ວິກິພີເດຍ
lowiki
https://lo.wikipedia.org/wiki/%E0%BB%9C%E0%BB%89%E0%BA%B2%E0%BA%AB%E0%BA%BC%E0%BA%B1%E0%BA%81
MediaWiki 1.44.0-wmf.3
first-letter
ສື່
ພິເສດ
ສົນທະນາ
ຜູ້ໃຊ້
ສົນທະນາຂອງຜູ້ໃຊ້
ວິກິພີເດຍ
ສົນທະນາກ່ຽວກັບວິກິພີເດຍ
ຮູບ
ສົນທະນາກ່ຽວກັບຮູບ
ມີເດຍວິກິ
ສົນທະນາກ່ຽວກັບມີເດຍວິກິ
ແມ່ແບບ
ສົນທະນາກ່ຽວກັບແມ່ແບບ
ຊ່ວຍເຫຼືອ
ສົນທະນາກ່ຽວກັບຊ່ວຍເຫຼືອ
ໝວດ
ສົນທະນາກ່ຽວກັບໝວດ
TimedText
TimedText talk
Module
Module talk
ແມ່ແບບ:ປະກາດ
10
3327
111389
108281
2024-11-16T07:57:26Z
Lookruk
15125
111389
wikitext
text/x-wiki
<div style="padding: .5em 0px; text-align: center; text-indent: 0px; ">'''ປະກາດ'''<br><small>[[ແມ່ແບບ:ປະກາດ|ເບິ່ງ]] <nowiki>|</nowiki> <span class="plainlinks">[{{fullurl:ແມ່ແບບ:ປະກາດ|action=edit}} ເພີ່ມ/ດັດແກ້] <nowiki>|</nowiki> [{{fullurl:ແມ່ແບບ:ປະກາດ|action=watch}} ເຝ້າເບິ່ງ]</span></small></div>
<div style="border: 1px solid #BEBEBE; padding: 1ex; margin: 1px; background-color: #fff; color: 000; font-size: 90%;">
<!-- ປະກາດແຕ່ລະອັນໃຫ້ຮັກສາຢ່າງໜ້ອຍ 1 ເດືອນ ຖ້າບໍ່ມີປະກາດໃຫ້ໃສ່ * ''ຍັງບໍ່ມີປະກາດໃນຂະນະນີ້'' -->
* 16 ພະຈິກ – [[ວິກິພີເດຍ:ສະເໜີຊື່ໃຫ້ເປັນຜູ້ດູແລລະບົບ/Randervik]]
</div>
<noinclude>{{doc}}</noinclude>
l9i6uehwq60mnd5wtrpxzsi2iinosjg
ພະບາດສົມເດັດພະປົກເກົ້າເຈົ້າຢູ່ຫົວ
0
9656
111383
104391
2024-11-16T00:50:15Z
InternetArchiveBot
13695
Rescuing 2 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5
111383
wikitext
text/x-wiki
{{Capsa hominis Vicidata}}
'''ພະບາດສົມເດັດພະປໍຣະມິນມະຫາປະຊາທິປົກຯ ພະປົກເກົ້າເຈົ້າຢູ່ຫົວ''' ມີພະນາມເດີມວ່າ '''[[ສົມເດັດພະເຈົ້າລູກຍາເທີ ເຈົ້າຟ້າປະຊາທິປົກສັກດິເດດ]]''' ([[ພາສາໄທ|ໄທ:]]พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาประชาธิปกฯ พระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว) ({{lang-th|สมเด็จเจ้าฟ้าประชาธิปกศักดิเดชน์}} ສົມເດັຈເຈົ້າຟ້າປຣະຊາທິປົກສັກດິເດຊນ໌) ແມ່ນພະມະຫາກະສັດໃນລາຊະວົງຈັກກີ ລຳດັບທີ່ 7 ແຫ່ງ[[ລາຊະອານາຈັກສະຫຍາມ]] ສະເດັດພະລາຊະສົມພົບເມື່ອວັນພຸດ ແຮມ 14 ຄ່ຳ ເດືອນ 11 ປີມະເສັງ ເວລາ 12.25 ຫຼືກົງກັບວັນທີ່ 8 ພຶດສະຈິກາ ຄ.ສ.1893 ພະອົງເປັນພະລາຊະໂອລົດອົງທີ່ 76 ໃນພະບາດສົມເດັດພະຈຸລະຈອມເກົ້າເຈົ້າຢູ່ຫົວ ເປັນປີທີ່ 9 ໃນສົມເດັດພະສີພັດຊະຣິນທາບໍຣົມລາຊີນີນາດ ພະບໍຣົມລາຊະຊົນນະນີພັນປີຫຼວງ ([[ສົມເດັດພະນາງເຈົ້າເສົາວະພາຜ່ອງສີ ພະບໍຣົມລາຊິນີນາດ]]) ພະບາດສົມເດັດພະປົກເກົ້າເຈົ້າຢູ່ຫົວຂຶ້ນຄອງລາດເປັນພະມະຫາກະສັດ ເມື່ອວັນທີ່ 26 ພຶດສະຈິກາ ຄ.ສ.1925 ແລະຊົງສະຫຼະລາຊະບັນລັງເມື່ອວັນທີ່ 2 ມີນາ ຄ.ສ.1934 (ນັບສັກກະຫຼາດແບບເກົ່າ) ຮວມສິຣິລາຊະສົມບັດ 9 ປີ ສະເດັດສະຫວັນຄົດ ເມື່ອວັນທີ່ 30 ພຶດສະພາ ຄ.ສ.1941 ຮວມພະຊົນມະພັນສາ 48 ພັນສາ
ພະອົງປະຕິບັດພະລາຊະກໍລະນີຍະກິດຫຼາຍດ້ານ ເຊັ່ນ ດ້ານການປົກຄອງ ໂປດໃຫ້ຕັ້ງສະພາກຳມະການອົງຄະມົນຕີ ຊົງກາກົດໝາຍເພື່ອຄວບຄຸມການຄ້າທີ່ເປັນສາທາລະນູປະໂພກແລະການເງິນລະບົບເທດສະບານ ດ້ານການສາດສະໜາ ການສຶກສາ ປະເພນີແລະວັດທະນະທຳນັ້ນ ພະອົງໂປດໃຫ້ສ້າງຫໍພະສະໝຸດ ຊົງປະຕິຮູບການສຶກສາລະດັບມະຫາວິທະຢາໄລ ນອກຈາກນີ້ມີການປັບປຸງການສຶກສາຈົນຍົກລະດັບມາດຕະຖານເຖິງປະລິນຢາຕີ ຊົງຕັ້ງລາຊະບັນດິດຍະສະພາໂປດໃຫ້ຈັດພິມພະໄຕປິດົກສະບັບອັກສອນໄທສົມບູນຊື່ວ່າ "ພະໄຕປິດົກສະຫຍາມຣັດ"
ສຳລັບຊີວິດສ່ວນພະອົງນັ້ນ ພະບາດສົມເດັດພະປົກເກົ້າເຈົ້າຢູ່ຫົວຊົງອະພິເສກສົມລົດກັບ[[ສົມເດັດພະນາງເຈົ້າຣຳໄພພັນນີ ພະບໍຣົມລາຊິນີ]] ([[ໝ່ອມເຈົ້າຍິງຣຳໄພພັນນີ ສະຫວັດດິວັດ]] ຫຼື [[ທ່ານຍິງນາ]]) ບໍ່ມີພະລາຊະໂອລົດແລະພະລາຊະທິດາ ແຕ່ມີພະລາຊະໂອລົດບຸນທຳຄື [[ພະວໍລະວົງເທີ ພະອົງເຈົ້າຈິຣະສັກສຸປະພາດ]]
ແລະພະອົງໄດ້ຮັບການຍົກຍ່ອງຈາກອົງການຍູເນສໂກ (UNESCO) ໃຫ້ເປັນບຸກຄົນສຳຄັນຂອງໂລກ ເມື່ອວັນທີ່ 8 ພຶດສະຈິກາ ຄ.ສ.1993 ເນື່ອງໃນວະໂຣກາດສະຫຼອງວັນພະລາຊະສົມພົບຄົບ 100 ປີ
[[File:King Prajadhipok portrait photograph.jpg|thumb|200px|ພະປົກເກົ້າ ລັດຊະການທີ່ 7]]
==ພະລາຊະປະຫວັດ==
[[File:Prajadhipok's coronation records - 003.jpg|เจ้าฟ้าประชาธิปกและพระราชมารดา|ເຈົ້າຟ້າປະຊາທິປົກສັກດິເດດແລະພະລາຊະມານດາ|left|200px|thumb]]
ພະບາດສົມເດັດພະປົກເກົ້າເຈົ້າຢູ່ຫົວແມ່ນພະລາຊະໂອລົດພະອົງໜ້ອຍໃນພະບາດສົມເດັດພະຈຸລະຈອມເຈົ້າຢູ່ຫົວທີ່ປະສູດແຕ່ສົມເດັດພະສີພັດຊະຣິນທາບໍຣົມລາຊິນີນາດ ພະບໍຣົມລາຊະຊົນນະນີພັນປີຫຼວງ ຊົງພະລາຊະສົມພົບເມື່ອວັນພຸດ ແຮມ 14 ຄ່ຳ ເດືອນ 11 ປີມະເສັງ ກົງກັບວັນທີ່ 8 ພຶດສະຈິກາ ຄ.ສ.1893 ນະ ພະທີ່ນັ່ງສຸດທາສີພິຣົມ ພະບາດສົມເດັດພະຈຸລະຈອມເກົ້າຢູ່ຫົວພະລາຊະທານພະນາມວ່າ "ສົມເດັດພະເຈົ້າລູກຢາເທີ ເຈົ້າຟ້າປະຊາທິປົກສັກດິເດດ ຊະເນດມະຫາລາຊາທິລາດ ຈຸລາລົງກອນນາດວະໂຣລົດ ອຸດົມຍົດອຸກິດຖະສັກ ມະຫາມຸງກຸດລາຊະພົງບໍລິບັນບໍລິພັດ ບໍຣົມຂັດຕິຍະມະຫາລະຊະດາພິສິນຈະນະພັນໂສໄທ ມົງຄົນສະໄໝສະມາກອນ ສະຖາວໍລະວະຣັດສະຣິຍະຄຸນ ອະດຸນຍະລາຊະກຸມານ"<ref>ราชกิจจานุเบกษา, [http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2436/048/515_1.PDF ข่าวสมโภชเดือนสมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ], เล่ม ๑๐, ตอน ๔๘, ๒๕ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๑๘๙๓, หน้า ๕๑๕ </ref> ພະນາມທົ່ວໄປຮຽກວ່າ "ທຸນກະໝ່ອມອຽດໜ້ອຍ"<ref>{{Cite web |title=พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 7 (พ.ศ. 2468 - 2477) (ย่อความจาก “พระราชประวัติพระมหากษัตริย์แห่งพระบรมราชจักรีวงศ์” โดย ม.ร.ว. แสงสูรย์ ลดาวัลย์), เข้าถึงวันที่ 25 สิงหาคม พ.ศ. 2554 |url=http://www.mahamakuta.inet.co.th/buddhism/rama/rama7.html |access-date=2017-12-14 |archive-date=2007-09-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20070915170526/http://mahamakuta.inet.co.th/buddhism/rama/rama7.html |url-status=dead }}</ref>
ພະອົງມີສົມເດັດພະເຊດຖາແລະສົມເດັດພະເຊດຖະພະຄິນີຮວມ 7 ພະອົງ ໄດ້ແກ່
# [[ສົມເດັດພະເຈົ້າບໍລົມວົງເທີ ເຈົ້າຟ້າພາຫຸລັດມະນີໄມ ກົມພະເທບນາຣີຣັດ|ສົມເດັດພະເຈົ້າບໍລົມວົງເທີ ເຈົ້າຟ້າກົມພະເທບນາຣີຣັດ]]
# [[ພະບາດສົມເດັດພະມຸງກຸດເກົ້າເຈົ້າຢູ່ຫົວ]]
# [[ສົມເດັດພະເຈົ້າບໍລົມວົງເທີ ເຈົ້າຟ້າຕີເພັດຊະຣຸດທຳລົງ]]
# [[ສົມເດັດພະອະນຸຊາທິລາດ ເຈົ້າຟ້າຈັກກະພົງພູວະນາດ ກົມມະຫຼວງພິດສະນຸໂລກປະຊານາດ]]
# [[ສົມເດັດພະເຈົ້າບໍຣົມວົງເທີ ເຈົ້າຟ້າສິຣິລາດກະກຸທະພັນ]]
# [[ສົມເດັດພະອະນຸຊາທິລາດ ເຈົ້າຟ້າອັດສະດາງເດຊາວຸດ ກົມມະຫຼວງນະຄອນລາຊະສີມາ]]
# [[ສົມເດັດພະບໍຣົມວົງເທີ ເຈົ້າຟ້າຈຸທາທຸດທາດິຫຼົກ ກົມມະຂຸນເພັດຊະບູນອິນທາໄຊ]]
ເມື່ອພະອົງຈະເລີນວັຍຄົບກຳໜົດທີ່ຈະຕັ້ງການພິທີໂສກັນ (ໂກນຈຸກ) ແລະພະລາຊະທານພະສຸພັນນະບັດຕາມຂັດຕິຍະລາຊະປະເພນີແລ້ວ ພ້ອມກັນນີ້[[ພະເຈົ້າບໍລົມວົງເທີ ພະອົງເຈົ້າອຸຣຸພົງລາຊະສົມໂພດ|ພະອົງເຈົ້າອຸຣຸພົງລາຊະສົມໂພດ]] ກໍມີພະຊົນຄົບກຳໜົດພິທີໂສກັນເຊັ່ນກັນ ພະບາດສົມເດັດພະຈຸລະຈອມເກົ້າເຈົ້າຢູ່ຫົວຈຶງຊົງພະກະລຸນາໂປດເກົ້າ ໃຫ້ຈັດການໂສກັນແລະສະເຫຼີມພະນາມຂອງທັງສອງພະອົງຂຶ້ນພ້ອມກັນບໍລິເວນພະທີ່ນັ່ງດຸສິດມະຫາປາສາດ ເມື່ອວັນທີ່ 4 ມີນາ ຄ.ສ. 1905<ref>ราชกิจจานุเบกษา, [http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2448/050/1140_1.PDF พระราชพิธีมหามลคลการโสกันต์ และพระราชทานพระสุพรรณบัฏ เฉลิมพระนามสมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้าประชาธิปกศักดิ์เดชน์และโสกันต์ พระเจ้าลูกยาเธอ พระองค์เจ้าอุรุพงษ์รัชสมโภช], เล่ม ๒๒, ตอน ๕๐, ๑๑ มีนาคม พ.ศ. ๒๔๔๘, หน้า ๑๑๔๐ </ref> ໂດຍພະອົງໄດ້ຮັບການສະຖາປະນາເປັນ[[ເຈົ້າຟ້າຕ່າງກົມ]]ທີ່ '''ສົມເດັດພະເຈົ້າລູກຍາເທີ ເຈົ້າຟ້າກົມມະຂຸນສຸໂຂໄທທຳມະລາຊາ''' ມີພະນາມຕາມຈາຣຶກໃນພະສຸພັນນະບັດວ່າ "ສົມເດັດພະເຈົ້າລູກຍາເທີ ເຈົ້າຟ້າປະຊາທິປົກສັກດິເດດ ກົມມະຂຸນສຸໂຂໄທທຳມະລາຊາ ຊະເນດມະຫາລາຊາທິລາດ ຈຸລາລົງກອນນາດວະໂລລົດ ອຸດົມຍົດອຸກິດຖະສັກ ອຸໄພປັກສະນາວິນ ອະສຳພິນນະຊາດພິສຸດ ມະຫາມຸງກຸດລາຊະພົງບໍລິພັດ ບໍລົມຂັດຕິຍະມະຫາລັດຊະດາພິສິນພັນໂສໄທ ມົງຄົນສະໄໝສະມາກອນ ສະຖາວອນວະລັດສະລິຍະຄຸນ ອະດຸນຍະລາຊະກຸມານ ກົມມະຂຸນສຸໂຂໄທທຳມະລາຊາ"<ref>ราชกิจจานุเบกษา, [http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2448/050/1148.PDF ประกาศเฉลิมพระนาม], เล่ม ๒๒, ตอน ๕๐, ๑๑ มีนาคม พ.ศ. ๒๔๔๘, หน้า ๑๑๔๘ </ref>
===ການສຶກສາ===
ເມື່ອພະອົງຈະເລີນພະຊັນສາພໍສົມຄວນຊົງເຂົ້າຮັບການສຶກສາຕາມປະເພນີຂັດຕິຍະລາຊະກຸມານແລະຈຶງຊົງພະກະລຸນາໂປດເກົ້າໃຫ້ເປັນນັກຮຽນນາຍຮ້ອຍພິເສດ ຕໍ່ມາ ຄັ້ງຊົງໂສກັນແລ້ວສະເດັດໄປສຶກສາວິຊາການທີ່[[ປະເທດອັງກິດ]] ເມື່ອກໍລະກົດ ຄ.ສ. 1906 ໃນຂະນະນັ້ນມີພະຊົນມາຍຸພຽງ 13 ພັນສາ ຊົງເລິ່ມຮັບການສຶກສາໃນວິຊາສາມັນໃນ[[ວິທະຍາໄລອີຕັນ]]ເຊິ່ງເປັນໂຮງຮຽນມັດທະຍົມຊັ້ນນຶ່ງຂອງປະເທດ ເມື່ອສຳເລັດການສຶກສາຈາກວິທະຍາໄລອີຕັນແລ້ວ ຊົງສອບເຂົ້າສຶກສາວິຊາທະຫານທີ່ໂຮງຮຽນນາຍຮ້ອຍທະຫານ(Royal Military Academy Council) ນະ ເມືອງ [[ວູລິຊ]] ຊົງເລືອກສຶກສາວິຊາທະຫານຜະແໜກປືນໃຫຍ່ມ້າ ແຕ່ໃນຂະນະນັ້ນພະບາດສົມເດັດພະຈຸລະຈອມເກົ້າຢູ່ຫົວສະເດັດສະຫວັນຄົດໃນປີ ຄ.ສ. 1910 ພະອົງຈຶ່ງໄດ້ສະເດັດກັບປະເທດໄທເພື່ອເຂົ້າຮ່ວມພະລາຊະພິທີຖະຫວາຍພະເພີງພະບໍລົມສົບ ແລະຖະຫວາຍງານຄັ້ງສຸດທ້າຍແດ່ສົມເດັດພະບໍລົມຊະນົກນາດດ້ວຍປະຄອງພະບໍລົມໂກດຄູ່ກັບສົມເດັດພະມະຫິດຕະລາທິເບດ ອະດຸນຍະເດດວິກົມ ພະບໍລົມລາຊະຊະນົກ ຂະນະເຊີນພະບໍລົມສົບວຽນພະເມຣຸມາດ<ref>พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว. ประวัติต้นรัชกาลที่ 6. พิมพ์ครั้งที่ 3. กรุงเทพฯ : สำนักพิมพ์มติชน, 2550</ref> ແລ້ວຈຶ່ງສະເດັດກັບໄປສຶກສາຕໍ່ໃນປີ ຄ.ສ. 1913 ພາຍຫຼັງຊົງເຂົ້າປະຈຳການ ນະ ກົມທະຫານປືນໃຫຍ່ມ້າອັງກິດຢູ່ທີ່ເມືອງ[[ອັນເດີຊອດ]] (Aldershot) ຕັ້ງແຕ່ເດືອນກຸມພາ ຄ.ສ. 1913 ຮອດເດືອນກັນຍາ ຄ.ສ. 1914 ເຊິ່ງເປັນຊ່ວງເວລາການຊ້ອມຮົບ ໂດຍລັດຖະບານອັງກິດຕາມຄວາມເຫັນຊອບຂອງທີ່ປະຊຸມກອງທະຫານ (Army Council) ແລະໄດ້ຮັບອະນຸຢາດໃຫ້ຊົງເຄື່ອງແບບນາຍທະຫານອັງກິດສັງກັດໃນ “L” Battery Royal Horse Artillery ຊົງໄດ້ຮັບສັນຍາບັດເປັນນາຍທະຫານຍົດຮ້ອຍຕີກິດຕິສັບແຫ່ງ[[ກອງທັບອັງກິດ]] ແລະໃນການທີ່ພະອົງສຳເລັດການສຶກສາ ພະບາດສົມເດັດພະມົງກຸດເກົ້າເຈົ້າຢູ່ຫົວໂປດເກົ້າ ໃຫ້ດຳລົງຕຳແໜ່ງພະຍົດນາຍຮ້ອຍຕີນອກກອງ ສັງກັດກົມທະຫານມະຫາດເລັກຮັກສາພະອົງ ຕໍ່ມາໄດ້ເລື່ອນຂຶ້ນເປັນນາຍຮ້ອຍໂທແລະນາຍທະຫານນອກກອງ ສັງກັດກົມທະຫານປືນໃຫຍ່ຮັກສາພະອົງ<ref name="เลื่อนกรม">ราชกิจจานุเบกษา, [http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2468/A/216.PDF พระบรมราชโองการ ประกาศ สถาปนาเลื่อนกรมตั้งกรม และตั้งเจ้าพระยา] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20111114212604/http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2468/A/216.PDF |date=2011-11-14 }}, เล่ม ๔๒, ตอน ๐ ก, ๑๕ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๔๖๘, หน้า ๒๑๖</ref>
ໃນປີ ຄ.ສ. 1913 ໄດ້ເກີດ[[ສົງຄາມໂລກຄັ້ງທີ່ໜຶ່ງ]]ຂຶ້ນໃນເອີລົບ ແຕ່ເນື່ອງຈາກພະບາດສົມເດັດພະມົງກຸດເກົ້າເຈົ້າຢູ່ຫົວ ຊົງດຳລິເຫັນວ່າ ສົມເດັດພະເຈົ້ານ້ອງຍາເທີ ຍັງບໍ່ສຳເລັດການສຶກສາວິຊາການທະຫານ ຫາກຈະກັບມາເມືອງໄທກໍຍັງເຮັດຄຸນປະໂຍດແກ່ບ້ານເມືອງຍັງບໍ່ໄດ້ເຕັມທີ່ ດັງນັ້ນຈຶ່ງໂປດເກົ້າ ໃຫ້ພະວໍລະວົງເທີ ພະອົງເຈົ້າຈະລູນສັກກີດາກອນ ຊົງຈັດຫາຄູສອນເພື່ອສອນວິຊາການເພີ່ມເຕິມໂດຍເນັ້ນວິຊາທີ່ຈະເປັນຄຸນປະໂຍດແກ່ບ້ານເມືອງ ໃນວິຊາກົດໝາຍລະຫວ່າງປະເທດ ພົງສາວະດານສຶກ ແລະຍຸດທະສາດການສຶກ
ຄັ້ງສົງຄາມໄດ້ທະວີຄວາມຮຸນແຮງຂຶ້ນຢ່າງຫຼາຍ ແລະການຫາຄູມາຖະຫວາຍພະອັກສອນກໍລຳບາກ ເນື່ອງດ້ວຍນາຍທະຫານທີ່ມີຄວາມສາມາດຕ້ອງອອກຮົບໃນສົງຄາມ ພະບາດສົມເດັດພະມົງກຸດເກົ້າເຈົ້າຢູ່ຫົວ ຈຶ່ງໂປດເກົ້າ ໃຫ້ພະເຈົ້ານ້ອງຍາເທີພະລາຊະດຳເນິນ ແຕ່ສົມເດັດພະເຈົ້ານ້ອງຍາເທີມີຄວາມປະສົງທີ່ຈະສະເດັດຮ່ວມຮົບກັບພະສະຫາຍຊາວອັງກິດ ຫາກແຕ່[[ສົມເດັດພະເຈົ້າຈອດທີ 5 ແຫ່ງສະຫະລາຊະອານາຈັກ]] ບໍ່ສາມາດເຮັດຕາມພະລາຊະປິສົງ ເນື່ອງດ້ວຍພະອົງເປັນຄົນໄທເຊິ່ງເປັນປະເທດເປັນກາງໃນສົງຄາມ ສົມເດັດພະເຈົ້ານ້ອງຍາເທີຈຶ່ງຈຳເປັນຕ້ອງສະເດັດກັບປະເທດໄທໃນເດືອນເມສາ ຄ.ສ. 1914
=== ເຂົ້າຮັບລາຊະການ ===
[[ຮູບ:Rama VII and Queen Rambai.jpg|thumb|ສົມເດັດພະເຈົ້ານ້ອງຍາເທີ ເຈົ້າຟ້າກົມມະຂຸນສຸໂຂໄທທຳມະລາຊາແລະໝ່ອມເຈົ້າຣຳໄພພັນນີ ພະວໍລະຊາຍາ ໃນວັນພະລາຊະພິທີອະພິເສກສົມລົດ]]
{{ພະມະຫາກະສັດແຫ່ງລາຊະວົງຈັກກີ}}
ຄັ້ນເມື່ອສະເດັດກັບປະເທດໄທ ພະອົງເຂົ້າຮັບລາຊະການໃນຕຳແໜ່ງນາຍທະຫານຄົນສະໜິດພິເສດຂອງ[[ຈອມພົນ]] [[ສົມເດັດພະອະນຸຊາທິລາດ ເຈົ້າຟ້າກົມມະຫຼວງພິດສະນຸໂລກປະຊານາດ]] ເຊິ່ງເປັນພະເຊດຖາ (ອ້າຍ) ໃນພະອົງ ຕໍ່ມາພະອົງໄດ້ເລື່ອນເປັນຜູ້ບັງຄັບກອງຮ້ອຍທະຫານປືນໃຫຍ່ຮັກສາພະອົງແລະເປັນຮ້ອຍເອກຕໍ່ມາສະເດັດເຂົ້າຮັບລາຊະການປະຈຳກົມບັນຊາການກອງພັນນ້ອຍທີ່ 2 ໃນຕຳແໜ່ງນາຍທະຫານເສນາທິການແລະຕໍ່ມາເລື່ອນເປັນນາຍພັນຕີ ແລ້ວເປັນພັນໂທບັງຄັບການໂຮງຮຽນນາຍຮ້ອຍຊັ້ນປະຖົມ
สมเด็จพระเจ้าน้องยาเธอทรงปฏิบัติราชการสนองพระเดชพระคุณในตำแหน่งหน้าที่การงานต่าง ๆ เป็นที่เรียบร้อยมาโดยตลอด ต่อมาทรงลาราชการเพื่อผนวช ณ อุโบสถ[[วัดพระศรีรัตนศาสดาราม]] เมื่อปี พ.ศ. 2460 โดยมี[[สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส]] เป็นพระ[[อุปัชฌาย์]] และพระวรวงศ์เธอ กรมหมื่นชินวรสิริวัฒน์ (ต่อมาคือ[[พระเจ้าวรวงศ์เธอ กรมหลวงชินวรสิริวัฒน์ สมเด็จพระสังฆราชเจ้า]]) เป็นพระกรรมวาจาจารย์ แล้วเสร็จประทับจำพรรษา ณ พระตำหนักปั้นหยา [[วัดบวรนิเวศราชวรวิหาร]]<ref>ราชกิจจานุเบกษา, [http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2460/D/1056.PDF การผนวช สมเด็จพระเจ้าน้องยาเธอ เจ้าฟ้ากรมขุนสุโขไทยธรรมราชา พระพุทธศักราช ๒๔๖๐], เล่ม ๓๔, ตอน ง, ๘ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๔๖๐, หน้า ๑๐๕๖ </ref> ทรงได้รับฉายาว่า "''ปชาธิโป''" ในระหว่างที่ผนวชนั้น สมเด็จพระอุปัชฌาย์ทรงปรารภว่า พระองค์นั้นเป็นพระอนุชาพระองค์เล็ก ถึงอย่างไรก็คงไม่มีเหตุจำเป็นที่จะต้องเสด็จเถลิงถวัลยราชสมบัติเป็นแน่ ดังนั้น จึงทรงชวนให้พระองค์อยู่ในสมณเพศตลอดไป เพื่อจะได้ช่วยปกครองสังฆมณฑลสืบไป แต่พระองค์ได้ปฏิเสธ เนื่องจากในขณะนั้นพระองค์ทรงพอพระทัยที่จะอภิเษกสมรสกับ[[หม่อมเจ้ารำไพพรรณี สวัสดิวัตน์]] มากกว่า<ref>ส. พลายน้อย, หน้า 27</ref><ref>พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจุลจักรพงษ์, หน้า 117</ref>
เมื่อสมเด็จพระเจ้าน้องยาเธอลาผนวชและเสด็จเข้ารับราชการแล้ว [[พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว]]ตรัสขอหม่อมเจ้ารำไพพรรณี สวัสดิวัตน์ ต่อ[[สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าสวัสดิโสภณ กรมพระสวัสดิวัดนวิศิษฎ์]] และทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ประกอบพระราชพิธีอภิเษกสมรสพระราชทาน โดยมีพิธีขึ้นตำหนัก ณ [[วังศุโขทัย]] ซึ่งพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวพระราชทานที่ดินให้และสมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง โปรดเกล้าฯ ให้สร้างตำหนักขึ้นพระราชทานเป็นเรือนหอ และมีพระราชพิธีอภิเษกสมรส ณ [[พระที่นั่งวโรภาษพิมาน]] [[พระราชวังบางปะอิน]] เมื่อวันที่ 26 สิงหาคม พ.ศ. 2461 ซึ่งนับเป็นการอภิเษกสมรสครั้งแรกหลังจากการตรากฎมณเฑียรบาลว่าด้วยการเสกสมรสแห่งเจ้านายในพระราชวงศ์ รวมทั้ง ยังเป็นการแต่งงานแบบตะวันตกอย่างแท้จริง กล่าวคือมีการถามความสมัครใจของคู่บ่าวสาวด้วย<ref>สำนักพระราชวัง, พระราชวังบางปะอิน, พิมพ์ครั้งที่ 1, พ.ศ. 2548</ref><ref>พระราชประวัติสมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี พระบรมราชินีในรัชกาลที่ 7, หน้า 7-8</ref>
