Kemal Pir

<mediawiki xmlns="http://www.mediawiki.org/xml/export-0.11/" xmlns:xsi="http://www.w3.org/2001/XMLSchema-instance" xsi:schemaLocation="http://www.mediawiki.org/xml/export-0.11/ http://www.mediawiki.org/xml/export-0.11.xsd" version="0.11" xml:lang="ku">
  <siteinfo>
    <sitename>Wîkîpediya</sitename>
    <dbname>kuwiki</dbname>
    <base>https://ku.wikipedia.org/wiki/Destp%C3%AAk</base>
    <generator>MediaWiki 1.44.0-wmf.5</generator>
    <case>first-letter</case>
    <namespaces>
      <namespace key="-2" case="first-letter">Medya</namespace>
      <namespace key="-1" case="first-letter">Taybet</namespace>
      <namespace key="0" case="first-letter" />
      <namespace key="1" case="first-letter">Gotûbêj</namespace>
      <namespace key="2" case="first-letter">Bikarhêner</namespace>
      <namespace key="3" case="first-letter">Gotûbêja bikarhêner</namespace>
      <namespace key="4" case="first-letter">Wîkîpediya</namespace>
      <namespace key="5" case="first-letter">Gotûbêja Wîkîpediyayê</namespace>
      <namespace key="6" case="first-letter">Wêne</namespace>
      <namespace key="7" case="first-letter">Gotûbêja wêneyî</namespace>
      <namespace key="8" case="first-letter">MediaWiki</namespace>
      <namespace key="9" case="first-letter">Gotûbêja MediaWiki</namespace>
      <namespace key="10" case="first-letter">Şablon</namespace>
      <namespace key="11" case="first-letter">Gotûbêja şablonê</namespace>
      <namespace key="12" case="first-letter">Alîkarî</namespace>
      <namespace key="13" case="first-letter">Gotûbêja alîkariyê</namespace>
      <namespace key="14" case="first-letter">Kategorî</namespace>
      <namespace key="15" case="first-letter">Gotûbêja kategoriyê</namespace>
      <namespace key="100" case="first-letter">Portal</namespace>
      <namespace key="101" case="first-letter">Gotûbêja portalê</namespace>
      <namespace key="710" case="first-letter">TimedText</namespace>
      <namespace key="711" case="first-letter">TimedText talk</namespace>
      <namespace key="828" case="first-letter">Modul</namespace>
      <namespace key="829" case="first-letter">Gotûbêja modulê</namespace>
    </namespaces>
  </siteinfo>
  <page>
    <title>Kemal Pir</title>
    <ns>0</ns>
    <id>2255</id>
    <revision>
      <id>1878189</id>
      <parentid>1763725</parentid>
      <timestamp>2024-12-02T09:22:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Alpine liver</username>
        <id>75389</id>
      </contributor>
      <origin>1878189</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5086" sha1="bog0zfyosya99qhzlhcp1ug93qmndb4" xml:space="preserve">{{Agahîdank mirov/wîkîdane2}}

'''Kemal Pir''' an jî wek '''Kemalê Laz''' tê nasîn (jdb. 1952an, li gundê Güzelolukê, parêzgeha [[Gumuşxane]], [[Tirkiye]] - m. 7ê îlona 1982an, [[Zîndana Amedê]], [[Bakurê Kurdistanê]]) yek ji damezrînerên rêxistina nezemîn a [[Partiya Karkerên Kurdistanê]] (PKK) û berpirsê navendî yê rêxistinê ye.&lt;ref name=&quot;:2&quot;&gt;{{cite book |title=The Kurdish Issue in Turkey: A Spatial Perspective |author=Eray Çaylı |publisher=Routledge |year=2015 |page=84 |isbn=978-1-138-82415-7 |editor1=Zeynep Gambetti |chapter=Diyarbakır's &quot;witness sites&quot; and discourses |editor2=Joost Jongerden}}&lt;/ref&gt; Ji aliyê alîgirên PKKê ve Kemal Pir weke şehîdekî tê binavkirin.

== Jiyan ==
Kemal Pir ji malbatekî cotkariyê dihat. Di sala 1952an de li gundê Güzeloluk ê navçeya Torul a parêzgeha [[Gumuşxane|Gumuşxaneyê]] jidayik bûye.&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt;

Kemal Pir di salên 1970î yên aloz de, li [[Zanîngeha Enqereyê|Enqereyê]] xwend, ku di nav aloziyên tund û tûj de derbas bû. Di sala 1974an de li koma zanîngehê (Ankara Yüksek Öğrenim Kültür Derneği) [[Abdullah Öcalan]] nas dike û tevlî koma wê demê ya [[Marksîzm-Lenînîzm|Marksîst-Lenînîst]] a Öcalan dibe.&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{Cite book |title=Political Violence and Kurds in Turkey: Fragmentations, Mobilizations, Participations &amp; Repertoires |last=Orhan |first=Mehmet |publisher=Routledge |date=2016 |page=113 |isbn=9781317420439 |language=en}}&lt;/ref&gt; Kemal Pir yek ji kadroyên damezrîner ên PKKê bû, ku bi eslê xwe ne [[kurd]] e.

Di 3ê hezîrana 1977an de Kemal Pir li Enqereyê bi çekê hat girtin. Kemal Pir di girtîgeha Enqereyê û piştre jî li [[Ordu (parêzgeh)|Orduyê]] ma ku ji wir reviya.&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt; Di 8ê kanûna 1978an de dîsa li [[Bazarcix|Bazarcixê]] tê girtin û dîsa kariye bireve.&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt; Ew ji aliyê partiyê ve ji bo peydakirina kadroyên nû hat wezîfedarkirin û di sala 1979an de jî demekê li kampeke perwerdehiyê ya filistîniyan li Libnanê derbas kir. Ew dîsa di payîza 1980an de hate girtin.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web |url=http://edepot.wur.nl/245056 |title=The Kurdistan Workers Party and a New Left in Turkey: Analysis of the revolutionary movement in Turkey through the PKK's memorial text on Haki Karer |website=edepot.wur.nl |date=2012 |access-date=2019-01-16 |last=Jongerden |first=Joost |pages=8–9}}&lt;/ref&gt;

== Mirin ==
Di 14ê tîrmeha 1982an de li salona dadgehê bi Mehmet Hayri Durmuş re ji bo şermezarkirina şert û mercên girtîgehê dest bi &quot;rojiya mirinê&quot; kir.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; Ev roj ji aliyê PKKê ve her sal bi bîranîna “Roja mirinê ya 14’ê tîrmehê” an jî “Berxwedana 14ê tîrmehê” tê binavkirin.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; 55 roj piştî destpêkirina operasyonê Kemal Pir li girtîgeha Amedê jiyana xwe ji dest da. Di çalakiya greva birçîbûnê de Mehmet Hayrî Durmuş, Ali Çiçek û Akif Yılmaz (aktîvîstên din) jî jiyana xwe ji dest dane. Kemal Pir ji wê demê ve ji aliyê rêxistinê ve wekî “şehîdê yekemîn ê enternasyonalîst” hate binavkirin.&lt;ref&gt;{{cite book |title=Turkey's Kurds: A Theoretical Analysis of the PKK and Abdullah Ocalan |author=Ali Kemal Özcan |publisher=Routledge |year=2006 |isbn=0-415-36687-9}}&lt;/ref&gt;

Gotinên ku jî wî re tê gotin: “Hêza wê tera min nake ku ez bijîm.“ Yek ji gotinên Kemal Pir ku îro wek motîveke ji aliyê PKKê ji bo amadebûna çalakên xwe heye ku di dema ku li girtîgehê di greva birçîbûnê de bû, ji aliyê midûrê girtîgehê ve hat pirsîn &quot;Ma tu ji jiyanê hez nakî Kemal?&quot; û bi awayekî navdar wiha cevab da:&lt;ref&gt;{{Cite book |title=Nationalisms and Politics in Turkey: Political Islam, Kemalism and the Kurdish Issue |last1=Casier |first1=Marlies |publisher=Routledge |date=2010-09-13 |pages=131 |isbn=9781136938672 |language=en |last2=Jongerden |first2=Joost}}&lt;/ref&gt; 
{{Quote|text=Em evqas pir jê hez dikin, ku em amade ne jî, jiyana xwe ji dest bidin!|quote=Kemal Pir|sign=Kemal Pir}}
Ev helwest di nava rêxistinê de weke “ruhê 14ê tîrmehê” tê binavkirin û dema ku pêwîstî bi îradeya taybet a fedekarî û dilsoziya bi partiyê re hebe, tê gotin.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;

== Jiyana taybet ==
Biraziyê wî Ziya Pir siyasetmedarekî [[Partiya Demokratîk a Gelan]] ye.&lt;ref&gt;{{Cite news |last=Topçu |first=Özlem |date=2015-06-18 |title=Türkei-Wahl: Ein Deutscher gegen Erdoğan |url=https://www.zeit.de/2015/23/tuerkei-wahl-hdp-ziya-pir/seite-2 |access-date=2019-01-16 |work=Die Zeit |language=de-DE |issn=0044-2070}}&lt;/ref&gt;

== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}

== Girêdanên derve ==
* [http://www.emkine.dk/htdocs/html/sehitler.htm Em kîne?] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20040818081426/http://www.emkine.dk/htdocs/html/sehitler.htm |date=2004-08-18 }} {{tr}}

* [http://www.hpg-online.com/yja_star/sehitlerimiz/sehit_30.htm Malpera şehîd Kemal Pir ya PKKê] {{tr}}

{{Kontrola otorîteyê}}

[[Kategorî:Apoyî]]
[[Kategorî:Endamên PKKê]]
[[Kategorî:Jidayikbûn 1952]]
[[Kategorî:Mirin 1982]]
[[Kategorî:Şoreşger]]</text>
      <sha1>bog0zfyosya99qhzlhcp1ug93qmndb4</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878190</id>
      <parentid>1878189</parentid>
      <timestamp>2024-12-02T09:26:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Alpine liver</username>
        <id>75389</id>
      </contributor>
      <origin>1878190</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5098" sha1="m779b67l14lewff97gck3ssnfdmjr1k" xml:space="preserve">{{Agahîdank mirov/wîkîdane2}}

'''Kemal Pir''' an jî wek '''Kemalê Laz''' tê nasîn (jdb. 1952an, li gundê Güzelolukê, parêzgeha [[Gumuşxane]], [[Tirkiye]] - m. 7ê îlona 1982an, [[Zîndana Amedê]], [[Bakurê Kurdistanê]]) yek ji damezrînerên rêxistina nezemîn a [[Partiya Karkerên Kurdistanê]] (PKK) û berpirsê navendî yê rêxistinê ye.&lt;ref name=&quot;:2&quot;&gt;{{cite book |title=The Kurdish Issue in Turkey: A Spatial Perspective |author=Eray Çaylı |publisher=Routledge |year=2015 |page=84 |isbn=978-1-138-82415-7 |editor1=Zeynep Gambetti |chapter=Diyarbakır's &quot;witness sites&quot; and discourses |editor2=Joost Jongerden}}&lt;/ref&gt; Ji aliyê alîgirên PKKê ve Kemal Pir weke şehîdekî tê binavkirin.

== Jiyan ==
Kemal Pir ji malbatekî cotkariyê dihat. Di sala 1952an de li gundê Güzeloluk ê navçeya Torul a parêzgeha [[Gumuşxane|Gumuşxaneyê]] jidayik bûye.&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt;

Kemal Pir di salên 1970î yên aloz de, li [[Zanîngeha Enqereyê|Enqereyê]] xwend, ku di nav aloziyên tund û tûj de derbas bû. Di sala 1974an de li koma zanîngehê (Ankara Yüksek Öğrenim Kültür Derneği) [[Abdullah Öcalan]] nas dike û tevlî koma wê demê ya [[Marksîzm-Lenînîzm|Marksîst-Lenînîst]] a Öcalan dibe.&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{Cite book |title=Political Violence and Kurds in Turkey: Fragmentations, Mobilizations, Participations &amp; Repertoires |last=Orhan |first=Mehmet |publisher=Routledge |date=2016 |page=113 |isbn=9781317420439 |language=en}}&lt;/ref&gt; Kemal Pir yek ji kadroyên damezrîner ên PKKê bû, ku bi eslê xwe ne [[kurd]] e.

Di 3ê hezîrana 1977an de Kemal Pir li Enqereyê bi çekê hat girtin. Kemal Pir di girtîgeha Enqereyê û piştre jî li [[Ordu (parêzgeh)|Orduyê]] ma ku ji wir reviya.&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt; Di 8ê kanûna 1978an de dîsa li [[Bazarcix|Bazarcixê]] tê girtin û dîsa kariye bireve.&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt; Ew ji aliyê partiyê ve ji bo peydakirina kadroyên nû hat wezîfedarkirin û di sala 1979an de jî demekê li kampeke perwerdehiyê ya filistîniyan li Libnanê derbas kir. Ew dîsa di payîza 1980an de hate girtin.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web |url=http://edepot.wur.nl/245056 |title=The Kurdistan Workers Party and a New Left in Turkey: Analysis of the revolutionary movement in Turkey through the PKK's memorial text on Haki Karer |website=edepot.wur.nl |date=2012 |access-date=2019-01-16 |last=Jongerden |first=Joost |pages=8–9}}&lt;/ref&gt;

== Mirin ==
Di 14ê tîrmeha 1982an de li salona dadgehê bi [[Mehmet Hayri Durmuş]] re ji bo şermezarkirina şert û mercên girtîgehê dest bi &quot;rojiya mirinê&quot; kir.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; Ev roj ji aliyê PKKê ve her sal bi bîranîna “Roja mirinê ya 14’ê tîrmehê” an jî “Berxwedana 14ê tîrmehê” tê binavkirin.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; 55 roj piştî destpêkirina operasyonê Kemal Pir li girtîgeha Amedê jiyana xwe ji dest da. Di çalakiya greva birçîbûnê de Mehmet Hayrî Durmuş, [[Ali Çiçek]] û [[Akif Yılmaz]] (aktîvîstên din) jî jiyana xwe ji dest dane. Kemal Pir ji wê demê ve ji aliyê rêxistinê ve wekî “şehîdê yekemîn ê enternasyonalîst” hate binavkirin.&lt;ref&gt;{{cite book |title=Turkey's Kurds: A Theoretical Analysis of the PKK and Abdullah Ocalan |author=Ali Kemal Özcan |publisher=Routledge |year=2006 |isbn=0-415-36687-9}}&lt;/ref&gt;

Gotinên ku jî wî re tê gotin: “Hêza wê tera min nake ku ez bijîm.“ Yek ji gotinên Kemal Pir ku îro wek motîveke ji aliyê PKKê ji bo amadebûna çalakên xwe heye ku di dema ku li girtîgehê di greva birçîbûnê de bû, ji aliyê midûrê girtîgehê ve hat pirsîn &quot;Ma tu ji jiyanê hez nakî Kemal?&quot; û bi awayekî navdar wiha cevab da:&lt;ref&gt;{{Cite book |title=Nationalisms and Politics in Turkey: Political Islam, Kemalism and the Kurdish Issue |last1=Casier |first1=Marlies |publisher=Routledge |date=2010-09-13 |pages=131 |isbn=9781136938672 |language=en |last2=Jongerden |first2=Joost}}&lt;/ref&gt; 
{{Quote|text=Em evqas pir jê hez dikin, ku em amade ne jî, jiyana xwe ji dest bidin!|quote=Kemal Pir|sign=Kemal Pir}}
Ev helwest di nava rêxistinê de weke “ruhê 14ê tîrmehê” tê binavkirin û dema ku pêwîstî bi îradeya taybet a fedekarî û dilsoziya bi partiyê re hebe, tê gotin.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;

== Jiyana taybet ==
Biraziyê wî Ziya Pir siyasetmedarekî [[Partiya Demokratîk a Gelan]] ye.&lt;ref&gt;{{Cite news |last=Topçu |first=Özlem |date=2015-06-18 |title=Türkei-Wahl: Ein Deutscher gegen Erdoğan |url=https://www.zeit.de/2015/23/tuerkei-wahl-hdp-ziya-pir/seite-2 |access-date=2019-01-16 |work=Die Zeit |language=de-DE |issn=0044-2070}}&lt;/ref&gt;

== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}

== Girêdanên derve ==
* [http://www.emkine.dk/htdocs/html/sehitler.htm Em kîne?] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20040818081426/http://www.emkine.dk/htdocs/html/sehitler.htm |date=2004-08-18 }} {{tr}}

* [http://www.hpg-online.com/yja_star/sehitlerimiz/sehit_30.htm Malpera şehîd Kemal Pir ya PKKê] {{tr}}

{{Kontrola otorîteyê}}

[[Kategorî:Apoyî]]
[[Kategorî:Endamên PKKê]]
[[Kategorî:Jidayikbûn 1952]]
[[Kategorî:Mirin 1982]]
[[Kategorî:Şoreşger]]</text>
      <sha1>m779b67l14lewff97gck3ssnfdmjr1k</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878191</id>
      <parentid>1878190</parentid>
      <timestamp>2024-12-02T09:26:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Alpine liver</username>
        <id>75389</id>
      </contributor>
      <origin>1878191</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5078" sha1="r07bz2v1junprz2rqmuq2m8l5t6o8t6" xml:space="preserve">{{Agahîdank mirov/wîkîdane2}}

'''Kemal Pir''' an jî wek '''Kemalê Laz''' tê nasîn (jdb. 1952an, li gundê Güzelolukê, parêzgeha [[Gumuşxane]], [[Tirkiye]] - m. 7ê îlona 1982an, [[Zîndana Amedê]], [[Bakurê Kurdistanê]]) yek ji damezrînerên rêxistina nezemîn a [[Partiya Karkerên Kurdistanê]] (PKK) û berpirsê navendî yê rêxistinê ye.&lt;ref name=&quot;:2&quot;&gt;{{cite book |title=The Kurdish Issue in Turkey: A Spatial Perspective |author=Eray Çaylı |publisher=Routledge |year=2015 |page=84 |isbn=978-1-138-82415-7 |editor1=Zeynep Gambetti |chapter=Diyarbakır's &quot;witness sites&quot; and discourses |editor2=Joost Jongerden}}&lt;/ref&gt; Ji aliyê alîgirên PKKê ve Kemal Pir weke şehîdekî tê binavkirin.

== Jiyan ==
Kemal Pir ji malbatekî cotkariyê dihat. Di sala 1952an de li gundê Güzeloluk ê navçeya Torul a parêzgeha [[Gumuşxane|Gumuşxaneyê]] jidayik bûye.&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt;

Kemal Pir di salên 1970î yên aloz de, li [[Zanîngeha Enqereyê|Enqereyê]] xwend, ku di nav aloziyên tund û tûj de derbas bû. Di sala 1974an de li koma zanîngehê (Ankara Yüksek Öğrenim Kültür Derneği) [[Abdullah Öcalan]] nas dike û tevlî koma wê demê ya [[Marksîzm-Lenînîzm|Marksîst-Lenînîst]] a Öcalan dibe.&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{Cite book |title=Political Violence and Kurds in Turkey: Fragmentations, Mobilizations, Participations &amp; Repertoires |last=Orhan |first=Mehmet |publisher=Routledge |date=2016 |page=113 |isbn=9781317420439 |language=en}}&lt;/ref&gt; Kemal Pir yek ji kadroyên damezrîner ên PKKê bû, ku bi eslê xwe ne [[kurd]] e.

Di 3ê hezîrana 1977an de Kemal Pir li Enqereyê bi çekê hat girtin. Kemal Pir di girtîgeha Enqereyê û piştre jî li [[Ordu (parêzgeh)|Orduyê]] ma ku ji wir reviya.&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt; Di 8ê kanûna 1978an de dîsa li [[Bazarcix|Bazarcixê]] tê girtin û dîsa kariye bireve.&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt; Ew ji aliyê partiyê ve ji bo peydakirina kadroyên nû hat wezîfedarkirin û di sala 1979an de jî demekê li kampeke perwerdehiyê ya filistîniyan li Libnanê derbas kir. Ew dîsa di payîza 1980an de hate girtin.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web |url=http://edepot.wur.nl/245056 |title=The Kurdistan Workers Party and a New Left in Turkey: Analysis of the revolutionary movement in Turkey through the PKK's memorial text on Haki Karer |website=edepot.wur.nl |date=2012 |access-date=2019-01-16 |last=Jongerden |first=Joost |pages=8–9}}&lt;/ref&gt;

== Mirin ==
Di 14ê tîrmeha 1982an de li salona dadgehê bi [[Mehmet Hayri Durmuş]] re ji bo şermezarkirina şert û mercên girtîgehê dest bi &quot;rojiya mirinê&quot; kir.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; Ev roj ji aliyê PKKê ve her sal bi bîranîna “Roja mirinê ya 14’ê tîrmehê” an jî “Berxwedana 14ê tîrmehê” tê binavkirin.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; 55 roj piştî destpêkirina operasyonê Kemal Pir li girtîgeha Amedê jiyana xwe ji dest da. Di çalakiya greva birçîbûnê de Mehmet Hayrî Durmuş, [[Ali Çiçek]] û [[Akif Yılmaz]] jî jiyana xwe ji dest dane. Kemal Pir ji wê demê ve ji aliyê rêxistinê ve wekî “şehîdê yekemîn ê enternasyonalîst” hate binavkirin.&lt;ref&gt;{{cite book |title=Turkey's Kurds: A Theoretical Analysis of the PKK and Abdullah Ocalan |author=Ali Kemal Özcan |publisher=Routledge |year=2006 |isbn=0-415-36687-9}}&lt;/ref&gt;

Gotinên ku jî wî re tê gotin: “Hêza wê tera min nake ku ez bijîm.“ Yek ji gotinên Kemal Pir ku îro wek motîveke ji aliyê PKKê ji bo amadebûna çalakên xwe heye ku di dema ku li girtîgehê di greva birçîbûnê de bû, ji aliyê midûrê girtîgehê ve hat pirsîn &quot;Ma tu ji jiyanê hez nakî Kemal?&quot; û bi awayekî navdar wiha cevab da:&lt;ref&gt;{{Cite book |title=Nationalisms and Politics in Turkey: Political Islam, Kemalism and the Kurdish Issue |last1=Casier |first1=Marlies |publisher=Routledge |date=2010-09-13 |pages=131 |isbn=9781136938672 |language=en |last2=Jongerden |first2=Joost}}&lt;/ref&gt; 
{{Quote|text=Em evqas pir jê hez dikin, ku em amade ne jî, jiyana xwe ji dest bidin!|quote=Kemal Pir|sign=Kemal Pir}}
Ev helwest di nava rêxistinê de weke “ruhê 14ê tîrmehê” tê binavkirin û dema ku pêwîstî bi îradeya taybet a fedekarî û dilsoziya bi partiyê re hebe, tê gotin.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;

== Jiyana taybet ==
Biraziyê wî Ziya Pir siyasetmedarekî [[Partiya Demokratîk a Gelan]] ye.&lt;ref&gt;{{Cite news |last=Topçu |first=Özlem |date=2015-06-18 |title=Türkei-Wahl: Ein Deutscher gegen Erdoğan |url=https://www.zeit.de/2015/23/tuerkei-wahl-hdp-ziya-pir/seite-2 |access-date=2019-01-16 |work=Die Zeit |language=de-DE |issn=0044-2070}}&lt;/ref&gt;

== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}

== Girêdanên derve ==
* [http://www.emkine.dk/htdocs/html/sehitler.htm Em kîne?] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20040818081426/http://www.emkine.dk/htdocs/html/sehitler.htm |date=2004-08-18 }} {{tr}}

* [http://www.hpg-online.com/yja_star/sehitlerimiz/sehit_30.htm Malpera şehîd Kemal Pir ya PKKê] {{tr}}

{{Kontrola otorîteyê}}

[[Kategorî:Apoyî]]
[[Kategorî:Endamên PKKê]]
[[Kategorî:Jidayikbûn 1952]]
[[Kategorî:Mirin 1982]]
[[Kategorî:Şoreşger]]</text>
      <sha1>r07bz2v1junprz2rqmuq2m8l5t6o8t6</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878201</id>
      <parentid>1878191</parentid>
      <timestamp>2024-12-02T10:12:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Balyozbot</username>
        <id>42414</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[Bikarhêner:Balyozxane/skrîpt/py/citeKurdifier.py|Bot]]: Kurdîkirina çavkaniyan; paqijiyên kozmetîk (Destpêkê standard kir, Lînk paqij kir, Navên ref-an rast kir, --Valahiyên nehewce.)</comment>
      <origin>1878201</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5198" sha1="oa7yf6yfwy6tfuk4rkhv0dxsvsmp1th" xml:space="preserve">{{Agahîdank mirov/wîkîdane2}}
'''Kemal Pir''' an jî wek '''Kemalê Laz''' tê nasîn (jdb. 1952an, li gundê Güzelolukê, parêzgeha [[Gumuşxane]], [[Tirkiye]] - m. 7ê îlona 1982an, [[Zîndana Amedê]], [[Bakurê Kurdistanê]]) yek ji damezrînerên rêxistina nezemîn a [[Partiya Karkerên Kurdistanê]] (PKK) û berpirsê navendî yê rêxistinê ye.&lt;ref name=&quot;:2&quot;&gt;{{Jêder-kitêb |sernav=The Kurdish Issue in Turkey: A Spatial Perspective |nivîskar=Eray Çaylı |weşanger=Routledge |sal=2015 |rûpel=84 |isbn=978-1-138-82415-7 |edîtor1=Zeynep Gambetti |beş=Diyarbakır's &quot;witness sites&quot; and discourses |edîtor2=Joost Jongerden }}&lt;/ref&gt; Ji aliyê alîgirên PKKê ve Kemal Pir weke şehîdekî tê binavkirin.

== Jiyan ==
Kemal Pir ji malbatekî cotkariyê dihat. Di sala 1952an de li gundê Güzeloluk ê navçeya Torul a parêzgeha [[Gumuşxane]]yê jidayik bûye.&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt;

Kemal Pir di salên 1970î yên aloz de, li [[Zanîngeha Enqereyê|Enqereyê]] xwend, ku di nav aloziyên tund û tûj de derbas bû. Di sala 1974an de li koma zanîngehê (Ankara Yüksek Öğrenim Kültür Derneği) [[Abdullah Öcalan]] nas dike û tevlî koma wê demê ya [[Marksîzm-Lenînîzm|Marksîst-Lenînîst]] a Öcalan dibe.&lt;ref name=&quot;Orhan2016&quot;&gt;{{Jêder-kitêb |sernav=Political Violence and Kurds in Turkey: Fragmentations, Mobilizations, Participations &amp; Repertoires |paşnav=Orhan |pêşnav=Mehmet |weşanger=Routledge |tarîx=2016 |rûpel=113 |isbn=9781317420439 |ziman=en }}&lt;/ref&gt; Kemal Pir yek ji kadroyên damezrîner ên PKKê bû, ku bi eslê xwe ne [[kurd]] e.

Di 3ê hezîrana 1977an de Kemal Pir li Enqereyê bi çekê hat girtin. Kemal Pir di girtîgeha Enqereyê û piştre jî li [[Ordu (parêzgeh)|Orduyê]] ma ku ji wir reviya.&lt;ref name=&quot;Orhan2016&quot; /&gt; Di 8ê kanûna 1978an de dîsa li [[Bazarcix]]ê tê girtin û dîsa kariye bireve.&lt;ref name=&quot;Orhan2016&quot; /&gt; Ew ji aliyê partiyê ve ji bo peydakirina kadroyên nû hat wezîfedarkirin û di sala 1979an de jî demekê li kampeke perwerdehiyê ya filistîniyan li Libnanê derbas kir. Ew dîsa di payîza 1980an de hate girtin.&lt;ref name=&quot;Jongerden2012&quot;&gt;{{Jêder-malper |url=http://edepot.wur.nl/245056 |sernav=The Kurdistan Workers Party and a New Left in Turkey: Analysis of the revolutionary movement in Turkey through the PKK's memorial text on Haki Karer |malper=edepot.wur.nl |tarîx=2012 |roja-gihiştinê=2019-01-16 |paşnav=Jongerden |pêşnav=Joost |rr=8–9 }}&lt;/ref&gt;

== Mirin ==
Di 14ê tîrmeha 1982an de li salona dadgehê bi [[Mehmet Hayri Durmuş]] re ji bo şermezarkirina şert û mercên girtîgehê dest bi &quot;rojiya mirinê&quot; kir.&lt;ref name=&quot;Jongerden2012&quot; /&gt; Ev roj ji aliyê PKKê ve her sal bi bîranîna “Roja mirinê ya 14’ê tîrmehê” an jî “Berxwedana 14ê tîrmehê” tê binavkirin.&lt;ref name=&quot;Jongerden2012&quot; /&gt; 55 roj piştî destpêkirina operasyonê Kemal Pir li girtîgeha Amedê jiyana xwe ji dest da. Di çalakiya greva birçîbûnê de Mehmet Hayrî Durmuş, [[Ali Çiçek]] û [[Akif Yılmaz]] jî jiyana xwe ji dest dane. Kemal Pir ji wê demê ve ji aliyê rêxistinê ve wekî “şehîdê yekemîn ê enternasyonalîst” hate binavkirin.&lt;ref&gt;{{Jêder-kitêb |sernav=Turkey's Kurds: A Theoretical Analysis of the PKK and Abdullah Ocalan |nivîskar=Ali Kemal Özcan |weşanger=Routledge |sal=2006 |isbn=0-415-36687-9 }}&lt;/ref&gt;

Gotinên ku jî wî re tê gotin: “Hêza wê tera min nake ku ez bijîm.“ Yek ji gotinên Kemal Pir ku îro wek motîveke ji aliyê PKKê ji bo amadebûna çalakên xwe heye ku di dema ku li girtîgehê di greva birçîbûnê de bû, ji aliyê midûrê girtîgehê ve hat pirsîn &quot;Ma tu ji jiyanê hez nakî Kemal?&quot; û bi awayekî navdar wiha cevab da:&lt;ref&gt;{{Jêder-kitêb |sernav=Nationalisms and Politics in Turkey: Political Islam, Kemalism and the Kurdish Issue |paşnav1=Casier |pêşnav1=Marlies |weşanger=Routledge |tarîx=2010-09-13 |rr=131 |isbn=9781136938672 |ziman=en |paşnav2=Jongerden |pêşnav2=Joost }}&lt;/ref&gt;
{{Quote|text=Em evqas pir jê hez dikin, ku em amade ne jî, jiyana xwe ji dest bidin!|quote=Kemal Pir|sign=Kemal Pir}}
Ev helwest di nava rêxistinê de weke “ruhê 14ê tîrmehê” tê binavkirin û dema ku pêwîstî bi îradeya taybet a fedekarî û dilsoziya bi partiyê re hebe, tê gotin.&lt;ref name=&quot;Jongerden2012&quot; /&gt;

== Jiyana taybet ==
Biraziyê wî Ziya Pir siyasetmedarekî [[Partiya Demokratîk a Gelan]] ye.&lt;ref&gt;{{Jêder-nûçe |paşnav=Topçu |pêşnav=Özlem |tarîx=2015-06-18 |sernav=Türkei-Wahl: Ein Deutscher gegen Erdoğan |url=https://www.zeit.de/2015/23/tuerkei-wahl-hdp-ziya-pir/seite-2 |roja-gihiştinê=2019-01-16 |xebat=Die Zeit |ziman=de-DE |issn=0044-2070 }}&lt;/ref&gt;

== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}

== Girêdanên derve ==
* [http://www.emkine.dk/htdocs/html/sehitler.htm Em kîne?] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20040818081426/http://www.emkine.dk/htdocs/html/sehitler.htm |date=2004-08-18 }} {{tr}}

* [http://www.hpg-online.com/yja_star/sehitlerimiz/sehit_30.htm Malpera şehîd Kemal Pir ya PKKê] {{tr}}

{{Kontrola otorîteyê}}

[[Kategorî:Apoyî]]
[[Kategorî:Endamên PKKê]]
[[Kategorî:Jidayikbûn 1952]]
[[Kategorî:Mirin 1982]]
[[Kategorî:Şoreşger]]</text>
      <sha1>oa7yf6yfwy6tfuk4rkhv0dxsvsmp1th</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878208</id>
      <parentid>1878201</parentid>
      <timestamp>2024-12-02T11:42:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Penaber49</username>
        <id>39672</id>
      </contributor>
      <comment>Guhartoya [[Special:Diff/1878201|1878201]] yê [[Special:Contributions/Balyozbot|Balyozbot]] ([[User talk:Balyozbot|gotûbêj]]) şûnde kir</comment>
      <origin>1878208</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5078" sha1="r07bz2v1junprz2rqmuq2m8l5t6o8t6" xml:space="preserve">{{Agahîdank mirov/wîkîdane2}}

'''Kemal Pir''' an jî wek '''Kemalê Laz''' tê nasîn (jdb. 1952an, li gundê Güzelolukê, parêzgeha [[Gumuşxane]], [[Tirkiye]] - m. 7ê îlona 1982an, [[Zîndana Amedê]], [[Bakurê Kurdistanê]]) yek ji damezrînerên rêxistina nezemîn a [[Partiya Karkerên Kurdistanê]] (PKK) û berpirsê navendî yê rêxistinê ye.&lt;ref name=&quot;:2&quot;&gt;{{cite book |title=The Kurdish Issue in Turkey: A Spatial Perspective |author=Eray Çaylı |publisher=Routledge |year=2015 |page=84 |isbn=978-1-138-82415-7 |editor1=Zeynep Gambetti |chapter=Diyarbakır's &quot;witness sites&quot; and discourses |editor2=Joost Jongerden}}&lt;/ref&gt; Ji aliyê alîgirên PKKê ve Kemal Pir weke şehîdekî tê binavkirin.

== Jiyan ==
Kemal Pir ji malbatekî cotkariyê dihat. Di sala 1952an de li gundê Güzeloluk ê navçeya Torul a parêzgeha [[Gumuşxane|Gumuşxaneyê]] jidayik bûye.&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt;

Kemal Pir di salên 1970î yên aloz de, li [[Zanîngeha Enqereyê|Enqereyê]] xwend, ku di nav aloziyên tund û tûj de derbas bû. Di sala 1974an de li koma zanîngehê (Ankara Yüksek Öğrenim Kültür Derneği) [[Abdullah Öcalan]] nas dike û tevlî koma wê demê ya [[Marksîzm-Lenînîzm|Marksîst-Lenînîst]] a Öcalan dibe.&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{Cite book |title=Political Violence and Kurds in Turkey: Fragmentations, Mobilizations, Participations &amp; Repertoires |last=Orhan |first=Mehmet |publisher=Routledge |date=2016 |page=113 |isbn=9781317420439 |language=en}}&lt;/ref&gt; Kemal Pir yek ji kadroyên damezrîner ên PKKê bû, ku bi eslê xwe ne [[kurd]] e.

Di 3ê hezîrana 1977an de Kemal Pir li Enqereyê bi çekê hat girtin. Kemal Pir di girtîgeha Enqereyê û piştre jî li [[Ordu (parêzgeh)|Orduyê]] ma ku ji wir reviya.&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt; Di 8ê kanûna 1978an de dîsa li [[Bazarcix|Bazarcixê]] tê girtin û dîsa kariye bireve.&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt; Ew ji aliyê partiyê ve ji bo peydakirina kadroyên nû hat wezîfedarkirin û di sala 1979an de jî demekê li kampeke perwerdehiyê ya filistîniyan li Libnanê derbas kir. Ew dîsa di payîza 1980an de hate girtin.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web |url=http://edepot.wur.nl/245056 |title=The Kurdistan Workers Party and a New Left in Turkey: Analysis of the revolutionary movement in Turkey through the PKK's memorial text on Haki Karer |website=edepot.wur.nl |date=2012 |access-date=2019-01-16 |last=Jongerden |first=Joost |pages=8–9}}&lt;/ref&gt;

== Mirin ==
Di 14ê tîrmeha 1982an de li salona dadgehê bi [[Mehmet Hayri Durmuş]] re ji bo şermezarkirina şert û mercên girtîgehê dest bi &quot;rojiya mirinê&quot; kir.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; Ev roj ji aliyê PKKê ve her sal bi bîranîna “Roja mirinê ya 14’ê tîrmehê” an jî “Berxwedana 14ê tîrmehê” tê binavkirin.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; 55 roj piştî destpêkirina operasyonê Kemal Pir li girtîgeha Amedê jiyana xwe ji dest da. Di çalakiya greva birçîbûnê de Mehmet Hayrî Durmuş, [[Ali Çiçek]] û [[Akif Yılmaz]] jî jiyana xwe ji dest dane. Kemal Pir ji wê demê ve ji aliyê rêxistinê ve wekî “şehîdê yekemîn ê enternasyonalîst” hate binavkirin.&lt;ref&gt;{{cite book |title=Turkey's Kurds: A Theoretical Analysis of the PKK and Abdullah Ocalan |author=Ali Kemal Özcan |publisher=Routledge |year=2006 |isbn=0-415-36687-9}}&lt;/ref&gt;

Gotinên ku jî wî re tê gotin: “Hêza wê tera min nake ku ez bijîm.“ Yek ji gotinên Kemal Pir ku îro wek motîveke ji aliyê PKKê ji bo amadebûna çalakên xwe heye ku di dema ku li girtîgehê di greva birçîbûnê de bû, ji aliyê midûrê girtîgehê ve hat pirsîn &quot;Ma tu ji jiyanê hez nakî Kemal?&quot; û bi awayekî navdar wiha cevab da:&lt;ref&gt;{{Cite book |title=Nationalisms and Politics in Turkey: Political Islam, Kemalism and the Kurdish Issue |last1=Casier |first1=Marlies |publisher=Routledge |date=2010-09-13 |pages=131 |isbn=9781136938672 |language=en |last2=Jongerden |first2=Joost}}&lt;/ref&gt; 
{{Quote|text=Em evqas pir jê hez dikin, ku em amade ne jî, jiyana xwe ji dest bidin!|quote=Kemal Pir|sign=Kemal Pir}}
Ev helwest di nava rêxistinê de weke “ruhê 14ê tîrmehê” tê binavkirin û dema ku pêwîstî bi îradeya taybet a fedekarî û dilsoziya bi partiyê re hebe, tê gotin.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;

== Jiyana taybet ==
Biraziyê wî Ziya Pir siyasetmedarekî [[Partiya Demokratîk a Gelan]] ye.&lt;ref&gt;{{Cite news |last=Topçu |first=Özlem |date=2015-06-18 |title=Türkei-Wahl: Ein Deutscher gegen Erdoğan |url=https://www.zeit.de/2015/23/tuerkei-wahl-hdp-ziya-pir/seite-2 |access-date=2019-01-16 |work=Die Zeit |language=de-DE |issn=0044-2070}}&lt;/ref&gt;

== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}

== Girêdanên derve ==
* [http://www.emkine.dk/htdocs/html/sehitler.htm Em kîne?] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20040818081426/http://www.emkine.dk/htdocs/html/sehitler.htm |date=2004-08-18 }} {{tr}}

* [http://www.hpg-online.com/yja_star/sehitlerimiz/sehit_30.htm Malpera şehîd Kemal Pir ya PKKê] {{tr}}

{{Kontrola otorîteyê}}

[[Kategorî:Apoyî]]
[[Kategorî:Endamên PKKê]]
[[Kategorî:Jidayikbûn 1952]]
[[Kategorî:Mirin 1982]]
[[Kategorî:Şoreşger]]</text>
      <sha1>r07bz2v1junprz2rqmuq2m8l5t6o8t6</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878209</id>
      <parentid>1878208</parentid>
      <timestamp>2024-12-02T11:42:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Penaber49</username>
        <id>39672</id>
      </contributor>
      <comment>Guhartoya [[Special:Diff/1878191|1878191]] yê [[Special:Contributions/Alpine liver|Alpine liver]] ([[User talk:Alpine liver|gotûbêj]]) şûnde kir</comment>
      <origin>1878209</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5098" sha1="m779b67l14lewff97gck3ssnfdmjr1k" xml:space="preserve">{{Agahîdank mirov/wîkîdane2}}

'''Kemal Pir''' an jî wek '''Kemalê Laz''' tê nasîn (jdb. 1952an, li gundê Güzelolukê, parêzgeha [[Gumuşxane]], [[Tirkiye]] - m. 7ê îlona 1982an, [[Zîndana Amedê]], [[Bakurê Kurdistanê]]) yek ji damezrînerên rêxistina nezemîn a [[Partiya Karkerên Kurdistanê]] (PKK) û berpirsê navendî yê rêxistinê ye.&lt;ref name=&quot;:2&quot;&gt;{{cite book |title=The Kurdish Issue in Turkey: A Spatial Perspective |author=Eray Çaylı |publisher=Routledge |year=2015 |page=84 |isbn=978-1-138-82415-7 |editor1=Zeynep Gambetti |chapter=Diyarbakır's &quot;witness sites&quot; and discourses |editor2=Joost Jongerden}}&lt;/ref&gt; Ji aliyê alîgirên PKKê ve Kemal Pir weke şehîdekî tê binavkirin.

== Jiyan ==
Kemal Pir ji malbatekî cotkariyê dihat. Di sala 1952an de li gundê Güzeloluk ê navçeya Torul a parêzgeha [[Gumuşxane|Gumuşxaneyê]] jidayik bûye.&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt;

Kemal Pir di salên 1970î yên aloz de, li [[Zanîngeha Enqereyê|Enqereyê]] xwend, ku di nav aloziyên tund û tûj de derbas bû. Di sala 1974an de li koma zanîngehê (Ankara Yüksek Öğrenim Kültür Derneği) [[Abdullah Öcalan]] nas dike û tevlî koma wê demê ya [[Marksîzm-Lenînîzm|Marksîst-Lenînîst]] a Öcalan dibe.&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{Cite book |title=Political Violence and Kurds in Turkey: Fragmentations, Mobilizations, Participations &amp; Repertoires |last=Orhan |first=Mehmet |publisher=Routledge |date=2016 |page=113 |isbn=9781317420439 |language=en}}&lt;/ref&gt; Kemal Pir yek ji kadroyên damezrîner ên PKKê bû, ku bi eslê xwe ne [[kurd]] e.

Di 3ê hezîrana 1977an de Kemal Pir li Enqereyê bi çekê hat girtin. Kemal Pir di girtîgeha Enqereyê û piştre jî li [[Ordu (parêzgeh)|Orduyê]] ma ku ji wir reviya.&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt; Di 8ê kanûna 1978an de dîsa li [[Bazarcix|Bazarcixê]] tê girtin û dîsa kariye bireve.&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt; Ew ji aliyê partiyê ve ji bo peydakirina kadroyên nû hat wezîfedarkirin û di sala 1979an de jî demekê li kampeke perwerdehiyê ya filistîniyan li Libnanê derbas kir. Ew dîsa di payîza 1980an de hate girtin.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web |url=http://edepot.wur.nl/245056 |title=The Kurdistan Workers Party and a New Left in Turkey: Analysis of the revolutionary movement in Turkey through the PKK's memorial text on Haki Karer |website=edepot.wur.nl |date=2012 |access-date=2019-01-16 |last=Jongerden |first=Joost |pages=8–9}}&lt;/ref&gt;

== Mirin ==
Di 14ê tîrmeha 1982an de li salona dadgehê bi [[Mehmet Hayri Durmuş]] re ji bo şermezarkirina şert û mercên girtîgehê dest bi &quot;rojiya mirinê&quot; kir.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; Ev roj ji aliyê PKKê ve her sal bi bîranîna “Roja mirinê ya 14’ê tîrmehê” an jî “Berxwedana 14ê tîrmehê” tê binavkirin.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; 55 roj piştî destpêkirina operasyonê Kemal Pir li girtîgeha Amedê jiyana xwe ji dest da. Di çalakiya greva birçîbûnê de Mehmet Hayrî Durmuş, [[Ali Çiçek]] û [[Akif Yılmaz]] (aktîvîstên din) jî jiyana xwe ji dest dane. Kemal Pir ji wê demê ve ji aliyê rêxistinê ve wekî “şehîdê yekemîn ê enternasyonalîst” hate binavkirin.&lt;ref&gt;{{cite book |title=Turkey's Kurds: A Theoretical Analysis of the PKK and Abdullah Ocalan |author=Ali Kemal Özcan |publisher=Routledge |year=2006 |isbn=0-415-36687-9}}&lt;/ref&gt;

Gotinên ku jî wî re tê gotin: “Hêza wê tera min nake ku ez bijîm.“ Yek ji gotinên Kemal Pir ku îro wek motîveke ji aliyê PKKê ji bo amadebûna çalakên xwe heye ku di dema ku li girtîgehê di greva birçîbûnê de bû, ji aliyê midûrê girtîgehê ve hat pirsîn &quot;Ma tu ji jiyanê hez nakî Kemal?&quot; û bi awayekî navdar wiha cevab da:&lt;ref&gt;{{Cite book |title=Nationalisms and Politics in Turkey: Political Islam, Kemalism and the Kurdish Issue |last1=Casier |first1=Marlies |publisher=Routledge |date=2010-09-13 |pages=131 |isbn=9781136938672 |language=en |last2=Jongerden |first2=Joost}}&lt;/ref&gt; 
{{Quote|text=Em evqas pir jê hez dikin, ku em amade ne jî, jiyana xwe ji dest bidin!|quote=Kemal Pir|sign=Kemal Pir}}
Ev helwest di nava rêxistinê de weke “ruhê 14ê tîrmehê” tê binavkirin û dema ku pêwîstî bi îradeya taybet a fedekarî û dilsoziya bi partiyê re hebe, tê gotin.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;

== Jiyana taybet ==
Biraziyê wî Ziya Pir siyasetmedarekî [[Partiya Demokratîk a Gelan]] ye.&lt;ref&gt;{{Cite news |last=Topçu |first=Özlem |date=2015-06-18 |title=Türkei-Wahl: Ein Deutscher gegen Erdoğan |url=https://www.zeit.de/2015/23/tuerkei-wahl-hdp-ziya-pir/seite-2 |access-date=2019-01-16 |work=Die Zeit |language=de-DE |issn=0044-2070}}&lt;/ref&gt;

== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}

== Girêdanên derve ==
* [http://www.emkine.dk/htdocs/html/sehitler.htm Em kîne?] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20040818081426/http://www.emkine.dk/htdocs/html/sehitler.htm |date=2004-08-18 }} {{tr}}

* [http://www.hpg-online.com/yja_star/sehitlerimiz/sehit_30.htm Malpera şehîd Kemal Pir ya PKKê] {{tr}}

{{Kontrola otorîteyê}}

[[Kategorî:Apoyî]]
[[Kategorî:Endamên PKKê]]
[[Kategorî:Jidayikbûn 1952]]
[[Kategorî:Mirin 1982]]
[[Kategorî:Şoreşger]]</text>
      <sha1>m779b67l14lewff97gck3ssnfdmjr1k</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878210</id>
      <parentid>1878209</parentid>
      <timestamp>2024-12-02T11:43:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Penaber49</username>
        <id>39672</id>
      </contributor>
      <comment>Guhartoya [[Special:Diff/1878190|1878190]] yê [[Special:Contributions/Alpine liver|Alpine liver]] ([[User talk:Alpine liver|gotûbêj]]) şûnde kir</comment>
      <origin>1878210</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5086" sha1="bog0zfyosya99qhzlhcp1ug93qmndb4" xml:space="preserve">{{Agahîdank mirov/wîkîdane2}}

'''Kemal Pir''' an jî wek '''Kemalê Laz''' tê nasîn (jdb. 1952an, li gundê Güzelolukê, parêzgeha [[Gumuşxane]], [[Tirkiye]] - m. 7ê îlona 1982an, [[Zîndana Amedê]], [[Bakurê Kurdistanê]]) yek ji damezrînerên rêxistina nezemîn a [[Partiya Karkerên Kurdistanê]] (PKK) û berpirsê navendî yê rêxistinê ye.&lt;ref name=&quot;:2&quot;&gt;{{cite book |title=The Kurdish Issue in Turkey: A Spatial Perspective |author=Eray Çaylı |publisher=Routledge |year=2015 |page=84 |isbn=978-1-138-82415-7 |editor1=Zeynep Gambetti |chapter=Diyarbakır's &quot;witness sites&quot; and discourses |editor2=Joost Jongerden}}&lt;/ref&gt; Ji aliyê alîgirên PKKê ve Kemal Pir weke şehîdekî tê binavkirin.

== Jiyan ==
Kemal Pir ji malbatekî cotkariyê dihat. Di sala 1952an de li gundê Güzeloluk ê navçeya Torul a parêzgeha [[Gumuşxane|Gumuşxaneyê]] jidayik bûye.&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt;

Kemal Pir di salên 1970î yên aloz de, li [[Zanîngeha Enqereyê|Enqereyê]] xwend, ku di nav aloziyên tund û tûj de derbas bû. Di sala 1974an de li koma zanîngehê (Ankara Yüksek Öğrenim Kültür Derneği) [[Abdullah Öcalan]] nas dike û tevlî koma wê demê ya [[Marksîzm-Lenînîzm|Marksîst-Lenînîst]] a Öcalan dibe.&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{Cite book |title=Political Violence and Kurds in Turkey: Fragmentations, Mobilizations, Participations &amp; Repertoires |last=Orhan |first=Mehmet |publisher=Routledge |date=2016 |page=113 |isbn=9781317420439 |language=en}}&lt;/ref&gt; Kemal Pir yek ji kadroyên damezrîner ên PKKê bû, ku bi eslê xwe ne [[kurd]] e.

Di 3ê hezîrana 1977an de Kemal Pir li Enqereyê bi çekê hat girtin. Kemal Pir di girtîgeha Enqereyê û piştre jî li [[Ordu (parêzgeh)|Orduyê]] ma ku ji wir reviya.&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt; Di 8ê kanûna 1978an de dîsa li [[Bazarcix|Bazarcixê]] tê girtin û dîsa kariye bireve.&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt; Ew ji aliyê partiyê ve ji bo peydakirina kadroyên nû hat wezîfedarkirin û di sala 1979an de jî demekê li kampeke perwerdehiyê ya filistîniyan li Libnanê derbas kir. Ew dîsa di payîza 1980an de hate girtin.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web |url=http://edepot.wur.nl/245056 |title=The Kurdistan Workers Party and a New Left in Turkey: Analysis of the revolutionary movement in Turkey through the PKK's memorial text on Haki Karer |website=edepot.wur.nl |date=2012 |access-date=2019-01-16 |last=Jongerden |first=Joost |pages=8–9}}&lt;/ref&gt;

== Mirin ==
Di 14ê tîrmeha 1982an de li salona dadgehê bi Mehmet Hayri Durmuş re ji bo şermezarkirina şert û mercên girtîgehê dest bi &quot;rojiya mirinê&quot; kir.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; Ev roj ji aliyê PKKê ve her sal bi bîranîna “Roja mirinê ya 14’ê tîrmehê” an jî “Berxwedana 14ê tîrmehê” tê binavkirin.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; 55 roj piştî destpêkirina operasyonê Kemal Pir li girtîgeha Amedê jiyana xwe ji dest da. Di çalakiya greva birçîbûnê de Mehmet Hayrî Durmuş, Ali Çiçek û Akif Yılmaz (aktîvîstên din) jî jiyana xwe ji dest dane. Kemal Pir ji wê demê ve ji aliyê rêxistinê ve wekî “şehîdê yekemîn ê enternasyonalîst” hate binavkirin.&lt;ref&gt;{{cite book |title=Turkey's Kurds: A Theoretical Analysis of the PKK and Abdullah Ocalan |author=Ali Kemal Özcan |publisher=Routledge |year=2006 |isbn=0-415-36687-9}}&lt;/ref&gt;

Gotinên ku jî wî re tê gotin: “Hêza wê tera min nake ku ez bijîm.“ Yek ji gotinên Kemal Pir ku îro wek motîveke ji aliyê PKKê ji bo amadebûna çalakên xwe heye ku di dema ku li girtîgehê di greva birçîbûnê de bû, ji aliyê midûrê girtîgehê ve hat pirsîn &quot;Ma tu ji jiyanê hez nakî Kemal?&quot; û bi awayekî navdar wiha cevab da:&lt;ref&gt;{{Cite book |title=Nationalisms and Politics in Turkey: Political Islam, Kemalism and the Kurdish Issue |last1=Casier |first1=Marlies |publisher=Routledge |date=2010-09-13 |pages=131 |isbn=9781136938672 |language=en |last2=Jongerden |first2=Joost}}&lt;/ref&gt; 
{{Quote|text=Em evqas pir jê hez dikin, ku em amade ne jî, jiyana xwe ji dest bidin!|quote=Kemal Pir|sign=Kemal Pir}}
Ev helwest di nava rêxistinê de weke “ruhê 14ê tîrmehê” tê binavkirin û dema ku pêwîstî bi îradeya taybet a fedekarî û dilsoziya bi partiyê re hebe, tê gotin.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;

== Jiyana taybet ==
Biraziyê wî Ziya Pir siyasetmedarekî [[Partiya Demokratîk a Gelan]] ye.&lt;ref&gt;{{Cite news |last=Topçu |first=Özlem |date=2015-06-18 |title=Türkei-Wahl: Ein Deutscher gegen Erdoğan |url=https://www.zeit.de/2015/23/tuerkei-wahl-hdp-ziya-pir/seite-2 |access-date=2019-01-16 |work=Die Zeit |language=de-DE |issn=0044-2070}}&lt;/ref&gt;

== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}

== Girêdanên derve ==
* [http://www.emkine.dk/htdocs/html/sehitler.htm Em kîne?] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20040818081426/http://www.emkine.dk/htdocs/html/sehitler.htm |date=2004-08-18 }} {{tr}}

* [http://www.hpg-online.com/yja_star/sehitlerimiz/sehit_30.htm Malpera şehîd Kemal Pir ya PKKê] {{tr}}

{{Kontrola otorîteyê}}

[[Kategorî:Apoyî]]
[[Kategorî:Endamên PKKê]]
[[Kategorî:Jidayikbûn 1952]]
[[Kategorî:Mirin 1982]]
[[Kategorî:Şoreşger]]</text>
      <sha1>bog0zfyosya99qhzlhcp1ug93qmndb4</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878211</id>
      <parentid>1878210</parentid>
      <timestamp>2024-12-02T11:43:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Penaber49</username>
        <id>39672</id>
      </contributor>
      <comment>Guhartoya [[Special:Diff/1878189|1878189]] yê [[Special:Contributions/Alpine liver|Alpine liver]] ([[User talk:Alpine liver|gotûbêj]]) şûnde kir</comment>
      <origin>1878211</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1894" sha1="6kqc87s3g0oi3rhjhjety7uv0jiggnc" xml:space="preserve">{{Agahîdank mirov
| nav                = Kemal Pir
| sernavê_wêne       = Kemal Pir
| roja_jidayikbûnê   = 
| cihê_jidayikbûnê   = Gundê Güzeloluk, Gümüşhane
| cihê_mirinê        = Zindana Amedê (30 Salî)
| sedema_mirinê      = Rojîya mirinê
| netewe             = [[Tirk]]
| pîşe               = Sîyasetmedar, [[Aktîvîstî|Aktîvîst]]
| partî              = Partîya Karkerên Kurdistanê
}}
'''Kemal Pir''' (jdb. 1952, li Güzeloluk, Torul, Gümüşhaneyê − m. {{dîrok|7|îlon|1982}}, li Amedê) yek ji damezirinerên [[Partiya Karkerên Kurdistan]]ê bû.

Kemal Pir di sala 1952an de li gundê [[Güzeloluk]]a [[Torul]]ê yê navçeya [[Gümüşhane]]yê hate dinê. Dibistana lîseyê li Samsunê qedand, paşê di sala 1970î de li Enqerê derbasî Fakûlteya Dîrok-Cografya û Ziman bû. Di yekemîn koma navendî ya [[PKK]]ê cîh girt. Di sala 1977an de li Enqerê hate binçavkirin û paşê hate girtin. Li girtîgeha [[Ordu]]-[[Ulubey]]ê di payîza 1977an de firar kir û ji dîsa hate girtin. Lê belê li girtîgeha [[Riha]]yê dîsa firar kir. Di sala 1980î de dema ku dîsa hate girtin, di îşkenceyên mezin re hate derbaskirin û piştî lêpirsînê ew şandin [[girtîgeha leşkerî ya Amedê]].

Kemal Pir, li girtîgeha leşkerî ya Amedê, ji bo protestokirina zext û zoriyan di rojiya mirinê de ku roja [[14'ê tîrmeh]]a [[1982]]'an de destpêkiribû, di 52emîn roja [[rojiya mirinê]], ango di {{dîrok|7|îlon|1982}} de jiyana xwe ji dest da.

== Girêdanên derve ==
* {{tr}} [http://www.emkine.dk/htdocs/html/sehitler.htm Em kîne?] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20040818081426/http://www.emkine.dk/htdocs/html/sehitler.htm |date=2004-08-18 }}

{{Kontrola otorîteyê}}
{{Şitil}}

[[Kategorî:Apoyî]]
[[Kategorî:Endamên PKKê]]
[[Kategorî:Jidayikbûn 1952]]
[[Kategorî:Mirin 1982]]
[[Kategorî:Şoreşger]]</text>
      <sha1>6kqc87s3g0oi3rhjhjety7uv0jiggnc</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Cemal Ebdo</title>
    <ns>0</ns>
    <id>2278</id>
    <revision>
      <id>1878187</id>
      <parentid>1767823</parentid>
      <timestamp>2024-12-02T09:11:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>MikaelF</username>
        <id>935</id>
      </contributor>
      <minor />
      <origin>1878187</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1766" sha1="dfakvyg6gtem0elqq95zlnsdlu6i6tk" xml:space="preserve">{{Agahîdank mirov/wîkîdane
}}
'''Cemal Ebdo''' (bi tîpguhêziya latînî ji erebî: ''Jamal Abdo''), wekî '''Mîrê Hêkan''' jî tê nasîn, hunermend û [[wênesaz]]ekî kurd e. Ebdo ku di sala [[1961]]ê de ji dayîk bûye, îro li [[Almanya]]yê dijî.

== Jiyan ==
[[Hunermend]] Cemal Ebdo (Mîrê Hêkan) di {{dîrok|27|gulan|1961}} de li gundê [[Til Kidiş]] ([[Tilgidiş]]) nêzîkî bajarê Dirbêsiyê li başûrê-rojavayî Kurdistanê ji dayik bûye.

Piştî bidawîkirina xwendina dibistanê di sala 1980î de, Mîrê Hêkan di sala 1981ê de berê xwe da Almanyayê. Li wê derê, wî di Zanîngeha [[FH-Aachen]] de dest bi xwendina bilind kir. Di 1988an de, wî xwendina xwe bi dawî anî û dîplom wergirt.

Di ber xwendina xwe re, Mîrê Hêkan di warê [[şanogerî]] û derhêneriyê de xebitî. Herweha wî demek dirêj dîlana [[balet]] û ya [[caz]] dikir û di vî warî de gelekî serkevtî bû.

Piştî xwendina xwe, Mîrê Hêkan di gelek waran de kar kir û bi taybetî di amadekirina hovk û dîkorên kanalên televizyonê yên almanî [[WDR]] û [[ARD]] de.

[[Hunera nûjen]] û modern roleke bingehîn di jiyana Mîrê Hêkan de dilîze. Ew bi enerjiyeke mezin û fantaziyeke xurt ramanên xwe di tabloyan de pêk tîne û ew li gelek welatên ewropî pêşkêş kirine.

== Bîbliyografî ==
* [[Xemgînê Remo]], ''Hevpeyvînek ligel Mîrê Hêka: Cemal Ebdo''. [[Zanîn (kovar)|Zanîn]], 9 (1994).

== Girêdanên derve ==
* [http://www.mirhek.com Malpera Cemal Ebdo] (Mîr Hêk)
* [http://www.amude.net/mirhek/mirhek.html Hêka Jiyanê] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20040701062538/http://amude.net/mirhek/mirhek.html |date=2004-07-01 }}

{{Kontrola otorîteyê}}
{{Şitil}}

[[Kategorî:Wênesazên kurd]]</text>
      <sha1>dfakvyg6gtem0elqq95zlnsdlu6i6tk</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878188</id>
      <parentid>1878187</parentid>
      <timestamp>2024-12-02T09:12:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>MikaelF</username>
        <id>935</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* Jiyan */</comment>
      <origin>1878188</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1768" sha1="hlfnihyi4dspcsbkcl142hqzrwgjf1h" xml:space="preserve">{{Agahîdank mirov/wîkîdane
}}
'''Cemal Ebdo''' (bi tîpguhêziya latînî ji erebî: ''Jamal Abdo''), wekî '''Mîrê Hêkan''' jî tê nasîn, hunermend û [[wênesaz]]ekî kurd e. Ebdo ku di sala [[1961]]ê de ji dayîk bûye, îro li [[Almanya]]yê dijî.

== Jiyan ==
[[Hunermend]] Cemal Ebdo (Mîrê Hêkan) di {{dîrok|27|gulan|1961}} de li gundê [[Til Kidîş]] ([[Tilgidîş]]) nêzîkî bajarê Dirbêsiyê li başûrê-rojavayî Kurdistanê ji dayik bûye.

Piştî bidawîkirina xwendina dibistanê di sala 1980î de, Mîrê Hêkan di sala 1981ê de berê xwe da Almanyayê. Li wê derê, wî di Zanîngeha [[FH-Aachen]] de dest bi xwendina bilind kir. Di 1988an de, wî xwendina xwe bi dawî anî û dîplom wergirt.

Di ber xwendina xwe re, Mîrê Hêkan di warê [[şanogerî]] û derhêneriyê de xebitî. Herweha wî demek dirêj dîlana [[balet]] û ya [[caz]] dikir û di vî warî de gelekî serkevtî bû.

Piştî xwendina xwe, Mîrê Hêkan di gelek waran de kar kir û bi taybetî di amadekirina hovk û dîkorên kanalên televizyonê yên almanî [[WDR]] û [[ARD]] de.

[[Hunera nûjen]] û modern roleke bingehîn di jiyana Mîrê Hêkan de dilîze. Ew bi enerjiyeke mezin û fantaziyeke xurt ramanên xwe di tabloyan de pêk tîne û ew li gelek welatên ewropî pêşkêş kirine.

== Bîbliyografî ==
* [[Xemgînê Remo]], ''Hevpeyvînek ligel Mîrê Hêka: Cemal Ebdo''. [[Zanîn (kovar)|Zanîn]], 9 (1994).

== Girêdanên derve ==
* [http://www.mirhek.com Malpera Cemal Ebdo] (Mîr Hêk)
* [http://www.amude.net/mirhek/mirhek.html Hêka Jiyanê] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20040701062538/http://amude.net/mirhek/mirhek.html |date=2004-07-01 }}

{{Kontrola otorîteyê}}
{{Şitil}}

[[Kategorî:Wênesazên kurd]]</text>
      <sha1>hlfnihyi4dspcsbkcl142hqzrwgjf1h</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Hêzên Parastina Gel</title>
    <ns>0</ns>
    <id>2744</id>
    <revision>
      <id>1877999</id>
      <parentid>1876835</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T12:36:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Penaber49</username>
        <id>39672</id>
      </contributor>
      <origin>1877999</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="904" sha1="qbykn3ekm1nu7t0a249nnm15f95b3gy" xml:space="preserve">[[Wêne:Flag of Hêzên Parastina Gel.svg|thumb|HPG - Ala Hêzên Parastina Gel]]
'''Hêzên Parastina Gel''' bi kurtasî '''HPG''' hêzeke gerîlayî ye ku baskê leşkerî ya [[Partiya Karkerên Kurdistanê]] ye. Hêzên Parastina Gel di kongreya 7em a Partiya Karkerên Kurdistanê ya ku di çileya sala 2000an de hatiye lidarxistin Hêzên Parastina Gel (HPG) cihê baskê gerîlayî ya berê Artêşa Rizgariya Gelê Kurdistanê (ARGK) digire.

Di 1ê heziranê [[2004]] agirbesta yekalî bi dawî bû. HPG di helwesta parastina rewa de ne.

== Girêdanên derve ==
* [http://www.hezenparastin.info Malpera HPG a Nû] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210120123403/http://hezenparastin.info/ |date=2021-01-20 }}

{{Kontrola otorîteyê}}
{{Şitil}}

[[Kategorî:PKK]]
[[Kategorî:Rêxistina leşkerî]]
[[Kategorî:Rêxistinên apoyî li Tirkiyeyê]]
[[Kategorî:Rêxistin (Kurdistan)]]</text>
      <sha1>qbykn3ekm1nu7t0a249nnm15f95b3gy</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878000</id>
      <parentid>1877999</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T12:40:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Penaber49</username>
        <id>39672</id>
      </contributor>
      <origin>1878000</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1136" sha1="q68blg8kuysmxv7h8hx9vsaqwyruyhq" xml:space="preserve">[[Wêne:Flag of Hêzên Parastina Gel.svg|thumb|HPG - Ala Hêzên Parastina Gel]]
'''Hêzên Parastina Gel''' bi kurtasî '''HPG''' hêzeke gerîlayî ye ku baskê leşkerî ya [[Partiya Karkerên Kurdistanê]] ye. Hêzên Parastina Gel di kongreya 7em a Partiya Karkerên Kurdistanê ya ku di çileya sala 2000an de hatiye lidarxistin Hêzên Parastina Gel (HPG) cihê baskê gerîlayî ya berê Artêşa Rizgariya Gelê Kurdistanê (ARGK) digire.

Hêzên Parastina Gel hêzeke leşkerî yê ku ji aliyê Partiya Karkerên Kurdistanê tê birêve birin û tê koordîne kirin. Bahoz Erdal di navbera salên 2004 û 2009an de serfermandariya Hêzên Parastina Gel bireve biriye.


Di 1ê heziranê [[2004]] agirbesta yekalî bi dawî bû. HPG di helwesta parastina rewa de ne.

== Girêdanên derve ==
* [http://www.hezenparastin.info Malpera HPG a Nû] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210120123403/http://hezenparastin.info/ |date=2021-01-20 }}

{{Kontrola otorîteyê}}
{{Şitil}}

[[Kategorî:PKK]]
[[Kategorî:Rêxistina leşkerî]]
[[Kategorî:Rêxistinên apoyî li Tirkiyeyê]]
[[Kategorî:Rêxistin (Kurdistan)]]</text>
      <sha1>q68blg8kuysmxv7h8hx9vsaqwyruyhq</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878001</id>
      <parentid>1878000</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T12:44:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Penaber49</username>
        <id>39672</id>
      </contributor>
      <origin>1878001</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1112" sha1="t2mqplrod1m5jsrdfq91mo58frc6qb0" xml:space="preserve">[[Wêne:Flag of Hêzên Parastina Gel.svg|thumb|HPG - Ala Hêzên Parastina Gel]]
'''Hêzên Parastina Gel''' bi kurtasî '''HPG''' hêzeke gerîlayî ye ku baskê leşkerî ya [[Partiya Karkerên Kurdistanê]] ye. Hêzên Parastina Gel di kongreya 7em a Partiya Karkerên Kurdistanê ya ku di çileya sala 2000an de hatiye lidarxistin cihê baskê gerîlayî ya berê [[Artêşa Rizgariya Gelê Kurdistanê]] (ARGK) girtiye.

Hêzên Parastina Gel hêzeke leşkerî yê ku ji aliyê Partiya Karkerên Kurdistanê tê birêve birin û tê koordîne kirin. Bahoz Erdal di navbera salên 2004 û 2009an de serfermandariya Hêzên Parastina Gel bireve biriye.

Di 1ê heziranê [[2004]] agirbesta yekalî bi dawî bû. HPG di helwesta parastina rewa de ne.

== Girêdanên derve ==
* [http://www.hezenparastin.info Malpera HPG a Nû] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210120123403/http://hezenparastin.info/ |date=2021-01-20 }}

{{Kontrola otorîteyê}}
{{Şitil}}

[[Kategorî:PKK]]
[[Kategorî:Rêxistina leşkerî]]
[[Kategorî:Rêxistinên apoyî li Tirkiyeyê]]
[[Kategorî:Rêxistin (Kurdistan)]]</text>
      <sha1>t2mqplrod1m5jsrdfq91mo58frc6qb0</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878002</id>
      <parentid>1878001</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T12:45:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Penaber49</username>
        <id>39672</id>
      </contributor>
      <origin>1878002</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1110" sha1="3ynt5i0qaq8hm4l4n1ih86itr4elwps" xml:space="preserve">[[Wêne:Flag of Hêzên Parastina Gel.svg|thumb|HPG - Ala Hêzên Parastina Gel]]
'''Hêzên Parastina Gel''' bi kurtasî '''HPG''' hêzeke gerîlayî ye ku baskê leşkerî ya [[Partiya Karkerên Kurdistanê]] ye. Hêzên Parastina Gel di kongreya 7em a Partiya Karkerên Kurdistanê ya ku di çileya sala 2000an de hatiye lidarxistin cihê baskê gerîlayî ya berê [[Artêşa Rizgariya Gelê Kurdistan]] (ARGK) girtiye.

Hêzên Parastina Gel hêzeke leşkerî yê ku ji aliyê Partiya Karkerên Kurdistanê tê birêve birin û tê koordîne kirin. Bahoz Erdal di navbera salên 2004 û 2009an de serfermandariya Hêzên Parastina Gel bireve biriye.

Di 1ê heziranê [[2004]] agirbesta yekalî bi dawî bû. HPG di helwesta parastina rewa de ne.

== Girêdanên derve ==
* [http://www.hezenparastin.info Malpera HPG a Nû] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210120123403/http://hezenparastin.info/ |date=2021-01-20 }}

{{Kontrola otorîteyê}}
{{Şitil}}

[[Kategorî:PKK]]
[[Kategorî:Rêxistina leşkerî]]
[[Kategorî:Rêxistinên apoyî li Tirkiyeyê]]
[[Kategorî:Rêxistin (Kurdistan)]]</text>
      <sha1>3ynt5i0qaq8hm4l4n1ih86itr4elwps</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878003</id>
      <parentid>1878002</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T12:48:00Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Penaber49</username>
        <id>39672</id>
      </contributor>
      <origin>1878003</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1057" sha1="boufbu3au3tqvlgo8ikk3qccwwlbaha" xml:space="preserve">[[Wêne:Flag of Hêzên Parastina Gel.svg|thumb|HPG - Ala Hêzên Parastina Gel]]
'''Hêzên Parastina Gel''' bi kurtasî '''HPG''' hêzeke gerîlayî ye ku baskê leşkerî ya [[Partiya Karkerên Kurdistanê]] ye. Hêzên Parastina Gel di kongreya 7em a Partiya Karkerên Kurdistanê ya ku di çileya sala 2000an de hatiye lidarxistin cihê baskê gerîlayî ya berê [[Artêşa Rizgariya Gelê Kurdistan]] (ARGK) girtiye.

Hêzên Parastina Gel hêzeke leşkerî yê ku ji aliyê Partiya Karkerên Kurdistanê tê birêve birin û tê koordîne kirin. Bahoz Erdal di navbera salên 2004 û 2009an de serfermandariya Hêzên Parastina Gel bireve biriye.
== Helwest ==
== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}

== Girêdanên derve ==
* [http://www.hezenparastin.info Malpera HPG a Nû] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210120123403/http://hezenparastin.info/ |date=2021-01-20 }}

{{Kontrola otorîteyê}}
{{Şitil}}

[[Kategorî:PKK]]
[[Kategorî:Rêxistina leşkerî]]
[[Kategorî:Rêxistinên apoyî li Tirkiyeyê]]
[[Kategorî:Rêxistin (Kurdistan)]]</text>
      <sha1>boufbu3au3tqvlgo8ikk3qccwwlbaha</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878006</id>
      <parentid>1878003</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T12:55:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Penaber49</username>
        <id>39672</id>
      </contributor>
      <origin>1878006</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1394" sha1="nb6x2gdqe9x8lnpgmys7rjr17xm7h8j" xml:space="preserve">[[Wêne:Flag of Hêzên Parastina Gel.svg|thumb|HPG - Ala Hêzên Parastina Gel]]
'''Hêzên Parastina Gel''' bi kurtasî '''HPG''' hêzeke gerîlayî ye ku baskê leşkerî ya [[Partiya Karkerên Kurdistanê]] ye. Hêzên Parastina Gel di kongreya 7em a Partiya Karkerên Kurdistanê ya ku di çileya sala 2000an de hatiye lidarxistin cihê baskê gerîlayî ya berê [[Artêşa Rizgariya Gelê Kurdistan]] (ARGK) girtiye.

Hêzên Parastina Gel hêzeke leşkerî yê ku ji aliyê Partiya Karkerên Kurdistanê tê birêve birin û tê koordîne kirin. Bahoz Erdal di navbera salên 2004 û 2009an de serfermandariya Hêzên Parastina Gel bireve biriye.
== Paşperdeh ==
Hêzên Parastina Gel (HPG) hêzeke gerîlayî ye ku bi damezrandina Partiya Karkerên re dest bi tekoşîna çekdarî kiriye. Hêz ji sala 1986an heta sala 2000 navê Artêşa Rizgariya Kurdistanê werdigire. Ji sala 2000an vir ve wekê Hêzên Parastina Gel (HPG) li herêmên Kurdistanê li dijî artêşa dewleta tirk şer dike.

== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}

== Girêdanên derve ==
* [http://www.hezenparastin.info Malpera HPG a Nû] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210120123403/http://hezenparastin.info/ |date=2021-01-20 }}

{{Kontrola otorîteyê}}
{{Şitil}}

[[Kategorî:PKK]]
[[Kategorî:Rêxistina leşkerî]]
[[Kategorî:Rêxistinên apoyî li Tirkiyeyê]]
[[Kategorî:Rêxistin (Kurdistan)]]</text>
      <sha1>nb6x2gdqe9x8lnpgmys7rjr17xm7h8j</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878007</id>
      <parentid>1878006</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T12:56:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Penaber49</username>
        <id>39672</id>
      </contributor>
      <origin>1878007</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1408" sha1="0b0tp38yk9c50qe9amerex69cqcsrp0" xml:space="preserve">[[Wêne:Flag of Hêzên Parastina Gel.svg|thumb|HPG - Ala Hêzên Parastina Gel]]
'''Hêzên Parastina Gel''' bi kurtasî '''HPG''' hêzeke gerîlayî ye ku baskê leşkerî ya [[Partiya Karkerên Kurdistanê]] ye. Hêzên Parastina Gel di kongreya 7em a Partiya Karkerên Kurdistanê ya ku di çileya sala 2000an de hatiye lidarxistin cihê baskê gerîlayî ya berê [[Artêşa Rizgariya Gelê Kurdistan]] (ARGK) girtiye.

Hêzên Parastina Gel hêzeke leşkerî yê ku ji aliyê Partiya Karkerên Kurdistanê tê birêve birin û tê koordîne kirin. Bahoz Erdal di navbera salên 2004 û 2009an de serfermandariya Hêzên Parastina Gel bireve biriye.
== Paşperdeh ==
Hêzên Parastina Gel (HPG) hêzeke gerîlayî ye ku bi damezrandina Partiya Karkerên re dest bi tekoşîna çekdarî kiriye. Hêz ji sala 1986an heta sala 2000 navê Artêşa Rizgariya Kurdistanê werdigire. Ji sala 2000an vir ve wekê Hêzên Parastina Gel (HPG) li herêmên Kurdistanê li dijî artêşa dewleta tirk şer dike.
== Helwest ==

== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}

== Girêdanên derve ==
* [http://www.hezenparastin.info Malpera HPG a Nû] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210120123403/http://hezenparastin.info/ |date=2021-01-20 }}

{{Kontrola otorîteyê}}
{{Şitil}}

[[Kategorî:PKK]]
[[Kategorî:Rêxistina leşkerî]]
[[Kategorî:Rêxistinên apoyî li Tirkiyeyê]]
[[Kategorî:Rêxistin (Kurdistan)]]</text>
      <sha1>0b0tp38yk9c50qe9amerex69cqcsrp0</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878017</id>
      <parentid>1878007</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T16:26:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Penaber49</username>
        <id>39672</id>
      </contributor>
      <origin>1878017</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2423" sha1="lw2vxm149dhbrxvanj6bqz1060poy6u" xml:space="preserve">[[Wêne:Flag of Hêzên Parastina Gel.svg|thumb|HPG - Ala Hêzên Parastina Gel]]
'''Hêzên Parastina Gel''' bi kurtasî '''HPG''' hêzeke gerîlayî ye ku baskê leşkerî ya [[Partiya Karkerên Kurdistanê]] ye. Hêzên Parastina Gel di kongreya 7em a Partiya Karkerên Kurdistanê ya ku di çileya sala 2000an de hatiye lidarxistin cihê baskê gerîlayî ya berê [[Artêşa Rizgariya Gelê Kurdistan]] (ARGK) girtiye.

Hêzên Parastina Gel hêzeke leşkerî yê ku ji aliyê Partiya Karkerên Kurdistanê tê birêve birin û tê koordîne kirin. Bahoz Erdal di navbera salên 2004 û 2009an de serfermandariya Hêzên Parastina Gel bireve biriye.
== Dîrok ==
Partiya Karkerên Kurdistanê di sala 1984an de ji xwe re stratejiyeke nû ya îdeolojîk diyar kiriye û diyar kir ku PKK rêbaza “şoreşa gel” a ku Mao Zedong pêş xistiye hilbijartiye û piştre li erdnîgariya bi navê Kurdistanê dest bi pêkanîna rêbazên şerê gerîla kiriye.

Di vê serdemê de rêxistinê &quot;şerê gel ê demdirêj&quot; îlan kiriye û rêbaza xwe wekê &quot;Propagandaya Çekdarî&quot; bi nav dike û bi navê Hêzên Rizgariya Kurdistanê (HRK) rêxistineke milîs ava kiriye. Piştre &quot;Yekîtiya Propaganda Çekdar a 14ê Tîrmehê&quot; di bin fermandariya yekem fermandarê hêzên gerîlayan [[Mahsum Korkmaz]] de di 15ê tebaxa sala 1984an de yekem têkoşîna çekdarî ya rêxistinê li navçeyên Dih û Şemzînanê pêk hatiye.

Piştre di kongreya 3yem a PKKê de ku di 25ê cotmeha sala 1986an de li Libnanê hatiye lidarxistin, HRK hatiye guhertin û li ser esasê êrîşên çekdarî yên bi hêz, hêzeke nû yê bi navê “Artêşa Rizgariya Gelê Kurdistanê” hatiye avakirin.

Hêzên Parastina Gel (HPG) hêzeke gerîlayî ye ku bi damezrandina Partiya Karkerên re dest bi tekoşîna çekdarî kiriye. Hêz ji sala 1986an heta sala 2000 navê Artêşa Rizgariya Kurdistanê werdigire. Ji sala 2000an vir ve wekê Hêzên Parastina Gel (HPG) li herêmên Kurdistanê li dijî artêşa dewleta tirk şer dike.

== Helwest ==

== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}

== Girêdanên derve ==
* [http://www.hezenparastin.info Malpera HPG a Nû] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210120123403/http://hezenparastin.info/ |date=2021-01-20 }}

{{Kontrola otorîteyê}}
{{Şitil}}

[[Kategorî:PKK]]
[[Kategorî:Rêxistina leşkerî]]
[[Kategorî:Rêxistinên apoyî li Tirkiyeyê]]
[[Kategorî:Rêxistin (Kurdistan)]]</text>
      <sha1>lw2vxm149dhbrxvanj6bqz1060poy6u</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878019</id>
      <parentid>1878017</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T16:28:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Penaber49</username>
        <id>39672</id>
      </contributor>
      <minor />
      <origin>1878019</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2480" sha1="ew9gjrma3nkiidgv7l0u8hds5fna9ag" xml:space="preserve">[[Wêne:Flag of Hêzên Parastina Gel.svg|thumb|HPG - Ala Hêzên Parastina Gel]]
'''Hêzên Parastina Gel''' bi kurtasî '''HPG''' hêzeke gerîlayî ye ku baskê leşkerî ya [[Partiya Karkerên Kurdistanê]] ye. Hêzên Parastina Gel di kongreya 7em a Partiya Karkerên Kurdistanê ya ku di çileya sala 2000an de hatiye lidarxistin cihê baskê gerîlayî ya berê [[Artêşa Rizgariya Gelê Kurdistan]] (ARGK) girtiye.

Hêzên Parastina Gel hêzeke leşkerî yê ku ji aliyê Partiya Karkerên Kurdistanê tê birêve birin û tê koordîne kirin. Bahoz Erdal di navbera salên 2004 û 2009an de serfermandariya Hêzên Parastina Gel bireve biriye.
== Dîrok ==
Partiya Karkerên Kurdistanê di sala 1984an de ji xwe re stratejiyeke nû ya îdeolojîk diyar kiriye û diyar kir ku PKK rêbaza “şoreşa gel” a ku Mao Zedong pêş xistiye hilbijartiye û piştre li erdnîgariya bi navê [[Kurdistan|Kurdistanê]] dest bi pêkanîna rêbazên şerê gerîla kiriye.

Di vê serdemê de rêxistinê &quot;şerê gel ê demdirêj&quot; îlan kiriye û rêbaza xwe wekê &quot;Propagandaya Çekdarî&quot; bi nav dike û bi navê [[Hêzên Rizgariya Kurdistanê]] (HRK) rêxistineke milîs ava kiriye. Piştre &quot;Yekîtiya Propaganda Çekdar a 14ê Tîrmehê&quot; di bin fermandariya yekem fermandarê hêzên gerîlayan [[Mahsum Korkmaz]] de di 15ê tebaxa sala 1984an de yekem têkoşîna çekdarî ya rêxistinê li navçeyên Dih û Şemzînanê pêk hatiye.

Piştre di kongreya 3yem a PKKê de ku di 25ê cotmeha sala 1986an de li Libnanê hatiye lidarxistin, HRK hatiye guhertin û li ser esasê êrîşên çekdarî yên bi hêz, hêzeke nû yê bi navê “[[Artêşa Rizgariya Gelê Kurdistan|Artêşa Rizgariya Gelê Kurdistanê]]” hatiye avakirin.

Hêzên Parastina Gel (HPG) hêzeke gerîlayî ye ku bi damezrandina Partiya Karkerên re dest bi tekoşîna çekdarî kiriye. Hêz ji sala 1986an heta sala 2000 navê Artêşa Rizgariya Kurdistanê werdigire. Ji sala 2000an vir ve wekê Hêzên Parastina Gel (HPG) li herêmên Kurdistanê li dijî artêşa dewleta tirk şer dike.

== Helwest ==

== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}

== Girêdanên derve ==
* [http://www.hezenparastin.info Malpera HPG a Nû] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210120123403/http://hezenparastin.info/ |date=2021-01-20 }}

{{Kontrola otorîteyê}}
{{Şitil}}

[[Kategorî:PKK]]
[[Kategorî:Rêxistina leşkerî]]
[[Kategorî:Rêxistinên apoyî li Tirkiyeyê]]
[[Kategorî:Rêxistin (Kurdistan)]]</text>
      <sha1>ew9gjrma3nkiidgv7l0u8hds5fna9ag</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878020</id>
      <parentid>1878019</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T16:30:07Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Penaber49</username>
        <id>39672</id>
      </contributor>
      <origin>1878020</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2365" sha1="jrgkhrf8d64vh2ympsfkdbiajtqcs8t" xml:space="preserve">[[Wêne:Flag of Hêzên Parastina Gel.svg|thumb|HPG - Ala Hêzên Parastina Gel]]
'''Hêzên Parastina Gel''' bi kurtasî '''HPG''' hêzeke gerîlayî ye ku baskê leşkerî ya [[Partiya Karkerên Kurdistanê]] ye. Hêzên Parastina Gel di kongreya 7em a Partiya Karkerên Kurdistanê ya ku di çileya sala 2000an de hatiye lidarxistin cihê baskê gerîlayî ya berê [[Artêşa Rizgariya Gelê Kurdistan]] (ARGK) girtiye.

Hêzên Parastina Gel hêzeke leşkerî yê ku ji aliyê Partiya Karkerên Kurdistanê tê birêve birin û tê koordîne kirin. Bahoz Erdal di navbera salên 2004 û 2009an de serfermandariya Hêzên Parastina Gel bireve biriye.
== Dîrok ==
Partiya Karkerên Kurdistanê di sala 1984an de ji xwe re stratejiyeke nû ya îdeolojîk diyar kiriye û diyar kir ku PKK rêbaza “şoreşa gel” a ku Mao Zedong pêş xistiye hilbijartiye û piştre li erdnîgariya bi navê [[Kurdistan|Kurdistanê]] dest bi pêkanîna rêbazên şerê gerîla kiriye.

Di vê serdemê de rêxistinê &quot;şerê gel ê demdirêj&quot; îlan kiriye û rêbaza xwe wekê &quot;Propagandaya Çekdarî&quot; bi nav dike û bi navê [[Hêzên Rizgariya Kurdistanê]] (HRK) rêxistineke milîs ava kiriye. Piştre &quot;Yekîtiya Propaganda Çekdar a 14ê Tîrmehê&quot; di bin fermandariya yekem fermandarê hêzên gerîlayan [[Mahsum Korkmaz]] de di 15ê tebaxa sala 1984an de yekem têkoşîna çekdarî ya rêxistinê li navçeyên Dih û Şemzînanê pêk hatiye.

Piştre di kongreya 3yem a PKKê de ku di 25ê cotmeha sala 1986an de li Libnanê hatiye lidarxistin, HRK hatiye guhertin û li ser esasê êrîşên çekdarî yên bi hêz, hêzeke nû yê bi navê “[[Artêşa Rizgariya Gelê Kurdistan|Artêşa Rizgariya Gelê Kurdistanê]]” hatiye avakirin.

Hêza gerîlayan ji sala 1986an heta sala 2000 navê Artêşa Rizgariya Kurdistanê werdigire. Ji sala 2000an vir ve wekê Hêzên Parastina Gel (HPG) li herêmên Kurdistanê li dijî artêşa dewleta tirk şer dike.

== Helwest ==

== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}

== Girêdanên derve ==
* [http://www.hezenparastin.info Malpera HPG a Nû] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210120123403/http://hezenparastin.info/ |date=2021-01-20 }}

{{Kontrola otorîteyê}}
{{Şitil}}

[[Kategorî:PKK]]
[[Kategorî:Rêxistina leşkerî]]
[[Kategorî:Rêxistinên apoyî li Tirkiyeyê]]
[[Kategorî:Rêxistin (Kurdistan)]]</text>
      <sha1>jrgkhrf8d64vh2ympsfkdbiajtqcs8t</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878021</id>
      <parentid>1878020</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T16:32:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Penaber49</username>
        <id>39672</id>
      </contributor>
      <minor />
      <origin>1878021</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2558" sha1="s54yy868udeomsypokl1njjn64arqgi" xml:space="preserve">[[Wêne:Flag of Hêzên Parastina Gel.svg|thumb|HPG - Ala Hêzên Parastina Gel]]
'''Hêzên Parastina Gel''' bi kurtasî '''HPG''' hêzeke gerîlayî ye ku baskê leşkerî ya [[Partiya Karkerên Kurdistanê]] ye.&lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://web.archive.org/web/20171203172543/http://www.statewatch.org/terrorlists/docs/EUterrorlist-May-06.pdf |sernav=&quot;Official Journal of the European Union (PDF)&quot;}}&lt;/ref&gt; Hêzên Parastina Gel di kongreya 7em a Partiya Karkerên Kurdistanê ya ku di çileya sala 2000an de hatiye lidarxistin cihê baskê gerîlayî ya berê [[Artêşa Rizgariya Gelê Kurdistan]] (ARGK) girtiye.

Hêzên Parastina Gel hêzeke leşkerî yê ku ji aliyê Partiya Karkerên Kurdistanê tê birêve birin û tê koordîne kirin. Bahoz Erdal di navbera salên 2004 û 2009an de serfermandariya Hêzên Parastina Gel bireve biriye.
== Dîrok ==
Partiya Karkerên Kurdistanê di sala 1984an de ji xwe re stratejiyeke nû ya îdeolojîk diyar kiriye û diyar kir ku PKK rêbaza “şoreşa gel” a ku Mao Zedong pêş xistiye hilbijartiye û piştre li erdnîgariya bi navê [[Kurdistan|Kurdistanê]] dest bi pêkanîna rêbazên şerê gerîla kiriye.

Di vê serdemê de rêxistinê &quot;şerê gel ê demdirêj&quot; îlan kiriye û rêbaza xwe wekê &quot;Propagandaya Çekdarî&quot; bi nav dike û bi navê [[Hêzên Rizgariya Kurdistanê]] (HRK) rêxistineke milîs ava kiriye. Piştre &quot;Yekîtiya Propaganda Çekdar a 14ê Tîrmehê&quot; di bin fermandariya yekem fermandarê hêzên gerîlayan [[Mahsum Korkmaz]] de di 15ê tebaxa sala 1984an de yekem têkoşîna çekdarî ya rêxistinê li navçeyên Dih û Şemzînanê pêk hatiye.

Piştre di kongreya 3yem a PKKê de ku di 25ê cotmeha sala 1986an de li Libnanê hatiye lidarxistin, HRK hatiye guhertin û li ser esasê êrîşên çekdarî yên bi hêz, hêzeke nû yê bi navê “[[Artêşa Rizgariya Gelê Kurdistan|Artêşa Rizgariya Gelê Kurdistanê]]” hatiye avakirin.

Hêza gerîlayan ji sala 1986an heta sala 2000 navê Artêşa Rizgariya Kurdistanê werdigire. Ji sala 2000an vir ve wekê Hêzên Parastina Gel (HPG) li herêmên Kurdistanê li dijî artêşa dewleta tirk şer dike.

== Helwest ==

== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}

== Girêdanên derve ==
* [http://www.hezenparastin.info Malpera HPG a Nû] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210120123403/http://hezenparastin.info/ |date=2021-01-20 }}

{{Kontrola otorîteyê}}
{{Şitil}}

[[Kategorî:PKK]]
[[Kategorî:Rêxistina leşkerî]]
[[Kategorî:Rêxistinên apoyî li Tirkiyeyê]]
[[Kategorî:Rêxistin (Kurdistan)]]</text>
      <sha1>s54yy868udeomsypokl1njjn64arqgi</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878023</id>
      <parentid>1878021</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T16:36:00Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Penaber49</username>
        <id>39672</id>
      </contributor>
      <minor />
      <origin>1878023</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2766" sha1="0g6d6o0057f8buwlklvsdtocqddbbeq" xml:space="preserve">[[Wêne:Flag of Hêzên Parastina Gel.svg|thumb|HPG - Ala Hêzên Parastina Gel]]
'''Hêzên Parastina Gel''' bi kurtasî '''HPG''' hêzeke gerîlayî ye ku baskê leşkerî ya [[Partiya Karkerên Kurdistanê]] ye.&lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://web.archive.org/web/20171203172543/http://www.statewatch.org/terrorlists/docs/EUterrorlist-May-06.pdf |sernav=&quot;Official Journal of the European Union (PDF)&quot;}}&lt;/ref&gt; Hêzên Parastina Gel di kongreya 7em a Partiya Karkerên Kurdistanê ya ku di çileya sala 2000an de hatiye lidarxistin cihê baskê gerîlayî ya berê [[Artêşa Rizgariya Gelê Kurdistan]] (ARGK) girtiye.

Hêzên Parastina Gel hêzeke leşkerî yê ku ji aliyê Partiya Karkerên Kurdistanê tê birêve birin û tê koordîne kirin. Bahoz Erdal di navbera salên 2004 û 2009an de serfermandariya Hêzên Parastina Gel bireve biriye.
== Dîrok ==
Partiya Karkerên Kurdistanê di sala 1984an de ji xwe re stratejiyeke nû ya îdeolojîk diyar kiriye û diyar kir ku PKK rêbaza “şoreşa gel” a ku Mao Zedong pêş xistiye hilbijartiye û piştre li erdnîgariya bi navê [[Kurdistan|Kurdistanê]] dest bi pêkanîna rêbazên şerê gerîla kiriye.

Di vê serdemê de rêxistinê &quot;şerê gel ê demdirêj&quot; îlan kiriye û rêbaza xwe wekê &quot;Propagandaya Çekdarî&quot; bi nav dike û bi navê [[Hêzên Rizgariya Kurdistanê]] (HRK) rêxistineke milîs ava kiriye. Piştre &quot;Yekîtiya Propaganda Çekdar a 14ê Tîrmehê&quot; di bin fermandariya yekem fermandarê hêzên gerîlayan [[Mahsum Korkmaz]] de di 15ê tebaxa sala 1984an de yekem têkoşîna çekdarî ya rêxistinê li navçeyên [[Dih]] û [[Şemzînan|Şemzînanê]] pêk hatiye.&lt;ref&gt;{{Jêder-kitêb |sernav=The Kurds and the future of Turkey |paşnav=Gunter |pêşnav=Michael M. |weşanger=St. Martin's Press |tarîx=1997 |isbn=978-0-312-17265-7 |cih=New York}}&lt;/ref&gt;

Piştre di kongreya 3yem a PKKê de ku di 25ê cotmeha sala 1986an de li Libnanê hatiye lidarxistin, HRK hatiye guhertin û li ser esasê êrîşên çekdarî yên bi hêz, hêzeke nû yê bi navê “[[Artêşa Rizgariya Gelê Kurdistan|Artêşa Rizgariya Gelê Kurdistanê]]” hatiye avakirin.

Hêza gerîlayan ji sala 1986an heta sala 2000 navê Artêşa Rizgariya Kurdistanê werdigire. Ji sala 2000an vir ve wekê Hêzên Parastina Gel (HPG) li herêmên Kurdistanê li dijî artêşa dewleta tirk şer dike.

== Helwest ==

== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}

== Girêdanên derve ==
* [http://www.hezenparastin.info Malpera HPG a Nû] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210120123403/http://hezenparastin.info/ |date=2021-01-20 }}

{{Kontrola otorîteyê}}
{{Şitil}}

[[Kategorî:PKK]]
[[Kategorî:Rêxistina leşkerî]]
[[Kategorî:Rêxistinên apoyî li Tirkiyeyê]]
[[Kategorî:Rêxistin (Kurdistan)]]</text>
      <sha1>0g6d6o0057f8buwlklvsdtocqddbbeq</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878024</id>
      <parentid>1878023</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T16:39:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Penaber49</username>
        <id>39672</id>
      </contributor>
      <minor />
      <origin>1878024</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2862" sha1="ftf711vrgjuliw1rdg0el30wbcauqhz" xml:space="preserve">[[Wêne:Flag of Hêzên Parastina Gel.svg|thumb|HPG - Ala Hêzên Parastina Gel]]
'''Hêzên Parastina Gel''' bi kurtasî '''HPG''' hêzeke gerîlayî ye ku baskê leşkerî ya [[Partiya Karkerên Kurdistanê]] ye.&lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://web.archive.org/web/20171203172543/http://www.statewatch.org/terrorlists/docs/EUterrorlist-May-06.pdf |sernav=&quot;Official Journal of the European Union (PDF)&quot;}}&lt;/ref&gt; Hêzên Parastina Gel di kongreya 7em a Partiya Karkerên Kurdistanê ya ku di çileya sala 2000an de hatiye lidarxistin cihê baskê gerîlayî ya berê [[Artêşa Rizgariya Gelê Kurdistan]] (ARGK) girtiye.

Hêzên Parastina Gel hêzeke leşkerî yê ku ji aliyê Partiya Karkerên Kurdistanê tê birêve birin û tê koordîne kirin. Bahoz Erdal di navbera salên 2004 û 2009an de serfermandariya Hêzên Parastina Gel bireve biriye.
== Dîrok ==
Partiya Karkerên Kurdistanê di sala 1984an de ji xwe re stratejiyeke nû ya îdeolojîk diyar kiriye û diyar kir ku PKK rêbaza “şoreşa gel” a ku Mao Zedong pêş xistiye hilbijartiye û piştre li erdnîgariya bi navê [[Kurdistan|Kurdistanê]] dest bi pêkanîna rêbazên şerê gerîla kiriye.

Di vê serdemê de rêxistinê &quot;şerê gel ê demdirêj&quot; îlan kiriye û rêbaza xwe wekê &quot;Propagandaya Çekdarî&quot; bi nav dike û bi navê [[Hêzên Rizgariya Kurdistanê]] (HRK) rêxistineke milîs ava kiriye. Piştre &quot;Yekîtiya Propaganda Çekdar a 14ê Tîrmehê&quot; di bin fermandariya yekem fermandarê hêzên gerîlayan [[Mahsum Korkmaz]] de di 15ê tebaxa sala 1984an de yekem têkoşîna çekdarî ya rêxistinê li navçeyên [[Dih]] û [[Şemzînan|Şemzînanê]] pêk hatiye.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://web.archive.org/web/20170817035442/http://www.sonsayfa.com/Haberler/Gundem/1984-yilinda-Eruhta-ne-oldu-121631.html |sernav=Di sala 1984an de li navçeya Dihê çi qewimî? |malper=web.archive.org |tarîx=2017-08-17 |roja-gihiştinê=2024-12-01}}&lt;/ref&gt;

Piştre di kongreya 3yem a PKKê de ku di 25ê cotmeha sala 1986an de li Libnanê hatiye lidarxistin, HRK hatiye guhertin û li ser esasê êrîşên çekdarî yên bi hêz, hêzeke nû yê bi navê “[[Artêşa Rizgariya Gelê Kurdistan|Artêşa Rizgariya Gelê Kurdistanê]]” hatiye avakirin.

Hêza gerîlayan ji sala 1986an heta sala 2000 navê Artêşa Rizgariya Kurdistanê werdigire. Ji sala 2000an vir ve wekê Hêzên Parastina Gel (HPG) li herêmên Kurdistanê li dijî artêşa dewleta tirk şer dike.

== Helwest ==

== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}

== Girêdanên derve ==
* [http://www.hezenparastin.info Malpera HPG a Nû] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210120123403/http://hezenparastin.info/ |date=2021-01-20 }}

{{Kontrola otorîteyê}}
{{Şitil}}

[[Kategorî:PKK]]
[[Kategorî:Rêxistina leşkerî]]
[[Kategorî:Rêxistinên apoyî li Tirkiyeyê]]
[[Kategorî:Rêxistin (Kurdistan)]]</text>
      <sha1>ftf711vrgjuliw1rdg0el30wbcauqhz</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878025</id>
      <parentid>1878024</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T16:40:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Penaber49</username>
        <id>39672</id>
      </contributor>
      <minor />
      <origin>1878025</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2866" sha1="056om2e5znt9cuohoh9r1g4qxq3so1m" xml:space="preserve">[[Wêne:Flag of Hêzên Parastina Gel.svg|thumb|HPG - Ala Hêzên Parastina Gel]]
'''Hêzên Parastina Gel''' bi kurtasî '''HPG''' hêzeke gerîlayî ye ku baskê leşkerî ya [[Partiya Karkerên Kurdistanê]] ye.&lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://web.archive.org/web/20171203172543/http://www.statewatch.org/terrorlists/docs/EUterrorlist-May-06.pdf |sernav=&quot;Official Journal of the European Union (PDF)&quot;}}&lt;/ref&gt; Hêzên Parastina Gel di kongreya 7em a Partiya Karkerên Kurdistanê ya ku di çileya sala 2000an de hatiye lidarxistin cihê baskê gerîlayî ya berê [[Artêşa Rizgariya Gelê Kurdistan]] (ARGK) girtiye.

Hêzên Parastina Gel hêzeke leşkerî yê ku ji aliyê Partiya Karkerên Kurdistanê tê birêve birin û tê koordîne kirin. Bahoz Erdal di navbera salên 2004 û 2009an de serfermandariya Hêzên Parastina Gel bireve biriye.
== Dîrok ==
Partiya Karkerên Kurdistanê di sala 1984an de ji xwe re stratejiyeke nû ya îdeolojîk diyar kiriye û diyar kir ku PKK rêbaza “şoreşa gel” a ku [[Mao Zedong]] pêş xistiye hilbijartiye û piştre li erdnîgariya bi navê [[Kurdistan|Kurdistanê]] dest bi pêkanîna rêbazên şerê gerîla kiriye.

Di vê serdemê de rêxistinê &quot;şerê gel ê demdirêj&quot; îlan kiriye û rêbaza xwe wekê &quot;Propagandaya Çekdarî&quot; bi nav dike û bi navê [[Hêzên Rizgariya Kurdistanê]] (HRK) rêxistineke milîs ava kiriye. Piştre &quot;Yekîtiya Propaganda Çekdar a 14ê Tîrmehê&quot; di bin fermandariya yekem fermandarê hêzên gerîlayan [[Mahsum Korkmaz]] de di 15ê tebaxa sala 1984an de yekem têkoşîna çekdarî ya rêxistinê li navçeyên [[Dih]] û [[Şemzînan|Şemzînanê]] pêk hatiye.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://web.archive.org/web/20170817035442/http://www.sonsayfa.com/Haberler/Gundem/1984-yilinda-Eruhta-ne-oldu-121631.html |sernav=Di sala 1984an de li navçeya Dihê çi qewimî? |malper=web.archive.org |tarîx=2017-08-17 |roja-gihiştinê=2024-12-01}}&lt;/ref&gt;

Piştre di kongreya 3yem a PKKê de ku di 25ê cotmeha sala 1986an de li Libnanê hatiye lidarxistin, HRK hatiye guhertin û li ser esasê êrîşên çekdarî yên bi hêz, hêzeke nû yê bi navê “[[Artêşa Rizgariya Gelê Kurdistan|Artêşa Rizgariya Gelê Kurdistanê]]” hatiye avakirin.

Hêza gerîlayan ji sala 1986an heta sala 2000 navê Artêşa Rizgariya Kurdistanê werdigire. Ji sala 2000an vir ve wekê Hêzên Parastina Gel (HPG) li herêmên Kurdistanê li dijî artêşa dewleta tirk şer dike.

== Helwest ==

== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}

== Girêdanên derve ==
* [http://www.hezenparastin.info Malpera HPG a Nû] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210120123403/http://hezenparastin.info/ |date=2021-01-20 }}

{{Kontrola otorîteyê}}
{{Şitil}}

[[Kategorî:PKK]]
[[Kategorî:Rêxistina leşkerî]]
[[Kategorî:Rêxistinên apoyî li Tirkiyeyê]]
[[Kategorî:Rêxistin (Kurdistan)]]</text>
      <sha1>056om2e5znt9cuohoh9r1g4qxq3so1m</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878026</id>
      <parentid>1878025</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T16:41:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Penaber49</username>
        <id>39672</id>
      </contributor>
      <minor />
      <origin>1878026</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2870" sha1="ddnjwkw0evv232jhci9nnxd2sopmx7v" xml:space="preserve">[[Wêne:Flag of Hêzên Parastina Gel.svg|thumb|HPG - Ala Hêzên Parastina Gel]]
'''Hêzên Parastina Gel''' bi kurtasî '''HPG''' hêzeke gerîlayî ye ku baskê leşkerî ya [[Partiya Karkerên Kurdistanê]] ye.&lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://web.archive.org/web/20171203172543/http://www.statewatch.org/terrorlists/docs/EUterrorlist-May-06.pdf |sernav=&quot;Official Journal of the European Union (PDF)&quot;}}&lt;/ref&gt; Hêzên Parastina Gel di kongreya 7em a Partiya Karkerên Kurdistanê ya ku di çileya sala 2000an de hatiye lidarxistin cihê baskê gerîlayî ya berê [[Artêşa Rizgariya Gelê Kurdistan]] (ARGK) girtiye.

Hêzên Parastina Gel hêzeke leşkerî yê ku ji aliyê Partiya Karkerên Kurdistanê tê birêve birin û tê koordîne kirin. [[Bahoz Erdal]] di navbera salên 2004 û 2009an de serfermandariya Hêzên Parastina Gel bireve biriye.
== Dîrok ==
Partiya Karkerên Kurdistanê di sala 1984an de ji xwe re stratejiyeke nû ya îdeolojîk diyar kiriye û diyar kir ku PKK rêbaza “şoreşa gel” a ku [[Mao Zedong]] pêş xistiye hilbijartiye û piştre li erdnîgariya bi navê [[Kurdistan|Kurdistanê]] dest bi pêkanîna rêbazên şerê gerîla kiriye.

Di vê serdemê de rêxistinê &quot;şerê gel ê demdirêj&quot; îlan kiriye û rêbaza xwe wekê &quot;Propagandaya Çekdarî&quot; bi nav dike û bi navê [[Hêzên Rizgariya Kurdistanê]] (HRK) rêxistineke milîs ava kiriye. Piştre &quot;Yekîtiya Propaganda Çekdar a 14ê Tîrmehê&quot; di bin fermandariya yekem fermandarê hêzên gerîlayan [[Mahsum Korkmaz]] de di 15ê tebaxa sala 1984an de yekem têkoşîna çekdarî ya rêxistinê li navçeyên [[Dih]] û [[Şemzînan|Şemzînanê]] pêk hatiye.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://web.archive.org/web/20170817035442/http://www.sonsayfa.com/Haberler/Gundem/1984-yilinda-Eruhta-ne-oldu-121631.html |sernav=Di sala 1984an de li navçeya Dihê çi qewimî? |malper=web.archive.org |tarîx=2017-08-17 |roja-gihiştinê=2024-12-01}}&lt;/ref&gt;

Piştre di kongreya 3yem a PKKê de ku di 25ê cotmeha sala 1986an de li Libnanê hatiye lidarxistin, HRK hatiye guhertin û li ser esasê êrîşên çekdarî yên bi hêz, hêzeke nû yê bi navê “[[Artêşa Rizgariya Gelê Kurdistan|Artêşa Rizgariya Gelê Kurdistanê]]” hatiye avakirin.

Hêza gerîlayan ji sala 1986an heta sala 2000 navê Artêşa Rizgariya Kurdistanê werdigire. Ji sala 2000an vir ve wekê Hêzên Parastina Gel (HPG) li herêmên Kurdistanê li dijî artêşa dewleta tirk şer dike.

== Helwest ==

== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}

== Girêdanên derve ==
* [http://www.hezenparastin.info Malpera HPG a Nû] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210120123403/http://hezenparastin.info/ |date=2021-01-20 }}

{{Kontrola otorîteyê}}
{{Şitil}}

[[Kategorî:PKK]]
[[Kategorî:Rêxistina leşkerî]]
[[Kategorî:Rêxistinên apoyî li Tirkiyeyê]]
[[Kategorî:Rêxistin (Kurdistan)]]</text>
      <sha1>ddnjwkw0evv232jhci9nnxd2sopmx7v</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878027</id>
      <parentid>1878026</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T16:42:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Penaber49</username>
        <id>39672</id>
      </contributor>
      <minor />
      <origin>1878027</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2855" sha1="hfb552lfjzyl13c0zu22henp4gpuaua" xml:space="preserve">[[Wêne:Flag of Hêzên Parastina Gel.svg|thumb|HPG - Ala Hêzên Parastina Gel]]
'''Hêzên Parastina Gel''' bi kurtasî '''HPG''' hêzeke gerîlayî ye ku baskê leşkerî ya [[Partiya Karkerên Kurdistanê]] ye.&lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://web.archive.org/web/20171203172543/http://www.statewatch.org/terrorlists/docs/EUterrorlist-May-06.pdf |sernav=&quot;Official Journal of the European Union (PDF)&quot;}}&lt;/ref&gt; Hêzên Parastina Gel di kongreya 7em a Partiya Karkerên Kurdistanê ya ku di çileya sala 2000an de hatiye lidarxistin cihê baskê gerîlayî ya berê [[Artêşa Rizgariya Gelê Kurdistan]] (ARGK) girtiye.

Hêzên Parastina Gel hêzeke leşkerî yê ku ji aliyê Partiya Karkerên Kurdistanê tê birêve birin û tê koordîne kirin. [[Bahoz Erdal]] di navbera salên 2004 û 2009an de serfermandariya Hêzên Parastina Gel bireve biriye.
== Dîrok ==
Partiya Karkerên Kurdistanê di sala 1984an de ji xwe re stratejiyeke nû ya îdeolojîk diyar kiriye û diyar kir ku PKK rêbaza “şoreşa gel” a ku [[Mao Zedong]] pêş xistiye hilbijartiye û piştre li erdnîgariya bi navê [[Kurdistan|Kurdistanê]] dest bi pêkanîna rêbazên şerê gerîla kiriye.

Di vê serdemê de rêxistinê &quot;şerê gel ê demdirêj&quot; îlan kiriye û rêbaza xwe wekê &quot;Propagandaya Çekdarî&quot; bi nav dike û bi navê [[Hêzên Rizgariya Kurdistanê]] (HRK) rêxistineke milîs ava kiriye. Piştre &quot;Yekîtiya Propaganda Çekdar a 14ê Tîrmehê&quot; di bin fermandariya yekem fermandarê hêzên gerîlayan [[Mahsum Korkmaz]] de di 15ê tebaxa sala 1984an de yekem têkoşîna çekdarî ya rêxistinê li navçeyên [[Dih]] û [[Şemzînan|Şemzînanê]] pêk hatiye.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://web.archive.org/web/20170817035442/http://www.sonsayfa.com/Haberler/Gundem/1984-yilinda-Eruhta-ne-oldu-121631.html |sernav=Di sala 1984an de li navçeya Dihê çi qewimî? |malper=web.archive.org |tarîx=2017-08-17 |roja-gihiştinê=2024-12-01}}&lt;/ref&gt;

Piştre di kongreya 3yem a PKKê de ku di 25ê cotmeha sala 1986an de li Libnanê hatiye lidarxistin, HRK hatiye guhertin û li ser esasê êrîşên çekdarî yên bi hêz, hêzeke nû yê bi navê “[[Artêşa Rizgariya Gelê Kurdistan|Artêşa Rizgariya Gelê Kurdistanê]]” hatiye avakirin.

Hêza gerîlayan ji sala 1986an heta sala 2000 navê Artêşa Rizgariya Kurdistanê werdigire. Ji sala 2000an vir ve wekê Hêzên Parastina Gel (HPG) li herêmên Kurdistanê li dijî artêşa dewleta tirk şer dike.

== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}

== Girêdanên derve ==
* [http://www.hezenparastin.info Malpera HPG a Nû] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210120123403/http://hezenparastin.info/ |date=2021-01-20 }}

{{Kontrola otorîteyê}}
{{Şitil}}

[[Kategorî:PKK]]
[[Kategorî:Rêxistina leşkerî]]
[[Kategorî:Rêxistinên apoyî li Tirkiyeyê]]
[[Kategorî:Rêxistin (Kurdistan)]]</text>
      <sha1>hfb552lfjzyl13c0zu22henp4gpuaua</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878041</id>
      <parentid>1878027</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T17:05:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Penaber49</username>
        <id>39672</id>
      </contributor>
      <origin>1878041</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2852" sha1="9rm3bvw88g8er3lv1er2rk0mpbolpgo" xml:space="preserve">[[Wêne:Flag of Hêzên Parastina Gel.svg|thumb|Alaya Hêzên Parastina Gel]]
'''Hêzên Parastina Gel''' bi kurtasî '''HPG''' hêzeke gerîlayî ye ku baskê leşkerî ya [[Partiya Karkerên Kurdistanê]] ye.&lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://web.archive.org/web/20171203172543/http://www.statewatch.org/terrorlists/docs/EUterrorlist-May-06.pdf |sernav=&quot;Official Journal of the European Union (PDF)&quot;}}&lt;/ref&gt; Hêzên Parastina Gel di kongreya 7em a Partiya Karkerên Kurdistanê ya ku di çileya sala 2000an de hatiye lidarxistin cihê baskê gerîlayî ya berê [[Artêşa Rizgariya Gelê Kurdistan]] (ARGK) girtiye.

Hêzên Parastina Gel hêzeke leşkerî yê ku ji aliyê Partiya Karkerên Kurdistanê tê birêve birin û tê koordîne kirin. [[Bahoz Erdal]] di navbera salên 2004 û 2009an de serfermandariya Hêzên Parastina Gel bireve biriye.

== Dîrok ==
Partiya Karkerên Kurdistanê di sala 1984an de ji xwe re stratejiyeke nû ya îdeolojîk diyar kiriye û diyar kir ku PKK rêbaza “şoreşa gel” a ku [[Mao Zedong]] pêş xistiye hilbijartiye û piştre li erdnîgariya bi navê [[Kurdistan|Kurdistanê]] dest bi pêkanîna rêbazên şerê gerîla kiriye.

Di vê serdemê de rêxistinê &quot;şerê gel ê demdirêj&quot; îlan kiriye û rêbaza xwe wekê &quot;Propagandaya Çekdarî&quot; bi nav dike û bi navê [[Hêzên Rizgariya Kurdistanê]] (HRK) rêxistineke milîs ava kiriye. Piştre &quot;Yekîtiya Propaganda Çekdar a 14ê Tîrmehê&quot; di bin fermandariya yekem fermandarê hêzên gerîlayan [[Mahsum Korkmaz]] de di 15ê tebaxa sala 1984an de yekem têkoşîna çekdarî ya rêxistinê li navçeyên [[Dih]] û [[Şemzînan|Şemzînanê]] pêk hatiye.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://web.archive.org/web/20170817035442/http://www.sonsayfa.com/Haberler/Gundem/1984-yilinda-Eruhta-ne-oldu-121631.html |sernav=Di sala 1984an de li navçeya Dihê çi qewimî? |malper=web.archive.org |tarîx=2017-08-17 |roja-gihiştinê=2024-12-01}}&lt;/ref&gt;

Piştre di kongreya 3yem a PKKê de ku di 25ê cotmeha sala 1986an de li Libnanê hatiye lidarxistin, HRK hatiye guhertin û li ser esasê êrîşên çekdarî yên bi hêz, hêzeke nû yê bi navê “[[Artêşa Rizgariya Gelê Kurdistan|Artêşa Rizgariya Gelê Kurdistanê]]” hatiye avakirin.

Hêza gerîlayan ji sala 1986an heta sala 2000 navê Artêşa Rizgariya Kurdistanê werdigire. Ji sala 2000an vir ve wekê Hêzên Parastina Gel (HPG) li herêmên Kurdistanê li dijî artêşa dewleta tirk şer dike.

== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}

== Girêdanên derve ==
* [http://www.hezenparastin.info Malpera HPG a Nû] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210120123403/http://hezenparastin.info/ |date=2021-01-20 }}

{{Kontrola otorîteyê}}
{{Şitil}}

[[Kategorî:PKK]]
[[Kategorî:Rêxistina leşkerî]]
[[Kategorî:Rêxistinên apoyî li Tirkiyeyê]]
[[Kategorî:Rêxistin (Kurdistan)]]</text>
      <sha1>9rm3bvw88g8er3lv1er2rk0mpbolpgo</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878046</id>
      <parentid>1878041</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T17:12:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Balyozbot</username>
        <id>42414</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[Bikarhêner:Balyozxane/skrîpt/py/citeKurdifier.py|Bot]]: Kurdîkirina çavkaniyan; paqijiyên kozmetîk (Lînk paqij kir.)</comment>
      <origin>1878046</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2803" sha1="3ch1dotmqopa0wlapp6o9vn12tplgee" xml:space="preserve">[[Wêne:Flag of Hêzên Parastina Gel.svg|thumb|Alaya Hêzên Parastina Gel]]
'''Hêzên Parastina Gel''' bi kurtasî '''HPG''' hêzeke gerîlayî ye ku baskê leşkerî ya [[Partiya Karkerên Kurdistanê]] ye.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://web.archive.org/web/20171203172543/http://www.statewatch.org/terrorlists/docs/EUterrorlist-May-06.pdf |sernav=&quot;Official Journal of the European Union (PDF)&quot; }}&lt;/ref&gt; Hêzên Parastina Gel di kongreya 7em a Partiya Karkerên Kurdistanê ya ku di çileya sala 2000an de hatiye lidarxistin cihê baskê gerîlayî ya berê [[Artêşa Rizgariya Gelê Kurdistan]] (ARGK) girtiye.

Hêzên Parastina Gel hêzeke leşkerî yê ku ji aliyê Partiya Karkerên Kurdistanê tê birêve birin û tê koordîne kirin. [[Bahoz Erdal]] di navbera salên 2004 û 2009an de serfermandariya Hêzên Parastina Gel bireve biriye.

