ວິກິພີເດຍ lowiki https://lo.wikipedia.org/wiki/%E0%BB%9C%E0%BB%89%E0%BA%B2%E0%BA%AB%E0%BA%BC%E0%BA%B1%E0%BA%81 MediaWiki 1.44.0-wmf.5 first-letter ສື່ ພິເສດ ສົນທະນາ ຜູ້ໃຊ້ ສົນທະນາຂອງຜູ້ໃຊ້ ວິກິພີເດຍ ສົນທະນາກ່ຽວກັບວິກິພີເດຍ ຮູບ ສົນທະນາກ່ຽວກັບຮູບ ມີເດຍວິກິ ສົນທະນາກ່ຽວກັບມີເດຍວິກິ ແມ່ແບບ ສົນທະນາກ່ຽວກັບແມ່ແບບ ຊ່ວຍເຫຼືອ ສົນທະນາກ່ຽວກັບຊ່ວຍເຫຼືອ ໝວດ ສົນທະນາກ່ຽວກັບໝວດ TimedText TimedText talk Module Module talk 0 1 112422 108287 2024-12-04T04:55:10Z Brgb 20083 ໃນປັດຈຸບັນ, ບໍ່ມີບົດຄວາມທີ່ດີເລີດ 112422 wikitext text/x-wiki <templatestyles src="Main Page/minerva.css" /> <div style="width:100%; font-size: 80%; text-align: right; margin-bottom:10px;">ວັນທີ {{CURRENTDAY}} {{CURRENTMONTHNAME}} {{CURRENTYEAR}} ເວລາ {{CURRENTTIME}} (UTC)<br>([{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|action=purge}} ອັບເດດ])</div> {{ເລີ່ມຕົ້ນໜ້າຫຼັກ}} ---- {{ຂ່າວດ່ວນ}} ---- {| cellspacing="0" style="margin-top:23px; border:1px solid #FFC0CB; background:#FFF0F5; width:100%; padding:10px; margin-top:7px;" |- valign="top" | colspan='2' width='50%' bgcolor='#FFC0CB' align='center' | <span style="font-size:large;">'''ໂຄງການອ້າຍນ້ອງ'''</span> |- | {| align="center" cellpadding="2" width="100%" | {{ໂຄງການອ້າຍນ້ອງ}} |} |} emblu1jqazaos0uayl3ttdabdly0bv2 0 1471 112412 109230 2024-12-04T04:13:02Z Brgb 20083 Removed protection from "[[ປະເທດລາວ]]": ອະນຸຍາດໃຫ້ປະກອບສ່ວນເພີ່ມເຕີມ 109230 wikitext text/x-wiki {{ປ້າຍບົດຄວາມດີເດັ່ນ}} {{ກ່ອງຂໍ້ມູນ ປະເທດ | conventional_long_name = ສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ | common_name = ລາວ | native_name = | image_flag = Flag of Laos.svg | image_coat = Coat of arms of Laos.svg | symbol_type = [[ເຄື່ອງໝາຍຊາດ]] | national_motto = "ສັນຕິພາບ ເອກະລາດ ປະຊາທິປະໄຕ ເອກະພາບ ວັດທະນາຖາວອນ" | national_anthem = "[[ເພງຊາດລາວ]]"<br /><div style="padding-top:0.5em;">[[File:National Anthem of Laos.ogg|center]]</div> | image_map = {{Switcher|[[ຮູບ:Laos (orthographic projection).svg|frameless]]|ສະແດງລູກໂລກ|[[ຮູບ:Location Laos ASEAN.svg|250px|upright=1.15|frameless]]|ສະແດງແຜນທີ່ອາຊຽນ|default=1}} | map_caption = {{map caption |location_color=ຂຽວ |region=[[ອາຊຽນ]] |region_color=ເທົາເຂັ້ມ |legend=Location Laos ASEAN.svg}} | capital = [[ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ]] | coordinates = {{Coord|17|58|N|102|36|E|type:city}} | largest_city = ເມືອງຫຼວງ | official_languages = [[ພາສາລາວ]] | recognised_languages = | languages_type = ພາສາທີ່ເວົ້າ | languages = {{hlist|[[ພາສາລາວ|ລາວ]]|[[ພາສາມົ້ງ|ມົ້ງ]]|[[ພາສາກຶມມຸ|ກຶມມຸ]]|[[ພາສາຝຣັ່ງ|ຝຣັ່ງ]]<ref>{{cite web|url=http://www.studycountry.com/guide/LA-language.htm|title=The Languages spoken in Laos|website=Studycountry|access-date=16 September 2018}}</ref>}} | ethnic_groups = {{unbulleted list | 53.2% [[ລາວ (ຊົນເຜົ່າ)|ລາວ]] | 11% [[ຊາວກຶມມຸ|ກຶມມຸ]] | 9.2% [[ຊາວມົ້ງ|ມົ້ງ]] | 3.4% [[ຊາວຜູ້ໄທ|ຜູ້ໄທ]] | 3.1% [[ກຸ່ມຊາດພັນໄທ-ກະໄດ|ໄທ]] | 2.5% Makong | 2.2% [[ຊາວກະຕາງ|ກະຕາງ]] | 2.0% [[ຊາວລື້|ລື້]] | 1.8% [[ອາຄາ]] | 11.6% ອື່ນໆ {{efn|ລວມ[[List of ethnic groups in Laos|ກຸ່ມຊົນເຜົ່າຂະໜາດນ້ອຍຫຼາຍກວ່າ 100 ກຸ່ມ]]}} }} | ethnic_groups_year = 2015<ref name="Census2015">{{cite web|url=https://lao.unfpa.org/sites/default/files/pub-pdf/PHC-ENG-FNAL-WEB_0.pdf|title=Results of Population and Housing Census 2015 |publisher=Lao Statistics Bureau |access-date=1 May 2020}}</ref> | demonym = [[ປະຊາກອນລາວ|ຊາວລາວ]] | government_type = [[ລັດເອກະພາບ|ລັດດ່ຽວ]] [[ລັດທິມາກ-ເລນິນ]] [[ລັດ​ພັກ​ດຽວ|ພັກດຽວ]] [[ສາທາລະນະລັດ]][[ລະບອບປະຊາທິປະໄຕປະຊາຊົນ|ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນ]]([[ໂດຍນິຕິໄນ]]) ສັງຄົມນິຍົມ ([[ໂດຍພຶດຕິໄນ]]) | leader_title1 = [[ເລຂາທິການໃຫຍ່ພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດລາວ|ເລຂາທິການໃຫຍ່]]<br>[[ປະທານປະເທດ ແຫ່ງ ສປປ ລາວ|ປະທານປະເທດ]]{{efn|ປະເທດລາວເປັນ[[ລັດດ່ຽວ]]ທີ່ເປັນ[[ລັດ​ກອມ​ມູນິດ]]ແບບ[[ລັດທິມາກ-ເລນິນ]] ຕຳແໜ່ງທີ່ຊົງອຳນາດຫຼາຍທີ່ສຸດແມ່ນ[[ເລຂາທິການໃຫຍ່ພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດລາວ]] ບໍ່ແມ່ນ[[ປະທານປະເທດລາວ|ປະທານປະເທດ]] ເລຂາທິການໃຫຍ່ຄວບຄຸມ[[ກົມການເມືອງສູນກາງພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດລາວ|ກົມການເມືອງ]] ແລະ [[ເລຂາທິການ ພັກປະຊາຊົນ ປະຕິວັດລາວ|ເລຂາທິການ]] ເຮັດໃຫ້ຜູ້ດຳລົງຕຳແໜ່ງກາຍເປັນຜູ້ນຳລາວ''ໂດຍພຶດຕິໄນ''}} | leader_name1 = [[ທອງລຸນ ສີສຸລິດ]] | leader_title2 = [[ລາຍຊື່ນາຍົກລັດຖະມົນຕີລາວ|ນາຍົກລັດຖະມົນຕີ]] | leader_name2 = [[ສອນໄຊ ສີພັນດອນ]] | leader_title3 = [[ຮອງປະທານປະເທດ ແຫ່ງ ສປປ ລາວ|ຮອງປະທານປະເທດ]] | leader_name3 = [[ບຸນທອງ ຈິດມະນີ]]<br>[[ປານີ ຍາທໍ່ຕູ້]] | leader_title4 = [[ປະທານສະພາແຫ່ງຊາດ (ປະເທດລາວ)|ປະທານສະພາແຫ່ງຊາດ]] | leader_name4 = [[ໄຊສົມພອນ ພົມວິຫານ]] | legislature = [[ສະພາແຫ່ງຊາດ|ສະພາແຫ່ງຊາດ]] | sovereignty_type = [[ປະຫວັດສາດລາວ|ກໍ່ຕັ້ງ]] | established_event1 = [[ອານາຈັກລ້ານຊ້າງ]] | established_date1 = 1354–1707 | established_event2 = [[ພຣະຣາຊອານາຈັກຫລວງພະບາງ|ອານາຈັກຫຼວງພະບາງ]], [[ອານາຈັກວຽງຈັນ|ອານາຈັກລ້ານຊ້າງວຽງຈັນ]] ແລະ [[ອານາຈັກຈຳປາສັກ|ອານາຈັກລ້ານຊ້າງຈຳປາສັກ​]] | established_date2 = 1707–1778 | established_event3 = ອານາຈັກລ້ານຊ້າງຖືກປົກຄອງໂດຍ[[ອານາຈັກລັດຕະນະໂກສິນ (ສະໄໝລະບອບຊາທິປະໄຕຢ່າງແທ້ຈິງ)|ສະຫຍາມ]]​ | established_date3 = 1778–1893 | established_event4 = [[ອິນດູຈີນຝຣັ່ງ|ຕົກເປັນອານານິຄົມຝຣັ່ງ]] | established_date4 = 1893–1953 | established_event5 = ຮວມລາຊະອານາຈັກ | established_date5 = 11 ພຶດສະພາ 1947 | established_event6 = [[ພຣະຣາຊອານາຈັກລາວ|ປະກາດເອກະລາດ]]<br />ຈາກ[[ອານາຈັກອານານິຄົມຝຣັ່ງ|ຝຣັ່ງ]] | established_date6 = 22 ຕຸລາ 1953 | established_event7 = [[ສົງຄາມກາງເມືອງລາວ|ລົ້ມລ້າງກະສັດ]] | established_date7 = 2 ທັນວາ 1975 | established_event8 = [[ລັດຖະທຳມະນູນລາວ|ລັດຖະທຳມະນູນສະບັບປັດຈຸບັນ]] | established_date8 = 14 ສິງຫາ 1991 | established_event9 = [[ວັນຊາດ]] | established_date9 = 2 ທັນວາ | area_km2 = 237,955 | area_rank = ອັນດັບທີ 82 <!-- Area rank should match [[List of countries and dependencies by area]]--> | area_sq_mi = 91,428.991 <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]--> | percent_water = 2 | population_estimate = 7,123,205 | population_census = 6,492,228<ref>{{cite web|url=http://www.geohive.com/cntry/laos.aspx|title=Laos|publisher=Lao Department of Statistics|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20161113204058/http://www.geohive.com/cntry/laos.aspx|archive-date=13 November 2016}}</ref> | population_estimate_year = 2019 | population_estimate_rank = ອັນດັບທີ 105 | population_census_year = 2015 | population_density_km2 = 26.7 | population_density_sq_mi = <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]--> | population_density_rank = ອັນດັບທີ 151 | GDP_PPP = {{increase}} 74.309&nbsp;ຕື້ໂດລາສະຫະລັດ<ref name="IMF database 2022">{{cite web |url = https://www.imf.org/en/Publications/WEO/weo-database/2022/April/weo-report?c=544,&s=NGDPD,PPPGDP,NGDPDPC,PPPPC,&sy=2021&ey=2022&ssm=0&scsm=1&scc=0&ssd=1&ssc=0&sic=0&sort=country&ds=.&br=1|title = World Economic Outlook Database, April 2023 |publisher=[[International Monetary Fund]] |website=IMF.org |access-date=12 April 2023 }}</ref> <!--Do not edit!--> | GDP_PPP_year = 2023 | GDP_PPP_rank = ອັນດັບທີ 106 | GDP_PPP_per_capita = {{increase}} 9,800 ໂດລາສະຫະລັດ<ref name="IMF database 2023" /> | GDP_PPP_per_capita_rank = ອັນດັບທີ 125 | GDP_nominal = {{Decrease}} 17.347&nbsp;ຕື້ໂດລາສະຫະລັດ<ref name="IMF database 2023" /> | GDP_nominal_year = 2023 | GDP_nominal_rank = ອັນດັບທີ 145 | GDP_nominal_per_capita = {{Decrease}} 2,319 ໂດລາສະຫະລັດ<ref name="IMF database 2023" /> | GDP_nominal_per_capita_rank = ອັນດັບທີ 152 | Gini = 36.4 <!--number only--> | Gini_year = 2012 | Gini_change = <!--increase/decrease/staedy--> | Gini_ref = <ref name="wb-gini">{{cite web|url=http://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI/|title=Gini Index|publisher=World Bank|access-date=2 March 2011}}</ref> | Gini_rank = | HDI = 0.607 <!--number only--> | HDI_year = 2021 <!--Please use the year in which the HDI data refers to and not the publication year--> | HDI_change = decrease <!--increase/decrease/steady--> | HDI_ref = <ref name="HDI">{{cite web|url=https://hdr.undp.org/system/files/documents/global-report-document/hdr2021-22pdf_1.pdf|title=Human Development Report 2021/2022|language=en|publisher=[[United Nations Development Programme]]|date=8 September 2022|access-date=8 September 2022}}</ref> | HDI_rank = ອັນດັບທີ 140 | currency = [[ເງີນກີບລາວ|ກີບ]] (₭) | currency_code = LAK | time_zone = [[ເວລາໃນປະເທດລາວ]] | utc_offset = +7 | date_format = ວວ/ດດ/ປປປປ | drives_on = ຂວາ | calling_code = [[+856]] | iso3166code = LA | cctld = [[.la]] | religion = {{unbulleted list | 66.0% [[ພຸດ]]{{efn|ລັດໃຫ້ກຽດ ແລະ ປົກປ້ອງກິດຈະກຳຂອງສາສະໜາພຸດ ແລະ ຜູ້ນັບຖືສາສະໜາອື່ນ [ແລະ] ລວມຫົວກັບໃຫ້ກຳລັງໃຈໃຫ້ພຣະສົງ ແລະ ຈົວ ເຊັ່ນດຽວກັນກັບນັກບວດສາສະໜາອື່ນໃນການມີສ່ວນຮ່ວມທີ່ກໍ່ໃຫ້ເກີດຜົນປະໂຫນດຕໍ່ປະເທດ ແລະ ປະຊາຊົນ<ref>{{cite web|title=Lao People's Democratic Republic's Constitution of 1991 with Amendments through 2003|url=https://constituteproject.org/constitution/Laos_2003.pdf?lang=en|website=constituteproject.org|access-date=29 October 2017|quote=Article 9: The State respects and protects all lawful activities of Buddhists and of followers of other religions, [and] mobilises and encourages Buddhist monks and novices as well as the priests of other religions to participate in activities that are beneficial to the country and people.}}</ref>}} | 30.7% [[ສາສະໜາຜີ]] | 1.5% [[ສາສະໜາຄຣິດໃນປະເທດລາວ|ຄຣິດ]] | 1.8% [[ສາສະໜາໃນປະເທດລາວ|ອື່ນໆ]] / [[ການບໍ່ມີສາສະໜາ|ບໍ່ມີ]]<ref name="assets.pewresearch.org">https://assets.pewresearch.org/wp-content/uploads/sites/11/2012/12/globalReligion-tables.pdf</ref> }} }} '''ລາວ''' ຫຼື ຊື່ທາງການແມ່ນ '''ສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ''' (ຕົວຫຍໍ້: ສປປ ລາວ) ເປັນປະເທດໃນອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ ຢູ່ ໃຈກາງຂອງ[[ແຫຼມອິນດູຈີນ]] ມີເນື້ອທີ່ທັງໝົດ 236,800 ຕາລາງກິໂລແມັດ ເປັນປະເທດດຽວໃນອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ທີ່ບໍ່ມີຊາຍແດນອອກສູ່ທະເລ ເຊິ່ງພາກເໜືອມີຊາຍແດນຕິດກັບ[[ປະເທດຈີນ]] ທິດໃຕ້ຕິດກັບ[[ປະເທດກຳປູເຈຍ]] ທິດຕາເວັນອອກຕິດກັບ[[ປະເທດຫວຽດນາມ]] ທິດຕາເວັນຕົກຕິດກັບ[[ປະເທດໄທ]] ແລະ ທິດຕາເວັນຕົກສຽງເໜືອຕິດກັບ[[ປະເທດມຽນມາ]] ລາວແມ່ນປະເທດທີ່ມີປະຫວ້ດສາດຍາວນານຕັ້ງແຕ່ຄຣິດສະຕະວັດທີ 14 ໂດຍເຄີຍແມ່ນໜຶ່ງໃນອານາຈັກທີ່ໃຫຍ່ສຸດໃນອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້<ref>{{Cite journal|last=Lockhart|first=Bruce M.|date=1999-03|title=Laos - Buddhist Kingdom, Marxist State: The Making of Modern Laos. By Martin Stuart-Fox. Bangkok: White Lotus, 1996. Pp. xv, 295. Index. - A History of Laos. By Martin Stuart-Fox. Cambridge: Cambridge University Press, 1997. Pp. xiii, 253. Bibliography, Index. - The Lao Kingdom of Lan Xang: Rise and Decline. By Martin Stuart-Fox. Bangkok: White Lotus, 1998. Pp. xvi, 234. Bibliography, Index.|url=http://dx.doi.org/10.1017/s0022463400008250|journal=Journal of Southeast Asian Studies|volume=30|issue=1|pages=187–190|doi=10.1017/s0022463400008250|issn=0022-4634}}</ref> ເນື່ອງຈາກທີ່ຕັ້ງທາງພູມິສາດຊຶ່ງຢູ່ໃນສູນກາງຂອງພູມິພາກ ຈຶ່ງກາຍມາແມ່ນສູນກາງພານິດທາງບົກແລະຮຸ່ງເຮືອງທາງເສດຖະກິດແລະວັດທະນະທຳ<ref>{{Cite book|last=Stuart-Fox|first=Martin|url=https://www.worldcat.org/oclc/40643686|title=The Lao Kingdom of Lan Xang : rise and decline|date=1998|publisher=White Lotus Press|isbn=974-8434-33-8|location=Bangkok, Thailand|oclc=40643686}}</ref> ຫຼັງຈາກຊ່ວງເວລາແຫ່ງຄວາມຂັດແຍ້ງພາຍໃນ[[ອານາຈັກລ້ານຊ້າງ]] ດິນແດນລາວຈຶ່ງໄດ້ແຕກແຍກອອກແມ່ນສາມສ່ວນ ຄື [[ຫຼວງພະບາງ]] [[ວຽງຈັນ]] ແລະ[[ຈຳປາສັກ]]<ref>{{Cite web|title=Laos - Under foreign rule|url=https://www.britannica.com/place/Laos|website=Encyclopedia Britannica|language=en}}</ref> ກ່ອນຈະຕົກແມ່ນເມືອງໃນປົກຄອງຂອງ[[ອານາຈັກຣັດຕະນະໂກສິນ|ສະຫຍາມ]]ໃນປີ ຄ.ສ. 1778 ຍາວນານນັບສະຕະວັດຈົນເມື່ອ[[ສົງຄາມຝຣັ່ງ-ສະຫຍາມ (1893)|ວິກິດການຝຣັ່ງ-ສະຫຍາມ]]ໃນປີ ຄ.ສ. 1893 ທຳໃຫ້ດິນແດນລາວທັ້ງໝົດຢູ່ພາຍໃຕ້ອານານິຄົມຂອງ[[ປະເທດຝຣັ່ງ|ຝຣັ່ງ]]ແລະຮວມຕົວກັນແມ່ນປະເທດໃນປີ ຄ.ສ. 1949<ref>{{Cite web|title=Laos History|url=https://www.asia-discovery.com/Laos/travel-guide/history.htm|website=www.asia-discovery.com|access-date=2021-07-07|archive-date=2021-04-16|archive-url=https://web.archive.org/web/20210416141857/https://www.asia-discovery.com/Laos/travel-guide/history.htm|url-status=dead}}</ref> ຫຼັງຈາກການຍຶດຄອງຂອງ[[ປະເທດຍີ່ປຸ່ນ|ຍີ່ປຸ່ນ]] ແຕ່ຖືກຝຣັ່ງຍຶດຄອງອີກຫົນຈົນກະທັ່ງໄດ້[[ເອກະລາດ]]ໃນປີ ຄ.ສ. 1953<ref>{{Cite news|date=2018-01-09|title=Laos profile - timeline|language=en-GB|work=BBC News|url=https://www.bbc.com/news/world-asia-pacific-15355605|access-date=2021-07-07}}</ref> [[ລາຊະອານາຈັກລາວ]]ໄດ້ກຳເນີດຂຶ້ນໂດຍປົກຄອງແບບ[[ລາຊາທິປະໄຕ]]ຕາມ[[ລັດຖະທຳມະນູນ]]ພາຍໃຮ້ການປົກຄອງຂອງ[[ພຣະບາດສົມເດັດພຣະເຈົ້າມະຫາຊີວິດສີສວ່າງວົງສ໌]] ຕ່ໍມາລາວໄດ້ເກີດ[[ສົງຄາມກາງເມືອງລາວ|ສົງຄາມກາງເມືອງ]]ລະຫວ່າງຝ່າຍກອມມູນິດ ຊຶ່ງໄດ້ຮັບການຊ່ວຍເຫຼືອຈາກ[[ສະຫະພາບໂຊວຽດ]] ຕ່ໍສູ້ກັບລັດຖະບານຝ່າຍກະສັດທີ່ໄດ້ຮັບການສະໜັບສະໜຸນຈາກ[[ສະຫະລັດ]] ພາຍໃຕ້ການປົກຄອງຂອງລາຊະອານາຈັກລາວ ທຳໃຫ້ລາວຕ້ອງເຂົ້າໄປແມ່ນພັນທະມິດຂອງສະຫະລັດ ມີການຍຶດອຳນາດແລະປົກຄອງພາຍໃຕ້[[ຜະເດັດການ]]ທະຫານຢູ່ຫຼາຍຄັ້ງ ການທີ່ລາຊະອານາຈັກລາວເຂົ້າໄປກ່ຽວເນື່ອງກັບຢາເສບຕິດຂອງຊີໄອເອແລະການເພີ່ມອຳນາດທາງການເມືອງໃຫ້ແກ່ກຸ່ມທະຫານແລະສະຖາບັນກະສັດຈນແຍ້ງກັບຫຼັກ[[ປະຊາທິປະໄຕ]]ຢ່າງຮຸນແຮງ ໃນວັນທີ່ 21 ພະຈິກ ຄ.ສ. 1975 ຂະບວນການນັກສຶກສາ 21 ອົງກອນທີ່ບໍ່ພໍໃຈການປົກຄອງຂອງລາຊະອານາຈັກໄດ້ຈັດຊຸມນຸມໃນນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ ເພື່ອຮຽກຮ້ອງໃຫ້ຍົກເລີກສະຖາບັນກະສັດ ພາຍຫຼັງ[[ສົງຄາມຫວຽດນາມ]]ຈົບລົງໃນປີ ຄ.ສ. 1975 ຂະບວນການນັກສຶກສາ 21 ອົງກອນຈຶ່ງຫັນໄປຮ່ວມມືກັບ "[[ກຸ່ມປະເທດລາວ]]" ຂະບວນການປະຕິວັດກອມມູນິດທີ່ໄດ້ຄອງອຳນາຈຢ່າງເດັດຂາດແລະສົງຄາມກາງເມືອງໄດ້ສິ້ນສຸດລົງ ປະກອບກັບກະແສຮຽກຮ້ອງຂອງປະຊາຊົນແລະນັກສຶກສາໄດ້ມີການລົງມະຕິລົ້ມລ້າງກະສັດຢ່າງສົມບູນ [[ພຣະບາດສົມເດັດພຣະເຈົ້າມະຫາຊີວິດສີສວ່າງວັທະນາ]]ຖືກເຊີນເຂົ້າຄ່າຍກັກກັນໃນວຽງໄຊແລະເສຍຊີວິດຢ່າງລຶກລັບ ມີການປ່ຽນແປງການປກລົກຄອງມາແມ່ນລະບອບສັງຄົມນິຍົມກອມມູນິດແລະສ້າງຕັ້ງປະເທດແມ່ນ "ສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ" ຊຶ່ງໃນຊ່ວງແຮກ ລາວຕ້ອງພຶ່ງພາຄວາມຊ່ວຍເຫຼືອທາງເສດຖະກິດຈາກສະຫະພາບໂຊວຽດຈົນກະທັ່ງລົ່ມສະຫຼາຍໃນປີ ຄ.ສ. 1991<ref>http://www.timelinesdb.com/listevents.php?subjid=129&title=Laos</ref> ປະເທດລາວມີສ່ວນຮ່ວມໃນ[[ຂໍ້ຕົກລົງການຄ້າອາຊີປາຊີຟິກ]] ການປະຊຸມສຸດຍອດ[[ອາຊຽນ]] ການປະຊຸດ[[ອາຊີຕາເວັນອອກ]] ແລະເຂົ້າຮ່ວມແມ່ນສະມາຊິກ[[ອົງການການຄ້າໂລກ]]ຕັ້ງແຕ່ ຄ.ສ. 1997 ກ່ອນຈະໄດ້ຮັບການຕອບຮັບໃນປີ ຄ.ສ. 2013 ລາວແມ່ນປະເທດທີ່ສາມາດຜະລິດໄຟຟ້າໄດ້ດ້ວຍຕົນເອງ<ref>https://www.bangkokpost.com/business/1980027/chinese-firm-to-run-lao-electric-grid</ref> ມີການສ້າງເຂື່ອນໂດຍຜະລິດຈາກພະລັງງານນ້ຳແລະສົ່ງຂາຍໄປຍັງປະເທດເພື່ອນບ້ານຢ່າງ[[ປະເທດໄທ|ໄທ]] [[ປະເທດຈີນ|ຈີນ]] ແລະ[[ປະເທດຫວຽດນາມ|ຫວຽດນາມ]] ໃນດ້ານເທັກໂນໂລຢີ ລາວໄດ້ເປີດໃຫ້ບໍລິການ 4G ແມ່ນປະເທດທີ່ສອງຂອງອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ຕໍ່ຈາກ[[ປະເທດສິງກະໂປ|ສິງກະໂປ]] ມາຕັ້ງແຕ່ ຄ.ສ. 2012 ລາວຍັງແມ່ນຈຸດເຊື່ອມຕໍ່ຂອງການຄົມມະນະຄົມທາງລົດໄຟສູ່ປະເທດເພື່ອນບ້ານຈາກການມີกທາງລົດໄຟສາຍສຳຄັນ 4 ແຫ່ງ ຊຶ່ງລ່າສຸດໄດ້ມີການເປີດໃຊ້ທທງລົດໄຟວຽງຈັນ–ບໍ່ເຕັນໃນປີ ຄ.ສ. 2021<ref>[https://www.prachachat.net/economy/news-814220 รถไฟจีน-ลาว เปิดให้บริการวันนี้ (3 ธ.ค.) ควรรู้อะไรบ้าง? ก่อนตกขบวน]</ref> ລາວຍັງຖືແມ່ນຊາດທີ່ມີການຈະເລີນທາງເສດຖະກິດສູງສຸດຊາດຫໜຶ່ງໃນອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ແລະອາຊີປາຊີຟິກ<ref>{{Cite web|title=Overview|url=https://www.worldbank.org/en/country/lao/overview|website=World Bank|language=en}}</ref> ໂດຍມີອັດຕາການເຕີບໂຕຂອງຈີດີພີ 7.4% ນັບຕັ້ງແຕ່ ຄ.ສ. 2009<ref>{{Cite web|title=WTO {{!}} Lao People’s Democratic Republic - Member information|url=https://www.wto.org/english/thewto_e/countries_e/lao_e.htm|website=www.wto.org}}</ref> ແມ້ວ່າປັດຈຸບັນ ລາວຈະແມ່ນປະເທດທີ່ພັດທະນາແລະກ້າວໜ້າຢ່າງຮວດເຮັວ ແຕ່ການປົກຄອງແບບສາທາລະນະລັດ[[ສັງຄົມນິຍົມ]]ພັກການເມືອງດຽວຕາມອຸດົມການຂອງ[[ລັດທິມາກ-ເລນິນ|ລັດທິມາກ–ເລນິນ]] ທີ່ນຳໂດຍ[[ພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດລາວ]]<ref>{{Cite web|last=Hays|first=Jeffrey|title=GOVERNMENT, CONSTITUTION AND POLITICS IN LAOS {{!}} Facts and Details|url=https://factsanddetails.com/southeast-asia/Laos/sub5_3d/entry-2972.html|website=factsanddetails.com|language=en}}</ref> ທຳໃຫ້ຍັງຄົງໄດ້ຮັບການວິຈານຈາກນານາຊາດໃນເຮື່ອງສິດທິມະນຸດສະຍະຊົນຂອງປະເທດ ອັນນຳໄປສູ່ຄວາມຍາກຈົນ ຄວາມເຫຼື່ອມລ້ຳທາງສັງຄົມ ການຈຳກັດເສລີພາບ ແລະການກົດຂີ່ຊົນກຸ່ມນ້ອຍທີ່ຍັງແມ່ນປັນຫາສຳຄັນ ກວ່າ 53% ຂອງປະຊາກອນລາວອາໄສຢູ່ໃນເຂຕທີ່ຮາບພຽງ ລາວຖືແມ່ນປະເທດທີ່ມີຄວາມຫຼາກຫຼາຍທາງຊາດພັນມາກທີ່ສຸດແຫ່ງໜຶ່ງ<ref>{{Cite web|date=2016-09-12|title=Cultural Diversity {{!}} Official Website for Tourism Luang prabang|url=https://tourismluangprabang.org/about-luang-prabang/cultural-diversity/|language=en}}</ref> ໂດຍມີທັ້ງຊາວມອນ ຂະແມຣ໌ ແລະມົ້ງທີ່ອາໄສຕາມພູເຂົາທົ່ວປະເທດ == ທີ່ມາຂອງຄຳວ່າລາວ == ຄຳວ່າ "ລາວ" ທີ່ໝາຍເຖິງປະເທດລາວນັ້ນ, ມີຫຼາຍມູນເຫດດັ່ງນີ້: # ຄຳວ່າລາວ ກຳເນີດເກີດຂຶ້ນມາພ້ອມໆກັບການກຳເກີດມີສັງຄົມລາວ ຫຼື ກຳເນີດເກີດຂຶ້ນພ້ອມໆກັບການກຳເນີດຄົນລາວ. # ຄຳວ່າລາວ ອາດມາຈາກພາສາປາລີ ລາວ ເຊິ່ງໝາຍເຖິງໝາກນ້ຳເຕົ້າ # ຄຳວ່າລາວ ອາດມາຈາກການເອີ້ນຊົນເຜົ່າລາວ ເຊິ່ງເປັນຊົນເຜົ່າດັ່ງເດີມ ດຳລົງຊີວິດຢູ່ກ່ອນມີປະເທດລາວ # ຄົນລາວ ກຳເນີດຈາກຊົນເຜົ່າໝຶ່ງຢູ່ແຂວງຢູນນ່ານ ເຊິ່ງມີນາມເດີມວ່າ ເກົ້າຫຼວງ (ມາຈາກຄຳວ່າ ເກົ້າຫຼົງ ເປັນມັງກອນ ຫຼື ນາກ ເກົ້າອົງ ຫຼື ຊາຍທັງເກົ້າ). ຕໍ່ມາໄດ້ຍ້າຍມາເລື້ອຍລົງມາທາງພາກໃຕ້ເລື້ອຍໆ ແລະ ຖືກເອີ້ນສັ່ນໆວ່າ ຫຼວງ ແລະ ສຸດທ້າຍກໍກາຍມາເປັນ ລາວ # ແຕ່ກ່ອນ ຄົນທ້ອງຖິ່ນຈະຢູ່ຕາມລຳນ້ຳ, ສ່ວນຄົນລາວຍ້າຍແຕ່ພາກເໜືອມາຢູ່ ຈະອາໄສຢູ່ຕາມບ່ອນສູງກ່ວາ, ຄົນທ້ອງຖິ່ນເອີ້ນຄົນລາວທີ່ມາຢູ່ນີ້ ແມ່ນຄົນດາວ, ເພາະເວລາເບິ່ງຈາກລຸ່ມຂຶ້ນເທິງ ຈະຕິດພັນກັບດວງດາວຢູ່ທ້ອງຟ້າ #ຄົນຈີນບາງພວກບາງຫມູ່ໃນເຂດຢູນນານຂອງຈີນມັກອອກສຽງຕົວ "ດ"​ເປັນຕົວ"ລ"​ແລະອອກສຽງຕົວ "ລ"​ເປັນຕົວ "ດ"​ດ້ວຍເຫດນີ້ຈຶ່ງເອີ້ນພວກທີ່ຢູ່ທີ່ສູງອັນມີທ້ອງຟ້າດາວວະດິງສາພ້ຽນຈາກດາວກາຍເປັນລາວອັນພາໃຫ້ມີຄຳວ່າລາວ ໃນພາສາອັງກິດ ຄຳວ່າລາວ ທີ່ໝາຍເຖິງປະເທດລາວ ສະກົດວ່າ "Laos" ແລະ ລາວທີ່ໝາຍເຖິງຄົນລາວ ໃຊ້ "Lao" ແລະ ບາງເທື່ອຈະມີການໃຊ້ຄຳວ່າ "Laotian" ເນື່ອງຈາກບໍ່ໃຫ້ສັບສົນກັບຄຳວ່າ "Lao ethnic group" == ພູມສັນຖານ == === ລັກສະນະພູມອາກາດ === ສປປ ລາວ ຢູ່ໃນພູມອາກາດຂອງເຂດຮ້ອນ, ມີລົມມໍລະສຸມ ແຕ່ບໍ່ມີພາຍຸ, ສຳລັບເຂດພູດອຍພາກເໜືອ ແລະ ເຂດສາຍພູຫຼວງອາກາດ ມີລັກສະນະເຄິ່ງຮ້ອນເຄິ່ງໜາວ ອຸນຫະພູມສະສົມ ສະເລ່ຍປະຈຳປີສູງເຖິງ 15-30 ອົງສາເຊ, ການຜິດດ່ຽງອຸນຫະພູມລະຫວ່າງກາງເວັນ ແລະ ກາງຄືນມີປະມານ 10 ອົງສາເຊ. ຈຳນວນຊົ່ວໂມງ ທີ່ມີແສງແດດຕໍ່ປີປະມານ 2.300-2.400 ຊົ່ວໂມງ (ປະມານ 6,3-6,5 ຊົ່ວໂມງຕ່ໍມື້), ຄວາມຊຸ່ມຊື່ນ ສຳຜັດຂອງອາກາດ ມີປະມານ 70 - 85%, ປະລິມານ ນ້ຳຝົນນັບແຕ່ 75-90% ໃນລະດູຝົນ (ແຕ່ເດືອນ ພຶດສະພາ ຫາ ເດືອນຕຸລາ). ສ່ວນໃນລະດູແລ້ງ (ເດືອນພະຈິກ ຫາເດືອນເມສາ) ປະລິມານນ້ຳຝົນມີພຽງ 10-25% ແລະ ປະລິມານສະເລ່ຍຕໍ່ປີ ຂອງແຕ່ລະເຂດກໍ່ຜິດໂຕນກັນຢ່າງຫຼວງຫຼາຍ ເຊັ່ນວ່າ: ສາຍພູຫຼວງ ຍ່ານເຂດໃຕ້ໄດ້ຮັບນ້ຳຝົນ ສະເລ່ຍປີລະ 300 ຊັງຕີແມັດ ຂະນະທີ່ເຂດແຂວງ ຊຽງຂວາງ, ຫຼວງພະບາງ, ໄຊຍະບູລີ ໄດ້ຮັບພຽງແຕ່ 100-150 ຊັງຕີແມັດ, ສ່ວນວຽງຈັນ ແລະ ສະຫວັນນະເຂດ ໄດ້ຮັບລະຫວ່າງ 150-200 ຊັງຕີແມັດ ເຊັ່ນດຽວກັບ ຜົ້ງສາລີ, ຫຼວງນ້ຳທາ ແລະ ບໍ່ແກ້ວ. ==== ຊັບພະຍາກອນທຳມະຊາດ ແລະ ປ່າໄມ້ ==== ດ້ວຍພູມີປະເທດ ແລະ ພູມອາກາດທີ່ເປັນເຂດຮ້ອນຊຸ່ມ ມັນໄດ້ສ້າງເງື່ອນໄຂໃຫ້ ສປປ ລາວ ອຸດົມສົມບູນໄປດ້ວຍຊັບພະຍາກອນທຳມະຊາດນາໆຊະນິດ, ໃນພື້ນດິນກໍ່ມີແຮ່ທາດຕ່າງໆ ເຊັ່ນ: [[ກົ່ວ]], [[ເຫຼັກ]], [[ຖ່ານຫີນ]], [[ຊືນ]], [[ທອງ]], [[ຄຳ]], [[ເງິນ]],[[ມາດ]], [[ອັງຕີມອນ]], [[ແກ້ວປະເສີດ]] ແລະ ອື່ນໆ, ຢູ່ເທິງໜ້າດິນກໍມີປ່າໄມ້ກວມເນື້ອທີ່ 47 % ຂອງເນື້ອທີ່ທັງໝົດ, ໃນນັ້ນມີທັງໄມ້ຄ່າສູງທາງດ້ານເສດຖະກິດ ເຊັ່ນ [[ໄມ້ຄະຍູງ]], [[ໄມ້ດູ່]], [[ໄມ້ເກດສະໜາ]], [[ໄມ້ໂລ່ງເລ່ງ]] ຢູ່ໃນປ່າກໍມີເຄື່ອງປ່າຂອງດົງປະເພດຕ່າງໆ ທີ່ໂລກຕ້ອງການຫຼາຍເຊັ່ນ: [[ຄັ່ງ]], [[ຍານ]], [[ໝາກແໜ່ງ]], [[ຢາງແປກ]], [[ຫວາຍ]], ຕົ້ນໄມ້ເປັນຢາ ແລະ ອື່ນໆ ນອກນັ້ນ ຍັງມີສັດປ່າທີ່ຫາຍາກ ແລະ ໃກ້ຈະສູນພັນເຊັ່ນ: [[ຊ້າງ]], [[ເສືອ]], [[ໝີ]], [[ເມີຍ]], [[ກະທິງ]], [[ກວາງ]], [[ເຍືອງ]], [[ເສົາຫຼາ]] ໆລໆ. ===== ປະເພດປ່າ ===== ປ່າໄມ້ທີ່ອຸດົມສົມບູນຂອງປະເທດລາວແບ່ງອອກເປັນ 5 ປະເພດດັ່ງນີ້: * [[ປ່າດົງດິບ]] * [[ປ່າສົງ|ປ່າປະສົມ]] * [[ໂຄກ|ປ່າໂຄກ]] * [[ປ່າໄມ້ໃບເຂັມ]] * [[ຄັງ]] ແລະ [[ປ່າເລົ່າ]] ==== ທໍ່ສົ່ງນໍ້າມັນ ==== ປະເທດລາວມີທໍ່ສົ່ງນໍ້າມັນ[[ເປຕະໂລນ]] ຍາວທັງໝົດ 136 ກິໂລແມັດ. === ລັກສະນະພູມອາກາດ === ສປປ ລາວ ຢູ່ໃນພູມອາກາດຂອງເຂດຮ້ອນ, ມີລົມມໍລະສຸມ ແຕ່ບໍ່ມີພາຍຸ, ສຳລັບເຂດພູດອຍພາກເໜືອ ແລະ ເຂດສາຍພູຫຼວງອາກາດ ມີລັກສະນະເຄິ່ງຮ້ອນເຄິ່ງໜາວ ອຸນຫະພູມສະສົມ ສະເລ່ຍປະຈຳປີສູງເຖິງ 15 - 30 ອົງສາເຊ, ການຜິດດ່ຽງອຸນຫະພູມລະຫວ່າງກາງເວັນ ແລະ ກາງຄືນມີປະມານ 10 ອົງສາເຊ. ຈຳນວນຊົ່ວໂມງ ທີ່ມີແສງແດດຕໍ່ປີປະມານ 2.300-2.400 ຊົ່ວໂມງ (ປະມານ 6,3-6,5 ຊົ່ວໂມງຕ່ໍມື້), ຄວາມຊຸ່ມຊື່ນ ສຳຜັດຂອງອາກາດ ມີປະມານ 70-85%, ປະລິມານ ນ້ຳຝົນນັບແຕ່ 75-90% ໃນລະດູຝົນ (ແຕ່ເດືອນ ພຶດສະພາ ຫາ ເດືອນຕຸລາ). ສ່ວນໃນລະດູແລ້ງ (ເດືອນພະຈິກ ຫາເດືອນເມສາ) ປະລິມານນ້ຳຝົນມີພຽງ 10-25% ແລະ ປະລິມານສະເລ່ຍຕໍ່ປີ ຂອງແຕ່ລະເຂດກໍ່ຜິດໂຕນກັນຢ່າງຫຼວງຫຼາຍ ເຊັ່ນວ່າ: ສາຍພູຫຼວງ ຍ່ານເຂດໃຕ້ໄດ້ຮັບນ້ຳຝົນ ສະເລ່ຍປີລະ 300 ຊັງຕີແມັດ ຂະນະທີ່ເຂດແຂວງ ຊຽງຂວາງ, ຫຼວງພະບາງ, ໄຊຍະບູລີ ໄດ້ຮັບພຽງແຕ່ 100-150 ຊັງຕີແມັດ, ສ່ວນວຽງຈັນ ແລະ ສະຫວັນນະເຂດ ໄດ້ຮັບລະຫວ່າງ 150-200 ຊັງຕີແມັດ ເຊັ່ນດຽວກັບ ຜົ້ງສາລີ, ຫຼວງນ້ຳທາ ແລະ ບໍ່ແກ້ວ. {| class="wikitable" |- ! ຊື່ເດືອນ ! [[ລະດູ]] |- | [[ມັງກອນ]] | [[ລະດູແລ້ງ|ແລ້ງ]] |- | [[ກຸມພາ]] | [[ລະດູແລ້ງ|ແລ້ງ]] |- | [[ມີນາ]] | [[ລະດູແລ້ງ|ແລ້ງ]] |- | [[ເມສາ]] | [[ລະດູແລ້ງ|ແລ້ງ]] |- | [[ພຶດສະພາ]] | [[ລະດູຝົນ|ຝົນ]] |- | [[ມິຖຸນາ]] | [[ລະດູຝົນ|ຝົນ]] |- | [[ກໍລະກົດ]] | [[ລະດູຝົນ|ຝົນ]] |- | [[ສິງຫາ]] | [[ລະດູຝົນ|ຝົນ]] |- | [[ກັນຍາ]] | [[ລະດູຝົນ|ຝົນ]] |- | [[ຕຸລາ]] | [[ລະດູຝົນ|ຝົນ]] |- | [[ພະຈິກ]] | [[ລະດູແລ້ງ|ແລ້ງ]] |- | [[ທັນວາ]] | [[ລະດູແລ້ງ|ແລ້ງ]] |} == ປະຫວັດສາດ == ''ເບິ່ງບົດຄວາມທີ່ວ່າ '''[[ປະຫວັດສາດລາວ]]''' ແລະ '''[[ອານາຈັກລາວລ້ານຊ້າງ]]''''' === ຍຸກລາຊະອານາຈັກ === ==== ລາຊະການເຈົ້າສຸລິຍະວົງສາ ==== ປີ ຄ.ສ 1631 ​[[ເຈົ້າ​ສຸລິຍະ​ວົງສາ]] ​ໄດ້​ຂຶ້ນຄອງ​ລາດ, ​ໃ​ນໄລຍະ 57 ປີ ຂອງກາ​ນປົກຄອງ​[[ອານາຈັກ​ລ້າ​ນຊ້າງ]] ​ແມ່​ນມີ​ຄວາມ​ສະຫງົບ​ຮົ່ມ​ເຢັນ, ຄວາມ​ຂັດ​ແຍ່ງ​ພາຍ​ໃ​ນຖືກ​ຊຳລະ​ສະ​ສາງ, ອິດ​ທິກຳລັງ​ພາຍ​ນອກ​ມີ​ຄວາມເກງ​ຂາມ ບໍ່​ກ້າ​ເຂົ້າ​ມາ​ລ່ວງ​ລ້ຳ ​ແລະ ​ແຊກ​ແຊງ, ປະຊາຊົ​ນໄດ້​ຮັບ​ການ​ແບ່ງ​ດິນເພື່ອ​ທຳ​ມາ​ຫາ​ກິ​ນຢ່າງ​ເປັນ​ທຳ ​ແລະ ຫ້າວຫັນ​ໃນ​ກາ​ນຜະລິດ, ​ເຂົ້າປາອາຫານ, ​ອຸດົມສົມບູນ. ເຈົ້າ​ສຸລິຍະວົງສາ​ທຳ​ມິ​ກກະລາດ ​ໄດ້​ສັ່ງ​ໃຫ້​ເສນາອາມາດ​ຜູ້​ໃຫຍ່​ພ້ອມ​ນັກປາດ​ອາຈານ​ແກ້​ໄຂ​ປ່ຽນ​ແປງ ​ແລະ ສ້າງ​ກົດໝາຍ​​ເພື່ອເປັ​ນຫຼັກ​ ໃ​ນການ​ປົກ​ຄອງ​ບ້ານ​ເມືອງ ​​ໃຫ້​ມີ​ລະບຽບ​ແບບ​ແຜນ, ບ່າວ​ໄພ່​ລາສະ​ດອນໄດ້​ຮັບ​ຄວາມ​ເປັນ​ທຳ ຜູ້​ລ່ວງ​ລະ​ເມີດ​ກໍ່​ຖືກ​ລົງ​ໂທດ​ໂດຍ​ບໍ່​ເລືອກ​ໜ້າ​ນັບ​ທັງ​ພະລາຊະໂອລົດ​ຂອງ​ພະອົງເອງ ກໍ່​ຖືກ​ສັ່ງ​ປະຫານ​ຊີວິດ​ ຖານ​ໂທດ​ຂົ່ມຂືນ​ ເມຍ​ທະຫາ​ນອົງຄະລັກ​ ຂອງ​ພະອົງ. ໄດ້​ເອົາ​ໃຈ​ໃສ່​ສ້າງ​ວັດວາອາ​ຮາມ, ສົ່ງ​ເສີມ​ການສຶກສາຂະຫຍາຍ​ໂຮງຮຽນ (ເວລາ​ນັ້ນແມ່​ນໂຮງຮຽນ​ວັດ) ສ້າງ​ນັກປາດ​ບັນດິດ, ປະດິດ​ຄິດ​ແຕ່ງ​ວັນນະຄະດີ, ນິທາ​ນພື້ນ​ເມືອງ, ສ້າງ​ຮີດ 12 ຄອງ 14, ​ແປ​ເທບ​ນິຍາຍ​ຈາກ​ພາສາອິນ​ເດຍ ມາ​ເປັ​ນ[[ພາສາ​ລາວ]]. ​ໄດ້​ອອກ​ກົດໝາຍ​ວ່າ​ດ້ວຍ​ທີ່​ດິນ ເຊິ່ງ​ໄດ້​ກຳນົດ​ແຈ້ງວ່າ: ດິ​ນທີ່​ມອບ​ໃຫ້​ເຖິງ 3 ປີ ແລ້ວ ຫາກ​ບໍ່​ມີ​ກາ​ນນຳ​ໃຊ້​ແມ່​ນໃຫ້ຜູ້​ອື່ນ​ສາມາດ​ ມາ​ເອົາ​ໄປ​ນຳ​ໃຊ້​ໄດ້​ ໂດຍ​ເຈົ້າ​ຂອງ​ເກົ່າ​ບໍ່​ມີ​ສິດ​ທວງ​ຖາມ​ເອົາ​ຄືນ​ອີກ. ດ້ວຍ​ເຫດ​ນັ້ນ​ຈິ່ງ​ເຮັດ​ໃຫ້​ປະຊາຊົ​ນມີ​ຄວາມເຊື່ອ​ໝັ້ນ ​ແລະ ດຸ​ໝັ່​ນໃນ​ການ​ຜະລິດ, ປູກ​ຄັ່ງ, ປູກ ​ຍານ​ເປັ​ນສິນຄ້າ. ໄດ້​ຜູກ​ມິດ​ໄມຕີກັບປະ​ເທດ​ໃກ້​ຄຽງ, ຕິດ​ຕໍ່​ທຳມາຄ້າຂາຍ​ກັບ​ຕ່າງປະ​ເທດ, ວຽງ​ຈັ​ນເວລາ​ນັ້ນ​ໄດ້​ກາຍ​ເປັນ​ສູ​ນກາງ​ກາ​ນຄ້າ ຄັ່ງ ​ແລະ ຍານ ຈົນ​ມີ​ພໍ່ຄ້າ​ [[ຊາວ​ໂຮ​ນລັງ]] (Holland) ຊື່ ວັ​ນວຸດ​ສະ​ຕົບ ​​ເຊິ່ງ​ເປັນ​ຊາວ​ຕາ​ເວັນ​ຕົກ​ຄະນະ​ທຳ​ອິດ​ທີ່​ເຂົ້າ​ມາ​ວຽງ​ຈັນ​ໃນ​ປີ 1641 ​ເພື່ອ​ຊື້ ຄັ່ງ ​ແລະ ຍານ. ​ໃນ​ປີ 1642-1647 ມີ​ຄະນະ​ ຂອງ ຄຸ​ນພໍ່ ​ເລີ​​ເລຍ ​ແລະ ມາລີນີ​ ​ເຊິ່ງ​ເປັນ​[[ຊາວ​ອີ​ຕາ​ລີ]] ​ໄດ້​ເຂົ້າ​ມາ​ເຖິງ​ວຽງ​ຈັນ, ພວກ​ເພິ່​ນໄດ້​ຍ້ອງຍໍ​ວ່າ​[[ເມືອງ​ວຽງ​ຈັນ​]]ສວຍສົດງົດ​ງາມ, ຫໍ​ຜາສາດ​ລາຊະ​ວັງ ສະງ່າ​ ກວ້າງຂວາງ, ປະຊາຊົ​ນລາວ​ເປັ​ນຄົ​ນດີ​ ບໍ່​ເອົາ​ປຽບ​ເອົາ​ລັດ​ກັນ, ຮັກ​ແພງ​ຄົນ​ຕ່າງປະ​ເທດ, ເປັນ​ຄົນ​ຊື່ສັດ ​​ເກັບ​ຂອງ​ ຕົກ​ເຮ່ຍ ​​ໄດ້ກໍ່​ຄືນເຈົ້າ​ຂອງ ​ໂດຍບໍ່​ຮຽກຮ້ອງ​ຄ່າ​ຮັກສາ​ແຕ່​ຢ່າງ​ໃດ. ພວກ​ເພີ່ນ​ຍັງ​ເວົ້າ​ວ່າ ບໍ່​ເຫັນ​ຄົນ​ລາວ​ຜິດ​ຖຽງກັນ ຄົນ​ລາວ​ມີ​ກົດໝາຍ​ພື້ນ​ເມືອງ​ດີ ແລະ ປະຕິບັດ​ເຄັ່ງ​ຄັດ ຜູ້​ໃດ​ທີ່ກະທຳ​ຜິດຜູ້​ໃດ​ໝິ່ນປະໝາດ​ຄົນ​ອື່​ນກໍ່​ລ້ວນ​ແຕ່​ຖືກ​ປັບ​ໃໝ. ສັງ​ຮວມ​ແລ້ວ​ຕະຫຼອດ​ໄລຍະ 57 ປີ ທີ່​ເຈົ້າ​ສຸລິຍະວົງສາ​ຂຶ້ນຄອງ​ລາດ ອານາຈັກ​ລ້ານ​ຊ້າງ ​ຢູ່​ໃນ​ຄວາມ​ສະຫງົບ​ປາດສະຈາກ​ເສິກ​ ທາງ​ເໜືອເສືອທາງ​ໃຕ້, ປະຊາຊົ​ນມີ​ຄວາມ​ຮົ່ມ​ເຢັນແລະຢູ່ເຢັນເປັນສຸກ, ການ​ສຶກສາ​ໄດ້​ຮັບ​ການ​ພັດທະນາ, ນັກປາດ​ບັນ​ດິດ, ຄຳ​ພີ​ດີກາ, ນິທານ​ພື້ນ​ເມືອງ, ເທບ​ນິຍາຍ, ຮີດຄອງ​ປະ​ເພນີ​ອັ​ນດີງາມ ທີ່​ສືບ​ທອດ​ມາ​ເຖິງ​ປັດຈຸ​ບັ​ນກໍ່​ເກີດ​ຂຶ້ນ​ໃ​ນສະ​ໄໝ​[[ເຈົ້າ​ສຸລິຍະ​ວົງສາ]]​ຄອງ​ເມືອງ; ​ເຮັດ​ໃຫ້​ຊາດ​ລາວ​ມີ​ມູນ​ເຊື້ອອັນ​ຈົບງາມ​ທາງ​ ດ້າ​ນຮີດຄອງ​, ປະເພນີ, ວັດທະນະທຳ, ​ເປັ​ນໄລຍະ​ຮຸ່ງ​ເຮືອງ​ເຫຼືອງ​ເຫຼື້ອມດ້າ​ນວັດທະນະທຳ​ທີ່​ໂດດ​ເດັ່​ນທີ່​ສຸດ. ​[[ເຈົ້າ​ສຸລິຍະ​ວົງສາ]] ​ໄດ້​ສິ້ນພະ​ຊົນ​ຊີບໃນ​ປີ 1695 ພາຍຫຼັງ​ຄອງ​ເມືອງ​ມາ​ໄດ້ 57 ປີ ລວມ ອາຍຸ​ໄດ້ 82 ປີ. ພາຍຫຼັງ​[[ເຈົ້າ​ສຸລິຍະ​ວົງສາ]]​ສິ້ນພະ​ຊົນຊີບ, [[ອານາຈັກ​ລ້າ​ນຊ້າງ]]​ໄດ້​ຕົກ​ເຂົ້າ​ສູ່​ວິ​ກິດ​ກາ​ນອັນ​ຮ້າຍ​ແຮງ​ອີກ​ເທື່ອ​ນຶ່ງ ​ເຊິ່ງກົກສາຍປາຍ​ເຫດ​ ແມ່ນຍ້ອນຜູ້​ຂຶ້ນປົກຄອງສ້າງບ້ານແປງ​ເມືອງ​ບໍ່​ແມ່ນເລືອດເນື້ອ​ເຊື້ອໄຂກະສັດ, ພຽງ​ແຕ່​ໄລຍະ 36 ປີ (1698—1734) ມີ​ການ​ອະພິ​ເສກ​ສາມັ​ນຊົນຂຶ້​ນເປັນ​ເຈົ້າ​ຊີວິດ​ເຖິງ 4 ອົງ ໝາຍ​ຄວາມ​ວ່າ 9 ປີ​ໃດ ປ່ຽນ​ຖ່າຍ​ເຈົ້າ​ຊີວິດ​ເທື່ອ​ນຶ່ງ ​ເຊິ່ງຜິດ​ກັບ​ກົດ​ມົນທຽນ​ ຂອງ​ສັກ​ດີນາ ສຳລັບ​ການ​ປົກຄອງ​ໃນ​ສະ​ໄໝ​ບູຮານ​ເພາະວ່າຕາມ​ກົດ​ມົນທຽນຂອງ​ສັກ​ດີ​ນາ​ ນັ້ນແມ່ນປະຕິບັດ ​ຕາມ​ລະບອບ​ລາຊະ​ທາຍາດ (ບິດາ ຕາ​ຍບຸດຂຶ້ນ​ແທນ) ແຕ່​[[ອານາຈັກ​ລ້າ​ນຊ້າງ]]​ມີ​ໄລຍະ​ນຶ່ງຂາດ​ຜູ້​ສືບ​ແທ​ນເຮັດ​ໃຫ້ ພວກ​ຂຸນນ​າງ​ທີ່​ບໍ່​ແມ່ນ​ເຊື້ອກະສັດ​ ຈິ່ງ​ຍາດ​ກັ​ນຂຶ້ນ​ເປັນ​ເຈົ້າ​ແຜ່​ນດິນ. ສະ​ນັ້ນຈິ່ງ​ເກີດ​ການ​ໂຄ່ນ​ລົ້ມ​ກັນ ຫຼື ກໍ່​ການ​ກະບົດ ຫຼື ​ແຍກ​ຕົວ​ເປັນ​ອິດສະຫຼະ ອັນ​ເປັ​ນເຫດ​ໃຫ້​ອາ​ນາຈັກລ້ານຊ້າງ​ ຖືກ​ແບ່ງ​ອອກ​ເປັນ​ສາມອານາຈັກ​ ຄື : ອານາຈັກ​ລ້ານ​ຊ້າງ​ວຽງ​ຈັນ, ອານາຈັກຫຼວງ​ພະ​ບາງ ​ແລະ ອານາຈັກ​ຈຳປາ​ສັກ. ==== ​ລາຊະການ​ເຈົ້າ​ອານຸວົງ ==== ເມື່ອ​ບ້າ​ນເມືອງ​ສູນເສຍ​ເອກກະລາດ ​ປະຊາຊົນ​ຕົກ​ເປັນ​ຂ້ອຍ​ຂ້າ​ມ້າ​ໃຊ້​ຂອງ​ຕ່າງ​ຊາດ (ສະຫຍາມ) ​ເຮັດ​ໃຫ້​ເຈົ້າ​ອະນຸວົງ ​ເກີດ​ຄວາມ​ຮູ້ສຶກ​ຢາກ​ກູ້​ຊາດຍາດແຜ່ນດິນກັບຄືນມາ ກູ້​ເອົາ​ອິດສະຫຼະພາບ​ຂອງ​ຊາວ​​ລ້າ​ນຊ້າງ​ວຽງຈັນກັບຄືນ​ມາ. ​ເພື່ອ​ກະກຽ​ມໃຫ້​ແກ່​ການ​ລຸກຂຶ້ນກູ້​ຊາດ​ຍາດແຜ່ນດິນ​ຄື​ນມາ, ພາຍຫຼັງ​ໄດ້​ຖືກ​ແຕ່ງ​ຕັ້ງ ຈາກ​ສະຫຍາມ​ໃຫ້​ເປັ​ນກະສັດ​ລ້າ​ນຊ້າງ​ວຽງ​ຈັນ, ​ເຈົ້າ​ອານຸວົງ​ ກໍ່ໄດ້​ດຳ​ເນີນ​ພາລະກິດ​ອັນສຳຄັນ​ຫຼາຍ​ປະການ​ ເຊັ່ນ: ​'''ດ້າ​ນການ​ເມືອງ:''' ​ໄດ້​ຕິດຕາມ​ຂະ​ບວນກາ​ນຕໍ່​ສູ້​ຂອງ​ປະຊາຊົນ​ຢູ່​ໃນ​ແຕ່ລະ​ທ້ອງ​ຖິ່ນ ຄື : ຢູ່​ຈຳປາ​ສັກ ພາຍ​ໃຕ້​ກາ​ນນຳພາ​ຂອງ​ອ້າຍ​ຊຽງ​ແກ້ວ ຢູ່​ເມືອງ​ໂຂງ; ການ​ຕໍ່​ສູ້​ ຂອງ​ເຈົ້າ​ໂອ, ເຈົ້າ​ອິນ ຢູ່​ອັດ​ຕະປື; ສ່ວນຢູ່​ພາກ​ເໜືອ ພາກ​ກາງ ກໍ່​ມີ​ຂະ​ບວນຂອງ​ປະຊາຊົນ​ທີ່​ບໍ່ພໍ​ໃຈ​ກັບ​ສັກ​ດີ​ນາ​ທ້ອງ​ຖິ່ນ ​ໄດ້​ລຸກຂຶ້ນ​ແບບ​ກະ​ແຈກ​ກະຈາຍ; ຢູ່​ນະຄອນ​ພະນົມ​ກໍ່​ປ່າວປະກາດ​ແຍກ​ຕົວ​ບໍ່​ຂຶ້ນກັບ​ບາງກອກ; ​ໄດ້​ປັບປຸງ​ການ​ປົກຄອງ​ໃນ 79 ຫົວ​ເມືອງ ທີ່​ຂຶ້ນກັບ, ​ໄດ້​ໄປ​ພົບ​ກັບ​ເຈົ້າ​ເມືອງ​ທີ່​ເຂົ້າ​ໃຈ​ກັນດີຢູ່​ນະຄອ​ນພະນົມ, ມຸກດາ​ຫານ, ​ໄດ້​ແຕ່ງ​ໃຫ້​​ເຈົ້າລາຊະບຸດ​ໂຍ້ ​ໄປ​ເປັນ​ຜູ້​ປົກຄອງ​ຈຳປາ​ສັກ, ​ໄດ້​ນຳ​​ເອົາເຮືອ​ຄຳ, ນຳ​ເອົາຊ້າງ 7 ສອກ ​ແລະ ຂອງຂວັ​ນອື່ນ ໆ​ ໄປ​ມອບ​ຖວາຍ ​ແດ່ເຈົ້າ​ມັ​ນທາຕຸ​ລາດ ອານາຈັກ​ລ້ານຊ້າງ​ຫຼວງ​ພະ​ບາງ ​ເພື່ອ​ໃຫ້​ຫຼົງ​ລືມຄວາມ​ເກົ່າ​ຄວາມ​ຫຼັງ​ເພື່ອ​ພ້ອມ​ກັນ​ຕໍ່​ສູ້ ຍາດເອົາ​ແຜ່ນດິ​ນຄືນ​ມາ. '''ດ້າ​ນການ​ສ້າງສາ:''' ​ເຈົ້າ​ອານຸວົງ​ ໄດ້​ນຳພາ​ປະຊາຊົນສ້າງ​ລາຊະ​ວັງ, ສ້າງແລະປະຕິສັງຂອນ​ວັດວາອາ​ຮາມ​ຂຶ້ນຫຼາຍ​ແຫ່ງ​ຄື: ວັດ​ສີສະ​​ເກດ, ປັບປຸງ​ເມືອງ​[[ໜອງ​ຄາຍ]], ສ້າງ[[​ຫໍພະ​ແກ້ວ|ຫໍພະແກ້ວ]]​ຂຶ້ນຢູ່​ວັດ​ຊ້າງ​ເຜືອກ [[ສີ​ຊຽງ​ໃໝ່]], ລົງ​ໄປ​ສະຫຼອງ​ຂົວ ​ແລະ ເຂົ້າ​ຮ່ວມ​ງາ​ນນະມັດສະການ​ທາດ​ພະນົມ, ສ້າງ​ຂົວ​ຂ້າມ[[ແມ່ນ້ຳຂອງ​]]​ມາ​ສູ່​ວັດ​ອຸບ​ມຸງ. '''ດ້ານ​ການ​ທະຫານ:''' ​ໄດ້​ປັບປຸງ​ກອງທັບ​ບັນດາ​ຫົວ​ເມືອງ​ໃຫ້​ເຂັ້ມ​ແຂງ. '''ດ້ານການ​ຕ່າງປະ​ເທດ:''' ​ເຈົ້າ​ອານຸວົງ​ ພະຍາຍາມ​ໃກ້ຊິດ ​ກັບ​ກະສັດສະຫຍາມ ​ແລະ ​ໄດ້​ຊ່ວຍ​ສະຫຍາມ​ຍົກ​ທັບ​ໄປ​ຕີ​ພະມ້າ​ ຈົນ​ໄດ້​ຮັບ​​ໄຊຊະນະ ໃ​ນຂະນະ​ທີ່​ກອງທັບ​ສະຫຍາມ​ ໄດ້​ກັບ​ມາ​ດ້ວຍ​ມື​ເປົ່າ ​ແລະ​ ເສຍ​ໄຊ​ແກ່​ພະມ້າ ​ເຊິ່ງ​ໄດ້​ສ້າງ​ຄວາມ​ໄວ້​ເນື້ອ​ເຊື່ອ​ໃຈ​ກັບ​ສະຫຍາມ. ເຈົ້າ​ອານຸວົງ ​ມີ​ນະ​ໂຍບາຍພາຍ​ໃນ ​ແລະ ພາຍນ​ອກ​ຢ່າງ​ຈະ​ແຈ້ງ; ​ໃນນັ້ນ ​ມີ​ກາ​ນພົວພັນກັບ​ອານາ​ມ (ດ້າຍ​ຫວຽດ ຫຼື ຫວຽດນາມ​ໃນປະຈຸ​ບັນ). ​ເມື່ອກະກຽມ​ກຳລັງ​ພຽງພໍ​ແລ້ວ​ກໍ່​ໄດ້ ​ໂອກາດ​ລົງ​ໄປ​ປົງ​ພະສົບຂອງພະບາດສົມເດັດ​ພະພຸດທະ​ເລີດ​ຫຼ້າ​ນະພາ​ໄລ (ລາຊະການ ​ທີ 2) ຂອງສະຫຍາມ​. ໃນໂອກາດນີ້ ເຈົ້າ​ອານຸວົງ​ໄດ້​ຂໍ​ເອົາ​ຄົນ​ລາວ​ທີ່​ຖືກ​ກວາດ​ຕ້ອນ ໄປ​ໃນ​ເມື່ອ​ກ່ອນກັບ​ຄືນ, ຂໍ​ເອົາ​ນາງ​ສະໜົມ​ລາວ, ຂໍ​​ເອົາເຈົ້າ​ຍິງ​ດວງ​ຄຳ ພະຂະນິດຖະພະຄິນີອອກ​ຈາກ​ວັງ​ຄືນ​ມາ. ​ແຕ່​ບໍ່​ເປັນຈັ່ງ​ບຸນ ເພາະ​ອົງຜູ້​ຂຶ້ນຄອງ​ລາດ​ແທນ ​ພະບາດສົມເດັດພະພຸດທະ​ເລີດ​ຫຼ້ານ​ະພາ​ໄລ ນັ້ນ ​ບໍ່​ແມ່ນ​ອົງຜູ້​ສືບ​ທອດ​ຕາມ​ແຜນ ​ເພາະ​ຊົງຖືກ​ໄປ​ຜະໜວດ​ຍ້ອ​ນ ກາ​ນຊ່ວງ​ຊີງ​ອຳນາດ​ກັນໃນວັງ. ຜູ້​ທີ່ກຳ​ອຳນາດ​ພັດແມ່ນຜູ້​ທີ່​ຂັດ​ໃຈ​ກັບ​ເຈົ້າ​ອານຸວົງ​ມາ​ຕະຫຼອດ ສະ​ນັ້ນ ຈິ່ງ​ບໍ່​ຍອມ​ໃຫ້​ເຈົ້າ​ອານຸວົງ​ໄດ້​ຈັກຢ່າງ. ຄວາມຄຽດ​​ແຄ້ນຂອງ​ເຈົ້າ​ອານຸວົງ​ ທີ່​ມີ​ຕໍ່​ສະຫຍາມ​ນັບ​ມື້​ເພີ່ມ​ທະວີ​ຂຶ້ນ. ດັ່ງນັ້ນ ເຈົ້າ​ອານຸວົງ​ ຈິ່ງ​ໄດ້​ຊົງຕັດສິນ​ໃຈ​ລຸກຂຶ້ນຕໍ່​ສູ້​ເພື່ອ​ອິດສະຫຼະພາບ ​ແຕ່​ຍ້ອ​ນການກະກຽມ​ ແລະ ການສ້າງ​ກຳລັງ​ບໍ່​ທັນ​ດີ, ພາຍ​ໃນ​ບໍ່​ທັນ​ເຂັ້ມ​ແຂງ, ການຊັ່ງຊາ​ກຳລັງ​ກໍ່​ຜິດ​ໂຕ​ນກັນຫຼາຍ, ຝ່າຍ​ລາວ​ມີ​ທະຫານພຽງ​ແຕ່ 7 ໝື່ນຄົນ ​ພາຫະນະເສິກ​ສົງ​ຄາມ​ກໍ່​ຫຼ້າ​ສະ​ໄໝ ມີ​ແຕ່​ຫອກ​ແຕ່​ດາບ, ​ໃຊ້​ຊ້າງ​, ​ໃຊ້​ມ້າ ​ແລະ ງົວ​ກວຽນ. ກົງກັນ ຂ້າມ​ຝ່າຍ​ສະຫຍາມ​ມີ​ທະຫານ 1 ​ແສນ 7 ໝື່​ນຄົນ, ມີ​ອາວຸດ​ທັ​ນສະ​ໄໝ: (ປືນໃຫຍ່, ປືນ ​ເຫຼັກ​ຍາວ) ມີ​ລົດ​ລາກ​ແກ່​ຈຳນວນນຶ່ງ. ສະນັ້ນ, ຈິ່ງ​ພາ​ໃຫ້ການຕໍ່​ສູ້​ຂອງ​ເຈົ້າອານຸວົງ​ ບໍ່​ເປັນ​ຜົນສຳ​ເລັດ, ນະຄອນວຽງ​ຈັນ ​ກໍ່​ຖືກ​ກອງ​ທະຫານສະຫຍາມ​ມາ​ຍຶດ​ເອົາ ແລະ ທຳລາຍ​ທຸກສິ່ງ​ທຸກ​ຢ່າງ​ບໍ່​ໃຫ້​ເຫຼືອຫຍັງ, ​ເຈົ້າ​ອານຸວົງ​ກໍ່​ຖືກ​ຈັບໃສ່ກົງເຫຼັກ​ໄປ​ທໍລະມານ​ຢ່າງ​ປ່າ​ເຖື່ອນ​ຢູ່​ບາງກອກ ແລະ ຊົງສຸລະຄົດ​ຢູ່​ທີ່ນັ້ນ. ສຳລັບ​ຜູ້​ທີ່ເປັນ ​ເລືອດເນື້ອເຊື້ອໄຂ​ເຈົ້າ​ວຽງ​ຈັ​ນ ທັງ​ໝົດ​ກໍ່​ຖືກ​ດັບສູນ ດ້ວຍຮູບ​ການທໍລະມານຮ່າງກາຍ ຫຼື ຂ້າ​ຖິ້ມ. ສ່ວນບຸກຄົນທີ່ຮອງ​ລົງ​ມາ​ກໍ່​ຖືກ​ເຮັດ​ໃຫ້​ເສຍກຽດ​ເສຍ​ສັກ​ສີ, ສຳລັບ​ປະຊາຊົນກໍ່​ຖືກ​ກວາດ​ຕ້ອນລົງ​ໄປ​ບາງກອກ​ ​ແລະ ຖືກ​​ໃຊ້​ງານ​ຢ່າງ​ໜັກ​ ໃນ​ຖານະເປັນສະ​ເລີຍ​ເສິກ, ​ເປັນຂ້ອຍ​ຂ້າ​ມ້າ​​ໃຊ້​ໃຫ້​ ພວກ​ຂຸນນ​າງ​ສັກ​ດີ​ນາສະຫຍາມ. ສຳລັບ​ຕົວ​ເມືອງ​ວຽງ​ຈັນກໍ່​ຖືກຂຸນເສິກ​ສະຫຍາມ ​ສັ່ງ​ໃຫ້​ກອງ​ທະຫານ ​ຕັດ​ກົກ​ໄມ້​ທັງ​ໝົດ ແລະ ຈູດ​ເຜົາ​ທຳລາຍ, ປຸ້ນ​ເອົາ​ຊັບ​ສົມບັດ​ຂອງ​ປະຊາຊົ​ນແບບໂຈນ 500 ​ໂດຍ​ເຈຕະນາ​​ເຮັດໃຫ້​ວຽງ​ຈັນ ​ເປັນເມືອງ​ຮ້າງ​ບໍ່​ສາມາດ​ຢູ່​ໄດ້ ບໍ່​ໃຫ້​ຟື້ນຟູ​ເປັນຕົວ​ເມືອງ​ໄດ້​ອີກ. [[ອານາຈັກ​ລ້າ​ນຊ້າງ]]​ວຽງ​ຈັນ ​ໄດ້​ຖືກຫຼຸດ​ຖານະ​ຈາກ​ເປັ​ນ ອານາຈັກໜຶ່ງ​ລົງ​ມາ​ເປັນ​ແຄວ້​ນໜຶ່ງ​ຂອງ​ສະຫຍາມ​​ໂດຍມີ​ສຳນັກງານ ​ຕັ້ງ​ຢູ່​ໜອງ​ຄາຍ ຕໍ່​ມາ​ກໍ່​ໄປ​ຕັ້ງ​ຢູ່ ​ອຸດອນທານີ, ວຽງ​ຈັນທີ່​ເຄີຍສວຍສົດງົດງາມ​ກໍກັບກາຍ​ເປັນເມືອງ​ຮ້າງ 60 ກວ່າ​ປີ. ເຖິງ​ວ່າກາ​ນຕໍ່​ສູ້​ກູ້​ແຜ່ນດິນ​ຄືນ​ຂອງ ​ເຈົ້າ​ອານຸວົງ ​ບໍ່​ເປັນຜົນສຳ​ເລັດ​ກໍ່ຕາມ ​ແຕ່​ມັ​ນກໍ່​ມີ​ຄວາມ​ໝາຍປະຫວັດສາດ ອັ​ນເລິກ​ເຊິ່ງຊຶ່ງ​ສະ​ແດງ​ໃຫ້​ເຫັນເຖິງ​ມູ​ນເຊື້ອຕໍ່​ສູ້​ອັນ ເດັດດ່ຽວ​ກ້າຫານ ​ບໍ່​ຍອມ​ຈຳນົນຂອງ​ຄົ​ນລາວ​ ໃຕ້​ກາ​ນນຳພາ​ຂອງ​ເຈົ້າ​ອານຸວົງ, ມູນ​ເຊື້ອ ດັ່ງກ່າວ ຖືກຝັງ​ເລິກ​ຢູ່​ໃນ​ຈິດ​ໃຈ​ຂອງ​ຄົ​ນລາວ​ທຸກ​ຄົນ ​ບໍ່​ວ່າຈະ​ເປັນ​ຄົ​ນເຊື້ອຊາດ​ລາວ​ຢູ່​ຝັ່ງ​ຊ້າຍ, ກໍ​ຄືຝັ່ງ​ຂວາ​ຂອງ​[[ແມ່ນ້ຳຂອງ​]]​ຕ່າງ​ກໍ່​ຈົດ​ຈຳ​ມູນເຊື້ອດັ່ງກ່າວໄວ້​ຕະຫຼອດ​ມາ ​ແລະ​ ໄດ້​ສືບຕໍ່​ກາ​ນຕໍ່​ສູ້​ໃນຮູບ​ການໃໝ່ເປັ​ນຕົ້ນ ແມ່​ນຊາວ​ອີສານຂອງ​ໄທ ​ໄດ້​ພາກັນແຕ່ງ​ກາບ​ກອນ, ວັນນະຄະດີ, ສ້າງເປັ​ນໜັງສື​ອິນຕົກ ​ເພື່ອຄັດຄ້າ​ນຕ້ານຢັ​ນການສັກ​ລາຍ ​​ເອົາ​ຄົນລາວ​ອີສານເປັນສັນຊາດ​ໄທ; ​ເປັນຄຳປິດສະໜາ ​ແລະ ມີ​ຄຳ​ເວົ້າ​ທີ່​ວ່າ: “ໝາກ​ຟັກ, ໝາກອຶ ຢູ່ດີໆ​ຈະ​ກາຍ​ເປັນຊ້າງ​ເປັນ​ມ້າ​ໄດ້​ແນວ​ໃດ, ຄວາຍ​ເຖິກຄວາຍ​ດ່ອນ ​ແລະ ໝູ​ດ່ອນ ​ຢູ່ດີໆ​ຈະ​ກາຍ​ເປັນຍັກ​ກິນຄົນໄດ້​ແນວ​ໃດ, ຄົ​ນລາວ​ ຢູ່ດີໆ​ຈະ​ກາຍ​ເປັນໄທ​ໄດ້​ແນວ​ໃດ”, ນອກນັ້ນ ​ກໍ​ມີ​ຈົດໝາຍ “ສານລືບ​ພະ​ສູນ” ແລະ ອື່ນໆ... ຂະບວນການຕໍ່​ສູ້​ຕ້ານສະຫຍາມ ​ເພື່ອ​ກູ້​ແຜ່ນດິ​ນຄືນຂອງ ເຈົ້າ​ອານຸວົງ ​ໄດ້​ເຮັດໃຫ້​ລັດທິ​ຮັກ​ຊາດ​ອັນດູດ​ດື່ມ​ເຂັ້ມ​ຂຸ້ນຂຶ້ນ, ຊື່​ສຽງ​ຂອງນັກ​ຮົບວິລະ​ຊົນ​ທີ່​​ເຂົ້າຮ່ວມ​ການ​ຕໍ່​ສູ້​ຄັ້ງນັ້ນ​ເຊັ່ນ: ເຈົ້າ​ສຸ​ກກະສານ​, ເຈົ້າ​ລາຊະວົງ, ເຈົ້າ​ລາຊະບຸດ, ພະຍາ​ນາ​ລີ, ພະຍາ​ໄກ​ສົງຄາມ ​ແລະ ຜູ້​ອື່ນ ໆ ໄດ້​ຖືກຈົດ​ບັນທຶກ​ໄວ້ໃນປຶ້ມຄຳ​ປະຫວັດສາດ ເຊິ່ງຄົນລາວ ​ບໍ່ຫຼົງລືມ​ໄດ້​. ສັງ​ຮວມ​ແລ້ວ ​ໄລຍະລາວ​ ຕົກ​ເປັ​ນເມືອງ​ສ່ວຍ ​ແລະ ເມືອງ​ຂຶ້ນຂອງ​ສະຫຍາມຮ້ອຍ​ກວ່າ​ປີ, ​ເປັນໄລຍະທີ່​ນະຄອນວຽງ​ຈັນ ​ຫງ່ວມ​ເຫງົາເສົ້າໝອງ ​ແລະ ສູນເສຍນ້ຳຕາ ບ້າ​ນເມືອງ​ອັນ​ສວຍສົດງົດ​ງາມຮຸ່ງເຮືອງເຫຼືອງເຫຼື້ອມ​ທີ່​ບັນພະ​ບູລຸດ​ເຮົາ​ສ້າງ​ໄວ້​ເກືອບ 500 ປີ​ກ່ອນນັ້ນ ​ເກືອບຈະ​ບໍ່​ຍັງ​ເຫຼືອ​ແມ່​ນແຕ່ຮ່ອງຮອຍ. ຄວາມ​​ໂຫດຮ້າຍ ​ປ່າ​ເຖື່ອນໃນ​ກາ​ນທຳລາຍ​ລ້າງຜາ​ນຂອງ​ສະຫຍາມ​ທີ່​ມີ​ຕໍ່​ລາວເວລາ​​ໃດ​ກໍ່​ຍັງ​ຝັງ​ເລິກ​ຢູ່​ໃນ ດວງຈິດດວງ​ໃຈ​ຂອງ​ຄົນລາວ​ຕະຫຼອດ​ມາ. ພາຍຫຼັງ​ ເຈົ້າ​ອະນຸວົງ ​ ຖືກ​ປະຫານຊີວິດ​ດ້ວຍ​ການທໍລະມານຮ່າງກາຍ​ອັນປ່າ​ເຖື່ອນ​ແລ້ວ​ ກໍ່​ຍັງເກີດ​ມີ​ຂະ​ບວນການຕ້ານ​ສະຫຍາມ​ເຊັ່ນ: “​ເສິກ​ສາມ​ໂບກ (ນ້ຳ​ພອງ ຈັງຫວັດຂອນແກ່ນ) 1893”, ຂະ​ບວນການຕໍ່​ສູ້​ຂອງເຈົ້າຟ້າ​ຂາວ ຍາດພີ່ນ້ອງ​ຂອງ ​ເຈົ້າ​ລາຊະ​ດາ​ ໃນເຈົ້າ​ເມືອງ​ຈຳປາ​ສັກ, ພະຍາອຸທຸມພອນ ​ເຈົ້າ​ເມືອງ​ອຸທຸມພອນ, ພະຍາ​ສ້າງ​ດີ ​ເຈົ້າ​ເມືອງ​ອັດ​ຕະປື ແລະ ຂະ​ບວນການ ​ຕໍ່​ສູ້​ອື່ນໆ ທີ່ໄດ້​ປະ​ຮ່ອງຮອຍ​ແຫ່ງ​ການ​ຕໍ່​ສູ້​ໄວ້​ ເຊິ່ງມູ​ນເຊື້ອຕໍ່​ສູ້ນັ້ນ ​ໄດ້​ລຸກ​ເປັນໄຟ​ໃນສະໄໝ​ຝຣັ່ງ​ມາ​ປົກຄອງ. '''ລາຊະວົງຕະກູນຟູ(ຊົນເຜົ່າຈີນຫໍໍ້)'''ປະຫວັດສາດພາກເໜືອສຸຸດຂອງປະເທດລາວ. ປະມານສະຕະວັັັັດທີ່ສີີບແປດ. ຈາກປະມານປີ1760ເຖິງປີ1967.ລາຊະວົງຟູ ໄດ້ປົກຄອງພາກເໜືອສຸດຂອງປະເທດລາວ ປະມານ200ກ່ວາປີ. ໃນປະຫວັດສາດສະໄໝໃໝ່ຂອງລາວ,ມີລາຊະວົົງຟູູູທີ່ປົກຄອງບັນດາແຂວງພາກເໜືອສຸຸດແຂວງຜົ້ງສາລີແຂວງຫຼວງນໍ້າທາແຂວງອຸດົມໄຊຢຸນນານພາກໃຕ້ສຸດ(ປະເທດຈີນ)ແລະເຂດອ້ອມແອ້ມປະມານສອງຮ້ອຍກ່ວາປີ.ພະຍາຟູແມ່ນທູດພິເສດທີ່ສົ່ງໂດຍລາຊະວົງຊິງ(ປະເທດຈີນ清朝)ໄປໄທ,ມຽນມາແລະລາວ.ພະຍາຟູໄດ້ພາລູກນ້ອງທະຫານໄປຕັ້ງຖິ່ນຖານຢູ່ ແຂວງຜົ້ງສາລີີີຈັດຕັັ້ັັ້ງຂຶ້ນການບໍລິຫານແລະຕັັ້ງ ຊື່ຂື້ນລາຊະວົົງຟູເປັນເຈົ້າຟູ. ຢູ່ປະເທດລາວກໍ່ໃສ່ຊື່ວ່າພະຍາຊົມພູ ເມື່ອປະມານຫນຶ່ງພັນກວ່າປີກໍ່ມີຄົນຈີນຫໍ້ມາຮອດພາກເໜືອຂອງປະເທດລາວແລະເຂດອ້ອມແອ້ມແຕ່ບໍ່ມີຜູ້ໃດປົກຄອງມາກ່ອນມີແຕ່ຕະກູນຟູ ໄດ້ສ້າງຕັ້ງການບໍລິຫານແລະຄຸ້ມຄອງຢູ່ພາກເໜືອຂອງປະເທດລາວແລະເຂດອ້ອມແອ້ມປະມານ200ກ່ວາປີ. === ສະໄໝຕົກເປັນຫົວເມືອງຂຶ້ນ ປະກາດເອກະລາດ ແລະ ສົງຄາມກາງເມືອງ === ໄລຍະ 60 ປີ ທີ່​ລາວ​ເປັນ​ເມືອງ​ຂຶ້ນຝຣັ່ງ ພາຍຫຼັງ​ໄດ້​ຍຶດ​ເອົາ 12 ຈຸ​ໄທ, ອານາ​ມ, ​ໂກ​ແຊງ​ຊິນ ​ແລະ ກຳປູ​ເຈຍ​ ໄດ້​ແລ້ວ ​ຝຣັ່ງ​ກໍ່​ໄດ້​ມາ​ຍຶດ​ເອົາ​ລາວ ​ໃນ​ປີ 1893 ​ໂດຍ​ໄລ່​ສະຫຍາມ​ອອກຈາກ​ລາວ, ​ເຊັນ​ສັນຍາ​ແບ່ງ​​ເຂດ​ປົກຄອງ​ ລະຫວ່າງ​ ຝຣັ່ງ ​ແລະ ສະຫຍາມ ​ໂດຍ​ໃຫ້​ດິນ​ແດນ​ຝັ່ງ​ຊ້າຍ​ ຂອງ​[[ແມ່ນ້ຳຂອງ​]]​ ເປັນ​ຂອງ​ຝຣັ່ງ ​ແລະ ຝັງ​ຂວາ ​ເປັນຂອງ​ສະຫຍາມ​ ໃນວັນທີ 3/10/1893, ເຮັດ​ໃຫ້​ດິນ​ແດ​ນຂອງ​ລາວ​ຫຼາຍ​ກວ່າ​ເຄິ່ງນຶ່ງຖືກ​ສູນ​ເສຍ​ ​ແລະ ຕົກເປັນ​ຂອງ​ສະຫຍາມ ​ອັນ​ສ້າງ​ຄວາມ​ເຈັບ​ປວດ​ ໃຫ້​ກັບປະຊາຊົນ​ລາວຢ່າງບໍ່​ມີ​ວັນ​ລືມ. ພາຍຫຼັງ​ໄດ້​ ເຊັນ​ສັນຍາ ​ແບ່ງ​ເຂດ​ແດນ​ກັບສະຫຍາມ​ແລ້ວ ຝຣັ່ງກໍ່​ຈັດ​ລະບຽບ​ການ​ປົກຄອງ​ຂຶ້ນຢູ່​ລາວ ຕາມ​ແບບ​ສະບັບ​ຂອງ​ສະຫຍາມ​ໂດຍ​ ແບ່ງ​ເປັນ 10 ​ແຂວງ ​​ແລະ ​ຖື​ເອົາ​ວຽງ​ຈັນ​ ເປັນ​ທີ່​ຕັ້ງຂອງ​ສຳນັກງານ​ ສຳລັບ​ຂ້າ​ຫຼວງ​ໃຫຍ່​ປະຈຳ​ລາວ, ​ເອົາ​ຄົນ​ຝຣັ່ງ​ເປັນ​ເຈົ້າ​ແຂວງ ສ່ວນ​ເຈົ້າ​ເມືອງ ຕາ​ແສງ ​ແລະ ນາຍບ້າ​ນນັ້ນປະ​ໃຫ້​ຄົ​ນລາວ​ ເປັ​ນເອງ​ເພື່ອ​ເກັບ​ສ່ວຍ​ຈາກປະຊາຊົນ, ​ເກ​​ນເອົາຄົນ​ໄປ​ອອກ​ແຮງ​ງານ​ ໂດຍ​ວາງ​ລະບຽບ​ການ​ອອກ​ຄື: ຜູ້​ຊາຍ​ອາຍຸ 18 ປີ​ ຂຶ້ນ​ໄປ​ຕ້ອງ​ໄດ້​​ເສຍສ່ວຍ​​ໄຖ່​ການ​ໄປ​ເຮັດ​ວຽກ 15 ວັ​ນ ໃນ 1 ປີ ​ໂດຍບໍ່​ມີຄ່າ​ຕອບ​ແທນ​ແຮງ​ງານ​ແຕ່​ຢ່າງ​ໃດ, ພວກ​ເຂົາ​ໄດ້​ຕັດ​ເອົາ​ໄມ້​ເນື້ອດີ, ຂຸດ​ເອົາ​ແຮ່​ທາດ ຈຳນວນ​ໜຶ່ງ​ກັບ​ຄື​ນເມືອ​ສ້າງ​ຄວາມ​ຮັ່ງມີ​ໃຫ້​ປະ​ເທດ​ແມ່, ສ້າງ​ໂຮງຮຽ​ນຈຳນວນ​ໜຶ່ງ​ເພື່ອ​ລູກ​ຫຼານ​ຂອງ​ເຂົາ ​ແລະ ລູກ​ຫຼານ​ຂອງ​ຄົ​ນລາວ​ທີ່​ເຮັດ​ກາ​ນນຳ​ຝຣັ່ງ, ​ສ້າງໂຮງໝໍ​ ໃ​ນເມືອງ​ຈຳນວນໜຶ່ງ ​ເພື່ອ​ປິ່ນປົວ​ເຂົາ​ເອງ ​ແລະ ສ້າງ​ຖະ​ໜົນ ຫົນທາງ​ຈຳນວ​ນໜຶ່ງ ​ໂດຍ​ເກນ​ເອົາ​ແຮງ​ງາ​ນຂອງ​ປະຊາຊົນ ​ໄປ​ເຮັດ​ເພື່ອ​​ຂົນ​ສົ່ງ​ສິນຄ້າ​​ສຳລັບ​ພວກ​ເຂົາ. ຢູ່​ໃຕ້​ແອກ​ປົກຄອງ​ຂອງຝຣັ່ງ ​ໄດ້​ເກີດ​ມີ​ໄພພິບັດ​ໃຫຍ່ 4 ປະການທີ່​ຂົ່ມ​ຂູ່​ຊີວິດ​ຂອງ​ຄົ​ນລາວ​ເຊັ່ນ: ​ໄພ​ແຫ່ງ​ຄວາ​ມອຶດ​ຫິວ, ​ໄພ​ແຫ່ງ​ຄວາມ​ກືກ​ໜັງສື, ​ໄພ​ແຫ່ງ​ໂລກລະບາດ​ບໍ່​ມີ​ຢຸກຢາ​ປິ່ນປົວ ​ແລະ ​ໄພ​ແຫ່ງ​ຄວາມ​​ໂງ່​ຈ້າ​ຫຼ້າຫຼັງ ​ແລະ ຄວາມ​ຕ່ຳ​ຕ້ອຍສູນ​ເສຍ​ອິດສະຫຼະພາບ ​ແຫ່ງ​ຄວາມ​ເປັນ​ຄົນຍ້ອນ​ປະ​ເທດ​ຊາດ​ສູນ​ເສຍ​ເອກະລາດ. ຕໍ່ໜ້າ​ສະພາບ​ການ​ດັ່ງກ່າວ​ ໂດຍ​ເສີມ​ຂະຫຍາຍ​ມູນ​ເຊື້ອ​ແຫ່ງ​ ການຕໍ່​ສູ້​ໃ​ນການ​ສ້າງ​ຊາດ ​ແລະ ປົກ​ປັກ​ຮັກສາ​ຊາດ ຂອງ​ບັນດາ​ ບັນພະ​ບູລຸດຕົນເປັນ​ຕົ້ນ ແມ່​ນກາ​ນນຳພາ​ຕໍ່​ສູ້​ບໍ່​ຍອມ​ຈຳນົນ​ຂອງ​ເຈົ້າ​ອານຸວົງ ​ແລະ ​ເຈົ້າ​ລາຊະວົງ ທີ່​ໄດ້​ຕໍ່​ສູ້ ກັບ​ສັດຕູ​ຈົນ​ເຖິງ​ຢາດ​ເລືອດ ຢາດ​ສຸດ​ທ້າຍນັ້ນ ປະຊາຊົນ​ລາວ​ ບັນດາ​ເຜົ່າໄດ້​ຕໍ່​ສູ້​ ກັບ​ລັດທິ​ລ່າ​ເມືອງ​ຂຶ້ນ​ແບບ​ເກົ່າ ດ້ວຍ​ຫຼາຍ​ຮູບ​ການ ນັບ​ແຕ່​ຫຼົບຫຼີກ ​ບໍ່​ໄປ​ເຮັດ​ການ 15 ວັນ, ຫຼົບ​ຫຼີກ​ບໍ່​ເສຍ​ສ່ວຍ​ໄຖ່​ການ ຫຼື ​ໄປ​ເຮັດ​ການ ກໍ​ເຮັດ​ແບບ​​ແປະໆ​ບາງໆ ຫຼື ມ້າງ​ເຄື່ອງ​ຈັກ​ເຄື່ອງ​ລານ. ຈາກ​ຮູບ​ກາ​ນຕໍ່​ສູ້​ເຫຼົ່າ​ນີ້ກໍ່​​ເກີດມີ​ ການ​ຕໍ່​ສູ້​ເປັນ​ກຸ່ມ ​ກ້ອນ​ຈົ​ນເກີດ​ມີ​ຂະ​ບວນການ​ໃຫຍ່​ເຊັ່ນ: ກາ​ນຕໍ່​ສູ້​ຂອງ​ປະຊາຊົນ​ຊາວ​ສະຫວັນນ​ະ​ເຂດ ພາຍ​ໃຕ້​ກາ​ນຳພາ​ຂອງ​ ພໍ່​ກະ​ດວດ, ຂະ​ບວນການ​ຕໍ່​ສູ້​ຂອງ​ເຜົ່າ​ມົ້ງ ຢູ່​ແຂວງ​ຫົວພັນ ​ແລະ ​ແຂວງ​ຊຽງ​ຂວາງ ​ນຳໂດຍ ​ເຈົ້າຟ້າ​ປັດ​ໄຈ​, ຂະ​ບວນການ​ຕໍ່​ສູ້​ຂອງ​ເຜົ່າ​ລື້ ນຳໂດຍ​ ເຈົ້າຟ້າ​ເມືອງ​ສິງ ແລະ ຂະ​ບວນການ​ຕໍ່​ສູ້​ຂອງ​ຊົນ​ເຜົ່າ​ລາວ​ເທິງ ຢູ່​ພາກ​ໃຕ້ ນຳໂດຍ​ ອົງ​ແກ້ວ-ອົງ​ກົມມະ​ດຳ​. ພາຍຫຼັງ​ມີ​ພັກ​ກອມ​ມູນິ​ດອິນດູຈີນນຳພາ (1930) ​ເຮັດ​​ໃຫ້ການ​ຕໍ່​ສູ້​ທີ່​ໄຮ້​ທິດ​ທາງ​ໃນ​ເມື່ອ​ກ່ອນນັ້ນ ​ໄດ້​ຫັ​ນມາ​ສູ່​ການ​ຕໍ່​ສູ້​ທີ່​ມີ​ທິດ​ທາງ, ມີ​ຈຸດໝາຍ​ປາຍທາງ, ມີ​ການຈຳ​ແ​ນກມິດ-ສັດຕູ​ຢ່າງ​ຈະ​ແຈ້ງ ອັນ​ໄດ້​ເຮັດ​ໃຫ້ການ​ຕໍ່​ສູ້​ຂອງ​ປະຊາຊົນ​ລາວ​ບັນດາ​ເຜົ່າ​ເຕີບ​ໃຫຍ່​ຂຶ້ນ​ເປັ​ນລຳດັບ ​ແລະ ຍາດ​ເອົາ​ໄຊຊະນະ​ມາ​ໄດ້​ຢ່າງ​ຕໍ່​ເນື່ອງ. ປີ 1934 ​ໄດ້​ມີ​ກອງ​ປະຊຸມ​ຄັ້ງ​ທຳ​ອິດ ​ເພື່ອ​ຈັດ​ຕັ້ງ​ ຄະນະ​ພັກ​ແຄວ້ນ​ລາວ​ຂຶ້ນ ຢູ່​ດອນ​ຊິງ​ຊູ້ນະຄອນຫຼວງ​ວຽງ​ຈັນ ​ເຮັດ​ໃຫ້ກາ​ນນຳພາ​ ການ​ຕໍ່​ສູ້​ຕ້ານ​ລັດທິ​ລ່າ​ເມືອງ​ຂຶ້ນ​ແບບ​ເກົ່າ ນັບ​ມື້ນັບຂະຫຍາຍຕົວ. ບັນດາ​ເຫດການ ​ທີ່​ເປັນ​ຂີດ​ໝາຍ​ ທາງ​ປະຫວັດສາດ ໃນ​ພາລະກິດ​ຕໍ່ຕ້ານ​ກັບ​ ລັດທິ​ລ່າ​ເມືອງ​ຂຶ້​ນແບບເກົ່າ​ ອັນໄດ້​ແກ່​ກາ​ນລຸກ​ຮື້ຂຶ້ນ ຢຶດ​ເອົາ​ອຳນາດ​ການ​ປົກຄອງ​ຢູ່​ວຽງ​ຈັນ ໃນ​ວັ​ນທີ 23 ສິງຫາ 1945 ​ໄດ້​ນຳ​ໄປ​ສູ່​ ການ​ປະກາດ​ເອກະລາດ 12 ຕຸລາ ​ໃນປີ​ດຽວ​ກັນ, ສ້າງ​ຕັ້ງ​ລັດຖະບານ​ລາວ​ອິດສະຫຼະຊົ່ວຄາວ. ຫຼັງ​ຈາກ​ນັ້ນ ​ກໍ່​​ໄດ້ຫັນທິດ​ອອກ​ສູ່​ຊົນນະບົດ​ ເພື່ອ​ຕ້ານ​ກັບ​ການ​ມາ​ຍຶດຄອງ​ລາວ​ ຄັ້ງ​ທີ 2 ຂອງຝຣັ່ງ, ​ໄດ້​ສ້າງ​ຕັ້ງ​ແນວ​ລາວ​ອິດສະຫຼະ ​ແລະ ລັດຖະບານ​ຕໍ່ຕ້ານ ​ເພື່ອ​ເຕົ້າ​ໂຮມ​ປະຊາຊົນ ດຳ​ເນີນ​ການຕໍ່ຕ້ານ ​ໂດຍ​ສົມທົບ​ກັບ​ກອງທັບ ​ແລະ ປະຊາຊົນ​ຫວຽດນາມ ໃນ​ພາລະກິດ​ຕໍ່​ສູ້​ກັບ​ລັດທິ​ລ່າ​ເມືອງ​ຂຶ້ນ​ແບບ​ເກົ່ານານ​ເຖິງ 9 ປີ ຈົນ​ໄດ້​ຮັບ​​ໄຊຊະນະ​ຢູ່​ສະໜາມຮົບ​ດຽນບຽນ​ຟູ, ອັນນຳ​ໄປ​ສູ່​ກອງ​ປະຊຸມ​ເຊີ​ແນວ ປີ 1954 ກ່ຽວ​ກັບອິນດູຈີນ; ​ໂລກ​ໄດ້​ຮັບ​ຮູ້​ເອກະລາດ, ອຳນາດ​ອະທິປະ​ໄຕ ຂອງ​ສາມ​ຊາດ​ອິນດູຈີນ ​ແລະ ນຳ​ເອົາ​ ປະ​ເທດ​ລາວ​ເຂົ້າ​ສູ່​ໄລຍະ​ສັນຕິພາບ ແລະ ຄວາມ​ປອງ​ດອງ​ຂອງ​ຊາດ ​ເປັນ​ເວລາ​ສັ້ນ, ຈາກນັ້ນ​ບ້ານ​ເມືອງ ກໍ່​ກັບ​ຄື​ສູ່​ສົງຄາມ​ເທື່ອ​ໃໝ່. === ສະໄໝເປັນສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕປະຊາຊົນລາວ === ໃນວັນທີ 2 ທັນວາ ຄ.ສ 1975 ກອງປະຊຸມຜູ້ແທນທົ່ວປະເທດໄດ້ໄຂຂື້ນທີ່ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ ເຊິ່ງມີຜູ້ແທນເຂົ້າຮ່ວມ 264 ທ່ານ ເພື່ອຄົ້ນຄວ້າຕີລາຄາສະຖານະການຮ່ວມກັນ ແລະ ພິຈາລະນາອະນາຄົດຂອງປະເທດຊາດ. ຜ່ານການຄົ້ນຄວ້າພິຈາລະນາ, ຮັບຮອງເອົາການປະກາດຍຸບຕົວຂອງລັດຖະບານປະສົມຊົ່ວຄາວແຫ່ງຊາດ. ກອງປະຊຸມຍັງໄດ້ຕົກລົງມະຕິຮັບຮອງເອົາທຸງສາມສີວົງເດືອນເປັນທຸງຊາດລາວ, ຮັບຮອງເອົາເນື້ອຮອງເພງຊາດໃໝ່, ຮັບຮອງເອົາພາສາລາວ ເປັນພາສາທາງການ ແລະ ປະກາດປະເທດລາວເປັນ ສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ, ປະກາດແຕ່ງຕັ້ງ ທ່ານ [[ສຸພານຸວົງ]] ເປັນປະທານປະເທດ, ແຕ່ງຕັ້ງທ່ານ [[ໄກສອນ ພົມວິຫານ]] ເປັນນາຍົກລັດຖະມົນຕີ, ແຕ່ງຕັ້ງ [[ເຈົ້າສີສະຫວ່າງວັດທະນາ]] ເປັນທີ່ປຶກສາສູງສູດຂອງປະທານປະເທດ, ແຕ່ງຕັ້ງ [[ເຈົ້າສຸວັນນະພູມມາ]] ເປັນທີ່ປຶກສາສູງສູດຂອງລັດຖະບານ ແລະ ຜ່ານມະຕິອື່ນໆ. ໃນວັນທີ 2 ທັນວາ ຄ.ສ 1975 ກອງປະຊຸມໄດ້ປິດລົງດ້ວຍຜົນສຳເລັດອັນສະງ່າງາມ. == ການເມືອງ == ນັບຕັ້ງແຕ່ການຍຶດອຳນາດຂອງຂະບວນການ[[ລັດທິມາກ-ເລນິນ|ມາກ-ເລນິນ]]ທີ່ນຳໂດຍ[[ພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດລາວ]]ໃນປີ ຄ.ສ. 1975 ປະເທດລາວຈຶ່ງກາຍເປັນລັດພັກການເມືອງດຽວ ແລະແມ່ນໜຶ່ງໃນຫ້າລັດຂອງໂລກທີ່ຍັງຄົງຢູ່ພາຍໃຕ້ລະບອບຄອມມູນິດຫຼັງຈາກການລົ່ມສະຫຼາຍຂອງລະບອບສັງຄົມນິຍົມໃນຊ່ວງປີ [[ການປະຕິວັດ ຄ.ສ. 1989|ຄ.ສ. 1989]] ແລະປີ ຄ.ສ. 1991 ການເມືອງຂອງປະເທດຖືກຄອບງຳໂດຍໂຄງສ້າງຄູ່ຂອງພັກແລະອຳນາດລັດ ຮວມເຖີງເຈົ້າໜ້າທີ່ລັດທັງໝົດກໍ່ແມ່ນສະມາຊິກພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດເຊ່ນກັນ ດ້ວຍເຫດນີ້ ທຳໃຫ້ພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດມີອຳນາດໃນການປົກຄອງແບບບໍ່ຈຳກັດ ແລະຄວບຄຸມກິດຈະການຕ່າງໆ ທັງມວນໃນປະເທດ<ref name="Croissant211" /> ອົງການນອກພາກລັດຟຣີດອມເຮ້າສ໌ (Freedom House) ໄດ້ຈັດໃຫ້ລະບົບການເມືອງຂອງປະເທດລາວວ່າມີລັກສະນະ "ບໍ່ເສລີ" ແລະໃຫ້ຄະແນນໃນລະດັບຕ່ຳຫຼາຍສຳຫຼັບຫານຄຸ້ມຄອງສິດທິທາງການເມືອງແລະສິດທິຂອງພົນລະເມືອງ<ref>{{cite web |url=https://freedomhouse.org/report/freedom-world/2017/laos |title=Freedom in the World 2017 – Laos |publisher=[[Freedom House]] |language=ອັງກິດ |date=2018-01-02 |access-date=2024-03-12 |archive-date=2019-09-25 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190925200158/https://freedomhouse.org/report/freedom-world/2017/laos |url-status=dead }}</ref> ປະມຸກລັດຂອງລາວ ຄື [[ປະທານປະເທດ ແຫ່ງ ສປປ ລາວ|ປະທານປະເທດ]] ຊຶ່ງຍັງດຳລົງຕຳແໜ່ງປະທານ[[ພັກປະຊາຊົນປະຕິວັນລາວ]]ດ້ວຍ ໂດຍປະທານປະເທດແມ່ນຜູ້ແຕ່ງຕັ້ງນາຍົກລັດຖະມົນຕີ ຮອງນາຍົກລັດຖະມົນຕີ ລັດທະມົນຕີ ຫົວໜ້າຜູ້ບໍລິຫານແຂວງ ແລະຫົວໜ້າຜູ້ບໍລິຫານເມືອງ ໂດຍການແຕ່ງຕັ້ງຕຳແໜ່ງທັງໝົດຕ້ອງຜ່ານການຍືນຍັນຈາກສະພາແຫ່ງຊາດ === ອຳນາດນິຕິບັນຍັດ === [[File:National Assembly of Laos (11888085666).jpg|thumb|[[ສະພາແຫ່ງຊາດ]]ໃນນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ]] ຕາມລັດຖະທຳມະນູນ ໂຄງສ້າງສູງສຸດຂອງລັດລາວແລະສະພານິຕິບັນຍັດ ຄື [[ສະພາແຫ່ງຊາດ]] ແມ່ນສະພາດ່ຽວ ມີທັງໝົດ 132 ທີ່ນັ່ງ ຊຶ່ງຈະປ່ຽນແປງໃນທຸກໆ 5 ປີ ຜ່ານການເລືອກຕັ້ງທົ່ວໄປ ສະພາແຜ່ງຊາດຈະປະຊຸມປີລະສອງຫົນເປັນເວລາສອງສາມສັບປະດາ<ref name="Croissant211">{{cite book |author=Aurel Croissant |title=Die politischen Systeme Südostasiens: eine Einführung |publisher=Springer VS |place=Wiesbaden |year=2016 |ISBN=978-3-531-14349-1 |page=211}}</ref> ຫຼັງຈາກນັ້ນ ຄະນະກຳມະການປະຈຳຈະຕິດຕາມການດຳເນີນການຕາມການພິຈາລະນາ ຕີຄວາມລັດຖະທຳມະນູນ ແລະສະເໜີຜູ້ສະມັກຮັບຕຳແໜ່ງສຳຄັນ ໂດຍຄະນະກຳມະການປະຈຳປະກອບດ້ວຍ ປະທານສະພາແຫ່ງຊາດ ຮອງປະທານ ແລະຜູ້ແທນແປດຄົນ ຊຶ່ງຄະນະກຳມະການສະພາແຕ່ລະສ່ວນ ໜົ່ວຍງານພາຍໃນ ແລະສຳນັກງານຂອງທັ້ງ 18 ແຂວງ ກໍ່ຢູ່ພາຍໃຕ້ສະພາແຫ່ງຊາດດ້ວຍ<ref name="Croissant212">{{cite book|author=Aurel Croissant |title=Die politischen Systeme Südostasiens: eine Einführung |publisher=Springer VS |place=Wiesbaden |year=2016 |ISBN=978-3-531-14349-1 |page=212}}</ref> ໜ້າທີ່ຂອງສະພາແຫ່ງຊາດ ຄື ການເລືອກປະທານປະເທດດ້ວຍສຽງຂ້າງມາກປະມານສອງເຖິງສາມ ເພື່ອແຕ່ງຕັ້ງນາຍົກລັດຖະມົນຕີຕາມຄຳຮ້ອງຂໍຂອງປະທານປະເທດ ເຊ່ນດຽວກັບລັດຖະມົນຕີ ປະທານສານປະຊາຊົນສູງສຸດ ແລະໄອຍະການສູງສຸດ<ref name="Croissant211" /> ຢ່າງໃດກໍ່ດີ ໃນທາງປະຕິບັດແລ້ວ ມີພຽງສະເພາະການຕັດສິນໃຈຂອງຄະນະກຳມະການກາງພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດເທົ່ານັ້ນ ທີ່ໄດ້ຮັບການອະນຸມັດ<ref name="Croissant212" /> ອົງກອນມວນຊົນຍັງຄົງໄດ້ຮັບອະນຸຍາດໃຫ້ສົ່ງຮ່າງກົດໝາຍພາຍໃຕ້ເງື່ອນໄຂບາງປະການ ແຕ່ສະພາແຫ່ງຊາດເປັນຜູ້ຮັບຜິດຊອບໃນການອະນຸມັດການວາງແຜນເສດຖະກິດ ງົບປະມານ ແລະການປ່ຽນແປງໃນລັດຖະບານ === ຝ່າຍບໍລິຫານ === ອຳນາດບໍລິຫານຢູ່ທີ່ປະທານປະເທດແລະຄະນະລັດຖະມົນຕີ ໂດຍນາຍົກລັດຖະມົນຕີເປັນປະທານຄະນະລັດຖະມົນຕີ ແຕ່ມີອຳນາດການຕັດສິນໃຈພຽງເລັກນ້ອຍ ໃນທາງປະຕິບັດ ການຕັດສິນໃຈຂອງຄະນະກຳມະການກາງຂອງພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດດຳເນີນການໂດຍຜູ້ບໍລິຫານ<ref name="Croissant212" /> ເຊ່ນດຽວກັບການບໍລິຫານງານຂອງແຂວງແລະເມືອງ ທີ່ມີໂຄງສ້າງເໝືອນກັນກັບລັດຖະບານກາງ ແຕ່ຕັວແທນເມືອງໄດ້ຮັບເລືອກຈາກປະຊາຊົນແລະແຕ່ງຕັ້ງຢ່າງເປັນທາງການໂດຍຫົວໜ້າຜູ້ບໍລິຫານແຂວງ ==ເສດຖະກິດຂອງລາວ == === ສະພາບເສດຖະກິດ-ສັງຄົມ === ການພັດທະນາເສດຖະກິດ-ສັງຄົມ 5 ປີ (2016—2018): ຕົວເລກເສດຖະກິດແຫ່ງຊາດ ໂດຍສະເພາະ ແມ່ນລວມຍອດຜະລິດຕະພັນພາຍໃນ (ຈີດີພີ) ບັນລຸ 219.853 ຕື້ກີບ, ລະດັບການເຕີບໂຕສະເລ່ຍ 6,9% ຕໍ່ປີ, ຂະນະທີ່ຕົວເລກການລົງທຶນທັງຫມົດ ບັນລຸເກືອບ 62 ພັນຕື້ກີບ. ໂຄງປະກອບເສດຖະກິດກໍ່ໄດ້ຫັນປ່ຽນຈາກກະສິກອນທຳມະຊາດ ໄປເປັນອຸດສາຫະກຳ ແລະ ກົນໄກຕະຫຼາດ, ໃນນັ້ນ ຈີດີພີ ໃນຂະແຫນງ[[ກະສິກຳ]]-[[ປ່າໄມ້]] ເພີ່ມຂຶ້ນສະເລ່ຍ 4% ກວມເອົາ 30,4%, ອຸດສາຫະກຳເພີ່ມຂຶ້ນສະເລ່ຍ 12,6% ກວມເອົາ 26% ແລະ ບໍລິການເພີ່ມຂຶ້ນສະເລ່ຍ 8,4% ກວມເອົາ 37,2% ຂອງຈີດີພີ ມີການລົງທຶນທັງຫມົດປະມານ 62 ພັນຕື້ກີບທຽບໃສ່ແຜນ ການ 5 ປີ ຄັ້ງທີ V ເພີ່ມຂຶ້ນສອງເທົ່າ, ໃນນັ້ນຈາກງົບປະມານລັດ 3.980 ພັນຕື້ກີບ, ຈາກທຶນການຊ່ວຍເຫຼືອທາງການເພື່ອການໂ (ODA) 20,76 ພັນຕື້ກີບ ແລະ ການລົງທຶນຈາກເອກະຊົນພາຍໃນ ແລະ ຕ່າງປະເທດ 37,26 ພັນຕື້ກີບ. ການຜະລິດເຂົ້າສະເລ່ຍໄດ້ 2,9 ລ້ານໂຕນຕໍ່ປີ, ສາລີໄດ້ 760.000 ໂຕນ, ອ້ອຍໄດ້ 703.000 ມູນຄ່າເພີ່ມຂອງຂະແໜງອຸດສາຫະກຳປຸງແຕ່ງຂະຫຍາຍຕົວສະເລ່ຍ 9,4% ຕໍ່ປີ, ມີ 24.331 ຫົວຫນ່ວຍກວມ 19,2% ຂອງຈຳນວນວິສາຫະກິດທັງຫມົດ. ເຂື່ອນໄຟຟ້າທັງຫມົດມີ 61 ແຫ່ງ ແລະ ເຂື່ອນຂະໜາດນ້ອຍອີກ 15 ແຫ່ງ ມີກຳລັງຕິດຕັ້ງ 7.207,24 ເມກາວັດ, ສາມາດຜະລິດກະແສໄຟຟ້າໄດ້ທັງໝົດ 37.366,66 ກິກາວັດໂມງຕໍ່ປີ. ມີສາຍສົ່ງ ໄຟຟ້າທັງຫມົດຍາວ 19.503 ກິໂລແມັດ. ຂຸດຄົ້ນ ແລະ ຫຼອມຄຳແທ່ງບັນລຸ 38,01 ໂຕນ, ທອງແຜ່ນ 321.487 ໂຕນ ແລະ ທອງຝຸ່ນ 585.607 ໂຕນ. ການສ້າງເສັ້ນທາງສະເລ່ຍເພີ່ມຂຶ້ນ 4,6% ຕໍ່ປີ ຫຼື ປະມານ 1.846 ກິໂລແມັດຕໍ່ປີ, ປະຈຸບັນທາງມີຄວາມຍາວທັງຫມົດ 52.230 ກິໂລແມັດ ມີນັກທ່ອງທ່ຽວເຂົ້າມາລາວ 4,1 ລ້ານເທື່ອຄົນຕໍ່ປີ ເພີ່ມຂຶ້ນສະເລ່ຍ 15,8% ຕໍ່ປີ ແລະ ສ້າງລາຍຮັບສະເລ່ຍໄດ້ 624,04 ລ້ານໂດລາສະຫະລັດຕໍ່ປີ. ທາງດ້ານການເກັບລາຍຮັບງົບປະມານ ກໍ່ສາມາດບັນລຸໄດ້ 38.658,26 ຕື້ກີບ ເທົ່າກັບ 17,6% ຂອງຈີດີພີ, ລາຍຈ່າຍ 48.116,41 ຕື້ກີບ ເທົ່າກັບ 21,9% ຂອງຈີດີພີ ເທົ່າກັບ 97% ຂອງແຜນການ; ພ້ອມກັນນັ້ນ ການສົ່ງອອກກໍ່ບັນລຸ 5,69 ຕື້ໂດລາ,ການນຳເຂົ້າ 6,61 ຕື້ໂດລາສະຫະລັດ, ຂາດດຸນ 0,92 ຕື້ໂດລາສະຫະລັດ ເທົ່າກັບ 3,8% ຂອງຈີດີພີ. (ສະເພາະປີສຸດທ້າຍຂອງການປະຕິບັດແຜນການ 5 ປີ ຄັ້ງທີ VI ຈີດີພີບັນລຸ 7,9%, ເຊິ່ງປີ 2010 ຜ່ານມາສະຫະປະຊາຊາດໄດ້ ຕີລາຄາວ່າ ສປປ ລາວ ເປັນ 1 ໃນ 10 ປະເທດເສດຖະກິດຂະຫຍາຍຕົວສູງຂອງໂລກ). === ການລົງທຶນ === ລັດຖະບານລາວ ຈະສືບຕໍ່ນະໂຍບາຍ ສົ່ງເສີມ ການ​ມີ​ສ່ວນ​ຮ່ວມ​ຂອງ​ທຸກ​ພາກສ່ວນ ເຂົ້າ​ໃນ​ການ​ພັດທະນາ​ເສດຖະກິດ​ສັງຄົມ ທັງ​ພາກ​ລັດ ​ແລະ ​ເອກະ​ຊົນ, ພາຍ​ໃນ ແລະ ຕ່າງປະ​ເທດ; ພ້ອມ​ກັນນັ້ນ ກໍ​ຈະປັບປຸງ ສະພາບແວດ ລ້ອມການລົງທຶນ ໃຫ້ດີຂຶ້ນຕື່ມອີກ ທັງໃນດ້ານພື້ນຖານໂຄງລ່າງ ແລະ ດ້ານການບໍລິການ, ດ້ານນິຕິກຳ ແລະ ດ້ານລະບຽບການພິຈາລະນາ​ອະນຸມັດ. ກ່ອນ​ອື່ນ​ຈະ​ໄດ້​ອອກດຳລັດວ່າດ້ວຍການຈັດຕັ້ງ ປະຕິບັດກົດໝາຍລົງທຶນ ສະບັບປັບປຸງໃໝ່ ໃຫ້ລະອຽດຈະແຈ້ງ, ຮັດກຸມ ແລະ ໂປ່ງໄສ. ການ​ລົງທຶນຢູ່ ສປປ ລາວ ຍັງ​ມີ​ຫຼາຍ ​ເປັນຕົ້ນ ແມ່ນ​ໃນ​ ຂົງ​ເຂດ ​ການ​ຜະລິດ ​ແລະ ປຸງ​ແຕ່ງ​ກະສິກຳ ຫຼື ກະສິກຳ- ອຸດສາຫະກຳ; ຂົງ​ເຂດ​ພະລັງງານ​ໄຟຟ້າ​ນ້ຳຕົກ ​ແລະ ​ໄຟຟ້າ​ຄວາມ​ຮ້ອນ, ພະລັງງານ​ຊີວະ​ພາບ ​ແລະ ພະລັງງານ​ທົດ​ແທນ, ຂົງ​ເຂດ​ການ​ຂຸດ​ຄົ້ນ ແລະ ປຸງ​ແຕ່​ແຮ່​ທາດ ​ໃນ​ນັ້ນ ລວມທັງ​ແຮ່​ທາດ​ປະ​ເສີດ ​ແລະ ​ແຮ່​ທາດ​ທີ່​ຫາ​ຍາກ; ຂົງ​ເຂດ​ການ​ບໍລິການ​ໂຮງ​ແຮມ ​ແລະ ທ່ອງ​ທ່ຽວ; ການ​ຂົນ​ສົ່ງ ​ແລະ ລະບົບ logistic, ຕະຫຼອດ ທັງ​ຂົງ​ເຂດ​ການ​ສຶກສາ ວິຊາ​ຊີບ ​ແລະ ການ​ບໍລິການ​ດ້ານ​ສາທາລະນະ​ສຸກ ທີ່​ທັນ​ສະ​ໄຫມ​. === ຕະຫຼາດຫຼັກຊັບ === ຕະຫຼາດຫຼັກຊັບແຫ່ງທຳອິດຂອງລາວ ໄດ້ເປີດຢ່າງເປັນທາງການໃນວັນທີ 10.10.2010 ເວລາ 10.10 ນາທີ,ສຳລັບວັນເປີດການຊື້-ຂາຍ ຢ່າງເປັນທາງການແມ່ນວັນທີ 11.1.2011 ເວລາ 11:11 ນາທີ ນີ້ຢູ່ຕະຫຼາດຫຼັກຊັບລາວ ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ ໃຫ້ກຽດເຂົ້າຮ່ວມໃນພິທີດັ່ງກ່າວມີທ່ານ ສົມສະຫວາດ ເລັ່ງສະຫວັດ ຮອງນາຍົກລັດຖະມົນຕີ, ຜູ້ປະຈຳການລັດຖະບານ, ປະທານຄະນະກຳມະການຄຸ້ມຄອງຫຼັກຊັບ ແລະ ຕະຫຼາດຫຼັກຊັບ ບັນດາຮອງປະທານຄະນະກຳມະການຄຸ້ມຄອງຫຼັກຊັບ ແລະ ຕະຫຼາດຫຼັກຊັບ, ຄະນະຄຸ້ມຄອງຫຼັກຊັບຫວຽດນາມ, ສ. ເກົາຫຼີ, ໄທ ພ້ອມດ້ວຍແຂກຖືກເຊີນພາກສ່ວນທີ່ກ່ຽວຂ້ອງຕະຫຼອດຮອດນັກລົງທຶນທັງພາຍໃນ ແລະ ຕ່າງປະເທດເຂົ້າຮ່ວມຢ່າງຫຼວງຫຼາຍ. ໂດຍເບື້ອງຕົ້ນມີ 2 ບໍລິສັດເຂົ້າມາຈົດທະບຽນຄື: ທະນາຄານການຄ້າຕ່າງປະເທດລາວ ມະຫາຊົນຖືຮຸ້ນ 20 ລ້ານກວ່າຮຸ້ນ,8.000 ກີບຕໍ່ຮຸ້ນ, ບໍລິສັດຜະລິດໄຟຟ້າມະຫາຊົນຖືຮຸ້ນ 200 ກວ່າລ້ານຮຸ້ນ, 4.700 ກີບຕໍ່ຮຸ້ນ. ຄາດວ່າ ຈະມີອີກ 10 ກວ່າບໍລິສັດເຂົ້າມາຈົດທະບຽນຕະຫຼາດຫຼັກຊັບແຫ່ງທຳອິດດ້ວຍ ແລະ ຄວາມເປັນທຳ. === ການຮ່ວມມືໃນພູມມີພາກອາຊຽນ ລາວເຂົ້າເປັນສະມາຊິກອາຊຽນເມື່ອວັນທີ 23 ກໍລະກົດ 1997 ແລະ ໄດ້ເປັນປະທານ ຄະນະກຳມະການອາຊຽນເມື່ອປີ 2004. === * ຍຸດທະສາດຄວາມຮ່ວມມືທາງດ້ານເສດຖະກິດອິລະວະດີ-ເຈົ້າພະຍາ-[[ແມ່ນ້ຳຂອງ​]] (Ayeyawady-Chao Phraya-Mekong Economic Cooperation Strategy — ACMECS) * ຄວາມຮ່ວມມືສາມຫຼ່ຽມມໍລະກົດ === ການຄ້າ === ດ້ານການຄ້າ ອັນພົ້ນເດັ່ນແມ່ນໄດ້ປັບປຸງ ແລະ ຫັນເອົາຫົວຫນ່ວຍທຸລະກິດເຂົ້າສູ່ການຈັດຕັ້ງ, ມີການນຳພາ ແລະ ເຄື່ອນໄຫວເຂົ້າສູ່ລະບົບລະບຽບ, ຕັ້ງເປັນກຸ່ມຕາມໝວດສິນຄ້າ ແລະ ເຄື່ອນໄຫວ ໃຫ້ຕິດພັນກັບການປະຕິບັດ ແຜນດູນສິນຄ້າຢ່າງເຂັ້ມງວດ, ເຮັດໃຫ້ມາດຕະການຄຸ້ມຄອງຂາອອກ-ຂາເຂົ້າ ໄດ້ຮັບການປະຕິບັດດີຂຶ້ນ, ອັດຕາສ່ວນການຂາດດູນການຄ້າກັບຕ່າງປະເທດ ໄດ້ຫຼຸດລົງ ຂາອອກ ໄດ້ຮັບການສົ່ງເສີມ ແລະ ເພີ່ມຂຶ້ນໃນແຕ່ລະປີ, ຊຶ່ງມີຕົວເລກສະແດງອອກ ດັ່ງນີ້: ສົກປີ 1990—1991 ຂາເຂົ້າປະຕິບັດໄດ້ 249,18 ລ້ານໂດລາ, ຂາອອກ 137 ລ້ານໂດລາ; ສົກປີ 2000—2001 ການນຳເຂົ້າ ສາມາດ ປະຕິບັດໄດ້ 528,271 ລ້ານໂດລາ, ການສົ່ງອອກ 324,885 ລ້ານ ໂດລາ; ສົກປີ 2004—2005 ຂາເຂົ້າຄາດຄະເນປະຕິບັດໄດ້ 596 ລ້ານໂດລາ ແລະ ຂາອອກ ຄາດຄະເນປະຕິບັດໄດ້ 420 ລ້ານໂດລາ. ຂອດຂັ້ນ ແລະ ອຸປະສັກຕ່າງໆ ໃນການດຳເນີນ ທຸລະກິດ ຄ່ອຍໆໄດ້ຮັບການແກ້ໄຂເປັນກ້າວໆ, ຊຸກຍູ້ໃຫ້ບັນດາບໍລິສັດ ທີ່ເຮັດຂາເຂົ້າ-ຂາອອກ ຫັນມາເຮັດການຜະລິດ ເປັນສິນຄ້າ. ລາຄາສິນຄ້າປະເພດຕ່າງໆ ໂດຍສະເພາະແມ່ນສິນຄ້າຍຸດທະສາດ ແລະ ສິນຄ້າຈຳເປັນຕໍ່ຊີວິດການເປັນຢູ່ຂອງປະຊາຊົນໄດ້ຮັບການຕິດຕາມ, ກວດກາ, ຄຸ້ມຄອງໃຫ້ດີຂຶ້ນກວ່າເກົ່າ. ການຄຸ້ມຄອງຕາມຂະແໜງການໄດ້ຮັບການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດນັບມື້ດີ ຂຶ້ນ. ໄດ້ສົມທົບກັບຂະແຫນງການ ແລະ ທ້ອງຖິ່ນໃນການສ້າງໂຄງການຜະລິດເປັນສິນຄ້າ, ໄດ້ມີການປົກປ້ອງການຜະລິດພາຍໃນສຳລັບບາງປະເພດສິນຄ້າ,​ໄດ້​ວາງມາດຕະການຕ້ານ ແລະ ສະກັດກັ້ນ ການຄ້າຂາຍ ນອກລະບົບ, ການຄຸ້ມຄອງຮ້ານຄ້າປອດພາສີ, ລະບຽບການນຳເຂົ້າ ແລະ ອື່ນໆ. ໝຸນໃຊ້ວິທີການເພື່ອເຈາະຕະຫຼາດຕ່າງປະເທດ ໃຫ້ແກ່ສິນຄ້າລາວ ດ້ວຍຫຼາຍ ຮູບການ: ດຳເນີນການເຈລະຈາ ແລະ ເຊັນສັນຍາການຄ້າກັບຫຼາຍປະເທດ, ຈັດການ ພົບປະຜູ້ແທນຂັ້ນສູງໃນລະດັບມະຫາພາກເປີດໂອກາດໃຫ້ມີການພົບປະລະຫວ່າງນັກ ທຸລະກິດລາວ ກັບ ນັກທຸລະກິດ ແລະ ນັກລົງທຶນຂອງຕ່າງໆປະເທດ ເພື່ອຊອກຊ່ອງທາງພົວພັນຄ້າຂາຍ ແລະ ຮ່ວມມືກັນດ້ານການຜະລິດ, ເຈລະຈາຕໍ່ລອງຍາດແຍ່ງເອົາສິດທິພິເສດ ດ້ານການຄ້າກັບ ບັນດາປະເທດສະຫະພາບ ເອີລົບ (EU), ການພົວພັນການຄ້າແບບປົກກະຕິ ກັບສະຫະລັດ ອາເມລິກາ (NTR), ເຈລະຈາ ກັບປະເທດໃກ້ຄຽງ ເພື່ອໃຫ້ຊ່ວຍຮັບເອົາສິນຄ້າຂອງລາວ, ເຂົ້າຮ່ວມວາງສະແດງສາກົນ ລະດັບຕ່າງໆ ເພື່ອມີໂອກາດສະເໜີສິນຄ້າຂອງລາວ ຕໍ່ຊາວໂລກ, ສ້າງສູນສົ່ງເສີມ ການຄ້າລາວ ໂດຍນຳໃຊ້ລະບົບອິນເຕີເນັດເຂົ້າຊ່ວຍ ໃນການເກັບກຳ ແລະ ເຜີຍແຜ່ຂໍ້ມູນຂ່າວສານໃນວຽກງານການຄ້າກັບຕ່າງປະເທດ, ໄດ້ປະຕິບັດສັນຍາການຮ່ວມມືວ່າດ້ວຍ ເຂດການຄ້າເສລີອາຊຽນ (AFTA) ແລະ ໄດ້ເຂົ້າເປັນສະມາຊິກຂອງ ອົງການການຄ້າໂລກ (WTO) ໃນວັນທີ 2 ກຸມພາ ປີ 2013. ຄາດຫມາຍສູ້ຊົນຕົ້ນຕໍຂອງວຽກງານການຄ້າໃນຕໍ່ຫນ້າແມ່ນການສົ່ງອອກໃນແຜນການ 2006-2010 ສູ້ຊົນໃຫ້ຂະຫຍາຍຕົວສະເລ່ຍໃນອັດຕາ 15,8% ຕໍ່ປີ, ອັດຕາການຂະຫຍາຍ ຕົວດ້ານການນຳເຂົ້າແຕ່ປີ 2006-2010 ຄາດຄະເນໃຫ້ມີການຂະຫຍາຍຕົວໃນລະດັບ 8% ຕໍ່ປີ, ເຮັດໃຫ້ມູນຄ່າຂາອອກ-ຂາເຂົ້າມີຄວາມສົມດູນກັນໃນປີ 2010. === ສື່ມວນຊົນ === * [[ສິລະປິນແຫ່ງຊາດ|ໂທລະພາບແຫ່ງຊາດລາວ]] * ໂທລະພາບລາວສະຕາຣ໌ *ໂທລະພາບປ້ອງກັນຄວາມສະຫງົບ *ໂທລະພາບນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ *ໂທລະພາບກອງທັບປະຊາຊົນລາວ *ໂທລະພາບທີວີລາວ *ໂທລະພາບອີເອັມລາວ *ວິທະຍຸກະຈາຍສຽງແຫ່ງຊາດ *ວິທະຍຸກະຈາຍສຽງປ້ອງກັນຄວາມສະຫງົບ *ໜັງສືພິມວຽງຈັນໃໝ່ *ໜັງສືພິມວຽງຈັນທາມ *ໜັງສືພິມປ້ອງກັນຄວາມສະຫງົບ *ໜັງສືພິມເສດຖະກິດ-ການຄ້າ *ໜັງສືພິມປະຊາຊາຊົນ *ໜັງສືພິມກອງທັບ *ໜັງສືພິມສະພາແຫ່ງຊາດ == ສັງຄົມ == === ປະຊາກອນ === ປະຈຸບັນ ປະຊາກອນລາວ ມີທັງໝົດ 7,588,447 ຄົນ (ຂໍ້ມູນປີ 2016ຂອງກະຊວງປ້ອງກັນຄວາມສະຫງົບ), ໃນນີ້ ກຸ່ມຄົນທີ່ມີອາຍຸແຕ່ 0 ຫາ 14 ປີ ກວມອັດຕາສ່ວນເຖິງ 37.8%, ໝວດອາຍຸແຕ່ 15 ຫາ 59 ປີ ມີ 56.5% ແລະ ໝວດອາຍຸແຕ່ 60 ປີຂື້ນໄປ ມີພຽງແຕ່ 6%. ກຸ່ມອາຍຸຕ່ຳຫາປານກາງກວມອັດຕາສ່ວນສູງຄືແນວນີ້ ບົ່ງບອກໃຫ້ຮູ້ວ່າປະຊາກອນລາວແມ່ນ ປະຊາກອນໜຸ່ມ ແລະ ສ່ວນວ່າກຸ່ມຄົນສູງອາຍຸ ມີພຽງແຕ່ 6% ນັ້ນ ສະແດງວ່າຄົນລາວມີອາຍຸຍືນສະເລ່ຍ ຕ່ຳ 64 ປີ (ຊາຍ 66 ປີ ແລະ ຍິງ 63 ປີ). ==== ໂຄງສ້າງດ້ານເພດ ==== ຕາມຕົວເລກຂອງຈຳນວນປະຊາກອນລາວ ໃນປີ 2008 ເພດຍິງມີຈຳນວນຫຼາຍເຖິງ 3.007.339 ຄົນ ເຊິ່ງເທົ່າກັບ 50.11% ແລະ ເພດຊາຍ 2.993.041 ຄົນ ເທົ່າກັບ 49.81% ==== ໂຄງສ້າງດ້ານອາຊີບ ==== ກຸ່ມຄົນທີ່ຢູ່ໃນໄວອອກແຮງງານ ຫຼື ໄວກຳລັງແຮງງານ ແມ່ນກຸ່ມຄົນຜູ້ມີອາຍຸແຕ່ 15 ຫາ 60 ປີ ເຊ່ິງກວມເອົາອັດຕາເຖິງ 56.5% ຂອງພົນລະເມືອງລາວທັງໝົດ. ໃນຈຳນວນຜູ້ອອກແຮງງານທັງໝົດນັ້ນ, ເຫັນວ່າຜູ້ຜະລິດ ໂດຍກົງ ກວມເອົາອັດຕາສ່ວນຫຼາຍກວ່າໝູ່ ເຊ່ິງໃນນັ້ນ ຊາວກະສິກອນມີ 85% ແລະ ກຳມະກອນ-ວິສາວະກອນ ມີ 9%. ສ່ວນທີ່ເຫຼືອນັ້ນແມ່ນຜູ້ຜະລິດໂດຍທາງອ້ອມ (ພະນັກງານບໍລິຫານ, ຜູ້ບໍລິການ, ສຶກສາ, ວັດທະນະທຳ, ສາທາລະນະສຸກ) ແລະ ພາກສ່ວນທີ່ບໍ່ມີອາຊີບແນ່ນອນ. ==== '''ໂຄງສ້າງດ້ານຊົນເຜົ່າ''' ==== * ໃນປັດຈຸບັນ ສປປ ລາວ ມີ 1 ຊົນຊາດ ຄື ຊາດລາວ, ມີ 50 ຊົນເຜົ່າ(ໃນກອງປະຊຸມສະໄໝສາມັນເທື່ອທີ່6 ຂອງສະພາແຫ່ງຊາດຊຸດທີ່8 ໄດ້ຮັບຮອງ ຊົນເຜົ່າບຣູ ເປັນທາງການ ຊຶ່ງໄດ້ຈຳນວນຊົນເຜົ່າໃນ ສປປ ລາວ ໄດ້ເພີ່ມຈາກ 49 ມາເປັນ 50 ເຜົ່າ ໃນປະຈຸບັນ) ແລະ ມີ 4 ໝວດພາສາ ມີດັ່ງນີ້: * ໝວດທີ່ໃຊ້ພາສາຕະກູນ ລາວ-ໄຕ ຄື: [[ລາວ (ຊົນເຜົ່າ)|ລາວ]], ຜູ້ໄທ, ພວນ, ໄທດຳ, ໄທຂາວ, ລື້, ຍວນ, ແຊກ, ເມີ້ຍ, ກະດາບ, ຢັ້ງ, ໂຢ້ຍ, ຍໍ. ບັນດາຊົນເຜົ່າເຫຼົ່ານີ້ ສ່ວນຫຼາຍອາໄສຢູ່ຕາມເຂດລ້ອງແມ່ນ້ຳສາຍ. ຕ່າງໆ. ເປັນຕົ້ນແມ່ນລ້ອງ[[ແມ່ນ້ຳຂອງ​]] ໂດຍກວມເອົາ 55% ຂອງຈຳນວນພົນລະເມືອງທັງໝົດໃນທົ່ວປະເທດ. * ໝວດທີ່ໃຊ້ພາສາຕະກູນ ມອນ-ຂະແມ: ປະກອບດ້ວຍເຜົ່າຂະມຸ(ກືມມຸ), ລະເມດ, ລະເວນ, ລະແວ, ສ່ວຍ, ມະກອງ, ປະໂກະ, ແຍະ, ຍະເຫີນ, ເຈັງ, ສະລັກ, ຕະໂອ້ຍ,ເມ່ືອງ (ມອນ), ຕຸມ, ສະລາງ, ຕີ, ສີລາ, ງວນ, ງີ້ວ ເຊິ່ງກວມອັດຕາສ່ວນ 27% ຂອງຈຳນວນປະຊາກອນທັງໝົດ ແລະ ອາໄສຢູ່ພູພຽງທາງພາກໃຕ້ ແລະ ຢູ່ລຽບສາຍພູຫຼວງເປັນສ່ວນຫຼາຍ. * ໝວດທີ່ໃຊ້ພາສາຕະກູນ ມົ້ງ-ຢ້າວ: ເຜົ່າມົ້ງ (ຂາວ, ດຳ, ລາຍ, ແດງ), ຢ້າວ, ແລນແຕນ, ອາຂາ, ປີລູ, ໂອມາ, ເອີຢາ, ລູມາ. ເຊິ່ງອາໄສຢູ່ພູສູງທາງພາກເໜືອເປັນສ່ວນຫຼາຍ. * ໝວດທີ່ໃຊ້ພາສາຕະກູນ ຈີນ-ຕິເບດ: ກໍ້, ກຸ່ຍ, ສີດາ, ພູນ້ອຍ,ມູເຊີ, ຮາຍີ, ໂລໂລ, ຫໍ້. ເຊິ່ງອາໄສຢູ່ບັນດາແຂວງພາກເໜືອ ໂດຍສະເພາະແມ່ນບັນດາແຂວງທີ່ມີຊາຍແດນຕິດກັບຈີນ ແລະ ມຽນມາ (ຜົ້ງສາລີ, ຫຼວງນ້ຳທາ, ອຸດົມໄຊ, ຫົວພັນ). ນອກຈາກ 4 ໝວດພາສາດັ່ງກ່າວແລ້ວ ພົນລະເມືອງລາວຍັງປະກອບດ້ວຍຊາວຕ່າງດ້າວອີກຈຳນວນໜຶ່ງເຊັ່ນ: ຫວຽດນາມ,ຈີນ, ໄທ, ອິນເດຍ. ເປັນຕົ້ນ ເຊິ່ງສ່ວນຫຼາຍອາໄສຢູ່ຕາມຕົວເມືອງໃຫຍ່ ແລະ ມາຮອດ ປັດຈຸບັນ ຈຳນວນໜຶ່ງກໍໄດ້ປ່ຽນສັນຊາດ ເປັນພົນລະເມືອງລາວຢ່າງຖາວອນແລ້ວ. [[File:Laos,_administrative_divisions_-_Nmbrs_(en-abc)_-_monochrome.svg|thumb|370px|ຊື່ແຂວງ]] {| class="wikitable" |- ! ຈໍານວນ ! ຊື່ແຂວງ ! ເນື້ອທີ່<br/>ກມ² ! ຈຳນວນ<br/>ປະຊາກອນ ! ຍິງ ! ຊາຍ ! ຄວາມໜາແໜ້ນ<br/>ຄົນ/ກມ² |- | 1 | [[ແຂວງອັດຕະປື|ອັດຕະປື]] | 10.320 | 121.134 | 61.740 | 59.394 | 12 |- | 2 | [[ແຂວງບໍ່ແກ້ວ|ບໍ່ແກ້ວ]] | 6.196 | 157.422 | 79.116 | 78.306 | 25 |- | 3 | [[ແຂວງບໍລິຄໍາໄຊ|ບໍລິຄຳໄຊ]] | 14.863 | 248.378 | 122.738 | 125.641 | 17 |- | 4 | [[ແຂວງຈໍາປາສັກ|ຈຳປາສັກ]] | 15.415 | 634.756 | 319.886 | 314.870 | 41 |- | 5 | [[ແຂວງຫົວພັນ|ຫົວພັນ]] | 16.500 | 302.809 | 150.095 | 152.714 | 18 |- | 6 | [[ແຂວງຄໍາມ່ວນ|ຄໍາມ່ວນ]] | 16.315 | 360.304 | 183.070 | 177.234 | 22 |- | 7 | [[ແຂວງຫຼວງນໍ້າທາ|ຫຼວງນ້ຳທາ]] | 9.325 | 156.667 | 79.109 | 77.558 | 17 |- | 8 | [[ແຂວງຫຼວງພະບາງ|ຫຼວງພະບາງ]] | 16.875 | 431.439 | 215.440 | 215.999 | 26 |- | 9 | [[ແຂວງອຸດົມໄຊ|ອຸດົມໄຊ]] | 15.370 | 285.874 | 143.161 | 142.713 | 19 |- | 10 | [[ແຂວງຜົ້ງສາລີ|ຜົ້ງສາລີ]] | 16.270 | 172.286 | 85.830 | 86.456 | 11 |- | 11 | [[ແຂວງໄຊຍະບູລີ|ໄຊຍະບູລີ]] | 16.839 | 360.195 | 178.301 | 181.893 | 22 |- | 12 | [[ແຂວງສາລະວັນ|ສາລະວັນ]] | 10.691 | 349.478 | 177.856 | 171.622 | 33 |- | 13 | [[ແຂວງສະຫວັນນະເຂດ|ສະຫວັນນະເຂດ]] | 21.774 | 874.660 | 442.866 | 431.794 | 40 |- | 14 | [[ແຂວງເຊກອງ|ເຊກອງ]] | 7.665 | 92.624 | 46.749 | 45.830 | 12 |- | 15 | [[ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ]] | 3.920 | 740.010 | 370.293 | 369.717 | 189 |- | 16 | [[ແຂວງວຽງຈັນ|ວຽງຈັນ]] | 22.554 | 454.660 | 223.392 | 231.269 | 20 |- | 17 | [[ແຂວງຊຽງຂວາງ|ຊຽງຂວາງ]] | 16.358 | 257.683 | 127.652 | 130.031 | 16 |} ແຂວງທີ່ມີປະຊາກອນຫຼາຍກວ່າໝູ່ແມ່ນ ແຂວງສະຫວັນນະເຂດ (874.660 ຄົນ), ແຂວງທີ່ມີປະຊາກອນໜ້ອຍກວ່າໝູ່ແມ່ນ ແຂວງເຊກອງ (92.624 ຄົນ, ແຂວງທີ່ມີອັດຕາຄວາມໜາແໜ້ນ ສະເລ່ຍຫຼາຍກ່ວາໝູ່ແມ່ນ ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ (189ຄົນ/ກມ²), ແຂວງທີ່ມີອັດຕາຄວາມໜາແໜ້ນໜ້ອຍກວ່າໝູ່ແມ່ນ ແຂວງຜົ້ງສາລີ (11ຄົນ/ກມ²), ແຂວງທີ່ມີເນື້ອທີ່ຫຼາຍກວ່າໝູ່ແມ່ນແຂວງວຽງຈັນ (22.554 ກມ²) ແລະ ແຂວງທີ່ມີເນື້ອທີ່ໜ້ອຍກວ່າໝູ່ແມ່ນ ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ (3.920 ກມ²). === ພາສາ === {{see also|ພາສາລາວ}} [[ຮູບ:Lao schoolbook with illustrated lao alphabet.jpg|thumb|right|ປື້ມຕົວອັກສອນລາວ]] ພາສາລາວ{{spaces}}ແມ່ນພາສາທາງການຂອງ[[ສປປ ລາວ|ປະເທດສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ]] ເປັນພາສາແມ່ຂອງຊົນຊາດລາວ ແລະ ຊົນເຊື້ອສາຍອື່ນໃນປະເທດລາວ ພາສາລາວມີວັນນະຍຸດ ມີຄວາມສຳພັນຄ້າຍຄຽງກັບພາສາພາກຕາເວັນອອກສຽງເໜືອ( ອີສານ ) ຂອງ[[ປະເທດໄທ]] ລະບົບການຂຽນຈະໃຊ້ ຕົວອັກສອນລາວເຊິ່ງເປັນລະບົບອັກສອນສະຫຼະປະກອບ (ລະບົບການນຂຽນ ທີ່ປະກອບດ້ວຍສັນຍາລັກແທນພະຍັນຊະນະ ແລະ ຕິດຕາມດ້ວຍສະຫຼະທີ່ຈະຢູ່ທາງໜ້າ ທາງຫຼຼັງ ທາງເທິງ ທາງລຸ່ມ ຂອງພະຍັນຊະນະ) ແລະ ມີຄວາມສຳພັນໃກ້ຊິດກັບພາສາໄທ. ພາສາລາວແມ່ນ ພາສາໃນກຸ່ມພາສາລາວ-ໄຕ ອັນເປັນກຸ່ມຍ່ອຍຂອງ[[ຕະກູນພາສາໄທ-ກະໄດ]] ==== ຄວາມເປັນມາຂອງພາສາລາວ ==== ພາສາລາວສືບຖອດມາຈາກ ພາສາໄຕ ຢູ່ພາກໃຕ້ຂອງ[[ປະເທດຈີນ]]ເຊິ່ງເປັນຈຸດດັ່ງເດີມຂອງຫຼາຍພາສາຕ່າງໆ ທີ່ຍັງໃຊ້ແລະເວົ້າຢູ່ໂດຍຫຼາຍຊົນເຜົ່າ. ເນື່ອງຈາກຖືກຄວາມກົດດັນຈາກການຂະຫຍາຍຕົວ ຂອງອານາຈັກຈີນ, ການບຸກລຸກຂອງ[[ຊາວມົງໂກນ]] ແລະ ການປູກຝັງທຳມາຫາກີນ, ຄົນໄຕໃດ້ຍົກຍ້າຍລົງມາພາກໃຕ້ ຕາມຮີມຝັ່ງ[[ແມ່ນ້ຳຂອງ​]]. ການອົບພະຍົກຂອງ[[ຊາວໄຕ]]ກໍ່ໄດ້ມີກ່າວໄວ້ໃນຕຳນານຂອງເຈົ້າພະຍາ ຂຸນບູລົມລາຊາທິລາດ. * [[ພາສາລາວ]] * [[ອັກສອນລາວເດີມ]] * [[ອັກສອນລາວບູຮານ]] === ສາສະໜາ === ຄົນລາວສ່ວນຫຼາຍນັບຖື [[ສາສະໜາພຸດ]] ນິກາຍຫິນະຍານ ເຊິ່ງເປັນສາສະໜາປະຈຳຊາດ (60% ຂອງປະຊາກອນທັງໝົດ) ຖັດຈາກ ສາສະໜາພຸດ ແມ່ນ ສາສະໜາ ບັນພະບູລຸດຂອງຊົນເຜົ່າມົ້ງ ຊຶ່ງກວມເອົາ ປະມານ 15% ໃນຂອບເຂດທົ່ວປະເທດ. ນອກຈາກນີ້ແລ້ວ ຍັງມີຊົນເຜົ່າກຸ່ມນ້ອຍອື່ນໆ ລວມທັງເຜົ່າລາວຈຳນວນໜຶ່ງ ນັບຖື[[ສາສະໜາຄິດ]] ແລະ ອິສະລາມ ແຕ່ວ່າ ກວມເອົາອັດຕາສ່ວນໜ້ອຍຫຼາຍ. ສຳລັບ [[ສາສະໜາຄິດ]]ແລ້ວ, ສ່ວນຫຼາຍ ຈະມີຜູ້ນັບຖືເປັນກຸ່ມຄົນຫວຽດນາມ ທີ່ອົບພະຍົບເຂົ້າຢູ່ລາວ ແຕ່ສະໄໝສົງຄາມ, ສ່ວນ[[ສາສະໜາອິສະລາມ]] ພົບວ່າມີການນັບຖືໃນໝູ່ຊົນເຜົ່າສ່ວນໜ້ອຍ (ຊົນເຜົ່າຫ້ໍ) ທີ່ອາໄສຕາມຊາຍແດນດ້ານຕິດກັບ[[ປະເທດມຽນມາ]] ແລະ ຊຸມຊົນ[[ມຸສະລິມ]]ທີ່ມີເສື້ອສາຍ ອາຊີໃຕ້ ແລະ ຈາມໃນ[[ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ]] [[ສາສະໜາ]]: [[ສາສະໜາພຸດ]] [[ນິກາຍເຖລະວາດ]] 60% === ວັດທະນະທຳ === [[ພຸດທະສາສະໜາ]][[ນິກາຍເຖລະວາດ]] ນັບເປັນແບບແຜນຫຼັກຂອງວັດທະນະທຳລາວ ເຊິ່ງປາກົດໃຫ້ເຫັນທົ່ວປະເທດ ທັງໃນດ້ານພາສາ ແລະ ສິລະປະ, ວັນນະຄະດີ, ສິລະປະການສະແດງ ຯລຯ ສຳຫຼັບດົນຕີລາວນັ້ນ ຍັງຄົງມີອິດທິພົນຂອງ[[ແຄນ]] ເຊິ່ງເປັນເຄື່ອງດົນຕີປະຈຳຊາດ ວົງດົນຕີຂອງລາວແມ່ນວົງໝໍລຳ ມີ ໝໍລຳ ແລະ ໝໍແຄນ ທຳນອງການຂັບຈະແຕກຕ່າງກັນໄປຕາມທ້ອງຖິ່ນ ທາງພາກເໜືອເອິ້ນວ່າ ຂັບ ພາກໃຕ້ຈາກ ບໍລິຄຳໄຊລົງໄປເອິ້ນວ່າ ລຳ ເຊ່ັນ: ຂັບງຶ່ມວຽງຈັນ, ຂັບພວນຊຽງຂວາງ, ລຳສາລະວັນຂອງແຂວງສະລະວັນ, ລຳພູໄທ, ລຳຕັງຫວາຍ, ລຳຄອນສະຫວັນ, ລຳບ້ານຊອກຂອງແຂວງສະຫວັນນະເຂດ, ລໍາໂສມ, ລຳສີພັນດອນຂອງແຂວງຈຳປາສັກ, ລຳມະຫາໄຊຂອງແຂວງຄຳມ່ວນ, ຂັບທຸ້ມຂອງແຂວງຫຼວງພະບາງ, ຂັບລື້ຂອງຊາວລື້ ເປັນຕົ້ນ ການແຕ່ງກາຍທີ່ເປັນເອກະລັກຢ່າງໜຶ່ງຂອງຄົນລາວແມ່ນ ຜູ້ຍິງຈະນຸ່ງສິ້ນ,ເກົ້າຜົມ,ບ່ຽງແພ. ອາຫານຂອງຄົນລາວຈະກິນເຂົ້າໜຽວເປັນຫຼັກ ອາຫານທີ່ເປັນເອກະລັກແມ່ນ: ແຈ່ວ, ຕຳໝາກຮຸ່ງ, ປິ້ງໄກ່, ສົ້ມປາ ເປ້ນຕົ້ນ. ອະລິຍະທຳເກົ່າແກ່ຂອງລາວນັ້ນ ມີປາກົດຈາກຫຼັກຖານດ້ານບູຮານຄະດີຍຸກຫີນ ຢູ່ [[ທົ່ງໄຫຫີນ]]{{spaces}}[[ແຂວງຊຽງຂວາງ]] === '''ແຄນລາວ ມໍລະດົກໂລກ''' === ແຄນ ແມ່ນເຄື່ອງດົນຕີ ອຳມະຕະຂອງຊາວລາວ ເຊິ່ງເປັນສິ່ງຕິດພັນຢ່າງສະໜິດແໜ້ນກັບຊີວິດຂອງຄົນລາວ. ແຄນສາມາດກ່ອມອາລົມຄົນໃຫ້ມ່ວນ ແລະ ໃຫ້ຄວາມມ່ວນຊື່ນສຸກສັນໃນຍາມມີໄຊຊະນະ ແລະ ປະສົບຜົນສຳເລັດອັນ ແຄນຍັງກ່ອມຈິດໃຈໃຫ້ຄົນຄິດຮອດບ້ານເກົ່າເມືອງຫຼັງ ແລະ ເຮັກໃຫ້ຄິດຮອດບ້ານທີ່ເຄີຍພັກອາໄສ, ເຮັດໃຫ້ຄຶດຮອດອະດີດຜູ້ເຖົ້າຜູ້ແກ່ເມື່ອໄດ້ຟັງສຽງແຄນລາວຕ່າງໆ ເຊັ່ນ: ລຳສັ້ນ, ລຳລ່ອງ ແລະ ອື່ນໆ. ແຄນເປັນເຄື່ອງດົນຕີປະເພດໃຊ້ປາກເປົ່າດ້ວຍວິທີສູບລົມເຂົ້າ-ອອກຕາມຈັງຫວະ ແລະ ທຳນອງ ຫຼື ລາຍທີ່ໄດ້ກຳນົດໄວ້ຢ່າງຄັກແນ່. ແຄນເຮັດດ້ວຍໄມ້ອໍ້ (ໄມ້ປາວ) ເຊິ່ງໄດ້ປະກອບດ້ວຍວັດຖຸ 4 ຢ່າງ ແມ່ນໄມ້ລູກແຄນ, ໄມ້ອໍ້ (ໄມ້ປາວ), ເຕົ້າແຄນ (ໄມ້ດູ່), ລີ້ນແຄນເຮັດດ້ວຍທອງ ຫຼື ເງີນສະເພາະຂີ້ສູດ ໃຊ້ໄວ້ຕິດຮູແຄນ. ແຄນມີ 4 ຊະນິດ ຄື: (1) ແຄນຫົກ ເປັນແຄນສຳ່ນ້ອຍເອີ້ນວ່າ ແຄນນ້ອຍ ຫຼື ແຄນສັ້ນ, ມີລູກແຄນຂ້າງລະ 3 ລູກ ມີ ສຽງນຳກັນ 5 ສຽງຄື ຟາ-ຊອນ-ລາ-ໂດ-ເຣ; (2) ແຄນເຈັດ ເປັນແຄນສຳ່ກາງມີລູກຂ້າງລະ 7 ລູກ, ແຄນສຳ່ກາງນິຍົມເປົ່າໃສ່ດົນຕີອື່ນໆ ມີສຽງນຳກັນ 7 ສຽງຄື: ໂດ-ເຣ-ມີ-ຟາ-ຊອນ-ລາ-ທີ; (3) ແຄນແປດ ເປັນແຄນສຳ່ກາງເຊິ່ງໃຫຍ່ກວ່າແຄນເຈັດໜ້ອຍໜຶ່ງ ໃຊ້ສຳລັບເປົ່າດ່ຽວໂດຍປະສົບປະສານກັບສຽງລຳ ແລະ ສຽງຂັບປະເພດຕ່າງໆ, ແຄນແປດເປັນແຄນທີ່ໝໍລຳນິຍົມຊົມໃຊ້ຫຼາຍກວ່າໝູ່; (4) ແຄນເກົ້າ ເປັນແຄນທີ່ມີລູກຂ້າງລະເກົ້າ ແຄນຊະນິດນີ້ແມ່ນແຄນທີ່ເພິ່ນນິຍົມຊົມໃຊ້ເປົ່າໃສ່ລຳໂສມ, ສີພັນດອນ, ລຳພື້ນເມືອງ, ລຳນິທານເກົ່າແກ່ ໃນປະຈຸບັນໝໍລຳບໍ່ມັກໃຊ້ກັນແລ້ວ ແຕ່ໃນບາງເຂດກໍມີການຂັບງັບບຸນປະເພນີດ້ວຍສຽງແຄນຢູ່. === ອາຫານລາວ === [[ຮູບ:Larb.jpg|thumbnail|right|[[ລາບ]]ເປັນອາຫານລາວທີ່ມີຊື່ສຽງທົ່ວໂລກ.]] {{see also|ອາຫານລາວ}} [[ປາແດກ]], [[ຂ່າ]], [[ຫົວສີໄຄ]], [[ໝາກຂີ້ຫູດ]] ແມ່ນສ່ວນປະກອບທີ່ສຳຄັນໃນປຸງແຕ່ງອາຫານລາວ. ອາຫານລາວທີ່ມີຊື່ສຽງທີ່ສຸດແມ່ນ [[ລາບ]] ແລະ [[ຕຳໝາກຫຸ່ງ]]. ລາບ ເປັນອາຫານທີ່ມີການນຳ[[ຊີ້ນ]]ທີ່ຍັງດິບມາປະສົມເຂົ້າກັບ[[ເຄື່ອງເທດ]], ສ່ວນ ຕຳໝາກຫຸ່ງ ເປັນອາຫານທີ່ນຳ[[ໝາກຫຸ່ງ]] ມາຕຳລົງພ້ອມ[[ໝາກເຜັດ]] [[ຜັກທຽມ]] [[ໝາກເລັ່ນ]] [[ໝາກນາວ]] ແລະອື່ນໆ. ອາຫານລາວໄດ້ມີການພັດທະນາມາດົນນານ ພ້ອມກັບການຂະຫຍັບຂະຫຍາຍຂອງ[[ຊົນຊາດລາວ]]ທີ່ໄດ້ຍ້າຍໄປກໍ່ຮ່າງສ້າງໂຕໃນທ້ອງຖິ່ນຕ່າງໆ ໃນ[[ອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້]]. ອາຫານລາວມີອິດທິພົນຕໍ່ຊົນຊາດໃກ້ຄຽງ ເຊັ່ນ ໃນ[[ອາຫານໄທ]]ປັດຈຸບັນກໍໄດ້ມີອາຫານລາວເປັນສ່ວນປະກອບນຳ ເຊັ່ນ [[ລາບ]] ໂດຍມີການບໍລິໂພກໂດຍຄົນເຊື້ອສາຍລາວທີ່ຢູ່ໃນ[[ພາກຕາເວັນອອກສຽງເໜືອຂອງໄທ]] ແລະນອກຈາກນີ້ ລາບ ກໍໄດ້ມີການເຜີຍແພ່ໄປຮອດພາກກາງຂອງໄທ ເຊັ່ນ [[ບາງກອກ]] ຯລຯ ໂດຍມີການປຸງແຕ່ງທີ່ອາດຕ່າງຈາກລາບລາວແດ່. ໃນຂະນະດຽວກັນ ອາຫານລາວກໍໄດ້ຮັບອິດທິພົນຈາກຊົນຊາດລ້ອມຮອບຄືກັນ. ລາວໄດ້ຮັບວິທີ[[ການຂົ້ວ]] ([[ພາສາຈີນກາງ|ຈີນກາງ]]: 炒 chǎo) ແລະ ອາຫານຈຳພວກເຂົ້າເສັ້ນເຊັ່ນ [[ເຝີ]] [[ເຂົ້າຊອຍ]] ຈາກ[[ຊາວຈີນ]] ແລະ [[ຊາວຫວຽດນາມ]] (ເຊິ່ງກໍໄດ້ຮັບອິດທິພົນຈາກຊາວຈີນຄືກັນ). ນອກຈາກນີ້ [[ອາຫານຕາເວັນຕົກ]]ກໍໄດ້ມີສ່ວນຮ່ວມໃນພັດທະນາການຂອງອາຫານລາວຄືກັນ. [[ໝາກເຜັດ]]ເປັນສິ່ງນຶ່ງທີ່[[ຊາວປອກຕຸຍການ]]ໄດ້ນຳເຂົ້າມາໃນອະດີດ. ຕັ້ງແຕ່ປະເທດລາວເປັນຫົວເມືອງຂອງ[[ປະເທດຝະລັ່ງ|ຝະລັ່ງ]]ກໍໄດ້ມີການບໍລິໂພກ[[ເຂົ້າຈີ້]] [[ກະແລັມ]] [[ແວງ]] [[ເນີຍແຂງ]] ຯລຯ ແລະອາຫານຕາເວັນຕົກຫຼາຍຂຶ້ນ. [[ເຄື່ອງດື່ມ]]ຫຼັກທີ່ນິຍົມຊົມຊື່ນໃນປະເທດລາວມັກຂຶ້ນຢູ່ກັບອາຍຸຂອງຜູ້ບໍລິໂພກ. ໄວລຸ້ນໜຸ່ມລາວນິຍົມດື່ມ[[ນ້ຳເຕົ້າຮູ້]]<ref>[https://www.bloggang.com%2Fviewdiary.php%3Fid%3Dtantailovegongtup%26group%3D18&ei=-twQUua3EYmuyQGn64Aw&usg=AFQjCNFUZwqPzQJeXqefqMBJlUs8f9LQ-g รวมทริปท่องเที่ยวเวียงจันทน์ ลาว - BlogGang.com]</ref><ref>[https://www.kroobannok.com%2Fblog%2F25029&ei=-twQUua3EYmuyQGn64Aw&usg=AFQjCNH8BBAgzYrShmTgqNasKZg2KRabDA "คนลาว" ....เรียบง่ายแต่มีความสุข]</ref> ເຊິ່ງເປັນເຄື່ອງດື່ມທີ່ຜະລິດຈາກໝາກຖົ່ວເຫຼືອງ. ສ່ວນເຄື່ອງດື່ມມຶນເມົາທີ່ຂຶ້ນຊື່ລືຊາໃນປະເທດແມ່ນ[[ເບຍລາວ]]<ref>[https://www.nytimes.com/2009/05/26/business/global/26beer.html Just Another Beer? Not to Those in Laos - NYTimes.com]</ref> ເຊິ່ງເປັນ[[ເບຍ]]ທີ່ຜະລິດໃນປະເທດລາວ. [[ຮູບ:Pha That Luang Vientiane Laos.jpg|thumb|right|[[ພະທາດຫຼວງ]]{{spaces}}[[ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ]]{{spaces}}ສາສະໜາສະຖານທີ່ສຳຄັນທີ່ສຸດໃນສປປ ລາວ]] [[ຮູບ:Place PassChongMek Laoside.jpg|thumb|right|ດ່ານຊ່ອງເມັກ ຊາຍແດນລາວ-ໄທ]] ສະບາຍດີທຸກໆ ທ່ານ ຂ້າພະເຈົ້າເຫັນດີນຳຄຳວ່າອາຫານລາວ ແຕ່ວ່າຢາກມີຄຳເຫັນຢູ່ບ່ອນວ່າ "ຮູບພາບ ທີ່ບອກວ່າລາບ ນັ້ນ ໃນຈານບໍ່ແມ່ນລາບ ເພາະວ່າ ມີນໍ້າຫຼາຍໂພດ ແລະ ອອກແນວແບບຕ່າງປະເທດໂພດ ຖ້າເປັນລາບຂອງຄົນລາວ ຄົນລາວ ຕ້ອງເບີ່ງອອກໂລດ" ຂອບໃຈ. == ການແບ່ງເຂດການປົກຄອງ == {{main|ແຂວງຂອງປະເທດລາວ}} [[File:Laos, administrative divisions - lo - colored.svg|350px|ພະແນກການປົກຄອງລາວ ]] {{Clear}} {| style="float:left;" | <big>'''ຕາຕະລາງ​ຂໍ້ມູນ,​ແຂວງ,​ພົນລະເມືອງ​ລາວ ຄ.ສ.'''</big>​ 2020 {| class="sortable wikitable" style="text-align:left; font-size:100%;" |- style="font-size:100%; text-align:right;" !ແຜນທີ່ !ແຂວງ !ເມືອງເອກ !ເນື້່ອທີ່ <br/ຕາລາງກິໂລແມັດ> !​ພົນລະເມືອງ ​(2015) !ພົນລະເມືອງ (2018)<ref name"ກົມສະຖິຕິຄ.ສ2018">/ref>laosis.lsb.gov.la</ref> !ພົນລະເມືອງ​ (2020) ຄາດຄະເນ​ !ຄວາມໜາແໜ້ນຂອງພົນລະເມືອງ<br />(ຄົນຕໍ່km2)​ |- |--- | [[file:khammouane Province-Laos.svg|90px]] | 01. [[ແຂວງຄໍາມ່ວນ]] | [[ທ່າແຂກ]]​ |16,315 |392,100 |420,950 |433,570 |26.57 | LA-KH |- |--- | [[file:champasak Province-Laos.svg|90px]] | 02. [[ແຂວງຈໍາປາສັກ]] | [[ປາກເຊ]] |15,415 |694,000 |733,582 |752,688 |48.83 | LA- CH |- |--- | [[file:Salavan Province-Laos.svg|90px]] | 03. [[ແຂວງສາລະວັນ]] | [[ເມືອງສາລະວັນ]] |10,691 |397,000 |426,991 |442,200 |41.39 | LA-SL |- |--- | [[file:Savannakhet Province-Laos.svg|90px]] | 04. [[ແຂວງສະຫວັນນະເຂດ]] | [[​ໄກສອນພົມວິຫານ]] |21,774 |969,700 |1,037,553 |1,070,035 |49.14 | LA-SV |- |--- | [[file:Xiangkhouang Province-Laos.svg|90px]] | 05. [[ແຂວງຊຽງຂວາງ]] | [[ໂພນສະຫວັນ]]​ |14,751 |244,100 |261,686 |267,172 |18.11 | LA-XI |- |---- | [[file:Sainyabuli Province-Laos.svg|90px]] | 06. [[ແຂວງໄຊຍະບູລີ]] | [[ໄຊຍະບູລີ]] |16,389 |381,300 |411,893 |423,496 |25.84 | LA-XA |- |--- | [[file:Xaisomboun Province in Laos 2013.svg|90px]] | 07. [[ແຂວງໄຊສົມບູນ]] | [[ອະນຸວົງ]] |8,551 |85,200 |102,041 |107,926 |12.62 | LA-XS |- |--- | [[file:Sekong Province-Laos.svg|90px]] | 08. [[ແຂວງເຊກອງ]] | [[ເຊກອງ]] |7,665 |113,200 |124,570 |129,398 |16.88 | LA-XE |- |---- | [[file:Bolikhamsai Province-Laos.svg|90px]] | 09. [[ແຂວງບໍລິຄໍາໄຊ]] | [[ປາກຊັນ]] |14,863 |237,700 |303,794 |315,956 |21.19 | LA-BL |- |--- | [[file:Bokeo Province-Laos.svg|90px]] | 10. [[ແຂວງບໍ່ແກ້ວ]] | [[ຫ້ວຍຊາຍ]]​ |6,196 |179,300 |196,641 |203,468 |32.84 | LA-BK |- |--- | [[file:Phôngsali Province-Laos.svg|90px]] | 11. [[ແຂວງຜົ້ງສາລີ]] | [[ຜົ້ງສາລີ]] |16,270 |178,000 |189,777 |193,145 |11.87 | LA-PH |- |--- | [[file:Laos Provinces Luang Namtha.svg|90px]] | 12. [[ແຂວງຫຼວງນ້ຳທາ]] | [[ຫຼວງນ້ຳທາ]] |9,325 |175,700 |192,392 |199,090 |21.35 | LA-LM |- |--- | [[file:Luang Prabang Province-Laos.svg|90px]] | 13. [[ແຂວງຫຼວງພະບາງ]] | [[ຫຼວງພະບາງ]] |16,875 |431,900 |459,189 |467,157 |27.68 | LA-LP |- |--- | [[file:Vientiane Province-Laos.svg|90px]] | 14. [[ແຂວງວຽງຈັນ]] | [[ໂພນໂຮງ]]​ |15,610 |419,100 |450,475 |462,142 |29.61 | LA-VI |- |--- | [[file:Houaphanh Province-Laos.svg|90px]] | 15. [[ແຂວງຫົວພັນ]] | [[ຊຳເໜືອ]]​ |16,500 |289,400 |306,247 |310,976 |18.85 | LA-HO |- |--- | [[file:Attapeu Province-Laos.svg|90px]] | 16. [[ແຂວງອັດຕະປື]] | [[ອັດຕະປື]] |10,320 |139,600 |153,656 |159,885 |15.49 | LA-AT |- |--- | [[file:Oudomxay Province-Laos.svg|90px]] | 17. [[ແຂວງອຸດົມໄຊ]] | [[ເມືອງໄຊ]] |15,370 |307,600 |334,702 |345,425 |22.47 | LA-OU |- |--- | [[file:Vientiane Prefecture-Laos.svg|90px]] | 18. [[ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ]] | [[ຈັນທະບູລີ]] |3,920 |820,900 |906,859 |948,447 |242.0 | LA-VT |} * '''ໂດຍແບ່ງອອກເປັນຍິງ ແລະ ຊາຍ''' '''ຊາຍ:'''3,622,​983ຄົນ<ref Name="ຄາດຄະເນພົນລະເມືອງລາວປີ2020(ກົມສະຖິຕິສູນສະຖິຕິແຫ່ງຊາດ"​)​>https://www.lsb.gov.la</ref> '''ຍິງ:'''3,608,​170ຄົນ<ref Name="ຄາດຄະເນພົນລະເມືອງລາວປີ2018(ກົມສະຖິຕິສູນສະຖິຕິແຫ່ງຊາດ"​)​>https://www.lsb.gov.la</ref> '''ລວມທັງໝົດ''':7,231,153ຄົນ<ref Name="ຄາດຄະເນພົນລະເມືອງລາວປີ2018(ກົມສະຖິຕິສູນສະຖິຕິແຫ່ງຊາດ"​)>https://www.lsb.gov.la</ref> * '''ຈາກການສຳຫລວດສຳໂນຄົວ''',​ ໃນວັນທີ່ 27 ກຸມພາ ຄ.ສ. 2006 ໄດ້ມີການຍຸບ[[ເຂດພິເສດໄຊສົມບູນ]] ໝາຍເລກ 13 ໃນແຜນທີ່ ຢ່າງເປັນທາງການ ອີງຕາມດຳລັດນາຍົກລັດຖະມົນຕີທີ 10/ນຍ. ລົງວັນທີ່ 13 ມັງກອນ ຄ.ສ. 2006 ໂດຍເມືອງທ່າໂທມ ຖືກລວມເຂົ້າກັບ [[ແຂວງຊຽງຂວາງ]] ແລະ [[ເມືອງໄຊສົມບູນ]] ຖືກລວມເຂົ້າກັບ [[ແຂວງວຽງຈັນ]]. ຕໍ່ມາໃນວັນທີ 31 ທັນວາ ປີ2013 ໄດ້ຈັດຕັ້ງແຂວງໃໝ່ໃນບໍລິເວນທີ່ເຄີຍເປັນເຂດພິເສດໄຊສົມບູນ ກັບສອງໝູ່ບ້ານຈາກເມືອງວັງວຽງໃນແຂວງວຽງຈັນ ໂດຍໃສ່ຊື່ວ່າ "ແຂວງໄຊສົມບູນ" ມີ 5 ເມືອງໄດ້ແກ່ ເມືອງອານຸວົງ (ຊື່ເກົ່າ: ໄຊສົມບູນ), ເມືອງຫົ່ມ,ເມືອງທ່າໂທມ,ເມືອງລ້ອງຊານ, ເມືອງລອງແຈ້ງ. === ວັນສຳຄັນ === [[ຮູບ:Laos-10-228 (8686967342).jpg|thumb|right|ວັນຊາດ 2 ທັນວາ]] [[ຮູບ:Lao New Year costumes and water throwing.jpg|thumb|right|ວັນ[[ປີໃຫມ່ລາວ]]]] ໃນປະເທດລາວມີວັນພັກລັດຖະການ, ເທດສະການ ແລະ ພິທີຕ່າງໆເຊັ່ນ: {| class=wikitable |+ '''ເທດສະການ ແລະ ວັນພັກລັດຖະການ''' ! ວັນທີ !! ຊື່ !! ໝາຍເຫດ |- | 1 ມັງກອນ || [[ບຸນປີໃໝ່ສາກົນ]] | ວັນພັກທາງລັດຖະການ |----- |- | 20 ມັງກອນ || [[ວັນສ້າງຕັ້ງກອງທັບ]] |ວັນພັກທາງລັດຖະການ |----- | ປາຍເດືອນມັງກອນ/ຕົ້ນເດືອນກຸມພາ || [[ວັນກຸດຈີນ]] ແລະ [[ກຸດຫວຽດ]] | ວັນຂື້ນປີໃໝ່ຂອງຄົນຈີນ ແລະ ຫວຽດນາມຕາມ[[ປະຕິທິນຈັນທະຄະຕິ]] ປະເທດລາວຂ້ອນຂ້າງໃຫ້ຄວາມສຳຄັນກັບວັນນີ້ ເພາະວ່າລາວເຮົາມີຄວາມສຳພັນໃກ້ຊິດກັບຫວຽດນາມ ແລະ ຈີນ. ມີຄົນຫວຽດນາມ ແລະ ຄົນຈີນ ຫຼາຍສົມຄວນເຂົ້າມາອາໃສຢູ່ໃນປະເທດລາວ |----- |----- | ກຸມພາ || [[ມາຄະບູຊາ]] [[ບຸນວັດພູ]] ແລະ [[ບຸນພະທາດສີໂຄດຕະບອງ]]|| | ຂື້ນກັບ[[ປະຕິທິນຈັນທະຄະຕິ]] |----- |----- | ກຸມພາ || [[ບຸນເຂົ້າຈີ່]] || | ຂື້ນກັບ[[ປະຕິທິນຈັນທະຄະຕິ]] ເປັນບຸນທີ່ຈັດຂື້ນຫຼັງຈາກເກັບກ່ຽວສຳເລັດແລ້ວ |----- |----- | ມີນາ || [[ບຸນພະເວດ]] || | ນິຍົມກັນຈັດໃນເດືອນ 4 ຕາມ[[ປະຕິທິນຈັນທະຄະຕິ]]ຂອງລາວ |----- | 8 ມີນາ || [[ວັນແມ່ຍິງສາກົນ]] || ວັນພັກທາງລັດຖະການ |----- |----- | 22 ມີນາ || [[ວັນສ້າງຕັ້ງພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດລາວ]] || ວັນພັກທາງລັດຖະການ |----- | ເມສາ ປະມານວັນທີ 14-16 || [[ບຸນປີໃໝ່ລາວ]] || ມື້ທຳອິດຂອງວັນປີໃໝ່ເອີ້ນວ່າ ວັນສັງຂານລ່ວງ ມື້ທີສອງເອີ້ນວ່າ ວັນເນົາ ມື້ທີ່ສາມເອີ້ນວ່າ ວັນສັງຂານຂື້ນ ບາງປີມີວັນເນົາ 2 ວັນ ເຮັດໃຫ້ເລີ່ມບຸນວັນທີ 13-16 ກໍມີ ຫຼື ບາງປີກໍເລີ່ມ ວັນທີ 14-17 ກໍມີ ແລ້ວແຕ່ການຄຳນວນຕາມປະຕິທິນຈັນທະຄະຕິຂອງລາວ ແລະ ເປັນວັນພັກທາງລັດຖະການ |----- | 1 ພຶດສະພາ || [[ວັນກຳມະກອນສາກົນ]] | ວັນພັກທາງລັດຖະການ |----- | ພຶດສະພາ || [[ວັນວິສາຂະບູຊາ]] | ຂື້ນກັບ[[ປະຕິທິນຈັນທະຄະຕິ]] |----- | ພຶດສະພາ || [[ບຸນບັ້ງໄຟ]] | || ມັກຈັດໃນເດືອນ 6 ຫຼືເດືອນ 7 ຕາມປະຕິທິນຈັນທະຄະຕິ ເປັນເທດສະການກ່ຽວກັບການຂໍຝົນ |----- |----- | 1 ມິຖຸນາ || [[ວັນປູກຕົ້ນໄມ້ແຫ່ງຊາດ]] ແລະ [[ວັນເດັກນ້ອຍສາກົນ]] | ເປັນວັນທີ່ລັດສົ່ງເສີມໃຫ້ປະຊາຊົນປູກຕົ້ນໄມ້ |----- |----- | ກໍລະກົດ || [[ບຸນອາສາລະຫະບູຊາ]] | ຂື້ນກັບ[[ປະຕິທິນຈັນທະຄະຕິ]] |----- | ກໍລະກົດ || [[ບຸນເຂົ້າພັນສາ]] | ຂື້ນກັບ[[ປະຕິທິນຈັນທະຄະຕິ]] |----- | ສິງຫາ || [[ບຸນຫໍ່ເຂົ້າປະດັບດິນ]] | ຈັດຂື້ນໃນວັນແຮມ 14 ຄ່ຳເດືອນ 9 ຕາມປະຕິທິນຈັນທະຄະຕິ ເປັນການລະນຶກເຖິງຜູ້ທີ່ລ່ວງລັບໄປແລ້ວ |----- |----- | ກັນຍາ || [[ບຸນຫໍ່ເຂົ້າສະຫຼາກ]] | ຈັດຂື້ນໃນວັນຂື້ນ 15 ຄ່ຳເດືອນ 10 ຕາມປະຕິທິນຈັນທະຄະຕິ |----- |----- | 7 ຕຸລາ || [[ວັນຄູແຫ່ງຊາດ]] | ເປັນວັນລະນຶກເຖິງຄຸນຂອງຄູ (ນາຍຄູຄຳ) |----- |----- | ຕຸລາ || [[ບຸນອອກພັນສາ]] | ສີ້ນສຸດລະດູຝົນ ມີການແຂ່ງເຮືອ ແລະ ໄຫຼເຮືອໄຟ (ມີທັງ ເຮືອໄຟໂຄກ ແລະ ເຮືອໄຟນ້ຳ) |----- | ພະຈິກ || [[ບຸນທາດຫຼວງ]] || | ເປັນນະມັດສະການພະທາດຫຼວງວຽງຈັນ |----- |----- | ພະຈິກ || [[ບຸນທອດກະຖິນ]] || | ຈັດຂື້ນໃນເດືອນ 12 ຕາມປະຕິທິນຈັນທະຄະຕິ |----- | 2 ທັນວາ || [[ວັນຊາດ]] || | ເປັນວັນສະຖາປະນາ ສ.ປ.ປ ລາວ ແລະ ວັນພັກທາງລັດຖະການ |----- | 31 ທັນວາ || ວັນສີ້ນປີ | || |} == ການຄົມມະນາຄົມ == ການ​ພັດທະນາ​ລະ ບົບ​ຄົມມະນາຄົມ-​ຂົນ​ສົ່ງ ​ເປັນ​ລະບົບ​ທັນ​ສະ​ໄຫມ​ນັ້ນ ຈະ​ເປັນ​ປັດ​​ໄຈ​ສຳຄັນ ​ແຫ່ງ​ການ​ຫັນປ່ຽນ ປະ​ເທດ​ລາວ ຈາກ​ການ​ເປັນ Land Lock ສູ່​ການ​ເປັນ Land Link ຫຼື ເຮັດ​ໃຫ້​ປະ​ເທດ​ລາວ​ເປັນ​ໃຈກາງ​ເຊື່ອມ​ໂຍງ ດ້ານ​ການ​ຄົມມະນາຄົມ-ຂົນ​ສົ່ງ,​ ການ​ຄ້າ,​ ການທ່ອງທ່ຽວ ​ແລະ ດ້ານ​ອື່ນໆອີກ ​ໃນ​ອະນຸ​ພາກພື້ນ. ສ່ວນ ​ແຜນການ​ ພັດທະນາ ຂະແໜງກະສິກຳ ໄປຕາມ ທິດຍົກສູງສະມັດຖະພາບ ແລະ ຄຸນນະພາບ ຂອງຜົນຜະລິດ, ສ້າງຄວາມໝັ້ນຄົງດ້ານສະບຽງອາຫານ ຈະ​ສົ່ງເສີມ​ການ​ ກະສິກຳ​ ອີນຊີ-ປອດ​ສານພິດ ​ແລະ ການ​ປູກ​ພືດ​ສີນ​ຄ້າ​ມູນ​ຄ່າ​ສູງ;​ ພ​້ອມກັນນັ້ນ ກໍ​ຈະປະຕິບັດຍຸດທະ ສາດດ້ານປ່າໄມ້ໃຫ້ເປັນຈິງ ໂດຍສະເພາະ ແມ່ນການເພີ່ມເນື້ອທີ່ປົກຫຸ້ມຂອງປ່າໄມ້ ໃຫ້ກວມເຖິງ 65% ຂອງ ເນື້ອທີ່ທົ່ວປະເທດ ໃນປີ 2015. === ເສັ້ນທາງບົກ === ປະເທດລາວມີທາງຫຼວງດ້ວຍກັນທັງໝົດ 52.201 ກິໂລແມ້ດ ໃນນັ້ນ, ທາງປູຢາງ ກວມເອົາ 18,326.5 ກິໂລແມັດ ແລະ ທີ່ເຫຼືອອີກ 27,089 ກິໂລແມ້ດ ແມ່ນເປັນທາງດີນແດງ ແລະ ປູຫີນອ່ອນ. ບັນດາເສັ້ນທາງທີ່ສຳຄັນຂອງ ສປປ ລາວເຮົາ ແມ່ນ ເສັ້ນທາງເລກທີ່ 13 ທີ່ເຊື່ອມຕໍ່ແຕ່ເໜືອສຸດ ຮອດໃຕ້ສຸດ, ເລກທີ 9 ທີ່ເຊື່ອມຕໍ່ແຂວງ ສະຫວັນນະເຂດ ໄປຫາ ຊາຍແດນ ລາວບ່າວ, ເລກທີ 12 ຈາກແຂວງຈຳມ່ວນ ໄປຫາ ຊາຍແດນລາວ-ຫວຽດນາມ, ແລະ ທາງເລກທີ່ 8 ຈາກບໍລິຄຳໄຊ ຫາຊາຍແດນ ລາວ-ຫວຽດນາມ. ນອກຈາກນີ້, ຍັງມີເສັ້ນທາງເລກທີ່ 11 ທີ່ເຊື່ອມຕໍ່ ຈາກນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ ລຽບຕາມແຄມແມ່ນ້ຳຂອງ ໄປຫາແຂວງໄຊຍະບູລີ ຊຶ່ງມີລວງຍາວທັງໝົດ ປະມານ 400 ກິໂລແມັດ, ຊຶ່ງໃນນີ້ 80% ແມ່ນໄດ້ປູຢາງມາດຕະຖານແລ້ວ, ສ່ວນທີ່ເຫຼືອ ແມ່ນຢູ່ໃນຂັ້ນຕອນ ກຳລັງປັບປຸງການກໍ່ສ້າງ. ນອກຈາກນີ້ແລ້ວ, ຍັງມີເສັ້ນທາງ ເລກທີ 11A ທີ່ເຊື່ອມຕໍ່ຈາກ ແຂວງໄຊຍະບູລີ ໄປຫາຊາຍແດນ ພູດູ່ ລາວ-ໄທ, ເສັ້ນທາງ ເລກທີ່ 7 ທີ່ເຊື່ອມຕໍ່ ແຕ່ເມືອງພູຄູນ ຂອງແຂວງຫຼວງພະບາງ ໄປຫາ ແຂວງຊຽງຂວາງ ແລະ ເຊື່ອມຕໍ່ ໄປຫາ ດ່ານນ້ຳກັ່ນ ຊາຍແດນ ລາວ-ຫວຽດນາມ. ==== ເສັ້ນທາງລົດໄຟ ==== [[File:2021-12-03 China-Laos-Eisenbahn.jpg|thumb|right|[[ລົດໄຟລາວ-ຈີນ]] (ຂະບວນລ້ານຊ້າງ)]] [[File:Boten–Vientiane_railway_crossing_Vientiane–Boten_Expressway_-_Mapillary_(vwog4i1S3AEbshtZp5Gi49).jpg|thumb|ທາງລົດໄຟລາວ-ຈີນ]] * ທາງ[[ລົດໄຟ]]ໃນປັດຈຸບັນ ໃນປັດຈຸບັນປະເທດລາວເກືອບບໍ່ມີລະບົບລົດໄຟ ໃນປີ ຄ.ສ. 2007 ຈຶງໄດ້ມີການກໍ່ສ້າງລາງຕໍ່ຈາກເຄືອຂ່າຍລົດໄຟ[[ປະເທດໄທ]] ອອກໄປ 3.5 ກິໂລແມັດ ຂ້າມຂົວມິດຕະພາບລາວ — ໄທ ແຫ່ງທຳອິດ ເຂົ້າສູ່ປະເທດລາວ ແລະ ໄດ້ມີການສຳຫຼວດເພື່ອສ້າງຕໍ່ໄປອີກ 12 ກິໂລແມ້ດ ໄປຍັງວຽງຈັນ ນອກຈາກນັ້ນ ປະເທດລາວ ກໍ່ຍັງບໍ່ມີການຄົມມະນາຄົມຕິດຕໍ່ກັບປະເທດອື່ນອີກທາງລົດໄຟ ເຖິງວ່າ ຈະມີຂໍ້ສະເໜີໃນການສ້າງລົດໄຟຕິດຕໍ່ກັບ[[ປະເທດຫວຽດນາມ]] ມາກ່ອນກໍ່ຕາມ ປະເທດເພື່ອນບ້ານຕ່າງໆ ໃຊ້ຮາງຂະໜາດ 1000 ມິນລິແມ້ດ ຮວມທັ້ງຮາງທີ່ໄປຮອດຍູນນານໃນ[[ປະເທດຈີນ]]. * ການກໍ່ສ້າງທາງລົດໄຟລາວ — ຈີນ ໂຄງການກໍ່ສ້າງເສັ້ນທາງລົດໄຟລາວ — ຈີນ ອີງໃສ່ການພົວພັນລະຫວ່າງອາຊຽນ — ຈີນທີ່ນັບມື້ຂະຫຍາຍຕົວທັງໄດ້ຕົກລົງສ້າງເຂດການຄ້າເສລີອາຊຽນ — ຈີນນັບແຕ່ປີ 2010 ເປັນຕົ້ນໄປ. ການສ້າງເສັ້ນທາງລົດໄຟເຊື່ອມຕໍ່ກັບບັນດາປະເທດ[[ອາຊຽນ]], ສປ ຈີນ ໄດ້ເລືອກເອົາເສັ້ນທາງທີ່ຜ່ານປະເທດລາວທີ່ເຫັນວ່າມີໄລຍະທາງ ສັ້ນທີ່ສຸດໃນຈຳນວນ 3 ເສັ້ນທາງທີ່ໄດ້ປຶກສາຫາລືກັນໃນປີ 1996. ເສັ້ນທາງລົດໄຟທີ່ຖືກເລືອກແມ່ນເປັນເສັ້ນຜ່ານກາງເລີ່ມແຕ່ສິງກະໂປ ຜ່ານມາເລເຊຍເຂົ້າ[[ບາງກອກ]] [[ປະເທດໄທ]] ແລ້ວຕໍ່ໃສ່ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນຂອງ ສປປ ລາວ ຂຶ້ນໄປຫາຊາຍແດນລາວ-ຈີນແລ້ວກ້າວສູ່ ຄຸນມິງລວມຄວາມຍາວ 3.640 ກິໂລແມັດ ແຕ່ດ້ວຍການຕົກລົງເຫັນດີຂອງການນຳສອງປະເທດເພື່ອຍົກລະດັບການພົວພັນລາວ — ຂຶ້ນເປັນຄູ່ຮ່ວມຍຸດທະສາດຮອບດ້ານ ຈະສ້າງເສັ້ນທາງເຊື່ອມຕໍ່ແຕ່ຊາຍແດນຈີນ — ລາວເຂົ້າຫາ ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ ແລະ ເຊື່ອມຕໍ່ກັບໄທກ່ອນ ຫຼັງຈາກນັ້ນ ຈິ່ງຂະຫຍາຍຕໍ່ຈາກນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ ລົງໄປທ່າແຂກຕໍ່ໃສ່ຊາຍແດນລາວ — ຫວຽດນາມ. ໄລຍະທາງແຕ່ຈຸດຊາຍແດນລາວ — ຈີນ ເຖິງນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ ມີລວງຍາວທັງຫມົດປະມານ 427ກິໂລແມັດ ໃນນັ້ນ ເສັ້ນທາງຕ້ອງຜ່ານອຸບມຸງໃນຄວາມຍາວ 190 ກວ່າກິໂລແມັດ ແລະ ໄດ້ສ້າງຂົວຍາວ 90 ກິໂລແມັດ ຫຼືສະເລ່ຍເສັ້ນທາງຜ່ານທັງອຸບມຸງ-ຂົວກວມເອົາ 2/3 ຂອງເສັ້ນທາງທັງຫມົດ ແລະ ຈະໄດ້ໃຊ້ທຶນສູງເຖິງ 7 ຕື້ໂດລາສະຫະລັດ ເພື່ອນໍາໃຊ້ເຂົ້າໃນການກໍ່ສ້າງຕາມແຜນ ຈະເລີ່ມລົງມືກໍ່ສ້າງໃນວັນທີ 25 ເມສາປີ 2011 ທີ່ຈະມາເຖິງ ໂດຍຈະໃຊ້ເວລາ 4 ປີໃຫ້ສໍາເລັດເພື່ອເປັນຂອງຂວັນຮັບຕ້ອນວັນສະຖາ ປະນາ ສປປ ລາວ ຄົບຮອບ 40 ປີ. ເພື່ອກໍ່ສ້າງເສັ້ນທາງສາຍສຳຄັນນີ້ ໃຫ້ສຳເລັດຕາມແຜນໄດ້ສ້າງຕັ້ງບໍລິສັດຮ່ວມທຶນລາວ — ຈີນໂດຍແບ່ງອັດຕາສ່ວນ ໃນການປະກອບຮຸ້ນຄື: ຝ່າຍຈີນປະກອບເປັນເງິນສົດ, ອຸປະກອນ ແລະ ຖືຮຸ້ນ 70%, ສ່ວນຝ່າຍລາວກໍ່ປະກອບເປັນເງິນສົດ, ວັດຖຸກໍ່ ສ້າງຈຳນວນຫນຶ່ງຖືຄອງຮຸ້ນ 30% ແລະ ຍັງສາມາດເພີ່ມຮຸ້ນໄດ້ຕາມການພັດທະນາເສດຖະກິດສັງຄົມ. ລາງລົດໄຟໃນສາຍນີ້ ແມ່ນເອົາຕາມມາດຕະຖານສາກົນທີ່ມີລວງກວ້າງ 1,435 ແມັດ, ແລ່ນດ້ວຍກະແສໄຟຟ້າສາ ມາດປ້ອງກັນການສັ່ນສະເທືອນຂອງແຜ່ນດິນໄຫວ ໃນລະດັບ 7 ລິກເຕີ. ສຳລັບມາດຕະຖານຄວາມໄວແມ່ນກຳນົດ 200 ກິໂລແມັດຕໍ່ ຊົ່ວໂມງ (ສະເພາະລົດໄຟໂດຍສານ) ແລະ 120 ກິໂລແມັດຕໍ່ຊົ່ວໂມງ (ສຳລັບລົດໄຟຂົນສົ່ງສິນຄ້າ). ດ້ານການກໍ່ສ້າງແມ່ນອີງໃສ່ມາດ ຖານເຕັກນິກຂອງຈີນທີ່ໂລກຍອມຮັບແລ້ວ ແລະຈະມີດ້ວຍກັນ 5 ສະຖານີໃຫຍ່ຄື: ສະຖານີບໍ່ເຕັມ, ເມືອງໄຊ, ຫຼວງພະບາງ, ວັງວຽງ, ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ ພ້ອມນັ້ນ ກໍ່ຈະມີສະຖານີນ້ອຍອີກຈຳນວນຫນຶ່ງລວມ 21 ສະຖານີ. ຫຼັງຈາກເສັ້ນທາງສ້າງສຳເລັດຈະກາຍເປັນແຮງດັນອັນສຳຄັນຕໍ່ການຍູ້ການເຕີບໂຕທາງເສດຖະກິດຂອງສປປ ລາວ ຫຼື ແມ່ນແຕ່ ເວລາກໍ່ສ້າງກໍ່ເປັນຜົນດີບໍ່ໜ້ອຍສຳລັບພະນັກງານວິຊາການ, ກຳມະກອນ ເພາະໂຄງການດັ່ງກ່າວ ຄາດຈະຕ້ອງການແຮງງານຫຼາຍ ເຖິງ 50 ພັນ ຄົນເຂົ້າຮ່ວມ. ເຖິງຢ່າງໃດກໍ່ຕາມ ສາຍທາງເສັ້ນປະຫວັດສາດນີ້ ແມ່ນແນໃສ່ສ້າງເພື່ອຂົນສົ່ງສິນຄ້າເປັນຄວາມຫວັງໃຫຍ່ ແຕ່ປະຈຸບັນລາວຍັງມີສິນຄ້າບໍ່ຫຼາຍເທົ່າທີີ່ຄວນ ສະນັ້ນ ປະຊາຊົນລາວຕ້ອງເພີ່ມການຜະລິດໃຫ້ຫຼາຍຂຶ້ນ. === ເສັ້ນທາງນ້ຳ === ປະເທດລາວມີແມ່ນ້ຳທີ່ໃຊ້ໃນການຄົມມະນາຄົມໄດ້ 4,587 ກິໂລແມ້ດ ສ່ວນໃຫຍ່ແມ່ນນ້ຳຂອງ ແລະ ສາຂາຂອງມັນທີ່ແຍກອອກໄປ ແລະ ອີກ 2,897 ກິໂລແມັດ ທີ່ບາງສ່ວນໃຊ້ໃນການຄົມມະນາຄົມໄດ້ ດ້ວຍເຮືອທີ່ເລິກໄປຈາກຜິວນ້ຳບໍ່ກາຍເຄິ່ງແມັດ. === ທາງອາກາດ === ປະເທດລາວມີສະໜາມບິນທັງໝົດ 52 ແຫ່ງເຊິ່ງມີຢູ່ພຽງ 9 ແຫ່ງເທົ່ານັ້ນທີ່ມີລັນເວລາດຍາງ ສ່ວນອີກ 43 ແຫ່ງບໍ່ມີ ແລະ ສະໜາມບິນທີ່ລາດຍາງ ສະໜາມບິນສາກົນວັດໄຕ, ສະໜາມບິນສາກົນປາກເຊ ແລະ ສະໜາມສາກົນຫຼວງພະບາງ ທີ່ມີລະຍະທາງຫຼາຍກ່ວາ 2,438 ແມັດ ສ່ວນທີ່ເຫຼືອມີລັນເວລາດຍາງ ສະໜາມບິນສີ່ແຫ່ງມີລັນເວຍາວ 1,524 — 2,437 ແມັດ ແລະ ສີ່ແຫ່ງທີ່ເຫຼືອມີລະຍະທາງລະຫວ່າງ 914 — 1,523 ແມ້ດ ສະໜາມບິນທີ່ເຫຼືອບໍ່ມີລັນເວຍ໌ລາດຍາງມີຈຳນວນ 43 ແຫ່ງ ມີສະໜາມບິນພຽງແຫ່ງດຽວເທົ່ານັ້ນທີ່ມີຄວາມຍາວຫຼາຍກ່ວາ 1,524 ແມ້ດ; 17 ແຫ່ງມີຄວາມຍາວລະຫວ່າງ 914 — 1,523 ແມ້ດ ສ່ວນອີກ 25 ແຫ່ງສຸດທ້າຍມີຄວາມຍາວນ້ອຍກວ່າ 914 ແມ້ດ. ==== ສາຍການບິນ ==== * [[ການບິນລາວ|ລັດວິສາຫະກິດການບິນລາວ]] * [[ລາວ ເຊັນໂທ ແອລາຍ]] * [[ລາວເດີນອາກາດ]] ==== ສະໜາມບິນ ==== * [[ສະໜາມບິນສາກົນວັດໄຕ]] * [[ສະໜາມບິນສາກົນປາກເຊ]] * [[ສະໜາມບິນສາກົນຫຼວງພະບາງ]] * [[ສະໜາມບິນສາກົນສາມຫຼ່ຽມຄຳ]] * [[ສະໜາມບິນສາກົນເຊໂນ(ສະຫວັນນະເຂດ)]] * [[ສະໜາມບິນສາກົນສະຫວັນນະເຂດ]] * [[ສະໜາມບິນບໍ່ແກ້ວ]] * [[ສະໜາມບິນຫຼວງນ້ຳທາ]] * [[ສະໜາມບິນອຸດົມໄຊ]] * [[ສະໜາມບິນຊຽງຂວາງ]] * [[ສະໜາມບິນຫົວພັນ]] * [[ສະໜາມບິນໄຊຍະບູລີ]] * [[ສະໜາມບິນຜົ້ງສາລີ]] * [[ສະໜາມບິນອັດຕະປື]] == ອັນດັບເວທີລະຫວ່າງປະເທດແລະໂລກ== {| class="wikitable" |- ! ອົງກອນ ! ຫົວຂໍ້ສຳຫຼວດ ! ອັນດັບທີ |- | [[Heritage Foundation]]/<br />''[[The Wall Street Journal]]'' | ດັດຊະນີເສລີພາບທາງດ້ານເສດຖະກິດ <br /> (Index of Economic Freedom) | 149 ຈາກ 157 |- | [[Reporters Without Borders|ອົງການສື່ໄຮ້ພົມແດນ]] | ດັດຊະນີເສລີພາບສື່ໂລກ <br /> (Worldwide Press Freedom Index) | 156 ຈາກ 167 |- | [[Transparency International|ອົງການຄວາມໂປ່ງໃສນາໆຊາດ]] | ດັດຊະນີການຮັບຮູ້ເຖິງການທຸດຈະລິດ <br /> (Corruption Perceptions Index) | 163 ຈາກ 179 |- | [[United Nations Development Programme|ອົງການສະຫະປະຊາຊາດເພື່ອການພັດທະນາ]] | ດັດຊະນີພັດທະນາມະນຸດ <br /> (Human Development Index) | 130 ຈາກ 177 |- |} *ໝາຍເຫດ:ຂໍ້ມູນປະເທດໃນການຈັດລຽງທີ່ນີ້ແມ່ນຖືກຮອງຮັບເອົາ179ປະເທດທົ່ວໂລກ.​ == ເຫດການສຳຄັນ == * [[ກອງປະຊຸມອາຊຽນ|ກອງປະຊຸມສຸດຍອດອາຊຽນ 2004 ແລະ 2016]] * [[ກອງປະຊຸມອາເຊັມ]] 2012 * [[ມະຫະກຳກີລາແຫ່ງປະຊາຊາດອາຊີຕາເວັນອອກສ່ຽງໃຕ້(ຊີເກມ)]] 2009 * [[ງານສະເຫຼີມສະຫຼອງວຽງຈັນ 450 ປີ]] * [[ກອງປະຊຸມຝຣັ່ງໂກໂຟນີ]] * [[ກອງປະຊຸມລະເບີດບົ່ມບີ]] == ເພີ່ມເຕີມ == * [[ອາຊີ]] * [[ປະເທດໄທ]] * [[ຫວຽດນາມ]]​ * [[ຈີນ]]​ * [[ກຳປູເຈຍ]]​ * [[ມຽນມາ]]​ * [[ການຄົມມະນາຄົມໃນປະເທດລາວ]] * [[ລັດຖະທຳມະນູນ ແຫ່ງ ສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ]] ==ຂໍ້ຄວາມຂະຫຍາຍ== {{notelist}} == ອ້າງອີງ​ == {{ລາຍການອ້າງອີງ}}​ [[ໝວດ:ປະເທດ|ລ]] [[ໝວດ:ອາຊີ|ລ]] g6n0fv8w27ci0k1qa7lxtg26ohu98f3 112413 112412 2024-12-04T04:19:14Z Brgb 20083 Brgb ຍ້າຍໜ້າ [[ປະເທດລາວ]] ໄປ [[ລາວ]]: ຊື່ສັ້ນແມ່ນພຽງພໍ 109230 wikitext text/x-wiki {{ປ້າຍບົດຄວາມດີເດັ່ນ}} {{ກ່ອງຂໍ້ມູນ ປະເທດ | conventional_long_name = ສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ | common_name = ລາວ | native_name = | image_flag = Flag of Laos.svg | image_coat = Coat of arms of Laos.svg | symbol_type = [[ເຄື່ອງໝາຍຊາດ]] | national_motto = "ສັນຕິພາບ ເອກະລາດ ປະຊາທິປະໄຕ ເອກະພາບ ວັດທະນາຖາວອນ" | national_anthem = "[[ເພງຊາດລາວ]]"<br /><div style="padding-top:0.5em;">[[File:National Anthem of Laos.ogg|center]]</div> | image_map = {{Switcher|[[ຮູບ:Laos (orthographic projection).svg|frameless]]|ສະແດງລູກໂລກ|[[ຮູບ:Location Laos ASEAN.svg|250px|upright=1.15|frameless]]|ສະແດງແຜນທີ່ອາຊຽນ|default=1}} | map_caption = {{map caption |location_color=ຂຽວ |region=[[ອາຊຽນ]] |region_color=ເທົາເຂັ້ມ |legend=Location Laos ASEAN.svg}} | capital = [[ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ]] | coordinates = {{Coord|17|58|N|102|36|E|type:city}} | largest_city = ເມືອງຫຼວງ | official_languages = [[ພາສາລາວ]] | recognised_languages = | languages_type = ພາສາທີ່ເວົ້າ | languages = {{hlist|[[ພາສາລາວ|ລາວ]]|[[ພາສາມົ້ງ|ມົ້ງ]]|[[ພາສາກຶມມຸ|ກຶມມຸ]]|[[ພາສາຝຣັ່ງ|ຝຣັ່ງ]]<ref>{{cite web|url=http://www.studycountry.com/guide/LA-language.htm|title=The Languages spoken in Laos|website=Studycountry|access-date=16 September 2018}}</ref>}} | ethnic_groups = {{unbulleted list | 53.2% [[ລາວ (ຊົນເຜົ່າ)|ລາວ]] | 11% [[ຊາວກຶມມຸ|ກຶມມຸ]] | 9.2% [[ຊາວມົ້ງ|ມົ້ງ]] | 3.4% [[ຊາວຜູ້ໄທ|ຜູ້ໄທ]] | 3.1% [[ກຸ່ມຊາດພັນໄທ-ກະໄດ|ໄທ]] | 2.5% Makong | 2.2% [[ຊາວກະຕາງ|ກະຕາງ]] | 2.0% [[ຊາວລື້|ລື້]] | 1.8% [[ອາຄາ]] | 11.6% ອື່ນໆ {{efn|ລວມ[[List of ethnic groups in Laos|ກຸ່ມຊົນເຜົ່າຂະໜາດນ້ອຍຫຼາຍກວ່າ 100 ກຸ່ມ]]}} }} | ethnic_groups_year = 2015<ref name="Census2015">{{cite web|url=https://lao.unfpa.org/sites/default/files/pub-pdf/PHC-ENG-FNAL-WEB_0.pdf|title=Results of Population and Housing Census 2015 |publisher=Lao Statistics Bureau |access-date=1 May 2020}}</ref> | demonym = [[ປະຊາກອນລາວ|ຊາວລາວ]] | government_type = [[ລັດເອກະພາບ|ລັດດ່ຽວ]] [[ລັດທິມາກ-ເລນິນ]] [[ລັດ​ພັກ​ດຽວ|ພັກດຽວ]] [[ສາທາລະນະລັດ]][[ລະບອບປະຊາທິປະໄຕປະຊາຊົນ|ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນ]]([[ໂດຍນິຕິໄນ]]) ສັງຄົມນິຍົມ ([[ໂດຍພຶດຕິໄນ]]) | leader_title1 = [[ເລຂາທິການໃຫຍ່ພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດລາວ|ເລຂາທິການໃຫຍ່]]<br>[[ປະທານປະເທດ ແຫ່ງ ສປປ ລາວ|ປະທານປະເທດ]]{{efn|ປະເທດລາວເປັນ[[ລັດດ່ຽວ]]ທີ່ເປັນ[[ລັດ​ກອມ​ມູນິດ]]ແບບ[[ລັດທິມາກ-ເລນິນ]] ຕຳແໜ່ງທີ່ຊົງອຳນາດຫຼາຍທີ່ສຸດແມ່ນ[[ເລຂາທິການໃຫຍ່ພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດລາວ]] ບໍ່ແມ່ນ[[ປະທານປະເທດລາວ|ປະທານປະເທດ]] ເລຂາທິການໃຫຍ່ຄວບຄຸມ[[ກົມການເມືອງສູນກາງພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດລາວ|ກົມການເມືອງ]] ແລະ [[ເລຂາທິການ ພັກປະຊາຊົນ ປະຕິວັດລາວ|ເລຂາທິການ]] ເຮັດໃຫ້ຜູ້ດຳລົງຕຳແໜ່ງກາຍເປັນຜູ້ນຳລາວ''ໂດຍພຶດຕິໄນ''}} | leader_name1 = [[ທອງລຸນ ສີສຸລິດ]] | leader_title2 = [[ລາຍຊື່ນາຍົກລັດຖະມົນຕີລາວ|ນາຍົກລັດຖະມົນຕີ]] | leader_name2 = [[ສອນໄຊ ສີພັນດອນ]] | leader_title3 = [[ຮອງປະທານປະເທດ ແຫ່ງ ສປປ ລາວ|ຮອງປະທານປະເທດ]] | leader_name3 = [[ບຸນທອງ ຈິດມະນີ]]<br>[[ປານີ ຍາທໍ່ຕູ້]] | leader_title4 = [[ປະທານສະພາແຫ່ງຊາດ (ປະເທດລາວ)|ປະທານສະພາແຫ່ງຊາດ]] | leader_name4 = [[ໄຊສົມພອນ ພົມວິຫານ]] | legislature = [[ສະພາແຫ່ງຊາດ|ສະພາແຫ່ງຊາດ]] | sovereignty_type = [[ປະຫວັດສາດລາວ|ກໍ່ຕັ້ງ]] | established_event1 = [[ອານາຈັກລ້ານຊ້າງ]] | established_date1 = 1354–1707 | established_event2 = [[ພຣະຣາຊອານາຈັກຫລວງພະບາງ|ອານາຈັກຫຼວງພະບາງ]], [[ອານາຈັກວຽງຈັນ|ອານາຈັກລ້ານຊ້າງວຽງຈັນ]] ແລະ [[ອານາຈັກຈຳປາສັກ|ອານາຈັກລ້ານຊ້າງຈຳປາສັກ​]] | established_date2 = 1707–1778 | established_event3 = ອານາຈັກລ້ານຊ້າງຖືກປົກຄອງໂດຍ[[ອານາຈັກລັດຕະນະໂກສິນ (ສະໄໝລະບອບຊາທິປະໄຕຢ່າງແທ້ຈິງ)|ສະຫຍາມ]]​ | established_date3 = 1778–1893 | established_event4 = [[ອິນດູຈີນຝຣັ່ງ|ຕົກເປັນອານານິຄົມຝຣັ່ງ]] | established_date4 = 1893–1953 | established_event5 = ຮວມລາຊະອານາຈັກ | established_date5 = 11 ພຶດສະພາ 1947 | established_event6 = [[ພຣະຣາຊອານາຈັກລາວ|ປະກາດເອກະລາດ]]<br />ຈາກ[[ອານາຈັກອານານິຄົມຝຣັ່ງ|ຝຣັ່ງ]] | established_date6 = 22 ຕຸລາ 1953 | established_event7 = [[ສົງຄາມກາງເມືອງລາວ|ລົ້ມລ້າງກະສັດ]] | established_date7 = 2 ທັນວາ 1975 | established_event8 = [[ລັດຖະທຳມະນູນລາວ|ລັດຖະທຳມະນູນສະບັບປັດຈຸບັນ]] | established_date8 = 14 ສິງຫາ 1991 | established_event9 = [[ວັນຊາດ]] | established_date9 = 2 ທັນວາ | area_km2 = 237,955 | area_rank = ອັນດັບທີ 82 <!-- Area rank should match [[List of countries and dependencies by area]]--> | area_sq_mi = 91,428.991 <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]--> | percent_water = 2 | population_estimate = 7,123,205 | population_census = 6,492,228<ref>{{cite web|url=http://www.geohive.com/cntry/laos.aspx|title=Laos|publisher=Lao Department of Statistics|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20161113204058/http://www.geohive.com/cntry/laos.aspx|archive-date=13 November 2016}}</ref> | population_estimate_year = 2019 | population_estimate_rank = ອັນດັບທີ 105 | population_census_year = 2015 | population_density_km2 = 26.7 | population_density_sq_mi = <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]--> | population_density_rank = ອັນດັບທີ 151 | GDP_PPP = {{increase}} 74.309&nbsp;ຕື້ໂດລາສະຫະລັດ<ref name="IMF database 2022">{{cite web |url = https://www.imf.org/en/Publications/WEO/weo-database/2022/April/weo-report?c=544,&s=NGDPD,PPPGDP,NGDPDPC,PPPPC,&sy=2021&ey=2022&ssm=0&scsm=1&scc=0&ssd=1&ssc=0&sic=0&sort=country&ds=.&br=1|title = World Economic Outlook Database, April 2023 |publisher=[[International Monetary Fund]] |website=IMF.org |access-date=12 April 2023 }}</ref> <!--Do not edit!--> | GDP_PPP_year = 2023 | GDP_PPP_rank = ອັນດັບທີ 106 | GDP_PPP_per_capita = {{increase}} 9,800 ໂດລາສະຫະລັດ<ref name="IMF database 2023" /> | GDP_PPP_per_capita_rank = ອັນດັບທີ 125 | GDP_nominal = {{Decrease}} 17.347&nbsp;ຕື້ໂດລາສະຫະລັດ<ref name="IMF database 2023" /> | GDP_nominal_year = 2023 | GDP_nominal_rank = ອັນດັບທີ 145 | GDP_nominal_per_capita = {{Decrease}} 2,319 ໂດລາສະຫະລັດ<ref name="IMF database 2023" /> | GDP_nominal_per_capita_rank = ອັນດັບທີ 152 | Gini = 36.4 <!--number only--> | Gini_year = 2012 | Gini_change = <!--increase/decrease/staedy--> | Gini_ref = <ref name="wb-gini">{{cite web|url=http://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI/|title=Gini Index|publisher=World Bank|access-date=2 March 2011}}</ref> | Gini_rank = | HDI = 0.607 <!--number only--> | HDI_year = 2021 <!--Please use the year in which the HDI data refers to and not the publication year--> | HDI_change = decrease <!--increase/decrease/steady--> | HDI_ref = <ref name="HDI">{{cite web|url=https://hdr.undp.org/system/files/documents/global-report-document/hdr2021-22pdf_1.pdf|title=Human Development Report 2021/2022|language=en|publisher=[[United Nations Development Programme]]|date=8 September 2022|access-date=8 September 2022}}</ref> | HDI_rank = ອັນດັບທີ 140 | currency = [[ເງີນກີບລາວ|ກີບ]] (₭) | currency_code = LAK | time_zone = [[ເວລາໃນປະເທດລາວ]] | utc_offset = +7 | date_format = ວວ/ດດ/ປປປປ | drives_on = ຂວາ | calling_code = [[+856]] | iso3166code = LA | cctld = [[.la]] | religion = {{unbulleted list | 66.0% [[ພຸດ]]{{efn|ລັດໃຫ້ກຽດ ແລະ ປົກປ້ອງກິດຈະກຳຂອງສາສະໜາພຸດ ແລະ ຜູ້ນັບຖືສາສະໜາອື່ນ [ແລະ] ລວມຫົວກັບໃຫ້ກຳລັງໃຈໃຫ້ພຣະສົງ ແລະ ຈົວ ເຊັ່ນດຽວກັນກັບນັກບວດສາສະໜາອື່ນໃນການມີສ່ວນຮ່ວມທີ່ກໍ່ໃຫ້ເກີດຜົນປະໂຫນດຕໍ່ປະເທດ ແລະ ປະຊາຊົນ<ref>{{cite web|title=Lao People's Democratic Republic's Constitution of 1991 with Amendments through 2003|url=https://constituteproject.org/constitution/Laos_2003.pdf?lang=en|website=constituteproject.org|access-date=29 October 2017|quote=Article 9: The State respects and protects all lawful activities of Buddhists and of followers of other religions, [and] mobilises and encourages Buddhist monks and novices as well as the priests of other religions to participate in activities that are beneficial to the country and people.}}</ref>}} | 30.7% [[ສາສະໜາຜີ]] | 1.5% [[ສາສະໜາຄຣິດໃນປະເທດລາວ|ຄຣິດ]] | 1.8% [[ສາສະໜາໃນປະເທດລາວ|ອື່ນໆ]] / [[ການບໍ່ມີສາສະໜາ|ບໍ່ມີ]]<ref name="assets.pewresearch.org">https://assets.pewresearch.org/wp-content/uploads/sites/11/2012/12/globalReligion-tables.pdf</ref> }} }} '''ລາວ''' ຫຼື ຊື່ທາງການແມ່ນ '''ສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ''' (ຕົວຫຍໍ້: ສປປ ລາວ) ເປັນປະເທດໃນອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ ຢູ່ ໃຈກາງຂອງ[[ແຫຼມອິນດູຈີນ]] ມີເນື້ອທີ່ທັງໝົດ 236,800 ຕາລາງກິໂລແມັດ ເປັນປະເທດດຽວໃນອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ທີ່ບໍ່ມີຊາຍແດນອອກສູ່ທະເລ ເຊິ່ງພາກເໜືອມີຊາຍແດນຕິດກັບ[[ປະເທດຈີນ]] ທິດໃຕ້ຕິດກັບ[[ປະເທດກຳປູເຈຍ]] ທິດຕາເວັນອອກຕິດກັບ[[ປະເທດຫວຽດນາມ]] ທິດຕາເວັນຕົກຕິດກັບ[[ປະເທດໄທ]] ແລະ ທິດຕາເວັນຕົກສຽງເໜືອຕິດກັບ[[ປະເທດມຽນມາ]] ລາວແມ່ນປະເທດທີ່ມີປະຫວ້ດສາດຍາວນານຕັ້ງແຕ່ຄຣິດສະຕະວັດທີ 14 ໂດຍເຄີຍແມ່ນໜຶ່ງໃນອານາຈັກທີ່ໃຫຍ່ສຸດໃນອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້<ref>{{Cite journal|last=Lockhart|first=Bruce M.|date=1999-03|title=Laos - Buddhist Kingdom, Marxist State: The Making of Modern Laos. By Martin Stuart-Fox. Bangkok: White Lotus, 1996. Pp. xv, 295. Index. - A History of Laos. By Martin Stuart-Fox. Cambridge: Cambridge University Press, 1997. Pp. xiii, 253. Bibliography, Index. - The Lao Kingdom of Lan Xang: Rise and Decline. By Martin Stuart-Fox. Bangkok: White Lotus, 1998. Pp. xvi, 234. Bibliography, Index.|url=http://dx.doi.org/10.1017/s0022463400008250|journal=Journal of Southeast Asian Studies|volume=30|issue=1|pages=187–190|doi=10.1017/s0022463400008250|issn=0022-4634}}</ref> ເນື່ອງຈາກທີ່ຕັ້ງທາງພູມິສາດຊຶ່ງຢູ່ໃນສູນກາງຂອງພູມິພາກ ຈຶ່ງກາຍມາແມ່ນສູນກາງພານິດທາງບົກແລະຮຸ່ງເຮືອງທາງເສດຖະກິດແລະວັດທະນະທຳ<ref>{{Cite book|last=Stuart-Fox|first=Martin|url=https://www.worldcat.org/oclc/40643686|title=The Lao Kingdom of Lan Xang : rise and decline|date=1998|publisher=White Lotus Press|isbn=974-8434-33-8|location=Bangkok, Thailand|oclc=40643686}}</ref> ຫຼັງຈາກຊ່ວງເວລາແຫ່ງຄວາມຂັດແຍ້ງພາຍໃນ[[ອານາຈັກລ້ານຊ້າງ]] ດິນແດນລາວຈຶ່ງໄດ້ແຕກແຍກອອກແມ່ນສາມສ່ວນ ຄື [[ຫຼວງພະບາງ]] [[ວຽງຈັນ]] ແລະ[[ຈຳປາສັກ]]<ref>{{Cite web|title=Laos - Under foreign rule|url=https://www.britannica.com/place/Laos|website=Encyclopedia Britannica|language=en}}</ref> ກ່ອນຈະຕົກແມ່ນເມືອງໃນປົກຄອງຂອງ[[ອານາຈັກຣັດຕະນະໂກສິນ|ສະຫຍາມ]]ໃນປີ ຄ.ສ. 1778 ຍາວນານນັບສະຕະວັດຈົນເມື່ອ[[ສົງຄາມຝຣັ່ງ-ສະຫຍາມ (1893)|ວິກິດການຝຣັ່ງ-ສະຫຍາມ]]ໃນປີ ຄ.ສ. 1893 ທຳໃຫ້ດິນແດນລາວທັ້ງໝົດຢູ່ພາຍໃຕ້ອານານິຄົມຂອງ[[ປະເທດຝຣັ່ງ|ຝຣັ່ງ]]ແລະຮວມຕົວກັນແມ່ນປະເທດໃນປີ ຄ.ສ. 1949<ref>{{Cite web|title=Laos History|url=https://www.asia-discovery.com/Laos/travel-guide/history.htm|website=www.asia-discovery.com|access-date=2021-07-07|archive-date=2021-04-16|archive-url=https://web.archive.org/web/20210416141857/https://www.asia-discovery.com/Laos/travel-guide/history.htm|url-status=dead}}</ref> ຫຼັງຈາກການຍຶດຄອງຂອງ[[ປະເທດຍີ່ປຸ່ນ|ຍີ່ປຸ່ນ]] ແຕ່ຖືກຝຣັ່ງຍຶດຄອງອີກຫົນຈົນກະທັ່ງໄດ້[[ເອກະລາດ]]ໃນປີ ຄ.ສ. 1953<ref>{{Cite news|date=2018-01-09|title=Laos profile - timeline|language=en-GB|work=BBC News|url=https://www.bbc.com/news/world-asia-pacific-15355605|access-date=2021-07-07}}</ref> [[ລາຊະອານາຈັກລາວ]]ໄດ້ກຳເນີດຂຶ້ນໂດຍປົກຄອງແບບ[[ລາຊາທິປະໄຕ]]ຕາມ[[ລັດຖະທຳມະນູນ]]ພາຍໃຮ້ການປົກຄອງຂອງ[[ພຣະບາດສົມເດັດພຣະເຈົ້າມະຫາຊີວິດສີສວ່າງວົງສ໌]] ຕ່ໍມາລາວໄດ້ເກີດ[[ສົງຄາມກາງເມືອງລາວ|ສົງຄາມກາງເມືອງ]]ລະຫວ່າງຝ່າຍກອມມູນິດ ຊຶ່ງໄດ້ຮັບການຊ່ວຍເຫຼືອຈາກ[[ສະຫະພາບໂຊວຽດ]] ຕ່ໍສູ້ກັບລັດຖະບານຝ່າຍກະສັດທີ່ໄດ້ຮັບການສະໜັບສະໜຸນຈາກ[[ສະຫະລັດ]] ພາຍໃຕ້ການປົກຄອງຂອງລາຊະອານາຈັກລາວ ທຳໃຫ້ລາວຕ້ອງເຂົ້າໄປແມ່ນພັນທະມິດຂອງສະຫະລັດ ມີການຍຶດອຳນາດແລະປົກຄອງພາຍໃຕ້[[ຜະເດັດການ]]ທະຫານຢູ່ຫຼາຍຄັ້ງ ການທີ່ລາຊະອານາຈັກລາວເຂົ້າໄປກ່ຽວເນື່ອງກັບຢາເສບຕິດຂອງຊີໄອເອແລະການເພີ່ມອຳນາດທາງການເມືອງໃຫ້ແກ່ກຸ່ມທະຫານແລະສະຖາບັນກະສັດຈນແຍ້ງກັບຫຼັກ[[ປະຊາທິປະໄຕ]]ຢ່າງຮຸນແຮງ ໃນວັນທີ່ 21 ພະຈິກ ຄ.ສ. 1975 ຂະບວນການນັກສຶກສາ 21 ອົງກອນທີ່ບໍ່ພໍໃຈການປົກຄອງຂອງລາຊະອານາຈັກໄດ້ຈັດຊຸມນຸມໃນນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ ເພື່ອຮຽກຮ້ອງໃຫ້ຍົກເລີກສະຖາບັນກະສັດ ພາຍຫຼັງ[[ສົງຄາມຫວຽດນາມ]]ຈົບລົງໃນປີ ຄ.ສ. 1975 ຂະບວນການນັກສຶກສາ 21 ອົງກອນຈຶ່ງຫັນໄປຮ່ວມມືກັບ "[[ກຸ່ມປະເທດລາວ]]" ຂະບວນການປະຕິວັດກອມມູນິດທີ່ໄດ້ຄອງອຳນາຈຢ່າງເດັດຂາດແລະສົງຄາມກາງເມືອງໄດ້ສິ້ນສຸດລົງ ປະກອບກັບກະແສຮຽກຮ້ອງຂອງປະຊາຊົນແລະນັກສຶກສາໄດ້ມີການລົງມະຕິລົ້ມລ້າງກະສັດຢ່າງສົມບູນ [[ພຣະບາດສົມເດັດພຣະເຈົ້າມະຫາຊີວິດສີສວ່າງວັທະນາ]]ຖືກເຊີນເຂົ້າຄ່າຍກັກກັນໃນວຽງໄຊແລະເສຍຊີວິດຢ່າງລຶກລັບ ມີການປ່ຽນແປງການປກລົກຄອງມາແມ່ນລະບອບສັງຄົມນິຍົມກອມມູນິດແລະສ້າງຕັ້ງປະເທດແມ່ນ "ສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ" ຊຶ່ງໃນຊ່ວງແຮກ ລາວຕ້ອງພຶ່ງພາຄວາມຊ່ວຍເຫຼືອທາງເສດຖະກິດຈາກສະຫະພາບໂຊວຽດຈົນກະທັ່ງລົ່ມສະຫຼາຍໃນປີ ຄ.ສ. 1991<ref>http://www.timelinesdb.com/listevents.php?subjid=129&title=Laos</ref> ປະເທດລາວມີສ່ວນຮ່ວມໃນ[[ຂໍ້ຕົກລົງການຄ້າອາຊີປາຊີຟິກ]] ການປະຊຸມສຸດຍອດ[[ອາຊຽນ]] ການປະຊຸດ[[ອາຊີຕາເວັນອອກ]] ແລະເຂົ້າຮ່ວມແມ່ນສະມາຊິກ[[ອົງການການຄ້າໂລກ]]ຕັ້ງແຕ່ ຄ.ສ. 1997 ກ່ອນຈະໄດ້ຮັບການຕອບຮັບໃນປີ ຄ.ສ. 2013 ລາວແມ່ນປະເທດທີ່ສາມາດຜະລິດໄຟຟ້າໄດ້ດ້ວຍຕົນເອງ<ref>https://www.bangkokpost.com/business/1980027/chinese-firm-to-run-lao-electric-grid</ref> ມີການສ້າງເຂື່ອນໂດຍຜະລິດຈາກພະລັງງານນ້ຳແລະສົ່ງຂາຍໄປຍັງປະເທດເພື່ອນບ້ານຢ່າງ[[ປະເທດໄທ|ໄທ]] [[ປະເທດຈີນ|ຈີນ]] ແລະ[[ປະເທດຫວຽດນາມ|ຫວຽດນາມ]] ໃນດ້ານເທັກໂນໂລຢີ ລາວໄດ້ເປີດໃຫ້ບໍລິການ 4G ແມ່ນປະເທດທີ່ສອງຂອງອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ຕໍ່ຈາກ[[ປະເທດສິງກະໂປ|ສິງກະໂປ]] ມາຕັ້ງແຕ່ ຄ.ສ. 2012 ລາວຍັງແມ່ນຈຸດເຊື່ອມຕໍ່ຂອງການຄົມມະນະຄົມທາງລົດໄຟສູ່ປະເທດເພື່ອນບ້ານຈາກການມີกທາງລົດໄຟສາຍສຳຄັນ 4 ແຫ່ງ ຊຶ່ງລ່າສຸດໄດ້ມີການເປີດໃຊ້ທທງລົດໄຟວຽງຈັນ–ບໍ່ເຕັນໃນປີ ຄ.ສ. 2021<ref>[https://www.prachachat.net/economy/news-814220 รถไฟจีน-ลาว เปิดให้บริการวันนี้ (3 ธ.