨೪ ಐಸಿಸಿ ಪುರುಷರ ಟಿ೨೦ ವಿಶ್ವಕಪ್ | image = ೨೦೨೪ ಐಸಿಸಿ ಪುರುಷರ ಟಿ೨೦ ವಿಶ್ವಕಪ್ ಲೋಗೋ.png | image_size = 200px | fromdate = ೧ | todate = ೨೯ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ | caption = | administrator = [[ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಮಂಡಳಿ]] | cricket format = [[ಟ್ವೆಂಟಿ೨೦|ಟ್ವೆಂಟಿ೨೦ ಇಂಟರ್ನ್ಯಾಷನಲ್]] | tournament format = [[ಪಂದ್ಯಾವಳಿ|ಗುಂಪು ಹಂತ]], ಸೂಪರ್ 8s ಮತ್ತು ನಾಕೌಟ್ ಹಂತ | host = {{flagicon|WIN}} [[ವೆಸ್ಟ್ ಇಂಡೀಸ್]]<br>{{flagicon|USA}} [[ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ]] | champions = | runner up = | count = | participants = ೨೦ | matches = ೫೫ | attendance = | player of the series = | most valuable player = | most runs = | most wickets = | website = {{URL|https://t20worldcup.com/}} | drs = | previous_year = ೨೦೨೨ | previous_tournament = ೨೦೨೨ ಐಸಿಸಿ ಪುರುಷರ ಟಿ೨೦ ವಿಶ್ವಕಪ್ | next_year = ೨೦೨೬ | next_tournament = ೨೦೨೬ ಐಸಿಸಿ ಪುರುಷರ ಟಿ೨೦ ವಿಶ್ವಕಪ್ }} '''2024 ರ ಐಸಿಸಿ ಪುರುಷರ ಟಿ೨೦ ವಿಶ್ವಕಪ್''' [[ಐಸಿಸಿ ವಿಶ್ವ ಟ್ವೆಂಟಿ೨೦|ಟಿ೨೦ ವಿಶ್ವಕಪ್‌ನ]] ಒಂಬತ್ತನೇ ಆವೃತ್ತಿಯಾಗಿದೆ, ಇದು ದ್ವೈವಾರ್ಷಿಕ ಟ್ವೆಂಟಿ 20 ಇಂಟರ್ನ್ಯಾಷನಲ್ (ಟಿ೨೦ಐ) ಪಂದ್ಯಾವಳಿಯಾಗಿದ್ದು, ಪುರುಷರ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ತಂಡಗಳು ಸ್ಪರ್ಧಿಸುತ್ತವೆ ಹಾಗೂ ಈ ಒಂದು ಪಂದ್ಯಾವಳಿಯನ್ನು [[ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಮಂಡಳಿ|ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಕೌನ್ಸಿಲ್]] (ICC) ಆಯೋಜಿಸುತ್ತದೆ. ಇದನ್ನು ವೆಸ್ಟ್ ಇಂಡೀಸ್ ಮತ್ತು [[ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ|ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್]] ಸಹ-ಆತಿಥ್ಯ ವಹಿಸಲು ೧ ಜೂನ್ ನಿಂದ ೨೯ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ ರವರೆಗೆ ನಿಗದಿಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ <ref name="ci28jul23">{{Cite web |title=Next Men's T20 World Cup set to be played from June 4 to 30, 2024 |url=https://www.espncricinfo.com/story/next-men-s-t20-world-cup-set-to-be-played-from-june-4-to-30-2024-1389921 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20230728175902/https://www.espncricinfo.com/story/next-men-s-t20-world-cup-set-to-be-played-from-june-4-to-30-2024-1389921 |archive-date=28 July 2023 |access-date=2023-07-28 |website=ESPNcricinfo |language=en}}</ref> ಇದು ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ನಲ್ಲಿ ನಡೆಯುವ ಮೊದಲ ಐಸಿಸಿ ವಿಶ್ವಕಪ್ ಪಂದ್ಯಾವಳಿಯಾಗಲಿದೆ. <ref>{{Cite news |title=2024 T20 World Cup: USA granted automatic qualification |work=BBC Sport |url=https://www.bbc.co.uk/sport/cricket/61083748 |url-status=live |access-date=12 April 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220412134824/https://www.bbc.co.uk/sport/cricket/61083748 |archive-date=12 April 2022}}</ref> [[೨೦೨೨ ಐಸಿಸಿ ಪುರುಷರ ಟಿ೨೦ ವಿಶ್ವಕಪ್|ಹಿಂದಿನ ಆವೃತ್ತಿಯ]] ಫೈನಲ್‌ನಲ್ಲಿ [[ಪಾಕಿಸ್ತಾನ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ತಂಡ|ಪಾಕಿಸ್ತಾನವನ್ನು]] ಸೋಲಿಸಿದ [[ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ತಂಡ|ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್]] ಹಾಲಿ ಚಾಂಪಿಯನ್ ಆಗಿದೆ. ಪಂದ್ಯಾವಳಿಯು 20 ತಂಡಗಳಿಂದ ಸ್ಪರ್ಧಿಸಲ್ಪಡುತ್ತದೆ, [[೨೦೨೨ ಐಸಿಸಿ ಪುರುಷರ ಟಿ೨೦ ವಿಶ್ವಕಪ್|2022 ರ ಪಂದ್ಯಾವಳಿಯಲ್ಲಿ]]ಸ್ಪರ್ಧಿಸಿದ್ದ 16 ತಂಡಗಳಿಂದ ವಿಸ್ತರಣೆಯಾಗಿದೆ. ಎರಡು ಆತಿಥೇಯರ ಜೊತೆಗೆ, ಹಿಂದಿನ ಪಂದ್ಯಾವಳಿಯ ಅಗ್ರ ಎಂಟು ತಂಡಗಳು ಸ್ವಯಂಚಾಲಿತವಾಗಿ ಅರ್ಹತೆ ಪಡೆದವು, [[ಐಸಿಸಿ ಪುರುಷರ ಟಿ೨೦ಐ ಶ್ರೇಯಾಂಕ|ಐಸಿಸಿ ಪುರುಷರ ಟಿ೨೦ಐ ತಂಡದ ಶ್ರೇಯಾಂಕದಲ್ಲಿ]] ಮುಂದಿನ ಎರಡು ಅತ್ಯುತ್ತಮ ತಂಡಗಳು ಅರ್ಹತೆ ಪಡೆದವು. ಉಳಿದ ಎಂಟು ತಂಡಗಳನ್ನು ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಅರ್ಹತಾ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯ ಮೂಲಕ ನಿರ್ಧರಿಸಲಾಯಿತು. ಕೆನಡಾ, ಉಗಾಂಡಾ ಮತ್ತು ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಟಿ20 ವಿಶ್ವಕಪ್‌ಗೆ ಅರ್ಹತೆ ಪಡೆದಿರುವುದು ಇದೇ ಮೊದಲು. ==ತಂಡಗಳು ಮತ್ತು ಅರ್ಹತೆ== [[File:2024_Mens_T20_World_Cup_Participating_nations.svg|thumb|350x350px|2024ರ ಪುರುಷರ ಟಿ೨೦ ವಿಶ್ವಕಪ್‌ನಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಲಿರುವ ದೇಶಗಳನ್ನು ಹೈಲೈಟ್ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಪುರುಷರ T20 ವಿಶ್ವಕಪ್‌ನಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಲಿರುವ ದೇಶಗಳನ್ನು ಹೈಲೈಟ್ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. {{legend|#000032|ಅತಿಥೆಯರಾಗಿ ಅರ್ಹತೆ ಪಡೆದಿದ್ದಾರೆ}} {{legend|#0000ff|[[೨೦೨೨ ಐಸಿಸಿ ಪುರುಷರ ಟಿ೨೦ ವಿಶ್ವಕಪ್]] ನಲ್ಲಿ ಟಾಪ್ 8 ರಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾನ ಪಡೆಯುವ ಮೂಲಕ ಅರ್ಹತೆ ಪಡೆದರು}} {{legend|#01a2ff|ICC ಪುರುಷರ ಟಿ೨೦ಐ ತಂಡದ ಶ್ರೇಯಾಂಕಗಳ ಮೂಲಕ ಅರ್ಹತೆ ಪಡೆದಿದೆ}} {{legend|#00ab00|ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಅರ್ಹತಾ ಪಂದ್ಯಗಳ ಮೂಲಕ ಅರ್ಹತೆ ಪಡೆದರು}} {{legend|#ffc900|ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಅರ್ಹತಾ ಪಂದ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದ್ದರೂ ಅರ್ಹತೆ ಪಡೆಯುವಲ್ಲಿ ವಿಫಲರಾಗಿದ್ದಾರೆ}}]] ೨೦೨೨ರ ಪಂದ್ಯಾವಳಿಯಲ್ಲಿ ಅಗ್ರ ಎಂಟು ತಂಡಗಳು ಮತ್ತು ಎರಡು ಆತಿಥೇಯರು ಪಂದ್ಯಾವಳಿಗೆ ಸ್ವಯಂಚಾಲಿತವಾಗಿ ಅರ್ಹತೆ ಪಡೆದರು. ಉಳಿದ ಎರಡು ಸ್ವಯಂಚಾಲಿತ ಅರ್ಹತಾ ಸ್ಥಾನಗಳನ್ನು ICC ಪುರುಷರ T20I ತಂಡದ ಶ್ರೇಯಾಂಕದಲ್ಲಿ ಉತ್ತಮ ಶ್ರೇಯಾಂಕದ ತಂಡಗಳು ಪಡೆದರು.<ref>{{cite web |url=https://www.icc-cricket.com/news/2685209 |title=Denmark, Italy one step from T20 World Cup 2024 as Europe qualification continues |work=International Cricket Council |access-date=21 July 2022 |archive-date=21 July 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220721064609/https://www.icc-cricket.com/news/2685209 |url-status=live }}</ref><ref>{{cite web |url=https://www.icc-cricket.com/news/2571611 |title=Qualification pathway for marquee ICC events confirmed |work=International Cricket Council |access-date=10 April 2022 |archive-date=10 April 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220410154219/https://www.icc-cricket.com/news/2571611 |url-status=live }}</ref> ಉಳಿದ ಎಂಟು ಸ್ಥಾನಗಳನ್ನು ICC ಯ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಅರ್ಹತಾ ಪಂದ್ಯಗಳ ಮೂಲಕ ಭರ್ತಿ ಮಾಡಲಾಯಿತು, ಇದರಲ್ಲಿ ಆಫ್ರಿಕಾ, ಏಷ್ಯಾ ಮತ್ತು ಯುರೋಪ್‌ನ ಎರಡು ತಂಡಗಳು ಅಮೆರಿಕ ಮತ್ತು ಪೂರ್ವ ಏಷ್ಯಾ-ಪೆಸಿಫಿಕ್ ಗುಂಪುಗಳ ತಲಾ ಒಂದು ತಂಡವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿವೆ. ಮೇ ೨೦೨೨ ರಲ್ಲಿ, ಯುರೋಪ್, ಈಸ್ಟ್ ಏಷ್ಯಾ-ಪೆಸಿಫಿಕ್ ಮತ್ತು ಆಫ್ರಿಕಾದ ಉಪ-ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಅರ್ಹತಾ ಮಾರ್ಗಗಳನ್ನು ICC ದೃಢಪಡಿಸಿತು.<ref>{{cite web |url=https://www.icc-cricket.com/news/2637428 |title=Qualification pathway for ICC Men's T20 World Cup 2024 announced |work=International Cricket Council |access-date=31 May 2022 |archive-date=31 May 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220531130610/https://www.icc-cricket.com/news/2637428 |url-status=live }}</ref> {| class="wikitable" !ಅರ್ಹತೆಯ ವಿಧಾನ !ದಿನಾಂಕ !ಸ್ಥಳಗಳು !ತಂಡಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ !ಅರ್ಹ ತಂಡಗಳು |- |ಅತಿಥೇಯಗಳು |೧೬ ನವೆಂಬರ್ ೨೦೨೧ |— |style="text-align:center"| ೨ | nowrap|{{cr|USA}}<br>{{cr|WIN}} |- | nowrap|[[೨೦೨೨ ಐಸಿಸಿ ಪುರುಷರ ಟಿ೨೦ ವಿಶ್ವಕಪ್]] <small>(ಹಿಂದಿನ ಟೂರ್ನಿಯಿಂದ ಟಾಪ್ 8)</small> |೧೩ ನವೆಂಬರ್ ೨೦೨೨ |ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾ |style="text-align:center"| ೮ | nowrap|{{cr|AUS}}<br>{{cr|ENG}}<br>{{cr|IND}}<br>{{cr|NED}}<br>{{cr|NZ}}<br>{{cr|PAK}}<br>{{cr|SA}}<br>{{cr|SL}} |- |ICC ಪುರುಷರ ಟಿ೨೦ ತಂಡ ಶ್ರೇಯಾಂಕಗಳು |೧೪ ನವೆಂಬರ್ ೨೦೨೨ |— |style="text-align:center"| ೨ |nowrap|{{cr|AFG}}<br>{{cr|BAN}} |- |ಯುರೋಪ್ ಅರ್ಹತಾ ಪಂದ್ಯಾವಳಿ |೨೦–೨೮ ಜುಲೈ ೨೦೨೩ |ಸ್ಕಾಟ್ಲೆಂಡ್ |style="text-align:center"| ೨ |nowrap|{{cr|IRE}}<br>{{cr|SCO}} |- |ಈಸ್ಟ್ ಏಷ್ಯಾ-ಪೆಸಿಫಿಕ್ ಅರ್ಹತಾ ಪಂದ್ಯಾವಳಿ |೨೨–೨೯ ಜುಲೈ ೨೦೨೩ | nowrap|ಪಪುವಾ ನ್ಯೂಗಿನಿ |style="text-align:center"| ೧ | nowrap|{{cr|PNG}} |- |ಅಮೇರಿಕಾ ಅರ್ಹತಾ ಪಂದ್ಯಾವಳಿ | nowrap|೩೦ ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್–೭ ಅಕ್ಟೋಬರ್ ೨೦೨೩ |ಬರ್ಮುಡಾ |style="text-align:center"| ೧ | nowrap|{{cr|CAN}} |- |ಏಷ್ಯಾ ಅರ್ಹತಾ ಪಂದ್ಯಾವಳಿ |೩೦ ಅಕ್ಟೋಬರ್–೫ ನವೆಂಬರ್ ೨೦೨೩ |ನೇಪಾಳ |style="text-align:center"| ೨ | nowrap|{{cr|NEP}}<br>{{cr|OMN}} |- |ಆಫ್ರಿಕಾ ಅರ್ಹತಾ ಪಂದ್ಯಾವಳಿ |೨೨–೩೦ ನವೆಂಬರ್ ೨೦೨೩ |ನಮೀಬಿಯ |style="text-align:center"| ೨ | nowrap|{{cr|NAM}}<br>{{cr|UGA}} |- !Total ! ! !೨೦ ! |} ==ಕ್ರೀಡಾಂಗಣಗಳು== ೨೦ ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ ೨೦೨೩ ರಂದು, ICC ಯು ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಮೂರು ಸ್ಥಳಗಳನ್ನು ದೃಢಪಡಿಸಿತು, ಇದರಲ್ಲಿ ಲಾಡರ್‌ಹಿಲ್ (ಸೆಂಟ್ರಲ್ ಬ್ರೋವರ್ಡ್ ಪಾರ್ಕ್), ಡಲ್ಲಾಸ್ (ಗ್ರ್ಯಾಂಡ್ ಪ್ರೈರೀ ಸ್ಟೇಡಿಯಂ) ಮತ್ತು [[ನ್ಯೂ ಯಾರ್ಕ್ ನಗರ]] (ನಾಸ್ಸೌ ಕೌಂಟಿ ಸ್ಟೇಡಿಯಂ) ವಿಶ್ವಕಪ್‌ಗಾಗಿ ಸೇರಿದೆ. ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್‌ನ ನಸ್ಸೌ ಕೌಂಟಿಯ ಐಸೆನ್‌ಹೋವರ್ ಪಾರ್ಕ್‌ನಲ್ಲಿ 34,000 ಸಾಮರ್ಥ್ಯದ ತಾತ್ಕಾಲಿಕ ಮಾಡ್ಯುಲರ್ ಕ್ರೀಡಾಂಗಣವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲು ICC ಯಿಂದ ನಿರ್ಧಾರವನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಏಕಕಾಲದಲ್ಲಿ ಫೋರ್ಟ್ ಲಾಡರ್‌ಡೇಲ್ ಮತ್ತು ಡಲ್ಲಾಸ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿರುವ ಕ್ರೀಡಾಂಗಣಗಳಿಗೆ ಆಸನಗಳನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಲು ಮಾಡ್ಯುಲರ್ ಸ್ಟೇಡಿಯಂ ಪರಿಹಾರಗಳ ಮೂಲಕ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ದ್ವಿಗುಣಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ, ಮಾಧ್ಯಮ, ಮತ್ತು ಪ್ರೀಮಿಯಂ ಆತಿಥ್ಯ ಪ್ರದೇಶಗಳು.<ref>{{Cite web |title=ICC MEN'S T20 WORLD CUP 2024 - MODULAR STADIUM FACT SHEET |url=https://resources.pulse.icc-cricket.com/ICC/document/2023/09/20/b605b1bb-ed64-4f6d-9482-9b274de1cb27/Modular-Stadium-Fact-Sheet.pdf}}</ref><ref>{{Cite web |date=2023-09-20 |title=Cricket T20 World Cup venue to be built in Nassau County, not Bronx like first proposed |url=https://abc7ny.com/cricket-world-cup-nassau-county-eisenhower-park-van-cortlandt/13805087/ |access-date=2023-12-01 |website=ABC7 New York |language=en}}</ref> ೨೨ ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ ೨೦೨೩ ರಂದು, [[ಆಂಟಿಗುವ ಮತ್ತು ಬಾರ್ಬುಡ]], [[ಬಾರ್ಬಡೋಸ್]], ಡೊಮಿನಿಕಾ, [[ಗಯಾನಾ]], [[ಸೇಂಟ್ ಲೂಷಿಯ]], [[ಸೇಂಟ್ ವಿನ್ಸೆಂಟ್ ಮತ್ತು ಗ್ರೆನಡೀನ್ಸ್]] ಮತ್ತು [[ಟ್ರಿನಿಡಾಡ್ ಮತ್ತು ಟೊಬೆಗೊ]]ದ ಕೆರಿಬಿಯನ್ ದ್ವೀಪಗಳಲ್ಲಿ ಪಂದ್ಯಗಳನ್ನು ಆಯೋಜಿಸುವ ಏಳು ಸ್ಥಳಗಳನ್ನು ICC ದೃಢಪಡಿಸಿತು.<ref>{{cite news |title=Caribbean, USA venues confirmed as ICC Men's T20 World Cup 2024 heads to the west |url=https://www.icc-cricket.com/news/3694302 |access-date=2023-09-22 |website=www.icc-cricket.com |language=en}}</ref> {| class="wikitable" style="text-align:center" ! colspan="3" |ವೆಸ್ಟ್ ಇಂಡೀಸ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ಕ್ರೀಡಾಂಗಣಗಳು |- | colspan="3"|{{location map+|Caribbean|float=center|width=300|caption=|places={{location map~ |Caribbean|lat=14.081 |long=-60.953 |label=[[ಸೇಂಟ್ ಲೂಷಿಯ]] |position=top}} {{location map~ |Caribbean|lat=13.0947 |long=-59.6175 |label=[[ಬಾರ್ಬಡೋಸ್]] |position=bottom}} {{location map~ |Caribbean|lat=10.17 |long=-61.28|label=[[ಟ್ರಿನಿಡಾಡ್ ಮತ್ತು ಟೊಬೆಗೊ|ಟ್ರಿನಿಡಾಡ್]] |position=left}} {{location map~ |Caribbean|lat=17.1200 |long=-61.7797 |label=[[ಆಂಟಿಗುವ ಮತ್ತು ಬಾರ್ಬುಡ|ಆಂಟಿಗುವ]] |position=top}} {{location map~ |Caribbean|lat=6.8046 |long=-58.1551 |label=[[ಗಯಾನಾ]] |position=top-left}} {{location map~ |Caribbean|lat=13.0928 |long=-61.1330 |label=[[ಸೇಂಟ್ ವಿನ್ಸೆಂಟ್ ಮತ್ತು ಗ್ರೆನಡೀನ್ಸ್|ಸೇಂಟ್ ವಿನ್ಸೆಂಟ್]] |position=left}}}} |- ![[ಆಂಟಿಗುವ ಮತ್ತು ಬಾರ್ಬುಡ]] ![[ಬಾರ್ಬಡೋಸ್]] ![[ಗಯಾನಾ]] |- |ಸರ್ ವಿವಿಯನ್ ರಿಚರ್ಡ್ಸ್ ಕ್ರೀಡಾಂಗಣ<ref>{{cite web |title=Sir Vivian Richards Stadium Venue for T20 World Cup 2024 |url=https://t20worldcuplivescore.com/sir-vivian-richards-stadium-venue-for-t20-world-cup-2024/ |access-date=28 November 2023 |website=t20worldcuplivescore.com|date=28 November 2023 }}</ref> |ಕೆನ್ಸಿಂಗ್ಟನ್ ಓವಲ್<ref>{{Cite news |title=Kensington Oval to host next year's T20 World Cup final |url=https://radiojamaicanewsonline.com/sports/kensington-oval-to-host-next-years-t20-world-cup-final |access-date=30 November 2023 |work=Radio Jamaica News}}</ref> |ಗಯಾನಾ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕ್ರೀಡಾಂಗಣ<ref>{{cite web |date=5 January 2024 |title=Guyana to host World T20 semi-final and five group games |url=https://newsroom.gy/2024/01/05/guyana-to-host-world-t20-semi-final-and-five-group-games/ |access-date=5 January 2024 |work=News Room Guyana}}</ref> |- |ಸಾಮರ್ಥ್ಯ: 10,000 |ಸಾಮರ್ಥ್ಯ: 28,000 |ಸಾಮರ್ಥ್ಯ: 20,000 |- |[[File:SVRStadium.jpg|175x175px]] |[[File:Kensington_Oval_yes.jpg|175x175px]] |[[File:Providence_Stadium_outside.jpg|175x175px]] |- ![[ಸೇಂಟ್ ಲೂಷಿಯ]] ![[ಸೇಂಟ್ ವಿನ್ಸೆಂಟ್ ಮತ್ತು ಗ್ರೆನಡೀನ್ಸ್]] ![[ಟ್ರಿನಿಡಾಡ್ ಮತ್ತು ಟೊಬೆಗೊ]] |- |ಡೇರೆನ್ ಸಾಮಿ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಮೈದಾನ<ref>{{Cite web |title=Daren Sammy Cricket Ground drainage upgrade set ahead of T20 World Cup |url=https://stlucia.loopnews.com/content/daren-sammy-cricket-ground-drainage-upgrade-set-ahead-t20-world-cup |access-date=2023-11-30 |website=Loop News |language=en}}</ref> |ಅರ್ನೋಸ್ ವೇಲ್ ಸ್ಟೇಡಿಯಂ<ref>{{Cite web |date=2023-11-10 |title=Unavailability of Arnos Vale heightens need for Football home |url=https://www.searchlight.vc/front-page/2023/11/10/unavailability-arnos-vale-heightens-need-football-home/ |access-date=2023-11-30 |website=www.searchlight.vc |language=en}}</ref> |ಬ್ರಿಯಾನ್ ಲಾರಾ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಅಕಾಡೆಮಿ<ref>{{Cite web |title=No T20 World Cup games at Oval: Brian Lara venue to host all fixtures - Trinidad and Tobago Newsday |url=https://newsday.co.tt/2023/11/26/no-t20-world-cup-games-at-oval-brian-lara-venue-to-host-all-fixtures/,%20https://newsday.co.tt/2023/11/26/no-t20-world-cup-games-at-oval-brian-lara-venue-to-host-all-fixtures/ |access-date=2023-11-30 |website=newsday.co.tt |date=26 November 2023 |language=en-US}}</ref> |- |ಸಾಮರ್ಥ್ಯ: 15,000 |ಸಾಮರ್ಥ್ಯ: 18,000 |ಸಾಮರ್ಥ್ಯ: 15,000 |- |[[File:Beausejour_Stadium_Cricket_St_Lucia.jpg|175x175px]] |[[File:Arnos_vale_ground.jpg|175x175px]] |[[File:Brian_Lara_Stadium.jpg|175x175px]] |- ! colspan="3" |ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ನಲ್ಲಿರುವ ಕ್ರೀಡಾಂಗಣಗಳು |- | colspan="3" |{{location map+|USA|float=center|width=300|caption=|places={{location map~ |USA|lat=32.738773 |long=-97.003098 |label=[[ಟೆಕ್ಸಸ್]] |position=right}} {{location map~ |USA |lat=26.956 |long=-80.1357 |label=[[ಫ್ಲಾರಿಡ]] |position=left}} {{location map~ |USA |lat=40.4249 |long=-73.3321 |label=[[ನ್ಯೂ ಯಾರ್ಕ್]] |position=left}}|AlternativeMap=USA edcp location map lite.svg}} |- ![[ಫ್ಲಾರಿಡ]] ![[ನ್ಯೂ ಯಾರ್ಕ್]] ![[ಟೆಕ್ಸಸ್]] |- |ಬ್ರೋವರ್ಡ್ ಕೌಂಟಿ ಕ್ರೀಡಾಂಗಣ<ref>{{cite web |title=ICC Men's T20 World Cup 2024 Coming to Broward County Stadium |url=https://www.broward.org/Parks/Pages/ICCMen'sT20WorldCup2024.aspx |access-date=3 October 2023 |website=broward.org |language=en-US}}</ref> |ನಸ್ಸೌ ಕೌಂಟಿ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಸ್ಟೇಡಿಯಂ<ref>{{cite web |date=17 January 2024 |title=New York venue to host T20 World Cup matches unveiled |url=https://www.icc-cricket.com/news/new-york-venue-to-host-t20-world-cup-matches-unveiled |access-date=17 January 2024 |work=ICC |language=en-US}}</ref> |ಗ್ರ್ಯಾಂಡ್ ಪ್ರೈರೀ ಸ್ಟೇಡಿಯಂ<ref>{{cite web |title=Grand Prairie Cricket Stadium to Host ICC Men's T20 World Cup |url=https://www.visitgrandprairietx.com/News-articles/Grand-Prairie-Cricket-Stadium-to-Host-ICC-Mens-T20-World-Cup |access-date=17 January 2024 |website=visitgrandprairietx.com |language=en-US}}</ref> |- |ಸಾಮರ್ಥ್ಯ: 40,000{{efn|ಸ್ಪರ್ಧೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ತಾತ್ಕಾಲಿಕ ಆಸನಗಳನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಈ ಕ್ರೀಡಾಂಗಣದ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.|name=expand}} |ಸಾಮರ್ಥ್ಯ: 34,000 |ಸಾಮರ್ಥ್ಯ: 15,000{{efn|name=expand}} |- |[[File:CBRegionalPark.jpg|175x175px]] | |[[File:QuikTripParknearcomplete.JPG|175x175px]] |} {{notelist}} ==ಗುಂಪು ಹಂತ== ===ಗುಂಪು ಏ=== {{#invoke:Sports table|main|style=CricketRR |update = future |start_date = ೧ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ |source = [https://www.espncricinfo.com/series/icc-men-s-t20-world-cup-2024-1411166/points-table-standings ESPNcricinfo] |show_tie=no |team1=IND |team2=PAK |team3=IRE |team4=CAN |team5=USA |result1=Q |result2=Q |win_IND=|loss_IND=|nr_IND=|rs_IND=|or_IND=|rc_IND=|ob_IND= |win_PAK=|loss_PAK=|nr_PAK=|rs_PAK=|or_PAK=|rc_PAK=|ob_PAK= |win_IRE=|loss_IRE=|nr_IRE=|rs_IRE=|or_IRE=|rc_IRE=|ob_IRE= |win_CAN=|loss_CAN=|nr_CAN=|rs_CAN=|or_CAN=|rc_CAN=|ob_CAN= |win_USA=|loss_USA=|nr_USA=|rs_USA=|or_USA=|rc_USA=|ob_USA= |status_USA=H |name_IND={{cr|IND}} |name_PAK={{cr|PAK}} |name_IRE={{cr|IRE}} |name_CAN={{cr|CAN}} |name_USA={{cr|USA}} |res_col_header=Q |col_Q=green1 |text_Q=[[೨೦೨೪ ಐಸಿಸಿ ಪುರುಷರ ಟಿ೨೦ ವಿಶ್ವಕಪ್#ಸೂಪರ್ 8s|ಸೂಪರ್ 8s]] ಗೆ ಮುನ್ನಡೆ}} {{Single-innings cricket match | date = ೧ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ | time = 19:30 | day = | daynight = | night =n | team1 = {{cr-rt|USA}} | team2 = {{cr|CAN}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415701.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಗ್ರ್ಯಾಂಡ್ ಪ್ರೈರೀ ಸ್ಟೇಡಿಯಂ, [[ಟೆಕ್ಸಸ್]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = ೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ | time = 10:30 | day = y | daynight = | night = | team1 = {{cr-rt|IND}} | team2 = {{cr|IRE}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415708.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ನಸ್ಸೌ ಕೌಂಟಿ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಸ್ಟೇಡಿಯಂ, [[ನ್ಯೂ ಯಾರ್ಕ್]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = ೬ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ | time = 10:30 | day = y | daynight = | night = | team1 = {{cr-rt|PAK}} | team2 = {{cr|USA}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415711.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಗ್ರ್ಯಾಂಡ್ ಪ್ರೈರೀ ಸ್ಟೇಡಿಯಂ, [[ಟೆಕ್ಸಸ್]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = ೭ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ | time = 10:30 | day = y | daynight = | night = | team1 = {{cr-rt|CAN}} | team2 = {{cr|IRE}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415713.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ನಸ್ಸೌ ಕೌಂಟಿ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಸ್ಟೇಡಿಯಂ, [[ನ್ಯೂ ಯಾರ್ಕ್]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = ೯ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ | time = 10:30 | day = y | daynight = | night = | team1 = {{cr-rt|IND}} | team2 = {{cr|PAK}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415719.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ನಸ್ಸೌ ಕೌಂಟಿ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಸ್ಟೇಡಿಯಂ, [[ನ್ಯೂ ಯಾರ್ಕ್]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = ೧೧ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ | time = 10:30 | day = y | daynight = | night = | team1 = {{cr-rt|PAK}} | team2 = {{cr|CAN}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415722.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ನಸ್ಸೌ ಕೌಂಟಿ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಸ್ಟೇಡಿಯಂ, [[ನ್ಯೂ ಯಾರ್ಕ್]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = ೧೨ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ | time = 10:30 | day = y | daynight = | night = | team1 = {{cr-rt|USA}} | team2 = {{cr|IND}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415725.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ನಸ್ಸೌ ಕೌಂಟಿ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಸ್ಟೇಡಿಯಂ, [[ನ್ಯೂ ಯಾರ್ಕ್]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = ೧೪ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ | time = 10:30 | day = y | daynight = | night = | team1 = {{cr-rt|USA}} | team2 = {{cr|IRE}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415730.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಬ್ರೋವರ್ಡ್ ಕೌಂಟಿ ಕ್ರೀಡಾಂಗಣ, [[ಫ್ಲಾರಿಡ]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = ೧೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ | time = 10:30 | day = y | daynight = | night = | team1 = {{cr-rt|CAN}} | team2 = {{cr|IND}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415733.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಬ್ರೋವರ್ಡ್ ಕೌಂಟಿ ಕ್ರೀಡಾಂಗಣ, [[ಫ್ಲಾರಿಡ]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = ೧೬ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ | time = 10:30 | day = y | daynight = | night = | team1 = {{cr-rt|PAK}} | team2 = {{cr|IRE}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415736.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಬ್ರೋವರ್ಡ್ ಕೌಂಟಿ ಕ್ರೀಡಾಂಗಣ, [[ಫ್ಲಾರಿಡ]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ===ಗುಂಪು ಬಿ=== {{#invoke:Sports table|main|style=CricketRR |update = future |start_date = ೨ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ |source = [https://www.espncricinfo.com/series/icc-men-s-t20-world-cup-2024-1411166/points-table-standings ESPNcricinfo] |show_tie=no |team1=ENG |team2=AUS |team3=NAM |team4=SCO |team5=OMA |result1=Q |result2=Q |win_ENG=|loss_ENG=|nr_ENG=|rs_ENG=|or_ENG=|rc_ENG=|ob_ENG= |win_AUS=|loss_AUS=|nr_AUS=|rs_AUS=|or_AUS=|rc_AUS=|ob_AUS= |win_NAM=|loss_NAM=|nr_NAM=|rs_NAN=|or_NAM=|rc_NAM=|ob_NAM= |win_SCO=|loss_SCO=|nr_SCO=|rs_SCO=|or_SCO=|rc_SCO=|ob_SCO= |win_OMA=|loss_OMA=|nr_OMA=|rs_OMA=|or_OMA=|rc_OMA=|ob_OMA= |name_ENG={{cr|ENG}} |name_AUS={{cr|AUS}} |name_NAM={{cr|NAM}} |name_SCO={{cr|SCO}} |name_OMA={{cr|OMN}} |res_col_header=Q |col_Q=green1 |text_Q=[[೨೦೨೪ ಐಸಿಸಿ ಪುರುಷರ ಟಿ೨೦ ವಿಶ್ವಕಪ್#ಸೂಪರ್ 8s|ಸೂಪರ್ 8s]] ಗೆ ಮುನ್ನಡೆ}} {{Single-innings cricket match | date = ೨ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ | time = 20:30 | day = y | daynight = | night =n | team1 = {{cr-rt|OMN}} | team2 = {{cr|NAM}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415703.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಕೆನ್ಸಿಂಗ್ಟನ್ ಓವಲ್, [[ಬಾರ್ಬಡೋಸ್]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = ೪ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ | time = 10:30 | day = y | daynight = | night = | team1 = {{cr-rt|ENG}} | team2 = {{cr|SCO}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415706.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಕೆನ್ಸಿಂಗ್ಟನ್ ಓವಲ್, [[ಬಾರ್ಬಡೋಸ್]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = ೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ | time = 20:30 | day = y | daynight = | night =n | team1 = {{cr-rt|OMN}} | team2 = {{cr|AUS}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415710.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಕೆನ್ಸಿಂಗ್ಟನ್ ಓವಲ್, [[ಬಾರ್ಬಡೋಸ್]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = ೬ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ | time = 15:00 | day = y | daynight = | night = | team1 = {{cr-rt|NAM}} | team2 = {{cr|SCO}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415712.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಕೆನ್ಸಿಂಗ್ಟನ್ ಓವಲ್, [[ಬಾರ್ಬಡೋಸ್]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = ೮ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ | time = 13:00 | day = y | daynight = | night = | team1 = {{cr-rt|AUS}} | team2 = {{cr|ENG}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415717.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಕೆನ್ಸಿಂಗ್ಟನ್ ಓವಲ್, [[ಬಾರ್ಬಡೋಸ್]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = ೯ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ | time = 13:00 | day = y | daynight = | night = | team1 = {{cr-rt|OMN}} | team2 = {{cr|SCO}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match1415720.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಸರ್ ವಿವಿಯನ್ ರಿಚರ್ಡ್ಸ್ ಕ್ರೀಡಾಂಗಣ, [[ಆಂಟಿಗುವ ಮತ್ತು ಬಾರ್ಬುಡ]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = ೧೧ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ | time = 20:30 | day = y | daynight = | night =n | team1 = {{cr-rt|NAM}} | team2 = {{cr|AUS}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415724.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಸರ್ ವಿವಿಯನ್ ರಿಚರ್ಡ್ಸ್ ಕ್ರೀಡಾಂಗಣ, [[ಆಂಟಿಗುವ ಮತ್ತು ಬಾರ್ಬುಡ]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = ೧೩ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ | time = 15:00 | day = y | daynight = | night = | team1 = {{cr-rt|OMN}} | team2 = {{cr|ENG}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415727.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಸರ್ ವಿವಿಯನ್ ರಿಚರ್ಡ್ಸ್ ಕ್ರೀಡಾಂಗಣ, [[ಆಂಟಿಗುವ ಮತ್ತು ಬಾರ್ಬುಡ]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = ೧೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ | time = 13:00 | day = y | daynight = | night = | team1 = {{cr-rt|NAM}} | team2 = {{cr|ENG}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415734.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಸರ್ ವಿವಿಯನ್ ರಿಚರ್ಡ್ಸ್ ಕ್ರೀಡಾಂಗಣ, [[ಆಂಟಿಗುವ ಮತ್ತು ಬಾರ್ಬುಡ]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = ೧೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ | time = 20:30 | day = | daynight = | night =n | team1 = {{cr-rt|SCO}} | team2 = {{cr|AUS}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415735.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಡೇರೆನ್ ಸಾಮಿ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಮೈದಾನ, [[ಸೇಂಟ್ ಲೂಷಿಯ]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ===ಗುಂಪು ಸಿ=== {{#invoke:Sports table|main|style=CricketRR |update = future |start_date = ೨ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ |source = [https://www.espncricinfo.com/series/icc-men-s-t20-world-cup-2024-1411166/points-table-standings ESPNcricinfo] |show_tie=no |team1=NZ |team2=WIN |team3=AFG |team4=PNG |team5=UGA |result1=Q |result2=Q |win_NZ=|loss_NZ=|nr_NZ=|rs_NZ= |or_NZ=|rc_NZ=|ob_NZ= |win_WIN=|loss_WIN=|nr_WIN=|rs_WIN=|or_WIN=|rc_WIN=|ob_WIN= |status_WIN=H |win_AFG=|loss_AFG=|nr_AFG=|rs_AFG=|or_AFG=|rc_AFG=|ob_AFG= |win_UGA=|loss_UGA=|nr_UGA=|rs_UGA=|or_UGA=|rc_UGA=|ob_UGA= |win_PNG=|loss_PNG=|nr_PNG=|rs_PNG=|or_PNG=|rc_PNG=|ob_PNG= |name_NZ={{cr|NZ}} |name_WIN={{cr|WIN}} |name_AFG={{cr|AFG}} |name_UGA={{cr|UGA}} |name_PNG={{cr|PNG}} |res_col_header=Q |col_Q=green1 |text_Q=[[೨೦೨೪ ಐಸಿಸಿ ಪುರುಷರ ಟಿ೨೦ ವಿಶ್ವಕಪ್#ಸೂಪರ್ 8s|ಸೂಪರ್ 8s]] ಗೆ ಮುನ್ನಡೆ}} {{Single-innings cricket match | date = ೨ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ | time = 10:30 | day = y | daynight = | night = | team1 = {{cr-rt|WIN}} | team2 = {{cr|PNG}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415702.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಗಯಾನಾ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕ್ರೀಡಾಂಗಣ, [[ಗಯಾನಾ]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = ೩ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ | time = 20:30 | day = y | daynight = | night =n | team1 = {{cr-rt|AFG}} | team2 = {{cr|UGA}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415705.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಗಯಾನಾ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕ್ರೀಡಾಂಗಣ, [[ಗಯಾನಾ]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = ೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ | time = 19:30 | day = y | daynight = | night =n | team1 = {{cr-rt|UGA}} | team2 = {{cr|PNG}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415709.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಗಯಾನಾ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕ್ರೀಡಾಂಗಣ, [[ಗಯಾನಾ]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = ೭ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ | time = 19:30 | day = y | daynight = | night =n | team1 = {{cr-rt|AFG}} | team2 = {{cr|NZ}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415714.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಗಯಾನಾ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕ್ರೀಡಾಂಗಣ, [[ಗಯಾನಾ]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = ೮ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ | time = 20:30 | day = | daynight = | night =n | team1 = {{cr-rt|WIN}} | team2 = {{cr|UGA}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415718.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಗಯಾನಾ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕ್ರೀಡಾಂಗಣ, [[ಗಯಾನಾ]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = ೧೨ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ | time = 20:30 | day = y | daynight = | night =n | team1 = {{cr-rt|WIN}} | team2 = {{cr|NZ}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415726.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಬ್ರಿಯಾನ್ ಲಾರಾ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಅಕಾಡೆಮಿ, [[ಟ್ರಿನಿಡಾಡ್ ಮತ್ತು ಟೊಬೆಗೊ]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = ‍೧೩ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ | time = 20:30 | day = | daynight = | night =n | team1 = {{cr-rt|AFG}} | team2 = {{cr|PNG}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415729.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಬ್ರಿಯಾನ್ ಲಾರಾ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಅಕಾಡೆಮಿ, [[ಟ್ರಿನಿಡಾಡ್ ಮತ್ತು ಟೊಬೆಗೊ]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = ೧೪ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ | time = 20:30 | day = | daynight = | night =n | team1 = {{cr-rt|UGA}} | team2 = {{cr|NZ}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415732.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಬ್ರಿಯಾನ್ ಲಾರಾ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಅಕಾಡೆಮಿ, [[ಟ್ರಿನಿಡಾಡ್ ಮತ್ತು ಟೊಬೆಗೊ]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = ೧೭ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ | time = 10:30 | day = y | daynight = | night = | team1 = {{cr-rt|PNG}} | team2 = {{cr|NZ}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415739.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಬ್ರಿಯಾನ್ ಲಾರಾ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಅಕಾಡೆಮಿ, [[ಟ್ರಿನಿಡಾಡ್ ಮತ್ತು ಟೊಬೆಗೊ]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = ೧೭ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ | time = 20:30 | day = y | daynight = | night =n | team1 = {{cr-rt|AFG}} | team2 = {{cr|WIN}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415740.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಡೇರೆನ್ ಸಾಮಿ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಮೈದಾನ, [[ಸೇಂಟ್ ಲೂಷಿಯ]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ===ಗುಂಪು ಡಿ=== {{#invoke:Sports table|main|style=CricketRR |update = future |start_date = ೩ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ |source = [https://www.espncricinfo.com/series/icc-men-s-t20-world-cup-2024-1411166/points-table-standings ESPNcricinfo] |show_tie=no |team1=SA |team2=SL |team3=BAN |team4=NED |team5=NEP |result1=Q |result2=Q |win_SA=|loss_SA=|nr_SA=|rs_SA= |or_SA=|rc_SA=|ob_SA= |win_SL=|loss_SL=|nr_SL=|rs_SL= |or_SL=|rc_SL=|ob_SL= |win_BAN=|loss_BAN=|nr_BAN=|rs_BAN=|or_BAN=|rc_BAN=|ob_BAN= |win_NED=|loss_NED=|nr_NED=|rs_NED=|or_NED=|rc_NED=|ob_NED= |win_NEP=|loss_NEP=|nr_NEP=|rs_NEP=|or_NEP=|rc_NEP=|ob_NEP= |name_SA={{cr|SA}} |name_SL={{cr|SL}} |name_BAN={{cr|BAN}} |name_NED={{cr|NED}} |name_NEP={{cr|NEP}} |res_col_header=Q |col_Q=green1 |text_Q=[[೨೦೨೪ ಐಸಿಸಿ ಪುರುಷರ ಟಿ೨೦ ವಿಶ್ವಕಪ್#ಸೂಪರ್ 8s|ಸೂಪರ್ 8s]] ಗೆ ಮುನ್ನಡೆ}} {{Single-innings cricket match | date = ೩ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ | time = 10:30 | day = y | daynight = | night = | team1 = {{cr-rt|SL}} | team2 = {{cr|SA}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415704.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ನಸ್ಸೌ ಕೌಂಟಿ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಸ್ಟೇಡಿಯಂ, [[ನ್ಯೂ ಯಾರ್ಕ್]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = ೪ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ | time = 10:30 | day = y | daynight = | night = | team1 = {{cr-rt|NEP}} | team2 = {{cr|NED}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415707.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಗ್ರ್ಯಾಂಡ್ ಪ್ರೈರೀ ಸ್ಟೇಡಿಯಂ, [[ಟೆಕ್ಸಸ್]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = ೭ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ | time = 19:30 | day = y | daynight = | night =n | team1 = {{cr-rt|SL}} | team2 = {{cr|BAN}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415715.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಗ್ರ್ಯಾಂಡ್ ಪ್ರೈರೀ ಸ್ಟೇಡಿಯಂ, [[ಟೆಕ್ಸಸ್]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = ‍೮ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ | time = 10:30 | day = y | daynight = | night = | team1 = {{cr-rt|NED}} | team2 = {{cr|SA}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415716.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ನಸ್ಸೌ ಕೌಂಟಿ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಸ್ಟೇಡಿಯಂ, [[ನ್ಯೂ ಯಾರ್ಕ್]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = ೧೦ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ | time = 10:30 | day = y | daynight = | night = | team1 = {{cr-rt|SA}} | team2 = {{cr|BAN}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415721.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ನಸ್ಸೌ ಕೌಂಟಿ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಸ್ಟೇಡಿಯಂ, [[ನ್ಯೂ ಯಾರ್ಕ್]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = ೧೧ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ | time = 19:30 | day = y | daynight = | night =n | team1 = {{cr-rt|NEP}} | team2 = {{cr|SL}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415723.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಬ್ರೋವರ್ಡ್ ಕೌಂಟಿ ಕ್ರೀಡಾಂಗಣ, [[ಫ್ಲಾರಿಡ]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = ೧೩ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ | time = 10:30 | day = y | daynight = | night = | team1 = {{cr-rt|NED}} | team2 = {{cr|BAN}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415728.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಅರ್ನೋಸ್ ವೇಲ್ ಸ್ಟೇಡಿಯಂ, [[ಸೇಂಟ್ ವಿನ್ಸೆಂಟ್ ಮತ್ತು ಗ್ರೆನಡೀನ್ಸ್]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = ೧೪ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ | time = 19:30 | day = y | daynight = | night =n | team1 = {{cr-rt|NEP}} | team2 = {{cr|SA}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415731.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಅರ್ನೋಸ್ ವೇಲ್ ಸ್ಟೇಡಿಯಂ, [[ಸೇಂಟ್ ವಿನ್ಸೆಂಟ್ ಮತ್ತು ಗ್ರೆನಡೀನ್ಸ್]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = ೧೬ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ | time = 19:30 | day = y | daynight = | night =n | team1 = {{cr-rt|NEP}} | team2 = {{cr|BAN}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415737.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಅರ್ನೋಸ್ ವೇಲ್ ಸ್ಟೇಡಿಯಂ, [[ಸೇಂಟ್ ವಿನ್ಸೆಂಟ್ ಮತ್ತು ಗ್ರೆನಡೀನ್ಸ್]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ---- {{Single-innings cricket match | date = ೧೬ ಜೂನ್ ೨೦೨೪ | time = 20:30 | day = y | daynight = | night =n | team1 = {{cr-rt|NED}} | team2 = {{cr|SL}} | score1 = | runs1 = | wickets1 = | score2 = | runs2 = | wickets2 = | result = | report = [https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1415738.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] | venue = ಡೇರೆನ್ ಸಾಮಿ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಮೈದಾನ, [[ಸೇಂಟ್ ಲೂಷಿಯ]] | umpires = | motm = | toss = | rain = | notes = }} ==ಉಲ್ಲೇಖಗಳು== {{reflist}} [[ವರ್ಗ:ಕ್ರೀಡಾಕೂಟಗಳು]] fj4zwk63e5wnfv7j85ygk1w0k74q4fx 2 156497 1224283 1221862 2024-04-26T04:31:20Z Prajna gopal 75944 wikitext text/x-wiki {{Infobox military person | honorific_prefix = [[:en:Commodore_(India)|ಕಮೋಡೋರ್]] | name = Kasargod Patnashetti Gopal Rao | honorific_suffix = [[ಮಹಾ ವೀರ ಚಕ್ರ]], [[ವಿಶಿಷ್ಟ ಸೇವಾ ಪದಕ]] | caption = | birth_date = {{Birth date|df=yes|1926|11|13}} | death_date = {{Death date and age|df=yes|2021|8|9|1926|11|13}} | birth_place = [[ಮಂಗಳೂರು]], [[ಸೌತ್ ಕೆನರಾ]], [[ಮದ್ರಾಸ್ ಪ್ರೆಸಿಡೆನ್ಸಿ]], [[:en:British Raj|ಬ್ರಿಟಿಷ ರಾಜ್ಯ]]<br>(ಈಗ [[ಕರ್ನಾಟಕ]]) | death_place = [[ಚೆನ್ನೈ]], [[ತಮಿಳುನಾಡು]], India | nickname = | allegiance = {{flag|India}} | branch = {{Navy|India}} | serviceyears = | rank = [[File:IN_Commodore.png|20px]] ಕಮೋಡೋರ್ | servicenumber = | unit = ವೆಸ್ಟರ್ನ್ ಫ್ಲೀಟ್ (ಭಾರತ) | commands = | battles = {{Unbulleted list| ೧೯೭೧ ರ ಇಂಡೋ-ಪಾಕಿಸ್ತಾನಿ ಯುದ್ಧ<br> ಆಪರೇಷನ್ ಟ್ರೈಡೆಂಟ್ (೧೯೭೧) }} | awards = [[File:Maha Vir Chakra ribbon.svg|32px]] [[Maha Vir Chakra]]<ref>{{Cite web|url=https://gallantryawards.gov.in/Awardee/cdr-kp-gopal-rao|title=CDR KP GOPAL RAO MAHA VIR CHAKRA|publisher=Gallantry Awards, Ministry of Defence, Govt of India website}}</ref><br> [[File:Vishisht Seva Medal ribbon.svg|32px]] [[Vishisht Seva Medal]] }} [[:en:Commodore_(India)|ಕಮೋಡೋರ್]] '''ಕಾಸರಗೋಡು ಪಟ್ನಶೆಟ್ಟಿ ಗೋಪಾಲ್ ರಾವ್''' (೧೨ ನವೆಂಬರ್ ೧೯೨೬ - ೯ ಆಗಸ್ಟ್ ೨೦೨೧) ಇವರು ಮಹಾ ವೀರ ಚಕ್ರ ಹಾಗೂ ವಿಶಿಷ್ಟ ಸೇವಾ ಪದಕ ಪುರಸ್ಕೃತರು. [[೧೯೭೧ರ ಭಾರತ-ಪಾಕಿಸ್ತಾನ ಯುದ್ಧ|ಇವರು ೧೯೭೧ ರ ಭಾರತ-ಪಾಕಿಸ್ತಾನ ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ]] [[ಭಾರತೀಯ ನೌಕಾಪಡೆ|ಭಾರತೀಯ ನೌಕಾಪಡೆಯ]] ಅಧಿಕಾರಿಯಾಗಿದ್ದರು. ಈ ಯುದ್ದದ [[:en:Operation_Trident_(1971)|ಆಪರೇಷನ್ ಟ್ರೈಡೆಂಟ್ (೧೯೭೧)]] ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯಲ್ಲಿ ಅವರು ಸಲ್ಲಿಸಿದ ಕೊಡುಗೆಗಳಿಗಾಗಿ ಅವರಿಗೆ [[ಮಹಾ ವೀರ ಚಕ್ರ|ಮಹಾವೀರ ಚಕ್ರವನ್ನು]] ನೀಡಲಾಯಿತು. . <ref name="war_hero">{{Cite news |last=Shivakumar |first=C. |date=9 August 2021 |title=Indian Navy war hero Commodore Gopal Rao who led Karachi Port attack in 1971 dies at 95 |work=The New Indian Express |location= |url=https://www.newindianexpress.com/cities/chennai/2021/aug/09/indian-navy-war-hero-commodore-gopal-rao-who-led-karachi-port-attack-in-1971-dies-at-95-2342310.html |access-date=9 August 2021}}</ref> == ಹಿನ್ನೆಲೆ == ಕಮೋಡೋರ್ ಕೆಪಿ ಗೋಪಾಲ್ ರಾವ್ ರವರು [[ಮಂಗಳೂರು|ಮಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿ]] ೧೩ ನವೆಂಬರ್ ೧೯೨೬ ರಂದು [[ಗೌಡ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು|ಗೌಡ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ]] ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದರು.<ref>{{Cite web |title=Commodore Gopal Rao -- man who brought Pakistan to its knees in 1971 Indo-Pak war |url=https://www.newindianexpress.com/cities/chennai/2021/dec/04/commodore-gopal-rao---man-who-brought-pakistan-to-its-knees-in-1971-indo-pak-war-2391598.html |access-date=2022-01-12 |website=The New Indian Express}}</ref> ಇವರ ತಂದೆಯ ಹೆಸರು ರಾಯ್ ಬಹದ್ದೂರ್ ಕೆ.ಪಿ.ಜನಾರ್ದನ್ ರಾವ್. ಅವರ ಹಿರಿಯ ಸಹೋದರ ಮೇಜರ್ ಕೆಪಿಎಸ್ ರಾವ್ ಅವರು [[ಎರಡನೇ ಮಹಾಯುದ್ಧ|ಎರಡನೇ ಮಹಾಯುದ್ಧದ]] ಸಮಯದಲ್ಲಿ [[ಭಾರತೀಯ ಭೂಸೇನೆ|ಭಾರತೀಯ ಸೇನೆಯಲ್ಲಿ]] [[ಭಾರತೀಯ ಸಶಸ್ತ್ರ ಪಡೆ|ಭಾರತೀಯ ಸಶಸ್ತ್ರ ಪಡೆಗಳಲ್ಲಿ]] ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದರು. == ಮಿಲಿಟರಿ ವೃತ್ತಿ == ಕಮೋಡೋರ್ ಕೆಪಿ ಗೋಪಾಲ್ ರಾವ್ ಅವರನ್ನು ೨೧ ಏಪ್ರಿಲ್ ೧೯೫೦ ರಂದು ಭಾರತೀಯ ನೌಕಾಪಡೆಗೆ ನಿಯೋಜಿಸಲಾಯಿತು. ಜನವರಿ ೧೯೭೧ ರಲ್ಲಿ, ಸಲ್ಲಿಸಿದ ಉನ್ನತ ಶ್ರೇಣಿಯ ಸೇವೆಗಾಗಿ ಅವರಿಗೆ [[ವಿಶಿಷ್ಟ ಸೇವಾ ಪದಕ|ವಿಶಿಷ್ಟ ಸೇವಾ ಪದಕವನ್ನು]] ನೀಡಲಾಯಿತು. ೧೯೭೧ ರ ಭಾರತ ಪಾಕಿಸ್ತಾನ ಯುದ್ದದಲ್ಲಿ [[:en:_Operation_Trident|ಆಪರೇಷನ್ ಟ್ರೈಡೆಂಟ್]] ಕಾರ್ಯಚರಣೆಯಲ್ಲಿ ಇವರು ಜಲಾಂತರ್ಗಾಮಿ ಗಳನ್ನು ತಡೆಯುವ [[:en:Arnala-class_corvette|ಅರ್ನಲ-ಕಾರ್ವೆಟ್‌‌ಗಳಾದ]] (ಸುಸಜ್ಜಿತ ಸಣ್ಣ ಯುದ್ದ ನೌಕೆ) ಐ‌ಎನ್‌ಎಸ್ ಕಿಲ್ತಾನ್ ಮತ್ತು ಐ‌ಎನ್‌ಎಸ್ ಕಚ್ಚಲ್‌ಗಳ ಕಮಾಂಡರ್ ಆಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಪಡೆ ೪ನೇ ಡಿಸೆಂಬರ್ ೧೯೭೧ ರಂದು ಕರಾಚಿಯ ಬಂದರಿನ ಮೇಲೆ ದಾಳಿ ಮಾಡಿದ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯ ಭಾಗವಾಗಿತ್ತು. ಇವರ ಎರಡು ಕಾರ್ವೆಟ್‌ಗಳು ತಮ್ಮ ಅತ್ಯುತ್ತಮ [[ರೇಡಾರ್|ರೇಡಾರ್‌]] ಮತ್ತು ಸ೦ಪರ್ಕ ಸಾಧನಗಳಿಂದ ಶತ್ರು ಜಲಾಂತರ್ಗಾಮಿಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸಿದ್ದಲ್ಲದೆ ಭಾರತದ ಜಲಾಂತರ್ಗಾಮಿಗಳಿಗೆ ರಕ್ಷಣೆ ಕೊಡುವ ಮಹತ್ತರ ಜವಾಬ್ದಾರಿ ಇವರದ್ದಾಗಿತ್ತು. [[:en:_Operation_Trident|ಆಪರೇಷನ್ ಟ್ರೈಡೆಂಟ್]] ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆ ಬಹುದೊಡ್ಡ ಯಶಸ್ಸನ್ನು ಗಳಿಸಿತು. ಈ ಕಾರ್ಯಚರಣೆಯಲ್ಲಿ ಎರಡು ಪಾಕಿಸ್ತಾನಿ ವಿಧ್ವಂಸಕಗಳಾದ (ಪಿಎನ್‌ಎಸ್ ಖೈಬರ್ ಮತ್ತು ಪಿಎನ್‌ಎಸ್ ಷಾ ಜೆಹಾನ್) ಗಳನ್ನು ಮುಳುಗಿಸಿದ್ದಲ್ಲದೆ ಒಂದು ಮೈನ್‌ಸ್ವೀಪರ್ ( ಪಿಎನ್‌ಎಸ್ ಮುಹಾಫಿಜ್ ), ಒಂದು ಸರಕು ಹಡಗಿನ(ಎಂವಿ ವೀನಸ್ ಚಾಲೆಂಜರ್) ತೈಲ ಶೇಖರಣೆಯನ್ನು ಬೆಂಕಿಗೆ ಆಹುತಿ ಮಾಡಿತು.