== Dîrok ==
Partiya Karkerên Kurdistanê di sala 1984an de ji xwe re stratejiyeke nû ya îdeolojîk diyar kiriye û diyar kir ku PKK rêbaza “şoreşa gel” a ku [[Mao Zedong]] pêş xistiye hilbijartiye û piştre li erdnîgariya bi navê [[Kurdistan]]ê dest bi pêkanîna rêbazên şerê gerîla kiriye.

Di vê serdemê de rêxistinê &quot;şerê gel ê demdirêj&quot; îlan kiriye û rêbaza xwe wekê &quot;Propagandaya Çekdarî&quot; bi nav dike û bi navê [[Hêzên Rizgariya Kurdistanê]] (HRK) rêxistineke milîs ava kiriye. Piştre &quot;Yekîtiya Propaganda Çekdar a 14ê Tîrmehê&quot; di bin fermandariya yekem fermandarê hêzên gerîlayan [[Mahsum Korkmaz]] de di 15ê tebaxa sala 1984an de yekem têkoşîna çekdarî ya rêxistinê li navçeyên [[Dih]] û [[Şemzînan]]ê pêk hatiye.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://web.archive.org/web/20170817035442/http://www.sonsayfa.com/Haberler/Gundem/1984-yilinda-Eruhta-ne-oldu-121631.html |sernav=Di sala 1984an de li navçeya Dihê çi qewimî? |malper=web.archive.org |tarîx=2017-08-17 |roja-gihiştinê=2024-12-01 }}&lt;/ref&gt;

Piştre di kongreya 3yem a PKKê de ku di 25ê cotmeha sala 1986an de li Libnanê hatiye lidarxistin, HRK hatiye guhertin û li ser esasê êrîşên çekdarî yên bi hêz, hêzeke nû yê bi navê “[[Artêşa Rizgariya Gelê Kurdistan]]ê” hatiye avakirin.

Hêza gerîlayan ji sala 1986an heta sala 2000 navê Artêşa Rizgariya Kurdistanê werdigire. Ji sala 2000an vir ve wekê Hêzên Parastina Gel (HPG) li herêmên Kurdistanê li dijî artêşa dewleta tirk şer dike.

== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}

== Girêdanên derve ==
* [http://www.hezenparastin.info Malpera HPG a Nû] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210120123403/http://hezenparastin.info/ |date=2021-01-20 }}

{{Kontrola otorîteyê}}
{{Şitil}}

[[Kategorî:PKK]]
[[Kategorî:Rêxistina leşkerî]]
[[Kategorî:Rêxistinên apoyî li Tirkiyeyê]]
[[Kategorî:Rêxistin (Kurdistan)]]</text>
      <sha1>3ch1dotmqopa0wlapp6o9vn12tplgee</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878171</id>
      <parentid>1878046</parentid>
      <timestamp>2024-12-02T02:47:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Penaber49</username>
        <id>39672</id>
      </contributor>
      <origin>1878171</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4394" sha1="gnzdcdj3zno9imbj6f7bq200zovm3xh" xml:space="preserve">{{Agahîdank rêxistinên leşkerî
| nav                = Hêzên Parastina Gel
| navê rastî         = 
| navê rastî ziman   = Kurdî
| wêne               = 
| wêne mezinî        = 250px
| wêne binnivîs      = 
| sernûçe            = 
| çalak              = 2000 – niha
| îdeolojî           = 
| girêdayîbûn        = 
| kom                = 
| avaker             = 
| damezrêner         = 
| serokê damezrêner  = 
| sernav rêber       = 
| rêber              = 
| serok              = 
| rêberê leşkerî     = 
| rêberê siyasî      = 
| sernav rêber1      = 
| navê rêber1        = 
| sernav rêber2      = 
| navê rêber2        = 
| berdevk            = 
| axaftvan           = 
| sergeh             = 
| herêm              = 
| mezinahî           = 10.000 – 20.000
| perçeyek ji        = 
| pêşrew             = 
| derizandin         = 
| bihevkelanî        = 
| pêşî               = 
| bi eslî wek        = 
| navê pêşî          = 
| berê               = 
| navê berê          = 
| paşê               = 
| bûye               = 
| navê paşê          = 
| bihevkelyan        = 
| derizandin ser     = 
| domdar             = 
| hevpeyman          = 
| dijber             = 
| şer                = 
| rêxistin           = 
| malper             = {{URL|}}
| terxankirin wek komekî terorî ji aliyê = 
| nasnameya etîketa sembol = 
| nasnameya sembol   = 
| nasnameya etîketa sembol2 = 
| nasnameya sembol2  = 
| nasnameya etîketa sembol3 = 
| nasnameya sembol3  = 
| nasnameya etîketa sembol4 = 
| nasnameya sembol4  = 
}}
[[Wêne:Flag of Hêzên Parastina Gel.svg|thumb|Alaya Hêzên Parastina Gel]]
'''Hêzên Parastina Gel''' bi kurtasî '''HPG''' hêzeke gerîlayî ye ku baskê leşkerî ya [[Partiya Karkerên Kurdistanê]] ye.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://web.archive.org/web/20171203172543/http://www.statewatch.org/terrorlists/docs/EUterrorlist-May-06.pdf |sernav=&quot;Official Journal of the European Union (PDF)&quot; }}&lt;/ref&gt; Hêzên Parastina Gel di kongreya 7em a Partiya Karkerên Kurdistanê ya ku di çileya sala 2000an de hatiye lidarxistin cihê baskê gerîlayî ya berê [[Artêşa Rizgariya Gelê Kurdistan]] (ARGK) girtiye.

Hêzên Parastina Gel hêzeke leşkerî yê ku ji aliyê Partiya Karkerên Kurdistanê tê birêve birin û tê koordîne kirin. [[Bahoz Erdal]] di navbera salên 2004 û 2009an de serfermandariya Hêzên Parastina Gel bireve biriye.

== Dîrok ==
Partiya Karkerên Kurdistanê di sala 1984an de ji xwe re stratejiyeke nû ya îdeolojîk diyar kiriye û diyar kir ku PKK rêbaza “şoreşa gel” a ku [[Mao Zedong]] pêş xistiye hilbijartiye û piştre li erdnîgariya bi navê [[Kurdistan]]ê dest bi pêkanîna rêbazên şerê gerîla kiriye.

Di vê serdemê de rêxistinê &quot;şerê gel ê demdirêj&quot; îlan kiriye û rêbaza xwe wekê &quot;Propagandaya Çekdarî&quot; bi nav dike û bi navê [[Hêzên Rizgariya Kurdistanê]] (HRK) rêxistineke milîs ava kiriye. Piştre &quot;Yekîtiya Propaganda Çekdar a 14ê Tîrmehê&quot; di bin fermandariya yekem fermandarê hêzên gerîlayan [[Mahsum Korkmaz]] de di 15ê tebaxa sala 1984an de yekem têkoşîna çekdarî ya rêxistinê li navçeyên [[Dih]] û [[Şemzînan]]ê pêk hatiye.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://web.archive.org/web/20170817035442/http://www.sonsayfa.com/Haberler/Gundem/1984-yilinda-Eruhta-ne-oldu-121631.html |sernav=Di sala 1984an de li navçeya Dihê çi qewimî? |malper=web.archive.org |tarîx=2017-08-17 |roja-gihiştinê=2024-12-01 }}&lt;/ref&gt;

Piştre di kongreya 3yem a PKKê de ku di 25ê cotmeha sala 1986an de li Libnanê hatiye lidarxistin, HRK hatiye guhertin û li ser esasê êrîşên çekdarî yên bi hêz, hêzeke nû yê bi navê “[[Artêşa Rizgariya Gelê Kurdistan]]ê” hatiye avakirin.

Hêza gerîlayan ji sala 1986an heta sala 2000 navê Artêşa Rizgariya Kurdistanê werdigire. Ji sala 2000an vir ve wekê Hêzên Parastina Gel (HPG) li herêmên Kurdistanê li dijî artêşa dewleta tirk şer dike.

== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}

== Girêdanên derve ==
* [http://www.hezenparastin.info Malpera HPG a Nû] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210120123403/http://hezenparastin.info/ |date=2021-01-20 }}

{{Kontrola otorîteyê}}
{{Şitil}}

[[Kategorî:PKK]]
[[Kategorî:Rêxistina leşkerî]]
[[Kategorî:Rêxistinên apoyî li Tirkiyeyê]]
[[Kategorî:Rêxistin (Kurdistan)]]</text>
      <sha1>gnzdcdj3zno9imbj6f7bq200zovm3xh</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878172</id>
      <parentid>1878171</parentid>
      <timestamp>2024-12-02T02:48:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Penaber49</username>
        <id>39672</id>
      </contributor>
      <origin>1878172</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4349" sha1="8asyk6prcphrbp7jj42m4w3ufva0cje" xml:space="preserve">{{Agahîdank rêxistinên leşkerî
| nav                = Hêzên Parastina Gel
| navê rastî         = 
| navê rastî ziman   = Kurdî
| wêne               = Flag of Hêzên Parastina Gel.svg
| wêne mezinî        = 250px
| wêne binnivîs      = 
| sernûçe            = 
| çalak              = 2000 – niha
| îdeolojî           = 
| girêdayîbûn        = 
| kom                = 
| avaker             = 
| damezrêner         = 
| serokê damezrêner  = 
| sernav rêber       = 
| rêber              = 
| serok              = 
| rêberê leşkerî     = 
| rêberê siyasî      = 
| sernav rêber1      = 
| navê rêber1        = 
| sernav rêber2      = 
| navê rêber2        = 
| berdevk            = 
| axaftvan           = 
| sergeh             = 
| herêm              = 
| mezinahî           = 10.000 – 20.000
| perçeyek ji        = 
| pêşrew             = 
| derizandin         = 
| bihevkelanî        = 
| pêşî               = 
| bi eslî wek        = 
| navê pêşî          = 
| berê               = 
| navê berê          = 
| paşê               = 
| bûye               = 
| navê paşê          = 
| bihevkelyan        = 
| derizandin ser     = 
| domdar             = 
| hevpeyman          = 
| dijber             = 
| şer                = 
| rêxistin           = 
| malper             = {{URL|}}
| terxankirin wek komekî terorî ji aliyê = 
| nasnameya etîketa sembol = 
| nasnameya sembol   = 
| nasnameya etîketa sembol2 = 
| nasnameya sembol2  = 
| nasnameya etîketa sembol3 = 
| nasnameya sembol3  = 
| nasnameya etîketa sembol4 = 
| nasnameya sembol4  = 
}}
'''Hêzên Parastina Gel''' bi kurtasî '''HPG''' hêzeke gerîlayî ye ku baskê leşkerî ya [[Partiya Karkerên Kurdistanê]] ye.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://web.archive.org/web/20171203172543/http://www.statewatch.org/terrorlists/docs/EUterrorlist-May-06.pdf |sernav=&quot;Official Journal of the European Union (PDF)&quot; }}&lt;/ref&gt; Hêzên Parastina Gel di kongreya 7em a Partiya Karkerên Kurdistanê ya ku di çileya sala 2000an de hatiye lidarxistin cihê baskê gerîlayî ya berê [[Artêşa Rizgariya Gelê Kurdistan]] (ARGK) girtiye.

Hêzên Parastina Gel hêzeke leşkerî yê ku ji aliyê Partiya Karkerên Kurdistanê tê birêve birin û tê koordîne kirin. [[Bahoz Erdal]] di navbera salên 2004 û 2009an de serfermandariya Hêzên Parastina Gel bireve biriye.

== Dîrok ==
Partiya Karkerên Kurdistanê di sala 1984an de ji xwe re stratejiyeke nû ya îdeolojîk diyar kiriye û diyar kir ku PKK rêbaza “şoreşa gel” a ku [[Mao Zedong]] pêş xistiye hilbijartiye û piştre li erdnîgariya bi navê [[Kurdistan]]ê dest bi pêkanîna rêbazên şerê gerîla kiriye.

Di vê serdemê de rêxistinê &quot;şerê gel ê demdirêj&quot; îlan kiriye û rêbaza xwe wekê &quot;Propagandaya Çekdarî&quot; bi nav dike û bi navê [[Hêzên Rizgariya Kurdistanê]] (HRK) rêxistineke milîs ava kiriye. Piştre &quot;Yekîtiya Propaganda Çekdar a 14ê Tîrmehê&quot; di bin fermandariya yekem fermandarê hêzên gerîlayan [[Mahsum Korkmaz]] de di 15ê tebaxa sala 1984an de yekem têkoşîna çekdarî ya rêxistinê li navçeyên [[Dih]] û [[Şemzînan]]ê pêk hatiye.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://web.archive.org/web/20170817035442/http://www.sonsayfa.com/Haberler/Gundem/1984-yilinda-Eruhta-ne-oldu-121631.html |sernav=Di sala 1984an de li navçeya Dihê çi qewimî? |malper=web.archive.org |tarîx=2017-08-17 |roja-gihiştinê=2024-12-01 }}&lt;/ref&gt;

Piştre di kongreya 3yem a PKKê de ku di 25ê cotmeha sala 1986an de li Libnanê hatiye lidarxistin, HRK hatiye guhertin û li ser esasê êrîşên çekdarî yên bi hêz, hêzeke nû yê bi navê “[[Artêşa Rizgariya Gelê Kurdistan]]ê” hatiye avakirin.

Hêza gerîlayan ji sala 1986an heta sala 2000 navê Artêşa Rizgariya Kurdistanê werdigire. Ji sala 2000an vir ve wekê Hêzên Parastina Gel (HPG) li herêmên Kurdistanê li dijî artêşa dewleta tirk şer dike.

== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}

== Girêdanên derve ==
* [http://www.hezenparastin.info Malpera HPG a Nû] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210120123403/http://hezenparastin.info/ |date=2021-01-20 }}

{{Kontrola otorîteyê}}
{{Şitil}}

[[Kategorî:PKK]]
[[Kategorî:Rêxistina leşkerî]]
[[Kategorî:Rêxistinên apoyî li Tirkiyeyê]]
[[Kategorî:Rêxistin (Kurdistan)]]</text>
      <sha1>8asyk6prcphrbp7jj42m4w3ufva0cje</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878173</id>
      <parentid>1878172</parentid>
      <timestamp>2024-12-02T02:51:46Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Penaber49</username>
        <id>39672</id>
      </contributor>
      <origin>1878173</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4362" sha1="0x3clq0mx3b1pk32xldpa9cbkl0dxt8" xml:space="preserve">{{Agahîdank rêxistinên leşkerî
| nav                = Hêzên Parastina Gel
| navê rastî         = 
| navê rastî ziman   = Kurdî
| wêne               = Flag of Hêzên Parastina Gel.svg
| wêne mezinî        = 250px
| wêne binnivîs      = 
| sernûçe            = 
| çalak              = 2000 – niha
| îdeolojî           = 
| girêdayîbûn        = 
| kom                = 
| avaker             = 
| damezrêner         = 
| serokê damezrêner  = 
| sernav rêber       = 
| rêber              = 
| serok              = 
| rêberê leşkerî     = 
| rêberê siyasî      = 
| sernav rêber1      = 
| navê rêber1        = 
| sernav rêber2      = 
| navê rêber2        = 
| berdevk            = 
| axaftvan           = 
| sergeh             = 
| herêm              = 
| mezinahî           = 10.000 – 20.000
| perçeyek ji        = 
| pêşrew             = 
| derizandin         = 
| bihevkelanî        = 
| pêşî               = 
| bi eslî wek        = 
| navê pêşî          = 
| berê               = 
| navê berê          = 
| paşê               = 
| bûye               = 
| navê paşê          = 
| bihevkelyan        = 
| derizandin ser     = 
| domdar             = 
| hevpeyman          = 
| dijber             = 
| şer                = 
| rêxistin           = 
| malper             = {{URL|hezenparastin}}
| terxankirin wek komekî terorî ji aliyê = 
| nasnameya etîketa sembol = 
| nasnameya sembol   = 
| nasnameya etîketa sembol2 = 
| nasnameya sembol2  = 
| nasnameya etîketa sembol3 = 
| nasnameya sembol3  = 
| nasnameya etîketa sembol4 = 
| nasnameya sembol4  = 
}}
'''Hêzên Parastina Gel''' bi kurtasî '''HPG''' hêzeke gerîlayî ye ku baskê leşkerî ya [[Partiya Karkerên Kurdistanê]] ye.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://web.archive.org/web/20171203172543/http://www.statewatch.org/terrorlists/docs/EUterrorlist-May-06.pdf |sernav=&quot;Official Journal of the European Union (PDF)&quot; }}&lt;/ref&gt; Hêzên Parastina Gel di kongreya 7em a Partiya Karkerên Kurdistanê ya ku di çileya sala 2000an de hatiye lidarxistin cihê baskê gerîlayî ya berê [[Artêşa Rizgariya Gelê Kurdistan]] (ARGK) girtiye.

Hêzên Parastina Gel hêzeke leşkerî yê ku ji aliyê Partiya Karkerên Kurdistanê tê birêve birin û tê koordîne kirin. [[Bahoz Erdal]] di navbera salên 2004 û 2009an de serfermandariya Hêzên Parastina Gel bireve biriye.

== Dîrok ==
Partiya Karkerên Kurdistanê di sala 1984an de ji xwe re stratejiyeke nû ya îdeolojîk diyar kiriye û diyar kir ku PKK rêbaza “şoreşa gel” a ku [[Mao Zedong]] pêş xistiye hilbijartiye û piştre li erdnîgariya bi navê [[Kurdistan]]ê dest bi pêkanîna rêbazên şerê gerîla kiriye.

Di vê serdemê de rêxistinê &quot;şerê gel ê demdirêj&quot; îlan kiriye û rêbaza xwe wekê &quot;Propagandaya Çekdarî&quot; bi nav dike û bi navê [[Hêzên Rizgariya Kurdistanê]] (HRK) rêxistineke milîs ava kiriye. Piştre &quot;Yekîtiya Propaganda Çekdar a 14ê Tîrmehê&quot; di bin fermandariya yekem fermandarê hêzên gerîlayan [[Mahsum Korkmaz]] de di 15ê tebaxa sala 1984an de yekem têkoşîna çekdarî ya rêxistinê li navçeyên [[Dih]] û [[Şemzînan]]ê pêk hatiye.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://web.archive.org/web/20170817035442/http://www.sonsayfa.com/Haberler/Gundem/1984-yilinda-Eruhta-ne-oldu-121631.html |sernav=Di sala 1984an de li navçeya Dihê çi qewimî? |malper=web.archive.org |tarîx=2017-08-17 |roja-gihiştinê=2024-12-01 }}&lt;/ref&gt;

Piştre di kongreya 3yem a PKKê de ku di 25ê cotmeha sala 1986an de li Libnanê hatiye lidarxistin, HRK hatiye guhertin û li ser esasê êrîşên çekdarî yên bi hêz, hêzeke nû yê bi navê “[[Artêşa Rizgariya Gelê Kurdistan]]ê” hatiye avakirin.

Hêza gerîlayan ji sala 1986an heta sala 2000 navê Artêşa Rizgariya Kurdistanê werdigire. Ji sala 2000an vir ve wekê Hêzên Parastina Gel (HPG) li herêmên Kurdistanê li dijî artêşa dewleta tirk şer dike.

== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}

== Girêdanên derve ==
* [http://www.hezenparastin.info Malpera HPG a Nû] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210120123403/http://hezenparastin.info/ |date=2021-01-20 }}

{{Kontrola otorîteyê}}
{{Şitil}}

[[Kategorî:PKK]]
[[Kategorî:Rêxistina leşkerî]]
[[Kategorî:Rêxistinên apoyî li Tirkiyeyê]]
[[Kategorî:Rêxistin (Kurdistan)]]</text>
      <sha1>0x3clq0mx3b1pk32xldpa9cbkl0dxt8</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878174</id>
      <parentid>1878173</parentid>
      <timestamp>2024-12-02T02:52:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Penaber49</username>
        <id>39672</id>
      </contributor>
      <origin>1878174</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4362" sha1="l5yt5kwdtmle8lb8zptt7yubhgzxsaf" xml:space="preserve">{{Agahîdank rêxistinên leşkerî
| nav                = Hêzên Parastina Gel
| navê rastî         = 
| navê rastî ziman   = Kurdî
| wêne               = Flag of Hêzên Parastina Gel.svg
| wêne mezinî        = 250px
| wêne binnivîs      = 
| sernûçe            = 
| çalak              = 2000 – niha
| îdeolojî           = 
| girêdayîbûn        = 
| kom                = 
| avaker             = 
| damezrêner         = 
| serokê damezrêner  = 
| sernav rêber       = 
| rêber              = 
| serok              = 
| rêberê leşkerî     = 
| rêberê siyasî      = 
| sernav rêber1      = 
| navê rêber1        = 
| sernav rêber2      = 
| navê rêber2        = 
| berdevk            = 
| axaftvan           = 
| sergeh             = 
| herêm              = 
| mezinahî           = 20.000 – 30.000
| perçeyek ji        = 
| pêşrew             = 
| derizandin         = 
| bihevkelanî        = 
| pêşî               = 
| bi eslî wek        = 
| navê pêşî          = 
| berê               = 
| navê berê          = 
| paşê               = 
| bûye               = 
| navê paşê          = 
| bihevkelyan        = 
| derizandin ser     = 
| domdar             = 
| hevpeyman          = 
| dijber             = 
| şer                = 
| rêxistin           = 
| malper             = {{URL|hezenparastin}}
| terxankirin wek komekî terorî ji aliyê = 
| nasnameya etîketa sembol = 
| nasnameya sembol   = 
| nasnameya etîketa sembol2 = 
| nasnameya sembol2  = 
| nasnameya etîketa sembol3 = 
| nasnameya sembol3  = 
| nasnameya etîketa sembol4 = 
| nasnameya sembol4  = 
}}
'''Hêzên Parastina Gel''' bi kurtasî '''HPG''' hêzeke gerîlayî ye ku baskê leşkerî ya [[Partiya Karkerên Kurdistanê]] ye.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://web.archive.org/web/20171203172543/http://www.statewatch.org/terrorlists/docs/EUterrorlist-May-06.pdf |sernav=&quot;Official Journal of the European Union (PDF)&quot; }}&lt;/ref&gt; Hêzên Parastina Gel di kongreya 7em a Partiya Karkerên Kurdistanê ya ku di çileya sala 2000an de hatiye lidarxistin cihê baskê gerîlayî ya berê [[Artêşa Rizgariya Gelê Kurdistan]] (ARGK) girtiye.

Hêzên Parastina Gel hêzeke leşkerî yê ku ji aliyê Partiya Karkerên Kurdistanê tê birêve birin û tê koordîne kirin. [[Bahoz Erdal]] di navbera salên 2004 û 2009an de serfermandariya Hêzên Parastina Gel bireve biriye.

== Dîrok ==
Partiya Karkerên Kurdistanê di sala 1984an de ji xwe re stratejiyeke nû ya îdeolojîk diyar kiriye û diyar kir ku PKK rêbaza “şoreşa gel” a ku [[Mao Zedong]] pêş xistiye hilbijartiye û piştre li erdnîgariya bi navê [[Kurdistan]]ê dest bi pêkanîna rêbazên şerê gerîla kiriye.

Di vê serdemê de rêxistinê &quot;şerê gel ê demdirêj&quot; îlan kiriye û rêbaza xwe wekê &quot;Propagandaya Çekdarî&quot; bi nav dike û bi navê [[Hêzên Rizgariya Kurdistanê]] (HRK) rêxistineke milîs ava kiriye. Piştre &quot;Yekîtiya Propaganda Çekdar a 14ê Tîrmehê&quot; di bin fermandariya yekem fermandarê hêzên gerîlayan [[Mahsum Korkmaz]] de di 15ê tebaxa sala 1984an de yekem têkoşîna çekdarî ya rêxistinê li navçeyên [[Dih]] û [[Şemzînan]]ê pêk hatiye.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://web.archive.org/web/20170817035442/http://www.sonsayfa.com/Haberler/Gundem/1984-yilinda-Eruhta-ne-oldu-121631.html |sernav=Di sala 1984an de li navçeya Dihê çi qewimî? |malper=web.archive.org |tarîx=2017-08-17 |roja-gihiştinê=2024-12-01 }}&lt;/ref&gt;

Piştre di kongreya 3yem a PKKê de ku di 25ê cotmeha sala 1986an de li Libnanê hatiye lidarxistin, HRK hatiye guhertin û li ser esasê êrîşên çekdarî yên bi hêz, hêzeke nû yê bi navê “[[Artêşa Rizgariya Gelê Kurdistan]]ê” hatiye avakirin.

Hêza gerîlayan ji sala 1986an heta sala 2000 navê Artêşa Rizgariya Kurdistanê werdigire. Ji sala 2000an vir ve wekê Hêzên Parastina Gel (HPG) li herêmên Kurdistanê li dijî artêşa dewleta tirk şer dike.

== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}

== Girêdanên derve ==
* [http://www.hezenparastin.info Malpera HPG a Nû] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210120123403/http://hezenparastin.info/ |date=2021-01-20 }}

{{Kontrola otorîteyê}}
{{Şitil}}

[[Kategorî:PKK]]
[[Kategorî:Rêxistina leşkerî]]
[[Kategorî:Rêxistinên apoyî li Tirkiyeyê]]
[[Kategorî:Rêxistin (Kurdistan)]]</text>
      <sha1>l5yt5kwdtmle8lb8zptt7yubhgzxsaf</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878175</id>
      <parentid>1878174</parentid>
      <timestamp>2024-12-02T02:54:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Penaber49</username>
        <id>39672</id>
      </contributor>
      <origin>1878175</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4362" sha1="k49gtmrw0w9qk2f3hoi8nu7k2qhy53j" xml:space="preserve">{{Agahîdank rêxistinên leşkerî
| nav                = Hêzên Parastina Gel
| navê rastî         = 
| navê rastî ziman   = Kurdî
| wêne               = Flag of Hêzên Parastina Gel.svg
| wêne mezinî        = 250px
| wêne binnivîs      = 
| sernûçe            = 
| çalak              = 2000 – niha
| îdeolojî           = 
| girêdayîbûn        = 
| kom                = 
| avaker             = 
| damezrêner         = 
| serokê damezrêner  = 
| sernav rêber       = 
| rêber              = 
| serok              = 
| rêberê leşkerî     = 
| rêberê siyasî      = 
| sernav rêber1      = 
| navê rêber1        = 
| sernav rêber2      = 
| navê rêber2        = 
| berdevk            = 
| axaftvan           = 
| sergeh             = 
| herêm              = 
| mezinahî           = 35.000 – 40.000
| perçeyek ji        = 
| pêşrew             = 
| derizandin         = 
| bihevkelanî        = 
| pêşî               = 
| bi eslî wek        = 
| navê pêşî          = 
| berê               = 
| navê berê          = 
| paşê               = 
| bûye               = 
| navê paşê          = 
| bihevkelyan        = 
| derizandin ser     = 
| domdar             = 
| hevpeyman          = 
| dijber             = 
| şer                = 
| rêxistin           = 
| malper             = {{URL|hezenparastin}}
| terxankirin wek komekî terorî ji aliyê = 
| nasnameya etîketa sembol = 
| nasnameya sembol   = 
| nasnameya etîketa sembol2 = 
| nasnameya sembol2  = 
| nasnameya etîketa sembol3 = 
| nasnameya sembol3  = 
| nasnameya etîketa sembol4 = 
| nasnameya sembol4  = 
}}
'''Hêzên Parastina Gel''' bi kurtasî '''HPG''' hêzeke gerîlayî ye ku baskê leşkerî ya [[Partiya Karkerên Kurdistanê]] ye.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://web.archive.org/web/20171203172543/http://www.statewatch.org/terrorlists/docs/EUterrorlist-May-06.pdf |sernav=&quot;Official Journal of the European Union (PDF)&quot; }}&lt;/ref&gt; Hêzên Parastina Gel di kongreya 7em a Partiya Karkerên Kurdistanê ya ku di çileya sala 2000an de hatiye lidarxistin cihê baskê gerîlayî ya berê [[Artêşa Rizgariya Gelê Kurdistan]] (ARGK) girtiye.

Hêzên Parastina Gel hêzeke leşkerî yê ku ji aliyê Partiya Karkerên Kurdistanê tê birêve birin û tê koordîne kirin. [[Bahoz Erdal]] di navbera salên 2004 û 2009an de serfermandariya Hêzên Parastina Gel bireve biriye.

== Dîrok ==
Partiya Karkerên Kurdistanê di sala 1984an de ji xwe re stratejiyeke nû ya îdeolojîk diyar kiriye û diyar kir ku PKK rêbaza “şoreşa gel” a ku [[Mao Zedong]] pêş xistiye hilbijartiye û piştre li erdnîgariya bi navê [[Kurdistan]]ê dest bi pêkanîna rêbazên şerê gerîla kiriye.

Di vê serdemê de rêxistinê &quot;şerê gel ê demdirêj&quot; îlan kiriye û rêbaza xwe wekê &quot;Propagandaya Çekdarî&quot; bi nav dike û bi navê [[Hêzên Rizgariya Kurdistanê]] (HRK) rêxistineke milîs ava kiriye. Piştre &quot;Yekîtiya Propaganda Çekdar a 14ê Tîrmehê&quot; di bin fermandariya yekem fermandarê hêzên gerîlayan [[Mahsum Korkmaz]] de di 15ê tebaxa sala 1984an de yekem têkoşîna çekdarî ya rêxistinê li navçeyên [[Dih]] û [[Şemzînan]]ê pêk hatiye.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://web.archive.org/web/20170817035442/http://www.sonsayfa.com/Haberler/Gundem/1984-yilinda-Eruhta-ne-oldu-121631.html |sernav=Di sala 1984an de li navçeya Dihê çi qewimî? |malper=web.archive.org |tarîx=2017-08-17 |roja-gihiştinê=2024-12-01 }}&lt;/ref&gt;

Piştre di kongreya 3yem a PKKê de ku di 25ê cotmeha sala 1986an de li Libnanê hatiye lidarxistin, HRK hatiye guhertin û li ser esasê êrîşên çekdarî yên bi hêz, hêzeke nû yê bi navê “[[Artêşa Rizgariya Gelê Kurdistan]]ê” hatiye avakirin.

Hêza gerîlayan ji sala 1986an heta sala 2000 navê Artêşa Rizgariya Kurdistanê werdigire. Ji sala 2000an vir ve wekê Hêzên Parastina Gel (HPG) li herêmên Kurdistanê li dijî artêşa dewleta tirk şer dike.

== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}

== Girêdanên derve ==
* [http://www.hezenparastin.info Malpera HPG a Nû] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210120123403/http://hezenparastin.info/ |date=2021-01-20 }}

{{Kontrola otorîteyê}}
{{Şitil}}

[[Kategorî:PKK]]
[[Kategorî:Rêxistina leşkerî]]
[[Kategorî:Rêxistinên apoyî li Tirkiyeyê]]
[[Kategorî:Rêxistin (Kurdistan)]]</text>
      <sha1>k49gtmrw0w9qk2f3hoi8nu7k2qhy53j</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878176</id>
      <parentid>1878175</parentid>
      <timestamp>2024-12-02T02:58:07Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Penaber49</username>
        <id>39672</id>
      </contributor>
      <origin>1878176</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4435" sha1="a5sij7vmmwignrdguozizu3nhfuvjto" xml:space="preserve">{{Agahîdank rêxistinên leşkerî
| nav                = Hêzên Parastina Gel
| navê rastî         = 
| navê rastî ziman   = Kurdî
| wêne               = Flag of Hêzên Parastina Gel.svg
| wêne mezinî        = 250px
| wêne binnivîs      = 
| sernûçe            = 
| çalak              = 2000 – niha
| îdeolojî           = 
| girêdayîbûn        = 
| kom                = 
| avaker             = 
| damezrêner         = 
| serokê damezrêner  = 
| sernav rêber       = 
| rêber              = 
| serok              = 
| rêberê leşkerî     = 
| rêberê siyasî      = 
| sernav rêber1      = 
| navê rêber1        = 
| sernav rêber2      = 
| navê rêber2        = 
| berdevk            = 
| axaftvan           = 
| sergeh             = [[Çiyayên Qendîlê]]
| herêm              = [[Bakurê Kurdistanê]], [[Başûrê Kurdistanê]]
| mezinahî           = 35.000 – 40.000
| perçeyek ji        = 
| pêşrew             = 
| derizandin         = 
| bihevkelanî        = 
| pêşî               = 
| bi eslî wek        = 
| navê pêşî          = 
| berê               = 
| navê berê          = 
| paşê               = 
| bûye               = 
| navê paşê          = 
| bihevkelyan        = 
| derizandin ser     = 
| domdar             = 
| hevpeyman          = 
| dijber             = 
| şer                = 
| rêxistin           = 
| malper             = {{URL|hezenparastin}}
| terxankirin wek komekî terorî ji aliyê = 
| nasnameya etîketa sembol = 
| nasnameya sembol   = 
| nasnameya etîketa sembol2 = 
| nasnameya sembol2  = 
| nasnameya etîketa sembol3 = 
| nasnameya sembol3  = 
| nasnameya etîketa sembol4 = 
| nasnameya sembol4  = 
}}
'''Hêzên Parastina Gel''' bi kurtasî '''HPG''' hêzeke gerîlayî ye ku baskê leşkerî ya [[Partiya Karkerên Kurdistanê]] ye.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://web.archive.org/web/20171203172543/http://www.statewatch.org/terrorlists/docs/EUterrorlist-May-06.pdf |sernav=&quot;Official Journal of the European Union (PDF)&quot; }}&lt;/ref&gt; Hêzên Parastina Gel di kongreya 7em a Partiya Karkerên Kurdistanê ya ku di çileya sala 2000an de hatiye lidarxistin cihê baskê gerîlayî ya berê [[Artêşa Rizgariya Gelê Kurdistan]] (ARGK) girtiye.

Hêzên Parastina Gel hêzeke leşkerî yê ku ji aliyê Partiya Karkerên Kurdistanê tê birêve birin û tê koordîne kirin. [[Bahoz Erdal]] di navbera salên 2004 û 2009an de serfermandariya Hêzên Parastina Gel bireve biriye.

== Dîrok ==
Partiya Karkerên Kurdistanê di sala 1984an de ji xwe re stratejiyeke nû ya îdeolojîk diyar kiriye û diyar kir ku PKK rêbaza “şoreşa gel” a ku [[Mao Zedong]] pêş xistiye hilbijartiye û piştre li erdnîgariya bi navê [[Kurdistan]]ê dest bi pêkanîna rêbazên şerê gerîla kiriye.

Di vê serdemê de rêxistinê &quot;şerê gel ê demdirêj&quot; îlan kiriye û rêbaza xwe wekê &quot;Propagandaya Çekdarî&quot; bi nav dike û bi navê [[Hêzên Rizgariya Kurdistanê]] (HRK) rêxistineke milîs ava kiriye. Piştre &quot;Yekîtiya Propaganda Çekdar a 14ê Tîrmehê&quot; di bin fermandariya yekem fermandarê hêzên gerîlayan [[Mahsum Korkmaz]] de di 15ê tebaxa sala 1984an de yekem têkoşîna çekdarî ya rêxistinê li navçeyên [[Dih]] û [[Şemzînan]]ê pêk hatiye.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://web.archive.org/web/20170817035442/http://www.sonsayfa.com/Haberler/Gundem/1984-yilinda-Eruhta-ne-oldu-121631.html |sernav=Di sala 1984an de li navçeya Dihê çi qewimî? |malper=web.archive.org |tarîx=2017-08-17 |roja-gihiştinê=2024-12-01 }}&lt;/ref&gt;

Piştre di kongreya 3yem a PKKê de ku di 25ê cotmeha sala 1986an de li Libnanê hatiye lidarxistin, HRK hatiye guhertin û li ser esasê êrîşên çekdarî yên bi hêz, hêzeke nû yê bi navê “[[Artêşa Rizgariya Gelê Kurdistan]]ê” hatiye avakirin.

Hêza gerîlayan ji sala 1986an heta sala 2000 navê Artêşa Rizgariya Kurdistanê werdigire. Ji sala 2000an vir ve wekê Hêzên Parastina Gel (HPG) li herêmên Kurdistanê li dijî artêşa dewleta tirk şer dike.

== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}

== Girêdanên derve ==
* [http://www.hezenparastin.info Malpera HPG a Nû] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210120123403/http://hezenparastin.info/ |date=2021-01-20 }}

{{Kontrola otorîteyê}}
{{Şitil}}

[[Kategorî:PKK]]
[[Kategorî:Rêxistina leşkerî]]
[[Kategorî:Rêxistinên apoyî li Tirkiyeyê]]
[[Kategorî:Rêxistin (Kurdistan)]]</text>
      <sha1>a5sij7vmmwignrdguozizu3nhfuvjto</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878179</id>
      <parentid>1878176</parentid>
      <timestamp>2024-12-02T03:06:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Penaber49</username>
        <id>39672</id>
      </contributor>
      <origin>1878179</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4435" sha1="7i9uep5dztjts681hqdivm7ytr7h3a8" xml:space="preserve">{{Agahîdank rêxistinên leşkerî
| nav                = Hêzên Parastina Gel
| navê rastî         = 
| navê rastî ziman   = Kurdî
| wêne               = Flag of Hêzên Parastina Gel.svg
| wêne mezinî        = 200px
| wêne binnivîs      = 
| sernûçe            = 
| çalak              = 2000 – niha
| îdeolojî           = 
| girêdayîbûn        = 
| kom                = 
| avaker             = 
| damezrêner         = 
| serokê damezrêner  = 
| sernav rêber       = 
| rêber              = 
| serok              = 
| rêberê leşkerî     = 
| rêberê siyasî      = 
| sernav rêber1      = 
| navê rêber1        = 
| sernav rêber2      = 
| navê rêber2        = 
| berdevk            = 
| axaftvan           = 
| sergeh             = [[Çiyayên Qendîlê]]
| herêm              = [[Bakurê Kurdistanê]], [[Başûrê Kurdistanê]]
| mezinahî           = 35.000 – 40.000
| perçeyek ji        = 
| pêşrew             = 
| derizandin         = 
| bihevkelanî        = 
| pêşî               = 
| bi eslî wek        = 
| navê pêşî          = 
| berê               = 
| navê berê          = 
| paşê               = 
| bûye               = 
| navê paşê          = 
| bihevkelyan        = 
| derizandin ser     = 
| domdar             = 
| hevpeyman          = 
| dijber             = 
| şer                = 
| rêxistin           = 
| malper             = {{URL|hezenparastin}}
| terxankirin wek komekî terorî ji aliyê = 
| nasnameya etîketa sembol = 
| nasnameya sembol   = 
| nasnameya etîketa sembol2 = 
| nasnameya sembol2  = 
| nasnameya etîketa sembol3 = 
| nasnameya sembol3  = 
| nasnameya etîketa sembol4 = 
| nasnameya sembol4  = 
}}
'''Hêzên Parastina Gel''' bi kurtasî '''HPG''' hêzeke gerîlayî ye ku baskê leşkerî ya [[Partiya Karkerên Kurdistanê]] ye.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://web.archive.org/web/20171203172543/http://www.statewatch.org/terrorlists/docs/EUterrorlist-May-06.pdf |sernav=&quot;Official Journal of the European Union (PDF)&quot; }}&lt;/ref&gt; Hêzên Parastina Gel di kongreya 7em a Partiya Karkerên Kurdistanê ya ku di çileya sala 2000an de hatiye lidarxistin cihê baskê gerîlayî ya berê [[Artêşa Rizgariya Gelê Kurdistan]] (ARGK) girtiye.

Hêzên Parastina Gel hêzeke leşkerî yê ku ji aliyê Partiya Karkerên Kurdistanê tê birêve birin û tê koordîne kirin. [[Bahoz Erdal]] di navbera salên 2004 û 2009an de serfermandariya Hêzên Parastina Gel bireve biriye.

== Dîrok ==
Partiya Karkerên Kurdistanê di sala 1984an de ji xwe re stratejiyeke nû ya îdeolojîk diyar kiriye û diyar kir ku PKK rêbaza “şoreşa gel” a ku [[Mao Zedong]] pêş xistiye hilbijartiye û piştre li erdnîgariya bi navê [[Kurdistan]]ê dest bi pêkanîna rêbazên şerê gerîla kiriye.

Di vê serdemê de rêxistinê &quot;şerê gel ê demdirêj&quot; îlan kiriye û rêbaza xwe wekê &quot;Propagandaya Çekdarî&quot; bi nav dike û bi navê [[Hêzên Rizgariya Kurdistanê]] (HRK) rêxistineke milîs ava kiriye. Piştre &quot;Yekîtiya Propaganda Çekdar a 14ê Tîrmehê&quot; di bin fermandariya yekem fermandarê hêzên gerîlayan [[Mahsum Korkmaz]] de di 15ê tebaxa sala 1984an de yekem têkoşîna çekdarî ya rêxistinê li navçeyên [[Dih]] û [[Şemzînan]]ê pêk hatiye.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://web.archive.org/web/20170817035442/http://www.sonsayfa.com/Haberler/Gundem/1984-yilinda-Eruhta-ne-oldu-121631.html |sernav=Di sala 1984an de li navçeya Dihê çi qewimî? |malper=web.archive.org |tarîx=2017-08-17 |roja-gihiştinê=2024-12-01 }}&lt;/ref&gt;

Piştre di kongreya 3yem a PKKê de ku di 25ê cotmeha sala 1986an de li Libnanê hatiye lidarxistin, HRK hatiye guhertin û li ser esasê êrîşên çekdarî yên bi hêz, hêzeke nû yê bi navê “[[Artêşa Rizgariya Gelê Kurdistan]]ê” hatiye avakirin.

Hêza gerîlayan ji sala 1986an heta sala 2000 navê Artêşa Rizgariya Kurdistanê werdigire. Ji sala 2000an vir ve wekê Hêzên Parastina Gel (HPG) li herêmên Kurdistanê li dijî artêşa dewleta tirk şer dike.

== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}

== Girêdanên derve ==
* [http://www.hezenparastin.info Malpera HPG a Nû] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210120123403/http://hezenparastin.info/ |date=2021-01-20 }}

{{Kontrola otorîteyê}}
{{Şitil}}

[[Kategorî:PKK]]
[[Kategorî:Rêxistina leşkerî]]
[[Kategorî:Rêxistinên apoyî li Tirkiyeyê]]
[[Kategorî:Rêxistin (Kurdistan)]]</text>
      <sha1>7i9uep5dztjts681hqdivm7ytr7h3a8</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>AIDS</title>
    <ns>0</ns>
    <id>3694</id>
    <revision>
      <id>1878157</id>
      <parentid>1713484</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T21:46:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Biyolojiyabikurdi</username>
        <id>31567</id>
      </contributor>
      <minor />
      <origin>1878157</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9407" sha1="ebmrt3ri5mkzg71ll9v10aiucbuujm3" xml:space="preserve">[[Wêne:Roja AIDSê ku.png|thumb]]
'''Nîşana Nemana Bergiriya Destketî''' (bi înglîzî: ''Acquired Immune Deficiency Syndrome'' (AIDS)) nexweşiyek ji ber tûşbûna bi '''Vîrusa Nemana Bergiriya Mirovan''' e (bi îngilîzî: ''Human Immunodeficiency Virus'' (HIV))&lt;ref name=&quot;Human biology&quot;&gt;Sylvia S. Mader, D., &amp; Windelspecht, M. (2015). Biology (12th ed.). New York, NY: McGraw-Hill Education. &lt;/ref&gt;. Ango AIDS navê nexweşiyê ye, HIV navê hokara nexweşiyê ye.

== Pêkhateya HIV-ê ==
Nexweşiya AIDS (bixwîne: ''eyds'') di navbera mirovan de cara pêşîn, li sala 1981ê hat dîtin&lt;ref name=&quot;OpenStax, Anatomy &amp; Physiology&quot;&gt;OpenStax, Anatomy &amp; Physiology, OpenStax ,2013 [https://openstax.org/details/books/anatomy-and-physiology]&lt;/ref&gt;. Çavkaniya nexweşiyê rojhilatê [[Efrîqa]]yê ye&lt;ref name=&quot;Human biology&quot;/&gt;. Mirovahî ji zû da ji hokara vê nexweşiyê hayadar bû, lê ev nexweşî hetanê salên 1980ê tûşî mirovan nedibû, tenê hin meymûn bi nexweşiya AIDSê diketin. Lê paşê, ji ber rûdana [[bazdan]]ê (mutasyon), zanyariyên bomaweyî yê vîrusa HIVê guherî û corek nû yê vîrusa HIVê peyda bû. Ev vîrusa nû êdî dikarîbû tûşê [[xane]]yên mirovan jî bibe. Vîrusa HIV-ê, virûseka [[Asîda rîbonukleyî|ARNyî]] yê&lt;ref name=&quot;visualizing-human-biology&quot;/&gt;, ango zanyariyên bomaweyî yên vîrusê li ser zincîra [[asîda rîbonukleyî]] (ARN) ye. Asîda rîbonukleyî (bi îngilîzî: ''RNA (Ribonucleic acid'') ji zincîrek nukleotîdan pêk tê, ev zincîra ARN-yê bi hêsanî rastê bazdanê tê û diguhere, loma heta niha li dij virusa HIV-ê [[kutan|kutav]] (vaksîn) an jî dermanek bi bandor bi dest neketiye. HIV hokara nexweşiyek bêderman e&lt;ref name=&quot;Human Biology.&quot;/&gt;.

== Rêbaza tûşbûnê bi xaneyên lîmfê ve ==
[[Wêne:HIV ku.png|thumb|HIV bi navbeynkariya wergiran, xwe li ser rûyê xaneyên lîmfê û hellûşenera gewre de girê dide.]]
Vîrusa HIV-ê êrîşê [[Lîmfexane|xaneyên lîmfê]] dike, loma [[Bergiriya destketî|koendama bergiriya]] mirovê bi HIV-ê tûşbûyî qels dibe, laşê mirov li hember hokarên nexweşiyê bê parastin dimînê&lt;ref name=&quot;Human Biology.&quot;&gt;Starr, C., &amp; McMillan, B. (2010). Human Biology. Boston, MA: Cengage Learning. &lt;/ref&gt;. Li ser rûyê parzûna [[Xaneya T|xaneyên T alîkar]] û xaneyên [[hellûşener]]a gewre de wergirên taybet ên bi navê CD4 û CCR5 heye. Vîrusa HIV-ê xwe bi van wergiran ve girê dide bi vî awayî tûşê xaneyên lîmfê dibe&lt;ref name=&quot;Human biology&quot;/&gt;. Xaneyên tûşê hokarên nexweşiyê bûne, wekî xaneyên mêvandar tê navkirin. Vîrusa HIV-ê di nav xaneya mêvandar de ARN-ya xwe wekî bingeh(qalib) bi kar tîne û bi navbeynkariya xaneya mêvandar, [[Asîda deoksîrîbonukleyî|ADN]] (Asîda deoksîrîbonukleyî) dide berhmkirin&lt;ref name=&quot; Anatomy and physiology&quot;&gt;Waugh, A., Grant, A., Chambers, G., Ross, J. S., &amp; Wilson, K. J. (2014). Ross and Wilson anatomy &amp; physiology in health and illness 12th ed.&lt;/ref&gt;. ADN-ya vîrusî ya nûçêbûyî zanyariyên bomaweyî yê vîrusa HÎV-ê lixwe digire. Paşê ev ADN-ya HIV-ê tevlê ADN-ya xaneya mêvandar dibe. Bi vê awayî xaneya mêvandar hemû derfetên xwe ji bo çêkirina vîrusên nû bi kar tîne, hejmara vîrusan di nav xaneyê de zêdetir dibe. Vîrusên nû ji xaneya mêvandar derdikevin û tûşê hin xaneyên din dibin, bi vî awayî hokara nexweşiyê belavî hemû beşên laş dibe. 1 heta 2 hefte piştê tûşbûna bi vîrusa HIV-ê, hê jî di nav laşê mirov de nîşaneyên nexweşiya AIDS-ê peyda nabe. Lê mirov hin caran dibe ko ji ber hebûna HIV-ê, wekî bi nexweşiya arsimê ketiye hest bike&lt;ref name=&quot;Human Biology.&quot;/&gt;.

== Qonaxên nexweşiyê ==
Piştê tûşbûna bi HÎV-ê, di laşê mirov de sê qonaxên taybet rû dide, di qonaxa sêyem de nîşaneyên nexweşiya AIDS-ê xuya dibe. Dirêjiya Ev hersê qonax 10 heta 12 sal ê, ango mirov ji bo demek dirêj pê ji nexweşiyê nahese&lt;ref name=&quot;OpenStax, Biology&quot;&gt; OpenStax Biology. 2013. [http://cnx.org/content/col11448/latest] &lt;/ref&gt;.

=== Qonaxa yekem ===
Ev qonax wekê qonaxa hilgirtinê bi nav dibe. Di vê qonaxê de hema tu nîşaneyên nexweşiyê peyda nabe. Lê hejmara vîrusa HIV-ê di nav xaneyan de zêde dibe. Loma, [[Bergiriya derdanî|koendama bergiriyê]] çalak dibe, xaneyên plazma [[dijeten]] berhem dike û der dide. Dijeten hêjmara vîrusên nav [[xwîn]] û şileya laş de kêm dike. Mirovê tûşbûyî di qonaxa yekem de xwe ne wekî yekî nexweş, lê wekî kesek sax hest dike. Lê ji ber ko di laşê mirovê tûşbûyî de vîrus heye, eger heye ko vîrus ji wî tûşe hin kesên din jî bibe&lt;ref name=&quot;Modern Biology&quot;&gt;Postlethwait, J. and Hopson, J. (2006).Modern biology. Orlando: Holt, Rinehart and Winston.&lt;/ref&gt;. Qonaxa yekêm hin caran ji 10 salan zêdetir didome. Di qonaxa yekem de di nav xwîna mirovê tûşbûyî de li dij HIV-ê dijeten tê berhemkirin, bi taqîkirina xwînê, mirov ji van dijetenan hayadar dibe, zêdebûna dijeten nîşaneya hebûna HIV-ê ye, loma evan kesan wekî kesên HIV+ (HIV pozîtîv) tê navkirin.
[[Wêne:Hiv-timecourse ku.png|thumb|Her ko hejmara HIV-ê zêde dibe, di laşê mirov de hejmara xaneyên T alîkar kêm dibe.]]

=== Qonaxa duyem ===
Di qonaxa duyem de nîşaneyên nexweşiyê xuya dibin. [[Xaneya B|Xaneyên B]] ji bo têkbirina vîrusa HIV-ê hê pirtir dijeten berhem dikîn, lê ji ber çalakiya HIV-ê, hê pirtir ji xaneyên B tûşî vîrusê dibin. Ji ber zêdebûna HIV-ê hejmara [[lîmfexane]]yan, bi taybetî hêjmara xaneyên T, kêm dibe, dawiya dawî koendama bergiriya mirov têk diçe. Loma di laşê mirov de [[lîmfegirê]] diwerimin&lt;ref name=&quot;Modern Biology&quot;/&gt;, [[Ta (biyolojî)|ta]] tê mirov, hêjarbûn (zeîfbûn) rû dide. Herwisa dibe ko zikçûn çêbe û bo demek dirêj bidome. Hin caran hişê mirov jî ji ber nexweşiyê têk diçe.

=== Qonaxa sêyem ===
Têkbirina xaneyên T alîkar ji aliyê HIV-ê ve didome, loma hejmara xaneyên T alîkar gellek kêm dibe, êdî xaneyên T alîkar nikare xaneyên B û [[Xaneya T|xaneyên T jehravî]] han bike ji bo têkşikestina hokarên nexweşiyê. Ev rewş dibe sedema kêmbûna dijetenan. Li dij hokarên nexweşiyê bergirya laş lawaz dibe. Di nav xwîna mirovê tendûrist de ji bo mîlîlîtreyek xwînê 600-700 heb xaneya T alîkar heye. Di qonaxa sêyem de di laşê mirovê tûşbûyî de ji bo mîlîlîtreyek xwînê, hêjmara xaneyên T alîkar ji 200î kêmtir dibe&lt;ref name=&quot;Modern Biology&quot;/&gt;. Di rewşek wisa da êdî ew kes wekî nexweşê AIDS-ê, ango nexweşê ''nîşana kêmasiya [[bergiriya destketî]]'' tê navkirin. Mirov raste rast ji ber AIDS-ê namire, vîrusa HIV-ê koendama bergiriya mirov lawaz dike û têk dişkîne. Gava bergiriya mirov lawaz be, îcar hokarên nexweşiyê bi hêsanî di laşê mirov de zêde dibin û mirov nexweş dikin. Wekî mînak ji ber kêmbûna bergiriya laş, dibe ko mirov ji ber şêrpenceyê an jî ji ber nexweşiya siyê (tuberkuloz) nexweş bikeve. Di laşê mirov de hin hokarên nexweşiyê hene bi navê hokarên helperest (oportunîst), di demên asayî de, ji ber hebûn û berevaniya koendama bergiriya mirov, hokarên helperest nikarin mirov nexweş bikin, lê gava bergiriya laş ji ber hebûna vîrusa HIV-ê lawaz dibe, fersend dikeve destê wana ko di nav laş de zêde bibin û mirov bi nexweşiyê bixin&lt;ref name=&quot;Modern Biology&quot;/&gt;.

== Riyên veguhêztina HIV-ê ==
Kesên bi nexweşiya AIDS-ê ketine, an jî tûşî vîrusa HIV-ê bûne lê hê bi nexweşiya AIDS-ê neketine, dibin sedema belavbûna nexweşiya AIDS-ê. Di nav xwîn û şileya laşê van kesan de vîrusa HIV-ê heye, heke xwîna van kesan an jî şileya laşê van kesan bi xwîna kesek sax ve têkil bibe, vîrusa HIV-ê jî ji kesê nexweş diguhêze bo kesê sax. [[Plazmaya xwînê]] û şileya [[Koendama zaûzê ya mêyê|koendama zawzê ya mê]] û nêrên bi HIV+, gellek virusên HIV-ê lixwe digire. Berevajiyê piraniya corên vîrusan, HIV li derveyî laş an jî li derveyî şileya laş de lawaz e û zû hildiweşe. Heke vîrusa HIV-ê bi qasî 20 xulek bi oksîjen û atmosferê ve rû bi rû bimîne, pêkhateya vîrusê xira dibe û metirsiya tûşbûna laşê mirov bi HIV-ê kêmtir dibe&lt;ref name=&quot;visualizing-human-biology&quot;&gt;Ireland, K. A. (2010). Visualizing Human Biology. Hoboken, NJ: John Wiley &amp; Sons. &lt;/ref&gt;. Ango HIV tenê di nav şileya laş de tê guhêztin bo kesek din&lt;ref name=&quot;visualizing-human-biology&quot;/&gt;.

* Bi kesên tûşbûyî ve peywendiya seksî (zayendî), riya herî bingehîn e ji bo veguhêztina vîrusa HIV-ê&lt;ref name=&quot;Human Biology.&quot;/&gt;.
* Bi awayek hewbeş bikaranîna derziyek, ji bo derzîdana madeyên hişbîr an jî ji bo tiştek din jî rê li ber veguhaztina HIV-ê ve dike&lt;ref name=&quot;Anatomy and physiology&quot;/&gt;.
* Heke dayik tûşî HIV-ê be, dema [[Ducanî|ducaniyê]], bi riya xwînê, piştê zayînê bi riya şîrê dayikê vîrusa HIV-ê ji dayik diguhaze derguşê&lt;ref name=&quot;Human Biology.&quot;/&gt;.
* HIV nayê veguhêztin bi riya destavê, pêvêdana mêşan, bi riya [[Koendama henaseyê|henasedanê]] an jî xwarin û vexwarinê. Herwisa maçkirina dest, rû û lêvê kesê bi nexweşiya AIDS-ê jî nabe sedema guhaztina nexweşiyê&lt;ref name=&quot;Modern Biology&quot;/&gt;.

== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}

{{Kontrola otorîteyê}}

[[Kategorî:AIDS| ]]
[[Kategorî:Biyolojî]]
[[Kategorî:Tendurustî]]</text>
      <sha1>ebmrt3ri5mkzg71ll9v10aiucbuujm3</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Zoolojî</title>
    <ns>0</ns>
    <id>12524</id>
    <revision>
      <id>1878149</id>
      <parentid>1715514</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T21:17:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Bûraẍ Derdilî</username>
        <id>48319</id>
      </contributor>
      <comment>Kurdî di warê jîndaran de zimaneke pir dewlemend e. Heywan an ajal an jî canewer tev jî ji zoolojîyê têgihiştbar in. Ji bo xebatên derveyî welat têgehên zanistî yên hevpar divê. Di navwelat ji bo têgihiştbarî û dan tegihiştineke zelal û hêsan divê ziman têgehên zanistî ên xwemalî biafirîne.</comment>
      <origin>1878149</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6631" sha1="kb0g6gaaoabu5qafq92a6xrqa407zet" xml:space="preserve">{{Zoolojî}}
'''Ajalnasî'''{{Efn|Herwiha carinan wekî zoolojî, heywannasî, giyanewernasî jî tê zanîn.}} zanistek di bin [[jîyannasî]]yê de ye ku li ser [[ajal]]an lêgerîn û kolîn dike. Hemû ajalên di [[dîrok]]ê de jîyane lê vêga cureyên wan ji holê rabûne û yên îro li ser cîhanê dijîn mijara [[kolîn]]a ajalnasîyê ne.

Dîroka hewldana kolîna ajalan gelek kevn e. Berî her tiştî raman û belgeyên nivîskî yên li ser kolandina ajalan di [[çand]]ên [[Misira kevnare|misir]], îranî û yewnanî de têne dîtin. Bi pênase û fonksiyona sade ya ajalên berê, pêşketina embryonîk, xwarin, tenduristî, tevger, rakend û pêşketina wan; dest bi kolîna hawîrdora wan û têkilî û pêwendiya wan bi jîndarên din re kir.

== Etîmolojî ==
([[Yewnaniya kevn|Yewnanîya kevn]]; ζῷον, zōion ('heywan', 'lawir'), û λόγος, logos ('zanîn', 'zanist')
* '''ζῷον-λόγος''', zōion-logos ('zanîna heywan', 'zanistê heywan')

== Dîrok ==
[[Wêne:Gessner Conrad 1516-1565.jpg|thumb|upright|Berhema Conrad Gesner (Historia animalium) destpêka zoolojiyê ya nûdem tê hesibandin.]]

Mirovên [[pêşdîrok]]ê ji bo ku bijîn, neçar bûn ku li ser heywan û riwekên li dora xwe lêkolîn bikin. Ji bo dîtina rê û rêbazên sûdwergirtina ji van heywanan û riwekan, mirovan li ser van jîndara lêkolîn kirine. Li [[Fransa]]yê wêneyên şikeftan, gravur û peykerên 15.000 sal berê hene ku [[Gamêş|gamêşa kûvî]], [[hesp]] û [[ask]] bi hûrgulî nîşan didin. Wêneyên bi heman rengî yên ji deverên din ên cîhanê nîşan didin ku heywanên hatine lêkolînkirin, xêzkirin, berhemkirin bi piranî ji heywanên ji bo xwarinê dihatin nêçîr kirin pek tê.

[[Şoreşa Neolîtîk]] a ku gelemperî bi kedîkirina heywanan tê naskirin, di tevahiya [[Serdema kevnare|Antîk]] de berdewam kir. Kiryar û teknîkên sewalkariyê her wiha masîvanî û nêçîrvaniyên li [[Rojhilata Nêzîk]], [[Mezopotamya]] û Misirê bi saya teswîrên realîst ên heywanên kovî û sewal têne hezrkirin. Piştî dahênandina nivîsê, bandorên zoolojiyê bi bikaranîna şayesên heywanan di [[hiyeroglîfên misrî]] de jî xuya dike.

Her çiqas têgîna zoolojiyê wekî beşek yekane pir pişt re derketibê jî, zanistê zoolojî ji &quot;dîroka xwezayî&quot; derketiye holê û digihîje xebatên biyolojîk ên [[Arîstotelês]] û [[Galen]] di heyna antîk ê greko-romen de. Arîstotelês, berî zayînê di sedsala çaran de li ser [[bastûr]], [[Pêşveçûn|peresîn]] û fenomenên jiyanî yên heywanan lêkolîn kir. Ajalan li du koma belav kir, &quot;heywanên bixwîn&quot; movikdarên îroyîn û &quot;heywanên bêxwîn&quot; bêmovikên îroyîn.

Çarsed sal şûnda, [[Bijîşkî|nijdarê]] romayî Galen ji bo lêkolîna [[anatomî]] û fêmkirina erkên lebatan, heywana laşkolî ({{Bi-en|''dissection''}}) kir lewra ku di wê demê de laşkolîna mirovan qedexe bû.

Di piştî serdema post-klasîk de, zanist û nijdarîya [[Rojhilata Navîn]] li cîhanê ya herî pêşkeftî bû lewra têgînên ji [[Yewnanistana kevnare]], [[Romaya Kevnare|Roma]], Mezopotamya û Îran û herwiha kevneşopiya kevnar a hindî ya Ayurveda, di heman demê de gelek pêşkeftin û nûbûn pêk anî. Îro berhema [[Conrad Gesner]] ê &quot;''Historia Animalium''&quot; destpêka zoolojiyê nûjen tê hesibandin. Piştî vê demê gelek zoolog derketin holê û li hemû beşên zoolojiyê de dest bi xebat kirin û gelek agahiyên nû li mirovatiyê re diyarî kirin.

== Zoologên navdar ==
[[Arîstotelês]] (348 b.z. – 322 b.z.) yek ji [[fîlozof]]ên herî tê naskirin e. Ew jî şagirtê [[Platon]] bû û paşê bû mamosteyê [[Îskenderê Mezin]]. Her çend nasnameya Arîstoteles a zoolog kêm tê zanîn jî, wî bi yekem polandina heywanan tevkariyên mezin di zanista zoolojiyê de kir. Li gorî Arîstoteles heywanan bê xwîn û bi xwîn ji hev vediqetehan. Di lêkolînên xwe de, nêzîkî 450 cureyên heywanan lêkolîn kir û di berhemên xwe de qala wan kir. Nêzîkî 50 heywanan jî bi hûrgulî lekolîn kir. Li ser heywanên ku bi hûrgulî lêkolîn kir jî laşkolî kir û bastûrên wan ên hundurîn lêkolîn kir. Arîstoteles her weha berhemên zoolojîk nivîsand ku ev berhama îro wekî bingehên zoolojiyê tên hesibandin. Ev berheman ''De Generatione Animalium'', ''Historia Animalium'' û ''De Partibus Animalium'' in.

[[Jean-Baptiste Lamarck]] (1774 – 1829)

== Polandina Zanistê ==
* [[Zanistên Siruştî]]
** [[Biyolojî]]
*** [[Zoolojî]]

== Beşên Zoolojîyê ==
=== Beşên Taksonomîkî ===
==== Movikdar ====
* [[Ornîtolojî]]
** [[Oolojî]]
* [[Herpetolojî]]
** [[Saurolojî]]
** [[Serpentolojî]] - [[Ofîyolojî]]
** [[Testudînolojî]]
** [[Batrakolojî]]
* [[Îxtiyolojî]]
* [[Mammalojî]]
** [[Prîmatolojî]]
** [[Setolojî]]
** [[Kayropterolojî]]
** [[Rodentolojî]]

==== Bemovik ====
* [[Coelenteratology|Koelenteratolojî]]
** [[Cnidariology]]
** [[Ctenophorology|Ktenoforolojî]]
* [[Ekînodermolojî]]
* [[Malakolojî]]
** [[Konkolojî]]
* [[Wormolojî]]
** [[Oligochaetology]]
** [[Helmîntolojî]] &lt; şaxê wormolojî û [[parazitolojî]]yê ye.
* [[Porîferolojî]]
* [[Artropodolojî]]
** [[Mîryapodolojî]]
** [[Karsînolojî]]
** [[Araknolojî]]
*** Akarolojî
**** Îksodîyolojî
*** Araneolojî
*** Scorpiology
*** Pseudoscorpiology
** [[Entomolojî]]
*** Lepidopterology
*** Coleopterology
*** Hymenopterology
**** Vespology
***** Myrmecology
**** Apiology
*** Dipterology
*** Siphonapterology
*** Neuropterology
*** Mecopterology
*** Tricopterology
*** Orthopterology
*** Hemipterology
*** Homopterology
*** Odonatology
*** Isopterology
**** Dictyopterology
*** Thysanopterology
*** Phthirapterology
*** Plecopterology
*** Dermapterology
*** Phasmidology
*** Ephemeropterology
*** Mallophagology
*** Proturology
*** Entomolojîyê Dadî
*** Etnoentomolojî
*** Entomolojîyê Beytarî
=== Xeynî Taksonomîkî ===
* [[Zoometrî]]
* [[Zootomî]]
* [[Antrozoolojî]]
* [[Zoomorfolojî]]
* [[Zooembrîyolojî]]
* [[Zoopatolojî]]
* [[Zooteratolojî]]
* [[Zoografya]]
* [[Zoocografya]]
* [[Etolojî]]
** [[Noroetolojî]]
* [[Zootaksonomî]]
* [[Zooarkeolojî]]

== Not ==
{{Notelist}}

== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}

== Girêdanên derve ==
* {{Kategoriya Commonsê ya biçûk|Zoology}}
* [http://eol.org Encyclopedia of Life]
* [https://animaldiversity.org Animal Diversity Web]
* [https://www.antweb.org AntWeb]
* [http://www.catalogueoflife.org/ Catalogue of Life]

{{Cureyên zanistê}}

{{Kontrola otorîteyê}}

[[Kategorî:Beşên zanistê]]
[[Kategorî:Biyolojî]]
[[Kategorî:Zoolojî| ]]</text>
      <sha1>kb0g6gaaoabu5qafq92a6xrqa407zet</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878200</id>
      <parentid>1878149</parentid>
      <timestamp>2024-12-02T09:53:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Balyozxane</username>
        <id>39702</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Reverted 1 edit by [[Special:Contributions/Bûraẍ Derdilî|Bûraẍ Derdilî]] ([[User talk:Bûraẍ Derdilî|talk]]): Kelîmeyên kesên din sansûr nekin! ([[:m:User:Xiplus/TwinkleGlobal|TwinkleGlobal]])</comment>
      <origin>1878200</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6633" sha1="t3moujiprmmrgda4m5735eag5xwswnh" xml:space="preserve">{{Zoolojî}}
'''Zoolojî'''{{Efn|Herwiha carinan wekî ajalnasî, heywannasî, giyanewernasî jî tê zanîn.}} zanista [[biyolojî]]yê ye ku li ser [[heywan]]an lêkolînê dike. Hemû heywanên di [[dîrok]]ê de jiyane lê vêga cureyên wan ji holê rabûne û yên îro li ser cîhanê dijîn mijara [[lêkolîn]]a zoolojiyê ne.

Dîroka hewldana lêkolîna heywanan gelek kevn e. Beriya her tiştî raman û belgeyên nivîskî yên li ser lêkolînkirina heywanan di [[çand]]ên [[Misira kevnare|misir]], îranî û yewnanî de têne dîtin. Bi pênase û fonksiyona sade ya heywanên berê, pêşkeftina embryonîk, xwarin, tenduristî, tevger, rakend û pêşkeftina wan; dest bi vekolîna hawîrdora wan û têkilî û pêwendiya wan bi zindiyên din re kir.

== Etîmolojî ==
([[Yewnaniya kevn|Yewnanîya kevn]]; ζῷον, zōion ('heywan', 'lawir'), û λόγος, logos ('zanîn', 'zanist')
* '''ζῷον-λόγος''', zōion-logos ('zanîna heywan', 'zanistê heywan')

== Dîrok ==
[[Wêne:Gessner Conrad 1516-1565.jpg|thumb|upright|Berhema Conrad Gesner (Historia animalium) destpêka zoolojiyê ya nûdem tê hesibandin.]]

Mirovên [[pêşdîrok]]ê ji bo ku bijîn, neçar bûn ku li ser heywan û riwekên li dora xwe lêkolîn bikin. Ji bo dîtina rê û rêbazên sûdwergirtina ji van heywanan û riwekan, mirovan li ser van jîndara lêkolîn kirine. Li [[Fransa]]yê wêneyên şikeftan, gravur û peykerên 15.000 sal berê hene ku [[Gamêş|gamêşa kûvî]], [[hesp]] û [[ask]] bi hûrgulî nîşan didin. Wêneyên bi heman rengî yên ji deverên din ên cîhanê nîşan didin ku heywanên hatine lêkolînkirin, xêzkirin, berhemkirin bi piranî ji heywanên ji bo xwarinê dihatin nêçîr kirin pek tê.

[[Şoreşa Neolîtîk]] a ku gelemperî bi kedîkirina heywanan tê naskirin, di tevahiya [[Serdema kevnare|Antîk]] de berdewam kir. Kiryar û teknîkên sewalkariyê her wiha masîvanî û nêçîrvaniyên li [[Rojhilata Nêzîk]], [[Mezopotamya]] û Misirê bi saya teswîrên realîst ên heywanên kovî û sewal têne hezrkirin. Piştî dahênandina nivîsê, bandorên zoolojiyê bi bikaranîna şayesên heywanan di [[hiyeroglîfên misrî]] de jî xuya dike.

Her çiqas têgîna zoolojiyê wekî beşek yekane pir pişt re derketibê jî, zanistê zoolojî ji &quot;dîroka xwezayî&quot; derketiye holê û digihîje xebatên biyolojîk ên [[Arîstotelês]] û [[Galen]] di heyna antîk ê greko-romen de. Arîstotelês, berî zayînê di sedsala çaran de li ser [[bastûr]], [[Pêşveçûn|peresîn]] û fenomenên jiyanî yên heywanan lêkolîn kir. Ajalan li du koma belav kir, &quot;heywanên bixwîn&quot; movikdarên îroyîn û &quot;heywanên bêxwîn&quot; bêmovikên îroyîn.

Çarsed sal şûnda, [[Bijîşkî|nijdarê]] romayî Galen ji bo lêkolîna [[anatomî]] û fêmkirina erkên lebatan, heywana laşkolî ({{Bi-en|''dissection''}}) kir lewra ku di wê demê de laşkolîna mirovan qedexe bû.

Di piştî serdema post-klasîk de, zanist û nijdarîya [[Rojhilata Navîn]] li cîhanê ya herî pêşkeftî bû lewra têgînên ji [[Yewnanistana kevnare]], [[Romaya Kevnare|Roma]], Mezopotamya û Îran û herwiha kevneşopiya kevnar a hindî ya Ayurveda, di heman demê de gelek pêşkeftin û nûbûn pêk anî. Îro berhema [[Conrad Gesner]] ê &quot;''Historia Animalium''&quot; destpêka zoolojiyê nûjen tê hesibandin. Piştî vê demê gelek zoolog derketin holê û li hemû beşên zoolojiyê de dest bi xebat kirin û gelek agahiyên nû li mirovatiyê re diyarî kirin.

== Zoologên navdar ==
[[Arîstotelês]] (348 b.z. – 322 b.z.) yek ji [[fîlozof]]ên herî tê naskirin e. Ew jî şagirtê [[Platon]] bû û paşê bû mamosteyê [[Îskenderê Mezin]]. Her çend nasnameya Arîstoteles a zoolog kêm tê zanîn jî, wî bi yekem polandina heywanan tevkariyên mezin di zanista zoolojiyê de kir. Li gorî Arîstoteles heywanan bê xwîn û bi xwîn ji hev vediqetehan. Di lêkolînên xwe de, nêzîkî 450 cureyên heywanan lêkolîn kir û di berhemên xwe de qala wan kir. Nêzîkî 50 heywanan jî bi hûrgulî lekolîn kir. Li ser heywanên ku bi hûrgulî lêkolîn kir jî laşkolî kir û bastûrên wan ên hundurîn lêkolîn kir. Arîstoteles her weha berhemên zoolojîk nivîsand ku ev berhama îro wekî bingehên zoolojiyê tên hesibandin. Ev berheman ''De Generatione Animalium'', ''Historia Animalium'' û ''De Partibus Animalium'' in.

[[Jean-Baptiste Lamarck]] (1774 – 1829)

== Polandina Zanistê ==
* [[Zanistên Siruştî]]
** [[Biyolojî]]
*** [[Zoolojî]]

== Beşên Zoolojîyê ==
=== Beşên Taksonomîkî ===
==== Movikdar ====
* [[Ornîtolojî]]
** [[Oolojî]]
* [[Herpetolojî]]
** [[Saurolojî]]
** [[Serpentolojî]] - [[Ofîyolojî]]
** [[Testudînolojî]]
** [[Batrakolojî]]
* [[Îxtiyolojî]]
* [[Mammalojî]]
** [[Prîmatolojî]]
** [[Setolojî]]
** [[Kayropterolojî]]
** [[Rodentolojî]]

==== Bemovik ====
* [[Coelenteratology|Koelenteratolojî]]
** [[Cnidariology]]
** [[Ctenophorology|Ktenoforolojî]]
* [[Ekînodermolojî]]
* [[Malakolojî]]
** [[Konkolojî]]
* [[Wormolojî]]
** [[Oligochaetology]]
** [[Helmîntolojî]] &lt; şaxê wormolojî û [[parazitolojî]]yê ye.
* [[Porîferolojî]]
* [[Artropodolojî]]
** [[Mîryapodolojî]]
** [[Karsînolojî]]
** [[Araknolojî]]
*** Akarolojî
**** Îksodîyolojî
*** Araneolojî
*** Scorpiology
*** Pseudoscorpiology
** [[Entomolojî]]
*** Lepidopterology
*** Coleopterology
*** Hymenopterology
**** Vespology
***** Myrmecology
**** Apiology
*** Dipterology
*** Siphonapterology
*** Neuropterology
*** Mecopterology
*** Tricopterology
*** Orthopterology
*** Hemipterology
*** Homopterology
*** Odonatology
*** Isopterology
**** Dictyopterology
*** Thysanopterology
*** Phthirapterology
*** Plecopterology
*** Dermapterology
*** Phasmidology
*** Ephemeropterology
*** Mallophagology
*** Proturology
*** Entomolojîyê Dadî
*** Etnoentomolojî
*** Entomolojîyê Beytarî
=== Xeynî Taksonomîkî ===
* [[Zoometrî]]
* [[Zootomî]]
* [[Antrozoolojî]]
* [[Zoomorfolojî]]
* [[Zooembrîyolojî]]
* [[Zoopatolojî]]
* [[Zooteratolojî]]
* [[Zoografya]]
* [[Zoocografya]]
* [[Etolojî]]
** [[Noroetolojî]]
* [[Zootaksonomî]]
* [[Zooarkeolojî]]

== Not ==
{{Notelist}}

== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}

== Girêdanên derve ==
* {{Kategoriya Commonsê ya biçûk|Zoology}}
* [http://eol.org Encyclopedia of Life]
* [https://animaldiversity.org Animal Diversity Web]
* [https://www.antweb.org AntWeb]
* [http://www.catalogueoflife.org/ Catalogue of Life]

{{Cureyên zanistê}}

{{Kontrola otorîteyê}}

[[Kategorî:Beşên zanistê]]
[[Kategorî:Biyolojî]]
[[Kategorî:Zoolojî| ]]</text>
      <sha1>t3moujiprmmrgda4m5735eag5xwswnh</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Hezar û yek şev</title>
    <ns>0</ns>
    <id>16279</id>
    <revision>
      <id>1878160</id>
      <parentid>1867365</parentid>
      <timestamp>2024-12-02T02:25:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Balyozbot</username>
        <id>42414</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[Bikarhêner:Balyozxane/skrîpt/py/categorizeWithCreator.py|Bot]]: Kategoriyên kêm ji en.wîkiyê lê hatin zêdekirin</comment>
      <origin>1878160</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2917" sha1="lk98negv6hev85ge95h6fobh6hscbph" xml:space="preserve">{{Sernavê îtalîk}}
{{Agahîdanka giştî
}}
'''''Hezar û yek şev''''' ({{bi-fa|هزار و یک شب|Hezār-o yek shab}}; {{bi-ar|كتاب ألف ليلة وليلة|Kitāb 'alf layla wa-layla}}) navê pirtûkek e ya ku di serdema Navîn de li Bexdayê hatiye çapkirin.

Pirtûk bingeha xwe ji pirtûkeke [[Zimanê farisî|farisî]] ya bi navê &quot;Hezar Efsane&quot; digire û di bin bandora wê de hatiye nivîsandin. Gorî îdîayan vê pirtûkê bi navê [[Abu Abdallah Muhammad al-Gahshigar]] berhevkarek nivîsiye û wî bi xwe jî ev çîrok ji çîrokên pirtûka ''Hezar Efsane'', [[çîrok]]ên kurdî û yên gelên din berhevkiriye.

Pirtûk dema ji aliyê [[Ewropa|ewropiyan]] ve tê keşfkirin û di sala 1704´î de çap dibe, baleke mezin dikşîne. Mirovên ewropayî di ber çanda rojavayiyan heyretê de dimînin. Gelek çîrokên kurdî bi awayê vê wergerê derbasê çanda Ewropayê dibe. Bo mînak lehengê çîroka kurdî [[Teyrê Sîmir]] û hwd.

Senaryoya pirtûkê wiha avabûye: Keyê girava di navbera [[Hindistan]] û [[Çîn]]ê de ''Şehriyar'', bi şika ku jina wî bi wî re qelpiyê dike, jina xwe dikuje. Ew dibe dijminê jinan û ji wan diqehere. Ferman dide dê rojê jê re jinekê bînin û pê re bijî heya berbangê û bi berbangê ve îdam bike. Bi vî awayî her roj jinekê îdam dike. Keça wezîrê wî ''Şehrazad'' vê yekê dibîne û xwe jî di şûna jinên ku wê îdam bibin de dinivîsîne. Roja dor tê wê, heya berbangê ji key re çîrokek dibêje. Lê dawiya çîrokê nabêje. Dema dibe berbang dê wê îdam bikin key wê efû dike ku heya berbanga dûtir dawiyê bêje. Mixabin ''Şehrazad'' key di mereqê de dihêle û ev yeka han 1001 şev didome. Dawiyê de key li xwe vardiqile û êdî ji jinan naqehire.

Di pirtûkê de dewlemendiya çîrokên [[kurd]], faris û gelên cîran tên zimên. Çapa yekem a bi zimanê fransî ji 12 pirtûkan pêk dihat. Li cîhana erebî pirtûk bi navê ''Alf Layla wa-Layla'' (Hezar û yek şev) tê zanîn. Peyva &quot;hezar&quot; di çanda devkî ya kurdî de sembola &quot;bêdawîbûnê&quot; ye. Dihat bawerkirin ku kê vê pirtûkê heya dawî bixwîne wê yan dîn bibe yan jî xwedî zanîneke kûr û majîk.

Ev pirtûk dibe kana hilberînên wêjeyî. Li Ewropa û seranser cîhanê di bin bandora wê de bi hezaran fîlm, awaz, lîstikên şanoyî hwd hatine çêkirin.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://en.m.wikipedia.org/wiki/One_Thousand_and_One_Nights |sernav=One Thousand and One Nights - Wikipedia |malper=en.m.wikipedia.org |ziman=en |tarîxa-gihiştinê=2021-02-27 }}&lt;/ref&gt;

== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}

{{Kontrola otorîteyê}}

[[Kategorî:Çîrok]]
[[Kategorî:Hezar û yek şev| ]]
[[Kategorî:Mîtolojiya erebî]]
[[Kategorî:Mîtolojiya îranî]]
[[Kategorî:Pirtûk]]
[[Kategorî:Wêjeya erebî]]
[[Kategorî:Wêjeya erebî ya serdema navîn]]
[[Kategorî:Wêjeya farisî]]
[[Kategorî:Zargotina iraqî]]</text>
      <sha1>lk98negv6hev85ge95h6fobh6hscbph</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kategorî:Zimanên keltî</title>
    <ns>14</ns>
    <id>19068</id>
    <revision>
      <id>1878165</id>
      <parentid>1703223</parentid>
      <timestamp>2024-12-02T02:28:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Balyozbot</username>
        <id>42414</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[Bikarhêner:Balyozxane/skrîpt/py/categorizeWithCreator.py|Bot]]: Kategoriyên kêm ji en.wîkiyê lê hatin zêdekirin; paqijiyên kozmetîk (Binê standard kir.)</comment>
      <origin>1878165</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="158" sha1="b3oqtza0reijlpre57fqacy7otlggip" xml:space="preserve">{{Gotara bingehîn|Zimanên keltî}}
{{Kategoriya Commonsê|Celtic languages}}

[[Kategorî:Çanda keltî]]
[[Kategorî:Kelt]]
[[Kategorî:Malbatên zimanan]]</text>
      <sha1>b3oqtza0reijlpre57fqacy7otlggip</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Osman Baydemir</title>
    <ns>0</ns>
    <id>19847</id>
    <revision>
      <id>1878202</id>
      <parentid>1767610</parentid>
      <timestamp>2024-12-02T10:40:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Alpine liver</username>
        <id>75389</id>
      </contributor>
      <origin>1878202</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="13772" sha1="pcw9d04th20wqjrb1ltoy1tk00h80jc" xml:space="preserve">{{Agahîdank mirov/wîkîdane2}}

'''Osman Baydemir''' (jdb. 1971, [[Amed]], [[Bakurê Kurdistanê]]), parêzer, siyasetmedar û aktîvîstekî [[mafên mirovan]] e. Baydemir şaredarê Amedê di salên 2004 heya 2014an bû. Ew wekî endama [[Meclîsa Mezin a Neteweyî ya Tirkiyeyê]] ji bo [[Partiya Aştî û Demokrasiyê]] û [[Partiya Demokratîk a Gelan]] bû.

== Jiyana pêşîn û xwendin ==
Osman Baydemir ji Fakulteya Hiqûqê di [[Zanîngeha Dîcleyê]] ya Amedê mezûn bû. Di sala 1995an de bû serokê [[Komeleya Mafên Mirovan]] a serbixwe ya şaxa Amedê. Di navbera salên 1995 û 2002an de ew jî endamê rêveberiyê bû û bû cîgirê serokê komeleyê.&lt;ref name=&quot;kimkimdir3&quot;&gt;[http://www.kimkimdir.gen.tr/kimkimdir.php?id=3459 Osman Baydemir], Kim Kimdir?&lt;/ref&gt;

== Kariyera siyasî ==
Di hilbijartinên giştî yên sala 2002an de bû namzetê Partiya Demokratîk a Gelan (DEHAP), lê partiyê nekarî benda %10ê ya hilbijartinê bi dest bixe. Di sala 2003an de, Baydemir 6 mehan li Amerîkayê dimîne, ji bo ku [[Zimanê inglîzî|inglîziya]] xwe baştir bike. Di hilbijartinên herêmî yên sala 2004an de wek şaredarê Amedê hat hilbijartin.&lt;ref&gt;{{Cite journal |last=O’Connor |first=Francis |date=2017 |title=The Relationship between PKK and Kurdish Political Parties |url=https://www.jstor.org/stable/resrep17632.8 |journal=[[Peace Research Institute Frankfurt]] |pages=13 |via=[[JSTOR]]}}&lt;/ref&gt; Wek Şaredarê Diyarbekirê bû endamê Federasyona Cîhanî ya Bajarên Yekbûyî ku ji bo wê li gelek paytextên cîhanê geriyan. Her wiha li parlamentera Ewropayê jî li ser zehmetiyên kurdên Tirkiyeyê rû bi rû dimînin axaftinek kir.&lt;ref&gt;{{Cite book |title=Activists in Office: Kurdish Politics and Protest in Turkey |last=Watts |first=Nicole F. |publisher=University of Washington Press |date=2011-07-01 |pages=83 |isbn=978-0-295-80082-0 |language=en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{cite web |url=http://www.tihv.org.tr/EN/index.php?option=com_content&amp;task=view&amp;id=305&amp;Itemid=75 |title=Daily human rights report |date=2007-04-20 |access-date=2008-08-20 |publisher=[[Human Rights Foundation of Turkey]] |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20080814100956/http://www.tihv.org.tr/EN/index.php?option=com_content&amp;task=view&amp;id=305&amp;Itemid=75 |archive-date=14 August 2008}}&lt;/ref&gt; Di kampanyaya hilbijartinê ya ji bo hilbijartinên herêmî yên 2009an de, dijberiya wî ya berbiçav a namzetê [[Partiya Dad û Geşedanê]] (AKP) û serokê wê [[Recep Tayyip Erdoğan]] hebû.&lt;ref name=&quot;:2&quot;&gt;{{Cite web |url=https://www.nationalia.info/new/8921/turkey-sentences-to-jail-the-mayor-of-diyarbakir-the-largest-city-of-northern-kurdistan |title=Turkey sentences to jail the mayor of Diyarbakir, the largest city of Northern Kurdistan |website=Nationalia |date=21 April 2009 |access-date=2021-12-28 |language=}}&lt;/ref&gt; Baydemir di hilbijartinan de bi ser ket û Diyarbekir wek kelha DTPê îlan kir.&lt;ref&gt;{{Cite book |title=Historical Dictionary of the Kurds |last=Gunter |first=Michael M. |author-link=Michael Gunter |publisher=Scarecrow Press |date=2010-11-04 |pages=59 |isbn=978-0-8108-7507-4 |language=en |url=https://books.google.com/books?id=DoNSXwb8D9EC&amp;dq=Osman+Baydemir+elected+in+march+2009&amp;pg=PA59}}&lt;/ref&gt; Piştî serkeftina di hilbijartinên sala 2009an de, bi deh mehan cezayê girtîgehê lê hat birîn, ji ber ku ew [[Partiya Karkerên Kurdistanê]] (PKK) wek &quot;gerîlla&quot; bi nav kir, ku dadgeha Tirkiyeyê ev yek wek propaganda di berjewendiya PKKê de dît.&lt;ref name=&quot;:22&quot;&gt;{{Cite web |url=https://www.nationalia.info/new/8921/turkey-sentences-to-jail-the-mayor-of-diyarbakir-the-largest-city-of-northern-kurdistan |title=Turkey sentences to jail the mayor of Diyarbakir, the largest city of Northern Kurdistan |website=Nationalia |date=21 April 2009 |access-date=2021-12-28 |language=}}&lt;/ref&gt; Di hilbijartinên giştî yên sala 2014an de wekî parlementerê BDPê yê [[Riha|Rihayê]] hate hilbijartin.&lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://www.haberturk.com/secim/secim2014/mahalli-secim/sehir/sanliurfa-63 |title=Seçim 2014 Güneydoğu Anadolu Bölgesi Şanlıurfa Yerel Seçim Sonuçları |website=www.haberturk.com |access-date=2021-12-28}}&lt;/ref&gt; Weke parlementer ew parêzvanê ziman û kêmneteweya kurdî li Tirkiyeyê bû û ji ber bikaranîna peyva Kurdistanê ku di parlamenteya Tirkiyeyê de qedexe ye, çend caran ji parlamenterê hat dûrxistin.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web |url=https://www.kurdistan24.net/en/story/13638-Kurdish-MP-banished-from-Turkey-Parliament-for-uttering-%27Kurdistan%27 |title=Kurdish MP banished from Turkey Parliament for uttering 'Kurdistan' |website=[[Kurdistan24]] |date=13 December 2017 |access-date=2021-12-28 |language=en |last=van Wilgenburg |first=Wladimir |author-link=Wladimir van Wilgenburg}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:02&quot;&gt;{{Cite web |url=https://www.kurdistan24.net/en/story/13638-Kurdish-MP-banished-from-Turkey-Parliament-for-uttering-%27Kurdistan%27 |title=Kurdish MP banished from Turkey Parliament for uttering 'Kurdistan' |website=[[Kurdistan24]] |date=13 December 2017 |access-date=2021-12-28 |language=en |last=van Wilgenburg |first=Wladimir |author-link=Wladimir van Wilgenburg}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://stockholmcf.org/turkeys-parliament-bans-kurdish-deputy-from-two-sessions-for-saying-kurdistan/ |title=Turkey's Parliament bans Kurdish deputy from two sessions for saying 'Kurdistan' |website=[[Stockholm Center for Freedom]] |date=2017-12-13 |access-date=2021-12-28 |language=en-US |last=}}&lt;/ref&gt; Paşê Osman Baydemır serî li Dadgeha Destûra Bingehîn da û anî ziman ku tu rayeya cezayên parlementeran tune ye.&lt;ref name=&quot;:3&quot;&gt;{{Cite web |url=https://www.duvarenglish.com/echr-finds-rights-violation-in-penalty-imposed-on-former-hdp-mp-osman-baydemir-over-kurdistan-remark-news-62542 |title=ECHR finds rights violation in penalty imposed on former HDP MP Osman Baydemir over 'Kurdistan' remark |website=[[Gazete Duvar]] |date=2023-06-13 |access-date=2023-06-16 |language=tr-TR}}&lt;/ref&gt; Piştî vê yekê Baydemir ji ber dersînorkirina xwe ya demkî serî li Dadgeha Mafên Mirovan a Ewropayê (DMME) da, ku di hezîrana 2023an de Tirkiye mehkûm kir ku cezayê pereyan bide. Baydemir bi qasî 17 hezar Euro ceza.&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;

=== Şopajotinî ===
Osman Baydemir weke çalakvanekî mafên mirovan û weke siyasetmedarekî di asta cuda de rastî zextan hatiye. Li gorî raporeke Amnesty International ya 12ê sibata 2004an, 200 dozên dadgehê li dijî wî ji ber çalakiyên wî yên mafên mirovan hebûn.&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://www.amnesty.org/en/library/info/EUR44/002/2004 |title=Turkey: Restrictive laws, arbitrary application - the pressure on human rights defenders |date=2004-02-12 |access-date=2008-08-20 |publisher=[[Amnesty International]]}} See footnote 18.&lt;/ref&gt; Rojnameya Radikal di 11ê tîrmeha 2006ê de ragihand ku di van du salên dawî de bi giştî 129 lêpirsîn li dijî wî hatine kirin.&lt;ref&gt;{{cite news |date=2006-11-07 |title=Baydemir'e iki yılda 129 soruşturma |url=http://www.radikal.com.tr/haber.php?haberno=192585&amp;tarih=11/07/2006 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20070930222441/http://www.radikal.com.tr/haber.php?haberno=192585&amp;tarih=11%2F07%2F2006 |archive-date=30 September 2007 |access-date=2008-08-20 |work=DHA |publisher=[[Radikal]] |language=tr |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; Di hezîrana 2001an de Rêxistina Efûyê ya Navneteweyî li ser navê wî çalakiyeke lezgîn derxist.&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://www.amnesty.org/en/library/info/EUR44/036/2001 |title=Turkey: Death threats/Fear for safety Eren Keskin and Osman Baydemir |date=2001-06-06 |access-date=2008-08-20 |publisher=[[Amnesty International]]}}&lt;/ref&gt; Piştî kuştina rojnamevanê ermenî [[Hrant Dînk]] di çileya 2007 de, Osman Baydemir jî di nav de gelek kes dihatin tehdîdkirin.&lt;ref&gt;{{cite news |date=2007-04-10 |title=Singer Ferhat Tunç informed about death threat with two months delay |url=http://www.freemuse.org/sw18702.asp |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20070612010714/http://www.freemuse.org/sw18702.asp |archive-date=12 June 2007 |access-date=2008-08-20 |work=Freemuse}}&lt;/ref&gt;

Hin dozên dadgehê yên li dijî Osman Baydemir ev in:

* Di gulana 2006an de Osman Baydemir ji ber ku ambulanseke şaredariyê ji bo veguhestina cenazeyekê dabîn kiriye, hat sûcdarkirin.&lt;ref&gt;{{cite news |last=Cebe |first=Özgur |date=2002-05-30 |title=Ambulans davası açıldı |url=http://www.milliyet.com.tr/2006/05/31/siyaset/siy05.html |access-date=2008-08-20 |work=DHA |publisher=[[Milliyet]]}}&lt;/ref&gt; Di îlona 2006an de Osman Baydemir bi bê sûc ragahandin.&lt;ref&gt;{{cite news |date=2006-09-28 |title=Baydemir beraat etti |url=http://www.radikal.com.tr/haber.php?haberno=199954 |access-date=2008-08-20 |work=DHA |publisher=[[Radikal]] |language=tr}}&lt;/ref&gt;
* Osman Baydemir û 55 şaredarên din ên [[Partiya Civaka Demokratîk]] (DTP) ji ber ku di kanûna 2005an de daxwaznameyek ji serokwezîrê Danîmarka Anders Fogh Rasmussen re îmze kirin û jê xwestin ku televîzyona kurdî [[Roj TV]] negire, hatin tawanbarkirin. Ew bi piştgirîkirina Partiya Karkerên Kurdistanê (PKK) hatin tawanbar kirin. Rûniştina dozê di îlona 2006an de dest pê kir û di nîsana 2007an de dozger ji bo 52 şaredaran 15 sal cezayê girtîgehê xwest.&lt;ref&gt;{{cite news |date=2007-04-03 |title=Prosecutor seeks 15 years for Kurdish mayors over Denmark letter |url=http://www.institutkurde.org/en/afp/archives/070403102812.zzmz5j78.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20080821155918/http://www.institutkurde.org/en/afp/archives/070403102812.zzmz5j78.html |archive-date=21 August 2008 |access-date=2008-08-20 |work=AFP |publisher=[[Kurdish Institute of Paris]]}}&lt;/ref&gt;
* Ew ji ber binpêkirina zagona tirkî ya qedexekirina bikaranîna herfên ku di [[alfabeya tirkî]] de ne, dema ku silava sersalê bi kurdî şandibû ku herfa &quot;W&quot; jî tê de hebû, hat dadgehkirin. Di 19ê nîsana 2007an de ji ber ku Wezareta Dadê destûr neda ku dozek bi vî rengî bê dîtin, Dadgeha Hjm. 2 ya Amedê doz berda.
* Ew ji ber ku PKK wek &quot;muxalefeta kurd a çekdar&quot; bi nav kiribû, bi propagandaya qedexe hatibû tawanbar kirin, lê di kanûna 2009an de ji ber ku ji aliyê dadgeha Diyarbekirê ve wek azadiya ramanê dihat dîtin, hat berdan.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.tihv.org.tr/EN/index.php?option=com_content&amp;task=view&amp;id=294&amp;Itemid=75 |title=Daily human rights report |date=2008-08-20 |access-date=2008-08-20 |publisher=[[Human Rights Foundation of Turkey]] |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20080814104006/http://www.tihv.org.tr/EN/index.php?option=com_content&amp;task=view&amp;id=294&amp;Itemid=75 |archive-date=14 August 2008}}&lt;/ref&gt;
* Di cotmeha 2017an de Baydemir ji ber ku 3 polîs weke &quot;faşîst û kêmar&quot; bi nav kir, ji ber heqaret li dijî &quot;karmendê dewletê yê wezîfedar&quot; kiriye salek û 5 meh û 15 roj cezayê girtîgehê lê hat birîn. Ev biryar di nîsana 2018an de hatibû erêkirin û piştî wê ji parlamenterê hatibû derxistin.&lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://m.bianet.org/english/print/118637-court-ruled-freedom-of-speech-instead-of-forbidden-propaganda |title=Court Ruled: Freedom of Speech Instead of Forbidden Propaganda |website=[[Bianet]] |date=4 December 2009 |last=Endoroglu |first=Erol |author-link=Erol Önderoğlu}}&lt;/ref&gt;

Di 17ê adara 2021an de Serdozgerê Komarê yê Dadgeha Cezayê Giran Bekir Şahin ji bo Baydemir û 686 siyasetmedarên din ên HDPê 5 sal qedexeya siyasetê li gel girtina HDPê xwestibû, serî li Dadgeha Destûra Bingehîn da. bi îdîaya têkiliyên rêxistinî bi PKKê re heye.&lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://www.duvarenglish.com/turkish-prosecutor-seeks-political-ban-on-687-pro-kurdish-politicians-news-56691 |title=Turkish prosecutor seeks political ban on 687 pro-Kurdish politicians |website=www.duvarenglish.com |date=2021-03-18 |access-date=2021-03-19 |publisher=[[Gazete Duvar]] |language=}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://www.bianet.org/english/politics/241005-hdp-indictment-seeks-political-ban-for-687-members-including-demirtas-buldan-and-sancar |title=HDP indictment seeks political ban for 687 members, including Demirtaş, Buldan and Sancar |website=[[Bianet]] |access-date=2021-03-19}}&lt;/ref&gt;

== Jiyana taybet ==
Di gulana 2005an de bi Cîgira Serokê Giştî yê TIHVê Reyhan Yalçindağ re zewicî. Di 23ê nîsana 2006an de kurê wan Mîrzanyar hat dinyayê.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.zaman.com.tr/haber.do?haberno=199604 |title=Osman Baydemir got married (Turkish) |date=2005-08-06 |access-date=2011-05-07 |publisher=newspaper Zaman |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20120314014809/http://www.zaman.com.tr/haber.do?haberno=199604 |archive-date=14 March 2012 |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; Piştî derxistina ji parlamenterê Tirkiyeyê, Baydemir ji welat bar kir û çû sirgûnê [[London]], [[Keyaniya Yekbûyî]] bû.&lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://anfdeutsch.com/aktuelles/staatsanwaltschaft-will-osman-baydemir-ausliefern-lassen-21656 |title=Staatsanwaltschaft will Osman Baydemir ausliefern lassen |website=[[Firat News Agency]] |access-date=2021-12-28 |language=de}}&lt;/ref&gt;

== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}

== Girêdanên derve ==
* {{Commons-biçûk}}

{{Kontrola otorîteyê}}

[[Kategorî:Dadnas]]
[[Kategorî:DTP]]
[[Kategorî:Endamên Parlamena Tirkiyeyê ya 25an]]
[[Kategorî:Endamên Parlamena Tirkiyeyê ya 26an]]
[[Kategorî:Jidayikbûn 1971]]
[[Kategorî:Kesên ji Amedê]]
[[Kategorî:Mirovên zindî]]
[[Kategorî:Parêzvanên mafê mirovan]]
[[Kategorî:Siyasetmedarên kurd ên Bakurê Kurdistanê]]
[[Kategorî:Siyasetmedarên Partiya Civaka Demokratîk]]
[[Kategorî:Siyasetmedarên Partiya Demokratîk a Gelan]]
[[Kategorî:Şaredarên Amedê]]</text>
      <sha1>pcw9d04th20wqjrb1ltoy1tk00h80jc</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878207</id>
      <parentid>1878202</parentid>
      <timestamp>2024-12-02T11:12:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Balyozbot</username>
        <id>42414</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[Bikarhêner:Balyozxane/skrîpt/py/citeKurdifier.py|Bot]]: Kurdîkirina çavkaniyan; paqijiyên kozmetîk (Destpêkê standard kir, Lînk paqij kir, Navên ref-an rast kir.)</comment>
      <origin>1878207</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="14139" sha1="7s770rvg3c3jp2cuyfqg5w4pem9bezf" xml:space="preserve">{{Agahîdank mirov/wîkîdane2}}
'''Osman Baydemir''' (jdb. 1971, [[Amed]], [[Bakurê Kurdistanê]]), parêzer, siyasetmedar û aktîvîstekî [[mafên mirovan]] e. Baydemir şaredarê Amedê di salên 2004 heya 2014an bû. Ew wekî endama [[Meclîsa Mezin a Neteweyî ya Tirkiyeyê]] ji bo [[Partiya Aştî û Demokrasiyê]] û [[Partiya Demokratîk a Gelan]] bû.

== Jiyana pêşîn û xwendin ==
Osman Baydemir ji Fakulteya Hiqûqê di [[Zanîngeha Dîcleyê]] ya Amedê mezûn bû. Di sala 1995an de bû serokê [[Komeleya Mafên Mirovan]] a serbixwe ya şaxa Amedê. Di navbera salên 1995 û 2002an de ew jî endamê rêveberiyê bû û bû cîgirê serokê komeleyê.&lt;ref name=&quot;kimkimdir3&quot;&gt;[http://www.kimkimdir.gen.tr/kimkimdir.php?id=3459 Osman Baydemir], Kim Kimdir?&lt;/ref&gt;

== Kariyera siyasî ==
Di hilbijartinên giştî yên sala 2002an de bû namzetê Partiya Demokratîk a Gelan (DEHAP), lê partiyê nekarî benda %10ê ya hilbijartinê bi dest bixe. Di sala 2003an de, Baydemir 6 mehan li Amerîkayê dimîne, ji bo ku [[Zimanê inglîzî|inglîziya]] xwe baştir bike. Di hilbijartinên herêmî yên sala 2004an de wek şaredarê Amedê hat hilbijartin.&lt;ref&gt;{{Jêder-kovar |paşnav=O’Connor |pêşnav=Francis |tarîx=2017 |sernav=The Relationship between PKK and Kurdish Political Parties |url=https://www.jstor.org/stable/resrep17632.8 |kovar=[[Peace Research Institute Frankfurt]] |rr=13 |via=[[JSTOR]] }}&lt;/ref&gt; Wek Şaredarê Diyarbekirê bû endamê Federasyona Cîhanî ya Bajarên Yekbûyî ku ji bo wê li gelek paytextên cîhanê geriyan. Her wiha li parlamentera Ewropayê jî li ser zehmetiyên kurdên Tirkiyeyê rû bi rû dimînin axaftinek kir.&lt;ref&gt;{{Jêder-kitêb |sernav=Activists in Office: Kurdish Politics and Protest in Turkey |paşnav=Watts |pêşnav=Nicole F. |weşanger=University of Washington Press |tarîx=2011-07-01 |rr=83 |isbn=978-0-295-80082-0 |ziman=en }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{Jêder-malper |url=http://www.tihv.org.tr/EN/index.php?option=com_content&amp;task=view&amp;id=305&amp;Itemid=75 |sernav=Daily human rights report |tarîx=2007-04-20 |roja-gihiştinê=2008-08-20 |weşanger=[[Human Rights Foundation of Turkey]] |rewşa-urlyê=mirî |urlya-arşîvê=https://web.archive.org/web/20080814100956/http://www.tihv.org.tr/EN/index.php?option=com_content&amp;task=view&amp;id=305&amp;Itemid=75 |roja-arşîvê=14 tebax 2008 }}&lt;/ref&gt; Di kampanyaya hilbijartinê ya ji bo hilbijartinên herêmî yên 2009an de, dijberiya wî ya berbiçav a namzetê [[Partiya Dad û Geşedanê]] (AKP) û serokê wê [[Recep Tayyip Erdoğan]] hebû.&lt;ref name=&quot;:2&quot;&gt;{{Jêder-malper |url=https://www.nationalia.info/new/8921/turkey-sentences-to-jail-the-mayor-of-diyarbakir-the-largest-city-of-northern-kurdistan |sernav=Turkey sentences to jail the mayor of Diyarbakir, the largest city of Northern Kurdistan |malper=Nationalia |tarîx=21 nîsan 2009 |roja-gihiştinê=2021-12-28 |ziman= }}&lt;/ref&gt; Baydemir di hilbijartinan de bi ser ket û Diyarbekir wek kelha DTPê îlan kir.&lt;ref&gt;{{Jêder-kitêb |sernav=Historical Dictionary of the Kurds |paşnav=Gunter |pêşnav=Michael M. |lînka-nivîskar=Michael Gunter |weşanger=Scarecrow Press |tarîx=2010-11-04 |rr=59 |isbn=978-0-8108-7507-4 |ziman=en |url=https://books.google.com/books?id=DoNSXwb8D9EC&amp;dq=Osman+Baydemir+elected+in+march+2009&amp;pg=PA59 }}&lt;/ref&gt; Piştî serkeftina di hilbijartinên sala 2009an de, bi deh mehan cezayê girtîgehê lê hat birîn, ji ber ku ew [[Partiya Karkerên Kurdistanê]] (PKK) wek &quot;gerîlla&quot; bi nav kir, ku dadgeha Tirkiyeyê ev yek wek propaganda di berjewendiya PKKê de dît.&lt;ref name=&quot;:22&quot;&gt;{{Jêder-malper |url=https://www.nationalia.info/new/8921/turkey-sentences-to-jail-the-mayor-of-diyarbakir-the-largest-city-of-northern-kurdistan |sernav=Turkey sentences to jail the mayor of Diyarbakir, the largest city of Northern Kurdistan |malper=Nationalia |tarîx=21 nîsan 2009 |roja-gihiştinê=2021-12-28 |ziman= }}&lt;/ref&gt; Di hilbijartinên giştî yên sala 2014an de wekî parlementerê BDPê yê [[Riha]]yê hate hilbijartin.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://www.haberturk.com/secim/secim2014/mahalli-secim/sehir/sanliurfa-63 |sernav=Seçim 2014 Güneydoğu Anadolu Bölgesi Şanlıurfa Yerel Seçim Sonuçları |malper=www.haberturk.com |roja-gihiştinê=2021-12-28 }}&lt;/ref&gt; Weke parlementer ew parêzvanê ziman û kêmneteweya kurdî li Tirkiyeyê bû û ji ber bikaranîna peyva Kurdistanê ku di parlamenteya Tirkiyeyê de qedexe ye, çend caran ji parlamenterê hat dûrxistin.&lt;ref name=&quot;van2017&quot;&gt;{{Jêder-malper |url=https://www.kurdistan24.net/en/story/13638-Kurdish-MP-banished-from-Turkey-Parliament-for-uttering-%27Kurdistan%27 |sernav=Kurdish MP banished from Turkey Parliament for uttering 'Kurdistan' |malper=[[Kurdistan24]] |tarîx=13 kanûna pêşîn 2017 |roja-gihiştinê=2021-12-28 |ziman=en |paşnav=van Wilgenburg |pêşnav=Wladimir |lînka-nivîskar=Wladimir van Wilgenburg }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:02&quot;&gt;{{Jêder-malper |url=https://www.kurdistan24.net/en/story/13638-Kurdish-MP-banished-from-Turkey-Parliament-for-uttering-%27Kurdistan%27 |sernav=Kurdish MP banished from Turkey Parliament for uttering 'Kurdistan' |malper=[[Kurdistan24]] |tarîx=13 kanûna pêşîn 2017 |roja-gihiştinê=2021-12-28 |ziman=en |paşnav=van Wilgenburg |pêşnav=Wladimir |lînka-nivîskar=Wladimir van Wilgenburg }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://stockholmcf.org/turkeys-parliament-bans-kurdish-deputy-from-two-sessions-for-saying-kurdistan/ |sernav=Turkey's Parliament bans Kurdish deputy from two sessions for saying 'Kurdistan' |malper=[[Stockholm Center for Freedom]] |tarîx=2017-12-13 |roja-gihiştinê=2021-12-28 |ziman=en-US |paşnav= }}&lt;/ref&gt; Paşê Osman Baydemır serî li Dadgeha Destûra Bingehîn da û anî ziman ku tu rayeya cezayên parlementeran tune ye.&lt;ref name=&quot;:3&quot;&gt;{{Jêder-malper |url=https://www.duvarenglish.com/echr-finds-rights-violation-in-penalty-imposed-on-former-hdp-mp-osman-baydemir-over-kurdistan-remark-news-62542 |sernav=ECHR finds rights violation in penalty imposed on former HDP MP Osman Baydemir over 'Kurdistan' remark |malper=[[Gazete Duvar]] |tarîx=2023-06-13 |roja-gihiştinê=2023-06-16 |ziman=tr-TR }}&lt;/ref&gt; Piştî vê yekê Baydemir ji ber dersînorkirina xwe ya demkî serî li Dadgeha Mafên Mirovan a Ewropayê (DMME) da, ku di hezîrana 2023an de Tirkiye mehkûm kir ku cezayê pereyan bide. Baydemir bi qasî 17 hezar Euro ceza.&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;

=== Şopajotinî ===
Osman Baydemir weke çalakvanekî mafên mirovan û weke siyasetmedarekî di asta cuda de rastî zextan hatiye. Li gorî raporeke Amnesty International ya 12ê sibata 2004an, 200 dozên dadgehê li dijî wî ji ber çalakiyên wî yên mafên mirovan hebûn.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://www.amnesty.org/en/library/info/EUR44/002/2004 |sernav=Turkey: Restrictive laws, arbitrary application - the pressure on human rights defenders |tarîx=2004-02-12 |roja-gihiştinê=2008-08-20 |weşanger=[[Amnesty International]] }} See footnote 18.&lt;/ref&gt; Rojnameya Radikal di 11ê tîrmeha 2006ê de ragihand ku di van du salên dawî de bi giştî 129 lêpirsîn li dijî wî hatine kirin.&lt;ref&gt;{{Jêder-nûçe |tarîx=2006-11-07 |sernav=Baydemir'e iki yılda 129 soruşturma |url=http://www.radikal.com.tr/haber.php?haberno=192585&amp;tarih=11/07/2006 |rewşa-urlyê=mirî |urlya-arşîvê=https://web.archive.org/web/20070930222441/http://www.radikal.com.tr/haber.php?haberno=192585&amp;tarih=11%2F07%2F2006 |roja-arşîvê=30 îlon 2007 |roja-gihiştinê=2008-08-20 |xebat=DHA |weşanger=[[Radikal]] |ziman=tr }}&lt;/ref&gt; Di hezîrana 2001an de Rêxistina Efûyê ya Navneteweyî li ser navê wî çalakiyeke lezgîn derxist.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://www.amnesty.org/en/library/info/EUR44/036/2001 |sernav=Turkey: Death threats/Fear for safety Eren Keskin and Osman Baydemir |tarîx=2001-06-06 |roja-gihiştinê=2008-08-20 |weşanger=[[Amnesty International]] }}&lt;/ref&gt; Piştî kuştina rojnamevanê ermenî [[Hrant Dînk]] di çileya 2007 de, Osman Baydemir jî di nav de gelek kes dihatin tehdîdkirin.&lt;ref&gt;{{Jêder-nûçe |tarîx=2007-04-10 |sernav=Singer Ferhat Tunç informed about death threat with two months delay |url=http://www.freemuse.org/sw18702.asp |rewşa-urlyê=mirî |urlya-arşîvê=https://web.archive.org/web/20070612010714/http://www.freemuse.org/sw18702.asp |roja-arşîvê=12 hezîran 2007 |roja-gihiştinê=2008-08-20 |xebat=Freemuse }}&lt;/ref&gt;

Hin dozên dadgehê yên li dijî Osman Baydemir ev in:

* Di gulana 2006an de Osman Baydemir ji ber ku ambulanseke şaredariyê ji bo veguhestina cenazeyekê dabîn kiriye, hat sûcdarkirin.&lt;ref&gt;{{Jêder-nûçe |paşnav=Cebe |pêşnav=Özgur |tarîx=2002-05-30 |sernav=Ambulans davası açıldı |url=http://www.milliyet.com.tr/2006/05/31/siyaset/siy05.html |roja-gihiştinê=2008-08-20 |xebat=DHA |weşanger=[[Milliyet]] }}&lt;/ref&gt; Di îlona 2006an de Osman Baydemir bi bê sûc ragahandin.&lt;ref&gt;{{Jêder-nûçe |tarîx=2006-09-28 |sernav=Baydemir beraat etti |url=http://www.radikal.com.tr/haber.php?haberno=199954 |roja-gihiştinê=2008-08-20 |xebat=DHA |weşanger=[[Radikal]] |ziman=tr }}&lt;/ref&gt;
* Osman Baydemir û 55 şaredarên din ên [[Partiya Civaka Demokratîk]] (DTP) ji ber ku di kanûna 2005an de daxwaznameyek ji serokwezîrê Danîmarka Anders Fogh Rasmussen re îmze kirin û jê xwestin ku televîzyona kurdî [[Roj TV]] negire, hatin tawanbarkirin. Ew bi piştgirîkirina Partiya Karkerên Kurdistanê (PKK) hatin tawanbar kirin. Rûniştina dozê di îlona 2006an de dest pê kir û di nîsana 2007an de dozger ji bo 52 şaredaran 15 sal cezayê girtîgehê xwest.&lt;ref&gt;{{Jêder-nûçe |tarîx=2007-04-03 |sernav=Prosecutor seeks 15 years for Kurdish mayors over Denmark letter |url=http://www.institutkurde.org/en/afp/archives/070403102812.zzmz5j78.html |rewşa-urlyê=mirî |urlya-arşîvê=https://web.archive.org/web/20080821155918/http://www.institutkurde.org/en/afp/archives/070403102812.zzmz5j78.html |roja-arşîvê=21 tebax 2008 |roja-gihiştinê=2008-08-20 |xebat=AFP |weşanger=[[Kurdish Institute of Paris]] }}&lt;/ref&gt;
* Ew ji ber binpêkirina zagona tirkî ya qedexekirina bikaranîna herfên ku di [[alfabeya tirkî]] de ne, dema ku silava sersalê bi kurdî şandibû ku herfa &quot;W&quot; jî tê de hebû, hat dadgehkirin. Di 19ê nîsana 2007an de ji ber ku Wezareta Dadê destûr neda ku dozek bi vî rengî bê dîtin, Dadgeha Hjm. 2 ya Amedê doz berda.
* Ew ji ber ku PKK wek &quot;muxalefeta kurd a çekdar&quot; bi nav kiribû, bi propagandaya qedexe hatibû tawanbar kirin, lê di kanûna 2009an de ji ber ku ji aliyê dadgeha Diyarbekirê ve wek azadiya ramanê dihat dîtin, hat berdan.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=http://www.tihv.org.tr/EN/index.php?option=com_content&amp;task=view&amp;id=294&amp;Itemid=75 |sernav=Daily human rights report |tarîx=2008-08-20 |roja-gihiştinê=2008-08-20 |weşanger=[[Human Rights Foundation of Turkey]] |rewşa-urlyê=mirî |urlya-arşîvê=https://web.archive.org/web/20080814104006/http://www.tihv.org.tr/EN/index.php?option=com_content&amp;task=view&amp;id=294&amp;Itemid=75 |roja-arşîvê=14 tebax 2008 }}&lt;/ref&gt;
* Di cotmeha 2017an de Baydemir ji ber ku 3 polîs weke &quot;faşîst û kêmar&quot; bi nav kir, ji ber heqaret li dijî &quot;karmendê dewletê yê wezîfedar&quot; kiriye salek û 5 meh û 15 roj cezayê girtîgehê lê hat birîn. Ev biryar di nîsana 2018an de hatibû erêkirin û piştî wê ji parlamenterê hatibû derxistin.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://m.bianet.org/english/print/118637-court-ruled-freedom-of-speech-instead-of-forbidden-propaganda |sernav=Court Ruled: Freedom of Speech Instead of Forbidden Propaganda |malper=[[Bianet]] |tarîx=4 kanûna pêşîn 2009 |paşnav=Endoroglu |pêşnav=Erol |lînka-nivîskar=Erol Önderoğlu }}&lt;/ref&gt;

Di 17ê adara 2021an de Serdozgerê Komarê yê Dadgeha Cezayê Giran Bekir Şahin ji bo Baydemir û 686 siyasetmedarên din ên HDPê 5 sal qedexeya siyasetê li gel girtina HDPê xwestibû, serî li Dadgeha Destûra Bingehîn da. bi îdîaya têkiliyên rêxistinî bi PKKê re heye.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://www.duvarenglish.com/turkish-prosecutor-seeks-political-ban-on-687-pro-kurdish-politicians-news-56691 |sernav=Turkish prosecutor seeks political ban on 687 pro-Kurdish politicians |malper=www.duvarenglish.com |tarîx=2021-03-18 |roja-gihiştinê=2021-03-19 |weşanger=[[Gazete Duvar]] |ziman= }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://www.bianet.org/english/politics/241005-hdp-indictment-seeks-political-ban-for-687-members-including-demirtas-buldan-and-sancar |sernav=HDP indictment seeks political ban for 687 members, including Demirtaş, Buldan and Sancar |malper=[[Bianet]] |roja-gihiştinê=2021-03-19 }}&lt;/ref&gt;

== Jiyana taybet ==
Di gulana 2005an de bi Cîgira Serokê Giştî yê TIHVê Reyhan Yalçindağ re zewicî. Di 23ê nîsana 2006an de kurê wan Mîrzanyar hat dinyayê.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=http://www.zaman.com.tr/haber.do?haberno=199604 |sernav=Osman Baydemir got married (Turkish) |tarîx=2005-08-06 |roja-gihiştinê=2011-05-07 |weşanger=newspaper Zaman |rewşa-urlyê=mirî |urlya-arşîvê=https://web.archive.org/web/20120314014809/http://www.zaman.com.tr/haber.do?haberno=199604 |roja-arşîvê=14 adar 2012 }}&lt;/ref&gt; Piştî derxistina ji parlamenterê Tirkiyeyê, Baydemir ji welat bar kir û çû sirgûnê [[London]], [[Keyaniya Yekbûyî]] bû.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://anfdeutsch.com/aktuelles/staatsanwaltschaft-will-osman-baydemir-ausliefern-lassen-21656 |sernav=Staatsanwaltschaft will Osman Baydemir ausliefern lassen |malper=[[Firat News Agency]] |roja-gihiştinê=2021-12-28 |ziman=de }}&lt;/ref&gt;

== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}

== Girêdanên derve ==
* {{Commons-biçûk}}

{{Kontrola otorîteyê}}

[[Kategorî:Dadnas]]
[[Kategorî:DTP]]
[[Kategorî:Endamên Parlamena Tirkiyeyê ya 25an]]
[[Kategorî:Endamên Parlamena Tirkiyeyê ya 26an]]
[[Kategorî:Jidayikbûn 1971]]
[[Kategorî:Kesên ji Amedê]]
[[Kategorî:Mirovên zindî]]
[[Kategorî:Parêzvanên mafê mirovan]]
[[Kategorî:Siyasetmedarên kurd ên Bakurê Kurdistanê]]
[[Kategorî:Siyasetmedarên Partiya Civaka Demokratîk]]
[[Kategorî:Siyasetmedarên Partiya Demokratîk a Gelan]]
[[Kategorî:Şaredarên Amedê]]</text>
      <sha1>7s770rvg3c3jp2cuyfqg5w4pem9bezf</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878212</id>
      <parentid>1878207</parentid>
      <timestamp>2024-12-02T11:46:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Penaber49</username>
        <id>39672</id>
      </contributor>
      <comment>Guhartoya [[Special:Diff/1878207|1878207]] yê [[Special:Contributions/Balyozbot|Balyozbot]] ([[User talk:Balyozbot|gotûbêj]]) şûnde kir</comment>
      <origin>1878212</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="13772" sha1="pcw9d04th20wqjrb1ltoy1tk00h80jc" xml:space="preserve">{{Agahîdank mirov/wîkîdane2}}

'''Osman Baydemir''' (jdb. 1971, [[Amed]], [[Bakurê Kurdistanê]]), parêzer, siyasetmedar û aktîvîstekî [[mafên mirovan]] e. Baydemir şaredarê Amedê di salên 2004 heya 2014an bû. Ew wekî endama [[Meclîsa Mezin a Neteweyî ya Tirkiyeyê]] ji bo [[Partiya Aştî û Demokrasiyê]] û [[Partiya Demokratîk a Gelan]] bû.