ค.) ควรรู้อะไรบ้าง? ก่อนตกขบวน]</ref> ລາວຍັງຖືແມ່ນຊາດທີ່ມີການຈະເລີນທາງເສດຖະກິດສູງສຸດຊາດຫໜຶ່ງໃນອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ແລະອາຊີປາຊີຟິກ<ref>{{Cite web|title=Overview|url=https://www.worldbank.org/en/country/lao/overview|website=World Bank|language=en}}</ref> ໂດຍມີອັດຕາການເຕີບໂຕຂອງຈີດີພີ 7.4% ນັບຕັ້ງແຕ່ ຄ.ສ. 2009<ref>{{Cite web|title=WTO {{!}} Lao People’s Democratic Republic - Member information|url=https://www.wto.org/english/thewto_e/countries_e/lao_e.htm|website=www.wto.org}}</ref> ແມ້ວ່າປັດຈຸບັນ ລາວຈະແມ່ນປະເທດທີ່ພັດທະນາແລະກ້າວໜ້າຢ່າງຮວດເຮັວ ແຕ່ການປົກຄອງແບບສາທາລະນະລັດ[[ສັງຄົມນິຍົມ]]ພັກການເມືອງດຽວຕາມອຸດົມການຂອງ[[ລັດທິມາກ-ເລນິນ|ລັດທິມາກ–ເລນິນ]] ທີ່ນຳໂດຍ[[ພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດລາວ]]<ref>{{Cite web|last=Hays|first=Jeffrey|title=GOVERNMENT, CONSTITUTION AND POLITICS IN LAOS {{!}} Facts and Details|url=https://factsanddetails.com/southeast-asia/Laos/sub5_3d/entry-2972.html|website=factsanddetails.com|language=en}}</ref> ທຳໃຫ້ຍັງຄົງໄດ້ຮັບການວິຈານຈາກນານາຊາດໃນເຮື່ອງສິດທິມະນຸດສະຍະຊົນຂອງປະເທດ ອັນນຳໄປສູ່ຄວາມຍາກຈົນ ຄວາມເຫຼື່ອມລ້ຳທາງສັງຄົມ ການຈຳກັດເສລີພາບ ແລະການກົດຂີ່ຊົນກຸ່ມນ້ອຍທີ່ຍັງແມ່ນປັນຫາສຳຄັນ ກວ່າ 53% ຂອງປະຊາກອນລາວອາໄສຢູ່ໃນເຂຕທີ່ຮາບພຽງ ລາວຖືແມ່ນປະເທດທີ່ມີຄວາມຫຼາກຫຼາຍທາງຊາດພັນມາກທີ່ສຸດແຫ່ງໜຶ່ງ<ref>{{Cite web|date=2016-09-12|title=Cultural Diversity {{!}} Official Website for Tourism Luang prabang|url=https://tourismluangprabang.org/about-luang-prabang/cultural-diversity/|language=en}}</ref> ໂດຍມີທັ້ງຊາວມອນ ຂະແມຣ໌ ແລະມົ້ງທີ່ອາໄສຕາມພູເຂົາທົ່ວປະເທດ == ທີ່ມາຂອງຄຳວ່າລາວ == ຄຳວ່າ "ລາວ" ທີ່ໝາຍເຖິງປະເທດລາວນັ້ນ, ມີຫຼາຍມູນເຫດດັ່ງນີ້: # ຄຳວ່າລາວ ກຳເນີດເກີດຂຶ້ນມາພ້ອມໆກັບການກຳເກີດມີສັງຄົມລາວ ຫຼື ກຳເນີດເກີດຂຶ້ນພ້ອມໆກັບການກຳເນີດຄົນລາວ. # ຄຳວ່າລາວ ອາດມາຈາກພາສາປາລີ ລາວ ເຊິ່ງໝາຍເຖິງໝາກນ້ຳເຕົ້າ # ຄຳວ່າລາວ ອາດມາຈາກການເອີ້ນຊົນເຜົ່າລາວ ເຊິ່ງເປັນຊົນເຜົ່າດັ່ງເດີມ ດຳລົງຊີວິດຢູ່ກ່ອນມີປະເທດລາວ # ຄົນລາວ ກຳເນີດຈາກຊົນເຜົ່າໝຶ່ງຢູ່ແຂວງຢູນນ່ານ ເຊິ່ງມີນາມເດີມວ່າ ເກົ້າຫຼວງ (ມາຈາກຄຳວ່າ ເກົ້າຫຼົງ ເປັນມັງກອນ ຫຼື ນາກ ເກົ້າອົງ ຫຼື ຊາຍທັງເກົ້າ). ຕໍ່ມາໄດ້ຍ້າຍມາເລື້ອຍລົງມາທາງພາກໃຕ້ເລື້ອຍໆ ແລະ ຖືກເອີ້ນສັ່ນໆວ່າ ຫຼວງ ແລະ ສຸດທ້າຍກໍກາຍມາເປັນ ລາວ # ແຕ່ກ່ອນ ຄົນທ້ອງຖິ່ນຈະຢູ່ຕາມລຳນ້ຳ, ສ່ວນຄົນລາວຍ້າຍແຕ່ພາກເໜືອມາຢູ່ ຈະອາໄສຢູ່ຕາມບ່ອນສູງກ່ວາ, ຄົນທ້ອງຖິ່ນເອີ້ນຄົນລາວທີ່ມາຢູ່ນີ້ ແມ່ນຄົນດາວ, ເພາະເວລາເບິ່ງຈາກລຸ່ມຂຶ້ນເທິງ ຈະຕິດພັນກັບດວງດາວຢູ່ທ້ອງຟ້າ #ຄົນຈີນບາງພວກບາງຫມູ່ໃນເຂດຢູນນານຂອງຈີນມັກອອກສຽງຕົວ "ດ"​ເປັນຕົວ"ລ"​ແລະອອກສຽງຕົວ "ລ"​ເປັນຕົວ "ດ"​ດ້ວຍເຫດນີ້ຈຶ່ງເອີ້ນພວກທີ່ຢູ່ທີ່ສູງອັນມີທ້ອງຟ້າດາວວະດິງສາພ້ຽນຈາກດາວກາຍເປັນລາວອັນພາໃຫ້ມີຄຳວ່າລາວ ໃນພາສາອັງກິດ ຄຳວ່າລາວ ທີ່ໝາຍເຖິງປະເທດລາວ ສະກົດວ່າ "Laos" ແລະ ລາວທີ່ໝາຍເຖິງຄົນລາວ ໃຊ້ "Lao" ແລະ ບາງເທື່ອຈະມີການໃຊ້ຄຳວ່າ "Laotian" ເນື່ອງຈາກບໍ່ໃຫ້ສັບສົນກັບຄຳວ່າ "Lao ethnic group" == ພູມສັນຖານ == === ລັກສະນະພູມອາກາດ === ສປປ ລາວ ຢູ່ໃນພູມອາກາດຂອງເຂດຮ້ອນ, ມີລົມມໍລະສຸມ ແຕ່ບໍ່ມີພາຍຸ, ສຳລັບເຂດພູດອຍພາກເໜືອ ແລະ ເຂດສາຍພູຫຼວງອາກາດ ມີລັກສະນະເຄິ່ງຮ້ອນເຄິ່ງໜາວ ອຸນຫະພູມສະສົມ ສະເລ່ຍປະຈຳປີສູງເຖິງ 15-30 ອົງສາເຊ, ການຜິດດ່ຽງອຸນຫະພູມລະຫວ່າງກາງເວັນ ແລະ ກາງຄືນມີປະມານ 10 ອົງສາເຊ. ຈຳນວນຊົ່ວໂມງ ທີ່ມີແສງແດດຕໍ່ປີປະມານ 2.300-2.400 ຊົ່ວໂມງ (ປະມານ 6,3-6,5 ຊົ່ວໂມງຕ່ໍມື້), ຄວາມຊຸ່ມຊື່ນ ສຳຜັດຂອງອາກາດ ມີປະມານ 70 - 85%, ປະລິມານ ນ້ຳຝົນນັບແຕ່ 75-90% ໃນລະດູຝົນ (ແຕ່ເດືອນ ພຶດສະພາ ຫາ ເດືອນຕຸລາ). ສ່ວນໃນລະດູແລ້ງ (ເດືອນພະຈິກ ຫາເດືອນເມສາ) ປະລິມານນ້ຳຝົນມີພຽງ 10-25% ແລະ ປະລິມານສະເລ່ຍຕໍ່ປີ ຂອງແຕ່ລະເຂດກໍ່ຜິດໂຕນກັນຢ່າງຫຼວງຫຼາຍ ເຊັ່ນວ່າ: ສາຍພູຫຼວງ ຍ່ານເຂດໃຕ້ໄດ້ຮັບນ້ຳຝົນ ສະເລ່ຍປີລະ 300 ຊັງຕີແມັດ ຂະນະທີ່ເຂດແຂວງ ຊຽງຂວາງ, ຫຼວງພະບາງ, ໄຊຍະບູລີ ໄດ້ຮັບພຽງແຕ່ 100-150 ຊັງຕີແມັດ, ສ່ວນວຽງຈັນ ແລະ ສະຫວັນນະເຂດ ໄດ້ຮັບລະຫວ່າງ 150-200 ຊັງຕີແມັດ ເຊັ່ນດຽວກັບ ຜົ້ງສາລີ, ຫຼວງນ້ຳທາ ແລະ ບໍ່ແກ້ວ. ==== ຊັບພະຍາກອນທຳມະຊາດ ແລະ ປ່າໄມ້ ==== ດ້ວຍພູມີປະເທດ ແລະ ພູມອາກາດທີ່ເປັນເຂດຮ້ອນຊຸ່ມ ມັນໄດ້ສ້າງເງື່ອນໄຂໃຫ້ ສປປ ລາວ ອຸດົມສົມບູນໄປດ້ວຍຊັບພະຍາກອນທຳມະຊາດນາໆຊະນິດ, ໃນພື້ນດິນກໍ່ມີແຮ່ທາດຕ່າງໆ ເຊັ່ນ: [[ກົ່ວ]], [[ເຫຼັກ]], [[ຖ່ານຫີນ]], [[ຊືນ]], [[ທອງ]], [[ຄຳ]], [[ເງິນ]],[[ມາດ]], [[ອັງຕີມອນ]], [[ແກ້ວປະເສີດ]] ແລະ ອື່ນໆ, ຢູ່ເທິງໜ້າດິນກໍມີປ່າໄມ້ກວມເນື້ອທີ່ 47 % ຂອງເນື້ອທີ່ທັງໝົດ, ໃນນັ້ນມີທັງໄມ້ຄ່າສູງທາງດ້ານເສດຖະກິດ ເຊັ່ນ [[ໄມ້ຄະຍູງ]], [[ໄມ້ດູ່]], [[ໄມ້ເກດສະໜາ]], [[ໄມ້ໂລ່ງເລ່ງ]] ຢູ່ໃນປ່າກໍມີເຄື່ອງປ່າຂອງດົງປະເພດຕ່າງໆ ທີ່ໂລກຕ້ອງການຫຼາຍເຊັ່ນ: [[ຄັ່ງ]], [[ຍານ]], [[ໝາກແໜ່ງ]], [[ຢາງແປກ]], [[ຫວາຍ]], ຕົ້ນໄມ້ເປັນຢາ ແລະ ອື່ນໆ ນອກນັ້ນ ຍັງມີສັດປ່າທີ່ຫາຍາກ ແລະ ໃກ້ຈະສູນພັນເຊັ່ນ: [[ຊ້າງ]], [[ເສືອ]], [[ໝີ]], [[ເມີຍ]], [[ກະທິງ]], [[ກວາງ]], [[ເຍືອງ]], [[ເສົາຫຼາ]] ໆລໆ. ===== ປະເພດປ່າ ===== ປ່າໄມ້ທີ່ອຸດົມສົມບູນຂອງປະເທດລາວແບ່ງອອກເປັນ 5 ປະເພດດັ່ງນີ້: * [[ປ່າດົງດິບ]] * [[ປ່າສົງ|ປ່າປະສົມ]] * [[ໂຄກ|ປ່າໂຄກ]] * [[ປ່າໄມ້ໃບເຂັມ]] * [[ຄັງ]] ແລະ [[ປ່າເລົ່າ]] ==== ທໍ່ສົ່ງນໍ້າມັນ ==== ປະເທດລາວມີທໍ່ສົ່ງນໍ້າມັນ[[ເປຕະໂລນ]] ຍາວທັງໝົດ 136 ກິໂລແມັດ. === ລັກສະນະພູມອາກາດ === ສປປ ລາວ ຢູ່ໃນພູມອາກາດຂອງເຂດຮ້ອນ, ມີລົມມໍລະສຸມ ແຕ່ບໍ່ມີພາຍຸ, ສຳລັບເຂດພູດອຍພາກເໜືອ ແລະ ເຂດສາຍພູຫຼວງອາກາດ ມີລັກສະນະເຄິ່ງຮ້ອນເຄິ່ງໜາວ ອຸນຫະພູມສະສົມ ສະເລ່ຍປະຈຳປີສູງເຖິງ 15 - 30 ອົງສາເຊ, ການຜິດດ່ຽງອຸນຫະພູມລະຫວ່າງກາງເວັນ ແລະ ກາງຄືນມີປະມານ 10 ອົງສາເຊ. ຈຳນວນຊົ່ວໂມງ ທີ່ມີແສງແດດຕໍ່ປີປະມານ 2.300-2.400 ຊົ່ວໂມງ (ປະມານ 6,3-6,5 ຊົ່ວໂມງຕ່ໍມື້), ຄວາມຊຸ່ມຊື່ນ ສຳຜັດຂອງອາກາດ ມີປະມານ 70-85%, ປະລິມານ ນ້ຳຝົນນັບແຕ່ 75-90% ໃນລະດູຝົນ (ແຕ່ເດືອນ ພຶດສະພາ ຫາ ເດືອນຕຸລາ). ສ່ວນໃນລະດູແລ້ງ (ເດືອນພະຈິກ ຫາເດືອນເມສາ) ປະລິມານນ້ຳຝົນມີພຽງ 10-25% ແລະ ປະລິມານສະເລ່ຍຕໍ່ປີ ຂອງແຕ່ລະເຂດກໍ່ຜິດໂຕນກັນຢ່າງຫຼວງຫຼາຍ ເຊັ່ນວ່າ: ສາຍພູຫຼວງ ຍ່ານເຂດໃຕ້ໄດ້ຮັບນ້ຳຝົນ ສະເລ່ຍປີລະ 300 ຊັງຕີແມັດ ຂະນະທີ່ເຂດແຂວງ ຊຽງຂວາງ, ຫຼວງພະບາງ, ໄຊຍະບູລີ ໄດ້ຮັບພຽງແຕ່ 100-150 ຊັງຕີແມັດ, ສ່ວນວຽງຈັນ ແລະ ສະຫວັນນະເຂດ ໄດ້ຮັບລະຫວ່າງ 150-200 ຊັງຕີແມັດ ເຊັ່ນດຽວກັບ ຜົ້ງສາລີ, ຫຼວງນ້ຳທາ ແລະ ບໍ່ແກ້ວ. {| class="wikitable" |- ! ຊື່ເດືອນ ! [[ລະດູ]] |- | [[ມັງກອນ]] | [[ລະດູແລ້ງ|ແລ້ງ]] |- | [[ກຸມພາ]] | [[ລະດູແລ້ງ|ແລ້ງ]] |- | [[ມີນາ]] | [[ລະດູແລ້ງ|ແລ້ງ]] |- | [[ເມສາ]] | [[ລະດູແລ້ງ|ແລ້ງ]] |- | [[ພຶດສະພາ]] | [[ລະດູຝົນ|ຝົນ]] |- | [[ມິຖຸນາ]] | [[ລະດູຝົນ|ຝົນ]] |- | [[ກໍລະກົດ]] | [[ລະດູຝົນ|ຝົນ]] |- | [[ສິງຫາ]] | [[ລະດູຝົນ|ຝົນ]] |- | [[ກັນຍາ]] | [[ລະດູຝົນ|ຝົນ]] |- | [[ຕຸລາ]] | [[ລະດູຝົນ|ຝົນ]] |- | [[ພະຈິກ]] | [[ລະດູແລ້ງ|ແລ້ງ]] |- | [[ທັນວາ]] | [[ລະດູແລ້ງ|ແລ້ງ]] |} == ປະຫວັດສາດ == ''ເບິ່ງບົດຄວາມທີ່ວ່າ '''[[ປະຫວັດສາດລາວ]]''' ແລະ '''[[ອານາຈັກລາວລ້ານຊ້າງ]]''''' === ຍຸກລາຊະອານາຈັກ === ==== ລາຊະການເຈົ້າສຸລິຍະວົງສາ ==== ປີ ຄ.ສ 1631 ​[[ເຈົ້າ​ສຸລິຍະ​ວົງສາ]] ​ໄດ້​ຂຶ້ນຄອງ​ລາດ, ​ໃ​ນໄລຍະ 57 ປີ ຂອງກາ​ນປົກຄອງ​[[ອານາຈັກ​ລ້າ​ນຊ້າງ]] ​ແມ່​ນມີ​ຄວາມ​ສະຫງົບ​ຮົ່ມ​ເຢັນ, ຄວາມ​ຂັດ​ແຍ່ງ​ພາຍ​ໃ​ນຖືກ​ຊຳລະ​ສະ​ສາງ, ອິດ​ທິກຳລັງ​ພາຍ​ນອກ​ມີ​ຄວາມເກງ​ຂາມ ບໍ່​ກ້າ​ເຂົ້າ​ມາ​ລ່ວງ​ລ້ຳ ​ແລະ ​ແຊກ​ແຊງ, ປະຊາຊົ​ນໄດ້​ຮັບ​ການ​ແບ່ງ​ດິນເພື່ອ​ທຳ​ມາ​ຫາ​ກິ​ນຢ່າງ​ເປັນ​ທຳ ​ແລະ ຫ້າວຫັນ​ໃນ​ກາ​ນຜະລິດ, ​ເຂົ້າປາອາຫານ, ​ອຸດົມສົມບູນ. ເຈົ້າ​ສຸລິຍະວົງສາ​ທຳ​ມິ​ກກະລາດ ​ໄດ້​ສັ່ງ​ໃຫ້​ເສນາອາມາດ​ຜູ້​ໃຫຍ່​ພ້ອມ​ນັກປາດ​ອາຈານ​ແກ້​ໄຂ​ປ່ຽນ​ແປງ ​ແລະ ສ້າງ​ກົດໝາຍ​​ເພື່ອເປັ​ນຫຼັກ​ ໃ​ນການ​ປົກ​ຄອງ​ບ້ານ​ເມືອງ ​​ໃຫ້​ມີ​ລະບຽບ​ແບບ​ແຜນ, ບ່າວ​ໄພ່​ລາສະ​ດອນໄດ້​ຮັບ​ຄວາມ​ເປັນ​ທຳ ຜູ້​ລ່ວງ​ລະ​ເມີດ​ກໍ່​ຖືກ​ລົງ​ໂທດ​ໂດຍ​ບໍ່​ເລືອກ​ໜ້າ​ນັບ​ທັງ​ພະລາຊະໂອລົດ​ຂອງ​ພະອົງເອງ ກໍ່​ຖືກ​ສັ່ງ​ປະຫານ​ຊີວິດ​ ຖານ​ໂທດ​ຂົ່ມຂືນ​ ເມຍ​ທະຫາ​ນອົງຄະລັກ​ ຂອງ​ພະອົງ. ໄດ້​ເອົາ​ໃຈ​ໃສ່​ສ້າງ​ວັດວາອາ​ຮາມ, ສົ່ງ​ເສີມ​ການສຶກສາຂະຫຍາຍ​ໂຮງຮຽນ (ເວລາ​ນັ້ນແມ່​ນໂຮງຮຽນ​ວັດ) ສ້າງ​ນັກປາດ​ບັນດິດ, ປະດິດ​ຄິດ​ແຕ່ງ​ວັນນະຄະດີ, ນິທາ​ນພື້ນ​ເມືອງ, ສ້າງ​ຮີດ 12 ຄອງ 14, ​ແປ​ເທບ​ນິຍາຍ​ຈາກ​ພາສາອິນ​ເດຍ ມາ​ເປັ​ນ[[ພາສາ​ລາວ]]. ​ໄດ້​ອອກ​ກົດໝາຍ​ວ່າ​ດ້ວຍ​ທີ່​ດິນ ເຊິ່ງ​ໄດ້​ກຳນົດ​ແຈ້ງວ່າ: ດິ​ນທີ່​ມອບ​ໃຫ້​ເຖິງ 3 ປີ ແລ້ວ ຫາກ​ບໍ່​ມີ​ກາ​ນນຳ​ໃຊ້​ແມ່​ນໃຫ້ຜູ້​ອື່ນ​ສາມາດ​ ມາ​ເອົາ​ໄປ​ນຳ​ໃຊ້​ໄດ້​ ໂດຍ​ເຈົ້າ​ຂອງ​ເກົ່າ​ບໍ່​ມີ​ສິດ​ທວງ​ຖາມ​ເອົາ​ຄືນ​ອີກ. ດ້ວຍ​ເຫດ​ນັ້ນ​ຈິ່ງ​ເຮັດ​ໃຫ້​ປະຊາຊົ​ນມີ​ຄວາມເຊື່ອ​ໝັ້ນ ​ແລະ ດຸ​ໝັ່​ນໃນ​ການ​ຜະລິດ, ປູກ​ຄັ່ງ, ປູກ ​ຍານ​ເປັ​ນສິນຄ້າ. ໄດ້​ຜູກ​ມິດ​ໄມຕີກັບປະ​ເທດ​ໃກ້​ຄຽງ, ຕິດ​ຕໍ່​ທຳມາຄ້າຂາຍ​ກັບ​ຕ່າງປະ​ເທດ, ວຽງ​ຈັ​ນເວລາ​ນັ້ນ​ໄດ້​ກາຍ​ເປັນ​ສູ​ນກາງ​ກາ​ນຄ້າ ຄັ່ງ ​ແລະ ຍານ ຈົນ​ມີ​ພໍ່ຄ້າ​ [[ຊາວ​ໂຮ​ນລັງ]] (Holland) ຊື່ ວັ​ນວຸດ​ສະ​ຕົບ ​​ເຊິ່ງ​ເປັນ​ຊາວ​ຕາ​ເວັນ​ຕົກ​ຄະນະ​ທຳ​ອິດ​ທີ່​ເຂົ້າ​ມາ​ວຽງ​ຈັນ​ໃນ​ປີ 1641 ​ເພື່ອ​ຊື້ ຄັ່ງ ​ແລະ ຍານ. ​ໃນ​ປີ 1642-1647 ມີ​ຄະນະ​ ຂອງ ຄຸ​ນພໍ່ ​ເລີ​​ເລຍ ​ແລະ ມາລີນີ​ ​ເຊິ່ງ​ເປັນ​[[ຊາວ​ອີ​ຕາ​ລີ]] ​ໄດ້​ເຂົ້າ​ມາ​ເຖິງ​ວຽງ​ຈັນ, ພວກ​ເພິ່​ນໄດ້​ຍ້ອງຍໍ​ວ່າ​[[ເມືອງ​ວຽງ​ຈັນ​]]ສວຍສົດງົດ​ງາມ, ຫໍ​ຜາສາດ​ລາຊະ​ວັງ ສະງ່າ​ ກວ້າງຂວາງ, ປະຊາຊົ​ນລາວ​ເປັ​ນຄົ​ນດີ​ ບໍ່​ເອົາ​ປຽບ​ເອົາ​ລັດ​ກັນ, ຮັກ​ແພງ​ຄົນ​ຕ່າງປະ​ເທດ, ເປັນ​ຄົນ​ຊື່ສັດ ​​ເກັບ​ຂອງ​ ຕົກ​ເຮ່ຍ ​​ໄດ້ກໍ່​ຄືນເຈົ້າ​ຂອງ ​ໂດຍບໍ່​ຮຽກຮ້ອງ​ຄ່າ​ຮັກສາ​ແຕ່​ຢ່າງ​ໃດ. ພວກ​ເພີ່ນ​ຍັງ​ເວົ້າ​ວ່າ ບໍ່​ເຫັນ​ຄົນ​ລາວ​ຜິດ​ຖຽງກັນ ຄົນ​ລາວ​ມີ​ກົດໝາຍ​ພື້ນ​ເມືອງ​ດີ ແລະ ປະຕິບັດ​ເຄັ່ງ​ຄັດ ຜູ້​ໃດ​ທີ່ກະທຳ​ຜິດຜູ້​ໃດ​ໝິ່ນປະໝາດ​ຄົນ​ອື່​ນກໍ່​ລ້ວນ​ແຕ່​ຖືກ​ປັບ​ໃໝ. ສັງ​ຮວມ​ແລ້ວ​ຕະຫຼອດ​ໄລຍະ 57 ປີ ທີ່​ເຈົ້າ​ສຸລິຍະວົງສາ​ຂຶ້ນຄອງ​ລາດ ອານາຈັກ​ລ້ານ​ຊ້າງ ​ຢູ່​ໃນ​ຄວາມ​ສະຫງົບ​ປາດສະຈາກ​ເສິກ​ ທາງ​ເໜືອເສືອທາງ​ໃຕ້, ປະຊາຊົ​ນມີ​ຄວາມ​ຮົ່ມ​ເຢັນແລະຢູ່ເຢັນເປັນສຸກ, ການ​ສຶກສາ​ໄດ້​ຮັບ​ການ​ພັດທະນາ, ນັກປາດ​ບັນ​ດິດ, ຄຳ​ພີ​ດີກາ, ນິທານ​ພື້ນ​ເມືອງ, ເທບ​ນິຍາຍ, ຮີດຄອງ​ປະ​ເພນີ​ອັ​ນດີງາມ ທີ່​ສືບ​ທອດ​ມາ​ເຖິງ​ປັດຈຸ​ບັ​ນກໍ່​ເກີດ​ຂຶ້ນ​ໃ​ນສະ​ໄໝ​[[ເຈົ້າ​ສຸລິຍະ​ວົງສາ]]​ຄອງ​ເມືອງ; ​ເຮັດ​ໃຫ້​ຊາດ​ລາວ​ມີ​ມູນ​ເຊື້ອອັນ​ຈົບງາມ​ທາງ​ ດ້າ​ນຮີດຄອງ​, ປະເພນີ, ວັດທະນະທຳ, ​ເປັ​ນໄລຍະ​ຮຸ່ງ​ເຮືອງ​ເຫຼືອງ​ເຫຼື້ອມດ້າ​ນວັດທະນະທຳ​ທີ່​ໂດດ​ເດັ່​ນທີ່​ສຸດ. ​[[ເຈົ້າ​ສຸລິຍະ​ວົງສາ]] ​ໄດ້​ສິ້ນພະ​ຊົນ​ຊີບໃນ​ປີ 1695 ພາຍຫຼັງ​ຄອງ​ເມືອງ​ມາ​ໄດ້ 57 ປີ ລວມ ອາຍຸ​ໄດ້ 82 ປີ. ພາຍຫຼັງ​[[ເຈົ້າ​ສຸລິຍະ​ວົງສາ]]​ສິ້ນພະ​ຊົນຊີບ, [[ອານາຈັກ​ລ້າ​ນຊ້າງ]]​ໄດ້​ຕົກ​ເຂົ້າ​ສູ່​ວິ​ກິດ​ກາ​ນອັນ​ຮ້າຍ​ແຮງ​ອີກ​ເທື່ອ​ນຶ່ງ ​ເຊິ່ງກົກສາຍປາຍ​ເຫດ​ ແມ່ນຍ້ອນຜູ້​ຂຶ້ນປົກຄອງສ້າງບ້ານແປງ​ເມືອງ​ບໍ່​ແມ່ນເລືອດເນື້ອ​ເຊື້ອໄຂກະສັດ, ພຽງ​ແຕ່​ໄລຍະ 36 ປີ (1698—1734) ມີ​ການ​ອະພິ​ເສກ​ສາມັ​ນຊົນຂຶ້​ນເປັນ​ເຈົ້າ​ຊີວິດ​ເຖິງ 4 ອົງ ໝາຍ​ຄວາມ​ວ່າ 9 ປີ​ໃດ ປ່ຽນ​ຖ່າຍ​ເຈົ້າ​ຊີວິດ​ເທື່ອ​ນຶ່ງ ​ເຊິ່ງຜິດ​ກັບ​ກົດ​ມົນທຽນ​ ຂອງ​ສັກ​ດີນາ ສຳລັບ​ການ​ປົກຄອງ​ໃນ​ສະ​ໄໝ​ບູຮານ​ເພາະວ່າຕາມ​ກົດ​ມົນທຽນຂອງ​ສັກ​ດີ​ນາ​ ນັ້ນແມ່ນປະຕິບັດ ​ຕາມ​ລະບອບ​ລາຊະ​ທາຍາດ (ບິດາ ຕາ​ຍບຸດຂຶ້ນ​ແທນ) ແຕ່​[[ອານາຈັກ​ລ້າ​ນຊ້າງ]]​ມີ​ໄລຍະ​ນຶ່ງຂາດ​ຜູ້​ສືບ​ແທ​ນເຮັດ​ໃຫ້ ພວກ​ຂຸນນ​າງ​ທີ່​ບໍ່​ແມ່ນ​ເຊື້ອກະສັດ​ ຈິ່ງ​ຍາດ​ກັ​ນຂຶ້ນ​ເປັນ​ເຈົ້າ​ແຜ່​ນດິນ. ສະ​ນັ້ນຈິ່ງ​ເກີດ​ການ​ໂຄ່ນ​ລົ້ມ​ກັນ ຫຼື ກໍ່​ການ​ກະບົດ ຫຼື ​ແຍກ​ຕົວ​ເປັນ​ອິດສະຫຼະ ອັນ​ເປັ​ນເຫດ​ໃຫ້​ອາ​ນາຈັກລ້ານຊ້າງ​ ຖືກ​ແບ່ງ​ອອກ​ເປັນ​ສາມອານາຈັກ​ ຄື : ອານາຈັກ​ລ້ານ​ຊ້າງ​ວຽງ​ຈັນ, ອານາຈັກຫຼວງ​ພະ​ບາງ ​ແລະ ອານາຈັກ​ຈຳປາ​ສັກ. ==== ​ລາຊະການ​ເຈົ້າ​ອານຸວົງ ==== ເມື່ອ​ບ້າ​ນເມືອງ​ສູນເສຍ​ເອກກະລາດ ​ປະຊາຊົນ​ຕົກ​ເປັນ​ຂ້ອຍ​ຂ້າ​ມ້າ​ໃຊ້​ຂອງ​ຕ່າງ​ຊາດ (ສະຫຍາມ) ​ເຮັດ​ໃຫ້​ເຈົ້າ​ອະນຸວົງ ​ເກີດ​ຄວາມ​ຮູ້ສຶກ​ຢາກ​ກູ້​ຊາດຍາດແຜ່ນດິນກັບຄືນມາ ກູ້​ເອົາ​ອິດສະຫຼະພາບ​ຂອງ​ຊາວ​​ລ້າ​ນຊ້າງ​ວຽງຈັນກັບຄືນ​ມາ. ​ເພື່ອ​ກະກຽ​ມໃຫ້​ແກ່​ການ​ລຸກຂຶ້ນກູ້​ຊາດ​ຍາດແຜ່ນດິນ​ຄື​ນມາ, ພາຍຫຼັງ​ໄດ້​ຖືກ​ແຕ່ງ​ຕັ້ງ ຈາກ​ສະຫຍາມ​ໃຫ້​ເປັ​ນກະສັດ​ລ້າ​ນຊ້າງ​ວຽງ​ຈັນ, ​ເຈົ້າ​ອານຸວົງ​ ກໍ່ໄດ້​ດຳ​ເນີນ​ພາລະກິດ​ອັນສຳຄັນ​ຫຼາຍ​ປະການ​ ເຊັ່ນ: ​'''ດ້າ​ນການ​ເມືອງ:''' ​ໄດ້​ຕິດຕາມ​ຂະ​ບວນກາ​ນຕໍ່​ສູ້​ຂອງ​ປະຊາຊົນ​ຢູ່​ໃນ​ແຕ່ລະ​ທ້ອງ​ຖິ່ນ ຄື : ຢູ່​ຈຳປາ​ສັກ ພາຍ​ໃຕ້​ກາ​ນນຳພາ​ຂອງ​ອ້າຍ​ຊຽງ​ແກ້ວ ຢູ່​ເມືອງ​ໂຂງ; ການ​ຕໍ່​ສູ້​ ຂອງ​ເຈົ້າ​ໂອ, ເຈົ້າ​ອິນ ຢູ່​ອັດ​ຕະປື; ສ່ວນຢູ່​ພາກ​ເໜືອ ພາກ​ກາງ ກໍ່​ມີ​ຂະ​ບວນຂອງ​ປະຊາຊົນ​ທີ່​ບໍ່ພໍ​ໃຈ​ກັບ​ສັກ​ດີ​ນາ​ທ້ອງ​ຖິ່ນ ​ໄດ້​ລຸກຂຶ້ນ​ແບບ​ກະ​ແຈກ​ກະຈາຍ; ຢູ່​ນະຄອນ​ພະນົມ​ກໍ່​ປ່າວປະກາດ​ແຍກ​ຕົວ​ບໍ່​ຂຶ້ນກັບ​ບາງກອກ; ​ໄດ້​ປັບປຸງ​ການ​ປົກຄອງ​ໃນ 79 ຫົວ​ເມືອງ ທີ່​ຂຶ້ນກັບ, ​ໄດ້​ໄປ​ພົບ​ກັບ​ເຈົ້າ​ເມືອງ​ທີ່​ເຂົ້າ​ໃຈ​ກັນດີຢູ່​ນະຄອ​ນພະນົມ, ມຸກດາ​ຫານ, ​ໄດ້​ແຕ່ງ​ໃຫ້​​ເຈົ້າລາຊະບຸດ​ໂຍ້ ​ໄປ​ເປັນ​ຜູ້​ປົກຄອງ​ຈຳປາ​ສັກ, ​ໄດ້​ນຳ​​ເອົາເຮືອ​ຄຳ, ນຳ​ເອົາຊ້າງ 7 ສອກ ​ແລະ ຂອງຂວັ​ນອື່ນ ໆ​ ໄປ​ມອບ​ຖວາຍ ​ແດ່ເຈົ້າ​ມັ​ນທາຕຸ​ລາດ ອານາຈັກ​ລ້ານຊ້າງ​ຫຼວງ​ພະ​ບາງ ​ເພື່ອ​ໃຫ້​ຫຼົງ​ລືມຄວາມ​ເກົ່າ​ຄວາມ​ຫຼັງ​ເພື່ອ​ພ້ອມ​ກັນ​ຕໍ່​ສູ້ ຍາດເອົາ​ແຜ່ນດິ​ນຄືນ​ມາ. '''ດ້າ​ນການ​ສ້າງສາ:''' ​ເຈົ້າ​ອານຸວົງ​ ໄດ້​ນຳພາ​ປະຊາຊົນສ້າງ​ລາຊະ​ວັງ, ສ້າງແລະປະຕິສັງຂອນ​ວັດວາອາ​ຮາມ​ຂຶ້ນຫຼາຍ​ແຫ່ງ​ຄື: ວັດ​ສີສະ​​ເກດ, ປັບປຸງ​ເມືອງ​[[ໜອງ​ຄາຍ]], ສ້າງ[[​ຫໍພະ​ແກ້ວ|ຫໍພະແກ້ວ]]​ຂຶ້ນຢູ່​ວັດ​ຊ້າງ​ເຜືອກ [[ສີ​ຊຽງ​ໃໝ່]], ລົງ​ໄປ​ສະຫຼອງ​ຂົວ ​ແລະ ເຂົ້າ​ຮ່ວມ​ງາ​ນນະມັດສະການ​ທາດ​ພະນົມ, ສ້າງ​ຂົວ​ຂ້າມ[[ແມ່ນ້ຳຂອງ​]]​ມາ​ສູ່​ວັດ​ອຸບ​ມຸງ. '''ດ້ານ​ການ​ທະຫານ:''' ​ໄດ້​ປັບປຸງ​ກອງທັບ​ບັນດາ​ຫົວ​ເມືອງ​ໃຫ້​ເຂັ້ມ​ແຂງ. '''ດ້ານການ​ຕ່າງປະ​ເທດ:''' ​ເຈົ້າ​ອານຸວົງ​ ພະຍາຍາມ​ໃກ້ຊິດ ​ກັບ​ກະສັດສະຫຍາມ ​ແລະ ​ໄດ້​ຊ່ວຍ​ສະຫຍາມ​ຍົກ​ທັບ​ໄປ​ຕີ​ພະມ້າ​ ຈົນ​ໄດ້​ຮັບ​​ໄຊຊະນະ ໃ​ນຂະນະ​ທີ່​ກອງທັບ​ສະຫຍາມ​ ໄດ້​ກັບ​ມາ​ດ້ວຍ​ມື​ເປົ່າ ​ແລະ​ ເສຍ​ໄຊ​ແກ່​ພະມ້າ ​ເຊິ່ງ​ໄດ້​ສ້າງ​ຄວາມ​ໄວ້​ເນື້ອ​ເຊື່ອ​ໃຈ​ກັບ​ສະຫຍາມ. ເຈົ້າ​ອານຸວົງ ​ມີ​ນະ​ໂຍບາຍພາຍ​ໃນ ​ແລະ ພາຍນ​ອກ​ຢ່າງ​ຈະ​ແຈ້ງ; ​ໃນນັ້ນ ​ມີ​ກາ​ນພົວພັນກັບ​ອານາ​ມ (ດ້າຍ​ຫວຽດ ຫຼື ຫວຽດນາມ​ໃນປະຈຸ​ບັນ). ​ເມື່ອກະກຽມ​ກຳລັງ​ພຽງພໍ​ແລ້ວ​ກໍ່​ໄດ້ ​ໂອກາດ​ລົງ​ໄປ​ປົງ​ພະສົບຂອງພະບາດສົມເດັດ​ພະພຸດທະ​ເລີດ​ຫຼ້າ​ນະພາ​ໄລ (ລາຊະການ ​ທີ 2) ຂອງສະຫຍາມ​. ໃນໂອກາດນີ້ ເຈົ້າ​ອານຸວົງ​ໄດ້​ຂໍ​ເອົາ​ຄົນ​ລາວ​ທີ່​ຖືກ​ກວາດ​ຕ້ອນ ໄປ​ໃນ​ເມື່ອ​ກ່ອນກັບ​ຄືນ, ຂໍ​ເອົາ​ນາງ​ສະໜົມ​ລາວ, ຂໍ​​ເອົາເຈົ້າ​ຍິງ​ດວງ​ຄຳ ພະຂະນິດຖະພະຄິນີອອກ​ຈາກ​ວັງ​ຄືນ​ມາ. ​ແຕ່​ບໍ່​ເປັນຈັ່ງ​ບຸນ ເພາະ​ອົງຜູ້​ຂຶ້ນຄອງ​ລາດ​ແທນ ​ພະບາດສົມເດັດພະພຸດທະ​ເລີດ​ຫຼ້ານ​ະພາ​ໄລ ນັ້ນ ​ບໍ່​ແມ່ນ​ອົງຜູ້​ສືບ​ທອດ​ຕາມ​ແຜນ ​ເພາະ​ຊົງຖືກ​ໄປ​ຜະໜວດ​ຍ້ອ​ນ ກາ​ນຊ່ວງ​ຊີງ​ອຳນາດ​ກັນໃນວັງ. ຜູ້​ທີ່ກຳ​ອຳນາດ​ພັດແມ່ນຜູ້​ທີ່​ຂັດ​ໃຈ​ກັບ​ເຈົ້າ​ອານຸວົງ​ມາ​ຕະຫຼອດ ສະ​ນັ້ນ ຈິ່ງ​ບໍ່​ຍອມ​ໃຫ້​ເຈົ້າ​ອານຸວົງ​ໄດ້​ຈັກຢ່າງ. ຄວາມຄຽດ​​ແຄ້ນຂອງ​ເຈົ້າ​ອານຸວົງ​ ທີ່​ມີ​ຕໍ່​ສະຫຍາມ​ນັບ​ມື້​ເພີ່ມ​ທະວີ​ຂຶ້ນ. ດັ່ງນັ້ນ ເຈົ້າ​ອານຸວົງ​ ຈິ່ງ​ໄດ້​ຊົງຕັດສິນ​ໃຈ​ລຸກຂຶ້ນຕໍ່​ສູ້​ເພື່ອ​ອິດສະຫຼະພາບ ​ແຕ່​ຍ້ອ​ນການກະກຽມ​ ແລະ ການສ້າງ​ກຳລັງ​ບໍ່​ທັນ​ດີ, ພາຍ​ໃນ​ບໍ່​ທັນ​ເຂັ້ມ​ແຂງ, ການຊັ່ງຊາ​ກຳລັງ​ກໍ່​ຜິດ​ໂຕ​ນກັນຫຼາຍ, ຝ່າຍ​ລາວ​ມີ​ທະຫານພຽງ​ແຕ່ 7 ໝື່ນຄົນ ​ພາຫະນະເສິກ​ສົງ​ຄາມ​ກໍ່​ຫຼ້າ​ສະ​ໄໝ ມີ​ແຕ່​ຫອກ​ແຕ່​ດາບ, ​ໃຊ້​ຊ້າງ​, ​ໃຊ້​ມ້າ ​ແລະ ງົວ​ກວຽນ. ກົງກັນ ຂ້າມ​ຝ່າຍ​ສະຫຍາມ​ມີ​ທະຫານ 1 ​ແສນ 7 ໝື່​ນຄົນ, ມີ​ອາວຸດ​ທັ​ນສະ​ໄໝ: (ປືນໃຫຍ່, ປືນ ​ເຫຼັກ​ຍາວ) ມີ​ລົດ​ລາກ​ແກ່​ຈຳນວນນຶ່ງ. ສະນັ້ນ, ຈິ່ງ​ພາ​ໃຫ້ການຕໍ່​ສູ້​ຂອງ​ເຈົ້າອານຸວົງ​ ບໍ່​ເປັນ​ຜົນສຳ​ເລັດ, ນະຄອນວຽງ​ຈັນ ​ກໍ່​ຖືກ​ກອງ​ທະຫານສະຫຍາມ​ມາ​ຍຶດ​ເອົາ ແລະ ທຳລາຍ​ທຸກສິ່ງ​ທຸກ​ຢ່າງ​ບໍ່​ໃຫ້​ເຫຼືອຫຍັງ, ​ເຈົ້າ​ອານຸວົງ​ກໍ່​ຖືກ​ຈັບໃສ່ກົງເຫຼັກ​ໄປ​ທໍລະມານ​ຢ່າງ​ປ່າ​ເຖື່ອນ​ຢູ່​ບາງກອກ ແລະ ຊົງສຸລະຄົດ​ຢູ່​ທີ່ນັ້ນ. ສຳລັບ​ຜູ້​ທີ່ເປັນ ​ເລືອດເນື້ອເຊື້ອໄຂ​ເຈົ້າ​ວຽງ​ຈັ​ນ ທັງ​ໝົດ​ກໍ່​ຖືກ​ດັບສູນ ດ້ວຍຮູບ​ການທໍລະມານຮ່າງກາຍ ຫຼື ຂ້າ​ຖິ້ມ. ສ່ວນບຸກຄົນທີ່ຮອງ​ລົງ​ມາ​ກໍ່​ຖືກ​ເຮັດ​ໃຫ້​ເສຍກຽດ​ເສຍ​ສັກ​ສີ, ສຳລັບ​ປະຊາຊົນກໍ່​ຖືກ​ກວາດ​ຕ້ອນລົງ​ໄປ​ບາງກອກ​ ​ແລະ ຖືກ​​ໃຊ້​ງານ​ຢ່າງ​ໜັກ​ ໃນ​ຖານະເປັນສະ​ເລີຍ​ເສິກ, ​ເປັນຂ້ອຍ​ຂ້າ​ມ້າ​​ໃຊ້​ໃຫ້​ ພວກ​ຂຸນນ​າງ​ສັກ​ດີ​ນາສະຫຍາມ. ສຳລັບ​ຕົວ​ເມືອງ​ວຽງ​ຈັນກໍ່​ຖືກຂຸນເສິກ​ສະຫຍາມ ​ສັ່ງ​ໃຫ້​ກອງ​ທະຫານ ​ຕັດ​ກົກ​ໄມ້​ທັງ​ໝົດ ແລະ ຈູດ​ເຜົາ​ທຳລາຍ, ປຸ້ນ​ເອົາ​ຊັບ​ສົມບັດ​ຂອງ​ປະຊາຊົ​ນແບບໂຈນ 500 ​ໂດຍ​ເຈຕະນາ​​ເຮັດໃຫ້​ວຽງ​ຈັນ ​ເປັນເມືອງ​ຮ້າງ​ບໍ່​ສາມາດ​ຢູ່​ໄດ້ ບໍ່​ໃຫ້​ຟື້ນຟູ​ເປັນຕົວ​ເມືອງ​ໄດ້​ອີກ. [[ອານາຈັກ​ລ້າ​ນຊ້າງ]]​ວຽງ​ຈັນ ​ໄດ້​ຖືກຫຼຸດ​ຖານະ​ຈາກ​ເປັ​ນ ອານາຈັກໜຶ່ງ​ລົງ​ມາ​ເປັນ​ແຄວ້​ນໜຶ່ງ​ຂອງ​ສະຫຍາມ​​ໂດຍມີ​ສຳນັກງານ ​ຕັ້ງ​ຢູ່​ໜອງ​ຄາຍ ຕໍ່​ມາ​ກໍ່​ໄປ​ຕັ້ງ​ຢູ່ ​ອຸດອນທານີ, ວຽງ​ຈັນທີ່​ເຄີຍສວຍສົດງົດງາມ​ກໍກັບກາຍ​ເປັນເມືອງ​ຮ້າງ 60 ກວ່າ​ປີ. ເຖິງ​ວ່າກາ​ນຕໍ່​ສູ້​ກູ້​ແຜ່ນດິນ​ຄືນ​ຂອງ ​ເຈົ້າ​ອານຸວົງ ​ບໍ່​ເປັນຜົນສຳ​ເລັດ​ກໍ່ຕາມ ​ແຕ່​ມັ​ນກໍ່​ມີ​ຄວາມ​ໝາຍປະຫວັດສາດ ອັ​ນເລິກ​ເຊິ່ງຊຶ່ງ​ສະ​ແດງ​ໃຫ້​ເຫັນເຖິງ​ມູ​ນເຊື້ອຕໍ່​ສູ້​ອັນ ເດັດດ່ຽວ​ກ້າຫານ ​ບໍ່​ຍອມ​ຈຳນົນຂອງ​ຄົ​ນລາວ​ ໃຕ້​ກາ​ນນຳພາ​ຂອງ​ເຈົ້າ​ອານຸວົງ, ມູນ​ເຊື້ອ ດັ່ງກ່າວ ຖືກຝັງ​ເລິກ​ຢູ່​ໃນ​ຈິດ​ໃຈ​ຂອງ​ຄົ​ນລາວ​ທຸກ​ຄົນ ​ບໍ່​ວ່າຈະ​ເປັນ​ຄົ​ນເຊື້ອຊາດ​ລາວ​ຢູ່​ຝັ່ງ​ຊ້າຍ, ກໍ​ຄືຝັ່ງ​ຂວາ​ຂອງ​[[ແມ່ນ້ຳຂອງ​]]​ຕ່າງ​ກໍ່​ຈົດ​ຈຳ​ມູນເຊື້ອດັ່ງກ່າວໄວ້​ຕະຫຼອດ​ມາ ​ແລະ​ ໄດ້​ສືບຕໍ່​ກາ​ນຕໍ່​ສູ້​ໃນຮູບ​ການໃໝ່ເປັ​ນຕົ້ນ ແມ່​ນຊາວ​ອີສານຂອງ​ໄທ ​ໄດ້​ພາກັນແຕ່ງ​ກາບ​ກອນ, ວັນນະຄະດີ, ສ້າງເປັ​ນໜັງສື​ອິນຕົກ ​ເພື່ອຄັດຄ້າ​ນຕ້ານຢັ​ນການສັກ​ລາຍ ​​ເອົາ​ຄົນລາວ​ອີສານເປັນສັນຊາດ​ໄທ; ​ເປັນຄຳປິດສະໜາ ​ແລະ ມີ​ຄຳ​ເວົ້າ​ທີ່​ວ່າ: “ໝາກ​ຟັກ, ໝາກອຶ ຢູ່ດີໆ​ຈະ​ກາຍ​ເປັນຊ້າງ​ເປັນ​ມ້າ​ໄດ້​ແນວ​ໃດ, ຄວາຍ​ເຖິກຄວາຍ​ດ່ອນ ​ແລະ ໝູ​ດ່ອນ ​ຢູ່ດີໆ​ຈະ​ກາຍ​ເປັນຍັກ​ກິນຄົນໄດ້​ແນວ​ໃດ, ຄົ​ນລາວ​ ຢູ່ດີໆ​ຈະ​ກາຍ​ເປັນໄທ​ໄດ້​ແນວ​ໃດ”, ນອກນັ້ນ ​ກໍ​ມີ​ຈົດໝາຍ “ສານລືບ​ພະ​ສູນ” ແລະ ອື່ນໆ... ຂະບວນການຕໍ່​ສູ້​ຕ້ານສະຫຍາມ ​ເພື່ອ​ກູ້​ແຜ່ນດິ​ນຄືນຂອງ ເຈົ້າ​ອານຸວົງ ​ໄດ້​ເຮັດໃຫ້​ລັດທິ​ຮັກ​ຊາດ​ອັນດູດ​ດື່ມ​ເຂັ້ມ​ຂຸ້ນຂຶ້ນ, ຊື່​ສຽງ​ຂອງນັກ​ຮົບວິລະ​ຊົນ​ທີ່​​ເຂົ້າຮ່ວມ​ການ​ຕໍ່​ສູ້​ຄັ້ງນັ້ນ​ເຊັ່ນ: ເຈົ້າ​ສຸ​ກກະສານ​, ເຈົ້າ​ລາຊະວົງ, ເຈົ້າ​ລາຊະບຸດ, ພະຍາ​ນາ​ລີ, ພະຍາ​ໄກ​ສົງຄາມ ​ແລະ ຜູ້​ອື່ນ ໆ ໄດ້​ຖືກຈົດ​ບັນທຶກ​ໄວ້ໃນປຶ້ມຄຳ​ປະຫວັດສາດ ເຊິ່ງຄົນລາວ ​ບໍ່ຫຼົງລືມ​ໄດ້​. ສັງ​ຮວມ​ແລ້ວ ​ໄລຍະລາວ​ ຕົກ​ເປັ​ນເມືອງ​ສ່ວຍ ​ແລະ ເມືອງ​ຂຶ້ນຂອງ​ສະຫຍາມຮ້ອຍ​ກວ່າ​ປີ, ​ເປັນໄລຍະທີ່​ນະຄອນວຽງ​ຈັນ ​ຫງ່ວມ​ເຫງົາເສົ້າໝອງ ​ແລະ ສູນເສຍນ້ຳຕາ ບ້າ​ນເມືອງ​ອັນ​ສວຍສົດງົດ​ງາມຮຸ່ງເຮືອງເຫຼືອງເຫຼື້ອມ​ທີ່​ບັນພະ​ບູລຸດ​ເຮົາ​ສ້າງ​ໄວ້​ເກືອບ 500 ປີ​ກ່ອນນັ້ນ ​ເກືອບຈະ​ບໍ່​ຍັງ​ເຫຼືອ​ແມ່​ນແຕ່ຮ່ອງຮອຍ. ຄວາມ​​ໂຫດຮ້າຍ ​ປ່າ​ເຖື່ອນໃນ​ກາ​ນທຳລາຍ​ລ້າງຜາ​ນຂອງ​ສະຫຍາມ​ທີ່​ມີ​ຕໍ່​ລາວເວລາ​​ໃດ​ກໍ່​ຍັງ​ຝັງ​ເລິກ​ຢູ່​ໃນ ດວງຈິດດວງ​ໃຈ​ຂອງ​ຄົນລາວ​ຕະຫຼອດ​ມາ. ພາຍຫຼັງ​ ເຈົ້າ​ອະນຸວົງ ​ ຖືກ​ປະຫານຊີວິດ​ດ້ວຍ​ການທໍລະມານຮ່າງກາຍ​ອັນປ່າ​ເຖື່ອນ​ແລ້ວ​ ກໍ່​ຍັງເກີດ​ມີ​ຂະ​ບວນການຕ້ານ​ສະຫຍາມ​ເຊັ່ນ: “​ເສິກ​ສາມ​ໂບກ (ນ້ຳ​ພອງ ຈັງຫວັດຂອນແກ່ນ) 1893”, ຂະ​ບວນການຕໍ່​ສູ້​ຂອງເຈົ້າຟ້າ​ຂາວ ຍາດພີ່ນ້ອງ​ຂອງ ​ເຈົ້າ​ລາຊະ​ດາ​ ໃນເຈົ້າ​ເມືອງ​ຈຳປາ​ສັກ, ພະຍາອຸທຸມພອນ ​ເຈົ້າ​ເມືອງ​ອຸທຸມພອນ, ພະຍາ​ສ້າງ​ດີ ​ເຈົ້າ​ເມືອງ​ອັດ​ຕະປື ແລະ ຂະ​ບວນການ ​ຕໍ່​ສູ້​ອື່ນໆ ທີ່ໄດ້​ປະ​ຮ່ອງຮອຍ​ແຫ່ງ​ການ​ຕໍ່​ສູ້​ໄວ້​ ເຊິ່ງມູ​ນເຊື້ອຕໍ່​ສູ້ນັ້ນ ​ໄດ້​ລຸກ​ເປັນໄຟ​ໃນສະໄໝ​ຝຣັ່ງ​ມາ​ປົກຄອງ. '''ລາຊະວົງຕະກູນຟູ(ຊົນເຜົ່າຈີນຫໍໍ້)'''ປະຫວັດສາດພາກເໜືອສຸຸດຂອງປະເທດລາວ. ປະມານສະຕະວັັັັດທີ່ສີີບແປດ. ຈາກປະມານປີ1760ເຖິງປີ1967.ລາຊະວົງຟູ ໄດ້ປົກຄອງພາກເໜືອສຸດຂອງປະເທດລາວ ປະມານ200ກ່ວາປີ. ໃນປະຫວັດສາດສະໄໝໃໝ່ຂອງລາວ,ມີລາຊະວົົງຟູູູທີ່ປົກຄອງບັນດາແຂວງພາກເໜືອສຸຸດແຂວງຜົ້ງສາລີແຂວງຫຼວງນໍ້າທາແຂວງອຸດົມໄຊຢຸນນານພາກໃຕ້ສຸດ(ປະເທດຈີນ)ແລະເຂດອ້ອມແອ້ມປະມານສອງຮ້ອຍກ່ວາປີ.ພະຍາຟູແມ່ນທູດພິເສດທີ່ສົ່ງໂດຍລາຊະວົງຊິງ(ປະເທດຈີນ清朝)ໄປໄທ,ມຽນມາແລະລາວ.ພະຍາຟູໄດ້ພາລູກນ້ອງທະຫານໄປຕັ້ງຖິ່ນຖານຢູ່ ແຂວງຜົ້ງສາລີີີຈັດຕັັ້ັັ້ງຂຶ້ນການບໍລິຫານແລະຕັັ້ງ ຊື່ຂື້ນລາຊະວົົງຟູເປັນເຈົ້າຟູ. ຢູ່ປະເທດລາວກໍ່ໃສ່ຊື່ວ່າພະຍາຊົມພູ ເມື່ອປະມານຫນຶ່ງພັນກວ່າປີກໍ່ມີຄົນຈີນຫໍ້ມາຮອດພາກເໜືອຂອງປະເທດລາວແລະເຂດອ້ອມແອ້ມແຕ່ບໍ່ມີຜູ້ໃດປົກຄອງມາກ່ອນມີແຕ່ຕະກູນຟູ ໄດ້ສ້າງຕັ້ງການບໍລິຫານແລະຄຸ້ມຄອງຢູ່ພາກເໜືອຂອງປະເທດລາວແລະເຂດອ້ອມແອ້ມປະມານ200ກ່ວາປີ. === ສະໄໝຕົກເປັນຫົວເມືອງຂຶ້ນ ປະກາດເອກະລາດ ແລະ ສົງຄາມກາງເມືອງ === ໄລຍະ 60 ປີ ທີ່​ລາວ​ເປັນ​ເມືອງ​ຂຶ້ນຝຣັ່ງ ພາຍຫຼັງ​ໄດ້​ຍຶດ​ເອົາ 12 ຈຸ​ໄທ, ອານາ​ມ, ​ໂກ​ແຊງ​ຊິນ ​ແລະ ກຳປູ​ເຈຍ​ ໄດ້​ແລ້ວ ​ຝຣັ່ງ​ກໍ່​ໄດ້​ມາ​ຍຶດ​ເອົາ​ລາວ ​ໃນ​ປີ 1893 ​ໂດຍ​ໄລ່​ສະຫຍາມ​ອອກຈາກ​ລາວ, ​ເຊັນ​ສັນຍາ​ແບ່ງ​​ເຂດ​ປົກຄອງ​ ລະຫວ່າງ​ ຝຣັ່ງ ​ແລະ ສະຫຍາມ ​ໂດຍ​ໃຫ້​ດິນ​ແດນ​ຝັ່ງ​ຊ້າຍ​ ຂອງ​[[ແມ່ນ້ຳຂອງ​]]​ ເປັນ​ຂອງ​ຝຣັ່ງ ​ແລະ ຝັງ​ຂວາ ​ເປັນຂອງ​ສະຫຍາມ​ ໃນວັນທີ 3/10/1893, ເຮັດ​ໃຫ້​ດິນ​ແດ​ນຂອງ​ລາວ​ຫຼາຍ​ກວ່າ​ເຄິ່ງນຶ່ງຖືກ​ສູນ​ເສຍ​ ​ແລະ ຕົກເປັນ​ຂອງ​ສະຫຍາມ ​ອັນ​ສ້າງ​ຄວາມ​ເຈັບ​ປວດ​ ໃຫ້​ກັບປະຊາຊົນ​ລາວຢ່າງບໍ່​ມີ​ວັນ​ລືມ. ພາຍຫຼັງ​ໄດ້​ ເຊັນ​ສັນຍາ ​ແບ່ງ​ເຂດ​ແດນ​ກັບສະຫຍາມ​ແລ້ວ ຝຣັ່ງກໍ່​ຈັດ​ລະບຽບ​ການ​ປົກຄອງ​ຂຶ້ນຢູ່​ລາວ ຕາມ​ແບບ​ສະບັບ​ຂອງ​ສະຫຍາມ​ໂດຍ​ ແບ່ງ​ເປັນ 10 ​ແຂວງ ​​ແລະ ​ຖື​ເອົາ​ວຽງ​ຈັນ​ ເປັນ​ທີ່​ຕັ້ງຂອງ​ສຳນັກງານ​ ສຳລັບ​ຂ້າ​ຫຼວງ​ໃຫຍ່​ປະຈຳ​ລາວ, ​ເອົາ​ຄົນ​ຝຣັ່ງ​ເປັນ​ເຈົ້າ​ແຂວງ ສ່ວນ​ເຈົ້າ​ເມືອງ ຕາ​ແສງ ​ແລະ ນາຍບ້າ​ນນັ້ນປະ​ໃຫ້​ຄົ​ນລາວ​ ເປັ​ນເອງ​ເພື່ອ​ເກັບ​ສ່ວຍ​ຈາກປະຊາຊົນ, ​ເກ​​ນເອົາຄົນ​ໄປ​ອອກ​ແຮງ​ງານ​ ໂດຍ​ວາງ​ລະບຽບ​ການ​ອອກ​ຄື: ຜູ້​ຊາຍ​ອາຍຸ 18 ປີ​ ຂຶ້ນ​ໄປ​ຕ້ອງ​ໄດ້​​ເສຍສ່ວຍ​​ໄຖ່​ການ​ໄປ​ເຮັດ​ວຽກ 15 ວັ​ນ ໃນ 1 ປີ ​ໂດຍບໍ່​ມີຄ່າ​ຕອບ​ແທນ​ແຮງ​ງານ​ແຕ່​ຢ່າງ​ໃດ, ພວກ​ເຂົາ​ໄດ້​ຕັດ​ເອົາ​ໄມ້​ເນື້ອດີ, ຂຸດ​ເອົາ​ແຮ່​ທາດ ຈຳນວນ​ໜຶ່ງ​ກັບ​ຄື​ນເມືອ​ສ້າງ​ຄວາມ​ຮັ່ງມີ​ໃຫ້​ປະ​ເທດ​ແມ່, ສ້າງ​ໂຮງຮຽ​ນຈຳນວນ​ໜຶ່ງ​ເພື່ອ​ລູກ​ຫຼານ​ຂອງ​ເຂົາ ​ແລະ ລູກ​ຫຼານ​ຂອງ​ຄົ​ນລາວ​ທີ່​ເຮັດ​ກາ​ນນຳ​ຝຣັ່ງ, ​ສ້າງໂຮງໝໍ​ ໃ​ນເມືອງ​ຈຳນວນໜຶ່ງ ​ເພື່ອ​ປິ່ນປົວ​ເຂົາ​ເອງ ​ແລະ ສ້າງ​ຖະ​ໜົນ ຫົນທາງ​ຈຳນວ​ນໜຶ່ງ ​ໂດຍ​ເກນ​ເອົາ​ແຮງ​ງາ​ນຂອງ​ປະຊາຊົນ ​ໄປ​ເຮັດ​ເພື່ອ​​ຂົນ​ສົ່ງ​ສິນຄ້າ​​ສຳລັບ​ພວກ​ເຂົາ. ຢູ່​ໃຕ້​ແອກ​ປົກຄອງ​ຂອງຝຣັ່ງ ​ໄດ້​ເກີດ​ມີ​ໄພພິບັດ​ໃຫຍ່ 4 ປະການທີ່​ຂົ່ມ​ຂູ່​ຊີວິດ​ຂອງ​ຄົ​ນລາວ​ເຊັ່ນ: ​ໄພ​ແຫ່ງ​ຄວາ​ມອຶດ​ຫິວ, ​ໄພ​ແຫ່ງ​ຄວາມ​ກືກ​ໜັງສື, ​ໄພ​ແຫ່ງ​ໂລກລະບາດ​ບໍ່​ມີ​ຢຸກຢາ​ປິ່ນປົວ ​ແລະ ​ໄພ​ແຫ່ງ​ຄວາມ​​ໂງ່​ຈ້າ​ຫຼ້າຫຼັງ ​ແລະ ຄວາມ​ຕ່ຳ​ຕ້ອຍສູນ​ເສຍ​ອິດສະຫຼະພາບ ​ແຫ່ງ​ຄວາມ​ເປັນ​ຄົນຍ້ອນ​ປະ​ເທດ​ຊາດ​ສູນ​ເສຍ​ເອກະລາດ. ຕໍ່ໜ້າ​ສະພາບ​ການ​ດັ່ງກ່າວ​ ໂດຍ​ເສີມ​ຂະຫຍາຍ​ມູນ​ເຊື້ອ​ແຫ່ງ​ ການຕໍ່​ສູ້​ໃ​ນການ​ສ້າງ​ຊາດ ​ແລະ ປົກ​ປັກ​ຮັກສາ​ຊາດ ຂອງ​ບັນດາ​ ບັນພະ​ບູລຸດຕົນເປັນ​ຕົ້ນ ແມ່​ນກາ​ນນຳພາ​ຕໍ່​ສູ້​ບໍ່​ຍອມ​ຈຳນົນ​ຂອງ​ເຈົ້າ​ອານຸວົງ ​ແລະ ​ເຈົ້າ​ລາຊະວົງ ທີ່​ໄດ້​ຕໍ່​ສູ້ ກັບ​ສັດຕູ​ຈົນ​ເຖິງ​ຢາດ​ເລືອດ ຢາດ​ສຸດ​ທ້າຍນັ້ນ ປະຊາຊົນ​ລາວ​ ບັນດາ​ເຜົ່າໄດ້​ຕໍ່​ສູ້​ ກັບ​ລັດທິ​ລ່າ​ເມືອງ​ຂຶ້ນ​ແບບ​ເກົ່າ ດ້ວຍ​ຫຼາຍ​ຮູບ​ການ ນັບ​ແຕ່​ຫຼົບຫຼີກ ​ບໍ່​ໄປ​ເຮັດ​ການ 15 ວັນ, ຫຼົບ​ຫຼີກ​ບໍ່​ເສຍ​ສ່ວຍ​ໄຖ່​ການ ຫຼື ​ໄປ​ເຮັດ​ການ ກໍ​ເຮັດ​ແບບ​​ແປະໆ​ບາງໆ ຫຼື ມ້າງ​ເຄື່ອງ​ຈັກ​ເຄື່ອງ​ລານ. ຈາກ​ຮູບ​ກາ​ນຕໍ່​ສູ້​ເຫຼົ່າ​ນີ້ກໍ່​​ເກີດມີ​ ການ​ຕໍ່​ສູ້​ເປັນ​ກຸ່ມ ​ກ້ອນ​ຈົ​ນເກີດ​ມີ​ຂະ​ບວນການ​ໃຫຍ່​ເຊັ່ນ: ກາ​ນຕໍ່​ສູ້​ຂອງ​ປະຊາຊົນ​ຊາວ​ສະຫວັນນ​ະ​ເຂດ ພາຍ​ໃຕ້​ກາ​ນຳພາ​ຂອງ​ ພໍ່​ກະ​ດວດ, ຂະ​ບວນການ​ຕໍ່​ສູ້​ຂອງ​ເຜົ່າ​ມົ້ງ ຢູ່​ແຂວງ​ຫົວພັນ ​ແລະ ​ແຂວງ​ຊຽງ​ຂວາງ ​ນຳໂດຍ ​ເຈົ້າຟ້າ​ປັດ​ໄຈ​, ຂະ​ບວນການ​ຕໍ່​ສູ້​ຂອງ​ເຜົ່າ​ລື້ ນຳໂດຍ​ ເຈົ້າຟ້າ​ເມືອງ​ສິງ ແລະ ຂະ​ບວນການ​ຕໍ່​ສູ້​ຂອງ​ຊົນ​ເຜົ່າ​ລາວ​ເທິງ ຢູ່​ພາກ​ໃຕ້ ນຳໂດຍ​ ອົງ​ແກ້ວ-ອົງ​ກົມມະ​ດຳ​. ພາຍຫຼັງ​ມີ​ພັກ​ກອມ​ມູນິ​ດອິນດູຈີນນຳພາ (1930) ​ເຮັດ​​ໃຫ້ການ​ຕໍ່​ສູ້​ທີ່​ໄຮ້​ທິດ​ທາງ​ໃນ​ເມື່ອ​ກ່ອນນັ້ນ ​ໄດ້​ຫັ​ນມາ​ສູ່​ການ​ຕໍ່​ສູ້​ທີ່​ມີ​ທິດ​ທາງ, ມີ​ຈຸດໝາຍ​ປາຍທາງ, ມີ​ການຈຳ​ແ​ນກມິດ-ສັດຕູ​ຢ່າງ​ຈະ​ແຈ້ງ ອັນ​ໄດ້​ເຮັດ​ໃຫ້ການ​ຕໍ່​ສູ້​ຂອງ​ປະຊາຊົນ​ລາວ​ບັນດາ​ເຜົ່າ​ເຕີບ​ໃຫຍ່​ຂຶ້ນ​ເປັ​ນລຳດັບ ​ແລະ ຍາດ​ເອົາ​ໄຊຊະນະ​ມາ​ໄດ້​ຢ່າງ​ຕໍ່​ເນື່ອງ. ປີ 1934 ​ໄດ້​ມີ​ກອງ​ປະຊຸມ​ຄັ້ງ​ທຳ​ອິດ ​ເພື່ອ​ຈັດ​ຕັ້ງ​ ຄະນະ​ພັກ​ແຄວ້ນ​ລາວ​ຂຶ້ນ ຢູ່​ດອນ​ຊິງ​ຊູ້ນະຄອນຫຼວງ​ວຽງ​ຈັນ ​ເຮັດ​ໃຫ້ກາ​ນນຳພາ​ ການ​ຕໍ່​ສູ້​ຕ້ານ​ລັດທິ​ລ່າ​ເມືອງ​ຂຶ້ນ​ແບບ​ເກົ່າ ນັບ​ມື້ນັບຂະຫຍາຍຕົວ. ບັນດາ​ເຫດການ ​ທີ່​ເປັນ​ຂີດ​ໝາຍ​ ທາງ​ປະຫວັດສາດ ໃນ​ພາລະກິດ​ຕໍ່ຕ້ານ​ກັບ​ ລັດທິ​ລ່າ​ເມືອງ​ຂຶ້​ນແບບເກົ່າ​ ອັນໄດ້​ແກ່​ກາ​ນລຸກ​ຮື້ຂຶ້ນ ຢຶດ​ເອົາ​ອຳນາດ​ການ​ປົກຄອງ​ຢູ່​ວຽງ​ຈັນ ໃນ​ວັ​ນທີ 23 ສິງຫາ 1945 ​ໄດ້​ນຳ​ໄປ​ສູ່​ ການ​ປະກາດ​ເອກະລາດ 12 ຕຸລາ ​ໃນປີ​ດຽວ​ກັນ, ສ້າງ​ຕັ້ງ​ລັດຖະບານ​ລາວ​ອິດສະຫຼະຊົ່ວຄາວ. ຫຼັງ​ຈາກ​ນັ້ນ ​ກໍ່​​ໄດ້ຫັນທິດ​ອອກ​ສູ່​ຊົນນະບົດ​ ເພື່ອ​ຕ້ານ​ກັບ​ການ​ມາ​ຍຶດຄອງ​ລາວ​ ຄັ້ງ​ທີ 2 ຂອງຝຣັ່ງ, ​ໄດ້​ສ້າງ​ຕັ້ງ​ແນວ​ລາວ​ອິດສະຫຼະ ​ແລະ ລັດຖະບານ​ຕໍ່ຕ້ານ ​ເພື່ອ​ເຕົ້າ​ໂຮມ​ປະຊາຊົນ ດຳ​ເນີນ​ການຕໍ່ຕ້ານ ​ໂດຍ​ສົມທົບ​ກັບ​ກອງທັບ ​ແລະ ປະຊາຊົນ​ຫວຽດນາມ ໃນ​ພາລະກິດ​ຕໍ່​ສູ້​ກັບ​ລັດທິ​ລ່າ​ເມືອງ​ຂຶ້ນ​ແບບ​ເກົ່ານານ​ເຖິງ 9 ປີ ຈົນ​ໄດ້​ຮັບ​​ໄຊຊະນະ​ຢູ່​ສະໜາມຮົບ​ດຽນບຽນ​ຟູ, ອັນນຳ​ໄປ​ສູ່​ກອງ​ປະຊຸມ​ເຊີ​ແນວ ປີ 1954 ກ່ຽວ​ກັບອິນດູຈີນ; ​ໂລກ​ໄດ້​ຮັບ​ຮູ້​ເອກະລາດ, ອຳນາດ​ອະທິປະ​ໄຕ ຂອງ​ສາມ​ຊາດ​ອິນດູຈີນ ​ແລະ ນຳ​ເອົາ​ ປະ​ເທດ​ລາວ​ເຂົ້າ​ສູ່​ໄລຍະ​ສັນຕິພາບ ແລະ ຄວາມ​ປອງ​ດອງ​ຂອງ​ຊາດ ​ເປັນ​ເວລາ​ສັ້ນ, ຈາກນັ້ນ​ບ້ານ​ເມືອງ ກໍ່​ກັບ​ຄື​ສູ່​ສົງຄາມ​ເທື່ອ​ໃໝ່. === ສະໄໝເປັນສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕປະຊາຊົນລາວ === ໃນວັນທີ 2 ທັນວາ ຄ.ສ 1975 ກອງປະຊຸມຜູ້ແທນທົ່ວປະເທດໄດ້ໄຂຂື້ນທີ່ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ ເຊິ່ງມີຜູ້ແທນເຂົ້າຮ່ວມ 264 ທ່ານ ເພື່ອຄົ້ນຄວ້າຕີລາຄາສະຖານະການຮ່ວມກັນ ແລະ ພິຈາລະນາອະນາຄົດຂອງປະເທດຊາດ. ຜ່ານການຄົ້ນຄວ້າພິຈາລະນາ, ຮັບຮອງເອົາການປະກາດຍຸບຕົວຂອງລັດຖະບານປະສົມຊົ່ວຄາວແຫ່ງຊາດ. ກອງປະຊຸມຍັງໄດ້ຕົກລົງມະຕິຮັບຮອງເອົາທຸງສາມສີວົງເດືອນເປັນທຸງຊາດລາວ, ຮັບຮອງເອົາເນື້ອຮອງເພງຊາດໃໝ່, ຮັບຮອງເອົາພາສາລາວ ເປັນພາສາທາງການ ແລະ ປະກາດປະເທດລາວເປັນ ສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ, ປະກາດແຕ່ງຕັ້ງ ທ່ານ [[ສຸພານຸວົງ]] ເປັນປະທານປະເທດ, ແຕ່ງຕັ້ງທ່ານ [[ໄກສອນ ພົມວິຫານ]] ເປັນນາຍົກລັດຖະມົນຕີ, ແຕ່ງຕັ້ງ [[ເຈົ້າສີສະຫວ່າງວັດທະນາ]] ເປັນທີ່ປຶກສາສູງສູດຂອງປະທານປະເທດ, ແຕ່ງຕັ້ງ [[ເຈົ້າສຸວັນນະພູມມາ]] ເປັນທີ່ປຶກສາສູງສູດຂອງລັດຖະບານ ແລະ ຜ່ານມະຕິອື່ນໆ. ໃນວັນທີ 2 ທັນວາ ຄ.ສ 1975 ກອງປະຊຸມໄດ້ປິດລົງດ້ວຍຜົນສຳເລັດອັນສະງ່າງາມ. == ການເມືອງ == ນັບຕັ້ງແຕ່ການຍຶດອຳນາດຂອງຂະບວນການ[[ລັດທິມາກ-ເລນິນ|ມາກ-ເລນິນ]]ທີ່ນຳໂດຍ[[ພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດລາວ]]ໃນປີ ຄ.ສ. 1975 ປະເທດລາວຈຶ່ງກາຍເປັນລັດພັກການເມືອງດຽວ ແລະແມ່ນໜຶ່ງໃນຫ້າລັດຂອງໂລກທີ່ຍັງຄົງຢູ່ພາຍໃຕ້ລະບອບຄອມມູນິດຫຼັງຈາກການລົ່ມສະຫຼາຍຂອງລະບອບສັງຄົມນິຍົມໃນຊ່ວງປີ [[ການປະຕິວັດ ຄ.ສ. 1989|ຄ.ສ. 1989]] ແລະປີ ຄ.ສ. 1991 ການເມືອງຂອງປະເທດຖືກຄອບງຳໂດຍໂຄງສ້າງຄູ່ຂອງພັກແລະອຳນາດລັດ ຮວມເຖີງເຈົ້າໜ້າທີ່ລັດທັງໝົດກໍ່ແມ່ນສະມາຊິກພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດເຊ່ນກັນ ດ້ວຍເຫດນີ້ ທຳໃຫ້ພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດມີອຳນາດໃນການປົກຄອງແບບບໍ່ຈຳກັດ ແລະຄວບຄຸມກິດຈະການຕ່າງໆ ທັງມວນໃນປະເທດ<ref name="Croissant211" /> ອົງການນອກພາກລັດຟຣີດອມເຮ້າສ໌ (Freedom House) ໄດ້ຈັດໃຫ້ລະບົບການເມືອງຂອງປະເທດລາວວ່າມີລັກສະນະ "ບໍ່ເສລີ" ແລະໃຫ້ຄະແນນໃນລະດັບຕ່ຳຫຼາຍສຳຫຼັບຫານຄຸ້ມຄອງສິດທິທາງການເມືອງແລະສິດທິຂອງພົນລະເມືອງ<ref>{{cite web |url=https://freedomhouse.org/report/freedom-world/2017/laos |title=Freedom in the World 2017 – Laos |publisher=[[Freedom House]] |language=ອັງກິດ |date=2018-01-02 |access-date=2024-03-12 |archive-date=2019-09-25 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190925200158/https://freedomhouse.org/report/freedom-world/2017/laos |url-status=dead }}</ref> ປະມຸກລັດຂອງລາວ ຄື [[ປະທານປະເທດ ແຫ່ງ ສປປ ລາວ|ປະທານປະເທດ]] ຊຶ່ງຍັງດຳລົງຕຳແໜ່ງປະທານ[[ພັກປະຊາຊົນປະຕິວັນລາວ]]ດ້ວຍ ໂດຍປະທານປະເທດແມ່ນຜູ້ແຕ່ງຕັ້ງນາຍົກລັດຖະມົນຕີ ຮອງນາຍົກລັດຖະມົນຕີ ລັດທະມົນຕີ ຫົວໜ້າຜູ້ບໍລິຫານແຂວງ ແລະຫົວໜ້າຜູ້ບໍລິຫານເມືອງ ໂດຍການແຕ່ງຕັ້ງຕຳແໜ່ງທັງໝົດຕ້ອງຜ່ານການຍືນຍັນຈາກສະພາແຫ່ງຊາດ === ອຳນາດນິຕິບັນຍັດ === [[File:National Assembly of Laos (11888085666).jpg|thumb|[[ສະພາແຫ່ງຊາດ]]ໃນນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ]] ຕາມລັດຖະທຳມະນູນ ໂຄງສ້າງສູງສຸດຂອງລັດລາວແລະສະພານິຕິບັນຍັດ ຄື [[ສະພາແຫ່ງຊາດ]] ແມ່ນສະພາດ່ຽວ ມີທັງໝົດ 132 ທີ່ນັ່ງ ຊຶ່ງຈະປ່ຽນແປງໃນທຸກໆ 5 ປີ ຜ່ານການເລືອກຕັ້ງທົ່ວໄປ ສະພາແຜ່ງຊາດຈະປະຊຸມປີລະສອງຫົນເປັນເວລາສອງສາມສັບປະດາ<ref name="Croissant211">{{cite book |author=Aurel Croissant |title=Die politischen Systeme Südostasiens: eine Einführung |publisher=Springer VS |place=Wiesbaden |year=2016 |ISBN=978-3-531-14349-1 |page=211}}</ref> ຫຼັງຈາກນັ້ນ ຄະນະກຳມະການປະຈຳຈະຕິດຕາມການດຳເນີນການຕາມການພິຈາລະນາ ຕີຄວາມລັດຖະທຳມະນູນ ແລະສະເໜີຜູ້ສະມັກຮັບຕຳແໜ່ງສຳຄັນ ໂດຍຄະນະກຳມະການປະຈຳປະກອບດ້ວຍ ປະທານສະພາແຫ່ງຊາດ ຮອງປະທານ ແລະຜູ້ແທນແປດຄົນ ຊຶ່ງຄະນະກຳມະການສະພາແຕ່ລະສ່ວນ ໜົ່ວຍງານພາຍໃນ ແລະສຳນັກງານຂອງທັ້ງ 18 ແຂວງ ກໍ່ຢູ່ພາຍໃຕ້ສະພາແຫ່ງຊາດດ້ວຍ<ref name="Croissant212">{{cite book|author=Aurel Croissant |title=Die politischen Systeme Südostasiens: eine Einführung |publisher=Springer VS |place=Wiesbaden |year=2016 |ISBN=978-3-531-14349-1 |page=212}}</ref> ໜ້າທີ່ຂອງສະພາແຫ່ງຊາດ ຄື ການເລືອກປະທານປະເທດດ້ວຍສຽງຂ້າງມາກປະມານສອງເຖິງສາມ ເພື່ອແຕ່ງຕັ້ງນາຍົກລັດຖະມົນຕີຕາມຄຳຮ້ອງຂໍຂອງປະທານປະເທດ ເຊ່ນດຽວກັບລັດຖະມົນຕີ ປະທານສານປະຊາຊົນສູງສຸດ ແລະໄອຍະການສູງສຸດ<ref name="Croissant211" /> ຢ່າງໃດກໍ່ດີ ໃນທາງປະຕິບັດແລ້ວ ມີພຽງສະເພາະການຕັດສິນໃຈຂອງຄະນະກຳມະການກາງພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດເທົ່ານັ້ນ ທີ່ໄດ້ຮັບການອະນຸມັດ<ref name="Croissant212" /> ອົງກອນມວນຊົນຍັງຄົງໄດ້ຮັບອະນຸຍາດໃຫ້ສົ່ງຮ່າງກົດໝາຍພາຍໃຕ້ເງື່ອນໄຂບາງປະການ ແຕ່ສະພາແຫ່ງຊາດເປັນຜູ້ຮັບຜິດຊອບໃນການອະນຸມັດການວາງແຜນເສດຖະກິດ ງົບປະມານ ແລະການປ່ຽນແປງໃນລັດຖະບານ === ຝ່າຍບໍລິຫານ === ອຳນາດບໍລິຫານຢູ່ທີ່ປະທານປະເທດແລະຄະນະລັດຖະມົນຕີ ໂດຍນາຍົກລັດຖະມົນຕີເປັນປະທານຄະນະລັດຖະມົນຕີ ແຕ່ມີອຳນາດການຕັດສິນໃຈພຽງເລັກນ້ອຍ ໃນທາງປະຕິບັດ ການຕັດສິນໃຈຂອງຄະນະກຳມະການກາງຂອງພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດດຳເນີນການໂດຍຜູ້ບໍລິຫານ<ref name="Croissant212" /> ເຊ່ນດຽວກັບການບໍລິຫານງານຂອງແຂວງແລະເມືອງ ທີ່ມີໂຄງສ້າງເໝືອນກັນກັບລັດຖະບານກາງ ແຕ່ຕັວແທນເມືອງໄດ້ຮັບເລືອກຈາກປະຊາຊົນແລະແຕ່ງຕັ້ງຢ່າງເປັນທາງການໂດຍຫົວໜ້າຜູ້ບໍລິຫານແຂວງ ==ເສດຖະກິດຂອງລາວ == === ສະພາບເສດຖະກິດ-ສັງຄົມ === ການພັດທະນາເສດຖະກິດ-ສັງຄົມ 5 ປີ (2016—2018): ຕົວເລກເສດຖະກິດແຫ່ງຊາດ ໂດຍສະເພາະ ແມ່ນລວມຍອດຜະລິດຕະພັນພາຍໃນ (ຈີດີພີ) ບັນລຸ 219.853 ຕື້ກີບ, ລະດັບການເຕີບໂຕສະເລ່ຍ 6,9% ຕໍ່ປີ, ຂະນະທີ່ຕົວເລກການລົງທຶນທັງຫມົດ ບັນລຸເກືອບ 62 ພັນຕື້ກີບ. ໂຄງປະກອບເສດຖະກິດກໍ່ໄດ້ຫັນປ່ຽນຈາກກະສິກອນທຳມະຊາດ ໄປເປັນອຸດສາຫະກຳ ແລະ ກົນໄກຕະຫຼາດ, ໃນນັ້ນ ຈີດີພີ ໃນຂະແຫນງ[[ກະສິກຳ]]-[[ປ່າໄມ້]] ເພີ່ມຂຶ້ນສະເລ່ຍ 4% ກວມເອົາ 30,4%, ອຸດສາຫະກຳເພີ່ມຂຶ້ນສະເລ່ຍ 12,6% ກວມເອົາ 26% ແລະ ບໍລິການເພີ່ມຂຶ້ນສະເລ່ຍ 8,4% ກວມເອົາ 37,2% ຂອງຈີດີພີ ມີການລົງທຶນທັງຫມົດປະມານ 62 ພັນຕື້ກີບທຽບໃສ່ແຜນ ການ 5 ປີ ຄັ້ງທີ V ເພີ່ມຂຶ້ນສອງເທົ່າ, ໃນນັ້ນຈາກງົບປະມານລັດ 3.980 ພັນຕື້ກີບ, ຈາກທຶນການຊ່ວຍເຫຼືອທາງການເພື່ອການໂ (ODA) 20,76 ພັນຕື້ກີບ ແລະ ການລົງທຶນຈາກເອກະຊົນພາຍໃນ ແລະ ຕ່າງປະເທດ 37,26 ພັນຕື້ກີບ. ການຜະລິດເຂົ້າສະເລ່ຍໄດ້ 2,9 ລ້ານໂຕນຕໍ່ປີ, ສາລີໄດ້ 760.000 ໂຕນ, ອ້ອຍໄດ້ 703.000 ມູນຄ່າເພີ່ມຂອງຂະແໜງອຸດສາຫະກຳປຸງແຕ່ງຂະຫຍາຍຕົວສະເລ່ຍ 9,4% ຕໍ່ປີ, ມີ 24.331 ຫົວຫນ່ວຍກວມ 19,2% ຂອງຈຳນວນວິສາຫະກິດທັງຫມົດ. ເຂື່ອນໄຟຟ້າທັງຫມົດມີ 61 ແຫ່ງ ແລະ ເຂື່ອນຂະໜາດນ້ອຍອີກ 15 ແຫ່ງ ມີກຳລັງຕິດຕັ້ງ 7.207,24 ເມກາວັດ, ສາມາດຜະລິດກະແສໄຟຟ້າໄດ້ທັງໝົດ 37.366,66 ກິກາວັດໂມງຕໍ່ປີ. ມີສາຍສົ່ງ ໄຟຟ້າທັງຫມົດຍາວ 19.503 ກິໂລແມັດ. ຂຸດຄົ້ນ ແລະ ຫຼອມຄຳແທ່ງບັນລຸ 38,01 ໂຕນ, ທອງແຜ່ນ 321.487 ໂຕນ ແລະ ທອງຝຸ່ນ 585.607 ໂຕນ. ການສ້າງເສັ້ນທາງສະເລ່ຍເພີ່ມຂຶ້ນ 4,6% ຕໍ່ປີ ຫຼື ປະມານ 1.846 ກິໂລແມັດຕໍ່ປີ, ປະຈຸບັນທາງມີຄວາມຍາວທັງຫມົດ 52.230 ກິໂລແມັດ ມີນັກທ່ອງທ່ຽວເຂົ້າມາລາວ 4,1 ລ້ານເທື່ອຄົນຕໍ່ປີ ເພີ່ມຂຶ້ນສະເລ່ຍ 15,8% ຕໍ່ປີ ແລະ ສ້າງລາຍຮັບສະເລ່ຍໄດ້ 624,04 ລ້ານໂດລາສະຫະລັດຕໍ່ປີ. ທາງດ້ານການເກັບລາຍຮັບງົບປະມານ ກໍ່ສາມາດບັນລຸໄດ້ 38.658,26 ຕື້ກີບ ເທົ່າກັບ 17,6% ຂອງຈີດີພີ, ລາຍຈ່າຍ 48.116,41 ຕື້ກີບ ເທົ່າກັບ 21,9% ຂອງຈີດີພີ ເທົ່າກັບ 97% ຂອງແຜນການ; ພ້ອມກັນນັ້ນ ການສົ່ງອອກກໍ່ບັນລຸ 5,69 ຕື້ໂດລາ,ການນຳເຂົ້າ 6,61 ຕື້ໂດລາສະຫະລັດ, ຂາດດຸນ 0,92 ຕື້ໂດລາສະຫະລັດ ເທົ່າກັບ 3,8% ຂອງຈີດີພີ. (ສະເພາະປີສຸດທ້າຍຂອງການປະຕິບັດແຜນການ 5 ປີ ຄັ້ງທີ VI ຈີດີພີບັນລຸ 7,9%, ເຊິ່ງປີ 2010 ຜ່ານມາສະຫະປະຊາຊາດໄດ້ ຕີລາຄາວ່າ ສປປ ລາວ ເປັນ 1 ໃນ 10 ປະເທດເສດຖະກິດຂະຫຍາຍຕົວສູງຂອງໂລກ). === ການລົງທຶນ === ລັດຖະບານລາວ ຈະສືບຕໍ່ນະໂຍບາຍ ສົ່ງເສີມ ການ​ມີ​ສ່ວນ​ຮ່ວມ​ຂອງ​ທຸກ​ພາກສ່ວນ ເຂົ້າ​ໃນ​ການ​ພັດທະນາ​ເສດຖະກິດ​ສັງຄົມ ທັງ​ພາກ​ລັດ ​ແລະ ​ເອກະ​ຊົນ, ພາຍ​ໃນ ແລະ ຕ່າງປະ​ເທດ; ພ້ອມ​ກັນນັ້ນ ກໍ​ຈະປັບປຸງ ສະພາບແວດ ລ້ອມການລົງທຶນ ໃຫ້ດີຂຶ້ນຕື່ມອີກ ທັງໃນດ້ານພື້ນຖານໂຄງລ່າງ ແລະ ດ້ານການບໍລິການ, ດ້ານນິຕິກຳ ແລະ ດ້ານລະບຽບການພິຈາລະນາ​ອະນຸມັດ. ກ່ອນ​ອື່ນ​ຈະ​ໄດ້​ອອກດຳລັດວ່າດ້ວຍການຈັດຕັ້ງ ປະຕິບັດກົດໝາຍລົງທຶນ ສະບັບປັບປຸງໃໝ່ ໃຫ້ລະອຽດຈະແຈ້ງ, ຮັດກຸມ ແລະ ໂປ່ງໄສ. ການ​ລົງທຶນຢູ່ ສປປ ລາວ ຍັງ​ມີ​ຫຼາຍ ​ເປັນຕົ້ນ ແມ່ນ​ໃນ​ ຂົງ​ເຂດ ​ການ​ຜະລິດ ​ແລະ ປຸງ​ແຕ່ງ​ກະສິກຳ ຫຼື ກະສິກຳ- ອຸດສາຫະກຳ; ຂົງ​ເຂດ​ພະລັງງານ​ໄຟຟ້າ​ນ້ຳຕົກ ​ແລະ ​ໄຟຟ້າ​ຄວາມ​ຮ້ອນ, ພະລັງງານ​ຊີວະ​ພາບ ​ແລະ ພະລັງງານ​ທົດ​ແທນ, ຂົງ​ເຂດ​ການ​ຂຸດ​ຄົ້ນ ແລະ ປຸງ​ແຕ່​ແຮ່​ທາດ ​ໃນ​ນັ້ນ ລວມທັງ​ແຮ່​ທາດ​ປະ​ເສີດ ​ແລະ ​ແຮ່​ທາດ​ທີ່​ຫາ​ຍາກ; ຂົງ​ເຂດ​ການ​ບໍລິການ​ໂຮງ​ແຮມ ​ແລະ ທ່ອງ​ທ່ຽວ; ການ​ຂົນ​ສົ່ງ ​ແລະ ລະບົບ logistic, ຕະຫຼອດ ທັງ​ຂົງ​ເຂດ​ການ​ສຶກສາ ວິຊາ​ຊີບ ​ແລະ ການ​ບໍລິການ​ດ້ານ​ສາທາລະນະ​ສຸກ ທີ່​ທັນ​ສະ​ໄຫມ​. === ຕະຫຼາດຫຼັກຊັບ === ຕະຫຼາດຫຼັກຊັບແຫ່ງທຳອິດຂອງລາວ ໄດ້ເປີດຢ່າງເປັນທາງການໃນວັນທີ 10.10.2010 ເວລາ 10.10 ນາທີ,ສຳລັບວັນເປີດການຊື້-ຂາຍ ຢ່າງເປັນທາງການແມ່ນວັນທີ 11.1.2011 ເວລາ 11:11 ນາທີ ນີ້ຢູ່ຕະຫຼາດຫຼັກຊັບລາວ ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ ໃຫ້ກຽດເຂົ້າຮ່ວມໃນພິທີດັ່ງກ່າວມີທ່ານ ສົມສະຫວາດ ເລັ່ງສະຫວັດ ຮອງນາຍົກລັດຖະມົນຕີ, ຜູ້ປະຈຳການລັດຖະບານ, ປະທານຄະນະກຳມະການຄຸ້ມຄອງຫຼັກຊັບ ແລະ ຕະຫຼາດຫຼັກຊັບ ບັນດາຮອງປະທານຄະນະກຳມະການຄຸ້ມຄອງຫຼັກຊັບ ແລະ ຕະຫຼາດຫຼັກຊັບ, ຄະນະຄຸ້ມຄອງຫຼັກຊັບຫວຽດນາມ, ສ. ເກົາຫຼີ, ໄທ ພ້ອມດ້ວຍແຂກຖືກເຊີນພາກສ່ວນທີ່ກ່ຽວຂ້ອງຕະຫຼອດຮອດນັກລົງທຶນທັງພາຍໃນ ແລະ ຕ່າງປະເທດເຂົ້າຮ່ວມຢ່າງຫຼວງຫຼາຍ. ໂດຍເບື້ອງຕົ້ນມີ 2 ບໍລິສັດເຂົ້າມາຈົດທະບຽນຄື: ທະນາຄານການຄ້າຕ່າງປະເທດລາວ ມະຫາຊົນຖືຮຸ້ນ 20 ລ້ານກວ່າຮຸ້ນ,8.000 ກີບຕໍ່ຮຸ້ນ, ບໍລິສັດຜະລິດໄຟຟ້າມະຫາຊົນຖືຮຸ້ນ 200 ກວ່າລ້ານຮຸ້ນ, 4.700 ກີບຕໍ່ຮຸ້ນ. ຄາດວ່າ ຈະມີອີກ 10 ກວ່າບໍລິສັດເຂົ້າມາຈົດທະບຽນຕະຫຼາດຫຼັກຊັບແຫ່ງທຳອິດດ້ວຍ ແລະ ຄວາມເປັນທຳ. === ການຮ່ວມມືໃນພູມມີພາກອາຊຽນ ລາວເຂົ້າເປັນສະມາຊິກອາຊຽນເມື່ອວັນທີ 23 ກໍລະກົດ 1997 ແລະ ໄດ້ເປັນປະທານ ຄະນະກຳມະການອາຊຽນເມື່ອປີ 2004. === * ຍຸດທະສາດຄວາມຮ່ວມມືທາງດ້ານເສດຖະກິດອິລະວະດີ-ເຈົ້າພະຍາ-[[ແມ່ນ້ຳຂອງ​]] (Ayeyawady-Chao Phraya-Mekong Economic Cooperation Strategy — ACMECS) * ຄວາມຮ່ວມມືສາມຫຼ່ຽມມໍລະກົດ === ການຄ້າ === ດ້ານການຄ້າ ອັນພົ້ນເດັ່ນແມ່ນໄດ້ປັບປຸງ ແລະ ຫັນເອົາຫົວຫນ່ວຍທຸລະກິດເຂົ້າສູ່ການຈັດຕັ້ງ, ມີການນຳພາ ແລະ ເຄື່ອນໄຫວເຂົ້າສູ່ລະບົບລະບຽບ, ຕັ້ງເປັນກຸ່ມຕາມໝວດສິນຄ້າ ແລະ ເຄື່ອນໄຫວ ໃຫ້ຕິດພັນກັບການປະຕິບັດ ແຜນດູນສິນຄ້າຢ່າງເຂັ້ມງວດ, ເຮັດໃຫ້ມາດຕະການຄຸ້ມຄອງຂາອອກ-ຂາເຂົ້າ ໄດ້ຮັບການປະຕິບັດດີຂຶ້ນ, ອັດຕາສ່ວນການຂາດດູນການຄ້າກັບຕ່າງປະເທດ ໄດ້ຫຼຸດລົງ ຂາອອກ ໄດ້ຮັບການສົ່ງເສີມ ແລະ ເພີ່ມຂຶ້ນໃນແຕ່ລະປີ, ຊຶ່ງມີຕົວເລກສະແດງອອກ ດັ່ງນີ້: ສົກປີ 1990—1991 ຂາເຂົ້າປະຕິບັດໄດ້ 249,18 ລ້ານໂດລາ, ຂາອອກ 137 ລ້ານໂດລາ; ສົກປີ 2000—2001 ການນຳເຂົ້າ ສາມາດ ປະຕິບັດໄດ້ 528,271 ລ້ານໂດລາ, ການສົ່ງອອກ 324,885 ລ້ານ ໂດລາ; ສົກປີ 2004—2005 ຂາເຂົ້າຄາດຄະເນປະຕິບັດໄດ້ 596 ລ້ານໂດລາ ແລະ ຂາອອກ ຄາດຄະເນປະຕິບັດໄດ້ 420 ລ້ານໂດລາ. ຂອດຂັ້ນ ແລະ ອຸປະສັກຕ່າງໆ ໃນການດຳເນີນ ທຸລະກິດ ຄ່ອຍໆໄດ້ຮັບການແກ້ໄຂເປັນກ້າວໆ, ຊຸກຍູ້ໃຫ້ບັນດາບໍລິສັດ ທີ່ເຮັດຂາເຂົ້າ-ຂາອອກ ຫັນມາເຮັດການຜະລິດ ເປັນສິນຄ້າ. ລາຄາສິນຄ້າປະເພດຕ່າງໆ ໂດຍສະເພາະແມ່ນສິນຄ້າຍຸດທະສາດ ແລະ ສິນຄ້າຈຳເປັນຕໍ່ຊີວິດການເປັນຢູ່ຂອງປະຊາຊົນໄດ້ຮັບການຕິດຕາມ, ກວດກາ, ຄຸ້ມຄອງໃຫ້ດີຂຶ້ນກວ່າເກົ່າ. ການຄຸ້ມຄອງຕາມຂະແໜງການໄດ້ຮັບການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດນັບມື້ດີ ຂຶ້ນ. ໄດ້ສົມທົບກັບຂະແຫນງການ ແລະ ທ້ອງຖິ່ນໃນການສ້າງໂຄງການຜະລິດເປັນສິນຄ້າ, ໄດ້ມີການປົກປ້ອງການຜະລິດພາຍໃນສຳລັບບາງປະເພດສິນຄ້າ,​ໄດ້​ວາງມາດຕະການຕ້ານ ແລະ ສະກັດກັ້ນ ການຄ້າຂາຍ ນອກລະບົບ, ການຄຸ້ມຄອງຮ້ານຄ້າປອດພາສີ, ລະບຽບການນຳເຂົ້າ ແລະ ອື່ນໆ. ໝຸນໃຊ້ວິທີການເພື່ອເຈາະຕະຫຼາດຕ່າງປະເທດ ໃຫ້ແກ່ສິນຄ້າລາວ ດ້ວຍຫຼາຍ ຮູບການ: ດຳເນີນການເຈລະຈາ ແລະ ເຊັນສັນຍາການຄ້າກັບຫຼາຍປະເທດ, ຈັດການ ພົບປະຜູ້ແທນຂັ້ນສູງໃນລະດັບມະຫາພາກເປີດໂອກາດໃຫ້ມີການພົບປະລະຫວ່າງນັກ ທຸລະກິດລາວ ກັບ ນັກທຸລະກິດ ແລະ ນັກລົງທຶນຂອງຕ່າງໆປະເທດ ເພື່ອຊອກຊ່ອງທາງພົວພັນຄ້າຂາຍ ແລະ ຮ່ວມມືກັນດ້ານການຜະລິດ, ເຈລະຈາຕໍ່ລອງຍາດແຍ່ງເອົາສິດທິພິເສດ ດ້ານການຄ້າກັບ ບັນດາປະເທດສະຫະພາບ ເອີລົບ (EU), ການພົວພັນການຄ້າແບບປົກກະຕິ ກັບສະຫະລັດ ອາເມລິກາ (NTR), ເຈລະຈາ ກັບປະເທດໃກ້ຄຽງ ເພື່ອໃຫ້ຊ່ວຍຮັບເອົາສິນຄ້າຂອງລາວ, ເຂົ້າຮ່ວມວາງສະແດງສາກົນ ລະດັບຕ່າງໆ ເພື່ອມີໂອກາດສະເໜີສິນຄ້າຂອງລາວ ຕໍ່ຊາວໂລກ, ສ້າງສູນສົ່ງເສີມ ການຄ້າລາວ ໂດຍນຳໃຊ້ລະບົບອິນເຕີເນັດເຂົ້າຊ່ວຍ ໃນການເກັບກຳ ແລະ ເຜີຍແຜ່ຂໍ້ມູນຂ່າວສານໃນວຽກງານການຄ້າກັບຕ່າງປະເທດ, ໄດ້ປະຕິບັດສັນຍາການຮ່ວມມືວ່າດ້ວຍ ເຂດການຄ້າເສລີອາຊຽນ (AFTA) ແລະ ໄດ້ເຂົ້າເປັນສະມາຊິກຂອງ ອົງການການຄ້າໂລກ (WTO) ໃນວັນທີ 2 ກຸມພາ ປີ 2013. ຄາດຫມາຍສູ້ຊົນຕົ້ນຕໍຂອງວຽກງານການຄ້າໃນຕໍ່ຫນ້າແມ່ນການສົ່ງອອກໃນແຜນການ 2006-2010 ສູ້ຊົນໃຫ້ຂະຫຍາຍຕົວສະເລ່ຍໃນອັດຕາ 15,8% ຕໍ່ປີ, ອັດຕາການຂະຫຍາຍ ຕົວດ້ານການນຳເຂົ້າແຕ່ປີ 2006-2010 ຄາດຄະເນໃຫ້ມີການຂະຫຍາຍຕົວໃນລະດັບ 8% ຕໍ່ປີ, ເຮັດໃຫ້ມູນຄ່າຂາອອກ-ຂາເຂົ້າມີຄວາມສົມດູນກັນໃນປີ 2010. === ສື່ມວນຊົນ === * [[ສິລະປິນແຫ່ງຊາດ|ໂທລະພາບແຫ່ງຊາດລາວ]] * ໂທລະພາບລາວສະຕາຣ໌ *ໂທລະພາບປ້ອງກັນຄວາມສະຫງົບ *ໂທລະພາບນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ *ໂທລະພາບກອງທັບປະຊາຊົນລາວ *ໂທລະພາບທີວີລາວ *ໂທລະພາບອີເອັມລາວ *ວິທະຍຸກະຈາຍສຽງແຫ່ງຊາດ *ວິທະຍຸກະຈາຍສຽງປ້ອງກັນຄວາມສະຫງົບ *ໜັງສືພິມວຽງຈັນໃໝ່ *ໜັງສືພິມວຽງຈັນທາມ *ໜັງສືພິມປ້ອງກັນຄວາມສະຫງົບ *ໜັງສືພິມເສດຖະກິດ-ການຄ້າ *ໜັງສືພິມປະຊາຊາຊົນ *ໜັງສືພິມກອງທັບ *ໜັງສືພິມສະພາແຫ່ງຊາດ == ສັງຄົມ == === ປະຊາກອນ === ປະຈຸບັນ ປະຊາກອນລາວ ມີທັງໝົດ 7,588,447 ຄົນ (ຂໍ້ມູນປີ 2016ຂອງກະຊວງປ້ອງກັນຄວາມສະຫງົບ), ໃນນີ້ ກຸ່ມຄົນທີ່ມີອາຍຸແຕ່ 0 ຫາ 14 ປີ ກວມອັດຕາສ່ວນເຖິງ 37.8%, ໝວດອາຍຸແຕ່ 15 ຫາ 59 ປີ ມີ 56.5% ແລະ ໝວດອາຍຸແຕ່ 60 ປີຂື້ນໄປ ມີພຽງແຕ່ 6%. ກຸ່ມອາຍຸຕ່ຳຫາປານກາງກວມອັດຕາສ່ວນສູງຄືແນວນີ້ ບົ່ງບອກໃຫ້ຮູ້ວ່າປະຊາກອນລາວແມ່ນ ປະຊາກອນໜຸ່ມ ແລະ ສ່ວນວ່າກຸ່ມຄົນສູງອາຍຸ ມີພຽງແຕ່ 6% ນັ້ນ ສະແດງວ່າຄົນລາວມີອາຍຸຍືນສະເລ່ຍ ຕ່ຳ 64 ປີ (ຊາຍ 66 ປີ ແລະ ຍິງ 63 ປີ). ==== ໂຄງສ້າງດ້ານເພດ ==== ຕາມຕົວເລກຂອງຈຳນວນປະຊາກອນລາວ ໃນປີ 2008 ເພດຍິງມີຈຳນວນຫຼາຍເຖິງ 3.007.339 ຄົນ ເຊິ່ງເທົ່າກັບ 50.11% ແລະ ເພດຊາຍ 2.993.041 ຄົນ ເທົ່າກັບ 49.81% ==== ໂຄງສ້າງດ້ານອາຊີບ ==== ກຸ່ມຄົນທີ່ຢູ່ໃນໄວອອກແຮງງານ ຫຼື ໄວກຳລັງແຮງງານ ແມ່ນກຸ່ມຄົນຜູ້ມີອາຍຸແຕ່ 15 ຫາ 60 ປີ ເຊ່ິງກວມເອົາອັດຕາເຖິງ 56.5% ຂອງພົນລະເມືອງລາວທັງໝົດ. ໃນຈຳນວນຜູ້ອອກແຮງງານທັງໝົດນັ້ນ, ເຫັນວ່າຜູ້ຜະລິດ ໂດຍກົງ ກວມເອົາອັດຕາສ່ວນຫຼາຍກວ່າໝູ່ ເຊ່ິງໃນນັ້ນ ຊາວກະສິກອນມີ 85% ແລະ ກຳມະກອນ-ວິສາວະກອນ ມີ 9%. ສ່ວນທີ່ເຫຼືອນັ້ນແມ່ນຜູ້ຜະລິດໂດຍທາງອ້ອມ (ພະນັກງານບໍລິຫານ, ຜູ້ບໍລິການ, ສຶກສາ, ວັດທະນະທຳ, ສາທາລະນະສຸກ) ແລະ ພາກສ່ວນທີ່ບໍ່ມີອາຊີບແນ່ນອນ. ==== '''ໂຄງສ້າງດ້ານຊົນເຜົ່າ''' ==== * ໃນປັດຈຸບັນ ສປປ ລາວ ມີ 1 ຊົນຊາດ ຄື ຊາດລາວ, ມີ 50 ຊົນເຜົ່າ(ໃນກອງປະຊຸມສະໄໝສາມັນເທື່ອທີ່6 ຂອງສະພາແຫ່ງຊາດຊຸດທີ່8 ໄດ້ຮັບຮອງ ຊົນເຜົ່າບຣູ ເປັນທາງການ ຊຶ່ງໄດ້ຈຳນວນຊົນເຜົ່າໃນ ສປປ ລາວ ໄດ້ເພີ່ມຈາກ 49 ມາເປັນ 50 ເຜົ່າ ໃນປະຈຸບັນ) ແລະ ມີ 4 ໝວດພາສາ ມີດັ່ງນີ້: * ໝວດທີ່ໃຊ້ພາສາຕະກູນ ລາວ-ໄຕ ຄື: [[ລາວ (ຊົນເຜົ່າ)|ລາວ]], ຜູ້ໄທ, ພວນ, ໄທດຳ, ໄທຂາວ, ລື້, ຍວນ, ແຊກ, ເມີ້ຍ, ກະດາບ, ຢັ້ງ, ໂຢ້ຍ, ຍໍ. ບັນດາຊົນເຜົ່າເຫຼົ່ານີ້ ສ່ວນຫຼາຍອາໄສຢູ່ຕາມເຂດລ້ອງແມ່ນ້ຳສາຍ. ຕ່າງໆ. ເປັນຕົ້ນແມ່ນລ້ອງ[[ແມ່ນ້ຳຂອງ​]] ໂດຍກວມເອົາ 55% ຂອງຈຳນວນພົນລະເມືອງທັງໝົດໃນທົ່ວປະເທດ. * ໝວດທີ່ໃຊ້ພາສາຕະກູນ ມອນ-ຂະແມ: ປະກອບດ້ວຍເຜົ່າຂະມຸ(ກືມມຸ), ລະເມດ, ລະເວນ, ລະແວ, ສ່ວຍ, ມະກອງ, ປະໂກະ, ແຍະ, ຍະເຫີນ, ເຈັງ, ສະລັກ, ຕະໂອ້ຍ,ເມ່ືອງ (ມອນ), ຕຸມ, ສະລາງ, ຕີ, ສີລາ, ງວນ, ງີ້ວ ເຊິ່ງກວມອັດຕາສ່ວນ 27% ຂອງຈຳນວນປະຊາກອນທັງໝົດ ແລະ ອາໄສຢູ່ພູພຽງທາງພາກໃຕ້ ແລະ ຢູ່ລຽບສາຍພູຫຼວງເປັນສ່ວນຫຼາຍ. * ໝວດທີ່ໃຊ້ພາສາຕະກູນ ມົ້ງ-ຢ້າວ: ເຜົ່າມົ້ງ (ຂາວ, ດຳ, ລາຍ, ແດງ), ຢ້າວ, ແລນແຕນ, ອາຂາ, ປີລູ, ໂອມາ, ເອີຢາ, ລູມາ. ເຊິ່ງອາໄສຢູ່ພູສູງທາງພາກເໜືອເປັນສ່ວນຫຼາຍ. * ໝວດທີ່ໃຊ້ພາສາຕະກູນ ຈີນ-ຕິເບດ: ກໍ້, ກຸ່ຍ, ສີດາ, ພູນ້ອຍ,ມູເຊີ, ຮາຍີ, ໂລໂລ, ຫໍ້. ເຊິ່ງອາໄສຢູ່ບັນດາແຂວງພາກເໜືອ ໂດຍສະເພາະແມ່ນບັນດາແຂວງທີ່ມີຊາຍແດນຕິດກັບຈີນ ແລະ ມຽນມາ (ຜົ້ງສາລີ, ຫຼວງນ້ຳທາ, ອຸດົມໄຊ, ຫົວພັນ). ນອກຈາກ 4 ໝວດພາສາດັ່ງກ່າວແລ້ວ ພົນລະເມືອງລາວຍັງປະກອບດ້ວຍຊາວຕ່າງດ້າວອີກຈຳນວນໜຶ່ງເຊັ່ນ: ຫວຽດນາມ,ຈີນ, ໄທ, ອິນເດຍ. ເປັນຕົ້ນ ເຊິ່ງສ່ວນຫຼາຍອາໄສຢູ່ຕາມຕົວເມືອງໃຫຍ່ ແລະ ມາຮອດ ປັດຈຸບັນ ຈຳນວນໜຶ່ງກໍໄດ້ປ່ຽນສັນຊາດ ເປັນພົນລະເມືອງລາວຢ່າງຖາວອນແລ້ວ. [[File:Laos,_administrative_divisions_-_Nmbrs_(en-abc)_-_monochrome.svg|thumb|370px|ຊື່ແຂວງ]] {| class="wikitable" |- ! ຈໍານວນ ! ຊື່ແຂວງ ! ເນື້ອທີ່<br/>ກມ² ! ຈຳນວນ<br/>ປະຊາກອນ ! ຍິງ ! ຊາຍ ! ຄວາມໜາແໜ້ນ<br/>ຄົນ/ກມ² |- | 1 | [[ແຂວງອັດຕະປື|ອັດຕະປື]] | 10.320 | 121.134 | 61.740 | 59.394 | 12 |- | 2 | [[ແຂວງບໍ່ແກ້ວ|ບໍ່ແກ້ວ]] | 6.196 | 157.422 | 79.116 | 78.306 | 25 |- | 3 | [[ແຂວງບໍລິຄໍາໄຊ|ບໍລິຄຳໄຊ]] | 14.863 | 248.378 | 122.738 | 125.641 | 17 |- | 4 | [[ແຂວງຈໍາປາສັກ|ຈຳປາສັກ]] | 15.415 | 634.756 | 319.886 | 314.870 | 41 |- | 5 | [[ແຂວງຫົວພັນ|ຫົວພັນ]] | 16.500 | 302.809 | 150.095 | 152.714 | 18 |- | 6 | [[ແຂວງຄໍາມ່ວນ|ຄໍາມ່ວນ]] | 16.315 | 360.304 | 183.070 | 177.234 | 22 |- | 7 | [[ແຂວງຫຼວງນໍ້າທາ|ຫຼວງນ້ຳທາ]] | 9.325 | 156.667 | 79.109 | 77.558 | 17 |- | 8 | [[ແຂວງຫຼວງພະບາງ|ຫຼວງພະບາງ]] | 16.875 | 431.439 | 215.440 | 215.999 | 26 |- | 9 | [[ແຂວງອຸດົມໄຊ|ອຸດົມໄຊ]] | 15.370 | 285.874 | 143.161 | 142.713 | 19 |- | 10 | [[ແຂວງຜົ້ງສາລີ|ຜົ້ງສາລີ]] | 16.270 | 172.286 | 85.830 | 86.456 | 11 |- | 11 | [[ແຂວງໄຊຍະບູລີ|ໄຊຍະບູລີ]] | 16.839 | 360.195 | 178.301 | 181.893 | 22 |- | 12 | [[ແຂວງສາລະວັນ|ສາລະວັນ]] | 10.691 | 349.478 | 177.856 | 171.622 | 33 |- | 13 | [[ແຂວງສະຫວັນນະເຂດ|ສະຫວັນນະເຂດ]] | 21.774 | 874.660 | 442.866 | 431.794 | 40 |- | 14 | [[ແຂວງເຊກອງ|ເຊກອງ]] | 7.665 | 92.624 | 46.749 | 45.830 | 12 |- | 15 | [[ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ]] | 3.920 | 740.010 | 370.293 | 369.717 | 189 |- | 16 | [[ແຂວງວຽງຈັນ|ວຽງຈັນ]] | 22.554 | 454.660 | 223.392 | 231.269 | 20 |- | 17 | [[ແຂວງຊຽງຂວາງ|ຊຽງຂວາງ]] | 16.358 | 257.683 | 127.652 | 130.031 | 16 |} ແຂວງທີ່ມີປະຊາກອນຫຼາຍກວ່າໝູ່ແມ່ນ ແຂວງສະຫວັນນະເຂດ (874.660 ຄົນ), ແຂວງທີ່ມີປະຊາກອນໜ້ອຍກວ່າໝູ່ແມ່ນ ແຂວງເຊກອງ (92.624 ຄົນ, ແຂວງທີ່ມີອັດຕາຄວາມໜາແໜ້ນ ສະເລ່ຍຫຼາຍກ່ວາໝູ່ແມ່ນ ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ (189ຄົນ/ກມ²), ແຂວງທີ່ມີອັດຕາຄວາມໜາແໜ້ນໜ້ອຍກວ່າໝູ່ແມ່ນ ແຂວງຜົ້ງສາລີ (11ຄົນ/ກມ²), ແຂວງທີ່ມີເນື້ອທີ່ຫຼາຍກວ່າໝູ່ແມ່ນແຂວງວຽງຈັນ (22.554 ກມ²) ແລະ ແຂວງທີ່ມີເນື້ອທີ່ໜ້ອຍກວ່າໝູ່ແມ່ນ ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ (3.920 ກມ²). === ພາສາ === {{see also|ພາສາລາວ}} [[ຮູບ:Lao schoolbook with illustrated lao alphabet.jpg|thumb|right|ປື້ມຕົວອັກສອນລາວ]] ພາສາລາວ{{spaces}}ແມ່ນພາສາທາງການຂອງ[[ສປປ ລາວ|ປະເທດສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ]] ເປັນພາສາແມ່ຂອງຊົນຊາດລາວ ແລະ ຊົນເຊື້ອສາຍອື່ນໃນປະເທດລາວ ພາສາລາວມີວັນນະຍຸດ ມີຄວາມສຳພັນຄ້າຍຄຽງກັບພາສາພາກຕາເວັນອອກສຽງເໜືອ( ອີສານ ) ຂອງ[[ປະເທດໄທ]] ລະບົບການຂຽນຈະໃຊ້ ຕົວອັກສອນລາວເຊິ່ງເປັນລະບົບອັກສອນສະຫຼະປະກອບ (ລະບົບການນຂຽນ ທີ່ປະກອບດ້ວຍສັນຍາລັກແທນພະຍັນຊະນະ ແລະ ຕິດຕາມດ້ວຍສະຫຼະທີ່ຈະຢູ່ທາງໜ້າ ທາງຫຼຼັງ ທາງເທິງ ທາງລຸ່ມ ຂອງພະຍັນຊະນະ) ແລະ ມີຄວາມສຳພັນໃກ້ຊິດກັບພາສາໄທ. ພາສາລາວແມ່ນ ພາສາໃນກຸ່ມພາສາລາວ-ໄຕ ອັນເປັນກຸ່ມຍ່ອຍຂອງ[[ຕະກູນພາສາໄທ-ກະໄດ]] ==== ຄວາມເປັນມາຂອງພາສາລາວ ==== ພາສາລາວສືບຖອດມາຈາກ ພາສາໄຕ ຢູ່ພາກໃຕ້ຂອງ[[ປະເທດຈີນ]]ເຊິ່ງເປັນຈຸດດັ່ງເດີມຂອງຫຼາຍພາສາຕ່າງໆ ທີ່ຍັງໃຊ້ແລະເວົ້າຢູ່ໂດຍຫຼາຍຊົນເຜົ່າ. ເນື່ອງຈາກຖືກຄວາມກົດດັນຈາກການຂະຫຍາຍຕົວ ຂອງອານາຈັກຈີນ, ການບຸກລຸກຂອງ[[ຊາວມົງໂກນ]] ແລະ ການປູກຝັງທຳມາຫາກີນ, ຄົນໄຕໃດ້ຍົກຍ້າຍລົງມາພາກໃຕ້ ຕາມຮີມຝັ່ງ[[ແມ່ນ້ຳຂອງ​]]. ການອົບພະຍົກຂອງ[[ຊາວໄຕ]]ກໍ່ໄດ້ມີກ່າວໄວ້ໃນຕຳນານຂອງເຈົ້າພະຍາ ຂຸນບູລົມລາຊາທິລາດ. * [[ພາສາລາວ]] * [[ອັກສອນລາວເດີມ]] * [[ອັກສອນລາວບູຮານ]] === ສາສະໜາ === ຄົນລາວສ່ວນຫຼາຍນັບຖື [[ສາສະໜາພຸດ]] ນິກາຍຫິນະຍານ ເຊິ່ງເປັນສາສະໜາປະຈຳຊາດ (60% ຂອງປະຊາກອນທັງໝົດ) ຖັດຈາກ ສາສະໜາພຸດ ແມ່ນ ສາສະໜາ ບັນພະບູລຸດຂອງຊົນເຜົ່າມົ້ງ ຊຶ່ງກວມເອົາ ປະມານ 15% ໃນຂອບເຂດທົ່ວປະເທດ. ນອກຈາກນີ້ແລ້ວ ຍັງມີຊົນເຜົ່າກຸ່ມນ້ອຍອື່ນໆ ລວມທັງເຜົ່າລາວຈຳນວນໜຶ່ງ ນັບຖື[[ສາສະໜາຄິດ]] ແລະ ອິສະລາມ ແຕ່ວ່າ ກວມເອົາອັດຕາສ່ວນໜ້ອຍຫຼາຍ. ສຳລັບ [[ສາສະໜາຄິດ]]ແລ້ວ, ສ່ວນຫຼາຍ ຈະມີຜູ້ນັບຖືເປັນກຸ່ມຄົນຫວຽດນາມ ທີ່ອົບພະຍົບເຂົ້າຢູ່ລາວ ແຕ່ສະໄໝສົງຄາມ, ສ່ວນ[[ສາສະໜາອິສະລາມ]] ພົບວ່າມີການນັບຖືໃນໝູ່ຊົນເຜົ່າສ່ວນໜ້ອຍ (ຊົນເຜົ່າຫ້ໍ) ທີ່ອາໄສຕາມຊາຍແດນດ້ານຕິດກັບ[[ປະເທດມຽນມາ]] ແລະ ຊຸມຊົນ[[ມຸສະລິມ]]ທີ່ມີເສື້ອສາຍ ອາຊີໃຕ້ ແລະ ຈາມໃນ[[ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ]] [[ສາສະໜາ]]: [[ສາສະໜາພຸດ]] [[ນິກາຍເຖລະວາດ]] 60% === ວັດທະນະທຳ === [[ພຸດທະສາສະໜາ]][[ນິກາຍເຖລະວາດ]] ນັບເປັນແບບແຜນຫຼັກຂອງວັດທະນະທຳລາວ ເຊິ່ງປາກົດໃຫ້ເຫັນທົ່ວປະເທດ ທັງໃນດ້ານພາສາ ແລະ ສິລະປະ, ວັນນະຄະດີ, ສິລະປະການສະແດງ ຯລຯ ສຳຫຼັບດົນຕີລາວນັ້ນ ຍັງຄົງມີອິດທິພົນຂອງ[[ແຄນ]] ເຊິ່ງເປັນເຄື່ອງດົນຕີປະຈຳຊາດ ວົງດົນຕີຂອງລາວແມ່ນວົງໝໍລຳ ມີ ໝໍລຳ ແລະ ໝໍແຄນ ທຳນອງການຂັບຈະແຕກຕ່າງກັນໄປຕາມທ້ອງຖິ່ນ ທາງພາກເໜືອເອິ້ນວ່າ ຂັບ ພາກໃຕ້ຈາກ ບໍລິຄຳໄຊລົງໄປເອິ້ນວ່າ ລຳ ເຊ່ັນ: ຂັບງຶ່ມວຽງຈັນ, ຂັບພວນຊຽງຂວາງ, ລຳສາລະວັນຂອງແຂວງສະລະວັນ, ລຳພູໄທ, ລຳຕັງຫວາຍ, ລຳຄອນສະຫວັນ, ລຳບ້ານຊອກຂອງແຂວງສະຫວັນນະເຂດ, ລໍາໂສມ, ລຳສີພັນດອນຂອງແຂວງຈຳປາສັກ, ລຳມະຫາໄຊຂອງແຂວງຄຳມ່ວນ, ຂັບທຸ້ມຂອງແຂວງຫຼວງພະບາງ, ຂັບລື້ຂອງຊາວລື້ ເປັນຕົ້ນ ການແຕ່ງກາຍທີ່ເປັນເອກະລັກຢ່າງໜຶ່ງຂອງຄົນລາວແມ່ນ ຜູ້ຍິງຈະນຸ່ງສິ້ນ,ເກົ້າຜົມ,ບ່ຽງແພ. ອາຫານຂອງຄົນລາວຈະກິນເຂົ້າໜຽວເປັນຫຼັກ ອາຫານທີ່ເປັນເອກະລັກແມ່ນ: ແຈ່ວ, ຕຳໝາກຮຸ່ງ, ປິ້ງໄກ່, ສົ້ມປາ ເປ້ນຕົ້ນ. ອະລິຍະທຳເກົ່າແກ່ຂອງລາວນັ້ນ ມີປາກົດຈາກຫຼັກຖານດ້ານບູຮານຄະດີຍຸກຫີນ ຢູ່ [[ທົ່ງໄຫຫີນ]]{{spaces}}[[ແຂວງຊຽງຂວາງ]] === '''ແຄນລາວ ມໍລະດົກໂລກ''' === ແຄນ ແມ່ນເຄື່ອງດົນຕີ ອຳມະຕະຂອງຊາວລາວ ເຊິ່ງເປັນສິ່ງຕິດພັນຢ່າງສະໜິດແໜ້ນກັບຊີວິດຂອງຄົນລາວ. ແຄນສາມາດກ່ອມອາລົມຄົນໃຫ້ມ່ວນ ແລະ ໃຫ້ຄວາມມ່ວນຊື່ນສຸກສັນໃນຍາມມີໄຊຊະນະ ແລະ ປະສົບຜົນສຳເລັດອັນ ແຄນຍັງກ່ອມຈິດໃຈໃຫ້ຄົນຄິດຮອດບ້ານເກົ່າເມືອງຫຼັງ ແລະ ເຮັກໃຫ້ຄິດຮອດບ້ານທີ່ເຄີຍພັກອາໄສ, ເຮັດໃຫ້ຄຶດຮອດອະດີດຜູ້ເຖົ້າຜູ້ແກ່ເມື່ອໄດ້ຟັງສຽງແຄນລາວຕ່າງໆ ເຊັ່ນ: ລຳສັ້ນ, ລຳລ່ອງ ແລະ ອື່ນໆ. ແຄນເປັນເຄື່ອງດົນຕີປະເພດໃຊ້ປາກເປົ່າດ້ວຍວິທີສູບລົມເຂົ້າ-ອອກຕາມຈັງຫວະ ແລະ ທຳນອງ ຫຼື ລາຍທີ່ໄດ້ກຳນົດໄວ້ຢ່າງຄັກແນ່. ແຄນເຮັດດ້ວຍໄມ້ອໍ້ (ໄມ້ປາວ) ເຊິ່ງໄດ້ປະກອບດ້ວຍວັດຖຸ 4 ຢ່າງ ແມ່ນໄມ້ລູກແຄນ, ໄມ້ອໍ້ (ໄມ້ປາວ), ເຕົ້າແຄນ (ໄມ້ດູ່), ລີ້ນແຄນເຮັດດ້ວຍທອງ ຫຼື ເງີນສະເພາະຂີ້ສູດ ໃຊ້ໄວ້ຕິດຮູແຄນ. ແຄນມີ 4 ຊະນິດ ຄື: (1) ແຄນຫົກ ເປັນແຄນສຳ່ນ້ອຍເອີ້ນວ່າ ແຄນນ້ອຍ ຫຼື ແຄນສັ້ນ, ມີລູກແຄນຂ້າງລະ 3 ລູກ ມີ ສຽງນຳກັນ 5 ສຽງຄື ຟາ-ຊອນ-ລາ-ໂດ-ເຣ; (2) ແຄນເຈັດ ເປັນແຄນສຳ່ກາງມີລູກຂ້າງລະ 7 ລູກ, ແຄນສຳ່ກາງນິຍົມເປົ່າໃສ່ດົນຕີອື່ນໆ ມີສຽງນຳກັນ 7 ສຽງຄື: ໂດ-ເຣ-ມີ-ຟາ-ຊອນ-ລາ-ທີ; (3) ແຄນແປດ ເປັນແຄນສຳ່ກາງເຊິ່ງໃຫຍ່ກວ່າແຄນເຈັດໜ້ອຍໜຶ່ງ ໃຊ້ສຳລັບເປົ່າດ່ຽວໂດຍປະສົບປະສານກັບສຽງລຳ ແລະ ສຽງຂັບປະເພດຕ່າງໆ, ແຄນແປດເປັນແຄນທີ່ໝໍລຳນິຍົມຊົມໃຊ້ຫຼາຍກວ່າໝູ່; (4) ແຄນເກົ້າ ເປັນແຄນທີ່ມີລູກຂ້າງລະເກົ້າ ແຄນຊະນິດນີ້ແມ່ນແຄນທີ່ເພິ່ນນິຍົມຊົມໃຊ້ເປົ່າໃສ່ລຳໂສມ, ສີພັນດອນ, ລຳພື້ນເມືອງ, ລຳນິທານເກົ່າແກ່ ໃນປະຈຸບັນໝໍລຳບໍ່ມັກໃຊ້ກັນແລ້ວ ແຕ່ໃນບາງເຂດກໍມີການຂັບງັບບຸນປະເພນີດ້ວຍສຽງແຄນຢູ່. === ອາຫານລາວ === [[ຮູບ:Larb.jpg|thumbnail|right|[[ລາບ]]ເປັນອາຫານລາວທີ່ມີຊື່ສຽງທົ່ວໂລກ.]] {{see also|ອາຫານລາວ}} [[ປາແດກ]], [[ຂ່າ]], [[ຫົວສີໄຄ]], [[ໝາກຂີ້ຫູດ]] ແມ່ນສ່ວນປະກອບທີ່ສຳຄັນໃນປຸງແຕ່ງອາຫານລາວ. ອາຫານລາວທີ່ມີຊື່ສຽງທີ່ສຸດແມ່ນ [[ລາບ]] ແລະ [[ຕຳໝາກຫຸ່ງ]]. ລາບ ເປັນອາຫານທີ່ມີການນຳ[[ຊີ້ນ]]ທີ່ຍັງດິບມາປະສົມເຂົ້າກັບ[[ເຄື່ອງເທດ]], ສ່ວນ ຕຳໝາກຫຸ່ງ ເປັນອາຫານທີ່ນຳ[[ໝາກຫຸ່ງ]] ມາຕຳລົງພ້ອມ[[ໝາກເຜັດ]] [[ຜັກທຽມ]] [[ໝາກເລັ່ນ]] [[ໝາກນາວ]] ແລະອື່ນໆ. ອາຫານລາວໄດ້ມີການພັດທະນາມາດົນນານ ພ້ອມກັບການຂະຫຍັບຂະຫຍາຍຂອງ[[ຊົນຊາດລາວ]]ທີ່ໄດ້ຍ້າຍໄປກໍ່ຮ່າງສ້າງໂຕໃນທ້ອງຖິ່ນຕ່າງໆ ໃນ[[ອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້]]. ອາຫານລາວມີອິດທິພົນຕໍ່ຊົນຊາດໃກ້ຄຽງ ເຊັ່ນ ໃນ[[ອາຫານໄທ]]ປັດຈຸບັນກໍໄດ້ມີອາຫານລາວເປັນສ່ວນປະກອບນຳ ເຊັ່ນ [[ລາບ]] ໂດຍມີການບໍລິໂພກໂດຍຄົນເຊື້ອສາຍລາວທີ່ຢູ່ໃນ[[ພາກຕາເວັນອອກສຽງເໜືອຂອງໄທ]] ແລະນອກຈາກນີ້ ລາບ ກໍໄດ້ມີການເຜີຍແພ່ໄປຮອດພາກກາງຂອງໄທ ເຊັ່ນ [[ບາງກອກ]] ຯລຯ ໂດຍມີການປຸງແຕ່ງທີ່ອາດຕ່າງຈາກລາບລາວແດ່. ໃນຂະນະດຽວກັນ ອາຫານລາວກໍໄດ້ຮັບອິດທິພົນຈາກຊົນຊາດລ້ອມຮອບຄືກັນ. ລາວໄດ້ຮັບວິທີ[[ການຂົ້ວ]] ([[ພາສາຈີນກາງ|ຈີນກາງ]]: 炒 chǎo) ແລະ ອາຫານຈຳພວກເຂົ້າເສັ້ນເຊັ່ນ [[ເຝີ]] [[ເຂົ້າຊອຍ]] ຈາກ[[ຊາວຈີນ]] ແລະ [[ຊາວຫວຽດນາມ]] (ເຊິ່ງກໍໄດ້ຮັບອິດທິພົນຈາກຊາວຈີນຄືກັນ). ນອກຈາກນີ້ [[ອາຫານຕາເວັນຕົກ]]ກໍໄດ້ມີສ່ວນຮ່ວມໃນພັດທະນາການຂອງອາຫານລາວຄືກັນ. [[ໝາກເຜັດ]]ເປັນສິ່ງນຶ່ງທີ່[[ຊາວປອກຕຸຍການ]]ໄດ້ນຳເຂົ້າມາໃນອະດີດ. ຕັ້ງແຕ່ປະເທດລາວເປັນຫົວເມືອງຂອງ[[ປະເທດຝະລັ່ງ|ຝະລັ່ງ]]ກໍໄດ້ມີການບໍລິໂພກ[[ເຂົ້າຈີ້]] [[ກະແລັມ]] [[ແວງ]] [[ເນີຍແຂງ]] ຯລຯ ແລະອາຫານຕາເວັນຕົກຫຼາຍຂຶ້ນ. [[ເຄື່ອງດື່ມ]]ຫຼັກທີ່ນິຍົມຊົມຊື່ນໃນປະເທດລາວມັກຂຶ້ນຢູ່ກັບອາຍຸຂອງຜູ້ບໍລິໂພກ. ໄວລຸ້ນໜຸ່ມລາວນິຍົມດື່ມ[[ນ້ຳເຕົ້າຮູ້]]<ref>[https://www.bloggang.com%2Fviewdiary.php%3Fid%3Dtantailovegongtup%26group%3D18&ei=-twQUua3EYmuyQGn64Aw&usg=AFQjCNFUZwqPzQJeXqefqMBJlUs8f9LQ-g รวมทริปท่องเที่ยวเวียงจันทน์ ลาว - BlogGang.com]</ref><ref>[https://www.kroobannok.com%2Fblog%2F25029&ei=-twQUua3EYmuyQGn64Aw&usg=AFQjCNH8BBAgzYrShmTgqNasKZg2KRabDA "คนลาว" ....เรียบง่ายแต่มีความสุข]</ref> ເຊິ່ງເປັນເຄື່ອງດື່ມທີ່ຜະລິດຈາກໝາກຖົ່ວເຫຼືອງ. ສ່ວນເຄື່ອງດື່ມມຶນເມົາທີ່ຂຶ້ນຊື່ລືຊາໃນປະເທດແມ່ນ[[ເບຍລາວ]]<ref>[https://www.nytimes.com/2009/05/26/business/global/26beer.html Just Another Beer? Not to Those in Laos - NYTimes.com]</ref> ເຊິ່ງເປັນ[[ເບຍ]]ທີ່ຜະລິດໃນປະເທດລາວ. [[ຮູບ:Pha That Luang Vientiane Laos.jpg|thumb|right|[[ພະທາດຫຼວງ]]{{spaces}}[[ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ]]{{spaces}}ສາສະໜາສະຖານທີ່ສຳຄັນທີ່ສຸດໃນສປປ ລາວ]] [[ຮູບ:Place PassChongMek Laoside.jpg|thumb|right|ດ່ານຊ່ອງເມັກ ຊາຍແດນລາວ-ໄທ]] ສະບາຍດີທຸກໆ ທ່ານ ຂ້າພະເຈົ້າເຫັນດີນຳຄຳວ່າອາຫານລາວ ແຕ່ວ່າຢາກມີຄຳເຫັນຢູ່ບ່ອນວ່າ "ຮູບພາບ ທີ່ບອກວ່າລາບ ນັ້ນ ໃນຈານບໍ່ແມ່ນລາບ ເພາະວ່າ ມີນໍ້າຫຼາຍໂພດ ແລະ ອອກແນວແບບຕ່າງປະເທດໂພດ ຖ້າເປັນລາບຂອງຄົນລາວ ຄົນລາວ ຕ້ອງເບີ່ງອອກໂລດ" ຂອບໃຈ. == ການແບ່ງເຂດການປົກຄອງ == {{main|ແຂວງຂອງປະເທດລາວ}} [[File:Laos, administrative divisions - lo - colored.svg|350px|ພະແນກການປົກຄອງລາວ ]] {{Clear}} {| style="float:left;" | <big>'''ຕາຕະລາງ​ຂໍ້ມູນ,​ແຂວງ,​ພົນລະເມືອງ​ລາວ ຄ.ສ.'''</big>​ 2020 {| class="sortable wikitable" style="text-align:left; font-size:100%;" |- style="font-size:100%; text-align:right;" !ແຜນທີ່ !ແຂວງ !ເມືອງເອກ !ເນື້່ອທີ່ <br/ຕາລາງກິໂລແມັດ> !​ພົນລະເມືອງ ​(2015) !ພົນລະເມືອງ (2018)<ref name"ກົມສະຖິຕິຄ.ສ2018">/ref>laosis.lsb.gov.la</ref> !ພົນລະເມືອງ​ (2020) ຄາດຄະເນ​ !ຄວາມໜາແໜ້ນຂອງພົນລະເມືອງ<br />(ຄົນຕໍ່km2)​ |- |--- | [[file:khammouane Province-Laos.svg|90px]] | 01. [[ແຂວງຄໍາມ່ວນ]] | [[ທ່າແຂກ]]​ |16,315 |392,100 |420,950 |433,570 |26.57 | LA-KH |- |--- | [[file:champasak Province-Laos.svg|90px]] | 02. [[ແຂວງຈໍາປາສັກ]] | [[ປາກເຊ]] |15,415 |694,000 |733,582 |752,688 |48.83 | LA- CH |- |--- | [[file:Salavan Province-Laos.svg|90px]] | 03. [[ແຂວງສາລະວັນ]] | [[ເມືອງສາລະວັນ]] |10,691 |397,000 |426,991 |442,200 |41.39 | LA-SL |- |--- | [[file:Savannakhet Province-Laos.svg|90px]] | 04. [[ແຂວງສະຫວັນນະເຂດ]] | [[​ໄກສອນພົມວິຫານ]] |21,774 |969,700 |1,037,553 |1,070,035 |49.14 | LA-SV |- |--- | [[file:Xiangkhouang Province-Laos.svg|90px]] | 05. [[ແຂວງຊຽງຂວາງ]] | [[ໂພນສະຫວັນ]]​ |14,751 |244,100 |261,686 |267,172 |18.11 | LA-XI |- |---- | [[file:Sainyabuli Province-Laos.svg|90px]] | 06. [[ແຂວງໄຊຍະບູລີ]] | [[ໄຊຍະບູລີ]] |16,389 |381,300 |411,893 |423,496 |25.84 | LA-XA |- |--- | [[file:Xaisomboun Province in Laos 2013.svg|90px]] | 07. [[ແຂວງໄຊສົມບູນ]] | [[ອະນຸວົງ]] |8,551 |85,200 |102,041 |107,926 |12.62 | LA-XS |- |--- | [[file:Sekong Province-Laos.svg|90px]] | 08. [[ແຂວງເຊກອງ]] | [[ເຊກອງ]] |7,665 |113,200 |124,570 |129,398 |16.88 | LA-XE |- |---- | [[file:Bolikhamsai Province-Laos.svg|90px]] | 09. [[ແຂວງບໍລິຄໍາໄຊ]] | [[ປາກຊັນ]] |14,863 |237,700 |303,794 |315,956 |21.19 | LA-BL |- |--- | [[file:Bokeo Province-Laos.svg|90px]] | 10. [[ແຂວງບໍ່ແກ້ວ]] | [[ຫ້ວຍຊາຍ]]​ |6,196 |179,300 |196,641 |203,468 |32.84 | LA-BK |- |--- | [[file:Phôngsali Province-Laos.svg|90px]] | 11. [[ແຂວງຜົ້ງສາລີ]] | [[ຜົ້ງສາລີ]] |16,270 |178,000 |189,777 |193,145 |11.87 | LA-PH |- |--- | [[file:Laos Provinces Luang Namtha.svg|90px]] | 12. [[ແຂວງຫຼວງນ້ຳທາ]] | [[ຫຼວງນ້ຳທາ]] |9,325 |175,700 |192,392 |199,090 |21.35 | LA-LM |- |--- | [[file:Luang Prabang Province-Laos.svg|90px]] | 13. [[ແຂວງຫຼວງພະບາງ]] | [[ຫຼວງພະບາງ]] |16,875 |431,900 |459,189 |467,157 |27.68 | LA-LP |- |--- | [[file:Vientiane Province-Laos.svg|90px]] | 14. [[ແຂວງວຽງຈັນ]] | [[ໂພນໂຮງ]]​ |15,610 |419,100 |450,475 |462,142 |29.61 | LA-VI |- |--- | [[file:Houaphanh Province-Laos.svg|90px]] | 15. [[ແຂວງຫົວພັນ]] | [[ຊຳເໜືອ]]​ |16,500 |289,400 |306,247 |310,976 |18.85 | LA-HO |- |--- | [[file:Attapeu Province-Laos.svg|90px]] | 16. [[ແຂວງອັດຕະປື]] | [[ອັດຕະປື]] |10,320 |139,600 |153,656 |159,885 |15.49 | LA-AT |- |--- | [[file:Oudomxay Province-Laos.svg|90px]] | 17. [[ແຂວງອຸດົມໄຊ]] | [[ເມືອງໄຊ]] |15,370 |307,600 |334,702 |345,425 |22.47 | LA-OU |- |--- | [[file:Vientiane Prefecture-Laos.svg|90px]] | 18. [[ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ]] | [[ຈັນທະບູລີ]] |3,920 |820,900 |906,859 |948,447 |242.0 | LA-VT |} * '''ໂດຍແບ່ງອອກເປັນຍິງ ແລະ ຊາຍ''' '''ຊາຍ:'''3,622,​983ຄົນ<ref Name="ຄາດຄະເນພົນລະເມືອງລາວປີ2020(ກົມສະຖິຕິສູນສະຖິຕິແຫ່ງຊາດ"​)​>https://www.lsb.gov.la</ref> '''ຍິງ:'''3,608,​170ຄົນ<ref Name="ຄາດຄະເນພົນລະເມືອງລາວປີ2018(ກົມສະຖິຕິສູນສະຖິຕິແຫ່ງຊາດ"​)​>https://www.lsb.gov.la</ref> '''ລວມທັງໝົດ''':7,231,153ຄົນ<ref Name="ຄາດຄະເນພົນລະເມືອງລາວປີ2018(ກົມສະຖິຕິສູນສະຖິຕິແຫ່ງຊາດ"​)>https://www.lsb.gov.la</ref> * '''ຈາກການສຳຫລວດສຳໂນຄົວ''',​ ໃນວັນທີ່ 27 ກຸມພາ ຄ.ສ. 2006 ໄດ້ມີການຍຸບ[[ເຂດພິເສດໄຊສົມບູນ]] ໝາຍເລກ 13 ໃນແຜນທີ່ ຢ່າງເປັນທາງການ ອີງຕາມດຳລັດນາຍົກລັດຖະມົນຕີທີ 10/ນຍ. ລົງວັນທີ່ 13 ມັງກອນ ຄ.ສ. 2006 ໂດຍເມືອງທ່າໂທມ ຖືກລວມເຂົ້າກັບ [[ແຂວງຊຽງຂວາງ]] ແລະ [[ເມືອງໄຊສົມບູນ]] ຖືກລວມເຂົ້າກັບ [[ແຂວງວຽງຈັນ]]. ຕໍ່ມາໃນວັນທີ 31 ທັນວາ ປີ2013 ໄດ້ຈັດຕັ້ງແຂວງໃໝ່ໃນບໍລິເວນທີ່ເຄີຍເປັນເຂດພິເສດໄຊສົມບູນ ກັບສອງໝູ່ບ້ານຈາກເມືອງວັງວຽງໃນແຂວງວຽງຈັນ ໂດຍໃສ່ຊື່ວ່າ "ແຂວງໄຊສົມບູນ" ມີ 5 ເມືອງໄດ້ແກ່ ເມືອງອານຸວົງ (ຊື່ເກົ່າ: ໄຊສົມບູນ), ເມືອງຫົ່ມ,ເມືອງທ່າໂທມ,ເມືອງລ້ອງຊານ, ເມືອງລອງແຈ້ງ. === ວັນສຳຄັນ === [[ຮູບ:Laos-10-228 (8686967342).jpg|thumb|right|ວັນຊາດ 2 ທັນວາ]] [[ຮູບ:Lao New Year costumes and water throwing.jpg|thumb|right|ວັນ[[ປີໃຫມ່ລາວ]]]] ໃນປະເທດລາວມີວັນພັກລັດຖະການ, ເທດສະການ ແລະ ພິທີຕ່າງໆເຊັ່ນ: {| class=wikitable |+ '''ເທດສະການ ແລະ ວັນພັກລັດຖະການ''' ! ວັນທີ !! ຊື່ !! ໝາຍເຫດ |- | 1 ມັງກອນ || [[ບຸນປີໃໝ່ສາກົນ]] | ວັນພັກທາງລັດຖະການ |----- |- | 20 ມັງກອນ || [[ວັນສ້າງຕັ້ງກອງທັບ]] |ວັນພັກທາງລັດຖະການ |----- | ປາຍເດືອນມັງກອນ/ຕົ້ນເດືອນກຸມພາ || [[ວັນກຸດຈີນ]] ແລະ [[ກຸດຫວຽດ]] | ວັນຂື້ນປີໃໝ່ຂອງຄົນຈີນ ແລະ ຫວຽດນາມຕາມ[[ປະຕິທິນຈັນທະຄະຕິ]] ປະເທດລາວຂ້ອນຂ້າງໃຫ້ຄວາມສຳຄັນກັບວັນນີ້ ເພາະວ່າລາວເຮົາມີຄວາມສຳພັນໃກ້ຊິດກັບຫວຽດນາມ ແລະ ຈີນ. ມີຄົນຫວຽດນາມ ແລະ ຄົນຈີນ ຫຼາຍສົມຄວນເຂົ້າມາອາໃສຢູ່ໃນປະເທດລາວ |----- |----- | ກຸມພາ || [[ມາຄະບູຊາ]] [[ບຸນວັດພູ]] ແລະ [[ບຸນພະທາດສີໂຄດຕະບອງ]]|| | ຂື້ນກັບ[[ປະຕິທິນຈັນທະຄະຕິ]] |----- |----- | ກຸມພາ || [[ບຸນເຂົ້າຈີ່]] || | ຂື້ນກັບ[[ປະຕິທິນຈັນທະຄະຕິ]] ເປັນບຸນທີ່ຈັດຂື້ນຫຼັງຈາກເກັບກ່ຽວສຳເລັດແລ້ວ |----- |----- | ມີນາ || [[ບຸນພະເວດ]] || | ນິຍົມກັນຈັດໃນເດືອນ 4 ຕາມ[[ປະຕິທິນຈັນທະຄະຕິ]]ຂອງລາວ |----- | 8 ມີນາ || [[ວັນແມ່ຍິງສາກົນ]] || ວັນພັກທາງລັດຖະການ |----- |----- | 22 ມີນາ || [[ວັນສ້າງຕັ້ງພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດລາວ]] || ວັນພັກທາງລັດຖະການ |----- | ເມສາ ປະມານວັນທີ 14-16 || [[ບຸນປີໃໝ່ລາວ]] || ມື້ທຳອິດຂອງວັນປີໃໝ່ເອີ້ນວ່າ ວັນສັງຂານລ່ວງ ມື້ທີສອງເອີ້ນວ່າ ວັນເນົາ ມື້ທີ່ສາມເອີ້ນວ່າ ວັນສັງຂານຂື້ນ ບາງປີມີວັນເນົາ 2 ວັນ ເຮັດໃຫ້ເລີ່ມບຸນວັນທີ 13-16 ກໍມີ ຫຼື ບາງປີກໍເລີ່ມ ວັນທີ 14-17 ກໍມີ ແລ້ວແຕ່ການຄຳນວນຕາມປະຕິທິນຈັນທະຄະຕິຂອງລາວ ແລະ ເປັນວັນພັກທາງລັດຖະການ |----- | 1 ພຶດສະພາ || [[ວັນກຳມະກອນສາກົນ]] | ວັນພັກທາງລັດຖະການ |----- | ພຶດສະພາ || [[ວັນວິສາຂະບູຊາ]] | ຂື້ນກັບ[[ປະຕິທິນຈັນທະຄະຕິ]] |----- | ພຶດສະພາ || [[ບຸນບັ້ງໄຟ]] | || ມັກຈັດໃນເດືອນ 6 ຫຼືເດືອນ 7 ຕາມປະຕິທິນຈັນທະຄະຕິ ເປັນເທດສະການກ່ຽວກັບການຂໍຝົນ |----- |----- | 1 ມິຖຸນາ || [[ວັນປູກຕົ້ນໄມ້ແຫ່ງຊາດ]] ແລະ [[ວັນເດັກນ້ອຍສາກົນ]] | ເປັນວັນທີ່ລັດສົ່ງເສີມໃຫ້ປະຊາຊົນປູກຕົ້ນໄມ້ |----- |----- | ກໍລະກົດ || [[ບຸນອາສາລະຫະບູຊາ]] | ຂື້ນກັບ[[ປະຕິທິນຈັນທະຄະຕິ]] |----- | ກໍລະກົດ || [[ບຸນເຂົ້າພັນສາ]] | ຂື້ນກັບ[[ປະຕິທິນຈັນທະຄະຕິ]] |----- | ສິງຫາ || [[ບຸນຫໍ່ເຂົ້າປະດັບດິນ]] | ຈັດຂື້ນໃນວັນແຮມ 14 ຄ່ຳເດືອນ 9 ຕາມປະຕິທິນຈັນທະຄະຕິ ເປັນການລະນຶກເຖິງຜູ້ທີ່ລ່ວງລັບໄປແລ້ວ |----- |----- | ກັນຍາ || [[ບຸນຫໍ່ເຂົ້າສະຫຼາກ]] | ຈັດຂື້ນໃນວັນຂື້ນ 15 ຄ່ຳເດືອນ 10 ຕາມປະຕິທິນຈັນທະຄະຕິ |----- |----- | 7 ຕຸລາ || [[ວັນຄູແຫ່ງຊາດ]] | ເປັນວັນລະນຶກເຖິງຄຸນຂອງຄູ (ນາຍຄູຄຳ) |----- |----- | ຕຸລາ || [[ບຸນອອກພັນສາ]] | ສີ້ນສຸດລະດູຝົນ ມີການແຂ່ງເຮືອ ແລະ ໄຫຼເຮືອໄຟ (ມີທັງ ເຮືອໄຟໂຄກ ແລະ ເຮືອໄຟນ້ຳ) |----- | ພະຈິກ || [[ບຸນທາດຫຼວງ]] || | ເປັນນະມັດສະການພະທາດຫຼວງວຽງຈັນ |----- |----- | ພະຈິກ || [[ບຸນທອດກະຖິນ]] || | ຈັດຂື້ນໃນເດືອນ 12 ຕາມປະຕິທິນຈັນທະຄະຕິ |----- | 2 ທັນວາ || [[ວັນຊາດ]] || | ເປັນວັນສະຖາປະນາ ສ.ປ.ປ ລາວ ແລະ ວັນພັກທາງລັດຖະການ |----- | 31 ທັນວາ || ວັນສີ້ນປີ | || |} == ການຄົມມະນາຄົມ == ການ​ພັດທະນາ​ລະ ບົບ​ຄົມມະນາຄົມ-​ຂົນ​ສົ່ງ ​ເປັນ​ລະບົບ​ທັນ​ສະ​ໄຫມ​ນັ້ນ ຈະ​ເປັນ​ປັດ​​ໄຈ​ສຳຄັນ ​ແຫ່ງ​ການ​ຫັນປ່ຽນ ປະ​ເທດ​ລາວ ຈາກ​ການ​ເປັນ Land Lock ສູ່​ການ​ເປັນ Land Link ຫຼື ເຮັດ​ໃຫ້​ປະ​ເທດ​ລາວ​ເປັນ​ໃຈກາງ​ເຊື່ອມ​ໂຍງ ດ້ານ​ການ​ຄົມມະນາຄົມ-ຂົນ​ສົ່ງ,​ ການ​ຄ້າ,​ ການທ່ອງທ່ຽວ ​ແລະ ດ້ານ​ອື່ນໆອີກ ​ໃນ​ອະນຸ​ພາກພື້ນ. ສ່ວນ ​ແຜນການ​ ພັດທະນາ ຂະແໜງກະສິກຳ ໄປຕາມ ທິດຍົກສູງສະມັດຖະພາບ ແລະ ຄຸນນະພາບ ຂອງຜົນຜະລິດ, ສ້າງຄວາມໝັ້ນຄົງດ້ານສະບຽງອາຫານ ຈະ​ສົ່ງເສີມ​ການ​ ກະສິກຳ​ ອີນຊີ-ປອດ​ສານພິດ ​ແລະ ການ​ປູກ​ພືດ​ສີນ​ຄ້າ​ມູນ​ຄ່າ​ສູງ;​ ພ​້ອມກັນນັ້ນ ກໍ​ຈະປະຕິບັດຍຸດທະ ສາດດ້ານປ່າໄມ້ໃຫ້ເປັນຈິງ ໂດຍສະເພາະ ແມ່ນການເພີ່ມເນື້ອທີ່ປົກຫຸ້ມຂອງປ່າໄມ້ ໃຫ້ກວມເຖິງ 65% ຂອງ ເນື້ອທີ່ທົ່ວປະເທດ ໃນປີ 2015. === ເສັ້ນທາງບົກ === ປະເທດລາວມີທາງຫຼວງດ້ວຍກັນທັງໝົດ 52.201 ກິໂລແມ້ດ ໃນນັ້ນ, ທາງປູຢາງ ກວມເອົາ 18,326.5 ກິໂລແມັດ ແລະ ທີ່ເຫຼືອອີກ 27,089 ກິໂລແມ້ດ ແມ່ນເປັນທາງດີນແດງ ແລະ ປູຫີນອ່ອນ. ບັນດາເສັ້ນທາງທີ່ສຳຄັນຂອງ ສປປ ລາວເຮົາ ແມ່ນ ເສັ້ນທາງເລກທີ່ 13 ທີ່ເຊື່ອມຕໍ່ແຕ່ເໜືອສຸດ ຮອດໃຕ້ສຸດ, ເລກທີ 9 ທີ່ເຊື່ອມຕໍ່ແຂວງ ສະຫວັນນະເຂດ ໄປຫາ ຊາຍແດນ ລາວບ່າວ, ເລກທີ 12 ຈາກແຂວງຈຳມ່ວນ ໄປຫາ ຊາຍແດນລາວ-ຫວຽດນາມ, ແລະ ທາງເລກທີ່ 8 ຈາກບໍລິຄຳໄຊ ຫາຊາຍແດນ ລາວ-ຫວຽດນາມ. ນອກຈາກນີ້, ຍັງມີເສັ້ນທາງເລກທີ່ 11 ທີ່ເຊື່ອມຕໍ່ ຈາກນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ ລຽບຕາມແຄມແມ່ນ້ຳຂອງ ໄປຫາແຂວງໄຊຍະບູລີ ຊຶ່ງມີລວງຍາວທັງໝົດ ປະມານ 400 ກິໂລແມັດ, ຊຶ່ງໃນນີ້ 80% ແມ່ນໄດ້ປູຢາງມາດຕະຖານແລ້ວ, ສ່ວນທີ່ເຫຼືອ ແມ່ນຢູ່ໃນຂັ້ນຕອນ ກຳລັງປັບປຸງການກໍ່ສ້າງ. ນອກຈາກນີ້ແລ້ວ, ຍັງມີເສັ້ນທາງ ເລກທີ 11A ທີ່ເຊື່ອມຕໍ່ຈາກ ແຂວງໄຊຍະບູລີ ໄປຫາຊາຍແດນ ພູດູ່ ລາວ-ໄທ, ເສັ້ນທາງ ເລກທີ່ 7 ທີ່ເຊື່ອມຕໍ່ ແຕ່ເມືອງພູຄູນ ຂອງແຂວງຫຼວງພະບາງ ໄປຫາ ແຂວງຊຽງຂວາງ ແລະ ເຊື່ອມຕໍ່ ໄປຫາ ດ່ານນ້ຳກັ່ນ ຊາຍແດນ ລາວ-ຫວຽດນາມ. ==== ເສັ້ນທາງລົດໄຟ ==== [[File:2021-12-03 China-Laos-Eisenbahn.jpg|thumb|right|[[ລົດໄຟລາວ-ຈີນ]] (ຂະບວນລ້ານຊ້າງ)]] [[File:Boten–Vientiane_railway_crossing_Vientiane–Boten_Expressway_-_Mapillary_(vwog4i1S3AEbshtZp5Gi49).jpg|thumb|ທາງລົດໄຟລາວ-ຈີນ]] * ທາງ[[ລົດໄຟ]]ໃນປັດຈຸບັນ ໃນປັດຈຸບັນປະເທດລາວເກືອບບໍ່ມີລະບົບລົດໄຟ ໃນປີ ຄ.ສ. 2007 ຈຶງໄດ້ມີການກໍ່ສ້າງລາງຕໍ່ຈາກເຄືອຂ່າຍລົດໄຟ[[ປະເທດໄທ]] ອອກໄປ 3.5 ກິໂລແມັດ ຂ້າມຂົວມິດຕະພາບລາວ — ໄທ ແຫ່ງທຳອິດ ເຂົ້າສູ່ປະເທດລາວ ແລະ ໄດ້ມີການສຳຫຼວດເພື່ອສ້າງຕໍ່ໄປອີກ 12 ກິໂລແມ້ດ ໄປຍັງວຽງຈັນ ນອກຈາກນັ້ນ ປະເທດລາວ ກໍ່ຍັງບໍ່ມີການຄົມມະນາຄົມຕິດຕໍ່ກັບປະເທດອື່ນອີກທາງລົດໄຟ ເຖິງວ່າ ຈະມີຂໍ້ສະເໜີໃນການສ້າງລົດໄຟຕິດຕໍ່ກັບ[[ປະເທດຫວຽດນາມ]] ມາກ່ອນກໍ່ຕາມ ປະເທດເພື່ອນບ້ານຕ່າງໆ ໃຊ້ຮາງຂະໜາດ 1000 ມິນລິແມ້ດ ຮວມທັ້ງຮາງທີ່ໄປຮອດຍູນນານໃນ[[ປະເທດຈີນ]]. * ການກໍ່ສ້າງທາງລົດໄຟລາວ — ຈີນ ໂຄງການກໍ່ສ້າງເສັ້ນທາງລົດໄຟລາວ — ຈີນ ອີງໃສ່ການພົວພັນລະຫວ່າງອາຊຽນ — ຈີນທີ່ນັບມື້ຂະຫຍາຍຕົວທັງໄດ້ຕົກລົງສ້າງເຂດການຄ້າເສລີອາຊຽນ — ຈີນນັບແຕ່ປີ 2010 ເປັນຕົ້ນໄປ. ການສ້າງເສັ້ນທາງລົດໄຟເຊື່ອມຕໍ່ກັບບັນດາປະເທດ[[ອາຊຽນ]], ສປ ຈີນ ໄດ້ເລືອກເອົາເສັ້ນທາງທີ່ຜ່ານປະເທດລາວທີ່ເຫັນວ່າມີໄລຍະທາງ ສັ້ນທີ່ສຸດໃນຈຳນວນ 3 ເສັ້ນທາງທີ່ໄດ້ປຶກສາຫາລືກັນໃນປີ 1996. ເສັ້ນທາງລົດໄຟທີ່ຖືກເລືອກແມ່ນເປັນເສັ້ນຜ່ານກາງເລີ່ມແຕ່ສິງກະໂປ ຜ່ານມາເລເຊຍເຂົ້າ[[ບາງກອກ]] [[ປະເທດໄທ]] ແລ້ວຕໍ່ໃສ່ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນຂອງ ສປປ ລາວ ຂຶ້ນໄປຫາຊາຍແດນລາວ-ຈີນແລ້ວກ້າວສູ່ ຄຸນມິງລວມຄວາມຍາວ 3.640 ກິໂລແມັດ ແຕ່ດ້ວຍການຕົກລົງເຫັນດີຂອງການນຳສອງປະເທດເພື່ອຍົກລະດັບການພົວພັນລາວ — ຂຶ້ນເປັນຄູ່ຮ່ວມຍຸດທະສາດຮອບດ້ານ ຈະສ້າງເສັ້ນທາງເຊື່ອມຕໍ່ແຕ່ຊາຍແດນຈີນ — ລາວເຂົ້າຫາ ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ ແລະ ເຊື່ອມຕໍ່ກັບໄທກ່ອນ ຫຼັງຈາກນັ້ນ ຈິ່ງຂະຫຍາຍຕໍ່ຈາກນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ ລົງໄປທ່າແຂກຕໍ່ໃສ່ຊາຍແດນລາວ — ຫວຽດນາມ. ໄລຍະທາງແຕ່ຈຸດຊາຍແດນລາວ — ຈີນ ເຖິງນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ ມີລວງຍາວທັງຫມົດປະມານ 427ກິໂລແມັດ ໃນນັ້ນ ເສັ້ນທາງຕ້ອງຜ່ານອຸບມຸງໃນຄວາມຍາວ 190 ກວ່າກິໂລແມັດ ແລະ ໄດ້ສ້າງຂົວຍາວ 90 ກິໂລແມັດ ຫຼືສະເລ່ຍເສັ້ນທາງຜ່ານທັງອຸບມຸງ-ຂົວກວມເອົາ 2/3 ຂອງເສັ້ນທາງທັງຫມົດ ແລະ ຈະໄດ້ໃຊ້ທຶນສູງເຖິງ 7 ຕື້ໂດລາສະຫະລັດ ເພື່ອນໍາໃຊ້ເຂົ້າໃນການກໍ່ສ້າງຕາມແຜນ ຈະເລີ່ມລົງມືກໍ່ສ້າງໃນວັນທີ 25 ເມສາປີ 2011 ທີ່ຈະມາເຖິງ ໂດຍຈະໃຊ້ເວລາ 4 ປີໃຫ້ສໍາເລັດເພື່ອເປັນຂອງຂວັນຮັບຕ້ອນວັນສະຖາ ປະນາ ສປປ ລາວ ຄົບຮອບ 40 ປີ. ເພື່ອກໍ່ສ້າງເສັ້ນທາງສາຍສຳຄັນນີ້ ໃຫ້ສຳເລັດຕາມແຜນໄດ້ສ້າງຕັ້ງບໍລິສັດຮ່ວມທຶນລາວ — ຈີນໂດຍແບ່ງອັດຕາສ່ວນ ໃນການປະກອບຮຸ້ນຄື: ຝ່າຍຈີນປະກອບເປັນເງິນສົດ, ອຸປະກອນ ແລະ ຖືຮຸ້ນ 70%, ສ່ວນຝ່າຍລາວກໍ່ປະກອບເປັນເງິນສົດ, ວັດຖຸກໍ່ ສ້າງຈຳນວນຫນຶ່ງຖືຄອງຮຸ້ນ 30% ແລະ ຍັງສາມາດເພີ່ມຮຸ້ນໄດ້ຕາມການພັດທະນາເສດຖະກິດສັງຄົມ. ລາງລົດໄຟໃນສາຍນີ້ ແມ່ນເອົາຕາມມາດຕະຖານສາກົນທີ່ມີລວງກວ້າງ 1,435 ແມັດ, ແລ່ນດ້ວຍກະແສໄຟຟ້າສາ ມາດປ້ອງກັນການສັ່ນສະເທືອນຂອງແຜ່ນດິນໄຫວ ໃນລະດັບ 7 ລິກເຕີ. ສຳລັບມາດຕະຖານຄວາມໄວແມ່ນກຳນົດ 200 ກິໂລແມັດຕໍ່ ຊົ່ວໂມງ (ສະເພາະລົດໄຟໂດຍສານ) ແລະ 120 ກິໂລແມັດຕໍ່ຊົ່ວໂມງ (ສຳລັບລົດໄຟຂົນສົ່ງສິນຄ້າ). ດ້ານການກໍ່ສ້າງແມ່ນອີງໃສ່ມາດ ຖານເຕັກນິກຂອງຈີນທີ່ໂລກຍອມຮັບແລ້ວ ແລະຈະມີດ້ວຍກັນ 5 ສະຖານີໃຫຍ່ຄື: ສະຖານີບໍ່ເຕັມ, ເມືອງໄຊ, ຫຼວງພະບາງ, ວັງວຽງ, ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ ພ້ອມນັ້ນ ກໍ່ຈະມີສະຖານີນ້ອຍອີກຈຳນວນຫນຶ່ງລວມ 21 ສະຖານີ. ຫຼັງຈາກເສັ້ນທາງສ້າງສຳເລັດຈະກາຍເປັນແຮງດັນອັນສຳຄັນຕໍ່ການຍູ້ການເຕີບໂຕທາງເສດຖະກິດຂອງສປປ ລາວ ຫຼື ແມ່ນແຕ່ ເວລາກໍ່ສ້າງກໍ່ເປັນຜົນດີບໍ່ໜ້ອຍສຳລັບພະນັກງານວິຊາການ, ກຳມະກອນ ເພາະໂຄງການດັ່ງກ່າວ ຄາດຈະຕ້ອງການແຮງງານຫຼາຍ ເຖິງ 50 ພັນ ຄົນເຂົ້າຮ່ວມ. ເຖິງຢ່າງໃດກໍ່ຕາມ ສາຍທາງເສັ້ນປະຫວັດສາດນີ້ ແມ່ນແນໃສ່ສ້າງເພື່ອຂົນສົ່ງສິນຄ້າເປັນຄວາມຫວັງໃຫຍ່ ແຕ່ປະຈຸບັນລາວຍັງມີສິນຄ້າບໍ່ຫຼາຍເທົ່າທີີ່ຄວນ ສະນັ້ນ ປະຊາຊົນລາວຕ້ອງເພີ່ມການຜະລິດໃຫ້ຫຼາຍຂຶ້ນ. === ເສັ້ນທາງນ້ຳ === ປະເທດລາວມີແມ່ນ້ຳທີ່ໃຊ້ໃນການຄົມມະນາຄົມໄດ້ 4,587 ກິໂລແມ້ດ ສ່ວນໃຫຍ່ແມ່ນນ້ຳຂອງ ແລະ ສາຂາຂອງມັນທີ່ແຍກອອກໄປ ແລະ ອີກ 2,897 ກິໂລແມັດ ທີ່ບາງສ່ວນໃຊ້ໃນການຄົມມະນາຄົມໄດ້ ດ້ວຍເຮືອທີ່ເລິກໄປຈາກຜິວນ້ຳບໍ່ກາຍເຄິ່ງແມັດ. === ທາງອາກາດ === ປະເທດລາວມີສະໜາມບິນທັງໝົດ 52 ແຫ່ງເຊິ່ງມີຢູ່ພຽງ 9 ແຫ່ງເທົ່ານັ້ນທີ່ມີລັນເວລາດຍາງ ສ່ວນອີກ 43 ແຫ່ງບໍ່ມີ ແລະ ສະໜາມບິນທີ່ລາດຍາງ ສະໜາມບິນສາກົນວັດໄຕ, ສະໜາມບິນສາກົນປາກເຊ ແລະ ສະໜາມສາກົນຫຼວງພະບາງ ທີ່ມີລະຍະທາງຫຼາຍກ່ວາ 2,438 ແມັດ ສ່ວນທີ່ເຫຼືອມີລັນເວລາດຍາງ ສະໜາມບິນສີ່ແຫ່ງມີລັນເວຍາວ 1,524 — 2,437 ແມັດ ແລະ ສີ່ແຫ່ງທີ່ເຫຼືອມີລະຍະທາງລະຫວ່າງ 914 — 1,523 ແມ້ດ ສະໜາມບິນທີ່ເຫຼືອບໍ່ມີລັນເວຍ໌ລາດຍາງມີຈຳນວນ 43 ແຫ່ງ ມີສະໜາມບິນພຽງແຫ່ງດຽວເທົ່ານັ້ນທີ່ມີຄວາມຍາວຫຼາຍກ່ວາ 1,524 ແມ້ດ; 17 ແຫ່ງມີຄວາມຍາວລະຫວ່າງ 914 — 1,523 ແມ້ດ ສ່ວນອີກ 25 ແຫ່ງສຸດທ້າຍມີຄວາມຍາວນ້ອຍກວ່າ 914 ແມ້ດ. ==== ສາຍການບິນ ==== * [[ການບິນລາວ|ລັດວິສາຫະກິດການບິນລາວ]] * [[ລາວ ເຊັນໂທ ແອລາຍ]] * [[ລາວເດີນອາກາດ]] ==== ສະໜາມບິນ ==== * [[ສະໜາມບິນສາກົນວັດໄຕ]] * [[ສະໜາມບິນສາກົນປາກເຊ]] * [[ສະໜາມບິນສາກົນຫຼວງພະບາງ]] * [[ສະໜາມບິນສາກົນສາມຫຼ່ຽມຄຳ]] * [[ສະໜາມບິນສາກົນເຊໂນ(ສະຫວັນນະເຂດ)]] * [[ສະໜາມບິນສາກົນສະຫວັນນະເຂດ]] * [[ສະໜາມບິນບໍ່ແກ້ວ]] * [[ສະໜາມບິນຫຼວງນ້ຳທາ]] * [[ສະໜາມບິນອຸດົມໄຊ]] * [[ສະໜາມບິນຊຽງຂວາງ]] * [[ສະໜາມບິນຫົວພັນ]] * [[ສະໜາມບິນໄຊຍະບູລີ]] * [[ສະໜາມບິນຜົ້ງສາລີ]] * [[ສະໜາມບິນອັດຕະປື]] == ອັນດັບເວທີລະຫວ່າງປະເທດແລະໂລກ== {| class="wikitable" |- ! ອົງກອນ ! ຫົວຂໍ້ສຳຫຼວດ ! ອັນດັບທີ |- | [[Heritage Foundation]]/<br />''[[The Wall Street Journal]]'' | ດັດຊະນີເສລີພາບທາງດ້ານເສດຖະກິດ <br /> (Index of Economic Freedom) | 149 ຈາກ 157 |- | [[Reporters Without Borders|ອົງການສື່ໄຮ້ພົມແດນ]] | ດັດຊະນີເສລີພາບສື່ໂລກ <br /> (Worldwide Press Freedom Index) | 156 ຈາກ 167 |- | [[Transparency International|ອົງການຄວາມໂປ່ງໃສນາໆຊາດ]] | ດັດຊະນີການຮັບຮູ້ເຖິງການທຸດຈະລິດ <br /> (Corruption Perceptions Index) | 163 ຈາກ 179 |- | [[United Nations Development Programme|ອົງການສະຫະປະຊາຊາດເພື່ອການພັດທະນາ]] | ດັດຊະນີພັດທະນາມະນຸດ <br /> (Human Development Index) | 130 ຈາກ 177 |- |} *ໝາຍເຫດ:ຂໍ້ມູນປະເທດໃນການຈັດລຽງທີ່ນີ້ແມ່ນຖືກຮອງຮັບເອົາ179ປະເທດທົ່ວໂລກ.​ == ເຫດການສຳຄັນ == * [[ກອງປະຊຸມອາຊຽນ|ກອງປະຊຸມສຸດຍອດອາຊຽນ 2004 ແລະ 2016]] * [[ກອງປະຊຸມອາເຊັມ]] 2012 * [[ມະຫະກຳກີລາແຫ່ງປະຊາຊາດອາຊີຕາເວັນອອກສ່ຽງໃຕ້(ຊີເກມ)]] 2009 * [[ງານສະເຫຼີມສະຫຼອງວຽງຈັນ 450 ປີ]] * [[ກອງປະຊຸມຝຣັ່ງໂກໂຟນີ]] * [[ກອງປະຊຸມລະເບີດບົ່ມບີ]] == ເພີ່ມເຕີມ == * [[ອາຊີ]] * [[ປະເທດໄທ]] * [[ຫວຽດນາມ]]​ * [[ຈີນ]]​ * [[ກຳປູເຈຍ]]​ * [[ມຽນມາ]]​ * [[ການຄົມມະນາຄົມໃນປະເທດລາວ]] * [[ລັດຖະທຳມະນູນ ແຫ່ງ ສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ]] ==ຂໍ້ຄວາມຂະຫຍາຍ== {{notelist}} == ອ້າງອີງ​ == {{ລາຍການອ້າງອີງ}}​ [[ໝວດ:ປະເທດ|ລ]] [[ໝວດ:ອາຊີ|ລ]] g6n0fv8w27ci0k1qa7lxtg26ohu98f3 112417 112413 2024-12-04T04:37:26Z Brgb 20083 ເອົາຂໍ້ມູນທີ່ບໍ່ມີການອ້າງອີງ 112417 wikitext text/x-wiki {{ກ່ອງຂໍ້ມູນ ປະເທດ | conventional_long_name = ສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ | common_name = ລາວ | native_name = | image_flag = Flag of Laos.svg | image_coat = Coat of arms of Laos.svg | symbol_type = [[ເຄື່ອງໝາຍຊາດ]] | national_motto = "ສັນຕິພາບ ເອກະລາດ ປະຊາທິປະໄຕ ເອກະພາບ ວັດທະນາຖາວອນ" | national_anthem = "[[ເພງຊາດລາວ]]"<br /><div style="padding-top:0.5em;">[[File:National Anthem of Laos.ogg|center]]</div> | image_map = {{Switcher|[[ຮູບ:Laos (orthographic projection).svg|frameless]]|ສະແດງລູກໂລກ|[[ຮູບ:Location Laos ASEAN.svg|250px|upright=1.15|frameless]]|ສະແດງແຜນທີ່ອາຊຽນ|default=1}} | map_caption = {{map caption |location_color=ຂຽວ |region=[[ອາຊຽນ]] |region_color=ເທົາເຂັ້ມ |legend=Location Laos ASEAN.svg}} | capital = [[ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ]] | coordinates = {{Coord|17|58|N|102|36|E|type:city}} | largest_city = ເມືອງຫຼວງ | official_languages = [[ພາສາລາວ]] | recognised_languages = | languages_type = ພາສາທີ່ເວົ້າ | languages = {{hlist|[[ພາສາລາວ|ລາວ]]|[[ພາສາມົ້ງ|ມົ້ງ]]|[[ພາສາກຶມມຸ|ກຶມມຸ]]|[[ພາສາຝຣັ່ງ|ຝຣັ່ງ]]<ref>{{cite web|url=http://www.studycountry.com/guide/LA-language.htm|title=The Languages spoken in Laos|website=Studycountry|access-date=16 September 2018}}</ref>}} | ethnic_groups = {{unbulleted list | 53.2% [[ລາວ (ຊົນເຜົ່າ)|ລາວ]] | 11% [[ຊາວກຶມມຸ|ກຶມມຸ]] | 9.2% [[ຊາວມົ້ງ|ມົ້ງ]] | 3.4% [[ຊາວຜູ້ໄທ|ຜູ້ໄທ]] | 3.1% [[ກຸ່ມຊາດພັນໄທ-ກະໄດ|ໄທ]] | 2.5% Makong | 2.2% [[ຊາວກະຕາງ|ກະຕາງ]] | 2.0% [[ຊາວລື້|ລື້]] | 1.8% [[ອາຄາ]] | 11.6% ອື່ນໆ {{efn|ລວມ[[List of ethnic groups in Laos|ກຸ່ມຊົນເຜົ່າຂະໜາດນ້ອຍຫຼາຍກວ່າ 100 ກຸ່ມ]]}} }} | ethnic_groups_year = 2015<ref name="Census2015">{{cite web|url=https://lao.unfpa.org/sites/default/files/pub-pdf/PHC-ENG-FNAL-WEB_0.pdf|title=Results of Population and Housing Census 2015 |publisher=Lao Statistics Bureau |access-date=1 May 2020}}</ref> | demonym = [[ປະຊາກອນລາວ|ຊາວລາວ]] | government_type = [[ລັດເອກະພາບ|ລັດດ່ຽວ]] [[ລັດທິມາກ-ເລນິນ]] [[ລັດ​ພັກ​ດຽວ|ພັກດຽວ]] [[ສາທາລະນະລັດ]][[ລະບອບປະຊາທິປະໄຕປະຊາຊົນ|ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນ]]([[ໂດຍນິຕິໄນ]]) ສັງຄົມນິຍົມ ([[ໂດຍພຶດຕິໄນ]]) | leader_title1 = [[ເລຂາທິການໃຫຍ່ພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດລາວ|ເລຂາທິການໃຫຍ່]]<br>[[ປະທານປະເທດ ແຫ່ງ ສປປ ລາວ|ປະທານປະເທດ]]{{efn|ປະເທດລາວເປັນ[[ລັດດ່ຽວ]]ທີ່ເປັນ[[ລັດ​ກອມ​ມູນິດ]]ແບບ[[ລັດທິມາກ-ເລນິນ]] ຕຳແໜ່ງທີ່ຊົງອຳນາດຫຼາຍທີ່ສຸດແມ່ນ[[ເລຂາທິການໃຫຍ່ພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດລາວ]] ບໍ່ແມ່ນ[[ປະທານປະເທດລາວ|ປະທານປະເທດ]] ເລຂາທິການໃຫຍ່ຄວບຄຸມ[[ກົມການເມືອງສູນກາງພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດລາວ|ກົມການເມືອງ]] ແລະ [[ເລຂາທິການ ພັກປະຊາຊົນ ປະຕິວັດລາວ|ເລຂາທິການ]] ເຮັດໃຫ້ຜູ້ດຳລົງຕຳແໜ່ງກາຍເປັນຜູ້ນຳລາວ''ໂດຍພຶດຕິໄນ''}} | leader_name1 = [[ທອງລຸນ ສີສຸລິດ]] | leader_title2 = [[ລາຍຊື່ນາຍົກລັດຖະມົນຕີລາວ|ນາຍົກລັດຖະມົນຕີ]] | leader_name2 = [[ສອນໄຊ ສີພັນດອນ]] | leader_title3 = [[ຮອງປະທານປະເທດ ແຫ່ງ ສປປ ລາວ|ຮອງປະທານປະເທດ]] | leader_name3 = [[ບຸນທອງ ຈິດມະນີ]]<br>[[ປານີ ຍາທໍ່ຕູ້]] | leader_title4 = [[ປະທານສະພາແຫ່ງຊາດ (ປະເທດລາວ)|ປະທານສະພາແຫ່ງຊາດ]] | leader_name4 = [[ໄຊສົມພອນ ພົມວິຫານ]] | legislature = [[ສະພາແຫ່ງຊາດ|ສະພາແຫ່ງຊາດ]] | sovereignty_type = [[ປະຫວັດສາດລາວ|ກໍ່ຕັ້ງ]] | established_event1 = [[ອານາຈັກລ້ານຊ້າງ]] | established_date1 = 1354–1707 | established_event2 = [[ພຣະຣາຊອານາຈັກຫລວງພະບາງ|ອານາຈັກຫຼວງພະບາງ]], [[ອານາຈັກວຽງຈັນ|ອານາຈັກລ້ານຊ້າງວຽງຈັນ]] ແລະ [[ອານາຈັກຈຳປາສັກ|ອານາຈັກລ້ານຊ້າງຈຳປາສັກ​]] | established_date2 = 1707–1778 | established_event3 = ອານາຈັກລ້ານຊ້າງຖືກປົກຄອງໂດຍ[[ອານາຈັກລັດຕະນະໂກສິນ (ສະໄໝລະບອບຊາທິປະໄຕຢ່າງແທ້ຈິງ)|ສະຫຍາມ]]​ | established_date3 = 1778–1893 | established_event4 = [[ອິນດູຈີນຝຣັ່ງ|ຕົກເປັນອານານິຄົມຝຣັ່ງ]] | established_date4 = 1893–1953 | established_event5 = ຮວມລາຊະອານາຈັກ | established_date5 = 11 ພຶດສະພາ 1947 | established_event6 = [[ພຣະຣາຊອານາຈັກລາວ|ປະກາດເອກະລາດ]]<br />ຈາກ[[ອານາຈັກອານານິຄົມຝຣັ່ງ|ຝຣັ່ງ]] | established_date6 = 22 ຕຸລາ 1953 | established_event7 = [[ສົງຄາມກາງເມືອງລາວ|ລົ້ມລ້າງກະສັດ]] | established_date7 = 2 ທັນວາ 1975 | established_event8 = [[ລັດຖະທຳມະນູນລາວ|ລັດຖະທຳມະນູນສະບັບປັດຈຸບັນ]] | established_date8 = 14 ສິງຫາ 1991 | established_event9 = [[ວັນຊາດ]] | established_date9 = 2 ທັນວາ | area_km2 = 237,955 | area_rank = ອັນດັບທີ 82 <!-- Area rank should match [[List of countries and dependencies by area]]--> | area_sq_mi = 91,428.991 <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]--> | percent_water = 2 | population_estimate = 7,123,205 | population_census = 6,492,228<ref>{{cite web|url=http://www.geohive.com/cntry/laos.aspx|title=Laos|publisher=Lao Department of Statistics|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20161113204058/http://www.geohive.com/cntry/laos.aspx|archive-date=13 November 2016}}</ref> | population_estimate_year = 2019 | population_estimate_rank = ອັນດັບທີ 105 | population_census_year = 2015 | population_density_km2 = 26.7 | population_density_sq_mi = <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]--> | population_density_rank = ອັນດັບທີ 151 | GDP_PPP = {{increase}} 74.309&nbsp;ຕື້ໂດລາສະຫະລັດ<ref name="IMF database 2022">{{cite web |url = https://www.imf.org/en/Publications/WEO/weo-database/2022/April/weo-report?c=544,&s=NGDPD,PPPGDP,NGDPDPC,PPPPC,&sy=2021&ey=2022&ssm=0&scsm=1&scc=0&ssd=1&ssc=0&sic=0&sort=country&ds=.&br=1|title = World Economic Outlook Database, April 2023 |publisher=[[International Monetary Fund]] |website=IMF.org |access-date=12 April 2023 }}</ref> <!--Do not edit!--> | GDP_PPP_year = 2023 | GDP_PPP_rank = ອັນດັບທີ 106 | GDP_PPP_per_capita = {{increase}} 9,800 ໂດລາສະຫະລັດ<ref name="IMF database 2023" /> | GDP_PPP_per_capita_rank = ອັນດັບທີ 125 | GDP_nominal = {{Decrease}} 17.347&nbsp;ຕື້ໂດລາສະຫະລັດ<ref name="IMF database 2023" /> | GDP_nominal_year = 2023 | GDP_nominal_rank = ອັນດັບທີ 145 | GDP_nominal_per_capita = {{Decrease}} 2,319 ໂດລາສະຫະລັດ<ref name="IMF database 2023" /> | GDP_nominal_per_capita_rank = ອັນດັບທີ 152 | Gini = 36.4 <!--number only--> | Gini_year = 2012 | Gini_change = <!--increase/decrease/staedy--> | Gini_ref = <ref name="wb-gini">{{cite web|url=http://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI/|title=Gini Index|publisher=World Bank|access-date=2 March 2011}}</ref> | Gini_rank = | HDI = 0.607 <!--number only--> | HDI_year = 2021 <!--Please use the year in which the HDI data refers to and not the publication year--> | HDI_change = decrease <!--increase/decrease/steady--> | HDI_ref = <ref name="HDI">{{cite web|url=https://hdr.undp.org/system/files/documents/global-report-document/hdr2021-22pdf_1.pdf|title=Human Development Report 2021/2022|language=en|publisher=[[United Nations Development Programme]]|date=8 September 2022|access-date=8 September 2022}}</ref> | HDI_rank = ອັນດັບທີ 140 | currency = [[ເງີນກີບລາວ|ກີບ]] (₭) | currency_code = LAK | time_zone = [[ເວລາໃນປະເທດລາວ]] | utc_offset = +7 | date_format = ວວ/ດດ/ປປປປ | drives_on = ຂວາ | calling_code = [[+856]] | iso3166code = LA | cctld = [[.la]] | religion = {{unbulleted list | 66.0% [[ພຸດ]]{{efn|ລັດໃຫ້ກຽດ ແລະ ປົກປ້ອງກິດຈະກຳຂອງສາສະໜາພຸດ ແລະ ຜູ້ນັບຖືສາສະໜາອື່ນ [ແລະ] ລວມຫົວກັບໃຫ້ກຳລັງໃຈໃຫ້ພຣະສົງ ແລະ ຈົວ ເຊັ່ນດຽວກັນກັບນັກບວດສາສະໜາອື່ນໃນການມີສ່ວນຮ່ວມທີ່ກໍ່ໃຫ້ເກີດຜົນປະໂຫນດຕໍ່ປະເທດ ແລະ ປະຊາຊົນ<ref>{{cite web|title=Lao People's Democratic Republic's Constitution of 1991 with Amendments through 2003|url=https://constituteproject.org/constitution/Laos_2003.pdf?lang=en|website=constituteproject.org|access-date=29 October 2017|quote=Article 9: The State respects and protects all lawful activities of Buddhists and of followers of other religions, [and] mobilises and encourages Buddhist monks and novices as well as the priests of other religions to participate in activities that are beneficial to the country and people.}}</ref>}} | 30.7% [[ສາສະໜາຜີ]] | 1.5% [[ສາສະໜາຄຣິດໃນປະເທດລາວ|ຄຣິດ]] | 1.8% [[ສາສະໜາໃນປະເທດລາວ|ອື່ນໆ]] / [[ການບໍ່ມີສາສະໜາ|ບໍ່ມີ]]<ref name="assets.pewresearch.org">https://assets.pewresearch.org/wp-content/uploads/sites/11/2012/12/globalReligion-tables.pdf</ref> }} }} '''ລາວ''' ຫຼື ຊື່ທາງການແມ່ນ '''ສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ''' (ຕົວຫຍໍ້: ສປປ ລາວ) ເປັນປະເທດໃນອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ ຢູ່ ໃຈກາງຂອງ[[ແຫຼມອິນດູຈີນ]] ມີເນື້ອທີ່ທັງໝົດ 236,800 ຕາລາງກິໂລແມັດ ເປັນປະເທດດຽວໃນອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ທີ່ບໍ່ມີຊາຍແດນອອກສູ່ທະເລ ເຊິ່ງພາກເໜືອມີຊາຍແດນຕິດກັບ[[ປະເທດຈີນ]] ທິດໃຕ້ຕິດກັບ[[ປະເທດກຳປູເຈຍ]] ທິດຕາເວັນອອກຕິດກັບ[[ປະເທດຫວຽດນາມ]] ທິດຕາເວັນຕົກຕິດກັບ[[ປະເທດໄທ]] ແລະ ທິດຕາເວັນຕົກສຽງເໜືອຕິດກັບ[[ປະເທດມຽນມາ]] ລາວແມ່ນປະເທດທີ່ມີປະຫວ້ດສາດຍາວນານຕັ້ງແຕ່ຄຣິດສະຕະວັດທີ 14 ໂດຍເຄີຍແມ່ນໜຶ່ງໃນອານາຈັກທີ່ໃຫຍ່ສຸດໃນອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້<ref>{{Cite journal|last=Lockhart|first=Bruce M.|date=1999-03|title=Laos - Buddhist Kingdom, Marxist State: The Making of Modern Laos. By Martin Stuart-Fox. Bangkok: White Lotus, 1996. Pp. xv, 295. Index. - A History of Laos. By Martin Stuart-Fox. Cambridge: Cambridge University Press, 1997. Pp. xiii, 253. Bibliography, Index. - The Lao Kingdom of Lan Xang: Rise and Decline. By Martin Stuart-Fox. Bangkok: White Lotus, 1998. Pp. xvi, 234. Bibliography, Index.|url=http://dx.doi.org/10.1017/s0022463400008250|journal=Journal of Southeast Asian Studies|volume=30|issue=1|pages=187–190|doi=10.1017/s0022463400008250|issn=0022-4634}}</ref> ເນື່ອງຈາກທີ່ຕັ້ງທາງພູມິສາດຊຶ່ງຢູ່ໃນສູນກາງຂອງພູມິພາກ ຈຶ່ງກາຍມາແມ່ນສູນກາງພານິດທາງບົກແລະຮຸ່ງເຮືອງທາງເສດຖະກິດແລະວັດທະນະທຳ<ref>{{Cite book|last=Stuart-Fox|first=Martin|url=https://www.worldcat.org/oclc/40643686|title=The Lao Kingdom of Lan Xang : rise and decline|date=1998|publisher=White Lotus Press|isbn=974-8434-33-8|location=Bangkok, Thailand|oclc=40643686}}</ref> ຫຼັງຈາກຊ່ວງເວລາແຫ່ງຄວາມຂັດແຍ້ງພາຍໃນ[[ອານາຈັກລ້ານຊ້າງ]] ດິນແດນລາວຈຶ່ງໄດ້ແຕກແຍກອອກແມ່ນສາມສ່ວນ ຄື [[ຫຼວງພະບາງ]] [[ວຽງຈັນ]] ແລະ[[ຈຳປາສັກ]]<ref>{{Cite web|title=Laos - Under foreign rule|url=https://www.britannica.com/place/Laos|website=Encyclopedia Britannica|language=en}}</ref> ກ່ອນຈະຕົກແມ່ນເມືອງໃນປົກຄອງຂອງ[[ອານາຈັກຣັດຕະນະໂກສິນ|ສະຫຍາມ]]ໃນປີ ຄ.ສ. 1778 ຍາວນານນັບສະຕະວັດຈົນເມື່ອ[[ສົງຄາມຝຣັ່ງ-ສະຫຍາມ (1893)|ວິກິດການຝຣັ່ງ-ສະຫຍາມ]]ໃນປີ ຄ.ສ. 1893 ທຳໃຫ້ດິນແດນລາວທັ້ງໝົດຢູ່ພາຍໃຕ້ອານານິຄົມຂອງ[[ປະເທດຝຣັ່ງ|ຝຣັ່ງ]]ແລະຮວມຕົວກັນແມ່ນປະເທດໃນປີ ຄ.ສ. 1949<ref>{{Cite web|title=Laos History|url=https://www.asia-discovery.com/Laos/travel-guide/history.htm|website=www.asia-discovery.com|access-date=2021-07-07|archive-date=2021-04-16|archive-url=https://web.archive.org/web/20210416141857/https://www.asia-discovery.com/Laos/travel-guide/history.htm|url-status=dead}}</ref> ຫຼັງຈາກການຍຶດຄອງຂອງ[[ປະເທດຍີ່ປຸ່ນ|ຍີ່ປຸ່ນ]] ແຕ່ຖືກຝຣັ່ງຍຶດຄອງອີກຫົນຈົນກະທັ່ງໄດ້[[ເອກະລາດ]]ໃນປີ ຄ.ສ. 1953<ref>{{Cite news|date=2018-01-09|title=Laos profile - timeline|language=en-GB|work=BBC News|url=https://www.bbc.com/news/world-asia-pacific-15355605|access-date=2021-07-07}}</ref> [[ລາຊະອານາຈັກລາວ]]ໄດ້ກຳເນີດຂຶ້ນໂດຍປົກຄອງແບບ[[ລາຊາທິປະໄຕ]]ຕາມ[[ລັດຖະທຳມະນູນ]]ພາຍໃຮ້ການປົກຄອງຂອງ[[ພຣະບາດສົມເດັດພຣະເຈົ້າມະຫາຊີວິດສີສວ່າງວົງສ໌]] ຕ່ໍມາລາວໄດ້ເກີດ[[ສົງຄາມກາງເມືອງລາວ|ສົງຄາມກາງເມືອງ]]ລະຫວ່າງຝ່າຍກອມມູນິດ ຊຶ່ງໄດ້ຮັບການຊ່ວຍເຫຼືອຈາກ[[ສະຫະພາບໂຊວຽດ]] ຕ່ໍສູ້ກັບລັດຖະບານຝ່າຍກະສັດທີ່ໄດ້ຮັບການສະໜັບສະໜຸນຈາກ[[ສະຫະລັດ]] ພາຍໃຕ້ການປົກຄອງຂອງລາຊະອານາຈັກລາວ ທຳໃຫ້ລາວຕ້ອງເຂົ້າໄປແມ່ນພັນທະມິດຂອງສະຫະລັດ ມີການຍຶດອຳນາດແລະປົກຄອງພາຍໃຕ້[[ຜະເດັດການ]]ທະຫານຢູ່ຫຼາຍຄັ້ງ ການທີ່ລາຊະອານາຈັກລາວເຂົ້າໄປກ່ຽວເນື່ອງກັບຢາເສບຕິດຂອງຊີໄອເອແລະການເພີ່ມອຳນາດທາງການເມືອງໃຫ້ແກ່ກຸ່ມທະຫານແລະສະຖາບັນກະສັດຈນແຍ້ງກັບຫຼັກ[[ປະຊາທິປະໄຕ]]ຢ່າງຮຸນແຮງ ໃນວັນທີ່ 21 ພະຈິກ ຄ.ສ. 1975 ຂະບວນການນັກສຶກສາ 21 ອົງກອນທີ່ບໍ່ພໍໃຈການປົກຄອງຂອງລາຊະອານາຈັກໄດ້ຈັດຊຸມນຸມໃນນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ ເພື່ອຮຽກຮ້ອງໃຫ້ຍົກເລີກສະຖາບັນກະສັດ ພາຍຫຼັງ[[ສົງຄາມຫວຽດນາມ]]ຈົບລົງໃນປີ ຄ.ສ. 1975 ຂະບວນການນັກສຶກສາ 21 ອົງກອນຈຶ່ງຫັນໄປຮ່ວມມືກັບ "[[ກຸ່ມປະເທດລາວ]]" ຂະບວນການປະຕິວັດກອມມູນິດທີ່ໄດ້ຄອງອຳນາຈຢ່າງເດັດຂາດແລະສົງຄາມກາງເມືອງໄດ້ສິ້ນສຸດລົງ ປະກອບກັບກະແສຮຽກຮ້ອງຂອງປະຊາຊົນແລະນັກສຶກສາໄດ້ມີການລົງມະຕິລົ້ມລ້າງກະສັດຢ່າງສົມບູນ [[ພຣະບາດສົມເດັດພຣະເຈົ້າມະຫາຊີວິດສີສວ່າງວັທະນາ]]ຖືກເຊີນເຂົ້າຄ່າຍກັກກັນໃນວຽງໄຊແລະເສຍຊີວິດຢ່າງລຶກລັບ ມີການປ່ຽນແປງການປກລົກຄອງມາແມ່ນລະບອບສັງຄົມນິຍົມກອມມູນິດແລະສ້າງຕັ້ງປະເທດແມ່ນ "ສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ" ຊຶ່ງໃນຊ່ວງແຮກ ລາວຕ້ອງພຶ່ງພາຄວາມຊ່ວຍເຫຼືອທາງເສດຖະກິດຈາກສະຫະພາບໂຊວຽດຈົນກະທັ່ງລົ່ມສະຫຼາຍໃນປີ ຄ.ສ. 1991<ref>http://www.timelinesdb.com/listevents.php?subjid=129&title=Laos</ref> ປະເທດລາວມີສ່ວນຮ່ວມໃນ[[ຂໍ້ຕົກລົງການຄ້າອາຊີປາຊີຟິກ]] ການປະຊຸມສຸດຍອດ[[ອາຊຽນ]] ການປະຊຸດ[[ອາຊີຕາເວັນອອກ]] ແລະເຂົ້າຮ່ວມແມ່ນສະມາຊິກ[[ອົງການການຄ້າໂລກ]]ຕັ້ງແຕ່ ຄ.ສ. 1997 ກ່ອນຈະໄດ້ຮັບການຕອບຮັບໃນປີ ຄ.ສ. 2013 ລາວແມ່ນປະເທດທີ່ສາມາດຜະລິດໄຟຟ້າໄດ້ດ້ວຍຕົນເອງ<ref>https://www.bangkokpost.com/business/1980027/chinese-firm-to-run-lao-electric-grid</ref> ມີການສ້າງເຂື່ອນໂດຍຜະລິດຈາກພະລັງງານນ້ຳແລະສົ່ງຂາຍໄປຍັງປະເທດເພື່ອນບ້ານຢ່າງ[[ປະເທດໄທ|ໄທ]] [[ປະເທດຈີນ|ຈີນ]] ແລະ[[ປະເທດຫວຽດນາມ|ຫວຽດນາມ]] ໃນດ້ານເທັກໂນໂລຢີ ລາວໄດ້ເປີດໃຫ້ບໍລິການ 4G ແມ່ນປະເທດທີ່ສອງຂອງອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ຕໍ່ຈາກ[[ປະເທດສິງກະໂປ|ສິງກະໂປ]] ມາຕັ້ງແຕ່ ຄ.ສ. 2012 ລາວຍັງແມ່ນຈຸດເຊື່ອມຕໍ່ຂອງການຄົມມະນະຄົມທາງລົດໄຟສູ່ປະເທດເພື່ອນບ້ານຈາກການມີกທາງລົດໄຟສາຍສຳຄັນ 4 ແຫ່ງ ຊຶ່ງລ່າສຸດໄດ້ມີການເປີດໃຊ້ທທງລົດໄຟວຽງຈັນ–ບໍ່ເຕັນໃນປີ ຄ.ສ. 2021<ref>[https://www.prachachat.net/economy/news-814220 รถไฟจีน-ลาว เปิดให้บริการวันนี้ (3 ธ.ค.) ควรรู้อะไรบ้าง? ก่อนตกขบวน]</ref> ລາວຍັງຖືແມ່ນຊາດທີ່ມີການຈະເລີນທາງເສດຖະກິດສູງສຸດຊາດຫໜຶ່ງໃນອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ແລະອາຊີປາຊີຟິກ<ref>{{Cite web|title=Overview|url=https://www.worldbank.org/en/country/lao/overview|website=World Bank|language=en}}</ref> ໂດຍມີອັດຕາການເຕີບໂຕຂອງຈີດີພີ 7.4% ນັບຕັ້ງແຕ່ ຄ.ສ. 2009<ref>{{Cite web|title=WTO {{!}} Lao People’s Democratic Republic - Member information|url=https://www.wto.org/english/thewto_e/countries_e/lao_e.htm|website=www.wto.org}}</ref> ແມ້ວ່າປັດຈຸບັນ ລາວຈະແມ່ນປະເທດທີ່ພັດທະນາແລະກ້າວໜ້າຢ່າງຮວດເຮັວ ແຕ່ການປົກຄອງແບບສາທາລະນະລັດ[[ສັງຄົມນິຍົມ]]ພັກການເມືອງດຽວຕາມອຸດົມການຂອງ[[ລັດທິມາກ-ເລນິນ|ລັດທິມາກ–ເລນິນ]] ທີ່ນຳໂດຍ[[ພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດລາວ]]<ref>{{Cite web|last=Hays|first=Jeffrey|title=GOVERNMENT, CONSTITUTION AND POLITICS IN LAOS {{!}} Facts and Details|url=https://factsanddetails.com/southeast-asia/Laos/sub5_3d/entry-2972.html|website=factsanddetails.com|language=en}}</ref> ທຳໃຫ້ຍັງຄົງໄດ້ຮັບການວິຈານຈາກນານາຊາດໃນເຮື່ອງສິດທິມະນຸດສະຍະຊົນຂອງປະເທດ ອັນນຳໄປສູ່ຄວາມຍາກຈົນ ຄວາມເຫຼື່ອມລ້ຳທາງສັງຄົມ ການຈຳກັດເສລີພາບ ແລະການກົດຂີ່ຊົນກຸ່ມນ້ອຍທີ່ຍັງແມ່ນປັນຫາສຳຄັນ ກວ່າ 53% ຂອງປະຊາກອນລາວອາໄສຢູ່ໃນເຂຕທີ່ຮາບພຽງ ລາວຖືແມ່ນປະເທດທີ່ມີຄວາມຫຼາກຫຼາຍທາງຊາດພັນມາກທີ່ສຸດແຫ່ງໜຶ່ງ<ref>{{Cite web|date=2016-09-12|title=Cultural Diversity {{!}} Official Website for Tourism Luang prabang|url=https://tourismluangprabang.org/about-luang-prabang/cultural-diversity/|language=en}}</ref> ໂດຍມີທັ້ງຊາວມອນ ຂະແມຣ໌ ແລະມົ້ງທີ່ອາໄສຕາມພູເຂົາທົ່ວປະເທດ == ທີ່ມາຂອງຄຳວ່າລາວ == ຄຳວ່າ "ລາວ" ທີ່ໝາຍເຖິງປະເທດລາວນັ້ນ, ມີຫຼາຍມູນເຫດດັ່ງນີ້: # ຄຳວ່າລາວ ກຳເນີດເກີດຂຶ້ນມາພ້ອມໆກັບການກຳເກີດມີສັງຄົມລາວ ຫຼື ກຳເນີດເກີດຂຶ້ນພ້ອມໆກັບການກຳເນີດຄົນລາວ. # ຄຳວ່າລາວ ອາດມາຈາກພາສາປາລີ ລາວ ເຊິ່ງໝາຍເຖິງໝາກນ້ຳເຕົ້າ # ຄຳວ່າລາວ ອາດມາຈາກການເອີ້ນຊົນເຜົ່າລາວ ເຊິ່ງເປັນຊົນເຜົ່າດັ່ງເດີມ ດຳລົງຊີວິດຢູ່ກ່ອນມີປະເທດລາວ # ຄົນລາວ ກຳເນີດຈາກຊົນເຜົ່າໝຶ່ງຢູ່ແຂວງຢູນນ່ານ ເຊິ່ງມີນາມເດີມວ່າ ເກົ້າຫຼວງ (ມາຈາກຄຳວ່າ ເກົ້າຫຼົງ ເປັນມັງກອນ ຫຼື ນາກ ເກົ້າອົງ ຫຼື ຊາຍທັງເກົ້າ). ຕໍ່ມາໄດ້ຍ້າຍມາເລື້ອຍລົງມາທາງພາກໃຕ້ເລື້ອຍໆ ແລະ ຖືກເອີ້ນສັ່ນໆວ່າ ຫຼວງ ແລະ ສຸດທ້າຍກໍກາຍມາເປັນ ລາວ # ແຕ່ກ່ອນ ຄົນທ້ອງຖິ່ນຈະຢູ່ຕາມລຳນ້ຳ, ສ່ວນຄົນລາວຍ້າຍແຕ່ພາກເໜືອມາຢູ່ ຈະອາໄສຢູ່ຕາມບ່ອນສູງກ່ວາ, ຄົນທ້ອງຖິ່ນເອີ້ນຄົນລາວທີ່ມາຢູ່ນີ້ ແມ່ນຄົນດາວ, ເພາະເວລາເບິ່ງຈາກລຸ່ມຂຶ້ນເທິງ ຈະຕິດພັນກັບດວງດາວຢູ່ທ້ອງຟ້າ #ຄົນຈີນບາງພວກບາງຫມູ່ໃນເຂດຢູນນານຂອງຈີນມັກອອກສຽງຕົວ "ດ"​ເປັນຕົວ"ລ"​ແລະອອກສຽງຕົວ "ລ"​ເປັນຕົວ "ດ"​ດ້ວຍເຫດນີ້ຈຶ່ງເອີ້ນພວກທີ່ຢູ່ທີ່ສູງອັນມີທ້ອງຟ້າດາວວະດິງສາພ້ຽນຈາກດາວກາຍເປັນລາວອັນພາໃຫ້ມີຄຳວ່າລາວ ໃນພາສາອັງກິດ ຄຳວ່າລາວ ທີ່ໝາຍເຖິງປະເທດລາວ ສະກົດວ່າ "Laos" ແລະ ລາວທີ່ໝາຍເຖິງຄົນລາວ ໃຊ້ "Lao" ແລະ ບາງເທື່ອຈະມີການໃຊ້ຄຳວ່າ "Laotian" ເນື່ອງຈາກບໍ່ໃຫ້ສັບສົນກັບຄຳວ່າ "Lao ethnic group" == ພູມສັນຖານ == === ລັກສະນະພູມອາກາດ === ສປປ ລາວ ຢູ່ໃນພູມອາກາດຂອງເຂດຮ້ອນ, ມີລົມມໍລະສຸມ ແຕ່ບໍ່ມີພາຍຸ, ສຳລັບເຂດພູດອຍພາກເໜືອ ແລະ ເຂດສາຍພູຫຼວງອາກາດ ມີລັກສະນະເຄິ່ງຮ້ອນເຄິ່ງໜາວ ອຸນຫະພູມສະສົມ ສະເລ່ຍປະຈຳປີສູງເຖິງ 15-30 ອົງສາເຊ, ການຜິດດ່ຽງອຸນຫະພູມລະຫວ່າງກາງເວັນ ແລະ ກາງຄືນມີປະມານ 10 ອົງສາເຊ. ຈຳນວນຊົ່ວໂມງ ທີ່ມີແສງແດດຕໍ່ປີປະມານ 2.300-2.400 ຊົ່ວໂມງ (ປະມານ 6,3-6,5 ຊົ່ວໂມງຕ່ໍມື້), ຄວາມຊຸ່ມຊື່ນ ສຳຜັດຂອງອາກາດ ມີປະມານ 70 - 85%, ປະລິມານ ນ້ຳຝົນນັບແຕ່ 75-90% ໃນລະດູຝົນ (ແຕ່ເດືອນ ພຶດສະພາ ຫາ ເດືອນຕຸລາ). ສ່ວນໃນລະດູແລ້ງ (ເດືອນພະຈິກ ຫາເດືອນເມສາ) ປະລິມານນ້ຳຝົນມີພຽງ 10-25% ແລະ ປະລິມານສະເລ່ຍຕໍ່ປີ ຂອງແຕ່ລະເຂດກໍ່ຜິດໂຕນກັນຢ່າງຫຼວງຫຼາຍ ເຊັ່ນວ່າ: ສາຍພູຫຼວງ ຍ່ານເຂດໃຕ້ໄດ້ຮັບນ້ຳຝົນ ສະເລ່ຍປີລະ 300 ຊັງຕີແມັດ ຂະນະທີ່ເຂດແຂວງ ຊຽງຂວາງ, ຫຼວງພະບາງ, ໄຊຍະບູລີ ໄດ້ຮັບພຽງແຕ່ 100-150 ຊັງຕີແມັດ, ສ່ວນວຽງຈັນ ແລະ ສະຫວັນນະເຂດ ໄດ້ຮັບລະຫວ່າງ 150-200 ຊັງຕີແມັດ ເຊັ່ນດຽວກັບ ຜົ້ງສາລີ, ຫຼວງນ້ຳທາ ແລະ ບໍ່ແກ້ວ. ==== ຊັບພະຍາກອນທຳມະຊາດ ແລະ ປ່າໄມ້ ==== ດ້ວຍພູມີປະເທດ ແລະ ພູມອາກາດທີ່ເປັນເຂດຮ້ອນຊຸ່ມ ມັນໄດ້ສ້າງເງື່ອນໄຂໃຫ້ ສປປ ລາວ ອຸດົມສົມບູນໄປດ້ວຍຊັບພະຍາກອນທຳມະຊາດນາໆຊະນິດ, ໃນພື້ນດິນກໍ່ມີແຮ່ທາດຕ່າງໆ ເຊັ່ນ: [[ກົ່ວ]], [[ເຫຼັກ]], [[ຖ່ານຫີນ]], [[ຊືນ]], [[ທອງ]], [[ຄຳ]], [[ເງິນ]],[[ມາດ]], [[ອັງຕີມອນ]], [[ແກ້ວປະເສີດ]] ແລະ ອື່ນໆ, ຢູ່ເທິງໜ້າດິນກໍມີປ່າໄມ້ກວມເນື້ອທີ່ 47 % ຂອງເນື້ອທີ່ທັງໝົດ, ໃນນັ້ນມີທັງໄມ້ຄ່າສູງທາງດ້ານເສດຖະກິດ ເຊັ່ນ [[ໄມ້ຄະຍູງ]], [[ໄມ້ດູ່]], [[ໄມ້ເກດສະໜາ]], [[ໄມ້ໂລ່ງເລ່ງ]] ຢູ່ໃນປ່າກໍມີເຄື່ອງປ່າຂອງດົງປະເພດຕ່າງໆ ທີ່ໂລກຕ້ອງການຫຼາຍເຊັ່ນ: [[ຄັ່ງ]], [[ຍານ]], [[ໝາກແໜ່ງ]], [[ຢາງແປກ]], [[ຫວາຍ]], ຕົ້ນໄມ້ເປັນຢາ ແລະ ອື່ນໆ ນອກນັ້ນ ຍັງມີສັດປ່າທີ່ຫາຍາກ ແລະ ໃກ້ຈະສູນພັນເຊັ່ນ: [[ຊ້າງ]], [[ເສືອ]], [[ໝີ]], [[ເມີຍ]], [[ກະທິງ]], [[ກວາງ]], [[ເຍືອງ]], [[ເສົາຫຼາ]] ໆລໆ. ===== ປະເພດປ່າ ===== ປ່າໄມ້ທີ່ອຸດົມສົມບູນຂອງປະເທດລາວແບ່ງອອກເປັນ 5 ປະເພດດັ່ງນີ້: * [[ປ່າດົງດິບ]] * [[ປ່າສົງ|ປ່າປະສົມ]] * [[ໂຄກ|ປ່າໂຄກ]] * [[ປ່າໄມ້ໃບເຂັມ]] * [[ຄັງ]] ແລະ [[ປ່າເລົ່າ]] ==== ທໍ່ສົ່ງນໍ້າມັນ ==== ປະເທດລາວມີທໍ່ສົ່ງນໍ້າມັນ[[ເປຕະໂລນ]] ຍາວທັງໝົດ 136 ກິໂລແມັດ. === ລັກສະນະພູມອາກາດ === ສປປ ລາວ ຢູ່ໃນພູມອາກາດຂອງເຂດຮ້ອນ, ມີລົມມໍລະສຸມ ແຕ່ບໍ່ມີພາຍຸ, ສຳລັບເຂດພູດອຍພາກເໜືອ ແລະ ເຂດສາຍພູຫຼວງອາກາດ ມີລັກສະນະເຄິ່ງຮ້ອນເຄິ່ງໜາວ ອຸນຫະພູມສະສົມ ສະເລ່ຍປະຈຳປີສູງເຖິງ 15 - 30 ອົງສາເຊ, ການຜິດດ່ຽງອຸນຫະພູມລະຫວ່າງກາງເວັນ ແລະ ກາງຄືນມີປະມານ 10 ອົງສາເຊ. ຈຳນວນຊົ່ວໂມງ ທີ່ມີແສງແດດຕໍ່ປີປະມານ 2.300-2.400 ຊົ່ວໂມງ (ປະມານ 6,3-6,5 ຊົ່ວໂມງຕ່ໍມື້), ຄວາມຊຸ່ມຊື່ນ ສຳຜັດຂອງອາກາດ ມີປະມານ 70-85%, ປະລິມານ ນ້ຳຝົນນັບແຕ່ 75-90% ໃນລະດູຝົນ (ແຕ່ເດືອນ ພຶດສະພາ ຫາ ເດືອນຕຸລາ). ສ່ວນໃນລະດູແລ້ງ (ເດືອນພະຈິກ ຫາເດືອນເມສາ) ປະລິມານນ້ຳຝົນມີພຽງ 10-25% ແລະ ປະລິມານສະເລ່ຍຕໍ່ປີ ຂອງແຕ່ລະເຂດກໍ່ຜິດໂຕນກັນຢ່າງຫຼວງຫຼາຍ ເຊັ່ນວ່າ: ສາຍພູຫຼວງ ຍ່ານເຂດໃຕ້ໄດ້ຮັບນ້ຳຝົນ ສະເລ່ຍປີລະ 300 ຊັງຕີແມັດ ຂະນະທີ່ເຂດແຂວງ ຊຽງຂວາງ, ຫຼວງພະບາງ, ໄຊຍະບູລີ ໄດ້ຮັບພຽງແຕ່ 100-150 ຊັງຕີແມັດ, ສ່ວນວຽງຈັນ ແລະ ສະຫວັນນະເຂດ ໄດ້ຮັບລະຫວ່າງ 150-200 ຊັງຕີແມັດ ເຊັ່ນດຽວກັບ ຜົ້ງສາລີ, ຫຼວງນ້ຳທາ ແລະ ບໍ່ແກ້ວ. {| class="wikitable" |- ! ຊື່ເດືອນ ! [[ລະດູ]] |- | [[ມັງກອນ]] | [[ລະດູແລ້ງ|ແລ້ງ]] |- | [[ກຸມພາ]] | [[ລະດູແລ້ງ|ແລ້ງ]] |- | [[ມີນາ]] | [[ລະດູແລ້ງ|ແລ້ງ]] |- | [[ເມສາ]] | [[ລະດູແລ້ງ|ແລ້ງ]] |- | [[ພຶດສະພາ]] | [[ລະດູຝົນ|ຝົນ]] |- | [[ມິຖຸນາ]] | [[ລະດູຝົນ|ຝົນ]] |- | [[ກໍລະກົດ]] | [[ລະດູຝົນ|ຝົນ]] |- | [[ສິງຫາ]] | [[ລະດູຝົນ|ຝົນ]] |- | [[ກັນຍາ]] | [[ລະດູຝົນ|ຝົນ]] |- | [[ຕຸລາ]] | [[ລະດູຝົນ|ຝົນ]] |- | [[ພະຈິກ]] | [[ລະດູແລ້ງ|ແລ້ງ]] |- | [[ທັນວາ]] | [[ລະດູແລ້ງ|ແລ້ງ]] |} == ປະຫວັດສາດ == ''ເບິ່ງບົດຄວາມທີ່ວ່າ '''[[ປະຫວັດສາດລາວ]]''' ແລະ '''[[ອານາຈັກລາວລ້ານຊ້າງ]]''''' === ຍຸກລາຊະອານາຈັກ === ==== ລາຊະການເຈົ້າສຸລິຍະວົງສາ ==== ປີ ຄ.ສ 1631 ​[[ເຈົ້າ​ສຸລິຍະ​ວົງສາ]] ​ໄດ້​ຂຶ້ນຄອງ​ລາດ, ​ໃ​ນໄລຍະ 57 ປີ ຂອງກາ​ນປົກຄອງ​[[ອານາຈັກ​ລ້າ​ນຊ້າງ]] ​ແມ່​ນມີ​ຄວາມ​ສະຫງົບ​ຮົ່ມ​ເຢັນ, ຄວາມ​ຂັດ​ແຍ່ງ​ພາຍ​ໃ​ນຖືກ​ຊຳລະ​ສະ​ສາງ, ອິດ​ທິກຳລັງ​ພາຍ​ນອກ​ມີ​ຄວາມເກງ​ຂາມ ບໍ່​ກ້າ​ເຂົ້າ​ມາ​ລ່ວງ​ລ້ຳ ​ແລະ ​ແຊກ​ແຊງ, ປະຊາຊົ​ນໄດ້​ຮັບ​ການ​ແບ່ງ​ດິນເພື່ອ​ທຳ​ມາ​ຫາ​ກິ​ນຢ່າງ​ເປັນ​ທຳ ​ແລະ ຫ້າວຫັນ​ໃນ​ກາ​ນຜະລິດ, ​ເຂົ້າປາອາຫານ, ​ອຸດົມສົມບູນ. ເຈົ້າ​ສຸລິຍະວົງສາ​ທຳ​ມິ​ກກະລາດ ​ໄດ້​ສັ່ງ​ໃຫ້​ເສນາອາມາດ​ຜູ້​ໃຫຍ່​ພ້ອມ​ນັກປາດ​ອາຈານ​ແກ້​ໄຂ​ປ່ຽນ​ແປງ ​ແລະ ສ້າງ​ກົດໝາຍ​​ເພື່ອເປັ​ນຫຼັກ​ ໃ​ນການ​ປົກ​ຄອງ​ບ້ານ​ເມືອງ ​​ໃຫ້​ມີ​ລະບຽບ​ແບບ​ແຜນ, ບ່າວ​ໄພ່​ລາສະ​ດອນໄດ້​ຮັບ​ຄວາມ​ເປັນ​ທຳ ຜູ້​ລ່ວງ​ລະ​ເມີດ​ກໍ່​ຖືກ​ລົງ​ໂທດ​ໂດຍ​ບໍ່​ເລືອກ​ໜ້າ​ນັບ​ທັງ​ພະລາຊະໂອລົດ​ຂອງ​ພະອົງເອງ ກໍ່​ຖືກ​ສັ່ງ​ປະຫານ​ຊີວິດ​ ຖານ​ໂທດ​ຂົ່ມຂືນ​ ເມຍ​ທະຫາ​ນອົງຄະລັກ​ ຂອງ​ພະອົງ. ໄດ້​ເອົາ​ໃຈ​ໃສ່​ສ້າງ​ວັດວາອາ​ຮາມ, ສົ່ງ​ເສີມ​ການສຶກສາຂະຫຍາຍ​ໂຮງຮຽນ (ເວລາ​ນັ້ນແມ່​ນໂຮງຮຽນ​ວັດ) ສ້າງ​ນັກປາດ​ບັນດິດ, ປະດິດ​ຄິດ​ແຕ່ງ​ວັນນະຄະດີ, ນິທາ​ນພື້ນ​ເມືອງ, ສ້າງ​ຮີດ 12 ຄອງ 14, ​ແປ​ເທບ​ນິຍາຍ​ຈາກ​ພາສາອິນ​ເດຍ ມາ​ເປັ​ນ[[ພາສາ​ລາວ]]. ​ໄດ້​ອອກ​ກົດໝາຍ​ວ່າ​ດ້ວຍ​ທີ່​ດິນ ເຊິ່ງ​ໄດ້​ກຳນົດ​ແຈ້ງວ່າ: ດິ​ນທີ່​ມອບ​ໃຫ້​ເຖິງ 3 ປີ ແລ້ວ ຫາກ​ບໍ່​ມີ​ກາ​ນນຳ​ໃຊ້​ແມ່​ນໃຫ້ຜູ້​ອື່ນ​ສາມາດ​ ມາ​ເອົາ​ໄປ​ນຳ​ໃຊ້​ໄດ້​ ໂດຍ​ເຈົ້າ​ຂອງ​ເກົ່າ​ບໍ່​ມີ​ສິດ​ທວງ​ຖາມ​ເອົາ​ຄືນ​ອີກ. ດ້ວຍ​ເຫດ​ນັ້ນ​ຈິ່ງ​ເຮັດ​ໃຫ້​ປະຊາຊົ​ນມີ​ຄວາມເຊື່ອ​ໝັ້ນ ​ແລະ ດຸ​ໝັ່​ນໃນ​ການ​ຜະລິດ, ປູກ​ຄັ່ງ, ປູກ ​ຍານ​ເປັ​ນສິນຄ້າ. ໄດ້​ຜູກ​ມິດ​ໄມຕີກັບປະ​ເທດ​ໃກ້​ຄຽງ, ຕິດ​ຕໍ່​ທຳມາຄ້າຂາຍ​ກັບ​ຕ່າງປະ​ເທດ, ວຽງ​ຈັ​ນເວລາ​ນັ້ນ​ໄດ້​ກາຍ​ເປັນ​ສູ​ນກາງ​ກາ​ນຄ້າ ຄັ່ງ ​ແລະ ຍານ ຈົນ​ມີ​ພໍ່ຄ້າ​ [[ຊາວ​ໂຮ​ນລັງ]] (Holland) ຊື່ ວັ​ນວຸດ​ສະ​ຕົບ ​​ເຊິ່ງ​ເປັນ​ຊາວ​ຕາ​ເວັນ​ຕົກ​ຄະນະ​ທຳ​ອິດ​ທີ່​ເຂົ້າ​ມາ​ວຽງ​ຈັນ​ໃນ​ປີ 1641 ​ເພື່ອ​ຊື້ ຄັ່ງ ​ແລະ ຍານ. ​ໃນ​ປີ 1642-1647 ມີ​ຄະນະ​ ຂອງ ຄຸ​ນພໍ່ ​ເລີ​​ເລຍ ​ແລະ ມາລີນີ​ ​ເຊິ່ງ​ເປັນ​[[ຊາວ​ອີ​ຕາ​ລີ]] ​ໄດ້​ເຂົ້າ​ມາ​ເຖິງ​ວຽງ​ຈັນ, ພວກ​ເພິ່​ນໄດ້​ຍ້ອງຍໍ​ວ່າ​[[ເມືອງ​ວຽງ​ຈັນ​]]ສວຍສົດງົດ​ງາມ, ຫໍ​ຜາສາດ​ລາຊະ​ວັງ ສະງ່າ​ ກວ້າງຂວາງ, ປະຊາຊົ​ນລາວ​ເປັ​ນຄົ​ນດີ​ ບໍ່​ເອົາ​ປຽບ​ເອົາ​ລັດ​ກັນ, ຮັກ​ແພງ​ຄົນ​ຕ່າງປະ​ເທດ, ເປັນ​ຄົນ​ຊື່ສັດ ​​ເກັບ​ຂອງ​ ຕົກ​ເຮ່ຍ ​​ໄດ້ກໍ່​ຄືນເຈົ້າ​ຂອງ ​ໂດຍບໍ່​ຮຽກຮ້ອງ​ຄ່າ​ຮັກສາ​ແຕ່​ຢ່າງ​ໃດ. ພວກ​ເພີ່ນ​ຍັງ​ເວົ້າ​ວ່າ ບໍ່​ເຫັນ​ຄົນ​ລາວ​ຜິດ​ຖຽງກັນ ຄົນ​ລາວ​ມີ​ກົດໝາຍ​ພື້ນ​ເມືອງ​ດີ ແລະ ປະຕິບັດ​ເຄັ່ງ​ຄັດ ຜູ້​ໃດ​ທີ່ກະທຳ​ຜິດຜູ້​ໃດ​ໝິ່ນປະໝາດ​ຄົນ​ອື່​ນກໍ່​ລ້ວນ​ແຕ່​ຖືກ​ປັບ​ໃໝ. ສັງ​ຮວມ​ແລ້ວ​ຕະຫຼອດ​ໄລຍະ 57 ປີ ທີ່​ເຈົ້າ​ສຸລິຍະວົງສາ​ຂຶ້ນຄອງ​ລາດ ອານາຈັກ​ລ້ານ​ຊ້າງ ​ຢູ່​ໃນ​ຄວາມ​ສະຫງົບ​ປາດສະຈາກ​ເສິກ​ ທາງ​ເໜືອເສືອທາງ​ໃຕ້, ປະຊາຊົ​ນມີ​ຄວາມ​ຮົ່ມ​ເຢັນແລະຢູ່ເຢັນເປັນສຸກ, ການ​ສຶກສາ​ໄດ້​ຮັບ​ການ​ພັດທະນາ, ນັກປາດ​ບັນ​ດິດ, ຄຳ​ພີ​ດີກາ, ນິທານ​ພື້ນ​ເມືອງ, ເທບ​ນິຍາຍ, ຮີດຄອງ​ປະ​ເພນີ​ອັ​ນດີງາມ ທີ່​ສືບ​ທອດ​ມາ​ເຖິງ​ປັດຈຸ​ບັ​ນກໍ່​ເກີດ​ຂຶ້ນ​ໃ​ນສະ​ໄໝ​[[ເຈົ້າ​ສຸລິຍະ​ວົງສາ]]​ຄອງ​ເມືອງ; ​ເຮັດ​ໃຫ້​ຊາດ​ລາວ​ມີ​ມູນ​ເຊື້ອອັນ​ຈົບງາມ​ທາງ​ ດ້າ​ນຮີດຄອງ​, ປະເພນີ, ວັດທະນະທຳ, ​ເປັ​ນໄລຍະ​ຮຸ່ງ​ເຮືອງ​ເຫຼືອງ​ເຫຼື້ອມດ້າ​ນວັດທະນະທຳ​ທີ່​ໂດດ​ເດັ່​ນທີ່​ສຸດ. ​[[ເຈົ້າ​ສຸລິຍະ​ວົງສາ]] ​ໄດ້​ສິ້ນພະ​ຊົນ​ຊີບໃນ​ປີ 1695 ພາຍຫຼັງ​ຄອງ​ເມືອງ​ມາ​ໄດ້ 57 ປີ ລວມ ອາຍຸ​ໄດ້ 82 ປີ. ພາຍຫຼັງ​[[ເຈົ້າ​ສຸລິຍະ​ວົງສາ]]​ສິ້ນພະ​ຊົນຊີບ, [[ອານາຈັກ​ລ້າ​ນຊ້າງ]]​ໄດ້​ຕົກ​ເຂົ້າ​ສູ່​ວິ​ກິດ​ກາ​ນອັນ​ຮ້າຍ​ແຮງ​ອີກ​ເທື່ອ​ນຶ່ງ ​ເຊິ່ງກົກສາຍປາຍ​ເຫດ​ ແມ່ນຍ້ອນຜູ້​ຂຶ້ນປົກຄອງສ້າງບ້ານແປງ​ເມືອງ​ບໍ່​ແມ່ນເລືອດເນື້ອ​ເຊື້ອໄຂກະສັດ, ພຽງ​ແຕ່​ໄລຍະ 36 ປີ (1698—1734) ມີ​ການ​ອະພິ​ເສກ​ສາມັ​ນຊົນຂຶ້​ນເປັນ​ເຈົ້າ​ຊີວິດ​ເຖິງ 4 ອົງ ໝາຍ​ຄວາມ​ວ່າ 9 ປີ​ໃດ ປ່ຽນ​ຖ່າຍ​ເຈົ້າ​ຊີວິດ​ເທື່ອ​ນຶ່ງ ​ເຊິ່ງຜິດ​ກັບ​ກົດ​ມົນທຽນ​ ຂອງ​ສັກ​ດີນາ ສຳລັບ​ການ​ປົກຄອງ​ໃນ​ສະ​ໄໝ​ບູຮານ​ເພາະວ່າຕາມ​ກົດ​ມົນທຽນຂອງ​ສັກ​ດີ​ນາ​ ນັ້ນແມ່ນປະຕິບັດ ​ຕາມ​ລະບອບ​ລາຊະ​ທາຍາດ (ບິດາ ຕາ​ຍບຸດຂຶ້ນ​ແທນ) ແຕ່​[[ອານາຈັກ​ລ້າ​ນຊ້າງ]]​ມີ​ໄລຍະ​ນຶ່ງຂາດ​ຜູ້​ສືບ​ແທ​ນເຮັດ​ໃຫ້ ພວກ​ຂຸນນ​າງ​ທີ່​ບໍ່​ແມ່ນ​ເຊື້ອກະສັດ​ ຈິ່ງ​ຍາດ​ກັ​ນຂຶ້ນ​ເປັນ​ເຈົ້າ​ແຜ່​ນດິນ. ສະ​ນັ້ນຈິ່ງ​ເກີດ​ການ​ໂຄ່ນ​ລົ້ມ​ກັນ ຫຼື ກໍ່​ການ​ກະບົດ ຫຼື ​ແຍກ​ຕົວ​ເປັນ​ອິດສະຫຼະ ອັນ​ເປັ​ນເຫດ​ໃຫ້​ອາ​ນາຈັກລ້ານຊ້າງ​ ຖືກ​ແບ່ງ​ອອກ​ເປັນ​ສາມອານາຈັກ​ ຄື : ອານາຈັກ​ລ້ານ​ຊ້າງ​ວຽງ​ຈັນ, ອານາຈັກຫຼວງ​ພະ​ບາງ ​ແລະ ອານາຈັກ​ຈຳປາ​ສັກ. ==== ​ລາຊະການ​ເຈົ້າ​ອານຸວົງ ==== ເມື່ອ​ບ້າ​ນເມືອງ​ສູນເສຍ​ເອກກະລາດ ​ປະຊາຊົນ​ຕົກ​ເປັນ​ຂ້ອຍ​ຂ້າ​ມ້າ​ໃຊ້​ຂອງ​ຕ່າງ​ຊາດ (ສະຫຍາມ) ​ເຮັດ​ໃຫ້​ເຈົ້າ​ອະນຸວົງ ​ເກີດ​ຄວາມ​ຮູ້ສຶກ​ຢາກ​ກູ້​ຊາດຍາດແຜ່ນດິນກັບຄືນມາ ກູ້​ເອົາ​ອິດສະຫຼະພາບ​ຂອງ​ຊາວ​​ລ້າ​ນຊ້າງ​ວຽງຈັນກັບຄືນ​ມາ. ​ເພື່ອ​ກະກຽ​ມໃຫ້​ແກ່​ການ​ລຸກຂຶ້ນກູ້​ຊາດ​ຍາດແຜ່ນດິນ​ຄື​ນມາ, ພາຍຫຼັງ​ໄດ້​ຖືກ​ແຕ່ງ​ຕັ້ງ ຈາກ​ສະຫຍາມ​ໃຫ້​ເປັ​ນກະສັດ​ລ້າ​ນຊ້າງ​ວຽງ​ຈັນ, ​ເຈົ້າ​ອານຸວົງ​ ກໍ່ໄດ້​ດຳ​ເນີນ​ພາລະກິດ​ອັນສຳຄັນ​ຫຼາຍ​ປະການ​ ເຊັ່ນ: ​'''ດ້າ​ນການ​ເມືອງ:''' ​ໄດ້​ຕິດຕາມ​ຂະ​ບວນກາ​ນຕໍ່​ສູ້​ຂອງ​ປະຊາຊົນ​ຢູ່​ໃນ​ແຕ່ລະ​ທ້ອງ​ຖິ່ນ ຄື : ຢູ່​ຈຳປາ​ສັກ ພາຍ​ໃຕ້​ກາ​ນນຳພາ​ຂອງ​ອ້າຍ​ຊຽງ​ແກ້ວ ຢູ່​ເມືອງ​ໂຂງ; ການ​ຕໍ່​ສູ້​ ຂອງ​ເຈົ້າ​ໂອ, ເຈົ້າ​ອິນ ຢູ່​ອັດ​ຕະປື; ສ່ວນຢູ່​ພາກ​ເໜືອ ພາກ​ກາງ ກໍ່​ມີ​ຂະ​ບວນຂອງ​ປະຊາຊົນ​ທີ່​ບໍ່ພໍ​ໃຈ​ກັບ​ສັກ​ດີ​ນາ​ທ້ອງ​ຖິ່ນ ​ໄດ້​ລຸກຂຶ້ນ​ແບບ​ກະ​ແຈກ​ກະຈາຍ; ຢູ່​ນະຄອນ​ພະນົມ​ກໍ່​ປ່າວປະກາດ​ແຍກ​ຕົວ​ບໍ່​ຂຶ້ນກັບ​ບາງກອກ; ​ໄດ້​ປັບປຸງ​ການ​ປົກຄອງ​ໃນ 79 ຫົວ​ເມືອງ ທີ່​ຂຶ້ນກັບ, ​ໄດ້​ໄປ​ພົບ​ກັບ​ເຈົ້າ​ເມືອງ​ທີ່​ເຂົ້າ​ໃຈ​ກັນດີຢູ່​ນະຄອ​ນພະນົມ, ມຸກດາ​ຫານ, ​ໄດ້​ແຕ່ງ​ໃຫ້​​ເຈົ້າລາຊະບຸດ​ໂຍ້ ​ໄປ​ເປັນ​ຜູ້​ປົກຄອງ​ຈຳປາ​ສັກ, ​ໄດ້​ນຳ​​ເອົາເຮືອ​ຄຳ, ນຳ​ເອົາຊ້າງ 7 ສອກ ​ແລະ ຂອງຂວັ​ນອື່ນ ໆ​ ໄປ​ມອບ​ຖວາຍ ​ແດ່ເຈົ້າ​ມັ​ນທາຕຸ​ລາດ ອານາຈັກ​ລ້ານຊ້າງ​ຫຼວງ​ພະ​ບາງ ​ເພື່ອ​ໃຫ້​ຫຼົງ​ລືມຄວາມ​ເກົ່າ​ຄວາມ​ຫຼັງ​ເພື່ອ​ພ້ອມ​ກັນ​ຕໍ່​ສູ້ ຍາດເອົາ​ແຜ່ນດິ​ນຄືນ​ມາ. '''ດ້າ​ນການ​ສ້າງສາ:''' ​ເຈົ້າ​ອານຸວົງ​ ໄດ້​ນຳພາ​ປະຊາຊົນສ້າງ​ລາຊະ​ວັງ, ສ້າງແລະປະຕິສັງຂອນ​ວັດວາອາ​ຮາມ​ຂຶ້ນຫຼາຍ​ແຫ່ງ​ຄື: ວັດ​ສີສະ​​ເກດ, ປັບປຸງ​ເມືອງ​[[ໜອງ​ຄາຍ]], ສ້າງ[[​ຫໍພະ​ແກ້ວ|ຫໍພະແກ້ວ]]​ຂຶ້ນຢູ່​ວັດ​ຊ້າງ​ເຜືອກ [[ສີ​ຊຽງ​ໃໝ່]], ລົງ​ໄປ​ສະຫຼອງ​ຂົວ ​ແລະ ເຂົ້າ​ຮ່ວມ​ງາ​ນນະມັດສະການ​ທາດ​ພະນົມ, ສ້າງ​ຂົວ​ຂ້າມ[[ແມ່ນ້ຳຂອງ​]]​ມາ​ສູ່​ວັດ​ອຸບ​ມຸງ. '''ດ້ານ​ການ​ທະຫານ:''' ​ໄດ້​ປັບປຸງ​ກອງທັບ​ບັນດາ​ຫົວ​ເມືອງ​ໃຫ້​ເຂັ້ມ​ແຂງ. '''ດ້ານການ​ຕ່າງປະ​ເທດ:''' ​ເຈົ້າ​ອານຸວົງ​ ພະຍາຍາມ​ໃກ້ຊິດ ​ກັບ​ກະສັດສະຫຍາມ ​ແລະ ​ໄດ້​ຊ່ວຍ​ສະຫຍາມ​ຍົກ​ທັບ​ໄປ​ຕີ​ພະມ້າ​ ຈົນ​ໄດ້​ຮັບ​​ໄຊຊະນະ ໃ​ນຂະນະ​ທີ່​ກອງທັບ​ສະຫຍາມ​ ໄດ້​ກັບ​ມາ​ດ້ວຍ​ມື​ເປົ່າ ​ແລະ​ ເສຍ​ໄຊ​ແກ່​ພະມ້າ ​ເຊິ່ງ​ໄດ້​ສ້າງ​ຄວາມ​ໄວ້​ເນື້ອ​ເຊື່ອ​ໃຈ​ກັບ​ສະຫຍາມ. ເຈົ້າ​ອານຸວົງ ​ມີ​ນະ​ໂຍບາຍພາຍ​ໃນ ​ແລະ ພາຍນ​ອກ​ຢ່າງ​ຈະ​ແຈ້ງ; ​ໃນນັ້ນ ​ມີ​ກາ​ນພົວພັນກັບ​ອານາ​ມ (ດ້າຍ​ຫວຽດ ຫຼື ຫວຽດນາມ​ໃນປະຈຸ​ບັນ). ​ເມື່ອກະກຽມ​ກຳລັງ​ພຽງພໍ​ແລ້ວ​ກໍ່​ໄດ້ ​ໂອກາດ​ລົງ​ໄປ​ປົງ​ພະສົບຂອງພະບາດສົມເດັດ​ພະພຸດທະ​ເລີດ​ຫຼ້າ​ນະພາ​ໄລ (ລາຊະການ ​ທີ 2) ຂອງສະຫຍາມ​. ໃນໂອກາດນີ້ ເຈົ້າ​ອານຸວົງ​ໄດ້​ຂໍ​ເອົາ​ຄົນ​ລາວ​ທີ່​ຖືກ​ກວາດ​ຕ້ອນ ໄປ​ໃນ​ເມື່ອ​ກ່ອນກັບ​ຄືນ, ຂໍ​ເອົາ​ນາງ​ສະໜົມ​ລາວ, ຂໍ​​ເອົາເຈົ້າ​ຍິງ​ດວງ​ຄຳ ພະຂະນິດຖະພະຄິນີອອກ​ຈາກ​ວັງ​ຄືນ​ມາ. ​ແຕ່​ບໍ່​ເປັນຈັ່ງ​ບຸນ ເພາະ​ອົງຜູ້​ຂຶ້ນຄອງ​ລາດ​ແທນ ​ພະບາດສົມເດັດພະພຸດທະ​ເລີດ​ຫຼ້ານ​ະພາ​ໄລ ນັ້ນ ​ບໍ່​ແມ່ນ​ອົງຜູ້​ສືບ​ທອດ​ຕາມ​ແຜນ ​ເພາະ​ຊົງຖືກ​ໄປ​ຜະໜວດ​ຍ້ອ​ນ ກາ​ນຊ່ວງ​ຊີງ​ອຳນາດ​ກັນໃນວັງ. ຜູ້​ທີ່ກຳ​ອຳນາດ​ພັດແມ່ນຜູ້​ທີ່​ຂັດ​ໃຈ​ກັບ​ເຈົ້າ​ອານຸວົງ​ມາ​ຕະຫຼອດ ສະ​ນັ້ນ ຈິ່ງ​ບໍ່​ຍອມ​ໃຫ້​ເຈົ້າ​ອານຸວົງ​ໄດ້​ຈັກຢ່າງ. ຄວາມຄຽດ​​ແຄ້ນຂອງ​ເຈົ້າ​ອານຸວົງ​ ທີ່​ມີ​ຕໍ່​ສະຫຍາມ​ນັບ​ມື້​ເພີ່ມ​ທະວີ​ຂຶ້ນ. ດັ່ງນັ້ນ ເຈົ້າ​ອານຸວົງ​ ຈິ່ງ​ໄດ້​ຊົງຕັດສິນ​ໃຈ​ລຸກຂຶ້ນຕໍ່​ສູ້​ເພື່ອ​ອິດສະຫຼະພາບ ​ແຕ່​ຍ້ອ​ນການກະກຽມ​ ແລະ ການສ້າງ​ກຳລັງ​ບໍ່​ທັນ​ດີ, ພາຍ​ໃນ​ບໍ່​ທັນ​ເຂັ້ມ​ແຂງ, ການຊັ່ງຊາ​ກຳລັງ​ກໍ່​ຜິດ​ໂຕ​ນກັນຫຼາຍ, ຝ່າຍ​ລາວ​ມີ​ທະຫານພຽງ​ແຕ່ 7 ໝື່ນຄົນ ​ພາຫະນະເສິກ​ສົງ​ຄາມ​ກໍ່​ຫຼ້າ​ສະ​ໄໝ ມີ​ແຕ່​ຫອກ​ແຕ່​ດາບ, ​ໃຊ້​ຊ້າງ​, ​ໃຊ້​ມ້າ ​ແລະ ງົວ​ກວຽນ. ກົງກັນ ຂ້າມ​ຝ່າຍ​ສະຫຍາມ​ມີ​ທະຫານ 1 ​ແສນ 7 ໝື່​ນຄົນ, ມີ​ອາວຸດ​ທັ​ນສະ​ໄໝ: (ປືນໃຫຍ່, ປືນ ​ເຫຼັກ​ຍາວ) ມີ​ລົດ​ລາກ​ແກ່​ຈຳນວນນຶ່ງ. ສະນັ້ນ, ຈິ່ງ​ພາ​ໃຫ້ການຕໍ່​ສູ້​ຂອງ​ເຈົ້າອານຸວົງ​ ບໍ່​ເປັນ​ຜົນສຳ​ເລັດ, ນະຄອນວຽງ​ຈັນ ​ກໍ່​ຖືກ​ກອງ​ທະຫານສະຫຍາມ​ມາ​ຍຶດ​ເອົາ ແລະ ທຳລາຍ​ທຸກສິ່ງ​ທຸກ​ຢ່າງ​ບໍ່​ໃຫ້​ເຫຼືອຫຍັງ, ​ເຈົ້າ​ອານຸວົງ​ກໍ່​ຖືກ​ຈັບໃສ່ກົງເຫຼັກ​ໄປ​ທໍລະມານ​ຢ່າງ​ປ່າ​ເຖື່ອນ​ຢູ່​ບາງກອກ ແລະ ຊົງສຸລະຄົດ​ຢູ່​ທີ່ນັ້ນ. ສຳລັບ​ຜູ້​ທີ່ເປັນ ​ເລືອດເນື້ອເຊື້ອໄຂ​ເຈົ້າ​ວຽງ​ຈັ​ນ ທັງ​ໝົດ​ກໍ່​ຖືກ​ດັບສູນ ດ້ວຍຮູບ​ການທໍລະມານຮ່າງກາຍ ຫຼື ຂ້າ​ຖິ້ມ. ສ່ວນບຸກຄົນທີ່ຮອງ​ລົງ​ມາ​ກໍ່​ຖືກ​ເຮັດ​ໃຫ້​ເສຍກຽດ​ເສຍ​ສັກ​ສີ, ສຳລັບ​ປະຊາຊົນກໍ່​ຖືກ​ກວາດ​ຕ້ອນລົງ​ໄປ​ບາງກອກ​ ​ແລະ ຖືກ​​ໃຊ້​ງານ​ຢ່າງ​ໜັກ​ ໃນ​ຖານະເປັນສະ​ເລີຍ​ເສິກ, ​ເປັນຂ້ອຍ​ຂ້າ​ມ້າ​​ໃຊ້​ໃຫ້​ ພວກ​ຂຸນນ​າງ​ສັກ​ດີ​ນາສະຫຍາມ. == ການເມືອງ == ນັບຕັ້ງແຕ່ການຍຶດອຳນາດຂອງຂະບວນການ[[ລັດທິມາກ-ເລນິນ|ມາກ-ເລນິນ]]ທີ່ນຳໂດຍ[[ພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດລາວ]]ໃນປີ ຄ.ສ. 1975 ປະເທດລາວຈຶ່ງກາຍເປັນລັດພັກການເມືອງດຽວ ແລະແມ່ນໜຶ່ງໃນຫ້າລັດຂອງໂລກທີ່ຍັງຄົງຢູ່ພາຍໃຕ້ລະບອບຄອມມູນິດຫຼັງຈາກການລົ່ມສະຫຼາຍຂອງລະບອບສັງຄົມນິຍົມໃນຊ່ວງປີ [[ການປະຕິວັດ ຄ.ສ. 1989|ຄ.ສ. 1989]] ແລະປີ ຄ.