<ref>{{Cite news |date=23 June 2013 |title=The Veer Ahir who set Karachi ablaze |work=Hindustan Times |url=https://www.hindustantimes.com/chandigarh/the-veer-ahir-who-set-karachi-ablaze/story-Qn5CTypParRpoT36AGQeoJ.html}}</ref> <ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=uzizVBSb4YsC&dq=Kasargod+Patnashetti+Gopal+Rao&pg=PA180|title=Stories of Heroism: PVC & MVC Winners|last=Chakravorty|first=B.|date=1995|publisher=Allied Publishers|isbn=9788170235163|location=180|pages=387|language=en}}</ref> ಅವರ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಸಾಧನೆಗೆ, ಅವರಿಗೆ ಭಾರತದ ಎರಡನೇ ಅತ್ಯುನ್ನತ ಮಿಲಿಟರಿ ಗೌರವವಾದ [[ಮಹಾ ವೀರ ಚಕ್ರ|ಮಹಾವೀರ ಚಕ್ರವನ್ನು]] ನೀಡಲಾಯಿತು. == ವೈಯಕ್ತಿಕ ಜೀವನ == ರಾವ್ ಅವರಿಗೆ ವಿವಾಹವಾಗಿದ್ದು, ಇಬ್ಬರು ಪುತ್ರರು ಹಾಗೂ ಓರ್ವ ಪುತ್ರಿ ಇದ್ದಾರೆ. ಅವರು ಗೌಡ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ (ಜಿಎಸ್‌ಬಿ) ಸಮುದಾಯದಿಂದ ಬಂದವರು. ಅವರು ಆಗಸ್ಟ್ ೯, ೨೦೨೧ ರಂದು ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದ ನಗರವಾದ [[ಚೆನ್ನೈ|ಚೆನ್ನೈನಲ್ಲಿ]] ನಿಧನರಾದರು. ಆಗ ಅವರ ವಯಸ್ಸು ೯೪. <ref>{{Cite web |date=2021-08-09 |title=War hero who bombarded Karachi port in 1971 no more |url=https://indianexpress.com/article/india/war-hero-kp-gopal-rao-karachi-port-1971-war-death-7445997/ |access-date=2021-08-10 |website=The Indian Express |language=en}}</ref> == ಸಹ ನೋಡಿ == * [[೧೯೭೧ರ ಭಾರತ-ಪಾಕಿಸ್ತಾನ ಯುದ್ಧ|೧೯೭೧ ರ ಭಾರತ-ಪಾಕಿಸ್ತಾನ ಯುದ್ಧ]] * [[:en:Operation_Trident_(1971)|ಆಪರೇಷನ್ ಟ್ರೈಡೆಂಟ್ (1971)]] * [[:en:Operation_Python|ಆಪರೇಷನ್ ಪೈಥಾನ್]] == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == {{ಉಲ್ಲೇಖಗಳು}} p7wlmpnc44z8uegowmzhxjhai1h6cot 0 156536 1224242 1224111 2024-04-25T15:13:46Z Cric editor 84813 /* ತಂಡಗಳು */ wikitext text/x-wiki '''೨೦೨೪ ಸಂಯುಕ್ತ ಅರಬ್ ಸಂಸ್ಥಾನ ತ್ರಿ-ರಾಷ್ಟ್ರ ಸರಣಿಯು''' [[೨೦೨೪-೨೦೨೬ ಐಸಿಸಿ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ವಿಶ್ವಕಪ್ ಲೀಗ್ ೨]] [[ಕ್ರಿಕೆಟ್]] ಪಂದ್ಯಾವಳಿಯ ಎರಡನೇ ಸುತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಫೆಬ್ರವರಿ ಮತ್ತು ಮಾರ್ಚ್ ೨೦೨೪ ರಲ್ಲಿ [[ಯುನೈಟೆಡ್ ಅರಬ್ ಎಮಿರೇಟ್ಸ್|ಯು.ಎ.ಇ]] ನಲ್ಲಿ ನಡೆಯಿತು <ref>{{Cite web |title=UAE cricket to host Scotland and Canada for ODI/T20I series in March 2024 |url=https://czarsportzauto.com/uae-cwc-league-2-march-2024/ |access-date=16 January 2024 |website=Czarsportz}}</ref> ತ್ರಿ-ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ಸರಣಿಯನ್ನು ಯುಎಇ, [[ಸ್ಕಾಟ್ಲೆಂಡ್ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ತಂಡ|ಸ್ಕಾಟ್ಲೆಂಡ್]] ಮತ್ತು [[ಕೆನಡಾ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ತಂಡ|ಕೆನಡಾದ]] ಪುರುಷರ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ತಂಡಗಳು ಸ್ಪರ್ಧಿಸಿದ್ದವು. <ref>{{Cite web |title=Lalchand Rajput appointed UAE men's team's head coach |url=https://emiratescricket.com/news-detail/P4XgELYqaQ67bnjk2m9O |access-date=21 February 2024 |website=Emirates Cricket Board}}</ref> ಪಂದ್ಯಗಳನ್ನು [[ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಏಕದಿನ ಪಂದ್ಯ|ಏಕದಿನ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ]] (ODI) ಪಂದ್ಯಗಳಾಗಿ ಆಡಲಾಯಿತು. <ref>{{Cite web |date=December 2023 |title=Nepal to kick off new ICC League 2 cycle at home |url=https://www.hamrokhelkud.net/nepal-to-kick-off-new-icc-league-2-cycle-at-home/ |access-date=1 December 2023 |website=Hamro Khelkud}}</ref> ತ್ರಿಕೋನ ಸರಣಿಯ ನಂತರ, ಯುಎಇ ಮತ್ತು ಸ್ಕಾಟ್ಲೆಂಡ್ ಮೂರು ಪಂದ್ಯಗಳ [[ಟ್ವೆಂಟಿ೨೦|ಟ್ವೆಂಟಿ೨೦ ಇಂಟರ್ನ್ಯಾಷನಲ್]] (ಟಿ೨೦ಐ) ಸರಣಿಯನ್ನು ಆಡಿದರು. ಸ್ಕಾಟ್ಲೆಂಡ್ ಸರಣಿಯನ್ನು ೨-೧ ರಿಂದ ಗೆದ್ದುಕೊಂಡಿತು.<ref>{{Cite web |title=SCOTLAND DEFEAT UAE TO SECURE SERIES VICTORY |url=https://www.cricketscotland.com/scotland-defeat-uae-to-secure-series-victory/ |access-date=14 March 2024 |website=Cricket Scotland}}</ref> == ಲೀಗ್ ೨ ಸರಣಿ == {{infobox cricket series |series = ೨೦೨೪ ಸಂಯುಕ್ತ ಅರಬ್ ಸಂಸ್ಥಾನ ತ್ರಿ-ರಾಷ್ಟ್ರ ಸರಣಿ |partof = [[೨೦೨೪-೨೦೨೬ ಐಸಿಸಿ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ವಿಶ್ವಕಪ್ ಲೀಗ್ ೨]] |date = ೨೮ ಫೆಬ್ರವರಿ – ೯ ಮಾರ್ಚ್ ೨೦೨೪ |team1 = {{cr|CAN}} |team2 = {{cr|SCO}} |team3 = {{cr|UAE}} |captain1 = [[ಸಾದ್ ಬಿನ್ ಜಫರ್]] |captain2 = [[ರಿಚಿ ಬೆರಿಂಗ್ಟನ್]] |captain3 = [[ಮುಹಮ್ಮದ್ ವಸೀಮ್]] |runs1 = [[ಹರ್ಷ್ ಠಾಕರ್]] (೨೩೪) |runs2 = ಜಾರ್ಜ್ ಮುನ್ಸಿ (೧೪೧) |runs3 = ಆಯನ್ ಅಫ್ಜಲ್ ಖಾನ್ (೯೫) |wickets1 = [[ಡಿಲ್ಲನ್ ಹೇಲಿಗರ್]] (೯) |wickets2 = ಬ್ರಾಡ್ ಕರ್ರಿ (೪) |wickets3 = ಆಯನ್ ಅಫ್ಜಲ್ ಖಾನ್ (೫) |previous = [[೨೦೨೪ ನೇಪಾಳ ತ್ರಿ-ರಾಷ್ಟ್ರ ಸರಣಿ (ಸುತ್ತು ೧)#ಲೀಗ್ ೨ ಸರಣಿ|ನೇಪಾಳ ೨೦೨೪]] |next= [[೨೦೨೪ ಸ್ಕಾಟ್ಲೆಂಡ್ ತ್ರಿ-ರಾಷ್ಟ್ರ ಸರಣಿ#ಲೀಗ್ ೨ ಸರಣಿ|ಸ್ಕಾಟ್ಲೆಂಡ್ ೨೦೨೪]] }} === ತಂಡಗಳು === {| class="wikitable" style="text-align:left; margin:auto" !{{Cr|CAN}} !{{Cr|SCO}}<ref name="sco">{{Cite web |title=Scotland men's squads named for UAE tour |url=https://www.cricketscotland.com/scotland-mens-squads-named-for-uae-tour/ |access-date=8 February 2024 |website=Cricket Scotland}}</ref> !{{Cr|UAE}}<ref>{{Cite web |title=UAE squad for ICC cricket world cup league 2 tri-series (UAE-Scotland-Canada) announced |url=https://emiratescricket.com/news-detail/M15wNJAPdRPLaGyOXpZK |access-date=26 February 2024 |website=Emirates Cricket Board}}</ref> |- style="vertical-align:top" | * [[ಸಾದ್ ಬಿನ್ ಜಫರ್]] (ನಾಯಕ) * ದಿಲ್ಪ್ರೀತ್ ಬಜ್ವ * [[ಉದಯ್ ಭಗವಾನ್]] * [[ನವನೀತ್ ಧಲಿವಾಲ್]] * [[ನಿಖಿಲ್ ದತ್ತ]] * [[ಡಿಲ್ಲನ್ ಹೇಲಿಗರ್]] * [[ಆರನ್ ಜಾನ್ಸನ್]] * [[ನಿಕೋಲಸ್ ಕರ್ಟನ್]] * [[ಅಮ್ಮರ್ ಖಾಲಿದ್]] * [[ಶ್ರೇಯಸ್ ಮೊವ್ವ]] ([[ವಿಕೆಟ್-ಕೀಪರ್|wk]]) * [[ಕಲೀಮ್ ಸನಾ]] * [[ಪರ್ಗತ್ ಸಿಂಗ್]] * ಈಶ್ವರ್ಜೋತ್ ಸೋಹಿ * [[ಹರ್ಷ್ ಠಾಕರ್]] * [[ಶ್ರೀಮಂತ ವಿಜೆರತ್ನೆ]] ([[ವಿಕೆಟ್-ಕೀಪರ್|wk]]) | * [[ರಿಚಿ ಬೆರಿಂಗ್ಟನ್]] (ನಾಯಕ) * [[ಮ್ಯಾಥ್ಯೂ ಕ್ರಾಸ್]] ([[ವಿಕೆಟ್-ಕೀಪರ್|wk]]) * [[ಬ್ರಾಡ್ ಕರ್ರಿ]] * [[ಸ್ಕಾಟ್ ಕರ್ರಿ]] * [[ಕ್ರಿಸ್ ಗ್ರೀವ್ಸ್]] * [[ಓಲಿ ಹೇರ್ಸ್]] * [[ಮೈಕಲ್ ಲೀಸ್ಕ್]] * [[ಬ್ರ್ಯಾಂಡನ್ ಮೆಕ್ಮಲ್ಲೇನ್]] * [[ಜಾರ್ಜ್ ಮುನ್ಸಿ]] * [[ಸಫ್ಯಾನ್ ಷರೀಫ್]] * [[ಕ್ರಿಸ್ ಸೋಲ್]] * ಹಮ್ಜಾ ತಾಹಿರ್ * [[ಚಾರ್ಲಿ ಟಿಯರ್]] ([[ವಿಕೆಟ್-ಕೀಪರ್|wk]]) * ಆಂಡ್ರ್ಯೂ ಉಮೀದ್ * [[ಮಾರ್ಕ್ ವ್ಯಾಟ್]] * [[ಬ್ರಾಡ್ ವೀಲ್]] | * [[ಮುಹಮ್ಮದ್ ವಸೀಮ್]] (ನಾಯಕ) * ಆಯನ್ ಅಫ್ಜಲ್ ಖಾನ್ * ವ್ರೀತ್ಯಾ ಅರವಿಂದ್ ([[ವಿಕೆಟ್-ಕೀಪರ್|wk]]) * ರಾಹುಲ್ ಭಾಟಿಯಾ * ರಾಹುಲ್ ಚೋಪ್ರಾ * ಬೇಸಿಲ್ ಹಮೀದ್ * ಆಸಿಫ್ ಖಾನ್ * ಜಹೂರ್ ಖಾನ್ * ಆಕಿಫ್ ರಾಜ * ಓಮಿದ್ ಶಾಫಿ * ಅಲಿಷಾನ್ ಶರಾಫೂ * ಸಂಚಿತ್ ಶರ್ಮಾ * ಜುನೈದ್ ಸಿದ್ದೀಕ್ * ತನೀಶ್ ಸೂರಿ ([[ವಿಕೆಟ್-ಕೀಪರ್|wk]]) * ಜುಹೇಬ್ ಜುಬೇರ್ |} ಮಾರ್ಚ್ 5 ರಂದು, ಗಾಯಗೊಂಡ '''ಆಂಡ್ರ್ಯೂ ಉಮೀದ್''' ಬದಲಿಗೆ ಸ್ಕಾಟ್ಲೆಂಡ್ '''ಒಲಿ ಹೇರ್ಸ್''' ಅನ್ನು ಹೆಸರಿಸಿತು. === ಪಂದ್ಯಗಳು === ==== ೧ನೇ ಏಕದಿನ ==== {{Single-innings cricket match |date=೨೮ ಫೆಬ್ರವರಿ ೨೦೨೪ |time=೧೦:೦೦ |daynight= |team1={{cr-rt|UAE}} |team2={{cr|CAN}} |score1=೧೯೪ (೪೭.೫ ಓವರ್‌ಗಳು) |runs1=ಮುಹಮ್ಮದ್ ವಸೀಮ್ ೪೯ (೮೨) |wickets1=ಕಲೀಮ್ ಸನಾ ೪/೪೨ (೮.೫ ಓವರ್‌ಗಳು) |score2=೧೯೮/೭ (೪೭.೪ ಓವರ್‌ಗಳು) |runs2=ನಿಕೋಲಸ್ ಕರ್ಟನ್ ೬೮* (೯೦) |wickets2=ಜಹೂರ್ ಖಾನ್ ೩/೩೭ (೯ ಓವರ್‌ಗಳು) |result=ಕೆನಡಾ ೩ ವಿಕೆಟ್‌ಗಳಿಂದ ಜಯ ಸಾಧಿಸಿತು |report=[https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1421069.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] |venue=ದುಬೈ ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಸ್ಟೇಡಿಯಂ, ದುಬೈ |motm={{cricon|CAN}} ನಿಕೋಲಸ್ ಕರ್ಟನ್ |toss=ಕೆನಡಾ ಟಾಸ್ ಗೆದ್ದು ಬೌಲಿಂಗ್ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡಿತು. |rain= |notes=ರಾಹುಲ್ ಚೋಪ್ರಾ, ತನೀಶ್ ಸೂರಿ, ಜುಹೇಬ್ ಜುಬೇರ್ (ಯು.ಏ.ಇ) ಮತ್ತು ಅಮ್ಮರ್ ಖಾಲಿದ್ (ಕೆನಡಾ) ಎಲ್ಲರೂ ತಮ್ಮ ಚೊಚ್ಚಲ ODI ಪಂದ್ಯವನ್ನು ಆಡಿದರು. }} ====೨ನೇ ಏಕದಿನ==== {{Single-innings cricket match |date=೧ ಮಾರ್ಚ್ ೨೦೨೪ |time=೧೦:೦೦ |daynight= |team1={{cr-rt|SCO}} |team2={{cr|CAN}} |score1=೨೧೫/೮ (೫೦ ಓವರ್‌ಗಳು) |runs1=ಜಾರ್ಜ್ ಮುನ್ಸಿ ೬೮ (೧೦೧) |wickets1=ನಿಕೋಲಸ್ ಕರ್ಟನ್ ೨/೨೬ (೭ ಓವರ್‌ಗಳು) |score2=೨೨೦/೩ (೪೦.೩ ಓವರ್‌ಗಳು) |runs2=ಪರ್ಗತ್ ಸಿಂಗ್ ೮೭* (೯೯) |wickets2=ಕ್ರಿಸ್ ಗ್ರೀವ್ಸ್ ೧/೩೧ (೬.೩ ಓವರ್‌ಗಳು) |result=ಕೆನಡಾ ೭ ವಿಕೆಟ್‌ಗಳಿಂದ ಜಯ ಸಾಧಿಸಿತು |report=[https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1421070.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] |venue=ದುಬೈ ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಸ್ಟೇಡಿಯಂ, ದುಬೈ |motm={{cricon|CAN}} ಪರ್ಗತ್ ಸಿಂಗ್ |toss=ಕೆನಡಾ ಟಾಸ್ ಗೆದ್ದು ಬೌಲಿಂಗ್ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡಿತು. |rain= |notes=ಬ್ರಾಡ್ ಕರ್ರಿ, ಸ್ಕಾಟ್ ಕರ್ರಿ ಮತ್ತು ಆಂಡ್ರ್ಯೂ ಉಮೀದ್ (ಸ್ಕಾಟ್ಲೆಂಡ್) ಎಲ್ಲರೂ ತಮ್ಮ ಚೊಚ್ಚಲ ODI ಪಂದ್ಯ ಆಡಿದರು. }} ====೩ನೇ ಏಕದಿನ==== {{Single-innings cricket match |date=೩ ಮಾರ್ಚ್ ೨೦೨೪ |time=೧೦:೦೦ |daynight= |team1={{cr-rt|UAE}} |team2={{cr|SCO}} |score1=೧೩೨ (೪೫ ಓವರ್‌ಗಳು) |runs1=ಅಯನ್ ಅಫ್ಜಲ್ ಖಾನ್ ೪೫* (೭೦) |wickets1=ಬ್ರಾಡ್ ಕರ್ರಿ ೩/೨೧ (೯ ಓವರ್‌ಗಳು) |score2=೧೩೭/೨ (೨೩.೪ ಓವರ್‌ಗಳು) |runs2=ಚಾರ್ಲಿ ಟಿಯರ್ ೫೪* (೬೮) |wickets2=ಬೇಸಿಲ್ ಹಮೀದ್ ೧/೧೫ (೨ ಓವರ್‌ಗಳು) |result=ಸ್ಕಾಟ್ಲೆಂಡ್ ೮ ವಿಕೆಟ್‌ಗಳಿಂದ ಜಯ ಸಾಧಿಸಿತು |report=[https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1421071.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] |venue=ದುಬೈ ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಸ್ಟೇಡಿಯಂ, ದುಬೈ |motm={{cricon|SCO}} ಬ್ರಾಡ್ ಕರ್ರಿ |toss=ಸ್ಕಾಟ್ಲೆಂಡ್ ಟಾಸ್ ಗೆದ್ದು ಬೌಲಿಂಗ್ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡಿತು. |rain= |notes=ಚಾರ್ಲಿ ಟಿಯರ್ (ಸ್ಕಾಟ್ಲೆಂಡ್) ತನ್ನ ಚೊಚ್ಚಲ ODI ಪಂದ್ಯ ಆಡಿದರು. }} ====೪ನೇ ಏಕದಿನ==== {{Single-innings cricket match |date=೫ ಮಾರ್ಚ್ ೨೦೨೪ |time=೧೦:೦೦ |daynight= |team1={{cr-rt|CAN}} |team2={{cr|UAE}} |score1=೨೪೧/೬ (೪೯.೪ ಓವರ್‌ಗಳು) |runs1=ಹರ್ಷ್ ಠಾಕರ್ ೧೧೧* (೧೧೩) |wickets1=ಆಯನ್ ಅಫ್ಜಲ್ ಖಾನ್ ೨/೩೭ (೧೦ ಓವರ್‌ಗಳು) |score2=೨೨೮/೮ (೪೬ ಓವರ್‌ಗಳು) |runs2=ವ್ರೀತ್ಯ ಅರವಿಂದ್ ೫೧ (೮೩) |wickets2=ಡಿಲ್ಲನ್ ಹೇಲಿಗರ್ ೪/೪೭ (೧೦ ಓವರ್‌ಗಳು) |result=ಕೆನಡಾ ೮ ರನ್‌ಗಳಿಂದ ಜಯ ಸಾಧಿಸಿತು (DLS ವಿಧಾನ) |report=[https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1421072.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] |venue=ದುಬೈ ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಸ್ಟೇಡಿಯಂ, ದುಬೈ |motm={{cricon|CAN}} ಹರ್ಷ್ ಠಾಕರ್ |toss=ಸಂಯುಕ್ತ ಅರಬ್ ಸಂಸ್ಥಾನ ಟಾಸ್ ಗೆದ್ದು ಬೌಲಿಂಗ್ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡಿತು. |rain=ಸಂಯುಕ್ತ ಅರಬ್ ಸಂಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ೪೬ ಓವರ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ೨೩೭ ರನ್‌ಗಳ ಪರಿಷ್ಕೃತ ಗುರಿಯನ್ನು ನಿಗದಿಪಡಿಸಲಾಯಿತು. |notes=ಹರ್ಷ್ ಠಾಕರ್ (ಕೆನಡಾ) ODI ಗಳಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಮೊದಲ ಶತಕ ದಾಖಲಿಸಿದರು.<ref>{{cite web |url=https://www.cbc.ca/sports/olympics/canada-uae-icc-cricket-world-cup-dubai-1.7134045 |title=Canada downs U.A.E. for 3rd consecutive victory in ICC Cricket World Cup League 2 play |work=Canadian Broadcasting Corporation |access-date=5 March 2023|language=en}}</ref>}} ====೫ನೇ ಏಕದಿನ==== {{Single-innings cricket match |date=೭ ಮಾರ್ಚ್ ೨೦೨೪ |time=೧೦:೦೦ |daynight= |team1={{cr-rt|SCO}} |team2={{cr|CAN}} |score1=೧೯೭ (೪೭.೩ ಓವರ್‌ಗಳು) |runs1=ಜಾರ್ಜ್ ಮುನ್ಸಿ ೩೬ (೪೭) |wickets1=ಹರ್ಷ್ ಠಾಕರ್ ೩/೪೧ (೧೦ ಓವರ್‌ಗಳು) |score2=200/5 (45.3 ಓವರ್‌ಗಳು) |runs2=ಹರ್ಷ್ ಠಾಕರ್ ೧೦೫* (೧೫೦) |wickets2=ಬ್ರಾಡ್ ವೀಲ್ ೨/೫೧ (೯ ಓವರ್‌ಗಳು) |result=ಕೆನಡಾ ೫ ವಿಕೆಟ್‌ಗಳಿಂದ ಜಯ ಸಾಧಿಸಿತು |report=[https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1421073.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] |venue=ದುಬೈ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಸ್ಟೇಡಿಯಂ, ದುಬೈ |motm={{cricon|CAN}} ಹರ್ಷ್ ಠಾಕರ್ |toss=ಕೆನಡಾ ಟಾಸ್ ಗೆದ್ದು ಬೌಲಿಂಗ್ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡಿತು. |rain= |notes= }} ====೬ನೇ ಏಕದಿನ==== {{Single-innings cricket match |date=೯ ಮಾರ್ಚ್ ೨೦೨೪ |time=೧೦:೦೦ |daynight= |team1={{cr-rt|UAE}} |team2={{cr|SCO}} |score1=|runs1=|wickets1=|score2=|runs2=|wickets2=|result=ಪಂದ್ಯವನ್ನು ತೊರೆಯಲಾಯಿತು|report=[https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1421074.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ]|venue=ದುಬೈ ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಸ್ಟೇಡಿಯಂ, ದುಬೈ|motm=|toss=|rain=ಈ ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ಅಪ್ಪಳಿಸಿದ ಚಂಡಮಾರುತದಿಂದಾಗಿ ಪಂದ್ಯವನ್ನು ಮುಂದೂಡಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ನಂತರ ತೊರೆಯಲಾಯಿತು.<ref>{{cite news |url=https://www.bbc.co.uk/sport/cricket/68520443 |title=Cricket World Cup League 2: Scotland v UAE postponed because of storm in Dubai |work=BBC Sport |access-date=9 March 2023}}</ref><ref>{{cite news |url=https://www.icc-cricket.com/matches/241459/united-arab-emirates-vs-scotland |title=Scotland vs UAE match abandoned without a toss |work=ICC |access-date=27 March 2024}}</ref>|notes=}} == ಸಂಯುಕ್ತ ಅರಬ್ ಸಂಸ್ಥಾನ ವಿರುದ್ಧ ಸ್ಕಾಟ್ಲೆಂಡ್ ಟಿ೨೦ಐ ಸರಣಿ == {{Infobox cricket tour | series_name = ೨೦೨೩-೨೪ರಲ್ಲಿ ಯುನೈಟೆಡ್ ಅರಬ್ ಎಮಿರೇಟ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಸ್ಕಾಟಿಷ್ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ತಂಡ | team1_image = Flag of United Arab Emirates.svg | team1_name = ಸಂಯುಕ್ತ ಅರಬ್ ಸಂಸ್ಥಾನ | team2_image = Flag of Scotland.svg | team2_name = ಸ್ಕಾಟ್ಲೆಂಡ್ | from_date = ೧೧ | to_date = ೨೪ ಮಾರ್ಚ್ ೨೦೨೪ | team1_captain = ಮುಹಮ್ಮದ್ ವಸೀಮ್ | team2_captain = [[ರಿಚಿ ಬೆರಿಂಗ್ಟನ್]]<ref group="n">ಮ್ಯಾಥ್ಯೂ ಕ್ರಾಸ್ ಎರಡನೇ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ನಾಯಕತ್ವ ಮಾಡಿದರು.</ref> | no_of_twenty20s = 3 | team1_twenty20s_won = 1 | team2_twenty20s_won = 2 | team1_twenty20s_most_runs = [[ಮುಹಮ್ಮದ್ ವಸೀಮ್]] (೭೫) | team2_twenty20s_most_runs = [[ಜಾರ್ಜ್ ಮುನ್ಸಿ]] (೧೨೨) | team1_twenty20s_most_wickets = [[ಜುನೈದ್ ಸಿದ್ದೀಕ್]] (೮) | team2_twenty20s_most_wickets = [[ಜ್ಯಾಕ್ ಜಾರ್ವಿಸ್]] (೭) | player_of_twenty20_series = }} === ತಂಡಗಳು === {| class="wikitable" style="text-align:left; margin:auto" !{{Cr|UAE}}<ref>{{Cite web |title=UAE's 15-members squad for T20 series against Scotland announced |url=https://emiratescricket.com/news-detail/mJqAMrlNbWQWeyg5Kx2n |access-date=11 March 2024 |website=Emirates Cricket}}</ref> !{{Cr|SCO}}<ref>{{Cite web |date=8 February 2024 |title=Scotland announce ODI and T20I squads for UAE tour |url=https://www.icc-cricket.com/news/scotland-announce-odi-and-t20i-squads-for-uae-tour |access-date=8 February 2024 |website=International Cricket Council}}</ref> |- style="vertical-align:top" | * [[ಮುಹಮ್ಮದ್ ವಸೀಮ್]] (ನಾಯಕ​) * ವ್ರೀತ್ಯ​ ಅರವಿಂದ್ ([[ವಿಕೆಟ್-ಕೀಪರ್|wk]]) * ರಾಹುಲ್ ಚೋಪ್ರಾ * ಬೇಸಿಲ್ ಹಮೀದ್ * ನೀಲಾನ್ಶ್ ಕೇಸ್ವಾನಿ * ಆಯನ್ ಅಫ್ಜಲ್ ಖಾನ್ * ಆರ್ಯನ್ ಲಾಕ್ರಾ * ಹಜರತ್ ಲುಕ್ಮಾನ್ * ಓಮಿದ್ ಶಫಿ * ಆಕಿಫ್ ರಾಜಾ * ಅಲಿಶಾನ್ ಶರಾಫು * ಜುನೈದ್ ಸಿದ್ದಿಕ್ * ತನೀಶ್ ಸೂರಿ ([[ವಿಕೆಟ್-ಕೀಪರ್|wk]]) * ಅಶ್ವಂತ್ ವಾಲ್ಥಾಪ​ * ಜುಹೇಬ್ ಜುಬೇರ್ | * [[ರಿಚಿ ಬೆರಿಂಗ್ಟನ್]] (ನಾಯಕ​) * ಮ್ಯಾಥ್ಯೂ ಕ್ರಾಸ್ ([[ವಿಕೆಟ್-ಕೀಪರ್|wk]]) * ಬ್ರಾಡ್ ಕರ್ರಿ * ಜೇಮ್ಸ್ ಡಿಕಿನ್ಸನ್ * ಕ್ರಿಸ್ ಗ್ರೀವ್ಸ್ * ಓಲಿ ಹೇರ್ಸ್ * ಜ್ಯಾಕ್ ಜಾರ್ವಿಸ್ * ಮೈಕೆಲ್ ಲೀಸ್ಕ್ * ಗವಿನ್ ಮೇನ್ * ಬ್ರ್ಯಾಂಡನ್ ಮೆಕ್ಮಲ್ಲೇನ್ * ಜಾರ್ಜ್ ಮುನ್ಸಿ * ಸಫ್ಯಾನ್ ಷರೀಫ್ * ಕ್ರಿಸ್ ಸೋಲ್ * ಹಮ್ಜಾ ತಾಹಿರ್ * ಚಾರ್ಲಿ ಟಿಯರ್ ([[ವಿಕೆಟ್-ಕೀಪರ್|wk]]) * ಆಂಡ್ರ್ಯೂ ಉಮೀದ್ * ಮಾರ್ಕ್ ವ್ಯಾಟ್ |} === ಪಂದ್ಯಗಳು === ==== 1st T20I ==== {{Single-innings cricket match |date=೧೧ ಮಾರ್ಚ್ ೨೦೨೪ |time=೧೯:೩೦ |night=Yes |team1={{cr-rt|SCO}} |team2={{cr|UAE}} |score1=೧೪೭/೮ (೨೦ ಒವೆರ್ಸ್) |runs1=ಜಾರ್ಜ್ ಮುನ್ಸಿ ೭೫ (೪೯) |wickets1=ಜುನೈದ್ ಸಿದ್ದಿಕ್ ೪/೧೪ (೪ ಒವೆರ್ಸ್) |score2=೧೪೯/೨ (೧೭.೪ ಒವೆರ್ಸ್) |runs2=ಮುಹಮ್ಮದ್ ವಸೀಂ ೬೮* (೪೩) |wickets2=ಜ್ಯಾಕ್ ಜಾರ್ವಿಸ್ ೧/೩೩ (೪ ಒವೆರ್ಸ್) |result=ಸಂಯುಕ್ತ ಅರಬ್ ಸಂಸ್ಥಾನ ೮ ವಿಕೆಟ್‌ಗಳಿಂದ ಜಯ ಸಾಧಿಸಿತು |report=[https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1421078.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] |venue=ದುಬೈ ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಸ್ಟೇಡಿಯಂ, ದುಬೈ |motm={{Cricon|UAE}} ಜುನೈದ್ ಸಿದ್ದಿಕ್ |toss=ಸಂಯುಕ್ತ ಅರಬ್ ಸಂಸ್ಥಾನ ಟಾಸ್ ಗೆದ್ದು ಬೌಲಿಂಗ್ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡಿತು. |rain= |notes=ರಾಹುಲ್ ಚೋಪ್ರಾ, ಹಜರತ್ ಲುಕ್ಮಾನ್, ಜುಹೈಬ್ ಜುಬೈರ್ (ಯು.ಎ.ಇ) ಮತ್ತು ಜ್ಯಾಕ್ ಜಾರ್ವಿಸ್ (ಸ್ಕಾಟ್ಲೆಂಡ್) ಎಲ್ಲರೂ ತಮ್ಮ ಚೊಚ್ಚಲ T20I ಪಂದ್ಯ ಆಡಿದರು. }} ==== 2nd T20I ==== {{Single-innings cricket match |date=೧೩ ಮಾರ್ಚ್ ೨೦೨೪ |time=೧೯:೩೦ |night=Yes |team1={{cr-rt|SCO}} |team2={{cr|UAE}} |score1=121/8 (20 overs) |runs1=ಮ್ಯಾಥ್ಯೂ ಕ್ರಾಸ್ ೩೫ (೩೮) |wickets1=ಜುನೈದ್ ಸಿದ್ದಿಕ್ ೪/೧೮ (೪ ಒವೆರ್ಸ್) |score2=೧೧೨/೯ (೨೦ ಒವೆರ್ಸ್) |runs2=ಅಲಿಶಾನ್ ಶರಾಫು ೩೫ (೩೨) |wickets2=ಜ್ಯಾಕ್ ಜಾರ್ವಿಸ್ ೩/೨೧ (೩ ಒವೆರ್ಸ್) |result=ಸ್ಕಾಟ್ಲೆಂಡ್ ೯ ರನ್‌ಗಳಿಂದ ಜಯ ಸಾಧಿಸಿತು |report=[https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1421079.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] |venue=ದುಬೈ ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಸ್ಟೇಡಿಯಂ, ದುಬೈ |motm={{cricon|SCO}} ಜ್ಯಾಕ್ ಜಾರ್ವಿಸ್ |toss=ಸಂಯುಕ್ತ ಅರಬ್ ಸಂಸ್ಥಾನ ಟಾಸ್ ಗೆದ್ದು ಬೌಲಿಂಗ್ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡಿತು. |rain= |notes=ಜೇಮ್ಸ್ ಡಿಕಿನ್ಸನ್ ಮತ್ತು ಚಾರ್ಲಿ ಟಿಯರ್ (ಸ್ಕಾಟ್ಲೆಂಡ್) ಇಬ್ಬರೂ ಮ್ಮ ಚೊಚ್ಚಲ T20I ಪಂದ್ಯ ಆಡಿದರು. }} ==== 3rd T20I ==== {{Single-innings cricket match |date=೧೪ ಮಾರ್ಚ್ ೨೦೨೪ |time=೧೯:೩೦ |night=Yes |team1={{cr-rt|SCO}} |team2={{cr|UAE}} |score1=೯೪ (೧೯.೪ ಒವೆರ್ಸ್) |runs1=ಜಾರ್ಜ್ ಮುನ್ಸಿ ೨೧ (೧೮) |wickets1=ಆಯನ್ ಅಫ್ಜಲ್ ಖಾನ್ ೩/೧೪ (೪ ಒವೆರ್ಸ್) |score2=೬೨ (೧೫.೨ ಒವೆರ್ಸ್) |runs2=ಆಕಿಫ್ ರಾಜಾ ೨೮ (೨೫) |wickets2=ಬ್ರಾಡ್ ಕರ್ರಿ ೩/೭ (೪ ಒವೆರ್ಸ್) |result=ಸ್ಕಾಟ್ಲೆಂಡ್ ೩೨ ರನ್‌ಗಳಿಂದ ಜಯ ಸಾಧಿಸಿತು |report=[https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1421080.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] |venue=ದುಬೈ ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಸ್ಟೇಡಿಯಂ, ದುಬೈ |motm={{cricon|SCO}} ಬ್ರಾಡ್ ಕರ್ರಿ |toss=ಸಂಯುಕ್ತ ಅರಬ್ ಸಂಸ್ಥಾನ ಟಾಸ್ ಗೆದ್ದು ಬೌಲಿಂಗ್ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡಿತು. |rain= |notes=ಓಮಿದ್ ಶಫಿ and ಅಶ್ವಂತ್ ವಾಲ್ಥಾಪ​ (ಯು.ಎ.ಇ) ಇಬ್ಬರೂ ಮ್ಮ ಚೊಚ್ಚಲ T20I ಪಂದ್ಯ ಆಡಿದರು. }} == ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳು == {{ಉಲ್ಲೇಖಗಳು|group="n"}} == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == {{ಉಲ್ಲೇಖಗಳು}} == ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು == * [https://www.espncricinfo.com/series/icc-men-s-cricket-world-cup-league-2-2023-24-2027-1420525 Series home at ESPNcricinfo (CWCL2)] * [https://www.espncricinfo.com/series/scotland-in-united-arab-emirates-t20is-2023-24-1421076 Series home at ESPNcricinfo (T20I series)] {{2027 Cricket World Cup}}{{International cricket in 2023–24}} jtflvzrmwd3y505j4me7uz9r7frty17 10 156538 1224249 1222451 2024-04-25T16:17:44Z Cric editor 84813 wikitext text/x-wiki <includeonly>{{Infobox3cols | bodyclass = infobox vcard | bodystyle = width: 28em; | abovestyle = white-space: nowrap; | aboveclass = fn org | above = {{{series_name|{{PAGENAME}}}}} | subheader = {{{other_titles|}}} | headerstyle = background-color:#EBF5FF; | label1= {{#if:{{{team1_image|}}}{{{team2_image|}}}|&nbsp;}} | datastyle = padding-left: 5px; | datastylea = text-align: center; | datastyleb = text-align: center; | data1a ={{#invoke:InfoboxImage|InfoboxImage|image={{{team1_image|}}}|size=50px|alt={{{team1_image_alt|}}}}} | data1b = {{#invoke:InfoboxImage|InfoboxImage|image={{{team2_image|}}}|size=50px|alt={{{team2_image_alt|}}}}} | label2 = {{#if:{{{team1_name|}}}{{{team2_name|}}}|&nbsp;}} | data2a = {{{team1_name|}}} | data2b = {{{team2_name|}}} | label3 = ದಿನಾಂಕ{{#if:{{{to_date|}}}|ಗಳು}} | data3 = {{#if:{{{from_date|}}}{{{to_date|}}}|{{{from_date}}}{{#if:{{{to_date|}}}|&nbsp;– {{{to_date}}}}}}} | label4 = ದಿನಾಂಕಗಳು | data4 = {{{dates|}}} | label5 = ನಾಯಕರು | data5a = {{{team1_captain|}}} | data5b = {{{team2_captain|}}} | label6 = ಸರಣಿಯ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಆಟಗಾರ | data6 = {{{player_of_series|}}} | label7 = ಹೆಚ್ಚಿನ ರನ್ಗಳು | data7a = {{{team1_series_most_runs|}}} | data7b = {{{team2_series_most_runs|}}} | label8 = ಹೆಚ್ಚಿನ ವಿಕೆಟ್‌ಗಳು | data8a = {{{team1_series_most_wickets|}}} | data8b = {{{team2_series_most_wickets|}}} | header9 = {{#if:{{{no_of_tests|}}}|ಟೆಸ್ಟ್ ಸರಣಿ}} | label10 = ಫಲಿತಾಂಶ | data10 = {{ #ifeq: {{ #expr: {{#invoke:ConvertTime|main|{{ #if: {{{team1_tests_won|}}} |{{{team1_tests_won|}}} |0 }}}} > {{#invoke:ConvertTime|main|{{ #if: {{{team2_tests_won|}}} |{{{team2_tests_won|}}} |0 }}}} }} |1 | {{#if: {{{team1_tests_won|}}} | {{#invoke:ConvertDigit|main|{{{no_of_tests}}}}} ಪಂದ್ಯಗಳ ಸರಣಿಯನ್ನು {{{team1_name}}} {{#invoke:ConvertDigit|main|{{{team1_tests_won}}}}}–{{#invoke:ConvertDigit|main|{{{team2_tests_won}}}}} ಅಂತರದಲ್ಲಿ ಗೆದ್ದರು}}}}{{ #ifeq: {{ #expr: {{#invoke:ConvertTime|main|{{ #if: {{{team2_tests_won|}}} |{{{team2_tests_won|}}} |0 }}}} > {{#invoke:ConvertTime|main|{{ #if: {{{team1_tests_won|}}} |{{{team1_tests_won|}}} |0 }}}} }} |1 | {{#if: {{{team1_tests_won|}}} | {{#invoke:ConvertDigit|main|{{{no_of_tests}}}}} ಪಂದ್ಯಗಳ ಸರಣಿಯನ್ನು {{{team2_name}}} {{#invoke:ConvertDigit|main|{{{team1_tests_won}}}}}–{{#invoke:ConvertDigit|main|{{{team2_tests_won}}}}} ಅಂತರದಲ್ಲಿ ಗೆದ್ದರು}}}}{{ #ifeq: {{ #expr: {{#invoke:ConvertTime|main|{{ #if: {{{team1_tests_won|}}} |{{{team1_tests_won|}}} |0 }}}} = {{#invoke:ConvertTime|main|{{ #if: {{{team2_tests_won|}}} |{{{team2_tests_won|}}} |0 }}}} }} |1 | {{#if: {{{team1_tests_won|}}} | {{#invoke:ConvertDigit|main|{{{no_of_tests}}}}}-ಪಂದ್ಯದ ಸರಣಿ ಡ್ರಾ ಆಯಿತು ({{#invoke:ConvertDigit|main|{{{team1_tests_won}}}}}–{{#invoke:ConvertDigit|main|{{{team2_tests_won}}}}})}}}} | label11 = ಹೆಚ್ಚಿನ ರನ್ಗಳು | data11a = {{{team1_tests_most_runs|}}} | data11b = {{{team2_tests_most_runs|}}} | label12 = ಹೆಚ್ಚಿನ ವಿಕೆಟ್‌ಗಳು | data12a = {{{team1_tests_most_wickets|}}} | data12b = {{{team2_tests_most_wickets|}}} | label13 = ಸರಣಿಯ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಆಟಗಾರ | data13 = {{{player_of_test_series|}}} | header14 = {{#if:{{{no_of_ODIs|}}}|ಏಕದಿನ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸರಣಿ}} | label15 = ಫಲಿತಾಂಶ | data15 = {{ #ifeq: {{ #expr: {{#invoke:ConvertTime|main|{{ #if: {{{team1_ODIs_won|}}} |{{{team1_ODIs_won|}}} |0 }}}} > {{#invoke:ConvertTime|main|{{ #if: {{{team2_ODIs_won|}}} |{{{team2_ODIs_won|}}} |0 }}}} }} |1 | {{#if: {{{team1_ODIs_won|}}} | {{#invoke:ConvertDigit|main|{{{no_of_ODIs}}}}} ಪಂದ್ಯಗಳ ಸರಣಿಯನ್ನು {{{team1_name}}} {{#invoke:ConvertDigit|main|{{{team1_ODIs_won}}}}}–{{#invoke:ConvertDigit|main|{{{team2_ODIs_won}}}}} ಅಂತರದಲ್ಲಿ ಗೆದ್ದರು}}}}{{ #ifeq: {{ #expr: {{#invoke:ConvertTime|main|{{ #if: {{{team2_ODIs_won|}}} |{{{team2_ODIs_won|}}} |0 }}}} > {{#invoke:ConvertTime|main|{{ #if: {{{team1_ODIs_won|}}} |{{{team1_ODIs_won|}}} |0 }}}} }} |1 | {{#if: {{{team1_ODIs_won|}}} | {{#invoke:ConvertDigit|main|{{{no_of_ODIs}}}}} ಪಂದ್ಯಗಳ ಸರಣಿಯನ್ನು {{{team2_name}}} {{#invoke:ConvertDigit|main|{{{team1_ODIs_won}}}}}–{{#invoke:ConvertDigit|main|{{{team2_ODIs_won}}}}} ಅಂತರದಲ್ಲಿ ಗೆದ್ದರು}}}}{{ #ifeq: {{ #expr: {{#invoke:ConvertTime|main|{{ #if: {{{team1_ODIs_won|}}} |{{{team1_ODIs_won|}}} |0 }}}} = {{#invoke:ConvertTime|main|{{ #if: {{{team2_ODIs_won|}}} |{{{team2_ODIs_won|}}} |0 }}}} }} |1 | {{#if: {{{team1_ODIs_won|}}} | {{#invoke:ConvertDigit|main|{{{no_of_ODIs}}}}}-ಪಂದ್ಯದ ಸರಣಿ ಡ್ರಾ ಆಯಿತು ({{#invoke:ConvertDigit|main|{{{team1_ODIs_won}}}}}–{{#invoke:ConvertDigit|main|{{{team2_ODIs_won}}}}})}}}} | label16 = ಹೆಚ್ಚಿನ ರನ್ಗಳು | data16a = {{{team1_ODIs_most_runs|}}} | data16b = {{{team2_ODIs_most_runs|}}} | label17 = ಹೆಚ್ಚಿನ ವಿಕೆಟ್‌ಗಳು | data17a = {{{team1_ODIs_most_wickets|}}} | data17b = {{{team2_ODIs_most_wickets|}}} | label18 = ಸರಣಿಯ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಆಟಗಾರ | data18 = {{{player_of_ODI_series|}}} | header19 = {{#if:{{{no_of_ODIs|}}}|ಟಿ೨೦ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸರಣಿ}} | label20 = ಫಲಿತಾಂಶ | data20 = {{ #ifeq: {{ #expr: {{#invoke:ConvertTime|main|{{ #if: {{{team1_twenty20s_won|}}} |{{{team1_twenty20s_won|}}} |0 }}}} > {{#invoke:ConvertTime|main|{{ #if: {{{team2_twenty20s_won|}}} |{{{team2_twenty20s_won|}}} |0 }}}} }} |1 | {{#if: {{{team1_twenty20s_won|}}} | {{#invoke:ConvertDigit|main|{{{no_of_twenty20s}}}}} ಪಂದ್ಯಗಳ ಸರಣಿಯನ್ನು {{{team1_name}}} {{#invoke:ConvertDigit|main|{{{team1_twenty20s_won}}}}}–{{#invoke:ConvertDigit|main|{{{team2_twenty20s_won}}}}} ಅಂತರದಲ್ಲಿ ಗೆದ್ದರು}}}}{{ #ifeq: {{ #expr: {{#invoke:ConvertTime|main|{{ #if: {{{team2_twenty20s_won|}}} |{{{team2_twenty20s_won|}}} |0 }}}} > {{#invoke:ConvertTime|main|{{ #if: {{{team1_twenty20s_won|}}} |{{{team1_twenty20s_won|}}} |0 }}}} }} |1 | {{#if: {{{team1_twenty20s_won|}}} | {{#invoke:ConvertDigit|main|{{{no_of_twenty20s}}}}} ಪಂದ್ಯಗಳ ಸರಣಿಯನ್ನು {{{team2_name}}} {{#invoke:ConvertDigit|main|{{{team1_twenty20s_won}}}}}–{{#invoke:ConvertDigit|main|{{{team2_twenty20s_won}}}}} ಅಂತರದಲ್ಲಿ ಗೆದ್ದರು}}}}{{ #ifeq: {{ #expr: {{#invoke:ConvertTime|main|{{ #if: {{{team1_twenty20s_won|}}} |{{{team1_twenty20s_won|}}} |0 }}}} = {{#invoke:ConvertTime|main|{{ #if: {{{team2_twenty20s_won|}}} |{{{team2_twenty20s_won|}}} |0 }}}} }} |1 | {{#if: {{{team1_twenty20s_won|}}} | {{#invoke:ConvertDigit|main|{{{no_of_twenty20s}}}}}-ಪಂದ್ಯದ ಸರಣಿ ಡ್ರಾ ಆಯಿತು ({{#invoke:ConvertDigit|main|{{{team1_twenty20s_won}}}}}–{{#invoke:ConvertDigit|main|{{{team2_twenty20s_won}}}}})}}}} | label16 = ಹೆಚ್ಚಿನ ರನ್ಗಳು | data16a = {{{team1_twenty20s_most_runs|}}} | data16b = {{{team2_twenty20s_most_runs|}}} | label17 = ಹೆಚ್ಚಿನ ವಿಕೆಟ್‌ಗಳು | data17a = {{{team1_twenty20s_most_wickets|}}} | data17b = {{{team2_twenty20s_most_wickets|}}} | label18 = ಸರಣಿಯ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಆಟಗಾರ | data18 = {{{player_of_twenty20_series|}}} | header24 = {{#if:{{{no_of_FCs|}}}|FC series}} | label25 = Result | data25 = {{ #ifeq: {{ #expr: {{ #if: {{{team1_FCs_won|}}} |{{{team1_FCs_won|}}} |0 }} > {{ #if: {{{team2_FCs_won|}}} |{{{team2_FCs_won|}}} |0 }} }} |1 | {{#if: {{{team1_FCs_won|}}} | {{{team1_name}}} won the {{{no_of_FCs}}}-match series {{{team1_FCs_won}}}–{{{team2_FCs_won}}}}}}}{{ #ifeq: {{ #expr: {{ #if: {{{team2_FCs_won|}}} |{{{team2_FCs_won|}}} |0 }} > {{ #if: {{{team1_FCs_won|}}} |{{{team1_FCs_won|}}} |0 }} }} |1 | {{#if: {{{team1_FCs_won|}}} | {{{team2_name}}} won the {{{no_of_FCs}}}-match series {{{team2_FCs_won}}}–{{{team1_FCs_won}}}}}}}{{ #ifeq: {{ #expr: {{ #if: {{{team1_FCs_won|}}} |{{{team1_FCs_won|}}} |0 }} = {{ #if: {{{team2_FCs_won|}}} |{{{team2_FCs_won|}}} |0 }} }} |1 | {{#if: {{{team1_FCs_won|}}} | {{{no_of_FCs}}}-match series drawn {{{team1_FCs_won}}}–{{{team2_FCs_won}}}}}}} | label26 = Most runs | data26a = {{{team1_FCs_most_runs|}}} | data26b = {{{team2_FCs_most_runs|}}} | label27 = Most wickets | data27a = {{{team1_FCs_most_wickets|}}} | data27b = {{{team2_FCs_most_wickets|}}} | label28 = Player of the series | data28 = {{{player_of_FC_series|}}} | header29 = {{#if:{{{no_of_LAs|}}}|LA series}} | label30 = Result | data30 = {{ #ifeq: {{ #expr: {{ #if: {{{team1_LAs_won|}}} |{{{team1_LAs_won|}}} |0 }} > {{ #if: {{{team2_LAs_won|}}} |{{{team2_LAs_won|}}} |0 }} }} |1 | {{#if: {{{team1_LAs_won|}}} | {{{team1_name}}} won the {{{no_of_LAs}}}-match series {{{team1_LAs_won}}}–{{{team2_LAs_won}}}}}}}{{ #ifeq: {{ #expr: {{ #if: {{{team2_LAs_won|}}} |{{{team2_LAs_won|}}} |0 }} > {{ #if: {{{team1_LAs_won|}}} |{{{team1_LAs_won|}}} |0 }} }} |1 | {{#if: {{{team1_LAs_won|}}} | {{{team2_name}}} won the {{{no_of_LAs}}}-match series {{{team2_LAs_won}}}–{{{team1_LAs_won}}}}}}}{{ #ifeq: {{ #expr: {{ #if: {{{team1_LAs_won|}}} |{{{team1_LAs_won|}}} |0 }} = {{ #if: {{{team2_LAs_won|}}} |{{{team2_LAs_won|}}} |0 }} }} |1 | {{#if: {{{team1_LAs_won|}}} | {{{no_of_LAs}}}-match series drawn {{{team1_LAs_won}}}–{{{team2_LAs_won}}}}}}} | label31 = Most runs | data31a = {{{team1_LAs_most_runs|}}} | data31b = {{{team2_LAs_most_runs|}}} | label32 = Most wickets | data32a = {{{team1_LAs_most_wickets|}}} | data32b = {{{team2_LAs_most_wickets|}}} | label33 = Player of the series | data33 = {{{player_of_LA_series|}}} | header34 = {{#if:{{{team1_points|}}}|{{{points_header|Points total}}}}} | data35 = {{#if:{{{team1_points|}}}|{{{team1_name}}} {{{team1_points}}}, {{{team2_name}}} {{{team2_points}}}}} }}</includeonly>{{#invoke:Check for unknown parameters|check|unknown={{main other|[[Category:Pages using infobox cricket tour with unknown parameters|_VALUE_{{PAGENAME}}]]}}|preview=Page using [[Template:Infobox cricket tour]] with unknown parameter "_VALUE_"|ignoreblank=y| from_date | dates | no_of_FCs | no_of_LAs | no_of_ODIs | no_of_tests | no_of_twenty20s | other_titles | player_of_FC_series | player_of_LA_series | player_of_ODI_series | player_of_series | player_of_test_series | player_of_twenty20_series | points_header | series_name | team1_captain | team1_FCs_most_runs | team1_FCs_most_wickets | team1_FCs_won | team1_image | team1_image_alt | team1_LAs_most_runs | team1_LAs_most_wickets | team1_LAs_won | team1_name | team1_ODIs_most_runs | team1_ODIs_most_wickets | team1_ODIs_won | team1_points | team1_series_most_runs | team1_series_most_wickets | team1_tests_most_runs | team1_tests_most_wickets | team1_tests_won | team2_captain | team2_FCs_most_runs | team2_FCs_most_wickets | team2_FCs_won | team2_image | team2_image_alt | team2_LAs_most_runs | team2_LAs_most_wickets | team2_LAs_won | team2_name | team2_ODIs_most_runs | team2_ODIs_most_wickets | team2_ODIs_won | team2_points | team2_series_most_runs | team2_series_most_wickets | team2_tests_most_runs | team2_tests_most_wickets | team2_tests_won | team1_twenty20s_most_runs | team1_twenty20s_most_wickets | team1_twenty20s_won | team2_twenty20s_most_runs | team2_twenty20s_most_wickets | team2_twenty20s_won | to_date }}<noinclude> {{documentation}} </noinclude> oo675qf7lm82vghbzcbghxoawts6fs5 0 156817 1224284 1223533 2024-04-26T04:46:22Z Prajna gopal 75944 wikitext text/x-wiki {{Infobox officeholder | honorific_prefix = [[Lieutenant general (India)|Lieutenant General]] | name = ಆರ್. ಸಿ ತಿವಾರಿ | honorific_suffix = ಉತ್ತಮ ಯುದ್ಧ ಸೇವಾ ಪದಕ, ಅತಿ ವಿಶಿಷ್ಟ ಸೇವಾ ಪದಕ, ಸೇನಾ ಪದಕ | native_name = | native_name_lang = | image = File:Lt Gen Ram Chander Tiwari GOCinC EC.jpg | image_size = 240px | alt = | caption = | office = ಜನರಲ್ ಆಫೀಸರ್ ಕಮಾಂಡಿಂಗ್-ಇನ್-ಚೀಫ್ ಈಸ್ಟರ್ನ್ ಕಮಾಂಡ್ | term_start = ಜನವರಿ ೧, ೨೦೨೪ | term_end = | predecessor1 = ರಾಣಾ ಪ್ರತಾಪ್ ಕಾಳಿತಾ | birth_date = <!-- {{birth date and age|YYYY|MM|DD}} or {{birth date|YYYY|MM|DD}} if dead --> | death_date = <!-- {{Death date and age|YYYY|MM|DD|YYYY|MM|DD}} death date first, then birth date --> | birth_place = | death_place = | placeofburial = | placeofburial_label = | placeofburial_coordinates = <!-- {{Coord|LAT|LONG|display=inline,title}} --> | nickname = | birth_name = | allegiance = {{IND}} | branch = {{Army|ಭಾರತ}} | serviceyears = ಜೂನ್ ‌೧೯೮೭ – ವರ್ತಮಾನದವರೆಗೆ | rank = [[File:Lieutenant General of the Indian Army.svg|20px]] ಲೆಫ್ಟಿನೆಂಟ್‌ ಜನರಲ್ | military_blank1 = Service number | military_data1 = IC-44498L | unit = [[File:Kumaon Regiment Insignia (India).svg|20px]] [[Kumaon Regiment|4 Kumaon Regiment]] | commands = [[File:IA Eastern Command.jpg|20px]] ಈಸ್ಟರ್ನ್ ಕಮಾಂಡ್<br /> ಉತ್ತರ ಭಾರತ ಪ್ರದೇಶ<br/> [[File:Spear corps.jpg|20px]] III ಕಾರ್ಪ್ಸ್<br/>೧೭ ನೇ ಪದಾತಿದಳ ವಿಭಾಗ<br/>೪ ಕುಮಾವುನ್ ರೆಜಿಮೆಂಟ್ | battles = | battles_label = | military_blank2 =ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು | military_data2 = {{plainlist| *[[File:Uttam_Yudh_Seva_Medal_ribbon.svg|20px]] ಉತ್ತಮ ಯುದ್ಧ ಸೇವಾ ಪದಕ * [[File:Ati Vishisht Seva Medal ribbon.svg|20px]] ಅತಿ ವಿಶಿಷ್ಟ ಸೇವಾ ಪದಕ *[[File:Sena_Medal_ribbon.svg|20px]] ಸೇನಾ ಪದಕ }} | spouse = | relations = | laterwork = | signature = | website = | other_name = | memorials = | signature_size = | signature_alt = | module = }} ಲೆಫ್ಟಿನೆಂಟ್ ಜನರಲ್ '''ರಾಮ್ ಚಂದರ್ ತಿವಾರಿ '''ಯವರು [[ಭಾರತೀಯ ಸೇನೆ|ಭಾರತೀಯ ಸೇನೆಯಲ್ಲಿ]] ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತಿರುವ ಜನರಲ್ ಅಧಿಕಾರಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಅವರು ಪ್ರಸ್ತುತ ಜನರಲ್ ಆಫೀಸರ್ ಕಮಾಂಡಿಂಗ್-ಇನ್-ಚೀಫ್ ಈಸ್ಟರ್ನ್ ಕಮಾಂಡ್ ಆಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.<ref>{{Cite web |title=Lieutenant General RC Tiwari appointed as new Eastern Army Commander |url=https://www.indiatoday.in/india/story/lt-general-rc-tiwari-new-eastern-army-commander-2477554-2023-12-18 |access-date=2023-12-21 |website=India Today |language=en}}</ref> ರಾಮ್ ಚಂದರ್ ತಿವಾರಿಯುವರು ಲೆಫ್ಟಿನೆಂಟ್ ಜನರಲ್ ರಾಣಾ ಪ್ರತಾಪ್ ಕಾಳಿತಾ ಅವರ ನಿವೃತ್ತಿಯ ನಂತರ ಈ ಹುದ್ದೆಯನ್ನು ವಹಿಸಿಕೊಂಡರು. ಅವರು ಈ ಹಿಂದೆ ಉತ್ತರ ಭಾರತ ಪ್ರದೇಶದ ಕಮಾಂಡಿಂಗ್ ಜನರಲ್ ಆಫೀಸರ್ ಮತ್ತು ಜನರಲ್ ಆಫೀಸರ್ ಕಮಾಂಡಿಂಗ್ III ಕಾರ್ಪ್ಸ್ ಆಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದರು.<ref>{{Cite web |last=ANI |date=2022-03-02 |title=Lt Gen RC Tiwari takes over as General Officer Commanding of Spear Corps |url=https://theprint.in/india/lt-gen-rc-tiwari-takes-over-as-general-officer-commanding-of-spear-corps/855572/ |access-date=2024-03-01 |website=ThePrint |language=en-US}}</ref> == ವೃತ್ತಿ == ಜನರಲ್ ತಿವಾರಿ ಅವರು ಖಡಕ್ವಾಸ್ಲಾದ [[ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ರಕ್ಷಣಾ ಅಕಾಡೆಮಿ (ಭಾರತ)|ನ್ಯಾಷನಲ್ ಡಿಫೆನ್ಸ್ ಅಕಾಡೆಮಿಯ]] ಹಳೆಯ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಯಾಗಿದ್ದು, ೧೯೮೭ರ ಡಿಸೆಂಬರ್ ನಲ್ಲಿ ಭಾರತೀಯ ಮಿಲಿಟರಿ ಅಕಾಡೆಮಿಯಿಂದ ಕುಮಾವೂನ್ ರೆಜಿಮೆಂಟ್ನ ೪ನೇ ಬೆಟಾಲಿಯನ್‌ಗೆ ನಿಯೋಜಿಸಲ್ಪಟ್ಟರು. ಅವರು [[ಅಸ್ಸಾಂ|ಅಸ್ಸಾಂನಲ್ಲಿ]] ತೀವ್ರವಾದ ಬಂಡಾಯ ವಿರೋಧಿ ವಾತಾವರಣದಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಬೆಟಾಲಿಯನ್ನನ್ನು ಮುನ್ನಡೆಸಿದರು. ಜಿಒಸಿ-ಇನ್-ಸಿ ಈಸ್ಟರ್ನ್ ಕಮಾಂಡ್ ಆಗಿ ನೇಮಕಗೊಳ್ಳುವ ಮೊದಲು, ಅವರು III ಕಾರ್ಪ್ಸ್ (ಸ್ಪಿಯರ್ ಕಾರ್ಪ್ಸ್)ನ ನೇತೃತ್ವ ವಹಿಸಿದ್ದರು. <ref>{{Cite web |title=Lt Gen RC Tiwari takes over command of Spear Corps |url=https://www.morungexpress.com/lt-gen-rc-tiwari-takes-over-command-of-spear-corps |access-date=2023-12-21 |website=MorungExpress}}</ref> <ref>{{Cite web |title=Lt Gen RC Tiwari takes over as Corps Commander of Spear Corps |url=https://www.indiablooms.com/news-details/N/79697/lt-gen-rc-tiwari-takes-over-as-corps-commander-of-spear-corps.html |access-date=2023-12-21 |website=Indiablooms.com |language=en}}</ref> <ref>{{Cite news |date=2022-03-03 |title=Lt Gen RC Tiwari takes over as General Officer Commanding of Spear Corps |work=The Economic Times |url=https://economictimes.indiatimes.com/news/defence/lt-gen-rc-tiwari-takes-over-as-general-officer-commanding-of-spear-corps/articleshow/89952827.cms?from=mdr |access-date=2023-12-21 |issn=0013-0389}}</ref> == ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು == {| style="margin:1em auto; text-align:center;" |[[ಚಿತ್ರ:Uttam_Yudh_Seva_Medal_ribbon.svg|105x105px]] |[[ಚಿತ್ರ:Ati_Vishisht_Seva_Medal_ribbon.svg|105x105px]] |[[ಚಿತ್ರ:Sena_Medal_ribbon.svg|105x105px]] ![[ಚಿತ್ರ:India_General_Service_Medal_1947.svg|center|frameless|105x105px]] |- | |[[ಚಿತ್ರ:IND_Special_Service_Medal_Ribbon.svg|105x105px]] |[[ಚಿತ್ರ:IND_Operation_Parakram_medal.svg|105x105px]] |[[ಚಿತ್ರ:IND_Sainya_Seva_Medal_Ribbon.svg|105x105px]] |- |[[ಚಿತ್ರ:IND_High_Altitude_Medal_Ribbon.svg|105x105px]] |[[ಚಿತ್ರ:IND_Videsh_Seva_Medal_Ribbon.svg|105x105px]] |[[ಚಿತ್ರ:75yearmedal.svg|105x105px]] |[[ಚಿತ್ರ:IND_50th_Anniversary_Independence_medal.svg|105x105px]] |- |[[ಚಿತ್ರ:IND_30_Years_Long_Service_Ribbon.svg|105x105px]] |[[ಚಿತ್ರ:IND_20YearsServiceMedalRibbon.svg|105x105px]] |[[ಚಿತ್ರ:IND_9YearsServiceMedalRibbon.svg|105x105px]] |[[ಚಿತ್ರ:MONUC_Medal_bar.gif|105x105px]] |} {| class="wikitable" style="margin:1em auto; text-align:center;" |ಉತ್ತಮ ಯುದ್ಧ ಸೇವಾ ಪದಕ |ಅತಿ ವಿಶಿಷ್ಟ ಸೇವಾ ಪದಕ |ಸೇನಾ ಪದಕ |ಸಾಮಾನ್ಯ ಸೇವಾ ಪದಕ ೧೯೪೭ |- |ಸಾಮಾನ್ಯ ಸೇವಾ ಪದಕ |ವಿಶೇಷ ಸೇವಾ ಪದಕ |ಆಪರೇಷನ್ ಪರಾಕ್ರಮ್ ಪದಕ |ಸೈನ್ಯ ಸೇವಾ ಪದಕ |- |ಹೈ ಆಲ್ಟಿಟ್ಯೂಡ್ ಪದಕ |ವಿದೇಶ್ ಸೇವಾ ಪದಕ |೭೫ನೇ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ವಾರ್ಷಿಕೋತ್ಸವದ ಪದಕ |೫೦ನೇ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ವಾರ್ಷಿಕೋತ್ಸವದ ಪದಕ |- |೩೦ ವರ್ಷಗಳ ಸುದೀರ್ಘ ಸೇವಾ ಪದಕ |೨೦ ವರ್ಷಗಳ ಸುದೀರ್ಘ ಸೇವಾ ಪದಕ |೯ ವರ್ಷಗಳ ಸುದೀರ್ಘ ಸೇವಾ ಪದಕ |ಮಾನುಸ್ಕೋ |} == ಶ್ರೇಣಿಯ ದಿನಾಂಕಗಳು == {| class="wikitable" style="background:white" !ಲಾಂಛನ !ಶ್ರೇಣಿ !ಘಟಕ !ಶ್ರೇಣಿಯ ದಿನಾಂಕ |- | align="center" |[[ಚಿತ್ರ:Second_Lieutenant_of_the_Indian_Army.svg|89x89px]] |ಸೆಕೆಂಡ್‌ ಲೆಫ್ಟಿನೆಂಟ್ |[[ಭಾರತೀಯ ಭೂಸೇನೆ|ಭಾರತೀಯ ಭೂಸೇನೆ]] |‌ಜೂನ್ ‌೧೩, ೧೯೮೭ |- | align="center" |[[ಚಿತ್ರ:Lieutenant_of_the_Indian_Army.svg|89x89px]] ||ಲೆಫ್ಟಿನೆಂಟ್ |[[ಭಾರತೀಯ ಭೂಸೇನೆ|ಭಾರತೀಯ ಭೂಸೇನೆ]] |ಜೂನ್ ‌೧೩, ೧೯೮೯<ref>{{Cite news |date=30 March 1991 |title=Part I-Section 4: Ministry of Defence (Army Branch) |page=471 |publisher=The Gazette of India |url=https://egazette.gov.in/(S(ns1zkytbmodc3radid0qzu4x))/ViewPDF.aspx}}</ref> |- | align="center" |[[ಚಿತ್ರ:Captain_of_the_Indian_Army.svg|89x89px]] |ಕ್ಯಾಪ್ಟನ್ |[[ಭಾರತೀಯ ಭೂಸೇನೆ|ಭಾರತೀಯ ಭೂಸೇನೆ]] |‌ಜೂನ್ ‌೧೩, ೧೯೯೨<ref>{{Cite news |date=24 April 1993 |title=Part I-Section 4: Ministry of Defence (Army Branch) |page=759 |publisher=The Gazette of India |url=https://egazette.gov.in/(S(ns1zkytbmodc3radid0qzu4x))/ViewPDF.aspx}}</ref> |- | align="center" |[[ಚಿತ್ರ:Major_of_the_Indian_Army.svg|89x89px]] |ಮೇಜರ್ |[[ಭಾರತೀಯ ಭೂಸೇನೆ|ಭಾರತೀಯ ಭೂಸೇನೆ]] |‌ಜೂನ್ ‌೧೩, ೧೯೯೮ |- | align="center" |[[ಚಿತ್ರ:Lieutenant_Colonel_of_the_Indian_Army.svg|89x89px]] ||ಲೆಫ್ಟಿನೆಂಟ್‌ ಕರ್ನಲ್ |[[ಭಾರತೀಯ ಭೂಸೇನೆ|ಭಾರತೀಯ ಭೂಸೇನೆ]] |‌ಡಿಸೆಂಬರ್ ‌೧೬, ೨೦೦೪<ref>{{Cite news |date=3 December 2005 |title=Part I-Section 4: Ministry of Defence (Army Branch) |page=2424 |publisher=The Gazette of India |url=https://egazette.gov.in/(S(ns1zkytbmodc3radid0qzu4x))/ViewPDF.aspx}}</ref> |- | align="center" |[[ಚಿತ್ರ:Colonel_of_the_Indian_Army.svg|89x89px]] |[[ಕರ್ನಲ್]] |[[ಭಾರತೀಯ ಭೂಸೇನೆ|ಭಾರತೀಯ ಭೂಸೇನೆ]] |‌ಜನವರಿ ೧, ೨೦೦೮<ref>{{Cite news |date=20 February 2010 |title=Part I-Section 4: Ministry of Defence (Army Branch) |page=265 |publisher=The Gazette of India |url=https://egazette.gov.in/(S(ns1zkytbmodc3radid0qzu4x))/ViewPDF.aspx}}</ref> |- | align="center" |[[ಚಿತ್ರ:Brigadier_of_the_Indian_Army.svg|89x89px]] |ಬ್ರಿಗೇಡಿಯರ್ |[[ಭಾರತೀಯ ಭೂಸೇನೆ|ಭಾರತೀಯ ಭೂಸೇನೆ]] |‌ಜೂನ್ ‌೭, ೨೦೧೩ (ಹಂಗಾಮಿ)<br /><br />ಏಪ್ರಿಲ್ ‌೧, ೨೦೧೪ (ಜನವರಿ ೮, ೨೦೧೨ ರಿಂದ ಹಿರಿತನದ ಆಧಾರದ ಮೇರೆಗೆ)<ref>{{Cite news |date=9 January 2016 |title=Part I-Section 4: Ministry of Defence (Army Branch) |page=142 |publisher=The Gazette of India |url=https://egazette.gov.in/(S(ns1zkytbmodc3radid0qzu4x))/ViewPDF.aspx}}</ref> |- | align="center" |[[ಚಿತ್ರ:Major_General_of_the_Indian_Army.svg|89x89px]] |ಮೇಜರ್‌ ಜನರಲ್ |[[ಭಾರತೀಯ ಭೂಸೇನೆ|ಭಾರತೀಯ ಭೂಸೇನೆ]] |‌ಫೆಬ್ರವರಿ ೧೮, ೨೦೧೯ (ಜನವರಿ ೧, ೨೦೧೮ ರಿಂದ ಹಿರಿತನದ ಆಧಾರದ ಮೇರೆಗೆ)<ref>{{Cite news |date=25 December 2021 |title=Part I-Section 4: Ministry of Defence (Army Branch) |page=2964 |publisher=The Gazette of India |url=https://egazette.gov.in/WriteReadData/2021/232121.pdf}}</ref> |- | align="center" |[[ಚಿತ್ರ:Lieutenant_General_of_the_Indian_Army.svg|89x89px]] |ಲೆಫ್ಟಿನೆಂಟ್ ಜನರಲ್ |[[ಭಾರತೀಯ ಭೂಸೇನೆ|ಭಾರತೀಯ ಭೂಸೇನೆ]] |‌೨೦೨೨ |- |} {{S-start}} {{S-mil}} {{S-bef|rows=2|before=ಜಾನ್ಸನ್ ಪಿ. ಮ್ಯಾಥ್ಯೂ}} {{s-ttl|title=ಜನರಲ್ ಆಫೀಸರ್ ಕಮಾಂಡಿಂಗ್ III ಕಾರ್ಪ್ಸ್|years=೨೦೨೨ - ೨೦೨೩}} {{S-aft|after=ಎಚ್. ಎಸ್. ಸಾಹಿ}} {{s-ttl|title=ಜನರಲ್ ಆಫೀಸರ್ ಕಮಾಂಡಿಂಗ್ [[ಉತ್ತರ ಭಾರತ |ಉತ್ತರ ಭಾರತ ಪ್ರದೇಶ]]|years=೨೦೨೩ - ೨೦೨೩}} {{S-aft|after=ಜುಬಿನ್ ಎ. ಮಿನ್ವಾಲಾ}} {{S-bef|before=ರಾಣಾ ಪ್ರತಾಪ್ ಕಾಳಿತಾ}} {{s-ttl|title=ಜನರಲ್ ಆಫೀಸರ್ ಕಮಾಂಡಿಂಗ್-ಇನ್-ಚೀಫ್ ಈಸ್ಟರ್ನ್ ಕಮಾಂಡ್|years=೧ ಜನವರಿ ೨೦೨೪ – ವರ್ತಮಾನದವರೆಗೆ}} {{s-inc}} {{s-end}} == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == {{ಉಲ್ಲೇಖಗಳು}} [[ವರ್ಗ:ಜೀವಂತ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು]] ndibsyik4adbiorsd24iucmtzcvvnx3 1224285 1224284 2024-04-26T04:47:34Z Prajna gopal 75944 Prajna gopal [[ಸದಸ್ಯ:Myschandru/Ram Chander Tiwari]] ಪುಟವನ್ನು [[ರಾಮ್ ಚಂದರ್ ತಿವಾರಿ]] ಕ್ಕೆ ಸರಿಸಿದ್ದಾರೆ: ಸೂಕ್ತವಾದ ಪುಟ ಶೀರ್ಷಿಕೆ: ಲೇಖನ ತಯಾರಾಗಿದೆ. wikitext text/x-wiki {{Infobox officeholder | honorific_prefix = [[Lieutenant general (India)|Lieutenant General]] | name = ಆರ್. ಸಿ ತಿವಾರಿ | honorific_suffix = ಉತ್ತಮ ಯುದ್ಧ ಸೇವಾ ಪದಕ, ಅತಿ ವಿಶಿಷ್ಟ ಸೇವಾ ಪದಕ, ಸೇನಾ ಪದಕ | native_name = | native_name_lang = | image = File:Lt Gen Ram Chander Tiwari GOCinC EC.jpg | image_size = 240px | alt = | caption = | office = ಜನರಲ್ ಆಫೀಸರ್ ಕಮಾಂಡಿಂಗ್-ಇನ್-ಚೀಫ್ ಈಸ್ಟರ್ನ್ ಕಮಾಂಡ್ | term_start = ಜನವರಿ ೧, ೨೦೨೪ | term_end = | predecessor1 = ರಾಣಾ ಪ್ರತಾಪ್ ಕಾಳಿತಾ | birth_date = <!