== Jiyana pêşîn û xwendin ==
Osman Baydemir ji Fakulteya Hiqûqê di [[Zanîngeha Dîcleyê]] ya Amedê mezûn bû. Di sala 1995an de bû serokê [[Komeleya Mafên Mirovan]] a serbixwe ya şaxa Amedê. Di navbera salên 1995 û 2002an de ew jî endamê rêveberiyê bû û bû cîgirê serokê komeleyê.&lt;ref name=&quot;kimkimdir3&quot;&gt;[http://www.kimkimdir.gen.tr/kimkimdir.php?id=3459 Osman Baydemir], Kim Kimdir?&lt;/ref&gt;

== Kariyera siyasî ==
Di hilbijartinên giştî yên sala 2002an de bû namzetê Partiya Demokratîk a Gelan (DEHAP), lê partiyê nekarî benda %10ê ya hilbijartinê bi dest bixe. Di sala 2003an de, Baydemir 6 mehan li Amerîkayê dimîne, ji bo ku [[Zimanê inglîzî|inglîziya]] xwe baştir bike. Di hilbijartinên herêmî yên sala 2004an de wek şaredarê Amedê hat hilbijartin.&lt;ref&gt;{{Cite journal |last=O’Connor |first=Francis |date=2017 |title=The Relationship between PKK and Kurdish Political Parties |url=https://www.jstor.org/stable/resrep17632.8 |journal=[[Peace Research Institute Frankfurt]] |pages=13 |via=[[JSTOR]]}}&lt;/ref&gt; Wek Şaredarê Diyarbekirê bû endamê Federasyona Cîhanî ya Bajarên Yekbûyî ku ji bo wê li gelek paytextên cîhanê geriyan. Her wiha li parlamentera Ewropayê jî li ser zehmetiyên kurdên Tirkiyeyê rû bi rû dimînin axaftinek kir.&lt;ref&gt;{{Cite book |title=Activists in Office: Kurdish Politics and Protest in Turkey |last=Watts |first=Nicole F. |publisher=University of Washington Press |date=2011-07-01 |pages=83 |isbn=978-0-295-80082-0 |language=en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{cite web |url=http://www.tihv.org.tr/EN/index.php?option=com_content&amp;task=view&amp;id=305&amp;Itemid=75 |title=Daily human rights report |date=2007-04-20 |access-date=2008-08-20 |publisher=[[Human Rights Foundation of Turkey]] |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20080814100956/http://www.tihv.org.tr/EN/index.php?option=com_content&amp;task=view&amp;id=305&amp;Itemid=75 |archive-date=14 August 2008}}&lt;/ref&gt; Di kampanyaya hilbijartinê ya ji bo hilbijartinên herêmî yên 2009an de, dijberiya wî ya berbiçav a namzetê [[Partiya Dad û Geşedanê]] (AKP) û serokê wê [[Recep Tayyip Erdoğan]] hebû.&lt;ref name=&quot;:2&quot;&gt;{{Cite web |url=https://www.nationalia.info/new/8921/turkey-sentences-to-jail-the-mayor-of-diyarbakir-the-largest-city-of-northern-kurdistan |title=Turkey sentences to jail the mayor of Diyarbakir, the largest city of Northern Kurdistan |website=Nationalia |date=21 April 2009 |access-date=2021-12-28 |language=}}&lt;/ref&gt; Baydemir di hilbijartinan de bi ser ket û Diyarbekir wek kelha DTPê îlan kir.&lt;ref&gt;{{Cite book |title=Historical Dictionary of the Kurds |last=Gunter |first=Michael M. |author-link=Michael Gunter |publisher=Scarecrow Press |date=2010-11-04 |pages=59 |isbn=978-0-8108-7507-4 |language=en |url=https://books.google.com/books?id=DoNSXwb8D9EC&amp;dq=Osman+Baydemir+elected+in+march+2009&amp;pg=PA59}}&lt;/ref&gt; Piştî serkeftina di hilbijartinên sala 2009an de, bi deh mehan cezayê girtîgehê lê hat birîn, ji ber ku ew [[Partiya Karkerên Kurdistanê]] (PKK) wek &quot;gerîlla&quot; bi nav kir, ku dadgeha Tirkiyeyê ev yek wek propaganda di berjewendiya PKKê de dît.&lt;ref name=&quot;:22&quot;&gt;{{Cite web |url=https://www.nationalia.info/new/8921/turkey-sentences-to-jail-the-mayor-of-diyarbakir-the-largest-city-of-northern-kurdistan |title=Turkey sentences to jail the mayor of Diyarbakir, the largest city of Northern Kurdistan |website=Nationalia |date=21 April 2009 |access-date=2021-12-28 |language=}}&lt;/ref&gt; Di hilbijartinên giştî yên sala 2014an de wekî parlementerê BDPê yê [[Riha|Rihayê]] hate hilbijartin.&lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://www.haberturk.com/secim/secim2014/mahalli-secim/sehir/sanliurfa-63 |title=Seçim 2014 Güneydoğu Anadolu Bölgesi Şanlıurfa Yerel Seçim Sonuçları |website=www.haberturk.com |access-date=2021-12-28}}&lt;/ref&gt; Weke parlementer ew parêzvanê ziman û kêmneteweya kurdî li Tirkiyeyê bû û ji ber bikaranîna peyva Kurdistanê ku di parlamenteya Tirkiyeyê de qedexe ye, çend caran ji parlamenterê hat dûrxistin.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web |url=https://www.kurdistan24.net/en/story/13638-Kurdish-MP-banished-from-Turkey-Parliament-for-uttering-%27Kurdistan%27 |title=Kurdish MP banished from Turkey Parliament for uttering 'Kurdistan' |website=[[Kurdistan24]] |date=13 December 2017 |access-date=2021-12-28 |language=en |last=van Wilgenburg |first=Wladimir |author-link=Wladimir van Wilgenburg}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:02&quot;&gt;{{Cite web |url=https://www.kurdistan24.net/en/story/13638-Kurdish-MP-banished-from-Turkey-Parliament-for-uttering-%27Kurdistan%27 |title=Kurdish MP banished from Turkey Parliament for uttering 'Kurdistan' |website=[[Kurdistan24]] |date=13 December 2017 |access-date=2021-12-28 |language=en |last=van Wilgenburg |first=Wladimir |author-link=Wladimir van Wilgenburg}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://stockholmcf.org/turkeys-parliament-bans-kurdish-deputy-from-two-sessions-for-saying-kurdistan/ |title=Turkey's Parliament bans Kurdish deputy from two sessions for saying 'Kurdistan' |website=[[Stockholm Center for Freedom]] |date=2017-12-13 |access-date=2021-12-28 |language=en-US |last=}}&lt;/ref&gt; Paşê Osman Baydemır serî li Dadgeha Destûra Bingehîn da û anî ziman ku tu rayeya cezayên parlementeran tune ye.&lt;ref name=&quot;:3&quot;&gt;{{Cite web |url=https://www.duvarenglish.com/echr-finds-rights-violation-in-penalty-imposed-on-former-hdp-mp-osman-baydemir-over-kurdistan-remark-news-62542 |title=ECHR finds rights violation in penalty imposed on former HDP MP Osman Baydemir over 'Kurdistan' remark |website=[[Gazete Duvar]] |date=2023-06-13 |access-date=2023-06-16 |language=tr-TR}}&lt;/ref&gt; Piştî vê yekê Baydemir ji ber dersînorkirina xwe ya demkî serî li Dadgeha Mafên Mirovan a Ewropayê (DMME) da, ku di hezîrana 2023an de Tirkiye mehkûm kir ku cezayê pereyan bide. Baydemir bi qasî 17 hezar Euro ceza.&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;

=== Şopajotinî ===
Osman Baydemir weke çalakvanekî mafên mirovan û weke siyasetmedarekî di asta cuda de rastî zextan hatiye. Li gorî raporeke Amnesty International ya 12ê sibata 2004an, 200 dozên dadgehê li dijî wî ji ber çalakiyên wî yên mafên mirovan hebûn.&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://www.amnesty.org/en/library/info/EUR44/002/2004 |title=Turkey: Restrictive laws, arbitrary application - the pressure on human rights defenders |date=2004-02-12 |access-date=2008-08-20 |publisher=[[Amnesty International]]}} See footnote 18.&lt;/ref&gt; Rojnameya Radikal di 11ê tîrmeha 2006ê de ragihand ku di van du salên dawî de bi giştî 129 lêpirsîn li dijî wî hatine kirin.&lt;ref&gt;{{cite news |date=2006-11-07 |title=Baydemir'e iki yılda 129 soruşturma |url=http://www.radikal.com.tr/haber.php?haberno=192585&amp;tarih=11/07/2006 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20070930222441/http://www.radikal.com.tr/haber.php?haberno=192585&amp;tarih=11%2F07%2F2006 |archive-date=30 September 2007 |access-date=2008-08-20 |work=DHA |publisher=[[Radikal]] |language=tr |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; Di hezîrana 2001an de Rêxistina Efûyê ya Navneteweyî li ser navê wî çalakiyeke lezgîn derxist.&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://www.amnesty.org/en/library/info/EUR44/036/2001 |title=Turkey: Death threats/Fear for safety Eren Keskin and Osman Baydemir |date=2001-06-06 |access-date=2008-08-20 |publisher=[[Amnesty International]]}}&lt;/ref&gt; Piştî kuştina rojnamevanê ermenî [[Hrant Dînk]] di çileya 2007 de, Osman Baydemir jî di nav de gelek kes dihatin tehdîdkirin.&lt;ref&gt;{{cite news |date=2007-04-10 |title=Singer Ferhat Tunç informed about death threat with two months delay |url=http://www.freemuse.org/sw18702.asp |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20070612010714/http://www.freemuse.org/sw18702.asp |archive-date=12 June 2007 |access-date=2008-08-20 |work=Freemuse}}&lt;/ref&gt;

Hin dozên dadgehê yên li dijî Osman Baydemir ev in:

* Di gulana 2006an de Osman Baydemir ji ber ku ambulanseke şaredariyê ji bo veguhestina cenazeyekê dabîn kiriye, hat sûcdarkirin.&lt;ref&gt;{{cite news |last=Cebe |first=Özgur |date=2002-05-30 |title=Ambulans davası açıldı |url=http://www.milliyet.com.tr/2006/05/31/siyaset/siy05.html |access-date=2008-08-20 |work=DHA |publisher=[[Milliyet]]}}&lt;/ref&gt; Di îlona 2006an de Osman Baydemir bi bê sûc ragahandin.&lt;ref&gt;{{cite news |date=2006-09-28 |title=Baydemir beraat etti |url=http://www.radikal.com.tr/haber.php?haberno=199954 |access-date=2008-08-20 |work=DHA |publisher=[[Radikal]] |language=tr}}&lt;/ref&gt;
* Osman Baydemir û 55 şaredarên din ên [[Partiya Civaka Demokratîk]] (DTP) ji ber ku di kanûna 2005an de daxwaznameyek ji serokwezîrê Danîmarka Anders Fogh Rasmussen re îmze kirin û jê xwestin ku televîzyona kurdî [[Roj TV]] negire, hatin tawanbarkirin. Ew bi piştgirîkirina Partiya Karkerên Kurdistanê (PKK) hatin tawanbar kirin. Rûniştina dozê di îlona 2006an de dest pê kir û di nîsana 2007an de dozger ji bo 52 şaredaran 15 sal cezayê girtîgehê xwest.&lt;ref&gt;{{cite news |date=2007-04-03 |title=Prosecutor seeks 15 years for Kurdish mayors over Denmark letter |url=http://www.institutkurde.org/en/afp/archives/070403102812.zzmz5j78.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20080821155918/http://www.institutkurde.org/en/afp/archives/070403102812.zzmz5j78.html |archive-date=21 August 2008 |access-date=2008-08-20 |work=AFP |publisher=[[Kurdish Institute of Paris]]}}&lt;/ref&gt;
* Ew ji ber binpêkirina zagona tirkî ya qedexekirina bikaranîna herfên ku di [[alfabeya tirkî]] de ne, dema ku silava sersalê bi kurdî şandibû ku herfa &quot;W&quot; jî tê de hebû, hat dadgehkirin. Di 19ê nîsana 2007an de ji ber ku Wezareta Dadê destûr neda ku dozek bi vî rengî bê dîtin, Dadgeha Hjm. 2 ya Amedê doz berda.
* Ew ji ber ku PKK wek &quot;muxalefeta kurd a çekdar&quot; bi nav kiribû, bi propagandaya qedexe hatibû tawanbar kirin, lê di kanûna 2009an de ji ber ku ji aliyê dadgeha Diyarbekirê ve wek azadiya ramanê dihat dîtin, hat berdan.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.tihv.org.tr/EN/index.php?option=com_content&amp;task=view&amp;id=294&amp;Itemid=75 |title=Daily human rights report |date=2008-08-20 |access-date=2008-08-20 |publisher=[[Human Rights Foundation of Turkey]] |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20080814104006/http://www.tihv.org.tr/EN/index.php?option=com_content&amp;task=view&amp;id=294&amp;Itemid=75 |archive-date=14 August 2008}}&lt;/ref&gt;
* Di cotmeha 2017an de Baydemir ji ber ku 3 polîs weke &quot;faşîst û kêmar&quot; bi nav kir, ji ber heqaret li dijî &quot;karmendê dewletê yê wezîfedar&quot; kiriye salek û 5 meh û 15 roj cezayê girtîgehê lê hat birîn. Ev biryar di nîsana 2018an de hatibû erêkirin û piştî wê ji parlamenterê hatibû derxistin.&lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://m.bianet.org/english/print/118637-court-ruled-freedom-of-speech-instead-of-forbidden-propaganda |title=Court Ruled: Freedom of Speech Instead of Forbidden Propaganda |website=[[Bianet]] |date=4 December 2009 |last=Endoroglu |first=Erol |author-link=Erol Önderoğlu}}&lt;/ref&gt;

Di 17ê adara 2021an de Serdozgerê Komarê yê Dadgeha Cezayê Giran Bekir Şahin ji bo Baydemir û 686 siyasetmedarên din ên HDPê 5 sal qedexeya siyasetê li gel girtina HDPê xwestibû, serî li Dadgeha Destûra Bingehîn da. bi îdîaya têkiliyên rêxistinî bi PKKê re heye.&lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://www.duvarenglish.com/turkish-prosecutor-seeks-political-ban-on-687-pro-kurdish-politicians-news-56691 |title=Turkish prosecutor seeks political ban on 687 pro-Kurdish politicians |website=www.duvarenglish.com |date=2021-03-18 |access-date=2021-03-19 |publisher=[[Gazete Duvar]] |language=}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://www.bianet.org/english/politics/241005-hdp-indictment-seeks-political-ban-for-687-members-including-demirtas-buldan-and-sancar |title=HDP indictment seeks political ban for 687 members, including Demirtaş, Buldan and Sancar |website=[[Bianet]] |access-date=2021-03-19}}&lt;/ref&gt;

== Jiyana taybet ==
Di gulana 2005an de bi Cîgira Serokê Giştî yê TIHVê Reyhan Yalçindağ re zewicî. Di 23ê nîsana 2006an de kurê wan Mîrzanyar hat dinyayê.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.zaman.com.tr/haber.do?haberno=199604 |title=Osman Baydemir got married (Turkish) |date=2005-08-06 |access-date=2011-05-07 |publisher=newspaper Zaman |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20120314014809/http://www.zaman.com.tr/haber.do?haberno=199604 |archive-date=14 March 2012 |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; Piştî derxistina ji parlamenterê Tirkiyeyê, Baydemir ji welat bar kir û çû sirgûnê [[London]], [[Keyaniya Yekbûyî]] bû.&lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://anfdeutsch.com/aktuelles/staatsanwaltschaft-will-osman-baydemir-ausliefern-lassen-21656 |title=Staatsanwaltschaft will Osman Baydemir ausliefern lassen |website=[[Firat News Agency]] |access-date=2021-12-28 |language=de}}&lt;/ref&gt;

== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}

== Girêdanên derve ==
* {{Commons-biçûk}}

{{Kontrola otorîteyê}}

[[Kategorî:Dadnas]]
[[Kategorî:DTP]]
[[Kategorî:Endamên Parlamena Tirkiyeyê ya 25an]]
[[Kategorî:Endamên Parlamena Tirkiyeyê ya 26an]]
[[Kategorî:Jidayikbûn 1971]]
[[Kategorî:Kesên ji Amedê]]
[[Kategorî:Mirovên zindî]]
[[Kategorî:Parêzvanên mafê mirovan]]
[[Kategorî:Siyasetmedarên kurd ên Bakurê Kurdistanê]]
[[Kategorî:Siyasetmedarên Partiya Civaka Demokratîk]]
[[Kategorî:Siyasetmedarên Partiya Demokratîk a Gelan]]
[[Kategorî:Şaredarên Amedê]]</text>
      <sha1>pcw9d04th20wqjrb1ltoy1tk00h80jc</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878213</id>
      <parentid>1878212</parentid>
      <timestamp>2024-12-02T11:48:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Penaber49</username>
        <id>39672</id>
      </contributor>
      <comment>Guhartoya [[Special:Diff/1878212|1878212]] yê [[Special:Contributions/Penaber49|Penaber49]] ([[User talk:Penaber49|gotûbêj]]) şûnde kir</comment>
      <origin>1878213</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="14139" sha1="7s770rvg3c3jp2cuyfqg5w4pem9bezf" xml:space="preserve">{{Agahîdank mirov/wîkîdane2}}
'''Osman Baydemir''' (jdb. 1971, [[Amed]], [[Bakurê Kurdistanê]]), parêzer, siyasetmedar û aktîvîstekî [[mafên mirovan]] e. Baydemir şaredarê Amedê di salên 2004 heya 2014an bû. Ew wekî endama [[Meclîsa Mezin a Neteweyî ya Tirkiyeyê]] ji bo [[Partiya Aştî û Demokrasiyê]] û [[Partiya Demokratîk a Gelan]] bû.

== Jiyana pêşîn û xwendin ==
Osman Baydemir ji Fakulteya Hiqûqê di [[Zanîngeha Dîcleyê]] ya Amedê mezûn bû. Di sala 1995an de bû serokê [[Komeleya Mafên Mirovan]] a serbixwe ya şaxa Amedê. Di navbera salên 1995 û 2002an de ew jî endamê rêveberiyê bû û bû cîgirê serokê komeleyê.&lt;ref name=&quot;kimkimdir3&quot;&gt;[http://www.kimkimdir.gen.tr/kimkimdir.php?id=3459 Osman Baydemir], Kim Kimdir?&lt;/ref&gt;

== Kariyera siyasî ==
Di hilbijartinên giştî yên sala 2002an de bû namzetê Partiya Demokratîk a Gelan (DEHAP), lê partiyê nekarî benda %10ê ya hilbijartinê bi dest bixe. Di sala 2003an de, Baydemir 6 mehan li Amerîkayê dimîne, ji bo ku [[Zimanê inglîzî|inglîziya]] xwe baştir bike. Di hilbijartinên herêmî yên sala 2004an de wek şaredarê Amedê hat hilbijartin.&lt;ref&gt;{{Jêder-kovar |paşnav=O’Connor |pêşnav=Francis |tarîx=2017 |sernav=The Relationship between PKK and Kurdish Political Parties |url=https://www.jstor.org/stable/resrep17632.8 |kovar=[[Peace Research Institute Frankfurt]] |rr=13 |via=[[JSTOR]] }}&lt;/ref&gt; Wek Şaredarê Diyarbekirê bû endamê Federasyona Cîhanî ya Bajarên Yekbûyî ku ji bo wê li gelek paytextên cîhanê geriyan. Her wiha li parlamentera Ewropayê jî li ser zehmetiyên kurdên Tirkiyeyê rû bi rû dimînin axaftinek kir.&lt;ref&gt;{{Jêder-kitêb |sernav=Activists in Office: Kurdish Politics and Protest in Turkey |paşnav=Watts |pêşnav=Nicole F. |weşanger=University of Washington Press |tarîx=2011-07-01 |rr=83 |isbn=978-0-295-80082-0 |ziman=en }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{Jêder-malper |url=http://www.tihv.org.tr/EN/index.php?option=com_content&amp;task=view&amp;id=305&amp;Itemid=75 |sernav=Daily human rights report |tarîx=2007-04-20 |roja-gihiştinê=2008-08-20 |weşanger=[[Human Rights Foundation of Turkey]] |rewşa-urlyê=mirî |urlya-arşîvê=https://web.archive.org/web/20080814100956/http://www.tihv.org.tr/EN/index.php?option=com_content&amp;task=view&amp;id=305&amp;Itemid=75 |roja-arşîvê=14 tebax 2008 }}&lt;/ref&gt; Di kampanyaya hilbijartinê ya ji bo hilbijartinên herêmî yên 2009an de, dijberiya wî ya berbiçav a namzetê [[Partiya Dad û Geşedanê]] (AKP) û serokê wê [[Recep Tayyip Erdoğan]] hebû.&lt;ref name=&quot;:2&quot;&gt;{{Jêder-malper |url=https://www.nationalia.info/new/8921/turkey-sentences-to-jail-the-mayor-of-diyarbakir-the-largest-city-of-northern-kurdistan |sernav=Turkey sentences to jail the mayor of Diyarbakir, the largest city of Northern Kurdistan |malper=Nationalia |tarîx=21 nîsan 2009 |roja-gihiştinê=2021-12-28 |ziman= }}&lt;/ref&gt; Baydemir di hilbijartinan de bi ser ket û Diyarbekir wek kelha DTPê îlan kir.&lt;ref&gt;{{Jêder-kitêb |sernav=Historical Dictionary of the Kurds |paşnav=Gunter |pêşnav=Michael M. |lînka-nivîskar=Michael Gunter |weşanger=Scarecrow Press |tarîx=2010-11-04 |rr=59 |isbn=978-0-8108-7507-4 |ziman=en |url=https://books.google.com/books?id=DoNSXwb8D9EC&amp;dq=Osman+Baydemir+elected+in+march+2009&amp;pg=PA59 }}&lt;/ref&gt; Piştî serkeftina di hilbijartinên sala 2009an de, bi deh mehan cezayê girtîgehê lê hat birîn, ji ber ku ew [[Partiya Karkerên Kurdistanê]] (PKK) wek &quot;gerîlla&quot; bi nav kir, ku dadgeha Tirkiyeyê ev yek wek propaganda di berjewendiya PKKê de dît.&lt;ref name=&quot;:22&quot;&gt;{{Jêder-malper |url=https://www.nationalia.info/new/8921/turkey-sentences-to-jail-the-mayor-of-diyarbakir-the-largest-city-of-northern-kurdistan |sernav=Turkey sentences to jail the mayor of Diyarbakir, the largest city of Northern Kurdistan |malper=Nationalia |tarîx=21 nîsan 2009 |roja-gihiştinê=2021-12-28 |ziman= }}&lt;/ref&gt; Di hilbijartinên giştî yên sala 2014an de wekî parlementerê BDPê yê [[Riha]]yê hate hilbijartin.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://www.haberturk.com/secim/secim2014/mahalli-secim/sehir/sanliurfa-63 |sernav=Seçim 2014 Güneydoğu Anadolu Bölgesi Şanlıurfa Yerel Seçim Sonuçları |malper=www.haberturk.com |roja-gihiştinê=2021-12-28 }}&lt;/ref&gt; Weke parlementer ew parêzvanê ziman û kêmneteweya kurdî li Tirkiyeyê bû û ji ber bikaranîna peyva Kurdistanê ku di parlamenteya Tirkiyeyê de qedexe ye, çend caran ji parlamenterê hat dûrxistin.&lt;ref name=&quot;van2017&quot;&gt;{{Jêder-malper |url=https://www.kurdistan24.net/en/story/13638-Kurdish-MP-banished-from-Turkey-Parliament-for-uttering-%27Kurdistan%27 |sernav=Kurdish MP banished from Turkey Parliament for uttering 'Kurdistan' |malper=[[Kurdistan24]] |tarîx=13 kanûna pêşîn 2017 |roja-gihiştinê=2021-12-28 |ziman=en |paşnav=van Wilgenburg |pêşnav=Wladimir |lînka-nivîskar=Wladimir van Wilgenburg }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:02&quot;&gt;{{Jêder-malper |url=https://www.kurdistan24.net/en/story/13638-Kurdish-MP-banished-from-Turkey-Parliament-for-uttering-%27Kurdistan%27 |sernav=Kurdish MP banished from Turkey Parliament for uttering 'Kurdistan' |malper=[[Kurdistan24]] |tarîx=13 kanûna pêşîn 2017 |roja-gihiştinê=2021-12-28 |ziman=en |paşnav=van Wilgenburg |pêşnav=Wladimir |lînka-nivîskar=Wladimir van Wilgenburg }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://stockholmcf.org/turkeys-parliament-bans-kurdish-deputy-from-two-sessions-for-saying-kurdistan/ |sernav=Turkey's Parliament bans Kurdish deputy from two sessions for saying 'Kurdistan' |malper=[[Stockholm Center for Freedom]] |tarîx=2017-12-13 |roja-gihiştinê=2021-12-28 |ziman=en-US |paşnav= }}&lt;/ref&gt; Paşê Osman Baydemır serî li Dadgeha Destûra Bingehîn da û anî ziman ku tu rayeya cezayên parlementeran tune ye.&lt;ref name=&quot;:3&quot;&gt;{{Jêder-malper |url=https://www.duvarenglish.com/echr-finds-rights-violation-in-penalty-imposed-on-former-hdp-mp-osman-baydemir-over-kurdistan-remark-news-62542 |sernav=ECHR finds rights violation in penalty imposed on former HDP MP Osman Baydemir over 'Kurdistan' remark |malper=[[Gazete Duvar]] |tarîx=2023-06-13 |roja-gihiştinê=2023-06-16 |ziman=tr-TR }}&lt;/ref&gt; Piştî vê yekê Baydemir ji ber dersînorkirina xwe ya demkî serî li Dadgeha Mafên Mirovan a Ewropayê (DMME) da, ku di hezîrana 2023an de Tirkiye mehkûm kir ku cezayê pereyan bide. Baydemir bi qasî 17 hezar Euro ceza.&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;

=== Şopajotinî ===
Osman Baydemir weke çalakvanekî mafên mirovan û weke siyasetmedarekî di asta cuda de rastî zextan hatiye. Li gorî raporeke Amnesty International ya 12ê sibata 2004an, 200 dozên dadgehê li dijî wî ji ber çalakiyên wî yên mafên mirovan hebûn.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://www.amnesty.org/en/library/info/EUR44/002/2004 |sernav=Turkey: Restrictive laws, arbitrary application - the pressure on human rights defenders |tarîx=2004-02-12 |roja-gihiştinê=2008-08-20 |weşanger=[[Amnesty International]] }} See footnote 18.&lt;/ref&gt; Rojnameya Radikal di 11ê tîrmeha 2006ê de ragihand ku di van du salên dawî de bi giştî 129 lêpirsîn li dijî wî hatine kirin.&lt;ref&gt;{{Jêder-nûçe |tarîx=2006-11-07 |sernav=Baydemir'e iki yılda 129 soruşturma |url=http://www.radikal.com.tr/haber.php?haberno=192585&amp;tarih=11/07/2006 |rewşa-urlyê=mirî |urlya-arşîvê=https://web.archive.org/web/20070930222441/http://www.radikal.com.tr/haber.php?haberno=192585&amp;tarih=11%2F07%2F2006 |roja-arşîvê=30 îlon 2007 |roja-gihiştinê=2008-08-20 |xebat=DHA |weşanger=[[Radikal]] |ziman=tr }}&lt;/ref&gt; Di hezîrana 2001an de Rêxistina Efûyê ya Navneteweyî li ser navê wî çalakiyeke lezgîn derxist.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://www.amnesty.org/en/library/info/EUR44/036/2001 |sernav=Turkey: Death threats/Fear for safety Eren Keskin and Osman Baydemir |tarîx=2001-06-06 |roja-gihiştinê=2008-08-20 |weşanger=[[Amnesty International]] }}&lt;/ref&gt; Piştî kuştina rojnamevanê ermenî [[Hrant Dînk]] di çileya 2007 de, Osman Baydemir jî di nav de gelek kes dihatin tehdîdkirin.&lt;ref&gt;{{Jêder-nûçe |tarîx=2007-04-10 |sernav=Singer Ferhat Tunç informed about death threat with two months delay |url=http://www.freemuse.org/sw18702.asp |rewşa-urlyê=mirî |urlya-arşîvê=https://web.archive.org/web/20070612010714/http://www.freemuse.org/sw18702.asp |roja-arşîvê=12 hezîran 2007 |roja-gihiştinê=2008-08-20 |xebat=Freemuse }}&lt;/ref&gt;

Hin dozên dadgehê yên li dijî Osman Baydemir ev in:

* Di gulana 2006an de Osman Baydemir ji ber ku ambulanseke şaredariyê ji bo veguhestina cenazeyekê dabîn kiriye, hat sûcdarkirin.&lt;ref&gt;{{Jêder-nûçe |paşnav=Cebe |pêşnav=Özgur |tarîx=2002-05-30 |sernav=Ambulans davası açıldı |url=http://www.milliyet.com.tr/2006/05/31/siyaset/siy05.html |roja-gihiştinê=2008-08-20 |xebat=DHA |weşanger=[[Milliyet]] }}&lt;/ref&gt; Di îlona 2006an de Osman Baydemir bi bê sûc ragahandin.&lt;ref&gt;{{Jêder-nûçe |tarîx=2006-09-28 |sernav=Baydemir beraat etti |url=http://www.radikal.com.tr/haber.php?haberno=199954 |roja-gihiştinê=2008-08-20 |xebat=DHA |weşanger=[[Radikal]] |ziman=tr }}&lt;/ref&gt;
* Osman Baydemir û 55 şaredarên din ên [[Partiya Civaka Demokratîk]] (DTP) ji ber ku di kanûna 2005an de daxwaznameyek ji serokwezîrê Danîmarka Anders Fogh Rasmussen re îmze kirin û jê xwestin ku televîzyona kurdî [[Roj TV]] negire, hatin tawanbarkirin. Ew bi piştgirîkirina Partiya Karkerên Kurdistanê (PKK) hatin tawanbar kirin. Rûniştina dozê di îlona 2006an de dest pê kir û di nîsana 2007an de dozger ji bo 52 şaredaran 15 sal cezayê girtîgehê xwest.&lt;ref&gt;{{Jêder-nûçe |tarîx=2007-04-03 |sernav=Prosecutor seeks 15 years for Kurdish mayors over Denmark letter |url=http://www.institutkurde.org/en/afp/archives/070403102812.zzmz5j78.html |rewşa-urlyê=mirî |urlya-arşîvê=https://web.archive.org/web/20080821155918/http://www.institutkurde.org/en/afp/archives/070403102812.zzmz5j78.html |roja-arşîvê=21 tebax 2008 |roja-gihiştinê=2008-08-20 |xebat=AFP |weşanger=[[Kurdish Institute of Paris]] }}&lt;/ref&gt;
* Ew ji ber binpêkirina zagona tirkî ya qedexekirina bikaranîna herfên ku di [[alfabeya tirkî]] de ne, dema ku silava sersalê bi kurdî şandibû ku herfa &quot;W&quot; jî tê de hebû, hat dadgehkirin. Di 19ê nîsana 2007an de ji ber ku Wezareta Dadê destûr neda ku dozek bi vî rengî bê dîtin, Dadgeha Hjm. 2 ya Amedê doz berda.
* Ew ji ber ku PKK wek &quot;muxalefeta kurd a çekdar&quot; bi nav kiribû, bi propagandaya qedexe hatibû tawanbar kirin, lê di kanûna 2009an de ji ber ku ji aliyê dadgeha Diyarbekirê ve wek azadiya ramanê dihat dîtin, hat berdan.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=http://www.tihv.org.tr/EN/index.php?option=com_content&amp;task=view&amp;id=294&amp;Itemid=75 |sernav=Daily human rights report |tarîx=2008-08-20 |roja-gihiştinê=2008-08-20 |weşanger=[[Human Rights Foundation of Turkey]] |rewşa-urlyê=mirî |urlya-arşîvê=https://web.archive.org/web/20080814104006/http://www.tihv.org.tr/EN/index.php?option=com_content&amp;task=view&amp;id=294&amp;Itemid=75 |roja-arşîvê=14 tebax 2008 }}&lt;/ref&gt;
* Di cotmeha 2017an de Baydemir ji ber ku 3 polîs weke &quot;faşîst û kêmar&quot; bi nav kir, ji ber heqaret li dijî &quot;karmendê dewletê yê wezîfedar&quot; kiriye salek û 5 meh û 15 roj cezayê girtîgehê lê hat birîn. Ev biryar di nîsana 2018an de hatibû erêkirin û piştî wê ji parlamenterê hatibû derxistin.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://m.bianet.org/english/print/118637-court-ruled-freedom-of-speech-instead-of-forbidden-propaganda |sernav=Court Ruled: Freedom of Speech Instead of Forbidden Propaganda |malper=[[Bianet]] |tarîx=4 kanûna pêşîn 2009 |paşnav=Endoroglu |pêşnav=Erol |lînka-nivîskar=Erol Önderoğlu }}&lt;/ref&gt;

Di 17ê adara 2021an de Serdozgerê Komarê yê Dadgeha Cezayê Giran Bekir Şahin ji bo Baydemir û 686 siyasetmedarên din ên HDPê 5 sal qedexeya siyasetê li gel girtina HDPê xwestibû, serî li Dadgeha Destûra Bingehîn da. bi îdîaya têkiliyên rêxistinî bi PKKê re heye.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://www.duvarenglish.com/turkish-prosecutor-seeks-political-ban-on-687-pro-kurdish-politicians-news-56691 |sernav=Turkish prosecutor seeks political ban on 687 pro-Kurdish politicians |malper=www.duvarenglish.com |tarîx=2021-03-18 |roja-gihiştinê=2021-03-19 |weşanger=[[Gazete Duvar]] |ziman= }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://www.bianet.org/english/politics/241005-hdp-indictment-seeks-political-ban-for-687-members-including-demirtas-buldan-and-sancar |sernav=HDP indictment seeks political ban for 687 members, including Demirtaş, Buldan and Sancar |malper=[[Bianet]] |roja-gihiştinê=2021-03-19 }}&lt;/ref&gt;

== Jiyana taybet ==
Di gulana 2005an de bi Cîgira Serokê Giştî yê TIHVê Reyhan Yalçindağ re zewicî. Di 23ê nîsana 2006an de kurê wan Mîrzanyar hat dinyayê.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=http://www.zaman.com.tr/haber.do?haberno=199604 |sernav=Osman Baydemir got married (Turkish) |tarîx=2005-08-06 |roja-gihiştinê=2011-05-07 |weşanger=newspaper Zaman |rewşa-urlyê=mirî |urlya-arşîvê=https://web.archive.org/web/20120314014809/http://www.zaman.com.tr/haber.do?haberno=199604 |roja-arşîvê=14 adar 2012 }}&lt;/ref&gt; Piştî derxistina ji parlamenterê Tirkiyeyê, Baydemir ji welat bar kir û çû sirgûnê [[London]], [[Keyaniya Yekbûyî]] bû.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://anfdeutsch.com/aktuelles/staatsanwaltschaft-will-osman-baydemir-ausliefern-lassen-21656 |sernav=Staatsanwaltschaft will Osman Baydemir ausliefern lassen |malper=[[Firat News Agency]] |roja-gihiştinê=2021-12-28 |ziman=de }}&lt;/ref&gt;

== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}

== Girêdanên derve ==
* {{Commons-biçûk}}

{{Kontrola otorîteyê}}

[[Kategorî:Dadnas]]
[[Kategorî:DTP]]
[[Kategorî:Endamên Parlamena Tirkiyeyê ya 25an]]
[[Kategorî:Endamên Parlamena Tirkiyeyê ya 26an]]
[[Kategorî:Jidayikbûn 1971]]
[[Kategorî:Kesên ji Amedê]]
[[Kategorî:Mirovên zindî]]
[[Kategorî:Parêzvanên mafê mirovan]]
[[Kategorî:Siyasetmedarên kurd ên Bakurê Kurdistanê]]
[[Kategorî:Siyasetmedarên Partiya Civaka Demokratîk]]
[[Kategorî:Siyasetmedarên Partiya Demokratîk a Gelan]]
[[Kategorî:Şaredarên Amedê]]</text>
      <sha1>7s770rvg3c3jp2cuyfqg5w4pem9bezf</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Ahmet Türk</title>
    <ns>0</ns>
    <id>19888</id>
    <revision>
      <id>1878018</id>
      <parentid>1877933</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T16:26:31Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>212.95.5.42</ip>
      </contributor>
      <origin>1878018</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="16919" sha1="t2mvr9fke5nr6rcbioif8v0dk9ulqq2" xml:space="preserve">{{Agahîdank mirov/wîkîdane2}}
'''Ahmet Türk''', bi kurdî wek '''Ehmed Turk''' jî tê nasîn (jdb. 2ê tîrmeha 1942an, [[Dêrika Çiyayê Mazî]], parêzgeha [[Mêrdîn (parêzgeh)|Mêrdîn]], [[Bakurê Kurdistanê]]) siyasetmedarekî [[kurd]] e ku endamê [[Partiya Wekhevî û Demokrasiya Gelan]] e. Ew çend caran bû endama [[Meclîsa Mezin a Neteweyî ya Tirkiyeyê|Meclîsa Neteweyî]] û sê caran bûye şaredarê [[Mêrdîn (bajar)|Mêrdînê]].&lt;ref name=&quot;nobility&quot;&gt;{{Jêder-nûçe |paşnav=Candar |pêşnav=Cengiz |tarîx=22 çiriya paşîn 2016 |sernav=The final nail in the coffin of peace process in Turkey |url=http://www.al-monitor.com/pulse/originals/2016/11/turkey-mardin-mayor-ahmet-turk-detained.html |weşanger=[[Al-Monitor]] }}&lt;/ref&gt;

== Malbata wî ==
Bavê Ahmet Türk, Hecî Sînan darbir bû û di xizmeta kekê xwe yê paşerojê û feodal Huseyîn Kanco de bû, ku yek ji fermandarê siwarên [[Hengên Hemîdiye|Hemîdiyeyê]] bû. Bi şertê ku bi keça xwe ya mezin Türkiye re bizewice, hemû debara xwe û serokatiya eşîrê ji Hecî Sînan re wesiyet kir. Di sala 1934an de li Tirkiyeyê bi derxistina qanûna binavkirinê re, malbatê paşnavê ''Türk'' qebûl kir (siyasetê dewleta tirk ji bo [[tirkkirin]]a komên hindekar). Ahmet Türk zarokê hevjîna Hecî Sînan a duyemîn e. Dema ku ew deh salî bû bavê xwe winda kir. Birayê wî yê mezin parlamenterê Partiya Edaletê bû û piştre hat qetilkirin. Ji ber vê yekê Ahmet Türk di 31 saliya xwe de serokatiya Eşîreta xwe ku navê wê Kanco ye, girt.&lt;ref&gt; {{Jêder-malper |url=https://www.milliyet.com.tr/siyaset/ |sernav=Son Dakika Siyaset Haberleri - Siyaset Gelişmeleri |malper=Milliyet |roja-gihiştinê=2024-11-30 |ziman=tr }}&lt;/ref&gt;

== Kariyera siyasî ==
Di sala 1973an de ji Partiya Demokrat (DP) ku nûnertiya parêzgeha Mêrdînê dike, hat hilbijartin.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://secim.haberler.com/1973/mardin-secim-sonuclari/ |sernav=Mardin SEÇİM SONUÇLARI |malper=secim.haberler.com |roja-gihiştinê=2020-08-23 }}&lt;/ref&gt; Paşê îstifa kir û tevlî [[Partiya Gel a Komarî]] (CHP) bû û ji nû ve wekî wekîlê Mêrdînê hat hilbijartin.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://secim.haberler.com/1977/mardin-secim-sonuclari/ |sernav=Mardin SEÇİM SONUÇLARI |malper=secim.haberler.com |roja-gihiştinê=2020-08-23 }}&lt;/ref&gt; Piştî [[Derbeya leşkerî ya 12ê îlona 1980î|derbeya leşkerî ya sala 1980ê]] ji parlamenterê hat derxistin&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{Jêder-kitêb |sernav=Understanding Turkey's Kurdish Question |paşnav1=Bilgin |pêşnav1=Fevzi |weşanger=Lexington Books |tarîx=2013-06-20 |rr=136 |isbn=9780739184035 |ziman=en |paşnav2=Sarihan |pêşnav2=Ali }}&lt;/ref&gt; û binçavkirin û 22 mehan şandin [[zîndana Amedê]].&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://m.bianet.org/english/politics/181118-ahmet-turk-arrested |sernav=Ahmet Türk arrested |malper=[[Bianet]] |tarîx=25 çiriya paşîn 2016 |roja-gihiştinê=19 tebax 2019 }}&lt;/ref&gt; Piştî ku hate berdan, di nav partiyên çep ên cûda de çalak bû. Di sala 1987an&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=http://www.secim-sonuclari.com/1987/mardin |sernav=Mardin - 1987 Secim Sonuçları |malper=www.secim-sonuclari.com |roja-gihiştinê=2019-11-03 |rewşa-urlyê=mirî |urlya-arşîvê=https://web.archive.org/web/20220331005417/http://www.secim-sonuclari.com/1987/mardin |roja-arşîvê=31 adar 2022 }}&lt;/ref&gt; de li ser navê Partiya Sosyal Demokrat a Populîst (SHP) ji bo parlementeriya Mêrdînê hat hilbijartin, lê di sala 1989an de ji ber ku li [[Bruksel]]ê beşdarî konferansa kurdan bû ji partiyê hat dûrxistin.&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt; Piştî wê tevlî [[Partiya Kedê ya Gel]] (HEP) ya ku nû hatiye damezrandin bû.&lt;ref&gt;{{Jêder-kitêb |sernav=Activists in Office: Kurdish Politics and Protest in Turkey |paşnav=Watts |pêşnav=Nicole F. |weşanger=University of Washington Press |tarîx=2011-07-01 |isbn=9780295800820 |ziman=en |url=https://books.google.com/books?id=OL_XCgAAQBAJ&amp;q=ahmet+T%C3%BCrk+and+the+HEP+Party&amp;pg=PA69 }}&lt;/ref&gt; SHPê dîsa îtîfaqa hilbijartinê qebûl kir û di sala 1991an de dîsa bû parlamenterê.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=http://www.secim-sonuclari.com/1991/mardin |sernav=Mardin - 1991 Secim sonuçları |malper=www.secim-sonuclari.com |roja-gihiştinê=2019-11-03 |rewşa-urlyê=mirî |urlya-arşîvê=https://web.archive.org/web/20220723202249/http://www.secim-sonuclari.com/1991/mardin |roja-arşîvê=23 tîrmeh 2022 }}&lt;/ref&gt; Wî piştgirî da pêvajoya aşitiyê ya dawî di navbera [[Partiya Karkerên Kurdistanê]] (PKK) û hikûmeta Tirkiyeyê de û di nîsana 1993an de çû [[Libnan]]ê ji bo ku bi [[Celal Talebanî]] û [[Kemal Burkay]] re beşdarî konfêranseke çapemeniyê bibe, ku tê de agirbesta yekalî ji aliyê [[Abdullah Öcalan]] ve hat ragihandin.&lt;ref&gt;{{Jêder-kitêb |sernav=Turkey's Kurds: A Theoretical Analysis of the PKK and Abdullah Ocalan |paşnav=Özcan |pêşnav=Ali Kemal |weşanger=Routledge |tarîx=2006 |rr=205 |isbn=9780415366878 |ziman=en }}&lt;/ref&gt; Di tîrmeha 1993an de HEP ji aliyê Dadgeha Destûra Bingehîn ve hat girtin, bi îdiaya ku partiyê armancên li ji bo parçebûna Tirkiyeyê pêk tîne.&lt;ref name=&quot;ayg&quot;&gt;{{Jêder-kovar |nivîskar=Güney |pêşnav=Aylin |sernav=The People's Democracy Party |url=http://podcast.zirve.edu.tr/sandbox/groups/economicsandadministrativesciences/wiki/ff77d/attachments/9cd42/W3-G%C3%BCney.pdf |kovar=Political Parties in Turkey |rr=124–125 |urlya-arşîvê=https://web.archive.org/web/20160304235112/http://podcast.zirve.edu.tr/sandbox/groups/economicsandadministrativesciences/wiki/ff77d/attachments/9cd42/W3-G%C3%BCney.pdf |roja-arşîvê=2016-03-04 |roja-gihiştinê=13 îlon 2015 }}&lt;/ref&gt; Paşê tevlî [[Partiya Demokrasiyê]] (DEP) bû ku li şûna HEPê di Gulana 1993an de hat avakirin.&lt;ref name=&quot;Watts2010&quot;&gt;{{Jêder-kitêb |sernav=Activists in Office: Kurdish Politics and Protest in Turkey |paşnav=Watts |pêşnav=Nicole F. |weşanger=[[University of Washington Press]] |tarîx=2010-11-18 |rr=69 |isbn=978-0-295-99050-7 |ziman=en |url=https://books.google.com/books?id=yXWl40KJfKEC }}&lt;/ref&gt; DEPê piştgirî da Partiya Karkerên Kurdistanê û [[Hatîb Dîcle]] weke serokê partiyê hilbijart û diyar kir ku PKK ne partiyeke terorîst e û divê weke partiyeke siyasî were binavkirin.&lt;ref name=&quot;Watts2010&quot; /&gt; Di rastiyê de, çend serokên partiyan beriya kongreya damezrandina partiyan beşdarî kongreyên ku endamên PKKê jî tê de beşdar bûbûn.&lt;ref name=&quot;Watts2010&quot; /&gt; Di adara 1994an de parêzbendiya parlementerên Türk û 5 parlementerên DEPê hatin rakirin&lt;ref&gt;{{Jêder-kitêb |sernav=Criminalizing Parliamentary Speech in Turkey |paşnav=Commission on Security and Cooperation in Europe |weşanger=The Commission |tarîx=1994 |rr=28 |ziman=en |url=https://books.google.com/books?id=5pkZ9IyB1p4C&amp;q=Ahmet+turks++immunity+was+lifted+in+March+1994&amp;pg=PA28 }}&lt;/ref&gt; û ji ber sûcê terorê piraniya endamên xwe şandina girtîgehê.&lt;ref name=&quot;Gunes2013&quot;&gt;{{Jêder-kitêb |sernav=The Kurdish National Movement in Turkey: From Protest to Resistance |paşnav=Gunes |pêşnav=Cengiz |weşanger=Routledge |tarîx=2013-01-11 |rr=164 |isbn=9781136587986 |ziman=en }}&lt;/ref&gt; 15 sal ceza li dijî Türk hat birîn.&lt;ref name=&quot;Gunes2013&quot; /&gt; Wî îtîraz kir û di 27ê cotmeh 1995an de hat berdan.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=http://archive.ipu.org/hr-e/158/158tk39.htm |sernav=Human rights of parliamentarians |malper=archive.ipu.org |roja-gihiştinê=2019-11-08 }}&lt;/ref&gt; Türk serokê berê yê [[Partiya Civaka Demokratîk]] (DTP) ya alîgirê kurdan li Bakurê Kurdistanê bû û endamê Meclisa Neteweyî ya Mezin a Tirkiyeyê bû. Di 26ê sibat 2007an de, wek seroka bi wekalet ya DTPê, tevî cîgira serok [[Sabahat Tuncel]], ji ber ku [[zimanê kurdî]] di belavokeke baskê jinan yê DTPê de, ji bo [[Roja Cîhanî ya Jinan]] bi kar anîne, di 8ê adarê bi 18 meh cezayê girtîgehê hat mehkûmkirin. Paşê di 6ê adara 2007an de ji ber ku ji Abdullah Öcalan re gotiye “Birêz“ (''Sayin'') 6 meh cezayê girtîgehê lê hat birîn.&lt;ref&gt;{{Jêder-kitêb |sernav=Turkey : Human Rights Concerns in the Lead up to July Parliamentary Elections |weşanger=Human Rights Watch |rr=13 |ziman=en |url=https://books.google.com/books?id=d9f2jRBf_xoC&amp;q=ahmet+t%C3%BCrk+sentenced+to+6+months.&amp;pg=PA13 }}&lt;/ref&gt; Di 22ê tîrmeha 2007an de dîsa bû parlamenterê Mêrdînê yê parlamenterê Tirkiyeyê.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Jêder-malper |url=http://bianet.org/english/politics/183316-ahmet-turk-released |sernav=Ahmet Türk Released |malper=Bianet |tarîx=3 sibat 2017 }}&lt;/ref&gt; Lê di 11ê berfanbara 2009an de, Dadgeha Destûra Bingehîn a Tirkiyeyê biryara girtina DTPê da, bi tometa girêdana wê bi Partiya Karkerên Kurdistanê (PKK) re.&lt;ref&gt;{{Jêder-nûçe |tarîx=2009-12-11 |sernav=Turkish court bans pro-Kurd party |url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/8408903.stm |rewşa-urlyê=zindî |urlya-arşîvê=https://web.archive.org/web/20100420190953/http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/8408903.stm |roja-arşîvê=20 nîsan 2010 |roja-gihiştinê=2010-04-23 |xebat=[[BBC News]] }}&lt;/ref&gt; Türk ji Meclisa Mezin a Neteweyî hat derxistin û ew û 36 endamên partiyê 5 salan ji endamtiya partiyeke siyasî hatin qedexekirin.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://www.google.com/hostednews/ap/article/ALeqM5h9VhSca_oZldvbO-XktR7l7Sa_PgD9CH89VG0 |sernav=Turkey bans pro-Kurdish party over ties to rebels |tarîx=2009-12-11 |roja-gihiştinê=2009-12-11 |rewşa-urlyê=mirî |urlya-arşîvê=https://web.archive.org/web/20091215060704/http://www.google.com/hostednews/ap/article/ALeqM5h9VhSca_oZldvbO-XktR7l7Sa_PgD9CH89VG0 |roja-arşîvê=15 kanûna pêşîn 2009 |paşnav=Hacaoglu |pêşnav=Selcan }}&lt;/ref&gt; Türk serî li Dadgeha Mafên Mirovan a Ewropayê da û di sala 2016an de Tirkiye bi dayîna 30.000 € hat mehkûmkirin.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://www.kurdistan24.net/en/news/48bb982b-d985-4d44-b95e-a8f4d2374632/turkey-condemned-for-banning-kurdish-party |sernav=Turkey condemned for banning Kurdish party |malper=Kurdistan24 |roja-gihiştinê=2019-09-24 |ziman=en |paşnav=Kurdistan24 }}&lt;/ref&gt; Di Nîsana 2010an de rastî êrîşa ji aliyê nijadperêstekî bi navê İsmail Çelik hat û li wî xist û pozê wî şikest. Çelik pêşî 11 meh û 20 roj cezayê girtîgehê lê hat guherandin û 7000 TL (300€ têne) cezayê pere hat guhertin.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://massispost.com/2016/03/turkish-intellectuals-who-have-recognized-the-armenian-genocide-ahmet-turk/ |sernav=Turkish Intellectuals Who Have Recognized The Armenian Genocide: Ahmet Türk |malper=Armenian News By MassisPost |tarîx=2016-03-03 |roja-gihiştinê=2019-01-01 |ziman=en-US }}&lt;/ref&gt;

=== Serbajarê Mêrdînê ===
Di hilbijartinên herêmî yên sala 2014an de Ahmet Türk wekî serbajarê Mêrdînê yê girêdayî [[Partiya Herêmên Demokratîk]] (DBP) hate hilbijartin. Di mijdara 2015an de dema ku li bajarê [[Nisêbîn]]ê qedexeya derketina derve hat hebû, tevî siyasetmedarên DBPê tev li meşa ber bi Nisêbînê ve bû lê ji aliyê rayedarên tirk dûr ve hatin binçavkirin.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://bianet.org/bianet/human-rights/169468-police-attack-on-politicians-trying-to-enter-nusaybin |sernav=Police Attack on Politicians Trying to Enter Nusaybin |malper=[[Bianet]] |tarîx=23 çiriya paşîn 2022 }}&lt;/ref&gt; Di 21ê mijdara 2016an de piştî ku ji aliyê rayedarên tirk ve ji wezîfeyê hat dûrxistin, bi &quot;sûcên terorê&quot; hat binçavkirin û li şûna wî qeymeqam weke qeyûm hat tayînkirin.&lt;ref&gt;{{Jêder-nûçe |tarîx=24 çiriya paşîn 2016 |sernav=Court arrests former Mardin mayor Ahmet Türk |url=http://www.hurriyetdailynews.com/court-arrests-former-mardin-mayor-ahmet-turk-.aspx?pageID=238&amp;nID=106518&amp;NewsCatID=509 |roja-gihiştinê=30 çiriya paşîn 2016 |weşanger=Hurriyet Daily News }}&lt;/ref&gt; Paşê di mehê de ew bi fermî hate girtin.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://m.bianet.org/english/politics/181118-ahmet-turk-arrested |sernav=Ahmet Türk Arrested |malper=[[Bianet]] |tarîx=25 çiriya paşîn 2016 }}&lt;/ref&gt; Piştî girtina wî [[Deniz Baykal]]ê ya CHPê piştgirîya manewî nîşanî hevjîna tirk Mülkiye da û li Mêrdînê çû serdana wê.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://www.hurriyetdailynews.com/court-arrests-former-mardin-mayor-ahmet-turk--106518 |sernav=Court arrests former Mardin mayor Ahmet Türk - Türkiye News |malper=Hürriyet Daily News |roja-gihiştinê=2022-11-27 |ziman=en }}&lt;/ref&gt; Ew di 3ê sibat 2017an de hat berdan.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; Di hilbijartinên herêmî yên 2019an de dîsa bû serbajarê Mêrdînê. Di Tebaxa 2019an de ji ber sûcên piştgirîkirina terorê dîsa ji aliyê Wezareta Karên Hundir ve ji wezîfeyê hat girtin.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://www.dw.com/de/drei-prokurdische-b%C3%BCrgermeister-abgesetzt/a-50073910 |sernav=Drei prokurdische Bürgermeister abgesetzt {{!}} DW {{!}} 19.08.2019 |malper=DW.COM |roja-gihiştinê=2019-08-19 |ziman=de-DE }}&lt;/ref&gt; Waliyê Mêrdînê Mustafa Yaman wek qeyûm hat tayînkirin.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://www.bianet.org/english/politics/228432-corruption-in-mardin-municipality-after-government-takeover-13-people-remanded-in-custody |sernav=Corruption in Mardin municipality after government takeover: 13 people remanded in custody |malper=Bianet - Bagimsiz Iletisim Agi |roja-gihiştinê=2021-03-26 }}&lt;/ref&gt; Türk bi tohmeta ku di sala 2015an de beşdarî merasîma cenazeyê endamê [[Yekîneyên Parastina Gel]] (YPG) li [[Şemrex|Şenrexê]] bûye, hatibû tawanbarkirin, lê di sibata 2020an de dadgehê ew ji bersûcan beraat kiribû.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://www.duvarenglish.com/politics/2020/02/14/turkish-court-acquits-dismissed-hdp-mayor-ahmet-turk/ |sernav=Turkish court acquits dismissed HDP mayor Ahmet Türk |malper=[[Gazete Duvar]] |tarîx=14 sibat 2020 |roja-gihiştinê=2020-05-21 |ziman=en-GB }}&lt;/ref&gt;

==== Bêhtir dozên qanûnî ====
Di 17ê adara 202'an de serdozgerê dewletê Bekir Şahin bi hinceta partiyên bi îdiaya yekîtiya rêxistinê ya bi PKKê re ne, ji bo wî û 686 siyasetmedarên din ên HDPê bi girtina ve partiyê re 5 sal qedexeya siyasetê xwestibû.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://www.duvarenglish.com/turkish-prosecutor-seeks-political-ban-on-687-pro-kurdish-politicians-news-56691 |sernav=Turkish prosecutor seeks political ban on 687 pro-Kurdish politicians |malper=www.duvarenglish.com |tarîx=2021-03-18 |roja-gihiştinê=2021-03-19 |ziman=tr-TR |rewşa-urlyê=zindî |urlya-arşîvê=https://web.archive.org/web/20210412234004/https://www.duvarenglish.com/turkish-prosecutor-seeks-political-ban-on-687-pro-kurdish-politicians-news-56691 |roja-arşîvê=12 nîsan 2021 }}&lt;/ref&gt;

=== Nêrînên siyasî ===
Di pêvajoya aştiyê ya di navbera PKK û Tirkiyeyê de jî cih girt û di sala 2013an de bi [[Ayla Akat Ata]] re bi Abdullah Öcalan re hevdîtin pêk anî.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=http://bianet.org/english/politics/181118-ahmet-turk-arrested |sernav=Ahmet Türk Arrested |malper=Bianet |tarîx=25 çiriya paşîn 2016 |roja-gihiştinê=9 sibat 2020 }}&lt;/ref&gt; Ew wekî &quot;kesê herî aştiyane, herî berfireh, herî li dijî tundiyê, herî nerm û jîrtirîn kesayetê tevgera siyasî ya kurd û yê herî zêde lihevhatin.&quot;&lt;ref name=&quot;nobility&quot; /&gt; Wî piştgirî da pîrozkirina Newrozê&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://ekurd.net/mismas/articles/misc2012/3/turkey3844.htm |sernav=24 hurt as Turkish police clash with Kurds at New Kurdish Year celebrations |malper=ekurd.net |roja-gihiştinê=2020-05-21 }}&lt;/ref&gt; û bi armanca ku bi qurbaniyên [[Nîjadkujiya ermeniyan|nîjadkujiya]] [[Şerê Cîhanî yê Yekem]] re li hev bîne, lêborîna xwe ji gelê [[suryanî]], [[Êzdîtî|êzidî]] û [[ermenî]] xwest ji ber rola kurdan di nîjadkujiyê de.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=http://asbarez.com/108106/kurdish-leader-apologizes-for-role-in-genocide/ |sernav=Kurdish Leader Apologizes for Role in Genocide |malper=Asbarez.com |tarîx=2013-02-04 |roja-gihiştinê=2019-01-01 |ziman=en-US }}&lt;/ref&gt;

== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}

== Girêdanên derve ==
{{Commons}}
* [https://web.archive.org/web/20150924155815/http://www.derwesten.de/waz-info/bruderschaft-der-sprachen-ist-fern-id811290.html Di malpera parlamentera Tirkiyeyê de derbarê Ahmet Turk de agahiyên girîng]

{{Kontrola otorîteyê}}

{{DEFAULTSORT:Turk, Ehmed}}
[[Kategorî:Endamên Meclîsa Mezin a Neteweyî ya Tirkiyeyê]]
[[Kategorî:Endamên Parlamena Tirkiyeyê ya 24an]]
[[Kategorî:Endamên Parlamena Tirkiyeyê ya 23an]]
[[Kategorî:Jidayikbûn 1942]]
[[Kategorî:Kesên ji Mêrdînê]]
[[Kategorî:Mirovên zindî]]
[[Kategorî:Parlamenterên Mêrdînê]]
[[Kategorî:Parlamenter (DTP)]]
[[Kategorî:Siyasetmedarên girtî li Tirkiyeyê]]
[[Kategorî:Siyasetmedarên kurd ên Bakurê Kurdistanê]]
[[Kategorî:Siyasetmedarên Partiya Civaka Demokratîk]]
[[Kategorî:Siyasetmedarên Tirkiyeyê]]</text>
      <sha1>t2mvr9fke5nr6rcbioif8v0dk9ulqq2</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878032</id>
      <parentid>1878018</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T16:56:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Penaber49</username>
        <id>39672</id>
      </contributor>
      <comment>Serbajar çiye :))</comment>
      <origin>1878032</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="16902" sha1="7i69pkrflsnbd2oaa0hxuc8hyisbtmo" xml:space="preserve">{{Agahîdank mirov/wîkîdane2}}
'''Ahmet Türk''', bi kurdî wek '''Ehmed Turk''' jî tê nasîn (jdb. 2ê tîrmeha 1942an, [[Dêrika Çiyayê Mazî]], parêzgeha [[Mêrdîn (parêzgeh)|Mêrdîn]], [[Bakurê Kurdistanê]]) siyasetmedarekî [[kurd]] e ku endamê [[Partiya Wekhevî û Demokrasiya Gelan]] e. Ew çend caran bû endama [[Meclîsa Mezin a Neteweyî ya Tirkiyeyê|Meclîsa Neteweyî]] û sê caran bûye şaredarê [[Mêrdîn (bajar)|Mêrdînê]].&lt;ref name=&quot;nobility&quot;&gt;{{Jêder-nûçe |paşnav=Candar |pêşnav=Cengiz |tarîx=22 çiriya paşîn 2016 |sernav=The final nail in the coffin of peace process in Turkey |url=http://www.al-monitor.com/pulse/originals/2016/11/turkey-mardin-mayor-ahmet-turk-detained.html |weşanger=[[Al-Monitor]] }}&lt;/ref&gt;

== Malbata wî ==
Bavê Ahmet Türk, Hecî Sînan darbir bû û di xizmeta kekê xwe yê paşerojê û feodal Huseyîn Kanco de bû, ku yek ji fermandarê siwarên [[Hengên Hemîdiye|Hemîdiyeyê]] bû. Bi şertê ku bi keça xwe ya mezin Türkiye re bizewice, hemû debara xwe û serokatiya eşîrê ji Hecî Sînan re wesiyet kir. Di sala 1934an de li Tirkiyeyê bi derxistina qanûna binavkirinê re, malbatê paşnavê ''Türk'' qebûl kir (siyasetê dewleta tirk ji bo [[tirkkirin]]a komên hindekar). Ahmet Türk zarokê hevjîna Hecî Sînan a duyemîn e. Dema ku ew deh salî bû bavê xwe winda kir. Birayê wî yê mezin parlamenterê Partiya Edaletê bû û piştre hat qetilkirin. Ji ber vê yekê Ahmet Türk di 31 saliya xwe de serokatiya Eşîreta xwe ku navê wê Kanco ye, girt.&lt;ref&gt; {{Jêder-malper |url=https://www.milliyet.com.tr/siyaset/ |sernav=Son Dakika Siyaset Haberleri - Siyaset Gelişmeleri |malper=Milliyet |roja-gihiştinê=2024-11-30 |ziman=tr }}&lt;/ref&gt;

== Kariyera siyasî ==
Di sala 1973an de ji Partiya Demokrat (DP) ku nûnertiya parêzgeha Mêrdînê dike, hat hilbijartin.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://secim.haberler.com/1973/mardin-secim-sonuclari/ |sernav=Mardin SEÇİM SONUÇLARI |malper=secim.haberler.com |roja-gihiştinê=2020-08-23 }}&lt;/ref&gt; Paşê îstifa kir û tevlî [[Partiya Gel a Komarî]] (CHP) bû û ji nû ve wekî wekîlê Mêrdînê hat hilbijartin.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://secim.haberler.com/1977/mardin-secim-sonuclari/ |sernav=Mardin SEÇİM SONUÇLARI |malper=secim.haberler.com |roja-gihiştinê=2020-08-23 }}&lt;/ref&gt; Piştî [[Derbeya leşkerî ya 12ê îlona 1980î|derbeya leşkerî ya sala 1980ê]] ji parlamenterê hat derxistin&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{Jêder-kitêb |sernav=Understanding Turkey's Kurdish Question |paşnav1=Bilgin |pêşnav1=Fevzi |weşanger=Lexington Books |tarîx=2013-06-20 |rr=136 |isbn=9780739184035 |ziman=en |paşnav2=Sarihan |pêşnav2=Ali }}&lt;/ref&gt; û binçavkirin û 22 mehan şandin [[zîndana Amedê]].&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://m.bianet.org/english/politics/181118-ahmet-turk-arrested |sernav=Ahmet Türk arrested |malper=[[Bianet]] |tarîx=25 çiriya paşîn 2016 |roja-gihiştinê=19 tebax 2019 }}&lt;/ref&gt; Piştî ku hate berdan, di nav partiyên çep ên cûda de çalak bû. Di sala 1987an&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=http://www.secim-sonuclari.com/1987/mardin |sernav=Mardin - 1987 Secim Sonuçları |malper=www.secim-sonuclari.com |roja-gihiştinê=2019-11-03 |rewşa-urlyê=mirî |urlya-arşîvê=https://web.archive.org/web/20220331005417/http://www.secim-sonuclari.com/1987/mardin |roja-arşîvê=31 adar 2022 }}&lt;/ref&gt; de li ser navê Partiya Sosyal Demokrat a Populîst (SHP) ji bo parlementeriya Mêrdînê hat hilbijartin, lê di sala 1989an de ji ber ku li [[Bruksel]]ê beşdarî konferansa kurdan bû ji partiyê hat dûrxistin.&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt; Piştî wê tevlî [[Partiya Kedê ya Gel]] (HEP) ya ku nû hatiye damezrandin bû.&lt;ref&gt;{{Jêder-kitêb |sernav=Activists in Office: Kurdish Politics and Protest in Turkey |paşnav=Watts |pêşnav=Nicole F. |weşanger=University of Washington Press |tarîx=2011-07-01 |isbn=9780295800820 |ziman=en |url=https://books.google.com/books?id=OL_XCgAAQBAJ&amp;q=ahmet+T%C3%BCrk+and+the+HEP+Party&amp;pg=PA69 }}&lt;/ref&gt; SHPê dîsa îtîfaqa hilbijartinê qebûl kir û di sala 1991an de dîsa bû parlamenterê.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=http://www.secim-sonuclari.com/1991/mardin |sernav=Mardin - 1991 Secim sonuçları |malper=www.secim-sonuclari.com |roja-gihiştinê=2019-11-03 |rewşa-urlyê=mirî |urlya-arşîvê=https://web.archive.org/web/20220723202249/http://www.secim-sonuclari.com/1991/mardin |roja-arşîvê=23 tîrmeh 2022 }}&lt;/ref&gt; Wî piştgirî da pêvajoya aşitiyê ya dawî di navbera [[Partiya Karkerên Kurdistanê]] (PKK) û hikûmeta Tirkiyeyê de û di nîsana 1993an de çû [[Libnan]]ê ji bo ku bi [[Celal Talebanî]] û [[Kemal Burkay]] re beşdarî konfêranseke çapemeniyê bibe, ku tê de agirbesta yekalî ji aliyê [[Abdullah Öcalan]] ve hat ragihandin.&lt;ref&gt;{{Jêder-kitêb |sernav=Turkey's Kurds: A Theoretical Analysis of the PKK and Abdullah Ocalan |paşnav=Özcan |pêşnav=Ali Kemal |weşanger=Routledge |tarîx=2006 |rr=205 |isbn=9780415366878 |ziman=en }}&lt;/ref&gt; Di tîrmeha 1993an de HEP ji aliyê Dadgeha Destûra Bingehîn ve hat girtin, bi îdiaya ku partiyê armancên li ji bo parçebûna Tirkiyeyê pêk tîne.&lt;ref name=&quot;ayg&quot;&gt;{{Jêder-kovar |nivîskar=Güney |pêşnav=Aylin |sernav=The People's Democracy Party |url=http://podcast.zirve.edu.tr/sandbox/groups/economicsandadministrativesciences/wiki/ff77d/attachments/9cd42/W3-G%C3%BCney.pdf |kovar=Political Parties in Turkey |rr=124–125 |urlya-arşîvê=https://web.archive.org/web/20160304235112/http://podcast.zirve.edu.tr/sandbox/groups/economicsandadministrativesciences/wiki/ff77d/attachments/9cd42/W3-G%C3%BCney.pdf |roja-arşîvê=2016-03-04 |roja-gihiştinê=13 îlon 2015 }}&lt;/ref&gt; Paşê tevlî [[Partiya Demokrasiyê]] (DEP) bû ku li şûna HEPê di Gulana 1993an de hat avakirin.&lt;ref name=&quot;Watts2010&quot;&gt;{{Jêder-kitêb |sernav=Activists in Office: Kurdish Politics and Protest in Turkey |paşnav=Watts |pêşnav=Nicole F. |weşanger=[[University of Washington Press]] |tarîx=2010-11-18 |rr=69 |isbn=978-0-295-99050-7 |ziman=en |url=https://books.google.com/books?id=yXWl40KJfKEC }}&lt;/ref&gt; DEPê piştgirî da Partiya Karkerên Kurdistanê û [[Hatîb Dîcle]] weke serokê partiyê hilbijart û diyar kir ku PKK ne partiyeke terorîst e û divê weke partiyeke siyasî were binavkirin.&lt;ref name=&quot;Watts2010&quot; /&gt; Di rastiyê de, çend serokên partiyan beriya kongreya damezrandina partiyan beşdarî kongreyên ku endamên PKKê jî tê de beşdar bûbûn.&lt;ref name=&quot;Watts2010&quot; /&gt; Di adara 1994an de parêzbendiya parlementerên Türk û 5 parlementerên DEPê hatine rakirin&lt;ref&gt;{{Jêder-kitêb |sernav=Criminalizing Parliamentary Speech in Turkey |paşnav=Commission on Security and Cooperation in Europe |weşanger=The Commission |tarîx=1994 |rr=28 |ziman=en |url=https://books.google.com/books?id=5pkZ9IyB1p4C&amp;q=Ahmet+turks++immunity+was+lifted+in+March+1994&amp;pg=PA28 }}&lt;/ref&gt; gelek endamên partiyê ji aliyê dewleta tirk ve têne girtin.&lt;ref name=&quot;Gunes2013&quot;&gt;{{Jêder-kitêb |sernav=The Kurdish National Movement in Turkey: From Protest to Resistance |paşnav=Gunes |pêşnav=Cengiz |weşanger=Routledge |tarîx=2013-01-11 |rr=164 |isbn=9781136587986 |ziman=en }}&lt;/ref&gt; Ahmet Turk bi cezayê 15 salan hatiye girtin .&lt;ref name=&quot;Gunes2013&quot; /&gt; Piştî îtîrazên parêzerên Ahmet Turk di 27ê cotmeh sala 1995an de hatiye berdan.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=http://archive.ipu.org/hr-e/158/158tk39.htm |sernav=Human rights of parliamentarians |malper=archive.ipu.org |roja-gihiştinê=2019-11-08 }}&lt;/ref&gt; Türk serokê berê yê [[Partiya Civaka Demokratîk]] (DTP) ya alîgirê kurdan li Bakurê Kurdistanê bû û endamê Meclisa Neteweyî ya Mezin a Tirkiyeyê bû. Di 26ê sibat 2007an de, wek seroka bi wekalet ya DTPê, tevî cîgira serok [[Sabahat Tuncel]], ji ber ku [[zimanê kurdî]] di belavokeke baskê jinan yê DTPê de, ji bo [[Roja Cîhanî ya Jinan]] bi kar anîne, di 8ê adarê bi 18 meh cezayê girtîgehê hat mehkûmkirin. Paşê di 6ê adara 2007an de ji ber ku ji Abdullah Öcalan re gotiye birêz 6 meh cezayê girtîgehê lê hatiye birîn.&lt;ref&gt;{{Jêder-kitêb |sernav=Turkey : Human Rights Concerns in the Lead up to July Parliamentary Elections |weşanger=Human Rights Watch |rr=13 |ziman=en |url=https://books.google.com/books?id=d9f2jRBf_xoC&amp;q=ahmet+t%C3%BCrk+sentenced+to+6+months.&amp;pg=PA13 }}&lt;/ref&gt; Di 22ê tîrmeha 2007an de dîsa wekê parlamenterê Mêrdînê hatiye hilbijartin.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Jêder-malper |url=http://bianet.org/english/politics/183316-ahmet-turk-released |sernav=Ahmet Türk Released |malper=Bianet |tarîx=3 sibat 2017 }}&lt;/ref&gt; Lê di 11ê berfanbara sala 2009an de dewleta tirk bi hinceta girêdana bi Partiya Karkerên Kurdistanê biryara girtina DTPê dide.&lt;ref&gt;{{Jêder-nûçe |tarîx=2009-12-11 |sernav=Turkish court bans pro-Kurd party |url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/8408903.stm |rewşa-urlyê=zindî |urlya-arşîvê=https://web.archive.org/web/20100420190953/http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/8408903.stm |roja-arşîvê=20 nîsan 2010 |roja-gihiştinê=2010-04-23 |xebat=[[BBC News]] }}&lt;/ref&gt; Türk ji Meclisa Mezin a Neteweyî hat derxistin û ew û 36 endamên partiyê 5 salan ji bo xebatên siyasî hatine qedexekirin.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://www.google.com/hostednews/ap/article/ALeqM5h9VhSca_oZldvbO-XktR7l7Sa_PgD9CH89VG0 |sernav=Turkey bans pro-Kurdish party over ties to rebels |tarîx=2009-12-11 |roja-gihiştinê=2009-12-11 |rewşa-urlyê=mirî |urlya-arşîvê=https://web.archive.org/web/20091215060704/http://www.google.com/hostednews/ap/article/ALeqM5h9VhSca_oZldvbO-XktR7l7Sa_PgD9CH89VG0 |roja-arşîvê=15 kanûna pêşîn 2009 |paşnav=Hacaoglu |pêşnav=Selcan }}&lt;/ref&gt; Türk serî li Dadgeha Mafên Mirovan a Ewropayê dide û di sala 2016an de Tirkiye bi dayîna 30.000 € hatiye mehkûmkirin.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://www.kurdistan24.net/en/news/48bb982b-d985-4d44-b95e-a8f4d2374632/turkey-condemned-for-banning-kurdish-party |sernav=Turkey condemned for banning Kurdish party |malper=Kurdistan24 |roja-gihiştinê=2019-09-24 |ziman=en |paşnav=Kurdistan24 }}&lt;/ref&gt; Di nîsana sala 2010an de rastî êrîşeke fizîkî yê ji aliyê nijadperêsteke tirk ê bi navê İsmail Çelik hatiye. Çelik pêşî 11 meh û 20 roj cezayê girtîgehê lê hatiye birîn û piştre bi cezayê dayîn a 7000 lîreyên tirk hatiye berdan.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://massispost.com/2016/03/turkish-intellectuals-who-have-recognized-the-armenian-genocide-ahmet-turk/ |sernav=Turkish Intellectuals Who Have Recognized The Armenian Genocide: Ahmet Türk |malper=Armenian News By MassisPost |tarîx=2016-03-03 |roja-gihiştinê=2019-01-01 |ziman=en-US }}&lt;/ref&gt;

=== Şaredariya Mêrdînê ===
Di hilbijartinên herêmî yên sala 2014an de Ahmet Türk wekî serbajarê Mêrdînê yê girêdayî [[Partiya Herêmên Demokratîk]] (DBP) hate hilbijartin. Di mijdara 2015an de dema ku li bajarê [[Nisêbîn]]ê qedexeya derketina derve hat hebû, tevî siyasetmedarên DBPê tev li meşa ber bi Nisêbînê ve bû lê ji aliyê rayedarên tirk dûr ve hatin binçavkirin.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://bianet.org/bianet/human-rights/169468-police-attack-on-politicians-trying-to-enter-nusaybin |sernav=Police Attack on Politicians Trying to Enter Nusaybin |malper=[[Bianet]] |tarîx=23 çiriya paşîn 2022 }}&lt;/ref&gt; Di 21ê mijdara 2016an de piştî ku ji aliyê rayedarên tirk ve ji wezîfeyê hat dûrxistin, bi &quot;sûcên terorê&quot; hat binçavkirin û li şûna wî qeymeqam weke qeyûm hat tayînkirin.&lt;ref&gt;{{Jêder-nûçe |tarîx=24 çiriya paşîn 2016 |sernav=Court arrests former Mardin mayor Ahmet Türk |url=http://www.hurriyetdailynews.com/court-arrests-former-mardin-mayor-ahmet-turk-.aspx?pageID=238&amp;nID=106518&amp;NewsCatID=509 |roja-gihiştinê=30 çiriya paşîn 2016 |weşanger=Hurriyet Daily News }}&lt;/ref&gt; Paşê di mehê de ew bi fermî hate girtin.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://m.bianet.org/english/politics/181118-ahmet-turk-arrested |sernav=Ahmet Türk Arrested |malper=[[Bianet]] |tarîx=25 çiriya paşîn 2016 }}&lt;/ref&gt; Piştî girtina wî [[Deniz Baykal]]ê ya CHPê piştgirîya manewî nîşanî hevjîna tirk Mülkiye da û li Mêrdînê çû serdana wê.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://www.hurriyetdailynews.com/court-arrests-former-mardin-mayor-ahmet-turk--106518 |sernav=Court arrests former Mardin mayor Ahmet Türk - Türkiye News |malper=Hürriyet Daily News |roja-gihiştinê=2022-11-27 |ziman=en }}&lt;/ref&gt; Ew di 3ê sibat 2017an de hat berdan.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; Di hilbijartinên herêmî yên 2019an de dîsa bû serbajarê Mêrdînê. Di Tebaxa 2019an de ji ber sûcên piştgirîkirina terorê dîsa ji aliyê Wezareta Karên Hundir ve ji wezîfeyê hat girtin.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://www.dw.com/de/drei-prokurdische-b%C3%BCrgermeister-abgesetzt/a-50073910 |sernav=Drei prokurdische Bürgermeister abgesetzt {{!}} DW {{!}} 19.08.2019 |malper=DW.COM |roja-gihiştinê=2019-08-19 |ziman=de-DE }}&lt;/ref&gt; Waliyê Mêrdînê Mustafa Yaman wek qeyûm hat tayînkirin.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://www.bianet.org/english/politics/228432-corruption-in-mardin-municipality-after-government-takeover-13-people-remanded-in-custody |sernav=Corruption in Mardin municipality after government takeover: 13 people remanded in custody |malper=Bianet - Bagimsiz Iletisim Agi |roja-gihiştinê=2021-03-26 }}&lt;/ref&gt; Türk bi tohmeta ku di sala 2015an de beşdarî merasîma cenazeyê endamê [[Yekîneyên Parastina Gel]] (YPG) li [[Şemrex|Şenrexê]] bûye, hatibû tawanbarkirin, lê di sibata 2020an de dadgehê ew ji bersûcan beraat kiribû.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://www.duvarenglish.com/politics/2020/02/14/turkish-court-acquits-dismissed-hdp-mayor-ahmet-turk/ |sernav=Turkish court acquits dismissed HDP mayor Ahmet Türk |malper=[[Gazete Duvar]] |tarîx=14 sibat 2020 |roja-gihiştinê=2020-05-21 |ziman=en-GB }}&lt;/ref&gt;

==== Bêhtir dozên qanûnî ====
Di 17ê adara 202'an de serdozgerê dewletê Bekir Şahin bi hinceta partiyên bi îdiaya yekîtiya rêxistinê ya bi PKKê re ne, ji bo wî û 686 siyasetmedarên din ên HDPê bi girtina ve partiyê re 5 sal qedexeya siyasetê xwestibû.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://www.duvarenglish.com/turkish-prosecutor-seeks-political-ban-on-687-pro-kurdish-politicians-news-56691 |sernav=Turkish prosecutor seeks political ban on 687 pro-Kurdish politicians |malper=www.duvarenglish.com |tarîx=2021-03-18 |roja-gihiştinê=2021-03-19 |ziman=tr-TR |rewşa-urlyê=zindî |urlya-arşîvê=https://web.archive.org/web/20210412234004/https://www.duvarenglish.com/turkish-prosecutor-seeks-political-ban-on-687-pro-kurdish-politicians-news-56691 |roja-arşîvê=12 nîsan 2021 }}&lt;/ref&gt;

=== Nêrînên siyasî ===
Di pêvajoya aştiyê ya di navbera PKK û Tirkiyeyê de jî cih girt û di sala 2013an de bi [[Ayla Akat Ata]] re bi Abdullah Öcalan re hevdîtin pêk anî.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=http://bianet.org/english/politics/181118-ahmet-turk-arrested |sernav=Ahmet Türk Arrested |malper=Bianet |tarîx=25 çiriya paşîn 2016 |roja-gihiştinê=9 sibat 2020 }}&lt;/ref&gt; Ew wekî &quot;kesê herî aştiyane, herî berfireh, herî li dijî tundiyê, herî nerm û jîrtirîn kesayetê tevgera siyasî ya kurd û yê herî zêde lihevhatin.&quot;&lt;ref name=&quot;nobility&quot; /&gt; Wî piştgirî da pîrozkirina Newrozê&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://ekurd.net/mismas/articles/misc2012/3/turkey3844.htm |sernav=24 hurt as Turkish police clash with Kurds at New Kurdish Year celebrations |malper=ekurd.net |roja-gihiştinê=2020-05-21 }}&lt;/ref&gt; û bi armanca ku bi qurbaniyên [[Nîjadkujiya ermeniyan|nîjadkujiya]] [[Şerê Cîhanî yê Yekem]] re li hev bîne, lêborîna xwe ji gelê [[suryanî]], [[Êzdîtî|êzidî]] û [[ermenî]] xwest ji ber rola kurdan di nîjadkujiyê de.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=http://asbarez.com/108106/kurdish-leader-apologizes-for-role-in-genocide/ |sernav=Kurdish Leader Apologizes for Role in Genocide |malper=Asbarez.com |tarîx=2013-02-04 |roja-gihiştinê=2019-01-01 |ziman=en-US }}&lt;/ref&gt;

== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}

== Girêdanên derve ==
{{Commons}}
* [https://web.archive.org/web/20150924155815/http://www.derwesten.de/waz-info/bruderschaft-der-sprachen-ist-fern-id811290.html Di malpera parlamentera Tirkiyeyê de derbarê Ahmet Turk de agahiyên girîng]

{{Kontrola otorîteyê}}

{{DEFAULTSORT:Turk, Ehmed}}
[[Kategorî:Endamên Meclîsa Mezin a Neteweyî ya Tirkiyeyê]]
[[Kategorî:Endamên Parlamena Tirkiyeyê ya 24an]]
[[Kategorî:Endamên Parlamena Tirkiyeyê ya 23an]]
[[Kategorî:Jidayikbûn 1942]]
[[Kategorî:Kesên ji Mêrdînê]]
[[Kategorî:Mirovên zindî]]
[[Kategorî:Parlamenterên Mêrdînê]]
[[Kategorî:Parlamenter (DTP)]]
[[Kategorî:Siyasetmedarên girtî li Tirkiyeyê]]
[[Kategorî:Siyasetmedarên kurd ên Bakurê Kurdistanê]]
[[Kategorî:Siyasetmedarên Partiya Civaka Demokratîk]]
[[Kategorî:Siyasetmedarên Tirkiyeyê]]</text>
      <sha1>7i69pkrflsnbd2oaa0hxuc8hyisbtmo</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878038</id>
      <parentid>1878032</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T17:01:58Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Penaber49</username>
        <id>39672</id>
      </contributor>
      <minor />
      <origin>1878038</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="16852" sha1="ghtauufykjlmow8fb5ogo7nmdn7zzol" xml:space="preserve">{{Agahîdank mirov/wîkîdane2}}
'''Ahmet Türk''', bi kurdî wek '''Ehmed Turk''' jî tê nasîn (jdb. 2ê tîrmeha 1942an, [[Dêrika Çiyayê Mazî]], parêzgeha [[Mêrdîn (parêzgeh)|Mêrdîn]], [[Bakurê Kurdistanê]]) siyasetmedarekî [[kurd]] e ku endamê [[Partiya Wekhevî û Demokrasiya Gelan]] e. Ew çend caran bû endama [[Meclîsa Mezin a Neteweyî ya Tirkiyeyê|Meclîsa Neteweyî]] û sê caran bûye şaredarê [[Mêrdîn (bajar)|Mêrdînê]].&lt;ref name=&quot;nobility&quot;&gt;{{Jêder-nûçe |paşnav=Candar |pêşnav=Cengiz |tarîx=22 çiriya paşîn 2016 |sernav=The final nail in the coffin of peace process in Turkey |url=http://www.al-monitor.com/pulse/originals/2016/11/turkey-mardin-mayor-ahmet-turk-detained.html |weşanger=[[Al-Monitor]] }}&lt;/ref&gt;

== Malbata wî ==
Bavê Ahmet Türk, Hecî Sînan darbir bû û di xizmeta kekê xwe yê paşerojê û feodal Huseyîn Kanco de bû, ku yek ji fermandarê siwarên [[Hengên Hemîdiye|Hemîdiyeyê]] bû. Bi şertê ku bi keça xwe ya mezin Türkiye re bizewice, hemû debara xwe û serokatiya eşîrê ji Hecî Sînan re wesiyet kir. Di sala 1934an de li Tirkiyeyê bi derxistina qanûna binavkirinê re, malbatê paşnavê ''Türk'' qebûl kir (siyasetê dewleta tirk ji bo [[tirkkirin]]a komên hindekar). Ahmet Türk zarokê hevjîna Hecî Sînan a duyemîn e. Dema ku ew deh salî bû bavê xwe winda kir. Birayê wî yê mezin parlamenterê Partiya Edaletê bû û piştre hat qetilkirin. Ji ber vê yekê Ahmet Türk di 31 saliya xwe de serokatiya Eşîreta xwe ku navê wê Kanco ye, girt.&lt;ref&gt; {{Jêder-malper |url=https://www.milliyet.com.tr/siyaset/ |sernav=Son Dakika Siyaset Haberleri - Siyaset Gelişmeleri |malper=Milliyet |roja-gihiştinê=2024-11-30 |ziman=tr }}&lt;/ref&gt;

== Kariyera siyasî ==
Di sala 1973an de ji Partiya Demokrat (DP) ku nûnertiya parêzgeha Mêrdînê dike, hat hilbijartin.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://secim.haberler.com/1973/mardin-secim-sonuclari/ |sernav=Mardin SEÇİM SONUÇLARI |malper=secim.haberler.com |roja-gihiştinê=2020-08-23 }}&lt;/ref&gt; Paşê îstifa kir û tevlî [[Partiya Gel a Komarî]] (CHP) bû û ji nû ve wekî wekîlê Mêrdînê hat hilbijartin.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://secim.haberler.com/1977/mardin-secim-sonuclari/ |sernav=Mardin SEÇİM SONUÇLARI |malper=secim.haberler.com |roja-gihiştinê=2020-08-23 }}&lt;/ref&gt; Piştî [[Derbeya leşkerî ya 12ê îlona 1980î|derbeya leşkerî ya sala 1980ê]] ji parlamenterê hat derxistin&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{Jêder-kitêb |sernav=Understanding Turkey's Kurdish Question |paşnav1=Bilgin |pêşnav1=Fevzi |weşanger=Lexington Books |tarîx=2013-06-20 |rr=136 |isbn=9780739184035 |ziman=en |paşnav2=Sarihan |pêşnav2=Ali }}&lt;/ref&gt; û binçavkirin û 22 mehan şandin [[zîndana Amedê]].&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://m.bianet.org/english/politics/181118-ahmet-turk-arrested |sernav=Ahmet Türk arrested |malper=[[Bianet]] |tarîx=25 çiriya paşîn 2016 |roja-gihiştinê=19 tebax 2019 }}&lt;/ref&gt; Piştî ku hate berdan, di nav partiyên çep ên cûda de çalak bû. Di sala 1987an&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=http://www.secim-sonuclari.com/1987/mardin |sernav=Mardin - 1987 Secim Sonuçları |malper=www.secim-sonuclari.com |roja-gihiştinê=2019-11-03 |rewşa-urlyê=mirî |urlya-arşîvê=https://web.archive.org/web/20220331005417/http://www.secim-sonuclari.com/1987/mardin |roja-arşîvê=31 adar 2022 }}&lt;/ref&gt; de li ser navê Partiya Sosyal Demokrat a Populîst (SHP) ji bo parlementeriya Mêrdînê hat hilbijartin, lê di sala 1989an de ji ber ku li [[Bruksel]]ê beşdarî konferansa kurdan bû ji partiyê hat dûrxistin.&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt; Piştî wê tevlî [[Partiya Kedê ya Gel]] (HEP) ya ku nû hatiye damezrandin bû.&lt;ref&gt;{{Jêder-kitêb |sernav=Activists in Office: Kurdish Politics and Protest in Turkey |paşnav=Watts |pêşnav=Nicole F. |weşanger=University of Washington Press |tarîx=2011-07-01 |isbn=9780295800820 |ziman=en |url=https://books.google.com/books?id=OL_XCgAAQBAJ&amp;q=ahmet+T%C3%BCrk+and+the+HEP+Party&amp;pg=PA69 }}&lt;/ref&gt; SHPê dîsa îtîfaqa hilbijartinê qebûl kir û di sala 1991an de dîsa bû parlamenterê.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=http://www.secim-sonuclari.com/1991/mardin |sernav=Mardin - 1991 Secim sonuçları |malper=www.secim-sonuclari.com |roja-gihiştinê=2019-11-03 |rewşa-urlyê=mirî |urlya-arşîvê=https://web.archive.org/web/20220723202249/http://www.secim-sonuclari.com/1991/mardin |roja-arşîvê=23 tîrmeh 2022 }}&lt;/ref&gt; Wî piştgirî da pêvajoya aşitiyê ya dawî di navbera [[Partiya Karkerên Kurdistanê]] (PKK) û hikûmeta Tirkiyeyê de û di nîsana 1993an de çû [[Libnan]]ê ji bo ku bi [[Celal Talebanî]] û [[Kemal Burkay]] re beşdarî konfêranseke çapemeniyê bibe, ku tê de agirbesta yekalî ji aliyê [[Abdullah Öcalan]] ve hat ragihandin.&lt;ref&gt;{{Jêder-kitêb |sernav=Turkey's Kurds: A Theoretical Analysis of the PKK and Abdullah Ocalan |paşnav=Özcan |pêşnav=Ali Kemal |weşanger=Routledge |tarîx=2006 |rr=205 |isbn=9780415366878 |ziman=en }}&lt;/ref&gt; Di tîrmeha 1993an de HEP ji aliyê Dadgeha Destûra Bingehîn ve hat girtin, bi îdiaya ku partiyê armancên li ji bo parçebûna Tirkiyeyê pêk tîne.&lt;ref name=&quot;ayg&quot;&gt;{{Jêder-kovar |nivîskar=Güney |pêşnav=Aylin |sernav=The People's Democracy Party |url=http://podcast.zirve.edu.tr/sandbox/groups/economicsandadministrativesciences/wiki/ff77d/attachments/9cd42/W3-G%C3%BCney.pdf |kovar=Political Parties in Turkey |rr=124–125 |urlya-arşîvê=https://web.archive.org/web/20160304235112/http://podcast.zirve.edu.tr/sandbox/groups/economicsandadministrativesciences/wiki/ff77d/attachments/9cd42/W3-G%C3%BCney.pdf |roja-arşîvê=2016-03-04 |roja-gihiştinê=13 îlon 2015 }}&lt;/ref&gt; Paşê tevlî [[Partiya Demokrasiyê]] (DEP) bû ku li şûna HEPê di Gulana 1993an de hat avakirin.&lt;ref name=&quot;Watts2010&quot;&gt;{{Jêder-kitêb |sernav=Activists in Office: Kurdish Politics and Protest in Turkey |paşnav=Watts |pêşnav=Nicole F. |weşanger=[[University of Washington Press]] |tarîx=2010-11-18 |rr=69 |isbn=978-0-295-99050-7 |ziman=en |url=https://books.google.com/books?id=yXWl40KJfKEC }}&lt;/ref&gt; DEPê piştgirî da Partiya Karkerên Kurdistanê û [[Hatîb Dîcle]] weke serokê partiyê hilbijart û diyar kir ku PKK ne partiyeke terorîst e û divê weke partiyeke siyasî were binavkirin.&lt;ref name=&quot;Watts2010&quot; /&gt; Di rastiyê de, çend serokên partiyan beriya kongreya damezrandina partiyan beşdarî kongreyên ku endamên PKKê jî tê de beşdar bûbûn.&lt;ref name=&quot;Watts2010&quot; /&gt; Di adara 1994an de parêzbendiya parlementerên Türk û 5 parlementerên DEPê hatine rakirin&lt;ref&gt;{{Jêder-kitêb |sernav=Criminalizing Parliamentary Speech in Turkey |paşnav=Commission on Security and Cooperation in Europe |weşanger=The Commission |tarîx=1994 |rr=28 |ziman=en |url=https://books.google.com/books?id=5pkZ9IyB1p4C&amp;q=Ahmet+turks++immunity+was+lifted+in+March+1994&amp;pg=PA28 }}&lt;/ref&gt; gelek endamên partiyê ji aliyê dewleta tirk ve têne girtin.&lt;ref name=&quot;Gunes2013&quot;&gt;{{Jêder-kitêb |sernav=The Kurdish National Movement in Turkey: From Protest to Resistance |paşnav=Gunes |pêşnav=Cengiz |weşanger=Routledge |tarîx=2013-01-11 |rr=164 |isbn=9781136587986 |ziman=en }}&lt;/ref&gt; Ahmet Turk bi cezayê 15 salan hatiye girtin .&lt;ref name=&quot;Gunes2013&quot; /&gt; Piştî îtîrazên parêzerên Ahmet Turk di 27ê cotmeh sala 1995an de hatiye berdan.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=http://archive.ipu.org/hr-e/158/158tk39.htm |sernav=Human rights of parliamentarians |malper=archive.ipu.org |roja-gihiştinê=2019-11-08 }}&lt;/ref&gt; Türk serokê berê yê [[Partiya Civaka Demokratîk]] (DTP) ya alîgirê kurdan li Bakurê Kurdistanê bû û endamê Meclisa Neteweyî ya Mezin a Tirkiyeyê bû. Di 26ê sibat 2007an de, wek seroka bi wekalet ya DTPê, tevî cîgira serok [[Sabahat Tuncel]], ji ber ku [[zimanê kurdî]] di belavokeke baskê jinan yê DTPê de, ji bo [[Roja Cîhanî ya Jinan]] bi kar anîne, di 8ê adarê bi 18 meh cezayê girtîgehê hat mehkûmkirin. Paşê di 6ê adara 2007an de ji ber ku ji Abdullah Öcalan re gotiye birêz 6 meh cezayê girtîgehê lê hatiye birîn.&lt;ref&gt;{{Jêder-kitêb |sernav=Turkey : Human Rights Concerns in the Lead up to July Parliamentary Elections |weşanger=Human Rights Watch |rr=13 |ziman=en |url=https://books.google.com/books?id=d9f2jRBf_xoC&amp;q=ahmet+t%C3%BCrk+sentenced+to+6+months.&amp;pg=PA13 }}&lt;/ref&gt; Di 22ê tîrmeha 2007an de dîsa wekê parlamenterê Mêrdînê hatiye hilbijartin.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Jêder-malper |url=http://bianet.org/english/politics/183316-ahmet-turk-released |sernav=Ahmet Türk Released |malper=Bianet |tarîx=3 sibat 2017 }}&lt;/ref&gt; Lê di 11ê berfanbara sala 2009an de dewleta tirk bi hinceta girêdana bi Partiya Karkerên Kurdistanê biryara girtina DTPê dide.&lt;ref&gt;{{Jêder-nûçe |tarîx=2009-12-11 |sernav=Turkish court bans pro-Kurd party |url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/8408903.stm |rewşa-urlyê=zindî |urlya-arşîvê=https://web.archive.org/web/20100420190953/http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/8408903.stm |roja-arşîvê=20 nîsan 2010 |roja-gihiştinê=2010-04-23 |xebat=[[BBC News]] }}&lt;/ref&gt; Türk ji Meclisa Mezin a Neteweyî hat derxistin û ew û 36 endamên partiyê 5 salan ji bo xebatên siyasî hatine qedexekirin.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://www.google.com/hostednews/ap/article/ALeqM5h9VhSca_oZldvbO-XktR7l7Sa_PgD9CH89VG0 |sernav=Turkey bans pro-Kurdish party over ties to rebels |tarîx=2009-12-11 |roja-gihiştinê=2009-12-11 |rewşa-urlyê=mirî |urlya-arşîvê=https://web.archive.org/web/20091215060704/http://www.google.com/hostednews/ap/article/ALeqM5h9VhSca_oZldvbO-XktR7l7Sa_PgD9CH89VG0 |roja-arşîvê=15 kanûna pêşîn 2009 |paşnav=Hacaoglu |pêşnav=Selcan }}&lt;/ref&gt; Türk serî li Dadgeha Mafên Mirovan a Ewropayê dide û di sala 2016an de Tirkiye bi dayîna 30.000 € hatiye mehkûmkirin.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://www.kurdistan24.net/en/news/48bb982b-d985-4d44-b95e-a8f4d2374632/turkey-condemned-for-banning-kurdish-party |sernav=Turkey condemned for banning Kurdish party |malper=Kurdistan24 |roja-gihiştinê=2019-09-24 |ziman=en |paşnav=Kurdistan24 }}&lt;/ref&gt; Di nîsana sala 2010an de rastî êrîşeke fizîkî yê ji aliyê nijadperêsteke tirk ê bi navê İsmail Çelik hatiye. Çelik pêşî 11 meh û 20 roj cezayê girtîgehê lê hatiye birîn û piştre bi cezayê dayîn a 7000 lîreyên tirk hatiye berdan.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://massispost.com/2016/03/turkish-intellectuals-who-have-recognized-the-armenian-genocide-ahmet-turk/ |sernav=Turkish Intellectuals Who Have Recognized The Armenian Genocide: Ahmet Türk |malper=Armenian News By MassisPost |tarîx=2016-03-03 |roja-gihiştinê=2019-01-01 |ziman=en-US }}&lt;/ref&gt;

=== Şaredariya Mêrdînê ===
Di hilbijartinên herêmî yên sala 2014an de Ahmet Türk wekê şaredarê Mêrdînê ya [[Partiya Herêmên Demokratîk]] (DBP) hatiye hilbijartin. Di mijdara sala 2015an de dema ku li bajarê [[Nisêbîn]]ê qedexeya derketina derve hebû, tevî siyasetmedarên DBPê tevlê meşa ber bi Nisêbînê ve bû lê ji aliyê rayedarên tirk ve hatine binçavkirin.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://bianet.org/bianet/human-rights/169468-police-attack-on-politicians-trying-to-enter-nusaybin |sernav=Police Attack on Politicians Trying to Enter Nusaybin |malper=[[Bianet]] |tarîx=23 çiriya paşîn 2022 }}&lt;/ref&gt; Di 21ê mijdara 2016an de piştî ku ji aliyê rayedarên tirk ve ji wezîfeyê hat dûrxistin û li cihê wî qeymeqam weke qeyûm hatiye tayînkirin.&lt;ref&gt;{{Jêder-nûçe |tarîx=24 çiriya paşîn 2016 |sernav=Court arrests former Mardin mayor Ahmet Türk |url=http://www.hurriyetdailynews.com/court-arrests-former-mardin-mayor-ahmet-turk-.aspx?pageID=238&amp;nID=106518&amp;NewsCatID=509 |roja-gihiştinê=30 çiriya paşîn 2016 |weşanger=Hurriyet Daily News }}&lt;/ref&gt; Paşê di mehê de ew bi fermî hate girtin.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://m.bianet.org/english/politics/181118-ahmet-turk-arrested |sernav=Ahmet Türk Arrested |malper=[[Bianet]] |tarîx=25 çiriya paşîn 2016 }}&lt;/ref&gt; Piştî girtina wî [[Deniz Baykal]]ê ya CHPê piştgirîya manewî nîşanî hevjîna tirk Mülkiye da û li Mêrdînê çû serdana wê.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://www.hurriyetdailynews.com/court-arrests-former-mardin-mayor-ahmet-turk--106518 |sernav=Court arrests former Mardin mayor Ahmet Türk - Türkiye News |malper=Hürriyet Daily News |roja-gihiştinê=2022-11-27 |ziman=en }}&lt;/ref&gt; Ew di 3ê sibat 2017an de hat berdan.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; Di hilbijartinên herêmî yên 2019an de dîsa bû serbajarê Mêrdînê. Di Tebaxa 2019an de ji ber sûcên piştgirîkirina terorê dîsa ji aliyê Wezareta Karên Hundir ve ji wezîfeyê hat girtin.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://www.dw.com/de/drei-prokurdische-b%C3%BCrgermeister-abgesetzt/a-50073910 |sernav=Drei prokurdische Bürgermeister abgesetzt {{!}} DW {{!}} 19.08.2019 |malper=DW.COM |roja-gihiştinê=2019-08-19 |ziman=de-DE }}&lt;/ref&gt; Waliyê Mêrdînê Mustafa Yaman wek qeyûm hat tayînkirin.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://www.bianet.org/english/politics/228432-corruption-in-mardin-municipality-after-government-takeover-13-people-remanded-in-custody |sernav=Corruption in Mardin municipality after government takeover: 13 people remanded in custody |malper=Bianet - Bagimsiz Iletisim Agi |roja-gihiştinê=2021-03-26 }}&lt;/ref&gt; Türk bi tohmeta ku di sala 2015an de beşdarî merasîma cenazeyê endamê [[Yekîneyên Parastina Gel]] (YPG) li [[Şemrex|Şenrexê]] bûye, hatibû tawanbarkirin, lê di sibata 2020an de dadgehê ew ji bersûcan beraat kiribû.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://www.duvarenglish.com/politics/2020/02/14/turkish-court-acquits-dismissed-hdp-mayor-ahmet-turk/ |sernav=Turkish court acquits dismissed HDP mayor Ahmet Türk |malper=[[Gazete Duvar]] |tarîx=14 sibat 2020 |roja-gihiştinê=2020-05-21 |ziman=en-GB }}&lt;/ref&gt;

==== Bêhtir dozên qanûnî ====
Di 17ê adara 202'an de serdozgerê dewletê Bekir Şahin bi hinceta partiyên bi îdiaya yekîtiya rêxistinê ya bi PKKê re ne, ji bo wî û 686 siyasetmedarên din ên HDPê bi girtina ve partiyê re 5 sal qedexeya siyasetê xwestibû.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://www.duvarenglish.com/turkish-prosecutor-seeks-political-ban-on-687-pro-kurdish-politicians-news-56691 |sernav=Turkish prosecutor seeks political ban on 687 pro-Kurdish politicians |malper=www.duvarenglish.com |tarîx=2021-03-18 |roja-gihiştinê=2021-03-19 |ziman=tr-TR |rewşa-urlyê=zindî |urlya-arşîvê=https://web.archive.org/web/20210412234004/https://www.duvarenglish.com/turkish-prosecutor-seeks-political-ban-on-687-pro-kurdish-politicians-news-56691 |roja-arşîvê=12 nîsan 2021 }}&lt;/ref&gt;

=== Nêrînên siyasî ===
Di pêvajoya aştiyê ya di navbera PKK û Tirkiyeyê de jî cih girt û di sala 2013an de bi [[Ayla Akat Ata]] re bi Abdullah Öcalan re hevdîtin pêk anî.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=http://bianet.org/english/politics/181118-ahmet-turk-arrested |sernav=Ahmet Türk Arrested |malper=Bianet |tarîx=25 çiriya paşîn 2016 |roja-gihiştinê=9 sibat 2020 }}&lt;/ref&gt; Ew wekî &quot;kesê herî aştiyane, herî berfireh, herî li dijî tundiyê, herî nerm û jîrtirîn kesayetê tevgera siyasî ya kurd û yê herî zêde lihevhatin.&quot;&lt;ref name=&quot;nobility&quot; /&gt; Wî piştgirî da pîrozkirina Newrozê&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://ekurd.net/mismas/articles/misc2012/3/turkey3844.htm |sernav=24 hurt as Turkish police clash with Kurds at New Kurdish Year celebrations |malper=ekurd.net |roja-gihiştinê=2020-05-21 }}&lt;/ref&gt; û bi armanca ku bi qurbaniyên [[Nîjadkujiya ermeniyan|nîjadkujiya]] [[Şerê Cîhanî yê Yekem]] re li hev bîne, lêborîna xwe ji gelê [[suryanî]], [[Êzdîtî|êzidî]] û [[ermenî]] xwest ji ber rola kurdan di nîjadkujiyê de.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=http://asbarez.com/108106/kurdish-leader-apologizes-for-role-in-genocide/ |sernav=Kurdish Leader Apologizes for Role in Genocide |malper=Asbarez.com |tarîx=2013-02-04 |roja-gihiştinê=2019-01-01 |ziman=en-US }}&lt;/ref&gt;

== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}

== Girêdanên derve ==
{{Commons}}
* [https://web.archive.org/web/20150924155815/http://www.derwesten.de/waz-info/bruderschaft-der-sprachen-ist-fern-id811290.html Di malpera parlamentera Tirkiyeyê de derbarê Ahmet Turk de agahiyên girîng]

{{Kontrola otorîteyê}}

{{DEFAULTSORT:Turk, Ehmed}}
[[Kategorî:Endamên Meclîsa Mezin a Neteweyî ya Tirkiyeyê]]
[[Kategorî:Endamên Parlamena Tirkiyeyê ya 24an]]
[[Kategorî:Endamên Parlamena Tirkiyeyê ya 23an]]
[[Kategorî:Jidayikbûn 1942]]
[[Kategorî:Kesên ji Mêrdînê]]
[[Kategorî:Mirovên zindî]]
[[Kategorî:Parlamenterên Mêrdînê]]
[[Kategorî:Parlamenter (DTP)]]
[[Kategorî:Siyasetmedarên girtî li Tirkiyeyê]]
[[Kategorî:Siyasetmedarên kurd ên Bakurê Kurdistanê]]
[[Kategorî:Siyasetmedarên Partiya Civaka Demokratîk]]
[[Kategorî:Siyasetmedarên Tirkiyeyê]]</text>
      <sha1>ghtauufykjlmow8fb5ogo7nmdn7zzol</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878039</id>
      <parentid>1878038</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T17:02:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Penaber49</username>
        <id>39672</id>
      </contributor>
      <minor />
      <origin>1878039</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="16805" sha1="mk38i7wn7jz87m8vfe77goaovnnboj5" xml:space="preserve">{{Agahîdank mirov/wîkîdane2}}
'''Ahmet Türk''' (jdb. 2ê tîrmeha 1942an, [[Dêrika Çiyayê Mazî]], parêzgeha [[Mêrdîn (parêzgeh)|Mêrdîn]], [[Bakurê Kurdistanê]]) siyasetmedarekî [[kurd]] e ku endamê [[Partiya Wekhevî û Demokrasiya Gelan]] e. Ew çend caran bû endama [[Meclîsa Mezin a Neteweyî ya Tirkiyeyê|Meclîsa Neteweyî]] û sê caran bûye şaredarê [[Mêrdîn (bajar)|Mêrdînê]].&lt;ref name=&quot;nobility&quot;&gt;{{Jêder-nûçe |paşnav=Candar |pêşnav=Cengiz |tarîx=22 çiriya paşîn 2016 |sernav=The final nail in the coffin of peace process in Turkey |url=http://www.al-monitor.com/pulse/originals/2016/11/turkey-mardin-mayor-ahmet-turk-detained.html |weşanger=[[Al-Monitor]] }}&lt;/ref&gt;

== Malbata wî ==
Bavê Ahmet Türk, Hecî Sînan darbir bû û di xizmeta kekê xwe yê paşerojê û feodal Huseyîn Kanco de bû, ku yek ji fermandarê siwarên [[Hengên Hemîdiye|Hemîdiyeyê]] bû. Bi şertê ku bi keça xwe ya mezin Türkiye re bizewice, hemû debara xwe û serokatiya eşîrê ji Hecî Sînan re wesiyet kir. Di sala 1934an de li Tirkiyeyê bi derxistina qanûna binavkirinê re, malbatê paşnavê ''Türk'' qebûl kir (siyasetê dewleta tirk ji bo [[tirkkirin]]a komên hindekar). Ahmet Türk zarokê hevjîna Hecî Sînan a duyemîn e. Dema ku ew deh salî bû bavê xwe winda kir. Birayê wî yê mezin parlamenterê Partiya Edaletê bû û piştre hat qetilkirin. Ji ber vê yekê Ahmet Türk di 31 saliya xwe de serokatiya Eşîreta xwe ku navê wê Kanco ye, girt.&lt;ref&gt; {{Jêder-malper |url=https://www.milliyet.com.tr/siyaset/ |sernav=Son Dakika Siyaset Haberleri - Siyaset Gelişmeleri |malper=Milliyet |roja-gihiştinê=2024-11-30 |ziman=tr }}&lt;/ref&gt;

== Kariyera siyasî ==
Di sala 1973an de ji Partiya Demokrat (DP) ku nûnertiya parêzgeha Mêrdînê dike, hat hilbijartin.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://secim.haberler.com/1973/mardin-secim-sonuclari/ |sernav=Mardin SEÇİM SONUÇLARI |malper=secim.haberler.com |roja-gihiştinê=2020-08-23 }}&lt;/ref&gt; Paşê îstifa kir û tevlî [[Partiya Gel a Komarî]] (CHP) bû û ji nû ve wekî wekîlê Mêrdînê hat hilbijartin.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://secim.haberler.com/1977/mardin-secim-sonuclari/ |sernav=Mardin SEÇİM SONUÇLARI |malper=secim.haberler.com |roja-gihiştinê=2020-08-23 }}&lt;/ref&gt; Piştî [[Derbeya leşkerî ya 12ê îlona 1980î|derbeya leşkerî ya sala 1980ê]] ji parlamenterê hat derxistin&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{Jêder-kitêb |sernav=Understanding Turkey's Kurdish Question |paşnav1=Bilgin |pêşnav1=Fevzi |weşanger=Lexington Books |tarîx=2013-06-20 |rr=136 |isbn=9780739184035 |ziman=en |paşnav2=Sarihan |pêşnav2=Ali }}&lt;/ref&gt; û binçavkirin û 22 mehan şandin [[zîndana Amedê]].&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://m.bianet.org/english/politics/181118-ahmet-turk-arrested |sernav=Ahmet Türk arrested |malper=[[Bianet]] |tarîx=25 çiriya paşîn 2016 |roja-gihiştinê=19 tebax 2019 }}&lt;/ref&gt; Piştî ku hate berdan, di nav partiyên çep ên cûda de çalak bû. Di sala 1987an&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=http://www.secim-sonuclari.com/1987/mardin |sernav=Mardin - 1987 Secim Sonuçları |malper=www.secim-sonuclari.com |roja-gihiştinê=2019-11-03 |rewşa-urlyê=mirî |urlya-arşîvê=https://web.archive.org/web/20220331005417/http://www.secim-sonuclari.com/1987/mardin |roja-arşîvê=31 adar 2022 }}&lt;/ref&gt; de li ser navê Partiya Sosyal Demokrat a Populîst (SHP) ji bo parlementeriya Mêrdînê hat hilbijartin, lê di sala 1989an de ji ber ku li [[Bruksel]]ê beşdarî konferansa kurdan bû ji partiyê hat dûrxistin.&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt; Piştî wê tevlî [[Partiya Kedê ya Gel]] (HEP) ya ku nû hatiye damezrandin bû.&lt;ref&gt;{{Jêder-kitêb |sernav=Activists in Office: Kurdish Politics and Protest in Turkey |paşnav=Watts |pêşnav=Nicole F. |weşanger=University of Washington Press |tarîx=2011-07-01 |isbn=9780295800820 |ziman=en |url=https://books.google.com/books?id=OL_XCgAAQBAJ&amp;q=ahmet+T%C3%BCrk+and+the+HEP+Party&amp;pg=PA69 }}&lt;/ref&gt; SHPê dîsa îtîfaqa hilbijartinê qebûl kir û di sala 1991an de dîsa bû parlamenterê.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=http://www.secim-sonuclari.com/1991/mardin |sernav=Mardin - 1991 Secim sonuçları |malper=www.secim-sonuclari.com |roja-gihiştinê=2019-11-03 |rewşa-urlyê=mirî |urlya-arşîvê=https://web.archive.org/web/20220723202249/http://www.secim-sonuclari.com/1991/mardin |roja-arşîvê=23 tîrmeh 2022 }}&lt;/ref&gt; Wî piştgirî da pêvajoya aşitiyê ya dawî di navbera [[Partiya Karkerên Kurdistanê]] (PKK) û hikûmeta Tirkiyeyê de û di nîsana 1993an de çû [[Libnan]]ê ji bo ku bi [[Celal Talebanî]] û [[Kemal Burkay]] re beşdarî konfêranseke çapemeniyê bibe, ku tê de agirbesta yekalî ji aliyê [[Abdullah Öcalan]] ve hat ragihandin.&lt;ref&gt;{{Jêder-kitêb |sernav=Turkey's Kurds: A Theoretical Analysis of the PKK and Abdullah Ocalan |paşnav=Özcan |pêşnav=Ali Kemal |weşanger=Routledge |tarîx=2006 |rr=205 |isbn=9780415366878 |ziman=en }}&lt;/ref&gt; Di tîrmeha 1993an de HEP ji aliyê Dadgeha Destûra Bingehîn ve hat girtin, bi îdiaya ku partiyê armancên li ji bo parçebûna Tirkiyeyê pêk tîne.&lt;ref name=&quot;ayg&quot;&gt;{{Jêder-kovar |nivîskar=Güney |pêşnav=Aylin |sernav=The People's Democracy Party |url=http://podcast.zirve.edu.tr/sandbox/groups/economicsandadministrativesciences/wiki/ff77d/attachments/9cd42/W3-G%C3%BCney.pdf |kovar=Political Parties in Turkey |rr=124–125 |urlya-arşîvê=https://web.archive.org/web/20160304235112/http://podcast.zirve.edu.tr/sandbox/groups/economicsandadministrativesciences/wiki/ff77d/attachments/9cd42/W3-G%C3%BCney.pdf |roja-arşîvê=2016-03-04 |roja-gihiştinê=13 îlon 2015 }}&lt;/ref&gt; Paşê tevlî [[Partiya Demokrasiyê]] (DEP) bû ku li şûna HEPê di Gulana 1993an de hat avakirin.&lt;ref name=&quot;Watts2010&quot;&gt;{{Jêder-kitêb |sernav=Activists in Office: Kurdish Politics and Protest in Turkey |paşnav=Watts |pêşnav=Nicole F. |weşanger=[[University of Washington Press]] |tarîx=2010-11-18 |rr=69 |isbn=978-0-295-99050-7 |ziman=en |url=https://books.google.com/books?id=yXWl40KJfKEC }}&lt;/ref&gt; DEPê piştgirî da Partiya Karkerên Kurdistanê û [[Hatîb Dîcle]] weke serokê partiyê hilbijart û diyar kir ku PKK ne partiyeke terorîst e û divê weke partiyeke siyasî were binavkirin.&lt;ref name=&quot;Watts2010&quot; /&gt; Di rastiyê de, çend serokên partiyan beriya kongreya damezrandina partiyan beşdarî kongreyên ku endamên PKKê jî tê de beşdar bûbûn.&lt;ref name=&quot;Watts2010&quot; /&gt; Di adara 1994an de parêzbendiya parlementerên Türk û 5 parlementerên DEPê hatine rakirin&lt;ref&gt;{{Jêder-kitêb |sernav=Criminalizing Parliamentary Speech in Turkey |paşnav=Commission on Security and Cooperation in Europe |weşanger=The Commission |tarîx=1994 |rr=28 |ziman=en |url=https://books.google.com/books?id=5pkZ9IyB1p4C&amp;q=Ahmet+turks++immunity+was+lifted+in+March+1994&amp;pg=PA28 }}&lt;/ref&gt; gelek endamên partiyê ji aliyê dewleta tirk ve têne girtin.&lt;ref name=&quot;Gunes2013&quot;&gt;{{Jêder-kitêb |sernav=The Kurdish National Movement in Turkey: From Protest to Resistance |paşnav=Gunes |pêşnav=Cengiz |weşanger=Routledge |tarîx=2013-01-11 |rr=164 |isbn=9781136587986 |ziman=en }}&lt;/ref&gt; Ahmet Turk bi cezayê 15 salan hatiye girtin .&lt;ref name=&quot;Gunes2013&quot; /&gt; Piştî îtîrazên parêzerên Ahmet Turk di 27ê cotmeh sala 1995an de hatiye berdan.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=http://archive.ipu.org/hr-e/158/158tk39.htm |sernav=Human rights of parliamentarians |malper=archive.ipu.org |roja-gihiştinê=2019-11-08 }}&lt;/ref&gt; Türk serokê berê yê [[Partiya Civaka Demokratîk]] (DTP) ya alîgirê kurdan li Bakurê Kurdistanê bû û endamê Meclisa Neteweyî ya Mezin a Tirkiyeyê bû. Di 26ê sibat 2007an de, wek seroka bi wekalet ya DTPê, tevî cîgira serok [[Sabahat Tuncel]], ji ber ku [[zimanê kurdî]] di belavokeke baskê jinan yê DTPê de, ji bo [[Roja Cîhanî ya Jinan]] bi kar anîne, di 8ê adarê bi 18 meh cezayê girtîgehê hat mehkûmkirin. Paşê di 6ê adara 2007an de ji ber ku ji Abdullah Öcalan re gotiye birêz 6 meh cezayê girtîgehê lê hatiye birîn.&lt;ref&gt;{{Jêder-kitêb |sernav=Turkey : Human Rights Concerns in the Lead up to July Parliamentary Elections |weşanger=Human Rights Watch |rr=13 |ziman=en |url=https://books.google.com/books?id=d9f2jRBf_xoC&amp;q=ahmet+t%C3%BCrk+sentenced+to+6+months.&amp;pg=PA13 }}&lt;/ref&gt; Di 22ê tîrmeha 2007an de dîsa wekê parlamenterê Mêrdînê hatiye hilbijartin.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Jêder-malper |url=http://bianet.org/english/politics/183316-ahmet-turk-released |sernav=Ahmet Türk Released |malper=Bianet |tarîx=3 sibat 2017 }}&lt;/ref&gt; Lê di 11ê berfanbara sala 2009an de dewleta tirk bi hinceta girêdana bi Partiya Karkerên Kurdistanê biryara girtina DTPê dide.&lt;ref&gt;{{Jêder-nûçe |tarîx=2009-12-11 |sernav=Turkish court bans pro-Kurd party |url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/8408903.stm |rewşa-urlyê=zindî |urlya-arşîvê=https://web.archive.org/web/20100420190953/http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/8408903.stm |roja-arşîvê=20 nîsan 2010 |roja-gihiştinê=2010-04-23 |xebat=[[BBC News]] }}&lt;/ref&gt; Türk ji Meclisa Mezin a Neteweyî hat derxistin û ew û 36 endamên partiyê 5 salan ji bo xebatên siyasî hatine qedexekirin.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://www.google.com/hostednews/ap/article/ALeqM5h9VhSca_oZldvbO-XktR7l7Sa_PgD9CH89VG0 |sernav=Turkey bans pro-Kurdish party over ties to rebels |tarîx=2009-12-11 |roja-gihiştinê=2009-12-11 |rewşa-urlyê=mirî |urlya-arşîvê=https://web.archive.org/web/20091215060704/http://www.google.com/hostednews/ap/article/ALeqM5h9VhSca_oZldvbO-XktR7l7Sa_PgD9CH89VG0 |roja-arşîvê=15 kanûna pêşîn 2009 |paşnav=Hacaoglu |pêşnav=Selcan }}&lt;/ref&gt; Türk serî li Dadgeha Mafên Mirovan a Ewropayê dide û di sala 2016an de Tirkiye bi dayîna 30.000 € hatiye mehkûmkirin.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://www.kurdistan24.net/en/news/48bb982b-d985-4d44-b95e-a8f4d2374632/turkey-condemned-for-banning-kurdish-party |sernav=Turkey condemned for banning Kurdish party |malper=Kurdistan24 |roja-gihiştinê=2019-09-24 |ziman=en |paşnav=Kurdistan24 }}&lt;/ref&gt; Di nîsana sala 2010an de rastî êrîşeke fizîkî yê ji aliyê nijadperêsteke tirk ê bi navê İsmail Çelik hatiye. Çelik pêşî 11 meh û 20 roj cezayê girtîgehê lê hatiye birîn û piştre bi cezayê dayîn a 7000 lîreyên tirk hatiye berdan.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://massispost.com/2016/03/turkish-intellectuals-who-have-recognized-the-armenian-genocide-ahmet-turk/ |sernav=Turkish Intellectuals Who Have Recognized The Armenian Genocide: Ahmet Türk |malper=Armenian News By MassisPost |tarîx=2016-03-03 |roja-gihiştinê=2019-01-01 |ziman=en-US }}&lt;/ref&gt;

=== Şaredariya Mêrdînê ===
Di hilbijartinên herêmî yên sala 2014an de Ahmet Türk wekê şaredarê Mêrdînê ya [[Partiya Herêmên Demokratîk]] (DBP) hatiye hilbijartin. Di mijdara sala 2015an de dema ku li bajarê [[Nisêbîn]]ê qedexeya derketina derve hebû, tevî siyasetmedarên DBPê tevlê meşa ber bi Nisêbînê ve bû lê ji aliyê rayedarên tirk ve hatine binçavkirin.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://bianet.org/bianet/human-rights/169468-police-attack-on-politicians-trying-to-enter-nusaybin |sernav=Police Attack on Politicians Trying to Enter Nusaybin |malper=[[Bianet]] |tarîx=23 çiriya paşîn 2022 }}&lt;/ref&gt; Di 21ê mijdara 2016an de piştî ku ji aliyê rayedarên tirk ve ji wezîfeyê hat dûrxistin û li cihê wî qeymeqam weke qeyûm hatiye tayînkirin.&lt;ref&gt;{{Jêder-nûçe |tarîx=24 çiriya paşîn 2016 |sernav=Court arrests former Mardin mayor Ahmet Türk |url=http://www.hurriyetdailynews.com/court-arrests-former-mardin-mayor-ahmet-turk-.aspx?pageID=238&amp;nID=106518&amp;NewsCatID=509 |roja-gihiştinê=30 çiriya paşîn 2016 |weşanger=Hurriyet Daily News }}&lt;/ref&gt; Paşê di mehê de ew bi fermî hate girtin.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://m.bianet.org/english/politics/181118-ahmet-turk-arrested |sernav=Ahmet Türk Arrested |malper=[[Bianet]] |tarîx=25 çiriya paşîn 2016 }}&lt;/ref&gt; Piştî girtina wî [[Deniz Baykal]]ê ya CHPê piştgirîya manewî nîşanî hevjîna tirk Mülkiye da û li Mêrdînê çû serdana wê.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://www.hurriyetdailynews.com/court-arrests-former-mardin-mayor-ahmet-turk--106518 |sernav=Court arrests former Mardin mayor Ahmet Türk - Türkiye News |malper=Hürriyet Daily News |roja-gihiştinê=2022-11-27 |ziman=en }}&lt;/ref&gt; Ew di 3ê sibat 2017an de hat berdan.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; Di hilbijartinên herêmî yên 2019an de dîsa bû serbajarê Mêrdînê. Di Tebaxa 2019an de ji ber sûcên piştgirîkirina terorê dîsa ji aliyê Wezareta Karên Hundir ve ji wezîfeyê hat girtin.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://www.dw.com/de/drei-prokurdische-b%C3%BCrgermeister-abgesetzt/a-50073910 |sernav=Drei prokurdische Bürgermeister abgesetzt {{!}} DW {{!}} 19.08.2019 |malper=DW.COM |roja-gihiştinê=2019-08-19 |ziman=de-DE }}&lt;/ref&gt; Waliyê Mêrdînê Mustafa Yaman wek qeyûm hat tayînkirin.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://www.bianet.org/english/politics/228432-corruption-in-mardin-municipality-after-government-takeover-13-people-remanded-in-custody |sernav=Corruption in Mardin municipality after government takeover: 13 people remanded in custody |malper=Bianet - Bagimsiz Iletisim Agi |roja-gihiştinê=2021-03-26 }}&lt;/ref&gt; Türk bi tohmeta ku di sala 2015an de beşdarî merasîma cenazeyê endamê [[Yekîneyên Parastina Gel]] (YPG) li [[Şemrex|Şenrexê]] bûye, hatibû tawanbarkirin, lê di sibata 2020an de dadgehê ew ji bersûcan beraat kiribû.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://www.duvarenglish.com/politics/2020/02/14/turkish-court-acquits-dismissed-hdp-mayor-ahmet-turk/ |sernav=Turkish court acquits dismissed HDP mayor Ahmet Türk |malper=[[Gazete Duvar]] |tarîx=14 sibat 2020 |roja-gihiştinê=2020-05-21 |ziman=en-GB }}&lt;/ref&gt;

==== Bêhtir dozên qanûnî ====
Di 17ê adara 202'an de serdozgerê dewletê Bekir Şahin bi hinceta partiyên bi îdiaya yekîtiya rêxistinê ya bi PKKê re ne, ji bo wî û 686 siyasetmedarên din ên HDPê bi girtina ve partiyê re 5 sal qedexeya siyasetê xwestibû.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://www.duvarenglish.com/turkish-prosecutor-seeks-political-ban-on-687-pro-kurdish-politicians-news-56691 |sernav=Turkish prosecutor seeks political ban on 687 pro-Kurdish politicians |malper=www.duvarenglish.com |tarîx=2021-03-18 |roja-gihiştinê=2021-03-19 |ziman=tr-TR |rewşa-urlyê=zindî |urlya-arşîvê=https://web.archive.org/web/20210412234004/https://www.duvarenglish.com/turkish-prosecutor-seeks-political-ban-on-687-pro-kurdish-politicians-news-56691 |roja-arşîvê=12 nîsan 2021 }}&lt;/ref&gt;

=== Nêrînên siyasî ===
Di pêvajoya aştiyê ya di navbera PKK û Tirkiyeyê de jî cih girt û di sala 2013an de bi [[Ayla Akat Ata]] re bi Abdullah Öcalan re hevdîtin pêk anî.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=http://bianet.org/english/politics/181118-ahmet-turk-arrested |sernav=Ahmet Türk Arrested |malper=Bianet |tarîx=25 çiriya paşîn 2016 |roja-gihiştinê=9 sibat 2020 }}&lt;/ref&gt; Ew wekî &quot;kesê herî aştiyane, herî berfireh, herî li dijî tundiyê, herî nerm û jîrtirîn kesayetê tevgera siyasî ya kurd û yê herî zêde lihevhatin.&quot;&lt;ref name=&quot;nobility&quot; /&gt; Wî piştgirî da pîrozkirina Newrozê&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://ekurd.net/mismas/articles/misc2012/3/turkey3844.htm |sernav=24 hurt as Turkish police clash with Kurds at New Kurdish Year celebrations |malper=ekurd.net |roja-gihiştinê=2020-05-21 }}&lt;/ref&gt; û bi armanca ku bi qurbaniyên [[Nîjadkujiya ermeniyan|nîjadkujiya]] [[Şerê Cîhanî yê Yekem]] re li hev bîne, lêborîna xwe ji gelê [[suryanî]], [[Êzdîtî|êzidî]] û [[ermenî]] xwest ji ber rola kurdan di nîjadkujiyê de.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=http://asbarez.com/108106/kurdish-leader-apologizes-for-role-in-genocide/ |sernav=Kurdish Leader Apologizes for Role in Genocide |malper=Asbarez.com |tarîx=2013-02-04 |roja-gihiştinê=2019-01-01 |ziman=en-US }}&lt;/ref&gt;

== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}

== Girêdanên derve ==
{{Commons}}
* [https://web.archive.org/web/20150924155815/http://www.derwesten.de/waz-info/bruderschaft-der-sprachen-ist-fern-id811290.html Di malpera parlamentera Tirkiyeyê de derbarê Ahmet Turk de agahiyên girîng]

{{Kontrola otorîteyê}}

{{DEFAULTSORT:Turk, Ehmed}}
[[Kategorî:Endamên Meclîsa Mezin a Neteweyî ya Tirkiyeyê]]
[[Kategorî:Endamên Parlamena Tirkiyeyê ya 24an]]
[[Kategorî:Endamên Parlamena Tirkiyeyê ya 23an]]
[[Kategorî:Jidayikbûn 1942]]
[[Kategorî:Kesên ji Mêrdînê]]
[[Kategorî:Mirovên zindî]]
[[Kategorî:Parlamenterên Mêrdînê]]
[[Kategorî:Parlamenter (DTP)]]
[[Kategorî:Siyasetmedarên girtî li Tirkiyeyê]]
[[Kategorî:Siyasetmedarên kurd ên Bakurê Kurdistanê]]
[[Kategorî:Siyasetmedarên Partiya Civaka Demokratîk]]
[[Kategorî:Siyasetmedarên Tirkiyeyê]]</text>
      <sha1>mk38i7wn7jz87m8vfe77goaovnnboj5</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kezeb</title>
    <ns>0</ns>
    <id>20901</id>
    <revision>
      <id>1878156</id>
      <parentid>1848442</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T21:45:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Biyolojiyabikurdi</username>
        <id>31567</id>
      </contributor>
      <minor />
      <origin>1878156</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9936" sha1="nde681emnvqnclmkh5jvrb4pmt10pn9" xml:space="preserve">{{Agahîdank anatomî
| Name               = Kezeb
| Image              = Leber Schaf.jpg
| Caption            = Kezeba [[mih]]ê: 
1 − Pila rastê &lt;br /&gt;
2 − Pila çepê&lt;br /&gt;
3 − Pila dûvî&lt;br /&gt;
4 − Pila çargoşî&lt;br /&gt;
5 − [[Xwînbera kezebê]] û [[derîxwînhêner]]&lt;br /&gt;
6 − [[Lîmfegirê]]&lt;br /&gt;
7 − [[Zeravdank]]
}}
'''Kezeb'''&lt;ref&gt;Kovara kurmançî, instituta kurdî li paris&lt;/ref&gt;, '''kezeba reş'''&lt;ref&gt;Hüseyin Bektaş, Anatomiya bedena mirovan&lt;/ref&gt; an jî '''ciger''' (bi [[îngilîzî]]: ''liver'', bi [[zimanê yewnanî]]: ἧπαρ, ''hêpar'') endamek e ku karê metabolîzmaya laşê mirov û zîndeweran dike û asta mijera glukoza xwînê rêkdixe.