พระองค์ทรงพระประชวรเรื้อรังจึงจำเป็นต้องลาราชการไปพักรักษาพระองค์ในสถานที่ที่มีอากาศเย็นตามความเห็นของคณะแพทย์ พระองค์จึงเสด็จไปรักษาพระองค์ที่[[ทวีปยุโรป]]ในปี พ.ศ. 2463 ครั้นพระองค์ทรงหายจากอาการประชวรแล้ว ทรงเข้าศึกษาวิชาการใน[[โรงเรียนนายทหารฝ่ายเสนาธิการฝรั่งเศส]] ณ กรุง[[ปารีส]] จนสำเร็จการศึกษาเสด็จกลับประเทศไทย ในปี พ.ศ. 2464 หลังจากนั้นอีก 4 ปี ทรงเข้ารับราชการอีกครั้ง โดยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้เข้ารับราชการในตำแหน่งปลัดกรมเสนาธิการทหารบก และเลื่อนพระยศขึ้นเป็นนายพันเอก ผู้บัญชาการกองพลทหารบกที่ 2 และเป็นผู้บังคับการพิเศษกรมทหารปืนใหญ่ที่ 2 ในคราวเดียวกัน
พระองค์ทรงปฏิบัติราชการโดยพระวิริยะอุตสาหะ ปรากฏพระเกียรติคุณและสติปัญญาจนสามารถรับราชการสำคัญสนองพระเดชพระคุณต่างพระเนตรพระกรรณได้ พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวจึงมีพระบรมราชโองการให้เลื่อนกรมขึ้นเป็น '''สมเด็จพระเจ้าน้องยาเธอ เจ้าฟ้ากรมหลวงสุโขทัยธรรมราชา''' เมื่อวันที่ 15 พฤศจิกายน พ.ศ. 2468<ref name="เลื่อนกรม"/> ก่อนพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวจะเสด็จสวรรคตเพียงไม่กี่วัน
=== ขึ้นครองราชสมบัติ ===
[[ຮູບ:Royal portraits - 004 02.jpg|350px|left|พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาประชาธิปกในฉลองพระองค์เต็มยศตามโบราณราชประเพณี ประทับเหนือพระที่นั่งภัทรบิฐ แวดล้อมด้วยชาวพนักงานถือเบญจราชกกุธภัณฑ์และเครื่องยศเครื่องสูง|thumb]]
ก่อนที่[[พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว]]จะสวรรคตได้มีพระราชหัตถเลขานิติกรรมเกี่ยวกับการสืบราชสมบัติไว้ ความตอนหนึ่งว่า
{{ຄຳເວົ້າ|...หากมีพระราชโอรส ก็ให้สมเด็จเจ้าฟ้ากรมหลวงสุโขทัยธรรมราชาทรงเป็นประธานคณะผู้สำเร็จราชการต่างพระองค์จนกว่าพระมหากษัตริย์จะทรงบรรลุนิติภาวะ แต่ถ้าไม่มีพระราชโอรสก็ใคร่ให้สมเด็จเจ้าฟ้ากรมหลวงสุโขทัยธรรมราชาทรงรับรัชทายาทสืบสันตติวงศ์ตามราชประเพณี...|พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว<ref>ส.พลายน้อย, หน้า 43</ref>}}
ขณะที่[[พระนางเจ้าสุวัทนา พระวรราชเทวี]] มีพระประสูติกาลพระราชธิดาพระองค์เดียว ([[สมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพัณณวดี]] ในปัจจุบัน) พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวประชวรและเสด็จสวรรคตในวันที่ 26 พฤศจิกายน พ.ศ. 2468 สมเด็จพระเจ้าน้องยาเธอ เจ้าฟ้าฯ กรมหลวงสุโขทัยธรรมราชา ได้เสด็จ ณ [[พระที่นั่งอมรินทรวินิจฉัยมไหยสูรยพิมาน]] ทรงแจ้งข่าวสวรรคตต่อที่ประชุมพระบรมวงศานุวงศ์เสนาบดีและองคมนตรีผู้ใหญ่แล้ว [[เจ้าพระยาธรรมาธิกรณาธิบดี (หม่อมราชวงศ์ปุ้ม มาลากุล)]] เสนาบดีกระทรวงวังในขณะนั้น ได้อัญเชิญพระราชหัตถเลขาพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวอ่านในที่ประชุม เสร็จแล้วผู้เข้าประชุมได้พร้อมกันถวายอาเศียรวาทแต่สมเด็จพระเจ้าน้องยาเธอ เจ้าฟ้าฯ กรมหลวงสุโขทัยธรรมราชา ซึ่งรับเป็น''สมเด็จพระเจ้าอยู่หัว'' สำเร็จราชการแผ่นดินสืบราชสันตติวงศ์ต่อไป<ref>ราชกิจจานุเบกษา, [http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2468/D/2703.PDF ข่าวพระบาทสมเด็จพระรามาธิบดีศรีสินทรมหาวชิราวุธ พระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว เสด็จสวรรคต], เล่ม ๔๒, ตอน ๐ ง, ๖ ธันวาคม พ.ศ. ๒๔๖๘, หน้า ๒๗๐๔</ref> ทั้งที่ไม่ได้ทรงเต็มพระทัยที่จะทรงรับราชสมบัติ ด้วยทรงเห็นว่าพระองค์ไม่แก่ราชการเพียงพอและเจ้านายที่มีอาวุโสพอจะรับราชสมบัติก็ยังน่าจะมี<ref>พระยาประกาศอักษรกิจ (เสงี่ยม รามนันทน์), หน้า ช</ref>
เมื่อวันที่ [[25 กุมภาพันธ์]] พ.ศ. 2469 สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรับพระบรมราชาภิเษกโดยมีพระนามอย่างย่อว่า '''พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาประชาธิปก พระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว''' และพระนามตามจารึกในพระสุพรรณบัฏว่า<ref name="ราชาภิเษก">ราชกิจจานุเบกษา, [http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2468/A/E/0.PDF พระราชพิธี บรมราชาภิเษกเฉลิมพระราชมณเฑียร ปีฉลูสัปตศก พุทธศักราช ๒๔๖๘] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20111114214636/http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2468/A/E/0.PDF |date=2011-11-14 }}, เล่ม ๔๒, ตอนพิเศษ ๐ ก, ๓ มีนาคม พ.ศ. ๒๔๖๘, หน้า ๑๕๔-๑๕๕</ref>
"''พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาประชาธิปก มหันตเดชนดิลกรามาธิบดี เทพยปรียมหาราชรวิวงศ อสัมภินพงศพีระกษัตร บุรุษรัตนราชนิกโรดม จาตุรันตบรมมหาจักรพรรดิราชสังกาศ อุภโตสุชาตสำสุทธเคราหณีจักรีบรมนาถ จุฬาลงกรณราชวรางกูร มหามกุฏวงศวีรสูรชิษฐ ราชธรรมทศพิธอุต์กฤษฎนิบุญ อดุลยฤษฎาภินิร์หาร บูรพาธิการสุสาธิตธันยลักษณ์วิจิตรเสาวภาคยสรรพางค์ มหาชโนตมางคมานท สนธิมตสมันตสมาคม บรมราชสมภาร ทิพยเทพาวตาร ไพศาลเกียรติคุณ อดุลยศักดิเดช สรรพเทเวศปริยานุรักษ มงคลลัคนเนมาหวัย สุโขทัยธรรมราชา อภิเนาวศิลปศึกษาเดชนาวุธ วิชัยยุทธศาสตรโกศล วิมลนรรยพินิต สุจริตสมาจาร ภัทรภิชญาณประดิภานสุนทร ประวรศาสโนปสดมภก มูลมุขมาตยวรนายกมหาเสนานี สราชนาวีพยูหโยธโพยมจร บรมเชษฐโสทรสมมต เอกราชยยศสธิคมบรมราชสมบัติ นพปฏลเศวตฉัตราดิฉัตร ศรีรัตโนปลักษณ มหาบรมราชาภิเษกาภิษิกต์ สรรพทศทิศวิชิตเดโชไชย สกลมไหศวรยมหาสวามินทร มเหศวรมหินทรมหารามาธิราชวโรดม บรมนาถชาติอาชันยาศรัย พุทธาทิไตรรัตนศรณารักษ วิศิษฎศักตอัครนเรศวราธิบดี เมตตากรุณาศีตลหฤทัย อโนปไมยบุณยการ สกลไพศาลมหารัษฎราธิบดินทร์ ปรมินทรธรรมิกมหาราชาธิราช บรมนาถบพิตร พระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว''"
ในการนี้พระองค์ได้สถาปนาหม่อมเจ้ารำไพพรรณี พระวรราชชายา ขึ้นเป็น [[สมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี พระบรมราชินี]]<ref name="ราชาภิเษก"/><ref>ราชกิจจานุเบกษา, [http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2468/A/355.PDF พระบรมราชโองการ ประกาศ สถาปนาสมเด็จพระบรมราชินี], เล่ม ๔๒, ตอน ๐ ก, ๓ มีนาคม พ.ศ. ๒๔๖๘, หน้า ๓๕๕ </ref> ซึ่งนับเป็นพระอัครมเหสีพระองค์แรกที่ได้รับการสถาปนาขึ้นเป็นสมเด็จพระบรมราชินีในการพระราชพิธีบรมราชาภิเษก<ref>พระราชประวัติสมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี พระบรมราชินีในรัชกาลที่ 7, หน้า 15</ref>
หลังจากนั้น พระองค์ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ตั้งคณะอภิรัฐมนตรี อันประกอบด้วย [[สมเด็จพระราชปิตุลาบรมพงศาภิมุข เจ้าฟ้าภาณุรังษีสว่างวงศ์ กรมพระยาภาณุพันธุวงศ์วรเดช]], [[สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าบริพัตรสุขุมพันธุ์ กรมพระนครสวรรค์วรพินิต]], [[สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าจิตรเจริญ กรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์]], [[สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าดิศวรกุมาร กรมพระยาดำรงราชานุภาพ]] และ[[พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้ากิติยากรวรลักษณ์ กรมพระจันทบุรีนฤนาถ]] ซึ่งมีหน้าที่ถวายคำปรึกษาราชการแผ่นดินและราชการในพระองค์ระหว่างที่ยังทรงใหม่ต่อหน้าที่<ref>พระยาประกาศอักษรกิจ (เสงี่ยม รามนันทน์), หน้า ญ</ref>
=== การเปลี่ยนแปลงการปกครอง ===
{{see also|ການປະຕິວັດສະຫຍາມ ຄ.ສ. 1932}}
[[ຮູບ:The granting of Siam's 'permanent' constitution.jpg|thumb|พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงลงพระปรมาภิไธยในรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรสยาม เมื่อวันที่ 10 ธันวาคม พ.ศ. 2475]]
ในขณะที่พระองค์ขึ้นครองราชสมบัตินั้น ฐานะทางการคลังของสยามและสภาวะเศรษฐกิจทั่วโลกอยู่ในภาวะตกต่ำอย่างมาก พระองค์ได้ตัดลดงบประมาณในส่วนต่าง ๆ เช่น งบประมาณส่วนพระมหากษัตริย์ งบประมาณด้านการทหาร รวมถึง การการยุบหน่วยราชการและปลดข้าราชการออกเป็นจำนวนมากเพื่อลดรายจ่ายของประเทศ ทำให้เกิดความไม่พอใจอันเป็นสาเหตุหนึ่งที่นำไปสู่การเปลี่ยนแปลงสยามในเวลาต่อมา<ref name="พลายน้อย95">ส.พลายน้อย, หน้า 95</ref> พระราชกรณียกิจประการหนึ่งที่ คือ พระองค์มีพระราชปรารภจะพระราชทานรัฐธรรมนูญการปกครองให้แก่สยาม โดยพระองค์ได้มอบหมายให้นายเรย์มอนด์ บาร์ทเล็ตต์ สตีเฟนส์ ที่ปรึกษานโยบายต่างประเทศชาวอเมริกัน และพระยาศรีวิสารวาจา ร่วมกันทำบันทึกความเห็นในเรื่องดังกล่าว <ref name="พลายน้อย95"/> แต่ถูกทักท้วงจากพระบรมวงศ์ชั้นผู้ใหญ่จึงได้ระงับไปก่อน<ref>Stowe P.5</ref>
ร่างรัฐธรรมนูญของเรย์มอนด์ บี. สตีเวนส์และพระยาศรีวิสารวาจา พ.ศ. 2474 ที่เรียก ''An outline of changes in the form of government'' มีใจความว่า ให้พระมหากษัตริย์ยังคงเป็นหัวหน้าฝ่ายบริหารและ[[รัฏฐาธิปัตย์]] นายกรัฐมนตรีมาจากการแต่งตั้งของและต้องรับผิดชอบต่อพระมหากษัตริย์ มีสภานิติบัญญัติซึ่งสมาชิกมาจากการแต่งตั้งของพระมหากษัตริย์และการเลือกตั้งอย่างละเท่า ๆ กัน กรณีที่เกิดข้อพิพาทระหว่างสภากับนายกรัฐมนตรีให้พระมหากษัตริย์เป็นผู้ตัดสิน พระมหากษัตริย์มีอำนาจยับยั้ง และสามารถออกกฎหมายฉุกเฉินได้โดยไม่ต้องผ่านสภา<ref>ธนพงษ์ โสดานา. [https://www.academia.edu/20120889/ร_างรัฐธรรมนูญ_ของนาย_เรมอนด_บี_สตีเวนส_และพระยาศรีวิสารวาจา_พ.ศ. 2474 ร่างรัฐธรรมนูญ ของนาย เรมอนด์ บี สตีเวนส์ และพระยาศรีวิสารวาจา พ.ศ. 2474]</ref>
ภายหลังงานเฉลิมฉลองกรุงรัตนโกสินทร์ครบรอบ 150 ปี พระองค์เสด็จแปรพระราชฐานไปยัง[[วังไกลกังวล]] [[หัวหิน]] [[จังหวัดประจวบคีรีขันธ์]] ในระหว่างนั้นเอง[[คณะราษฎร]]ได้ทำการปฏิวัติยึดอำนาจการปกครองในวันที่ 24 มิถุนายน พ.ศ. 2475 และได้เข้ายึดสถานที่สำคัญของทางราชการได้ รวมทั้ง ได้เชิญสมเด็จพระเจ้าพี่ยาเธอ เจ้าฟ้าฯ กรมพระนครสวรรค์วรพินิต ผู้สำเร็จราชการพระนคร พร้อมกับพระบรมวงศานุวงศ์และข้าราชการชั้นผู้ใหญ่มาที่[[พระที่นั่งอนันตสมาคม]]เพื่อเป็นตัวประกัน<ref>พระราชประวัติสมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี พระบรมราชินีในรัชกาลที่ 7, หน้า 67</ref>
เมื่อพระองค์ทรงทราบถึงเหตุการณ์ดังกล่าว พระองค์ตรัสเรียกพระบรมวงศานุวงศ์และเสนาบดีที่อยู่ที่หัวหินให้เข้าประชุมกันที่วังไกลกังวลเพื่อทรงหารือแนวทางต่าง ๆ ที่จะรับมือกับเหตุการณ์ที่เกิดขึ้น ในที่ประชุมนั้นแสดงความเห็นออกเป็นสองฝ่ายทั้งสนับสนุนให้ต่อสู้กับคณะราษฎรและฝ่ายที่เห็นว่าไม่ควรสู้ หลังจากนั้น พระองค์ตรัสว่า "''เมื่อได้ฟังความเห็นของเจ้านายและเสนาบดีทั้งสองฝ่ายแล้ว ทรงเห็นว่าถ้าจะสู้ก็คงสู้ได้ แต่จะเสียเลือดเนื้อข้าแผ่นดินซึ่งเป็นคนไทยด้วยกัน''"<ref>ส.พลายน้อย, หน้า 101</ref>
ท้ายที่สุด พระองค์ทรงตัดสินพระทัยที่จะอยู่ในราชสมบัติเป็นพระมหากษัตริย์ภายใต้รัฐธรรมนูญดังที่พระองค์ทรงสนับสนุนที่จะให้ประชาชนมีรัฐธรรมนูญมาโดยตลอด<ref>Stowe p.20</ref> พระองค์เสด็จกลับพระนครและได้พระราชทาน[[พระราชบัญญัติธรรมนูญการปกครองแผ่นดินสยามชั่วคราว พุทธศักราช 2475|พระราชบัญญัติธรรมนูญการปกครองแผ่นดินสยามชั่วคราว]] ในวันที่ 27 มิถุนายน พ.ศ. 2475 และพระราชทาน[[รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรสยาม|รัฐธรรมนูญฉบับถาวร]]เมื่อวันที่ 10 ธันวาคม พ.ศ. 2475
=== สละราชสมบัติ ===
หลังจากเหตุการณ์[[การปฏิวัติสยาม พ.ศ. 2475]] พระองค์เสด็จพระราชดำเนินพร้อมด้วยสมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี พระบรมราชินีไปเจริญทางพระราชไมตรีกับประเทศในแถบยุโรป พร้อมทั้งเสด็จประทับที่ประเทศอังกฤษ เพื่อทรงเข้ารับการผ่าตัดและรักษาพระเนตร ในการนี้ได้แต่งตั้ง[[สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระนริศรานุวัดติวงศ์]]เป็นผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์<ref>ราชกิจจานุเบกษา, [http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2476/A/838.PDF พระราชกฤษฎีกาตั้งผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ พุทธศักราช ๒๔๗๖] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20111108195833/http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2476/A/838.PDF |date=2011-11-08 }}, เล่ม ๕๐, ตอน ๐ ก, ๑๑ มกราคม พ.ศ. ๒๔๗๖, หน้า ๘๓๘</ref> ในระหว่างนี้พระองค์ยังทรงติดต่อราชการกับรัฐบาลผ่านทางผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ซึ่งยังคงปรากฏข้อขัดแย้งต่าง ๆ ที่ไม่สามารถหาข้อยุติกันได้ โดยเฉพาะกรณีมีพระประสงค์ให้แก้ไขมาตรา 39 แห่ง[[รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรสยาม]] ให้กฎหมายใดที่ไม่ทรงลงพระปรมาภิไธยต้องเป็นอันตกไป และสภาผู้แทนราษฎรที่เสนอร่างกฎหมายนั้นต้องถูกยุบ แต่รัฐบาลและสมาชิกรัฐสภาไม่อาจยอมทำตามประสงค์นั้นได้ จึงมีพระราชดำริที่จะสละราชสมบัติ<ref>''พระปกเกล้าฯ กับคณะราษฎร'', หน้า (๕) - (๘)</ref> รัฐบาลจึงตั้งคณะกรรมการขึ้นหนึ่งคณะโดยมี[[เจ้าพระยาศรีธรรมาธิเบศ (จิตร ณ สงขลา)]] ประธานสภาผู้แทนราษฎร ณ ขณะนั้น เป็นประธานคณะกรรมการ พร้อมกับพลเรือตรี หลวงธำรงนาวาสวัสดิ์ ([[ถวัลย์ ธำรงนาวาสวัสดิ์]]) และนาย[[ดิเรก ชัยนาม]] เดินทางมาเข้าเฝ้าฯ และไกล่เกลี่ยเพื่อกราบบังคมทูลให้เสด็จกลับประเทศไทย แต่การเจรจาไม่เป็นผลสำเร็จ<ref>สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้าฯ กรมหลวงนราธิวาสราชนครินทร์, หน้า 214</ref> พระองค์ทรงตัดสินพระทัยสละราชสมบัติ เมื่อวันที่ 2 มีนาคม พ.ศ. 2477 (นับศักราชแบบเก่า) ในพระราชหัตถเลขาสละราชสมบัตินั้น ปรากฏข้อความที่ใช้อ้างอิงกันเสมอในเวลาต่อมาว่า
{{ຄຳເວົ້າ|ข้าพเจ้ามีความเต็มใจที่จะสละอำนาจอันเป็นของ ข้าพเจ้าอยู่แต่เดิมให้แก่ราษฎรโดยทั่วไป แต่ข้าพเจ้าไม่ยินยอมยกอำนาจทั้งหลายของข้าพเจ้าให้แก่ผู้ใด คณะใดโดยเฉพาะเพื่อใช้อำนาจนั้นโดย สิทธิขาด และโดยไม่ฟังเสียงอันแท้จริงของราษฎร...