-- {{birth date and age|YYYY|MM|DD}} or {{birth date|YYYY|MM|DD}} if dead --> | death_date = <!-- {{Death date and age|YYYY|MM|DD|YYYY|MM|DD}} death date first, then birth date --> | birth_place = | death_place = | placeofburial = | placeofburial_label = | placeofburial_coordinates = <!-- {{Coord|LAT|LONG|display=inline,title}} --> | nickname = | birth_name = | allegiance = {{IND}} | branch = {{Army|ಭಾರತ}} | serviceyears = ಜೂನ್ ‌೧೯೮೭ – ವರ್ತಮಾನದವರೆಗೆ | rank = [[File:Lieutenant General of the Indian Army.svg|20px]] ಲೆಫ್ಟಿನೆಂಟ್‌ ಜನರಲ್ | military_blank1 = Service number | military_data1 = IC-44498L | unit = [[File:Kumaon Regiment Insignia (India).svg|20px]] [[Kumaon Regiment|4 Kumaon Regiment]] | commands = [[File:IA Eastern Command.jpg|20px]] ಈಸ್ಟರ್ನ್ ಕಮಾಂಡ್<br /> ಉತ್ತರ ಭಾರತ ಪ್ರದೇಶ<br/> [[File:Spear corps.jpg|20px]] III ಕಾರ್ಪ್ಸ್<br/>೧೭ ನೇ ಪದಾತಿದಳ ವಿಭಾಗ<br/>೪ ಕುಮಾವುನ್ ರೆಜಿಮೆಂಟ್ | battles = | battles_label = | military_blank2 =ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು | military_data2 = {{plainlist| *[[File:Uttam_Yudh_Seva_Medal_ribbon.svg|20px]] ಉತ್ತಮ ಯುದ್ಧ ಸೇವಾ ಪದಕ * [[File:Ati Vishisht Seva Medal ribbon.svg|20px]] ಅತಿ ವಿಶಿಷ್ಟ ಸೇವಾ ಪದಕ *[[File:Sena_Medal_ribbon.svg|20px]] ಸೇನಾ ಪದಕ }} | spouse = | relations = | laterwork = | signature = | website = | other_name = | memorials = | signature_size = | signature_alt = | module = }} ಲೆಫ್ಟಿನೆಂಟ್ ಜನರಲ್ '''ರಾಮ್ ಚಂದರ್ ತಿವಾರಿ '''ಯವರು [[ಭಾರತೀಯ ಸೇನೆ|ಭಾರತೀಯ ಸೇನೆಯಲ್ಲಿ]] ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತಿರುವ ಜನರಲ್ ಅಧಿಕಾರಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಅವರು ಪ್ರಸ್ತುತ ಜನರಲ್ ಆಫೀಸರ್ ಕಮಾಂಡಿಂಗ್-ಇನ್-ಚೀಫ್ ಈಸ್ಟರ್ನ್ ಕಮಾಂಡ್ ಆಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.<ref>{{Cite web |title=Lieutenant General RC Tiwari appointed as new Eastern Army Commander |url=https://www.indiatoday.in/india/story/lt-general-rc-tiwari-new-eastern-army-commander-2477554-2023-12-18 |access-date=2023-12-21 |website=India Today |language=en}}</ref> ರಾಮ್ ಚಂದರ್ ತಿವಾರಿಯುವರು ಲೆಫ್ಟಿನೆಂಟ್ ಜನರಲ್ ರಾಣಾ ಪ್ರತಾಪ್ ಕಾಳಿತಾ ಅವರ ನಿವೃತ್ತಿಯ ನಂತರ ಈ ಹುದ್ದೆಯನ್ನು ವಹಿಸಿಕೊಂಡರು. ಅವರು ಈ ಹಿಂದೆ ಉತ್ತರ ಭಾರತ ಪ್ರದೇಶದ ಕಮಾಂಡಿಂಗ್ ಜನರಲ್ ಆಫೀಸರ್ ಮತ್ತು ಜನರಲ್ ಆಫೀಸರ್ ಕಮಾಂಡಿಂಗ್ III ಕಾರ್ಪ್ಸ್ ಆಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದರು.<ref>{{Cite web |last=ANI |date=2022-03-02 |title=Lt Gen RC Tiwari takes over as General Officer Commanding of Spear Corps |url=https://theprint.in/india/lt-gen-rc-tiwari-takes-over-as-general-officer-commanding-of-spear-corps/855572/ |access-date=2024-03-01 |website=ThePrint |language=en-US}}</ref> == ವೃತ್ತಿ == ಜನರಲ್ ತಿವಾರಿ ಅವರು ಖಡಕ್ವಾಸ್ಲಾದ [[ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ರಕ್ಷಣಾ ಅಕಾಡೆಮಿ (ಭಾರತ)|ನ್ಯಾಷನಲ್ ಡಿಫೆನ್ಸ್ ಅಕಾಡೆಮಿಯ]] ಹಳೆಯ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಯಾಗಿದ್ದು, ೧೯೮೭ರ ಡಿಸೆಂಬರ್ ನಲ್ಲಿ ಭಾರತೀಯ ಮಿಲಿಟರಿ ಅಕಾಡೆಮಿಯಿಂದ ಕುಮಾವೂನ್ ರೆಜಿಮೆಂಟ್ನ ೪ನೇ ಬೆಟಾಲಿಯನ್‌ಗೆ ನಿಯೋಜಿಸಲ್ಪಟ್ಟರು. ಅವರು [[ಅಸ್ಸಾಂ|ಅಸ್ಸಾಂನಲ್ಲಿ]] ತೀವ್ರವಾದ ಬಂಡಾಯ ವಿರೋಧಿ ವಾತಾವರಣದಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಬೆಟಾಲಿಯನ್ನನ್ನು ಮುನ್ನಡೆಸಿದರು. ಜಿಒಸಿ-ಇನ್-ಸಿ ಈಸ್ಟರ್ನ್ ಕಮಾಂಡ್ ಆಗಿ ನೇಮಕಗೊಳ್ಳುವ ಮೊದಲು, ಅವರು III ಕಾರ್ಪ್ಸ್ (ಸ್ಪಿಯರ್ ಕಾರ್ಪ್ಸ್)ನ ನೇತೃತ್ವ ವಹಿಸಿದ್ದರು. <ref>{{Cite web |title=Lt Gen RC Tiwari takes over command of Spear Corps |url=https://www.morungexpress.com/lt-gen-rc-tiwari-takes-over-command-of-spear-corps |access-date=2023-12-21 |website=MorungExpress}}</ref> <ref>{{Cite web |title=Lt Gen RC Tiwari takes over as Corps Commander of Spear Corps |url=https://www.indiablooms.com/news-details/N/79697/lt-gen-rc-tiwari-takes-over-as-corps-commander-of-spear-corps.html |access-date=2023-12-21 |website=Indiablooms.com |language=en}}</ref> <ref>{{Cite news |date=2022-03-03 |title=Lt Gen RC Tiwari takes over as General Officer Commanding of Spear Corps |work=The Economic Times |url=https://economictimes.indiatimes.com/news/defence/lt-gen-rc-tiwari-takes-over-as-general-officer-commanding-of-spear-corps/articleshow/89952827.cms?from=mdr |access-date=2023-12-21 |issn=0013-0389}}</ref> == ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು == {| style="margin:1em auto; text-align:center;" |[[ಚಿತ್ರ:Uttam_Yudh_Seva_Medal_ribbon.svg|105x105px]] |[[ಚಿತ್ರ:Ati_Vishisht_Seva_Medal_ribbon.svg|105x105px]] |[[ಚಿತ್ರ:Sena_Medal_ribbon.svg|105x105px]] ![[ಚಿತ್ರ:India_General_Service_Medal_1947.svg|center|frameless|105x105px]] |- | |[[ಚಿತ್ರ:IND_Special_Service_Medal_Ribbon.svg|105x105px]] |[[ಚಿತ್ರ:IND_Operation_Parakram_medal.svg|105x105px]] |[[ಚಿತ್ರ:IND_Sainya_Seva_Medal_Ribbon.svg|105x105px]] |- |[[ಚಿತ್ರ:IND_High_Altitude_Medal_Ribbon.svg|105x105px]] |[[ಚಿತ್ರ:IND_Videsh_Seva_Medal_Ribbon.svg|105x105px]] |[[ಚಿತ್ರ:75yearmedal.svg|105x105px]] |[[ಚಿತ್ರ:IND_50th_Anniversary_Independence_medal.svg|105x105px]] |- |[[ಚಿತ್ರ:IND_30_Years_Long_Service_Ribbon.svg|105x105px]] |[[ಚಿತ್ರ:IND_20YearsServiceMedalRibbon.svg|105x105px]] |[[ಚಿತ್ರ:IND_9YearsServiceMedalRibbon.svg|105x105px]] |[[ಚಿತ್ರ:MONUC_Medal_bar.gif|105x105px]] |} {| class="wikitable" style="margin:1em auto; text-align:center;" |ಉತ್ತಮ ಯುದ್ಧ ಸೇವಾ ಪದಕ |ಅತಿ ವಿಶಿಷ್ಟ ಸೇವಾ ಪದಕ |ಸೇನಾ ಪದಕ |ಸಾಮಾನ್ಯ ಸೇವಾ ಪದಕ ೧೯೪೭ |- |ಸಾಮಾನ್ಯ ಸೇವಾ ಪದಕ |ವಿಶೇಷ ಸೇವಾ ಪದಕ |ಆಪರೇಷನ್ ಪರಾಕ್ರಮ್ ಪದಕ |ಸೈನ್ಯ ಸೇವಾ ಪದಕ |- |ಹೈ ಆಲ್ಟಿಟ್ಯೂಡ್ ಪದಕ |ವಿದೇಶ್ ಸೇವಾ ಪದಕ |೭೫ನೇ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ವಾರ್ಷಿಕೋತ್ಸವದ ಪದಕ |೫೦ನೇ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ವಾರ್ಷಿಕೋತ್ಸವದ ಪದಕ |- |೩೦ ವರ್ಷಗಳ ಸುದೀರ್ಘ ಸೇವಾ ಪದಕ |೨೦ ವರ್ಷಗಳ ಸುದೀರ್ಘ ಸೇವಾ ಪದಕ |೯ ವರ್ಷಗಳ ಸುದೀರ್ಘ ಸೇವಾ ಪದಕ |ಮಾನುಸ್ಕೋ |} == ಶ್ರೇಣಿಯ ದಿನಾಂಕಗಳು == {| class="wikitable" style="background:white" !ಲಾಂಛನ !ಶ್ರೇಣಿ !ಘಟಕ !ಶ್ರೇಣಿಯ ದಿನಾಂಕ |- | align="center" |[[ಚಿತ್ರ:Second_Lieutenant_of_the_Indian_Army.svg|89x89px]] |ಸೆಕೆಂಡ್‌ ಲೆಫ್ಟಿನೆಂಟ್ |[[ಭಾರತೀಯ ಭೂಸೇನೆ|ಭಾರತೀಯ ಭೂಸೇನೆ]] |‌ಜೂನ್ ‌೧೩, ೧೯೮೭ |- | align="center" |[[ಚಿತ್ರ:Lieutenant_of_the_Indian_Army.svg|89x89px]] ||ಲೆಫ್ಟಿನೆಂಟ್ |[[ಭಾರತೀಯ ಭೂಸೇನೆ|ಭಾರತೀಯ ಭೂಸೇನೆ]] |ಜೂನ್ ‌೧೩, ೧೯೮೯<ref>{{Cite news |date=30 March 1991 |title=Part I-Section 4: Ministry of Defence (Army Branch) |page=471 |publisher=The Gazette of India |url=https://egazette.gov.in/(S(ns1zkytbmodc3radid0qzu4x))/ViewPDF.aspx}}</ref> |- | align="center" |[[ಚಿತ್ರ:Captain_of_the_Indian_Army.svg|89x89px]] |ಕ್ಯಾಪ್ಟನ್ |[[ಭಾರತೀಯ ಭೂಸೇನೆ|ಭಾರತೀಯ ಭೂಸೇನೆ]] |‌ಜೂನ್ ‌೧೩, ೧೯೯೨<ref>{{Cite news |date=24 April 1993 |title=Part I-Section 4: Ministry of Defence (Army Branch) |page=759 |publisher=The Gazette of India |url=https://egazette.gov.in/(S(ns1zkytbmodc3radid0qzu4x))/ViewPDF.aspx}}</ref> |- | align="center" |[[ಚಿತ್ರ:Major_of_the_Indian_Army.svg|89x89px]] |ಮೇಜರ್ |[[ಭಾರತೀಯ ಭೂಸೇನೆ|ಭಾರತೀಯ ಭೂಸೇನೆ]] |‌ಜೂನ್ ‌೧೩, ೧೯೯೮ |- | align="center" |[[ಚಿತ್ರ:Lieutenant_Colonel_of_the_Indian_Army.svg|89x89px]] ||ಲೆಫ್ಟಿನೆಂಟ್‌ ಕರ್ನಲ್ |[[ಭಾರತೀಯ ಭೂಸೇನೆ|ಭಾರತೀಯ ಭೂಸೇನೆ]] |‌ಡಿಸೆಂಬರ್ ‌೧೬, ೨೦೦೪<ref>{{Cite news |date=3 December 2005 |title=Part I-Section 4: Ministry of Defence (Army Branch) |page=2424 |publisher=The Gazette of India |url=https://egazette.gov.in/(S(ns1zkytbmodc3radid0qzu4x))/ViewPDF.aspx}}</ref> |- | align="center" |[[ಚಿತ್ರ:Colonel_of_the_Indian_Army.svg|89x89px]] |[[ಕರ್ನಲ್]] |[[ಭಾರತೀಯ ಭೂಸೇನೆ|ಭಾರತೀಯ ಭೂಸೇನೆ]] |‌ಜನವರಿ ೧, ೨೦೦೮<ref>{{Cite news |date=20 February 2010 |title=Part I-Section 4: Ministry of Defence (Army Branch) |page=265 |publisher=The Gazette of India |url=https://egazette.gov.in/(S(ns1zkytbmodc3radid0qzu4x))/ViewPDF.aspx}}</ref> |- | align="center" |[[ಚಿತ್ರ:Brigadier_of_the_Indian_Army.svg|89x89px]] |ಬ್ರಿಗೇಡಿಯರ್ |[[ಭಾರತೀಯ ಭೂಸೇನೆ|ಭಾರತೀಯ ಭೂಸೇನೆ]] |‌ಜೂನ್ ‌೭, ೨೦೧೩ (ಹಂಗಾಮಿ)<br /><br />ಏಪ್ರಿಲ್ ‌೧, ೨೦೧೪ (ಜನವರಿ ೮, ೨೦೧೨ ರಿಂದ ಹಿರಿತನದ ಆಧಾರದ ಮೇರೆಗೆ)<ref>{{Cite news |date=9 January 2016 |title=Part I-Section 4: Ministry of Defence (Army Branch) |page=142 |publisher=The Gazette of India |url=https://egazette.gov.in/(S(ns1zkytbmodc3radid0qzu4x))/ViewPDF.aspx}}</ref> |- | align="center" |[[ಚಿತ್ರ:Major_General_of_the_Indian_Army.svg|89x89px]] |ಮೇಜರ್‌ ಜನರಲ್ |[[ಭಾರತೀಯ ಭೂಸೇನೆ|ಭಾರತೀಯ ಭೂಸೇನೆ]] |‌ಫೆಬ್ರವರಿ ೧೮, ೨೦೧೯ (ಜನವರಿ ೧, ೨೦೧೮ ರಿಂದ ಹಿರಿತನದ ಆಧಾರದ ಮೇರೆಗೆ)<ref>{{Cite news |date=25 December 2021 |title=Part I-Section 4: Ministry of Defence (Army Branch) |page=2964 |publisher=The Gazette of India |url=https://egazette.gov.in/WriteReadData/2021/232121.pdf}}</ref> |- | align="center" |[[ಚಿತ್ರ:Lieutenant_General_of_the_Indian_Army.svg|89x89px]] |ಲೆಫ್ಟಿನೆಂಟ್ ಜನರಲ್ |[[ಭಾರತೀಯ ಭೂಸೇನೆ|ಭಾರತೀಯ ಭೂಸೇನೆ]] |‌೨೦೨೨ |- |} {{S-start}} {{S-mil}} {{S-bef|rows=2|before=ಜಾನ್ಸನ್ ಪಿ. ಮ್ಯಾಥ್ಯೂ}} {{s-ttl|title=ಜನರಲ್ ಆಫೀಸರ್ ಕಮಾಂಡಿಂಗ್ III ಕಾರ್ಪ್ಸ್|years=೨೦೨೨ - ೨೦೨೩}} {{S-aft|after=ಎಚ್. ಎಸ್. ಸಾಹಿ}} {{s-ttl|title=ಜನರಲ್ ಆಫೀಸರ್ ಕಮಾಂಡಿಂಗ್ [[ಉತ್ತರ ಭಾರತ |ಉತ್ತರ ಭಾರತ ಪ್ರದೇಶ]]|years=೨೦೨೩ - ೨೦೨೩}} {{S-aft|after=ಜುಬಿನ್ ಎ. ಮಿನ್ವಾಲಾ}} {{S-bef|before=ರಾಣಾ ಪ್ರತಾಪ್ ಕಾಳಿತಾ}} {{s-ttl|title=ಜನರಲ್ ಆಫೀಸರ್ ಕಮಾಂಡಿಂಗ್-ಇನ್-ಚೀಫ್ ಈಸ್ಟರ್ನ್ ಕಮಾಂಡ್|years=೧ ಜನವರಿ ೨೦೨೪ – ವರ್ತಮಾನದವರೆಗೆ}} {{s-inc}} {{s-end}} == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == {{ಉಲ್ಲೇಖಗಳು}} [[ವರ್ಗ:ಜೀವಂತ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು]] ndibsyik4adbiorsd24iucmtzcvvnx3 1224288 1224285 2024-04-26T04:48:33Z Prajna gopal 75944 added [[Category:ಕನ್ನಡ ವಿಕಿಪೀಡಿಯ ಸಮುದಾಯ ಬೆಳವಣಿಗೆ]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] wikitext text/x-wiki {{Infobox officeholder | honorific_prefix = [[Lieutenant general (India)|Lieutenant General]] | name = ಆರ್. ಸಿ ತಿವಾರಿ | honorific_suffix = ಉತ್ತಮ ಯುದ್ಧ ಸೇವಾ ಪದಕ, ಅತಿ ವಿಶಿಷ್ಟ ಸೇವಾ ಪದಕ, ಸೇನಾ ಪದಕ | native_name = | native_name_lang = | image = File:Lt Gen Ram Chander Tiwari GOCinC EC.jpg | image_size = 240px | alt = | caption = | office = ಜನರಲ್ ಆಫೀಸರ್ ಕಮಾಂಡಿಂಗ್-ಇನ್-ಚೀಫ್ ಈಸ್ಟರ್ನ್ ಕಮಾಂಡ್ | term_start = ಜನವರಿ ೧, ೨೦೨೪ | term_end = | predecessor1 = ರಾಣಾ ಪ್ರತಾಪ್ ಕಾಳಿತಾ | birth_date = <!-- {{birth date and age|YYYY|MM|DD}} or {{birth date|YYYY|MM|DD}} if dead --> | death_date = <!-- {{Death date and age|YYYY|MM|DD|YYYY|MM|DD}} death date first, then birth date --> | birth_place = | death_place = | placeofburial = | placeofburial_label = | placeofburial_coordinates = <!-- {{Coord|LAT|LONG|display=inline,title}} --> | nickname = | birth_name = | allegiance = {{IND}} | branch = {{Army|ಭಾರತ}} | serviceyears = ಜೂನ್ ‌೧೯೮೭ – ವರ್ತಮಾನದವರೆಗೆ | rank = [[File:Lieutenant General of the Indian Army.svg|20px]] ಲೆಫ್ಟಿನೆಂಟ್‌ ಜನರಲ್ | military_blank1 = Service number | military_data1 = IC-44498L | unit = [[File:Kumaon Regiment Insignia (India).svg|20px]] [[Kumaon Regiment|4 Kumaon Regiment]] | commands = [[File:IA Eastern Command.jpg|20px]] ಈಸ್ಟರ್ನ್ ಕಮಾಂಡ್<br /> ಉತ್ತರ ಭಾರತ ಪ್ರದೇಶ<br/> [[File:Spear corps.jpg|20px]] III ಕಾರ್ಪ್ಸ್<br/>೧೭ ನೇ ಪದಾತಿದಳ ವಿಭಾಗ<br/>೪ ಕುಮಾವುನ್ ರೆಜಿಮೆಂಟ್ | battles = | battles_label = | military_blank2 =ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು | military_data2 = {{plainlist| *[[File:Uttam_Yudh_Seva_Medal_ribbon.svg|20px]] ಉತ್ತಮ ಯುದ್ಧ ಸೇವಾ ಪದಕ * [[File:Ati Vishisht Seva Medal ribbon.svg|20px]] ಅತಿ ವಿಶಿಷ್ಟ ಸೇವಾ ಪದಕ *[[File:Sena_Medal_ribbon.svg|20px]] ಸೇನಾ ಪದಕ }} | spouse = | relations = | laterwork = | signature = | website = | other_name = | memorials = | signature_size = | signature_alt = | module = }} ಲೆಫ್ಟಿನೆಂಟ್ ಜನರಲ್ '''ರಾಮ್ ಚಂದರ್ ತಿವಾರಿ '''ಯವರು [[ಭಾರತೀಯ ಸೇನೆ|ಭಾರತೀಯ ಸೇನೆಯಲ್ಲಿ]] ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತಿರುವ ಜನರಲ್ ಅಧಿಕಾರಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಅವರು ಪ್ರಸ್ತುತ ಜನರಲ್ ಆಫೀಸರ್ ಕಮಾಂಡಿಂಗ್-ಇನ್-ಚೀಫ್ ಈಸ್ಟರ್ನ್ ಕಮಾಂಡ್ ಆಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.<ref>{{Cite web |title=Lieutenant General RC Tiwari appointed as new Eastern Army Commander |url=https://www.indiatoday.in/india/story/lt-general-rc-tiwari-new-eastern-army-commander-2477554-2023-12-18 |access-date=2023-12-21 |website=India Today |language=en}}</ref> ರಾಮ್ ಚಂದರ್ ತಿವಾರಿಯುವರು ಲೆಫ್ಟಿನೆಂಟ್ ಜನರಲ್ ರಾಣಾ ಪ್ರತಾಪ್ ಕಾಳಿತಾ ಅವರ ನಿವೃತ್ತಿಯ ನಂತರ ಈ ಹುದ್ದೆಯನ್ನು ವಹಿಸಿಕೊಂಡರು. ಅವರು ಈ ಹಿಂದೆ ಉತ್ತರ ಭಾರತ ಪ್ರದೇಶದ ಕಮಾಂಡಿಂಗ್ ಜನರಲ್ ಆಫೀಸರ್ ಮತ್ತು ಜನರಲ್ ಆಫೀಸರ್ ಕಮಾಂಡಿಂಗ್ III ಕಾರ್ಪ್ಸ್ ಆಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದರು.<ref>{{Cite web |last=ANI |date=2022-03-02 |title=Lt Gen RC Tiwari takes over as General Officer Commanding of Spear Corps |url=https://theprint.in/india/lt-gen-rc-tiwari-takes-over-as-general-officer-commanding-of-spear-corps/855572/ |access-date=2024-03-01 |website=ThePrint |language=en-US}}</ref> == ವೃತ್ತಿ == ಜನರಲ್ ತಿವಾರಿ ಅವರು ಖಡಕ್ವಾಸ್ಲಾದ [[ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ರಕ್ಷಣಾ ಅಕಾಡೆಮಿ (ಭಾರತ)|ನ್ಯಾಷನಲ್ ಡಿಫೆನ್ಸ್ ಅಕಾಡೆಮಿಯ]] ಹಳೆಯ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಯಾಗಿದ್ದು, ೧೯೮೭ರ ಡಿಸೆಂಬರ್ ನಲ್ಲಿ ಭಾರತೀಯ ಮಿಲಿಟರಿ ಅಕಾಡೆಮಿಯಿಂದ ಕುಮಾವೂನ್ ರೆಜಿಮೆಂಟ್ನ ೪ನೇ ಬೆಟಾಲಿಯನ್‌ಗೆ ನಿಯೋಜಿಸಲ್ಪಟ್ಟರು. ಅವರು [[ಅಸ್ಸಾಂ|ಅಸ್ಸಾಂನಲ್ಲಿ]] ತೀವ್ರವಾದ ಬಂಡಾಯ ವಿರೋಧಿ ವಾತಾವರಣದಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಬೆಟಾಲಿಯನ್ನನ್ನು ಮುನ್ನಡೆಸಿದರು. ಜಿಒಸಿ-ಇನ್-ಸಿ ಈಸ್ಟರ್ನ್ ಕಮಾಂಡ್ ಆಗಿ ನೇಮಕಗೊಳ್ಳುವ ಮೊದಲು, ಅವರು III ಕಾರ್ಪ್ಸ್ (ಸ್ಪಿಯರ್ ಕಾರ್ಪ್ಸ್)ನ ನೇತೃತ್ವ ವಹಿಸಿದ್ದರು. <ref>{{Cite web |title=Lt Gen RC Tiwari takes over command of Spear Corps |url=https://www.morungexpress.com/lt-gen-rc-tiwari-takes-over-command-of-spear-corps |access-date=2023-12-21 |website=MorungExpress}}</ref> <ref>{{Cite web |title=Lt Gen RC Tiwari takes over as Corps Commander of Spear Corps |url=https://www.indiablooms.com/news-details/N/79697/lt-gen-rc-tiwari-takes-over-as-corps-commander-of-spear-corps.html |access-date=2023-12-21 |website=Indiablooms.com |language=en}}</ref> <ref>{{Cite news |date=2022-03-03 |title=Lt Gen RC Tiwari takes over as General Officer Commanding of Spear Corps |work=The Economic Times |url=https://economictimes.indiatimes.com/news/defence/lt-gen-rc-tiwari-takes-over-as-general-officer-commanding-of-spear-corps/articleshow/89952827.cms?from=mdr |access-date=2023-12-21 |issn=0013-0389}}</ref> == ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು == {| style="margin:1em auto; text-align:center;" |[[ಚಿತ್ರ:Uttam_Yudh_Seva_Medal_ribbon.svg|105x105px]] |[[ಚಿತ್ರ:Ati_Vishisht_Seva_Medal_ribbon.svg|105x105px]] |[[ಚಿತ್ರ:Sena_Medal_ribbon.svg|105x105px]] ![[ಚಿತ್ರ:India_General_Service_Medal_1947.svg|center|frameless|105x105px]] |- | |[[ಚಿತ್ರ:IND_Special_Service_Medal_Ribbon.svg|105x105px]] |[[ಚಿತ್ರ:IND_Operation_Parakram_medal.svg|105x105px]] |[[ಚಿತ್ರ:IND_Sainya_Seva_Medal_Ribbon.svg|105x105px]] |- |[[ಚಿತ್ರ:IND_High_Altitude_Medal_Ribbon.svg|105x105px]] |[[ಚಿತ್ರ:IND_Videsh_Seva_Medal_Ribbon.svg|105x105px]] |[[ಚಿತ್ರ:75yearmedal.svg|105x105px]] |[[ಚಿತ್ರ:IND_50th_Anniversary_Independence_medal.svg|105x105px]] |- |[[ಚಿತ್ರ:IND_30_Years_Long_Service_Ribbon.svg|105x105px]] |[[ಚಿತ್ರ:IND_20YearsServiceMedalRibbon.svg|105x105px]] |[[ಚಿತ್ರ:IND_9YearsServiceMedalRibbon.svg|105x105px]] |[[ಚಿತ್ರ:MONUC_Medal_bar.gif|105x105px]] |} {| class="wikitable" style="margin:1em auto; text-align:center;" |ಉತ್ತಮ ಯುದ್ಧ ಸೇವಾ ಪದಕ |ಅತಿ ವಿಶಿಷ್ಟ ಸೇವಾ ಪದಕ |ಸೇನಾ ಪದಕ |ಸಾಮಾನ್ಯ ಸೇವಾ ಪದಕ ೧೯೪೭ |- |ಸಾಮಾನ್ಯ ಸೇವಾ ಪದಕ |ವಿಶೇಷ ಸೇವಾ ಪದಕ |ಆಪರೇಷನ್ ಪರಾಕ್ರಮ್ ಪದಕ |ಸೈನ್ಯ ಸೇವಾ ಪದಕ |- |ಹೈ ಆಲ್ಟಿಟ್ಯೂಡ್ ಪದಕ |ವಿದೇಶ್ ಸೇವಾ ಪದಕ |೭೫ನೇ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ವಾರ್ಷಿಕೋತ್ಸವದ ಪದಕ |೫೦ನೇ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ವಾರ್ಷಿಕೋತ್ಸವದ ಪದಕ |- |೩೦ ವರ್ಷಗಳ ಸುದೀರ್ಘ ಸೇವಾ ಪದಕ |೨೦ ವರ್ಷಗಳ ಸುದೀರ್ಘ ಸೇವಾ ಪದಕ |೯ ವರ್ಷಗಳ ಸುದೀರ್ಘ ಸೇವಾ ಪದಕ |ಮಾನುಸ್ಕೋ |} == ಶ್ರೇಣಿಯ ದಿನಾಂಕಗಳು == {| class="wikitable" style="background:white" !ಲಾಂಛನ !ಶ್ರೇಣಿ !ಘಟಕ !ಶ್ರೇಣಿಯ ದಿನಾಂಕ |- | align="center" |[[ಚಿತ್ರ:Second_Lieutenant_of_the_Indian_Army.svg|89x89px]] |ಸೆಕೆಂಡ್‌ ಲೆಫ್ಟಿನೆಂಟ್ |[[ಭಾರತೀಯ ಭೂಸೇನೆ|ಭಾರತೀಯ ಭೂಸೇನೆ]] |‌ಜೂನ್ ‌೧೩, ೧೯೮೭ |- | align="center" |[[ಚಿತ್ರ:Lieutenant_of_the_Indian_Army.svg|89x89px]] ||ಲೆಫ್ಟಿನೆಂಟ್ |[[ಭಾರತೀಯ ಭೂಸೇನೆ|ಭಾರತೀಯ ಭೂಸೇನೆ]] |ಜೂನ್ ‌೧೩, ೧೯೮೯<ref>{{Cite news |date=30 March 1991 |title=Part I-Section 4: Ministry of Defence (Army Branch) |page=471 |publisher=The Gazette of India |url=https://egazette.gov.in/(S(ns1zkytbmodc3radid0qzu4x))/ViewPDF.aspx}}</ref> |- | align="center" |[[ಚಿತ್ರ:Captain_of_the_Indian_Army.svg|89x89px]] |ಕ್ಯಾಪ್ಟನ್ |[[ಭಾರತೀಯ ಭೂಸೇನೆ|ಭಾರತೀಯ ಭೂಸೇನೆ]] |‌ಜೂನ್ ‌೧೩, ೧೯೯೨<ref>{{Cite news |date=24 April 1993 |title=Part I-Section 4: Ministry of Defence (Army Branch) |page=759 |publisher=The Gazette of India |url=https://egazette.gov.in/(S(ns1zkytbmodc3radid0qzu4x))/ViewPDF.aspx}}</ref> |- | align="center" |[[ಚಿತ್ರ:Major_of_the_Indian_Army.svg|89x89px]] |ಮೇಜರ್ |[[ಭಾರತೀಯ ಭೂಸೇನೆ|ಭಾರತೀಯ ಭೂಸೇನೆ]] |‌ಜೂನ್ ‌೧೩, ೧೯೯೮ |- | align="center" |[[ಚಿತ್ರ:Lieutenant_Colonel_of_the_Indian_Army.svg|89x89px]] ||ಲೆಫ್ಟಿನೆಂಟ್‌ ಕರ್ನಲ್ |[[ಭಾರತೀಯ ಭೂಸೇನೆ|ಭಾರತೀಯ ಭೂಸೇನೆ]] |‌ಡಿಸೆಂಬರ್ ‌೧೬, ೨೦೦೪<ref>{{Cite news |date=3 December 2005 |title=Part I-Section 4: Ministry of Defence (Army Branch) |page=2424 |publisher=The Gazette of India |url=https://egazette.gov.in/(S(ns1zkytbmodc3radid0qzu4x))/ViewPDF.aspx}}</ref> |- | align="center" |[[ಚಿತ್ರ:Colonel_of_the_Indian_Army.svg|89x89px]] |[[ಕರ್ನಲ್]] |[[ಭಾರತೀಯ ಭೂಸೇನೆ|ಭಾರತೀಯ ಭೂಸೇನೆ]] |‌ಜನವರಿ ೧, ೨೦೦೮<ref>{{Cite news |date=20 February 2010 |title=Part I-Section 4: Ministry of Defence (Army Branch) |page=265 |publisher=The Gazette of India |url=https://egazette.gov.in/(S(ns1zkytbmodc3radid0qzu4x))/ViewPDF.aspx}}</ref> |- | align="center" |[[ಚಿತ್ರ:Brigadier_of_the_Indian_Army.svg|89x89px]] |ಬ್ರಿಗೇಡಿಯರ್ |[[ಭಾರತೀಯ ಭೂಸೇನೆ|ಭಾರತೀಯ ಭೂಸೇನೆ]] |‌ಜೂನ್ ‌೭, ೨೦೧೩ (ಹಂಗಾಮಿ)<br /><br />ಏಪ್ರಿಲ್ ‌೧, ೨೦೧೪ (ಜನವರಿ ೮, ೨೦೧೨ ರಿಂದ ಹಿರಿತನದ ಆಧಾರದ ಮೇರೆಗೆ)<ref>{{Cite news |date=9 January 2016 |title=Part I-Section 4: Ministry of Defence (Army Branch) |page=142 |publisher=The Gazette of India |url=https://egazette.gov.in/(S(ns1zkytbmodc3radid0qzu4x))/ViewPDF.aspx}}</ref> |- | align="center" |[[ಚಿತ್ರ:Major_General_of_the_Indian_Army.svg|89x89px]] |ಮೇಜರ್‌ ಜನರಲ್ |[[ಭಾರತೀಯ ಭೂಸೇನೆ|ಭಾರತೀಯ ಭೂಸೇನೆ]] |‌ಫೆಬ್ರವರಿ ೧೮, ೨೦೧೯ (ಜನವರಿ ೧, ೨೦೧೮ ರಿಂದ ಹಿರಿತನದ ಆಧಾರದ ಮೇರೆಗೆ)<ref>{{Cite news |date=25 December 2021 |title=Part I-Section 4: Ministry of Defence (Army Branch) |page=2964 |publisher=The Gazette of India |url=https://egazette.gov.in/WriteReadData/2021/232121.pdf}}</ref> |- | align="center" |[[ಚಿತ್ರ:Lieutenant_General_of_the_Indian_Army.svg|89x89px]] |ಲೆಫ್ಟಿನೆಂಟ್ ಜನರಲ್ |[[ಭಾರತೀಯ ಭೂಸೇನೆ|ಭಾರತೀಯ ಭೂಸೇನೆ]] |‌೨೦೨೨ |- |} {{S-start}} {{S-mil}} {{S-bef|rows=2|before=ಜಾನ್ಸನ್ ಪಿ. ಮ್ಯಾಥ್ಯೂ}} {{s-ttl|title=ಜನರಲ್ ಆಫೀಸರ್ ಕಮಾಂಡಿಂಗ್ III ಕಾರ್ಪ್ಸ್|years=೨೦೨೨ - ೨೦೨೩}} {{S-aft|after=ಎಚ್. ಎಸ್. ಸಾಹಿ}} {{s-ttl|title=ಜನರಲ್ ಆಫೀಸರ್ ಕಮಾಂಡಿಂಗ್ [[ಉತ್ತರ ಭಾರತ |ಉತ್ತರ ಭಾರತ ಪ್ರದೇಶ]]|years=೨೦೨೩ - ೨೦೨೩}} {{S-aft|after=ಜುಬಿನ್ ಎ. ಮಿನ್ವಾಲಾ}} {{S-bef|before=ರಾಣಾ ಪ್ರತಾಪ್ ಕಾಳಿತಾ}} {{s-ttl|title=ಜನರಲ್ ಆಫೀಸರ್ ಕಮಾಂಡಿಂಗ್-ಇನ್-ಚೀಫ್ ಈಸ್ಟರ್ನ್ ಕಮಾಂಡ್|years=೧ ಜನವರಿ ೨೦೨೪ – ವರ್ತಮಾನದವರೆಗೆ}} {{s-inc}} {{s-end}} == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == {{ಉಲ್ಲೇಖಗಳು}} [[ವರ್ಗ:ಜೀವಂತ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಕನ್ನಡ ವಿಕಿಪೀಡಿಯ ಸಮುದಾಯ ಬೆಳವಣಿಗೆ]] jfpbcb9321y0vlg4kiai8qimikbp80c 0 156820 1224290 1223527 2024-04-26T04:55:44Z Prajna gopal 75944 wikitext text/x-wiki {{Infobox officeholder | name = ವಿ. ಕೆ. ನಾಯರ್ | image = | imagesize =238 px | caption = | birth_date = | birth_place = | residence = | death_date = | death_place = | office =ನಾಗಾಲ್ಯಾಂಡ್‌ ರಾಜ್ಯಪಾಲರು | term_start = ಅಕ್ಟೋಬರ್‌ ೨, ೧೯೯೩ | term_end = ಆಗಸ್ಟ್‌ ೪ ೧೯೯೪ |1blankname = ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿ |1namedata = ಎಸ್. ಸಿ. ಜಮೀರ್ | predecessor = ಲೋಕ್‌ನಾಥ್‌ ಮಿಶ್ರಾ | successor= ಔದ್‌ ನಾರಾಯಣ ಶ್ರೀವಾಸ್ಥವ | religion = | spouse = | children = | occupation =[[ಭಾರತೀಯ ಸೇನೆ|ಭಾರತೀಯ ಸೇನಾಧಿಕಾರಿ]]<br>ಆಡಳಿತಾಧಿಕಾರಿ | alma_mater = | website = | footnotes = | source = }} ಲೆಫ್ಟಿನೆಂಟ್ ಜನರಲ್ '''ವಿ. ಕೆ. ನಾಯರ್''' (ಮರಣ ನವೆಂಬರ್ ೩೦ ೨೦೧೫) ಅವರು ಪರಮ ವಿಶಿಷ್ಟ ಸೇವಾ ಪದಕ, ಸೇವಾ ಪದಕ ಪುರಸ್ಕೃತರು. ಇವರು ಭಾರತೀಯ ಸೇನೆಯ ಮಾಜಿ ಅಧಿಕಾರಿ ಮತ್ತು [[ನಾಗಾಲ್ಯಾಂಡ್|ನಾಗಾಲ್ಯಾಂಡ್‌ನ]] ರಾಜ್ಯಪಾಲರಾಗಿದ್ದರು. <ref>{{Cite web |title=RIP Lt-Gen VK 'Tubby' Nayar, the 'hero' of Northeast |url=https://www.dailyo.in/politics/lt-gen-vk-nayar-northeast-nagaland-indira-gandhi-manipur-mizoram-indian-army-assam/story/1/7704.html |publisher=DailyO}}</ref> <ref>{{Cite web |title=Lt. Gen. V.K. Nayar |url=https://rajbhavan.nagaland.gov.in/governor_9.html |publisher=Raj Bhavan Nagaland official website}}</ref> ಸೈನ್ಯದಲ್ಲಿದ್ದಾಗ, ಅವರು ಪದಾತಿದಳದಲ್ಲಿ ಪ್ಯಾರಾಟ್ರೂಪರ್ ಆಗಿ, ಕೌಂಟರ್‌ ಇನ್ಸರ್ಜೆನಿ ಮತ್ತು ಸೇನಾ ಕಮಾಂಡರ್ ಆಗಿ (ಜಿಒಸಿ-ಇನ್-ಸಿ, ವೆಸ್ಟರ್ನ್ ಕಮಾಂಡ್) ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದರು. == ವೈಯಕ್ತಿಕ ಜೀವನ == ಅವರು ಸಾಜ್ನಿ ನಾಯರ್ ಅವರನ್ನು ವಿವಾಹವಾಗಿದ್ದರು ಅವರಿಗೆ ಓರ್ವ ಪುತ್ರ (ಅವರೂ ಕೂಡ ಅಧಿಕಾರಿ) ಹಾಗೂ ಓರ್ವ ಪುತ್ರಿಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಂತೆ ಇಬ್ಬರು ಮಕ್ಕಳಿದ್ದರು. ಅವರು ೨೦೧೫ರ ನವೆಂಬರ್ ೩೦ರಂದು ನಿಧನರಾದರು. <ref>{{Cite web |title=LT.GEN. VK NAYAR PVSM, SM(RETD.) - Times of India |url=https://timesofindia.indiatimes.com/LT-GEN-VK-NAYAR-PVSM-SMRETD-/articleshow/49985279.cms |access-date=2020-03-02 |website=The Times of India}}</ref> == ಗ್ರಂಥಸೂಚಿ == * ಫ್ರಂ ಫೆಟಿಗ್‌ ಟು ಸಿವೈವ್ಸ: ಮೆಮೊರೀಸ್‌ ಆಫ್‌ ಎ ಪ್ಯಾರಾಟ್ರೂಪರ್‌ (೨೦೧೩) <ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=f68wnwEACAAJ|title=From Fatigues to Civvies: Memoirs of a Paratrooper|last=V. K. Nayar|publisher=Manohar Publishers & Distributors|year=2013|isbn=9789350980071}}</ref> == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == {{ಉಲ್ಲೇಖಗಳು}}{{DEFAULTSORT:Nayar, V. K.}} rodo1zv9z0px94f3yphx8w7c8frtb39 1224291 1224290 2024-04-26T05:06:44Z Prajna gopal 75944 /* ವೈಯಕ್ತಿಕ ಜೀವನ */ wikitext text/x-wiki {{Infobox officeholder | name = ವಿ. ಕೆ. ನಾಯರ್ | image = | imagesize =238 px | caption = | birth_date = | birth_place = | residence = | death_date = | death_place = | office =ನಾಗಾಲ್ಯಾಂಡ್‌ ರಾಜ್ಯಪಾಲರು | term_start = ಅಕ್ಟೋಬರ್‌ ೨, ೧೯೯೩ | term_end = ಆಗಸ್ಟ್‌ ೪ ೧೯೯೪ |1blankname = ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿ |1namedata = ಎಸ್. ಸಿ. ಜಮೀರ್ | predecessor = ಲೋಕ್‌ನಾಥ್‌ ಮಿಶ್ರಾ | successor= ಔದ್‌ ನಾರಾಯಣ ಶ್ರೀವಾಸ್ಥವ | religion = | spouse = | children = | occupation =[[ಭಾರತೀಯ ಸೇನೆ|ಭಾರತೀಯ ಸೇನಾಧಿಕಾರಿ]]<br>ಆಡಳಿತಾಧಿಕಾರಿ | alma_mater = | website = | footnotes = | source = }} ಲೆಫ್ಟಿನೆಂಟ್ ಜನರಲ್ '''ವಿ. ಕೆ. ನಾಯರ್''' (ಮರಣ ನವೆಂಬರ್ ೩೦ ೨೦೧೫) ಅವರು ಪರಮ ವಿಶಿಷ್ಟ ಸೇವಾ ಪದಕ, ಸೇವಾ ಪದಕ ಪುರಸ್ಕೃತರು. ಇವರು ಭಾರತೀಯ ಸೇನೆಯ ಮಾಜಿ ಅಧಿಕಾರಿ ಮತ್ತು [[ನಾಗಾಲ್ಯಾಂಡ್|ನಾಗಾಲ್ಯಾಂಡ್‌ನ]] ರಾಜ್ಯಪಾಲರಾಗಿದ್ದರು. <ref>{{Cite web |title=RIP Lt-Gen VK 'Tubby' Nayar, the 'hero' of Northeast |url=https://www.dailyo.in/politics/lt-gen-vk-nayar-northeast-nagaland-indira-gandhi-manipur-mizoram-indian-army-assam/story/1/7704.html |publisher=DailyO}}</ref> <ref>{{Cite web |title=Lt. Gen. V.K. Nayar |url=https://rajbhavan.nagaland.gov.in/governor_9.html |publisher=Raj Bhavan Nagaland official website}}</ref> ಸೈನ್ಯದಲ್ಲಿದ್ದಾಗ, ಅವರು ಪದಾತಿದಳದಲ್ಲಿ ಪ್ಯಾರಾಟ್ರೂಪರ್ ಆಗಿ, ಕೌಂಟರ್‌ ಇನ್ಸರ್ಜೆನಿ ಮತ್ತು ಸೇನಾ ಕಮಾಂಡರ್ ಆಗಿ (ಜಿಒಸಿ-ಇನ್-ಸಿ, ವೆಸ್ಟರ್ನ್ ಕಮಾಂಡ್) ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದರು. == ವೈಯಕ್ತಿಕ ಜೀವನ == ಅವರು ಸಾಜ್ನಿ ನಾಯರ್ ಅವರನ್ನು ವಿವಾಹವಾಗಿದ್ದರು. ಅವರಿಗೆ ಓರ್ವ ಪುತ್ರ (ಅವರೂ ಕೂಡ ಅಧಿಕಾರಿ) ಹಾಗೂ ಓರ್ವ ಪುತ್ರಿಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಂತೆ ಇಬ್ಬರು ಮಕ್ಕಳಿದ್ದರು. ಅವರು ೨೦೧೫ರ ನವೆಂಬರ್ ೩೦ ರಂದು ನಿಧನರಾದರು. <ref>{{Cite web |title=LT.GEN. VK NAYAR PVSM, SM(RETD.) - Times of India |url=https://timesofindia.indiatimes.com/LT-GEN-VK-NAYAR-PVSM-SMRETD-/articleshow/49985279.cms |access-date=2020-03-02 |website=The Times of India}}</ref> == ಗ್ರಂಥಸೂಚಿ == * ಫ್ರಂ ಫೆಟಿಗ್‌ ಟು ಸಿವೈವ್ಸ: ಮೆಮೊರೀಸ್‌ ಆಫ್‌ ಎ ಪ್ಯಾರಾಟ್ರೂಪರ್‌ (೨೦೧೩) <ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=f68wnwEACAAJ|title=From Fatigues to Civvies: Memoirs of a Paratrooper|last=V. K. Nayar|publisher=Manohar Publishers & Distributors|year=2013|isbn=9789350980071}}</ref> == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == {{ಉಲ್ಲೇಖಗಳು}}{{DEFAULTSORT:Nayar, V. K.}} spapva49zys3d1taj8sltfdsz4jzii5 1224292 1224291 2024-04-26T05:07:27Z Prajna gopal 75944 Prajna gopal [[ಸದಸ್ಯ:Myschandru/ವಿ. ಕೆ. ನಾಯರ್]] ಪುಟವನ್ನು [[ವಿ. ಕೆ. ನಾಯರ್]] ಕ್ಕೆ ಸರಿಸಿದ್ದಾರೆ: ಸೂಕ್ತವಾದ ಪುಟ ಶೀರ್ಷಿಕೆ: ಲೇಖನ ತಯಾರಾಗಿದೆ. wikitext text/x-wiki {{Infobox officeholder | name = ವಿ. ಕೆ. ನಾಯರ್ | image = | imagesize =238 px | caption = | birth_date = | birth_place = | residence = | death_date = | death_place = | office =ನಾಗಾಲ್ಯಾಂಡ್‌ ರಾಜ್ಯಪಾಲರು | term_start = ಅಕ್ಟೋಬರ್‌ ೨, ೧೯೯೩ | term_end = ಆಗಸ್ಟ್‌ ೪ ೧೯೯೪ |1blankname = ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿ |1namedata = ಎಸ್. ಸಿ. ಜಮೀರ್ | predecessor = ಲೋಕ್‌ನಾಥ್‌ ಮಿಶ್ರಾ | successor= ಔದ್‌ ನಾರಾಯಣ ಶ್ರೀವಾಸ್ಥವ | religion = | spouse = | children = | occupation =[[ಭಾರತೀಯ ಸೇನೆ|ಭಾರತೀಯ ಸೇನಾಧಿಕಾರಿ]]<br>ಆಡಳಿತಾಧಿಕಾರಿ | alma_mater = | website = | footnotes = | source = }} ಲೆಫ್ಟಿನೆಂಟ್ ಜನರಲ್ '''ವಿ. ಕೆ. ನಾಯರ್''' (ಮರಣ ನವೆಂಬರ್ ೩೦ ೨೦೧೫) ಅವರು ಪರಮ ವಿಶಿಷ್ಟ ಸೇವಾ ಪದಕ, ಸೇವಾ ಪದಕ ಪುರಸ್ಕೃತರು. ಇವರು ಭಾರತೀಯ ಸೇನೆಯ ಮಾಜಿ ಅಧಿಕಾರಿ ಮತ್ತು [[ನಾಗಾಲ್ಯಾಂಡ್|ನಾಗಾಲ್ಯಾಂಡ್‌ನ]] ರಾಜ್ಯಪಾಲರಾಗಿದ್ದರು. <ref>{{Cite web |title=RIP Lt-Gen VK 'Tubby' Nayar, the 'hero' of Northeast |url=https://www.dailyo.in/politics/lt-gen-vk-nayar-northeast-nagaland-indira-gandhi-manipur-mizoram-indian-army-assam/story/1/7704.html |publisher=DailyO}}</ref> <ref>{{Cite web |title=Lt. Gen. V.K. Nayar |url=https://rajbhavan.nagaland.gov.in/governor_9.html |publisher=Raj Bhavan Nagaland official website}}</ref> ಸೈನ್ಯದಲ್ಲಿದ್ದಾಗ, ಅವರು ಪದಾತಿದಳದಲ್ಲಿ ಪ್ಯಾರಾಟ್ರೂಪರ್ ಆಗಿ, ಕೌಂಟರ್‌ ಇನ್ಸರ್ಜೆನಿ ಮತ್ತು ಸೇನಾ ಕಮಾಂಡರ್ ಆಗಿ (ಜಿಒಸಿ-ಇನ್-ಸಿ, ವೆಸ್ಟರ್ನ್ ಕಮಾಂಡ್) ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದರು. == ವೈಯಕ್ತಿಕ ಜೀವನ == ಅವರು ಸಾಜ್ನಿ ನಾಯರ್ ಅವರನ್ನು ವಿವಾಹವಾಗಿದ್ದರು. ಅವರಿಗೆ ಓರ್ವ ಪುತ್ರ (ಅವರೂ ಕೂಡ ಅಧಿಕಾರಿ) ಹಾಗೂ ಓರ್ವ ಪುತ್ರಿಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಂತೆ ಇಬ್ಬರು ಮಕ್ಕಳಿದ್ದರು. ಅವರು ೨೦೧೫ರ ನವೆಂಬರ್ ೩೦ ರಂದು ನಿಧನರಾದರು. <ref>{{Cite web |title=LT.GEN. VK NAYAR PVSM, SM(RETD.) - Times of India |url=https://timesofindia.indiatimes.com/LT-GEN-VK-NAYAR-PVSM-SMRETD-/articleshow/49985279.cms |access-date=2020-03-02 |website=The Times of India}}</ref> == ಗ್ರಂಥಸೂಚಿ == * ಫ್ರಂ ಫೆಟಿಗ್‌ ಟು ಸಿವೈವ್ಸ: ಮೆಮೊರೀಸ್‌ ಆಫ್‌ ಎ ಪ್ಯಾರಾಟ್ರೂಪರ್‌ (೨೦೧೩) <ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=f68wnwEACAAJ|title=From Fatigues to Civvies: Memoirs of a Paratrooper|last=V. K. Nayar|publisher=Manohar Publishers & Distributors|year=2013|isbn=9789350980071}}</ref> == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == {{ಉಲ್ಲೇಖಗಳು}}{{DEFAULTSORT:Nayar, V. K.}} spapva49zys3d1taj8sltfdsz4jzii5 1224295 1224292 2024-04-26T05:08:19Z Prajna gopal 75944 added [[Category:ಕನ್ನಡ ವಿಕಿಪೀಡಿಯ ಸಮುದಾಯ ಬೆಳವಣಿಗೆ]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] wikitext text/x-wiki {{Infobox officeholder | name = ವಿ. ಕೆ. ನಾಯರ್ | image = | imagesize =238 px | caption = | birth_date = | birth_place = | residence = | death_date = | death_place = | office =ನಾಗಾಲ್ಯಾಂಡ್‌ ರಾಜ್ಯಪಾಲರು | term_start = ಅಕ್ಟೋಬರ್‌ ೨, ೧೯೯೩ | term_end = ಆಗಸ್ಟ್‌ ೪ ೧೯೯೪ |1blankname = ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿ |1namedata = ಎಸ್. ಸಿ. ಜಮೀರ್ | predecessor = ಲೋಕ್‌ನಾಥ್‌ ಮಿಶ್ರಾ | successor= ಔದ್‌ ನಾರಾಯಣ ಶ್ರೀವಾಸ್ಥವ | religion = | spouse = | children = | occupation =[[ಭಾರತೀಯ ಸೇನೆ|ಭಾರತೀಯ ಸೇನಾಧಿಕಾರಿ]]<br>ಆಡಳಿತಾಧಿಕಾರಿ | alma_mater = | website = | footnotes = | source = }} ಲೆಫ್ಟಿನೆಂಟ್ ಜನರಲ್ '''ವಿ. ಕೆ. ನಾಯರ್''' (ಮರಣ ನವೆಂಬರ್ ೩೦ ೨೦೧೫) ಅವರು ಪರಮ ವಿಶಿಷ್ಟ ಸೇವಾ ಪದಕ, ಸೇವಾ ಪದಕ ಪುರಸ್ಕೃತರು. ಇವರು ಭಾರತೀಯ ಸೇನೆಯ ಮಾಜಿ ಅಧಿಕಾರಿ ಮತ್ತು [[ನಾಗಾಲ್ಯಾಂಡ್|ನಾಗಾಲ್ಯಾಂಡ್‌ನ]] ರಾಜ್ಯಪಾಲರಾಗಿದ್ದರು. <ref>{{Cite web |title=RIP Lt-Gen VK 'Tubby' Nayar, the 'hero' of Northeast |url=https://www.dailyo.in/politics/lt-gen-vk-nayar-northeast-nagaland-indira-gandhi-manipur-mizoram-indian-army-assam/story/1/7704.html |publisher=DailyO}}</ref> <ref>{{Cite web |title=Lt. Gen. V.K. Nayar |url=https://rajbhavan.nagaland.gov.in/governor_9.html |publisher=Raj Bhavan Nagaland official website}}</ref> ಸೈನ್ಯದಲ್ಲಿದ್ದಾಗ, ಅವರು ಪದಾತಿದಳದಲ್ಲಿ ಪ್ಯಾರಾಟ್ರೂಪರ್ ಆಗಿ, ಕೌಂಟರ್‌ ಇನ್ಸರ್ಜೆನಿ ಮತ್ತು ಸೇನಾ ಕಮಾಂಡರ್ ಆಗಿ (ಜಿಒಸಿ-ಇನ್-ಸಿ, ವೆಸ್ಟರ್ನ್ ಕಮಾಂಡ್) ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದರು. == ವೈಯಕ್ತಿಕ ಜೀವನ == ಅವರು ಸಾಜ್ನಿ ನಾಯರ್ ಅವರನ್ನು ವಿವಾಹವಾಗಿದ್ದರು. ಅವರಿಗೆ ಓರ್ವ ಪುತ್ರ (ಅವರೂ ಕೂಡ ಅಧಿಕಾರಿ) ಹಾಗೂ ಓರ್ವ ಪುತ್ರಿಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಂತೆ ಇಬ್ಬರು ಮಕ್ಕಳಿದ್ದರು. ಅವರು ೨೦೧೫ರ ನವೆಂಬರ್ ೩೦ ರಂದು ನಿಧನರಾದರು. <ref>{{Cite web |title=LT.GEN. VK NAYAR PVSM, SM(RETD.) - Times of India |url=https://timesofindia.indiatimes.com/LT-GEN-VK-NAYAR-PVSM-SMRETD-/articleshow/49985279.cms |access-date=2020-03-02 |website=The Times of India}}</ref> == ಗ್ರಂಥಸೂಚಿ == * ಫ್ರಂ ಫೆಟಿಗ್‌ ಟು ಸಿವೈವ್ಸ: ಮೆಮೊರೀಸ್‌ ಆಫ್‌ ಎ ಪ್ಯಾರಾಟ್ರೂಪರ್‌ (೨೦೧೩) <ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=f68wnwEACAAJ|title=From Fatigues to Civvies: Memoirs of a Paratrooper|last=V. K. Nayar|publisher=Manohar Publishers & Distributors|year=2013|isbn=9789350980071}}</ref> == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == {{ಉಲ್ಲೇಖಗಳು}}{{DEFAULTSORT:Nayar, V. K.}} [[ವರ್ಗ:ಕನ್ನಡ ವಿಕಿಪೀಡಿಯ ಸಮುದಾಯ ಬೆಳವಣಿಗೆ]] edibtx8k5vaxqkpnt13l1hzzp4z8d8w 0 156821 1224296 1223536 2024-04-26T05:11:32Z Prajna gopal 75944 wikitext text/x-wiki  {{Infobox military person | honorific_prefix = ಲೆಫ್ಟಿನೆಂಟ್ ಜನರಲ್ | name = ಶ್ರವಣ್ ಕುಮಾರ್ ಪಟ್ಯಾಲ್ | honorific_suffix =ಪರಮ ವಿಶಿಷ್ಟ ಸೇವಾ ಪದಕ, ಉತ್ತಮ ಯುದ್ಧ ಸೇವಾ ಪದಕ, ಸೇನಾ ಪದಕ | native_name = | image = File:Lieutenant General Shravan Kumar Patyal (cropped).jpg | image_size = | alt = | caption = | birth_date = <!-- {{birth date and age|YYYY|MM|DD}} or {{birth date|YYYY|MM|DD}} if dead --> | death_date = <!-- {{Death date and age|2020|12|2020}} death date first, then birth date --> | birth_place = | death_place = | placeofburial = | placeofburial_label = | placeofburial_coordinates = <!-- {{Coord|LAT|LONG|display=inline,title}} --> | nickname = | birth_name = | allegiance = {{IND}} | branch = {{army|ಭಾರತ}} | serviceyears = ೧೯೯೭ – ೨೦೧೮ | rank = [[File:Lieutenant General of the Indian Army.svg|22px]] [[ಲೆಫ್ಟಿನೆಂಟ್ ಜನರಲ್]] | servicenumber = IC-35960X | unit = [[4ನೇ ಗೂರ್ಖಾ ರೈಫಲ್ಸ್]] | commands = [[XIV ಕಾರ್ಪ್ಸ್|XIV ಕಾರ್ಪ್ಸ್]] | battles = | battles_label = | awards = [[File:Param Vishisht Seva Medal ribbon.svg|20px]] [[ಪರಮ ವಿಶಿಷ್ಟ ಸೇವಾ ಪದಕ]] <br> [[File:Uttam Yudh Seva Medal ribbon.svg|20px]] [[ಉತ್ತಮ ಯುದ್ಧ ಸೇವಾ ಪದಕ]]<br>[[File:Sena Medal ribbon.svg|20px]] [[ಸೇನಾ ಪದಕ]] | spouse = | relations = | laterwork = | signature = | website = | other_name = | memorials = | signature_size = | signature_alt = | module = }} [[ಲೆಫ್ಟಿನೆಂಟ್ ಜನರಲ್]] '''ಶ್ರವಣ್ ಕುಮಾರ್ ಪಟ್ಯಾಲ್''', [[ಪರಮ ವಿಶಿಷ್ಟ ಸೇವಾ ಪದಕ|ಪಿವಿಎಸ್ಎಂ]], [[ಉತ್ತಮ ಯುದ್ಧ ಸೇವಾ ಪದಕ|ಯುವೈಎಸ್ಎಂ]], [[ಸೇನಾ ಪದಕ|ಎಸ್ಎಂ]] ಅವರು [[ಭಾರತೀಯ ಸೇನೆ|ಭಾರತೀಯ ಸೇನೆಯ]] ಉಪ ಸೇನಾ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರಾಗಿ (ಡಿಸಿಒಎಎಸ್) ೨೦೧೭ರ ಮಾರ್ಚ್ ೩೧ರಂದು ಅಧಿಕಾರ ವಹಿಸಿಕೊಂಡರು. ಲೆಫ್ಟಿನೆಂಟ್ ಜನರಲ್ ಸುಬ್ರತಾ ಸಹಾ ನಿವೃತ್ತರಾದ ನಂತರ ಅವರು ಈ ಹುದ್ದೆಯನ್ನು ವಹಿಸಿಕೊಂಡರು. <ref>{{Cite news |last=Feeds |first=PTI |date=2017-03-31 |title=Lt Gen S K Patyal takes charge as Deputy Chief of Army Staff |language=en |work=India.com |url=http://www.india.com/news/agencies/lt-gen-s-k-patyal-takes-charge-as-deputy-chief-of-army-staff-1981836/ |url-status=live |access-date=2017-12-20 |archive-url=https://web.archive.org/web/20171222052515/http://www.india.com/news/agencies/lt-gen-s-k-patyal-takes-charge-as-deputy-chief-of-army-staff-1981836/ |archive-date=2017-12-22}}</ref> <ref>{{Cite news |date=2017-04-01 |title=Lt Gen SK Patyal takes charge as Deputy Chief of Army Staff |language=en |work=hindustantimes.com/ |url=http://www.hindustantimes.com/india-news/lt-gen-sk-patyal-takes-charge-as-deputy-chief-of-army-staff/story-ylbzBWtI7t0FwFUZhUApVJ.html |url-status=live |access-date=2017-12-20 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170404001538/http://www.hindustantimes.com/india-news/lt-gen-sk-patyal-takes-charge-as-deputy-chief-of-army-staff/story-ylbzBWtI7t0FwFUZhUApVJ.html |archive-date=2017-04-04}}</ref> <ref>{{Cite web |title=Four senior posts in Army fall vacant |url=http://www.tribuneindia.com/news/nation/four-senior-posts-in-army-fall-vacant/385979.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170612142429/http://www.tribuneindia.com/news/nation/four-senior-posts-in-army-fall-vacant/385979.html |archive-date=2017-06-12}}</ref> <ref>{{Cite news |date=2017-03-31 |title=Lt Gen SK Patyal takes charge as Deputy Chief of Army Staff {{!}} Latest News & Updates at Daily News & Analysis |language=en-US |work=dna |url=http://www.dnaindia.com/india/report-lt-gen-s-k-patyal-takes-charge-as-deputy-chief-of-army-staff-2377227 |url-status=live |access-date=2017-12-20 |archive-url=https://web.archive.org/web/20171222070911/http://www.dnaindia.com/india/report-lt-gen-s-k-patyal-takes-charge-as-deputy-chief-of-army-staff-2377227 |archive-date=2017-12-22}}</ref> == ವೃತ್ತಿ == ಪಟ್ಯಾಲ್ ಅವರನ್ನು ೧೯೭೯ರಲ್ಲಿ ಗೂರ್ಖಾ ರೈಫಲ್ಸ್ಗೆ ನಿಯೋಜಿಸಲಾಯಿತು. ಅವರು XIV ಕಾರ್ಪ್ಸ್ (ಲೇಹ್), ಡೈರೆಕ್ಟರ್ ಜನರಲ್ ಮಿಲಿಟರಿ ಇಂಟೆಲಿಜೆನ್ಸ್ (DGMI) ಮತ್ತು [[ಬಾರ್ಡರ್ ರೋಡ್ಸ್ ಆರ್ಗನೈಸೇಶನ್]] ಸೇರಿದಂತೆ ಅನೇಕ ಸ್ಥಾನಗಳನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದಾರೆ. <ref>{{Cite news |date=2015-07-22 |title=Lt Gen SK Patyal takes over as GOC of Army's 14 Corps |work=The Economic Times |url=https://economictimes.indiatimes.com/news/defence/lt-gen-sk-patyal-takes-over-as-goc-of-armys-14-corps/articleshow/48177946.cms |url-status=live |access-date=2017-12-20 |archive-url=https://web.archive.org/web/20171222061149/https://economictimes.indiatimes.com/news/defence/lt-gen-sk-patyal-takes-over-as-goc-of-armys-14-corps/articleshow/48177946.cms |archive-date=2017-12-22}}</ref> <ref name=":0">{{Cite news |date=2017-04-01 |title=Lt Gen SK Patyal takes charge as Deputy Chief of Army Staff |language=en |work=hindustantimes.com/ |url=http://www.hindustantimes.com/india-news/lt-gen-sk-patyal-takes-charge-as-deputy-chief-of-army-staff/story-ylbzBWtI7t0FwFUZhUApVJ.html |url-status=live |access-date=2017-12-20 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170404001538/http://www.hindustantimes.com/india-news/lt-gen-sk-patyal-takes-charge-as-deputy-chief-of-army-staff/story-ylbzBWtI7t0FwFUZhUApVJ.html |archive-date=2017-04-04}}<cite class="citation news cs1" data-ve-ignore="true">[http://www.hindustantimes.com/india-news/lt-gen-sk-patyal-takes-charge-as-deputy-chief-of-army-staff/story-ylbzBWtI7t0FwFUZhUApVJ.html "Lt Gen SK Patyal takes charge as Deputy Chief of Army Staff"]. ''hindustantimes.com/''. 2017-04-01. [https://web.archive.org/web/20170404001538/http://www.hindustantimes.com/india-news/lt-gen-sk-patyal-takes-charge-as-deputy-chief-of-army-staff/story-ylbzBWtI7t0FwFUZhUApVJ.html Archived] from the original on 2017-04-04<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2017-12-20</span></span>.</cite></ref> <ref>{{Cite web |title=h6 |url=http://sainiksamachar.nic.in/englisharchives/2012/nov16-12/h6.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20150728034905/http://sainiksamachar.nic.in/englisharchives/2012/nov16-12/h6.htm |archive-date=2015-07-28 |access-date=2017-12-20 |website=sainiksamachar.nic.in}}</ref> <ref>{{Cite news |date=2016-09-16 |title='Golfing in' of new GOC-in-C scheduled, then cancelled |language=en-US |work=The Indian Express |url=http://indianexpress.com/article/india/india-news-india/golfing-in-of-new-goc-in-c-scheduled-then-cancelled/ |url-status=live |access-date=2017-12-20 |archive-url=https://web.archive.org/web/20171222053155/http://indianexpress.com/article/india/india-news-india/golfing-in-of-new-goc-in-c-scheduled-then-cancelled/ |archive-date=2017-12-22}}</ref> ತಮ್ಮ ವೃತ್ತಿಜೀವನದಲ್ಲಿ, ಅವರಿಗೆ [[ಸೇನಾ ಪದಕ]], ೨೦೧೭ರಲ್ಲಿ [[ಉತ್ತಮ ಯುದ್ಧ ಸೇವಾ ಪದಕ]] ಮತ್ತು ೨೦೧೮ರಲ್ಲಿ [[ಪರಮ ವಿಶಿಷ್ಟ ಸೇವಾ ಪದಕ|ಪರಮ ವಿಶಿಷ್ಟ ಸೇವಾ ಪದಕವನ್ನು]] ಅವರ ಸೇವೆಗಾಗಿ ನೀಡಲಾಗಿದೆ. <ref>{{Cite web |title=390 Republic Day Gallantry and Other Defence Decorations Announced |url=http://www.pib.nic.in/PressReleseDetail.aspx?PRID=1517875}}</ref> == Honours and decorations == {| style="margin:1em auto; text-align:center;" |colspan="5"|[[File:Param Vishisht Seva Medal ribbon.svg|105px]] {{Ribbon devices|number=0|type=award-star|ribbon=Uttam Yudh Seva Medal ribbon.svg|width=106}} |- |colspan="4"|{{Ribbon devices|number=0|type=award-star|ribbon=Sena Medal ribbon.svg|width=106}} {{Ribbon devices|number=0|type=award-star|ribbon=IND Samanya Seva medal.svg|width=106}} {{Ribbon devices|number=0|type=award-star|ribbon=IND Special Service Medal Ribbon.svg|width=106}} |- |{{Ribbon devices|number=0|type=award-star|ribbon=IND Operation Vijay star.svg|width=106}} |{{Ribbon devices|number=0|type=award-star|ribbon=IND Operation Parakram medal.svg|width=106}} |{{Ribbon devices|number=0|type=award-star|ribbon=IND Sainya Seva Medal Ribbon.svg|width=106}} |{{Ribbon devices|number=0|type=award-star|ribbon=IND Videsh Seva Medal Ribbon.svg|width=106}} |- |{{Ribbon devices|number=0|type=award-star|ribbon=IND 50th Anniversary Independence medal.svg|width=106}} |{{Ribbon devices|number=0|type=award-star|ribbon=IND 30 Years Long Service Ribbon.svg|width=106}} |{{Ribbon devices|number=0|type=award-star|ribbon=IND 20YearsServiceMedalRibbon.svg|width=106}} |{{Ribbon devices|number=0|type=award-star|ribbon=IND 9YearsServiceMedalRibbon.svg|width=106}} |- |} {| class="wikitable" style="margin:1em auto; text-align:center;" |- |colspan="2"|[[ಪರಮ ವಿಶಿಷ್ಟ ಸೇವಾ ಪದಕ]] |colspan="2"|[[ಉತ್ತಮ ಯುದ್ಧ ಸೇವಾ ಪದಕ]] |- |colspan="1"|[[ಸೇನಾ ಪದಕ]] |colspan="2"|[[ಸಾಮಾನ್ಯ ಸೇವಾ ಪದಕ]] |colspan="1"|[[ವಿಶೇಷ ಸೇವಾ ಪದಕ|ವಿಶೇಷ ಸೇವಾ ಪದಕ]] |- |[[ಭಾರತೀಯ ಸೇನಾ ಪದಕಗಳು|ಅಪರೇಷನ್‌ ವಿಜಯ್‌ ಪದಕ]] |[[ಭಾರತೀಯ ಸೇನಾ ಪದಕಗಳು|ಅಪರೇಷನ್‌ ಪರಾಕ್ರಮ್ ಪದಕ]] |[[ಭಾರತೀಯ ಸೇನಾ ಪದಕಗಳು|ಸೈನ್ಯ ಸೇವಾ ಪದಕ]] |[[ಭಾರತೀಯ ಸೇನಾ ಪದಕಗಳು|ವಿದೇಶ್‌ ಸೇವಾ ಪದಕ]] |- |[[ಭಾರತೀಯ ಸೇನಾ ಪದಕಗಳು|೫೦ನೇ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯೋತ್ಸವ ಪದಕ]] |[[ಭಾರತೀಯ ಸೇನಾ ಪದಕಗಳು|೩೦ ವರ್ಷದ ದೀರ್ಘ ಸೇವಾವಧಿಪದಕ]] |[[ಭಾರತೀಯ ಸೇನಾ ಪದಕಗಳು|೨೦ ವರ್ಷದ ದೀರ್ಘ ಸೇವಾವಧಿಪದಕ]] |[[ಭಾರತೀಯ ಸೇನಾ ಪದಕಗಳು|೯ ವರ್ಷದ ದೀರ್ಘ ಸೇವಾವಧಿಪದಕ]] |} == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == {{ಉಲ್ಲೇಖಗಳು|30em}} [[ವರ್ಗ:ಜೀವಂತ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು]] 7k1g9zkcaychypoj0gl5gyihw48i2k8 1224303 1224296 2024-04-26T07:31:00Z Prajna gopal 75944 wikitext text/x-wiki  {{Infobox military person | honorific_prefix = ಲೆಫ್ಟಿನೆಂಟ್ ಜನರಲ್ | name = ಶ್ರವಣ್ ಕುಮಾರ್ ಪಟ್ಯಾಲ್ | honorific_suffix =ಪರಮ ವಿಶಿಷ್ಟ ಸೇವಾ ಪದಕ, ಉತ್ತಮ ಯುದ್ಧ ಸೇವಾ ಪದಕ, ಸೇನಾ ಪದಕ | native_name = | image = File:Lieutenant General Shravan Kumar Patyal (cropped).jpg | image_size = | alt = | caption = | birth_date = <!-- {{birth date and age|YYYY|MM|DD}} or {{birth date|YYYY|MM|DD}} if dead --> | death_date = <!-- {{Death date and age|2020|12|2020}} death date first, then birth date --> | birth_place = | death_place = | placeofburial = | placeofburial_label = | placeofburial_coordinates = <!