[[Wêne:Anatomy_Abdomen_Tiesworks_ku.jpg|thumb|300px|Di nav zikekelênê de cihê kezebê.]]
== Pêkhateya kezebê ==
Kezeb li aliyê rastê çaryeka jorê ya [[Kelênên laşê mirov|zikekelênê]] de li bin [[navpençik]]ê de cih bûye. Giraniya kezebê bi qasî 1 heta 2 kîlogram e&lt;ref name=&quot;Human anatomy&quot;/&gt;. Kezeb [[rijên]]î herî gewre ya laş e&lt;ref name=&quot;OpenStax, Anatomy &amp; Physiology&quot;&gt;OpenStax, Anatomy &amp; Physiology, OpenStax ,2013
[https://openstax.org/details/books/anatomy-and-physiology]&lt;/ref&gt;. Kezeb ji aliyê jor ve wekî du pilên serekê, pila çepê û pila rastê xuya dibe, lê kezeb ji aliyê rûyê jêr ve çar pilî xuya dibe&lt;ref name=&quot;OpenStax, Anatomy &amp; Physiology&quot;/&gt;&lt;ref name=&quot;Human anatomy&quot;&gt;McKinley, Michael P.(2010) Human anatomy.3rd ed. McGraw-Hill Higher Education ISBN 978–0–07–337809–1 &lt;/ref&gt;. Her pilên kezebê jî ji gellek pilokên hê hûriktir ên şeşgoşeyî pêk tê. Derî xwînhênera kezebe (''hepatic portal vein'') bi navbeynkariya tora [[Mûlûleya xwînê|mûlûleyên xwînê]] ji [[coga herisê]], Ji xeynî [[Lîpîd|çewrî]], hemû xurekên herisbûyî di nav xwînê de diguhezîne kezebê&lt;ref name=&quot;Leland G&quot;&gt;Johnson, Leland G. (1987 )Biology. 2nd ed., Wm. C. Brown,. ISBN 0-697-04972-8 &lt;/ref&gt;. Di nav pilên kezebê de [[xwîn]] tê parzûnkirin&lt;ref name=&quot;Human biology&quot;/&gt;. Li gor pêdiviya laş, xurek di kezebê de tê embarkirin an jî guhertin. Heke di nav laş de kêmasiya xurek hebe, vê gavê kezeb xurekan embar nake, tevlê xwînê dike. Ji bo heriskirinê, karê serekê ya kezebê berhemkirin û derdana [[zerav]]ê ye&lt;ref name=&quot;Villee&quot;/&gt;. [[Herisa mekanîk]] a çewrî bi alîkariya zeravê rû dide. Kezeb rojê bi qasî 1.5 lître zerav berhem dike. Zerav xwê û asîdên zeravê lixwe digire. Kezeb xwêyên zeravê ji kolesterolê çêdike. Xwêyên zeravê çewriyê bi awayek mekenîk perçe dike ji bo çewriyên hûriktir&lt;ref name=&quot;Human Biology.&quot;&gt;Starr, C., &amp; McMillan, B. (2010). Human Biology. Boston, MA: Cengage Learning. &lt;/ref&gt;. Hinek ji kolesterola nav zeravê tevlê pîsayî dibe û bi derketina destavê, ji laş tê avêtin.

== Erkê kezebê ==
 
Metabolîzmaya [[karbohîdrat]]an yek ji karê serekê ya kezebê, rêkxistina asta mijera [[glukoz]]a xwînê ye. Piştî xwarinê rêjeya glukoza xwînê berz dibe, kezeb bi navbeynkariya hormona însulunê, hinek glukozê diguherîne bo glîkojenê&lt;ref name=&quot;Leland G&quot;/&gt;. Bi vî awayî glukoza xwînê dadikeve asta asayî. Dema mirov birçî ye, asta glukoza xwînê ji rêjeya asayî kêmtir dibe. Vê gavê hormona glukagonê, kezebê han dike ji bo perçekirina glîkojen û bi destxistina glukozê&lt;ref name=&quot;Villee&quot;&gt;Villee, Claude Alvin, et al.( 1989) Biology. 2nd ed., Saunders College Publishing. ISBN 0-03-023417-4 &lt;/ref&gt; . Glukoza bi destketî ji kezebê belavê laş dibe û asta glukoza xwînê derdikeve asta asayî&lt;ref name=&quot;Leland G&quot;/&gt;.

=== Metabolîzmaya çewrî ===
Çewriyên embarkirî di kezebê de tê guhertin û ji bo destxistina [[Adenozîna trîfosfat|ATP]] tê bikaranîn.

=== Metabolîzmaya proteînan ===

[[Proteîn]] ji asîden amînî tên çêkirin. Gava [[Tirşeya amînî|asîdên amînî]] bi bendê peptîdî li hev tên girêdan, ji hin asîdên amînî beşa nîtrocenî (koma amînê) tê dûrxistin, ji van beşên nîtrocenî di kezebê de ure tê çêkirin&lt;ref name=&quot;Human biology&quot;/&gt;. Ure madeyek jehravî ye, bi alîkariya [[gurçik]]an, di nav [[mîz]]ê de ji laş tê dûrxistin. Kezeb ji asîdên amînî beşa nîtrocenî diqetîne, vê beşê bi molekulên karbohîdradî ve girê dide û ji vana asîdên amînî yên nebingehîn çêdike. Kezeb ji asîdên amînî proteînên [[plazmaya xwînê]] çê dike. Albumîn, globulîn û proteînên ji bo xwînmeyînê mînakên proteînên plazmayê ne&lt;ref name=&quot;Human biology&quot;/&gt;.

=== Perçekirina xirokên sor û bergiriya li dij hokarê nexweşiyê ===
 
Di kezebê de xaneyên hellûşênera gewre yên kezebê heye. Van xaneyan wekî xaneyên Kupffer tên bi navkirin. Xaneyên hellûşêner li dij hokarên nexweşiyê bergiriyê dabîn dikin. Herwiha evan xaneyan di kezebê de [[Xiroka sor|xirokên sor]] ên mirî jî perçe dike, hesinê nav hemoglobîna xirokên sor embar dike. Xirokên sor ji xeynî kezebê li [[moxê hestî]] û li [[sipil]]ê jî tê têkşikestin&lt;ref name=&quot;Anatomy and physiology&quot;/&gt;.
=== Ji derman û madeyên jehravî, dûrxistina jehrê ===
Li gel alkol, paşmayiyên hokarên nexweşiyê, hin derman û xurek madeyên jehravî lixwe digirin. Kezeb hewl dide ko jehra nav laş bêbandor bike û ji laş dûr bixe.
[[Wêne:Liver_01_animation1.gif|thumb|300px|Kezeb li aliyê rastê çaryeka jorê ya zikeklênê de li bin navpençikê de cih bûye.]]
=== Guherandina amonyakê ===
Dema asîdên amînî di nav xaneyê de tê perçekirin, li gel karbona dîoksîd, amonyak (NH3) jî peyda dibe. Amonyak ji bo xaneyên laş, bi taybet ji bo xaneyên [[Koendama demarê|koendama demar]], madeya jehravî ye. Amonyak bi navbeynkariya xwînê ber bi kezebê ve tê guhestin&lt;ref name=&quot;Human Biology.&quot;/&gt;. Kezeb amonyakê diguherîne ureyê&lt;ref name=&quot;Leland G&quot;/&gt;. Ure li gor amonyakê he kêmtir ziyanbexş e.

=== Dawîanîna çalakiya hormonan ===
[[Hormon]]ên wek [[însulîn]], [[glukagon]], kortîzol, aldesteron, tîroîd û hormonên zayendê, piştî cihanîna erkên xwe ji aliyê xaneyên kezebê ve tên perçekirin&lt;ref name=&quot; Anatomy and physiology&quot;&gt;Waugh, A., Grant, A., Chambers, G., Ross, J. S., &amp; Wilson, K. J. (2014). Ross and Wilson anatomy &amp; physiology in health and illness 12th ed.&lt;/ref&gt; .

=== Embarkirin ===
Kezeb, glîkojen, hesin, mis (paxir), vîtamînên wekî vîtamîna A, D, E, K û B12 embar dike&lt;ref name=&quot;Anatomy and physiology&quot;/&gt;&lt;ref name=&quot;Human biology&quot;/&gt;.

=== Derdana zeravê ===
Xaneyên kezebê zeravê berhem dike û der dide. Şileya zeravê ji xwêyên zeravê, pîgmentên( madeya rengdar) zeravê û kolesterolê pêk tê.

== Nexweşiyên kezebê ==
Di rewşa asayî de xane û şaneyên kezebê dikarin xwe bi hêsanî nû bikin. Lê hin nexweşî rê li ber xwe nûkirinê digire.
=== Hewkirdina kezebê ya vîrusî ===
ji ber vîrusan kulbûna (hewkirdin) kezebê, wekî nexweşiya hepatît tê navkirin. pênç corê nexweşiya hepatîtê heye. Hokarên kulbûna kezebê vîrus in. Li gor cora virusê, nexweşiya kulbûna kezebê jî wekî hepatît A, hepatît B, hepatît C, hepatît D û hepatît E tê navkirin. Di nav gel de nexweşiya kulbûna kezebê (hewkirdina kezebê) wekî nexweşiya zerikê jî bi nav dibe. Lê zerikî bi tena serê xwe nexweşî nîn e, yek ji nîşanên nexweşiya kezebê ye. Vîrusa hepatît A bi gelemperî di nav xurek û ava bi pîsayiya nexweşên bi hepatît A yê têkilbûye, tûşî mirov dibe&lt;ref name=&quot;Anatomy and physiology&quot;/&gt;. Vîrusa hepatît B bi riya xwînguhestinê, an jî derzî û dermanên tûşî vîrusê bûne derbasî mirov dibe. Herwiha bi mirovê nexweş re pêwendiya sêksî jî dibe sedema nexweşiya kulbûna kezebê ya cora B yê. Li cîhanê nexweşiya hepatît B, ji nexweşiya AIDSê ( nîşana nemana bergiriya destketî) hê pirtir mirov nexweş xistiyê û nav mirovahî de belav bûye&lt;ref name=&quot;Human biology&quot;&gt;Sylvia S. Mader, D., &amp; Windelspecht, M. (2015). Biology (12th ed.). New York, NY: McGraw-Hill Education. &lt;/ref&gt;. Vîrusa hepatît C bi gelemperî ji xwîna nexweşên bi vî nexweşiyê tûşî mirov dibe. Dibe ku hepatît C rê li ber [[şêrpence]]ya kezebê û mirinê veke. Ji bo hepatît A û B yê [[kutan|kutav]](vaksîn) heye, lê ji bo hepatît C kutav tune.

=== Sîroz ===
[[Wêne:Liver_Cirrhosis_ku.png|thumb|300px]]
Sîroz yek ji nexweşiyên kezebê ye. Bi nexweşiya sîrozê, peşî li kezeb çewrî zêde dibe, paşê [[Şane (biyolojî)|şaneyên]] kezebê diguherin û neçalak dibin. Ji şaneyên kezebê şaneyêk rîşalî yên [[bestereşane]] (''fibrous scar tissue'') peyda dibe. Şaneyên kezebê req dibe. [[Xane]] û şaneyên kezeba bi nexweşiya sîrozê, erka kezebê ya ji bo laş bi cih naynin&lt;ref name=&quot;Human anatomy&quot;/&gt;. Bi gelemperî kesên zêde alkol vedixwin bi nexweşiya sîrozê dikevin&lt;ref name=&quot;Human biology&quot;/&gt;. Lê nexweşiya hepatît jî rê li ber sîrozê ve dike.

==== Hin nîşanên nexweşiya sîrozê ====
Kesên bi nexweşiya sîrozê ne, kezeba wan bilirubînê ji laş dûr naxe, bilirubîn di nav şaneyên laş de berhev dibe. Bilirubin bi rengê zer e, ji perçebûna xirokên sor çêdibe&lt;ref name=&quot;OpenStax, Anatomy &amp; Physiology&quot;/&gt;. Mirovên bi vî nexweşiyê ne, zerikî dibin. Zerikbûn bi taybet li [[çermê mirov]] û [[Reqe (anatomî)|sipîka çav]] de rû dide, sedema zerikbûnê madeya bilirubîn e.

'''Nexweşiya [[avbendî]]''' (bi ingilîzî;''edema'')

Di laşê mirovên bi nexweşiya sîrozê de av tov dibe. Li gel tevahiya laş, bi taybet şilemenî li derdora kezebê li zikê mirov de hê pirtir berhev dibe, loma zikê mirov diwerime. Ev rewş wekî avbendî bi nav dibe. Kezeba bi nexweşiya sîrozê, bi têra xwe proteîna albumîn berhem nake ev kêmasî dibe sedema avbendiyê&lt;ref name=&quot;Human anatomy&quot; /&gt;.

== Çavkanî ==
{{çavkanî|2}}{{Anatomiya lawiran}}

{{Kontrola otorîteyê}}

[[Kategorî:Endam (biyolojî)]]
[[Kategorî:Kezeba reş| ]]</text>
      <sha1>nde681emnvqnclmkh5jvrb4pmt10pn9</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Gotûbêja bikarhêner:MikaelF</title>
    <ns>3</ns>
    <id>23610</id>
    <revision>
      <id>1878186</id>
      <parentid>1874794</parentid>
      <timestamp>2024-12-02T09:07:06Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>MikaelF</username>
        <id>935</id>
      </contributor>
      <comment>/* Hunermend */ beşeke nû</comment>
      <origin>1878186</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="22165" sha1="004qwk0qvgrr2rv24zkieylckb1llwz" xml:space="preserve">{{/Ser}}
{{Jêgirtin|No, but, yeah, but, no, but..! (Vicky Pollard)}}
{{Navên mehan}}
[https://ku.wikipedia.org/wiki/Şablon:Infobox#Bikaranîn]
&lt;span style=&quot;background:Yellow&quot;&gt;zer&lt;/span style=&quot;background:Yellow&quot;&gt;
{{youtube|tGcKw5c4LEM|Hesenê METÊ|time=25m20s}} (18.03.2020)
庫爾德斯坦

== &lt;span style=&quot;background:Yellow&quot;&gt;Ensîklopediyek bê çavkanî, ne ensîklopedî ye&lt;/span style=&quot;background:Yellow&quot;&gt; ==
*{{cite book |last=Zana |first=Mehdî |year=2002 |title=Çarşiya Silîva |url= |location= |publisher=Avesta, Stembol |page= |isbn=975-8637-34-7 |author-link= }}
*&lt;nowiki&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.bernamegeh.org/2020/09/29/helbesten-silan-doski/|title=Helbestên Şîlan Doskî|website=www.bernamegeh.org|access-date=2021-05-21}}&lt;/ref&gt;&lt;/nowiki&gt;
*&lt;nowiki&gt;{{External media|align=right|image1=[http://www.facebook.com/renasjiyan#!/photo.php?fbid=10150613137059247&amp;set=a.440770849246.248627.65231309246&amp;type=1&amp;theater Wêneyên Rênas Jiyan]}}&lt;/nowiki&gt;

*Veqetandekên nebinavkirî.{{sfn|Tan|2005|p=89}}
*More article text.{{sfn|Smith|2020|p=25}}
*Still more article text.{{sfn|Smith|2020|p=26}}

*&lt;nowiki&gt;
{{Agahîdank mirov/wîkîdane
|çîneser = 
}}
&lt;/nowiki&gt;

*{{Werger çavkanî|en|}}

*https://ferheng.wmezopotamyaye.org

==Çavkanî==
{{reflist}}

==Çavkanî==
* {{cite book
 | last = Tan | first = Samî
 | year = 2005
 | title = Rêziman û rastnivîsa zaravayê kurmancî
}}

== &lt;span style=&quot;background:Yellow&quot;&gt;Wîkîpedî çi nîne&lt;/span style=&quot;background:Yellow&quot;&gt; ==
[https://en.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:What_Wikipedia_is_not Wîkîpedî çi nîne?]
== &lt;span style=&quot;background:Yellow&quot;&gt;Kesên ensîklopedîk&lt;/span style=&quot;background:Yellow&quot;&gt; ==
[https://en.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Notability_(people)]


&lt;nowiki&gt;
== [[xxxxx]] ==

{{Dengdan2|jêbirin|destpêk=23.08.2022|dawî=06.09.220}}
&lt;!--------------------------------------------------- 
   Sedama jêbirinê li binî vê nivîsê binivîsin.
   Şablon: {{jê bibe}} // {{bisekine}} // {{notr}}
   Îmze  : &lt;nowiki&gt;--~~~~&lt;/nowiki&gt;
---------------------------------------------------&gt;

Hûn dikarin nerînên xwe li ser jêbirina vê gotarê bidin.

=== Deng ===

* 

=== Gotûbêj ===

&lt;/nowiki&gt;

== &lt;span style=&quot;background:Yellow&quot;&gt;Tîpên mezin&lt;/span style=&quot;background:Yellow&quot;&gt; ==
	
Nuha berî 80 salan e kurd hînî rastnivîsîna girdekan bi tîpên latînî bûne. Di pirtûka R. Drambiyan a bi navê ''Ber bi emrê teze de: kitêba xwendinê zimanê kurmancî'', ya ku di sala 1931ê de li Rewanê hatibû çapkirin bi vî awayî dinivîse:
 	
{{Jêgirtin|BÎR NEKIN. Bi herfê mezin dinivîsin: 
# Navê meriya, gunda, bajara, çiya, çewa, çema, behra û welata. Mesela: Rewan, Eraz, Elegez, Îran...
# Ji noxte şûnda, hûnê bi herfê mezin binivîsin.
# Çaxê dest pê dikin teze dinivîsin, hûnê bi herfê mezin binivîsin.}}
	
== Wîkîferheng ==
{{Wîkîferheng-b|ferheng}}
{{Wîkîferheng-b|Pêvek:Rastnivîsî}}

== Cihê helbesta kurdî ==
[https://www.helbestakurdi.com/bisine/ Asoya Helbesta kurdî]

== Jidayikbûn ==
*{{Jidayikbûn|16|8|2020|j=1}}
*{{Jidayikbûn|5|6|2020|temen=erê}}
*{{Mirin|5|6|1940|25|3|1903|temen=erê}}

== Bê kategorî ==
&lt;nowiki&gt;{{Uncategorized|date=kanûna pêşîn 2020}}&lt;/nowiki&gt;

&lt;nowiki&gt;{{Agahîdank jînenîgarî (Wîkîdane)
| wêne               = 
| sernavê_wêne       = 
| roja_jidayikbûnê   = {{Jidayikbûn|1|1|2021|temen=erê}}
| cihê_jidayikbûnê   = [[Amed]], [[Bakurê Kurdistanê]], [[Tirkiye]]
| netewe             =
| hevwelatî          =
}}&lt;/nowiki&gt;

== Agahîdank gund ==

Ez ê agahîdanka gund têxim nav {{ş|Agahîdank wargeh/wd}}, ne hewce ye bi destî biguherînî. --[[Bikarhêner:Balyozxane|Balyozxane]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Balyozxane|gotûbêj]]). 13:23, 5 kanûna pêşîn 2022 (UTC)
:Destxweş bî. --[[Bikarhêner:MikaelF|MikaelF]] ([[Gotûbêja bikarhêner:MikaelF#top|gotûbêj]]) 13:24, 5 kanûna pêşîn 2022 (UTC)

== 1928 ==
&lt;syntaxhighlight lang=&quot;wikitext&quot; inline&gt;{{1928|&lt;nav&gt;|tr=|ts=}}&lt;/syntaxhighlight&gt;
== Bi kurdî? ==
X{{Kurdî?|tarîx=adar 2024}}

== Key ==
*key{{ferhengok|[[qral]], [[şah]]}}
== Ferhengok ==
{{Ferhengok-bin}}

== Mîr ==
*[[mîrzatî]]
*[[mîrîtî]]
*[[mîrnişîn]]
*[[mîrektî]]
*[[şahzadenişîn]]

*[[paşa]], [[padîşa]]; [[jinepaşa]], [[keçepaşa]]
*[[mîr]]
*[[beg]]
*[[cenab]], [[cenabê te]]
*[[birêz]], [[rêzdar]]
*[[axa]], [[xanim]]
*[[keye]], [[muxtar]]
*[[xan]]

*[[şêx]], [[şêxjin]]
*[[seyda]], [[seyzade]]
*[[sofî]], [[sofîjin]]
*[[mela]], [[melajin]]
*[[mamoste]]
*[[derwêş]]
*[[xelîfe]]
*[[hecî]], [[hecîjin]]

*[[serok]]
*[[rêber]]
*[[heval]]
*[[hawrê]]
*[[xatu]]

== Toponîmî zanist û nasî ye, standardên navneteweyî hene ==
=== Navên cihên mezin/Toponîmiya mezin (dibe ku werin wergerandin) === 
Parzemîn, dewlet û welat, parêzgeh, paytext, navendên parêzgehan, behr, rûbarên mezin, golên mezin, giravên mezin... (https://www.uoc.edu/portal/en/servei-linguistic/convencions/traduccio/coses/index.html#ot-pc-content)(https://translationjournal.net/journal/28names.htm)(https://www.ub.edu/cub/criteri.php?id=2442){https://sites.google.com/a/ngs.org/ngs-style-manual/home/F/foreign-terms}}

=== Navên cihanên biçûk/Toponîmiya biçûk (bi giştî, nayên wergerandin) ===
Çiya, gir, rûbarên biçûk, navê deverên biçûk, navên qeza, bajarok û gundan, navên çemên navîn û biçûk, giravên biçûk...

== Divê em wergerînin (transkrîbê bikin) an wernegerînin? ==
=== Navên kesayetiyên hevserdem ===
*Navên kesayetiyên hevserdem wernegerîne: 
*Navên bi alfabeya latînî wernegerîne:
*Navên bi alfabeyên din li gorî transkrîpsyona standard a kurdî (erebî, rûsî, yewnanî, ermenî û hwd) wergerîne:
*Navên kesayetiyên kurd, pêşnavê wê/wî bi kurdî wergerîne, paşnavê wê/wî yê fermî binivîse:
*Navên dîrokî û efsanewî bi kurdî wergerîne:

=== Navên tirkî ji bo kurdî ===

=== Kesayetên dîrokî û çîrokî ===
*Navên kesayetî û lehengên mîtolojiya yewnanî bi kurdî transkrîbê bike:
*Navên kesayetiyên împeratoriya Romayê bi latînî binivîse:

=== Parzemîn û welat ===
*[[Afrîka]], [[Ewropa]], [[Anatolya]], [[Skandînavya]], [[Kurdistan]], [[Fînlenda]]... Lê belê, [[Liechtenstein]] binivîse.

=== Taybetmendiyên erdnîgarî === 
=== Herêmên erdnîgarî, siyasî an jeopolîtîk === 
=== Peyker û avahî ===

=== Tax === 
=== Derya û okyanûs === 
=== Navên kolanan === 
=== Bajar û bajarok === 
=== Akronîm ===

=== Tevgerên hunerî û çandî === 
=== Xelat === 
=== Kom, orkestra, stran an perçeyên din ên muzîkê === 
=== Pirtûk û kovar === 
=== Yekîne û dezgehên şîrketê === 
=== Kurs û bername === 
=== Bûyer û pêşangeh === 
=== Formên navnîşan === 
=== Dezgeh û rêxistinên bilind û navneteweyî === 
=== Cejn û bûyerên dîrokî === 
=== Sazî === 
=== Peyvên latînî === 
=== Qanûn û belgeyên fermî === 
=== Muzexane === 
=== Partî û sendîkayên siyasî === 
=== Şîrketên taybet === 
=== Axaftin û konferans === 
=== Kanalên televîzyon û radyoyê === 
=== Zanîngeh === 
=== Berhemên hunerî ===

== Navên kesan ==
=== Navên kesan ên bi alfabeya latînî nayê kurdandin ===
=== Navên rûs, ermen, ereban... tên transkrîbêkirin ===

Adet?

== Pirsek li ser navên mehan ==

Silav birêz. Dixwazim bipirsim dema te navên mehan guhartin te gotûbêjek çêkir? Heta niha ez li ser wîkîpediyayê navên mehan li gorî tabloya [https://translatewiki.net/wiki/Template:Doc-months translatewikiyê] &quot;standard&quot; dikir, lê niha zêde pê ne qayil im ku gelo em awayê rast bi kar tînin an na. Em çawa bikin ji bo mehan? --[[Bikarhêner:Balyozxane|Balyozxane]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Balyozxane|gotûbêj]]). 21:16, 12 kanûna pêşîn 2022 (UTC)
:{{Silav|Balyozxane}} tu çawan î? Gotûbêjek li vir heye (https://ku.wikipedia.org/wiki/Wîkîpediya:Dîwan_(tevlîhev)/Arşîv_3#Navên_mehan_bi_kurdî). Çavkanî heye, ez ê lê bigerim. Bi nihêrîna min, vê gavê cara pêşîn e ku mirov navên mehan baş fem dike. Ramanên te di warî de çi ne? Spas ji bo keda te, bimîne di xweşiyê de. --[[Bikarhêner:MikaelF|MikaelF]] ([[Gotûbêja bikarhêner:MikaelF#top|gotûbêj]]) 11:04, 13 kanûna pêşîn 2022 (UTC)
::Baş im gelek spas. Tu çawan î? :) Bi min çiriya pêşîn/paşîn kanûna pêşîn/paşîn gelek tên tevlihevkirin lê belê pirsgirêka min ew nebû. Ji ber ku em rêzimana komxebatê bi kar nayînin, min got dibe ew bibe pirsgirêkekê. Ger gotûbêjek bo wê hebe, bi dilrehetî dikarim standardkirina wan dewam bikim :) Dîsa jî navên mehan li ser [https://www.unicode.org/cldr/cldr-aux/charts/34/delta/ku.html#Months%20-%20wide%20-%20Formatting CLDRê] dê çi bike meraq dikim. Em ê bibînin. --[[Bikarhêner:Balyozxane|Balyozxane]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Balyozxane|gotûbêj]]). 13:03, 13 kanûna pêşîn 2022 (UTC)
:::Herwiha divê em navên mehan li [[WP:Şêwaz]]ê tevlî bikin û vê gotûbêjê û pirtûka komxebatê wek çavkanî nîşan bidin. --[[Bikarhêner:Balyozxane|Balyozxane]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Balyozxane|gotûbêj]]). 13:05, 13 kanûna pêşîn 2022 (UTC)

== Kategorî Fîgurên wêjeyî ==

Silav @[[Bikarhêner:MikaelF|MikaelF]], @[[Bikarhêner:Balyozxane|Balyozxane]]

Kategoriya fîgurên wêjeyî bi tenê li ser Wîkîdaneyê tomarkirî ye. Gelo kategoriya Literary characters eynî mijar e ?[[Gotûbêja kategoriyê:Fîgurên wêjeyî|https://ku.m.wikipedia.org/wiki/Got%C3%BBb%C3%AAja_kategoriy%C3%AA:F%C3%AEgur%C3%AAn_w%C3%AAjey%C3%AE]] [[Bikarhêner:Avestaboy|Avestaboy]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Avestaboy|gotûbêj]]) 21:09, 9 sibat 2024 (UTC)

:@[[Bikarhêner:Avestaboy|Avestaboy]] Bawer dikim eynî kategorî ne. bnr. [[:de:Kategorie:Literarische Figur]]. 
:Not: Ez şablona {{ş|serê gotûbêjê}} bi zanebûnî li hemû rûpelên gotûbêjê zêde dikim da ku bi xisusî yên ku mobîlê bi kar tînin karibin gotûbêjên nû ji şablonê bidin destpêkirin. Di şablonê de dibêjê &lt;b&gt;&quot;Gotûbêjekê bide destpêkirin&quot;&lt;/b&gt; pê lê bike tu yê karibî li [[Gotûbêja kategoriyê:Fîgurên wêjeyî]] gotûbêjekê bidî destpêkirin. Qewet be! --[[Bikarhêner:Balyozxane|Balyozxane]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Balyozxane|gotûbêj]]). 21:15, 9 sibat 2024 (UTC)
::@[[Bikarhêner:Avestaboy|Avestaboy]] Not2: Ji bo dîtina şablonê di mobîlê de divê li &quot;Li ser vê rûpelê zêdetir agahî bibîne&quot; bitikînî. --[[Bikarhêner:Balyozxane|Balyozxane]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Balyozxane|gotûbêj]]). 21:18, 9 sibat 2024 (UTC)

== Sazî ==
*[[Saziya Zimanê Kurdî]] ([[SZK]])
*[[Saziya Minhacan]]

== Werger ==

Silav hevalno  @[[Bikarhêner:MikaelF|MikaelF]] û @[[Bikarhêner:Penaber49|Penaber49]] 

Hûn çawa nin? Baş in ? Ez dixwazim gotara [[Îason]] xelas bikim . Lê mixabin ez nizanim vê hevokê bê çewtî çawa wergerîn im bo zimanê kurdî . Gelo hûn dikarin alîkariya min bikin?

''First, Jason had to plow a field with fire-breathing oxen, the Khalkotauroi, that he had to yoke himself.'' 

Silav  û rêz 

[[Bikarhêner:Avestaboy|Avestaboy]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Avestaboy|gotûbêj]]) 09:28, 7 adar 2024 (UTC)

:{{Silav|Avestaboy}} min wiha wergerkir. ''Di despêkê de Jason mecbûr dibe bi nîrên ku bi xwe çêbike bi gayên wekê agir, Khalkotauroi, zeviyan cot dike.  (Yan jî şov dike)'' [[Bikarhêner:Penaber49|Penaber49]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Penaber49|gotûbêj]]) 10:05, 7 adar 2024 (UTC)

== Tû dixwazî alîkar bibî? ==

@[[Bikarhêner:MikaelF|MikaelF]], ez guhartinên tê dibînim û ew jî tenê zedêkirina gotaran bi şablonan e. Eger ku demê tê ji ve re evqas zedê heye, çima tû gotara zedê nakî? Çima tê gotara min bi navekî kurdî bi tirkî kir? Çima guhertinên tê tenê kêmbûna agahî an çavkanî ji gotarên me nîşan didî û ti cara çavkanî an agahî bixwe lê zedê nakî? Yane tû bikarhênerî bi herî zedê guhartinan î, çima, ew pirsê min e.  [[Taybet:Beşdarî/213.142.97.51|213.142.97.51]] 22:12, 25 adar 2024 (UTC)

== Bîst dêr û xelwetxaneyên Çiyayê Atosê ==

[[Wêne:Karta Athos.PNG|thumb|250px|Xarîteya Atosê]]
# [[Megísti Lávra]] (Μεγίστη Λαύρα)
# [[Vatopédi]] (Βατοπέδι)
# [[Iviron]] (Ιβήρων)
# [[Dêra Xîlandar]] (Dêra Xîlandarîou]] (Χιλανδαρίου, ''Хиландар'' - serbî)
# [[Dêra Dionysiou]] (Διονυσίου)
# [[Dêra Koutloumousiou]] (Κουτλουμούσι)
# [[Pandokratoros]] (Παντοκράτορος)
# [[Dêra Ksiropotamou]] (Ξηροποτάμου)
# [[Dêra Zografê]] (Dêra Zografou) (Ζωγράφου, ''Зограф'' - bulgarî)
# [[Dêra Dochiariou]] (Δοχειάρι)
# [[Dêra Karakalou]] (Καρακάλλου)
# [[Dêra Filotheou]] (Φιλοθέου)
# [[Simonos Petra]] (Σίμωνος Πέτρα an jî Σιμωνόπετρα)
# [[Dêra Agiou Pavlou]] (Αγίου Παύλου)
# [[Stavronikita]] (Σταυρονικήτα)
# [[Ksenofondos]] (Ξενοφώντος)
# [[Dêra Osiou Grigoriou]] (Οσίου Γρηγορίου)
# [[Dêra Esphigmenou|Esfigmenou]] (Εσφιγμένου)
# [[Dêra Agiou Panteleimon|Agiou Panteleimonos]] (Αγίου Παντελεήμονος an jî Ρωσικό)
# [[Dêra Konstamonitou]] (Κωνσταμονίτου)
[[Bikarhêner:MikaelF|MikaelF]] ([[Gotûbêja bikarhêner:MikaelF#top|gotûbêj]]) 18:12, 3 nîsan 2024 (UTC)

:*[[Ezeios]] (Αἰζειός)
:*[[Agrios]] (Ἄγριος)
:*[[Alkioneûs]] (Ἀλκυονεύς)
:*[[Alektos]] (Ἀλέκτος/Ἀλλέκτος)
:*[[Arîsteos]] (Ἀρισταῖος)
:*[[Astarîas]] (Ἀστερίας)
:*[[Astêr]] (Ἀστήρ)
:*[[Asterios]] (Ἀστέριος)
:*[[Asteros]] (Ἀστέρος)
:*[[Klîtîos]] (Κλυτίος)
:*[[Damîsos]] (Δάμυσος)
:*[[Enkelados]] (Ἐγκέλαδος)
:*[[Efialtês]] (Ἐφιάλτης)
:*[[Eurîalos]] (Εὐρύαλος)
:*[[Eurîmedon]] (Εὐρυμέδων)
:*[[Eurîtos]] (Εὔρυτος)
:*[[Gratîon]] (Γρατίων)
:*[[Hopladamas]]/Hopladamos (Ὁπλαδάμας/Ὁπλάδαμος)
:*[[Hîpolîtos]] (Ἱππόλυτος)
:*[[Leon]] (Λέων)
:*[[Mîmas]] (Μίμας)
:*[[Mîmon]] (Μίμων)
:*[[Mîmos]] (Μίμος)
:*[[Palas]] (Πάλλας)
:*[[Peloros]] (Πέλορος)
:*[[Pîkoloos]] (Πικόλοος)
:*[[Polîbotês]] (Πολυβότης)
:*[[Porfîrîon]] (Πορφυρίων)
:*[[Toas]]/[[Toon]] (Θόας/Θόων)
:[[Bikarhêner:MikaelF|MikaelF]] ([[Gotûbêja bikarhêner:MikaelF#top|gotûbêj]]) 07:32, 6 nîsan 2024 (UTC)

== Stubsorter ==

Merheba birêz MikaelF. Tu şablona {{ş|kurt}} gelek bi kar tînî lê dewsa wê [[:Kategorî:Şablonên şitilan|şablonên şitilan]] bi kar bînî çêtir e. Ji bo hêsankirina vî tiştî min amûreke ji en.wîkiyê bar kir vir. Eger bi kar bînî, dê gelek baş be. Ji bo bikaranîna amûrê, divê pêşî herî [[Bikarhêner:Balyozxane/skrîpt/js/StubSorter.js]] pê li &quot;Bi kar bîne&quot; bikî, hişyariyekê dide, vê hişyariyê qebûl bike. Dûre here rûpeleke ketober. Di gotaran de pê li &quot;Stub Sort&quot; bike, şablona ku dixwazî lê bigerî li qûtiya ku derdikeve binivîse (Nivîsina &quot;Şablon:&quot; ne hewce ye), ji bo ceribandinê dikarî &quot;kurd&quot; binivîsî, hemû şablonên ku navê wan de &quot;kurd&quot; derbas dibe, ji te re lîste dike. Ê ku dixwazî hilbijêre û pê li &quot;Save&quot; bike.

Cihê &quot;Stub Sort&quot; li rûpelê li gorî rûyê kevn an rûyê nû diguhere. Eger rûyê kevn bi kar tînî li aliyê çepê di &quot;Qutiya amûran&quot; de ye. Eger yê nû bi kar tînî, li aliyê rastê, di beşa &quot;Qutiya amûran&quot; --&gt; &quot;Amûr&quot; --&gt; &quot;Aksiyon&quot; de ye. Qewet be! 

Not: Di binê qutiya ku derdikeve de dibêje &quot;(hemû şablon)&quot;, eger pê lê bikî, tu yê herî [[:Kategorî:Şablonên şitilan]]. Li vir hemû şablonên şitilan tên rêzkirin. --[[Bikarhêner:Balyozxane|Balyozxane]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Balyozxane|gotûbêj]]). 14:01, 1 gulan 2024 (UTC)

:Silav hevalê rêzdar @[[Bikarhêner:Balyozxane|Balyozxane]], gelek spas ji bo keda te! Ez hêj fem nakim ez çawa bikim ji bo bikaranîna amûrê, lê ez ê hêdî-hêdî hîn bibim. :) Destxweş bî! [[Bikarhêner:MikaelF|MikaelF]] ([[Gotûbêja bikarhêner:MikaelF#top|gotûbêj]]) 17:59, 1 gulan 2024 (UTC)
::@[[Bikarhêner:MikaelF|MikaelF]] Spas xweş. :) Li ser rûpela [[Bikarhêner:Balyozxane/skrîpt/js/StubSorter.js]] tenê carek pê li &quot;Bi kar bîne&quot; bikî bes e. Wextê pê li &quot;Rake&quot; dikî betal dibe. Dûre here rûpela [[Jana Werther (pirtûk)]] û pê li &quot;Stub Sort&quot; bike. Amûr dê were vekirin. &quot;pirtûk&quot; binivîse û &quot;Pirtûk-şitil&quot; hilbijêre, save bike. Ewqas :) --[[Bikarhêner:Balyozxane|Balyozxane]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Balyozxane|gotûbêj]]). 18:04, 1 gulan 2024 (UTC)
:::Zanibe: Piştî weşandinê, ji bo dîtina guhartinan dibe ku hewce be &quot;cache&quot;ya geroka xwe paqij bikî.
:::Firefox / Safari: Pê li Shift û Reload bike an jî Ctrl-F5 an Ctrl-R bike (ji bo Mac: ⌘-R)
:::Google Chrome: Pê li Ctrl-Shift-R (ji bo Mac: ⌘-Shift-R) bike
:::Internet Explorer / Edge: Pê li Ctrl û Refresh bike, an jî Ctrl-F5 bike
:::Opera: Pê li Ctrl-F5 bike. --[[Bikarhêner:Balyozxane|Balyozxane]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Balyozxane|gotûbêj]]). 18:05, 1 gulan 2024 (UTC)
:::@[[Bikarhêner:Balyozxane|Balyozxane]], di rûpêlê de &quot;Stub Sort&quot; dernakeve... [[Bikarhêner:MikaelF|MikaelF]] ([[Gotûbêja bikarhêner:MikaelF#top|gotûbêj]]) 18:23, 1 gulan 2024 (UTC)
::::@[[Bikarhêner:MikaelF|MikaelF]] Ji ber ku tu pê li &quot;Rake&quot; dikî. Pê li &quot;Rake&quot; neke! Tenê &quot;Bi kar bîne&quot; bes e. Dûre vî tiştî bike:
::::Zanibe: Piştî weşandinê, ji bo dîtina guhartinan dibe ku hewce be &quot;cache&quot;ya geroka xwe paqij bikî.
::::Firefox / Safari: Pê li Ctrl-F5 an Ctrl-R bike (ji bo Mac: ⌘-R)
::::Google Chrome: Pê li Ctrl-Shift-R (ji bo Mac: ⌘-Shift-R) bike
::::Internet Explorer / Edge: Pê li Ctrl û Refresh bike, an jî Ctrl-F5 bike
::::Opera: Pê li Ctrl-F5 bike.
::::&quot;Stub Sort&quot; tenê di gotaran de derdikeve. Tu rûye nû yan yê kevn bi kar tînî? --[[Bikarhêner:Balyozxane|Balyozxane]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Balyozxane|gotûbêj]]). 18:25, 1 gulan 2024 (UTC)
:::::Rûyê nû, ez bawer dikim. [[Bikarhêner:MikaelF|MikaelF]] ([[Gotûbêja bikarhêner:MikaelF#top|gotûbêj]]) 18:31, 1 gulan 2024 (UTC)
:::::@[[Bikarhêner:Balyozxane|Balyozxane]], rûyê nû, ez bawer dikim. [[Bikarhêner:MikaelF|MikaelF]] ([[Gotûbêja bikarhêner:MikaelF#top|gotûbêj]]) 18:35, 1 gulan 2024 (UTC)
::::::[[File:Wikipedia Main Page ku2023 (cropped).jpg|thumb|Di Rûyê nû de &quot;Qutiya amûran&quot; li keleka &quot;Dîrokê bibîne&quot; ye.]] 
::::::[[File:Wikipedia Main Page ku2023.jpg|thumb|Rûye nû wisa ye]]
::::::Binêre resmê 1ê. Di Rûyê nû de &quot;Qutiya amûran&quot; li keleka &quot;Dîrokê bibîne&quot; ye. Herê gotarekê pê li &quot;Qutiya amûran&quot; bike. Divê &quot;Stub Sort&quot; bibînî. --[[Bikarhêner:Balyozxane|Balyozxane]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Balyozxane|gotûbêj]]). 18:38, 1 gulan 2024 (UTC)
:::::::@[[Bikarhêner:Balyozxane|Balyozxane]], erê rûyê nû ye, lê di qutiya amûran de Stub Sort tune ye. [[Bikarhêner:MikaelF|MikaelF]] ([[Gotûbêja bikarhêner:MikaelF#top|gotûbêj]]) 18:47, 1 gulan 2024 (UTC)
:::::::@[[Bikarhêner:Balyozxane|Balyozxane]] ahaa, aniha derdikeve :)) [[Bikarhêner:MikaelF|MikaelF]] ([[Gotûbêja bikarhêner:MikaelF#top|gotûbêj]]) 18:50, 1 gulan 2024 (UTC)
::::::::Temam wê demê! Înşela kêfa te pê were :) --[[Bikarhêner:Balyozxane|Balyozxane]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Balyozxane|gotûbêj]]). 18:51, 1 gulan 2024 (UTC)
:::::::::@[[Bikarhêner:Balyozxane|Balyozxane]] gelek spas! Gelo heman funksyon heye ji bo 
:::::::::== Çavkanî ==
:::::::::&lt;nowiki&gt;{{Çavkanî}}&lt;/nowiki&gt;?&lt;br&gt; [[Bikarhêner:MikaelF|MikaelF]] ([[Gotûbêja bikarhêner:MikaelF#top|gotûbêj]]) 18:57, 1 gulan 2024 (UTC)
::::::::::@[[Bikarhêner:MikaelF|MikaelF]] Na, tine ye. Lê belê eger di rûpelê de etîketa &lt;nowiki&gt;&lt;ref&gt;&lt;/nowiki&gt; an jî şablonên 1928, 1946, 1968 hebe, wê demê bota min otomatîk vê beşê çêdike. 
::::::::::Ez ê skrîptên nû li rûpela [[Wîkîpediya:Skrîptên_bikarhêneran#Lîste]] zêde bikim. Li vê rûpelê jî &quot;Bi kar bîne&quot; dibêje, eger pê lê bikî tu yê karibî vê skrîptê bi kar bînî. Li dawiya [[Wîkîpediya:Skrîptên_bikarhêneran#Lîste|lîsteyê]]  dibêje &quot;[[Bikarhêner:Balyozxane/skrîpt/înfo/tagger|tagger]] ([[Bikarhêner:Balyozxane/skrîpt/js/tagger.js|source]]) | Bi kar bîne&quot; vê amûrê bi kar bînî, ez bawer dikim kêfa te pê jî were. :) --[[Bikarhêner:Balyozxane|Balyozxane]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Balyozxane|gotûbêj]]). 19:03, 1 gulan 2024 (UTC)

== Alîreza Jadîdì ==

Silav, çima hûn bi berdewamî li hincetan digerin ku vê gotarê jêbirin? Çavkaniyên pêbawer ên vê gotarê hene, sedema daxwaza we ya jêbirinê ne mentiqî ye, ku ev gotar ne di Wîkîpediya Farisî de ye ji bo daxwaza jêbirinê ne qanî ye, dibe ku di pêşerojê de ev kes li Wîkîpediya Farisî were zêdekirin.

Di vê gotarê de çavkaniyên serbixwe û navneteweyî û pêbawer hene û çavkaniyên vê gotarê di nav xwe de Amazon, All movies (danûstandinên navneteweyî yên lîstikvanan), û transfermarket (danûstandinên navneteweyî yên futbolîstan) û ... [[Bikarhêner:Redvipt100|Redvipt100]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Redvipt100|gotûbêj]]) 14:17, 17 çiriya paşîn 2024 (UTC)

:Ma ji ber ku ew ne kurd e, divê di Wîkîpediya Kurdî de nebe? Ev ne mentiqî ye. Bi ser de jî koka wî kurdewarî ye, ango bav û kalên wî kurd bûne, lê ji ber ku çavkaniyek ku vê rastiyê îspat bike tune ye, ev babet li gotarê nehatiye zêdekirin. Lê bav û kalên wî kurd in. [[Bikarhêner:Redvipt100|Redvipt100]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Redvipt100|gotûbêj]]) 14:26, 17 çiriya paşîn 2024 (UTC)
:@[[Bikarhêner:Redvipt100|Redvipt100]], bila Elîreza hertim serkeftî be. Silav û rêz. [[Bikarhêner:MikaelF|MikaelF]] ([[Gotûbêja bikarhêner:MikaelF#top|gotûbêj]]) 20:57, 17 çiriya paşîn 2024 (UTC)

== Hunermend ==

* [[Omer Hemdî]]
* [[Beşar Îsa]]
* [[Zuhêr Hesib]]
* [[Reşîd Hiso]]
* [[Cemal Ebdo]] ([[Mîrê Hêkan]])
[[Bikarhêner:MikaelF|MikaelF]] ([[Gotûbêja bikarhêner:MikaelF#top|gotûbêj]]) 09:07, 2 kanûna pêşîn 2024 (UTC)</text>
      <sha1>004qwk0qvgrr2rv24zkieylckb1llwz</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Eliyê Teremaxî</title>
    <ns>0</ns>
    <id>24744</id>
    <revision>
      <id>1878084</id>
      <parentid>1684929</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T18:10:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Guherto</username>
        <id>41494</id>
      </contributor>
      <comment>lînk ji bo Marif Xeznedar</comment>
      <origin>1878084</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5491" sha1="lcyehcweqzuepf0acb48liylwjklwr9" xml:space="preserve">{{Agahîdank mirov
| nav                = Eliyê Teremaxî
| roja_jidayikbûnê   = 1591
| cihê_jidayikbûnê   = [[Teremax]], [[Miks]] (Herêma Hekariyê)
| roja_mirinê        = 1653
| cihê_mirinê        = [[Teremax]], [[Miks]]
| hevwelatî          = {{Ala|Kurdistan}}
| dîn                = [[Îslam]]
| perwerde           = Medreseyên Kurdistanê&lt;br/&gt;Zanîngeha Elezherê ya Misirê
| bandorker          = [[Mele Mehmûdê Bazîdî]], [[Mele Yûnisê Erqetînî]]
| netewe             = [[Kurd]]
| pîşe               = [[Zimannas]], [[alim]] û [[wêje]]van
}}
'''Eliyê Teremaxî''' (jdb. [[1591]] [[Teremax]], [[Miks]] (Herêma Hekariyê) – m. [[1653]] [[Teremax]], [[Miks]]) [[alim|alimê Îslamê]] û [[zimannas]]ê kurdî ye. Ew bi navê gundê xwe hatiye naskirin. Teremaxî yekemîn rêzimannivîs û pexşannivîsê [[kurd]] e&lt;ref&gt;{{Jêder |sernav=Kopîkirina arşîvê |url=http://www.kovarabir.com/eliye-teremaxi-u-ditinen-wi-yen-li-ser-reciken-rezimana-kurdi/ |roja-gihiştinê=2015-02-22 |roja-arşîvê=2011-12-29 |urlya-arşîvê=https://web.archive.org/web/20111229234210/http://www.kovarabir.com/eliye-teremaxi-u-ditinen-wi-yen-li-ser-reciken-rezimana-kurdi/ |rewşa-urlyê=mirî }}&lt;/ref&gt;

== Jiyana wî ==
Teremaxî ji gundê Teremaxê ye ku ev gund di navbera bajarê Hekarî û navçeya Muksê de ye. Ciyê jidayikbûn û mirina wî ev gund e. Di hinek berheman de wekî “Termûkî”, “Termûxî” û “Termakî” jî derbas dibe. Teremaxî piştî ku xwendina xwe ya medreseyê li deverên mîna [[Mûsil]], [[Besra]], [[Bexda]]d û [[zanîngeha Elezherê]] ya Misirê tamam kiriye, vegeriyaye gundê xwe û li wê derê ji bo dersdana feqiyan mizgeft û medrese ava kirine.
 
Di dema Eliyê Termexî de feqî û şagirdên kurdan di medreseyan de destûra [[zimanê erebî]] ji pirtûkên ku bi erebî hatine nivîsandin hîn dibûn. Lê Teremaxî bi armanca ku hînbûna destûra zimanê erebî ji bo feqiyên kurd yên ku hîn nû dest bi xwendinê dikin hêsantir bike, di sala 1000ê koçî de, ku beramberî bi 1591-1592 yê zayinî dike, bi [[kurmancî]] pirtûkek bi navê “Destûra Zimanê Erebî Bi Kurdî Digel Hinde Nimûneyêd Farisî û Kurdî” nivîsandiye. Ev zimannasê kurd di vê pirtûka xwe de gava di hinek babetan de li ser rêçikên rêzimana erebî sekiniye, wekî muqayese rêçikên rêzimanê farisî û kurdî yên di wan babetan de jî diyar kiriye.

Dîroknasê kurd ê navdar [[Mele Mehmûdê Bazîdî]] di sala 1274ê koçî de, ku beramberî bi 1857-1858ê zayinî dike, pêşgotinek li ser vê pirtûkê nivîsandiye û pirtûk wekî destnivîsek teslîmî Qonsolosê Rûsî yê bajarê [[Erzirom]]ê [[Aleksander Jaba]] kiriye. [[Marif Xeznedar]] ev destnivîsa ku li Lenîngiradê di Pirtûkxaneya Amojgeha Rojhilatnasî ya girêdayê bi Akademiya Zanistî ya Sovyetê de bi hejmara C1958 hatibû qeydkirin, di sala 1971ê de bi dest xistiye û di eynî salê de bi navê “Destûra Zimanê Erebî Bi Kurdî: Eliyê Teremaxî” li Bexdadê daye çapkirin.

[[Reşîd Findî]], rêçikên ku Elî Teremaxî di vê pirtûkê de derbarê rêzimana kurdî aniye zimên, di pirtûka xwe ya bi navê “Eliyê Teremaxî Yekemîn Rêzimannivîs û Pexşannivîsê Kurd e” (Bexda, 1985) de kom kirine û bê ku dest bide orijînala wan, bi alfabeya kurdî ya Başûr bi tîpên erebî nivîsandiye. Findî di vê pirtûka xwe de -çaxa ku ji navê wê jî tê fêmkirin- pêşniyaz dike ku Teremaxî wekî yekemîn rêzimannivîsê kurd bê damezrandin.

Elî Teremaxî di diyarkirina dîtinên xwe yên li ser rêçikên rêzimana kurdî de term û bêjeyên wê demê bi kar anîne, ku ev term û bêjeyên han bi giranî erebî ne. Çawa ku me got, Reşîd Findî jî dest nedaye tekstên Teremaxî û wan bi şiklê xwe yên orijînal tomar kirine. Lê kesê ku têra xwe di ziman û rêzimanê erebî de pispor nebe, mimkûn nîn e ku ji van gotin û term û bêjeyan fêm bike. Ji ber vî, me xwest ku em hem orijînala wan bi tîpên latînî binivîsînin hem jî wan wergerînin kurdiya nûjen. Em di vê nivîsa xwe de cih nadine nirx û şîroveyên li ser kêmasî û uslûban û em dest nadine mînakên orijînal yên ku Teremaxî bi kar anîne û Findî qeyd kirine. Lewra niyeta me ew e ku em di demek bê de hem vê xebata Teremaxî, hem jî xebata Yusuf Ziyadîn Paşa ya li ser rêzimana kurdî di pirtûkek de bicivînin û bi hûrgilî li ser wan bisekinin.

Pirtûk wî herî dawî ji aliyê [[Zeynelabidîn Zinar]] ve ji alfabeya erebî hatiye tipguhaztin ê ji aliyê PENCÎNAR Weşanxaneya Çanda Kurdî ve li Swêdê hatiye çapkirin.

== Berhem ==
* ''[[Serfa Kurmancî]]''

Ji bilî Serfa Kurmancî bi navê
* ''Qewlê Yekane'',
* ''Moriya Yaqut'',
* ''Kurêd Wetan'' (Welad)
* ''Jiyîna Heqîqet'' û ''Xewn''
berhem nivîsiye lê wendakirî ne.

== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}
* ''Serfa Kurmancî'', Mele Elî Teremaxî, Kurdî,  Pencînar Weşanxaneya Çanda Kurdî, Sverige/Stockholm, 1997, 140 rûpel, ISBN 91-972779-4-0. Tîpguhaztina ji alfabeya erebî: Zeynelabidin Zinar.

{{Wêjevanên kurd}}
{{Kontrola otorîteyê}}

[[Kategorî:Fîlozofên kurd]]
[[Kategorî:Jidayikbûn 1591]]
[[Kategorî:Kesên ji Miksê]]
[[Kategorî:Kurdên sedsala 17an]]
[[Kategorî:Kurdên sedsala 18an]]
[[Kategorî:Mirin 1653]]
[[Kategorî:Nivîskarên kurd]]
[[Kategorî:Nivîskarên zimanê kurdî]]
[[Kategorî:Wêjevanên kurd]]
[[Kategorî:Zanyarên kurd]]
[[Kategorî:Zimannasên kurd]]</text>
      <sha1>lcyehcweqzuepf0acb48liylwjklwr9</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Baba Serhengê Dewdanî</title>
    <ns>0</ns>
    <id>33851</id>
    <revision>
      <id>1878082</id>
      <parentid>1793112</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T18:10:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Guherto</username>
        <id>41494</id>
      </contributor>
      <comment>lînk ji bo Marif Xeznedar</comment>
      <origin>1878082</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1451" sha1="b94rjpdvzquqc4xtbqcbdr6s4ivxk13" xml:space="preserve">{{Sêwî|tarîx=tîrmeh 2024}}
{{Agahîdank mirov/wîkîdane
}}
'''Baba Serhengê Dewdanî''' (935 - 1007) [[helbestvan]] û ji [[pîr]]ek [[yarsan]]iyan bû. Navê wî Baba Serheng kurê Îbrahîmê Dewdanî ye. Peyva Baba li cem yarsaniyan hevwateya peyva pîr e. Ew li Hawramanê li devera çiyayê Şahoyî li jêriya bajarê Sineyê ji dayik bûye û laşê wî li gundê Tewêleyê hatiye veşartin. Wî bi goranî helbest nivîsîne.

Hinek [[çarîn]]/[[dubeytî|dubeytiyên]] wî di »Defterî dewrey Baba Serheng«î de hatine parastin. Ew di helbesteka xwe de dibêje yarsaniyan:

{{helbest|
Serhengî Sewdan, Serhengî Dewdan&lt;br&gt;
Ez ke namman, Serhengî Dewdan&lt;br&gt;
Çenê êr manan, megêlim herdan&lt;br&gt;
Megoşim perê, ayînî kurdan&lt;br&gt;
|nivîskar =Baba Serhengê Dewdanî
}}

Bi kurmancî:

{{helbest|
Serhengê Dewdan, Serhengê Dewdan&lt;br&gt;
Em ku navê me Serhengê Dewdan e&lt;br&gt;
Em li gel yaran li erdan digerin&lt;br&gt;
Têdikoşin ji bo zîndîkirina ayînê kurdan e
}}

== Çavkanî ==
* Mêjûy Edebî Kurdî, Dr. [[Marif Xeznedar]], bergê yekê, weşanxaneya Aras, Hewlêr, 2001. Amadekirin bi kurmancî: Sidqî Hirorî, [http://www.kulturname.com/?p=2179 Kulturname.com] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160305024350/http://www.kulturname.com/?p=2179 |date=2016-03-05 }}, 9/2009

{{Kontrola otorîteyê}}
{{Nivîskar-kurd-şitil}}

[[Kategorî:Helbestvanên kurd]]
[[Kategorî:Nivîskarên kurd]]
[[Kategorî:Yarsantî]]</text>
      <sha1>b94rjpdvzquqc4xtbqcbdr6s4ivxk13</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Êl Begê Caf</title>
    <ns>0</ns>
    <id>46362</id>
    <revision>
      <id>1878083</id>
      <parentid>1790991</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T18:10:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Guherto</username>
        <id>41494</id>
      </contributor>
      <comment>lînk ji bo Marif Xeznedar</comment>
      <origin>1878083</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2262" sha1="o0m6lfig6a2imkxi380wt3w63f8d5d3" xml:space="preserve">{{Sêwî|tarîx=tîrmeh 2024}}
'''Êl Begê Caf'''&lt;ref&gt;{{Jêder |sernav=Kopîkirina arşîvê |url=http://www.kulturname.com/?p=3407 |roja-gihiştinê=2011-08-30 |roja-arşîvê=2013-06-02 |urlya-arşîvê=https://web.archive.org/web/20130602230934/http://www.kulturname.com/?p=3407 |rewşa-urlyê=mirî }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;http://www.zazaki.net/haber/l-beg-caf-1492-1553-764.htm&lt;/ref&gt; ''(Êl Begî Caf)'' di sala [[1492]]'an de li bajarê [[Şarezûr]]ê di malbateka ji êla [[caf]]an de ji dayik dibe. Baweriya [[yarsan]]iyê wî wextî li herêma Şarezûrê belav bû. Wî li Şarezûrê dest bi xwendinê kir û herwiha çû [[Bexda]] û bajarên [[Îran]]ê jî. Ew ji bo xweparastina ji dijminên yarsaniyan, ji Şarezûrê çû [[Hewraman]]ê û li wê derê bi cih bûye. Êl Begê Caf di sala [[1553]]'an diçe ser dilovaniya xwe.
Êl Begê Caf helbestên pênckî nivîsîne û zimanê helbestên wî tevliheviyeka [[soranî]] û [[goranî]] ye. Ji helbestên wî yên di nav gel de belavbûne, yek jê li jêr e.

{{Helbest|
sernav=Her wa bûwe û her wa debê
Min be qewlî goran dekem&lt;br&gt;
Qisey le jêr hewrana dekem&lt;br&gt;
Hemûy bo soran dekem&lt;br&gt;
Îtaey dewran dekem&lt;br&gt;
Her wa bûwe û her wa debê&lt;br&gt;
Ewsa eday wefa dekem&lt;br&gt;
Serim pirr şor, sewda dekem&lt;br&gt;
Temaşayî dunya dekem&lt;br&gt;
Rû be tûrî [[Sîna]] dekem&lt;br&gt;
Her wa bûwe û her wa debê
|nivîskar =Êl Begê Caf
}}

Ew di vê pênckiya xwe ya li jêr de hinek pêşbîniyan dike, hê wî demî dibêje ku wê [[balafir]]ên bi dûkel peyda bibin û wê bifirin û wê guhertin li Îranê çê bibin.

{{Helbest|
Teyrê wek reid û berq debê&lt;br&gt;
Gwêçkey le dûkell xerq debê&lt;br&gt;
Deşt û derî pê leq debê&lt;br&gt;
Berûy hewa molleq debê&lt;br&gt;
Her wa bûwe û her wa debê
|nivîskar =Êl Begê Caf
}}

== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}
* Mêjûy Edebî Kurdî, Dr. [[Marif Xeznedar]], bergê yekê, weşanxaneya Aras, Hewlêr, 2001.

== Girêdanên derve ==
* [http://www.peyamner.com/details.aspx?l=5&amp;id=233260 Festîvala Êl begî Caf] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110905074959/http://peyamner.com/details.aspx?l=5&amp;id=233260 |date=2011-09-05 }}

{{Kontrola otorîteyê}}
{{Şitil}}

[[Kategorî:Helbestvanên kurd]]
[[Kategorî:Jidayikbûn 1492]]
[[Kategorî:Mirin 1533]]</text>
      <sha1>o0m6lfig6a2imkxi380wt3w63f8d5d3</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Gotûbêja Wîkîpediyayê:Portala komê</title>
    <ns>5</ns>
    <id>48887</id>
    <revision>
      <id>1878028</id>
      <parentid>1877990</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T16:43:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ghybu</username>
        <id>9854</id>
      </contributor>
      <comment>/* Ragihandin */ Bersiv</comment>
      <origin>1878028</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1102" sha1="2w75lbsuyzd5ow5fjm074c1wevxbjw4" xml:space="preserve">{{tmbox|text=Ev rûpel li ser [[Wîkîpediya:Portala komê]] ye, ji kerema xwe ji bo pirs û gotûbêjên din &lt;big&gt;'''[[Wîkîpediya:Dîwan (tevlîhev)|Dîwanê]]'''&lt;/big&gt; bi kar bînin.}}
{{Serê gotûbêjê|noarchive=1|search=no}}
{{Qutiya arşîvan|search=yes|
* [[/Arşîv 1|Arşîv 1]] (10 adar 2007 - 22 gulan 2012‎)&lt;br /&gt;
}}

== Ragihandin ==

Silav û rêz ji bo bikarhênerên hêja, pirseke min heye; gelo komeke ku bikarhêner tê de bi hêsanî danûstandinê bikin tine? Li telegramê an li qadeke din?  [[Bikarhêner:Bûraẍ Derdilî|Bûraẍ Derdilî]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Bûraẍ Derdilî|gotûbêj]]) 10:40, 1 kanûna pêşîn 2024 (UTC)

:{{silav|Bûraẍ Derdilî}}. Komeke bikarhêner li ser [[Wêne:Discord color D.svg|12px|link=]] [[en:Discord|Discord]]ê heye (bi soranî): '''[https://discord.com/invite/TWyzqBv]'''. Zimanên din jî hene: [[:en:Wikipedia:Discord]], [[:fr:Aide:Discord]], [[:de:Wikipedia:WikiProjekt Discord]] , [[:tr:Vikipedi:Discord]], ... [[Bikarhêner:Ghybu|Ghybu]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Ghybu|gotûbêj]]) 16:43, 1 kanûna pêşîn 2024 (UTC)</text>
      <sha1>2w75lbsuyzd5ow5fjm074c1wevxbjw4</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878029</id>
      <parentid>1878028</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T16:44:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ghybu</username>
        <id>9854</id>
      </contributor>
      <comment>/* Ragihandin */ Bersiv</comment>
      <origin>1878029</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1267" sha1="cg2azhd1i485t5se8yf0id5hpcx0ja8" xml:space="preserve">{{tmbox|text=Ev rûpel li ser [[Wîkîpediya:Portala komê]] ye, ji kerema xwe ji bo pirs û gotûbêjên din &lt;big&gt;'''[[Wîkîpediya:Dîwan (tevlîhev)|Dîwanê]]'''&lt;/big&gt; bi kar bînin.}}
{{Serê gotûbêjê|noarchive=1|search=no}}
{{Qutiya arşîvan|search=yes|
* [[/Arşîv 1|Arşîv 1]] (10 adar 2007 - 22 gulan 2012‎)&lt;br /&gt;
}}

== Ragihandin ==

Silav û rêz ji bo bikarhênerên hêja, pirseke min heye; gelo komeke ku bikarhêner tê de bi hêsanî danûstandinê bikin tine? Li telegramê an li qadeke din?  [[Bikarhêner:Bûraẍ Derdilî|Bûraẍ Derdilî]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Bûraẍ Derdilî|gotûbêj]]) 10:40, 1 kanûna pêşîn 2024 (UTC)

:{{silav|Bûraẍ Derdilî}}. Komeke bikarhêner li ser [[Wêne:Discord color D.svg|12px|link=]] [[en:Discord|Discord]]ê heye (bi soranî): '''[https://discord.com/invite/TWyzqBv]'''. Zimanên din jî hene: [[:en:Wikipedia:Discord]], [[:fr:Aide:Discord]], [[:de:Wikipedia:WikiProjekt Discord]] , [[:tr:Vikipedi:Discord]], ... [[Bikarhêner:Ghybu|Ghybu]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Ghybu|gotûbêj]]) 16:43, 1 kanûna pêşîn 2024 (UTC)
::PS: Herwiha bnr. [[Wîkîpediya:Dîwan (tevlîhev)]] [[Bikarhêner:Ghybu|Ghybu]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Ghybu|gotûbêj]]) 16:44, 1 kanûna pêşîn 2024 (UTC)</text>
      <sha1>cg2azhd1i485t5se8yf0id5hpcx0ja8</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878030</id>
      <parentid>1878029</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T16:46:17Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ghybu</username>
        <id>9854</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* Ragihandin */</comment>
      <origin>1878030</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1261" sha1="e3s22yxo5jthbhb0qkes58ggs7cyo2o" xml:space="preserve">{{tmbox|text=Ev rûpel li ser [[Wîkîpediya:Portala komê]] ye, ji kerema xwe ji bo pirs û gotûbêjên din &lt;big&gt;'''[[Wîkîpediya:Dîwan (tevlîhev)|Dîwanê]]'''&lt;/big&gt; bi kar bînin.}}
{{Serê gotûbêjê|noarchive=1|search=no}}
{{Qutiya arşîvan|search=yes|
* [[/Arşîv 1|Arşîv 1]] (10 adar 2007 - 22 gulan 2012‎)&lt;br /&gt;
}}

== Ragihandin ==

Silav û rêz ji bo bikarhênerên hêja, pirseke min heye; gelo komeke ku bikarhêner tê de bi hêsanî danûstandinê bikin tine? Li telegramê an li qadeke din?  [[Bikarhêner:Bûraẍ Derdilî|Bûraẍ Derdilî]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Bûraẍ Derdilî|gotûbêj]]) 10:40, 1 kanûna pêşîn 2024 (UTC)

:{{silav|Bûraẍ Derdilî}}. Komeke bikarhêner li ser [[Wêne:Discord color D.svg|12px|link=]] [[en:Discord|Discord]]ê heye (bi soranî): '''[https://discord.com/invite/TWyzqBv]'''. Bi zimanên din: [[:en:Wikipedia:Discord]], [[:fr:Aide:Discord]], [[:de:Wikipedia:WikiProjekt Discord]] , [[:tr:Vikipedi:Discord]], ... [[Bikarhêner:Ghybu|Ghybu]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Ghybu|gotûbêj]]) 16:43, 1 kanûna pêşîn 2024 (UTC)
::PS: Herwiha bnr. [[Wîkîpediya:Dîwan (tevlîhev)]] [[Bikarhêner:Ghybu|Ghybu]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Ghybu|gotûbêj]]) 16:44, 1 kanûna pêşîn 2024 (UTC)</text>
      <sha1>e3s22yxo5jthbhb0qkes58ggs7cyo2o</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878031</id>
      <parentid>1878030</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T16:51:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ghybu</username>
        <id>9854</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* Ragihandin */</comment>
      <origin>1878031</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1289" sha1="24013do4vbbiarnu5851l16lirxptij" xml:space="preserve">{{tmbox|text=Ev rûpel li ser [[Wîkîpediya:Portala komê]] ye, ji kerema xwe ji bo pirs û gotûbêjên din &lt;big&gt;'''[[Wîkîpediya:Dîwan (tevlîhev)|Dîwanê]]'''&lt;/big&gt; bi kar bînin.}}
{{Serê gotûbêjê|noarchive=1|search=no}}
{{Qutiya arşîvan|search=yes|
* [[/Arşîv 1|Arşîv 1]] (10 adar 2007 - 22 gulan 2012‎)&lt;br /&gt;
}}

== Ragihandin ==

Silav û rêz ji bo bikarhênerên hêja, pirseke min heye; gelo komeke ku bikarhêner tê de bi hêsanî danûstandinê bikin tine? Li telegramê an li qadeke din?  [[Bikarhêner:Bûraẍ Derdilî|Bûraẍ Derdilî]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Bûraẍ Derdilî|gotûbêj]]) 10:40, 1 kanûna pêşîn 2024 (UTC)

:{{silav|Bûraẍ Derdilî}}. Komeke bikarhêner li ser [[Wêne:Discord color D.svg|12px|link=]] [[en:Discord|Discord]]ê heye (bi soranî): '''[https://discord.com/invite/TWyzqBv]'''. Bi zimanên din: [[:en:Wikipedia:Discord]], [[:fr:Aide:Discord]], [[:de:Wikipedia:WikiProjekt Discord]] , [[:tr:Vikipedi:Discord]], ... [[Bikarhêner:Ghybu|Ghybu]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Ghybu|gotûbêj]]) 16:43, 1 kanûna pêşîn 2024 (UTC)
::PS: Herwiha bnr. [[Wîkîpediya:Dîwan (tevlîhev)]] û [[meta:Wikimedia Forum]] [[Bikarhêner:Ghybu|Ghybu]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Ghybu|gotûbêj]]) 16:44, 1 kanûna pêşîn 2024 (UTC)</text>
      <sha1>24013do4vbbiarnu5851l16lirxptij</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878102</id>
      <parentid>1878031</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T19:30:00Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Bûraẍ Derdilî</username>
        <id>48319</id>
      </contributor>
      <comment>/* Ragihandin */ Bersiv</comment>
      <origin>1878102</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1486" sha1="f39odbb8a8ahscpvtl5wptwsyybon8d" xml:space="preserve">{{tmbox|text=Ev rûpel li ser [[Wîkîpediya:Portala komê]] ye, ji kerema xwe ji bo pirs û gotûbêjên din &lt;big&gt;'''[[Wîkîpediya:Dîwan (tevlîhev)|Dîwanê]]'''&lt;/big&gt; bi kar bînin.}}
{{Serê gotûbêjê|noarchive=1|search=no}}
{{Qutiya arşîvan|search=yes|
* [[/Arşîv 1|Arşîv 1]] (10 adar 2007 - 22 gulan 2012‎)&lt;br /&gt;
}}

== Ragihandin ==

Silav û rêz ji bo bikarhênerên hêja, pirseke min heye; gelo komeke ku bikarhêner tê de bi hêsanî danûstandinê bikin tine? Li telegramê an li qadeke din?  [[Bikarhêner:Bûraẍ Derdilî|Bûraẍ Derdilî]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Bûraẍ Derdilî|gotûbêj]]) 10:40, 1 kanûna pêşîn 2024 (UTC)

:{{silav|Bûraẍ Derdilî}}. Komeke bikarhêner li ser [[Wêne:Discord color D.svg|12px|link=]] [[en:Discord|Discord]]ê heye (bi soranî): '''[https://discord.com/invite/TWyzqBv]'''. Bi zimanên din: [[:en:Wikipedia:Discord]], [[:fr:Aide:Discord]], [[:de:Wikipedia:WikiProjekt Discord]] , [[:tr:Vikipedi:Discord]], ... [[Bikarhêner:Ghybu|Ghybu]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Ghybu|gotûbêj]]) 16:43, 1 kanûna pêşîn 2024 (UTC)
::PS: Herwiha bnr. [[Wîkîpediya:Dîwan (tevlîhev)]] û [[meta:Wikimedia Forum]] [[Bikarhêner:Ghybu|Ghybu]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Ghybu|gotûbêj]]) 16:44, 1 kanûna pêşîn 2024 (UTC)
::Spas, lê girêdanka discordê ne serhêl e. - - [[Bikarhêner:Bûraẍ Derdilî|Bûraẍ Derdilî]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Bûraẍ Derdilî|gotûbêj]]) 19:30, 1 kanûna pêşîn 2024 (UTC)</text>
      <sha1>f39odbb8a8ahscpvtl5wptwsyybon8d</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878113</id>
      <parentid>1878102</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T19:51:00Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ghybu</username>
        <id>9854</id>
      </contributor>
      <comment>/* Ragihandin */</comment>
      <origin>1878113</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1641" sha1="qzqwdpc1tfavtvebtud6ul0vfyvn3mu" xml:space="preserve">{{tmbox|text=Ev rûpel li ser [[Wîkîpediya:Portala komê]] ye, ji kerema xwe ji bo pirs û gotûbêjên din &lt;big&gt;'''[[Wîkîpediya:Dîwan (tevlîhev)|Dîwanê]]'''&lt;/big&gt; bi kar bînin.}}
{{Serê gotûbêjê|noarchive=1|search=no}}
{{Qutiya arşîvan|search=yes|
* [[/Arşîv 1|Arşîv 1]] (10 adar 2007 - 22 gulan 2012‎)&lt;br /&gt;
}}

== Ragihandin ==

Silav û rêz ji bo bikarhênerên hêja, pirseke min heye; gelo komeke ku bikarhêner tê de bi hêsanî danûstandinê bikin tine? Li telegramê an li qadeke din?  [[Bikarhêner:Bûraẍ Derdilî|Bûraẍ Derdilî]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Bûraẍ Derdilî|gotûbêj]]) 10:40, 1 kanûna pêşîn 2024 (UTC)

:{{silav|Bûraẍ Derdilî}}. Komeke bikarhêner li ser [[Wêne:Discord color D.svg|12px|link=]] [[en:Discord|Discord]]ê heye (bi soranî): '''[https://discord.com/invite/TWyzqBv]'''. Bi zimanên din: [[:en:Wikipedia:Discord]], [[:fr:Aide:Discord]], [[:de:Wikipedia:WikiProjekt Discord]] , [[:tr:Vikipedi:Discord]], ... [[Bikarhêner:Ghybu|Ghybu]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Ghybu|gotûbêj]]) 16:43, 1 kanûna pêşîn 2024 (UTC)
::PS: Herwiha bnr. [[Wîkîpediya:Dîwan (tevlîhev)]] û [[meta:Wikimedia Forum]] [[Bikarhêner:Ghybu|Ghybu]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Ghybu|gotûbêj]]) 16:44, 1 kanûna pêşîn 2024 (UTC)
::Spas, lê girêdanka discordê ne serhêl e. - - [[Bikarhêner:Bûraẍ Derdilî|Bûraẍ Derdilî]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Bûraẍ Derdilî|gotûbêj]]) 19:30, 1 kanûna pêşîn 2024 (UTC)
:::[https://discord.com/invite/TWyzqBv Ev]?--[[Bikarhêner:Ghybu|Ghybu]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Ghybu|gotûbêj]]) 19:51, 1 kanûna pêşîn 2024 (UTC)</text>
      <sha1>qzqwdpc1tfavtvebtud6ul0vfyvn3mu</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Pirasa</title>
    <ns>0</ns>
    <id>52850</id>
    <revision>
      <id>1878164</id>
      <parentid>1824134</parentid>
      <timestamp>2024-12-02T02:28:03Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Balyozbot</username>
        <id>42414</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[Bikarhêner:Balyozxane/skrîpt/py/categorizeWithCreator.py|Bot]]: Kategoriyên kêm ji en.wîkiyê lê hatin zêdekirin</comment>
      <origin>1878164</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1620" sha1="02y4wcau1yvgkvtkic4blnauwv1r9x0" xml:space="preserve">{{Bêçavkanî|tarîx=nîsan 2024}}
{{Agahîdanka giştî
| sernavê_wêne       = Ji pirasayê re &quot;qurad&quot; jî dibêjin.
}}
'''Pirasa''', carnan '''pirase''' yan '''porrîse''' (''Allium ampeloprasum'' an ''Allium porrum''), cureyekî [[riwek]]ê ji çîna ''[[Allium]]'' e ku di [[famîleya sîr û pîvazan]] de cih digire. Navê bi piraseyê ji [[kurdî]]/îraniya kevn tê. Di [[hîtîtî]] de ''garassar'',{{Çavkanî hewce ye|tarîx=nîsan 2024}} di yewnaniya kevn de ''prasînos''{{Çavkanî hewce ye|tarîx=nîsan 2024}} e. Li [[Kurdistan]] çandiniya wê kêm e. Kurd bêhtir ji [[pîvaz]] û [[sîr]]ê hez dikin.{{Çavkanî hewce ye|tarîx=nîsan 2024}}

Riwekeke dusalane ye, heya 60–80&amp;nbsp;cm bilind dibe. Xwarbar e, di gelek xwarinan de tê bikaranîn. Bi taybetî di [[şorbe]], [[hêyavk]] û [[kilor]]an de. Li [[Zagros]]an, bakurê [[Mezopotamya]]yê bo cara pêşîn hatiye xwarin. Karkerên di pîramîdên Egîptê ([[Misir]]) de xebitîne jî pirasa dixwaribûne.{{Çavkanî hewce ye|tarîx=nîsan 2024}} Yek ji bernavkên [[Nero]], ''porrophagus'' (&quot;pirasaxwur&quot;) bûye.

Pirase [[vîtamîn]]a C, K, [[asîd]]a folîk, [[kalyûm]], [[kalsiyûm]], [[magnezyûm]], [[mangan]] û [[hesin]] dihewîne.{{Çavkanî hewce ye|tarîx=nîsan 2024}} [[Biharbêhn]]a wê jî tê çêkirin.{{Çavkanî hewce ye|tarîx=nîsan 2024}}

== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}

== Girêdanên derve ==
{{Commons|Allium porrum|''Allium porrum''}}

{{Interwiki conflict}}

{{Kontrola otorîteyê}}
{{Şitil}}

[[Kategorî:Biharat]]
[[Kategorî:Famîleya sîr û pîvazan]]
[[Kategorî:Sebze]]
[[Kategorî:Zargotina walesî]]</text>
      <sha1>02y4wcau1yvgkvtkic4blnauwv1r9x0</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Şablon:Bi-ku-Arab</title>
    <ns>10</ns>
    <id>59457</id>
    <revision>
      <id>1878123</id>
      <parentid>1065484</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T20:05:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Balyozxane</username>
        <id>39702</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Reverted 2 edits by [[Special:Contributions/Sayit25|Sayit25]] ([[User talk:Sayit25|talk]]) ([[:m:User:Xiplus/TwinkleGlobal|TwinkleGlobal]])</comment>
      <origin>1878123</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="186" sha1="12p4sjrx3dis4w0dz1lz47j0td2blnl" xml:space="preserve">{{bi-zimanê|ku-Arab|{{{1}}}|rtl=erê|size=120%|valign=middle|{{{2&lt;includeonly&gt;|&lt;/includeonly&gt;}}}}}&lt;noinclude&gt;

{{Belgekirin|content={{Bi-zimanê/belge|ku-Arab|Arab=erê}}}}
&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>12p4sjrx3dis4w0dz1lz47j0td2blnl</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kategorî:Wêje li gorî zimanan</title>
    <ns>14</ns>
    <id>60617</id>
    <revision>
      <id>1878101</id>
      <parentid>1698645</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T19:28:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Avestaboy</username>
        <id>34898</id>
      </contributor>
      <origin>1878101</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="92" sha1="bht0abniay9lz1v13dz0sz09dgr45en" xml:space="preserve">{{Kategoriya Commonsê}}
[[Kategorî:Kategorî li gorî zimanan]]
[[Kategorî:Wêje| Ziman]]</text>
      <sha1>bht0abniay9lz1v13dz0sz09dgr45en</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Yekîneyên Parastina Jinê</title>
    <ns>0</ns>
    <id>64869</id>
    <revision>
      <id>1878147</id>
      <parentid>1852191</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T21:12:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ferrus</username>
        <id>5380</id>
      </contributor>
      <origin>1878147</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="25693" sha1="nibynw0axymnhgrn9c67eijhserm4vy" xml:space="preserve">{{Agahîdank rêxistinên leşkerî
| nav                = Yekîneyên Parastina Jinê
| navê rastî         = 
| navê rastî ziman   = Kurdî
| wêne               = YPJ Flag.svg
| wêne mezinî        = 250px
| wêne binnivîs      = 
| sernûçe            = 
| çalak              = 2012 – niha
| îdeolojî           = 
| girêdayîbûn        = 
| kom                = 
| avaker             = 
| damezrêner         = 
| serokê damezrêner  = 
| sernav rêber       = 
| rêber              = 
| serok              = 
| rêberê leşkerî     = 
| rêberê siyasî      = 
| sernav rêber1      = 
| navê rêber1        = 
| sernav rêber2      = 
| navê rêber2        = 
| berdevk            = 
| axaftvan           = 
| sergeh             = 
| herêm              = [[Kantona Cizîrê ya Rojavaya Kurdistanê]] &lt;br&gt; [[Kantona Kobaniyê ya Rojavaya Kurdistanê]] &lt;br&gt; [[Kantona Efrînê ya Rojavaya Kurdistanê]]
| mezinahî           = 10.000 – 20.000
| perçeyek ji        = 
| pêşrew             = 
| derizandin         = 
| bihevkelanî        = 
| pêşî               = 
| bi eslî wek        = 
| navê pêşî          = 
| berê               = 
| navê berê          = 
| paşê               = 
| bûye               = 
| navê paşê          = 
| bihevkelyan        = 
| derizandin ser     = 
| domdar             = 
| hevpeyman          = 
| dijber             = 
| şer                = *Şerê Serê Kaniyê 
*Şerê Helebê
*Şerê Kobanê
*Şerê Cezaa
*Şerê Efrînê
| rêxistin           = 
| malper             = {{URL|ypjrojava.com}}
| terxankirin wek komekî terorî ji aliyê = 
| nasnameya etîketa sembol = 
| nasnameya sembol   = 
| nasnameya etîketa sembol2 = 
| nasnameya sembol2  = 
| nasnameya etîketa sembol3 = 
| nasnameya sembol3  = 
| nasnameya etîketa sembol4 = 
| nasnameya sembol4  = 
}}
'''Yekîneyên Parastina Jinê''' bi kurtasî '''YPJ''', [[Rêxistina parastinê|rêxistinek parastinê]] ye ku bi temamî ji [[Jin|jinan]] pêk tê. YPJ beşek ji [[Hêzên Sûriya Demokratîk]] e, ku yek ji hêzên çekdar ên [[Rojavaya Kurdistanê|Rojavayê Kurdistanê]] ye.&lt;ref&gt;{{Jêder-kovar |paşnav=Başer |pêşnav=Çağlayan |tarîx=2022-05-27 |sernav=Women Insurgents, Rebel Organization Structure, and Sustaining the Rebellion: The Case of the Kurdistan Workers’ Party |url=https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/09636412.2022.2097889 |kovar=Security Studies |ziman=en |cild=31 |hejmar=3 |rr=381–416 |doi=10.1080/09636412.2022.2097889 |issn=0963-6412 }}&lt;/ref&gt; Şervanên YPJê bi giranî jinên [[kurd]] pêk tê û ji gelek [[Netewe|neteweyên]] curbicur [[Şervan|şervanên]] jin di nav rêxistina YPJê de hene.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://newpol.org/issue_post/commune-rojava/ |sernav=A Commune in Rojava? |tarîx=2016-01-31 |malper=New Politics |ziman=en-US |tarîxa-gihiştinê=2023-07-04 }}&lt;/ref&gt; Yekîneyên Parastina Jinê (YPJ) di dema [[Şerê navxweyî yê Sûriyê|şerê navxweyî yê Suriyê]] li [[Rojavaya Kurdistanê|Rojavayê Kurdistanê]] hatiye damezrandin.&lt;ref&gt;{{Jêder-kitêb |url=https://books.google.com/books?id=0ilBjgEACAAJ |sernav=A Road Unforeseen: Women Fight the Islamic State |paşnav=Tax |pêşnav=Meredith |tarîx=2016 |weşanger=Bellevue Literary Press |isbn=978-1-942658-10-8 |ziman=en }}&lt;/ref&gt;

== Dîrok ==
Jin ji destpêka sala [[2011|2011ê]] û vir ve tevlî şerê berxwedana  kurdên Sûriyê bûne. Ew beşek ji [[YXG]] bûn, ku paşê di [[2012|2012ê]] de navê xwe wek [[Yekîneyên Parastina Gel|YPG]] guherî. YPJ di 4ê [[Nîsan|nîsana]] [[2013|2013ê]] de weke rêxistinek tenê ji bo jinan bi tabûra yekemîn a li [[Cindirêsê]]&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://jankalan.wordpress.com/2013/03/03/formation-the-first-battalion-of-womens-protection-units-in-western-kurdistan/ |sernav=Formation the first battalion of women’s protection units in western Kurdistan |malper=JAN KALAN |tarîx=2013-03-03 |roja-gihiştinê=2024-12-01 |ziman=tr-TR |paşnav=jankalan}}&lt;/ref&gt; hate avakirin û piştre xebatên xwe ber bi [[Kantona Kobaniyê|kantonên Kobanê]] û [[Kantona Cizîrê|Cizîrê]] ve berfireh kir. Hemû şervanên jin ên ku berê di nava yekîneyên mixalif ên YPGê de cih digirtin, bi awayekî xweser bûn endamên YPJê. Di destpêkê de li her sê [[Kanton|kantonên]] Rojava tenê [[Tabûr|tabûrek]] YPJê hebû, lê li her taxê tabûrek bi lez hat avakirin û rêxistin berfirehtir bû.

Ji sala [[2014|2014ê]] heta [[Çiriya paşîn|mijdara]] [[2016|2016ê]] YPJê di navbera 7 hezar û 20 hezarî de endam jimartin. Di [[Tebax|tebaxa]] [[2017|2017ê]] de hat ragihandin ku rêxistin 24 hezar endamên wê hene.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://ghostarchive.org/archive/7ZnGC |sernav=Meet the female soldiers in Syria and Iraq fighting for gender equality as much as freedom {{!}} Ghostarchive |malper=ghostarchive.org |roja-gihiştinê=2024-12-01}}&lt;/ref&gt; Piştî şikestina [[Dewleta Îslamî ya Iraq û Şamê|DAIŞê]], ev hejmar kêm bûye, û li gorî hevpeyvîna ku Fermandarê Giştî Newroz Ehmed ji [[Rojname|rojnameya]] [[The Guardian]] re kiriye, niha 5000 e.&lt;ref&gt;{{Jêder-nûçe |paşnav=Flock |pêşnav=Elizabeth |tarîx=2021-07-19 |sernav=‘Now I’ve a purpose’: why more Kurdish women are choosing to fight |url=https://www.theguardian.com/global-development/2021/jul/19/came-to-fight-stayed-for-the-freedom-why-more-kurdish-women-are-taking-up-arms |roja-gihiştinê=2024-12-01 |xebat=The Guardian |ziman=en-GB |issn=0261-3077}}&lt;/ref&gt;

Di şerê navxweyî yê Sûriyê de, YPJ û YPG li bakurê Sûriyê li dijî çeteyên curbicur şer kirin, di nav de Dewleta Îslamî li Iraq û Şamê (DAIŞ). YPJê beşdarî parastina Kobanî di dema Dorpêkirina Kobanî de jî bû&lt;ref&gt;{{Jêder-kovar |paşnav=Tank |pêşnav=Pinar |tarîx=2017-10-17 |sernav=Kurdish Women in Rojava: From Resistance to Reconstruction |url=https://brill.com/view/journals/wdi/57/3-4/article-p404_7.xml |kovar=Die Welt des Islams |ziman=en |cild=57 |hejmar=3-4 |rr=404–428 |doi=10.1163/15700607-05734p07 |issn=1570-0607}}&lt;/ref&gt;, ku di adara 2014ê dest pê kiribû. Gelek ajansên ragihandinê yên [[Zimanê kurdî|kurdî]] radigihînin ku &quot;Di şer de hêzên YPJê gelek girîng bûn&quot;. Di dorpêçkirina Kobanî de, berî ku YPJ alîkarî ji hêzên [[Rojava|rojavayî]] werbigire, neçar mabû ku êrîşên DAIŞê tenê bi çekên sivik rawestîne: Wan kalaşnîkovên rûsî yên kevnar ên ji bazara reş, bombeyên destçêkirî, û tankên ku ji wesayîtên înşaetê û pîkapên li hev kom kirin&quot; bikar anîn. Ta ku di [[Çiriya pêşîn|cotmeha]] 2014ê de Amerîka dest bi kordînasyona êrîşên esmanî bi şervanên YPJ-YPGê yên li ser erdê bike.

Her wiha YPG, YPJ û [[Partiya Karkerên Kurdistanê|PKK]] di tebaxa 2014ê de tevlî operasyoneke leşkerî ya li [[Çiyayên Şingalê|Çiyayê Şengalê]] bûn, û bi qasî 10,000 [[êzdî]] ji [[Komkujiya êzdiyan|qirkirina di destê DAIŞê]] de rizgar kirin.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://gulfnews.com/world/mena/kurds-press-sinjar-operation-in-north-iraq-1.1429595 |sernav=Kurds press Sinjar operation in north Iraq |malper=gulfnews.com |tarîx=2014-12-20 |roja-gihiştinê=2024-12-01 |ziman=en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://www.marieclaire.com/culture/news/a6643/these-are-the-women-battling-isis/ |sernav=These Remarkable Women Are Fighting ISIS. It's Time You Know Who They Are |malper=Marie Claire Magazine |tarîx=2014-10-01 |roja-gihiştinê=2024-12-01 |ziman=en |paşnav=News |pêşnav=Elizabeth Griffin published in}}&lt;/ref&gt; DIAŞê piştî ku [[Pêşmerge]] ji herêmê derketibûn, piraniya deverên derdora Çiyayê Şengalê xistibû bin kontrola xwe.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://www.ibtimes.co.in/isis-threat-kurdish-forces-rescue-10000-yazidis-sinjar-mountains-606510 |sernav=ISIS Threat: Kurdish Forces Rescue 10,000 Yazidis from Sinjar Mountains |malper=www.ibtimes.co.in |tarîx=2014-08-10 |roja-gihiştinê=2024-12-01 |ziman=en |paşnav=Varghese |pêşnav=Johnlee}}&lt;/ref&gt; Ji ber ku DAIŞ êzdiyan wekî &quot;civaka bêbawer&quot; dibîne&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://www.ibtimes.co.in/isis-threat-25000-children-starving-sinjar-mountains-photos-606225 |sernav=ISIS Threat: 25,000 Children Starving in Sinjar Mountains [Photos] |malper=www.ibtimes.co.in |tarîx=2014-08-06 |roja-gihiştinê=2024-12-01 |ziman=en |paşnav=Varghese |pêşnav=Johnlee}}&lt;/ref&gt;, yên ku ji berê ve li dora Şengalê dijîn, gelê êzdî neçar mabû ku birevin çiyayan. Vê yekê bi dehhezarên êzdî, di nav wan de jin, [[zarok]] û extiyar, bê [[xwarin]], [[stargeh]] û [[alîkarî]] hiştin.[22] Yên ku hîna li bajêr bûn, yan ji aliyê DAIŞê ve hatin qetilkirin yan jî wek [[Xulamtî|xulam]] hatin revandin.&lt;ref&gt;{{Cite book |sernav=Report on the Protection of Civilians in Armed Conflict in Iraq: 6 July – 10 September 2014. UN Assistance Mission for Iraq (UNAMI) and the Office of the High Commissioner for Human Rights (OHCHR). Retrieved 4 April 2015.}}&lt;/ref&gt;

Li gel alîkariya êrîşên asmanî yên amerîkî, herêmeke ewle ya bi dirêjahiya 30 kîlometreyan (19 mi) ji bo penaberên êzîdî hate avakirin, da ku ji destê DAIŞê birevin. Paşê penaber derbasî Bakurê Sûriyê bûn û piraniya wan piştre çûn herêmên ewletir ên [[Başûrê Kurdistanê|Kurdistana Iraqê]].

Îro YPJê di çarçoveya Hêzên Sûriyeya Demokratîk (QSD) de li kêleka YPGê têkoşîna xwe didomîne. YPJ di şerên wek êrîşa HSDê de li dijî baregehên sereke yên DAIŞê li [[Tebqa]] û [[Reqa|Reqqayê]] beşdar bû, û wek hêza sereke&lt;ref&gt;{{Jêder-nûçe |paşnav=Gardner |pêşnav=David |tarîx=2017-04-04 |sernav=Chaos will reign when Isis loses Raqqa |url=https://www.ft.com/content/f66687d0-190c-11e7-9c35-0dd2cb31823a |roja-gihiştinê=2024-12-01 |xebat=Financial Times}}&lt;/ref&gt; (ligel YPG) ji bo Amerîka xizmet dikir.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://web.archive.org/web/20171009205836/http://en.hawarnews.com/the-commander-clara-4-stages-achieved-their-aims/ |sernav=The commander Clara: 4 stages achieved their aims {{!}} ANHA |malper=web.archive.org |tarîx=2017-10-09 |roja-gihiştinê=2024-12-01}}&lt;/ref&gt; Di dema [[Operasyona Çiqlê Zeytûnê]] de, êrîşa [[Tirkiye|dewleta Tirk]] a li dijî [[Kantona Efrînê]], yekîneyên YPJê dîsa bi giranî tevlî şer bûn. Taktîkên [[şerê gerîlayî]] yek ji wan taktîkan bû ku li dijî Tirkiye û hevalbendên wê yên Sûriyeyê hatin bikaranîn.

Çeteyên terorîst ên Sûriyeyê ji şervanên YPGê ditirsin û ew şermezar dikin. Gelek îslamîstên cîhadî bawer dikin ku ger ji aliyê şervaneke jin ve bên kuştin ew ê rasterast biçin dojehê.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://www.diepresse.com/3893702/kaempferinnen-der-ypj-die-is-terroristen-haben-angst-vor-uns-frauen |sernav=Kämpferinnen der YPJ: &quot;Die IS-Terroristen haben Angst vor uns... |malper=Die Presse |tarîx=2014-10-18 |roja-gihiştinê=2024-12-01 |ziman=de |paşnav=Schneider |pêşnav=18 10 2014 um 18:21 von Wieland}}&lt;/ref&gt; Lewma di êrîşa 2019ê ya Tirkiyeyê ya li ser Bakur û Rojhilatê Sûriyeyê de çeteyên [[Artêşa Azad a Sûrîyê|Artêşa Azad a Sûriyê]] ku Tirkiye piştgiriya wan dike, termê şervaneke YPJê ya ku li bejahiya nêzîkî Kobanî hatibû kuştin, pêl û perçe kiribûn.&lt;ref&gt;{{Jêder-nûçe |tarîx=2019-11-03 |sernav=Syria conflict: The 'war crimes' caught in brutal phone footage |url=https://www.bbc.com/news/world-middle-east-50250330 |roja-gihiştinê=2024-12-01 |ziman=en-GB}}&lt;/ref&gt;

== Îdeolojî ==
[[Wêne:Kurdish female fighter.jpg|thumb|çep|Şervaneke YPJ.]]
Amblema YPJê li ser zemîne [[kesk]] stêrka sor, bi rengê zer jî li derdora stêrkê navê rêxistinê hatiye nivîsandin.

YPJ di çarcovaya Paradîgmaya Civaka Demokratîk,Ekolojîk û Azadiya Zayendî di xeta parastina Rewa de têkoşînkirin di serî de li hemberî hemû êrişên li ser civak, jin û nîrxen gelê me ji bo derbaskirina pergala 5 hezar sal ya baviksalarî, dewletperestî, ji bo avakirina Suriyeke demokratîk û Kurdistaneke azad li hemberî pergala serdestiya artêşa zilam, cinsîyetperestî, olperestî, netewperestî û zanistperestî hêza yekîneyên xweser avadike. Hêza parastina rawa ya jin û têkoşîna azadiya jin digire bin ewlehiyê.

== Rexistinkirin ==

&lt;1&gt;[[YPJ]] xwe weke fermandariya giştî û fermandariyên jêrîn bi rexistin dike li gorî vê yekê, bîryargeha giştî li ser 3 navendan tê bi rexistin kirin. Navenda yekemîn bîryargeha Cizîrê ya duyemîn bîryargeha Kobanê û ya sêyemîn bîryargeha Efrînê.

&lt;2&gt;Merciya bîryaran ya herî jor(karar merci) konferansa [[YPJ]] ye. Di rewşên awarte de meclîsa leşkerî [[kom]] dibe. Xebata YPJ ya salekî dinirxîne û pilansaziya salê derdixinê.

&lt;3&gt;Meclîsa Leşkerî ya [[YPJ]] ji 31 kesan pêk tê, 6 mehan carekî civîna xwe ya asayî çêdike û ji hemû xebatên YPJ berpirsiyare.

&lt;4&gt;Her herêm di nav xwe de rêveberiya xwe ya leşkerî derdixe.

&lt;5&gt;Meclîsa leşkerî ya [[YPJ]] hemû xebatan dişopîne û sazîbûna xwe pektînê, tayîn û terfî dike.

&lt;6&gt;Meclîsa herêmî ya [[YPJ]] karê xwe bi bîryargehêre dimeşîne, hemû bîryargeh bi bîryargeha navendî ve girêdayî û karûbarê xwe bi rêve dibe. Li gorî mezinbûna navçeyan ji hejmarek pêwîst a endamên YPJ pektê. 3 mehan carekî civînên xwe li dardixe û bîryarên bîyargeha herêmî bi cih tînê.

&lt;7&gt;YPJ ji 3 beşên esasî pektê. Ev beş jî ev in:

a-Hêzên pispor

b-Yekîneyên berxwedanê

c-Hêzên herêmî

&lt;8&gt;[[YPJ]] li gorî sistema navendîtiya demokratîk rapor, emir û talîmatê kar dike. Pêşniyarên fermandariya jêrîn yên paye (tayîn) û diyarkirinê (terfî) bi êrêkirina fermandariya [[YPJ]]'ê pêktê.

&lt;9&gt;Tayîn û diyarkirin (erk-terfi) her şervanekî [[YPJ]] li gorî ferman û rayê tê kirin. Di bin agahdariya fermandariyê de bi rêkûpêkkirina hêzê li gorî qadan tê çêkirin.

&lt;10&gt;Fermandariya YPJ ji 3, an jî 5 kesan pêktê.

== Endamtiya YPJê ==

•Her endameka YPJ di heman demê de endama YPG ye û rêziknameya YPG dipejirîne.

•Endamên YPJê di çarcoveya dildarî û parastina berjewendiyên netewî yên gel û jina kurd li ser bingeha welatparêziyê bi awayekî exlaqî û polîtîk ji bo avakirin û parastina civakek demokratîk û azad tevlî dibe.

=== Endamtî ===
Her hemwelatiyek jin a Suriye ku 18 saliya xwe temam kiribe (lê belê ji ber kevneşopiyên civakî ku hîna li ser jinê berdawam dike û di temenek biçûk de tê zevicandin divê ew keçên ciwan bigire nava xwe û biparêze) û pîvanên endamên YPJ û YPG pejiran dibe û piştî serlêdana cihê pêwistî û îtîna perwerdeya leşkerî û bîrdozî her wiha piştî sond dayînê dikare bibe endama YPJ.

=== Derketina ji endamtiyê ===
Di reziknameya YPG de pîvanên derketina ji endamtiyê YPJ jî, ji bo xwe esas digire.

Kesên ku pirsgirêkên xwe yên tenduristî heye û nêrzîkbûnên ku zanista cinsî û heskirina wê qazanç neke, bi zanabûn têkiliyên ji derveyî exlaqê civakê di nava me de ferz dike, jiyana leşkeri û disiplînê bi zanabûn xerab dike tevî ku perwerde û nêzîkbûnên qazançkirinê hene, lê belê yên ku di paşverûtî de israr dike ji nava YPJ tê derxistin. Li gorî vê yekê bi êrêkirina bîryargeha navendî ya YPJ ji endamtî tê derxistin.

=== Sonda endamtiya YPJ ===
Di bingeha paradigmaya civaka demokratîk,ekolojîk û azadiya zayendî de ji bo Suriyeke demokratîk û Kurdistaneke azad li ser vê esasê, ezê civaka exlaqî û polîtîk bi parêzim bê ku cudahiya ol, ziman, netew, mezheb, zayend û partiyan bikim li dijî hemû êrişên derve û hundir parastina rewa esas bigirim, di felsefeya azadiya jin de, ezê xwe avabikim, li ser bingeha rêziknameya YPJ bê ku li peyî berjewendiyên takekesî bigerim ezê bi cesaret, disiplîn û bi bîryar tevlî bibim. Li hemberî her cure zehmetiyan bi îrade û hêzekê mezin serkeftinê esas bigirim. Di vê çarcoveyê de li ser hemû nirxên xwe yên netewî xeta azadiya jin, li hemberî şehîdên Kurdistanê, gelên Kurdistanê û hemû hevalên xwe yên têkoşînê sond dixwum, sond dixwum, sond dixwum.