...บัดนี้ ข้าพเจ้าเห็นว่า ความประสงค์ของข้าพเจ้า ที่จะให้ราษฎรมีสิทธิออกเสียง ในนโยบายของประเทศไทยโดยแท้จริงไม่เป็นผลสำเร็จ และเมื่อข้าพเจ้ารู้สึกว่า บัดนี้ เปนอันหมดหนทาง ที่ข้าพเจ้าจะช่วยเหลือ ให้ความคุ้มครองแก่ประชาชนได้ต่อไปแล้ว ข้าพเจ้าจึงขอสละราชสมบัติ และออกจากตำแหน่งพระมหากษัตริย์ แต่บัดนี้เปนต้นไป|ประชาธิปก ปร. <ref name="สละราช1">[http://www.torakom.com/images/upload_images/1311873349_97.jpg พระราชหัตถเลขาสละราชสมบัติ พระบาทสมเด็จพระปกเปล้าเจ้าอยู่หัว]{{Dead link|date=ກັນຍາ 2023 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref><ref name="สละราช2">[[ธงทอง จันทรางศุ]], [http://www.kpi.ac.th/portal/tips/cms_detail.php?id=10 แผ่นดินพระปกเกล้า]{{dead link|date=พฤษภาคม 2560}} , สถาบันพระปกเกล้า, เข้าถึงวันที่ 20 กันยายน พ.ศ. 2554</ref>}}
หลังจากมีพระราชหัตเลขาสละราชสมบัติ พระองค์ทรงกลับไปใช้พระนามและพระราชอิสริยยศเดิม ได้แก่ '''สมเด็จเจ้าฟ้าประชาธิปกศักดิเดชน์ กรมหลวงสุโขทัยธรรมราชา''' มีคำนำหน้าพระนามว่า สมเด็จพระบรมราชปิตุลา<ref>พระราชประวัติสมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี พระบรมราชินีในรัชกาลที่ 7, หนังสืออนุสรณ์งานพระบรมศพทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้พิมพ์พระราชทานประชาชนในงานพระบรมศพสมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี พระบรมราชินีในรัชกาลที่ 7 ณ พระเมรุมาศท้องสนามหลวง วันที่ 9 เมษายน พ.ศ. 2528</ref> และไม่ทรงตั้งรัชทายาทเพื่อพระราชทานวโรกาสให้รัฐบาลและสภาผู้แทนราษฎรเป็นผู้คัดเลือกพระมหากษัตริย์พระองค์ใหม่เอง คณะรัฐมนตรีโดยความเห็นชอบจากสภาผู้แทนราษฎรจึงได้อัญเชิญเสด็จ[[พระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหาอานันทมหิดล พระอัฐมรามาธิบดินทร|พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอานันทมหิดล]] พระราชนัดดา (เหลน) พระองค์เดียวใน[[สมเด็จพระศรีสวรินทิราบรมราชเทวี พระพันวัสสาอัยยิกาเจ้า]] ซึ่งพระองค์เป็นเจ้านายเชื้อพระบรมวงศ์พระองค์ที่ 1 ในลำดับพระราชสันตติวงศ์แห่งกฎมณเฑียรบาลว่าด้วยการสืบราชสันตติวงศ์ พ.ศ. 2467 ขึ้นทรงราชย์สืบพระราชสันตติวงศ์ต่อไป ตั้งแต่วันที่ 2 มีนาคม พ.ศ. 2477 (นับศักราชแบบเก่า) <ref>ราชกิจจานุเบกษา, [http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2477/A/1330.PDF ประกาศ สภาผู้แทนราษฎรรับทราบในการที่พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาประชาธิปก พระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงสละราชสมบัติและลงมติเห็นชอบในการอัญเชิญ พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอานันทมหิดล ขึ้นทรงราชย์], เล่ม 51, ตอน 0ก, 7 มีนาคม พ.ศ. 2477, หน้า 1330 </ref>
[[ຮູບ:Queen Rambhai Barni and King RamaVII's ashes.jpg|thumb|left|240px|สมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี พระบรมราชินีทรงอัญเชิญพระบรมอัฐิพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวกลับสู่ประเทศไทย]]
=== พระชนมชีพหลังสละราชสมบัติ ===
หลังการสละราชสมบัติ ทรงดำรงพระชนมชีพอย่างเงียบๆ และสำราญพระอิริยาบถกับพระบรมวงศานุวงศ์ใกล้ชิด อาทิ [[พระนางเจ้าสุวัทนา พระวรราชเทวี]] ในรัชกาลที่ 6 และ [[สมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพัณณวดี|สมเด็จพระเจ้าภาติกาเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพัณณวดี]] ซึ่งเสด็จไปประทับที่พระตำหนักแฟร์ฮิลล์ ซึ่งห่างไปราว 40 กิโลเมตร [[พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจุลจักรพงษ์]] พระภาติยะ [[พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจิรศักดิ์สุประภาต]] พระโอรสบุญธรรม และ [[พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าพีระพงศ์ภาณุเดช]] โดยทรงโปรดกีฬากอล์ฟและเทนนิส โดยทรงโปรดให้จัดการแข่งขันเทนนิสขึ้นเป็นประจำที่ตำหนักเวอร์จิเนียวอเตอร์ โดยโปรดให้[[พระนางเจ้าสุวัทนา พระวรราชเทวี]] นำอาหารมาออกร้านพระราชทานเลี้ยงแก่บรรดาข้าราชการสถานทูตที่มาร่วมงาน เป็นที่สนุกสนาน<ref>คุณหญิงวนิตา ดิถียนต์ และ ดร.ชัชพล ไชยพร, ดวงแก้วแห่งพระมงกุฎเกล้า, อมรินทรพริ้นติ้งแอนด์พับลิชชิ่ง, 2552, ISBN 978-974-9559-96-3</ref> พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว [[สมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี พระบรมราชินี]] และ [[พระนางเจ้าสุวัทนา พระวรราชเทวี]] ทั้งสามพระองค์ทรงเป็นดั่งศูนย์รวมพระทัยและศูนย์รวมใจของพระบรมวงศานุวงศ์และบรรดาคนไทยที่ไปทำงานหรือไปศึกษาในอังกฤษ เพราะ หากมีปัญหาขัดข้องเรื่องใดก็ตาม เพียงเข้าไปขอพึ่งพระมหากรุณา ก็จะทรงขจัดปัดเป่าให้หายสิ้นไปด้วยพระบารมี<ref>พระราชประวัติสมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี พระบรมราชินีในรัชกาลที่ 7, หนังสืออนุสรณ์งานพระบรมศพทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้พิมพ์พระราชทานประชาชนในงานพระบรมศพสมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี พระบรมราชินีในรัชกาลที่ 7 ณ พระเมรุมาศท้องสนามหลวง วันที่ 9 เมษายน พ.ศ. 2528</ref>
=== สวรรคต ===
หลังจากที่พระองค์ทรงสละราชสมบัติแล้ว พระองค์ยังคงประทับอยู่ ณ ประเทศอังกฤษ แต่พระองค์ทรงพระประชวรอยู่เนือง ๆ โดย พ.ศ. 2480 พระองค์ทรงพระประชวรมากด้วยโรคตัวบิดเข้าไปอยู่ในพระยกนะ ([[ตับ]]) แต่แพทย์ได้รักษาจนเป็นปกติ พระอาการประชวรของพระองค์กำเริบหนักขึ้นโดยลำดับตั้งแต่ธันวาคม พ.ศ. 2483 แต่ก็เริ่มทุเลาขึ้นเรื่อยมา กระทั่งวันที่ 30 พฤษภาคม พ.ศ. 2484 พระองค์เสด็จสวรรคตโดยฉับพลันด้วยพระหทัยวาย ขณะที่มีพระชนมายุ 48 พรรษา
สมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี พระบรมราชินีทรงจัดการพระบรมศพเป็นการภายในโดยอัญเชิญพระบรมศพประดิษฐาน ณ พระตำหนักคอมพ์ตัน โดยรัฐบาลอังกฤษได้อนุญาตเป็นกรณีพิเศษในการประดิษฐานพระบรมศพเป็นเวลา 4 วันซึ่งตามปกติจะอนุญาตเพียงวันเดียว เพื่อให้ประยูรญาติที่อยู่ห่างไกลมาถวายบังคมลาเป็นครั้งสุดท้าย การจัดการพระบรมศพนั้นเป็นไปอย่างเงียบ ๆ โดยไม่มีการบำเพ็ญพระราชกุศลทาง[[ศาสนาพุทธ]]เพราะไม่มีพระ[[ภิกษุ]] รวมทั้งไม่มีการพระราชพิธีอื่น ๆ ตามราชประเพณีด้วย<ref>ส.พลายน้อย, หน้า 210</ref>
หลังจากทราบข่าวการเสด็จสวรรคต สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวอานันทมหิดลทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้จัดการบำเพ็ญพระราชกุศลทักษิณานุปทานอุทิศถวายพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวขึ้นที่พระอุโบสถ [[วัดเบญจมบพิตรดุสิตวนารามราชวรวิหาร]]ตามราชประเพณี โดยมีคณะผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ปฏิบัติพระราชกรณียกิจแทนพระองค์<ref name="ทักษิณานุปทาน"/>
=== งานพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพ ===
เมื่อได้ประดิษฐานพระบรมศพไว้ครบ 4 คืนเพื่อให้พระประยูรญาติที่อยู่ห่างไกลได้เสด็จมาเฝ้ากราบถวายบังคมลาเป็นครั้งสุดท้าย
ในวันที่ 3 มิถุนายน พ.ศ. 2484 ก็ได้อัญเชิญพระบรมศพขึ้นประดิษฐานบนรถซึ่งตกแต่งอย่างงดงาม มีธงมหาราชคลุมพระบรมศพ แลเชิญพระชัยวัฒน์ไว้ทางเบื้องพระเศียร
รถเคลื่อนขบวนออกจากพระตำหนักคอมพ์ตันไปยังสุสานโกดเดอร์สกรีน (Golders Green) ซึ่งอยู่ทางเหนือของกรุงลอนดอน มีรถตามเสด็จประมาณ 5 คัน คันแรกเป็นรถพระที่นั่งของ[[สมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี พระบรมราชินี]] รถคันที่สองเป็นรถที่ประทับของ[[พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจุลจักรพงษ์]]และ[[พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าพีระพงษ์ภานุเดช]] พระราชนัดดา คันต่อไปเป็นของ[[พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจิระศักดิ์สุประภาต]] พระโอรสบุญธรรม กับพระชายา คันต่อไปเป็นรถของหม่อมเจ้าศุภสวัสดิ์วงศ์สนิท สวัสดิวัตน์ แลบุคคลอื่น ๆ เมื่อเสด็จไปถึงสุสานโกลเดอร์สกรีน ได้มีผู้มาคอยเฝ้ารับเสด็จอยู่มากทั้งคนไทยและชาวต่างประเทศ
เมื่อเจ้าหน้าที่อัญเชิญพระบรมศพเข้าสู่ฐานที่ตั้ง และผู้ที่ตามเสด็จเข้าประทับและนั่งเก้าอี้แถวโดยลำดับแล้ว อาร์. ดี. เครก (R. D. Craig) ชาวอังกฤษ ซึ่งเคยรับราชการอยู่เมืองไทยและเป็นพระสหายของพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้อ่านสุนทรพจน์สรรเสริญพระเกียรติคุณ ผู้ที่ไปชุมนุม ณ ที่นั้นถวายความเคารพทีละคน มีคนไทยซึ่งเคยบวชในพระพุทธศาสนาได้สวดมนต์ถวายพระราชกุศลและมีการบรรเลงเพลงเมนเดลโซน ไวโอลิน คอนแชร์โต (Mendelssohn Violin Concerto) ซึ่งเป็นเพลงที่พระองค์โปรดเป็นพิเศษ ถวายเป็นครั้งสุดท้ายเท่านั้น<ref>ส.พลายน้อย, หน้า 211-213</ref> หลังจากถวายพระเพลิงพระบรมศพเสร็จสิ้นแล้ว พระบรมอัฐิและพระบรมสรีรางคารถูกอัญเชิญกลับไปประดิษฐานยังพระตำหนักคอมพ์ตันอันเป็นที่ประทับของพระองค์
=== การอัญเชิญพระบรมอัฐิกลับสู่ประเทศไทย ===
ในปี พ.ศ. 2492 รัฐบาลได้กราบบังคมทูลสมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี พระบรมราชินี ขอพระราชทานให้ทรงอัญเชิญพระบรมอัฐิพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวกลับสู่ประเทศไทย เพื่ออัญเชิญขึ้นประดิษฐานไว้ร่วมกับสมเด็จพระบูรพมหากษัตริยาธิราชเจ้าใน[[พระบรมมหาราชวัง]] ในการนี้[[พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช|สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช]]ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ตั้งการพระราชพิธีทักษิณานุปทานอุทิศถวายตามพระราชประเพณี หลังจากนั้นทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้อัญเชิญพระโกศพระบรมอัฐิขึ้นประดิษฐาน ณ หอพระบรมอัฐิ ซึ่งอยู่ชั้นบนของ[[พระที่นั่งจักรีมหาปราสาท]]<ref>ราชกิจจานุเบกษา, [http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2492/D/029/2262.PDF กำหนดการ ที่ ๖/๒๔๙๒ รับพระบรมอัฎฐิพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวและการพระราชกุศลทักษิณานุปทาน ๒๔๙๒], เล่ม ๖๖, ตอน ๒๙ ง, ๒๔ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๔๙๒, หน้า ๒๒๖๒</ref> ส่วนพระบรมสรีรางคารนั้นทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้บรรจุไว้ที่พระพุทธบัลลังก์พระพุทธอังคีรสภายในพระอุโบสถ [[วัดราชบพิธสถิตมหาสีมารามราชวรวิหาร]]<ref>ราชกิจจานุเบกษา, [http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2492/D/034/2931.PDF กำหนดการ ที่ ๙/๒๔๙๒ บรรจุพระบรมราชสริรางคารพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว ๒๔๙๒], เล่ม ๖๖, ตอน๓๔ ง, ๒๘ มิถุนายน พ.ศ. ๒๔๙๒, หน้า ๒๙๓๑ </ref>
== พระราชกรณียกิจ ==
=== ด้านการทำนุบำรุงบ้านเมือง ===
เศรษฐกิจ สืบเนื่องจากผลของ[[สงครามโลกครั้งที่หนึ่ง]] ประเทศทั่วโลกประสบปัญหาภาวะเศรษฐกิจ ตกต่ำ ซึ่งมีผลกระทบกระเทือนมาสู่ประเทศไทย พระองค์ได้ทรงพยายามแก้ไขปัญหาเศรษฐกิจด้วยวิธีต่าง ๆ เช่น การควบคุมงบประมาณ ตัดทอนรายจ่าย ลดอัตราเงินเดือนข้าราชการ รวมถึงการลดจำนวนข้าราชการ ปรับปรุงระบบภาษี การเก็บภาษีเพิ่มเติม ยุบรวมจังหวัด เลิกมาตรฐานทองคำเปลี่ยนไปผูกกับค่าเงินของอังกฤษ เป็นต้น รวมทั้งส่งเสริมกิจการสหกรณ์ให้ประชาชนได้มีโอกาสร่วมกันประกอบกิจการทางเศรษฐกิจ โดยทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ตรา[[พระราชบัญญัติสหกรณ์ พ.ศ. 2471]] ขึ้น
การสุขาภิบาลและสาธารณูปโภค โปรดให้ปรับปรุงงานสุขาภิบาลทั่วราชอาณาจักรให้ทัดเทียมอารยประเทศ ด้านการสื่อสารและการคมนาคมนั้น ได้มีการอัญเชิญกระแสพระราชดำรัสของพระองค์จาก[[พระที่นั่งอมรินทรวินิจฉัย]] [[พระบรมมหาราชวัง]] ถ่ายทอดเสียงทางวิทยุเป็นครั้งแรกของประเทศไทยในพิธีเปิด[[สถานีวิทยุกรุงเทพฯ]] ที่[[พระราชวังพญาไท]]<ref name="120ปี">[http://www.dailynews.co.th/article/224/171437 120 ปี พระบรมราชสมภพ พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว], [[เดลินิวส์]], สืบค้นเมื่อ 3 พฤษภาคม พ.ศ. 2556</ref> ในส่วนกิจการ[[รถไฟ]] ขยายเส้นทางรถทางทิศตะวันออกจากทาง[[จังหวัดปราจีนบุรี]] จนกระทั่งถึงต่อเขตแดน[[ประเทศกัมพูชา]]
ในปี พ.ศ. 2475 เป็นวาระที่กรุงเทพมหานครมีอายุครบ 150 ปี ทรงจัดงานเฉลิมฉลองโดยทำนุบำรุงบูรณปฏิสังขรณ์สิ่งสำคัญอันเป็นหลักของกรุงเทพมหานครหลายประการ คือ บูรณะวัดพระศรีรัตนศาสดาราม [[พระบรมมหาราชวัง]], สร้าง[[พระบรมราชานุสาวรีย์พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช|ปฐมบรมราชานุสรณ์]]และ[[สะพานพระพุทธยอดฟ้า]]เชื่อมฝั่งกรุงเทพมหานครและฝั่งธนบุรีเพื่อเป็นการขยายเขตเมืองให้กว้างขวาง<ref>ราชกิจจานุเบกษา, [http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2470/A/324.PDF พระบรมราชโองการ ประกาศ สร้างปฐมบรมราชานุสรณ์], เล่ม ๔๔, ตอน ๐ ก, ๒๕ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๔๗๐, หน้า ๓๒๔ </ref><ref>ราชกิจจานุเบกษา, [http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2471/A/236.PDF พระราชกฤษฎีกากำหนดเขตที่ดินเพื่อสร้างปฐมบรมราชานุสรณ์ และสร้างคมนาคมเชื่อมจังหวัดพระนครกับธนบุรี], เล่ม ๔๕, ตอน ๐ ก, ๒๘ ธันวาคม พ.ศ. ๒๔๗๑, หน้า ๒๓๖ </ref> เป็นต้น สำหรับในเขตหัวเมือง ทรงได้จัดตั้งสภาจัดบำรุงสถานที่ชายทะเลทิศตะวันตกขึ้น เพื่อทำนุบำรุง[[หัวหิน]]และใกล้เคียงให้เป็นสถานที่ตากอากาศชายทะเล
=== ด้านการปกครอง ===
[[ຮູບ:Prajadhipok's coronation records - 001.jpg|thumb|250px|พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงลงพระปรมาภิไธยในรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรสยาม เมื่อวันที่ 10 ธันวาคม พ.ศ. 2475]]
พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว มีพระราชปรารภจะพระราชทานรัฐธรรมนูญ แต่ถูกทักท้วงจากพระบรมวงศ์ชั้นผู้ใหญ่จึงได้ระงับไปก่อน<ref>ส. พลายน้อย, หน้า 95</ref> ซึ่ง[[หม่อมเจ้าพูนพิศมัย ดิศกุล]] มีดำรัสถึงเรื่องนี้ว่า ''"ส่วนพระเจ้าอยู่หัวเองนั้น [พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว] ทรงรู้สึกยิ่งขึ้นทุกทีว่าการปกครองบ้านเมืองในสมัยเช่นนี้ เป็นการเหลือกำลังของพระองค์ที่จะทรงรับผิดชอบได้โดยลำพังแต่ผู้เดียว พระองค์ทรงรู้ดีว่า ทรงอ่อนทั้งในทาง physical และ mental จึงมีพระราชปรารถนาจะพระราชทานรัฐธรรมนูญให้ช่วยกันรับผิดชอบให้เต็มที่อยู่เสมอ"''<ref>ม.จ.พูนพิศมัย ดิศกุล, หน้า 99</ref>
แต่ก็เกิดเหตุการณ์ปฏิวัติโดย[[คณะราษฎร]] ในวันที่ 24 มิถุนายน พ.ศ. 2475 โดยพระองค์ทรงยินยอมสละพระราชอำนาจ<ref name="สละราช1"/><ref name="สละราช2"/>และเป็นพระมหากษัตริย์ภายใต้รัฐธรรมนูญ ทรงให้ตรวจตราตัวบทกฎหมาย[[รัฐธรรมนูญ]]ที่จะเป็นหลักในการปกครองอย่างถี่ถ้วน
ทรงแก้ไขกฎหมาย[[องคมนตรี]] ด้วยการออกพระราชบัญญัติองคมนตรี เมื่อปี พ.ศ. 2470 โดยให้[[สภากรรมการองคมนตรี]]มีอำนาจหน้าที่ในการให้คำปรึกษาในการร่างกฎหมาย โดยมีพระราชดำริให้สภาองคมนตรีเป็นที่ฝึกการประชุมแบบรัฐสภา กรรมการสภาองคมนตรีอยู่ในตำแหน่งวาระละ 3 ปี<ref>ราชกิจจานุเบกษา, [http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2470/A/205.PDF พระราชบัญญัติองคมนตรี], เล่ม ๔๔, ตอน ๐ ก, ๕ กันยายน พ.ศ. ๒๔๗๐, หน้า ๒๐๕ </ref>
ทรงตราพระราชบัญญัติควบคุมการค้าขายอันกระทบถึงความปลอดภัยหรือความผาสุกแห่งสาธารณชน พ.ศ. 2471 เพื่อคุ้มครองสวัสดิการของปวงชนชาวไทย โดยมีขอบเขตครอบคลุมการค้าขายที่เป็นสาธารณูปโภคและการเงิน เช่น การประปา การไฟฟ้า การรถไฟ การเดินอากาศ การชลประทาน การออมสิน และการประกันภัย อันเป็นรากฐานของระเบียบปฏิบัติ ที่ใช้กันมาจนทุกวันนี้
มีพระราชดำริให้จัดระเบียบการปกครองรูปแบบเทศบาลขึ้น เพื่อให้ประชาชนในท้องถิ่นรู้จักเลือกตัวแทนเข้าไปบริหารและจัดการงานต่าง ๆ ของชุมชน โดยโปรดเกล้าฯ ให้ตราพระราชบัญญัติเทศบาล ขึ้นแต่มิได้เป็นไปตามพระราชประสงค์เนื่องจากเกิด[[การปฏิวัติสยาม พ.ศ. 2475]]
ทว่า ยังมีมุมมองที่ว่าพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวหาได้เป็น "กษัตริย์ประชาธิปไตย" ดังที่ทรงได้รับยกย่องไม่ ทวีศักดิ์ ตั้งปฐมวงศ์ เขียนว่า พระองค์ทรงรับรู้ทั้งสนับสนุน "[[กบฎบวรเดช|คณะกู้บ้านกู้เมือง]]" ซึ่งหวังปราบปรามคณะราษฎร และมีพระราชดำรัส "ประเทศนี้พร้อมแล้วหรือยังที่จะมีการปกครองแบบมีผู้แทน… ตามความเห็นส่วนตัวของข้าพเจ้าแล้ว ข้าพเจ้าขอย้ำว่าไม่" ทั้งทรงขัดขวาง[[สมุดปกเหลือง|เค้าโครงการเศรษฐกิจ]]ปี 2475 ของ[[ปรีดี พนมยงค์]] ซึ่งหวังสร้าง[[รัฐสวัสดิการ]] เป็นต้น<ref>ทวีศักดิ์ ตั้งปฐมวงศ์. การเปลี่ยนแปลงการปกครอง 2475 : การปฏิวัติที่ถูกนิยามใหม่ The Changing of the ruling in 1932 : The new definition revolution. วารสารมหาวิทยาลัยมหาสารคาม ปีที่ 31 ฉบับที่ 3. หน้า 43.</ref> อีกทั้งจิตตะเสน ปัญจะ หนึ่งในคณะผู้ก่อการปฏิวัติ พ.ศ. 2475 บันทึกว่า พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวจะหลอกสมาชิกคณะราษฎรไปประหารชีวิตโดยมีประกาศพระบรมราชโองการ<ref>จิตตะเสน ปัญจะ. พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวสั่งประหารคณะผู้ก่อการ ๒๔๗๕. ปาจารยสาร. ฉบับที่ 1 ปีที่ 26. หน้า 78-81. เข้าถึงได้จาก [https://drive.google.com/file/d/0B-aieuPbyJpnZm1FRlNVZE9tQVk/view ลิงก์นี้]{{dead link|date=พฤษภาคม 2560}}</ref>