-- {{Coord|LAT|LONG|display=inline,title}} --> | nickname = | birth_name = | allegiance = {{IND}} | branch = {{army|ಭಾರತ}} | serviceyears = ೧೯೯೭ – ೨೦೧೮ | rank = [[File:Lieutenant General of the Indian Army.svg|22px]] ಲೆಫ್ಟಿನೆಂಟ್ ಜನರಲ್ | servicenumber = IC-35960X | unit = ೪ ನೇ ಗೂರ್ಖಾ ರೈಫಲ್ಸ್ | commands = XIV ಕಾರ್ಪ್ಸ್ | battles = | battles_label = | awards = [[File:Param Vishisht Seva Medal ribbon.svg|20px]] [[ಪರಮ ವಿಶಿಷ್ಟ ಸೇವಾ ಪದಕ]] <br> [[File:Uttam Yudh Seva Medal ribbon.svg|20px]] ಉತ್ತಮ ಯುದ್ಧ ಸೇವಾ ಪದಕ<br>[[File:Sena Medal ribbon.svg|20px]] ಸೇನಾ ಪದಕ | spouse = | relations = | laterwork = | signature = | website = | other_name = | memorials = | signature_size = | signature_alt = | module = }} ಲೆಫ್ಟಿನೆಂಟ್ ಜನರಲ್ '''ಶ್ರವಣ್ ಕುಮಾರ್ ಪಟ್ಯಾಲ್''' ಅವರು ಪರಮ ವಿಶಿಷ್ಟ ಸೇವಾ ಪದಕ, ಉತ್ತಮ ಯುದ್ಧ ಸೇವಾ ಪದಕ ಹಾಗೂ ಸೇನಾ ಪದಕ ಪುರಸ್ಕೃತರು. ಅವರು [[ಭಾರತೀಯ ಸೇನೆ|ಭಾರತೀಯ ಸೇನೆಯ]] ಉಪ ಸೇನಾ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರಾಗಿ (ಡಿಸಿಒಎಎಸ್) ೨೦೧೭ರ ಮಾರ್ಚ್ ೩೧ರಂದು ಅಧಿಕಾರ ವಹಿಸಿಕೊಂಡರು. ಲೆಫ್ಟಿನೆಂಟ್ ಜನರಲ್ ಸುಬ್ರತಾ ಸಹಾ ನಿವೃತ್ತರಾದ ನಂತರ ಅವರು ಈ ಹುದ್ದೆಯನ್ನು ವಹಿಸಿಕೊಂಡರು. <ref>{{Cite news |last=Feeds |first=PTI |date=2017-03-31 |title=Lt Gen S K Patyal takes charge as Deputy Chief of Army Staff |language=en |work=India.com |url=http://www.india.com/news/agencies/lt-gen-s-k-patyal-takes-charge-as-deputy-chief-of-army-staff-1981836/ |url-status=live |access-date=2017-12-20 |archive-url=https://web.archive.org/web/20171222052515/http://www.india.com/news/agencies/lt-gen-s-k-patyal-takes-charge-as-deputy-chief-of-army-staff-1981836/ |archive-date=2017-12-22}}</ref> <ref>{{Cite news |date=2017-04-01 |title=Lt Gen SK Patyal takes charge as Deputy Chief of Army Staff |language=en |work=hindustantimes.com/ |url=http://www.hindustantimes.com/india-news/lt-gen-sk-patyal-takes-charge-as-deputy-chief-of-army-staff/story-ylbzBWtI7t0FwFUZhUApVJ.html |url-status=live |access-date=2017-12-20 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170404001538/http://www.hindustantimes.com/india-news/lt-gen-sk-patyal-takes-charge-as-deputy-chief-of-army-staff/story-ylbzBWtI7t0FwFUZhUApVJ.html |archive-date=2017-04-04}}</ref> <ref>{{Cite web |title=Four senior posts in Army fall vacant |url=http://www.tribuneindia.com/news/nation/four-senior-posts-in-army-fall-vacant/385979.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170612142429/http://www.tribuneindia.com/news/nation/four-senior-posts-in-army-fall-vacant/385979.html |archive-date=2017-06-12}}</ref> <ref>{{Cite news |date=2017-03-31 |title=Lt Gen SK Patyal takes charge as Deputy Chief of Army Staff {{!}} Latest News & Updates at Daily News & Analysis |language=en-US |work=dna |url=http://www.dnaindia.com/india/report-lt-gen-s-k-patyal-takes-charge-as-deputy-chief-of-army-staff-2377227 |url-status=live |access-date=2017-12-20 |archive-url=https://web.archive.org/web/20171222070911/http://www.dnaindia.com/india/report-lt-gen-s-k-patyal-takes-charge-as-deputy-chief-of-army-staff-2377227 |archive-date=2017-12-22}}</ref> == ವೃತ್ತಿ == ಪಟ್ಯಾಲ್ ಅವರನ್ನು ೧೯೭೯ರಲ್ಲಿ ಗೂರ್ಖಾ ರೈಫಲ್ಸ್ಗೆ ನಿಯೋಜಿಸಲಾಯಿತು. ಅವರು XIV ಕಾರ್ಪ್ಸ್ (ಲೇಹ್), ಡೈರೆಕ್ಟರ್ ಜನರಲ್ ಮಿಲಿಟರಿ ಇಂಟೆಲಿಜೆನ್ಸ್ (DGMI) ಮತ್ತು ಬಾರ್ಡರ್ ರೋಡ್ಸ್ ಆರ್ಗನೈಸೇಶನ್ ಸೇರಿದಂತೆ ಅನೇಕ ಸ್ಥಾನಗಳನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದಾರೆ. <ref>{{Cite news |date=2015-07-22 |title=Lt Gen SK Patyal takes over as GOC of Army's 14 Corps |work=The Economic Times |url=https://economictimes.indiatimes.com/news/defence/lt-gen-sk-patyal-takes-over-as-goc-of-armys-14-corps/articleshow/48177946.cms |url-status=live |access-date=2017-12-20 |archive-url=https://web.archive.org/web/20171222061149/https://economictimes.indiatimes.com/news/defence/lt-gen-sk-patyal-takes-over-as-goc-of-armys-14-corps/articleshow/48177946.cms |archive-date=2017-12-22}}</ref> <ref name=":0">{{Cite news |date=2017-04-01 |title=Lt Gen SK Patyal takes charge as Deputy Chief of Army Staff |language=en |work=hindustantimes.com/ |url=http://www.hindustantimes.com/india-news/lt-gen-sk-patyal-takes-charge-as-deputy-chief-of-army-staff/story-ylbzBWtI7t0FwFUZhUApVJ.html |url-status=live |access-date=2017-12-20 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170404001538/http://www.hindustantimes.com/india-news/lt-gen-sk-patyal-takes-charge-as-deputy-chief-of-army-staff/story-ylbzBWtI7t0FwFUZhUApVJ.html |archive-date=2017-04-04}}<cite class="citation news cs1" data-ve-ignore="true">[http://www.hindustantimes.com/india-news/lt-gen-sk-patyal-takes-charge-as-deputy-chief-of-army-staff/story-ylbzBWtI7t0FwFUZhUApVJ.html "Lt Gen SK Patyal takes charge as Deputy Chief of Army Staff"]. ''hindustantimes.com/''. 2017-04-01. [https://web.archive.org/web/20170404001538/http://www.hindustantimes.com/india-news/lt-gen-sk-patyal-takes-charge-as-deputy-chief-of-army-staff/story-ylbzBWtI7t0FwFUZhUApVJ.html Archived] from the original on 2017-04-04<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2017-12-20</span></span>.</cite></ref> <ref>{{Cite web |title=h6 |url=http://sainiksamachar.nic.in/englisharchives/2012/nov16-12/h6.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20150728034905/http://sainiksamachar.nic.in/englisharchives/2012/nov16-12/h6.htm |archive-date=2015-07-28 |access-date=2017-12-20 |website=sainiksamachar.nic.in}}</ref> <ref>{{Cite news |date=2016-09-16 |title='Golfing in' of new GOC-in-C scheduled, then cancelled |language=en-US |work=The Indian Express |url=http://indianexpress.com/article/india/india-news-india/golfing-in-of-new-goc-in-c-scheduled-then-cancelled/ |url-status=live |access-date=2017-12-20 |archive-url=https://web.archive.org/web/20171222053155/http://indianexpress.com/article/india/india-news-india/golfing-in-of-new-goc-in-c-scheduled-then-cancelled/ |archive-date=2017-12-22}}</ref> ತಮ್ಮ ವೃತ್ತಿಜೀವನದಲ್ಲಿ, ಅವರಿಗೆ ಸೇನಾ ಪದಕ, ೨೦೧೭ರಲ್ಲಿ ಉತ್ತಮ ಯುದ್ಧ ಸೇವಾ ಪದಕ ಮತ್ತು ೨೦೧೮ರಲ್ಲಿ [[ಪರಮ ವಿಶಿಷ್ಟ ಸೇವಾ ಪದಕ|ಪರಮ ವಿಶಿಷ್ಟ ಸೇವಾ ಪದಕವನ್ನು]] ಅವರ ಸೇವೆಗಾಗಿ ನೀಡಲಾಗಿದೆ. <ref>{{Cite web |title=390 Republic Day Gallantry and Other Defence Decorations Announced |url=http://www.pib.nic.in/PressReleseDetail.aspx?PRID=1517875}}</ref> == Honours and decorations == {| style="margin:1em auto; text-align:center;" |colspan="5"|[[File:Param Vishisht Seva Medal ribbon.svg|105px]] {{Ribbon devices|number=0|type=award-star|ribbon=Uttam Yudh Seva Medal ribbon.svg|width=106}} |- |colspan="4"|{{Ribbon devices|number=0|type=award-star|ribbon=Sena Medal ribbon.svg|width=106}} {{Ribbon devices|number=0|type=award-star|ribbon=IND Samanya Seva medal.svg|width=106}} {{Ribbon devices|number=0|type=award-star|ribbon=IND Special Service Medal Ribbon.svg|width=106}} |- |{{Ribbon devices|number=0|type=award-star|ribbon=IND Operation Vijay star.svg|width=106}} |{{Ribbon devices|number=0|type=award-star|ribbon=IND Operation Parakram medal.svg|width=106}} |{{Ribbon devices|number=0|type=award-star|ribbon=IND Sainya Seva Medal Ribbon.svg|width=106}} |{{Ribbon devices|number=0|type=award-star|ribbon=IND Videsh Seva Medal Ribbon.svg|width=106}} |- |{{Ribbon devices|number=0|type=award-star|ribbon=IND 50th Anniversary Independence medal.svg|width=106}} |{{Ribbon devices|number=0|type=award-star|ribbon=IND 30 Years Long Service Ribbon.svg|width=106}} |{{Ribbon devices|number=0|type=award-star|ribbon=IND 20YearsServiceMedalRibbon.svg|width=106}} |{{Ribbon devices|number=0|type=award-star|ribbon=IND 9YearsServiceMedalRibbon.svg|width=106}} |- |} {| class="wikitable" style="margin:1em auto; text-align:center;" |- |colspan="2"|[[ಪರಮ ವಿಶಿಷ್ಟ ಸೇವಾ ಪದಕ]] |colspan="2"|ಉತ್ತಮ ಯುದ್ಧ ಸೇವಾ ಪದಕ |- |colspan="1"|ಸೇನಾ ಪದಕ |colspan="2"|ಸಾಮಾನ್ಯ ಸೇವಾ ಪದಕ |colspan="1"|ವಿಶೇಷ ಸೇವಾ ಪದಕ |- |ಅಪರೇಷನ್‌ ವಿಜಯ್‌ ಪದಕ |ಅಪರೇಷನ್‌ ಪರಾಕ್ರಮ್ ಪದಕ |ಸೈನ್ಯ ಸೇವಾ ಪದಕ |ವಿದೇಶ ಸೇವಾ ಪದಕ |- |೫೦ನೇ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯೋತ್ಸವ ಪದಕ |೩೦ ವರ್ಷದ ದೀರ್ಘ ಸೇವಾವಧಿಪದಕ |೨೦ ವರ್ಷದ ದೀರ್ಘ ಸೇವಾವಧಿಪದಕ |೯ ವರ್ಷದ ದೀರ್ಘ ಸೇವಾವಧಿಪದಕ |} == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == {{ಉಲ್ಲೇಖಗಳು|30em}} [[ವರ್ಗ:ಜೀವಂತ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು]] a5tlzlpjlulfn330okk5q9qd832t6tg 1224304 1224303 2024-04-26T07:31:23Z Prajna gopal 75944 /* Honours and decorations */ wikitext text/x-wiki  {{Infobox military person | honorific_prefix = ಲೆಫ್ಟಿನೆಂಟ್ ಜನರಲ್ | name = ಶ್ರವಣ್ ಕುಮಾರ್ ಪಟ್ಯಾಲ್ | honorific_suffix =ಪರಮ ವಿಶಿಷ್ಟ ಸೇವಾ ಪದಕ, ಉತ್ತಮ ಯುದ್ಧ ಸೇವಾ ಪದಕ, ಸೇನಾ ಪದಕ | native_name = | image = File:Lieutenant General Shravan Kumar Patyal (cropped).jpg | image_size = | alt = | caption = | birth_date = <!-- {{birth date and age|YYYY|MM|DD}} or {{birth date|YYYY|MM|DD}} if dead --> | death_date = <!-- {{Death date and age|2020|12|2020}} death date first, then birth date --> | birth_place = | death_place = | placeofburial = | placeofburial_label = | placeofburial_coordinates = <!-- {{Coord|LAT|LONG|display=inline,title}} --> | nickname = | birth_name = | allegiance = {{IND}} | branch = {{army|ಭಾರತ}} | serviceyears = ೧೯೯೭ – ೨೦೧೮ | rank = [[File:Lieutenant General of the Indian Army.svg|22px]] ಲೆಫ್ಟಿನೆಂಟ್ ಜನರಲ್ | servicenumber = IC-35960X | unit = ೪ ನೇ ಗೂರ್ಖಾ ರೈಫಲ್ಸ್ | commands = XIV ಕಾರ್ಪ್ಸ್ | battles = | battles_label = | awards = [[File:Param Vishisht Seva Medal ribbon.svg|20px]] [[ಪರಮ ವಿಶಿಷ್ಟ ಸೇವಾ ಪದಕ]] <br> [[File:Uttam Yudh Seva Medal ribbon.svg|20px]] ಉತ್ತಮ ಯುದ್ಧ ಸೇವಾ ಪದಕ<br>[[File:Sena Medal ribbon.svg|20px]] ಸೇನಾ ಪದಕ | spouse = | relations = | laterwork = | signature = | website = | other_name = | memorials = | signature_size = | signature_alt = | module = }} ಲೆಫ್ಟಿನೆಂಟ್ ಜನರಲ್ '''ಶ್ರವಣ್ ಕುಮಾರ್ ಪಟ್ಯಾಲ್''' ಅವರು ಪರಮ ವಿಶಿಷ್ಟ ಸೇವಾ ಪದಕ, ಉತ್ತಮ ಯುದ್ಧ ಸೇವಾ ಪದಕ ಹಾಗೂ ಸೇನಾ ಪದಕ ಪುರಸ್ಕೃತರು. ಅವರು [[ಭಾರತೀಯ ಸೇನೆ|ಭಾರತೀಯ ಸೇನೆಯ]] ಉಪ ಸೇನಾ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರಾಗಿ (ಡಿಸಿಒಎಎಸ್) ೨೦೧೭ರ ಮಾರ್ಚ್ ೩೧ರಂದು ಅಧಿಕಾರ ವಹಿಸಿಕೊಂಡರು. ಲೆಫ್ಟಿನೆಂಟ್ ಜನರಲ್ ಸುಬ್ರತಾ ಸಹಾ ನಿವೃತ್ತರಾದ ನಂತರ ಅವರು ಈ ಹುದ್ದೆಯನ್ನು ವಹಿಸಿಕೊಂಡರು. <ref>{{Cite news |last=Feeds |first=PTI |date=2017-03-31 |title=Lt Gen S K Patyal takes charge as Deputy Chief of Army Staff |language=en |work=India.com |url=http://www.india.com/news/agencies/lt-gen-s-k-patyal-takes-charge-as-deputy-chief-of-army-staff-1981836/ |url-status=live |access-date=2017-12-20 |archive-url=https://web.archive.org/web/20171222052515/http://www.india.com/news/agencies/lt-gen-s-k-patyal-takes-charge-as-deputy-chief-of-army-staff-1981836/ |archive-date=2017-12-22}}</ref> <ref>{{Cite news |date=2017-04-01 |title=Lt Gen SK Patyal takes charge as Deputy Chief of Army Staff |language=en |work=hindustantimes.com/ |url=http://www.hindustantimes.com/india-news/lt-gen-sk-patyal-takes-charge-as-deputy-chief-of-army-staff/story-ylbzBWtI7t0FwFUZhUApVJ.html |url-status=live |access-date=2017-12-20 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170404001538/http://www.hindustantimes.com/india-news/lt-gen-sk-patyal-takes-charge-as-deputy-chief-of-army-staff/story-ylbzBWtI7t0FwFUZhUApVJ.html |archive-date=2017-04-04}}</ref> <ref>{{Cite web |title=Four senior posts in Army fall vacant |url=http://www.tribuneindia.com/news/nation/four-senior-posts-in-army-fall-vacant/385979.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170612142429/http://www.tribuneindia.com/news/nation/four-senior-posts-in-army-fall-vacant/385979.html |archive-date=2017-06-12}}</ref> <ref>{{Cite news |date=2017-03-31 |title=Lt Gen SK Patyal takes charge as Deputy Chief of Army Staff {{!}} Latest News & Updates at Daily News & Analysis |language=en-US |work=dna |url=http://www.dnaindia.com/india/report-lt-gen-s-k-patyal-takes-charge-as-deputy-chief-of-army-staff-2377227 |url-status=live |access-date=2017-12-20 |archive-url=https://web.archive.org/web/20171222070911/http://www.dnaindia.com/india/report-lt-gen-s-k-patyal-takes-charge-as-deputy-chief-of-army-staff-2377227 |archive-date=2017-12-22}}</ref> == ವೃತ್ತಿ == ಪಟ್ಯಾಲ್ ಅವರನ್ನು ೧೯೭೯ರಲ್ಲಿ ಗೂರ್ಖಾ ರೈಫಲ್ಸ್ಗೆ ನಿಯೋಜಿಸಲಾಯಿತು. ಅವರು XIV ಕಾರ್ಪ್ಸ್ (ಲೇಹ್), ಡೈರೆಕ್ಟರ್ ಜನರಲ್ ಮಿಲಿಟರಿ ಇಂಟೆಲಿಜೆನ್ಸ್ (DGMI) ಮತ್ತು ಬಾರ್ಡರ್ ರೋಡ್ಸ್ ಆರ್ಗನೈಸೇಶನ್ ಸೇರಿದಂತೆ ಅನೇಕ ಸ್ಥಾನಗಳನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದಾರೆ. <ref>{{Cite news |date=2015-07-22 |title=Lt Gen SK Patyal takes over as GOC of Army's 14 Corps |work=The Economic Times |url=https://economictimes.indiatimes.com/news/defence/lt-gen-sk-patyal-takes-over-as-goc-of-armys-14-corps/articleshow/48177946.cms |url-status=live |access-date=2017-12-20 |archive-url=https://web.archive.org/web/20171222061149/https://economictimes.indiatimes.com/news/defence/lt-gen-sk-patyal-takes-over-as-goc-of-armys-14-corps/articleshow/48177946.cms |archive-date=2017-12-22}}</ref> <ref name=":0">{{Cite news |date=2017-04-01 |title=Lt Gen SK Patyal takes charge as Deputy Chief of Army Staff |language=en |work=hindustantimes.com/ |url=http://www.hindustantimes.com/india-news/lt-gen-sk-patyal-takes-charge-as-deputy-chief-of-army-staff/story-ylbzBWtI7t0FwFUZhUApVJ.html |url-status=live |access-date=2017-12-20 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170404001538/http://www.hindustantimes.com/india-news/lt-gen-sk-patyal-takes-charge-as-deputy-chief-of-army-staff/story-ylbzBWtI7t0FwFUZhUApVJ.html |archive-date=2017-04-04}}<cite class="citation news cs1" data-ve-ignore="true">[http://www.hindustantimes.com/india-news/lt-gen-sk-patyal-takes-charge-as-deputy-chief-of-army-staff/story-ylbzBWtI7t0FwFUZhUApVJ.html "Lt Gen SK Patyal takes charge as Deputy Chief of Army Staff"]. ''hindustantimes.com/''. 2017-04-01. [https://web.archive.org/web/20170404001538/http://www.hindustantimes.com/india-news/lt-gen-sk-patyal-takes-charge-as-deputy-chief-of-army-staff/story-ylbzBWtI7t0FwFUZhUApVJ.html Archived] from the original on 2017-04-04<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2017-12-20</span></span>.</cite></ref> <ref>{{Cite web |title=h6 |url=http://sainiksamachar.nic.in/englisharchives/2012/nov16-12/h6.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20150728034905/http://sainiksamachar.nic.in/englisharchives/2012/nov16-12/h6.htm |archive-date=2015-07-28 |access-date=2017-12-20 |website=sainiksamachar.nic.in}}</ref> <ref>{{Cite news |date=2016-09-16 |title='Golfing in' of new GOC-in-C scheduled, then cancelled |language=en-US |work=The Indian Express |url=http://indianexpress.com/article/india/india-news-india/golfing-in-of-new-goc-in-c-scheduled-then-cancelled/ |url-status=live |access-date=2017-12-20 |archive-url=https://web.archive.org/web/20171222053155/http://indianexpress.com/article/india/india-news-india/golfing-in-of-new-goc-in-c-scheduled-then-cancelled/ |archive-date=2017-12-22}}</ref> ತಮ್ಮ ವೃತ್ತಿಜೀವನದಲ್ಲಿ, ಅವರಿಗೆ ಸೇನಾ ಪದಕ, ೨೦೧೭ರಲ್ಲಿ ಉತ್ತಮ ಯುದ್ಧ ಸೇವಾ ಪದಕ ಮತ್ತು ೨೦೧೮ರಲ್ಲಿ [[ಪರಮ ವಿಶಿಷ್ಟ ಸೇವಾ ಪದಕ|ಪರಮ ವಿಶಿಷ್ಟ ಸೇವಾ ಪದಕವನ್ನು]] ಅವರ ಸೇವೆಗಾಗಿ ನೀಡಲಾಗಿದೆ. <ref>{{Cite web |title=390 Republic Day Gallantry and Other Defence Decorations Announced |url=http://www.pib.nic.in/PressReleseDetail.aspx?PRID=1517875}}</ref> == ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಮತ್ತು ಗೌರವಗಳು== {| style="margin:1em auto; text-align:center;" |colspan="5"|[[File:Param Vishisht Seva Medal ribbon.svg|105px]] {{Ribbon devices|number=0|type=award-star|ribbon=Uttam Yudh Seva Medal ribbon.svg|width=106}} |- |colspan="4"|{{Ribbon devices|number=0|type=award-star|ribbon=Sena Medal ribbon.svg|width=106}} {{Ribbon devices|number=0|type=award-star|ribbon=IND Samanya Seva medal.svg|width=106}} {{Ribbon devices|number=0|type=award-star|ribbon=IND Special Service Medal Ribbon.svg|width=106}} |- |{{Ribbon devices|number=0|type=award-star|ribbon=IND Operation Vijay star.svg|width=106}} |{{Ribbon devices|number=0|type=award-star|ribbon=IND Operation Parakram medal.svg|width=106}} |{{Ribbon devices|number=0|type=award-star|ribbon=IND Sainya Seva Medal Ribbon.svg|width=106}} |{{Ribbon devices|number=0|type=award-star|ribbon=IND Videsh Seva Medal Ribbon.svg|width=106}} |- |{{Ribbon devices|number=0|type=award-star|ribbon=IND 50th Anniversary Independence medal.svg|width=106}} |{{Ribbon devices|number=0|type=award-star|ribbon=IND 30 Years Long Service Ribbon.svg|width=106}} |{{Ribbon devices|number=0|type=award-star|ribbon=IND 20YearsServiceMedalRibbon.svg|width=106}} |{{Ribbon devices|number=0|type=award-star|ribbon=IND 9YearsServiceMedalRibbon.svg|width=106}} |- |} {| class="wikitable" style="margin:1em auto; text-align:center;" |- |colspan="2"|[[ಪರಮ ವಿಶಿಷ್ಟ ಸೇವಾ ಪದಕ]] |colspan="2"|ಉತ್ತಮ ಯುದ್ಧ ಸೇವಾ ಪದಕ |- |colspan="1"|ಸೇನಾ ಪದಕ |colspan="2"|ಸಾಮಾನ್ಯ ಸೇವಾ ಪದಕ |colspan="1"|ವಿಶೇಷ ಸೇವಾ ಪದಕ |- |ಅಪರೇಷನ್‌ ವಿಜಯ್‌ ಪದಕ |ಅಪರೇಷನ್‌ ಪರಾಕ್ರಮ್ ಪದಕ |ಸೈನ್ಯ ಸೇವಾ ಪದಕ |ವಿದೇಶ ಸೇವಾ ಪದಕ |- |೫೦ನೇ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯೋತ್ಸವ ಪದಕ |೩೦ ವರ್ಷದ ದೀರ್ಘ ಸೇವಾವಧಿಪದಕ |೨೦ ವರ್ಷದ ದೀರ್ಘ ಸೇವಾವಧಿಪದಕ |೯ ವರ್ಷದ ದೀರ್ಘ ಸೇವಾವಧಿಪದಕ |} == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == {{ಉಲ್ಲೇಖಗಳು|30em}} [[ವರ್ಗ:ಜೀವಂತ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು]] 6f033yzzpewtbiwztauc6dwu1pffj2y 1224305 1224304 2024-04-26T07:31:59Z Prajna gopal 75944 Prajna gopal [[ಸದಸ್ಯ:Myschandru/ಶ್ರವಣ್ ಕುಮಾರ್ ಪಟ್ಯಾಲ್]] ಪುಟವನ್ನು [[ಶ್ರವಣ್ ಕುಮಾರ್ ಪಟ್ಯಾಲ್]] ಕ್ಕೆ ಸರಿಸಿದ್ದಾರೆ: ಸೂಕ್ತವಾದ ಪುಟ ಶೀರ್ಷಿಕೆ: ಲೇಖನ ತಯಾರಾಗಿದೆ. wikitext text/x-wiki  {{Infobox military person | honorific_prefix = ಲೆಫ್ಟಿನೆಂಟ್ ಜನರಲ್ | name = ಶ್ರವಣ್ ಕುಮಾರ್ ಪಟ್ಯಾಲ್ | honorific_suffix =ಪರಮ ವಿಶಿಷ್ಟ ಸೇವಾ ಪದಕ, ಉತ್ತಮ ಯುದ್ಧ ಸೇವಾ ಪದಕ, ಸೇನಾ ಪದಕ | native_name = | image = File:Lieutenant General Shravan Kumar Patyal (cropped).jpg | image_size = | alt = | caption = | birth_date = <!-- {{birth date and age|YYYY|MM|DD}} or {{birth date|YYYY|MM|DD}} if dead --> | death_date = <!-- {{Death date and age|2020|12|2020}} death date first, then birth date --> | birth_place = | death_place = | placeofburial = | placeofburial_label = | placeofburial_coordinates = <!-- {{Coord|LAT|LONG|display=inline,title}} --> | nickname = | birth_name = | allegiance = {{IND}} | branch = {{army|ಭಾರತ}} | serviceyears = ೧೯೯೭ – ೨೦೧೮ | rank = [[File:Lieutenant General of the Indian Army.svg|22px]] ಲೆಫ್ಟಿನೆಂಟ್ ಜನರಲ್ | servicenumber = IC-35960X | unit = ೪ ನೇ ಗೂರ್ಖಾ ರೈಫಲ್ಸ್ | commands = XIV ಕಾರ್ಪ್ಸ್ | battles = | battles_label = | awards = [[File:Param Vishisht Seva Medal ribbon.svg|20px]] [[ಪರಮ ವಿಶಿಷ್ಟ ಸೇವಾ ಪದಕ]] <br> [[File:Uttam Yudh Seva Medal ribbon.svg|20px]] ಉತ್ತಮ ಯುದ್ಧ ಸೇವಾ ಪದಕ<br>[[File:Sena Medal ribbon.svg|20px]] ಸೇನಾ ಪದಕ | spouse = | relations = | laterwork = | signature = | website = | other_name = | memorials = | signature_size = | signature_alt = | module = }} ಲೆಫ್ಟಿನೆಂಟ್ ಜನರಲ್ '''ಶ್ರವಣ್ ಕುಮಾರ್ ಪಟ್ಯಾಲ್''' ಅವರು ಪರಮ ವಿಶಿಷ್ಟ ಸೇವಾ ಪದಕ, ಉತ್ತಮ ಯುದ್ಧ ಸೇವಾ ಪದಕ ಹಾಗೂ ಸೇನಾ ಪದಕ ಪುರಸ್ಕೃತರು. ಅವರು [[ಭಾರತೀಯ ಸೇನೆ|ಭಾರತೀಯ ಸೇನೆಯ]] ಉಪ ಸೇನಾ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರಾಗಿ (ಡಿಸಿಒಎಎಸ್) ೨೦೧೭ರ ಮಾರ್ಚ್ ೩೧ರಂದು ಅಧಿಕಾರ ವಹಿಸಿಕೊಂಡರು. ಲೆಫ್ಟಿನೆಂಟ್ ಜನರಲ್ ಸುಬ್ರತಾ ಸಹಾ ನಿವೃತ್ತರಾದ ನಂತರ ಅವರು ಈ ಹುದ್ದೆಯನ್ನು ವಹಿಸಿಕೊಂಡರು. <ref>{{Cite news |last=Feeds |first=PTI |date=2017-03-31 |title=Lt Gen S K Patyal takes charge as Deputy Chief of Army Staff |language=en |work=India.com |url=http://www.india.com/news/agencies/lt-gen-s-k-patyal-takes-charge-as-deputy-chief-of-army-staff-1981836/ |url-status=live |access-date=2017-12-20 |archive-url=https://web.archive.org/web/20171222052515/http://www.india.com/news/agencies/lt-gen-s-k-patyal-takes-charge-as-deputy-chief-of-army-staff-1981836/ |archive-date=2017-12-22}}</ref> <ref>{{Cite news |date=2017-04-01 |title=Lt Gen SK Patyal takes charge as Deputy Chief of Army Staff |language=en |work=hindustantimes.com/ |url=http://www.hindustantimes.com/india-news/lt-gen-sk-patyal-takes-charge-as-deputy-chief-of-army-staff/story-ylbzBWtI7t0FwFUZhUApVJ.html |url-status=live |access-date=2017-12-20 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170404001538/http://www.hindustantimes.com/india-news/lt-gen-sk-patyal-takes-charge-as-deputy-chief-of-army-staff/story-ylbzBWtI7t0FwFUZhUApVJ.html |archive-date=2017-04-04}}</ref> <ref>{{Cite web |title=Four senior posts in Army fall vacant |url=http://www.tribuneindia.com/news/nation/four-senior-posts-in-army-fall-vacant/385979.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170612142429/http://www.tribuneindia.com/news/nation/four-senior-posts-in-army-fall-vacant/385979.html |archive-date=2017-06-12}}</ref> <ref>{{Cite news |date=2017-03-31 |title=Lt Gen SK Patyal takes charge as Deputy Chief of Army Staff {{!}} Latest News & Updates at Daily News & Analysis |language=en-US |work=dna |url=http://www.dnaindia.com/india/report-lt-gen-s-k-patyal-takes-charge-as-deputy-chief-of-army-staff-2377227 |url-status=live |access-date=2017-12-20 |archive-url=https://web.archive.org/web/20171222070911/http://www.dnaindia.com/india/report-lt-gen-s-k-patyal-takes-charge-as-deputy-chief-of-army-staff-2377227 |archive-date=2017-12-22}}</ref> == ವೃತ್ತಿ == ಪಟ್ಯಾಲ್ ಅವರನ್ನು ೧೯೭೯ರಲ್ಲಿ ಗೂರ್ಖಾ ರೈಫಲ್ಸ್ಗೆ ನಿಯೋಜಿಸಲಾಯಿತು. ಅವರು XIV ಕಾರ್ಪ್ಸ್ (ಲೇಹ್), ಡೈರೆಕ್ಟರ್ ಜನರಲ್ ಮಿಲಿಟರಿ ಇಂಟೆಲಿಜೆನ್ಸ್ (DGMI) ಮತ್ತು ಬಾರ್ಡರ್ ರೋಡ್ಸ್ ಆರ್ಗನೈಸೇಶನ್ ಸೇರಿದಂತೆ ಅನೇಕ ಸ್ಥಾನಗಳನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದಾರೆ. <ref>{{Cite news |date=2015-07-22 |title=Lt Gen SK Patyal takes over as GOC of Army's 14 Corps |work=The Economic Times |url=https://economictimes.indiatimes.com/news/defence/lt-gen-sk-patyal-takes-over-as-goc-of-armys-14-corps/articleshow/48177946.cms |url-status=live |access-date=2017-12-20 |archive-url=https://web.archive.org/web/20171222061149/https://economictimes.indiatimes.com/news/defence/lt-gen-sk-patyal-takes-over-as-goc-of-armys-14-corps/articleshow/48177946.cms |archive-date=2017-12-22}}</ref> <ref name=":0">{{Cite news |date=2017-04-01 |title=Lt Gen SK Patyal takes charge as Deputy Chief of Army Staff |language=en |work=hindustantimes.com/ |url=http://www.hindustantimes.com/india-news/lt-gen-sk-patyal-takes-charge-as-deputy-chief-of-army-staff/story-ylbzBWtI7t0FwFUZhUApVJ.html |url-status=live |access-date=2017-12-20 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170404001538/http://www.hindustantimes.com/india-news/lt-gen-sk-patyal-takes-charge-as-deputy-chief-of-army-staff/story-ylbzBWtI7t0FwFUZhUApVJ.html |archive-date=2017-04-04}}<cite class="citation news cs1" data-ve-ignore="true">[http://www.hindustantimes.com/india-news/lt-gen-sk-patyal-takes-charge-as-deputy-chief-of-army-staff/story-ylbzBWtI7t0FwFUZhUApVJ.html "Lt Gen SK Patyal takes charge as Deputy Chief of Army Staff"]. ''hindustantimes.com/''. 2017-04-01. [https://web.archive.org/web/20170404001538/http://www.hindustantimes.com/india-news/lt-gen-sk-patyal-takes-charge-as-deputy-chief-of-army-staff/story-ylbzBWtI7t0FwFUZhUApVJ.html Archived] from the original on 2017-04-04<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2017-12-20</span></span>.</cite></ref> <ref>{{Cite web |title=h6 |url=http://sainiksamachar.nic.in/englisharchives/2012/nov16-12/h6.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20150728034905/http://sainiksamachar.nic.in/englisharchives/2012/nov16-12/h6.htm |archive-date=2015-07-28 |access-date=2017-12-20 |website=sainiksamachar.nic.in}}</ref> <ref>{{Cite news |date=2016-09-16 |title='Golfing in' of new GOC-in-C scheduled, then cancelled |language=en-US |work=The Indian Express |url=http://indianexpress.com/article/india/india-news-india/golfing-in-of-new-goc-in-c-scheduled-then-cancelled/ |url-status=live |access-date=2017-12-20 |archive-url=https://web.archive.org/web/20171222053155/http://indianexpress.com/article/india/india-news-india/golfing-in-of-new-goc-in-c-scheduled-then-cancelled/ |archive-date=2017-12-22}}</ref> ತಮ್ಮ ವೃತ್ತಿಜೀವನದಲ್ಲಿ, ಅವರಿಗೆ ಸೇನಾ ಪದಕ, ೨೦೧೭ರಲ್ಲಿ ಉತ್ತಮ ಯುದ್ಧ ಸೇವಾ ಪದಕ ಮತ್ತು ೨೦೧೮ರಲ್ಲಿ [[ಪರಮ ವಿಶಿಷ್ಟ ಸೇವಾ ಪದಕ|ಪರಮ ವಿಶಿಷ್ಟ ಸೇವಾ ಪದಕವನ್ನು]] ಅವರ ಸೇವೆಗಾಗಿ ನೀಡಲಾಗಿದೆ. <ref>{{Cite web |title=390 Republic Day Gallantry and Other Defence Decorations Announced |url=http://www.pib.nic.in/PressReleseDetail.aspx?PRID=1517875}}</ref> == ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಮತ್ತು ಗೌರವಗಳು== {| style="margin:1em auto; text-align:center;" |colspan="5"|[[File:Param Vishisht Seva Medal ribbon.svg|105px]] {{Ribbon devices|number=0|type=award-star|ribbon=Uttam Yudh Seva Medal ribbon.svg|width=106}} |- |colspan="4"|{{Ribbon devices|number=0|type=award-star|ribbon=Sena Medal ribbon.svg|width=106}} {{Ribbon devices|number=0|type=award-star|ribbon=IND Samanya Seva medal.svg|width=106}} {{Ribbon devices|number=0|type=award-star|ribbon=IND Special Service Medal Ribbon.svg|width=106}} |- |{{Ribbon devices|number=0|type=award-star|ribbon=IND Operation Vijay star.svg|width=106}} |{{Ribbon devices|number=0|type=award-star|ribbon=IND Operation Parakram medal.svg|width=106}} |{{Ribbon devices|number=0|type=award-star|ribbon=IND Sainya Seva Medal Ribbon.svg|width=106}} |{{Ribbon devices|number=0|type=award-star|ribbon=IND Videsh Seva Medal Ribbon.svg|width=106}} |- |{{Ribbon devices|number=0|type=award-star|ribbon=IND 50th Anniversary Independence medal.svg|width=106}} |{{Ribbon devices|number=0|type=award-star|ribbon=IND 30 Years Long Service Ribbon.svg|width=106}} |{{Ribbon devices|number=0|type=award-star|ribbon=IND 20YearsServiceMedalRibbon.svg|width=106}} |{{Ribbon devices|number=0|type=award-star|ribbon=IND 9YearsServiceMedalRibbon.svg|width=106}} |- |} {| class="wikitable" style="margin:1em auto; text-align:center;" |- |colspan="2"|[[ಪರಮ ವಿಶಿಷ್ಟ ಸೇವಾ ಪದಕ]] |colspan="2"|ಉತ್ತಮ ಯುದ್ಧ ಸೇವಾ ಪದಕ |- |colspan="1"|ಸೇನಾ ಪದಕ |colspan="2"|ಸಾಮಾನ್ಯ ಸೇವಾ ಪದಕ |colspan="1"|ವಿಶೇಷ ಸೇವಾ ಪದಕ |- |ಅಪರೇಷನ್‌ ವಿಜಯ್‌ ಪದಕ |ಅಪರೇಷನ್‌ ಪರಾಕ್ರಮ್ ಪದಕ |ಸೈನ್ಯ ಸೇವಾ ಪದಕ |ವಿದೇಶ ಸೇವಾ ಪದಕ |- |೫೦ನೇ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯೋತ್ಸವ ಪದಕ |೩೦ ವರ್ಷದ ದೀರ್ಘ ಸೇವಾವಧಿಪದಕ |೨೦ ವರ್ಷದ ದೀರ್ಘ ಸೇವಾವಧಿಪದಕ |೯ ವರ್ಷದ ದೀರ್ಘ ಸೇವಾವಧಿಪದಕ |} == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == {{ಉಲ್ಲೇಖಗಳು|30em}} [[ವರ್ಗ:ಜೀವಂತ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು]] 6f033yzzpewtbiwztauc6dwu1pffj2y 1224308 1224305 2024-04-26T07:32:43Z Prajna gopal 75944 added [[Category:ಕನ್ನಡ ವಿಕಿಪೀಡಿಯ ಸಮುದಾಯ ಬೆಳವಣಿಗೆ]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] wikitext text/x-wiki  {{Infobox military person | honorific_prefix = ಲೆಫ್ಟಿನೆಂಟ್ ಜನರಲ್ | name = ಶ್ರವಣ್ ಕುಮಾರ್ ಪಟ್ಯಾಲ್ | honorific_suffix =ಪರಮ ವಿಶಿಷ್ಟ ಸೇವಾ ಪದಕ, ಉತ್ತಮ ಯುದ್ಧ ಸೇವಾ ಪದಕ, ಸೇನಾ ಪದಕ | native_name = | image = File:Lieutenant General Shravan Kumar Patyal (cropped).jpg | image_size = | alt = | caption = | birth_date = <!-- {{birth date and age|YYYY|MM|DD}} or {{birth date|YYYY|MM|DD}} if dead --> | death_date = <!-- {{Death date and age|2020|12|2020}} death date first, then birth date --> | birth_place = | death_place = | placeofburial = | placeofburial_label = | placeofburial_coordinates = <!-- {{Coord|LAT|LONG|display=inline,title}} --> | nickname = | birth_name = | allegiance = {{IND}} | branch = {{army|ಭಾರತ}} | serviceyears = ೧೯೯೭ – ೨೦೧೮ | rank = [[File:Lieutenant General of the Indian Army.svg|22px]] ಲೆಫ್ಟಿನೆಂಟ್ ಜನರಲ್ | servicenumber = IC-35960X | unit = ೪ ನೇ ಗೂರ್ಖಾ ರೈಫಲ್ಸ್ | commands = XIV ಕಾರ್ಪ್ಸ್ | battles = | battles_label = | awards = [[File:Param Vishisht Seva Medal ribbon.svg|20px]] [[ಪರಮ ವಿಶಿಷ್ಟ ಸೇವಾ ಪದಕ]] <br> [[File:Uttam Yudh Seva Medal ribbon.svg|20px]] ಉತ್ತಮ ಯುದ್ಧ ಸೇವಾ ಪದಕ<br>[[File:Sena Medal ribbon.svg|20px]] ಸೇನಾ ಪದಕ | spouse = | relations = | laterwork = | signature = | website = | other_name = | memorials = | signature_size = | signature_alt = | module = }} ಲೆಫ್ಟಿನೆಂಟ್ ಜನರಲ್ '''ಶ್ರವಣ್ ಕುಮಾರ್ ಪಟ್ಯಾಲ್''' ಅವರು ಪರಮ ವಿಶಿಷ್ಟ ಸೇವಾ ಪದಕ, ಉತ್ತಮ ಯುದ್ಧ ಸೇವಾ ಪದಕ ಹಾಗೂ ಸೇನಾ ಪದಕ ಪುರಸ್ಕೃತರು. ಅವರು [[ಭಾರತೀಯ ಸೇನೆ|ಭಾರತೀಯ ಸೇನೆಯ]] ಉಪ ಸೇನಾ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರಾಗಿ (ಡಿಸಿಒಎಎಸ್) ೨೦೧೭ರ ಮಾರ್ಚ್ ೩೧ರಂದು ಅಧಿಕಾರ ವಹಿಸಿಕೊಂಡರು. ಲೆಫ್ಟಿನೆಂಟ್ ಜನರಲ್ ಸುಬ್ರತಾ ಸಹಾ ನಿವೃತ್ತರಾದ ನಂತರ ಅವರು ಈ ಹುದ್ದೆಯನ್ನು ವಹಿಸಿಕೊಂಡರು. <ref>{{Cite news |last=Feeds |first=PTI |date=2017-03-31 |title=Lt Gen S K Patyal takes charge as Deputy Chief of Army Staff |language=en |work=India.com |url=http://www.india.com/news/agencies/lt-gen-s-k-patyal-takes-charge-as-deputy-chief-of-army-staff-1981836/ |url-status=live |access-date=2017-12-20 |archive-url=https://web.archive.org/web/20171222052515/http://www.india.com/news/agencies/lt-gen-s-k-patyal-takes-charge-as-deputy-chief-of-army-staff-1981836/ |archive-date=2017-12-22}}</ref> <ref>{{Cite news |date=2017-04-01 |title=Lt Gen SK Patyal takes charge as Deputy Chief of Army Staff |language=en |work=hindustantimes.com/ |url=http://www.hindustantimes.com/india-news/lt-gen-sk-patyal-takes-charge-as-deputy-chief-of-army-staff/story-ylbzBWtI7t0FwFUZhUApVJ.html |url-status=live |access-date=2017-12-20 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170404001538/http://www.hindustantimes.com/india-news/lt-gen-sk-patyal-takes-charge-as-deputy-chief-of-army-staff/story-ylbzBWtI7t0FwFUZhUApVJ.html |archive-date=2017-04-04}}</ref> <ref>{{Cite web |title=Four senior posts in Army fall vacant |url=http://www.tribuneindia.com/news/nation/four-senior-posts-in-army-fall-vacant/385979.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170612142429/http://www.tribuneindia.com/news/nation/four-senior-posts-in-army-fall-vacant/385979.html |archive-date=2017-06-12}}</ref> <ref>{{Cite news |date=2017-03-31 |title=Lt Gen SK Patyal takes charge as Deputy Chief of Army Staff {{!}} Latest News & Updates at Daily News & Analysis |language=en-US |work=dna |url=http://www.dnaindia.com/india/report-lt-gen-s-k-patyal-takes-charge-as-deputy-chief-of-army-staff-2377227 |url-status=live |access-date=2017-12-20 |archive-url=https://web.archive.org/web/20171222070911/http://www.dnaindia.com/india/report-lt-gen-s-k-patyal-takes-charge-as-deputy-chief-of-army-staff-2377227 |archive-date=2017-12-22}}</ref> == ವೃತ್ತಿ == ಪಟ್ಯಾಲ್ ಅವರನ್ನು ೧೯೭೯ರಲ್ಲಿ ಗೂರ್ಖಾ ರೈಫಲ್ಸ್ಗೆ ನಿಯೋಜಿಸಲಾಯಿತು. ಅವರು XIV ಕಾರ್ಪ್ಸ್ (ಲೇಹ್), ಡೈರೆಕ್ಟರ್ ಜನರಲ್ ಮಿಲಿಟರಿ ಇಂಟೆಲಿಜೆನ್ಸ್ (DGMI) ಮತ್ತು ಬಾರ್ಡರ್ ರೋಡ್ಸ್ ಆರ್ಗನೈಸೇಶನ್ ಸೇರಿದಂತೆ ಅನೇಕ ಸ್ಥಾನಗಳನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದಾರೆ. <ref>{{Cite news |date=2015-07-22 |title=Lt Gen SK Patyal takes over as GOC of Army's 14 Corps |work=The Economic Times |url=https://economictimes.indiatimes.com/news/defence/lt-gen-sk-patyal-takes-over-as-goc-of-armys-14-corps/articleshow/48177946.cms |url-status=live |access-date=2017-12-20 |archive-url=https://web.archive.org/web/20171222061149/https://economictimes.indiatimes.com/news/defence/lt-gen-sk-patyal-takes-over-as-goc-of-armys-14-corps/articleshow/48177946.cms |archive-date=2017-12-22}}</ref> <ref name=":0">{{Cite news |date=2017-04-01 |title=Lt Gen SK Patyal takes charge as Deputy Chief of Army Staff |language=en |work=hindustantimes.com/ |url=http://www.hindustantimes.com/india-news/lt-gen-sk-patyal-takes-charge-as-deputy-chief-of-army-staff/story-ylbzBWtI7t0FwFUZhUApVJ.html |url-status=live |access-date=2017-12-20 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170404001538/http://www.hindustantimes.com/india-news/lt-gen-sk-patyal-takes-charge-as-deputy-chief-of-army-staff/story-ylbzBWtI7t0FwFUZhUApVJ.html |archive-date=2017-04-04}}<cite class="citation news cs1" data-ve-ignore="true">[http://www.hindustantimes.com/india-news/lt-gen-sk-patyal-takes-charge-as-deputy-chief-of-army-staff/story-ylbzBWtI7t0FwFUZhUApVJ.html "Lt Gen SK Patyal takes charge as Deputy Chief of Army Staff"]. ''hindustantimes.com/''. 2017-04-01. [https://web.archive.org/web/20170404001538/http://www.hindustantimes.com/india-news/lt-gen-sk-patyal-takes-charge-as-deputy-chief-of-army-staff/story-ylbzBWtI7t0FwFUZhUApVJ.html Archived] from the original on 2017-04-04<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2017-12-20</span></span>.</cite></ref> <ref>{{Cite web |title=h6 |url=http://sainiksamachar.nic.in/englisharchives/2012/nov16-12/h6.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20150728034905/http://sainiksamachar.nic.in/englisharchives/2012/nov16-12/h6.htm |archive-date=2015-07-28 |access-date=2017-12-20 |website=sainiksamachar.nic.in}}</ref> <ref>{{Cite news |date=2016-09-16 |title='Golfing in' of new GOC-in-C scheduled, then cancelled |language=en-US |work=The Indian Express |url=http://indianexpress.com/article/india/india-news-india/golfing-in-of-new-goc-in-c-scheduled-then-cancelled/ |url-status=live |access-date=2017-12-20 |archive-url=https://web.archive.org/web/20171222053155/http://indianexpress.com/article/india/india-news-india/golfing-in-of-new-goc-in-c-scheduled-then-cancelled/ |archive-date=2017-12-22}}</ref> ತಮ್ಮ ವೃತ್ತಿಜೀವನದಲ್ಲಿ, ಅವರಿಗೆ ಸೇನಾ ಪದಕ, ೨೦೧೭ರಲ್ಲಿ ಉತ್ತಮ ಯುದ್ಧ ಸೇವಾ ಪದಕ ಮತ್ತು ೨೦೧೮ರಲ್ಲಿ [[ಪರಮ ವಿಶಿಷ್ಟ ಸೇವಾ ಪದಕ|ಪರಮ ವಿಶಿಷ್ಟ ಸೇವಾ ಪದಕವನ್ನು]] ಅವರ ಸೇವೆಗಾಗಿ ನೀಡಲಾಗಿದೆ. <ref>{{Cite web |title=390 Republic Day Gallantry and Other Defence Decorations Announced |url=http://www.pib.nic.in/PressReleseDetail.aspx?PRID=1517875}}</ref> == ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಮತ್ತು ಗೌರವಗಳು== {| style="margin:1em auto; text-align:center;" |colspan="5"|[[File:Param Vishisht Seva Medal ribbon.svg|105px]] {{Ribbon devices|number=0|type=award-star|ribbon=Uttam Yudh Seva Medal ribbon.svg|width=106}} |- |colspan="4"|{{Ribbon devices|number=0|type=award-star|ribbon=Sena Medal ribbon.svg|width=106}} {{Ribbon devices|number=0|type=award-star|ribbon=IND Samanya Seva medal.svg|width=106}} {{Ribbon devices|number=0|type=award-star|ribbon=IND Special Service Medal Ribbon.svg|width=106}} |- |{{Ribbon devices|number=0|type=award-star|ribbon=IND Operation Vijay star.svg|width=106}} |{{Ribbon devices|number=0|type=award-star|ribbon=IND Operation Parakram medal.svg|width=106}} |{{Ribbon devices|number=0|type=award-star|ribbon=IND Sainya Seva Medal Ribbon.svg|width=106}} |{{Ribbon devices|number=0|type=award-star|ribbon=IND Videsh Seva Medal Ribbon.svg|width=106}} |- |{{Ribbon devices|number=0|type=award-star|ribbon=IND 50th Anniversary Independence medal.svg|width=106}} |{{Ribbon devices|number=0|type=award-star|ribbon=IND 30 Years Long Service Ribbon.svg|width=106}} |{{Ribbon devices|number=0|type=award-star|ribbon=IND 20YearsServiceMedalRibbon.svg|width=106}} |{{Ribbon devices|number=0|type=award-star|ribbon=IND 9YearsServiceMedalRibbon.svg|width=106}} |- |} {| class="wikitable" style="margin:1em auto; text-align:center;" |- |colspan="2"|[[ಪರಮ ವಿಶಿಷ್ಟ ಸೇವಾ ಪದಕ]] |colspan="2"|ಉತ್ತಮ ಯುದ್ಧ ಸೇವಾ ಪದಕ |- |colspan="1"|ಸೇನಾ ಪದಕ |colspan="2"|ಸಾಮಾನ್ಯ ಸೇವಾ ಪದಕ |colspan="1"|ವಿಶೇಷ ಸೇವಾ ಪದಕ |- |ಅಪರೇಷನ್‌ ವಿಜಯ್‌ ಪದಕ |ಅಪರೇಷನ್‌ ಪರಾಕ್ರಮ್ ಪದಕ |ಸೈನ್ಯ ಸೇವಾ ಪದಕ |ವಿದೇಶ ಸೇವಾ ಪದಕ |- |೫೦ನೇ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯೋತ್ಸವ ಪದಕ |೩೦ ವರ್ಷದ ದೀರ್ಘ ಸೇವಾವಧಿಪದಕ |೨೦ ವರ್ಷದ ದೀರ್ಘ ಸೇವಾವಧಿಪದಕ |೯ ವರ್ಷದ ದೀರ್ಘ ಸೇವಾವಧಿಪದಕ |} == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == {{ಉಲ್ಲೇಖಗಳು|30em}} [[ವರ್ಗ:ಜೀವಂತ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಕನ್ನಡ ವಿಕಿಪೀಡಿಯ ಸಮುದಾಯ ಬೆಳವಣಿಗೆ]] pvqw80s0i2t5smmanac7fb6lct3ba7x 0 156822 1224312 1223537 2024-04-26T08:04:03Z Prajna gopal 75944 wikitext text/x-wiki {{Infobox military person | honorific_prefix = ಲೆಫ್ಟಿನೆಂಟ್ ಜನರಲ್ | name = ಜೈ ಸಿಂಗ್ ನೈನ್ | honorific_suffix = ಪರಮ ವಿಶಿಷ್ಟ ಸೇವಾ ಪದಕ, ಅತಿ ವಿಶಿಷ್ಟ ಸೇವಾ ಪದಕ, ಸೇನಾ ಪದಕ | native_name = | native_name_lang = | image = File:Gen JS Nain.jpg | image_size = 250px | alt = | caption = | birth_date = <!-- {{birth date and age|YYYY|MM|DD}} or {{birth date|YYYY|MM|DD}} if dead --> | death_date = <!-- {{Death date and age|YYYY|MM|DD|YYYY|MM|DD}} death date first, then birth date --> | birth_place = | death_place = | placeofburial = | placeofburial_label = | placeofburial_coordinates = <!-- {{Coord|LAT|LONG|display=inline,title}} --> | nickname = | birth_name = | allegiance = {{IND}} | branch = {{army|ಭಾರತ}} | serviceyears = ಜೂನ್‌ ೧೮, ೧೯೮೩ – ಅಕ್ಟೋಬರ್‌ ೩೧, ೨೦೨೨ | rank = [[File:Lieutenant General of the Indian Army.svg|22px]] [[ಲೆಫ್ಟಿನೆಂಟ್ ಜನರಲ್]] | servicenumber = IC-41067N| | commands = [[File:IA_Southern_Command.svg|20px]] ಸದರನ್‌ ಆರ್ಮಿ<br>IX ಕಾರ್ಪ್ಸ್ | battles = | battles_label = | awards = [[File:Param Vishisht Seva Medal ribbon.svg|20px]] ಪರಮ ವಿಶಿಷ್ಟ ಸೇವಾ ಪದಕ<br />[[File:Ati Vishisht Seva Medal ribbon.svg|20px]] ಅತಿ ವಿಶಿಷ್ಟ ಸೇವಾ ಪದಕ<br>[[File:Sena Medal ribbon.svg|20px]] ಸೇನಾ ಪದಕ | spouse = | relations = | laterwork = | signature = | website = | other_name = | memorials = | signature_size = | signature_alt = | module = }} ಲೆಫ್ಟಿನೆಂಟ್ ಜನರಲ್ '''ಜೈ ಸಿಂಗ್ ನೈನ್''' ಅವರು ಪರಮ ವಿಶಿಷ್ಟ ಸೇವಾ ಪದಕ, ಅತಿ ವಿಶಿಷ್ಟ ಸೇವಾ ಪದಕ ಹಾಗೂ ಸೇನಾ ಪದಕ ಪುರಸ್ಕೃತರು. ಇವರು [[ಭಾರತೀಯ ಸೇನೆ|ಭಾರತೀಯ ಸೇನೆಯ]] ದಕ್ಷಿಣ ಕಮಾಂಡ್‌ನ ಮಾಜಿ ಜನರಲ್ ಆಫೀಸರ್-ಕಮಾಂಡಿಂಗ್-ಇನ್-ಚೀಫ್ (ಜಿಒಸಿ-ಇನ್-ಸಿ) ಆಗಿದ್ದಾರೆ. ಅವರು ಲೆಫ್ಟಿನೆಂಟ್ ಜನರಲ್ ಚಂಡಿ ಪ್ರಸಾದ್ ಮೊಹಂತಿ ಅವರ ನಂತರ ಈ ಹುದ್ದೆಯನ್ನು ವಹಿಸಿಕೊಂಡರು.<ref>{{Cite news |last=<!--Staff writer(s)/no by-line.--> |date=1 February 2021 |title=Lt Gen JS Nain assumes command of Southern Army in Pune |work=Devdiscourse |location= |url=https://www.devdiscourse.com/article/headlines/1431149-lt-gen-js-nain-assumes-command-of-southern-army-in-pune |access-date=1 February 2021}}</ref> ಅವರು ತಮ್ಮ ಶಾಲಾ ಶಿಕ್ಷಣವನ್ನು ಕುಂಜ್ಪುರದ ಸೈನಿಕ ಶಾಲೆಯಿಂದ ಪಡೆದಿದ್ದರು. == ವೃತ್ತಿ == ಜೂನ್ ೧೯೮೩ರಲ್ಲಿ ನೈನ್ ಅವರನ್ನು ಡೋಗ್ರಾ ರೆಜಿಮೆಂಟ್‌ನ ೨ ನೇ ಬೆಟಾಲಿಯನ್‌ಗೆ ನಿಯೋಜಿಸಲಾಯಿತು.<ref name="rising">{{Cite news |last=<!--Staff writer(s)/no by-line.--> |date=12 January 2019 |title=Lt Gen JS Nain takes over as Commander of Army's Rising Star Corps |work=Times of India |location= |url=https://timesofindia.indiatimes.com/india/lt-gen-js-nain-takes-over-as-commander-of-armys-rising-star-corps/articleshow/67501330.cms |access-date=1 February 2021}}</ref> ಅವರು ವೆಲ್ಲಿಂಗ್ಟನ್ ನ ಡಿಫೆನ್ಸ್ ಸರ್ವಿಸಸ್ ಸ್ಟಾಫ್ ಕಾಲೇಜ್, ಸಿಕಂದರಾಬಾದ್‌ನ ಕಾಲೇಜ್ ಆಫ್ ಡಿಫೆನ್ಸ್ ಮ್ಯಾನೇಜ್ಮೆಂಟ್ ಹಾಗೂ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಡಿಫೆನ್ಸ್ ಕಾಲೇಜ್ (ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶ)ಗಳಲ್ಲಿ ಪದವಿಗಳನ್ನು ಪಡೆದಿದ್ದರು. <ref name="discourse">{{Cite news |last=<!--Staff writer(s)/no by-line.--> |date=1 February 2021 |title=Lt Gen JS Nain assumes command of Southern Army in Pune |work=Devdiscourse |location= |url=https://www.devdiscourse.com/article/headlines/1431149-lt-gen-js-nain-assumes-command-of-southern-army-in-pune |access-date=1 February 2021}}<cite class="citation news cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.devdiscourse.com/article/headlines/1431149-lt-gen-js-nain-assumes-command-of-southern-army-in-pune "Lt Gen JS Nain assumes command of Southern Army in Pune"]. ''Devdiscourse''. 1 February 2021<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">1 February</span> 2021</span>.</cite></ref> ನೈನ್ ಇರಾಕ್ ಮತ್ತು ಕುವೈತ್‌ನಲ್ಲಿ ಯುಎನ್ ಮಿಷನ್‌ನೊಂದಿಗೆ [[ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆ|ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆಯ]] ಮಿಲಿಟರಿ ವೀಕ್ಷಕರಾಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದರು. <ref name="discourse">{{Cite news |last=<!--Staff writer(s)/no by-line.