== Peywir û wezîfeyên endamên YPJê ==
1. Di rêziknameya YPGê de beşa erkên endamên YPG ku hatiye diyarkirin pêktîne.

2. Li hemberî her cureyên êrişên ku li ser jinê pêşdikevin û li hemberî paşverûtiyan jin têkoşînê bi zanistiya xwe ya parastina rewa pêşdixe û di her astê de têkoşîn dide.

3. Di jiyanê de xwedî seknek azadîxwaz bi regez, dilnizm, kedkar, parvekirin, samîmî û durustiyê, hemû xweşikbûna di dilê xwe de dicivîne ji bo hevalên xwe dibe cavkaniya hêvî, moral û kêyfxweşî ye.

4. Di xeta azadiya jinê de hêzên parastina jin a pispor pêşdixîne û taxtîkên demê bi awayekî xuluxkar diafîrine û hevparbûnê esas digire.Li hemberi zêhniyeta zilam a serdest têkoşîna zayendî dike.

5. Bi hêz li erk û berpirsiyariyên xwe xwedî derdikeve û pîlanên YPJ û YPG derbasî jiyanê dike.

== Rêkxistinkirina YPJ ==
–[[YPJ]] hêza pêşeng a [[YPG]] ye.

–Di nava hêza [[YPG]] de jin bi rêxistinkirina xwe bi awayekî xweser çedike.

–Di nava [[YPG]] de kota [[cins]] herî kêm ji %40 xwe bi rêxistin dike.

–YPJ hêza parastina hemû jinên Rojavayê Kurdistan û Suriyê ye.

–Hêzên [[YPJ]] li hemberî hemû destavêtina li ser jin û civakê (cinsi, fizîkî, çandî û exlaqî) mafê xwe yê parastinê pêktîne.

–Tayîn û terfî ji aliyê fermandariya YPJê ve tê pêkanîn.

== Fermandariya Akademiyê ==

–Di bunya hemû bîryargehan de akademiyên parastinê yên jin weke akademiyên Şehîd Şîlan bi nav dibin.

–Fermandariya akademiyan girêdayî bîryargehên YPJ bi rêya şaxên jêrîn xwe bi rêxistin dike.

–Di perwerdeyan de bi rêya bernameyên bîrdozî û leşkerî avakirina hişmendiya demokratîk ekolojîk û azadiya zayendî, netewî, jiyana azad û zanistiya zayendî, qazançkirina tarz û pîvanan esas tê girtin.

–Di akademiyan de di xeta parastina rewa de bi perwerdeyên taxtîk, teknîk û bîrdozî leşkerîbûnê pêktîne.

–Akademiyên parastinê yên Şehîd Şîlan, bi perwerdeyên bingehîn hem namzetên YPJ perwerde dike hem ji bo hêzên YPJ pispor bibin dewreyên pisporiyê vedike. Di heman demê de ji bo pêşwazîkirina pêdiviyên fermandaran dewreyan vedike.

–Akademiyên paratinê yên Şehîd Şîlan wekî fermandariya akademiyên leşkerî ji jor heta jêr li gorî pêdiviyan xwe bi rêxistin dike û şaxên xwe vedike.

–Di bin banê akademiyan de ji bo endamên YPJ bigehin asta pisporbûnê dewreyên pisporbên û branşbûnê (Çekên giran, Sabotaj, Suîkast, lêdana nêz û hwd.) têne vekirin.

== Sîstema YPJ'ê ==

Di rêxistinkirina YPJê de sîstema li ser 3 lingan tê avakirin esas e. Li gorî vê yekê

1.Sîstema YPJê ji tîm,taxim, yekîne, tabur û bîryargeh tê avakirin.

2.Tîmek ji 3 an jî 5 kesan tê avakirin.

3.Taximek ji 2 tîman tê avakirin.

4.Yekîneyek ji 2 taximan tê avakirin.

5.Tabur ji 2 yekîneyan tê avakirin.

== Yekîneyên YPJ'ê ==

Xalên di rêziknameya YPG de, yên ji bo yekîneyên pispor, yekîneyên berxwedanê, hêzên herêmî hatiye diyar kirin dipejirîne. Li gora vê yekê:

Di çarcoveya paradîgmaya civaka demokratîk, ekolojîk û azadiya zayendî de bi armanca rakirina hemû cureyên êrişên li ser jin û civakê yekîneyên profesiyonel tên avakirin. Ev yekîne jî ji yekîneyên pispor yên YPJ pêk tê. Ji kesên ku 24 saetan tevlî xebatên YPJ dibin di perwerdeyên bîrdozî û leşkerî re derbas dibin û di stratejiya parastina rewa de pisporbûne pêktên.

=== Taybetmendiyên Endamên Profesiyonel ===

a. Welatparêz û civakparêz e

b. Xwedî hişmendî, bi cesaret û çalak e

c. Afîriner, fedakar, kedkar û bi înîsiyatîf e

ç. Di warê taxtîk û teknîka leşkerî de têgehiştî ye

d. Ji cinsê xwe hesdike û diparêz e

e. Xwedî disiplîna cewheriye û xwe perwerde dike

ê. Ji ber ku bi hişmendiya demokratîk, ekolojîk, azadîxwaziya zayendî tevdigere, zayendîperestiya civakî red dike.

f. Ji rexne û rexnedayinê re vekiriye û guherîn û veguherinê esas digire.

=== Yekîneyên Berxwedanê ===

1. Ji kadroyên YPJ, eyalet û qadan tên avakirin. Her kadroyek girêdayî xwe yek an jî du yekîneyan avadike. Ji bo li dijî dagirkirina dijminan derbikeve, yekîneyên berxwedanê xwe gelekî baş amade dikin.

2. Yên di van yekîneyan de cih digirin gelekî bi baldarî têne hilbijartin bi her awayî kesên bi bawer in.

3. Her kadroyek YPJ yekîneya xwe di perwerdeya taybet re derbas dikin.

4. Di yekîneyan de veşartîbûn esas tê girtin. Endamên yekîneyan hevudu nas nakin.

5. Endamên van yekîneyan xwedî disiplîn û tarzê xebatê ne.

6. Di her şert û mercan de qabîliyeta xwe ya şerkirinê diparezin.

=== Yekîneyên Herêmî ===

1. Yekîneyên herêmî kesên welatparêz û girêdayî axa xwe ne.

2. Yekîneyên herêmî kesên ku girêdayî mala xwe ne. Û jiyana wan ya şaqsî heye ku nikarin 24 saetan di nava xebatê de cihê xwe bigirin, lê belê berbirsiyartîyên xwe yên welatparêzî û parastina herêma xwe pêktînin.

3. Bê ku pêvîstiyên mala xwe îhmal bike tevlî nava xebatên parastinê dibe.

4. Tevlîbûna wê ne li ser esasê berjewendiyên maddî û malbatî ye.

== Karên hundirîn ==

=== Pergala ferman û talîmatê ===
Di xebatê de navendîtiya demokratîk esas e. Pêkanîna navendîtiyê bi ferman û talîmatê çêdibe. Şêwazê pêkanîna aliyê wê yê demokratîk jî bi civîn, danûstandin û bi tevlîbûna hemû endaman a ji bo biryaran û pêşkêşkirina her cureyên pêşniyaran çêdibe.
=== Pergala Raporê ===
a. Di derbarê xebatên têne meşandin de ji jêr ber bi jor ve agahdarkirina qedemeyên fermandariyê esas digirin. Endamên yekîneyên YPJ piştî ku fermana jêre hatiyedayîn bi cih anîn, tekmîla encamê didin fermandarê ku talîmat danê. Di nava dema hatiye danîn de her yekîneyek û fermandariyek di derbarê xebatên xwe de tekmîla devkî û nivîskî dide rêveberiya jor. Di nava dema hatiye diyar kirin de civînên xwe çêdikin, tekmîl û raporên xwe amade dikin. Rêxistinên jêrîn yên bi awayekî rêkûpêk tekmîl û raporên xwe amade nekirine wekî ku pêywîra xwe bi cih ne anîne têne hesibandin.

b. Mafê her endameki YPJ heye ku fermandariya xwe bişopînê, rexne bike û rêbaza civînan, heger ev rexne derbas neke mafê xwe yê her cure pêşnîyar bike jî heye.

c. Her endamek YPJ 6 mehan carekî rapora xwe dinivîsîne.

d. Her endameke YPJ dema pêwîst bibîne dikare ji bo rêxistina xwe rapor binivîsîne.

=== Civîn ===

a. Her yekîneyên YPJ li gorî pêwîstiyan civînên xwe lidar dixin.

b. Rojane tekmîlên tîman têne girtin û 3 rojan carekê encamên van tekmîlan têne nirxandin û parvekirin.

c. Yekîneyên YPJ heftê carekî tekmîl û 15 rojan carekî civîna xwe çêdikin. Di heman demê de encêmn civînê weke raporekê pêşkêşî fermandariya jor dikin.

ç. Taxim 15 rojan, bolûk jî mehê carekî civînên xwe çêdikin û raporên xwe pêşkêşî jor dikin.

e. Her bîryargeh mehê carekî civîên xwe çêdikin û encamên van weke rapor pêşkêşî civîna bîryargeha YPJ a navendî dikin.

=== Disiplîn ===

Di xebatên leşkerî de pêdiviya disiplîneke bi hêz derbikeve pêş heye. Disiplîn bi tevahî qaydeyên leşkerî ve girêdayî îradeya azad û avakirina rizgarkirina demokratîk e. Disiplîn xebat, çalakî û yêkîtiya kar bi hêz dike, lewra serkeftinê jî bi xwe re tîne. Meşandina têkoşînê ya bi awayekiî serkeftî ancax bi qebulkirina hemû qaydeyan û disiplîna cewherî gengaze.Di hemû cihan de bi disiplînekê cewherî tevdigere, dibin her şert û mercî de xwe di warê leşkerî û fizikî de xwe perwerde dike.

Qaydeyen ku divê li ber çavan bêne girtin û li gorî van tevbigerin.

a. Li gorî qaydeyên veşartîbûnê tevdigerin.

b. Li dijî hemû êrîşan bê tawîzbûyîn.

c. Desturnedayîna zarara li dijî nirxên têkoşînê û gelê me.

ç. Parastina nirxên madî yên hatine teslîm kirin û li gorî pêdiviyan bikaranîna wan.

d. Bi pergal tevgerîn. Di her şert û mercan de li dijî zehmetiyan derketin û bi înîsiyatîfbûyîn.

=== Rexne û Rexnedayîn ===
Ji bo ku endamên rêxistinê ji kemasî û şaşitiyên xwe xelas bibin û nirxên azadiyê û zêhniyeta demokratîk derxîne hole rexne û rexnedayîn girînge. Her endamekê YPJê li dijî her şaşitî û nebesiyan, bi hesta berpirsiyariyê di civînan de rexne û rexnedayînê pêşdixîne. Çeka rexne û rexnedayînê ji bo têkbirin û biçûkxistina kesan nayê bikaranîn berovajî vê yekê weke amûreke nûbûn û pêşvebirinê tê bikaranîn. Endamên YPJ ji rexne û rexnedayînê re vekirî ye. Li hember pergala kapîtalîst xwedî têkoşînek radîkal e û li hember hemû paşverûtiyan şer dike û ji bo rexnedayînê dilnimz e, xwe bi felsefeya azadiyê avadike.

=== Suc û Ceza ===
a. Di rêziknameya YPG de madeyên ku derbas dibin YPJ dipejirîne.

b. Jina ku îradeya jin esas nagire, xweseriya xwe naparêze, pirsgirêkên di nava jin de bi zilam re parve kirin suc tê hesibandin.

== Mijarên têkildar ==
* [[Dîroka Rojavayê Kurdistanê]]
* [[Dîroka leşkerî ya kurdan]]

== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}

{{Kontrola otorîteyê}}

[[Kategorî:Artêşên rizgariya neteweyî]]
[[Kategorî:Partiyên siyasî yên Rojavaya Kurdistanê]]
[[Kategorî:Rêxistinên apoyî li Sûriyê]]
[[Kategorî:Rêxistinên kurdan]]
[[Kategorî:YPG]]</text>
      <sha1>nibynw0axymnhgrn9c67eijhserm4vy</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878148</id>
      <parentid>1878147</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T21:14:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ferrus</username>
        <id>5380</id>
      </contributor>
      <origin>1878148</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="25689" sha1="jchj7ay6n6hew6l8lay2p2x2gxh7aie" xml:space="preserve">{{Agahîdank rêxistinên leşkerî
| nav                = Yekîneyên Parastina Jinê
| navê rastî         = 
| navê rastî ziman   = Kurdî
| wêne               = YPJ Flag.svg
| wêne mezinî        = 250px
| wêne binnivîs      = 
| sernûçe            = 
| çalak              = 2012 – niha
| îdeolojî           = 
| girêdayîbûn        = 
| kom                = 
| avaker             = 
| damezrêner         = 
| serokê damezrêner  = 
| sernav rêber       = 
| rêber              = 
| serok              = 
| rêberê leşkerî     = 
| rêberê siyasî      = 
| sernav rêber1      = 
| navê rêber1        = 
| sernav rêber2      = 
| navê rêber2        = 
| berdevk            = 
| axaftvan           = 
| sergeh             = 
| herêm              = [[Kantona Cizîrê ya Rojavaya Kurdistanê]] &lt;br&gt; [[Kantona Kobaniyê ya Rojavaya Kurdistanê]] &lt;br&gt; [[Kantona Efrînê ya Rojavaya Kurdistanê]]
| mezinahî           = 10.000 – 20.000
| perçeyek ji        = 
| pêşrew             = 
| derizandin         = 
| bihevkelanî        = 
| pêşî               = 
| bi eslî wek        = 
| navê pêşî          = 
| berê               = 
| navê berê          = 
| paşê               = 
| bûye               = 
| navê paşê          = 
| bihevkelyan        = 
| derizandin ser     = 
| domdar             = 
| hevpeyman          = 
| dijber             = 
| şer                = *Şerê Serê Kaniyê 
*Şerê Helebê
*Şerê Kobanê
*Şerê Cezaa
*Şerê Efrînê
| rêxistin           = 
| malper             = {{URL|ypjrojava.com}}
| terxankirin wek komekî terorî ji aliyê = 
| nasnameya etîketa sembol = 
| nasnameya sembol   = 
| nasnameya etîketa sembol2 = 
| nasnameya sembol2  = 
| nasnameya etîketa sembol3 = 
| nasnameya sembol3  = 
| nasnameya etîketa sembol4 = 
| nasnameya sembol4  = 
}}
'''Yekîneyên Parastina Jinê''' bi kurtasî '''YPJ''', [[Rêxistina parastinê|rêxistinek parastinê]] ye ku bi temamî ji [[Jin|jinan]] pêk tê. YPJ beşek ji [[Hêzên Sûriya Demokratîk]] e, ku yek ji hêzên çekdar ên [[Rojavaya Kurdistanê|Rojavayê Kurdistanê]] ye.&lt;ref&gt;{{Jêder-kovar |paşnav=Başer |pêşnav=Çağlayan |tarîx=2022-05-27 |sernav=Women Insurgents, Rebel Organization Structure, and Sustaining the Rebellion: The Case of the Kurdistan Workers’ Party |url=https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/09636412.2022.2097889 |kovar=Security Studies |ziman=en |cild=31 |hejmar=3 |rr=381–416 |doi=10.1080/09636412.2022.2097889 |issn=0963-6412 }}&lt;/ref&gt; Şervanên YPJê bi giranî jinên [[kurd]] pêk tê û ji gelek [[Netewe|neteweyên]] curbicur [[Şervan|şervanên]] jin di nav rêxistina YPJê de hene.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://newpol.org/issue_post/commune-rojava/ |sernav=A Commune in Rojava? |tarîx=2016-01-31 |malper=New Politics |ziman=en-US |tarîxa-gihiştinê=2023-07-04 }}&lt;/ref&gt; Yekîneyên Parastina Jinê (YPJ) di dema [[Şerê navxweyî yê Sûriyê|şerê navxweyî yê Suriyê]] li [[Rojavaya Kurdistanê|Rojavayê Kurdistanê]] hatiye damezrandin.&lt;ref&gt;{{Jêder-kitêb |url=https://books.google.com/books?id=0ilBjgEACAAJ |sernav=A Road Unforeseen: Women Fight the Islamic State |paşnav=Tax |pêşnav=Meredith |tarîx=2016 |weşanger=Bellevue Literary Press |isbn=978-1-942658-10-8 |ziman=en }}&lt;/ref&gt;

== Dîrok ==
Jin ji destpêka sala [[2011|2011ê]] û vir ve tevlî şerê berxwedana  kurdên Sûriyê bûne. Ew beşek ji [[YXG]] bûn, ku paşê di [[2012|2012ê]] de navê xwe wek [[Yekîneyên Parastina Gel|YPG]] guherî. YPJ di 4ê [[Nîsan|nîsana]] [[2013|2013ê]] de weke rêxistinek tenê ji bo jinan bi tabûra yekemîn a li [[Cindirêsê]]&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://jankalan.wordpress.com/2013/03/03/formation-the-first-battalion-of-womens-protection-units-in-western-kurdistan/ |sernav=Formation the first battalion of women’s protection units in western Kurdistan |malper=JAN KALAN |tarîx=2013-03-03 |roja-gihiştinê=2024-12-01 |ziman=tr-TR |paşnav=jankalan}}&lt;/ref&gt; hate avakirin û piştre xebatên xwe ber bi [[Kantona Kobaniyê|kantonên Kobanê]] û [[Kantona Cizîrê|Cizîrê]] ve berfireh kir. Hemû şervanên jin ên ku berê di nava yekîneyên mixalif ên YPGê de cih digirtin, bi awayekî xweser bûn endamên YPJê. Di destpêkê de li her sê [[Kanton|kantonên]] Rojava tenê [[Tabûr|tabûrek]] YPJê hebû, lê li her taxê tabûrek bi lez hat avakirin û rêxistin berfirehtir bû.

Ji sala [[2014|2014ê]] heta [[Çiriya paşîn|mijdara]] [[2016|2016ê]] YPJê di navbera 7 hezar û 20 hezarî de endam jimartin. Di [[Tebax|tebaxa]] [[2017|2017ê]] de hat ragihandin ku rêxistin 24 hezar endamên wê hene.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://ghostarchive.org/archive/7ZnGC |sernav=Meet the female soldiers in Syria and Iraq fighting for gender equality as much as freedom {{!}} Ghostarchive |malper=ghostarchive.org |roja-gihiştinê=2024-12-01}}&lt;/ref&gt; Piştî şikestina [[Dewleta Îslamî ya Iraq û Şamê|DAIŞê]], ev hejmar kêm bûye, û li gorî hevpeyvîna ku Fermandarê Giştî Newroz Ehmed ji [[Rojname|rojnameya]] [[The Guardian]] re kiriye, niha 5000 e.&lt;ref&gt;{{Jêder-nûçe |paşnav=Flock |pêşnav=Elizabeth |tarîx=2021-07-19 |sernav=‘Now I’ve a purpose’: why more Kurdish women are choosing to fight |url=https://www.theguardian.com/global-development/2021/jul/19/came-to-fight-stayed-for-the-freedom-why-more-kurdish-women-are-taking-up-arms |roja-gihiştinê=2024-12-01 |xebat=The Guardian |ziman=en-GB |issn=0261-3077}}&lt;/ref&gt;

Di şerê navxweyî yê Sûriyê de, YPJ û YPG li bakurê Sûriyê li dijî çeteyên curbicur şer kirin, di nav de Dewleta Îslamî li Iraq û Şamê (DAIŞ). YPJê beşdarî parastina Kobanî di dema Dorpêkirina Kobanî de jî bû&lt;ref&gt;{{Jêder-kovar |paşnav=Tank |pêşnav=Pinar |tarîx=2017-10-17 |sernav=Kurdish Women in Rojava: From Resistance to Reconstruction |url=https://brill.com/view/journals/wdi/57/3-4/article-p404_7.xml |kovar=Die Welt des Islams |ziman=en |cild=57 |hejmar=3-4 |rr=404–428 |doi=10.1163/15700607-05734p07 |issn=1570-0607}}&lt;/ref&gt;, ku di adara 2014ê dest pê kiribû. Gelek ajansên ragihandinê yên [[Zimanê kurdî|kurdî]] radigihînin ku &quot;Di şer de hêzên YPJê gelek girîng bûn&quot;. Di dorpêçkirina Kobanî de, berî ku YPJ alîkarî ji hêzên [[Rojava|rojavayî]] werbigire, neçar mabû ku êrîşên DAIŞê tenê bi çekên sivik rawestîne: Wan kalaşnîkovên rûsî yên kevnar ên ji bazara reş, bombeyên destçêkirî, û tankên ku ji wesayîtên înşaetê û pîkapên li hev kom kirin&quot; bikar anîn. Ta ku di [[Çiriya pêşîn|cotmeha]] 2014ê de Amerîka dest bi kordînasyona êrîşên esmanî bi şervanên YPJ-YPGê yên li ser erdê bike.

Her wiha YPG, YPJ û [[Partiya Karkerên Kurdistanê|PKK]] di tebaxa 2014ê de tevlî operasyoneke leşkerî ya li [[Çiyayên Şingalê|Çiyayê Şengalê]] bûn, û bi qasî 10,000 [[êzdî]] ji [[Komkujiya êzdiyan|qirkirina di destê DAIŞê]] de rizgar kirin.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://gulfnews.com/world/mena/kurds-press-sinjar-operation-in-north-iraq-1.1429595 |sernav=Kurds press Sinjar operation in north Iraq |malper=gulfnews.com |tarîx=2014-12-20 |roja-gihiştinê=2024-12-01 |ziman=en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://www.marieclaire.com/culture/news/a6643/these-are-the-women-battling-isis/ |sernav=These Remarkable Women Are Fighting ISIS. It's Time You Know Who They Are |malper=Marie Claire Magazine |tarîx=2014-10-01 |roja-gihiştinê=2024-12-01 |ziman=en |paşnav=News |pêşnav=Elizabeth Griffin published in}}&lt;/ref&gt; DIAŞê piştî ku [[Pêşmerge]] ji herêmê derketibûn, piraniya deverên derdora Çiyayê Şengalê xistibû bin kontrola xwe.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://www.ibtimes.co.in/isis-threat-kurdish-forces-rescue-10000-yazidis-sinjar-mountains-606510 |sernav=ISIS Threat: Kurdish Forces Rescue 10,000 Yazidis from Sinjar Mountains |malper=www.ibtimes.co.in |tarîx=2014-08-10 |roja-gihiştinê=2024-12-01 |ziman=en |paşnav=Varghese |pêşnav=Johnlee}}&lt;/ref&gt; Ji ber ku DAIŞ êzdiyan wekî &quot;civaka bêbawer&quot; dibîne&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://www.ibtimes.co.in/isis-threat-25000-children-starving-sinjar-mountains-photos-606225 |sernav=ISIS Threat: 25,000 Children Starving in Sinjar Mountains [Photos] |malper=www.ibtimes.co.in |tarîx=2014-08-06 |roja-gihiştinê=2024-12-01 |ziman=en |paşnav=Varghese |pêşnav=Johnlee}}&lt;/ref&gt;, yên ku ji berê ve li dora Şengalê dijîn, gelê êzdî neçar mabû ku birevin çiyayan. Vê yekê bi dehhezarên êzdî, di nav wan de jin, [[zarok]] û extiyar, bê [[xwarin]], [[stargeh]] û [[alîkarî]] hiştin. Yên ku hîna li bajêr bûn, yan ji aliyê DAIŞê ve hatin qetilkirin yan jî wek [[Xulamtî|xulam]] hatin revandin.&lt;ref&gt;{{Cite book |sernav=Report on the Protection of Civilians in Armed Conflict in Iraq: 6 July – 10 September 2014. UN Assistance Mission for Iraq (UNAMI) and the Office of the High Commissioner for Human Rights (OHCHR). Retrieved 4 April 2015.}}&lt;/ref&gt;

Li gel alîkariya êrîşên asmanî yên amerîkî, herêmeke ewle ya bi dirêjahiya 30 kîlometreyan (19 mi) ji bo penaberên êzîdî hate avakirin, da ku ji destê DAIŞê birevin. Paşê penaber derbasî Bakurê Sûriyê bûn û piraniya wan piştre çûn herêmên ewletir ên [[Başûrê Kurdistanê|Kurdistana Iraqê]].

Îro YPJê di çarçoveya Hêzên Sûriyeya Demokratîk (QSD) de li kêleka YPGê têkoşîna xwe didomîne. YPJ di şerên wek êrîşa HSDê de li dijî baregehên sereke yên DAIŞê li [[Tebqa]] û [[Reqa|Reqqayê]] beşdar bû, û wek hêza sereke&lt;ref&gt;{{Jêder-nûçe |paşnav=Gardner |pêşnav=David |tarîx=2017-04-04 |sernav=Chaos will reign when Isis loses Raqqa |url=https://www.ft.com/content/f66687d0-190c-11e7-9c35-0dd2cb31823a |roja-gihiştinê=2024-12-01 |xebat=Financial Times}}&lt;/ref&gt; (ligel YPG) ji bo Amerîka xizmet dikir.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://web.archive.org/web/20171009205836/http://en.hawarnews.com/the-commander-clara-4-stages-achieved-their-aims/ |sernav=The commander Clara: 4 stages achieved their aims {{!}} ANHA |malper=web.archive.org |tarîx=2017-10-09 |roja-gihiştinê=2024-12-01}}&lt;/ref&gt; Di dema [[Operasyona Çiqlê Zeytûnê]] de, êrîşa [[Tirkiye|dewleta Tirk]] a li dijî [[Kantona Efrînê]], yekîneyên YPJê dîsa bi giranî tevlî şer bûn. Taktîkên [[şerê gerîlayî]] yek ji wan taktîkan bû ku li dijî Tirkiye û hevalbendên wê yên Sûriyeyê hatin bikaranîn.

Çeteyên terorîst ên Sûriyeyê ji şervanên YPGê ditirsin û ew şermezar dikin. Gelek îslamîstên cîhadî bawer dikin ku ger ji aliyê şervaneke jin ve bên kuştin ew ê rasterast biçin dojehê.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://www.diepresse.com/3893702/kaempferinnen-der-ypj-die-is-terroristen-haben-angst-vor-uns-frauen |sernav=Kämpferinnen der YPJ: &quot;Die IS-Terroristen haben Angst vor uns... |malper=Die Presse |tarîx=2014-10-18 |roja-gihiştinê=2024-12-01 |ziman=de |paşnav=Schneider |pêşnav=18 10 2014 um 18:21 von Wieland}}&lt;/ref&gt; Lewma di êrîşa 2019ê ya Tirkiyeyê ya li ser Bakur û Rojhilatê Sûriyeyê de çeteyên [[Artêşa Azad a Sûrîyê|Artêşa Azad a Sûriyê]] ku Tirkiye piştgiriya wan dike, termê şervaneke YPJê ya ku li bejahiya nêzîkî Kobanî hatibû kuştin, pêl û perçe kiribûn.&lt;ref&gt;{{Jêder-nûçe |tarîx=2019-11-03 |sernav=Syria conflict: The 'war crimes' caught in brutal phone footage |url=https://www.bbc.com/news/world-middle-east-50250330 |roja-gihiştinê=2024-12-01 |ziman=en-GB}}&lt;/ref&gt;

== Îdeolojî ==
[[Wêne:Kurdish female fighter.jpg|thumb|çep|Şervaneke YPJ.]]
Amblema YPJê li ser zemîne [[kesk]] stêrka sor, bi rengê zer jî li derdora stêrkê navê rêxistinê hatiye nivîsandin.

YPJ di çarcovaya Paradîgmaya Civaka Demokratîk,Ekolojîk û Azadiya Zayendî di xeta parastina Rewa de têkoşînkirin di serî de li hemberî hemû êrişên li ser civak, jin û nîrxen gelê me ji bo derbaskirina pergala 5 hezar sal ya baviksalarî, dewletperestî, ji bo avakirina Suriyeke demokratîk û Kurdistaneke azad li hemberî pergala serdestiya artêşa zilam, cinsîyetperestî, olperestî, netewperestî û zanistperestî hêza yekîneyên xweser avadike. Hêza parastina rawa ya jin û têkoşîna azadiya jin digire bin ewlehiyê.

== Rexistinkirin ==

&lt;1&gt;[[YPJ]] xwe weke fermandariya giştî û fermandariyên jêrîn bi rexistin dike li gorî vê yekê, bîryargeha giştî li ser 3 navendan tê bi rexistin kirin. Navenda yekemîn bîryargeha Cizîrê ya duyemîn bîryargeha Kobanê û ya sêyemîn bîryargeha Efrînê.

&lt;2&gt;Merciya bîryaran ya herî jor(karar merci) konferansa [[YPJ]] ye. Di rewşên awarte de meclîsa leşkerî [[kom]] dibe. Xebata YPJ ya salekî dinirxîne û pilansaziya salê derdixinê.

&lt;3&gt;Meclîsa Leşkerî ya [[YPJ]] ji 31 kesan pêk tê, 6 mehan carekî civîna xwe ya asayî çêdike û ji hemû xebatên YPJ berpirsiyare.

&lt;4&gt;Her herêm di nav xwe de rêveberiya xwe ya leşkerî derdixe.

&lt;5&gt;Meclîsa leşkerî ya [[YPJ]] hemû xebatan dişopîne û sazîbûna xwe pektînê, tayîn û terfî dike.

&lt;6&gt;Meclîsa herêmî ya [[YPJ]] karê xwe bi bîryargehêre dimeşîne, hemû bîryargeh bi bîryargeha navendî ve girêdayî û karûbarê xwe bi rêve dibe. Li gorî mezinbûna navçeyan ji hejmarek pêwîst a endamên YPJ pektê. 3 mehan carekî civînên xwe li dardixe û bîryarên bîyargeha herêmî bi cih tînê.

&lt;7&gt;YPJ ji 3 beşên esasî pektê. Ev beş jî ev in:

a-Hêzên pispor

b-Yekîneyên berxwedanê

c-Hêzên herêmî

&lt;8&gt;[[YPJ]] li gorî sistema navendîtiya demokratîk rapor, emir û talîmatê kar dike. Pêşniyarên fermandariya jêrîn yên paye (tayîn) û diyarkirinê (terfî) bi êrêkirina fermandariya [[YPJ]]'ê pêktê.

&lt;9&gt;Tayîn û diyarkirin (erk-terfi) her şervanekî [[YPJ]] li gorî ferman û rayê tê kirin. Di bin agahdariya fermandariyê de bi rêkûpêkkirina hêzê li gorî qadan tê çêkirin.

&lt;10&gt;Fermandariya YPJ ji 3, an jî 5 kesan pêktê.

== Endamtiya YPJê ==

•Her endameka YPJ di heman demê de endama YPG ye û rêziknameya YPG dipejirîne.

•Endamên YPJê di çarcoveya dildarî û parastina berjewendiyên netewî yên gel û jina kurd li ser bingeha welatparêziyê bi awayekî exlaqî û polîtîk ji bo avakirin û parastina civakek demokratîk û azad tevlî dibe.

=== Endamtî ===
Her hemwelatiyek jin a Suriye ku 18 saliya xwe temam kiribe (lê belê ji ber kevneşopiyên civakî ku hîna li ser jinê berdawam dike û di temenek biçûk de tê zevicandin divê ew keçên ciwan bigire nava xwe û biparêze) û pîvanên endamên YPJ û YPG pejiran dibe û piştî serlêdana cihê pêwistî û îtîna perwerdeya leşkerî û bîrdozî her wiha piştî sond dayînê dikare bibe endama YPJ.

=== Derketina ji endamtiyê ===
Di reziknameya YPG de pîvanên derketina ji endamtiyê YPJ jî, ji bo xwe esas digire.

Kesên ku pirsgirêkên xwe yên tenduristî heye û nêrzîkbûnên ku zanista cinsî û heskirina wê qazanç neke, bi zanabûn têkiliyên ji derveyî exlaqê civakê di nava me de ferz dike, jiyana leşkeri û disiplînê bi zanabûn xerab dike tevî ku perwerde û nêzîkbûnên qazançkirinê hene, lê belê yên ku di paşverûtî de israr dike ji nava YPJ tê derxistin. Li gorî vê yekê bi êrêkirina bîryargeha navendî ya YPJ ji endamtî tê derxistin.

=== Sonda endamtiya YPJ ===
Di bingeha paradigmaya civaka demokratîk,ekolojîk û azadiya zayendî de ji bo Suriyeke demokratîk û Kurdistaneke azad li ser vê esasê, ezê civaka exlaqî û polîtîk bi parêzim bê ku cudahiya ol, ziman, netew, mezheb, zayend û partiyan bikim li dijî hemû êrişên derve û hundir parastina rewa esas bigirim, di felsefeya azadiya jin de, ezê xwe avabikim, li ser bingeha rêziknameya YPJ bê ku li peyî berjewendiyên takekesî bigerim ezê bi cesaret, disiplîn û bi bîryar tevlî bibim. Li hemberî her cure zehmetiyan bi îrade û hêzekê mezin serkeftinê esas bigirim. Di vê çarcoveyê de li ser hemû nirxên xwe yên netewî xeta azadiya jin, li hemberî şehîdên Kurdistanê, gelên Kurdistanê û hemû hevalên xwe yên têkoşînê sond dixwum, sond dixwum, sond dixwum.

== Peywir û wezîfeyên endamên YPJê ==
1. Di rêziknameya YPGê de beşa erkên endamên YPG ku hatiye diyarkirin pêktîne.

2. Li hemberî her cureyên êrişên ku li ser jinê pêşdikevin û li hemberî paşverûtiyan jin têkoşînê bi zanistiya xwe ya parastina rewa pêşdixe û di her astê de têkoşîn dide.

3. Di jiyanê de xwedî seknek azadîxwaz bi regez, dilnizm, kedkar, parvekirin, samîmî û durustiyê, hemû xweşikbûna di dilê xwe de dicivîne ji bo hevalên xwe dibe cavkaniya hêvî, moral û kêyfxweşî ye.

4. Di xeta azadiya jinê de hêzên parastina jin a pispor pêşdixîne û taxtîkên demê bi awayekî xuluxkar diafîrine û hevparbûnê esas digire.Li hemberi zêhniyeta zilam a serdest têkoşîna zayendî dike.

5. Bi hêz li erk û berpirsiyariyên xwe xwedî derdikeve û pîlanên YPJ û YPG derbasî jiyanê dike.

== Rêkxistinkirina YPJ ==
–[[YPJ]] hêza pêşeng a [[YPG]] ye.

–Di nava hêza [[YPG]] de jin bi rêxistinkirina xwe bi awayekî xweser çedike.

–Di nava [[YPG]] de kota [[cins]] herî kêm ji %40 xwe bi rêxistin dike.

–YPJ hêza parastina hemû jinên Rojavayê Kurdistan û Suriyê ye.

–Hêzên [[YPJ]] li hemberî hemû destavêtina li ser jin û civakê (cinsi, fizîkî, çandî û exlaqî) mafê xwe yê parastinê pêktîne.

–Tayîn û terfî ji aliyê fermandariya YPJê ve tê pêkanîn.

== Fermandariya Akademiyê ==

–Di bunya hemû bîryargehan de akademiyên parastinê yên jin weke akademiyên Şehîd Şîlan bi nav dibin.

–Fermandariya akademiyan girêdayî bîryargehên YPJ bi rêya şaxên jêrîn xwe bi rêxistin dike.

–Di perwerdeyan de bi rêya bernameyên bîrdozî û leşkerî avakirina hişmendiya demokratîk ekolojîk û azadiya zayendî, netewî, jiyana azad û zanistiya zayendî, qazançkirina tarz û pîvanan esas tê girtin.

–Di akademiyan de di xeta parastina rewa de bi perwerdeyên taxtîk, teknîk û bîrdozî leşkerîbûnê pêktîne.

–Akademiyên parastinê yên Şehîd Şîlan, bi perwerdeyên bingehîn hem namzetên YPJ perwerde dike hem ji bo hêzên YPJ pispor bibin dewreyên pisporiyê vedike. Di heman demê de ji bo pêşwazîkirina pêdiviyên fermandaran dewreyan vedike.

–Akademiyên paratinê yên Şehîd Şîlan wekî fermandariya akademiyên leşkerî ji jor heta jêr li gorî pêdiviyan xwe bi rêxistin dike û şaxên xwe vedike.

–Di bin banê akademiyan de ji bo endamên YPJ bigehin asta pisporbûnê dewreyên pisporbên û branşbûnê (Çekên giran, Sabotaj, Suîkast, lêdana nêz û hwd.) têne vekirin.

== Sîstema YPJ'ê ==

Di rêxistinkirina YPJê de sîstema li ser 3 lingan tê avakirin esas e. Li gorî vê yekê

1.Sîstema YPJê ji tîm,taxim, yekîne, tabur û bîryargeh tê avakirin.

2.Tîmek ji 3 an jî 5 kesan tê avakirin.

3.Taximek ji 2 tîman tê avakirin.

4.Yekîneyek ji 2 taximan tê avakirin.

5.Tabur ji 2 yekîneyan tê avakirin.

== Yekîneyên YPJ'ê ==

Xalên di rêziknameya YPG de, yên ji bo yekîneyên pispor, yekîneyên berxwedanê, hêzên herêmî hatiye diyar kirin dipejirîne. Li gora vê yekê:

Di çarcoveya paradîgmaya civaka demokratîk, ekolojîk û azadiya zayendî de bi armanca rakirina hemû cureyên êrişên li ser jin û civakê yekîneyên profesiyonel tên avakirin. Ev yekîne jî ji yekîneyên pispor yên YPJ pêk tê. Ji kesên ku 24 saetan tevlî xebatên YPJ dibin di perwerdeyên bîrdozî û leşkerî re derbas dibin û di stratejiya parastina rewa de pisporbûne pêktên.

=== Taybetmendiyên Endamên Profesiyonel ===

a. Welatparêz û civakparêz e

b. Xwedî hişmendî, bi cesaret û çalak e

c. Afîriner, fedakar, kedkar û bi înîsiyatîf e

ç. Di warê taxtîk û teknîka leşkerî de têgehiştî ye

d. Ji cinsê xwe hesdike û diparêz e

e. Xwedî disiplîna cewheriye û xwe perwerde dike

ê. Ji ber ku bi hişmendiya demokratîk, ekolojîk, azadîxwaziya zayendî tevdigere, zayendîperestiya civakî red dike.

f. Ji rexne û rexnedayinê re vekiriye û guherîn û veguherinê esas digire.

=== Yekîneyên Berxwedanê ===

1. Ji kadroyên YPJ, eyalet û qadan tên avakirin. Her kadroyek girêdayî xwe yek an jî du yekîneyan avadike. Ji bo li dijî dagirkirina dijminan derbikeve, yekîneyên berxwedanê xwe gelekî baş amade dikin.

2. Yên di van yekîneyan de cih digirin gelekî bi baldarî têne hilbijartin bi her awayî kesên bi bawer in.

3. Her kadroyek YPJ yekîneya xwe di perwerdeya taybet re derbas dikin.

4. Di yekîneyan de veşartîbûn esas tê girtin. Endamên yekîneyan hevudu nas nakin.

5. Endamên van yekîneyan xwedî disiplîn û tarzê xebatê ne.

6. Di her şert û mercan de qabîliyeta xwe ya şerkirinê diparezin.

=== Yekîneyên Herêmî ===

1. Yekîneyên herêmî kesên welatparêz û girêdayî axa xwe ne.

2. Yekîneyên herêmî kesên ku girêdayî mala xwe ne. Û jiyana wan ya şaqsî heye ku nikarin 24 saetan di nava xebatê de cihê xwe bigirin, lê belê berbirsiyartîyên xwe yên welatparêzî û parastina herêma xwe pêktînin.

3. Bê ku pêvîstiyên mala xwe îhmal bike tevlî nava xebatên parastinê dibe.

4. Tevlîbûna wê ne li ser esasê berjewendiyên maddî û malbatî ye.

== Karên hundirîn ==

=== Pergala ferman û talîmatê ===
Di xebatê de navendîtiya demokratîk esas e. Pêkanîna navendîtiyê bi ferman û talîmatê çêdibe. Şêwazê pêkanîna aliyê wê yê demokratîk jî bi civîn, danûstandin û bi tevlîbûna hemû endaman a ji bo biryaran û pêşkêşkirina her cureyên pêşniyaran çêdibe.
=== Pergala Raporê ===
a. Di derbarê xebatên têne meşandin de ji jêr ber bi jor ve agahdarkirina qedemeyên fermandariyê esas digirin. Endamên yekîneyên YPJ piştî ku fermana jêre hatiyedayîn bi cih anîn, tekmîla encamê didin fermandarê ku talîmat danê. Di nava dema hatiye danîn de her yekîneyek û fermandariyek di derbarê xebatên xwe de tekmîla devkî û nivîskî dide rêveberiya jor. Di nava dema hatiye diyar kirin de civînên xwe çêdikin, tekmîl û raporên xwe amade dikin. Rêxistinên jêrîn yên bi awayekî rêkûpêk tekmîl û raporên xwe amade nekirine wekî ku pêywîra xwe bi cih ne anîne têne hesibandin.

b. Mafê her endameki YPJ heye ku fermandariya xwe bişopînê, rexne bike û rêbaza civînan, heger ev rexne derbas neke mafê xwe yê her cure pêşnîyar bike jî heye.

c. Her endamek YPJ 6 mehan carekî rapora xwe dinivîsîne.

d. Her endameke YPJ dema pêwîst bibîne dikare ji bo rêxistina xwe rapor binivîsîne.

=== Civîn ===

a. Her yekîneyên YPJ li gorî pêwîstiyan civînên xwe lidar dixin.

b. Rojane tekmîlên tîman têne girtin û 3 rojan carekê encamên van tekmîlan têne nirxandin û parvekirin.

c. Yekîneyên YPJ heftê carekî tekmîl û 15 rojan carekî civîna xwe çêdikin. Di heman demê de encêmn civînê weke raporekê pêşkêşî fermandariya jor dikin.

ç. Taxim 15 rojan, bolûk jî mehê carekî civînên xwe çêdikin û raporên xwe pêşkêşî jor dikin.

e. Her bîryargeh mehê carekî civîên xwe çêdikin û encamên van weke rapor pêşkêşî civîna bîryargeha YPJ a navendî dikin.

=== Disiplîn ===

Di xebatên leşkerî de pêdiviya disiplîneke bi hêz derbikeve pêş heye. Disiplîn bi tevahî qaydeyên leşkerî ve girêdayî îradeya azad û avakirina rizgarkirina demokratîk e. Disiplîn xebat, çalakî û yêkîtiya kar bi hêz dike, lewra serkeftinê jî bi xwe re tîne. Meşandina têkoşînê ya bi awayekiî serkeftî ancax bi qebulkirina hemû qaydeyan û disiplîna cewherî gengaze.Di hemû cihan de bi disiplînekê cewherî tevdigere, dibin her şert û mercî de xwe di warê leşkerî û fizikî de xwe perwerde dike.

Qaydeyen ku divê li ber çavan bêne girtin û li gorî van tevbigerin.

a. Li gorî qaydeyên veşartîbûnê tevdigerin.

b. Li dijî hemû êrîşan bê tawîzbûyîn.

c. Desturnedayîna zarara li dijî nirxên têkoşînê û gelê me.

ç. Parastina nirxên madî yên hatine teslîm kirin û li gorî pêdiviyan bikaranîna wan.

d. Bi pergal tevgerîn. Di her şert û mercan de li dijî zehmetiyan derketin û bi înîsiyatîfbûyîn.

=== Rexne û Rexnedayîn ===
Ji bo ku endamên rêxistinê ji kemasî û şaşitiyên xwe xelas bibin û nirxên azadiyê û zêhniyeta demokratîk derxîne hole rexne û rexnedayîn girînge. Her endamekê YPJê li dijî her şaşitî û nebesiyan, bi hesta berpirsiyariyê di civînan de rexne û rexnedayînê pêşdixîne. Çeka rexne û rexnedayînê ji bo têkbirin û biçûkxistina kesan nayê bikaranîn berovajî vê yekê weke amûreke nûbûn û pêşvebirinê tê bikaranîn. Endamên YPJ ji rexne û rexnedayînê re vekirî ye. Li hember pergala kapîtalîst xwedî têkoşînek radîkal e û li hember hemû paşverûtiyan şer dike û ji bo rexnedayînê dilnimz e, xwe bi felsefeya azadiyê avadike.

=== Suc û Ceza ===
a. Di rêziknameya YPG de madeyên ku derbas dibin YPJ dipejirîne.

b. Jina ku îradeya jin esas nagire, xweseriya xwe naparêze, pirsgirêkên di nava jin de bi zilam re parve kirin suc tê hesibandin.

== Mijarên têkildar ==
* [[Dîroka Rojavayê Kurdistanê]]
* [[Dîroka leşkerî ya kurdan]]

== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}

{{Kontrola otorîteyê}}

[[Kategorî:Artêşên rizgariya neteweyî]]
[[Kategorî:Partiyên siyasî yên Rojavaya Kurdistanê]]
[[Kategorî:Rêxistinên apoyî li Sûriyê]]
[[Kategorî:Rêxistinên kurdan]]
[[Kategorî:YPG]]</text>
      <sha1>jchj7ay6n6hew6l8lay2p2x2gxh7aie</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878150</id>
      <parentid>1878148</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T21:27:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ferrus</username>
        <id>5380</id>
      </contributor>
      <comment>/* Îdeolojî */</comment>
      <origin>1878150</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="27264" sha1="bsxkuydfi2p36xhpq4vkbdun5mobpu7" xml:space="preserve">{{Agahîdank rêxistinên leşkerî
| nav                = Yekîneyên Parastina Jinê
| navê rastî         = 
| navê rastî ziman   = Kurdî
| wêne               = YPJ Flag.svg
| wêne mezinî        = 250px
| wêne binnivîs      = 
| sernûçe            = 
| çalak              = 2012 – niha
| îdeolojî           = 
| girêdayîbûn        = 
| kom                = 
| avaker             = 
| damezrêner         = 
| serokê damezrêner  = 
| sernav rêber       = 
| rêber              = 
| serok              = 
| rêberê leşkerî     = 
| rêberê siyasî      = 
| sernav rêber1      = 
| navê rêber1        = 
| sernav rêber2      = 
| navê rêber2        = 
| berdevk            = 
| axaftvan           = 
| sergeh             = 
| herêm              = [[Kantona Cizîrê ya Rojavaya Kurdistanê]] &lt;br&gt; [[Kantona Kobaniyê ya Rojavaya Kurdistanê]] &lt;br&gt; [[Kantona Efrînê ya Rojavaya Kurdistanê]]
| mezinahî           = 10.000 – 20.000
| perçeyek ji        = 
| pêşrew             = 
| derizandin         = 
| bihevkelanî        = 
| pêşî               = 
| bi eslî wek        = 
| navê pêşî          = 
| berê               = 
| navê berê          = 
| paşê               = 
| bûye               = 
| navê paşê          = 
| bihevkelyan        = 
| derizandin ser     = 
| domdar             = 
| hevpeyman          = 
| dijber             = 
| şer                = *Şerê Serê Kaniyê 
*Şerê Helebê
*Şerê Kobanê
*Şerê Cezaa
*Şerê Efrînê
| rêxistin           = 
| malper             = {{URL|ypjrojava.com}}
| terxankirin wek komekî terorî ji aliyê = 
| nasnameya etîketa sembol = 
| nasnameya sembol   = 
| nasnameya etîketa sembol2 = 
| nasnameya sembol2  = 
| nasnameya etîketa sembol3 = 
| nasnameya sembol3  = 
| nasnameya etîketa sembol4 = 
| nasnameya sembol4  = 
}}
'''Yekîneyên Parastina Jinê''' bi kurtasî '''YPJ''', [[Rêxistina parastinê|rêxistinek parastinê]] ye ku bi temamî ji [[Jin|jinan]] pêk tê. YPJ beşek ji [[Hêzên Sûriya Demokratîk]] e, ku yek ji hêzên çekdar ên [[Rojavaya Kurdistanê|Rojavayê Kurdistanê]] ye.&lt;ref&gt;{{Jêder-kovar |paşnav=Başer |pêşnav=Çağlayan |tarîx=2022-05-27 |sernav=Women Insurgents, Rebel Organization Structure, and Sustaining the Rebellion: The Case of the Kurdistan Workers’ Party |url=https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/09636412.2022.2097889 |kovar=Security Studies |ziman=en |cild=31 |hejmar=3 |rr=381–416 |doi=10.1080/09636412.2022.2097889 |issn=0963-6412 }}&lt;/ref&gt; Şervanên YPJê bi giranî jinên [[kurd]] pêk tê û ji gelek [[Netewe|neteweyên]] curbicur [[Şervan|şervanên]] jin di nav rêxistina YPJê de hene.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://newpol.org/issue_post/commune-rojava/ |sernav=A Commune in Rojava? |tarîx=2016-01-31 |malper=New Politics |ziman=en-US |tarîxa-gihiştinê=2023-07-04 }}&lt;/ref&gt; Yekîneyên Parastina Jinê (YPJ) di dema [[Şerê navxweyî yê Sûriyê|şerê navxweyî yê Suriyê]] li [[Rojavaya Kurdistanê|Rojavayê Kurdistanê]] hatiye damezrandin.&lt;ref&gt;{{Jêder-kitêb |url=https://books.google.com/books?id=0ilBjgEACAAJ |sernav=A Road Unforeseen: Women Fight the Islamic State |paşnav=Tax |pêşnav=Meredith |tarîx=2016 |weşanger=Bellevue Literary Press |isbn=978-1-942658-10-8 |ziman=en }}&lt;/ref&gt;

== Dîrok ==
Jin ji destpêka sala [[2011|2011ê]] û vir ve tevlî şerê berxwedana  kurdên Sûriyê bûne. Ew beşek ji [[YXG]] bûn, ku paşê di [[2012|2012ê]] de navê xwe wek [[Yekîneyên Parastina Gel|YPG]] guherî. YPJ di 4ê [[Nîsan|nîsana]] [[2013|2013ê]] de weke rêxistinek tenê ji bo jinan bi tabûra yekemîn a li [[Cindirêsê]]&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://jankalan.wordpress.com/2013/03/03/formation-the-first-battalion-of-womens-protection-units-in-western-kurdistan/ |sernav=Formation the first battalion of women’s protection units in western Kurdistan |malper=JAN KALAN |tarîx=2013-03-03 |roja-gihiştinê=2024-12-01 |ziman=tr-TR |paşnav=jankalan}}&lt;/ref&gt; hate avakirin û piştre xebatên xwe ber bi [[Kantona Kobaniyê|kantonên Kobanê]] û [[Kantona Cizîrê|Cizîrê]] ve berfireh kir. Hemû şervanên jin ên ku berê di nava yekîneyên mixalif ên YPGê de cih digirtin, bi awayekî xweser bûn endamên YPJê. Di destpêkê de li her sê [[Kanton|kantonên]] Rojava tenê [[Tabûr|tabûrek]] YPJê hebû, lê li her taxê tabûrek bi lez hat avakirin û rêxistin berfirehtir bû.

Ji sala [[2014|2014ê]] heta [[Çiriya paşîn|mijdara]] [[2016|2016ê]] YPJê di navbera 7 hezar û 20 hezarî de endam jimartin. Di [[Tebax|tebaxa]] [[2017|2017ê]] de hat ragihandin ku rêxistin 24 hezar endamên wê hene.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://ghostarchive.org/archive/7ZnGC |sernav=Meet the female soldiers in Syria and Iraq fighting for gender equality as much as freedom {{!}} Ghostarchive |malper=ghostarchive.org |roja-gihiştinê=2024-12-01}}&lt;/ref&gt; Piştî şikestina [[Dewleta Îslamî ya Iraq û Şamê|DAIŞê]], ev hejmar kêm bûye, û li gorî hevpeyvîna ku Fermandarê Giştî Newroz Ehmed ji [[Rojname|rojnameya]] [[The Guardian]] re kiriye, niha 5000 e.&lt;ref&gt;{{Jêder-nûçe |paşnav=Flock |pêşnav=Elizabeth |tarîx=2021-07-19 |sernav=‘Now I’ve a purpose’: why more Kurdish women are choosing to fight |url=https://www.theguardian.com/global-development/2021/jul/19/came-to-fight-stayed-for-the-freedom-why-more-kurdish-women-are-taking-up-arms |roja-gihiştinê=2024-12-01 |xebat=The Guardian |ziman=en-GB |issn=0261-3077}}&lt;/ref&gt;

Di şerê navxweyî yê Sûriyê de, YPJ û YPG li bakurê Sûriyê li dijî çeteyên curbicur şer kirin, di nav de Dewleta Îslamî li Iraq û Şamê (DAIŞ). YPJê beşdarî parastina Kobanî di dema Dorpêkirina Kobanî de jî bû&lt;ref&gt;{{Jêder-kovar |paşnav=Tank |pêşnav=Pinar |tarîx=2017-10-17 |sernav=Kurdish Women in Rojava: From Resistance to Reconstruction |url=https://brill.com/view/journals/wdi/57/3-4/article-p404_7.xml |kovar=Die Welt des Islams |ziman=en |cild=57 |hejmar=3-4 |rr=404–428 |doi=10.1163/15700607-05734p07 |issn=1570-0607}}&lt;/ref&gt;, ku di adara 2014ê dest pê kiribû. Gelek ajansên ragihandinê yên [[Zimanê kurdî|kurdî]] radigihînin ku &quot;Di şer de hêzên YPJê gelek girîng bûn&quot;. Di dorpêçkirina Kobanî de, berî ku YPJ alîkarî ji hêzên [[Rojava|rojavayî]] werbigire, neçar mabû ku êrîşên DAIŞê tenê bi çekên sivik rawestîne: Wan kalaşnîkovên rûsî yên kevnar ên ji bazara reş, bombeyên destçêkirî, û tankên ku ji wesayîtên înşaetê û pîkapên li hev kom kirin&quot; bikar anîn. Ta ku di [[Çiriya pêşîn|cotmeha]] 2014ê de Amerîka dest bi kordînasyona êrîşên esmanî bi şervanên YPJ-YPGê yên li ser erdê bike.

Her wiha YPG, YPJ û [[Partiya Karkerên Kurdistanê|PKK]] di tebaxa 2014ê de tevlî operasyoneke leşkerî ya li [[Çiyayên Şingalê|Çiyayê Şengalê]] bûn, û bi qasî 10,000 [[êzdî]] ji [[Komkujiya êzdiyan|qirkirina di destê DAIŞê]] de rizgar kirin.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://gulfnews.com/world/mena/kurds-press-sinjar-operation-in-north-iraq-1.1429595 |sernav=Kurds press Sinjar operation in north Iraq |malper=gulfnews.com |tarîx=2014-12-20 |roja-gihiştinê=2024-12-01 |ziman=en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://www.marieclaire.com/culture/news/a6643/these-are-the-women-battling-isis/ |sernav=These Remarkable Women Are Fighting ISIS. It's Time You Know Who They Are |malper=Marie Claire Magazine |tarîx=2014-10-01 |roja-gihiştinê=2024-12-01 |ziman=en |paşnav=News |pêşnav=Elizabeth Griffin published in}}&lt;/ref&gt; DIAŞê piştî ku [[Pêşmerge]] ji herêmê derketibûn, piraniya deverên derdora Çiyayê Şengalê xistibû bin kontrola xwe.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://www.ibtimes.co.in/isis-threat-kurdish-forces-rescue-10000-yazidis-sinjar-mountains-606510 |sernav=ISIS Threat: Kurdish Forces Rescue 10,000 Yazidis from Sinjar Mountains |malper=www.ibtimes.co.in |tarîx=2014-08-10 |roja-gihiştinê=2024-12-01 |ziman=en |paşnav=Varghese |pêşnav=Johnlee}}&lt;/ref&gt; Ji ber ku DAIŞ êzdiyan wekî &quot;civaka bêbawer&quot; dibîne&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://www.ibtimes.co.in/isis-threat-25000-children-starving-sinjar-mountains-photos-606225 |sernav=ISIS Threat: 25,000 Children Starving in Sinjar Mountains [Photos] |malper=www.ibtimes.co.in |tarîx=2014-08-06 |roja-gihiştinê=2024-12-01 |ziman=en |paşnav=Varghese |pêşnav=Johnlee}}&lt;/ref&gt;, yên ku ji berê ve li dora Şengalê dijîn, gelê êzdî neçar mabû ku birevin çiyayan. Vê yekê bi dehhezarên êzdî, di nav wan de jin, [[zarok]] û extiyar, bê [[xwarin]], [[stargeh]] û [[alîkarî]] hiştin. Yên ku hîna li bajêr bûn, yan ji aliyê DAIŞê ve hatin qetilkirin yan jî wek [[Xulamtî|xulam]] hatin revandin.&lt;ref&gt;{{Cite book |sernav=Report on the Protection of Civilians in Armed Conflict in Iraq: 6 July – 10 September 2014. UN Assistance Mission for Iraq (UNAMI) and the Office of the High Commissioner for Human Rights (OHCHR). Retrieved 4 April 2015.}}&lt;/ref&gt;

Li gel alîkariya êrîşên asmanî yên amerîkî, herêmeke ewle ya bi dirêjahiya 30 kîlometreyan (19 mi) ji bo penaberên êzîdî hate avakirin, da ku ji destê DAIŞê birevin. Paşê penaber derbasî Bakurê Sûriyê bûn û piraniya wan piştre çûn herêmên ewletir ên [[Başûrê Kurdistanê|Kurdistana Iraqê]].

Îro YPJê di çarçoveya Hêzên Sûriyeya Demokratîk (QSD) de li kêleka YPGê têkoşîna xwe didomîne. YPJ di şerên wek êrîşa HSDê de li dijî baregehên sereke yên DAIŞê li [[Tebqa]] û [[Reqa|Reqqayê]] beşdar bû, û wek hêza sereke&lt;ref&gt;{{Jêder-nûçe |paşnav=Gardner |pêşnav=David |tarîx=2017-04-04 |sernav=Chaos will reign when Isis loses Raqqa |url=https://www.ft.com/content/f66687d0-190c-11e7-9c35-0dd2cb31823a |roja-gihiştinê=2024-12-01 |xebat=Financial Times}}&lt;/ref&gt; (ligel YPG) ji bo Amerîka xizmet dikir.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://web.archive.org/web/20171009205836/http://en.hawarnews.com/the-commander-clara-4-stages-achieved-their-aims/ |sernav=The commander Clara: 4 stages achieved their aims {{!}} ANHA |malper=web.archive.org |tarîx=2017-10-09 |roja-gihiştinê=2024-12-01}}&lt;/ref&gt; Di dema [[Operasyona Çiqlê Zeytûnê]] de, êrîşa [[Tirkiye|dewleta Tirk]] a li dijî [[Kantona Efrînê]], yekîneyên YPJê dîsa bi giranî tevlî şer bûn. Taktîkên [[şerê gerîlayî]] yek ji wan taktîkan bû ku li dijî Tirkiye û hevalbendên wê yên Sûriyeyê hatin bikaranîn.

Çeteyên terorîst ên Sûriyeyê ji şervanên YPGê ditirsin û ew şermezar dikin. Gelek îslamîstên cîhadî bawer dikin ku ger ji aliyê şervaneke jin ve bên kuştin ew ê rasterast biçin dojehê.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://www.diepresse.com/3893702/kaempferinnen-der-ypj-die-is-terroristen-haben-angst-vor-uns-frauen |sernav=Kämpferinnen der YPJ: &quot;Die IS-Terroristen haben Angst vor uns... |malper=Die Presse |tarîx=2014-10-18 |roja-gihiştinê=2024-12-01 |ziman=de |paşnav=Schneider |pêşnav=18 10 2014 um 18:21 von Wieland}}&lt;/ref&gt; Lewma di êrîşa 2019ê ya Tirkiyeyê ya li ser Bakur û Rojhilatê Sûriyeyê de çeteyên [[Artêşa Azad a Sûrîyê|Artêşa Azad a Sûriyê]] ku Tirkiye piştgiriya wan dike, termê şervaneke YPJê ya ku li bejahiya nêzîkî Kobanî hatibû kuştin, pêl û perçe kiribûn.&lt;ref&gt;{{Jêder-nûçe |tarîx=2019-11-03 |sernav=Syria conflict: The 'war crimes' caught in brutal phone footage |url=https://www.bbc.com/news/world-middle-east-50250330 |roja-gihiştinê=2024-12-01 |ziman=en-GB}}&lt;/ref&gt;

== Îdeolojî ==
[[Wêne:Kurdish female fighter.jpg|thumb|çep|Şervaneke YPJ.]]
Amblema YPJê li ser zemîne [[kesk]] stêrka sor, bi rengê zer jî li derdora stêrkê navê rêxistinê hatiye nivîsandin.

Îdeolojiya YPJê li ser esasê azadiya jinê û xweparastinê ye. YPJ beşeke ji tevgera rizgariya Kurd e ku îlhama xwe ji rêberê Partiya Karkerên Kurdistanê (PKK) Abdullah Öcalan girtiye. Ew ji bo mafên wekhev ên jinan di civakeke [[baviksalarî]] de têdikoşin. Ew ne tenê daxwaza wekheviya zayendî dikin, di heman demê de di pêkhateyên civakî û siyasî de guhertineke radîkal jî dixwazin.

YPJê [[Azadî (felsefe)|azadiya]] jinê weke mifteya rizgariya tevahiya gelan dibîne û tekez dike, ku zilma li ser jinê bi zextên komên din ên [[Civaknasî|civakî]] ve girêdayî ye. Îdeolojiya wan neteweperestiya kevneşopî red dike û li şûna wê civakek li ser bingeha [[demokrasî]], [[ekolojî]] û [[Femînîzm|femînîzmê]] pêş dixe. Ew ne tenê li dijî DAIŞê, di heman demê de li dijî her şêwe [[Zordestî|zordestiya]] baviksalarî jî şer dikin. Di nava YPJê de jin hem di warê [[Leşker (leşkerî)|leşkerî]] û hem jî di warê [[Siyaset|siyasî]] de xwedî mafên wekhev in.

Armanca bingehîn a YPJê ew e ku jin li jiyana xwe xwedî derkeve, ev jî bi xweparastin û berpirsyariya civakê pêk tê. Şervan [[Kapîtalîzm|kapîtalîzma]] rojavayî red dikin û ji bo civakek azad û xweser a xwe dispêre hevkarî û hevgirtina civakê diparêzin. Di pratîkê de ev tê wateya avakirina [[meclîsên jinan]] ku biryarên siyasî yên girîng didin. YPJ bersivek e li dijî zilma ku bi sedan salan e li ser jinên li herêmê û cîhanê tê meşandin.

Ji bo YPJê berxwedana çekdarî tenê navgînek e ji bo guhertina civakî. Ew xwe wekî beşek tevgerek femînîzma gerdûnî dibînin û balê dikişînin ser girîngiya [[femînîzma înterseksional]], ku li ser cûrbecûr zordariyê radiweste. Berxwedana YPJê ne tenê bi serkeftinên leşkerî, bi [[Felsefe|felsefeya]] [[wekhevî]] û [[Dadmendî|dadmendiya]] civakî jî bala navneteweyî kişand ser xwe. Şervanên YPJê xwe weke şervanên ku ji bo siberoja civakek azad û wekhev têdikoşin dibînin. Fermo armanca YPJê, digel rêxistinên din ên kurd, avakirina Suriyeke demokratîk û civateke azad e.

== Rexistinkirin ==

&lt;1&gt;[[YPJ]] xwe weke fermandariya giştî û fermandariyên jêrîn bi rexistin dike li gorî vê yekê, bîryargeha giştî li ser 3 navendan tê bi rexistin kirin. Navenda yekemîn bîryargeha Cizîrê ya duyemîn bîryargeha Kobanê û ya sêyemîn bîryargeha Efrînê.

&lt;2&gt;Merciya bîryaran ya herî jor(karar merci) konferansa [[YPJ]] ye. Di rewşên awarte de meclîsa leşkerî [[kom]] dibe. Xebata YPJ ya salekî dinirxîne û pilansaziya salê derdixinê.

&lt;3&gt;Meclîsa Leşkerî ya [[YPJ]] ji 31 kesan pêk tê, 6 mehan carekî civîna xwe ya asayî çêdike û ji hemû xebatên YPJ berpirsiyare.

&lt;4&gt;Her herêm di nav xwe de rêveberiya xwe ya leşkerî derdixe.

&lt;5&gt;Meclîsa leşkerî ya [[YPJ]] hemû xebatan dişopîne û sazîbûna xwe pektînê, tayîn û terfî dike.

&lt;6&gt;Meclîsa herêmî ya [[YPJ]] karê xwe bi bîryargehêre dimeşîne, hemû bîryargeh bi bîryargeha navendî ve girêdayî û karûbarê xwe bi rêve dibe. Li gorî mezinbûna navçeyan ji hejmarek pêwîst a endamên YPJ pektê. 3 mehan carekî civînên xwe li dardixe û bîryarên bîyargeha herêmî bi cih tînê.

&lt;7&gt;YPJ ji 3 beşên esasî pektê. Ev beş jî ev in:

a-Hêzên pispor

b-Yekîneyên berxwedanê

c-Hêzên herêmî

&lt;8&gt;[[YPJ]] li gorî sistema navendîtiya demokratîk rapor, emir û talîmatê kar dike. Pêşniyarên fermandariya jêrîn yên paye (tayîn) û diyarkirinê (terfî) bi êrêkirina fermandariya [[YPJ]]'ê pêktê.

&lt;9&gt;Tayîn û diyarkirin (erk-terfi) her şervanekî [[YPJ]] li gorî ferman û rayê tê kirin. Di bin agahdariya fermandariyê de bi rêkûpêkkirina hêzê li gorî qadan tê çêkirin.

&lt;10&gt;Fermandariya YPJ ji 3, an jî 5 kesan pêktê.

== Endamtiya YPJê ==

•Her endameka YPJ di heman demê de endama YPG ye û rêziknameya YPG dipejirîne.

•Endamên YPJê di çarcoveya dildarî û parastina berjewendiyên netewî yên gel û jina kurd li ser bingeha welatparêziyê bi awayekî exlaqî û polîtîk ji bo avakirin û parastina civakek demokratîk û azad tevlî dibe.

=== Endamtî ===
Her hemwelatiyek jin a Suriye ku 18 saliya xwe temam kiribe (lê belê ji ber kevneşopiyên civakî ku hîna li ser jinê berdawam dike û di temenek biçûk de tê zevicandin divê ew keçên ciwan bigire nava xwe û biparêze) û pîvanên endamên YPJ û YPG pejiran dibe û piştî serlêdana cihê pêwistî û îtîna perwerdeya leşkerî û bîrdozî her wiha piştî sond dayînê dikare bibe endama YPJ.

=== Derketina ji endamtiyê ===
Di reziknameya YPG de pîvanên derketina ji endamtiyê YPJ jî, ji bo xwe esas digire.

Kesên ku pirsgirêkên xwe yên tenduristî heye û nêrzîkbûnên ku zanista cinsî û heskirina wê qazanç neke, bi zanabûn têkiliyên ji derveyî exlaqê civakê di nava me de ferz dike, jiyana leşkeri û disiplînê bi zanabûn xerab dike tevî ku perwerde û nêzîkbûnên qazançkirinê hene, lê belê yên ku di paşverûtî de israr dike ji nava YPJ tê derxistin. Li gorî vê yekê bi êrêkirina bîryargeha navendî ya YPJ ji endamtî tê derxistin.

=== Sonda endamtiya YPJ ===
Di bingeha paradigmaya civaka demokratîk,ekolojîk û azadiya zayendî de ji bo Suriyeke demokratîk û Kurdistaneke azad li ser vê esasê, ezê civaka exlaqî û polîtîk bi parêzim bê ku cudahiya ol, ziman, netew, mezheb, zayend û partiyan bikim li dijî hemû êrişên derve û hundir parastina rewa esas bigirim, di felsefeya azadiya jin de, ezê xwe avabikim, li ser bingeha rêziknameya YPJ bê ku li peyî berjewendiyên takekesî bigerim ezê bi cesaret, disiplîn û bi bîryar tevlî bibim. Li hemberî her cure zehmetiyan bi îrade û hêzekê mezin serkeftinê esas bigirim. Di vê çarcoveyê de li ser hemû nirxên xwe yên netewî xeta azadiya jin, li hemberî şehîdên Kurdistanê, gelên Kurdistanê û hemû hevalên xwe yên têkoşînê sond dixwum, sond dixwum, sond dixwum.

== Peywir û wezîfeyên endamên YPJê ==
1. Di rêziknameya YPGê de beşa erkên endamên YPG ku hatiye diyarkirin pêktîne.

2. Li hemberî her cureyên êrişên ku li ser jinê pêşdikevin û li hemberî paşverûtiyan jin têkoşînê bi zanistiya xwe ya parastina rewa pêşdixe û di her astê de têkoşîn dide.

3. Di jiyanê de xwedî seknek azadîxwaz bi regez, dilnizm, kedkar, parvekirin, samîmî û durustiyê, hemû xweşikbûna di dilê xwe de dicivîne ji bo hevalên xwe dibe cavkaniya hêvî, moral û kêyfxweşî ye.

4. Di xeta azadiya jinê de hêzên parastina jin a pispor pêşdixîne û taxtîkên demê bi awayekî xuluxkar diafîrine û hevparbûnê esas digire.Li hemberi zêhniyeta zilam a serdest têkoşîna zayendî dike.

5. Bi hêz li erk û berpirsiyariyên xwe xwedî derdikeve û pîlanên YPJ û YPG derbasî jiyanê dike.

== Rêkxistinkirina YPJ ==
–[[YPJ]] hêza pêşeng a [[YPG]] ye.

–Di nava hêza [[YPG]] de jin bi rêxistinkirina xwe bi awayekî xweser çedike.

–Di nava [[YPG]] de kota [[cins]] herî kêm ji %40 xwe bi rêxistin dike.

–YPJ hêza parastina hemû jinên Rojavayê Kurdistan û Suriyê ye.

–Hêzên [[YPJ]] li hemberî hemû destavêtina li ser jin û civakê (cinsi, fizîkî, çandî û exlaqî) mafê xwe yê parastinê pêktîne.

–Tayîn û terfî ji aliyê fermandariya YPJê ve tê pêkanîn.

== Fermandariya Akademiyê ==

–Di bunya hemû bîryargehan de akademiyên parastinê yên jin weke akademiyên Şehîd Şîlan bi nav dibin.

–Fermandariya akademiyan girêdayî bîryargehên YPJ bi rêya şaxên jêrîn xwe bi rêxistin dike.

–Di perwerdeyan de bi rêya bernameyên bîrdozî û leşkerî avakirina hişmendiya demokratîk ekolojîk û azadiya zayendî, netewî, jiyana azad û zanistiya zayendî, qazançkirina tarz û pîvanan esas tê girtin.

–Di akademiyan de di xeta parastina rewa de bi perwerdeyên taxtîk, teknîk û bîrdozî leşkerîbûnê pêktîne.

–Akademiyên parastinê yên Şehîd Şîlan, bi perwerdeyên bingehîn hem namzetên YPJ perwerde dike hem ji bo hêzên YPJ pispor bibin dewreyên pisporiyê vedike. Di heman demê de ji bo pêşwazîkirina pêdiviyên fermandaran dewreyan vedike.

–Akademiyên paratinê yên Şehîd Şîlan wekî fermandariya akademiyên leşkerî ji jor heta jêr li gorî pêdiviyan xwe bi rêxistin dike û şaxên xwe vedike.

–Di bin banê akademiyan de ji bo endamên YPJ bigehin asta pisporbûnê dewreyên pisporbên û branşbûnê (Çekên giran, Sabotaj, Suîkast, lêdana nêz û hwd.) têne vekirin.

== Sîstema YPJ'ê ==

Di rêxistinkirina YPJê de sîstema li ser 3 lingan tê avakirin esas e. Li gorî vê yekê

1.Sîstema YPJê ji tîm,taxim, yekîne, tabur û bîryargeh tê avakirin.

2.Tîmek ji 3 an jî 5 kesan tê avakirin.

3.Taximek ji 2 tîman tê avakirin.

4.Yekîneyek ji 2 taximan tê avakirin.

5.Tabur ji 2 yekîneyan tê avakirin.

== Yekîneyên YPJ'ê ==

Xalên di rêziknameya YPG de, yên ji bo yekîneyên pispor, yekîneyên berxwedanê, hêzên herêmî hatiye diyar kirin dipejirîne. Li gora vê yekê:

Di çarcoveya paradîgmaya civaka demokratîk, ekolojîk û azadiya zayendî de bi armanca rakirina hemû cureyên êrişên li ser jin û civakê yekîneyên profesiyonel tên avakirin. Ev yekîne jî ji yekîneyên pispor yên YPJ pêk tê. Ji kesên ku 24 saetan tevlî xebatên YPJ dibin di perwerdeyên bîrdozî û leşkerî re derbas dibin û di stratejiya parastina rewa de pisporbûne pêktên.

=== Taybetmendiyên Endamên Profesiyonel ===

a. Welatparêz û civakparêz e

b. Xwedî hişmendî, bi cesaret û çalak e

c. Afîriner, fedakar, kedkar û bi înîsiyatîf e

ç. Di warê taxtîk û teknîka leşkerî de têgehiştî ye

d. Ji cinsê xwe hesdike û diparêz e

e. Xwedî disiplîna cewheriye û xwe perwerde dike

ê. Ji ber ku bi hişmendiya demokratîk, ekolojîk, azadîxwaziya zayendî tevdigere, zayendîperestiya civakî red dike.

f. Ji rexne û rexnedayinê re vekiriye û guherîn û veguherinê esas digire.

=== Yekîneyên Berxwedanê ===

1. Ji kadroyên YPJ, eyalet û qadan tên avakirin. Her kadroyek girêdayî xwe yek an jî du yekîneyan avadike. Ji bo li dijî dagirkirina dijminan derbikeve, yekîneyên berxwedanê xwe gelekî baş amade dikin.

2. Yên di van yekîneyan de cih digirin gelekî bi baldarî têne hilbijartin bi her awayî kesên bi bawer in.

3. Her kadroyek YPJ yekîneya xwe di perwerdeya taybet re derbas dikin.

4. Di yekîneyan de veşartîbûn esas tê girtin. Endamên yekîneyan hevudu nas nakin.

5. Endamên van yekîneyan xwedî disiplîn û tarzê xebatê ne.

6. Di her şert û mercan de qabîliyeta xwe ya şerkirinê diparezin.

=== Yekîneyên Herêmî ===

1. Yekîneyên herêmî kesên welatparêz û girêdayî axa xwe ne.

2. Yekîneyên herêmî kesên ku girêdayî mala xwe ne. Û jiyana wan ya şaqsî heye ku nikarin 24 saetan di nava xebatê de cihê xwe bigirin, lê belê berbirsiyartîyên xwe yên welatparêzî û parastina herêma xwe pêktînin.

3. Bê ku pêvîstiyên mala xwe îhmal bike tevlî nava xebatên parastinê dibe.

4. Tevlîbûna wê ne li ser esasê berjewendiyên maddî û malbatî ye.

== Karên hundirîn ==

=== Pergala ferman û talîmatê ===
Di xebatê de navendîtiya demokratîk esas e. Pêkanîna navendîtiyê bi ferman û talîmatê çêdibe. Şêwazê pêkanîna aliyê wê yê demokratîk jî bi civîn, danûstandin û bi tevlîbûna hemû endaman a ji bo biryaran û pêşkêşkirina her cureyên pêşniyaran çêdibe.
=== Pergala Raporê ===
a. Di derbarê xebatên têne meşandin de ji jêr ber bi jor ve agahdarkirina qedemeyên fermandariyê esas digirin. Endamên yekîneyên YPJ piştî ku fermana jêre hatiyedayîn bi cih anîn, tekmîla encamê didin fermandarê ku talîmat danê. Di nava dema hatiye danîn de her yekîneyek û fermandariyek di derbarê xebatên xwe de tekmîla devkî û nivîskî dide rêveberiya jor. Di nava dema hatiye diyar kirin de civînên xwe çêdikin, tekmîl û raporên xwe amade dikin. Rêxistinên jêrîn yên bi awayekî rêkûpêk tekmîl û raporên xwe amade nekirine wekî ku pêywîra xwe bi cih ne anîne têne hesibandin.

b. Mafê her endameki YPJ heye ku fermandariya xwe bişopînê, rexne bike û rêbaza civînan, heger ev rexne derbas neke mafê xwe yê her cure pêşnîyar bike jî heye.

c. Her endamek YPJ 6 mehan carekî rapora xwe dinivîsîne.

d. Her endameke YPJ dema pêwîst bibîne dikare ji bo rêxistina xwe rapor binivîsîne.

=== Civîn ===

a. Her yekîneyên YPJ li gorî pêwîstiyan civînên xwe lidar dixin.

b. Rojane tekmîlên tîman têne girtin û 3 rojan carekê encamên van tekmîlan têne nirxandin û parvekirin.

c. Yekîneyên YPJ heftê carekî tekmîl û 15 rojan carekî civîna xwe çêdikin. Di heman demê de encêmn civînê weke raporekê pêşkêşî fermandariya jor dikin.

ç. Taxim 15 rojan, bolûk jî mehê carekî civînên xwe çêdikin û raporên xwe pêşkêşî jor dikin.

e. Her bîryargeh mehê carekî civîên xwe çêdikin û encamên van weke rapor pêşkêşî civîna bîryargeha YPJ a navendî dikin.

=== Disiplîn ===

Di xebatên leşkerî de pêdiviya disiplîneke bi hêz derbikeve pêş heye. Disiplîn bi tevahî qaydeyên leşkerî ve girêdayî îradeya azad û avakirina rizgarkirina demokratîk e. Disiplîn xebat, çalakî û yêkîtiya kar bi hêz dike, lewra serkeftinê jî bi xwe re tîne. Meşandina têkoşînê ya bi awayekiî serkeftî ancax bi qebulkirina hemû qaydeyan û disiplîna cewherî gengaze.Di hemû cihan de bi disiplînekê cewherî tevdigere, dibin her şert û mercî de xwe di warê leşkerî û fizikî de xwe perwerde dike.

Qaydeyen ku divê li ber çavan bêne girtin û li gorî van tevbigerin.

a. Li gorî qaydeyên veşartîbûnê tevdigerin.

b. Li dijî hemû êrîşan bê tawîzbûyîn.

c. Desturnedayîna zarara li dijî nirxên têkoşînê û gelê me.

ç. Parastina nirxên madî yên hatine teslîm kirin û li gorî pêdiviyan bikaranîna wan.

d. Bi pergal tevgerîn. Di her şert û mercan de li dijî zehmetiyan derketin û bi înîsiyatîfbûyîn.

=== Rexne û Rexnedayîn ===
Ji bo ku endamên rêxistinê ji kemasî û şaşitiyên xwe xelas bibin û nirxên azadiyê û zêhniyeta demokratîk derxîne hole rexne û rexnedayîn girînge. Her endamekê YPJê li dijî her şaşitî û nebesiyan, bi hesta berpirsiyariyê di civînan de rexne û rexnedayînê pêşdixîne. Çeka rexne û rexnedayînê ji bo têkbirin û biçûkxistina kesan nayê bikaranîn berovajî vê yekê weke amûreke nûbûn û pêşvebirinê tê bikaranîn. Endamên YPJ ji rexne û rexnedayînê re vekirî ye. Li hember pergala kapîtalîst xwedî têkoşînek radîkal e û li hember hemû paşverûtiyan şer dike û ji bo rexnedayînê dilnimz e, xwe bi felsefeya azadiyê avadike.

=== Suc û Ceza ===
a. Di rêziknameya YPG de madeyên ku derbas dibin YPJ dipejirîne.

b. Jina ku îradeya jin esas nagire, xweseriya xwe naparêze, pirsgirêkên di nava jin de bi zilam re parve kirin suc tê hesibandin.

== Mijarên têkildar ==
* [[Dîroka Rojavayê Kurdistanê]]
* [[Dîroka leşkerî ya kurdan]]

== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}

{{Kontrola otorîteyê}}

[[Kategorî:Artêşên rizgariya neteweyî]]
[[Kategorî:Partiyên siyasî yên Rojavaya Kurdistanê]]
[[Kategorî:Rêxistinên apoyî li Sûriyê]]
[[Kategorî:Rêxistinên kurdan]]
[[Kategorî:YPG]]</text>
      <sha1>bsxkuydfi2p36xhpq4vkbdun5mobpu7</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878151</id>
      <parentid>1878150</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T21:27:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ferrus</username>
        <id>5380</id>
      </contributor>
      <comment>/* Îdeolojî */</comment>
      <origin>1878151</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="27268" sha1="tc4aif1u30g5uzkarbrgtt2zqo07ze8" xml:space="preserve">{{Agahîdank rêxistinên leşkerî
| nav                = Yekîneyên Parastina Jinê
| navê rastî         = 
| navê rastî ziman   = Kurdî
| wêne               = YPJ Flag.svg
| wêne mezinî        = 250px
| wêne binnivîs      = 
| sernûçe            = 
| çalak              = 2012 – niha
| îdeolojî           = 
| girêdayîbûn        = 
| kom                = 
| avaker             = 
| damezrêner         = 
| serokê damezrêner  = 
| sernav rêber       = 
| rêber              = 
| serok              = 
| rêberê leşkerî     = 
| rêberê siyasî      = 
| sernav rêber1      = 
| navê rêber1        = 
| sernav rêber2      = 
| navê rêber2        = 
| berdevk            = 
| axaftvan           = 
| sergeh             = 
| herêm              = [[Kantona Cizîrê ya Rojavaya Kurdistanê]] &lt;br&gt; [[Kantona Kobaniyê ya Rojavaya Kurdistanê]] &lt;br&gt; [[Kantona Efrînê ya Rojavaya Kurdistanê]]
| mezinahî           = 10.000 – 20.000
| perçeyek ji        = 
| pêşrew             = 
| derizandin         = 
| bihevkelanî        = 
| pêşî               = 
| bi eslî wek        = 
| navê pêşî          = 
| berê               = 
| navê berê          = 
| paşê               = 
| bûye               = 
| navê paşê          = 
| bihevkelyan        = 
| derizandin ser     = 
| domdar             = 
| hevpeyman          = 
| dijber             = 
| şer                = *Şerê Serê Kaniyê 
*Şerê Helebê
*Şerê Kobanê
*Şerê Cezaa
*Şerê Efrînê
| rêxistin           = 
| malper             = {{URL|ypjrojava.com}}
| terxankirin wek komekî terorî ji aliyê = 
| nasnameya etîketa sembol = 
| nasnameya sembol   = 
| nasnameya etîketa sembol2 = 
| nasnameya sembol2  = 
| nasnameya etîketa sembol3 = 
| nasnameya sembol3  = 
| nasnameya etîketa sembol4 = 
| nasnameya sembol4  = 
}}
'''Yekîneyên Parastina Jinê''' bi kurtasî '''YPJ''', [[Rêxistina parastinê|rêxistinek parastinê]] ye ku bi temamî ji [[Jin|jinan]] pêk tê. YPJ beşek ji [[Hêzên Sûriya Demokratîk]] e, ku yek ji hêzên çekdar ên [[Rojavaya Kurdistanê|Rojavayê Kurdistanê]] ye.&lt;ref&gt;{{Jêder-kovar |paşnav=Başer |pêşnav=Çağlayan |tarîx=2022-05-27 |sernav=Women Insurgents, Rebel Organization Structure, and Sustaining the Rebellion: The Case of the Kurdistan Workers’ Party |url=https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/09636412.2022.2097889 |kovar=Security Studies |ziman=en |cild=31 |hejmar=3 |rr=381–416 |doi=10.1080/09636412.2022.2097889 |issn=0963-6412 }}&lt;/ref&gt; Şervanên YPJê bi giranî jinên [[kurd]] pêk tê û ji gelek [[Netewe|neteweyên]] curbicur [[Şervan|şervanên]] jin di nav rêxistina YPJê de hene.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://newpol.org/issue_post/commune-rojava/ |sernav=A Commune in Rojava? |tarîx=2016-01-31 |malper=New Politics |ziman=en-US |tarîxa-gihiştinê=2023-07-04 }}&lt;/ref&gt; Yekîneyên Parastina Jinê (YPJ) di dema [[Şerê navxweyî yê Sûriyê|şerê navxweyî yê Suriyê]] li [[Rojavaya Kurdistanê|Rojavayê Kurdistanê]] hatiye damezrandin.&lt;ref&gt;{{Jêder-kitêb |url=https://books.google.com/books?id=0ilBjgEACAAJ |sernav=A Road Unforeseen: Women Fight the Islamic State |paşnav=Tax |pêşnav=Meredith |tarîx=2016 |weşanger=Bellevue Literary Press |isbn=978-1-942658-10-8 |ziman=en }}&lt;/ref&gt;

== Dîrok ==
Jin ji destpêka sala [[2011|2011ê]] û vir ve tevlî şerê berxwedana  kurdên Sûriyê bûne. Ew beşek ji [[YXG]] bûn, ku paşê di [[2012|2012ê]] de navê xwe wek [[Yekîneyên Parastina Gel|YPG]] guherî. YPJ di 4ê [[Nîsan|nîsana]] [[2013|2013ê]] de weke rêxistinek tenê ji bo jinan bi tabûra yekemîn a li [[Cindirêsê]]&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://jankalan.wordpress.com/2013/03/03/formation-the-first-battalion-of-womens-protection-units-in-western-kurdistan/ |sernav=Formation the first battalion of women’s protection units in western Kurdistan |malper=JAN KALAN |tarîx=2013-03-03 |roja-gihiştinê=2024-12-01 |ziman=tr-TR |paşnav=jankalan}}&lt;/ref&gt; hate avakirin û piştre xebatên xwe ber bi [[Kantona Kobaniyê|kantonên Kobanê]] û [[Kantona Cizîrê|Cizîrê]] ve berfireh kir. Hemû şervanên jin ên ku berê di nava yekîneyên mixalif ên YPGê de cih digirtin, bi awayekî xweser bûn endamên YPJê. Di destpêkê de li her sê [[Kanton|kantonên]] Rojava tenê [[Tabûr|tabûrek]] YPJê hebû, lê li her taxê tabûrek bi lez hat avakirin û rêxistin berfirehtir bû.

Ji sala [[2014|2014ê]] heta [[Çiriya paşîn|mijdara]] [[2016|2016ê]] YPJê di navbera 7 hezar û 20 hezarî de endam jimartin. Di [[Tebax|tebaxa]] [[2017|2017ê]] de hat ragihandin ku rêxistin 24 hezar endamên wê hene.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://ghostarchive.org/archive/7ZnGC |sernav=Meet the female soldiers in Syria and Iraq fighting for gender equality as much as freedom {{!}} Ghostarchive |malper=ghostarchive.org |roja-gihiştinê=2024-12-01}}&lt;/ref&gt; Piştî şikestina [[Dewleta Îslamî ya Iraq û Şamê|DAIŞê]], ev hejmar kêm bûye, û li gorî hevpeyvîna ku Fermandarê Giştî Newroz Ehmed ji [[Rojname|rojnameya]] [[The Guardian]] re kiriye, niha 5000 e.&lt;ref&gt;{{Jêder-nûçe |paşnav=Flock |pêşnav=Elizabeth |tarîx=2021-07-19 |sernav=‘Now I’ve a purpose’: why more Kurdish women are choosing to fight |url=https://www.theguardian.com/global-development/2021/jul/19/came-to-fight-stayed-for-the-freedom-why-more-kurdish-women-are-taking-up-arms |roja-gihiştinê=2024-12-01 |xebat=The Guardian |ziman=en-GB |issn=0261-3077}}&lt;/ref&gt;

Di şerê navxweyî yê Sûriyê de, YPJ û YPG li bakurê Sûriyê li dijî çeteyên curbicur şer kirin, di nav de Dewleta Îslamî li Iraq û Şamê (DAIŞ). YPJê beşdarî parastina Kobanî di dema Dorpêkirina Kobanî de jî bû&lt;ref&gt;{{Jêder-kovar |paşnav=Tank |pêşnav=Pinar |tarîx=2017-10-17 |sernav=Kurdish Women in Rojava: From Resistance to Reconstruction |url=https://brill.com/view/journals/wdi/57/3-4/article-p404_7.xml |kovar=Die Welt des Islams |ziman=en |cild=57 |hejmar=3-4 |rr=404–428 |doi=10.1163/15700607-05734p07 |issn=1570-0607}}&lt;/ref&gt;, ku di adara 2014ê dest pê kiribû. Gelek ajansên ragihandinê yên [[Zimanê kurdî|kurdî]] radigihînin ku &quot;Di şer de hêzên YPJê gelek girîng bûn&quot;. Di dorpêçkirina Kobanî de, berî ku YPJ alîkarî ji hêzên [[Rojava|rojavayî]] werbigire, neçar mabû ku êrîşên DAIŞê tenê bi çekên sivik rawestîne: Wan kalaşnîkovên rûsî yên kevnar ên ji bazara reş, bombeyên destçêkirî, û tankên ku ji wesayîtên înşaetê û pîkapên li hev kom kirin&quot; bikar anîn. Ta ku di [[Çiriya pêşîn|cotmeha]] 2014ê de Amerîka dest bi kordînasyona êrîşên esmanî bi şervanên YPJ-YPGê yên li ser erdê bike.

Her wiha YPG, YPJ û [[Partiya Karkerên Kurdistanê|PKK]] di tebaxa 2014ê de tevlî operasyoneke leşkerî ya li [[Çiyayên Şingalê|Çiyayê Şengalê]] bûn, û bi qasî 10,000 [[êzdî]] ji [[Komkujiya êzdiyan|qirkirina di destê DAIŞê]] de rizgar kirin.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://gulfnews.com/world/mena/kurds-press-sinjar-operation-in-north-iraq-1.1429595 |sernav=Kurds press Sinjar operation in north Iraq |malper=gulfnews.com |tarîx=2014-12-20 |roja-gihiştinê=2024-12-01 |ziman=en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://www.marieclaire.com/culture/news/a6643/these-are-the-women-battling-isis/ |sernav=These Remarkable Women Are Fighting ISIS. It's Time You Know Who They Are |malper=Marie Claire Magazine |tarîx=2014-10-01 |roja-gihiştinê=2024-12-01 |ziman=en |paşnav=News |pêşnav=Elizabeth Griffin published in}}&lt;/ref&gt; DIAŞê piştî ku [[Pêşmerge]] ji herêmê derketibûn, piraniya deverên derdora Çiyayê Şengalê xistibû bin kontrola xwe.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://www.ibtimes.co.in/isis-threat-kurdish-forces-rescue-10000-yazidis-sinjar-mountains-606510 |sernav=ISIS Threat: Kurdish Forces Rescue 10,000 Yazidis from Sinjar Mountains |malper=www.ibtimes.co.in |tarîx=2014-08-10 |roja-gihiştinê=2024-12-01 |ziman=en |paşnav=Varghese |pêşnav=Johnlee}}&lt;/ref&gt; Ji ber ku DAIŞ êzdiyan wekî &quot;civaka bêbawer&quot; dibîne&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://www.ibtimes.co.in/isis-threat-25000-children-starving-sinjar-mountains-photos-606225 |sernav=ISIS Threat: 25,000 Children Starving in Sinjar Mountains [Photos] |malper=www.ibtimes.co.in |tarîx=2014-08-06 |roja-gihiştinê=2024-12-01 |ziman=en |paşnav=Varghese |pêşnav=Johnlee}}&lt;/ref&gt;, yên ku ji berê ve li dora Şengalê dijîn, gelê êzdî neçar mabû ku birevin çiyayan. Vê yekê bi dehhezarên êzdî, di nav wan de jin, [[zarok]] û extiyar, bê [[xwarin]], [[stargeh]] û [[alîkarî]] hiştin. Yên ku hîna li bajêr bûn, yan ji aliyê DAIŞê ve hatin qetilkirin yan jî wek [[Xulamtî|xulam]] hatin revandin.&lt;ref&gt;{{Cite book |sernav=Report on the Protection of Civilians in Armed Conflict in Iraq: 6 July – 10 September 2014. UN Assistance Mission for Iraq (UNAMI) and the Office of the High Commissioner for Human Rights (OHCHR). Retrieved 4 April 2015.}}&lt;/ref&gt;

Li gel alîkariya êrîşên asmanî yên amerîkî, herêmeke ewle ya bi dirêjahiya 30 kîlometreyan (19 mi) ji bo penaberên êzîdî hate avakirin, da ku ji destê DAIŞê birevin. Paşê penaber derbasî Bakurê Sûriyê bûn û piraniya wan piştre çûn herêmên ewletir ên [[Başûrê Kurdistanê|Kurdistana Iraqê]].

Îro YPJê di çarçoveya Hêzên Sûriyeya Demokratîk (QSD) de li kêleka YPGê têkoşîna xwe didomîne. YPJ di şerên wek êrîşa HSDê de li dijî baregehên sereke yên DAIŞê li [[Tebqa]] û [[Reqa|Reqqayê]] beşdar bû, û wek hêza sereke&lt;ref&gt;{{Jêder-nûçe |paşnav=Gardner |pêşnav=David |tarîx=2017-04-04 |sernav=Chaos will reign when Isis loses Raqqa |url=https://www.ft.com/content/f66687d0-190c-11e7-9c35-0dd2cb31823a |roja-gihiştinê=2024-12-01 |xebat=Financial Times}}&lt;/ref&gt; (ligel YPG) ji bo Amerîka xizmet dikir.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://web.archive.org/web/20171009205836/http://en.hawarnews.com/the-commander-clara-4-stages-achieved-their-aims/ |sernav=The commander Clara: 4 stages achieved their aims {{!}} ANHA |malper=web.archive.org |tarîx=2017-10-09 |roja-gihiştinê=2024-12-01}}&lt;/ref&gt; Di dema [[Operasyona Çiqlê Zeytûnê]] de, êrîşa [[Tirkiye|dewleta Tirk]] a li dijî [[Kantona Efrînê]], yekîneyên YPJê dîsa bi giranî tevlî şer bûn. Taktîkên [[şerê gerîlayî]] yek ji wan taktîkan bû ku li dijî Tirkiye û hevalbendên wê yên Sûriyeyê hatin bikaranîn.

Çeteyên terorîst ên Sûriyeyê ji şervanên YPGê ditirsin û ew şermezar dikin. Gelek îslamîstên cîhadî bawer dikin ku ger ji aliyê şervaneke jin ve bên kuştin ew ê rasterast biçin dojehê.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://www.diepresse.com/3893702/kaempferinnen-der-ypj-die-is-terroristen-haben-angst-vor-uns-frauen |sernav=Kämpferinnen der YPJ: &quot;Die IS-Terroristen haben Angst vor uns... |malper=Die Presse |tarîx=2014-10-18 |roja-gihiştinê=2024-12-01 |ziman=de |paşnav=Schneider |pêşnav=18 10 2014 um 18:21 von Wieland}}&lt;/ref&gt; Lewma di êrîşa 2019ê ya Tirkiyeyê ya li ser Bakur û Rojhilatê Sûriyeyê de çeteyên [[Artêşa Azad a Sûrîyê|Artêşa Azad a Sûriyê]] ku Tirkiye piştgiriya wan dike, termê şervaneke YPJê ya ku li bejahiya nêzîkî Kobanî hatibû kuştin, pêl û perçe kiribûn.&lt;ref&gt;{{Jêder-nûçe |tarîx=2019-11-03 |sernav=Syria conflict: The 'war crimes' caught in brutal phone footage |url=https://www.bbc.com/news/world-middle-east-50250330 |roja-gihiştinê=2024-12-01 |ziman=en-GB}}&lt;/ref&gt;

== Îdeolojî ==
[[Wêne:Kurdish female fighter.jpg|thumb|çep|Şervaneke YPJ.]]
Amblema YPJê li ser zemîne [[kesk]] stêrka sor, bi rengê zer jî li derdora stêrkê navê rêxistinê hatiye nivîsandin.

Îdeolojiya YPJê li ser esasê azadiya jinê û xweparastinê ye. YPJ beşeke ji tevgera rizgariya kurd e ku îlhama xwe ji rêberê Partiya Karkerên Kurdistanê (PKK) [[Abdullah Öcalan]] girtiye. Ew ji bo mafên wekhev ên jinan di civakeke [[baviksalarî]] de têdikoşin. Ew ne tenê daxwaza wekheviya zayendî dikin, di heman demê de di pêkhateyên civakî û siyasî de guhertineke radîkal jî dixwazin.

YPJê [[Azadî (felsefe)|azadiya]] jinê weke mifteya rizgariya tevahiya gelan dibîne û tekez dike, ku zilma li ser jinê bi zextên komên din ên [[Civaknasî|civakî]] ve girêdayî ye. Îdeolojiya wan neteweperestiya kevneşopî red dike û li şûna wê civakek li ser bingeha [[demokrasî]], [[ekolojî]] û [[Femînîzm|femînîzmê]] pêş dixe. Ew ne tenê li dijî DAIŞê, di heman demê de li dijî her şêwe [[Zordestî|zordestiya]] baviksalarî jî şer dikin. Di nava YPJê de jin hem di warê [[Leşker (leşkerî)|leşkerî]] û hem jî di warê [[Siyaset|siyasî]] de xwedî mafên wekhev in.

Armanca bingehîn a YPJê ew e ku jin li jiyana xwe xwedî derkeve, ev jî bi xweparastin û berpirsyariya civakê pêk tê. Şervan [[Kapîtalîzm|kapîtalîzma]] rojavayî red dikin û ji bo civakek azad û xweser a xwe dispêre hevkarî û hevgirtina civakê diparêzin. Di pratîkê de ev tê wateya avakirina [[meclîsên jinan]] ku biryarên siyasî yên girîng didin. YPJ bersivek e li dijî zilma ku bi sedan salan e li ser jinên li herêmê û cîhanê tê meşandin.

Ji bo YPJê berxwedana çekdarî tenê navgînek e ji bo guhertina civakî. Ew xwe wekî beşek tevgerek femînîzma gerdûnî dibînin û balê dikişînin ser girîngiya [[femînîzma înterseksional]], ku li ser cûrbecûr zordariyê radiweste. Berxwedana YPJê ne tenê bi serkeftinên leşkerî, bi [[Felsefe|felsefeya]] [[wekhevî]] û [[Dadmendî|dadmendiya]] civakî jî bala navneteweyî kişand ser xwe. Şervanên YPJê xwe weke şervanên ku ji bo siberoja civakek azad û wekhev têdikoşin dibînin. Fermo armanca YPJê, digel rêxistinên din ên kurd, avakirina Suriyeke demokratîk û civateke azad e.

== Rexistinkirin ==

&lt;1&gt;[[YPJ]] xwe weke fermandariya giştî û fermandariyên jêrîn bi rexistin dike li gorî vê yekê, bîryargeha giştî li ser 3 navendan tê bi rexistin kirin. Navenda yekemîn bîryargeha Cizîrê ya duyemîn bîryargeha Kobanê û ya sêyemîn bîryargeha Efrînê.

&lt;2&gt;Merciya bîryaran ya herî jor(karar merci) konferansa [[YPJ]] ye. Di rewşên awarte de meclîsa leşkerî [[kom]] dibe. Xebata YPJ ya salekî dinirxîne û pilansaziya salê derdixinê.

&lt;3&gt;Meclîsa Leşkerî ya [[YPJ]] ji 31 kesan pêk tê, 6 mehan carekî civîna xwe ya asayî çêdike û ji hemû xebatên YPJ berpirsiyare.

&lt;4&gt;Her herêm di nav xwe de rêveberiya xwe ya leşkerî derdixe.

&lt;5&gt;Meclîsa leşkerî ya [[YPJ]] hemû xebatan dişopîne û sazîbûna xwe pektînê, tayîn û terfî dike.

&lt;6&gt;Meclîsa herêmî ya [[YPJ]] karê xwe bi bîryargehêre dimeşîne, hemû bîryargeh bi bîryargeha navendî ve girêdayî û karûbarê xwe bi rêve dibe. Li gorî mezinbûna navçeyan ji hejmarek pêwîst a endamên YPJ pektê. 3 mehan carekî civînên xwe li dardixe û bîryarên bîyargeha herêmî bi cih tînê.

&lt;7&gt;YPJ ji 3 beşên esasî pektê. Ev beş jî ev in:

a-Hêzên pispor

b-Yekîneyên berxwedanê

c-Hêzên herêmî

&lt;8&gt;[[YPJ]] li gorî sistema navendîtiya demokratîk rapor, emir û talîmatê kar dike. Pêşniyarên fermandariya jêrîn yên paye (tayîn) û diyarkirinê (terfî) bi êrêkirina fermandariya [[YPJ]]'ê pêktê.

&lt;9&gt;Tayîn û diyarkirin (erk-terfi) her şervanekî [[YPJ]] li gorî ferman û rayê tê kirin. Di bin agahdariya fermandariyê de bi rêkûpêkkirina hêzê li gorî qadan tê çêkirin.

&lt;10&gt;Fermandariya YPJ ji 3, an jî 5 kesan pêktê.

== Endamtiya YPJê ==

•Her endameka YPJ di heman demê de endama YPG ye û rêziknameya YPG dipejirîne.

•Endamên YPJê di çarcoveya dildarî û parastina berjewendiyên netewî yên gel û jina kurd li ser bingeha welatparêziyê bi awayekî exlaqî û polîtîk ji bo avakirin û parastina civakek demokratîk û azad tevlî dibe.

=== Endamtî ===
Her hemwelatiyek jin a Suriye ku 18 saliya xwe temam kiribe (lê belê ji ber kevneşopiyên civakî ku hîna li ser jinê berdawam dike û di temenek biçûk de tê zevicandin divê ew keçên ciwan bigire nava xwe û biparêze) û pîvanên endamên YPJ û YPG pejiran dibe û piştî serlêdana cihê pêwistî û îtîna perwerdeya leşkerî û bîrdozî her wiha piştî sond dayînê dikare bibe endama YPJ.

=== Derketina ji endamtiyê ===
Di reziknameya YPG de pîvanên derketina ji endamtiyê YPJ jî, ji bo xwe esas digire.

Kesên ku pirsgirêkên xwe yên tenduristî heye û nêrzîkbûnên ku zanista cinsî û heskirina wê qazanç neke, bi zanabûn têkiliyên ji derveyî exlaqê civakê di nava me de ferz dike, jiyana leşkeri û disiplînê bi zanabûn xerab dike tevî ku perwerde û nêzîkbûnên qazançkirinê hene, lê belê yên ku di paşverûtî de israr dike ji nava YPJ tê derxistin. Li gorî vê yekê bi êrêkirina bîryargeha navendî ya YPJ ji endamtî tê derxistin.

=== Sonda endamtiya YPJ ===
Di bingeha paradigmaya civaka demokratîk,ekolojîk û azadiya zayendî de ji bo Suriyeke demokratîk û Kurdistaneke azad li ser vê esasê, ezê civaka exlaqî û polîtîk bi parêzim bê ku cudahiya ol, ziman, netew, mezheb, zayend û partiyan bikim li dijî hemû êrişên derve û hundir parastina rewa esas bigirim, di felsefeya azadiya jin de, ezê xwe avabikim, li ser bingeha rêziknameya YPJ bê ku li peyî berjewendiyên takekesî bigerim ezê bi cesaret, disiplîn û bi bîryar tevlî bibim. Li hemberî her cure zehmetiyan bi îrade û hêzekê mezin serkeftinê esas bigirim. Di vê çarcoveyê de li ser hemû nirxên xwe yên netewî xeta azadiya jin, li hemberî şehîdên Kurdistanê, gelên Kurdistanê û hemû hevalên xwe yên têkoşînê sond dixwum, sond dixwum, sond dixwum.

== Peywir û wezîfeyên endamên YPJê ==
1. Di rêziknameya YPGê de beşa erkên endamên YPG ku hatiye diyarkirin pêktîne.

2. Li hemberî her cureyên êrişên ku li ser jinê pêşdikevin û li hemberî paşverûtiyan jin têkoşînê bi zanistiya xwe ya parastina rewa pêşdixe û di her astê de têkoşîn dide.

3. Di jiyanê de xwedî seknek azadîxwaz bi regez, dilnizm, kedkar, parvekirin, samîmî û durustiyê, hemû xweşikbûna di dilê xwe de dicivîne ji bo hevalên xwe dibe cavkaniya hêvî, moral û kêyfxweşî ye.

4. Di xeta azadiya jinê de hêzên parastina jin a pispor pêşdixîne û taxtîkên demê bi awayekî xuluxkar diafîrine û hevparbûnê esas digire.Li hemberi zêhniyeta zilam a serdest têkoşîna zayendî dike.

5. Bi hêz li erk û berpirsiyariyên xwe xwedî derdikeve û pîlanên YPJ û YPG derbasî jiyanê dike.

== Rêkxistinkirina YPJ ==
–[[YPJ]] hêza pêşeng a [[YPG]] ye.

–Di nava hêza [[YPG]] de jin bi rêxistinkirina xwe bi awayekî xweser çedike.

–Di nava [[YPG]] de kota [[cins]] herî kêm ji %40 xwe bi rêxistin dike.

–YPJ hêza parastina hemû jinên Rojavayê Kurdistan û Suriyê ye.

–Hêzên [[YPJ]] li hemberî hemû destavêtina li ser jin û civakê (cinsi, fizîkî, çandî û exlaqî) mafê xwe yê parastinê pêktîne.

–Tayîn û terfî ji aliyê fermandariya YPJê ve tê pêkanîn.

== Fermandariya Akademiyê ==

–Di bunya hemû bîryargehan de akademiyên parastinê yên jin weke akademiyên Şehîd Şîlan bi nav dibin.

–Fermandariya akademiyan girêdayî bîryargehên YPJ bi rêya şaxên jêrîn xwe bi rêxistin dike.

–Di perwerdeyan de bi rêya bernameyên bîrdozî û leşkerî avakirina hişmendiya demokratîk ekolojîk û azadiya zayendî, netewî, jiyana azad û zanistiya zayendî, qazançkirina tarz û pîvanan esas tê girtin.

–Di akademiyan de di xeta parastina rewa de bi perwerdeyên taxtîk, teknîk û bîrdozî leşkerîbûnê pêktîne.

–Akademiyên parastinê yên Şehîd Şîlan, bi perwerdeyên bingehîn hem namzetên YPJ perwerde dike hem ji bo hêzên YPJ pispor bibin dewreyên pisporiyê vedike. Di heman demê de ji bo pêşwazîkirina pêdiviyên fermandaran dewreyan vedike.

–Akademiyên paratinê yên Şehîd Şîlan wekî fermandariya akademiyên leşkerî ji jor heta jêr li gorî pêdiviyan xwe bi rêxistin dike û şaxên xwe vedike.

–Di bin banê akademiyan de ji bo endamên YPJ bigehin asta pisporbûnê dewreyên pisporbên û branşbûnê (Çekên giran, Sabotaj, Suîkast, lêdana nêz û hwd.) têne vekirin.

== Sîstema YPJ'ê ==

Di rêxistinkirina YPJê de sîstema li ser 3 lingan tê avakirin esas e. Li gorî vê yekê

1.Sîstema YPJê ji tîm,taxim, yekîne, tabur û bîryargeh tê avakirin.

2.Tîmek ji 3 an jî 5 kesan tê avakirin.

3.Taximek ji 2 tîman tê avakirin.

4.Yekîneyek ji 2 taximan tê avakirin.

5.Tabur ji 2 yekîneyan tê avakirin.

== Yekîneyên YPJ'ê ==

Xalên di rêziknameya YPG de, yên ji bo yekîneyên pispor, yekîneyên berxwedanê, hêzên herêmî hatiye diyar kirin dipejirîne. Li gora vê yekê:

Di çarcoveya paradîgmaya civaka demokratîk, ekolojîk û azadiya zayendî de bi armanca rakirina hemû cureyên êrişên li ser jin û civakê yekîneyên profesiyonel tên avakirin. Ev yekîne jî ji yekîneyên pispor yên YPJ pêk tê. Ji kesên ku 24 saetan tevlî xebatên YPJ dibin di perwerdeyên bîrdozî û leşkerî re derbas dibin û di stratejiya parastina rewa de pisporbûne pêktên.

=== Taybetmendiyên Endamên Profesiyonel ===

a. Welatparêz û civakparêz e

b. Xwedî hişmendî, bi cesaret û çalak e

c. Afîriner, fedakar, kedkar û bi înîsiyatîf e

ç. Di warê taxtîk û teknîka leşkerî de têgehiştî ye

d. Ji cinsê xwe hesdike û diparêz e

e. Xwedî disiplîna cewheriye û xwe perwerde dike

ê. Ji ber ku bi hişmendiya demokratîk, ekolojîk, azadîxwaziya zayendî tevdigere, zayendîperestiya civakî red dike.

f. Ji rexne û rexnedayinê re vekiriye û guherîn û veguherinê esas digire.

=== Yekîneyên Berxwedanê ===

1. Ji kadroyên YPJ, eyalet û qadan tên avakirin. Her kadroyek girêdayî xwe yek an jî du yekîneyan avadike. Ji bo li dijî dagirkirina dijminan derbikeve, yekîneyên berxwedanê xwe gelekî baş amade dikin.

2. Yên di van yekîneyan de cih digirin gelekî bi baldarî têne hilbijartin bi her awayî kesên bi bawer in.

3. Her kadroyek YPJ yekîneya xwe di perwerdeya taybet re derbas dikin.

4. Di yekîneyan de veşartîbûn esas tê girtin. Endamên yekîneyan hevudu nas nakin.

5. Endamên van yekîneyan xwedî disiplîn û tarzê xebatê ne.

6. Di her şert û mercan de qabîliyeta xwe ya şerkirinê diparezin.

=== Yekîneyên Herêmî ===

1. Yekîneyên herêmî kesên welatparêz û girêdayî axa xwe ne.

2. Yekîneyên herêmî kesên ku girêdayî mala xwe ne. Û jiyana wan ya şaqsî heye ku nikarin 24 saetan di nava xebatê de cihê xwe bigirin, lê belê berbirsiyartîyên xwe yên welatparêzî û parastina herêma xwe pêktînin.

3. Bê ku pêvîstiyên mala xwe îhmal bike tevlî nava xebatên parastinê dibe.

4. Tevlîbûna wê ne li ser esasê berjewendiyên maddî û malbatî ye.

== Karên hundirîn ==

=== Pergala ferman û talîmatê ===
Di xebatê de navendîtiya demokratîk esas e. Pêkanîna navendîtiyê bi ferman û talîmatê çêdibe. Şêwazê pêkanîna aliyê wê yê demokratîk jî bi civîn, danûstandin û bi tevlîbûna hemû endaman a ji bo biryaran û pêşkêşkirina her cureyên pêşniyaran çêdibe.
=== Pergala Raporê ===
a. Di derbarê xebatên têne meşandin de ji jêr ber bi jor ve agahdarkirina qedemeyên fermandariyê esas digirin. Endamên yekîneyên YPJ piştî ku fermana jêre hatiyedayîn bi cih anîn, tekmîla encamê didin fermandarê ku talîmat danê. Di nava dema hatiye danîn de her yekîneyek û fermandariyek di derbarê xebatên xwe de tekmîla devkî û nivîskî dide rêveberiya jor. Di nava dema hatiye diyar kirin de civînên xwe çêdikin, tekmîl û raporên xwe amade dikin. Rêxistinên jêrîn yên bi awayekî rêkûpêk tekmîl û raporên xwe amade nekirine wekî ku pêywîra xwe bi cih ne anîne têne hesibandin.

b. Mafê her endameki YPJ heye ku fermandariya xwe bişopînê, rexne bike û rêbaza civînan, heger ev rexne derbas neke mafê xwe yê her cure pêşnîyar bike jî heye.

c. Her endamek YPJ 6 mehan carekî rapora xwe dinivîsîne.

d. Her endameke YPJ dema pêwîst bibîne dikare ji bo rêxistina xwe rapor binivîsîne.

=== Civîn ===

a. Her yekîneyên YPJ li gorî pêwîstiyan civînên xwe lidar dixin.

b. Rojane tekmîlên tîman têne girtin û 3 rojan carekê encamên van tekmîlan têne nirxandin û parvekirin.

c. Yekîneyên YPJ heftê carekî tekmîl û 15 rojan carekî civîna xwe çêdikin. Di heman demê de encêmn civînê weke raporekê pêşkêşî fermandariya jor dikin.

ç. Taxim 15 rojan, bolûk jî mehê carekî civînên xwe çêdikin û raporên xwe pêşkêşî jor dikin.

e. Her bîryargeh mehê carekî civîên xwe çêdikin û encamên van weke rapor pêşkêşî civîna bîryargeha YPJ a navendî dikin.

=== Disiplîn ===

Di xebatên leşkerî de pêdiviya disiplîneke bi hêz derbikeve pêş heye. Disiplîn bi tevahî qaydeyên leşkerî ve girêdayî îradeya azad û avakirina rizgarkirina demokratîk e. Disiplîn xebat, çalakî û yêkîtiya kar bi hêz dike, lewra serkeftinê jî bi xwe re tîne. Meşandina têkoşînê ya bi awayekiî serkeftî ancax bi qebulkirina hemû qaydeyan û disiplîna cewherî gengaze.Di hemû cihan de bi disiplînekê cewherî tevdigere, dibin her şert û mercî de xwe di warê leşkerî û fizikî de xwe perwerde dike.

Qaydeyen ku divê li ber çavan bêne girtin û li gorî van tevbigerin.

a. Li gorî qaydeyên veşartîbûnê tevdigerin.

b. Li dijî hemû êrîşan bê tawîzbûyîn.

c. Desturnedayîna zarara li dijî nirxên têkoşînê û gelê me.

ç. Parastina nirxên madî yên hatine teslîm kirin û li gorî pêdiviyan bikaranîna wan.

d. Bi pergal tevgerîn. Di her şert û mercan de li dijî zehmetiyan derketin û bi înîsiyatîfbûyîn.

=== Rexne û Rexnedayîn ===
Ji bo ku endamên rêxistinê ji kemasî û şaşitiyên xwe xelas bibin û nirxên azadiyê û zêhniyeta demokratîk derxîne hole rexne û rexnedayîn girînge. Her endamekê YPJê li dijî her şaşitî û nebesiyan, bi hesta berpirsiyariyê di civînan de rexne û rexnedayînê pêşdixîne. Çeka rexne û rexnedayînê ji bo têkbirin û biçûkxistina kesan nayê bikaranîn berovajî vê yekê weke amûreke nûbûn û pêşvebirinê tê bikaranîn. Endamên YPJ ji rexne û rexnedayînê re vekirî ye. Li hember pergala kapîtalîst xwedî têkoşînek radîkal e û li hember hemû paşverûtiyan şer dike û ji bo rexnedayînê dilnimz e, xwe bi felsefeya azadiyê avadike.

=== Suc û Ceza ===
a. Di rêziknameya YPG de madeyên ku derbas dibin YPJ dipejirîne.

b. Jina ku îradeya jin esas nagire, xweseriya xwe naparêze, pirsgirêkên di nava jin de bi zilam re parve kirin suc tê hesibandin.