=== ด้านการศาสนา การศึกษา ประเพณีและวัฒนธรรม ===
[[ไฟล์:Culture P01.jpg|thumb|left|200px|พระบรมฉายาลักษณ์ขณะทรง[[ซออู้]]]]
ทรงส่งเสริมการศึกษาของชาติทั้งส่วนรวมและส่วนพระองค์ โปรดให้สร้างหอพระสมุดสำหรับพระนคร เพื่อเปิดโอกาสให้ประชาชนเข้าศึกษาได้อย่างเสรี ทรงตั้งราชบัณฑิตยสภา เพื่อมีหน้าที่บริหารและเผยแพร่วิชาการด้าน[[วรรณคดี]] [[โบราณคดี]] และ[[ศิลปกรรม]] ในด้าน[[วรรณกรรม]] โปรด ตราพระราชบัญญัติคุ้มครองวรรณกรรมและศิลปกรรมใน พ.ศ. 2475 พระราชทานเงินส่วนพระองค์ เป็นรางวัลแก่ผู้แต่งหนังสือยอดเยี่ยม และให้ทุนนักเรียนไปศึกษาวิชา[[วิทยาศาสตร์]]จากต่างประเทศ การศาสนา ทรงปลูกฝังเยาวชนให้มีคุณธรรมดีงาม โดยยึดหลักคำสอนของ[[ศาสนาพุทธ]] โปรดให้ราชบัณฑิตยสร้างหนังสือสอนพระพุทธศาสนาสำหรับเด็ก ซึ่งนับว่าพระองค์เป็นพระมหากษัตริย์พระองค์แรกที่ทรงสร้างหนังสือสำหรับเด็ก ส่วนการศึกษาในพระพุทธศาสนานั้น โปรดให้สร้างหนังสือ[[พระไตรปิฎกภาษาบาลี]] เรียกว่า ฉบับสยามรัฐ โดยหนึ่งชุดมีจำนวน 45 เล่ม เพื่อเป็นอนุสาวรีย์เชิดชูพระเกียรติยศของพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว<ref>ราชกิจจานุเบกษา, [http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2468/D/2981.PDF แจ้งความการสร้างพระไตรปิฎกฉบับพิมพ์ เป็นอนุสาวรีย์เชิดชูพระเกียรติยศ พระบาทสมเด็จพระรามาธิบดีศรีสินทรมหาวชิราวุธ พระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว], เล่ม ๔๒, ตอน ๐ ง, ๒๗ ธันวาคม พ.ศ. ๒๔๖๘, หน้า ๒๙๘๑ </ref><ref>ราชกิจจานุเบกษา, [http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2470/D/3927.PDF รายงานการสร้างพระไตรปิฎก], เล่ม ๔๔, ตอน ง, ๔ มีนาคม พ.ศ. ๒๔๗๐, หน้า ๓๙๒๗ </ref>
ในด้านศิลปวัฒนธรรมของชาตินั้น พระองค์ทรงสถาปนาราชบัณฑิตย์สภาขึ้น (เดิมคือ กรรมการหอพระสมุดสำหรับพระนคร) เพื่อจัดการหอพระสมุดสำหรับพระนครและสอบสวนพิจารณาวิชาอักษรศาสตร์ เพื่อจัดการพิพิธภัณฑสถานตรวจรักษาโบราณสถานและโบราณวัตถุ และเพื่อจัดการบำรุงรักษาวิชาช่าง<ref>ราชกิจจานุเบกษา, [http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2469/A/102.PDF ประกาศ ตั้งราชบัณฑิตย์สภา], เล่ม ๔๓, ตอน๐ ก, ๒๕ เมษายน พ.ศ. ๒๔๖๙, หน้า ๑๐๒ </ref> ผลงานของราชบัณฑิตสภาเป็นผลดีต่อการอนุรักษ์และส่งเสริมศิลปวัฒนธรรมของชาติเป็นอย่างมาก เช่น การตรวจสอบต้นฉบับเอกสารโบราณออกตีพิมพ์เผยแพร่ มีการส่งเสริมสร้างสรรค์วรรณกรรมรุ่นใหม่ด้วยการประกวดเรียบเรียงบทประพันธ์ทั้ง[[ร้อยแก้ว]]และ[[ร้อยกรอง]]
ทรงอนุรักษ์[[ดนตรีไทย]]ไว้ด้วยพระองค์เอง ทั้งนี้เพราะได้ทรงสนพระราชหฤทัยในวิชาดนตรีไทย ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้[[หลวงประดิษฐไพเราะ (ศร ศิลปบรรเลง)]] เข้าถวายการฝึกสอนจนสามารถ พระราชนิพนธ์ทำนองเพลงไทยได้ ถึง 3 เพลง คือ เพลงราตรีประดับดาวเถา เพลงเขมรลออองค์เถา และเพลงโหมโรงคลื่นกระทบฝั่ง<ref>ส.พลายน้อย, หน้า 201</ref>
ทางด้านวัฒนธรรมและ[[สถาปัตยกรรม]] ทรงสละทรัพย์ส่วนพระองค์ปฏิสังขรณ์[[วัดสุวรรณดารารามราชวรวิหาร]] [[จังหวัดพระนครศรีอยุธยา]] โปรดฯให้เขียนภาพพงศาวดาร [[สมเด็จพระนเรศวรมหาราช]]ไว้ที่ผนังพระวิหาร
ทรงพยายามสร้างค่านิยมให้มีสามีภรรยาเพียงคนเดียว โปรดให้ตราพระราชบัญญัติแก้ไขเพิ่มเติมกฎหมายลักษณะผัวเมีย พ.ศ. 2473 ริเริ่มให้มีการจดทะเบียนสมรส ทะเบียนหย่า ทะเบียนรับรองบุตร อันเป็นการปลูกฝังค่านิยมแบบใหม่ทีละน้อยตามความสมัครใจ นอกจากนี้ยังทรงปฏิบัติตนเป็นแบบอย่างโดยทรงมีแต่พระบรมราชินีเพียงพระองค์เดียว
[[ไฟล์:Bundesarchiv_Bild_183-2005-0524-508,_Berlin,_Ankunft_des_siamesischen_Königspaares.jpg|thumb|250px|พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวและ[[สมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี พระบรมราชินี]] เสด็จเยือน[[นาซีเยอรมนี|ประเทศเยอรมนี]] ในปี [[ค.ศ. 1934]]]]
นอกจากนี้แล้ว เมื่อทรงว่างจากพระราชภารกิจ พระองค์โปรดในการถ่ายภาพนิ่งและถ่าย[[ภาพยนตร์]] ทรงมีกล้องถ่ายภาพและภาพยนตร์จำนวนมากที่ทรงสะสมไว้ สะท้อนให้เห็นพระอุปนิสัยโปรดการถ่ายภาพและภาพยนตร์ ภาพยนตร์ทรงถ่ายมีเนื้อหาทั้งที่เป็นสารคดีและที่ให้ความบันเทิง ในจำนวนภาพยนตร์เหล่านี้ เรื่องที่เป็นเกียรติประวัติของวงการ[[ภาพยนตร์ไทย]]และแสดงพระราชอัจฉริยภาพดีเยี่ยมในการสร้างโครงเรื่อง กำกับภาพ ลำดับฉาก และอำนวยการแสดง คือ เรื่อง[[แหวนวิเศษ]] นับได้ว่าพระองค์เป็นหนึ่งในบุคคลที่บุกเบิกวงการภาพยนตร์ไทยอีกพระองค์หนึ่ง นอกจากนี้ทรงสละพระราชทรัพย์ส่วนพระองค์สร้างโรงภาพยนตร์[[ศาลาเฉลิมกรุง]] ซึ่งนับเป็นโรงภาพยนตร์ทันสมัยในสมัยนั้น นับเป็นโรงมหรสพแห่งแรกในเอเชียที่มีเครื่องปรับอากาศระบบไอน้ำ<ref name="ความรัก">[http://www.stou.ac.th/study/projects/training/culture/content/king%207/index.htm อันเนื่องมาจากความรักของพระปกเกล้าฯ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161215124258/http://www.stou.ac.th/study/projects/training/culture/content/king%207/index.htm |date=2016-12-15 }}, สำนักการศึกษาต่อเนื่อง มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช, สืบค้นวันที่ 12 พฤษภาคม พ.ศ. 2556</ref>
=== ความสัมพันธ์กับต่างประเทศ ===
ในต้นรัชสมัยได้ทรงดำเนินกิจการสำคัญที่ทรงเกี่ยวข้องกับต่างประเทศที่ค้างมาตั้งแต่รัชสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวให้สำเร็จลุล่วงไป เช่น การให้สัตยาบันสนธิสัญญาต่าง ๆ นอกจากนี้ยังทรงทำสัญญาใหม่ ๆ กับประเทศเยอรมนีหลังสถาปนาความสัมพันธ์ขั้นปกติ เมื่อ พ.ศ. 2471 และทำสนธิสัญญากับ[[ประเทศฝรั่งเศส]]เกี่ยวกับดินแดนในลุ่ม[[แม่น้ำโขง]] เรียกว่า[[สนธิสัญญาอินโดจีน พ.ศ. 2469]] โดยกำหนดให้ มีเขตปลอดทหาร 25 กิโลเมตร ทั้งสองฝั่งของแม่น้ำโขงแทนที่จะมีเฉพาะฝั่งสยามแต่เพียงฝ่ายเดียว <ref>{{cite web |year= 2551 |url= http://www.huso.kku.ac.th/thai/researching/data/06.pdf |title= รายงานการวิจัยเรื่อง
อธิปไตยเหนือแมน้ำโขงจากพ.ศ. 2436 ถึง ปจจุบัน การศึกษาเชิงประวัติศาสตร์ |work= สุวิทย ธีรศาศวัต |publisher= มหาวิทยาลัยขอนแก่น |accessdate= 19 สิงหาคม พ.ศ. 2557 |archive-date= 2016-03-04 |archive-url= https://web.archive.org/web/20160304114350/http://www.huso.kku.ac.th/thai/researching/data/06.pdf |url-status= dead }}</ref><ref>{{cite web |year= |url= http://gi.bru.ac.th/gis/dr/files/18/7.pdf |title= ปัญหาพรมแดนด้านประเทศ สาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว |work= รศ.ดร.จุมพล วิเชียรศิลป |publisher= มหาวิทยาลัยราชภัฏบุรีรัมย์ |accessdate= 19 สิงหาคม พ.ศ. 2557 |archive-date= 2016-03-05 |archive-url= https://web.archive.org/web/20160305182346/http://gi.bru.ac.th/gis/dr/files/18/7.pdf |url-status= dead }}</ref>
== พระบรมราชานุสรณ์ ==
พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงปฏิบัติพระราชกรณียกิจนานัปการจึงมีการสร้างพระบรมราชานุสรณ์หลายแห่งเพื่อเป็นการรำลึกถึงพระมหากรุณาธิคุณของพระองค์ เช่น
; วันพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว
คณะรัฐมนตรีได้กำหนดให้วันที่ 30 พฤษภาคมของทุกปี ซึ่งเป็นวันสวรรคตของพระองค์เป็น "วันพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว" เพื่อเป็นการเฉลิมพระเกียรติให้เป็นที่ประจักษ์และเป็นการน้อมสำนึกในพระมหากรุณาธิคุณของพระองค์ที่มีต่อปวงชนชาวไทยนานัปการ <ref>{{cite web|year=2545|url=http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/00063527.PDF|title=ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง วันพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว (วันที่ ๓๐ พฤษภาคมของทุกปี)|work=|publisher=ราชกิจจานุเบกษา|accessdate=21 มิถุนายน พ.ศ. 2557|archive-date=2015-06-06|archive-url=https://web.archive.org/web/20150606002246/http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/00063527.PDF|url-status=dead}}</ref>
; [[วังศุโขทัย]]
วังศุโขทัย ตั้งอยู่มุมถนนขาวและถนนสามเสน โดยสมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง โปรดเกล้าฯ ให้สร้างขึ้นเพื่อพระราชทานเป็นของขวัญในการอภิเษกสมรสของ สมเด็จพระเจ้าน้องยาเธอ เจ้าฟ้าฯ กรมขุนศุโขไทยธรรมราชา (พระยศขณะนั้น) กับ[[สมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี พระบรมราชินี|หม่อมเจ้าหญิงรำไพพรรณี สวัสดิวัตน์]] (พระยศขณะนั้น) เมื่อปี พ.ศ. 2461 โดยได้รับพระราชทานนามวังจาก[[พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว]]ว่า "วังศุโขไทย"<ref>ราชกิจจานุเบกษา, [http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2461/A/247.PDF ประกาศพระราชทานนามวัง], เล่ม ๓๕, ตอน ๐ก, ๓ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๔๖๑, หน้า ๒๔๗</ref>
; [[ถนนประชาธิปก]]
ถนนประชาธิปก เป็นถนนที่เริ่มตั้งแต่[[สะพานพระพุทธยอดฟ้า]]ถึง[[วงเวียนใหญ่]] [[เขตธนบุรี]] [[กรุงเทพมหานคร]] โดย[[สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าดิศวรกุมาร กรมพระยาดำรงราชานุภาพ]] ทรงตั้งชื่อถนนถวายพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวว่า "ถนนพระปกเกล้า" หรือ "ถนนประชาธิปก" เพื่อเป็นการเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวที่ทรงสร้างสะพานพระพุทธยอดฟ้าและถนนเพื่อเชื่อมฝั่งพระนครกับฝั่งธนบุรี โดยพระองค์พระราชทานนามถนนนี้ว่า "ถนนประชาธิปก"<ref>พจนานุกรมวิสามานยนามไทย วัด วัง ถนน, ราชบัณฑิตยสถาน, หน้า 250</ref>
; [[สถาบันพระปกเกล้า]]
สถาบันพระปกเกล้า เป็นสถาบันพัฒนาประชาธิปไตยที่จัดตั้งขึ้นในวโรกาสครบรอบ 100 ปี วันพระราชสมภพพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาประชาธิปก พระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว ผู้พระราชทานรัฐธรรมนูญแก่ประชาชนชาวไทย โดยได้รับพระราชทานพระบรมราชานุญาตจาก[[พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช]]ให้เชิญพระนามของพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวมาเป็นชื่อของสถาบัน<ref>[http://kpi.ac.th/kpith/index.php?option=com_content&task=view&id=19&Itemid=9 สถาบันพระปกเกล้า : ประวัติความเป็นมา] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100209015256/http://www.kpi.ac.th/kpith/index.php?option=com_content&task=view&id=19&Itemid=9 |date=2010-02-09 }}, เว็บไซต์สถาบันพระปกเกล้า, เข้าถึงวันที่ 27 สิงหาคม พ.ศ. 2554</ref>
; [[มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช]]
มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช เป็น[[มหาวิทยาลัยเปิด]]โดยใช้ระบบการศึกษาทางไกล ซึ่งพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดชทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานชื่อมหาวิทยาลัยตามพระนามเดิมของพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวเมื่อครั้งทรงดำรงพระอิสริยยศที่ "กรมหลวงสุโขทัยธรรมราชา" นอกจากนี้ ยังพระราชทานพระบรมราชานุญาตให้ใช้พระราชลัญจกรในรัชกาลที่ 7 นำมาประกอบกับเจดีย์ทรงพุ่มข้าวบิณฑ์ซึ่งเป็นสัญลักษณ์ของ[[อาณาจักรสุโขทัย]]เป็นตราประจำมหาวิทยาลัยด้วย<ref>[http://www.stou.ac.th/aboutSTOU/background.htm มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช : ความเป็นมา] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20171205190441/http://www.stou.ac.th/aboutSTOU/background.htm |date=2017-12-05 }}, เว็บไซต์มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช, เข้าถึงวันที่ 27 สิงหาคม พ.ศ. 2554</ref>
; [[โรงพยาบาลพระปกเกล้า]]
โรงพยาบาลพระปกเกล้า เดิมชื่อ ''โรงพยาบาลจันทบุรี'' คณะรัฐมนตรีมีมติให้เปลี่ยนชื่อเป็นโรงพยาบาลพระปกเกล้าเพื่อน้อมเกล้าถวายเป็นพระบรมราชานุสรณ์แด่พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวเมื่อวันที่ 11 กันยายน พ.ศ. 2496 นอกจากนี้ ยังมีการสร้างพระบรมราชานุสาวรีย์พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวและตึกต่างๆ เช่น อาคารประชาธิปก อาคารประชาธิปกศักดิเดชน์ ภายในโรงพยาบาล รวมทั้ง มีการจัดตั้งโรงเรียนพยาบาลผดุงครรภ์และอนามัยขึ้นที่โรงพยาบาลพระปกเกล้า ปัจจุบัน คือ [[วิทยาลัยพยาบาลพระปกเกล้า จันทบุรี]] และสมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี พระบรมราชินี ยังได้พระราชทานพระราชทรัพย์จัดตั้ง "ทุนประชาธิปก" (ต่อมาเปลี่ยนเป็น มูลนิธิประชาธิปก-รำไพพรรณี) เพื่อสนับสนุนกิจการของโรงพยาบาลพระปกเกล้า, วิทยาลัยพยาบาลพระปกเกล้า จันทบุรี และ[[มหาวิทยาลัยราชภัฏรำไพพรรณี]] <ref name="โรงพยาบาลพระปกเกล้า">{{cite book |title= หนังสือ ๗๒ ปี โรงพยาบาลพระปกเกล้า|last= |first= |authorlink= |coauthors= |year= 2555 |publisher=บริษัทจามจุรีโปรดักท์ 26 |location= |isbn= 978-616-11-1165-6|page= |pages= |url= http://ppkhosp.go.th/72th_anniversary/index.html#/0 |accessdate=}}</ref>
=== พระบรมราชานุสาวรีย์ ===
[[ຮູບ:Monument of King Rama VII at Sukhothai Thammathirat Open University 02.jpg|thumb|200px|พระบรมราชานุสาวรีย์พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว ตั้งอยู่ ณ อุทยานการศึกษารัชมังคลาภิเษก มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช]]
; '''พระบรมราชานุสาวรีย์พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัฐสภา)'''
พระบรมราชานุสาวรีย์พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว ตั้งอยู่หน้าตึกรัฐสภา [[พระราชวังดุสิต]] [[กรุงเทพมหานคร]] มีขนาดหนึ่งเท่าครึ่งพระองค์จริง ทรงเครื่องพระบรมราชภูษิตาภารณ์ฉลองพระองค์ครุยสวมพระชฎามหากฐินปักขนนกการเวก เสด็จประทับเหนือพระที่นั่งพุดตาญจนสิงหาสน์ พระหัตถ์วางเหนือพระเพลาทั้งสองข้าง ออกแบบโดยนาวาเอก[[สมภพ ภิรมย์]] โดยจะมีพิธีถวายบังคมพระบรมราชานุสรณ์พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวในวันที่ 10 ธันวาคมเป็นประจำทุกปี <ref>ส.พลายน้อย, หน้า 221</ref>
; '''พระบรมราชานุสาวรีย์พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว (โรงพยาบาลพระปกเกล้า)'''
พระบรมราชานุสาวรีย์พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว ตั้งอยู่หน้าอาคารประชาธิปกศักดิเดชน์ โรงพยาบาลพระปกเกล้า [[จังหวัดจันทบุรี]] มีขนาด 2 เท่าของพระองค์จริง สูง 3.14 เมตร ฐานสูง 20 เซนติเมตร แท่นฐานสูง 2.60 เมตร โดยมีพันโทนภดล สุวรรณสมบัติ เป็นประติมากร [[สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี]] เสด็จพระราชดำเนินเป็นองค์ประธานในการเปิดพระบรมราชานุสาวรีย์เมื่อวันที่ 20 มิถุนายน พ.ศ. 2551 <ref name="โรงพยาบาลพระปกเกล้า"/>
; '''พระบรมราชานุสาวรีย์พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว (มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช)'''
พระบรมราชานุสาวรีย์พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว ตั้งอยู่ ณ อุทยานการศึกษารัชมังคลาภิเษก มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดชทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมารเสด็จพระราชดำเนินแทนพระองค์ทรงเปิดเมื่อวันที่ 8 พฤศจิกายน พ.ศ. 2536 ในโอกาสครบ 100 ปี วันคล้ายวันพระบรมราชสมภพ
=== พิพิธภัณฑ์ ===
[[ไฟล์:King Prajadhipok Museum.jpg|thumb|200px|พิพิธภัณฑ์พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว บริเวณสี่แยกผ่านฟ้า เขตพระนคร กรุงเทพมหานคร]]
; [[พิพิธภัณฑ์พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว]]
พิพิธภัณฑ์พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว เป็นพิพิธภัณฑ์ในความดูแลของ[[สถาบันพระปกเกล้า]] ตั้งที่อาคารกรมโยธาธิการเดิม บริเวณสี่แยกผ่านฟ้า เขตพระนคร กรุงเทพมหานคร ซึ่งสถาบันพระปกเกล้าได้บูรณะเพื่อจัดทำเป็นพิพิธภัณฑ์เพื่อรวบรวมข้าวของเครื่องใช้ส่วนพระองค์ของพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวและสมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี พระบรมราชินี จัดแสดงภาพถ่าย เอกสาร และพระราชประวัติของพระองค์ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมารเสด็จฯ แทนพระองค์ทรงเปิดพิพิธภัณฑ์พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวอย่างเป็นทางการเมื่อวันที่ 7 ธันวาคม พ.ศ. 2545 <ref>{{cite web |year= |url= http://www.kpi.ac.th/kingprajadhipokmuseum/index.php/hoem-th/2012-12-17-11-42-38 |title= ประวัติอาคารพิพิธภัณฑ์พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว |work= สถาบันพระปกเกล้า |publisher= |accessdate=21 มิถุนายน พ.ศ. 2557}}{{dead link|date=พฤษภาคม 2560}}</ref>