ສ. 1991 ການເມືອງຂອງປະເທດຖືກຄອບງຳໂດຍໂຄງສ້າງຄູ່ຂອງພັກແລະອຳນາດລັດ ຮວມເຖີງເຈົ້າໜ້າທີ່ລັດທັງໝົດກໍ່ແມ່ນສະມາຊິກພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດເຊ່ນກັນ ດ້ວຍເຫດນີ້ ທຳໃຫ້ພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດມີອຳນາດໃນການປົກຄອງແບບບໍ່ຈຳກັດ ແລະຄວບຄຸມກິດຈະການຕ່າງໆ ທັງມວນໃນປະເທດ<ref name="Croissant211" /> ອົງການນອກພາກລັດຟຣີດອມເຮ້າສ໌ (Freedom House) ໄດ້ຈັດໃຫ້ລະບົບການເມືອງຂອງປະເທດລາວວ່າມີລັກສະນະ "ບໍ່ເສລີ" ແລະໃຫ້ຄະແນນໃນລະດັບຕ່ຳຫຼາຍສຳຫຼັບຫານຄຸ້ມຄອງສິດທິທາງການເມືອງແລະສິດທິຂອງພົນລະເມືອງ<ref>{{cite web |url=https://freedomhouse.org/report/freedom-world/2017/laos |title=Freedom in the World 2017 – Laos |publisher=[[Freedom House]] |language=ອັງກິດ |date=2018-01-02 |access-date=2024-03-12 |archive-date=2019-09-25 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190925200158/https://freedomhouse.org/report/freedom-world/2017/laos |url-status=dead }}</ref> === ອຳນາດນິຕິບັນຍັດ === [[File:National Assembly of Laos (11888085666).jpg|thumb|[[ສະພາແຫ່ງຊາດ]]ໃນນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ]] ຕາມລັດຖະທຳມະນູນ ໂຄງສ້າງສູງສຸດຂອງລັດລາວແລະສະພານິຕິບັນຍັດ ຄື [[ສະພາແຫ່ງຊາດ]] ແມ່ນສະພາດ່ຽວ ມີທັງໝົດ 132 ທີ່ນັ່ງ ຊຶ່ງຈະປ່ຽນແປງໃນທຸກໆ 5 ປີ ຜ່ານການເລືອກຕັ້ງທົ່ວໄປ ສະພາແຜ່ງຊາດຈະປະຊຸມປີລະສອງຫົນເປັນເວລາສອງສາມສັບປະດາ<ref name="Croissant211">{{cite book |author=Aurel Croissant |title=Die politischen Systeme Südostasiens: eine Einführung |publisher=Springer VS |place=Wiesbaden |year=2016 |ISBN=978-3-531-14349-1 |page=211}}</ref> ຫຼັງຈາກນັ້ນ ຄະນະກຳມະການປະຈຳຈະຕິດຕາມການດຳເນີນການຕາມການພິຈາລະນາ ຕີຄວາມລັດຖະທຳມະນູນ ແລະສະເໜີຜູ້ສະມັກຮັບຕຳແໜ່ງສຳຄັນ ໂດຍຄະນະກຳມະການປະຈຳປະກອບດ້ວຍ ປະທານສະພາແຫ່ງຊາດ ຮອງປະທານ ແລະຜູ້ແທນແປດຄົນ ຊຶ່ງຄະນະກຳມະການສະພາແຕ່ລະສ່ວນ ໜົ່ວຍງານພາຍໃນ ແລະສຳນັກງານຂອງທັ້ງ 18 ແຂວງ ກໍ່ຢູ່ພາຍໃຕ້ສະພາແຫ່ງຊາດດ້ວຍ<ref name="Croissant212">{{cite book|author=Aurel Croissant |title=Die politischen Systeme Südostasiens: eine Einführung |publisher=Springer VS |place=Wiesbaden |year=2016 |ISBN=978-3-531-14349-1 |page=212}}</ref> ໜ້າທີ່ຂອງສະພາແຫ່ງຊາດ ຄື ການເລືອກປະທານປະເທດດ້ວຍສຽງຂ້າງມາກປະມານສອງເຖິງສາມ ເພື່ອແຕ່ງຕັ້ງນາຍົກລັດຖະມົນຕີຕາມຄຳຮ້ອງຂໍຂອງປະທານປະເທດ ເຊ່ນດຽວກັບລັດຖະມົນຕີ ປະທານສານປະຊາຊົນສູງສຸດ ແລະໄອຍະການສູງສຸດ<ref name="Croissant211" /> ຢ່າງໃດກໍ່ດີ ໃນທາງປະຕິບັດແລ້ວ ມີພຽງສະເພາະການຕັດສິນໃຈຂອງຄະນະກຳມະການກາງພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດເທົ່ານັ້ນ ທີ່ໄດ້ຮັບການອະນຸມັດ<ref name="Croissant212" /> === ຝ່າຍບໍລິຫານ === ອຳນາດບໍລິຫານຢູ່ທີ່ປະທານປະເທດແລະຄະນະລັດຖະມົນຕີ ໂດຍນາຍົກລັດຖະມົນຕີເປັນປະທານຄະນະລັດຖະມົນຕີ ແຕ່ມີອຳນາດການຕັດສິນໃຈພຽງເລັກນ້ອຍ ໃນທາງປະຕິບັດ ການຕັດສິນໃຈຂອງຄະນະກຳມະການກາງຂອງພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດດຳເນີນການໂດຍຜູ້ບໍລິຫານ<ref name="Croissant212" /> == ອາຫານ == [[ຮູບ:Larb.jpg|thumbnail|right|[[ລາບ]]ເປັນອາຫານລາວທີ່ມີຊື່ສຽງທົ່ວໂລກ.]] {{see also|ອາຫານລາວ}} [[ເຄື່ອງດື່ມ]]ຫຼັກທີ່ນິຍົມຊົມຊື່ນໃນປະເທດລາວມັກຂຶ້ນຢູ່ກັບອາຍຸຂອງຜູ້ບໍລິໂພກ. ໄວລຸ້ນໜຸ່ມລາວນິຍົມດື່ມ[[ນ້ຳເຕົ້າຮູ້]]<ref>[https://www.bloggang.com%2Fviewdiary.php%3Fid%3Dtantailovegongtup%26group%3D18&ei=-twQUua3EYmuyQGn64Aw&usg=AFQjCNFUZwqPzQJeXqefqMBJlUs8f9LQ-g รวมทริปท่องเที่ยวเวียงจันทน์ ลาว - BlogGang.com]</ref><ref>[https://www.kroobannok.com%2Fblog%2F25029&ei=-twQUua3EYmuyQGn64Aw&usg=AFQjCNH8BBAgzYrShmTgqNasKZg2KRabDA "คนลาว" ....เรียบง่ายแต่มีความสุข]</ref> ເຊິ່ງເປັນເຄື່ອງດື່ມທີ່ຜະລິດຈາກໝາກຖົ່ວເຫຼືອງ. ສ່ວນເຄື່ອງດື່ມມຶນເມົາທີ່ຂຶ້ນຊື່ລືຊາໃນປະເທດແມ່ນ[[ເບຍລາວ]]<ref>[https://www.nytimes.com/2009/05/26/business/global/26beer.html Just Another Beer? Not to Those in Laos - NYTimes.com]</ref> [[ຮູບ:Pha That Luang Vientiane Laos.jpg|thumb|right|[[ພະທາດຫຼວງ]]{{spaces}}[[ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ]]{{spaces}}ສາສະໜາສະຖານທີ່ສຳຄັນທີ່ສຸດໃນສປປ ລາວ]] [[ຮູບ:Place PassChongMek Laoside.jpg|thumb|right|ດ່ານຊ່ອງເມັກ ຊາຍແດນລາວ-ໄທ]] == ເພີ່ມເຕີມ == * [[ອາຊີ]] * [[ປະເທດໄທ]] * [[ຫວຽດນາມ]]​ * [[ຈີນ]]​ * [[ກຳປູເຈຍ]]​ * [[ມຽນມາ]]​ * [[ການຄົມມະນາຄົມໃນປະເທດລາວ]] * [[ລັດຖະທຳມະນູນ ແຫ່ງ ສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ]] ==ຂໍ້ຄວາມຂະຫຍາຍ== {{notelist}} == ອ້າງອີງ​ == {{ລາຍການອ້າງອີງ}}​ [[ໝວດ:ປະເທດ|ລ]] [[ໝວດ:ອາຊີ|ລ]] 9to38x4kryh2tbssp82pkc80z6nvupm 112418 112417 2024-12-04T04:41:37Z Brgb 20083 /* ປະຫວັດສາດ */ ເອົາຂໍ້ມູນທີ່ບໍ່ມີການອ້າງອີງ 112418 wikitext text/x-wiki {{ກ່ອງຂໍ້ມູນ ປະເທດ | conventional_long_name = ສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ | common_name = ລາວ | native_name = | image_flag = Flag of Laos.svg | image_coat = Coat of arms of Laos.svg | symbol_type = [[ເຄື່ອງໝາຍຊາດ]] | national_motto = "ສັນຕິພາບ ເອກະລາດ ປະຊາທິປະໄຕ ເອກະພາບ ວັດທະນາຖາວອນ" | national_anthem = "[[ເພງຊາດລາວ]]"<br /><div style="padding-top:0.5em;">[[File:National Anthem of Laos.ogg|center]]</div> | image_map = {{Switcher|[[ຮູບ:Laos (orthographic projection).svg|frameless]]|ສະແດງລູກໂລກ|[[ຮູບ:Location Laos ASEAN.svg|250px|upright=1.15|frameless]]|ສະແດງແຜນທີ່ອາຊຽນ|default=1}} | map_caption = {{map caption |location_color=ຂຽວ |region=[[ອາຊຽນ]] |region_color=ເທົາເຂັ້ມ |legend=Location Laos ASEAN.svg}} | capital = [[ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ]] | coordinates = {{Coord|17|58|N|102|36|E|type:city}} | largest_city = ເມືອງຫຼວງ | official_languages = [[ພາສາລາວ]] | recognised_languages = | languages_type = ພາສາທີ່ເວົ້າ | languages = {{hlist|[[ພາສາລາວ|ລາວ]]|[[ພາສາມົ້ງ|ມົ້ງ]]|[[ພາສາກຶມມຸ|ກຶມມຸ]]|[[ພາສາຝຣັ່ງ|ຝຣັ່ງ]]<ref>{{cite web|url=http://www.studycountry.com/guide/LA-language.htm|title=The Languages spoken in Laos|website=Studycountry|access-date=16 September 2018}}</ref>}} | ethnic_groups = {{unbulleted list | 53.2% [[ລາວ (ຊົນເຜົ່າ)|ລາວ]] | 11% [[ຊາວກຶມມຸ|ກຶມມຸ]] | 9.2% [[ຊາວມົ້ງ|ມົ້ງ]] | 3.4% [[ຊາວຜູ້ໄທ|ຜູ້ໄທ]] | 3.1% [[ກຸ່ມຊາດພັນໄທ-ກະໄດ|ໄທ]] | 2.5% Makong | 2.2% [[ຊາວກະຕາງ|ກະຕາງ]] | 2.0% [[ຊາວລື້|ລື້]] | 1.8% [[ອາຄາ]] | 11.6% ອື່ນໆ {{efn|ລວມ[[List of ethnic groups in Laos|ກຸ່ມຊົນເຜົ່າຂະໜາດນ້ອຍຫຼາຍກວ່າ 100 ກຸ່ມ]]}} }} | ethnic_groups_year = 2015<ref name="Census2015">{{cite web|url=https://lao.unfpa.org/sites/default/files/pub-pdf/PHC-ENG-FNAL-WEB_0.pdf|title=Results of Population and Housing Census 2015 |publisher=Lao Statistics Bureau |access-date=1 May 2020}}</ref> | demonym = [[ປະຊາກອນລາວ|ຊາວລາວ]] | government_type = [[ລັດເອກະພາບ|ລັດດ່ຽວ]] [[ລັດທິມາກ-ເລນິນ]] [[ລັດ​ພັກ​ດຽວ|ພັກດຽວ]] [[ສາທາລະນະລັດ]][[ລະບອບປະຊາທິປະໄຕປະຊາຊົນ|ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນ]]([[ໂດຍນິຕິໄນ]]) ສັງຄົມນິຍົມ ([[ໂດຍພຶດຕິໄນ]]) | leader_title1 = [[ເລຂາທິການໃຫຍ່ພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດລາວ|ເລຂາທິການໃຫຍ່]]<br>[[ປະທານປະເທດ ແຫ່ງ ສປປ ລາວ|ປະທານປະເທດ]]{{efn|ປະເທດລາວເປັນ[[ລັດດ່ຽວ]]ທີ່ເປັນ[[ລັດ​ກອມ​ມູນິດ]]ແບບ[[ລັດທິມາກ-ເລນິນ]] ຕຳແໜ່ງທີ່ຊົງອຳນາດຫຼາຍທີ່ສຸດແມ່ນ[[ເລຂາທິການໃຫຍ່ພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດລາວ]] ບໍ່ແມ່ນ[[ປະທານປະເທດລາວ|ປະທານປະເທດ]] ເລຂາທິການໃຫຍ່ຄວບຄຸມ[[ກົມການເມືອງສູນກາງພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດລາວ|ກົມການເມືອງ]] ແລະ [[ເລຂາທິການ ພັກປະຊາຊົນ ປະຕິວັດລາວ|ເລຂາທິການ]] ເຮັດໃຫ້ຜູ້ດຳລົງຕຳແໜ່ງກາຍເປັນຜູ້ນຳລາວ''ໂດຍພຶດຕິໄນ''}} | leader_name1 = [[ທອງລຸນ ສີສຸລິດ]] | leader_title2 = [[ລາຍຊື່ນາຍົກລັດຖະມົນຕີລາວ|ນາຍົກລັດຖະມົນຕີ]] | leader_name2 = [[ສອນໄຊ ສີພັນດອນ]] | leader_title3 = [[ຮອງປະທານປະເທດ ແຫ່ງ ສປປ ລາວ|ຮອງປະທານປະເທດ]] | leader_name3 = [[ບຸນທອງ ຈິດມະນີ]]<br>[[ປານີ ຍາທໍ່ຕູ້]] | leader_title4 = [[ປະທານສະພາແຫ່ງຊາດ (ປະເທດລາວ)|ປະທານສະພາແຫ່ງຊາດ]] | leader_name4 = [[ໄຊສົມພອນ ພົມວິຫານ]] | legislature = [[ສະພາແຫ່ງຊາດ|ສະພາແຫ່ງຊາດ]] | sovereignty_type = [[ປະຫວັດສາດລາວ|ກໍ່ຕັ້ງ]] | established_event1 = [[ອານາຈັກລ້ານຊ້າງ]] | established_date1 = 1354–1707 | established_event2 = [[ພຣະຣາຊອານາຈັກຫລວງພະບາງ|ອານາຈັກຫຼວງພະບາງ]], [[ອານາຈັກວຽງຈັນ|ອານາຈັກລ້ານຊ້າງວຽງຈັນ]] ແລະ [[ອານາຈັກຈຳປາສັກ|ອານາຈັກລ້ານຊ້າງຈຳປາສັກ​]] | established_date2 = 1707–1778 | established_event3 = ອານາຈັກລ້ານຊ້າງຖືກປົກຄອງໂດຍ[[ອານາຈັກລັດຕະນະໂກສິນ (ສະໄໝລະບອບຊາທິປະໄຕຢ່າງແທ້ຈິງ)|ສະຫຍາມ]]​ | established_date3 = 1778–1893 | established_event4 = [[ອິນດູຈີນຝຣັ່ງ|ຕົກເປັນອານານິຄົມຝຣັ່ງ]] | established_date4 = 1893–1953 | established_event5 = ຮວມລາຊະອານາຈັກ | established_date5 = 11 ພຶດສະພາ 1947 | established_event6 = [[ພຣະຣາຊອານາຈັກລາວ|ປະກາດເອກະລາດ]]<br />ຈາກ[[ອານາຈັກອານານິຄົມຝຣັ່ງ|ຝຣັ່ງ]] | established_date6 = 22 ຕຸລາ 1953 | established_event7 = [[ສົງຄາມກາງເມືອງລາວ|ລົ້ມລ້າງກະສັດ]] | established_date7 = 2 ທັນວາ 1975 | established_event8 = [[ລັດຖະທຳມະນູນລາວ|ລັດຖະທຳມະນູນສະບັບປັດຈຸບັນ]] | established_date8 = 14 ສິງຫາ 1991 | established_event9 = [[ວັນຊາດ]] | established_date9 = 2 ທັນວາ | area_km2 = 237,955 | area_rank = ອັນດັບທີ 82 <!-- Area rank should match [[List of countries and dependencies by area]]--> | area_sq_mi = 91,428.991 <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]--> | percent_water = 2 | population_estimate = 7,123,205 | population_census = 6,492,228<ref>{{cite web|url=http://www.geohive.com/cntry/laos.aspx|title=Laos|publisher=Lao Department of Statistics|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20161113204058/http://www.geohive.com/cntry/laos.aspx|archive-date=13 November 2016}}</ref> | population_estimate_year = 2019 | population_estimate_rank = ອັນດັບທີ 105 | population_census_year = 2015 | population_density_km2 = 26.7 | population_density_sq_mi = <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]--> | population_density_rank = ອັນດັບທີ 151 | GDP_PPP = {{increase}} 74.309&nbsp;ຕື້ໂດລາສະຫະລັດ<ref name="IMF database 2022">{{cite web |url = https://www.imf.org/en/Publications/WEO/weo-database/2022/April/weo-report?c=544,&s=NGDPD,PPPGDP,NGDPDPC,PPPPC,&sy=2021&ey=2022&ssm=0&scsm=1&scc=0&ssd=1&ssc=0&sic=0&sort=country&ds=.&br=1|title = World Economic Outlook Database, April 2023 |publisher=[[International Monetary Fund]] |website=IMF.org |access-date=12 April 2023 }}</ref> <!--Do not edit!--> | GDP_PPP_year = 2023 | GDP_PPP_rank = ອັນດັບທີ 106 | GDP_PPP_per_capita = {{increase}} 9,800 ໂດລາສະຫະລັດ<ref name="IMF database 2023" /> | GDP_PPP_per_capita_rank = ອັນດັບທີ 125 | GDP_nominal = {{Decrease}} 17.347&nbsp;ຕື້ໂດລາສະຫະລັດ<ref name="IMF database 2023" /> | GDP_nominal_year = 2023 | GDP_nominal_rank = ອັນດັບທີ 145 | GDP_nominal_per_capita = {{Decrease}} 2,319 ໂດລາສະຫະລັດ<ref name="IMF database 2023" /> | GDP_nominal_per_capita_rank = ອັນດັບທີ 152 | Gini = 36.4 <!--number only--> | Gini_year = 2012 | Gini_change = <!--increase/decrease/staedy--> | Gini_ref = <ref name="wb-gini">{{cite web|url=http://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI/|title=Gini Index|publisher=World Bank|access-date=2 March 2011}}</ref> | Gini_rank = | HDI = 0.607 <!--number only--> | HDI_year = 2021 <!--Please use the year in which the HDI data refers to and not the publication year--> | HDI_change = decrease <!--increase/decrease/steady--> | HDI_ref = <ref name="HDI">{{cite web|url=https://hdr.undp.org/system/files/documents/global-report-document/hdr2021-22pdf_1.pdf|title=Human Development Report 2021/2022|language=en|publisher=[[United Nations Development Programme]]|date=8 September 2022|access-date=8 September 2022}}</ref> | HDI_rank = ອັນດັບທີ 140 | currency = [[ເງີນກີບລາວ|ກີບ]] (₭) | currency_code = LAK | time_zone = [[ເວລາໃນປະເທດລາວ]] | utc_offset = +7 | date_format = ວວ/ດດ/ປປປປ | drives_on = ຂວາ | calling_code = [[+856]] | iso3166code = LA | cctld = [[.la]] | religion = {{unbulleted list | 66.0% [[ພຸດ]]{{efn|ລັດໃຫ້ກຽດ ແລະ ປົກປ້ອງກິດຈະກຳຂອງສາສະໜາພຸດ ແລະ ຜູ້ນັບຖືສາສະໜາອື່ນ [ແລະ] ລວມຫົວກັບໃຫ້ກຳລັງໃຈໃຫ້ພຣະສົງ ແລະ ຈົວ ເຊັ່ນດຽວກັນກັບນັກບວດສາສະໜາອື່ນໃນການມີສ່ວນຮ່ວມທີ່ກໍ່ໃຫ້ເກີດຜົນປະໂຫນດຕໍ່ປະເທດ ແລະ ປະຊາຊົນ<ref>{{cite web|title=Lao People's Democratic Republic's Constitution of 1991 with Amendments through 2003|url=https://constituteproject.org/constitution/Laos_2003.pdf?lang=en|website=constituteproject.org|access-date=29 October 2017|quote=Article 9: The State respects and protects all lawful activities of Buddhists and of followers of other religions, [and] mobilises and encourages Buddhist monks and novices as well as the priests of other religions to participate in activities that are beneficial to the country and people.}}</ref>}} | 30.7% [[ສາສະໜາຜີ]] | 1.5% [[ສາສະໜາຄຣິດໃນປະເທດລາວ|ຄຣິດ]] | 1.8% [[ສາສະໜາໃນປະເທດລາວ|ອື່ນໆ]] / [[ການບໍ່ມີສາສະໜາ|ບໍ່ມີ]]<ref name="assets.pewresearch.org">https://assets.pewresearch.org/wp-content/uploads/sites/11/2012/12/globalReligion-tables.pdf</ref> }} }} '''ລາວ''' ຫຼື ຊື່ທາງການແມ່ນ '''ສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ''' (ຕົວຫຍໍ້: ສປປ ລາວ) ເປັນປະເທດໃນອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ ຢູ່ ໃຈກາງຂອງ[[ແຫຼມອິນດູຈີນ]] ມີເນື້ອທີ່ທັງໝົດ 236,800 ຕາລາງກິໂລແມັດ ເປັນປະເທດດຽວໃນອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ທີ່ບໍ່ມີຊາຍແດນອອກສູ່ທະເລ ເຊິ່ງພາກເໜືອມີຊາຍແດນຕິດກັບ[[ປະເທດຈີນ]] ທິດໃຕ້ຕິດກັບ[[ປະເທດກຳປູເຈຍ]] ທິດຕາເວັນອອກຕິດກັບ[[ປະເທດຫວຽດນາມ]] ທິດຕາເວັນຕົກຕິດກັບ[[ປະເທດໄທ]] ແລະ ທິດຕາເວັນຕົກສຽງເໜືອຕິດກັບ[[ປະເທດມຽນມາ]] ລາວແມ່ນປະເທດທີ່ມີປະຫວ້ດສາດຍາວນານຕັ້ງແຕ່ຄຣິດສະຕະວັດທີ 14 ໂດຍເຄີຍແມ່ນໜຶ່ງໃນອານາຈັກທີ່ໃຫຍ່ສຸດໃນອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້<ref>{{Cite journal|last=Lockhart|first=Bruce M.|date=1999-03|title=Laos - Buddhist Kingdom, Marxist State: The Making of Modern Laos. By Martin Stuart-Fox. Bangkok: White Lotus, 1996. Pp. xv, 295. Index. - A History of Laos. By Martin Stuart-Fox. Cambridge: Cambridge University Press, 1997. Pp. xiii, 253. Bibliography, Index. - The Lao Kingdom of Lan Xang: Rise and Decline. By Martin Stuart-Fox. Bangkok: White Lotus, 1998. Pp. xvi, 234. Bibliography, Index.|url=http://dx.doi.org/10.1017/s0022463400008250|journal=Journal of Southeast Asian Studies|volume=30|issue=1|pages=187–190|doi=10.1017/s0022463400008250|issn=0022-4634}}</ref> ເນື່ອງຈາກທີ່ຕັ້ງທາງພູມິສາດຊຶ່ງຢູ່ໃນສູນກາງຂອງພູມິພາກ ຈຶ່ງກາຍມາແມ່ນສູນກາງພານິດທາງບົກແລະຮຸ່ງເຮືອງທາງເສດຖະກິດແລະວັດທະນະທຳ<ref>{{Cite book|last=Stuart-Fox|first=Martin|url=https://www.worldcat.org/oclc/40643686|title=The Lao Kingdom of Lan Xang : rise and decline|date=1998|publisher=White Lotus Press|isbn=974-8434-33-8|location=Bangkok, Thailand|oclc=40643686}}</ref> ຫຼັງຈາກຊ່ວງເວລາແຫ່ງຄວາມຂັດແຍ້ງພາຍໃນ[[ອານາຈັກລ້ານຊ້າງ]] ດິນແດນລາວຈຶ່ງໄດ້ແຕກແຍກອອກແມ່ນສາມສ່ວນ ຄື [[ຫຼວງພະບາງ]] [[ວຽງຈັນ]] ແລະ[[ຈຳປາສັກ]]<ref>{{Cite web|title=Laos - Under foreign rule|url=https://www.britannica.com/place/Laos|website=Encyclopedia Britannica|language=en}}</ref> ກ່ອນຈະຕົກແມ່ນເມືອງໃນປົກຄອງຂອງ[[ອານາຈັກຣັດຕະນະໂກສິນ|ສະຫຍາມ]]ໃນປີ ຄ.ສ. 1778 ຍາວນານນັບສະຕະວັດຈົນເມື່ອ[[ສົງຄາມຝຣັ່ງ-ສະຫຍາມ (1893)|ວິກິດການຝຣັ່ງ-ສະຫຍາມ]]ໃນປີ ຄ.ສ. 1893 ທຳໃຫ້ດິນແດນລາວທັ້ງໝົດຢູ່ພາຍໃຕ້ອານານິຄົມຂອງ[[ປະເທດຝຣັ່ງ|ຝຣັ່ງ]]ແລະຮວມຕົວກັນແມ່ນປະເທດໃນປີ ຄ.ສ. 1949<ref>{{Cite web|title=Laos History|url=https://www.asia-discovery.com/Laos/travel-guide/history.htm|website=www.asia-discovery.com|access-date=2021-07-07|archive-date=2021-04-16|archive-url=https://web.archive.org/web/20210416141857/https://www.asia-discovery.com/Laos/travel-guide/history.htm|url-status=dead}}</ref> ຫຼັງຈາກການຍຶດຄອງຂອງ[[ປະເທດຍີ່ປຸ່ນ|ຍີ່ປຸ່ນ]] ແຕ່ຖືກຝຣັ່ງຍຶດຄອງອີກຫົນຈົນກະທັ່ງໄດ້[[ເອກະລາດ]]ໃນປີ ຄ.ສ. 1953<ref>{{Cite news|date=2018-01-09|title=Laos profile - timeline|language=en-GB|work=BBC News|url=https://www.bbc.com/news/world-asia-pacific-15355605|access-date=2021-07-07}}</ref> [[ລາຊະອານາຈັກລາວ]]ໄດ້ກຳເນີດຂຶ້ນໂດຍປົກຄອງແບບ[[ລາຊາທິປະໄຕ]]ຕາມ[[ລັດຖະທຳມະນູນ]]ພາຍໃຮ້ການປົກຄອງຂອງ[[ພຣະບາດສົມເດັດພຣະເຈົ້າມະຫາຊີວິດສີສວ່າງວົງສ໌]] ຕ່ໍມາລາວໄດ້ເກີດ[[ສົງຄາມກາງເມືອງລາວ|ສົງຄາມກາງເມືອງ]]ລະຫວ່າງຝ່າຍກອມມູນິດ ຊຶ່ງໄດ້ຮັບການຊ່ວຍເຫຼືອຈາກ[[ສະຫະພາບໂຊວຽດ]] ຕ່ໍສູ້ກັບລັດຖະບານຝ່າຍກະສັດທີ່ໄດ້ຮັບການສະໜັບສະໜຸນຈາກ[[ສະຫະລັດ]] ພາຍໃຕ້ການປົກຄອງຂອງລາຊະອານາຈັກລາວ ທຳໃຫ້ລາວຕ້ອງເຂົ້າໄປແມ່ນພັນທະມິດຂອງສະຫະລັດ ມີການຍຶດອຳນາດແລະປົກຄອງພາຍໃຕ້[[ຜະເດັດການ]]ທະຫານຢູ່ຫຼາຍຄັ້ງ ການທີ່ລາຊະອານາຈັກລາວເຂົ້າໄປກ່ຽວເນື່ອງກັບຢາເສບຕິດຂອງຊີໄອເອແລະການເພີ່ມອຳນາດທາງການເມືອງໃຫ້ແກ່ກຸ່ມທະຫານແລະສະຖາບັນກະສັດຈນແຍ້ງກັບຫຼັກ[[ປະຊາທິປະໄຕ]]ຢ່າງຮຸນແຮງ ໃນວັນທີ່ 21 ພະຈິກ ຄ.ສ. 1975 ຂະບວນການນັກສຶກສາ 21 ອົງກອນທີ່ບໍ່ພໍໃຈການປົກຄອງຂອງລາຊະອານາຈັກໄດ້ຈັດຊຸມນຸມໃນນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ ເພື່ອຮຽກຮ້ອງໃຫ້ຍົກເລີກສະຖາບັນກະສັດ ພາຍຫຼັງ[[ສົງຄາມຫວຽດນາມ]]ຈົບລົງໃນປີ ຄ.ສ. 1975 ຂະບວນການນັກສຶກສາ 21 ອົງກອນຈຶ່ງຫັນໄປຮ່ວມມືກັບ "[[ກຸ່ມປະເທດລາວ]]" ຂະບວນການປະຕິວັດກອມມູນິດທີ່ໄດ້ຄອງອຳນາຈຢ່າງເດັດຂາດແລະສົງຄາມກາງເມືອງໄດ້ສິ້ນສຸດລົງ ປະກອບກັບກະແສຮຽກຮ້ອງຂອງປະຊາຊົນແລະນັກສຶກສາໄດ້ມີການລົງມະຕິລົ້ມລ້າງກະສັດຢ່າງສົມບູນ [[ພຣະບາດສົມເດັດພຣະເຈົ້າມະຫາຊີວິດສີສວ່າງວັທະນາ]]ຖືກເຊີນເຂົ້າຄ່າຍກັກກັນໃນວຽງໄຊແລະເສຍຊີວິດຢ່າງລຶກລັບ ມີການປ່ຽນແປງການປກລົກຄອງມາແມ່ນລະບອບສັງຄົມນິຍົມກອມມູນິດແລະສ້າງຕັ້ງປະເທດແມ່ນ "ສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ" ຊຶ່ງໃນຊ່ວງແຮກ ລາວຕ້ອງພຶ່ງພາຄວາມຊ່ວຍເຫຼືອທາງເສດຖະກິດຈາກສະຫະພາບໂຊວຽດຈົນກະທັ່ງລົ່ມສະຫຼາຍໃນປີ ຄ.ສ. 1991<ref>http://www.timelinesdb.com/listevents.php?subjid=129&title=Laos</ref> ປະເທດລາວມີສ່ວນຮ່ວມໃນ[[ຂໍ້ຕົກລົງການຄ້າອາຊີປາຊີຟິກ]] ການປະຊຸມສຸດຍອດ[[ອາຊຽນ]] ການປະຊຸດ[[ອາຊີຕາເວັນອອກ]] ແລະເຂົ້າຮ່ວມແມ່ນສະມາຊິກ[[ອົງການການຄ້າໂລກ]]ຕັ້ງແຕ່ ຄ.ສ. 1997 ກ່ອນຈະໄດ້ຮັບການຕອບຮັບໃນປີ ຄ.ສ. 2013 ລາວແມ່ນປະເທດທີ່ສາມາດຜະລິດໄຟຟ້າໄດ້ດ້ວຍຕົນເອງ<ref>https://www.bangkokpost.com/business/1980027/chinese-firm-to-run-lao-electric-grid</ref> ມີການສ້າງເຂື່ອນໂດຍຜະລິດຈາກພະລັງງານນ້ຳແລະສົ່ງຂາຍໄປຍັງປະເທດເພື່ອນບ້ານຢ່າງ[[ປະເທດໄທ|ໄທ]] [[ປະເທດຈີນ|ຈີນ]] ແລະ[[ປະເທດຫວຽດນາມ|ຫວຽດນາມ]] ໃນດ້ານເທັກໂນໂລຢີ ລາວໄດ້ເປີດໃຫ້ບໍລິການ 4G ແມ່ນປະເທດທີ່ສອງຂອງອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ຕໍ່ຈາກ[[ປະເທດສິງກະໂປ|ສິງກະໂປ]] ມາຕັ້ງແຕ່ ຄ.ສ. 2012 ລາວຍັງແມ່ນຈຸດເຊື່ອມຕໍ່ຂອງການຄົມມະນະຄົມທາງລົດໄຟສູ່ປະເທດເພື່ອນບ້ານຈາກການມີกທາງລົດໄຟສາຍສຳຄັນ 4 ແຫ່ງ ຊຶ່ງລ່າສຸດໄດ້ມີການເປີດໃຊ້ທທງລົດໄຟວຽງຈັນ–ບໍ່ເຕັນໃນປີ ຄ.ສ. 2021<ref>[https://www.prachachat.net/economy/news-814220 รถไฟจีน-ลาว เปิดให้บริการวันนี้ (3 ธ.ค.) ควรรู้อะไรบ้าง? ก่อนตกขบวน]</ref> ລາວຍັງຖືແມ່ນຊາດທີ່ມີການຈະເລີນທາງເສດຖະກິດສູງສຸດຊາດຫໜຶ່ງໃນອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ແລະອາຊີປາຊີຟິກ<ref>{{Cite web|title=Overview|url=https://www.worldbank.org/en/country/lao/overview|website=World Bank|language=en}}</ref> ໂດຍມີອັດຕາການເຕີບໂຕຂອງຈີດີພີ 7.4% ນັບຕັ້ງແຕ່ ຄ.ສ. 2009<ref>{{Cite web|title=WTO {{!}} Lao People’s Democratic Republic - Member information|url=https://www.wto.org/english/thewto_e/countries_e/lao_e.htm|website=www.wto.org}}</ref> ແມ້ວ່າປັດຈຸບັນ ລາວຈະແມ່ນປະເທດທີ່ພັດທະນາແລະກ້າວໜ້າຢ່າງຮວດເຮັວ ແຕ່ການປົກຄອງແບບສາທາລະນະລັດ[[ສັງຄົມນິຍົມ]]ພັກການເມືອງດຽວຕາມອຸດົມການຂອງ[[ລັດທິມາກ-ເລນິນ|ລັດທິມາກ–ເລນິນ]] ທີ່ນຳໂດຍ[[ພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດລາວ]]<ref>{{Cite web|last=Hays|first=Jeffrey|title=GOVERNMENT, CONSTITUTION AND POLITICS IN LAOS {{!}} Facts and Details|url=https://factsanddetails.com/southeast-asia/Laos/sub5_3d/entry-2972.html|website=factsanddetails.com|language=en}}</ref> ທຳໃຫ້ຍັງຄົງໄດ້ຮັບການວິຈານຈາກນານາຊາດໃນເຮື່ອງສິດທິມະນຸດສະຍະຊົນຂອງປະເທດ ອັນນຳໄປສູ່ຄວາມຍາກຈົນ ຄວາມເຫຼື່ອມລ້ຳທາງສັງຄົມ ການຈຳກັດເສລີພາບ ແລະການກົດຂີ່ຊົນກຸ່ມນ້ອຍທີ່ຍັງແມ່ນປັນຫາສຳຄັນ ກວ່າ 53% ຂອງປະຊາກອນລາວອາໄສຢູ່ໃນເຂຕທີ່ຮາບພຽງ ລາວຖືແມ່ນປະເທດທີ່ມີຄວາມຫຼາກຫຼາຍທາງຊາດພັນມາກທີ່ສຸດແຫ່ງໜຶ່ງ<ref>{{Cite web|date=2016-09-12|title=Cultural Diversity {{!}} Official Website for Tourism Luang prabang|url=https://tourismluangprabang.org/about-luang-prabang/cultural-diversity/|language=en}}</ref> ໂດຍມີທັ້ງຊາວມອນ ຂະແມຣ໌ ແລະມົ້ງທີ່ອາໄສຕາມພູເຂົາທົ່ວປະເທດ == ທີ່ມາຂອງຄຳວ່າລາວ == ຄຳວ່າ "ລາວ" ທີ່ໝາຍເຖິງປະເທດລາວນັ້ນ, ມີຫຼາຍມູນເຫດດັ່ງນີ້: # ຄຳວ່າລາວ ກຳເນີດເກີດຂຶ້ນມາພ້ອມໆກັບການກຳເກີດມີສັງຄົມລາວ ຫຼື ກຳເນີດເກີດຂຶ້ນພ້ອມໆກັບການກຳເນີດຄົນລາວ. # ຄຳວ່າລາວ ອາດມາຈາກພາສາປາລີ ລາວ ເຊິ່ງໝາຍເຖິງໝາກນ້ຳເຕົ້າ # ຄຳວ່າລາວ ອາດມາຈາກການເອີ້ນຊົນເຜົ່າລາວ ເຊິ່ງເປັນຊົນເຜົ່າດັ່ງເດີມ ດຳລົງຊີວິດຢູ່ກ່ອນມີປະເທດລາວ # ຄົນລາວ ກຳເນີດຈາກຊົນເຜົ່າໝຶ່ງຢູ່ແຂວງຢູນນ່ານ ເຊິ່ງມີນາມເດີມວ່າ ເກົ້າຫຼວງ (ມາຈາກຄຳວ່າ ເກົ້າຫຼົງ ເປັນມັງກອນ ຫຼື ນາກ ເກົ້າອົງ ຫຼື ຊາຍທັງເກົ້າ). ຕໍ່ມາໄດ້ຍ້າຍມາເລື້ອຍລົງມາທາງພາກໃຕ້ເລື້ອຍໆ ແລະ ຖືກເອີ້ນສັ່ນໆວ່າ ຫຼວງ ແລະ ສຸດທ້າຍກໍກາຍມາເປັນ ລາວ # ແຕ່ກ່ອນ ຄົນທ້ອງຖິ່ນຈະຢູ່ຕາມລຳນ້ຳ, ສ່ວນຄົນລາວຍ້າຍແຕ່ພາກເໜືອມາຢູ່ ຈະອາໄສຢູ່ຕາມບ່ອນສູງກ່ວາ, ຄົນທ້ອງຖິ່ນເອີ້ນຄົນລາວທີ່ມາຢູ່ນີ້ ແມ່ນຄົນດາວ, ເພາະເວລາເບິ່ງຈາກລຸ່ມຂຶ້ນເທິງ ຈະຕິດພັນກັບດວງດາວຢູ່ທ້ອງຟ້າ #ຄົນຈີນບາງພວກບາງຫມູ່ໃນເຂດຢູນນານຂອງຈີນມັກອອກສຽງຕົວ "ດ"​ເປັນຕົວ"ລ"​ແລະອອກສຽງຕົວ "ລ"​ເປັນຕົວ "ດ"​ດ້ວຍເຫດນີ້ຈຶ່ງເອີ້ນພວກທີ່ຢູ່ທີ່ສູງອັນມີທ້ອງຟ້າດາວວະດິງສາພ້ຽນຈາກດາວກາຍເປັນລາວອັນພາໃຫ້ມີຄຳວ່າລາວ ໃນພາສາອັງກິດ ຄຳວ່າລາວ ທີ່ໝາຍເຖິງປະເທດລາວ ສະກົດວ່າ "Laos" ແລະ ລາວທີ່ໝາຍເຖິງຄົນລາວ ໃຊ້ "Lao" ແລະ ບາງເທື່ອຈະມີການໃຊ້ຄຳວ່າ "Laotian" ເນື່ອງຈາກບໍ່ໃຫ້ສັບສົນກັບຄຳວ່າ "Lao ethnic group" == ພູມສັນຖານ == === ລັກສະນະພູມອາກາດ === ສປປ ລາວ ຢູ່ໃນພູມອາກາດຂອງເຂດຮ້ອນ, ມີລົມມໍລະສຸມ ແຕ່ບໍ່ມີພາຍຸ, ສຳລັບເຂດພູດອຍພາກເໜືອ ແລະ ເຂດສາຍພູຫຼວງອາກາດ ມີລັກສະນະເຄິ່ງຮ້ອນເຄິ່ງໜາວ ອຸນຫະພູມສະສົມ ສະເລ່ຍປະຈຳປີສູງເຖິງ 15-30 ອົງສາເຊ, ການຜິດດ່ຽງອຸນຫະພູມລະຫວ່າງກາງເວັນ ແລະ ກາງຄືນມີປະມານ 10 ອົງສາເຊ. ຈຳນວນຊົ່ວໂມງ ທີ່ມີແສງແດດຕໍ່ປີປະມານ 2.300-2.400 ຊົ່ວໂມງ (ປະມານ 6,3-6,5 ຊົ່ວໂມງຕ່ໍມື້), ຄວາມຊຸ່ມຊື່ນ ສຳຜັດຂອງອາກາດ ມີປະມານ 70 - 85%, ປະລິມານ ນ້ຳຝົນນັບແຕ່ 75-90% ໃນລະດູຝົນ (ແຕ່ເດືອນ ພຶດສະພາ ຫາ ເດືອນຕຸລາ). ສ່ວນໃນລະດູແລ້ງ (ເດືອນພະຈິກ ຫາເດືອນເມສາ) ປະລິມານນ້ຳຝົນມີພຽງ 10-25% ແລະ ປະລິມານສະເລ່ຍຕໍ່ປີ ຂອງແຕ່ລະເຂດກໍ່ຜິດໂຕນກັນຢ່າງຫຼວງຫຼາຍ ເຊັ່ນວ່າ: ສາຍພູຫຼວງ ຍ່ານເຂດໃຕ້ໄດ້ຮັບນ້ຳຝົນ ສະເລ່ຍປີລະ 300 ຊັງຕີແມັດ ຂະນະທີ່ເຂດແຂວງ ຊຽງຂວາງ, ຫຼວງພະບາງ, ໄຊຍະບູລີ ໄດ້ຮັບພຽງແຕ່ 100-150 ຊັງຕີແມັດ, ສ່ວນວຽງຈັນ ແລະ ສະຫວັນນະເຂດ ໄດ້ຮັບລະຫວ່າງ 150-200 ຊັງຕີແມັດ ເຊັ່ນດຽວກັບ ຜົ້ງສາລີ, ຫຼວງນ້ຳທາ ແລະ ບໍ່ແກ້ວ. ==== ຊັບພະຍາກອນທຳມະຊາດ ແລະ ປ່າໄມ້ ==== ດ້ວຍພູມີປະເທດ ແລະ ພູມອາກາດທີ່ເປັນເຂດຮ້ອນຊຸ່ມ ມັນໄດ້ສ້າງເງື່ອນໄຂໃຫ້ ສປປ ລາວ ອຸດົມສົມບູນໄປດ້ວຍຊັບພະຍາກອນທຳມະຊາດນາໆຊະນິດ, ໃນພື້ນດິນກໍ່ມີແຮ່ທາດຕ່າງໆ ເຊັ່ນ: [[ກົ່ວ]], [[ເຫຼັກ]], [[ຖ່ານຫີນ]], [[ຊືນ]], [[ທອງ]], [[ຄຳ]], [[ເງິນ]],[[ມາດ]], [[ອັງຕີມອນ]], [[ແກ້ວປະເສີດ]] ແລະ ອື່ນໆ, ຢູ່ເທິງໜ້າດິນກໍມີປ່າໄມ້ກວມເນື້ອທີ່ 47 % ຂອງເນື້ອທີ່ທັງໝົດ, ໃນນັ້ນມີທັງໄມ້ຄ່າສູງທາງດ້ານເສດຖະກິດ ເຊັ່ນ [[ໄມ້ຄະຍູງ]], [[ໄມ້ດູ່]], [[ໄມ້ເກດສະໜາ]], [[ໄມ້ໂລ່ງເລ່ງ]] ຢູ່ໃນປ່າກໍມີເຄື່ອງປ່າຂອງດົງປະເພດຕ່າງໆ ທີ່ໂລກຕ້ອງການຫຼາຍເຊັ່ນ: [[ຄັ່ງ]], [[ຍານ]], [[ໝາກແໜ່ງ]], [[ຢາງແປກ]], [[ຫວາຍ]], ຕົ້ນໄມ້ເປັນຢາ ແລະ ອື່ນໆ ນອກນັ້ນ ຍັງມີສັດປ່າທີ່ຫາຍາກ ແລະ ໃກ້ຈະສູນພັນເຊັ່ນ: [[ຊ້າງ]], [[ເສືອ]], [[ໝີ]], [[ເມີຍ]], [[ກະທິງ]], [[ກວາງ]], [[ເຍືອງ]], [[ເສົາຫຼາ]] ໆລໆ. ===== ປະເພດປ່າ ===== ປ່າໄມ້ທີ່ອຸດົມສົມບູນຂອງປະເທດລາວແບ່ງອອກເປັນ 5 ປະເພດດັ່ງນີ້: * [[ປ່າດົງດິບ]] * [[ປ່າສົງ|ປ່າປະສົມ]] * [[ໂຄກ|ປ່າໂຄກ]] * [[ປ່າໄມ້ໃບເຂັມ]] * [[ຄັງ]] ແລະ [[ປ່າເລົ່າ]] ==== ທໍ່ສົ່ງນໍ້າມັນ ==== ປະເທດລາວມີທໍ່ສົ່ງນໍ້າມັນ[[ເປຕະໂລນ]] ຍາວທັງໝົດ 136 ກິໂລແມັດ. === ລັກສະນະພູມອາກາດ === ສປປ ລາວ ຢູ່ໃນພູມອາກາດຂອງເຂດຮ້ອນ, ມີລົມມໍລະສຸມ ແຕ່ບໍ່ມີພາຍຸ, ສຳລັບເຂດພູດອຍພາກເໜືອ ແລະ ເຂດສາຍພູຫຼວງອາກາດ ມີລັກສະນະເຄິ່ງຮ້ອນເຄິ່ງໜາວ ອຸນຫະພູມສະສົມ ສະເລ່ຍປະຈຳປີສູງເຖິງ 15 - 30 ອົງສາເຊ, ການຜິດດ່ຽງອຸນຫະພູມລະຫວ່າງກາງເວັນ ແລະ ກາງຄືນມີປະມານ 10 ອົງສາເຊ. ຈຳນວນຊົ່ວໂມງ ທີ່ມີແສງແດດຕໍ່ປີປະມານ 2.300-2.400 ຊົ່ວໂມງ (ປະມານ 6,3-6,5 ຊົ່ວໂມງຕ່ໍມື້), ຄວາມຊຸ່ມຊື່ນ ສຳຜັດຂອງອາກາດ ມີປະມານ 70-85%, ປະລິມານ ນ້ຳຝົນນັບແຕ່ 75-90% ໃນລະດູຝົນ (ແຕ່ເດືອນ ພຶດສະພາ ຫາ ເດືອນຕຸລາ). ສ່ວນໃນລະດູແລ້ງ (ເດືອນພະຈິກ ຫາເດືອນເມສາ) ປະລິມານນ້ຳຝົນມີພຽງ 10-25% ແລະ ປະລິມານສະເລ່ຍຕໍ່ປີ ຂອງແຕ່ລະເຂດກໍ່ຜິດໂຕນກັນຢ່າງຫຼວງຫຼາຍ ເຊັ່ນວ່າ: ສາຍພູຫຼວງ ຍ່ານເຂດໃຕ້ໄດ້ຮັບນ້ຳຝົນ ສະເລ່ຍປີລະ 300 ຊັງຕີແມັດ ຂະນະທີ່ເຂດແຂວງ ຊຽງຂວາງ, ຫຼວງພະບາງ, ໄຊຍະບູລີ ໄດ້ຮັບພຽງແຕ່ 100-150 ຊັງຕີແມັດ, ສ່ວນວຽງຈັນ ແລະ ສະຫວັນນະເຂດ ໄດ້ຮັບລະຫວ່າງ 150-200 ຊັງຕີແມັດ ເຊັ່ນດຽວກັບ ຜົ້ງສາລີ, ຫຼວງນ້ຳທາ ແລະ ບໍ່ແກ້ວ. {| class="wikitable" |- ! ຊື່ເດືອນ ! [[ລະດູ]] |- | [[ມັງກອນ]] | [[ລະດູແລ້ງ|ແລ້ງ]] |- | [[ກຸມພາ]] | [[ລະດູແລ້ງ|ແລ້ງ]] |- | [[ມີນາ]] | [[ລະດູແລ້ງ|ແລ້ງ]] |- | [[ເມສາ]] | [[ລະດູແລ້ງ|ແລ້ງ]] |- | [[ພຶດສະພາ]] | [[ລະດູຝົນ|ຝົນ]] |- | [[ມິຖຸນາ]] | [[ລະດູຝົນ|ຝົນ]] |- | [[ກໍລະກົດ]] | [[ລະດູຝົນ|ຝົນ]] |- | [[ສິງຫາ]] | [[ລະດູຝົນ|ຝົນ]] |- | [[ກັນຍາ]] | [[ລະດູຝົນ|ຝົນ]] |- | [[ຕຸລາ]] | [[ລະດູຝົນ|ຝົນ]] |- | [[ພະຈິກ]] | [[ລະດູແລ້ງ|ແລ້ງ]] |- | [[ທັນວາ]] | [[ລະດູແລ້ງ|ແລ້ງ]] |} == ການເມືອງ == ນັບຕັ້ງແຕ່ການຍຶດອຳນາດຂອງຂະບວນການ[[ລັດທິມາກ-ເລນິນ|ມາກ-ເລນິນ]]ທີ່ນຳໂດຍ[[ພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດລາວ]]ໃນປີ ຄ.ສ. 1975 ປະເທດລາວຈຶ່ງກາຍເປັນລັດພັກການເມືອງດຽວ ແລະແມ່ນໜຶ່ງໃນຫ້າລັດຂອງໂລກທີ່ຍັງຄົງຢູ່ພາຍໃຕ້ລະບອບຄອມມູນິດຫຼັງຈາກການລົ່ມສະຫຼາຍຂອງລະບອບສັງຄົມນິຍົມໃນຊ່ວງປີ [[ການປະຕິວັດ ຄ.ສ. 1989|ຄ.ສ. 1989]] ແລະປີ ຄ.ສ. 1991 ການເມືອງຂອງປະເທດຖືກຄອບງຳໂດຍໂຄງສ້າງຄູ່ຂອງພັກແລະອຳນາດລັດ ຮວມເຖີງເຈົ້າໜ້າທີ່ລັດທັງໝົດກໍ່ແມ່ນສະມາຊິກພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດເຊ່ນກັນ ດ້ວຍເຫດນີ້ ທຳໃຫ້ພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດມີອຳນາດໃນການປົກຄອງແບບບໍ່ຈຳກັດ ແລະຄວບຄຸມກິດຈະການຕ່າງໆ ທັງມວນໃນປະເທດ<ref name="Croissant211" /> ອົງການນອກພາກລັດຟຣີດອມເຮ້າສ໌ (Freedom House) ໄດ້ຈັດໃຫ້ລະບົບການເມືອງຂອງປະເທດລາວວ່າມີລັກສະນະ "ບໍ່ເສລີ" ແລະໃຫ້ຄະແນນໃນລະດັບຕ່ຳຫຼາຍສຳຫຼັບຫານຄຸ້ມຄອງສິດທິທາງການເມືອງແລະສິດທິຂອງພົນລະເມືອງ<ref>{{cite web |url=https://freedomhouse.org/report/freedom-world/2017/laos |title=Freedom in the World 2017 – Laos |publisher=[[Freedom House]] |language=ອັງກິດ |date=2018-01-02 |access-date=2024-03-12 |archive-date=2019-09-25 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190925200158/https://freedomhouse.org/report/freedom-world/2017/laos |url-status=dead }}</ref> === ອຳນາດນິຕິບັນຍັດ === [[File:National Assembly of Laos (11888085666).jpg|thumb|[[ສະພາແຫ່ງຊາດ]]ໃນນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ]] ຕາມລັດຖະທຳມະນູນ ໂຄງສ້າງສູງສຸດຂອງລັດລາວແລະສະພານິຕິບັນຍັດ ຄື [[ສະພາແຫ່ງຊາດ]] ແມ່ນສະພາດ່ຽວ ມີທັງໝົດ 132 ທີ່ນັ່ງ ຊຶ່ງຈະປ່ຽນແປງໃນທຸກໆ 5 ປີ ຜ່ານການເລືອກຕັ້ງທົ່ວໄປ ສະພາແຜ່ງຊາດຈະປະຊຸມປີລະສອງຫົນເປັນເວລາສອງສາມສັບປະດາ<ref name="Croissant211">{{cite book |author=Aurel Croissant |title=Die politischen Systeme Südostasiens: eine Einführung |publisher=Springer VS |place=Wiesbaden |year=2016 |ISBN=978-3-531-14349-1 |page=211}}</ref> ຫຼັງຈາກນັ້ນ ຄະນະກຳມະການປະຈຳຈະຕິດຕາມການດຳເນີນການຕາມການພິຈາລະນາ ຕີຄວາມລັດຖະທຳມະນູນ ແລະສະເໜີຜູ້ສະມັກຮັບຕຳແໜ່ງສຳຄັນ ໂດຍຄະນະກຳມະການປະຈຳປະກອບດ້ວຍ ປະທານສະພາແຫ່ງຊາດ ຮອງປະທານ ແລະຜູ້ແທນແປດຄົນ ຊຶ່ງຄະນະກຳມະການສະພາແຕ່ລະສ່ວນ ໜົ່ວຍງານພາຍໃນ ແລະສຳນັກງານຂອງທັ້ງ 18 ແຂວງ ກໍ່ຢູ່ພາຍໃຕ້ສະພາແຫ່ງຊາດດ້ວຍ<ref name="Croissant212">{{cite book|author=Aurel Croissant |title=Die politischen Systeme Südostasiens: eine Einführung |publisher=Springer VS |place=Wiesbaden |year=2016 |ISBN=978-3-531-14349-1 |page=212}}</ref> ໜ້າທີ່ຂອງສະພາແຫ່ງຊາດ ຄື ການເລືອກປະທານປະເທດດ້ວຍສຽງຂ້າງມາກປະມານສອງເຖິງສາມ ເພື່ອແຕ່ງຕັ້ງນາຍົກລັດຖະມົນຕີຕາມຄຳຮ້ອງຂໍຂອງປະທານປະເທດ ເຊ່ນດຽວກັບລັດຖະມົນຕີ ປະທານສານປະຊາຊົນສູງສຸດ ແລະໄອຍະການສູງສຸດ<ref name="Croissant211" /> ຢ່າງໃດກໍ່ດີ ໃນທາງປະຕິບັດແລ້ວ ມີພຽງສະເພາະການຕັດສິນໃຈຂອງຄະນະກຳມະການກາງພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດເທົ່ານັ້ນ ທີ່ໄດ້ຮັບການອະນຸມັດ<ref name="Croissant212" /> === ຝ່າຍບໍລິຫານ === ອຳນາດບໍລິຫານຢູ່ທີ່ປະທານປະເທດແລະຄະນະລັດຖະມົນຕີ ໂດຍນາຍົກລັດຖະມົນຕີເປັນປະທານຄະນະລັດຖະມົນຕີ ແຕ່ມີອຳນາດການຕັດສິນໃຈພຽງເລັກນ້ອຍ ໃນທາງປະຕິບັດ ການຕັດສິນໃຈຂອງຄະນະກຳມະການກາງຂອງພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດດຳເນີນການໂດຍຜູ້ບໍລິຫານ<ref name="Croissant212" /> == ອາຫານ == [[ຮູບ:Larb.jpg|thumbnail|right|[[ລາບ]]ເປັນອາຫານລາວທີ່ມີຊື່ສຽງທົ່ວໂລກ.]] {{see also|ອາຫານລາວ}} [[ເຄື່ອງດື່ມ]]ຫຼັກທີ່ນິຍົມຊົມຊື່ນໃນປະເທດລາວມັກຂຶ້ນຢູ່ກັບອາຍຸຂອງຜູ້ບໍລິໂພກ. ໄວລຸ້ນໜຸ່ມລາວນິຍົມດື່ມ[[ນ້ຳເຕົ້າຮູ້]]<ref>[https://www.bloggang.com%2Fviewdiary.php%3Fid%3Dtantailovegongtup%26group%3D18&ei=-twQUua3EYmuyQGn64Aw&usg=AFQjCNFUZwqPzQJeXqefqMBJlUs8f9LQ-g รวมทริปท่องเที่ยวเวียงจันทน์ ลาว - BlogGang.com]</ref><ref>[https://www.kroobannok.com%2Fblog%2F25029&ei=-twQUua3EYmuyQGn64Aw&usg=AFQjCNH8BBAgzYrShmTgqNasKZg2KRabDA "คนลาว" ....เรียบง่ายแต่มีความสุข]</ref> ເຊິ່ງເປັນເຄື່ອງດື່ມທີ່ຜະລິດຈາກໝາກຖົ່ວເຫຼືອງ. ສ່ວນເຄື່ອງດື່ມມຶນເມົາທີ່ຂຶ້ນຊື່ລືຊາໃນປະເທດແມ່ນ[[ເບຍລາວ]]<ref>[https://www.nytimes.com/2009/05/26/business/global/26beer.html Just Another Beer? Not to Those in Laos - NYTimes.com]</ref> [[ຮູບ:Pha That Luang Vientiane Laos.jpg|thumb|right|[[ພະທາດຫຼວງ]]{{spaces}}[[ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ]]{{spaces}}ສາສະໜາສະຖານທີ່ສຳຄັນທີ່ສຸດໃນສປປ ລາວ]] [[ຮູບ:Place PassChongMek Laoside.jpg|thumb|right|ດ່ານຊ່ອງເມັກ ຊາຍແດນລາວ-ໄທ]] == ເພີ່ມເຕີມ == * [[ອາຊີ]] * [[ປະເທດໄທ]] * [[ຫວຽດນາມ]]​ * [[ຈີນ]]​ * [[ກຳປູເຈຍ]]​ * [[ມຽນມາ]]​ * [[ການຄົມມະນາຄົມໃນປະເທດລາວ]] * [[ລັດຖະທຳມະນູນ ແຫ່ງ ສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ]] ==ຂໍ້ຄວາມຂະຫຍາຍ== {{notelist}} == ອ້າງອີງ​ == {{ລາຍການອ້າງອີງ}}​ [[ໝວດ:ປະເທດ|ລ]] [[ໝວດ:ອາຊີ|ລ]] 5akm3mm3665vv2ozv4rmijjiinz0ny4 112419 112418 2024-12-04T04:42:36Z Brgb 20083 /* ພູມສັນຖານ */ ເອົາຂໍ້ມູນທີ່ບໍ່ມີການອ້າງອີງ 112419 wikitext text/x-wiki {{ກ່ອງຂໍ້ມູນ ປະເທດ | conventional_long_name = ສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ | common_name = ລາວ | native_name = | image_flag = Flag of Laos.svg | image_coat = Coat of arms of Laos.svg | symbol_type = [[ເຄື່ອງໝາຍຊາດ]] | national_motto = "ສັນຕິພາບ ເອກະລາດ ປະຊາທິປະໄຕ ເອກະພາບ ວັດທະນາຖາວອນ" | national_anthem = "[[ເພງຊາດລາວ]]"<br /><div style="padding-top:0.5em;">[[File:National Anthem of Laos.ogg|center]]</div> | image_map = {{Switcher|[[ຮູບ:Laos (orthographic projection).svg|frameless]]|ສະແດງລູກໂລກ|[[ຮູບ:Location Laos ASEAN.svg|250px|upright=1.15|frameless]]|ສະແດງແຜນທີ່ອາຊຽນ|default=1}} | map_caption = {{map caption |location_color=ຂຽວ |region=[[ອາຊຽນ]] |region_color=ເທົາເຂັ້ມ |legend=Location Laos ASEAN.svg}} | capital = [[ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ]] | coordinates = {{Coord|17|58|N|102|36|E|type:city}} | largest_city = ເມືອງຫຼວງ | official_languages = [[ພາສາລາວ]] | recognised_languages = | languages_type = ພາສາທີ່ເວົ້າ | languages = {{hlist|[[ພາສາລາວ|ລາວ]]|[[ພາສາມົ້ງ|ມົ້ງ]]|[[ພາສາກຶມມຸ|ກຶມມຸ]]|[[ພາສາຝຣັ່ງ|ຝຣັ່ງ]]<ref>{{cite web|url=http://www.studycountry.com/guide/LA-language.htm|title=The Languages spoken in Laos|website=Studycountry|access-date=16 September 2018}}</ref>}} | ethnic_groups = {{unbulleted list | 53.2% [[ລາວ (ຊົນເຜົ່າ)|ລາວ]] | 11% [[ຊາວກຶມມຸ|ກຶມມຸ]] | 9.2% [[ຊາວມົ້ງ|ມົ້ງ]] | 3.4% [[ຊາວຜູ້ໄທ|ຜູ້ໄທ]] | 3.1% [[ກຸ່ມຊາດພັນໄທ-ກະໄດ|ໄທ]] | 2.5% Makong | 2.2% [[ຊາວກະຕາງ|ກະຕາງ]] | 2.0% [[ຊາວລື້|ລື້]] | 1.8% [[ອາຄາ]] | 11.6% ອື່ນໆ {{efn|ລວມ[[List of ethnic groups in Laos|ກຸ່ມຊົນເຜົ່າຂະໜາດນ້ອຍຫຼາຍກວ່າ 100 ກຸ່ມ]]}} }} | ethnic_groups_year = 2015<ref name="Census2015">{{cite web|url=https://lao.unfpa.org/sites/default/files/pub-pdf/PHC-ENG-FNAL-WEB_0.pdf|title=Results of Population and Housing Census 2015 |publisher=Lao Statistics Bureau |access-date=1 May 2020}}</ref> | demonym = [[ປະຊາກອນລາວ|ຊາວລາວ]] | government_type = [[ລັດເອກະພາບ|ລັດດ່ຽວ]] [[ລັດທິມາກ-ເລນິນ]] [[ລັດ​ພັກ​ດຽວ|ພັກດຽວ]] [[ສາທາລະນະລັດ]][[ລະບອບປະຊາທິປະໄຕປະຊາຊົນ|ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນ]]([[ໂດຍນິຕິໄນ]]) ສັງຄົມນິຍົມ ([[ໂດຍພຶດຕິໄນ]]) | leader_title1 = [[ເລຂາທິການໃຫຍ່ພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດລາວ|ເລຂາທິການໃຫຍ່]]<br>[[ປະທານປະເທດ ແຫ່ງ ສປປ ລາວ|ປະທານປະເທດ]]{{efn|ປະເທດລາວເປັນ[[ລັດດ່ຽວ]]ທີ່ເປັນ[[ລັດ​ກອມ​ມູນິດ]]ແບບ[[ລັດທິມາກ-ເລນິນ]] ຕຳແໜ່ງທີ່ຊົງອຳນາດຫຼາຍທີ່ສຸດແມ່ນ[[ເລຂາທິການໃຫຍ່ພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດລາວ]] ບໍ່ແມ່ນ[[ປະທານປະເທດລາວ|ປະທານປະເທດ]] ເລຂາທິການໃຫຍ່ຄວບຄຸມ[[ກົມການເມືອງສູນກາງພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດລາວ|ກົມການເມືອງ]] ແລະ [[ເລຂາທິການ ພັກປະຊາຊົນ ປະຕິວັດລາວ|ເລຂາທິການ]] ເຮັດໃຫ້ຜູ້ດຳລົງຕຳແໜ່ງກາຍເປັນຜູ້ນຳລາວ''ໂດຍພຶດຕິໄນ''}} | leader_name1 = [[ທອງລຸນ ສີສຸລິດ]] | leader_title2 = [[ລາຍຊື່ນາຍົກລັດຖະມົນຕີລາວ|ນາຍົກລັດຖະມົນຕີ]] | leader_name2 = [[ສອນໄຊ ສີພັນດອນ]] | leader_title3 = [[ຮອງປະທານປະເທດ ແຫ່ງ ສປປ ລາວ|ຮອງປະທານປະເທດ]] | leader_name3 = [[ບຸນທອງ ຈິດມະນີ]]<br>[[ປານີ ຍາທໍ່ຕູ້]] | leader_title4 = [[ປະທານສະພາແຫ່ງຊາດ (ປະເທດລາວ)|ປະທານສະພາແຫ່ງຊາດ]] | leader_name4 = [[ໄຊສົມພອນ ພົມວິຫານ]] | legislature = [[ສະພາແຫ່ງຊາດ|ສະພາແຫ່ງຊາດ]] | sovereignty_type = [[ປະຫວັດສາດລາວ|ກໍ່ຕັ້ງ]] | established_event1 = [[ອານາຈັກລ້ານຊ້າງ]] | established_date1 = 1354–1707 | established_event2 = [[ພຣະຣາຊອານາຈັກຫລວງພະບາງ|ອານາຈັກຫຼວງພະບາງ]], [[ອານາຈັກວຽງຈັນ|ອານາຈັກລ້ານຊ້າງວຽງຈັນ]] ແລະ [[ອານາຈັກຈຳປາສັກ|ອານາຈັກລ້ານຊ້າງຈຳປາສັກ​]] | established_date2 = 1707–1778 | established_event3 = ອານາຈັກລ້ານຊ້າງຖືກປົກຄອງໂດຍ[[ອານາຈັກລັດຕະນະໂກສິນ (ສະໄໝລະບອບຊາທິປະໄຕຢ່າງແທ້ຈິງ)|ສະຫຍາມ]]​ | established_date3 = 1778–1893 | established_event4 = [[ອິນດູຈີນຝຣັ່ງ|ຕົກເປັນອານານິຄົມຝຣັ່ງ]] | established_date4 = 1893–1953 | established_event5 = ຮວມລາຊະອານາຈັກ | established_date5 = 11 ພຶດສະພາ 1947 | established_event6 = [[ພຣະຣາຊອານາຈັກລາວ|ປະກາດເອກະລາດ]]<br />ຈາກ[[ອານາຈັກອານານິຄົມຝຣັ່ງ|ຝຣັ່ງ]] | established_date6 = 22 ຕຸລາ 1953 | established_event7 = [[ສົງຄາມກາງເມືອງລາວ|ລົ້ມລ້າງກະສັດ]] | established_date7 = 2 ທັນວາ 1975 | established_event8 = [[ລັດຖະທຳມະນູນລາວ|ລັດຖະທຳມະນູນສະບັບປັດຈຸບັນ]] | established_date8 = 14 ສິງຫາ 1991 | established_event9 = [[ວັນຊາດ]] | established_date9 = 2 ທັນວາ | area_km2 = 237,955 | area_rank = ອັນດັບທີ 82 <!-- Area rank should match [[List of countries and dependencies by area]]--> | area_sq_mi = 91,428.991 <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]--> | percent_water = 2 | population_estimate = 7,123,205 | population_census = 6,492,228<ref>{{cite web|url=http://www.geohive.com/cntry/laos.aspx|title=Laos|publisher=Lao Department of Statistics|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20161113204058/http://www.geohive.com/cntry/laos.aspx|archive-date=13 November 2016}}</ref> | population_estimate_year = 2019 | population_estimate_rank = ອັນດັບທີ 105 | population_census_year = 2015 | population_density_km2 = 26.7 | population_density_sq_mi = <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]--> | population_density_rank = ອັນດັບທີ 151 | GDP_PPP = {{increase}} 74.309&nbsp;ຕື້ໂດລາສະຫະລັດ<ref name="IMF database 2022">{{cite web |url = https://www.imf.org/en/Publications/WEO/weo-database/2022/April/weo-report?c=544,&s=NGDPD,PPPGDP,NGDPDPC,PPPPC,&sy=2021&ey=2022&ssm=0&scsm=1&scc=0&ssd=1&ssc=0&sic=0&sort=country&ds=.&br=1|title = World Economic Outlook Database, April 2023 |publisher=[[International Monetary Fund]] |website=IMF.org |access-date=12 April 2023 }}</ref> <!--Do not edit!--> | GDP_PPP_year = 2023 | GDP_PPP_rank = ອັນດັບທີ 106 | GDP_PPP_per_capita = {{increase}} 9,800 ໂດລາສະຫະລັດ<ref name="IMF database 2023" /> | GDP_PPP_per_capita_rank = ອັນດັບທີ 125 | GDP_nominal = {{Decrease}} 17.347&nbsp;ຕື້ໂດລາສະຫະລັດ<ref name="IMF database 2023" /> | GDP_nominal_year = 2023 | GDP_nominal_rank = ອັນດັບທີ 145 | GDP_nominal_per_capita = {{Decrease}} 2,319 ໂດລາສະຫະລັດ<ref name="IMF database 2023" /> | GDP_nominal_per_capita_rank = ອັນດັບທີ 152 | Gini = 36.4 <!--number only--> | Gini_year = 2012 | Gini_change = <!--increase/decrease/staedy--> | Gini_ref = <ref name="wb-gini">{{cite web|url=http://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI/|title=Gini Index|publisher=World Bank|access-date=2 March 2011}}</ref> | Gini_rank = | HDI = 0.607 <!--number only--> | HDI_year = 2021 <!--Please use the year in which the HDI data refers to and not the publication year--> | HDI_change = decrease <!--increase/decrease/steady--> | HDI_ref = <ref name="HDI">{{cite web|url=https://hdr.undp.org/system/files/documents/global-report-document/hdr2021-22pdf_1.pdf|title=Human Development Report 2021/2022|language=en|publisher=[[United Nations Development Programme]]|date=8 September 2022|access-date=8 September 2022}}</ref> | HDI_rank = ອັນດັບທີ 140 | currency = [[ເງີນກີບລາວ|ກີບ]] (₭) | currency_code = LAK | time_zone = [[ເວລາໃນປະເທດລາວ]] | utc_offset = +7 | date_format = ວວ/ດດ/ປປປປ | drives_on = ຂວາ | calling_code = [[+856]] | iso3166code = LA | cctld = [[.la]] | religion = {{unbulleted list | 66.0% [[ພຸດ]]{{efn|ລັດໃຫ້ກຽດ ແລະ ປົກປ້ອງກິດຈະກຳຂອງສາສະໜາພຸດ ແລະ ຜູ້ນັບຖືສາສະໜາອື່ນ [ແລະ] ລວມຫົວກັບໃຫ້ກຳລັງໃຈໃຫ້ພຣະສົງ ແລະ ຈົວ ເຊັ່ນດຽວກັນກັບນັກບວດສາສະໜາອື່ນໃນການມີສ່ວນຮ່ວມທີ່ກໍ່ໃຫ້ເກີດຜົນປະໂຫນດຕໍ່ປະເທດ ແລະ ປະຊາຊົນ<ref>{{cite web|title=Lao People's Democratic Republic's Constitution of 1991 with Amendments through 2003|url=https://constituteproject.org/constitution/Laos_2003.pdf?lang=en|website=constituteproject.org|access-date=29 October 2017|quote=Article 9: The State respects and protects all lawful activities of Buddhists and of followers of other religions, [and] mobilises and encourages Buddhist monks and novices as well as the priests of other religions to participate in activities that are beneficial to the country and people.}}</ref>}} | 30.7% [[ສາສະໜາຜີ]] | 1.5% [[ສາສະໜາຄຣິດໃນປະເທດລາວ|ຄຣິດ]] | 1.8% [[ສາສະໜາໃນປະເທດລາວ|ອື່ນໆ]] / [[ການບໍ່ມີສາສະໜາ|ບໍ່ມີ]]<ref name="assets.pewresearch.org">https://assets.pewresearch.org/wp-content/uploads/sites/11/2012/12/globalReligion-tables.pdf</ref> }} }} '''ລາວ''' ຫຼື ຊື່ທາງການແມ່ນ '''ສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ''' (ຕົວຫຍໍ້: ສປປ ລາວ) ເປັນປະເທດໃນອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ ຢູ່ ໃຈກາງຂອງ[[ແຫຼມອິນດູຈີນ]] ມີເນື້ອທີ່ທັງໝົດ 236,800 ຕາລາງກິໂລແມັດ ເປັນປະເທດດຽວໃນອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ທີ່ບໍ່ມີຊາຍແດນອອກສູ່ທະເລ ເຊິ່ງພາກເໜືອມີຊາຍແດນຕິດກັບ[[ປະເທດຈີນ]] ທິດໃຕ້ຕິດກັບ[[ປະເທດກຳປູເຈຍ]] ທິດຕາເວັນອອກຕິດກັບ[[ປະເທດຫວຽດນາມ]] ທິດຕາເວັນຕົກຕິດກັບ[[ປະເທດໄທ]] ແລະ ທິດຕາເວັນຕົກສຽງເໜືອຕິດກັບ[[ປະເທດມຽນມາ]] ລາວແມ່ນປະເທດທີ່ມີປະຫວ້ດສາດຍາວນານຕັ້ງແຕ່ຄຣິດສະຕະວັດທີ 14 ໂດຍເຄີຍແມ່ນໜຶ່ງໃນອານາຈັກທີ່ໃຫຍ່ສຸດໃນອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້<ref>{{Cite journal|last=Lockhart|first=Bruce M.|date=1999-03|title=Laos - Buddhist Kingdom, Marxist State: The Making of Modern Laos. By Martin Stuart-Fox. Bangkok: White Lotus, 1996. Pp. xv, 295. Index. - A History of Laos. By Martin Stuart-Fox. Cambridge: Cambridge University Press, 1997. Pp. xiii, 253. Bibliography, Index. - The Lao Kingdom of Lan Xang: Rise and Decline. By Martin Stuart-Fox. Bangkok: White Lotus, 1998. Pp. xvi, 234. Bibliography, Index.|url=http://dx.doi.org/10.1017/s0022463400008250|journal=Journal of Southeast Asian Studies|volume=30|issue=1|pages=187–190|doi=10.1017/s0022463400008250|issn=0022-4634}}</ref> ເນື່ອງຈາກທີ່ຕັ້ງທາງພູມິສາດຊຶ່ງຢູ່ໃນສູນກາງຂອງພູມິພາກ ຈຶ່ງກາຍມາແມ່ນສູນກາງພານິດທາງບົກແລະຮຸ່ງເຮືອງທາງເສດຖະກິດແລະວັດທະນະທຳ<ref>{{Cite book|last=Stuart-Fox|first=Martin|url=https://www.worldcat.org/oclc/40643686|title=The Lao Kingdom of Lan Xang : rise and decline|date=1998|publisher=White Lotus Press|isbn=974-8434-33-8|location=Bangkok, Thailand|oclc=40643686}}</ref> ຫຼັງຈາກຊ່ວງເວລາແຫ່ງຄວາມຂັດແຍ້ງພາຍໃນ[[ອານາຈັກລ້ານຊ້າງ]] ດິນແດນລາວຈຶ່ງໄດ້ແຕກແຍກອອກແມ່ນສາມສ່ວນ ຄື [[ຫຼວງພະບາງ]] [[ວຽງຈັນ]] ແລະ[[ຈຳປາສັກ]]<ref>{{Cite web|title=Laos - Under foreign rule|url=https://www.britannica.com/place/Laos|website=Encyclopedia Britannica|language=en}}</ref> ກ່ອນຈະຕົກແມ່ນເມືອງໃນປົກຄອງຂອງ[[ອານາຈັກຣັດຕະນະໂກສິນ|ສະຫຍາມ]]ໃນປີ ຄ.ສ. 1778 ຍາວນານນັບສະຕະວັດຈົນເມື່ອ[[ສົງຄາມຝຣັ່ງ-ສະຫຍາມ (1893)|ວິກິດການຝຣັ່ງ-ສະຫຍາມ]]ໃນປີ ຄ.ສ. 1893 ທຳໃຫ້ດິນແດນລາວທັ້ງໝົດຢູ່ພາຍໃຕ້ອານານິຄົມຂອງ[[ປະເທດຝຣັ່ງ|ຝຣັ່ງ]]ແລະຮວມຕົວກັນແມ່ນປະເທດໃນປີ ຄ.ສ. 1949<ref>{{Cite web|title=Laos History|url=https://www.asia-discovery.com/Laos/travel-guide/history.htm|website=www.asia-discovery.com|access-date=2021-07-07|archive-date=2021-04-16|archive-url=https://web.archive.org/web/20210416141857/https://www.asia-discovery.com/Laos/travel-guide/history.htm|url-status=dead}}</ref> ຫຼັງຈາກການຍຶດຄອງຂອງ[[ປະເທດຍີ່ປຸ່ນ|ຍີ່ປຸ່ນ]] ແຕ່ຖືກຝຣັ່ງຍຶດຄອງອີກຫົນຈົນກະທັ່ງໄດ້[[ເອກະລາດ]]ໃນປີ ຄ.ສ. 1953<ref>{{Cite news|date=2018-01-09|title=Laos profile - timeline|language=en-GB|work=BBC News|url=https://www.bbc.com/news/world-asia-pacific-15355605|access-date=2021-07-07}}</ref> [[ລາຊະອານາຈັກລາວ]]ໄດ້ກຳເນີດຂຶ້ນໂດຍປົກຄອງແບບ[[ລາຊາທິປະໄຕ]]ຕາມ[[ລັດຖະທຳມະນູນ]]ພາຍໃຮ້ການປົກຄອງຂອງ[[ພຣະບາດສົມເດັດພຣະເຈົ້າມະຫາຊີວິດສີສວ່າງວົງສ໌]] ຕ່ໍມາລາວໄດ້ເກີດ[[ສົງຄາມກາງເມືອງລາວ|ສົງຄາມກາງເມືອງ]]ລະຫວ່າງຝ່າຍກອມມູນິດ ຊຶ່ງໄດ້ຮັບການຊ່ວຍເຫຼືອຈາກ[[ສະຫະພາບໂຊວຽດ]] ຕ່ໍສູ້ກັບລັດຖະບານຝ່າຍກະສັດທີ່ໄດ້ຮັບການສະໜັບສະໜຸນຈາກ[[ສະຫະລັດ]] ພາຍໃຕ້ການປົກຄອງຂອງລາຊະອານາຈັກລາວ ທຳໃຫ້ລາວຕ້ອງເຂົ້າໄປແມ່ນພັນທະມິດຂອງສະຫະລັດ ມີການຍຶດອຳນາດແລະປົກຄອງພາຍໃຕ້[[ຜະເດັດການ]]ທະຫານຢູ່ຫຼາຍຄັ້ງ ການທີ່ລາຊະອານາຈັກລາວເຂົ້າໄປກ່ຽວເນື່ອງກັບຢາເສບຕິດຂອງຊີໄອເອແລະການເພີ່ມອຳນາດທາງການເມືອງໃຫ້ແກ່ກຸ່ມທະຫານແລະສະຖາບັນກະສັດຈນແຍ້ງກັບຫຼັກ[[ປະຊາທິປະໄຕ]]ຢ່າງຮຸນແຮງ ໃນວັນທີ່ 21 ພະຈິກ ຄ.ສ. 1975 ຂະບວນການນັກສຶກສາ 21 ອົງກອນທີ່ບໍ່ພໍໃຈການປົກຄອງຂອງລາຊະອານາຈັກໄດ້ຈັດຊຸມນຸມໃນນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ ເພື່ອຮຽກຮ້ອງໃຫ້ຍົກເລີກສະຖາບັນກະສັດ ພາຍຫຼັງ[[ສົງຄາມຫວຽດນາມ]]ຈົບລົງໃນປີ ຄ.ສ. 1975 ຂະບວນການນັກສຶກສາ 21 ອົງກອນຈຶ່ງຫັນໄປຮ່ວມມືກັບ "[[ກຸ່ມປະເທດລາວ]]" ຂະບວນການປະຕິວັດກອມມູນິດທີ່ໄດ້ຄອງອຳນາຈຢ່າງເດັດຂາດແລະສົງຄາມກາງເມືອງໄດ້ສິ້ນສຸດລົງ ປະກອບກັບກະແສຮຽກຮ້ອງຂອງປະຊາຊົນແລະນັກສຶກສາໄດ້ມີການລົງມະຕິລົ້ມລ້າງກະສັດຢ່າງສົມບູນ [[ພຣະບາດສົມເດັດພຣະເຈົ້າມະຫາຊີວິດສີສວ່າງວັທະນາ]]ຖືກເຊີນເຂົ້າຄ່າຍກັກກັນໃນວຽງໄຊແລະເສຍຊີວິດຢ່າງລຶກລັບ ມີການປ່ຽນແປງການປກລົກຄອງມາແມ່ນລະບອບສັງຄົມນິຍົມກອມມູນິດແລະສ້າງຕັ້ງປະເທດແມ່ນ "ສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ" ຊຶ່ງໃນຊ່ວງແຮກ ລາວຕ້ອງພຶ່ງພາຄວາມຊ່ວຍເຫຼືອທາງເສດຖະກິດຈາກສະຫະພາບໂຊວຽດຈົນກະທັ່ງລົ່ມສະຫຼາຍໃນປີ ຄ.ສ. 1991<ref>http://www.timelinesdb.com/listevents.php?subjid=129&title=Laos</ref> ປະເທດລາວມີສ່ວນຮ່ວມໃນ[[ຂໍ້ຕົກລົງການຄ້າອາຊີປາຊີຟິກ]] ການປະຊຸມສຸດຍອດ[[ອາຊຽນ]] ການປະຊຸດ[[ອາຊີຕາເວັນອອກ]] ແລະເຂົ້າຮ່ວມແມ່ນສະມາຊິກ[[ອົງການການຄ້າໂລກ]]ຕັ້ງແຕ່ ຄ.ສ. 1997 ກ່ອນຈະໄດ້ຮັບການຕອບຮັບໃນປີ ຄ.ສ. 2013 ລາວແມ່ນປະເທດທີ່ສາມາດຜະລິດໄຟຟ້າໄດ້ດ້ວຍຕົນເອງ<ref>https://www.bangkokpost.com/business/1980027/chinese-firm-to-run-lao-electric-grid</ref> ມີການສ້າງເຂື່ອນໂດຍຜະລິດຈາກພະລັງງານນ້ຳແລະສົ່ງຂາຍໄປຍັງປະເທດເພື່ອນບ້ານຢ່າງ[[ປະເທດໄທ|ໄທ]] [[ປະເທດຈີນ|ຈີນ]] ແລະ[[ປະເທດຫວຽດນາມ|ຫວຽດນາມ]] ໃນດ້ານເທັກໂນໂລຢີ ລາວໄດ້ເປີດໃຫ້ບໍລິການ 4G ແມ່ນປະເທດທີ່ສອງຂອງອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ຕໍ່ຈາກ[[ປະເທດສິງກະໂປ|ສິງກະໂປ]] ມາຕັ້ງແຕ່ ຄ.ສ. 2012 ລາວຍັງແມ່ນຈຸດເຊື່ອມຕໍ່ຂອງການຄົມມະນະຄົມທາງລົດໄຟສູ່ປະເທດເພື່ອນບ້ານຈາກການມີกທາງລົດໄຟສາຍສຳຄັນ 4 ແຫ່ງ ຊຶ່ງລ່າສຸດໄດ້ມີການເປີດໃຊ້ທທງລົດໄຟວຽງຈັນ–ບໍ່ເຕັນໃນປີ ຄ.ສ. 2021<ref>[https://www.prachachat.net/economy/news-814220 รถไฟจีน-ลาว เปิดให้บริการวันนี้ (3 ธ.ค.) ควรรู้อะไรบ้าง? ก่อนตกขบวน]</ref> ລາວຍັງຖືແມ່ນຊາດທີ່ມີການຈະເລີນທາງເສດຖະກິດສູງສຸດຊາດຫໜຶ່ງໃນອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ແລະອາຊີປາຊີຟິກ<ref>{{Cite web|title=Overview|url=https://www.worldbank.org/en/country/lao/overview|website=World Bank|language=en}}</ref> ໂດຍມີອັດຕາການເຕີບໂຕຂອງຈີດີພີ 7.4% ນັບຕັ້ງແຕ່ ຄ.ສ. 2009<ref>{{Cite web|title=WTO {{!}} Lao People’s Democratic Republic - Member information|url=https://www.wto.org/english/thewto_e/countries_e/lao_e.htm|website=www.wto.org}}</ref> ແມ້ວ່າປັດຈຸບັນ ລາວຈະແມ່ນປະເທດທີ່ພັດທະນາແລະກ້າວໜ້າຢ່າງຮວດເຮັວ ແຕ່ການປົກຄອງແບບສາທາລະນະລັດ[[ສັງຄົມນິຍົມ]]ພັກການເມືອງດຽວຕາມອຸດົມການຂອງ[[ລັດທິມາກ-ເລນິນ|ລັດທິມາກ–ເລນິນ]] ທີ່ນຳໂດຍ[[ພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດລາວ]]<ref>{{Cite web|last=Hays|first=Jeffrey|title=GOVERNMENT, CONSTITUTION AND POLITICS IN LAOS {{!}} Facts and Details|url=https://factsanddetails.com/southeast-asia/Laos/sub5_3d/entry-2972.html|website=factsanddetails.com|language=en}}</ref> ທຳໃຫ້ຍັງຄົງໄດ້ຮັບການວິຈານຈາກນານາຊາດໃນເຮື່ອງສິດທິມະນຸດສະຍະຊົນຂອງປະເທດ ອັນນຳໄປສູ່ຄວາມຍາກຈົນ ຄວາມເຫຼື່ອມລ້ຳທາງສັງຄົມ ການຈຳກັດເສລີພາບ ແລະການກົດຂີ່ຊົນກຸ່ມນ້ອຍທີ່ຍັງແມ່ນປັນຫາສຳຄັນ ກວ່າ 53% ຂອງປະຊາກອນລາວອາໄສຢູ່ໃນເຂຕທີ່ຮາບພຽງ ລາວຖືແມ່ນປະເທດທີ່ມີຄວາມຫຼາກຫຼາຍທາງຊາດພັນມາກທີ່ສຸດແຫ່ງໜຶ່ງ<ref>{{Cite web|date=2016-09-12|title=Cultural Diversity {{!}} Official Website for Tourism Luang prabang|url=https://tourismluangprabang.org/about-luang-prabang/cultural-diversity/|language=en}}</ref> ໂດຍມີທັ້ງຊາວມອນ ຂະແມຣ໌ ແລະມົ້ງທີ່ອາໄສຕາມພູເຂົາທົ່ວປະເທດ == ທີ່ມາຂອງຄຳວ່າລາວ == ຄຳວ່າ "ລາວ" ທີ່ໝາຍເຖິງປະເທດລາວນັ້ນ, ມີຫຼາຍມູນເຫດດັ່ງນີ້: # ຄຳວ່າລາວ ກຳເນີດເກີດຂຶ້ນມາພ້ອມໆກັບການກຳເກີດມີສັງຄົມລາວ ຫຼື ກຳເນີດເກີດຂຶ້ນພ້ອມໆກັບການກຳເນີດຄົນລາວ. # ຄຳວ່າລາວ ອາດມາຈາກພາສາປາລີ ລາວ ເຊິ່ງໝາຍເຖິງໝາກນ້ຳເຕົ້າ # ຄຳວ່າລາວ ອາດມາຈາກການເອີ້ນຊົນເຜົ່າລາວ ເຊິ່ງເປັນຊົນເຜົ່າດັ່ງເດີມ ດຳລົງຊີວິດຢູ່ກ່ອນມີປະເທດລາວ # ຄົນລາວ ກຳເນີດຈາກຊົນເຜົ່າໝຶ່ງຢູ່ແຂວງຢູນນ່ານ ເຊິ່ງມີນາມເດີມວ່າ ເກົ້າຫຼວງ (ມາຈາກຄຳວ່າ ເກົ້າຫຼົງ ເປັນມັງກອນ ຫຼື ນາກ ເກົ້າອົງ ຫຼື ຊາຍທັງເກົ້າ). ຕໍ່ມາໄດ້ຍ້າຍມາເລື້ອຍລົງມາທາງພາກໃຕ້ເລື້ອຍໆ ແລະ ຖືກເອີ້ນສັ່ນໆວ່າ ຫຼວງ ແລະ ສຸດທ້າຍກໍກາຍມາເປັນ ລາວ # ແຕ່ກ່ອນ ຄົນທ້ອງຖິ່ນຈະຢູ່ຕາມລຳນ້ຳ, ສ່ວນຄົນລາວຍ້າຍແຕ່ພາກເໜືອມາຢູ່ ຈະອາໄສຢູ່ຕາມບ່ອນສູງກ່ວາ, ຄົນທ້ອງຖິ່ນເອີ້ນຄົນລາວທີ່ມາຢູ່ນີ້ ແມ່ນຄົນດາວ, ເພາະເວລາເບິ່ງຈາກລຸ່ມຂຶ້ນເທິງ ຈະຕິດພັນກັບດວງດາວຢູ່ທ້ອງຟ້າ #ຄົນຈີນບາງພວກບາງຫມູ່ໃນເຂດຢູນນານຂອງຈີນມັກອອກສຽງຕົວ "ດ"​ເປັນຕົວ"ລ"​ແລະອອກສຽງຕົວ "ລ"​ເປັນຕົວ "ດ"​ດ້ວຍເຫດນີ້ຈຶ່ງເອີ້ນພວກທີ່ຢູ່ທີ່ສູງອັນມີທ້ອງຟ້າດາວວະດິງສາພ້ຽນຈາກດາວກາຍເປັນລາວອັນພາໃຫ້ມີຄຳວ່າລາວ ໃນພາສາອັງກິດ ຄຳວ່າລາວ ທີ່ໝາຍເຖິງປະເທດລາວ ສະກົດວ່າ "Laos" ແລະ ລາວທີ່ໝາຍເຖິງຄົນລາວ ໃຊ້ "Lao" ແລະ ບາງເທື່ອຈະມີການໃຊ້ຄຳວ່າ "Laotian" ເນື່ອງຈາກບໍ່ໃຫ້ສັບສົນກັບຄຳວ່າ "Lao ethnic group" == ການເມືອງ == ນັບຕັ້ງແຕ່ການຍຶດອຳນາດຂອງຂະບວນການ[[ລັດທິມາກ-ເລນິນ|ມາກ-ເລນິນ]]ທີ່ນຳໂດຍ[[ພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດລາວ]]ໃນປີ ຄ.ສ. 1975 ປະເທດລາວຈຶ່ງກາຍເປັນລັດພັກການເມືອງດຽວ ແລະແມ່ນໜຶ່ງໃນຫ້າລັດຂອງໂລກທີ່ຍັງຄົງຢູ່ພາຍໃຕ້ລະບອບຄອມມູນິດຫຼັງຈາກການລົ່ມສະຫຼາຍຂອງລະບອບສັງຄົມນິຍົມໃນຊ່ວງປີ [[ການປະຕິວັດ ຄ.ສ. 1989|ຄ.ສ. 1989]] ແລະປີ ຄ.ສ. 1991 ການເມືອງຂອງປະເທດຖືກຄອບງຳໂດຍໂຄງສ້າງຄູ່ຂອງພັກແລະອຳນາດລັດ ຮວມເຖີງເຈົ້າໜ້າທີ່ລັດທັງໝົດກໍ່ແມ່ນສະມາຊິກພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດເຊ່ນກັນ ດ້ວຍເຫດນີ້ ທຳໃຫ້ພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດມີອຳນາດໃນການປົກຄອງແບບບໍ່ຈຳກັດ ແລະຄວບຄຸມກິດຈະການຕ່າງໆ ທັງມວນໃນປະເທດ<ref name="Croissant211" /> ອົງການນອກພາກລັດຟຣີດອມເຮ້າສ໌ (Freedom House) ໄດ້ຈັດໃຫ້ລະບົບການເມືອງຂອງປະເທດລາວວ່າມີລັກສະນະ "ບໍ່ເສລີ" ແລະໃຫ້ຄະແນນໃນລະດັບຕ່ຳຫຼາຍສຳຫຼັບຫານຄຸ້ມຄອງສິດທິທາງການເມືອງແລະສິດທິຂອງພົນລະເມືອງ<ref>{{cite web |url=https://freedomhouse.org/report/freedom-world/2017/laos |title=Freedom in the World 2017 – Laos |publisher=[[Freedom House]] |language=ອັງກິດ |date=2018-01-02 |access-date=2024-03-12 |archive-date=2019-09-25 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190925200158/https://freedomhouse.org/report/freedom-world/2017/laos |url-status=dead }}</ref> === ອຳນາດນິຕິບັນຍັດ === [[File:National Assembly of Laos (11888085666).jpg|thumb|[[ສະພາແຫ່ງຊາດ]]ໃນນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ]] ຕາມລັດຖະທຳມະນູນ ໂຄງສ້າງສູງສຸດຂອງລັດລາວແລະສະພານິຕິບັນຍັດ ຄື [[ສະພາແຫ່ງຊາດ]] ແມ່ນສະພາດ່ຽວ ມີທັງໝົດ 132 ທີ່ນັ່ງ ຊຶ່ງຈະປ່ຽນແປງໃນທຸກໆ 5 ປີ ຜ່ານການເລືອກຕັ້ງທົ່ວໄປ ສະພາແຜ່ງຊາດຈະປະຊຸມປີລະສອງຫົນເປັນເວລາສອງສາມສັບປະດາ<ref name="Croissant211">{{cite book |author=Aurel Croissant |title=Die politischen Systeme Südostasiens: eine Einführung |publisher=Springer VS |place=Wiesbaden |year=2016 |ISBN=978-3-531-14349-1 |page=211}}</ref> ຫຼັງຈາກນັ້ນ ຄະນະກຳມະການປະຈຳຈະຕິດຕາມການດຳເນີນການຕາມການພິຈາລະນາ ຕີຄວາມລັດຖະທຳມະນູນ ແລະສະເໜີຜູ້ສະມັກຮັບຕຳແໜ່ງສຳຄັນ ໂດຍຄະນະກຳມະການປະຈຳປະກອບດ້ວຍ ປະທານສະພາແຫ່ງຊາດ ຮອງປະທານ ແລະຜູ້ແທນແປດຄົນ ຊຶ່ງຄະນະກຳມະການສະພາແຕ່ລະສ່ວນ ໜົ່ວຍງານພາຍໃນ ແລະສຳນັກງານຂອງທັ້ງ 18 ແຂວງ ກໍ່ຢູ່ພາຍໃຕ້ສະພາແຫ່ງຊາດດ້ວຍ<ref name="Croissant212">{{cite book|author=Aurel Croissant |title=Die politischen Systeme Südostasiens: eine Einführung |publisher=Springer VS |place=Wiesbaden |year=2016 |ISBN=978-3-531-14349-1 |page=212}}</ref> ໜ້າທີ່ຂອງສະພາແຫ່ງຊາດ ຄື ການເລືອກປະທານປະເທດດ້ວຍສຽງຂ້າງມາກປະມານສອງເຖິງສາມ ເພື່ອແຕ່ງຕັ້ງນາຍົກລັດຖະມົນຕີຕາມຄຳຮ້ອງຂໍຂອງປະທານປະເທດ ເຊ່ນດຽວກັບລັດຖະມົນຕີ ປະທານສານປະຊາຊົນສູງສຸດ ແລະໄອຍະການສູງສຸດ<ref name="Croissant211" /> ຢ່າງໃດກໍ່ດີ ໃນທາງປະຕິບັດແລ້ວ ມີພຽງສະເພາະການຕັດສິນໃຈຂອງຄະນະກຳມະການກາງພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດເທົ່ານັ້ນ ທີ່ໄດ້ຮັບການອະນຸມັດ<ref name="Croissant212" /> === ຝ່າຍບໍລິຫານ === ອຳນາດບໍລິຫານຢູ່ທີ່ປະທານປະເທດແລະຄະນະລັດຖະມົນຕີ ໂດຍນາຍົກລັດຖະມົນຕີເປັນປະທານຄະນະລັດຖະມົນຕີ ແຕ່ມີອຳນາດການຕັດສິນໃຈພຽງເລັກນ້ອຍ ໃນທາງປະຕິບັດ ການຕັດສິນໃຈຂອງຄະນະກຳມະການກາງຂອງພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດດຳເນີນການໂດຍຜູ້ບໍລິຫານ<ref name="Croissant212" /> == ອາຫານ == [[ຮູບ:Larb.jpg|thumbnail|right|[[ລາບ]]ເປັນອາຫານລາວທີ່ມີຊື່ສຽງທົ່ວໂລກ.]] {{see also|ອາຫານລາວ}} [[ເຄື່ອງດື່ມ]]ຫຼັກທີ່ນິຍົມຊົມຊື່ນໃນປະເທດລາວມັກຂຶ້ນຢູ່ກັບອາຍຸຂອງຜູ້ບໍລິໂພກ. ໄວລຸ້ນໜຸ່ມລາວນິຍົມດື່ມ[[ນ້ຳເຕົ້າຮູ້]]<ref>[https://www.bloggang.com%2Fviewdiary.php%3Fid%3Dtantailovegongtup%26group%3D18&ei=-twQUua3EYmuyQGn64Aw&usg=AFQjCNFUZwqPzQJeXqefqMBJlUs8f9LQ-g รวมทริปท่องเที่ยวเวียงจันทน์ ลาว - BlogGang.com]</ref><ref>[https://www.kroobannok.com%2Fblog%2F25029&ei=-twQUua3EYmuyQGn64Aw&usg=AFQjCNH8BBAgzYrShmTgqNasKZg2KRabDA "คนลาว" ....เรียบง่ายแต่มีความสุข]</ref> ເຊິ່ງເປັນເຄື່ອງດື່ມທີ່ຜະລິດຈາກໝາກຖົ່ວເຫຼືອງ. ສ່ວນເຄື່ອງດື່ມມຶນເມົາທີ່ຂຶ້ນຊື່ລືຊາໃນປະເທດແມ່ນ[[ເບຍລາວ]]<ref>[https://www.nytimes.com/2009/05/26/business/global/26beer.html Just Another Beer? Not to Those in Laos - NYTimes.com]</ref> [[ຮູບ:Pha That Luang Vientiane Laos.jpg|thumb|right|[[ພະທາດຫຼວງ]]{{spaces}}[[ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ]]{{spaces}}ສາສະໜາສະຖານທີ່ສຳຄັນທີ່ສຸດໃນສປປ ລາວ]] [[ຮູບ:Place PassChongMek Laoside.jpg|thumb|right|ດ່ານຊ່ອງເມັກ ຊາຍແດນລາວ-ໄທ]] == ເພີ່ມເຕີມ == * [[ອາຊີ]] * [[ປະເທດໄທ]] * [[ຫວຽດນາມ]]​ * [[ຈີນ]]​ * [[ກຳປູເຈຍ]]​ * [[ມຽນມາ]]​ * [[ການຄົມມະນາຄົມໃນປະເທດລາວ]] * [[ລັດຖະທຳມະນູນ ແຫ່ງ ສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ]] ==ຂໍ້ຄວາມຂະຫຍາຍ== {{notelist}} == ອ້າງອີງ​ == {{ລາຍການອ້າງອີງ}}​ [[ໝວດ:ປະເທດ|ລ]] [[ໝວດ:ອາຊີ|ລ]] 2cmofah7yiyonuva43xucrz3ml0o5td 112420 112419 2024-12-04T04:43:48Z Brgb 20083 /* ທີ່ມາຂອງຄຳວ່າລາວ */ ເອົາຂໍ້ມູນທີ່ບໍ່ມີການອ້າງອີງ 112420 wikitext text/x-wiki {{ກ່ອງຂໍ້ມູນ ປະເທດ | conventional_long_name = ສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ | common_name = ລາວ | native_name = | image_flag = Flag of Laos.svg | image_coat = Coat of arms of Laos.svg | symbol_type = [[ເຄື່ອງໝາຍຊາດ]] | national_motto = "ສັນຕິພາບ ເອກະລາດ ປະຊາທິປະໄຕ ເອກະພາບ ວັດທະນາຖາວອນ" | national_anthem = "[[ເພງຊາດລາວ]]"<br /><div style="padding-top:0.5em;">[[File:National Anthem of Laos.ogg|center]]</div> | image_map = {{Switcher|[[ຮູບ:Laos (orthographic projection).svg|frameless]]|ສະແດງລູກໂລກ|[[ຮູບ:Location Laos ASEAN.svg|250px|upright=1.15|frameless]]|ສະແດງແຜນທີ່ອາຊຽນ|default=1}} | map_caption = {{map caption |location_color=ຂຽວ |region=[[ອາຊຽນ]] |region_color=ເທົາເຂັ້ມ |legend=Location Laos ASEAN.svg}} | capital = [[ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ]] | coordinates = {{Coord|17|58|N|102|36|E|type:city}} | largest_city = ເມືອງຫຼວງ | official_languages = [[ພາສາລາວ]] | recognised_languages = | languages_type = ພາສາທີ່ເວົ້າ | languages = {{hlist|[[ພາສາລາວ|ລາວ]]|[[ພາສາມົ້ງ|ມົ້ງ]]|[[ພາສາກຶມມຸ|ກຶມມຸ]]|[[ພາສາຝຣັ່ງ|ຝຣັ່ງ]]<ref>{{cite web|url=http://www.studycountry.com/guide/LA-language.htm|title=The Languages spoken in Laos|website=Studycountry|access-date=16 September 2018}}</ref>}} | ethnic_groups = {{unbulleted list | 53.2% [[ລາວ (ຊົນເຜົ່າ)|ລາວ]] | 11% [[ຊາວກຶມມຸ|ກຶມມຸ]] | 9.2% [[ຊາວມົ້ງ|ມົ້ງ]] | 3.4% [[ຊາວຜູ້ໄທ|ຜູ້ໄທ]] | 3.1% [[ກຸ່ມຊາດພັນໄທ-ກະໄດ|ໄທ]] | 2.5% Makong | 2.2% [[ຊາວກະຕາງ|ກະຕາງ]] | 2.0% [[ຊາວລື້|ລື້]] | 1.8% [[ອາຄາ]] | 11.6% ອື່ນໆ {{efn|ລວມ[[List of ethnic groups in Laos|ກຸ່ມຊົນເຜົ່າຂະໜາດນ້ອຍຫຼາຍກວ່າ 100 ກຸ່ມ]]}} }} | ethnic_groups_year = 2015<ref name="Census2015">{{cite web|url=https://lao.unfpa.org/sites/default/files/pub-pdf/PHC-ENG-FNAL-WEB_0.pdf|title=Results of Population and Housing Census 2015 |publisher=Lao Statistics Bureau |access-date=1 May 2020}}</ref> | demonym = [[ປະຊາກອນລາວ|ຊາວລາວ]] | government_type = [[ລັດເອກະພາບ|ລັດດ່ຽວ]] [[ລັດທິມາກ-ເລນິນ]] [[ລັດ​ພັກ​ດຽວ|ພັກດຽວ]] [[ສາທາລະນະລັດ]][[ລະບອບປະຊາທິປະໄຕປະຊາຊົນ|ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນ]]([[ໂດຍນິຕິໄນ]]) ສັງຄົມນິຍົມ ([[ໂດຍພຶດຕິໄນ]]) | leader_title1 = [[ເລຂາທິການໃຫຍ່ພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດລາວ|ເລຂາທິການໃຫຍ່]]<br>[[ປະທານປະເທດ ແຫ່ງ ສປປ ລາວ|ປະທານປະເທດ]]{{efn|ປະເທດລາວເປັນ[[ລັດດ່ຽວ]]ທີ່ເປັນ[[ລັດ​ກອມ​ມູນິດ]]ແບບ[[ລັດທິມາກ-ເລນິນ]] ຕຳແໜ່ງທີ່ຊົງອຳນາດຫຼາຍທີ່ສຸດແມ່ນ[[ເລຂາທິການໃຫຍ່ພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດລາວ]] ບໍ່ແມ່ນ[[ປະທານປະເທດລາວ|ປະທານປະເທດ]] ເລຂາທິການໃຫຍ່ຄວບຄຸມ[[ກົມການເມືອງສູນກາງພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດລາວ|ກົມການເມືອງ]] ແລະ [[ເລຂາທິການ ພັກປະຊາຊົນ ປະຕິວັດລາວ|ເລຂາທິການ]] ເຮັດໃຫ້ຜູ້ດຳລົງຕຳແໜ່ງກາຍເປັນຜູ້ນຳລາວ''ໂດຍພຶດຕິໄນ''}} | leader_name1 = [[ທອງລຸນ ສີສຸລິດ]] | leader_title2 = [[ລາຍຊື່ນາຍົກລັດຖະມົນຕີລາວ|ນາຍົກລັດຖະມົນຕີ]] | leader_name2 = [[ສອນໄຊ ສີພັນດອນ]] | leader_title3 = [[ຮອງປະທານປະເທດ ແຫ່ງ ສປປ ລາວ|ຮອງປະທານປະເທດ]] | leader_name3 = [[ບຸນທອງ ຈິດມະນີ]]<br>[[ປານີ ຍາທໍ່ຕູ້]] | leader_title4 = [[ປະທານສະພາແຫ່ງຊາດ (ປະເທດລາວ)|ປະທານສະພາແຫ່ງຊາດ]] | leader_name4 = [[ໄຊສົມພອນ ພົມວິຫານ]] | legislature = [[ສະພາແຫ່ງຊາດ|ສະພາແຫ່ງຊາດ]] | sovereignty_type = [[ປະຫວັດສາດລາວ|ກໍ່ຕັ້ງ]] | established_event1 = [[ອານາຈັກລ້ານຊ້າງ]] | established_date1 = 1354–1707 | established_event2 = [[ພຣະຣາຊອານາຈັກຫລວງພະບາງ|ອານາຈັກຫຼວງພະບາງ]], [[ອານາຈັກວຽງຈັນ|ອານາຈັກລ້ານຊ້າງວຽງຈັນ]] ແລະ [[ອານາຈັກຈຳປາສັກ|ອານາຈັກລ້ານຊ້າງຈຳປາສັກ​]] | established_date2 = 1707–1778 | established_event3 = ອານາຈັກລ້ານຊ້າງຖືກປົກຄອງໂດຍ[[ອານາຈັກລັດຕະນະໂກສິນ (ສະໄໝລະບອບຊາທິປະໄຕຢ່າງແທ້ຈິງ)|ສະຫຍາມ]]​ | established_date3 = 1778–1893 | established_event4 = [[ອິນດູຈີນຝຣັ່ງ|ຕົກເປັນອານານິຄົມຝຣັ່ງ]] | established_date4 = 1893–1953 | established_event5 = ຮວມລາຊະອານາຈັກ | established_date5 = 11 ພຶດສະພາ 1947 | established_event6 = [[ພຣະຣາຊອານາຈັກລາວ|ປະກາດເອກະລາດ]]<br />ຈາກ[[ອານາຈັກອານານິຄົມຝຣັ່ງ|ຝຣັ່ງ]] | established_date6 = 22 ຕຸລາ 1953 | established_event7 = [[ສົງຄາມກາງເມືອງລາວ|ລົ້ມລ້າງກະສັດ]] | established_date7 = 2 ທັນວາ 1975 | established_event8 = [[ລັດຖະທຳມະນູນລາວ|ລັດຖະທຳມະນູນສະບັບປັດຈຸບັນ]] | established_date8 = 14 ສິງຫາ 1991 | established_event9 = [[ວັນຊາດ]] | established_date9 = 2 ທັນວາ | area_km2 = 237,955 | area_rank = ອັນດັບທີ 82 <!-- Area rank should match [[List of countries and dependencies by area]]--> | area_sq_mi = 91,428.991 <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]--> | percent_water = 2 | population_estimate = 7,123,205 | population_census = 6,492,228<ref>{{cite web|url=http://www.geohive.com/cntry/laos.aspx|title=Laos|publisher=Lao Department of Statistics|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20161113204058/http://www.geohive.com/cntry/laos.aspx|archive-date=13 November 2016}}</ref> | population_estimate_year = 2019 | population_estimate_rank = ອັນດັບທີ 105 | population_census_year = 2015 | population_density_km2 = 26.7 | population_density_sq_mi = <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]--> | population_density_rank = ອັນດັບທີ 151 | GDP_PPP = {{increase}} 74.309&nbsp;ຕື້ໂດລາສະຫະລັດ<ref name="IMF database 2022">{{cite web |url = https://www.imf.org/en/Publications/WEO/weo-database/2022/April/weo-report?c=544,&s=NGDPD,PPPGDP,NGDPDPC,PPPPC,&sy=2021&ey=2022&ssm=0&scsm=1&scc=0&ssd=1&ssc=0&sic=0&sort=country&ds=.&br=1|title = World Economic Outlook Database, April 2023 |publisher=[[International Monetary Fund]] |website=IMF.org |access-date=12 April 2023 }}</ref> <!--Do not edit!--> | GDP_PPP_year = 2023 | GDP_PPP_rank = ອັນດັບທີ 106 | GDP_PPP_per_capita = {{increase}} 9,800 ໂດລາສະຫະລັດ<ref name="IMF database 2023" /> | GDP_PPP_per_capita_rank = ອັນດັບທີ 125 | GDP_nominal = {{Decrease}} 17.347&nbsp;ຕື້ໂດລາສະຫະລັດ<ref name="IMF database 2023" /> | GDP_nominal_year = 2023 | GDP_nominal_rank = ອັນດັບທີ 145 | GDP_nominal_per_capita = {{Decrease}} 2,319 ໂດລາສະຫະລັດ<ref name="IMF database 2023" /> | GDP_nominal_per_capita_rank = ອັນດັບທີ 152 | Gini = 36.4 <!--number only--> | Gini_year = 2012 | Gini_change = <!--increase/decrease/staedy--> | Gini_ref = <ref name="wb-gini">{{cite web|url=http://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI/|title=Gini Index|publisher=World Bank|access-date=2 March 2011}}</ref> | Gini_rank = | HDI = 0.607 <!--number only--> | HDI_year = 2021 <!--Please use the year in which the HDI data refers to and not the publication year--> | HDI_change = decrease <!--increase/decrease/steady--> | HDI_ref = <ref name="HDI">{{cite web|url=https://hdr.undp.org/system/files/documents/global-report-document/hdr2021-22pdf_1.pdf|title=Human Development Report 2021/2022|language=en|publisher=[[United Nations Development Programme]]|date=8 September 2022|access-date=8 September 2022}}</ref> | HDI_rank = ອັນດັບທີ 140 | currency = [[ເງີນກີບລາວ|ກີບ]] (₭) | currency_code = LAK | time_zone = [[ເວລາໃນປະເທດລາວ]] | utc_offset = +7 | date_format = ວວ/ດດ/ປປປປ | drives_on = ຂວາ | calling_code = [[+856]] | iso3166code = LA | cctld = [[.la]] | religion = {{unbulleted list | 66.0% [[ພຸດ]]{{efn|ລັດໃຫ້ກຽດ ແລະ ປົກປ້ອງກິດຈະກຳຂອງສາສະໜາພຸດ ແລະ ຜູ້ນັບຖືສາສະໜາອື່ນ [ແລະ] ລວມຫົວກັບໃຫ້ກຳລັງໃຈໃຫ້ພຣະສົງ ແລະ ຈົວ ເຊັ່ນດຽວກັນກັບນັກບວດສາສະໜາອື່ນໃນການມີສ່ວນຮ່ວມທີ່ກໍ່ໃຫ້ເກີດຜົນປະໂຫນດຕໍ່ປະເທດ ແລະ ປະຊາຊົນ<ref>{{cite web|title=Lao People's Democratic Republic's Constitution of 1991 with Amendments through 2003|url=https://constituteproject.org/constitution/Laos_2003.pdf?lang=en|website=constituteproject.org|access-date=29 October 2017|quote=Article 9: The State respects and protects all lawful activities of Buddhists and of followers of other religions, [and] mobilises and encourages Buddhist monks and novices as well as the priests of other religions to participate in activities that are beneficial to the country and people.}}</ref>}} | 30.7% [[ສາສະໜາຜີ]] | 1.5% [[ສາສະໜາຄຣິດໃນປະເທດລາວ|ຄຣິດ]] | 1.8% [[ສາສະໜາໃນປະເທດລາວ|ອື່ນໆ]] / [[ການບໍ່ມີສາສະໜາ|ບໍ່ມີ]]<ref name="assets.pewresearch.org">https://assets.pewresearch.org/wp-content/uploads/sites/11/2012/12/globalReligion-tables.pdf</ref> }} }} '''ລາວ''' ຫຼື ຊື່ທາງການແມ່ນ '''ສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ''' (ຕົວຫຍໍ້: ສປປ ລາວ) ເປັນປະເທດໃນອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ ຢູ່ ໃຈກາງຂອງ[[ແຫຼມອິນດູຈີນ]] ມີເນື້ອທີ່ທັງໝົດ 236,800 ຕາລາງກິໂລແມັດ ເປັນປະເທດດຽວໃນອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ທີ່ບໍ່ມີຊາຍແດນອອກສູ່ທະເລ ເຊິ່ງພາກເໜືອມີຊາຍແດນຕິດກັບ[[ປະເທດຈີນ]] ທິດໃຕ້ຕິດກັບ[[ປະເທດກຳປູເຈຍ]] ທິດຕາເວັນອອກຕິດກັບ[[ປະເທດຫວຽດນາມ]] ທິດຕາເວັນຕົກຕິດກັບ[[ປະເທດໄທ]] ແລະ ທິດຕາເວັນຕົກສຽງເໜືອຕິດກັບ[[ປະເທດມຽນມາ]] ລາວແມ່ນປະເທດທີ່ມີປະຫວ້ດສາດຍາວນານຕັ້ງແຕ່ຄຣິດສະຕະວັດທີ 14 ໂດຍເຄີຍແມ່ນໜຶ່ງໃນອານາຈັກທີ່ໃຫຍ່ສຸດໃນອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້<ref>{{Cite journal|last=Lockhart|first=Bruce M.|date=1999-03|title=Laos - Buddhist Kingdom, Marxist State: The Making of Modern Laos. By Martin Stuart-Fox. Bangkok: White Lotus, 1996. Pp. xv, 295. Index. - A History of Laos. By Martin Stuart-Fox. Cambridge: Cambridge University Press, 1997. Pp. xiii, 253. Bibliography, Index. - The Lao Kingdom of Lan Xang: Rise and Decline. By Martin Stuart-Fox. Bangkok: White Lotus, 1998. Pp. xvi, 234. Bibliography, Index.|url=http://dx.doi.org/10.1017/s0022463400008250|journal=Journal of Southeast Asian Studies|volume=30|issue=1|pages=187–190|doi=10.1017/s0022463400008250|issn=0022-4634}}</ref> ເນື່ອງຈາກທີ່ຕັ້ງທາງພູມິສາດຊຶ່ງຢູ່ໃນສູນກາງຂອງພູມິພາກ ຈຶ່ງກາຍມາແມ່ນສູນກາງພານິດທາງບົກແລະຮຸ່ງເຮືອງທາງເສດຖະກິດແລະວັດທະນະທຳ<ref>{{Cite book|last=Stuart-Fox|first=Martin|url=https://www.worldcat.org/oclc/40643686|title=The Lao Kingdom of Lan Xang : rise and decline|date=1998|publisher=White Lotus Press|isbn=974-8434-33-8|location=Bangkok, Thailand|oclc=40643686}}</ref> ຫຼັງຈາກຊ່ວງເວລາແຫ່ງຄວາມຂັດແຍ້ງພາຍໃນ[[ອານາຈັກລ້ານຊ້າງ]] ດິນແດນລາວຈຶ່ງໄດ້ແຕກແຍກອອກແມ່ນສາມສ່ວນ ຄື [[ຫຼວງພະບາງ]] [[ວຽງຈັນ]] ແລະ[[ຈຳປາສັກ]]<ref>{{Cite web|title=Laos - Under foreign rule|url=https://www.britannica.com/place/Laos|website=Encyclopedia Britannica|language=en}}</ref> ກ່ອນຈະຕົກແມ່ນເມືອງໃນປົກຄອງຂອງ[[ອານາຈັກຣັດຕະນະໂກສິນ|ສະຫຍາມ]]ໃນປີ ຄ.ສ. 1778 ຍາວນານນັບສະຕະວັດຈົນເມື່ອ[[ສົງຄາມຝຣັ່ງ-ສະຫຍາມ (1893)|ວິກິດການຝຣັ່ງ-ສະຫຍາມ]]ໃນປີ ຄ.ສ. 1893 ທຳໃຫ້ດິນແດນລາວທັ້ງໝົດຢູ່ພາຍໃຕ້ອານານິຄົມຂອງ[[ປະເທດຝຣັ່ງ|ຝຣັ່ງ]]ແລະຮວມຕົວກັນແມ່ນປະເທດໃນປີ ຄ.ສ. 1949<ref>{{Cite web|title=Laos History|url=https://www.asia-discovery.com/Laos/travel-guide/history.htm|website=www.asia-discovery.com|access-date=2021-07-07|archive-date=2021-04-16|archive-url=https://web.archive.org/web/20210416141857/https://www.asia-discovery.com/Laos/travel-guide/history.htm|url-status=dead}}</ref> ຫຼັງຈາກການຍຶດຄອງຂອງ[[ປະເທດຍີ່ປຸ່ນ|ຍີ່ປຸ່ນ]] ແຕ່ຖືກຝຣັ່ງຍຶດຄອງອີກຫົນຈົນກະທັ່ງໄດ້[[ເອກະລາດ]]ໃນປີ ຄ.ສ. 1953<ref>{{Cite news|date=2018-01-09|title=Laos profile - timeline|language=en-GB|work=BBC News|url=https://www.bbc.com/news/world-asia-pacific-15355605|access-date=2021-07-07}}</ref> [[ລາຊະອານາຈັກລາວ]]ໄດ້ກຳເນີດຂຶ້ນໂດຍປົກຄອງແບບ[[ລາຊາທິປະໄຕ]]ຕາມ[[ລັດຖະທຳມະນູນ]]ພາຍໃຮ້ການປົກຄອງຂອງ[[ພຣະບາດສົມເດັດພຣະເຈົ້າມະຫາຊີວິດສີສວ່າງວົງສ໌]] ຕ່ໍມາລາວໄດ້ເກີດ[[ສົງຄາມກາງເມືອງລາວ|ສົງຄາມກາງເມືອງ]]ລະຫວ່າງຝ່າຍກອມມູນິດ ຊຶ່ງໄດ້ຮັບການຊ່ວຍເຫຼືອຈາກ[[ສະຫະພາບໂຊວຽດ]] ຕ່ໍສູ້ກັບລັດຖະບານຝ່າຍກະສັດທີ່ໄດ້ຮັບການສະໜັບສະໜຸນຈາກ[[ສະຫະລັດ]] ພາຍໃຕ້ການປົກຄອງຂອງລາຊະອານາຈັກລາວ ທຳໃຫ້ລາວຕ້ອງເຂົ້າໄປແມ່ນພັນທະມິດຂອງສະຫະລັດ ມີການຍຶດອຳນາດແລະປົກຄອງພາຍໃຕ້[[ຜະເດັດການ]]ທະຫານຢູ່ຫຼາຍຄັ້ງ ການທີ່ລາຊະອານາຈັກລາວເຂົ້າໄປກ່ຽວເນື່ອງກັບຢາເສບຕິດຂອງຊີໄອເອແລະການເພີ່ມອຳນາດທາງການເມືອງໃຫ້ແກ່ກຸ່ມທະຫານແລະສະຖາບັນກະສັດຈນແຍ້ງກັບຫຼັກ[[ປະຊາທິປະໄຕ]]ຢ່າງຮຸນແຮງ ໃນວັນທີ່ 21 ພະຈິກ ຄ.ສ. 1975 ຂະບວນການນັກສຶກສາ 21 ອົງກອນທີ່ບໍ່ພໍໃຈການປົກຄອງຂອງລາຊະອານາຈັກໄດ້ຈັດຊຸມນຸມໃນນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ ເພື່ອຮຽກຮ້ອງໃຫ້ຍົກເລີກສະຖາບັນກະສັດ ພາຍຫຼັງ[[ສົງຄາມຫວຽດນາມ]]ຈົບລົງໃນປີ ຄ.ສ. 1975 ຂະບວນການນັກສຶກສາ 21 ອົງກອນຈຶ່ງຫັນໄປຮ່ວມມືກັບ "[[ກຸ່ມປະເທດລາວ]]" ຂະບວນການປະຕິວັດກອມມູນິດທີ່ໄດ້ຄອງອຳນາຈຢ່າງເດັດຂາດແລະສົງຄາມກາງເມືອງໄດ້ສິ້ນສຸດລົງ ປະກອບກັບກະແສຮຽກຮ້ອງຂອງປະຊາຊົນແລະນັກສຶກສາໄດ້ມີການລົງມະຕິລົ້ມລ້າງກະສັດຢ່າງສົມບູນ [[ພຣະບາດສົມເດັດພຣະເຈົ້າມະຫາຊີວິດສີສວ່າງວັທະນາ]]ຖືກເຊີນເຂົ້າຄ່າຍກັກກັນໃນວຽງໄຊແລະເສຍຊີວິດຢ່າງລຶກລັບ ມີການປ່ຽນແປງການປກລົກຄອງມາແມ່ນລະບອບສັງຄົມນິຍົມກອມມູນິດແລະສ້າງຕັ້ງປະເທດແມ່ນ "ສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ" ຊຶ່ງໃນຊ່ວງແຮກ ລາວຕ້ອງພຶ່ງພາຄວາມຊ່ວຍເຫຼືອທາງເສດຖະກິດຈາກສະຫະພາບໂຊວຽດຈົນກະທັ່ງລົ່ມສະຫຼາຍໃນປີ ຄ.ສ. 1991<ref>http://www.timelinesdb.com/listevents.php?subjid=129&title=Laos</ref> ປະເທດລາວມີສ່ວນຮ່ວມໃນ[[ຂໍ້ຕົກລົງການຄ້າອາຊີປາຊີຟິກ]] ການປະຊຸມສຸດຍອດ[[ອາຊຽນ]] ການປະຊຸດ[[ອາຊີຕາເວັນອອກ]] ແລະເຂົ້າຮ່ວມແມ່ນສະມາຊິກ[[ອົງການການຄ້າໂລກ]]ຕັ້ງແຕ່ ຄ.ສ. 1997 ກ່ອນຈະໄດ້ຮັບການຕອບຮັບໃນປີ ຄ.ສ. 2013 ລາວແມ່ນປະເທດທີ່ສາມາດຜະລິດໄຟຟ້າໄດ້ດ້ວຍຕົນເອງ<ref>https://www.bangkokpost.com/business/1980027/chinese-firm-to-run-lao-electric-grid</ref> ມີການສ້າງເຂື່ອນໂດຍຜະລິດຈາກພະລັງງານນ້ຳແລະສົ່ງຂາຍໄປຍັງປະເທດເພື່ອນບ້ານຢ່າງ[[ປະເທດໄທ|ໄທ]] [[ປະເທດຈີນ|ຈີນ]] ແລະ[[ປະເທດຫວຽດນາມ|ຫວຽດນາມ]] ໃນດ້ານເທັກໂນໂລຢີ ລາວໄດ້ເປີດໃຫ້ບໍລິການ 4G ແມ່ນປະເທດທີ່ສອງຂອງອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ຕໍ່ຈາກ[[ປະເທດສິງກະໂປ|ສິງກະໂປ]] ມາຕັ້ງແຕ່ ຄ.ສ. 2012 ລາວຍັງແມ່ນຈຸດເຊື່ອມຕໍ່ຂອງການຄົມມະນະຄົມທາງລົດໄຟສູ່ປະເທດເພື່ອນບ້ານຈາກການມີกທາງລົດໄຟສາຍສຳຄັນ 4 ແຫ່ງ ຊຶ່ງລ່າສຸດໄດ້ມີການເປີດໃຊ້ທທງລົດໄຟວຽງຈັນ–ບໍ່ເຕັນໃນປີ ຄ.ສ. 2021<ref>[https://www.prachachat.net/economy/news-814220 รถไฟจีน-ลาว เปิดให้บริการวันนี้ (3 ธ.ค.) ควรรู้อะไรบ้าง? ก่อนตกขบวน]</ref> ລາວຍັງຖືແມ່ນຊາດທີ່ມີການຈະເລີນທາງເສດຖະກິດສູງສຸດຊາດຫໜຶ່ງໃນອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ແລະອາຊີປາຊີຟິກ<ref>{{Cite web|title=Overview|url=https://www.worldbank.org/en/country/lao/overview|website=World Bank|language=en}}</ref> ໂດຍມີອັດຕາການເຕີບໂຕຂອງຈີດີພີ 7.4% ນັບຕັ້ງແຕ່ ຄ.ສ. 2009<ref>{{Cite web|title=WTO {{!}} Lao People’s Democratic Republic - Member information|url=https://www.wto.org/english/thewto_e/countries_e/lao_e.htm|website=www.wto.org}}</ref> ແມ້ວ່າປັດຈຸບັນ ລາວຈະແມ່ນປະເທດທີ່ພັດທະນາແລະກ້າວໜ້າຢ່າງຮວດເຮັວ ແຕ່ການປົກຄອງແບບສາທາລະນະລັດ[[ສັງຄົມນິຍົມ]]ພັກການເມືອງດຽວຕາມອຸດົມການຂອງ[[ລັດທິມາກ-ເລນິນ|ລັດທິມາກ–ເລນິນ]] ທີ່ນຳໂດຍ[[ພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດລາວ]]<ref>{{Cite web|last=Hays|first=Jeffrey|title=GOVERNMENT, CONSTITUTION AND POLITICS IN LAOS {{!}} Facts and Details|url=https://factsanddetails.com/southeast-asia/Laos/sub5_3d/entry-2972.html|website=factsanddetails.com|language=en}}</ref> ທຳໃຫ້ຍັງຄົງໄດ້ຮັບການວິຈານຈາກນານາຊາດໃນເຮື່ອງສິດທິມະນຸດສະຍະຊົນຂອງປະເທດ ອັນນຳໄປສູ່ຄວາມຍາກຈົນ ຄວາມເຫຼື່ອມລ້ຳທາງສັງຄົມ ການຈຳກັດເສລີພາບ ແລະການກົດຂີ່ຊົນກຸ່ມນ້ອຍທີ່ຍັງແມ່ນປັນຫາສຳຄັນ ກວ່າ 53% ຂອງປະຊາກອນລາວອາໄສຢູ່ໃນເຂຕທີ່ຮາບພຽງ ລາວຖືແມ່ນປະເທດທີ່ມີຄວາມຫຼາກຫຼາຍທາງຊາດພັນມາກທີ່ສຸດແຫ່ງໜຶ່ງ<ref>{{Cite web|date=2016-09-12|title=Cultural Diversity {{!}} Official Website for Tourism Luang prabang|url=https://tourismluangprabang.org/about-luang-prabang/cultural-diversity/|language=en}}</ref> ໂດຍມີທັ້ງຊາວມອນ ຂະແມຣ໌ ແລະມົ້ງທີ່ອາໄສຕາມພູເຂົາທົ່ວປະເທດ == ການເມືອງ == ນັບຕັ້ງແຕ່ການຍຶດອຳນາດຂອງຂະບວນການ[[ລັດທິມາກ-ເລນິນ|ມາກ-ເລນິນ]]ທີ່ນຳໂດຍ[[ພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດລາວ]]ໃນປີ ຄ.ສ. 1975 ປະເທດລາວຈຶ່ງກາຍເປັນລັດພັກການເມືອງດຽວ ແລະແມ່ນໜຶ່ງໃນຫ້າລັດຂອງໂລກທີ່ຍັງຄົງຢູ່ພາຍໃຕ້ລະບອບຄອມມູນິດຫຼັງຈາກການລົ່ມສະຫຼາຍຂອງລະບອບສັງຄົມນິຍົມໃນຊ່ວງປີ [[ການປະຕິວັດ ຄ.ສ. 1989|ຄ.ສ. 1989]] ແລະປີ ຄ.ສ. 1991 ການເມືອງຂອງປະເທດຖືກຄອບງຳໂດຍໂຄງສ້າງຄູ່ຂອງພັກແລະອຳນາດລັດ ຮວມເຖີງເຈົ້າໜ້າທີ່ລັດທັງໝົດກໍ່ແມ່ນສະມາຊິກພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດເຊ່ນກັນ ດ້ວຍເຫດນີ້ ທຳໃຫ້ພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດມີອຳນາດໃນການປົກຄອງແບບບໍ່ຈຳກັດ ແລະຄວບຄຸມກິດຈະການຕ່າງໆ ທັງມວນໃນປະເທດ<ref name="Croissant211" /> ອົງການນອກພາກລັດຟຣີດອມເຮ້າສ໌ (Freedom House) ໄດ້ຈັດໃຫ້ລະບົບການເມືອງຂອງປະເທດລາວວ່າມີລັກສະນະ "ບໍ່ເສລີ" ແລະໃຫ້ຄະແນນໃນລະດັບຕ່ຳຫຼາຍສຳຫຼັບຫານຄຸ້ມຄອງສິດທິທາງການເມືອງແລະສິດທິຂອງພົນລະເມືອງ<ref>{{cite web |url=https://freedomhouse.org/report/freedom-world/2017/laos |title=Freedom in the World 2017 – Laos |publisher=[[Freedom House]] |language=ອັງກິດ |date=2018-01-02 |access-date=2024-03-12 |archive-date=2019-09-25 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190925200158/https://freedomhouse.org/report/freedom-world/2017/laos |url-status=dead }}</ref> === ອຳນາດນິຕິບັນຍັດ === [[File:National Assembly of Laos (11888085666).jpg|thumb|[[ສະພາແຫ່ງຊາດ]]ໃນນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ]] ຕາມລັດຖະທຳມະນູນ ໂຄງສ້າງສູງສຸດຂອງລັດລາວແລະສະພານິຕິບັນຍັດ ຄື [[ສະພາແຫ່ງຊາດ]] ແມ່ນສະພາດ່ຽວ ມີທັງໝົດ 132 ທີ່ນັ່ງ ຊຶ່ງຈະປ່ຽນແປງໃນທຸກໆ 5 ປີ ຜ່ານການເລືອກຕັ້ງທົ່ວໄປ ສະພາແຜ່ງຊາດຈະປະຊຸມປີລະສອງຫົນເປັນເວລາສອງສາມສັບປະດາ<ref name="Croissant211">{{cite book |author=Aurel Croissant |title=Die politischen Systeme Südostasiens: eine Einführung |publisher=Springer VS |place=Wiesbaden |year=2016 |ISBN=978-3-531-14349-1 |page=211}}</ref> ຫຼັງຈາກນັ້ນ ຄະນະກຳມະການປະຈຳຈະຕິດຕາມການດຳເນີນການຕາມການພິຈາລະນາ ຕີຄວາມລັດຖະທຳມະນູນ ແລະສະເໜີຜູ້ສະມັກຮັບຕຳແໜ່ງສຳຄັນ ໂດຍຄະນະກຳມະການປະຈຳປະກອບດ້ວຍ ປະທານສະພາແຫ່ງຊາດ ຮອງປະທານ ແລະຜູ້ແທນແປດຄົນ ຊຶ່ງຄະນະກຳມະການສະພາແຕ່ລະສ່ວນ ໜົ່ວຍງານພາຍໃນ ແລະສຳນັກງານຂອງທັ້ງ 18 ແຂວງ ກໍ່ຢູ່ພາຍໃຕ້ສະພາແຫ່ງຊາດດ້ວຍ<ref name="Croissant212">{{cite book|author=Aurel Croissant |title=Die politischen Systeme Südostasiens: eine Einführung |publisher=Springer VS |place=Wiesbaden |year=2016 |ISBN=978-3-531-14349-1 |page=212}}</ref> ໜ້າທີ່ຂອງສະພາແຫ່ງຊາດ ຄື ການເລືອກປະທານປະເທດດ້ວຍສຽງຂ້າງມາກປະມານສອງເຖິງສາມ ເພື່ອແຕ່ງຕັ້ງນາຍົກລັດຖະມົນຕີຕາມຄຳຮ້ອງຂໍຂອງປະທານປະເທດ ເຊ່ນດຽວກັບລັດຖະມົນຕີ ປະທານສານປະຊາຊົນສູງສຸດ ແລະໄອຍະການສູງສຸດ<ref name="Croissant211" /> ຢ່າງໃດກໍ່ດີ ໃນທາງປະຕິບັດແລ້ວ ມີພຽງສະເພາະການຕັດສິນໃຈຂອງຄະນະກຳມະການກາງພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດເທົ່ານັ້ນ ທີ່ໄດ້ຮັບການອະນຸມັດ<ref name="Croissant212" /> === ຝ່າຍບໍລິຫານ === ອຳນາດບໍລິຫານຢູ່ທີ່ປະທານປະເທດແລະຄະນະລັດຖະມົນຕີ ໂດຍນາຍົກລັດຖະມົນຕີເປັນປະທານຄະນະລັດຖະມົນຕີ ແຕ່ມີອຳນາດການຕັດສິນໃຈພຽງເລັກນ້ອຍ ໃນທາງປະຕິບັດ ການຕັດສິນໃຈຂອງຄະນະກຳມະການກາງຂອງພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດດຳເນີນການໂດຍຜູ້ບໍລິຫານ<ref name="Croissant212" /> == ອາຫານ == [[ຮູບ:Larb.jpg|thumbnail|right|[[ລາບ]]ເປັນອາຫານລາວທີ່ມີຊື່ສຽງທົ່ວໂລກ.]] {{see also|ອາຫານລາວ}} [[ເຄື່ອງດື່ມ]]ຫຼັກທີ່ນິຍົມຊົມຊື່ນໃນປະເທດລາວມັກຂຶ້ນຢູ່ກັບອາຍຸຂອງຜູ້ບໍລິໂພກ. ໄວລຸ້ນໜຸ່ມລາວນິຍົມດື່ມ[[ນ້ຳເຕົ້າຮູ້]]<ref>[https://www.bloggang.com%2Fviewdiary.php%3Fid%3Dtantailovegongtup%26group%3D18&ei=-twQUua3EYmuyQGn64Aw&usg=AFQjCNFUZwqPzQJeXqefqMBJlUs8f9LQ-g รวมทริปท่องเที่ยวเวียงจันทน์ ลาว - BlogGang.com]</ref><ref>[https://www.kroobannok.com%2Fblog%2F25029&ei=-twQUua3EYmuyQGn64Aw&usg=AFQjCNH8BBAgzYrShmTgqNasKZg2KRabDA "คนลาว" ....เรียบง่ายแต่มีความสุข]</ref> ເຊິ່ງເປັນເຄື່ອງດື່ມທີ່ຜະລິດຈາກໝາກຖົ່ວເຫຼືອງ. ສ່ວນເຄື່ອງດື່ມມຶນເມົາທີ່ຂຶ້ນຊື່ລືຊາໃນປະເທດແມ່ນ[[ເບຍລາວ]]<ref>[https://www.nytimes.com/2009/05/26/business/global/26beer.html Just Another Beer? Not to Those in Laos - NYTimes.com]</ref> [[ຮູບ:Pha That Luang Vientiane Laos.jpg|thumb|right|[[ພະທາດຫຼວງ]]{{spaces}}[[ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ]]{{spaces}}ສາສະໜາສະຖານທີ່ສຳຄັນທີ່ສຸດໃນສປປ ລາວ]] [[ຮູບ:Place PassChongMek Laoside.jpg|thumb|right|ດ່ານຊ່ອງເມັກ ຊາຍແດນລາວ-ໄທ]] == ເພີ່ມເຕີມ == * [[ອາຊີ]] * [[ປະເທດໄທ]] * [[ຫວຽດນາມ]]​ * [[ຈີນ]]​ * [[ກຳປູເຈຍ]]​ * [[ມຽນມາ]]​ * [[ການຄົມມະນາຄົມໃນປະເທດລາວ]] * [[ລັດຖະທຳມະນູນ ແຫ່ງ ສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ]] ==ຂໍ້ຄວາມຂະຫຍາຍ== {{notelist}} == ອ້າງອີງ​ == {{ລາຍການອ້າງອີງ}}​ [[ໝວດ:ປະເທດ|ລ]] [[ໝວດ:ອາຊີ|ລ]] h1uqp6plue44gexjqrn13wblmgftmkj 112425 112420 2024-12-04T05:17:31Z Brgb 20083 ເອົາການອ້າງອີງທີ່ລໍາອຽງ 112425 wikitext text/x-wiki {{ກ່ອງຂໍ້ມູນ ປະເທດ | conventional_long_name = ສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ | common_name = ລາວ | native_name = | image_flag = Flag of Laos.svg | image_coat = Coat of arms of Laos.svg | symbol_type = [[ເຄື່ອງໝາຍຊາດ]] | national_motto = "ສັນຕິພາບ ເອກະລາດ ປະຊາທິປະໄຕ ເອກະພາບ ວັດທະນາຖາວອນ" | national_anthem = "[[ເພງຊາດລາວ]]"<br /><div style="padding-top:0.5em;">[[File:National Anthem of Laos.ogg|center]]</div> | image_map = {{Switcher|[[ຮູບ:Laos (orthographic projection).svg|frameless]]|ສະແດງລູກໂລກ|[[ຮູບ:Location Laos ASEAN.svg|250px|upright=1.15|frameless]]|ສະແດງແຜນທີ່ອາຊຽນ|default=1}} | map_caption = {{map caption |location_color=ຂຽວ |region=[[ອາຊຽນ]] |region_color=ເທົາເຂັ້ມ |legend=Location Laos ASEAN.svg}} | capital = [[ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ]] | coordinates = {{Coord|17|58|N|102|36|E|type:city}} | largest_city = ເມືອງຫຼວງ | official_languages = [[ພາສາລາວ]] | recognised_languages = | languages_type = ພາສາທີ່ເວົ້າ | languages = {{hlist|[[ພາສາລາວ|ລາວ]]|[[ພາສາມົ້ງ|ມົ້ງ]]|[[ພາສາກຶມມຸ|ກຶມມຸ]]|[[ພາສາຝຣັ່ງ|ຝຣັ່ງ]]<ref>{{cite web|url=http://www.studycountry.com/guide/LA-language.htm|title=The Languages spoken in Laos|website=Studycountry|access-date=16 September 2018}}</ref>}} | ethnic_groups = {{unbulleted list | 53.2% [[ລາວ (ຊົນເຜົ່າ)|ລາວ]] | 11% [[ຊາວກຶມມຸ|ກຶມມຸ]] | 9.2% [[ຊາວມົ້ງ|ມົ້ງ]] | 3.4% [[ຊາວຜູ້ໄທ|ຜູ້ໄທ]] | 3.1% [[ກຸ່ມຊາດພັນໄທ-ກະໄດ|ໄທ]] | 2.5% Makong | 2.2% [[ຊາວກະຕາງ|ກະຕາງ]] | 2.0% [[ຊາວລື້|ລື້]] | 1.8% [[ອາຄາ]] | 11.6% ອື່ນໆ {{efn|ລວມ[[List of ethnic groups in Laos|ກຸ່ມຊົນເຜົ່າຂະໜາດນ້ອຍຫຼາຍກວ່າ 100 ກຸ່ມ]]}} }} | ethnic_groups_year = 2015<ref name="Census2015">{{cite web|url=https://lao.unfpa.org/sites/default/files/pub-pdf/PHC-ENG-FNAL-WEB_0.pdf|title=Results of Population and Housing Census 2015 |publisher=Lao Statistics Bureau |access-date=1 May 2020}}</ref> | demonym = [[ປະຊາກອນລາວ|ຊາວລາວ]] | government_type = [[ລັດເອກະພາບ|ລັດດ່ຽວ]] [[ລັດທິມາກ-ເລນິນ]] [[ລັດ​ພັກ​ດຽວ|ພັກດຽວ]] [[ສາທາລະນະລັດ]][[ລະບອບປະຊາທິປະໄຕປະຊາຊົນ|ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນ]]([[ໂດຍນິຕິໄນ]]) ສັງຄົມນິຍົມ ([[ໂດຍພຶດຕິໄນ]]) | leader_title1 = [[ເລຂາທິການໃຫຍ່ພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດລາວ|ເລຂາທິການໃຫຍ່]]<br>[[ປະທານປະເທດ ແຫ່ງ ສປປ ລາວ|ປະທານປະເທດ]]{{efn|ປະເທດລາວເປັນ[[ລັດດ່ຽວ]]ທີ່ເປັນ[[ລັດ​ກອມ​ມູນິດ]]ແບບ[[ລັດທິມາກ-ເລນິນ]] ຕຳແໜ່ງທີ່ຊົງອຳນາດຫຼາຍທີ່ສຸດແມ່ນ[[ເລຂາທິການໃຫຍ່ພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດລາວ]] ບໍ່ແມ່ນ[[ປະທານປະເທດລາວ|ປະທານປະເທດ]] ເລຂາທິການໃຫຍ່ຄວບຄຸມ[[ກົມການເມືອງສູນກາງພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດລາວ|ກົມການເມືອງ]] ແລະ [[ເລຂາທິການ ພັກປະຊາຊົນ ປະຕິວັດລາວ|ເລຂາທິການ]] ເຮັດໃຫ້ຜູ້ດຳລົງຕຳແໜ່ງກາຍເປັນຜູ້ນຳລາວ''ໂດຍພຶດຕິໄນ''}} | leader_name1 = [[ທອງລຸນ ສີສຸລິດ]] | leader_title2 = [[ລາຍຊື່ນາຍົກລັດຖະມົນຕີລາວ|ນາຍົກລັດຖະມົນຕີ]] | leader_name2 = [[ສອນໄຊ ສີພັນດອນ]] | leader_title3 = [[ຮອງປະທານປະເທດ ແຫ່ງ ສປປ ລາວ|ຮອງປະທານປະເທດ]] | leader_name3 = [[ບຸນທອງ ຈິດມະນີ]]<br>[[ປານີ ຍາທໍ່ຕູ້]] | leader_title4 = [[ປະທານສະພາແຫ່ງຊາດ (ປະເທດລາວ)|ປະທານສະພາແຫ່ງຊາດ]] | leader_name4 = [[ໄຊສົມພອນ ພົມວິຫານ]] | legislature = [[ສະພາແຫ່ງຊາດ|ສະພາແຫ່ງຊາດ]] | sovereignty_type = [[ປະຫວັດສາດລາວ|ກໍ່ຕັ້ງ]] | established_event1 = [[ອານາຈັກລ້ານຊ້າງ]] | established_date1 = 1354–1707 | established_event2 = [[ພຣະຣາຊອານາຈັກຫລວງພະບາງ|ອານາຈັກຫຼວງພະບາງ]], [[ອານາຈັກວຽງຈັນ|ອານາຈັກລ້ານຊ້າງວຽງຈັນ]] ແລະ [[ອານາຈັກຈຳປາສັກ|ອານາຈັກລ້ານຊ້າງຈຳປາສັກ​]] | established_date2 = 1707–1778 | established_event3 = ອານາຈັກລ້ານຊ້າງຖືກປົກຄອງໂດຍ[[ອານາຈັກລັດຕະນະໂກສິນ (ສະໄໝລະບອບຊາທິປະໄຕຢ່າງແທ້ຈິງ)|ສະຫຍາມ]]​ | established_date3 = 1778–1893 | established_event4 = [[ອິນດູຈີນຝຣັ່ງ|ຕົກເປັນອານານິຄົມຝຣັ່ງ]] | established_date4 = 1893–1953 | established_event5 = ຮວມລາຊະອານາຈັກ | established_date5 = 11 ພຶດສະພາ 1947 | established_event6 = [[ພຣະຣາຊອານາຈັກລາວ|ປະກາດເອກະລາດ]]<br />ຈາກ[[ອານາຈັກອານານິຄົມຝຣັ່ງ|ຝຣັ່ງ]] | established_date6 = 22 ຕຸລາ 1953 | established_event7 = [[ສົງຄາມກາງເມືອງລາວ|ລົ້ມລ້າງກະສັດ]] | established_date7 = 2 ທັນວາ 1975 | established_event8 = [[ລັດຖະທຳມະນູນລາວ|ລັດຖະທຳມະນູນສະບັບປັດຈຸບັນ]] | established_date8 = 14 ສິງຫາ 1991 | established_event9 = [[ວັນຊາດ]] | established_date9 = 2 ທັນວາ | area_km2 = 237,955 | area_rank = ອັນດັບທີ 82 <!-- Area rank should match [[List of countries and dependencies by area]]--> | area_sq_mi = 91,428.991 <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]--> | percent_water = 2 | population_estimate = 7,123,205 | population_census = 6,492,228<ref>{{cite web|url=http://www.geohive.com/cntry/laos.aspx|title=Laos|publisher=Lao Department of Statistics|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20161113204058/http://www.geohive.com/cntry/laos.aspx|archive-date=13 November 2016}}</ref> | population_estimate_year = 2019 | population_estimate_rank = ອັນດັບທີ 105 | population_census_year = 2015 | population_density_km2 = 26.7 | population_density_sq_mi = <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]--> | population_density_rank = ອັນດັບທີ 151 | GDP_PPP = {{increase}} 74.309&nbsp;ຕື້ໂດລາສະຫະລັດ<ref name="IMF database 2022">{{cite web |url = https://www.imf.org/en/Publications/WEO/weo-database/2022/April/weo-report?c=544,&s=NGDPD,PPPGDP,NGDPDPC,PPPPC,&sy=2021&ey=2022&ssm=0&scsm=1&scc=0&ssd=1&ssc=0&sic=0&sort=country&ds=.&br=1|title = World Economic Outlook Database, April 2023 |publisher=[[International Monetary Fund]] |website=IMF.org |access-date=12 April 2023 }}</ref> <!--Do not edit!--> | GDP_PPP_year = 2023 | GDP_PPP_rank = ອັນດັບທີ 106 | GDP_PPP_per_capita = {{increase}} 9,800 ໂດລາສະຫະລັດ<ref name="IMF database 2023" /> | GDP_PPP_per_capita_rank = ອັນດັບທີ 125 | GDP_nominal = {{Decrease}} 17.347&nbsp;ຕື້ໂດລາສະຫະລັດ<ref name="IMF database 2023" /> | GDP_nominal_year = 2023 | GDP_nominal_rank = ອັນດັບທີ 145 | GDP_nominal_per_capita = {{Decrease}} 2,319 ໂດລາສະຫະລັດ<ref name="IMF database 2023" /> | GDP_nominal_per_capita_rank = ອັນດັບທີ 152 | Gini = 36.4 <!--number only--> | Gini_year = 2012 | Gini_change = <!--increase/decrease/staedy--> | Gini_ref = <ref name="wb-gini">{{cite web|url=http://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI/|title=Gini Index|publisher=World Bank|access-date=2 March 2011}}</ref> | Gini_rank = | HDI = 0.607 <!--number only--> | HDI_year = 2021 <!--Please use the year in which the HDI data refers to and not the publication year--> | HDI_change = decrease <!--increase/decrease/steady--> | HDI_ref = <ref name="HDI">{{cite web|url=https://hdr.undp.org/system/files/documents/global-report-document/hdr2021-22pdf_1.pdf|title=Human Development Report 2021/2022|language=en|publisher=[[United Nations Development Programme]]|date=8 September 2022|access-date=8 September 2022}}</ref> | HDI_rank = ອັນດັບທີ 140 | currency = [[ເງີນກີບລາວ|ກີບ]] (₭) | currency_code = LAK | time_zone = [[ເວລາໃນປະເທດລາວ]] | utc_offset = +7 | date_format = ວວ/ດດ/ປປປປ | drives_on = ຂວາ | calling_code = [[+856]] | iso3166code = LA | cctld = [[.la]] | religion = {{unbulleted list | 66.0% [[ພຸດ]]{{efn|ລັດໃຫ້ກຽດ ແລະ ປົກປ້ອງກິດຈະກຳຂອງສາສະໜາພຸດ ແລະ ຜູ້ນັບຖືສາສະໜາອື່ນ [ແລະ] ລວມຫົວກັບໃຫ້ກຳລັງໃຈໃຫ້ພຣະສົງ ແລະ ຈົວ ເຊັ່ນດຽວກັນກັບນັກບວດສາສະໜາອື່ນໃນການມີສ່ວນຮ່ວມທີ່ກໍ່ໃຫ້ເກີດຜົນປະໂຫນດຕໍ່ປະເທດ ແລະ ປະຊາຊົນ<ref>{{cite web|title=Lao People's Democratic Republic's Constitution of 1991 with Amendments through 2003|url=https://constituteproject.org/constitution/Laos_2003.pdf?lang=en|website=constituteproject.org|access-date=29 October 2017|quote=Article 9: The State respects and protects all lawful activities of Buddhists and of followers of other religions, [and] mobilises and encourages Buddhist monks and novices as well as the priests of other religions to participate in activities that are beneficial to the country and people.}}</ref>}} | 30.7% [[ສາສະໜາຜີ]] | 1.5% [[ສາສະໜາຄຣິດໃນປະເທດລາວ|ຄຣິດ]] | 1.8% [[ສາສະໜາໃນປະເທດລາວ|ອື່ນໆ]] / [[ການບໍ່ມີສາສະໜາ|ບໍ່ມີ]]<ref name="assets.pewresearch.org">https://assets.pewresearch.org/wp-content/uploads/sites/11/2012/12/globalReligion-tables.pdf</ref> }} }} '''ລາວ''' ຫຼື ຊື່ທາງການແມ່ນ '''ສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ''' (ຕົວຫຍໍ້: ສປປ ລາວ) ເປັນປະເທດໃນອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ ມີເນື້ອທີ່ທັງໝົດ 236,800 ຕາລາງກິໂລແມັດ ເປັນປະເທດດຽວໃນອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ທີ່ບໍ່ມີຊາຍແດນອອກສູ່ທະເລ ເຊິ່ງພາກເໜືອມີຊາຍແດນຕິດກັບ[[ປະເທດຈີນ]] ທິດໃຕ້ຕິດກັບ[[ປະເທດກຳປູເຈຍ]] ທິດຕາເວັນອອກຕິດກັບ[[ປະເທດຫວຽດນາມ]] ທິດຕາເວັນຕົກຕິດກັບ[[ປະເທດໄທ]] ແລະ ທິດຕາເວັນຕົກສຽງເໜືອຕິດກັບ[[ປະເທດມຽນມາ]] ຫຼັງຈາກຊ່ວງເວລາແຫ່ງຄວາມຂັດແຍ້ງພາຍໃນ[[ອານາຈັກລ້ານຊ້າງ]] ດິນແດນລາວຈຶ່ງໄດ້ແຕກແຍກອອກແມ່ນສາມສ່ວນ ຄື [[ຫຼວງພະບາງ]] [[ວຽງຈັນ]] ແລະ[[ຈຳປາສັກ]]<ref>{{Cite web|title=Laos - Under foreign rule|url=https://www.britannica.com/place/Laos|website=Encyclopedia Britannica|language=en}}</ref> ກ່ອນຈະຕົກແມ່ນເມືອງໃນປົກຄອງຂອງ[[ອານາຈັກຣັດຕະນະໂກສິນ|ສະຫຍາມ]]ໃນປີ ຄ.ສ. 1778 ຍາວນານນັບສະຕະວັດຈົນເມື່ອ[[ສົງຄາມຝຣັ່ງ-ສະຫຍາມ (1893)|ວິກິດການຝຣັ່ງ-ສະຫຍາມ]]ໃນປີ ຄ.ສ. 1893 ທຳໃຫ້ດິນແດນລາວທັ້ງໝົດຢູ່ພາຍໃຕ້ອານານິຄົມຂອງ[[ປະເທດຝຣັ່ງ|ຝຣັ່ງ]]ແລະຮວມຕົວກັນແມ່ນປະເທດໃນປີ ຄ.ສ. 1949<ref>{{Cite web|title=Laos History|url=https://www.asia-discovery.com/Laos/travel-guide/history.htm|website=www.asia-discovery.com|access-date=2021-07-07|archive-date=2021-04-16|archive-url=https://web.archive.org/web/20210416141857/https://www.asia-discovery.com/Laos/travel-guide/history.htm|url-status=dead}}</ref> ຫຼັງຈາກການຍຶດຄອງຂອງ[[ປະເທດຍີ່ປຸ່ນ|ຍີ່ປຸ່ນ]] ຖືກຝຣັ່ງຍຶດຄອງອີກຫົນຈົນກະທັ່ງໄດ້[[ເອກະລາດ]]ໃນປີ ຄ.ສ. 1953<ref>{{Cite news|date=2018-01-09|title=Laos profile - timeline|language=en-GB|work=BBC News|url=https://www.bbc.com/news/world-asia-pacific-15355605|access-date=2021-07-07}}</ref> ພາຍຫຼັງ[[ສົງຄາມຫວຽດນາມ]]ຈົບລົງໃນປີ ຄ.ສ. 1975 ຂະບວນການນັກສຶກສາ 21 ອົງກອນຈຶ່ງຫັນໄປຮ່ວມມືກັບ "[[ກຸ່ມປະເທດລາວ]]" ຂະບວນການປະຕິວັດກອມມູນິດທີ່ໄດ້ຄອງອຳນາຈຢ່າງເດັດຂາດແລະສົງຄາມກາງເມືອງໄດ້ສິ້ນສຸດລົງ ປະກອບກັບກະແສຮຽກຮ້ອງຂອງປະຊາຊົນແລະນັກສຶກສາໄດ້ມີການລົງມະຕິລົ້ມລ້າງກະສັດຢ່າງສົມບູນ [[ພຣະບາດສົມເດັດພຣະເຈົ້າມະຫາຊີວິດສີສວ່າງວັທະນາ]]ຖືກເຊີນເຂົ້າຄ່າຍກັກກັນໃນວຽງໄຊແລະເສຍຊີວິດຢ່າງລຶກລັບ ມີການປ່ຽນແປງການປກລົກຄອງມາແມ່ນລະບອບສັງຄົມນິຍົມກອມມູນິດແລະສ້າງຕັ້ງປະເທດແມ່ນ "ສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ" ຊຶ່ງໃນຊ່ວງແຮກ ລາວຕ້ອງພຶ່ງພາຄວາມຊ່ວຍເຫຼືອທາງເສດຖະກິດຈາກສະຫະພາບໂຊວຽດຈົນກະທັ່ງລົ່ມສະຫຼາຍໃນປີ ຄ.ສ. 1991<ref>http://www.timelinesdb.com/listevents.php?subjid=129&title=Laos</ref> ປະເທດລາວມີສ່ວນຮ່ວມໃນ[[ຂໍ້ຕົກລົງການຄ້າອາຊີປາຊີຟິກ]] ການປະຊຸມສຸດຍອດ[[ອາຊຽນ]] ການປະຊຸດ[[ອາຊີຕາເວັນອອກ]] ແລະເຂົ້າຮ່ວມແມ່ນສະມາຊິກ[[ອົງການການຄ້າໂລກ]]ຕັ້ງແຕ່ ຄ.ສ. 1997 ກ່ອນຈະໄດ້ຮັບການຕອບຮັບໃນປີ ຄ.ສ. 2013 ລາວແມ່ນປະເທດທີ່ສາມາດຜະລິດໄຟຟ້າໄດ້ດ້ວຍຕົນເອງ<ref>https://www.bangkokpost.com/business/1980027/chinese-firm-to-run-lao-electric-grid</ref> ມີການສ້າງເຂື່ອນໂດຍຜະລິດຈາກພະລັງງານນ້ຳແລະສົ່ງຂາຍໄປຍັງປະເທດເພື່ອນບ້ານຢ່າງ[[ປະເທດໄທ|ໄທ]] [[ປະເທດຈີນ|ຈີນ]] ແລະ[[ປະເທດຫວຽດນາມ|ຫວຽດນາມ]] ໃນດ້ານເທັກໂນໂລຢີ ລາວໄດ້ເປີດໃຫ້ບໍລິການ 4G ແມ່ນປະເທດທີ່ສອງຂອງອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ຕໍ່ຈາກ[[ປະເທດສິງກະໂປ|ສິງກະໂປ]] ມາຕັ້ງແຕ່ ຄ.ສ. 2012 ລາວແມ່ນຈຸດເຊື່ອມຕໍ່ຂອງການຄົມມະນະຄົມທາງລົດໄຟສູ່ປະເທດເພື່ອນບ້ານຈາກການມີกທາງລົດໄຟສາຍສຳຄັນ 4 ແຫ່ງ ຊຶ່ງລ່າສຸດໄດ້ມີການເປີດໃຊ້ທທງລົດໄຟວຽງຈັນ–ບໍ່ເຕັນໃນປີ ຄ.ສ. 2021<ref>[https://www.prachachat.net/economy/news-814220 รถไฟจีน-ลาว เปิดให้บริการวันนี้ (3 ธ.ค.) ควรรู้อะไรบ้าง? ก่อนตกขบวน]</ref> == ການເມືອງ == ນັບຕັ້ງແຕ່ການຍຶດອຳນາດຂອງຂະບວນການ[[ລັດທິມາກ-ເລນິນ|ມາກ-ເລນິນ]]ທີ່ນຳໂດຍ[[ພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດລາວ]]ໃນປີ ຄ.ສ. 1975 ປະເທດລາວຈຶ່ງກາຍເປັນລັດພັກການເມືອງດຽວ ແລະແມ່ນໜຶ່ງໃນຫ້າລັດຂອງໂລກທີ່ຍັງຄົງຢູ່ພາຍໃຕ້ລະບອບຄອມມູນິດຫຼັງຈາກການລົ່ມສະຫຼາຍຂອງລະບອບສັງຄົມນິຍົມໃນຊ່ວງປີ [[ການປະຕິວັດ ຄ.ສ. 1989|ຄ.ສ. 1989]] ແລະປີ ຄ.ສ. 1991 ການເມືອງຂອງປະເທດຖືກຄອບງຳໂດຍໂຄງສ້າງຄູ່ຂອງພັກແລະອຳນາດລັດ ຮວມເຖີງເຈົ້າໜ້າທີ່ລັດທັງໝົດກໍ່ແມ່ນສະມາຊິກພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດເຊ່ນກັນ ດ້ວຍເຫດນີ້ ທຳໃຫ້ພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດມີອຳນາດໃນການປົກຄອງແບບບໍ່ຈຳກັດ ແລະຄວບຄຸມກິດຈະການຕ່າງໆ ທັງມວນໃນປະເທດ<ref name="Croissant211" /> ອົງການນອກພາກລັດຟຣີດອມເຮ້າສ໌ (Freedom House) ໄດ້ຈັດໃຫ້ລະບົບການເມືອງຂອງປະເທດລາວວ່າມີລັກສະນະ "ບໍ່ເສລີ" ແລະໃຫ້ຄະແນນໃນລະດັບຕ່ຳຫຼາຍສຳຫຼັບຫານຄຸ້ມຄອງສິດທິທາງການເມືອງແລະສິດທິຂອງພົນລະເມືອງ<ref>{{cite web |url=https://freedomhouse.org/report/freedom-world/2017/laos |title=Freedom in the World 2017 – Laos |publisher=[[Freedom House]] |language=ອັງກິດ |date=2018-01-02 |access-date=2024-03-12 |archive-date=2019-09-25 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190925200158/https://freedomhouse.org/report/freedom-world/2017/laos |url-status=dead }}</ref> === ອຳນາດນິຕິບັນຍັດ === [[File:National Assembly of Laos (11888085666).jpg|thumb|[[ສະພາແຫ່ງຊາດ]]ໃນນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ]] ຕາມລັດຖະທຳມະນູນ ໂຄງສ້າງສູງສຸດຂອງລັດລາວແລະສະພານິຕິບັນຍັດ ຄື [[ສະພາແຫ່ງຊາດ]] ແມ່ນສະພາດ່ຽວ ມີທັງໝົດ 132 ທີ່ນັ່ງ ຊຶ່ງຈະປ່ຽນແປງໃນທຸກໆ 5 ປີ ຜ່ານການເລືອກຕັ້ງທົ່ວໄປ ສະພາແຜ່ງຊາດຈະປະຊຸມປີລະສອງຫົນເປັນເວລາສອງສາມສັບປະດາ<ref name="Croissant211">{{cite book |author=Aurel Croissant |title=Die politischen Systeme Südostasiens: eine Einführung |publisher=Springer VS |place=Wiesbaden |year=2016 |ISBN=978-3-531-14349-1 |page=211}}</ref> ຫຼັງຈາກນັ້ນ ຄະນະກຳມະການປະຈຳຈະຕິດຕາມການດຳເນີນການຕາມການພິຈາລະນາ ຕີຄວາມລັດຖະທຳມະນູນ ແລະສະເໜີຜູ້ສະມັກຮັບຕຳແໜ່ງສຳຄັນ ໂດຍຄະນະກຳມະການປະຈຳປະກອບດ້ວຍ ປະທານສະພາແຫ່ງຊາດ ຮອງປະທານ ແລະຜູ້ແທນແປດຄົນ ຊຶ່ງຄະນະກຳມະການສະພາແຕ່ລະສ່ວນ ໜົ່ວຍງານພາຍໃນ ແລະສຳນັກງານຂອງທັ້ງ 18 ແຂວງ ກໍ່ຢູ່ພາຍໃຕ້ສະພາແຫ່ງຊາດດ້ວຍ<ref name="Croissant212">{{cite book|author=Aurel Croissant |title=Die politischen Systeme Südostasiens: eine Einführung |publisher=Springer VS |place=Wiesbaden |year=2016 |ISBN=978-3-531-14349-1 |page=212}}</ref> ໜ້າທີ່ຂອງສະພາແຫ່ງຊາດ ຄື ການເລືອກປະທານປະເທດດ້ວຍສຽງຂ້າງມາກປະມານສອງເຖິງສາມ ເພື່ອແຕ່ງຕັ້ງນາຍົກລັດຖະມົນຕີຕາມຄຳຮ້ອງຂໍຂອງປະທານປະເທດ ເຊ່ນດຽວກັບລັດຖະມົນຕີ ປະທານສານປະຊາຊົນສູງສຸດ ແລະໄອຍະການສູງສຸດ<ref name="Croissant211" /> ຢ່າງໃດກໍ່ດີ ໃນທາງປະຕິບັດແລ້ວ ມີພຽງສະເພາະການຕັດສິນໃຈຂອງຄະນະກຳມະການກາງພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດເທົ່ານັ້ນ ທີ່ໄດ້ຮັບການອະນຸມັດ<ref name="Croissant212" /> === ຝ່າຍບໍລິຫານ === ອຳນາດບໍລິຫານຢູ່ທີ່ປະທານປະເທດແລະຄະນະລັດຖະມົນຕີ ໂດຍນາຍົກລັດຖະມົນຕີເປັນປະທານຄະນະລັດຖະມົນຕີ ແຕ່ມີອຳນາດການຕັດສິນໃຈພຽງເລັກນ້ອຍ ໃນທາງປະຕິບັດ ການຕັດສິນໃຈຂອງຄະນະກຳມະການກາງຂອງພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດດຳເນີນການໂດຍຜູ້ບໍລິຫານ<ref name="Croissant212" /> == ອາຫານ == [[ຮູບ:Larb.jpg|thumbnail|right|[[ລາບ]]ເປັນອາຫານລາວທີ່ມີຊື່ສຽງທົ່ວໂລກ.]] {{see also|ອາຫານລາວ}} [[ເຄື່ອງດື່ມ]]ຫຼັກທີ່ນິຍົມຊົມຊື່ນໃນປະເທດລາວມັກຂຶ້ນຢູ່ກັບອາຍຸຂອງຜູ້ບໍລິໂພກ. ໄວລຸ້ນໜຸ່ມລາວນິຍົມດື່ມ[[ນ້ຳເຕົ້າຮູ້]]<ref>[https://www.bloggang.com%2Fviewdiary.php%3Fid%3Dtantailovegongtup%26group%3D18&ei=-twQUua3EYmuyQGn64Aw&usg=AFQjCNFUZwqPzQJeXqefqMBJlUs8f9LQ-g รวมทริปท่องเที่ยวเวียงจันทน์ ลาว - BlogGang.com]</ref><ref>[https://www.kroobannok.com%2Fblog%2F25029&ei=-twQUua3EYmuyQGn64Aw&usg=AFQjCNH8BBAgzYrShmTgqNasKZg2KRabDA "คนลาว" ....เรียบง่ายแต่มีความสุข]</ref> ເຊິ່ງເປັນເຄື່ອງດື່ມທີ່ຜະລິດຈາກໝາກຖົ່ວເຫຼືອງ. ສ່ວນເຄື່ອງດື່ມມຶນເມົາທີ່ຂຶ້ນຊື່ລືຊາໃນປະເທດແມ່ນ[[ເບຍລາວ]]<ref>[https://www.nytimes.com/2009/05/26/business/global/26beer.html Just Another Beer? Not to Those in Laos - NYTimes.com]</ref> [[ຮູບ:Pha That Luang Vientiane Laos.jpg|thumb|right|[[ພະທາດຫຼວງ]]{{spaces}}[[ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ]]{{spaces}}ສາສະໜາສະຖານທີ່ສຳຄັນທີ່ສຸດໃນສປປ ລາວ]] [[ຮູບ:Place PassChongMek Laoside.jpg|thumb|right|ດ່ານຊ່ອງເມັກ ຊາຍແດນລາວ-ໄທ]] == ເພີ່ມເຕີມ == * [[ອາຊີ]] * [[ປະເທດໄທ]] * [[ຫວຽດນາມ]]​ * [[ຈີນ]]​ * [[ກຳປູເຈຍ]]​ * [[ມຽນມາ]]​ * [[ການຄົມມະນາຄົມໃນປະເທດລາວ]] * [[ລັດຖະທຳມະນູນ ແຫ່ງ ສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ]] ==ຂໍ້ຄວາມຂະຫຍາຍ== {{notelist}} == ອ້າງອີງ​ == {{ລາຍການອ້າງອີງ}}​ [[ໝວດ:ປະເທດ|ລ]] [[ໝວດ:ອາຊີ|ລ]] 5orcdwucyt1gxgwk35di7a74m2g73zn 112427 112425 2024-12-04T05:22:45Z Brgb 20083 ເອົາຄໍາທີ່ບໍ່ເປັນກາງ 112427 wikitext text/x-wiki {{ກ່ອງຂໍ້ມູນ ປະເທດ | conventional_long_name = ສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ | common_name = ລາວ | native_name = | image_flag = Flag of Laos.svg | image_coat = Coat of arms of Laos.svg | symbol_type = [[ເຄື່ອງໝາຍຊາດ]] | national_motto = "ສັນຕິພາບ ເອກະລາດ ປະຊາທິປະໄຕ ເອກະພາບ ວັດທະນາຖາວອນ" | national_anthem = "[[ເພງຊາດລາວ]]"<br /><div style="padding-top:0.5em;">[[File:National Anthem of Laos.ogg|center]]</div> | image_map = {{Switcher|[[ຮູບ:Laos (orthographic projection).svg|frameless]]|ສະແດງລູກໂລກ|[[ຮູບ:Location Laos ASEAN.svg|250px|upright=1.15|frameless]]|ສະແດງແຜນທີ່ອາຊຽນ|default=1}} | map_caption = {{map caption |location_color=ຂຽວ |region=[[ອາຊຽນ]] |region_color=ເທົາເຂັ້ມ |legend=Location Laos ASEAN.svg}} | capital = [[ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ]] | coordinates = {{Coord|17|58|N|102|36|E|type:city}} | largest_city = ເມືອງຫຼວງ | official_languages = [[ພາສາລາວ]] | recognised_languages = | languages_type = ພາສາທີ່ເວົ້າ | languages = {{hlist|[[ພາສາລາວ|ລາວ]]|[[ພາສາມົ້ງ|ມົ້ງ]]|[[ພາສາກຶມມຸ|ກຶມມຸ]]|[[ພາສາຝຣັ່ງ|ຝຣັ່ງ]]<ref>{{cite web|url=http://www.studycountry.com/guide/LA-language.htm|title=The Languages spoken in Laos|website=Studycountry|access-date=16 September 2018}}</ref>}} | ethnic_groups = {{unbulleted list | 53.2% [[ລາວ (ຊົນເຜົ່າ)|ລາວ]] | 11% [[ຊາວກຶມມຸ|ກຶມມຸ]] | 9.2% [[ຊາວມົ້ງ|ມົ້ງ]] | 3.4% [[ຊາວຜູ້ໄທ|ຜູ້ໄທ]] | 3.1% [[ກຸ່ມຊາດພັນໄທ-ກະໄດ|ໄທ]] | 2.5% Makong | 2.2% [[ຊາວກະຕາງ|ກະຕາງ]] | 2.0% [[ຊາວລື້|ລື້]] | 1.8% [[ອາຄາ]] | 11.6% ອື່ນໆ {{efn|ລວມ[[List of ethnic groups in Laos|ກຸ່ມຊົນເຜົ່າຂະໜາດນ້ອຍຫຼາຍກວ່າ 100 ກຸ່ມ]]}} }} | ethnic_groups_year = 2015<ref name="Census2015">{{cite web|url=https://lao.unfpa.org/sites/default/files/pub-pdf/PHC-ENG-FNAL-WEB_0.pdf|title=Results of Population and Housing Census 2015 |publisher=Lao Statistics Bureau |access-date=1 May 2020}}</ref> | demonym = [[ປະຊາກອນລາວ|ຊາວລາວ]] | government_type = [[ລັດເອກະພາບ|ລັດດ່ຽວ]] [[ລັດທິມາກ-ເລນິນ]] [[ລັດ​ພັກ​ດຽວ|ພັກດຽວ]] [[ສາທາລະນະລັດ]][[ລະບອບປະຊາທິປະໄຕປະຊາຊົນ|ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນ]]([[ໂດຍນິຕິໄນ]]) ສັງຄົມນິຍົມ ([[ໂດຍພຶດຕິໄນ]]) | leader_title1 = [[ເລຂາທິການໃຫຍ່ພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດລາວ|ເລຂາທິການໃຫຍ່]]<br>[[ປະທານປະເທດ ແຫ່ງ ສປປ ລາວ|ປະທານປະເທດ]]{{efn|ປະເທດລາວເປັນ[[ລັດດ່ຽວ]]ທີ່ເປັນ[[ລັດ​ກອມ​ມູນິດ]]ແບບ[[ລັດທິມາກ-ເລນິນ]] ຕຳແໜ່ງທີ່ຊົງອຳນາດຫຼາຍທີ່ສຸດແມ່ນ[[ເລຂາທິການໃຫຍ່ພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດລາວ]] ບໍ່ແມ່ນ[[ປະທານປະເທດລາວ|ປະທານປະເທດ]] ເລຂາທິການໃຫຍ່ຄວບຄຸມ[[ກົມການເມືອງສູນກາງພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດລາວ|ກົມການເມືອງ]] ແລະ [[ເລຂາທິການ ພັກປະຊາຊົນ ປະຕິວັດລາວ|ເລຂາທິການ]] ເຮັດໃຫ້ຜູ້ດຳລົງຕຳແໜ່ງກາຍເປັນຜູ້ນຳລາວ''ໂດຍພຶດຕິໄນ''}} | leader_name1 = [[ທອງລຸນ ສີສຸລິດ]] | leader_title2 = [[ລາຍຊື່ນາຍົກລັດຖະມົນຕີລາວ|ນາຍົກລັດຖະມົນຕີ]] | leader_name2 = [[ສອນໄຊ ສີພັນດອນ]] | leader_title3 = [[ຮອງປະທານປະເທດ ແຫ່ງ ສປປ ລາວ|ຮອງປະທານປະເທດ]] | leader_name3 = [[ບຸນທອງ ຈິດມະນີ]]<br>[[ປານີ ຍາທໍ່ຕູ້]] | leader_title4 = [[ປະທານສະພາແຫ່ງຊາດ (ປະເທດລາວ)|ປະທານສະພາແຫ່ງຊາດ]] | leader_name4 = [[ໄຊສົມພອນ ພົມວິຫານ]] | legislature = [[ສະພາແຫ່ງຊາດ|ສະພາແຫ່ງຊາດ]] | sovereignty_type = [[ປະຫວັດສາດລາວ|ກໍ່ຕັ້ງ]] | established_event1 = [[ອານາຈັກລ້ານຊ້າງ]] | established_date1 = 1354–1707 | established_event2 = [[ພຣະຣາຊອານາຈັກຫລວງພະບາງ|ອານາຈັກຫຼວງພະບາງ]], [[ອານາຈັກວຽງຈັນ|ອານາຈັກລ້ານຊ້າງວຽງຈັນ]] ແລະ [[ອານາຈັກຈຳປາສັກ|ອານາຈັກລ້ານຊ້າງຈຳປາສັກ​]] | established_date2 = 1707–1778 | established_event3 = ອານາຈັກລ້ານຊ້າງຖືກປົກຄອງໂດຍ[[ອານາຈັກລັດຕະນະໂກສິນ (ສະໄໝລະບອບຊາທິປະໄຕຢ່າງແທ້ຈິງ)|ສະຫຍາມ]]​ | established_date3 = 1778–1893 | established_event4 = [[ອິນດູຈີນຝຣັ່ງ|ຕົກເປັນອານານິຄົມຝຣັ່ງ]] | established_date4 = 1893–1953 | established_event5 = ຮວມລາຊະອານາຈັກ | established_date5 = 11 ພຶດສະພາ 1947 | established_event6 = [[ພຣະຣາຊອານາຈັກລາວ|ປະກາດເອກະລາດ]]<br />ຈາກ[[ອານາຈັກອານານິຄົມຝຣັ່ງ|ຝຣັ່ງ]] | established_date6 = 22 ຕຸລາ 1953 | established_event7 = [[ສົງຄາມກາງເມືອງລາວ|ລົ້ມລ້າງກະສັດ]] | established_date7 = 2 ທັນວາ 1975 | established_event8 = [[ລັດຖະທຳມະນູນລາວ|ລັດຖະທຳມະນູນສະບັບປັດຈຸບັນ]] | established_date8 = 14 ສິງຫາ 1991 | established_event9 = [[ວັນຊາດ]] | established_date9 = 2 ທັນວາ | area_km2 = 237,955 | area_rank = ອັນດັບທີ 82 <!