--> |date=1 February 2021 |title=Lt Gen JS Nain assumes command of Southern Army in Pune |work=Devdiscourse |location= |url=https://www.devdiscourse.com/article/headlines/1431149-lt-gen-js-nain-assumes-command-of-southern-army-in-pune |access-date=1 February 2021}}<cite class="citation news cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.devdiscourse.com/article/headlines/1431149-lt-gen-js-nain-assumes-command-of-southern-army-in-pune "Lt Gen JS Nain assumes command of Southern Army in Pune"]. ''Devdiscourse''. 1 February 2021<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">1 February</span> 2021</span>.</cite></ref> ಇವರು ಹರ್ಯಾಣದ ಕರ್ನಾಲ್ ಕುಂಜ್‌ಪುರದ ಸೈನಿಕ್ ಶಾಲೆಯ ಹಳೆಯ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಯಾಗಿದ್ದು [[ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ರಕ್ಷಣಾ ಅಕಾಡೆಮಿ (ಭಾರತ)|ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ರಕ್ಷಣಾ ಅಕಾಡೆಮಿ ಖಡಕ್ವಾಸ್ಲಾ ಪುಣೆಯ ೬೨ನೇ ಕೋರ್ಸ್ ಹಂಟರ್ ಸ್ಕ್ವಾಡ್ರನ್‌ಗೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರು]]. == ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು == {| style="margin:1em auto; text-align:center;" |- |[[ಚಿತ್ರ:Param_Vishisht_Seva_Medal_ribbon.svg|106x106px]] |[[ಚಿತ್ರ:Ati_Vishisht_Seva_Medal_ribbon.svg|106x106px]] |{{Ribbon devices|number=0|type=award-star|ribbon=Sena Medal ribbon.svg|width=106}} |- |- |{{Ribbon devices|number=0|type=award-star|ribbon=IND Special Service Medal Ribbon.svg|width=106}} |{{Ribbon devices|number=0|type=award-star|ribbon=IND Siachen Glacier Medal Ribbon.svg|width=106}} |{{Ribbon devices|number=0|type=award-star|ribbon=IND_Operation_Vijay_medal.svg|width=106}} |{{Ribbon devices|number=0|type=award-star|ribbon=IND Operation Parakram medal.svg|width=106}} |- |{{Ribbon devices|number=0|type=award-star|ribbon=IND Sainya Seva Medal Ribbon.svg|width=106}} |{{Ribbon devices|number=0|type=award-star|ribbon=IND High Altitude Medal Ribbon.svg|width=106}} |{{Ribbon devices|number=0|type=award-star|ribbon=IND Videsh Seva Medal Ribbon.svg|width=106}} |{{Ribbon devices|number=0|type=award-star|ribbon=IND 50th Anniversary Independence medal.svg|width=106}} |- |{{Ribbon devices|number=0|type=award-star|ribbon=IND 30 Years Long Service Ribbon.svg|width=106}} |{{Ribbon devices|number=0|type=award-star|ribbon=IND 20YearsServiceMedalRibbon.svg|width=106}} |{{Ribbon devices|number=0|type=award-star|ribbon=IND 9YearsServiceMedalRibbon.svg|width=106}} |[[ಚಿತ್ರ:ONZ_Medal_w_Służbie_Pokoju_UNIKOM_BAR.svg|106x106px]] |} {| class="wikitable" style="margin:1em auto; text-align:center;" | colspan="1" |[[ಪರಮ ವಿಶಿಷ್ಟ ಸೇವಾ ಪದಕ]] | colspan="2" |ಅತಿ ವಿಶಿಷ್ಟ ಸೇವಾ ಪದಕ | colspan="2" |ಸೇನಾ ಪದಕ |- |ವಿಶೇಷ ಸೇವಾ ಪದಕ |ಸಿಯಾಚಿನ್ ಗ್ಲೇಸಿಯರ್ ಪದಕ |ಆಪರೇಷನ್ ವಿಜಯ್ ಪದಕ |ಆಪರೇಷನ್ ಪರಾಕ್ರಮ್ ಪದಕ |- |ಸೈನ್ಯ ಸೇವಾ ಪದಕ |ಹೈ ಆಲ್ಟಿಟ್ಯೂಡ್ ಸೇವಾ ಪದಕ |ವಿದೇಶ್ ಸೇವಾ ಪದಕ |೫೦ನೇ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯೋತ್ಸವ ಪದಕ |- |೩೦ ವರ್ಷದ ದೀರ್ಘ ಸೇವಾವಧಿಪದಕ |೨೦ ವರ್ಷದ ದೀರ್ಘ ಸೇವಾವಧಿಪದಕ |೯ ವರ್ಷದ ದೀರ್ಘ ಸೇವಾವಧಿಪದಕ |ಯುನಿಕೊಮ್ |} == ಶ್ರೇಣಿಯ ದಿನಾಂಕಗಳು == {| class="wikitable" style="background:white" !ಲಾಂಛನ ! ಶ್ರೇಣಿ ! ಘಟಕ ! ಶ್ರೇಣಿಯ ದಿನಾಂಕ |- | align="center" |[[ಚಿತ್ರ:Second_Lieutenant_of_the_Indian_Army.svg|89x89px]] | ಸೆಕೆಂಡ್ ಲೆಫ್ಟಿನೆಂಟ್ | [[ಭಾರತೀಯ ಭೂಸೇನೆ|ಭಾರತೀಯ ಸೇನೆ]] | ಜೂನ್ ‌೧೮, ೧೯೮೩ <ref>{{Cite news |date=30 March 1985 |title=Part I-Section 4: Ministry of Defence (Army Branch) |page=414 |publisher=The Gazette of India |url=https://egazette.nic.in/WriteReadData/1985/O-0780-1985-0013-34592.pdf}}</ref> |- | align="center" |[[ಚಿತ್ರ:Lieutenant_of_the_Indian_Army.svg|89x89px]] | ಲೆಫ್ಟಿನೆಂಟ್ | [[ಭಾರತೀಯ ಭೂಸೇನೆ|ಭಾರತೀಯ ಸೇನೆ]] | ಜೂನ್ ೧೮, ೧೯೮೫ <ref>{{Cite news |date=28 March 1987 |title=Part I-Section 4: Ministry of Defence (Army Branch) |page=452 |publisher=The Gazette of India |url=https://egazette.nic.in/WriteReadData/1987/O-0672-1987-0013-30012.pdf}}</ref> |- | align="center" |[[ಚಿತ್ರ:Captain_of_the_Indian_Army.svg|89x89px]] | ಕ್ಯಾಪ್ಟನ್ | [[ಭಾರತೀಯ ಭೂಸೇನೆ|ಭಾರತೀಯ ಸೇನೆ]] | ಜೂನ್ ೧೮, ೧೯೮೮ <ref>{{Cite news |date=22 April 1989 |title=Part I-Section 4: Ministry of Defence (Army Branch) |page=589 |publisher=The Gazette of India |url=https://egazette.nic.in/WriteReadData/1989/O-0592-1989-0016-25627.pdf}}</ref> |- | align="center" |[[ಚಿತ್ರ:Major_of_the_Indian_Army.svg|89x89px]] | ಮೇಜರ್ | [[ಭಾರತೀಯ ಭೂಸೇನೆ|ಭಾರತೀಯ ಸೇನೆ]] | ಜೂನ್ ೧೮, ೧೯೯೪ <ref>{{Cite news |date=15 October 1994 |title=Part I-Section 4: Ministry of Defence (Army Branch) |page=1894 |publisher=The Gazette of India |url=https://egazette.nic.in/WriteReadData/1994/O-0364-1994-0042-14345.pdf}}</ref> |- | align="center" |[[ಚಿತ್ರ:Lieutenant_Colonel_of_the_Indian_Army.svg|89x89px]] | ಲೆಫ್ಟಿನೆಂಟ್-ಕರ್ನಲ್ | [[ಭಾರತೀಯ ಭೂಸೇನೆ|ಭಾರತೀಯ ಸೇನೆ]] | ಡಿಸೆಂಬರ್ ೧೬, ೨೦೦೪ <ref>{{Cite news |date=15 October 2005 |title=Part I-Section 4: Ministry of Defence (Army Branch) |page=1896 |publisher=The Gazette of India |url=https://egazette.nic.in/WriteReadData/2005/W_42_2012_119.pdf}}</ref> |- | align="center" |[[ಚಿತ್ರ:Colonel_of_the_Indian_Army.svg|89x89px]] | [[ಕರ್ನಲ್]] | [[ಭಾರತೀಯ ಭೂಸೇನೆ|ಭಾರತೀಯ ಸೇನೆ]] | ಮಾರ್ಚ್ ೧೫, ೨೦೦೬ <ref>{{Cite news |date=20 December 2008 |title=Part I-Section 4: Ministry of Defence (Army Branch) |page=2179 |publisher=The Gazette of India |url=https://egazette.nic.in/WriteReadData/2008/W_51_2011_053.pdf}}</ref> |- | align="center" |[[ಚಿತ್ರ:Brigadier_of_the_Indian_Army.svg|89x89px]] | ಬ್ರಿಗೇಡಿಯರ್ | [[ಭಾರತೀಯ ಭೂಸೇನೆ|ಭಾರತೀಯ ಸೇನೆ]] | ಆಗಸ್ಟ್ ೯, ೨೦೧೦ (ಆಗಸ್ಟ್ ೧೪, ೨೦೦೯ ರಿಂದ ಹಿರಿತನದ ಮೇರೆಗೆ)<ref>{{Cite news |date=22 March 2014 |title=Part I-Section 4: Ministry of Defence (Army Branch) |page=430 |publisher=The Gazette of India |url=https://egazette.nic.in/WriteReadData/2014/158718.pdf}}</ref> |- | align="center" |[[ಚಿತ್ರ:Major_General_of_the_Indian_Army.svg|89x89px]] | ಮೇಜರ್ ಜನರಲ್ | [[ಭಾರತೀಯ ಭೂಸೇನೆ|ಭಾರತೀಯ ಸೇನೆ]] | ನವೆಂಬರ್ ೧೮, ೨೦೧೫ (ಆಗಸ್ಟ್ ೨೩, ೨೦೧೪ ರಿಂದ ಹಿರಿತನದ ಮೇರೆಗೆ) <ref>{{Cite news |date=16 April 2022 |title=Part I-Section 4: Ministry of Defence (Army Branch) |page=755 |publisher=The Gazette of India |url=https://egazette.nic.in/WriteReadData/2022/235171.pdf}}</ref> |- | align="center" |[[ಚಿತ್ರ:Lieutenant_General_of_the_Indian_Army.svg|89x89px]] | ಲೆಫ್ಟಿನೆಂಟ್-ಜನರಲ್ | [[ಭಾರತೀಯ ಭೂಸೇನೆ|ಭಾರತೀಯ ಸೇನೆ]] | ಫೆಬ್ರವರಿ ೨೩, ೨೦೧೮ <ref>{{Cite news |date=9 February 2019 |title=Part I-Section 4: Ministry of Defence (Army Branch) |page=393 |publisher=The Gazette of India |url=https://egazette.nic.in/WriteReadData/2019/197165.pdf}}</ref> |- |} == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == {{ಉಲ್ಲೇಖಗಳು|30em}}{{S-start}} {{S-mil}}{{Succession box|title=ಜನರಲ್ ಆಫೀಸರ್-ಕಮಾಂಡಿಂಗ್-ಇನ್-ಚೀಫ್ ಸದರನ್ ಕಮಾಂಡ್|years=ಫೆಬ್ರವರಿ ೧, ೨೦೨೧ – ನವೆಂಬರ್‌ ೧, ೨೦೨೨|before=ಚಂಡಿ ಪ್ರಸಾದ್ ಮೊಹಂತಿ|after=ಅಜಯ್ ಕುಮಾರ್ ಸಿಂಗ್}} {{succession box|title=ಜನರಲ್ ಆಫೀಸರ್‌ ಕಮಾಂಡಿಂಗ್ IX ಕಾರ್ಪ್ಸ್|years=ಜನವರಿ ೧೨, ೨೦೧೯ – ಫೆಬ್ರವರಿ ೧೬, ೨೦೨೦|before=ಯೆಂದೂರು ವೆಂಕಟ ಕೃಷ್ಣ ಮೋಹನ್|after=ಉಪೇಂದ್ರ ದ್ವಿವೇದಿ}} {{s-end}}{{DEFAULTSORT:Nain, Jai Singh}} [[ವರ್ಗ:ಜೀವಂತ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು]] 137z1upmvd184iro2yx0uc3lgul00w2 1224313 1224312 2024-04-26T08:05:22Z Prajna gopal 75944 Prajna gopal [[ಸದಸ್ಯ:Myschandru/ಜೈ ಸಿಂಗ್ ನೈನ್]] ಪುಟವನ್ನು [[ಜೈ ಸಿಂಗ್ ನೈನ್]] ಕ್ಕೆ ಸರಿಸಿದ್ದಾರೆ: ಸೂಕ್ತವಾದ ಪುಟ ಶೀರ್ಷಿಕೆ: ಲೇಖನ ತಯಾರಾಗಿದೆ. wikitext text/x-wiki {{Infobox military person | honorific_prefix = ಲೆಫ್ಟಿನೆಂಟ್ ಜನರಲ್ | name = ಜೈ ಸಿಂಗ್ ನೈನ್ | honorific_suffix = ಪರಮ ವಿಶಿಷ್ಟ ಸೇವಾ ಪದಕ, ಅತಿ ವಿಶಿಷ್ಟ ಸೇವಾ ಪದಕ, ಸೇನಾ ಪದಕ | native_name = | native_name_lang = | image = File:Gen JS Nain.jpg | image_size = 250px | alt = | caption = | birth_date = <!-- {{birth date and age|YYYY|MM|DD}} or {{birth date|YYYY|MM|DD}} if dead --> | death_date = <!-- {{Death date and age|YYYY|MM|DD|YYYY|MM|DD}} death date first, then birth date --> | birth_place = | death_place = | placeofburial = | placeofburial_label = | placeofburial_coordinates = <!-- {{Coord|LAT|LONG|display=inline,title}} --> | nickname = | birth_name = | allegiance = {{IND}} | branch = {{army|ಭಾರತ}} | serviceyears = ಜೂನ್‌ ೧೮, ೧೯೮೩ – ಅಕ್ಟೋಬರ್‌ ೩೧, ೨೦೨೨ | rank = [[File:Lieutenant General of the Indian Army.svg|22px]] [[ಲೆಫ್ಟಿನೆಂಟ್ ಜನರಲ್]] | servicenumber = IC-41067N| | commands = [[File:IA_Southern_Command.svg|20px]] ಸದರನ್‌ ಆರ್ಮಿ<br>IX ಕಾರ್ಪ್ಸ್ | battles = | battles_label = | awards = [[File:Param Vishisht Seva Medal ribbon.svg|20px]] ಪರಮ ವಿಶಿಷ್ಟ ಸೇವಾ ಪದಕ<br />[[File:Ati Vishisht Seva Medal ribbon.svg|20px]] ಅತಿ ವಿಶಿಷ್ಟ ಸೇವಾ ಪದಕ<br>[[File:Sena Medal ribbon.svg|20px]] ಸೇನಾ ಪದಕ | spouse = | relations = | laterwork = | signature = | website = | other_name = | memorials = | signature_size = | signature_alt = | module = }} ಲೆಫ್ಟಿನೆಂಟ್ ಜನರಲ್ '''ಜೈ ಸಿಂಗ್ ನೈನ್''' ಅವರು ಪರಮ ವಿಶಿಷ್ಟ ಸೇವಾ ಪದಕ, ಅತಿ ವಿಶಿಷ್ಟ ಸೇವಾ ಪದಕ ಹಾಗೂ ಸೇನಾ ಪದಕ ಪುರಸ್ಕೃತರು. ಇವರು [[ಭಾರತೀಯ ಸೇನೆ|ಭಾರತೀಯ ಸೇನೆಯ]] ದಕ್ಷಿಣ ಕಮಾಂಡ್‌ನ ಮಾಜಿ ಜನರಲ್ ಆಫೀಸರ್-ಕಮಾಂಡಿಂಗ್-ಇನ್-ಚೀಫ್ (ಜಿಒಸಿ-ಇನ್-ಸಿ) ಆಗಿದ್ದಾರೆ. ಅವರು ಲೆಫ್ಟಿನೆಂಟ್ ಜನರಲ್ ಚಂಡಿ ಪ್ರಸಾದ್ ಮೊಹಂತಿ ಅವರ ನಂತರ ಈ ಹುದ್ದೆಯನ್ನು ವಹಿಸಿಕೊಂಡರು.<ref>{{Cite news |last=<!--Staff writer(s)/no by-line.--> |date=1 February 2021 |title=Lt Gen JS Nain assumes command of Southern Army in Pune |work=Devdiscourse |location= |url=https://www.devdiscourse.com/article/headlines/1431149-lt-gen-js-nain-assumes-command-of-southern-army-in-pune |access-date=1 February 2021}}</ref> ಅವರು ತಮ್ಮ ಶಾಲಾ ಶಿಕ್ಷಣವನ್ನು ಕುಂಜ್ಪುರದ ಸೈನಿಕ ಶಾಲೆಯಿಂದ ಪಡೆದಿದ್ದರು. == ವೃತ್ತಿ == ಜೂನ್ ೧೯೮೩ರಲ್ಲಿ ನೈನ್ ಅವರನ್ನು ಡೋಗ್ರಾ ರೆಜಿಮೆಂಟ್‌ನ ೨ ನೇ ಬೆಟಾಲಿಯನ್‌ಗೆ ನಿಯೋಜಿಸಲಾಯಿತು.<ref name="rising">{{Cite news |last=<!--Staff writer(s)/no by-line.--> |date=12 January 2019 |title=Lt Gen JS Nain takes over as Commander of Army's Rising Star Corps |work=Times of India |location= |url=https://timesofindia.indiatimes.com/india/lt-gen-js-nain-takes-over-as-commander-of-armys-rising-star-corps/articleshow/67501330.cms |access-date=1 February 2021}}</ref> ಅವರು ವೆಲ್ಲಿಂಗ್ಟನ್ ನ ಡಿಫೆನ್ಸ್ ಸರ್ವಿಸಸ್ ಸ್ಟಾಫ್ ಕಾಲೇಜ್, ಸಿಕಂದರಾಬಾದ್‌ನ ಕಾಲೇಜ್ ಆಫ್ ಡಿಫೆನ್ಸ್ ಮ್ಯಾನೇಜ್ಮೆಂಟ್ ಹಾಗೂ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಡಿಫೆನ್ಸ್ ಕಾಲೇಜ್ (ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶ)ಗಳಲ್ಲಿ ಪದವಿಗಳನ್ನು ಪಡೆದಿದ್ದರು. <ref name="discourse">{{Cite news |last=<!--Staff writer(s)/no by-line.--> |date=1 February 2021 |title=Lt Gen JS Nain assumes command of Southern Army in Pune |work=Devdiscourse |location= |url=https://www.devdiscourse.com/article/headlines/1431149-lt-gen-js-nain-assumes-command-of-southern-army-in-pune |access-date=1 February 2021}}<cite class="citation news cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.devdiscourse.com/article/headlines/1431149-lt-gen-js-nain-assumes-command-of-southern-army-in-pune "Lt Gen JS Nain assumes command of Southern Army in Pune"]. ''Devdiscourse''. 1 February 2021<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">1 February</span> 2021</span>.</cite></ref> ನೈನ್ ಇರಾಕ್ ಮತ್ತು ಕುವೈತ್‌ನಲ್ಲಿ ಯುಎನ್ ಮಿಷನ್‌ನೊಂದಿಗೆ [[ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆ|ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆಯ]] ಮಿಲಿಟರಿ ವೀಕ್ಷಕರಾಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದರು. <ref name="discourse">{{Cite news |last=<!--Staff writer(s)/no by-line.--> |date=1 February 2021 |title=Lt Gen JS Nain assumes command of Southern Army in Pune |work=Devdiscourse |location= |url=https://www.devdiscourse.com/article/headlines/1431149-lt-gen-js-nain-assumes-command-of-southern-army-in-pune |access-date=1 February 2021}}<cite class="citation news cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.devdiscourse.com/article/headlines/1431149-lt-gen-js-nain-assumes-command-of-southern-army-in-pune "Lt Gen JS Nain assumes command of Southern Army in Pune"]. ''Devdiscourse''. 1 February 2021<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">1 February</span> 2021</span>.</cite></ref> ಇವರು ಹರ್ಯಾಣದ ಕರ್ನಾಲ್ ಕುಂಜ್‌ಪುರದ ಸೈನಿಕ್ ಶಾಲೆಯ ಹಳೆಯ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಯಾಗಿದ್ದು [[ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ರಕ್ಷಣಾ ಅಕಾಡೆಮಿ (ಭಾರತ)|ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ರಕ್ಷಣಾ ಅಕಾಡೆಮಿ ಖಡಕ್ವಾಸ್ಲಾ ಪುಣೆಯ ೬೨ನೇ ಕೋರ್ಸ್ ಹಂಟರ್ ಸ್ಕ್ವಾಡ್ರನ್‌ಗೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರು]]. == ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು == {| style="margin:1em auto; text-align:center;" |- |[[ಚಿತ್ರ:Param_Vishisht_Seva_Medal_ribbon.svg|106x106px]] |[[ಚಿತ್ರ:Ati_Vishisht_Seva_Medal_ribbon.svg|106x106px]] |{{Ribbon devices|number=0|type=award-star|ribbon=Sena Medal ribbon.svg|width=106}} |- |- |{{Ribbon devices|number=0|type=award-star|ribbon=IND Special Service Medal Ribbon.svg|width=106}} |{{Ribbon devices|number=0|type=award-star|ribbon=IND Siachen Glacier Medal Ribbon.svg|width=106}} |{{Ribbon devices|number=0|type=award-star|ribbon=IND_Operation_Vijay_medal.svg|width=106}} |{{Ribbon devices|number=0|type=award-star|ribbon=IND Operation Parakram medal.svg|width=106}} |- |{{Ribbon devices|number=0|type=award-star|ribbon=IND Sainya Seva Medal Ribbon.svg|width=106}} |{{Ribbon devices|number=0|type=award-star|ribbon=IND High Altitude Medal Ribbon.svg|width=106}} |{{Ribbon devices|number=0|type=award-star|ribbon=IND Videsh Seva Medal Ribbon.svg|width=106}} |{{Ribbon devices|number=0|type=award-star|ribbon=IND 50th Anniversary Independence medal.svg|width=106}} |- |{{Ribbon devices|number=0|type=award-star|ribbon=IND 30 Years Long Service Ribbon.svg|width=106}} |{{Ribbon devices|number=0|type=award-star|ribbon=IND 20YearsServiceMedalRibbon.svg|width=106}} |{{Ribbon devices|number=0|type=award-star|ribbon=IND 9YearsServiceMedalRibbon.svg|width=106}} |[[ಚಿತ್ರ:ONZ_Medal_w_Służbie_Pokoju_UNIKOM_BAR.svg|106x106px]] |} {| class="wikitable" style="margin:1em auto; text-align:center;" | colspan="1" |[[ಪರಮ ವಿಶಿಷ್ಟ ಸೇವಾ ಪದಕ]] | colspan="2" |ಅತಿ ವಿಶಿಷ್ಟ ಸೇವಾ ಪದಕ | colspan="2" |ಸೇನಾ ಪದಕ |- |ವಿಶೇಷ ಸೇವಾ ಪದಕ |ಸಿಯಾಚಿನ್ ಗ್ಲೇಸಿಯರ್ ಪದಕ |ಆಪರೇಷನ್ ವಿಜಯ್ ಪದಕ |ಆಪರೇಷನ್ ಪರಾಕ್ರಮ್ ಪದಕ |- |ಸೈನ್ಯ ಸೇವಾ ಪದಕ |ಹೈ ಆಲ್ಟಿಟ್ಯೂಡ್ ಸೇವಾ ಪದಕ |ವಿದೇಶ್ ಸೇವಾ ಪದಕ |೫೦ನೇ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯೋತ್ಸವ ಪದಕ |- |೩೦ ವರ್ಷದ ದೀರ್ಘ ಸೇವಾವಧಿಪದಕ |೨೦ ವರ್ಷದ ದೀರ್ಘ ಸೇವಾವಧಿಪದಕ |೯ ವರ್ಷದ ದೀರ್ಘ ಸೇವಾವಧಿಪದಕ |ಯುನಿಕೊಮ್ |} == ಶ್ರೇಣಿಯ ದಿನಾಂಕಗಳು == {| class="wikitable" style="background:white" !ಲಾಂಛನ ! ಶ್ರೇಣಿ ! ಘಟಕ ! ಶ್ರೇಣಿಯ ದಿನಾಂಕ |- | align="center" |[[ಚಿತ್ರ:Second_Lieutenant_of_the_Indian_Army.svg|89x89px]] | ಸೆಕೆಂಡ್ ಲೆಫ್ಟಿನೆಂಟ್ | [[ಭಾರತೀಯ ಭೂಸೇನೆ|ಭಾರತೀಯ ಸೇನೆ]] | ಜೂನ್ ‌೧೮, ೧೯೮೩ <ref>{{Cite news |date=30 March 1985 |title=Part I-Section 4: Ministry of Defence (Army Branch) |page=414 |publisher=The Gazette of India |url=https://egazette.nic.in/WriteReadData/1985/O-0780-1985-0013-34592.pdf}}</ref> |- | align="center" |[[ಚಿತ್ರ:Lieutenant_of_the_Indian_Army.svg|89x89px]] | ಲೆಫ್ಟಿನೆಂಟ್ | [[ಭಾರತೀಯ ಭೂಸೇನೆ|ಭಾರತೀಯ ಸೇನೆ]] | ಜೂನ್ ೧೮, ೧೯೮೫ <ref>{{Cite news |date=28 March 1987 |title=Part I-Section 4: Ministry of Defence (Army Branch) |page=452 |publisher=The Gazette of India |url=https://egazette.nic.in/WriteReadData/1987/O-0672-1987-0013-30012.pdf}}</ref> |- | align="center" |[[ಚಿತ್ರ:Captain_of_the_Indian_Army.svg|89x89px]] | ಕ್ಯಾಪ್ಟನ್ | [[ಭಾರತೀಯ ಭೂಸೇನೆ|ಭಾರತೀಯ ಸೇನೆ]] | ಜೂನ್ ೧೮, ೧೯೮೮ <ref>{{Cite news |date=22 April 1989 |title=Part I-Section 4: Ministry of Defence (Army Branch) |page=589 |publisher=The Gazette of India |url=https://egazette.nic.in/WriteReadData/1989/O-0592-1989-0016-25627.pdf}}</ref> |- | align="center" |[[ಚಿತ್ರ:Major_of_the_Indian_Army.svg|89x89px]] | ಮೇಜರ್ | [[ಭಾರತೀಯ ಭೂಸೇನೆ|ಭಾರತೀಯ ಸೇನೆ]] | ಜೂನ್ ೧೮, ೧೯೯೪ <ref>{{Cite news |date=15 October 1994 |title=Part I-Section 4: Ministry of Defence (Army Branch) |page=1894 |publisher=The Gazette of India |url=https://egazette.nic.in/WriteReadData/1994/O-0364-1994-0042-14345.pdf}}</ref> |- | align="center" |[[ಚಿತ್ರ:Lieutenant_Colonel_of_the_Indian_Army.svg|89x89px]] | ಲೆಫ್ಟಿನೆಂಟ್-ಕರ್ನಲ್ | [[ಭಾರತೀಯ ಭೂಸೇನೆ|ಭಾರತೀಯ ಸೇನೆ]] | ಡಿಸೆಂಬರ್ ೧೬, ೨೦೦೪ <ref>{{Cite news |date=15 October 2005 |title=Part I-Section 4: Ministry of Defence (Army Branch) |page=1896 |publisher=The Gazette of India |url=https://egazette.nic.in/WriteReadData/2005/W_42_2012_119.pdf}}</ref> |- | align="center" |[[ಚಿತ್ರ:Colonel_of_the_Indian_Army.svg|89x89px]] | [[ಕರ್ನಲ್]] | [[ಭಾರತೀಯ ಭೂಸೇನೆ|ಭಾರತೀಯ ಸೇನೆ]] | ಮಾರ್ಚ್ ೧೫, ೨೦೦೬ <ref>{{Cite news |date=20 December 2008 |title=Part I-Section 4: Ministry of Defence (Army Branch) |page=2179 |publisher=The Gazette of India |url=https://egazette.nic.in/WriteReadData/2008/W_51_2011_053.pdf}}</ref> |- | align="center" |[[ಚಿತ್ರ:Brigadier_of_the_Indian_Army.svg|89x89px]] | ಬ್ರಿಗೇಡಿಯರ್ | [[ಭಾರತೀಯ ಭೂಸೇನೆ|ಭಾರತೀಯ ಸೇನೆ]] | ಆಗಸ್ಟ್ ೯, ೨೦೧೦ (ಆಗಸ್ಟ್ ೧೪, ೨೦೦೯ ರಿಂದ ಹಿರಿತನದ ಮೇರೆಗೆ)<ref>{{Cite news |date=22 March 2014 |title=Part I-Section 4: Ministry of Defence (Army Branch) |page=430 |publisher=The Gazette of India |url=https://egazette.nic.in/WriteReadData/2014/158718.pdf}}</ref> |- | align="center" |[[ಚಿತ್ರ:Major_General_of_the_Indian_Army.svg|89x89px]] | ಮೇಜರ್ ಜನರಲ್ | [[ಭಾರತೀಯ ಭೂಸೇನೆ|ಭಾರತೀಯ ಸೇನೆ]] | ನವೆಂಬರ್ ೧೮, ೨೦೧೫ (ಆಗಸ್ಟ್ ೨೩, ೨೦೧೪ ರಿಂದ ಹಿರಿತನದ ಮೇರೆಗೆ) <ref>{{Cite news |date=16 April 2022 |title=Part I-Section 4: Ministry of Defence (Army Branch) |page=755 |publisher=The Gazette of India |url=https://egazette.nic.in/WriteReadData/2022/235171.pdf}}</ref> |- | align="center" |[[ಚಿತ್ರ:Lieutenant_General_of_the_Indian_Army.svg|89x89px]] | ಲೆಫ್ಟಿನೆಂಟ್-ಜನರಲ್ | [[ಭಾರತೀಯ ಭೂಸೇನೆ|ಭಾರತೀಯ ಸೇನೆ]] | ಫೆಬ್ರವರಿ ೨೩, ೨೦೧೮ <ref>{{Cite news |date=9 February 2019 |title=Part I-Section 4: Ministry of Defence (Army Branch) |page=393 |publisher=The Gazette of India |url=https://egazette.nic.in/WriteReadData/2019/197165.pdf}}</ref> |- |} == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == {{ಉಲ್ಲೇಖಗಳು|30em}}{{S-start}} {{S-mil}}{{Succession box|title=ಜನರಲ್ ಆಫೀಸರ್-ಕಮಾಂಡಿಂಗ್-ಇನ್-ಚೀಫ್ ಸದರನ್ ಕಮಾಂಡ್|years=ಫೆಬ್ರವರಿ ೧, ೨೦೨೧ – ನವೆಂಬರ್‌ ೧, ೨೦೨೨|before=ಚಂಡಿ ಪ್ರಸಾದ್ ಮೊಹಂತಿ|after=ಅಜಯ್ ಕುಮಾರ್ ಸಿಂಗ್}} {{succession box|title=ಜನರಲ್ ಆಫೀಸರ್‌ ಕಮಾಂಡಿಂಗ್ IX ಕಾರ್ಪ್ಸ್|years=ಜನವರಿ ೧೨, ೨೦೧೯ – ಫೆಬ್ರವರಿ ೧೬, ೨೦೨೦|before=ಯೆಂದೂರು ವೆಂಕಟ ಕೃಷ್ಣ ಮೋಹನ್|after=ಉಪೇಂದ್ರ ದ್ವಿವೇದಿ}} {{s-end}}{{DEFAULTSORT:Nain, Jai Singh}} [[ವರ್ಗ:ಜೀವಂತ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು]] 137z1upmvd184iro2yx0uc3lgul00w2 1224316 1224313 2024-04-26T08:07:03Z Prajna gopal 75944 added [[Category:ಕನ್ನಡ ವಿಕಿಪೀಡಿಯ ಸಮುದಾಯ ಬೆಳವಣಿಗೆ]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] wikitext text/x-wiki {{Infobox military person | honorific_prefix = ಲೆಫ್ಟಿನೆಂಟ್ ಜನರಲ್ | name = ಜೈ ಸಿಂಗ್ ನೈನ್ | honorific_suffix = ಪರಮ ವಿಶಿಷ್ಟ ಸೇವಾ ಪದಕ, ಅತಿ ವಿಶಿಷ್ಟ ಸೇವಾ ಪದಕ, ಸೇನಾ ಪದಕ | native_name = | native_name_lang = | image = File:Gen JS Nain.jpg | image_size = 250px | alt = | caption = | birth_date = <!-- {{birth date and age|YYYY|MM|DD}} or {{birth date|YYYY|MM|DD}} if dead --> | death_date = <!-- {{Death date and age|YYYY|MM|DD|YYYY|MM|DD}} death date first, then birth date --> | birth_place = | death_place = | placeofburial = | placeofburial_label = | placeofburial_coordinates = <!-- {{Coord|LAT|LONG|display=inline,title}} --> | nickname = | birth_name = | allegiance = {{IND}} | branch = {{army|ಭಾರತ}} | serviceyears = ಜೂನ್‌ ೧೮, ೧೯೮೩ – ಅಕ್ಟೋಬರ್‌ ೩೧, ೨೦೨೨ | rank = [[File:Lieutenant General of the Indian Army.svg|22px]] [[ಲೆಫ್ಟಿನೆಂಟ್ ಜನರಲ್]] | servicenumber = IC-41067N| | commands = [[File:IA_Southern_Command.svg|20px]] ಸದರನ್‌ ಆರ್ಮಿ<br>IX ಕಾರ್ಪ್ಸ್ | battles = | battles_label = | awards = [[File:Param Vishisht Seva Medal ribbon.svg|20px]] ಪರಮ ವಿಶಿಷ್ಟ ಸೇವಾ ಪದಕ<br />[[File:Ati Vishisht Seva Medal ribbon.svg|20px]] ಅತಿ ವಿಶಿಷ್ಟ ಸೇವಾ ಪದಕ<br>[[File:Sena Medal ribbon.svg|20px]] ಸೇನಾ ಪದಕ | spouse = | relations = | laterwork = | signature = | website = | other_name = | memorials = | signature_size = | signature_alt = | module = }} ಲೆಫ್ಟಿನೆಂಟ್ ಜನರಲ್ '''ಜೈ ಸಿಂಗ್ ನೈನ್''' ಅವರು ಪರಮ ವಿಶಿಷ್ಟ ಸೇವಾ ಪದಕ, ಅತಿ ವಿಶಿಷ್ಟ ಸೇವಾ ಪದಕ ಹಾಗೂ ಸೇನಾ ಪದಕ ಪುರಸ್ಕೃತರು. ಇವರು [[ಭಾರತೀಯ ಸೇನೆ|ಭಾರತೀಯ ಸೇನೆಯ]] ದಕ್ಷಿಣ ಕಮಾಂಡ್‌ನ ಮಾಜಿ ಜನರಲ್ ಆಫೀಸರ್-ಕಮಾಂಡಿಂಗ್-ಇನ್-ಚೀಫ್ (ಜಿಒಸಿ-ಇನ್-ಸಿ) ಆಗಿದ್ದಾರೆ. ಅವರು ಲೆಫ್ಟಿನೆಂಟ್ ಜನರಲ್ ಚಂಡಿ ಪ್ರಸಾದ್ ಮೊಹಂತಿ ಅವರ ನಂತರ ಈ ಹುದ್ದೆಯನ್ನು ವಹಿಸಿಕೊಂಡರು.<ref>{{Cite news |last=<!--Staff writer(s)/no by-line.--> |date=1 February 2021 |title=Lt Gen JS Nain assumes command of Southern Army in Pune |work=Devdiscourse |location= |url=https://www.devdiscourse.com/article/headlines/1431149-lt-gen-js-nain-assumes-command-of-southern-army-in-pune |access-date=1 February 2021}}</ref> ಅವರು ತಮ್ಮ ಶಾಲಾ ಶಿಕ್ಷಣವನ್ನು ಕುಂಜ್ಪುರದ ಸೈನಿಕ ಶಾಲೆಯಿಂದ ಪಡೆದಿದ್ದರು. == ವೃತ್ತಿ == ಜೂನ್ ೧೯೮೩ರಲ್ಲಿ ನೈನ್ ಅವರನ್ನು ಡೋಗ್ರಾ ರೆಜಿಮೆಂಟ್‌ನ ೨ ನೇ ಬೆಟಾಲಿಯನ್‌ಗೆ ನಿಯೋಜಿಸಲಾಯಿತು.<ref name="rising">{{Cite news |last=<!--Staff writer(s)/no by-line.--> |date=12 January 2019 |title=Lt Gen JS Nain takes over as Commander of Army's Rising Star Corps |work=Times of India |location= |url=https://timesofindia.indiatimes.com/india/lt-gen-js-nain-takes-over-as-commander-of-armys-rising-star-corps/articleshow/67501330.cms |access-date=1 February 2021}}</ref> ಅವರು ವೆಲ್ಲಿಂಗ್ಟನ್ ನ ಡಿಫೆನ್ಸ್ ಸರ್ವಿಸಸ್ ಸ್ಟಾಫ್ ಕಾಲೇಜ್, ಸಿಕಂದರಾಬಾದ್‌ನ ಕಾಲೇಜ್ ಆಫ್ ಡಿಫೆನ್ಸ್ ಮ್ಯಾನೇಜ್ಮೆಂಟ್ ಹಾಗೂ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಡಿಫೆನ್ಸ್ ಕಾಲೇಜ್ (ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶ)ಗಳಲ್ಲಿ ಪದವಿಗಳನ್ನು ಪಡೆದಿದ್ದರು. <ref name="discourse">{{Cite news |last=<!--Staff writer(s)/no by-line.--> |date=1 February 2021 |title=Lt Gen JS Nain assumes command of Southern Army in Pune |work=Devdiscourse |location= |url=https://www.devdiscourse.com/article/headlines/1431149-lt-gen-js-nain-assumes-command-of-southern-army-in-pune |access-date=1 February 2021}}<cite class="citation news cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.devdiscourse.com/article/headlines/1431149-lt-gen-js-nain-assumes-command-of-southern-army-in-pune "Lt Gen JS Nain assumes command of Southern Army in Pune"]. ''Devdiscourse''. 1 February 2021<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">1 February</span> 2021</span>.</cite></ref> ನೈನ್ ಇರಾಕ್ ಮತ್ತು ಕುವೈತ್‌ನಲ್ಲಿ ಯುಎನ್ ಮಿಷನ್‌ನೊಂದಿಗೆ [[ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆ|ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆಯ]] ಮಿಲಿಟರಿ ವೀಕ್ಷಕರಾಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದರು. <ref name="discourse">{{Cite news |last=<!--Staff writer(s)/no by-line.--> |date=1 February 2021 |title=Lt Gen JS Nain assumes command of Southern Army in Pune |work=Devdiscourse |location= |url=https://www.devdiscourse.com/article/headlines/1431149-lt-gen-js-nain-assumes-command-of-southern-army-in-pune |access-date=1 February 2021}}<cite class="citation news cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.devdiscourse.com/article/headlines/1431149-lt-gen-js-nain-assumes-command-of-southern-army-in-pune "Lt Gen JS Nain assumes command of Southern Army in Pune"]. ''Devdiscourse''. 1 February 2021<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">1 February</span> 2021</span>.</cite></ref> ಇವರು ಹರ್ಯಾಣದ ಕರ್ನಾಲ್ ಕುಂಜ್‌ಪುರದ ಸೈನಿಕ್ ಶಾಲೆಯ ಹಳೆಯ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಯಾಗಿದ್ದು [[ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ರಕ್ಷಣಾ ಅಕಾಡೆಮಿ (ಭಾರತ)|ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ರಕ್ಷಣಾ ಅಕಾಡೆಮಿ ಖಡಕ್ವಾಸ್ಲಾ ಪುಣೆಯ ೬೨ನೇ ಕೋರ್ಸ್ ಹಂಟರ್ ಸ್ಕ್ವಾಡ್ರನ್‌ಗೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರು]]. == ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು == {| style="margin:1em auto; text-align:center;" |- |[[ಚಿತ್ರ:Param_Vishisht_Seva_Medal_ribbon.svg|106x106px]] |[[ಚಿತ್ರ:Ati_Vishisht_Seva_Medal_ribbon.svg|106x106px]] |{{Ribbon devices|number=0|type=award-star|ribbon=Sena Medal ribbon.svg|width=106}} |- |- |{{Ribbon devices|number=0|type=award-star|ribbon=IND Special Service Medal Ribbon.svg|width=106}} |{{Ribbon devices|number=0|type=award-star|ribbon=IND Siachen Glacier Medal Ribbon.svg|width=106}} |{{Ribbon devices|number=0|type=award-star|ribbon=IND_Operation_Vijay_medal.svg|width=106}} |{{Ribbon devices|number=0|type=award-star|ribbon=IND Operation Parakram medal.svg|width=106}} |- |{{Ribbon devices|number=0|type=award-star|ribbon=IND Sainya Seva Medal Ribbon.svg|width=106}} |{{Ribbon devices|number=0|type=award-star|ribbon=IND High Altitude Medal Ribbon.svg|width=106}} |{{Ribbon devices|number=0|type=award-star|ribbon=IND Videsh Seva Medal Ribbon.svg|width=106}} |{{Ribbon devices|number=0|type=award-star|ribbon=IND 50th Anniversary Independence medal.svg|width=106}} |- |{{Ribbon devices|number=0|type=award-star|ribbon=IND 30 Years Long Service Ribbon.svg|width=106}} |{{Ribbon devices|number=0|type=award-star|ribbon=IND 20YearsServiceMedalRibbon.svg|width=106}} |{{Ribbon devices|number=0|type=award-star|ribbon=IND 9YearsServiceMedalRibbon.svg|width=106}} |[[ಚಿತ್ರ:ONZ_Medal_w_Służbie_Pokoju_UNIKOM_BAR.svg|106x106px]] |} {| class="wikitable" style="margin:1em auto; text-align:center;" | colspan="1" |[[ಪರಮ ವಿಶಿಷ್ಟ ಸೇವಾ ಪದಕ]] | colspan="2" |ಅತಿ ವಿಶಿಷ್ಟ ಸೇವಾ ಪದಕ | colspan="2" |ಸೇನಾ ಪದಕ |- |ವಿಶೇಷ ಸೇವಾ ಪದಕ |ಸಿಯಾಚಿನ್ ಗ್ಲೇಸಿಯರ್ ಪದಕ |ಆಪರೇಷನ್ ವಿಜಯ್ ಪದಕ |ಆಪರೇಷನ್ ಪರಾಕ್ರಮ್ ಪದಕ |- |ಸೈನ್ಯ ಸೇವಾ ಪದಕ |ಹೈ ಆಲ್ಟಿಟ್ಯೂಡ್ ಸೇವಾ ಪದಕ |ವಿದೇಶ್ ಸೇವಾ ಪದಕ |೫೦ನೇ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯೋತ್ಸವ ಪದಕ |- |೩೦ ವರ್ಷದ ದೀರ್ಘ ಸೇವಾವಧಿಪದಕ |೨೦ ವರ್ಷದ ದೀರ್ಘ ಸೇವಾವಧಿಪದಕ |೯ ವರ್ಷದ ದೀರ್ಘ ಸೇವಾವಧಿಪದಕ |ಯುನಿಕೊಮ್ |} == ಶ್ರೇಣಿಯ ದಿನಾಂಕಗಳು == {| class="wikitable" style="background:white" !ಲಾಂಛನ ! ಶ್ರೇಣಿ ! ಘಟಕ ! ಶ್ರೇಣಿಯ ದಿನಾಂಕ |- | align="center" |[[ಚಿತ್ರ:Second_Lieutenant_of_the_Indian_Army.svg|89x89px]] | ಸೆಕೆಂಡ್ ಲೆಫ್ಟಿನೆಂಟ್ | [[ಭಾರತೀಯ ಭೂಸೇನೆ|ಭಾರತೀಯ ಸೇನೆ]] | ಜೂನ್ ‌೧೮, ೧೯೮೩ <ref>{{Cite news |date=30 March 1985 |title=Part I-Section 4: Ministry of Defence (Army Branch) |page=414 |publisher=The Gazette of India |url=https://egazette.nic.in/WriteReadData/1985/O-0780-1985-0013-34592.pdf}}</ref> |- | align="center" |[[ಚಿತ್ರ:Lieutenant_of_the_Indian_Army.svg|89x89px]] | ಲೆಫ್ಟಿನೆಂಟ್ | [[ಭಾರತೀಯ ಭೂಸೇನೆ|ಭಾರತೀಯ ಸೇನೆ]] | ಜೂನ್ ೧೮, ೧೯೮೫ <ref>{{Cite news |date=28 March 1987 |title=Part I-Section 4: Ministry of Defence (Army Branch) |page=452 |publisher=The Gazette of India |url=https://egazette.nic.in/WriteReadData/1987/O-0672-1987-0013-30012.pdf}}</ref> |- | align="center" |[[ಚಿತ್ರ:Captain_of_the_Indian_Army.svg|89x89px]] | ಕ್ಯಾಪ್ಟನ್ | [[ಭಾರತೀಯ ಭೂಸೇನೆ|ಭಾರತೀಯ ಸೇನೆ]] | ಜೂನ್ ೧೮, ೧೯೮೮ <ref>{{Cite news |date=22 April 1989 |title=Part I-Section 4: Ministry of Defence (Army Branch) |page=589 |publisher=The Gazette of India |url=https://egazette.nic.in/WriteReadData/1989/O-0592-1989-0016-25627.pdf}}</ref> |- | align="center" |[[ಚಿತ್ರ:Major_of_the_Indian_Army.svg|89x89px]] | ಮೇಜರ್ | [[ಭಾರತೀಯ ಭೂಸೇನೆ|ಭಾರತೀಯ ಸೇನೆ]] | ಜೂನ್ ೧೮, ೧೯೯೪ <ref>{{Cite news |date=15 October 1994 |title=Part I-Section 4: Ministry of Defence (Army Branch) |page=1894 |publisher=The Gazette of India |url=https://egazette.nic.in/WriteReadData/1994/O-0364-1994-0042-14345.pdf}}</ref> |- | align="center" |[[ಚಿತ್ರ:Lieutenant_Colonel_of_the_Indian_Army.svg|89x89px]] | ಲೆಫ್ಟಿನೆಂಟ್-ಕರ್ನಲ್ | [[ಭಾರತೀಯ ಭೂಸೇನೆ|ಭಾರತೀಯ ಸೇನೆ]] | ಡಿಸೆಂಬರ್ ೧೬, ೨೦೦೪ <ref>{{Cite news |date=15 October 2005 |title=Part I-Section 4: Ministry of Defence (Army Branch) |page=1896 |publisher=The Gazette of India |url=https://egazette.nic.in/WriteReadData/2005/W_42_2012_119.pdf}}</ref> |- | align="center" |[[ಚಿತ್ರ:Colonel_of_the_Indian_Army.svg|89x89px]] | [[ಕರ್ನಲ್]] | [[ಭಾರತೀಯ ಭೂಸೇನೆ|ಭಾರತೀಯ ಸೇನೆ]] | ಮಾರ್ಚ್ ೧೫, ೨೦೦೬ <ref>{{Cite news |date=20 December 2008 |title=Part I-Section 4: Ministry of Defence (Army Branch) |page=2179 |publisher=The Gazette of India |url=https://egazette.nic.in/WriteReadData/2008/W_51_2011_053.pdf}}</ref> |- | align="center" |[[ಚಿತ್ರ:Brigadier_of_the_Indian_Army.svg|89x89px]] | ಬ್ರಿಗೇಡಿಯರ್ | [[ಭಾರತೀಯ ಭೂಸೇನೆ|ಭಾರತೀಯ ಸೇನೆ]] | ಆಗಸ್ಟ್ ೯, ೨೦೧೦ (ಆಗಸ್ಟ್ ೧೪, ೨೦೦೯ ರಿಂದ ಹಿರಿತನದ ಮೇರೆಗೆ)<ref>{{Cite news |date=22 March 2014 |title=Part I-Section 4: Ministry of Defence (Army Branch) |page=430 |publisher=The Gazette of India |url=https://egazette.nic.in/WriteReadData/2014/158718.pdf}}</ref> |- | align="center" |[[ಚಿತ್ರ:Major_General_of_the_Indian_Army.svg|89x89px]] | ಮೇಜರ್ ಜನರಲ್ | [[ಭಾರತೀಯ ಭೂಸೇನೆ|ಭಾರತೀಯ ಸೇನೆ]] | ನವೆಂಬರ್ ೧೮, ೨೦೧೫ (ಆಗಸ್ಟ್ ೨೩, ೨೦೧೪ ರಿಂದ ಹಿರಿತನದ ಮೇರೆಗೆ) <ref>{{Cite news |date=16 April 2022 |title=Part I-Section 4: Ministry of Defence (Army Branch) |page=755 |publisher=The Gazette of India |url=https://egazette.nic.in/WriteReadData/2022/235171.pdf}}</ref> |- | align="center" |[[ಚಿತ್ರ:Lieutenant_General_of_the_Indian_Army.svg|89x89px]] | ಲೆಫ್ಟಿನೆಂಟ್-ಜನರಲ್ | [[ಭಾರತೀಯ ಭೂಸೇನೆ|ಭಾರತೀಯ ಸೇನೆ]] | ಫೆಬ್ರವರಿ ೨೩, ೨೦೧೮ <ref>{{Cite news |date=9 February 2019 |title=Part I-Section 4: Ministry of Defence (Army Branch) |page=393 |publisher=The Gazette of India |url=https://egazette.nic.in/WriteReadData/2019/197165.pdf}}</ref> |- |} == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == {{ಉಲ್ಲೇಖಗಳು|30em}}{{S-start}} {{S-mil}}{{Succession box|title=ಜನರಲ್ ಆಫೀಸರ್-ಕಮಾಂಡಿಂಗ್-ಇನ್-ಚೀಫ್ ಸದರನ್ ಕಮಾಂಡ್|years=ಫೆಬ್ರವರಿ ೧, ೨೦೨೧ – ನವೆಂಬರ್‌ ೧, ೨೦೨೨|before=ಚಂಡಿ ಪ್ರಸಾದ್ ಮೊಹಂತಿ|after=ಅಜಯ್ ಕುಮಾರ್ ಸಿಂಗ್}} {{succession box|title=ಜನರಲ್ ಆಫೀಸರ್‌ ಕಮಾಂಡಿಂಗ್ IX ಕಾರ್ಪ್ಸ್|years=ಜನವರಿ ೧೨, ೨೦೧೯ – ಫೆಬ್ರವರಿ ೧೬, ೨೦೨೦|before=ಯೆಂದೂರು ವೆಂಕಟ ಕೃಷ್ಣ ಮೋಹನ್|after=ಉಪೇಂದ್ರ ದ್ವಿವೇದಿ}} {{s-end}}{{DEFAULTSORT:Nain, Jai Singh}} [[ವರ್ಗ:ಜೀವಂತ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಕನ್ನಡ ವಿಕಿಪೀಡಿಯ ಸಮುದಾಯ ಬೆಳವಣಿಗೆ]] m10sidb4g9dn5sn4m45q5dgx3axif8o 0 156846 1224341 1223651 2024-04-26T11:35:28Z Shiva Tej Patil 75545 /* ಸಂಚಾರಿ ಥಿಯೇಟರ್ ಪ್ರದರ್ಶಿಸಿದ ನಾಟಕಗಳು */ ಕಾಗುಣಿತ ತಿದ್ದಿದೆ wikitext text/x-wiki [[File:SanchariTheater_Logo.png|thumb| ಸಂಚಾರಿ ಥಿಯೇಟರ್ ಲೋಗೋ]] [[ಚಿತ್ರ:Sanchari_Theatre_Office.png|thumb| ಸಂಚಾರಿ ಥಿಯೇಟರ್ ಕಛೇರಿ]] [[ಚಿತ್ರ:MangalaNDirectorSanchariTheatre.png|thumb| ಮಂಗಳಾ ಎನ್ - ಸಂಸ್ಥಾಪಕರು ಮತ್ತು ನಿರ್ದೇಶಕರು, ಸಂಚಾರಿ ಥಿಯೇಟರ್]] '''ಸಂಚಾರಿ ಥಿಯೇಟರ್''' ಭಾರತದ [[ಕರ್ನಾಟಕ]], [[ಬೆಂಗಳೂರು|ಬೆಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿ]] ನೆಲೆಗೊಂಡಿರುವ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಸಂಸ್ಥೆಯಾಗಿದೆ. ಸಂಚಾರಿ ಥಿಯೇಟರ್ ನಾಟಕದ ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ಮೀಸಲಾದ ನಾಟಕ ತಂಡವಾಗಿದೆ. “ಸಂಚಾರಿ” ಭಾವಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು. ಸಂಚಾರಿ ಭಾವಗಳು ಯಾವಾಗಲೂ ದಾಟುವ ಭಾವನೆಗಳ ಶಾಶ್ವತ ಮನಸ್ಥಿತಿಗೆ ಪೂರಕವಾಗಿವೆ. ಹೀಗಾಗಿ ಸಂಚಾರಿ ಥಿಯೇಟರ್ ಎಂಬ ಹೆಸರು ಕಟ್ಟುಕಟ್ಟಾಗಿದೆ. ಸಂಚಾರಿ ಪ್ರಖ್ಯಾತ ನಾಟಕಕಾರರಾದ ಎನ್.ಮಂಗಳಾ, [[ರಂಗಾಯಣ ರಘು]] ಮತ್ತು ಗಜಾನನ ಟಿ ನಾಯ್ಕ್ ಅವರ ಕಲ್ಪನೆಯ ಕೂಸು. ಮಂಗಳಾ ಮತ್ತು [[ರಂಗಾಯಣ ರಘು]] ಸಂಚಾರಿ ರಂಗಭೂಮಿಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸುವ ಮೊದಲು [[ರಂಗಾಯಣ|ರಂಗಾಯಣದ]] ನಿವಾಸಿ ನಟರಾಗಿದ್ದರು. ಸಂಚಾರಿ ಅವರು [[ಕನ್ನಡ]] ಬರಹಗಾರರನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ನಾಟಕಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದರು ಮತ್ತು [[ವಿಲಿಯಂ ಷೇಕ್ಸ್‌ಪಿಯರ್|ವಿಲಿಯಂ ಶೇಕ್ಸ್ಪಿಯರ್]] ಮತ್ತು ಇತರ ವಿದೇಶಿ ಬರಹಗಾರರು ಬರೆದ ನಾಟಕಗಳ [[ಕನ್ನಡ]] ಅನುವಾದಗಳನ್ನು ಮಾಡಿದರು. == ಇತಿಹಾಸ == ರಂಗ ಕರಕುಶಲ ಮತ್ತು ನಾಟಕಗಳ ಪ್ರಚಾರಕ್ಕಾಗಿ ಸಂಚಾರಿ ಥಿಯೇಟರ್ ಅನ್ನು ೨೦೦೪ ರಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು. ಅಂದಿನಿಂದ ನಿರಂತರವಾಗಿ ಹಲವಾರು ನಾಟಕಗಳನ್ನು ಹೆಣೆದು ಪ್ರದರ್ಶಿಸಿದರು. ಸಂಚಾರಿ ರಂಗಮಂದಿರದ ದೈನಂದಿನ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ಎನ್.ಮಂಗಳಾ ಮತ್ತು ಗಜಾನನ ಟಿ ನಾಯ್ಕ್ ನೋಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ತಂಡವು ೫೦ ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ನಟರನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಸಂಚಾರಿ ಥಿಯೇಟರ್ ತನ್ನ ನಾಟಕಗಳನ್ನು ಭಾರತದಾದ್ಯಂತ ವಿವಿಧ ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರದರ್ಶಿಸಿತು. ಸಂಚಾರಿ ಥಿಯೇಟರ್ ಆಸಕ್ತ ಅಭ್ಯರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ವಾರ್ಷಿಕ ರಂಗ ಕಾರ್ಯಾಗಾರಗಳನ್ನು ನಡೆಸುತ್ತದೆ. ಸಂಚಾರಿಯು [[ಬಿ. ವಿ. ಕಾರಂತ್|ಬಿವಿ ಕಾರಂತ್]] ಮತ್ತು [[ಪ್ರೇಮಾ ಕಾರಂತ|ಪ್ರೇಮಾ ಕಾರಂತ್]] ಅವರ ಸ್ಮರಣಾರ್ಥ ಮಕ್ಕಳಿಗಾಗಿ ಆಂತರಿಕ ಮತ್ತು ವಸತಿ ಕಾರ್ಯಾಗಾರಗಳನ್ನು ಸಹ ನಡೆಸುತ್ತದೆ. <ref>{{Cite news |date=Dec 20, 2016 |title=Building bonds via theatre |work=Leading newspaper [[Deccan Herald]] published an article about Sanchari Theatre, Author:Mythri |publisher=[[Deccan Herald]] |url=http://www.deccanherald.com/content/587434/building-bonds-via-theatre.html |access-date=9 July 2017}}</ref> <ref>{{Cite news |title=Children Theatre Workshop – Sanchari Theatre |work=A post in mycity4kids.com website about Sanchari children workshop |url=https://www.mycity4kids.com/Bangalore/Events/Children-Theatre-Workshop-Sanchari-Theatre_Hanumanth-Nagar/17554_ed |access-date=9 July 2017}}</ref> ವಯೋಮಾನದ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ವಿವಿಧ ರೀತಿಯ ಕಾರ್ಯಾಗಾರಗಳನ್ನು ನಡೆಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅವುಗಳನ್ನು ಹೆಸರಿಸಲು: ಪೂರ್ವರಂಗ, ಆದಿರಂಗ, ಬಾಲರಂಗ ಮತ್ತು ಶಿಶುರಂಗ. ಈ ಕಾರ್ಯಾಗಾರಗಳ ಭಾಗವಾಗಿ ಹಲವಾರು ನಾಟಕಗಳು ಮೂಡಿಬಂದಿವೆ. ಸಂಚಾರಿ ಥಿಯೇಟರ್‌ಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡುವ ಕೆಲವು ಅಧ್ಯಾಪಕರಲ್ಲಿ [[ಪ್ರಸನ್ನ]], [[ಸಿಹಿ ಕಹಿ ಚಂದ್ರು]], [[ಅರುಣ್ ಸಾಗರ್]] ಮತ್ತು [[ರಂಗಾಯಣ ರಘು]] ಸೇರಿದ್ದಾರೆ . ೨೦೧೪ ರಲ್ಲಿ, ಸಂಸ್ಥೆಯು ೧೦ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ೧೦ ನಾಟಕಗಳನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುವ ಮೂಲಕ ತನ್ನ ೧೦ ನೇ ವಾರ್ಷಿಕೋತ್ಸವವನ್ನು “ಸಂಚಾರಿ ಸಡಗರ” ಎಂದು ಆಚರಿಸಿತು. ಸಂಚಾರಿ ಅವರು ವರ್ಷವಿಡೀ ತಿಂಗಳಿಗೆ ಒಂದು ನಾಟಕವನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುವ ಮೂಲಕ ೩ ಆಗಸ್ಟ್ ೨೦೨೦ ರಂದು ೧೫ ನೇ ವಾರ್ಷಿಕೋತ್ಸವವನ್ನು ಆಚರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಮಾಧ್ಯಮದಲ್ಲಿ ಕಥೆ ಹೇಳುವ ವೀಡಿಯೊಗಳನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸುವ ಪ್ರಯೋಗವನ್ನು ಮಾಡಿದರು. <ref>{{Cite news |date=8 Aug 2019 |title=15 years of moulding theatre |work=An article explaining 15 years of Sanchari Theatre journey in leading daily newspaper [[The Indian Express]], Author: Chetana Belagere |publisher=[[Indian Express Group]] |url=https://www.newindianexpress.com/cities/bengaluru/2019/aug/08/15-years-of-moulding-theatre-2015782.html |access-date=Nov 26, 2020}}</ref> <ref>{{Cite news |date=26 Aug 2020 |title=Sanchari Theatre comes up with new storytelling project |work=An article in leading daily newspaper [[The Times of India]] about Sanchari’s experiment of publishing storytelling videos in social media, Author: TNN |publisher=[[The Times Group]] |url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/kannada/theatre/sanchari-theatre-comes-up-with-new-storytelling-project/articleshow/77747144.cms |access-date=Nov 26, 2020}}</ref> <ref>{{Cite news |date=10 Aug 2020 |title=Sanchari Theatre creates a video to instill hope in artistes and technicians |work=An article in leading daily newspaper [[The Times of India]] about Sanchari’s experiment of publishing storytelling videos in social media, Author: Ryan Peppin |publisher=[[The Times Group]] |url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/kannada/theatre/sanchari-theatre-creates-a-video-to-instill-hope-in-artistes-and-technicians/articleshow/77467190.cms?from=mdr |access-date=Nov 26, 2020}}</ref> == ಸಂಚಾರಿ ಥಿಯೇಟರ್ ಪ್ರದರ್ಶಿಸಿದ ನಾಟಕಗಳು == ಸಂಚಾರಿ ಥಿಯೇಟರ್ ಪ್ರದರ್ಶಿಸಿದ ಕೆಲವು ನಾಟಕಗಳ ಪಟ್ಟಿ... * ''ಊರ್ಮಿಳಾ'' <ref>{{Cite news |date=6 October 2016 |title=Beneath the covers |work=An article about Sanchari play “Urmila” in leading daily newspaper [[The Hindu]] |url=http://www.thehindu.com/features/friday-review/Beneath-the-covers/article15472407.ece |access-date=9 July 2017}}</ref> * ''ಅರಹಂತ'' * ''ಕಮಲಾಮಣಿ ಕಾಮಿಡಿ ಕಲ್ಯಾಣ'' * ''ಕೈಲಾಸಂ ಕೀಚಕ'' * ''ಧರೆಯೊಳಗಿನ ರಾಜಕಾರಣ'' * ''ನರಿಗಳಿಗೇಕೆ ಕೋಡಿಲ್ಲ'' * ''ಪಿನೋಚ್ಚಿಯೋ'' <ref>{{Cite news |date=18 March 2013 |title=Parisara Preeti Manushya Sambandhada Reeti |language=Kannada |trans-title=Environmental love is the way human beings are |work=An article about Sanchari and the play “Pinocchio” published in leading daily newspaper [[Prajavani]] |url=http://www.prajavani.net/news/article/2013/03/18/157674.html |access-date=July 9, 2017 |quote='Sanchari Theatre' Bangalore is a staging effort in the development of amateur theater. For eight years, Sanchari has produced and performed tens of plays. Introducing the young generation through the regular learning of the theatre, which is especially involved in children's theater. Author:Shashidhar Bharighat}}</ref> * ''ವ್ಯಾನಿಟಿ ಬ್ಯಾಗ್'' <ref>{{Cite news |date=10 Aug 2013 |title=Malligeya Maleyanthaha Nataka |language=Kannada |trans-title=Play like a jasmine garland, Author:Vidyarashmi Pelathadka |work=An article about Sanchari play “Vanity Bag” published in leading daily newspaper [[Vijaya Karnataka]] |url=http://vijaykarnataka.indiatimes.com/lavalavk/culture/-/articleshow/21731013.cms |access-date=July 9, 2017 |quote=N. Mangala has succeeded in transforming and directing Vaidehi's poems. The huge vanity bag designed by art director Arun Sagar is in memory. This play is a play by Sanchari Theatre, under the sponsorship of the 'Sarvasva-Theatre team', which organizes newly opened art shows.}}</ref> <ref>{{Cite news |date=24 May 2012 |title=A woman's secrets are let out of the bag |work=An article about Sanchari play in leading daily newspaper [[The Hindu]], Author:Madhavi Shivaprasad |publisher=[[The Hindu Group]], and Kasturi and Sons Limited |url=http://www.thehindu.com/arts/theatre/article3449305.ece |access-date=July 9, 2012}}</ref> * ''ಶ್ರೀದೇವಿ ಮಹಾತ್ಮೆ'' * ''ನೋ ಪ್ರೆಸೆಂಟ್ಸ್ ಪ್ಲೀಸ್'' * ''ವೆನಿಸಿನಾ ವ್ಯಾಪಾರ'' * ''ನಿದ್ರಾನಗರಿ'' * ''ಭಗವದಾಜುಕೀಯ'' * ''ಹಳ್ಳಿಯೂರ ಹಮ್ಮೀರ'' * ''ಮಾಮಾ ಮೋಶಿ'' * ''ಮುಡಿ ದೊರೆ ಮತ್ತು ಮೂವರು ಮಕ್ಕಳು'' * ''ಗಿಡ್ಡು ಟೈಲರ್ ಚಡ್ಡಿ ಸ್ಪೆಷಲಿಸ್ಟ್'' * ''ಒಗಟಿನ ರಾಣಿ'' * ''ಘಮ ಘಮ ಭಾವನಾ'' . <ref name="Bhavana">{{Cite news |date=29 November 2015 |title=Bengaluru in sepia |work=An article in leading newspaper [[Bangalore Mirror]]. The sub-heading “Iconic gatherings” talks about Sanchari |url=http://bangaloremirror.indiatimes.com/bangalore/others//articleshow/49972685.cms? |access-date=9 July 2017}}<cite class="citation news cs1" data-ve-ignore="true">[http://bangaloremirror.indiatimes.com/bangalore/others//articleshow/49972685.cms? "Bengaluru in sepia"]. ''An article in leading newspaper [[ಬೆಂಗಳೂರು ಕನ್ನಡಿಗ|Bangalore Mirror]]. The sub-heading “Iconic gatherings” talks about Sanchari''. 29 November 2015<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">9 July</span> 2017</span>.