; พิพิธภัณฑ์อาคารที่ประทับประชาธิปกศักดิเดชน์
พิพิธภัณฑ์อาคารที่ประทับประชาธิปกศักดิเดชน์ ตั้งอยู่ในกองพลทหารปืนใหญ่ต่อสู้อากาศยาน เป็นอาคารที่พำนักของพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว ในสมัยที่พระองค์ทรงรับราชการเป็นนายทหารเหล่าทหารปืนใหญ่ (พ.ศ. 2458 - พ.ศ. 2464) สร้างขึ้นเมื่อ พ.ศ. 2463 เป็นบ้านไม้ชั้นเดียว ใต้ถุนสูง หลังคามุงด้วยกระเบื้องลูกว่าว แบ่งออกเป็น 2 ส่วน ด้านหน้าจะมี 3 ห้อง คือ ห้องทรงงาน ห้องบรรทม และห้องพระกระยาหาร ส่วนด้านหลังเป็นห้องเตรียมพระกระยาหารและยังมีชานโล่งสำหรับพักผ่อนภายนอก อาคารนี้ได้รับการบูรณะเมื่อ พ.ศ. 2541 เพื่อจัดทำเป็นพิพิธภัณฑ์เผยแพร่พระเกียรติคุณและน้อมรำลึกถึงพระมหากรุณาธิคุณของพระองค์ <ref>{{cite web |year= |url= http://www.sac.or.th/databases/museumdatabase/review_inside_ByMember_Detail.php?id=&CID=895 |title= รีวิวของพิพิธภัณฑ์อาคารที่ประทับประชาธิปกศักดิเดชน์ |work= ฐานข้อมูลพิพิธภัณฑ์ในประเทศไทย |publisher= ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน) |accessdate= 21 มิถุนายน พ.ศ. 2557 }}{{Dead link|date=ກັນຍາ 2023 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref>
; พิพิธภัณฑ์สถาน พระปกเกล้ารำไพพรรณี เฉลิมพระเกียรติ
พิพิธภัณฑ์สถาน พระปกเกล้ารำไพพรรณี เฉลิมพระเกียรติ ตั้งอยู่ที่วิทยาลัยพยาบาลพระปกเกล้า จันทบุรี สร้างขึ้นเพื่อเป็นการน้อมรำลึกถึงพระมหากรุณาธิคุณของพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวและสมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี พระบรมราชินี ที่มีพระมหากรุณาธิคุณแก่ปวงชนชาวไทยโดยเฉพาะอย่างยิ่งแก่ชาวจังหวัดจันทบุรีและวิทยาลัยพยาบาลพระปกเกล้า จันทบุรี สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จพระราชดำเนินทำพิธีเปิดแพรคลุมป้ายพิพิธภัณฑ์ในวันที่ 20 มิถุนายน พ.ศ. 2551 <ref>{{cite web |year= |url= http://www.pnc.ac.th/html/miniblock_1.php |title= พิพิธภัณฑ์สถาน พระปกเกล้ารำไพพรรณี เฉลิมพระเกียรติ |work= วิทยาลัยพยาบาลพระปกเกล้า จันทบุรี |publisher= |accessdate= 22 มิถุนายน พ.ศ. 2557 |archive-date= 2011-05-10 |archive-url= https://web.archive.org/web/20110510134334/http://www.pnc.ac.th/html/miniblock_1.php |url-status= dead }}</ref>
== พระอิสริยยศและพระเกียรติยศ ==
{{กล่องข้อมูล พระยศ
|พระนาม = <small>พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว</small>
|ธงพระยศ = King's Standard of Thailand.svg
|ธงประจำพระองค์ =
|ตราประจำพระองค์ =Royal Monogram of Prajadhipok.svg
|การทูล = ใต้ฝ่าละอองธุลีพระบาท
|การแทนตน = ข้าพระพุทธเจ้า
|การขานรับ = พระพุทธเจ้าข้า/เพคะ
|ลำดับโปเจียม =
}}
=== พระอิสริยยศ ===
* '''สมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้าประชาธิปกศักดิเดชน์''' (8 พฤศจิกายน พ.ศ. 2436 - 4 มีนาคม พ.ศ. 2448)
* '''สมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้าประชาธิปกศักดิเดชน์ กรมขุนศุโขไทยธรรมราชา''' (4 มีนาคม พ.ศ. 2448 - 23 ตุลาคม พ.ศ. 2453)
* '''สมเด็จพระเจ้าน้องยาเธอ เจ้าฟ้าประชาธิปกศักดิเดชน์ กรมขุนศุโขไทยธรรมราชา''' (23 ตุลาคม พ.ศ. 2453 - 15 พฤศจิกายน พ.ศ. 2468)
* '''สมเด็จพระเจ้าน้องยาเธอ เจ้าฟ้าประชาธิปกศักดิเดชน์ กรมหลวงสุโขทัยธรรมราชา''' (15 พฤศจิกายน พ.ศ. 2468 - 26 พฤศจิกายน พ.ศ. 2468)
* '''สมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เจ้าฟ้าประชาธิปกศักดิเดชน์ กรมหลวงสุโขทัยธรรมราชา'''<ref>{{cite journal|journal=ราชกิจจานุเบกษา|volume=42|issue=0 ก|pages=230|title=ประกาศ พระบาทสมเด็จพระรามาธิบดีศรีสินทรมหาวชิราวุธพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว เสด็จสวรรคต|url=http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2468/A/230.PDF|date=26 พฤศจิกายน พ.ศ. 2468|accessdate=10 มีนาคม 2560|language=ไทย}}</ref> (26 พฤศจิกายน พ.ศ. 2468 - 25 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2469)
* '''พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาประชาธิปก พระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว''' (25 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2469 - 2 มีนาคม พ.ศ. 2477)
* '''สมเด็จพระบรมราชปิตุลา เจ้าฟ้าประชาธิปกศักดิเดชน์ กรมหลวงสุโขทัยธรรมราชา''' (2 มีนาคม พ.ศ. 2477 - 24 พฤษภาคม พ.ศ. 2492)<ref name="ทักษิณานุปทาน">ราชกิจจานุเบกษา, [http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2484/D/1770.PDF หมายกำหนดการ พระราชพิธีบำเพ็ญพระราชกุศลทักษิณานุปทานอุทิศถวาย สมเด็จพระบรมราชปิตุลา เจ้าฟ้าฯกรมหลวงสุโขทัยธรรมราชาสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ ๗ มิถุนายน ๒๔๘๔], เล่ม ๕๘, ตอน ๐ ง , ๑๐ มิถุนายน พ.ศ. ๒๔๘๔, หน้า ๑๗๗๐ </ref>
* '''พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาประชาธิปก พระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว''' (24 พฤษภาคม พ.ศ. 2492 เป็นต้นไป)<ref>ราชกิจจานุเบกษา, [http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2492/D/029/2262.PDF กำหนดการ ที่ ๖/๒๔๙๒ รับพระบรมอัฎฐิพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวและการพระราชกุศลทักษิณานุปทาน ๒๔๙๒], เล่ม ๖๖, ตอน ๒๙ ง, ๒๔ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๔๙๒, หน้า ๒๒๖๒ </ref>
=== พระราชลัญจกร ===
[[ຮູບ:Privy Seal of King Rama VII (Prajadhipok).svg|250px|thumb|พระราชลัญจกรประจำพระองค์]]
'''พระราชลัญจกรประจำพระองค์''' เรียกว่า พระแสงศร เป็นรูปพระแสงศร 3 องค์ วางอยู่บนราวพาดที่เบื้องบนเป็นตรามหาจักรีบรมราชวงศ์ภายใต้[[พระมหาพิชัยมงกุฎ]] เบื้องซ้ายและเบื้องขวาของราวพาดพระแสงศร ตั้งบังแทรกสอดแทรกด้วยลายกระหนกอยู่บนพื้นตอนบนของดวงตรา
พระราชลัญจกรองค์นี้[[สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าจิตรเจริญ กรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์]] ทรงออกแบบ โดยทรงนำพระบรมนามาภิไธยเดิมของพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้แก่ ''ประชาธิปกศักดิเดชน์'' ซึ่งคำว่า ''เดชน์'' แปลว่า ลูกศร มาใช้ในการออกแบบ ดังนั้น พระราชลัญจกรประจำพระองค์จึงเป็นรูปพระแสงศร อันประกอบด้วย พระแสงศรพรหมาสตร์ พระแสงศรประลัยวาต และพระแสงศรอัคนีวาต ซึ่งเป็นพระแสงศรที่ใช้ในพระราชพิธีศรีสัจจปานกาล ([[พระราชพิธีถือน้ำพระพิพัฒน์สัตยา]])<ref>[http://www.lib.ru.ac.th/journal/kingseal-office.html พระราชลัญจกรประจำรัชกาล], สำนักหอสมุดกลาง มหาวิทยาลัยรามคำแหง</ref><ref>[http://kingprajadhipokmuseum.org/explore-001.html พระราชลัญจกรประจำพระองค์พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110914155941/http://www.kingprajadhipokmuseum.org/explore-001.html |date=2011-09-14 }}, พิพิธภัณฑ์พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว</ref>
=== เครื่องราชอิสริยาภรณ์ ===
* [[ຮູບ:Order of the Royal House of Chakri (Thailand) ribbon.svg|80px]] [[เครื่องขัตติยราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติคุณรุ่งเรืองยิ่งมหาจักรีบรมราชวงศ์]]
* [[ຮູບ:Order of the Nine Gems (Thailand) ribbon.svg|80px]] [[เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นโบราณมงคลนพรัตนราชวราภรณ์]]
* [[ຮູບ:Order of Chula Chom Klao - Special Class (Thailand) ribbon.svg|80px]] [[เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า]] ชั้นที่ 1 [[ปฐมจุลจอมเกล้าวิเศษ]]
* [[ຮູບ:Order of Rama 1st Class ribbon.svg|80px]] [[เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีศักดิ์รามาธิบดี]] ชั้นที่ 1 ([[เสนางคะบดี]])
* [[ຮູບ:Order of the White Elephant - Special Class (Thailand) ribbon.svg|80px]] [[เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก]] ชั้น[[มหาปรมาภรณ์ช้างเผือก]] (ม.ป.ช.)
* [[ຮູບ:Order of the Crown of Thailand - Special Class (Thailand) ribbon.svg|80px]] [[เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย]] ชั้น[[มหาวชิรมงกุฎ]] (ม.ว.ม.)
* [[ຮູບ:King Rama V Royal Cypher Medal (Thailand) ribbon.svg|80px|border]] [[เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 5]] ชั้นที่ 1
* [[ຮູບ:King Rama VI Royal Cypher Medal (Thailand) ribbon.svg|80px|border]] [[เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 6]] ชั้นที่ 1
* [[ຮູບ:King Rama VII Royal Cypher Medal (Thailand) ribbon.svg|80px|border]] [[เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 7]] ชั้นที่ 1
=== เครื่องราชอิสริยาภรณ์ต่างประเทศ ===
* [[ຮູບ:JPN Daikun'i kikkasho BAR.svg|80px]] [[เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันสูงส่งยิ่งดอกเบญจมาศ]] ชั้นสังวาล [[ประเทศญี่ปุ่น]] 11 พฤษภาคม พ.ศ. 2469<ref name="ราชาภิเษก" />
* [[ຮູບ:Order of the Elephant Ribbon bar.svg|80px]] [[เครื่องราชอิสริยาภรณ์ช้าง]] [[ประเทศเดนมาร์ก]] 1 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2468<ref name="ราชาภิเษก" />
* [[ຮູບ:NLD Order of the Dutch Lion - Grand Cross BAR.png|80px]] [[เครื่องราชอิสริยาภรณ์สิงห์เนเธอร์แลนด์]] [[ประเทศเนเธอร์แลนด์]] 11 เมษายน พ.ศ. 2469<ref name="ราชาภิเษก" />
* [[ຮູບ:Order of the Bath (ribbon).svg|80px]] [[เครื่องราชอิสริยาภรณ์บาธ]] ชั้นที่ 1 [[สหราชอาณาจักร]] 28 พฤษภาคม พ.ศ. 2469<ref name="ราชาภิเษก" />
* [[ຮູບ:Grand Crest Ordre de Leopold.png|80px]] [[เครื่องราชอิสริยาภรณ์เลโอโปลด์]] ชั้นที่ 1 [[ประเทศเบลเยียม]] 28 พฤษภาคม พ.ศ. 2469<ref name="ราชาภิเษก" />
=== บุคคลสำคัญของโลก ===
ที่ประชุมใหญ่ของ[[องค์การศึกษา วิทยาศาสตร์ และวัฒนธรรมแห่งสหประชาชาติ]] (UNESCO) ณ กรุงปารีส ประเทศฝรั่งเศส ได้ประกาศยกย่องพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวเป็นบุคคลสำคัญของโลกในฐานะที่ทรงมีผลงานดีเด่นด้านการศึกษา วิทยาศาสตร์ วัฒนธรรม สังคมศาสตร์ และสื่อสารมวลชน เพื่อเฉลิมพระเกียรติเนื่องในโอกาสครบรอบ 100 ปี ในการประกอบพระราชกรณียกิจในไทยหลังจากเสด็จพระราชดำเนินกลับจากการศึกษา ณ ประเทศอังกฤษ และเพื่อเฉลิมพระเกียรติเนื่องในโอกาสวันพระราชสมภพครบรอบ 10 ปีนักษัตร (120 ปี แห่งพระบรมราชสมภพ)<ref>{{cite web |year=2556 |url= http://www.dailynews.co.th/Content/Article/197623/พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงได้รับยกย่องเป็นบุคคลสำคัญของโลก |title= พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงได้รับยกย่องเป็นบุคคลสำคัญของโลก work= |publisher= เดลินิวส์ |accessdate=21 มิถุนายน พ.ศ. 2557}}</ref><ref>{{cite web |year=2556 |url= http://www.khaosod.co.th/view_newsonline.php?newsid=TVRNNE5UQXlNVGcxTUE9PQ== |title= ยูเนสโกยก‘ร.7’-‘พระศรีพัชรินทราฯ’-‘หม่อมงามจิตต์’บุคคลสำคัญโลก work= |publisher= ข่าวสด |accessdate=21 มิถุนายน พ.ศ. 2557}}</ref>
== ພະນາມ ==
* '''ສົມເດັດພະເຈົ້າລູກຍາເທີ ເຈົ້າຟ້າປະຊາທິປົກສັກດິເດດ ຊະເນສອນມະຫາລາຊາທິລາດ ຈຸລາລົງກອນນາດວະໂຣຣົດ ອຸດົມຍົດອຸກິດຖະສັກ ອຸໄພຍະປັກສະນາວິນ ອະສັມພິນຊາດພິສຸດ ມະຫາມຸງກຸດລາຊະພົງສະບໍຣິພັດ ບໍຣົມຂັດຕິຍະມະຫາຣະຊະດາພິສິນຈະນະພັນໂສໄທ ມົງຄົນສະໝັຍສະມາກອນ ສະຖາວໍລະວະຣັດຊະຣິຍະຄຸນ ອະດຸນຍະລາຊະກຸມານ''' <br/> ''สมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้าประชาธิปกศักดิเดชน์ ชเนศรมหาราชาธิราช จุฬาลงกรณนารถวโรรส อุดมยศอุกฤษฐศักดิ์ อุภัยปักษนาวิล อสัมภินชาติพิสุทธ์ มหามงกุฎราชพงษบริพรรต บรมขัตติยมหารชดาภิสิญจนพรรโษทัย มงคลสมัยสมากร สถาวรวรัจฉริยคุณ อดุลยราชกุมาร'' (8 ພະຈິກ ຄ.ສ. 1893 — 4 ມີນາ ຄ.ສ. 1905)
* '''ສົມເດັດພະເຈົ້າລູກຍາເທີ ເຈົ້າຟ້າປະຊາທິປົກສັກດິເດດ ຊະເນສອນມະຫາລາຊາທິລາດ ຈຸລາລົງກອນນາດວະໂຣຣົດ ອຸດົມຍົດອຸກິດຖະສັກ ອຸໄພຍະປັກສະນາວິນ ອະສັມພິນຊາດພິສຸດ ມະຫາມຸງກຸດລາຊະພົງສະບໍຣິພັດ ບໍຣົມຂັດຕິຍະມະຫາຣະຊະດາພິສິນຈະນະພັນໂສໄທ ມົງຄົນສະໝັຍສະມາກອນ ສະຖາວໍລະວະຣັດຊະຣິຍະຄຸນ ອະດຸນຍະລາຊະກຸມານ ກົມຂຸນສຸໂຂໄທທຳມະລາຊາ''' <br/> ''สมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้าประชาธิปกศักดิเดชน์ ชเนศรมหาราชาธิราช จุฬาลงกรณ์นารถวโรรส อุดมยศอุกฤษฐศักดิ์ อุภัยปักษนาวิล อสัมภินชาติพิสุทธ์ มหามงกุฎราชพงษ์บริพัตร บรมขัตติยมหารัชฎาภิสิญจน์พรรโษทัย มงคลสมัยสมากร สถาวรวรัจฉริยคุณ อดุลยราชกุมาร กรมขุนศุโขไทยธรรมราชา'' (4 ມີນາ ຄ.ສ. 1905 — 23 ຕຸລາ ຄ.ສ. 1910)
* '''ສົມເດັດພະເຈົ້ານ້ອງຍາເທີ ເຈົ້າຟ້າປະຊາທິປົກສັກດິເດດ ຊະເນສອນມະຫາລາຊາທິລາດ ຈຸລາລົງກອນນາດວະໂຣຣົດ ອຸດົມຍົດອຸກິດຖະສັກ ອຸໄພຍະປັກສະນາວິນ ອະສັມພິນຊາດພິສຸດ ມະຫາມຸງກຸດລາຊະພົງສະບໍຣິພັດ ບໍຣົມຂັດຕິຍະມະຫາຣະຊະດາພິສິນຈະນະພັນໂສໄທ ມົງຄົນສະໝັຍສະມາກອນ ສະຖາວໍລະວະຣັດຊະຣິຍະຄຸນ ອະດຸນຍະລາຊະກຸມານ ກົມຂຸນສຸໂຂໄທທຳມະລາຊາ''' <br/> ''สมเด็จพระเจ้าน้องยาเธอ เจ้าฟ้าประชาธิปกศักดิเดชน์ ชเนศรมหาราชาธิราช จุฬาลงกรณ์นารถวโรรส อุดมยศอุกฤษฐศักดิ์ อุภัยปักษนาวิล อสัมภินชาติพิสุทธ์ มหามงกุฎราชพงษ์บริพัตร บรมขัตติยมหารัชฎาภิสิญจน์พรรโษทัย มงคลสมัยสมากร สถาวรวรัจฉริยคุณ อดุลยราชกุมาร กรมขุนศุโขไทยธรรมราชา'' (23 ຕຸລາ ຄ.ສ. 1910 — 15 ພະຈິກ ຄ.ສ. 1925)
* '''ສົມເດັດພະເຈົ້ານ້ອງຍາເທີ ເຈົ້າຟ້າປະຊາທິປົກສັກດິເດດ ຊະເນສອນມະຫາລາຊາທິລາດ ຈຸລາລົງກອນນາດວະໂຣຣົດ ອຸດົມຍົດອຸກິດຖະສັກ ອຸໄພຍະປັກສະນາວິນ ອະສັມພິນຊາດພິສຸດ ມະຫາມຸງກຸດລາຊະພົງສະບໍຣິພັດ ບໍຣົມຂັດຕິຍະມະຫາຣະຊະດາພິສິນຈະນະພັນໂສໄທ ມົງຄົນສະໝັຍສະມາກອນ ສະຖາວໍລະວະຣັດຊະຣິຍະຄຸນ ອະດຸນຍະລາຊະກຸມານ ກົມຫຼວງສຸໂຂໄທທຳມະລາຊາ''' <br/> ''สมเด็จพระเจ้าน้องยาเธอ เจ้าฟ้าประชาธิปกศักดิเดชน์ ชเนศรมหาราชาธิราช จุฬาลงกรณ์นารถวโรรส อุดมยศอุกฤษฐศักดิ์ อุภัยปักษนาวิล อสัมภินชาติพิสุทธ์ มหามงกุฎราชพงษ์บริพัตร บรมขัตติยมหารัชฎาภิสิญจน์พรรโษทัย มงคลสมัยสมากร สถาวรวรัจฉริยคุณ อดุลยราชกุมาร กรมหลวงสุโขทัยธรรมราชา'' (15 ພະຈິກ ຄ.ສ. 1925 — 26 ພະຈິກ ຄ.ສ. 1925)
* '''ສົມເດັດພະເຈົ້າຢູ່ຫົວ ເຈົ້າຟ້າປະຊາທິປົກສັກດິເດດ ກົມຫຼວງສຸໂຂໄທທຳມະລາຊາ''' <br/> ''สมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เจ้าฟ้าประชาธิปกศักดิเดชน์ กรมหลวงสุโขทัยธรรมราชา'' (26 ພະຈິກ ຄ.ສ. 1925 — 25 ກຸມພາ ຄ.ສ. 1926)
* '''ພະບາດສົມເດັດພະປໍຣະມິນທະຣະມະຫາປະຊາທິປົກ ມະຫັນຕະເດດຊະນະດິລົກຣາມາທິບໍດີ ເທບພະຍະປີຍະມະຫາລາຊະຣະວິວົງ ອະສັມພິນພົງສະພີຣະກະສັດ ບຸຣຸດຣັດຕະນະລາຊະນິກະໂຣດົມ ຈາຕຸຣັນຕະບໍຣົມມະຫາຈັກກະພັດດິລາຊະສັງກາດ ອຸພະໂຕສຸຊາດສຳສຸດທະເຄາະຫະນີຈັກກີບໍຣົມນາດ ຈຸລາລົງກອມລາດວະຣາງກູນ ມະຫາມະກຸດວົງສະວີຣະສູນຊິດ ລາຊະທຳທົດສະພິດອຸກິດນິບຸນ ອະດຸນຍະກິດສະດາພິນິຫານ ບູຮະພາທິການສຸສາທິຕທັນຍະລັກວິຈິດເສາວະພາຄະຍະສັນພາງ ມະຫາຊະໂນດມາງຄະມານົດ ສົນທິມຸດສະມັນຕະສະມາຄົມ ບໍຣົມລາຊະສົມພານ ທິບພະຍະເທພາວະຕານ ໄພສານກຽດຕິຄຸນ ອະດຸນຍະສັກດິເດດ ສັບພະເທເວດປິຍານຸຣັກ ມົງຄົນລັກຄະນະເນມາໄຫວ ສຸໂຂໄທທຳມະລາຊາ ອະພິເນາວະສິນລະປະສຶກສາເດດນາວຸດ ວິໄຂຍຸດທະສາດໂກສົນ ວິມົນໄນຍະພິນິດ ສຸຈະຫຣິດສະມາຈານ ພັດທະຣະຍານປະດິພານສຸນທອນ ປະວໍລະສາສະໂນປະສະດົມພົກ ມູນມຸກຂະມາດວໍລະນາຍົກມະຫາເສນານີ ສະລາຊະນາວີພະຍູຫະໂຍທະພະໂຍມຈອນ ບໍຣົມເຊດຖະໂສທອນສົມມຸດ ເອກກະລາຊະຍະຍົດສະທິຄົມບໍຣົມລາຊະສົມບັດ ນົບພະປະດົນສະເຫວດຕະຊັດຕາດິຊັດ ສີຣັດຕະໂນປະລັກ ມະຫາບໍຣົມລາຊາພິເສກາພິສິກ ສັບພະທົດສະທິດວິຊິດເດໂຊໄຊ ສະກົນມະໄຫສະວໍລະຍະມະຫາສະຫວາມິນ ມະເຫສວນມະຫິນທະຣະມະຫາຣາມາທິລາດວະໂຣດົມ ບໍຣົມນາດຊາດອາຊັນຍາໄສ ພຸດທາທິໄຕຮັດຕະນະສໍຣະນາຣັກ ວິສິດສັກຕະອັກຄະຣະນະເຣດວະຣາທິບໍດີ ເມດຕາກະຣຸນາສີຕະລະຫະລຶໄທ ອະໂນປະໄມບຸນຍະການ ສະກົນໄພສານມະຫາຣັດສະດາທິບໍດິນ ປໍຣະມິນທະຣະທັນມິກະມະຫາລາຊາທິລາດ ບໍຣົມນາດບໍພິດ ພະປົກເກົ້າເຈົ້າຢູ່ຫົວ''' <br/> ''พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาประชาธิปก มหันตเดชนดิลกรามาธิบดี เทพยปรียมหาราชรวิวงศ อสัมภินพงศพีระกษัตร บุรุษรัตนราชนิกโรดม จาตุรันตบรมมหาจักรพรรดิราชสังกาศ อุภโตสุชาตสำสุทธเคราหณีจักรีบรมนาถ จุฬาลงกรณราชวรางกูร มหามกุฏวงศวีรสูรชิษฐ ราชธรรมทศพิธอุต์กฤษฎนิบุญ อดุลยฤษฎาภินิร์หาร บูรพาธิการสุสาธิตธันยลักษณ์วิจิตรเสาวภาคยสรรพางค์ มหาชโนตมางคมานท สนธิมตสมันตสมาคม บรมราชสมภาร ทิพยเทพาวตาร ไพศาลเกียรติคุณ อดุลยศักดิเดช สรรพเทเวศปริยานุรักษ มงคลลัคนเนมาหวัย สุโขทัยธรรมราชา อภิเนาวศิลปศึกษาเดชนาวุธ วิชัยยุทธศาสตรโกศล วิมลนรรยพินิต สุจริตสมาจาร ภัทรภิชญาณประดิภานสุนทร ประวรศาสโนปสดมภก มูลมุขมาตยวรนายกมหาเสนานี สราชนาวีพยูหโยธโพยมจร บรมเชษฐโสทรสมมต เอกราชยยศสธิคมบรมราชสมบัติ นพปฏลเศวตฉัตราดิฉัตร ศรีรัตโนปลักษณ มหาบรมราชาภิเษกาภิษิกต์ สรรพทศทิศวิชิตเดโชไชย สกลมไหศวรยมหาสวามินทร มเหศวรมหินทรมหารามาธิราชวโรดม บรมนาถชาติอาชันยาศรัย พุทธาทิไตรรัตนศรณารักษ วิศิษฎศักตอัครนเรศวราธิบดี เมตตากรุณาศีตลหฤทัย อโนปไมยบุณยการ สกลไพศาลมหารัษฎราธิบดินทร์ ปรมินทรธรรมิกมหาราชาธิราช บรมนาถบพิตร พระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว'' (25 ກຸມພາ ຄ.ສ. 1926 — 2 ມີນາ ຄ.ສ. 1935)