== Mijarên têkildar ==
* [[Dîroka Rojavayê Kurdistanê]]
* [[Dîroka leşkerî ya kurdan]]

== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}

{{Kontrola otorîteyê}}

[[Kategorî:Artêşên rizgariya neteweyî]]
[[Kategorî:Partiyên siyasî yên Rojavaya Kurdistanê]]
[[Kategorî:Rêxistinên apoyî li Sûriyê]]
[[Kategorî:Rêxistinên kurdan]]
[[Kategorî:YPG]]</text>
      <sha1>tc4aif1u30g5uzkarbrgtt2zqo07ze8</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878158</id>
      <parentid>1878151</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T21:59:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ferrus</username>
        <id>5380</id>
      </contributor>
      <comment>/* Îdeolojî */</comment>
      <origin>1878158</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="27274" sha1="6ebhc52zgsn9olkzrr76ft43dd9b9sd" xml:space="preserve">{{Agahîdank rêxistinên leşkerî
| nav                = Yekîneyên Parastina Jinê
| navê rastî         = 
| navê rastî ziman   = Kurdî
| wêne               = YPJ Flag.svg
| wêne mezinî        = 250px
| wêne binnivîs      = 
| sernûçe            = 
| çalak              = 2012 – niha
| îdeolojî           = 
| girêdayîbûn        = 
| kom                = 
| avaker             = 
| damezrêner         = 
| serokê damezrêner  = 
| sernav rêber       = 
| rêber              = 
| serok              = 
| rêberê leşkerî     = 
| rêberê siyasî      = 
| sernav rêber1      = 
| navê rêber1        = 
| sernav rêber2      = 
| navê rêber2        = 
| berdevk            = 
| axaftvan           = 
| sergeh             = 
| herêm              = [[Kantona Cizîrê ya Rojavaya Kurdistanê]] &lt;br&gt; [[Kantona Kobaniyê ya Rojavaya Kurdistanê]] &lt;br&gt; [[Kantona Efrînê ya Rojavaya Kurdistanê]]
| mezinahî           = 10.000 – 20.000
| perçeyek ji        = 
| pêşrew             = 
| derizandin         = 
| bihevkelanî        = 
| pêşî               = 
| bi eslî wek        = 
| navê pêşî          = 
| berê               = 
| navê berê          = 
| paşê               = 
| bûye               = 
| navê paşê          = 
| bihevkelyan        = 
| derizandin ser     = 
| domdar             = 
| hevpeyman          = 
| dijber             = 
| şer                = *Şerê Serê Kaniyê 
*Şerê Helebê
*Şerê Kobanê
*Şerê Cezaa
*Şerê Efrînê
| rêxistin           = 
| malper             = {{URL|ypjrojava.com}}
| terxankirin wek komekî terorî ji aliyê = 
| nasnameya etîketa sembol = 
| nasnameya sembol   = 
| nasnameya etîketa sembol2 = 
| nasnameya sembol2  = 
| nasnameya etîketa sembol3 = 
| nasnameya sembol3  = 
| nasnameya etîketa sembol4 = 
| nasnameya sembol4  = 
}}
'''Yekîneyên Parastina Jinê''' bi kurtasî '''YPJ''', [[Rêxistina parastinê|rêxistinek parastinê]] ye ku bi temamî ji [[Jin|jinan]] pêk tê. YPJ beşek ji [[Hêzên Sûriya Demokratîk]] e, ku yek ji hêzên çekdar ên [[Rojavaya Kurdistanê|Rojavayê Kurdistanê]] ye.&lt;ref&gt;{{Jêder-kovar |paşnav=Başer |pêşnav=Çağlayan |tarîx=2022-05-27 |sernav=Women Insurgents, Rebel Organization Structure, and Sustaining the Rebellion: The Case of the Kurdistan Workers’ Party |url=https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/09636412.2022.2097889 |kovar=Security Studies |ziman=en |cild=31 |hejmar=3 |rr=381–416 |doi=10.1080/09636412.2022.2097889 |issn=0963-6412 }}&lt;/ref&gt; Şervanên YPJê bi giranî jinên [[kurd]] pêk tê û ji gelek [[Netewe|neteweyên]] curbicur [[Şervan|şervanên]] jin di nav rêxistina YPJê de hene.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://newpol.org/issue_post/commune-rojava/ |sernav=A Commune in Rojava? |tarîx=2016-01-31 |malper=New Politics |ziman=en-US |tarîxa-gihiştinê=2023-07-04 }}&lt;/ref&gt; Yekîneyên Parastina Jinê (YPJ) di dema [[Şerê navxweyî yê Sûriyê|şerê navxweyî yê Suriyê]] li [[Rojavaya Kurdistanê|Rojavayê Kurdistanê]] hatiye damezrandin.&lt;ref&gt;{{Jêder-kitêb |url=https://books.google.com/books?id=0ilBjgEACAAJ |sernav=A Road Unforeseen: Women Fight the Islamic State |paşnav=Tax |pêşnav=Meredith |tarîx=2016 |weşanger=Bellevue Literary Press |isbn=978-1-942658-10-8 |ziman=en }}&lt;/ref&gt;

== Dîrok ==
Jin ji destpêka sala [[2011|2011ê]] û vir ve tevlî şerê berxwedana  kurdên Sûriyê bûne. Ew beşek ji [[YXG]] bûn, ku paşê di [[2012|2012ê]] de navê xwe wek [[Yekîneyên Parastina Gel|YPG]] guherî. YPJ di 4ê [[Nîsan|nîsana]] [[2013|2013ê]] de weke rêxistinek tenê ji bo jinan bi tabûra yekemîn a li [[Cindirêsê]]&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://jankalan.wordpress.com/2013/03/03/formation-the-first-battalion-of-womens-protection-units-in-western-kurdistan/ |sernav=Formation the first battalion of women’s protection units in western Kurdistan |malper=JAN KALAN |tarîx=2013-03-03 |roja-gihiştinê=2024-12-01 |ziman=tr-TR |paşnav=jankalan}}&lt;/ref&gt; hate avakirin û piştre xebatên xwe ber bi [[Kantona Kobaniyê|kantonên Kobanê]] û [[Kantona Cizîrê|Cizîrê]] ve berfireh kir. Hemû şervanên jin ên ku berê di nava yekîneyên mixalif ên YPGê de cih digirtin, bi awayekî xweser bûn endamên YPJê. Di destpêkê de li her sê [[Kanton|kantonên]] Rojava tenê [[Tabûr|tabûrek]] YPJê hebû, lê li her taxê tabûrek bi lez hat avakirin û rêxistin berfirehtir bû.

Ji sala [[2014|2014ê]] heta [[Çiriya paşîn|mijdara]] [[2016|2016ê]] YPJê di navbera 7 hezar û 20 hezarî de endam jimartin. Di [[Tebax|tebaxa]] [[2017|2017ê]] de hat ragihandin ku rêxistin 24 hezar endamên wê hene.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://ghostarchive.org/archive/7ZnGC |sernav=Meet the female soldiers in Syria and Iraq fighting for gender equality as much as freedom {{!}} Ghostarchive |malper=ghostarchive.org |roja-gihiştinê=2024-12-01}}&lt;/ref&gt; Piştî şikestina [[Dewleta Îslamî ya Iraq û Şamê|DAIŞê]], ev hejmar kêm bûye, û li gorî hevpeyvîna ku Fermandarê Giştî Newroz Ehmed ji [[Rojname|rojnameya]] [[The Guardian]] re kiriye, niha 5000 e.&lt;ref&gt;{{Jêder-nûçe |paşnav=Flock |pêşnav=Elizabeth |tarîx=2021-07-19 |sernav=‘Now I’ve a purpose’: why more Kurdish women are choosing to fight |url=https://www.theguardian.com/global-development/2021/jul/19/came-to-fight-stayed-for-the-freedom-why-more-kurdish-women-are-taking-up-arms |roja-gihiştinê=2024-12-01 |xebat=The Guardian |ziman=en-GB |issn=0261-3077}}&lt;/ref&gt;

Di şerê navxweyî yê Sûriyê de, YPJ û YPG li bakurê Sûriyê li dijî çeteyên curbicur şer kirin, di nav de Dewleta Îslamî li Iraq û Şamê (DAIŞ). YPJê beşdarî parastina Kobanî di dema Dorpêkirina Kobanî de jî bû&lt;ref&gt;{{Jêder-kovar |paşnav=Tank |pêşnav=Pinar |tarîx=2017-10-17 |sernav=Kurdish Women in Rojava: From Resistance to Reconstruction |url=https://brill.com/view/journals/wdi/57/3-4/article-p404_7.xml |kovar=Die Welt des Islams |ziman=en |cild=57 |hejmar=3-4 |rr=404–428 |doi=10.1163/15700607-05734p07 |issn=1570-0607}}&lt;/ref&gt;, ku di adara 2014ê dest pê kiribû. Gelek ajansên ragihandinê yên [[Zimanê kurdî|kurdî]] radigihînin ku &quot;Di şer de hêzên YPJê gelek girîng bûn&quot;. Di dorpêçkirina Kobanî de, berî ku YPJ alîkarî ji hêzên [[Rojava|rojavayî]] werbigire, neçar mabû ku êrîşên DAIŞê tenê bi çekên sivik rawestîne: Wan kalaşnîkovên rûsî yên kevnar ên ji bazara reş, bombeyên destçêkirî, û tankên ku ji wesayîtên înşaetê û pîkapên li hev kom kirin&quot; bikar anîn. Ta ku di [[Çiriya pêşîn|cotmeha]] 2014ê de Amerîka dest bi kordînasyona êrîşên esmanî bi şervanên YPJ-YPGê yên li ser erdê bike.

Her wiha YPG, YPJ û [[Partiya Karkerên Kurdistanê|PKK]] di tebaxa 2014ê de tevlî operasyoneke leşkerî ya li [[Çiyayên Şingalê|Çiyayê Şengalê]] bûn, û bi qasî 10,000 [[êzdî]] ji [[Komkujiya êzdiyan|qirkirina di destê DAIŞê]] de rizgar kirin.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://gulfnews.com/world/mena/kurds-press-sinjar-operation-in-north-iraq-1.1429595 |sernav=Kurds press Sinjar operation in north Iraq |malper=gulfnews.com |tarîx=2014-12-20 |roja-gihiştinê=2024-12-01 |ziman=en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://www.marieclaire.com/culture/news/a6643/these-are-the-women-battling-isis/ |sernav=These Remarkable Women Are Fighting ISIS. It's Time You Know Who They Are |malper=Marie Claire Magazine |tarîx=2014-10-01 |roja-gihiştinê=2024-12-01 |ziman=en |paşnav=News |pêşnav=Elizabeth Griffin published in}}&lt;/ref&gt; DIAŞê piştî ku [[Pêşmerge]] ji herêmê derketibûn, piraniya deverên derdora Çiyayê Şengalê xistibû bin kontrola xwe.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://www.ibtimes.co.in/isis-threat-kurdish-forces-rescue-10000-yazidis-sinjar-mountains-606510 |sernav=ISIS Threat: Kurdish Forces Rescue 10,000 Yazidis from Sinjar Mountains |malper=www.ibtimes.co.in |tarîx=2014-08-10 |roja-gihiştinê=2024-12-01 |ziman=en |paşnav=Varghese |pêşnav=Johnlee}}&lt;/ref&gt; Ji ber ku DAIŞ êzdiyan wekî &quot;civaka bêbawer&quot; dibîne&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://www.ibtimes.co.in/isis-threat-25000-children-starving-sinjar-mountains-photos-606225 |sernav=ISIS Threat: 25,000 Children Starving in Sinjar Mountains [Photos] |malper=www.ibtimes.co.in |tarîx=2014-08-06 |roja-gihiştinê=2024-12-01 |ziman=en |paşnav=Varghese |pêşnav=Johnlee}}&lt;/ref&gt;, yên ku ji berê ve li dora Şengalê dijîn, gelê êzdî neçar mabû ku birevin çiyayan. Vê yekê bi dehhezarên êzdî, di nav wan de jin, [[zarok]] û extiyar, bê [[xwarin]], [[stargeh]] û [[alîkarî]] hiştin. Yên ku hîna li bajêr bûn, yan ji aliyê DAIŞê ve hatin qetilkirin yan jî wek [[Xulamtî|xulam]] hatin revandin.&lt;ref&gt;{{Cite book |sernav=Report on the Protection of Civilians in Armed Conflict in Iraq: 6 July – 10 September 2014. UN Assistance Mission for Iraq (UNAMI) and the Office of the High Commissioner for Human Rights (OHCHR). Retrieved 4 April 2015.}}&lt;/ref&gt;

Li gel alîkariya êrîşên asmanî yên amerîkî, herêmeke ewle ya bi dirêjahiya 30 kîlometreyan (19 mi) ji bo penaberên êzîdî hate avakirin, da ku ji destê DAIŞê birevin. Paşê penaber derbasî Bakurê Sûriyê bûn û piraniya wan piştre çûn herêmên ewletir ên [[Başûrê Kurdistanê|Kurdistana Iraqê]].

Îro YPJê di çarçoveya Hêzên Sûriyeya Demokratîk (QSD) de li kêleka YPGê têkoşîna xwe didomîne. YPJ di şerên wek êrîşa HSDê de li dijî baregehên sereke yên DAIŞê li [[Tebqa]] û [[Reqa|Reqqayê]] beşdar bû, û wek hêza sereke&lt;ref&gt;{{Jêder-nûçe |paşnav=Gardner |pêşnav=David |tarîx=2017-04-04 |sernav=Chaos will reign when Isis loses Raqqa |url=https://www.ft.com/content/f66687d0-190c-11e7-9c35-0dd2cb31823a |roja-gihiştinê=2024-12-01 |xebat=Financial Times}}&lt;/ref&gt; (ligel YPG) ji bo Amerîka xizmet dikir.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://web.archive.org/web/20171009205836/http://en.hawarnews.com/the-commander-clara-4-stages-achieved-their-aims/ |sernav=The commander Clara: 4 stages achieved their aims {{!}} ANHA |malper=web.archive.org |tarîx=2017-10-09 |roja-gihiştinê=2024-12-01}}&lt;/ref&gt; Di dema [[Operasyona Çiqlê Zeytûnê]] de, êrîşa [[Tirkiye|dewleta Tirk]] a li dijî [[Kantona Efrînê]], yekîneyên YPJê dîsa bi giranî tevlî şer bûn. Taktîkên [[şerê gerîlayî]] yek ji wan taktîkan bû ku li dijî Tirkiye û hevalbendên wê yên Sûriyeyê hatin bikaranîn.

Çeteyên terorîst ên Sûriyeyê ji şervanên YPGê ditirsin û ew şermezar dikin. Gelek îslamîstên cîhadî bawer dikin ku ger ji aliyê şervaneke jin ve bên kuştin ew ê rasterast biçin dojehê.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://www.diepresse.com/3893702/kaempferinnen-der-ypj-die-is-terroristen-haben-angst-vor-uns-frauen |sernav=Kämpferinnen der YPJ: &quot;Die IS-Terroristen haben Angst vor uns... |malper=Die Presse |tarîx=2014-10-18 |roja-gihiştinê=2024-12-01 |ziman=de |paşnav=Schneider |pêşnav=18 10 2014 um 18:21 von Wieland}}&lt;/ref&gt; Lewma di êrîşa 2019ê ya Tirkiyeyê ya li ser Bakur û Rojhilatê Sûriyeyê de çeteyên [[Artêşa Azad a Sûrîyê|Artêşa Azad a Sûriyê]] ku Tirkiye piştgiriya wan dike, termê şervaneke YPJê ya ku li bejahiya nêzîkî Kobanî hatibû kuştin, pêl û perçe kiribûn.&lt;ref&gt;{{Jêder-nûçe |tarîx=2019-11-03 |sernav=Syria conflict: The 'war crimes' caught in brutal phone footage |url=https://www.bbc.com/news/world-middle-east-50250330 |roja-gihiştinê=2024-12-01 |ziman=en-GB}}&lt;/ref&gt;

Amblema YPJê stêrka sor a li ser zemîne [[kesk]] e, bi rengê zer jî li derdora stêrkê herfên rêxistinê hatine nivîsandin.

== Îdeolojî ==
[[Wêne:Kurdish female fighter.jpg|thumb|çep|Şervaneke YPJ.]]
Îdeolojiya YPJê li ser esasê azadiya jinê û xweparastinê ye. YPJ beşeke ji tevgera rizgariya kurd e ku îlhama xwe ji rêberê Partiya Karkerên Kurdistanê (PKK) [[Abdullah Öcalan]] girtiye. Ew ji bo mafên wekhev ên jinan di civakeke [[baviksalarî]] de têdikoşin. Ew ne tenê daxwaza wekheviya zayendî dikin, di heman demê de di pêkhateyên civakî û siyasî de guhertineke radîkal jî dixwazin.

YPJê [[Azadî (felsefe)|azadiya]] jinê weke mifteya rizgariya tevahiya gelan dibîne û tekez dike, ku zilma li ser jinê bi zextên komên din ên [[Civaknasî|civakî]] ve girêdayî ye. Îdeolojiya wan neteweperestiya kevneşopî red dike û li şûna wê civakek li ser bingeha [[demokrasî]], [[ekolojî]] û [[Femînîzm|femînîzmê]] pêş dixe. Ew ne tenê li dijî DAIŞê, di heman demê de li dijî her şêwe [[Zordestî|zordestiya]] baviksalarî jî şer dikin. Di nava YPJê de jin hem di warê [[Leşker (leşkerî)|leşkerî]] û hem jî di warê [[Siyaset|siyasî]] de xwedî mafên wekhev in.

Armanca bingehîn a YPJê ew e ku jin li jiyana xwe xwedî derkeve, ev jî bi xweparastin û berpirsyariya civakê pêk tê. Şervan [[Kapîtalîzm|kapîtalîzma]] rojavayî red dikin û ji bo civakek azad û xweser a xwe dispêre hevkarî û hevgirtina civakê diparêzin. Di pratîkê de ev tê wateya avakirina [[meclîsên jinan]] ku biryarên siyasî yên girîng didin. YPJ bersivek e li dijî zilma ku bi sedan salan e li ser jinên li herêmê û cîhanê tê meşandin.

Ji bo YPJê berxwedana çekdarî tenê navgînek e ji bo guhertina civakî. Ew xwe wekî beşek tevgerek femînîzma gerdûnî dibînin û balê dikişînin ser girîngiya [[femînîzma înterseksional]], ku li ser cûrbecûr zordariyê radiweste. Berxwedana YPJê ne tenê bi serkeftinên leşkerî, bi [[Felsefe|felsefeya]] [[wekhevî]] û [[Dadmendî|dadmendiya]] civakî jî bala navneteweyî kişand ser xwe. Şervanên YPJê xwe weke şervanên ku ji bo siberoja civakek azad û wekhev têdikoşin dibînin. Fermo armanca YPJê, digel rêxistinên din ên kurd, avakirina Suriyeke demokratîk û civateke azad e.

== Rexistinkirin ==

&lt;1&gt;[[YPJ]] xwe weke fermandariya giştî û fermandariyên jêrîn bi rexistin dike li gorî vê yekê, bîryargeha giştî li ser 3 navendan tê bi rexistin kirin. Navenda yekemîn bîryargeha Cizîrê ya duyemîn bîryargeha Kobanê û ya sêyemîn bîryargeha Efrînê.

&lt;2&gt;Merciya bîryaran ya herî jor(karar merci) konferansa [[YPJ]] ye. Di rewşên awarte de meclîsa leşkerî [[kom]] dibe. Xebata YPJ ya salekî dinirxîne û pilansaziya salê derdixinê.

&lt;3&gt;Meclîsa Leşkerî ya [[YPJ]] ji 31 kesan pêk tê, 6 mehan carekî civîna xwe ya asayî çêdike û ji hemû xebatên YPJ berpirsiyare.

&lt;4&gt;Her herêm di nav xwe de rêveberiya xwe ya leşkerî derdixe.

&lt;5&gt;Meclîsa leşkerî ya [[YPJ]] hemû xebatan dişopîne û sazîbûna xwe pektînê, tayîn û terfî dike.

&lt;6&gt;Meclîsa herêmî ya [[YPJ]] karê xwe bi bîryargehêre dimeşîne, hemû bîryargeh bi bîryargeha navendî ve girêdayî û karûbarê xwe bi rêve dibe. Li gorî mezinbûna navçeyan ji hejmarek pêwîst a endamên YPJ pektê. 3 mehan carekî civînên xwe li dardixe û bîryarên bîyargeha herêmî bi cih tînê.

&lt;7&gt;YPJ ji 3 beşên esasî pektê. Ev beş jî ev in:

a-Hêzên pispor

b-Yekîneyên berxwedanê

c-Hêzên herêmî

&lt;8&gt;[[YPJ]] li gorî sistema navendîtiya demokratîk rapor, emir û talîmatê kar dike. Pêşniyarên fermandariya jêrîn yên paye (tayîn) û diyarkirinê (terfî) bi êrêkirina fermandariya [[YPJ]]'ê pêktê.

&lt;9&gt;Tayîn û diyarkirin (erk-terfi) her şervanekî [[YPJ]] li gorî ferman û rayê tê kirin. Di bin agahdariya fermandariyê de bi rêkûpêkkirina hêzê li gorî qadan tê çêkirin.

&lt;10&gt;Fermandariya YPJ ji 3, an jî 5 kesan pêktê.

== Endamtiya YPJê ==

•Her endameka YPJ di heman demê de endama YPG ye û rêziknameya YPG dipejirîne.

•Endamên YPJê di çarcoveya dildarî û parastina berjewendiyên netewî yên gel û jina kurd li ser bingeha welatparêziyê bi awayekî exlaqî û polîtîk ji bo avakirin û parastina civakek demokratîk û azad tevlî dibe.

=== Endamtî ===
Her hemwelatiyek jin a Suriye ku 18 saliya xwe temam kiribe (lê belê ji ber kevneşopiyên civakî ku hîna li ser jinê berdawam dike û di temenek biçûk de tê zevicandin divê ew keçên ciwan bigire nava xwe û biparêze) û pîvanên endamên YPJ û YPG pejiran dibe û piştî serlêdana cihê pêwistî û îtîna perwerdeya leşkerî û bîrdozî her wiha piştî sond dayînê dikare bibe endama YPJ.

=== Derketina ji endamtiyê ===
Di reziknameya YPG de pîvanên derketina ji endamtiyê YPJ jî, ji bo xwe esas digire.

Kesên ku pirsgirêkên xwe yên tenduristî heye û nêrzîkbûnên ku zanista cinsî û heskirina wê qazanç neke, bi zanabûn têkiliyên ji derveyî exlaqê civakê di nava me de ferz dike, jiyana leşkeri û disiplînê bi zanabûn xerab dike tevî ku perwerde û nêzîkbûnên qazançkirinê hene, lê belê yên ku di paşverûtî de israr dike ji nava YPJ tê derxistin. Li gorî vê yekê bi êrêkirina bîryargeha navendî ya YPJ ji endamtî tê derxistin.

=== Sonda endamtiya YPJ ===
Di bingeha paradigmaya civaka demokratîk,ekolojîk û azadiya zayendî de ji bo Suriyeke demokratîk û Kurdistaneke azad li ser vê esasê, ezê civaka exlaqî û polîtîk bi parêzim bê ku cudahiya ol, ziman, netew, mezheb, zayend û partiyan bikim li dijî hemû êrişên derve û hundir parastina rewa esas bigirim, di felsefeya azadiya jin de, ezê xwe avabikim, li ser bingeha rêziknameya YPJ bê ku li peyî berjewendiyên takekesî bigerim ezê bi cesaret, disiplîn û bi bîryar tevlî bibim. Li hemberî her cure zehmetiyan bi îrade û hêzekê mezin serkeftinê esas bigirim. Di vê çarcoveyê de li ser hemû nirxên xwe yên netewî xeta azadiya jin, li hemberî şehîdên Kurdistanê, gelên Kurdistanê û hemû hevalên xwe yên têkoşînê sond dixwum, sond dixwum, sond dixwum.

== Peywir û wezîfeyên endamên YPJê ==
1. Di rêziknameya YPGê de beşa erkên endamên YPG ku hatiye diyarkirin pêktîne.

2. Li hemberî her cureyên êrişên ku li ser jinê pêşdikevin û li hemberî paşverûtiyan jin têkoşînê bi zanistiya xwe ya parastina rewa pêşdixe û di her astê de têkoşîn dide.

3. Di jiyanê de xwedî seknek azadîxwaz bi regez, dilnizm, kedkar, parvekirin, samîmî û durustiyê, hemû xweşikbûna di dilê xwe de dicivîne ji bo hevalên xwe dibe cavkaniya hêvî, moral û kêyfxweşî ye.

4. Di xeta azadiya jinê de hêzên parastina jin a pispor pêşdixîne û taxtîkên demê bi awayekî xuluxkar diafîrine û hevparbûnê esas digire.Li hemberi zêhniyeta zilam a serdest têkoşîna zayendî dike.

5. Bi hêz li erk û berpirsiyariyên xwe xwedî derdikeve û pîlanên YPJ û YPG derbasî jiyanê dike.

== Rêkxistinkirina YPJ ==
–[[YPJ]] hêza pêşeng a [[YPG]] ye.

–Di nava hêza [[YPG]] de jin bi rêxistinkirina xwe bi awayekî xweser çedike.

–Di nava [[YPG]] de kota [[cins]] herî kêm ji %40 xwe bi rêxistin dike.

–YPJ hêza parastina hemû jinên Rojavayê Kurdistan û Suriyê ye.

–Hêzên [[YPJ]] li hemberî hemû destavêtina li ser jin û civakê (cinsi, fizîkî, çandî û exlaqî) mafê xwe yê parastinê pêktîne.

–Tayîn û terfî ji aliyê fermandariya YPJê ve tê pêkanîn.

== Fermandariya Akademiyê ==

–Di bunya hemû bîryargehan de akademiyên parastinê yên jin weke akademiyên Şehîd Şîlan bi nav dibin.

–Fermandariya akademiyan girêdayî bîryargehên YPJ bi rêya şaxên jêrîn xwe bi rêxistin dike.

–Di perwerdeyan de bi rêya bernameyên bîrdozî û leşkerî avakirina hişmendiya demokratîk ekolojîk û azadiya zayendî, netewî, jiyana azad û zanistiya zayendî, qazançkirina tarz û pîvanan esas tê girtin.

–Di akademiyan de di xeta parastina rewa de bi perwerdeyên taxtîk, teknîk û bîrdozî leşkerîbûnê pêktîne.

–Akademiyên parastinê yên Şehîd Şîlan, bi perwerdeyên bingehîn hem namzetên YPJ perwerde dike hem ji bo hêzên YPJ pispor bibin dewreyên pisporiyê vedike. Di heman demê de ji bo pêşwazîkirina pêdiviyên fermandaran dewreyan vedike.

–Akademiyên paratinê yên Şehîd Şîlan wekî fermandariya akademiyên leşkerî ji jor heta jêr li gorî pêdiviyan xwe bi rêxistin dike û şaxên xwe vedike.

–Di bin banê akademiyan de ji bo endamên YPJ bigehin asta pisporbûnê dewreyên pisporbên û branşbûnê (Çekên giran, Sabotaj, Suîkast, lêdana nêz û hwd.) têne vekirin.

== Sîstema YPJ'ê ==

Di rêxistinkirina YPJê de sîstema li ser 3 lingan tê avakirin esas e. Li gorî vê yekê

1.Sîstema YPJê ji tîm,taxim, yekîne, tabur û bîryargeh tê avakirin.

2.Tîmek ji 3 an jî 5 kesan tê avakirin.

3.Taximek ji 2 tîman tê avakirin.

4.Yekîneyek ji 2 taximan tê avakirin.

5.Tabur ji 2 yekîneyan tê avakirin.

== Yekîneyên YPJ'ê ==

Xalên di rêziknameya YPG de, yên ji bo yekîneyên pispor, yekîneyên berxwedanê, hêzên herêmî hatiye diyar kirin dipejirîne. Li gora vê yekê:

Di çarcoveya paradîgmaya civaka demokratîk, ekolojîk û azadiya zayendî de bi armanca rakirina hemû cureyên êrişên li ser jin û civakê yekîneyên profesiyonel tên avakirin. Ev yekîne jî ji yekîneyên pispor yên YPJ pêk tê. Ji kesên ku 24 saetan tevlî xebatên YPJ dibin di perwerdeyên bîrdozî û leşkerî re derbas dibin û di stratejiya parastina rewa de pisporbûne pêktên.

=== Taybetmendiyên Endamên Profesiyonel ===

a. Welatparêz û civakparêz e

b. Xwedî hişmendî, bi cesaret û çalak e

c. Afîriner, fedakar, kedkar û bi înîsiyatîf e

ç. Di warê taxtîk û teknîka leşkerî de têgehiştî ye

d. Ji cinsê xwe hesdike û diparêz e

e. Xwedî disiplîna cewheriye û xwe perwerde dike

ê. Ji ber ku bi hişmendiya demokratîk, ekolojîk, azadîxwaziya zayendî tevdigere, zayendîperestiya civakî red dike.

f. Ji rexne û rexnedayinê re vekiriye û guherîn û veguherinê esas digire.

=== Yekîneyên Berxwedanê ===

1. Ji kadroyên YPJ, eyalet û qadan tên avakirin. Her kadroyek girêdayî xwe yek an jî du yekîneyan avadike. Ji bo li dijî dagirkirina dijminan derbikeve, yekîneyên berxwedanê xwe gelekî baş amade dikin.

2. Yên di van yekîneyan de cih digirin gelekî bi baldarî têne hilbijartin bi her awayî kesên bi bawer in.

3. Her kadroyek YPJ yekîneya xwe di perwerdeya taybet re derbas dikin.

4. Di yekîneyan de veşartîbûn esas tê girtin. Endamên yekîneyan hevudu nas nakin.

5. Endamên van yekîneyan xwedî disiplîn û tarzê xebatê ne.

6. Di her şert û mercan de qabîliyeta xwe ya şerkirinê diparezin.

=== Yekîneyên Herêmî ===

1. Yekîneyên herêmî kesên welatparêz û girêdayî axa xwe ne.

2. Yekîneyên herêmî kesên ku girêdayî mala xwe ne. Û jiyana wan ya şaqsî heye ku nikarin 24 saetan di nava xebatê de cihê xwe bigirin, lê belê berbirsiyartîyên xwe yên welatparêzî û parastina herêma xwe pêktînin.

3. Bê ku pêvîstiyên mala xwe îhmal bike tevlî nava xebatên parastinê dibe.

4. Tevlîbûna wê ne li ser esasê berjewendiyên maddî û malbatî ye.

== Karên hundirîn ==

=== Pergala ferman û talîmatê ===
Di xebatê de navendîtiya demokratîk esas e. Pêkanîna navendîtiyê bi ferman û talîmatê çêdibe. Şêwazê pêkanîna aliyê wê yê demokratîk jî bi civîn, danûstandin û bi tevlîbûna hemû endaman a ji bo biryaran û pêşkêşkirina her cureyên pêşniyaran çêdibe.
=== Pergala Raporê ===
a. Di derbarê xebatên têne meşandin de ji jêr ber bi jor ve agahdarkirina qedemeyên fermandariyê esas digirin. Endamên yekîneyên YPJ piştî ku fermana jêre hatiyedayîn bi cih anîn, tekmîla encamê didin fermandarê ku talîmat danê. Di nava dema hatiye danîn de her yekîneyek û fermandariyek di derbarê xebatên xwe de tekmîla devkî û nivîskî dide rêveberiya jor. Di nava dema hatiye diyar kirin de civînên xwe çêdikin, tekmîl û raporên xwe amade dikin. Rêxistinên jêrîn yên bi awayekî rêkûpêk tekmîl û raporên xwe amade nekirine wekî ku pêywîra xwe bi cih ne anîne têne hesibandin.

b. Mafê her endameki YPJ heye ku fermandariya xwe bişopînê, rexne bike û rêbaza civînan, heger ev rexne derbas neke mafê xwe yê her cure pêşnîyar bike jî heye.

c. Her endamek YPJ 6 mehan carekî rapora xwe dinivîsîne.

d. Her endameke YPJ dema pêwîst bibîne dikare ji bo rêxistina xwe rapor binivîsîne.

=== Civîn ===

a. Her yekîneyên YPJ li gorî pêwîstiyan civînên xwe lidar dixin.

b. Rojane tekmîlên tîman têne girtin û 3 rojan carekê encamên van tekmîlan têne nirxandin û parvekirin.

c. Yekîneyên YPJ heftê carekî tekmîl û 15 rojan carekî civîna xwe çêdikin. Di heman demê de encêmn civînê weke raporekê pêşkêşî fermandariya jor dikin.

ç. Taxim 15 rojan, bolûk jî mehê carekî civînên xwe çêdikin û raporên xwe pêşkêşî jor dikin.

e. Her bîryargeh mehê carekî civîên xwe çêdikin û encamên van weke rapor pêşkêşî civîna bîryargeha YPJ a navendî dikin.

=== Disiplîn ===

Di xebatên leşkerî de pêdiviya disiplîneke bi hêz derbikeve pêş heye. Disiplîn bi tevahî qaydeyên leşkerî ve girêdayî îradeya azad û avakirina rizgarkirina demokratîk e. Disiplîn xebat, çalakî û yêkîtiya kar bi hêz dike, lewra serkeftinê jî bi xwe re tîne. Meşandina têkoşînê ya bi awayekiî serkeftî ancax bi qebulkirina hemû qaydeyan û disiplîna cewherî gengaze.Di hemû cihan de bi disiplînekê cewherî tevdigere, dibin her şert û mercî de xwe di warê leşkerî û fizikî de xwe perwerde dike.

Qaydeyen ku divê li ber çavan bêne girtin û li gorî van tevbigerin.

a. Li gorî qaydeyên veşartîbûnê tevdigerin.

b. Li dijî hemû êrîşan bê tawîzbûyîn.

c. Desturnedayîna zarara li dijî nirxên têkoşînê û gelê me.

ç. Parastina nirxên madî yên hatine teslîm kirin û li gorî pêdiviyan bikaranîna wan.

d. Bi pergal tevgerîn. Di her şert û mercan de li dijî zehmetiyan derketin û bi înîsiyatîfbûyîn.

=== Rexne û Rexnedayîn ===
Ji bo ku endamên rêxistinê ji kemasî û şaşitiyên xwe xelas bibin û nirxên azadiyê û zêhniyeta demokratîk derxîne hole rexne û rexnedayîn girînge. Her endamekê YPJê li dijî her şaşitî û nebesiyan, bi hesta berpirsiyariyê di civînan de rexne û rexnedayînê pêşdixîne. Çeka rexne û rexnedayînê ji bo têkbirin û biçûkxistina kesan nayê bikaranîn berovajî vê yekê weke amûreke nûbûn û pêşvebirinê tê bikaranîn. Endamên YPJ ji rexne û rexnedayînê re vekirî ye. Li hember pergala kapîtalîst xwedî têkoşînek radîkal e û li hember hemû paşverûtiyan şer dike û ji bo rexnedayînê dilnimz e, xwe bi felsefeya azadiyê avadike.

=== Suc û Ceza ===
a. Di rêziknameya YPG de madeyên ku derbas dibin YPJ dipejirîne.

b. Jina ku îradeya jin esas nagire, xweseriya xwe naparêze, pirsgirêkên di nava jin de bi zilam re parve kirin suc tê hesibandin.

== Mijarên têkildar ==
* [[Dîroka Rojavayê Kurdistanê]]
* [[Dîroka leşkerî ya kurdan]]

== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}

{{Kontrola otorîteyê}}

[[Kategorî:Artêşên rizgariya neteweyî]]
[[Kategorî:Partiyên siyasî yên Rojavaya Kurdistanê]]
[[Kategorî:Rêxistinên apoyî li Sûriyê]]
[[Kategorî:Rêxistinên kurdan]]
[[Kategorî:YPG]]</text>
      <sha1>6ebhc52zgsn9olkzrr76ft43dd9b9sd</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878159</id>
      <parentid>1878158</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T22:12:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Balyozbot</username>
        <id>42414</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[Bikarhêner:Balyozxane/skrîpt/py/citeKurdifier.py|Bot]]: Kurdîkirina çavkaniyan; paqijiyên kozmetîk (Lînk paqij kir, --Valahiyên nehewce.)</comment>
      <origin>1878159</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="27167" sha1="tkfo1uaoxhmtns9kcpafheriid8rf5k" xml:space="preserve">{{Agahîdank rêxistinên leşkerî
| nav                = Yekîneyên Parastina Jinê
| navê rastî         = 
| navê rastî ziman   = Kurdî
| wêne               = YPJ Flag.svg
| wêne mezinî        = 250px
| wêne binnivîs      = 
| sernûçe            = 
| çalak              = 2012 – niha
| îdeolojî           = 
| girêdayîbûn        = 
| kom                = 
| avaker             = 
| damezrêner         = 
| serokê damezrêner  = 
| sernav rêber       = 
| rêber              = 
| serok              = 
| rêberê leşkerî     = 
| rêberê siyasî      = 
| sernav rêber1      = 
| navê rêber1        = 
| sernav rêber2      = 
| navê rêber2        = 
| berdevk            = 
| axaftvan           = 
| sergeh             = 
| herêm              = [[Kantona Cizîrê ya Rojavaya Kurdistanê]] &lt;br&gt; [[Kantona Kobaniyê ya Rojavaya Kurdistanê]] &lt;br&gt; [[Kantona Efrînê ya Rojavaya Kurdistanê]]
| mezinahî           = 10.000 – 20.000
| perçeyek ji        = 
| pêşrew             = 
| derizandin         = 
| bihevkelanî        = 
| pêşî               = 
| bi eslî wek        = 
| navê pêşî          = 
| berê               = 
| navê berê          = 
| paşê               = 
| bûye               = 
| navê paşê          = 
| bihevkelyan        = 
| derizandin ser     = 
| domdar             = 
| hevpeyman          = 
| dijber             = 
| şer                = *Şerê Serê Kaniyê 
*Şerê Helebê
*Şerê Kobanê
*Şerê Cezaa
*Şerê Efrînê
| rêxistin           = 
| malper             = {{URL|ypjrojava.com}}
| terxankirin wek komekî terorî ji aliyê = 
| nasnameya etîketa sembol = 
| nasnameya sembol   = 
| nasnameya etîketa sembol2 = 
| nasnameya sembol2  = 
| nasnameya etîketa sembol3 = 
| nasnameya sembol3  = 
| nasnameya etîketa sembol4 = 
| nasnameya sembol4  = 
}}
'''Yekîneyên Parastina Jinê''' bi kurtasî '''YPJ''', [[Rêxistina parastinê|rêxistinek parastinê]] ye ku bi temamî ji [[jin]]an pêk tê. YPJ beşek ji [[Hêzên Sûriya Demokratîk]] e, ku yek ji hêzên çekdar ên [[Rojavaya Kurdistanê|Rojavayê Kurdistanê]] ye.&lt;ref&gt;{{Jêder-kovar |paşnav=Başer |pêşnav=Çağlayan |tarîx=2022-05-27 |sernav=Women Insurgents, Rebel Organization Structure, and Sustaining the Rebellion: The Case of the Kurdistan Workers’ Party |url=https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/09636412.2022.2097889 |kovar=Security Studies |ziman=en |cild=31 |hejmar=3 |rr=381–416 |doi=10.1080/09636412.2022.2097889 |issn=0963-6412 }}&lt;/ref&gt; Şervanên YPJê bi giranî jinên [[kurd]] pêk tê û ji gelek [[netewe]]yên curbicur [[şervan]]ên jin di nav rêxistina YPJê de hene.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://newpol.org/issue_post/commune-rojava/ |sernav=A Commune in Rojava? |tarîx=2016-01-31 |malper=New Politics |ziman=en-US |tarîxa-gihiştinê=2023-07-04 }}&lt;/ref&gt; Yekîneyên Parastina Jinê (YPJ) di dema [[Şerê navxweyî yê Sûriyê|şerê navxweyî yê Suriyê]] li [[Rojavaya Kurdistanê|Rojavayê Kurdistanê]] hatiye damezrandin.&lt;ref&gt;{{Jêder-kitêb |url=https://books.google.com/books?id=0ilBjgEACAAJ |sernav=A Road Unforeseen: Women Fight the Islamic State |paşnav=Tax |pêşnav=Meredith |tarîx=2016 |weşanger=Bellevue Literary Press |isbn=978-1-942658-10-8 |ziman=en }}&lt;/ref&gt;

== Dîrok ==
Jin ji destpêka sala [[2011]]ê û vir ve tevlî şerê berxwedana kurdên Sûriyê bûne. Ew beşek ji [[YXG]] bûn, ku paşê di [[2012]]ê de navê xwe wek [[Yekîneyên Parastina Gel|YPG]] guherî. YPJ di 4ê [[nîsan]]a [[2013]]ê de weke rêxistinek tenê ji bo jinan bi tabûra yekemîn a li [[Cindirêsê]]&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://jankalan.wordpress.com/2013/03/03/formation-the-first-battalion-of-womens-protection-units-in-western-kurdistan/ |sernav=Formation the first battalion of women’s protection units in western Kurdistan |malper=JAN KALAN |tarîx=2013-03-03 |roja-gihiştinê=2024-12-01 |ziman=tr-TR |paşnav=jankalan }}&lt;/ref&gt; hate avakirin û piştre xebatên xwe ber bi [[Kantona Kobaniyê|kantonên Kobanê]] û [[Kantona Cizîrê|Cizîrê]] ve berfireh kir. Hemû şervanên jin ên ku berê di nava yekîneyên mixalif ên YPGê de cih digirtin, bi awayekî xweser bûn endamên YPJê. Di destpêkê de li her sê [[kanton]]ên Rojava tenê [[tabûr]]ek YPJê hebû, lê li her taxê tabûrek bi lez hat avakirin û rêxistin berfirehtir bû.

Ji sala [[2014]]ê heta [[Çiriya paşîn|mijdara]] [[2016]]ê YPJê di navbera 7 hezar û 20 hezarî de endam jimartin. Di [[tebax]]a [[2017]]ê de hat ragihandin ku rêxistin 24 hezar endamên wê hene.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://ghostarchive.org/archive/7ZnGC |sernav=Meet the female soldiers in Syria and Iraq fighting for gender equality as much as freedom {{!}} Ghostarchive |malper=ghostarchive.org |roja-gihiştinê=2024-12-01 }}&lt;/ref&gt; Piştî şikestina [[Dewleta Îslamî ya Iraq û Şamê|DAIŞê]], ev hejmar kêm bûye, û li gorî hevpeyvîna ku Fermandarê Giştî Newroz Ehmed ji [[rojname]]ya [[The Guardian]] re kiriye, niha 5000 e.&lt;ref&gt;{{Jêder-nûçe |paşnav=Flock |pêşnav=Elizabeth |tarîx=2021-07-19 |sernav=‘Now I’ve a purpose’: why more Kurdish women are choosing to fight |url=https://www.theguardian.com/global-development/2021/jul/19/came-to-fight-stayed-for-the-freedom-why-more-kurdish-women-are-taking-up-arms |roja-gihiştinê=2024-12-01 |xebat=The Guardian |ziman=en-GB |issn=0261-3077 }}&lt;/ref&gt;

Di şerê navxweyî yê Sûriyê de, YPJ û YPG li bakurê Sûriyê li dijî çeteyên curbicur şer kirin, di nav de Dewleta Îslamî li Iraq û Şamê (DAIŞ). YPJê beşdarî parastina Kobanî di dema Dorpêkirina Kobanî de jî bû&lt;ref&gt;{{Jêder-kovar |paşnav=Tank |pêşnav=Pinar |tarîx=2017-10-17 |sernav=Kurdish Women in Rojava: From Resistance to Reconstruction |url=https://brill.com/view/journals/wdi/57/3-4/article-p404_7.xml |kovar=Die Welt des Islams |ziman=en |cild=57 |hejmar=3-4 |rr=404–428 |doi=10.1163/15700607-05734p07 |issn=1570-0607 }}&lt;/ref&gt;, ku di adara 2014ê dest pê kiribû. Gelek ajansên ragihandinê yên [[Zimanê kurdî|kurdî]] radigihînin ku &quot;Di şer de hêzên YPJê gelek girîng bûn&quot;. Di dorpêçkirina Kobanî de, berî ku YPJ alîkarî ji hêzên [[rojava]]yî werbigire, neçar mabû ku êrîşên DAIŞê tenê bi çekên sivik rawestîne: Wan kalaşnîkovên rûsî yên kevnar ên ji bazara reş, bombeyên destçêkirî, û tankên ku ji wesayîtên înşaetê û pîkapên li hev kom kirin&quot; bikar anîn. Ta ku di [[Çiriya pêşîn|cotmeha]] 2014ê de Amerîka dest bi kordînasyona êrîşên esmanî bi şervanên YPJ-YPGê yên li ser erdê bike.

Her wiha YPG, YPJ û [[Partiya Karkerên Kurdistanê|PKK]] di tebaxa 2014ê de tevlî operasyoneke leşkerî ya li [[Çiyayên Şingalê|Çiyayê Şengalê]] bûn, û bi qasî 10,000 [[êzdî]] ji [[Komkujiya êzdiyan|qirkirina di destê DAIŞê]] de rizgar kirin.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://gulfnews.com/world/mena/kurds-press-sinjar-operation-in-north-iraq-1.1429595 |sernav=Kurds press Sinjar operation in north Iraq |malper=gulfnews.com |tarîx=2014-12-20 |roja-gihiştinê=2024-12-01 |ziman=en }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://www.marieclaire.com/culture/news/a6643/these-are-the-women-battling-isis/ |sernav=These Remarkable Women Are Fighting ISIS. It's Time You Know Who They Are |malper=Marie Claire Magazine |tarîx=2014-10-01 |roja-gihiştinê=2024-12-01 |ziman=en |paşnav=News |pêşnav=Elizabeth Griffin published in }}&lt;/ref&gt; DIAŞê piştî ku [[Pêşmerge]] ji herêmê derketibûn, piraniya deverên derdora Çiyayê Şengalê xistibû bin kontrola xwe.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://www.ibtimes.co.in/isis-threat-kurdish-forces-rescue-10000-yazidis-sinjar-mountains-606510 |sernav=ISIS Threat: Kurdish Forces Rescue 10,000 Yazidis from Sinjar Mountains |malper=www.ibtimes.co.in |tarîx=2014-08-10 |roja-gihiştinê=2024-12-01 |ziman=en |paşnav=Varghese |pêşnav=Johnlee }}&lt;/ref&gt; Ji ber ku DAIŞ êzdiyan wekî &quot;civaka bêbawer&quot; dibîne&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://www.ibtimes.co.in/isis-threat-25000-children-starving-sinjar-mountains-photos-606225 |sernav=ISIS Threat: 25,000 Children Starving in Sinjar Mountains [Photos] |malper=www.ibtimes.co.in |tarîx=2014-08-06 |roja-gihiştinê=2024-12-01 |ziman=en |paşnav=Varghese |pêşnav=Johnlee }}&lt;/ref&gt;, yên ku ji berê ve li dora Şengalê dijîn, gelê êzdî neçar mabû ku birevin çiyayan. Vê yekê bi dehhezarên êzdî, di nav wan de jin, [[zarok]] û extiyar, bê [[xwarin]], [[stargeh]] û [[alîkarî]] hiştin. Yên ku hîna li bajêr bûn, yan ji aliyê DAIŞê ve hatin qetilkirin yan jî wek [[Xulamtî|xulam]] hatin revandin.&lt;ref&gt;{{Jêder-kitêb |sernav=Report on the Protection of Civilians in Armed Conflict in Iraq: 6 July – 10 September 2014. UN Assistance Mission for Iraq (UNAMI) and the Office of the High Commissioner for Human Rights (OHCHR). Retrieved 4 April 2015. }}&lt;/ref&gt;

Li gel alîkariya êrîşên asmanî yên amerîkî, herêmeke ewle ya bi dirêjahiya 30 kîlometreyan (19 mi) ji bo penaberên êzîdî hate avakirin, da ku ji destê DAIŞê birevin. Paşê penaber derbasî Bakurê Sûriyê bûn û piraniya wan piştre çûn herêmên ewletir ên [[Başûrê Kurdistanê|Kurdistana Iraqê]].

Îro YPJê di çarçoveya Hêzên Sûriyeya Demokratîk (QSD) de li kêleka YPGê têkoşîna xwe didomîne. YPJ di şerên wek êrîşa HSDê de li dijî baregehên sereke yên DAIŞê li [[Tebqa]] û [[Reqa|Reqqayê]] beşdar bû, û wek hêza sereke&lt;ref&gt;{{Jêder-nûçe |paşnav=Gardner |pêşnav=David |tarîx=2017-04-04 |sernav=Chaos will reign when Isis loses Raqqa |url=https://www.ft.com/content/f66687d0-190c-11e7-9c35-0dd2cb31823a |roja-gihiştinê=2024-12-01 |xebat=Financial Times }}&lt;/ref&gt; (ligel YPG) ji bo Amerîka xizmet dikir.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://web.archive.org/web/20171009205836/http://en.hawarnews.com/the-commander-clara-4-stages-achieved-their-aims/ |sernav=The commander Clara: 4 stages achieved their aims {{!}} ANHA |malper=web.archive.org |tarîx=2017-10-09 |roja-gihiştinê=2024-12-01 }}&lt;/ref&gt; Di dema [[Operasyona Çiqlê Zeytûnê]] de, êrîşa [[Tirkiye|dewleta Tirk]] a li dijî [[Kantona Efrînê]], yekîneyên YPJê dîsa bi giranî tevlî şer bûn. Taktîkên [[şerê gerîlayî]] yek ji wan taktîkan bû ku li dijî Tirkiye û hevalbendên wê yên Sûriyeyê hatin bikaranîn.

Çeteyên terorîst ên Sûriyeyê ji şervanên YPGê ditirsin û ew şermezar dikin. Gelek îslamîstên cîhadî bawer dikin ku ger ji aliyê şervaneke jin ve bên kuştin ew ê rasterast biçin dojehê.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://www.diepresse.com/3893702/kaempferinnen-der-ypj-die-is-terroristen-haben-angst-vor-uns-frauen |sernav=Kämpferinnen der YPJ: &quot;Die IS-Terroristen haben Angst vor uns... |malper=Die Presse |tarîx=2014-10-18 |roja-gihiştinê=2024-12-01 |ziman=de |paşnav=Schneider |pêşnav=18 10 2014 um 18:21 von Wieland }}&lt;/ref&gt; Lewma di êrîşa 2019ê ya Tirkiyeyê ya li ser Bakur û Rojhilatê Sûriyeyê de çeteyên [[Artêşa Azad a Sûrîyê|Artêşa Azad a Sûriyê]] ku Tirkiye piştgiriya wan dike, termê şervaneke YPJê ya ku li bejahiya nêzîkî Kobanî hatibû kuştin, pêl û perçe kiribûn.&lt;ref&gt;{{Jêder-nûçe |tarîx=2019-11-03 |sernav=Syria conflict: The 'war crimes' caught in brutal phone footage |url=https://www.bbc.com/news/world-middle-east-50250330 |roja-gihiştinê=2024-12-01 |ziman=en-GB }}&lt;/ref&gt;

Amblema YPJê stêrka sor a li ser zemîne [[kesk]] e, bi rengê zer jî li derdora stêrkê herfên rêxistinê hatine nivîsandin.

== Îdeolojî ==
[[Wêne:Kurdish female fighter.jpg|thumb|çep|Şervaneke YPJ.]]
Îdeolojiya YPJê li ser esasê azadiya jinê û xweparastinê ye. YPJ beşeke ji tevgera rizgariya kurd e ku îlhama xwe ji rêberê Partiya Karkerên Kurdistanê (PKK) [[Abdullah Öcalan]] girtiye. Ew ji bo mafên wekhev ên jinan di civakeke [[baviksalarî]] de têdikoşin. Ew ne tenê daxwaza wekheviya zayendî dikin, di heman demê de di pêkhateyên civakî û siyasî de guhertineke radîkal jî dixwazin.

YPJê [[Azadî (felsefe)|azadiya]] jinê weke mifteya rizgariya tevahiya gelan dibîne û tekez dike, ku zilma li ser jinê bi zextên komên din ên [[Civaknasî|civakî]] ve girêdayî ye. Îdeolojiya wan neteweperestiya kevneşopî red dike û li şûna wê civakek li ser bingeha [[demokrasî]], [[ekolojî]] û [[femînîzm]]ê pêş dixe. Ew ne tenê li dijî DAIŞê, di heman demê de li dijî her şêwe [[Zordestî|zordestiya]] baviksalarî jî şer dikin. Di nava YPJê de jin hem di warê [[Leşker (leşkerî)|leşkerî]] û hem jî di warê [[Siyaset|siyasî]] de xwedî mafên wekhev in.

Armanca bingehîn a YPJê ew e ku jin li jiyana xwe xwedî derkeve, ev jî bi xweparastin û berpirsyariya civakê pêk tê. Şervan [[kapîtalîzm]]a rojavayî red dikin û ji bo civakek azad û xweser a xwe dispêre hevkarî û hevgirtina civakê diparêzin. Di pratîkê de ev tê wateya avakirina [[meclîsên jinan]] ku biryarên siyasî yên girîng didin. YPJ bersivek e li dijî zilma ku bi sedan salan e li ser jinên li herêmê û cîhanê tê meşandin.

Ji bo YPJê berxwedana çekdarî tenê navgînek e ji bo guhertina civakî. Ew xwe wekî beşek tevgerek femînîzma gerdûnî dibînin û balê dikişînin ser girîngiya [[femînîzma înterseksional]], ku li ser cûrbecûr zordariyê radiweste. Berxwedana YPJê ne tenê bi serkeftinên leşkerî, bi [[felsefe]]ya [[wekhevî]] û [[Dadmendî|dadmendiya]] civakî jî bala navneteweyî kişand ser xwe. Şervanên YPJê xwe weke şervanên ku ji bo siberoja civakek azad û wekhev têdikoşin dibînin. Fermo armanca YPJê, digel rêxistinên din ên kurd, avakirina Suriyeke demokratîk û civateke azad e.

== Rexistinkirin ==

&lt;1&gt;[[YPJ]] xwe weke fermandariya giştî û fermandariyên jêrîn bi rexistin dike li gorî vê yekê, bîryargeha giştî li ser 3 navendan tê bi rexistin kirin. Navenda yekemîn bîryargeha Cizîrê ya duyemîn bîryargeha Kobanê û ya sêyemîn bîryargeha Efrînê.

&lt;2&gt;Merciya bîryaran ya herî jor(karar merci) konferansa [[YPJ]] ye. Di rewşên awarte de meclîsa leşkerî [[kom]] dibe. Xebata YPJ ya salekî dinirxîne û pilansaziya salê derdixinê.

&lt;3&gt;Meclîsa Leşkerî ya [[YPJ]] ji 31 kesan pêk tê, 6 mehan carekî civîna xwe ya asayî çêdike û ji hemû xebatên YPJ berpirsiyare.

&lt;4&gt;Her herêm di nav xwe de rêveberiya xwe ya leşkerî derdixe.

&lt;5&gt;Meclîsa leşkerî ya [[YPJ]] hemû xebatan dişopîne û sazîbûna xwe pektînê, tayîn û terfî dike.

&lt;6&gt;Meclîsa herêmî ya [[YPJ]] karê xwe bi bîryargehêre dimeşîne, hemû bîryargeh bi bîryargeha navendî ve girêdayî û karûbarê xwe bi rêve dibe. Li gorî mezinbûna navçeyan ji hejmarek pêwîst a endamên YPJ pektê. 3 mehan carekî civînên xwe li dardixe û bîryarên bîyargeha herêmî bi cih tînê.

&lt;7&gt;YPJ ji 3 beşên esasî pektê. Ev beş jî ev in:

a-Hêzên pispor

b-Yekîneyên berxwedanê

c-Hêzên herêmî

&lt;8&gt;[[YPJ]] li gorî sistema navendîtiya demokratîk rapor, emir û talîmatê kar dike. Pêşniyarên fermandariya jêrîn yên paye (tayîn) û diyarkirinê (terfî) bi êrêkirina fermandariya [[YPJ]]'ê pêktê.

&lt;9&gt;Tayîn û diyarkirin (erk-terfi) her şervanekî [[YPJ]] li gorî ferman û rayê tê kirin. Di bin agahdariya fermandariyê de bi rêkûpêkkirina hêzê li gorî qadan tê çêkirin.

&lt;10&gt;Fermandariya YPJ ji 3, an jî 5 kesan pêktê.

== Endamtiya YPJê ==

•Her endameka YPJ di heman demê de endama YPG ye û rêziknameya YPG dipejirîne.

•Endamên YPJê di çarcoveya dildarî û parastina berjewendiyên netewî yên gel û jina kurd li ser bingeha welatparêziyê bi awayekî exlaqî û polîtîk ji bo avakirin û parastina civakek demokratîk û azad tevlî dibe.

=== Endamtî ===
Her hemwelatiyek jin a Suriye ku 18 saliya xwe temam kiribe (lê belê ji ber kevneşopiyên civakî ku hîna li ser jinê berdawam dike û di temenek biçûk de tê zevicandin divê ew keçên ciwan bigire nava xwe û biparêze) û pîvanên endamên YPJ û YPG pejiran dibe û piştî serlêdana cihê pêwistî û îtîna perwerdeya leşkerî û bîrdozî her wiha piştî sond dayînê dikare bibe endama YPJ.

=== Derketina ji endamtiyê ===
Di reziknameya YPG de pîvanên derketina ji endamtiyê YPJ jî, ji bo xwe esas digire.

Kesên ku pirsgirêkên xwe yên tenduristî heye û nêrzîkbûnên ku zanista cinsî û heskirina wê qazanç neke, bi zanabûn têkiliyên ji derveyî exlaqê civakê di nava me de ferz dike, jiyana leşkeri û disiplînê bi zanabûn xerab dike tevî ku perwerde û nêzîkbûnên qazançkirinê hene, lê belê yên ku di paşverûtî de israr dike ji nava YPJ tê derxistin. Li gorî vê yekê bi êrêkirina bîryargeha navendî ya YPJ ji endamtî tê derxistin.

=== Sonda endamtiya YPJ ===
Di bingeha paradigmaya civaka demokratîk,ekolojîk û azadiya zayendî de ji bo Suriyeke demokratîk û Kurdistaneke azad li ser vê esasê, ezê civaka exlaqî û polîtîk bi parêzim bê ku cudahiya ol, ziman, netew, mezheb, zayend û partiyan bikim li dijî hemû êrişên derve û hundir parastina rewa esas bigirim, di felsefeya azadiya jin de, ezê xwe avabikim, li ser bingeha rêziknameya YPJ bê ku li peyî berjewendiyên takekesî bigerim ezê bi cesaret, disiplîn û bi bîryar tevlî bibim. Li hemberî her cure zehmetiyan bi îrade û hêzekê mezin serkeftinê esas bigirim. Di vê çarcoveyê de li ser hemû nirxên xwe yên netewî xeta azadiya jin, li hemberî şehîdên Kurdistanê, gelên Kurdistanê û hemû hevalên xwe yên têkoşînê sond dixwum, sond dixwum, sond dixwum.

== Peywir û wezîfeyên endamên YPJê ==
1. Di rêziknameya YPGê de beşa erkên endamên YPG ku hatiye diyarkirin pêktîne.

2. Li hemberî her cureyên êrişên ku li ser jinê pêşdikevin û li hemberî paşverûtiyan jin têkoşînê bi zanistiya xwe ya parastina rewa pêşdixe û di her astê de têkoşîn dide.

3. Di jiyanê de xwedî seknek azadîxwaz bi regez, dilnizm, kedkar, parvekirin, samîmî û durustiyê, hemû xweşikbûna di dilê xwe de dicivîne ji bo hevalên xwe dibe cavkaniya hêvî, moral û kêyfxweşî ye.

4. Di xeta azadiya jinê de hêzên parastina jin a pispor pêşdixîne û taxtîkên demê bi awayekî xuluxkar diafîrine û hevparbûnê esas digire.Li hemberi zêhniyeta zilam a serdest têkoşîna zayendî dike.

5. Bi hêz li erk û berpirsiyariyên xwe xwedî derdikeve û pîlanên YPJ û YPG derbasî jiyanê dike.

== Rêkxistinkirina YPJ ==
–[[YPJ]] hêza pêşeng a [[YPG]] ye.

–Di nava hêza [[YPG]] de jin bi rêxistinkirina xwe bi awayekî xweser çedike.

–Di nava [[YPG]] de kota [[cins]] herî kêm ji %40 xwe bi rêxistin dike.

–YPJ hêza parastina hemû jinên Rojavayê Kurdistan û Suriyê ye.

–Hêzên [[YPJ]] li hemberî hemû destavêtina li ser jin û civakê (cinsi, fizîkî, çandî û exlaqî) mafê xwe yê parastinê pêktîne.

–Tayîn û terfî ji aliyê fermandariya YPJê ve tê pêkanîn.

== Fermandariya Akademiyê ==

–Di bunya hemû bîryargehan de akademiyên parastinê yên jin weke akademiyên Şehîd Şîlan bi nav dibin.

–Fermandariya akademiyan girêdayî bîryargehên YPJ bi rêya şaxên jêrîn xwe bi rêxistin dike.

–Di perwerdeyan de bi rêya bernameyên bîrdozî û leşkerî avakirina hişmendiya demokratîk ekolojîk û azadiya zayendî, netewî, jiyana azad û zanistiya zayendî, qazançkirina tarz û pîvanan esas tê girtin.

–Di akademiyan de di xeta parastina rewa de bi perwerdeyên taxtîk, teknîk û bîrdozî leşkerîbûnê pêktîne.

–Akademiyên parastinê yên Şehîd Şîlan, bi perwerdeyên bingehîn hem namzetên YPJ perwerde dike hem ji bo hêzên YPJ pispor bibin dewreyên pisporiyê vedike. Di heman demê de ji bo pêşwazîkirina pêdiviyên fermandaran dewreyan vedike.

–Akademiyên paratinê yên Şehîd Şîlan wekî fermandariya akademiyên leşkerî ji jor heta jêr li gorî pêdiviyan xwe bi rêxistin dike û şaxên xwe vedike.

–Di bin banê akademiyan de ji bo endamên YPJ bigehin asta pisporbûnê dewreyên pisporbên û branşbûnê (Çekên giran, Sabotaj, Suîkast, lêdana nêz û hwd.) têne vekirin.

== Sîstema YPJ'ê ==

Di rêxistinkirina YPJê de sîstema li ser 3 lingan tê avakirin esas e. Li gorî vê yekê

1.Sîstema YPJê ji tîm,taxim, yekîne, tabur û bîryargeh tê avakirin.

2.Tîmek ji 3 an jî 5 kesan tê avakirin.

3.Taximek ji 2 tîman tê avakirin.

4.Yekîneyek ji 2 taximan tê avakirin.

5.Tabur ji 2 yekîneyan tê avakirin.

== Yekîneyên YPJ'ê ==

Xalên di rêziknameya YPG de, yên ji bo yekîneyên pispor, yekîneyên berxwedanê, hêzên herêmî hatiye diyar kirin dipejirîne. Li gora vê yekê:

Di çarcoveya paradîgmaya civaka demokratîk, ekolojîk û azadiya zayendî de bi armanca rakirina hemû cureyên êrişên li ser jin û civakê yekîneyên profesiyonel tên avakirin. Ev yekîne jî ji yekîneyên pispor yên YPJ pêk tê. Ji kesên ku 24 saetan tevlî xebatên YPJ dibin di perwerdeyên bîrdozî û leşkerî re derbas dibin û di stratejiya parastina rewa de pisporbûne pêktên.

=== Taybetmendiyên Endamên Profesiyonel ===

a. Welatparêz û civakparêz e

b. Xwedî hişmendî, bi cesaret û çalak e

c. Afîriner, fedakar, kedkar û bi înîsiyatîf e

ç. Di warê taxtîk û teknîka leşkerî de têgehiştî ye

d. Ji cinsê xwe hesdike û diparêz e

e. Xwedî disiplîna cewheriye û xwe perwerde dike

ê. Ji ber ku bi hişmendiya demokratîk, ekolojîk, azadîxwaziya zayendî tevdigere, zayendîperestiya civakî red dike.

f. Ji rexne û rexnedayinê re vekiriye û guherîn û veguherinê esas digire.

=== Yekîneyên Berxwedanê ===

1. Ji kadroyên YPJ, eyalet û qadan tên avakirin. Her kadroyek girêdayî xwe yek an jî du yekîneyan avadike. Ji bo li dijî dagirkirina dijminan derbikeve, yekîneyên berxwedanê xwe gelekî baş amade dikin.

2. Yên di van yekîneyan de cih digirin gelekî bi baldarî têne hilbijartin bi her awayî kesên bi bawer in.

3. Her kadroyek YPJ yekîneya xwe di perwerdeya taybet re derbas dikin.

4. Di yekîneyan de veşartîbûn esas tê girtin. Endamên yekîneyan hevudu nas nakin.

5. Endamên van yekîneyan xwedî disiplîn û tarzê xebatê ne.

6. Di her şert û mercan de qabîliyeta xwe ya şerkirinê diparezin.

=== Yekîneyên Herêmî ===

1. Yekîneyên herêmî kesên welatparêz û girêdayî axa xwe ne.

2. Yekîneyên herêmî kesên ku girêdayî mala xwe ne. Û jiyana wan ya şaqsî heye ku nikarin 24 saetan di nava xebatê de cihê xwe bigirin, lê belê berbirsiyartîyên xwe yên welatparêzî û parastina herêma xwe pêktînin.

3. Bê ku pêvîstiyên mala xwe îhmal bike tevlî nava xebatên parastinê dibe.

4. Tevlîbûna wê ne li ser esasê berjewendiyên maddî û malbatî ye.

== Karên hundirîn ==

=== Pergala ferman û talîmatê ===
Di xebatê de navendîtiya demokratîk esas e. Pêkanîna navendîtiyê bi ferman û talîmatê çêdibe. Şêwazê pêkanîna aliyê wê yê demokratîk jî bi civîn, danûstandin û bi tevlîbûna hemû endaman a ji bo biryaran û pêşkêşkirina her cureyên pêşniyaran çêdibe.
=== Pergala Raporê ===
a. Di derbarê xebatên têne meşandin de ji jêr ber bi jor ve agahdarkirina qedemeyên fermandariyê esas digirin. Endamên yekîneyên YPJ piştî ku fermana jêre hatiyedayîn bi cih anîn, tekmîla encamê didin fermandarê ku talîmat danê. Di nava dema hatiye danîn de her yekîneyek û fermandariyek di derbarê xebatên xwe de tekmîla devkî û nivîskî dide rêveberiya jor. Di nava dema hatiye diyar kirin de civînên xwe çêdikin, tekmîl û raporên xwe amade dikin. Rêxistinên jêrîn yên bi awayekî rêkûpêk tekmîl û raporên xwe amade nekirine wekî ku pêywîra xwe bi cih ne anîne têne hesibandin.

b. Mafê her endameki YPJ heye ku fermandariya xwe bişopînê, rexne bike û rêbaza civînan, heger ev rexne derbas neke mafê xwe yê her cure pêşnîyar bike jî heye.

c. Her endamek YPJ 6 mehan carekî rapora xwe dinivîsîne.

d. Her endameke YPJ dema pêwîst bibîne dikare ji bo rêxistina xwe rapor binivîsîne.

=== Civîn ===

a. Her yekîneyên YPJ li gorî pêwîstiyan civînên xwe lidar dixin.

b. Rojane tekmîlên tîman têne girtin û 3 rojan carekê encamên van tekmîlan têne nirxandin û parvekirin.

c. Yekîneyên YPJ heftê carekî tekmîl û 15 rojan carekî civîna xwe çêdikin. Di heman demê de encêmn civînê weke raporekê pêşkêşî fermandariya jor dikin.

ç. Taxim 15 rojan, bolûk jî mehê carekî civînên xwe çêdikin û raporên xwe pêşkêşî jor dikin.

e. Her bîryargeh mehê carekî civîên xwe çêdikin û encamên van weke rapor pêşkêşî civîna bîryargeha YPJ a navendî dikin.

=== Disiplîn ===

Di xebatên leşkerî de pêdiviya disiplîneke bi hêz derbikeve pêş heye. Disiplîn bi tevahî qaydeyên leşkerî ve girêdayî îradeya azad û avakirina rizgarkirina demokratîk e. Disiplîn xebat, çalakî û yêkîtiya kar bi hêz dike, lewra serkeftinê jî bi xwe re tîne. Meşandina têkoşînê ya bi awayekiî serkeftî ancax bi qebulkirina hemû qaydeyan û disiplîna cewherî gengaze.Di hemû cihan de bi disiplînekê cewherî tevdigere, dibin her şert û mercî de xwe di warê leşkerî û fizikî de xwe perwerde dike.

Qaydeyen ku divê li ber çavan bêne girtin û li gorî van tevbigerin.

a. Li gorî qaydeyên veşartîbûnê tevdigerin.

b. Li dijî hemû êrîşan bê tawîzbûyîn.

c. Desturnedayîna zarara li dijî nirxên têkoşînê û gelê me.

ç. Parastina nirxên madî yên hatine teslîm kirin û li gorî pêdiviyan bikaranîna wan.

d. Bi pergal tevgerîn. Di her şert û mercan de li dijî zehmetiyan derketin û bi înîsiyatîfbûyîn.

=== Rexne û Rexnedayîn ===
Ji bo ku endamên rêxistinê ji kemasî û şaşitiyên xwe xelas bibin û nirxên azadiyê û zêhniyeta demokratîk derxîne hole rexne û rexnedayîn girînge. Her endamekê YPJê li dijî her şaşitî û nebesiyan, bi hesta berpirsiyariyê di civînan de rexne û rexnedayînê pêşdixîne. Çeka rexne û rexnedayînê ji bo têkbirin û biçûkxistina kesan nayê bikaranîn berovajî vê yekê weke amûreke nûbûn û pêşvebirinê tê bikaranîn. Endamên YPJ ji rexne û rexnedayînê re vekirî ye. Li hember pergala kapîtalîst xwedî têkoşînek radîkal e û li hember hemû paşverûtiyan şer dike û ji bo rexnedayînê dilnimz e, xwe bi felsefeya azadiyê avadike.

=== Suc û Ceza ===
a. Di rêziknameya YPG de madeyên ku derbas dibin YPJ dipejirîne.

b. Jina ku îradeya jin esas nagire, xweseriya xwe naparêze, pirsgirêkên di nava jin de bi zilam re parve kirin suc tê hesibandin.

== Mijarên têkildar ==
* [[Dîroka Rojavayê Kurdistanê]]
* [[Dîroka leşkerî ya kurdan]]

== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}

{{Kontrola otorîteyê}}

[[Kategorî:Artêşên rizgariya neteweyî]]
[[Kategorî:Partiyên siyasî yên Rojavaya Kurdistanê]]
[[Kategorî:Rêxistinên apoyî li Sûriyê]]
[[Kategorî:Rêxistinên kurdan]]
[[Kategorî:YPG]]</text>
      <sha1>tkfo1uaoxhmtns9kcpafheriid8rf5k</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Wîkîpediya:Lîsteya bikarhêneran li gorî hejmara guhartinan</title>
    <ns>4</ns>
    <id>70679</id>
    <revision>
      <id>1878184</id>
      <parentid>1877982</parentid>
      <timestamp>2024-12-02T08:39:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Balyozbot</username>
        <id>42414</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[User:Balyozxane/skrîpt/py/listeyabikarhêneran.py|Bot]]: Lîsteya guhartinên bikarhêneran hat rojanekirin</comment>
      <origin>1878184</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3294" sha1="3jpeyz82mcybjfa52iey3399ahu4gn4" xml:space="preserve">
{{/ser}}

&lt;center&gt;
{|class=&quot;wikitable sortable&quot;
! #
! Bikarhêner 
! Hejmara guhartinan

|-
| 1
| {{b|Penaber49}}
| 82046
|-
| 2
| {{b|MikaelF}}
| 78656
|-
| 3
| {{b|Balyozxane}}
| 67104
|-
| 4
| {{b|Avestaboy}}
| 63557
|-
| 5
| {{b|Ghybu}}
| 56777
|-
| 6
| {{b|Erdal Ronahi}}
| 21894
|-
| 7
| {{b|Gomada}}
| 16419
|-
| 8
| {{b|Xwedêda}}
| 12178
|-
| 9
| {{b|Sayit25}}
| 9902
|-
| 10
| {{b|Bablekan}}
| 9690
|-
| 11
| {{b|Luqman}}
| 9281
|-
| 12
| {{b|Mohajeer}}
| 8049
|-
| 13
| {{b|Mors maku}}
| 7848
|-
| 14
| {{b|Baran Agir}}
| 7542
|-
| 15
| {{b|Bangin}}
| 7395
|-
| 16
| {{b|Şêr}}
| 7348
|-
| 17
| {{b|GPinkerton}}
| 6523
|-
| 18
| {{b|Ramikurd}}
| 6292
|-
| 19
| {{b|Takabeg}}
| 5720
|-
| 20
| {{b|Ferrus}}
| 4977
|-
| 21
| {{b|Alkd}}
| 4570
|-
| 22
| {{b|Dilovan Gervan}}
| 3949
|-
| 23
| {{b|Kurdodino}}
| 3563
|-
| 24
| {{b|Biyolojiyabikurdi}}
| 3204
|-
| 25
| {{b|Baran Ruciyar}}
| 3123
|-
| 26
| {{b|Cyrus the virus}}
| 2994
|-
| 27
| {{b|Bikarhêner}}
| 2512
|-
| 28
| {{b|Ahmetbeg}}
| 2464
|-
| 29
| {{b|Rasti}}
| 1853
|-
| 30
| {{b|Mehk63}}
| 1758
|-
| 31
| {{b|Guherto}}
| 1750
|-
| 32
| {{b|Diyako~kuwiki}}
| 1725
|-
| 33
| {{b|Cirano}}
| 1689
|-
| 34
| {{b|ئاسۆ}}
| 1685
|-
| 35
| {{b|Haco}}
| 1654
|-
| 36
| {{b|Cuneytewrares}}
| 1458
|-
| 37
| {{b|Bibliophile}}
| 1429
|-
| 38
| {{b|QazîKurd}}
| 1423
|-
| 39
| {{b|Xani~kuwiki}}
| 1420
|-
| 40
| {{b|Merivan}}
| 1333
|-
| 41
| {{b|Klk737dldj636do377eki3737}}
| 1328
|-
| 42
| {{b|KurdoChali}}
| 1325
|-
| 43
| {{b|Ilamxan}}
| 1161
|-
| 44
| {{b|Xweka}}
| 1078
|-
| 45
| {{b|Jiju}}
| 1045
|-
| 46
| {{b|Aras-real}}
| 966
|-
| 47
| {{b|Calak}}
| 947
|-
| 48
| {{b|Dilo2121}}
| 937
|-
| 49
| {{b|Zanistvan}}
| 876
|-
| 50
| {{b|Zeki}}
| 851
|-
| 51
| {{b|Piling}}
| 749
|-
| 52
| {{b|Cyrus abdi}}
| 734
|-
| 53
| {{b|RewşenBaran}}
| 689
|-
| 54
| {{b|Thothr}}
| 671
|-
| 55
| {{b|KureCewlik81}}
| 663
|-
| 56
| {{b|RezanTovjin}}
| 660
|-
| 57
| {{b|Bûraẍ Derdilî}}
| 632
|-
| 58
| {{b|KurdîmHeval}}
| 605
|-
| 59
| {{b|Silêman}}
| 596
|-
| 60
| {{b|Hamid}}
| 591
|-
| 61
| {{b|Sebriko}}
| 587
|-
| 62
| {{b|PanchoS}}
| 573
|-
| 63
| {{b|Alsace38}}
| 552
|-
| 64
| {{b|Reality006}}
| 541
|-
| 65
| {{b|Talizok}}
| 538
|-
| 66
| {{b|EmrahÖ}}
| 521
|-
| 67
| {{b|Webmaster}}
| 520
|-
| 68
| {{b|Makenzis}}
| 517
|-
| 69
| {{b|Baaqo92}}
| 503
|-
| 70
| {{b|Key Mîrza}}
| 496
|-
| 71
| {{b|Welat}}
| 484
|-
| 72
| {{b|Benyadem}}
| 478
|-
| 73
| {{b|Ferhad y}}
| 459
|-
| 74
| {{b|Aza}}
| 450
|-
| 75
| {{b|Wejevan}}
| 437
|-
| 76
| {{b|Khoshhat}}
| 431
|-
| 77
| {{b|MIKAEELL}}
| 425
|-
| 78
| {{b|Pathoschild}}
| 416
|-
| 79
| {{b|PowerBUL}}
| 409
|-
| 80
| {{b|Kurdî27}}
| 409
|-
| 81
| {{b|Pill}}
| 407
|-
| 82
| {{b|Irecmehrbexs}}
| 399
|-
| 83
| {{b|Ehmedbeg}}
| 394
|-
| 85
| {{b|Sakura emad}}
| 393
|-
| 84
| {{b|Cobar~kuwiki}}
| 393
|-
| 86
| {{b|Jiyanalpirani}}
| 363
|-
| 87
| {{b|E2m}}
| 360
|-
| 88
| {{b|Bohater~kuwiki}}
| 323
|-
| 89
| {{b|Mêzgir}}
| 320
|-
| 91
| {{b|LA2}}
| 302
|-
| 90
| {{b|Derbaz}}
| 302
|-
| 92
| {{b|Rokarali}}
| 300
|-
| 93
| {{b|Nesimis}}
| 297
|-
| 94
| {{b|Fawaz rengzerî}}
| 292
|-
| 96
| {{b|Bargiranewe}}
| 283
|-
| 95
| {{b|Edo Makuyî}}
| 283
|-
| 97
| {{b|Kêzê}}
| 277
|-
| 99
| {{b|Paraw}}
| 276
|-
| 98
| {{b|Liesel}}
| 276
|-
| 100
| {{b|Weşanvan}}
| 268
|}</text>
      <sha1>3jpeyz82mcybjfa52iey3399ahu4gn4</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Şablon:Agahîdank rêxistinên leşkerî</title>
    <ns>10</ns>
    <id>73256</id>
    <revision>
      <id>1878177</id>
      <parentid>1121746</parentid>
      <timestamp>2024-12-02T03:02:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Penaber49</username>
        <id>39672</id>
      </contributor>
      <origin>1878177</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3622" sha1="19y6lof0ub92cm1syl2e79u5as5s9fm" xml:space="preserve">{{Infobox
| bodystyle = {{WPMILHIST Infobox style|main_box_raw}}
| above = {{{nav|{{PAGENAMEBASE}}}}}
| abovestyle = {{WPMILHIST Infobox style|header_raw}}
| subheader = {{#if:{{{navê rastî|}}}|&lt;span class=&quot;nickname&quot; {{#if:{{{navê rastî ziman|}}}|lang=&quot;{{{navê rastî ziman}}}&quot; xml:lang=&quot;{{{navê rastî ziman}}}&quot;}}&gt;{{{navê rastî}}}&lt;/span&gt;}}
| subheaderstyle = {{WPMILHIST Infobox style|sub_header_raw}}
| image = {{#invoke:InfoboxImage|InfoboxImage|image={{{wêne|}}}|size={{{wêne mezinî|}}}|sizedefault=250px|alt={{{wêne binnivîs|{{{sernûçe|}}}}}}}}
| imagestyle = {{WPMILHIST Infobox style|image_box_raw}}
| caption = {{{sernûçe|}}}
| label1 = Çalakî
| data1 = {{{çalak|}}}
| label2 = Îdeolojî
| data2 = {{{îdeolojî|}}}
| label3 = Girêdayîbûn
| data3 = {{{girêdayîbûn|}}}
| label4 = Kom
| data4 = {{{kom|}}}
| label5 = {{#if:{{{avaker|}}}|Avaker|Damezrêner}}
| data5 = {{{avaker|{{{damezrêner|}}}}}}
| label6 = Rêberê&amp;nbsp;damezrêner
| data6 = {{{serokê damezrêner|}}}
| label7 = {{#if:{{{sernav rêber|}}}|{{{sernav rêber}}}|{{#if:{{{rêber|}}}|Rêber|Serok}}}}
| data7 = {{{rêber|{{{serok|}}}}}}
| label8 = Rêberê&amp;nbsp;leşkerî
| data8 = {{{rêberê leşkerî|}}}
| label9 = Rêberê&amp;nbsp;siyasî
| data9 = {{{rêberê siyasî|}}}
| label10 = {{{sernav rêber1|}}}
| data10 = {{{navê rêber1|}}}
| label11 = {{{sernav rêber2|}}}
| data11 = {{{navê rêber2|}}}
| label12 = {{#if:{{{berdevk|}}}|Axaftvan|Berdevk}}
| data12 = {{{berdevk|{{{axaftvan|}}}}}}
| label13 = Sergeh
| data13 = {{{sergeh|}}}
| label14 = Qada&amp;nbsp;operasyonê
| data14 = {{{herêm|}}}
| label15 = Mezinahî
| data15 = {{{mezinahî|}}}
| label16 = Perçeyek&amp;nbsp;ji
| data16 = {{{perçeyek ji|}}}
| label17 = Pêşrew
| data17 = {{{pêşrew|}}}
| label18 = Derizandin
| data18 = {{{derizandin|}}}
| label19 = Bihevkelanî
| data19 = {{{bihevkelanî|}}}
| label20 = Navê&amp;nbsp;pêşî
| data20 = {{{pêşî|{{{bi eslî wek|{{{navê pêşî|}}}}}}}}}
| label21 = Navê&amp;nbsp;berê
| data21 = {{{berê|{{{navê berê|}}}}}}
| label22 = Navê&amp;nbsp;paşê
| data22 = {{{paşê|{{{bûye|{{{navê paşê|}}}}}}}}}
| label23 = Bihevkelyan
| data23 = {{{bihevkelyan|{{{bihevkelyan|}}}}}}
| label24 = Derizandin&amp;nbsp;ser
| data24 = {{{derizandin ser|}}}
| label25 = Domdar
| data25 = {{{domdar|}}}
| label26 = Hevpeyman
| data26 = {{{hevpeyman|}}}
| label27 = Dijber
| data27 = {{{dijber|}}}
| label28 = Şer&amp;nbsp;û&amp;nbsp;ceng
| data28 = {{{şer|}}}
| label29 = Rêxistin
| data29 = {{{rêxistin|}}}
| label30 = Malper
| data30 = {{{malper|}}}
| header31 = 
| header32 = {{#if:{{{terxankirin wek komekî terorî ji aliyê|}}}|[[Lîsteya rêxistinên terorê ya terxan|Rêxistinên ya terorê terxan]] ji aliyê}}
| data33 = {{{terxankirin wek komekî terorî ji aliyê|}}}
| header34 = {{#ifeq:{{{nasnameya etîketa sembol|}}}|none|{{{nasnameya sembol|}}}|}}
| label35 = {{#if:{{{nasnameya etîketa sembol|}}}|{{{nasnameya etîketa sembol|}}}|Nasnameya sembol}}
| data35 = {{#ifeq:{{{nasnameya etîketa sembol|}}}|none||{{{nasnameya sembol|}}} }}
| label36 = {{#if:{{{nasnameya etîketa sembol2|}}}|{{{nasnameya etîketa sembol2|}}}|Nasnameya sembola duyemîn}}
| data36 = {{{nasnameya sembol2|}}}
| label37 = {{#if:{{{nasnameya etîketa sembol3|}}}|{{{nasnameya etîketa sembol3|}}}|Nasnameya sembola sêyemîn}}
| data37 = {{{nasnameya sembol3|}}}
| label38 = {{#if:{{{nasnameya etîketa sembol4|}}}|{{{nasnameya etîketa sembol4|}}}|Nasnameya sembola çaremîn}}
| data38 = {{{nasnameya sembol4|}}}
}}{{main other | {{#if:{{{derizandin|}}}{{{pêşî|}}}{{{paşê|}}}| }}}}&lt;noinclude&gt;{{documentation}}&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>19y6lof0ub92cm1syl2e79u5as5s9fm</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878178</id>
      <parentid>1878177</parentid>
      <timestamp>2024-12-02T03:05:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Penaber49</username>
        <id>39672</id>
      </contributor>
      <origin>1878178</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3622" sha1="hjt0h9cbqpzpi8a9sbcexfhg7opnyiy" xml:space="preserve">{{Infobox
| bodystyle = {{WPMILHIST Infobox style|main_box_raw}}
| above = {{{nav|{{PAGENAMEBASE}}}}}
| abovestyle = {{WPMILHIST Infobox style|header_raw}}
| subheader = {{#if:{{{navê rastî|}}}|&lt;span class=&quot;nickname&quot; {{#if:{{{navê rastî ziman|}}}|lang=&quot;{{{navê rastî ziman}}}&quot; xml:lang=&quot;{{{navê rastî ziman}}}&quot;}}&gt;{{{navê rastî}}}&lt;/span&gt;}}
| subheaderstyle = {{WPMILHIST Infobox style|sub_header_raw}}
| image = {{#invoke:InfoboxImage|InfoboxImage|image={{{wêne|}}}|size={{{wêne mezinî|}}}|sizedefault=300px|alt={{{wêne binnivîs|{{{sernûçe|}}}}}}}}
| imagestyle = {{WPMILHIST Infobox style|image_box_raw}}
| caption = {{{sernûçe|}}}
| label1 = Çalakî
| data1 = {{{çalak|}}}
| label2 = Îdeolojî
| data2 = {{{îdeolojî|}}}
| label3 = Girêdayîbûn
| data3 = {{{girêdayîbûn|}}}
| label4 = Kom
| data4 = {{{kom|}}}
| label5 = {{#if:{{{avaker|}}}|Avaker|Damezrêner}}
| data5 = {{{avaker|{{{damezrêner|}}}}}}
| label6 = Rêberê&amp;nbsp;damezrêner
| data6 = {{{serokê damezrêner|}}}
| label7 = {{#if:{{{sernav rêber|}}}|{{{sernav rêber}}}|{{#if:{{{rêber|}}}|Rêber|Serok}}}}
| data7 = {{{rêber|{{{serok|}}}}}}
| label8 = Rêberê&amp;nbsp;leşkerî
| data8 = {{{rêberê leşkerî|}}}
| label9 = Rêberê&amp;nbsp;siyasî
| data9 = {{{rêberê siyasî|}}}
| label10 = {{{sernav rêber1|}}}
| data10 = {{{navê rêber1|}}}
| label11 = {{{sernav rêber2|}}}
| data11 = {{{navê rêber2|}}}
| label12 = {{#if:{{{berdevk|}}}|Axaftvan|Berdevk}}
| data12 = {{{berdevk|{{{axaftvan|}}}}}}
| label13 = Sergeh
| data13 = {{{sergeh|}}}
| label14 = Qada&amp;nbsp;operasyonê
| data14 = {{{herêm|}}}
| label15 = Mezinahî
| data15 = {{{mezinahî|}}}
| label16 = Perçeyek&amp;nbsp;ji
| data16 = {{{perçeyek ji|}}}
| label17 = Pêşrew
| data17 = {{{pêşrew|}}}
| label18 = Derizandin
| data18 = {{{derizandin|}}}
| label19 = Bihevkelanî
| data19 = {{{bihevkelanî|}}}
| label20 = Navê&amp;nbsp;pêşî
| data20 = {{{pêşî|{{{bi eslî wek|{{{navê pêşî|}}}}}}}}}
| label21 = Navê&amp;nbsp;berê
| data21 = {{{berê|{{{navê berê|}}}}}}
| label22 = Navê&amp;nbsp;paşê
| data22 = {{{paşê|{{{bûye|{{{navê paşê|}}}}}}}}}
| label23 = Bihevkelyan
| data23 = {{{bihevkelyan|{{{bihevkelyan|}}}}}}
| label24 = Derizandin&amp;nbsp;ser
| data24 = {{{derizandin ser|}}}
| label25 = Domdar
| data25 = {{{domdar|}}}
| label26 = Hevpeyman
| data26 = {{{hevpeyman|}}}
| label27 = Dijber
| data27 = {{{dijber|}}}
| label28 = Şer&amp;nbsp;û&amp;nbsp;ceng
| data28 = {{{şer|}}}
| label29 = Rêxistin
| data29 = {{{rêxistin|}}}
| label30 = Malper
| data30 = {{{malper|}}}
| header31 = 
| header32 = {{#if:{{{terxankirin wek komekî terorî ji aliyê|}}}|[[Lîsteya rêxistinên terorê ya terxan|Rêxistinên ya terorê terxan]] ji aliyê}}
| data33 = {{{terxankirin wek komekî terorî ji aliyê|}}}
| header34 = {{#ifeq:{{{nasnameya etîketa sembol|}}}|none|{{{nasnameya sembol|}}}|}}
| label35 = {{#if:{{{nasnameya etîketa sembol|}}}|{{{nasnameya etîketa sembol|}}}|Nasnameya sembol}}
| data35 = {{#ifeq:{{{nasnameya etîketa sembol|}}}|none||{{{nasnameya sembol|}}} }}
| label36 = {{#if:{{{nasnameya etîketa sembol2|}}}|{{{nasnameya etîketa sembol2|}}}|Nasnameya sembola duyemîn}}
| data36 = {{{nasnameya sembol2|}}}
| label37 = {{#if:{{{nasnameya etîketa sembol3|}}}|{{{nasnameya etîketa sembol3|}}}|Nasnameya sembola sêyemîn}}
| data37 = {{{nasnameya sembol3|}}}
| label38 = {{#if:{{{nasnameya etîketa sembol4|}}}|{{{nasnameya etîketa sembol4|}}}|Nasnameya sembola çaremîn}}
| data38 = {{{nasnameya sembol4|}}}
}}{{main other | {{#if:{{{derizandin|}}}{{{pêşî|}}}{{{paşê|}}}| }}}}&lt;noinclude&gt;{{documentation}}&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>hjt0h9cbqpzpi8a9sbcexfhg7opnyiy</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Key Arthur</title>
    <ns>0</ns>
    <id>76502</id>
    <revision>
      <id>1878033</id>
      <parentid>1771029</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T16:56:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Avestaboy</username>
        <id>34898</id>
      </contributor>
      <comment>/* Çavkanî */</comment>
      <origin>1878033</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2909" sha1="loa1huazwl8ojxx6t2wz4fdcs9rpcw2" xml:space="preserve">{{Wergera xirab|tarîx=adar 2024}}
{{Bêçavkanî|tarîx=adar 2024}}
{{Agahîdank mirov/wîkîdane2
| wêne               = Charles Ernest Butler - King Arthur.jpg
| sernavê_wêne       = Key Arthur li gorî [[Charles Ernest Butler]]
}}
'''Key Arthur''', '''Şah Artûr''' navê ferwerdarekî efsanewî ye ku di berhemên wêjeyî ye serdema navîn li Ewropayê de derbûn dibe. Cihê ferwerdariya wî li Brîtanyayê bi taybet [[Kamelot]]a efsanewî ye. Ji sedsala 9'ê ya dereng de bûyernameyên britanî derbarê beşdarbûna biserkeftî ya Arthurê di şerên dijê anglus, jût û [[sakson]]ên ([[angelsakson|anglosakson]]) tê ketin behs dikin. Ji sedsala 12'ê ew çîrok di wêjeya olfatûnê de dihat nexşandin û di forma îro dihat çekirin. Ji ku bo Key Arthur embazekî dîrokî û birastî hebû nediyare û di diroknasî de îro ema ji zêdetir tê gumandin.

== Efsane û dîrok ==
[[Wêne:History_of_the_Kings_(f.75.v)_King_Arthur.jpg|çep|thumb|Key Arthur di berhema Historia regum Britanniae ya [[Geoffreyê Monmouthî]]]]

Key Arthur kesekî giring e di mîtolojiya Brîtanyayê de. Di bin bandora wî ya îlham jê girtin ew wek [[Richard I]] (Rişarê Dilşêr) û [[Robin Hood]] hemberbare. Key Arthur hema bi dolhêrên efsaneyên din jî peywendî tê behskirî wek mînak efsaneyên [[Merlin]] , [[Piyana pîroz]] û Nêçîra Kovî.

Esasa rastiya dîrokê di [[Dema Koç]]ê de hati ye gerandin wexta gelê romayayî-brîtanî mayî bû û li pey derketina Lejyonên Romayî xwe dijê Angelsaksonên asî xwe li hember derketin. Helbet wê dema zû de çavkaniyek tune ku Key Arthur dikare peyitî ke . Di berhema [[Gildas]]ê de pêşengê Brîtan di bin navê [[Ambrosius Aurelianus]] tê nasîn.

Di çavkaniyên zûtirîn yê dîrokê ku behsa Arthur dikin wek mînak [[Historia Brittonum]] (Dîroka Brîtanan) ji sedsala 9ê ya dereng ew wek artêşyarekî brîtanî ji sala 500 paş Isayê ye. Tenê di serdema navînê ya bilind de niwandinên bi detay hene. Ji kevintirîn çîroka derbarê Arthur yê nerît bû ye Historia regum Britanniae (Dîroka Keyên Brîtanyayê) yê [[Geoffreyê Monmouthî]] ye (di dora sala 1135) Di pey de çîroka Key Arthur di dastanên rêz û di romanên pexşan de dihatin bi kar anîn.

Ew helbestên dastanî di sedsala 12ê heta 14ê candar kirin. Gelek motîvên din wek mînak Şehsiwarên Maseya Giloverê paşê di dora sala 1190an de di romana [[Wace]] Roman de Brut bi ser de bûn.

Gelek danasînên xuypakiyên şehsiwarî ji serdema navînê de ji aliye helbestvanê fransayî [[Chrétien de Troyes]] di dora sala 1170 nasandî bû. &lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://de.wikipedia.org/wiki/Artus |sernav=Artus – Wikipedia |ziman=de |tarîxa-gihiştinê=2018-05-17 }}&lt;/ref&gt;

== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}

{{Kontrola otorîteyê}}

[[Kategorî:Efsaneya Key Arthur]]
[[Kategorî:Key Arthur| ]]
[[Kategorî:Keyên efsanewî]]</text>
      <sha1>loa1huazwl8ojxx6t2wz4fdcs9rpcw2</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878043</id>
      <parentid>1878033</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T17:08:19Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Avestaboy</username>
        <id>34898</id>
      </contributor>
      <comment>/* Çavkanî */</comment>
      <origin>1878043</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2943" sha1="ghrm2y5vb33y5hz4wy5a7wiqo7f5s4l" xml:space="preserve">{{Wergera xirab|tarîx=adar 2024}}
{{Bêçavkanî|tarîx=adar 2024}}
{{Agahîdank mirov/wîkîdane2
| wêne               = Charles Ernest Butler - King Arthur.jpg
| sernavê_wêne       = Key Arthur li gorî [[Charles Ernest Butler]]
}}
'''Key Arthur''', '''Şah Artûr''' navê ferwerdarekî efsanewî ye ku di berhemên wêjeyî ye serdema navîn li Ewropayê de derbûn dibe. Cihê ferwerdariya wî li Brîtanyayê bi taybet [[Kamelot]]a efsanewî ye. Ji sedsala 9'ê ya dereng de bûyernameyên britanî derbarê beşdarbûna biserkeftî ya Arthurê di şerên dijê anglus, jût û [[sakson]]ên ([[angelsakson|anglosakson]]) tê ketin behs dikin. Ji sedsala 12'ê ew çîrok di wêjeya olfatûnê de dihat nexşandin û di forma îro dihat çekirin. Ji ku bo Key Arthur embazekî dîrokî û birastî hebû nediyare û di diroknasî de îro ema ji zêdetir tê gumandin.

== Efsane û dîrok ==
[[Wêne:History_of_the_Kings_(f.75.v)_King_Arthur.jpg|çep|thumb|Key Arthur di berhema Historia regum Britanniae ya [[Geoffreyê Monmouthî]]]]

Key Arthur kesekî giring e di mîtolojiya Brîtanyayê de. Di bin bandora wî ya îlham jê girtin ew wek [[Richard I]] (Rişarê Dilşêr) û [[Robin Hood]] hemberbare. Key Arthur hema bi dolhêrên efsaneyên din jî peywendî tê behskirî wek mînak efsaneyên [[Merlin]] , [[Piyana pîroz]] û Nêçîra Kovî.

Esasa rastiya dîrokê di [[Dema Koç]]ê de hati ye gerandin wexta gelê romayayî-brîtanî mayî bû û li pey derketina Lejyonên Romayî xwe dijê Angelsaksonên asî xwe li hember derketin. Helbet wê dema zû de çavkaniyek tune ku Key Arthur dikare peyitî ke . Di berhema [[Gildas]]ê de pêşengê Brîtan di bin navê [[Ambrosius Aurelianus]] tê nasîn.

Di çavkaniyên zûtirîn yê dîrokê ku behsa Arthur dikin wek mînak [[Historia Brittonum]] (Dîroka Brîtanan) ji sedsala 9ê ya dereng ew wek artêşyarekî brîtanî ji sala 500 paş Isayê ye. Tenê di serdema navînê ya bilind de niwandinên bi detay hene. Ji kevintirîn çîroka derbarê Arthur yê nerît bû ye Historia regum Britanniae (Dîroka Keyên Brîtanyayê) yê [[Geoffreyê Monmouthî]] ye (di dora sala 1135) Di pey de çîroka Key Arthur di dastanên rêz û di romanên pexşan de dihatin bi kar anîn.

Ew helbestên dastanî di sedsala 12ê heta 14ê candar kirin. Gelek motîvên din wek mînak Şehsiwarên Maseya Giloverê paşê di dora sala 1190an de di romana [[Wace]] Roman de Brut bi ser de bûn.

Gelek danasînên xuypakiyên şehsiwarî ji serdema navînê de ji aliye helbestvanê fransayî [[Chrétien de Troyes]] di dora sala 1170 nasandî bû. &lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://de.wikipedia.org/wiki/Artus |sernav=Artus – Wikipedia |ziman=de |tarîxa-gihiştinê=2018-05-17 }}&lt;/ref&gt;

== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}

{{Kontrola otorîteyê}}

[[Kategorî:Efsaneya Key Arthur]]
[[Kategorî:Key Arthur| ]]
[[Kategorî:Keyên efsanewî]]
[[Kategorî: Malbata Key Arthur]]</text>
      <sha1>ghrm2y5vb33y5hz4wy5a7wiqo7f5s4l</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878047</id>
      <parentid>1878043</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T17:12:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Avestaboy</username>
        <id>34898</id>
      </contributor>
      <origin>1878047</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2977" sha1="888nwnpbzclnk95ko47dufyfxkgs0r6" xml:space="preserve">{{Wergera xirab|tarîx=adar 2024}}
{{Bêçavkanî|tarîx=adar 2024}}
{{Agahîdank mirov/wîkîdane2
| wêne               = Charles Ernest Butler - King Arthur.jpg
| sernavê_wêne       = Key Arthur li gorî [[Charles Ernest Butler]]
}}
'''Key Arthur''', '''Şah Artûr''' navê ferwerdarekî efsanewî ye ku di berhemên wêjeyî ye serdema navîn li Ewropayê de derbûn dibe. Cihê ferwerdariya wî li Brîtanyayê bi taybet [[Kamelot]]a efsanewî ye. Ji sedsala 9'ê ya dereng de bûyernameyên britanî derbarê beşdarbûna biserkeftî ya Arthurê di şerên dijê anglus, jût û [[sakson]]ên ([[angelsakson|anglosakson]]) tê ketin behs dikin. Ji sedsala 12'ê ew çîrok di wêjeya olfatûnê de dihat nexşandin û di forma îro dihat çekirin. Ji ku bo Key Arthur embazekî dîrokî û birastî hebû nediyare û di diroknasî de îro ema ji zêdetir tê gumandin.

== Efsane û dîrok ==
[[Wêne:History_of_the_Kings_(f.75.v)_King_Arthur.jpg|çep|thumb|Key Arthur di berhema Historia regum Britanniae ya [[Geoffreyê Monmouthî]]]]

Key Arthur kesekî giring e di mîtolojiya Brîtanyayê de. Di bin bandora wî ya îlham jê girtin ew wek [[Richard I]] (Rişarê Dilşêr) û [[Robin Hood]] hemberbare. Key Arthur hema bi dolhêrên efsaneyên din jî peywendî tê behskirî wek mînak efsaneyên [[Merlin]] , [[Piyana pîroz]] û Nêçîra Kovî.

Esasa rastiya dîrokê di [[Dema Koç]]ê de hati ye gerandin wexta gelê romayayî-brîtanî mayî bû û li pey derketina Lejyonên Romayî xwe dijê Angelsaksonên asî xwe li hember derketin. Helbet wê dema zû de çavkaniyek tune ku Key Arthur dikare peyitî ke . Di berhema [[Gildas]]ê de pêşengê Brîtan di bin navê [[Ambrosius Aurelianus]] tê nasîn.

Di çavkaniyên zûtirîn yê dîrokê ku behsa Arthur dikin wek mînak [[Historia Brittonum]] (Dîroka Brîtanan) ji sedsala 9ê ya dereng ew wek artêşyarekî brîtanî ji sala 500 paş Isayê ye. Tenê di serdema navînê ya bilind de niwandinên bi detay hene. Ji kevintirîn çîroka derbarê Arthur yê nerît bû ye Historia regum Britanniae (Dîroka Keyên Brîtanyayê) yê [[Geoffreyê Monmouthî]] ye (di dora sala 1135) Di pey de çîroka Key Arthur di dastanên rêz û di romanên pexşan de dihatin bi kar anîn.

Ew helbestên dastanî di sedsala 12ê heta 14ê candar kirin. Gelek motîvên din wek mînak Şehsiwarên Maseya Giloverê paşê di dora sala 1190an de di romana [[Wace]] Roman de Brut bi ser de bûn.

Gelek danasînên xuypakiyên şehsiwarî ji serdema navînê de ji aliye helbestvanê fransayî [[Chrétien de Troyes]] di dora sala 1170 nasandî bû. &lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://de.wikipedia.org/wiki/Artus |sernav=Artus – Wikipedia |ziman=de |tarîxa-gihiştinê=2018-05-17 }}&lt;/ref&gt;

== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}

{{Kontrola otorîteyê}}

[[Kategorî:Efsaneya Key Arthur]]
[[Kategorî:Key Arthur| ]]
[[Kategorî:Keyên efsanewî]]
[[Kategorî: Malbata Key Arthur]]
[[Kategorî:Mîtolojiya walesî]]</text>
      <sha1>888nwnpbzclnk95ko47dufyfxkgs0r6</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878068</id>
      <parentid>1878047</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T17:40:19Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Avestaboy</username>
        <id>34898</id>
      </contributor>
      <origin>1878068</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3009" sha1="8ukz56m9f43ie78iwj8rkqva9iot3wp" xml:space="preserve">{{Wergera xirab|tarîx=adar 2024}}
{{Bêçavkanî|tarîx=adar 2024}}
{{Agahîdank mirov/wîkîdane2
| wêne               = Charles Ernest Butler - King Arthur.jpg
| sernavê_wêne       = Key Arthur li gorî [[Charles Ernest Butler]]
}}
'''Key Arthur''', '''Şah Artûr''' navê ferwerdarekî efsanewî ye ku di berhemên wêjeyî ye serdema navîn li Ewropayê de derbûn dibe. Cihê ferwerdariya wî li Brîtanyayê bi taybet [[Kamelot]]a efsanewî ye. Ji sedsala 9'ê ya dereng de bûyernameyên britanî derbarê beşdarbûna biserkeftî ya Arthurê di şerên dijê anglus, jût û [[sakson]]ên ([[angelsakson|anglosakson]]) tê ketin behs dikin. Ji sedsala 12'ê ew çîrok di wêjeya olfatûnê de dihat nexşandin û di forma îro dihat çekirin. Ji ku bo Key Arthur embazekî dîrokî û birastî hebû nediyare û di diroknasî de îro ema ji zêdetir tê gumandin.

== Efsane û dîrok ==
[[Wêne:History_of_the_Kings_(f.75.v)_King_Arthur.jpg|çep|thumb|Key Arthur di berhema Historia regum Britanniae ya [[Geoffreyê Monmouthî]]]]

Key Arthur kesekî giring e di mîtolojiya Brîtanyayê de. Di bin bandora wî ya îlham jê girtin ew wek [[Richard I]] (Rişarê Dilşêr) û [[Robin Hood]] hemberbare. Key Arthur hema bi dolhêrên efsaneyên din jî peywendî tê behskirî wek mînak efsaneyên [[Merlin]] , [[Piyana pîroz]] û Nêçîra Kovî.

Esasa rastiya dîrokê di [[Dema Koç]]ê de hati ye gerandin wexta gelê romayayî-brîtanî mayî bû û li pey derketina Lejyonên Romayî xwe dijê Angelsaksonên asî xwe li hember derketin. Helbet wê dema zû de çavkaniyek tune ku Key Arthur dikare peyitî ke . Di berhema [[Gildas]]ê de pêşengê Brîtan di bin navê [[Ambrosius Aurelianus]] tê nasîn.

Di çavkaniyên zûtirîn yê dîrokê ku behsa Arthur dikin wek mînak [[Historia Brittonum]] (Dîroka Brîtanan) ji sedsala 9ê ya dereng ew wek artêşyarekî brîtanî ji sala 500 paş Isayê ye. Tenê di serdema navînê ya bilind de niwandinên bi detay hene. Ji kevintirîn çîroka derbarê Arthur yê nerît bû ye Historia regum Britanniae (Dîroka Keyên Brîtanyayê) yê [[Geoffreyê Monmouthî]] ye (di dora sala 1135) Di pey de çîroka Key Arthur di dastanên rêz û di romanên pexşan de dihatin bi kar anîn.

Ew helbestên dastanî di sedsala 12ê heta 14ê candar kirin. Gelek motîvên din wek mînak Şehsiwarên Maseya Giloverê paşê di dora sala 1190an de di romana [[Wace]] Roman de Brut bi ser de bûn.

Gelek danasînên xuypakiyên şehsiwarî ji serdema navînê de ji aliye helbestvanê fransayî [[Chrétien de Troyes]] di dora sala 1170 nasandî bû. &lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://de.wikipedia.org/wiki/Artus |sernav=Artus – Wikipedia |ziman=de |tarîxa-gihiştinê=2018-05-17 }}&lt;/ref&gt;

== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}

{{Kontrola otorîteyê}}

[[Kategorî:Efsaneya Key Arthur]]
[[Kategorî:Key Arthur| ]]
[[Kategorî:Keyên efsanewî]]
[[Kategorî: Malbata Key Arthur]]
[[Kategorî:Mîtolojiya walesî]]
[[Kategorî:Zargotina walesî]]</text>
      <sha1>8ukz56m9f43ie78iwj8rkqva9iot3wp</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878087</id>
      <parentid>1878068</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T18:32:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Balyozbot</username>
        <id>42414</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[User:Balyozxane/skrîpt/py/kuCosmeticsCore.py|Bot]]: Paqijiyên kozmetîk (Binê standard kir.)</comment>
      <origin>1878087</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3008" sha1="42jps3fh5cs4cdlmkmsiq65p52hlq3q" xml:space="preserve">{{Wergera xirab|tarîx=adar 2024}}
{{Bêçavkanî|tarîx=adar 2024}}
{{Agahîdank mirov/wîkîdane2
| wêne               = Charles Ernest Butler - King Arthur.jpg
| sernavê_wêne       = Key Arthur li gorî [[Charles Ernest Butler]]
}}
'''Key Arthur''', '''Şah Artûr''' navê ferwerdarekî efsanewî ye ku di berhemên wêjeyî ye serdema navîn li Ewropayê de derbûn dibe. Cihê ferwerdariya wî li Brîtanyayê bi taybet [[Kamelot]]a efsanewî ye. Ji sedsala 9'ê ya dereng de bûyernameyên britanî derbarê beşdarbûna biserkeftî ya Arthurê di şerên dijê anglus, jût û [[sakson]]ên ([[angelsakson|anglosakson]]) tê ketin behs dikin. Ji sedsala 12'ê ew çîrok di wêjeya olfatûnê de dihat nexşandin û di forma îro dihat çekirin. Ji ku bo Key Arthur embazekî dîrokî û birastî hebû nediyare û di diroknasî de îro ema ji zêdetir tê gumandin.

== Efsane û dîrok ==
[[Wêne:History_of_the_Kings_(f.75.v)_King_Arthur.jpg|çep|thumb|Key Arthur di berhema Historia regum Britanniae ya [[Geoffreyê Monmouthî]]]]

Key Arthur kesekî giring e di mîtolojiya Brîtanyayê de. Di bin bandora wî ya îlham jê girtin ew wek [[Richard I]] (Rişarê Dilşêr) û [[Robin Hood]] hemberbare. Key Arthur hema bi dolhêrên efsaneyên din jî peywendî tê behskirî wek mînak efsaneyên [[Merlin]] , [[Piyana pîroz]] û Nêçîra Kovî.

Esasa rastiya dîrokê di [[Dema Koç]]ê de hati ye gerandin wexta gelê romayayî-brîtanî mayî bû û li pey derketina Lejyonên Romayî xwe dijê Angelsaksonên asî xwe li hember derketin. Helbet wê dema zû de çavkaniyek tune ku Key Arthur dikare peyitî ke . Di berhema [[Gildas]]ê de pêşengê Brîtan di bin navê [[Ambrosius Aurelianus]] tê nasîn.

Di çavkaniyên zûtirîn yê dîrokê ku behsa Arthur dikin wek mînak [[Historia Brittonum]] (Dîroka Brîtanan) ji sedsala 9ê ya dereng ew wek artêşyarekî brîtanî ji sala 500 paş Isayê ye. Tenê di serdema navînê ya bilind de niwandinên bi detay hene. Ji kevintirîn çîroka derbarê Arthur yê nerît bû ye Historia regum Britanniae (Dîroka Keyên Brîtanyayê) yê [[Geoffreyê Monmouthî]] ye (di dora sala 1135) Di pey de çîroka Key Arthur di dastanên rêz û di romanên pexşan de dihatin bi kar anîn.

Ew helbestên dastanî di sedsala 12ê heta 14ê candar kirin. Gelek motîvên din wek mînak Şehsiwarên Maseya Giloverê paşê di dora sala 1190an de di romana [[Wace]] Roman de Brut bi ser de bûn.

Gelek danasînên xuypakiyên şehsiwarî ji serdema navînê de ji aliye helbestvanê fransayî [[Chrétien de Troyes]] di dora sala 1170 nasandî bû. &lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://de.wikipedia.org/wiki/Artus |sernav=Artus – Wikipedia |ziman=de |tarîxa-gihiştinê=2018-05-17 }}&lt;/ref&gt;

== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}

{{Kontrola otorîteyê}}

[[Kategorî:Efsaneya Key Arthur]]
[[Kategorî:Keyên efsanewî]]
[[Kategorî:Key Arthur| ]]
[[Kategorî:Malbata Key Arthur]]
[[Kategorî:Mîtolojiya walesî]]
[[Kategorî:Zargotina walesî]]</text>
      <sha1>42jps3fh5cs4cdlmkmsiq65p52hlq3q</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Uther Pendragon</title>
    <ns>0</ns>
    <id>76512</id>
    <revision>
      <id>1878073</id>
      <parentid>1754711</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T17:51:17Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Avestaboy</username>
        <id>34898</id>
      </contributor>
      <origin>1878073</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2769" sha1="pbu7tg8e4i1a1bdeb93vnco3qlggdv3" xml:space="preserve">{{Agahîdank mirov/wîkîdane2}}
'''Uther Pendragon''', '''Key Ûter''', '''Şah Ûter''' (''Pen-dragon'' an jî ''Ben-dragon'' bi wateya &quot;Bilindtirîn Pêşeng&quot;, &quot;Bilindtirîn Şervan&quot;) di mîtolojiya Brîtanyayê de bavê [[Key Arthur]] û Keyê [[Kamelot]] e. Uther Pendragon di berhema [[Geoffreyê Monmouthî]] bi sernavê [[Historia regum Britanniae|Historia Regum Britanniae]] tê navandin.
 

Li gorî Geoffreyê Uther hevjîna Dûkê Cornwall [[Gorlois]] bi navê [[Igraine]] ducan dike . Uther ewi bi efsûnekî veguherîn serkeftin dike di wexta Gorlois diçe şerê û ew wisa bejna xwe ji wek Goilois vediguherînine. Mijara zayîna ilillegitim xwe ji aliyê Arthur bi dolgirtina [[Mordred]] dubare dibe.
Kesê efsanewî Uther dikar be pişkî li ser rêberê romayî-brîtanî [[Ambrosius Aurelianus]] binyatkirî be. Geoffrey birayê mezinê û pêşrewê Uther wek Ambrosius navand , pêkre bi birayekî Konstans ku [[Vortigern]] kiri ye dijkey , hemû kurên Şahinşah Konstantînin . Ew şahinşah dikar be li ser [[Konstantînê Sêyemîn]] binyatkirî be , ku di nav sala 407 û 411 ferwerî dikir û kurekî wê bi navê Konstans (m. 411) hebû an jî ew şahinşah dikar be li ser [[Konstantînê Dumnonia]] ku di sedsala 6ê dijiya binyatkirî be. Ew ema hatiye wê manayî koka Arthur anku nêzîkê [[însest]]ê ye , çinkî Igraine jî eceba ji xanedana [[Dumnonia]] dihat.Geoffrey ema di dîroka xwe de honak û rastî bi hev re tevlihev dike.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://de.wikipedia.org/wiki/Uther_Pendragon |sernav=Uther Pendragon – Wikipedia |ziman=de |tarîxa-gihiştinê=2018-05-20 }}&lt;/ref&gt;

== Adaptasyonên serdema nû ==

Adaptasyonekê ku hûrûkûr serbest yê sujetê meriv di romana Mijên Avalon ku ji aliye [[Marion Zimmer Bradley]] ve hatiye nivîsandin dibîne.

Uther Pendragon di rêzefîlma brîtanî [[Merlin (rêzefilm, 2008)|Merlin]] rolekî giring dileyze û ji aliye [[Anthony Head]] ve tê rolkirin.

Nivîskar [[Valerio Massimo Manfredi]] di romana xwe L’ultima legione ( Lejyona Dawiyê ) derbarê [[Romulus Augustulus]] de ji wek Uther Pendragon angaşt dike.

Uther Pendragon di heman demê de rola girîng di rêzefîlma amerîkî ya [[Cursed?( rêzefîlm)|Cursed]] de, ku di sala 2020an de ji aliyê [[Netflix]]ê hat weşandin, dilîze.

== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}{{Kategoriya Commonsê}}* [http://www.lib.rochester.edu/camelot/UIMenu.htm ''Uther and Igraine''] di ''Camelot Project'' ya [[University of Rochester]] de (bi îngilîzî)

&lt;nowiki&gt;*&lt;/nowiki&gt; [http://www.earlybritishkingdoms.com/bios/uther.html Eine detaillierte Studie über Uther Pendragon aus EarlyBritishKingdoms.com] (bi îngilîzî)

{{Kontrola otorîteyê}}

[[Kategorî:Keyên efsanewî]]
[[Kategorî:Uther Pendragon| ]]</text>
      <sha1>pbu7tg8e4i1a1bdeb93vnco3qlggdv3</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kamelot</title>
    <ns>0</ns>
    <id>76515</id>
    <revision>
      <id>1878080</id>
      <parentid>1751795</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T18:06:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Avestaboy</username>
        <id>34898</id>
      </contributor>
      <origin>1878080</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1130" sha1="hrwutydpwpoynzmo60werqwp85mogxg" xml:space="preserve">{{Bêçavkanî|tarîx=hezîran 2024}}
[[Wêne:Idylls of the King 3.jpg|thumb|Keleha efsanewî Kamelot li gorî [[Gustave Doré]] (1867)]]
'''Kamelot''' qesr û keleha efsanewî ye wê bi [[Key Arthur]] tê têkildarkirin. Destana Key Arthur derbarê gelek kesan e ku meriv dibêje ewna li vir dijîtin.{{Çavkanî hewce ye|tarîx=hezîran 2024}}

&lt;br /&gt;

== Dîrok û herêmbûn ==
Nivîskarê destnivîsa xwerû ya [[Key Arthur]], [[Geoffreyê Monmouthî]] wekî navê rûniştevaniya key King Arthur bajarokê walesî Caerleon (nêzîk Newport) behs dike, li nêzê ku derê niştecîhê Romayî Isca Silurum e; Monmouth wêrana amfîşanoya kevnar wekî Kamelot aşkere kir. Lêbelê, di guhertoya resen de navê &quot;Kamelot&quot; nayê binavkirin. Ev cara yekem di dawiya sedsala 12an de di nivîsên helbestvanê fransî [[Chrétien de Troyes]] de xuya bû.