-- Area rank should match [[List of countries and dependencies by area]]--> | area_sq_mi = 91,428.991 <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]--> | percent_water = 2 | population_estimate = 7,123,205 | population_census = 6,492,228<ref>{{cite web|url=http://www.geohive.com/cntry/laos.aspx|title=Laos|publisher=Lao Department of Statistics|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20161113204058/http://www.geohive.com/cntry/laos.aspx|archive-date=13 November 2016}}</ref> | population_estimate_year = 2019 | population_estimate_rank = ອັນດັບທີ 105 | population_census_year = 2015 | population_density_km2 = 26.7 | population_density_sq_mi = <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]--> | population_density_rank = ອັນດັບທີ 151 | GDP_PPP = {{increase}} 74.309&nbsp;ຕື້ໂດລາສະຫະລັດ<ref name="IMF database 2022">{{cite web |url = https://www.imf.org/en/Publications/WEO/weo-database/2022/April/weo-report?c=544,&s=NGDPD,PPPGDP,NGDPDPC,PPPPC,&sy=2021&ey=2022&ssm=0&scsm=1&scc=0&ssd=1&ssc=0&sic=0&sort=country&ds=.&br=1|title = World Economic Outlook Database, April 2023 |publisher=[[International Monetary Fund]] |website=IMF.org |access-date=12 April 2023 }}</ref> <!--Do not edit!--> | GDP_PPP_year = 2023 | GDP_PPP_rank = ອັນດັບທີ 106 | GDP_PPP_per_capita = {{increase}} 9,800 ໂດລາສະຫະລັດ<ref name="IMF database 2023" /> | GDP_PPP_per_capita_rank = ອັນດັບທີ 125 | GDP_nominal = {{Decrease}} 17.347&nbsp;ຕື້ໂດລາສະຫະລັດ<ref name="IMF database 2023" /> | GDP_nominal_year = 2023 | GDP_nominal_rank = ອັນດັບທີ 145 | GDP_nominal_per_capita = {{Decrease}} 2,319 ໂດລາສະຫະລັດ<ref name="IMF database 2023" /> | GDP_nominal_per_capita_rank = ອັນດັບທີ 152 | Gini = 36.4 <!--number only--> | Gini_year = 2012 | Gini_change = <!--increase/decrease/staedy--> | Gini_ref = <ref name="wb-gini">{{cite web|url=http://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI/|title=Gini Index|publisher=World Bank|access-date=2 March 2011}}</ref> | Gini_rank = | HDI = 0.607 <!--number only--> | HDI_year = 2021 <!--Please use the year in which the HDI data refers to and not the publication year--> | HDI_change = decrease <!--increase/decrease/steady--> | HDI_ref = <ref name="HDI">{{cite web|url=https://hdr.undp.org/system/files/documents/global-report-document/hdr2021-22pdf_1.pdf|title=Human Development Report 2021/2022|language=en|publisher=[[United Nations Development Programme]]|date=8 September 2022|access-date=8 September 2022}}</ref> | HDI_rank = ອັນດັບທີ 140 | currency = [[ເງີນກີບລາວ|ກີບ]] (₭) | currency_code = LAK | time_zone = [[ເວລາໃນປະເທດລາວ]] | utc_offset = +7 | date_format = ວວ/ດດ/ປປປປ | drives_on = ຂວາ | calling_code = [[+856]] | iso3166code = LA | cctld = [[.la]] | religion = {{unbulleted list | 66.0% [[ພຸດ]]{{efn|ລັດໃຫ້ກຽດ ແລະ ປົກປ້ອງກິດຈະກຳຂອງສາສະໜາພຸດ ແລະ ຜູ້ນັບຖືສາສະໜາອື່ນ [ແລະ] ລວມຫົວກັບໃຫ້ກຳລັງໃຈໃຫ້ພຣະສົງ ແລະ ຈົວ ເຊັ່ນດຽວກັນກັບນັກບວດສາສະໜາອື່ນໃນການມີສ່ວນຮ່ວມທີ່ກໍ່ໃຫ້ເກີດຜົນປະໂຫນດຕໍ່ປະເທດ ແລະ ປະຊາຊົນ<ref>{{cite web|title=Lao People's Democratic Republic's Constitution of 1991 with Amendments through 2003|url=https://constituteproject.org/constitution/Laos_2003.pdf?lang=en|website=constituteproject.org|access-date=29 October 2017|quote=Article 9: The State respects and protects all lawful activities of Buddhists and of followers of other religions, [and] mobilises and encourages Buddhist monks and novices as well as the priests of other religions to participate in activities that are beneficial to the country and people.}}</ref>}} | 30.7% [[ສາສະໜາຜີ]] | 1.5% [[ສາສະໜາຄຣິດໃນປະເທດລາວ|ຄຣິດ]] | 1.8% [[ສາສະໜາໃນປະເທດລາວ|ອື່ນໆ]] / [[ການບໍ່ມີສາສະໜາ|ບໍ່ມີ]]<ref name="assets.pewresearch.org">https://assets.pewresearch.org/wp-content/uploads/sites/11/2012/12/globalReligion-tables.pdf</ref> }} }} '''ລາວ''' ຫຼື ຊື່ທາງການແມ່ນ '''ສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ''' (ຕົວຫຍໍ້: ສປປ ລາວ) ເປັນປະເທດໃນອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ ມີເນື້ອທີ່ທັງໝົດ 236,800 ຕາລາງກິໂລແມັດ ເປັນປະເທດດຽວໃນອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ທີ່ບໍ່ມີຊາຍແດນອອກສູ່ທະເລ ເຊິ່ງພາກເໜືອມີຊາຍແດນຕິດກັບ[[ປະເທດຈີນ]] ທິດໃຕ້ຕິດກັບ[[ປະເທດກຳປູເຈຍ]] ທິດຕາເວັນອອກຕິດກັບ[[ປະເທດຫວຽດນາມ]] ທິດຕາເວັນຕົກຕິດກັບ[[ປະເທດໄທ]] ແລະ ທິດຕາເວັນຕົກສຽງເໜືອຕິດກັບ[[ປະເທດມຽນມາ]] ຫຼັງຈາກຊ່ວງເວລາແຫ່ງຄວາມຂັດແຍ້ງພາຍໃນ[[ອານາຈັກລ້ານຊ້າງ]] ດິນແດນລາວຈຶ່ງໄດ້ແຕກແຍກອອກແມ່ນສາມສ່ວນ ຄື [[ຫຼວງພະບາງ]] [[ວຽງຈັນ]] ແລະ[[ຈຳປາສັກ]]<ref>{{Cite web|title=Laos - Under foreign rule|url=https://www.britannica.com/place/Laos|website=Encyclopedia Britannica|language=en}}</ref> ກ່ອນຈະຕົກແມ່ນເມືອງໃນປົກຄອງຂອງ[[ອານາຈັກຣັດຕະນະໂກສິນ|ສະຫຍາມ]]ໃນປີ ຄ.ສ. 1778 ຍາວນານນັບສະຕະວັດຈົນເມື່ອ[[ສົງຄາມຝຣັ່ງ-ສະຫຍາມ (1893)|ວິກິດການຝຣັ່ງ-ສະຫຍາມ]]ໃນປີ ຄ.ສ. 1893 ທຳໃຫ້ດິນແດນລາວທັ້ງໝົດຢູ່ພາຍໃຕ້ອານານິຄົມຂອງ[[ປະເທດຝຣັ່ງ|ຝຣັ່ງ]]ແລະຮວມຕົວກັນແມ່ນປະເທດໃນປີ ຄ.ສ. 1949<ref>{{Cite web|title=Laos History|url=https://www.asia-discovery.com/Laos/travel-guide/history.htm|website=www.asia-discovery.com|access-date=2021-07-07|archive-date=2021-04-16|archive-url=https://web.archive.org/web/20210416141857/https://www.asia-discovery.com/Laos/travel-guide/history.htm|url-status=dead}}</ref> ຫຼັງຈາກການຍຶດຄອງຂອງ[[ປະເທດຍີ່ປຸ່ນ|ຍີ່ປຸ່ນ]] ຖືກຝຣັ່ງຍຶດຄອງອີກຫົນຈົນກະທັ່ງໄດ້[[ເອກະລາດ]]ໃນປີ ຄ.ສ. 1953<ref>{{Cite news|date=2018-01-09|title=Laos profile - timeline|language=en-GB|work=BBC News|url=https://www.bbc.com/news/world-asia-pacific-15355605|access-date=2021-07-07}}</ref> ພາຍຫຼັງ[[ສົງຄາມຫວຽດນາມ]]ຈົບລົງໃນປີ ຄ.ສ. 1975 ຂະບວນການນັກສຶກສາ 21 ອົງກອນຈຶ່ງຫັນໄປຮ່ວມມືກັບ "[[ກຸ່ມປະເທດລາວ]]" ຂະບວນການປະຕິວັດກອມມູນິດທີ່ໄດ້ຄອງອຳນາຈຢ່າງເດັດຂາດແລະສົງຄາມກາງເມືອງໄດ້ສິ້ນສຸດລົງ ປະກອບກັບກະແສຮຽກຮ້ອງຂອງປະຊາຊົນແລະນັກສຶກສາໄດ້ມີການລົງມະຕິລົ້ມລ້າງກະສັດຢ່າງສົມບູນ [[ພຣະບາດສົມເດັດພຣະເຈົ້າມະຫາຊີວິດສີສວ່າງວັທະນາ]]ຖືກເຊີນເຂົ້າຄ່າຍກັກກັນໃນວຽງໄຊແລະເສຍຊີວິດຢ່າງລຶກລັບ ມີການປ່ຽນແປງການປກລົກຄອງມາແມ່ນລະບອບສັງຄົມນິຍົມກອມມູນິດແລະສ້າງຕັ້ງປະເທດແມ່ນ "ສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ" ຊຶ່ງໃນຊ່ວງແຮກ ລາວຕ້ອງພຶ່ງພາຄວາມຊ່ວຍເຫຼືອທາງເສດຖະກິດຈາກສະຫະພາບໂຊວຽດຈົນກະທັ່ງລົ່ມສະຫຼາຍໃນປີ ຄ.ສ. 1991<ref>http://www.timelinesdb.com/listevents.php?subjid=129&title=Laos</ref> ປະເທດລາວມີສ່ວນຮ່ວມໃນ[[ຂໍ້ຕົກລົງການຄ້າອາຊີປາຊີຟິກ]] ການປະຊຸມສຸດຍອດ[[ອາຊຽນ]] ການປະຊຸດ[[ອາຊີຕາເວັນອອກ]] ແລະເຂົ້າຮ່ວມແມ່ນສະມາຊິກ[[ອົງການການຄ້າໂລກ]]ຕັ້ງແຕ່ ຄ.ສ. 1997 ກ່ອນຈະໄດ້ຮັບການຕອບຮັບໃນປີ ຄ.ສ. 2013 ລາວແມ່ນປະເທດທີ່ສາມາດຜະລິດໄຟຟ້າໄດ້ດ້ວຍຕົນເອງ<ref>https://www.bangkokpost.com/business/1980027/chinese-firm-to-run-lao-electric-grid</ref> ມີການສ້າງເຂື່ອນໂດຍຜະລິດຈາກພະລັງງານນ້ຳແລະສົ່ງຂາຍໄປຍັງປະເທດເພື່ອນບ້ານຢ່າງ[[ປະເທດໄທ|ໄທ]] [[ປະເທດຈີນ|ຈີນ]] ແລະ[[ປະເທດຫວຽດນາມ|ຫວຽດນາມ]] ໃນດ້ານເທັກໂນໂລຢີ ລາວໄດ້ເປີດໃຫ້ບໍລິການ 4G ແມ່ນປະເທດທີ່ສອງຂອງອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ຕໍ່ຈາກ[[ປະເທດສິງກະໂປ|ສິງກະໂປ]] ມາຕັ້ງແຕ່ ຄ.ສ. 2012 ລາວແມ່ນຈຸດເຊື່ອມຕໍ່ຂອງການຄົມມະນະຄົມທາງລົດໄຟສູ່ປະເທດເພື່ອນບ້ານຈາກການມີกທາງລົດໄຟສາຍ 4 ແຫ່ງ ຊຶ່ງລ່າສຸດໄດ້ມີການເປີດໃຊ້ທທງລົດໄຟວຽງຈັນ–ບໍ່ເຕັນໃນປີ ຄ.ສ. 2021<ref>[https://www.prachachat.net/economy/news-814220 รถไฟจีน-ลาว เปิดให้บริการวันนี้ (3 ธ.ค.) ควรรู้อะไรบ้าง? ก่อนตกขบวน]</ref> == ການເມືອງ == ນັບຕັ້ງແຕ່ການຍຶດອຳນາດຂອງຂະບວນການ[[ລັດທິມາກ-ເລນິນ|ມາກ-ເລນິນ]]ທີ່ນຳໂດຍ[[ພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດລາວ]]ໃນປີ ຄ.ສ. 1975 ປະເທດລາວຈຶ່ງກາຍເປັນລັດພັກການເມືອງດຽວ ແລະແມ່ນໜຶ່ງໃນຫ້າລັດຂອງໂລກທີ່ຍັງຄົງຢູ່ພາຍໃຕ້ລະບອບຄອມມູນິດຫຼັງຈາກການລົ່ມສະຫຼາຍຂອງລະບອບສັງຄົມນິຍົມໃນຊ່ວງປີ [[ການປະຕິວັດ ຄ.ສ. 1989|ຄ.ສ. 1989]] ແລະປີ ຄ.ສ. 1991 ການເມືອງຂອງປະເທດຖືກຄອບງຳໂດຍໂຄງສ້າງຄູ່ຂອງພັກແລະອຳນາດລັດ ຮວມເຖີງເຈົ້າໜ້າທີ່ລັດທັງໝົດກໍ່ແມ່ນສະມາຊິກພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດເຊ່ນກັນ ດ້ວຍເຫດນີ້ ທຳໃຫ້ພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດມີອຳນາດໃນການປົກຄອງແບບບໍ່ຈຳກັດ ແລະຄວບຄຸມກິດຈະການຕ່າງໆ ທັງມວນໃນປະເທດ<ref name="Croissant211" /> ອົງການນອກພາກລັດຟຣີດອມເຮ້າສ໌ (Freedom House) ໄດ້ຈັດໃຫ້ລະບົບການເມືອງຂອງປະເທດລາວວ່າມີລັກສະນະ "ບໍ່ເສລີ" ແລະໃຫ້ຄະແນນໃນລະດັບຕ່ຳຫຼາຍສຳຫຼັບຫານຄຸ້ມຄອງສິດທິທາງການເມືອງແລະສິດທິຂອງພົນລະເມືອງ<ref>{{cite web |url=https://freedomhouse.org/report/freedom-world/2017/laos |title=Freedom in the World 2017 – Laos |publisher=[[Freedom House]] |language=ອັງກິດ |date=2018-01-02 |access-date=2024-03-12 |archive-date=2019-09-25 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190925200158/https://freedomhouse.org/report/freedom-world/2017/laos |url-status=dead }}</ref> === ອຳນາດນິຕິບັນຍັດ === [[File:National Assembly of Laos (11888085666).jpg|thumb|[[ສະພາແຫ່ງຊາດ]]ໃນນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ]] ຕາມລັດຖະທຳມະນູນ ໂຄງສ້າງສູງສຸດຂອງລັດລາວແລະສະພານິຕິບັນຍັດ ຄື [[ສະພາແຫ່ງຊາດ]] ແມ່ນສະພາດ່ຽວ ມີທັງໝົດ 132 ທີ່ນັ່ງ ຊຶ່ງຈະປ່ຽນແປງໃນທຸກໆ 5 ປີ ຜ່ານການເລືອກຕັ້ງທົ່ວໄປ ສະພາແຜ່ງຊາດຈະປະຊຸມປີລະສອງຫົນເປັນເວລາສອງສາມສັບປະດາ<ref name="Croissant211">{{cite book |author=Aurel Croissant |title=Die politischen Systeme Südostasiens: eine Einführung |publisher=Springer VS |place=Wiesbaden |year=2016 |ISBN=978-3-531-14349-1 |page=211}}</ref> ຫຼັງຈາກນັ້ນ ຄະນະກຳມະການປະຈຳຈະຕິດຕາມການດຳເນີນການຕາມການພິຈາລະນາ ຕີຄວາມລັດຖະທຳມະນູນ ແລະສະເໜີຜູ້ສະມັກຮັບຕຳແໜ່ງສຳຄັນ ໂດຍຄະນະກຳມະການປະຈຳປະກອບດ້ວຍ ປະທານສະພາແຫ່ງຊາດ ຮອງປະທານ ແລະຜູ້ແທນແປດຄົນ ຊຶ່ງຄະນະກຳມະການສະພາແຕ່ລະສ່ວນ ໜົ່ວຍງານພາຍໃນ ແລະສຳນັກງານຂອງທັ້ງ 18 ແຂວງ ກໍ່ຢູ່ພາຍໃຕ້ສະພາແຫ່ງຊາດດ້ວຍ<ref name="Croissant212">{{cite book|author=Aurel Croissant |title=Die politischen Systeme Südostasiens: eine Einführung |publisher=Springer VS |place=Wiesbaden |year=2016 |ISBN=978-3-531-14349-1 |page=212}}</ref> ໜ້າທີ່ຂອງສະພາແຫ່ງຊາດ ຄື ການເລືອກປະທານປະເທດດ້ວຍສຽງຂ້າງມາກປະມານສອງເຖິງສາມ ເພື່ອແຕ່ງຕັ້ງນາຍົກລັດຖະມົນຕີຕາມຄຳຮ້ອງຂໍຂອງປະທານປະເທດ ເຊ່ນດຽວກັບລັດຖະມົນຕີ ປະທານສານປະຊາຊົນສູງສຸດ ແລະໄອຍະການສູງສຸດ<ref name="Croissant211" /> ຢ່າງໃດກໍ່ດີ ໃນທາງປະຕິບັດແລ້ວ ມີພຽງສະເພາະການຕັດສິນໃຈຂອງຄະນະກຳມະການກາງພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດເທົ່ານັ້ນ ທີ່ໄດ້ຮັບການອະນຸມັດ<ref name="Croissant212" /> === ຝ່າຍບໍລິຫານ === ອຳນາດບໍລິຫານຢູ່ທີ່ປະທານປະເທດແລະຄະນະລັດຖະມົນຕີ ໂດຍນາຍົກລັດຖະມົນຕີເປັນປະທານຄະນະລັດຖະມົນຕີ ແຕ່ມີອຳນາດການຕັດສິນໃຈພຽງເລັກນ້ອຍ ໃນທາງປະຕິບັດ ການຕັດສິນໃຈຂອງຄະນະກຳມະການກາງຂອງພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດດຳເນີນການໂດຍຜູ້ບໍລິຫານ<ref name="Croissant212" /> == ອາຫານ == [[ຮູບ:Larb.jpg|thumbnail|right|[[ລາບ]]ເປັນອາຫານລາວທີ່ມີຊື່ສຽງທົ່ວໂລກ.]] {{see also|ອາຫານລາວ}} [[ເຄື່ອງດື່ມ]]ຫຼັກທີ່ນິຍົມຊົມຊື່ນໃນປະເທດລາວມັກຂຶ້ນຢູ່ກັບອາຍຸຂອງຜູ້ບໍລິໂພກ. ໄວລຸ້ນໜຸ່ມລາວນິຍົມດື່ມ[[ນ້ຳເຕົ້າຮູ້]]<ref>[https://www.bloggang.com%2Fviewdiary.php%3Fid%3Dtantailovegongtup%26group%3D18&ei=-twQUua3EYmuyQGn64Aw&usg=AFQjCNFUZwqPzQJeXqefqMBJlUs8f9LQ-g รวมทริปท่องเที่ยวเวียงจันทน์ ลาว - BlogGang.com]</ref><ref>[https://www.kroobannok.com%2Fblog%2F25029&ei=-twQUua3EYmuyQGn64Aw&usg=AFQjCNH8BBAgzYrShmTgqNasKZg2KRabDA "คนลาว" ....เรียบง่ายแต่มีความสุข]</ref> ເຊິ່ງເປັນເຄື່ອງດື່ມທີ່ຜະລິດຈາກໝາກຖົ່ວເຫຼືອງ. ສ່ວນເຄື່ອງດື່ມມຶນເມົາທີ່ຂຶ້ນຊື່ລືຊາໃນປະເທດແມ່ນ[[ເບຍລາວ]]<ref>[https://www.nytimes.com/2009/05/26/business/global/26beer.html Just Another Beer? Not to Those in Laos - NYTimes.com]</ref> [[ຮູບ:Pha That Luang Vientiane Laos.jpg|thumb|right|[[ພະທາດຫຼວງ]]{{spaces}}[[ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ]]{{spaces}}ສາສະໜາສະຖານທີ່ສຳຄັນທີ່ສຸດໃນສປປ ລາວ]] [[ຮູບ:Place PassChongMek Laoside.jpg|thumb|right|ດ່ານຊ່ອງເມັກ ຊາຍແດນລາວ-ໄທ]] == ເພີ່ມເຕີມ == * [[ອາຊີ]] * [[ປະເທດໄທ]] * [[ຫວຽດນາມ]]​ * [[ຈີນ]]​ * [[ກຳປູເຈຍ]]​ * [[ມຽນມາ]]​ * [[ການຄົມມະນາຄົມໃນປະເທດລາວ]] * [[ລັດຖະທຳມະນູນ ແຫ່ງ ສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ]] ==ຂໍ້ຄວາມຂະຫຍາຍ== {{notelist}} == ອ້າງອີງ​ == {{ລາຍການອ້າງອີງ}}​ [[ໝວດ:ປະເທດ|ລ]] [[ໝວດ:ອາຊີ|ລ]] of28z1zb7gap0bjywx479nqhc2jr17w 112430 112427 2024-12-04T05:26:52Z Brgb 20083 ທໍາຄວາມສະອາດ 112430 wikitext text/x-wiki {{ກ່ອງຂໍ້ມູນ ປະເທດ | conventional_long_name = ສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ | common_name = ລາວ | native_name = | image_flag = Flag of Laos.svg | image_coat = Coat of arms of Laos.svg | symbol_type = [[ເຄື່ອງໝາຍຊາດ]] | national_motto = "ສັນຕິພາບ ເອກະລາດ ປະຊາທິປະໄຕ ເອກະພາບ ວັດທະນາຖາວອນ" | national_anthem = "[[ເພງຊາດລາວ]]"<br /><div style="padding-top:0.5em;">[[File:National Anthem of Laos.ogg|center]]</div> | image_map = {{Switcher|[[ຮູບ:Laos (orthographic projection).svg|frameless]]|ສະແດງລູກໂລກ|[[ຮູບ:Location Laos ASEAN.svg|250px|upright=1.15|frameless]]|ສະແດງແຜນທີ່ອາຊຽນ|default=1}} | map_caption = {{map caption |location_color=ຂຽວ |region=[[ອາຊຽນ]] |region_color=ເທົາເຂັ້ມ |legend=Location Laos ASEAN.svg}} | capital = [[ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ]] | coordinates = {{Coord|17|58|N|102|36|E|type:city}} | largest_city = ເມືອງຫຼວງ | official_languages = [[ພາສາລາວ]] | recognised_languages = | languages_type = ພາສາທີ່ເວົ້າ | languages = {{hlist|[[ພາສາລາວ|ລາວ]]|[[ພາສາມົ້ງ|ມົ້ງ]]|[[ພາສາກຶມມຸ|ກຶມມຸ]]|[[ພາສາຝຣັ່ງ|ຝຣັ່ງ]]<ref>{{cite web|url=http://www.studycountry.com/guide/LA-language.htm|title=The Languages spoken in Laos|website=Studycountry|access-date=16 September 2018}}</ref>}} | ethnic_groups = {{unbulleted list | 53.2% [[ລາວ (ຊົນເຜົ່າ)|ລາວ]] | 11% [[ຊາວກຶມມຸ|ກຶມມຸ]] | 9.2% [[ຊາວມົ້ງ|ມົ້ງ]] | 3.4% [[ຊາວຜູ້ໄທ|ຜູ້ໄທ]] | 3.1% [[ກຸ່ມຊາດພັນໄທ-ກະໄດ|ໄທ]] | 2.5% Makong | 2.2% [[ຊາວກະຕາງ|ກະຕາງ]] | 2.0% [[ຊາວລື້|ລື້]] | 1.8% [[ອາຄາ]] | 11.6% ອື່ນໆ {{efn|ລວມ[[List of ethnic groups in Laos|ກຸ່ມຊົນເຜົ່າຂະໜາດນ້ອຍຫຼາຍກວ່າ 100 ກຸ່ມ]]}} }} | ethnic_groups_year = 2015<ref name="Census2015">{{cite web|url=https://lao.unfpa.org/sites/default/files/pub-pdf/PHC-ENG-FNAL-WEB_0.pdf|title=Results of Population and Housing Census 2015 |publisher=Lao Statistics Bureau |access-date=1 May 2020}}</ref> | demonym = [[ປະຊາກອນລາວ|ຊາວລາວ]] | government_type = [[ລັດເອກະພາບ|ລັດດ່ຽວ]] [[ລັດທິມາກ-ເລນິນ]] [[ລັດ​ພັກ​ດຽວ|ພັກດຽວ]] [[ສາທາລະນະລັດ]][[ລະບອບປະຊາທິປະໄຕປະຊາຊົນ|ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນ]]([[ໂດຍນິຕິໄນ]]) ສັງຄົມນິຍົມ ([[ໂດຍພຶດຕິໄນ]]) | leader_title1 = [[ເລຂາທິການໃຫຍ່ພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດລາວ|ເລຂາທິການໃຫຍ່]]<br>[[ປະທານປະເທດ ແຫ່ງ ສປປ ລາວ|ປະທານປະເທດ]]{{efn|ປະເທດລາວເປັນ[[ລັດດ່ຽວ]]ທີ່ເປັນ[[ລັດ​ກອມ​ມູນິດ]]ແບບ[[ລັດທິມາກ-ເລນິນ]] ຕຳແໜ່ງທີ່ຊົງອຳນາດຫຼາຍທີ່ສຸດແມ່ນ[[ເລຂາທິການໃຫຍ່ພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດລາວ]] ບໍ່ແມ່ນ[[ປະທານປະເທດລາວ|ປະທານປະເທດ]] ເລຂາທິການໃຫຍ່ຄວບຄຸມ[[ກົມການເມືອງສູນກາງພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດລາວ|ກົມການເມືອງ]] ແລະ [[ເລຂາທິການ ພັກປະຊາຊົນ ປະຕິວັດລາວ|ເລຂາທິການ]] ເຮັດໃຫ້ຜູ້ດຳລົງຕຳແໜ່ງກາຍເປັນຜູ້ນຳລາວ''ໂດຍພຶດຕິໄນ''}} | leader_name1 = [[ທອງລຸນ ສີສຸລິດ]] | leader_title2 = [[ລາຍຊື່ນາຍົກລັດຖະມົນຕີລາວ|ນາຍົກລັດຖະມົນຕີ]] | leader_name2 = [[ສອນໄຊ ສີພັນດອນ]] | leader_title3 = [[ຮອງປະທານປະເທດ ແຫ່ງ ສປປ ລາວ|ຮອງປະທານປະເທດ]] | leader_name3 = [[ບຸນທອງ ຈິດມະນີ]]<br>[[ປານີ ຍາທໍ່ຕູ້]] | leader_title4 = [[ປະທານສະພາແຫ່ງຊາດ (ປະເທດລາວ)|ປະທານສະພາແຫ່ງຊາດ]] | leader_name4 = [[ໄຊສົມພອນ ພົມວິຫານ]] | legislature = [[ສະພາແຫ່ງຊາດ|ສະພາແຫ່ງຊາດ]] | sovereignty_type = [[ປະຫວັດສາດລາວ|ກໍ່ຕັ້ງ]] | established_event1 = [[ອານາຈັກລ້ານຊ້າງ]] | established_date1 = 1354–1707 | established_event2 = [[ພຣະຣາຊອານາຈັກຫລວງພະບາງ|ອານາຈັກຫຼວງພະບາງ]], [[ອານາຈັກວຽງຈັນ|ອານາຈັກລ້ານຊ້າງວຽງຈັນ]] ແລະ [[ອານາຈັກຈຳປາສັກ|ອານາຈັກລ້ານຊ້າງຈຳປາສັກ​]] | established_date2 = 1707–1778 | established_event3 = ອານາຈັກລ້ານຊ້າງຖືກປົກຄອງໂດຍ[[ອານາຈັກລັດຕະນະໂກສິນ (ສະໄໝລະບອບຊາທິປະໄຕຢ່າງແທ້ຈິງ)|ສະຫຍາມ]]​ | established_date3 = 1778–1893 | established_event4 = [[ອິນດູຈີນຝຣັ່ງ|ຕົກເປັນອານານິຄົມຝຣັ່ງ]] | established_date4 = 1893–1953 | established_event5 = ຮວມລາຊະອານາຈັກ | established_date5 = 11 ພຶດສະພາ 1947 | established_event6 = [[ພຣະຣາຊອານາຈັກລາວ|ປະກາດເອກະລາດ]]<br />ຈາກ[[ອານາຈັກອານານິຄົມຝຣັ່ງ|ຝຣັ່ງ]] | established_date6 = 22 ຕຸລາ 1953 | established_event7 = [[ສົງຄາມກາງເມືອງລາວ|ລົ້ມລ້າງກະສັດ]] | established_date7 = 2 ທັນວາ 1975 | area_km2 = 237,955 | area_rank = ອັນດັບທີ 82 <!-- Area rank should match [[List of countries and dependencies by area]]--> | area_sq_mi = 91,428.991 <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]--> | percent_water = 2 | population_estimate = 7,123,205 | population_census = 6,492,228<ref>{{cite web|url=http://www.geohive.com/cntry/laos.aspx|title=Laos|publisher=Lao Department of Statistics|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20161113204058/http://www.geohive.com/cntry/laos.aspx|archive-date=13 November 2016}}</ref> | population_estimate_year = 2019 | population_estimate_rank = ອັນດັບທີ 105 | population_census_year = 2015 | population_density_km2 = 26.7 | population_density_sq_mi = <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]--> | population_density_rank = ອັນດັບທີ 151 | GDP_PPP = {{increase}} 74.309&nbsp;ຕື້ໂດລາສະຫະລັດ<ref name="IMF database 2022">{{cite web |url = https://www.imf.org/en/Publications/WEO/weo-database/2022/April/weo-report?c=544,&s=NGDPD,PPPGDP,NGDPDPC,PPPPC,&sy=2021&ey=2022&ssm=0&scsm=1&scc=0&ssd=1&ssc=0&sic=0&sort=country&ds=.&br=1|title = World Economic Outlook Database, April 2023 |publisher=[[International Monetary Fund]] |website=IMF.org |access-date=12 April 2023 }}</ref> <!--Do not edit!--> | GDP_PPP_year = 2023 | GDP_PPP_rank = ອັນດັບທີ 106 | GDP_PPP_per_capita = | GDP_PPP_per_capita_rank = | GDP_nominal = {{Decrease}} 17.347&nbsp;ຕື້ໂດລາສະຫະລັດ<ref name="IMF database 2023" /> | GDP_nominal_year = 2023 | GDP_nominal_rank = ອັນດັບທີ 145 | GDP_nominal_per_capita = {{Decrease}} 2,319 ໂດລາສະຫະລັດ<ref name="IMF database 2023" /> | GDP_nominal_per_capita_rank = ອັນດັບທີ 152 | Gini = 36.4 <!--number only--> | Gini_year = 2012 | Gini_change = <!--increase/decrease/staedy--> | Gini_ref = <ref name="wb-gini">{{cite web|url=http://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI/|title=Gini Index|publisher=World Bank|access-date=2 March 2011}}</ref> | Gini_rank = | HDI = 0.607 <!--number only--> | HDI_year = 2021 <!--Please use the year in which the HDI data refers to and not the publication year--> | HDI_change = decrease <!--increase/decrease/steady--> | HDI_ref = <ref name="HDI">{{cite web|url=https://hdr.undp.org/system/files/documents/global-report-document/hdr2021-22pdf_1.pdf|title=Human Development Report 2021/2022|language=en|publisher=[[United Nations Development Programme]]|date=8 September 2022|access-date=8 September 2022}}</ref> | HDI_rank = ອັນດັບທີ 140 | currency = [[ເງີນກີບລາວ|ກີບ]] (₭) | currency_code = LAK | time_zone = [[ເວລາໃນປະເທດລາວ]] | utc_offset = +7 | date_format = ວວ/ດດ/ປປປປ | drives_on = ຂວາ | calling_code = [[+856]] | iso3166code = LA | cctld = [[.la]] | religion = {{unbulleted list | 66.0% [[ພຸດ]]{{efn|ລັດໃຫ້ກຽດ ແລະ ປົກປ້ອງກິດຈະກຳຂອງສາສະໜາພຸດ ແລະ ຜູ້ນັບຖືສາສະໜາອື່ນ [ແລະ] ລວມຫົວກັບໃຫ້ກຳລັງໃຈໃຫ້ພຣະສົງ ແລະ ຈົວ ເຊັ່ນດຽວກັນກັບນັກບວດສາສະໜາອື່ນໃນການມີສ່ວນຮ່ວມທີ່ກໍ່ໃຫ້ເກີດຜົນປະໂຫນດຕໍ່ປະເທດ ແລະ ປະຊາຊົນ<ref>{{cite web|title=Lao People's Democratic Republic's Constitution of 1991 with Amendments through 2003|url=https://constituteproject.org/constitution/Laos_2003.pdf?lang=en|website=constituteproject.org|access-date=29 October 2017|quote=Article 9: The State respects and protects all lawful activities of Buddhists and of followers of other religions, [and] mobilises and encourages Buddhist monks and novices as well as the priests of other religions to participate in activities that are beneficial to the country and people.}}</ref>}} | 30.7% [[ສາສະໜາຜີ]] | 1.5% [[ສາສະໜາຄຣິດໃນປະເທດລາວ|ຄຣິດ]] | 1.8% [[ສາສະໜາໃນປະເທດລາວ|ອື່ນໆ]] / [[ການບໍ່ມີສາສະໜາ|ບໍ່ມີ]]<ref name="assets.pewresearch.org">https://assets.pewresearch.org/wp-content/uploads/sites/11/2012/12/globalReligion-tables.pdf</ref> }} }} '''ລາວ''' ຫຼື ຊື່ທາງການແມ່ນ '''ສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ''' (ຕົວຫຍໍ້: ສປປ ລາວ) ເປັນປະເທດໃນອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ ມີເນື້ອທີ່ທັງໝົດ 236,800 ຕາລາງກິໂລແມັດ ເປັນປະເທດດຽວໃນອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ທີ່ບໍ່ມີຊາຍແດນອອກສູ່ທະເລ ເຊິ່ງພາກເໜືອມີຊາຍແດນຕິດກັບ[[ປະເທດຈີນ]] ທິດໃຕ້ຕິດກັບ[[ປະເທດກຳປູເຈຍ]] ທິດຕາເວັນອອກຕິດກັບ[[ປະເທດຫວຽດນາມ]] ທິດຕາເວັນຕົກຕິດກັບ[[ປະເທດໄທ]] ແລະ ທິດຕາເວັນຕົກສຽງເໜືອຕິດກັບ[[ປະເທດມຽນມາ]] ຫຼັງຈາກຊ່ວງເວລາແຫ່ງຄວາມຂັດແຍ້ງພາຍໃນ[[ອານາຈັກລ້ານຊ້າງ]] ດິນແດນລາວຈຶ່ງໄດ້ແຕກແຍກອອກແມ່ນສາມສ່ວນ ຄື [[ຫຼວງພະບາງ]] [[ວຽງຈັນ]] ແລະ[[ຈຳປາສັກ]]<ref>{{Cite web|title=Laos - Under foreign rule|url=https://www.britannica.com/place/Laos|website=Encyclopedia Britannica|language=en}}</ref> ກ່ອນຈະຕົກແມ່ນເມືອງໃນປົກຄອງຂອງ[[ອານາຈັກຣັດຕະນະໂກສິນ|ສະຫຍາມ]]ໃນປີ ຄ.ສ. 1778 ຍາວນານນັບສະຕະວັດຈົນເມື່ອ[[ສົງຄາມຝຣັ່ງ-ສະຫຍາມ (1893)|ວິກິດການຝຣັ່ງ-ສະຫຍາມ]]ໃນປີ ຄ.ສ. 1893 ທຳໃຫ້ດິນແດນລາວທັ້ງໝົດຢູ່ພາຍໃຕ້ອານານິຄົມຂອງ[[ປະເທດຝຣັ່ງ|ຝຣັ່ງ]]ແລະຮວມຕົວກັນແມ່ນປະເທດໃນປີ ຄ.ສ. 1949<ref>{{Cite web|title=Laos History|url=https://www.asia-discovery.com/Laos/travel-guide/history.htm|website=www.asia-discovery.com|access-date=2021-07-07|archive-date=2021-04-16|archive-url=https://web.archive.org/web/20210416141857/https://www.asia-discovery.com/Laos/travel-guide/history.htm|url-status=dead}}</ref> ຫຼັງຈາກການຍຶດຄອງຂອງ[[ປະເທດຍີ່ປຸ່ນ|ຍີ່ປຸ່ນ]] ຖືກຝຣັ່ງຍຶດຄອງອີກຫົນຈົນກະທັ່ງໄດ້[[ເອກະລາດ]]ໃນປີ ຄ.ສ. 1953<ref>{{Cite news|date=2018-01-09|title=Laos profile - timeline|language=en-GB|work=BBC News|url=https://www.bbc.com/news/world-asia-pacific-15355605|access-date=2021-07-07}}</ref> ພາຍຫຼັງ[[ສົງຄາມຫວຽດນາມ]]ຈົບລົງໃນປີ ຄ.ສ. 1975 ຂະບວນການນັກສຶກສາ 21 ອົງກອນຈຶ່ງຫັນໄປຮ່ວມມືກັບ "[[ກຸ່ມປະເທດລາວ]]" ຂະບວນການປະຕິວັດກອມມູນິດທີ່ໄດ້ຄອງອຳນາຈຢ່າງເດັດຂາດແລະສົງຄາມກາງເມືອງໄດ້ສິ້ນສຸດລົງ ປະກອບກັບກະແສຮຽກຮ້ອງຂອງປະຊາຊົນແລະນັກສຶກສາໄດ້ມີການລົງມະຕິລົ້ມລ້າງກະສັດຢ່າງສົມບູນ [[ພຣະບາດສົມເດັດພຣະເຈົ້າມະຫາຊີວິດສີສວ່າງວັທະນາ]]ຖືກເຊີນເຂົ້າຄ່າຍກັກກັນໃນວຽງໄຊແລະເສຍຊີວິດຢ່າງລຶກລັບ ມີການປ່ຽນແປງການປກລົກຄອງມາແມ່ນລະບອບສັງຄົມນິຍົມກອມມູນິດແລະສ້າງຕັ້ງປະເທດແມ່ນ "ສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ" ຊຶ່ງໃນຊ່ວງແຮກ ລາວຕ້ອງພຶ່ງພາຄວາມຊ່ວຍເຫຼືອທາງເສດຖະກິດຈາກສະຫະພາບໂຊວຽດຈົນກະທັ່ງລົ່ມສະຫຼາຍໃນປີ ຄ.ສ. 1991<ref>http://www.timelinesdb.com/listevents.php?subjid=129&title=Laos</ref> ປະເທດລາວມີສ່ວນຮ່ວມໃນ[[ຂໍ້ຕົກລົງການຄ້າອາຊີປາຊີຟິກ]] ການປະຊຸມສຸດຍອດ[[ອາຊຽນ]] ການປະຊຸດ[[ອາຊີຕາເວັນອອກ]] ແລະເຂົ້າຮ່ວມແມ່ນສະມາຊິກ[[ອົງການການຄ້າໂລກ]]ຕັ້ງແຕ່ ຄ.ສ. 1997 ກ່ອນຈະໄດ້ຮັບການຕອບຮັບໃນປີ ຄ.ສ. 2013 ລາວແມ່ນປະເທດທີ່ສາມາດຜະລິດໄຟຟ້າໄດ້ດ້ວຍຕົນເອງ<ref>https://www.bangkokpost.com/business/1980027/chinese-firm-to-run-lao-electric-grid</ref> ມີການສ້າງເຂື່ອນໂດຍຜະລິດຈາກພະລັງງານນ້ຳແລະສົ່ງຂາຍໄປຍັງປະເທດເພື່ອນບ້ານຢ່າງ[[ປະເທດໄທ|ໄທ]] [[ປະເທດຈີນ|ຈີນ]] ແລະ[[ປະເທດຫວຽດນາມ|ຫວຽດນາມ]] ໃນດ້ານເທັກໂນໂລຢີ ລາວໄດ້ເປີດໃຫ້ບໍລິການ 4G ແມ່ນປະເທດທີ່ສອງຂອງອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ຕໍ່ຈາກ[[ປະເທດສິງກະໂປ|ສິງກະໂປ]] ມາຕັ້ງແຕ່ ຄ.ສ. 2012 ລາວແມ່ນຈຸດເຊື່ອມຕໍ່ຂອງການຄົມມະນະຄົມທາງລົດໄຟສູ່ປະເທດເພື່ອນບ້ານຈາກການມີกທາງລົດໄຟສາຍ 4 ແຫ່ງ ຊຶ່ງລ່າສຸດໄດ້ມີການເປີດໃຊ້ທທງລົດໄຟວຽງຈັນ–ບໍ່ເຕັນໃນປີ ຄ.ສ. 2021<ref>[https://www.prachachat.net/economy/news-814220 รถไฟจีน-ลาว เปิดให้บริการวันนี้ (3 ธ.ค.) ควรรู้อะไรบ้าง? ก่อนตกขบวน]</ref> == ການເມືອງ == ນັບຕັ້ງແຕ່ການຍຶດອຳນາດຂອງຂະບວນການ[[ລັດທິມາກ-ເລນິນ|ມາກ-ເລນິນ]]ທີ່ນຳໂດຍ[[ພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດລາວ]]ໃນປີ ຄ.ສ. 1975 ປະເທດລາວຈຶ່ງກາຍເປັນລັດພັກການເມືອງດຽວ ແລະແມ່ນໜຶ່ງໃນຫ້າລັດຂອງໂລກທີ່ຍັງຄົງຢູ່ພາຍໃຕ້ລະບອບຄອມມູນິດຫຼັງຈາກການລົ່ມສະຫຼາຍຂອງລະບອບສັງຄົມນິຍົມໃນຊ່ວງປີ [[ການປະຕິວັດ ຄ.ສ. 1989|ຄ.ສ. 1989]] ແລະປີ ຄ.ສ. 1991 ການເມືອງຂອງປະເທດຖືກຄອບງຳໂດຍໂຄງສ້າງຄູ່ຂອງພັກແລະອຳນາດລັດ ຮວມເຖີງເຈົ້າໜ້າທີ່ລັດທັງໝົດກໍ່ແມ່ນສະມາຊິກພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດເຊ່ນກັນ ດ້ວຍເຫດນີ້ ທຳໃຫ້ພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດມີອຳນາດໃນການປົກຄອງແບບບໍ່ຈຳກັດ ແລະຄວບຄຸມກິດຈະການຕ່າງໆ ທັງມວນໃນປະເທດ<ref name="Croissant211" /> ອົງການນອກພາກລັດຟຣີດອມເຮ້າສ໌ (Freedom House) ໄດ້ຈັດໃຫ້ລະບົບການເມືອງຂອງປະເທດລາວວ່າມີລັກສະນະ "ບໍ່ເສລີ" ແລະໃຫ້ຄະແນນໃນລະດັບຕ່ຳຫຼາຍສຳຫຼັບຫານຄຸ້ມຄອງສິດທິທາງການເມືອງແລະສິດທິຂອງພົນລະເມືອງ<ref>{{cite web |url=https://freedomhouse.org/report/freedom-world/2017/laos |title=Freedom in the World 2017 – Laos |publisher=[[Freedom House]] |language=ອັງກິດ |date=2018-01-02 |access-date=2024-03-12 |archive-date=2019-09-25 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190925200158/https://freedomhouse.org/report/freedom-world/2017/laos |url-status=dead }}</ref> === ອຳນາດນິຕິບັນຍັດ === [[File:National Assembly of Laos (11888085666).jpg|thumb|[[ສະພາແຫ່ງຊາດ]]ໃນນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ]] ຕາມລັດຖະທຳມະນູນ ໂຄງສ້າງສູງສຸດຂອງລັດລາວແລະສະພານິຕິບັນຍັດ ຄື [[ສະພາແຫ່ງຊາດ]] ແມ່ນສະພາດ່ຽວ ມີທັງໝົດ 132 ທີ່ນັ່ງ ຊຶ່ງຈະປ່ຽນແປງໃນທຸກໆ 5 ປີ ຜ່ານການເລືອກຕັ້ງທົ່ວໄປ ສະພາແຜ່ງຊາດຈະປະຊຸມປີລະສອງຫົນເປັນເວລາສອງສາມສັບປະດາ<ref name="Croissant211">{{cite book |author=Aurel Croissant |title=Die politischen Systeme Südostasiens: eine Einführung |publisher=Springer VS |place=Wiesbaden |year=2016 |ISBN=978-3-531-14349-1 |page=211}}</ref> ຫຼັງຈາກນັ້ນ ຄະນະກຳມະການປະຈຳຈະຕິດຕາມການດຳເນີນການຕາມການພິຈາລະນາ ຕີຄວາມລັດຖະທຳມະນູນ ແລະສະເໜີຜູ້ສະມັກຮັບຕຳແໜ່ງສຳຄັນ ໂດຍຄະນະກຳມະການປະຈຳປະກອບດ້ວຍ ປະທານສະພາແຫ່ງຊາດ ຮອງປະທານ ແລະຜູ້ແທນແປດຄົນ ຊຶ່ງຄະນະກຳມະການສະພາແຕ່ລະສ່ວນ ໜົ່ວຍງານພາຍໃນ ແລະສຳນັກງານຂອງທັ້ງ 18 ແຂວງ ກໍ່ຢູ່ພາຍໃຕ້ສະພາແຫ່ງຊາດດ້ວຍ<ref name="Croissant212">{{cite book|author=Aurel Croissant |title=Die politischen Systeme Südostasiens: eine Einführung |publisher=Springer VS |place=Wiesbaden |year=2016 |ISBN=978-3-531-14349-1 |page=212}}</ref> ໜ້າທີ່ຂອງສະພາແຫ່ງຊາດ ຄື ການເລືອກປະທານປະເທດດ້ວຍສຽງຂ້າງມາກປະມານສອງເຖິງສາມ ເພື່ອແຕ່ງຕັ້ງນາຍົກລັດຖະມົນຕີຕາມຄຳຮ້ອງຂໍຂອງປະທານປະເທດ ເຊ່ນດຽວກັບລັດຖະມົນຕີ ປະທານສານປະຊາຊົນສູງສຸດ ແລະໄອຍະການສູງສຸດ<ref name="Croissant211" /> ຢ່າງໃດກໍ່ດີ ໃນທາງປະຕິບັດແລ້ວ ມີພຽງສະເພາະການຕັດສິນໃຈຂອງຄະນະກຳມະການກາງພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດເທົ່ານັ້ນ ທີ່ໄດ້ຮັບການອະນຸມັດ<ref name="Croissant212" /> === ຝ່າຍບໍລິຫານ === ອຳນາດບໍລິຫານຢູ່ທີ່ປະທານປະເທດແລະຄະນະລັດຖະມົນຕີ ໂດຍນາຍົກລັດຖະມົນຕີເປັນປະທານຄະນະລັດຖະມົນຕີ ແຕ່ມີອຳນາດການຕັດສິນໃຈພຽງເລັກນ້ອຍ ໃນທາງປະຕິບັດ ການຕັດສິນໃຈຂອງຄະນະກຳມະການກາງຂອງພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດດຳເນີນການໂດຍຜູ້ບໍລິຫານ<ref name="Croissant212" /> == ອາຫານ == [[ຮູບ:Larb.jpg|thumbnail|right|[[ລາບ]]ເປັນອາຫານລາວທີ່ມີຊື່ສຽງທົ່ວໂລກ.]] {{see also|ອາຫານລາວ}} [[ເຄື່ອງດື່ມ]]ຫຼັກທີ່ນິຍົມຊົມຊື່ນໃນປະເທດລາວມັກຂຶ້ນຢູ່ກັບອາຍຸຂອງຜູ້ບໍລິໂພກ. ໄວລຸ້ນໜຸ່ມລາວນິຍົມດື່ມ[[ນ້ຳເຕົ້າຮູ້]]<ref>[https://www.bloggang.com%2Fviewdiary.php%3Fid%3Dtantailovegongtup%26group%3D18&ei=-twQUua3EYmuyQGn64Aw&usg=AFQjCNFUZwqPzQJeXqefqMBJlUs8f9LQ-g รวมทริปท่องเที่ยวเวียงจันทน์ ลาว - BlogGang.com]</ref><ref>[https://www.kroobannok.com%2Fblog%2F25029&ei=-twQUua3EYmuyQGn64Aw&usg=AFQjCNH8BBAgzYrShmTgqNasKZg2KRabDA "คนลาว" ....เรียบง่ายแต่มีความสุข]</ref> ເຊິ່ງເປັນເຄື່ອງດື່ມທີ່ຜະລິດຈາກໝາກຖົ່ວເຫຼືອງ. ສ່ວນເຄື່ອງດື່ມມຶນເມົາທີ່ຂຶ້ນຊື່ລືຊາໃນປະເທດແມ່ນ[[ເບຍລາວ]]<ref>[https://www.nytimes.com/2009/05/26/business/global/26beer.html Just Another Beer? Not to Those in Laos - NYTimes.com]</ref> [[ຮູບ:Pha That Luang Vientiane Laos.jpg|thumb|right|[[ພະທາດຫຼວງ]]{{spaces}}[[ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ]]{{spaces}}ສາສະໜາສະຖານທີ່ສຳຄັນທີ່ສຸດໃນສປປ ລາວ]] [[ຮູບ:Place PassChongMek Laoside.jpg|thumb|right|ດ່ານຊ່ອງເມັກ ຊາຍແດນລາວ-ໄທ]] == ເພີ່ມເຕີມ == * [[ອາຊີ]] * [[ປະເທດໄທ]] * [[ຫວຽດນາມ]]​ * [[ຈີນ]]​ * [[ກຳປູເຈຍ]]​ * [[ມຽນມາ]]​ * [[ການຄົມມະນາຄົມໃນປະເທດລາວ]] * [[ລັດຖະທຳມະນູນ ແຫ່ງ ສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ]] ==ຂໍ້ຄວາມຂະຫຍາຍ== {{notelist}} == ອ້າງອີງ​ == {{ລາຍການອ້າງອີງ}}​ [[ໝວດ:ປະເທດ|ລ]] [[ໝວດ:ອາຊີ|ລ]] 4uei09ucvut5lfyfbfgd8tfe98ltk7y 112431 112430 2024-12-04T05:31:44Z Brgb 20083 ເອົາການເຊື່ອມຕໍ່ທີ່ແຕກຫັກ 112431 wikitext text/x-wiki {{ກ່ອງຂໍ້ມູນ ປະເທດ | conventional_long_name = ສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ | common_name = ລາວ | native_name = | image_flag = Flag of Laos.svg | image_coat = Coat of arms of Laos.svg | symbol_type = [[ເຄື່ອງໝາຍຊາດ]] | national_motto = "ສັນຕິພາບ ເອກະລາດ ປະຊາທິປະໄຕ ເອກະພາບ ວັດທະນາຖາວອນ" | national_anthem = "[[ເພງຊາດລາວ]]"<br /><div style="padding-top:0.5em;">[[File:National Anthem of Laos.ogg|center]]</div> | image_map = {{Switcher|[[ຮູບ:Laos (orthographic projection).svg|frameless]]|ສະແດງລູກໂລກ|[[ຮູບ:Location Laos ASEAN.svg|250px|upright=1.15|frameless]]|ສະແດງແຜນທີ່ອາຊຽນ|default=1}} | map_caption = {{map caption |location_color=ຂຽວ |region=[[ອາຊຽນ]] |region_color=ເທົາເຂັ້ມ |legend=Location Laos ASEAN.svg}} | capital = [[ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ]] | coordinates = {{Coord|17|58|N|102|36|E|type:city}} | largest_city = ເມືອງຫຼວງ | official_languages = [[ພາສາລາວ]] | recognised_languages = | languages_type = ພາສາທີ່ເວົ້າ | languages = {{hlist|[[ພາສາລາວ|ລາວ]]|[[ພາສາມົ້ງ|ມົ້ງ]]|[[ພາສາກຶມມຸ|ກຶມມຸ]]|[[ພາສາຝຣັ່ງ|ຝຣັ່ງ]]<ref>{{cite web|url=http://www.studycountry.com/guide/LA-language.htm|title=The Languages spoken in Laos|website=Studycountry|access-date=16 September 2018}}</ref>}} | ethnic_groups = {{unbulleted list | 53.2% [[ລາວ (ຊົນເຜົ່າ)|ລາວ]] | 11% [[ຊາວກຶມມຸ|ກຶມມຸ]] | 9.2% [[ຊາວມົ້ງ|ມົ້ງ]] | 3.4% [[ຊາວຜູ້ໄທ|ຜູ້ໄທ]] | 3.1% [[ກຸ່ມຊາດພັນໄທ-ກະໄດ|ໄທ]] | 2.5% Makong | 2.2% [[ຊາວກະຕາງ|ກະຕາງ]] | 2.0% [[ຊາວລື້|ລື້]] | 1.8% [[ອາຄາ]] | 11.6% ອື່ນໆ {{efn|ລວມ[[List of ethnic groups in Laos|ກຸ່ມຊົນເຜົ່າຂະໜາດນ້ອຍຫຼາຍກວ່າ 100 ກຸ່ມ]]}} }} | ethnic_groups_year = 2015<ref name="Census2015">{{cite web|url=https://lao.unfpa.org/sites/default/files/pub-pdf/PHC-ENG-FNAL-WEB_0.pdf|title=Results of Population and Housing Census 2015 |publisher=Lao Statistics Bureau |access-date=1 May 2020}}</ref> | demonym = [[ປະຊາກອນລາວ|ຊາວລາວ]] | government_type = [[ລັດເອກະພາບ|ລັດດ່ຽວ]] [[ລັດທິມາກ-ເລນິນ]] [[ລັດ​ພັກ​ດຽວ|ພັກດຽວ]] [[ສາທາລະນະລັດ]][[ລະບອບປະຊາທິປະໄຕປະຊາຊົນ|ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນ]]([[ໂດຍນິຕິໄນ]]) ສັງຄົມນິຍົມ ([[ໂດຍພຶດຕິໄນ]]) | leader_title1 = [[ເລຂາທິການໃຫຍ່ພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດລາວ|ເລຂາທິການໃຫຍ່]]<br>[[ປະທານປະເທດ ແຫ່ງ ສປປ ລາວ|ປະທານປະເທດ]]{{efn|ປະເທດລາວເປັນ[[ລັດດ່ຽວ]]ທີ່ເປັນ[[ລັດ​ກອມ​ມູນິດ]]ແບບ[[ລັດທິມາກ-ເລນິນ]] ຕຳແໜ່ງທີ່ຊົງອຳນາດຫຼາຍທີ່ສຸດແມ່ນ[[ເລຂາທິການໃຫຍ່ພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດລາວ]] ບໍ່ແມ່ນ[[ປະທານປະເທດລາວ|ປະທານປະເທດ]] ເລຂາທິການໃຫຍ່ຄວບຄຸມ[[ກົມການເມືອງສູນກາງພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດລາວ|ກົມການເມືອງ]] ແລະ [[ເລຂາທິການ ພັກປະຊາຊົນ ປະຕິວັດລາວ|ເລຂາທິການ]] ເຮັດໃຫ້ຜູ້ດຳລົງຕຳແໜ່ງກາຍເປັນຜູ້ນຳລາວ''ໂດຍພຶດຕິໄນ''}} | leader_name1 = [[ທອງລຸນ ສີສຸລິດ]] | leader_title2 = [[ລາຍຊື່ນາຍົກລັດຖະມົນຕີລາວ|ນາຍົກລັດຖະມົນຕີ]] | leader_name2 = [[ສອນໄຊ ສີພັນດອນ]] | leader_title3 = [[ຮອງປະທານປະເທດ ແຫ່ງ ສປປ ລາວ|ຮອງປະທານປະເທດ]] | leader_name3 = [[ບຸນທອງ ຈິດມະນີ]]<br>[[ປານີ ຍາທໍ່ຕູ້]] | leader_title4 = [[ປະທານສະພາແຫ່ງຊາດ (ປະເທດລາວ)|ປະທານສະພາແຫ່ງຊາດ]] | leader_name4 = [[ໄຊສົມພອນ ພົມວິຫານ]] | legislature = [[ສະພາແຫ່ງຊາດ|ສະພາແຫ່ງຊາດ]] | sovereignty_type = [[ປະຫວັດສາດລາວ|ກໍ່ຕັ້ງ]] | established_event1 = [[ອານາຈັກລ້ານຊ້າງ]] | established_date1 = 1354–1707 | established_event2 = [[ພຣະຣາຊອານາຈັກຫລວງພະບາງ|ອານາຈັກຫຼວງພະບາງ]], [[ອານາຈັກວຽງຈັນ|ອານາຈັກລ້ານຊ້າງວຽງຈັນ]] ແລະ [[ອານາຈັກຈຳປາສັກ|ອານາຈັກລ້ານຊ້າງຈຳປາສັກ​]] | established_date2 = 1707–1778 | established_event3 = ອານາຈັກລ້ານຊ້າງຖືກປົກຄອງໂດຍ[[ອານາຈັກລັດຕະນະໂກສິນ (ສະໄໝລະບອບຊາທິປະໄຕຢ່າງແທ້ຈິງ)|ສະຫຍາມ]]​ | established_date3 = 1778–1893 | established_event4 = [[ອິນດູຈີນຝຣັ່ງ|ຕົກເປັນອານານິຄົມຝຣັ່ງ]] | established_date4 = 1893–1953 | established_event5 = ຮວມລາຊະອານາຈັກ | established_date5 = 11 ພຶດສະພາ 1947 | established_event6 = [[ພຣະຣາຊອານາຈັກລາວ|ປະກາດເອກະລາດ]]<br />ຈາກ[[ອານາຈັກອານານິຄົມຝຣັ່ງ|ຝຣັ່ງ]] | established_date6 = 22 ຕຸລາ 1953 | established_event7 = [[ສົງຄາມກາງເມືອງລາວ|ລົ້ມລ້າງກະສັດ]] | established_date7 = 2 ທັນວາ 1975 | area_km2 = 237,955 | area_rank = ອັນດັບທີ 82 <!-- Area rank should match [[List of countries and dependencies by area]]--> | area_sq_mi = 91,428.991 <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]--> | percent_water = 2 | population_estimate = 7,123,205 | population_census = 6,492,228<ref>{{cite web|url=http://www.geohive.com/cntry/laos.aspx|title=Laos|publisher=Lao Department of Statistics|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20161113204058/http://www.geohive.com/cntry/laos.aspx|archive-date=13 November 2016}}</ref> | population_estimate_year = 2019 | population_estimate_rank = ອັນດັບທີ 105 | population_census_year = 2015 | population_density_km2 = 26.7 | population_density_sq_mi = <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]--> | population_density_rank = ອັນດັບທີ 151 | GDP_PPP = | GDP_PPP_year = | GDP_PPP_rank = | GDP_PPP_per_capita = | GDP_PPP_per_capita_rank = | GDP_nominal = | GDP_nominal_year = | GDP_nominal_rank = | GDP_nominal_per_capita = | GDP_nominal_per_capita_rank = | Gini = 36.4 <!--number only--> | Gini_year = 2012 | Gini_change = <!--increase/decrease/staedy--> | Gini_ref = <ref name="wb-gini">{{cite web|url=http://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI/|title=Gini Index|publisher=World Bank|access-date=2 March 2011}}</ref> | Gini_rank = | HDI = 0.607 <!--number only--> | HDI_year = 2021 <!--Please use the year in which the HDI data refers to and not the publication year--> | HDI_change = decrease <!--increase/decrease/steady--> | HDI_ref = <ref name="HDI">{{cite web|url=https://hdr.undp.org/system/files/documents/global-report-document/hdr2021-22pdf_1.pdf|title=Human Development Report 2021/2022|language=en|publisher=[[United Nations Development Programme]]|date=8 September 2022|access-date=8 September 2022}}</ref> | HDI_rank = ອັນດັບທີ 140 | currency = [[ເງີນກີບລາວ|ກີບ]] (₭) | currency_code = LAK | time_zone = [[ເວລາໃນປະເທດລາວ]] | utc_offset = +7 | date_format = ວວ/ດດ/ປປປປ | drives_on = ຂວາ | calling_code = [[+856]] | iso3166code = LA | cctld = [[.la]] | religion = {{unbulleted list | 66.0% [[ພຸດ]]{{efn|ລັດໃຫ້ກຽດ ແລະ ປົກປ້ອງກິດຈະກຳຂອງສາສະໜາພຸດ ແລະ ຜູ້ນັບຖືສາສະໜາອື່ນ [ແລະ] ລວມຫົວກັບໃຫ້ກຳລັງໃຈໃຫ້ພຣະສົງ ແລະ ຈົວ ເຊັ່ນດຽວກັນກັບນັກບວດສາສະໜາອື່ນໃນການມີສ່ວນຮ່ວມທີ່ກໍ່ໃຫ້ເກີດຜົນປະໂຫນດຕໍ່ປະເທດ ແລະ ປະຊາຊົນ<ref>{{cite web|title=Lao People's Democratic Republic's Constitution of 1991 with Amendments through 2003|url=https://constituteproject.org/constitution/Laos_2003.pdf?lang=en|website=constituteproject.org|access-date=29 October 2017|quote=Article 9: The State respects and protects all lawful activities of Buddhists and of followers of other religions, [and] mobilises and encourages Buddhist monks and novices as well as the priests of other religions to participate in activities that are beneficial to the country and people.}}</ref>}} | 30.7% [[ສາສະໜາຜີ]] | 1.5% [[ສາສະໜາຄຣິດໃນປະເທດລາວ|ຄຣິດ]] | 1.8% [[ສາສະໜາໃນປະເທດລາວ|ອື່ນໆ]] / [[ການບໍ່ມີສາສະໜາ|ບໍ່ມີ]]<ref name="assets.pewresearch.org">https://assets.pewresearch.org/wp-content/uploads/sites/11/2012/12/globalReligion-tables.pdf</ref> }} }} '''ລາວ''' ຫຼື ຊື່ທາງການແມ່ນ '''ສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ''' (ຕົວຫຍໍ້: ສປປ ລາວ) ເປັນປະເທດໃນອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ ມີເນື້ອທີ່ທັງໝົດ 236,800 ຕາລາງກິໂລແມັດ ເປັນປະເທດດຽວໃນອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ທີ່ບໍ່ມີຊາຍແດນອອກສູ່ທະເລ ເຊິ່ງພາກເໜືອມີຊາຍແດນຕິດກັບ[[ປະເທດຈີນ]] ທິດໃຕ້ຕິດກັບ[[ປະເທດກຳປູເຈຍ]] ທິດຕາເວັນອອກຕິດກັບ[[ປະເທດຫວຽດນາມ]] ທິດຕາເວັນຕົກຕິດກັບ[[ປະເທດໄທ]] ແລະ ທິດຕາເວັນຕົກສຽງເໜືອຕິດກັບ[[ປະເທດມຽນມາ]] ຫຼັງຈາກຊ່ວງເວລາແຫ່ງຄວາມຂັດແຍ້ງພາຍໃນ[[ອານາຈັກລ້ານຊ້າງ]] ດິນແດນລາວຈຶ່ງໄດ້ແຕກແຍກອອກແມ່ນສາມສ່ວນ ຄື [[ຫຼວງພະບາງ]] [[ວຽງຈັນ]] ແລະ[[ຈຳປາສັກ]]<ref>{{Cite web|title=Laos - Under foreign rule|url=https://www.britannica.com/place/Laos|website=Encyclopedia Britannica|language=en}}</ref> ກ່ອນຈະຕົກແມ່ນເມືອງໃນປົກຄອງຂອງ[[ອານາຈັກຣັດຕະນະໂກສິນ|ສະຫຍາມ]]ໃນປີ ຄ.ສ. 1778 ຍາວນານນັບສະຕະວັດຈົນເມື່ອ[[ສົງຄາມຝຣັ່ງ-ສະຫຍາມ (1893)|ວິກິດການຝຣັ່ງ-ສະຫຍາມ]]ໃນປີ ຄ.ສ. 1893 ທຳໃຫ້ດິນແດນລາວທັ້ງໝົດຢູ່ພາຍໃຕ້ອານານິຄົມຂອງ[[ປະເທດຝຣັ່ງ|ຝຣັ່ງ]]ແລະຮວມຕົວກັນແມ່ນປະເທດໃນປີ ຄ.ສ. 1949<ref>{{Cite web|title=Laos History|url=https://www.asia-discovery.com/Laos/travel-guide/history.htm|website=www.asia-discovery.com|access-date=2021-07-07|archive-date=2021-04-16|archive-url=https://web.archive.org/web/20210416141857/https://www.asia-discovery.com/Laos/travel-guide/history.htm|url-status=dead}}</ref> ຫຼັງຈາກການຍຶດຄອງຂອງ[[ປະເທດຍີ່ປຸ່ນ|ຍີ່ປຸ່ນ]] ຖືກຝຣັ່ງຍຶດຄອງອີກຫົນຈົນກະທັ່ງໄດ້[[ເອກະລາດ]]ໃນປີ ຄ.ສ. 1953<ref>{{Cite news|date=2018-01-09|title=Laos profile - timeline|language=en-GB|work=BBC News|url=https://www.bbc.com/news/world-asia-pacific-15355605|access-date=2021-07-07}}</ref> ພາຍຫຼັງ[[ສົງຄາມຫວຽດນາມ]]ຈົບລົງໃນປີ ຄ.ສ. 1975 ຂະບວນການນັກສຶກສາ 21 ອົງກອນຈຶ່ງຫັນໄປຮ່ວມມືກັບ "[[ກຸ່ມປະເທດລາວ]]" ຂະບວນການປະຕິວັດກອມມູນິດທີ່ໄດ້ຄອງອຳນາຈຢ່າງເດັດຂາດແລະສົງຄາມກາງເມືອງໄດ້ສິ້ນສຸດລົງ ປະກອບກັບກະແສຮຽກຮ້ອງຂອງປະຊາຊົນແລະນັກສຶກສາໄດ້ມີການລົງມະຕິລົ້ມລ້າງກະສັດຢ່າງສົມບູນ [[ພຣະບາດສົມເດັດພຣະເຈົ້າມະຫາຊີວິດສີສວ່າງວັທະນາ]]ຖືກເຊີນເຂົ້າຄ່າຍກັກກັນໃນວຽງໄຊແລະເສຍຊີວິດຢ່າງລຶກລັບ ມີການປ່ຽນແປງການປກລົກຄອງມາແມ່ນລະບອບສັງຄົມນິຍົມກອມມູນິດແລະສ້າງຕັ້ງປະເທດແມ່ນ "ສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ" ຊຶ່ງໃນຊ່ວງແຮກ ລາວຕ້ອງພຶ່ງພາຄວາມຊ່ວຍເຫຼືອທາງເສດຖະກິດຈາກສະຫະພາບໂຊວຽດຈົນກະທັ່ງລົ່ມສະຫຼາຍໃນປີ ຄ.ສ. 1991<ref>http://www.timelinesdb.com/listevents.php?subjid=129&title=Laos</ref> ປະເທດລາວມີສ່ວນຮ່ວມໃນ[[ຂໍ້ຕົກລົງການຄ້າອາຊີປາຊີຟິກ]] ການປະຊຸມສຸດຍອດ[[ອາຊຽນ]] ການປະຊຸດ[[ອາຊີຕາເວັນອອກ]] ແລະເຂົ້າຮ່ວມແມ່ນສະມາຊິກ[[ອົງການການຄ້າໂລກ]]ຕັ້ງແຕ່ ຄ.ສ. 1997 ກ່ອນຈະໄດ້ຮັບການຕອບຮັບໃນປີ ຄ.ສ. 2013 ລາວແມ່ນປະເທດທີ່ສາມາດຜະລິດໄຟຟ້າໄດ້ດ້ວຍຕົນເອງ<ref>https://www.bangkokpost.com/business/1980027/chinese-firm-to-run-lao-electric-grid</ref> ມີການສ້າງເຂື່ອນໂດຍຜະລິດຈາກພະລັງງານນ້ຳແລະສົ່ງຂາຍໄປຍັງປະເທດເພື່ອນບ້ານຢ່າງ[[ປະເທດໄທ|ໄທ]] [[ປະເທດຈີນ|ຈີນ]] ແລະ[[ປະເທດຫວຽດນາມ|ຫວຽດນາມ]] ໃນດ້ານເທັກໂນໂລຢີ ລາວໄດ້ເປີດໃຫ້ບໍລິການ 4G ແມ່ນປະເທດທີ່ສອງຂອງອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ຕໍ່ຈາກ[[ປະເທດສິງກະໂປ|ສິງກະໂປ]] ມາຕັ້ງແຕ່ ຄ.ສ. 2012 ລາວແມ່ນຈຸດເຊື່ອມຕໍ່ຂອງການຄົມມະນະຄົມທາງລົດໄຟສູ່ປະເທດເພື່ອນບ້ານຈາກການມີกທາງລົດໄຟສາຍ 4 ແຫ່ງ ຊຶ່ງລ່າສຸດໄດ້ມີການເປີດໃຊ້ທທງລົດໄຟວຽງຈັນ–ບໍ່ເຕັນໃນປີ ຄ.ສ. 2021<ref>[https://www.prachachat.net/economy/news-814220 รถไฟจีน-ลาว เปิดให้บริการวันนี้ (3 ธ.ค.) ควรรู้อะไรบ้าง? ก่อนตกขบวน]</ref> == ການເມືອງ == ນັບຕັ້ງແຕ່ການຍຶດອຳນາດຂອງຂະບວນການ[[ລັດທິມາກ-ເລນິນ|ມາກ-ເລນິນ]]ທີ່ນຳໂດຍ[[ພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດລາວ]]ໃນປີ ຄ.ສ. 1975 ປະເທດລາວຈຶ່ງກາຍເປັນລັດພັກການເມືອງດຽວ ແລະແມ່ນໜຶ່ງໃນຫ້າລັດຂອງໂລກທີ່ຍັງຄົງຢູ່ພາຍໃຕ້ລະບອບຄອມມູນິດຫຼັງຈາກການລົ່ມສະຫຼາຍຂອງລະບອບສັງຄົມນິຍົມໃນຊ່ວງປີ [[ການປະຕິວັດ ຄ.ສ. 1989|ຄ.ສ. 1989]] ແລະປີ ຄ.ສ. 1991 ການເມືອງຂອງປະເທດຖືກຄອບງຳໂດຍໂຄງສ້າງຄູ່ຂອງພັກແລະອຳນາດລັດ ຮວມເຖີງເຈົ້າໜ້າທີ່ລັດທັງໝົດກໍ່ແມ່ນສະມາຊິກພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດເຊ່ນກັນ ດ້ວຍເຫດນີ້ ທຳໃຫ້ພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດມີອຳນາດໃນການປົກຄອງແບບບໍ່ຈຳກັດ ແລະຄວບຄຸມກິດຈະການຕ່າງໆ ທັງມວນໃນປະເທດ<ref name="Croissant211" /> ອົງການນອກພາກລັດຟຣີດອມເຮ້າສ໌ (Freedom House) ໄດ້ຈັດໃຫ້ລະບົບການເມືອງຂອງປະເທດລາວວ່າມີລັກສະນະ "ບໍ່ເສລີ" ແລະໃຫ້ຄະແນນໃນລະດັບຕ່ຳຫຼາຍສຳຫຼັບຫານຄຸ້ມຄອງສິດທິທາງການເມືອງແລະສິດທິຂອງພົນລະເມືອງ<ref>{{cite web |url=https://freedomhouse.org/report/freedom-world/2017/laos |title=Freedom in the World 2017 – Laos |publisher=[[Freedom House]] |language=ອັງກິດ |date=2018-01-02 |access-date=2024-03-12 |archive-date=2019-09-25 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190925200158/https://freedomhouse.org/report/freedom-world/2017/laos |url-status=dead }}</ref> === ອຳນາດນິຕິບັນຍັດ === [[File:National Assembly of Laos (11888085666).jpg|thumb|[[ສະພາແຫ່ງຊາດ]]ໃນນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ]] ຕາມລັດຖະທຳມະນູນ ໂຄງສ້າງສູງສຸດຂອງລັດລາວແລະສະພານິຕິບັນຍັດ ຄື [[ສະພາແຫ່ງຊາດ]] ແມ່ນສະພາດ່ຽວ ມີທັງໝົດ 132 ທີ່ນັ່ງ ຊຶ່ງຈະປ່ຽນແປງໃນທຸກໆ 5 ປີ ຜ່ານການເລືອກຕັ້ງທົ່ວໄປ ສະພາແຜ່ງຊາດຈະປະຊຸມປີລະສອງຫົນເປັນເວລາສອງສາມສັບປະດາ<ref name="Croissant211">{{cite book |author=Aurel Croissant |title=Die politischen Systeme Südostasiens: eine Einführung |publisher=Springer VS |place=Wiesbaden |year=2016 |ISBN=978-3-531-14349-1 |page=211}}</ref> ຫຼັງຈາກນັ້ນ ຄະນະກຳມະການປະຈຳຈະຕິດຕາມການດຳເນີນການຕາມການພິຈາລະນາ ຕີຄວາມລັດຖະທຳມະນູນ ແລະສະເໜີຜູ້ສະມັກຮັບຕຳແໜ່ງສຳຄັນ ໂດຍຄະນະກຳມະການປະຈຳປະກອບດ້ວຍ ປະທານສະພາແຫ່ງຊາດ ຮອງປະທານ ແລະຜູ້ແທນແປດຄົນ ຊຶ່ງຄະນະກຳມະການສະພາແຕ່ລະສ່ວນ ໜົ່ວຍງານພາຍໃນ ແລະສຳນັກງານຂອງທັ້ງ 18 ແຂວງ ກໍ່ຢູ່ພາຍໃຕ້ສະພາແຫ່ງຊາດດ້ວຍ<ref name="Croissant212">{{cite book|author=Aurel Croissant |title=Die politischen Systeme Südostasiens: eine Einführung |publisher=Springer VS |place=Wiesbaden |year=2016 |ISBN=978-3-531-14349-1 |page=212}}</ref> ໜ້າທີ່ຂອງສະພາແຫ່ງຊາດ ຄື ການເລືອກປະທານປະເທດດ້ວຍສຽງຂ້າງມາກປະມານສອງເຖິງສາມ ເພື່ອແຕ່ງຕັ້ງນາຍົກລັດຖະມົນຕີຕາມຄຳຮ້ອງຂໍຂອງປະທານປະເທດ ເຊ່ນດຽວກັບລັດຖະມົນຕີ ປະທານສານປະຊາຊົນສູງສຸດ ແລະໄອຍະການສູງສຸດ<ref name="Croissant211" /> ຢ່າງໃດກໍ່ດີ ໃນທາງປະຕິບັດແລ້ວ ມີພຽງສະເພາະການຕັດສິນໃຈຂອງຄະນະກຳມະການກາງພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດເທົ່ານັ້ນ ທີ່ໄດ້ຮັບການອະນຸມັດ<ref name="Croissant212" /> === ຝ່າຍບໍລິຫານ === ອຳນາດບໍລິຫານຢູ່ທີ່ປະທານປະເທດແລະຄະນະລັດຖະມົນຕີ ໂດຍນາຍົກລັດຖະມົນຕີເປັນປະທານຄະນະລັດຖະມົນຕີ ແຕ່ມີອຳນາດການຕັດສິນໃຈພຽງເລັກນ້ອຍ ໃນທາງປະຕິບັດ ການຕັດສິນໃຈຂອງຄະນະກຳມະການກາງຂອງພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດດຳເນີນການໂດຍຜູ້ບໍລິຫານ<ref name="Croissant212" /> == ອາຫານ == [[ຮູບ:Larb.jpg|thumbnail|right|[[ລາບ]]ເປັນອາຫານລາວທີ່ມີຊື່ສຽງທົ່ວໂລກ.]] {{see also|ອາຫານລາວ}} [[ເຄື່ອງດື່ມ]]ຫຼັກທີ່ນິຍົມຊົມຊື່ນໃນປະເທດລາວມັກຂຶ້ນຢູ່ກັບອາຍຸຂອງຜູ້ບໍລິໂພກ. ໄວລຸ້ນໜຸ່ມລາວນິຍົມດື່ມ[[ນ້ຳເຕົ້າຮູ້]]<ref>[https://www.bloggang.com%2Fviewdiary.php%3Fid%3Dtantailovegongtup%26group%3D18&ei=-twQUua3EYmuyQGn64Aw&usg=AFQjCNFUZwqPzQJeXqefqMBJlUs8f9LQ-g รวมทริปท่องเที่ยวเวียงจันทน์ ลาว - BlogGang.com]</ref><ref>[https://www.kroobannok.com%2Fblog%2F25029&ei=-twQUua3EYmuyQGn64Aw&usg=AFQjCNH8BBAgzYrShmTgqNasKZg2KRabDA "คนลาว" ....เรียบง่ายแต่มีความสุข]</ref> ເຊິ່ງເປັນເຄື່ອງດື່ມທີ່ຜະລິດຈາກໝາກຖົ່ວເຫຼືອງ. ສ່ວນເຄື່ອງດື່ມມຶນເມົາທີ່ຂຶ້ນຊື່ລືຊາໃນປະເທດແມ່ນ[[ເບຍລາວ]]<ref>[https://www.nytimes.com/2009/05/26/business/global/26beer.html Just Another Beer? Not to Those in Laos - NYTimes.com]</ref> [[ຮູບ:Pha That Luang Vientiane Laos.jpg|thumb|right|[[ພະທາດຫຼວງ]]{{spaces}}[[ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ]]{{spaces}}ສາສະໜາສະຖານທີ່ສຳຄັນທີ່ສຸດໃນສປປ ລາວ]] [[ຮູບ:Place PassChongMek Laoside.jpg|thumb|right|ດ່ານຊ່ອງເມັກ ຊາຍແດນລາວ-ໄທ]] == ເພີ່ມເຕີມ == * [[ອາຊີ]] * [[ປະເທດໄທ]] * [[ຫວຽດນາມ]]​ * [[ຈີນ]]​ * [[ກຳປູເຈຍ]]​ * [[ມຽນມາ]]​ * [[ການຄົມມະນາຄົມໃນປະເທດລາວ]] * [[ລັດຖະທຳມະນູນ ແຫ່ງ ສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ]] ==ຂໍ້ຄວາມຂະຫຍາຍ== {{notelist}} == ອ້າງອີງ​ == {{ລາຍການອ້າງອີງ}}​ [[ໝວດ:ປະເທດ|ລ]] [[ໝວດ:ອາຊີ|ລ]] h46llsonm8qctzshk8sqv6o51yu1c6o 112432 112431 2024-12-04T05:32:53Z Brgb 20083 /* ອາຫານ */ ເອົາເນື້ອຫາອະຄະຕິ 112432 wikitext text/x-wiki {{ກ່ອງຂໍ້ມູນ ປະເທດ | conventional_long_name = ສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ | common_name = ລາວ | native_name = | image_flag = Flag of Laos.svg | image_coat = Coat of arms of Laos.svg | symbol_type = [[ເຄື່ອງໝາຍຊາດ]] | national_motto = "ສັນຕິພາບ ເອກະລາດ ປະຊາທິປະໄຕ ເອກະພາບ ວັດທະນາຖາວອນ" | national_anthem = "[[ເພງຊາດລາວ]]"<br /><div style="padding-top:0.5em;">[[File:National Anthem of Laos.ogg|center]]</div> | image_map = {{Switcher|[[ຮູບ:Laos (orthographic projection).svg|frameless]]|ສະແດງລູກໂລກ|[[ຮູບ:Location Laos ASEAN.svg|250px|upright=1.15|frameless]]|ສະແດງແຜນທີ່ອາຊຽນ|default=1}} | map_caption = {{map caption |location_color=ຂຽວ |region=[[ອາຊຽນ]] |region_color=ເທົາເຂັ້ມ |legend=Location Laos ASEAN.svg}} | capital = [[ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ]] | coordinates = {{Coord|17|58|N|102|36|E|type:city}} | largest_city = ເມືອງຫຼວງ | official_languages = [[ພາສາລາວ]] | recognised_languages = | languages_type = ພາສາທີ່ເວົ້າ | languages = {{hlist|[[ພາສາລາວ|ລາວ]]|[[ພາສາມົ້ງ|ມົ້ງ]]|[[ພາສາກຶມມຸ|ກຶມມຸ]]|[[ພາສາຝຣັ່ງ|ຝຣັ່ງ]]<ref>{{cite web|url=http://www.studycountry.com/guide/LA-language.htm|title=The Languages spoken in Laos|website=Studycountry|access-date=16 September 2018}}</ref>}} | ethnic_groups = {{unbulleted list | 53.2% [[ລາວ (ຊົນເຜົ່າ)|ລາວ]] | 11% [[ຊາວກຶມມຸ|ກຶມມຸ]] | 9.2% [[ຊາວມົ້ງ|ມົ້ງ]] | 3.4% [[ຊາວຜູ້ໄທ|ຜູ້ໄທ]] | 3.1% [[ກຸ່ມຊາດພັນໄທ-ກະໄດ|ໄທ]] | 2.5% Makong | 2.2% [[ຊາວກະຕາງ|ກະຕາງ]] | 2.0% [[ຊາວລື້|ລື້]] | 1.8% [[ອາຄາ]] | 11.6% ອື່ນໆ {{efn|ລວມ[[List of ethnic groups in Laos|ກຸ່ມຊົນເຜົ່າຂະໜາດນ້ອຍຫຼາຍກວ່າ 100 ກຸ່ມ]]}} }} | ethnic_groups_year = 2015<ref name="Census2015">{{cite web|url=https://lao.unfpa.org/sites/default/files/pub-pdf/PHC-ENG-FNAL-WEB_0.pdf|title=Results of Population and Housing Census 2015 |publisher=Lao Statistics Bureau |access-date=1 May 2020}}</ref> | demonym = [[ປະຊາກອນລາວ|ຊາວລາວ]] | government_type = [[ລັດເອກະພາບ|ລັດດ່ຽວ]] [[ລັດທິມາກ-ເລນິນ]] [[ລັດ​ພັກ​ດຽວ|ພັກດຽວ]] [[ສາທາລະນະລັດ]][[ລະບອບປະຊາທິປະໄຕປະຊາຊົນ|ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນ]]([[ໂດຍນິຕິໄນ]]) ສັງຄົມນິຍົມ ([[ໂດຍພຶດຕິໄນ]]) | leader_title1 = [[ເລຂາທິການໃຫຍ່ພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດລາວ|ເລຂາທິການໃຫຍ່]]<br>[[ປະທານປະເທດ ແຫ່ງ ສປປ ລາວ|ປະທານປະເທດ]]{{efn|ປະເທດລາວເປັນ[[ລັດດ່ຽວ]]ທີ່ເປັນ[[ລັດ​ກອມ​ມູນິດ]]ແບບ[[ລັດທິມາກ-ເລນິນ]] ຕຳແໜ່ງທີ່ຊົງອຳນາດຫຼາຍທີ່ສຸດແມ່ນ[[ເລຂາທິການໃຫຍ່ພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດລາວ]] ບໍ່ແມ່ນ[[ປະທານປະເທດລາວ|ປະທານປະເທດ]] ເລຂາທິການໃຫຍ່ຄວບຄຸມ[[ກົມການເມືອງສູນກາງພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດລາວ|ກົມການເມືອງ]] ແລະ [[ເລຂາທິການ ພັກປະຊາຊົນ ປະຕິວັດລາວ|ເລຂາທິການ]] ເຮັດໃຫ້ຜູ້ດຳລົງຕຳແໜ່ງກາຍເປັນຜູ້ນຳລາວ''ໂດຍພຶດຕິໄນ''}} | leader_name1 = [[ທອງລຸນ ສີສຸລິດ]] | leader_title2 = [[ລາຍຊື່ນາຍົກລັດຖະມົນຕີລາວ|ນາຍົກລັດຖະມົນຕີ]] | leader_name2 = [[ສອນໄຊ ສີພັນດອນ]] | leader_title3 = [[ຮອງປະທານປະເທດ ແຫ່ງ ສປປ ລາວ|ຮອງປະທານປະເທດ]] | leader_name3 = [[ບຸນທອງ ຈິດມະນີ]]<br>[[ປານີ ຍາທໍ່ຕູ້]] | leader_title4 = [[ປະທານສະພາແຫ່ງຊາດ (ປະເທດລາວ)|ປະທານສະພາແຫ່ງຊາດ]] | leader_name4 = [[ໄຊສົມພອນ ພົມວິຫານ]] | legislature = [[ສະພາແຫ່ງຊາດ|ສະພາແຫ່ງຊາດ]] | sovereignty_type = [[ປະຫວັດສາດລາວ|ກໍ່ຕັ້ງ]] | established_event1 = [[ອານາຈັກລ້ານຊ້າງ]] | established_date1 = 1354–1707 | established_event2 = [[ພຣະຣາຊອານາຈັກຫລວງພະບາງ|ອານາຈັກຫຼວງພະບາງ]], [[ອານາຈັກວຽງຈັນ|ອານາຈັກລ້ານຊ້າງວຽງຈັນ]] ແລະ [[ອານາຈັກຈຳປາສັກ|ອານາຈັກລ້ານຊ້າງຈຳປາສັກ​]] | established_date2 = 1707–1778 | established_event3 = ອານາຈັກລ້ານຊ້າງຖືກປົກຄອງໂດຍ[[ອານາຈັກລັດຕະນະໂກສິນ (ສະໄໝລະບອບຊາທິປະໄຕຢ່າງແທ້ຈິງ)|ສະຫຍາມ]]​ | established_date3 = 1778–1893 | established_event4 = [[ອິນດູຈີນຝຣັ່ງ|ຕົກເປັນອານານິຄົມຝຣັ່ງ]] | established_date4 = 1893–1953 | established_event5 = ຮວມລາຊະອານາຈັກ | established_date5 = 11 ພຶດສະພາ 1947 | established_event6 = [[ພຣະຣາຊອານາຈັກລາວ|ປະກາດເອກະລາດ]]<br />ຈາກ[[ອານາຈັກອານານິຄົມຝຣັ່ງ|ຝຣັ່ງ]] | established_date6 = 22 ຕຸລາ 1953 | established_event7 = [[ສົງຄາມກາງເມືອງລາວ|ລົ້ມລ້າງກະສັດ]] | established_date7 = 2 ທັນວາ 1975 | area_km2 = 237,955 | area_rank = ອັນດັບທີ 82 <!-- Area rank should match [[List of countries and dependencies by area]]--> | area_sq_mi = 91,428.991 <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]--> | percent_water = 2 | population_estimate = 7,123,205 | population_census = 6,492,228<ref>{{cite web|url=http://www.geohive.com/cntry/laos.aspx|title=Laos|publisher=Lao Department of Statistics|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20161113204058/http://www.geohive.com/cntry/laos.aspx|archive-date=13 November 2016}}</ref> | population_estimate_year = 2019 | population_estimate_rank = ອັນດັບທີ 105 | population_census_year = 2015 | population_density_km2 = 26.7 | population_density_sq_mi = <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]--> | population_density_rank = ອັນດັບທີ 151 | GDP_PPP = | GDP_PPP_year = | GDP_PPP_rank = | GDP_PPP_per_capita = | GDP_PPP_per_capita_rank = | GDP_nominal = | GDP_nominal_year = | GDP_nominal_rank = | GDP_nominal_per_capita = | GDP_nominal_per_capita_rank = | Gini = 36.4 <!--number only--> | Gini_year = 2012 | Gini_change = <!--increase/decrease/staedy--> | Gini_ref = <ref name="wb-gini">{{cite web|url=http://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI/|title=Gini Index|publisher=World Bank|access-date=2 March 2011}}</ref> | Gini_rank = | HDI = 0.607 <!--number only--> | HDI_year = 2021 <!--Please use the year in which the HDI data refers to and not the publication year--> | HDI_change = decrease <!--increase/decrease/steady--> | HDI_ref = <ref name="HDI">{{cite web|url=https://hdr.undp.org/system/files/documents/global-report-document/hdr2021-22pdf_1.pdf|title=Human Development Report 2021/2022|language=en|publisher=[[United Nations Development Programme]]|date=8 September 2022|access-date=8 September 2022}}</ref> | HDI_rank = ອັນດັບທີ 140 | currency = [[ເງີນກີບລາວ|ກີບ]] (₭) | currency_code = LAK | time_zone = [[ເວລາໃນປະເທດລາວ]] | utc_offset = +7 | date_format = ວວ/ດດ/ປປປປ | drives_on = ຂວາ | calling_code = [[+856]] | iso3166code = LA | cctld = [[.la]] | religion = {{unbulleted list | 66.0% [[ພຸດ]]{{efn|ລັດໃຫ້ກຽດ ແລະ ປົກປ້ອງກິດຈະກຳຂອງສາສະໜາພຸດ ແລະ ຜູ້ນັບຖືສາສະໜາອື່ນ [ແລະ] ລວມຫົວກັບໃຫ້ກຳລັງໃຈໃຫ້ພຣະສົງ ແລະ ຈົວ ເຊັ່ນດຽວກັນກັບນັກບວດສາສະໜາອື່ນໃນການມີສ່ວນຮ່ວມທີ່ກໍ່ໃຫ້ເກີດຜົນປະໂຫນດຕໍ່ປະເທດ ແລະ ປະຊາຊົນ<ref>{{cite web|title=Lao People's Democratic Republic's Constitution of 1991 with Amendments through 2003|url=https://constituteproject.org/constitution/Laos_2003.pdf?lang=en|website=constituteproject.org|access-date=29 October 2017|quote=Article 9: The State respects and protects all lawful activities of Buddhists and of followers of other religions, [and] mobilises and encourages Buddhist monks and novices as well as the priests of other religions to participate in activities that are beneficial to the country and people.}}</ref>}} | 30.7% [[ສາສະໜາຜີ]] | 1.5% [[ສາສະໜາຄຣິດໃນປະເທດລາວ|ຄຣິດ]] | 1.8% [[ສາສະໜາໃນປະເທດລາວ|ອື່ນໆ]] / [[ການບໍ່ມີສາສະໜາ|ບໍ່ມີ]]<ref name="assets.pewresearch.org">https://assets.pewresearch.org/wp-content/uploads/sites/11/2012/12/globalReligion-tables.pdf</ref> }} }} '''ລາວ''' ຫຼື ຊື່ທາງການແມ່ນ '''ສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ''' (ຕົວຫຍໍ້: ສປປ ລາວ) ເປັນປະເທດໃນອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ ມີເນື້ອທີ່ທັງໝົດ 236,800 ຕາລາງກິໂລແມັດ ເປັນປະເທດດຽວໃນອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ທີ່ບໍ່ມີຊາຍແດນອອກສູ່ທະເລ ເຊິ່ງພາກເໜືອມີຊາຍແດນຕິດກັບ[[ປະເທດຈີນ]] ທິດໃຕ້ຕິດກັບ[[ປະເທດກຳປູເຈຍ]] ທິດຕາເວັນອອກຕິດກັບ[[ປະເທດຫວຽດນາມ]] ທິດຕາເວັນຕົກຕິດກັບ[[ປະເທດໄທ]] ແລະ ທິດຕາເວັນຕົກສຽງເໜືອຕິດກັບ[[ປະເທດມຽນມາ]] ຫຼັງຈາກຊ່ວງເວລາແຫ່ງຄວາມຂັດແຍ້ງພາຍໃນ[[ອານາຈັກລ້ານຊ້າງ]] ດິນແດນລາວຈຶ່ງໄດ້ແຕກແຍກອອກແມ່ນສາມສ່ວນ ຄື [[ຫຼວງພະບາງ]] [[ວຽງຈັນ]] ແລະ[[ຈຳປາສັກ]]<ref>{{Cite web|title=Laos - Under foreign rule|url=https://www.britannica.com/place/Laos|website=Encyclopedia Britannica|language=en}}</ref> ກ່ອນຈະຕົກແມ່ນເມືອງໃນປົກຄອງຂອງ[[ອານາຈັກຣັດຕະນະໂກສິນ|ສະຫຍາມ]]ໃນປີ ຄ.ສ. 1778 ຍາວນານນັບສະຕະວັດຈົນເມື່ອ[[ສົງຄາມຝຣັ່ງ-ສະຫຍາມ (1893)|ວິກິດການຝຣັ່ງ-ສະຫຍາມ]]ໃນປີ ຄ.ສ. 1893 ທຳໃຫ້ດິນແດນລາວທັ້ງໝົດຢູ່ພາຍໃຕ້ອານານິຄົມຂອງ[[ປະເທດຝຣັ່ງ|ຝຣັ່ງ]]ແລະຮວມຕົວກັນແມ່ນປະເທດໃນປີ ຄ.ສ. 1949<ref>{{Cite web|title=Laos History|url=https://www.asia-discovery.com/Laos/travel-guide/history.htm|website=www.asia-discovery.com|access-date=2021-07-07|archive-date=2021-04-16|archive-url=https://web.archive.org/web/20210416141857/https://www.asia-discovery.com/Laos/travel-guide/history.htm|url-status=dead}}</ref> ຫຼັງຈາກການຍຶດຄອງຂອງ[[ປະເທດຍີ່ປຸ່ນ|ຍີ່ປຸ່ນ]] ຖືກຝຣັ່ງຍຶດຄອງອີກຫົນຈົນກະທັ່ງໄດ້[[ເອກະລາດ]]ໃນປີ ຄ.ສ. 1953<ref>{{Cite news|date=2018-01-09|title=Laos profile - timeline|language=en-GB|work=BBC News|url=https://www.bbc.com/news/world-asia-pacific-15355605|access-date=2021-07-07}}</ref> ພາຍຫຼັງ[[ສົງຄາມຫວຽດນາມ]]ຈົບລົງໃນປີ ຄ.ສ. 1975 ຂະບວນການນັກສຶກສາ 21 ອົງກອນຈຶ່ງຫັນໄປຮ່ວມມືກັບ "[[ກຸ່ມປະເທດລາວ]]" ຂະບວນການປະຕິວັດກອມມູນິດທີ່ໄດ້ຄອງອຳນາຈຢ່າງເດັດຂາດແລະສົງຄາມກາງເມືອງໄດ້ສິ້ນສຸດລົງ ປະກອບກັບກະແສຮຽກຮ້ອງຂອງປະຊາຊົນແລະນັກສຶກສາໄດ້ມີການລົງມະຕິລົ້ມລ້າງກະສັດຢ່າງສົມບູນ [[ພຣະບາດສົມເດັດພຣະເຈົ້າມະຫາຊີວິດສີສວ່າງວັທະນາ]]ຖືກເຊີນເຂົ້າຄ່າຍກັກກັນໃນວຽງໄຊແລະເສຍຊີວິດຢ່າງລຶກລັບ ມີການປ່ຽນແປງການປກລົກຄອງມາແມ່ນລະບອບສັງຄົມນິຍົມກອມມູນິດແລະສ້າງຕັ້ງປະເທດແມ່ນ "ສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ" ຊຶ່ງໃນຊ່ວງແຮກ ລາວຕ້ອງພຶ່ງພາຄວາມຊ່ວຍເຫຼືອທາງເສດຖະກິດຈາກສະຫະພາບໂຊວຽດຈົນກະທັ່ງລົ່ມສະຫຼາຍໃນປີ ຄ.ສ. 1991<ref>http://www.timelinesdb.com/listevents.php?subjid=129&title=Laos</ref> ປະເທດລາວມີສ່ວນຮ່ວມໃນ[[ຂໍ້ຕົກລົງການຄ້າອາຊີປາຊີຟິກ]] ການປະຊຸມສຸດຍອດ[[ອາຊຽນ]] ການປະຊຸດ[[ອາຊີຕາເວັນອອກ]] ແລະເຂົ້າຮ່ວມແມ່ນສະມາຊິກ[[ອົງການການຄ້າໂລກ]]ຕັ້ງແຕ່ ຄ.ສ. 1997 ກ່ອນຈະໄດ້ຮັບການຕອບຮັບໃນປີ ຄ.ສ. 2013 ລາວແມ່ນປະເທດທີ່ສາມາດຜະລິດໄຟຟ້າໄດ້ດ້ວຍຕົນເອງ<ref>https://www.bangkokpost.com/business/1980027/chinese-firm-to-run-lao-electric-grid</ref> ມີການສ້າງເຂື່ອນໂດຍຜະລິດຈາກພະລັງງານນ້ຳແລະສົ່ງຂາຍໄປຍັງປະເທດເພື່ອນບ້ານຢ່າງ[[ປະເທດໄທ|ໄທ]] [[ປະເທດຈີນ|ຈີນ]] ແລະ[[ປະເທດຫວຽດນາມ|ຫວຽດນາມ]] ໃນດ້ານເທັກໂນໂລຢີ ລາວໄດ້ເປີດໃຫ້ບໍລິການ 4G ແມ່ນປະເທດທີ່ສອງຂອງອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ຕໍ່ຈາກ[[ປະເທດສິງກະໂປ|ສິງກະໂປ]] ມາຕັ້ງແຕ່ ຄ.ສ. 2012 ລາວແມ່ນຈຸດເຊື່ອມຕໍ່ຂອງການຄົມມະນະຄົມທາງລົດໄຟສູ່ປະເທດເພື່ອນບ້ານຈາກການມີกທາງລົດໄຟສາຍ 4 ແຫ່ງ ຊຶ່ງລ່າສຸດໄດ້ມີການເປີດໃຊ້ທທງລົດໄຟວຽງຈັນ–ບໍ່ເຕັນໃນປີ ຄ.ສ. 2021<ref>[https://www.prachachat.net/economy/news-814220 รถไฟจีน-ลาว เปิดให้บริการวันนี้ (3 ธ.ค.) ควรรู้อะไรบ้าง? ก่อนตกขบวน]</ref> == ການເມືອງ == ນັບຕັ້ງແຕ່ການຍຶດອຳນາດຂອງຂະບວນການ[[ລັດທິມາກ-ເລນິນ|ມາກ-ເລນິນ]]ທີ່ນຳໂດຍ[[ພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດລາວ]]ໃນປີ ຄ.ສ. 1975 ປະເທດລາວຈຶ່ງກາຍເປັນລັດພັກການເມືອງດຽວ ແລະແມ່ນໜຶ່ງໃນຫ້າລັດຂອງໂລກທີ່ຍັງຄົງຢູ່ພາຍໃຕ້ລະບອບຄອມມູນິດຫຼັງຈາກການລົ່ມສະຫຼາຍຂອງລະບອບສັງຄົມນິຍົມໃນຊ່ວງປີ [[ການປະຕິວັດ ຄ.ສ. 1989|ຄ.ສ. 1989]] ແລະປີ ຄ.ສ. 1991 ການເມືອງຂອງປະເທດຖືກຄອບງຳໂດຍໂຄງສ້າງຄູ່ຂອງພັກແລະອຳນາດລັດ ຮວມເຖີງເຈົ້າໜ້າທີ່ລັດທັງໝົດກໍ່ແມ່ນສະມາຊິກພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດເຊ່ນກັນ ດ້ວຍເຫດນີ້ ທຳໃຫ້ພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດມີອຳນາດໃນການປົກຄອງແບບບໍ່ຈຳກັດ ແລະຄວບຄຸມກິດຈະການຕ່າງໆ ທັງມວນໃນປະເທດ<ref name="Croissant211" /> ອົງການນອກພາກລັດຟຣີດອມເຮ້າສ໌ (Freedom House) ໄດ້ຈັດໃຫ້ລະບົບການເມືອງຂອງປະເທດລາວວ່າມີລັກສະນະ "ບໍ່ເສລີ" ແລະໃຫ້ຄະແນນໃນລະດັບຕ່ຳຫຼາຍສຳຫຼັບຫານຄຸ້ມຄອງສິດທິທາງການເມືອງແລະສິດທິຂອງພົນລະເມືອງ<ref>{{cite web |url=https://freedomhouse.org/report/freedom-world/2017/laos |title=Freedom in the World 2017 – Laos |publisher=[[Freedom House]] |language=ອັງກິດ |date=2018-01-02 |access-date=2024-03-12 |archive-date=2019-09-25 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190925200158/https://freedomhouse.org/report/freedom-world/2017/laos |url-status=dead }}</ref> === ອຳນາດນິຕິບັນຍັດ === [[File:National Assembly of Laos (11888085666).jpg|thumb|[[ສະພາແຫ່ງຊາດ]]ໃນນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ]] ຕາມລັດຖະທຳມະນູນ ໂຄງສ້າງສູງສຸດຂອງລັດລາວແລະສະພານິຕິບັນຍັດ ຄື [[ສະພາແຫ່ງຊາດ]] ແມ່ນສະພາດ່ຽວ ມີທັງໝົດ 132 ທີ່ນັ່ງ ຊຶ່ງຈະປ່ຽນແປງໃນທຸກໆ 5 ປີ ຜ່ານການເລືອກຕັ້ງທົ່ວໄປ ສະພາແຜ່ງຊາດຈະປະຊຸມປີລະສອງຫົນເປັນເວລາສອງສາມສັບປະດາ<ref name="Croissant211">{{cite book |author=Aurel Croissant |title=Die politischen Systeme Südostasiens: eine Einführung |publisher=Springer VS |place=Wiesbaden |year=2016 |ISBN=978-3-531-14349-1 |page=211}}</ref> ຫຼັງຈາກນັ້ນ ຄະນະກຳມະການປະຈຳຈະຕິດຕາມການດຳເນີນການຕາມການພິຈາລະນາ ຕີຄວາມລັດຖະທຳມະນູນ ແລະສະເໜີຜູ້ສະມັກຮັບຕຳແໜ່ງສຳຄັນ ໂດຍຄະນະກຳມະການປະຈຳປະກອບດ້ວຍ ປະທານສະພາແຫ່ງຊາດ ຮອງປະທານ ແລະຜູ້ແທນແປດຄົນ ຊຶ່ງຄະນະກຳມະການສະພາແຕ່ລະສ່ວນ ໜົ່ວຍງານພາຍໃນ ແລະສຳນັກງານຂອງທັ້ງ 18 ແຂວງ ກໍ່ຢູ່ພາຍໃຕ້ສະພາແຫ່ງຊາດດ້ວຍ<ref name="Croissant212">{{cite book|author=Aurel Croissant |title=Die politischen Systeme Südostasiens: eine Einführung |publisher=Springer VS |place=Wiesbaden |year=2016 |ISBN=978-3-531-14349-1 |page=212}}</ref> ໜ້າທີ່ຂອງສະພາແຫ່ງຊາດ ຄື ການເລືອກປະທານປະເທດດ້ວຍສຽງຂ້າງມາກປະມານສອງເຖິງສາມ ເພື່ອແຕ່ງຕັ້ງນາຍົກລັດຖະມົນຕີຕາມຄຳຮ້ອງຂໍຂອງປະທານປະເທດ ເຊ່ນດຽວກັບລັດຖະມົນຕີ ປະທານສານປະຊາຊົນສູງສຸດ ແລະໄອຍະການສູງສຸດ<ref name="Croissant211" /> ຢ່າງໃດກໍ່ດີ ໃນທາງປະຕິບັດແລ້ວ ມີພຽງສະເພາະການຕັດສິນໃຈຂອງຄະນະກຳມະການກາງພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດເທົ່ານັ້ນ ທີ່ໄດ້ຮັບການອະນຸມັດ<ref name="Croissant212" /> === ຝ່າຍບໍລິຫານ === ອຳນາດບໍລິຫານຢູ່ທີ່ປະທານປະເທດແລະຄະນະລັດຖະມົນຕີ ໂດຍນາຍົກລັດຖະມົນຕີເປັນປະທານຄະນະລັດຖະມົນຕີ ແຕ່ມີອຳນາດການຕັດສິນໃຈພຽງເລັກນ້ອຍ ໃນທາງປະຕິບັດ ການຕັດສິນໃຈຂອງຄະນະກຳມະການກາງຂອງພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດດຳເນີນການໂດຍຜູ້ບໍລິຫານ<ref name="Croissant212" /> == ເພີ່ມເຕີມ == * [[ອາຊີ]] * [[ປະເທດໄທ]] * [[ຫວຽດນາມ]]​ * [[ຈີນ]]​ * [[ກຳປູເຈຍ]]​ * [[ມຽນມາ]]​ * [[ການຄົມມະນາຄົມໃນປະເທດລາວ]] * [[ລັດຖະທຳມະນູນ ແຫ່ງ ສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ]] ==ຂໍ້ຄວາມຂະຫຍາຍ== {{notelist}} == ອ້າງອີງ​ == {{ລາຍການອ້າງອີງ}}​ [[ໝວດ:ປະເທດ|ລ]] [[ໝວດ:ອາຊີ|ລ]] fetr23iuxmr11a2wm1b9inibgyaa37w 112434 112432 2024-12-04T05:40:36Z Brgb 20083 ອັບເດດ 112434 wikitext text/x-wiki {{ກ່ອງຂໍ້ມູນ ປະເທດ | conventional_long_name = ສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ | common_name = ລາວ | native_name = | image_flag = Flag of Laos.svg | image_coat = Coat of arms of Laos.svg | symbol_type = [[ເຄື່ອງໝາຍຊາດ]] | national_motto = "ສັນຕິພາບ ເອກະລາດ ປະຊາທິປະໄຕ ເອກະພາບ ວັດທະນາຖາວອນ" | national_anthem = "[[ເພງຊາດລາວ]]"<br /><div style="padding-top:0.5em;">[[File:National Anthem of Laos.ogg|center]]</div> | image_map = {{Switcher|[[ຮູບ:Laos (orthographic projection).svg|frameless]]|ສະແດງລູກໂລກ|[[ຮູບ:Location Laos ASEAN.svg|250px|upright=1.15|frameless]]|ສະແດງແຜນທີ່ອາຊຽນ|default=1}} | map_caption = {{map caption |location_color=ຂຽວ |region=[[ອາຊຽນ]] |region_color=ເທົາເຂັ້ມ |legend=Location Laos ASEAN.svg}} | capital = [[ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ]] | coordinates = {{Coord|17|58|N|102|36|E|type:city}} | largest_city = ເມືອງຫຼວງ | official_languages = [[ພາສາລາວ]] | recognised_languages = | languages_type = ພາສາທີ່ເວົ້າ | languages = {{hlist|[[ພາສາລາວ|ລາວ]]|[[ພາສາມົ້ງ|ມົ້ງ]]|[[ພາສາກຶມມຸ|ກຶມມຸ]]|[[ພາສາຝຣັ່ງ|ຝຣັ່ງ]]<ref>{{cite web|url=http://www.studycountry.com/guide/LA-language.htm|title=The Languages spoken in Laos|website=Studycountry|access-date=16 September 2018}}</ref>}} | ethnic_groups = {{unbulleted list | 53.2% [[ລາວ (ຊົນເຜົ່າ)|ລາວ]] | 11% [[ຊາວກຶມມຸ|ກຶມມຸ]] | 9.2% [[ຊາວມົ້ງ|ມົ້ງ]] | 3.4% [[ຊາວຜູ້ໄທ|ຜູ້ໄທ]] | 3.1% [[ກຸ່ມຊາດພັນໄທ-ກະໄດ|ໄທ]] | 2.5% Makong | 2.2% [[ຊາວກະຕາງ|ກະຕາງ]] | 2.0% [[ຊາວລື້|ລື້]] | 1.8% [[ອາຄາ]] | 11.6% ອື່ນໆ {{efn|ລວມ[[List of ethnic groups in Laos|ກຸ່ມຊົນເຜົ່າຂະໜາດຫຼາຍກວ່າ 100 ກຸ່ມ]]}} }} | ethnic_groups_year = 2015<ref name="Census2015">{{cite web|url=https://lao.unfpa.org/sites/default/files/pub-pdf/PHC-ENG-FNAL-WEB_0.pdf|title=Results of Population and Housing Census 2015 |publisher=Lao Statistics Bureau |access-date=1 May 2020}}</ref> | demonym = [[ປະຊາກອນລາວ|ຊາວລາວ]] | government_type = [[ລັດເອກະພາບ|ລັດດ່ຽວ]] [[ລັດທິມາກ-ເລນິນ]] [[ລັດ​ພັກ​ດຽວ|ພັກດຽວ]] [[ສາທາລະນະລັດ]][[ລະບອບປະຊາທິປະໄຕປະຊາຊົນ|ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນ]]([[ໂດຍນິຕິໄນ]]) ສັງຄົມນິຍົມ ([[ໂດຍພຶດຕິໄນ]]) | leader_title1 = [[ເລຂາທິການໃຫຍ່ພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດລາວ|ເລຂາທິການໃຫຍ່]]<br>[[ປະທານປະເທດ ແຫ່ງ ສປປ ລາວ|ປະທານປະເທດ]] | leader_name1 = [[ທອງລຸນ ສີສຸລິດ]] | leader_title2 = [[ລາຍຊື່ນາຍົກລັດຖະມົນຕີລາວ|ນາຍົກລັດຖະມົນຕີ]] | leader_name2 = [[ສອນໄຊ ສີພັນດອນ]] | leader_title3 = [[ຮອງປະທານປະເທດ ແຫ່ງ ສປປ ລາວ|ຮອງປະທານປະເທດ]] | leader_name3 = [[ບຸນທອງ ຈິດມະນີ]]<br>[[ປານີ ຍາທໍ່ຕູ້]] | leader_title4 = [[ປະທານສະພາແຫ່ງຊາດ (ປະເທດລາວ)|ປະທານສະພາແຫ່ງຊາດ]] | leader_name4 = [[ໄຊສົມພອນ ພົມວິຫານ]] | legislature = [[ສະພາແຫ່ງຊາດ|ສະພາແຫ່ງຊາດ]] | sovereignty_type = [[ປະຫວັດສາດລາວ|ກໍ່ຕັ້ງ]] | established_event1 = [[ອານາຈັກລ້ານຊ້າງ]] | established_date1 = 1354–1707 | established_event2 = [[ພຣະຣາຊອານາຈັກຫລວງພະບາງ|ອານາຈັກຫຼວງພະບາງ]], [[ອານາຈັກວຽງຈັນ|ອານາຈັກລ້ານຊ້າງວຽງຈັນ]] ແລະ [[ອານາຈັກຈຳປາສັກ|ອານາຈັກລ້ານຊ້າງຈຳປາສັກ​]] | established_date2 = 1707–1778 | established_event3 = ອານາຈັກລ້ານຊ້າງຖືກປົກຄອງໂດຍ[[ອານາຈັກລັດຕະນະໂກສິນ (ສະໄໝລະບອບຊາທິປະໄຕຢ່າງແທ້ຈິງ)|ສະຫຍາມ]]​ | established_date3 = 1778–1893 | established_event4 = [[ອິນດູຈີນຝຣັ່ງ|ຕົກເປັນອານານິຄົມຝຣັ່ງ]] | established_date4 = 1893–1953 | established_event5 = ຮວມລາຊະອານາຈັກ | established_date5 = 11 ພຶດສະພາ 1947 | established_event6 = [[ພຣະຣາຊອານາຈັກລາວ|ປະກາດເອກະລາດ]]<br />ຈາກ[[ອານາຈັກອານານິຄົມຝຣັ່ງ|ຝຣັ່ງ]] | established_date6 = 22 ຕຸລາ 1953 | established_event7 = [[ສົງຄາມກາງເມືອງລາວ|ລົ້ມລ້າງກະສັດ]] | established_date7 = 2 ທັນວາ 1975 | area_km2 = 237,955 | area_rank = ອັນດັບທີ 82 <!-- Area rank should match [[List of countries and dependencies by area]]--> | area_sq_mi = 91,428.991 <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]--> | percent_water = 2 | population_estimate = 7,123,205 | population_census = 6,492,228<ref>{{cite web|url=http://www.geohive.com/cntry/laos.aspx|title=Laos|publisher=Lao Department of Statistics|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20161113204058/http://www.geohive.com/cntry/laos.aspx|archive-date=13 November 2016}}</ref> | population_estimate_year = 2019 | population_estimate_rank = ອັນດັບທີ 105 | population_census_year = 2015 | population_density_km2 = 26.7 | population_density_sq_mi = <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]--> | population_density_rank = ອັນດັບທີ 151 | GDP_PPP = | GDP_PPP_year = | GDP_PPP_rank = | GDP_PPP_per_capita = | GDP_PPP_per_capita_rank = | GDP_nominal = | GDP_nominal_year = | GDP_nominal_rank = | GDP_nominal_per_capita = | GDP_nominal_per_capita_rank = | Gini = 36.4 <!--number only--> | Gini_year = 2012 | Gini_change = <!--increase/decrease/staedy--> | Gini_ref = <ref name="wb-gini">{{cite web|url=http://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI/|title=Gini Index|publisher=World Bank|access-date=2 March 2011}}</ref> | Gini_rank = | HDI = 0.607 <!--number only--> | HDI_year = 2021 <!--Please use the year in which the HDI data refers to and not the publication year--> | HDI_change = decrease <!--increase/decrease/steady--> | HDI_ref = <ref name="HDI">{{cite web|url=https://hdr.undp.org/system/files/documents/global-report-document/hdr2021-22pdf_1.pdf|title=Human Development Report 2021/2022|language=en|publisher=[[United Nations Development Programme]]|date=8 September 2022|access-date=8 September 2022}}</ref> | HDI_rank = ອັນດັບທີ 140 | currency = [[ເງີນກີບລາວ|ກີບ]] (₭) | currency_code = LAK | time_zone = [[ເວລາໃນປະເທດລາວ]] | utc_offset = +7 | date_format = ວວ/ດດ/ປປປປ | drives_on = ຂວາ | calling_code = [[+856]] | iso3166code = LA | cctld = [[.la]] | religion = {{unbulleted list | 66.0% [[ພຸດ]]{{efn|ລັດໃຫ້ກຽດ ແລະ ປົກປ້ອງກິດຈະກຳຂອງສາສະໜາພຸດ ແລະ ຜູ້ນັບຖືສາສະໜາອື່ນ [ແລະ] ລວມຫົວກັບໃຫ້ກຳລັງໃຈໃຫ້ພຣະສົງ ແລະ ຈົວ ເຊັ່ນດຽວກັນກັບນັກບວດສາສະໜາອື່ນໃນການມີສ່ວນຮ່ວມທີ່ກໍ່ໃຫ້ເກີດຜົນປະໂຫນດຕໍ່ປະເທດ ແລະ ປະຊາຊົນ<ref>{{cite web|title=Lao People's Democratic Republic's Constitution of 1991 with Amendments through 2003|url=https://constituteproject.org/constitution/Laos_2003.pdf?lang=en|website=constituteproject.org|access-date=29 October 2017|quote=Article 9: The State respects and protects all lawful activities of Buddhists and of followers of other religions, [and] mobilises and encourages Buddhist monks and novices as well as the priests of other religions to participate in activities that are beneficial to the country and people.}}</ref>}} | 30.7% [[ສາສະໜາຜີ]] | 1.5% [[ສາສະໜາຄຣິດໃນປະເທດລາວ|ຄຣິດ]] | 1.8% [[ສາສະໜາໃນປະເທດລາວ|ອື່ນໆ]] / [[ການບໍ່ມີສາສະໜາ|ບໍ່ມີ]]<ref name="assets.pewresearch.org">https://assets.pewresearch.org/wp-content/uploads/sites/11/2012/12/globalReligion-tables.pdf</ref> }} }} '''ລາວ''' ຫຼື ຊື່ທາງການແມ່ນ '''ສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ''' (ຕົວຫຍໍ້: ສປປ ລາວ) ເປັນປະເທດໃນອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ ມີເນື້ອທີ່ທັງໝົດ 236,800 ຕາລາງກິໂລແມັດ ເປັນປະເທດດຽວໃນອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ທີ່ບໍ່ມີຊາຍແດນອອກສູ່ທະເລ ເຊິ່ງພາກເໜືອມີຊາຍແດນຕິດກັບ[[ປະເທດຈີນ]] ທິດໃຕ້ຕິດກັບ[[ປະເທດກຳປູເຈຍ]] ທິດຕາເວັນອອກຕິດກັບ[[ປະເທດຫວຽດນາມ]] ທິດຕາເວັນຕົກຕິດກັບ[[ປະເທດໄທ]] ແລະ ທິດຕາເວັນຕົກສຽງເໜືອຕິດກັບ[[ປະເທດມຽນມາ]] ຫຼັງຈາກຊ່ວງເວລາແຫ່ງຄວາມຂັດແຍ້ງພາຍໃນ[[ອານາຈັກລ້ານຊ້າງ]] ດິນແດນລາວຈຶ່ງໄດ້ແຕກແຍກອອກແມ່ນສາມສ່ວນ ຄື [[ຫຼວງພະບາງ]] [[ວຽງຈັນ]] ແລະ[[ຈຳປາສັກ]]<ref>{{Cite web|title=Laos - Under foreign rule|url=https://www.britannica.com/place/Laos|website=Encyclopedia Britannica|language=en}}</ref> ກ່ອນຈະຕົກແມ່ນເມືອງໃນປົກຄອງຂອງ[[ອານາຈັກຣັດຕະນະໂກສິນ|ສະຫຍາມ]]ໃນປີ ຄ.ສ. 1778 ຍາວນານນັບສະຕະວັດຈົນເມື່ອ[[ສົງຄາມຝຣັ່ງ-ສະຫຍາມ (1893)|ວິກິດການຝຣັ່ງ-ສະຫຍາມ]]ໃນປີ ຄ.ສ. 1893 ທຳໃຫ້ດິນແດນລາວທັ້ງໝົດຢູ່ພາຍໃຕ້ອານານິຄົມຂອງ[[ປະເທດຝຣັ່ງ|ຝຣັ່ງ]]ແລະຮວມຕົວກັນແມ່ນປະເທດໃນປີ ຄ.ສ. 1949<ref>{{Cite web|title=Laos History|url=https://www.asia-discovery.com/Laos/travel-guide/history.htm|website=www.asia-discovery.com|access-date=2021-07-07|archive-date=2021-04-16|archive-url=https://web.archive.org/web/20210416141857/https://www.asia-discovery.com/Laos/travel-guide/history.htm|url-status=dead}}</ref> ຫຼັງຈາກການຍຶດຄອງຂອງ[[ປະເທດຍີ່ປຸ່ນ|ຍີ່ປຸ່ນ]] ຖືກຝຣັ່ງຍຶດຄອງອີກຫົນຈົນກະທັ່ງໄດ້[[ເອກະລາດ]]ໃນປີ ຄ.ສ. 1953<ref>{{Cite news|date=2018-01-09|title=Laos profile - timeline|language=en-GB|work=BBC News|url=https://www.bbc.com/news/world-asia-pacific-15355605|access-date=2021-07-07}}</ref> ພາຍຫຼັງ[[ສົງຄາມຫວຽດນາມ]]ຈົບລົງໃນປີ ຄ.ສ. 1975 ຂະບວນການນັກສຶກສາ 21 ອົງກອນຈຶ່ງຫັນໄປຮ່ວມມືກັບ "[[ກຸ່ມປະເທດລາວ]]" ຂະບວນການປະຕິວັດກອມມູນິດທີ່ໄດ້ຄອງອຳນາຈຢ່າງເດັດຂາດແລະສົງຄາມກາງເມືອງໄດ້ສິ້ນສຸດລົງ ປະກອບກັບກະແສຮຽກຮ້ອງຂອງປະຊາຊົນແລະນັກສຶກສາໄດ້ມີການລົງມະຕິລົ້ມລ້າງກະສັດຢ່າງສົມບູນ [[ພຣະບາດສົມເດັດພຣະເຈົ້າມະຫາຊີວິດສີສວ່າງວັທະນາ]]ຖືກເຊີນເຂົ້າຄ່າຍກັກກັນໃນວຽງໄຊແລະເສຍຊີວິດຢ່າງລຶກລັບ ມີການປ່ຽນແປງການປກລົກຄອງມາແມ່ນລະບອບສັງຄົມນິຍົມກອມມູນິດແລະສ້າງຕັ້ງປະເທດແມ່ນ "ສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ" ຊຶ່ງໃນຊ່ວງແຮກ ລາວຕ້ອງພຶ່ງພາຄວາມຊ່ວຍເຫຼືອທາງເສດຖະກິດຈາກສະຫະພາບໂຊວຽດຈົນກະທັ່ງລົ່ມສະຫຼາຍໃນປີ ຄ.ສ. 1991<ref>http://www.timelinesdb.com/listevents.php?subjid=129&title=Laos</ref> ປະເທດລາວມີສ່ວນຮ່ວມໃນ[[ຂໍ້ຕົກລົງການຄ້າອາຊີປາຊີຟິກ]] ການປະຊຸມສຸດຍອດ[[ອາຊຽນ]] ການປະຊຸດ[[ອາຊີຕາເວັນອອກ]] ແລະເຂົ້າຮ່ວມແມ່ນສະມາຊິກ[[ອົງການການຄ້າໂລກ]]ຕັ້ງແຕ່ ຄ.ສ. 1997 ກ່ອນຈະໄດ້ຮັບການຕອບຮັບໃນປີ ຄ.ສ. 2013 ລາວແມ່ນປະເທດທີ່ສາມາດຜະລິດໄຟຟ້າໄດ້ດ້ວຍຕົນເອງ<ref>https://www.bangkokpost.com/business/1980027/chinese-firm-to-run-lao-electric-grid</ref> ມີການສ້າງເຂື່ອນໂດຍຜະລິດຈາກພະລັງງານນ້ຳແລະສົ່ງຂາຍໄປຍັງປະເທດເພື່ອນບ້ານຢ່າງ[[ປະເທດໄທ|ໄທ]] [[ປະເທດຈີນ|ຈີນ]] ແລະ[[ປະເທດຫວຽດນາມ|ຫວຽດນາມ]] ໃນດ້ານເທັກໂນໂລຢີ ລາວໄດ້ເປີດໃຫ້ບໍລິການ 4G ແມ່ນປະເທດທີ່ສອງຂອງອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ຕໍ່ຈາກ[[ປະເທດສິງກະໂປ|ສິງກະໂປ]] ມາຕັ້ງແຕ່ ຄ.ສ. 2012 ລາວແມ່ນຈຸດເຊື່ອມຕໍ່ຂອງການຄົມມະນະຄົມທາງລົດໄຟສູ່ປະເທດເພື່ອນບ້ານຈາກການມີกທາງລົດໄຟສາຍ 4 ແຫ່ງ ຊຶ່ງລ່າສຸດໄດ້ມີການເປີດໃຊ້ທທງລົດໄຟວຽງຈັນ–ບໍ່ເຕັນໃນປີ ຄ.ສ. 2021<ref>[https://www.prachachat.net/economy/news-814220 รถไฟจีน-ลาว เปิดให้บริการวันนี้ (3 ธ.ค.) ควรรู้อะไรบ้าง? ก่อนตกขบวน]</ref> == ການເມືອງ == ນັບຕັ້ງແຕ່ການຍຶດອຳນາດຂອງຂະບວນການ[[ລັດທິມາກ-ເລນິນ|ມາກ-ເລນິນ]]ທີ່ນຳໂດຍ[[ພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດລາວ]]ໃນປີ ຄ.ສ. 1975 ປະເທດລາວຈຶ່ງກາຍເປັນລັດພັກການເມືອງດຽວ ແລະແມ່ນໜຶ່ງໃນຫ້າລັດຂອງໂລກທີ່ຍັງຄົງຢູ່ພາຍໃຕ້ລະບອບຄອມມູນິດຫຼັງຈາກການລົ່ມສະຫຼາຍຂອງລະບອບສັງຄົມນິຍົມໃນຊ່ວງປີ [[ການປະຕິວັດ ຄ.ສ. 1989|ຄ.ສ. 1989]] ແລະປີ ຄ.ສ. 1991 ການເມືອງຂອງປະເທດຖືກຄອບງຳໂດຍໂຄງສ້າງຄູ່ຂອງພັກແລະອຳນາດລັດ ຮວມເຖີງເຈົ້າໜ້າທີ່ລັດທັງໝົດກໍ່ແມ່ນສະມາຊິກພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດເຊ່ນກັນ ດ້ວຍເຫດນີ້ ທຳໃຫ້ພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດມີອຳນາດໃນການປົກຄອງແບບບໍ່ຈຳກັດ ແລະຄວບຄຸມກິດຈະການຕ່າງໆ ທັງມວນໃນປະເທດ<ref name="Croissant211" /> ອົງການນອກພາກລັດຟຣີດອມເຮ້າສ໌ (Freedom House) ໄດ້ຈັດໃຫ້ລະບົບການເມືອງຂອງປະເທດລາວວ່າມີລັກສະນະ "ບໍ່ເສລີ" ແລະໃຫ້ຄະແນນໃນລະດັບຕ່ຳຫຼາຍສຳຫຼັບຫານຄຸ້ມຄອງສິດທິທາງການເມືອງແລະສິດທິຂອງພົນລະເມືອງ<ref>{{cite web |url=https://freedomhouse.org/report/freedom-world/2017/laos |title=Freedom in the World 2017 – Laos |publisher=[[Freedom House]] |language=ອັງກິດ |date=2018-01-02 |access-date=2024-03-12 |archive-date=2019-09-25 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190925200158/https://freedomhouse.org/report/freedom-world/2017/laos |url-status=dead }}</ref> === ອຳນາດນິຕິບັນຍັດ === [[File:National Assembly of Laos (11888085666).jpg|thumb|[[ສະພາແຫ່ງຊາດ]]ໃນນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ]] ຕາມລັດຖະທຳມະນູນ ໂຄງສ້າງສູງສຸດຂອງລັດລາວແລະສະພານິຕິບັນຍັດ ຄື [[ສະພາແຫ່ງຊາດ]] ແມ່ນສະພາດ່ຽວ ມີທັງໝົດ 132 ທີ່ນັ່ງ ຊຶ່ງຈະປ່ຽນແປງໃນທຸກໆ 5 ປີ ຜ່ານການເລືອກຕັ້ງທົ່ວໄປ ສະພາແຜ່ງຊາດຈະປະຊຸມປີລະສອງຫົນເປັນເວລາສອງສາມສັບປະດາ<ref name="Croissant211">{{cite book |author=Aurel Croissant |title=Die politischen Systeme Südostasiens: eine Einführung |publisher=Springer VS |place=Wiesbaden |year=2016 |ISBN=978-3-531-14349-1 |page=211}}</ref> ຫຼັງຈາກນັ້ນ ຄະນະກຳມະການປະຈຳຈະຕິດຕາມການດຳເນີນການຕາມການພິຈາລະນາ ຕີຄວາມລັດຖະທຳມະນູນ ແລະສະເໜີຜູ້ສະມັກຮັບຕຳແໜ່ງສຳຄັນ ໂດຍຄະນະກຳມະການປະຈຳປະກອບດ້ວຍ ປະທານສະພາແຫ່ງຊາດ ຮອງປະທານ ແລະຜູ້ແທນແປດຄົນ ຊຶ່ງຄະນະກຳມະການສະພາແຕ່ລະສ່ວນ ໜົ່ວຍງານພາຍໃນ ແລະສຳນັກງານຂອງທັ້ງ 18 ແຂວງ ກໍ່ຢູ່ພາຍໃຕ້ສະພາແຫ່ງຊາດດ້ວຍ<ref name="Croissant212">{{cite book|author=Aurel Croissant |title=Die politischen Systeme Südostasiens: eine Einführung |publisher=Springer VS |place=Wiesbaden |year=2016 |ISBN=978-3-531-14349-1 |page=212}}</ref> ໜ້າທີ່ຂອງສະພາແຫ່ງຊາດ ຄື ການເລືອກປະທານປະເທດດ້ວຍສຽງຂ້າງມາກປະມານສອງເຖິງສາມ ເພື່ອແຕ່ງຕັ້ງນາຍົກລັດຖະມົນຕີຕາມຄຳຮ້ອງຂໍຂອງປະທານປະເທດ ເຊ່ນດຽວກັບລັດຖະມົນຕີ ປະທານສານປະຊາຊົນສູງສຸດ ແລະໄອຍະການສູງສຸດ<ref name="Croissant211" /> ຢ່າງໃດກໍ່ດີ ໃນທາງປະຕິບັດແລ້ວ ມີພຽງສະເພາະການຕັດສິນໃຈຂອງຄະນະກຳມະການກາງພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດເທົ່ານັ້ນ ທີ່ໄດ້ຮັບການອະນຸມັດ<ref name="Croissant212" /> === ຝ່າຍບໍລິຫານ === ອຳນາດບໍລິຫານຢູ່ທີ່ປະທານປະເທດແລະຄະນະລັດຖະມົນຕີ ໂດຍນາຍົກລັດຖະມົນຕີເປັນປະທານຄະນະລັດຖະມົນຕີ ແຕ່ມີອຳນາດການຕັດສິນໃຈພຽງເລັກນ້ອຍ ໃນທາງປະຕິບັດ ການຕັດສິນໃຈຂອງຄະນະກຳມະການກາງຂອງພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດດຳເນີນການໂດຍຜູ້ບໍລິຫານ<ref name="Croissant212" /> == ເພີ່ມເຕີມ == * [[ອາຊີ]] * [[ປະເທດໄທ]] * [[ຫວຽດນາມ]]​ * [[ຈີນ]]​ * [[ກຳປູເຈຍ]]​ * [[ມຽນມາ]]​ * [[ການຄົມມະນາຄົມໃນປະເທດລາວ]] * [[ລັດຖະທຳມະນູນ ແຫ່ງ ສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ]] ==ຂໍ້ຄວາມຂະຫຍາຍ== {{notelist}} == ອ້າງອີງ​ == {{ລາຍການອ້າງອີງ}}​ [[ໝວດ:ປະເທດ|ລ]] [[ໝວດ:ອາຊີ|ລ]] bzlzyakb8ilack6twfw6c5u2lowonn8 112435 112434 2024-12-04T05:44:59Z Brgb 20083 /* ການເມືອງ */ ເອົາ​ຂໍ້​ມູນ​ອະ​ຄະ​ຕິ​ອອກ​ 112435 wikitext text/x-wiki {{ກ່ອງຂໍ້ມູນ ປະເທດ | conventional_long_name = ສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ | common_name = ລາວ | native_name = | image_flag = Flag of Laos.svg | image_coat = Coat of arms of Laos.svg | symbol_type = [[ເຄື່ອງໝາຍຊາດ]] | national_motto = "ສັນຕິພາບ ເອກະລາດ ປະຊາທິປະໄຕ ເອກະພາບ ວັດທະນາຖາວອນ" | national_anthem = "[[ເພງຊາດລາວ]]"<br /><div style="padding-top:0.5em;">[[File:National Anthem of Laos.ogg|center]]</div> | image_map = {{Switcher|[[ຮູບ:Laos (orthographic projection).svg|frameless]]|ສະແດງລູກໂລກ|[[ຮູບ:Location Laos ASEAN.svg|250px|upright=1.15|frameless]]|ສະແດງແຜນທີ່ອາຊຽນ|default=1}} | map_caption = {{map caption |location_color=ຂຽວ |region=[[ອາຊຽນ]] |region_color=ເທົາເຂັ້ມ |legend=Location Laos ASEAN.svg}} | capital = [[ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ]] | coordinates = {{Coord|17|58|N|102|36|E|type:city}} | largest_city = ເມືອງຫຼວງ | official_languages = [[ພາສາລາວ]] | recognised_languages = | languages_type = ພາສາທີ່ເວົ້າ | languages = {{hlist|[[ພາສາລາວ|ລາວ]]|[[ພາສາມົ້ງ|ມົ້ງ]]|[[ພາສາກຶມມຸ|ກຶມມຸ]]|[[ພາສາຝຣັ່ງ|ຝຣັ່ງ]]<ref>{{cite web|url=http://www.studycountry.com/guide/LA-language.htm|title=The Languages spoken in Laos|website=Studycountry|access-date=16 September 2018}}</ref>}} | ethnic_groups = {{unbulleted list | 53.2% [[ລາວ (ຊົນເຜົ່າ)|ລາວ]] | 11% [[ຊາວກຶມມຸ|ກຶມມຸ]] | 9.2% [[ຊາວມົ້ງ|ມົ້ງ]] | 3.4% [[ຊາວຜູ້ໄທ|ຜູ້ໄທ]] | 3.1% [[ກຸ່ມຊາດພັນໄທ-ກະໄດ|ໄທ]] | 2.5% Makong | 2.2% [[ຊາວກະຕາງ|ກະຕາງ]] | 2.0% [[ຊາວລື້|ລື້]] | 1.8% [[ອາຄາ]] | 11.6% ອື່ນໆ {{efn|ລວມ[[List of ethnic groups in Laos|ກຸ່ມຊົນເຜົ່າຂະໜາດຫຼາຍກວ່າ 100 ກຸ່ມ]]}} }} | ethnic_groups_year = 2015<ref name="Census2015">{{cite web|url=https://lao.unfpa.org/sites/default/files/pub-pdf/PHC-ENG-FNAL-WEB_0.pdf|title=Results of Population and Housing Census 2015 |publisher=Lao Statistics Bureau |access-date=1 May 2020}}</ref> | demonym = [[ປະຊາກອນລາວ|ຊາວລາວ]] | government_type = [[ລັດເອກະພາບ|ລັດດ່ຽວ]] [[ລັດທິມາກ-ເລນິນ]] [[ລັດ​ພັກ​ດຽວ|ພັກດຽວ]] [[ສາທາລະນະລັດ]][[ລະບອບປະຊາທິປະໄຕປະຊາຊົນ|ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນ]]([[ໂດຍນິຕິໄນ]]) ສັງຄົມນິຍົມ ([[ໂດຍພຶດຕິໄນ]]) | leader_title1 = [[ເລຂາທິການໃຫຍ່ພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດລາວ|ເລຂາທິການໃຫຍ່]]<br>[[ປະທານປະເທດ ແຫ່ງ ສປປ ລາວ|ປະທານປະເທດ]] | leader_name1 = [[ທອງລຸນ ສີສຸລິດ]] | leader_title2 = [[ລາຍຊື່ນາຍົກລັດຖະມົນຕີລາວ|ນາຍົກລັດຖະມົນຕີ]] | leader_name2 = [[ສອນໄຊ ສີພັນດອນ]] | leader_title3 = [[ຮອງປະທານປະເທດ ແຫ່ງ ສປປ ລາວ|ຮອງປະທານປະເທດ]] | leader_name3 = [[ບຸນທອງ ຈິດມະນີ]]<br>[[ປານີ ຍາທໍ່ຕູ້]] | leader_title4 = [[ປະທານສະພາແຫ່ງຊາດ (ປະເທດລາວ)|ປະທານສະພາແຫ່ງຊາດ]] | leader_name4 = [[ໄຊສົມພອນ ພົມວິຫານ]] | legislature = [[ສະພາແຫ່ງຊາດ|ສະພາແຫ່ງຊາດ]] | sovereignty_type = [[ປະຫວັດສາດລາວ|ກໍ່ຕັ້ງ]] | established_event1 = [[ອານາຈັກລ້ານຊ້າງ]] | established_date1 = 1354–1707 | established_event2 = [[ພຣະຣາຊອານາຈັກຫລວງພະບາງ|ອານາຈັກຫຼວງພະບາງ]], [[ອານາຈັກວຽງຈັນ|ອານາຈັກລ້ານຊ້າງວຽງຈັນ]] ແລະ [[ອານາຈັກຈຳປາສັກ|ອານາຈັກລ້ານຊ້າງຈຳປາສັກ​]] | established_date2 = 1707–1778 | established_event3 = ອານາຈັກລ້ານຊ້າງຖືກປົກຄອງໂດຍ[[ອານາຈັກລັດຕະນະໂກສິນ (ສະໄໝລະບອບຊາທິປະໄຕຢ່າງແທ້ຈິງ)|ສະຫຍາມ]]​ | established_date3 = 1778–1893 | established_event4 = [[ອິນດູຈີນຝຣັ່ງ|ຕົກເປັນອານານິຄົມຝຣັ່ງ]] | established_date4 = 1893–1953 | established_event5 = ຮວມລາຊະອານາຈັກ | established_date5 = 11 ພຶດສະພາ 1947 | established_event6 = [[ພຣະຣາຊອານາຈັກລາວ|ປະກາດເອກະລາດ]]<br />ຈາກ[[ອານາຈັກອານານິຄົມຝຣັ່ງ|ຝຣັ່ງ]] | established_date6 = 22 ຕຸລາ 1953 | established_event7 = [[ສົງຄາມກາງເມືອງລາວ|ລົ້ມລ້າງກະສັດ]] | established_date7 = 2 ທັນວາ 1975 | area_km2 = 237,955 | area_rank = ອັນດັບທີ 82 <!-- Area rank should match [[List of countries and dependencies by area]]--> | area_sq_mi = 91,428.991 <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]--> | percent_water = 2 | population_estimate = 7,123,205 | population_census = 6,492,228<ref>{{cite web|url=http://www.geohive.com/cntry/laos.aspx|title=Laos|publisher=Lao Department of Statistics|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20161113204058/http://www.geohive.com/cntry/laos.aspx|archive-date=13 November 2016}}</ref> | population_estimate_year = 2019 | population_estimate_rank = ອັນດັບທີ 105 | population_census_year = 2015 | population_density_km2 = 26.7 | population_density_sq_mi = <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]--> | population_density_rank = ອັນດັບທີ 151 | GDP_PPP = | GDP_PPP_year = | GDP_PPP_rank = | GDP_PPP_per_capita = | GDP_PPP_per_capita_rank = | GDP_nominal = | GDP_nominal_year = | GDP_nominal_rank = | GDP_nominal_per_capita = | GDP_nominal_per_capita_rank = | Gini = 36.4 <!--number only--> | Gini_year = 2012 | Gini_change = <!--increase/decrease/staedy--> | Gini_ref = <ref name="wb-gini">{{cite web|url=http://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI/|title=Gini Index|publisher=World Bank|access-date=2 March 2011}}</ref> | Gini_rank = | HDI = 0.607 <!--number only--> | HDI_year = 2021 <!--Please use the year in which the HDI data refers to and not the publication year--> | HDI_change = decrease <!--increase/decrease/steady--> | HDI_ref = <ref name="HDI">{{cite web|url=https://hdr.undp.org/system/files/documents/global-report-document/hdr2021-22pdf_1.pdf|title=Human Development Report 2021/2022|language=en|publisher=[[United Nations Development Programme]]|date=8 September 2022|access-date=8 September 2022}}</ref> | HDI_rank = ອັນດັບທີ 140 | currency = [[ເງີນກີບລາວ|ກີບ]] (₭) | currency_code = LAK | time_zone = [[ເວລາໃນປະເທດລາວ]] | utc_offset = +7 | date_format = ວວ/ດດ/ປປປປ | drives_on = ຂວາ | calling_code = [[+856]] | iso3166code = LA | cctld = [[.la]] | religion = {{unbulleted list | 66.0% [[ພຸດ]]{{efn|ລັດໃຫ້ກຽດ ແລະ ປົກປ້ອງກິດຈະກຳຂອງສາສະໜາພຸດ ແລະ ຜູ້ນັບຖືສາສະໜາອື່ນ [ແລະ] ລວມຫົວກັບໃຫ້ກຳລັງໃຈໃຫ້ພຣະສົງ ແລະ ຈົວ ເຊັ່ນດຽວກັນກັບນັກບວດສາສະໜາອື່ນໃນການມີສ່ວນຮ່ວມທີ່ກໍ່ໃຫ້ເກີດຜົນປະໂຫນດຕໍ່ປະເທດ ແລະ ປະຊາຊົນ<ref>{{cite web|title=Lao People's Democratic Republic's Constitution of 1991 with Amendments through 2003|url=https://constituteproject.org/constitution/Laos_2003.pdf?lang=en|website=constituteproject.org|access-date=29 October 2017|quote=Article 9: The State respects and protects all lawful activities of Buddhists and of followers of other religions, [and] mobilises and encourages Buddhist monks and novices as well as the priests of other religions to participate in activities that are beneficial to the country and people.}}</ref>}} | 30.7% [[ສາສະໜາຜີ]] | 1.5% [[ສາສະໜາຄຣິດໃນປະເທດລາວ|ຄຣິດ]] | 1.8% [[ສາສະໜາໃນປະເທດລາວ|ອື່ນໆ]] / [[ການບໍ່ມີສາສະໜາ|ບໍ່ມີ]]<ref name="assets.pewresearch.org">https://assets.pewresearch.org/wp-content/uploads/sites/11/2012/12/globalReligion-tables.pdf</ref> }} }} '''ລາວ''' ຫຼື ຊື່ທາງການແມ່ນ '''ສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ''' (ຕົວຫຍໍ້: ສປປ ລາວ) ເປັນປະເທດໃນອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ ມີເນື້ອທີ່ທັງໝົດ 236,800 ຕາລາງກິໂລແມັດ ເປັນປະເທດດຽວໃນອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ທີ່ບໍ່ມີຊາຍແດນອອກສູ່ທະເລ ເຊິ່ງພາກເໜືອມີຊາຍແດນຕິດກັບ[[ປະເທດຈີນ]] ທິດໃຕ້ຕິດກັບ[[ປະເທດກຳປູເຈຍ]] ທິດຕາເວັນອອກຕິດກັບ[[ປະເທດຫວຽດນາມ]] ທິດຕາເວັນຕົກຕິດກັບ[[ປະເທດໄທ]] ແລະ ທິດຕາເວັນຕົກສຽງເໜືອຕິດກັບ[[ປະເທດມຽນມາ]] ຫຼັງຈາກຊ່ວງເວລາແຫ່ງຄວາມຂັດແຍ້ງພາຍໃນ[[ອານາຈັກລ້ານຊ້າງ]] ດິນແດນລາວຈຶ່ງໄດ້ແຕກແຍກອອກແມ່ນສາມສ່ວນ ຄື [[ຫຼວງພະບາງ]] [[ວຽງຈັນ]] ແລະ[[ຈຳປາສັກ]]<ref>{{Cite web|title=Laos - Under foreign rule|url=https://www.britannica.com/place/Laos|website=Encyclopedia Britannica|language=en}}</ref> ກ່ອນຈະຕົກແມ່ນເມືອງໃນປົກຄອງຂອງ[[ອານາຈັກຣັດຕະນະໂກສິນ|ສະຫຍາມ]]ໃນປີ ຄ.ສ. 1778 ຍາວນານນັບສະຕະວັດຈົນເມື່ອ[[ສົງຄາມຝຣັ່ງ-ສະຫຍາມ (1893)|ວິກິດການຝຣັ່ງ-ສະຫຍາມ]]ໃນປີ ຄ.ສ. 1893 ທຳໃຫ້ດິນແດນລາວທັ້ງໝົດຢູ່ພາຍໃຕ້ອານານິຄົມຂອງ[[ປະເທດຝຣັ່ງ|ຝຣັ່ງ]]ແລະຮວມຕົວກັນແມ່ນປະເທດໃນປີ ຄ.ສ. 1949<ref>{{Cite web|title=Laos History|url=https://www.asia-discovery.com/Laos/travel-guide/history.htm|website=www.asia-discovery.com|access-date=2021-07-07|archive-date=2021-04-16|archive-url=https://web.archive.org/web/20210416141857/https://www.asia-discovery.com/Laos/travel-guide/history.htm|url-status=dead}}</ref> ຫຼັງຈາກການຍຶດຄອງຂອງ[[ປະເທດຍີ່ປຸ່ນ|ຍີ່ປຸ່ນ]] ຖືກຝຣັ່ງຍຶດຄອງອີກຫົນຈົນກະທັ່ງໄດ້[[ເອກະລາດ]]ໃນປີ ຄ.ສ. 1953<ref>{{Cite news|date=2018-01-09|title=Laos profile - timeline|language=en-GB|work=BBC News|url=https://www.bbc.com/news/world-asia-pacific-15355605|access-date=2021-07-07}}</ref> ພາຍຫຼັງ[[ສົງຄາມຫວຽດນາມ]]ຈົບລົງໃນປີ ຄ.ສ. 1975 ຂະບວນການນັກສຶກສາ 21 ອົງກອນຈຶ່ງຫັນໄປຮ່ວມມືກັບ "[[ກຸ່ມປະເທດລາວ]]" ຂະບວນການປະຕິວັດກອມມູນິດທີ່ໄດ້ຄອງອຳນາຈຢ່າງເດັດຂາດແລະສົງຄາມກາງເມືອງໄດ້ສິ້ນສຸດລົງ ປະກອບກັບກະແສຮຽກຮ້ອງຂອງປະຊາຊົນແລະນັກສຶກສາໄດ້ມີການລົງມະຕິລົ້ມລ້າງກະສັດຢ່າງສົມບູນ [[ພຣະບາດສົມເດັດພຣະເຈົ້າມະຫາຊີວິດສີສວ່າງວັທະນາ]]ຖືກເຊີນເຂົ້າຄ່າຍກັກກັນໃນວຽງໄຊແລະເສຍຊີວິດຢ່າງລຶກລັບ ມີການປ່ຽນແປງການປກລົກຄອງມາແມ່ນລະບອບສັງຄົມນິຍົມກອມມູນິດແລະສ້າງຕັ້ງປະເທດແມ່ນ "ສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ" ຊຶ່ງໃນຊ່ວງແຮກ ລາວຕ້ອງພຶ່ງພາຄວາມຊ່ວຍເຫຼືອທາງເສດຖະກິດຈາກສະຫະພາບໂຊວຽດຈົນກະທັ່ງລົ່ມສະຫຼາຍໃນປີ ຄ.ສ. 1991<ref>http://www.timelinesdb.com/listevents.php?subjid=129&title=Laos</ref> ປະເທດລາວມີສ່ວນຮ່ວມໃນ[[ຂໍ້ຕົກລົງການຄ້າອາຊີປາຊີຟິກ]] ການປະຊຸມສຸດຍອດ[[ອາຊຽນ]] ການປະຊຸດ[[ອາຊີຕາເວັນອອກ]] ແລະເຂົ້າຮ່ວມແມ່ນສະມາຊິກ[[ອົງການການຄ້າໂລກ]]ຕັ້ງແຕ່ ຄ.ສ. 1997 ກ່ອນຈະໄດ້ຮັບການຕອບຮັບໃນປີ ຄ.ສ. 2013 ລາວແມ່ນປະເທດທີ່ສາມາດຜະລິດໄຟຟ້າໄດ້ດ້ວຍຕົນເອງ<ref>https://www.bangkokpost.com/business/1980027/chinese-firm-to-run-lao-electric-grid</ref> ມີການສ້າງເຂື່ອນໂດຍຜະລິດຈາກພະລັງງານນ້ຳແລະສົ່ງຂາຍໄປຍັງປະເທດເພື່ອນບ້ານຢ່າງ[[ປະເທດໄທ|ໄທ]] [[ປະເທດຈີນ|ຈີນ]] ແລະ[[ປະເທດຫວຽດນາມ|ຫວຽດນາມ]] ໃນດ້ານເທັກໂນໂລຢີ ລາວໄດ້ເປີດໃຫ້ບໍລິການ 4G ແມ່ນປະເທດທີ່ສອງຂອງອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ຕໍ່ຈາກ[[ປະເທດສິງກະໂປ|ສິງກະໂປ]] ມາຕັ້ງແຕ່ ຄ.ສ. 2012 ລາວແມ່ນຈຸດເຊື່ອມຕໍ່ຂອງການຄົມມະນະຄົມທາງລົດໄຟສູ່ປະເທດເພື່ອນບ້ານຈາກການມີกທາງລົດໄຟສາຍ 4 ແຫ່ງ ຊຶ່ງລ່າສຸດໄດ້ມີການເປີດໃຊ້ທທງລົດໄຟວຽງຈັນ–ບໍ່ເຕັນໃນປີ ຄ.ສ. 2021<ref>[https://www.prachachat.net/economy/news-814220 รถไฟจีน-ลาว เปิดให้บริการวันนี้ (3 ธ.ค.) ควรรู้อะไรบ้าง? ก่อนตกขบวน]</ref> == ການເມືອງ == ນັບຕັ້ງແຕ່ການຍຶດອຳນາດຂອງຂະບວນການ[[ລັດທິມາກ-ເລນິນ|ມາກ-ເລນິນ]]ທີ່ນຳໂດຍ[[ພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດລາວ]]ໃນປີ ຄ.ສ. 1975 ປະເທດລາວຈຶ່ງກາຍເປັນລັດພັກການເມືອງດຽວ ແລະແມ່ນໜຶ່ງໃນຫ້າລັດຂອງໂລກທີ່ຍັງຄົງຢູ່ພາຍໃຕ້ລະບອບຄອມມູນິດຫຼັງຈາກການລົ່ມສະຫຼາຍຂອງລະບອບສັງຄົມນິຍົມໃນຊ່ວງປີ [[ການປະຕິວັດ ຄ.ສ. 1989|ຄ.ສ. 1989]] ແລະປີ ຄ.ສ. 1991 ການເມືອງຂອງປະເທດຖືກຄອບງຳໂດຍໂຄງສ້າງຄູ່ຂອງພັກແລະອຳນາດລັດ ຮວມເຖີງເຈົ້າໜ້າທີ່ລັດທັງໝົດກໍ່ແມ່ນສະມາຊິກພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດເຊ່ນກັນ ດ້ວຍເຫດນີ້ ທຳໃຫ້ພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດມີອຳນາດໃນການປົກຄອງແບບບໍ່ຈຳກັດ ແລະຄວບຄຸມກິດຈະການຕ່າງໆ ທັງມວນໃນປະເທດ<ref name="Croissant211" /> === ອຳນາດນິຕິບັນຍັດ === [[File:National Assembly of Laos (11888085666).jpg|thumb|[[ສະພາແຫ່ງຊາດ]]ໃນນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ]] ຕາມລັດຖະທຳມະນູນ ໂຄງສ້າງສູງສຸດຂອງລັດລາວແລະສະພານິຕິບັນຍັດ ຄື [[ສະພາແຫ່ງຊາດ]] ແມ່ນສະພາດ່ຽວ ມີທັງໝົດ 132 ທີ່ນັ່ງ ຊຶ່ງຈະປ່ຽນແປງໃນທຸກໆ 5 ປີ ຜ່ານການເລືອກຕັ້ງທົ່ວໄປ ສະພາແຜ່ງຊາດຈະປະຊຸມປີລະສອງຫົນເປັນເວລາສອງສາມສັບປະດາ<ref name="Croissant211">{{cite book |author=Aurel Croissant |title=Die politischen Systeme Südostasiens: eine Einführung |publisher=Springer VS |place=Wiesbaden |year=2016 |ISBN=978-3-531-14349-1 |page=211}}</ref> ຫຼັງຈາກນັ້ນ ຄະນະກຳມະການປະຈຳຈະຕິດຕາມການດຳເນີນການຕາມການພິຈາລະນາ ຕີຄວາມລັດຖະທຳມະນູນ ແລະສະເໜີຜູ້ສະມັກຮັບຕຳແໜ່ງສຳຄັນ ໂດຍຄະນະກຳມະການປະຈຳປະກອບດ້ວຍ ປະທານສະພາແຫ່ງຊາດ ຮອງປະທານ ແລະຜູ້ແທນແປດຄົນ ຊຶ່ງຄະນະກຳມະການສະພາແຕ່ລະສ່ວນ ໜົ່ວຍງານພາຍໃນ ແລະສຳນັກງານຂອງທັ້ງ 18 ແຂວງ ກໍ່ຢູ່ພາຍໃຕ້ສະພາແຫ່ງຊາດດ້ວຍ<ref name="Croissant212">{{cite book|author=Aurel Croissant |title=Die politischen Systeme Südostasiens: eine Einführung |publisher=Springer VS |place=Wiesbaden |year=2016 |ISBN=978-3-531-14349-1 |page=212}}</ref> ໜ້າທີ່ຂອງສະພາແຫ່ງຊາດ ຄື ການເລືອກປະທານປະເທດດ້ວຍສຽງຂ້າງມາກປະມານສອງເຖິງສາມ ເພື່ອແຕ່ງຕັ້ງນາຍົກລັດຖະມົນຕີຕາມຄຳຮ້ອງຂໍຂອງປະທານປະເທດ ເຊ່ນດຽວກັບລັດຖະມົນຕີ ປະທານສານປະຊາຊົນສູງສຸດ ແລະໄອຍະການສູງສຸດ<ref name="Croissant211" /> ຢ່າງໃດກໍ່ດີ ໃນທາງປະຕິບັດແລ້ວ ມີພຽງສະເພາະການຕັດສິນໃຈຂອງຄະນະກຳມະການກາງພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດເທົ່ານັ້ນ ທີ່ໄດ້ຮັບການອະນຸມັດ<ref name="Croissant212" /> === ຝ່າຍບໍລິຫານ === ອຳນາດບໍລິຫານຢູ່ທີ່ປະທານປະເທດແລະຄະນະລັດຖະມົນຕີ ໂດຍນາຍົກລັດຖະມົນຕີເປັນປະທານຄະນະລັດຖະມົນຕີ ແຕ່ມີອຳນາດການຕັດສິນໃຈພຽງເລັກນ້ອຍ ໃນທາງປະຕິບັດ ການຕັດສິນໃຈຂອງຄະນະກຳມະການກາງຂອງພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດດຳເນີນການໂດຍຜູ້ບໍລິຫານ<ref name="Croissant212" /> == ເພີ່ມເຕີມ == * [[ອາຊີ]] * [[ປະເທດໄທ]] * [[ຫວຽດນາມ]]​ * [[ຈີນ]]​ * [[ກຳປູເຈຍ]]​ * [[ມຽນມາ]]​ * [[ການຄົມມະນາຄົມໃນປະເທດລາວ]] * [[ລັດຖະທຳມະນູນ ແຫ່ງ ສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ]] ==ຂໍ້ຄວາມຂະຫຍາຍ== {{notelist}} == ອ້າງອີງ​ == {{ລາຍການອ້າງອີງ}}​ [[ໝວດ:ປະເທດ|ລ]] [[ໝວດ:ອາຊີ|ລ]] 88iegfozxnfywtzyb9ka6fji6358t9c 112436 112435 2024-12-04T05:57:57Z Brgb 20083 /* ເພີ່ມເຕີມ */ 112436 wikitext text/x-wiki {{ກ່ອງຂໍ້ມູນ ປະເທດ | conventional_long_name = ສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ | common_name = ລາວ | native_name = | image_flag = Flag of Laos.svg | image_coat = Coat of arms of Laos.svg | symbol_type = [[ເຄື່ອງໝາຍຊາດ]] | national_motto = "ສັນຕິພາບ ເອກະລາດ ປະຊາທິປະໄຕ ເອກະພາບ ວັດທະນາຖາວອນ" | national_anthem = "[[ເພງຊາດລາວ]]"<br /><div style="padding-top:0.5em;">[[File:National Anthem of Laos.ogg|center]]</div> | image_map = {{Switcher|[[ຮູບ:Laos (orthographic projection).svg|frameless]]|ສະແດງລູກໂລກ|[[ຮູບ:Location Laos ASEAN.svg|250px|upright=1.15|frameless]]|ສະແດງແຜນທີ່ອາຊຽນ|default=1}} | map_caption = {{map caption |location_color=ຂຽວ |region=[[ອາຊຽນ]] |region_color=ເທົາເຂັ້ມ |legend=Location Laos ASEAN.svg}} | capital = [[ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ]] | coordinates = {{Coord|17|58|N|102|36|E|type:city}} | largest_city = ເມືອງຫຼວງ | official_languages = [[ພາສາລາວ]] | recognised_languages = | languages_type = ພາສາທີ່ເວົ້າ | languages = {{hlist|[[ພາສາລາວ|ລາວ]]|[[ພາສາມົ້ງ|ມົ້ງ]]|[[ພາສາກຶມມຸ|ກຶມມຸ]]|[[ພາສາຝຣັ່ງ|ຝຣັ່ງ]]<ref>{{cite web|url=http://www.studycountry.com/guide/LA-language.htm|title=The Languages spoken in Laos|website=Studycountry|access-date=16 September 2018}}</ref>}} | ethnic_groups = {{unbulleted list | 53.2% [[ລາວ (ຊົນເຜົ່າ)|ລາວ]] | 11% [[ຊາວກຶມມຸ|ກຶມມຸ]] | 9.2% [[ຊາວມົ້ງ|ມົ້ງ]] | 3.4% [[ຊາວຜູ້ໄທ|ຜູ້ໄທ]] | 3.1% [[ກຸ່ມຊາດພັນໄທ-ກະໄດ|ໄທ]] | 2.5% Makong | 2.2% [[ຊາວກະຕາງ|ກະຕາງ]] | 2.0% [[ຊາວລື້|ລື້]] | 1.8% [[ອາຄາ]] | 11.6% ອື່ນໆ {{efn|ລວມ[[List of ethnic groups in Laos|ກຸ່ມຊົນເຜົ່າຂະໜາດຫຼາຍກວ່າ 100 ກຸ່ມ]]}} }} | ethnic_groups_year = 2015<ref name="Census2015">{{cite web|url=https://lao.unfpa.org/sites/default/files/pub-pdf/PHC-ENG-FNAL-WEB_0.pdf|title=Results of Population and Housing Census 2015 |publisher=Lao Statistics Bureau |access-date=1 May 2020}}</ref> | demonym = [[ປະຊາກອນລາວ|ຊາວລາວ]] | government_type = [[ລັດເອກະພາບ|ລັດດ່ຽວ]] [[ລັດທິມາກ-ເລນິນ]] [[ລັດ​ພັກ​ດຽວ|ພັກດຽວ]] [[ສາທາລະນະລັດ]][[ລະບອບປະຊາທິປະໄຕປະຊາຊົນ|ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນ]]([[ໂດຍນິຕິໄນ]]) ສັງຄົມນິຍົມ ([[ໂດຍພຶດຕິໄນ]]) | leader_title1 = [[ເລຂາທິການໃຫຍ່ພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດລາວ|ເລຂາທິການໃຫຍ່]]<br>[[ປະທານປະເທດ ແຫ່ງ ສປປ ລາວ|ປະທານປະເທດ]] | leader_name1 = [[ທອງລຸນ ສີສຸລິດ]] | leader_title2 = [[ລາຍຊື່ນາຍົກລັດຖະມົນຕີລາວ|ນາຍົກລັດຖະມົນຕີ]] | leader_name2 = [[ສອນໄຊ ສີພັນດອນ]] | leader_title3 = [[ຮອງປະທານປະເທດ ແຫ່ງ ສປປ ລາວ|ຮອງປະທານປະເທດ]] | leader_name3 = [[ບຸນທອງ ຈິດມະນີ]]<br>[[ປານີ ຍາທໍ່ຕູ້]] | leader_title4 = [[ປະທານສະພາແຫ່ງຊາດ (ປະເທດລາວ)|ປະທານສະພາແຫ່ງຊາດ]] | leader_name4 = [[ໄຊສົມພອນ ພົມວິຫານ]] | legislature = [[ສະພາແຫ່ງຊາດ|ສະພາແຫ່ງຊາດ]] | sovereignty_type = [[ປະຫວັດສາດລາວ|ກໍ່ຕັ້ງ]] | established_event1 = [[ອານາຈັກລ້ານຊ້າງ]] | established_date1 = 1354–1707 | established_event2 = [[ພຣະຣາຊອານາຈັກຫລວງພະບາງ|ອານາຈັກຫຼວງພະບາງ]], [[ອານາຈັກວຽງຈັນ|ອານາຈັກລ້ານຊ້າງວຽງຈັນ]] ແລະ [[ອານາຈັກຈຳປາສັກ|ອານາຈັກລ້ານຊ້າງຈຳປາສັກ​]] | established_date2 = 1707–1778 | established_event3 = ອານາຈັກລ້ານຊ້າງຖືກປົກຄອງໂດຍ[[ອານາຈັກລັດຕະນະໂກສິນ (ສະໄໝລະບອບຊາທິປະໄຕຢ່າງແທ້ຈິງ)|ສະຫຍາມ]]​ | established_date3 = 1778–1893 | established_event4 = [[ອິນດູຈີນຝຣັ່ງ|ຕົກເປັນອານານິຄົມຝຣັ່ງ]] | established_date4 = 1893–1953 | established_event5 = ຮວມລາຊະອານາຈັກ | established_date5 = 11 ພຶດສະພາ 1947 | established_event6 = [[ພຣະຣາຊອານາຈັກລາວ|ປະກາດເອກະລາດ]]<br />ຈາກ[[ອານາຈັກອານານິຄົມຝຣັ່ງ|ຝຣັ່ງ]] | established_date6 = 22 ຕຸລາ 1953 | established_event7 = [[ສົງຄາມກາງເມືອງລາວ|ລົ້ມລ້າງກະສັດ]] | established_date7 = 2 ທັນວາ 1975 | area_km2 = 237,955 | area_rank = ອັນດັບທີ 82 <!-- Area rank should match [[List of countries and dependencies by area]]--> | area_sq_mi = 91,428.991 <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]--> | percent_water = 2 | population_estimate = 7,123,205 | population_census = 6,492,228<ref>{{cite web|url=http://www.geohive.com/cntry/laos.aspx|title=Laos|publisher=Lao Department of Statistics|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20161113204058/http://www.geohive.com/cntry/laos.aspx|archive-date=13 November 2016}}</ref> | population_estimate_year = 2019 | population_estimate_rank = ອັນດັບທີ 105 | population_census_year = 2015 | population_density_km2 = 26.7 | population_density_sq_mi = <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]--> | population_density_rank = ອັນດັບທີ 151 | GDP_PPP = | GDP_PPP_year = | GDP_PPP_rank = | GDP_PPP_per_capita = | GDP_PPP_per_capita_rank = | GDP_nominal = | GDP_nominal_year = | GDP_nominal_rank = | GDP_nominal_per_capita = | GDP_nominal_per_capita_rank = | Gini = 36.4 <!