* '''ສົມເດັດພະບໍຣົມລາຊະປິຕຸລາ ເຈົ້າຟ້າປະຊາທິປົກສັກດິເດດ ກົມຫຼວງສຸໂຂໄທທຳມະລາຊາ ສົມເດັດພະເຈົ້າຢູ່ຫົວລັດຊະການທີ ໗''' <br/> ''สมเด็จพระบรมราชปิตุลา เจ้าฟ้าประชาธิปกศักดิเดชน์ กรมหลวงสุโขทัยธรรมราชา สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ ๗'' (2 ມີນາ ຄ.ສ. 1935 — 30 ພຶດສະພາ ຄ.ສ. 1941)
=== ຫຼັງສະຫວັນຄົດ ===
* '''ພະບາດສົມເດັດພະປໍຣະມິນທະຣະມະຫາປະຊາທິປົກ ພະປົກເກົ້າເຈົ້າຢູ່ຫົວ''' <br/> ''พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาประชาธิปก พระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว'' (24 ພຶດສະພາ ຄ.ສ. 1949)
== ພະລາຊະຕະກູນ ==
{{ahnentafel top|width=100%}}
<center>{{ahnentafel-compact5
| style = font-size: 90%; line-height: 110%;
| border = 1
| boxstyle = padding-top: 0; padding-bottom: 0;
| boxstyle_1 = background-color: #fcc;
| boxstyle_2 = background-color: #fb9;
| boxstyle_3 = background-color: #ffc;
| boxstyle_4 = background-color: #bfc;
| boxstyle_5 = background-color: #9fe;
| 1 = 1. '''{{PAGENAME}}'''
| 2 = 2. [[พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว]]
| 3 = 3. [[สมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง]]
| 4 = 4. (=6.) [[พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว]]
| 5 = 5. [[สมเด็จพระเทพศิรินทราบรมราชินี]]
| 6 = 6. (=4.) [[พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว]]
| 7 = 7. [[สมเด็จพระปิยมาวดี ศรีพัชรินทรมาตา]]
| 8 = 8. (=12.) [[พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย]]
| 9 = 9. (=13.) [[สมเด็จพระศรีสุริเยนทราบรมราชินี]]
| 10 = 10. [[สมเด็จพระบรมราชมาตามหัยกาเธอ พระองค์เจ้าศิริวงศ์ กรมหมื่นมาตยาพิทักษ์]]
| 11 = 11. [[หม่อมน้อย ศิริวงศ์ ณ อยุธยา]]
| 12 = 12. (=8.) [[พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย]]
| 13 = 13. (=9.) [[สมเด็จพระศรีสุริเยนทราบรมราชินี]]
| 14 = 14. [[หลวงอาสาสำแดง (แตง)]]
| 15 = 15. [[ท้าวสุจริตธำรง (นาค)]]
| 16 = 16. (=24.) [[พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก]]
| 17 = 17. (=25.) [[สมเด็จพระอมรินทราบรมราชินี]]
| 18 = 18. (=26.) เจ้าขรัว[[เงิน แซ่ตัน]]
| 19 = 19. (=27.) [[สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าแก้ว กรมพระศรีสุดารักษ์]]
| 20 = 20. [[พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว]]
| 21 = 21. เจ้าจอมมารดาทรัพย์
| 22 =22. บุศย์ (ชาวบางเขน)
| 23 = 23. แจ่ม
| 24 = 24. (=16.) [[พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช]]
| 25 = 25. (=17.) [[สมเด็จพระอมรินทราบรมราชินี]]
| 26 = 26. (=18.) เจ้าขรัวเงิน แซ่ตัน
| 27 = 27. (=19.) [[สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าแก้ว กรมพระศรีสุดารักษ์]]
| 28 =
}}
</center>
{{ahnentafel bottom}}
== ອ້າງອິງ ==
<div style="overflow:scroll;height:300px;">
{{ລາຍການອ້າງອິງ|2}}
</div>
=== ບັນນານຸກົມ ===
{{ເລິ່ມອ້າງອິງ}}
; หนังสือ
* [[สมบัติ พลายน้อย]], ''ตามรอยเบื้องพระยุคลบาท พระบาทสมเด็จฯ พระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว'', พิมพ์ครั้งที่ 4, กรุงเทพฯ : มติชน, 2550 (ISBN 974-02-0044-4)
* [[พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจุลจักรพงษ์]], '' เกิดวังปารุสก์ : สมัยสมบูรณาญาสิทธิราชย์-สมัยประชาธิปไตย'', พิมพ์ครั้งที่ 13, กรุงเทพ : ริเวอร์ บุ๊คส์, 2552 (ISBN 978-974-9863-71-8)
* ''พระราชประวัติสมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี พระบรมราชินีในรัชกาลที่ 7'', หนังสืออนุสรณ์งานพระบรมศพทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้พิมพ์พระราชทานประชาชนในงานพระบรมศพสมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี พระบรมราชินีในรัชกาลที่ 7 ณ พระเมรุมาศท้องสนามหลวง วันที่ 9 เมษายน พ.ศ. 2528
* พระยาประกาศอักษรกิจ (เสงี่ยม รามนันทน์), ''จดหมายเหตุบรมราชาภิเษกพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว พุทธศักราช ๒๔๖๘'', สมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณีฯ โปรดเกล้าฯ ให้พิมพ์เป็นที่ระลึกในการเชิญพระบรมอัฐิเสด็จคืนเข้าสู่พระนคร พุทธศักราช ๒๔๙๒
* [[สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนา กรมหลวงนราธิวาสราชนครินทร์]], ''เจ้านายเล็กๆ - ยุวกษัตริย์'', ซิลค์เวอร์ม บุคส์, พิมพ์ครั้งที่ 6 พ.ศ. 2549, 450 หน้า, (ISBN 974-7047-55-1)
* [[หม่อมเจ้าพูนพิศมัย ดิศกุล]], สิ่งที่ข้าพเจ้าได้พบเห็น (ภาคต้น), สำนักพิมพ์มติชน, พ.ศ. 2543
* โพยม โรจนวิภาต (อ.ก. รุ่งแสง), พ. 27 สายลับพระปกเกล้า พระปกเกล้าฯ (ฉบับพิมพ์ครั้งที่ 2) พ.ศ. 2547
* วิโรจน์ ไตรเพียร, 9 รัชกาลแห่งราชวงศ์จักรี, สำนักพิมพ์ คลังศึกษา,2543,หน้า 90-105
* ศิลปชัย ชาญเฉลิม, เจ้าฟ้าประชาธิปก ราชันผู้นิราศ, กรุงเทพ, 2530
* {{ອ້າງໜັງສື
| ผู้แต่ง = สุพจน์ ด่านตระกูล| ชื่อหนังสือ = พระปกเกล้าฯ กับคณะราษฎร| URL = http://www.openbase.in.th/files/pridibook244.pdf| จังหวัด = กรุงเทพฯ| พิมพ์ที่ = สถาบันวิทยาศาสตร์สังคม (ประเทศไทย)| ปี = 2544| จำนวนหน้า = 385}}
* {{cite book | last = Stowe | first = Judith | authorlink = | coauthors = | title = Siam Becomes Thailand: A Story of Intrigue | publisher = C. Hurst & Co. Publishers | year = 1991 | location = United Kingdom | isbn = 0-8248-1394-4}}
; เอกสารชั้นต้น
* รายงานประจำปีกรมรถไฟหลวง พ.ศ. 2470 (เก็บรักษาไว้ที่หอจดหมายเหตุแห่งชาติ)
* รายงานประจำปีกรมรถไฟหลวง พ.ศ. 2472 (เก็บรักษาไว้ที่หอจดหมายเหตุแห่งชาติ)
* รายงานประจำปีกรมรถไฟหลวง พ.ศ. 2473 (เก็บรักษาไว้ที่หอจดหมายเหตุแห่งชาติ)
* รายงานประจำปีกรมรถไฟหลวง พ.ศ. 2474 (เก็บรักษาไว้ที่หอจดหมายเหตุแห่งชาติ)
* รายงานประจำปีกรมรถไฟหลวง พ.ศ. 2475 (เก็บรักษาไว้ที่หอจดหมายเหตุแห่งชาติ)
* รายงานประจำปีกรมรถไฟหลวง พ.ศ. 2476 (เก็บรักษาไว้ที่หอจดหมายเหตุแห่งชาติ)
* รายงานประจำปีกรมรถไฟหลวง พ.ศ. 2477 (เก็บรักษาไว้ที่หอจดหมายเหตุแห่งชาติ)
* จดหมายเหตุพระราชกิจรายวันในพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาประชาธิปก พระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 7 ภาคต้น พิมพ์โดยสำนักเลขาธิการนายกรัฐมนตรี, กรุงเทพ 2537
* จดหมายเหตุพระราชกิจรายวันในพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาประชาธิปก พระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 7 ภาคปลาย พิมพ์โดยสำนักเลขาธิการนายกรัฐมนตรี, กรุงเทพ 2537
{{ຈົບອ້າງອິງ}}
== ดูเพิ่ม ==
{{ວິກິຊອດ|1=คำพิพากษาศาลอุทธรณ์ ในคดีหมายเลขแดงที่ ๒๗๘ พ.ศ. ๒๔๘๒|2=คำพิพากษาศาลอุทธรณ์ ในคดีหมายเลขแดงที่ 278/2482 (คดียึดทรัพย์พระปกเกล้า)}}
{{Commonscat|Rama VII}}
* [[รายพระนามพระมหากษัตริย์ไทย]]
* [[พิพิธภัณฑ์พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว]]
{{ເລິ່ມກ່ອງ}}
{{ສືບລາຊະສົມບັດ
| ສີ1 = #FFCC00
| ສີ2 =
| ສີ3 = #FFCC00
| ຮູບພາບ = Emblem of the House of Chakri.svg
| ຕຳແໜ່ງ = [[พระมหากษัตริย์ไทย|พระมหากษัตริย์สยาม]]<!--ตำแหน่งนี้คือตำแหน่งอย่างเป็นทางการ ไม่ต้องเพิ่มเติมอะไรอีก-->
| ຈຳນວນຕຳແໜ່ງ =
| ກ່ອນໜ້າ = [[พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว]]
| ວາລະກ່ອນໜ້າ =
| ຖັດໄປ = [[พระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหาอานันทมหิดล พระอัฐมรามาธิบดินทร]]
| ວາລະຖັດໄປ =
| ຊ່ວງເວລາ = 26 พฤศจิกายน พ.ศ. 2468 - 2 มีนาคม พ.ศ. 2477
}}
{{ສືບຕຳແໜ່ງ
| ສີ1 = #E9E9E9
| ສີ2 =
| ສີ3 = #E9E9E9
| ຮູບພາບ = Standard_of_the_Regent_of_Thailand.svg
| ຕຳແໜ່ງ = [[ผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ (ประเทศไทย)|ผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์]]
| ຈຳນວນຕຳແໜ່ງ =
| ກ່ອນໜ້າ = [[พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว|สมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เจ้าฟ้ามหาวชิราวุธ สยามมงกฏราชกุมาร]]
| ຖັດໄປ = [[สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าบริพัตรสุขุมพันธุ์ กรมพระนครสวรรค์วรพินิต]]
| ຈຳນວນຖັດໄປ =
| ຊ່ວງເວລາ = [[พ.ศ. 2468]]
}}
{{ຈົບກ່ອງ}}
{{พระมหากษัตริย์ไทย}}
{{พระราชโอรส-พระราชธิดาในรัชกาลที่ 5 ที่ได้ทรงกรม}}
{{เจ้านายทรงกรมสมัยกรุงรัตนโกสินทร์}}
{{พระราชโอรสราชวงศ์จักรี}}
{{ชาวไทยยูเนสโก}}
{{ຮຽງລຳດັບ|ປົກເກົ້າເຈົ້າຢູ່ຫົວ}}
== ອ້າງອິງ ==
{{reflist}}
{{lifetime|1893|1941|}}
[[ໝວດ:ພະມະຫາກະສັດໄທໃນລາຊະວົງຈັກກີ]]
[[ໝວດ:ພະມະຫາກະສັດຜູ້ຊົງສະຫຼະລາຊະບັນລັງ]]
[[ໝວດ:ລັດຊະການທີ່ 7|ປະຊາທິປົກ ]]
[[ໝວດ:ພະລາຊະໂອລົດໃນລັດຊະການທີ່ 5]]
[[ໝວດ:ເຈົ້າຟ້າ]]
[[ໝວດ:ບຸກຄົນໃນວົງການຮູບເງົາໄທ]]
[[ໝວດ:ສະມາຊິກເຄື່ອງລາດອິສະລິຍາພອນ ມ.ຈ.ກ.| ]]
[[ໝວດ: ສະມາຊິກເຄື່ອງລາດອິສະລິຍາພອນ ນ.ຣ.| ]]
[[ໝວດ: ສະມາຊິກເຄື່ອງລາດອິສະລິຍາພອນ ປ.ຈ.ວ.| ]]
[[ໝວດ:ສະມາຊິກເຄື່ອງລາດອິສະລິຍາພອນ ຣ.ວ.]]
[[ໝວດ: ສະມາຊິກເຄື່ອງລາດອິສະລິຍາພອນສ.ຣ.| ]]
[[ໝວດ: ສະມາຊິກເຄື່ອງລາດອິສະລິຍາພອນມ.ປ.ຊ.| ]]
[[ໝວດ:ສະມາຊິກເຄື່ອງລາດອິສະລິຍາພອນ ມ.ວ.ມ.| ]]
[[ໝວດ:ສະມາຊິກຫຼຽນລັດຕະນາພອນ ຈ.ປ.ຣ.1]]
[[ໝວດ:ສະມາຊິກຫຼຽນລັດຕະນາພອນ ວ.ປ.ຣ.1]]
[[ໝວດ:ບຸກຄົນຈາກວິທະຍາໄລອີຕັນ]]
[[ໝວດ:ເສຍຊີວິດຈາກພາວະຫົວໃຈລົ້ມແຫຼວ]]
[[ໝວດ:ຊາວໄທທີ່ເສຍຊີວິດໃນອັງກິດ]]
[[ໝວດ:ບຸກຄົນທີ່ເສຍຊີວິດແລ້ວ]]
1x6t3z0sy1qnsy265mrmstl8kpq0g5r
ພາສາພະມ້າ
0
12858
111384
104406
2024-11-16T00:55:21Z
InternetArchiveBot
13695
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5
111384
wikitext
text/x-wiki
{{ຕ້ອງການອ້າງອິງ}}
{{ກ່ອງຂໍ້ມູນ ພາສາ
| name=ພາສາພະມ້າ
| nativename={{my|မြန်မာဘာသာ}}
| pronunciation=mjànmà bàθà
| region=[[ປະເທດພະມ້າ|ພະມ້າ]] [[ປະເທດໄທ|ໄທ]] [[ປະເທດບັງກະລາເທດ|ບັງກະລາເທດ]] [[ປະເທດມາເລເຊຍ|ມາເລເຊຍ]] [[ສະຫະລັດອາເມລິກາ]] [[ສະຫະລາຊະອານາຈັກ]] [[ປະເທດອົດສະຕາລີ|ອົດສະຕາລີ]] [[ປະເທດລາວ|ລາວ]] [[ປະເທດສິງກະໂປ|ສິງກະໂປ]]
| speakers= 32 ລ້ານ (ພາສາແມ່) ແລະພາສາທີ່ສອງ 10 ລ້ານ
| familycolor=Sino-Tibetan
| fam2=[[ຕະກູນພາສາຍ່ອຍທິເບດ-ພະມ້າ]]
| fam3=[[ພາສາກຸ່ມພະມ້າ-ໂລໂລ]]
| script=[[ອັກສອນພະມ້າ]]
| rank=29
| nation= {{flag|ມຽນມາ}}
| agency=[[ຄະນະກຳມະການພາສາມຽນມາ]]
| iso1=my
| iso2b=bur
| iso2t=mya
| iso3=mya
| map=[[File:Idioma birmano.png|300px]]
}}
{{ມີອັກສອນພະມ້າ}}
'''ພາສາພະມ້າ''' ຫຼື '''ພາສາມຽນມາ''' ({{my|မြန်မာဘာသာ}}, [[MLC Transcription System|MLCTS]]: ''myanma bhasa'', {{IPA-my|mjəmà bàðà|}}) ແມ່ນ[[ພາສາລາຊະການ]]ຂອງ[[ປະເທດພະມ້າ]] ຈັດຢູ່ໃນ[[ຕະກູນພາສາຍ່ອຍທິເບດ-ພະມ້າ]] ອັນເປັນສາຂາຍ່ອຍຂອງ[[ຕະກູນພາສາ]] ໂດຍເປັນພາສາແມ່ຂອງຄົນປະມານ 32 ລ້ານຄົນໃນພະມ້າ ແລະເປັນພາສາທີ່ສອງຂອງຊົນກຸ່ມນ້ອຍໃນພະມ້າ ແລະໃນ[[ປະເທດອິນເດຍ]] [[ປະເທດບັງກະລາເທດ]] [[ປະເທດມາເລເຊຍ]] [[ປະເທດໄທ]] ແລະ[[ສະຫະລັດອາເມລິກາ]] ພາສາພະມ້າເປັນພາສາທີ່ມີລະດັບສຽງ ຫຼືວັນນະຍຸກ ມີວັນນະຍຸກ 4 ສຽງແລະຂຽນໂດຍໃຊ້[[ອັກສອນພະມ້າ]] ເຊິ່ງດັດແປງຈາກ[[ອັກສອນມອນ]]ອີກເທື່ອໜຶ່ງ ແລະຈັດເປັນສະມາຊິກໃນຕະກູນ[[ອັກສອນພາມໝີ]] ລະຫັດ [[ISO 639]] ສຳລັບພາສາພະມ້າຄື 'my' ແລະລະຫັດ [[SIL]] ຄື BMS
== ພາສາຖິ່ນແລະສຳນຽງ ==
ພາສາ[[ພະມ້າ]]ມາດຕະຖານຄືສຳນຽງຢ່າງກຸ້ງ ພາສາຖິ່ນໃນ[[ພະມ້າ]]ພາກເໜືອແລະພາກໃຕ້ຈະຕ່າງຈາກພາກກາງ ພາສາຖິ່ນໃນເຂດ[[ຍະໄຂ່]]ຫຼືອາຣະກັນ ຍັງມີສຽງ /ຣ/ ແຕ່ສຳນຽງຢ່າງກຸ້ງອອກສຽງເປັນ /ຍ/ ພາສາ[[ພະມ້າ]]ແບ່ງຢ່າງກວ້າງ ໆ ໄດ້ 2 ລະດັບ ຄືລະດັບທາງການໃຊ້ງານວັນນະຄະດີ ງານລາຊະການແລະວິທະຍຸກະຈາຍສຽງ ລະດັບບໍ່ເປັນທາງການໃຊ້ພາຍໃນຄອບຄົວແລະກັບເພື່ອນ ພະພິກສຸຊາວ[[ພະມ້າ]]ມັກເວົ້າກັນເອງດ້ວຍ[[ພາສາບາລີ]] ເຊິ່ງໄດ້ຮັຍອິດທິພົນຈາກ[[ພຸດທະສາສະໜາ]]
== ລະບົບສຽງ ==
=== ພະຍັນຊະນະ ===
'''ສຽງສັດອັກສອນ[[ພະຍັນຊະນະ]]'''ໃນພາສາພະມ້າ (ສຽງແປ) ມີຢູ່ດ້ວຍກັນດັງຕໍ່ໄປນີ້
{|class="wikitable"
!
! ຮິມຝີປາກທັງສອງ
! ຮິມຝີປາກລຸ່ມ-ແຂ້ວເທິງ
! ປຸ່ມເຫງືອກ
! ຫຼັງປຸ່ມເຫງືອກ<br />ແລະ ເພດານແຂັງ
! ເພດານອ່ອນ
! ຜະໜັງຄໍ
! ບໍ່ມີທີ່
|-
! ສຽງກັກ ແລະ ສຽງຜະສົມສຽດແຊກ
| align=center | {{IPA|pʰ}} {{IPA|p}} {{IPA|b}}
| colspan="2" align=center | {{IPA|tʰ}} {{IPA|t}} {{IPA|d}}
| align=center | {{IPA|tɕʰ}} {{IPA|tɕ}} {{IPA|dʑ}}
| align=center | {{IPA|kʰ}} {{IPA|k}} {{IPA|ɡ}}
| align=center | {{IPA|ʔ}}
|
|-
! ສຽງນາສິກ
| align=center | {{IPA|m̥}} {{IPA|m}}
| colspan="2" align=center | {{IPA|n̥}} {{IPA|n}}
| align=center | {{IPA|ɲ̥}} {{IPA|ɲ}}
| align=center | {{IPA|ŋ̊}} {{IPA|ŋ}}
|
| align=center | {{IPA|ɴ}}
|-
! ສຽງສຽດແຊກ
|
| align=center | {{IPA|θ}} {{IPA| (ð)}}
| align=center | {{IPA|sʰ}} {{IPA|s}} {{IPA|z}}
| align=center | {{IPA|ʃ}}
|
| align=center | {{IPA|h}}
|
|-
! ສຽງເປີດ
|
| colspan="2" align=center | {{IPA| (ɹ)}}
| align=center | {{IPA|j}}
| align=center | {{IPA| (w̥)}} {{IPA|w}}
| colspan="2" |
|-
! ສຽງຂ້າງລິ້ນ
|
| colspan="2" align=center | {{IPA|l̥}} {{IPA|l}}
| colspan="4" |
|}
== ການຖອດເປັນອັກສອນໂລມັງ ==
ພາສາ[[ພະມ້າ]]ບໍ່ມີລະບົບການຖອດເປັນອັກສອນໂລມັງທີ່ແນ່ນອນ ຄຳຫຼາຍຄົນສະກົດຕ່າງຈາກທີ່ອອກສຽງ ເຊັ່ນ ຄຳວ່າ[[ພະພຸດທະເຈົ້າ]] ອອກສຽງວ່າ pha-ya ແຕ່ຂຽນວ່າ bu-ya ການຖອດພາສາ[[ພະມ້າ]]ເປັນອັກສອນໂລມັງຈຶ່ງເຮັດໄດ້ຢາກແຕ່ພໍທີ່ຈະໃຊ້ການຖອດເປັນອັກສອນໂລມັງຂອງພາສາບາລີມາທຽບຄຽງໄດ້ ຫຼືບາງທີອາດໃຊ້ລະບົບ [[MLCTS]]
== ໄວຍາກອນ ==
ການຮຽງຄຳເປັນແບບ ປະທານ-ກຳ-ກິລິຍາ ຍົກເວົ້ນຄຳວ່າ ga (ເປັນ) ເຊິ່ງຈະວາງຕໍ່ຈາກປະທານຄຳສັບພະນາມປ່ຽນຕາມເພດແລະສະຖານະຂອງຜູ້ຟັງ ແມ່ນພາສາພະຍາງດຽວ ແຕ່ມີຮາກສັບແລະການເຕີມຄຳອຸປະສັກ ການຮຽງຄຳໃນປະໂຍກບໍ່ມີບຸບພະບົດ ສັນທານແຕ່ໃຊ້ການເຕີມປັດໄຈ
=== ຄຳຄຸນນະສັບ ===
ຄຳຄຸນນະສັບມາກ່ອນຄຳນາມ ເຊັ່ນ chuo-dé lu (ສວຍງາມ + dé + ຄົນ = ຄົນງາມ) ຫຼືຕາມຫຼັງນາມ ເຊັ່ນ lu chuo (ຄົນງາມ) ການປຽບທຽບໃຊ້ຄຳອຸປະສັກ à-ຄຳຄຸນນະສັບ-ປັດໄຈ zon ຄຳຄຸນນະສັບບອກຈຳນວນ ຕາມຫຼັງຄຳນາມ
=== คำกริยา ===
รากศัพท์ของคำกริยามักเติมปัจจัยอย่างน้อย 1 ตัว เพื่อบอกกาล ความสุภาพ รูปแบบกริยา เป็นต้น ไม่มีการใช้คำสันธาน รูปกริยาไม่เปลี่ยนตามบุคคล จำนวน หรือเพศของประธาน ตัวอย่างเช่น คำกริยา sá (กิน) เป็น
* sá-dè = กิน ปัจจัย dè ใช้แสดงปัจจุบันกาลหรือใช้เน้นย้ำ
* sá-gè-dè = กินแล้ว ปัจจัย gè/kè แสดงอดีตแต่ไม่จำเป็นต้องใช้เสมอไป ปัจจัย dè ในที่นี้เป็นการเน้นย้ำ
* sá-nei-dè = กำลังกิน nei เป็นอนุภาคแสดงว่าการกระทำนั้นกำลังเกิดขึ้น
* sá-bi = กำลังกินอยู่ ปัจจัย bi นี้ใช้กับการกระทำที่ประธานเริ่มกระทำและยังไม่เสร็จสิ้น
* sá-mè = จะกิน อนุภาค mè นี้ใช้แสดงอนาคตและยังไม่เกิดขึ้น
* sá-daw-mè = จะกิน (ในไม่ช้า) อนุภาค daw ใช้กับเหตุการณ์ที่ใกล้จะเกิดขึ้น
=== คำนาม ===
คำนามภาษา[[พม่า]]ทำให้เป็นพหูพจน์โดยเติมปัจจัย dei (หรือ tei ถ้ามีเสียงตัวสะกด) อาจใช้ปัจจัย myà ที่แปลว่ามากได้ด้วย ตัวอย่างเช่น nwá = วัว nwá- dei = วัวหลายตัว จะไม่ใช้ปัจจัยแสดงพหูพจน์เมื่อมีการแสดงการนับคำนาม เช่น เด็ก 5 คน ใช้ว่า kelei (เด็ก) ngá (5) yauk (คน)
=== ลักษณนาม ===
ภาษา[[พม่า]]มีลักษณนามเช่นเดียวกับ[[ภาษาจีน]] [[ภาษาไทย]] และ[[ภาษามลายู]] คำลักษณนามที่ใช้ทั่วไปได้แก่
* bá ใช้กับคน (เฉพาะพระสงฆ์และแม่ชี)
* hli ใช้กับสิ่งที่เป็นชิ้น เช่น ขนมปัง
* kaung ใช้กับสัตว์
* ku ใช้กับสิ่งไม่มีชีวิตโดยทั่วไป
* kwet ใช้กับสิ่งที่บรรจุของเหลวเช่น ถ้วย
* lóun ใช้กับวัตถุรุปกลม
* pyá ใช้กับวัตถุแบน
* sin หรือ zín ใช้กับสิ่งที่มีล้อ เช่นรถ
* su ใช้กับกลุ่ม
* ú ใช้กับคน (เป็นทางการ)
* yauk ใช้กับคน (ไม่เป็นทางการ)
=== คำสรรพนาม ===
คำสรรพนามที่เป็นรูปประธานใช้ขึ้นต้นประโยค รูปกรรมจะมีปัจจัย –go ต่อท้าย ตัวอย่างคำสรพนาม เช่น
* ฉัน เป็นทางการ ผู้ชายใช้ kyaw-naw ผู้หญิงใช้ kyaw-myaไม่เป็นทางการใช้ nga พูดกับ[[พระสงฆ์]]ใช้ da-ga หรือ da-be-daw (หมายถึง นักเรียน)
* เธอ ไม่เป็นทางการใช้ nei หรือ min เป็นทางการใช้ a-shin หรือ ka-mya
* เรา ใช้ nga-do
* พวกคุณ ใช้ nei-do
* เขา ใช้ thu
* พวกเขา ใช้ thu-do
* มัน หรือ นั่น ใช้ (ai) ha
== ຄຳສັບ ==
ຄຳສັບສ່ວນໃຫຍ່ ມາຈາກພາສາຕຣະກູລທິເບຕ-[[ພະມາ]]. ສັບກ່ຽວກັບສາດສະໜາ ການສຶກສາ ປັດຊະຍາ ລັດຖະບານ ແລະ ສິນລະປະ ໄດ້ມາ ຈາກ ພາສາບາລີ ເປັນສ່ວນໃຫຍ່.