</cite></ref> * ''ರಂಗಜಂಗಮನ ಸ್ಥಾವರ'' <ref>{{Cite news |date=5 September 2018 |title=Play 'Rangjangam' aim to understand visionary writer |language=Hindi |work=An article about the play "Ranga Jangama" and Sanchari Theatre is published in leadeing newspaper [[The Hitavada]]. Link takes you to page 1 of 'Bhopal City Line'. Refer page 6, Author:Staff Reporter. |url=http://www.ehitavada.com/hitavadanew.aspx?lang=6&NB=2018-09-05&spage=BCpage&SB=2018-09-05#BCpage_6 |access-date=October 2, 2018}}</ref> * ''ಕ್ಲೀನ್ ಆಂಡ್ ಕ್ಲಿಯರ್, ಪಾಯಖಾನೆ'' == ಸಾಧನೆಗಳು == # ಸಂಚಾರಿ ನಟ [[ಸಂಚಾರಿ ವಿಜಯ್]] ಅವರು [[ನಾನು ಅವನಲ್ಲ... ಅವಳು|ನಾನು ಅವನಲ್ಲ.. ಅವಳು]] ಚಿತ್ರದ ನಟನೆಗಾಗಿ 2014 ರ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ನಟ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಗೆದ್ದಿದ್ದಾರೆ. # ಸಂಚಾರಿ ಥಿಯೇಟರ್ ಅನೇಕ ನಟರನ್ನು ರಂಗಭೂಮಿ, ಚಲನಚಿತ್ರೋದ್ಯಮ ಮತ್ತು ಟಿವಿಗೆ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡಿದೆ. # ಸಂಚಾರಿ ರಂಗಭೂಮಿ ನಿರಂತರವಾಗಿ ರಂಗಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ವಿಶೇಷ ಪ್ರಯೋಗಗಳಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. <ref name="Bhavana">{{Cite news |date=29 November 2015 |title=Bengaluru in sepia |work=An article in leading newspaper [[Bangalore Mirror]]. The sub-heading “Iconic gatherings” talks about Sanchari |url=http://bangaloremirror.indiatimes.com/bangalore/others//articleshow/49972685.cms? |access-date=9 July 2017}}</ref> == ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು == * [https://sanchaaritheatru.wordpress.com ಸಂಚಾರಿ ಥಿಯೇಟರ್‌ನ ಅಧಿಕೃತ ವೆಬ್‌ಸೈಟ್] <ref>{{Cite news |date=25 May 2012 |title=Keeping the flame alive.. |work=An article about Sanchari in leading daily newspaper [[Bangalore Mirror]], Author:Prathibha Nandakumar |publisher=[[Bennett, Coleman & Co. Ltd]] |url=http://www.bangaloremirror.com/index.aspx?page=article&sectid=31&contentid=2012052520120525202149222a42d6bf5 |access-date=July 9, 2012}}{{ಮಡಿದ ಕೊಂಡಿ|date=February 2023|bot=medic}}</ref> == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == {{ಉಲ್ಲೇಖಗಳು}} == ಇವುಗಳನ್ನೂ ನೋಡಿ == * [[ಬಿ. ವಿ. ಕಾರಂತ್|ಬಿ ವಿ ಕಾರಂತರು]] * [[ರಂಗಾಯಣ ರಘು]] * [[ಸಂಚಾರಿ ವಿಜಯ್]] jsm1k2macpxpltwvhw4z30kai8d0mou 3 156910 1224220 2024-04-25T14:21:01Z ಕನ್ನಡ ವಿಕಿ ಸಮುದಾಯ 44987 ಹೊಸ ಬಳಕೆದಾರರ ಸ್ವಾಗತ wikitext text/x-wiki {{ಟೆಂಪ್ಲೇಟು:ಸುಸ್ವಾಗತ|realName=|name=ಸಂಗೀತಾ ಲಚ್ಚಪ್ಪನ್ನವರ}} -- [[ಸದಸ್ಯ:ಕನ್ನಡ ವಿಕಿ ಸಮುದಾಯ|ಕನ್ನಡ ವಿಕಿ ಸಮುದಾಯ]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:ಕನ್ನಡ ವಿಕಿ ಸಮುದಾಯ|ಚರ್ಚೆ]]) ೧೯:೫೧, ೨೫ ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೦೨೪ (IST) ly66ufm7cdd6mjfu95q4eh7m4v4yngx 0 156912 1224236 2024-04-25T14:46:42Z Cric editor 84813 "[[:en:Special:Redirect/revision/1212412812|Brandon McMullen]]" ಪುಟವನ್ನು ಅನುವಾದಿಸುವುದರಿಂದ ಸೃಷ್ಟಿಸಲಾಯಿತು wikitext text/x-wiki {{Infobox cricketer|name=ಬ್ರ್ಯಾಂಡನ್ ಮೆಕ್ಮಲ್ಲೇನ್|image=|country=ಸ್ಕಾಟ್ಲೆಂಡ್|full_name=|birth_date={{birth date and age|1999|10|18|df=yes}}|birth_place=[[ಡರ್ಬನ್]], [[ದಕ್ಷಿಣ ಆಫ್ರಿಕಾ]]|heightft=|heightinch=|heightm=|batting=ಬಲಗೈ ಡಾಂಡಿಗ​|bowling=ಬಲಗೈ ಮಧ್ಯಮ ವೇಗ|role=ಆಲ್ ರೌಂಡರ್|international=true|internationalspan=೨೦೨೨-ಪ್ರಸ್ತುತ​|odidebutdate=೧ ಡಿಸೆಂಬರ್|odidebutyear=೨೦೨೨|odidebutagainst=ನಮೀಬಿಯ|odicap=೭೪|lastodidate=೭ ಮಾರ್ಚ್|lastodiyear=೨೦೨೪|lastodiagainst=ಕೆನಡಾ|T20Idebutdate=೨೦ ಜುಲೈ|T20Idebutyear=೨೦೨೩|T20Idebutagainst=ಜರ್ಮನಿ|T20Icap=೫೫|lastT20Idate=೨೮ ಜುಲೈ|lastT20Iyear=೨೦೨೩|lastT20Iagainst=ಐರ್ಲೆಂಡ್‌|columns=4|column1=[[ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಏಕದಿನ ಪಂದ್ಯ|ಅಂ. ಏಕ]]|matches1=18|runs1=631|bat avg1=45.07|100s/50s1=2/2|top score1=136|deliveries1=678|wickets1=24|bowl avg1=19.95|fivefor1=1|tenfor1=0|best bowling1=5/34|catches/stumpings1=10/–|column2=[[ಟ್ವೆಂಟಿ೨೦|ಟಿ೨೦ಐ]]|matches2=6|runs2=212|bat avg2=42.40|100s/50s2=0/2|top score2=96|deliveries2=36|wickets2=1|bowl avg2=57.00|fivefor2=0|tenfor2=0|best bowling2=1/26|catches/stumpings2=2/–|column3=ಲಿ.ಏ|matches3=18|runs3=631|bat avg3=45.07|100s/50s3=2/2|top score3=136|deliveries3=678|wickets3=24|bowl avg3=19.95|fivefor3=1|tenfor3=0|best bowling3=5/34|catches/stumpings3=10/–|column4=ಟಿ೨೦|matches4=6|runs4=212|bat avg4=42.40|100s/50s4=0/2|top score4=96|deliveries4=36|wickets4=1|bowl avg4=57.00|fivefor4=0|tenfor4=0|best bowling4=1/26|catches/stumpings4=2/–|date=೭ ಮಾರ್ಚ್ ೨೦೨೪|source=https://www.espncricinfo.com/cricketers/brandon-mcmullen-949473 Cricinfo}} '''ಬ್ರ್ಯಾಂಡನ್ ಮೆಕ್ಮಲ್ಲೇನ್''' (ಜನನ ೧೮ ಅಕ್ಟೋಬರ್ ೧೯೯೯) ದಕ್ಷಿಣ ಆಫ್ರಿಕಾ ಮೂಲದ [[ಕ್ರಿಕೆಟ್|ಕ್ರಿಕೆಟಿಗ]], ಇವರು [[ಸ್ಕಾಟ್ಲೆಂಡ್ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ತಂಡ|ಸ್ಕಾಟ್ಲೆಂಡ್ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ತಂಡಕ್ಕಾಗಿ]] ಆಡುತ್ತಾರೆ. ಅವರು ೨೦೨೨ ರಲ್ಲಿ ಸ್ಕಾಟ್ಲೆಂಡ್‌ಗಾಗಿ ತಮ್ಮ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಚೊಚ್ಚಲ ಪ್ರವೇಶ ಮಾಡಿದರು. ಅವರು ಬಲಗೈ ಬ್ಯಾಟಿಂಗ್ ಮತ್ತು ಬಲಗೈ ಮಧ್ಯಮ ವೇಗದ ಬೌಲಿಂಗ್ ಮಾಡುವ [[ಆಲ್‌ರೌಂಡರ್|ಆಲ್ ರೌಂಡರ್]] ಆಗಿದ್ದಾರೆ. == ದೇಶೀಯ ವೃತ್ತಿ == ದಕ್ಷಿಣ ಆಫ್ರಿಕಾದಲ್ಲಿ, ಮೆಕ್‌ಮುಲ್ಲೆನ್ ಕ್ವಾಝುಲು-ನಟಾಲ್ ಇನ್‌ಲ್ಯಾಂಡ್ ಮತ್ತು ಡಾಲ್ಫಿನ್ಸ್‌ಗಾಗಿ ಅಂಡರ್-19 ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಆಡಿದರು. ಸ್ಟಿರ್ಲಿಂಗ್ ಕೌಂಟಿ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಕ್ಲಬ್‌ಗಾಗಿ ಕ್ಲಬ್ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಮತ್ತು ವೆಸ್ಟರ್ನ್ ವಾರಿಯರ್ಸ್‌ಗಾಗಿ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಆಡಲು ಅವರು ೨೦೧೮ ರಲ್ಲಿ ಸ್ಕಾಟ್ಲೆಂಡ್‌ಗೆ ತೆರಳಿದರು. <ref name="cook">{{Cite news |last=Cook |first=Jono |date=26 July 2018 |title=Hilton’s McMullen: Making the big jump from school cricket |publisher=KZN10 |url=https://kzn10.com/hiltons-mcmullen-making-the-big-jump-from-school-cricket/ |access-date=25 June 2023}}</ref> == ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವೃತ್ತಿಜೀವನ == ರೆಸಿಡೆನ್ಸಿ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಸ್ಕಾಟ್ಲೆಂಡ್‌ಗೆ ಅರ್ಹತೆ ಪಡೆದ ನಂತರ, <ref name="century">{{Cite news |last=Macpherson |first=Graeme |date=26 June 2023 |title=Brandon McMullen reflects on 'special' first century for Scotland |work=The Herald |url=https://www.heraldscotland.com/news/23612811.brandon-mcmullen-reflects-special-first-century-scotland/ |access-date=26 June 2023}}</ref> ಮೆಕ್‌ಮುಲ್ಲೆನ್‌ರನ್ನು ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾದಲ್ಲಿ [[೨೦೨೨ ಐಸಿಸಿ ಪುರುಷರ ಟಿ೨೦ ವಿಶ್ವಕಪ್]]ಗಾಗಿ ಸ್ಕಾಟ್ಲೆಂಡ್‌ನ ಹಿರಿಯ ತಂಡಕ್ಕೆ ಕರೆಯಲಾಯಿತು. <ref>{{Cite news |date=22 September 2022 |title=McMullen earns maiden call-up to Scotland squad for T20 World Cup; Wheal, Davey return |publisher=ESPNcricinfo |url=https://www.espn.in/cricket/story/_/id/34641210/t20-world-cup-2022-scotland-squad-brandon-mcmullen-earns-maiden-call-brad-wheal-josh-davey-return |access-date=26 June 2023}}</ref> ಐಸಿಸಿ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ವಿಶ್ವಕಪ್ ಲೀಗ್ 2 ರ ಭಾಗವಾಗಿ [[೨೦೨೨ ಐಸಿಸಿ ಪುರುಷರ ಟಿ೨೦ ವಿಶ್ವಕಪ್|೨೦೨೨]] ರ ಡಿಸೆಂಬರ್‌ನಲ್ಲಿ [[ನಮೀಬಿಯ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ತಂಡ|ನಮೀಬಿಯ]] ವಿರುದ್ಧ ಸ್ಕಾಟ್ಲೆಂಡ್‌ಗಾಗಿ ಮೆಕ್‌ಮುಲ್ಲೆನ್ ತನ್ನ [[ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಏಕದಿನ ಪಂದ್ಯ|ಏಕದಿನ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ]] (ODI) ಚೊಚ್ಚಲ ಪ್ರವೇಶವನ್ನು ಮಾಡಿದರು. <ref name="bio">{{Cite web |title=Brandon McMullen |url=https://www.espncricinfo.com/cricketers/brandon-mcmullen-949473 |access-date=7 June 2023 |website=ESPN Cricinfo}}</ref> ಜಿಂಬಾಬ್ವೆಯಲ್ಲಿ [[2023 ಕ್ರಿಕೆಟ್ ವಿಶ್ವಕಪ್ ಅರ್ಹತಾ ಸುತ್ತು|ನಡೆದ ೨೦೨೩ ರ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ವಿಶ್ವಕಪ್ ಅರ್ಹತಾ]] ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ, ಮೆಕ್‌ಮುಲ್ಲೆನ್ [[ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ತಂಡ|ಐರ್ಲೆಂಡ್]] ವಿರುದ್ಧ ಕಿರಿದಾದ ವಿಜಯದಲ್ಲಿ ೫/೩೪ ಅಂಕಿಅಂಶಗಳೊಂದಿಗೆ ODI ಕ್ರಿಕೆಟ್‌ನಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಮೊದಲ ಐದು ವಿಕೆಟ್ ಗಳಿಕೆಯನ್ನು ದಾಖಲಿಸಿದರು. <ref>{{Cite news |last=Kumar |first=Shashwat |date=21 June 2023 |title=Leask 91* trumps Campher 120 to give Scotland an improbable win |publisher=ESPNcricinfo |url=https://www.espncricinfo.com/series/icc-cricket-world-cup-qualifier-2023-1377745/ireland-vs-scotland-7th-match-group-b-1377752/match-report |access-date=26 June 2023}}</ref> ಅವರು [[ಒಮಾನ್ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ತಂಡ|ಒಮಾನ್]] ವಿರುದ್ಧ ಎರಡು ಪಂದ್ಯಗಳ ನಂತರ ತಮ್ಮ ಮೊದಲ ODI ಶತಕವನ್ನು ಗಳಿಸಿದರು, ೧೨೧ ಎಸೆತಗಳಲ್ಲಿ ೧೩೬ ರನ್ ಗಳಿಸಿದರು. <ref name="century">{{Cite news |last=Macpherson |first=Graeme |date=26 June 2023 |title=Brandon McMullen reflects on 'special' first century for Scotland |work=The Herald |url=https://www.heraldscotland.com/news/23612811.brandon-mcmullen-reflects-special-first-century-scotland/ |access-date=26 June 2023}}<cite class="citation news cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFMacpherson2023">Macpherson, Graeme (26 June 2023). [https://www.heraldscotland.com/news/23612811.brandon-mcmullen-reflects-special-first-century-scotland/ "Brandon McMullen reflects on 'special' first century for Scotland"]. ''The Herald''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">26 June</span> 2023</span>.</cite></ref> == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == {{ಉಲ್ಲೇಖಗಳು}} [[ವರ್ಗ:ಜೀವಂತ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು]] 5pnol1o5714e3h2jft8ovbue4bng6l6 0 156913 1224238 2024-04-25T14:56:49Z Cric editor 84813 "[[:en:Special:Redirect/revision/1217318929|Chris Sole]]" ಪುಟವನ್ನು ಅನುವಾದಿಸುವುದರಿಂದ ಸೃಷ್ಟಿಸಲಾಯಿತು wikitext text/x-wiki {{Infobox cricketer|name=ಕ್ರಿಸ್ ಸೋಲ್|image=|country=ಸ್ಕಾಟ್ಲೆಂಡ್|full_name=ಕ್ರಿಸ್ಟೋಫರ್ ಬಾರ್ಕ್ಲೇ ಸೋಲ್|birth_date={{Birth date and age|1994|2|27|df=yes}}|birth_place=ಅಬರ್ಡೀನ್, [[ಸ್ಕಾಟ್ಲೆಂಡ್]]|heightft=|heightinch=|heightm=|batting=ಬಲಗೈ ಡಾಂಡಿಗ​|bowling=ಬಲಗೈ ವೇಗ|role=ಬೌಲರ್|family=|international=true|internationalspan=೨೦೧೬-ಪ್ರಸ್ತುತ​|odidebutdate=೧೬ ಆಗಸ್ಟ್|odidebutyear=೨೦೧೬|odidebutagainst=ಸಂಯುಕ್ತ ಅರಬ್ ಸಂಸ್ಥಾನ|odicap=೬೦|lastodidate=೬ ಜುಲೈ|lastodiyear=೨೦೨೩|lastodiagainst=ನೆದರ್ಲ್ಯಾಂಡ್ಸ್|odishirt=|T20Idebutdate=೧೯ ಜನವರಿ|T20Idebutyear=೨೦೧೭|T20Idebutagainst=ಒಮಾನ್|T20Icap=೪೪|lastT20Idate=೨೭ ಜುಲೈ|lastT20Iyear=೨೦೨೨|lastT20Iagainst=ನ್ಯೂ ಜೀಲ್ಯಾಂಡ್|T20Ishirt=|club1=ಹ್ಯಾಂಪ್‌ಶೈರ್|year1=೨೦೧೭–೨೦೧೮|club2=ಸೇಂಟ್ ಲೂಷಿಯ​ ಕಿಂಗ್ಸ್|year2=೨೦೨೩|club3=ಶಾರ್ಜಾ ವಾರಿಯರ್ಸ್|year3=೨೦೨೪|columns=4|column1=[[ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಏಕದಿನ ಪಂದ್ಯ|ಅಂ. ಏಕ]]|matches1=30|runs1=71|bat avg1=6.45|100s/50s1=0/0|top score1=17|deliveries1=1,490|wickets1=53|bowl avg1=23.67|fivefor1=0|tenfor1=0|best bowling1=4/27|catches/stumpings1=9/–|column2=[[ಟ್ವೆಂಟಿ೨೦|ಟಿ೨೦ಐ]]|matches2=8|runs2=6|bat avg2=–|100s/50s2=0/0|top score2=4[[Not out|*]]|deliveries2=180|wickets2=5|bowl avg2=58.60|fivefor2=0|tenfor2=0|best bowling2=2/38|catches/stumpings2=1/–|column3=ಪ್ರ​.ದ​|matches3=3|runs3=33|bat avg3=11.00|100s/50s3=0/0|top score3=21|deliveries3=432|wickets3=5|bowl avg3=57.00|fivefor3=0|tenfor3=0|best bowling3=3/79|catches/stumpings3=0/–|column4=ಲಿ.ಏ|matches4=34|runs4=83|bat avg4=7.54|100s/50s4=0/0|top score4=17|deliveries4=1,706|wickets4=61|bowl avg4=23.03|fivefor4=0|tenfor4=0|best bowling4=4/24|catches/stumpings4=9/–|date=೧೯ ಫೆಬ್ರವರಿ ೨೦೨೪|source=https://cricketarchive.com/Archive/Players/211/211796/211796.html CricketArchive}} '''ಕ್ರಿಸ್ಟೋಫರ್ ಬಾರ್ಕ್ಲೇ ಸೋಲ್''' (ಜನನ ೨೭ ಫೆಬ್ರವರಿ ೧೯೯೪) ಒಬ್ಬ ಸ್ಕಾಟಿಷ್ [[ಕ್ರಿಕೆಟ್|ಕ್ರಿಕೆಟಿಗ]] . <ref name="Bio">{{Cite web |title=Chris Sole |url=http://www.espncricinfo.com/ci/content/player/671823.html |access-date=9 August 2016 |website=ESPN Cricinfo}}</ref> ಅವರು ೨೦೧೫-೧೭ ಐಸಿಸಿ ವಿಶ್ವ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಲೀಗ್ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಶಿಪ್‌ನಲ್ಲಿ ೧೬ ಆಗಸ್ಟ್ ೨೦೧೬ ರಂದು ಯುನೈಟೆಡ್ ಅರಬ್ ಎಮಿರೇಟ್ಸ್ ವಿರುದ್ಧ ತಮ್ಮ [[ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಏಕದಿನ ಪಂದ್ಯ|ಏಕದಿನ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ]] (ODI) ಚೊಚ್ಚಲ ಪಂದ್ಯವನ್ನು ಆಡಿದರು. <ref name="ODI">{{Cite web |title=ICC World Cricket League Championship, 28th Match: Scotland v United Arab Emirates at Edinburgh, Aug 16, 2016 |url=http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/997995.html |access-date=16 August 2016 |website=ESPNCricinfo}}</ref> ಅವರು ೨೦೧೭ ರ ಡೆಸರ್ಟ್ ಟಿ೨೦ ಚಾಲೆಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ ೧೯ ಜನವರಿ ೨೦೧೭ರಂದು [[ಒಮಾನ್ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ತಂಡ|ಓಮನ್]] ವಿರುದ್ಧ ಸ್ಕಾಟ್ಲೆಂಡ್‌ಗಾಗಿ ತಮ್ಮ [[ಟ್ವೆಂಟಿ೨೦]] ಇಂಟರ್ನ್ಯಾಷನಲ್ (T20I) ಚೊಚ್ಚಲ ಪಂದ್ಯವನ್ನು ಮಾಡಿದರು. <ref name="T20I">{{Cite web |title=Desert T20 Challenge, 12th Match, Group B: Oman v Scotland at Dubai (DSC), Jan 19, 2017 |url=http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1074968.html |access-date=19 January 2017 |website=ESPNCricinfo}}</ref> ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ ೨೦೨೧ ರಲ್ಲಿ, ೨೦೨೧ ರ ಐಸಿಸಿ ಪುರುಷರ ಟಿ೨೦ ವಿಶ್ವಕಪ್‌ಗಾಗಿ ಸ್ಕಾಟ್ಲೆಂಡ್‌ನ ತಾತ್ಕಾಲಿಕ ತಂಡದಲ್ಲಿ ಸೋಲ್ ಅವರನ್ನು ಹೆಸರಿಸಲಾಯಿತು. <ref>{{Cite web |title=Captain Coetzer leads Scotland squad to ICC Men's T20 World Cup |url=http://www.cricketscotland.com/captain-coetzer-leads-scotland-squad-to-icc-t20-world-cup/ |access-date=9 September 2021 |website=Cricket Scotland}}</ref> == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == {{ಉಲ್ಲೇಖಗಳು}} [[ವರ್ಗ:ಜೀವಂತ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು]] 8a7qhzcc90thgngvjlvl3sxow35shol 0 156914 1224239 2024-04-25T15:05:55Z Cric editor 84813 "[[:en:Special:Redirect/revision/1219775429|Brad Wheal]]" ಪುಟವನ್ನು ಅನುವಾದಿಸುವುದರಿಂದ ಸೃಷ್ಟಿಸಲಾಯಿತು wikitext text/x-wiki {{Infobox cricketer|name=ಬ್ರಾಡ್ ವೀಲ್|image=|country=ಸ್ಕಾಟ್ಲೆಂಡ್|full_name=ಬ್ರಾಡ್ಲಿ ಥಾಮಸ್ ಜೇಮ್ಸ್ ವೀಲ್|birth_date={{Birth date and age|1996|8|28|df=yes}}|birth_place=[[ಡರ್ಬನ್]], [[ದಕ್ಷಿಣ ಆಫ್ರಿಕಾ]]|heightft=|heightinch=|heightm=|batting=ಬಲಗೈ ಡಾಂಡಿಗ​|bowling=ಬಲಗೈ ಮಧ್ಯಮ ವೇಗ|role=ಬೌಲರ್|international=true|internationalspan=೨೦೧೬-ಪ್ರಸ್ತುತ​|odidebutdate=೨೬ ಜನವರಿ|odidebutyear=೨೦೧೬|odidebutagainst=ಹಾಂಗ್ ಕಾಂಗ್|odicap=೫೭|lastodidate=೭ ಮಾರ್ಚ್|lastodiyear=೨೦೨೪|lastodiagainst=ಕೆನಡಾ|odishirt=೫೮|T20Idebutdate=೩೦ ಜನವರಿ|T20Idebutyear=೨೦೧೬|T20Idebutagainst=ಹಾಂಗ್ ಕಾಂಗ್|T20Icap=೪೩|lastT20Idate=೨೧ ಅಕ್ಟೋಬರ್|lastT20Iyear=೨೦೨೨|lastT20Iagainst=ಜಿಂಬಾಬ್ವೆ|T20Ishirt=|club1=ಹ್ಯಾಂಪ್‌ಶೈರ್|year1={{nowrap|೨೦೧೫–ಪ್ರಸ್ತುತ​}}|clubnumber1=೫೮|club2=ಲಂಡನ್ ಸ್ಪಿರಿಟ್|year2={{nowrap|೨೦೨೧–೨೦೨೨}}|club3=→ ಗ್ಲೌಸೆಸ್ಟರ್‌ಶೈರ್ (ಸಾಲದ ಮೇಲೆ)|year3=೨೦೨೨|club4=→ ವಾರ್ವಿಕ್‌ಷೈರ್ (ಸಾಲದ ಮೇಲೆ)|year4=೨೦೨೨|club5=ಟ್ರೆಂಟ್ ರಾಕೆಟ್ಸ್|year5=೨೦೨೩|columns=4|column1=[[ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಏಕದಿನ ಪಂದ್ಯ|ಅಂ. ಏಕ]]|matches1=14|runs1=40|bat avg1=8.00|100s/50s1=0/0|top score1=24|deliveries1=741|wickets1=25|bowl avg1=22.36|fivefor1=0|tenfor1=0|best bowling1=3/34|catches/stumpings1=3/–|column2=[[ಟ್ವೆಂಟಿ೨೦|ಟಿ೨೦ಐ]]|matches2=17|runs2=5|bat avg2=5.00|100s/50s2=0/0|top score2=2[[Not out|*]]|deliveries2=356|wickets2=17|bowl avg2=28.64|fivefor2=0|tenfor2=0|best bowling2=3/20|catches/stumpings2=6/–|column3=ಪ್ರ​.ದ|matches3=46|runs3=402|bat avg3=11.16|100s/50s3=0/0|top score3=46[[Not out|*]]|deliveries3=6,278|wickets3=109|bowl avg3=33.65|fivefor3=1|tenfor3=0|best bowling3=6/51|catches/stumpings3=15/–|column4=ಲಿ.ಏ|matches4=33|runs4=104|bat avg4=8.66|100s/50s4=0/0|top score4=24|deliveries4=1,547|wickets4=57|bowl avg4=23.71|fivefor4=1|tenfor4=0|best bowling4=5/47|catches/stumpings4=7/–|date=೭ ಮಾರ್ಚ್|year=೨೦೨೪|source=http://www.espncricinfo.com/scotland/content/player/807535.html Cricinfo}} '''ಬ್ರಾಡ್ಲಿ ಥಾಮಸ್ ಜೇಮ್ಸ್ ವೀಲ್''' (ಜನನ ೨೮ ಆಗಸ್ಟ್ ೧೯೯೬) ಹ್ಯಾಂಪ್‌ಶೈರ್‌ಗಾಗಿ ಆಡುವ [[ಕ್ರಿಕೆಟ್|ಕ್ರಿಕೆಟಿಗ]] ಮತ್ತು [[ಸ್ಕಾಟ್ಲೆಂಡ್ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ತಂಡ|ಸ್ಕಾಟ್‌ಲ್ಯಾಂಡ್ ಅನ್ನು]] ಪ್ರತಿನಿಧಿಸಲು ಕರೆಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ. ಅವರು ಬಲಗೈ ವೇಗದ ಮಧ್ಯಮ ಬೌಲರ್ ಆಗಿದ್ದು, ಅವರು ಬಲಗೈ ಬ್ಯಾಟಿಂಗ್ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಅವರು ೨೬ ಜನವರಿ ೨೦೧೬ ರಂದು ೨೦೧೫-೧೭ ಐಸಿಸಿ ವಿಶ್ವ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಲೀಗ್ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಶಿಪ್‌ನಲ್ಲಿ ಹಾಂಗ್ ಕಾಂಗ್ ವಿರುದ್ಧ ಸ್ಕಾಟ್ಲೆಂಡ್‌ಗಾಗಿ ತಮ್ಮ [[ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಏಕದಿನ ಪಂದ್ಯ|ಏಕದಿನ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ]] ಚೊಚ್ಚಲ ಪಂದ್ಯವನ್ನು ಮಾಡಿದರು <ref name="ODI">{{Cite web |title=ICC World Cricket League Championship, 17th Match: Hong Kong v Scotland at Mong Kok, Jan 26, 2016 |url=http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/952183.html |access-date=26 January 2016 |website=ESPN Cricinfo}}</ref> ಅವರು ೩೦ ಜನವರಿ ೨೦೧೬ ರಂದು ಹಾಂಗ್ ಕಾಂಗ್ ವಿರುದ್ಧ ಸ್ಕಾಟ್ಲೆಂಡ್‌ಗಾಗಿ [[ಟ್ವೆಂಟಿ೨೦]] ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಚೊಚ್ಚಲ ಪಂದ್ಯವನ್ನು ಆಡಿದರು <ref name="T20I">{{Cite web |title=Scotland tour of Hong Kong, 1st T20I: Hong Kong v Scotland at Mong Kok, Jan 30, 2016 |url=http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/953103.html |access-date=30 January 2016 |website=ESPN Cricinfo}}</ref> == ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವೃತ್ತಿಜೀವನ == ವ್ಹೀಲ್ ತನ್ನ ತಾಯಿಯ ಮೂಲಕ [[ಸ್ಕಾಟ್ಲೆಂಡ್ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ತಂಡ|ಸ್ಕಾಟ್ಲೆಂಡ್ ಅನ್ನು]] ಪ್ರತಿನಿಧಿಸಲು ಅರ್ಹತೆ ಪಡೆದಿದ್ದಾರೆ. ಆಗಸ್ಟ್ ೨೦೧೫ ರಲ್ಲಿ ಅವರು ಗ್ಲ್ಯಾಸ್ಗೋದ ಟಿಟ್ವುಡ್ನಲ್ಲಿ [[ಮಾರಿಲೆಬೊನ್‌ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಕ್ಲಬ್‌|ಎಮ್.ಸಿ.ಸಿ]] ವಿರುದ್ಧ ಸ್ಕಾಟ್ಲೆಂಡ್ XI ಗಾಗಿ ಏಳು ವಿಕೆಟ್ಗಳನ್ನು ಪಡೆದರು. ಅವರು ತರುವಾಯ ಪೂರ್ಣ ಸ್ಕಾಟ್ಲೆಂಡ್ ತಂಡಕ್ಕೆ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಲು ವೇಗವಾಗಿ ಟ್ರ್ಯಾಕ್ ಮಾಡಲ್ಪಟ್ಟರು ಮತ್ತು ಡಿಸೆಂಬರ್ ೨೦೧೫ ರಲ್ಲಿ ಹಾಂಗ್ ಕಾಂಗ್ ಪ್ರವಾಸಕ್ಕಾಗಿ ತಂಡದಲ್ಲಿ ಹೆಸರಿಸಲಾಯಿತು, ಅದು ಮುಂದಿನ ತಿಂಗಳು ನಡೆಯಿತು. <ref>{{Cite news |date=16 December 2015 |title=Scotland name Brad Wheal in squad for Hong Kong tour in January |work=BBC Sport |url=https://www.bbc.co.uk/sport/cricket/35113361 |access-date=3 January 2016}}</ref> <ref name="ScotlandSquad">{{Cite news |date=16 December 2015 |title=Scotland call up Wheal for HK tour |work=ESPNcricinfo |publisher=ESPN Sports Media |url=http://www.espncricinfo.com/scotland/content/story/952777.html |access-date=16 December 2015}}</ref> ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ ೨೦೨೧ ರಲ್ಲಿ, ೨೦೨೧ ರ ICC ಪುರುಷರ T20 ವಿಶ್ವಕಪ್‌ಗಾಗಿ ಸ್ಕಾಟ್ಲೆಂಡ್‌ನ ತಾತ್ಕಾಲಿಕ ತಂಡದಲ್ಲಿ ವೀಲ್ ಅನ್ನು ಹೆಸರಿಸಲಾಯಿತು. <ref>{{Cite web |title=Captain Coetzer leads Scotland squad to ICC Men’s T20 World Cup |url=http://www.cricketscotland.com/captain-coetzer-leads-scotland-squad-to-icc-t20-world-cup/ |access-date=9 September 2021 |website=Cricket Scotland}}</ref> == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == {{ಉಲ್ಲೇಖಗಳು}} [[ವರ್ಗ:ಜೀವಂತ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು]] g0k76gzqdq3zjryeklob007ptmtqlem 0 156915 1224240 2024-04-25T15:12:28Z Cric editor 84813 "[[:en:Special:Redirect/revision/1213896725|Charlie Tear]]" ಪುಟವನ್ನು ಅನುವಾದಿಸುವುದರಿಂದ ಸೃಷ್ಟಿಸಲಾಯಿತು wikitext text/x-wiki {{Infobox cricketer|name=ಚಾರ್ಲಿ ಟಿಯರ್|image=|country=ವಿಕೆಟ್ ಕೀಪರ್|full_name=ಚಾರ್ಲ್ಸ್ ಜೋಸೆಫ್ ಟಿಯರ್|birth_date={{Birth date and age|2004|6|12|df=yes}}|birth_place=ಚಿಚೆಸ್ಟರ್, [[ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್]]|heightft=|heightinch=|batting=ಬಲಗೈ ಡಾಂಡಿಗ​|bowling=|role=ವಿಕೆಟ್ ಕೀಪರ್|international=true|internationalspan=೨೦೨೪–ಪ್ರಸ್ತುತ​|odidebutdate=೩ ಮಾರ್ಚ್|odidebutyear=೨೦೨೪|odidebutagainst=ಸಂಯುಕ್ತ ಅರಬ್ ಸಂಸ್ಥಾನ|odicap=೮೧|lastodidate=೭ ಮಾರ್ಚ್|lastodiyear=೨೦೨೪|lastodiagainst=ಕೆನಡಾ|T20Idebutdate=೧೩ ಮಾರ್ಚ್|T20Idebutyear=೨೦೨೪|T20Idebutagainst=ಸಂಯುಕ್ತ ಅರಬ್ ಸಂಸ್ಥಾನ|T20Icap=೫೯|lastT20Idate=೧೪ ಮಾರ್ಚ್|lastT20Iyear=೨೦೨೪|lastT20Iagainst=ಸಂಯುಕ್ತ ಅರಬ್ ಸಂಸ್ಥಾನ|club1=ಸಸೆಕ್ಸ್|year1={{nowrap|೨೦೨೨–ಪ್ರಸ್ತುತ​}}|clubnumber1=೨೮|hidedeliveries=true|columns=4|column1=[[ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಏಕದಿನ ಪಂದ್ಯ|ಅಂ. ಏಕ]]|matches1=2|runs1=72|bat avg1=72.00|100s/50s1=0/1|top score1=54[[Not out|*]]|catches/stumpings1=2/—|column2=[[ಟ್ವೆಂಟಿ೨೦|ಟಿ೨೦ಐ]]|matches2=2|runs2=32|bat avg2=16.00|100s/50s2=0/0|top score2=16|catches/stumpings2=2/1|column3=ಪ್ರ​.ದ​|matches3=3|runs3=129|bat avg3=25.80|100s/50s3=0/1|top score3=56|catches/stumpings3=2/0|column4=ಲಿ.ಏ|matches4=4|runs4=83|bat avg4=27.66|100s/50s4=0/0|top score4=54[[Not out|*]]|catches/stumpings4=4/1|date=೧೫ ಮಾರ್ಚ್ ೨೦೨೪|source=https://www.espncricinfo.com/ci/content/player/1266476.html Cricinfo}} '''ಚಾರ್ಲ್ಸ್ ಜೋಸೆಫ್ ಟಿಯರ್''' (ಜನನ ೧೨ ಜೂನ್ ೨೦೦೪) ಒಬ್ಬ ಸ್ಕಾಟಿಷ್ [[ಕ್ರಿಕೆಟ್|ಕ್ರಿಕೆಟಿಗ]] . <ref name="Bio">{{Cite web |title=Charlie Tear |url=https://www.espncricinfo.com/ci/content/player/1266476.html |access-date=28 February 2024 |website=ESPN Cricinfo}}</ref> ಅವರು ೨೦ ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ ೨೦೨೨ ರಂದು ೨೦೨೨ ಕೌಂಟಿ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಶಿಪ್‌ನಲ್ಲಿ ಡರ್ಹಾಮ್ ವಿರುದ್ಧ ಸಸೆಕ್ಸ್‌ಗಾಗಿ ಪ್ರಥಮ ದರ್ಜೆಯ ಚೊಚ್ಚಲ ಪಂದ್ಯವನ್ನು ಆಡಿದರು <ref name="FC">{{Cite web |title=Chester-le-Street, September 20 - 23, 2022, County Championship Division Two |url=https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1297779.html |access-date=28 February 2024 |website=ESPNCricinfo}}</ref> ಅವರು ೧೮ ಆಗಸ್ಟ್ ೨೦೨೩ ರಂದು ೨೦೨೨ ಏಕದಿನ ಕಪ್‌ನಲ್ಲಿ ಗ್ಲೌಸೆಸ್ಟರ್‌ಶೈರ್ ವಿರುದ್ಧ ಸಸೆಕ್ಸ್‌ಗಾಗಿ ತಮ್ಮ ಚೊಚ್ಚಲ ಲಿಸ್ಟ್ ಎ ಆಡಿದರು <ref name="LA">{{Cite web |title=Group B, Hove, August 18, 2023, One-Day Cup |url=https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1347544.html |access-date=28 February 2024 |website=ESPNCricinfo}}</ref> ಮೇ ೨೦೨೨ ರಲ್ಲಿ, ಟಿಯರ್ ಸಸೆಕ್ಸ್‌ನೊಂದಿಗೆ ತನ್ನ ಮೊದಲ ವೃತ್ತಿಪರ ಒಪ್ಪಂದಕ್ಕೆ ಸಹಿ ಹಾಕಿದರು. <ref>{{Cite web |title=New deals for Hunt, Coles and Tear |url=https://sussexcricket.co.uk/news/new-deals-hunt-coles-and-tear |access-date=28 February 2024 |website=Sussex CCC}}</ref> ಅವರು ೨೦೨೨ ರ ಅಂಡರ್-19 ಪುರುಷರ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ವಿಶ್ವಕಪ್‌ನಲ್ಲಿ ಸ್ಕಾಟ್ಲೆಂಡ್ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಅಂಡರ್-19 ಕ್ರಿಕೆಟ್ ತಂಡಕ್ಕಾಗಿ ಆಡಿದರು. <ref>{{Cite web |title=Scotland aim to make most of ICC Men's U19 World Cup experience |url=http://www.cricketscotland.com/scotland-aim-to-make-most-of-icc-mens-u19-world-cup-experience/ |access-date=28 February 2024 |website=Cricket Scotland}}</ref> <ref>{{Cite web |title=2nd Match, Group D, Georgetown, January 14, 2022, ICC Under-19 World Cup |url=https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1289794.html |access-date=28 February 2024 |website=ESPNcricinfo}}</ref> == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == {{ಉಲ್ಲೇಖಗಳು}} [[ವರ್ಗ:ಜೀವಂತ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು]] knm1ebqe9g35ojacrujj6bw4q5pctnr 1224241 1224240 2024-04-25T15:12:53Z Cric editor 84813 wikitext text/x-wiki {{Infobox cricketer|name=ಚಾರ್ಲಿ ಟಿಯರ್|image=|country= ಸ್ಕಾಟ್ಲೆಂಡ್|full_name=ಚಾರ್ಲ್ಸ್ ಜೋಸೆಫ್ ಟಿಯರ್|birth_date={{Birth date and age|2004|6|12|df=yes}}|birth_place=ಚಿಚೆಸ್ಟರ್, [[ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್]]|heightft=|heightinch=|batting=ಬಲಗೈ ಡಾಂಡಿಗ​|bowling=|role=ವಿಕೆಟ್ ಕೀಪರ್|international=true|internationalspan=೨೦೨೪–ಪ್ರಸ್ತುತ​|odidebutdate=೩ ಮಾರ್ಚ್|odidebutyear=೨೦೨೪|odidebutagainst=ಸಂಯುಕ್ತ ಅರಬ್ ಸಂಸ್ಥಾನ|odicap=೮೧|lastodidate=೭ ಮಾರ್ಚ್|lastodiyear=೨೦೨೪|lastodiagainst=ಕೆನಡಾ|T20Idebutdate=೧೩ ಮಾರ್ಚ್|T20Idebutyear=೨೦೨೪|T20Idebutagainst=ಸಂಯುಕ್ತ ಅರಬ್ ಸಂಸ್ಥಾನ|T20Icap=೫೯|lastT20Idate=೧೪ ಮಾರ್ಚ್|lastT20Iyear=೨೦೨೪|lastT20Iagainst=ಸಂಯುಕ್ತ ಅರಬ್ ಸಂಸ್ಥಾನ|club1=ಸಸೆಕ್ಸ್|year1={{nowrap|೨೦೨೨–ಪ್ರಸ್ತುತ​}}|clubnumber1=೨೮|hidedeliveries=true|columns=4|column1=[[ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಏಕದಿನ ಪಂದ್ಯ|ಅಂ. ಏಕ]]|matches1=2|runs1=72|bat avg1=72.00|100s/50s1=0/1|top score1=54[[Not out|*]]|catches/stumpings1=2/—|column2=[[ಟ್ವೆಂಟಿ೨೦|ಟಿ೨೦ಐ]]|matches2=2|runs2=32|bat avg2=16.00|100s/50s2=0/0|top score2=16|catches/stumpings2=2/1|column3=ಪ್ರ​.ದ​|matches3=3|runs3=129|bat avg3=25.80|100s/50s3=0/1|top score3=56|catches/stumpings3=2/0|column4=ಲಿ.ಏ|matches4=4|runs4=83|bat avg4=27.66|100s/50s4=0/0|top score4=54[[Not out|*]]|catches/stumpings4=4/1|date=೧೫ ಮಾರ್ಚ್ ೨೦೨೪|source=https://www.espncricinfo.com/ci/content/player/1266476.html Cricinfo}} '''ಚಾರ್ಲ್ಸ್ ಜೋಸೆಫ್ ಟಿಯರ್''' (ಜನನ ೧೨ ಜೂನ್ ೨೦೦೪) ಒಬ್ಬ ಸ್ಕಾಟಿಷ್ [[ಕ್ರಿಕೆಟ್|ಕ್ರಿಕೆಟಿಗ]] . <ref name="Bio">{{Cite web |title=Charlie Tear |url=https://www.espncricinfo.com/ci/content/player/1266476.html |access-date=28 February 2024 |website=ESPN Cricinfo}}</ref> ಅವರು ೨೦ ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ ೨೦೨೨ ರಂದು ೨೦೨೨ ಕೌಂಟಿ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಶಿಪ್‌ನಲ್ಲಿ ಡರ್ಹಾಮ್ ವಿರುದ್ಧ ಸಸೆಕ್ಸ್‌ಗಾಗಿ ಪ್ರಥಮ ದರ್ಜೆಯ ಚೊಚ್ಚಲ ಪಂದ್ಯವನ್ನು ಆಡಿದರು <ref name="FC">{{Cite web |title=Chester-le-Street, September 20 - 23, 2022, County Championship Division Two |url=https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1297779.html |access-date=28 February 2024 |website=ESPNCricinfo}}</ref> ಅವರು ೧೮ ಆಗಸ್ಟ್ ೨೦೨೩ ರಂದು ೨೦೨೨ ಏಕದಿನ ಕಪ್‌ನಲ್ಲಿ ಗ್ಲೌಸೆಸ್ಟರ್‌ಶೈರ್ ವಿರುದ್ಧ ಸಸೆಕ್ಸ್‌ಗಾಗಿ ತಮ್ಮ ಚೊಚ್ಚಲ ಲಿಸ್ಟ್ ಎ ಆಡಿದರು <ref name="LA">{{Cite web |title=Group B, Hove, August 18, 2023, One-Day Cup |url=https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1347544.html |access-date=28 February 2024 |website=ESPNCricinfo}}</ref> ಮೇ ೨೦೨೨ ರಲ್ಲಿ, ಟಿಯರ್ ಸಸೆಕ್ಸ್‌ನೊಂದಿಗೆ ತನ್ನ ಮೊದಲ ವೃತ್ತಿಪರ ಒಪ್ಪಂದಕ್ಕೆ ಸಹಿ ಹಾಕಿದರು. <ref>{{Cite web |title=New deals for Hunt, Coles and Tear |url=https://sussexcricket.co.uk/news/new-deals-hunt-coles-and-tear |access-date=28 February 2024 |website=Sussex CCC}}</ref> ಅವರು ೨೦೨೨ ರ ಅಂಡರ್-19 ಪುರುಷರ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ವಿಶ್ವಕಪ್‌ನಲ್ಲಿ ಸ್ಕಾಟ್ಲೆಂಡ್ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಅಂಡರ್-19 ಕ್ರಿಕೆಟ್ ತಂಡಕ್ಕಾಗಿ ಆಡಿದರು. <ref>{{Cite web |title=Scotland aim to make most of ICC Men's U19 World Cup experience |url=http://www.cricketscotland.com/scotland-aim-to-make-most-of-icc-mens-u19-world-cup-experience/ |access-date=28 February 2024 |website=Cricket Scotland}}</ref> <ref>{{Cite web |title=2nd Match, Group D, Georgetown, January 14, 2022, ICC Under-19 World Cup |url=https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1289794.html |access-date=28 February 2024 |website=ESPNcricinfo}}</ref> == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == {{ಉಲ್ಲೇಖಗಳು}} [[ವರ್ಗ:ಜೀವಂತ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು]] rebg1wlkwsrq0ja4omxfki6i1fkpvq7 10 156916 1224246 2024-04-25T16:15:49Z Kartikdn 1134 [[ಟೆಂಪ್ಲೇಟು:Unbulleted list citebundle]] ಪುಟಕ್ಕೆ ಪುನರ್ನಿರ್ದೇಶನ wikitext text/x-wiki #redirect [[Template:Unbulleted list citebundle]] 40yrgksfyt7wpuoklasebdc3nj29xru 0 156917 1224247 2024-04-25T16:16:20Z Cric editor 84813 "[[:en:Special:Redirect/revision/1219335257|Canadian cricket team in the United States in 2024]]" ಪುಟವನ್ನು ಅನುವಾದಿಸುವುದರಿಂದ ಸೃಷ್ಟಿಸಲಾಯಿತು wikitext text/x-wiki {{Infobox cricket tour|series_name=೨೦೨೪ರಲ್ಲಿ ಕೆನಡಾದ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ತಂಡದ ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ ಪ್ರವಾಸ|team1_image=Flag of United States.svg|team1_name=ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ|team2_image=Flag of Canada.svg|team2_name=ಕೆನಡಾ|dates=|from_date=೭|to_date=೧೩ ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೦೨೪|team1_captain=[[ಮೊನಾಂಕ್ ಪಟೇಲ್]]<ref name="MP" group="n">[[ಆರನ್ ಜೋನ್ಸ್]] ಐದನೇ T20I ನಲ್ಲಿ ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ನಾಯಕರಾಗಿದ್ದರು.</ref>|team2_captain=[[ಸಾದ್ ಬಿನ್ ಜಫರ್]]|no_of_twenty20s=5|team1_twenty20s_won=4|team2_twenty20s_won=0|team1_twenty20s_most_runs=[[ಮೊನಾಂಕ್ ಪಟೇಲ್]] (೧೨೦)|team2_twenty20s_most_runs=[[ಆರನ್ ಜಾನ್ಸನ್]] (೧೨೪)|team1_twenty20s_most_wickets=[[ಹರ್ಮೀತ್ ಸಿಂಗ್]] (೬)<br />[[ಶಾಡ್ಲಿ ವ್ಯಾನ್ ಶಾಲ್ಕ್ವಿಕ್]] (೬)|team2_twenty20s_most_wickets=[[ಸಾದ್ ಬಿನ್ ಜಫರ್]] (೫)|player_of_twenty20_series={{cricon|USA}} [[ಹರ್ಮೀತ್ ಸಿಂಗ್]]}} [[ಕೆನಡಾ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ತಂಡ|ಕೆನಡಾ ಪುರುಷರ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ತಂಡವು]] ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೦೨೪ ರಲ್ಲಿ ಐದು [[ಟ್ವೆಂಟಿ೨೦]] ಇಂಟರ್ನ್ಯಾಷನಲ್ (T20I) ಪಂದ್ಯಗಳನ್ನು ಆಡಲು ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ಪ್ರವಾಸ ಮಾಡಿತು. <ref>{{Cite web |title=USA to host Canada and Bangladesh in crucial T20I bilateral series in April and May |url=https://usacricket.org/media-release/usa-to-host-canada-bangladesh-in-crucial-t20i-bilateral-series-in-april-and-may/ |access-date=14 March 2024 |website=USA Cricket}}</ref> <ref>{{Cite web |title=Bangladesh set to tour USA for three T20Is ahead of World Cup |url=https://www.espncricinfo.com/story/bangladesh-set-to-tour-usa-for-three-t20is-ahead-of-world-cup-1424928 |access-date=15 March 2024 |website=ESPNcricinfo}}</ref> ಈ ಸರಣಿಯು [[೨೦೨೪ ಐಸಿಸಿ ಪುರುಷರ ಟಿ೨೦ ವಿಶ್ವಕಪ್]] ಮುಂಚಿತವಾಗಿ ಎರಡೂ ತಂಡಗಳ ತಯಾರಿಯ ಭಾಗವಾಗಿದೆ. <ref>{{Cite web |title=USA to host Canada, Bangladesh in the lead-up to the T20 World Cup |url=https://www.icc-cricket.com/news/usa-to-host-canada-bangladesh-in-the-lead-up-to-the-t20-world-cup |access-date=14 March 2024 |website=International Cricket Council}}</ref> ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ ೪-೦ ಅಂತರದಲ್ಲಿ ಸರಣಿಯನ್ನು ಗೆದ್ದುಕೊಂಡಿತು. <ref>{{Cite web |title=Corey Anderson fifty helps USA rout Canada 4-0 |url=https://www.espncricinfo.com/series/usa-vs-canada-2024-1425115/united-states-of-america-vs-canada-5th-t20i-1425125/match-report |access-date=14 April 2024 |website=ESPNcricinfo}}</ref> == ತಂಡಗಳು == {| class="wikitable" style="text-align:center;margin:auto" !{{Cr|USA}}<ref>{{Cite web |date=28 March 2024 |title=USA Cricket unveils squad for vital T20 International series in against Canada |url=https://usacricket.org/featured-news/usa-cricket-unveils-squad-for-vital-t20-international-series-against-canada/ |access-date=28 March 2024 |website=USA Cricket}}</ref> !{{Cr|CAN}} |- style="vertical-align:top" | * Monank Patel (c, [[ವಿಕೆಟ್-ಕೀಪರ್|wk]]) * Aaron Jones (vc) * [[ಕೋರಿ ಆಂಡರ್ಸನ್]] * Andries Gous ([[ವಿಕೆಟ್-ಕೀಪರ್|wk]]) * Nosthush Kenjige * Milind Kumar * Nitish Kumar * Saurabh Netravalkar * Nisarg Patel * Usman Rafiq * Gajanand Singh * Harmeet Singh * Jessy Singh * Steven Taylor * Shadley van Schalkwyk | * [[ಸಾದ್ ಬಿನ್ ಜಫರ್]] (ನಾಯಕ) * ದಿಲ್ಪ್ರೀತ್ ಬಾಜ್ವಾ * [[ಉದಯ್ ಭಗವಾನ್]] * [[ನವನೀತ್ ಧಲಿವಾಲ್]] * [[ನಿಖಿಲ್ ದತ್ತ]] * [[ಡಿಲ್ಲನ್ ಹೇಲಿಗರ್]] * [[ಆರನ್ ಜಾನ್ಸನ್]] * ರಿಶಿವ್ ಜೋಶಿ * [[ಅಮ್ಮರ್ ಖಾಲಿದ್]] * [[ನಿಕೋಲಸ್ ಕರ್ಟನ್]] * ಪರ್ವೀನ್ ಕುಮಾರ್ * [[ಶ್ರೇಯಸ್ ಮೊವ್ವ]] ([[ವಿಕೆಟ್-ಕೀಪರ್|wk]]) * [[ಪರ್ಗತ್ ಸಿಂಗ್]] * [[ಹರ್ಷ್ ಠಾಕರ್]] * [[ಶ್ರೀಮಂತ ವಿಜೆರತ್ನೆ]] ([[ವಿಕೆಟ್-ಕೀಪರ್|wk]]) |} == ಟಿ೨೦ಐ ಸರಣಿ == === ೧ನೇ ಟಿ೨೦ಐ === {{Single-innings cricket match|date=7 April 2024|time=10:00|daynight=|team1={{cr-rt|CAN}}|team2={{cr|USA}}|score1=132 (20 overs)|runs1=[[Saad Bin Zafar]] 29 (16)|wickets1=[[Nosthush Kenjige]] 3/21 (4 overs)|score2=133/4 (17.3 overs)|runs2=[[Monank Patel]] 50 (34)|wickets2=[[Dillon Heyliger]] 2/30 (3.3 overs)|result=United States won by 6 wickets|report=[https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1425121.html Scorecard]|venue=[[Prairie View Cricket Complex]], [[Greater Houston|Houston]]|umpires=Jermaine Lindo (USA) and Vijaya Mallela (USA)|motm=[[Nosthush Kenjige]] (USA)|toss=United States won the toss and elected to field.|rain=|notes=[[Andries Gous]], [[Nosthush Kenjige]], [[Milind Kumar]], [[Harmeet Singh Baddhan|Harmeet Singh]], [[Shadley van Schalkwyk]] (USA) and [[Uday Bhagwan]] (Can) all made their T20I debuts. * This was the first [[List of Twenty20 International cricket grounds|men's T20I to be played at the venue]]. * Canada submitted a formal complaint to match referee [[Reon King]] regarding scoring errors in both innings.<ref>{{cite web |url=https://emergingcricket.com/news/strong-showing-from-usa-debutants-captain-as-scoring-controversy-allays-victory/ |title=Strong showing from USA debutants, captain as scoring controversy allays victory |work=Emerging Cricket |access-date=8 April 2024}}</ref>}} === ೨ನೇ ಟಿ೨೦ಐ === {{Single-innings cricket match|date=9 April 2024|time=15:00|daynight=|team1={{cr-rt|USA}}|team2={{cr|CAN}}|score1=230/3 (20 overs)|runs1=[[Monank Patel]] 68 (35)|wickets1=[[Saad Bin Zafar]] 1/28 (3 overs)|score2=199 (19.4 overs)|runs2=[[Aaron Johnson (cricketer)|Aaron Johnson]] 74 (40)|wickets2=[[Harmeet Singh Baddhan|Harmeet Singh]] 2/14 (2.4 overs)|result=United States won by 31 runs|report=[https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1425122.html Scorecard]|venue=[[Prairie View Cricket Complex]], [[Greater Houston|Houston]]|umpires=Aditya Gajjar (USA) and Vijaya Mallela (USA)|motm=[[Monank Patel]] (USA)|toss=Canada won the toss and elected to field.|rain=|notes=Parveen Kumar (Can) made his T20I debut. * This was the highest total for United States in a men's T20I innnings.<ref>{{cite web |url=https://usacricket.org/featured-news/usa-post-their-highest-ever-t20i-total-to-take-2-0-lead-over-canada/ |title=USA post their highest ever T20I total to take 2-0 lead over Canada |work=USA Cricket |access-date=9 April 2024}}</ref>}} === ೩ನೇ ಟಿ೨೦ಐ === {{Single-innings cricket match|date=10 April 2024|time=15:00|daynight=|team1={{cr-rt|USA}}|team2={{cr|CAN}}|score1=|runs1=|wickets1=|score2=|runs2=|wickets2=|result=Match abandoned|report=[https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1425123.html Scorecard]|venue=[[Prairie View Cricket Complex]], [[Greater Houston|Houston]]|umpires=Aditya Gajjar (USA) and Jermaine Lindo (USA)|motm=|toss=No toss.|rain=No play was possible due to a wet outfield.|notes=}} === ೪ನೇ ಟಿ೨೦ಐ === {{Single-innings cricket match|date=12 April 2024|time=10:00|daynight=|team1={{cr-rt|USA}}|team2={{cr|CAN}}|score1=159/6 (20 overs)|runs1=[[Steven Taylor (American cricketer)|Steven Taylor]] 39 (24)|wickets1=[[Dillon Heyliger]] 2/22 (4 overs)|score2=145/6 (20 overs)|runs2=Dilpreet Bajwa 52 (41)|wickets2=[[Harmeet Singh Baddhan|Harmeet Singh]] 4/18 (4 overs)|result=United States won by 14 runs|report=[https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1425124.html Scorecard]|venue=[[Prairie View Cricket Complex]], [[Greater Houston|Houston]]|umpires=Jermaine Lindo (USA) and Vijaya Mallela (USA)|motm=[[Harmeet Singh Baddhan|Harmeet Singh]] (USA)|toss=Canada won the toss and elected to field.|rain=|notes=[[Corey Anderson (cricketer)|Corey Anderson]] played in his first T20I for United States after previously playing 31 T20Is for New Zealand, becoming the eighteenth cricketer to [[List of cricketers who have played for two international teams#Twenty20 International cricket|represent two international teams in men's T20Is]].<ref name="two teams">{{cite web |url=https://stats.espncricinfo.com/ci/content/records/485107.html |title=Records / Twenty20 Internationals / Individual records (captains, players, umpires) / Representing two countries |work=ESPNcricinfo |access-date=13 April 2024}}</ref>}} === ೫ನೇ ಟಿ೨೦ಐ === {{Single-innings cricket match|date=13 April 2024|time=10:00|daynight=|team1={{cr-rt|CAN}}|team2={{cr|USA}}|score1=168/5 (20 overs)|runs1=[[Harsh Thaker]] 38 (24)|wickets1=[[Shadley van Schalkwyk]] 2/42 (4 overs)|score2=169/6 (19.4 overs)|runs2=[[Nitish Kumar (cricketer)|Nitish Kumar]] 64 (38)|wickets2=[[Harsh Thaker]] 2/20 (4 overs)|result=United States won by 4 wickets|report=[https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1425125.html Scorecard]|venue=[[Prairie View Cricket Complex]], [[Greater Houston|Houston]]|umpires=Jermaine Lindo (USA) and Vijaya Mallela (USA)|motm=[[Nitish Kumar (cricketer)|Nitish Kumar]] (USA)|toss=Canada won the toss and elected to bat.|rain=|notes=[[Usman Rafiq]] (USA) made his T20I debut. * [[Nitish Kumar (cricketer)|Nitish Kumar]] played in his first T20I for United States after previously playing 18 T20Is for Canada, becoming the nineteenth cricketer to [[List of cricketers who have played for two international teams#Twenty20 International cricket|represent two international teams in men's T20Is]].<ref name="two teams"/><ref>{{cite web |url=https://emergingcricket.com/news/usa-sweep-canada-nitish-kumar-shines-on-debut/ |title=Nitish Kumar, former Canada captain, helps USA complete sweep on debut |work=Emerging Cricket |access-date=14 April 2024}}</ref>}} == ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳು == == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == {{ಉಲ್ಲೇಖಗಳು}} q95wbjqki98l8aafr689c4n55w2a7po 1224255 1224247 2024-04-25T16:38:29Z Cric editor 84813 /* ೧ನೇ ಟಿ೨೦ಐ */ wikitext text/x-wiki {{Infobox cricket tour|series_name=೨೦೨೪ರಲ್ಲಿ ಕೆನಡಾದ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ತಂಡದ ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ ಪ್ರವಾಸ|team1_image=Flag of United States.svg|team1_name=ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ|team2_image=Flag of Canada.svg|team2_name=ಕೆನಡಾ|dates=|from_date=೭|to_date=೧೩ ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೦೨೪|team1_captain=[[ಮೊನಾಂಕ್ ಪಟೇಲ್]]<ref name="MP" group="n">[[ಆರನ್ ಜೋನ್ಸ್]] ಐದನೇ T20I ನಲ್ಲಿ ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ನಾಯಕರಾಗಿದ್ದರು.</ref>|team2_captain=[[ಸಾದ್ ಬಿನ್ ಜಫರ್]]|no_of_twenty20s=5|team1_twenty20s_won=4|team2_twenty20s_won=0|team1_twenty20s_most_runs=[[ಮೊನಾಂಕ್ ಪಟೇಲ್]] (೧೨೦)|team2_twenty20s_most_runs=[[ಆರನ್ ಜಾನ್ಸನ್]] (೧೨೪)|team1_twenty20s_most_wickets=[[ಹರ್ಮೀತ್ ಸಿಂಗ್]] (೬)<br />[[ಶಾಡ್ಲಿ ವ್ಯಾನ್ ಶಾಲ್ಕ್ವಿಕ್]] (೬)|team2_twenty20s_most_wickets=[[ಸಾದ್ ಬಿನ್ ಜಫರ್]] (೫)|player_of_twenty20_series={{cricon|USA}} [[ಹರ್ಮೀತ್ ಸಿಂಗ್]]}} [[ಕೆನಡಾ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ತಂಡ|ಕೆನಡಾ ಪುರುಷರ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ತಂಡವು]] ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೦೨೪ ರಲ್ಲಿ ಐದು [[ಟ್ವೆಂಟಿ೨೦]] ಇಂಟರ್ನ್ಯಾಷನಲ್ (T20I) ಪಂದ್ಯಗಳನ್ನು ಆಡಲು ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ಪ್ರವಾಸ ಮಾಡಿತು. <ref>{{Cite web |title=USA to host Canada and Bangladesh in crucial T20I bilateral series in April and May |url=https://usacricket.org/media-release/usa-to-host-canada-bangladesh-in-crucial-t20i-bilateral-series-in-april-and-may/ |access-date=14 March 2024 |website=USA Cricket}}</ref> <ref>{{Cite web |title=Bangladesh set to tour USA for three T20Is ahead of World Cup |url=https://www.espncricinfo.com/story/bangladesh-set-to-tour-usa-for-three-t20is-ahead-of-world-cup-1424928 |access-date=15 March 2024 |website=ESPNcricinfo}}</ref> ಈ ಸರಣಿಯು [[೨೦೨೪ ಐಸಿಸಿ ಪುರುಷರ ಟಿ೨೦ ವಿಶ್ವಕಪ್]] ಮುಂಚಿತವಾಗಿ ಎರಡೂ ತಂಡಗಳ ತಯಾರಿಯ ಭಾಗವಾಗಿದೆ. <ref>{{Cite web |title=USA to host Canada, Bangladesh in the lead-up to the T20 World Cup |url=https://www.icc-cricket.com/news/usa-to-host-canada-bangladesh-in-the-lead-up-to-the-t20-world-cup |access-date=14 March 2024 |website=International Cricket Council}}</ref> ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ ೪-೦ ಅಂತರದಲ್ಲಿ ಸರಣಿಯನ್ನು ಗೆದ್ದುಕೊಂಡಿತು. <ref>{{Cite web |title=Corey Anderson fifty helps USA rout Canada 4-0 |url=https://www.espncricinfo.com/series/usa-vs-canada-2024-1425115/united-states-of-america-vs-canada-5th-t20i-1425125/match-report |access-date=14 April 2024 |website=ESPNcricinfo}}</ref> == ತಂಡಗಳು == {| class="wikitable" style="text-align:center;margin:auto" !{{Cr|USA}}<ref>{{Cite web |date=28 March 2024 |title=USA Cricket unveils squad for vital T20 International series in against Canada |url=https://usacricket.org/featured-news/usa-cricket-unveils-squad-for-vital-t20-international-series-against-canada/ |access-date=28 March 2024 |website=USA Cricket}}</ref> !{{Cr|CAN}} |- style="vertical-align:top" | * Monank Patel (c, [[ವಿಕೆಟ್-ಕೀಪರ್|wk]]) * Aaron Jones (vc) * [[ಕೋರಿ ಆಂಡರ್ಸನ್]] * Andries Gous ([[ವಿಕೆಟ್-ಕೀಪರ್|wk]]) * Nosthush Kenjige * Milind Kumar * Nitish Kumar * Saurabh Netravalkar * Nisarg Patel * Usman Rafiq * Gajanand Singh * Harmeet Singh * Jessy Singh * Steven Taylor * Shadley van Schalkwyk | * [[ಸಾದ್ ಬಿನ್ ಜಫರ್]] (ನಾಯಕ) * ದಿಲ್ಪ್ರೀತ್ ಬಾಜ್ವಾ * [[ಉದಯ್ ಭಗವಾನ್]] * [[ನವನೀತ್ ಧಲಿವಾಲ್]] * [[ನಿಖಿಲ್ ದತ್ತ]] * [[ಡಿಲ್ಲನ್ ಹೇಲಿಗರ್]] * [[ಆರನ್ ಜಾನ್ಸನ್]] * ರಿಶಿವ್ ಜೋಶಿ * [[ಅಮ್ಮರ್ ಖಾಲಿದ್]] * [[ನಿಕೋಲಸ್ ಕರ್ಟನ್]] * ಪರ್ವೀನ್ ಕುಮಾರ್ * [[ಶ್ರೇಯಸ್ ಮೊವ್ವ]] ([[ವಿಕೆಟ್-ಕೀಪರ್|wk]]) * [[ಪರ್ಗತ್ ಸಿಂಗ್]] * [[ಹರ್ಷ್ ಠಾಕರ್]] * [[ಶ್ರೀಮಂತ ವಿಜೆರತ್ನೆ]] ([[ವಿಕೆಟ್-ಕೀಪರ್|wk]]) |} == ಟಿ೨೦ಐ ಸರಣಿ == === ೧ನೇ ಟಿ೨೦ಐ === {{Single-innings cricket match |date=೭ ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೦೨೪ |time=೧೦:೦೦ |daynight= |team1={{cr-rt|CAN}} |team2={{cr|USA}} |score1=೧೩೨ (೨೦ ಓವರ್ಗಳು) |runs1=[[ಸಾದ್ ಬಿನ್ ಜಫರ್]] ೨೯ (೧೬) |wickets1=[[ನೋಸ್ತಶ್ ಕೆಂಜಿಗೆ]] ೩/೨೧ (೪ ಓವರ್ಗಳು) |score2=೧೩೩/೪ (೧೭.೩ ಓವರ್ಗಳು) |runs2=[[ಮೊನಾಂಕ್ ಪಟೇಲ್]] ೫೦ (೩೪) |wickets2=[[ಡಿಲ್ಲನ್ ಹೇಲಿಗರ್]] ೨/೩೦ (೩.