Di sala1542an de, nivîskar îngilîz [[John Leland]] bi girêdana bi efsaneya arthurî re Cadbury Castle wekî Camelot anîn. Wî nivîsand:&lt;br /&gt;

== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}

{{Kontrola otorîteyê}}
{{Şitil}}

[[Kategorî:Kelehên efsanewî]]
[[Kategorî:Key Arthur]]</text>
      <sha1>hrwutydpwpoynzmo60werqwp85mogxg</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Elî Baba û çil diz</title>
    <ns>0</ns>
    <id>76645</id>
    <revision>
      <id>1878093</id>
      <parentid>1865192</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T19:14:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Avestaboy</username>
        <id>34898</id>
      </contributor>
      <origin>1878093</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1396" sha1="bbr0rf8zedyqjwqzlihgoulrvyjyzbi" xml:space="preserve">{{Agahîdanka giştî
| sernavê_îtalîk     = erê
| wêne               = Cassim by Maxfield Parrish, 1909.jpg
| sernavê_wêne       = Yek ji kesên çîrokê, Qasim, birayê Elî Baba
}}
'''Elî Baba û çil diz''' yan jî '''Elî Baba û çil şêlanker'''&lt;ref&gt;https://www.youtube.com/watch?v=RJUHHUNL4PI&lt;/ref&gt; (bi [[erebî]] ''Ali Baba wal arba'een harami'') 270emîn çîroka [[Hezar û yek şev]] e. Di çapa berê ya erebî de ew çîrok tune bû. Bi tenê ew di wergera [[rojhilatnas]]ê [[fransayî]] [[Antoine Galland]] de hebû wê vê çîrokê goya di sala 1709an li Parîsê ji çîrokbêjeke sûrî bihîstiye.

== Naverok ==
Elî Baba êwrana xwe bi darvanî qezenc dike. Bi alîkariya xulama xwe ya jîr Mercane (an jî Morgiana) ew zora koma çil [[şêlanker]]an dibe û gencîneya ji şkeftiyê xwe re hildide. Wek xelat Eli Baba Mercane azad dike û wê bi biraziyê xwe re dizewicîne.

== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}

== Girêdanên derve ==
* {{ku}} [https://werger.files.wordpress.com/2012/10/elibaba.pdf Çîroka Elî Baba û çil diz]
* {{ku}} [https://www.youtube.com/watch?v=RJUHHUNL4PI Çîroka Elî Baba û çil şêlanker li Youtube.com]

{{Kontrola otorîteyê}}
{{Şitil}}

[[Kategorî:Çîrok]]
[[Kategorî:Elî Baba| ]]
[[Kategorî:Erebên honakî]]
[[Kategorî:Hezar û yek şev]]
[[Kategorî:Kesên honakî yên ji Bexdayê]]
[[Kategorî:Zargotina iraqî]]</text>
      <sha1>bbr0rf8zedyqjwqzlihgoulrvyjyzbi</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Geoffreyê Monmouthî</title>
    <ns>0</ns>
    <id>76651</id>
    <revision>
      <id>1878168</id>
      <parentid>1776978</parentid>
      <timestamp>2024-12-02T02:29:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Balyozbot</username>
        <id>42414</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[Bikarhêner:Balyozxane/skrîpt/py/categorizeWithCreator.py|Bot]]: Kategoriyên kêm ji en.wîkiyê lê hatin zêdekirin</comment>
      <origin>1878168</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1023" sha1="bcnvbqozhuzzxyf2par1o2ag7xsbz5k" xml:space="preserve">{{Agahîdank mirov/wîkîdane
}}
'''Geoffreyê Monmouthî''' (bi [[îngilîzî]] ''Geoffrey of Monmouth'', bi walesî: ''Gruffudd ap Arthur'' an jî ''Sieffre o Fynwy''; bi [[latînî]]: ''Galfridus Monemutensis''; ~1090 –~1155) [[keşe]] , zana û dîroknivîsekî walesî ku li gorî hin çavkaniyan bi eslê xwe [[Bretanya|bretonî]] bû.

Berhema wî ya herî girîng nivîsek dîrokî ya bi Latînî ye. Navên wê {{bi-la|[[Historia Regnum Britanniae]]|wate=''Dîroka Padîşahên Brîtanya''}} an {{bi-la|De gestis Britonum|wate=''&quot;Li ser kiryarên Brîtanî''}} in. Ev nivîs, û pirtûkên wî yên din, di geşedana çîroka [[Key Arthur]] de pir girîng bûn. Hin kesên di Serdema Navîn de fikirîn ku nivîsarên Geoffrey dîrokek rast in. Lêbelê, ji sedsala 16-an ve karakterê mîtolojîk û efsanewî yê çîrokên wî tê nas kirin.

{{Kontrola otorîteyê}}
{{Şitil}}

[[Kategorî:Geoffreyê Monmouthî| ]]
[[Kategorî:Jidayikbûn 1090î]]
[[Kategorî:Mirin 1155]]
[[Kategorî:Mîtolojiya walesî]]</text>
      <sha1>bcnvbqozhuzzxyf2par1o2ag7xsbz5k</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Dijepeydaker</title>
    <ns>0</ns>
    <id>77807</id>
    <revision>
      <id>1878155</id>
      <parentid>1547356</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T21:45:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Biyolojiyabikurdi</username>
        <id>31567</id>
      </contributor>
      <minor />
      <origin>1878155</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6779" sha1="0fklu9htsuad0rg3wli3t01s2dt3ogh" xml:space="preserve">[[Wêne:antigen-antibody interactions (agglutination)2_ku .png|thumb|241.997x241.997px|Li ser rûyê dijepeydakeran molekulên epîtop he ye.]]
'''Dijepeydaker''' an jî '''dijpeydaker''' hemû tiştên ko dibin sedema çalakbûna [[sîstema bergiriyê]] ne.&lt;ref name=&quot;OpenStax, Biology&quot;/&gt;&lt;ref name=&quot;Campbell&quot;/&gt; Dijepeydaker bi îngilîzî wekî ''antigen'' tê binavkirin. Peyva ''antigen'' ji pêşgira -anti ya ''antibody'' ([[dijeten]]) û paşgira -gen pêk tê. Paşgira -gen ji bo peydakirin, berhemkirin, çekirin tê bikaranîn. Ango di zimanê îngilîzî de wateya ''antigen'' “tişta ko dijeten (''antibody'') peyda dike” ye &lt;ref&gt;https://www.merriam-webster.com/dictionary/antigen&lt;/ref&gt;. Dijepeydaker bi taybetî [[lîmfexane]]yan çalak dike. Lîmfexane jî [[dijeten]] der didin. Bi gelemperî, du beşên serekî yên dijepeydaker ji aliyê lîmfexaneyan ve tê nasîn. Dijepeydakerên bîyanî û dijepeydakerên xwemalî.

== Dijepeydakerên biyanî ==
[[Wêne:Clinical_Trial_Participant_Receives_Injection_(34033294061).jpg|thumb| Bi kutavê(vakslêdan) dijepeydakerên neçalak an jî yên lawaz tûşî laş dibe.]]
[[Wêne:Apis.mellifera.-.lindsey.jpg|thumb|241.997x241.997px| Mêşhingiv ji kulîlkên riwekan tozkulilk(polen) berhev dike. Ev giloka zer a li ser lingê mêşhingivê, tozkulîlk e. Herwisa li gel jehra mêşhingivê tozkulîlk jî madeyek dijepeydaker e.]]
Çavkaniya dijepeydakerên biyanî (bi îngilîzî: ''foreign antigens, heteroantigens'') derveyî laş e&lt;ref name=&quot;ANCYCLOPÆDIA BRITANNICA&quot;/&gt;, ji hawirdorê peyda dibin. Wekî mînak pirtikên [[bakterî]] û [[Vîrus (biyolojî)|vîrusan]] an jî bermahiyên bakterî û hokarên nexweşiyê dijepeydakerên biyani ne. Herwiha jehra maran, jehra [[mêşhingiv]]an, hin cureyên proteînên nav xurekan, an jî [[xwîn]] û plazmaya mirovekî din jî ji bo laşê me dijepeydakerên biyanî ne. Hin cureyên dijepeydaker dibin sedema hestiyariyê(alerjî) wekî mînak tozkulîlk (polen) ên [[riwek]]an an jî hin proteînên nav xurekan dijepeydakerên ji hawirdor in&lt;ref name=&quot;Campbell&quot;&gt;Campbell, Neil A., and Jane B. Reece. Biology. 8th ed., Pearson Education, Inc., 2008. ISBN 978-0-8053-6844-4&lt;/ref&gt; . Kutav(vaksîn) ji bo çalakkirina sistema bergiriyê tê bikaranîn, bi [[kutan]]ê (vakslêdan ) dijepeydakerên lawazkirî tûşî laş dibe, ango kutav jî dijepeydaker e&lt;ref name=&quot;OpenStax, Biology&quot;&gt; OpenStax Biology. 2013.[http://cnx.org/content/col11448/latest] &lt;/ref&gt;.

== Dijepeydakerên xwemalî ==

Dijepeydakerên xwemalî (bi îngilîzî: ''self-antigens, autoantigens'')&lt;ref name=&quot;ANCYCLOPÆDIA BRITANNICA&quot;/&gt; di laşê mirov de çêdibin. Laşê mirov dijepeydakera xwemalî û ya biyanî ji hev derdixe û li dij dijepeydakera xwemalî sîstema bergiriyê çalak nake.

== Pêkhateya dijepeydakeran ==

Ji bo her cureyek dijepeydaker, plazmaxane cureyek dijeten berhem dike û der dide&lt;ref name=&quot;Campbell&quot;/&gt;. Dijepeydaker bi gelemperî ji [[proteîn]]an, peptîdan (zincîra [[Tirşeya amînî|asîden amînî]]) û [[polîsakkarîd]]an(zincîra monosakkarîdan/şekirên basît) çêbûyî ne. Lê hin dijepeydaker ji yekgirtina [[Lîpîd|çewrî]] û polîsakkarîdan çêdibin, ev dijepeydaker wekî dijepeydakerên ji lîpopolîsakkarîd çêbûyî tê bi navkirin&lt;ref name=&quot;Microbiology&quot;&gt;OpenStax, Microbiology, openstax, 2016 p774-785 [https://openstax.org/details/books/microbiology] &lt;/ref&gt;. Hin caran jî dibe ko dijepeydaker ji [[asidên nukleî]] çêbûyî be.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://courses.lumenlearning.com/boundless-ap/chapter/antigens/ |sernav=Antigens - Boundless Anatomy and Physiology |nivîskar= |tarîx= |malper=courses.lumenlearning.com }}&lt;/ref&gt;Li ser rûyê dijepeydakeran hin beşên taybet hene, van beşan wekî diyarkerên dijepeydakerî (bi îngilîzî: antigenic determinants ) bi nav dibe&lt;ref name=&quot;ANCYCLOPÆDIA BRITANNICA&quot;&gt;ANCYCLOPÆDIA BRITANNICA,Antigen [https://www.britannica.com/science/antigen]&lt;/ref&gt; . Li ser rûyê dijepeydaker de ne yek lê zêdetir beşên [[diyarkerên dijapeydakerî]] hene. Navê van beşan wekî epîtop (bi înglîzî: epitope ) jî tên bi navkirin&lt;ref name=&quot;Microbiology&quot;/&gt;. Bi kurtasî em dikarin bêjin ko epîtop nexşên taybet ên li ser rûyê dijepeydaker in. Beşa guherbara dijeten a bi epîtopa dijepeydaker ve tê girêdan jî wekî paratop bi nav dibe. Ji bo her epîtopek, ji [[plazmaxane]]yan cureyek paratop tê berhemkirin û derdan. Rûyê epîtop û paratop temamkerên hevdu ne.

== Hevbandoriya dijepeydaker û dijetanan ==

Gava dijeten rastê dijepeydaker tê, yek ji van karên li jêr pêk tê.

=== Qusîn(aglutînasyon) ===

Dijeten xwe bi rûyê dijepeydakeran ve girê didin û kom dibin. Çawa kî dema proteînên nav şîrê tov dibin û şîr diquse, koma dijeten û dijepeydaker jî wisa di nav xwînê de an jî di nav şileya navbera [[Şane (biyolojî)|şaneyan]] de diqusin. [[Xaneya hellûşêner|Xaneyên hellûşêner]], bi hesanî ji ev qusînê agahdar dibin û koma dijepeydaker û dijetenan têkdişikestin&lt;ref name=&quot;Microbiology&quot;/&gt;.

=== Opsonîzasyon ===

Di zimanê yewnanî de wateya opsōneîn (opsonin) “ji bo xwarinê amede kirin” e. Dijeten li ser rûyê dijepeydaker de kom dibin, ji bo qûtdana dijepeydaker xaneyên hellûşêner han dikin. Bi taybetî dijetena IgG xwe li ser epîtopên dijepeydakeran ve girê dide, beşa Fc (bi îngilîzî ''FC=fragment of crystallization'') ya dijeten jî vala dimîne, li ser rûyê xaneyên hellûşêner û [[Kujerexaneya sirûştî|kujerexaneyên sirûştî]] de wergirên FC hene, ev xaneyan bi navbeynkariya van wergiran bi hesanî xwe bi beşa FC ya dijetenê ve girê didin û dijepeydakera bi dijeten ve girêdayî têk dibin&lt;ref name=&quot;Microbiology&quot;/&gt;.

=== Nêtarkirin ===
[[Wêne:Antigen-antibody interactions (neutralization ku .png|thumb|241.997x241.997px|Dijeten xwe li ser rûyên dijepeydakeran ve girê dide.]]
[[Nêtarkirin]] (bi îngilîzî: ''neutralisation'') ango [[bêbandorkirin]]. Dijeten xwe li ser rûyê dijepeydakeran ve girê didin, nahêlin ko dijepeydaker tûşê [[xane]]yên sax bibin. Bi vî awayê êrîşên hokarên nexweşiyê bêbandor dikin&lt;ref name=&quot;Microbiology&quot;/&gt;.

=== Çalakirina sîstema temamker ===

Dijeten xwe li ser rûyê dijepeydakeran ve girê didin û proteînên [[Sîstema temamker|sîstema tememker]] han dikin. Bi handera dijetenan sîstema temamker çalak dibe û [[Parzûna xaneyê|parzûna xaneya]] hokara nexweşiyê (dijepeydaker) kun dike û hokara nexweşiyê dikuje. Bi taybetî, dijetenên ImG û IgM xwe li ser rûyê dijepeydakeran ve girê didin û sîstema temamker a riya klasikî didin destpêkirin&lt;ref name=&quot;Microbiology&quot;/&gt;.

== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}
{{Kontrola otorîteyê}}

[[Kategorî:Biyolojî]]</text>
      <sha1>0fklu9htsuad0rg3wli3t01s2dt3ogh</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Bergiriya destketî</title>
    <ns>0</ns>
    <id>78819</id>
    <revision>
      <id>1878154</id>
      <parentid>1740563</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T21:44:06Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Biyolojiyabikurdi</username>
        <id>31567</id>
      </contributor>
      <minor />
      <origin>1878154</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6602" sha1="mwmc1l79xlof1tsyx4b0xmud7w3s3lq" xml:space="preserve">[[Wêne:Immune_system_ku.png|thumb|300px]]
[[Wêne:Acquired immunity_ku.png|thumb|300px|Mirov bi çendan riya bergiriya destketî peyda dike]]
'''Bergiriya destketî''' an jî bi îngilîzî ''acquired immunity''&lt;ref&gt;Lawrence, E. (2005). Hendersons dictionary of biology. Harlow: Pearson/Prentice Hall. ISBN 978-0-13-127384-9 acquired immunity &lt;/ref&gt;, hin caran wekî '''bergiriya taybet''' jî tê bi navkirin. Heke di laşê mirov de li dij nexweşiyek an jî [[hokara nexweşiyê]]k diyarkiri [[dijeten]] hebe, ev rewş wekî hebûna bergiriya destketî bi nav dibe. Anko bergiriya destketî bi berhemkirina dijetenan tê dabînkirin. [[Xaneya B|Lîmfexaneyên B]] û [[Xaneya T|lîmfexaneyên T]] ji boy bergiriya destketî kar dikin&lt;ref name=&quot;Campbell&quot;&gt;Campbell, Neil A., and Jane B. Reece. Biology. 8th ed., Pearson Education, Inc., 2008. ISBN 978-0-8053-6844-4&lt;/ref&gt; . Bergiriya destketî ji boy hokara nexweşiyê ya diyarkiri taybet e, tenê bandor li ser hokara nexweşiya diyarkirî dike. Di laşê mirov de bi çendan riya bergiriya desketî peyda dibe.
== Şîrê dayikê û bergiriya destketî ==

Mirov cara pêşîn dijetenan ji diya xwe digire. Dema ducaniyê, ji [[xwîn]]a dayikê dijeten derbasê xwîna korpeleyê dibe&lt;ref name=&quot;OpenStax, Anatomy &amp; Physiology&quot;/&gt;. Piştê zayînê, dergûş şîrê dayika xwe dimije, hin dijeten jî bi riya şîrmijandinê derbasê dergûş dibe. Van dijetenên dayikê, bergiriya desketiyê ya dergûşê dabîn dikin&lt;ref name=&quot;Anatomy and physiology&quot;/&gt;. Bergiriya desketiya ji dayikê tên girtin [[bergiriya sist]] e&lt;ref name=&quot;Microbiology&quot;/&gt;. Ji ber ku dijeten ji aliyê dergûşê ve nehatinê berhemkirin, hejmara wan di nav laşê dergûşê de zêde nabe, herwiha xaneyên bîrker jî çênabe. Loma bandora dijetenên dayikê ne ji boy demek dûr û dirêj e&lt;ref name=&quot;Anatomy and physiology&quot;/&gt;.
== Nexweşketin û bergiriya destketî ==
[[Wêne:B_cell_activation_ku.svg|thumb|300px|Mirov dema nexweşketinê xaneyên bîrker û dijeten berhem dike]]
Heke mirov tûşî nexweşiyê bibe û paşê sax bibe, di laşê mirov de li dij hokara ew nexweşiyê, bergiriya destketî ya çalak peyda dibe&lt;ref name=&quot;Modern Biology&quot;/&gt;. Gava hokara nexweşiyê tûşî laş dibe, [[lîmfexane]] hewla tunekirina hokara nexweşiyê dike. Bi [[bergiriya xaneyî]] û [[bergiriya derdanî]] hokara nexweşiyê têkdişkîne. Di heman demê de hin ji lîmfexaneyên B û T diguherin û ji bo ew hokara diyarkirî, dibin xaneyên bîrker&lt;ref name=&quot; Anatomy and physiology&quot;&gt;Waugh, A., Grant, A., Chambers, G., Ross, J. S., &amp; Wilson, K. J. (2014). Ross and Wilson anatomy &amp; physiology in health and illness 12th ed.&lt;/ref&gt; . Heke siberojê heman hokar cara duyemîn tûşî laş bibe, [[bersîvdana bergiriya duyemîn]] rû dide. Vê gavê xaneyên B bîrker di demek kin de bi hejmarek zêde dijeten berhem dike û hokara nexweşiyê têkdişkîne.
== Kutav û bergiriya destketî ==
[[Wêne:Vaccine_ku.png|thumb|300px|Vaksînlêdan li dij nexweşiyê, bergiriya destketiya çalak dabîn dike. ]]
[[Kutan|Kutav]] (vaksîn) jî rêbazek e ji boy dabînkirina bergiriya destketî ya çalak. Kutav gîrawek ji hokarên nexweşiyê yên mirî an yên hatine lawazkirin an jî perçeyek ji hokara nexweşiyê ye ku li ser wî de dijepeydaker hene, pêk tê&lt;ref name=&quot;OpenStax, Anatomy &amp; Physiology&quot;&gt;OpenStax, Anatomy &amp; Physiology, OpenStax ,2013 [https://openstax.org/details/books/anatomy-and-physiology]&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Modern Biology&quot;&gt;Postlethwait, J. and Hopson, J. (2006).Modern biology. Orlando: Holt, Rinehart and Winston.&lt;/ref&gt;. Bi vaksînlêdanê, [[bersîvdana bergiriya yekemîn]] a laş çalak dibe û xaneyên bîrker tên dirûstkirin. Anko bi vaksînê laş bi awayêk kontrolkirî bi hokarên nexweşiyê ve rû bi rû dimîne. Ji ber ku hokarên nexweşiyê yên nav kutav lawaz in, bergiriya laş li dij van hokaran beravaniyê ava dike û bi hesanî van hokarên mirî an jî lawazkirî têkdişkîne. Di heman dema beravaniyê de hin xaneyên bîrker ên xaneyên B û T jî tên dirûstkirin. Heke heman hokara nexweşiyê carek din tûşî laş bibe, xaneyên bîrker li dij hokara nexweşiyê hê hesantir, bi bergiriya xaneyî û bergiriya derdanî bi bervaniya laş dikin. Anko mirov bi kutavê hokara nexweşiye ya diyarkirî bi awayek kontrolî bi laş ve dide naskirin ku lîmfexane li dij wî nexweşiyê xaneyên bîrker û dijeten berhem bike&lt;ref name=&quot; Microbiology&quot;&gt;OpenStax, Microbiology, openstax, 2016 https://openstax.org/details/books/microbiology] &lt;/ref&gt; .
== Serûm û bergiriya destketî ==

Hin caran ji boy çareseriya nexweşiyan, dibe ku dijeten di nav şileya serûmê de bidin laşê nexweş. Li dij hokara nexweşiyê ya diyarkirî bi gelemperî di laşê ajalan de dijeten tên berhemkirin&lt;ref name=&quot;Anatomy and physiology&quot;/&gt;. Ji boy berhemkirina dijeten, hinek ji hokara nexweşiyê tûşê laşê [[Heywan|ajal]] dikin. Lîmfexaneyên ajalê li hember [[dijepeydaker]]an (hokarên nexweşiyê) dijeten berhem dikin û der didin nav xwînê. Paşê ji xwîna ajalê hinek [[plazmaya xwînê]] tê girtin û dijetenên nav xwînê tên berhevkirin. Heke mirovek tûşî heman hokarê bibe, vê gavê ew dijetenên ji xwîna ajal hatibû berhevkirin, wekî serûm didin mirovê nexweş. Serûm bi rêjeyek zêde raste rast tevlî xwîna nexweş dibe. Dijetenên nav serûmê dijepeydakerên di nav xwîna nexweşê têkdişkînin, nexweş di demek kurt de sax dibe&lt;ref name=&quot;OpenStax, Anatomy &amp; Physiology&quot;/&gt;. Laşê mirov bi serûmê bergiriyê dest dike, lê ev bergirî bergiriya sist e. Ji ber ku limfexaneyên mirovê nexweş dijeten berhem nekir û xaneyên bîrker çênekir, dijetenan ji derve girt, heke cara duyemîn tûşî vî nexweşiyê were, ji ber tunebûna xaneyên bîrker, nikare bersîvdana bergiriya duyemîn ava bike&lt;ref name=&quot;OpenStax, Anatomy &amp; Physiology&quot;/&gt;. Wekî mînak heke mar li mîrovek pêvede, jehra mar ji ciyê pêvedanê tevlê xwînê dibe. Jehra maran ji boy laşê mirov proteînek dijepeydaker e, lê di laşê mirov de li dij jehra maran xaneyên bîrker an jî dijeten tune ye. Loma ji boy bêbandorkirina jehra meran , serûma [[dijejehr]] didin laşê mirov. Dijejehr, ji laşê ajalên bi jehra maran ve hatiye tûşbûyî ve tê berhevkirin&lt;ref name=&quot;Campbell&quot;/&gt;. Bi eslê xwe dijejehr dijeten e. Heke ev serûm tevlê xwîna mirovê mar pêvedayî bibe, hemû dijepeydaker(jahra maran) di demek kurt de ji aliyê dijetenan ve tê tunekirin&lt;ref name=&quot;Campbell&quot;/&gt;.

== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}{{Anatomiya lawiran}}

{{Kontrola otorîteyê}}

[[Kategorî:Biyolojî]]</text>
      <sha1>mwmc1l79xlof1tsyx4b0xmud7w3s3lq</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Vaksîn</title>
    <ns>0</ns>
    <id>79285</id>
    <revision>
      <id>1878143</id>
      <parentid>1708515</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T20:30:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Biyolojiyabikurdi</username>
        <id>31567</id>
      </contributor>
      <minor />
      <origin>1878143</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5653" sha1="2d91frm88oq19l5mg8znkl8rg8a136x" xml:space="preserve">[[Wêne:Acquired immunity_ku.png|thumb|Kutavn (vaksîn) bergiriya destketî ya çalak peyda dike]]
'''Vaksîn''' an '''jî kutav''' (bi înglîzî: ''vaccine'') şileyên taybet in bo xurtkirina bergiriya laş li dij hokarên nexweşiyê.

Di laşê mirov de bi du riya [[bergiriya destketî ya çalak]] peyda dibe. Riya yekem nexweşketin, a duyem jî vaksînbûn e. Gava mirov cara pêşîn rastê nexweşiyêk were, an hokara nexweşiyê têkdişikîne û sax dibe, an jî dibe ko hokara nexweşiyê laşê mirov dagir bike û bibe sedema mirina mirov. Heke hokara nexweşîyê piçek lawaz be, saxbûn jî hê hêsantir dibe. Dema mirov ji nexweşiyek sax dibe di laşê mirov de derheqê wî nexweşiyê de hin agahî dimîne. Heke heman hokara nexweşiyê cara duyem tûşî laş bibe, îcar laş hê zûtir û hêsantir xwe ji nexweşiyê diparêze. Anko, cara pêşîn hokara nexweşiyê ya lawaz tûşî mirov bibe, mirov zû baş dibe û bergirî ava dike, lê hokara nexweşiyê bihêz be, dibe ko saxbûna mirov jî dijwar be. Gelo derfet heye ko mirov cara pêşîn tûşî hokara nexweşiyê ya lawaz bibe? Bê guman, îro bi vaksînkirinê ev derfet heye.
[[Wêne:Vaccine_ku.png|thumb|Mirov bi derzîkirinê tê vaksînkirin an jî hin caran vaksîn wekî dilopêk avê di devê mirov de tê dilopkirin]]

Di [[zimanê latînî]] de ji bo çêlekan navê ''vacca'' tê bikaranîn&lt;ref name=&quot;Microbiology&quot;&gt;OpenStax, Microbiology, openstax, 2016 https://openstax.org/details/books/microbiology] &lt;/ref&gt;, ji peyva ''vacca'', ''vaccinus'' çêbû ye. ''Vaccinus'' jî wekî &quot;vaccine&quot; (vaksîn) derbasî îngilîzî bû ye. Vaksîn cara pêşîn ji çêlekên bi nexweşiya [[xurik]]ê ketine, hatiyê bi destxistin û ji bo laşê mirov bi xuriyê nekeve, wekî madeyek ji bo alîkariya dabînkirina bergiriyê hatiye bikaranîn.&lt;ref name=&quot;Campbell&quot;&gt;Campbell, Neil A., and Jane B. Reece. Biology. 8th ed., Pearson Education, Inc., 2008. ISBN 978-0-8053-6844-4&lt;/ref&gt; Lê îro çavkaniya vaksînê (kutavê) ne tenê ji çêlekên xurikî ye. Li gel perçeyên hokarên nexweşiyê ko li ser wî [[dijepeydaker]] heye, hokarên nexweşiyê yên mirî an jî yên hatine lawazkirî jî wekî vaksîn tê bikaranîn.&lt;ref name=&quot;Anatomy and physiology&quot;&gt;Waugh, A., Grant, A., Chambers, G., Ross, J. S., &amp; Wilson, K. J. (2014). Ross and Wilson anatomy &amp; physiology in health and illness 12th ed.&lt;/ref&gt; &lt;ref name=&quot;Campbell&quot; /&gt; Hin corên vaksînan jî ji jehra hokarên nexweşiyê (bakterî) tê destxistin.&lt;ref name=&quot;Microbiology&quot; /&gt; Van salên dawî corek vaksînek din jî tê bîkaranîn. ev vaksîn wekî vaksînên [[Asîda rîbonukleyî|ARN]]-yî tên navkîrîn. Dî vaksînên ARN-yî de kopîyek ARN-ya peyamber a hokarê nexweşîyê cîh dîgîre.Wekî mînak, vaksîna lî dîj nexweşîya COVID-19, vaksînek ARN-yî ye.&lt;ref&gt;Park KS, Sun X, Aikins ME, Moon JJ. Non-viral COVID-19 vaccine delivery systems. Adv Drug Deliv Rev. 2021 Feb;169:137-151. doi: 10.1016/j.addr.2020.12.008. Epub 2020 Dec 17. PMID: 33340620; PMCID: PMC7744276.&lt;/ref&gt;

Ji bo nexweşiya hîn tûşî laş nebûye, lê di pêşerojê de egera tûşbûna wê heye, vaksîn tê bikaranîn. Anko bi vaksînlêdane (kutanê), laş bi awayêk kontrolkirî bi hokarên nexweşiyê ve rû bi rû dimîne. Ji ber ko hokarên nexweşiyê yên nav vaksînê lawaz in, bergiriya laş li dij van hokaran beravaniyê ava dike û bi hesanî van hokarên mirî an jî lawazkirî têk dişkîne. Di heman dema beravaniyê de hin xaneyên bîrker ên [[Xaneya B|xaneyên B]] û [[Xaneya T|xaneyên T]] jî tên dirûstkirin.&lt;ref name=&quot;OpenStax, Biology&quot;&gt; OpenStax Biology. 2013. [http://cnx.org/content/col11448/latest]&lt;/ref&gt;Bi vaksînkirinê(bi kutanê), bersîvdana bergiriya yekem a laş çalak dibe. Xaneyên bîrker di nav laş de ji bo egera tûşbûna heman hokara nexweşiyê bo demek dûr û dirêj dijîn. Heke hokara nexweşiyê cara duyem tûşî laş bibe, vê gavê xaneyên bîrker li dij wî, di demek kurt de berevanî ava dikin. Ev beravanî wekî bersîvdana bergiriya duyem bi nav dibe. Anko, vaksîn li dij hokara nexweşiyê ya diyarkirî, bergiriya taybet peyda dike.&lt;ref name=&quot;Villee&quot;&gt;Villee, Claude Alvin, et al. (1989) Biology. 2nd ed., Saunders College Publishing. ISBN 0-03-023417-4 &lt;/ref&gt;

Hemû welatên dinyayê, li gor şîreta [[Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê]] ([[WHO]]), hemwelatiyên xwe vaksîn dikin.&lt;ref&gt; WHO Global Vaccine Action Plan 2011-2020[https://www.who.int/immunization/global_vaccine_action_plan/GVAP_doc_2011_2020/en/]&lt;/ref&gt; Mirov bi derzîkirinê (derzî lêdan) kutan dibe (tê vaksînkirin) an jî hin caran vaksîn wekî dilopêk avê di devê mirov de tê dilopkirin. Bi gelemperî vaksînkirin gava dergûş hîn du mehî ye dest pê dike hetanê 10-12 saliya zarok didome. Dergûş li dij nexweşiyên wekî [[Sorik (nexweşî)|sorik]], [[binguhk]], [[xurî]], [[zerika B]], [[êşa zirav]] ([[tuberkuloz]]), [[soreta]] û hwd tên vaksînkirin. Ji bo xurtkirina bergiriyê dibe ko ji bo her hokara nexweşiyê ne carek, lê çendan car vaksînkirin were dubarekirin.&lt;ref name=&quot;OpenStax, Biology&quot; /&gt; Dibe ko şeva piştî vaksînlêdanê ta were laşê zarok. Lê ev ta ne tayek xeter e, ta nîşana çalakbûna bergiriya laş a li dij vaksînê ye. Mirov ne tenê dema zaroktiyê tê vaksînkirin. Hin caran mirovên têgihîştî jî neçar dibin ko bên vaksînkirin. Wekî mînak heke kuçik, pisîk an jî ajalek kûvî mirov bîrîndar bike, ji ber egera nexweşiya harbûnê mirov tê vaksînkirin.

== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}
{{Kontrola otorîteyê}}

[[Kategorî:Biyolojî]]
[[Kategorî:Îcadên sedsala 18an]]</text>
      <sha1>2d91frm88oq19l5mg8znkl8rg8a136x</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Bikarhêner:Nivîser</title>
    <ns>2</ns>
    <id>123861</id>
    <revision>
      <id>1878144</id>
      <parentid>1877991</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T20:53:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Bûraẍ Derdilî</username>
        <id>48319</id>
      </contributor>
      <origin>1878144</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="424" sha1="luhi27h17c991cfftsjekgab06p7d7r" xml:space="preserve">== Wîkîpediyaya Kurdî  ==
*Ez ji bo tevkariyê bidim wikipediayên Kurdî, Tirkî û ji bo belavkirina agahîyan bi çêkirina rûpelên nû li vir im. [[Kurmancî]]

'''&gt;''' '''Tevkariyên Min''' 
*[[Herpetolojî]]
**[[Saurolojî]]
**[[Testudînolojî]]
**[[Batrakolojî]]
**[[Serpentolojî]]
*[[Mammalojî]]
*[[Artropodolojî]]
**[[Entomolojî]]
*[[Îxtiyolojî]]
*[[Ornîtolojî]]
*[[Protozoolojî]]
*[[Spongîolojî]]</text>
      <sha1>luhi27h17c991cfftsjekgab06p7d7r</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878145</id>
      <parentid>1878144</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T20:53:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Bûraẍ Derdilî</username>
        <id>48319</id>
      </contributor>
      <comment>/* Wîkîpediyaya Kurdî */</comment>
      <origin>1878145</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="416" sha1="2di0qw7wa5jbibbwzzs81aakee2zn40" xml:space="preserve">== Wîkîpediyaya Kurdî  ==
*Ez ji bo tevkariyê bidim wikipediayên Kurdî û ji bo belavkirina agahîyan bi çêkirina rûpelên nû li vir im. [[Kurmancî]]

'''&gt;''' '''Tevkariyên Min''' 
*[[Herpetolojî]]
**[[Saurolojî]]
**[[Testudînolojî]]
**[[Batrakolojî]]
**[[Serpentolojî]]
*[[Mammalojî]]
*[[Artropodolojî]]
**[[Entomolojî]]
*[[Îxtiyolojî]]
*[[Ornîtolojî]]
*[[Protozoolojî]]
*[[Spongîolojî]]</text>
      <sha1>2di0qw7wa5jbibbwzzs81aakee2zn40</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878146</id>
      <parentid>1878145</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T20:54:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Bûraẍ Derdilî</username>
        <id>48319</id>
      </contributor>
      <comment>/* Wîkîpediyaya Kurdî */</comment>
      <origin>1878146</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="415" sha1="kxtgf1q7pyv7c4ceou68k16s2qdyd8m" xml:space="preserve">== Wîkîpediyaya Kurdî  ==
*Ez ji bo tevkariyê bidim wikipediayê Kurdî û ji bo belavkirina agahîyan bi çêkirina rûpelên nû li vir im. [[Kurmancî]]

'''&gt;''' '''Tevkariyên Min''' 
*[[Herpetolojî]]
**[[Saurolojî]]
**[[Testudînolojî]]
**[[Batrakolojî]]
**[[Serpentolojî]]
*[[Mammalojî]]
*[[Artropodolojî]]
**[[Entomolojî]]
*[[Îxtiyolojî]]
*[[Ornîtolojî]]
*[[Protozoolojî]]
*[[Spongîolojî]]</text>
      <sha1>kxtgf1q7pyv7c4ceou68k16s2qdyd8m</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kategorî:Ziman (şablon)</title>
    <ns>14</ns>
    <id>124579</id>
    <revision>
      <id>1878153</id>
      <parentid>1065422</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T21:32:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Balyozbot</username>
        <id>42414</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[User:Balyozxane/skrîpt/py/kuCosmeticsCore.py|Bot]]: Paqijiyên kozmetîk (+{{Bêkategorî}}.)</comment>
      <origin>1878153</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="103" sha1="ne16se8n0h5yx9oeldlec662nyv71rn" xml:space="preserve">{{Bêkategorî|tarîx=kanûna pêşîn 2024}}
Ev Kategorî li ser kodên ''bi-zimanê'' tê bikaranîn.</text>
      <sha1>ne16se8n0h5yx9oeldlec662nyv71rn</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>İmam Taşçıer</title>
    <ns>0</ns>
    <id>125043</id>
    <revision>
      <id>1878091</id>
      <parentid>1829198</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T18:58:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Alpine liver</username>
        <id>75389</id>
      </contributor>
      <origin>1878091</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4008" sha1="rlpjq1jwz26k9hnkdsf0yhccjm5mfzz" xml:space="preserve">{{Agahîdank mirov/wîkîdane2}}

'''İmam Taşçıer''' (1ê çileya 1959an, [[Bismil]], parêzgeha [[Diyarbekir (parêzgeh)|Diyarbekirê]], [[Bakurê Kurdistanê]]) siyasetmedarekî [[kurd]] a [[Partiya Demokratîk a Gelan]] û endama [[Meclîsa Mezin a Neteweyî ya Tirkiyeyê]] ye.

== Kariyera ramyarî ==
Îmam Taşçier di hilbijartinên parlamenê yên Hezîrana 2015an&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.sabah.com.tr/secim/7-haziran-2015-genel-secimleri/diyarbakir-secim-sonuclari |title=Diyarbakır Seçim Sonuçları - 7 Haziran 2015 Genel Seçimleri {{!}} SABAH |website=www.sabah.com.tr |access-date=2021-01-24}}&lt;/ref&gt; de wek nûnerê HDPê yê Amedê hat hilbijartin û di hilbijartinên pêşwext ên mijdara 2015an&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.sabah.com.tr/secim/1-kasim-2015-genel-secimleri/diyarbakir-secim-sonuclari |title=Diyarbakır Seçim Sonuçları - 1 Kasım 2015 Genel Seçimleri {{!}} SABAH |website=www.sabah.com.tr |access-date=2021-01-24}}&lt;/ref&gt; û hilbijartinên parlamenî yên hezîrana 2018an de careke din hat hilbijartin.&lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://www.sabah.com.tr/secim/24-haziran-2018-secim-sonuclari/diyarbakir-secim-sonuclari |title=Diyarbakır Seçim Sonuçları - 24 Haziran 2018 Genel Seçimleri |website=www.sabah.com.tr |access-date=2021-01-24}}&lt;/ref&gt;

Wî Hikûmeta Tirkiyê bi serokatiya [[Partiya Dadwerî û Werarê (Tirkiyê)|Partiya Dadwerî û Werarê]] (AKP) dilbijî kir ku girtiyên kurd serbest berde, mafên kurdan li Tirkiyê nas bike û pêwendiyên baş bi Kurdên Sûriyê re deyne berdêla dengên kurdan ji bo hilbijartinên şaredariya Stenbolê di 23ê hezîrana 2019an de.&lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://www.rudaw.net/english/middleeast/turkey/090520191 |title=HDP lawmaker floats Kurds voting for AKP in Istanbul if conditions are met |website=www.rudaw.net |date=10 May 2019 |access-date=2021-01-24 |archive-url= |archive-date= |last= |first=}}&lt;/ref&gt;

=== Dozgeriya qanûnî ===
Taşçier di dema xebata xwe ya ramyarî de 2 caran hate girtin. Carekê di 4ê mijdara 2016an&lt;ref name=&quot;biyografya&quot;&gt;{{Cite web |url=http://www.biyografya.com/biyografi/26048 |title=İmam Taşçıer |website=www.biyografya.com |access-date=2021-01-24 |language=en}}&lt;/ref&gt; de bi 12 siyasetmedarên HDPê re hevserokên partiyê [[Selahattin Demirtaş]] û [[Figen Yüksekdağ]] jî di nav de bûn, lê piştî demeke kurt hatin berdan.&lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://www.bianet.org/english/politics/180406-hdp-mp-tascier-released |title=HDP MP Taşçıer Released |website=[[Bianet]] |date=4 November 2016 |access-date=2021-01-24 |archive-url= |archive-date= |last= |first=}}&lt;/ref&gt; Lê belê bi hinceta di qedexeya derketina derve ya Sûrê ya sala 2015an de bangeşa terorê kiriye, doz lê hatibû vekirin. Dozgeriyê wê demê 23 sal ceza xwest.&lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://www.aa.com.tr/en/turkey/hdp-lawmaker-faces-up-to-23-years-in-prison/702766 |title=HDP lawmaker faces up to 23 years in prison |website=[[Anadolu Ajansi]] |date=9 December 2016 |access-date=2021-01-24 |archive-url= |archive-date= |last= |first=}}&lt;/ref&gt; Piştre jî di çileya 2017an de ji ber lêpirsîna ku firêzî li Serokkomarê Tirk [[Recep Tayyip Erdoğan]] kiriye, dîsa çend demjimêran hate binçavkirin.&lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://www.kurdistan24.net/en/news/cb6e420d-795c-4f44-84d2-9730348d7745 |title=Turkey arrests then release four Kurdish lawmakers in a day |website=www.kurdistan24.net |access-date=2021-01-24 |language=en}}&lt;/ref&gt;

== Jiyana kesane ==
Imam Taşçier li gundê Seletê a Bismilê ya Amedê mezin bûye û mamoste ye, zewicî ye û du zarokên wî hene.&lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://t24.com.tr/haber/imam-tascier-kimdir,369053 |title=İmam Taşçıer kimdir? |website=T24 |access-date=2021-01-24 |language=Turkish}}&lt;/ref&gt;

== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}

{{Kontrola otorîteyê}}

[[Kategorî:Jidayikbûn 1959]]
[[Kategorî:Mirovên zindî]]
[[Kategorî:Siyasetmedarên kurd ên Bakurê Kurdistanê]]
[[Kategorî:Siyasetmedarên Partiya Demokratîk a Gelan]]</text>
      <sha1>rlpjq1jwz26k9hnkdsf0yhccjm5mfzz</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878092</id>
      <parentid>1878091</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T19:12:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Balyozbot</username>
        <id>42414</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[Bikarhêner:Balyozxane/skrîpt/py/citeKurdifier.py|Bot]]: Kurdîkirina çavkaniyan; paqijiyên kozmetîk (Destpêkê standard kir.)</comment>
      <origin>1878092</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4151" sha1="n8m17vhd61uooecomrw1ut6sbr64fcj" xml:space="preserve">{{Agahîdank mirov/wîkîdane2}}
'''İmam Taşçıer''' (1ê çileya 1959an, [[Bismil]], parêzgeha [[Diyarbekir (parêzgeh)|Diyarbekirê]], [[Bakurê Kurdistanê]]) siyasetmedarekî [[kurd]] a [[Partiya Demokratîk a Gelan]] û endama [[Meclîsa Mezin a Neteweyî ya Tirkiyeyê]] ye.

== Kariyera ramyarî ==
Îmam Taşçier di hilbijartinên parlamenê yên Hezîrana 2015an&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=http://www.sabah.com.tr/secim/7-haziran-2015-genel-secimleri/diyarbakir-secim-sonuclari |sernav=Diyarbakır Seçim Sonuçları - 7 Haziran 2015 Genel Seçimleri {{!}} SABAH |malper=www.sabah.com.tr |roja-gihiştinê=2021-01-24 }}&lt;/ref&gt; de wek nûnerê HDPê yê Amedê hat hilbijartin û di hilbijartinên pêşwext ên mijdara 2015an&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=http://www.sabah.com.tr/secim/1-kasim-2015-genel-secimleri/diyarbakir-secim-sonuclari |sernav=Diyarbakır Seçim Sonuçları - 1 Kasım 2015 Genel Seçimleri {{!}} SABAH |malper=www.sabah.com.tr |roja-gihiştinê=2021-01-24 }}&lt;/ref&gt; û hilbijartinên parlamenî yên hezîrana 2018an de careke din hat hilbijartin.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://www.sabah.com.tr/secim/24-haziran-2018-secim-sonuclari/diyarbakir-secim-sonuclari |sernav=Diyarbakır Seçim Sonuçları - 24 Haziran 2018 Genel Seçimleri |malper=www.sabah.com.tr |roja-gihiştinê=2021-01-24 }}&lt;/ref&gt;

Wî Hikûmeta Tirkiyê bi serokatiya [[Partiya Dadwerî û Werarê (Tirkiyê)|Partiya Dadwerî û Werarê]] (AKP) dilbijî kir ku girtiyên kurd serbest berde, mafên kurdan li Tirkiyê nas bike û pêwendiyên baş bi Kurdên Sûriyê re deyne berdêla dengên kurdan ji bo hilbijartinên şaredariya Stenbolê di 23ê hezîrana 2019an de.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://www.rudaw.net/english/middleeast/turkey/090520191 |sernav=HDP lawmaker floats Kurds voting for AKP in Istanbul if conditions are met |malper=www.rudaw.net |tarîx=10 gulan 2019 |roja-gihiştinê=2021-01-24 |urlya-arşîvê= |roja-arşîvê= |paşnav= |pêşnav= }}&lt;/ref&gt;

=== Dozgeriya qanûnî ===
Taşçier di dema xebata xwe ya ramyarî de 2 caran hate girtin. Carekê di 4ê mijdara 2016an&lt;ref name=&quot;biyografya&quot;&gt;{{Jêder-malper |url=http://www.biyografya.com/biyografi/26048 |sernav=İmam Taşçıer |malper=www.biyografya.com |roja-gihiştinê=2021-01-24 |ziman=en }}&lt;/ref&gt; de bi 12 siyasetmedarên HDPê re hevserokên partiyê [[Selahattin Demirtaş]] û [[Figen Yüksekdağ]] jî di nav de bûn, lê piştî demeke kurt hatin berdan.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://www.bianet.org/english/politics/180406-hdp-mp-tascier-released |sernav=HDP MP Taşçıer Released |malper=[[Bianet]] |tarîx=4 çiriya paşîn 2016 |roja-gihiştinê=2021-01-24 |urlya-arşîvê= |roja-arşîvê= |paşnav= |pêşnav= }}&lt;/ref&gt; Lê belê bi hinceta di qedexeya derketina derve ya Sûrê ya sala 2015an de bangeşa terorê kiriye, doz lê hatibû vekirin. Dozgeriyê wê demê 23 sal ceza xwest.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://www.aa.com.tr/en/turkey/hdp-lawmaker-faces-up-to-23-years-in-prison/702766 |sernav=HDP lawmaker faces up to 23 years in prison |malper=[[Anadolu Ajansi]] |tarîx=9 kanûna pêşîn 2016 |roja-gihiştinê=2021-01-24 |urlya-arşîvê= |roja-arşîvê= |paşnav= |pêşnav= }}&lt;/ref&gt; Piştre jî di çileya 2017an de ji ber lêpirsîna ku firêzî li Serokkomarê Tirk [[Recep Tayyip Erdoğan]] kiriye, dîsa çend demjimêran hate binçavkirin.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://www.kurdistan24.net/en/news/cb6e420d-795c-4f44-84d2-9730348d7745 |sernav=Turkey arrests then release four Kurdish lawmakers in a day |malper=www.kurdistan24.net |roja-gihiştinê=2021-01-24 |ziman=en }}&lt;/ref&gt;

== Jiyana kesane ==
Imam Taşçier li gundê Seletê a Bismilê ya Amedê mezin bûye û mamoste ye, zewicî ye û du zarokên wî hene.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://t24.com.tr/haber/imam-tascier-kimdir,369053 |sernav=İmam Taşçıer kimdir? |malper=T24 |roja-gihiştinê=2021-01-24 |ziman=tr }}&lt;/ref&gt;

== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}

{{Kontrola otorîteyê}}

[[Kategorî:Jidayikbûn 1959]]
[[Kategorî:Mirovên zindî]]
[[Kategorî:Siyasetmedarên kurd ên Bakurê Kurdistanê]]
[[Kategorî:Siyasetmedarên Partiya Demokratîk a Gelan]]</text>
      <sha1>n8m17vhd61uooecomrw1ut6sbr64fcj</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kategorî:Hezar û yek şev</title>
    <ns>14</ns>
    <id>134735</id>
    <revision>
      <id>1878161</id>
      <parentid>1867366</parentid>
      <timestamp>2024-12-02T02:25:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Balyozbot</username>
        <id>42414</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[Bikarhêner:Balyozxane/skrîpt/py/categorizeWithCreator.py|Bot]]: Kategoriyên kêm ji en.wîkiyê lê hatin zêdekirin; paqijiyên kozmetîk (Binê standard kir.)</comment>
      <origin>1878161</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="233" sha1="omca636zmn8g40z2ugg5xhevnd965xq" xml:space="preserve">{{standard-kat}}

[[Kategorî:Mîtolojiya erebî]]
[[Kategorî:Mîtolojiya îranî]]
[[Kategorî:Serdema zêrîn a îslamê]]
[[Kategorî:Wêjeya erebî ya serdema navîn]]
[[Kategorî:Wêjeya farisî]]
[[Kategorî:Zargotina iraqî]]</text>
      <sha1>omca636zmn8g40z2ugg5xhevnd965xq</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Bikarhêner:Balyozbot/kontrol/beralîkirinên kategoriyan</title>
    <ns>2</ns>
    <id>156563</id>
    <revision>
      <id>1878183</id>
      <parentid>1877981</parentid>
      <timestamp>2024-12-02T08:20:31Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Balyozbot</username>
        <id>42414</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Bota sererastkirina beralîkirinên kategoriyan</comment>
      <origin>1878183</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="840" sha1="ezpkcyla3iesaq9l0vq12y3tckz2hfu" xml:space="preserve">
== 2024-12-02T08:20:30Z ==

* Beralîkirinên nû ji rapora dawî ve:


== 2024-12-01T08:20:48Z ==

* Beralîkirinên nû ji rapora dawî ve:


== 2024-11-30T08:20:48Z ==

* Beralîkirinên nû ji rapora dawî ve:


== 2024-11-29T08:20:29Z ==

* Beralîkirinên nû ji rapora dawî ve:
*# [[:Kategorî:Gundên noqavkirî bi sedema Projeya Başûrê Rojhilata Anatoliyayê (GAP)]] → [[:Kategorî:Cihên noqavkirî bi sedema Projeya Başûrê Rojhilata Anatoliyayê (GAP)]]

== 2024-11-28T08:20:41Z ==

* Beralîkirinên nû ji rapora dawî ve:


== 2024-11-27T08:20:29Z ==

* Beralîkirinên nû ji rapora dawî ve:


== 2024-11-26T08:20:32Z ==

* Beralîkirinên nû ji rapora dawî ve:


'''[//ku.wikipedia.org/w/index.php?title=Bikarh%C3%AAner%3ABalyozbot%2Fkontrol%2Fberal%C3%AEkirin%C3%AAn_kategoriyan&amp;oldid=1876963 Qeydên kevn]'''</text>
      <sha1>ezpkcyla3iesaq9l0vq12y3tckz2hfu</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Bikarhêner:Balyozbot/Xeletiyên gotarên bingehîn</title>
    <ns>2</ns>
    <id>211750</id>
    <revision>
      <id>1878115</id>
      <parentid>1877964</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T19:56:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Balyozbot</username>
        <id>42414</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Problemek hat qeydkirin</comment>
      <origin>1878115</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2749" sha1="36s1m71hwl5udqhax3abq604e97eveo" xml:space="preserve">* [[Wîkîpediya:Gotarên bingehîn]]: Li gorî wîkîdaneyê rûpela [[Mîkrop]] heye lê belê param {{param|en}} ya şablona {{ş|lgb}} şûnda vî navî [[Archaea]] bi kar tîne.
* [[Wîkîpediya:Gotarên bingehîn/Level/4/Civak û zanistên civakî]]: Li gorî wîkîdaneyê rûpela [[Pirzimanî]] heye lê belê param {{param|en}} ya şablona {{ş|lgb}} şûnda vî navî [[Multilingualism]] bi kar tîne.
* [[Wîkîpediya:Gotarên bingehîn/Level/4/Biyolojî û zanistên sihetê]]: Li gorî wîkîdaneyê rûpela [[Mîkrop]] heye lê belê param {{param|en}} ya şablona {{ş|lgb}} şûnda vî navî [[Archaea]] bi kar tîne.
* [[Wîkîpediya:Gotarên bingehîn]]: Li gorî wîkîdaneyê rûpela [[Mîkrop]] heye lê belê param {{param|en}} ya şablona {{ş|lgb}} şûnda vî navî [[Archaea]] bi kar tîne.
* [[Wîkîpediya:Gotarên bingehîn/Level/4/Civak û zanistên civakî]]: Li gorî wîkîdaneyê rûpela [[Pirzimanî]] heye lê belê param {{param|en}} ya şablona {{ş|lgb}} şûnda vî navî [[Multilingualism]] bi kar tîne.
* [[Wîkîpediya:Gotarên bingehîn/Level/4/Biyolojî û zanistên sihetê]]: Li gorî wîkîdaneyê rûpela [[Mîkrop]] heye lê belê param {{param|en}} ya şablona {{ş|lgb}} şûnda vî navî [[Archaea]] bi kar tîne.
* [[Wîkîpediya:Gotarên bingehîn]]: Li gorî wîkîdaneyê rûpela [[Mîkrop]] heye lê belê param {{param|en}} ya şablona {{ş|lgb}} şûnda vî navî [[Archaea]] bi kar tîne.
* [[Wîkîpediya:Gotarên bingehîn/Level/4/Biyolojî û zanistên sihetê]]: Li gorî wîkîdaneyê rûpela [[Mîkrop]] heye lê belê param {{param|en}} ya şablona {{ş|lgb}} şûnda vî navî [[Archaea]] bi kar tîne.
* [[Wîkîpediya:Gotarên bingehîn]]: Li gorî wîkîdaneyê rûpela [[Mîkrop]] heye lê belê param {{param|en}} ya şablona {{ş|lgb}} şûnda vî navî [[Archaea]] bi kar tîne.
* [[Wîkîpediya:Gotarên bingehîn/Level/4/Biyolojî û zanistên sihetê]]: Li gorî wîkîdaneyê rûpela [[Mîkrop]] heye lê belê param {{param|en}} ya şablona {{ş|lgb}} şûnda vî navî [[Archaea]] bi kar tîne.
* [[Wîkîpediya:Gotarên bingehîn]]: Li gorî wîkîdaneyê rûpela [[Mîkrop]] heye lê belê param {{param|en}} ya şablona {{ş|lgb}} şûnda vî navî [[Archaea]] bi kar tîne.
* [[Gotûbêj:Wêjeya spanî]] tine ye
* [[Gotûbêj:Ewlekariya neteweyî]] tine ye
* [[Wîkîpediya:Gotarên bingehîn/Level/4/Biyolojî û zanistên sihetê]]: Li gorî wîkîdaneyê rûpela [[Mîkrop]] heye lê belê param {{param|en}} ya şablona {{ş|lgb}} şûnda vî navî [[Archaea]] bi kar tîne.
* [[Wîkîpediya:Gotarên bingehîn]]: Li gorî wîkîdaneyê rûpela [[Mîkrop]] heye lê belê param {{param|en}} ya şablona {{ş|lgb}} şûnda vî navî [[Archaea]] bi kar tîne.</text>
      <sha1>36s1m71hwl5udqhax3abq604e97eveo</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878119</id>
      <parentid>1878115</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T20:01:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Balyozbot</username>
        <id>42414</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Problemek hat qeydkirin</comment>
      <origin>1878119</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2971" sha1="lh09597bwojfg20f3m65sm6ovgpzkxm" xml:space="preserve">* [[Wîkîpediya:Gotarên bingehîn/Level/4/Biyolojî û zanistên sihetê]]: Li gorî wîkîdaneyê rûpela [[Mîkrop]] heye lê belê param {{param|en}} ya şablona {{ş|lgb}} şûnda vî navî [[Archaea]] bi kar tîne.
* [[Wîkîpediya:Gotarên bingehîn]]: Li gorî wîkîdaneyê rûpela [[Mîkrop]] heye lê belê param {{param|en}} ya şablona {{ş|lgb}} şûnda vî navî [[Archaea]] bi kar tîne.
* [[Wîkîpediya:Gotarên bingehîn/Level/4/Civak û zanistên civakî]]: Li gorî wîkîdaneyê rûpela [[Pirzimanî]] heye lê belê param {{param|en}} ya şablona {{ş|lgb}} şûnda vî navî [[Multilingualism]] bi kar tîne.
* [[Wîkîpediya:Gotarên bingehîn/Level/4/Biyolojî û zanistên sihetê]]: Li gorî wîkîdaneyê rûpela [[Mîkrop]] heye lê belê param {{param|en}} ya şablona {{ş|lgb}} şûnda vî navî [[Archaea]] bi kar tîne.
* [[Wîkîpediya:Gotarên bingehîn]]: Li gorî wîkîdaneyê rûpela [[Mîkrop]] heye lê belê param {{param|en}} ya şablona {{ş|lgb}} şûnda vî navî [[Archaea]] bi kar tîne.
* [[Wîkîpediya:Gotarên bingehîn/Level/4/Civak û zanistên civakî]]: Li gorî wîkîdaneyê rûpela [[Pirzimanî]] heye lê belê param {{param|en}} ya şablona {{ş|lgb}} şûnda vî navî [[Multilingualism]] bi kar tîne.
* [[Wîkîpediya:Gotarên bingehîn/Level/4/Biyolojî û zanistên sihetê]]: Li gorî wîkîdaneyê rûpela [[Mîkrop]] heye lê belê param {{param|en}} ya şablona {{ş|lgb}} şûnda vî navî [[Archaea]] bi kar tîne.
* [[Wîkîpediya:Gotarên bingehîn]]: Li gorî wîkîdaneyê rûpela [[Mîkrop]] heye lê belê param {{param|en}} ya şablona {{ş|lgb}} şûnda vî navî [[Archaea]] bi kar tîne.
* [[Wîkîpediya:Gotarên bingehîn/Level/4/Biyolojî û zanistên sihetê]]: Li gorî wîkîdaneyê rûpela [[Mîkrop]] heye lê belê param {{param|en}} ya şablona {{ş|lgb}} şûnda vî navî [[Archaea]] bi kar tîne.
* [[Wîkîpediya:Gotarên bingehîn]]: Li gorî wîkîdaneyê rûpela [[Mîkrop]] heye lê belê param {{param|en}} ya şablona {{ş|lgb}} şûnda vî navî [[Archaea]] bi kar tîne.
* [[Wîkîpediya:Gotarên bingehîn/Level/4/Biyolojî û zanistên sihetê]]: Li gorî wîkîdaneyê rûpela [[Mîkrop]] heye lê belê param {{param|en}} ya şablona {{ş|lgb}} şûnda vî navî [[Archaea]] bi kar tîne.
* [[Wîkîpediya:Gotarên bingehîn]]: Li gorî wîkîdaneyê rûpela [[Mîkrop]] heye lê belê param {{param|en}} ya şablona {{ş|lgb}} şûnda vî navî [[Archaea]] bi kar tîne.
* [[Gotûbêj:Wêjeya spanî]] tine ye
* [[Gotûbêj:Ewlekariya neteweyî]] tine ye
* [[Wîkîpediya:Gotarên bingehîn/Level/4/Biyolojî û zanistên sihetê]]: Li gorî wîkîdaneyê rûpela [[Mîkrop]] heye lê belê param {{param|en}} ya şablona {{ş|lgb}} şûnda vî navî [[Archaea]] bi kar tîne.
* [[Wîkîpediya:Gotarên bingehîn]]: Li gorî wîkîdaneyê rûpela [[Mîkrop]] heye lê belê param {{param|en}} ya şablona {{ş|lgb}} şûnda vî navî [[Archaea]] bi kar tîne.</text>
      <sha1>lh09597bwojfg20f3m65sm6ovgpzkxm</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878120</id>
      <parentid>1878119</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T20:03:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Balyozbot</username>
        <id>42414</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Problemek hat qeydkirin</comment>
      <origin>1878120</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3200" sha1="nlc80v6klgx0fs7xnak2ef5z6ppmpga" xml:space="preserve">* [[Wîkîpediya:Gotarên bingehîn/Level/4/Civak û zanistên civakî]]: Li gorî wîkîdaneyê rûpela [[Pirzimanî]] heye lê belê param {{param|en}} ya şablona {{ş|lgb}} şûnda vî navî [[Multilingualism]] bi kar tîne.
* [[Wîkîpediya:Gotarên bingehîn/Level/4/Biyolojî û zanistên sihetê]]: Li gorî wîkîdaneyê rûpela [[Mîkrop]] heye lê belê param {{param|en}} ya şablona {{ş|lgb}} şûnda vî navî [[Archaea]] bi kar tîne.
* [[Wîkîpediya:Gotarên bingehîn]]: Li gorî wîkîdaneyê rûpela [[Mîkrop]] heye lê belê param {{param|en}} ya şablona {{ş|lgb}} şûnda vî navî [[Archaea]] bi kar tîne.
* [[Wîkîpediya:Gotarên bingehîn/Level/4/Civak û zanistên civakî]]: Li gorî wîkîdaneyê rûpela [[Pirzimanî]] heye lê belê param {{param|en}} ya şablona {{ş|lgb}} şûnda vî navî [[Multilingualism]] bi kar tîne.
* [[Wîkîpediya:Gotarên bingehîn/Level/4/Biyolojî û zanistên sihetê]]: Li gorî wîkîdaneyê rûpela [[Mîkrop]] heye lê belê param {{param|en}} ya şablona {{ş|lgb}} şûnda vî navî [[Archaea]] bi kar tîne.
* [[Wîkîpediya:Gotarên bingehîn]]: Li gorî wîkîdaneyê rûpela [[Mîkrop]] heye lê belê param {{param|en}} ya şablona {{ş|lgb}} şûnda vî navî [[Archaea]] bi kar tîne.
* [[Wîkîpediya:Gotarên bingehîn/Level/4/Civak û zanistên civakî]]: Li gorî wîkîdaneyê rûpela [[Pirzimanî]] heye lê belê param {{param|en}} ya şablona {{ş|lgb}} şûnda vî navî [[Multilingualism]] bi kar tîne.
* [[Wîkîpediya:Gotarên bingehîn/Level/4/Biyolojî û zanistên sihetê]]: Li gorî wîkîdaneyê rûpela [[Mîkrop]] heye lê belê param {{param|en}} ya şablona {{ş|lgb}} şûnda vî navî [[Archaea]] bi kar tîne.
* [[Wîkîpediya:Gotarên bingehîn]]: Li gorî wîkîdaneyê rûpela [[Mîkrop]] heye lê belê param {{param|en}} ya şablona {{ş|lgb}} şûnda vî navî [[Archaea]] bi kar tîne.
* [[Wîkîpediya:Gotarên bingehîn/Level/4/Biyolojî û zanistên sihetê]]: Li gorî wîkîdaneyê rûpela [[Mîkrop]] heye lê belê param {{param|en}} ya şablona {{ş|lgb}} şûnda vî navî [[Archaea]] bi kar tîne.
* [[Wîkîpediya:Gotarên bingehîn]]: Li gorî wîkîdaneyê rûpela [[Mîkrop]] heye lê belê param {{param|en}} ya şablona {{ş|lgb}} şûnda vî navî [[Archaea]] bi kar tîne.
* [[Wîkîpediya:Gotarên bingehîn/Level/4/Biyolojî û zanistên sihetê]]: Li gorî wîkîdaneyê rûpela [[Mîkrop]] heye lê belê param {{param|en}} ya şablona {{ş|lgb}} şûnda vî navî [[Archaea]] bi kar tîne.
* [[Wîkîpediya:Gotarên bingehîn]]: Li gorî wîkîdaneyê rûpela [[Mîkrop]] heye lê belê param {{param|en}} ya şablona {{ş|lgb}} şûnda vî navî [[Archaea]] bi kar tîne.
* [[Gotûbêj:Wêjeya spanî]] tine ye
* [[Gotûbêj:Ewlekariya neteweyî]] tine ye
* [[Wîkîpediya:Gotarên bingehîn/Level/4/Biyolojî û zanistên sihetê]]: Li gorî wîkîdaneyê rûpela [[Mîkrop]] heye lê belê param {{param|en}} ya şablona {{ş|lgb}} şûnda vî navî [[Archaea]] bi kar tîne.
* [[Wîkîpediya:Gotarên bingehîn]]: Li gorî wîkîdaneyê rûpela [[Mîkrop]] heye lê belê param {{param|en}} ya şablona {{ş|lgb}} şûnda vî navî [[Archaea]] bi kar tîne.</text>
      <sha1>nlc80v6klgx0fs7xnak2ef5z6ppmpga</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kategorî:Efsaneya Key Arthur</title>
    <ns>14</ns>
    <id>212890</id>
    <revision>
      <id>1878162</id>
      <parentid>1867361</parentid>
      <timestamp>2024-12-02T02:27:17Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Balyozbot</username>
        <id>42414</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[Bikarhêner:Balyozxane/skrîpt/py/categorizeWithCreator.py|Bot]]: Kategoriyên kêm ji en.wîkiyê lê hatin zêdekirin; paqijiyên kozmetîk (Binê standard kir.)</comment>
      <origin>1878162</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="297" sha1="cka4ap2stq3xenwlizw0nrbkfue1nr0" xml:space="preserve">{{Kategoriya Commonsê}}

[[Kategorî:Dîroka wêjeyê]]
[[Kategorî:Geoffreyê Monmouthî]]
[[Kategorî:Mîtolojiya brîtanî]]
[[Kategorî:Mîtolojiya walesî]]
[[Kategorî:Wêjeya brîtanî]]
[[Kategorî:Wêjeya serdema navîn]]
[[Kategorî:Zargotina brîtanî]]
[[Kategorî:Zargotina walesî]]</text>
      <sha1>cka4ap2stq3xenwlizw0nrbkfue1nr0</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Wîkîpediya:Lîsteya botan li gorî hejmara guhartinan</title>
    <ns>4</ns>
    <id>214165</id>
    <revision>
      <id>1878185</id>
      <parentid>1877983</parentid>
      <timestamp>2024-12-02T08:39:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Balyozbot</username>
        <id>42414</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[User:Balyozxane/skrîpt/py/listeyabikarhêneran.py|Bot]]: Lîsteya guhartinên botan hat rojanekirin</comment>
      <origin>1878185</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1374" sha1="km5u2ybm97vuklywkxquqshxcj4o42g" xml:space="preserve">
{{/ser}}

&lt;center&gt;
{|class=&quot;wikitable sortable&quot;
! #
! Bikarhêner 
! Hejmara guhartinan

|-
| 1
| {{b|Balyozbot}}
| 752716
|-
| 2
| {{b|WîkîBot}}
| 37319
|-
| 3
| {{b|SieBot}}
| 26410
|-
| 4
| {{b|TXiKiBoT}}
| 19321
|-
| 5
| {{b|Luckas-bot}}
| 17287
|-
| 6
| {{b|VolkovBot}}
| 13954
|-
| 7
| {{b|InternetArchiveBot}}
| 12701
|-
| 8
| {{b|Escarbot}}
| 10256
|-
| 9
| {{b|Thijs!bot}}
| 9729
|-
| 10
| {{b|JAnDbot}}
| 9153
|-
| 11
| {{b|WikitanvirBot}}
| 8977
|-
| 12
| {{b|AramBot}}
| 7122
|-
| 13
| {{b|MelancholieBot}}
| 6834
|-
| 14
| {{b|AlleborgoBot}}
| 5091
|-
| 15
| {{b|Alexbot}}
| 4188
|-
| 16
| {{b|GanimalBot}}
| 4109
|-
| 17
| {{b|FoxBot}}
| 3926
|-
| 18
| {{b|Loveless}}
| 3922
|-
| 19
| {{b|TobeBot}}
| 3779
|-
| 20
| {{b|SakuraBot}}
| 3603
|-
| 21
| {{b|Idioma-bot}}
| 2800
|-
| 22
| {{b|PipepBot}}
| 2080
|-
| 23
| {{b|JhsBot}}
| 1904
|-
| 24
| {{b|Synthebot}}
| 1842
|-
| 25
| {{b|BotMultichill}}
| 1825
|-
| 26
| {{b|Ripchip Bot}}
| 1823
|-
| 27
| {{b|CalakBot}}
| 1795
|-
| 28
| {{b|タチコマ robot}}
| 1648
|-
| 29
| {{b|Mjbmrbot}}
| 1587
|-
| 30
| {{b|AvocatoBot}}
| 1501
|-
| 31
| {{b|MediaWiki message delivery}}
| 1441
|-
| 32
| {{b|Purbo T}}
| 1435
|-
| 33
| {{b|YurikBot}}
| 1349
|-
| 34
| {{b|Robbot}}
| 1233
|-
| 35
| {{b|AvicBot}}
| 1122
|-
| 36
| {{b|RobotJcb}}
| 1088
|-
| 37
| {{b|BodhisattvaBot}}
| 1027
|-
| 38
| {{b|Vagobot}}
| 1002
|}</text>
      <sha1>km5u2ybm97vuklywkxquqshxcj4o42g</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kategorî:Çanda Îrlendayê</title>
    <ns>14</ns>
    <id>245165</id>
    <revision>
      <id>1878167</id>
      <parentid>1857131</parentid>
      <timestamp>2024-12-02T02:28:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Balyozbot</username>
        <id>42414</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[Bikarhêner:Balyozxane/skrîpt/py/categorizeWithCreator.py|Bot]]: Kategoriyên kêm ji en.wîkiyê lê hatin zêdekirin; paqijiyên kozmetîk (Binê standard kir.)</comment>
      <origin>1878167</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="182" sha1="h4eyfdw2gcktrg0cyo1kbvl4s8uok51" xml:space="preserve">{{Standard-kat}}

[[Kategorî:Civaka Îrlendayê]]
[[Kategorî:Çanda keltî]]
[[Kategorî:Çanda Ewropaya Bakur]]
[[Kategorî:Çanda Ewropayê]]
[[Kategorî:Çand li gorî giravan]]</text>
      <sha1>h4eyfdw2gcktrg0cyo1kbvl4s8uok51</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kategorî:Çanda Skotlendayê</title>
    <ns>14</ns>
    <id>245166</id>
    <revision>
      <id>1878166</id>
      <parentid>1632026</parentid>
      <timestamp>2024-12-02T02:28:17Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Balyozbot</username>
        <id>42414</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[Bikarhêner:Balyozxane/skrîpt/py/categorizeWithCreator.py|Bot]]: Kategoriyên kêm ji en.wîkiyê lê hatin zêdekirin; paqijiyên kozmetîk (Binê standard kir.)</comment>
      <origin>1878166</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="105" sha1="prmzqzdj2k9xkkadc4n2ae6lbbyti2w" xml:space="preserve">{{Standard-kat}}

[[Kategorî:Çanda keltî]]
[[Kategorî:Çanda Ewropaya Bakur]]
[[Kategorî:Skotlenda]]</text>
      <sha1>prmzqzdj2k9xkkadc4n2ae6lbbyti2w</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kategorî:Çanda Walesê</title>
    <ns>14</ns>
    <id>249556</id>
    <revision>
      <id>1878075</id>
      <parentid>1671366</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T17:52:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Balyozbot</username>
        <id>42414</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[Bikarhêner:Balyozxane/skrîpt/py/categorizeWithCreator.py|Bot]]: Kategoriyên kêm ji en.wîkiyê lê hatin zêdekirin; paqijiyên kozmetîk (Binê standard kir.)</comment>
      <origin>1878075</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="101" sha1="3ay9hl1sapd41hu3v9jx0zbolsrzuze" xml:space="preserve">{{Standard-kat}}

[[Kategorî:Çanda keltî]]
[[Kategorî:Çanda Ewropaya Bakur]]
[[Kategorî:Wales]]</text>
      <sha1>3ay9hl1sapd41hu3v9jx0zbolsrzuze</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kategorî:Halloween</title>
    <ns>14</ns>
    <id>258204</id>
    <revision>
      <id>1878163</id>
      <parentid>1712399</parentid>
      <timestamp>2024-12-02T02:27:46Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Balyozbot</username>
        <id>42414</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[Bikarhêner:Balyozxane/skrîpt/py/categorizeWithCreator.py|Bot]]: Kategoriyên kêm ji en.wîkiyê lê hatin zêdekirin; paqijiyên kozmetîk (Binê standard kir.)</comment>
      <origin>1878163</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="217" sha1="8dofgayn7kfuczv9f9uou643bcw3oyg" xml:space="preserve">{{standard-kat}}

[[Kategorî:Çanda Îrlendayê]]
[[Kategorî:Çanda Skotlendayê]]
[[Kategorî:Çanda Walesê]]
[[Kategorî:Efsaneyên supersirûştî]]
[[Kategorî:Zargotina keltî]]
[[Kategorî:Zargotina walesî]]</text>
      <sha1>8dofgayn7kfuczv9f9uou643bcw3oyg</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kategorî:Çanda Ketelonyayê</title>
    <ns>14</ns>
    <id>259030</id>
    <revision>
      <id>1878135</id>
      <parentid>1739734</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T20:19:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Avestaboy</username>
        <id>34898</id>
      </contributor>
      <origin>1878135</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="75" sha1="cr26u0ztrky05fyg85h167hmqgocufn" xml:space="preserve">{{Standard-kat}}

[[Kategorî:Civaka Ketelonyayê]]
[[Kategorî:Ketelonya]]</text>
      <sha1>cr26u0ztrky05fyg85h167hmqgocufn</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Ehmed Cûdê</title>
    <ns>0</ns>
    <id>259035</id>
    <revision>
      <id>1878060</id>
      <parentid>1718193</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T17:29:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Alpine liver</username>
        <id>75389</id>
      </contributor>
      <origin>1878060</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4892" sha1="qfh27stwalpc48waddeevk3bb3vj0qm" xml:space="preserve">{{Sêwî|tarîx=hezîran 2024}}
{{Agahîdank mirov/wîkîdane2}}
'''Ehmed Cûdê''' (jdb. 4ê [[nîsan]]ê 1990 li [[Şam]]ê, [[Sûrî]]) [[dans]]erê [[Balet|balê]] û [[koreograf]] e. Ew li Sûrî mezin bû û ji ber [[şerê navxweyî yê Sûriyê]] koçî [[Ewropa]]yê kir. Berî ku hemwelatiya Holendî werbigire bê hemwelatî bû. Cûdê bi beşdarbûna di belgefîlma xelatgirtî ya [[Dance or Die (2018)]] de bû navdar. Herwiha, ew ji bo pêdiviyên penaberan jî çalak e.

== Kurtejiyan ==
Ehmed Cûdê li [[kampa penaberên filistînî ya Yermûk]] li derdora paytexta Sûriyê Şamê ji dayik bû. Bavê wî kurê penaberekî fîlîstînî ye û diya wî ji [[Palmîra]] ye. Cûdê bi xwe wekî penaberek bê hemwelatî mezin bû. Wî salên xwe yên ewil li kampê derbas kir û li wir dibistana seretayî dît.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://www.arte-magazin.de/tanz-oder-stirb/ |sernav=Tanz oder stirb |malper=ARTE Magazin Aboshop |tarîx=2020-12-22 |roja-gihiştinê=2024-06-04 |ziman=de-DE |paşnav=Dusch |pêşnav=Kevin}}&lt;/ref&gt; Xwişk û birayekî wî yê biçûk hene.&lt;ref&gt;{{Jêder-nûçe |paşnav=Zee |pêşnav=Renate van der |tarîx=2017-03-13 |sernav='It’s dance or die': The ballet dancer forbidden to perform by Islamic State |url=https://www.theguardian.com/global-development-professionals-network/2017/mar/13/its-dance-or-die-the-ballet-dancer-forbidden-to-perform-by-islamic-state |roja-gihiştinê=2024-06-04 |xebat=The Guardian |ziman=en-GB |issn=0261-3077}}&lt;/ref&gt;

Cûdê yekem car di heşt saliya xwe de wekî temaşevanek baletê nas kir. Piştî ku pêşandana dibistanê ya baleta Çaykovskî ya Swan Lake dît, wî diyar kir ku bibe danser. Dû re xwe fêrî baletê kir û di sala [[2006]]an de, gava 16 salî bû, li Şanoya Baletê ya Enana ya Sûriyê li Şamê hat qebûlkirin. Li wir di warê balet, jîmnastîk û dansa modern de yekem car perwerdeya pîşeyî qedand û heta sala [[2015]]an li wir bi baletê berdewam kir.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://www.danceforpeace.nl/english |sernav=Ahmad Joudeh {{!}} Dance for Peace |malper=dance-for-peace |roja-gihiştinê=2024-06-04 |ziman=nl}}&lt;/ref&gt; Wî perwerdehiya xwe ya dansê bi giranî ji kesên derdora xwe veşart.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://www.dw.com/de/t%C3%A4nzer-joudeh-ein-k%C3%BCnstler-hat-die-gleiche-verantwortung-wie-ein-soldat/a-48513996 |sernav=Tanz oder stirb: Der Tänzer Ahmad Joudeh – DW – 29.04.2019 |malper=dw.com |roja-gihiştinê=2024-06-04 |ziman=de}}&lt;/ref&gt;

Diya Cûdê piştgirî da daxwazên wî yên baletê û vê yekê qasî salekê ji bavê wî veşart. Bavê wî, stranbêjeke amator, gava ku ev yek keşif kir, li dijî dansa kurê xwe bû, ji ber ku li gorî bavê wî baletvanên mêr ji aliyê civatê ve nayin qebûl kirin û ji malbatê re wek şermezariyek tê hesibandin. Bavê wî lê xist û kincên wî yên dansê şewitandin, da ku Ehmed dev ji baletê berde. Di 17 saliya xwe de Ehmed ji aliyê bavê xwe ve hat red kirin.

Di şerê navxweyî yê li Sûriyeyê de ku di sala [[2011]]an de dest pê kir, malbata Cûdê di êrîşa bombeyî de mala xwe winda kir. Di pevçûnê de 5 xizmên wî jî mirin. Cûdê ji ber karê xwe yê danserê, di vê demê de rastî gefên tundrewên [[Îslamîzm|îslamîst]] hat. Ew bi serjêkirinê hat tehdîd kirin û jê re hat gotin ku ewê guleyan li lingê wî bixin heger dev ji baletê bernede. Lêbelê, wî bi baletê berdewam kir û wek protest li stûyê xwe deqek bi zimanê hindî peyvên &quot;Dance or Die&quot; (Yan dans bike, yan bimire) da xêzkirin, ji ber ku di çanda hindî de xwedayek dansê heye û dans ji bo wî pîroz e.

Ji sala [[2009]]an heta tîrmeha [[2016]]an, Cûdê perwerdeya di dans û koreografiyê de li Zanîngeha Hunerên Performansa li Şamê qedand. Wî xwendina xwe wek reqsvan û bi dersên dansê fînanse kir, ji ber vê yekê ew neçar bû ku li şûna çar salan heft salan bixwîne.

Cûdê ji [[Çiriya pêşîn|cotmeha]] 2016an vir ve li [[Amsterdam]]ê dijî. Di çiriya paşîna 2016an de, piştî yanzdeh salan li xerîbiyê, televizyona holandî hevdîtin û lihevhatinek bi bavê xwe re amade kir, yê ku ji ber şerê êdî li [[Berlîn]]e dijî. Bavê wî niha piştgiriya wî dike. Di sala [[2021]]an de, Joudeh hemwelatiya hollandî wergirt.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://www.ahmadjoudeh.com/ |sernav=AHMAD JOUDEH |malper=AHMAD JOUDEH |roja-gihiştinê=2024-06-04 |ziman=en-US}}&lt;/ref&gt;

Yek ji daxwazên wî ew e ku rojekê vegere Sûriyê û li wir kompanyayeke balêtê ya neteweyî avabike. Daxwazek din jî ew e ku rojekê bikaribe li şanoya Romayî ya Palmyra ku ji aliyê [[Terorîzm|terorîstên]] [[Dewleta Îslamî ya Iraq û Şamê|DAEŞê]] ve hat xerakirin, derkeve ser dikê.

== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}

{{Kontrola otorîteyê}}

[[Kategorî:Jidayikbûn 1990]]
[[Kategorî:Kesên ji Şamê]]
[[Kategorî:Mirovên zindî]]</text>
      <sha1>qfh27stwalpc48waddeevk3bb3vj0qm</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Artêşa Neteweyî ya Sûriyê</title>
    <ns>0</ns>
    <id>259780</id>
    <revision>
      <id>1878169</id>
      <parentid>1778206</parentid>
      <timestamp>2024-12-02T02:29:58Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Balyozbot</username>
        <id>42414</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[Bikarhêner:Balyozxane/skrîpt/py/categorizeWithCreator.py|Bot]]: Kategoriyên kêm ji en.wîkiyê lê hatin zêdekirin</comment>
      <origin>1878169</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3077" sha1="5eo0qie86vgrxw9c0oji32domwi90vf" xml:space="preserve">{{Agahîdanka giştî}}
'''Artêşa Neteweyî ya Sûriyê''' (bi [[Zimanê erebî|erebî]]: الجيش الوطني السوريال ,tîpguhêziya latînî: al-Jayš al-Waṭanī as-Sūrī), berê Artêşa Sûriyê ya Azad û bi navê Artêşa Azad a Sûriyê jî ku ji aliyê Tirkiyeyê ve tê piştgirîkirin jî tê nasîn, hevbendiyek ji komên çekdar ên opozîsyona Sûriyê di [[şerê navxweyî yê Sûriyê]] de ye. Ew ji komên cuda yên serhildêr pêk tê ku di destpêka şer de di tîrmeha 2011an de derketibûn holê û bi fermî di sala 2017an de di bin sîwana Tirkiyeyê de hat damezrandin, ku ji aliyê darayî ve, bi perwerde û piştgiriya leşkerî, piştgiriya wê dike.

Artêşa Neteweyî ya Sûriyê jêdera wê di Artêşa Azad a Sûriyê de ye, koalîsyoneke bêbandor a komên çekdar ên opozîsyonê ku di 29ê tîrmeha 2011ê de ji aliyê efserên leşkerî yên Sûriyê veqetiyan ve hat damezrandin.Piştî ku Tirkiyê di çiriya paşîn a 2011an de bi awayekî fermî rejîma [[Beşar Esed]] şermezar kir, çek, perwerde û sitargeh da Artêşa Azad a Sûriyê. Di destpêkê de dijberê sereke yê hikûmeta Sûriyê, Artêşa Azad a Sûriyê hêdî hêdî ji ber şerê navxweyî, nebûna fînansê û [[Opozîsyona Sûriyê|komên îslamî yên dijber]] lawaz bû.

Di tebaxa 2016an de, Tirkiyê dest bi komkirina hevbendiyeke nû ya komên serhildayên Sûriyê kir, ku tê de gelek çekdarên berê yên Artêşa Azad a Sûriyê hebûn, di hewlekê de ji bo afirandina hêzeke opozîsyonê ya hevgirtî û bibandor; Piştî [[Operasyona Mertala Firatê]], hikûmeta Tirkiyê bi Hikûmeta Demkî ya Sûriyê re hevahengiyê kir ji bo avakirina &quot;Artêşa Neteweyî&quot; ji bo parastina [[Dagirkeriya Tirkiyeyê li Bakurê Sûriyeyê|destkeftiyên axan ji aliyê Tirkiyeyê]] ve.

Armancên fermî yên Artêşa Neteweyî ya Sûriyê ew e ku &quot;herêmeke ewle&quot; li [[Sûrî|bakurê Sûriyê]] ava bike, bi komên din ên serhildêr re bibe yek, û hem li dijî hêzên hikûmeta Sûriyê û hem jî li dijî îslamîstan şer bike. Di dema êrîşa hikûmeta Sûriyê li bakur-rojavayê sala 2019an de, hebûna wê ber bi [[Îdlib (parêzgeh)|parêzgeha Îdlibê]] ya cîran ve berfireh bû, piştî wê ew di 4ê çiriya pêşîn a 2019an de tevlî [[Eniya Neteweyî ya Rizgarkirinê (Sûrî)|Eniya Neteweyî ya Rizgarkirinê]] bû.

Artêşa Neteweyî ya Sûriyê, ku têkiliyên wê yên nêzîk bi hikûmeta Tirkiyeyê re heye, ji aliyê rexnegirên wê ve weke artêşeke alîkar a hêzên çekdar ên Tirkiyê û weke &quot; [[leşkeriya kirêgirtin]] &quot; tê bi nav kirin. Li derveyî Sûriyê, çekdarên Artêşa Neteweyî ya Sûriyê ji aliyê Tirkiyeyê ve weke hêzeke cîgir di pevçûnên ji [[Şerê Navxweyî yê Lîbyayê yê duyem|Lîbyayê]] heta Başurê Qefqasyayê tên bikaranîn. Artêşa Neteweyî ya Sûriyê piranî ji ereb û tirkmenên Sûriyê pêk tê.

== Çavkanî ==
{{çavkanî}}

[[Kategorî:Artêşa Neteweyî ya Sûriyê| ]]
[[Kategorî:Avabûnên 2016an li Sûriyê]]
[[Kategorî:Avabûnên 2017an li Sûriyê]]</text>
      <sha1>5eo0qie86vgrxw9c0oji32domwi90vf</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Gotûbêja bikarhêner:Renamed user 0ca8dd8001b9c049d1707cb74d2cb875</title>
    <ns>3</ns>
    <id>274627</id>
    <revision>
      <id>1878170</id>
      <parentid>1836502</parentid>
      <timestamp>2024-12-02T02:41:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>J ansari</username>
        <id>33318</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>J ansari rûpela [[Gotûbêja bikarhêner:Graph8389]] bêyî beralîkirinek bar kir [[Gotûbêja bikarhêner:Renamed user 0ca8dd8001b9c049d1707cb74d2cb875]]: Automatically moved page while renaming the user &quot;[[Special:CentralAuth/Graph8389|Graph8389]]&quot; to &quot;[[Special:CentralAuth/Renamed user 0ca8dd8001b9c049d1707cb74d2cb875|Renamed user 0ca8dd8001b9c049d1707cb74d2cb875]]&quot;</comment>
      <origin>1836502</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="127" sha1="8z6xr1ve7tisl39y8ooivcf31e2nkhh" xml:space="preserve">{{xêrhatin|--[[Bikarhêner:Balyozbot|Balyozbot]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Balyozbot|gotûbêj]]) 21:12, 18 îlon 2024 (UTC)}}</text>
      <sha1>8z6xr1ve7tisl39y8ooivcf31e2nkhh</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Mehmet Karayilan</title>
    <ns>0</ns>
    <id>277836</id>
    <revision>
      <id>1878203</id>
      <parentid>1857464</parentid>
      <timestamp>2024-12-02T10:47:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Alpine liver</username>
        <id>75389</id>
      </contributor>
      <origin>1878203</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5138" sha1="i9tgwczhbmqhfb7ysvwl5prrr8ddvyq" xml:space="preserve">{{Agahîdank mirov/wîkîdane}}
'''Mehmet Karayilan''' (jdb. 1967an, [[Aram, Xelfetî|Aram]], parêzgeha [[Riha (parêzgeh)|Riha]], [[Bakurê Kurdistanê]])[[siyasetmedar]] û [[Hevşaredarî|hevşaredarê]] [[Xelfetî (bajar)|Xelfetiyê]] ye. Di 31ê [[adar]]ê [[2024]]ê de li ser navê [[Partiya Wekhevî û Demokrasiya Gelan]] (DEM) wekî hevşaredarê Xelfetiyê hate hilbijartin û di 4ê [[Çiriya paşîn|mijdarê]] 2024ê de bi tayînkirina [[qeyûm]]ê ji wezîfeyê hat girtin.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://www.bbc.com/turkce/articles/cwy5weplgp5o |sernav=Mardin, Batman ve Halfeti belediyelerine kayyum atandı |malper=BBC News Türkçe |tarîx=2024-11-04 |roja-gihiştinê=2024-11-04 |ziman=tr }}&lt;/ref&gt;

== Kurtejiyan ==
Karayilan di sala [[1967]]ê de li gundê [[Aram, Xelfetî|Aram]] yê [[Xelfetî (navçe)|navçeya Xelfetî]] ya [[Riha (parêzgeh)|Rihayê]] hat dinê. Karayilan zewicî ye û du zarokên wî hene. Wî li gundê Aram dest bi [[dibistana seretayî]] kir, dibistana navîn û amadeyî li Xelfetiyê berdewam kir. Xwendina xwe ya bilind li Beşa Înşaatê ya Dibistana Pîşeyî ya Gazîentabê ya girêdayî [[Zanîngeha Teknîkî ya Rojhilata Navîn|ODTÜyê]] temam kir. Karayilan ku ji salên lîseyê heta niha di nava xebatên siyasî yên aktîf de ye, di salên zanîngehê de jî xebatên xwe yên siyasî yên aktîf berdewam kir.

=== Jiyana xwe ya siyasî ===
Di salên 2012 û 2013ê de di pêvajoya avakirina [[Kongreya Demokratîk a Gelan]] (HDK) û [[Partiya Demokratîk a Gelan]] (HDP) de cihekî girîng girt. Di nav wan de hevseroka damezrîner a [[Partiya Demokratîk a Gelan|HDPê]] ya [[Dîlok]]ê jî di nav de du serdeman [[Hevserokatî|hevserokatiya]] parêzgehê kir. Di meclîsa HDPê de 2 dewreyan û yek serdemê jî di Desteya Dîsîplînê ya Navenda Giştî ya HDPê de wezîfeya xwe ya di warê [[demokrasî]], û dîsîplîna di nava partiyê de bi serketî bi cih anî. Di sala [[2018]]ê de bû namzetê parlamenteriyê yê HDPê yê Dîlokê.

=== Dema hevserokatiya şaredariya Xelfetiyê ===
Piştî pêvajoya 8 salan a qeyûman li Xelfetî, Karayilan di 31ê nîsana 2024ê de bi ferqa 900 dengan weke hevşaredarê Xelfetiyê hat hilbijartin. Li hember encaman îtîraz hatin kirin û biryar hat dayîn ku hilbijartin dubare bibe.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://www.trthaber.com/haber/gundem/3-belediyeye-yeni-gorevlendirme-886218.html |sernav=3 belediyeye yeni görevlendirme |malper=www.trthaber.com |tarîx=2024-11-04 |roja-gihiştinê=2024-11-09 |ziman=tr}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://www.ntv.com.tr/turkiye/sanliurfa-halfetide-secimler-tekrarlanacak,66g2lKI3R0mie2nsgXeKkw |sernav=Şanlıurfa Halfeti'de seçimler tekrarlanacak |malper=www.ntv.com.tr |roja-gihiştinê=2024-11-09 |ziman=tr}}&lt;/ref&gt; Lê di encama îtîrazan de biryar di 7ê nîsana 2024an de hat dayîn û ew jî hat şikandin.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://www.bbc.com/turkce/articles/c2xv0mny87do |sernav=YSK Başkanı Yener: Dört yerde seçim yenilenecek, 40 itiraz daha değerlendirilecek |malper=BBC News Türkçe |tarîx=2024-04-07 |roja-gihiştinê=2024-11-09 |ziman=tr}}&lt;/ref&gt;

Mehmet Karayilan di hilbijartinên herêmî yên 31ê adarê 2024ê de namzetê hevşaredarê Xelfetiyê yê Partiya Wekhevî û Demokrasiyê (DEM) bû û wek hevşaredarê Xelfetiyê hat hilbijartin.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |sernav=Mehmet Karayılan kimdir, kaç yaşında, nereli? Şanlıurfa Halfeti Belediye Başkanı Mehmet Karayılan ile ilgili bilgiler - Güncel Haberler Son Dakika |roja-gihiştinê=2024-11-04 |tarîx=2024-11-04 |url=https://www.cnnturk.com/yasam/mehmet-karayilan-kimdir-kac-yasinda-nereli-sanliurfa-halfeti-belediye-baskani-mehmet-karayilan-ile-ilgili-bilgiler-2178172 |ziman=tr |xebat=CNN TÜRK }}&lt;!-- ji aliyê Modul:CS1 translator ve ji tirkî bi otomatîkî hat tercimekirin --&gt;&lt;/ref&gt; Di 4ê [[Çiriya paşîn|mijdarê]] 2024ê de wezareta Karên Hundir ragihand ku şaredarê Bajarê Mezin ê [[Mêrdîn (bajar)|Mêrdînê]] [[Ahmet Türk|Ahmet Turk]], şaredara [[Êlih]]ê [[Gulîstan Sonûk]] û şaredarê Xelfetiyê Mehmet Karayilan ên di rêveberiya DEMê de ji wezîfeyê hatine dûrxistin. Li şûna wî qeymeqamê Xelfetiyê Hakan Başoglû weke qeyûm tayînî şaredariya Xelfetiyê hat kirin.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |weşanger=Cumhuriyet.com.tr |sernav=Türkiye’de belediyeler üstündeki 'kayyum' sopası: 2016'dan bu yana 160 kez kayyum atandı! |url=https://www.cumhuriyet.com.tr/turkiye/turkiyede-belediyeler-ustundeki-kayyum-sopasi-2016dan-bu-yana-160-2264984 }}&lt;!-- ji aliyê Modul:CS1 translator ve ji tirkî bi otomatîkî hat tercimekirin --&gt;&lt;/ref&gt;

== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}

{{Kontrola otorîteyê}}

[[Kategorî:Endamên Parlamena Tirkiyeyê ya 24an]]
[[Kategorî:Endamên Parlamena Tirkiyeyê ya 23an]]
[[Kategorî:Jidayikbûn 1967]]
[[Kategorî:Kesên ji Rihayê]]
[[Kategorî:Kesên ji Xelfetiyê]]
[[Kategorî:Mirovên zindî]]
[[Kategorî:Siyasetmedarên girtî li Tirkiyeyê]]
[[Kategorî:Siyasetmedarên Partiya Wekhevî û Demokrasiya Gelan]]
[[Kategorî:Siyasetmedarên Tirkiyeyê]]
[[Kategorî:Şaredarên Tirkiyeyê]]</text>
      <sha1>i9tgwczhbmqhfb7ysvwl5prrr8ddvyq</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878204</id>
      <parentid>1878203</parentid>
      <timestamp>2024-12-02T10:48:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Alpine liver</username>
        <id>75389</id>
      </contributor>
      <origin>1878204</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5139" sha1="ruxjp3sdx0gn2gzu3z972rwkmassf6e" xml:space="preserve">{{Agahîdank mirov/wîkîdane}}
'''Mehmet Karayilan''' (jdb. 1967an, [[Aram, Xelfetî|Aram]], parêzgeha [[Riha (parêzgeh)|Riha]], [[Bakurê Kurdistanê]]) [[siyasetmedar]] û [[Hevşaredarî|hevşaredarê]] [[Xelfetî (bajar)|Xelfetiyê]] ye. Di 31ê [[adar]]ê [[2024]]ê de li ser navê [[Partiya Wekhevî û Demokrasiya Gelan]] (DEM) wekî hevşaredarê Xelfetiyê hate hilbijartin û di 4ê [[Çiriya paşîn|mijdarê]] 2024ê de bi tayînkirina [[qeyûm]]ê ji wezîfeyê hat girtin.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://www.bbc.com/turkce/articles/cwy5weplgp5o |sernav=Mardin, Batman ve Halfeti belediyelerine kayyum atandı |malper=BBC News Türkçe |tarîx=2024-11-04 |roja-gihiştinê=2024-11-04 |ziman=tr }}&lt;/ref&gt;

== Kurtejiyan ==
Karayilan di sala [[1967]]ê de li gundê [[Aram, Xelfetî|Aram]] yê [[Xelfetî (navçe)|navçeya Xelfetî]] ya [[Riha (parêzgeh)|Rihayê]] hat dinê. Karayilan zewicî ye û du zarokên wî hene. Wî li gundê Aram dest bi [[dibistana seretayî]] kir, dibistana navîn û amadeyî li Xelfetiyê berdewam kir. Xwendina xwe ya bilind li Beşa Înşaatê ya Dibistana Pîşeyî ya Gazîentabê ya girêdayî [[Zanîngeha Teknîkî ya Rojhilata Navîn|ODTÜyê]] temam kir. Karayilan ku ji salên lîseyê heta niha di nava xebatên siyasî yên aktîf de ye, di salên zanîngehê de jî xebatên xwe yên siyasî yên aktîf berdewam kir.

=== Jiyana xwe ya siyasî ===
Di salên 2012 û 2013ê de di pêvajoya avakirina [[Kongreya Demokratîk a Gelan]] (HDK) û [[Partiya Demokratîk a Gelan]] (HDP) de cihekî girîng girt. Di nav wan de hevseroka damezrîner a [[Partiya Demokratîk a Gelan|HDPê]] ya [[Dîlok]]ê jî di nav de du serdeman [[Hevserokatî|hevserokatiya]] parêzgehê kir. Di meclîsa HDPê de 2 dewreyan û yek serdemê jî di Desteya Dîsîplînê ya Navenda Giştî ya HDPê de wezîfeya xwe ya di warê [[demokrasî]], û dîsîplîna di nava partiyê de bi serketî bi cih anî. Di sala [[2018]]ê de bû namzetê parlamenteriyê yê HDPê yê Dîlokê.

=== Dema hevserokatiya şaredariya Xelfetiyê ===
Piştî pêvajoya 8 salan a qeyûman li Xelfetî, Karayilan di 31ê nîsana 2024ê de bi ferqa 900 dengan weke hevşaredarê Xelfetiyê hat hilbijartin. Li hember encaman îtîraz hatin kirin û biryar hat dayîn ku hilbijartin dubare bibe.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://www.trthaber.com/haber/gundem/3-belediyeye-yeni-gorevlendirme-886218.html |sernav=3 belediyeye yeni görevlendirme |malper=www.trthaber.com |tarîx=2024-11-04 |roja-gihiştinê=2024-11-09 |ziman=tr}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://www.ntv.com.tr/turkiye/sanliurfa-halfetide-secimler-tekrarlanacak,66g2lKI3R0mie2nsgXeKkw |sernav=Şanlıurfa Halfeti'de seçimler tekrarlanacak |malper=www.ntv.com.tr |roja-gihiştinê=2024-11-09 |ziman=tr}}&lt;/ref&gt; Lê di encama îtîrazan de biryar di 7ê nîsana 2024an de hat dayîn û ew jî hat şikandin.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://www.bbc.com/turkce/articles/c2xv0mny87do |sernav=YSK Başkanı Yener: Dört yerde seçim yenilenecek, 40 itiraz daha değerlendirilecek |malper=BBC News Türkçe |tarîx=2024-04-07 |roja-gihiştinê=2024-11-09 |ziman=tr}}&lt;/ref&gt;

Mehmet Karayilan di hilbijartinên herêmî yên 31ê adarê 2024ê de namzetê hevşaredarê Xelfetiyê yê Partiya Wekhevî û Demokrasiyê (DEM) bû û wek hevşaredarê Xelfetiyê hat hilbijartin.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |sernav=Mehmet Karayılan kimdir, kaç yaşında, nereli? Şanlıurfa Halfeti Belediye Başkanı Mehmet Karayılan ile ilgili bilgiler - Güncel Haberler Son Dakika |roja-gihiştinê=2024-11-04 |tarîx=2024-11-04 |url=https://www.cnnturk.com/yasam/mehmet-karayilan-kimdir-kac-yasinda-nereli-sanliurfa-halfeti-belediye-baskani-mehmet-karayilan-ile-ilgili-bilgiler-2178172 |ziman=tr |xebat=CNN TÜRK }}&lt;!-- ji aliyê Modul:CS1 translator ve ji tirkî bi otomatîkî hat tercimekirin --&gt;&lt;/ref&gt; Di 4ê [[Çiriya paşîn|mijdarê]] 2024ê de wezareta Karên Hundir ragihand ku şaredarê Bajarê Mezin ê [[Mêrdîn (bajar)|Mêrdînê]] [[Ahmet Türk|Ahmet Turk]], şaredara [[Êlih]]ê [[Gulîstan Sonûk]] û şaredarê Xelfetiyê Mehmet Karayilan ên di rêveberiya DEMê de ji wezîfeyê hatine dûrxistin. Li şûna wî qeymeqamê Xelfetiyê Hakan Başoglû weke qeyûm tayînî şaredariya Xelfetiyê hat kirin.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |weşanger=Cumhuriyet.com.tr |sernav=Türkiye’de belediyeler üstündeki 'kayyum' sopası: 2016'dan bu yana 160 kez kayyum atandı! |url=https://www.cumhuriyet.com.tr/turkiye/turkiyede-belediyeler-ustundeki-kayyum-sopasi-2016dan-bu-yana-160-2264984 }}&lt;!-- ji aliyê Modul:CS1 translator ve ji tirkî bi otomatîkî hat tercimekirin --&gt;&lt;/ref&gt;

== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}

{{Kontrola otorîteyê}}

[[Kategorî:Endamên Parlamena Tirkiyeyê ya 24an]]
[[Kategorî:Endamên Parlamena Tirkiyeyê ya 23an]]
[[Kategorî:Jidayikbûn 1967]]
[[Kategorî:Kesên ji Rihayê]]
[[Kategorî:Kesên ji Xelfetiyê]]
[[Kategorî:Mirovên zindî]]
[[Kategorî:Siyasetmedarên girtî li Tirkiyeyê]]
[[Kategorî:Siyasetmedarên Partiya Wekhevî û Demokrasiya Gelan]]
[[Kategorî:Siyasetmedarên Tirkiyeyê]]
[[Kategorî:Şaredarên Tirkiyeyê]]</text>
      <sha1>ruxjp3sdx0gn2gzu3z972rwkmassf6e</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878205</id>
      <parentid>1878204</parentid>
      <timestamp>2024-12-02T10:48:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Alpine liver</username>
        <id>75389</id>
      </contributor>
      <origin>1878205</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5148" sha1="hki6cei6pxj1o13syjz1s8xc681l5xb" xml:space="preserve">{{Agahîdank mirov/wîkîdane}}
'''Mehmet Karayilan''' (jdb. 1967an, [[Aram, Xelfetî|Aram]], parêzgeha [[Riha (parêzgeh)|Riha]], [[Bakurê Kurdistanê]]) [[siyasetmedar]] û [[Hevşaredarî|hevşaredarê]] [[Xelfetî (bajar)|Xelfetiyê]] ye. Di 31ê [[adar]]ê [[2024]]ê de li ser navê [[Partiya Wekhevî û Demokrasiya Gelan]] (DEM) wekî hevşaredarê Xelfetiyê hate hilbijartin û di 4ê [[Çiriya paşîn|mijdarê]] 2024ê de bi tayînkirina [[qeyûm]]ê ji wezîfeyê hat girtin.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://www.bbc.com/turkce/articles/cwy5weplgp5o |sernav=Mardin, Batman ve Halfeti belediyelerine kayyum atandı |malper=BBC News Türkçe |tarîx=2024-11-04 |roja-gihiştinê=2024-11-04 |ziman=tr }}&lt;/ref&gt;

== Jiyana pêşîn û xwendin ==
Karayilan di sala [[1967]]ê de li gundê [[Aram, Xelfetî|Aram]] yê [[Xelfetî (navçe)|navçeya Xelfetî]] ya [[Riha (parêzgeh)|Rihayê]] hat dinê. Karayilan zewicî ye û du zarokên wî hene. Wî li gundê Aram dest bi [[dibistana seretayî]] kir, dibistana navîn û amadeyî li Xelfetiyê berdewam kir. Xwendina xwe ya bilind li Beşa Înşaatê ya Dibistana Pîşeyî ya Gazîentabê ya girêdayî [[Zanîngeha Teknîkî ya Rojhilata Navîn|ODTÜyê]] temam kir. Karayilan ku ji salên lîseyê heta niha di nava xebatên siyasî yên aktîf de ye, di salên zanîngehê de jî xebatên xwe yên siyasî yên aktîf berdewam kir.

== Kariyera siyasî ==
Di salên 2012 û 2013ê de di pêvajoya avakirina [[Kongreya Demokratîk a Gelan]] (HDK) û [[Partiya Demokratîk a Gelan]] (HDP) de cihekî girîng girt. Di nav wan de hevseroka damezrîner a [[Partiya Demokratîk a Gelan|HDPê]] ya [[Dîlok]]ê jî di nav de du serdeman [[Hevserokatî|hevserokatiya]] parêzgehê kir. Di meclîsa HDPê de 2 dewreyan û yek serdemê jî di Desteya Dîsîplînê ya Navenda Giştî ya HDPê de wezîfeya xwe ya di warê [[demokrasî]], û dîsîplîna di nava partiyê de bi serketî bi cih anî. Di sala [[2018]]ê de bû namzetê parlamenteriyê yê HDPê yê Dîlokê.

=== Dema hevserokatiya şaredariya Xelfetiyê ===
Piştî pêvajoya 8 salan a qeyûman li Xelfetî, Karayilan di 31ê nîsana 2024ê de bi ferqa 900 dengan weke hevşaredarê Xelfetiyê hat hilbijartin. Li hember encaman îtîraz hatin kirin û biryar hat dayîn ku hilbijartin dubare bibe.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://www.trthaber.com/haber/gundem/3-belediyeye-yeni-gorevlendirme-886218.html |sernav=3 belediyeye yeni görevlendirme |malper=www.trthaber.com |tarîx=2024-11-04 |roja-gihiştinê=2024-11-09 |ziman=tr}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://www.ntv.com.tr/turkiye/sanliurfa-halfetide-secimler-tekrarlanacak,66g2lKI3R0mie2nsgXeKkw |sernav=Şanlıurfa Halfeti'de seçimler tekrarlanacak |malper=www.ntv.com.tr |roja-gihiştinê=2024-11-09 |ziman=tr}}&lt;/ref&gt; Lê di encama îtîrazan de biryar di 7ê nîsana 2024an de hat dayîn û ew jî hat şikandin.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |url=https://www.bbc.com/turkce/articles/c2xv0mny87do |sernav=YSK Başkanı Yener: Dört yerde seçim yenilenecek, 40 itiraz daha değerlendirilecek |malper=BBC News Türkçe |tarîx=2024-04-07 |roja-gihiştinê=2024-11-09 |ziman=tr}}&lt;/ref&gt;

Mehmet Karayilan di hilbijartinên herêmî yên 31ê adarê 2024ê de namzetê hevşaredarê Xelfetiyê yê Partiya Wekhevî û Demokrasiyê (DEM) bû û wek hevşaredarê Xelfetiyê hat hilbijartin.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |sernav=Mehmet Karayılan kimdir, kaç yaşında, nereli? Şanlıurfa Halfeti Belediye Başkanı Mehmet Karayılan ile ilgili bilgiler - Güncel Haberler Son Dakika |roja-gihiştinê=2024-11-04 |tarîx=2024-11-04 |url=https://www.cnnturk.com/yasam/mehmet-karayilan-kimdir-kac-yasinda-nereli-sanliurfa-halfeti-belediye-baskani-mehmet-karayilan-ile-ilgili-bilgiler-2178172 |ziman=tr |xebat=CNN TÜRK }}&lt;!-- ji aliyê Modul:CS1 translator ve ji tirkî bi otomatîkî hat tercimekirin --&gt;&lt;/ref&gt; Di 4ê [[Çiriya paşîn|mijdarê]] 2024ê de wezareta Karên Hundir ragihand ku şaredarê Bajarê Mezin ê [[Mêrdîn (bajar)|Mêrdînê]] [[Ahmet Türk|Ahmet Turk]], şaredara [[Êlih]]ê [[Gulîstan Sonûk]] û şaredarê Xelfetiyê Mehmet Karayilan ên di rêveberiya DEMê de ji wezîfeyê hatine dûrxistin. Li şûna wî qeymeqamê Xelfetiyê Hakan Başoglû weke qeyûm tayînî şaredariya Xelfetiyê hat kirin.&lt;ref&gt;{{Jêder-malper |weşanger=Cumhuriyet.com.tr |sernav=Türkiye’de belediyeler üstündeki 'kayyum' sopası: 2016'dan bu yana 160 kez kayyum atandı! |url=https://www.cumhuriyet.com.tr/turkiye/turkiyede-belediyeler-ustundeki-kayyum-sopasi-2016dan-bu-yana-160-2264984 }}&lt;!-- ji aliyê Modul:CS1 translator ve ji tirkî bi otomatîkî hat tercimekirin --&gt;&lt;/ref&gt;

== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}

{{Kontrola otorîteyê}}

[[Kategorî:Endamên Parlamena Tirkiyeyê ya 24an]]
[[Kategorî:Endamên Parlamena Tirkiyeyê ya 23an]]
[[Kategorî:Jidayikbûn 1967]]
[[Kategorî:Kesên ji Rihayê]]
[[Kategorî:Kesên ji Xelfetiyê]]
[[Kategorî:Mirovên zindî]]
[[Kategorî:Siyasetmedarên girtî li Tirkiyeyê]]
[[Kategorî:Siyasetmedarên Partiya Wekhevî û Demokrasiya Gelan]]
[[Kategorî:Siyasetmedarên Tirkiyeyê]]
[[Kategorî:Şaredarên Tirkiyeyê]]</text>
      <sha1>hki6cei6pxj1o13syjz1s8xc681l5xb</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Heyeta Tehrîr Şam</title>
    <ns>0</ns>
    <id>285607</id>
    <revision>
      <id>1877998</id>
      <parentid>1877995</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T12:24:07Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Alpine liver</username>
        <id>75389</id>
      </contributor>
      <origin>1877998</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="568" sha1="abigi1bup10m2pa68les75s816wls0i" xml:space="preserve">{{Sêwî|tarîx=kanûna pêşîn 2024}}
{{Agahîdank giştî}}
'''Heyeta Tehrîr El Şama (HTŞ)''', berê bi navê xwe yê berê [[Cebhet El Nusra]], rêxistineke [[Îslamîzm|îslamîst]]-[[Terorîzm|terorîst]] a [[Sûrî|Sûriyê]] ye.

27ê [[Çiriya paşîn|Çiriya Paşîn]] çekdarên girêdayî Heyeta Tehrîr El Şamê êrişî parêzgehên [[Heleb]] û [[Îdlib (parêzgeh)|Îdlibê]] kirin û di encama wan êrişan de HTŞyê gelek deverên Heleb û Îdlibê kontrol kirin.

== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}
{{Kontrola otorîteyê}}


[[Kategorî:Terorîzm]]</text>
      <sha1>abigi1bup10m2pa68les75s816wls0i</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878005</id>
      <parentid>1877998</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T12:53:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Balyozbot</username>
        <id>42414</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[Bikarhêner:Balyozxane/skrîpt/py/categorizeWithCreator.py|Bot]]: Kategoriyên kêm ji en.wîkiyê lê hatin zêdekirin; paqijiyên kozmetîk (Binê standard kir.)</comment>
      <origin>1878005</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="655" sha1="ce6n2z4nkgtmnns67zxw2jlqxanb6xs" xml:space="preserve">{{Sêwî|tarîx=kanûna pêşîn 2024}}
{{Agahîdank giştî}}
'''Heyeta Tehrîr El Şama (HTŞ)''', berê bi navê xwe yê berê [[Cebhet El Nusra]], rêxistineke [[Îslamîzm|îslamîst]]-[[Terorîzm|terorîst]] a [[Sûrî|Sûriyê]] ye.

27ê [[Çiriya paşîn|Çiriya Paşîn]] çekdarên girêdayî Heyeta Tehrîr El Şamê êrişî parêzgehên [[Heleb]] û [[Îdlib (parêzgeh)|Îdlibê]] kirin û di encama wan êrişan de HTŞyê gelek deverên Heleb û Îdlibê kontrol kirin.

== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}

{{Kontrola otorîteyê}}

[[Kategorî:Avabûnên 2017an li Asyayê]]
[[Kategorî:Avabûnên 2017an li Sûriyê]]
[[Kategorî:Terorîzm]]</text>
      <sha1>ce6n2z4nkgtmnns67zxw2jlqxanb6xs</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878008</id>
      <parentid>1878005</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T13:03:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Alpine liver</username>
        <id>75389</id>
      </contributor>
      <origin>1878008</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="962" sha1="qt9qa82p1me6vlyz8fo9u8e7two0h7x" xml:space="preserve">{{Sêwî|tarîx=kanûna pêşîn 2024}}
{{Agahîdank giştî}}
'''Heyeta Tehrîr El Şama (HTŞ)''', berê bi navê xwe yê berê [[Cebhet El Nusra]], rêxistineke [[Îslamîzm|îslamîst]]-[[Terorîzm|terorîst]] a [[Sûrî|Sûriyê]] ye.&lt;ref&gt;{{Cite book |title=The Age of Political Jihadism: A Study of Hayat Tahrir al-Sham |last=Y. Zelin |first=Aaron |publisher=The Washington Institute for Near East Policy |year=2022 |pages=7–12 |isbn=979-8-9854474-4-6 |location=Washington DC, USA |chapter=2: The Development of Political Jihadism}}&lt;/ref&gt;

27ê [[Çiriya paşîn|Çiriya Paşîn]] çekdarên girêdayî Heyeta Tehrîr El Şamê êrişî parêzgehên [[Heleb]] û [[Îdlib (parêzgeh)|Îdlibê]] kirin û di encama wan êrişan de HTŞyê gelek deverên Heleb û Îdlibê kontrol kirin.

== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}

{{Kontrola otorîteyê}}

[[Kategorî:Avabûnên 2017an li Asyayê]]
[[Kategorî:Avabûnên 2017an li Sûriyê]]
[[Kategorî:Terorîzm]]</text>
      <sha1>qt9qa82p1me6vlyz8fo9u8e7two0h7x</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878009</id>
      <parentid>1878008</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T13:12:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Balyozbot</username>
        <id>42414</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[Bikarhêner:Balyozxane/skrîpt/py/citeKurdifier.py|Bot]]: Kurdîkirina çavkaniyan</comment>
      <origin>1878009</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="962" sha1="tuocqg8cajysguvvkb7l572ifeej85k" xml:space="preserve">{{Sêwî|tarîx=kanûna pêşîn 2024}}
{{Agahîdank giştî}}
'''Heyeta Tehrîr El Şama (HTŞ)''', berê bi navê xwe yê berê [[Cebhet El Nusra]], rêxistineke [[Îslamîzm|îslamîst]]-[[Terorîzm|terorîst]] a [[Sûrî|Sûriyê]] ye.&lt;ref&gt;{{Jêder-kitêb |sernav=The Age of Political Jihadism: A Study of Hayat Tahrir al-Sham |paşnav=Y. Zelin |pêşnav=Aaron |weşanger=The Washington Institute for Near East Policy |sal=2022 |rr=7–12 |isbn=979-8-9854474-4-6 |cih=Washington DC, USA |beş=2: The Development of Political Jihadism }}&lt;/ref&gt;

27ê [[Çiriya paşîn|Çiriya Paşîn]] çekdarên girêdayî Heyeta Tehrîr El Şamê êrişî parêzgehên [[Heleb]] û [[Îdlib (parêzgeh)|Îdlibê]] kirin û di encama wan êrişan de HTŞyê gelek deverên Heleb û Îdlibê kontrol kirin.

== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}

{{Kontrola otorîteyê}}

[[Kategorî:Avabûnên 2017an li Asyayê]]
[[Kategorî:Avabûnên 2017an li Sûriyê]]
[[Kategorî:Terorîzm]]</text>
      <sha1>tuocqg8cajysguvvkb7l572ifeej85k</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878011</id>
      <parentid>1878009</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T14:54:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>MikaelF</username>
        <id>935</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>MikaelFî/ê navê [[Heyeta Tehrîr El Şamê]] weke [[Heyeta Tehrîr Şam]] guhart</comment>
      <origin>1878009</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="962" sha1="tuocqg8cajysguvvkb7l572ifeej85k" xml:space="preserve">{{Sêwî|tarîx=kanûna pêşîn 2024}}
{{Agahîdank giştî}}
'''Heyeta Tehrîr El Şama (HTŞ)''', berê bi navê xwe yê berê [[Cebhet El Nusra]], rêxistineke [[Îslamîzm|îslamîst]]-[[Terorîzm|terorîst]] a [[Sûrî|Sûriyê]] ye.&lt;ref&gt;{{Jêder-kitêb |sernav=The Age of Political Jihadism: A Study of Hayat Tahrir al-Sham |paşnav=Y. Zelin |pêşnav=Aaron |weşanger=The Washington Institute for Near East Policy |sal=2022 |rr=7–12 |isbn=979-8-9854474-4-6 |cih=Washington DC, USA |beş=2: The Development of Political Jihadism }}&lt;/ref&gt;

27ê [[Çiriya paşîn|Çiriya Paşîn]] çekdarên girêdayî Heyeta Tehrîr El Şamê êrişî parêzgehên [[Heleb]] û [[Îdlib (parêzgeh)|Îdlibê]] kirin û di encama wan êrişan de HTŞyê gelek deverên Heleb û Îdlibê kontrol kirin.

== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}

{{Kontrola otorîteyê}}

[[Kategorî:Avabûnên 2017an li Asyayê]]
[[Kategorî:Avabûnên 2017an li Sûriyê]]
[[Kategorî:Terorîzm]]</text>
      <sha1>tuocqg8cajysguvvkb7l572ifeej85k</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878013</id>
      <parentid>1878011</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T15:00:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>MikaelF</username>
        <id>935</id>
      </contributor>
      <minor />
      <origin>1878013</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1092" sha1="bcqiyzwi62kxpqgvf0tbxje2rt7is0s" xml:space="preserve">{{Sêwî|tarîx=kanûna pêşîn 2024}}
{{Agahîdank giştî}}
'''Heyeta Tehrîr Şam ([[HTŞ]])''' yan jî '''Tehrîr Şam'''&lt;ref&gt;https://rojnameyaevro.com/ku/حەلەب-بوویە-مەیدانا-شەڕەکێ-نوو-ل-سووری/237560/&lt;/ref&gt;, berê bi navê xwe yê berê [[Cebhet El Nusra]], rêxistineke [[Îslamîzm|îslamîst]]-[[Terorîzm|terorîst]] a [[Sûrî|Sûriyê]] ye.&lt;ref&gt;{{Jêder-kitêb |sernav=The Age of Political Jihadism: A Study of Hayat Tahrir al-Sham |paşnav=Y. Zelin |pêşnav=Aaron |weşanger=The Washington Institute for Near East Policy |sal=2022 |rr=7–12 |isbn=979-8-9854474-4-6 |cih=Washington DC, USA |beş=2: The Development of Political Jihadism }}&lt;/ref&gt;

Di 27ê [[Çiriya paşîn|çiriya paşîn]] de çekdarên Tehrîr Şamê êrişî parêzgehên [[Heleb]] û [[Îdlib (parêzgeh)|Îdlibê]] kirin û di encama wan êrişan de HTŞyê gelek deverên Heleb û Îdlibê kontrol kirin.

== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}

{{Kontrola otorîteyê}}

[[Kategorî:Avabûnên 2017an li Asyayê]]
[[Kategorî:Avabûnên 2017an li Sûriyê]]
[[Kategorî:Terorîzm]]</text>
      <sha1>bcqiyzwi62kxpqgvf0tbxje2rt7is0s</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878014</id>
      <parentid>1878013</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T15:20:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>MikaelF</username>
        <id>935</id>
      </contributor>
      <minor />
      <origin>1878014</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1088" sha1="2kv49d4k8xjjg6t4tu9hvwo07drhra0" xml:space="preserve">{{Sêwî|tarîx=kanûna pêşîn 2024}}
{{Agahîdank giştî}}
'''Heyeta Tehrîr Şam ([[HTŞ]])''' yan jî '''Tehrîr Şam'''&lt;ref&gt;https://rojnameyaevro.com/ku/حەلەب-بوویە-مەیدانا-شەڕەکێ-نوو-ل-سووری/237560/&lt;/ref&gt;, berê bi navê xwe yê berê [[Eniya Nusre]], rêxistineke [[Îslamîzm|îslamîst]]-[[Terorîzm|terorîst]] a [[Sûrî|Sûriyê]] ye.&lt;ref&gt;{{Jêder-kitêb |sernav=The Age of Political Jihadism: A Study of Hayat Tahrir al-Sham |paşnav=Y. Zelin |pêşnav=Aaron |weşanger=The Washington Institute for Near East Policy |sal=2022 |rr=7–12 |isbn=979-8-9854474-4-6 |cih=Washington DC, USA |beş=2: The Development of Political Jihadism }}&lt;/ref&gt;

Di 27ê [[Çiriya paşîn|çiriya paşîn]] de çekdarên Tehrîr Şamê êrişî parêzgehên [[Heleb]] û [[Îdlib (parêzgeh)|Îdlibê]] kirin û di encama wan êrişan de HTŞyê gelek deverên Heleb û Îdlibê kontrol kirin.

== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}

{{Kontrola otorîteyê}}

[[Kategorî:Avabûnên 2017an li Asyayê]]
[[Kategorî:Avabûnên 2017an li Sûriyê]]
[[Kategorî:Terorîzm]]</text>
      <sha1>2kv49d4k8xjjg6t4tu9hvwo07drhra0</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878015</id>
      <parentid>1878014</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T15:26:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>MikaelF</username>
        <id>935</id>
      </contributor>
      <minor />
      <origin>1878015</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1149" sha1="715rymf7zxcllt23rx61b17i1y1dpry" xml:space="preserve">{{Sêwî|tarîx=kanûna pêşîn 2024}}
{{Agahîdank giştî}}
'''Heyeta Tehrîr Şam ([[HTŞ]])''' yan jî '''Tehrîr Şam'''&lt;ref&gt;https://rojnameyaevro.com/ku/حەلەب-بوویە-مەیدانا-شەڕەکێ-نوو-ل-سووری/237560/&lt;/ref&gt;, berê bi navê xwe yê berê [[Eniya Nusre]], rêxistineke [[Îslamîzm|îslamîst]]-[[Terorîzm|terorîst]] a [[Sûrî|Sûriyê]] ye.&lt;ref&gt;{{Jêder-kitêb |sernav=The Age of Political Jihadism: A Study of Hayat Tahrir al-Sham |paşnav=Y. Zelin |pêşnav=Aaron |weşanger=The Washington Institute for Near East Policy |sal=2022 |rr=7–12 |isbn=979-8-9854474-4-6 |cih=Washington DC, USA |beş=2: The Development of Political Jihadism }}&lt;/ref&gt;

== Êrişên Tehrîr Şamê li ser Helebê, 2024 ==
Di 27ê [[Çiriya paşîn|çiriya paşîn]] a 2024an de çekdarên Tehrîr Şamê êrişî parêzgehên [[Heleb]] û [[Îdlib (parêzgeh)|Îdlibê]] kirin û di encama wan êrişan de HTŞyê gelek deverên Heleb û Îdlibê kontrol kirin.

== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}

{{Kontrola otorîteyê}}

[[Kategorî:Avabûnên 2017an li Asyayê]]
[[Kategorî:Avabûnên 2017an li Sûriyê]]
[[Kategorî:Terorîzm]]</text>
      <sha1>715rymf7zxcllt23rx61b17i1y1dpry</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878016</id>
      <parentid>1878015</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T15:34:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>MikaelF</username>
        <id>935</id>
      </contributor>
      <minor />
      <origin>1878016</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1239" sha1="mdnjwg4ndvcy495tx6cxzodhtf65ufv" xml:space="preserve">{{Sêwî|tarîx=kanûna pêşîn 2024}}
{{Agahîdank giştî}}
'''Heyeta Tehrîr Şam''', bi kurtasî [[HTŞ]]), yan jî '''Tehrîr Şam'''&lt;ref&gt;https://rojnameyaevro.com/ku/حەلەب-بوویە-مەیدانا-شەڕەکێ-نوو-ل-سووری/237560/&lt;/ref&gt; (bi erebî: هيئة تحرير الشام, ''Hayʼat Taḥrīr aš-Šām''), berê bi navê xwe yê berê [[Eniya Nusre]], rêxistineke [[Îslamîzm|îslamîst]]-[[Terorîzm|terorîst]] a [[Sûrî|Sûriyê]] ye.&lt;ref&gt;{{Jêder-kitêb |sernav=The Age of Political Jihadism: A Study of Hayat Tahrir al-Sham |paşnav=Y. Zelin |pêşnav=Aaron |weşanger=The Washington Institute for Near East Policy |sal=2022 |rr=7–12 |isbn=979-8-9854474-4-6 |cih=Washington DC, USA |beş=2: The Development of Political Jihadism }}&lt;/ref&gt;

== Êrişên Tehrîr Şamê li ser Helebê, 2024 ==
Di 27ê [[Çiriya paşîn|çiriya paşîn]] a 2024an de çekdarên Tehrîr Şamê êrişî parêzgehên [[Heleb]] û [[Îdlib (parêzgeh)|Îdlibê]] kirin û di encama wan êrişan de HTŞyê gelek deverên Heleb û Îdlibê kontrol kirin.

== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}

{{Kontrola otorîteyê}}

[[Kategorî:Avabûnên 2017an li Asyayê]]
[[Kategorî:Avabûnên 2017an li Sûriyê]]
[[Kategorî:Terorîzm]]</text>
      <sha1>mdnjwg4ndvcy495tx6cxzodhtf65ufv</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878022</id>
      <parentid>1878016</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T16:32:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Balyozbot</username>
        <id>42414</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[User:Balyozxane/skrîpt/py/kuCosmeticsCore.py|Bot]]: Paqijiyên kozmetîk (Lînk paqij kir.)</comment>
      <origin>1878022</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1223" sha1="sa8l0x4k3jf5dc0y4gwrlnuo9tz5x9z" xml:space="preserve">{{Sêwî|tarîx=kanûna pêşîn 2024}}
{{Agahîdank giştî}}
'''Heyeta Tehrîr Şam''', bi kurtasî [[HTŞ]]), yan jî '''Tehrîr Şam'''&lt;ref&gt;https://rojnameyaevro.com/ku/حەلەب-بوویە-مەیدانا-شەڕەکێ-نوو-ل-سووری/237560/&lt;/ref&gt; (bi erebî: هيئة تحرير الشام, ''Hayʼat Taḥrīr aš-Šām''), berê bi navê xwe yê berê [[Eniya Nusre]], rêxistineke [[Îslamîzm|îslamîst]]-[[Terorîzm|terorîst]] a [[Sûrî|Sûriyê]] ye.&lt;ref&gt;{{Jêder-kitêb |sernav=The Age of Political Jihadism: A Study of Hayat Tahrir al-Sham |paşnav=Y. Zelin |pêşnav=Aaron |weşanger=The Washington Institute for Near East Policy |sal=2022 |rr=7–12 |isbn=979-8-9854474-4-6 |cih=Washington DC, USA |beş=2: The Development of Political Jihadism }}&lt;/ref&gt;

== Êrişên Tehrîr Şamê li ser Helebê, 2024 ==
Di 27ê [[çiriya paşîn]] a 2024an de çekdarên Tehrîr Şamê êrişî parêzgehên [[Heleb]] û [[Îdlib (parêzgeh)|Îdlibê]] kirin û di encama wan êrişan de HTŞyê gelek deverên Heleb û Îdlibê kontrol kirin.

== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}

{{Kontrola otorîteyê}}

[[Kategorî:Avabûnên 2017an li Asyayê]]
[[Kategorî:Avabûnên 2017an li Sûriyê]]
[[Kategorî:Terorîzm]]</text>
      <sha1>sa8l0x4k3jf5dc0y4gwrlnuo9tz5x9z</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878180</id>
      <parentid>1878022</parentid>
      <timestamp>2024-12-02T08:00:19Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Guherto</username>
        <id>41494</id>
      </contributor>
      <origin>1878180</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1280" sha1="shqugygbq3e7rqugjz5mwv26t74u0zz" xml:space="preserve">{{Sêwî|tarîx=kanûna pêşîn 2024}}
{{Agahîdank giştî}}
'''Heyeta Tehrîr Şam''' yan jî '''Tehrîr Şam''' (bi kurtasî [[HTŞ]]), &lt;ref&gt;https://rojnameyaevro.com/ku/حەلەب-بوویە-مەیدانا-شەڕەکێ-نوو-ل-سووری/237560/&lt;/ref&gt; (bi erebî: {{Bi-ar|هيئة تحرير الشام|Heyet Teḧrîr eş-Şam}}), berê bi navê xwe yê berê [[Eniya Nusre]], rêxistineke siyasî û çekdar ya sunî ya [[Îslamîzm|îslamîst]] a [[Sûrî|Sûriyê]] ye. Hin welat ev rêxistin terorîst bi nav dikin.&lt;ref&gt;{{Jêder-kitêb |sernav=The Age of Political Jihadism: A Study of Hayat Tahrir al-Sham |paşnav=Y. Zelin |pêşnav=Aaron |weşanger=The Washington Institute for Near East Policy |sal=2022 |rr=7–12 |isbn=979-8-9854474-4-6 |cih=Washington DC, USA |beş=2: The Development of Political Jihadism }}&lt;/ref&gt;

== Êrişên Tehrîr Şamê li ser Helebê, 2024 ==
Di 27ê [[çiriya paşîn]] a 2024an de çekdarên Tehrîr Şamê êrişî parêzgehên [[Heleb]] û [[Îdlib (parêzgeh)|Îdlibê]] kirin û di encama wan êrişan de HTŞyê gelek deverên Heleb û Îdlibê kontrol kirin.

== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}

{{Kontrola otorîteyê}}

[[Kategorî:Avabûnên 2017an li Asyayê]]
[[Kategorî:Avabûnên 2017an li Sûriyê]]
[[Kategorî:Terorîzm]]</text>
      <sha1>shqugygbq3e7rqugjz5mwv26t74u0zz</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878182</id>
      <parentid>1878180</parentid>
      <timestamp>2024-12-02T08:08:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Guherto</username>
        <id>41494</id>
      </contributor>
      <origin>1878182</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1411" sha1="nc7avkh7rlj8jfkz0gtu0625itqjs58" xml:space="preserve">{{Sêwî|tarîx=kanûna pêşîn 2024}}
{{Agahîdank giştî}}
'''Heyeta Tehrîr Şam''' yan jî '''Tehrîr Şam''' (bi kurtasî [[HTŞ]]), &lt;ref&gt;https://rojnameyaevro.com/ku/حەلەب-بوویە-مەیدانا-شەڕەکێ-نوو-ل-سووری/237560/&lt;/ref&gt; (bi erebî: {{Bi-ar|هيئة تحرير الشام|Heyet Teḧrîr eş-Şam}}), berê bi navê xwe yê berê [[Eniya Nusre]]{{Çavkanî hewce ye|tarîx=kanûna pêşîn 2024}}, rêxistineke siyasî û çekdar ya sunî ya [[Îslamîzm|îslamîst]] a [[Sûrî|Sûriyê]] ye. Hin welat ev rêxistin terorîst bi nav dikin.&lt;ref&gt;{{Jêder-kitêb |sernav=The Age of Political Jihadism: A Study of Hayat Tahrir al-Sham |paşnav=Y. Zelin |pêşnav=Aaron |weşanger=The Washington Institute for Near East Policy |sal=2022 |rr=7–12 |isbn=979-8-9854474-4-6 |cih=Washington DC, USA |beş=2: The Development of Political Jihadism }}&lt;/ref&gt;

== Êrişên Tehrîr Şamê li ser Helebê, 2024 ==
Di 27ê [[çiriya paşîn]] a 2024an de çekdarên Tehrîr Şamê êrişî parêzgehên [[Heleb]] û [[Îdlib (parêzgeh)|Îdlibê]] ku di bin destê rejîmê de bûn kirin û di encamê de HTŞyê gelek deverên Heleb û Îdlibê kirin bin destê xwe.{{Çavkanî hewce ye|tarîx=kanûna pêşîn 2024}}

== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}

{{Kontrola otorîteyê}}

[[Kategorî:Avabûnên 2017an li Asyayê]]
[[Kategorî:Avabûnên 2017an li Sûriyê]]
[[Kategorî:Terorîzm]]</text>
      <sha1>nc7avkh7rlj8jfkz0gtu0625itqjs58</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878192</id>
      <parentid>1878182</parentid>
      <timestamp>2024-12-02T09:32:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Balyozbot</username>
        <id>42414</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[User:Balyozxane/skrîpt/py/kuCosmeticsCore.py|Bot]]: Paqijiyên kozmetîk (Şablonên beralîkirî guhart, Niqteşanî piştî şablonê rast kir.)</comment>
      <origin>1878192</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1412" sha1="2kw20fkcf85ii8yidpb5f1rjl8ysl36" xml:space="preserve">{{Sêwî|tarîx=kanûna pêşîn 2024}}
{{Agahîdanka giştî}}
'''Heyeta Tehrîr Şam''' yan jî '''Tehrîr Şam''' (bi kurtasî [[HTŞ]]), &lt;ref&gt;https://rojnameyaevro.com/ku/حەلەب-بوویە-مەیدانا-شەڕەکێ-نوو-ل-سووری/237560/&lt;/ref&gt; (bi erebî: {{Bi-ar|هيئة تحرير الشام|Heyet Teḧrîr eş-Şam}}), berê bi navê xwe yê berê [[Eniya Nusre]],{{Çavkanî hewce ye|tarîx=kanûna pêşîn 2024}} rêxistineke siyasî û çekdar ya sunî ya [[Îslamîzm|îslamîst]] a [[Sûrî|Sûriyê]] ye. Hin welat ev rêxistin terorîst bi nav dikin.&lt;ref&gt;{{Jêder-kitêb |sernav=The Age of Political Jihadism: A Study of Hayat Tahrir al-Sham |paşnav=Y. Zelin |pêşnav=Aaron |weşanger=The Washington Institute for Near East Policy |sal=2022 |rr=7–12 |isbn=979-8-9854474-4-6 |cih=Washington DC, USA |beş=2: The Development of Political Jihadism }}&lt;/ref&gt;

== Êrişên Tehrîr Şamê li ser Helebê, 2024 ==
Di 27ê [[çiriya paşîn]] a 2024an de çekdarên Tehrîr Şamê êrişî parêzgehên [[Heleb]] û [[Îdlib (parêzgeh)|Îdlibê]] ku di bin destê rejîmê de bûn kirin û di encamê de HTŞyê gelek deverên Heleb û Îdlibê kirin bin destê xwe.{{Çavkanî hewce ye|tarîx=kanûna pêşîn 2024}}

== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}

{{Kontrola otorîteyê}}

[[Kategorî:Avabûnên 2017an li Asyayê]]
[[Kategorî:Avabûnên 2017an li Sûriyê]]
[[Kategorî:Terorîzm]]</text>
      <sha1>2kw20fkcf85ii8yidpb5f1rjl8ysl36</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kategorî:Avabûnên 2017an li Sûriyê</title>
    <ns>14</ns>
    <id>285610</id>
    <revision>
      <id>1878004</id>
      <timestamp>2024-12-01T12:52:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Balyozbot</username>
        <id>42414</id>
      </contributor>
      <comment>[[Bikarhêner:Balyozxane/skrîpt/py/category creator.py|Bot]]: Wekheva [[en:Category:2017 establishments in Syria]] hat çêkirin</comment>
      <origin>1878004</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="10" sha1="k9w34ebspiolaytmq1bieg2sr28hxep" xml:space="preserve">{{Otokat}}</text>
      <sha1>k9w34ebspiolaytmq1bieg2sr28hxep</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kategorî:2017 li Sûriyê</title>
    <ns>14</ns>
    <id>285611</id>
    <revision>
      <id>1878010</id>
      <timestamp>2024-12-01T13:53:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Balyozbot</username>
        <id>42414</id>
      </contributor>
      <comment>[[Bikarhêner:Balyozxane/skrîpt/py/category creator.py|Bot]]: Wekheva [[en:Category:2017 in Syria]] hat çêkirin</comment>
      <origin>1878010</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="10" sha1="k9w34ebspiolaytmq1bieg2sr28hxep" xml:space="preserve">{{Otokat}}</text>
      <sha1>k9w34ebspiolaytmq1bieg2sr28hxep</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Heyeta Tehrîr El Şamê</title>
    <ns>0</ns>
    <id>285612</id>
    <redirect title="Heyeta Tehrîr Şam" />
    <revision>
      <id>1878012</id>
      <timestamp>2024-12-01T14:54:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>MikaelF</username>
        <id>935</id>
      </contributor>
      <comment>MikaelFî/ê navê [[Heyeta Tehrîr El Şamê]] weke [[Heyeta Tehrîr Şam]] guhart</comment>
      <origin>1878012</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="37" sha1="kbyjw04o8jpuxwoltm1ut54qux0rbb2" xml:space="preserve">#BERALÎKIRIN [[Heyeta Tehrîr Şam]]</text>
      <sha1>kbyjw04o8jpuxwoltm1ut54qux0rbb2</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kategorî:Key Arthur</title>
    <ns>14</ns>
    <id>285613</id>
    <revision>
      <id>1878034</id>
      <timestamp>2024-12-01T16:56:58Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Avestaboy</username>
        <id>34898</id>
      </contributor>
      <comment>Rûpeleke vala hat çêkirin</comment>
      <origin>1878034</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="0" sha1="phoiac9h4m842xq45sp7s6u21eteeq1" />
      <sha1>phoiac9h4m842xq45sp7s6u21eteeq1</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878035</id>
      <parentid>1878034</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T16:59:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Avestaboy</username>
        <id>34898</id>
      </contributor>
      <origin>1878035</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="45" sha1="seyv0ex8cwyn08w8x9txz2w8a8fqbrp" xml:space="preserve">[[Kategorî:Keyên efsanewî yên brîtanî]]</text>
      <sha1>seyv0ex8cwyn08w8x9txz2w8a8fqbrp</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878036</id>
      <parentid>1878035</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T17:00:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Avestaboy</username>
        <id>34898</id>
      </contributor>
      <origin>1878036</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="91" sha1="9r46fzhb98t4b5pe4mq3ijf4aoc6895" xml:space="preserve">{{Kategoriya Commonsê}}
{{Gotara bingehîn}}
[[Kategorî:Keyên efsanewî yên brîtanî]]</text>
      <sha1>9r46fzhb98t4b5pe4mq3ijf4aoc6895</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878078</id>
      <parentid>1878036</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T17:53:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Balyozbot</username>
        <id>42414</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[Bikarhêner:Balyozxane/skrîpt/py/categorizeWithCreator.py|Bot]]: Kategoriyên kêm ji en.wîkiyê lê hatin zêdekirin; paqijiyên kozmetîk (Binê standard kir.)</comment>
      <origin>1878078</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="131" sha1="42b3a746gs37rm7niena3ikeqh7nkjt" xml:space="preserve">{{Kategoriya Commonsê}}
{{Gotara bingehîn}}

[[Kategorî:Keyên efsanewî yên brîtanî]]
[[Kategorî:Superlehengên brîtanî]]</text>
      <sha1>42b3a746gs37rm7niena3ikeqh7nkjt</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kategorî:Keyên efsanewî yên brîtanî</title>
    <ns>14</ns>
    <id>285614</id>
    <revision>
      <id>1878037</id>
      <timestamp>2024-12-01T17:01:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Avestaboy</username>
        <id>34898</id>
      </contributor>
      <comment>Rûpeleke vala hat çêkirin</comment>
      <origin>1878037</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="0" sha1="phoiac9h4m842xq45sp7s6u21eteeq1" />
      <sha1>phoiac9h4m842xq45sp7s6u21eteeq1</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878040</id>
      <parentid>1878037</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T17:04:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Avestaboy</username>
        <id>34898</id>
      </contributor>
      <origin>1878040</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="36" sha1="jim5p2e54fyogwmrgzbd1b4jq9yoa55" xml:space="preserve">[[Kategorî:Brîtaniyên efsanewî]]</text>
      <sha1>jim5p2e54fyogwmrgzbd1b4jq9yoa55</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878042</id>
      <parentid>1878040</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T17:05:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Avestaboy</username>
        <id>34898</id>
      </contributor>
      <origin>1878042</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="61" sha1="p3w91ffqymr130utcj78uv04qxli2qw" xml:space="preserve">{{Kategoriya Commonsê}}
[[Kategorî:Brîtaniyên efsanewî]]</text>
      <sha1>p3w91ffqymr130utcj78uv04qxli2qw</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kategorî:Malbata Key Arthur</title>
    <ns>14</ns>
    <id>285615</id>
    <revision>
      <id>1878044</id>
      <timestamp>2024-12-01T17:08:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Avestaboy</username>
        <id>34898</id>
      </contributor>
      <comment>Rûpeleke vala hat çêkirin</comment>
      <origin>1878044</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="0" sha1="phoiac9h4m842xq45sp7s6u21eteeq1" />
      <sha1>phoiac9h4m842xq45sp7s6u21eteeq1</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878045</id>
      <parentid>1878044</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T17:09:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Avestaboy</username>
        <id>34898</id>
      </contributor>
      <origin>1878045</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="24" sha1="6ztjt5stjm1frk23yn1ntyc75qfucbi" xml:space="preserve">[[Kategorî:Key Arthur]]</text>
      <sha1>6ztjt5stjm1frk23yn1ntyc75qfucbi</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kategorî:Mîtolojiya walesî</title>
    <ns>14</ns>
    <id>285616</id>
    <revision>
      <id>1878048</id>
      <timestamp>2024-12-01T17:12:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Avestaboy</username>
        <id>34898</id>
      </contributor>
      <comment>Rûpeleke vala hat çêkirin</comment>
      <origin>1878048</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="0" sha1="phoiac9h4m842xq45sp7s6u21eteeq1" />
      <sha1>phoiac9h4m842xq45sp7s6u21eteeq1</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878049</id>
      <parentid>1878048</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T17:12:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Avestaboy</username>
        <id>34898</id>
      </contributor>
      <origin>1878049</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="45" sha1="2wk9zlhk27bl8ps6eflthtt7pzqxpgi" xml:space="preserve">{{Kategoriya Commonsê}}
{{Gotara bingehîn}}</text>
      <sha1>2wk9zlhk27bl8ps6eflthtt7pzqxpgi</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878050</id>
      <parentid>1878049</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T17:14:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Avestaboy</username>
        <id>34898</id>
      </contributor>
      <origin>1878050</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="78" sha1="dfmfrzr42hh4gn8m8o2qgzn6hutwga7" xml:space="preserve">{{Kategoriya Commonsê}}
{{Gotara bingehîn}}
[[Kategorî:Mîtolojiya keltî]]</text>
      <sha1>dfmfrzr42hh4gn8m8o2qgzn6hutwga7</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878052</id>
      <parentid>1878050</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T17:17:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Avestaboy</username>
        <id>34898</id>
      </contributor>
      <origin>1878052</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="107" sha1="rqljv1sbksg95im4b84uzp2pz105766" xml:space="preserve">{{Kategoriya Commonsê}}
{{Gotara bingehîn}}
[[Kategorî:Çanda Walesê]]
[[Kategorî:Mîtolojiya keltî]]</text>
      <sha1>rqljv1sbksg95im4b84uzp2pz105766</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878053</id>
      <parentid>1878052</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T17:17:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Avestaboy</username>
        <id>34898</id>
      </contributor>
      <origin>1878053</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="143" sha1="pstno8f3ohoui8nza6xzyx3zreqz7ru" xml:space="preserve">{{Kategoriya Commonsê}}
{{Gotara bingehîn}}
[[Kategorî:Çanda Walesê]]
[[Kategorî:Mîtolojiya brîtanî]]
[[Kategorî:Mîtolojiya keltî]]</text>
      <sha1>pstno8f3ohoui8nza6xzyx3zreqz7ru</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kategorî:Mîtolojiya keltî</title>
    <ns>14</ns>
    <id>285617</id>
    <revision>
      <id>1878051</id>
      <timestamp>2024-12-01T17:16:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Avestaboy</username>
        <id>34898</id>
      </contributor>
      <comment>Rûpeleke vala hat çêkirin</comment>
      <origin>1878051</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="0" sha1="phoiac9h4m842xq45sp7s6u21eteeq1" />
      <sha1>phoiac9h4m842xq45sp7s6u21eteeq1</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878054</id>
      <parentid>1878051</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T17:24:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Avestaboy</username>
        <id>34898</id>
      </contributor>
      <origin>1878054</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="45" sha1="2wk9zlhk27bl8ps6eflthtt7pzqxpgi" xml:space="preserve">{{Kategoriya Commonsê}}
{{Gotara bingehîn}}</text>
      <sha1>2wk9zlhk27bl8ps6eflthtt7pzqxpgi</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878055</id>
      <parentid>1878054</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T17:24:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Avestaboy</username>
        <id>34898</id>
      </contributor>
      <origin>1878055</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="79" sha1="twfvea9lshz9hwanfzp5xe0qqffiw73" xml:space="preserve">{{Kategoriya Commonsê}}
{{Gotara bingehîn}}
[[Kategorî:Mîtolojiya ewropî]]</text>
      <sha1>twfvea9lshz9hwanfzp5xe0qqffiw73</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878056</id>
      <parentid>1878055</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T17:25:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Avestaboy</username>
        <id>34898</id>
      </contributor>
      <origin>1878056</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="110" sha1="7e196nsexfsuj6283qkagsnbaaad500" xml:space="preserve">{{Kategoriya Commonsê}}
{{Gotara bingehîn}}
[[Kategorî:Mîtolojiya ewropî]]
[[Kategorî:Zargotina keltî]]</text>
      <sha1>7e196nsexfsuj6283qkagsnbaaad500</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kategorî:Zargotina keltî</title>
    <ns>14</ns>
    <id>285618</id>
    <revision>
      <id>1878057</id>
      <timestamp>2024-12-01T17:26:03Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Avestaboy</username>
        <id>34898</id>
      </contributor>
      <comment>Rûpeleke vala hat çêkirin</comment>
      <origin>1878057</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="0" sha1="phoiac9h4m842xq45sp7s6u21eteeq1" />
      <sha1>phoiac9h4m842xq45sp7s6u21eteeq1</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878058</id>
      <parentid>1878057</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T17:27:58Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Avestaboy</username>
        <id>34898</id>
      </contributor>
      <origin>1878058</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="31" sha1="56fhwcjzoq0q7k3x7hu3bf79p5rboxw" xml:space="preserve">[[Kategorî:Wêjeya brîtanî]]</text>
      <sha1>56fhwcjzoq0q7k3x7hu3bf79p5rboxw</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878059</id>
      <parentid>1878058</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T17:28:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Avestaboy</username>
        <id>34898</id>
      </contributor>
      <origin>1878059</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="63" sha1="cmtb4jo8eb9afej61hgjezgbjpguepj" xml:space="preserve">[[Kategorî:Wêjeya brîtanî]]
[[Kategorî:Zargotina ewropî]]</text>
      <sha1>cmtb4jo8eb9afej61hgjezgbjpguepj</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878061</id>
      <parentid>1878059</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T17:30:07Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Avestaboy</username>
        <id>34898</id>
      </contributor>
      <origin>1878061</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="102" sha1="cvqf1511gijwwpd4xyt5du0wjcz1pzi" xml:space="preserve">[[Kategorî:Çanda keltî ya kevnare]]
[[Kategorî:Wêjeya brîtanî]]
[[Kategorî:Zargotina ewropî]]</text>
      <sha1>cvqf1511gijwwpd4xyt5du0wjcz1pzi</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kategorî:Çanda keltî ya kevnare</title>
    <ns>14</ns>
    <id>285619</id>
    <revision>
      <id>1878062</id>
      <timestamp>2024-12-01T17:30:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Avestaboy</username>
        <id>34898</id>
      </contributor>
      <comment>Rûpeleke vala hat çêkirin</comment>
      <origin>1878062</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="0" sha1="phoiac9h4m842xq45sp7s6u21eteeq1" />
      <sha1>phoiac9h4m842xq45sp7s6u21eteeq1</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878063</id>
      <parentid>1878062</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T17:32:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Avestaboy</username>
        <id>34898</id>
      </contributor>
      <origin>1878063</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="27" sha1="mzz3cs9nnn8zueqkgxlslw84w3xl5v2" xml:space="preserve">[[Kategorî:Çanda keltî]]</text>
      <sha1>mzz3cs9nnn8zueqkgxlslw84w3xl5v2</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878064</id>
      <parentid>1878063</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T17:33:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Avestaboy</username>
        <id>34898</id>
      </contributor>
      <origin>1878064</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="56" sha1="1e1e4lnw3zeeu0pagqgv77od0u4pklt" xml:space="preserve">[[Kategorî:Çanda keltî]]
[[Kategorî:Çanda kevnare]]</text>
      <sha1>1e1e4lnw3zeeu0pagqgv77od0u4pklt</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kategorî:Çanda keltî</title>
    <ns>14</ns>
    <id>285620</id>
    <revision>
      <id>1878065</id>
      <timestamp>2024-12-01T17:34:08Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Avestaboy</username>
        <id>34898</id>
      </contributor>
      <comment>Rûpeleke vala hat çêkirin</comment>
      <origin>1878065</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="0" sha1="phoiac9h4m842xq45sp7s6u21eteeq1" />
      <sha1>phoiac9h4m842xq45sp7s6u21eteeq1</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878066</id>
      <parentid>1878065</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T17:35:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Avestaboy</username>
        <id>34898</id>
      </contributor>
      <origin>1878066</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="24" sha1="mvsqylo4l8vhbb7zyjpch482g6kym6h" xml:space="preserve">{{Kategoriya Commonsê}}</text>
      <sha1>mvsqylo4l8vhbb7zyjpch482g6kym6h</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878067</id>
      <parentid>1878066</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T17:36:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Avestaboy</username>
        <id>34898</id>
      </contributor>
      <origin>1878067</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="43" sha1="4k2248hvcyrvaev52xdmsge7og9ci51" xml:space="preserve">{{Kategoriya Commonsê}}
[[Kategorî:Kelt]]</text>
      <sha1>4k2248hvcyrvaev52xdmsge7og9ci51</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kategorî:Zargotina walesî</title>
    <ns>14</ns>
    <id>285621</id>
    <revision>
      <id>1878069</id>
      <timestamp>2024-12-01T17:40:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Avestaboy</username>
        <id>34898</id>
      </contributor>
      <comment>Rûpeleke vala hat çêkirin</comment>
      <origin>1878069</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="0" sha1="phoiac9h4m842xq45sp7s6u21eteeq1" />
      <sha1>phoiac9h4m842xq45sp7s6u21eteeq1</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878070</id>
      <parentid>1878069</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T17:42:06Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Avestaboy</username>
        <id>34898</id>
      </contributor>
      <origin>1878070</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="33" sha1="iiv3gx1ix78dxi2c0dxpq6h7fjowrg0" xml:space="preserve">[[Kategorî:Zargotina brîtanî]]</text>
      <sha1>iiv3gx1ix78dxi2c0dxpq6h7fjowrg0</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878071</id>
      <parentid>1878070</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T17:42:39Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Avestaboy</username>
        <id>34898</id>
      </contributor>
      <origin>1878071</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="64" sha1="8rnksxzw0bvvzdfe2pcn69vj5ze0b5e" xml:space="preserve">[[Kategorî:Zargotina brîtanî]]
[[Kategorî:Zargotina keltî]]</text>
      <sha1>8rnksxzw0bvvzdfe2pcn69vj5ze0b5e</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878072</id>
      <parentid>1878071</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T17:43:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Avestaboy</username>
        <id>34898</id>
      </contributor>
      <origin>1878072</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="106" sha1="dsat9uz48u72o0cw939w8v6d705kcaz" xml:space="preserve">[[Kategorî:Zargotina brîtanî]]
[[Kategorî:Zargotina keltî]]
[[Kategorî:Zargotin li gorî neteweyan]]</text>
      <sha1>dsat9uz48u72o0cw939w8v6d705kcaz</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kategorî:Uther Pendragon</title>
    <ns>14</ns>
    <id>285622</id>
    <revision>
      <id>1878074</id>
      <timestamp>2024-12-01T17:51:31Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Avestaboy</username>
        <id>34898</id>
      </contributor>
      <comment>Rûpeleke vala hat çêkirin</comment>
      <origin>1878074</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="0" sha1="phoiac9h4m842xq45sp7s6u21eteeq1" />
      <sha1>phoiac9h4m842xq45sp7s6u21eteeq1</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878076</id>
      <parentid>1878074</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T17:52:41Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Avestaboy</username>
        <id>34898</id>
      </contributor>
      <origin>1878076</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="45" sha1="2wk9zlhk27bl8ps6eflthtt7pzqxpgi" xml:space="preserve">{{Kategoriya Commonsê}}
{{Gotara bingehîn}}</text>
      <sha1>2wk9zlhk27bl8ps6eflthtt7pzqxpgi</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878077</id>
      <parentid>1878076</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T17:53:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Avestaboy</username>
        <id>34898</id>
      </contributor>
      <origin>1878077</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="79" sha1="0y4hf6u16589w52ir9dd3woh4emy9uo" xml:space="preserve">{{Kategoriya Commonsê}}
{{Gotara bingehîn}}
[[Kategorî: Malbata Key Arthur]]</text>
      <sha1>0y4hf6u16589w52ir9dd3woh4emy9uo</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878079</id>
      <parentid>1878077</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T17:54:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Avestaboy</username>
        <id>34898</id>
      </contributor>
      <origin>1878079</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="125" sha1="po01ntu3nr2u024nvgbkhmqv36pl3wm" xml:space="preserve">{{Kategoriya Commonsê}}
{{Gotara bingehîn}}
[[Kategorî:Keyên efsanewî yên brîtanî]]
[[Kategorî: Malbata Key Arthur]]</text>
      <sha1>po01ntu3nr2u024nvgbkhmqv36pl3wm</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Marif Xeznedar</title>
    <ns>0</ns>
    <id>285623</id>
    <revision>
      <id>1878081</id>
      <timestamp>2024-12-01T18:09:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Guherto</username>
        <id>41494</id>
      </contributor>
      <comment>Tercime ji https://en.wikipedia.org/wiki/Maruf_Khaznadar</comment>
      <origin>1878081</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4384" sha1="flmjiek6dy3upqn2abwr165g6s0ksvm" xml:space="preserve">'''Marif Xeznedar''' (bi îngilîzî: Maruf Khaznadar, bi alfaba kurdî ya erebî: مارف خەزنەدار), akademîsyen û nivîskarekî kurd bû ko di sala 1930 di çêbû û di sala 2010 de mir.

Ew li [[Hewlêr (paytext)|Hewlêrê]] çêbû û li Hewlêr û Kerkûkê dest bi elimînê kir. Wî li [[Zanîngeha Bexdayê|Ûnîversîteya Bexdaye]] xwend û di sala 1957an de li ser zimanê erebî û edebiyata erebî &quot;bachelor's degree&quot; stand. Ji sala 1957 heta 1959an li Kerkûkê wek meelmê lîsekê şuxulî. Di sala 1960an de bursek danê deqena xwendina xwe li Enstîtuya Rojhilatê ya [[Akademiya Ilman ya Yekîtiya Sovyetê]] li [[Sankt Petersburg, Rûsya|Lenîngradê]] dewam bike û di sala 1963an de li ser edebiyata Kurdî doktoratê xwe wergirt. Ji 1963 heta 1968an ew wek hevkarê lêkolînê li eynî enstîtuyê şuxulî. Di sala 1969an de dest bi elimandinê kir li Fakulteya Edebiyatê ya Zanîngeha Bexdayê kir û di sala 1972an de bû serokê Qeta Kurdî û di sala 1979an de derbasî dereca profesorê bû.

Ji sala 1970 heta 1974an ew wek edîtorê kovarên kurdî ''Defterî Kurdewarî'' û ''Nuserî Kurd'' jî kar dikir. Wî gelek kitêb û nivîsarên bi kurdî (soranî), [[Zimanê erebî|erebî]] û [[Zimanê rûsî|rûsî]] weşandin.&lt;ref&gt;[http://www.pertwk.com/pdf/kurdnasy.pdf Kurdnasi] (Li rûpelên 66–71 meyzîne ji bonî biyografiya Xeznedar)&lt;/ref&gt;

Di 25ê tişrîna pêşî ya sala 2020 (2020-10-25) de mir.

== Kitêb ==

# Al-Adl al-ejtem'ee, tercime ji kurdî, Baghdad, 1954.
# Aghani Kurdistan, Bexda, 1956. (bi erebî)
# Kêş û Qafiye le Şê'rî Kurdîda, Bexda, 1962. (bi soranî)
# Ocherk istorii sovremennoi kurdskoi literatury (Tarîxa edebiyata kurdî ya modern), Nauka Publishers, Mosko, 1967. (bi rûsî)
# Al-Akrad: Mulahezat u Enteba'at, ji [[Vladîmîr Mînorskî|Minorsky]], tercime ji rûsî, 99 rûpel, al-Nujum Publishers, Bexda, 1968. (bi erebî)
# The Twelve Horsemen of Mariwan and Fifteen Other Kurdish Tales, Mosko, 1968. (bi rûsî)
# ''Bûke şûşe'', Short story, 59 pp., Bexda, 1969. (bi soranî)
# Eleman kurdî (Koma çîrokan), Bexda, 1969. (bi soranî)
# ''Ebdulla Begî Misbah - Dîwan, Şaîrî Gewrey Xakî Mukriyan'' (Dîwana Ebdilla Begê Misbah, Saîrê mezin yê Mukriyan), 59 rûpel, Irshad Publishers, Bexda, 1970. (bi soranî)
# ''Ziman û Edebî Kurdî bo Polî Pêncemî Amadeyî'' (Zimanê û edebiyata kurdî ji bonî sinifê pênca yê amadeyî), Bexda, 1971.
# Analîz û edilandina &quot;''Arabic Grammar in Kurdish''&quot; ([[Serfa Kurmancî]]) ya by [[Eliyê Teremaxî|Elî Teremaxî]], Dar al-Zaman Publishers, Baghdad, 1977. (bi kurmancî)
# Analîz û edilandina koleksiyona [[Nalî]] ya şiîran. Bexda, 1977. (bi kurdî)
# ''Makhtutat Farida u Matbooat Nareda'', Baghdad, 1978. (bi erebî)
# ''Tarikh Esteshraq wa al-Dersast al-Arabiya wa al-Kurdiya fi al-Mothaf al-Asiwi 1818-1968'' (Tarîxa oriyentalîsmê û lêkolînên erebî û kurdî), tercima ji rûsî, Bexda, 1980. (bi erebî)
# ''Al-Rehalata al-Rus fi Sharqa al-Awsat'', tercime ji rûsî, 431 rûpel, Beyrût, 1981. (bi erebî)
# ''Nalî le Defterî Nemirîda'' (Nalî di deftera nemir de), Bexda, 1981. (bi soranî)
# ''Le Babet Mêjûy Edebî Kurdiyewe'' (Li ser mesela tarîxa edebiyata kurdî), Bexda, 1984. (bi soranî)
# ''Kurdyade'', London, 1985. (bi soranî)
# ''Geştêk bo Erzurûm'' (Seyranek ber bi Erzîromê), [[Aleksandr Pûşkîn|Pushkin]], tercime ji rûsî, Swêd, 1995. (bi soranî)
# ''Edebî Rusî û Kêşey Pasternak'' (Edebiyata rûsî û problema [[Borîs Pasternak|Pasternak]]), Hewlêr, 1999. (bi soranî)
# ''Mêjûy Edebî Kurdî'' (Tarîxa edebiyata kurdî), 7 cild, Aras Publishers, Hewlêr, 2001-2006. (bi soranî)
# ''Berew Roj'', koleksiyona çîrokên kin, 224 rûpel, Soran Publishers, Silêmanî, 2006. (bi soranî)

== Nivîsar ==

# ''Kurdish Prose'' (1945-1961), The Journal of Kurdish Studies, Vol. 2, 1996-1997, rûpel 65-70
# ''The image of the struggle for national rights in Kurdish literature'', di ''Between Imagination and Denial:Kurds as Subjects and Objects of Political and Social Processes'', konferanseke ji aliyê Ûnîversîteya Azad ya Berlînê ve, gulana 1998.

== Not ==
&lt;references responsive=&quot;1&quot;&gt;&lt;/references&gt;
{{Kontrola otorîteyê}}
[[Kategorî:Dîroknasên kurd]]
[[Kategorî:Nivîskarên zimanê kurdî]]
[[Kategorî:Mirin 2010]]
[[Kategorî:Jidayikbun 1930]]</text>
      <sha1>flmjiek6dy3upqn2abwr165g6s0ksvm</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878085</id>
      <parentid>1878081</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T18:12:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Guherto</username>
        <id>41494</id>
      </contributor>
      <origin>1878085</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4381" sha1="2ft63j9naitxqmpumxtyu7xkxf7xm5e" xml:space="preserve">'''Marif Xeznedar''' (bi îngilîzî: Maruf Khaznadar, bi alfaba kurdî ya erebî: مارف خەزنەدار), akademîsyen û nivîskarekî kurd bû ko di sala 1930 di çêbû û de sala 2010 de mir.

Ew li [[Hewlêr (paytext)|Hewlêrê]] çêbû û li Hewlêr û Kerkûkê dest bi elimînê kir. Wî li [[Zanîngeha Bexdayê|Ûnîversîteya Bexdaye]] xwend û di sala 1957an de li ser zimanê erebî û edebiyata erebî &quot;bachelor's degree&quot; stand. Ji sala 1957 heta 1959an li Kerkûkê wek meelmê lîsekê şuxulî. Di sala 1960an de bursek danê deqena xwendina xwe li Enstîtuya Rojhilatê ya [[Akademiya Ilman ya Yekîtiya Sovyetê]] li [[Sankt Petersburg, Rûsya|Lenîngradê]] dewam bike û di sala 1963an de li ser edebiyata kurdî doktorata xwe stand. Ji 1963 heta 1968an ew wek hevkarê lêkolînê li eynî enstîtuyê şuxulî. Di sala 1969an de dest bi elimandinê kir li Fakulteya Edebiyatê ya Zanîngeha Bexdayê kir û di sala 1972an de bû serokê Qeta Kurdî û di sala 1979an de derbasî dereca profesorê bû.

Ji sala 1970 heta 1974an ew wek edîtorê kovarên kurdî ''Defterî Kurdewarî'' û ''Nuserî Kurd'' jî kar dikir. Wî gelek kitêb û nivîsarên bi kurdî (soranî), [[Zimanê erebî|erebî]] û [[Zimanê rûsî|rûsî]] weşandin.&lt;ref&gt;[http://www.pertwk.com/pdf/kurdnasy.pdf Kurdnasi] (Li rûpelên 66–71 meyzîne ji bonî biyografiya Xeznedar)&lt;/ref&gt;

Di 25ê tişrîna pêşî ya sala 2020 (2020-10-25) de mir.

== Kitêb ==

# Al-Adl al-ejtem'ee, tercime ji kurdî, Baghdad, 1954.
# Aghani Kurdistan, Bexda, 1956. (bi erebî)
# Kêş û Qafiye le Şê'rî Kurdîda, Bexda, 1962. (bi soranî)
# Ocherk istorii sovremennoi kurdskoi literatury (Tarîxa edebiyata kurdî ya modern), Nauka Publishers, Mosko, 1967. (bi rûsî)
# Al-Akrad: Mulahezat u Enteba'at, ji [[Vladîmîr Mînorskî|Minorsky]], tercime ji rûsî, 99 rûpel, al-Nujum Publishers, Bexda, 1968. (bi erebî)
# The Twelve Horsemen of Mariwan and Fifteen Other Kurdish Tales, Mosko, 1968. (bi rûsî)
# ''Bûke şûşe'', Short story, 59 pp., Bexda, 1969. (bi soranî)
# Eleman kurdî (Koma çîrokan), Bexda, 1969. (bi soranî)
# ''Ebdulla Begî Misbah - Dîwan, Şaîrî Gewrey Xakî Mukriyan'' (Dîwana Ebdilla Begê Misbah, Saîrê mezin yê Mukriyan), 59 rûpel, Irshad Publishers, Bexda, 1970. (bi soranî)
# ''Ziman û Edebî Kurdî bo Polî Pêncemî Amadeyî'' (Zimanê û edebiyata kurdî ji bonî sinifê pênca yê amadeyî), Bexda, 1971.
# Analîz û edilandina &quot;''Arabic Grammar in Kurdish''&quot; ([[Serfa Kurmancî]]) ya by [[Eliyê Teremaxî|Elî Teremaxî]], Dar al-Zaman Publishers, Baghdad, 1977. (bi kurmancî)
# Analîz û edilandina koleksiyona [[Nalî]] ya şiîran. Bexda, 1977. (bi kurdî)
# ''Makhtutat Farida u Matbooat Nareda'', Baghdad, 1978. (bi erebî)
# ''Tarikh Esteshraq wa al-Dersast al-Arabiya wa al-Kurdiya fi al-Mothaf al-Asiwi 1818-1968'' (Tarîxa oriyentalîsmê û lêkolînên erebî û kurdî), tercima ji rûsî, Bexda, 1980. (bi erebî)
# ''Al-Rehalata al-Rus fi Sharqa al-Awsat'', tercime ji rûsî, 431 rûpel, Beyrût, 1981. (bi erebî)
# ''Nalî le Defterî Nemirîda'' (Nalî di deftera nemir de), Bexda, 1981. (bi soranî)
# ''Le Babet Mêjûy Edebî Kurdiyewe'' (Li ser mesela tarîxa edebiyata kurdî), Bexda, 1984. (bi soranî)
# ''Kurdyade'', London, 1985. (bi soranî)
# ''Geştêk bo Erzurûm'' (Seyranek ber bi Erzîromê), [[Aleksandr Pûşkîn|Pushkin]], tercime ji rûsî, Swêd, 1995. (bi soranî)
# ''Edebî Rusî û Kêşey Pasternak'' (Edebiyata rûsî û problema [[Borîs Pasternak|Pasternak]]), Hewlêr, 1999. (bi soranî)
# ''Mêjûy Edebî Kurdî'' (Tarîxa edebiyata kurdî), 7 cild, Aras Publishers, Hewlêr, 2001-2006. (bi soranî)
# ''Berew Roj'', koleksiyona çîrokên kin, 224 rûpel, Soran Publishers, Silêmanî, 2006. (bi soranî)

== Nivîsar ==

# ''Kurdish Prose'' (1945-1961), The Journal of Kurdish Studies, Vol. 2, 1996-1997, rûpel 65-70
# ''The image of the struggle for national rights in Kurdish literature'', di ''Between Imagination and Denial:Kurds as Subjects and Objects of Political and Social Processes'', konferanseke ji aliyê Ûnîversîteya Azad ya Berlînê ve, gulana 1998.

== Not ==
&lt;references responsive=&quot;1&quot;&gt;&lt;/references&gt;
{{Kontrola otorîteyê}}
[[Kategorî:Dîroknasên kurd]]
[[Kategorî:Nivîskarên zimanê kurdî]]
[[Kategorî:Mirin 2010]]
[[Kategorî:Jidayikbun 1930]]</text>
      <sha1>2ft63j9naitxqmpumxtyu7xkxf7xm5e</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878086</id>
      <parentid>1878085</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T18:12:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Guherto</username>
        <id>41494</id>
      </contributor>
      <origin>1878086</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4381" sha1="0qelk0i4jrinvvjnom7z0z8am1m3e5f" xml:space="preserve">'''Marif Xeznedar''' (bi îngilîzî: Maruf Khaznadar, bi alfaba kurdî ya erebî: مارف خەزنەدار), akademîsyen û nivîskarekî kurd bû ko di sala 1930 de çêbû û di sala 2010 de mir.

Ew li [[Hewlêr (paytext)|Hewlêrê]] çêbû û li Hewlêr û Kerkûkê dest bi elimînê kir. Wî li [[Zanîngeha Bexdayê|Ûnîversîteya Bexdaye]] xwend û di sala 1957an de li ser zimanê erebî û edebiyata erebî &quot;bachelor's degree&quot; stand. Ji sala 1957 heta 1959an li Kerkûkê wek meelmê lîsekê şuxulî. Di sala 1960an de bursek danê deqena xwendina xwe li Enstîtuya Rojhilatê ya [[Akademiya Ilman ya Yekîtiya Sovyetê]] li [[Sankt Petersburg, Rûsya|Lenîngradê]] dewam bike û di sala 1963an de li ser edebiyata kurdî doktorata xwe stand. Ji 1963 heta 1968an ew wek hevkarê lêkolînê li eynî enstîtuyê şuxulî. Di sala 1969an de dest bi elimandinê kir li Fakulteya Edebiyatê ya Zanîngeha Bexdayê kir û di sala 1972an de bû serokê Qeta Kurdî û di sala 1979an de derbasî dereca profesorê bû.

Ji sala 1970 heta 1974an ew wek edîtorê kovarên kurdî ''Defterî Kurdewarî'' û ''Nuserî Kurd'' jî kar dikir. Wî gelek kitêb û nivîsarên bi kurdî (soranî), [[Zimanê erebî|erebî]] û [[Zimanê rûsî|rûsî]] weşandin.&lt;ref&gt;[http://www.pertwk.com/pdf/kurdnasy.pdf Kurdnasi] (Li rûpelên 66–71 meyzîne ji bonî biyografiya Xeznedar)&lt;/ref&gt;

Di 25ê tişrîna pêşî ya sala 2020 (2020-10-25) de mir.

== Kitêb ==

# Al-Adl al-ejtem'ee, tercime ji kurdî, Baghdad, 1954.
# Aghani Kurdistan, Bexda, 1956. (bi erebî)
# Kêş û Qafiye le Şê'rî Kurdîda, Bexda, 1962. (bi soranî)
# Ocherk istorii sovremennoi kurdskoi literatury (Tarîxa edebiyata kurdî ya modern), Nauka Publishers, Mosko, 1967. (bi rûsî)
# Al-Akrad: Mulahezat u Enteba'at, ji [[Vladîmîr Mînorskî|Minorsky]], tercime ji rûsî, 99 rûpel, al-Nujum Publishers, Bexda, 1968. (bi erebî)
# The Twelve Horsemen of Mariwan and Fifteen Other Kurdish Tales, Mosko, 1968. (bi rûsî)
# ''Bûke şûşe'', Short story, 59 pp., Bexda, 1969. (bi soranî)
# Eleman kurdî (Koma çîrokan), Bexda, 1969. (bi soranî)
# ''Ebdulla Begî Misbah - Dîwan, Şaîrî Gewrey Xakî Mukriyan'' (Dîwana Ebdilla Begê Misbah, Saîrê mezin yê Mukriyan), 59 rûpel, Irshad Publishers, Bexda, 1970. (bi soranî)
# ''Ziman û Edebî Kurdî bo Polî Pêncemî Amadeyî'' (Zimanê û edebiyata kurdî ji bonî sinifê pênca yê amadeyî), Bexda, 1971.
# Analîz û edilandina &quot;''Arabic Grammar in Kurdish''&quot; ([[Serfa Kurmancî]]) ya by [[Eliyê Teremaxî|Elî Teremaxî]], Dar al-Zaman Publishers, Baghdad, 1977. (bi kurmancî)
# Analîz û edilandina koleksiyona [[Nalî]] ya şiîran. Bexda, 1977. (bi kurdî)
# ''Makhtutat Farida u Matbooat Nareda'', Baghdad, 1978. (bi erebî)
# ''Tarikh Esteshraq wa al-Dersast al-Arabiya wa al-Kurdiya fi al-Mothaf al-Asiwi 1818-1968'' (Tarîxa oriyentalîsmê û lêkolînên erebî û kurdî), tercima ji rûsî, Bexda, 1980. (bi erebî)
# ''Al-Rehalata al-Rus fi Sharqa al-Awsat'', tercime ji rûsî, 431 rûpel, Beyrût, 1981. (bi erebî)
# ''Nalî le Defterî Nemirîda'' (Nalî di deftera nemir de), Bexda, 1981. (bi soranî)
# ''Le Babet Mêjûy Edebî Kurdiyewe'' (Li ser mesela tarîxa edebiyata kurdî), Bexda, 1984. (bi soranî)
# ''Kurdyade'', London, 1985. (bi soranî)
# ''Geştêk bo Erzurûm'' (Seyranek ber bi Erzîromê), [[Aleksandr Pûşkîn|Pushkin]], tercime ji rûsî, Swêd, 1995. (bi soranî)
# ''Edebî Rusî û Kêşey Pasternak'' (Edebiyata rûsî û problema [[Borîs Pasternak|Pasternak]]), Hewlêr, 1999. (bi soranî)
# ''Mêjûy Edebî Kurdî'' (Tarîxa edebiyata kurdî), 7 cild, Aras Publishers, Hewlêr, 2001-2006. (bi soranî)
# ''Berew Roj'', koleksiyona çîrokên kin, 224 rûpel, Soran Publishers, Silêmanî, 2006. (bi soranî)

== Nivîsar ==

# ''Kurdish Prose'' (1945-1961), The Journal of Kurdish Studies, Vol. 2, 1996-1997, rûpel 65-70
# ''The image of the struggle for national rights in Kurdish literature'', di ''Between Imagination and Denial:Kurds as Subjects and Objects of Political and Social Processes'', konferanseke ji aliyê Ûnîversîteya Azad ya Berlînê ve, gulana 1998.

== Not ==
&lt;references responsive=&quot;1&quot;&gt;&lt;/references&gt;
{{Kontrola otorîteyê}}
[[Kategorî:Dîroknasên kurd]]
[[Kategorî:Nivîskarên zimanê kurdî]]
[[Kategorî:Mirin 2010]]
[[Kategorî:Jidayikbun 1930]]</text>
      <sha1>0qelk0i4jrinvvjnom7z0z8am1m3e5f</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878088</id>
      <parentid>1878086</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T18:43:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Balyozbot</username>
        <id>42414</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[Bikarhêner:Balyozxane/skrîpt/py/cavkanileke.py|Bot]]: Şablona {{[[Şablon:çavkanî|Çavkanî]]} lê hat zêdekirin.; paqijiyên kozmetîk (Binê standard kir.)</comment>
      <origin>1878088</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4414" sha1="rxk6wdmn6fw5ma9gt4wzsnf06jhlldm" xml:space="preserve">'''Marif Xeznedar''' (bi îngilîzî: Maruf Khaznadar, bi alfaba kurdî ya erebî: مارف خەزنەدار), akademîsyen û nivîskarekî kurd bû ko di sala 1930 de çêbû û di sala 2010 de mir.

Ew li [[Hewlêr (paytext)|Hewlêrê]] çêbû û li Hewlêr û Kerkûkê dest bi elimînê kir. Wî li [[Zanîngeha Bexdayê|Ûnîversîteya Bexdaye]] xwend û di sala 1957an de li ser zimanê erebî û edebiyata erebî &quot;bachelor's degree&quot; stand. Ji sala 1957 heta 1959an li Kerkûkê wek meelmê lîsekê şuxulî. Di sala 1960an de bursek danê deqena xwendina xwe li Enstîtuya Rojhilatê ya [[Akademiya Ilman ya Yekîtiya Sovyetê]] li [[Sankt Petersburg, Rûsya|Lenîngradê]] dewam bike û di sala 1963an de li ser edebiyata kurdî doktorata xwe stand. Ji 1963 heta 1968an ew wek hevkarê lêkolînê li eynî enstîtuyê şuxulî. Di sala 1969an de dest bi elimandinê kir li Fakulteya Edebiyatê ya Zanîngeha Bexdayê kir û di sala 1972an de bû serokê Qeta Kurdî û di sala 1979an de derbasî dereca profesorê bû.

Ji sala 1970 heta 1974an ew wek edîtorê kovarên kurdî ''Defterî Kurdewarî'' û ''Nuserî Kurd'' jî kar dikir. Wî gelek kitêb û nivîsarên bi kurdî (soranî), [[Zimanê erebî|erebî]] û [[Zimanê rûsî|rûsî]] weşandin.&lt;ref&gt;[http://www.pertwk.com/pdf/kurdnasy.pdf Kurdnasi] (Li rûpelên 66–71 meyzîne ji bonî biyografiya Xeznedar)&lt;/ref&gt;

Di 25ê tişrîna pêşî ya sala 2020 (2020-10-25) de mir.

== Kitêb ==

# Al-Adl al-ejtem'ee, tercime ji kurdî, Baghdad, 1954.
# Aghani Kurdistan, Bexda, 1956. (bi erebî)
# Kêş û Qafiye le Şê'rî Kurdîda, Bexda, 1962. (bi soranî)
# Ocherk istorii sovremennoi kurdskoi literatury (Tarîxa edebiyata kurdî ya modern), Nauka Publishers, Mosko, 1967. (bi rûsî)
# Al-Akrad: Mulahezat u Enteba'at, ji [[Vladîmîr Mînorskî|Minorsky]], tercime ji rûsî, 99 rûpel, al-Nujum Publishers, Bexda, 1968. (bi erebî)
# The Twelve Horsemen of Mariwan and Fifteen Other Kurdish Tales, Mosko, 1968. (bi rûsî)
# ''Bûke şûşe'', Short story, 59 pp., Bexda, 1969. (bi soranî)
# Eleman kurdî (Koma çîrokan), Bexda, 1969. (bi soranî)
# ''Ebdulla Begî Misbah - Dîwan, Şaîrî Gewrey Xakî Mukriyan'' (Dîwana Ebdilla Begê Misbah, Saîrê mezin yê Mukriyan), 59 rûpel, Irshad Publishers, Bexda, 1970. (bi soranî)
# ''Ziman û Edebî Kurdî bo Polî Pêncemî Amadeyî'' (Zimanê û edebiyata kurdî ji bonî sinifê pênca yê amadeyî), Bexda, 1971.
# Analîz û edilandina &quot;''Arabic Grammar in Kurdish''&quot; ([[Serfa Kurmancî]]) ya by [[Eliyê Teremaxî|Elî Teremaxî]], Dar al-Zaman Publishers, Baghdad, 1977. (bi kurmancî)
# Analîz û edilandina koleksiyona [[Nalî]] ya şiîran. Bexda, 1977. (bi kurdî)
# ''Makhtutat Farida u Matbooat Nareda'', Baghdad, 1978. (bi erebî)
# ''Tarikh Esteshraq wa al-Dersast al-Arabiya wa al-Kurdiya fi al-Mothaf al-Asiwi 1818-1968'' (Tarîxa oriyentalîsmê û lêkolînên erebî û kurdî), tercima ji rûsî, Bexda, 1980. (bi erebî)
# ''Al-Rehalata al-Rus fi Sharqa al-Awsat'', tercime ji rûsî, 431 rûpel, Beyrût, 1981. (bi erebî)
# ''Nalî le Defterî Nemirîda'' (Nalî di deftera nemir de), Bexda, 1981. (bi soranî)
# ''Le Babet Mêjûy Edebî Kurdiyewe'' (Li ser mesela tarîxa edebiyata kurdî), Bexda, 1984. (bi soranî)
# ''Kurdyade'', London, 1985. (bi soranî)
# ''Geştêk bo Erzurûm'' (Seyranek ber bi Erzîromê), [[Aleksandr Pûşkîn|Pushkin]], tercime ji rûsî, Swêd, 1995. (bi soranî)
# ''Edebî Rusî û Kêşey Pasternak'' (Edebiyata rûsî û problema [[Borîs Pasternak|Pasternak]]), Hewlêr, 1999. (bi soranî)
# ''Mêjûy Edebî Kurdî'' (Tarîxa edebiyata kurdî), 7 cild, Aras Publishers, Hewlêr, 2001-2006. (bi soranî)
# ''Berew Roj'', koleksiyona çîrokên kin, 224 rûpel, Soran Publishers, Silêmanî, 2006. (bi soranî)

== Nivîsar ==

# ''Kurdish Prose'' (1945-1961), The Journal of Kurdish Studies, Vol. 2, 1996-1997, rûpel 65-70
# ''The image of the struggle for national rights in Kurdish literature'', di ''Between Imagination and Denial:Kurds as Subjects and Objects of Political and Social Processes'', konferanseke ji aliyê Ûnîversîteya Azad ya Berlînê ve, gulana 1998.

== Not ==
&lt;references responsive=&quot;1&quot;&gt;&lt;/references&gt;

== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}

{{Kontrola otorîteyê}}

[[Kategorî:Dîroknasên kurd]]
[[Kategorî:Jidayikbun 1930]]
[[Kategorî:Mirin 2010]]
[[Kategorî:Nivîskarên zimanê kurdî]]</text>
      <sha1>rxk6wdmn6fw5ma9gt4wzsnf06jhlldm</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878089</id>
      <parentid>1878088</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T18:49:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Alpine liver</username>
        <id>75389</id>
      </contributor>
      <origin>1878089</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4463" sha1="hlz3qrruahegpsnlvbys1k6zp9ebr8v" xml:space="preserve">'''Marif Xeznedar''' (bi [[Zimanê inglîzî|inglîzî]]: Maruf Khaznadar, bi alfaba kurdî ya [[Zimanê erebî|erebî]]: مارف خەزنەدار) akademîsyen û nivîskarekî [[kurd]] bû ko di sala 1930 de jidayîkbû û di sala 2010 de mir.

Xeznedar li [[Hewlêr (paytext)|Hewlêrê]] hatiyê dinê û li Hewlêr û Kerkûkê dest bi elimînê kir. Wî li [[Zanîngeha Bexdayê|Ûnîversîteya Bexdaye]] xwend û di sala 1957an de li ser zimanê erebî û edebiyata erebî &quot;bachelor's degree&quot; stand. Ji sala 1957 heta 1959an li Kerkûkê wek meelmê lîsekê şuxulî. Di sala 1960an de bursek danê deqena xwendina xwe li Enstîtuya Rojhilatê ya [[Akademiya Ilman ya Yekîtiya Sovyetê]] li [[Sankt Petersburg, Rûsya|Lenîngradê]] dewam bike û di sala 1963an de li ser edebiyata kurdî doktorata xwe stand. Ji 1963 heta 1968an ew wek hevkarê lêkolînê li eynî enstîtuyê şuxulî. Di sala 1969an de dest bi elimandinê kir li Fakulteya Edebiyatê ya Zanîngeha Bexdayê kir û di sala 1972an de bû serokê Qeta Kurdî û di sala 1979an de derbasî dereca profesorê bû.

Ji sala 1970 heta 1974an ew wek edîtorê kovarên kurdî ''Defterî Kurdewarî'' û ''Nuserî Kurd'' jî kar dikir. Wî gelek kitêb û nivîsarên bi kurdî ([[soranî]]), [[Zimanê erebî|erebî]] û [[Zimanê rûsî|rûsî]] weşandin.&lt;ref&gt;[http://www.pertwk.com/pdf/kurdnasy.pdf Kurdnasi] (Li rûpelên 66–71 meyzîne ji bonî biyografiya Xeznedar)&lt;/ref&gt;

Di 25ê tişrîna pêşî ya sala 2020 de mir.

== Kitêb ==

# Al-Adl al-ejtem'ee, tercime ji kurdî, Baghdad, 1954.
# Aghani Kurdistan, Bexda, 1956. (bi erebî)
# Kêş û Qafiye le Şê'rî Kurdîda, Bexda, 1962. (bi soranî)
# Ocherk istorii sovremennoi kurdskoi literatury (Tarîxa edebiyata kurdî ya modern), Nauka Publishers, Mosko, 1967. (bi rûsî)
# Al-Akrad: Mulahezat u Enteba'at, ji [[Vladîmîr Mînorskî|Minorsky]], tercime ji rûsî, 99 rûpel, al-Nujum Publishers, Bexda, 1968. (bi erebî)
# The Twelve Horsemen of Mariwan and Fifteen Other Kurdish Tales, Mosko, 1968. (bi rûsî)
# ''Bûke şûşe'', Short story, 59 pp., Bexda, 1969. (bi soranî)
# Eleman kurdî (Koma çîrokan), Bexda, 1969. (bi soranî)
# ''Ebdulla Begî Misbah - Dîwan, Şaîrî Gewrey Xakî Mukriyan'' (Dîwana Ebdilla Begê Misbah, Saîrê mezin yê Mukriyan), 59 rûpel, Irshad Publishers, Bexda, 1970. (bi soranî)
# ''Ziman û Edebî Kurdî bo Polî Pêncemî Amadeyî'' (Zimanê û edebiyata kurdî ji bonî sinifê pênca yê amadeyî), Bexda, 1971.
# Analîz û edilandina &quot;''Arabic Grammar in Kurdish''&quot; ([[Serfa Kurmancî]]) ya by [[Eliyê Teremaxî|Elî Teremaxî]], Dar al-Zaman Publishers, Baghdad, 1977. (bi kurmancî)
# Analîz û edilandina koleksiyona [[Nalî]] ya şiîran. Bexda, 1977. (bi kurdî)
# ''Makhtutat Farida u Matbooat Nareda'', Baghdad, 1978. (bi erebî)
# ''Tarikh Esteshraq wa al-Dersast al-Arabiya wa al-Kurdiya fi al-Mothaf al-Asiwi 1818-1968'' (Tarîxa oriyentalîsmê û lêkolînên erebî û kurdî), tercima ji rûsî, Bexda, 1980. (bi erebî)
# ''Al-Rehalata al-Rus fi Sharqa al-Awsat'', tercime ji rûsî, 431 rûpel, Beyrût, 1981. (bi erebî)
# ''Nalî le Defterî Nemirîda'' (Nalî di deftera nemir de), Bexda, 1981. (bi soranî)
# ''Le Babet Mêjûy Edebî Kurdiyewe'' (Li ser mesela tarîxa edebiyata kurdî), Bexda, 1984. (bi soranî)
# ''Kurdyade'', London, 1985. (bi soranî)
# ''Geştêk bo Erzurûm'' (Seyranek ber bi Erzîromê), [[Aleksandr Pûşkîn|Pushkin]], tercime ji rûsî, Swêd, 1995. (bi soranî)
# ''Edebî Rusî û Kêşey Pasternak'' (Edebiyata rûsî û problema [[Borîs Pasternak|Pasternak]]), Hewlêr, 1999. (bi soranî)
# ''Mêjûy Edebî Kurdî'' (Tarîxa edebiyata kurdî), 7 cild, Aras Publishers, Hewlêr, 2001-2006. (bi soranî)
# ''Berew Roj'', koleksiyona çîrokên kin, 224 rûpel, Soran Publishers, Silêmanî, 2006. (bi soranî)

== Nivîsar ==

# ''Kurdish Prose'' (1945-1961), The Journal of Kurdish Studies, Vol. 2, 1996-1997, rûpel 65-70
# ''The image of the struggle for national rights in Kurdish literature'', di ''Between Imagination and Denial:Kurds as Subjects and Objects of Political and Social Processes'', konferanseke ji aliyê Ûnîversîteya Azad ya Berlînê ve, gulana 1998.

== Not ==
&lt;references responsive=&quot;1&quot;&gt;&lt;/references&gt;

== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}

{{Kontrola otorîteyê}}

[[Kategorî:Dîroknasên kurd]]
[[Kategorî:Jidayikbun 1930]]
[[Kategorî:Mirin 2010]]
[[Kategorî:Nivîskarên zimanê kurdî]]</text>
      <sha1>hlz3qrruahegpsnlvbys1k6zp9ebr8v</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878090</id>
      <parentid>1878089</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T18:52:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Balyozbot</username>
        <id>42414</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[Bikarhêner:Balyozxane/skrîpt/py/categorizeWithCreator.py|Bot]]: Kategoriyên kêm ji en.wîkiyê lê hatin zêdekirin; paqijiyên kozmetîk (Binê standard kir.)</comment>
      <origin>1878090</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4494" sha1="6lbix33ac35bmhr5qgvqzb4wini40um" xml:space="preserve">'''Marif Xeznedar''' (bi [[Zimanê inglîzî|inglîzî]]: Maruf Khaznadar, bi alfaba kurdî ya [[Zimanê erebî|erebî]]: مارف خەزنەدار) akademîsyen û nivîskarekî [[kurd]] bû ko di sala 1930 de jidayîkbû û di sala 2010 de mir.

Xeznedar li [[Hewlêr (paytext)|Hewlêrê]] hatiyê dinê û li Hewlêr û Kerkûkê dest bi elimînê kir. Wî li [[Zanîngeha Bexdayê|Ûnîversîteya Bexdaye]] xwend û di sala 1957an de li ser zimanê erebî û edebiyata erebî &quot;bachelor's degree&quot; stand. Ji sala 1957 heta 1959an li Kerkûkê wek meelmê lîsekê şuxulî. Di sala 1960an de bursek danê deqena xwendina xwe li Enstîtuya Rojhilatê ya [[Akademiya Ilman ya Yekîtiya Sovyetê]] li [[Sankt Petersburg, Rûsya|Lenîngradê]] dewam bike û di sala 1963an de li ser edebiyata kurdî doktorata xwe stand. Ji 1963 heta 1968an ew wek hevkarê lêkolînê li eynî enstîtuyê şuxulî. Di sala 1969an de dest bi elimandinê kir li Fakulteya Edebiyatê ya Zanîngeha Bexdayê kir û di sala 1972an de bû serokê Qeta Kurdî û di sala 1979an de derbasî dereca profesorê bû.

Ji sala 1970 heta 1974an ew wek edîtorê kovarên kurdî ''Defterî Kurdewarî'' û ''Nuserî Kurd'' jî kar dikir. Wî gelek kitêb û nivîsarên bi kurdî ([[soranî]]), [[Zimanê erebî|erebî]] û [[Zimanê rûsî|rûsî]] weşandin.&lt;ref&gt;[http://www.pertwk.com/pdf/kurdnasy.pdf Kurdnasi] (Li rûpelên 66–71 meyzîne ji bonî biyografiya Xeznedar)&lt;/ref&gt;

Di 25ê tişrîna pêşî ya sala 2020 de mir.

== Kitêb ==

# Al-Adl al-ejtem'ee, tercime ji kurdî, Baghdad, 1954.
# Aghani Kurdistan, Bexda, 1956. (bi erebî)
# Kêş û Qafiye le Şê'rî Kurdîda, Bexda, 1962. (bi soranî)
# Ocherk istorii sovremennoi kurdskoi literatury (Tarîxa edebiyata kurdî ya modern), Nauka Publishers, Mosko, 1967. (bi rûsî)
# Al-Akrad: Mulahezat u Enteba'at, ji [[Vladîmîr Mînorskî|Minorsky]], tercime ji rûsî, 99 rûpel, al-Nujum Publishers, Bexda, 1968. (bi erebî)
# The Twelve Horsemen of Mariwan and Fifteen Other Kurdish Tales, Mosko, 1968. (bi rûsî)
# ''Bûke şûşe'', Short story, 59 pp., Bexda, 1969. (bi soranî)
# Eleman kurdî (Koma çîrokan), Bexda, 1969. (bi soranî)
# ''Ebdulla Begî Misbah - Dîwan, Şaîrî Gewrey Xakî Mukriyan'' (Dîwana Ebdilla Begê Misbah, Saîrê mezin yê Mukriyan), 59 rûpel, Irshad Publishers, Bexda, 1970. (bi soranî)
# ''Ziman û Edebî Kurdî bo Polî Pêncemî Amadeyî'' (Zimanê û edebiyata kurdî ji bonî sinifê pênca yê amadeyî), Bexda, 1971.
# Analîz û edilandina &quot;''Arabic Grammar in Kurdish''&quot; ([[Serfa Kurmancî]]) ya by [[Eliyê Teremaxî|Elî Teremaxî]], Dar al-Zaman Publishers, Baghdad, 1977. (bi kurmancî)
# Analîz û edilandina koleksiyona [[Nalî]] ya şiîran. Bexda, 1977. (bi kurdî)
# ''Makhtutat Farida u Matbooat Nareda'', Baghdad, 1978. (bi erebî)
# ''Tarikh Esteshraq wa al-Dersast al-Arabiya wa al-Kurdiya fi al-Mothaf al-Asiwi 1818-1968'' (Tarîxa oriyentalîsmê û lêkolînên erebî û kurdî), tercima ji rûsî, Bexda, 1980. (bi erebî)
# ''Al-Rehalata al-Rus fi Sharqa al-Awsat'', tercime ji rûsî, 431 rûpel, Beyrût, 1981. (bi erebî)
# ''Nalî le Defterî Nemirîda'' (Nalî di deftera nemir de), Bexda, 1981. (bi soranî)
# ''Le Babet Mêjûy Edebî Kurdiyewe'' (Li ser mesela tarîxa edebiyata kurdî), Bexda, 1984. (bi soranî)
# ''Kurdyade'', London, 1985. (bi soranî)
# ''Geştêk bo Erzurûm'' (Seyranek ber bi Erzîromê), [[Aleksandr Pûşkîn|Pushkin]], tercime ji rûsî, Swêd, 1995. (bi soranî)
# ''Edebî Rusî û Kêşey Pasternak'' (Edebiyata rûsî û problema [[Borîs Pasternak|Pasternak]]), Hewlêr, 1999. (bi soranî)
# ''Mêjûy Edebî Kurdî'' (Tarîxa edebiyata kurdî), 7 cild, Aras Publishers, Hewlêr, 2001-2006. (bi soranî)
# ''Berew Roj'', koleksiyona çîrokên kin, 224 rûpel, Soran Publishers, Silêmanî, 2006. (bi soranî)

== Nivîsar ==

# ''Kurdish Prose'' (1945-1961), The Journal of Kurdish Studies, Vol. 2, 1996-1997, rûpel 65-70
# ''The image of the struggle for national rights in Kurdish literature'', di ''Between Imagination and Denial:Kurds as Subjects and Objects of Political and Social Processes'', konferanseke ji aliyê Ûnîversîteya Azad ya Berlînê ve, gulana 1998.

== Not ==
&lt;references responsive=&quot;1&quot;&gt;&lt;/references&gt;

== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}

{{Kontrola otorîteyê}}

[[Kategorî:Dîroknasên kurd]]
[[Kategorî:Jidayikbun 1930]]
[[Kategorî:Jidayikbûn 1930]]
[[Kategorî:Mirin 2010]]
[[Kategorî:Nivîskarên zimanê kurdî]]</text>
      <sha1>6lbix33ac35bmhr5qgvqzb4wini40um</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878099</id>
      <parentid>1878090</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T19:21:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Guherto</username>
        <id>41494</id>
      </contributor>
      <origin>1878099</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4475" sha1="l851kt8ci3pu7xtydxc4h1j8x0bnfaw" xml:space="preserve">'''Marif Xeznedar''' ({{Bi-en|Maruf Khaznadar}}, bi [[Alfabeya kurdî ya erebî|alfaba kurdî ya erebî]]: مارف خەزنەدار) akademîsyen û nivîskarekî [[kurd]] bû ko di sala 1930 de çêbû û di sala 2010 de mir.

Xeznedar li [[Hewlêr (paytext)|Hewlêrê]] hate dinyayê û li Hewlêr û Kerkûkê dest bi elimînê kir. Wî li [[Zanîngeha Bexdayê|Ûnîversîteya Bexdaye]] xwend û di sala 1957an de li ser zimanê erebî û edebiyata erebî &quot;bachelor's degree&quot; stand. Ji sala 1957 heta 1959an li Kerkûkê wek meelmê lîsekê şuxulî. Di sala 1960an de bursek danê deqena xwendina xwe li Enstîtuya Rojhilatê ya [[Akademiya Ilman ya Yekîtiya Sovyetê]] li [[Sankt Petersburg, Rûsya|Lenîngradê]] dewam bike û di sala 1963an de li ser edebiyata kurdî doktorata xwe stand. Ji 1963 heta 1968an ew wek hevkarê lêkolînê li eynî enstîtuyê şuxulî. Di sala 1969an de dest bi elimandinê kir li Fakulteya Edebiyatê ya Zanîngeha Bexdayê kir û di sala 1972an de bû serokê Qeta Kurdî û di sala 1979an de derbasî dereca profesorê bû.

Ji sala 1970 heta 1974an ew wek edîtorê kovarên kurdî ''Defterî Kurdewarî'' û ''Nuserî Kurd'' jî kar dikir. Wî gelek kitêb û nivîsarên bi kurdî ([[soranî]]), [[Zimanê erebî|erebî]] û [[Zimanê rûsî|rûsî]] weşandin.&lt;ref&gt;[http://www.pertwk.com/pdf/kurdnasy.pdf Kurdnasi] (Li rûpelên 66–71 meyzîne ji bonî biyografiya Xeznedar)&lt;/ref&gt;

Di 25ê tişrîna pêşî ya sala 2020 de mir.

== Kitêb ==

# Al-Adl al-ejtem'ee, tercime ji kurdî, Baghdad, 1954.
# Aghani Kurdistan, Bexda, 1956. (bi erebî)
# Kêş û Qafiye le Şê'rî Kurdîda, Bexda, 1962. (bi soranî)
# Ocherk istorii sovremennoi kurdskoi literatury (Tarîxa edebiyata kurdî ya modern), Nauka Publishers, Mosko, 1967. (bi rûsî)
# Al-Akrad: Mulahezat u Enteba'at, ji [[Vladîmîr Mînorskî|Minorsky]], tercime ji rûsî, 99 rûpel, al-Nujum Publishers, Bexda, 1968. (bi erebî)
# The Twelve Horsemen of Mariwan and Fifteen Other Kurdish Tales, Mosko, 1968. (bi rûsî)
# ''Bûke şûşe'', Short story, 59 pp., Bexda, 1969. (bi soranî)
# Eleman kurdî (Koma çîrokan), Bexda, 1969. (bi soranî)
# ''Ebdulla Begî Misbah - Dîwan, Şaîrî Gewrey Xakî Mukriyan'' (Dîwana Ebdilla Begê Misbah, Saîrê mezin yê Mukriyan), 59 rûpel, Irshad Publishers, Bexda, 1970. (bi soranî)
# ''Ziman û Edebî Kurdî bo Polî Pêncemî Amadeyî'' (Zimanê û edebiyata kurdî ji bonî sinifê pênca yê amadeyî), Bexda, 1971.
# Analîz û edilandina &quot;''Arabic Grammar in Kurdish''&quot; ([[Serfa Kurmancî]]) ya by [[Eliyê Teremaxî|Elî Teremaxî]], Dar al-Zaman Publishers, Baghdad, 1977. (bi kurmancî)
# Analîz û edilandina koleksiyona [[Nalî]] ya şiîran. Bexda, 1977. (bi kurdî)
# ''Makhtutat Farida u Matbooat Nareda'', Baghdad, 1978. (bi erebî)
# ''Tarikh Esteshraq wa al-Dersast al-Arabiya wa al-Kurdiya fi al-Mothaf al-Asiwi 1818-1968'' (Tarîxa oriyentalîsmê û lêkolînên erebî û kurdî), tercima ji rûsî, Bexda, 1980. (bi erebî)
# ''Al-Rehalata al-Rus fi Sharqa al-Awsat'', tercime ji rûsî, 431 rûpel, Beyrût, 1981. (bi erebî)
# ''Nalî le Defterî Nemirîda'' (Nalî di deftera nemir de), Bexda, 1981. (bi soranî)
# ''Le Babet Mêjûy Edebî Kurdiyewe'' (Li ser mesela tarîxa edebiyata kurdî), Bexda, 1984. (bi soranî)
# ''Kurdyade'', London, 1985. (bi soranî)
# ''Geştêk bo Erzurûm'' (Seyranek ber bi Erzîromê), [[Aleksandr Pûşkîn|Pushkin]], tercime ji rûsî, Swêd, 1995. (bi soranî)
# ''Edebî Rusî û Kêşey Pasternak'' (Edebiyata rûsî û problema [[Borîs Pasternak|Pasternak]]), Hewlêr, 1999. (bi soranî)
# ''Mêjûy Edebî Kurdî'' (Tarîxa edebiyata kurdî), 7 cild, Aras Publishers, Hewlêr, 2001-2006. (bi soranî)
# ''Berew Roj'', koleksiyona çîrokên kin, 224 rûpel, Soran Publishers, Silêmanî, 2006. (bi soranî)

== Nivîsar ==

# ''Kurdish Prose'' (1945-1961), The Journal of Kurdish Studies, Vol. 2, 1996-1997, rûpel 65-70
# ''The image of the struggle for national rights in Kurdish literature'', di ''Between Imagination and Denial:Kurds as Subjects and Objects of Political and Social Processes'', konferanseke ji aliyê Ûnîversîteya Azad ya Berlînê ve, gulana 1998.

== Not ==
&lt;references responsive=&quot;1&quot;&gt;&lt;/references&gt;

== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}

{{Kontrola otorîteyê}}

[[Kategorî:Dîroknasên kurd]]
[[Kategorî:Jidayikbun 1930]]
[[Kategorî:Jidayikbûn 1930]]
[[Kategorî:Mirin 2010]]
[[Kategorî:Nivîskarên zimanê kurdî]]</text>
      <sha1>l851kt8ci3pu7xtydxc4h1j8x0bnfaw</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kategorî:Zargotina iraqî</title>
    <ns>14</ns>
    <id>285624</id>
    <revision>
      <id>1878094</id>
      <timestamp>2024-12-01T19:15:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Avestaboy</username>
        <id>34898</id>
      </contributor>
      <comment>Rûpeleke vala hat çêkirin</comment>
      <origin>1878094</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="0" sha1="phoiac9h4m842xq45sp7s6u21eteeq1" />
      <sha1>phoiac9h4m842xq45sp7s6u21eteeq1</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878095</id>
      <parentid>1878094</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T19:16:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Avestaboy</username>
        <id>34898</id>
      </contributor>
      <origin>1878095</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="30" sha1="6l9sz8dymgua2r64zuqvz8q6x3c51ru" xml:space="preserve">[[Kategorî:Folklora asyayî]]</text>
      <sha1>6l9sz8dymgua2r64zuqvz8q6x3c51ru</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878096</id>
      <parentid>1878095</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T19:17:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Avestaboy</username>
        <id>34898</id>
      </contributor>
      <origin>1878096</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="72" sha1="gaufmnrkhcd071nvogimyy3ofd2r7yp" xml:space="preserve">[[Kategorî:Folklora asyayî]]
[[Kategorî:Zargotin li gorî neteweyan]]</text>
      <sha1>gaufmnrkhcd071nvogimyy3ofd2r7yp</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878097</id>
      <parentid>1878096</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T19:18:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Avestaboy</username>
        <id>34898</id>
      </contributor>
      <origin>1878097</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="100" sha1="614kd9e39g83u1rixfi0cg42wjfquxi" xml:space="preserve">[[Kategorî:Çanda Iraqê]]
[[Kategorî:Folklora asyayî]]
[[Kategorî:Zargotin li gorî neteweyan]]</text>
      <sha1>614kd9e39g83u1rixfi0cg42wjfquxi</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878098</id>
      <parentid>1878097</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T19:19:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Avestaboy</username>
        <id>34898</id>
      </contributor>
      <origin>1878098</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="140" sha1="qle3xaozfj4w5wow3kmw5dgbqobm9bg" xml:space="preserve">[[Kategorî:Çanda Iraqê]]
[[Kategorî:Folklora asyayî]]
[[Kategorî:Folklora Rojhilata Navîn]]
[[Kategorî:Zargotin li gorî neteweyan]]</text>
      <sha1>qle3xaozfj4w5wow3kmw5dgbqobm9bg</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878100</id>
      <parentid>1878098</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T19:23:19Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Avestaboy</username>
        <id>34898</id>
      </contributor>
      <origin>1878100</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="165" sha1="6pso7ms1ai6cnqf260lsej8vuonnejf" xml:space="preserve">{{Kategoriya Commonsê}}
[[Kategorî:Çanda Iraqê]]
[[Kategorî:Folklora asyayî]]
[[Kategorî:Folklora Rojhilata Navîn]]
[[Kategorî:Zargotin li gorî neteweyan]]</text>
      <sha1>6pso7ms1ai6cnqf260lsej8vuonnejf</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kategorî:Wêjeya ketelanî</title>
    <ns>14</ns>
    <id>285625</id>
    <revision>
      <id>1878103</id>
      <timestamp>2024-12-01T19:33:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Avestaboy</username>
        <id>34898</id>
      </contributor>
      <comment>Rûpel bi &quot;{{Kategoriya Commonsê}} {{Gotara bingehîn}}&quot; hat çêkirin</comment>
      <origin>1878103</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="45" sha1="2wk9zlhk27bl8ps6eflthtt7pzqxpgi" xml:space="preserve">{{Kategoriya Commonsê}}
{{Gotara bingehîn}}</text>
      <sha1>2wk9zlhk27bl8ps6eflthtt7pzqxpgi</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878104</id>
      <parentid>1878103</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T19:35:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Avestaboy</username>
        <id>34898</id>
      </contributor>
      <origin>1878104</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="79" sha1="rwjtourz67qtnqnfqw1librwpl2089r" xml:space="preserve">{{Kategoriya Commonsê}}
{{Gotara bingehîn}}
[[Kategorî:Çanda Ketelonyayê]]</text>
      <sha1>rwjtourz67qtnqnfqw1librwpl2089r</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878105</id>
      <parentid>1878104</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T19:36:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Avestaboy</username>
        <id>34898</id>
      </contributor>
      <origin>1878105</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="111" sha1="55q8dpfdiigbr8wduewm1x279yo0k1p" xml:space="preserve">{{Kategoriya Commonsê}}
{{Gotara bingehîn}}
[[Kategorî:Çanda Ketelonyayê]]
[[Kategorî:Zimanê ketelanî]]</text>
      <sha1>55q8dpfdiigbr8wduewm1x279yo0k1p</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878106</id>
      <parentid>1878105</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T19:36:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Avestaboy</username>
        <id>34898</id>
      </contributor>
      <origin>1878106</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="141" sha1="4sgk00pypcbqtn249o3o57qzs8ffsar" xml:space="preserve">{{Kategoriya Commonsê}}
{{Gotara bingehîn}}
[[Kategorî:Çanda Ketelonyayê]]
[[Kategorî:Wêjeya ewropî]]
[[Kategorî:Zimanê ketelanî]]</text>
      <sha1>4sgk00pypcbqtn249o3o57qzs8ffsar</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878107</id>
      <parentid>1878106</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T19:37:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Avestaboy</username>
        <id>34898</id>
      </contributor>
      <origin>1878107</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="178" sha1="orrmt7f3df956f6v2ypqwbio2lm9avr" xml:space="preserve">{{Kategoriya Commonsê}}
{{Gotara bingehîn}}
[[Kategorî:Çanda Ketelonyayê]]
[[Kategorî:Wêjeya ewropî]]
[[Kategorî:Wêje li gorî zimanan]]
[[Kategorî:Zimanê ketelanî]]</text>
      <sha1>orrmt7f3df956f6v2ypqwbio2lm9avr</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kategorî:Xelatên wêjeyî yên ketelanî</title>
    <ns>14</ns>
    <id>285626</id>
    <revision>
      <id>1878108</id>
      <timestamp>2024-12-01T19:40:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Avestaboy</username>
        <id>34898</id>
      </contributor>
      <comment>Rûpeleke vala hat çêkirin</comment>
      <origin>1878108</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="0" sha1="phoiac9h4m842xq45sp7s6u21eteeq1" />
      <sha1>phoiac9h4m842xq45sp7s6u21eteeq1</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878109</id>
      <parentid>1878108</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T19:43:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Avestaboy</username>
        <id>34898</id>
      </contributor>
      <origin>1878109</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="48" sha1="ecdsm3bgcf8brnavg8w5adef8h6rnkz" xml:space="preserve">[[Kategorî:Xelatên wêjeyê li gorî zimanan]]</text>
      <sha1>ecdsm3bgcf8brnavg8w5adef8h6rnkz</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878110</id>
      <parentid>1878109</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T19:44:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Avestaboy</username>
        <id>34898</id>
      </contributor>
      <origin>1878110</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="80" sha1="h6lco2fdxs40wgig1emmsko1mzt8gn0" xml:space="preserve">[[Kategorî:Xelatên wêjeyê li gorî zimanan]]
[[Kategorî:Wêjeya ketelanî]]</text>
      <sha1>h6lco2fdxs40wgig1emmsko1mzt8gn0</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878111</id>
      <parentid>1878110</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T19:45:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Avestaboy</username>
        <id>34898</id>
      </contributor>
      <origin>1878111</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="113" sha1="0rrmak6u1r2dpo4zm540pz10hg3eiq8" xml:space="preserve">[[Kategorî:Xelatên wêjeyê li gorî zimanan]]
[[Kategorî:Xelatên ketelanî]]
[[Kategorî:Wêjeya ketelanî]]</text>
      <sha1>0rrmak6u1r2dpo4zm540pz10hg3eiq8</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878126</id>
      <parentid>1878111</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T20:08:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Avestaboy</username>
        <id>34898</id>
      </contributor>
      <origin>1878126</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="138" sha1="bxsusow4e6qcvpsnmyeeb372948ik8n" xml:space="preserve">{{Kategoriya Commonsê}}
[[Kategorî:Xelatên wêjeyê li gorî zimanan]]
[[Kategorî:Xelatên ketelanî]]
[[Kategorî:Wêjeya ketelanî]]</text>
      <sha1>bxsusow4e6qcvpsnmyeeb372948ik8n</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878152</id>
      <parentid>1878126</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T21:32:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Balyozbot</username>
        <id>42414</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[User:Balyozxane/skrîpt/py/kuCosmeticsCore.py|Bot]]: Paqijiyên kozmetîk (Binê standard kir.)</comment>
      <origin>1878152</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="139" sha1="gxlxpij0gwvsj8en3d0dqes7nzj7607" xml:space="preserve">{{Kategoriya Commonsê}}

[[Kategorî:Wêjeya ketelanî]]
[[Kategorî:Xelatên ketelanî]]
[[Kategorî:Xelatên wêjeyê li gorî zimanan]]</text>
      <sha1>gxlxpij0gwvsj8en3d0dqes7nzj7607</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kategorî:Xelatên wêjeyê li gorî zimanan</title>
    <ns>14</ns>
    <id>285627</id>
    <revision>
      <id>1878112</id>
      <timestamp>2024-12-01T19:45:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Avestaboy</username>
        <id>34898</id>
      </contributor>
      <comment>Rûpeleke vala hat çêkirin</comment>
      <origin>1878112</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="0" sha1="phoiac9h4m842xq45sp7s6u21eteeq1" />
      <sha1>phoiac9h4m842xq45sp7s6u21eteeq1</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878114</id>
      <parentid>1878112</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T19:54:27Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Avestaboy</username>
        <id>34898</id>
      </contributor>
      <origin>1878114</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="24" sha1="mvsqylo4l8vhbb7zyjpch482g6kym6h" xml:space="preserve">{{Kategoriya Commonsê}}</text>
      <sha1>mvsqylo4l8vhbb7zyjpch482g6kym6h</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878116</id>
      <parentid>1878114</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T19:57:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Avestaboy</username>
        <id>34898</id>
      </contributor>
      <origin>1878116</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="56" sha1="pncivg852oyxyc6snt72bw3c5uljsbs" xml:space="preserve">{{Kategoriya Commonsê}}
[[Kategorî:Xelatên wêjeyê]]</text>
      <sha1>pncivg852oyxyc6snt72bw3c5uljsbs</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878117</id>
      <parentid>1878116</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T19:59:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Avestaboy</username>
        <id>34898</id>
      </contributor>
      <origin>1878117</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="93" sha1="obhizb7ho6r4nnxpzuyfedrda3zvdwa" xml:space="preserve">{{Kategoriya Commonsê}}
[[Kategorî:Xelatên wêjeyê]]
[[Kategorî:Wêje li gorî zimanan]]</text>
      <sha1>obhizb7ho6r4nnxpzuyfedrda3zvdwa</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878118</id>
      <parentid>1878117</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T20:00:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Avestaboy</username>
        <id>34898</id>
      </contributor>
      <origin>1878118</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="134" sha1="3u1o7t1j5gocb54u7vw0atyenh3y5rr" xml:space="preserve">{{Kategoriya Commonsê}}
[[Kategorî:Kategorî li gorî zimanan]]
[[Kategorî:Wêje li gorî zimanan]]
[[Kategorî:Xelatên wêjeyê]]</text>
      <sha1>3u1o7t1j5gocb54u7vw0atyenh3y5rr</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kategorî:Xelatên ketelanî</title>
    <ns>14</ns>
    <id>285628</id>
    <revision>
      <id>1878121</id>
      <timestamp>2024-12-01T20:04:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Avestaboy</username>
        <id>34898</id>
      </contributor>
      <comment>Rûpeleke vala hat çêkirin</comment>
      <origin>1878121</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="0" sha1="phoiac9h4m842xq45sp7s6u21eteeq1" />
      <sha1>phoiac9h4m842xq45sp7s6u21eteeq1</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878122</id>
      <parentid>1878121</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T20:05:40Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Avestaboy</username>
        <id>34898</id>
      </contributor>
      <origin>1878122</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="33" sha1="t85eqq159v18ci1mky5y1wte7ydpof3" xml:space="preserve">[[Kategorî:Çanda Ketelonyayê]]</text>
      <sha1>t85eqq159v18ci1mky5y1wte7ydpof3</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878124</id>
      <parentid>1878122</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T20:07:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Avestaboy</username>
        <id>34898</id>
      </contributor>
      <origin>1878124</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="58" sha1="b7mqzlc6nqfkreo0f3bufi650s2cdym" xml:space="preserve">{{Kategoriya Commonsê}}
[[Kategorî:Çanda Ketelonyayê]]</text>
      <sha1>b7mqzlc6nqfkreo0f3bufi650s2cdym</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878125</id>
      <parentid>1878124</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T20:08:19Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Avestaboy</username>
        <id>34898</id>
      </contributor>
      <origin>1878125</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="88" sha1="l5n0hm1ft5ry4xhf7zeftlw6du1fdwg" xml:space="preserve">{{Kategoriya Commonsê}}
[[Kategorî:Çanda Ketelonyayê]]
[[Kategorî:Xelatên spanî]]</text>
      <sha1>l5n0hm1ft5ry4xhf7zeftlw6du1fdwg</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878132</id>
      <parentid>1878125</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T20:15:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Avestaboy</username>
        <id>34898</id>
      </contributor>
      <origin>1878132</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="122" sha1="7um0bx3x772zuv3aluuqldcm53oz0qj" xml:space="preserve">{{Kategoriya Commonsê}}
[[Kategorî:Civaka Ketelonyayê]]
[[Kategorî:Çanda Ketelonyayê]]
[[Kategorî:Xelatên spanî]]</text>
      <sha1>7um0bx3x772zuv3aluuqldcm53oz0qj</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kategorî:Xelatên spanî</title>
    <ns>14</ns>
    <id>285629</id>
    <revision>
      <id>1878127</id>
      <timestamp>2024-12-01T20:09:58Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Avestaboy</username>
        <id>34898</id>
      </contributor>
      <comment>Rûpeleke vala hat çêkirin</comment>
      <origin>1878127</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="0" sha1="phoiac9h4m842xq45sp7s6u21eteeq1" />
      <sha1>phoiac9h4m842xq45sp7s6u21eteeq1</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878128</id>
      <parentid>1878127</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T20:10:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Avestaboy</username>
        <id>34898</id>
      </contributor>
      <origin>1878128</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="24" sha1="mvsqylo4l8vhbb7zyjpch482g6kym6h" xml:space="preserve">{{Kategoriya Commonsê}}</text>
      <sha1>mvsqylo4l8vhbb7zyjpch482g6kym6h</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878129</id>
      <parentid>1878128</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T20:11:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Avestaboy</username>
        <id>34898</id>
      </contributor>
      <origin>1878129</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="61" sha1="pt9clefmf2pctxtvkzalphhf3kitp1g" xml:space="preserve">{{Kategoriya Commonsê}}
[[Kategorî:Xelat li gorî zimanan]]</text>
      <sha1>pt9clefmf2pctxtvkzalphhf3kitp1g</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878130</id>
      <parentid>1878129</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T20:12:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Avestaboy</username>
        <id>34898</id>
      </contributor>
      <origin>1878130</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="61" sha1="lcy17cwqor6qat8gz6m13dq1nfnuzry" xml:space="preserve">{{Kategoriya Commonsê}}
[[Kategorî:Xelat li gorî welatan]]</text>
      <sha1>lcy17cwqor6qat8gz6m13dq1nfnuzry</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878131</id>
      <parentid>1878130</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T20:13:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Avestaboy</username>
        <id>34898</id>
      </contributor>
      <origin>1878131</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="92" sha1="9qhbs9lpwabymy6ygbnocic0vtc3z3i" xml:space="preserve">{{Kategoriya Commonsê}}
[[Kategorî:Çanda Spanyayê]]
[[Kategorî:Xelat li gorî welatan]]</text>
      <sha1>9qhbs9lpwabymy6ygbnocic0vtc3z3i</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kategorî:Civaka Ketelonyayê</title>
    <ns>14</ns>
    <id>285630</id>
    <revision>
      <id>1878133</id>
      <timestamp>2024-12-01T20:16:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Avestaboy</username>
        <id>34898</id>
      </contributor>
      <comment>Rûpeleke vala hat çêkirin</comment>
      <origin>1878133</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="0" sha1="phoiac9h4m842xq45sp7s6u21eteeq1" />
      <sha1>phoiac9h4m842xq45sp7s6u21eteeq1</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878134</id>
      <parentid>1878133</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T20:18:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Avestaboy</username>
        <id>34898</id>
      </contributor>
      <origin>1878134</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="23" sha1="3cixo1z99w993y3cn67o9roqiqg8mln" xml:space="preserve">[[Kategorî:Ketelonya]]</text>
      <sha1>3cixo1z99w993y3cn67o9roqiqg8mln</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kategorî:Dîn li Ketelonyayê</title>
    <ns>14</ns>
    <id>285631</id>
    <revision>
      <id>1878136</id>
      <timestamp>2024-12-01T20:21:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Avestaboy</username>
        <id>34898</id>
      </contributor>
      <comment>Rûpeleke vala hat çêkirin</comment>
      <origin>1878136</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="0" sha1="phoiac9h4m842xq45sp7s6u21eteeq1" />
      <sha1>phoiac9h4m842xq45sp7s6u21eteeq1</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878137</id>
      <parentid>1878136</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T20:22:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Avestaboy</username>
        <id>34898</id>
      </contributor>
      <origin>1878137</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="33" sha1="t85eqq159v18ci1mky5y1wte7ydpof3" xml:space="preserve">[[Kategorî:Çanda Ketelonyayê]]</text>
      <sha1>t85eqq159v18ci1mky5y1wte7ydpof3</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878138</id>
      <parentid>1878137</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T20:23:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Avestaboy</username>
        <id>34898</id>
      </contributor>
      <origin>1878138</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="67" sha1="0wc03hkohgbd8pdk22zv2ifk0sd593l" xml:space="preserve">[[Kategorî:Civaka Ketelonyayê]]
[[Kategorî:Çanda Ketelonyayê]]</text>
      <sha1>0wc03hkohgbd8pdk22zv2ifk0sd593l</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878139</id>
      <parentid>1878138</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T20:23:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Avestaboy</username>
        <id>34898</id>
      </contributor>
      <origin>1878139</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="92" sha1="lhidjh52s99ax0zwvukcjusorwoxgs1" xml:space="preserve">{{Kategoriya Commonsê}}
[[Kategorî:Civaka Ketelonyayê]]
[[Kategorî:Çanda Ketelonyayê]]</text>
      <sha1>lhidjh52s99ax0zwvukcjusorwoxgs1</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kategorî:Perwerde li Ketelonyayê</title>
    <ns>14</ns>
    <id>285632</id>
    <revision>
      <id>1878140</id>
      <timestamp>2024-12-01T20:28:17Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Avestaboy</username>
        <id>34898</id>
      </contributor>
      <comment>Rûpeleke vala hat çêkirin</comment>
      <origin>1878140</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="0" sha1="phoiac9h4m842xq45sp7s6u21eteeq1" />
      <sha1>phoiac9h4m842xq45sp7s6u21eteeq1</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878141</id>
      <parentid>1878140</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T20:29:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Avestaboy</username>
        <id>34898</id>
      </contributor>
      <origin>1878141</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="24" sha1="mvsqylo4l8vhbb7zyjpch482g6kym6h" xml:space="preserve">{{Kategoriya Commonsê}}</text>
      <sha1>mvsqylo4l8vhbb7zyjpch482g6kym6h</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878142</id>
      <parentid>1878141</parentid>
      <timestamp>2024-12-01T20:30:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Avestaboy</username>
        <id>34898</id>
      </contributor>
      <origin>1878142</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="48" sha1="8qkmetncndu7waccs09uvlk9i6ky88k" xml:space="preserve">{{Kategoriya Commonsê}}
[[Kategorî:Ketelonya]]</text>
      <sha1>8qkmetncndu7waccs09uvlk9i6ky88k</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>HTŞ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>285633</id>
    <redirect title="Heyeta Tehrîr Şam" />
    <revision>
      <id>1878181</id>
      <timestamp>2024-12-02T08:02:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Guherto</username>
        <id>41494</id>
      </contributor>
      <comment>Ji bo [[Heyeta Tehrîr Şam]] hat beralîkirin</comment>
      <origin>1878181</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="37" sha1="kbyjw04o8jpuxwoltm1ut54qux0rbb2" xml:space="preserve">#BERALÎKIRIN [[Heyeta Tehrîr Şam]]</text>
      <sha1>kbyjw04o8jpuxwoltm1ut54qux0rbb2</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Zubêr Yûsif</title>
    <ns>0</ns>
    <id>285634</id>
    <revision>
      <id>1878193</id>
      <timestamp>2024-12-02T09:32:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>MikaelF</username>
        <id>935</id>
      </contributor>
      <comment>Rûpel bi &quot;{{Agahîdanka giştî }}  '''Zubêr Yûsif''' [[hunermend]] û [[wênesaz]]ekî kurd e ku di 1968an de li gundê [[Xirbe Zirganê]] ([[Hesîçe]], [[Rojavayê Kurdistanê]], [[Sûrî]]) çêbûye.  Zubêr Yûsif îro li [[Troisdorf]]ê ([[Almanya]]) dijî û piraniya karê xwe yê hunerî bi zarokan re diborîne.   Komeke wî ya muzîkê ya bi navê &quot;Impressions&quot; jî heye û tê de li [[tembûr]], [[ûd]] û [[mandolîne dixe]]. Di gelek şahî û festîvalên ji b...&quot; hat çêkirin</comment>
      <origin>1878193</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="558" sha1="jtkg8zbn6y7reiuuhsfljr0pdkiwlav" xml:space="preserve">{{Agahîdanka giştî
}}

'''Zubêr Yûsif''' [[hunermend]] û [[wênesaz]]ekî kurd e ku di 1968an de li gundê [[Xirbe Zirganê]] ([[Hesîçe]], [[Rojavayê Kurdistanê]], [[Sûrî]]) çêbûye.

Zubêr Yûsif îro li [[Troisdorf]]ê ([[Almanya]]) dijî û piraniya karê xwe yê hunerî bi zarokan re diborîne. 

Komeke wî ya muzîkê ya bi navê &quot;Impressions&quot; jî heye û tê de li [[tembûr]], [[ûd]] û [[mandolîne dixe]]. Di gelek şahî û festîvalên ji bo zarok û ciwanan beşdarî dike.

{{Çk}}

{{şitil}}

[[Kategorî:Wênesazên kurdî]]</text>
      <sha1>jtkg8zbn6y7reiuuhsfljr0pdkiwlav</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878194</id>
      <parentid>1878193</parentid>
      <timestamp>2024-12-02T09:33:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>MikaelF</username>
        <id>935</id>
      </contributor>
      <minor />
      <origin>1878194</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="558" sha1="t20k0bxxch3qfv1fkqns3u2dij28oo6" xml:space="preserve">{{Agahîdanka giştî
}}

'''Zubêr Yûsif''' [[hunermend]] û [[wênesaz]]ekî kurd e ku di 1968an de li gundê [[Xirbe Zirganê]] ([[Hesîçe]], [[Rojavayê Kurdistanê]], [[Sûrî]]) çêbûye.

Zubêr Yûsif îro li [[Troisdorf]]ê ([[Almanya]]) dijî û piraniya karê xwe yê hunerî bi zarokan re diborîne. 

Komeke wî ya muzîkê ya bi navê &quot;Impressions&quot; jî heye û tê de li [[tembûr]], [[ûd]] û [[mandolîne]] dixe. Di gelek şahî û festîvalên ji bo zarok û ciwanan beşdarî dike.

{{Çk}}

{{şitil}}

[[Kategorî:Wênesazên kurdî]]</text>
      <sha1>t20k0bxxch3qfv1fkqns3u2dij28oo6</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878195</id>
      <parentid>1878194</parentid>
      <timestamp>2024-12-02T09:34:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>MikaelF</username>
        <id>935</id>
      </contributor>
      <minor />
      <origin>1878195</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="559" sha1="1dn3uc5dz8pir7zi746pkwgonsm55pp" xml:space="preserve">{{Agahîdanka giştî
}}

'''Zubêr Yûsif''' [[hunermend]] û [[wênesaz]]ekî kurd e ku di 1968an de li gundê [[Xirbe Zirganê]] ([[Hesîçe]], [[Rojavayê Kurdistanê]], [[Sûrî]]) çêbûye.

Zubêr Yûsif îro li [[Troisdorf]]ê ([[Almanya]]) dijî û piraniya karê xwe yê hunerî bi zarokan re diborîne. 

Komeke wî ya muzîkê ya bi navê &quot;Impressions&quot; jî heye û tê de li [[tembûr]], [[ûd]] û [[mandolîn]]ê dixe. Di gelek şahî û festîvalên ji bo zarok û ciwanan beşdarî dike.

{{Çk}}

{{şitil}}

[[Kategorî:Wênesazên kurdî]]</text>
      <sha1>1dn3uc5dz8pir7zi746pkwgonsm55pp</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878196</id>
      <parentid>1878195</parentid>
      <timestamp>2024-12-02T09:38:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>MikaelF</username>
        <id>935</id>
      </contributor>
      <minor />
      <origin>1878196</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="672" sha1="nqo44b0ciic8m3g674ilrzuyy6g8s87" xml:space="preserve">{{Agahîdanka giştî
}}

'''Zubêr Yûsif''' [[hunermend]] û [[wênesaz]]ekî kurd e ku di 1968an de li gundê [[Xirbe Zirganê]] ([[Hesîçe]], [[Rojavayê Kurdistanê]], [[Sûrî]]) çêbûye.&lt;ref&gt;[[Zanîn (kovar)|Zanîn]], 9:1994, r. 40-45.&lt;/ref&gt;

Zubêr Yûsif îro li [[Troisdorf]]ê ([[Almanya]]) dijî û piraniya karê xwe yê hunerî bi zarokan re diborîne. 

Komeke wî ya muzîkê ya bi navê &quot;Impressions&quot; jî heye û tê de li [[tembûr]], [[ûd]] û [[mandolîn]]ê dixe. Di gelek şahî û festîvalên ji bo zarok û ciwanan beşdarî dike.&lt;ref&gt;https://www.rudaw.net/kurmanci/culture/15052013&lt;/ref&gt;

{{Çk}}

{{şitil}}

[[Kategorî:Wênesazên kurdî]]</text>
      <sha1>nqo44b0ciic8m3g674ilrzuyy6g8s87</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878197</id>
      <parentid>1878196</parentid>
      <timestamp>2024-12-02T09:39:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>MikaelF</username>
        <id>935</id>
      </contributor>
      <minor />
      <origin>1878197</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="675" sha1="s63ant0sfw887w71m7scii9a9sbee65" xml:space="preserve">{{Agahîdanka giştî
}}

'''Zubêr Yûsif''' [[hunermend]] û [[wênesaz]]ekî kurd e ku di 1968an de li gundê [[Xirbe Zirganê]] ([[Hesîçe]], [[Rojavayê Kurdistanê]], [[Sûrî]]) çêbûye.&lt;ref&gt;[[Zanîn (kovar)|Zanîn]], 9:1994, r. 40-45.&lt;/ref&gt;

Zubêr Yûsif îro li [[Troisdorf]]ê ([[Almanya]]) dijî û piraniya karê xwe yê hunerî bi zarokan re diborîne. 

Komeke wî ya muzîkê ya bi navê &quot;Impressions&quot; jî heye û tê de li [[tembûr]], [[ûd]] û [[mandolîn]]ê dixe. Di gelek şahî û festîvalên ji bo zarok û ciwanan de beşdarî dike.&lt;ref&gt;https://www.rudaw.net/kurmanci/culture/15052013&lt;/ref&gt;

{{Çk}}

{{şitil}}

[[Kategorî:Wênesazên kurdî]]</text>
      <sha1>s63ant0sfw887w71m7scii9a9sbee65</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878198</id>
      <parentid>1878197</parentid>
      <timestamp>2024-12-02T09:40:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>MikaelF</username>
        <id>935</id>
      </contributor>
      <minor />
      <origin>1878198</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="678" sha1="dg37wam4m7anpmsomuddkce8wgf7adn" xml:space="preserve">{{Agahîdanka giştî
}}

'''Zubêr Yûsif''' [[hunermend]] û [[wênesaz]]ekî kurd e ku di 1968an de li gundê [[Xirbe Zirganê]] ([[Hesîçe]], [[Rojavayê Kurdistanê]], [[Sûrî]]) çêbûye.&lt;ref&gt;[[Zanîn (kovar)|Zanîn]], 9:1994, r. 40-45.&lt;/ref&gt;

Zubêr Yûsif îro li [[Troisdorf]]ê ([[Almanya]]) dijî û piraniya karê xwe yê hunerî bi zarokan re diborîne. 

Komeke wî ya muzîkê ya bi navê &quot;Impressions&quot; heye û tê de li [[tembûr]], [[ûd]] û [[mandolîn]]ê dixe. Ew di gelek şahî û festîvalên ji bo zarok û ciwanan de jî beşdarî dike.&lt;ref&gt;https://www.rudaw.net/kurmanci/culture/15052013&lt;/ref&gt;

{{Çk}}

{{şitil}}

[[Kategorî:Wênesazên kurdî]]</text>
      <sha1>dg37wam4m7anpmsomuddkce8wgf7adn</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878199</id>
      <parentid>1878198</parentid>
      <timestamp>2024-12-02T09:43:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Balyozbot</username>
        <id>42414</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[Bikarhêner:Balyozxane/skrîpt/py/cavkanileke.py|Bot]]: {{[[Şablon:Çk|Çk]]}} kir {{[[Şablon:Çk|subst:Çk]]}}; paqijiyên kozmetîk (+{{Sêwî}}, Destpêkê standard kir, Binê standard kir, --Valahiyên nehewce.)</comment>
      <origin>1878199</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="737" sha1="2r36b8xlqq0n5oa541az3drdumunzlt" xml:space="preserve">{{Sêwî|tarîx=kanûna pêşîn 2024}}
{{Agahîdanka giştî
}}
'''Zubêr Yûsif''' [[hunermend]] û [[wênesaz]]ekî kurd e ku di 1968an de li gundê [[Xirbe Zirganê]] ([[Hesîçe]], [[Rojavayê Kurdistanê]], [[Sûrî]]) çêbûye.&lt;ref&gt;[[Zanîn (kovar)|Zanîn]], 9:1994, r. 40-45.&lt;/ref&gt;

Zubêr Yûsif îro li [[Troisdorf]]ê ([[Almanya]]) dijî û piraniya karê xwe yê hunerî bi zarokan re diborîne.

Komeke wî ya muzîkê ya bi navê &quot;Impressions&quot; heye û tê de li [[tembûr]], [[ûd]] û [[mandolîn]]ê dixe. Ew di gelek şahî û festîvalên ji bo zarok û ciwanan de jî beşdarî dike.&lt;ref&gt;https://www.rudaw.net/kurmanci/culture/15052013&lt;/ref&gt;

== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}
{{şitil}}

[[Kategorî:Wênesazên kurdî]]</text>
      <sha1>2r36b8xlqq0n5oa541az3drdumunzlt</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1878206</id>
      <parentid>1878199</parentid>
      <timestamp>2024-12-02T11:12:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Balyozbot</username>
        <id>42414</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Bot: +{{[[Şablon:Kontrola otorîteyê|Kontrola otorîteyê]]}} (bnr. [[Taybet:PermanentLink/1295521#Şablona_Kontrola_otorîteyê|gotûbêjê]]); paqijiyên kozmetîk (Binê standard kir.)</comment>
      <origin>1878206</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="763" sha1="dplvb94jovb5a5v1l6s3y2yjh0kt5hu" xml:space="preserve">{{Sêwî|tarîx=kanûna pêşîn 2024}}
{{Agahîdanka giştî
}}
'''Zubêr Yûsif''' [[hunermend]] û [[wênesaz]]ekî kurd e ku di 1968an de li gundê [[Xirbe Zirganê]] ([[Hesîçe]], [[Rojavayê Kurdistanê]], [[Sûrî]]) çêbûye.&lt;ref&gt;[[Zanîn (kovar)|Zanîn]], 9:1994, r. 40-45.&lt;/ref&gt;

Zubêr Yûsif îro li [[Troisdorf]]ê ([[Almanya]]) dijî û piraniya karê xwe yê hunerî bi zarokan re diborîne.

Komeke wî ya muzîkê ya bi navê &quot;Impressions&quot; heye û tê de li [[tembûr]], [[ûd]] û [[mandolîn]]ê dixe. Ew di gelek şahî û festîvalên ji bo zarok û ciwanan de jî beşdarî dike.&lt;ref&gt;https://www.rudaw.net/kurmanci/culture/15052013&lt;/ref&gt;

== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}

{{Kontrola otorîteyê}}
{{şitil}}

[[Kategorî:Wênesazên kurdî]]</text>
      <sha1>dplvb94jovb5a5v1l6s3y2yjh0kt5hu</sha1>
    </revision>
  </page>
</mediawiki>