ຄຳຢືມຈາກ [[ພາສາສັນສະກິດ]] ມັກກ່ຽວກັບທຸລະກິດ ຫຼື ການປົກຄອງສະໄໝໃໝ່ ຄຳຢືມຈາກ [[ພາສາຮິນດູ]] ມັກກ່ຽວກັບ ອາຫານ ແລະ ການປຸງອາຫານ.
== ເບິ່ງຕື່ມ ==
* [[ອັກສອນພະມ້າ]]
== ແຫຼ່ງຂໍ້ມູນອື່ນ ==
{{ວິກິພາສາອື່ນ|my}}
* [http://www.ethnologue.com/show_language.asp?code=mya Burmese] at [[Ethnologue]]
* [http://www.seasite.niu.edu/Burmese/ Online Burmese lessons]
* [http://www.omniglot.com/writing/burmese.htm Omniglot: Burmese Language]
* [http://www.soas.ac.uk/departments/departmentinfo.cfm?navid=689 Burmese language resources] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20051227131818/http://www.soas.ac.uk/departments/departmentinfo.cfm?navid=689 |date=2005-12-27 }} จาก โรงเรียนตะวันออกและแอฟริกันศึกษา (School of Oriental and African Studies หรือ SOAS)
* [http://www.myanmarbible.com/bible/Judson/html/index.html Online Burmese Bible] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070913070117/http://www.myanmarbible.com/bible/Judson/html/index.html |date=2007-09-13 }}
* [http://people.w3.org/rishida/scripts/pickers/myanmar/ Myanmar Character Picker]
* [http://www.kikiat.com/myanmar/ Virtual Myanmar Keyboard]
{{ທິເບດ-ພະມ້າ}}
{{ພາສາທາງການອາຊຽນ}}
[[ໝວດ:ພາສາພະມ້າ]]
h0ua8cnuehoas5rljnnjg0uudwlqxnn
ມີເດຍວິກິ:Sitenotice
8
17811
111390
108282
2024-11-16T07:58:34Z
Lookruk
15125
111390
wikitext
text/x-wiki
<div style="background-color: #ffffff; overflow:auto; margin: 1em 0 0 0; padding: 0 10px 0 10px; border: 1px solid #aaa"><center>'''ຂະນະນີ້ມີການສະເໜີຊື່ໃຫ້ເປັນຜູ້ດູແລລະບົບ ຢູ່<br>[[ວິກິພີເດຍ:ສະເໜີຊື່ໃຫ້ເປັນຜູ້ດູແລລະບົບ/Randervik]]'''<br>ທຸກທ່ານສາມາດສະແດງຄວາມຄິດເຫັນ ແລະ ລົງຄະແນນໄດ້</center></div>
egl767llpq5lmbavl6qicum5zctj2ne
ແຂວງບິ່ງດິ່ງ
0
21306
111385
110271
2024-11-16T02:14:38Z
InternetArchiveBot
13695
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5
111385
wikitext
text/x-wiki
{{ກ່ອງຂໍ້ມູນ ນິຄົມ|name=ແຂວງບິ່ງດິ່ງ|type=[[Provinces of Vietnam|Province]]|image_skyline={{Photomontage
| spacing = 1
| color_border = white
| color = white
| size = 310
| photo1a =Thành phố Quy Nhơn.jpg
| photo1b = QuyNhonBeach1.jpg
| photo2a = Bãi Đá Trứng.jpg
| photo2b = Tượng đài Quang Trung tại Bảo tàng Quang Trung.JPG
| photo3a = Làng quê Tây Sơn.jpeg
| photo3b = Binh Dinh scenery.jpg
| photo4a = Cổng từ đường Đào Duy Từ ở khu phố Ngọc Sơn Bắc, phường Hoài Thanh Tây, thị xã Hoài Nhơn, tỉnh Bình Định..jpg
| photo4b = Tháp Phú Lốc, An Nhơn, Bình Định.JPG
| photo5a = Bảo Tàng Quang Trung.JPG
| photo5b = SongKut TaySon.JPG
}}|image_caption=From top; left to right: Quy Nhon city {{•}} Quy Nhơn beach {{•}} Egg Stone Beach {{•}} Quang Trung statue {{•}} Quy Nhơn river {{•}} Scenery {{•}} [[Nhà thờ họ]] of [[Đào Duy Từ]] family {{•}} Phú Lốc tower {{•}} Quang Trung museum {{•}} Tây Sơn river|image_seal=Biểu trưng tỉnh Bình Định.svg|image_map=Binh Dinh in Vietnam.svg|map_caption=Location of Bình Định province within Vietnam|image_map1={{Infobox mapframe|zoom=7|frame-width=280}}|coordinates={{coord|14|10|N|109|0|E|region:VN_type:adm1st|display=inline,title}}|subdivision_type=Country|subdivision_name={{flag|Vietnam}}|subdivision_type1=[[Regions of Vietnam|Region]]|subdivision_name1=[[South Central Coast]]|seat_type=Capital|seat=[[Quy Nhon|Quy Nhơn]]|leader_party=|leader_title=[[Provinces of Vietnam#People's Council|People's Council]] Chair|leader_name=Nguyễn Xuân Dương|leader_title1=[[Provinces of Vietnam#People's Committee|People's Committee]] Chair|leader_name1=Vũ Hoàng Hà|area_footnotes=<ref name="area_2022">{{Cite act|date=18 October 2023|type=Decision|index=3048/QĐ-BTNMT|legislature=[[Ministry of Natural Resources and Environment (Vietnam)]]|title=Biểu số 4.3: Hiện trạng sử dụng đất vùng Bắc Trung Bộ và Duyên hải miền Trung năm 2022|trans-title=Table 4.3: Current land use status in the North Central and South Central Coast regions in 2022|language=vi|url=https://monre.gov.vn/VanBan/Lists/VanBanChiDao/Attachments/3012/b4.3_Signed.pdf}} – the data in the report are in hectares, rounded to integers</ref>|area_total_km2=6066.40|elevation_footnotes=|elevation_m=|population_footnotes=|population_total=2,506,300|population_as_of=2023|population_density_km2=auto|demographics_type1=Demographics|demographics1_title1=[[List of ethnic groups in Vietnam|Ethnicities]]|demographics1_info1=[[Vietnamese people|Vietnamese]], [[Cham people|Chăm]], [[Bahnar people|Bahnar]], [[H're people|H're]]|demographics_type2=GDP<ref>{{cite web|title=Tổng sản phẩm trên địa bàn Bình Định năm 2022 đạt mức cao nhất từ trước đến nay|url=https://cucthongke.binhdinh.gov.vn/vi/news/tinh-hinh-kinh-te-xa-hoi/tong-san-pham-tren-dia-ban-binh-dinh-nam-2022-dat-muc-cao-nhat-tu-truoc-den-nay-312.html|website=cucthongke.binhdinh.gov.vn|access-date=2024-10-22|archive-date=2024-07-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20240702224137/https://cucthongke.binhdinh.gov.vn/vi/news/tinh-hinh-kinh-te-xa-hoi/tong-san-pham-tren-dia-ban-binh-dinh-nam-2022-dat-muc-cao-nhat-tu-truoc-den-nay-312.html|url-status=dead}}</ref>|demographics2_title1=Total|demographics2_info1=[[VND]] 106.349 trillion<br/>[[US$]] 4.511 billion|blank1_name=[[Human Development Index|HDI]] (2020)|blank1_info={{increase}} 0.722<ref>{{Cite web |title=Human Development Index by province(*) by Cities, provincies and Year |url=https://www.gso.gov.vn/en/px-web/?pxid=E1438&theme=Health%2C%20Culture%2C%20Sport%20and%20Living%20standard |access-date=September 28, 2024 |website=[[General Statistics Office of Vietnam]]}}</ref><br />([[List of administrative divisions of Vietnam by Human Development Index|26th]])|timezone=[[Indochina Time|ICT]]|utc_offset=+07:00|timezone_DST=|area_code_type=[[Telephone numbers in Vietnam|Area codes]]|area_code=56 (until 16 July 2017)<br/>256 (from 17 June 2017)|iso_code=[[ISO 3166-2:VN|VN-31]]|website={{URL|http://www.binhdinh.gov.vn/}}|official_name=|native_name=Bình Định}}'''ບິ່ງດິ້ງ''' ແມ່ນ ແຂວງ ແຄມທະເລທາງພາກເໜືອຂອງເຂດ [[ຝັ່ງກາງພາກໃຕ້|ທະເລພາກໃຕ້]], ພາກກາງ ຂອງ [[ປະເທດຫວຽດນາມ|ຫວຽດນາມ]]. ມີຊາຍແດນຕິດກັບ ແຂວງ Quang Ngãi ທາງທິດເໜືອ, Phu Yên ທິດໃຕ້, Gia Lai ທິດຕາເວັນຕົກ ແລະ [[ທະເລຈີນໃຕ້|ທະເລຕາເວັນອອກ]] ທິດຕາເວັນອອກ.
ແຂວງ ບິ່ງດິ່ງ ມີເນື້ອທີ່ {{Convert|6066.40|km2|mi2}}, ປະກອບດ້ວຍ 11 ພະແນກຍ່ອຍຂັ້ນເມືອງ, ມີປະຊາກອນຫຼາຍກວ່າ 1.5 ລ້ານຄົນໃນປີ 2023.<ref>{{Cite web|title=Statistical yearbook of Vietnam 2021|archive-url=https://www.gso.gov.vn/wp-content/uploads/2022/08/Sach-Nien-giam-TK-2021.pdf}}</ref> ແຂວງແມ່ນເປັນທີ່ຮູ້ຈັກສໍາລັບທິວທັດແລະຫາດຊາຍ. ຍັງມີໂຄງສ້າງຂອງ Cham ຈໍານວນໜຶ່ງ. ແຂວງສ່ວນຫຼາຍແມ່ນປົກຄຸມດ້ວຍພູ ຫຼື ເນີນພູ. ນະຄອນຫຼວງ Quy Nhon ເປັນເມືອງຫຼວງຂອງ ລາຊະວົງ Tây Sơn ປະຫວັດສາດ. ທາງດ້ານເສດຖະກິດແຂວງມີຂະແໜງການຜະລິດຕົ້ນຕໍຢູ່ເຂດພາກໃຕ້ພາກກາງ, ສ່ວນຫຼາຍແມ່ນຍ້ອນຜົນຜະລິດເຂົ້າ, ໝາກພ້າວ ແລະ ຂະແໜງລ້ຽງສັດ, ປ່າໄມ້ ແລະ ການປະມົງທີ່ແຂງແຮງ.
riw8f685hm9w4p9fqyf2ogaqgje4hrc
ສົນທະນາຂອງຜູ້ໃຊ້:Randervik
3
21621
111387
111335
2024-11-16T07:54:34Z
Lookruk
15125
/* ຜູ້ດູແລລະບົບ */ ຕອບກັບ
111387
wikitext
text/x-wiki
== ຍິນດີຕ້ອນຮັບສູ່ວິກິພີເດຍພາສາລາວ ==
ສະບາຍດີ {{BASEPAGENAME}}
<center>'''ຍິນດີຕ້ອນຮັບສູ່ວິກິພິເດຍພາສາລາວ!'''</center>
ຂໍຂອບໃຈທີ່ທ່ານສະຫຼະເວລາເຂົ້າມາມີສ່ວນຮ່ວມກັບພວກເຮົາ ພວກເຮົາຫວັງວ່າທ່ານຈະມັກ ແລະ ສົນໃຈຈະຢູ່ເວັບໄຊແຫ່ງນີ້ ພວກເຮົາຫວັງວ່າທ່ານຈະມີຄວາມມ່ວນຊື່ນ ໃນການສ້າງ ແລະ ໃຊ້ວິກິພີເດຍ!
ກະລຸນາລົງຊື່ຂອງທ່ານເມື່ອສະແດງຄວາມຄິດເຫັນ ໂດຍການໃຊ້ເຄື່ອງໝາຍ "~" ສີ່ເທື່ອ (~~~~) ເຊິ່ງມັນຈະເປັນການໃສ່ຊື່ຂອງທ່ານພ້ອມກັບວັນເວລາທີ່ທ່ານຂຽນ --[[ຜູ້ໃຊ້:Lookruk|<span style="color:green;">'''Lookruk'''</span>]] [[ສົນທະນາຂອງຜູ້ໃຊ້:Lookruk|💬 ('''ສົນທະນາ''')]] 16:24, 14 ພະຈິກ 2024 (UTC)
== ຜູ້ດູແລລະບົບ ==
ສະບາຍດີ, ຂ້ອຍເຫັນເຈົ້າສ້າງແລະປັບປຸງຫຼາຍໜ້າບົດຄວາມ. ຂ້ອຍບໍ່ຮູ້ວ່າເຈົ້າເຕັມໃຈທີ່ຈະເປັນຜູ້ດູແລລະບົບຫຼືບໍ່. --[[ຜູ້ໃຊ້:Lookruk|<span style="color:green;">'''Lookruk'''</span>]] [[ສົນທະນາຂອງຜູ້ໃຊ້:Lookruk|💬 ('''ສົນທະນາ''')]] 16:29, 14 ພະຈິກ 2024 (UTC)
:ແນ່ນອນ, ຂ້ອຍເຕັມໃຈທີ່ຈະປັບປຸງວິກິພີເດຍລາວສະເໝີ ! [[ຜູ້ໃຊ້:Randervik|Randervik]] ([[ສົນທະນາຂອງຜູ້ໃຊ້:Randervik|talk]]) 04:11, 15 ພະຈິກ 2024 (UTC)
::ສະເໜີລຽບລ້ອຍ [[ວິກິພີເດຍ:ສະເໜີຊື່ໃຫ້ເປັນຜູ້ດູແລລະບົບ/Randervik]] --[[ຜູ້ໃຊ້:Lookruk|<span style="color:green;">'''Lookruk'''</span>]] [[ສົນທະນາຂອງຜູ້ໃຊ້:Lookruk|💬 ('''ສົນທະນາ''')]] 07:54, 16 ພະຈິກ 2024 (UTC)
qlgzs5dkvr5ywjgo4iwfzuhl6zrvh4t
ຖະແຫຼງການຂອງຄອມມູນິດ
0
21632
111375
111374
2024-11-15T11:59:55Z
Randervik
18653
111375
wikitext
text/x-wiki
'''''ຖະແຫຼງການຂອງຄອມມູນິດ''''' [[(ພາສາເຢຍລະມັນ]]: Das Kommunistische Manifest), ເດີມ '''''Manifesto ຂອງພັກກອມມູນິດ''''' (Manifest der Kommunistischen Partei), ເປັນ ເອກະສານ ທາງດ້ານການເມືອງທີ່ຂຽນໂດຍ [[ຄາລ ມາກ]] ແລະ Friedrich Engels, ມອບຫມາຍໂດຍ ສະຫະພັນຄອມມິວນິດ ແລະຖືກຕີພິມໃນເບື້ອງຕົ້ນໃນລອນດອນໃນປີ 1848. ຂໍ້ຄວາມແມ່ນຄວາມພະຍາຍາມທໍາອິດແລະເປັນລະບົບທີ່ສຸດໂດຍ [[ຄາລ ມາກ|ມາກ]] ແລະ Engels ເພື່ອກໍານົດການບໍລິໂພກຢ່າງກວ້າງຂວາງແນວຄວາມຄິດ ວັດຖຸນິຍົມປະຫວັດສາດ ທີ່ວ່າ "ປະຫວັດສາດຂອງສັງຄົມທີ່ມີຢູ່ແລ້ວທັງຫມົດແມ່ນປະຫວັດສາດຂອງ ການຕໍ່ສູ້ຂອງຊົນຊັ້ນ ", ເຊິ່ງ ຊັ້ນໃນສັງຄົມ ແມ່ນຖືກກໍານົດໂດຍການພົວພັນຂອງປະຊາຊົນ. ເຖິງ ວິທີການຜະລິດ . ພິມເຜີຍແຜ່ໃນບັນດາ ການປະຕິວັດຂອງ 1848 ໃນເອີຣົບ, manifesto ຍັງຄົງເປັນຫນຶ່ງໃນເອກະສານການເມືອງທີ່ມີອິດທິພົນທີ່ສຸດຂອງໂລກ.
[[ຮູບ:Communist-manifesto.png|thumb|198x198px|ສະບັບທໍາອິດໃນເຢຍລະມັນ]]
ມາກ ແລະ Engels ປະສົມປະສານ ວັດຖຸນິຍົມປັດຊະຍາ ກັບວິທີ ການພາສາ Hegelian ເພື່ອວິເຄາະການພັດທະນາຂອງສັງຄົມເອີຣົບໂດຍຜ່ານ ຮູບແບບການຜະລິດ, ລວມທັງ ຄອມມິວນິດຍຸກເດີມ, ວັດຖຸບູຮານ, feudalism, ແລະ [[ລັດທິທຶນນິຍົມ|ທຶນນິຍົມ]], ສັງເກດເຫັນການເກີດຂື້ນຂອງຊົນຊັ້ນໃຫມ່, ເດັ່ນໃນແຕ່ລະຂັ້ນຕອນ. ຂໍ້ຄວາມໄດ້ຊີ້ແຈງກ່ຽວກັບການພົວພັນລະຫວ່າງວິທີການຜະລິດ, ການພົວພັນຂອງການຜະລິດ , ກໍາລັງການຜະລິດ , ແລະຮູບແບບການຜະລິດ, ແລະຈຸດທີ່ມີການປ່ຽນແປງໃນ "ຖານ" ເສດຖະກິດຂອງສັງຄົມມີຜົນກະທົບການປ່ຽນແປງໃນ "superstructure" ຂອງຕົນ. ມາກ ແລະ Engels ຢືນຢັນວ່າລັດທິທຶນນິຍົມແມ່ນຫມາຍໂດຍ ການຂູດຮີດ ຂອງ proletariat (ຊົນຊັ້ນກໍາ ມະກອນຂອງແຮງງານຄ່າຈ້າງ) ໂດຍ bourgeoisie ປົກຄອງ, ເຊິ່ງແມ່ນ "ການປະຕິວັດຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງຂອງເຄື່ອງມື [ແລະ] ການພົວພັນການຜະລິດ, ແລະກັບພວກເຂົາຄວາມສໍາພັນທັງຫມົດຂອງສັງຄົມ". ພວກເຂົາເຈົ້າໂຕ້ຖຽງວ່າຄວາມຕ້ອງການທຶນສໍາລັບກໍາລັງແຮງງານທີ່ມີຄວາມຍືດຫຍຸ່ນເຮັດໃຫ້ການພົວພັນແບບເກົ່າແກ່, ແລະການຂະຫຍາຍທົ່ວໂລກຂອງມັນໃນການຊອກຫາຕະຫຼາດໃຫມ່ສ້າງ "ໂລກຫຼັງຈາກຮູບພາບຂອງຕົນເອງ".
31hik59maweix14ouxerjjuujbahh89
111376
111375
2024-11-15T12:00:22Z
Randervik
18653
111376
wikitext
text/x-wiki
'''''ຖະແຫຼງການຂອງຄອມມູນິດ''''' ([[ພາສາເຢຍລະມັນ]]: Das Kommunistische Manifest), ເດີມ '''''Manifesto ຂອງພັກກອມມູນິດ''''' (Manifest der Kommunistischen Partei), ເປັນ ເອກະສານ ທາງດ້ານການເມືອງທີ່ຂຽນໂດຍ [[ຄາລ ມາກ]] ແລະ Friedrich Engels, ມອບຫມາຍໂດຍ ສະຫະພັນຄອມມິວນິດ ແລະຖືກຕີພິມໃນເບື້ອງຕົ້ນໃນລອນດອນໃນປີ 1848. ຂໍ້ຄວາມແມ່ນຄວາມພະຍາຍາມທໍາອິດແລະເປັນລະບົບທີ່ສຸດໂດຍ [[ຄາລ ມາກ|ມາກ]] ແລະ Engels ເພື່ອກໍານົດການບໍລິໂພກຢ່າງກວ້າງຂວາງແນວຄວາມຄິດ ວັດຖຸນິຍົມປະຫວັດສາດ ທີ່ວ່າ "ປະຫວັດສາດຂອງສັງຄົມທີ່ມີຢູ່ແລ້ວທັງຫມົດແມ່ນປະຫວັດສາດຂອງ ການຕໍ່ສູ້ຂອງຊົນຊັ້ນ ", ເຊິ່ງ ຊັ້ນໃນສັງຄົມ ແມ່ນຖືກກໍານົດໂດຍການພົວພັນຂອງປະຊາຊົນ. ເຖິງ ວິທີການຜະລິດ. ພິມເຜີຍແຜ່ໃນບັນດາ ການປະຕິວັດຂອງ 1848 ໃນເອີຣົບ, manifesto ຍັງຄົງເປັນຫນຶ່ງໃນເອກະສານການເມືອງທີ່ມີອິດທິພົນທີ່ສຸດຂອງໂລກ.