೩ ಓವರ್ಗಳು) |result=ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ ೬ ವಿಕೆಟ್‌ಗಳಿಂದ ಜಯ ಸಾಧಿಸಿತು |report=[https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1425121.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] |venue=ಪ್ರೈರೀ ವ್ಯೂ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಕಾಂಪ್ಲೆಕ್ಸ್, [[ಹೂಸ್ಟನ್]] |motm={{cricon|USA}} [[ನೋಸ್ತಶ್ ಕೆಂಜಿಗೆ]] |toss=ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ ಟಾಸ್ ಗೆದ್ದು ಬೌಲಿಂಗ್ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡಿತು. |rain= |notes=[[ಆಂಡ್ರೀಸ್ ಗೌಸ್]], [[ನೋಸ್ತಶ್ ಕೆಂಜಿಗೆ]], [[ಮಿಲಿಂದ್ ಕುಮಾರ್]], [[ಹರ್ಮೀತ್ ಸಿಂಗ್]], [[ಶಾಡ್ಲಿ ವ್ಯಾನ್ ಶಾಲ್ಕ್ವಿಕ್]] (ಯು.ಎಸ್.ಎ) ಮತ್ತು [[ಉದಯ್ ಭಗವಾನ್]] (ಕೆನಡಾ) ಎಲ್ಲರೂ ತಮ್ಮ ಚೊಚ್ಚಲ T20I ಪಂದ್ಯವನ್ನು ಆಡಿದರು. }} === ೨ನೇ ಟಿ೨೦ಐ === {{Single-innings cricket match|date=9 April 2024|time=15:00|daynight=|team1={{cr-rt|USA}}|team2={{cr|CAN}}|score1=230/3 (20 overs)|runs1=[[Monank Patel]] 68 (35)|wickets1=[[Saad Bin Zafar]] 1/28 (3 overs)|score2=199 (19.4 overs)|runs2=[[Aaron Johnson (cricketer)|Aaron Johnson]] 74 (40)|wickets2=[[Harmeet Singh Baddhan|Harmeet Singh]] 2/14 (2.4 overs)|result=United States won by 31 runs|report=[https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1425122.html Scorecard]|venue=[[Prairie View Cricket Complex]], [[Greater Houston|Houston]]|umpires=Aditya Gajjar (USA) and Vijaya Mallela (USA)|motm=[[Monank Patel]] (USA)|toss=Canada won the toss and elected to field.|rain=|notes=Parveen Kumar (Can) made his T20I debut. * This was the highest total for United States in a men's T20I innnings.<ref>{{cite web |url=https://usacricket.org/featured-news/usa-post-their-highest-ever-t20i-total-to-take-2-0-lead-over-canada/ |title=USA post their highest ever T20I total to take 2-0 lead over Canada |work=USA Cricket |access-date=9 April 2024}}</ref>}} === ೩ನೇ ಟಿ೨೦ಐ === {{Single-innings cricket match|date=10 April 2024|time=15:00|daynight=|team1={{cr-rt|USA}}|team2={{cr|CAN}}|score1=|runs1=|wickets1=|score2=|runs2=|wickets2=|result=Match abandoned|report=[https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1425123.html Scorecard]|venue=[[Prairie View Cricket Complex]], [[Greater Houston|Houston]]|umpires=Aditya Gajjar (USA) and Jermaine Lindo (USA)|motm=|toss=No toss.|rain=No play was possible due to a wet outfield.|notes=}} === ೪ನೇ ಟಿ೨೦ಐ === {{Single-innings cricket match|date=12 April 2024|time=10:00|daynight=|team1={{cr-rt|USA}}|team2={{cr|CAN}}|score1=159/6 (20 overs)|runs1=[[Steven Taylor (American cricketer)|Steven Taylor]] 39 (24)|wickets1=[[Dillon Heyliger]] 2/22 (4 overs)|score2=145/6 (20 overs)|runs2=Dilpreet Bajwa 52 (41)|wickets2=[[Harmeet Singh Baddhan|Harmeet Singh]] 4/18 (4 overs)|result=United States won by 14 runs|report=[https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1425124.html Scorecard]|venue=[[Prairie View Cricket Complex]], [[Greater Houston|Houston]]|umpires=Jermaine Lindo (USA) and Vijaya Mallela (USA)|motm=[[Harmeet Singh Baddhan|Harmeet Singh]] (USA)|toss=Canada won the toss and elected to field.|rain=|notes=[[Corey Anderson (cricketer)|Corey Anderson]] played in his first T20I for United States after previously playing 31 T20Is for New Zealand, becoming the eighteenth cricketer to [[List of cricketers who have played for two international teams#Twenty20 International cricket|represent two international teams in men's T20Is]].<ref name="two teams">{{cite web |url=https://stats.espncricinfo.com/ci/content/records/485107.html |title=Records / Twenty20 Internationals / Individual records (captains, players, umpires) / Representing two countries |work=ESPNcricinfo |access-date=13 April 2024}}</ref>}} === ೫ನೇ ಟಿ೨೦ಐ === {{Single-innings cricket match|date=13 April 2024|time=10:00|daynight=|team1={{cr-rt|CAN}}|team2={{cr|USA}}|score1=168/5 (20 overs)|runs1=[[Harsh Thaker]] 38 (24)|wickets1=[[Shadley van Schalkwyk]] 2/42 (4 overs)|score2=169/6 (19.4 overs)|runs2=[[Nitish Kumar (cricketer)|Nitish Kumar]] 64 (38)|wickets2=[[Harsh Thaker]] 2/20 (4 overs)|result=United States won by 4 wickets|report=[https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1425125.html Scorecard]|venue=[[Prairie View Cricket Complex]], [[Greater Houston|Houston]]|umpires=Jermaine Lindo (USA) and Vijaya Mallela (USA)|motm=[[Nitish Kumar (cricketer)|Nitish Kumar]] (USA)|toss=Canada won the toss and elected to bat.|rain=|notes=[[Usman Rafiq]] (USA) made his T20I debut. * [[Nitish Kumar (cricketer)|Nitish Kumar]] played in his first T20I for United States after previously playing 18 T20Is for Canada, becoming the nineteenth cricketer to [[List of cricketers who have played for two international teams#Twenty20 International cricket|represent two international teams in men's T20Is]].<ref name="two teams"/><ref>{{cite web |url=https://emergingcricket.com/news/usa-sweep-canada-nitish-kumar-shines-on-debut/ |title=Nitish Kumar, former Canada captain, helps USA complete sweep on debut |work=Emerging Cricket |access-date=14 April 2024}}</ref>}} == ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳು == == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == {{ಉಲ್ಲೇಖಗಳು}} 5z5dmnreozvo2f5bceqxo39uw5obe8a 1224256 1224255 2024-04-25T16:40:46Z Cric editor 84813 /* ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳು */ wikitext text/x-wiki {{Infobox cricket tour|series_name=೨೦೨೪ರಲ್ಲಿ ಕೆನಡಾದ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ತಂಡದ ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ ಪ್ರವಾಸ|team1_image=Flag of United States.svg|team1_name=ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ|team2_image=Flag of Canada.svg|team2_name=ಕೆನಡಾ|dates=|from_date=೭|to_date=೧೩ ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೦೨೪|team1_captain=[[ಮೊನಾಂಕ್ ಪಟೇಲ್]]<ref name="MP" group="n">[[ಆರನ್ ಜೋನ್ಸ್]] ಐದನೇ T20I ನಲ್ಲಿ ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ನಾಯಕರಾಗಿದ್ದರು.</ref>|team2_captain=[[ಸಾದ್ ಬಿನ್ ಜಫರ್]]|no_of_twenty20s=5|team1_twenty20s_won=4|team2_twenty20s_won=0|team1_twenty20s_most_runs=[[ಮೊನಾಂಕ್ ಪಟೇಲ್]] (೧೨೦)|team2_twenty20s_most_runs=[[ಆರನ್ ಜಾನ್ಸನ್]] (೧೨೪)|team1_twenty20s_most_wickets=[[ಹರ್ಮೀತ್ ಸಿಂಗ್]] (೬)<br />[[ಶಾಡ್ಲಿ ವ್ಯಾನ್ ಶಾಲ್ಕ್ವಿಕ್]] (೬)|team2_twenty20s_most_wickets=[[ಸಾದ್ ಬಿನ್ ಜಫರ್]] (೫)|player_of_twenty20_series={{cricon|USA}} [[ಹರ್ಮೀತ್ ಸಿಂಗ್]]}} [[ಕೆನಡಾ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ತಂಡ|ಕೆನಡಾ ಪುರುಷರ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ತಂಡವು]] ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೦೨೪ ರಲ್ಲಿ ಐದು [[ಟ್ವೆಂಟಿ೨೦]] ಇಂಟರ್ನ್ಯಾಷನಲ್ (T20I) ಪಂದ್ಯಗಳನ್ನು ಆಡಲು ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ಪ್ರವಾಸ ಮಾಡಿತು. <ref>{{Cite web |title=USA to host Canada and Bangladesh in crucial T20I bilateral series in April and May |url=https://usacricket.org/media-release/usa-to-host-canada-bangladesh-in-crucial-t20i-bilateral-series-in-april-and-may/ |access-date=14 March 2024 |website=USA Cricket}}</ref> <ref>{{Cite web |title=Bangladesh set to tour USA for three T20Is ahead of World Cup |url=https://www.espncricinfo.com/story/bangladesh-set-to-tour-usa-for-three-t20is-ahead-of-world-cup-1424928 |access-date=15 March 2024 |website=ESPNcricinfo}}</ref> ಈ ಸರಣಿಯು [[೨೦೨೪ ಐಸಿಸಿ ಪುರುಷರ ಟಿ೨೦ ವಿಶ್ವಕಪ್]] ಮುಂಚಿತವಾಗಿ ಎರಡೂ ತಂಡಗಳ ತಯಾರಿಯ ಭಾಗವಾಗಿದೆ. <ref>{{Cite web |title=USA to host Canada, Bangladesh in the lead-up to the T20 World Cup |url=https://www.icc-cricket.com/news/usa-to-host-canada-bangladesh-in-the-lead-up-to-the-t20-world-cup |access-date=14 March 2024 |website=International Cricket Council}}</ref> ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ ೪-೦ ಅಂತರದಲ್ಲಿ ಸರಣಿಯನ್ನು ಗೆದ್ದುಕೊಂಡಿತು. <ref>{{Cite web |title=Corey Anderson fifty helps USA rout Canada 4-0 |url=https://www.espncricinfo.com/series/usa-vs-canada-2024-1425115/united-states-of-america-vs-canada-5th-t20i-1425125/match-report |access-date=14 April 2024 |website=ESPNcricinfo}}</ref> == ತಂಡಗಳು == {| class="wikitable" style="text-align:center;margin:auto" !{{Cr|USA}}<ref>{{Cite web |date=28 March 2024 |title=USA Cricket unveils squad for vital T20 International series in against Canada |url=https://usacricket.org/featured-news/usa-cricket-unveils-squad-for-vital-t20-international-series-against-canada/ |access-date=28 March 2024 |website=USA Cricket}}</ref> !{{Cr|CAN}} |- style="vertical-align:top" | * Monank Patel (c, [[ವಿಕೆಟ್-ಕೀಪರ್|wk]]) * Aaron Jones (vc) * [[ಕೋರಿ ಆಂಡರ್ಸನ್]] * Andries Gous ([[ವಿಕೆಟ್-ಕೀಪರ್|wk]]) * Nosthush Kenjige * Milind Kumar * Nitish Kumar * Saurabh Netravalkar * Nisarg Patel * Usman Rafiq * Gajanand Singh * Harmeet Singh * Jessy Singh * Steven Taylor * Shadley van Schalkwyk | * [[ಸಾದ್ ಬಿನ್ ಜಫರ್]] (ನಾಯಕ) * ದಿಲ್ಪ್ರೀತ್ ಬಾಜ್ವಾ * [[ಉದಯ್ ಭಗವಾನ್]] * [[ನವನೀತ್ ಧಲಿವಾಲ್]] * [[ನಿಖಿಲ್ ದತ್ತ]] * [[ಡಿಲ್ಲನ್ ಹೇಲಿಗರ್]] * [[ಆರನ್ ಜಾನ್ಸನ್]] * ರಿಶಿವ್ ಜೋಶಿ * [[ಅಮ್ಮರ್ ಖಾಲಿದ್]] * [[ನಿಕೋಲಸ್ ಕರ್ಟನ್]] * ಪರ್ವೀನ್ ಕುಮಾರ್ * [[ಶ್ರೇಯಸ್ ಮೊವ್ವ]] ([[ವಿಕೆಟ್-ಕೀಪರ್|wk]]) * [[ಪರ್ಗತ್ ಸಿಂಗ್]] * [[ಹರ್ಷ್ ಠಾಕರ್]] * [[ಶ್ರೀಮಂತ ವಿಜೆರತ್ನೆ]] ([[ವಿಕೆಟ್-ಕೀಪರ್|wk]]) |} == ಟಿ೨೦ಐ ಸರಣಿ == === ೧ನೇ ಟಿ೨೦ಐ === {{Single-innings cricket match |date=೭ ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೦೨೪ |time=೧೦:೦೦ |daynight= |team1={{cr-rt|CAN}} |team2={{cr|USA}} |score1=೧೩೨ (೨೦ ಓವರ್ಗಳು) |runs1=[[ಸಾದ್ ಬಿನ್ ಜಫರ್]] ೨೯ (೧೬) |wickets1=[[ನೋಸ್ತಶ್ ಕೆಂಜಿಗೆ]] ೩/೨೧ (೪ ಓವರ್ಗಳು) |score2=೧೩೩/೪ (೧೭.೩ ಓವರ್ಗಳು) |runs2=[[ಮೊನಾಂಕ್ ಪಟೇಲ್]] ೫೦ (೩೪) |wickets2=[[ಡಿಲ್ಲನ್ ಹೇಲಿಗರ್]] ೨/೩೦ (೩.೩ ಓವರ್ಗಳು) |result=ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ ೬ ವಿಕೆಟ್‌ಗಳಿಂದ ಜಯ ಸಾಧಿಸಿತು |report=[https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1425121.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] |venue=ಪ್ರೈರೀ ವ್ಯೂ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಕಾಂಪ್ಲೆಕ್ಸ್, [[ಹೂಸ್ಟನ್]] |motm={{cricon|USA}} [[ನೋಸ್ತಶ್ ಕೆಂಜಿಗೆ]] |toss=ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ ಟಾಸ್ ಗೆದ್ದು ಬೌಲಿಂಗ್ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡಿತು. |rain= |notes=[[ಆಂಡ್ರೀಸ್ ಗೌಸ್]], [[ನೋಸ್ತಶ್ ಕೆಂಜಿಗೆ]], [[ಮಿಲಿಂದ್ ಕುಮಾರ್]], [[ಹರ್ಮೀತ್ ಸಿಂಗ್]], [[ಶಾಡ್ಲಿ ವ್ಯಾನ್ ಶಾಲ್ಕ್ವಿಕ್]] (ಯು.ಎಸ್.ಎ) ಮತ್ತು [[ಉದಯ್ ಭಗವಾನ್]] (ಕೆನಡಾ) ಎಲ್ಲರೂ ತಮ್ಮ ಚೊಚ್ಚಲ T20I ಪಂದ್ಯವನ್ನು ಆಡಿದರು. }} === ೨ನೇ ಟಿ೨೦ಐ === {{Single-innings cricket match|date=9 April 2024|time=15:00|daynight=|team1={{cr-rt|USA}}|team2={{cr|CAN}}|score1=230/3 (20 overs)|runs1=[[Monank Patel]] 68 (35)|wickets1=[[Saad Bin Zafar]] 1/28 (3 overs)|score2=199 (19.4 overs)|runs2=[[Aaron Johnson (cricketer)|Aaron Johnson]] 74 (40)|wickets2=[[Harmeet Singh Baddhan|Harmeet Singh]] 2/14 (2.4 overs)|result=United States won by 31 runs|report=[https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1425122.html Scorecard]|venue=[[Prairie View Cricket Complex]], [[Greater Houston|Houston]]|umpires=Aditya Gajjar (USA) and Vijaya Mallela (USA)|motm=[[Monank Patel]] (USA)|toss=Canada won the toss and elected to field.|rain=|notes=Parveen Kumar (Can) made his T20I debut. * This was the highest total for United States in a men's T20I innnings.<ref>{{cite web |url=https://usacricket.org/featured-news/usa-post-their-highest-ever-t20i-total-to-take-2-0-lead-over-canada/ |title=USA post their highest ever T20I total to take 2-0 lead over Canada |work=USA Cricket |access-date=9 April 2024}}</ref>}} === ೩ನೇ ಟಿ೨೦ಐ === {{Single-innings cricket match|date=10 April 2024|time=15:00|daynight=|team1={{cr-rt|USA}}|team2={{cr|CAN}}|score1=|runs1=|wickets1=|score2=|runs2=|wickets2=|result=Match abandoned|report=[https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1425123.html Scorecard]|venue=[[Prairie View Cricket Complex]], [[Greater Houston|Houston]]|umpires=Aditya Gajjar (USA) and Jermaine Lindo (USA)|motm=|toss=No toss.|rain=No play was possible due to a wet outfield.|notes=}} === ೪ನೇ ಟಿ೨೦ಐ === {{Single-innings cricket match|date=12 April 2024|time=10:00|daynight=|team1={{cr-rt|USA}}|team2={{cr|CAN}}|score1=159/6 (20 overs)|runs1=[[Steven Taylor (American cricketer)|Steven Taylor]] 39 (24)|wickets1=[[Dillon Heyliger]] 2/22 (4 overs)|score2=145/6 (20 overs)|runs2=Dilpreet Bajwa 52 (41)|wickets2=[[Harmeet Singh Baddhan|Harmeet Singh]] 4/18 (4 overs)|result=United States won by 14 runs|report=[https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1425124.html Scorecard]|venue=[[Prairie View Cricket Complex]], [[Greater Houston|Houston]]|umpires=Jermaine Lindo (USA) and Vijaya Mallela (USA)|motm=[[Harmeet Singh Baddhan|Harmeet Singh]] (USA)|toss=Canada won the toss and elected to field.|rain=|notes=[[Corey Anderson (cricketer)|Corey Anderson]] played in his first T20I for United States after previously playing 31 T20Is for New Zealand, becoming the eighteenth cricketer to [[List of cricketers who have played for two international teams#Twenty20 International cricket|represent two international teams in men's T20Is]].<ref name="two teams">{{cite web |url=https://stats.espncricinfo.com/ci/content/records/485107.html |title=Records / Twenty20 Internationals / Individual records (captains, players, umpires) / Representing two countries |work=ESPNcricinfo |access-date=13 April 2024}}</ref>}} === ೫ನೇ ಟಿ೨೦ಐ === {{Single-innings cricket match|date=13 April 2024|time=10:00|daynight=|team1={{cr-rt|CAN}}|team2={{cr|USA}}|score1=168/5 (20 overs)|runs1=[[Harsh Thaker]] 38 (24)|wickets1=[[Shadley van Schalkwyk]] 2/42 (4 overs)|score2=169/6 (19.4 overs)|runs2=[[Nitish Kumar (cricketer)|Nitish Kumar]] 64 (38)|wickets2=[[Harsh Thaker]] 2/20 (4 overs)|result=United States won by 4 wickets|report=[https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1425125.html Scorecard]|venue=[[Prairie View Cricket Complex]], [[Greater Houston|Houston]]|umpires=Jermaine Lindo (USA) and Vijaya Mallela (USA)|motm=[[Nitish Kumar (cricketer)|Nitish Kumar]] (USA)|toss=Canada won the toss and elected to bat.|rain=|notes=[[Usman Rafiq]] (USA) made his T20I debut. * [[Nitish Kumar (cricketer)|Nitish Kumar]] played in his first T20I for United States after previously playing 18 T20Is for Canada, becoming the nineteenth cricketer to [[List of cricketers who have played for two international teams#Twenty20 International cricket|represent two international teams in men's T20Is]].<ref name="two teams"/><ref>{{cite web |url=https://emergingcricket.com/news/usa-sweep-canada-nitish-kumar-shines-on-debut/ |title=Nitish Kumar, former Canada captain, helps USA complete sweep on debut |work=Emerging Cricket |access-date=14 April 2024}}</ref>}} == ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳು == {{notelist}} == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == {{ಉಲ್ಲೇಖಗಳು}} 0wpi3bq1o4h4yx6lj73aljbd8mbp5aw 1224257 1224256 2024-04-25T16:41:20Z Cric editor 84813 /* ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳು */ wikitext text/x-wiki {{Infobox cricket tour|series_name=೨೦೨೪ರಲ್ಲಿ ಕೆನಡಾದ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ತಂಡದ ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ ಪ್ರವಾಸ|team1_image=Flag of United States.svg|team1_name=ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ|team2_image=Flag of Canada.svg|team2_name=ಕೆನಡಾ|dates=|from_date=೭|to_date=೧೩ ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೦೨೪|team1_captain=[[ಮೊನಾಂಕ್ ಪಟೇಲ್]]<ref name="MP" group="n">[[ಆರನ್ ಜೋನ್ಸ್]] ಐದನೇ T20I ನಲ್ಲಿ ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ನಾಯಕರಾಗಿದ್ದರು.</ref>|team2_captain=[[ಸಾದ್ ಬಿನ್ ಜಫರ್]]|no_of_twenty20s=5|team1_twenty20s_won=4|team2_twenty20s_won=0|team1_twenty20s_most_runs=[[ಮೊನಾಂಕ್ ಪಟೇಲ್]] (೧೨೦)|team2_twenty20s_most_runs=[[ಆರನ್ ಜಾನ್ಸನ್]] (೧೨೪)|team1_twenty20s_most_wickets=[[ಹರ್ಮೀತ್ ಸಿಂಗ್]] (೬)<br />[[ಶಾಡ್ಲಿ ವ್ಯಾನ್ ಶಾಲ್ಕ್ವಿಕ್]] (೬)|team2_twenty20s_most_wickets=[[ಸಾದ್ ಬಿನ್ ಜಫರ್]] (೫)|player_of_twenty20_series={{cricon|USA}} [[ಹರ್ಮೀತ್ ಸಿಂಗ್]]}} [[ಕೆನಡಾ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ತಂಡ|ಕೆನಡಾ ಪುರುಷರ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ತಂಡವು]] ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೦೨೪ ರಲ್ಲಿ ಐದು [[ಟ್ವೆಂಟಿ೨೦]] ಇಂಟರ್ನ್ಯಾಷನಲ್ (T20I) ಪಂದ್ಯಗಳನ್ನು ಆಡಲು ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ಪ್ರವಾಸ ಮಾಡಿತು. <ref>{{Cite web |title=USA to host Canada and Bangladesh in crucial T20I bilateral series in April and May |url=https://usacricket.org/media-release/usa-to-host-canada-bangladesh-in-crucial-t20i-bilateral-series-in-april-and-may/ |access-date=14 March 2024 |website=USA Cricket}}</ref> <ref>{{Cite web |title=Bangladesh set to tour USA for three T20Is ahead of World Cup |url=https://www.espncricinfo.com/story/bangladesh-set-to-tour-usa-for-three-t20is-ahead-of-world-cup-1424928 |access-date=15 March 2024 |website=ESPNcricinfo}}</ref> ಈ ಸರಣಿಯು [[೨೦೨೪ ಐಸಿಸಿ ಪುರುಷರ ಟಿ೨೦ ವಿಶ್ವಕಪ್]] ಮುಂಚಿತವಾಗಿ ಎರಡೂ ತಂಡಗಳ ತಯಾರಿಯ ಭಾಗವಾಗಿದೆ. <ref>{{Cite web |title=USA to host Canada, Bangladesh in the lead-up to the T20 World Cup |url=https://www.icc-cricket.com/news/usa-to-host-canada-bangladesh-in-the-lead-up-to-the-t20-world-cup |access-date=14 March 2024 |website=International Cricket Council}}</ref> ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ ೪-೦ ಅಂತರದಲ್ಲಿ ಸರಣಿಯನ್ನು ಗೆದ್ದುಕೊಂಡಿತು. <ref>{{Cite web |title=Corey Anderson fifty helps USA rout Canada 4-0 |url=https://www.espncricinfo.com/series/usa-vs-canada-2024-1425115/united-states-of-america-vs-canada-5th-t20i-1425125/match-report |access-date=14 April 2024 |website=ESPNcricinfo}}</ref> == ತಂಡಗಳು == {| class="wikitable" style="text-align:center;margin:auto" !{{Cr|USA}}<ref>{{Cite web |date=28 March 2024 |title=USA Cricket unveils squad for vital T20 International series in against Canada |url=https://usacricket.org/featured-news/usa-cricket-unveils-squad-for-vital-t20-international-series-against-canada/ |access-date=28 March 2024 |website=USA Cricket}}</ref> !{{Cr|CAN}} |- style="vertical-align:top" | * Monank Patel (c, [[ವಿಕೆಟ್-ಕೀಪರ್|wk]]) * Aaron Jones (vc) * [[ಕೋರಿ ಆಂಡರ್ಸನ್]] * Andries Gous ([[ವಿಕೆಟ್-ಕೀಪರ್|wk]]) * Nosthush Kenjige * Milind Kumar * Nitish Kumar * Saurabh Netravalkar * Nisarg Patel * Usman Rafiq * Gajanand Singh * Harmeet Singh * Jessy Singh * Steven Taylor * Shadley van Schalkwyk | * [[ಸಾದ್ ಬಿನ್ ಜಫರ್]] (ನಾಯಕ) * ದಿಲ್ಪ್ರೀತ್ ಬಾಜ್ವಾ * [[ಉದಯ್ ಭಗವಾನ್]] * [[ನವನೀತ್ ಧಲಿವಾಲ್]] * [[ನಿಖಿಲ್ ದತ್ತ]] * [[ಡಿಲ್ಲನ್ ಹೇಲಿಗರ್]] * [[ಆರನ್ ಜಾನ್ಸನ್]] * ರಿಶಿವ್ ಜೋಶಿ * [[ಅಮ್ಮರ್ ಖಾಲಿದ್]] * [[ನಿಕೋಲಸ್ ಕರ್ಟನ್]] * ಪರ್ವೀನ್ ಕುಮಾರ್ * [[ಶ್ರೇಯಸ್ ಮೊವ್ವ]] ([[ವಿಕೆಟ್-ಕೀಪರ್|wk]]) * [[ಪರ್ಗತ್ ಸಿಂಗ್]] * [[ಹರ್ಷ್ ಠಾಕರ್]] * [[ಶ್ರೀಮಂತ ವಿಜೆರತ್ನೆ]] ([[ವಿಕೆಟ್-ಕೀಪರ್|wk]]) |} == ಟಿ೨೦ಐ ಸರಣಿ == === ೧ನೇ ಟಿ೨೦ಐ === {{Single-innings cricket match |date=೭ ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೦೨೪ |time=೧೦:೦೦ |daynight= |team1={{cr-rt|CAN}} |team2={{cr|USA}} |score1=೧೩೨ (೨೦ ಓವರ್ಗಳು) |runs1=[[ಸಾದ್ ಬಿನ್ ಜಫರ್]] ೨೯ (೧೬) |wickets1=[[ನೋಸ್ತಶ್ ಕೆಂಜಿಗೆ]] ೩/೨೧ (೪ ಓವರ್ಗಳು) |score2=೧೩೩/೪ (೧೭.೩ ಓವರ್ಗಳು) |runs2=[[ಮೊನಾಂಕ್ ಪಟೇಲ್]] ೫೦ (೩೪) |wickets2=[[ಡಿಲ್ಲನ್ ಹೇಲಿಗರ್]] ೨/೩೦ (೩.೩ ಓವರ್ಗಳು) |result=ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ ೬ ವಿಕೆಟ್‌ಗಳಿಂದ ಜಯ ಸಾಧಿಸಿತು |report=[https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1425121.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] |venue=ಪ್ರೈರೀ ವ್ಯೂ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಕಾಂಪ್ಲೆಕ್ಸ್, [[ಹೂಸ್ಟನ್]] |motm={{cricon|USA}} [[ನೋಸ್ತಶ್ ಕೆಂಜಿಗೆ]] |toss=ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ ಟಾಸ್ ಗೆದ್ದು ಬೌಲಿಂಗ್ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡಿತು. |rain= |notes=[[ಆಂಡ್ರೀಸ್ ಗೌಸ್]], [[ನೋಸ್ತಶ್ ಕೆಂಜಿಗೆ]], [[ಮಿಲಿಂದ್ ಕುಮಾರ್]], [[ಹರ್ಮೀತ್ ಸಿಂಗ್]], [[ಶಾಡ್ಲಿ ವ್ಯಾನ್ ಶಾಲ್ಕ್ವಿಕ್]] (ಯು.ಎಸ್.ಎ) ಮತ್ತು [[ಉದಯ್ ಭಗವಾನ್]] (ಕೆನಡಾ) ಎಲ್ಲರೂ ತಮ್ಮ ಚೊಚ್ಚಲ T20I ಪಂದ್ಯವನ್ನು ಆಡಿದರು. }} === ೨ನೇ ಟಿ೨೦ಐ === {{Single-innings cricket match|date=9 April 2024|time=15:00|daynight=|team1={{cr-rt|USA}}|team2={{cr|CAN}}|score1=230/3 (20 overs)|runs1=[[Monank Patel]] 68 (35)|wickets1=[[Saad Bin Zafar]] 1/28 (3 overs)|score2=199 (19.4 overs)|runs2=[[Aaron Johnson (cricketer)|Aaron Johnson]] 74 (40)|wickets2=[[Harmeet Singh Baddhan|Harmeet Singh]] 2/14 (2.4 overs)|result=United States won by 31 runs|report=[https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1425122.html Scorecard]|venue=[[Prairie View Cricket Complex]], [[Greater Houston|Houston]]|umpires=Aditya Gajjar (USA) and Vijaya Mallela (USA)|motm=[[Monank Patel]] (USA)|toss=Canada won the toss and elected to field.|rain=|notes=Parveen Kumar (Can) made his T20I debut. * This was the highest total for United States in a men's T20I innnings.<ref>{{cite web |url=https://usacricket.org/featured-news/usa-post-their-highest-ever-t20i-total-to-take-2-0-lead-over-canada/ |title=USA post their highest ever T20I total to take 2-0 lead over Canada |work=USA Cricket |access-date=9 April 2024}}</ref>}} === ೩ನೇ ಟಿ೨೦ಐ === {{Single-innings cricket match|date=10 April 2024|time=15:00|daynight=|team1={{cr-rt|USA}}|team2={{cr|CAN}}|score1=|runs1=|wickets1=|score2=|runs2=|wickets2=|result=Match abandoned|report=[https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1425123.html Scorecard]|venue=[[Prairie View Cricket Complex]], [[Greater Houston|Houston]]|umpires=Aditya Gajjar (USA) and Jermaine Lindo (USA)|motm=|toss=No toss.|rain=No play was possible due to a wet outfield.|notes=}} === ೪ನೇ ಟಿ೨೦ಐ === {{Single-innings cricket match|date=12 April 2024|time=10:00|daynight=|team1={{cr-rt|USA}}|team2={{cr|CAN}}|score1=159/6 (20 overs)|runs1=[[Steven Taylor (American cricketer)|Steven Taylor]] 39 (24)|wickets1=[[Dillon Heyliger]] 2/22 (4 overs)|score2=145/6 (20 overs)|runs2=Dilpreet Bajwa 52 (41)|wickets2=[[Harmeet Singh Baddhan|Harmeet Singh]] 4/18 (4 overs)|result=United States won by 14 runs|report=[https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1425124.html Scorecard]|venue=[[Prairie View Cricket Complex]], [[Greater Houston|Houston]]|umpires=Jermaine Lindo (USA) and Vijaya Mallela (USA)|motm=[[Harmeet Singh Baddhan|Harmeet Singh]] (USA)|toss=Canada won the toss and elected to field.|rain=|notes=[[Corey Anderson (cricketer)|Corey Anderson]] played in his first T20I for United States after previously playing 31 T20Is for New Zealand, becoming the eighteenth cricketer to [[List of cricketers who have played for two international teams#Twenty20 International cricket|represent two international teams in men's T20Is]].<ref name="two teams">{{cite web |url=https://stats.espncricinfo.com/ci/content/records/485107.html |title=Records / Twenty20 Internationals / Individual records (captains, players, umpires) / Representing two countries |work=ESPNcricinfo |access-date=13 April 2024}}</ref>}} === ೫ನೇ ಟಿ೨೦ಐ === {{Single-innings cricket match|date=13 April 2024|time=10:00|daynight=|team1={{cr-rt|CAN}}|team2={{cr|USA}}|score1=168/5 (20 overs)|runs1=[[Harsh Thaker]] 38 (24)|wickets1=[[Shadley van Schalkwyk]] 2/42 (4 overs)|score2=169/6 (19.4 overs)|runs2=[[Nitish Kumar (cricketer)|Nitish Kumar]] 64 (38)|wickets2=[[Harsh Thaker]] 2/20 (4 overs)|result=United States won by 4 wickets|report=[https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1425125.html Scorecard]|venue=[[Prairie View Cricket Complex]], [[Greater Houston|Houston]]|umpires=Jermaine Lindo (USA) and Vijaya Mallela (USA)|motm=[[Nitish Kumar (cricketer)|Nitish Kumar]] (USA)|toss=Canada won the toss and elected to bat.|rain=|notes=[[Usman Rafiq]] (USA) made his T20I debut. * [[Nitish Kumar (cricketer)|Nitish Kumar]] played in his first T20I for United States after previously playing 18 T20Is for Canada, becoming the nineteenth cricketer to [[List of cricketers who have played for two international teams#Twenty20 International cricket|represent two international teams in men's T20Is]].<ref name="two teams"/><ref>{{cite web |url=https://emergingcricket.com/news/usa-sweep-canada-nitish-kumar-shines-on-debut/ |title=Nitish Kumar, former Canada captain, helps USA complete sweep on debut |work=Emerging Cricket |access-date=14 April 2024}}</ref>}} == ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳು == <references group="n"/> == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == {{ಉಲ್ಲೇಖಗಳು}} hlv7izbk0zpo0wp5a05epmikqi8fby1 1224258 1224257 2024-04-25T16:50:10Z Cric editor 84813 /* ಟಿ೨೦ಐ ಸರಣಿ */ wikitext text/x-wiki {{Infobox cricket tour|series_name=೨೦೨೪ರಲ್ಲಿ ಕೆನಡಾದ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ತಂಡದ ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ ಪ್ರವಾಸ|team1_image=Flag of United States.svg|team1_name=ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ|team2_image=Flag of Canada.svg|team2_name=ಕೆನಡಾ|dates=|from_date=೭|to_date=೧೩ ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೦೨೪|team1_captain=[[ಮೊನಾಂಕ್ ಪಟೇಲ್]]<ref name="MP" group="n">[[ಆರನ್ ಜೋನ್ಸ್]] ಐದನೇ T20I ನಲ್ಲಿ ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ನಾಯಕರಾಗಿದ್ದರು.</ref>|team2_captain=[[ಸಾದ್ ಬಿನ್ ಜಫರ್]]|no_of_twenty20s=5|team1_twenty20s_won=4|team2_twenty20s_won=0|team1_twenty20s_most_runs=[[ಮೊನಾಂಕ್ ಪಟೇಲ್]] (೧೨೦)|team2_twenty20s_most_runs=[[ಆರನ್ ಜಾನ್ಸನ್]] (೧೨೪)|team1_twenty20s_most_wickets=[[ಹರ್ಮೀತ್ ಸಿಂಗ್]] (೬)<br />[[ಶಾಡ್ಲಿ ವ್ಯಾನ್ ಶಾಲ್ಕ್ವಿಕ್]] (೬)|team2_twenty20s_most_wickets=[[ಸಾದ್ ಬಿನ್ ಜಫರ್]] (೫)|player_of_twenty20_series={{cricon|USA}} [[ಹರ್ಮೀತ್ ಸಿಂಗ್]]}} [[ಕೆನಡಾ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ತಂಡ|ಕೆನಡಾ ಪುರುಷರ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ತಂಡವು]] ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೦೨೪ ರಲ್ಲಿ ಐದು [[ಟ್ವೆಂಟಿ೨೦]] ಇಂಟರ್ನ್ಯಾಷನಲ್ (T20I) ಪಂದ್ಯಗಳನ್ನು ಆಡಲು ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ಪ್ರವಾಸ ಮಾಡಿತು. <ref>{{Cite web |title=USA to host Canada and Bangladesh in crucial T20I bilateral series in April and May |url=https://usacricket.org/media-release/usa-to-host-canada-bangladesh-in-crucial-t20i-bilateral-series-in-april-and-may/ |access-date=14 March 2024 |website=USA Cricket}}</ref> <ref>{{Cite web |title=Bangladesh set to tour USA for three T20Is ahead of World Cup |url=https://www.espncricinfo.com/story/bangladesh-set-to-tour-usa-for-three-t20is-ahead-of-world-cup-1424928 |access-date=15 March 2024 |website=ESPNcricinfo}}</ref> ಈ ಸರಣಿಯು [[೨೦೨೪ ಐಸಿಸಿ ಪುರುಷರ ಟಿ೨೦ ವಿಶ್ವಕಪ್]] ಮುಂಚಿತವಾಗಿ ಎರಡೂ ತಂಡಗಳ ತಯಾರಿಯ ಭಾಗವಾಗಿದೆ. <ref>{{Cite web |title=USA to host Canada, Bangladesh in the lead-up to the T20 World Cup |url=https://www.icc-cricket.com/news/usa-to-host-canada-bangladesh-in-the-lead-up-to-the-t20-world-cup |access-date=14 March 2024 |website=International Cricket Council}}</ref> ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ ೪-೦ ಅಂತರದಲ್ಲಿ ಸರಣಿಯನ್ನು ಗೆದ್ದುಕೊಂಡಿತು. <ref>{{Cite web |title=Corey Anderson fifty helps USA rout Canada 4-0 |url=https://www.espncricinfo.com/series/usa-vs-canada-2024-1425115/united-states-of-america-vs-canada-5th-t20i-1425125/match-report |access-date=14 April 2024 |website=ESPNcricinfo}}</ref> == ತಂಡಗಳು == {| class="wikitable" style="text-align:center;margin:auto" !{{Cr|USA}}<ref>{{Cite web |date=28 March 2024 |title=USA Cricket unveils squad for vital T20 International series in against Canada |url=https://usacricket.org/featured-news/usa-cricket-unveils-squad-for-vital-t20-international-series-against-canada/ |access-date=28 March 2024 |website=USA Cricket}}</ref> !{{Cr|CAN}} |- style="vertical-align:top" | * Monank Patel (c, [[ವಿಕೆಟ್-ಕೀಪರ್|wk]]) * Aaron Jones (vc) * [[ಕೋರಿ ಆಂಡರ್ಸನ್]] * Andries Gous ([[ವಿಕೆಟ್-ಕೀಪರ್|wk]]) * Nosthush Kenjige * Milind Kumar * Nitish Kumar * Saurabh Netravalkar * Nisarg Patel * Usman Rafiq * Gajanand Singh * Harmeet Singh * Jessy Singh * Steven Taylor * Shadley van Schalkwyk | * [[ಸಾದ್ ಬಿನ್ ಜಫರ್]] (ನಾಯಕ) * ದಿಲ್ಪ್ರೀತ್ ಬಾಜ್ವಾ * [[ಉದಯ್ ಭಗವಾನ್]] * [[ನವನೀತ್ ಧಲಿವಾಲ್]] * [[ನಿಖಿಲ್ ದತ್ತ]] * [[ಡಿಲ್ಲನ್ ಹೇಲಿಗರ್]] * [[ಆರನ್ ಜಾನ್ಸನ್]] * ರಿಶಿವ್ ಜೋಶಿ * [[ಅಮ್ಮರ್ ಖಾಲಿದ್]] * [[ನಿಕೋಲಸ್ ಕರ್ಟನ್]] * ಪರ್ವೀನ್ ಕುಮಾರ್ * [[ಶ್ರೇಯಸ್ ಮೊವ್ವ]] ([[ವಿಕೆಟ್-ಕೀಪರ್|wk]]) * [[ಪರ್ಗತ್ ಸಿಂಗ್]] * [[ಹರ್ಷ್ ಠಾಕರ್]] * [[ಶ್ರೀಮಂತ ವಿಜೆರತ್ನೆ]] ([[ವಿಕೆಟ್-ಕೀಪರ್|wk]]) |} == ಟಿ೨೦ಐ ಸರಣಿ == === ೧ನೇ ಟಿ೨೦ಐ === {{Single-innings cricket match |date=೭ ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೦೨೪ |time=೧೦:೦೦ |daynight= |team1={{cr-rt|CAN}} |team2={{cr|USA}} |score1=೧೩೨ (೨೦ ಓವರ್ಗಳು) |runs1=[[ಸಾದ್ ಬಿನ್ ಜಫರ್]] ೨೯ (೧೬) |wickets1=[[ನೋಸ್ತಶ್ ಕೆಂಜಿಗೆ]] ೩/೨೧ (೪ ಓವರ್ಗಳು) |score2=೧೩೩/೪ (೧೭.೩ ಓವರ್ಗಳು) |runs2=[[ಮೊನಾಂಕ್ ಪಟೇಲ್]] ೫೦ (೩೪) |wickets2=[[ಡಿಲ್ಲನ್ ಹೇಲಿಗರ್]] ೨/೩೦ (೩.೩ ಓವರ್ಗಳು) |result=ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ ೬ ವಿಕೆಟ್‌ಗಳಿಂದ ಜಯ ಸಾಧಿಸಿತು |report=[https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1425121.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] |venue=ಪ್ರೈರೀ ವ್ಯೂ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಕಾಂಪ್ಲೆಕ್ಸ್, [[ಹೂಸ್ಟನ್]] |motm={{cricon|USA}} [[ನೋಸ್ತಶ್ ಕೆಂಜಿಗೆ]] |toss=ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ ಟಾಸ್ ಗೆದ್ದು ಬೌಲಿಂಗ್ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡಿತು. |rain= |notes=[[ಆಂಡ್ರೀಸ್ ಗೌಸ್]], [[ನೋಸ್ತಶ್ ಕೆಂಜಿಗೆ]], [[ಮಿಲಿಂದ್ ಕುಮಾರ್]], [[ಹರ್ಮೀತ್ ಸಿಂಗ್]], [[ಶಾಡ್ಲಿ ವ್ಯಾನ್ ಶಾಲ್ಕ್ವಿಕ್]] (ಯು.ಎಸ್.ಎ) ಮತ್ತು [[ಉದಯ್ ಭಗವಾನ್]] (ಕೆನಡಾ) ಎಲ್ಲರೂ ತಮ್ಮ ಚೊಚ್ಚಲ T20I ಪಂದ್ಯವನ್ನು ಆಡಿದರು. }} === ೨ನೇ ಟಿ೨೦ಐ === {{Single-innings cricket match |date=೯ ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೦೨೪ |time=೧೫:೦೦ |daynight= |team1={{cr-rt|USA}} |team2={{cr|CAN}} |score1=೨೩೦/೩ (೨೦ ಓವರ್ಗಳು) |runs1=[[ಮೊನಾಂಕ್ ಪಟೇಲ್]] ೬೮ (೩೫) |wickets1=[[ಸಾದ್ ಬಿನ್ ಜಫರ್]] ೧/೨೮ (೩ ಓವರ್ಗಳು) |score2=೧೯೯ (೧೯.೪ ಓವರ್ಗಳು) |runs2=[[ಆರನ್ ಜಾನ್ಸನ್]] ೭೪ (೪೦) |wickets2=[[ಹರ್ಮೀತ್ ಸಿಂಗ್]] ೨/೧೪ (೨.೪ ಓವರ್ಗಳು) |result=ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ ೩೧ ರನ್‌ಗಳಿಂದ ಜಯ ಸಾಧಿಸಿತು |report=[https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1425122.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] |venue=ಪ್ರೈರೀ ವ್ಯೂ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಕಾಂಪ್ಲೆಕ್ಸ್, [[ಹೂಸ್ಟನ್]] |motm={{cricon|USA}} [[ಮೊನಾಂಕ್ ಪಟೇಲ್]] |toss=ಕೆನಡಾ ಟಾಸ್ ಗೆದ್ದು ಬೌಲಿಂಗ್ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡಿತು. |rain= |notes=ಪರ್ವೀನ್ ಕುಮಾರ್ (ಕೆನಡಾ) ತಮ್ಮ ಚೊಚ್ಚಲ T20I ಪಂದ್ಯವನ್ನು ಆಡಿದರು. * ಇದು ಪುರುಷರ T20I ಇನ್ನಿಂಗ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನದ​ ಗರಿಷ್ಠ ಮೊತ್ತವಾಗಿದೆ.<ref>{{cite web |url=https://usacricket.org/featured-news/usa-post-their-highest-ever-t20i-total-to-take-2-0-lead-over-canada/ |title=USA post their highest ever T20I total to take 2-0 lead over Canada |work=USA Cricket |access-date=9 April 2024}}</ref> }} === ೩ನೇ ಟಿ೨೦ಐ === {{Single-innings cricket match|date=10 April 2024|time=15:00|daynight=|team1={{cr-rt|USA}}|team2={{cr|CAN}}|score1=|runs1=|wickets1=|score2=|runs2=|wickets2=|result=Match abandoned|report=[https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1425123.html Scorecard]|venue=[[Prairie View Cricket Complex]], [[Greater Houston|Houston]]|umpires=Aditya Gajjar (USA) and Jermaine Lindo (USA)|motm=|toss=No toss.|rain=No play was possible due to a wet outfield.|notes=}} === ೪ನೇ ಟಿ೨೦ಐ === {{Single-innings cricket match|date=12 April 2024|time=10:00|daynight=|team1={{cr-rt|USA}}|team2={{cr|CAN}}|score1=159/6 (20 overs)|runs1=[[Steven Taylor (American cricketer)|Steven Taylor]] 39 (24)|wickets1=[[Dillon Heyliger]] 2/22 (4 overs)|score2=145/6 (20 overs)|runs2=Dilpreet Bajwa 52 (41)|wickets2=[[Harmeet Singh Baddhan|Harmeet Singh]] 4/18 (4 overs)|result=United States won by 14 runs|report=[https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1425124.html Scorecard]|venue=[[Prairie View Cricket Complex]], [[Greater Houston|Houston]]|umpires=Jermaine Lindo (USA) and Vijaya Mallela (USA)|motm=[[Harmeet Singh Baddhan|Harmeet Singh]] (USA)|toss=Canada won the toss and elected to field.|rain=|notes=[[Corey Anderson (cricketer)|Corey Anderson]] played in his first T20I for United States after previously playing 31 T20Is for New Zealand, becoming the eighteenth cricketer to [[List of cricketers who have played for two international teams#Twenty20 International cricket|represent two international teams in men's T20Is]].<ref name="two teams">{{cite web |url=https://stats.espncricinfo.com/ci/content/records/485107.html |title=Records / Twenty20 Internationals / Individual records (captains, players, umpires) / Representing two countries |work=ESPNcricinfo |access-date=13 April 2024}}</ref>}} === ೫ನೇ ಟಿ೨೦ಐ === {{Single-innings cricket match|date=13 April 2024|time=10:00|daynight=|team1={{cr-rt|CAN}}|team2={{cr|USA}}|score1=168/5 (20 overs)|runs1=[[Harsh Thaker]] 38 (24)|wickets1=[[Shadley van Schalkwyk]] 2/42 (4 overs)|score2=169/6 (19.4 overs)|runs2=[[Nitish Kumar (cricketer)|Nitish Kumar]] 64 (38)|wickets2=[[Harsh Thaker]] 2/20 (4 overs)|result=United States won by 4 wickets|report=[https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1425125.html Scorecard]|venue=[[Prairie View Cricket Complex]], [[Greater Houston|Houston]]|umpires=Jermaine Lindo (USA) and Vijaya Mallela (USA)|motm=[[Nitish Kumar (cricketer)|Nitish Kumar]] (USA)|toss=Canada won the toss and elected to bat.|rain=|notes=[[Usman Rafiq]] (USA) made his T20I debut. * [[Nitish Kumar (cricketer)|Nitish Kumar]] played in his first T20I for United States after previously playing 18 T20Is for Canada, becoming the nineteenth cricketer to [[List of cricketers who have played for two international teams#Twenty20 International cricket|represent two international teams in men's T20Is]].<ref name="two teams"/><ref>{{cite web |url=https://emergingcricket.com/news/usa-sweep-canada-nitish-kumar-shines-on-debut/ |title=Nitish Kumar, former Canada captain, helps USA complete sweep on debut |work=Emerging Cricket |access-date=14 April 2024}}</ref>}} == ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳು == <references group="n"/> == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == {{ಉಲ್ಲೇಖಗಳು}} myazputtbzhva5s38z5l8ix7nmp3aoq 1224259 1224258 2024-04-25T16:55:32Z Cric editor 84813 /* ೩ನೇ ಟಿ೨೦ಐ */ wikitext text/x-wiki {{Infobox cricket tour|series_name=೨೦೨೪ರಲ್ಲಿ ಕೆನಡಾದ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ತಂಡದ ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ ಪ್ರವಾಸ|team1_image=Flag of United States.svg|team1_name=ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ|team2_image=Flag of Canada.svg|team2_name=ಕೆನಡಾ|dates=|from_date=೭|to_date=೧೩ ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೦೨೪|team1_captain=[[ಮೊನಾಂಕ್ ಪಟೇಲ್]]<ref name="MP" group="n">[[ಆರನ್ ಜೋನ್ಸ್]] ಐದನೇ T20I ನಲ್ಲಿ ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ನಾಯಕರಾಗಿದ್ದರು.</ref>|team2_captain=[[ಸಾದ್ ಬಿನ್ ಜಫರ್]]|no_of_twenty20s=5|team1_twenty20s_won=4|team2_twenty20s_won=0|team1_twenty20s_most_runs=[[ಮೊನಾಂಕ್ ಪಟೇಲ್]] (೧೨೦)|team2_twenty20s_most_runs=[[ಆರನ್ ಜಾನ್ಸನ್]] (೧೨೪)|team1_twenty20s_most_wickets=[[ಹರ್ಮೀತ್ ಸಿಂಗ್]] (೬)<br />[[ಶಾಡ್ಲಿ ವ್ಯಾನ್ ಶಾಲ್ಕ್ವಿಕ್]] (೬)|team2_twenty20s_most_wickets=[[ಸಾದ್ ಬಿನ್ ಜಫರ್]] (೫)|player_of_twenty20_series={{cricon|USA}} [[ಹರ್ಮೀತ್ ಸಿಂಗ್]]}} [[ಕೆನಡಾ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ತಂಡ|ಕೆನಡಾ ಪುರುಷರ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ತಂಡವು]] ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೦೨೪ ರಲ್ಲಿ ಐದು [[ಟ್ವೆಂಟಿ೨೦]] ಇಂಟರ್ನ್ಯಾಷನಲ್ (T20I) ಪಂದ್ಯಗಳನ್ನು ಆಡಲು ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ಪ್ರವಾಸ ಮಾಡಿತು. <ref>{{Cite web |title=USA to host Canada and Bangladesh in crucial T20I bilateral series in April and May |url=https://usacricket.org/media-release/usa-to-host-canada-bangladesh-in-crucial-t20i-bilateral-series-in-april-and-may/ |access-date=14 March 2024 |website=USA Cricket}}</ref> <ref>{{Cite web |title=Bangladesh set to tour USA for three T20Is ahead of World Cup |url=https://www.espncricinfo.com/story/bangladesh-set-to-tour-usa-for-three-t20is-ahead-of-world-cup-1424928 |access-date=15 March 2024 |website=ESPNcricinfo}}</ref> ಈ ಸರಣಿಯು [[೨೦೨೪ ಐಸಿಸಿ ಪುರುಷರ ಟಿ೨೦ ವಿಶ್ವಕಪ್]] ಮುಂಚಿತವಾಗಿ ಎರಡೂ ತಂಡಗಳ ತಯಾರಿಯ ಭಾಗವಾಗಿದೆ. <ref>{{Cite web |title=USA to host Canada, Bangladesh in the lead-up to the T20 World Cup |url=https://www.icc-cricket.com/news/usa-to-host-canada-bangladesh-in-the-lead-up-to-the-t20-world-cup |access-date=14 March 2024 |website=International Cricket Council}}</ref> ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ ೪-೦ ಅಂತರದಲ್ಲಿ ಸರಣಿಯನ್ನು ಗೆದ್ದುಕೊಂಡಿತು. <ref>{{Cite web |title=Corey Anderson fifty helps USA rout Canada 4-0 |url=https://www.espncricinfo.com/series/usa-vs-canada-2024-1425115/united-states-of-america-vs-canada-5th-t20i-1425125/match-report |access-date=14 April 2024 |website=ESPNcricinfo}}</ref> == ತಂಡಗಳು == {| class="wikitable" style="text-align:center;margin:auto" !{{Cr|USA}}<ref>{{Cite web |date=28 March 2024 |title=USA Cricket unveils squad for vital T20 International series in against Canada |url=https://usacricket.org/featured-news/usa-cricket-unveils-squad-for-vital-t20-international-series-against-canada/ |access-date=28 March 2024 |website=USA Cricket}}</ref> !{{Cr|CAN}} |- style="vertical-align:top" | * Monank Patel (c, [[ವಿಕೆಟ್-ಕೀಪರ್|wk]]) * Aaron Jones (vc) * [[ಕೋರಿ ಆಂಡರ್ಸನ್]] * Andries Gous ([[ವಿಕೆಟ್-ಕೀಪರ್|wk]]) * Nosthush Kenjige * Milind Kumar * Nitish Kumar * Saurabh Netravalkar * Nisarg Patel * Usman Rafiq * Gajanand Singh * Harmeet Singh * Jessy Singh * Steven Taylor * Shadley van Schalkwyk | * [[ಸಾದ್ ಬಿನ್ ಜಫರ್]] (ನಾಯಕ) * ದಿಲ್ಪ್ರೀತ್ ಬಾಜ್ವಾ * [[ಉದಯ್ ಭಗವಾನ್]] * [[ನವನೀತ್ ಧಲಿವಾಲ್]] * [[ನಿಖಿಲ್ ದತ್ತ]] * [[ಡಿಲ್ಲನ್ ಹೇಲಿಗರ್]] * [[ಆರನ್ ಜಾನ್ಸನ್]] * ರಿಶಿವ್ ಜೋಶಿ * [[ಅಮ್ಮರ್ ಖಾಲಿದ್]] * [[ನಿಕೋಲಸ್ ಕರ್ಟನ್]] * ಪರ್ವೀನ್ ಕುಮಾರ್ * [[ಶ್ರೇಯಸ್ ಮೊವ್ವ]] ([[ವಿಕೆಟ್-ಕೀಪರ್|wk]]) * [[ಪರ್ಗತ್ ಸಿಂಗ್]] * [[ಹರ್ಷ್ ಠಾಕರ್]] * [[ಶ್ರೀಮಂತ ವಿಜೆರತ್ನೆ]] ([[ವಿಕೆಟ್-ಕೀಪರ್|wk]]) |} == ಟಿ೨೦ಐ ಸರಣಿ == === ೧ನೇ ಟಿ೨೦ಐ === {{Single-innings cricket match |date=೭ ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೦೨೪ |time=೧೦:೦೦ |daynight= |team1={{cr-rt|CAN}} |team2={{cr|USA}} |score1=೧೩೨ (೨೦ ಓವರ್ಗಳು) |runs1=[[ಸಾದ್ ಬಿನ್ ಜಫರ್]] ೨೯ (೧೬) |wickets1=[[ನೋಸ್ತಶ್ ಕೆಂಜಿಗೆ]] ೩/೨೧ (೪ ಓವರ್ಗಳು) |score2=೧೩೩/೪ (೧೭.೩ ಓವರ್ಗಳು) |runs2=[[ಮೊನಾಂಕ್ ಪಟೇಲ್]] ೫೦ (೩೪) |wickets2=[[ಡಿಲ್ಲನ್ ಹೇಲಿಗರ್]] ೨/೩೦ (೩.೩ ಓವರ್ಗಳು) |result=ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ ೬ ವಿಕೆಟ್‌ಗಳಿಂದ ಜಯ ಸಾಧಿಸಿತು |report=[https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1425121.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] |venue=ಪ್ರೈರೀ ವ್ಯೂ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಕಾಂಪ್ಲೆಕ್ಸ್, [[ಹೂಸ್ಟನ್]] |motm={{cricon|USA}} [[ನೋಸ್ತಶ್ ಕೆಂಜಿಗೆ]] |toss=ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ ಟಾಸ್ ಗೆದ್ದು ಬೌಲಿಂಗ್ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡಿತು. |rain= |notes=[[ಆಂಡ್ರೀಸ್ ಗೌಸ್]], [[ನೋಸ್ತಶ್ ಕೆಂಜಿಗೆ]], [[ಮಿಲಿಂದ್ ಕುಮಾರ್]], [[ಹರ್ಮೀತ್ ಸಿಂಗ್]], [[ಶಾಡ್ಲಿ ವ್ಯಾನ್ ಶಾಲ್ಕ್ವಿಕ್]] (ಯು.ಎಸ್.