--number only--> | Gini_year = 2012 | Gini_change = <!--increase/decrease/staedy--> | Gini_ref = <ref name="wb-gini">{{cite web|url=http://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI/|title=Gini Index|publisher=World Bank|access-date=2 March 2011}}</ref> | Gini_rank = | HDI = 0.607 <!--number only--> | HDI_year = 2021 <!--Please use the year in which the HDI data refers to and not the publication year--> | HDI_change = decrease <!--increase/decrease/steady--> | HDI_ref = <ref name="HDI">{{cite web|url=https://hdr.undp.org/system/files/documents/global-report-document/hdr2021-22pdf_1.pdf|title=Human Development Report 2021/2022|language=en|publisher=[[United Nations Development Programme]]|date=8 September 2022|access-date=8 September 2022}}</ref> | HDI_rank = ອັນດັບທີ 140 | currency = [[ເງີນກີບລາວ|ກີບ]] (₭) | currency_code = LAK | time_zone = [[ເວລາໃນປະເທດລາວ]] | utc_offset = +7 | date_format = ວວ/ດດ/ປປປປ | drives_on = ຂວາ | calling_code = [[+856]] | iso3166code = LA | cctld = [[.la]] | religion = {{unbulleted list | 66.0% [[ພຸດ]]{{efn|ລັດໃຫ້ກຽດ ແລະ ປົກປ້ອງກິດຈະກຳຂອງສາສະໜາພຸດ ແລະ ຜູ້ນັບຖືສາສະໜາອື່ນ [ແລະ] ລວມຫົວກັບໃຫ້ກຳລັງໃຈໃຫ້ພຣະສົງ ແລະ ຈົວ ເຊັ່ນດຽວກັນກັບນັກບວດສາສະໜາອື່ນໃນການມີສ່ວນຮ່ວມທີ່ກໍ່ໃຫ້ເກີດຜົນປະໂຫນດຕໍ່ປະເທດ ແລະ ປະຊາຊົນ<ref>{{cite web|title=Lao People's Democratic Republic's Constitution of 1991 with Amendments through 2003|url=https://constituteproject.org/constitution/Laos_2003.pdf?lang=en|website=constituteproject.org|access-date=29 October 2017|quote=Article 9: The State respects and protects all lawful activities of Buddhists and of followers of other religions, [and] mobilises and encourages Buddhist monks and novices as well as the priests of other religions to participate in activities that are beneficial to the country and people.}}</ref>}} | 30.7% [[ສາສະໜາຜີ]] | 1.5% [[ສາສະໜາຄຣິດໃນປະເທດລາວ|ຄຣິດ]] | 1.8% [[ສາສະໜາໃນປະເທດລາວ|ອື່ນໆ]] / [[ການບໍ່ມີສາສະໜາ|ບໍ່ມີ]]<ref name="assets.pewresearch.org">https://assets.pewresearch.org/wp-content/uploads/sites/11/2012/12/globalReligion-tables.pdf</ref> }} }} '''ລາວ''' ຫຼື ຊື່ທາງການແມ່ນ '''ສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ''' (ຕົວຫຍໍ້: ສປປ ລາວ) ເປັນປະເທດໃນອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ ມີເນື້ອທີ່ທັງໝົດ 236,800 ຕາລາງກິໂລແມັດ ເປັນປະເທດດຽວໃນອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ທີ່ບໍ່ມີຊາຍແດນອອກສູ່ທະເລ ເຊິ່ງພາກເໜືອມີຊາຍແດນຕິດກັບ[[ປະເທດຈີນ]] ທິດໃຕ້ຕິດກັບ[[ປະເທດກຳປູເຈຍ]] ທິດຕາເວັນອອກຕິດກັບ[[ປະເທດຫວຽດນາມ]] ທິດຕາເວັນຕົກຕິດກັບ[[ປະເທດໄທ]] ແລະ ທິດຕາເວັນຕົກສຽງເໜືອຕິດກັບ[[ປະເທດມຽນມາ]] ຫຼັງຈາກຊ່ວງເວລາແຫ່ງຄວາມຂັດແຍ້ງພາຍໃນ[[ອານາຈັກລ້ານຊ້າງ]] ດິນແດນລາວຈຶ່ງໄດ້ແຕກແຍກອອກແມ່ນສາມສ່ວນ ຄື [[ຫຼວງພະບາງ]] [[ວຽງຈັນ]] ແລະ[[ຈຳປາສັກ]]<ref>{{Cite web|title=Laos - Under foreign rule|url=https://www.britannica.com/place/Laos|website=Encyclopedia Britannica|language=en}}</ref> ກ່ອນຈະຕົກແມ່ນເມືອງໃນປົກຄອງຂອງ[[ອານາຈັກຣັດຕະນະໂກສິນ|ສະຫຍາມ]]ໃນປີ ຄ.ສ. 1778 ຍາວນານນັບສະຕະວັດຈົນເມື່ອ[[ສົງຄາມຝຣັ່ງ-ສະຫຍາມ (1893)|ວິກິດການຝຣັ່ງ-ສະຫຍາມ]]ໃນປີ ຄ.ສ. 1893 ທຳໃຫ້ດິນແດນລາວທັ້ງໝົດຢູ່ພາຍໃຕ້ອານານິຄົມຂອງ[[ປະເທດຝຣັ່ງ|ຝຣັ່ງ]]ແລະຮວມຕົວກັນແມ່ນປະເທດໃນປີ ຄ.ສ. 1949<ref>{{Cite web|title=Laos History|url=https://www.asia-discovery.com/Laos/travel-guide/history.htm|website=www.asia-discovery.com|access-date=2021-07-07|archive-date=2021-04-16|archive-url=https://web.archive.org/web/20210416141857/https://www.asia-discovery.com/Laos/travel-guide/history.htm|url-status=dead}}</ref> ຫຼັງຈາກການຍຶດຄອງຂອງ[[ປະເທດຍີ່ປຸ່ນ|ຍີ່ປຸ່ນ]] ຖືກຝຣັ່ງຍຶດຄອງອີກຫົນຈົນກະທັ່ງໄດ້[[ເອກະລາດ]]ໃນປີ ຄ.ສ. 1953<ref>{{Cite news|date=2018-01-09|title=Laos profile - timeline|language=en-GB|work=BBC News|url=https://www.bbc.com/news/world-asia-pacific-15355605|access-date=2021-07-07}}</ref> ພາຍຫຼັງ[[ສົງຄາມຫວຽດນາມ]]ຈົບລົງໃນປີ ຄ.ສ. 1975 ຂະບວນການນັກສຶກສາ 21 ອົງກອນຈຶ່ງຫັນໄປຮ່ວມມືກັບ "[[ກຸ່ມປະເທດລາວ]]" ຂະບວນການປະຕິວັດກອມມູນິດທີ່ໄດ້ຄອງອຳນາຈຢ່າງເດັດຂາດແລະສົງຄາມກາງເມືອງໄດ້ສິ້ນສຸດລົງ ປະກອບກັບກະແສຮຽກຮ້ອງຂອງປະຊາຊົນແລະນັກສຶກສາໄດ້ມີການລົງມະຕິລົ້ມລ້າງກະສັດຢ່າງສົມບູນ [[ພຣະບາດສົມເດັດພຣະເຈົ້າມະຫາຊີວິດສີສວ່າງວັທະນາ]]ຖືກເຊີນເຂົ້າຄ່າຍກັກກັນໃນວຽງໄຊແລະເສຍຊີວິດຢ່າງລຶກລັບ ມີການປ່ຽນແປງການປກລົກຄອງມາແມ່ນລະບອບສັງຄົມນິຍົມກອມມູນິດແລະສ້າງຕັ້ງປະເທດແມ່ນ "ສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ" ຊຶ່ງໃນຊ່ວງແຮກ ລາວຕ້ອງພຶ່ງພາຄວາມຊ່ວຍເຫຼືອທາງເສດຖະກິດຈາກສະຫະພາບໂຊວຽດຈົນກະທັ່ງລົ່ມສະຫຼາຍໃນປີ ຄ.ສ. 1991<ref>http://www.timelinesdb.com/listevents.php?subjid=129&title=Laos</ref> ປະເທດລາວມີສ່ວນຮ່ວມໃນ[[ຂໍ້ຕົກລົງການຄ້າອາຊີປາຊີຟິກ]] ການປະຊຸມສຸດຍອດ[[ອາຊຽນ]] ການປະຊຸດ[[ອາຊີຕາເວັນອອກ]] ແລະເຂົ້າຮ່ວມແມ່ນສະມາຊິກ[[ອົງການການຄ້າໂລກ]]ຕັ້ງແຕ່ ຄ.ສ. 1997 ກ່ອນຈະໄດ້ຮັບການຕອບຮັບໃນປີ ຄ.ສ. 2013 ລາວແມ່ນປະເທດທີ່ສາມາດຜະລິດໄຟຟ້າໄດ້ດ້ວຍຕົນເອງ<ref>https://www.bangkokpost.com/business/1980027/chinese-firm-to-run-lao-electric-grid</ref> ມີການສ້າງເຂື່ອນໂດຍຜະລິດຈາກພະລັງງານນ້ຳແລະສົ່ງຂາຍໄປຍັງປະເທດເພື່ອນບ້ານຢ່າງ[[ປະເທດໄທ|ໄທ]] [[ປະເທດຈີນ|ຈີນ]] ແລະ[[ປະເທດຫວຽດນາມ|ຫວຽດນາມ]] ໃນດ້ານເທັກໂນໂລຢີ ລາວໄດ້ເປີດໃຫ້ບໍລິການ 4G ແມ່ນປະເທດທີ່ສອງຂອງອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ຕໍ່ຈາກ[[ປະເທດສິງກະໂປ|ສິງກະໂປ]] ມາຕັ້ງແຕ່ ຄ.ສ. 2012 ລາວແມ່ນຈຸດເຊື່ອມຕໍ່ຂອງການຄົມມະນະຄົມທາງລົດໄຟສູ່ປະເທດເພື່ອນບ້ານຈາກການມີกທາງລົດໄຟສາຍ 4 ແຫ່ງ ຊຶ່ງລ່າສຸດໄດ້ມີການເປີດໃຊ້ທທງລົດໄຟວຽງຈັນ–ບໍ່ເຕັນໃນປີ ຄ.ສ. 2021<ref>[https://www.prachachat.net/economy/news-814220 รถไฟจีน-ลาว เปิดให้บริการวันนี้ (3 ธ.ค.) ควรรู้อะไรบ้าง? ก่อนตกขบวน]</ref> == ການເມືອງ == ນັບຕັ້ງແຕ່ການຍຶດອຳນາດຂອງຂະບວນການ[[ລັດທິມາກ-ເລນິນ|ມາກ-ເລນິນ]]ທີ່ນຳໂດຍ[[ພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດລາວ]]ໃນປີ ຄ.ສ. 1975 ປະເທດລາວຈຶ່ງກາຍເປັນລັດພັກການເມືອງດຽວ ແລະແມ່ນໜຶ່ງໃນຫ້າລັດຂອງໂລກທີ່ຍັງຄົງຢູ່ພາຍໃຕ້ລະບອບຄອມມູນິດຫຼັງຈາກການລົ່ມສະຫຼາຍຂອງລະບອບສັງຄົມນິຍົມໃນຊ່ວງປີ [[ການປະຕິວັດ ຄ.ສ. 1989|ຄ.ສ. 1989]] ແລະປີ ຄ.ສ. 1991 ການເມືອງຂອງປະເທດຖືກຄອບງຳໂດຍໂຄງສ້າງຄູ່ຂອງພັກແລະອຳນາດລັດ ຮວມເຖີງເຈົ້າໜ້າທີ່ລັດທັງໝົດກໍ່ແມ່ນສະມາຊິກພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດເຊ່ນກັນ ດ້ວຍເຫດນີ້ ທຳໃຫ້ພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດມີອຳນາດໃນການປົກຄອງແບບບໍ່ຈຳກັດ ແລະຄວບຄຸມກິດຈະການຕ່າງໆ ທັງມວນໃນປະເທດ<ref name="Croissant211" /> === ອຳນາດນິຕິບັນຍັດ === [[File:National Assembly of Laos (11888085666).jpg|thumb|[[ສະພາແຫ່ງຊາດ]]ໃນນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ]] ຕາມລັດຖະທຳມະນູນ ໂຄງສ້າງສູງສຸດຂອງລັດລາວແລະສະພານິຕິບັນຍັດ ຄື [[ສະພາແຫ່ງຊາດ]] ແມ່ນສະພາດ່ຽວ ມີທັງໝົດ 132 ທີ່ນັ່ງ ຊຶ່ງຈະປ່ຽນແປງໃນທຸກໆ 5 ປີ ຜ່ານການເລືອກຕັ້ງທົ່ວໄປ ສະພາແຜ່ງຊາດຈະປະຊຸມປີລະສອງຫົນເປັນເວລາສອງສາມສັບປະດາ<ref name="Croissant211">{{cite book |author=Aurel Croissant |title=Die politischen Systeme Südostasiens: eine Einführung |publisher=Springer VS |place=Wiesbaden |year=2016 |ISBN=978-3-531-14349-1 |page=211}}</ref> ຫຼັງຈາກນັ້ນ ຄະນະກຳມະການປະຈຳຈະຕິດຕາມການດຳເນີນການຕາມການພິຈາລະນາ ຕີຄວາມລັດຖະທຳມະນູນ ແລະສະເໜີຜູ້ສະມັກຮັບຕຳແໜ່ງສຳຄັນ ໂດຍຄະນະກຳມະການປະຈຳປະກອບດ້ວຍ ປະທານສະພາແຫ່ງຊາດ ຮອງປະທານ ແລະຜູ້ແທນແປດຄົນ ຊຶ່ງຄະນະກຳມະການສະພາແຕ່ລະສ່ວນ ໜົ່ວຍງານພາຍໃນ ແລະສຳນັກງານຂອງທັ້ງ 18 ແຂວງ ກໍ່ຢູ່ພາຍໃຕ້ສະພາແຫ່ງຊາດດ້ວຍ<ref name="Croissant212">{{cite book|author=Aurel Croissant |title=Die politischen Systeme Südostasiens: eine Einführung |publisher=Springer VS |place=Wiesbaden |year=2016 |ISBN=978-3-531-14349-1 |page=212}}</ref> ໜ້າທີ່ຂອງສະພາແຫ່ງຊາດ ຄື ການເລືອກປະທານປະເທດດ້ວຍສຽງຂ້າງມາກປະມານສອງເຖິງສາມ ເພື່ອແຕ່ງຕັ້ງນາຍົກລັດຖະມົນຕີຕາມຄຳຮ້ອງຂໍຂອງປະທານປະເທດ ເຊ່ນດຽວກັບລັດຖະມົນຕີ ປະທານສານປະຊາຊົນສູງສຸດ ແລະໄອຍະການສູງສຸດ<ref name="Croissant211" /> ຢ່າງໃດກໍ່ດີ ໃນທາງປະຕິບັດແລ້ວ ມີພຽງສະເພາະການຕັດສິນໃຈຂອງຄະນະກຳມະການກາງພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດເທົ່ານັ້ນ ທີ່ໄດ້ຮັບການອະນຸມັດ<ref name="Croissant212" /> === ຝ່າຍບໍລິຫານ === ອຳນາດບໍລິຫານຢູ່ທີ່ປະທານປະເທດແລະຄະນະລັດຖະມົນຕີ ໂດຍນາຍົກລັດຖະມົນຕີເປັນປະທານຄະນະລັດຖະມົນຕີ ແຕ່ມີອຳນາດການຕັດສິນໃຈພຽງເລັກນ້ອຍ ໃນທາງປະຕິບັດ ການຕັດສິນໃຈຂອງຄະນະກຳມະການກາງຂອງພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດດຳເນີນການໂດຍຜູ້ບໍລິຫານ<ref name="Croissant212" /> == ເພີ່ມເຕີມ == * [[ການຄົມມະນາຄົມໃນປະເທດລາວ]] * [[ລັດຖະທຳມະນູນ ແຫ່ງ ສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ]] ==ຂໍ້ຄວາມຂະຫຍາຍ== {{notelist}} == ອ້າງອີງ​ == {{ລາຍການອ້າງອີງ}}​ [[ໝວດ:ປະເທດ|ລ]] [[ໝວດ:ອາຊີ|ລ]] 82tfdon95yyufkqclcdy8lsu7a96gao 112438 112436 2024-12-04T06:00:55Z Brgb 20083 /* ອຳນາດນິຕິບັນຍັດ */ 112438 wikitext text/x-wiki {{ກ່ອງຂໍ້ມູນ ປະເທດ | conventional_long_name = ສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ | common_name = ລາວ | native_name = | image_flag = Flag of Laos.svg | image_coat = Coat of arms of Laos.svg | symbol_type = [[ເຄື່ອງໝາຍຊາດ]] | national_motto = "ສັນຕິພາບ ເອກະລາດ ປະຊາທິປະໄຕ ເອກະພາບ ວັດທະນາຖາວອນ" | national_anthem = "[[ເພງຊາດລາວ]]"<br /><div style="padding-top:0.5em;">[[File:National Anthem of Laos.ogg|center]]</div> | image_map = {{Switcher|[[ຮູບ:Laos (orthographic projection).svg|frameless]]|ສະແດງລູກໂລກ|[[ຮູບ:Location Laos ASEAN.svg|250px|upright=1.15|frameless]]|ສະແດງແຜນທີ່ອາຊຽນ|default=1}} | map_caption = {{map caption |location_color=ຂຽວ |region=[[ອາຊຽນ]] |region_color=ເທົາເຂັ້ມ |legend=Location Laos ASEAN.svg}} | capital = [[ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ]] | coordinates = {{Coord|17|58|N|102|36|E|type:city}} | largest_city = ເມືອງຫຼວງ | official_languages = [[ພາສາລາວ]] | recognised_languages = | languages_type = ພາສາທີ່ເວົ້າ | languages = {{hlist|[[ພາສາລາວ|ລາວ]]|[[ພາສາມົ້ງ|ມົ້ງ]]|[[ພາສາກຶມມຸ|ກຶມມຸ]]|[[ພາສາຝຣັ່ງ|ຝຣັ່ງ]]<ref>{{cite web|url=http://www.studycountry.com/guide/LA-language.htm|title=The Languages spoken in Laos|website=Studycountry|access-date=16 September 2018}}</ref>}} | ethnic_groups = {{unbulleted list | 53.2% [[ລາວ (ຊົນເຜົ່າ)|ລາວ]] | 11% [[ຊາວກຶມມຸ|ກຶມມຸ]] | 9.2% [[ຊາວມົ້ງ|ມົ້ງ]] | 3.4% [[ຊາວຜູ້ໄທ|ຜູ້ໄທ]] | 3.1% [[ກຸ່ມຊາດພັນໄທ-ກະໄດ|ໄທ]] | 2.5% Makong | 2.2% [[ຊາວກະຕາງ|ກະຕາງ]] | 2.0% [[ຊາວລື້|ລື້]] | 1.8% [[ອາຄາ]] | 11.6% ອື່ນໆ {{efn|ລວມ[[List of ethnic groups in Laos|ກຸ່ມຊົນເຜົ່າຂະໜາດຫຼາຍກວ່າ 100 ກຸ່ມ]]}} }} | ethnic_groups_year = 2015<ref name="Census2015">{{cite web|url=https://lao.unfpa.org/sites/default/files/pub-pdf/PHC-ENG-FNAL-WEB_0.pdf|title=Results of Population and Housing Census 2015 |publisher=Lao Statistics Bureau |access-date=1 May 2020}}</ref> | demonym = [[ປະຊາກອນລາວ|ຊາວລາວ]] | government_type = [[ລັດເອກະພາບ|ລັດດ່ຽວ]] [[ລັດທິມາກ-ເລນິນ]] [[ລັດ​ພັກ​ດຽວ|ພັກດຽວ]] [[ສາທາລະນະລັດ]][[ລະບອບປະຊາທິປະໄຕປະຊາຊົນ|ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນ]]([[ໂດຍນິຕິໄນ]]) ສັງຄົມນິຍົມ ([[ໂດຍພຶດຕິໄນ]]) | leader_title1 = [[ເລຂາທິການໃຫຍ່ພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດລາວ|ເລຂາທິການໃຫຍ່]]<br>[[ປະທານປະເທດ ແຫ່ງ ສປປ ລາວ|ປະທານປະເທດ]] | leader_name1 = [[ທອງລຸນ ສີສຸລິດ]] | leader_title2 = [[ລາຍຊື່ນາຍົກລັດຖະມົນຕີລາວ|ນາຍົກລັດຖະມົນຕີ]] | leader_name2 = [[ສອນໄຊ ສີພັນດອນ]] | leader_title3 = [[ຮອງປະທານປະເທດ ແຫ່ງ ສປປ ລາວ|ຮອງປະທານປະເທດ]] | leader_name3 = [[ບຸນທອງ ຈິດມະນີ]]<br>[[ປານີ ຍາທໍ່ຕູ້]] | leader_title4 = [[ປະທານສະພາແຫ່ງຊາດ (ປະເທດລາວ)|ປະທານສະພາແຫ່ງຊາດ]] | leader_name4 = [[ໄຊສົມພອນ ພົມວິຫານ]] | legislature = [[ສະພາແຫ່ງຊາດ|ສະພາແຫ່ງຊາດ]] | sovereignty_type = [[ປະຫວັດສາດລາວ|ກໍ່ຕັ້ງ]] | established_event1 = [[ອານາຈັກລ້ານຊ້າງ]] | established_date1 = 1354–1707 | established_event2 = [[ພຣະຣາຊອານາຈັກຫລວງພະບາງ|ອານາຈັກຫຼວງພະບາງ]], [[ອານາຈັກວຽງຈັນ|ອານາຈັກລ້ານຊ້າງວຽງຈັນ]] ແລະ [[ອານາຈັກຈຳປາສັກ|ອານາຈັກລ້ານຊ້າງຈຳປາສັກ​]] | established_date2 = 1707–1778 | established_event3 = ອານາຈັກລ້ານຊ້າງຖືກປົກຄອງໂດຍ[[ອານາຈັກລັດຕະນະໂກສິນ (ສະໄໝລະບອບຊາທິປະໄຕຢ່າງແທ້ຈິງ)|ສະຫຍາມ]]​ | established_date3 = 1778–1893 | established_event4 = [[ອິນດູຈີນຝຣັ່ງ|ຕົກເປັນອານານິຄົມຝຣັ່ງ]] | established_date4 = 1893–1953 | established_event5 = ຮວມລາຊະອານາຈັກ | established_date5 = 11 ພຶດສະພາ 1947 | established_event6 = [[ພຣະຣາຊອານາຈັກລາວ|ປະກາດເອກະລາດ]]<br />ຈາກ[[ອານາຈັກອານານິຄົມຝຣັ່ງ|ຝຣັ່ງ]] | established_date6 = 22 ຕຸລາ 1953 | established_event7 = [[ສົງຄາມກາງເມືອງລາວ|ລົ້ມລ້າງກະສັດ]] | established_date7 = 2 ທັນວາ 1975 | area_km2 = 237,955 | area_rank = ອັນດັບທີ 82 <!-- Area rank should match [[List of countries and dependencies by area]]--> | area_sq_mi = 91,428.991 <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]--> | percent_water = 2 | population_estimate = 7,123,205 | population_census = 6,492,228<ref>{{cite web|url=http://www.geohive.com/cntry/laos.aspx|title=Laos|publisher=Lao Department of Statistics|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20161113204058/http://www.geohive.com/cntry/laos.aspx|archive-date=13 November 2016}}</ref> | population_estimate_year = 2019 | population_estimate_rank = ອັນດັບທີ 105 | population_census_year = 2015 | population_density_km2 = 26.7 | population_density_sq_mi = <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]--> | population_density_rank = ອັນດັບທີ 151 | GDP_PPP = | GDP_PPP_year = | GDP_PPP_rank = | GDP_PPP_per_capita = | GDP_PPP_per_capita_rank = | GDP_nominal = | GDP_nominal_year = | GDP_nominal_rank = | GDP_nominal_per_capita = | GDP_nominal_per_capita_rank = | Gini = 36.4 <!--number only--> | Gini_year = 2012 | Gini_change = <!--increase/decrease/staedy--> | Gini_ref = <ref name="wb-gini">{{cite web|url=http://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI/|title=Gini Index|publisher=World Bank|access-date=2 March 2011}}</ref> | Gini_rank = | HDI = 0.607 <!--number only--> | HDI_year = 2021 <!--Please use the year in which the HDI data refers to and not the publication year--> | HDI_change = decrease <!--increase/decrease/steady--> | HDI_ref = <ref name="HDI">{{cite web|url=https://hdr.undp.org/system/files/documents/global-report-document/hdr2021-22pdf_1.pdf|title=Human Development Report 2021/2022|language=en|publisher=[[United Nations Development Programme]]|date=8 September 2022|access-date=8 September 2022}}</ref> | HDI_rank = ອັນດັບທີ 140 | currency = [[ເງີນກີບລາວ|ກີບ]] (₭) | currency_code = LAK | time_zone = [[ເວລາໃນປະເທດລາວ]] | utc_offset = +7 | date_format = ວວ/ດດ/ປປປປ | drives_on = ຂວາ | calling_code = [[+856]] | iso3166code = LA | cctld = [[.la]] | religion = {{unbulleted list | 66.0% [[ພຸດ]]{{efn|ລັດໃຫ້ກຽດ ແລະ ປົກປ້ອງກິດຈະກຳຂອງສາສະໜາພຸດ ແລະ ຜູ້ນັບຖືສາສະໜາອື່ນ [ແລະ] ລວມຫົວກັບໃຫ້ກຳລັງໃຈໃຫ້ພຣະສົງ ແລະ ຈົວ ເຊັ່ນດຽວກັນກັບນັກບວດສາສະໜາອື່ນໃນການມີສ່ວນຮ່ວມທີ່ກໍ່ໃຫ້ເກີດຜົນປະໂຫນດຕໍ່ປະເທດ ແລະ ປະຊາຊົນ<ref>{{cite web|title=Lao People's Democratic Republic's Constitution of 1991 with Amendments through 2003|url=https://constituteproject.org/constitution/Laos_2003.pdf?lang=en|website=constituteproject.org|access-date=29 October 2017|quote=Article 9: The State respects and protects all lawful activities of Buddhists and of followers of other religions, [and] mobilises and encourages Buddhist monks and novices as well as the priests of other religions to participate in activities that are beneficial to the country and people.}}</ref>}} | 30.7% [[ສາສະໜາຜີ]] | 1.5% [[ສາສະໜາຄຣິດໃນປະເທດລາວ|ຄຣິດ]] | 1.8% [[ສາສະໜາໃນປະເທດລາວ|ອື່ນໆ]] / [[ການບໍ່ມີສາສະໜາ|ບໍ່ມີ]]<ref name="assets.pewresearch.org">https://assets.pewresearch.org/wp-content/uploads/sites/11/2012/12/globalReligion-tables.pdf</ref> }} }} '''ລາວ''' ຫຼື ຊື່ທາງການແມ່ນ '''ສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ''' (ຕົວຫຍໍ້: ສປປ ລາວ) ເປັນປະເທດໃນອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ ມີເນື້ອທີ່ທັງໝົດ 236,800 ຕາລາງກິໂລແມັດ ເປັນປະເທດດຽວໃນອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ທີ່ບໍ່ມີຊາຍແດນອອກສູ່ທະເລ ເຊິ່ງພາກເໜືອມີຊາຍແດນຕິດກັບ[[ປະເທດຈີນ]] ທິດໃຕ້ຕິດກັບ[[ປະເທດກຳປູເຈຍ]] ທິດຕາເວັນອອກຕິດກັບ[[ປະເທດຫວຽດນາມ]] ທິດຕາເວັນຕົກຕິດກັບ[[ປະເທດໄທ]] ແລະ ທິດຕາເວັນຕົກສຽງເໜືອຕິດກັບ[[ປະເທດມຽນມາ]] ຫຼັງຈາກຊ່ວງເວລາແຫ່ງຄວາມຂັດແຍ້ງພາຍໃນ[[ອານາຈັກລ້ານຊ້າງ]] ດິນແດນລາວຈຶ່ງໄດ້ແຕກແຍກອອກແມ່ນສາມສ່ວນ ຄື [[ຫຼວງພະບາງ]] [[ວຽງຈັນ]] ແລະ[[ຈຳປາສັກ]]<ref>{{Cite web|title=Laos - Under foreign rule|url=https://www.britannica.com/place/Laos|website=Encyclopedia Britannica|language=en}}</ref> ກ່ອນຈະຕົກແມ່ນເມືອງໃນປົກຄອງຂອງ[[ອານາຈັກຣັດຕະນະໂກສິນ|ສະຫຍາມ]]ໃນປີ ຄ.ສ. 1778 ຍາວນານນັບສະຕະວັດຈົນເມື່ອ[[ສົງຄາມຝຣັ່ງ-ສະຫຍາມ (1893)|ວິກິດການຝຣັ່ງ-ສະຫຍາມ]]ໃນປີ ຄ.ສ. 1893 ທຳໃຫ້ດິນແດນລາວທັ້ງໝົດຢູ່ພາຍໃຕ້ອານານິຄົມຂອງ[[ປະເທດຝຣັ່ງ|ຝຣັ່ງ]]ແລະຮວມຕົວກັນແມ່ນປະເທດໃນປີ ຄ.ສ. 1949<ref>{{Cite web|title=Laos History|url=https://www.asia-discovery.com/Laos/travel-guide/history.htm|website=www.asia-discovery.com|access-date=2021-07-07|archive-date=2021-04-16|archive-url=https://web.archive.org/web/20210416141857/https://www.asia-discovery.com/Laos/travel-guide/history.htm|url-status=dead}}</ref> ຫຼັງຈາກການຍຶດຄອງຂອງ[[ປະເທດຍີ່ປຸ່ນ|ຍີ່ປຸ່ນ]] ຖືກຝຣັ່ງຍຶດຄອງອີກຫົນຈົນກະທັ່ງໄດ້[[ເອກະລາດ]]ໃນປີ ຄ.ສ. 1953<ref>{{Cite news|date=2018-01-09|title=Laos profile - timeline|language=en-GB|work=BBC News|url=https://www.bbc.com/news/world-asia-pacific-15355605|access-date=2021-07-07}}</ref> ພາຍຫຼັງ[[ສົງຄາມຫວຽດນາມ]]ຈົບລົງໃນປີ ຄ.ສ. 1975 ຂະບວນການນັກສຶກສາ 21 ອົງກອນຈຶ່ງຫັນໄປຮ່ວມມືກັບ "[[ກຸ່ມປະເທດລາວ]]" ຂະບວນການປະຕິວັດກອມມູນິດທີ່ໄດ້ຄອງອຳນາຈຢ່າງເດັດຂາດແລະສົງຄາມກາງເມືອງໄດ້ສິ້ນສຸດລົງ ປະກອບກັບກະແສຮຽກຮ້ອງຂອງປະຊາຊົນແລະນັກສຶກສາໄດ້ມີການລົງມະຕິລົ້ມລ້າງກະສັດຢ່າງສົມບູນ [[ພຣະບາດສົມເດັດພຣະເຈົ້າມະຫາຊີວິດສີສວ່າງວັທະນາ]]ຖືກເຊີນເຂົ້າຄ່າຍກັກກັນໃນວຽງໄຊແລະເສຍຊີວິດຢ່າງລຶກລັບ ມີການປ່ຽນແປງການປກລົກຄອງມາແມ່ນລະບອບສັງຄົມນິຍົມກອມມູນິດແລະສ້າງຕັ້ງປະເທດແມ່ນ "ສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ" ຊຶ່ງໃນຊ່ວງແຮກ ລາວຕ້ອງພຶ່ງພາຄວາມຊ່ວຍເຫຼືອທາງເສດຖະກິດຈາກສະຫະພາບໂຊວຽດຈົນກະທັ່ງລົ່ມສະຫຼາຍໃນປີ ຄ.ສ. 1991<ref>http://www.timelinesdb.com/listevents.php?subjid=129&title=Laos</ref> ປະເທດລາວມີສ່ວນຮ່ວມໃນ[[ຂໍ້ຕົກລົງການຄ້າອາຊີປາຊີຟິກ]] ການປະຊຸມສຸດຍອດ[[ອາຊຽນ]] ການປະຊຸດ[[ອາຊີຕາເວັນອອກ]] ແລະເຂົ້າຮ່ວມແມ່ນສະມາຊິກ[[ອົງການການຄ້າໂລກ]]ຕັ້ງແຕ່ ຄ.ສ. 1997 ກ່ອນຈະໄດ້ຮັບການຕອບຮັບໃນປີ ຄ.ສ. 2013 ລາວແມ່ນປະເທດທີ່ສາມາດຜະລິດໄຟຟ້າໄດ້ດ້ວຍຕົນເອງ<ref>https://www.bangkokpost.com/business/1980027/chinese-firm-to-run-lao-electric-grid</ref> ມີການສ້າງເຂື່ອນໂດຍຜະລິດຈາກພະລັງງານນ້ຳແລະສົ່ງຂາຍໄປຍັງປະເທດເພື່ອນບ້ານຢ່າງ[[ປະເທດໄທ|ໄທ]] [[ປະເທດຈີນ|ຈີນ]] ແລະ[[ປະເທດຫວຽດນາມ|ຫວຽດນາມ]] ໃນດ້ານເທັກໂນໂລຢີ ລາວໄດ້ເປີດໃຫ້ບໍລິການ 4G ແມ່ນປະເທດທີ່ສອງຂອງອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ຕໍ່ຈາກ[[ປະເທດສິງກະໂປ|ສິງກະໂປ]] ມາຕັ້ງແຕ່ ຄ.ສ. 2012 ລາວແມ່ນຈຸດເຊື່ອມຕໍ່ຂອງການຄົມມະນະຄົມທາງລົດໄຟສູ່ປະເທດເພື່ອນບ້ານຈາກການມີกທາງລົດໄຟສາຍ 4 ແຫ່ງ ຊຶ່ງລ່າສຸດໄດ້ມີການເປີດໃຊ້ທທງລົດໄຟວຽງຈັນ–ບໍ່ເຕັນໃນປີ ຄ.ສ. 2021<ref>[https://www.prachachat.net/economy/news-814220 รถไฟจีน-ลาว เปิดให้บริการวันนี้ (3 ธ.ค.) ควรรู้อะไรบ้าง? ก่อนตกขบวน]</ref> == ການເມືອງ == ນັບຕັ້ງແຕ່ການຍຶດອຳນາດຂອງຂະບວນການ[[ລັດທິມາກ-ເລນິນ|ມາກ-ເລນິນ]]ທີ່ນຳໂດຍ[[ພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດລາວ]]ໃນປີ ຄ.ສ. 1975 ປະເທດລາວຈຶ່ງກາຍເປັນລັດພັກການເມືອງດຽວ ແລະແມ່ນໜຶ່ງໃນຫ້າລັດຂອງໂລກທີ່ຍັງຄົງຢູ່ພາຍໃຕ້ລະບອບຄອມມູນິດຫຼັງຈາກການລົ່ມສະຫຼາຍຂອງລະບອບສັງຄົມນິຍົມໃນຊ່ວງປີ [[ການປະຕິວັດ ຄ.ສ. 1989|ຄ.ສ. 1989]] ແລະປີ ຄ.ສ. 1991 ການເມືອງຂອງປະເທດຖືກຄອບງຳໂດຍໂຄງສ້າງຄູ່ຂອງພັກແລະອຳນາດລັດ ຮວມເຖີງເຈົ້າໜ້າທີ່ລັດທັງໝົດກໍ່ແມ່ນສະມາຊິກພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດເຊ່ນກັນ ດ້ວຍເຫດນີ້ ທຳໃຫ້ພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດມີອຳນາດໃນການປົກຄອງແບບບໍ່ຈຳກັດ ແລະຄວບຄຸມກິດຈະການຕ່າງໆ ທັງມວນໃນປະເທດ<ref name="Croissant211" /> === ອຳນາດນິຕິບັນຍັດ === [[File:National Assembly of Laos (11888085666).jpg|thumb|[[ສະພາແຫ່ງຊາດ]]ໃນນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ]] ຕາມລັດຖະທຳມະນູນ ໂຄງສ້າງສູງສຸດຂອງລັດລາວແລະສະພານິຕິບັນຍັດ ຄື [[ສະພາແຫ່ງຊາດ]] ແມ່ນສະພາດ່ຽວ ມີທັງໝົດ 132 ທີ່ນັ່ງ ຊຶ່ງຈະປ່ຽນແປງໃນທຸກໆ 5 ປີ ຜ່ານການເລືອກຕັ້ງທົ່ວໄປ ສະພາແຜ່ງຊາດຈະປະຊຸມປີລະສອງຫົນເປັນເວລາສອງສາມສັບປະດາ<ref name="Croissant211">{{cite book |author=Aurel Croissant |title=Die politischen Systeme Südostasiens: eine Einführung |publisher=Springer VS |place=Wiesbaden |year=2016 |ISBN=978-3-531-14349-1 |page=211}}</ref> ຫຼັງຈາກນັ້ນ ຄະນະກຳມະການປະຈຳຈະຕິດຕາມການດຳເນີນການຕາມການພິຈາລະນາ ຕີຄວາມລັດຖະທຳມະນູນ ແລະສະເໜີຜູ້ສະມັກຮັບຕຳແໜ່ງ ໂດຍຄະນະກຳມະການປະຈຳປະກອບດ້ວຍ ປະທານສະພາແຫ່ງຊາດ ຮອງປະທານ ແລະຜູ້ແທນແປດຄົນ ຊຶ່ງຄະນະກຳມະການສະພາແຕ່ລະສ່ວນ ໜົ່ວຍງານພາຍໃນ ແລະສຳນັກງານຂອງທັ້ງ 18 ແຂວງ ກໍ່ຢູ່ພາຍໃຕ້ສະພາແຫ່ງຊາດດ້ວຍ<ref name="Croissant212">{{cite book|author=Aurel Croissant |title=Die politischen Systeme Südostasiens: eine Einführung |publisher=Springer VS |place=Wiesbaden |year=2016 |ISBN=978-3-531-14349-1 |page=212}}</ref> ໜ້າທີ່ຂອງສະພາແຫ່ງຊາດ ຄື ການເລືອກປະທານປະເທດດ້ວຍສຽງຂ້າງມາກປະມານສອງເຖິງສາມ ເພື່ອແຕ່ງຕັ້ງນາຍົກລັດຖະມົນຕີຕາມຄຳຮ້ອງຂໍຂອງປະທານປະເທດ ເຊ່ນດຽວກັບລັດຖະມົນຕີ ປະທານສານປະຊາຊົນສູງສຸດ ແລະໄອຍະການສູງສຸດ<ref name="Croissant211" /> ໃນທາງປະຕິບັດແລ້ວ ມີພຽງສະເພາະການຕັດສິນໃຈຂອງຄະນະກຳມະການກາງພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດເທົ່ານັ້ນ ທີ່ໄດ້ຮັບການອະນຸມັດ<ref name="Croissant212" /> === ຝ່າຍບໍລິຫານ === ອຳນາດບໍລິຫານຢູ່ທີ່ປະທານປະເທດແລະຄະນະລັດຖະມົນຕີ ໂດຍນາຍົກລັດຖະມົນຕີເປັນປະທານຄະນະລັດຖະມົນຕີ ແຕ່ມີອຳນາດການຕັດສິນໃຈພຽງເລັກນ້ອຍ ໃນທາງປະຕິບັດ ການຕັດສິນໃຈຂອງຄະນະກຳມະການກາງຂອງພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດດຳເນີນການໂດຍຜູ້ບໍລິຫານ<ref name="Croissant212" /> == ເພີ່ມເຕີມ == * [[ການຄົມມະນາຄົມໃນປະເທດລາວ]] * [[ລັດຖະທຳມະນູນ ແຫ່ງ ສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ]] ==ຂໍ້ຄວາມຂະຫຍາຍ== {{notelist}} == ອ້າງອີງ​ == {{ລາຍການອ້າງອີງ}}​ [[ໝວດ:ປະເທດ|ລ]] [[ໝວດ:ອາຊີ|ລ]] pp40apz38xm482sr47tio39vg3jbbn7 112441 112438 2024-12-04T06:05:52Z Brgb 20083 /* ຝ່າຍບໍລິຫານ */ 112441 wikitext text/x-wiki {{ກ່ອງຂໍ້ມູນ ປະເທດ | conventional_long_name = ສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ | common_name = ລາວ | native_name = | image_flag = Flag of Laos.svg | image_coat = Coat of arms of Laos.svg | symbol_type = [[ເຄື່ອງໝາຍຊາດ]] | national_motto = "ສັນຕິພາບ ເອກະລາດ ປະຊາທິປະໄຕ ເອກະພາບ ວັດທະນາຖາວອນ" | national_anthem = "[[ເພງຊາດລາວ]]"<br /><div style="padding-top:0.5em;">[[File:National Anthem of Laos.ogg|center]]</div> | image_map = {{Switcher|[[ຮູບ:Laos (orthographic projection).svg|frameless]]|ສະແດງລູກໂລກ|[[ຮູບ:Location Laos ASEAN.svg|250px|upright=1.15|frameless]]|ສະແດງແຜນທີ່ອາຊຽນ|default=1}} | map_caption = {{map caption |location_color=ຂຽວ |region=[[ອາຊຽນ]] |region_color=ເທົາເຂັ້ມ |legend=Location Laos ASEAN.svg}} | capital = [[ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ]] | coordinates = {{Coord|17|58|N|102|36|E|type:city}} | largest_city = ເມືອງຫຼວງ | official_languages = [[ພາສາລາວ]] | recognised_languages = | languages_type = ພາສາທີ່ເວົ້າ | languages = {{hlist|[[ພາສາລາວ|ລາວ]]|[[ພາສາມົ້ງ|ມົ້ງ]]|[[ພາສາກຶມມຸ|ກຶມມຸ]]|[[ພາສາຝຣັ່ງ|ຝຣັ່ງ]]<ref>{{cite web|url=http://www.studycountry.com/guide/LA-language.htm|title=The Languages spoken in Laos|website=Studycountry|access-date=16 September 2018}}</ref>}} | ethnic_groups = {{unbulleted list | 53.2% [[ລາວ (ຊົນເຜົ່າ)|ລາວ]] | 11% [[ຊາວກຶມມຸ|ກຶມມຸ]] | 9.2% [[ຊາວມົ້ງ|ມົ້ງ]] | 3.4% [[ຊາວຜູ້ໄທ|ຜູ້ໄທ]] | 3.1% [[ກຸ່ມຊາດພັນໄທ-ກະໄດ|ໄທ]] | 2.5% Makong | 2.2% [[ຊາວກະຕາງ|ກະຕາງ]] | 2.0% [[ຊາວລື້|ລື້]] | 1.8% [[ອາຄາ]] | 11.6% ອື່ນໆ {{efn|ລວມ[[List of ethnic groups in Laos|ກຸ່ມຊົນເຜົ່າຂະໜາດຫຼາຍກວ່າ 100 ກຸ່ມ]]}} }} | ethnic_groups_year = 2015<ref name="Census2015">{{cite web|url=https://lao.unfpa.org/sites/default/files/pub-pdf/PHC-ENG-FNAL-WEB_0.pdf|title=Results of Population and Housing Census 2015 |publisher=Lao Statistics Bureau |access-date=1 May 2020}}</ref> | demonym = [[ປະຊາກອນລາວ|ຊາວລາວ]] | government_type = [[ລັດເອກະພາບ|ລັດດ່ຽວ]] [[ລັດທິມາກ-ເລນິນ]] [[ລັດ​ພັກ​ດຽວ|ພັກດຽວ]] [[ສາທາລະນະລັດ]][[ລະບອບປະຊາທິປະໄຕປະຊາຊົນ|ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນ]]([[ໂດຍນິຕິໄນ]]) ສັງຄົມນິຍົມ ([[ໂດຍພຶດຕິໄນ]]) | leader_title1 = [[ເລຂາທິການໃຫຍ່ພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດລາວ|ເລຂາທິການໃຫຍ່]]<br>[[ປະທານປະເທດ ແຫ່ງ ສປປ ລາວ|ປະທານປະເທດ]] | leader_name1 = [[ທອງລຸນ ສີສຸລິດ]] | leader_title2 = [[ລາຍຊື່ນາຍົກລັດຖະມົນຕີລາວ|ນາຍົກລັດຖະມົນຕີ]] | leader_name2 = [[ສອນໄຊ ສີພັນດອນ]] | leader_title3 = [[ຮອງປະທານປະເທດ ແຫ່ງ ສປປ ລາວ|ຮອງປະທານປະເທດ]] | leader_name3 = [[ບຸນທອງ ຈິດມະນີ]]<br>[[ປານີ ຍາທໍ່ຕູ້]] | leader_title4 = [[ປະທານສະພາແຫ່ງຊາດ (ປະເທດລາວ)|ປະທານສະພາແຫ່ງຊາດ]] | leader_name4 = [[ໄຊສົມພອນ ພົມວິຫານ]] | legislature = [[ສະພາແຫ່ງຊາດ|ສະພາແຫ່ງຊາດ]] | sovereignty_type = [[ປະຫວັດສາດລາວ|ກໍ່ຕັ້ງ]] | established_event1 = [[ອານາຈັກລ້ານຊ້າງ]] | established_date1 = 1354–1707 | established_event2 = [[ພຣະຣາຊອານາຈັກຫລວງພະບາງ|ອານາຈັກຫຼວງພະບາງ]], [[ອານາຈັກວຽງຈັນ|ອານາຈັກລ້ານຊ້າງວຽງຈັນ]] ແລະ [[ອານາຈັກຈຳປາສັກ|ອານາຈັກລ້ານຊ້າງຈຳປາສັກ​]] | established_date2 = 1707–1778 | established_event3 = ອານາຈັກລ້ານຊ້າງຖືກປົກຄອງໂດຍ[[ອານາຈັກລັດຕະນະໂກສິນ (ສະໄໝລະບອບຊາທິປະໄຕຢ່າງແທ້ຈິງ)|ສະຫຍາມ]]​ | established_date3 = 1778–1893 | established_event4 = [[ອິນດູຈີນຝຣັ່ງ|ຕົກເປັນອານານິຄົມຝຣັ່ງ]] | established_date4 = 1893–1953 | established_event5 = ຮວມລາຊະອານາຈັກ | established_date5 = 11 ພຶດສະພາ 1947 | established_event6 = [[ພຣະຣາຊອານາຈັກລາວ|ປະກາດເອກະລາດ]]<br />ຈາກ[[ອານາຈັກອານານິຄົມຝຣັ່ງ|ຝຣັ່ງ]] | established_date6 = 22 ຕຸລາ 1953 | established_event7 = [[ສົງຄາມກາງເມືອງລາວ|ລົ້ມລ້າງກະສັດ]] | established_date7 = 2 ທັນວາ 1975 | area_km2 = 237,955 | area_rank = ອັນດັບທີ 82 <!-- Area rank should match [[List of countries and dependencies by area]]--> | area_sq_mi = 91,428.991 <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]--> | percent_water = 2 | population_estimate = 7,123,205 | population_census = 6,492,228<ref>{{cite web|url=http://www.geohive.com/cntry/laos.aspx|title=Laos|publisher=Lao Department of Statistics|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20161113204058/http://www.geohive.com/cntry/laos.aspx|archive-date=13 November 2016}}</ref> | population_estimate_year = 2019 | population_estimate_rank = ອັນດັບທີ 105 | population_census_year = 2015 | population_density_km2 = 26.7 | population_density_sq_mi = <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]--> | population_density_rank = ອັນດັບທີ 151 | GDP_PPP = | GDP_PPP_year = | GDP_PPP_rank = | GDP_PPP_per_capita = | GDP_PPP_per_capita_rank = | GDP_nominal = | GDP_nominal_year = | GDP_nominal_rank = | GDP_nominal_per_capita = | GDP_nominal_per_capita_rank = | Gini = 36.4 <!--number only--> | Gini_year = 2012 | Gini_change = <!--increase/decrease/staedy--> | Gini_ref = <ref name="wb-gini">{{cite web|url=http://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI/|title=Gini Index|publisher=World Bank|access-date=2 March 2011}}</ref> | Gini_rank = | HDI = 0.607 <!--number only--> | HDI_year = 2021 <!--Please use the year in which the HDI data refers to and not the publication year--> | HDI_change = decrease <!--increase/decrease/steady--> | HDI_ref = <ref name="HDI">{{cite web|url=https://hdr.undp.org/system/files/documents/global-report-document/hdr2021-22pdf_1.pdf|title=Human Development Report 2021/2022|language=en|publisher=[[United Nations Development Programme]]|date=8 September 2022|access-date=8 September 2022}}</ref> | HDI_rank = ອັນດັບທີ 140 | currency = [[ເງີນກີບລາວ|ກີບ]] (₭) | currency_code = LAK | time_zone = [[ເວລາໃນປະເທດລາວ]] | utc_offset = +7 | date_format = ວວ/ດດ/ປປປປ | drives_on = ຂວາ | calling_code = [[+856]] | iso3166code = LA | cctld = [[.la]] | religion = {{unbulleted list | 66.0% [[ພຸດ]]{{efn|ລັດໃຫ້ກຽດ ແລະ ປົກປ້ອງກິດຈະກຳຂອງສາສະໜາພຸດ ແລະ ຜູ້ນັບຖືສາສະໜາອື່ນ [ແລະ] ລວມຫົວກັບໃຫ້ກຳລັງໃຈໃຫ້ພຣະສົງ ແລະ ຈົວ ເຊັ່ນດຽວກັນກັບນັກບວດສາສະໜາອື່ນໃນການມີສ່ວນຮ່ວມທີ່ກໍ່ໃຫ້ເກີດຜົນປະໂຫນດຕໍ່ປະເທດ ແລະ ປະຊາຊົນ<ref>{{cite web|title=Lao People's Democratic Republic's Constitution of 1991 with Amendments through 2003|url=https://constituteproject.org/constitution/Laos_2003.pdf?lang=en|website=constituteproject.org|access-date=29 October 2017|quote=Article 9: The State respects and protects all lawful activities of Buddhists and of followers of other religions, [and] mobilises and encourages Buddhist monks and novices as well as the priests of other religions to participate in activities that are beneficial to the country and people.}}</ref>}} | 30.7% [[ສາສະໜາຜີ]] | 1.5% [[ສາສະໜາຄຣິດໃນປະເທດລາວ|ຄຣິດ]] | 1.8% [[ສາສະໜາໃນປະເທດລາວ|ອື່ນໆ]] / [[ການບໍ່ມີສາສະໜາ|ບໍ່ມີ]]<ref name="assets.pewresearch.org">https://assets.pewresearch.org/wp-content/uploads/sites/11/2012/12/globalReligion-tables.pdf</ref> }} }} '''ລາວ''' ຫຼື ຊື່ທາງການແມ່ນ '''ສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ''' (ຕົວຫຍໍ້: ສປປ ລາວ) ເປັນປະເທດໃນອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ ມີເນື້ອທີ່ທັງໝົດ 236,800 ຕາລາງກິໂລແມັດ ເປັນປະເທດດຽວໃນອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ທີ່ບໍ່ມີຊາຍແດນອອກສູ່ທະເລ ເຊິ່ງພາກເໜືອມີຊາຍແດນຕິດກັບ[[ປະເທດຈີນ]] ທິດໃຕ້ຕິດກັບ[[ປະເທດກຳປູເຈຍ]] ທິດຕາເວັນອອກຕິດກັບ[[ປະເທດຫວຽດນາມ]] ທິດຕາເວັນຕົກຕິດກັບ[[ປະເທດໄທ]] ແລະ ທິດຕາເວັນຕົກສຽງເໜືອຕິດກັບ[[ປະເທດມຽນມາ]] ຫຼັງຈາກຊ່ວງເວລາແຫ່ງຄວາມຂັດແຍ້ງພາຍໃນ[[ອານາຈັກລ້ານຊ້າງ]] ດິນແດນລາວຈຶ່ງໄດ້ແຕກແຍກອອກແມ່ນສາມສ່ວນ ຄື [[ຫຼວງພະບາງ]] [[ວຽງຈັນ]] ແລະ[[ຈຳປາສັກ]]<ref>{{Cite web|title=Laos - Under foreign rule|url=https://www.britannica.com/place/Laos|website=Encyclopedia Britannica|language=en}}</ref> ກ່ອນຈະຕົກແມ່ນເມືອງໃນປົກຄອງຂອງ[[ອານາຈັກຣັດຕະນະໂກສິນ|ສະຫຍາມ]]ໃນປີ ຄ.ສ. 1778 ຍາວນານນັບສະຕະວັດຈົນເມື່ອ[[ສົງຄາມຝຣັ່ງ-ສະຫຍາມ (1893)|ວິກິດການຝຣັ່ງ-ສະຫຍາມ]]ໃນປີ ຄ.ສ. 1893 ທຳໃຫ້ດິນແດນລາວທັ້ງໝົດຢູ່ພາຍໃຕ້ອານານິຄົມຂອງ[[ປະເທດຝຣັ່ງ|ຝຣັ່ງ]]ແລະຮວມຕົວກັນແມ່ນປະເທດໃນປີ ຄ.ສ. 1949<ref>{{Cite web|title=Laos History|url=https://www.asia-discovery.com/Laos/travel-guide/history.htm|website=www.asia-discovery.com|access-date=2021-07-07|archive-date=2021-04-16|archive-url=https://web.archive.org/web/20210416141857/https://www.asia-discovery.com/Laos/travel-guide/history.htm|url-status=dead}}</ref> ຫຼັງຈາກການຍຶດຄອງຂອງ[[ປະເທດຍີ່ປຸ່ນ|ຍີ່ປຸ່ນ]] ຖືກຝຣັ່ງຍຶດຄອງອີກຫົນຈົນກະທັ່ງໄດ້[[ເອກະລາດ]]ໃນປີ ຄ.ສ. 1953<ref>{{Cite news|date=2018-01-09|title=Laos profile - timeline|language=en-GB|work=BBC News|url=https://www.bbc.com/news/world-asia-pacific-15355605|access-date=2021-07-07}}</ref> ພາຍຫຼັງ[[ສົງຄາມຫວຽດນາມ]]ຈົບລົງໃນປີ ຄ.ສ. 1975 ຂະບວນການນັກສຶກສາ 21 ອົງກອນຈຶ່ງຫັນໄປຮ່ວມມືກັບ "[[ກຸ່ມປະເທດລາວ]]" ຂະບວນການປະຕິວັດກອມມູນິດທີ່ໄດ້ຄອງອຳນາຈຢ່າງເດັດຂາດແລະສົງຄາມກາງເມືອງໄດ້ສິ້ນສຸດລົງ ປະກອບກັບກະແສຮຽກຮ້ອງຂອງປະຊາຊົນແລະນັກສຶກສາໄດ້ມີການລົງມະຕິລົ້ມລ້າງກະສັດຢ່າງສົມບູນ [[ພຣະບາດສົມເດັດພຣະເຈົ້າມະຫາຊີວິດສີສວ່າງວັທະນາ]]ຖືກເຊີນເຂົ້າຄ່າຍກັກກັນໃນວຽງໄຊແລະເສຍຊີວິດຢ່າງລຶກລັບ ມີການປ່ຽນແປງການປກລົກຄອງມາແມ່ນລະບອບສັງຄົມນິຍົມກອມມູນິດແລະສ້າງຕັ້ງປະເທດແມ່ນ "ສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ" ຊຶ່ງໃນຊ່ວງແຮກ ລາວຕ້ອງພຶ່ງພາຄວາມຊ່ວຍເຫຼືອທາງເສດຖະກິດຈາກສະຫະພາບໂຊວຽດຈົນກະທັ່ງລົ່ມສະຫຼາຍໃນປີ ຄ.ສ. 1991<ref>http://www.timelinesdb.com/listevents.php?subjid=129&title=Laos</ref> ປະເທດລາວມີສ່ວນຮ່ວມໃນ[[ຂໍ້ຕົກລົງການຄ້າອາຊີປາຊີຟິກ]] ການປະຊຸມສຸດຍອດ[[ອາຊຽນ]] ການປະຊຸດ[[ອາຊີຕາເວັນອອກ]] ແລະເຂົ້າຮ່ວມແມ່ນສະມາຊິກ[[ອົງການການຄ້າໂລກ]]ຕັ້ງແຕ່ ຄ.ສ. 1997 ກ່ອນຈະໄດ້ຮັບການຕອບຮັບໃນປີ ຄ.ສ. 2013 ລາວແມ່ນປະເທດທີ່ສາມາດຜະລິດໄຟຟ້າໄດ້ດ້ວຍຕົນເອງ<ref>https://www.bangkokpost.com/business/1980027/chinese-firm-to-run-lao-electric-grid</ref> ມີການສ້າງເຂື່ອນໂດຍຜະລິດຈາກພະລັງງານນ້ຳແລະສົ່ງຂາຍໄປຍັງປະເທດເພື່ອນບ້ານຢ່າງ[[ປະເທດໄທ|ໄທ]] [[ປະເທດຈີນ|ຈີນ]] ແລະ[[ປະເທດຫວຽດນາມ|ຫວຽດນາມ]] ໃນດ້ານເທັກໂນໂລຢີ ລາວໄດ້ເປີດໃຫ້ບໍລິການ 4G ແມ່ນປະເທດທີ່ສອງຂອງອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ຕໍ່ຈາກ[[ປະເທດສິງກະໂປ|ສິງກະໂປ]] ມາຕັ້ງແຕ່ ຄ.ສ. 2012 ລາວແມ່ນຈຸດເຊື່ອມຕໍ່ຂອງການຄົມມະນະຄົມທາງລົດໄຟສູ່ປະເທດເພື່ອນບ້ານຈາກການມີกທາງລົດໄຟສາຍ 4 ແຫ່ງ ຊຶ່ງລ່າສຸດໄດ້ມີການເປີດໃຊ້ທທງລົດໄຟວຽງຈັນ–ບໍ່ເຕັນໃນປີ ຄ.ສ. 2021<ref>[https://www.prachachat.net/economy/news-814220 รถไฟจีน-ลาว เปิดให้บริการวันนี้ (3 ธ.ค.) ควรรู้อะไรบ้าง? ก่อนตกขบวน]</ref> == ການເມືອງ == ນັບຕັ້ງແຕ່ການຍຶດອຳນາດຂອງຂະບວນການ[[ລັດທິມາກ-ເລນິນ|ມາກ-ເລນິນ]]ທີ່ນຳໂດຍ[[ພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດລາວ]]ໃນປີ ຄ.ສ. 1975 ປະເທດລາວຈຶ່ງກາຍເປັນລັດພັກການເມືອງດຽວ ແລະແມ່ນໜຶ່ງໃນຫ້າລັດຂອງໂລກທີ່ຍັງຄົງຢູ່ພາຍໃຕ້ລະບອບຄອມມູນິດຫຼັງຈາກການລົ່ມສະຫຼາຍຂອງລະບອບສັງຄົມນິຍົມໃນຊ່ວງປີ [[ການປະຕິວັດ ຄ.ສ. 1989|ຄ.ສ. 1989]] ແລະປີ ຄ.ສ. 1991 ການເມືອງຂອງປະເທດຖືກຄອບງຳໂດຍໂຄງສ້າງຄູ່ຂອງພັກແລະອຳນາດລັດ ຮວມເຖີງເຈົ້າໜ້າທີ່ລັດທັງໝົດກໍ່ແມ່ນສະມາຊິກພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດເຊ່ນກັນ ດ້ວຍເຫດນີ້ ທຳໃຫ້ພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດມີອຳນາດໃນການປົກຄອງແບບບໍ່ຈຳກັດ ແລະຄວບຄຸມກິດຈະການຕ່າງໆ ທັງມວນໃນປະເທດ<ref name="Croissant211" /> === ອຳນາດນິຕິບັນຍັດ === [[File:National Assembly of Laos (11888085666).jpg|thumb|[[ສະພາແຫ່ງຊາດ]]ໃນນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ]] ຕາມລັດຖະທຳມະນູນ ໂຄງສ້າງສູງສຸດຂອງລັດລາວແລະສະພານິຕິບັນຍັດ ຄື [[ສະພາແຫ່ງຊາດ]] ແມ່ນສະພາດ່ຽວ ມີທັງໝົດ 132 ທີ່ນັ່ງ ຊຶ່ງຈະປ່ຽນແປງໃນທຸກໆ 5 ປີ ຜ່ານການເລືອກຕັ້ງທົ່ວໄປ ສະພາແຜ່ງຊາດຈະປະຊຸມປີລະສອງຫົນເປັນເວລາສອງສາມສັບປະດາ<ref name="Croissant211">{{cite book |author=Aurel Croissant |title=Die politischen Systeme Südostasiens: eine Einführung |publisher=Springer VS |place=Wiesbaden |year=2016 |ISBN=978-3-531-14349-1 |page=211}}</ref> ຫຼັງຈາກນັ້ນ ຄະນະກຳມະການປະຈຳຈະຕິດຕາມການດຳເນີນການຕາມການພິຈາລະນາ ຕີຄວາມລັດຖະທຳມະນູນ ແລະສະເໜີຜູ້ສະມັກຮັບຕຳແໜ່ງ ໂດຍຄະນະກຳມະການປະຈຳປະກອບດ້ວຍ ປະທານສະພາແຫ່ງຊາດ ຮອງປະທານ ແລະຜູ້ແທນແປດຄົນ ຊຶ່ງຄະນະກຳມະການສະພາແຕ່ລະສ່ວນ ໜົ່ວຍງານພາຍໃນ ແລະສຳນັກງານຂອງທັ້ງ 18 ແຂວງ ກໍ່ຢູ່ພາຍໃຕ້ສະພາແຫ່ງຊາດດ້ວຍ<ref name="Croissant212">{{cite book|author=Aurel Croissant |title=Die politischen Systeme Südostasiens: eine Einführung |publisher=Springer VS |place=Wiesbaden |year=2016 |ISBN=978-3-531-14349-1 |page=212}}</ref> ໜ້າທີ່ຂອງສະພາແຫ່ງຊາດ ຄື ການເລືອກປະທານປະເທດດ້ວຍສຽງຂ້າງມາກປະມານສອງເຖິງສາມ ເພື່ອແຕ່ງຕັ້ງນາຍົກລັດຖະມົນຕີຕາມຄຳຮ້ອງຂໍຂອງປະທານປະເທດ ເຊ່ນດຽວກັບລັດຖະມົນຕີ ປະທານສານປະຊາຊົນສູງສຸດ ແລະໄອຍະການສູງສຸດ<ref name="Croissant211" /> ໃນທາງປະຕິບັດແລ້ວ ມີພຽງສະເພາະການຕັດສິນໃຈຂອງຄະນະກຳມະການກາງພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດເທົ່ານັ້ນ ທີ່ໄດ້ຮັບການອະນຸມັດ<ref name="Croissant212" /> === ຝ່າຍບໍລິຫານ === ອຳນາດບໍລິຫານຢູ່ທີ່ປະທານປະເທດແລະຄະນະລັດຖະມົນຕີ ໂດຍນາຍົກລັດຖະມົນຕີເປັນປະທານຄະນະລັດຖະມົນຕີ ໃນທາງປະຕິບັດ ການຕັດສິນໃຈຂອງຄະນະກຳມະການກາງຂອງພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດດຳເນີນການໂດຍຜູ້ບໍລິຫານ<ref name="Croissant212" /> == ເພີ່ມເຕີມ == * [[ການຄົມມະນາຄົມໃນປະເທດລາວ]] * [[ລັດຖະທຳມະນູນ ແຫ່ງ ສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ]] ==ຂໍ້ຄວາມຂະຫຍາຍ== {{notelist}} == ອ້າງອີງ​ == {{ລາຍການອ້າງອີງ}}​ [[ໝວດ:ປະເທດ|ລ]] [[ໝວດ:ອາຊີ|ລ]] bgdnqhdd9p2jp3goynjq2315is2b6ps 112444 112441 2024-12-04T06:20:26Z Brgb 20083 ການອ້າງອີງບໍ່ສາມາດເຂົ້າເຖິງໄດ້ 112444 wikitext text/x-wiki {{ກ່ອງຂໍ້ມູນ ປະເທດ | conventional_long_name = ສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ | common_name = ລາວ | native_name = | image_flag = Flag of Laos.svg | image_coat = Coat of arms of Laos.svg | symbol_type = [[ເຄື່ອງໝາຍຊາດ]] | national_motto = "ສັນຕິພາບ ເອກະລາດ ປະຊາທິປະໄຕ ເອກະພາບ ວັດທະນາຖາວອນ" | national_anthem = "[[ເພງຊາດລາວ]]"<br /><div style="padding-top:0.5em;">[[File:National Anthem of Laos.ogg|center]]</div> | image_map = {{Switcher|[[ຮູບ:Laos (orthographic projection).svg|frameless]]|ສະແດງລູກໂລກ|[[ຮູບ:Location Laos ASEAN.svg|250px|upright=1.15|frameless]]|ສະແດງແຜນທີ່ອາຊຽນ|default=1}} | map_caption = {{map caption |location_color=ຂຽວ |region=[[ອາຊຽນ]] |region_color=ເທົາເຂັ້ມ |legend=Location Laos ASEAN.svg}} | capital = [[ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ]] | coordinates = {{Coord|17|58|N|102|36|E|type:city}} | largest_city = ເມືອງຫຼວງ | official_languages = [[ພາສາລາວ]] | recognised_languages = | languages_type = ພາສາທີ່ເວົ້າ | languages = {{hlist|[[ພາສາລາວ|ລາວ]]|[[ພາສາມົ້ງ|ມົ້ງ]]|[[ພາສາກຶມມຸ|ກຶມມຸ]]|[[ພາສາຝຣັ່ງ|ຝຣັ່ງ]]<ref>{{cite web|url=http://www.studycountry.com/guide/LA-language.htm|title=The Languages spoken in Laos|website=Studycountry|access-date=16 September 2018}}</ref>}} | ethnic_groups = {{unbulleted list | 53.2% [[ລາວ (ຊົນເຜົ່າ)|ລາວ]] | 11% [[ຊາວກຶມມຸ|ກຶມມຸ]] | 9.2% [[ຊາວມົ້ງ|ມົ້ງ]] | 3.4% [[ຊາວຜູ້ໄທ|ຜູ້ໄທ]] | 3.1% [[ກຸ່ມຊາດພັນໄທ-ກະໄດ|ໄທ]] | 2.5% Makong | 2.2% [[ຊາວກະຕາງ|ກະຕາງ]] | 2.0% [[ຊາວລື້|ລື້]] | 1.8% [[ອາຄາ]] | 11.6% ອື່ນໆ {{efn|ລວມ[[List of ethnic groups in Laos|ກຸ່ມຊົນເຜົ່າຂະໜາດຫຼາຍກວ່າ 100 ກຸ່ມ]]}} }} | ethnic_groups_year = 2015<ref name="Census2015">{{cite web|url=https://lao.unfpa.org/sites/default/files/pub-pdf/PHC-ENG-FNAL-WEB_0.pdf|title=Results of Population and Housing Census 2015 |publisher=Lao Statistics Bureau |access-date=1 May 2020}}</ref> | demonym = [[ປະຊາກອນລາວ|ຊາວລາວ]] | government_type = [[ລັດເອກະພາບ|ລັດດ່ຽວ]] [[ລັດທິມາກ-ເລນິນ]] [[ລັດ​ພັກ​ດຽວ|ພັກດຽວ]] [[ສາທາລະນະລັດ]][[ລະບອບປະຊາທິປະໄຕປະຊາຊົນ|ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນ]]([[ໂດຍນິຕິໄນ]]) ສັງຄົມນິຍົມ ([[ໂດຍພຶດຕິໄນ]]) | leader_title1 = [[ເລຂາທິການໃຫຍ່ພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດລາວ|ເລຂາທິການໃຫຍ່]]<br>[[ປະທານປະເທດ ແຫ່ງ ສປປ ລາວ|ປະທານປະເທດ]] | leader_name1 = [[ທອງລຸນ ສີສຸລິດ]] | leader_title2 = [[ລາຍຊື່ນາຍົກລັດຖະມົນຕີລາວ|ນາຍົກລັດຖະມົນຕີ]] | leader_name2 = [[ສອນໄຊ ສີພັນດອນ]] | leader_title3 = [[ຮອງປະທານປະເທດ ແຫ່ງ ສປປ ລາວ|ຮອງປະທານປະເທດ]] | leader_name3 = [[ບຸນທອງ ຈິດມະນີ]]<br>[[ປານີ ຍາທໍ່ຕູ້]] | leader_title4 = [[ປະທານສະພາແຫ່ງຊາດ (ປະເທດລາວ)|ປະທານສະພາແຫ່ງຊາດ]] | leader_name4 = [[ໄຊສົມພອນ ພົມວິຫານ]] | legislature = [[ສະພາແຫ່ງຊາດ|ສະພາແຫ່ງຊາດ]] | sovereignty_type = [[ປະຫວັດສາດລາວ|ກໍ່ຕັ້ງ]] | established_event1 = [[ອານາຈັກລ້ານຊ້າງ]] | established_date1 = 1354–1707 | established_event2 = [[ພຣະຣາຊອານາຈັກຫລວງພະບາງ|ອານາຈັກຫຼວງພະບາງ]], [[ອານາຈັກວຽງຈັນ|ອານາຈັກລ້ານຊ້າງວຽງຈັນ]] ແລະ [[ອານາຈັກຈຳປາສັກ|ອານາຈັກລ້ານຊ້າງຈຳປາສັກ​]] | established_date2 = 1707–1778 | established_event3 = ອານາຈັກລ້ານຊ້າງຖືກປົກຄອງໂດຍ[[ອານາຈັກລັດຕະນະໂກສິນ (ສະໄໝລະບອບຊາທິປະໄຕຢ່າງແທ້ຈິງ)|ສະຫຍາມ]]​ | established_date3 = 1778–1893 | established_event4 = [[ອິນດູຈີນຝຣັ່ງ|ຕົກເປັນອານານິຄົມຝຣັ່ງ]] | established_date4 = 1893–1953 | established_event5 = ຮວມລາຊະອານາຈັກ | established_date5 = 11 ພຶດສະພາ 1947 | established_event6 = [[ພຣະຣາຊອານາຈັກລາວ|ປະກາດເອກະລາດ]]<br />ຈາກ[[ອານາຈັກອານານິຄົມຝຣັ່ງ|ຝຣັ່ງ]] | established_date6 = 22 ຕຸລາ 1953 | established_event7 = [[ສົງຄາມກາງເມືອງລາວ|ລົ້ມລ້າງກະສັດ]] | established_date7 = 2 ທັນວາ 1975 | area_km2 = 237,955 | area_rank = ອັນດັບທີ 82 <!-- Area rank should match [[List of countries and dependencies by area]]--> | area_sq_mi = 91,428.991 <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]--> | percent_water = 2 | population_estimate = 7,123,205 | population_census = 6,492,228<ref>{{cite web|url=http://www.geohive.com/cntry/laos.aspx|title=Laos|publisher=Lao Department of Statistics|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20161113204058/http://www.geohive.com/cntry/laos.aspx|archive-date=13 November 2016}}</ref> | population_estimate_year = 2019 | population_estimate_rank = ອັນດັບທີ 105 | population_census_year = 2015 | population_density_km2 = 26.7 | population_density_sq_mi = <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]--> | population_density_rank = ອັນດັບທີ 151 | GDP_PPP = | GDP_PPP_year = | GDP_PPP_rank = | GDP_PPP_per_capita = | GDP_PPP_per_capita_rank = | GDP_nominal = | GDP_nominal_year = | GDP_nominal_rank = | GDP_nominal_per_capita = | GDP_nominal_per_capita_rank = | Gini = 36.4 <!--number only--> | Gini_year = 2012 | Gini_change = <!--increase/decrease/staedy--> | Gini_ref = <ref name="wb-gini">{{cite web|url=http://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI/|title=Gini Index|publisher=World Bank|access-date=2 March 2011}}</ref> | Gini_rank = | HDI = 0.607 <!--number only--> | HDI_year = 2021 <!--Please use the year in which the HDI data refers to and not the publication year--> | HDI_change = decrease <!--increase/decrease/steady--> | HDI_ref = <ref name="HDI">{{cite web|url=https://hdr.undp.org/system/files/documents/global-report-document/hdr2021-22pdf_1.pdf|title=Human Development Report 2021/2022|language=en|publisher=[[United Nations Development Programme]]|date=8 September 2022|access-date=8 September 2022}}</ref> | HDI_rank = ອັນດັບທີ 140 | currency = [[ເງີນກີບລາວ|ກີບ]] (₭) | currency_code = LAK | time_zone = [[ເວລາໃນປະເທດລາວ]] | utc_offset = +7 | date_format = ວວ/ດດ/ປປປປ | drives_on = ຂວາ | calling_code = [[+856]] | iso3166code = LA | cctld = [[.la]] | religion = {{unbulleted list | 66.0% [[ພຸດ]] | 30.7% [[ສາສະໜາຜີ]] | 1.5% [[ສາສະໜາຄຣິດໃນປະເທດລາວ|ຄຣິດ]] | 1.8% [[ສາສະໜາໃນປະເທດລາວ|ອື່ນໆ]] / [[ການບໍ່ມີສາສະໜາ|ບໍ່ມີ]]<ref name="assets.pewresearch.org">https://assets.pewresearch.org/wp-content/uploads/sites/11/2012/12/globalReligion-tables.pdf</ref> }} }} '''ລາວ''' ຫຼື ຊື່ທາງການແມ່ນ '''ສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ''' (ຕົວຫຍໍ້: ສປປ ລາວ) ເປັນປະເທດໃນອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ ມີເນື້ອທີ່ທັງໝົດ 236,800 ຕາລາງກິໂລແມັດ ເປັນປະເທດດຽວໃນອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ທີ່ບໍ່ມີຊາຍແດນອອກສູ່ທະເລ ເຊິ່ງພາກເໜືອມີຊາຍແດນຕິດກັບ[[ປະເທດຈີນ]] ທິດໃຕ້ຕິດກັບ[[ປະເທດກຳປູເຈຍ]] ທິດຕາເວັນອອກຕິດກັບ[[ປະເທດຫວຽດນາມ]] ທິດຕາເວັນຕົກຕິດກັບ[[ປະເທດໄທ]] ແລະ ທິດຕາເວັນຕົກສຽງເໜືອຕິດກັບ[[ປະເທດມຽນມາ]] ຫຼັງຈາກຊ່ວງເວລາແຫ່ງຄວາມຂັດແຍ້ງພາຍໃນ[[ອານາຈັກລ້ານຊ້າງ]] ດິນແດນລາວຈຶ່ງໄດ້ແຕກແຍກອອກແມ່ນສາມສ່ວນ ຄື [[ຫຼວງພະບາງ]] [[ວຽງຈັນ]] ແລະ[[ຈຳປາສັກ]]<ref>{{Cite web|title=Laos - Under foreign rule|url=https://www.britannica.com/place/Laos|website=Encyclopedia Britannica|language=en}}</ref> ກ່ອນຈະຕົກແມ່ນເມືອງໃນປົກຄອງຂອງ[[ອານາຈັກຣັດຕະນະໂກສິນ|ສະຫຍາມ]]ໃນປີ ຄ.ສ. 1778 ຍາວນານນັບສະຕະວັດຈົນເມື່ອ[[ສົງຄາມຝຣັ່ງ-ສະຫຍາມ (1893)|ວິກິດການຝຣັ່ງ-ສະຫຍາມ]]ໃນປີ ຄ.ສ. 1893 ທຳໃຫ້ດິນແດນລາວທັ້ງໝົດຢູ່ພາຍໃຕ້ອານານິຄົມຂອງ[[ປະເທດຝຣັ່ງ|ຝຣັ່ງ]]ແລະຮວມຕົວກັນແມ່ນປະເທດໃນປີ ຄ.ສ. 1949<ref>{{Cite web|title=Laos History|url=https://www.asia-discovery.com/Laos/travel-guide/history.htm|website=www.asia-discovery.com|access-date=2021-07-07|archive-date=2021-04-16|archive-url=https://web.archive.org/web/20210416141857/https://www.asia-discovery.com/Laos/travel-guide/history.htm|url-status=dead}}</ref> ຫຼັງຈາກການຍຶດຄອງຂອງ[[ປະເທດຍີ່ປຸ່ນ|ຍີ່ປຸ່ນ]] ຖືກຝຣັ່ງຍຶດຄອງອີກຫົນຈົນກະທັ່ງໄດ້[[ເອກະລາດ]]ໃນປີ ຄ.ສ. 1953<ref>{{Cite news|date=2018-01-09|title=Laos profile - timeline|language=en-GB|work=BBC News|url=https://www.bbc.com/news/world-asia-pacific-15355605|access-date=2021-07-07}}</ref> ພາຍຫຼັງ[[ສົງຄາມຫວຽດນາມ]]ຈົບລົງໃນປີ ຄ.ສ. 1975 ຂະບວນການນັກສຶກສາ 21 ອົງກອນຈຶ່ງຫັນໄປຮ່ວມມືກັບ "[[ກຸ່ມປະເທດລາວ]]" ຂະບວນການປະຕິວັດກອມມູນິດທີ່ໄດ້ຄອງອຳນາຈຢ່າງເດັດຂາດແລະສົງຄາມກາງເມືອງໄດ້ສິ້ນສຸດລົງ ປະກອບກັບກະແສຮຽກຮ້ອງຂອງປະຊາຊົນແລະນັກສຶກສາໄດ້ມີການລົງມະຕິລົ້ມລ້າງກະສັດຢ່າງສົມບູນ [[ພຣະບາດສົມເດັດພຣະເຈົ້າມະຫາຊີວິດສີສວ່າງວັທະນາ]]ຖືກເຊີນເຂົ້າຄ່າຍກັກກັນໃນວຽງໄຊແລະເສຍຊີວິດຢ່າງລຶກລັບ ມີການປ່ຽນແປງການປກລົກຄອງມາແມ່ນລະບອບສັງຄົມນິຍົມກອມມູນິດແລະສ້າງຕັ້ງປະເທດແມ່ນ "ສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ" ຊຶ່ງໃນຊ່ວງແຮກ ລາວຕ້ອງພຶ່ງພາຄວາມຊ່ວຍເຫຼືອທາງເສດຖະກິດຈາກສະຫະພາບໂຊວຽດຈົນກະທັ່ງລົ່ມສະຫຼາຍໃນປີ ຄ.ສ. 1991<ref>http://www.timelinesdb.com/listevents.php?subjid=129&title=Laos</ref> ປະເທດລາວມີສ່ວນຮ່ວມໃນ[[ຂໍ້ຕົກລົງການຄ້າອາຊີປາຊີຟິກ]] ການປະຊຸມສຸດຍອດ[[ອາຊຽນ]] ການປະຊຸດ[[ອາຊີຕາເວັນອອກ]] ແລະເຂົ້າຮ່ວມແມ່ນສະມາຊິກ[[ອົງການການຄ້າໂລກ]]ຕັ້ງແຕ່ ຄ.ສ. 1997 ກ່ອນຈະໄດ້ຮັບການຕອບຮັບໃນປີ ຄ.ສ. 2013 ລາວແມ່ນປະເທດທີ່ສາມາດຜະລິດໄຟຟ້າໄດ້ດ້ວຍຕົນເອງ<ref>https://www.bangkokpost.com/business/1980027/chinese-firm-to-run-lao-electric-grid</ref> ມີການສ້າງເຂື່ອນໂດຍຜະລິດຈາກພະລັງງານນ້ຳແລະສົ່ງຂາຍໄປຍັງປະເທດເພື່ອນບ້ານຢ່າງ[[ປະເທດໄທ|ໄທ]] [[ປະເທດຈີນ|ຈີນ]] ແລະ[[ປະເທດຫວຽດນາມ|ຫວຽດນາມ]] ໃນດ້ານເທັກໂນໂລຢີ ລາວໄດ້ເປີດໃຫ້ບໍລິການ 4G ແມ່ນປະເທດທີ່ສອງຂອງອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ຕໍ່ຈາກ[[ປະເທດສິງກະໂປ|ສິງກະໂປ]] ມາຕັ້ງແຕ່ ຄ.ສ. 2012 ລາວແມ່ນຈຸດເຊື່ອມຕໍ່ຂອງການຄົມມະນະຄົມທາງລົດໄຟສູ່ປະເທດເພື່ອນບ້ານຈາກການມີกທາງລົດໄຟສາຍ 4 ແຫ່ງ ຊຶ່ງລ່າສຸດໄດ້ມີການເປີດໃຊ້ທທງລົດໄຟວຽງຈັນ–ບໍ່ເຕັນໃນປີ ຄ.ສ. 2021<ref>[https://www.prachachat.net/economy/news-814220 รถไฟจีน-ลาว เปิดให้บริการวันนี้ (3 ธ.ค.) ควรรู้อะไรบ้าง? ก่อนตกขบวน]</ref> == ການເມືອງ == ນັບຕັ້ງແຕ່ການຍຶດອຳນາດຂອງຂະບວນການ[[ລັດທິມາກ-ເລນິນ|ມາກ-ເລນິນ]]ທີ່ນຳໂດຍ[[ພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດລາວ]]ໃນປີ ຄ.ສ. 1975 ປະເທດລາວຈຶ່ງກາຍເປັນລັດພັກການເມືອງດຽວ ແລະແມ່ນໜຶ່ງໃນຫ້າລັດຂອງໂລກທີ່ຍັງຄົງຢູ່ພາຍໃຕ້ລະບອບຄອມມູນິດຫຼັງຈາກການລົ່ມສະຫຼາຍຂອງລະບອບສັງຄົມນິຍົມໃນຊ່ວງປີ [[ການປະຕິວັດ ຄ.ສ. 1989|ຄ.ສ. 1989]] ແລະປີ ຄ.ສ. 1991 ການເມືອງຂອງປະເທດຖືກຄອບງຳໂດຍໂຄງສ້າງຄູ່ຂອງພັກແລະອຳນາດລັດ ຮວມເຖີງເຈົ້າໜ້າທີ່ລັດທັງໝົດກໍ່ແມ່ນສະມາຊິກພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດເຊ່ນກັນ ດ້ວຍເຫດນີ້ ທຳໃຫ້ພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດມີອຳນາດໃນການປົກຄອງແບບບໍ່ຈຳກັດ ແລະຄວບຄຸມກິດຈະການຕ່າງໆ ທັງມວນໃນປະເທດ<ref name="Croissant211" /> === ອຳນາດນິຕິບັນຍັດ === [[File:National Assembly of Laos (11888085666).jpg|thumb|[[ສະພາແຫ່ງຊາດ]]ໃນນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ]] ຕາມລັດຖະທຳມະນູນ ໂຄງສ້າງສູງສຸດຂອງລັດລາວແລະສະພານິຕິບັນຍັດ ຄື [[ສະພາແຫ່ງຊາດ]] ແມ່ນສະພາດ່ຽວ ມີທັງໝົດ 132 ທີ່ນັ່ງ ຊຶ່ງຈະປ່ຽນແປງໃນທຸກໆ 5 ປີ ຜ່ານການເລືອກຕັ້ງທົ່ວໄປ ສະພາແຜ່ງຊາດຈະປະຊຸມປີລະສອງຫົນເປັນເວລາສອງສາມສັບປະດາ<ref name="Croissant211">{{cite book |author=Aurel Croissant |title=Die politischen Systeme Südostasiens: eine Einführung |publisher=Springer VS |place=Wiesbaden |year=2016 |ISBN=978-3-531-14349-1 |page=211}}</ref> ຫຼັງຈາກນັ້ນ ຄະນະກຳມະການປະຈຳຈະຕິດຕາມການດຳເນີນການຕາມການພິຈາລະນາ ຕີຄວາມລັດຖະທຳມະນູນ ແລະສະເໜີຜູ້ສະມັກຮັບຕຳແໜ່ງ ໂດຍຄະນະກຳມະການປະຈຳປະກອບດ້ວຍ ປະທານສະພາແຫ່ງຊາດ ຮອງປະທານ ແລະຜູ້ແທນແປດຄົນ ຊຶ່ງຄະນະກຳມະການສະພາແຕ່ລະສ່ວນ ໜົ່ວຍງານພາຍໃນ ແລະສຳນັກງານຂອງທັ້ງ 18 ແຂວງ ກໍ່ຢູ່ພາຍໃຕ້ສະພາແຫ່ງຊາດດ້ວຍ<ref name="Croissant212">{{cite book|author=Aurel Croissant |title=Die politischen Systeme Südostasiens: eine Einführung |publisher=Springer VS |place=Wiesbaden |year=2016 |ISBN=978-3-531-14349-1 |page=212}}</ref> ໜ້າທີ່ຂອງສະພາແຫ່ງຊາດ ຄື ການເລືອກປະທານປະເທດດ້ວຍສຽງຂ້າງມາກປະມານສອງເຖິງສາມ ເພື່ອແຕ່ງຕັ້ງນາຍົກລັດຖະມົນຕີຕາມຄຳຮ້ອງຂໍຂອງປະທານປະເທດ ເຊ່ນດຽວກັບລັດຖະມົນຕີ ປະທານສານປະຊາຊົນສູງສຸດ ແລະໄອຍະການສູງສຸດ<ref name="Croissant211" /> ໃນທາງປະຕິບັດແລ້ວ ມີພຽງສະເພາະການຕັດສິນໃຈຂອງຄະນະກຳມະການກາງພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດເທົ່ານັ້ນ ທີ່ໄດ້ຮັບການອະນຸມັດ<ref name="Croissant212" /> === ຝ່າຍບໍລິຫານ === ອຳນາດບໍລິຫານຢູ່ທີ່ປະທານປະເທດແລະຄະນະລັດຖະມົນຕີ ໂດຍນາຍົກລັດຖະມົນຕີເປັນປະທານຄະນະລັດຖະມົນຕີ ໃນທາງປະຕິບັດ ການຕັດສິນໃຈຂອງຄະນະກຳມະການກາງຂອງພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດດຳເນີນການໂດຍຜູ້ບໍລິຫານ<ref name="Croissant212" /> == ເພີ່ມເຕີມ == * [[ການຄົມມະນາຄົມໃນປະເທດລາວ]] * [[ລັດຖະທຳມະນູນ ແຫ່ງ ສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ]] ==ຂໍ້ຄວາມຂະຫຍາຍ== {{notelist}} == ອ້າງອີງ​ == {{ລາຍການອ້າງອີງ}}​ [[ໝວດ:ປະເທດ|ລ]] [[ໝວດ:ອາຊີ|ລ]] ab25itxpjxfvhf7c9dgpr9wym4npc8f 112445 112444 2024-12-04T06:23:55Z Brgb 20083 /* ອຳນາດນິຕິບັນຍັດ */ ຂໍ້ມູນລ້າສະໄຫມ 112445 wikitext text/x-wiki {{ກ່ອງຂໍ້ມູນ ປະເທດ | conventional_long_name = ສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ | common_name = ລາວ | native_name = | image_flag = Flag of Laos.svg | image_coat = Coat of arms of Laos.svg | symbol_type = [[ເຄື່ອງໝາຍຊາດ]] | national_motto = "ສັນຕິພາບ ເອກະລາດ ປະຊາທິປະໄຕ ເອກະພາບ ວັດທະນາຖາວອນ" | national_anthem = "[[ເພງຊາດລາວ]]"<br /><div style="padding-top:0.5em;">[[File:National Anthem of Laos.ogg|center]]</div> | image_map = {{Switcher|[[ຮູບ:Laos (orthographic projection).svg|frameless]]|ສະແດງລູກໂລກ|[[ຮູບ:Location Laos ASEAN.svg|250px|upright=1.15|frameless]]|ສະແດງແຜນທີ່ອາຊຽນ|default=1}} | map_caption = {{map caption |location_color=ຂຽວ |region=[[ອາຊຽນ]] |region_color=ເທົາເຂັ້ມ |legend=Location Laos ASEAN.svg}} | capital = [[ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ]] | coordinates = {{Coord|17|58|N|102|36|E|type:city}} | largest_city = ເມືອງຫຼວງ | official_languages = [[ພາສາລາວ]] | recognised_languages = | languages_type = ພາສາທີ່ເວົ້າ | languages = {{hlist|[[ພາສາລາວ|ລາວ]]|[[ພາສາມົ້ງ|ມົ້ງ]]|[[ພາສາກຶມມຸ|ກຶມມຸ]]|[[ພາສາຝຣັ່ງ|ຝຣັ່ງ]]<ref>{{cite web|url=http://www.studycountry.com/guide/LA-language.htm|title=The Languages spoken in Laos|website=Studycountry|access-date=16 September 2018}}</ref>}} | ethnic_groups = {{unbulleted list | 53.2% [[ລາວ (ຊົນເຜົ່າ)|ລາວ]] | 11% [[ຊາວກຶມມຸ|ກຶມມຸ]] | 9.2% [[ຊາວມົ້ງ|ມົ້ງ]] | 3.4% [[ຊາວຜູ້ໄທ|ຜູ້ໄທ]] | 3.1% [[ກຸ່ມຊາດພັນໄທ-ກະໄດ|ໄທ]] | 2.5% Makong | 2.2% [[ຊາວກະຕາງ|ກະຕາງ]] | 2.0% [[ຊາວລື້|ລື້]] | 1.8% [[ອາຄາ]] | 11.6% ອື່ນໆ {{efn|ລວມ[[List of ethnic groups in Laos|ກຸ່ມຊົນເຜົ່າຂະໜາດຫຼາຍກວ່າ 100 ກຸ່ມ]]}} }} | ethnic_groups_year = 2015<ref name="Census2015">{{cite web|url=https://lao.unfpa.org/sites/default/files/pub-pdf/PHC-ENG-FNAL-WEB_0.pdf|title=Results of Population and Housing Census 2015 |publisher=Lao Statistics Bureau |access-date=1 May 2020}}</ref> | demonym = [[ປະຊາກອນລາວ|ຊາວລາວ]] | government_type = [[ລັດເອກະພາບ|ລັດດ່ຽວ]] [[ລັດທິມາກ-ເລນິນ]] [[ລັດ​ພັກ​ດຽວ|ພັກດຽວ]] [[ສາທາລະນະລັດ]][[ລະບອບປະຊາທິປະໄຕປະຊາຊົນ|ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນ]]([[ໂດຍນິຕິໄນ]]) ສັງຄົມນິຍົມ ([[ໂດຍພຶດຕິໄນ]]) | leader_title1 = [[ເລຂາທິການໃຫຍ່ພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດລາວ|ເລຂາທິການໃຫຍ່]]<br>[[ປະທານປະເທດ ແຫ່ງ ສປປ ລາວ|ປະທານປະເທດ]] | leader_name1 = [[ທອງລຸນ ສີສຸລິດ]] | leader_title2 = [[ລາຍຊື່ນາຍົກລັດຖະມົນຕີລາວ|ນາຍົກລັດຖະມົນຕີ]] | leader_name2 = [[ສອນໄຊ ສີພັນດອນ]] | leader_title3 = [[ຮອງປະທານປະເທດ ແຫ່ງ ສປປ ລາວ|ຮອງປະທານປະເທດ]] | leader_name3 = [[ບຸນທອງ ຈິດມະນີ]]<br>[[ປານີ ຍາທໍ່ຕູ້]] | leader_title4 = [[ປະທານສະພາແຫ່ງຊາດ (ປະເທດລາວ)|ປະທານສະພາແຫ່ງຊາດ]] | leader_name4 = [[ໄຊສົມພອນ ພົມວິຫານ]] | legislature = [[ສະພາແຫ່ງຊາດ|ສະພາແຫ່ງຊາດ]] | sovereignty_type = [[ປະຫວັດສາດລາວ|ກໍ່ຕັ້ງ]] | established_event1 = [[ອານາຈັກລ້ານຊ້າງ]] | established_date1 = 1354–1707 | established_event2 = [[ພຣະຣາຊອານາຈັກຫລວງພະບາງ|ອານາຈັກຫຼວງພະບາງ]], [[ອານາຈັກວຽງຈັນ|ອານາຈັກລ້ານຊ້າງວຽງຈັນ]] ແລະ [[ອານາຈັກຈຳປາສັກ|ອານາຈັກລ້ານຊ້າງຈຳປາສັກ​]] | established_date2 = 1707–1778 | established_event3 = ອານາຈັກລ້ານຊ້າງຖືກປົກຄອງໂດຍ[[ອານາຈັກລັດຕະນະໂກສິນ (ສະໄໝລະບອບຊາທິປະໄຕຢ່າງແທ້ຈິງ)|ສະຫຍາມ]]​ | established_date3 = 1778–1893 | established_event4 = [[ອິນດູຈີນຝຣັ່ງ|ຕົກເປັນອານານິຄົມຝຣັ່ງ]] | established_date4 = 1893–1953 | established_event5 = ຮວມລາຊະອານາຈັກ | established_date5 = 11 ພຶດສະພາ 1947 | established_event6 = [[ພຣະຣາຊອານາຈັກລາວ|ປະກາດເອກະລາດ]]<br />ຈາກ[[ອານາຈັກອານານິຄົມຝຣັ່ງ|ຝຣັ່ງ]] | established_date6 = 22 ຕຸລາ 1953 | established_event7 = [[ສົງຄາມກາງເມືອງລາວ|ລົ້ມລ້າງກະສັດ]] | established_date7 = 2 ທັນວາ 1975 | area_km2 = 237,955 | area_rank = ອັນດັບທີ 82 <!-- Area rank should match [[List of countries and dependencies by area]]--> | area_sq_mi = 91,428.991 <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]--> | percent_water = 2 | population_estimate = 7,123,205 | population_census = 6,492,228<ref>{{cite web|url=http://www.geohive.com/cntry/laos.aspx|title=Laos|publisher=Lao Department of Statistics|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20161113204058/http://www.geohive.com/cntry/laos.aspx|archive-date=13 November 2016}}</ref> | population_estimate_year = 2019 | population_estimate_rank = ອັນດັບທີ 105 | population_census_year = 2015 | population_density_km2 = 26.7 | population_density_sq_mi = <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]--> | population_density_rank = ອັນດັບທີ 151 | GDP_PPP = | GDP_PPP_year = | GDP_PPP_rank = | GDP_PPP_per_capita = | GDP_PPP_per_capita_rank = | GDP_nominal = | GDP_nominal_year = | GDP_nominal_rank = | GDP_nominal_per_capita = | GDP_nominal_per_capita_rank = | Gini = 36.4 <!--number only--> | Gini_year = 2012 | Gini_change = <!--increase/decrease/staedy--> | Gini_ref = <ref name="wb-gini">{{cite web|url=http://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI/|title=Gini Index|publisher=World Bank|access-date=2 March 2011}}</ref> | Gini_rank = | HDI = 0.607 <!--number only--> | HDI_year = 2021 <!--Please use the year in which the HDI data refers to and not the publication year--> | HDI_change = decrease <!--increase/decrease/steady--> | HDI_ref = <ref name="HDI">{{cite web|url=https://hdr.undp.org/system/files/documents/global-report-document/hdr2021-22pdf_1.pdf|title=Human Development Report 2021/2022|language=en|publisher=[[United Nations Development Programme]]|date=8 September 2022|access-date=8 September 2022}}</ref> | HDI_rank = ອັນດັບທີ 140 | currency = [[ເງີນກີບລາວ|ກີບ]] (₭) | currency_code = LAK | time_zone = [[ເວລາໃນປະເທດລາວ]] | utc_offset = +7 | date_format = ວວ/ດດ/ປປປປ | drives_on = ຂວາ | calling_code = [[+856]] | iso3166code = LA | cctld = [[.la]] | religion = {{unbulleted list | 66.0% [[ພຸດ]] | 30.7% [[ສາສະໜາຜີ]] | 1.5% [[ສາສະໜາຄຣິດໃນປະເທດລາວ|ຄຣິດ]] | 1.8% [[ສາສະໜາໃນປະເທດລາວ|ອື່ນໆ]] / [[ການບໍ່ມີສາສະໜາ|ບໍ່ມີ]]<ref name="assets.pewresearch.org">https://assets.pewresearch.org/wp-content/uploads/sites/11/2012/12/globalReligion-tables.pdf</ref> }} }} '''ລາວ''' ຫຼື ຊື່ທາງການແມ່ນ '''ສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ''' (ຕົວຫຍໍ້: ສປປ ລາວ) ເປັນປະເທດໃນອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ ມີເນື້ອທີ່ທັງໝົດ 236,800 ຕາລາງກິໂລແມັດ ເປັນປະເທດດຽວໃນອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ທີ່ບໍ່ມີຊາຍແດນອອກສູ່ທະເລ ເຊິ່ງພາກເໜືອມີຊາຍແດນຕິດກັບ[[ປະເທດຈີນ]] ທິດໃຕ້ຕິດກັບ[[ປະເທດກຳປູເຈຍ]] ທິດຕາເວັນອອກຕິດກັບ[[ປະເທດຫວຽດນາມ]] ທິດຕາເວັນຕົກຕິດກັບ[[ປະເທດໄທ]] ແລະ ທິດຕາເວັນຕົກສຽງເໜືອຕິດກັບ[[ປະເທດມຽນມາ]] ຫຼັງຈາກຊ່ວງເວລາແຫ່ງຄວາມຂັດແຍ້ງພາຍໃນ[[ອານາຈັກລ້ານຊ້າງ]] ດິນແດນລາວຈຶ່ງໄດ້ແຕກແຍກອອກແມ່ນສາມສ່ວນ ຄື [[ຫຼວງພະບາງ]] [[ວຽງຈັນ]] ແລະ[[ຈຳປາສັກ]]<ref>{{Cite web|title=Laos - Under foreign rule|url=https://www.britannica.com/place/Laos|website=Encyclopedia Britannica|language=en}}</ref> ກ່ອນຈະຕົກແມ່ນເມືອງໃນປົກຄອງຂອງ[[ອານາຈັກຣັດຕະນະໂກສິນ|ສະຫຍາມ]]ໃນປີ ຄ.ສ. 1778 ຍາວນານນັບສະຕະວັດຈົນເມື່ອ[[ສົງຄາມຝຣັ່ງ-ສະຫຍາມ (1893)|ວິກິດການຝຣັ່ງ-ສະຫຍາມ]]ໃນປີ ຄ.ສ. 1893 ທຳໃຫ້ດິນແດນລາວທັ້ງໝົດຢູ່ພາຍໃຕ້ອານານິຄົມຂອງ[[ປະເທດຝຣັ່ງ|ຝຣັ່ງ]]ແລະຮວມຕົວກັນແມ່ນປະເທດໃນປີ ຄ.ສ. 1949<ref>{{Cite web|title=Laos History|url=https://www.asia-discovery.com/Laos/travel-guide/history.htm|website=www.asia-discovery.com|access-date=2021-07-07|archive-date=2021-04-16|archive-url=https://web.archive.org/web/20210416141857/https://www.asia-discovery.com/Laos/travel-guide/history.htm|url-status=dead}}</ref> ຫຼັງຈາກການຍຶດຄອງຂອງ[[ປະເທດຍີ່ປຸ່ນ|ຍີ່ປຸ່ນ]] ຖືກຝຣັ່ງຍຶດຄອງອີກຫົນຈົນກະທັ່ງໄດ້[[ເອກະລາດ]]ໃນປີ ຄ.ສ. 1953<ref>{{Cite news|date=2018-01-09|title=Laos profile - timeline|language=en-GB|work=BBC News|url=https://www.bbc.com/news/world-asia-pacific-15355605|access-date=2021-07-07}}</ref> ພາຍຫຼັງ[[ສົງຄາມຫວຽດນາມ]]ຈົບລົງໃນປີ ຄ.ສ. 1975 ຂະບວນການນັກສຶກສາ 21 ອົງກອນຈຶ່ງຫັນໄປຮ່ວມມືກັບ "[[ກຸ່ມປະເທດລາວ]]" ຂະບວນການປະຕິວັດກອມມູນິດທີ່ໄດ້ຄອງອຳນາຈຢ່າງເດັດຂາດແລະສົງຄາມກາງເມືອງໄດ້ສິ້ນສຸດລົງ ປະກອບກັບກະແສຮຽກຮ້ອງຂອງປະຊາຊົນແລະນັກສຶກສາໄດ້ມີການລົງມະຕິລົ້ມລ້າງກະສັດຢ່າງສົມບູນ [[ພຣະບາດສົມເດັດພຣະເຈົ້າມະຫາຊີວິດສີສວ່າງວັທະນາ]]ຖືກເຊີນເຂົ້າຄ່າຍກັກກັນໃນວຽງໄຊແລະເສຍຊີວິດຢ່າງລຶກລັບ ມີການປ່ຽນແປງການປກລົກຄອງມາແມ່ນລະບອບສັງຄົມນິຍົມກອມມູນິດແລະສ້າງຕັ້ງປະເທດແມ່ນ "ສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ" ຊຶ່ງໃນຊ່ວງແຮກ ລາວຕ້ອງພຶ່ງພາຄວາມຊ່ວຍເຫຼືອທາງເສດຖະກິດຈາກສະຫະພາບໂຊວຽດຈົນກະທັ່ງລົ່ມສະຫຼາຍໃນປີ ຄ.ສ. 1991<ref>http://www.timelinesdb.com/listevents.php?subjid=129&title=Laos</ref> ປະເທດລາວມີສ່ວນຮ່ວມໃນ[[ຂໍ້ຕົກລົງການຄ້າອາຊີປາຊີຟິກ]] ການປະຊຸມສຸດຍອດ[[ອາຊຽນ]] ການປະຊຸດ[[ອາຊີຕາເວັນອອກ]] ແລະເຂົ້າຮ່ວມແມ່ນສະມາຊິກ[[ອົງການການຄ້າໂລກ]]ຕັ້ງແຕ່ ຄ.ສ. 1997 ກ່ອນຈະໄດ້ຮັບການຕອບຮັບໃນປີ ຄ.ສ. 2013 ລາວແມ່ນປະເທດທີ່ສາມາດຜະລິດໄຟຟ້າໄດ້ດ້ວຍຕົນເອງ<ref>https://www.bangkokpost.com/business/1980027/chinese-firm-to-run-lao-electric-grid</ref> ມີການສ້າງເຂື່ອນໂດຍຜະລິດຈາກພະລັງງານນ້ຳແລະສົ່ງຂາຍໄປຍັງປະເທດເພື່ອນບ້ານຢ່າງ[[ປະເທດໄທ|ໄທ]] [[ປະເທດຈີນ|ຈີນ]] ແລະ[[ປະເທດຫວຽດນາມ|ຫວຽດນາມ]] ໃນດ້ານເທັກໂນໂລຢີ ລາວໄດ້ເປີດໃຫ້ບໍລິການ 4G ແມ່ນປະເທດທີ່ສອງຂອງອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ຕໍ່ຈາກ[[ປະເທດສິງກະໂປ|ສິງກະໂປ]] ມາຕັ້ງແຕ່ ຄ.ສ. 2012 ລາວແມ່ນຈຸດເຊື່ອມຕໍ່ຂອງການຄົມມະນະຄົມທາງລົດໄຟສູ່ປະເທດເພື່ອນບ້ານຈາກການມີกທາງລົດໄຟສາຍ 4 ແຫ່ງ ຊຶ່ງລ່າສຸດໄດ້ມີການເປີດໃຊ້ທທງລົດໄຟວຽງຈັນ–ບໍ່ເຕັນໃນປີ ຄ.ສ. 2021<ref>[https://www.prachachat.net/economy/news-814220 รถไฟจีน-ลาว เปิดให้บริการวันนี้ (3 ธ.ค.) ควรรู้อะไรบ้าง? ก่อนตกขบวน]</ref> == ການເມືອງ == ນັບຕັ້ງແຕ່ການຍຶດອຳນາດຂອງຂະບວນການ[[ລັດທິມາກ-ເລນິນ|ມາກ-ເລນິນ]]ທີ່ນຳໂດຍ[[ພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດລາວ]]ໃນປີ ຄ.ສ. 1975 ປະເທດລາວຈຶ່ງກາຍເປັນລັດພັກການເມືອງດຽວ ແລະແມ່ນໜຶ່ງໃນຫ້າລັດຂອງໂລກທີ່ຍັງຄົງຢູ່ພາຍໃຕ້ລະບອບຄອມມູນິດຫຼັງຈາກການລົ່ມສະຫຼາຍຂອງລະບອບສັງຄົມນິຍົມໃນຊ່ວງປີ [[ການປະຕິວັດ ຄ.ສ. 1989|ຄ.ສ. 1989]] ແລະປີ ຄ.ສ. 1991 ການເມືອງຂອງປະເທດຖືກຄອບງຳໂດຍໂຄງສ້າງຄູ່ຂອງພັກແລະອຳນາດລັດ ຮວມເຖີງເຈົ້າໜ້າທີ່ລັດທັງໝົດກໍ່ແມ່ນສະມາຊິກພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດເຊ່ນກັນ ດ້ວຍເຫດນີ້ ທຳໃຫ້ພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດມີອຳນາດໃນການປົກຄອງແບບບໍ່ຈຳກັດ ແລະຄວບຄຸມກິດຈະການຕ່າງໆ ທັງມວນໃນປະເທດ<ref name="Croissant211" /> === ອຳນາດນິຕິບັນຍັດ === [[File:National Assembly of Laos (11888085666).jpg|thumb|[[ສະພາແຫ່ງຊາດ]]ໃນນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ]] ຕາມລັດຖະທຳມະນູນ ໂຄງສ້າງສູງສຸດຂອງລັດລາວແລະສະພານິຕິບັນຍັດ ຄື [[ສະພາແຫ່ງຊາດ]] ແມ່ນສະພາດ່ຽວ ມີທັງໝົດ 132 ທີ່ນັ່ງ ຊຶ່ງຈະປ່ຽນແປງໃນທຸກໆ 5 ປີ ຜ່ານການເລືອກຕັ້ງທົ່ວໄປ ສະພາແຜ່ງຊາດຈະປະຊຸມປີລະສອງຫົນເປັນເວລາສອງສາມສັບປະດາ<ref name="Croissant211">{{cite book |author=Aurel Croissant |title=Die politischen Systeme Südostasiens: eine Einführung |publisher=Springer VS |place=Wiesbaden |year=2016 |ISBN=978-3-531-14349-1 |page=211}}</ref> ຫຼັງຈາກນັ້ນ ຄະນະກຳມະການປະຈຳຈະຕິດຕາມການດຳເນີນການຕາມການພິຈາລະນາ ຕີຄວາມລັດຖະທຳມະນູນ ແລະສະເໜີຜູ້ສະມັກຮັບຕຳແໜ່ງ ໂດຍຄະນະກຳມະການປະຈຳປະກອບດ້ວຍ ປະທານສະພາແຫ່ງຊາດ ຮອງປະທານ ແລະຜູ້ແທນແປດຄົນ ຊຶ່ງຄະນະກຳມະການສະພາແຕ່ລະສ່ວນ ໜົ່ວຍງານພາຍໃນ ແລະສຳນັກງານຂອງທັ້ງ 18 ແຂວງ ກໍ່ຢູ່ພາຍໃຕ້ສະພາແຫ່ງຊາດດ້ວຍ<ref name="Croissant212">{{cite book|author=Aurel Croissant |title=Die politischen Systeme Südostasiens: eine Einführung |publisher=Springer VS |place=Wiesbaden |year=2016 |ISBN=978-3-531-14349-1 |page=212}}</ref> === ຝ່າຍບໍລິຫານ === ອຳນາດບໍລິຫານຢູ່ທີ່ປະທານປະເທດແລະຄະນະລັດຖະມົນຕີ ໂດຍນາຍົກລັດຖະມົນຕີເປັນປະທານຄະນະລັດຖະມົນຕີ ໃນທາງປະຕິບັດ ການຕັດສິນໃຈຂອງຄະນະກຳມະການກາງຂອງພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດດຳເນີນການໂດຍຜູ້ບໍລິຫານ<ref name="Croissant212" /> == ເພີ່ມເຕີມ == * [[ການຄົມມະນາຄົມໃນປະເທດລາວ]] * [[ລັດຖະທຳມະນູນ ແຫ່ງ ສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ]] ==ຂໍ້ຄວາມຂະຫຍາຍ== {{notelist}} == ອ້າງອີງ​ == {{ລາຍການອ້າງອີງ}}​ [[ໝວດ:ປະເທດ|ລ]] [[ໝວດ:ອາຊີ|ລ]] tg1kse4uahg8u652p8gw2w339fldk9v 1 1781 112415 95335 2024-12-04T04:19:15Z Brgb 20083 Brgb ຍ້າຍໜ້າ [[ສົນທະນາ:ປະເທດລາວ]] ໄປ [[ສົນທະນາ:ລາວ]]: ຊື່ສັ້ນແມ່ນພຽງພໍ 95335 wikitext text/x-wiki {{ອະທິບາຍໜ້າສົນທະນາ}} {{ບົດຄວາມປະເທດລາວ}} == New Xaisomboun province since 2014 == The https://en.wikipedia.org/wiki/Xaisomboun_Province has been upgraded from district to province since the 13th of December 2014, Need to update the maps and the province lists. Check: https://en.wikipedia.org/wiki/Laos == Lao official armories == If you see this : [http://fr.wikipedia.org/wiki/Armoiries_du_Laos] you can note that the lao armories have change since 1992 and now not have the hammer and the 'faucille' remplacet by the [(Pha That Luang]] image. - [[User:213.36.166.151|213.36.166.151]] ໑໓:໓໐, ໘ May ໒໐໐໖ (UTC) * I have already made new article about Lao official armories and link it, you can see [[ຕາປະຈຳຊາດລາວ]] --[[User:ຄນໄທ|ຄນໄທ]] ໐໓:໔໑, ໙ May ໒໐໐໖ (UTC) ==language request== Would you please help put this text [[en:Image:Laosnamestrip.jpg]] into the organization name on the article [[en:Scouting in Laos]]? I am just guessing with ສກຖຈາລ as the transliteration, I honestly don't know and need help before the rabid deletionists remove the image this week. Thanks [[en:User:Kintetsubuffalo|Chris]] 02:04, 26 June 2007 (UTC) == ຄວາມເປັນມາຂອງຄຳວ່າ ລາວ == ຈາກປຶ້ມ ພົງສາວາດານລາວ ຂອງອາຈານ ມະຫາສີລາ ວິຣະວົງສ໊ ທ່ານໄດ້ລວມຄວາມເປັນມາຂອງຄຳວ່າລາວ ເຊິ່ງມີດັ່ງນີ້: 1. ຊົນຊາດເດີມຂອງລາວແມ່ນຊົນຊາດ ລາວະ ເຊິ່ງມີການຜິດພ້ຽນຈົນກາຍເປັນ ລາວ. 2. ຕົ້ນກຳເນີດຂອງຊົນຊາດລາວ ແມ່ນຢູ່ເມືອງເສສວນ ພາກໃຕ້ຂອງປະເທດຈີນ ເຊິ່ງເປັນເມືອງທີ່ໄດ້ປົກຄອງຈາກອ້າຍນ້ອງ 9 ຄົນ ທີ່ມີນາມວ່າ ເກົ້າຫຼົງ ຫຼືມັງກອນ 9 ອົງ ທີ່ເຊື່ອກັນວ່າເປັນລູກຫຼານຂອງພະຍານາກ (ພາສາຈີນເອີ້ນວ່າມັງກອນ ຫຼື “ຫຼົງ” ສ່ວນລາວເອີ້ນວ່າພະຍານາກ) ເຊິ່ງຊົນຊາດກຸ່ມນີ້ຍັງນັບຖືພະຍານາກຢູ່ທຸກມື້ນີ້ ໂດຍເຫັນວ່າຜູ້ຊາຍນິຍົມສັກລາຍພະຍານາກ ຫຼືມັງກອນ. ຕໍ່ໄປ ທັງ 9 ອ້າຍນ້ອງກໍ່ໄດ້ຂະຫຍາຍອານາເຂດແລະສ້າງສາເມືອງໃຫ້ກາຍເປັນເມືອງໃຫຍ່ໂຕຂຶ້ນ ເຊິ່ງປະຊາຊົນເອີ້ນວ່າ ຫຼວງ ເຊິ່ງແປວ່າໃຫຍ່ ເປັນການພ້ຽນຈາກຄຳວ່າຫຼົງ. ຕໍ່ມາຄຳວ່າຫຼວງນີ້ກາຍເປັນ ລາວ. 3. ຊົນຊາດເດີມຂອງລາວ ແມ່ນອາໄສຢູ່ບໍລິເວນພູພຽງ ລຽບຕາມແມ່ນ້ຳ, ຊົນຊາດອື່ນເອີ້ນຊົນຊາດອ້າຍລາວວ່າເມືອງແຖນ ຫຼືເມືອງຟ້າ ເພາະຢູ່ສູງກ່ວາຊົນຊາດອື່ນ. ຕໍ່ມາເອີ້ນວ່າພວດດາວ ແລ້ວພ້ຽນເປັນ ລາວ. 4. ຊົນຊາດລາວ ຖືກຳເນີດຈາກນ້ຳເຕົ້າ ເຊິ່ງພາສາບາຣີ ເອີ້ນໝາກນ້ຳເຕົ້າວ່າ ລາວຸ == ລະບອບການເມືອງຂອງລາວແມ່ນຫຍັງແດ່? == ສະບາຍດີໝູ່ຜູ້ໃຊ້ວິກິພີເດຍລາວທຸກທ່ານ. ບົນໜ້າບົດຄວາມຂອງ ປະເທດລາວ ໄດ້ລະບຸລະບອບການເມືອງເປັນ ລະບອບປະຊາທິປະໄຕ ເຊິ່ງບໍ່ໄດ້ຈຳແນກແຍກອອກມາວ່າແມ່ນປະຊາທິປະໄຕແນວໃດ ແບບທຶນນິຍົມ ຫລືສັງຄົມນິຍົມ. ໃນຄວາມຄິດຂອງຂ້າພະເຈົ້າເອງ ສປປ ລາວ ປົກຄອງດ້ວຍລະບອບປະຊາທິປະໄຕປະຊາຊົນ ທີມີພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດລາວເປັນແກນນຳ. <br /> ລະບອບການປົກຄອງຂອງລາວແມ່ນປະຊາທິປະໄຕແທ້ຫວາ? ບໍ່ແມ່ນຄອມມູນິດ ບໍ່? -- == Administration of Laos - Vientiane vs Vientiane prefecture == I read these two articles in en.wikipedia, it is said that [[:en:Vientiane|Vientiane capital]] consists of 5 subdivisons, and [[:en:Vientiane prefecture]] consists of 9 subdivisons which include 5 areas belong to Vientiane capital. It means that Vientiane capital is apart of Vientiane prefecture, is it right? I am not sure because there is no references in the prefecture articles. Could you help me to make it clear? Thank you in advance.--[[ຜູ້ໃຊ້:Cheers!|Cheers!]] ([[ສົນທະນາຂອງຜູ້ໃຊ້:Cheers!|talk]]) ໐໒:໕໔, ໑໘ ກໍລະກົດ ໒໐໑໒ (UTC) ==ขาดข้อมูลอ้างอิงในประวัติศาสตร์== วิกิพีเดียจะเป็นบทความดีเด่นได้ต้องมีข้อความอ้างอิงไม่ใช่หรอกหรือครับ และในวิกิพีเดียภาคภาษาลาวผมไม่เห็นจะมีลิงค์แสดงข้อความอ้างอิงแต่อย่างใด โดยเฉพาะประวัติศาสตร์ลาว ประวัติศาสตร์ต้องเขียนให้เป็นกลางครับ ไม่ใช่เขียนแต่ฝ่ายเดียว ประวัติศาสตร์ที่คุณเขียนมันเขียนให้คนทะเลาะกันเห็นๆ และคุณรู้ได้อย่างไร้ว่าประวัติศาสตร์ที่เขียนขึ้นนั้นเป็นจริงหรือไม่จริง ผมไม่สงสัยเลยว่าทำไมประเทศนี้เมืองนี้ถึงเป็นแบบนี้ เพราะมีคนเขียนประวัติศาสตร์อย่างนี้นี้เอง ประวัติศาสตร์ไม่มีอะไรมากหรอกครับ แค่ 1. เขียนให้ตนเองยิ่งใหญ่ 2.เขียนว่าตนเองถูกรังแก [[ພິເສດ:ການປະກອບສ່ວນ/115.67.6.17|115.67.6.17]] ໑໓:໕໕, ໗ ເມສາ ໒໐໑໓ (UTC) adbvjeaamu7597wqnrp3xewv9v89afg 10 3327 112495 111853 2024-12-04T11:47:09Z Lookruk 15125 112495 wikitext text/x-wiki <div style="padding: .5em 0px; text-align: center; text-indent: 0px; ">'''ປະກາດ'''<br><small>[[ແມ່ແບບ:ປະກາດ|ເບິ່ງ]] <nowiki>|</nowiki> <span class="plainlinks">[{{fullurl:ແມ່ແບບ:ປະກາດ|action=edit}} ເພີ່ມ/ດັດແກ້] <nowiki>|</nowiki> [{{fullurl:ແມ່ແບບ:ປະກາດ|action=watch}} ເຝ້າເບິ່ງ]</span></small></div> <div style="border: 1px solid #BEBEBE; padding: 1ex; margin: 1px; background-color: #fff; color: 000; font-size: 90%;"> <!-- ປະກາດແຕ່ລະອັນໃຫ້ຮັກສາຢ່າງໜ້ອຍ 1 ເດືອນ ຖ້າບໍ່ມີປະກາດໃຫ້ໃສ່ * ''ຍັງບໍ່ມີປະກາດໃນຂະນະນີ້'' --> * ''ຍັງບໍ່ມີປະກາດໃນຂະນະນີ້'' </div> <noinclude>{{doc}}</noinclude> fs1myuwjes527cnivwvk1do8imshp5e 4 3532 112500 112120 2024-12-04T11:50:34Z Lookruk 15125 /* ລາຍຊື່ຜູ້ດູແລລະບົບ */ 112500 wikitext text/x-wiki {{ນະໂຍບາຍ|WP:ADMIN|WP:ADMINS|WP:SYSOP|WP:MOP}} [[File:Wikipedia Administrator.svg|200px|thumb|ເຄືອງມືຜູ້ດູແລລະບົບຂອງວິກິພີເດຍມັກຈະຖືກເບິ່ງວ່າຄື "ໄມ້ຖູພື້ນ"]] '''ຜູ້ດູແລລະບົບ''' ({{lang-en|administrators, admin ຫຼື sysop}}) ເປັນຜູ້ຂຽນວິກິພີເດຍທີ່ມີ[[ຄຸນສົມບັດທາງດ້ານວິຊາການ]]ເພື່ອດໍາເນີນການພິເສດໃນວິກິພີເດຍພາສາລາວ ທັງຄວາມສາມາດໃນການ[[ບລັອກ ແລະ ປົດບລັອກ]]ບັນຊີຜູ້ໃຊ້ ແລະ ທີ່ຢູ່ໄວພີບໍ່ສາມາດແກ້ໄຂໄດ້ [[ລັອກ ແລະ ປົດລັອກໜ້າ]]ເພື່ອປ້ອງກັນການແກ້ໄຂ [[ລຶບ ແລະ ຟື້ນຟູໜ້າ]] [[ປ່ຽນຊື່ໜ້າ]]ໂດຍບໍ່ມີຂໍ້ຈໍາກັດ ແລະເຄື່ອງມືອື່ນໆ ເຊັ່ນດຽວກັບອາສາສະໝັກ ຜູ້ດູແລລະບົບຮັບຜິດຊອບໜ້າທີ່ເຫຼົ່ານີ້ທີ່ຜ່ານຂະບວນການທົບທວນຊຸມຊົນກ່ອນ ບໍ່ແມ່ນພະນັກງານຂອງມູນນິທິວິກິພີເດຍ ຜູ້ດູແລລະບົບບໍ່ເຄີຍຖືກມອບໝາຍໃຫ້ໃຊ້ເຄື່ອງມືຂອງເຂົາເຈົ້າ ແລະຕ້ອງບໍ່ໃຊ້ເຄື່ອງມືດັ່ງກ່າວເພື່ອຜົນປະໂຫຍດຂອງການຂັດແຍ້ງທີ່ກ່ຽວຂ້ອງ ນອກເຫນືອຈາກການມີເຄື່ອງມືພິເສດ ຜູ້ດູແລລະບົບມີຄວາມສາມາດດຽວກັນກັບວິກິພີເດຍສະເລ່ຍ ບໍ່ມີສິດທິພິເສດ ຫຼືອຳນາດເໜືອຄົນອື່ນ ບໍ່ວ່າຈະເປັນການຂຽນບົດຄວາມ ສະເໜີນະໂຍບາຍ ຫຼື ອອກຄຳເຫັນ ວິກິພີເດຍແມ່ນຊ່ວຍຮັກສາວິກິພີເດຍຢູ່ແລ້ວ. ໂດຍ​ການ​ເກັບ​ກໍາ​ບົດ​ຄວາມ​ ຫຼື ການເຝົ້າລະວັງການລ່ວງລະເມີດ ແລະ ອື່ນໆ ຜູ້ດູແລລະບົບແມ່ນໄດ້ຮັບການສະເໜີຊື່ເອງຫຼືຖືກສະເໜີຊື່ (ຢູ່ [[ວິກິພີເດຍ:ສະເໜີຊື່ໃຫ້ເປັນຜູ້ດູແລລະບົບ]]) ຜູ້ທີ່ຕ້ອງການປະສົບການວິກິພີເດຍຈຳນວນໜຶ່ງ ເພື່ອຄຸ້ນເຄີຍກັບຫຼັກການຂອງວິກິພີເດຍ ເຊັ່ນດຽວກັນກັບການຮັບຮູ້ຈາກຊຸມຊົນວິກິພີເດຍ == ຄວາມສາມາດທີ່ເພິ່ມຂຶ້ນມາ == ຄວາມສາມາດທີ່ເພີ່ມຂຶ້ນມາຂອງຜູ້ດູແລລະບົບສ່ວນຫຼາຍຈະເປັນໃນທາງ ການໃຊ້ຄຳສັ່ງພິເສດຂອງຕົວໂປຣແກຣມ ເຊິ່ງໄດ້ແກ່ ການຍ້ອນຂໍ້ມູນກັບໄປທີ່ການແກ້ໄຂຫຼ້າສຸດ ການລົບບົດຄວາມ ການຮຽກບົດຄວາມທີ່ຖືກລົບຄືນມາ ການລັອກ ຫຼື ປົດລັອກໜ້າ ເພື່ອປ້ອງກັນການແກ້ໄຂໃນກໍລະນີທີ່ມີການໂຕ້ຖຽງ ການບັອກ ຫຼື ປົດບັອກຜູ້ໃຊ້ທີ່ມາລົບກວນ ການແກ້ໄຂໜ້າທີ່ຖືກລັອກ ຜູ້ດູແລລະບົບຈະແບ່ງອອກເປັນ [[ວິກິພີເດຍ:ຜູ້ດູແລລະບົບສິດທິແຕ່ງຕັ້ງ|ຜູ້ດູແລລະບົບສິດທິແຕ່ງຕັ້ງ]], steward ແລະ developer ດັ່ງນີ້ * ຜູ້ດູແລລະບົບສິດທິແຕ່ງຕັ້ງ (bureaucrat) ມີສິດແຕ່ງຕັ້ງຜູ້ໃຊ້ໃຫ້ເປັນຜູ້ດູແລລະບົບໄດ້ ແຕ່ບໍ່ສາມາດຖອດຖອນສິດໄດ້ ປ່ຽນຊື່ຜູ້ໃຊ້ ແລະຮັບຮອງ ຫຼື ຍົກເລີກສະຖານະ[[ບັອດ]] ໄດ້ * ຜູ້ດູແລ "steward" ສາມາດປ່ຽນສະຖານະຂອງຜູ້ໃຊ້ທຸກແບບ ໃນທຸກໂຄງການຂອງວິກິມີເດຍ * ຜູ້ດູແລ "developer" ເປັນລະດັບການຈັດການທາງເທັກນິກຂັ້ນສູງສຸດ (ໂດຍໃນລະດັບນີ້ ຈະມີລຳດັບຊັ້ນອີກ ແຕ່ຜູ້ໃຊ້ໂດຍທົ່ວໄປຈະບໍ່ຊາບ) ໂດຍສາມາດປ່ຽນແປງຊອບແວຂອງມີເດຍວິກິ ແລະ ຖານຂໍ້ມູນຂອງວິກິມີເດຍໄດ້ໂດຍກົງ == ຮ້ອງຮຽນຜູ້ດູແລລະບົບທີ່ປະພຶດບໍ່ເໝາະສົມ == ຖ້າທ່ານພົບເຫັນ ຫຼື ຮູ້ສຶກວ່າຜູ້ດູແລລະບົບປະພຶດຕົວບໍ່ເໝາະສົມ ຫຼືກະທຳການລຳອຽງ ທ່ານສາມາດຮ້ອງຮຽນໄດ້ທີ່ໜ້າ [[ວິກິພີເດຍ:ແຈ້ງຜູ້ດູແລລະບົບ|ແຈ້ງຜູ້ດູແລລະບົບ]] ໂດຍກ່ອນທີ່ຈະຮ້ອງຮຽນໃຫ້ແນ່ໃຈວ່າ ຜູ້ດູແລລະບົບຜູ້ນັ້ນໂດຍກົງກ່ອນ ແລະ ເບິ່ງທີ່[[ວິກິພີເດຍ:ຂໍ້ຜິດພາດທີ່ພົບຫຼາຍ|ຂໍ້ຜິດພາດທີ່ພົບຫຼາຍ]] ເພື່ອໃຫ້ແນ່ໃຈວ່າບໍ່ໄດ້ເກີດຈາກຄວາມເຂົ້າໃຈຜິດຂອງຝ່າຍໃດຝ່າຍໜຶ່ງ ຫຼັງຈາກທີ່ເຮັດການເຈລະຈາ ແລະ ຖ້າເກີດຈາກການປະພຶດຕົວບໍ່ເໝາະສົມຂອງຜູ້ດູແລລະບົບຈິງ ຈະມີການຮ້ອງຂໍໃຫ້ຜູ້ດູແລນັ້ນອອກຈາກການເປັນຜູ້ດູແລລະບົບ == ການຖອດຖອນຜູ້ດູແລລະບົບ == ໃນວິກິພີເດຍພາສາລາວ ບໍ່ມີນະໂຍບາຍການຖອດຖອນຜູ້ດູແລລະບົບໂດຍກົງ ເວັ້ນເສຍແຕ່ຜູ້ດູແລທີ່ປະພຶດຕົວບໍ່ເໝາະສົມ ເຊິ່ງອາດຖືຮ້ອງຂໍໃຫ້ອອກຈາກການເປັນຜູ້ດູແລລະບົບ ຢ່າງໃດກໍຕາມສຳລັບຜູ້ດູແລລະບົບທີ່ບໍ່ໄດ້ມີສ່ວນຮ່ວມໃນວິກິພີເດຍພາສາລາວເປັນໄລຍະເວລາໜຶ່ງ ໂດຍກ່າວໄວ້ວ່າມີສ່ວນຮ່ວມແກ້ໄຂໃນວິກິພີເດຍພາສາລາວໜ້ອຍກວ່າ 50 ຄັ້ງ ໃນ 1 ປີທີ່ຜ່ານມາ ຈະມີການແຈ້ງຕໍ່ຜູ້ດູແລໃຫ້ຊາບວ່າຍັງຄົງສົນໃຈເປັນຜູ້ດູແລລະບົບຕໍ່ ຫຼື ບໍ່ ຜູ້ດູແລລະບົບທີ່ບໍ່ຕ້ອງການເຮັດໜ້າທີ່ ຫຼື ຄິດວ່າບໍ່ມີເວລາໃນການດູແລວິກິພີເດຍພາສາລາວ ແລະ ປະສົງຈະສະຫຼະສິດການເປັນຜູ້ດູແລລະບົບ ສາມາດຕິດຕໍ່ [[m:Steward requests/Permissions#Removal of access|ການຖອດຖອນສິດໃນການເປັນຜູ້ດູແລລະບົບ]] == ຈະເປັນຜູ້ດູແລລະບົບໄດ້ແນວໃດ == ຫາກທ່ານຕ້ອງການສະເໜີຊາວວິກິພີເດຍລາຍໃດເປັນຜູ້ດູແລ (ທ່ານສາມາດສະເໜີຕົວເອງໄດ້ເຊັ່ນກັນ) ໃຫ້ເພີ່ມຊື່ຊາວວິກິພີເດຍຜູ້ນັ້ນທີ່ [[ວິກິພີເດຍ:ສະເໜີຊື່ໃຫ້ເປັນຜູ້ດູແລລະບົບ]] ເພື່ອໃຫ້ຊາວວິກິພີເດຍຜູ້ອື່ນອອກສຽງເພື່ອພິຈາລະນາຮັບຮອງຕໍ່ໄປ == ລາຍຊື່ຜູ້ດູແລລະບົບ == {{ເວັບຫຍໍ້ວິກິ|WP:ADMINLIST}} === ຜູ້ດູແລລະບົບປະຈຸບັນ === :''ຂໍ້ມູນນີ້ດັດແກ້ຫຼ້າສຸດເມື່ອ 4 ທັນວາ 2024 ສຳລັບຂໍ້ມູນຫຼ້າສຸດ ເບິ່ງທີ່ [[ພິເສດ:Listadmins|ລາຍຊື່ຜູ້ດູແລລະບົບ]]'' {| class="wikitable sortable" |- ! ຊື່ຜູ້ໃຊ້ || [[ວິກິພີເດຍ:ຜູ້ດູແລລະບົບອິນເຕີເຟສ|ອິນເຕີເຟສ]] || [[ວິກິພີເດຍ:ຜູ້ດູແລລະບົບສິດທິແຕ່ງຕັ້ງ|ສີດທິແຕ່ງຕັ້ງ]] || ສິດທິຖາວອນ || ປີທີ່ເລີ່ມເຮັດວຽກ |- | {{ຜູ້ໃຊ້|Brgb}} || || || || 2024 |- | {{ຜູ້ໃຊ້|Ddjingjing}} || || || || 2023 |- | {{ຜູ້ໃຊ້|Khomphoi28}} || || || || 2023 |- | {{ຜູ້ໃຊ້|Lookruk}} || align="center" | {{sort|1|[[ຮູບ:Yes check.svg|18px]]}} || || || 2022 |- | {{ຜູ້ໃຊ້|Randervik}} || || || || 2024 |- |} === ອະດີດຜູ້ດູແລລະບົບ === {| class="wikitable sortable" |- ! ຊື່ຜູ້ໃຊ້ || [[ວິກິພີເດຍ:ຜູ້ດູແລລະບົບສິດທິແຕ່ງຕັ້ງ|ສີດທິແຕ່ງຕັ້ງ]] || ສິດທິຖາວອນ || ເຮັດວຽກ || class="unsortable" | ໝາຍເຫດ |- | {{ຜູ້ໃຊ້|Drini}} || || || 25/09/2007 – 24/01/2008, 29/01/2008 – 25/05/2008 || ຜູ້ດູແລລະບົບຊົ່ວຄາວ |- | {{ຜູ້ໃຊ້|Jaijaikopwell}} || || || 24/04/2024 – 24/07/2024 || |- | {{ຜູ້ໃຊ້|Tuinui}} || || align="center" | {{sort|1|[[ຮູບ:Yes check.svg|18px]]}} || 11/02/2007 – 28/08/2016 || |- | {{ຜູ້ໃຊ້|Waerth}} || || align="center" | {{sort|1|[[ຮູບ:Yes check.svg|18px]]}} || 24/03/2005 – 19/08/2014 || |} {{ລະດັບຂັ້ນຜູ້ໃຊ້}} [[ໝວດ:ການບຳລຸງຮັກສາວິກິພີເດຍ|ຜູ້ດູແລລະບົບ]] [[ໝວດ:ຊາວວິກິພີເດຍ|ຜູ້ດູແລລະບົບ]] to8ilq4aetyggc9dz4vrgtvz3lz6dq8 0 8320 112410 104264 2024-12-04T00:08:03Z InternetArchiveBot 13695 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 112410 wikitext text/x-wiki '''ກຸ່ມພາສາໂລມັງ''' ({{lang-en|Romance languages}}, {{lang-fr|Langues romanes}}) ແມ່ນສາຂາໜຶ່ງຂອງ[[ຕະກູນພາສາອິນໂດ-ເອີຣົບ]] ແລະແມ່ນກຸ່ມພາສາເຊິ່ງກາຍພັນມາຈາກ[[ພາສາລາແຕັງ]]. ປະກອບດ້ວຍ [[ພາສາຝະລັ່ງ]] [[ພາສາອິຕາລີ]] [[ພາສາແອສະປາໂຍນ|ພາສາສະເປນ]] [[ພາສາປອກຕຸຍການ]] [[ພາສາລູມານີ]] ແລະ [[ພາສາກາຕາລັງ]] ຯລຯ. ມີຜູ້ເວົ້າພາສາໃນກຸ່ມນີ້ທົ່ວໂລກຫຼາຍກວ່າ 700 ລ້ານຄົນ. ==ອ້າງອີງ== <references/> ;ບັນນານຸກົມ '''''ໂດຍລວມ:''''' * {{cite book| title=The Romance Languages |last1=Harris |first1=Martin |last2=Vincent |first2=Nigel |year=1988 |location=London |publisher=Routledge}} * {{cite book| title=The Romance Languages |last=Posner |first=Rebecca |year=1996 |location=Cambridge |publisher=Cambridge University Press}} * {{cite book| title=Romance Languages: A Historical Introduction |last1=Alkire |first1=Ti |last2=Rosen |first2=Carol |year=2010 |location=Cambridge |publisher=Cambridge University Press}} <!-- Not clear we need more introductory books here, esp. in a foreign language * {{cite book |title=Die romanischen Sprachen. Eine einführende Übersicht |last1=Lindenbauer |first1=Petrea |last2=Metzeltin |first2=Michael |last3=Thir |first3=Margit |year=1995 |publisher=G. Egert |location=Wilhelmsfeld}} * {{cite book |title=Las lenguas románicas estándar. Historia de su formación y de su uso |last=Metzeltin |first=Michael |year=2004 |publisher=Academia de la Llingua Asturiana |location=Uviéu}} --> '''''ການປ່ຽນແປງຂອງສຽງ:''''' * {{cite book| title=From Latin to Romance in Sound Charts |last=Boyd-Bowman |first=Peter |year=1980 |location=Washington, D.C. |publisher=Georgetown University Press}} '''''ຄຳສັບ:''''' * {{cite book |title=Lexikon der Romanistischen Linguistik. (LRL, 12 volumes) |last1=Holtus |first1=Günter |last2=Metzeltin |first2=Michael |last3=Schmitt |first3=Christian |year=1988–1005 |publisher=Niemeyer |location=Tübingen}} '''''ພາສາຝະລັ່ງ:''''' * {{cite book| title=The French language: present and past |last=Price |first=Glanville |year=1971 |publisher=Edward Arnold}} * Lodge, R. Anthony (1993). French: From dialect to standard. London: Routledge * Lodge, R. Anthony ; Veken, Cyril (translation into French 1997), Le Français : histoire d'un dialecte devenu langue. Fayard * {{cite book| title=An introduction to Old French |last1=Kibler |first1=William W. |year=1984 |publisher=Modern Language Association of America |location=New York}} '''''ພາສາປອກຕຸຍການ:''''' * {{cite book| title=From Latin to Portuguese, Historical Phonology and Morphology of the Portuguese Language |edition=2nd |last=Williams |first=Edwin B. |year=1968 |publisher=University of Pennsylvania}} '''''ພາສາແອສະປາໂຍນ:''''' * {{cite book| title=A History of the Spanish Language |last=Penny |first=Ralph |year=2002 |edition=2nd |location=Cambridge |publisher=Cambridge University Press}} * {{cite book| title=Historia de la Lengua Española |last=Lapesa |first=Rafael |year=1981 |location=Madrid |publisher=Editorial Gredos}} * {{cite book| title=Dialectología Española |last=Vicente |first=Alonso Zamora |year=1967 |edition=2nd |location=Madrid |publisher=Editorial Gredos}} '''''ພາສາອິຕາລີ:''''' * {{cite book| title=I Dialetti delle Regioni d'Italia |last1=Devoto |first1=Giacomo |last2=Giacomelli |first2=Gabriella |year=2002 |edition=3rd |location=Milano |publisher=RCS Libri (Tascabili Bompiani)}} * {{cite book| title=Il Linguaggio d'Italia |last1=Devoto |first1=Giacomo |year=1999 |location=Milano |publisher=RCS Libri (Biblioteca Universale Rizzoli)}} == ແຫຼ່ງຂໍ້ມູນອື່ນ == * [http://iedo.brillonline.nl/dictionaries/content/latin/index.html Michael de Vaan, ''Etymological Dictionary of Latin and the other Italic Languages,'' Brill, 2008, 826pp. (part available freely online)] * [http://www.reference-global.com/series/lrl ''Lexikon der Romanistischen Linguistik (LRL),'' edd. Holtus / Metzeltin / Schmitt]{{Dead link|date=ກັນຍາ 2023 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} * [http://books.google.at/books?id=LRumIF1TLVkC&printsec=frontcover&dq=Las+lenguas+rom%C3%A1nicas+est%C3%A1ndar.+Historia+de+su+formaci%C3%B3n+y+de+su+uso&cd=1#v=onepage&q&f=false Michael Metzeltin, ''Las lenguas románicas estándar. Historia de su formación y de su uso'', Oviedo, 2004] * [http://www.orbilat.com/ Orbis Latinus, site on Romance languages] * [http://www6.ocn.ne.jp/~wil/ Hugh Wilkinson's papers on Romance Languages] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110501100652/http://www6.ocn.ne.jp/~wil/ |date=2011-05-01 }} * [http://hotword.dictionary.com/romance/?utm_source=HP&utm_campaign=Internal&utm_medium=Promo&utm_content=Carousel1 Spanish is a Romance language, but what does that have to do with the type of romance between lovers?] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130313235253/http://hotword.dictionary.com/romance/?utm_source=HP&utm_campaign=Internal&utm_medium=Promo&utm_content=Carousel1 |date=2013-03-13 }}, dictionary.com * [http://www.nativlang.com/romance-languages/ Comparative Grammar of the Romance Languages] [[ໝວດ:ກຸ່ມພາສາໂລມັງ|*]] k9c2kcx6hf30hbx8yg239w5eyn9koxn 0 8999 112409 106393 2024-12-03T16:17:20Z 154.222.7.7 112409 wikitext text/x-wiki {{Infobox website | name = ເອ໊ກ | logo = X logo 2023.svg | logo_size = 150px | logo_caption = ສັນຍາລັກທີ່ໃຊ້ຕັ້ງແຕ່ເດືອນກໍລະກົດ 2023 | screenshot = Screen (Twitter).png | caption = ພາບໜ້າຈໍເມື່ອອອກຈາກລະບົບໃນເດືອນກັນຍາ 2023 | company_type = [ບໍລິການເຄືອຂ່າຍສັງຄົມ]] | native_clients = {{hlist|[[iOS]]|[[iPadOS]]|[[ແອນດອຍ (ລະບົບການເຮັດວຽກ)ແອນດອຍcrosoft Windows|Windows language = ຫຼາຍພາສາ | foundation = {{Start date and age|2006|03|21}} ที่ [[ຊານຟຣານຊິສໂກ|ຊານຟຣານຊິສໂກ, ຄາລິຟໍເນຍ]] | location = | area_served = ທົ່ວໂລກx censorship|blcountries]] | founder = |class=nowrap|[[Jack Dorsey]]|[[ໂນອາແກ້ວ]]|[[Biz Stone]]|[[Evan Williams (ຜູ້ປະກອບການອິນເຕີເນັດ)|Evan Williams]]}} | owner = [[X Corp]] | CEO = ເຈົ້ານາຍindustry | registration=numusers=368&nbsp ລ້ານ (ມັງກອນ 2023) | launch_date = {{Start date and age|2006|07|15}} | current_status = ເຮັດວຽກ | programming_language = {{hlist|[[Java (ພາສາການຂຽນໂປຣແກຣມ)|Java]]|[[Ruby (ພາສາການຂຽນໂປຣແກຣມ)[[Scala (ພາສາການຂຽນໂປຣແກຣມ)|Scala]]|[[JavaScript]]}} ເອ໊ກ({{lang-enX) ຫຼືຊື່ຕົ້ນສະບັບ=ທະວິດເຕີ({{lang-en|Twitter}}) ແມ່ນ[[ບໍລິການເຄືອຂ່າຍສັງຄົມ]]ອອນໄລນ໌ຈຳພວກ[[ໄມໂຄຣບລອກ]] ໂດຍຜູ້ໃຊ້ສາມາດສົ່ງຂໍ້ຄວາມຍາວບໍ່ເກີນ=1140ຕົວອັກສອນ ພວມເຮັດອັນໃດຢູ່ໂດຍເອີ້ນການສົ່ງຂໍ້ຄວາມນີ້ວ່າທະວີດເຕີ {xen|Tweet} == ອ້າງອີງ == <references/> [[ໝວດ:ເວັບ 2.0]] [[ໝວດ:ບໍລິການເຄືອຂ່າຍສັງຄົມ]] 0j0dstmmildmcwks8ia5cu2cjar0vda 112446 112409 2024-12-04T07:17:48Z Randervik 18653 Undo revision [[Special:Diff/112409|112409]] by [[Special:Contributions/154.222.7.7|154.222.7.7]] ([[User talk:154.222.7.7|talk]]) 112446 wikitext text/x-wiki {{Infobox website | name = ເອ໊ກ | logo = X logo 2023.svg | logo_size = 150px | logo_caption = ສັນຍາລັກທີ່ໃຊ້ຕັ້ງແຕ່ເດືອນກໍລະກົດ 2023 | screenshot = Screen of X (Twitter).png | caption = ພາບໜ້າຈໍເມື່ອອອກຈາກລະບົບໃນເດືອນກັນຍາ 2023 | collapsible = no | company_type = | website_type = [[ບໍລິການເຄືອຂ່າຍສັງຄົມ]] | native_clients = {{hlist|[[iOS]]|[[iPadOS]]|[[ແອນດັອດ (ລະບົບການເຮັດວຽກ)|ແອນດັອດ]]|[[Microsoft Windows|Windows]]|[[MacOS]]}} | language = ຫຼາຍພາສາ | foundation = {{Start date and age|2006|03|21}} ที่ [[ຊານຟຣານຊິສໂກ|ຊານຟຣານຊິສໂກ, ຄາລິຟໍເນຍ]] | location = | area_served = ທົ່ວໂລກຍົກເວັ້ນ [[x censorship|blocked countries]] | founder = {{Unbulleted list|class=nowrap|[[Jack Dorsey]]|[[ໂນອາແກ້ວ]]|[[Biz Stone]]|[[Evan Williams (ຜູ້ປະກອບການອິນເຕີເນັດ)|Evan Williams]]}} | owner = [[X Corp]] | parent = | CEO = [[ອີລອນ ມັດ]] | industry = | url = | registration = ຈໍາເປັນ | num_users = 368&nbsp;ລ້ານ (ມັງກອນ 2023) | launch_date = {{Start date and age|2006|07|15}} | current_status = ເຮັດວຽກ | programming_language = {{hlist|[[Java (ພາສາການຂຽນໂປຣແກຣມ)|Java]]|[[Ruby (ພາສາການຂຽນໂປຣແກຣມ)|Ruby]]|[[Scala (ພາສາການຂຽນໂປຣແກຣມ)|Scala]]|[[JavaScript]]}} | footnotes = }} '''ເອ໊ກ''' ({{lang-en|X}}) ຫຼືຊື່ຕົ້ນສະບັບ '''ທະວິດເຕີ''' ({{lang-en|Twitter}}) ແມ່ນ[[ບໍລິການເຄືອຂ່າຍສັງຄົມ]]ອອນໄລນ໌ຈຳພວກ[[ໄມໂຄຣບລອກ]] ໂດຍຜູ້ໃຊ້ສາມາດສົ່ງຂໍ້ຄວາມຍາວບໍ່ເກີນ 140 ຕົວອັກສອນ ວ່າຕົນເອງພວມເຮັດອັນໃດຢູ່ ໂດຍເອີ້ນການສົ່ງຂໍ້ຄວາມນີ້ວ່າ ''ທະວີດ'' ({{lang-en|Tweet}}) ເຊິ່ງແປວ່າ ສຽງນົກຮ້ອງ. == ອ້າງອີງ == <references/> [[ໝວດ:ເວັບ 2.0]] [[ໝວດ:ບໍລິການເຄືອຂ່າຍສັງຄົມ]] ra8rya7bc80onplzdnow2nbm6g3mgep 0 15746 112487 108431 2024-12-04T10:37:23Z Randervik 18653 112487 wikitext text/x-wiki {{ແປ}}{{ກ່ອງຂໍ້ມູນ ອະດີດປະເທດ|conventional_long_name=ສະຫະພາບສາທາລະນະລັດສັງຄົມນິຍົມໂຊວຽດ|common_name=ສະຫະພາບໂຊວຽດ|native_name=Сою́з Сове́тских Социалисти́ческих Респу́блик (ພາສາລັດເຊຍ)|era=ສະ​ຕະ​ວັດ​ທີ່ 20|religion=ລັດສ່ວນບົດເລື່ອງທົ່ວ (ນິຕິໄນ) <ref>{{Cite web |url=http://www.departments.bucknell.edu/russian/const/36cons04.html |title=ARTICLE 124. |access-date=4 February 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190102163245/http://www.departments.bucknell.edu/russian/const/36cons04.html |archive-date=2 January 2019 |url-status=live |df=dmy-all }}</ref><ref>{{Cite web |url=http://www.departments.bucknell.edu/russian/const/77cons02.html |title=Article 52. |access-date=4 February 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190216062245/http://www.departments.bucknell.edu/russian/const/77cons02.html |archive-date=16 February 2019 |url-status=live |df=dmy-all }}</ref> <br />State atheism (de facto)|government_type={{plainlist| * '''1922–1990''':<br/>ລັດທິມາກ-ເລນິນສັງຄົມນິຍົມພັກດຽວ<ref name="ml1">''Historical Dictionary of Socialism''. James C. Docherty, Peter Lamb. Page 85. "The Soviet Union was a one-party Marxist-Leninist state".</ref><ref name="ml2">[http://csis.org/files/media/csis/pubs/ruseur_wp_010.pdf Ideology, Interests, and Identity] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130721063619/http://csis.org/files/media/csis/pubs/ruseur_wp_010.pdf |date=21 July 2013 }}. Stephen H. Hanson. Page 14. "the USSR was officially a Marxist-Leninist state".</ref><ref name="ml3">[http://digitalcommons.lmu.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1078&context=ilr The Fine Line between the Enforcement of Human Rights Agreements and the Violation of National Sovereignty: The Case of Soviet Dissidents] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140808044353/http://digitalcommons.lmu.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1078&context=ilr |date=8 August 2014 }}. Jennifer Noe Pahre. p. 336. "[...] the Soviet Union, as a Marxist-Leninist state [...]". p. 348. "The Soviet Union is a Marxist–Leninist state".</ref><ref name="ml4">[http://www.epa.hu/00000/00010/00020/pdf/HSR_1989_1-2_023-046.pdf Leninist National Policy: Solution to the "National Question"?] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140808041725/http://www.epa.hu/00000/00010/00020/pdf/HSR_1989_1-2_023-046.pdf |date=8 August 2014 }}. Walker Connor. Page 31. "[...] four Marxist-Leninist states (the Soviet Union, China, Czechoslovakia and Yugoslavia)[...]".</ref> * '''1990–91''':<br/>ສາທາລະນະລັດເຄິ່ງປະທານາທິບໍດີ<ref>{{cite web|url=http://constitution.garant.ru/history/ussr-rsfsr/1977/zakony/185465|title=Law of the USSR of March 14, 1990 N 1360-I 'On the establishment of the office of the President of the USSR and the making of changes and additions to the Constitution (Basic Law) of the USSR'|publisher=Garant.ru|accessdate=12 July 2010|archive-url=https://web.archive.org/web/20110813151229/http://constitution.garant.ru/history/ussr-rsfsr/1977/zakony/185465/|archive-date=13 August 2011|url-status=live|df=dmy-all}}</ref> }}|life_span=1922–1991|date_start=30 ທັນວາ 1922|event_start=[[ສົນທິສັນຍາການສ້າງສະຫະພາບໂຊວຽດ|ສົນທິສັນຍາຂອງການສ້າງ]]ໄດ້ເຊັນ|event1=[[ການປະຕິບັດງານບາບາໂຣຊາ|ການບຸກລຸກຂອງເຢຍລະມັນ]]|date_event1=22 ມິຖຸນາ 1941|event2=[[ວັນໄຊຊະນະໃນເອີຣົບ|ໄຊຊະນະສົງຄາມໂລກຄັ້ງທີ 2]]|date_event2=9 ພຶດສະພາ 1945|event3=ຍອມຮັບກັບ[[ສະຫະປະຊາຊາດ]]|date_event3=24 ຕຸລາ 1945|event4=[[ລັດຖະທຳມະນູນຂອງສະຫະພາບໂຊວຽດປີ 1977|ລັດຖະທຳມະນູນສຸດທ້າຍ]]ໄດ້ຮັບຮອງເອົາ|date_event4=9 ຕຸລາ 1977|event5=[[ສົນທິສັນຍາວໍຊໍ]]ລົບລ້າງ|date_event5=1 ກໍລະກົດ 1991|event6=[[ການພະຍາຍາມກໍ່ລັດຖະປະຫານໃນສະຫະພາບໂຊວຽດ|ລັດທະປະຫານສິງຫາ]]|date_event6=19–22 ສິງຫາ 1991|event7=[[ຂໍ້ຕົກລົງບີໂລແວຊາ]]|date_event7=8 ທັນວາ 1991|date_end=26 ທັນວາ 1991|event_end=[[ການແຕກສລາຍຂອງສະຫະພາບໂຊວຽດ|ຂໍ້ຕົກລົງມີປະສິດຕິຜົນ]]|image_flag=Flag of the Soviet Union.svg|flag_type_article=ທຸງຊາດສະຫະພາບໂຊວຽດ|flag_type=ທຸງຊາດ|flag=ທຸງຊາດສະຫະພາບໂຊວຽດ|image_coat=Coat of arms of the Soviet Union 1.svg|symbol_type_article=ເຄື່ອງໝາຍຂອງລັດສະຫະພາບໂຊວຽດ|symbol_type=ເຄື່ອງໝາຍຂອງລັດ|symbol=ເຄື່ອງໝາຍຂອງລັດສະຫະພາບໂຊວຽດ|image_map=Union of Soviet Socialist Republics (orthographic projection).svg|image_map_size=220px|image_map_caption=ສະຫະພາບໂຊວຽດໃນປີ 1945–91|capital=[[ມອສໂກ|ມົດສະກູ]]|coordinates={{Coord|55|45|N|37|37|E|type:city}}|largest_city=capital|national_motto=Пролетарии всех стран, соединяйтесь!<br/>{{small|("ຜູ້ອອກແຮງງານຂອງໂລກ ສາມັກຄີ!")}}|national_anthem={{plainlist| * "[[ແອງແຕັກນາຊີໂອນາເລີ]]" * (1922–1944) * [[File:Internationale-ru.ogg|center]] * "[[ເພງຊາດສະຫະພາບໂຊວຽດ]]" * (1944–1991) * (1977 ເນື້ອເພງທີ່ຖືກສະແດງ) * [[File:Soviet Union national anthem instrumental 1977.ogg|center]] }}|common_languages=[[ພາສາລັດເຊຍ]]<ref>''De facto'' ກ່ອນປີ 1990</ref>{{ref|3}}|ethnic_groups={{plainlist| * 70% [[East Slavs]] * 12% [[Turkic peoples|Turkic]] * 18% [[Demographics of the Soviet Union|other ethnic groups]] }}|ethnic_groups_year=1989|demonym=[[ຊາວໂຊວຽດ|ໂຊວຽດ]]|currency=ລູເບີລ (руб)|currency_code=SUR|title_leader=[[ລາຍຊື່ຜູ້ນໍາຂອງສະຫະພາບໂຊວຽດ|ຜູ້ນຳ]]|leader1=[[ວາລາດິເມຍ ເລນິນ]]|year_leader1=1922–1924|leader2=[[ໂຈເຊັບ ສະຕາລິນ]]|year_leader2=1924–1953|leader3=[[ນີກີຕາ ຄລຸຊຊອຟ]]|year_leader3=1953–1964|leader4=[[ເລໂອນິດ ແບລັຈເນັບ]]|year_leader4=1964–1982|leader5=[[ຍູຣີ ແອນໂດໂປຟ]]|year_leader5=1982–1984|leader6=[[ໂຄນສະຕັນຕິນ ເຊຍເນນໂຄ]]|year_leader6=1984–1985|leader7=[[ມິຮາອິລ ໂກບາຊອຟ]]|year_leader7=1985–1991|area_rank=<nowiki>today=}}</nowiki>|iso3166code=SU|time_zone=([[Coordinated Universal Time|UTC]]+2 to +12)|calling_code=+7|drive_on=right|cctld=[[.su]]{{ref|4}}|HDI_ref=<ref name="HDI">{{cite web |url=http://hdr.undp.org/sites/default/files/reports/219/hdr_1990_en_complete_nostats.pdf |title=Human Development Report 1990 |year=1990 |accessdate=14 September 2018 |publisher=United Nations Development Programme}}</ref>|HDI=0.920|HDI_Change=increase|HDI_year=1990|gini_change=low|gini_rank=|gini_year=1989|gini=0.275|GDP_nominal_per_capita_rank=28th|GDP_nominal_per_capita=$9,200|title_deputy=[[ນາຍົກລັດຖະມົນຕີສະຫະພາບໂຊວຽດ|ນາຍົກລັດຖະມົນຕີ]]|deputy1=[[ວາລາດິເມຍ ເລນິນ]]|deputy2=[[ອີວານ ຊີລາເຍັຟ]]|year_deputy2=1991 {{small|(last)}}|year_deputy1=1922–1924 {{small|(first)}}|legislature=[[ກອງປະຊຸມໃຫຍ່ຂອງໂຊວຽດ]]<br/>(1922–1938)<br/>[[ຊາຊົນສູງສຸດຂອງໂຊວຽດ]]<br/>(1938–1991)|house1=[[ສັນຊາດຂອງໂຊວຽດ]]|house2=ສະຫະພາບຂອງໂຊວຽດ|area_km2=22,402,200|population_estimate=293 ລ້ານ|population_estimate_rank=ທີ່ 3|population_estimate_year=1991|population_density_km2=8.4|population_density_sq_mi=21.8|p1=ສາທາລະນະລັດປະຊາຊົນບູຮາລັນໂຊວຽດ|flag_p1=Flag of the Bukharan People's Soviet Republic.svg|p2=ສາທາລະນະລັດສັງຄົມນິຍົມໂຊວຽດເບັຍໂລຣັຊເຊີຍ|flag_p2=Flag of the Byelorussian SSR (1919).svg|p3=ປະເທດເອສໂຕເນຍ|flag_p3=Flag of Estonia.svg|p4=ປະເທດຟິນແລນດ໌|flag_p4=Flag of Finland.svg|p5=ສາທາລະນະລັດປະຊາຊົນໂຮເຣັຊໂຊວຽດ|flag_p5=Flag of Khiva 1920-1923.svg|p6=ລາຊະອານາຈັກໂຣມາເນຍ|flag_p6=Flag of Romania.svg|p7=ປະເທດລັດເວຍ|flag_p7=Flag of Latvia.svg|p8=ປະເທດລິທົວເນຍ|flag_p8=Flag of Lithuania (1918-1940).svg|flag_p9=Flag of Germany (1935–1945).svg|p10=ສະຫະພັນສາທາລະນະລັດສັງຄົມນິຍົມໂຊວຽດລັດເຊຍ|flag_p10=Flag RSFSR 1918.svg|p11=ສາທາລະນະລັດໂປໂລຍຄັ້ງທີ 2|flag_p11=Flag of Poland (1928–1980).svg|p12=ສະຫະພັນສາທາລະນະລັດສັງຄົມນິຍົມໂຊວຽດທຣານສ໌ໂຄແຄຊັສ|flag_p12=Flag of the Transcaucasian SFSR (1925-1936).svg|p13=ສາທາລະນະລັດປະຊາຊົນຕູວານ|flag_p13=Flag of the Tuvan People's Republic (1943-1944).svg|p14=ສາທາລະນະລັດສັງຄົມນິຍົມໂຊວຽດຢູເຄຣນ|flag_p14=Flag of the Ukrainian SSR (1919-1929).svg|s1=ປະເທດອາກເມນີ|flag_s1=Flag of Armenia.svg|s2=ປະເທດອາແຊກບາຍຊັງ|flag_s2=Flag of Azerbaijan.svg|s3=ປະເທດບີເອໂລລຸດ|flag_s3=Flag of Belarus (1991-1995).svg|s4=ປະເທດເອສໂຕເນຍ|flag_s4=Flag of Estonia.svg|s5=ປະເທດຈໍຣ໌ເຈຍ|flag_s5=Flag of Georgia (1990-2004).svg|s6=ຄາຊັກສະຖານ|flag_s6=Flag of the Kazakh Soviet Socialist Republic (1953–1991); Flag of Kazakhstan (1991–1992).svg|s7=ປະເທດຄີຣ໌ກີຊສະຖານ|flag_s7=Flag of Kyrgyzstan (1991-1992).svg|s8=ປະເທດລັດເວຍ|flag_s8=Flag of Latvia.svg|s9=ປະເທດລິທົວເນຍ|flag_s9=Flag of Lithuania (1988–2004).svg|s10=ປະເທດມອລໂດວາ|flag_s10=Flag of Moldova.svg|s11=ປະເທດຣັສເຊຍ|flag_s11=Flag of Russia (1991-1993).svg|s12=ປະເທດທາຈິກິສະຖານ|flag_s12=Flag of Tajikistan 1991-1992.svg|s13=ປະເທດເທີຣ໌ກເມນີສະຖານ|flag_s13=Flag of the Turkmen SSR.svg|s14=ປະເທດຢູເຄຣນ|flag_s14=Flag of Ukraine.svg|s15=ປະເທດອຸຊແບກີສະຖານ|flag_s15=Flag of Uzbekistan.svg|year_start=1922|year_end=1991|footnotes=# {{note|1}}[[:s:ru:Декларация Совета Республик ВС СССР от 26.12.1991 № 142-Н|Declaration № 142-Н]] of the [[Soviet of Nationalities|Soviet of the Republics of the Supreme Soviet of the Soviet Union]], formally establishing the dissolution of the Soviet Union as a state and subject of international law. {{ru icon}} # {{note|2}}Original lyrics used from 1944 to 1956. No lyrics from 1956 to 1977. Revised lyrics from 1977 to 1991. # {{note|3}}All-union official since 1990, constituent republics had the right to declare their own official languages. # {{note|4}}Assigned on 19 September 1990, existing onwards.}} '''ສະຫະພາບສາທາລະນະລັດສັງຄົມນິຍົມໂຊວຽດ''' ({{Lang-ru|Сою́з Сове́тских Социалисти́ческих Респу́блик - CCCP}}; {{Lang-en|Union of Soviet Socialist Republics – USSR}}) ຊື່ຫຍໍ້ '''ສະຫະພາບໂຊວຽດ''' ({{Lang-en|Soviet Union}}) ແມ່ນລັດທີ່ມີອຳນາດອະທິປະໄຕຂອງລັດຖະບານກາງໃນພາກເໜືອຂອງເອີຣົບເຊິ່ງມີມາແຕ່ປີ 1922 ເຖິງປີ 1991.<ref>Television documentary from CC&C Ideacom Production,"Apocalypse Never-Ending War 1918–1926", part 2, aired at Danish DR K at 22.October 2018</ref> ໃນນາມສະຫະພາບຂອງຫຼາຍລະດັບຊາດ[[ສາທາລະນະລັດສະຫະພາບໂຊວຽດ|ສາທາລະນະລັດໂຊວຽດ]]{{efn|Part III of the [[1977 Soviet Constitution]] "THE NATIONAL-STATE STRUCTURE OF THE USSR"}} ໃນພາກປະຕິບັດລັດຖະບານແລະເສດຖະກິດຂອງມັນໄດ້ເປັນໃຈກາງສູງ ປະເທດນີ້ແມ່ນ[[ພັກລັດ|ລັດໜຶ່ງດຽວ]] ປົກຄອງໂດຍພັກຄອມມູນິດກັບມົສກູເປັນນະຄອນຫຼວງໃນສາທາລະນະລັດທີ່ໃຫຍ່ທີ່ສຸດ [[ສາທາລະນະລັດສັງຄົມນິຍົມລັດຖະບານກາງໂຊວຽດລັດເຊຍ]] ເຂດຕົວເມືອງໃຫຍ່ອື່ນໆແມ່ນຢູ່[[ເຊັນຕ໌ປີເຕີຣ໌ສະເບິຣ໌ກ|ແລນິນກຣາດ]] [[ນະຄອນຫຼວງຄຽຟ|ຄຽຟ]] [[ມິນສຄ໌]] [[ທາຊເຄັນຕ໌]] [[ອາລມາຕີ|ອາລມາອາຕາ]] ແລະ[[ນໍວໍຊີບີສຄ໌]] ຍາວກວ່າ 10,000 ກິໂລແມັດ (6,200 ໄມ) ທິດຕາເວັນອອກຫາທິດຕາເວັນຕົກໃນທົ່ວ[[ເຂດເວລາ]] 11 ແຫ່ງ ແລະຫຼາຍກວ່າ 7,200 ກິໂລແມັດ (4,500 ໄມ) ເໜືອໄປທາງໃຕ້ ອານາເຂດລວມມີ[[ເອີຣົບຕາເວັນອອກ]] ເປັນສ່ວນໜຶ່ງຂອງ[[ເອີຣົບພາກເໜືອ]]ແລະທັງ[[ອາຊີພາກເໜືອ|ພາກເໜືອ]]ແລະ[[ອາຊີກາງ]] ມີ 5 ເຂດອາກາດ : [[ທຸນດຣາ]] [[ໄທກາ]] [[ທົ່ງຫຍ້າສະເຕັປ|ສະເຕັປ]] [[ທະ​ເລ​ຊາຍ]] ແລະ[[ພູ]] ສະຫະພາບໂຊວຽດມີຮາກຖານຂອງ[[ການປະຕິວັດເດືອນຕຸລາ]]ປີ ໑໙໑໗ ເມື່ອ[[ໂບເຊວິກ]] ນຳພາໂດຍ[[ວາລາດິເມຍ ເລນິນ]] ໂຄ່ນລົ້ມ[[ລັດຖະບານຊົ່ວຄາວຣັດເຊຍ]] ເຊິ່ງໄດ້ປ່ຽນແທນລະບອບຜະເດັດການທີ່ເປັນເອກກະລາດຂອງ[[ຈັກກະພັດນິໂກລັສທີ່ 2|ຊາຣ໌ ນິໂຄລັສທີ່ ໒]] ໃນລະຫວ່າງ[[ສົງຄາມໂລກຄັ້ງທີໜື່ງ|ສົງຄາມໂລກຄັ້ງທີ 1]] ໃນປີ ໑໙໒໒ ພາຍຫຼັງ[[ສົງຄາມກາງເມືອງລັດເຊຍ|ສົງຄາມກາງເມືອງ]]ສິ້ນສຸດລົງໃນໄຊຊະນະໂບລເຊວິກ ສະຫະພາບໂຊວຽດໄດ້ຖືກສ້າງຕັ້ງຂຶ້ນໂດຍ[[ສົນທິສັນຍາການສ້າງສະຫະພາບໂຊວຽດ|ສົນທິສັນຍາ]]ທີ່ເປັນເອກະພາບ[[ສາທາລະນະລັດສັງຄົມນິຍົມສະຫະພັນໂຊວຽດລັດເຊຍ|ລັດເຊຍ]], [[ສາທາລະນະລັດສັງຄົມນິຍົມລັດຖະບານກາງໂຊວຽດທຣານສ໌ໂຄແຄຊັສ|ທຣານສ໌ໂຄແຄຊັສ]], [[ສາທາລະນະລັດສັງຄົມນິຍົມຢູເຄຣນໂຊວຽດ|ອູແກຣນ]], ແລະ[[ສາທາລະນະລັດສັງຄົມນິຍົມໂຊວຽດເບລາຣຸສ|ບີເອໂລລຸດ]] ປະຕິບັດຕາມການເສຍຊີວິດຂອງເລນິນໃນປີ ໑໙໒໔ ແລະການຕໍ່ສູ້ກັບພະລັງງານໂດຍຫຍໍ້ [[ໂຈແຊັຟ ສະຕາລິນ]]ໄດ້ເຂົ້າກຳອຳນາດໃນກາງຊຸມປີ ໑໙໒໐ ສະຕາລິນໄດ້ເຮັດໃຫ້ອຸດົມການຂອງພັກກອມມູນິດຂອງ[[ລັດທິມາກຊ໌-ເລນິນ]] ແລະທົດແທນ[[ນະໂຍບາຍເສດຖະກິດໃໝ່|ເສດຖະກິດຕະຫຼາດ]]ກັບເສດຖະກິດຄໍາສັ່ງເຊິ່ງເຮັດໃຫ້ໄລຍະເວລາຂອງການຫັນເປັນ[[ອຸດສາຫະກຳໃນສະຫະພາບໂຊວຽດ|ອຸດສາຫະກຳຢ່າງໄວວາ]]ແລະການເກັບກຳຂໍ້ມູນ ໃນໄລຍະນີ້ ການພັດທະນາເສດຖະກິດຢ່າງໄວວາສົ່ງຜົນໃຫ້ມີການປັບປຸງຢ່າງຫຼວງຫຼາຍໃນມາດຕະຖານສະເລ່ຍຂອງການດຳລົງຊີວິດໂດຍສະເພາະໃນເຂດຕົວເມືອງ<ref>{{cite journal|title=Reassessing the Standard of Living in the Soviet Union: An Analysis Using Archival and Anthropometric Data|journal=Williams College|date=July 2008}}</ref> ເຖິງວ່າຈະມີການປັບປຸງເຫຼົ່ານີ້ຄວາມໂສກເສົ້າທີ່ສຳຄັນກໍ່ເກີດຂື້ນ ນອກຈາກໄພແຫ້ງແລ້ງ ເຊິ່ງເປັນປັດໃຈຫຼັກໃນ[[ໄພແຫ້ງແລ້ງແລະຄວາມອຶດຢາກໃນລັດເຊຍແລະສະຫະພາບໂຊວຽດ|ປະຫວັດສາດທີ່ຍາວນານຂອງຄວາມອຶດຢາກທີ່ເກີດຂື້ນເລື້ອຍໆໃນພາກພື້ນ]] ການເກັບກຳກະສິກຳໄດ້ປະກອບສ່ວນເຂົ້າໃນ[[ຄວາມອຶດຢາກໂຊວຽດໃນປີ ໑໙໓໒-໑໙໓໓|ຄວາມອຶດຢາກທີ່ສຳຄັນໃນປີ ໑໙໓໒-໓໓]] ເຮັດໃຫ້ມີຜູ້ເສຍຊີວິດຫລາຍລ້ານຄົນ ຄວາມວິຕົກກັງວົນທາງການເມືອງ ໂດຍສະເພາະຫຼັງຈາກການເພີ່ມຂຶ້ນຂອງ[[ນາຊີເຢຍລະມັນ]]ໃນປີ ໑໙໓໓ ປິດທ້າຍໃນ[[ການເກັບກູ້ໃຫຍ່]] ໃນໄລຍະທີ່ຫຼາຍຮ້ອຍຄົນພັນຂອງບຸກຄົນຖືກກ່າວຫາວ່າສອດແນມຫລືທຳຮ້າຍໄດ້ຖືກຈັບແລະປະຫານຊີວິດໂດຍບໍ່ມີການດຳເນີນຄະດີ<ref name="Thurston">{{cite book|last=Thurston|first=Robert W.