[[ຮູບ:Communist-manifesto.png|thumb|198x198px|ສະບັບທໍາອິດໃນເຢຍລະມັນ]]
ມາກ ແລະ Engels ປະສົມປະສານ ວັດຖຸນິຍົມປັດຊະຍາ ກັບວິທີ ການພາສາ Hegelian ເພື່ອວິເຄາະການພັດທະນາຂອງສັງຄົມເອີຣົບໂດຍຜ່ານ ຮູບແບບການຜະລິດ, ລວມທັງ ຄອມມິວນິດຍຸກເດີມ, ວັດຖຸບູຮານ, feudalism, ແລະ [[ລັດທິທຶນນິຍົມ|ທຶນນິຍົມ]], ສັງເກດເຫັນການເກີດຂື້ນຂອງຊົນຊັ້ນໃຫມ່, ເດັ່ນໃນແຕ່ລະຂັ້ນຕອນ. ຂໍ້ຄວາມໄດ້ຊີ້ແຈງກ່ຽວກັບການພົວພັນລະຫວ່າງວິທີການຜະລິດ, ການພົວພັນຂອງການຜະລິດ , ກໍາລັງການຜະລິດ , ແລະຮູບແບບການຜະລິດ, ແລະຈຸດທີ່ມີການປ່ຽນແປງໃນ "ຖານ" ເສດຖະກິດຂອງສັງຄົມມີຜົນກະທົບການປ່ຽນແປງໃນ "superstructure" ຂອງຕົນ. ມາກ ແລະ Engels ຢືນຢັນວ່າລັດທິທຶນນິຍົມແມ່ນຫມາຍໂດຍ ການຂູດຮີດ ຂອງ proletariat (ຊົນຊັ້ນກໍາ ມະກອນຂອງແຮງງານຄ່າຈ້າງ) ໂດຍ bourgeoisie ປົກຄອງ, ເຊິ່ງແມ່ນ "ການປະຕິວັດຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງຂອງເຄື່ອງມື [ແລະ] ການພົວພັນການຜະລິດ, ແລະກັບພວກເຂົາຄວາມສໍາພັນທັງຫມົດຂອງສັງຄົມ". ພວກເຂົາເຈົ້າໂຕ້ຖຽງວ່າຄວາມຕ້ອງການທຶນສໍາລັບກໍາລັງແຮງງານທີ່ມີຄວາມຍືດຫຍຸ່ນເຮັດໃຫ້ການພົວພັນແບບເກົ່າແກ່, ແລະການຂະຫຍາຍທົ່ວໂລກຂອງມັນໃນການຊອກຫາຕະຫຼາດໃຫມ່ສ້າງ "ໂລກຫຼັງຈາກຮູບພາບຂອງຕົນເອງ".
8wkgz7q5e7sxhsiym4a7uk04lr0x71z
ໂຈຊອນ
0
21633
111377
2024-11-15T12:05:56Z
Randervik
18653
Created by translating the page "[[:en:Special:Redirect/revision/1256077893|Joseon]]"
111377
wikitext
text/x-wiki
'''ໂຈຊອນ''' ([[ພາສາເກົາຫຼີ]]: 조선) ເປັນອານາຈັກ dynastic ຂອງ[[ປະເທດເກົາຫຼີ|ເກົາຫຼີ]]ທີ່ມີມາເປັນເວລາ 505 ປີ.<ref>{{cite news|author=Li, Jun-gyu (이준규)|date=July 22, 2009|script-title=ko:(세상사는 이야기) 왜색에 물든 우리말-(10)|language=ko|publisher=Newstown|url=http://www.newstown.co.kr/newsbuilder/service/article/messmail.asp?P_Index=72824|quote=1392년부터 1910년까지 한반도전역을 통치하였던 조선(朝鮮)은 일반적으로 조선왕조(朝鮮王朝)라 칭하였으며, 어보(御寶), 국서(國書)등에도 대조선국(大朝鮮國)이라는 명칭을 사용하였었다. (translation) Joseon which had ruled from 1392 to 1910 was commonly referred to as the "Joseon dynasty" while "Great Joseon" was used in the royal seal, national documents, and others.}}</ref><ref name="Confucianism2">{{cite book|title=Women Our History|year=2019|url=https://books.google.com/books?id=lxGnDwAAQBAJ&q=joseon+longest+confucian+dynasty+korea&pg=PA82|page=82|isbn=978-0241395332|publisher=D.K.|access-date=November 1, 2020|archive-date=April 7, 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230407111648/https://books.google.com/books?id=lxGnDwAAQBAJ&q=joseon+longest+confucian+dynasty+korea&pg=PA82|url-status=live}}</ref> ມັນໄດ້ຖືກສ້າງຕັ້ງຂຶ້ນໂດຍ Taejo ຂອງ Joseon ໃນເດືອນກໍລະກົດ 1392 ແລະທົດແທນໂດຍ Empire ເກົາຫຼີໃນເດືອນຕຸລາ 1897.<ref>{{cite encyclopedia|script-title=ko:조선|encyclopedia=[[Encyclopedia of Korean Culture]]}}</ref> ອານາຈັກໄດ້ຖືກສ້າງຕັ້ງຂຶ້ນຫຼັງຈາກຜົນຂອງການໂຄ່ນລົ້ມຂອງ Goryeo ໃນສິ່ງທີ່ເປັນເມືອງ Kaesong ໃນມື້ນີ້. ໃນຕົ້ນປີ, ເກົາຫຼີໄດ້ຮັບການ retitled ແລະນະຄອນຫຼວງໄດ້ຖືກຍົກຍ້າຍໄປ Seoul ໃນສະໄຫມ. ຊາຍແດນທາງເໜືອສຸດຂອງອານາຈັກໄດ້ຖືກຂະຫຍາຍໄປສູ່ເຂດຊາຍແດນທຳມະຊາດຢູ່ແມ່ນ້ຳ Amnok ແລະ Tuman ໂດຍຜ່ານການຍຶດຄອງຂອງ Jurchens.
6tlulns1bfdw5g6umbtk3i7bohz8gpw
111378
111377
2024-11-15T12:08:21Z
Randervik
18653
111378
wikitext
text/x-wiki
'''ໂຈຊອນ''' ([[ພາສາເກົາຫຼີ]]: 조선) ເປັນອານາຈັກ dynastic ຂອງ[[ປະເທດເກົາຫຼີ|ເກົາຫຼີ]]ທີ່ມີມາເປັນເວລາ 505 ປີ.<ref>{{cite news|author=Li, Jun-gyu (이준규)|date=July 22, 2009|script-title=ko:(세상사는 이야기) 왜색에 물든 우리말-(10)|language=ko|publisher=Newstown|url=http://www.newstown.co.kr/newsbuilder/service/article/messmail.asp?P_Index=72824|quote=1392년부터 1910년까지 한반도전역을 통치하였던 조선(朝鮮)은 일반적으로 조선왕조(朝鮮王朝)라 칭하였으며, 어보(御寶), 국서(國書)등에도 대조선국(大朝鮮國)이라는 명칭을 사용하였었다. (translation) Joseon which had ruled from 1392 to 1910 was commonly referred to as the "Joseon dynasty" while "Great Joseon" was used in the royal seal, national documents, and others.}}</ref><ref name="Confucianism2">{{cite book|title=Women Our History|year=2019|url=https://books.google.com/books?id=lxGnDwAAQBAJ&q=joseon+longest+confucian+dynasty+korea&pg=PA82|page=82|isbn=978-0241395332|publisher=D.K.|access-date=November 1, 2020|archive-date=April 7, 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230407111648/https://books.google.com/books?id=lxGnDwAAQBAJ&q=joseon+longest+confucian+dynasty+korea&pg=PA82|url-status=live}}</ref> ມັນໄດ້ຖືກສ້າງຕັ້ງຂຶ້ນໂດຍ Taejo ຂອງ Joseon ໃນເດືອນກໍລະກົດ 1392 ແລະທົດແທນໂດຍ Empire ເກົາຫຼີໃນເດືອນຕຸລາ 1897.<ref>{{cite encyclopedia|script-title=ko:조선|encyclopedia=[[Encyclopedia of Korean Culture]]}}</ref> ອານາຈັກໄດ້ຖືກສ້າງຕັ້ງຂຶ້ນຫຼັງຈາກຜົນຂອງການໂຄ່ນລົ້ມຂອງ Goryeo ໃນສິ່ງທີ່ເປັນເມືອງ Kaesong ໃນມື້ນີ້. ໃນຕົ້ນປີ, ເກົາຫຼີໄດ້ຮັບການ retitled ແລະນະຄອນຫຼວງໄດ້ຖືກຍົກຍ້າຍໄປ Seoul ໃນສະໄຫມ. ຊາຍແດນທາງເໜືອສຸດຂອງອານາຈັກໄດ້ຖືກຂະຫຍາຍໄປສູ່ເຂດຊາຍແດນທຳມະຊາດຢູ່ແມ່ນ້ຳ Amnok ແລະ Tuman ໂດຍຜ່ານການຍຶດຄອງຂອງ Jurchens.
[[ຮູບ:Flag of the King of Korea (1882–1907).svg|thumb|ທຸງຊາດ]]
2s3v6f07d6s8o2oy411o69jhgf8gec2
111379
111378
2024-11-15T12:08:33Z
Randervik
18653
111379
wikitext
text/x-wiki
'''ໂຈຊອນ''' ([[ພາສາເກົາຫຼີ]]: 조선) ເປັນອານາຈັກ dynastic ຂອງ[[ປະເທດເກົາຫຼີ|ເກົາຫຼີ]]ທີ່ມີມາເປັນເວລາ 505 ປີ.<ref>{{cite news|author=Li, Jun-gyu (이준규)|date=July 22, 2009|script-title=ko:(세상사는 이야기) 왜색에 물든 우리말-(10)|language=ko|publisher=Newstown|url=http://www.newstown.co.kr/newsbuilder/service/article/messmail.asp?P_Index=72824|quote=1392년부터 1910년까지 한반도전역을 통치하였던 조선(朝鮮)은 일반적으로 조선왕조(朝鮮王朝)라 칭하였으며, 어보(御寶), 국서(國書)등에도 대조선국(大朝鮮國)이라는 명칭을 사용하였었다. (translation) Joseon which had ruled from 1392 to 1910 was commonly referred to as the "Joseon dynasty" while "Great Joseon" was used in the royal seal, national documents, and others.}}</ref><ref name="Confucianism2">{{cite book|title=Women Our History|year=2019|url=https://books.google.com/books?id=lxGnDwAAQBAJ&q=joseon+longest+confucian+dynasty+korea&pg=PA82|page=82|isbn=978-0241395332|publisher=D.K.|access-date=November 1, 2020|archive-date=April 7, 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230407111648/https://books.google.com/books?id=lxGnDwAAQBAJ&q=joseon+longest+confucian+dynasty+korea&pg=PA82|url-status=live}}</ref> ມັນໄດ້ຖືກສ້າງຕັ້ງຂຶ້ນໂດຍ Taejo ຂອງ Joseon ໃນເດືອນກໍລະກົດ 1392 ແລະທົດແທນໂດຍ Empire ເກົາຫຼີໃນເດືອນຕຸລາ 1897.<ref>{{cite encyclopedia|script-title=ko:조선|encyclopedia=[[Encyclopedia of Korean Culture]]}}</ref> ອານາຈັກໄດ້ຖືກສ້າງຕັ້ງຂຶ້ນຫຼັງຈາກຜົນຂອງການໂຄ່ນລົ້ມຂອງ Goryeo ໃນສິ່ງທີ່ເປັນເມືອງ Kaesong ໃນມື້ນີ້. ໃນຕົ້ນປີ, ເກົາຫຼີໄດ້ຮັບການ retitled ແລະນະຄອນຫຼວງໄດ້ຖືກຍົກຍ້າຍໄປ Seoul ໃນສະໄຫມ. ຊາຍແດນທາງເໜືອສຸດຂອງອານາຈັກໄດ້ຖືກຂະຫຍາຍໄປສູ່ເຂດຊາຍແດນທຳມະຊາດຢູ່ແມ່ນ້ຳ Amnok ແລະ Tuman ໂດຍຜ່ານການຍຶດຄອງຂອງ Jurchens.
[[ຮູບ:Flag of the King of Korea (1882–1907).svg|thumb|ທຸງຊາດ]]
== ອ້າງອີງ ==
a9cldmo73s3af349qnuiwygtpw0l9is
111380
111379
2024-11-15T12:09:31Z
Randervik
18653
111380
wikitext
text/x-wiki
'''ໂຈຊອນ''' ([[ພາສາເກົາຫຼີ]]: 조선) ເປັນອານາຈັກ dynastic ຂອງ[[ປະເທດເກົາຫຼີ|ເກົາຫຼີ]]ທີ່ມີມາເປັນເວລາ 505 ປີ.<ref>{{cite news|author=Li, Jun-gyu (이준규)|date=July 22, 2009|script-title=ko:(세상사는 이야기) 왜색에 물든 우리말-(10)|language=ko|publisher=Newstown|url=http://www.newstown.co.kr/newsbuilder/service/article/messmail.asp?P_Index=72824|quote=1392년부터 1910년까지 한반도전역을 통치하였던 조선(朝鮮)은 일반적으로 조선왕조(朝鮮王朝)라 칭하였으며, 어보(御寶), 국서(國書)등에도 대조선국(大朝鮮國)이라는 명칭을 사용하였었다. (translation) Joseon which had ruled from 1392 to 1910 was commonly referred to as the "Joseon dynasty" while "Great Joseon" was used in the royal seal, national documents, and others.}}</ref><ref name="Confucianism2">{{cite book|title=Women Our History|year=2019|url=https://books.google.com/books?id=lxGnDwAAQBAJ&q=joseon+longest+confucian+dynasty+korea&pg=PA82|page=82|isbn=978-0241395332|publisher=D.K.|access-date=November 1, 2020|archive-date=April 7, 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230407111648/https://books.google.com/books?id=lxGnDwAAQBAJ&q=joseon+longest+confucian+dynasty+korea&pg=PA82|url-status=live}}</ref> ມັນໄດ້ຖືກສ້າງຕັ້ງຂຶ້ນໂດຍ Taejo ຂອງ Joseon ໃນເດືອນກໍລະກົດ 1392 ແລະທົດແທນໂດຍ Empire ເກົາຫຼີໃນເດືອນຕຸລາ 1897.<ref>{{cite encyclopedia|script-title=ko:조선|encyclopedia=[[Encyclopedia of Korean Culture]]}}</ref> ອານາຈັກໄດ້ຖືກສ້າງຕັ້ງຂຶ້ນຫຼັງຈາກຜົນຂອງການໂຄ່ນລົ້ມຂອງ Goryeo ໃນສິ່ງທີ່ເປັນເມືອງ Kaesong ໃນມື້ນີ້. ໃນຕົ້ນປີ, ເກົາຫຼີໄດ້ຮັບການ retitled ແລະນະຄອນຫຼວງໄດ້ຖືກຍົກຍ້າຍໄປ Seoul ໃນສະໄຫມ. ຊາຍແດນທາງເໜືອສຸດຂອງອານາຈັກໄດ້ຖືກຂະຫຍາຍໄປສູ່ເຂດຊາຍແດນທຳມະຊາດຢູ່ແມ່ນ້ຳ Amnok ແລະ Tuman ໂດຍຜ່ານການຍຶດຄອງຂອງ Jurchens.
[[ຮູບ:Flag of the King of Korea (1882–1907).svg|thumb|ທຸງຊາດ|188x188px]]
[[ຮູບ:Coat of Arms of Joseon Korea.svg|thumb|121x121px|ສັນຍາລັກຂອງລາຊະວົງ]]
== ອ້າງອີງ ==
06g153a91xtl6fuhk5z3tuhdg4kwood
ທາໂກຍາກິ
0
21634
111381
2024-11-15T14:06:02Z
Ddjingjing
4565
ສ້າງໜ້າດ້ວຍ "{{Infobox prepared food | name = ທາໂກຍາກິ | image = [[File:Takoyaki.jpg|250px]] | caption = ທາໂກຍາກິ | alternate_name = | country = [[ປະເທດຍີ່ປຸ່ນ]] | region = ໂອຊາກ້າ | creator = | course = ອາຫານວ່າງ | type = | served = | main_ingredient = ແບດເຕີ, ປາມ..."
111381
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox prepared food
| name = ທາໂກຍາກິ
| image = [[File:Takoyaki.jpg|250px]]
| caption = ທາໂກຍາກິ
| alternate_name =
| country = [[ປະເທດຍີ່ປຸ່ນ]]
| region = ໂອຊາກ້າ
| creator =
| course = ອາຫານວ່າງ
| type =
| served =
| main_ingredient = ແບດເຕີ, ປາມຶກ, ເທມປຸລະ, ຂິງດອງ, ຕົ້ນຫອມ, ຊອດທາໂກຍາກິ (ກັບ ມາຍອງເນດ), ສາຫຼ່າຍ
| variations =
| calories =
| other =
}}
[[File:Takoyaki - Osaka - 2022 Dec 30.webm|thumb|thumbtime=20|ການທຳທາໂກຍາກິໃນໂອຊາກ້າປີ 2022]]
'''ທາໂກຍາກິ''' ({{ຍີ່ປຸ່ນ|たこ焼き}} ຫຼື {{ຍີ່ປຸ່ນ|蛸焼}}) ເປັນອາຫານວ່າງຍີ່ປຸ່ນຮູບຊົງກົມ ຜະລິດຈາກແປ້ງສາລີໃນຮູບແບບແບດເຕີແລະທຳໃນກະທະຂຸມ ໄສ້ມີທັງປາມຶກ (ທາໂກະ), ແປ້ງເທມປຸລະ (ເທນຄາຊຸ), ຂິງດອງ (ເບນິໂຊງະ) ແລະ ຕົ້ນຫອມ (ເນກິ)<ref>{{cite encyclopedia | encyclopedia = Dijitaru daijisen | title = 蛸焼 | url = http://rekishi.jkn21.com/ | access-date = 2012-06-22 | year = 2012 | publisher = Shogakukan | location = Tokyo | language = ja | trans-title = Takoyaki| oclc = 56431036 | url-status = dead | archive-url = https://web.archive.org/web/20070825113418/http://rekishi.jkn21.com/ | archive-date = 2007-08-25 }}</ref><ref name="enc">{{cite encyclopedia | encyclopedia = Encyclopedia of Japan | title = Takoyaki | url = http://rekishi.jkn21.com/ | access-date = 2012-06-22 | year = 2012 | publisher = Shogakukan | location = Tokyo | oclc = 56431036 | url-status = dead | archive-url = https://web.archive.org/web/20070825113418/http://rekishi.jkn21.com/ | archive-date = 2007-08-25 }}</ref> ທາໂກຍາກິຈະຖືກທາໂດຍຊອດທາໂກຍາກິ ກັບມາຍອງເນດ ເຊິ່ງວ່າງໂດຍສາຫຼ່າຍ (ອາໂອໂນລິ) ກັບປາໂອແຫ້ງ (ຄັດສຶໂອບູຊິ)
== ອ້າງອີງ ==
{{reflist}}
[[ໝວດ:ອາຫານວ່າງ]]
[[ໝວດ:ອາຫານຍີ່ປຸ່ນ]]
o6jia77i4nge5sa55fh1prkok7zue2s
111382
111381
2024-11-15T14:10:21Z
Ddjingjing
4565
111382
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox prepared food
| name = ທາໂກຍາກິ
| image = [[File:Takoyaki.jpg|250px]]
| caption = ທາໂກຍາກິ
| alternate_name =
| country = [[ປະເທດຍີ່ປຸ່ນ]]
| region = ໂອຊາກ້າ
| creator =
| course = ອາຫານວ່າງ
| type =
| served =
| main_ingredient = ແບດເຕີ, ປາມຶກ, ເທມປຸລະ, ຂິງດອງ, ຕົ້ນຫອມ, ຊອດທາໂກຍາກິ (ກັບ ມາຍອງເນດ), ສາຫຼ່າຍ
| variations =
| calories =
| other =
}}
[[File:Takoyaki - Osaka - 2022 Dec 30.webm|thumb|thumbtime=20|ການທຳທາໂກຍາກິໃນໂອຊາກ້າປີ 2022]]
'''ທາໂກຍາກິ''' ({{ຍີ່ປຸ່ນ|たこ焼き}} ຫຼື {{ຍີ່ປຸ່ນ|蛸焼}}) ເປັນອາຫານວ່າງຍີ່ປຸ່ນຮູບຊົງກົມ ຜະລິດຈາກແປ້ງສາລີໃນຮູບແບບແບດເຕີແລະທຳໃນກະທະຮູບຊົງຂຸມ ໄສ້ມີທັງປາມຶກ (ທາໂກະ), ແປ້ງເທມປຸລະ (ເທນຄາຊຸ), ຂິງດອງ (ເບນິໂຊງະ) ແລະ ຕົ້ນຫອມ (ເນກິ)<ref>{{cite encyclopedia | encyclopedia = Dijitaru daijisen | title = 蛸焼 | url = http://rekishi.jkn21.com/ | access-date = 2012-06-22 | year = 2012 | publisher = Shogakukan | location = Tokyo | language = ja | trans-title = Takoyaki| oclc = 56431036 | url-status = dead | archive-url = https://web.archive.org/web/20070825113418/http://rekishi.jkn21.com/ | archive-date = 2007-08-25 }}</ref><ref name="enc">{{cite encyclopedia | encyclopedia = Encyclopedia of Japan | title = Takoyaki | url = http://rekishi.jkn21.com/ | access-date = 2012-06-22 | year = 2012 | publisher = Shogakukan | location = Tokyo | oclc = 56431036 | url-status = dead | archive-url = https://web.archive.org/web/20070825113418/http://rekishi.jkn21.com/ | archive-date = 2007-08-25 }}</ref> ທາໂກຍາກິຈະຖືກທາໂດຍຊອດທາໂກຍາກິ ກັບມາຍອງເນດ ເຊິ່ງວາງໂດຍສາຫຼ່າຍ (ອາໂອໂນລິ) ກັບປາໂອແຫ້ງ (ຄັດສຶໂອບູຊິ)
== ອ້າງອີງ ==
{{reflist}}
[[ໝວດ:ອາຫານວ່າງ]]
[[ໝວດ:ອາຫານຍີ່ປຸ່ນ]]
hj7r8dmi6zd4g9tg5x14wyb2maq2zxk
ວິກິພີເດຍ:ສະເໜີຊື່ໃຫ້ເປັນຜູ້ດູແລລະບົບ/Randervik
4
21635
111386
2024-11-16T07:52:56Z
Lookruk
15125
ສ້າງໜ້າດ້ວຍ "ໂດຍທີ່ທ່ານ Randervik ໄດ້ມີຄວາມພະຍາຍາມໃນການປັບປຸງວິກິພີເດຍຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງໂດຍການສ້າງບົດຄວາມ ເລີຍຕ້ອງການທີ່ຊິເປັນຜູ້ດູແລລະບົບ ທ່ານ Randervik ໄດ້ຕອບຮັບການສະເໜີຊື່ ຢູ່ ສົນທະນາຂ..."
111386
wikitext
text/x-wiki
ໂດຍທີ່ທ່ານ Randervik ໄດ້ມີຄວາມພະຍາຍາມໃນການປັບປຸງວິກິພີເດຍຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງໂດຍການສ້າງບົດຄວາມ ເລີຍຕ້ອງການທີ່ຊິເປັນຜູ້ດູແລລະບົບ
ທ່ານ Randervik ໄດ້ຕອບຮັບການສະເໜີຊື່ ຢູ່ [[ສົນທະນາຂອງຜູ້ໃຊ້:Randervik#ຜູ້ດູແລລະບົບ]] ແລ້ວ ຂອບໃຈ --[[ຜູ້ໃຊ້:Lookruk|<span style="color:green;">'''Lookruk'''</span>]] [[ສົນທະນາຂອງຜູ້ໃຊ້:Lookruk|💬 ('''ສົນທະນາ''')]] 07:52, 16 ພະຈິກ 2024 (UTC)
== ຄຳຖາມຕໍ່ຜູ້ຖືກສະເໜີຊື່ ==
== ເຫັນດີ ==
== ບໍ່ເຫັນດີ ==
== ເປັນກາງ ==
2vqk5an0rrawcpxexi4210lrsci85oo
111388
111386
2024-11-16T07:56:35Z
Lookruk
15125
/* ຄຳຖາມຕໍ່ຜູ້ຖືກສະເໜີຊື່ */
111388
wikitext
text/x-wiki
ໂດຍທີ່ທ່ານ Randervik ໄດ້ມີຄວາມພະຍາຍາມໃນການປັບປຸງວິກິພີເດຍຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງໂດຍການສ້າງບົດຄວາມ ເລີຍຕ້ອງການທີ່ຊິເປັນຜູ້ດູແລລະບົບ
ທ່ານ Randervik ໄດ້ຕອບຮັບການສະເໜີຊື່ ຢູ່ [[ສົນທະນາຂອງຜູ້ໃຊ້:Randervik#ຜູ້ດູແລລະບົບ]] ແລ້ວ ຂອບໃຈ --[[ຜູ້ໃຊ້:Lookruk|<span style="color:green;">'''Lookruk'''</span>]] [[ສົນທະນາຂອງຜູ້ໃຊ້:Lookruk|💬 ('''ສົນທະນາ''')]] 07:52, 16 ພະຈິກ 2024 (UTC)
== ຄຳຖາມຕໍ່ຜູ້ຖືກສະເໜີຊື່ ==
# ທ່ານສາມາດມີສ່ວນຮ່ວມໃນວິກິພີເດຍໄດ້ເວລາໃດ? --[[ຜູ້ໃຊ້:Lookruk|<span style="color:green;">'''Lookruk'''</span>]] [[ສົນທະນາຂອງຜູ້ໃຊ້:Lookruk|💬 ('''ສົນທະນາ''')]] 07:56, 16 ພະຈິກ 2024 (UTC)
== ເຫັນດີ ==
== ບໍ່ເຫັນດີ ==
== ເປັນກາງ ==
re8dlaucohea0nf1mpdumk6wfbeypm4