ಎ) ಮತ್ತು [[ಉದಯ್ ಭಗವಾನ್]] (ಕೆನಡಾ) ಎಲ್ಲರೂ ತಮ್ಮ ಚೊಚ್ಚಲ T20I ಪಂದ್ಯವನ್ನು ಆಡಿದರು. }} === ೨ನೇ ಟಿ೨೦ಐ === {{Single-innings cricket match |date=೯ ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೦೨೪ |time=೧೫:೦೦ |daynight= |team1={{cr-rt|USA}} |team2={{cr|CAN}} |score1=೨೩೦/೩ (೨೦ ಓವರ್ಗಳು) |runs1=[[ಮೊನಾಂಕ್ ಪಟೇಲ್]] ೬೮ (೩೫) |wickets1=[[ಸಾದ್ ಬಿನ್ ಜಫರ್]] ೧/೨೮ (೩ ಓವರ್ಗಳು) |score2=೧೯೯ (೧೯.೪ ಓವರ್ಗಳು) |runs2=[[ಆರನ್ ಜಾನ್ಸನ್]] ೭೪ (೪೦) |wickets2=[[ಹರ್ಮೀತ್ ಸಿಂಗ್]] ೨/೧೪ (೨.೪ ಓವರ್ಗಳು) |result=ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ ೩೧ ರನ್‌ಗಳಿಂದ ಜಯ ಸಾಧಿಸಿತು |report=[https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1425122.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] |venue=ಪ್ರೈರೀ ವ್ಯೂ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಕಾಂಪ್ಲೆಕ್ಸ್, [[ಹೂಸ್ಟನ್]] |motm={{cricon|USA}} [[ಮೊನಾಂಕ್ ಪಟೇಲ್]] |toss=ಕೆನಡಾ ಟಾಸ್ ಗೆದ್ದು ಬೌಲಿಂಗ್ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡಿತು. |rain= |notes=ಪರ್ವೀನ್ ಕುಮಾರ್ (ಕೆನಡಾ) ತಮ್ಮ ಚೊಚ್ಚಲ T20I ಪಂದ್ಯವನ್ನು ಆಡಿದರು. * ಇದು ಪುರುಷರ T20I ಇನ್ನಿಂಗ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನದ​ ಗರಿಷ್ಠ ಮೊತ್ತವಾಗಿದೆ.<ref>{{cite web |url=https://usacricket.org/featured-news/usa-post-their-highest-ever-t20i-total-to-take-2-0-lead-over-canada/ |title=USA post their highest ever T20I total to take 2-0 lead over Canada |work=USA Cricket |access-date=9 April 2024}}</ref> }} === ೩ನೇ ಟಿ೨೦ಐ === {{Single-innings cricket match |date=10 April 2024 |time=15:00 |daynight= |team1={{cr-rt|USA}} |team2={{cr|CAN}} |score1= |runs1= |wickets1= |score2= |runs2= |wickets2= |result=ಪಂದ್ಯವನ್ನು ಕೈಬಿಡಲಾಯಿತು |report=[https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1425123.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] |venue=ಪ್ರೈರೀ ವ್ಯೂ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಕಾಂಪ್ಲೆಕ್ಸ್, [[ಹೂಸ್ಟನ್]] |motm= |toss=ಯಾವುದೇ ಟಾಸ್ ನಡೆಯಲಿಲ್ಲ​. |rain=ಒದ್ದೆಯಾದ ಔಟ್‌ಫೀಲ್ಡ್‌ನಿಂದ ಯಾವುದೇ ಆಟ ಸಾಧ್ಯವಾಗಲಿಲ್ಲ. |notes=}} === ೪ನೇ ಟಿ೨೦ಐ === {{Single-innings cricket match|date=12 April 2024|time=10:00|daynight=|team1={{cr-rt|USA}}|team2={{cr|CAN}}|score1=159/6 (20 overs)|runs1=[[Steven Taylor (American cricketer)|Steven Taylor]] 39 (24)|wickets1=[[Dillon Heyliger]] 2/22 (4 overs)|score2=145/6 (20 overs)|runs2=Dilpreet Bajwa 52 (41)|wickets2=[[Harmeet Singh Baddhan|Harmeet Singh]] 4/18 (4 overs)|result=United States won by 14 runs|report=[https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1425124.html Scorecard]|venue=[[Prairie View Cricket Complex]], [[Greater Houston|Houston]]|umpires=Jermaine Lindo (USA) and Vijaya Mallela (USA)|motm=[[Harmeet Singh Baddhan|Harmeet Singh]] (USA)|toss=Canada won the toss and elected to field.|rain=|notes=[[Corey Anderson (cricketer)|Corey Anderson]] played in his first T20I for United States after previously playing 31 T20Is for New Zealand, becoming the eighteenth cricketer to [[List of cricketers who have played for two international teams#Twenty20 International cricket|represent two international teams in men's T20Is]].<ref name="two teams">{{cite web |url=https://stats.espncricinfo.com/ci/content/records/485107.html |title=Records / Twenty20 Internationals / Individual records (captains, players, umpires) / Representing two countries |work=ESPNcricinfo |access-date=13 April 2024}}</ref>}} === ೫ನೇ ಟಿ೨೦ಐ === {{Single-innings cricket match|date=13 April 2024|time=10:00|daynight=|team1={{cr-rt|CAN}}|team2={{cr|USA}}|score1=168/5 (20 overs)|runs1=[[Harsh Thaker]] 38 (24)|wickets1=[[Shadley van Schalkwyk]] 2/42 (4 overs)|score2=169/6 (19.4 overs)|runs2=[[Nitish Kumar (cricketer)|Nitish Kumar]] 64 (38)|wickets2=[[Harsh Thaker]] 2/20 (4 overs)|result=United States won by 4 wickets|report=[https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1425125.html Scorecard]|venue=[[Prairie View Cricket Complex]], [[Greater Houston|Houston]]|umpires=Jermaine Lindo (USA) and Vijaya Mallela (USA)|motm=[[Nitish Kumar (cricketer)|Nitish Kumar]] (USA)|toss=Canada won the toss and elected to bat.|rain=|notes=[[Usman Rafiq]] (USA) made his T20I debut. * [[Nitish Kumar (cricketer)|Nitish Kumar]] played in his first T20I for United States after previously playing 18 T20Is for Canada, becoming the nineteenth cricketer to [[List of cricketers who have played for two international teams#Twenty20 International cricket|represent two international teams in men's T20Is]].<ref name="two teams"/><ref>{{cite web |url=https://emergingcricket.com/news/usa-sweep-canada-nitish-kumar-shines-on-debut/ |title=Nitish Kumar, former Canada captain, helps USA complete sweep on debut |work=Emerging Cricket |access-date=14 April 2024}}</ref>}} == ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳು == <references group="n"/> == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == {{ಉಲ್ಲೇಖಗಳು}} shxc4qt0f9sr1l1phptfs3a1makqc8h 1224260 1224259 2024-04-25T17:05:49Z Cric editor 84813 /* ಟಿ೨೦ಐ ಸರಣಿ */ wikitext text/x-wiki {{Infobox cricket tour|series_name=೨೦೨೪ರಲ್ಲಿ ಕೆನಡಾದ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ತಂಡದ ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ ಪ್ರವಾಸ|team1_image=Flag of United States.svg|team1_name=ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ|team2_image=Flag of Canada.svg|team2_name=ಕೆನಡಾ|dates=|from_date=೭|to_date=೧೩ ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೦೨೪|team1_captain=[[ಮೊನಾಂಕ್ ಪಟೇಲ್]]<ref name="MP" group="n">[[ಆರನ್ ಜೋನ್ಸ್]] ಐದನೇ T20I ನಲ್ಲಿ ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ನಾಯಕರಾಗಿದ್ದರು.</ref>|team2_captain=[[ಸಾದ್ ಬಿನ್ ಜಫರ್]]|no_of_twenty20s=5|team1_twenty20s_won=4|team2_twenty20s_won=0|team1_twenty20s_most_runs=[[ಮೊನಾಂಕ್ ಪಟೇಲ್]] (೧೨೦)|team2_twenty20s_most_runs=[[ಆರನ್ ಜಾನ್ಸನ್]] (೧೨೪)|team1_twenty20s_most_wickets=[[ಹರ್ಮೀತ್ ಸಿಂಗ್]] (೬)<br />[[ಶಾಡ್ಲಿ ವ್ಯಾನ್ ಶಾಲ್ಕ್ವಿಕ್]] (೬)|team2_twenty20s_most_wickets=[[ಸಾದ್ ಬಿನ್ ಜಫರ್]] (೫)|player_of_twenty20_series={{cricon|USA}} [[ಹರ್ಮೀತ್ ಸಿಂಗ್]]}} [[ಕೆನಡಾ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ತಂಡ|ಕೆನಡಾ ಪುರುಷರ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ತಂಡವು]] ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೦೨೪ ರಲ್ಲಿ ಐದು [[ಟ್ವೆಂಟಿ೨೦]] ಇಂಟರ್ನ್ಯಾಷನಲ್ (T20I) ಪಂದ್ಯಗಳನ್ನು ಆಡಲು ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ಪ್ರವಾಸ ಮಾಡಿತು. <ref>{{Cite web |title=USA to host Canada and Bangladesh in crucial T20I bilateral series in April and May |url=https://usacricket.org/media-release/usa-to-host-canada-bangladesh-in-crucial-t20i-bilateral-series-in-april-and-may/ |access-date=14 March 2024 |website=USA Cricket}}</ref> <ref>{{Cite web |title=Bangladesh set to tour USA for three T20Is ahead of World Cup |url=https://www.espncricinfo.com/story/bangladesh-set-to-tour-usa-for-three-t20is-ahead-of-world-cup-1424928 |access-date=15 March 2024 |website=ESPNcricinfo}}</ref> ಈ ಸರಣಿಯು [[೨೦೨೪ ಐಸಿಸಿ ಪುರುಷರ ಟಿ೨೦ ವಿಶ್ವಕಪ್]] ಮುಂಚಿತವಾಗಿ ಎರಡೂ ತಂಡಗಳ ತಯಾರಿಯ ಭಾಗವಾಗಿದೆ. <ref>{{Cite web |title=USA to host Canada, Bangladesh in the lead-up to the T20 World Cup |url=https://www.icc-cricket.com/news/usa-to-host-canada-bangladesh-in-the-lead-up-to-the-t20-world-cup |access-date=14 March 2024 |website=International Cricket Council}}</ref> ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ ೪-೦ ಅಂತರದಲ್ಲಿ ಸರಣಿಯನ್ನು ಗೆದ್ದುಕೊಂಡಿತು. <ref>{{Cite web |title=Corey Anderson fifty helps USA rout Canada 4-0 |url=https://www.espncricinfo.com/series/usa-vs-canada-2024-1425115/united-states-of-america-vs-canada-5th-t20i-1425125/match-report |access-date=14 April 2024 |website=ESPNcricinfo}}</ref> == ತಂಡಗಳು == {| class="wikitable" style="text-align:center;margin:auto" !{{Cr|USA}}<ref>{{Cite web |date=28 March 2024 |title=USA Cricket unveils squad for vital T20 International series in against Canada |url=https://usacricket.org/featured-news/usa-cricket-unveils-squad-for-vital-t20-international-series-against-canada/ |access-date=28 March 2024 |website=USA Cricket}}</ref> !{{Cr|CAN}} |- style="vertical-align:top" | * Monank Patel (c, [[ವಿಕೆಟ್-ಕೀಪರ್|wk]]) * Aaron Jones (vc) * [[ಕೋರಿ ಆಂಡರ್ಸನ್]] * Andries Gous ([[ವಿಕೆಟ್-ಕೀಪರ್|wk]]) * Nosthush Kenjige * Milind Kumar * Nitish Kumar * Saurabh Netravalkar * Nisarg Patel * Usman Rafiq * Gajanand Singh * Harmeet Singh * Jessy Singh * Steven Taylor * Shadley van Schalkwyk | * [[ಸಾದ್ ಬಿನ್ ಜಫರ್]] (ನಾಯಕ) * ದಿಲ್ಪ್ರೀತ್ ಬಾಜ್ವಾ * [[ಉದಯ್ ಭಗವಾನ್]] * [[ನವನೀತ್ ಧಲಿವಾಲ್]] * [[ನಿಖಿಲ್ ದತ್ತ]] * [[ಡಿಲ್ಲನ್ ಹೇಲಿಗರ್]] * [[ಆರನ್ ಜಾನ್ಸನ್]] * ರಿಶಿವ್ ಜೋಶಿ * [[ಅಮ್ಮರ್ ಖಾಲಿದ್]] * [[ನಿಕೋಲಸ್ ಕರ್ಟನ್]] * ಪರ್ವೀನ್ ಕುಮಾರ್ * [[ಶ್ರೇಯಸ್ ಮೊವ್ವ]] ([[ವಿಕೆಟ್-ಕೀಪರ್|wk]]) * [[ಪರ್ಗತ್ ಸಿಂಗ್]] * [[ಹರ್ಷ್ ಠಾಕರ್]] * [[ಶ್ರೀಮಂತ ವಿಜೆರತ್ನೆ]] ([[ವಿಕೆಟ್-ಕೀಪರ್|wk]]) |} == ಟಿ೨೦ಐ ಸರಣಿ == === ೧ನೇ ಟಿ೨೦ಐ === {{Single-innings cricket match |date=೭ ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೦೨೪ |time=೧೦:೦೦ |daynight= |team1={{cr-rt|CAN}} |team2={{cr|USA}} |score1=೧೩೨ (೨೦ ಓವರ್ಗಳು) |runs1=[[ಸಾದ್ ಬಿನ್ ಜಫರ್]] ೨೯ (೧೬) |wickets1=[[ನೋಸ್ತಶ್ ಕೆಂಜಿಗೆ]] ೩/೨೧ (೪ ಓವರ್ಗಳು) |score2=೧೩೩/೪ (೧೭.೩ ಓವರ್ಗಳು) |runs2=[[ಮೊನಾಂಕ್ ಪಟೇಲ್]] ೫೦ (೩೪) |wickets2=[[ಡಿಲ್ಲನ್ ಹೇಲಿಗರ್]] ೨/೩೦ (೩.೩ ಓವರ್ಗಳು) |result=ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ ೬ ವಿಕೆಟ್‌ಗಳಿಂದ ಜಯ ಸಾಧಿಸಿತು |report=[https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1425121.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] |venue=ಪ್ರೈರೀ ವ್ಯೂ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಕಾಂಪ್ಲೆಕ್ಸ್, [[ಹೂಸ್ಟನ್]] |motm={{cricon|USA}} [[ನೋಸ್ತಶ್ ಕೆಂಜಿಗೆ]] |toss=ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ ಟಾಸ್ ಗೆದ್ದು ಬೌಲಿಂಗ್ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡಿತು. |rain= |notes=[[ಆಂಡ್ರೀಸ್ ಗೌಸ್]], [[ನೋಸ್ತಶ್ ಕೆಂಜಿಗೆ]], [[ಮಿಲಿಂದ್ ಕುಮಾರ್]], [[ಹರ್ಮೀತ್ ಸಿಂಗ್]], [[ಶಾಡ್ಲಿ ವ್ಯಾನ್ ಶಾಲ್ಕ್ವಿಕ್]] (ಯು.ಎಸ್.ಎ) ಮತ್ತು [[ಉದಯ್ ಭಗವಾನ್]] (ಕೆನಡಾ) ಎಲ್ಲರೂ ತಮ್ಮ ಚೊಚ್ಚಲ T20I ಪಂದ್ಯವನ್ನು ಆಡಿದರು. }} === ೨ನೇ ಟಿ೨೦ಐ === {{Single-innings cricket match |date=೯ ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೦೨೪ |time=೧೫:೦೦ |daynight= |team1={{cr-rt|USA}} |team2={{cr|CAN}} |score1=೨೩೦/೩ (೨೦ ಓವರ್ಗಳು) |runs1=[[ಮೊನಾಂಕ್ ಪಟೇಲ್]] ೬೮ (೩೫) |wickets1=[[ಸಾದ್ ಬಿನ್ ಜಫರ್]] ೧/೨೮ (೩ ಓವರ್ಗಳು) |score2=೧೯೯ (೧೯.೪ ಓವರ್ಗಳು) |runs2=[[ಆರನ್ ಜಾನ್ಸನ್]] ೭೪ (೪೦) |wickets2=[[ಹರ್ಮೀತ್ ಸಿಂಗ್]] ೨/೧೪ (೨.೪ ಓವರ್ಗಳು) |result=ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ ೩೧ ರನ್‌ಗಳಿಂದ ಜಯ ಸಾಧಿಸಿತು |report=[https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1425122.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] |venue=ಪ್ರೈರೀ ವ್ಯೂ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಕಾಂಪ್ಲೆಕ್ಸ್, [[ಹೂಸ್ಟನ್]] |motm={{cricon|USA}} [[ಮೊನಾಂಕ್ ಪಟೇಲ್]] |toss=ಕೆನಡಾ ಟಾಸ್ ಗೆದ್ದು ಬೌಲಿಂಗ್ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡಿತು. |rain= |notes=ಪರ್ವೀನ್ ಕುಮಾರ್ (ಕೆನಡಾ) ತಮ್ಮ ಚೊಚ್ಚಲ T20I ಪಂದ್ಯವನ್ನು ಆಡಿದರು. * ಇದು ಪುರುಷರ T20I ಇನ್ನಿಂಗ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನದ​ ಗರಿಷ್ಠ ಮೊತ್ತವಾಗಿದೆ.<ref>{{cite web |url=https://usacricket.org/featured-news/usa-post-their-highest-ever-t20i-total-to-take-2-0-lead-over-canada/ |title=USA post their highest ever T20I total to take 2-0 lead over Canada |work=USA Cricket |access-date=9 April 2024}}</ref> }} === ೩ನೇ ಟಿ೨೦ಐ === {{Single-innings cricket match |date=10 April 2024 |time=15:00 |daynight= |team1={{cr-rt|USA}} |team2={{cr|CAN}} |score1= |runs1= |wickets1= |score2= |runs2= |wickets2= |result=ಪಂದ್ಯವನ್ನು ಕೈಬಿಡಲಾಯಿತು |report=[https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1425123.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] |venue=ಪ್ರೈರೀ ವ್ಯೂ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಕಾಂಪ್ಲೆಕ್ಸ್, [[ಹೂಸ್ಟನ್]] |motm= |toss=ಯಾವುದೇ ಟಾಸ್ ನಡೆಯಲಿಲ್ಲ​. |rain=ಒದ್ದೆಯಾದ ಔಟ್‌ಫೀಲ್ಡ್‌ನಿಂದ ಯಾವುದೇ ಆಟ ಸಾಧ್ಯವಾಗಲಿಲ್ಲ. |notes=}} === ೪ನೇ ಟಿ೨೦ಐ === {{Single-innings cricket match |date=12 April 2024 |time=10:00 |daynight= |team1={{cr-rt|USA}} |team2={{cr|CAN}} |score1=೧೫೯/೬ (೨೦ ಓವರ್ಗಳು) |runs1=[[ಸ್ಟೀವನ್ ಟೇಲರ್]] ೩೯ (೨೪) |wickets1=[[ಡಿಲ್ಲನ್ ಹೇಲಿಗರ್]] ೨/೨೨ (೪ ಓವರ್ಗಳು) |score2=೧೪೫/೬ (೨೦ ಓವರ್ಗಳು) |runs2=ದಿಲ್ಪ್ರೀತ್ ಬಾಜ್ವಾ ೫೨ (೪೧) |wickets2=[[ಹರ್ಮೀತ್ ಸಿಂಗ್]] ೪/೧೮ (೪ ಓವರ್ಗಳು) |result=ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ ೧೪ ರನ್‌ಗಳಿಂದ ಜಯ ಸಾಧಿಸಿತು |report=[https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1425124.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] |venue=ಪ್ರೈರೀ ವ್ಯೂ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಕಾಂಪ್ಲೆಕ್ಸ್, [[ಹೂಸ್ಟನ್]] |motm={{cricon|USA}} [[ಹರ್ಮೀತ್ ಸಿಂಗ್]] |toss=ಕೆನಡಾ ಟಾಸ್ ಗೆದ್ದು ಬೌಲಿಂಗ್ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡಿತು. |rain= |notes=[[ಕೋರಿ ಆಂಡರ್ಸನ್]] ಈ ಹಿಂದೆ ನ್ಯೂಜಿಲೆಂಡ್‌ಗಾಗಿ ೩೧ T20I ಗಳನ್ನು ಆಡಿದ ನಂತರ ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್‌ಗಾಗಿ ತನ್ನ ಮೊದಲ T20I ಆಡಿದರು, ಪುರುಷರ T20I ಗಳಲ್ಲಿ ಎರಡು ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ತಂಡಗಳನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುವ ಹದಿನೆಂಟನೇ ಕ್ರಿಕೆಟಿಗರಾದರು.<ref name="two teams">{{cite web |url=https://stats.espncricinfo.com/ci/content/records/485107.html |title=Records / Twenty20 Internationals / Individual records (captains, players, umpires) / Representing two countries |work=ESPNcricinfo |access-date=13 April 2024}}</ref>}} === ೫ನೇ ಟಿ೨೦ಐ === {{Single-innings cricket match|date=13 April 2024|time=10:00|daynight=|team1={{cr-rt|CAN}}|team2={{cr|USA}}|score1=೧೬೮/೫ (೨೦ ಓವರ್ಗಳು)|runs1=[[ಹರ್ಷ್ ಠಾಕರ್]] ೩೮ (೨೪)|wickets1=[[ಶಾಡ್ಲಿ ವ್ಯಾನ್ ಶಾಲ್ಕ್ವಿಕ್]] ೨/೪೨ (೪ ಓವರ್ಗಳು)|score2=೧೬೯/೬ (೧೯.೪ ಓವರ್ಗಳು)|runs2=[[ನಿತೀಶ್ ಕುಮಾರ್ (ಕ್ರಿಕೆಟಿಗ)|ನಿತೀಶ್ ಕುಮಾರ್]] ೬೪ (೩೮)|wickets2=[[ಹರ್ಷ್ ಠಾಕರ್]] ೨/೨೦ (೪ ಓವರ್ಗಳು)|result=ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ ೪ ವಿಕೆಟ್‌ಗಳಿಂದ ಜಯ ಸಾಧಿಸಿತು|report=[https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1425125.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ]|venue=ಪ್ರೈರೀ ವ್ಯೂ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಕಾಂಪ್ಲೆಕ್ಸ್, [[ಹೂಸ್ಟನ್]]|motm={{cricon|USA}} [[ನಿತೀಶ್ ಕುಮಾರ್ (ಕ್ರಿಕೆಟಿಗ)|ನಿತೀಶ್ ಕುಮಾರ್]]|toss=ಕೆನಡಾ ಟಾಸ್ ಗೆದ್ದು ಬ್ಯಾಟಿಂಗ್ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡಿತು.|rain=|notes=[[ಉಸ್ಮಾನ್ ರಫೀಕ್]] (ಯು.ಎಸ್.ಎ) ತಮ್ಮ ಚೊಚ್ಚಲ T20I ಪಂದ್ಯವನ್ನು ಆಡಿದರು. * [[ನಿತೀಶ್ ಕುಮಾರ್ (ಕ್ರಿಕೆಟಿಗ)|ನಿತೀಶ್ ಕುಮಾರ್]] ಈ ಹಿಂದೆ ಕೆನಡಾಕ್ಕಾಗಿ ೧೮ T20Iಗಳನ್ನು ಆಡಿದ ನಂತರ ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್‌ಗಾಗಿ ತನ್ನ ಮೊದಲ T20I ಆಡಿದರು, ಪುರುಷರ T20I ಗಳಲ್ಲಿ ಎರಡು ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ತಂಡಗಳನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುವ ಹತ್ತೊಂಬತ್ತನೇ ಕ್ರಿಕೆಟಿಗರಾದರು.<ref name="two teams"/><ref>{{cite web |url=https://emergingcricket.com/news/usa-sweep-canada-nitish-kumar-shines-on-debut/ |title=Nitish Kumar, former Canada captain, helps USA complete sweep on debut |work=Emerging Cricket |access-date=14 April 2024}}</ref>}} == ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳು == <references group="n"/> == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == {{ಉಲ್ಲೇಖಗಳು}} 8jnu3zg5uop5fivqd0zyl23awkok981 1224261 1224260 2024-04-25T17:06:43Z Cric editor 84813 /* ಟಿ೨೦ಐ ಸರಣಿ */ wikitext text/x-wiki {{Infobox cricket tour|series_name=೨೦೨೪ರಲ್ಲಿ ಕೆನಡಾದ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ತಂಡದ ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ ಪ್ರವಾಸ|team1_image=Flag of United States.svg|team1_name=ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ|team2_image=Flag of Canada.svg|team2_name=ಕೆನಡಾ|dates=|from_date=೭|to_date=೧೩ ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೦೨೪|team1_captain=[[ಮೊನಾಂಕ್ ಪಟೇಲ್]]<ref name="MP" group="n">[[ಆರನ್ ಜೋನ್ಸ್]] ಐದನೇ T20I ನಲ್ಲಿ ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ನಾಯಕರಾಗಿದ್ದರು.</ref>|team2_captain=[[ಸಾದ್ ಬಿನ್ ಜಫರ್]]|no_of_twenty20s=5|team1_twenty20s_won=4|team2_twenty20s_won=0|team1_twenty20s_most_runs=[[ಮೊನಾಂಕ್ ಪಟೇಲ್]] (೧೨೦)|team2_twenty20s_most_runs=[[ಆರನ್ ಜಾನ್ಸನ್]] (೧೨೪)|team1_twenty20s_most_wickets=[[ಹರ್ಮೀತ್ ಸಿಂಗ್]] (೬)<br />[[ಶಾಡ್ಲಿ ವ್ಯಾನ್ ಶಾಲ್ಕ್ವಿಕ್]] (೬)|team2_twenty20s_most_wickets=[[ಸಾದ್ ಬಿನ್ ಜಫರ್]] (೫)|player_of_twenty20_series={{cricon|USA}} [[ಹರ್ಮೀತ್ ಸಿಂಗ್]]}} [[ಕೆನಡಾ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ತಂಡ|ಕೆನಡಾ ಪುರುಷರ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ತಂಡವು]] ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೦೨೪ ರಲ್ಲಿ ಐದು [[ಟ್ವೆಂಟಿ೨೦]] ಇಂಟರ್ನ್ಯಾಷನಲ್ (T20I) ಪಂದ್ಯಗಳನ್ನು ಆಡಲು ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ಪ್ರವಾಸ ಮಾಡಿತು. <ref>{{Cite web |title=USA to host Canada and Bangladesh in crucial T20I bilateral series in April and May |url=https://usacricket.org/media-release/usa-to-host-canada-bangladesh-in-crucial-t20i-bilateral-series-in-april-and-may/ |access-date=14 March 2024 |website=USA Cricket}}</ref> <ref>{{Cite web |title=Bangladesh set to tour USA for three T20Is ahead of World Cup |url=https://www.espncricinfo.com/story/bangladesh-set-to-tour-usa-for-three-t20is-ahead-of-world-cup-1424928 |access-date=15 March 2024 |website=ESPNcricinfo}}</ref> ಈ ಸರಣಿಯು [[೨೦೨೪ ಐಸಿಸಿ ಪುರುಷರ ಟಿ೨೦ ವಿಶ್ವಕಪ್]] ಮುಂಚಿತವಾಗಿ ಎರಡೂ ತಂಡಗಳ ತಯಾರಿಯ ಭಾಗವಾಗಿದೆ. <ref>{{Cite web |title=USA to host Canada, Bangladesh in the lead-up to the T20 World Cup |url=https://www.icc-cricket.com/news/usa-to-host-canada-bangladesh-in-the-lead-up-to-the-t20-world-cup |access-date=14 March 2024 |website=International Cricket Council}}</ref> ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ ೪-೦ ಅಂತರದಲ್ಲಿ ಸರಣಿಯನ್ನು ಗೆದ್ದುಕೊಂಡಿತು. <ref>{{Cite web |title=Corey Anderson fifty helps USA rout Canada 4-0 |url=https://www.espncricinfo.com/series/usa-vs-canada-2024-1425115/united-states-of-america-vs-canada-5th-t20i-1425125/match-report |access-date=14 April 2024 |website=ESPNcricinfo}}</ref> == ತಂಡಗಳು == {| class="wikitable" style="text-align:center;margin:auto" !{{Cr|USA}}<ref>{{Cite web |date=28 March 2024 |title=USA Cricket unveils squad for vital T20 International series in against Canada |url=https://usacricket.org/featured-news/usa-cricket-unveils-squad-for-vital-t20-international-series-against-canada/ |access-date=28 March 2024 |website=USA Cricket}}</ref> !{{Cr|CAN}} |- style="vertical-align:top" | * Monank Patel (c, [[ವಿಕೆಟ್-ಕೀಪರ್|wk]]) * Aaron Jones (vc) * [[ಕೋರಿ ಆಂಡರ್ಸನ್]] * Andries Gous ([[ವಿಕೆಟ್-ಕೀಪರ್|wk]]) * Nosthush Kenjige * Milind Kumar * Nitish Kumar * Saurabh Netravalkar * Nisarg Patel * Usman Rafiq * Gajanand Singh * Harmeet Singh * Jessy Singh * Steven Taylor * Shadley van Schalkwyk | * [[ಸಾದ್ ಬಿನ್ ಜಫರ್]] (ನಾಯಕ) * ದಿಲ್ಪ್ರೀತ್ ಬಾಜ್ವಾ * [[ಉದಯ್ ಭಗವಾನ್]] * [[ನವನೀತ್ ಧಲಿವಾಲ್]] * [[ನಿಖಿಲ್ ದತ್ತ]] * [[ಡಿಲ್ಲನ್ ಹೇಲಿಗರ್]] * [[ಆರನ್ ಜಾನ್ಸನ್]] * ರಿಶಿವ್ ಜೋಶಿ * [[ಅಮ್ಮರ್ ಖಾಲಿದ್]] * [[ನಿಕೋಲಸ್ ಕರ್ಟನ್]] * ಪರ್ವೀನ್ ಕುಮಾರ್ * [[ಶ್ರೇಯಸ್ ಮೊವ್ವ]] ([[ವಿಕೆಟ್-ಕೀಪರ್|wk]]) * [[ಪರ್ಗತ್ ಸಿಂಗ್]] * [[ಹರ್ಷ್ ಠಾಕರ್]] * [[ಶ್ರೀಮಂತ ವಿಜೆರತ್ನೆ]] ([[ವಿಕೆಟ್-ಕೀಪರ್|wk]]) |} == ಟಿ೨೦ಐ ಸರಣಿ == === ೧ನೇ ಟಿ೨೦ಐ === {{Single-innings cricket match |date=೭ ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೦೨೪ |time=೧೦:೦೦ |daynight= |team1={{cr-rt|CAN}} |team2={{cr|USA}} |score1=೧೩೨ (೨೦ ಓವರ್ಗಳು) |runs1=[[ಸಾದ್ ಬಿನ್ ಜಫರ್]] ೨೯ (೧೬) |wickets1=[[ನೋಸ್ತಶ್ ಕೆಂಜಿಗೆ]] ೩/೨೧ (೪ ಓವರ್ಗಳು) |score2=೧೩೩/೪ (೧೭.೩ ಓವರ್ಗಳು) |runs2=[[ಮೊನಾಂಕ್ ಪಟೇಲ್]] ೫೦ (೩೪) |wickets2=[[ಡಿಲ್ಲನ್ ಹೇಲಿಗರ್]] ೨/೩೦ (೩.೩ ಓವರ್ಗಳು) |result=ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ ೬ ವಿಕೆಟ್‌ಗಳಿಂದ ಜಯ ಸಾಧಿಸಿತು |report=[https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1425121.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] |venue=ಪ್ರೈರೀ ವ್ಯೂ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಕಾಂಪ್ಲೆಕ್ಸ್, [[ಹೂಸ್ಟನ್]] |motm={{cricon|USA}} [[ನೋಸ್ತಶ್ ಕೆಂಜಿಗೆ]] |toss=ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ ಟಾಸ್ ಗೆದ್ದು ಬೌಲಿಂಗ್ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡಿತು. |rain= |notes=[[ಆಂಡ್ರೀಸ್ ಗೌಸ್]], [[ನೋಸ್ತಶ್ ಕೆಂಜಿಗೆ]], [[ಮಿಲಿಂದ್ ಕುಮಾರ್]], [[ಹರ್ಮೀತ್ ಸಿಂಗ್]], [[ಶಾಡ್ಲಿ ವ್ಯಾನ್ ಶಾಲ್ಕ್ವಿಕ್]] (ಯು.ಎಸ್.ಎ) ಮತ್ತು [[ಉದಯ್ ಭಗವಾನ್]] (ಕೆನಡಾ) ಎಲ್ಲರೂ ತಮ್ಮ ಚೊಚ್ಚಲ T20I ಪಂದ್ಯವನ್ನು ಆಡಿದರು. }} === ೨ನೇ ಟಿ೨೦ಐ === {{Single-innings cricket match |date=೯ ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೦೨೪ |time=೧೫:೦೦ |daynight= |team1={{cr-rt|USA}} |team2={{cr|CAN}} |score1=೨೩೦/೩ (೨೦ ಓವರ್ಗಳು) |runs1=[[ಮೊನಾಂಕ್ ಪಟೇಲ್]] ೬೮ (೩೫) |wickets1=[[ಸಾದ್ ಬಿನ್ ಜಫರ್]] ೧/೨೮ (೩ ಓವರ್ಗಳು) |score2=೧೯೯ (೧೯.೪ ಓವರ್ಗಳು) |runs2=[[ಆರನ್ ಜಾನ್ಸನ್]] ೭೪ (೪೦) |wickets2=[[ಹರ್ಮೀತ್ ಸಿಂಗ್]] ೨/೧೪ (೨.೪ ಓವರ್ಗಳು) |result=ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ ೩೧ ರನ್‌ಗಳಿಂದ ಜಯ ಸಾಧಿಸಿತು |report=[https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1425122.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] |venue=ಪ್ರೈರೀ ವ್ಯೂ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಕಾಂಪ್ಲೆಕ್ಸ್, [[ಹೂಸ್ಟನ್]] |motm={{cricon|USA}} [[ಮೊನಾಂಕ್ ಪಟೇಲ್]] |toss=ಕೆನಡಾ ಟಾಸ್ ಗೆದ್ದು ಬೌಲಿಂಗ್ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡಿತು. |rain= |notes=ಪರ್ವೀನ್ ಕುಮಾರ್ (ಕೆನಡಾ) ತಮ್ಮ ಚೊಚ್ಚಲ T20I ಪಂದ್ಯವನ್ನು ಆಡಿದರು. * ಇದು ಪುರುಷರ T20I ಇನ್ನಿಂಗ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನದ​ ಗರಿಷ್ಠ ಮೊತ್ತವಾಗಿದೆ.<ref>{{cite web |url=https://usacricket.org/featured-news/usa-post-their-highest-ever-t20i-total-to-take-2-0-lead-over-canada/ |title=USA post their highest ever T20I total to take 2-0 lead over Canada |work=USA Cricket |access-date=9 April 2024}}</ref> }} === ೩ನೇ ಟಿ೨೦ಐ === {{Single-innings cricket match |date=೧೦ ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೦೨೪ |time=೧೫:೦೦ |daynight= |team1={{cr-rt|USA}} |team2={{cr|CAN}} |score1= |runs1= |wickets1= |score2= |runs2= |wickets2= |result=ಪಂದ್ಯವನ್ನು ಕೈಬಿಡಲಾಯಿತು |report=[https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1425123.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] |venue=ಪ್ರೈರೀ ವ್ಯೂ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಕಾಂಪ್ಲೆಕ್ಸ್, [[ಹೂಸ್ಟನ್]] |motm= |toss=ಯಾವುದೇ ಟಾಸ್ ನಡೆಯಲಿಲ್ಲ​. |rain=ಒದ್ದೆಯಾದ ಔಟ್‌ಫೀಲ್ಡ್‌ನಿಂದ ಯಾವುದೇ ಆಟ ಸಾಧ್ಯವಾಗಲಿಲ್ಲ. |notes=}} === ೪ನೇ ಟಿ೨೦ಐ === {{Single-innings cricket match |date=೧೨ ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೦೨೪ |time=೧೦:೦೦ |daynight= |team1={{cr-rt|USA}} |team2={{cr|CAN}} |score1=೧೫೯/೬ (೨೦ ಓವರ್ಗಳು) |runs1=[[ಸ್ಟೀವನ್ ಟೇಲರ್]] ೩೯ (೨೪) |wickets1=[[ಡಿಲ್ಲನ್ ಹೇಲಿಗರ್]] ೨/೨೨ (೪ ಓವರ್ಗಳು) |score2=೧೪೫/೬ (೨೦ ಓವರ್ಗಳು) |runs2=ದಿಲ್ಪ್ರೀತ್ ಬಾಜ್ವಾ ೫೨ (೪೧) |wickets2=[[ಹರ್ಮೀತ್ ಸಿಂಗ್]] ೪/೧೮ (೪ ಓವರ್ಗಳು) |result=ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ ೧೪ ರನ್‌ಗಳಿಂದ ಜಯ ಸಾಧಿಸಿತು |report=[https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1425124.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] |venue=ಪ್ರೈರೀ ವ್ಯೂ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಕಾಂಪ್ಲೆಕ್ಸ್, [[ಹೂಸ್ಟನ್]] |motm={{cricon|USA}} [[ಹರ್ಮೀತ್ ಸಿಂಗ್]] |toss=ಕೆನಡಾ ಟಾಸ್ ಗೆದ್ದು ಬೌಲಿಂಗ್ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡಿತು. |rain= |notes=[[ಕೋರಿ ಆಂಡರ್ಸನ್]] ಈ ಹಿಂದೆ ನ್ಯೂಜಿಲೆಂಡ್‌ಗಾಗಿ ೩೧ T20I ಗಳನ್ನು ಆಡಿದ ನಂತರ ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್‌ಗಾಗಿ ತನ್ನ ಮೊದಲ T20I ಆಡಿದರು, ಪುರುಷರ T20I ಗಳಲ್ಲಿ ಎರಡು ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ತಂಡಗಳನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುವ ಹದಿನೆಂಟನೇ ಕ್ರಿಕೆಟಿಗರಾದರು.<ref name="two teams">{{cite web |url=https://stats.espncricinfo.com/ci/content/records/485107.html |title=Records / Twenty20 Internationals / Individual records (captains, players, umpires) / Representing two countries |work=ESPNcricinfo |access-date=13 April 2024}}</ref>}} === ೫ನೇ ಟಿ೨೦ಐ === {{Single-innings cricket match|date=೧೩ ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೦೨೪|time=೧೦:೦೦|daynight=|team1={{cr-rt|CAN}}|team2={{cr|USA}}|score1=೧೬೮/೫ (೨೦ ಓವರ್ಗಳು)|runs1=[[ಹರ್ಷ್ ಠಾಕರ್]] ೩೮ (೨೪)|wickets1=[[ಶಾಡ್ಲಿ ವ್ಯಾನ್ ಶಾಲ್ಕ್ವಿಕ್]] ೨/೪೨ (೪ ಓವರ್ಗಳು)|score2=೧೬೯/೬ (೧೯.೪ ಓವರ್ಗಳು)|runs2=[[ನಿತೀಶ್ ಕುಮಾರ್ (ಕ್ರಿಕೆಟಿಗ)|ನಿತೀಶ್ ಕುಮಾರ್]] ೬೪ (೩೮)|wickets2=[[ಹರ್ಷ್ ಠಾಕರ್]] ೨/೨೦ (೪ ಓವರ್ಗಳು)|result=ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ ೪ ವಿಕೆಟ್‌ಗಳಿಂದ ಜಯ ಸಾಧಿಸಿತು|report=[https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1425125.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ]|venue=ಪ್ರೈರೀ ವ್ಯೂ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಕಾಂಪ್ಲೆಕ್ಸ್, [[ಹೂಸ್ಟನ್]]|motm={{cricon|USA}} [[ನಿತೀಶ್ ಕುಮಾರ್ (ಕ್ರಿಕೆಟಿಗ)|ನಿತೀಶ್ ಕುಮಾರ್]]|toss=ಕೆನಡಾ ಟಾಸ್ ಗೆದ್ದು ಬ್ಯಾಟಿಂಗ್ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡಿತು.|rain=|notes=[[ಉಸ್ಮಾನ್ ರಫೀಕ್]] (ಯು.ಎಸ್.ಎ) ತಮ್ಮ ಚೊಚ್ಚಲ T20I ಪಂದ್ಯವನ್ನು ಆಡಿದರು. * [[ನಿತೀಶ್ ಕುಮಾರ್ (ಕ್ರಿಕೆಟಿಗ)|ನಿತೀಶ್ ಕುಮಾರ್]] ಈ ಹಿಂದೆ ಕೆನಡಾಕ್ಕಾಗಿ ೧೮ T20Iಗಳನ್ನು ಆಡಿದ ನಂತರ ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್‌ಗಾಗಿ ತನ್ನ ಮೊದಲ T20I ಆಡಿದರು, ಪುರುಷರ T20I ಗಳಲ್ಲಿ ಎರಡು ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ತಂಡಗಳನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುವ ಹತ್ತೊಂಬತ್ತನೇ ಕ್ರಿಕೆಟಿಗರಾದರು.<ref name="two teams"/><ref>{{cite web |url=https://emergingcricket.com/news/usa-sweep-canada-nitish-kumar-shines-on-debut/ |title=Nitish Kumar, former Canada captain, helps USA complete sweep on debut |work=Emerging Cricket |access-date=14 April 2024}}</ref>}} == ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳು == <references group="n"/> == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == {{ಉಲ್ಲೇಖಗಳು}} 22zsy1070ueyzau1gk98h3byzbedvyv 1224266 1224261 2024-04-25T17:45:19Z Cric editor 84813 wikitext text/x-wiki {{Infobox cricket tour|series_name=ಕೆನಡಾದ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ತಂಡದ ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ ಪ್ರವಾಸ|team1_image=Flag of United States.svg|team1_name=ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ|team2_image=Flag of Canada.svg|team2_name=ಕೆನಡಾ|dates=|from_date=೭|to_date=೧೩ ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೦೨೪|team1_captain=[[ಮೊನಾಂಕ್ ಪಟೇಲ್]]<ref name="MP" group="n">[[ಆರನ್ ಜೋನ್ಸ್]] ಐದನೇ T20I ನಲ್ಲಿ ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ನಾಯಕರಾಗಿದ್ದರು.</ref>|team2_captain=[[ಸಾದ್ ಬಿನ್ ಜಫರ್]]|no_of_twenty20s=5|team1_twenty20s_won=4|team2_twenty20s_won=0|team1_twenty20s_most_runs=[[ಮೊನಾಂಕ್ ಪಟೇಲ್]] (೧೨೦)|team2_twenty20s_most_runs=[[ಆರನ್ ಜಾನ್ಸನ್]] (೧೨೪)|team1_twenty20s_most_wickets=[[ಹರ್ಮೀತ್ ಸಿಂಗ್]] (೬)<br />[[ಶಾಡ್ಲಿ ವ್ಯಾನ್ ಶಾಲ್ಕ್ವಿಕ್]] (೬)|team2_twenty20s_most_wickets=[[ಸಾದ್ ಬಿನ್ ಜಫರ್]] (೫)|player_of_twenty20_series={{cricon|USA}} [[ಹರ್ಮೀತ್ ಸಿಂಗ್]]}} [[ಕೆನಡಾ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ತಂಡ|ಕೆನಡಾ ಪುರುಷರ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ತಂಡವು]] ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೦೨೪ ರಲ್ಲಿ ಐದು [[ಟ್ವೆಂಟಿ೨೦]] ಇಂಟರ್ನ್ಯಾಷನಲ್ (T20I) ಪಂದ್ಯಗಳನ್ನು ಆಡಲು ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ಪ್ರವಾಸ ಮಾಡಿತು. <ref>{{Cite web |title=USA to host Canada and Bangladesh in crucial T20I bilateral series in April and May |url=https://usacricket.org/media-release/usa-to-host-canada-bangladesh-in-crucial-t20i-bilateral-series-in-april-and-may/ |access-date=14 March 2024 |website=USA Cricket}}</ref> <ref>{{Cite web |title=Bangladesh set to tour USA for three T20Is ahead of World Cup |url=https://www.espncricinfo.com/story/bangladesh-set-to-tour-usa-for-three-t20is-ahead-of-world-cup-1424928 |access-date=15 March 2024 |website=ESPNcricinfo}}</ref> ಈ ಸರಣಿಯು [[೨೦೨೪ ಐಸಿಸಿ ಪುರುಷರ ಟಿ೨೦ ವಿಶ್ವಕಪ್]] ಮುಂಚಿತವಾಗಿ ಎರಡೂ ತಂಡಗಳ ತಯಾರಿಯ ಭಾಗವಾಗಿದೆ. <ref>{{Cite web |title=USA to host Canada, Bangladesh in the lead-up to the T20 World Cup |url=https://www.icc-cricket.com/news/usa-to-host-canada-bangladesh-in-the-lead-up-to-the-t20-world-cup |access-date=14 March 2024 |website=International Cricket Council}}</ref> ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ ೪-೦ ಅಂತರದಲ್ಲಿ ಸರಣಿಯನ್ನು ಗೆದ್ದುಕೊಂಡಿತು. <ref>{{Cite web |title=Corey Anderson fifty helps USA rout Canada 4-0 |url=https://www.espncricinfo.com/series/usa-vs-canada-2024-1425115/united-states-of-america-vs-canada-5th-t20i-1425125/match-report |access-date=14 April 2024 |website=ESPNcricinfo}}</ref> == ತಂಡಗಳು == {| class="wikitable" style="text-align:center;margin:auto" !{{Cr|USA}}<ref>{{Cite web |date=28 March 2024 |title=USA Cricket unveils squad for vital T20 International series in against Canada |url=https://usacricket.org/featured-news/usa-cricket-unveils-squad-for-vital-t20-international-series-against-canada/ |access-date=28 March 2024 |website=USA Cricket}}</ref> !{{Cr|CAN}} |- style="vertical-align:top" | * Monank Patel (c, [[ವಿಕೆಟ್-ಕೀಪರ್|wk]]) * Aaron Jones (vc) * [[ಕೋರಿ ಆಂಡರ್ಸನ್]] * Andries Gous ([[ವಿಕೆಟ್-ಕೀಪರ್|wk]]) * Nosthush Kenjige * Milind Kumar * Nitish Kumar * Saurabh Netravalkar * Nisarg Patel * Usman Rafiq * Gajanand Singh * Harmeet Singh * Jessy Singh * Steven Taylor * Shadley van Schalkwyk | * [[ಸಾದ್ ಬಿನ್ ಜಫರ್]] (ನಾಯಕ) * ದಿಲ್ಪ್ರೀತ್ ಬಾಜ್ವಾ * [[ಉದಯ್ ಭಗವಾನ್]] * [[ನವನೀತ್ ಧಲಿವಾಲ್]] * [[ನಿಖಿಲ್ ದತ್ತ]] * [[ಡಿಲ್ಲನ್ ಹೇಲಿಗರ್]] * [[ಆರನ್ ಜಾನ್ಸನ್]] * ರಿಶಿವ್ ಜೋಶಿ * [[ಅಮ್ಮರ್ ಖಾಲಿದ್]] * [[ನಿಕೋಲಸ್ ಕರ್ಟನ್]] * ಪರ್ವೀನ್ ಕುಮಾರ್ * [[ಶ್ರೇಯಸ್ ಮೊವ್ವ]] ([[ವಿಕೆಟ್-ಕೀಪರ್|wk]]) * [[ಪರ್ಗತ್ ಸಿಂಗ್]] * [[ಹರ್ಷ್ ಠಾಕರ್]] * [[ಶ್ರೀಮಂತ ವಿಜೆರತ್ನೆ]] ([[ವಿಕೆಟ್-ಕೀಪರ್|wk]]) |} == ಟಿ೨೦ಐ ಸರಣಿ == === ೧ನೇ ಟಿ೨೦ಐ === {{Single-innings cricket match |date=೭ ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೦೨೪ |time=೧೦:೦೦ |daynight= |team1={{cr-rt|CAN}} |team2={{cr|USA}} |score1=೧೩೨ (೨೦ ಓವರ್ಗಳು) |runs1=[[ಸಾದ್ ಬಿನ್ ಜಫರ್]] ೨೯ (೧೬) |wickets1=[[ನೋಸ್ತಶ್ ಕೆಂಜಿಗೆ]] ೩/೨೧ (೪ ಓವರ್ಗಳು) |score2=೧೩೩/೪ (೧೭.೩ ಓವರ್ಗಳು) |runs2=[[ಮೊನಾಂಕ್ ಪಟೇಲ್]] ೫೦ (೩೪) |wickets2=[[ಡಿಲ್ಲನ್ ಹೇಲಿಗರ್]] ೨/೩೦ (೩.೩ ಓವರ್ಗಳು) |result=ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ ೬ ವಿಕೆಟ್‌ಗಳಿಂದ ಜಯ ಸಾಧಿಸಿತು |report=[https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1425121.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] |venue=ಪ್ರೈರೀ ವ್ಯೂ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಕಾಂಪ್ಲೆಕ್ಸ್, [[ಹೂಸ್ಟನ್]] |motm={{cricon|USA}} [[ನೋಸ್ತಶ್ ಕೆಂಜಿಗೆ]] |toss=ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ ಟಾಸ್ ಗೆದ್ದು ಬೌಲಿಂಗ್ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡಿತು. |rain= |notes=[[ಆಂಡ್ರೀಸ್ ಗೌಸ್]], [[ನೋಸ್ತಶ್ ಕೆಂಜಿಗೆ]], [[ಮಿಲಿಂದ್ ಕುಮಾರ್]], [[ಹರ್ಮೀತ್ ಸಿಂಗ್]], [[ಶಾಡ್ಲಿ ವ್ಯಾನ್ ಶಾಲ್ಕ್ವಿಕ್]] (ಯು.ಎಸ್.ಎ) ಮತ್ತು [[ಉದಯ್ ಭಗವಾನ್]] (ಕೆನಡಾ) ಎಲ್ಲರೂ ತಮ್ಮ ಚೊಚ್ಚಲ T20I ಪಂದ್ಯವನ್ನು ಆಡಿದರು. }} === ೨ನೇ ಟಿ೨೦ಐ === {{Single-innings cricket match |date=೯ ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೦೨೪ |time=೧೫:೦೦ |daynight= |team1={{cr-rt|USA}} |team2={{cr|CAN}} |score1=೨೩೦/೩ (೨೦ ಓವರ್ಗಳು) |runs1=[[ಮೊನಾಂಕ್ ಪಟೇಲ್]] ೬೮ (೩೫) |wickets1=[[ಸಾದ್ ಬಿನ್ ಜಫರ್]] ೧/೨೮ (೩ ಓವರ್ಗಳು) |score2=೧೯೯ (೧೯.೪ ಓವರ್ಗಳು) |runs2=[[ಆರನ್ ಜಾನ್ಸನ್]] ೭೪ (೪೦) |wickets2=[[ಹರ್ಮೀತ್ ಸಿಂಗ್]] ೨/೧೪ (೨.೪ ಓವರ್ಗಳು) |result=ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ ೩೧ ರನ್‌ಗಳಿಂದ ಜಯ ಸಾಧಿಸಿತು |report=[https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1425122.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] |venue=ಪ್ರೈರೀ ವ್ಯೂ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಕಾಂಪ್ಲೆಕ್ಸ್, [[ಹೂಸ್ಟನ್]] |motm={{cricon|USA}} [[ಮೊನಾಂಕ್ ಪಟೇಲ್]] |toss=ಕೆನಡಾ ಟಾಸ್ ಗೆದ್ದು ಬೌಲಿಂಗ್ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡಿತು. |rain= |notes=ಪರ್ವೀನ್ ಕುಮಾರ್ (ಕೆನಡಾ) ತಮ್ಮ ಚೊಚ್ಚಲ T20I ಪಂದ್ಯವನ್ನು ಆಡಿದರು. * ಇದು ಪುರುಷರ T20I ಇನ್ನಿಂಗ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನದ​ ಗರಿಷ್ಠ ಮೊತ್ತವಾಗಿದೆ.<ref>{{cite web |url=https://usacricket.org/featured-news/usa-post-their-highest-ever-t20i-total-to-take-2-0-lead-over-canada/ |title=USA post their highest ever T20I total to take 2-0 lead over Canada |work=USA Cricket |access-date=9 April 2024}}</ref> }} === ೩ನೇ ಟಿ೨೦ಐ === {{Single-innings cricket match |date=೧೦ ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೦೨೪ |time=೧೫:೦೦ |daynight= |team1={{cr-rt|USA}} |team2={{cr|CAN}} |score1= |runs1= |wickets1= |score2= |runs2= |wickets2= |result=ಪಂದ್ಯವನ್ನು ಕೈಬಿಡಲಾಯಿತು |report=[https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1425123.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] |venue=ಪ್ರೈರೀ ವ್ಯೂ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಕಾಂಪ್ಲೆಕ್ಸ್, [[ಹೂಸ್ಟನ್]] |motm= |toss=ಯಾವುದೇ ಟಾಸ್ ನಡೆಯಲಿಲ್ಲ​. |rain=ಒದ್ದೆಯಾದ ಔಟ್‌ಫೀಲ್ಡ್‌ನಿಂದ ಯಾವುದೇ ಆಟ ಸಾಧ್ಯವಾಗಲಿಲ್ಲ. |notes=}} === ೪ನೇ ಟಿ೨೦ಐ === {{Single-innings cricket match |date=೧೨ ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೦೨೪ |time=೧೦:೦೦ |daynight= |team1={{cr-rt|USA}} |team2={{cr|CAN}} |score1=೧೫೯/೬ (೨೦ ಓವರ್ಗಳು) |runs1=[[ಸ್ಟೀವನ್ ಟೇಲರ್]] ೩೯ (೨೪) |wickets1=[[ಡಿಲ್ಲನ್ ಹೇಲಿಗರ್]] ೨/೨೨ (೪ ಓವರ್ಗಳು) |score2=೧೪೫/೬ (೨೦ ಓವರ್ಗಳು) |runs2=ದಿಲ್ಪ್ರೀತ್ ಬಾಜ್ವಾ ೫೨ (೪೧) |wickets2=[[ಹರ್ಮೀತ್ ಸಿಂಗ್]] ೪/೧೮ (೪ ಓವರ್ಗಳು) |result=ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ ೧೪ ರನ್‌ಗಳಿಂದ ಜಯ ಸಾಧಿಸಿತು |report=[https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1425124.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ] |venue=ಪ್ರೈರೀ ವ್ಯೂ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಕಾಂಪ್ಲೆಕ್ಸ್, [[ಹೂಸ್ಟನ್]] |motm={{cricon|USA}} [[ಹರ್ಮೀತ್ ಸಿಂಗ್]] |toss=ಕೆನಡಾ ಟಾಸ್ ಗೆದ್ದು ಬೌಲಿಂಗ್ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡಿತು. |rain= |notes=[[ಕೋರಿ ಆಂಡರ್ಸನ್]] ಈ ಹಿಂದೆ ನ್ಯೂಜಿಲೆಂಡ್‌ಗಾಗಿ ೩೧ T20I ಗಳನ್ನು ಆಡಿದ ನಂತರ ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್‌ಗಾಗಿ ತನ್ನ ಮೊದಲ T20I ಆಡಿದರು, ಪುರುಷರ T20I ಗಳಲ್ಲಿ ಎರಡು ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ತಂಡಗಳನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುವ ಹದಿನೆಂಟನೇ ಕ್ರಿಕೆಟಿಗರಾದರು.<ref name="two teams">{{cite web |url=https://stats.espncricinfo.com/ci/content/records/485107.html |title=Records / Twenty20 Internationals / Individual records (captains, players, umpires) / Representing two countries |work=ESPNcricinfo |access-date=13 April 2024}}</ref>}} === ೫ನೇ ಟಿ೨೦ಐ === {{Single-innings cricket match|date=೧೩ ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೦೨೪|time=೧೦:೦೦|daynight=|team1={{cr-rt|CAN}}|team2={{cr|USA}}|score1=೧೬೮/೫ (೨೦ ಓವರ್ಗಳು)|runs1=[[ಹರ್ಷ್ ಠಾಕರ್]] ೩೮ (೨೪)|wickets1=[[ಶಾಡ್ಲಿ ವ್ಯಾನ್ ಶಾಲ್ಕ್ವಿಕ್]] ೨/೪೨ (೪ ಓವರ್ಗಳು)|score2=೧೬೯/೬ (೧೯.೪ ಓವರ್ಗಳು)|runs2=[[ನಿತೀಶ್ ಕುಮಾರ್ (ಕ್ರಿಕೆಟಿಗ)|ನಿತೀಶ್ ಕುಮಾರ್]] ೬೪ (೩೮)|wickets2=[[ಹರ್ಷ್ ಠಾಕರ್]] ೨/೨೦ (೪ ಓವರ್ಗಳು)|result=ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ ೪ ವಿಕೆಟ್‌ಗಳಿಂದ ಜಯ ಸಾಧಿಸಿತು|report=[https://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1425125.html ಅಂಕಪಟ್ಟಿ]|venue=ಪ್ರೈರೀ ವ್ಯೂ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಕಾಂಪ್ಲೆಕ್ಸ್, [[ಹೂಸ್ಟನ್]]|motm={{cricon|USA}} [[ನಿತೀಶ್ ಕುಮಾರ್ (ಕ್ರಿಕೆಟಿಗ)|ನಿತೀಶ್ ಕುಮಾರ್]]|toss=ಕೆನಡಾ ಟಾಸ್ ಗೆದ್ದು ಬ್ಯಾಟಿಂಗ್ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡಿತು.|rain=|notes=[[ಉಸ್ಮಾನ್ ರಫೀಕ್]] (ಯು.ಎಸ್.ಎ) ತಮ್ಮ ಚೊಚ್ಚಲ T20I ಪಂದ್ಯವನ್ನು ಆಡಿದರು. * [[ನಿತೀಶ್ ಕುಮಾರ್ (ಕ್ರಿಕೆಟಿಗ)|ನಿತೀಶ್ ಕುಮಾರ್]] ಈ ಹಿಂದೆ ಕೆನಡಾಕ್ಕಾಗಿ ೧೮ T20Iಗಳನ್ನು ಆಡಿದ ನಂತರ ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್‌ಗಾಗಿ ತನ್ನ ಮೊದಲ T20I ಆಡಿದರು, ಪುರುಷರ T20I ಗಳಲ್ಲಿ ಎರಡು ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ತಂಡಗಳನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುವ ಹತ್ತೊಂಬತ್ತನೇ ಕ್ರಿಕೆಟಿಗರಾದರು.<ref name="two teams"/><ref>{{cite web |url=https://emergingcricket.com/news/usa-sweep-canada-nitish-kumar-shines-on-debut/ |title=Nitish Kumar, former Canada captain, helps USA complete sweep on debut |work=Emerging Cricket |access-date=14 April 2024}}</ref>}} == ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳು == <references group="n"/> == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == {{ಉಲ್ಲೇಖಗಳು}} 1wvege1pb4u6gljeeul8blie3hnun3c 10 156918 1224248 2024-04-25T16:16:32Z Kartikdn 1134 template Unbulleted list citebundle code wikitext text/x-wiki {{<includeonly>safesubst:</includeonly>#invoke:list|unbulleted|list_style=display:inline-block|style=display:inline-flex;--size:100%; max-width:max(15em, calc(var(--size) - 3.2em));}}<noinclude> {{documentation}} <!-- Categories go on the /doc subpage, and interwikis go on Wikidata. --> </noinclude> s6ft38piel09q42j7dm2dkusyz41whj 0 156920 1224289 2024-04-26T04:49:01Z Vgbhat123 87573 "[[:en:Special:Redirect/revision/1019154430|Haldipur]]" ಪುಟವನ್ನು ಅನುವಾದಿಸುವುದರಿಂದ ಸೃಷ್ಟಿಸಲಾಯಿತು wikitext text/x-wiki {{Infobox ಊರು|name=Haldipur|native_name=|native_name_lang=|other_name=|nickname=|settlement_type=village|image_skyline=|image_alt=|image_caption=|pushpin_map=India Karnataka#India|pushpin_label_position=right|pushpin_map_alt=|pushpin_map_caption=Location in Karnataka, India|subdivision_type=[[Country]]|subdivision_name={{flag|India}}|subdivision_type1=[[States and territories of India|State]]|subdivision_name1=[[Karnataka]]|subdivision_type2=[[List of regions of India|Region]]|subdivision_name2=[[Kanara]]|subdivision_type3=[[List of districts of India|District]]|subdivision_name3=[[Uttara Kannada]]|subdivision_type4=[[Taluks of Karnataka|Taluk]]|subdivision_name4=[[Honnavar Taluk|Honnavar]]|established_title=<!-- Established -->|established_date=|founder=|named_for=|parts_type=|parts=|government_type=|governing_body=|unit_pref=Metric|area_footnotes=|area_rank=|area_total_km2=|elevation_footnotes=|elevation_m=|population_total=10132|population_as_of=2001|population_rank=|population_density_km2=auto|population_demonym=|population_footnotes=|demographics_type1=Languages|demographics1_title1=Official|timezone1=[[India Standard Time|IST]]|utc_offset1=+5:30|postal_code_type=<!-- [[Postal Index Number|PIN]] -->|postal_code=|registration_plate=|website=|footnotes=}}ಹಳದೀಪುರವು ಭಾರತದ, ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯದ, ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಹೊನ್ನಾವರ ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಒಂದು ಹಳ್ಳಿಯಾಗಿದೆ.[1][2]  ಇಲ್ಲಿ ಸಮುದ್ರ ಬಂದರು ನಿರ್ಮಾಣ ಆಗುವ ಹಂತದಲ್ಲಿದೆ..[1][2] ಇದು ಕರ್ನಾಟಕದ ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಹೊನವಾರ ತಾಲ್ಲೂಕಿನಲ್ಲಿದೆ. ಸಮುದ್ರ ಬಂದರು ನಿರ್ಮಾಣ ಹಂತದಲ್ಲಿದೆ. <ref>{{Cite news |date=26 May 2010 |title=Clean technology for Haldipur port |work=[[The Hindu]] |location=Chennai, India |url=http://www.hindu.com/2010/05/26/stories/2010052654290300.htm |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20100625052846/http://www.hindu.com/2010/05/26/stories/2010052654290300.htm |archive-date=25 June 2010}}</ref> == ಜನಸಂಖ್ಯಾಶಾಸ್ತ್ರ == 2001ರ ಭಾರತದ [[ಜನಗಣತಿ (ಗಣತಿ)|ಜನಗಣತಿ]] ಪ್ರಕಾರ, ಹಳದೀಪುರವು 5,053 ಪುರುಷರು ಮತ್ತು 5,079 ಮಹಿಳೆಯರನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಂತೆ 10,132 ಜನಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿತ್ತು.<ref name="censusindia">Village code= 800800 {{Cite web |title=Census of India : Villages with population 5000 & above |url=http://www.censusindia.gov.in/Census_Data_2001/Village_Directory/Population_data/Population_5000_and_Above.aspx |access-date=18 December 2008 |publisher=Registrar General & Census Commissioner, India}}</ref> == ಇದನ್ನೂ ನೋಡಿ == * [[ಕರ್ನಾಟಕದ ಜಿಲ್ಲೆಗಳು]] == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == {{ಉಲ್ಲೇಖಗಳು}}<ref /> == ಬಾಹ್ಯ ಸಂಪರ್ಕಗಳು == * {{Official website|http://Uttarakannada.nic.in/}} [[ವರ್ಗ:ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡದ ಹಳ್ಳಿಗಳು]] [[ವರ್ಗ:Coordinates on Wikidata]] pllyndaknk44nez0vdqvscox1hywesc 3 156922 1224300 2024-04-26T06:27:47Z ಕನ್ನಡ ವಿಕಿ ಸಮುದಾಯ 44987 ಹೊಸ ಬಳಕೆದಾರರ ಸ್ವಾಗತ wikitext text/x-wiki {{ಟೆಂಪ್ಲೇಟು:ಸುಸ್ವಾಗತ|realName=|name=ಬಸವರಾಜ ಗೋನವಾರ}} -- [[ಸದಸ್ಯ:ಕನ್ನಡ ವಿಕಿ ಸಮುದಾಯ|ಕನ್ನಡ ವಿಕಿ ಸಮುದಾಯ]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:ಕನ್ನಡ ವಿಕಿ ಸಮುದಾಯ|ಚರ್ಚೆ]]) ೧೧:೫೭, ೨೬ ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೦೨೪ (IST) awe117tsgnpd3eklipy6xiqn42cv10i