|date=1998|title=Life and Terror in Stalin's Russia, 1934–1941|url=|location=|publisher=[[Yale University Press]]|page=139|isbn=978-0-300-07442-0|author-link=Robert W. Thurston}}</ref> ໃນວັນທີ ໒໓ ສິງຫາ ໑໙໓໙ ຫຼັງຈາກຄວາມພະຍາຍາມທີ່ບໍ່ປະສົບຜົນສຳເລັດໃນການສ້າງພັນທະມິດຕ້ານຟາຊິດກັບອຳນາດຕາເວັນຕົກ<ref>Michael Jabara Carley. End of the 'Low, Dishonest Decade': Failure of the Anglo-Franco-Soviet Alliance in 1939. ''Europe-Asia Studies'', Vol. 45, No. 2 (1993), pp. 303-341. Stable URL: [https://www.jstor.org/stable/152863]</ref> ໂຊວຽດຖືກໄດ້ເຊັນ[[ສົນທິສັນຍາໂມໂລໂຕຟ-ຣີເບັນທຣັອບ|ຂໍ້ຕົກລົງທີ່ບໍ່ມີການຮຸກຮານກັບນາຊີເຢຍລະມັນ]]<ref>{{Cite journal|title=Molotov's Apprenticeship in Foreign Policy: The Triple Alliance Negotiations in 1939|journal=Europe-Asia Studies|volume=52|issue=4|pages=695–722|jstor=153322|last1=Watson|first1=Derek|year=2000|doi=10.1080/713663077}}</ref> ຫຼັງຈາກການ[[ການຮົກຮານຂອງໂປໂລຍ|ເລີ່ມຕົ້ນຂອງສົງຄາມໂລກຄັ້ງທີສອງ]] ລັດເຊຍທີ່ເປັນກາງກ່ອນໜ້ານີ້ໄດ້ບຸກເຂົ້າໄປໃນດິນແດນຂອງຫຼາຍໆປະເທດເອີຣົບຕາເວັນອອກ ລວມທັງ[[ການບຸກລຸກໂປແລນຂອງສະຫະພາບໂຊວຽດ|ໂປໂລຍ]] ແລະ[[ການຢຶດຄອງຂອງໂຊວຽດໃນລັດບອລຕິກ|ລັດບອລຕິກ]] ໃນເດືອນມິຖຸນາ ໑໙໔໑ ເຢຍລະມັນ[[ການປະຕິບັດງານບາຣ໌ບາໂຣຊາ|ບຸກໂຈມຕີສະຫະພາບໂຊວຽດ]] ເປີດ[[ແນວໜ້າຕາເວັນອອກ (ສົງຄາມໂລກຄັ້ງທີ່ສອງ)|ໂຮງລະຄອນສົງຄາມຢ່າງກວ້າງຂວາງແລະມີເລືອດທີ່ສຸດ]]ໃນປະຫວັດສາດ [[ອຸປະຕິເຫດສົງຄາມໂລກຄັ້ງທີສອງຂອງສະຫະພາບໂຊວຽດ|ຜູ້ບາດເຈັບລົ້ມຕາຍຂອງໂຊວຽດ]]ມີອັດຕາສ່ວນສູງທີ່ສຸດ ສົງຄາມໃນຄວາມພະຍາຍາມຂອງການໄດ້ມາ ມືຂ້າງເທິງກໍາລັງແກນ ໃນການສູ້ຮົບທີ່ຮຸນແຮງເຊັ່ນ[[ຮົບຂອງສະຕາລິນກຣາດ|ສະຕາລິນກຣາດ]]ແລະ[[ຮົບຂອງຄູສກ໌|ຄູສກ໌]] ໃນສ່ວນໃຫຍ່ຂອງອານາເຂດທີ່ຄອບຄອງໂດຍກອງທັບແດງຫຼັງຈາກການກ້າວໜ້າທາງຕາເວັນຕົກຂອງມັນ ຄອມມິວນິດທ້ອງຖິ່ນໄດ້ເຂົ້າກຳອຳນາດແລະສ້າງຕັ້ງລັດຖະບານທີ່ເປັນພັນທະມິດກັບສະຫະພາບໂຊວຽດ ພາກສ່ວນຫລັງສົງຄາມຂອງເອີຣົບເປັນທຶນນິຍົມແລະຄອມມິວນິດເຮັດໃຫ້ມີຄວາມເຄັ່ງຕຶງເພີ່ມຂື້ນກັບນຳໂດຍ[[ສະຫະລັດອາເມລິກາ]][[ກຸ່ມຕາເວັນຕົກ]] ທີ່ຮູ້ຈັກເປັນ[[ສົງຄາມເຢັນ]] ສະຕາລິນ[[ການເສຍຊີວິດແລະການກູນີ້ລະຊົ່ວຂອງລັດຂອງໂຈເຊັບ ສະຕາລິນ|ເສຍຊີວິດໃນປີ ໑໙໕໓]] ແລະໃນທີ່ສຸດກໍ່ປະສົບຜົນສຳເລັດໂດຍ[[ນີກີຕາ ຄລຸຊຊອຟ]] ຜູ້ທີ່ໃນປີ 1956 [[ກ່ຽວກັບການປູກຝັງຂອງບຸກຄະລິກກະພາບແລະຜົນສະທ້ອນຂອງມັນ|ປະນາມສະຕາລິນ]] ແລະໄດ້ເລີ່ມຕົ້ນໄລຍະເວລາຂອງການປະຕິຮູບເສລີພາບທີ່ເອີ້ນວ່າ [[De-Stalinization]] [[ວິກິດການລູກສອນໄຟຂອງກູບາ]]ເກີດຂື້ນໃນລະຫວ່າງກົດລະບຽບຄລຸຊຊອຟ ເຊິ່ງແມ່ນໜຶ່ງໃນຫຼາຍປັດໃຈທີ່ເຮັດໃຫ້ລາວຖືກກຳຈັດໃນປີ ໑໙໖໔ ໃນຕົ້ນຊຸມປີ ໑໙໗໐ ໄດ້ມີການຜ່ອນຄາຍການພົວພັນກັບສະຫະລັດອາເມລິກາໂດຍຫຍໍ້ ແຕ່ວ່າຄວາມເຄັ່ງຕຶງໄດ້ເລີ່ມຕົ້ນກັບ[[ສົງຄາມໂຊວຽດ-ອັຟການິສະຖານ]]ໃນປີ ໑໙໗໙ ໃນປີ ໑໙໘໕ ນາຍົກລັດຖະມົນຕີໂຊວຽດຄົນສຸດທ້າຍ [[ມິຄາອິລ ໂກບາເຊັຟ]] ຊອກຫາວິທີການປະຕິຮູບແລະເປີດເສລີທາງເສດຖະກິດໂດຍຜ່ານນະໂຍບາຍຂອງລາວຂອງ[[ກລາສໂນສຕ໌|''ກລາສໂນສຕ໌'']] (ການເປີດກວ້າງ) ແລະ[[ເປເຣັສໂຕຣຍກາ|''ເປເຣັສໂຕຣຍກາ'']] (ການສ້າງໂຄງປະກອບຄືນໃໝ່) ນະໂຍບາຍເຫລົ່ານີ້ໄດ້ເຮັດໃຫ້ເກີດຄວາມບໍ່ສະຫງົບທາງດ້ານການເມືອງທີ່ເກີດຂື້ນຈາກການເຄື່ອນໄຫວຂອງຊາດແລະການແບ່ງແຍກ ໃນປີ ໑໙໘໙ ໂຊວຽດແລະລັດພັນທະມິດໃນ[[ເອີຣົບຕາເວັນອອກ]] ໄດ້ຖືກໂຄ່ນລົ້ມໃນ[[ປະຕິວັດໃນປີ 1989|ຄື້ນຂອງການປະຕິວັດ]] ເຊິ່ງສິ້ນສຸດການປົກຄອງຄອມມິວນິດ == ອ້າງອິງ == <references /><references group="lower-alpha" />{{ໂຄງປະເທດ}} emux9fqw8yz3go26dchmd9y1qzcpu6f 0 17603 112423 107214 2024-12-04T05:00:56Z CommonsDelinker 113 Removing [[:c:File:Escudo_real_madrid_1941b.png|Escudo_real_madrid_1941b.png]], it has been deleted from Commons by [[:c:User:Yann|Yann]] because: Copyright violation, see [[:c:Commons:Licensing|]]. 112423 wikitext text/x-wiki '''ສະໂມສອນ ຣີລ ມາດຣິດ (Real Madrid Club de Fútbol)'''( Spanish pronunciation: [reˈal maˈðɾið ˈkluβ ðe ˈfuðβol] (ຊຶ່ງຫມາຍຄວາມວ່າ ''Royal Madrid Football Club'' ), ໂດຍທົ່ວໄປເອີ້ນວ່າ '''Real Madrid''' ຫຼື ພຽງແຕ່ '''Real''', ເປັນສະໂມສອນ [[ເຕະບານ|ບານເຕະ]] ມືອາຊີບແອສປາໂຍນຢູ່ໃນ ເມືອງ Madrid. [[ໝວດ:ສະໂມສອນເຕະບານ]] epcdac8246be9zhq9ck3kuin0qobtc0 8 17811 112496 111854 2024-12-04T11:47:17Z Lookruk 15125 ເຮັດໜ້າເປົ່າ 112496 wikitext text/x-wiki phoiac9h4m842xq45sp7s6u21eteeq1 4 18278 112503 111743 2024-12-04T11:53:46Z Lookruk 15125 /* ຜູ້ຖືກສະເໜີຊື່ແລະໄດ້ຮັບເລືອກເປັນຜູ້ດູແລລະບົບ */ 112503 wikitext text/x-wiki ໜ້ານີ້ເປັນໜ້າລວມການສະເໜີຊື່ທີ່ໄດ້ປິດໄປແລ້ວ ຈາກໜ້າ [[ວິກິພີເດຍ:ສະເໜີຊື່ໃຫ້ເປັນຜູ້ດູແລລະບົບ]] == ຜູ້ຖືກສະເໜີຊື່ແລະໄດ້ຮັບເລືອກເປັນຜູ້ດູແລລະບົບ == === ຜູ້ດູແລລະບົບ === ; 2024 * [[ວິກິພີເດຍ:ສະເໜີຊື່ໃຫ້ເປັນຜູ້ດູແລລະບົບ/Brgb/1|Bgrb]] - ສະເໜີໂດຍ [[ຜູ້ໃຊ້:Lookruk|Lookruk]] (27 ພະຈິກ) ແຕ່ງຕັ້ງໂດຍ [[m:User:AmandaNP|AmandaNP]] (4 ທັນວາ ໄດ້ສິດທິຊົ່ວຄາວ 3 ເດືອນ) * [[ວິກິພີເດຍ:ສະເໜີຊື່ໃຫ້ເປັນຜູ້ດູແລລະບົບ/Randervik/1|Randervik]] - ສະເໜີໂດຍ [[ຜູ້ໃຊ້:Lookruk|Lookruk]] (16 ພະຈິກ) ແຕ່ງຕັ້ງໂດຍ [[m:User:EPIC|EPIC]] (25 ພະຈິກ ໄດ້ສິດທິຊົ່ວຄາວ 3 ເດືອນ) * [[ວິກິພີເດຍ:ສະເໜີຊື່ໃຫ້ເປັນຜູ້ດູແລລະບົບ/Lookruk/4|Lookruk]] - ສະເໜີໂດຍ [[ຜູ້ໃຊ້:Lookruk|Lookruk]] (11 ມິຖຸນາ) ແຕ່ງຕັ້ງໂດຍ [[m:User:EPIC|EPIC]] (18 ມິຖຸນາ ໄດ້ຕໍ່ອາຍຸສິດທິອີກ 1 ປີ) * [[ວິກິພີເດຍ:ສະເໜີຊື່ໃຫ້ເປັນຜູ້ດູແລລະບົບ/Jaijaikopwell/1|Jaijaikopwell]] - ສະເໜີໂດຍ [[ຜູ້ໃຊ້:Lookruk|Lookruk]] (17 ເມສາ) ແຕ່ງຕັ້ງໂດຍ [[m:User:EPIC|EPIC]] (24 ເມສາ ໄດ້ສິດທິຊົ່ວຄາວ 3 ເດືອນ) ; 2023 * [[ວິກິພີເດຍ:ສະເໜີຊື່ໃຫ້ເປັນຜູ້ດູແລລະບົບ/Khomphoi28/3|Khomphoi28]] - ສະເໜີໂດຍ [[ຜູ້ໃຊ້:Lookruk|Lookruk]] (19 ທັນວາ) ແຕ່ງຕັ້ງໂດຍ [[m:User:Superpes15|Superpes15]] (19 ມັງກອນ 2024 ໄດ້ຕໍ່ອາຍຸສິດທິອີກ 1 ປີ) * [[ວິກິພີເດຍ:ສະເໜີຊື່ໃຫ້ເປັນຜູ້ດູແລລະບົບ/Ddjingjing/2|Ddjingjing]] - ສະເໜີໂດຍ [[ຜູ້ໃຊ້:Lookruk|Lookruk]] (19 ທັນວາ) ແຕ່ງຕັ້ງໂດຍ [[m:User:AmandaNP|AmandaNP]] (11 ມັງກອນ 2024 ໄດ້ຕໍ່ອາຍຸສິດທິອີກ 1 ປີ) * [[ວິກິພີເດຍ:ສະເໜີຊື່ໃຫ້ເປັນຜູ້ດູແລລະບົບ/Khomphoi28/2|Khomphoi28]] - ສະເໜີໂດຍ [[ຜູ້ໃຊ້:Lookruk|Lookruk]] (10 ກໍລະກົດ) ແຕ່ງຕັ້ງໂດຍ [[m:User:Mykola7|Mykola7]] (19 ກໍລະກົດ ໄດ້ຕໍ່ອາຍຸສິດທິອີກ 6 ເດືອນ) * [[ວິກິພີເດຍ:ສະເໜີຊື່ໃຫ້ເປັນຜູ້ດູແລລະບົບ/Ddjingjing/1|Ddjingjing]] - ສະເໜີໂດຍ [[ຜູ້ໃຊ້:Lookruk|Lookruk]] (6 ກໍລະກົດ) ແຕ່ງຕັ້ງໂດຍ [[m:User:Mykola7|Mykola7]] (19 ກໍລະກົດ ໄດ້ສິດທິຊົ່ວຄາວ 6 ເດືອນ) * [[ວິກິພີເດຍ:ສະເໜີຊື່ໃຫ້ເປັນຜູ້ດູແລລະບົບ/Lookruk/3|Lookruk]] - ສະເໜີໂດຍ [[ຜູ້ໃຊ້:Lookruk|Lookruk]] (14 ມິຖຸນາ) ແຕ່ງຕັ້ງໂດຍ [[m:User:Martin Urbanec|Martin Urbanec]] (25 ມິຖຸນາ ໄດ້ຕໍ່ອາຍຸສິດທິອີກ 1 ປີ) * [[ວິກິພີເດຍ:ສະເໜີຊື່ໃຫ້ເປັນຜູ້ດູແລລະບົບ/Khomphoi28/1|Khomphoi28]] - ສະເໜີໂດຍ [[ຜູ້ໃຊ້:Lookruk|Lookruk]] (25 ເມສາ) ແຕ່ງຕັ້ງໂດຍ [[m:User:Superpes15|Superpes15]] (27 ເມສາ ໄດ້ສິດທິຊົ່ວຄາວ 3 ເດືອນ) ; 2022 * [[ວິກິພີເດຍ:ສະເໜີຊື່ໃຫ້ເປັນຜູ້ດູແລລະບົບ/Lookruk/2|Lookruk]] - ສະເໜີໂດຍ [[ຜູ້ໃຊ້:Lookruk|Lookruk]] (13 ທັນວາ) ແຕ່ງຕັ້ງໂດຍ [[m:User:AmandaNP|AmandaNP]] (4 ມັງກອນ 2023 ໄດ້ຕໍ່ອາຍຸສິດທິອີກ 6 ເດືອນ) * [[ວິກິພີເດຍ:ສະເໜີຊື່ໃຫ້ເປັນຜູ້ດູແລລະບົບ/Lookruk/1|Lookruk]] - ສະເໜີໂດຍ [[ຜູ້ໃຊ້:Lookruk|Lookruk]] (30 ກັນຍາ) ແຕ່ງຕັ້ງໂດຍ [[m:User:Base|Base]] (12 ຕຸລາ ໄດ້ສິດທິຊົ່ວຄາວ 3 ເດືອນ) ; 2007 * [[ວິກິພີເດຍ:ສະເໜີຊື່ໃຫ້ເປັນຜູ້ດູແລລະບົບ/ລວບລວມ#Tuinui|Tuinui]] - ສະເໜີໂດຍ [[m:User:Jose77|Jose77]] (2 ກຸມພາ) ແຕ່ງຕັ້ງໂດຍ Jose77 (11 ກຸມພາ) * [[ຜູ້ໃຊ້:Drini|Drini]] ບໍ່ມີການສະເໜີຊື່ ແຕ່ງຕັ້ງໂດຍ [[m:User:Magister Mathematicae|Magister Mathematicae]] (25 ກັນຍາ) ; 2005 * [[ຜູ້ໃຊ້:Waerth|Waerth]] ບໍ່ມີການສະເໜີຊື່ ແຕ່ງຕັ້ງໂດຍ [[m:User:Andre Engels|Andre Engels]] (24 ມີນາ) == ຜູ້ຖືກສະເໜີຊື່ແຕ່ບໍ່ໄດ້ຮັບເລືອກເປັນຜູ້ດູແລລະບົບ == === ຜູ້ດູແລລະບົບ === ; 2024 * [[ວິກິພີເດຍ:ສະເໜີຊື່ໃຫ້ເປັນຜູ້ດູແລລະບົບ/Jaijaikopwell/2|Jaijaikopwell]] - ສະເໜີໂດຍ [[ຜູ້ໃຊ້:Lookruk|Lookruk]] (19 ກໍລະກົດ) ປິດການສະເໜີໂດຍ Lookruk (29 ກໍລະກົດ) ຜູ້ສະເໜີຊື່ຖອນການສະເໜີຊື່ ເນື່ອງຈາກຜູ້ຖືກສະເຫນີຊື່ບໍ່ຕ້ອງການຕໍ່ອາຍຸ ; 2022 * [[ວິກິພີເດຍ:ສະເໜີຊື່ໃຫ້ເປັນຜູ້ດູແລລະບົບ/Ekminarin/1|Ekminarin]] - ສະເໜີໂດຍ [[ຜູ້ໃຊ້:Ekminarin|Ekminarin]] (3 ທັນວາ) ປິດການສະເໜີໂດຍ Ekminarin (5 ທັນວາ) ຜູ້ສະເໜີຊື່ຖອນການສະເໜີຊື່ ; 2008 * [[ວິກິພີເດຍ:ສະເໜີຊື່ໃຫ້ເປັນຜູ້ດູແລລະບົບ/ລວບລວມ#ກາຍ|ກາຍ]] - ສະເໜີໂດຍ [[ຜູ້ໃຊ້:ກາຍ|ກາຍ]] (1 ມີນາ) ປິດການສະເໜີໂດຍ [[ຜູ້ໃຊ້:Tuinui|Tuinui]] (11 ມີນາ) ; 2007 * [[ວິກິພີເດຍ:ສະເໜີຊື່ໃຫ້ເປັນຜູ້ດູແລລະບົບ/ລວບລວມ#Au8ust|Au8ust]] - ສະເໜີໂດຍ [[m:User:Jose77|Jose77]] (2 ກຸມພາ) ປິດການສະເໜີໂດຍ [[ຜູ້ໃຊ້:Tuinui|Tuinui]] (11 ມີນາ 2008) * [[ວິກິພີເດຍ:ສະເໜີຊື່ໃຫ້ເປັນຜູ້ດູແລລະບົບ/ລວບລວມ#ຄົນໄທ|ຄົນໄທ]] - ສະເໜີໂດຍ [[m:User:Jose77|Jose77]] (2 ກຸມພາ) ປິດການສະເໜີໂດຍ [[ຜູ້ໃຊ້:Waerth|Waerth]] (2 ກຸມພາ) 9si25azmuis2wsr1gcpjlv949qlgwkw 0 18545 112394 110440 2024-12-03T14:34:19Z Randervik 18653 112394 wikitext text/x-wiki {{Infobox football biography | name = Kylian Mbappé | image = [[ຮູບ:2019-07-17_SG_Dynamo_Dresden_vs._Paris_Saint-Germain_by_Sandro_Halank–129_(cropped).jpg|210px]] | full_name = Kylian Mbappé Lottin | birth_date = {{birth date and age|1998|12|20|df=y}} | birth_place = [[Paris]], France | height = 1.80 m<ref>{{cite web |url=https://www.realmadrid.com/es-ES/futbol/primer-equipo-masculino/plantilla/kylian-mbappe|title=Mbappé |publisher=Real Madrid CF |access-date=22 October 2024}}</ref> | position = [[Forward (association football)|Forward]] | currentclub = [[Real Madrid CF|Real Madrid]] | clubnumber = 9 | youthyears1 = 2004–2013 | youthclubs1 = AS Bondy | youthyears2 = 2013–2015 | youthclubs2 = [[AS Monaco FC|Monaco]] | years1 = 2015–2016 | clubs1 = [[AS Monaco FC II|Monaco II]] | caps1 = 12 | goals1 = 4 | years2 = 2015–2018 | clubs2 = [[AS Monaco FC|Monaco]] | caps2 = 41 | goals2 = 16 | years3 = 2017–2018 | clubs3 = → [[Paris Saint-Germain F.C.|Paris Saint-Germain]] (loan) | caps3 = 27 | goals3 = 13 | years4 = 2018–2024 | clubs4 = [[Paris Saint-Germain F.C.|Paris Saint-Germain]] | caps4 = 178 | goals4 = 162 | years5 = 2024– | clubs5 = [[Real Madrid CF|Real Madrid]] | caps5 = 9<!--La Liga matches only--> | goals5 = 6<!--La Liga matches only--> | nationalyears1 = 2014 | nationalteam1 = [[France national under-17 football team|France U17]] | nationalcaps1 = 2 | nationalgoals1 = 0 | nationalyears2 = 2016 | nationalteam2 = [[France national under-19 football team|France U19]] | nationalcaps2 = 11 | nationalgoals2 = 7 | nationalyears3 = 2017– | nationalteam3 = [[France national football team|France]] | nationalcaps3 = 86 | nationalgoals3 = 48 | club-update = 22:23, 19 October 2024 (UTC) | nationalteam-update = 23:50, 9 September 2024 (UTC) | medaltemplates = {{Medal|Sport|Men's [[Association football|football]]}} {{Medal|Country|{{fb|FRA}}}} {{Medal|Comp|[[FIFA World Cup]]}} {{Medal|W|[[2018 FIFA World Cup|2018 Russia]]|}} {{Medal|RU|[[2022 FIFA World Cup|2022 Qatar]]|}} {{Medal|Competition|[[UEFA Nations League]]}} {{Medal|Winner|[[2021 UEFA Nations League Finals|2021 Italy]]|}} {{Medal|Comp|[[UEFA European Under-19 Championship]]}} {{Medal|W|[[2016 UEFA European Under-19 Championship|2016 Germany]]|}} }} '''ຄີລຽນ ບັບເປ ລອຕຕິນ''', '''Kylian Mbappé Lottin''' (ເກີດ 20 ເດືອນທັນວາ 1998) ເປັນນັກ [[ເຕະບານ|ກິລາບານເຕະ]] ມືອາຊີບຂອງຝຣັ່ງທີ່ຫຼິ້ນເປັນກອງ ຫນ້າ ຂອງ ລີກ ລາລີກາສະເປນ ສະໂມສອນ Real Madrid ແລະ ກັບຕັນທີມຊາດຝຣັ່ງ . ຖື​ວ່າ​ເປັນ​ຫນຶ່ງ​ໃນ​ຜູ້ນ​ທີ່​ດີ​ທີ່​ສຸດ​ໃນ​ໂລກ​, <ref>{{Cite web|title=World Cup Rank: The 50 best footballers of Qatar 2022|archive-url=https://www.espn.in/football/fifa-world-cup/story/4787456/world-cup-rank-the-50-best-footballers-of-qatar-2022}}</ref> ລາວ​ແມ່ນ​ມີ​ຊື່​ສຽງ​ສໍາ​ລັບ​ຄວາມ​ສາ​ມາດໃນການລໍ້ບານ ​, ຄວາມ​ໄວ​ເປັນ​ພິ​ເສດ​, ແລະ​ການທຳປະຕູ. ເກີດຢູ່ໃນ [[ປາລີ|ປາຣີ]] ແລະ ໃຫຍ່ຢູ່ໃນ Bondy ໃກ້ຄຽງ, Mbappé ໄດ້ເລີ່ມຕົ້ນອາຊີບສະໂມສອນໃນປີ 2015 ຫຼີ້ນໃຫ້ກັບ Monaco, ບ່ອນທີ່ລາວໄດ້ຊະນະແຊ້ມ Ligue 1. ໃນປີ 2017, ອາຍຸ 18 ປີ, Mbappé ເຊັນສັນຍາກັບ Paris Saint-Germain ດ້ວຍການຍ້າຍຕົວມູນຄ່າ €180&nbsp;ລ້ານ, ເຮັດໃຫ້ລາວເປັນນັກເຕະທີສອງ ທີ່ມີລາຄາແພງ ທີ່ສຸດ ແລະເປັນນັກເຕະໄວລຸ້ນລາຄາແພງທີ່ສຸດ. <ref>{{Cite news|url=http://www.espn.com/soccer/soccer-transfers/story/3388743/psg-trigger-kylian-mbappes-permanent-transfer-from-monaco|title=PSG trigger Kylian Mbappe's permanent transfer from Monaco|publisher=ESPN|date=19 February 2018}}</ref> ຢູ່ທີ່ນັ້ນ, ລາວໄດ້ຊະນະ 4 ແຊ້ມ Ligue 1 ແລະ Coupes de France ສາມຄັ້ງແລະເປັນຜູ້ທີ່ຍິງປະຕູສູງສຸດຕະຫຼອດການເປັນອັນດັບສອງ ຂອງສະໂມສອນ. ລາວໄດ້ຊ່ວຍໃຫ້ PSG ບັນລຸ 4 ຖ້ວຍລາງວັນພາຍໃນ ລະດູການ 2019-20 ແລະ ນໍາພາສະໂມສອນໄປສູ່ຮອບສຸດທ້າຍຂອງ Champions League ຄັ້ງທໍາອິດ. == ອ້າງອີງ == [[ໝວດ:ບຸກຄົນທີ່ຍັງມີຊີວິດຢູ່]] [[ໝວດ:ບຸກຄົນທີ່ເກີດໃນປີ ພ.ສ. 2541]] [[ໝວດ:ນັກເຕະບານ]] <references /> [[ໝວດ:ນັກກິລາບານເຕະຊາຍຂອງຝຣັ່ງ]] rhrr2tlcl0lp8smhyaiyvzc0ocd1h1g 2 18736 112498 112119 2024-12-04T11:47:49Z Lookruk 15125 /* ຄະນະຜູ້ດູແລລະບົບ */ 112498 wikitext text/x-wiki {{ໜ້າທົດລອງຂຽນຂອງຜູ້ໃຊ້}} {{helpbox | name = [[File:Wikipedia-logo-v2-lo.svg|125px|center]]<br /> | list1 = ກຳລັງເຮັດວຽກງານເທິງມີເດຍວິກິ ລຸ່ນ {{CURRENTVERSION}} | list2 = ມີ '''{{NUMBEROFARTICLES}}''' ບົດຄວາມ ແລະ ມີທັງໝົດ {{NUMBEROFPAGES}} ໜ້າ | list3 = ມີການດັດແກ້ຮ່ວມ {{NUMBEROFEDITS}} ຄັ້ງ | list4 = ມີໄຟລ໌ອັບໂຫຼດແລ້ວ {{NUMBEROFFILES}} ໄຟລ໌ | list5 = ມີຜູ້ໃຊ້ລົງທະບຽນ {{NUMBEROFUSERS}} ຄົນ<br>ແລະ [[WP:ADMIN|ຜູ້ດູແລລະບົບ]] {{NUMBEROFADMINS}} ຄົນ | list6 = <small>ຂໍ້ມູນຫຼ້າສຸດ: {{CURRENTDAY}} {{CURRENTMONTHNAME}} {{CURRENTYEAR}} ເວລາ {{LOCALTIME}} ນ.<br /> {{purge|ອັບເດດ}} }} == ຄະນະຜູ້ດູແລລະບົບ == * {{ຜູ້ໃຊ້|Lookruk}} '''ປະທານ''' * {{ຜູ້ໃຊ້|Khomphoi28}} '''ສະມາຊິກ''' * {{ຜູ້ໃຊ້|Ddjingjing}} '''ສະມາຊິກ''' * {{ຜູ້ໃຊ້|Randervik}} '''ສະມາຊິກ''' * {{ຜູ້ໃຊ້|Brgb}} '''ສະມາຊິກ''' == ເລກປະຈຳໂຕບັນຊີຜູ້ໃຊ້ວິກິພີເດຍພາສາລາວ == '''ເລກປະຈຳໂຕບັນຊີຜູ້ໃຊ້ວິກິພີເດຍພາສາລາວ''' ເປັນເລກປະຈຳໂຕຂອງຜູ້ໃຊ້ລົງທະບຽນໃນວິກິພີເດຍພາສາລາວ ໂດຍປະຈຸບັນວິກິພີເດຍພາສາລາວມີບັນຊີຜູ້ໃຊ້ທັງໝົດ '''{{NUMBEROFUSERS}}''' ບັນຊີ === ຜູ້ໃຊ້ແບ່ງຕາມຫຼັກຂອງເລກປະຈຳໂຕ === # 1 Brion VIBBER (ບໍ່ຊາບວັນລົງທະບຽນ) # 2 Toby Bartels (ບໍ່ຊາບວັນລົງທະບຽນ) # 3 Hephaestos~lowiki (ບໍ່ຊາບວັນລົງທະບຽນ) # 4 Angela (ບໍ່ຊາບວັນລົງທະບຽນ) # 5 Suisui (ບໍ່ຊາບວັນລົງທະບຽນ) # 6 Maximus Rex~lowiki (ບໍ່ຊາບວັນລົງທະບຽນ) # 7 Timwi (ບໍ່ຊາບວັນລົງທະບຽນ) # 8 Narinsakkraj (ບໍ່ຊາບວັນລົງທະບຽນ) # 9 Waerth (ບໍ່ຊາບວັນລົງທະບຽນ) # 10 Davidcannon (ບໍ່ຊາບວັນລົງທະບຽນ) # 20 っ~lowiki (ບໍ່ຊາບວັນລົງທະບຽນ) # 30 ວັຊຮາກຮ (ບໍ່ຊາບວັນລົງທະບຽນ) # 40 ໋ັJadin (ບໍ່ຊາບວັນລົງທະບຽນ) # 50 HenryLi (ບໍ່ຊາບວັນລົງທະບຽນ) # 60 Zigger (ລົງທະບຽນເມື່ອ 12 ມັງກອນ ຄ.ສ. 2006) # 70 Manop (ລົງທະບຽນເມື່ອ 20 ກຸມພາ ຄ.ສ. 2006) # 80 Laonux (ລົງທະບຽນເມື່ອ 5 ພຶດສະພາ ຄ.ສ. 2006) # 90 Jurpel~lowiki (ລົງທະບຽນເມື່ອ 24 ມິຖຸນາ ຄ.ສ. 2006) # 100 AAAAAAAAAA~lowiki (ລົງທະບຽນເມື່ອ 12 ສິງຫາ ຄ.ສ. 2006) # 200 Charra l'aragonés~lowiki (ລົງທະບຽນເມື່ອ 21 ທັນວາ ຄ.ສ. 2007) # 300 Harald Krichel (ລົງທະບຽນເມື່ອ 28 ພຶດສະພາ ຄ.ສ. 2008) # 400 Rps5 (ລົງທະບຽນເມື່ອ 8 ມິຖຸນາ ຄ.ສ. 2008) # 500 Felizdenovo (ລົງທະບຽນເມື່ອ 18 ກໍລະກົດ ຄ.ສ. 2008) # 600 El bes (ລົງທະບຽນເມື່ອ 2 ກັນຍາ ຄ.ສ. 2008) # 700 Kii~lowiki (ລົງທະບຽນເມື່ອ 1 ຕຸລາ ຄ.ສ. 2008) # 800 Pharos (ລົງທະບຽນເມື່ອ 30 ພະຈິກ ຄ.ສ. 2008) # 900 DanLao (ລົງທະບຽນເມື່ອ 16 ມັງກອນ ຄ.ສ. 2009) # 1000 Timrem (ລົງທະບຽນເມື່ອ 25 ກຸມພາ ຄ.ສ. 2009) # 2000 Horacewai2 (ລົງທະບຽນເມື່ອ 9 ເມສາ ຄ.ສ. 2010) # 3000 Waihorace (ລົງທະບຽນເມື່ອ 9 ກຸມພາ ຄ.ສ. 2011) # 4000 Nguyentg (ລົງທະບຽນເມື່ອ 20 ມິຖຸນາ ຄ.ສ. 2012) # 5000 김혜준 (ລົງທະບຽນເມື່ອ 8 ພຶດສະພາ ຄ.ສ. 2013) # 6000 Gpcv77 (ລົງທະບຽນເມື່ອ 21 ກໍລະກົດ ຄ.ສ. 2014) # 7000 Phaisan SKP (ລົງທະບຽນເມື່ອ 15 ກໍລະກົດ ຄ.ສ. 2015) # 8000 Murbaut (ລົງທະບຽນເມື່ອ 20 ກັນຍາ ຄ.ສ. 2016) # 9000 Lath vego (ລົງທະບຽນເມື່ອ 30 ຕຸລາ ຄ.ສ. 2017) # 10000 Vuara (ລົງທະບຽນເມື່ອ 15 ມີນາ ຄ.ສ. 2018) # 20000 태현 정 (ລົງທະບຽນເມື່ອ 7 ຕຸລາ ຄ.ສ. 2024) # 30000 (ບໍ່ທັນມີ) # 40000 (ບໍ່ທັນມີ) # 50000 (ບໍ່ທັນມີ) # 60000 (ບໍ່ທັນມີ) # 70000 (ບໍ່ທັນມີ) # 80000 (ບໍ່ທັນມີ) # 90000 (ບໍ່ທັນມີ) # 100000 (ບໍ່ທັນມີ) === ຜູ້ດູແລລະບົບແບ່ງຕາມເລກປະຈຳໂຕ === # 4565 Ddjingjing (ລົງທະບຽນເມື່ອ 25 ທັນວາ ຄ.ສ. 2012) # 15125 Lookruk (ລົງທະບຽນເມື່ອ 26 ເມສາ ຄ.ສ. 2022) # 15846 Khomphoi28‎ (ລົງທະບຽນເມື່ອ 12 ພະຈິກ ຄ.ສ. 2022) # 18653 Randervik (ລົງທະບຽນເມື່ອ 16 ທັນວາ ຄ.ສ. 2023) {| class="wikitable" |+ Wikipedia namespace |- ! Namespace no. !! english !! lao |- | 0 || (Main) || (ຫຼັກ) |- | 1 || Talk || ສົນທະນາ |- | 2 || User || ຜູ້ໃຊ້ |- | 3 || User talk || ສົນທະນາກັບຜູ້ໃຊ້ |- | 4 || Wikipedia || ວິກິພີເດຍ |- | 5 || Wikipedia talk || ສົນທະນາເລື່ອງວິກິພີເດຍ |- | 6 || File || ໄຟລ໌ |- | 7 || File talk || ສົນທະນາເລື່ອງໄຟລ໌ |- | 8 || MediaWiki || ມີເດຍວິກິ |- | 9 || MediaWiki talk || ສົນທະນາເລື່ອງມີເດຍວິກິ |- | 10 || Template || ແມ່ແບບ |- | 11 || Template talk || ສົນທະນາເລື່ອງແມ່ແບບ |- | 12 || Help || ວິທີໃຊ້ |- | 13 || Help talk || ສົນທະນາເລື່ອງວິທີໃຊ້ |- | 14 || Category || ໝວດ |- | 15 || Category talk || ສົນທະນາເລື່ອງໝວດ |- | 100 || Portal || ສະຖານີຍ່ອຍ |- | 101 || Portal talk || ສົນທະນາເລື່ອງສະຖານີຍ່ອຍ |- | 118 || Draft || ສະບັບຮ່າງ |- | 119 || Draft talk || ສົນທະນາເລື່ອງສະບັບຮ່າງ |- | 710 || TimedText || - |- | 711 || TimedText talk || - |- | 828 || Module || ມອດູລ |- | 829 || Module talk || ສົນທະນາເລື່ອງມອດູລ |- | 2300 || Gadget || - |- | 2301 || Gadget talk || - |- | 2302 || Gadget definition || - |- | 2303 || Gadget definition talk || - |} 9arm1esx35s94z754kjs9zb9bmf1yrv 4 19895 112421 111970 2024-12-04T04:48:36Z Brgb 20083 ບົດຄວາມບໍ່ມີຄຸນນະພາບດີ ແລະຖືກຮ້ອງຂໍໃຫ້ມີການທົບທວນຄືນ 112421 wikitext text/x-wiki <!------------------------------------- 1. ຮຽງຕາມອັກສອນ 2. ບັນທັດລະ 1 ຊື່ ---------------------------------------> ljyp3h7ipzbr22mr0fymdrua6zxjhjk 0 20948 112403 109488 2024-12-03T14:53:18Z Randervik 18653 112403 wikitext text/x-wiki '''ສະໂມສອນ Internacional de Fútbol Miami''' ( {{Literal translation}} ''International Miami Football Club''), ທີ່ຮູ້ຈັກກັນດີໃນນາມ '''ອິນເຕີ ໄມອາມີ CF''' ຫຼື '''ອິນເຕີ ໄມອາມີ''' ( {{Lang-es|Inter de Miami}}), ເປັນສະໂມສອນ [[ເຕະບານ|ບານເຕະ]] ມືອາຊີບຂອງອາເມລິກາທີ່ຕັ້ງຢູ່ໃນ Fort Lauderdale, Florida, ໃນ ເຂດ Miami metropolitan . ຫຼັງຈາກການເປີດຕົວຂອງ [[ລີໂອເນລ ເມສຊີ|ເມສຊີ]], ສະໂມສອນໄດ້ຊະນະລາງວັນໃຫຍ່ຄັ້ງທໍາອິດຂອງພວກເຂົາ, ການແຂ່ງຂັນ ເຕະບານລີກຄັບ 2023, ເຊິ່ງໄດ້ຜ່ານເຂົ້າຮອບ 2024 CONCACAF Champions Cup ເປັນຄັ້ງທໍາອິດ. ໃນ ລະດູການ 2024, ອິນເຕີ ໄມອາມີ ໄດ້ຮັບປະ ກັນໄສ້ຜູ້ສະຫນັບສະຫນູນ ຄັ້ງທໍາອິດຂອງພວກເຂົາ.<ref>{{Cite web|title=Inter Miami win 2024 MLS Supporters' Shield {{!}} MLSSoccer.com|archive-url=https://www.mlssoccer.com/news/inter-miami-win-2024-mls-supporters-shield}}</ref> ມູນຄ່າຄາດຄະເນຂອງ ຂອງທີມງານແມ່ນ $1.03&nbsp;ພັນລ້ານ {{As of|2024}}, ເປັນອັນດັບສອງຂອງລີກຕາມຫລັງ Los Angeles FC.<ref>{{Cite news|last=Birnbaum|title=Major League Soccer's Most Valuable Teams 2024|url=https://www.forbes.com/sites/justinbirnbaum/2024/02/02/major-league-soccers-most-valuable-teams-2024/?sh=4308f193347a}}</ref> == ອ້າງອີງ == ebzm4tvabgkqkx8lherfg7fik66gpn0 0 21100 112457 110058 2024-12-04T09:11:35Z CommonsDelinker 113 Removing [[:c:File:Khmer_wedding_1979.jpg|Khmer_wedding_1979.jpg]], it has been deleted from Commons by [[:c:User:Wdwd|Wdwd]] because: per [[:c:Commons:Deletion requests/File:Khmer wedding 1979.jpg|]]. 112457 wikitext text/x-wiki {{infobox ethnic group|group=ເຜົ່າຂະເໝນ|native_name=ជនជាតិខ្មែរ|image=|image_upright=1|image_caption=Traditional Khmer wedding attire|pop={{circa}} 18–19 million<ref name="BuddhistPeoples">{{Citation |editor-first=Paul |editor-last=Hattaway |title=Khmer |work=Peoples of the Buddhist World |publisher=William Carey Library |year=2004 |page=133}}</ref>|genealogy=|region1={{flagcountry|Cambodia}}|pop1=15,969,386|ref1=<ref name="Socio-economic Survey 2021">{{Cite web|url=https://www.nis.gov.kh/nis/CSES/Final%20Report%20of%20Cambodia%20Socio-Economic%20Survey%202021_EN.pdf|title=Report of Socio-Economic Survey 2021|publisher=[[Ministry of Planning (Cambodia)|Ministry of Planning]]|work=National Institute of Statistics|date=December 2022|access-date=9 September 2024|archive-date=30 May 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240530105505/https://nis.gov.kh/nis/CSES/Final%20Report%20of%20Cambodia%20Socio-Economic%20Survey%202021_EN.pdf}}</ref>|region2={{flagcountry|Vietnam}}|pop2=[[Khmer Krom|1,320,000]]|ref2=<ref name="Census2019">{{cite web|url=https://drive.google.com/file/d/1YK6iY-j0AfZTuip28Py2Gmz5P8zw04Rn/view?usp=sharing|title=Report on Results of the 2019 Census|publisher=General Statistics Office of Vietnam|access-date=1 May 2020|language=vi|archive-date=May 9, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200509091125/http://tongdieutradanso.vn/uploads/data/6/files/files/2_%20Bieu%20so%20lieu%20va%20phu%20luc%20(duyet%20gui%20in).pdf|url-status=live}}</ref>|region3={{flagcountry|Thailand}}|pop3=[[Northern Khmer people|1,146,685]]|ref3=<ref name=census2019>{{Cite web|url=https://www.nis.gov.kh/nis/Census2019/Provisional%20Population%20Census%202019_English_FINAL.pdf/|title=General Population Census of the Kingdom of Cambodia 2019|publisher=[[Ministry of Planning (Cambodia)|Ministry of Planning]]|work=National Institute of Statistics|date=June 2019|access-date=12 August 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20191113151101/http://www.nis.gov.kh/nis/Census2019/Provisional%20Population%20Census%202019_English_FINAL.pdf|archive-date=November 13, 2019|url-status=dead}}</ref>|region4={{flagcountry|USA}}|pop4=[[Cambodian Americans|376,096]]|ref4=<ref name="AsianPop">{{cite web |url=https://data.census.gov/table/ACSDT5Y2022.B02018?q=B02018 |title=ASIAN ALONE OR IN COMBINATION WITH ONE OR MORE OTHER RACES, AND WITH ONE OR MORE ASIAN CATEGORIES FOR SELECTED GROUPS |year=2022 |work=[[United States Census Bureau]] |publisher=[[United States Department of Commerce]] |access-date=28 July 2024 }}</ref>|region5={{flagcountry|France}}|pop5=[[Cambodians in France|80,000]]|ref5=<ref>{{Cite news|url=https://www.cambodiadaily.com/features/solidarite-100964/|title=Solidarité|work=[[The Cambodia Daily]]|first=Aria|last=Danaparamita|date=21 November 2015|access-date=19 June 2019|archive-date=June 20, 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190620035654/https://www.cambodiadaily.com/features/solidarite-100964/|url-status=dead}} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190620035654/https://www.cambodiadaily.com/features/solidarite-100964/ |date=20 ມິຖຸນາ 2019 }}</ref>|region6={{flagcountry|Australia}}|pop6=[[Cambodian Australians|45,700]]|ref6=<ref>{{cite web|url=http://stat.data.abs.gov.au/Index.aspx?DataSetCode=ERP_COB|title=Estimated Resident Population by Country of Birth, 30 June 1992 to 2016|work=stat.data.abs.gov.au|access-date=April 6, 2017|archive-date=March 11, 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190311101534/http://stat.data.abs.gov.au/Index.aspx?DataSetCode=ERP_COB|url-status=dead}}</ref> (2016)|region7={{flagcountry|Malaysia}}|pop7=30,113|ref7=<ref name=census2019/>|region8={{flagcountry|Canada}}|pop8=[[Cambodian Canadians|38,490]]|ref8=<ref name="Canadacensus2006">{{cite web|publisher=[[Statistics Canada]]|title=Ethnocultural Portrait of Canada|url=http://census2011.gc.ca/census-recensement/2006/dp-pd/hlt/97-562/pages/page.cfm?Lang=E&Geo=PR&Code=01&Data=Count&Table=2&StartRec=1&Sort=3&Display=All&CSDFilter=5000|access-date=March 20, 2013|archive-date=March 5, 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160305092345/http://census2011.gc.ca/census-recensement/2006/dp-pd/hlt/97-562/pages/page.cfm?code=01&csdfilter=5000&data=count&display=all&geo=pr&lang=e&sort=3&startrec=1&table=2|url-status=live}}</ref>{{failed verification|date=May 2013}}|region9={{flagcountry|Japan}}|pop9=[[Cambodians in Japan|23,750]] (2023)|ref9=<ref name="名前なし-20230316114742">[https://www.moj.go.jp/isa/publications/press/13_00040.html 令和５年１２月末現在における在留外国人数について]</ref>|region10={{flagcountry|New Zealand}}|pop10=8,601|ref10=<ref name="New Zealand census2013">{{cite web|publisher=[[Te Ara: The Encyclopedia of New Zealand ]]|title=2006 and 2013 Census: Cambodians- Facts and Figures|url=http://www.teara.govt.nz/en/cambodians/3|access-date=December 10, 2009|archive-date=July 4, 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20120704163316/http://www.teara.govt.nz/en/cambodians/3|url-status=live}}</ref>|region11={{flagcountry|United Arab Emirates}}|pop11=[[Expatriates in the United Arab Emirates#Cambodians|7,600]]|region12={{flagcountry|Laos}}|pop12=7,141|ref12=<ref name="Census2015">{{cite web|url=https://lao.unfpa.org/sites/default/files/pub-pdf/PHC-ENG-FNAL-WEB_0.pdf|title=Results of Population and Housing Census 2015|publisher=Lao Statistics Bureau|access-date=1 May 2020|archive-date=March 8, 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210308153132/https://lao.unfpa.org/sites/default/files/pub-pdf/PHC-ENG-FNAL-WEB_0.pdf|url-status=live}}</ref>|region13={{flagcountry|Germany}}|pop13=1,035|ref13=<ref>{{cite web |url=https://de.statista.com/statistik/daten/studie/1221/umfrage/anzahl-der-auslaender-in-deutschland-nach-herkunftsland/ |title=Ausländeranteil in Deutschland bis 2018 |website=De.statista.com |access-date=January 2, 2017 |archive-date=January 30, 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170130065833/https://de.statista.com/statistik/daten/studie/1221/umfrage/anzahl-der-auslaender-in-deutschland-nach-herkunftsland/ |url-status=live }}</ref>|region14={{flagcountry|Austria}}|pop14=2,133|region15={{flagcountry|The Netherlands}}|pop15=2,000|region16={{flagcountry|United Kingdom}}|pop16=>1,000|ref16=<ref name="BuddhistPeoples"/>|region17={{flagcountry|Singapore}}|pop17=832|ref17=<ref name=census2019/>|region18={{flagcountry|Sweden}}|pop18=772|ref18=<ref>{{cite web|url=http://www.statistikdatabasen.scb.se/pxweb/en/ssd/START__BE__BE0101__BE0101E/FodelselandArK/?rxid=1efd6c8a-8ac9-47d9-af29-dabd3da04da2|title=Population by country of birth and year|access-date=2021-02-02|archive-date=February 11, 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210211033303/http://www.statistikdatabasen.scb.se/pxweb/en/ssd/START__BE__BE0101__BE0101E/FodelselandArK/?rxid=1efd6c8a-8ac9-47d9-af29-dabd3da04da2|url-status=live}}</ref>|region19={{flagcountry|Belgium}}|pop19=2,172|ref19=<ref>{{cite web|access-date=12 April 2023|title=Wachtregister asiel 2012-2021|url=http://www.npdata.be/BuG/469-Migratieachtergrond/|website=npdata.be|archive-date=October 1, 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20231001034810/http://www.npdata.be/BuG/469-Migratieachtergrond/|url-status=live}}<!-- auto-translated by Module:CS1 translator --></ref>|rels=Predominantly [[Theravada|Theravada Buddhism]];<br />[[Hinduism]] and [[animism]] (historically); minorities [[Christianity]] and [[Islam]]|langs=[[Khmer language|Khmer]]|related=[[Mon people|Mon]], [[Wa people|Wa]], other [[Austroasiatic languages|Austroasiatic peoples]]<br />|native_name_lang=km|flag=|flag_caption=}}'''ເຜົ່າຂະເໝນ''' ([[ພາສາຂະແມ]]: ជនជាតិខ្មែរ, UNGEGN : {{Transl|km|Chônchéatĕ Khmêr}}, ALA-LC: {{Transl|km|Janajāti Khmaer}}) ເປັນ ຊົນເຜົ່າ Austroasiatic ມີຖິ່ນກຳເນີດຢູ່ໃນ [[ປະເທດກຳປູເຈຍ|ກຳປູເຈຍ]] . ເຂົາເຈົ້າກວມເອົາຫຼາຍກວ່າ 95% ຂອງປະຊາກອນກຳປູເຈຍ 17 ລ້ານຄົນ. ພວກ​ເຂົາ​ເຈົ້າ​ເວົ້າ [[ພາສາຂະແມ|​ພາ​ສາ​ຂະ​ແມ]], ຊຶ່ງ​ເປັນ​ສ່ວນ​ຫນຶ່ງ​ຂອງ ​ຄອບ​ຄົວ​ພາ​ສາ Austroasiatic ຂະ​ຫນາດ​ໃຫຍ່​ຄຽງ​ຄູ່​ກັບ [[ພາສາມອນ|Mon]] ແລະ [[ພາສາຫວຽດນາມ|​ຫວຽດ​ນາມ]]. == ການແຜ່ກະຈາຍ == [[ຮູບ:Khmer_people_distribution_Map.jpg|thumb|260x260px| ແຜນທີ່ການແຜ່ກະຈາຍຂອງຊາວຂະແມ.]] [[ຮູບ:Khmer_Diaspora_Map.svg|thumb|267x267px|ແຜນທີ່ໂລກຂອງປະຊາກອນຂອງຊາວ Khmer Diaspora ]] == ເອກະສານອ້າງອີງ == ltpdjr3gur5ddy5ws1pb1kj19yg8npb 0 21164 112389 109944 2024-12-03T12:40:23Z Randervik 18653 112389 wikitext text/x-wiki [[ຮູບ:Iker_Casillas_Euro_2012_final_02.jpg|thumb|315x315px| [[ໄອເກີ ຄາຊິລາສ]] ອະດີດຜູ້ຮັກສາປະຕູທີມຊາດສະເປນ-ຜູ້ຮັກສາປະຕູຄົນທຳອິດທີ່ເກັບໄດ້ໜຶ່ງຮ້ອຍ ແຜ່ນສະອາດ (ຢູຟາ ຢູໂຣ 2012)]] '''ຜູ້ຮັກສາປະຕູ''' ([[ພາສາອັງກິດ]]: Goalkeeper; '''GK''') ແມ່ນ ຕໍາແຫນ່ງ ໃນ [[ເຕະບານ|ການແຂ່ງຂັນບານເຕະຂອງສະມາຄົມ]] . ມັນເປັນຕໍາແຫນ່ງພິເສດທີ່ສຸດໃນກິລາ.<ref>{{Cite journal|title=Distinct profiles of multisensory processing between professional goalkeepers and outfield football players}}</ref> ໜ້າ​ທີ່​ຕົ້ນ​ຕໍ​ຂອງ​ຜູ້​ຮັກສາ​ປະຕູ​ແມ່ນ​ການ​ຢຸດ​ຍິງ ​ຝ່າຍ ​ຄ້ານ​ຈາກ ​ການ​ໃຫ້​ຄະ​ແນນ (ວາງ ​ບານ ​ຂ້າມ ​ເສັ້ນ ​ຂອງ ​ເປົ້າ​ໝາຍ). ນີ້ແມ່ນສໍາເລັດໂດຍການໃຫ້ຜູ້ຮັກສາປະຕູຍ້າຍໄປຢູ່ໃນ trajectory ຂອງບານທີ່ຈະຈັບມັນຫຼືຊີ້ມັນເພີ່ມເຕີມຈາກເຂດໄກ້ຄຽງຂອງເປົ້າຫມາຍ. ພາຍໃນ ເຂດໂທດ ຜູ້ຮັກສາປະຕູໄດ້ຮັບອະນຸຍາດໃຫ້ໃຊ້ມືຂອງເຂົາເຈົ້າ, ໃຫ້ພວກເຂົາ (ນອກ ຖິ້ມ) ສິດທິ sole ໃນພາກສະຫນາມເພື່ອຈັດການບານ. ຜູ້ຮັກສາປະຕູແມ່ນຊີ້ບອກໂດຍການໃສ່ ຊຸດ ສີທີ່ແຕກຕ່າງຈາກເພື່ອນຮ່ວມທີມແລະຝ່າຍກົງກັນຂ້າມ. lf5ecr41x6fpjyk586gtrdkzb3btsle 112390 112389 2024-12-03T12:40:38Z Randervik 18653 112390 wikitext text/x-wiki [[ຮູບ:Iker_Casillas_Euro_2012_final_02.jpg|thumb|315x315px| [[ໄອເກີ ຄາຊິລາສ]] ອະດີດຜູ້ຮັກສາປະຕູທີມຊາດສະເປນ-ຜູ້ຮັກສາປະຕູຄົນທຳອິດທີ່ເກັບໄດ້ໜຶ່ງຮ້ອຍ ແຜ່ນສະອາດ (ຢູຟາ ຢູໂຣ 2012)]] '''ຜູ້ຮັກສາປະຕູ''' ([[ພາສາອັງກິດ]]: Goalkeeper; '''GK''') ແມ່ນ ຕໍາແຫນ່ງ ໃນ [[ເຕະບານ|ການແຂ່ງຂັນບານເຕະຂອງສະມາຄົມ]] . ມັນເປັນຕໍາແຫນ່ງພິເສດທີ່ສຸດໃນກິລາ.<ref>{{Cite journal|title=Distinct profiles of multisensory processing between professional goalkeepers and outfield football players}}</ref> ໜ້າ​ທີ່​ຕົ້ນ​ຕໍ​ຂອງ​ຜູ້​ຮັກສາ​ປະຕູ​ແມ່ນ​ການ​ຢຸດ​ຍິງ ​ຝ່າຍ ​ຄ້ານ​ຈາກ ​ການ​ໃຫ້​ຄະ​ແນນ (ວາງ ​ບານ ​ຂ້າມ ​ເສັ້ນ ​ຂອງ ​ເປົ້າ​ໝາຍ). ນີ້ແມ່ນສໍາເລັດໂດຍການໃຫ້ຜູ້ຮັກສາປະຕູຍ້າຍໄປຢູ່ໃນ trajectory ຂອງບານທີ່ຈະຈັບມັນຫຼືຊີ້ມັນເພີ່ມເຕີມຈາກເຂດໄກ້ຄຽງຂອງເປົ້າຫມາຍ. ພາຍໃນ ເຂດໂທດ ຜູ້ຮັກສາປະຕູໄດ້ຮັບອະນຸຍາດໃຫ້ໃຊ້ມືຂອງເຂົາເຈົ້າ, ໃຫ້ພວກເຂົາ (ນອກ ຖິ້ມ) ສິດທິ sole ໃນພາກສະຫນາມເພື່ອຈັດການບານ. ຜູ້ຮັກສາປະຕູແມ່ນຊີ້ບອກໂດຍການໃສ່ ຊຸດ ສີທີ່ແຕກຕ່າງຈາກເພື່ອນຮ່ວມທີມແລະຝ່າຍກົງກັນຂ້າມ. == ອ້າງອີງ == pthvzpmoja9ewdb1oa19pzts6z69bqu 3 21518 112494 112258 2024-12-04T11:45:54Z Lookruk 15125 /* ສະເໜີຊື່ໃຫ້ເປັນຜູ້ດູແລລະບົບ */ ຕອບກັບ 112494 wikitext text/x-wiki == ຍິນດີຕ້ອນຮັບສູ່ວິກິພີເດຍພາສາລາວ == ສະບາຍດີ {{BASEPAGENAME}} <center>'''ຍິນດີຕ້ອນຮັບສູ່ວິກິພິເດຍພາສາລາວ!'''</center> ຂໍຂອບໃຈທີ່ທ່ານສະຫຼະເວລາເຂົ້າມາມີສ່ວນຮ່ວມກັບພວກເຮົາ ພວກເຮົາຫວັງວ່າທ່ານຈະມັກ ແລະ ສົນໃຈຈະຢູ່ເວັບໄຊແຫ່ງນີ້ ພວກເຮົາຫວັງວ່າທ່ານຈະມີຄວາມມ່ວນຊື່ນ ໃນການສ້າງ ແລະ ໃຊ້ວິກິພີເດຍ! ກະລຸນາລົງຊື່ຂອງທ່ານເມື່ອສະແດງຄວາມຄິດເຫັນ ໂດຍການໃຊ້ເຄື່ອງໝາຍ "~" ສີ່ເທື່ອ (~~&#126;~) ເຊິ່ງມັນຈະເປັນການໃສ່ຊື່ຂອງທ່ານພ້ອມກັບວັນເວລາທີ່ທ່ານຂຽນ --[[ຜູ້ໃຊ້:Lookruk|<span style="color:green;">'''Lookruk'''</span>]] [[ສົນທະນາຂອງຜູ້ໃຊ້:Lookruk|💬 ('''ສົນທະນາ''')]] 02:55, 27 ພະຈິກ 2024 (UTC) == ຂໍ້ມູນບໍ່ມີການອ້າງອິງ == ສະບາຍດີ ຂ້ອຍຈະມາບອກວ່າບົດຄວາມໃດບໍ່ມີການອ້າງອິງ ໃຫ້ທ່ານໃສ່ {{ອ້າງອິງ}} ໄວ້ທ້າຍປະໂຍກກໍ່ໄດ້ ທ່ານບໍ່ຈຳເປັນຕ້ອງລົບຂໍ້ມູນນັ້ນ ຫຼືຕິດປ້າຍ {{ຕ້ອງການອ້າງອິງ}} ຫາກບົດຄວາມນັ່ນມີຂໍ້ມູນທີ່ບໍ່ມີແຫຼ່ງຫຼາຍ P.S. ຂ້ອຍບໍ່ເກ່ງພາສາລາວມາກນັກ ອາດທຳໃຫ້ທ່ານບໍ່ເຂົ້າໃຈບ້າງ ຂໍ​ອະ​ໄພ :))) --[[ຜູ້ໃຊ້:Supakit prem|Supakit prem]] ([[ສົນທະນາຂອງຜູ້ໃຊ້:Supakit prem|talk]]) 01:45, 11 ພະຈິກ 2024 (UTC) == ສະເໜີຊື່ໃຫ້ເປັນຜູ້ດູແລລະບົບ == [[ວິກິພີເດຍ:ສະເໜີຊື່ໃຫ້ເປັນຜູ້ດູແລລະບົບ/Brgb]] --[[ຜູ້ໃຊ້:Lookruk|<span style="color:green;">'''Lookruk'''</span>]] [[ສົນທະນາຂອງຜູ້ໃຊ້:Lookruk|💬 ('''ສົນທະນາ''')]] 03:01, 27 ພະຈິກ 2024 (UTC) :ໄດ້ສິດທິຊົ່ວຄາວ 3 ເດືອນ ໝົດອາຍຸ 4 ມີນາ 2025 --[[ຜູ້ໃຊ້:Lookruk|<span style="color:green;">'''Lookruk'''</span>]] [[ສົນທະນາຂອງຜູ້ໃຊ້:Lookruk|💬 ('''ສົນທະນາ''')]] 11:45, 4 ທັນວາ 2024 (UTC) == ສະບາຍດີ! == ສະບາຍດີສະຫາຍ! ນີ້ແມ່ນໃຈ໋ໃຈ່ ອະດີດຜູ້ດູແລຣະບົບເດີ! ຂ້າພະເຈົ້າເປັນຄົນລາວ ສະນັ້ນຫາກຢາກຖາມກ່ຽວກັບດ້ານພາສາ ແລະ ອັກຂຣະວິທີ, ກໍສາມາຖຖາມຂ້າໄດ້ເດີ! [[ຜູ້ໃຊ້:Jaijaikopwell|BukJai]] ([[ສົນທະນາຂອງຜູ້ໃຊ້:Jaijaikopwell|talk]]) 06:25, 1 ທັນວາ 2024 (UTC) esz7flab9kzvkrl0o5g6fz8i2tufpwr 0 21660 112452 111768 2024-12-04T07:49:50Z Randervik 18653 112452 wikitext text/x-wiki  '''ເຄວິນ ເດີ ບຣູນີ''' ('''Kevin De Bruyne'''; ເກີດໃນວັນທີ 28 ເດືອນມິຖຸນາ 1991) ເປັນ [[ເຕະບານ|ນັກກິລາບານເຕະ]] ອາຊີບຊາວແບນຊິກທີ່ຫຼິ້ນເປັນ [[ກອງກາງ]] ຂອງສະໂມສອນ [[ພຣີເມຍລີກ]] [[ສະໂມສອນ ແມນເຊສເຕີ ຊີຕີ້|ແມນເຊສເຕີ ຊີຕີ້]] ແລະ ທີມຊາດແບນຊິກ. ເດີ ບຣູນີ ມັກຈະຖືວ່າເປັນຫນຶ່ງໃນຜູ້ນທີ່ດີທີ່ສຸດຂອງລຸ້ນຂອງລາວ, ເປັນທີ່ຮູ້ຈັກສໍາລັບການຜ່ານ, ເຕັກນິກ, ການຍິງແລະການຫຼິ້ນຂອງລາວ.<ref name=":3">{{Cite web|title=Ballon d'Or 2022 as it happened – Karim Benzema wins Ballon d'Or, Sadio Mane second|archive-url=https://www.eurosport.com/football/ballon-d-or/2022/ballon-d-or-2022-karim-benzema-wins-ballon-d-or-sadio-mane-second_sto9185294/story.shtml}}</ref><ref name=":4">{{Cite web|title='Kevin De Bruyne is off to Man City' says Wolfsburg director Klaus Allofs|archive-url=https://www.espn.com/soccer/story/2585622/kevin-de-bruyne-is-off-to-manchester-city-says-wolfsburg}}</ref><ref name=":5">{{Cite web|title=Result of 2023 Ballon d'Or Top 10 voting points: Messi 462 pts, Haaland 357 pts|archive-url=https://m.allfootballapp.com/news/Headline/Result-of-2023-Ballon-d%E2%80%99Or-Top-10-voting-points-Messi-462-pts-Haaland-357-pts/3214832}}</ref> [[ຮູບ:Kevin De Bruyne 201807092.jpg|thumb|244x244px|ເຄວິນ ເດີ ບຣູນີ ປີ 2018]] ເດີ ບຣູນີ ໄດ້ເລີ່ມຕົ້ນອາຊີບອາວຸໂສຂອງລາວຢູ່ທີ່ Genk, ບ່ອນທີ່ລາວເປັນຜູ້ນປົກກະຕິໃນເວລາທີ່ພວກເຂົາຊະນະການແຂ່ງຂັນ 2010-11 Belgian Pro League. ໃນປີ 2012, ລາວໄດ້ເຂົ້າຮ່ວມສະໂມສອນອັງກິດ [[ສະໂມສອນບານເຕະ ເຊວຊີ|ເຊວຊີ]], ບ່ອນທີ່ລາວຖືກໃຊ້ຫນ້ອຍລົງແລະຫຼັງຈາກນັ້ນໄດ້ກູ້ຢືມໃຫ້ກັບ Werder Bremen. ລາວໄດ້ເຊັນກັບ Wolfsburg ສໍາລັບ£ 18&nbsp;ລ້ານໃນປີ 2014, ສ້າງຕັ້ງຕົນເອງເປັນຫນຶ່ງໃນຜູ້ນທີ່ດີທີ່ສຸດໃນ Bundesliga ແລະເປັນສ່ວນສໍາຄັນໃນການຊະນະຂອງສະໂມສອນ 2014-15 DFB-Pokal . ໃນຊ່ວງລຶະເບິ່ງຮ້ອນຂອງປີ 2015, ເດີ ບຣູນີ ໄດ້ເຂົ້າຮ່ວມກັບ Manchester City ສໍາລັບສະຖິຕິສະໂມສອນໃນເວລານັ້ນ£ 54.&nbsp;ລ້ານ. ຕັ້ງແຕ່ນັ້ນມາ ລາວໄດ້ຊະນະ [[ຍູຟາແຊມປ້ຽນລີກ|ຢູຟາ ແຊ້ມປ້ຽນລີກ]], [[ພຣີເມຍລີກ]] 6 ສະໄໝ, ລີກ ຄັບ 5 ສະໄໝ ແລະ FA ຄັບ 2 ສະໄໝ ກັບສະໂມສອນ. ໃນ ປີ 2017-18, ລາວມີບົດບາດສໍາຄັນໃນ City ກາຍເປັນທີມ ພຣີເມຍລີກ ພຽງແຕ່ ບັນລຸ 100 ຄະແນນ ໃນລະດູການດຽວ. ໃນ ປີ 2019-20, ເດີ ບຣູນີ ເທົ່າກັບສະຖິຕິການຍິງຫຼາຍທີ່ສຸດໃນລະດູການ ພຣີເມຍລີກ ແລະໄດ້ຮັບລາງ ວັນຜູ້ນຂອງລະດູການ, ລາງວັນທີ່ລາວໄດ້ຮັບເປັນຄັ້ງທີສອງໃນ ປີ 2021-22 . ລາວໄດ້ມີສ່ວນຮ່ວມຢ່າງຫນັກອີກເທື່ອຫນຶ່ງໃນ ປີ 2022-23, ຍ້ອນວ່າ [[ສະໂມສອນ ແມນເຊສເຕີ ຊີຕີ້|ແມນເຊສເຕີ ຊີຕີ້]] ໄດ້ຜະນຶກເຂົ້າກັນໄດ້ ສາມລະດັບທະວີບ ໃນລະດູການທີ່ປະສົບຜົນສໍາເລັດຫຼາຍທີ່ສຸດຂອງພວກເຂົາຈົນເຖິງປະຈຸບັນ.{{citation needed}} == ອ້າງອີງ == [[ໝວດ:ບຸກຄົນທີ່ຍັງມີຊີວິດຢູ່]] [[ໝວດ:ບຸກຄົນທີ່ເກີດໃນປີ ຄ.ສ. 1991]] [[ໝວດ:ນັກເຕະບານ]] [[ໝວດ:ນັກເຕະພຣີເມຍລີກ]] <references /> [[ໝວດ:ນັກກິລາບານເຕະຊາຍຊາວເບລຢ້ຽນ]] 3yi54qwfnsle8aoydc1wgb2hq290d6q 4 21765 112504 112274 2024-12-04T11:55:16Z Lookruk 15125 112504 wikitext text/x-wiki {{ປອທ.|1 = ໄດ້ສິດທິຊົ່ວຄາວ 3 ເດືອນ --[[ຜູ້ໃຊ້:Lookruk|<span style="color:green;">'''Lookruk'''</span>]] [[ສົນທະນາຂອງຜູ້ໃຊ້:Lookruk|💬 ('''ສົນທະນາ''')]] 11:55, 4 ທັນວາ 2024 (UTC)}} ໂດຍທີ່ທ່ານ Brgb ຕ້ອງການທີ່ຊິເປັນຜູ້ດູແລລະບົບ ເລຍຕ້ອງການໃຫ້ມີການພິຈາລະນາ --[[ຜູ້ໃຊ້:Lookruk|<span style="color:green;">'''Lookruk'''</span>]] [[ສົນທະນາຂອງຜູ້ໃຊ້:Lookruk|💬 ('''ສົນທະນາ''')]] 03:00, 27 ພະຈິກ 2024 (UTC) == ຄຳຖາມຕໍ່ຜູ້ຖືກສະເໜີຊື່ == # ທ່ານຄິດວ່າ ການມີສ່ວນຮ່ວມໃນການດັດແກ້ວິກິພີເດຍຂອງທ່ານຈະໄປໄດ້ແນວໃດ ຫຼັງຈາກໄດ້ເປັນຜູ້ດູແລລະບົບ? --[[ຜູ້ໃຊ້:Lookruk|<span style="color:green;">'''Lookruk'''</span>]] [[ສົນທະນາຂອງຜູ້ໃຊ້:Lookruk|💬 ('''ສົນທະນາ''')]] 10:51, 28 ພະຈິກ 2024 (UTC) #:ຫຼັງຈາກໄດ້ເປັນຜູ້ດູແລລະບົບ, ຂ້ອຍສາມາດຈັດການບົດຄວາມແລະເນື້ອຫາໄດ້ດີກວ່າແລະງ່າຍຂຶ້ນ. ຂ້າພະເຈົ້າຄິດວ່າຂ້າພະເຈົ້າຈະປ່ຽນໄປສຸມໃສ່ການສ້າງແລະການຄຸ້ມຄອງສະພາບແວດລ້ອມທີ່ເປັນມິດແລະຮ່ວມມື. ບາງທີຂ້ອຍຈະມີການໂຕ້ຕອບຫຼາຍກັບຜູ້ໃຊ້ອື່ນໆແລະຂ້ອຍຈະພະຍາຍາມເປັນມິດແລະເປັນປະໂຫຍດສໍາລັບຜູ້ໃຊ້ອື່ນໆ. [[ຜູ້ໃຊ້:Brgb|Brgb]] ([[ສົນທະນາຂອງຜູ້ໃຊ້:Brgb|talk]]) 03:43, 29 ພະຈິກ 2024 (UTC) # ເວລາທີ່ທ່ານວ່າງ ເປັນເວລາໃດແນ່? --[[ຜູ້ໃຊ້:Lookruk|<span style="color:green;">'''Lookruk'''</span>]] [[ສົນທະນາຂອງຜູ້ໃຊ້:Lookruk|💬 ('''ສົນທະນາ''')]] 10:51, 28 ພະຈິກ 2024 (UTC) #:ຂ້ອຍສາມາດໃຊ້ເວັບໄຊທ໌ໄດ້ຫຼາຍທີ່ສຸດໃນອາທິດ. [[ຜູ້ໃຊ້:Brgb|Brgb]] ([[ສົນທະນາຂອງຜູ້ໃຊ້:Brgb|talk]]) 03:51, 29 ພະຈິກ 2024 (UTC) # ທ່ານຄິດວ່າທ່ານຊິຕໍ່ອາຍຸບໍ່ຫຼັງຈາກສິດທິໃກ້ໝົດອາຍຸແລ້ວ? --[[ຜູ້ໃຊ້:Lookruk|<span style="color:green;">'''Lookruk'''</span>]] [[ສົນທະນາຂອງຜູ້ໃຊ້:Lookruk|💬 ('''ສົນທະນາ''')]] 10:51, 28 ພະຈິກ 2024 (UTC) #:ຂ້ອຍຄິດວ່າຂ້ອຍສາມາດ. ຂ້ອຍພ້ອມທີ່ຈະປະກອບສ່ວນຢ່າງພາກພຽນເປັນເວລາດົນນານ. [[ຜູ້ໃຊ້:Brgb|Brgb]] ([[ສົນທະນາຂອງຜູ້ໃຊ້:Brgb|talk]]) 03:56, 29 ພະຈິກ 2024 (UTC) == ເຫັນດີ == * {{ເຫັນດີ}} --[[ຜູ້ໃຊ້:Supakit prem|Supakit prem]] ([[ສົນທະນາຂອງຜູ້ໃຊ້:Supakit prem|talk]]) 15:21, 29 ພະຈິກ 2024 (UTC) * {{ເຫັນດີ}} -- [[ຜູ້ໃຊ້:Ddjingjing|Ddjingjing]] ([[ສົນທະນາຂອງຜູ້ໃຊ້:Ddjingjing|talk]]) 04:02, 30 ພະຈິກ 2024 (UTC) * {{ເຫັນດີ}} -- [[ຜູ້ໃຊ້:Jaijaikopwell|BukJai]] ([[ສົນທະນາຂອງຜູ້ໃຊ້:Jaijaikopwell|talk]]) 06:22, 1 ທັນວາ 2024 (UTC) * {{ເຫັນດີ}} -- [[ຜູ້ໃຊ້:Randervik|Randervik]] ([[ສົນທະນາຂອງຜູ້ໃຊ້:Randervik|talk]]) 07:05, 1 ທັນວາ 2024 (UTC) == ບໍ່ເຫັນດີ == == ເປັນກາງ == {{ປອລ.}} jawcb0lhqiol1vwn6nwpujl2bcp2h8k 112505 112504 2024-12-04T11:55:49Z Lookruk 15125 Lookruk ຍ້າຍໜ້າ [[ວິກິພີເດຍ:ສະເໜີຊື່ໃຫ້ເປັນຜູ້ດູແລລະບົບ/Brgb]] ໄປ [[ວິກິພີເດຍ:ສະເໜີຊື່ໃຫ້ເປັນຜູ້ດູແລລະບົບ/Brgb/1]] 112504 wikitext text/x-wiki {{ປອທ.|1 = ໄດ້ສິດທິຊົ່ວຄາວ 3 ເດືອນ --[[ຜູ້ໃຊ້:Lookruk|<span style="color:green;">'''Lookruk'''</span>]] [[ສົນທະນາຂອງຜູ້ໃຊ້:Lookruk|💬 ('''ສົນທະນາ''')]] 11:55, 4 ທັນວາ 2024 (UTC)}} ໂດຍທີ່ທ່ານ Brgb ຕ້ອງການທີ່ຊິເປັນຜູ້ດູແລລະບົບ ເລຍຕ້ອງການໃຫ້ມີການພິຈາລະນາ --[[ຜູ້ໃຊ້:Lookruk|<span style="color:green;">'''Lookruk'''</span>]] [[ສົນທະນາຂອງຜູ້ໃຊ້:Lookruk|💬 ('''ສົນທະນາ''')]] 03:00, 27 ພະຈິກ 2024 (UTC) == ຄຳຖາມຕໍ່ຜູ້ຖືກສະເໜີຊື່ == # ທ່ານຄິດວ່າ ການມີສ່ວນຮ່ວມໃນການດັດແກ້ວິກິພີເດຍຂອງທ່ານຈະໄປໄດ້ແນວໃດ ຫຼັງຈາກໄດ້ເປັນຜູ້ດູແລລະບົບ? --[[ຜູ້ໃຊ້:Lookruk|<span style="color:green;">'''Lookruk'''</span>]] [[ສົນທະນາຂອງຜູ້ໃຊ້:Lookruk|💬 ('''ສົນທະນາ''')]] 10:51, 28 ພະຈິກ 2024 (UTC) #:ຫຼັງຈາກໄດ້ເປັນຜູ້ດູແລລະບົບ, ຂ້ອຍສາມາດຈັດການບົດຄວາມແລະເນື້ອຫາໄດ້ດີກວ່າແລະງ່າຍຂຶ້ນ. ຂ້າພະເຈົ້າຄິດວ່າຂ້າພະເຈົ້າຈະປ່ຽນໄປສຸມໃສ່ການສ້າງແລະການຄຸ້ມຄອງສະພາບແວດລ້ອມທີ່ເປັນມິດແລະຮ່ວມມື. ບາງທີຂ້ອຍຈະມີການໂຕ້ຕອບຫຼາຍກັບຜູ້ໃຊ້ອື່ນໆແລະຂ້ອຍຈະພະຍາຍາມເປັນມິດແລະເປັນປະໂຫຍດສໍາລັບຜູ້ໃຊ້ອື່ນໆ. [[ຜູ້ໃຊ້:Brgb|Brgb]] ([[ສົນທະນາຂອງຜູ້ໃຊ້:Brgb|talk]]) 03:43, 29 ພະຈິກ 2024 (UTC) # ເວລາທີ່ທ່ານວ່າງ ເປັນເວລາໃດແນ່? --[[ຜູ້ໃຊ້:Lookruk|<span style="color:green;">'''Lookruk'''</span>]] [[ສົນທະນາຂອງຜູ້ໃຊ້:Lookruk|💬 ('''ສົນທະນາ''')]] 10:51, 28 ພະຈິກ 2024 (UTC) #:ຂ້ອຍສາມາດໃຊ້ເວັບໄຊທ໌ໄດ້ຫຼາຍທີ່ສຸດໃນອາທິດ. [[ຜູ້ໃຊ້:Brgb|Brgb]] ([[ສົນທະນາຂອງຜູ້ໃຊ້:Brgb|talk]]) 03:51, 29 ພະຈິກ 2024 (UTC) # ທ່ານຄິດວ່າທ່ານຊິຕໍ່ອາຍຸບໍ່ຫຼັງຈາກສິດທິໃກ້ໝົດອາຍຸແລ້ວ? --[[ຜູ້ໃຊ້:Lookruk|<span style="color:green;">'''Lookruk'''</span>]] [[ສົນທະນາຂອງຜູ້ໃຊ້:Lookruk|💬 ('''ສົນທະນາ''')]] 10:51, 28 ພະຈິກ 2024 (UTC) #:ຂ້ອຍຄິດວ່າຂ້ອຍສາມາດ. ຂ້ອຍພ້ອມທີ່ຈະປະກອບສ່ວນຢ່າງພາກພຽນເປັນເວລາດົນນານ. [[ຜູ້ໃຊ້:Brgb|Brgb]] ([[ສົນທະນາຂອງຜູ້ໃຊ້:Brgb|talk]]) 03:56, 29 ພະຈິກ 2024 (UTC) == ເຫັນດີ == * {{ເຫັນດີ}} --[[ຜູ້ໃຊ້:Supakit prem|Supakit prem]] ([[ສົນທະນາຂອງຜູ້ໃຊ້:Supakit prem|talk]]) 15:21, 29 ພະຈິກ 2024 (UTC) * {{ເຫັນດີ}} -- [[ຜູ້ໃຊ້:Ddjingjing|Ddjingjing]] ([[ສົນທະນາຂອງຜູ້ໃຊ້:Ddjingjing|talk]]) 04:02, 30 ພະຈິກ 2024 (UTC) * {{ເຫັນດີ}} -- [[ຜູ້ໃຊ້:Jaijaikopwell|BukJai]] ([[ສົນທະນາຂອງຜູ້ໃຊ້:Jaijaikopwell|talk]]) 06:22, 1 ທັນວາ 2024 (UTC) * {{ເຫັນດີ}} -- [[ຜູ້ໃຊ້:Randervik|Randervik]] ([[ສົນທະນາຂອງຜູ້ໃຊ້:Randervik|talk]]) 07:05, 1 ທັນວາ 2024 (UTC) == ບໍ່ເຫັນດີ == == ເປັນກາງ == {{ປອລ.}} jawcb0lhqiol1vwn6nwpujl2bcp2h8k 0 21876 112411 112325 2024-12-04T01:02:31Z InternetArchiveBot 13695 Rescuing 2 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 112411 wikitext text/x-wiki {{ກ່ອງຂໍ້ມູນ ນິຄົມ|name=ແຂວງ ໂສກ​ນາດ|native_name=Sóc Trăng|native_name_lang=vi<!-- ISO 639-2 code: vi for Vietnamese -->|other_name=|type=[[ແຂວງຂອງຫວຽດນາມ|ແຂວງ]]|image_flag=|image_seal=Logo tỉnh Sóc Trăng.svg|image_skyline=Rural Soc Trang.JPG|image_caption=ຊົນນະບົດ ໂສກ​ນາດ|image_map=Soc Trang in Vietnam.svg|map_caption=ທີ່​ຕັ້ງ​ຂອງ ໂສກ​ນາດ ໃນ​ຫວຽດ​ນາມ|image_map1={{Infobox mapframe|zoom=7|frame-width=280}}|coordinates={{coord|9|40|N|105|50|E|region:VN_type:adm1st|display=inline,title}}|subdivision_type=ປະເທດ|subdivision_name={{flag|Vietnam}}|subdivision_type1=[[Regions of Vietnam|Region]]|subdivision_name1=[[Mekong Delta]]|seat_type=Capital|seat=[[Sóc Trăng]]|leader_party=|leader_title=[[Provinces of Vietnam#People's Council|People's Council]] Chair|leader_name=Hồ Thị Cẩm Đào|leader_title1=[[Provinces of Vietnam#People's Committee|People's Committee]] Chair|leader_name1=Trần Văn Lâu|area_footnotes=<ref name="area_2022">{{Cite act|date=18 October 2023|type=Decision|index=3048/QĐ-BTNMT|legislature=[[Ministry of Natural Resources and Environment (Vietnam)]]|title=Biểu số 4.6: Hiện trạng sử dụng đất vùng Đồng Bằng Sông Cửu Long năm 2022|trans-title=Table 4.6: Current land use status in the Mekong Delta in 2022|language=vi|url=https://monre.gov.vn/VanBan/Lists/VanBanChiDao/Attachments/3012/b4.6_Signed.pdf}} – the data in the report are in hectares, rounded to integers</ref>|area_total_km2=3298.20|elevation_footnotes=|elevation_m=|population_footnotes=|population_total=1,898,800|population_as_of=2023|population_density_km2=auto|demographics_type1=Demographics|demographics1_title1=[[List of ethnic groups in Vietnam|Ethnicities]]|demographics1_info1=[[Vietnamese people|Vietnamese]] (64.83%),<ref>[http://cema.gov.vn/modules.php?name=Content&op=details&mid=7849 TỈNH SÓC TRĂNG] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130725040412/http://cema.gov.vn/modules.php?name=Content&op=details&mid=7849 |date=2013-07-25 }} 07/05/2009, Trang tin điện tử của &ndash; Ủy ban Dân tộc</ref> [[Khmer Krom|Khmer]], [[Hoa people|Hoa]]|demographics_type2=GDP<ref>{{cite web|url=http://baosoctrang.org.vn/trong-tinh/nam-2018-kinh-te-xa-hoi-cua-tinh-phat-trien-toan-dien-tang-truong-kinh-te-dat-7-2-22551.html|title=Tình hình kinh tế, xã hội Sóc Trăng năm 2018|website=Báo Sóc Trăng, Đảng bộ tỉnh|access-date=10 May 2020|archive-date=19 ຕຸລາ 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20211019015804/https://www.baosoctrang.org.vn/trong-tinh/nam-2018-kinh-te-xa-hoi-cua-tinh-phat-trien-toan-dien-tang-truong-kinh-te-dat-7-2-22551.html|url-status=dead}}</ref>|demographics2_title1=Total|demographics2_info1=[[VND]] 49.346 trillion<br/>[[US$]] 2.143 billion|blank1_name=[[ດັດຊະນີການພັດທະນາມະນຸດ|HDI]] (2020)|blank1_info={{increase}} 0.668<ref>{{Cite web |title=Human Development Index by province(*) by Cities, provincies and Year |url=https://www.gso.gov.vn/en/px-web/?pxid=E1438&theme=Health%2C%20Culture%2C%20Sport%20and%20Living%20standard |access-date=September 28, 2024 |website=[[General Statistics Office of Vietnam]]}}</ref><br />([[List of administrative divisions of Vietnam by Human Development Index|54th]])|timezone1=ICT|utc_offset1=+7|area_code_type=[[Telephone numbers in Vietnam|Area codes]]|area_code=299|iso_code=[[ISO 3166-2:VN|VN-64]]|website={{URL|http://www.soctrang.gov.vn/}}|official_name=}}'''ແຂວງ ໂສກ​ນາດ''' ([[ພາສາຫວຽດນາມ|ພາສາຫວຽດ]]: Sóc Trăng) ແມ່ນ ແຂວງ ໜຶ່ງໃນເຂດ [[ເຂດທົ່ງພຽງແມ່ນ້ຳຂອງ|ທົ່ງພຽງແມ່ນ້ຳ]] ຂອງ ທາງພາກໃຕ້ຂອງຫວຽດນາມ, ມີເມືອງຫຼວງຢູ່ ໂສກ​ນາດ. ແຂວງມີເນື້ອທີ່ {{Convert|3298.20|km2|mi2}} ແລະມີປະຊາກອນປະມານ 1,213,400 ຄົນ. == ເອກະສານອ້າງອີງ == lydqzd8sebsdjv6ne19dt83t2u84czu 0 21887 112384 2024-12-03T12:34:25Z Randervik 18653 Created by translating the page "[[:en:Special:Redirect/revision/1257800339|Iker Casillas]]" 112384 wikitext text/x-wiki '''ໄອເກີ ຄາຊິລາສ''' ('''Iker Casillas Fernández'''; ເກີດໃນວັນທີ 20 ເດືອນພຶດສະພາ 1981) ເປັນ [[ເຕະບານ|ນັກກິລາບານເຕະ]] ອາຊີບຊາວສະເປນທີ່ເຄີຍຫຼິ້ນເປັນ [[ຜູ້ຮັກສາປະຕູ (ກິລາບານເຕະ)|ຜູ້ຮັກສາປະຕູ]] ແລະປະຈຸບັນເຮັດວຽກເປັນ ນັກສະແດງຄວາມຄິດເຫັນບານເຕະ. ໄດ້ຮັບການຂະໜານນາມວ່າເປັນ "'''''San Iker'''''" ("Saint Iker") ສໍາລັບຄວາມສາມາດຂອງລາວໃນການຜະລິດການປະຫຍັດທີ່ມະຫັດສະຈັນ, Casillas ໄດ້ຖືກພິຈາລະນາຢ່າງກວ້າງຂວາງວ່າເປັນຫນຶ່ງໃນຜູ້ຮັກສາປະຕູທີ່ຍິ່ງໃຫຍ່ທີ່ສຸດຂອງທຸກເວລາ. ລາວເປັນທີ່ຮູ້ຈັກສໍາລັບນັກກິລາຂອງລາວ, ປະຕິກິລິຍາໄວແລະຄວາມສາມາດໃນການຢຸດຍິງທີ່ໂດດເດັ່ນ. ຈາກການໃຊ້ເວລາສ່ວນໃຫຍ່ໃນອາຊີບຂອງລາວຢູ່ທີ່ [[ຣີລ ມາດຣິດ]], ຄາຊິລາສ ແມ່ນໜຶ່ງໃນນັກເຕະຈຳນວນໜຶ່ງທີ່ບັນລຸໄດ້ຫຼາຍກວ່າ 1,000 ນັດອາຊີບ ແລະ ຍັງຖື ສະຖິຕິ ການຍິງປະຕູຫຼາຍທີ່ສຸດໃຫ້ກັບ ທີມຊາດສະເປນ. ໃນປັດຈຸບັນ, ລາວເຮັດວຽກໃຫ້ RTVE, Movistar Plus+ ແລະ Azteca Deportes . ໃນລະດັບສະໂມສອນ, ຄາຊິລາສ ໄດ້ເລີ່ມຕົ້ນການເຮັດວຽກຂອງລາວກັບ ທີມງານໄວຫນຸ່ມຂອງ ຣີລ ມາດຣິດ, ໃນທີ່ສຸດກໍ່ໄດ້ຮັບການເລື່ອນຊັ້ນໃນທີມຕົ້ນຕໍໃນປີ 1999, ບ່ອນທີ່ລາວກາຍເປັນຜູ້ຮັກສາປະຕູທີ່ມີອາຍຸນ້ອຍທີ່ສຸດທີ່ລົງຫຼິ້ນໃນ ຮອບສຸດທ້າຍຂອງ Champions League, ແລະໄດ້ຮັບລາງວັນ, ໃນເວລາ 19 ປີ. ແລະສີ່ມື້. ຄາຊິລາສ ໄດ້ກາຍເປັນຜູ້ຮັກສາປະຕູທາງເລືອກທໍາອິດຂອງ ຣີລ ມາດຣິດ, ຊະນະສອງແຊ້ມແຊ້ມລີກແລະ ລາລີກາ ໃນສາມລະດູການທໍາອິດຂອງລາວ, ສ້າງຕັ້ງຕົນເອງເປັນຫນຶ່ງໃນຜູ້ຮັກສາປະຕູທີ່ດີທີ່ສຸດໃນໂລກ. ໃນໄລຍະການເຮັດວຽກທີ່ປະສົບຜົນສໍາເລັດສູງໃນ Madrid, Casillas ໄດ້ຊະນະທຸກສະໂມສອນໃຫຍ່, ລວມທັງ [[ລາລີກາ]] 5 ແຊ້ມ, Supercopa de España 4 ແຊ້ມ, Copa del Rey ສອງແຊ້ມ, ສາມ [[ຍູຟາແຊມປ້ຽນລີກ]], UEFA Super Cup ສອງ, [[Intercontinental Cup (ບານເຕະ)|Intercontinental Cup]] ສອງຄັ້ງແລະ [[FIFA Club World Cup|FIFA Club. ເຕະບານໂລກ]]. ຫຼັງຈາກ 25 ປີກັບ ຣີລ ມາດຣິດ, ຄາຊິລາສ ໄດ້ເຂົ້າຮ່ວມ FC Porto ໃນປີ 2015 ໃນການໂອນເງິນຟຣີ, ບ່ອນທີ່ລາວໄດ້ຊະນະ Primeira Liga ແລະ Supertaça Cândido de Oliveira. ໃນຂະນະທີ່ຢູ່ Porto, ລາວໄດ້ທໍາລາຍສະຖິຕິສໍາລັບລະດູການຕິດຕໍ່ກັນຫຼາຍທີ່ສຸດໃນ ຍູຟາແຊມປ້ຽນລີກ (20) ແລະເກັບກໍາຫຼາຍທີ່ສຸດໃນການແຂ່ງຂັນ (177). ລາວໄດ້ຢຸດອາຊີບການຫຼີ້ນຂອງລາວໃນເດືອນກຸມພາ 2020, ຫຼັງຈາກເກືອບຫນຶ່ງປີຢູ່ຂ້າງນອກຫຼັງຈາກໂຣກຫົວໃຈວາຍທີ່ລາວໄດ້ຮັບບາດເຈັບໃນລະຫວ່າງການຝຶກຊ້ອມກັບ Porto ໃນເດືອນພຶດສະພາ 2019. ດ້ວຍການລົງແຂ່ງຂັນ 167 ນັດ, ຄາຊິລລາສ ເປັນທີ່ສອງໃຫ້ກັບທີມຊາດສະເປນ, ເຮັດໃຫ້ລາວກາຍ ເປັນນັກເຕະທີ່ຍິງໄດ້ຫຼາຍທີ່ສຸດອັນດັບ 18 ຕະຫຼອດການ. ເປັນຕົວແທນທີ່ບໍ່ໄດ້ໃຊ້ໃນ UEFA Euro 2000, ຄາຊິລາສ ກາຍເປັນຜູ້ຮັກສາປະຕູທາງເລືອກທໍາອິດຂອງຊາດໃນ ເຕະບານໂລກ 2002, ແລະໄດ້ລົງຫຼິ້ນໃນ UEFA Euro 2004 ແລະ ເຕະບານໂລກ 2006 . ໃນ​ປີ 2008​, ລາວ​ໄດ້​ຮັບ​ຕໍາ​ແຫນ່ງ ​ເປັນ​ກັບ​ຕັນ​, ແລະ​ໄດ້​ດໍາ​ເນີນ​ການ​ຕໍ່​ກັບ​ການ​ນໍາ​ທີມ​ໄດ້ ​ຕໍາ​ແຫນ່ງ​ແຊ້ມ​ເອີ​ຣົບ​ໃນ​ປີ​ນັ້ນ. ຄາຊິລາສ ຍັງໄດ້ນໍາພາສະເປນ ຊະນະເຕະບານໂລກຄັ້ງທໍາອິດຂອງພວກເຂົາໃນປີ 2010, ບ່ອນທີ່ລາວໄດ້ຮັກສາບັນທຶກຮ່ວມກັນ 5 ເຊັດ, ຊະນະ ລາງວັນ Yashin ສໍາລັບຜູ້ຮັກສາປະຕູທີ່ດີທີ່ສຸດຂອງການແຂ່ງຂັນ. ສະເປນກາຍເປັນປະເທດທໍາອິດທີ່ຮັກສາແຊ້ມເອີຣົບ, ຊະນະແຊ້ມອີກເທື່ອຫນຶ່ງໃນ ປີ 2012, ບ່ອນທີ່ທ່ານໄດ້ສ້າງສະຖິຕິສໍາລັບ ນາທີຕິດຕໍ່ກັນຫຼາຍທີ່ສຸດໂດຍບໍ່ມີການຍອມຮັບເປົ້າຫມາຍ ໃນການແຂ່ງຂັນ (509). ໃນປີ 2014, ຄາຊິລາສ ໄດ້ກາຍເປັນຫນຶ່ງໃນຫົກຜູ້ນທີ່ຈະ ເປັນຕົວແທນຂອງສະເປນໃນສີ່ເຕະບານໂລກ. ໃນປີ 2008, ຄາຊິລາສ ວາງເປັນອັນດັບທີ 4 ໃນ [[ບາລົງດໍ]], ແລະໄດ້ຖືກເລືອກໃຫ້ ທີມ UEFA ຂອງປີ 6 ຄັ້ງຕິດຕໍ່ກັນຈາກ 2007 ຫາ 2012, ເຊິ່ງເປັນສະຖິຕິຂອງຜູ້ຮັກສາປະຕູ. ຄາຊິລາສ ຍັງຖືກເລືອກຢູ່ໃນ FIFPro World XI ເປັນສະຖິຕິຜູ້ຮັກສາປະຕູຫ້າຄັ້ງ, ແລະໄດ້ຮັບຊື່ເປັນ ຜູ້ຮັກສາປະຕູທີ່ດີທີ່ສຸດຂອງໂລກ IFFHS ຫ້າຄັ້ງ, ຄຽງຄູ່ກັບ [[ຈຽນລຸຍຈິ ບູຟອນ]] ແລະ Manuel Neuer. ລາວໄດ້ຖືກແຕ່ງຕັ້ງເປັນຜູ້ຮັກສາປະຕູທີ່ດີທີ່ສຸດອັນດັບສອງຂອງສະຕະວັດທີ 21, ຮອງຈາກ Gigi ບູຟອນ, ແລະເປັນຜູ້ຮັກສາປະຕູທີ່ດີທີ່ສຸດທີສອງຂອງ 25 ປີທີ່ຜ່ານມາໂດຍອົງການຈັດຕັ້ງດຽວກັນ. == ກຽດນິຍົມ == '''ຣີລ ມາດຣິດ ຄ''' * Tercera División : 1998–99 (ກຸ່ມ VII) '''Real Madrid'''<ref name="ikercasillasworld.com">[http://www.ikercasillasworld.com/en/ikercasillasoficial/sala-trofeos/ Iker Casillas | Trophies] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161030112209/http://www.ikercasillasworld.com/en/ikercasillasoficial/sala-trofeos/}}. Ikercasillasworld.com (15 September 1999). Retrieved 26 September 2015.</ref> * [[ລາລີກາ]] : 2000–01, 2002–03, 2006–07, 2007–08, 2011–12 * Copa del Rey : 2010–11, 2013–14 * Supercopa de España : 2001, 2003, 2008, 2012 * [[ຍູຟາແຊມປ້ຽນລີກ|ຢູຟາ ແຊ້ມປ້ຽນລີກ]] : 1999–2000, 2001–02, 2013–14 * UEFA Super Cup : 2002, 2014 * [[FIFA Club World Cup]] : 2014 * [[Intercontinental Cup (ບານເຕະ)|Intercontinental Cup]] : 2002 '''ປໍໂຕ''' * Primeira Liga : 2017-18 * Supertaça Cândido de Oliveira : 2018 <ref name="2018-Supertaça">{{Cite web|archive-url=https://www.rtp.pt/noticias/futebol-nacional/fc-porto-conquista-supertaca-pela-21-vez_d1091335|title=FC Porto conquista Supertaça pela 21.ª vez}}</ref> '''ສະເປນ U16''' * ແຊ້ມ UEFA European U-16 : 1997 <ref name="bleacher report">{{Cite web|archive-url=https://bleacherreport.com/articles/945404-iker-casillas-is-spains-most-capped-player-a-look-into-the-goalkeepers-glory|title=Iker Casillas Is Spain's Most Capped Player: A Look into the Goalkeepers Glory}}</ref> <ref name="goal">{{Cite web|archive-url=https://www.goal.com/en/news/184/player-profile/2010/05/01/1962446/world-cup-profile-iker-casillas-spain|title=Iker Casillas – Goalkeeper – Real Madrid – 20/05/1981}}<br /><br />{{Cite web|archive-url=https://www.goal.com/en-gb/news/2914/champions-league/2014/05/22/4833425/iker-casillas-chasing-his-very-own-decima|title=Iker Casillas chasing his very own Decima}}</ref> '''ສະເປນ U18''' * UEFA–CAF Meridian Cup : 1999 <ref name="bleacher report">{{Cite web|archive-url=https://bleacherreport.com/articles/945404-iker-casillas-is-spains-most-capped-player-a-look-into-the-goalkeepers-glory|title=Iker Casillas Is Spain's Most Capped Player: A Look into the Goalkeepers Glory}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://bleacherreport.com/articles/945404-iker-casillas-is-spains-most-capped-player-a-look-into-the-goalkeepers-glory "Iker Casillas Is Spain's Most Capped Player: A Look into the Goalkeepers Glory"]. ''bleacherreport.com''. 17 November 2011<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">15 June</span> 2019</span>.</cite></ref> <ref name="goal">{{Cite web|archive-url=https://www.goal.com/en/news/184/player-profile/2010/05/01/1962446/world-cup-profile-iker-casillas-spain|title=Iker Casillas – Goalkeeper – Real Madrid – 20/05/1981}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.goal.com/en/news/184/player-profile/2010/05/01/1962446/world-cup-profile-iker-casillas-spain "Iker Casillas – Goalkeeper – Real Madrid – 20/05/1981"]. ''goal.com''. 17 November 2011<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">15 June</span> 2019</span>.</cite><br /><br />{{Cite web|archive-url=https://www.goal.com/en-gb/news/2914/champions-league/2014/05/22/4833425/iker-casillas-chasing-his-very-own-decima|title=Iker Casillas chasing his very own Decima}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.goal.com/en-gb/news/2914/champions-league/2014/05/22/4833425/iker-casillas-chasing-his-very-own-decima "Iker Casillas chasing his very own Decima"]. ''goal.com''. 22 May 2014<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">15 June</span> 2019</span>.</cite></ref> '''ສະເປນ U20''' * FIFA World Youth Championship : 1999 <ref name="bleacher report">{{Cite web|archive-url=https://bleacherreport.com/articles/945404-iker-casillas-is-spains-most-capped-player-a-look-into-the-goalkeepers-glory|title=Iker Casillas Is Spain's Most Capped Player: A Look into the Goalkeepers Glory}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://bleacherreport.com/articles/945404-iker-casillas-is-spains-most-capped-player-a-look-into-the-goalkeepers-glory "Iker Casillas Is Spain's Most Capped Player: A Look into the Goalkeepers Glory"]. ''bleacherreport.com''. 17 November 2011<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">15 June</span> 2019</span>.</cite></ref> <ref name="goal">{{Cite web|archive-url=https://www.goal.com/en/news/184/player-profile/2010/05/01/1962446/world-cup-profile-iker-casillas-spain|title=Iker Casillas – Goalkeeper – Real Madrid – 20/05/1981}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.goal.com/en/news/184/player-profile/2010/05/01/1962446/world-cup-profile-iker-casillas-spain "Iker Casillas – Goalkeeper – Real Madrid – 20/05/1981"]. ''goal.com''. 17 November 2011<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">15 June</span> 2019</span>.</cite><br /><br />{{Cite web|archive-url=https://www.goal.com/en-gb/news/2914/champions-league/2014/05/22/4833425/iker-casillas-chasing-his-very-own-decima|title=Iker Casillas chasing his very own Decima}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.goal.com/en-gb/news/2914/champions-league/2014/05/22/4833425/iker-casillas-chasing-his-very-own-decima "Iker Casillas chasing his very own Decima"]. ''goal.com''. 22 May 2014<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">15 June</span> 2019</span>.</cite></ref> '''ສະເປນ''' * [[ເຕະບານໂລກ|FIFA World Cup]] : 2010 <ref name="ikercasillasworld.com">[http://www.ikercasillasworld.com/en/ikercasillasoficial/sala-trofeos/ Iker Casillas | Trophies] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161030112209/http://www.ikercasillasworld.com/en/ikercasillasoficial/sala-trofeos/}}. Ikercasillasworld.com (15 September 1999). Retrieved 26 September 2015.</ref> * [[ແຊ້ມຢູຟາ ຢູໂຣບ|ແຊ້ມຢູໂຣບ]] : 2008, 2012 <ref name="RM honours" /> <ref name="ikercasillasworld.com" /> '''ບຸກຄົນ''' * Bravo Award: 2000<ref>{{Cite web|archive-url=https://www.rsssf.org/miscellaneous/bravo-awards.html|title=The "Bravo" Award}}</ref> * La Liga Breakthrough Player of the Year: 2000 * La Liga Zamora Trophy: 2007–08 * La Liga Best Goalkeeper: 2009, 2012 * La Liga Fair Play Award: 2012–13 * Primeira Liga Fair Play Award: 2017–18<ref>{{Cite web|archive-url=https://www.ojogo.pt/futebol/noticias/interior/bruno-fernandes-casillas-sergio-conceicao-todos-os-premios-da-liga-9562039.html|title=Bruno Fernandes, Casillas, Sérgio Conceição... Confira todos os premiados da Liga}}</ref> * MARCA Fair Play Award – MARCA's 80th Anniversary: 2018<ref>{{Cite web|archive-url=https://www.zerozero.pt/news.php?id=237162|title=Casillas distinguido pela Marca com o prémio "Jogo Limpo"}}</ref> * Dragões de Ouro Award – Porto Athlete of the Year: 2018<ref>{{Cite web|archive-url=http://www.maisfutebol.iol.pt/fc-porto/liga/dragoes-de-ouro-iker-casillas-foi-o-atleta-do-ano|title=Dragões de Ouro: Iker Casillas foi o "Atleta do Ano"}}</ref> * Primeira Liga Goalkeeper of the Month: October/November 2018 * Primeira Liga Best Goalkeeper: 2018–19<ref name="auto2">{{Cite web|archive-url=https://www.ligaportugal.pt/pt/epocas/20192020/noticias/geral/kick-off-2019-20/vencedores-dos-premios-oficiais-da-liga-portugal-2018-2019/l|title=Vencedores dos Prémios Oficiais da Liga Portugal 2018–2019}}</ref> * Primeira Liga Team of the Year: 2018–19<ref name="auto2" /> * Quinas de Ouro Award – Primeira Liga Best XI: 2018–19<ref>{{Cite web|archive-url=https://www.ojogo.pt/futebol/1a-liga/noticias/interior/quinas-de-ouro-melhor-onze-da-i-liga-com-casillas-e-dominado-por-benfica-e-fc-porto-11261512.htmlo|title=Quinas de Ouro: melhor onze da I Liga com Casillas e dominado por Benfica e FC Porto}}</ref> * Best European Goalkeeper: 2010 * IFFHS World's Best Goalkeeper: 2008, 2009, 2010, 2011, 2012<ref name="Former Results">{{Cite web|archive-url=http://iffhs.de/former-results/|title=Former Results}}</ref> * IFFHS Best Goalkeeper of the Decade 2001–2010: 2nd<ref>{{Cite web|archive-url=http://www.iffhs.de/?d85ff8b00388f05e91a01bccdc4205fdcdc3bfcdc0aec70aeedb883910|title=Gianluigi Buffon ahead of Iker Casillas by a hair}}</ref> * IFFHS Best Goalkeeper of the Past 25 Years 1987–2012: 2nd<ref>{{Cite web|archive-url=http://www.football-italia.net/29592/buffon-best-world-keeper-25-years|title=Buffon best world keeper of 25 years}}</ref><ref>{{Cite web|archive-url=http://www.football-espana.net/27627/casillas-second-best-1987-2012|title=Casillas second best, 1987-2012}}</ref> * FIFA FIFPro World XI: 2008, 2009, 2010, 2011, 2012 * FIFA World Cup Golden Glove: 2010<ref name="Yashin Award">{{Cite web|archive-url=https://www.fifa.com/worldcup/archive/southafrica2010/news/newsid=1352110/index.html|title=Golden awards for top FIFA World Cup Trio}}</ref> * FIFA World Cup Dream Team: 2010<ref name="2010 All-Star Team">{{Cite news|url=https://www.fifa.com/worldcup/news/newsid=1274177/index.html|title=Spaniards dominate All-Star Team|publisher=FIFA}}</ref> * UEFA Euro Team of the Tournament: 2008, 2012 * UEFA Team of the Year: 2007, 2008, 2009, 2010, 2011, 2012 * ESM Team of the Year: 2008 * UEFA Ultimate Team of the Year (published 2019)<ref name="UUTOTY">{{Cite web|archive-url=https://www.uefa.com/uefachampionsleague/news/newsid=2589565.html|title=Ultimate Team of the Year: the all-time XI}}</ref> * Golden Foot: 2017<ref>{{Cite web|archive-url=http://www.marca.com/en/football/international-football/2017/11/08/5a02d415ca47415c388b4610.html|title=Casillas admits retirement is looming following Golden Foot award}}</ref> * World XI: Team of the 21st Century<ref>{{Cite web|archive-url=http://www.givemesport.com/343841-world-xi-team-of-the-21st-century|title=World XI: Team of the 21st Century}}</ref> * Globe Soccer Awards – Player Career Award: 2020<ref>{{Cite web|archive-url=https://www.globesoccer.com/winners/iker-casillas-player-career-award/|title=Iker Casillas – Player Career Award}}</ref> * 11Leyendas Jornal AS: 2021<ref>{{Cite web|archive-url=https://as.com/futbol/2021/02/25/reportajes/1614273403_238476.html|title=11 Leyenda el mejor once de la historia}}</ref> == ເອກະສານອ້າງອີງ == [[ໝວດ:ຜູ້ຮັກສາປະຕູບານເຕະຂອງສະມາຄົມຊາຍ]] [[ໝວດ:ນັກກິລາບານເຕະຊາຍຂອງສະເປນ]] [[ໝວດ:ບຸກຄົນທີ່ຍັງມີຊີວິດຢູ່]] [[ໝວດ:ບຸກຄົນທີ່ເກີດໃນປີ ຄ.ສ. 1981]] [[ໝວດ:ນັກເຕະບານ]] n9v407bybukjvttnc1xg1559rsvzgc1 112385 112384 2024-12-03T12:37:15Z Randervik 18653 112385 wikitext text/x-wiki {{Infobox football biography|name=ໄອເກີ ຄາຊິລາສ|full_name=Iker Casillas Fernández<ref>{{cite web|title=FIFA World Cup South Africa 2010: List of Players|url=https://www.fifa.com/mm/document/tournament/competition/01/22/85/78/fwc_2010_squadlists.pdf|archive-url=https://web.archive.org/web/20100616010702/http://www.fifa.com/mm/document/tournament/competition/01/22/85/78/fwc_2010_squadlists.pdf|url-status=dead|archive-date=16 June 2010|publisher=Fédération Internationale de Football Association (FIFA)|access-date=13 September 2013|page=29|date=4 June 2010}}</ref>|image=[[Iker-Casillas-SportsTrade-2021-cropped.jpg|210px]]|caption=ໄອເກີ ຄາຊິລາສ ໃນປີ 2021|birth_date={{birth date and age|df=yes|1981|5|20}}|birth_place=[[Móstoles]], ສະເປນ|height=1.85m<ref>{{cite web |title=I. Casillas |url=http://www.realmadrid.com/futbol/plantilla/iker-casillas-fernandez |publisher=Real Madrid C.F. |access-date=19 April 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150424023429/http://www.realmadrid.com:80/futbol/plantilla/iker-casillas-fernandez |archive-date=24 April 2015}}</ref><ref>{{cite web |title=Iker Casillas: Overview |url=https://www.premierleague.com/players/5778/Iker-Casillas/overview |publisher=Premier League |access-date=19 April 2024}}</ref>|position=[[Goalkeeper (association football)|Goalkeeper]]|youthyears1=1990–1998|youthclubs1=[[ຣີລ ມາດຣິດ (ໄວໜຸ່ມ)|ຣີລ ມາດຣິດ]]|years1=1998–1999|clubs1=[[ຣີລ ມາດຣິດ C]]|caps1=27|goals1=0|years2=1999–2000|clubs2=[[ຣີລ ມາດຣິດCastilla|ຣີລ ມາດຣິດ B]]|caps2=4|goals2=0|years3=1999–2015|clubs3=[[ຣີລ ມາດຣິດ]]|caps3=510|goals3=0|years4=2015–2020|clubs4=[[FC Porto|ປໍໂຕ]]|caps4=116|goals4=0|totalcaps=657|totalgoals=0|nationalyears1=1996|nationalteam1=[[ທີມຊາດສະເປນ U15 ທີມຊາດສະເປນ|ສະເປນ U15]]|nationalcaps1=1|nationalgoals1=0|nationalyears2=1996–1998|nationalteam2=[[ທີມຊາດສະເປນ U16 ທີມຊາດສະເປນ|ສະເປນ U16]]|nationalcaps2=19|nationalgoals2=0|nationalyears3=1997–1999|nationalteam3=[[ທີມຊາດສະເປນ U17 ທີມຊາດສະເປນ|ສະເປນ U17]]|nationalcaps3=10|nationalgoals3=0|nationalyears4=1999|nationalteam4=[[ທີມຊາດສະເປນ U18 ທີມຊາດສະເປນ|ສະເປນ U18]]|nationalcaps4=4|nationalgoals4=0|nationalyears5=1999|nationalteam5=[[ທີມຊາດສະເປນ U20 ທີມຊາດສະເປນ|ທີມຊາດສະເປນ U20]]|nationalcaps5=2|nationalgoals5=0|nationalyears6=1999–2000|nationalteam6=[[ທີມຊາດສະເປນ U21 ທີມຊາດສະເປນ|ທີມຊາດສະເປນ U21]]|nationalcaps6=5|nationalgoals6=0|nationalyears7=2000–2016|nationalteam7=[[ບານເຕະຊາຍທີມຊາດສະເປນ|ສະເປນ]]|nationalcaps7=167|nationalgoals7=0|medaltemplates={{MedalSport|Men's [[Association football|football]]}} {{MedalCountry|{{fba|ESP}}}} {{MedalCompetition|[[FIFA World Cup]]}} {{Medal|W|[[2010 FIFA World Cup|2010 South Africa]]|[[2010 FIFA World Cup squads#Spain|Team]]}} {{MedalCompetition|[[UEFA European Championship]]}} {{Medal|W|[[UEFA Euro 2008|2008 Austria-Switzerland]]|[[UEFA Euro 2008 squads#Spain|Team]]}} {{Medal|W|[[UEFA Euro 2012|2012 Poland-Ukraine]]|[[UEFA Euro 2012 squads#Spain|Team]]}} {{MedalCompetition|[[FIFA Confederations Cup]]}} {{Medal|RU|[[2013 FIFA Confederations Cup|2013 Brazil]]|}} {{Medal|3rd|[[2009 FIFA Confederations Cup|2009 South Africa]]|}} {{Medal|Comp|[[FIFA U-20 World Cup]]}} {{Medal|W|[[1999 FIFA World Youth Championship|1999 Nigeria]]|}} {{MedalCompetition|[[FIFA U-17 World Cup]]}} {{Medal|3rd|[[1997 FIFA U-17 World Championship|1997 Egypt]]|[[1997 FIFA U-17 World Championship squads#Spain|Team]]}} {{MedalComp|[[UEFA European Under-17 Championship|UEFA European Under-16 Championship]]}} {{Medal|W|[[1997 UEFA European Under-16 Championship|1997 Germany]]|}}}}'''ໄອເກີ ຄາຊິລາສ''' ('''Iker Casillas Fernández'''; ເກີດໃນວັນທີ 20 ເດືອນພຶດສະພາ 1981) ເປັນ [[ເຕະບານ|ນັກກິລາບານເຕະ]] ອາຊີບຊາວສະເປນທີ່ເຄີຍຫຼິ້ນເປັນ [[ຜູ້ຮັກສາປະຕູ (ກິລາບານເຕະ)|ຜູ້ຮັກສາປະຕູ]] ແລະປະຈຸບັນເຮັດວຽກເປັນ ນັກສະແດງຄວາມຄິດເຫັນບານເຕະ. ໄດ້ຮັບການຂະໜານນາມວ່າເປັນ "'''''San Iker'''''" ("Saint Iker") ສໍາລັບຄວາມສາມາດຂອງລາວໃນການຜະລິດການປະຫຍັດທີ່ມະຫັດສະຈັນ, Casillas ໄດ້ຖືກພິຈາລະນາຢ່າງກວ້າງຂວາງວ່າເປັນຫນຶ່ງໃນຜູ້ຮັກສາປະຕູທີ່ຍິ່ງໃຫຍ່ທີ່ສຸດຂອງທຸກເວລາ. ລາວເປັນທີ່ຮູ້ຈັກສໍາລັບນັກກິລາຂອງລາວ, ປະຕິກິລິຍາໄວແລະຄວາມສາມາດໃນການຢຸດຍິງທີ່ໂດດເດັ່ນ. ຈາກການໃຊ້ເວລາສ່ວນໃຫຍ່ໃນອາຊີບຂອງລາວຢູ່ທີ່ [[ຣີລ ມາດຣິດ]], ຄາຊິລາສ ແມ່ນໜຶ່ງໃນນັກເຕະຈຳນວນໜຶ່ງທີ່ບັນລຸໄດ້ຫຼາຍກວ່າ 1,000 ນັດອາຊີບ ແລະ ຍັງຖື ສະຖິຕິ ການຍິງປະຕູຫຼາຍທີ່ສຸດໃຫ້ກັບ ທີມຊາດສະເປນ. ໃນປັດຈຸບັນ, ລາວເຮັດວຽກໃຫ້ RTVE, Movistar Plus+ ແລະ Azteca Deportes . ໃນລະດັບສະໂມສອນ, ຄາຊິລາສ ໄດ້ເລີ່ມຕົ້ນການເຮັດວຽກຂອງລາວກັບ ທີມງານໄວຫນຸ່ມຂອງ ຣີລ ມາດຣິດ, ໃນທີ່ສຸດກໍ່ໄດ້ຮັບການເລື່ອນຊັ້ນໃນທີມຕົ້ນຕໍໃນປີ 1999, ບ່ອນທີ່ລາວກາຍເປັນຜູ້ຮັກສາປະຕູທີ່ມີອາຍຸນ້ອຍທີ່ສຸດທີ່ລົງຫຼິ້ນໃນ ຮອບສຸດທ້າຍຂອງ Champions League, ແລະໄດ້ຮັບລາງວັນ, ໃນເວລາ 19 ປີ. ແລະສີ່ມື້. ຄາຊິລາສ ໄດ້ກາຍເປັນຜູ້ຮັກສາປະຕູທາງເລືອກທໍາອິດຂອງ ຣີລ ມາດຣິດ, ຊະນະສອງແຊ້ມແຊ້ມລີກແລະ ລາລີກາ ໃນສາມລະດູການທໍາອິດຂອງລາວ, ສ້າງຕັ້ງຕົນເອງເປັນຫນຶ່ງໃນຜູ້ຮັກສາປະຕູທີ່ດີທີ່ສຸດໃນໂລກ. ໃນໄລຍະການເຮັດວຽກທີ່ປະສົບຜົນສໍາເລັດສູງໃນ Madrid, Casillas ໄດ້ຊະນະທຸກສະໂມສອນໃຫຍ່, ລວມທັງ [[ລາລີກາ]] 5 ແຊ້ມ, Supercopa de España 4 ແຊ້ມ, Copa del Rey ສອງແຊ້ມ, ສາມ [[ຍູຟາແຊມປ້ຽນລີກ]], UEFA Super Cup ສອງ, [[Intercontinental Cup (ບານເຕະ)|Intercontinental Cup]] ສອງຄັ້ງແລະ [[FIFA Club World Cup|FIFA Club. ເຕະບານໂລກ]]. ຫຼັງຈາກ 25 ປີກັບ ຣີລ ມາດຣິດ, ຄາຊິລາສ ໄດ້ເຂົ້າຮ່ວມ FC Porto ໃນປີ 2015 ໃນການໂອນເງິນຟຣີ, ບ່ອນທີ່ລາວໄດ້ຊະນະ Primeira Liga ແລະ Supertaça Cândido de Oliveira. ໃນຂະນະທີ່ຢູ່ Porto, ລາວໄດ້ທໍາລາຍສະຖິຕິສໍາລັບລະດູການຕິດຕໍ່ກັນຫຼາຍທີ່ສຸດໃນ ຍູຟາແຊມປ້ຽນລີກ (20) ແລະເກັບກໍາຫຼາຍທີ່ສຸດໃນການແຂ່ງຂັນ (177). ລາວໄດ້ຢຸດອາຊີບການຫຼີ້ນຂອງລາວໃນເດືອນກຸມພາ 2020, ຫຼັງຈາກເກືອບຫນຶ່ງປີຢູ່ຂ້າງນອກຫຼັງຈາກໂຣກຫົວໃຈວາຍທີ່ລາວໄດ້ຮັບບາດເຈັບໃນລະຫວ່າງການຝຶກຊ້ອມກັບ Porto ໃນເດືອນພຶດສະພາ 2019. ດ້ວຍການລົງແຂ່ງຂັນ 167 ນັດ, ຄາຊິລລາສ ເປັນທີ່ສອງໃຫ້ກັບທີມຊາດສະເປນ, ເຮັດໃຫ້ລາວກາຍ ເປັນນັກເຕະທີ່ຍິງໄດ້ຫຼາຍທີ່ສຸດອັນດັບ 18 ຕະຫຼອດການ. ເປັນຕົວແທນທີ່ບໍ່ໄດ້ໃຊ້ໃນ UEFA Euro 2000, ຄາຊິລາສ ກາຍເປັນຜູ້ຮັກສາປະຕູທາງເລືອກທໍາອິດຂອງຊາດໃນ ເຕະບານໂລກ 2002, ແລະໄດ້ລົງຫຼິ້ນໃນ UEFA Euro 2004 ແລະ ເຕະບານໂລກ 2006 . ໃນ​ປີ 2008​, ລາວ​ໄດ້​ຮັບ​ຕໍາ​ແຫນ່ງ ​ເປັນ​ກັບ​ຕັນ​, ແລະ​ໄດ້​ດໍາ​ເນີນ​ການ​ຕໍ່​ກັບ​ການ​ນໍາ​ທີມ​ໄດ້ ​ຕໍາ​ແຫນ່ງ​ແຊ້ມ​ເອີ​ຣົບ​ໃນ​ປີ​ນັ້ນ. ຄາຊິລາສ ຍັງໄດ້ນໍາພາສະເປນ ຊະນະເຕະບານໂລກຄັ້ງທໍາອິດຂອງພວກເຂົາໃນປີ 2010, ບ່ອນທີ່ລາວໄດ້ຮັກສາບັນທຶກຮ່ວມກັນ 5 ເຊັດ, ຊະນະ ລາງວັນ Yashin ສໍາລັບຜູ້ຮັກສາປະຕູທີ່ດີທີ່ສຸດຂອງການແຂ່ງຂັນ. ສະເປນກາຍເປັນປະເທດທໍາອິດທີ່ຮັກສາແຊ້ມເອີຣົບ, ຊະນະແຊ້ມອີກເທື່ອຫນຶ່ງໃນ ປີ 2012, ບ່ອນທີ່ທ່ານໄດ້ສ້າງສະຖິຕິສໍາລັບ ນາທີຕິດຕໍ່ກັນຫຼາຍທີ່ສຸດໂດຍບໍ່ມີການຍອມຮັບເປົ້າຫມາຍ ໃນການແຂ່ງຂັນ (509). ໃນປີ 2014, ຄາຊິລາສ ໄດ້ກາຍເປັນຫນຶ່ງໃນຫົກຜູ້ນທີ່ຈະ ເປັນຕົວແທນຂອງສະເປນໃນສີ່ເຕະບານໂລກ. ໃນປີ 2008, ຄາຊິລາສ ວາງເປັນອັນດັບທີ 4 ໃນ [[ບາລົງດໍ]], ແລະໄດ້ຖືກເລືອກໃຫ້ ທີມ UEFA ຂອງປີ 6 ຄັ້ງຕິດຕໍ່ກັນຈາກ 2007 ຫາ 2012, ເຊິ່ງເປັນສະຖິຕິຂອງຜູ້ຮັກສາປະຕູ. ຄາຊິລາສ ຍັງຖືກເລືອກຢູ່ໃນ FIFPro World XI ເປັນສະຖິຕິຜູ້ຮັກສາປະຕູຫ້າຄັ້ງ, ແລະໄດ້ຮັບຊື່ເປັນ ຜູ້ຮັກສາປະຕູທີ່ດີທີ່ສຸດຂອງໂລກ IFFHS ຫ້າຄັ້ງ, ຄຽງຄູ່ກັບ [[ຈຽນລຸຍຈິ ບູຟອນ]] ແລະ Manuel Neuer. ລາວໄດ້ຖືກແຕ່ງຕັ້ງເປັນຜູ້ຮັກສາປະຕູທີ່ດີທີ່ສຸດອັນດັບສອງຂອງສະຕະວັດທີ 21, ຮອງຈາກ Gigi ບູຟອນ, ແລະເປັນຜູ້ຮັກສາປະຕູທີ່ດີທີ່ສຸດທີສອງຂອງ 25 ປີທີ່ຜ່ານມາໂດຍອົງການຈັດຕັ້ງດຽວກັນ. == ກຽດນິຍົມ == '''ຣີລ ມາດຣິດ ຄ''' * Tercera División : 1998–99 (ກຸ່ມ VII) '''Real Madrid'''<ref name="ikercasillasworld.com">[http://www.ikercasillasworld.com/en/ikercasillasoficial/sala-trofeos/ Iker Casillas | Trophies] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161030112209/http://www.ikercasillasworld.com/en/ikercasillasoficial/sala-trofeos/}}. Ikercasillasworld.com (15 September 1999). Retrieved 26 September 2015.</ref> * [[ລາລີກາ]] : 2000–01, 2002–03, 2006–07, 2007–08, 2011–12 * Copa del Rey : 2010–11, 2013–14 * Supercopa de España : 2001, 2003, 2008, 2012 * [[ຍູຟາແຊມປ້ຽນລີກ|ຢູຟາ ແຊ້ມປ້ຽນລີກ]] : 1999–2000, 2001–02, 2013–14 * UEFA Super Cup : 2002, 2014 * [[FIFA Club World Cup]] : 2014 * [[Intercontinental Cup (ບານເຕະ)|Intercontinental Cup]] : 2002 '''ປໍໂຕ''' * Primeira Liga : 2017-18 * Supertaça Cândido de Oliveira : 2018 <ref name="2018-Supertaça">{{Cite web|archive-url=https://www.rtp.pt/noticias/futebol-nacional/fc-porto-conquista-supertaca-pela-21-vez_d1091335|title=FC Porto conquista Supertaça pela 21.ª vez}}</ref> '''ສະເປນ U16''' * ແຊ້ມ UEFA European U-16 : 1997 <ref name="bleacher report">{{Cite web|archive-url=https://bleacherreport.com/articles/945404-iker-casillas-is-spains-most-capped-player-a-look-into-the-goalkeepers-glory|title=Iker Casillas Is Spain's Most Capped Player: A Look into the Goalkeepers Glory}}</ref> <ref name="goal">{{Cite web|archive-url=https://www.goal.com/en/news/184/player-profile/2010/05/01/1962446/world-cup-profile-iker-casillas-spain|title=Iker Casillas – Goalkeeper – Real Madrid – 20/05/1981}}<br /><br />{{Cite web|archive-url=https://www.goal.com/en-gb/news/2914/champions-league/2014/05/22/4833425/iker-casillas-chasing-his-very-own-decima|title=Iker Casillas chasing his very own Decima}}</ref> '''ສະເປນ U18''' * UEFA–CAF Meridian Cup : 1999 <ref name="bleacher report">{{Cite web|archive-url=https://bleacherreport.com/articles/945404-iker-casillas-is-spains-most-capped-player-a-look-into-the-goalkeepers-glory|title=Iker Casillas Is Spain's Most Capped Player: A Look into the Goalkeepers Glory}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://bleacherreport.com/articles/945404-iker-casillas-is-spains-most-capped-player-a-look-into-the-goalkeepers-glory "Iker Casillas Is Spain's Most Capped Player: A Look into the Goalkeepers Glory"]. ''bleacherreport.com''. 17 November 2011<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">15 June</span> 2019</span>.</cite></ref> <ref name="goal">{{Cite web|archive-url=https://www.goal.com/en/news/184/player-profile/2010/05/01/1962446/world-cup-profile-iker-casillas-spain|title=Iker Casillas – Goalkeeper – Real Madrid – 20/05/1981}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.goal.com/en/news/184/player-profile/2010/05/01/1962446/world-cup-profile-iker-casillas-spain "Iker Casillas – Goalkeeper – Real Madrid – 20/05/1981"]. ''goal.com''. 17 November 2011<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">15 June</span> 2019</span>.</cite><br /><br />{{Cite web|archive-url=https://www.goal.com/en-gb/news/2914/champions-league/2014/05/22/4833425/iker-casillas-chasing-his-very-own-decima|title=Iker Casillas chasing his very own Decima}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.goal.com/en-gb/news/2914/champions-league/2014/05/22/4833425/iker-casillas-chasing-his-very-own-decima "Iker Casillas chasing his very own Decima"]. ''goal.com''. 22 May 2014<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">15 June</span> 2019</span>.</cite></ref> '''ສະເປນ U20''' * FIFA World Youth Championship : 1999 <ref name="bleacher report">{{Cite web|archive-url=https://bleacherreport.com/articles/945404-iker-casillas-is-spains-most-capped-player-a-look-into-the-goalkeepers-glory|title=Iker Casillas Is Spain's Most Capped Player: A Look into the Goalkeepers Glory}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://bleacherreport.com/articles/945404-iker-casillas-is-spains-most-capped-player-a-look-into-the-goalkeepers-glory "Iker Casillas Is Spain's Most Capped Player: A Look into the Goalkeepers Glory"]. ''bleacherreport.com''. 17 November 2011<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">15 June</span> 2019</span>.</cite></ref> <ref name="goal">{{Cite web|archive-url=https://www.goal.com/en/news/184/player-profile/2010/05/01/1962446/world-cup-profile-iker-casillas-spain|title=Iker Casillas – Goalkeeper – Real Madrid – 20/05/1981}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.goal.com/en/news/184/player-profile/2010/05/01/1962446/world-cup-profile-iker-casillas-spain "Iker Casillas – Goalkeeper – Real Madrid – 20/05/1981"]. ''goal.com''. 17 November 2011<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">15 June</span> 2019</span>.</cite><br /><br />{{Cite web|archive-url=https://www.goal.com/en-gb/news/2914/champions-league/2014/05/22/4833425/iker-casillas-chasing-his-very-own-decima|title=Iker Casillas chasing his very own Decima}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.goal.com/en-gb/news/2914/champions-league/2014/05/22/4833425/iker-casillas-chasing-his-very-own-decima "Iker Casillas chasing his very own Decima"]. ''goal.com''. 22 May 2014<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">15 June</span> 2019</span>.</cite></ref> '''ສະເປນ''' * [[ເຕະບານໂລກ|FIFA World Cup]] : 2010 <ref name="ikercasillasworld.com">[http://www.ikercasillasworld.com/en/ikercasillasoficial/sala-trofeos/ Iker Casillas | Trophies] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161030112209/http://www.ikercasillasworld.com/en/ikercasillasoficial/sala-trofeos/}}. Ikercasillasworld.com (15 September 1999). Retrieved 26 September 2015.</ref> * [[ແຊ້ມຢູຟາ ຢູໂຣບ|ແຊ້ມຢູໂຣບ]] : 2008, 2012 <ref name="RM honours" /> <ref name="ikercasillasworld.com" /> '''ບຸກຄົນ''' * Bravo Award: 2000<ref>{{Cite web|archive-url=https://www.rsssf.org/miscellaneous/bravo-awards.html|title=The "Bravo" Award}}</ref> * La Liga Breakthrough Player of the Year: 2000 * La Liga Zamora Trophy: 2007–08 * La Liga Best Goalkeeper: 2009, 2012 * La Liga Fair Play Award: 2012–13 * Primeira Liga Fair Play Award: 2017–18<ref>{{Cite web|archive-url=https://www.ojogo.pt/futebol/noticias/interior/bruno-fernandes-casillas-sergio-conceicao-todos-os-premios-da-liga-9562039.html|title=Bruno Fernandes, Casillas, Sérgio Conceição... Confira todos os premiados da Liga}}</ref> * MARCA Fair Play Award – MARCA's 80th Anniversary: 2018<ref>{{Cite web|archive-url=https://www.zerozero.pt/news.php?id=237162|title=Casillas distinguido pela Marca com o prémio "Jogo Limpo"}}</ref> * Dragões de Ouro Award – Porto Athlete of the Year: 2018<ref>{{Cite web|archive-url=http://www.maisfutebol.iol.pt/fc-porto/liga/dragoes-de-ouro-iker-casillas-foi-o-atleta-do-ano|title=Dragões de Ouro: Iker Casillas foi o "Atleta do Ano"}}</ref> * Primeira Liga Goalkeeper of the Month: October/November 2018 * Primeira Liga Best Goalkeeper: 2018–19<ref name="auto2">{{Cite web|archive-url=https://www.ligaportugal.pt/pt/epocas/20192020/noticias/geral/kick-off-2019-20/vencedores-dos-premios-oficiais-da-liga-portugal-2018-2019/l|title=Vencedores dos Prémios Oficiais da Liga Portugal 2018–2019}}</ref> * Primeira Liga Team of the Year: 2018–19<ref name="auto2" /> * Quinas de Ouro Award – Primeira Liga Best XI: 2018–19<ref>{{Cite web|archive-url=https://www.ojogo.pt/futebol/1a-liga/noticias/interior/quinas-de-ouro-melhor-onze-da-i-liga-com-casillas-e-dominado-por-benfica-e-fc-porto-11261512.htmlo|title=Quinas de Ouro: melhor onze da I Liga com Casillas e dominado por Benfica e FC Porto}}</ref> * Best European Goalkeeper: 2010 * IFFHS World's Best Goalkeeper: 2008, 2009, 2010, 2011, 2012<ref name="Former Results">{{Cite web|archive-url=http://iffhs.de/former-results/|title=Former Results}}</ref> * IFFHS Best Goalkeeper of the Decade 2001–2010: 2nd<ref>{{Cite web|archive-url=http://www.iffhs.de/?d85ff8b00388f05e91a01bccdc4205fdcdc3bfcdc0aec70aeedb883910|title=Gianluigi Buffon ahead of Iker Casillas by a hair}}</ref> * IFFHS Best Goalkeeper of the Past 25 Years 1987–2012: 2nd<ref>{{Cite web|archive-url=http://www.football-italia.net/29592/buffon-best-world-keeper-25-years|title=Buffon best world keeper of 25 years}}</ref><ref>{{Cite web|archive-url=http://www.football-espana.net/27627/casillas-second-best-1987-2012|title=Casillas second best, 1987-2012}}</ref> * FIFA FIFPro World XI: 2008, 2009, 2010, 2011, 2012 * FIFA World Cup Golden Glove: 2010<ref name="Yashin Award">{{Cite web|archive-url=https://www.fifa.com/worldcup/archive/southafrica2010/news/newsid=1352110/index.html|title=Golden awards for top FIFA World Cup Trio}}</ref> * FIFA World Cup Dream Team: 2010<ref name="2010 All-Star Team">{{Cite news|url=https://www.fifa.com/worldcup/news/newsid=1274177/index.html|title=Spaniards dominate All-Star Team|publisher=FIFA}}</ref> * UEFA Euro Team of the Tournament: 2008, 2012 * UEFA Team of the Year: 2007, 2008, 2009, 2010, 2011, 2012 * ESM Team of the Year: 2008 * UEFA Ultimate Team of the Year (published 2019)<ref name="UUTOTY">{{Cite web|archive-url=https://www.uefa.com/uefachampionsleague/news/newsid=2589565.html|title=Ultimate Team of the Year: the all-time XI}}</ref> * Golden Foot: 2017<ref>{{Cite web|archive-url=http://www.marca.com/en/football/international-football/2017/11/08/5a02d415ca47415c388b4610.html|title=Casillas admits retirement is looming following Golden Foot award}}</ref> * World XI: Team of the 21st Century<ref>{{Cite web|archive-url=http://www.givemesport.com/343841-world-xi-team-of-the-21st-century|title=World XI: Team of the 21st Century}}</ref> * Globe Soccer Awards – Player Career Award: 2020<ref>{{Cite web|archive-url=https://www.globesoccer.com/winners/iker-casillas-player-career-award/|title=Iker Casillas – Player Career Award}}</ref> * 11Leyendas Jornal AS: 2021<ref>{{Cite web|archive-url=https://as.com/futbol/2021/02/25/reportajes/1614273403_238476.html|title=11 Leyenda el mejor once de la historia}}</ref> == ເອກະສານອ້າງອີງ == [[ໝວດ:ຜູ້ຮັກສາປະຕູບານເຕະຂອງສະມາຄົມຊາຍ]] [[ໝວດ:ນັກກິລາບານເຕະຊາຍຂອງສະເປນ]] [[ໝວດ:ບຸກຄົນທີ່ຍັງມີຊີວິດຢູ່]] [[ໝວດ:ບຸກຄົນທີ່ເກີດໃນປີ ຄ.ສ. 1981]] [[ໝວດ:ນັກເຕະບານ]] qa1o0eydih1rimkrv694v79eeg7w45w 112386 112385 2024-12-03T12:37:46Z Randervik 18653 112386 wikitext text/x-wiki {{Infobox football biography|name=ໄອເກີ ຄາຊິລາສ|full_name=Iker Casillas Fernández<ref>{{cite web|title=FIFA World Cup South Africa 2010: List of Players|url=https://www.fifa.com/mm/document/tournament/competition/01/22/85/78/fwc_2010_squadlists.pdf|archive-url=https://web.archive.org/web/20100616010702/http://www.fifa.com/mm/document/tournament/competition/01/22/85/78/fwc_2010_squadlists.pdf|url-status=dead|archive-date=16 June 2010|publisher=Fédération Internationale de Football Association (FIFA)|access-date=13 September 2013|page=29|date=4 June 2010}}</ref>|image=[[ຮູບ:Iker-Casillas-SportsTrade-2021-cropped.jpg|210px]]|caption=ໄອເກີ ຄາຊິລາສ ໃນປີ 2021|birth_date={{birth date and age|df=yes|1981|5|20}}|birth_place=[[Móstoles]], ສະເປນ|height=1.85m<ref>{{cite web |title=I. Casillas |url=http://www.realmadrid.com/futbol/plantilla/iker-casillas-fernandez |publisher=Real Madrid C.F. |access-date=19 April 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150424023429/http://www.realmadrid.com:80/futbol/plantilla/iker-casillas-fernandez |archive-date=24 April 2015}}</ref><ref>{{cite web |title=Iker Casillas: Overview |url=https://www.premierleague.com/players/5778/Iker-Casillas/overview |publisher=Premier League |access-date=19 April 2024}}</ref>|position=[[Goalkeeper (association football)|Goalkeeper]]|youthyears1=1990–1998|youthclubs1=[[ຣີລ ມາດຣິດ (ໄວໜຸ່ມ)|ຣີລ ມາດຣິດ]]|years1=1998–1999|clubs1=[[ຣີລ ມາດຣິດ C]]|caps1=27|goals1=0|years2=1999–2000|clubs2=[[ຣີລ ມາດຣິດCastilla|ຣີລ ມາດຣິດ B]]|caps2=4|goals2=0|years3=1999–2015|clubs3=[[ຣີລ ມາດຣິດ]]|caps3=510|goals3=0|years4=2015–2020|clubs4=[[FC Porto|ປໍໂຕ]]|caps4=116|goals4=0|totalcaps=657|totalgoals=0|nationalyears1=1996|nationalteam1=[[ທີມຊາດສະເປນ U15 ທີມຊາດສະເປນ|ສະເປນ U15]]|nationalcaps1=1|nationalgoals1=0|nationalyears2=1996–1998|nationalteam2=[[ທີມຊາດສະເປນ U16 ທີມຊາດສະເປນ|ສະເປນ U16]]|nationalcaps2=19|nationalgoals2=0|nationalyears3=1997–1999|nationalteam3=[[ທີມຊາດສະເປນ U17 ທີມຊາດສະເປນ|ສະເປນ U17]]|nationalcaps3=10|nationalgoals3=0|nationalyears4=1999|nationalteam4=[[ທີມຊາດສະເປນ U18 ທີມຊາດສະເປນ|ສະເປນ U18]]|nationalcaps4=4|nationalgoals4=0|nationalyears5=1999|nationalteam5=[[ທີມຊາດສະເປນ U20 ທີມຊາດສະເປນ|ທີມຊາດສະເປນ U20]]|nationalcaps5=2|nationalgoals5=0|nationalyears6=1999–2000|nationalteam6=[[ທີມຊາດສະເປນ U21 ທີມຊາດສະເປນ|ທີມຊາດສະເປນ U21]]|nationalcaps6=5|nationalgoals6=0|nationalyears7=2000–2016|nationalteam7=[[ບານເຕະຊາຍທີມຊາດສະເປນ|ສະເປນ]]|nationalcaps7=167|nationalgoals7=0|medaltemplates={{MedalSport|Men's [[Association football|football]]}} {{MedalCountry|{{fba|ESP}}}} {{MedalCompetition|[[FIFA World Cup]]}} {{Medal|W|[[2010 FIFA World Cup|2010 South Africa]]|[[2010 FIFA World Cup squads#Spain|Team]]}} {{MedalCompetition|[[UEFA European Championship]]}} {{Medal|W|[[UEFA Euro 2008|2008 Austria-Switzerland]]|[[UEFA Euro 2008 squads#Spain|Team]]}} {{Medal|W|[[UEFA Euro 2012|2012 Poland-Ukraine]]|[[UEFA Euro 2012 squads#Spain|Team]]}} {{MedalCompetition|[[FIFA Confederations Cup]]}} {{Medal|RU|[[2013 FIFA Confederations Cup|2013 Brazil]]|}} {{Medal|3rd|[[2009 FIFA Confederations Cup|2009 South Africa]]|}} {{Medal|Comp|[[FIFA U-20 World Cup]]}} {{Medal|W|[[1999 FIFA World Youth Championship|1999 Nigeria]]|}} {{MedalCompetition|[[FIFA U-17 World Cup]]}} {{Medal|3rd|[[1997 FIFA U-17 World Championship|1997 Egypt]]|[[1997 FIFA U-17 World Championship squads#Spain|Team]]}} {{MedalComp|[[UEFA European Under-17 Championship|UEFA European Under-16 Championship]]}} {{Medal|W|[[1997 UEFA European Under-16 Championship|1997 Germany]]|}}}}'''ໄອເກີ ຄາຊິລາສ''' ('''Iker Casillas Fernández'''; ເກີດໃນວັນທີ 20 ເດືອນພຶດສະພາ 1981) ເປັນ [[ເຕະບານ|ນັກກິລາບານເຕະ]] ອາຊີບຊາວສະເປນທີ່ເຄີຍຫຼິ້ນເປັນ [[ຜູ້ຮັກສາປະຕູ (ກິລາບານເຕະ)|ຜູ້ຮັກສາປະຕູ]] ແລະປະຈຸບັນເຮັດວຽກເປັນ ນັກສະແດງຄວາມຄິດເຫັນບານເຕະ. ໄດ້ຮັບການຂະໜານນາມວ່າເປັນ "'''''San Iker'''''" ("Saint Iker") ສໍາລັບຄວາມສາມາດຂອງລາວໃນການຜະລິດການປະຫຍັດທີ່ມະຫັດສະຈັນ, Casillas ໄດ້ຖືກພິຈາລະນາຢ່າງກວ້າງຂວາງວ່າເປັນຫນຶ່ງໃນຜູ້ຮັກສາປະຕູທີ່ຍິ່ງໃຫຍ່ທີ່ສຸດຂອງທຸກເວລາ. ລາວເປັນທີ່ຮູ້ຈັກສໍາລັບນັກກິລາຂອງລາວ, ປະຕິກິລິຍາໄວແລະຄວາມສາມາດໃນການຢຸດຍິງທີ່ໂດດເດັ່ນ. ຈາກການໃຊ້ເວລາສ່ວນໃຫຍ່ໃນອາຊີບຂອງລາວຢູ່ທີ່ [[ຣີລ ມາດຣິດ]], ຄາຊິລາສ ແມ່ນໜຶ່ງໃນນັກເຕະຈຳນວນໜຶ່ງທີ່ບັນລຸໄດ້ຫຼາຍກວ່າ 1,000 ນັດອາຊີບ ແລະ ຍັງຖື ສະຖິຕິ ການຍິງປະຕູຫຼາຍທີ່ສຸດໃຫ້ກັບ ທີມຊາດສະເປນ. ໃນປັດຈຸບັນ, ລາວເຮັດວຽກໃຫ້ RTVE, Movistar Plus+ ແລະ Azteca Deportes . ໃນລະດັບສະໂມສອນ, ຄາຊິລາສ ໄດ້ເລີ່ມຕົ້ນການເຮັດວຽກຂອງລາວກັບ ທີມງານໄວຫນຸ່ມຂອງ ຣີລ ມາດຣິດ, ໃນທີ່ສຸດກໍ່ໄດ້ຮັບການເລື່ອນຊັ້ນໃນທີມຕົ້ນຕໍໃນປີ 1999, ບ່ອນທີ່ລາວກາຍເປັນຜູ້ຮັກສາປະຕູທີ່ມີອາຍຸນ້ອຍທີ່ສຸດທີ່ລົງຫຼິ້ນໃນ ຮອບສຸດທ້າຍຂອງ Champions League, ແລະໄດ້ຮັບລາງວັນ, ໃນເວລາ 19 ປີ. ແລະສີ່ມື້. ຄາຊິລາສ ໄດ້ກາຍເປັນຜູ້ຮັກສາປະຕູທາງເລືອກທໍາອິດຂອງ ຣີລ ມາດຣິດ, ຊະນະສອງແຊ້ມແຊ້ມລີກແລະ ລາລີກາ ໃນສາມລະດູການທໍາອິດຂອງລາວ, ສ້າງຕັ້ງຕົນເອງເປັນຫນຶ່ງໃນຜູ້ຮັກສາປະຕູທີ່ດີທີ່ສຸດໃນໂລກ. ໃນໄລຍະການເຮັດວຽກທີ່ປະສົບຜົນສໍາເລັດສູງໃນ Madrid, Casillas ໄດ້ຊະນະທຸກສະໂມສອນໃຫຍ່, ລວມທັງ [[ລາລີກາ]] 5 ແຊ້ມ, Supercopa de España 4 ແຊ້ມ, Copa del Rey ສອງແຊ້ມ, ສາມ [[ຍູຟາແຊມປ້ຽນລີກ]], UEFA Super Cup ສອງ, [[Intercontinental Cup (ບານເຕະ)|Intercontinental Cup]] ສອງຄັ້ງແລະ [[FIFA Club World Cup|FIFA Club. ເຕະບານໂລກ]]. ຫຼັງຈາກ 25 ປີກັບ ຣີລ ມາດຣິດ, ຄາຊິລາສ ໄດ້ເຂົ້າຮ່ວມ FC Porto ໃນປີ 2015 ໃນການໂອນເງິນຟຣີ, ບ່ອນທີ່ລາວໄດ້ຊະນະ Primeira Liga ແລະ Supertaça Cândido de Oliveira. ໃນຂະນະທີ່ຢູ່ Porto, ລາວໄດ້ທໍາລາຍສະຖິຕິສໍາລັບລະດູການຕິດຕໍ່ກັນຫຼາຍທີ່ສຸດໃນ ຍູຟາແຊມປ້ຽນລີກ (20) ແລະເກັບກໍາຫຼາຍທີ່ສຸດໃນການແຂ່ງຂັນ (177). ລາວໄດ້ຢຸດອາຊີບການຫຼີ້ນຂອງລາວໃນເດືອນກຸມພາ 2020, ຫຼັງຈາກເກືອບຫນຶ່ງປີຢູ່ຂ້າງນອກຫຼັງຈາກໂຣກຫົວໃຈວາຍທີ່ລາວໄດ້ຮັບບາດເຈັບໃນລະຫວ່າງການຝຶກຊ້ອມກັບ Porto ໃນເດືອນພຶດສະພາ 2019. ດ້ວຍການລົງແຂ່ງຂັນ 167 ນັດ, ຄາຊິລລາສ ເປັນທີ່ສອງໃຫ້ກັບທີມຊາດສະເປນ, ເຮັດໃຫ້ລາວກາຍ ເປັນນັກເຕະທີ່ຍິງໄດ້ຫຼາຍທີ່ສຸດອັນດັບ 18 ຕະຫຼອດການ. ເປັນຕົວແທນທີ່ບໍ່ໄດ້ໃຊ້ໃນ UEFA Euro 2000, ຄາຊິລາສ ກາຍເປັນຜູ້ຮັກສາປະຕູທາງເລືອກທໍາອິດຂອງຊາດໃນ ເຕະບານໂລກ 2002, ແລະໄດ້ລົງຫຼິ້ນໃນ UEFA Euro 2004 ແລະ ເຕະບານໂລກ 2006 . ໃນ​ປີ 2008​, ລາວ​ໄດ້​ຮັບ​ຕໍາ​ແຫນ່ງ ​ເປັນ​ກັບ​ຕັນ​, ແລະ​ໄດ້​ດໍາ​ເນີນ​ການ​ຕໍ່​ກັບ​ການ​ນໍາ​ທີມ​ໄດ້ ​ຕໍາ​ແຫນ່ງ​ແຊ້ມ​ເອີ​ຣົບ​ໃນ​ປີ​ນັ້ນ. ຄາຊິລາສ ຍັງໄດ້ນໍາພາສະເປນ ຊະນະເຕະບານໂລກຄັ້ງທໍາອິດຂອງພວກເຂົາໃນປີ 2010, ບ່ອນທີ່ລາວໄດ້ຮັກສາບັນທຶກຮ່ວມກັນ 5 ເຊັດ, ຊະນະ ລາງວັນ Yashin ສໍາລັບຜູ້ຮັກສາປະຕູທີ່ດີທີ່ສຸດຂອງການແຂ່ງຂັນ. ສະເປນກາຍເປັນປະເທດທໍາອິດທີ່ຮັກສາແຊ້ມເອີຣົບ, ຊະນະແຊ້ມອີກເທື່ອຫນຶ່ງໃນ ປີ 2012, ບ່ອນທີ່ທ່ານໄດ້ສ້າງສະຖິຕິສໍາລັບ ນາທີຕິດຕໍ່ກັນຫຼາຍທີ່ສຸດໂດຍບໍ່ມີການຍອມຮັບເປົ້າຫມາຍ ໃນການແຂ່ງຂັນ (509). ໃນປີ 2014, ຄາຊິລາສ ໄດ້ກາຍເປັນຫນຶ່ງໃນຫົກຜູ້ນທີ່ຈະ ເປັນຕົວແທນຂອງສະເປນໃນສີ່ເຕະບານໂລກ. ໃນປີ 2008, ຄາຊິລາສ ວາງເປັນອັນດັບທີ 4 ໃນ [[ບາລົງດໍ]], ແລະໄດ້ຖືກເລືອກໃຫ້ ທີມ UEFA ຂອງປີ 6 ຄັ້ງຕິດຕໍ່ກັນຈາກ 2007 ຫາ 2012, ເຊິ່ງເປັນສະຖິຕິຂອງຜູ້ຮັກສາປະຕູ. ຄາຊິລາສ ຍັງຖືກເລືອກຢູ່ໃນ FIFPro World XI ເປັນສະຖິຕິຜູ້ຮັກສາປະຕູຫ້າຄັ້ງ, ແລະໄດ້ຮັບຊື່ເປັນ ຜູ້ຮັກສາປະຕູທີ່ດີທີ່ສຸດຂອງໂລກ IFFHS ຫ້າຄັ້ງ, ຄຽງຄູ່ກັບ [[ຈຽນລຸຍຈິ ບູຟອນ]] ແລະ Manuel Neuer. ລາວໄດ້ຖືກແຕ່ງຕັ້ງເປັນຜູ້ຮັກສາປະຕູທີ່ດີທີ່ສຸດອັນດັບສອງຂອງສະຕະວັດທີ 21, ຮອງຈາກ Gigi ບູຟອນ, ແລະເປັນຜູ້ຮັກສາປະຕູທີ່ດີທີ່ສຸດທີສອງຂອງ 25 ປີທີ່ຜ່ານມາໂດຍອົງການຈັດຕັ້ງດຽວກັນ. == ກຽດນິຍົມ == '''ຣີລ ມາດຣິດ ຄ''' * Tercera División : 1998–99 (ກຸ່ມ VII) '''Real Madrid'''<ref name="ikercasillasworld.com">[http://www.ikercasillasworld.com/en/ikercasillasoficial/sala-trofeos/ Iker Casillas | Trophies] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161030112209/http://www.ikercasillasworld.com/en/ikercasillasoficial/sala-trofeos/}}. Ikercasillasworld.com (15 September 1999). Retrieved 26 September 2015.</ref> * [[ລາລີກາ]] : 2000–01, 2002–03, 2006–07, 2007–08, 2011–12 * Copa del Rey : 2010–11, 2013–14 * Supercopa de España : 2001, 2003, 2008, 2012 * [[ຍູຟາແຊມປ້ຽນລີກ|ຢູຟາ ແຊ້ມປ້ຽນລີກ]] : 1999–2000, 2001–02, 2013–14 * UEFA Super Cup : 2002, 2014 * [[FIFA Club World Cup]] : 2014 * [[Intercontinental Cup (ບານເຕະ)|Intercontinental Cup]] : 2002 '''ປໍໂຕ''' * Primeira Liga : 2017-18 * Supertaça Cândido de Oliveira : 2018 <ref name="2018-Supertaça">{{Cite web|archive-url=https://www.rtp.pt/noticias/futebol-nacional/fc-porto-conquista-supertaca-pela-21-vez_d1091335|title=FC Porto conquista Supertaça pela 21.ª vez}}</ref> '''ສະເປນ U16''' * ແຊ້ມ UEFA European U-16 : 1997 <ref name="bleacher report">{{Cite web|archive-url=https://bleacherreport.com/articles/945404-iker-casillas-is-spains-most-capped-player-a-look-into-the-goalkeepers-glory|title=Iker Casillas Is Spain's Most Capped Player: A Look into the Goalkeepers Glory}}</ref> <ref name="goal">{{Cite web|archive-url=https://www.goal.com/en/news/184/player-profile/2010/05/01/1962446/world-cup-profile-iker-casillas-spain|title=Iker Casillas – Goalkeeper – Real Madrid – 20/05/1981}}<br /><br />{{Cite web|archive-url=https://www.goal.com/en-gb/news/2914/champions-league/2014/05/22/4833425/iker-casillas-chasing-his-very-own-decima|title=Iker Casillas chasing his very own Decima}}</ref> '''ສະເປນ U18''' * UEFA–CAF Meridian Cup : 1999 <ref name="bleacher report">{{Cite web|archive-url=https://bleacherreport.com/articles/945404-iker-casillas-is-spains-most-capped-player-a-look-into-the-goalkeepers-glory|title=Iker Casillas Is Spain's Most Capped Player: A Look into the Goalkeepers Glory}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://bleacherreport.com/articles/945404-iker-casillas-is-spains-most-capped-player-a-look-into-the-goalkeepers-glory "Iker Casillas Is Spain's Most Capped Player: A Look into the Goalkeepers Glory"]. ''bleacherreport.com''. 17 November 2011<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">15 June</span> 2019</span>.</cite></ref> <ref name="goal">{{Cite web|archive-url=https://www.goal.com/en/news/184/player-profile/2010/05/01/1962446/world-cup-profile-iker-casillas-spain|title=Iker Casillas – Goalkeeper – Real Madrid – 20/05/1981}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.goal.com/en/news/184/player-profile/2010/05/01/1962446/world-cup-profile-iker-casillas-spain "Iker Casillas – Goalkeeper – Real Madrid – 20/05/1981"]. ''goal.com''. 17 November 2011<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">15 June</span> 2019</span>.</cite><br /><br />{{Cite web|archive-url=https://www.goal.com/en-gb/news/2914/champions-league/2014/05/22/4833425/iker-casillas-chasing-his-very-own-decima|title=Iker Casillas chasing his very own Decima}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.goal.com/en-gb/news/2914/champions-league/2014/05/22/4833425/iker-casillas-chasing-his-very-own-decima "Iker Casillas chasing his very own Decima"]. ''goal.com''. 22 May 2014<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">15 June</span> 2019</span>.</cite></ref> '''ສະເປນ U20''' * FIFA World Youth Championship : 1999 <ref name="bleacher report">{{Cite web|archive-url=https://bleacherreport.com/articles/945404-iker-casillas-is-spains-most-capped-player-a-look-into-the-goalkeepers-glory|title=Iker Casillas Is Spain's Most Capped Player: A Look into the Goalkeepers Glory}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://bleacherreport.com/articles/945404-iker-casillas-is-spains-most-capped-player-a-look-into-the-goalkeepers-glory "Iker Casillas Is Spain's Most Capped Player: A Look into the Goalkeepers Glory"]. ''bleacherreport.com''. 17 November 2011<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">15 June</span> 2019</span>.</cite></ref> <ref name="goal">{{Cite web|archive-url=https://www.goal.com/en/news/184/player-profile/2010/05/01/1962446/world-cup-profile-iker-casillas-spain|title=Iker Casillas – Goalkeeper – Real Madrid – 20/05/1981}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.goal.com/en/news/184/player-profile/2010/05/01/1962446/world-cup-profile-iker-casillas-spain "Iker Casillas – Goalkeeper – Real Madrid – 20/05/1981"]. ''goal.com''. 17 November 2011<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">15 June</span> 2019</span>.</cite><br /><br />{{Cite web|archive-url=https://www.goal.com/en-gb/news/2914/champions-league/2014/05/22/4833425/iker-casillas-chasing-his-very-own-decima|title=Iker Casillas chasing his very own Decima}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.goal.com/en-gb/news/2914/champions-league/2014/05/22/4833425/iker-casillas-chasing-his-very-own-decima "Iker Casillas chasing his very own Decima"]. ''goal.com''. 22 May 2014<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">15 June</span> 2019</span>.</cite></ref> '''ສະເປນ''' * [[ເຕະບານໂລກ|FIFA World Cup]] : 2010 <ref name="ikercasillasworld.com">[http://www.ikercasillasworld.com/en/ikercasillasoficial/sala-trofeos/ Iker Casillas | Trophies] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161030112209/http://www.ikercasillasworld.com/en/ikercasillasoficial/sala-trofeos/}}. Ikercasillasworld.com (15 September 1999). Retrieved 26 September 2015.</ref> * [[ແຊ້ມຢູຟາ ຢູໂຣບ|ແຊ້ມຢູໂຣບ]] : 2008, 2012 <ref name="RM honours" /> <ref name="ikercasillasworld.com" /> '''ບຸກຄົນ''' * Bravo Award: 2000<ref>{{Cite web|archive-url=https://www.rsssf.org/miscellaneous/bravo-awards.html|title=The "Bravo" Award}}</ref> * La Liga Breakthrough Player of the Year: 2000 * La Liga Zamora Trophy: 2007–08 * La Liga Best Goalkeeper: 2009, 2012 * La Liga Fair Play Award: 2012–13 * Primeira Liga Fair Play Award: 2017–18<ref>{{Cite web|archive-url=https://www.ojogo.pt/futebol/noticias/interior/bruno-fernandes-casillas-sergio-conceicao-todos-os-premios-da-liga-9562039.html|title=Bruno Fernandes, Casillas, Sérgio Conceição... Confira todos os premiados da Liga}}</ref> * MARCA Fair Play Award – MARCA's 80th Anniversary: 2018<ref>{{Cite web|archive-url=https://www.zerozero.pt/news.php?id=237162|title=Casillas distinguido pela Marca com o prémio "Jogo Limpo"}}</ref> * Dragões de Ouro Award – Porto Athlete of the Year: 2018<ref>{{Cite web|archive-url=http://www.maisfutebol.iol.pt/fc-porto/liga/dragoes-de-ouro-iker-casillas-foi-o-atleta-do-ano|title=Dragões de Ouro: Iker Casillas foi o "Atleta do Ano"}}</ref> * Primeira Liga Goalkeeper of the Month: October/November 2018 * Primeira Liga Best Goalkeeper: 2018–19<ref name="auto2">{{Cite web|archive-url=https://www.ligaportugal.pt/pt/epocas/20192020/noticias/geral/kick-off-2019-20/vencedores-dos-premios-oficiais-da-liga-portugal-2018-2019/l|title=Vencedores dos Prémios Oficiais da Liga Portugal 2018–2019}}</ref> * Primeira Liga Team of the Year: 2018–19<ref name="auto2" /> * Quinas de Ouro Award – Primeira Liga Best XI: 2018–19<ref>{{Cite web|archive-url=https://www.ojogo.pt/futebol/1a-liga/noticias/interior/quinas-de-ouro-melhor-onze-da-i-liga-com-casillas-e-dominado-por-benfica-e-fc-porto-11261512.htmlo|title=Quinas de Ouro: melhor onze da I Liga com Casillas e dominado por Benfica e FC Porto}}</ref> * Best European Goalkeeper: 2010 * IFFHS World's Best Goalkeeper: 2008, 2009, 2010, 2011, 2012<ref name="Former Results">{{Cite web|archive-url=http://iffhs.de/former-results/|title=Former Results}}</ref> * IFFHS Best Goalkeeper of the Decade 2001–2010: 2nd<ref>{{Cite web|archive-url=http://www.iffhs.de/?d85ff8b00388f05e91a01bccdc4205fdcdc3bfcdc0aec70aeedb883910|title=Gianluigi Buffon ahead of Iker Casillas by a hair}}</ref> * IFFHS Best Goalkeeper of the Past 25 Years 1987–2012: 2nd<ref>{{Cite web|archive-url=http://www.football-italia.net/29592/buffon-best-world-keeper-25-years|title=Buffon best world keeper of 25 years}}</ref><ref>{{Cite web|archive-url=http://www.football-espana.net/27627/casillas-second-best-1987-2012|title=Casillas second best, 1987-2012}}</ref> * FIFA FIFPro World XI: 2008, 2009, 2010, 2011, 2012 * FIFA World Cup Golden Glove: 2010<ref name="Yashin Award">{{Cite web|archive-url=https://www.fifa.com/worldcup/archive/southafrica2010/news/newsid=1352110/index.html|title=Golden awards for top FIFA World Cup Trio}}</ref> * FIFA World Cup Dream Team: 2010<ref name="2010 All-Star Team">{{Cite news|url=https://www.fifa.com/worldcup/news/newsid=1274177/index.html|title=Spaniards dominate All-Star Team|publisher=FIFA}}</ref> * UEFA Euro Team of the Tournament: 2008, 2012 * UEFA Team of the Year: 2007, 2008, 2009, 2010, 2011, 2012 * ESM Team of the Year: 2008 * UEFA Ultimate Team of the Year (published 2019)<ref name="UUTOTY">{{Cite web|archive-url=https://www.uefa.com/uefachampionsleague/news/newsid=2589565.html|title=Ultimate Team of the Year: the all-time XI}}</ref> * Golden Foot: 2017<ref>{{Cite web|archive-url=http://www.marca.com/en/football/international-football/2017/11/08/5a02d415ca47415c388b4610.html|title=Casillas admits retirement is looming following Golden Foot award}}</ref> * World XI: Team of the 21st Century<ref>{{Cite web|archive-url=http://www.givemesport.com/343841-world-xi-team-of-the-21st-century|title=World XI: Team of the 21st Century}}</ref> * Globe Soccer Awards – Player Career Award: 2020<ref>{{Cite web|archive-url=https://www.globesoccer.com/winners/iker-casillas-player-career-award/|title=Iker Casillas – Player Career Award}}</ref> * 11Leyendas Jornal AS: 2021<ref>{{Cite web|archive-url=https://as.com/futbol/2021/02/25/reportajes/1614273403_238476.html|title=11 Leyenda el mejor once de la historia}}</ref> == ເອກະສານອ້າງອີງ == [[ໝວດ:ຜູ້ຮັກສາປະຕູບານເຕະຂອງສະມາຄົມຊາຍ]] [[ໝວດ:ນັກກິລາບານເຕະຊາຍຂອງສະເປນ]] [[ໝວດ:ບຸກຄົນທີ່ຍັງມີຊີວິດຢູ່]] [[ໝວດ:ບຸກຄົນທີ່ເກີດໃນປີ ຄ.ສ. 1981]] [[ໝວດ:ນັກເຕະບານ]] cfjzhv3hmq81i8hx2yyo6onixq7ejok 112387 112386 2024-12-03T12:39:06Z Randervik 18653 112387 wikitext text/x-wiki {{Infobox football biography|name=ໄອເກີ ຄາຊິລາສ|full_name=Iker Casillas Fernández<ref>{{cite web|title=FIFA World Cup South Africa 2010: List of Players|url=https://www.fifa.com/mm/document/tournament/competition/01/22/85/78/fwc_2010_squadlists.pdf|archive-url=https://web.archive.org/web/20100616010702/http://www.fifa.com/mm/document/tournament/competition/01/22/85/78/fwc_2010_squadlists.pdf|url-status=dead|archive-date=16 June 2010|publisher=Fédération Internationale de Football Association (FIFA)|access-date=13 September 2013|page=29|date=4 June 2010}}</ref>|image=[[ຮູບ:Iker-Casillas-SportsTrade-2021-cropped.jpg|210px]]|caption=ໄອເກີ ຄາຊິລາສ ໃນປີ 2021|birth_date={{birth date and age|df=yes|1981|5|20}}|birth_place=[[Móstoles]], ສະເປນ|height=1.85m<ref>{{cite web |title=I. Casillas |url=http://www.realmadrid.com/futbol/plantilla/iker-casillas-fernandez |publisher=Real Madrid C.F. |access-date=19 April 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150424023429/http://www.realmadrid.com:80/futbol/plantilla/iker-casillas-fernandez |archive-date=24 April 2015}}</ref><ref>{{cite web |title=Iker Casillas: Overview |url=https://www.premierleague.com/players/5778/Iker-Casillas/overview |publisher=Premier League |access-date=19 April 2024}}</ref>|position=[[ຜູ້ຮັກສາປະຕູ (ກິລາບານເຕະ) |ຜູ້ຮັກສາປະຕູ]]|youthyears1=1990–1998|youthclubs1=[[ຣີລ ມາດຣິດ (ໄວໜຸ່ມ)|ຣີລ ມາດຣິດ]]|years1=1998–1999|clubs1=[[ຣີລ ມາດຣິດ C]]|caps1=27|goals1=0|years2=1999–2000|clubs2=[[ຣີລ ມາດຣິດCastilla|ຣີລ ມາດຣິດ B]]|caps2=4|goals2=0|years3=1999–2015|clubs3=[[ຣີລ ມາດຣິດ]]|caps3=510|goals3=0|years4=2015–2020|clubs4=[[FC Porto|ປໍໂຕ]]|caps4=116|goals4=0|totalcaps=657|totalgoals=0|nationalyears1=1996|nationalteam1=[[ທີມຊາດສະເປນ U15 ທີມຊາດສະເປນ|ສະເປນ U15]]|nationalcaps1=1|nationalgoals1=0|nationalyears2=1996–1998|nationalteam2=[[ທີມຊາດສະເປນ U16 ທີມຊາດສະເປນ|ສະເປນ U16]]|nationalcaps2=19|nationalgoals2=0|nationalyears3=1997–1999|nationalteam3=[[ທີມຊາດສະເປນ U17 ທີມຊາດສະເປນ|ສະເປນ U17]]|nationalcaps3=10|nationalgoals3=0|nationalyears4=1999|nationalteam4=[[ທີມຊາດສະເປນ U18 ທີມຊາດສະເປນ|ສະເປນ U18]]|nationalcaps4=4|nationalgoals4=0|nationalyears5=1999|nationalteam5=[[ທີມຊາດສະເປນ U20 ທີມຊາດສະເປນ|ທີມຊາດສະເປນ U20]]|nationalcaps5=2|nationalgoals5=0|nationalyears6=1999–2000|nationalteam6=[[ທີມຊາດສະເປນ U21 ທີມຊາດສະເປນ|ທີມຊາດສະເປນ U21]]|nationalcaps6=5|nationalgoals6=0|nationalyears7=2000–2016|nationalteam7=[[ບານເຕະຊາຍທີມຊາດສະເປນ|ສະເປນ]]|nationalcaps7=167|nationalgoals7=0|medaltemplates={{MedalSport|Men's [[Association football|football]]}} {{MedalCountry|{{fba|ESP}}}} {{MedalCompetition|[[FIFA World Cup]]}} {{Medal|W|[[2010 FIFA World Cup|2010 South Africa]]|[[2010 FIFA World Cup squads#Spain|Team]]}} {{MedalCompetition|[[UEFA European Championship]]}} {{Medal|W|[[UEFA Euro 2008|2008 Austria-Switzerland]]|[[UEFA Euro 2008 squads#Spain|Team]]}} {{Medal|W|[[UEFA Euro 2012|2012 Poland-Ukraine]]|[[UEFA Euro 2012 squads#Spain|Team]]}} {{MedalCompetition|[[FIFA Confederations Cup]]}} {{Medal|RU|[[2013 FIFA Confederations Cup|2013 Brazil]]|}} {{Medal|3rd|[[2009 FIFA Confederations Cup|2009 South Africa]]|}} {{Medal|Comp|[[FIFA U-20 World Cup]]}} {{Medal|W|[[1999 FIFA World Youth Championship|1999 Nigeria]]|}} {{MedalCompetition|[[FIFA U-17 World Cup]]}} {{Medal|3rd|[[1997 FIFA U-17 World Championship|1997 Egypt]]|[[1997 FIFA U-17 World Championship squads#Spain|Team]]}} {{MedalComp|[[UEFA European Under-17 Championship|UEFA European Under-16 Championship]]}} {{Medal|W|[[1997 UEFA European Under-16 Championship|1997 Germany]]|}}}}'''ໄອເກີ ຄາຊິລາສ''' ('''Iker Casillas Fernández'''; ເກີດໃນວັນທີ 20 ເດືອນພຶດສະພາ 1981) ເປັນ [[ເຕະບານ|ນັກກິລາບານເຕະ]] ອາຊີບຊາວສະເປນທີ່ເຄີຍຫຼິ້ນເປັນ [[ຜູ້ຮັກສາປະຕູ (ກິລາບານເຕະ)|ຜູ້ຮັກສາປະຕູ]] ແລະປະຈຸບັນເຮັດວຽກເປັນ ນັກສະແດງຄວາມຄິດເຫັນບານເຕະ. ໄດ້ຮັບການຂະໜານນາມວ່າເປັນ "'''''San Iker'''''" ("Saint Iker") ສໍາລັບຄວາມສາມາດຂອງລາວໃນການຜະລິດການປະຫຍັດທີ່ມະຫັດສະຈັນ, Casillas ໄດ້ຖືກພິຈາລະນາຢ່າງກວ້າງຂວາງວ່າເປັນຫນຶ່ງໃນຜູ້ຮັກສາປະຕູທີ່ຍິ່ງໃຫຍ່ທີ່ສຸດຂອງທຸກເວລາ. ລາວເປັນທີ່ຮູ້ຈັກສໍາລັບນັກກິລາຂອງລາວ, ປະຕິກິລິຍາໄວແລະຄວາມສາມາດໃນການຢຸດຍິງທີ່ໂດດເດັ່ນ. ຈາກການໃຊ້ເວລາສ່ວນໃຫຍ່ໃນອາຊີບຂອງລາວຢູ່ທີ່ [[ຣີລ ມາດຣິດ]], ຄາຊິລາສ ແມ່ນໜຶ່ງໃນນັກເຕະຈຳນວນໜຶ່ງທີ່ບັນລຸໄດ້ຫຼາຍກວ່າ 1,000 ນັດອາຊີບ ແລະ ຍັງຖື ສະຖິຕິ ການຍິງປະຕູຫຼາຍທີ່ສຸດໃຫ້ກັບ ທີມຊາດສະເປນ. ໃນປັດຈຸບັນ, ລາວເຮັດວຽກໃຫ້ RTVE, Movistar Plus+ ແລະ Azteca Deportes . ໃນລະດັບສະໂມສອນ, ຄາຊິລາສ ໄດ້ເລີ່ມຕົ້ນການເຮັດວຽກຂອງລາວກັບ ທີມງານໄວຫນຸ່ມຂອງ ຣີລ ມາດຣິດ, ໃນທີ່ສຸດກໍ່ໄດ້ຮັບການເລື່ອນຊັ້ນໃນທີມຕົ້ນຕໍໃນປີ 1999, ບ່ອນທີ່ລາວກາຍເປັນຜູ້ຮັກສາປະຕູທີ່ມີອາຍຸນ້ອຍທີ່ສຸດທີ່ລົງຫຼິ້ນໃນ ຮອບສຸດທ້າຍຂອງ Champions League, ແລະໄດ້ຮັບລາງວັນ, ໃນເວລາ 19 ປີ. ແລະສີ່ມື້. ຄາຊິລາສ ໄດ້ກາຍເປັນຜູ້ຮັກສາປະຕູທາງເລືອກທໍາອິດຂອງ ຣີລ ມາດຣິດ, ຊະນະສອງແຊ້ມແຊ້ມລີກແລະ ລາລີກາ ໃນສາມລະດູການທໍາອິດຂອງລາວ, ສ້າງຕັ້ງຕົນເອງເປັນຫນຶ່ງໃນຜູ້ຮັກສາປະຕູທີ່ດີທີ່ສຸດໃນໂລກ. ໃນໄລຍະການເຮັດວຽກທີ່ປະສົບຜົນສໍາເລັດສູງໃນ Madrid, Casillas ໄດ້ຊະນະທຸກສະໂມສອນໃຫຍ່, ລວມທັງ [[ລາລີກາ]] 5 ແຊ້ມ, Supercopa de España 4 ແຊ້ມ, Copa del Rey ສອງແຊ້ມ, ສາມ [[ຍູຟາແຊມປ້ຽນລີກ]], UEFA Super Cup ສອງ, [[Intercontinental Cup (ບານເຕະ)|Intercontinental Cup]] ສອງຄັ້ງແລະ [[FIFA Club World Cup|FIFA Club. ເຕະບານໂລກ]]. ຫຼັງຈາກ 25 ປີກັບ ຣີລ ມາດຣິດ, ຄາຊິລາສ ໄດ້ເຂົ້າຮ່ວມ FC Porto ໃນປີ 2015 ໃນການໂອນເງິນຟຣີ, ບ່ອນທີ່ລາວໄດ້ຊະນະ Primeira Liga ແລະ Supertaça Cândido de Oliveira. ໃນຂະນະທີ່ຢູ່ Porto, ລາວໄດ້ທໍາລາຍສະຖິຕິສໍາລັບລະດູການຕິດຕໍ່ກັນຫຼາຍທີ່ສຸດໃນ ຍູຟາແຊມປ້ຽນລີກ (20) ແລະເກັບກໍາຫຼາຍທີ່ສຸດໃນການແຂ່ງຂັນ (177). ລາວໄດ້ຢຸດອາຊີບການຫຼີ້ນຂອງລາວໃນເດືອນກຸມພາ 2020, ຫຼັງຈາກເກືອບຫນຶ່ງປີຢູ່ຂ້າງນອກຫຼັງຈາກໂຣກຫົວໃຈວາຍທີ່ລາວໄດ້ຮັບບາດເຈັບໃນລະຫວ່າງການຝຶກຊ້ອມກັບ Porto ໃນເດືອນພຶດສະພາ 2019. ດ້ວຍການລົງແຂ່ງຂັນ 167 ນັດ, ຄາຊິລລາສ ເປັນທີ່ສອງໃຫ້ກັບທີມຊາດສະເປນ, ເຮັດໃຫ້ລາວກາຍ ເປັນນັກເຕະທີ່ຍິງໄດ້ຫຼາຍທີ່ສຸດອັນດັບ 18 ຕະຫຼອດການ. ເປັນຕົວແທນທີ່ບໍ່ໄດ້ໃຊ້ໃນ UEFA Euro 2000, ຄາຊິລາສ ກາຍເປັນຜູ້ຮັກສາປະຕູທາງເລືອກທໍາອິດຂອງຊາດໃນ ເຕະບານໂລກ 2002, ແລະໄດ້ລົງຫຼິ້ນໃນ UEFA Euro 2004 ແລະ ເຕະບານໂລກ 2006 . ໃນ​ປີ 2008​, ລາວ​ໄດ້​ຮັບ​ຕໍາ​ແຫນ່ງ ​ເປັນ​ກັບ​ຕັນ​, ແລະ​ໄດ້​ດໍາ​ເນີນ​ການ​ຕໍ່​ກັບ​ການ​ນໍາ​ທີມ​ໄດ້ ​ຕໍາ​ແຫນ່ງ​ແຊ້ມ​ເອີ​ຣົບ​ໃນ​ປີ​ນັ້ນ. ຄາຊິລາສ ຍັງໄດ້ນໍາພາສະເປນ ຊະນະເຕະບານໂລກຄັ້ງທໍາອິດຂອງພວກເຂົາໃນປີ 2010, ບ່ອນທີ່ລາວໄດ້ຮັກສາບັນທຶກຮ່ວມກັນ 5 ເຊັດ, ຊະນະ ລາງວັນ Yashin ສໍາລັບຜູ້ຮັກສາປະຕູທີ່ດີທີ່ສຸດຂອງການແຂ່ງຂັນ. ສະເປນກາຍເປັນປະເທດທໍາອິດທີ່ຮັກສາແຊ້ມເອີຣົບ, ຊະນະແຊ້ມອີກເທື່ອຫນຶ່ງໃນ ປີ 2012, ບ່ອນທີ່ທ່ານໄດ້ສ້າງສະຖິຕິສໍາລັບ ນາທີຕິດຕໍ່ກັນຫຼາຍທີ່ສຸດໂດຍບໍ່ມີການຍອມຮັບເປົ້າຫມາຍ ໃນການແຂ່ງຂັນ (509). ໃນປີ 2014, ຄາຊິລາສ ໄດ້ກາຍເປັນຫນຶ່ງໃນຫົກຜູ້ນທີ່ຈະ ເປັນຕົວແທນຂອງສະເປນໃນສີ່ເຕະບານໂລກ. ໃນປີ 2008, ຄາຊິລາສ ວາງເປັນອັນດັບທີ 4 ໃນ [[ບາລົງດໍ]], ແລະໄດ້ຖືກເລືອກໃຫ້ ທີມ UEFA ຂອງປີ 6 ຄັ້ງຕິດຕໍ່ກັນຈາກ 2007 ຫາ 2012, ເຊິ່ງເປັນສະຖິຕິຂອງຜູ້ຮັກສາປະຕູ. ຄາຊິລາສ ຍັງຖືກເລືອກຢູ່ໃນ FIFPro World XI ເປັນສະຖິຕິຜູ້ຮັກສາປະຕູຫ້າຄັ້ງ, ແລະໄດ້ຮັບຊື່ເປັນ ຜູ້ຮັກສາປະຕູທີ່ດີທີ່ສຸດຂອງໂລກ IFFHS ຫ້າຄັ້ງ, ຄຽງຄູ່ກັບ [[ຈຽນລຸຍຈິ ບູຟອນ]] ແລະ Manuel Neuer. ລາວໄດ້ຖືກແຕ່ງຕັ້ງເປັນຜູ້ຮັກສາປະຕູທີ່ດີທີ່ສຸດອັນດັບສອງຂອງສະຕະວັດທີ 21, ຮອງຈາກ Gigi ບູຟອນ, ແລະເປັນຜູ້ຮັກສາປະຕູທີ່ດີທີ່ສຸດທີສອງຂອງ 25 ປີທີ່ຜ່ານມາໂດຍອົງການຈັດຕັ້ງດຽວກັນ. == ກຽດນິຍົມ == '''ຣີລ ມາດຣິດ ຄ''' * Tercera División : 1998–99 (ກຸ່ມ VII) '''Real Madrid'''<ref name="ikercasillasworld.com">[http://www.ikercasillasworld.com/en/ikercasillasoficial/sala-trofeos/ Iker Casillas | Trophies] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161030112209/http://www.ikercasillasworld.com/en/ikercasillasoficial/sala-trofeos/}}. Ikercasillasworld.com (15 September 1999). Retrieved 26 September 2015.</ref> * [[ລາລີກາ]] : 2000–01, 2002–03, 2006–07, 2007–08, 2011–12 * Copa del Rey : 2010–11, 2013–14 * Supercopa de España : 2001, 2003, 2008, 2012 * [[ຍູຟາແຊມປ້ຽນລີກ|ຢູຟາ ແຊ້ມປ້ຽນລີກ]] : 1999–2000, 2001–02, 2013–14 * UEFA Super Cup : 2002, 2014 * [[FIFA Club World Cup]] : 2014 * [[Intercontinental Cup (ບານເຕະ)|Intercontinental Cup]] : 2002 '''ປໍໂຕ''' * Primeira Liga : 2017-18 * Supertaça Cândido de Oliveira : 2018 <ref name="2018-Supertaça">{{Cite web|archive-url=https://www.rtp.pt/noticias/futebol-nacional/fc-porto-conquista-supertaca-pela-21-vez_d1091335|title=FC Porto conquista Supertaça pela 21.ª vez}}</ref> '''ສະເປນ U16''' * ແຊ້ມ UEFA European U-16 : 1997 <ref name="bleacher report">{{Cite web|archive-url=https://bleacherreport.com/articles/945404-iker-casillas-is-spains-most-capped-player-a-look-into-the-goalkeepers-glory|title=Iker Casillas Is Spain's Most Capped Player: A Look into the Goalkeepers Glory}}</ref> <ref name="goal">{{Cite web|archive-url=https://www.goal.com/en/news/184/player-profile/2010/05/01/1962446/world-cup-profile-iker-casillas-spain|title=Iker Casillas – Goalkeeper – Real Madrid – 20/05/1981}}<br /><br />{{Cite web|archive-url=https://www.goal.com/en-gb/news/2914/champions-league/2014/05/22/4833425/iker-casillas-chasing-his-very-own-decima|title=Iker Casillas chasing his very own Decima}}</ref> '''ສະເປນ U18''' * UEFA–CAF Meridian Cup : 1999 <ref name="bleacher report">{{Cite web|archive-url=https://bleacherreport.com/articles/945404-iker-casillas-is-spains-most-capped-player-a-look-into-the-goalkeepers-glory|title=Iker Casillas Is Spain's Most Capped Player: A Look into the Goalkeepers Glory}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://bleacherreport.com/articles/945404-iker-casillas-is-spains-most-capped-player-a-look-into-the-goalkeepers-glory "Iker Casillas Is Spain's Most Capped Player: A Look into the Goalkeepers Glory"]. ''bleacherreport.com''. 17 November 2011<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">15 June</span> 2019</span>.</cite></ref> <ref name="goal">{{Cite web|archive-url=https://www.goal.com/en/news/184/player-profile/2010/05/01/1962446/world-cup-profile-iker-casillas-spain|title=Iker Casillas – Goalkeeper – Real Madrid – 20/05/1981}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.goal.com/en/news/184/player-profile/2010/05/01/1962446/world-cup-profile-iker-casillas-spain "Iker Casillas – Goalkeeper – Real Madrid – 20/05/1981"]. ''goal.com''. 17 November 2011<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">15 June</span> 2019</span>.</cite><br /><br />{{Cite web|archive-url=https://www.goal.com/en-gb/news/2914/champions-league/2014/05/22/4833425/iker-casillas-chasing-his-very-own-decima|title=Iker Casillas chasing his very own Decima}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.goal.com/en-gb/news/2914/champions-league/2014/05/22/4833425/iker-casillas-chasing-his-very-own-decima "Iker Casillas chasing his very own Decima"]. ''goal.com''. 22 May 2014<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">15 June</span> 2019</span>.</cite></ref> '''ສະເປນ U20''' * FIFA World Youth Championship : 1999 <ref name="bleacher report">{{Cite web|archive-url=https://bleacherreport.com/articles/945404-iker-casillas-is-spains-most-capped-player-a-look-into-the-goalkeepers-glory|title=Iker Casillas Is Spain's Most Capped Player: A Look into the Goalkeepers Glory}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://bleacherreport.com/articles/945404-iker-casillas-is-spains-most-capped-player-a-look-into-the-goalkeepers-glory "Iker Casillas Is Spain's Most Capped Player: A Look into the Goalkeepers Glory"]. ''bleacherreport.com''. 17 November 2011<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">15 June</span> 2019</span>.</cite></ref> <ref name="goal">{{Cite web|archive-url=https://www.goal.com/en/news/184/player-profile/2010/05/01/1962446/world-cup-profile-iker-casillas-spain|title=Iker Casillas – Goalkeeper – Real Madrid – 20/05/1981}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.goal.com/en/news/184/player-profile/2010/05/01/1962446/world-cup-profile-iker-casillas-spain "Iker Casillas – Goalkeeper – Real Madrid – 20/05/1981"]. ''goal.com''. 17 November 2011<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">15 June</span> 2019</span>.</cite><br /><br />{{Cite web|archive-url=https://www.goal.com/en-gb/news/2914/champions-league/2014/05/22/4833425/iker-casillas-chasing-his-very-own-decima|title=Iker Casillas chasing his very own Decima}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.goal.com/en-gb/news/2914/champions-league/2014/05/22/4833425/iker-casillas-chasing-his-very-own-decima "Iker Casillas chasing his very own Decima"]. ''goal.com''. 22 May 2014<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">15 June</span> 2019</span>.</cite></ref> '''ສະເປນ''' * [[ເຕະບານໂລກ|FIFA World Cup]] : 2010 <ref name="ikercasillasworld.com">[http://www.ikercasillasworld.com/en/ikercasillasoficial/sala-trofeos/ Iker Casillas | Trophies] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161030112209/http://www.ikercasillasworld.com/en/ikercasillasoficial/sala-trofeos/}}. Ikercasillasworld.com (15 September 1999). Retrieved 26 September 2015.</ref> * [[ແຊ້ມຢູຟາ ຢູໂຣບ|ແຊ້ມຢູໂຣບ]] : 2008, 2012 <ref name="RM honours" /> <ref name="ikercasillasworld.com" /> '''ບຸກຄົນ''' * Bravo Award: 2000<ref>{{Cite web|archive-url=https://www.rsssf.org/miscellaneous/bravo-awards.html|title=The "Bravo" Award}}</ref> * La Liga Breakthrough Player of the Year: 2000 * La Liga Zamora Trophy: 2007–08 * La Liga Best Goalkeeper: 2009, 2012 * La Liga Fair Play Award: 2012–13 * Primeira Liga Fair Play Award: 2017–18<ref>{{Cite web|archive-url=https://www.ojogo.pt/futebol/noticias/interior/bruno-fernandes-casillas-sergio-conceicao-todos-os-premios-da-liga-9562039.html|title=Bruno Fernandes, Casillas, Sérgio Conceição... Confira todos os premiados da Liga}}</ref> * MARCA Fair Play Award – MARCA's 80th Anniversary: 2018<ref>{{Cite web|archive-url=https://www.zerozero.pt/news.php?id=237162|title=Casillas distinguido pela Marca com o prémio "Jogo Limpo"}}</ref> * Dragões de Ouro Award – Porto Athlete of the Year: 2018<ref>{{Cite web|archive-url=http://www.maisfutebol.iol.pt/fc-porto/liga/dragoes-de-ouro-iker-casillas-foi-o-atleta-do-ano|title=Dragões de Ouro: Iker Casillas foi o "Atleta do Ano"}}</ref> * Primeira Liga Goalkeeper of the Month: October/November 2018 * Primeira Liga Best Goalkeeper: 2018–19<ref name="auto2">{{Cite web|archive-url=https://www.ligaportugal.pt/pt/epocas/20192020/noticias/geral/kick-off-2019-20/vencedores-dos-premios-oficiais-da-liga-portugal-2018-2019/l|title=Vencedores dos Prémios Oficiais da Liga Portugal 2018–2019}}</ref> * Primeira Liga Team of the Year: 2018–19<ref name="auto2" /> * Quinas de Ouro Award – Primeira Liga Best XI: 2018–19<ref>{{Cite web|archive-url=https://www.ojogo.pt/futebol/1a-liga/noticias/interior/quinas-de-ouro-melhor-onze-da-i-liga-com-casillas-e-dominado-por-benfica-e-fc-porto-11261512.htmlo|title=Quinas de Ouro: melhor onze da I Liga com Casillas e dominado por Benfica e FC Porto}}</ref> * Best European Goalkeeper: 2010 * IFFHS World's Best Goalkeeper: 2008, 2009, 2010, 2011, 2012<ref name="Former Results">{{Cite web|archive-url=http://iffhs.de/former-results/|title=Former Results}}</ref> * IFFHS Best Goalkeeper of the Decade 2001–2010: 2nd<ref>{{Cite web|archive-url=http://www.iffhs.de/?d85ff8b00388f05e91a01bccdc4205fdcdc3bfcdc0aec70aeedb883910|title=Gianluigi Buffon ahead of Iker Casillas by a hair}}</ref> * IFFHS Best Goalkeeper of the Past 25 Years 1987–2012: 2nd<ref>{{Cite web|archive-url=http://www.football-italia.net/29592/buffon-best-world-keeper-25-years|title=Buffon best world keeper of 25 years}}</ref><ref>{{Cite web|archive-url=http://www.football-espana.net/27627/casillas-second-best-1987-2012|title=Casillas second best, 1987-2012}}</ref> * FIFA FIFPro World XI: 2008, 2009, 2010, 2011, 2012 * FIFA World Cup Golden Glove: 2010<ref name="Yashin Award">{{Cite web|archive-url=https://www.fifa.com/worldcup/archive/southafrica2010/news/newsid=1352110/index.html|title=Golden awards for top FIFA World Cup Trio}}</ref> * FIFA World Cup Dream Team: 2010<ref name="2010 All-Star Team">{{Cite news|url=https://www.fifa.com/worldcup/news/newsid=1274177/index.html|title=Spaniards dominate All-Star Team|publisher=FIFA}}</ref> * UEFA Euro Team of the Tournament: 2008, 2012 * UEFA Team of the Year: 2007, 2008, 2009, 2010, 2011, 2012 * ESM Team of the Year: 2008 * UEFA Ultimate Team of the Year (published 2019)<ref name="UUTOTY">{{Cite web|archive-url=https://www.uefa.com/uefachampionsleague/news/newsid=2589565.html|title=Ultimate Team of the Year: the all-time XI}}</ref> * Golden Foot: 2017<ref>{{Cite web|archive-url=http://www.marca.com/en/football/international-football/2017/11/08/5a02d415ca47415c388b4610.html|title=Casillas admits retirement is looming following Golden Foot award}}</ref> * World XI: Team of the 21st Century<ref>{{Cite web|archive-url=http://www.givemesport.com/343841-world-xi-team-of-the-21st-century|title=World XI: Team of the 21st Century}}</ref> * Globe Soccer Awards – Player Career Award: 2020<ref>{{Cite web|archive-url=https://www.globesoccer.com/winners/iker-casillas-player-career-award/|title=Iker Casillas – Player Career Award}}</ref> * 11Leyendas Jornal AS: 2021<ref>{{Cite web|archive-url=https://as.com/futbol/2021/02/25/reportajes/1614273403_238476.html|title=11 Leyenda el mejor once de la historia}}</ref> == ເອກະສານອ້າງອີງ == [[ໝວດ:ຜູ້ຮັກສາປະຕູບານເຕະຂອງສະມາຄົມຊາຍ]] [[ໝວດ:ນັກກິລາບານເຕະຊາຍຂອງສະເປນ]] [[ໝວດ:ບຸກຄົນທີ່ຍັງມີຊີວິດຢູ່]] [[ໝວດ:ບຸກຄົນທີ່ເກີດໃນປີ ຄ.ສ. 1981]] [[ໝວດ:ນັກເຕະບານ]] iow30ymmwfwi2pq0fwv7lrjn0u1sxgy 112388 112387 2024-12-03T12:39:41Z Randervik 18653 112388 wikitext text/x-wiki {{Infobox football biography|name=ໄອເກີ ຄາຊິລາສ|full_name=Iker Casillas Fernández<ref>{{cite web|title=FIFA World Cup South Africa 2010: List of Players|url=https://www.fifa.com/mm/document/tournament/competition/01/22/85/78/fwc_2010_squadlists.pdf|archive-url=https://web.archive.org/web/20100616010702/http://www.fifa.com/mm/document/tournament/competition/01/22/85/78/fwc_2010_squadlists.pdf|url-status=dead|archive-date=16 June 2010|publisher=Fédération Internationale de Football Association (FIFA)|access-date=13 September 2013|page=29|date=4 June 2010}}</ref>|image=[[ຮູບ:Iker-Casillas-SportsTrade-2021-cropped.jpg|210px]]|caption=ໄອເກີ ຄາຊິລາສ ໃນປີ 2021|birth_date={{birth date and age|df=yes|1981|5|20}}|birth_place=[[Móstoles]], ສະເປນ|height=1.85m<ref>{{cite web |title=I. Casillas |url=http://www.realmadrid.com/futbol/plantilla/iker-casillas-fernandez |publisher=Real Madrid C.F. |access-date=19 April 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150424023429/http://www.realmadrid.com:80/futbol/plantilla/iker-casillas-fernandez |archive-date=24 April 2015}}</ref><ref>{{cite web |title=Iker Casillas: Overview |url=https://www.premierleague.com/players/5778/Iker-Casillas/overview |publisher=Premier League |access-date=19 April 2024}}</ref>|position=[[ຜູ້ຮັກສາປະຕູ (ກິລາບານເຕະ)|ຜູ້ຮັກສາປະຕູ]]|youthyears1=1990–1998|youthclubs1=[[ຣີລ ມາດຣິດ (ໄວໜຸ່ມ)|ຣີລ ມາດຣິດ]]|years1=1998–1999|clubs1=[[ຣີລ ມາດຣິດ C]]|caps1=27|goals1=0|years2=1999–2000|clubs2=[[ຣີລ ມາດຣິດCastilla|ຣີລ ມາດຣິດ B]]|caps2=4|goals2=0|years3=1999–2015|clubs3=[[ຣີລ ມາດຣິດ]]|caps3=510|goals3=0|years4=2015–2020|clubs4=[[FC Porto|ປໍໂຕ]]|caps4=116|goals4=0|totalcaps=657|totalgoals=0|nationalyears1=1996|nationalteam1=[[ທີມຊາດສະເປນ U15 ທີມຊາດສະເປນ|ສະເປນ U15]]|nationalcaps1=1|nationalgoals1=0|nationalyears2=1996–1998|nationalteam2=[[ທີມຊາດສະເປນ U16 ທີມຊາດສະເປນ|ສະເປນ U16]]|nationalcaps2=19|nationalgoals2=0|nationalyears3=1997–1999|nationalteam3=[[ທີມຊາດສະເປນ U17 ທີມຊາດສະເປນ|ສະເປນ U17]]|nationalcaps3=10|nationalgoals3=0|nationalyears4=1999|nationalteam4=[[ທີມຊາດສະເປນ U18 ທີມຊາດສະເປນ|ສະເປນ U18]]|nationalcaps4=4|nationalgoals4=0|nationalyears5=1999|nationalteam5=[[ທີມຊາດສະເປນ U20 ທີມຊາດສະເປນ|ທີມຊາດສະເປນ U20]]|nationalcaps5=2|nationalgoals5=0|nationalyears6=1999–2000|nationalteam6=[[ທີມຊາດສະເປນ U21 ທີມຊາດສະເປນ|ທີມຊາດສະເປນ U21]]|nationalcaps6=5|nationalgoals6=0|nationalyears7=2000–2016|nationalteam7=[[ບານເຕະຊາຍທີມຊາດສະເປນ|ສະເປນ]]|nationalcaps7=167|nationalgoals7=0|medaltemplates={{MedalSport|Men's [[Association football|football]]}} {{MedalCountry|{{fba|ESP}}}} {{MedalCompetition|[[FIFA World Cup]]}} {{Medal|W|[[2010 FIFA World Cup|2010 South Africa]]|[[2010 FIFA World Cup squads#Spain|Team]]}} {{MedalCompetition|[[UEFA European Championship]]}} {{Medal|W|[[UEFA Euro 2008|2008 Austria-Switzerland]]|[[UEFA Euro 2008 squads#Spain|Team]]}} {{Medal|W|[[UEFA Euro 2012|2012 Poland-Ukraine]]|[[UEFA Euro 2012 squads#Spain|Team]]}} {{MedalCompetition|[[FIFA Confederations Cup]]}} {{Medal|RU|[[2013 FIFA Confederations Cup|2013 Brazil]]|}} {{Medal|3rd|[[2009 FIFA Confederations Cup|2009 South Africa]]|}} {{Medal|Comp|[[FIFA U-20 World Cup]]}} {{Medal|W|[[1999 FIFA World Youth Championship|1999 Nigeria]]|}} {{MedalCompetition|[[FIFA U-17 World Cup]]}} {{Medal|3rd|[[1997 FIFA U-17 World Championship|1997 Egypt]]|[[1997 FIFA U-17 World Championship squads#Spain|Team]]}} {{MedalComp|[[UEFA European Under-17 Championship|UEFA European Under-16 Championship]]}} {{Medal|W|[[1997 UEFA European Under-16 Championship|1997 Germany]]|}}}}'''ໄອເກີ ຄາຊິລາສ''' ('''Iker Casillas Fernández'''; ເກີດໃນວັນທີ 20 ເດືອນພຶດສະພາ 1981) ເປັນ [[ເຕະບານ|ນັກກິລາບານເຕະ]] ອາຊີບຊາວສະເປນທີ່ເຄີຍຫຼິ້ນເປັນ [[ຜູ້ຮັກສາປະຕູ (ກິລາບານເຕະ)|ຜູ້ຮັກສາປະຕູ]] ແລະປະຈຸບັນເຮັດວຽກເປັນ ນັກສະແດງຄວາມຄິດເຫັນບານເຕະ. ໄດ້ຮັບການຂະໜານນາມວ່າເປັນ "'''''San Iker'''''" ("Saint Iker") ສໍາລັບຄວາມສາມາດຂອງລາວໃນການຜະລິດການປະຫຍັດທີ່ມະຫັດສະຈັນ, Casillas ໄດ້ຖືກພິຈາລະນາຢ່າງກວ້າງຂວາງວ່າເປັນຫນຶ່ງໃນຜູ້ຮັກສາປະຕູທີ່ຍິ່ງໃຫຍ່ທີ່ສຸດຂອງທຸກເວລາ. ລາວເປັນທີ່ຮູ້ຈັກສໍາລັບນັກກິລາຂອງລາວ, ປະຕິກິລິຍາໄວແລະຄວາມສາມາດໃນການຢຸດຍິງທີ່ໂດດເດັ່ນ. ຈາກການໃຊ້ເວລາສ່ວນໃຫຍ່ໃນອາຊີບຂອງລາວຢູ່ທີ່ [[ຣີລ ມາດຣິດ]], ຄາຊິລາສ ແມ່ນໜຶ່ງໃນນັກເຕະຈຳນວນໜຶ່ງທີ່ບັນລຸໄດ້ຫຼາຍກວ່າ 1,000 ນັດອາຊີບ ແລະ ຍັງຖື ສະຖິຕິ ການຍິງປະຕູຫຼາຍທີ່ສຸດໃຫ້ກັບ ທີມຊາດສະເປນ. ໃນປັດຈຸບັນ, ລາວເຮັດວຽກໃຫ້ RTVE, Movistar Plus+ ແລະ Azteca Deportes . ໃນລະດັບສະໂມສອນ, ຄາຊິລາສ ໄດ້ເລີ່ມຕົ້ນການເຮັດວຽກຂອງລາວກັບ ທີມງານໄວຫນຸ່ມຂອງ ຣີລ ມາດຣິດ, ໃນທີ່ສຸດກໍ່ໄດ້ຮັບການເລື່ອນຊັ້ນໃນທີມຕົ້ນຕໍໃນປີ 1999, ບ່ອນທີ່ລາວກາຍເປັນຜູ້ຮັກສາປະຕູທີ່ມີອາຍຸນ້ອຍທີ່ສຸດທີ່ລົງຫຼິ້ນໃນ ຮອບສຸດທ້າຍຂອງ Champions League, ແລະໄດ້ຮັບລາງວັນ, ໃນເວລາ 19 ປີ. ແລະສີ່ມື້. ຄາຊິລາສ ໄດ້ກາຍເປັນຜູ້ຮັກສາປະຕູທາງເລືອກທໍາອິດຂອງ ຣີລ ມາດຣິດ, ຊະນະສອງແຊ້ມແຊ້ມລີກແລະ ລາລີກາ ໃນສາມລະດູການທໍາອິດຂອງລາວ, ສ້າງຕັ້ງຕົນເອງເປັນຫນຶ່ງໃນຜູ້ຮັກສາປະຕູທີ່ດີທີ່ສຸດໃນໂລກ. ໃນໄລຍະການເຮັດວຽກທີ່ປະສົບຜົນສໍາເລັດສູງໃນ Madrid, Casillas ໄດ້ຊະນະທຸກສະໂມສອນໃຫຍ່, ລວມທັງ [[ລາລີກາ]] 5 ແຊ້ມ, Supercopa de España 4 ແຊ້ມ, Copa del Rey ສອງແຊ້ມ, ສາມ [[ຍູຟາແຊມປ້ຽນລີກ]], UEFA Super Cup ສອງ, [[Intercontinental Cup (ບານເຕະ)|Intercontinental Cup]] ສອງຄັ້ງແລະ [[FIFA Club World Cup|FIFA Club. ເຕະບານໂລກ]]. ຫຼັງຈາກ 25 ປີກັບ ຣີລ ມາດຣິດ, ຄາຊິລາສ ໄດ້ເຂົ້າຮ່ວມ FC Porto ໃນປີ 2015 ໃນການໂອນເງິນຟຣີ, ບ່ອນທີ່ລາວໄດ້ຊະນະ Primeira Liga ແລະ Supertaça Cândido de Oliveira. ໃນຂະນະທີ່ຢູ່ Porto, ລາວໄດ້ທໍາລາຍສະຖິຕິສໍາລັບລະດູການຕິດຕໍ່ກັນຫຼາຍທີ່ສຸດໃນ ຍູຟາແຊມປ້ຽນລີກ (20) ແລະເກັບກໍາຫຼາຍທີ່ສຸດໃນການແຂ່ງຂັນ (177). ລາວໄດ້ຢຸດອາຊີບການຫຼີ້ນຂອງລາວໃນເດືອນກຸມພາ 2020, ຫຼັງຈາກເກືອບຫນຶ່ງປີຢູ່ຂ້າງນອກຫຼັງຈາກໂຣກຫົວໃຈວາຍທີ່ລາວໄດ້ຮັບບາດເຈັບໃນລະຫວ່າງການຝຶກຊ້ອມກັບ Porto ໃນເດືອນພຶດສະພາ 2019. ດ້ວຍການລົງແຂ່ງຂັນ 167 ນັດ, ຄາຊິລລາສ ເປັນທີ່ສອງໃຫ້ກັບທີມຊາດສະເປນ, ເຮັດໃຫ້ລາວກາຍ ເປັນນັກເຕະທີ່ຍິງໄດ້ຫຼາຍທີ່ສຸດອັນດັບ 18 ຕະຫຼອດການ. ເປັນຕົວແທນທີ່ບໍ່ໄດ້ໃຊ້ໃນ UEFA Euro 2000, ຄາຊິລາສ ກາຍເປັນຜູ້ຮັກສາປະຕູທາງເລືອກທໍາອິດຂອງຊາດໃນ ເຕະບານໂລກ 2002, ແລະໄດ້ລົງຫຼິ້ນໃນ UEFA Euro 2004 ແລະ ເຕະບານໂລກ 2006 . ໃນ​ປີ 2008​, ລາວ​ໄດ້​ຮັບ​ຕໍາ​ແຫນ່ງ ​ເປັນ​ກັບ​ຕັນ​, ແລະ​ໄດ້​ດໍາ​ເນີນ​ການ​ຕໍ່​ກັບ​ການ​ນໍາ​ທີມ​ໄດ້ ​ຕໍາ​ແຫນ່ງ​ແຊ້ມ​ເອີ​ຣົບ​ໃນ​ປີ​ນັ້ນ. ຄາຊິລາສ ຍັງໄດ້ນໍາພາສະເປນ ຊະນະເຕະບານໂລກຄັ້ງທໍາອິດຂອງພວກເຂົາໃນປີ 2010, ບ່ອນທີ່ລາວໄດ້ຮັກສາບັນທຶກຮ່ວມກັນ 5 ເຊັດ, ຊະນະ ລາງວັນ Yashin ສໍາລັບຜູ້ຮັກສາປະຕູທີ່ດີທີ່ສຸດຂອງການແຂ່ງຂັນ. ສະເປນກາຍເປັນປະເທດທໍາອິດທີ່ຮັກສາແຊ້ມເອີຣົບ, ຊະນະແຊ້ມອີກເທື່ອຫນຶ່ງໃນ ປີ 2012, ບ່ອນທີ່ທ່ານໄດ້ສ້າງສະຖິຕິສໍາລັບ ນາທີຕິດຕໍ່ກັນຫຼາຍທີ່ສຸດໂດຍບໍ່ມີການຍອມຮັບເປົ້າຫມາຍ ໃນການແຂ່ງຂັນ (509). ໃນປີ 2014, ຄາຊິລາສ ໄດ້ກາຍເປັນຫນຶ່ງໃນຫົກຜູ້ນທີ່ຈະ ເປັນຕົວແທນຂອງສະເປນໃນສີ່ເຕະບານໂລກ. ໃນປີ 2008, ຄາຊິລາສ ວາງເປັນອັນດັບທີ 4 ໃນ [[ບາລົງດໍ]], ແລະໄດ້ຖືກເລືອກໃຫ້ ທີມ UEFA ຂອງປີ 6 ຄັ້ງຕິດຕໍ່ກັນຈາກ 2007 ຫາ 2012, ເຊິ່ງເປັນສະຖິຕິຂອງຜູ້ຮັກສາປະຕູ. ຄາຊິລາສ ຍັງຖືກເລືອກຢູ່ໃນ FIFPro World XI ເປັນສະຖິຕິຜູ້ຮັກສາປະຕູຫ້າຄັ້ງ, ແລະໄດ້ຮັບຊື່ເປັນ ຜູ້ຮັກສາປະຕູທີ່ດີທີ່ສຸດຂອງໂລກ IFFHS ຫ້າຄັ້ງ, ຄຽງຄູ່ກັບ [[ຈຽນລຸຍຈິ ບູຟອນ]] ແລະ Manuel Neuer. ລາວໄດ້ຖືກແຕ່ງຕັ້ງເປັນຜູ້ຮັກສາປະຕູທີ່ດີທີ່ສຸດອັນດັບສອງຂອງສະຕະວັດທີ 21, ຮອງຈາກ Gigi ບູຟອນ, ແລະເປັນຜູ້ຮັກສາປະຕູທີ່ດີທີ່ສຸດທີສອງຂອງ 25 ປີທີ່ຜ່ານມາໂດຍອົງການຈັດຕັ້ງດຽວກັນ. == ກຽດນິຍົມ == '''ຣີລ ມາດຣິດ ຄ''' * Tercera División : 1998–99 (ກຸ່ມ VII) '''Real Madrid'''<ref name="ikercasillasworld.com">[http://www.ikercasillasworld.com/en/ikercasillasoficial/sala-trofeos/ Iker Casillas | Trophies] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161030112209/http://www.ikercasillasworld.com/en/ikercasillasoficial/sala-trofeos/}}. Ikercasillasworld.com (15 September 1999). Retrieved 26 September 2015.</ref> * [[ລາລີກາ]] : 2000–01, 2002–03, 2006–07, 2007–08, 2011–12 * Copa del Rey : 2010–11, 2013–14 * Supercopa de España : 2001, 2003, 2008, 2012 * [[ຍູຟາແຊມປ້ຽນລີກ|ຢູຟາ ແຊ້ມປ້ຽນລີກ]] : 1999–2000, 2001–02, 2013–14 * UEFA Super Cup : 2002, 2014 * [[FIFA Club World Cup]] : 2014 * [[Intercontinental Cup (ບານເຕະ)|Intercontinental Cup]] : 2002 '''ປໍໂຕ''' * Primeira Liga : 2017-18 * Supertaça Cândido de Oliveira : 2018 <ref name="2018-Supertaça">{{Cite web|archive-url=https://www.rtp.pt/noticias/futebol-nacional/fc-porto-conquista-supertaca-pela-21-vez_d1091335|title=FC Porto conquista Supertaça pela 21.ª vez}}</ref> '''ສະເປນ U16''' * ແຊ້ມ UEFA European U-16 : 1997 <ref name="bleacher report">{{Cite web|archive-url=https://bleacherreport.com/articles/945404-iker-casillas-is-spains-most-capped-player-a-look-into-the-goalkeepers-glory|title=Iker Casillas Is Spain's Most Capped Player: A Look into the Goalkeepers Glory}}</ref> <ref name="goal">{{Cite web|archive-url=https://www.goal.com/en/news/184/player-profile/2010/05/01/1962446/world-cup-profile-iker-casillas-spain|title=Iker Casillas – Goalkeeper – Real Madrid – 20/05/1981}}<br /><br />{{Cite web|archive-url=https://www.goal.com/en-gb/news/2914/champions-league/2014/05/22/4833425/iker-casillas-chasing-his-very-own-decima|title=Iker Casillas chasing his very own Decima}}</ref> '''ສະເປນ U18''' * UEFA–CAF Meridian Cup : 1999 <ref name="bleacher report">{{Cite web|archive-url=https://bleacherreport.com/articles/945404-iker-casillas-is-spains-most-capped-player-a-look-into-the-goalkeepers-glory|title=Iker Casillas Is Spain's Most Capped Player: A Look into the Goalkeepers Glory}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://bleacherreport.com/articles/945404-iker-casillas-is-spains-most-capped-player-a-look-into-the-goalkeepers-glory "Iker Casillas Is Spain's Most Capped Player: A Look into the Goalkeepers Glory"]. ''bleacherreport.com''. 17 November 2011<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">15 June</span> 2019</span>.</cite></ref> <ref name="goal">{{Cite web|archive-url=https://www.goal.com/en/news/184/player-profile/2010/05/01/1962446/world-cup-profile-iker-casillas-spain|title=Iker Casillas – Goalkeeper – Real Madrid – 20/05/1981}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.goal.com/en/news/184/player-profile/2010/05/01/1962446/world-cup-profile-iker-casillas-spain "Iker Casillas – Goalkeeper – Real Madrid – 20/05/1981"]. ''goal.com''. 17 November 2011<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">15 June</span> 2019</span>.</cite><br /><br />{{Cite web|archive-url=https://www.goal.com/en-gb/news/2914/champions-league/2014/05/22/4833425/iker-casillas-chasing-his-very-own-decima|title=Iker Casillas chasing his very own Decima}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.goal.com/en-gb/news/2914/champions-league/2014/05/22/4833425/iker-casillas-chasing-his-very-own-decima "Iker Casillas chasing his very own Decima"]. ''goal.com''. 22 May 2014<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">15 June</span> 2019</span>.</cite></ref> '''ສະເປນ U20''' * FIFA World Youth Championship : 1999 <ref name="bleacher report">{{Cite web|archive-url=https://bleacherreport.com/articles/945404-iker-casillas-is-spains-most-capped-player-a-look-into-the-goalkeepers-glory|title=Iker Casillas Is Spain's Most Capped Player: A Look into the Goalkeepers Glory}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://bleacherreport.com/articles/945404-iker-casillas-is-spains-most-capped-player-a-look-into-the-goalkeepers-glory "Iker Casillas Is Spain's Most Capped Player: A Look into the Goalkeepers Glory"]. ''bleacherreport.com''. 17 November 2011<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">15 June</span> 2019</span>.</cite></ref> <ref name="goal">{{Cite web|archive-url=https://www.goal.com/en/news/184/player-profile/2010/05/01/1962446/world-cup-profile-iker-casillas-spain|title=Iker Casillas – Goalkeeper – Real Madrid – 20/05/1981}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.goal.com/en/news/184/player-profile/2010/05/01/1962446/world-cup-profile-iker-casillas-spain "Iker Casillas – Goalkeeper – Real Madrid – 20/05/1981"]. ''goal.com''. 17 November 2011<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">15 June</span> 2019</span>.</cite><br /><br />{{Cite web|archive-url=https://www.goal.com/en-gb/news/2914/champions-league/2014/05/22/4833425/iker-casillas-chasing-his-very-own-decima|title=Iker Casillas chasing his very own Decima}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.goal.com/en-gb/news/2914/champions-league/2014/05/22/4833425/iker-casillas-chasing-his-very-own-decima "Iker Casillas chasing his very own Decima"]. ''goal.com''. 22 May 2014<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">15 June</span> 2019</span>.</cite></ref> '''ສະເປນ''' * [[ເຕະບານໂລກ|FIFA World Cup]] : 2010 <ref name="ikercasillasworld.com">[http://www.ikercasillasworld.com/en/ikercasillasoficial/sala-trofeos/ Iker Casillas | Trophies] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161030112209/http://www.ikercasillasworld.com/en/ikercasillasoficial/sala-trofeos/}}. Ikercasillasworld.com (15 September 1999). Retrieved 26 September 2015.</ref> * [[ແຊ້ມຢູຟາ ຢູໂຣບ|ແຊ້ມຢູໂຣບ]] : 2008, 2012 <ref name="RM honours" /> <ref name="ikercasillasworld.com" /> '''ບຸກຄົນ''' * Bravo Award: 2000<ref>{{Cite web|archive-url=https://www.rsssf.org/miscellaneous/bravo-awards.html|title=The "Bravo" Award}}</ref> * La Liga Breakthrough Player of the Year: 2000 * La Liga Zamora Trophy: 2007–08 * La Liga Best Goalkeeper: 2009, 2012 * La Liga Fair Play Award: 2012–13 * Primeira Liga Fair Play Award: 2017–18<ref>{{Cite web|archive-url=https://www.ojogo.pt/futebol/noticias/interior/bruno-fernandes-casillas-sergio-conceicao-todos-os-premios-da-liga-9562039.html|title=Bruno Fernandes, Casillas, Sérgio Conceição... Confira todos os premiados da Liga}}</ref> * MARCA Fair Play Award – MARCA's 80th Anniversary: 2018<ref>{{Cite web|archive-url=https://www.zerozero.pt/news.php?id=237162|title=Casillas distinguido pela Marca com o prémio "Jogo Limpo"}}</ref> * Dragões de Ouro Award – Porto Athlete of the Year: 2018<ref>{{Cite web|archive-url=http://www.maisfutebol.iol.pt/fc-porto/liga/dragoes-de-ouro-iker-casillas-foi-o-atleta-do-ano|title=Dragões de Ouro: Iker Casillas foi o "Atleta do Ano"}}</ref> * Primeira Liga Goalkeeper of the Month: October/November 2018 * Primeira Liga Best Goalkeeper: 2018–19<ref name="auto2">{{Cite web|archive-url=https://www.ligaportugal.pt/pt/epocas/20192020/noticias/geral/kick-off-2019-20/vencedores-dos-premios-oficiais-da-liga-portugal-2018-2019/l|title=Vencedores dos Prémios Oficiais da Liga Portugal 2018–2019}}</ref> * Primeira Liga Team of the Year: 2018–19<ref name="auto2" /> * Quinas de Ouro Award – Primeira Liga Best XI: 2018–19<ref>{{Cite web|archive-url=https://www.ojogo.pt/futebol/1a-liga/noticias/interior/quinas-de-ouro-melhor-onze-da-i-liga-com-casillas-e-dominado-por-benfica-e-fc-porto-11261512.htmlo|title=Quinas de Ouro: melhor onze da I Liga com Casillas e dominado por Benfica e FC Porto}}</ref> * Best European Goalkeeper: 2010 * IFFHS World's Best Goalkeeper: 2008, 2009, 2010, 2011, 2012<ref name="Former Results">{{Cite web|archive-url=http://iffhs.de/former-results/|title=Former Results}}</ref> * IFFHS Best Goalkeeper of the Decade 2001–2010: 2nd<ref>{{Cite web|archive-url=http://www.iffhs.de/?d85ff8b00388f05e91a01bccdc4205fdcdc3bfcdc0aec70aeedb883910|title=Gianluigi Buffon ahead of Iker Casillas by a hair}}</ref> * IFFHS Best Goalkeeper of the Past 25 Years 1987–2012: 2nd<ref>{{Cite web|archive-url=http://www.football-italia.net/29592/buffon-best-world-keeper-25-years|title=Buffon best world keeper of 25 years}}</ref><ref>{{Cite web|archive-url=http://www.football-espana.net/27627/casillas-second-best-1987-2012|title=Casillas second best, 1987-2012}}</ref> * FIFA FIFPro World XI: 2008, 2009, 2010, 2011, 2012 * FIFA World Cup Golden Glove: 2010<ref name="Yashin Award">{{Cite web|archive-url=https://www.fifa.com/worldcup/archive/southafrica2010/news/newsid=1352110/index.html|title=Golden awards for top FIFA World Cup Trio}}</ref> * FIFA World Cup Dream Team: 2010<ref name="2010 All-Star Team">{{Cite news|url=https://www.fifa.com/worldcup/news/newsid=1274177/index.html|title=Spaniards dominate All-Star Team|publisher=FIFA}}</ref> * UEFA Euro Team of the Tournament: 2008, 2012 * UEFA Team of the Year: 2007, 2008, 2009, 2010, 2011, 2012 * ESM Team of the Year: 2008 * UEFA Ultimate Team of the Year (published 2019)<ref name="UUTOTY">{{Cite web|archive-url=https://www.uefa.com/uefachampionsleague/news/newsid=2589565.html|title=Ultimate Team of the Year: the all-time XI}}</ref> * Golden Foot: 2017<ref>{{Cite web|archive-url=http://www.marca.com/en/football/international-football/2017/11/08/5a02d415ca47415c388b4610.html|title=Casillas admits retirement is looming following Golden Foot award}}</ref> * World XI: Team of the 21st Century<ref>{{Cite web|archive-url=http://www.givemesport.com/343841-world-xi-team-of-the-21st-century|title=World XI: Team of the 21st Century}}</ref> * Globe Soccer Awards – Player Career Award: 2020<ref>{{Cite web|archive-url=https://www.globesoccer.com/winners/iker-casillas-player-career-award/|title=Iker Casillas – Player Career Award}}</ref> * 11Leyendas Jornal AS: 2021<ref>{{Cite web|archive-url=https://as.com/futbol/2021/02/25/reportajes/1614273403_238476.html|title=11 Leyenda el mejor once de la historia}}</ref> == ເອກະສານອ້າງອີງ == [[ໝວດ:ຜູ້ຮັກສາປະຕູບານເຕະຂອງສະມາຄົມຊາຍ]] [[ໝວດ:ນັກກິລາບານເຕະຊາຍຂອງສະເປນ]] [[ໝວດ:ບຸກຄົນທີ່ຍັງມີຊີວິດຢູ່]] [[ໝວດ:ບຸກຄົນທີ່ເກີດໃນປີ ຄ.ສ. 1981]] [[ໝວດ:ນັກເຕະບານ]] 7plqhvmy4yg43pv1uo7qyugop1ln9d9 112391 112388 2024-12-03T12:41:27Z Randervik 18653 112391 wikitext text/x-wiki {{Infobox football biography|name=ໄອເກີ ຄາຊິລາສ|full_name=Iker Casillas Fernández<ref>{{cite web|title=FIFA World Cup South Africa 2010: List of Players|url=https://www.fifa.com/mm/document/tournament/competition/01/22/85/78/fwc_2010_squadlists.pdf|archive-url=https://web.archive.org/web/20100616010702/http://www.fifa.com/mm/document/tournament/competition/01/22/85/78/fwc_2010_squadlists.pdf|url-status=dead|archive-date=16 June 2010|publisher=Fédération Internationale de Football Association (FIFA)|access-date=13 September 2013|page=29|date=4 June 2010}}</ref>|image=[[ຮູບ:Iker-Casillas-SportsTrade-2021-cropped.jpg|210px]]|caption=ໄອເກີ ຄາຊິລາສ ໃນປີ 2021|birth_date={{birth date and age|df=yes|1981|5|20}}|birth_place=[[Móstoles]], ສະເປນ|height=1.85m<ref>{{cite web |title=I. Casillas |url=http://www.realmadrid.com/futbol/plantilla/iker-casillas-fernandez |publisher=Real Madrid C.F. |access-date=19 April 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150424023429/http://www.realmadrid.com:80/futbol/plantilla/iker-casillas-fernandez |archive-date=24 April 2015}}</ref><ref>{{cite web |title=Iker Casillas: Overview |url=https://www.premierleague.com/players/5778/Iker-Casillas/overview |publisher=Premier League |access-date=19 April 2024}}</ref>|position=[[ຜູ້ຮັກສາປະຕູ (ກິລາບານເຕະ)|ຜູ້ຮັກສາປະຕູ]]|youthyears1=1990–1998|youthclubs1=[[ຣີລ ມາດຣິດ (ໄວໜຸ່ມ)|ຣີລ ມາດຣິດ]]|years1=1998–1999|clubs1=[[ຣີລ ມາດຣິດ C]]|caps1=27|goals1=0|years2=1999–2000|clubs2=[[ຣີລ ມາດຣິດCastilla|ຣີລ ມາດຣິດ B]]|caps2=4|goals2=0|years3=1999–2015|clubs3=[[ຣີລ ມາດຣິດ]]|caps3=510|goals3=0|years4=2015–2020|clubs4=[[FC Porto|ປໍໂຕ]]|caps4=116|goals4=0|totalcaps=657|totalgoals=0|nationalyears1=1996|nationalteam1=[[ທີມຊາດສະເປນ U15 ທີມຊາດສະເປນ|ສະເປນ U15]]|nationalcaps1=1|nationalgoals1=0|nationalyears2=1996–1998|nationalteam2=[[ທີມຊາດສະເປນ U16 ທີມຊາດສະເປນ|ສະເປນ U16]]|nationalcaps2=19|nationalgoals2=0|nationalyears3=1997–1999|nationalteam3=[[ທີມຊາດສະເປນ U17 ທີມຊາດສະເປນ|ສະເປນ U17]]|nationalcaps3=10|nationalgoals3=0|nationalyears4=1999|nationalteam4=[[ທີມຊາດສະເປນ U18 ທີມຊາດສະເປນ|ສະເປນ U18]]|nationalcaps4=4|nationalgoals4=0|nationalyears5=1999|nationalteam5=[[ທີມຊາດສະເປນ U20 ທີມຊາດສະເປນ|ທີມຊາດສະເປນ U20]]|nationalcaps5=2|nationalgoals5=0|nationalyears6=1999–2000|nationalteam6=[[ທີມຊາດສະເປນ U21 ທີມຊາດສະເປນ|ທີມຊາດສະເປນ U21]]|nationalcaps6=5|nationalgoals6=0|nationalyears7=2000–2016|nationalteam7=[[ບານເຕະຊາຍທີມຊາດສະເປນ|ສະເປນ]]|nationalcaps7=167|nationalgoals7=0|medaltemplates={{MedalSport|Men's [[Association football|football]]}} {{MedalCountry|{{fba|ESP}}}} {{MedalCompetition|[[FIFA World Cup]]}} {{Medal|W|[[2010 FIFA World Cup|2010 South Africa]]|[[2010 FIFA World Cup squads#Spain|Team]]}} {{MedalCompetition|[[UEFA European Championship]]}} {{Medal|W|[[UEFA Euro 2008|2008 Austria-Switzerland]]|[[UEFA Euro 2008 squads#Spain|Team]]}} {{Medal|W|[[UEFA Euro 2012|2012 Poland-Ukraine]]|[[UEFA Euro 2012 squads#Spain|Team]]}} {{MedalCompetition|[[FIFA Confederations Cup]]}} {{Medal|RU|[[2013 FIFA Confederations Cup|2013 Brazil]]|}} {{Medal|3rd|[[2009 FIFA Confederations Cup|2009 South Africa]]|}} {{Medal|Comp|[[FIFA U-20 World Cup]]}} {{Medal|W|[[1999 FIFA World Youth Championship|1999 Nigeria]]|}} {{MedalCompetition|[[FIFA U-17 World Cup]]}} {{Medal|3rd|[[1997 FIFA U-17 World Championship|1997 Egypt]]|[[1997 FIFA U-17 World Championship squads#Spain|Team]]}} {{MedalComp|[[UEFA European Under-17 Championship|UEFA European Under-16 Championship]]}} {{Medal|W|[[1997 UEFA European Under-16 Championship|1997 Germany]]|}}}}'''ໄອເກີ ຄາຊິລາສ''' ('''Iker Casillas Fernández'''; ເກີດໃນວັນທີ 20 ເດືອນພຶດສະພາ 1981) ເປັນ [[ເຕະບານ|ນັກກິລາບານເຕະ]] ອາຊີບຊາວສະເປນທີ່ເຄີຍຫຼິ້ນເປັນ [[ຜູ້ຮັກສາປະຕູ (ກິລາບານເຕະ)|ຜູ້ຮັກສາປະຕູ]] ແລະປະຈຸບັນເຮັດວຽກເປັນ ນັກສະແດງຄວາມຄິດເຫັນບານເຕະ. ໄດ້ຮັບການຂະໜານນາມວ່າເປັນ "'''''San Iker'''''" ("ໄພ່ພົນ ໄອເກີ") ສໍາລັບຄວາມສາມາດຂອງລາວໃນການຜະລິດການປະຫຍັດທີ່ມະຫັດສະຈັນ, Casillas ໄດ້ຖືກພິຈາລະນາຢ່າງກວ້າງຂວາງວ່າເປັນຫນຶ່ງໃນຜູ້ຮັກສາປະຕູທີ່ຍິ່ງໃຫຍ່ທີ່ສຸດຂອງທຸກເວລາ. ລາວເປັນທີ່ຮູ້ຈັກສໍາລັບນັກກິລາຂອງລາວ, ປະຕິກິລິຍາໄວແລະຄວາມສາມາດໃນການຢຸດຍິງທີ່ໂດດເດັ່ນ. ຈາກການໃຊ້ເວລາສ່ວນໃຫຍ່ໃນອາຊີບຂອງລາວຢູ່ທີ່ [[ຣີລ ມາດຣິດ]], ຄາຊິລາສ ແມ່ນໜຶ່ງໃນນັກເຕະຈຳນວນໜຶ່ງທີ່ບັນລຸໄດ້ຫຼາຍກວ່າ 1,000 ນັດອາຊີບ ແລະ ຍັງຖື ສະຖິຕິ ການຍິງປະຕູຫຼາຍທີ່ສຸດໃຫ້ກັບ ທີມຊາດສະເປນ. ໃນປັດຈຸບັນ, ລາວເຮັດວຽກໃຫ້ RTVE, Movistar Plus+ ແລະ Azteca Deportes . ໃນລະດັບສະໂມສອນ, ຄາຊິລາສ ໄດ້ເລີ່ມຕົ້ນການເຮັດວຽກຂອງລາວກັບ ທີມງານໄວຫນຸ່ມຂອງ ຣີລ ມາດຣິດ, ໃນທີ່ສຸດກໍ່ໄດ້ຮັບການເລື່ອນຊັ້ນໃນທີມຕົ້ນຕໍໃນປີ 1999, ບ່ອນທີ່ລາວກາຍເປັນຜູ້ຮັກສາປະຕູທີ່ມີອາຍຸນ້ອຍທີ່ສຸດທີ່ລົງຫຼິ້ນໃນ ຮອບສຸດທ້າຍຂອງ Champions League, ແລະໄດ້ຮັບລາງວັນ, ໃນເວລາ 19 ປີ. ແລະສີ່ມື້. ຄາຊິລາສ ໄດ້ກາຍເປັນຜູ້ຮັກສາປະຕູທາງເລືອກທໍາອິດຂອງ ຣີລ ມາດຣິດ, ຊະນະສອງແຊ້ມແຊ້ມລີກແລະ ລາລີກາ ໃນສາມລະດູການທໍາອິດຂອງລາວ, ສ້າງຕັ້ງຕົນເອງເປັນຫນຶ່ງໃນຜູ້ຮັກສາປະຕູທີ່ດີທີ່ສຸດໃນໂລກ. ໃນໄລຍະການເຮັດວຽກທີ່ປະສົບຜົນສໍາເລັດສູງໃນ Madrid, Casillas ໄດ້ຊະນະທຸກສະໂມສອນໃຫຍ່, ລວມທັງ [[ລາລີກາ]] 5 ແຊ້ມ, Supercopa de España 4 ແຊ້ມ, Copa del Rey ສອງແຊ້ມ, ສາມ [[ຍູຟາແຊມປ້ຽນລີກ]], UEFA Super Cup ສອງ, [[Intercontinental Cup (ບານເຕະ)|Intercontinental Cup]] ສອງຄັ້ງແລະ [[FIFA Club World Cup|FIFA Club. ເຕະບານໂລກ]]. ຫຼັງຈາກ 25 ປີກັບ ຣີລ ມາດຣິດ, ຄາຊິລາສ ໄດ້ເຂົ້າຮ່ວມ FC Porto ໃນປີ 2015 ໃນການໂອນເງິນຟຣີ, ບ່ອນທີ່ລາວໄດ້ຊະນະ Primeira Liga ແລະ Supertaça Cândido de Oliveira. ໃນຂະນະທີ່ຢູ່ Porto, ລາວໄດ້ທໍາລາຍສະຖິຕິສໍາລັບລະດູການຕິດຕໍ່ກັນຫຼາຍທີ່ສຸດໃນ ຍູຟາແຊມປ້ຽນລີກ (20) ແລະເກັບກໍາຫຼາຍທີ່ສຸດໃນການແຂ່ງຂັນ (177). ລາວໄດ້ຢຸດອາຊີບການຫຼີ້ນຂອງລາວໃນເດືອນກຸມພາ 2020, ຫຼັງຈາກເກືອບຫນຶ່ງປີຢູ່ຂ້າງນອກຫຼັງຈາກໂຣກຫົວໃຈວາຍທີ່ລາວໄດ້ຮັບບາດເຈັບໃນລະຫວ່າງການຝຶກຊ້ອມກັບ Porto ໃນເດືອນພຶດສະພາ 2019. ດ້ວຍການລົງແຂ່ງຂັນ 167 ນັດ, ຄາຊິລລາສ ເປັນທີ່ສອງໃຫ້ກັບທີມຊາດສະເປນ, ເຮັດໃຫ້ລາວກາຍ ເປັນນັກເຕະທີ່ຍິງໄດ້ຫຼາຍທີ່ສຸດອັນດັບ 18 ຕະຫຼອດການ. ເປັນຕົວແທນທີ່ບໍ່ໄດ້ໃຊ້ໃນ UEFA Euro 2000, ຄາຊິລາສ ກາຍເປັນຜູ້ຮັກສາປະຕູທາງເລືອກທໍາອິດຂອງຊາດໃນ ເຕະບານໂລກ 2002, ແລະໄດ້ລົງຫຼິ້ນໃນ UEFA Euro 2004 ແລະ ເຕະບານໂລກ 2006 . ໃນ​ປີ 2008​, ລາວ​ໄດ້​ຮັບ​ຕໍາ​ແຫນ່ງ ​ເປັນ​ກັບ​ຕັນ​, ແລະ​ໄດ້​ດໍາ​ເນີນ​ການ​ຕໍ່​ກັບ​ການ​ນໍາ​ທີມ​ໄດ້ ​ຕໍາ​ແຫນ່ງ​ແຊ້ມ​ເອີ​ຣົບ​ໃນ​ປີ​ນັ້ນ. ຄາຊິລາສ ຍັງໄດ້ນໍາພາສະເປນ ຊະນະເຕະບານໂລກຄັ້ງທໍາອິດຂອງພວກເຂົາໃນປີ 2010, ບ່ອນທີ່ລາວໄດ້ຮັກສາບັນທຶກຮ່ວມກັນ 5 ເຊັດ, ຊະນະ ລາງວັນ Yashin ສໍາລັບຜູ້ຮັກສາປະຕູທີ່ດີທີ່ສຸດຂອງການແຂ່ງຂັນ. ສະເປນກາຍເປັນປະເທດທໍາອິດທີ່ຮັກສາແຊ້ມເອີຣົບ, ຊະນະແຊ້ມອີກເທື່ອຫນຶ່ງໃນ ປີ 2012, ບ່ອນທີ່ທ່ານໄດ້ສ້າງສະຖິຕິສໍາລັບ ນາທີຕິດຕໍ່ກັນຫຼາຍທີ່ສຸດໂດຍບໍ່ມີການຍອມຮັບເປົ້າຫມາຍ ໃນການແຂ່ງຂັນ (509). ໃນປີ 2014, ຄາຊິລາສ ໄດ້ກາຍເປັນຫນຶ່ງໃນຫົກຜູ້ນທີ່ຈະ ເປັນຕົວແທນຂອງສະເປນໃນສີ່ເຕະບານໂລກ. ໃນປີ 2008, ຄາຊິລາສ ວາງເປັນອັນດັບທີ 4 ໃນ [[ບາລົງດໍ]], ແລະໄດ້ຖືກເລືອກໃຫ້ ທີມ UEFA ຂອງປີ 6 ຄັ້ງຕິດຕໍ່ກັນຈາກ 2007 ຫາ 2012, ເຊິ່ງເປັນສະຖິຕິຂອງຜູ້ຮັກສາປະຕູ. ຄາຊິລາສ ຍັງຖືກເລືອກຢູ່ໃນ FIFPro World XI ເປັນສະຖິຕິຜູ້ຮັກສາປະຕູຫ້າຄັ້ງ, ແລະໄດ້ຮັບຊື່ເປັນ ຜູ້ຮັກສາປະຕູທີ່ດີທີ່ສຸດຂອງໂລກ IFFHS ຫ້າຄັ້ງ, ຄຽງຄູ່ກັບ [[ຈຽນລຸຍຈິ ບູຟອນ]] ແລະ Manuel Neuer. ລາວໄດ້ຖືກແຕ່ງຕັ້ງເປັນຜູ້ຮັກສາປະຕູທີ່ດີທີ່ສຸດອັນດັບສອງຂອງສະຕະວັດທີ 21, ຮອງຈາກ Gigi ບູຟອນ, ແລະເປັນຜູ້ຮັກສາປະຕູທີ່ດີທີ່ສຸດທີສອງຂອງ 25 ປີທີ່ຜ່ານມາໂດຍອົງການຈັດຕັ້ງດຽວກັນ. == ກຽດນິຍົມ == '''ຣີລ ມາດຣິດ ຄ''' * Tercera División : 1998–99 (ກຸ່ມ VII) '''Real Madrid'''<ref name="ikercasillasworld.com">[http://www.ikercasillasworld.com/en/ikercasillasoficial/sala-trofeos/ Iker Casillas | Trophies] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161030112209/http://www.ikercasillasworld.com/en/ikercasillasoficial/sala-trofeos/}}. Ikercasillasworld.com (15 September 1999). Retrieved 26 September 2015.</ref> * [[ລາລີກາ]] : 2000–01, 2002–03, 2006–07, 2007–08, 2011–12 * Copa del Rey : 2010–11, 2013–14 * Supercopa de España : 2001, 2003, 2008, 2012 * [[ຍູຟາແຊມປ້ຽນລີກ|ຢູຟາ ແຊ້ມປ້ຽນລີກ]] : 1999–2000, 2001–02, 2013–14 * UEFA Super Cup : 2002, 2014 * [[FIFA Club World Cup]] : 2014 * [[Intercontinental Cup (ບານເຕະ)|Intercontinental Cup]] : 2002 '''ປໍໂຕ''' * Primeira Liga : 2017-18 * Supertaça Cândido de Oliveira : 2018 <ref name="2018-Supertaça">{{Cite web|archive-url=https://www.rtp.pt/noticias/futebol-nacional/fc-porto-conquista-supertaca-pela-21-vez_d1091335|title=FC Porto conquista Supertaça pela 21.ª vez}}</ref> '''ສະເປນ U16''' * ແຊ້ມ UEFA European U-16 : 1997 <ref name="bleacher report">{{Cite web|archive-url=https://bleacherreport.com/articles/945404-iker-casillas-is-spains-most-capped-player-a-look-into-the-goalkeepers-glory|title=Iker Casillas Is Spain's Most Capped Player: A Look into the Goalkeepers Glory}}</ref> <ref name="goal">{{Cite web|archive-url=https://www.goal.com/en/news/184/player-profile/2010/05/01/1962446/world-cup-profile-iker-casillas-spain|title=Iker Casillas – Goalkeeper – Real Madrid – 20/05/1981}}<br /><br />{{Cite web|archive-url=https://www.goal.com/en-gb/news/2914/champions-league/2014/05/22/4833425/iker-casillas-chasing-his-very-own-decima|title=Iker Casillas chasing his very own Decima}}</ref> '''ສະເປນ U18''' * UEFA–CAF Meridian Cup : 1999 <ref name="bleacher report">{{Cite web|archive-url=https://bleacherreport.com/articles/945404-iker-casillas-is-spains-most-capped-player-a-look-into-the-goalkeepers-glory|title=Iker Casillas Is Spain's Most Capped Player: A Look into the Goalkeepers Glory}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://bleacherreport.com/articles/945404-iker-casillas-is-spains-most-capped-player-a-look-into-the-goalkeepers-glory "Iker Casillas Is Spain's Most Capped Player: A Look into the Goalkeepers Glory"]. ''bleacherreport.com''. 17 November 2011<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">15 June</span> 2019</span>.</cite></ref> <ref name="goal">{{Cite web|archive-url=https://www.goal.com/en/news/184/player-profile/2010/05/01/1962446/world-cup-profile-iker-casillas-spain|title=Iker Casillas – Goalkeeper – Real Madrid – 20/05/1981}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.goal.com/en/news/184/player-profile/2010/05/01/1962446/world-cup-profile-iker-casillas-spain "Iker Casillas – Goalkeeper – Real Madrid – 20/05/1981"]. ''goal.com''. 17 November 2011<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">15 June</span> 2019</span>.</cite><br /><br />{{Cite web|archive-url=https://www.goal.com/en-gb/news/2914/champions-league/2014/05/22/4833425/iker-casillas-chasing-his-very-own-decima|title=Iker Casillas chasing his very own Decima}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.goal.com/en-gb/news/2914/champions-league/2014/05/22/4833425/iker-casillas-chasing-his-very-own-decima "Iker Casillas chasing his very own Decima"]. ''goal.com''. 22 May 2014<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">15 June</span> 2019</span>.</cite></ref> '''ສະເປນ U20''' * FIFA World Youth Championship : 1999 <ref name="bleacher report">{{Cite web|archive-url=https://bleacherreport.com/articles/945404-iker-casillas-is-spains-most-capped-player-a-look-into-the-goalkeepers-glory|title=Iker Casillas Is Spain's Most Capped Player: A Look into the Goalkeepers Glory}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://bleacherreport.com/articles/945404-iker-casillas-is-spains-most-capped-player-a-look-into-the-goalkeepers-glory "Iker Casillas Is Spain's Most Capped Player: A Look into the Goalkeepers Glory"]. ''bleacherreport.com''. 17 November 2011<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">15 June</span> 2019</span>.</cite></ref> <ref name="goal">{{Cite web|archive-url=https://www.goal.com/en/news/184/player-profile/2010/05/01/1962446/world-cup-profile-iker-casillas-spain|title=Iker Casillas – Goalkeeper – Real Madrid – 20/05/1981}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.goal.com/en/news/184/player-profile/2010/05/01/1962446/world-cup-profile-iker-casillas-spain "Iker Casillas – Goalkeeper – Real Madrid – 20/05/1981"]. ''goal.com''. 17 November 2011<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">15 June</span> 2019</span>.</cite><br /><br />{{Cite web|archive-url=https://www.goal.com/en-gb/news/2914/champions-league/2014/05/22/4833425/iker-casillas-chasing-his-very-own-decima|title=Iker Casillas chasing his very own Decima}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.goal.com/en-gb/news/2914/champions-league/2014/05/22/4833425/iker-casillas-chasing-his-very-own-decima "Iker Casillas chasing his very own Decima"]. ''goal.com''. 22 May 2014<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">15 June</span> 2019</span>.</cite></ref> '''ສະເປນ''' * [[ເຕະບານໂລກ|FIFA World Cup]] : 2010 <ref name="ikercasillasworld.com">[http://www.ikercasillasworld.com/en/ikercasillasoficial/sala-trofeos/ Iker Casillas | Trophies] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161030112209/http://www.ikercasillasworld.com/en/ikercasillasoficial/sala-trofeos/}}. Ikercasillasworld.com (15 September 1999). Retrieved 26 September 2015.</ref> * [[ແຊ້ມຢູຟາ ຢູໂຣບ|ແຊ້ມຢູໂຣບ]] : 2008, 2012 <ref name="RM honours" /> <ref name="ikercasillasworld.com" /> '''ບຸກຄົນ''' * Bravo Award: 2000<ref>{{Cite web|archive-url=https://www.rsssf.org/miscellaneous/bravo-awards.html|title=The "Bravo" Award}}</ref> * La Liga Breakthrough Player of the Year: 2000 * La Liga Zamora Trophy: 2007–08 * La Liga Best Goalkeeper: 2009, 2012 * La Liga Fair Play Award: 2012–13 * Primeira Liga Fair Play Award: 2017–18<ref>{{Cite web|archive-url=https://www.ojogo.pt/futebol/noticias/interior/bruno-fernandes-casillas-sergio-conceicao-todos-os-premios-da-liga-9562039.html|title=Bruno Fernandes, Casillas, Sérgio Conceição... Confira todos os premiados da Liga}}</ref> * MARCA Fair Play Award – MARCA's 80th Anniversary: 2018<ref>{{Cite web|archive-url=https://www.zerozero.pt/news.php?id=237162|title=Casillas distinguido pela Marca com o prémio "Jogo Limpo"}}</ref> * Dragões de Ouro Award – Porto Athlete of the Year: 2018<ref>{{Cite web|archive-url=http://www.maisfutebol.iol.pt/fc-porto/liga/dragoes-de-ouro-iker-casillas-foi-o-atleta-do-ano|title=Dragões de Ouro: Iker Casillas foi o "Atleta do Ano"}}</ref> * Primeira Liga Goalkeeper of the Month: October/November 2018 * Primeira Liga Best Goalkeeper: 2018–19<ref name="auto2">{{Cite web|archive-url=https://www.ligaportugal.pt/pt/epocas/20192020/noticias/geral/kick-off-2019-20/vencedores-dos-premios-oficiais-da-liga-portugal-2018-2019/l|title=Vencedores dos Prémios Oficiais da Liga Portugal 2018–2019}}</ref> * Primeira Liga Team of the Year: 2018–19<ref name="auto2" /> * Quinas de Ouro Award – Primeira Liga Best XI: 2018–19<ref>{{Cite web|archive-url=https://www.ojogo.pt/futebol/1a-liga/noticias/interior/quinas-de-ouro-melhor-onze-da-i-liga-com-casillas-e-dominado-por-benfica-e-fc-porto-11261512.htmlo|title=Quinas de Ouro: melhor onze da I Liga com Casillas e dominado por Benfica e FC Porto}}</ref> * Best European Goalkeeper: 2010 * IFFHS World's Best Goalkeeper: 2008, 2009, 2010, 2011, 2012<ref name="Former Results">{{Cite web|archive-url=http://iffhs.de/former-results/|title=Former Results}}</ref> * IFFHS Best Goalkeeper of the Decade 2001–2010: 2nd<ref>{{Cite web|archive-url=http://www.iffhs.de/?d85ff8b00388f05e91a01bccdc4205fdcdc3bfcdc0aec70aeedb883910|title=Gianluigi Buffon ahead of Iker Casillas by a hair}}</ref> * IFFHS Best Goalkeeper of the Past 25 Years 1987–2012: 2nd<ref>{{Cite web|archive-url=http://www.football-italia.net/29592/buffon-best-world-keeper-25-years|title=Buffon best world keeper of 25 years}}</ref><ref>{{Cite web|archive-url=http://www.football-espana.net/27627/casillas-second-best-1987-2012|title=Casillas second best, 1987-2012}}</ref> * FIFA FIFPro World XI: 2008, 2009, 2010, 2011, 2012 * FIFA World Cup Golden Glove: 2010<ref name="Yashin Award">{{Cite web|archive-url=https://www.fifa.com/worldcup/archive/southafrica2010/news/newsid=1352110/index.html|title=Golden awards for top FIFA World Cup Trio}}</ref> * FIFA World Cup Dream Team: 2010<ref name="2010 All-Star Team">{{Cite news|url=https://www.fifa.com/worldcup/news/newsid=1274177/index.html|title=Spaniards dominate All-Star Team|publisher=FIFA}}</ref> * UEFA Euro Team of the Tournament: 2008, 2012 * UEFA Team of the Year: 2007, 2008, 2009, 2010, 2011, 2012 * ESM Team of the Year: 2008 * UEFA Ultimate Team of the Year (published 2019)<ref name="UUTOTY">{{Cite web|archive-url=https://www.uefa.com/uefachampionsleague/news/newsid=2589565.html|title=Ultimate Team of the Year: the all-time XI}}</ref> * Golden Foot: 2017<ref>{{Cite web|archive-url=http://www.marca.com/en/football/international-football/2017/11/08/5a02d415ca47415c388b4610.html|title=Casillas admits retirement is looming following Golden Foot award}}</ref> * World XI: Team of the 21st Century<ref>{{Cite web|archive-url=http://www.givemesport.com/343841-world-xi-team-of-the-21st-century|title=World XI: Team of the 21st Century}}</ref> * Globe Soccer Awards – Player Career Award: 2020<ref>{{Cite web|archive-url=https://www.globesoccer.com/winners/iker-casillas-player-career-award/|title=Iker Casillas – Player Career Award}}</ref> * 11Leyendas Jornal AS: 2021<ref>{{Cite web|archive-url=https://as.com/futbol/2021/02/25/reportajes/1614273403_238476.html|title=11 Leyenda el mejor once de la historia}}</ref> == ເອກະສານອ້າງອີງ == [[ໝວດ:ຜູ້ຮັກສາປະຕູບານເຕະຂອງສະມາຄົມຊາຍ]] [[ໝວດ:ນັກກິລາບານເຕະຊາຍຂອງສະເປນ]] [[ໝວດ:ບຸກຄົນທີ່ຍັງມີຊີວິດຢູ່]] [[ໝວດ:ບຸກຄົນທີ່ເກີດໃນປີ ຄ.ສ. 1981]] [[ໝວດ:ນັກເຕະບານ]] szamtk9u526il9b6b72jqrkqg5i04dq 0 21888 112392 2024-12-03T14:32:15Z Randervik 18653 Created by translating the page "[[:en:Special:Redirect/revision/1260410330|Karim Benzema]]" 112392 wikitext text/x-wiki   '''ຄາຣິມ ເບນເຊມາ''' (Karim Mostafa Benzema ([[ພາສາອາຣັບ]]: كريم مصطفى بن زيما; ເກີດໃນວັນທີ 19 ເດືອນທັນວາ 1987) ເປັນ [[ເຕະບານ|ນັກກິລາບານເຕະ]] ອາຊີບຊາວຝຣັ່ງທີ່ຫຼິ້ນເປັນ [[ກອງໜ້າ (ບານເຕະສະມາຄົມ)|ກອງຫນ້າ]] ແລະ captains Saudi Pro League club Al-Ittihad. ຖື​ໄດ້​ວ່າ​ເປັນ​ໜຶ່ງ​ໃນ​ກອງ​ໜ້າ​ທີ່​ດີ​ທີ່​ສຸດ​ຕະຫຼອດ​ການ, ລາວ​ເປັນ​ກອງ​ໜ້າ​ທີ່​ມີ​ຫົວ​ຄິດ​ປະ​ດິດ​ສ້າງ​ທີ່​ຮູ້​ຈັກ​ດ້ວຍ​ຄວາມ​ສາ​ມາດ​ດ້ານ​ເຕັກ​ນິກ, ວິ​ໄສ​ທັດ ແລະ ຄວາມ​ຄ່ອງ​ແຄ້ວ​ໃນ​ສະ​ໜາມ,<ref name="goal.com">{{Cite web|title=Ronaldo, Batistuta & the all-time best 'Number 9' strikers in football|archive-url=https://www.goal.com/en/lists/ronaldo-batistuta-all-time-best-number-9-strikers-football/jfoyaawwg5sw1tvsr4m16qeo1#csdc9cf64ee64c72cd}}</ref><ref name="90min.com">{{Cite web|title=The 30 greatest strikers of all time|archive-url=https://www.90min.com/posts/greatest-strikers-of-all-time-ranked}}</ref><ref>{{Cite web|title=Where does Karim Benzema rank among the best French strikers of all time?|archive-url=https://therealchamps.com/2022/03/26/benzema-rank-best-french-strikers/}}</ref> ເບນເຊມາ ແມ່ນ ​ອັນ​ດັບ​ສອງ ​ຂອງ [[ຣີລ ມາດຣິດ]]. ຜູ້ເຮັດປະຕູ ແລະຜູ້ໃຫ້ການຊ່ວຍເຫຼືອສູງສຸດ.<ref name="asissts">{{Cite news|title=Real Madrid Top Assists Of All Time [2022 List]|url=https://soofootball.com/real-madrid-top-assists-of-all-time/#:~:text=After%20all%20said%20and%20done,155%20assists%20to%20his%20name.|date=22 May 2022|language=en}}</ref> ລາວໄດ້ຊະນະ 25 ລາງວັນກັບ [[ຣີລ ມາດຣິດ]], ລວມທັງ La Liga ສີ່, Copa del Rey ສາມ, ແລະ [[ຍູຟາແຊມປ້ຽນລີກ]] ຫ້າແຊ້ມ. <ref>{{Cite web|archive-url=https://www.realmadrid.com/en-US/the-club/history/football-legends/karim-benzema|title=Benzema 2009 - 2023: 5 European Cups and the second top scorer in club history}}</ref> ລາວໄດ້ເຮັດ ຫຼາຍກວ່າ 400 ເປົ້າຫມາຍອາຊີບ ສໍາລັບສະໂມສອນແລະປະເທດ. ເກີດໃນ Lyon ໃນພໍ່ແມ່ຂອງເຊື້ອສາຍ Algerian, ເບນເຊມາ ເລີ່ມການເຮັດວຽກກັບສະໂມສອນບ້ານເກີດ Lyon ໃນປີ 2005, ປະກອບສ່ວນຢ່າງບໍ່ຢຸດຢັ້ງໃນການຊະນະສາມ [[ລີກ 1 (ຝຣັ່ງ)|ລີກ 1]]. ໃນ ປີ 2008, ລາວໄດ້ຮັບລາງ ວັນນັກເຕະດີເດັ່ນແຫ່ງປີ ຂອງລີກແລະໃນ ທີມຂອງປີ, ຈົບລົງໃນຖານະເປັນ ຜູ້ເຮັດປະຕູສູງສຸດ ຂອງລີກແລະໄດ້ແຊ້ມລີກທີ 4 ແລະ Coupe de France ຄັ້ງທໍາອິດ. ໃນປີ 2009, ເບນເຊມາ ໄດ້ເປັນຫົວເລື່ອງຂອງ ການໂອນຍ້າຍບານເຕະ ເປັນສະຖິຕິຂອງຝຣັ່ງໃນເວລາລາວເຂົ້າຮ່ວມກັບ Real Madrid ໃນຂໍ້ຕົກລົງມູນຄ່າ 35 ລ້ານເອີໂຣ. ຫຼັງຈາກພະຍາຍາມສ້າງຕົວຕົນເອງໃນລະດູການເປີດຕົວຂອງລາວ, ໃນທີ່ສຸດລາວໄດ້ບັນລຸອັດຕາການຍິງປະຕູທີ່ສອດຄ່ອງກັນກັບສະໂມສອນ, ໂດຍສະເພາະແມ່ນການເປັນສ່ວນຫນຶ່ງຂອງສາມຄົນທີ່ມີຄະແນນສູງພ້ອມກັບ [[ຄຣິສຕຽນໂນ ໂຣນາໂດ]] ແລະ [[ແກເຣຕ ເບລ]] - ມີຊື່ວ່າ "BBC" - ຜູ້ທີ່ເປັນສ່ວນຫນຶ່ງຂອງການຊະນະ 4 ແຊ້ມແຊ້ມປ້ຽນລີກລະຫວ່າງ. 2014 ແລະ 2018. ຫລັງຈາກການຈາກໄປຂອງ ໂຣນາໂດ ໃນປີ 2018, ເບນເຊມາ ໄດ້ປ່ຽນຈາກຕໍາແໜ່ງ [[ກອງໜ້າ (ບານເຕະສະມາຄົມ)|9 ທີ່ບໍ່ຖືກຕ້ອງ]] ມາເປັນກອງໜ້າພຽງຜູ້ດຽວ. ລາວມີຊື່ຢູ່ໃນທີມລາລີກາຂອງລະດູການ 5 ປີຕິດຕໍ່ກັນຕັ້ງແຕ່ປີ 2018 ຫາ 2023, ຄວ້າລາງວັນ ນັກເຕະດີເດັ່ນຂອງ ລາລີກາ 2 ຄັ້ງ ແລະ ເປຊິຊິ ເທຣຟີ ເປັນຄັ້ງທຳອິດໃນປີ 2022. ເບນເຊມາ ຈົບເປັນ ສະຖິຕິສູງສຸດ ຂອງແຊມປ້ຽນລີກ ຂະນະທີ່ລາວຄວ້າ ແຊ້ມສະໄໝທີ 5 ໃນປີ 2022 ແລະ ຕໍ່ມາ ເປັນຜູ້ຈັດການ ທີມໃນລະດູການສຸດທ້າຍຂອງລາວ ກ່ອນທີ່ຈະເຊັນສັນຍາກັບ ອັລ-ອິຕິຮາດ ໃນປີຕໍ່ມາ. ເບນເຊ ມາ ທີມຊາດຝຣັ່ງ ຄວ້າ ແຊ້ມຢູຟາ ຢູ-17 ປີ 2004 ແລະ ເປີດຕົວອາວຸໂສໃຫ້ກັບຝຣັ່ງໃນປີ 2007 ອາຍຸ 19 ປີ. ຫຼັງຈາກປະກົດຕົວຢູ່ໃນ UEFA Euro 2008, ເບນເຊມາ ໄດ້ຖືກປະຖິ້ມໄວ້ຢ່າງຂັດແຍ້ງສໍາລັບການແຂ່ງຂັນເຕະ ບານໂລກ 2010 FIFA World Cup; ຫຼັງ​ຈາກ​ການ​ກັບ​ຄືນ​ໄປ​ຫຼິ້ນ ​ຢູ​ໂຣ 2012 ແລະ [[ບານເຕະໂລກ 2014|​ບານ​ເຕະ​ໂລກ 2014]], ລາວ​ບໍ່​ໄດ້​ຫຼິ້ນ​ໃຫ້​ປະ​ເທດ​ຝຣັ່ງ​ເປັນ​ເວ​ລາ​ດົນ​ກວ່າ 5 ປີ ຫຼັງ​ຈາກ​ໄດ້​ຖືກ​ກະ​ທຳ​ຜິດ​ໃນ​ການ​ສໍ້​ໂກງ​ເງິນ​ໃນ​ປີ 2015. ຕໍ່ມາລາວໄດ້ກັບຄືນໄປຫາທີມສໍາລັບ Euro 2020, ບ່ອນທີ່ລາວໄດ້ຊະນະ ເກີບ Bronze. ເບນເຊມາ ຍັງເປັນສ່ວນໜຶ່ງຂອງທີມຊາດຝຣັ່ງ ທີ່ຜ່ານເຂົ້າຮອບຮອງຊະນະເລີດໃນການແຂ່ງຂັນເຕະ [[ບານໂລກ 2022]]. ຢ່າງໃດກໍ່ຕາມ, ລາວບໍ່ໄດ້ລົງຫຼິ້ນໃນການແຂ່ງຂັນຍ້ອນການບາດເຈັບ, ເຖິງແມ່ນວ່າລາວໄດ້ຮັບຫຼຽນ. ລາວໄດ້ປະກາດການບໍານານລະຫວ່າງປະເທດໃນເດືອນທັນວາ 2022 ຫລັງຈາກເຕະບານໂລກ. ໂດຍລວມແລ້ວ, ເບນເຊມາ ລົງສະໜາມ 97 ນັດ ແລະ ຍິງໄດ້ 37 ປະຕູ, ຕົກເປັນອັນດັບທີ 6 ຂອງຝຣັ່ງ ທີ່ຍິງປະຕູສູງສຸດຕະຫຼອດການ, ແລະ ໄດ້ຮັບການແຕ່ງຕັ້ງ ເປັນນັກເຕະດີເດັ່ນແຫ່ງປີ ຂອງ ຝຣັ່ງ 4 ສະໄໝ. ສໍາລັບຜົນງານຂອງລາວໃນປີ 2021 ແລະ 2022, ເບນເຊມາ ໄດ້ຮັບລາງວັນ ນັກເຕະດີເດັ່ນຂອງ UEFA ແລະ Ballon d'Or, ກາຍເປັນນັກເຕະຊາວຝຣັ່ງຄົນທີ 5 ທີ່ໄດ້ລາງວັນ Ballon d'Or.<ref>{{Cite web|title=Dans le fief des Benzema et des Zidane en Kabylie, terre de Ballons d'or|archive-url=https://www.leparisien.fr/sports/football/dans-le-fief-des-benzema-et-des-zidane-en-kabylie-terre-de-ballons-dor-03-02-2023-I4NV3I3YUBFMFDWPW43RSCVL7U.php}}</ref><ref>{{Cite news|date=17 October 2022|title=Karim Benzema sacré Ballon d'Or France Football 2022|language=fr|url=https://www.lequipe.fr/Football/Actualites/Karim-benzema-sacre-ballon-d-or-france-football-2022/1359907}}</ref> ຫນຶ່ງໃນນັກກິລາບານເຕະທີ່ມີຄ່າຈ້າງສູງທີ່ສຸດໃນໂລກ, ລາວໄດ້ສ້າງບັນ{{'}} ລາຍຊື່ຂອງນັກກິລາທີ່ມີລາຍໄດ້ສູງສຸດຂອງໂລກໃນປີ 2024 ''ຂອງ Forbes''.<ref>{{Cite web|title=The World's 10 Highest-Paid Athletes 2024|archive-url=https://www.forbes.com/sites/justinbirnbaum/2024/05/16/the-worlds-10-highest-paid-athletes-2024/}}</ref> == ກຽດນິຍົມ == '''Lyon''' <ref name="SW">{{Cite web|archive-url=https://int.soccerway.com/players/karim-benzema/1595/|title=K. Benzema}}</ref> * [[ລີກ 1 (ຝຣັ່ງ)|ລີກ 1]] : 2004–05, 2005–06, 2006–07, 2007–08 * Coupe de France : 2007-08 * Trophee des Champions : 2006, 2007 '''ຣີລ ມາດຣິດ'''<ref name="SW">{{Cite web|archive-url=https://int.soccerway.com/players/karim-benzema/1595/|title=K. Benzema}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://int.soccerway.com/players/karim-benzema/1595/ "K. Benzema"]. </cite></ref> * [[ລາລີກາ]] : 2011–12, 2016–17, 2019–20, <ref name="Liga">{{Cite web|archive-url=https://www.marca.com/en/football/real-madrid/2020/07/17/5f10db2146163f3c2c8b45d7.html|title=Real Madrid win the longest LaLiga Santander season}}</ref> 2021–22 <ref>{{Cite web|archive-url=https://www.goal.com/en-us/news/real-madrid-35th-la-liga-title/bltb8dfbd27f32f5feb|title=Real Madrid clinch 35th La Liga title with four games to spare after victory over Espanyol}}</ref> * ໂຄປາ ເດລ ເຣ : 2010–11, 2013–14, 2022–23 <ref>{{Cite web|title=Real Madrid 2–1 Osasuna: Rodrygo scores twice as Madrid win Copa del Rey|archive-url=https://www.bbc.com/sport/football/65500297}}</ref> * Supercopa de España : 2012, 2017, 2020, 2022 <ref>{{Cite news|url=https://www.marca.com/en/football/real-madrid/2022/01/16/61e481b0ca4741226d8b458c.html|title=Modric and Benzema fire Real Madrid to the Supercopa title|work=Marca|date=16 January 2022}}</ref> * [[ຍູຟາແຊມປ້ຽນລີກ|ຢູຟາ ແຊ້ມປ້ຽນລີກ]] : 2013–14, 2015–16, 2016–17, 2017–18, 2021–22 <ref>{{Cite news|url=https://www.uefa.com/uefachampionsleague/news/0275-15415a62aaf0-36d3e17d7404-1000/|title=Champions League final: Vinícius Júnior scores only goal as Real Madrid deny Liverpool again|date=28 May 2022}}</ref> * UEFA Super Cup : 2014, 2016, 2017, 2022 <ref>{{Cite news|url=https://www.uefa.com/uefasupercup/news/0278-15d6268709ab-38bef8ec34df-1000--report-real-madrid-win-the-super-cup/|title=Real Madrid 2–0 Eintracht Frankfurt: Five-star Madrid triumph in Helsinki|date=10 August 2022}}</ref> * [[FIFA Club World Cup]] : 2014, 2016, 2017, 2018, 2022 <ref>{{Cite web|archive-url=https://www.fifa.com/fifaplus/en/articles/real-madrid-al-hilal-final-report-review-vinicius-junior-federico-valverde-club-world-cup-morocco-2022|title=Vinicius and Valverde dazzle as five-star Madrid conquer}}</ref> '''ຝຣັ່ງ U17''' * ແຊ້ມຢູຟາ ຢູ-17 ຢູໂຣບ : 2004 <ref name="BenzemaAxed">{{Cite news|url=https://www.telegraph.co.uk/football/2016/04/13/karim-benzema-axed-from-france-euro-2016-squad/|title=Karim Benzema axed from France Euro 2016 squad|work=The Telegraph|date=13 April 2016}}</ref> '''ປະເທດຝຣັ່ງ''' * ຢູຟ່າ ເນຊັນລີກ : 2020-21 <ref>{{Cite web|archive-url=https://www.uefa.com/uefanationsleague/match/2030761--spain-vs-france/|title=France beat Spain to win Nations League}}</ref> * ຮອງຊະນະເລີດ [[ເຕະບານໂລກ|FIFA World Cup]] : [[ບານໂລກ 2022|2022]] <ref>{{Cite web|title=Benzema wins the silver medal at the 2022 World Cup, although he didn't spend a single minute at the tournament|archive-url=https://www.telecomasia.net/news/football/benzema-wins-the-silver-medal-at-the-2022-world-cup-although-he-didnundefinedt-spend-a-single-minute/}}</ref> '''ບຸກຄົນ''' * [[ບາລົງດໍ|Ballon d'Or]]: 2022<ref>{{Cite web|archive-url=https://www.eurosport.com/football/ballon-d-or/2022/ballon-d-or-2022-karim-benzema-wins-ballon-d-or-sadio-mane-second_sto9185294/story.shtml|title=Ballon d'Or 2022 as it happened – Karim Benzema wins Ballon d'Or, Sadio Mane second}}</ref> * Marca Leyenda Award]: 2023<ref>{{Cite web|title=Benzema receives Marca Leyenda award {{!}} Real Madrid CF|archive-url=https://www.realmadrid.com/en/news/2023/06/01/benzema-receives-marca-leyenda-award}}</ref> * UEFA Men's Player of the Year: 2021–22<ref>{{Cite news|title=Karim Benzema wins UEFA Men's Player of the Year award|publisher=UEFA|date=25 August 2022|url=https://www.uefa.com/uefachampionsleague/news/0278-15db217295e5-538396ddf3ca-1000--player-of-the-year-benzema/}}</ref> * Golden Player Man Award: 2022<ref>{{Cite news|url=https://www.tuttosport.com/news/calcio/golden-boy/2022/10/21-98768795/karim_benzema_eletto_golden_player_man|title=Karim Benzema eletto Golden Player Man|date=21 October 2022}}</ref> * Onze d'Or: 2020–21,<ref>{{Cite web|archive-url=https://www.onzemondial.com/liga/2020-2021/karim-benzema-remporte-le-onze-d-or-du-meilleur-joueur-de-la-saison-627219|title=KARIM BENZEMA REMPORTE LE ONZE D'OR DU MEILLEUR JOUEUR DE LA SAISON !}}</ref> 2021–22<ref>{{Cite news|date=1 June 2022|title=Onze d'Or 2022 : Karim Benzema remporte le trophée de meilleur joueur et réalise le doublé !|url=https://www.onzemondial.com/footoir/onze-d-or-2022-karim-benzema-remporte-le-trophee-de-meilleur-joueur-et-realise-le-double-780593}}</ref> * French Player of the Year: 2011, 2012, 2014, 2021<ref name="RSSSF" /> * [[ຍູຟາແຊມປ້ຽນລີກ|UEFA Champions League Player of the Season]]: 2021–22<ref>{{Cite news|title=Karim Benzema named 2021/22 UEFA Champions League Player of the Season|url=https://www.uefa.com/uefachampionsleague/news/0275-15465014cfaf-b4d5f6398256-1000--karim-benzema-named-2021-22-uefa-champions-league-player-of-the/|publisher=UEFA|date=31 May 2022}}</ref> * UEFA Champions League top goalscorer: 2021–22<ref>{{Cite web|archive-url=https://www.uefa.com/uefachampionsleague/statistics/players/?sortBy=goals|title=UEFA Champions League – Top Scorers}}</ref> * FIFA FIFPRO World 11: 2022<ref>{{Cite web|title=Messi makes World 11 history as Benzema earns maiden inclusion|archive-url=https://www.fifa.com/fifaplus/en/articles/fifpro-mens-world-11-2022-benzema-cancelo-casemiro-courtois-de-bruyne-haaland-hakimi-mbappe-messi-modric-van-dijk}}</ref> * La Liga Player of the Season: 2019–20, 2021–22 * La Liga Best Player (voted by Marca fans): 2019–20, 2020–21, 2021–22 * Trofeo Alfredo Di Stéfano: 2019–20,<ref name="Marca">{{Cite web|archive-url=https://www.realmadrid.com/en/news/2020/12/21/benzema-winner-of-the-alfredo-di-stefano-marca-award|title=Benzema, winner of the Alfredo Di Stéfano 'Marca' Award}}</ref> 2021–22 * Pichichi Trophy: 2021–22<ref name="pichichi1">{{Cite web|archive-url=https://www.realmadrid.com/en/news/2022/05/22/benzema-crowned-pichichi-of-laliga-2021-22|title=Benzema crowned Pichichi of LaLiga 2021–22}}</ref> * [[ຍູຟາແຊມປ້ຽນລີກ|UEFA Champions League]] top assist provider]]: 2011–12<ref>{{Cite web|archive-url=http://www.uefa.com/uefachampionsleague/season=2012/statistics/index.html|title=UEFA Champions League 2011/12 – History – Statistics}}</ref> * UEFA Champions League Squad of the Season: 2020–21<ref>{{Cite news|title=UEFA Champions League Squad of the Season|url=https://www.uefa.com/uefachampionsleague/news/0269-12688c451cdd-b6efcb4ce948-1000--champions-league-all-star-squad/|publisher=UEFA|date=31 May 2021}}</ref> * UEFA Champions League Team of the Season: 2021–22<ref>{{Cite news|title=2021/22 UEFA Champions League Team of the Season|url=https://www.uefa.com/uefachampionsleague/news/0275-154650014aef-02a394f30379-1000--official-team-of-the-season/|publisher=UEFA|date=31 May 2022}}</ref> * IFFHS Men's World Team: 2022<ref>{{Cite web|title=IFFHS MEN'S WORLD TEAM 2022|archive-url=https://www.iffhs.com/posts/2465}}</ref> * Globe Soccer Awards Men's Player of the Year: 2022<ref>{{Cite news|date=17 November 2022|title=Globe Soccer Awards: all the winners – Maldini, Osimhen, Ibra, Ancelotti, Salah and more|url=https://football-italia.net/globe-soccer-awards-all-the-winners-maldini-osimhen-ibra-ancelotti-salah-and-more/}}</ref> * La Liga Team of the Season: 2018–19, 2019–20, 2020–21, 2021–22,<ref>{{Cite web|archive-url=https://www.ea.com/games/fifa/fifa-22/ultimate-team/tots/laliga-santander|title=LaLiga Santader Team of the Season}}</ref> 2022–23<ref>{{Cite news|title=Los Premios 'Team Of The Season' de EA SPORTSTM y LaLiga revelan a los mejores 15 jugadores de la temporada|url=https://www.laliga.com/noticias/los-premios-team-of-the-season-de-ea-sportstm-y-laliga-revelan-a-los-mejores-15-jugadores-de-la-temporada|date=19 May 2023|publisher=LaLiga}}</ref> * UEFA La Liga Team of the Season: 2019–20<ref>{{Cite web|archive-url=https://www.mundodeportivo.com/futbol/real-madrid/20200722/482468088863/real-madrid-once-ideal-uefa.html|title=La UEFA se olvida de Oblak en sus equipo ideal de la Liga}}</ref> * Bravo Award: 2008<ref>{{Cite web|archive-url=https://www.rsssf.org/miscellaneous/bravo-awards.html|title=The "Bravo" Award}}</ref> * Ligue 1 top scorer: 2007–08<ref>{{Cite web|archive-url=http://uk.reuters.com/article/soccer-europe-benzema-idUKL108380120090701|title=FACTBOX-Soccer-Real Madrid signing Karim Benzema}}</ref> * Coupe de France top scorer: 2007–08<ref>{{Cite web|title=Classement des buteurs Coupe de France 2007–2008 – Football|archive-url=https://www.lequipe.fr/Football/coupe-de-france/saison-2007-2008/page-classement-individuel/buteurs}}</ref> * UNFP Ligue 1 Player of the Month: January 2008, April 2008 * UNFP Ligue 1 Player of the Year: 2007–08<ref>{{Cite web|archive-url=http://www.eurosport.com/football/ligue-1/2007-2008/benzema-wins-award_sto1570187/story.shtml|title=Hotshot Benzema wins award}}</ref><ref name="Oscars">{{Cite web|archive-url=https://www.rsssf.org/miscellaneous/franpoy-oscar.html|title=France – Les Oscars du Football}}</ref> * UNFP Ligue 1 Team of the Year: 2007–08<ref name="Oscars" /> * UNFP Best French Player Playing Abroad: 2019,<ref>{{Cite web|title=Trophées UNFP: Benzema meilleur joueur français de l'étranger|archive-url=http://www.sports.fr/football/ligue-1/articles/trophees-unfp-benzema-meilleur-joueur-francais-de-l-etranger-2476126/}}</ref> 2021,<ref>{{Cite web|title=Karim Benzema élu meilleur joueur français de l'étranger aux trophées UNFP|archive-url=https://www.lequipe.fr/Football/Actualites/Karim-benzema-elu-meilleur-joueur-francais-de-l-etranger-aux-trophees-unfp/1252770}}</ref> 2022,<ref>{{Cite web|archive-url=https://www.unfp.org/2022/05/mbappe-historique-katoto-feerique-le-tfc-plebiscite-et-benzema-forcement/|title=Mbappé, historique, Katoto, féérique, le TFC, plébiscité et Benzema... forcément !}}</ref> 2023<ref>{{Cite web|archive-url=https://www.lequipe.fr/Football/Actualites/Karim-benzema-real-madrid-elu-meilleur-francais-a-l-etranger/1399210|title=Karim Benzema (Real Madrid) élu meilleur Français à l'étranger}}</ref> * Golden Lion for the best Lyon sportsman: 2007,<ref>{{Cite web|title=Karim Benzema élu sportif lyonnais de l'année|archive-url=https://www.lyoncapitale.fr/sport/karim-benzema-elu-sportif-lyonnais-de-l-annee}}</ref> 2008 * French Rookie of the Year: 2006<ref>{{Cite web|archive-url=https://www.rsssf.org/miscellaneous/franpoy.html|title=France – Footballer of the Year}}</ref> * ''Étoile d'Or'': 2007–08<ref name="RSSSF">{{Cite web|title=France – Footballer of the Year|archive-url=https://www.rsssf.org/miscellaneous/franpoy.html}}</ref> * La Liga Player of the Month: October 2014, June 2020,<ref>{{Cite news|url=https://www.laliga.com/en-GB/news/karim-benzema-laliga-santander-player-of-the-month-for-june|title=Karim Benzema, LaLiga Santander Player of the Month for June|publisher=La Liga|date=10 July 2020}}</ref> March 2021,<ref>{{Cite news|url=https://www.laliga.com/en-GB/news/karim-benzema-named-laliga-santander-player-of-the-month-for-march|title=Karim Benzema named LaLiga Santander Player of the Month for March|publisher=La Liga|date=2 April 2021}}</ref> September 2021,<ref>{{Cite news|url=https://www.laliga.com/en-GB/news/karim-benzema-named-laliga-santander-player-of-the-month-for-september|title=Karim Benzema named LaLiga Santander Player of the Month for September|publisher=La Liga|date=8 October 2021}}</ref> April 2022<ref>{{Cite news|url=https://www.laliga.com/en-GB/news/karim-benzema-named-laliga-santander-player-of-the-month-for-april|title=Karim Benzema named LaLiga Santander Player of the Month for April|publisher=La Liga|date=6 May 2022}}</ref> * Supercopa de España top scorer: 2021–22, 2022–23 * Real Madrid Player of the Season (voted by supporters): 2015–16,<ref>{{Cite news|title=Benzema, primé comme Joueur Cinq Étoiles Mahou de la saison|url=https://www.realmadrid.com/fr/actualites/2016/06/benzema-prime-comme-joueur-cinq-etoiles-mahou-de-la-saison}}</ref> 2018–19,<ref>{{Cite news|title=Benzema reçoit le prix Mahou du joueur de la saison 2018/19|url=https://tribuna.com/fr/news/realmadrid-2020-03-05-benzema-recoit-le-prix-mahou-du-joueur-de-la-saison-201819/}}</ref> 2019–20,<ref>{{Cite web|title=Karim Benzema élu meilleur joueur du Real Madrid cette saison|archive-url=https://www.lequipe.fr/Football/Actualites/Karim-benzema-elu-meilleur-joueur-du-real-madrid-cette-saison/1156877}}</ref> 2021–22<ref>{{Cite news|title=Benzema named Mahou Cinco Estrellas player of the season|url=https://www.realmadrid.com/en/news/2022/05/25/benzema-named-mahou-cinco-estrellas-player-of-the-season|date=25 May 2022}}</ref> * AS Player of the Year: 2021<ref>{{Cite web|title=Benzema, Prix As du Sport 2021|archive-url=https://www.realmadrid.com/fr/actualites/2021/12/14/benzema-prix-as-du-sport-2021}}</ref> * Kicker Player of the Season: 2022<ref>{{Cite web|archive-url=https://www.kicker.de/spielerumfrage-nkunku-meilenweit-vor-lewandowski-904927/artikel|title=Spielerumfrage: Nkunku meilenweit vor Lewandowski}}</ref> * Madrid Sports Press Association Award (APDM)<ref>{{Cite news|url=https://www.realmadrid.com/fr/actualites/2022/01/31/benzema-et-reyes-recompenses-par-lassociation-de-la-presse-sportive-de-madrid|title=Benzema et Reyes, récompensés par l'Association de la Presse Sportive de Madrid|publisher=Real Madrid CF|date=31 January 2022}}</ref> * ESM Team of the Year: 2020–21, 2021–22 * L'Équipe's Team of the Year: 2020,<ref>{{Cite web|archive-url=https://www.realmadrid.com/en/news/2021/01/04/sergio-ramos-in-the-lequipe-team-of-the-year|title=Sergio Ramos, in the L'Equipe team of the year}}</ref> 2021,<ref>{{Cite web|title=L'équipe type monde en 2021 des internautes de "L'Équipe"|archive-url=https://www.lequipe.fr/Football/Actualites/L-equipe-type-monde-en-2021-des-internautes-de-l-equipe/1308489}}</ref> 2022<ref>{{Cite web|title=Benzema, Courtois, Modrić and Casemiro in 'L'Équipe team of 2022 {{!}} Real Madrid CF|archive-url=https://www.realmadrid.com/en/news/2022/12/24/benzema-courtois-modric-and-casemiro-in-lequipe-team-of-2022}}</ref> * 2005 UEFA–CAF Meridian Cup top scorer<ref>{{Cite web|title=Football|archive-url=https://www.20minutes.fr/lyon/45975-20050216-lyon-football}}</ref> * UEFA European Championship Bronze Boot: 2020<ref>{{Cite news|url=https://www.uefa.com/uefaeuro-2020/news/026b-12bba1451d65-5786b2cf1519-1000--cristiano-ronaldo-wins-euro-2020-alipay-top-scorer-award/|title=Cristiano Ronaldo wins EURO 2020 Alipay Top Scorer award|publisher=UEFA|date=11 July 2021}}</ref> * UEFA Nations League Finals Bronze Boot: 2021<ref name="2021 Nations League Top Scorer">{{Cite news|date=10 October 2021|title=UEFA Nations League finals top scorer: Kylian Mbappé|publisher=UEFA|url=https://www.uefa.com/uefanationsleague/news/026e-137297f2e715-0d7aed764ef3-1000/}}</ref> * UEFA Nations League Finals Goal of the Tournament: 2021<ref>{{Cite web|title=Revealed: UEFA Nations League goal of the tournament|archive-url=https://futaa.com/article/228054/revealed-uefa-nations-league-goal-of-the-tournament}}</ref> * Member of [[ກີນເນສສະຖິຕິໂລກ|Guinness World Records]] 2021: Player with the most consecutive seasons in the UEFA Champions League (qualified for and played in the competition without interruption since 2005) == ເອກະສານອ້າງອີງ == [[ໝວດ:ບຸກຄົນທີ່ຍັງມີຊີວິດຢູ່]] [[ໝວດ:ນັກກິລາບານເຕະຊາຍຂອງຝຣັ່ງ]] [[ໝວດ:ນັກເຕະບານ]] 0gjcbx9adpo577xkf45y0ib73u8r1qc 112395 112392 2024-12-03T14:34:47Z Randervik 18653 112395 wikitext text/x-wiki   '''ຄາຣິມ ເບນເຊມາ''' ('''Karim Mostafa Benzema''' ;[[ພາສາອາຣັບ]]: كريم مصطفى بن زيما; ເກີດໃນວັນທີ 19 ເດືອນທັນວາ 1987) ເປັນ [[ເຕະບານ|ນັກກິລາບານເຕະ]] ອາຊີບຊາວຝຣັ່ງທີ່ຫຼິ້ນເປັນ [[ກອງໜ້າ (ບານເຕະສະມາຄົມ)|ກອງຫນ້າ]] ແລະ captains Saudi Pro League club Al-Ittihad. ຖື​ໄດ້​ວ່າ​ເປັນ​ໜຶ່ງ​ໃນ​ກອງ​ໜ້າ​ທີ່​ດີ​ທີ່​ສຸດ​ຕະຫຼອດ​ການ, ລາວ​ເປັນ​ກອງ​ໜ້າ​ທີ່​ມີ​ຫົວ​ຄິດ​ປະ​ດິດ​ສ້າງ​ທີ່​ຮູ້​ຈັກ​ດ້ວຍ​ຄວາມ​ສາ​ມາດ​ດ້ານ​ເຕັກ​ນິກ, ວິ​ໄສ​ທັດ ແລະ ຄວາມ​ຄ່ອງ​ແຄ້ວ​ໃນ​ສະ​ໜາມ,<ref name="goal.com">{{Cite web|title=Ronaldo, Batistuta & the all-time best 'Number 9' strikers in football|archive-url=https://www.goal.com/en/lists/ronaldo-batistuta-all-time-best-number-9-strikers-football/jfoyaawwg5sw1tvsr4m16qeo1#csdc9cf64ee64c72cd}}</ref><ref name="90min.com">{{Cite web|title=The 30 greatest strikers of all time|archive-url=https://www.90min.com/posts/greatest-strikers-of-all-time-ranked}}</ref><ref>{{Cite web|title=Where does Karim Benzema rank among the best French strikers of all time?|archive-url=https://therealchamps.com/2022/03/26/benzema-rank-best-french-strikers/}}</ref> ເບນເຊມາ ແມ່ນ ​ອັນ​ດັບ​ສອງ ​ຂອງ [[ຣີລ ມາດຣິດ]]. ຜູ້ເຮັດປະຕູ ແລະຜູ້ໃຫ້ການຊ່ວຍເຫຼືອສູງສຸດ.<ref name="asissts">{{Cite news|title=Real Madrid Top Assists Of All Time [2022 List]|url=https://soofootball.com/real-madrid-top-assists-of-all-time/#:~:text=After%20all%20said%20and%20done,155%20assists%20to%20his%20name.|date=22 May 2022|language=en}}</ref> ລາວໄດ້ຊະນະ 25 ລາງວັນກັບ [[ຣີລ ມາດຣິດ]], ລວມທັງ La Liga ສີ່, Copa del Rey ສາມ, ແລະ [[ຍູຟາແຊມປ້ຽນລີກ]] ຫ້າແຊ້ມ. <ref>{{Cite web|archive-url=https://www.realmadrid.com/en-US/the-club/history/football-legends/karim-benzema|title=Benzema 2009 - 2023: 5 European Cups and the second top scorer in club history}}</ref> ລາວໄດ້ເຮັດ ຫຼາຍກວ່າ 400 ເປົ້າຫມາຍອາຊີບ ສໍາລັບສະໂມສອນແລະປະເທດ. ເກີດໃນ Lyon ໃນພໍ່ແມ່ຂອງເຊື້ອສາຍ Algerian, ເບນເຊມາ ເລີ່ມການເຮັດວຽກກັບສະໂມສອນບ້ານເກີດ Lyon ໃນປີ 2005, ປະກອບສ່ວນຢ່າງບໍ່ຢຸດຢັ້ງໃນການຊະນະສາມ [[ລີກ 1 (ຝຣັ່ງ)|ລີກ 1]]. ໃນ ປີ 2008, ລາວໄດ້ຮັບລາງ ວັນນັກເຕະດີເດັ່ນແຫ່ງປີ ຂອງລີກແລະໃນ ທີມຂອງປີ, ຈົບລົງໃນຖານະເປັນ ຜູ້ເຮັດປະຕູສູງສຸດ ຂອງລີກແລະໄດ້ແຊ້ມລີກທີ 4 ແລະ Coupe de France ຄັ້ງທໍາອິດ. ໃນປີ 2009, ເບນເຊມາ ໄດ້ເປັນຫົວເລື່ອງຂອງ ການໂອນຍ້າຍບານເຕະ ເປັນສະຖິຕິຂອງຝຣັ່ງໃນເວລາລາວເຂົ້າຮ່ວມກັບ Real Madrid ໃນຂໍ້ຕົກລົງມູນຄ່າ 35 ລ້ານເອີໂຣ. ຫຼັງຈາກພະຍາຍາມສ້າງຕົວຕົນເອງໃນລະດູການເປີດຕົວຂອງລາວ, ໃນທີ່ສຸດລາວໄດ້ບັນລຸອັດຕາການຍິງປະຕູທີ່ສອດຄ່ອງກັນກັບສະໂມສອນ, ໂດຍສະເພາະແມ່ນການເປັນສ່ວນຫນຶ່ງຂອງສາມຄົນທີ່ມີຄະແນນສູງພ້ອມກັບ [[ຄຣິສຕຽນໂນ ໂຣນາໂດ]] ແລະ [[ແກເຣຕ ເບລ]] - ມີຊື່ວ່າ "BBC" - ຜູ້ທີ່ເປັນສ່ວນຫນຶ່ງຂອງການຊະນະ 4 ແຊ້ມແຊ້ມປ້ຽນລີກລະຫວ່າງ. 2014 ແລະ 2018. ຫລັງຈາກການຈາກໄປຂອງ ໂຣນາໂດ ໃນປີ 2018, ເບນເຊມາ ໄດ້ປ່ຽນຈາກຕໍາແໜ່ງ [[ກອງໜ້າ (ບານເຕະສະມາຄົມ)|9 ທີ່ບໍ່ຖືກຕ້ອງ]] ມາເປັນກອງໜ້າພຽງຜູ້ດຽວ. ລາວມີຊື່ຢູ່ໃນທີມລາລີກາຂອງລະດູການ 5 ປີຕິດຕໍ່ກັນຕັ້ງແຕ່ປີ 2018 ຫາ 2023, ຄວ້າລາງວັນ ນັກເຕະດີເດັ່ນຂອງ ລາລີກາ 2 ຄັ້ງ ແລະ ເປຊິຊິ ເທຣຟີ ເປັນຄັ້ງທຳອິດໃນປີ 2022. ເບນເຊມາ ຈົບເປັນ ສະຖິຕິສູງສຸດ ຂອງແຊມປ້ຽນລີກ ຂະນະທີ່ລາວຄວ້າ ແຊ້ມສະໄໝທີ 5 ໃນປີ 2022 ແລະ ຕໍ່ມາ ເປັນຜູ້ຈັດການ ທີມໃນລະດູການສຸດທ້າຍຂອງລາວ ກ່ອນທີ່ຈະເຊັນສັນຍາກັບ ອັລ-ອິຕິຮາດ ໃນປີຕໍ່ມາ. ເບນເຊ ມາ ທີມຊາດຝຣັ່ງ ຄວ້າ ແຊ້ມຢູຟາ ຢູ-17 ປີ 2004 ແລະ ເປີດຕົວອາວຸໂສໃຫ້ກັບຝຣັ່ງໃນປີ 2007 ອາຍຸ 19 ປີ. ຫຼັງຈາກປະກົດຕົວຢູ່ໃນ UEFA Euro 2008, ເບນເຊມາ ໄດ້ຖືກປະຖິ້ມໄວ້ຢ່າງຂັດແຍ້ງສໍາລັບການແຂ່ງຂັນເຕະ ບານໂລກ 2010 FIFA World Cup; ຫຼັງ​ຈາກ​ການ​ກັບ​ຄືນ​ໄປ​ຫຼິ້ນ ​ຢູ​ໂຣ 2012 ແລະ [[ບານເຕະໂລກ 2014|​ບານ​ເຕະ​ໂລກ 2014]], ລາວ​ບໍ່​ໄດ້​ຫຼິ້ນ​ໃຫ້​ປະ​ເທດ​ຝຣັ່ງ​ເປັນ​ເວ​ລາ​ດົນ​ກວ່າ 5 ປີ ຫຼັງ​ຈາກ​ໄດ້​ຖືກ​ກະ​ທຳ​ຜິດ​ໃນ​ການ​ສໍ້​ໂກງ​ເງິນ​ໃນ​ປີ 2015. ຕໍ່ມາລາວໄດ້ກັບຄືນໄປຫາທີມສໍາລັບ Euro 2020, ບ່ອນທີ່ລາວໄດ້ຊະນະ ເກີບ Bronze. ເບນເຊມາ ຍັງເປັນສ່ວນໜຶ່ງຂອງທີມຊາດຝຣັ່ງ ທີ່ຜ່ານເຂົ້າຮອບຮອງຊະນະເລີດໃນການແຂ່ງຂັນເຕະ [[ບານໂລກ 2022]]. ຢ່າງໃດກໍ່ຕາມ, ລາວບໍ່ໄດ້ລົງຫຼິ້ນໃນການແຂ່ງຂັນຍ້ອນການບາດເຈັບ, ເຖິງແມ່ນວ່າລາວໄດ້ຮັບຫຼຽນ. ລາວໄດ້ປະກາດການບໍານານລະຫວ່າງປະເທດໃນເດືອນທັນວາ 2022 ຫລັງຈາກເຕະບານໂລກ. ໂດຍລວມແລ້ວ, ເບນເຊມາ ລົງສະໜາມ 97 ນັດ ແລະ ຍິງໄດ້ 37 ປະຕູ, ຕົກເປັນອັນດັບທີ 6 ຂອງຝຣັ່ງ ທີ່ຍິງປະຕູສູງສຸດຕະຫຼອດການ, ແລະ ໄດ້ຮັບການແຕ່ງຕັ້ງ ເປັນນັກເຕະດີເດັ່ນແຫ່ງປີ ຂອງ ຝຣັ່ງ 4 ສະໄໝ. ສໍາລັບຜົນງານຂອງລາວໃນປີ 2021 ແລະ 2022, ເບນເຊມາ ໄດ້ຮັບລາງວັນ ນັກເຕະດີເດັ່ນຂອງ UEFA ແລະ Ballon d'Or, ກາຍເປັນນັກເຕະຊາວຝຣັ່ງຄົນທີ 5 ທີ່ໄດ້ລາງວັນ Ballon d'Or.<ref>{{Cite web|title=Dans le fief des Benzema et des Zidane en Kabylie, terre de Ballons d'or|archive-url=https://www.leparisien.fr/sports/football/dans-le-fief-des-benzema-et-des-zidane-en-kabylie-terre-de-ballons-dor-03-02-2023-I4NV3I3YUBFMFDWPW43RSCVL7U.php}}</ref><ref>{{Cite news|date=17 October 2022|title=Karim Benzema sacré Ballon d'Or France Football 2022|language=fr|url=https://www.lequipe.fr/Football/Actualites/Karim-benzema-sacre-ballon-d-or-france-football-2022/1359907}}</ref> ຫນຶ່ງໃນນັກກິລາບານເຕະທີ່ມີຄ່າຈ້າງສູງທີ່ສຸດໃນໂລກ, ລາວໄດ້ສ້າງບັນ{{'}} ລາຍຊື່ຂອງນັກກິລາທີ່ມີລາຍໄດ້ສູງສຸດຂອງໂລກໃນປີ 2024 ''ຂອງ Forbes''.<ref>{{Cite web|title=The World's 10 Highest-Paid Athletes 2024|archive-url=https://www.forbes.com/sites/justinbirnbaum/2024/05/16/the-worlds-10-highest-paid-athletes-2024/}}</ref> == ກຽດນິຍົມ == '''Lyon''' <ref name="SW">{{Cite web|archive-url=https://int.soccerway.com/players/karim-benzema/1595/|title=K. Benzema}}</ref> * [[ລີກ 1 (ຝຣັ່ງ)|ລີກ 1]] : 2004–05, 2005–06, 2006–07, 2007–08 * Coupe de France : 2007-08 * Trophee des Champions : 2006, 2007 '''ຣີລ ມາດຣິດ'''<ref name="SW">{{Cite web|archive-url=https://int.soccerway.com/players/karim-benzema/1595/|title=K. Benzema}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://int.soccerway.com/players/karim-benzema/1595/ "K. Benzema"]. </cite></ref> * [[ລາລີກາ]] : 2011–12, 2016–17, 2019–20, <ref name="Liga">{{Cite web|archive-url=https://www.marca.com/en/football/real-madrid/2020/07/17/5f10db2146163f3c2c8b45d7.html|title=Real Madrid win the longest LaLiga Santander season}}</ref> 2021–22 <ref>{{Cite web|archive-url=https://www.goal.com/en-us/news/real-madrid-35th-la-liga-title/bltb8dfbd27f32f5feb|title=Real Madrid clinch 35th La Liga title with four games to spare after victory over Espanyol}}</ref> * ໂຄປາ ເດລ ເຣ : 2010–11, 2013–14, 2022–23 <ref>{{Cite web|title=Real Madrid 2–1 Osasuna: Rodrygo scores twice as Madrid win Copa del Rey|archive-url=https://www.bbc.com/sport/football/65500297}}</ref> * Supercopa de España : 2012, 2017, 2020, 2022 <ref>{{Cite news|url=https://www.marca.com/en/football/real-madrid/2022/01/16/61e481b0ca4741226d8b458c.html|title=Modric and Benzema fire Real Madrid to the Supercopa title|work=Marca|date=16 January 2022}}</ref> * [[ຍູຟາແຊມປ້ຽນລີກ|ຢູຟາ ແຊ້ມປ້ຽນລີກ]] : 2013–14, 2015–16, 2016–17, 2017–18, 2021–22 <ref>{{Cite news|url=https://www.uefa.com/uefachampionsleague/news/0275-15415a62aaf0-36d3e17d7404-1000/|title=Champions League final: Vinícius Júnior scores only goal as Real Madrid deny Liverpool again|date=28 May 2022}}</ref> * UEFA Super Cup : 2014, 2016, 2017, 2022 <ref>{{Cite news|url=https://www.uefa.com/uefasupercup/news/0278-15d6268709ab-38bef8ec34df-1000--report-real-madrid-win-the-super-cup/|title=Real Madrid 2–0 Eintracht Frankfurt: Five-star Madrid triumph in Helsinki|date=10 August 2022}}</ref> * [[FIFA Club World Cup]] : 2014, 2016, 2017, 2018, 2022 <ref>{{Cite web|archive-url=https://www.fifa.com/fifaplus/en/articles/real-madrid-al-hilal-final-report-review-vinicius-junior-federico-valverde-club-world-cup-morocco-2022|title=Vinicius and Valverde dazzle as five-star Madrid conquer}}</ref> '''ຝຣັ່ງ U17''' * ແຊ້ມຢູຟາ ຢູ-17 ຢູໂຣບ : 2004 <ref name="BenzemaAxed">{{Cite news|url=https://www.telegraph.co.uk/football/2016/04/13/karim-benzema-axed-from-france-euro-2016-squad/|title=Karim Benzema axed from France Euro 2016 squad|work=The Telegraph|date=13 April 2016}}</ref> '''ປະເທດຝຣັ່ງ''' * ຢູຟ່າ ເນຊັນລີກ : 2020-21 <ref>{{Cite web|archive-url=https://www.uefa.com/uefanationsleague/match/2030761--spain-vs-france/|title=France beat Spain to win Nations League}}</ref> * ຮອງຊະນະເລີດ [[ເຕະບານໂລກ|FIFA World Cup]] : [[ບານໂລກ 2022|2022]] <ref>{{Cite web|title=Benzema wins the silver medal at the 2022 World Cup, although he didn't spend a single minute at the tournament|archive-url=https://www.telecomasia.net/news/football/benzema-wins-the-silver-medal-at-the-2022-world-cup-although-he-didnundefinedt-spend-a-single-minute/}}</ref> '''ບຸກຄົນ''' * [[ບາລົງດໍ|Ballon d'Or]]: 2022<ref>{{Cite web|archive-url=https://www.eurosport.com/football/ballon-d-or/2022/ballon-d-or-2022-karim-benzema-wins-ballon-d-or-sadio-mane-second_sto9185294/story.shtml|title=Ballon d'Or 2022 as it happened – Karim Benzema wins Ballon d'Or, Sadio Mane second}}</ref> * Marca Leyenda Award]: 2023<ref>{{Cite web|title=Benzema receives Marca Leyenda award {{!}} Real Madrid CF|archive-url=https://www.realmadrid.com/en/news/2023/06/01/benzema-receives-marca-leyenda-award}}</ref> * UEFA Men's Player of the Year: 2021–22<ref>{{Cite news|title=Karim Benzema wins UEFA Men's Player of the Year award|publisher=UEFA|date=25 August 2022|url=https://www.uefa.com/uefachampionsleague/news/0278-15db217295e5-538396ddf3ca-1000--player-of-the-year-benzema/}}</ref> * Golden Player Man Award: 2022<ref>{{Cite news|url=https://www.tuttosport.com/news/calcio/golden-boy/2022/10/21-98768795/karim_benzema_eletto_golden_player_man|title=Karim Benzema eletto Golden Player Man|date=21 October 2022}}</ref> * Onze d'Or: 2020–21,<ref>{{Cite web|archive-url=https://www.onzemondial.com/liga/2020-2021/karim-benzema-remporte-le-onze-d-or-du-meilleur-joueur-de-la-saison-627219|title=KARIM BENZEMA REMPORTE LE ONZE D'OR DU MEILLEUR JOUEUR DE LA SAISON !}}</ref> 2021–22<ref>{{Cite news|date=1 June 2022|title=Onze d'Or 2022 : Karim Benzema remporte le trophée de meilleur joueur et réalise le doublé !|url=https://www.onzemondial.com/footoir/onze-d-or-2022-karim-benzema-remporte-le-trophee-de-meilleur-joueur-et-realise-le-double-780593}}</ref> * French Player of the Year: 2011, 2012, 2014, 2021<ref name="RSSSF" /> * [[ຍູຟາແຊມປ້ຽນລີກ|UEFA Champions League Player of the Season]]: 2021–22<ref>{{Cite news|title=Karim Benzema named 2021/22 UEFA Champions League Player of the Season|url=https://www.uefa.com/uefachampionsleague/news/0275-15465014cfaf-b4d5f6398256-1000--karim-benzema-named-2021-22-uefa-champions-league-player-of-the/|publisher=UEFA|date=31 May 2022}}</ref> * UEFA Champions League top goalscorer: 2021–22<ref>{{Cite web|archive-url=https://www.uefa.com/uefachampionsleague/statistics/players/?sortBy=goals|title=UEFA Champions League – Top Scorers}}</ref> * FIFA FIFPRO World 11: 2022<ref>{{Cite web|title=Messi makes World 11 history as Benzema earns maiden inclusion|archive-url=https://www.fifa.com/fifaplus/en/articles/fifpro-mens-world-11-2022-benzema-cancelo-casemiro-courtois-de-bruyne-haaland-hakimi-mbappe-messi-modric-van-dijk}}</ref> * La Liga Player of the Season: 2019–20, 2021–22 * La Liga Best Player (voted by Marca fans): 2019–20, 2020–21, 2021–22 * Trofeo Alfredo Di Stéfano: 2019–20,<ref name="Marca">{{Cite web|archive-url=https://www.realmadrid.com/en/news/2020/12/21/benzema-winner-of-the-alfredo-di-stefano-marca-award|title=Benzema, winner of the Alfredo Di Stéfano 'Marca' Award}}</ref> 2021–22 * Pichichi Trophy: 2021–22<ref name="pichichi1">{{Cite web|archive-url=https://www.realmadrid.com/en/news/2022/05/22/benzema-crowned-pichichi-of-laliga-2021-22|title=Benzema crowned Pichichi of LaLiga 2021–22}}</ref> * [[ຍູຟາແຊມປ້ຽນລີກ|UEFA Champions League]] top assist provider]]: 2011–12<ref>{{Cite web|archive-url=http://www.uefa.com/uefachampionsleague/season=2012/statistics/index.html|title=UEFA Champions League 2011/12 – History – Statistics}}</ref> * UEFA Champions League Squad of the Season: 2020–21<ref>{{Cite news|title=UEFA Champions League Squad of the Season|url=https://www.uefa.com/uefachampionsleague/news/0269-12688c451cdd-b6efcb4ce948-1000--champions-league-all-star-squad/|publisher=UEFA|date=31 May 2021}}</ref> * UEFA Champions League Team of the Season: 2021–22<ref>{{Cite news|title=2021/22 UEFA Champions League Team of the Season|url=https://www.uefa.com/uefachampionsleague/news/0275-154650014aef-02a394f30379-1000--official-team-of-the-season/|publisher=UEFA|date=31 May 2022}}</ref> * IFFHS Men's World Team: 2022<ref>{{Cite web|title=IFFHS MEN'S WORLD TEAM 2022|archive-url=https://www.iffhs.com/posts/2465}}</ref> * Globe Soccer Awards Men's Player of the Year: 2022<ref>{{Cite news|date=17 November 2022|title=Globe Soccer Awards: all the winners – Maldini, Osimhen, Ibra, Ancelotti, Salah and more|url=https://football-italia.net/globe-soccer-awards-all-the-winners-maldini-osimhen-ibra-ancelotti-salah-and-more/}}</ref> * La Liga Team of the Season: 2018–19, 2019–20, 2020–21, 2021–22,<ref>{{Cite web|archive-url=https://www.ea.com/games/fifa/fifa-22/ultimate-team/tots/laliga-santander|title=LaLiga Santader Team of the Season}}</ref> 2022–23<ref>{{Cite news|title=Los Premios 'Team Of The Season' de EA SPORTSTM y LaLiga revelan a los mejores 15 jugadores de la temporada|url=https://www.laliga.com/noticias/los-premios-team-of-the-season-de-ea-sportstm-y-laliga-revelan-a-los-mejores-15-jugadores-de-la-temporada|date=19 May 2023|publisher=LaLiga}}</ref> * UEFA La Liga Team of the Season: 2019–20<ref>{{Cite web|archive-url=https://www.mundodeportivo.com/futbol/real-madrid/20200722/482468088863/real-madrid-once-ideal-uefa.html|title=La UEFA se olvida de Oblak en sus equipo ideal de la Liga}}</ref> * Bravo Award: 2008<ref>{{Cite web|archive-url=https://www.rsssf.org/miscellaneous/bravo-awards.html|title=The "Bravo" Award}}</ref> * Ligue 1 top scorer: 2007–08<ref>{{Cite web|archive-url=http://uk.reuters.com/article/soccer-europe-benzema-idUKL108380120090701|title=FACTBOX-Soccer-Real Madrid signing Karim Benzema}}</ref> * Coupe de France top scorer: 2007–08<ref>{{Cite web|title=Classement des buteurs Coupe de France 2007–2008 – Football|archive-url=https://www.lequipe.fr/Football/coupe-de-france/saison-2007-2008/page-classement-individuel/buteurs}}</ref> * UNFP Ligue 1 Player of the Month: January 2008, April 2008 * UNFP Ligue 1 Player of the Year: 2007–08<ref>{{Cite web|archive-url=http://www.eurosport.com/football/ligue-1/2007-2008/benzema-wins-award_sto1570187/story.shtml|title=Hotshot Benzema wins award}}</ref><ref name="Oscars">{{Cite web|archive-url=https://www.rsssf.org/miscellaneous/franpoy-oscar.html|title=France – Les Oscars du Football}}</ref> * UNFP Ligue 1 Team of the Year: 2007–08<ref name="Oscars" /> * UNFP Best French Player Playing Abroad: 2019,<ref>{{Cite web|title=Trophées UNFP: Benzema meilleur joueur français de l'étranger|archive-url=http://www.sports.fr/football/ligue-1/articles/trophees-unfp-benzema-meilleur-joueur-francais-de-l-etranger-2476126/}}</ref> 2021,<ref>{{Cite web|title=Karim Benzema élu meilleur joueur français de l'étranger aux trophées UNFP|archive-url=https://www.lequipe.fr/Football/Actualites/Karim-benzema-elu-meilleur-joueur-francais-de-l-etranger-aux-trophees-unfp/1252770}}</ref> 2022,<ref>{{Cite web|archive-url=https://www.unfp.org/2022/05/mbappe-historique-katoto-feerique-le-tfc-plebiscite-et-benzema-forcement/|title=Mbappé, historique, Katoto, féérique, le TFC, plébiscité et Benzema... forcément !}}</ref> 2023<ref>{{Cite web|archive-url=https://www.lequipe.fr/Football/Actualites/Karim-benzema-real-madrid-elu-meilleur-francais-a-l-etranger/1399210|title=Karim Benzema (Real Madrid) élu meilleur Français à l'étranger}}</ref> * Golden Lion for the best Lyon sportsman: 2007,<ref>{{Cite web|title=Karim Benzema élu sportif lyonnais de l'année|archive-url=https://www.lyoncapitale.fr/sport/karim-benzema-elu-sportif-lyonnais-de-l-annee}}</ref> 2008 * French Rookie of the Year: 2006<ref>{{Cite web|archive-url=https://www.rsssf.org/miscellaneous/franpoy.html|title=France – Footballer of the Year}}</ref> * ''Étoile d'Or'': 2007–08<ref name="RSSSF">{{Cite web|title=France – Footballer of the Year|archive-url=https://www.rsssf.org/miscellaneous/franpoy.html}}</ref> * La Liga Player of the Month: October 2014, June 2020,<ref>{{Cite news|url=https://www.laliga.com/en-GB/news/karim-benzema-laliga-santander-player-of-the-month-for-june|title=Karim Benzema, LaLiga Santander Player of the Month for June|publisher=La Liga|date=10 July 2020}}</ref> March 2021,<ref>{{Cite news|url=https://www.laliga.com/en-GB/news/karim-benzema-named-laliga-santander-player-of-the-month-for-march|title=Karim Benzema named LaLiga Santander Player of the Month for March|publisher=La Liga|date=2 April 2021}}</ref> September 2021,<ref>{{Cite news|url=https://www.laliga.com/en-GB/news/karim-benzema-named-laliga-santander-player-of-the-month-for-september|title=Karim Benzema named LaLiga Santander Player of the Month for September|publisher=La Liga|date=8 October 2021}}</ref> April 2022<ref>{{Cite news|url=https://www.laliga.com/en-GB/news/karim-benzema-named-laliga-santander-player-of-the-month-for-april|title=Karim Benzema named LaLiga Santander Player of the Month for April|publisher=La Liga|date=6 May 2022}}</ref> * Supercopa de España top scorer: 2021–22, 2022–23 * Real Madrid Player of the Season (voted by supporters): 2015–16,<ref>{{Cite news|title=Benzema, primé comme Joueur Cinq Étoiles Mahou de la saison|url=https://www.realmadrid.com/fr/actualites/2016/06/benzema-prime-comme-joueur-cinq-etoiles-mahou-de-la-saison}}</ref> 2018–19,<ref>{{Cite news|title=Benzema reçoit le prix Mahou du joueur de la saison 2018/19|url=https://tribuna.com/fr/news/realmadrid-2020-03-05-benzema-recoit-le-prix-mahou-du-joueur-de-la-saison-201819/}}</ref> 2019–20,<ref>{{Cite web|title=Karim Benzema élu meilleur joueur du Real Madrid cette saison|archive-url=https://www.lequipe.fr/Football/Actualites/Karim-benzema-elu-meilleur-joueur-du-real-madrid-cette-saison/1156877}}</ref> 2021–22<ref>{{Cite news|title=Benzema named Mahou Cinco Estrellas player of the season|url=https://www.realmadrid.com/en/news/2022/05/25/benzema-named-mahou-cinco-estrellas-player-of-the-season|date=25 May 2022}}</ref> * AS Player of the Year: 2021<ref>{{Cite web|title=Benzema, Prix As du Sport 2021|archive-url=https://www.realmadrid.com/fr/actualites/2021/12/14/benzema-prix-as-du-sport-2021}}</ref> * Kicker Player of the Season: 2022<ref>{{Cite web|archive-url=https://www.kicker.de/spielerumfrage-nkunku-meilenweit-vor-lewandowski-904927/artikel|title=Spielerumfrage: Nkunku meilenweit vor Lewandowski}}</ref> * Madrid Sports Press Association Award (APDM)<ref>{{Cite news|url=https://www.realmadrid.com/fr/actualites/2022/01/31/benzema-et-reyes-recompenses-par-lassociation-de-la-presse-sportive-de-madrid|title=Benzema et Reyes, récompensés par l'Association de la Presse Sportive de Madrid|publisher=Real Madrid CF|date=31 January 2022}}</ref> * ESM Team of the Year: 2020–21, 2021–22 * L'Équipe's Team of the Year: 2020,<ref>{{Cite web|archive-url=https://www.realmadrid.com/en/news/2021/01/04/sergio-ramos-in-the-lequipe-team-of-the-year|title=Sergio Ramos, in the L'Equipe team of the year}}</ref> 2021,<ref>{{Cite web|title=L'équipe type monde en 2021 des internautes de "L'Équipe"|archive-url=https://www.lequipe.fr/Football/Actualites/L-equipe-type-monde-en-2021-des-internautes-de-l-equipe/1308489}}</ref> 2022<ref>{{Cite web|title=Benzema, Courtois, Modrić and Casemiro in 'L'Équipe team of 2022 {{!}} Real Madrid CF|archive-url=https://www.realmadrid.com/en/news/2022/12/24/benzema-courtois-modric-and-casemiro-in-lequipe-team-of-2022}}</ref> * 2005 UEFA–CAF Meridian Cup top scorer<ref>{{Cite web|title=Football|archive-url=https://www.20minutes.fr/lyon/45975-20050216-lyon-football}}</ref> * UEFA European Championship Bronze Boot: 2020<ref>{{Cite news|url=https://www.uefa.com/uefaeuro-2020/news/026b-12bba1451d65-5786b2cf1519-1000--cristiano-ronaldo-wins-euro-2020-alipay-top-scorer-award/|title=Cristiano Ronaldo wins EURO 2020 Alipay Top Scorer award|publisher=UEFA|date=11 July 2021}}</ref> * UEFA Nations League Finals Bronze Boot: 2021<ref name="2021 Nations League Top Scorer">{{Cite news|date=10 October 2021|title=UEFA Nations League finals top scorer: Kylian Mbappé|publisher=UEFA|url=https://www.uefa.com/uefanationsleague/news/026e-137297f2e715-0d7aed764ef3-1000/}}</ref> * UEFA Nations League Finals Goal of the Tournament: 2021<ref>{{Cite web|title=Revealed: UEFA Nations League goal of the tournament|archive-url=https://futaa.com/article/228054/revealed-uefa-nations-league-goal-of-the-tournament}}</ref> * Member of [[ກີນເນສສະຖິຕິໂລກ|Guinness World Records]] 2021: Player with the most consecutive seasons in the UEFA Champions League (qualified for and played in the competition without interruption since 2005) == ເອກະສານອ້າງອີງ == [[ໝວດ:ບຸກຄົນທີ່ຍັງມີຊີວິດຢູ່]] [[ໝວດ:ນັກກິລາບານເຕະຊາຍຂອງຝຣັ່ງ]] [[ໝວດ:ນັກເຕະບານ]] 2t0znrwflg606z0ze6zc03cuxtdapmk 112396 112395 2024-12-03T14:36:06Z Randervik 18653 112396 wikitext text/x-wiki {{Infobox football biography|name=ຄາຣິມ ເບນເຊມາ|image=ຄາຣິມ ເບນເຊມາ wearing Real Madrid home kit 2021-2022.jpg|caption=ເບນເຊມາ ກັບ [[Real Madrid CF|Real Madrid]] ໃນປີ 2021|fullname=Karim Mostafa Benzema<ref>{{cite web |url=http://actas.rfef.es/actas/RFEF_CmpActa1?cod_primaria=1000144&CodActa=33786 |archive-url=https://archive.today/20190615003825/http://actas.rfef.es/actas/RFEF_CmpActa1?cod_primaria=1000144&CodActa=33786 |url-status=dead |archive-date=15 June 2019 |title=Acta del Partido celebrado el 20 de marzo de 2016, en Madrid |trans-title=Minutes of the Match held on 20 March 2016, in Madrid |publisher=Royal Spanish Football Federation |access-date=15 June 2019 |language=es }}</ref>|birth_date={{birth date and age|1987|12|19|df=y}}<ref>{{cite web |url=http://www.fifadata.com/documents/FCWC/2017/pdf/FCWC_2017_Squadlists.pdf |title=FIFA Club World Cup UAE 2017: List of players: Real Madrid CF |publisher=FIFA |page=5 |date=16 December 2017 |access-date=23 December 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20171223004345/https://www.fifadata.com/documents/fcwc/2017/pdf/fcwc_2017_squadlists.pdf |archive-date=23 December 2017 |url-status=dead }}</ref>|birth_place=[[Lyon]], ປະເທດຝຣັ່ງ|height=1.85 m<ref>{{cite web|title=Real Madrid C.F. – Karim Benzema|url=http://www.realmadrid.com/en/football/squad/karim-benzema|publisher=[[Real Madrid C.F.]]|access-date=18 November 2017|archive-date=20 November 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20171120174627/http://www.realmadrid.com/en/football/squad/karim-benzema|url-status=live}}</ref>|position=[[ກອງໜ້າ (ກິລາບານເຕະ)|ກອງໜ້າ]]|currentclub=[[Al-Ittihad Club (Jeddah)|Al-Ittihad]]|clubnumber=9|youthyears1=1993–1996|youthclubs1=AS Des Buers Villeurbanne|youthyears2=1996–1997|youthclubs2=Bron|youthyears3=1997–2005|youthclubs3=[[Olympique Lyonnais Reserves and Academy|Lyon]]|years1=2004–2006|clubs1=[[Lyon II]]|caps1=20|goals1=15|years2=2004–2009|clubs2=[[Olympique Lyonnais|Lyon]]|caps2=112|goals2=43|years3=2009–2023|clubs3=[[Real Madrid CF|Real Madrid]]|caps3=439|goals3=238|years4=2023–|clubs4=[[Al-Ittihad Club (Jeddah)|Al-Ittihad]]|caps4=30<!-- league games only -->|goals4=18<!-- league games only -->|nationalyears1=2004|nationalteam1=[[France national under-17 football team|France U17]]|nationalcaps1=4|nationalgoals1=1|nationalyears2=2004–2005|nationalteam2=[[France national under-18 football team|France U18]]|nationalcaps2=17|nationalgoals2=14|nationalyears3=2005–2006|nationalteam3=[[France national under-19 football team|France U19]]|nationalcaps3=9|nationalgoals3=5|nationalyears4=2006|nationalteam4=[[France national under-21 football team|France U21]]|nationalcaps4=5|nationalgoals4=0|nationalyears5=2007–2022|nationalteam5=[[France national football team|France]]|nationalcaps5=97|nationalgoals5=37|pcupdate=17:32, 30 November 2024 (UTC)|medaltemplates={{MedalSport|Men's [[Association football|football]]}} {{MedalCountry|{{fb|FRA}}}} {{Medal|Competition|[[UEFA Nations League]]}} {{Medal|Winner|[[2021 UEFA Nations League Finals|2021 Italy]]|[[2021 UEFA Nations League Finals squads#France|Team]]}} {{Medal|Competition|[[FIFA World Cup]]}} {{Medal|RU|[[2022 FIFA World Cup|2022 Qatar]]|[[2022 FIFA World Cup squads#France|Team]]}} {{MedalCompetition|[[UEFA European Under-17 Championship]]}} {{Medal|W|[[2004 UEFA European Under-17 Championship|2004 France]]|[[2004 UEFA European Under-17 Championship squads#France|Team]]}}}}'''ຄາຣິມ ເບນເຊມາ''' ('''Karim Mostafa Benzema''' ;[[ພາສາອາຣັບ]]: كريم مصطفى بن زيما; ເກີດໃນວັນທີ 19 ເດືອນທັນວາ 1987) ເປັນ [[ເຕະບານ|ນັກກິລາບານເຕະ]] ອາຊີບຊາວຝຣັ່ງທີ່ຫຼິ້ນເປັນ [[ກອງໜ້າ (ບານເຕະສະມາຄົມ)|ກອງຫນ້າ]] ແລະ captains Saudi Pro League club Al-Ittihad. ຖື​ໄດ້​ວ່າ​ເປັນ​ໜຶ່ງ​ໃນ​ກອງ​ໜ້າ​ທີ່​ດີ​ທີ່​ສຸດ​ຕະຫຼອດ​ການ, ລາວ​ເປັນ​ກອງ​ໜ້າ​ທີ່​ມີ​ຫົວ​ຄິດ​ປະ​ດິດ​ສ້າງ​ທີ່​ຮູ້​ຈັກ​ດ້ວຍ​ຄວາມ​ສາ​ມາດ​ດ້ານ​ເຕັກ​ນິກ, ວິ​ໄສ​ທັດ ແລະ ຄວາມ​ຄ່ອງ​ແຄ້ວ​ໃນ​ສະ​ໜາມ,<ref name="goal.com">{{Cite web|title=Ronaldo, Batistuta & the all-time best 'Number 9' strikers in football|archive-url=https://www.goal.com/en/lists/ronaldo-batistuta-all-time-best-number-9-strikers-football/jfoyaawwg5sw1tvsr4m16qeo1#csdc9cf64ee64c72cd}}</ref><ref name="90min.com">{{Cite web|title=The 30 greatest strikers of all time|archive-url=https://www.90min.com/posts/greatest-strikers-of-all-time-ranked}}</ref><ref>{{Cite web|title=Where does Karim Benzema rank among the best French strikers of all time?|archive-url=https://therealchamps.com/2022/03/26/benzema-rank-best-french-strikers/}}</ref> ເບນເຊມາ ແມ່ນ ​ອັນ​ດັບ​ສອງ ​ຂອງ [[ຣີລ ມາດຣິດ]]. ຜູ້ເຮັດປະຕູ ແລະຜູ້ໃຫ້ການຊ່ວຍເຫຼືອສູງສຸດ.<ref name="asissts">{{Cite news|title=Real Madrid Top Assists Of All Time [2022 List]|url=https://soofootball.com/real-madrid-top-assists-of-all-time/#:~:text=After%20all%20said%20and%20done,155%20assists%20to%20his%20name.|date=22 May 2022|language=en}}</ref> ລາວໄດ້ຊະນະ 25 ລາງວັນກັບ [[ຣີລ ມາດຣິດ]], ລວມທັງ La Liga ສີ່, Copa del Rey ສາມ, ແລະ [[ຍູຟາແຊມປ້ຽນລີກ]] ຫ້າແຊ້ມ. <ref>{{Cite web|archive-url=https://www.realmadrid.com/en-US/the-club/history/football-legends/karim-benzema|title=Benzema 2009 - 2023: 5 European Cups and the second top scorer in club history}}</ref> ລາວໄດ້ເຮັດ ຫຼາຍກວ່າ 400 ເປົ້າຫມາຍອາຊີບ ສໍາລັບສະໂມສອນແລະປະເທດ. ເກີດໃນ Lyon ໃນພໍ່ແມ່ຂອງເຊື້ອສາຍ Algerian, ເບນເຊມາ ເລີ່ມການເຮັດວຽກກັບສະໂມສອນບ້ານເກີດ Lyon ໃນປີ 2005, ປະກອບສ່ວນຢ່າງບໍ່ຢຸດຢັ້ງໃນການຊະນະສາມ [[ລີກ 1 (ຝຣັ່ງ)|ລີກ 1]]. ໃນ ປີ 2008, ລາວໄດ້ຮັບລາງ ວັນນັກເຕະດີເດັ່ນແຫ່ງປີ ຂອງລີກແລະໃນ ທີມຂອງປີ, ຈົບລົງໃນຖານະເປັນ ຜູ້ເຮັດປະຕູສູງສຸດ ຂອງລີກແລະໄດ້ແຊ້ມລີກທີ 4 ແລະ Coupe de France ຄັ້ງທໍາອິດ. ໃນປີ 2009, ເບນເຊມາ ໄດ້ເປັນຫົວເລື່ອງຂອງ ການໂອນຍ້າຍບານເຕະ ເປັນສະຖິຕິຂອງຝຣັ່ງໃນເວລາລາວເຂົ້າຮ່ວມກັບ Real Madrid ໃນຂໍ້ຕົກລົງມູນຄ່າ 35 ລ້ານເອີໂຣ. ຫຼັງຈາກພະຍາຍາມສ້າງຕົວຕົນເອງໃນລະດູການເປີດຕົວຂອງລາວ, ໃນທີ່ສຸດລາວໄດ້ບັນລຸອັດຕາການຍິງປະຕູທີ່ສອດຄ່ອງກັນກັບສະໂມສອນ, ໂດຍສະເພາະແມ່ນການເປັນສ່ວນຫນຶ່ງຂອງສາມຄົນທີ່ມີຄະແນນສູງພ້ອມກັບ [[ຄຣິສຕຽນໂນ ໂຣນາໂດ]] ແລະ [[ແກເຣຕ ເບລ]] - ມີຊື່ວ່າ "BBC" - ຜູ້ທີ່ເປັນສ່ວນຫນຶ່ງຂອງການຊະນະ 4 ແຊ້ມແຊ້ມປ້ຽນລີກລະຫວ່າງ. 2014 ແລະ 2018. ຫລັງຈາກການຈາກໄປຂອງ ໂຣນາໂດ ໃນປີ 2018, ເບນເຊມາ ໄດ້ປ່ຽນຈາກຕໍາແໜ່ງ [[ກອງໜ້າ (ບານເຕະສະມາຄົມ)|9 ທີ່ບໍ່ຖືກຕ້ອງ]] ມາເປັນກອງໜ້າພຽງຜູ້ດຽວ. ລາວມີຊື່ຢູ່ໃນທີມລາລີກາຂອງລະດູການ 5 ປີຕິດຕໍ່ກັນຕັ້ງແຕ່ປີ 2018 ຫາ 2023, ຄວ້າລາງວັນ ນັກເຕະດີເດັ່ນຂອງ ລາລີກາ 2 ຄັ້ງ ແລະ ເປຊິຊິ ເທຣຟີ ເປັນຄັ້ງທຳອິດໃນປີ 2022. ເບນເຊມາ ຈົບເປັນ ສະຖິຕິສູງສຸດ ຂອງແຊມປ້ຽນລີກ ຂະນະທີ່ລາວຄວ້າ ແຊ້ມສະໄໝທີ 5 ໃນປີ 2022 ແລະ ຕໍ່ມາ ເປັນຜູ້ຈັດການ ທີມໃນລະດູການສຸດທ້າຍຂອງລາວ ກ່ອນທີ່ຈະເຊັນສັນຍາກັບ ອັລ-ອິຕິຮາດ ໃນປີຕໍ່ມາ. ເບນເຊ ມາ ທີມຊາດຝຣັ່ງ ຄວ້າ ແຊ້ມຢູຟາ ຢູ-17 ປີ 2004 ແລະ ເປີດຕົວອາວຸໂສໃຫ້ກັບຝຣັ່ງໃນປີ 2007 ອາຍຸ 19 ປີ. ຫຼັງຈາກປະກົດຕົວຢູ່ໃນ UEFA Euro 2008, ເບນເຊມາ ໄດ້ຖືກປະຖິ້ມໄວ້ຢ່າງຂັດແຍ້ງສໍາລັບການແຂ່ງຂັນເຕະ ບານໂລກ 2010 FIFA World Cup; ຫຼັງ​ຈາກ​ການ​ກັບ​ຄືນ​ໄປ​ຫຼິ້ນ ​ຢູ​ໂຣ 2012 ແລະ [[ບານເຕະໂລກ 2014|​ບານ​ເຕະ​ໂລກ 2014]], ລາວ​ບໍ່​ໄດ້​ຫຼິ້ນ​ໃຫ້​ປະ​ເທດ​ຝຣັ່ງ​ເປັນ​ເວ​ລາ​ດົນ​ກວ່າ 5 ປີ ຫຼັງ​ຈາກ​ໄດ້​ຖືກ​ກະ​ທຳ​ຜິດ​ໃນ​ການ​ສໍ້​ໂກງ​ເງິນ​ໃນ​ປີ 2015. ຕໍ່ມາລາວໄດ້ກັບຄືນໄປຫາທີມສໍາລັບ Euro 2020, ບ່ອນທີ່ລາວໄດ້ຊະນະ ເກີບ Bronze. ເບນເຊມາ ຍັງເປັນສ່ວນໜຶ່ງຂອງທີມຊາດຝຣັ່ງ ທີ່ຜ່ານເຂົ້າຮອບຮອງຊະນະເລີດໃນການແຂ່ງຂັນເຕະ [[ບານໂລກ 2022]]. ຢ່າງໃດກໍ່ຕາມ, ລາວບໍ່ໄດ້ລົງຫຼິ້ນໃນການແຂ່ງຂັນຍ້ອນການບາດເຈັບ, ເຖິງແມ່ນວ່າລາວໄດ້ຮັບຫຼຽນ. ລາວໄດ້ປະກາດການບໍານານລະຫວ່າງປະເທດໃນເດືອນທັນວາ 2022 ຫລັງຈາກເຕະບານໂລກ. ໂດຍລວມແລ້ວ, ເບນເຊມາ ລົງສະໜາມ 97 ນັດ ແລະ ຍິງໄດ້ 37 ປະຕູ, ຕົກເປັນອັນດັບທີ 6 ຂອງຝຣັ່ງ ທີ່ຍິງປະຕູສູງສຸດຕະຫຼອດການ, ແລະ ໄດ້ຮັບການແຕ່ງຕັ້ງ ເປັນນັກເຕະດີເດັ່ນແຫ່ງປີ ຂອງ ຝຣັ່ງ 4 ສະໄໝ. ສໍາລັບຜົນງານຂອງລາວໃນປີ 2021 ແລະ 2022, ເບນເຊມາ ໄດ້ຮັບລາງວັນ ນັກເຕະດີເດັ່ນຂອງ UEFA ແລະ Ballon d'Or, ກາຍເປັນນັກເຕະຊາວຝຣັ່ງຄົນທີ 5 ທີ່ໄດ້ລາງວັນ Ballon d'Or.<ref>{{Cite web|title=Dans le fief des Benzema et des Zidane en Kabylie, terre de Ballons d'or|archive-url=https://www.leparisien.fr/sports/football/dans-le-fief-des-benzema-et-des-zidane-en-kabylie-terre-de-ballons-dor-03-02-2023-I4NV3I3YUBFMFDWPW43RSCVL7U.php}}</ref><ref>{{Cite news|date=17 October 2022|title=Karim Benzema sacré Ballon d'Or France Football 2022|language=fr|url=https://www.lequipe.fr/Football/Actualites/Karim-benzema-sacre-ballon-d-or-france-football-2022/1359907}}</ref> ຫນຶ່ງໃນນັກກິລາບານເຕະທີ່ມີຄ່າຈ້າງສູງທີ່ສຸດໃນໂລກ, ລາວໄດ້ສ້າງບັນ{{'}} ລາຍຊື່ຂອງນັກກິລາທີ່ມີລາຍໄດ້ສູງສຸດຂອງໂລກໃນປີ 2024 ''ຂອງ Forbes''.<ref>{{Cite web|title=The World's 10 Highest-Paid Athletes 2024|archive-url=https://www.forbes.com/sites/justinbirnbaum/2024/05/16/the-worlds-10-highest-paid-athletes-2024/}}</ref> == ກຽດນິຍົມ == '''Lyon''' <ref name="SW">{{Cite web|archive-url=https://int.soccerway.com/players/karim-benzema/1595/|title=K. Benzema}}</ref> * [[ລີກ 1 (ຝຣັ່ງ)|ລີກ 1]] : 2004–05, 2005–06, 2006–07, 2007–08 * Coupe de France : 2007-08 * Trophee des Champions : 2006, 2007 '''ຣີລ ມາດຣິດ'''<ref name="SW">{{Cite web|archive-url=https://int.soccerway.com/players/karim-benzema/1595/|title=K. Benzema}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://int.soccerway.com/players/karim-benzema/1595/ "K. Benzema"]. </cite></ref> * [[ລາລີກາ]] : 2011–12, 2016–17, 2019–20, <ref name="Liga">{{Cite web|archive-url=https://www.marca.com/en/football/real-madrid/2020/07/17/5f10db2146163f3c2c8b45d7.html|title=Real Madrid win the longest LaLiga Santander season}}</ref> 2021–22 <ref>{{Cite web|archive-url=https://www.goal.com/en-us/news/real-madrid-35th-la-liga-title/bltb8dfbd27f32f5feb|title=Real Madrid clinch 35th La Liga title with four games to spare after victory over Espanyol}}</ref> * ໂຄປາ ເດລ ເຣ : 2010–11, 2013–14, 2022–23 <ref>{{Cite web|title=Real Madrid 2–1 Osasuna: Rodrygo scores twice as Madrid win Copa del Rey|archive-url=https://www.bbc.com/sport/football/65500297}}</ref> * Supercopa de España : 2012, 2017, 2020, 2022 <ref>{{Cite news|url=https://www.marca.com/en/football/real-madrid/2022/01/16/61e481b0ca4741226d8b458c.html|title=Modric and Benzema fire Real Madrid to the Supercopa title|work=Marca|date=16 January 2022}}</ref> * [[ຍູຟາແຊມປ້ຽນລີກ|ຢູຟາ ແຊ້ມປ້ຽນລີກ]] : 2013–14, 2015–16, 2016–17, 2017–18, 2021–22 <ref>{{Cite news|url=https://www.uefa.com/uefachampionsleague/news/0275-15415a62aaf0-36d3e17d7404-1000/|title=Champions League final: Vinícius Júnior scores only goal as Real Madrid deny Liverpool again|date=28 May 2022}}</ref> * UEFA Super Cup : 2014, 2016, 2017, 2022 <ref>{{Cite news|url=https://www.uefa.com/uefasupercup/news/0278-15d6268709ab-38bef8ec34df-1000--report-real-madrid-win-the-super-cup/|title=Real Madrid 2–0 Eintracht Frankfurt: Five-star Madrid triumph in Helsinki|date=10 August 2022}}</ref> * [[FIFA Club World Cup]] : 2014, 2016, 2017, 2018, 2022 <ref>{{Cite web|archive-url=https://www.fifa.com/fifaplus/en/articles/real-madrid-al-hilal-final-report-review-vinicius-junior-federico-valverde-club-world-cup-morocco-2022|title=Vinicius and Valverde dazzle as five-star Madrid conquer}}</ref> '''ຝຣັ່ງ U17''' * ແຊ້ມຢູຟາ ຢູ-17 ຢູໂຣບ : 2004 <ref name="BenzemaAxed">{{Cite news|url=https://www.telegraph.co.uk/football/2016/04/13/karim-benzema-axed-from-france-euro-2016-squad/|title=Karim Benzema axed from France Euro 2016 squad|work=The Telegraph|date=13 April 2016}}</ref> '''ປະເທດຝຣັ່ງ''' * ຢູຟ່າ ເນຊັນລີກ : 2020-21 <ref>{{Cite web|archive-url=https://www.uefa.com/uefanationsleague/match/2030761--spain-vs-france/|title=France beat Spain to win Nations League}}</ref> * ຮອງຊະນະເລີດ [[ເຕະບານໂລກ|FIFA World Cup]] : [[ບານໂລກ 2022|2022]] <ref>{{Cite web|title=Benzema wins the silver medal at the 2022 World Cup, although he didn't spend a single minute at the tournament|archive-url=https://www.telecomasia.net/news/football/benzema-wins-the-silver-medal-at-the-2022-world-cup-although-he-didnundefinedt-spend-a-single-minute/}}</ref> '''ບຸກຄົນ''' * [[ບາລົງດໍ|Ballon d'Or]]: 2022<ref>{{Cite web|archive-url=https://www.eurosport.com/football/ballon-d-or/2022/ballon-d-or-2022-karim-benzema-wins-ballon-d-or-sadio-mane-second_sto9185294/story.shtml|title=Ballon d'Or 2022 as it happened – Karim Benzema wins Ballon d'Or, Sadio Mane second}}</ref> * Marca Leyenda Award]: 2023<ref>{{Cite web|title=Benzema receives Marca Leyenda award {{!}} Real Madrid CF|archive-url=https://www.realmadrid.com/en/news/2023/06/01/benzema-receives-marca-leyenda-award}}</ref> * UEFA Men's Player of the Year: 2021–22<ref>{{Cite news|title=Karim Benzema wins UEFA Men's Player of the Year award|publisher=UEFA|date=25 August 2022|url=https://www.uefa.com/uefachampionsleague/news/0278-15db217295e5-538396ddf3ca-1000--player-of-the-year-benzema/}}</ref> * Golden Player Man Award: 2022<ref>{{Cite news|url=https://www.tuttosport.com/news/calcio/golden-boy/2022/10/21-98768795/karim_benzema_eletto_golden_player_man|title=Karim Benzema eletto Golden Player Man|date=21 October 2022}}</ref> * Onze d'Or: 2020–21,<ref>{{Cite web|archive-url=https://www.onzemondial.com/liga/2020-2021/karim-benzema-remporte-le-onze-d-or-du-meilleur-joueur-de-la-saison-627219|title=KARIM BENZEMA REMPORTE LE ONZE D'OR DU MEILLEUR JOUEUR DE LA SAISON !}}</ref> 2021–22<ref>{{Cite news|date=1 June 2022|title=Onze d'Or 2022 : Karim Benzema remporte le trophée de meilleur joueur et réalise le doublé !|url=https://www.onzemondial.com/footoir/onze-d-or-2022-karim-benzema-remporte-le-trophee-de-meilleur-joueur-et-realise-le-double-780593}}</ref> * French Player of the Year: 2011, 2012, 2014, 2021<ref name="RSSSF" /> * [[ຍູຟາແຊມປ້ຽນລີກ|UEFA Champions League Player of the Season]]: 2021–22<ref>{{Cite news|title=Karim Benzema named 2021/22 UEFA Champions League Player of the Season|url=https://www.uefa.com/uefachampionsleague/news/0275-15465014cfaf-b4d5f6398256-1000--karim-benzema-named-2021-22-uefa-champions-league-player-of-the/|publisher=UEFA|date=31 May 2022}}</ref> * UEFA Champions League top goalscorer: 2021–22<ref>{{Cite web|archive-url=https://www.uefa.com/uefachampionsleague/statistics/players/?sortBy=goals|title=UEFA Champions League – Top Scorers}}</ref> * FIFA FIFPRO World 11: 2022<ref>{{Cite web|title=Messi makes World 11 history as Benzema earns maiden inclusion|archive-url=https://www.fifa.com/fifaplus/en/articles/fifpro-mens-world-11-2022-benzema-cancelo-casemiro-courtois-de-bruyne-haaland-hakimi-mbappe-messi-modric-van-dijk}}</ref> * La Liga Player of the Season: 2019–20, 2021–22 * La Liga Best Player (voted by Marca fans): 2019–20, 2020–21, 2021–22 * Trofeo Alfredo Di Stéfano: 2019–20,<ref name="Marca">{{Cite web|archive-url=https://www.realmadrid.com/en/news/2020/12/21/benzema-winner-of-the-alfredo-di-stefano-marca-award|title=Benzema, winner of the Alfredo Di Stéfano 'Marca' Award}}</ref> 2021–22 * Pichichi Trophy: 2021–22<ref name="pichichi1">{{Cite web|archive-url=https://www.realmadrid.com/en/news/2022/05/22/benzema-crowned-pichichi-of-laliga-2021-22|title=Benzema crowned Pichichi of LaLiga 2021–22}}</ref> * [[ຍູຟາແຊມປ້ຽນລີກ|UEFA Champions League]] top assist provider]]: 2011–12<ref>{{Cite web|archive-url=http://www.uefa.com/uefachampionsleague/season=2012/statistics/index.html|title=UEFA Champions League 2011/12 – History – Statistics}}</ref> * UEFA Champions League Squad of the Season: 2020–21<ref>{{Cite news|title=UEFA Champions League Squad of the Season|url=https://www.uefa.com/uefachampionsleague/news/0269-12688c451cdd-b6efcb4ce948-1000--champions-league-all-star-squad/|publisher=UEFA|date=31 May 2021}}</ref> * UEFA Champions League Team of the Season: 2021–22<ref>{{Cite news|title=2021/22 UEFA Champions League Team of the Season|url=https://www.uefa.com/uefachampionsleague/news/0275-154650014aef-02a394f30379-1000--official-team-of-the-season/|publisher=UEFA|date=31 May 2022}}</ref> * IFFHS Men's World Team: 2022<ref>{{Cite web|title=IFFHS MEN'S WORLD TEAM 2022|archive-url=https://www.iffhs.com/posts/2465}}</ref> * Globe Soccer Awards Men's Player of the Year: 2022<ref>{{Cite news|date=17 November 2022|title=Globe Soccer Awards: all the winners – Maldini, Osimhen, Ibra, Ancelotti, Salah and more|url=https://football-italia.net/globe-soccer-awards-all-the-winners-maldini-osimhen-ibra-ancelotti-salah-and-more/}}</ref> * La Liga Team of the Season: 2018–19, 2019–20, 2020–21, 2021–22,<ref>{{Cite web|archive-url=https://www.ea.com/games/fifa/fifa-22/ultimate-team/tots/laliga-santander|title=LaLiga Santader Team of the Season}}</ref> 2022–23<ref>{{Cite news|title=Los Premios 'Team Of The Season' de EA SPORTSTM y LaLiga revelan a los mejores 15 jugadores de la temporada|url=https://www.laliga.com/noticias/los-premios-team-of-the-season-de-ea-sportstm-y-laliga-revelan-a-los-mejores-15-jugadores-de-la-temporada|date=19 May 2023|publisher=LaLiga}}</ref> * UEFA La Liga Team of the Season: 2019–20<ref>{{Cite web|archive-url=https://www.mundodeportivo.com/futbol/real-madrid/20200722/482468088863/real-madrid-once-ideal-uefa.html|title=La UEFA se olvida de Oblak en sus equipo ideal de la Liga}}</ref> * Bravo Award: 2008<ref>{{Cite web|archive-url=https://www.rsssf.org/miscellaneous/bravo-awards.html|title=The "Bravo" Award}}</ref> * Ligue 1 top scorer: 2007–08<ref>{{Cite web|archive-url=http://uk.reuters.com/article/soccer-europe-benzema-idUKL108380120090701|title=FACTBOX-Soccer-Real Madrid signing Karim Benzema}}</ref> * Coupe de France top scorer: 2007–08<ref>{{Cite web|title=Classement des buteurs Coupe de France 2007–2008 – Football|archive-url=https://www.lequipe.fr/Football/coupe-de-france/saison-2007-2008/page-classement-individuel/buteurs}}</ref> * UNFP Ligue 1 Player of the Month: January 2008, April 2008 * UNFP Ligue 1 Player of the Year: 2007–08<ref>{{Cite web|archive-url=http://www.eurosport.com/football/ligue-1/2007-2008/benzema-wins-award_sto1570187/story.shtml|title=Hotshot Benzema wins award}}</ref><ref name="Oscars">{{Cite web|archive-url=https://www.rsssf.org/miscellaneous/franpoy-oscar.html|title=France – Les Oscars du Football}}</ref> * UNFP Ligue 1 Team of the Year: 2007–08<ref name="Oscars" /> * UNFP Best French Player Playing Abroad: 2019,<ref>{{Cite web|title=Trophées UNFP: Benzema meilleur joueur français de l'étranger|archive-url=http://www.sports.fr/football/ligue-1/articles/trophees-unfp-benzema-meilleur-joueur-francais-de-l-etranger-2476126/}}</ref> 2021,<ref>{{Cite web|title=Karim Benzema élu meilleur joueur français de l'étranger aux trophées UNFP|archive-url=https://www.lequipe.fr/Football/Actualites/Karim-benzema-elu-meilleur-joueur-francais-de-l-etranger-aux-trophees-unfp/1252770}}</ref> 2022,<ref>{{Cite web|archive-url=https://www.unfp.org/2022/05/mbappe-historique-katoto-feerique-le-tfc-plebiscite-et-benzema-forcement/|title=Mbappé, historique, Katoto, féérique, le TFC, plébiscité et Benzema... forcément !}}</ref> 2023<ref>{{Cite web|archive-url=https://www.lequipe.fr/Football/Actualites/Karim-benzema-real-madrid-elu-meilleur-francais-a-l-etranger/1399210|title=Karim Benzema (Real Madrid) élu meilleur Français à l'étranger}}</ref> * Golden Lion for the best Lyon sportsman: 2007,<ref>{{Cite web|title=Karim Benzema élu sportif lyonnais de l'année|archive-url=https://www.lyoncapitale.fr/sport/karim-benzema-elu-sportif-lyonnais-de-l-annee}}</ref> 2008 * French Rookie of the Year: 2006<ref>{{Cite web|archive-url=https://www.rsssf.org/miscellaneous/franpoy.html|title=France – Footballer of the Year}}</ref> * ''Étoile d'Or'': 2007–08<ref name="RSSSF">{{Cite web|title=France – Footballer of the Year|archive-url=https://www.rsssf.org/miscellaneous/franpoy.html}}</ref> * La Liga Player of the Month: October 2014, June 2020,<ref>{{Cite news|url=https://www.laliga.com/en-GB/news/karim-benzema-laliga-santander-player-of-the-month-for-june|title=Karim Benzema, LaLiga Santander Player of the Month for June|publisher=La Liga|date=10 July 2020}}</ref> March 2021,<ref>{{Cite news|url=https://www.laliga.com/en-GB/news/karim-benzema-named-laliga-santander-player-of-the-month-for-march|title=Karim Benzema named LaLiga Santander Player of the Month for March|publisher=La Liga|date=2 April 2021}}</ref> September 2021,<ref>{{Cite news|url=https://www.laliga.com/en-GB/news/karim-benzema-named-laliga-santander-player-of-the-month-for-september|title=Karim Benzema named LaLiga Santander Player of the Month for September|publisher=La Liga|date=8 October 2021}}</ref> April 2022<ref>{{Cite news|url=https://www.laliga.com/en-GB/news/karim-benzema-named-laliga-santander-player-of-the-month-for-april|title=Karim Benzema named LaLiga Santander Player of the Month for April|publisher=La Liga|date=6 May 2022}}</ref> * Supercopa de España top scorer: 2021–22, 2022–23 * Real Madrid Player of the Season (voted by supporters): 2015–16,<ref>{{Cite news|title=Benzema, primé comme Joueur Cinq Étoiles Mahou de la saison|url=https://www.realmadrid.com/fr/actualites/2016/06/benzema-prime-comme-joueur-cinq-etoiles-mahou-de-la-saison}}</ref> 2018–19,<ref>{{Cite news|title=Benzema reçoit le prix Mahou du joueur de la saison 2018/19|url=https://tribuna.com/fr/news/realmadrid-2020-03-05-benzema-recoit-le-prix-mahou-du-joueur-de-la-saison-201819/}}</ref> 2019–20,<ref>{{Cite web|title=Karim Benzema élu meilleur joueur du Real Madrid cette saison|archive-url=https://www.lequipe.fr/Football/Actualites/Karim-benzema-elu-meilleur-joueur-du-real-madrid-cette-saison/1156877}}</ref> 2021–22<ref>{{Cite news|title=Benzema named Mahou Cinco Estrellas player of the season|url=https://www.realmadrid.com/en/news/2022/05/25/benzema-named-mahou-cinco-estrellas-player-of-the-season|date=25 May 2022}}</ref> * AS Player of the Year: 2021<ref>{{Cite web|title=Benzema, Prix As du Sport 2021|archive-url=https://www.realmadrid.com/fr/actualites/2021/12/14/benzema-prix-as-du-sport-2021}}</ref> * Kicker Player of the Season: 2022<ref>{{Cite web|archive-url=https://www.kicker.de/spielerumfrage-nkunku-meilenweit-vor-lewandowski-904927/artikel|title=Spielerumfrage: Nkunku meilenweit vor Lewandowski}}</ref> * Madrid Sports Press Association Award (APDM)<ref>{{Cite news|url=https://www.realmadrid.com/fr/actualites/2022/01/31/benzema-et-reyes-recompenses-par-lassociation-de-la-presse-sportive-de-madrid|title=Benzema et Reyes, récompensés par l'Association de la Presse Sportive de Madrid|publisher=Real Madrid CF|date=31 January 2022}}</ref> * ESM Team of the Year: 2020–21, 2021–22 * L'Équipe's Team of the Year: 2020,<ref>{{Cite web|archive-url=https://www.realmadrid.com/en/news/2021/01/04/sergio-ramos-in-the-lequipe-team-of-the-year|title=Sergio Ramos, in the L'Equipe team of the year}}</ref> 2021,<ref>{{Cite web|title=L'équipe type monde en 2021 des internautes de "L'Équipe"|archive-url=https://www.lequipe.fr/Football/Actualites/L-equipe-type-monde-en-2021-des-internautes-de-l-equipe/1308489}}</ref> 2022<ref>{{Cite web|title=Benzema, Courtois, Modrić and Casemiro in 'L'Équipe team of 2022 {{!}} Real Madrid CF|archive-url=https://www.realmadrid.com/en/news/2022/12/24/benzema-courtois-modric-and-casemiro-in-lequipe-team-of-2022}}</ref> * 2005 UEFA–CAF Meridian Cup top scorer<ref>{{Cite web|title=Football|archive-url=https://www.20minutes.fr/lyon/45975-20050216-lyon-football}}</ref> * UEFA European Championship Bronze Boot: 2020<ref>{{Cite news|url=https://www.uefa.com/uefaeuro-2020/news/026b-12bba1451d65-5786b2cf1519-1000--cristiano-ronaldo-wins-euro-2020-alipay-top-scorer-award/|title=Cristiano Ronaldo wins EURO 2020 Alipay Top Scorer award|publisher=UEFA|date=11 July 2021}}</ref> * UEFA Nations League Finals Bronze Boot: 2021<ref name="2021 Nations League Top Scorer">{{Cite news|date=10 October 2021|title=UEFA Nations League finals top scorer: Kylian Mbappé|publisher=UEFA|url=https://www.uefa.com/uefanationsleague/news/026e-137297f2e715-0d7aed764ef3-1000/}}</ref> * UEFA Nations League Finals Goal of the Tournament: 2021<ref>{{Cite web|title=Revealed: UEFA Nations League goal of the tournament|archive-url=https://futaa.com/article/228054/revealed-uefa-nations-league-goal-of-the-tournament}}</ref> * Member of [[ກີນເນສສະຖິຕິໂລກ|Guinness World Records]] 2021: Player with the most consecutive seasons in the UEFA Champions League (qualified for and played in the competition without interruption since 2005) == ເອກະສານອ້າງອີງ == [[ໝວດ:ບຸກຄົນທີ່ຍັງມີຊີວິດຢູ່]] [[ໝວດ:ນັກກິລາບານເຕະຊາຍຂອງຝຣັ່ງ]] [[ໝວດ:ນັກເຕະບານ]] 3atdpp1jk2dz5jsa1kqybwarz639hvg 112397 112396 2024-12-03T14:39:04Z Randervik 18653 112397 wikitext text/x-wiki {{Infobox football biography|name=ຄາຣິມ ເບນເຊມາ|image=[[ຮູບ:Karim Benzema wearing Real Madrid home kit 2021-2022.jpg|210px]]|caption=ຄາຣິມ ເບນເຊມາ ໃນປີ 2021|fullname=Karim Mostafa Benzema<ref>{{cite web |url=http://actas.rfef.es/actas/RFEF_CmpActa1?cod_primaria=1000144&CodActa=33786 |archive-url=https://archive.today/20190615003825/http://actas.rfef.es/actas/RFEF_CmpActa1?cod_primaria=1000144&CodActa=33786 |url-status=dead |archive-date=15 June 2019 |title=Acta del Partido celebrado el 20 de marzo de 2016, en Madrid |trans-title=Minutes of the Match held on 20 March 2016, in Madrid |publisher=Royal Spanish Football Federation |access-date=15 June 2019 |language=es }}</ref>|birth_date={{birth date and age|1987|12|19|df=y}}<ref>{{cite web |url=http://www.fifadata.com/documents/FCWC/2017/pdf/FCWC_2017_Squadlists.pdf |title=FIFA Club World Cup UAE 2017: List of players: Real Madrid CF |publisher=FIFA |page=5 |date=16 December 2017 |access-date=23 December 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20171223004345/https://www.fifadata.com/documents/fcwc/2017/pdf/fcwc_2017_squadlists.pdf |archive-date=23 December 2017 |url-status=dead }}</ref>|birth_place=[[Lyon]], ປະເທດຝຣັ່ງ|height=1.85 m<ref>{{cite web|title=Real Madrid C.F. – Karim Benzema|url=http://www.realmadrid.com/en/football/squad/karim-benzema|publisher=[[Real Madrid C.F.]]|access-date=18 November 2017|archive-date=20 November 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20171120174627/http://www.realmadrid.com/en/football/squad/karim-benzema|url-status=live}}</ref>|position=[[ກອງໜ້າ (ບານເຕະສະມາຄົມ)|ກອງໜ້າ]]|currentclub=[[Al-Ittihad Club (Jeddah)|Al-Ittihad]]|clubnumber=9|youthyears1=1993–1996|youthclubs1=AS Des Buers Villeurbanne|youthyears2=1996–1997|youthclubs2=Bron|youthyears3=1997–2005|youthclubs3=[[Olympique Lyonnais Reserves and Academy|Lyon]]|years1=2004–2006|clubs1=[[Lyon II]]|caps1=20|goals1=15|years2=2004–2009|clubs2=[[Olympique Lyonnais|Lyon]]|caps2=112|goals2=43|years3=2009–2023|clubs3=[[ຣີລ ມາດຣິດ]]|caps3=439|goals3=238|years4=2023–|clubs4=[[Al-Ittihad Club (Jeddah)|Al-Ittihad]]|caps4=30<!-- league games only -->|goals4=18<!-- league games only -->|nationalyears1=2004|nationalteam1=[[ທີມຊາດຝຣັ່ງ U17 ທີມຊາດຝຣັ່ງ | ຝຣັ່ງ U17]]|nationalcaps1=4|nationalgoals1=1|nationalyears2=2004–2005|nationalteam2=[[ທີມຊາດຝຣັ່ງ U18 ທີມຊາດຝຣັ່ງ | ຝຣັ່ງ U18]]|nationalcaps2=17|nationalgoals2=14|nationalyears3=2005–2006|nationalteam3=[[ທີມຊາດຝຣັ່ງ U19 ທີມຊາດຝຣັ່ງ | ຝຣັ່ງ U19]]|nationalcaps3=9|nationalgoals3=5|nationalyears4=2006|nationalteam4=[[ທີມຊາດຝຣັ່ງ U21 ທີມຊາດຝຣັ່ງ | ຝຣັ່ງ U21]]|nationalcaps4=5|nationalgoals4=0|nationalyears5=2007–2022|nationalteam5=[[ບານເຕະທີມຊາດຝຣັ່ງ|ຝຣັ່ງ]]|nationalcaps5=97|nationalgoals5=37|pcupdate=17:32, 30 ພະຈິກ 2024 (UTC)|medaltemplates={{MedalSport|Men's [[Association football|football]]}} {{MedalCountry|{{fb|FRA}}}} {{Medal|Competition|[[UEFA Nations League]]}} {{Medal|Winner|[[2021 UEFA Nations League Finals|2021 Italy]]|[[2021 UEFA Nations League Finals squads#France|Team]]}} {{Medal|Competition|[[FIFA World Cup]]}} {{Medal|RU|[[2022 FIFA World Cup|2022 Qatar]]|[[2022 FIFA World Cup squads#France|Team]]}} {{MedalCompetition|[[UEFA European Under-17 Championship]]}} {{Medal|W|[[2004 UEFA European Under-17 Championship|2004 France]]|[[2004 UEFA European Under-17 Championship squads#France|Team]]}}}}'''ຄາຣິມ ເບນເຊມາ''' ('''Karim Mostafa Benzema''' ;[[ພາສາອາຣັບ]]: كريم مصطفى بن زيما; ເກີດໃນວັນທີ 19 ເດືອນທັນວາ 1987) ເປັນ [[ເຕະບານ|ນັກກິລາບານເຕະ]] ອາຊີບຊາວຝຣັ່ງທີ່ຫຼິ້ນເປັນ [[ກອງໜ້າ (ບານເຕະສະມາຄົມ)|ກອງຫນ້າ]] ແລະ captains Saudi Pro League club Al-Ittihad. ຖື​ໄດ້​ວ່າ​ເປັນ​ໜຶ່ງ​ໃນ​ກອງ​ໜ້າ​ທີ່​ດີ​ທີ່​ສຸດ​ຕະຫຼອດ​ການ, ລາວ​ເປັນ​ກອງ​ໜ້າ​ທີ່​ມີ​ຫົວ​ຄິດ​ປະ​ດິດ​ສ້າງ​ທີ່​ຮູ້​ຈັກ​ດ້ວຍ​ຄວາມ​ສາ​ມາດ​ດ້ານ​ເຕັກ​ນິກ, ວິ​ໄສ​ທັດ ແລະ ຄວາມ​ຄ່ອງ​ແຄ້ວ​ໃນ​ສະ​ໜາມ,<ref name="goal.com">{{Cite web|title=Ronaldo, Batistuta & the all-time best 'Number 9' strikers in football|archive-url=https://www.goal.com/en/lists/ronaldo-batistuta-all-time-best-number-9-strikers-football/jfoyaawwg5sw1tvsr4m16qeo1#csdc9cf64ee64c72cd}}</ref><ref name="90min.com">{{Cite web|title=The 30 greatest strikers of all time|archive-url=https://www.90min.com/posts/greatest-strikers-of-all-time-ranked}}</ref><ref>{{Cite web|title=Where does Karim Benzema rank among the best French strikers of all time?|archive-url=https://therealchamps.com/2022/03/26/benzema-rank-best-french-strikers/}}</ref> ເບນເຊມາ ແມ່ນ ​ອັນ​ດັບ​ສອງ ​ຂອງ [[ຣີລ ມາດຣິດ]]. ຜູ້ເຮັດປະຕູ ແລະຜູ້ໃຫ້ການຊ່ວຍເຫຼືອສູງສຸດ.<ref name="asissts">{{Cite news|title=Real Madrid Top Assists Of All Time [2022 List]|url=https://soofootball.com/real-madrid-top-assists-of-all-time/#:~:text=After%20all%20said%20and%20done,155%20assists%20to%20his%20name.|date=22 May 2022|language=en}}</ref> ລາວໄດ້ຊະນະ 25 ລາງວັນກັບ [[ຣີລ ມາດຣິດ]], ລວມທັງ La Liga ສີ່, Copa del Rey ສາມ, ແລະ [[ຍູຟາແຊມປ້ຽນລີກ]] ຫ້າແຊ້ມ. <ref>{{Cite web|archive-url=https://www.realmadrid.com/en-US/the-club/history/football-legends/karim-benzema|title=Benzema 2009 - 2023: 5 European Cups and the second top scorer in club history}}</ref> ລາວໄດ້ເຮັດ ຫຼາຍກວ່າ 400 ເປົ້າຫມາຍອາຊີບ ສໍາລັບສະໂມສອນແລະປະເທດ. ເກີດໃນ Lyon ໃນພໍ່ແມ່ຂອງເຊື້ອສາຍ Algerian, ເບນເຊມາ ເລີ່ມການເຮັດວຽກກັບສະໂມສອນບ້ານເກີດ Lyon ໃນປີ 2005, ປະກອບສ່ວນຢ່າງບໍ່ຢຸດຢັ້ງໃນການຊະນະສາມ [[ລີກ 1 (ຝຣັ່ງ)|ລີກ 1]]. ໃນ ປີ 2008, ລາວໄດ້ຮັບລາງ ວັນນັກເຕະດີເດັ່ນແຫ່ງປີ ຂອງລີກແລະໃນ ທີມຂອງປີ, ຈົບລົງໃນຖານະເປັນ ຜູ້ເຮັດປະຕູສູງສຸດ ຂອງລີກແລະໄດ້ແຊ້ມລີກທີ 4 ແລະ Coupe de France ຄັ້ງທໍາອິດ. ໃນປີ 2009, ເບນເຊມາ ໄດ້ເປັນຫົວເລື່ອງຂອງ ການໂອນຍ້າຍບານເຕະ ເປັນສະຖິຕິຂອງຝຣັ່ງໃນເວລາລາວເຂົ້າຮ່ວມກັບ Real Madrid ໃນຂໍ້ຕົກລົງມູນຄ່າ 35 ລ້ານເອີໂຣ. ຫຼັງຈາກພະຍາຍາມສ້າງຕົວຕົນເອງໃນລະດູການເປີດຕົວຂອງລາວ, ໃນທີ່ສຸດລາວໄດ້ບັນລຸອັດຕາການຍິງປະຕູທີ່ສອດຄ່ອງກັນກັບສະໂມສອນ, ໂດຍສະເພາະແມ່ນການເປັນສ່ວນຫນຶ່ງຂອງສາມຄົນທີ່ມີຄະແນນສູງພ້ອມກັບ [[ຄຣິສຕຽນໂນ ໂຣນາໂດ]] ແລະ [[ແກເຣຕ ເບລ]] - ມີຊື່ວ່າ "BBC" - ຜູ້ທີ່ເປັນສ່ວນຫນຶ່ງຂອງການຊະນະ 4 ແຊ້ມແຊ້ມປ້ຽນລີກລະຫວ່າງ. 2014 ແລະ 2018. ຫລັງຈາກການຈາກໄປຂອງ ໂຣນາໂດ ໃນປີ 2018, ເບນເຊມາ ໄດ້ປ່ຽນຈາກຕໍາແໜ່ງ [[ກອງໜ້າ (ບານເຕະສະມາຄົມ)|9 ທີ່ບໍ່ຖືກຕ້ອງ]] ມາເປັນກອງໜ້າພຽງຜູ້ດຽວ. ລາວມີຊື່ຢູ່ໃນທີມລາລີກາຂອງລະດູການ 5 ປີຕິດຕໍ່ກັນຕັ້ງແຕ່ປີ 2018 ຫາ 2023, ຄວ້າລາງວັນ ນັກເຕະດີເດັ່ນຂອງ ລາລີກາ 2 ຄັ້ງ ແລະ ເປຊິຊິ ເທຣຟີ ເປັນຄັ້ງທຳອິດໃນປີ 2022. ເບນເຊມາ ຈົບເປັນ ສະຖິຕິສູງສຸດ ຂອງແຊມປ້ຽນລີກ ຂະນະທີ່ລາວຄວ້າ ແຊ້ມສະໄໝທີ 5 ໃນປີ 2022 ແລະ ຕໍ່ມາ ເປັນຜູ້ຈັດການ ທີມໃນລະດູການສຸດທ້າຍຂອງລາວ ກ່ອນທີ່ຈະເຊັນສັນຍາກັບ ອັລ-ອິຕິຮາດ ໃນປີຕໍ່ມາ. ເບນເຊ ມາ ທີມຊາດຝຣັ່ງ ຄວ້າ ແຊ້ມຢູຟາ ຢູ-17 ປີ 2004 ແລະ ເປີດຕົວອາວຸໂສໃຫ້ກັບຝຣັ່ງໃນປີ 2007 ອາຍຸ 19 ປີ. ຫຼັງຈາກປະກົດຕົວຢູ່ໃນ UEFA Euro 2008, ເບນເຊມາ ໄດ້ຖືກປະຖິ້ມໄວ້ຢ່າງຂັດແຍ້ງສໍາລັບການແຂ່ງຂັນເຕະ ບານໂລກ 2010 FIFA World Cup; ຫຼັງ​ຈາກ​ການ​ກັບ​ຄືນ​ໄປ​ຫຼິ້ນ ​ຢູ​ໂຣ 2012 ແລະ [[ບານເຕະໂລກ 2014|​ບານ​ເຕະ​ໂລກ 2014]], ລາວ​ບໍ່​ໄດ້​ຫຼິ້ນ​ໃຫ້​ປະ​ເທດ​ຝຣັ່ງ​ເປັນ​ເວ​ລາ​ດົນ​ກວ່າ 5 ປີ ຫຼັງ​ຈາກ​ໄດ້​ຖືກ​ກະ​ທຳ​ຜິດ​ໃນ​ການ​ສໍ້​ໂກງ​ເງິນ​ໃນ​ປີ 2015. ຕໍ່ມາລາວໄດ້ກັບຄືນໄປຫາທີມສໍາລັບ Euro 2020, ບ່ອນທີ່ລາວໄດ້ຊະນະ ເກີບ Bronze. ເບນເຊມາ ຍັງເປັນສ່ວນໜຶ່ງຂອງທີມຊາດຝຣັ່ງ ທີ່ຜ່ານເຂົ້າຮອບຮອງຊະນະເລີດໃນການແຂ່ງຂັນເຕະ [[ບານໂລກ 2022]]. ຢ່າງໃດກໍ່ຕາມ, ລາວບໍ່ໄດ້ລົງຫຼິ້ນໃນການແຂ່ງຂັນຍ້ອນການບາດເຈັບ, ເຖິງແມ່ນວ່າລາວໄດ້ຮັບຫຼຽນ. ລາວໄດ້ປະກາດການບໍານານລະຫວ່າງປະເທດໃນເດືອນທັນວາ 2022 ຫລັງຈາກເຕະບານໂລກ. ໂດຍລວມແລ້ວ, ເບນເຊມາ ລົງສະໜາມ 97 ນັດ ແລະ ຍິງໄດ້ 37 ປະຕູ, ຕົກເປັນອັນດັບທີ 6 ຂອງຝຣັ່ງ ທີ່ຍິງປະຕູສູງສຸດຕະຫຼອດການ, ແລະ ໄດ້ຮັບການແຕ່ງຕັ້ງ ເປັນນັກເຕະດີເດັ່ນແຫ່ງປີ ຂອງ ຝຣັ່ງ 4 ສະໄໝ. ສໍາລັບຜົນງານຂອງລາວໃນປີ 2021 ແລະ 2022, ເບນເຊມາ ໄດ້ຮັບລາງວັນ ນັກເຕະດີເດັ່ນຂອງ UEFA ແລະ Ballon d'Or, ກາຍເປັນນັກເຕະຊາວຝຣັ່ງຄົນທີ 5 ທີ່ໄດ້ລາງວັນ Ballon d'Or.<ref>{{Cite web|title=Dans le fief des Benzema et des Zidane en Kabylie, terre de Ballons d'or|archive-url=https://www.leparisien.fr/sports/football/dans-le-fief-des-benzema-et-des-zidane-en-kabylie-terre-de-ballons-dor-03-02-2023-I4NV3I3YUBFMFDWPW43RSCVL7U.php}}</ref><ref>{{Cite news|date=17 October 2022|title=Karim Benzema sacré Ballon d'Or France Football 2022|language=fr|url=https://www.lequipe.fr/Football/Actualites/Karim-benzema-sacre-ballon-d-or-france-football-2022/1359907}}</ref> ຫນຶ່ງໃນນັກກິລາບານເຕະທີ່ມີຄ່າຈ້າງສູງທີ່ສຸດໃນໂລກ, ລາວໄດ້ສ້າງບັນ{{'}} ລາຍຊື່ຂອງນັກກິລາທີ່ມີລາຍໄດ້ສູງສຸດຂອງໂລກໃນປີ 2024 ''ຂອງ Forbes''.<ref>{{Cite web|title=The World's 10 Highest-Paid Athletes 2024|archive-url=https://www.forbes.com/sites/justinbirnbaum/2024/05/16/the-worlds-10-highest-paid-athletes-2024/}}</ref> == ກຽດນິຍົມ == '''Lyon''' <ref name="SW">{{Cite web|archive-url=https://int.soccerway.com/players/karim-benzema/1595/|title=K. Benzema}}</ref> * [[ລີກ 1 (ຝຣັ່ງ)|ລີກ 1]] : 2004–05, 2005–06, 2006–07, 2007–08 * Coupe de France : 2007-08 * Trophee des Champions : 2006, 2007 '''ຣີລ ມາດຣິດ'''<ref name="SW">{{Cite web|archive-url=https://int.soccerway.com/players/karim-benzema/1595/|title=K. Benzema}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://int.soccerway.com/players/karim-benzema/1595/ "K. Benzema"]. </cite></ref> * [[ລາລີກາ]] : 2011–12, 2016–17, 2019–20, <ref name="Liga">{{Cite web|archive-url=https://www.marca.com/en/football/real-madrid/2020/07/17/5f10db2146163f3c2c8b45d7.html|title=Real Madrid win the longest LaLiga Santander season}}</ref> 2021–22 <ref>{{Cite web|archive-url=https://www.goal.com/en-us/news/real-madrid-35th-la-liga-title/bltb8dfbd27f32f5feb|title=Real Madrid clinch 35th La Liga title with four games to spare after victory over Espanyol}}</ref> * ໂຄປາ ເດລ ເຣ : 2010–11, 2013–14, 2022–23 <ref>{{Cite web|title=Real Madrid 2–1 Osasuna: Rodrygo scores twice as Madrid win Copa del Rey|archive-url=https://www.bbc.com/sport/football/65500297}}</ref> * Supercopa de España : 2012, 2017, 2020, 2022 <ref>{{Cite news|url=https://www.marca.com/en/football/real-madrid/2022/01/16/61e481b0ca4741226d8b458c.html|title=Modric and Benzema fire Real Madrid to the Supercopa title|work=Marca|date=16 January 2022}}</ref> * [[ຍູຟາແຊມປ້ຽນລີກ|ຢູຟາ ແຊ້ມປ້ຽນລີກ]] : 2013–14, 2015–16, 2016–17, 2017–18, 2021–22 <ref>{{Cite news|url=https://www.uefa.com/uefachampionsleague/news/0275-15415a62aaf0-36d3e17d7404-1000/|title=Champions League final: Vinícius Júnior scores only goal as Real Madrid deny Liverpool again|date=28 May 2022}}</ref> * UEFA Super Cup : 2014, 2016, 2017, 2022 <ref>{{Cite news|url=https://www.uefa.com/uefasupercup/news/0278-15d6268709ab-38bef8ec34df-1000--report-real-madrid-win-the-super-cup/|title=Real Madrid 2–0 Eintracht Frankfurt: Five-star Madrid triumph in Helsinki|date=10 August 2022}}</ref> * [[FIFA Club World Cup]] : 2014, 2016, 2017, 2018, 2022 <ref>{{Cite web|archive-url=https://www.fifa.com/fifaplus/en/articles/real-madrid-al-hilal-final-report-review-vinicius-junior-federico-valverde-club-world-cup-morocco-2022|title=Vinicius and Valverde dazzle as five-star Madrid conquer}}</ref> '''ຝຣັ່ງ U17''' * ແຊ້ມຢູຟາ ຢູ-17 ຢູໂຣບ : 2004 <ref name="BenzemaAxed">{{Cite news|url=https://www.telegraph.co.uk/football/2016/04/13/karim-benzema-axed-from-france-euro-2016-squad/|title=Karim Benzema axed from France Euro 2016 squad|work=The Telegraph|date=13 April 2016}}</ref> '''ປະເທດຝຣັ່ງ''' * ຢູຟ່າ ເນຊັນລີກ : 2020-21 <ref>{{Cite web|archive-url=https://www.uefa.com/uefanationsleague/match/2030761--spain-vs-france/|title=France beat Spain to win Nations League}}</ref> * ຮອງຊະນະເລີດ [[ເຕະບານໂລກ|FIFA World Cup]] : [[ບານໂລກ 2022|2022]] <ref>{{Cite web|title=Benzema wins the silver medal at the 2022 World Cup, although he didn't spend a single minute at the tournament|archive-url=https://www.telecomasia.net/news/football/benzema-wins-the-silver-medal-at-the-2022-world-cup-although-he-didnundefinedt-spend-a-single-minute/}}</ref> '''ບຸກຄົນ''' * [[ບາລົງດໍ|Ballon d'Or]]: 2022<ref>{{Cite web|archive-url=https://www.eurosport.com/football/ballon-d-or/2022/ballon-d-or-2022-karim-benzema-wins-ballon-d-or-sadio-mane-second_sto9185294/story.shtml|title=Ballon d'Or 2022 as it happened – Karim Benzema wins Ballon d'Or, Sadio Mane second}}</ref> * Marca Leyenda Award]: 2023<ref>{{Cite web|title=Benzema receives Marca Leyenda award {{!}} Real Madrid CF|archive-url=https://www.realmadrid.com/en/news/2023/06/01/benzema-receives-marca-leyenda-award}}</ref> * UEFA Men's Player of the Year: 2021–22<ref>{{Cite news|title=Karim Benzema wins UEFA Men's Player of the Year award|publisher=UEFA|date=25 August 2022|url=https://www.uefa.com/uefachampionsleague/news/0278-15db217295e5-538396ddf3ca-1000--player-of-the-year-benzema/}}</ref> * Golden Player Man Award: 2022<ref>{{Cite news|url=https://www.tuttosport.com/news/calcio/golden-boy/2022/10/21-98768795/karim_benzema_eletto_golden_player_man|title=Karim Benzema eletto Golden Player Man|date=21 October 2022}}</ref> * Onze d'Or: 2020–21,<ref>{{Cite web|archive-url=https://www.onzemondial.com/liga/2020-2021/karim-benzema-remporte-le-onze-d-or-du-meilleur-joueur-de-la-saison-627219|title=KARIM BENZEMA REMPORTE LE ONZE D'OR DU MEILLEUR JOUEUR DE LA SAISON !}}</ref> 2021–22<ref>{{Cite news|date=1 June 2022|title=Onze d'Or 2022 : Karim Benzema remporte le trophée de meilleur joueur et réalise le doublé !|url=https://www.onzemondial.com/footoir/onze-d-or-2022-karim-benzema-remporte-le-trophee-de-meilleur-joueur-et-realise-le-double-780593}}</ref> * French Player of the Year: 2011, 2012, 2014, 2021<ref name="RSSSF" /> * [[ຍູຟາແຊມປ້ຽນລີກ|UEFA Champions League Player of the Season]]: 2021–22<ref>{{Cite news|title=Karim Benzema named 2021/22 UEFA Champions League Player of the Season|url=https://www.uefa.com/uefachampionsleague/news/0275-15465014cfaf-b4d5f6398256-1000--karim-benzema-named-2021-22-uefa-champions-league-player-of-the/|publisher=UEFA|date=31 May 2022}}</ref> * UEFA Champions League top goalscorer: 2021–22<ref>{{Cite web|archive-url=https://www.uefa.com/uefachampionsleague/statistics/players/?sortBy=goals|title=UEFA Champions League – Top Scorers}}</ref> * FIFA FIFPRO World 11: 2022<ref>{{Cite web|title=Messi makes World 11 history as Benzema earns maiden inclusion|archive-url=https://www.fifa.com/fifaplus/en/articles/fifpro-mens-world-11-2022-benzema-cancelo-casemiro-courtois-de-bruyne-haaland-hakimi-mbappe-messi-modric-van-dijk}}</ref> * La Liga Player of the Season: 2019–20, 2021–22 * La Liga Best Player (voted by Marca fans): 2019–20, 2020–21, 2021–22 * Trofeo Alfredo Di Stéfano: 2019–20,<ref name="Marca">{{Cite web|archive-url=https://www.realmadrid.com/en/news/2020/12/21/benzema-winner-of-the-alfredo-di-stefano-marca-award|title=Benzema, winner of the Alfredo Di Stéfano 'Marca' Award}}</ref> 2021–22 * Pichichi Trophy: 2021–22<ref name="pichichi1">{{Cite web|archive-url=https://www.realmadrid.com/en/news/2022/05/22/benzema-crowned-pichichi-of-laliga-2021-22|title=Benzema crowned Pichichi of LaLiga 2021–22}}</ref> * [[ຍູຟາແຊມປ້ຽນລີກ|UEFA Champions League]] top assist provider]]: 2011–12<ref>{{Cite web|archive-url=http://www.uefa.com/uefachampionsleague/season=2012/statistics/index.html|title=UEFA Champions League 2011/12 – History – Statistics}}</ref> * UEFA Champions League Squad of the Season: 2020–21<ref>{{Cite news|title=UEFA Champions League Squad of the Season|url=https://www.uefa.com/uefachampionsleague/news/0269-12688c451cdd-b6efcb4ce948-1000--champions-league-all-star-squad/|publisher=UEFA|date=31 May 2021}}</ref> * UEFA Champions League Team of the Season: 2021–22<ref>{{Cite news|title=2021/22 UEFA Champions League Team of the Season|url=https://www.uefa.com/uefachampionsleague/news/0275-154650014aef-02a394f30379-1000--official-team-of-the-season/|publisher=UEFA|date=31 May 2022}}</ref> * IFFHS Men's World Team: 2022<ref>{{Cite web|title=IFFHS MEN'S WORLD TEAM 2022|archive-url=https://www.iffhs.com/posts/2465}}</ref> * Globe Soccer Awards Men's Player of the Year: 2022<ref>{{Cite news|date=17 November 2022|title=Globe Soccer Awards: all the winners – Maldini, Osimhen, Ibra, Ancelotti, Salah and more|url=https://football-italia.net/globe-soccer-awards-all-the-winners-maldini-osimhen-ibra-ancelotti-salah-and-more/}}</ref> * La Liga Team of the Season: 2018–19, 2019–20, 2020–21, 2021–22,<ref>{{Cite web|archive-url=https://www.ea.com/games/fifa/fifa-22/ultimate-team/tots/laliga-santander|title=LaLiga Santader Team of the Season}}</ref> 2022–23<ref>{{Cite news|title=Los Premios 'Team Of The Season' de EA SPORTSTM y LaLiga revelan a los mejores 15 jugadores de la temporada|url=https://www.laliga.com/noticias/los-premios-team-of-the-season-de-ea-sportstm-y-laliga-revelan-a-los-mejores-15-jugadores-de-la-temporada|date=19 May 2023|publisher=LaLiga}}</ref> * UEFA La Liga Team of the Season: 2019–20<ref>{{Cite web|archive-url=https://www.mundodeportivo.com/futbol/real-madrid/20200722/482468088863/real-madrid-once-ideal-uefa.html|title=La UEFA se olvida de Oblak en sus equipo ideal de la Liga}}</ref> * Bravo Award: 2008<ref>{{Cite web|archive-url=https://www.rsssf.org/miscellaneous/bravo-awards.html|title=The "Bravo" Award}}</ref> * Ligue 1 top scorer: 2007–08<ref>{{Cite web|archive-url=http://uk.reuters.com/article/soccer-europe-benzema-idUKL108380120090701|title=FACTBOX-Soccer-Real Madrid signing Karim Benzema}}</ref> * Coupe de France top scorer: 2007–08<ref>{{Cite web|title=Classement des buteurs Coupe de France 2007–2008 – Football|archive-url=https://www.lequipe.fr/Football/coupe-de-france/saison-2007-2008/page-classement-individuel/buteurs}}</ref> * UNFP Ligue 1 Player of the Month: January 2008, April 2008 * UNFP Ligue 1 Player of the Year: 2007–08<ref>{{Cite web|archive-url=http://www.eurosport.com/football/ligue-1/2007-2008/benzema-wins-award_sto1570187/story.shtml|title=Hotshot Benzema wins award}}</ref><ref name="Oscars">{{Cite web|archive-url=https://www.rsssf.org/miscellaneous/franpoy-oscar.html|title=France – Les Oscars du Football}}</ref> * UNFP Ligue 1 Team of the Year: 2007–08<ref name="Oscars" /> * UNFP Best French Player Playing Abroad: 2019,<ref>{{Cite web|title=Trophées UNFP: Benzema meilleur joueur français de l'étranger|archive-url=http://www.sports.fr/football/ligue-1/articles/trophees-unfp-benzema-meilleur-joueur-francais-de-l-etranger-2476126/}}</ref> 2021,<ref>{{Cite web|title=Karim Benzema élu meilleur joueur français de l'étranger aux trophées UNFP|archive-url=https://www.lequipe.fr/Football/Actualites/Karim-benzema-elu-meilleur-joueur-francais-de-l-etranger-aux-trophees-unfp/1252770}}</ref> 2022,<ref>{{Cite web|archive-url=https://www.unfp.org/2022/05/mbappe-historique-katoto-feerique-le-tfc-plebiscite-et-benzema-forcement/|title=Mbappé, historique, Katoto, féérique, le TFC, plébiscité et Benzema... forcément !}}</ref> 2023<ref>{{Cite web|archive-url=https://www.lequipe.fr/Football/Actualites/Karim-benzema-real-madrid-elu-meilleur-francais-a-l-etranger/1399210|title=Karim Benzema (Real Madrid) élu meilleur Français à l'étranger}}</ref> * Golden Lion for the best Lyon sportsman: 2007,<ref>{{Cite web|title=Karim Benzema élu sportif lyonnais de l'année|archive-url=https://www.lyoncapitale.fr/sport/karim-benzema-elu-sportif-lyonnais-de-l-annee}}</ref> 2008 * French Rookie of the Year: 2006<ref>{{Cite web|archive-url=https://www.rsssf.org/miscellaneous/franpoy.html|title=France – Footballer of the Year}}</ref> * ''Étoile d'Or'': 2007–08<ref name="RSSSF">{{Cite web|title=France – Footballer of the Year|archive-url=https://www.rsssf.org/miscellaneous/franpoy.html}}</ref> * La Liga Player of the Month: October 2014, June 2020,<ref>{{Cite news|url=https://www.laliga.com/en-GB/news/karim-benzema-laliga-santander-player-of-the-month-for-june|title=Karim Benzema, LaLiga Santander Player of the Month for June|publisher=La Liga|date=10 July 2020}}</ref> March 2021,<ref>{{Cite news|url=https://www.laliga.com/en-GB/news/karim-benzema-named-laliga-santander-player-of-the-month-for-march|title=Karim Benzema named LaLiga Santander Player of the Month for March|publisher=La Liga|date=2 April 2021}}</ref> September 2021,<ref>{{Cite news|url=https://www.laliga.com/en-GB/news/karim-benzema-named-laliga-santander-player-of-the-month-for-september|title=Karim Benzema named LaLiga Santander Player of the Month for September|publisher=La Liga|date=8 October 2021}}</ref> April 2022<ref>{{Cite news|url=https://www.laliga.com/en-GB/news/karim-benzema-named-laliga-santander-player-of-the-month-for-april|title=Karim Benzema named LaLiga Santander Player of the Month for April|publisher=La Liga|date=6 May 2022}}</ref> * Supercopa de España top scorer: 2021–22, 2022–23 * Real Madrid Player of the Season (voted by supporters): 2015–16,<ref>{{Cite news|title=Benzema, primé comme Joueur Cinq Étoiles Mahou de la saison|url=https://www.realmadrid.com/fr/actualites/2016/06/benzema-prime-comme-joueur-cinq-etoiles-mahou-de-la-saison}}</ref> 2018–19,<ref>{{Cite news|title=Benzema reçoit le prix Mahou du joueur de la saison 2018/19|url=https://tribuna.com/fr/news/realmadrid-2020-03-05-benzema-recoit-le-prix-mahou-du-joueur-de-la-saison-201819/}}</ref> 2019–20,<ref>{{Cite web|title=Karim Benzema élu meilleur joueur du Real Madrid cette saison|archive-url=https://www.lequipe.fr/Football/Actualites/Karim-benzema-elu-meilleur-joueur-du-real-madrid-cette-saison/1156877}}</ref> 2021–22<ref>{{Cite news|title=Benzema named Mahou Cinco Estrellas player of the season|url=https://www.realmadrid.com/en/news/2022/05/25/benzema-named-mahou-cinco-estrellas-player-of-the-season|date=25 May 2022}}</ref> * AS Player of the Year: 2021<ref>{{Cite web|title=Benzema, Prix As du Sport 2021|archive-url=https://www.realmadrid.com/fr/actualites/2021/12/14/benzema-prix-as-du-sport-2021}}</ref> * Kicker Player of the Season: 2022<ref>{{Cite web|archive-url=https://www.kicker.de/spielerumfrage-nkunku-meilenweit-vor-lewandowski-904927/artikel|title=Spielerumfrage: Nkunku meilenweit vor Lewandowski}}</ref> * Madrid Sports Press Association Award (APDM)<ref>{{Cite news|url=https://www.realmadrid.com/fr/actualites/2022/01/31/benzema-et-reyes-recompenses-par-lassociation-de-la-presse-sportive-de-madrid|title=Benzema et Reyes, récompensés par l'Association de la Presse Sportive de Madrid|publisher=Real Madrid CF|date=31 January 2022}}</ref> * ESM Team of the Year: 2020–21, 2021–22 * L'Équipe's Team of the Year: 2020,<ref>{{Cite web|archive-url=https://www.realmadrid.com/en/news/2021/01/04/sergio-ramos-in-the-lequipe-team-of-the-year|title=Sergio Ramos, in the L'Equipe team of the year}}</ref> 2021,<ref>{{Cite web|title=L'équipe type monde en 2021 des internautes de "L'Équipe"|archive-url=https://www.lequipe.fr/Football/Actualites/L-equipe-type-monde-en-2021-des-internautes-de-l-equipe/1308489}}</ref> 2022<ref>{{Cite web|title=Benzema, Courtois, Modrić and Casemiro in 'L'Équipe team of 2022 {{!}} Real Madrid CF|archive-url=https://www.realmadrid.com/en/news/2022/12/24/benzema-courtois-modric-and-casemiro-in-lequipe-team-of-2022}}</ref> * 2005 UEFA–CAF Meridian Cup top scorer<ref>{{Cite web|title=Football|archive-url=https://www.20minutes.fr/lyon/45975-20050216-lyon-football}}</ref> * UEFA European Championship Bronze Boot: 2020<ref>{{Cite news|url=https://www.uefa.com/uefaeuro-2020/news/026b-12bba1451d65-5786b2cf1519-1000--cristiano-ronaldo-wins-euro-2020-alipay-top-scorer-award/|title=Cristiano Ronaldo wins EURO 2020 Alipay Top Scorer award|publisher=UEFA|date=11 July 2021}}</ref> * UEFA Nations League Finals Bronze Boot: 2021<ref name="2021 Nations League Top Scorer">{{Cite news|date=10 October 2021|title=UEFA Nations League finals top scorer: Kylian Mbappé|publisher=UEFA|url=https://www.uefa.com/uefanationsleague/news/026e-137297f2e715-0d7aed764ef3-1000/}}</ref> * UEFA Nations League Finals Goal of the Tournament: 2021<ref>{{Cite web|title=Revealed: UEFA Nations League goal of the tournament|archive-url=https://futaa.com/article/228054/revealed-uefa-nations-league-goal-of-the-tournament}}</ref> * Member of [[ກີນເນສສະຖິຕິໂລກ|Guinness World Records]] 2021: Player with the most consecutive seasons in the UEFA Champions League (qualified for and played in the competition without interruption since 2005) == ເອກະສານອ້າງອີງ == [[ໝວດ:ບຸກຄົນທີ່ຍັງມີຊີວິດຢູ່]] [[ໝວດ:ນັກກິລາບານເຕະຊາຍຂອງຝຣັ່ງ]] [[ໝວດ:ນັກເຕະບານ]] hmex0kgm9czqexdkuednchxo3poqb2y 112398 112397 2024-12-03T14:39:28Z Randervik 18653 112398 wikitext text/x-wiki {{Infobox football biography|name=ຄາຣິມ ເບນເຊມາ|image=[[ຮູບ:Karim Benzema wearing Real Madrid home kit 2021-2022.jpg|210px]]|caption=ຄາຣິມ ເບນເຊມາ ໃນປີ 2021|fullname=Karim Mostafa Benzema<ref>{{cite web |url=http://actas.rfef.es/actas/RFEF_CmpActa1?cod_primaria=1000144&CodActa=33786 |archive-url=https://archive.today/20190615003825/http://actas.rfef.es/actas/RFEF_CmpActa1?cod_primaria=1000144&CodActa=33786 |url-status=dead |archive-date=15 June 2019 |title=Acta del Partido celebrado el 20 de marzo de 2016, en Madrid |trans-title=Minutes of the Match held on 20 March 2016, in Madrid |publisher=Royal Spanish Football Federation |access-date=15 June 2019 |language=es }}</ref>|birth_date={{birth date and age|1987|12|19|df=y}}<ref>{{cite web |url=http://www.fifadata.com/documents/FCWC/2017/pdf/FCWC_2017_Squadlists.pdf |title=FIFA Club World Cup UAE 2017: List of players: Real Madrid CF |publisher=FIFA |page=5 |date=16 December 2017 |access-date=23 December 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20171223004345/https://www.fifadata.com/documents/fcwc/2017/pdf/fcwc_2017_squadlists.pdf |archive-date=23 December 2017 |url-status=dead }}</ref>|birth_place=[[Lyon]], ປະເທດຝຣັ່ງ|height=1.85 m<ref>{{cite web|title=Real Madrid C.F. – Karim Benzema|url=http://www.realmadrid.com/en/football/squad/karim-benzema|publisher=[[Real Madrid C.F.]]|access-date=18 November 2017|archive-date=20 November 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20171120174627/http://www.realmadrid.com/en/football/squad/karim-benzema|url-status=live}}</ref>|position=[[ກອງໜ້າ (ບານເຕະສະມາຄົມ)|ກອງໜ້າ]]|currentclub=[[Al-Ittihad Club (Jeddah)|Al-Ittihad]]|clubnumber=9|youthyears1=1993–1996|youthclubs1=AS Des Buers Villeurbanne|youthyears2=1996–1997|youthclubs2=Bron|youthyears3=1997–2005|youthclubs3=[[Olympique Lyonnais Reserves and Academy|Lyon]]|years1=2004–2006|clubs1=[[Lyon II]]|caps1=20|goals1=15|years2=2004–2009|clubs2=[[Olympique Lyonnais|Lyon]]|caps2=112|goals2=43|years3=2009–2023|clubs3=[[ຣີລ ມາດຣິດ]]|caps3=439|goals3=238|years4=2023–|clubs4=[[Al-Ittihad Club (Jeddah)|Al-Ittihad]]|caps4=30<!-- league games only -->|goals4=18<!-- league games only -->|nationalyears1=2004|nationalteam1=[[ທີມຊາດຝຣັ່ງ U17 ທີມຊາດຝຣັ່ງ | ຝຣັ່ງ U17]]|nationalcaps1=4|nationalgoals1=1|nationalyears2=2004–2005|nationalteam2=[[ທີມຊາດຝຣັ່ງ U18 ທີມຊາດຝຣັ່ງ | ຝຣັ່ງ U18]]|nationalcaps2=17|nationalgoals2=14|nationalyears3=2005–2006|nationalteam3=[[ທີມຊາດຝຣັ່ງ U19 ທີມຊາດຝຣັ່ງ | ຝຣັ່ງ U19]]|nationalcaps3=9|nationalgoals3=5|nationalyears4=2006|nationalteam4=[[ທີມຊາດຝຣັ່ງ U21 ທີມຊາດຝຣັ່ງ | ຝຣັ່ງ U21]]|nationalcaps4=5|nationalgoals4=0|nationalyears5=2007–2022|nationalteam5=[[ບານເຕະທີມຊາດຝຣັ່ງ|ຝຣັ່ງ]]|nationalcaps5=97|nationalgoals5=37|pcupdate=17:32, 30 ພະຈິກ 2024 (UTC)|medaltemplates={{MedalSport|Men's [[Association football|football]]}} {{MedalCountry|{{fb|FRA}}}} {{Medal|Competition|[[UEFA Nations League]]}} {{Medal|Winner|[[2021 UEFA Nations League Finals|2021 Italy]]|[[2021 UEFA Nations League Finals squads#France|Team]]}} {{Medal|Competition|[[FIFA World Cup]]}} {{Medal|RU|[[2022 FIFA World Cup|2022 Qatar]]|[[2022 FIFA World Cup squads#France|Team]]}} {{MedalCompetition|[[UEFA European Under-17 Championship]]}} {{Medal|W|[[2004 UEFA European Under-17 Championship|2004 France]]|[[2004 UEFA European Under-17 Championship squads#France|Team]]}}}}'''ຄາຣິມ ເບນເຊມາ''' ('''Karim Mostafa Benzema'''; [[ພາສາອາຣັບ]]: كريم مصطفى بن زيما; ເກີດໃນວັນທີ 19 ເດືອນທັນວາ 1987) ເປັນ [[ເຕະບານ|ນັກກິລາບານເຕະ]] ອາຊີບຊາວຝຣັ່ງທີ່ຫຼິ້ນເປັນ [[ກອງໜ້າ (ບານເຕະສະມາຄົມ)|ກອງຫນ້າ]] ແລະ captains Saudi Pro League club Al-Ittihad. ຖື​ໄດ້​ວ່າ​ເປັນ​ໜຶ່ງ​ໃນ​ກອງ​ໜ້າ​ທີ່​ດີ​ທີ່​ສຸດ​ຕະຫຼອດ​ການ, ລາວ​ເປັນ​ກອງ​ໜ້າ​ທີ່​ມີ​ຫົວ​ຄິດ​ປະ​ດິດ​ສ້າງ​ທີ່​ຮູ້​ຈັກ​ດ້ວຍ​ຄວາມ​ສາ​ມາດ​ດ້ານ​ເຕັກ​ນິກ, ວິ​ໄສ​ທັດ ແລະ ຄວາມ​ຄ່ອງ​ແຄ້ວ​ໃນ​ສະ​ໜາມ,<ref name="goal.com">{{Cite web|title=Ronaldo, Batistuta & the all-time best 'Number 9' strikers in football|archive-url=https://www.goal.com/en/lists/ronaldo-batistuta-all-time-best-number-9-strikers-football/jfoyaawwg5sw1tvsr4m16qeo1#csdc9cf64ee64c72cd}}</ref><ref name="90min.com">{{Cite web|title=The 30 greatest strikers of all time|archive-url=https://www.90min.com/posts/greatest-strikers-of-all-time-ranked}}</ref><ref>{{Cite web|title=Where does Karim Benzema rank among the best French strikers of all time?|archive-url=https://therealchamps.com/2022/03/26/benzema-rank-best-french-strikers/}}</ref> ເບນເຊມາ ແມ່ນ ​ອັນ​ດັບ​ສອງ ​ຂອງ [[ຣີລ ມາດຣິດ]]. ຜູ້ເຮັດປະຕູ ແລະຜູ້ໃຫ້ການຊ່ວຍເຫຼືອສູງສຸດ.<ref name="asissts">{{Cite news|title=Real Madrid Top Assists Of All Time [2022 List]|url=https://soofootball.com/real-madrid-top-assists-of-all-time/#:~:text=After%20all%20said%20and%20done,155%20assists%20to%20his%20name.|date=22 May 2022|language=en}}</ref> ລາວໄດ້ຊະນະ 25 ລາງວັນກັບ [[ຣີລ ມາດຣິດ]], ລວມທັງ La Liga ສີ່, Copa del Rey ສາມ, ແລະ [[ຍູຟາແຊມປ້ຽນລີກ]] ຫ້າແຊ້ມ. <ref>{{Cite web|archive-url=https://www.realmadrid.com/en-US/the-club/history/football-legends/karim-benzema|title=Benzema 2009 - 2023: 5 European Cups and the second top scorer in club history}}</ref> ລາວໄດ້ເຮັດ ຫຼາຍກວ່າ 400 ເປົ້າຫມາຍອາຊີບ ສໍາລັບສະໂມສອນແລະປະເທດ. ເກີດໃນ Lyon ໃນພໍ່ແມ່ຂອງເຊື້ອສາຍ Algerian, ເບນເຊມາ ເລີ່ມການເຮັດວຽກກັບສະໂມສອນບ້ານເກີດ Lyon ໃນປີ 2005, ປະກອບສ່ວນຢ່າງບໍ່ຢຸດຢັ້ງໃນການຊະນະສາມ [[ລີກ 1 (ຝຣັ່ງ)|ລີກ 1]]. ໃນ ປີ 2008, ລາວໄດ້ຮັບລາງ ວັນນັກເຕະດີເດັ່ນແຫ່ງປີ ຂອງລີກແລະໃນ ທີມຂອງປີ, ຈົບລົງໃນຖານະເປັນ ຜູ້ເຮັດປະຕູສູງສຸດ ຂອງລີກແລະໄດ້ແຊ້ມລີກທີ 4 ແລະ Coupe de France ຄັ້ງທໍາອິດ. ໃນປີ 2009, ເບນເຊມາ ໄດ້ເປັນຫົວເລື່ອງຂອງ ການໂອນຍ້າຍບານເຕະ ເປັນສະຖິຕິຂອງຝຣັ່ງໃນເວລາລາວເຂົ້າຮ່ວມກັບ Real Madrid ໃນຂໍ້ຕົກລົງມູນຄ່າ 35 ລ້ານເອີໂຣ. ຫຼັງຈາກພະຍາຍາມສ້າງຕົວຕົນເອງໃນລະດູການເປີດຕົວຂອງລາວ, ໃນທີ່ສຸດລາວໄດ້ບັນລຸອັດຕາການຍິງປະຕູທີ່ສອດຄ່ອງກັນກັບສະໂມສອນ, ໂດຍສະເພາະແມ່ນການເປັນສ່ວນຫນຶ່ງຂອງສາມຄົນທີ່ມີຄະແນນສູງພ້ອມກັບ [[ຄຣິສຕຽນໂນ ໂຣນາໂດ]] ແລະ [[ແກເຣຕ ເບລ]] - ມີຊື່ວ່າ "BBC" - ຜູ້ທີ່ເປັນສ່ວນຫນຶ່ງຂອງການຊະນະ 4 ແຊ້ມແຊ້ມປ້ຽນລີກລະຫວ່າງ. 2014 ແລະ 2018. ຫລັງຈາກການຈາກໄປຂອງ ໂຣນາໂດ ໃນປີ 2018, ເບນເຊມາ ໄດ້ປ່ຽນຈາກຕໍາແໜ່ງ [[ກອງໜ້າ (ບານເຕະສະມາຄົມ)|9 ທີ່ບໍ່ຖືກຕ້ອງ]] ມາເປັນກອງໜ້າພຽງຜູ້ດຽວ. ລາວມີຊື່ຢູ່ໃນທີມລາລີກາຂອງລະດູການ 5 ປີຕິດຕໍ່ກັນຕັ້ງແຕ່ປີ 2018 ຫາ 2023, ຄວ້າລາງວັນ ນັກເຕະດີເດັ່ນຂອງ ລາລີກາ 2 ຄັ້ງ ແລະ ເປຊິຊິ ເທຣຟີ ເປັນຄັ້ງທຳອິດໃນປີ 2022. ເບນເຊມາ ຈົບເປັນ ສະຖິຕິສູງສຸດ ຂອງແຊມປ້ຽນລີກ ຂະນະທີ່ລາວຄວ້າ ແຊ້ມສະໄໝທີ 5 ໃນປີ 2022 ແລະ ຕໍ່ມາ ເປັນຜູ້ຈັດການ ທີມໃນລະດູການສຸດທ້າຍຂອງລາວ ກ່ອນທີ່ຈະເຊັນສັນຍາກັບ ອັລ-ອິຕິຮາດ ໃນປີຕໍ່ມາ. ເບນເຊ ມາ ທີມຊາດຝຣັ່ງ ຄວ້າ ແຊ້ມຢູຟາ ຢູ-17 ປີ 2004 ແລະ ເປີດຕົວອາວຸໂສໃຫ້ກັບຝຣັ່ງໃນປີ 2007 ອາຍຸ 19 ປີ. ຫຼັງຈາກປະກົດຕົວຢູ່ໃນ UEFA Euro 2008, ເບນເຊມາ ໄດ້ຖືກປະຖິ້ມໄວ້ຢ່າງຂັດແຍ້ງສໍາລັບການແຂ່ງຂັນເຕະ ບານໂລກ 2010 FIFA World Cup; ຫຼັງ​ຈາກ​ການ​ກັບ​ຄືນ​ໄປ​ຫຼິ້ນ ​ຢູ​ໂຣ 2012 ແລະ [[ບານເຕະໂລກ 2014|​ບານ​ເຕະ​ໂລກ 2014]], ລາວ​ບໍ່​ໄດ້​ຫຼິ້ນ​ໃຫ້​ປະ​ເທດ​ຝຣັ່ງ​ເປັນ​ເວ​ລາ​ດົນ​ກວ່າ 5 ປີ ຫຼັງ​ຈາກ​ໄດ້​ຖືກ​ກະ​ທຳ​ຜິດ​ໃນ​ການ​ສໍ້​ໂກງ​ເງິນ​ໃນ​ປີ 2015. ຕໍ່ມາລາວໄດ້ກັບຄືນໄປຫາທີມສໍາລັບ Euro 2020, ບ່ອນທີ່ລາວໄດ້ຊະນະ ເກີບ Bronze. ເບນເຊມາ ຍັງເປັນສ່ວນໜຶ່ງຂອງທີມຊາດຝຣັ່ງ ທີ່ຜ່ານເຂົ້າຮອບຮອງຊະນະເລີດໃນການແຂ່ງຂັນເຕະ [[ບານໂລກ 2022]]. ຢ່າງໃດກໍ່ຕາມ, ລາວບໍ່ໄດ້ລົງຫຼິ້ນໃນການແຂ່ງຂັນຍ້ອນການບາດເຈັບ, ເຖິງແມ່ນວ່າລາວໄດ້ຮັບຫຼຽນ. ລາວໄດ້ປະກາດການບໍານານລະຫວ່າງປະເທດໃນເດືອນທັນວາ 2022 ຫລັງຈາກເຕະບານໂລກ. ໂດຍລວມແລ້ວ, ເບນເຊມາ ລົງສະໜາມ 97 ນັດ ແລະ ຍິງໄດ້ 37 ປະຕູ, ຕົກເປັນອັນດັບທີ 6 ຂອງຝຣັ່ງ ທີ່ຍິງປະຕູສູງສຸດຕະຫຼອດການ, ແລະ ໄດ້ຮັບການແຕ່ງຕັ້ງ ເປັນນັກເຕະດີເດັ່ນແຫ່ງປີ ຂອງ ຝຣັ່ງ 4 ສະໄໝ. ສໍາລັບຜົນງານຂອງລາວໃນປີ 2021 ແລະ 2022, ເບນເຊມາ ໄດ້ຮັບລາງວັນ ນັກເຕະດີເດັ່ນຂອງ UEFA ແລະ Ballon d'Or, ກາຍເປັນນັກເຕະຊາວຝຣັ່ງຄົນທີ 5 ທີ່ໄດ້ລາງວັນ Ballon d'Or.<ref>{{Cite web|title=Dans le fief des Benzema et des Zidane en Kabylie, terre de Ballons d'or|archive-url=https://www.leparisien.fr/sports/football/dans-le-fief-des-benzema-et-des-zidane-en-kabylie-terre-de-ballons-dor-03-02-2023-I4NV3I3YUBFMFDWPW43RSCVL7U.php}}</ref><ref>{{Cite news|date=17 October 2022|title=Karim Benzema sacré Ballon d'Or France Football 2022|language=fr|url=https://www.lequipe.fr/Football/Actualites/Karim-benzema-sacre-ballon-d-or-france-football-2022/1359907}}</ref> ຫນຶ່ງໃນນັກກິລາບານເຕະທີ່ມີຄ່າຈ້າງສູງທີ່ສຸດໃນໂລກ, ລາວໄດ້ສ້າງບັນ{{'}} ລາຍຊື່ຂອງນັກກິລາທີ່ມີລາຍໄດ້ສູງສຸດຂອງໂລກໃນປີ 2024 ''ຂອງ Forbes''.<ref>{{Cite web|title=The World's 10 Highest-Paid Athletes 2024|archive-url=https://www.forbes.com/sites/justinbirnbaum/2024/05/16/the-worlds-10-highest-paid-athletes-2024/}}</ref> == ກຽດນິຍົມ == '''Lyon''' <ref name="SW">{{Cite web|archive-url=https://int.soccerway.com/players/karim-benzema/1595/|title=K. Benzema}}</ref> * [[ລີກ 1 (ຝຣັ່ງ)|ລີກ 1]] : 2004–05, 2005–06, 2006–07, 2007–08 * Coupe de France : 2007-08 * Trophee des Champions : 2006, 2007 '''ຣີລ ມາດຣິດ'''<ref name="SW">{{Cite web|archive-url=https://int.soccerway.com/players/karim-benzema/1595/|title=K. Benzema}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://int.soccerway.com/players/karim-benzema/1595/ "K. Benzema"]. </cite></ref> * [[ລາລີກາ]] : 2011–12, 2016–17, 2019–20, <ref name="Liga">{{Cite web|archive-url=https://www.marca.com/en/football/real-madrid/2020/07/17/5f10db2146163f3c2c8b45d7.html|title=Real Madrid win the longest LaLiga Santander season}}</ref> 2021–22 <ref>{{Cite web|archive-url=https://www.goal.com/en-us/news/real-madrid-35th-la-liga-title/bltb8dfbd27f32f5feb|title=Real Madrid clinch 35th La Liga title with four games to spare after victory over Espanyol}}</ref> * ໂຄປາ ເດລ ເຣ : 2010–11, 2013–14, 2022–23 <ref>{{Cite web|title=Real Madrid 2–1 Osasuna: Rodrygo scores twice as Madrid win Copa del Rey|archive-url=https://www.bbc.com/sport/football/65500297}}</ref> * Supercopa de España : 2012, 2017, 2020, 2022 <ref>{{Cite news|url=https://www.marca.com/en/football/real-madrid/2022/01/16/61e481b0ca4741226d8b458c.html|title=Modric and Benzema fire Real Madrid to the Supercopa title|work=Marca|date=16 January 2022}}</ref> * [[ຍູຟາແຊມປ້ຽນລີກ|ຢູຟາ ແຊ້ມປ້ຽນລີກ]] : 2013–14, 2015–16, 2016–17, 2017–18, 2021–22 <ref>{{Cite news|url=https://www.uefa.com/uefachampionsleague/news/0275-15415a62aaf0-36d3e17d7404-1000/|title=Champions League final: Vinícius Júnior scores only goal as Real Madrid deny Liverpool again|date=28 May 2022}}</ref> * UEFA Super Cup : 2014, 2016, 2017, 2022 <ref>{{Cite news|url=https://www.uefa.com/uefasupercup/news/0278-15d6268709ab-38bef8ec34df-1000--report-real-madrid-win-the-super-cup/|title=Real Madrid 2–0 Eintracht Frankfurt: Five-star Madrid triumph in Helsinki|date=10 August 2022}}</ref> * [[FIFA Club World Cup]] : 2014, 2016, 2017, 2018, 2022 <ref>{{Cite web|archive-url=https://www.fifa.com/fifaplus/en/articles/real-madrid-al-hilal-final-report-review-vinicius-junior-federico-valverde-club-world-cup-morocco-2022|title=Vinicius and Valverde dazzle as five-star Madrid conquer}}</ref> '''ຝຣັ່ງ U17''' * ແຊ້ມຢູຟາ ຢູ-17 ຢູໂຣບ : 2004 <ref name="BenzemaAxed">{{Cite news|url=https://www.telegraph.co.uk/football/2016/04/13/karim-benzema-axed-from-france-euro-2016-squad/|title=Karim Benzema axed from France Euro 2016 squad|work=The Telegraph|date=13 April 2016}}</ref> '''ປະເທດຝຣັ່ງ''' * ຢູຟ່າ ເນຊັນລີກ : 2020-21 <ref>{{Cite web|archive-url=https://www.uefa.com/uefanationsleague/match/2030761--spain-vs-france/|title=France beat Spain to win Nations League}}</ref> * ຮອງຊະນະເລີດ [[ເຕະບານໂລກ|FIFA World Cup]] : [[ບານໂລກ 2022|2022]] <ref>{{Cite web|title=Benzema wins the silver medal at the 2022 World Cup, although he didn't spend a single minute at the tournament|archive-url=https://www.telecomasia.net/news/football/benzema-wins-the-silver-medal-at-the-2022-world-cup-although-he-didnundefinedt-spend-a-single-minute/}}</ref> '''ບຸກຄົນ''' * [[ບາລົງດໍ|Ballon d'Or]]: 2022<ref>{{Cite web|archive-url=https://www.eurosport.com/football/ballon-d-or/2022/ballon-d-or-2022-karim-benzema-wins-ballon-d-or-sadio-mane-second_sto9185294/story.shtml|title=Ballon d'Or 2022 as it happened – Karim Benzema wins Ballon d'Or, Sadio Mane second}}</ref> * Marca Leyenda Award]: 2023<ref>{{Cite web|title=Benzema receives Marca Leyenda award {{!}} Real Madrid CF|archive-url=https://www.realmadrid.com/en/news/2023/06/01/benzema-receives-marca-leyenda-award}}</ref> * UEFA Men's Player of the Year: 2021–22<ref>{{Cite news|title=Karim Benzema wins UEFA Men's Player of the Year award|publisher=UEFA|date=25 August 2022|url=https://www.uefa.com/uefachampionsleague/news/0278-15db217295e5-538396ddf3ca-1000--player-of-the-year-benzema/}}</ref> * Golden Player Man Award: 2022<ref>{{Cite news|url=https://www.tuttosport.com/news/calcio/golden-boy/2022/10/21-98768795/karim_benzema_eletto_golden_player_man|title=Karim Benzema eletto Golden Player Man|date=21 October 2022}}</ref> * Onze d'Or: 2020–21,<ref>{{Cite web|archive-url=https://www.onzemondial.com/liga/2020-2021/karim-benzema-remporte-le-onze-d-or-du-meilleur-joueur-de-la-saison-627219|title=KARIM BENZEMA REMPORTE LE ONZE D'OR DU MEILLEUR JOUEUR DE LA SAISON !}}</ref> 2021–22<ref>{{Cite news|date=1 June 2022|title=Onze d'Or 2022 : Karim Benzema remporte le trophée de meilleur joueur et réalise le doublé !|url=https://www.onzemondial.com/footoir/onze-d-or-2022-karim-benzema-remporte-le-trophee-de-meilleur-joueur-et-realise-le-double-780593}}</ref> * French Player of the Year: 2011, 2012, 2014, 2021<ref name="RSSSF" /> * [[ຍູຟາແຊມປ້ຽນລີກ|UEFA Champions League Player of the Season]]: 2021–22<ref>{{Cite news|title=Karim Benzema named 2021/22 UEFA Champions League Player of the Season|url=https://www.uefa.com/uefachampionsleague/news/0275-15465014cfaf-b4d5f6398256-1000--karim-benzema-named-2021-22-uefa-champions-league-player-of-the/|publisher=UEFA|date=31 May 2022}}</ref> * UEFA Champions League top goalscorer: 2021–22<ref>{{Cite web|archive-url=https://www.uefa.com/uefachampionsleague/statistics/players/?sortBy=goals|title=UEFA Champions League – Top Scorers}}</ref> * FIFA FIFPRO World 11: 2022<ref>{{Cite web|title=Messi makes World 11 history as Benzema earns maiden inclusion|archive-url=https://www.fifa.com/fifaplus/en/articles/fifpro-mens-world-11-2022-benzema-cancelo-casemiro-courtois-de-bruyne-haaland-hakimi-mbappe-messi-modric-van-dijk}}</ref> * La Liga Player of the Season: 2019–20, 2021–22 * La Liga Best Player (voted by Marca fans): 2019–20, 2020–21, 2021–22 * Trofeo Alfredo Di Stéfano: 2019–20,<ref name="Marca">{{Cite web|archive-url=https://www.realmadrid.com/en/news/2020/12/21/benzema-winner-of-the-alfredo-di-stefano-marca-award|title=Benzema, winner of the Alfredo Di Stéfano 'Marca' Award}}</ref> 2021–22 * Pichichi Trophy: 2021–22<ref name="pichichi1">{{Cite web|archive-url=https://www.realmadrid.com/en/news/2022/05/22/benzema-crowned-pichichi-of-laliga-2021-22|title=Benzema crowned Pichichi of LaLiga 2021–22}}</ref> * [[ຍູຟາແຊມປ້ຽນລີກ|UEFA Champions League]] top assist provider]]: 2011–12<ref>{{Cite web|archive-url=http://www.uefa.com/uefachampionsleague/season=2012/statistics/index.html|title=UEFA Champions League 2011/12 – History – Statistics}}</ref> * UEFA Champions League Squad of the Season: 2020–21<ref>{{Cite news|title=UEFA Champions League Squad of the Season|url=https://www.uefa.com/uefachampionsleague/news/0269-12688c451cdd-b6efcb4ce948-1000--champions-league-all-star-squad/|publisher=UEFA|date=31 May 2021}}</ref> * UEFA Champions League Team of the Season: 2021–22<ref>{{Cite news|title=2021/22 UEFA Champions League Team of the Season|url=https://www.uefa.com/uefachampionsleague/news/0275-154650014aef-02a394f30379-1000--official-team-of-the-season/|publisher=UEFA|date=31 May 2022}}</ref> * IFFHS Men's World Team: 2022<ref>{{Cite web|title=IFFHS MEN'S WORLD TEAM 2022|archive-url=https://www.iffhs.com/posts/2465}}</ref> * Globe Soccer Awards Men's Player of the Year: 2022<ref>{{Cite news|date=17 November 2022|title=Globe Soccer Awards: all the winners – Maldini, Osimhen, Ibra, Ancelotti, Salah and more|url=https://football-italia.net/globe-soccer-awards-all-the-winners-maldini-osimhen-ibra-ancelotti-salah-and-more/}}</ref> * La Liga Team of the Season: 2018–19, 2019–20, 2020–21, 2021–22,<ref>{{Cite web|archive-url=https://www.ea.com/games/fifa/fifa-22/ultimate-team/tots/laliga-santander|title=LaLiga Santader Team of the Season}}</ref> 2022–23<ref>{{Cite news|title=Los Premios 'Team Of The Season' de EA SPORTSTM y LaLiga revelan a los mejores 15 jugadores de la temporada|url=https://www.laliga.com/noticias/los-premios-team-of-the-season-de-ea-sportstm-y-laliga-revelan-a-los-mejores-15-jugadores-de-la-temporada|date=19 May 2023|publisher=LaLiga}}</ref> * UEFA La Liga Team of the Season: 2019–20<ref>{{Cite web|archive-url=https://www.mundodeportivo.com/futbol/real-madrid/20200722/482468088863/real-madrid-once-ideal-uefa.html|title=La UEFA se olvida de Oblak en sus equipo ideal de la Liga}}</ref> * Bravo Award: 2008<ref>{{Cite web|archive-url=https://www.rsssf.org/miscellaneous/bravo-awards.html|title=The "Bravo" Award}}</ref> * Ligue 1 top scorer: 2007–08<ref>{{Cite web|archive-url=http://uk.reuters.com/article/soccer-europe-benzema-idUKL108380120090701|title=FACTBOX-Soccer-Real Madrid signing Karim Benzema}}</ref> * Coupe de France top scorer: 2007–08<ref>{{Cite web|title=Classement des buteurs Coupe de France 2007–2008 – Football|archive-url=https://www.lequipe.fr/Football/coupe-de-france/saison-2007-2008/page-classement-individuel/buteurs}}</ref> * UNFP Ligue 1 Player of the Month: January 2008, April 2008 * UNFP Ligue 1 Player of the Year: 2007–08<ref>{{Cite web|archive-url=http://www.eurosport.com/football/ligue-1/2007-2008/benzema-wins-award_sto1570187/story.shtml|title=Hotshot Benzema wins award}}</ref><ref name="Oscars">{{Cite web|archive-url=https://www.rsssf.org/miscellaneous/franpoy-oscar.html|title=France – Les Oscars du Football}}</ref> * UNFP Ligue 1 Team of the Year: 2007–08<ref name="Oscars" /> * UNFP Best French Player Playing Abroad: 2019,<ref>{{Cite web|title=Trophées UNFP: Benzema meilleur joueur français de l'étranger|archive-url=http://www.sports.fr/football/ligue-1/articles/trophees-unfp-benzema-meilleur-joueur-francais-de-l-etranger-2476126/}}</ref> 2021,<ref>{{Cite web|title=Karim Benzema élu meilleur joueur français de l'étranger aux trophées UNFP|archive-url=https://www.lequipe.fr/Football/Actualites/Karim-benzema-elu-meilleur-joueur-francais-de-l-etranger-aux-trophees-unfp/1252770}}</ref> 2022,<ref>{{Cite web|archive-url=https://www.unfp.org/2022/05/mbappe-historique-katoto-feerique-le-tfc-plebiscite-et-benzema-forcement/|title=Mbappé, historique, Katoto, féérique, le TFC, plébiscité et Benzema... forcément !}}</ref> 2023<ref>{{Cite web|archive-url=https://www.lequipe.fr/Football/Actualites/Karim-benzema-real-madrid-elu-meilleur-francais-a-l-etranger/1399210|title=Karim Benzema (Real Madrid) élu meilleur Français à l'étranger}}</ref> * Golden Lion for the best Lyon sportsman: 2007,<ref>{{Cite web|title=Karim Benzema élu sportif lyonnais de l'année|archive-url=https://www.lyoncapitale.fr/sport/karim-benzema-elu-sportif-lyonnais-de-l-annee}}</ref> 2008 * French Rookie of the Year: 2006<ref>{{Cite web|archive-url=https://www.rsssf.org/miscellaneous/franpoy.html|title=France – Footballer of the Year}}</ref> * ''Étoile d'Or'': 2007–08<ref name="RSSSF">{{Cite web|title=France – Footballer of the Year|archive-url=https://www.rsssf.org/miscellaneous/franpoy.html}}</ref> * La Liga Player of the Month: October 2014, June 2020,<ref>{{Cite news|url=https://www.laliga.com/en-GB/news/karim-benzema-laliga-santander-player-of-the-month-for-june|title=Karim Benzema, LaLiga Santander Player of the Month for June|publisher=La Liga|date=10 July 2020}}</ref> March 2021,<ref>{{Cite news|url=https://www.laliga.com/en-GB/news/karim-benzema-named-laliga-santander-player-of-the-month-for-march|title=Karim Benzema named LaLiga Santander Player of the Month for March|publisher=La Liga|date=2 April 2021}}</ref> September 2021,<ref>{{Cite news|url=https://www.laliga.com/en-GB/news/karim-benzema-named-laliga-santander-player-of-the-month-for-september|title=Karim Benzema named LaLiga Santander Player of the Month for September|publisher=La Liga|date=8 October 2021}}</ref> April 2022<ref>{{Cite news|url=https://www.laliga.com/en-GB/news/karim-benzema-named-laliga-santander-player-of-the-month-for-april|title=Karim Benzema named LaLiga Santander Player of the Month for April|publisher=La Liga|date=6 May 2022}}</ref> * Supercopa de España top scorer: 2021–22, 2022–23 * Real Madrid Player of the Season (voted by supporters): 2015–16,<ref>{{Cite news|title=Benzema, primé comme Joueur Cinq Étoiles Mahou de la saison|url=https://www.realmadrid.com/fr/actualites/2016/06/benzema-prime-comme-joueur-cinq-etoiles-mahou-de-la-saison}}</ref> 2018–19,<ref>{{Cite news|title=Benzema reçoit le prix Mahou du joueur de la saison 2018/19|url=https://tribuna.com/fr/news/realmadrid-2020-03-05-benzema-recoit-le-prix-mahou-du-joueur-de-la-saison-201819/}}</ref> 2019–20,<ref>{{Cite web|title=Karim Benzema élu meilleur joueur du Real Madrid cette saison|archive-url=https://www.lequipe.fr/Football/Actualites/Karim-benzema-elu-meilleur-joueur-du-real-madrid-cette-saison/1156877}}</ref> 2021–22<ref>{{Cite news|title=Benzema named Mahou Cinco Estrellas player of the season|url=https://www.realmadrid.com/en/news/2022/05/25/benzema-named-mahou-cinco-estrellas-player-of-the-season|date=25 May 2022}}</ref> * AS Player of the Year: 2021<ref>{{Cite web|title=Benzema, Prix As du Sport 2021|archive-url=https://www.realmadrid.com/fr/actualites/2021/12/14/benzema-prix-as-du-sport-2021}}</ref> * Kicker Player of the Season: 2022<ref>{{Cite web|archive-url=https://www.kicker.de/spielerumfrage-nkunku-meilenweit-vor-lewandowski-904927/artikel|title=Spielerumfrage: Nkunku meilenweit vor Lewandowski}}</ref> * Madrid Sports Press Association Award (APDM)<ref>{{Cite news|url=https://www.realmadrid.com/fr/actualites/2022/01/31/benzema-et-reyes-recompenses-par-lassociation-de-la-presse-sportive-de-madrid|title=Benzema et Reyes, récompensés par l'Association de la Presse Sportive de Madrid|publisher=Real Madrid CF|date=31 January 2022}}</ref> * ESM Team of the Year: 2020–21, 2021–22 * L'Équipe's Team of the Year: 2020,<ref>{{Cite web|archive-url=https://www.realmadrid.com/en/news/2021/01/04/sergio-ramos-in-the-lequipe-team-of-the-year|title=Sergio Ramos, in the L'Equipe team of the year}}</ref> 2021,<ref>{{Cite web|title=L'équipe type monde en 2021 des internautes de "L'Équipe"|archive-url=https://www.lequipe.fr/Football/Actualites/L-equipe-type-monde-en-2021-des-internautes-de-l-equipe/1308489}}</ref> 2022<ref>{{Cite web|title=Benzema, Courtois, Modrić and Casemiro in 'L'Équipe team of 2022 {{!}} Real Madrid CF|archive-url=https://www.realmadrid.com/en/news/2022/12/24/benzema-courtois-modric-and-casemiro-in-lequipe-team-of-2022}}</ref> * 2005 UEFA–CAF Meridian Cup top scorer<ref>{{Cite web|title=Football|archive-url=https://www.20minutes.fr/lyon/45975-20050216-lyon-football}}</ref> * UEFA European Championship Bronze Boot: 2020<ref>{{Cite news|url=https://www.uefa.com/uefaeuro-2020/news/026b-12bba1451d65-5786b2cf1519-1000--cristiano-ronaldo-wins-euro-2020-alipay-top-scorer-award/|title=Cristiano Ronaldo wins EURO 2020 Alipay Top Scorer award|publisher=UEFA|date=11 July 2021}}</ref> * UEFA Nations League Finals Bronze Boot: 2021<ref name="2021 Nations League Top Scorer">{{Cite news|date=10 October 2021|title=UEFA Nations League finals top scorer: Kylian Mbappé|publisher=UEFA|url=https://www.uefa.com/uefanationsleague/news/026e-137297f2e715-0d7aed764ef3-1000/}}</ref> * UEFA Nations League Finals Goal of the Tournament: 2021<ref>{{Cite web|title=Revealed: UEFA Nations League goal of the tournament|archive-url=https://futaa.com/article/228054/revealed-uefa-nations-league-goal-of-the-tournament}}</ref> * Member of [[ກີນເນສສະຖິຕິໂລກ|Guinness World Records]] 2021: Player with the most consecutive seasons in the UEFA Champions League (qualified for and played in the competition without interruption since 2005) == ເອກະສານອ້າງອີງ == [[ໝວດ:ບຸກຄົນທີ່ຍັງມີຊີວິດຢູ່]] [[ໝວດ:ນັກກິລາບານເຕະຊາຍຂອງຝຣັ່ງ]] [[ໝວດ:ນັກເຕະບານ]] bqqvl2316hykqo72iwaq3zazunv20p8 14 21889 112393 2024-12-03T14:32:36Z Randervik 18653 ສ້າງໜ້າເປົ່າ 112393 wikitext text/x-wiki phoiac9h4m842xq45sp7s6u21eteeq1 0 21890 112399 2024-12-03T14:49:24Z Randervik 18653 Created by translating the page "[[:en:Special:Redirect/revision/1260076418|Luis Suárez]]" 112399 wikitext text/x-wiki '''ຫຼຸຍ ຊົວເຣສ''' ('''Luis Alberto Suárez Díaz'''; ເກີດວັນທີ 24 ມັງກອນ 1987) ເປັນ [[ເຕະບານ|ນັກກິລາບານເຕະ]] ອາຊີບຊາວອູຣູກວາຍທີ່ຫຼິ້ນເປັນ [[ກອງໜ້າ (ບານເຕະສະມາຄົມ)|ກອງໜ້າ]] ໃຫ້ກັບສະໂມສອນ ເມເຈີລີກ ເຕະບານ [[ອິນເຕີ ໄມອາມີ CF|ອິນເຕີ ໄມອາມີ]]. ມີຊື່ຫຼິ້ນວ່າ "'''El Pistolero'''" ("ມືປືນ"), ລາວໄດ້ຖືກພິຈາລະນາຢ່າງກວ້າງຂວາງວ່າເປັນຫນຶ່ງໃນຜູ້ນທີ່ດີທີ່ສຸດຂອງລຸ້ນຂອງລາວແລະເປັນຫນຶ່ງໃນກອງຫນ້າທີ່ຍິ່ງໃຫຍ່ທີ່ສຸດຂອງທຸກເວລາ.<ref>{{Cite web|title=Adiós, pistolero|archive-url=https://www.elperiodico.com/es/barca/20200922/adios-pistolero-luis-suarez-marcha-fc-barcelona-atletico-8122164}}</ref> ສ່ວນບຸກຄົນ, ລາວໄດ້ຊະນະ ເກີບ Golden ເອີຣົບ ສອງອັນ, ເກີບຄໍາ Eredivisie, ເກີບຄໍາ Premier League ແລະ ລາງວັນ Pichichi. ລາວໄດ້ເຮັດ ຫຼາຍກວ່າ 500 ເປົ້າຫມາຍອາຊີບ ສໍາລັບສະໂມສອນແລະປະເທດ.<ref name=":5">{{Cite web|archive-url=https://en.as.com/en/2021/03/21/football/1616356469_129643.html|title=Luis Suárez hits 500th career goal}}</ref> ຊົວເຣສ ເລີ່ມອາຊີບສະໂມສອນອາວຸໂສຂອງລາວຢູ່ທີ່ Nacional ໃນປີ 2005. ເມື່ອອາຍຸ 19 ປີ, ລາວໄດ້ເຊັນສັນຍາກັບ Groningen, ກ່ອນທີ່ຈະຍ້າຍໄປ Ajax ໃນປີ 2007. ຢູ່ທີ່ນັ້ນ, ລາວໄດ້ຊະນະ ເຕະບານ KNVB ແລະ Eredivisie. ໃນປີ 2011, ຊົວເຣສ ໄດ້ລົງນາມກັບສະໂມສອນ [[ພຣີເມຍລີກ]] [[ສະໂມສອນ ລິເວີພູລ|ລິເວີພູລ]], ແລະໄດ້ຮັບລາງວັນ League Cup ໃນລະດູການທໍາອິດຂອງລາວ. ໂດຍໄດ້ສ້າງຕັ້ງຄູ່ຮ່ວມງານປະທ້ວງກັບ Daniel Sturridge, ລາວເທົ່າກັບສະຖິຕິຍິງປະຕູສໍາລັບລະດູການ ພຣີເມຍລີກ 38 ເກມແລະໄດ້ຊະນະເກີບ Golden Shoe ເອີຣົບຄັ້ງທໍາອິດໃນປີ 2014. ໃນຊ່ວງລຶະເບິ່ງຮ້ອນນັ້ນ, ຊົວເຣສ ຍ້າຍໄປ [[ສະໂມສອນບານເຕະ ບາເຊໂລນ່າ|ບາເຊໂລນ່າ]] ໃນການໂອນມູນຄ່າ 64.98 ລ້ານປອນ (82.3 ລ້ານເອີໂຣປັບຕົວສໍາລັບອັດຕາເງິນເຟີ້), ເຮັດໃຫ້ລາວເປັນຫນຶ່ງໃນ ຜູ້ຫຼິ້ນທີ່ແພງທີ່ສຸດ ຕະຫຼອດການ. ຊົວເຣສ ເປັນສ່ວນໜຶ່ງຂອງສາມທີມທີ່ໂດດເດັ່ນທີ່ມີຊື່ວ່າ MSN ຮ່ວມກັບ [[ລີໂອເນລ ເມສຊີ]] ແລະ [[ເນມາ]], ຊະນະ treble ຂອງ [[ລາລີກາ]], Copa del Rey ແລະ [[ຍູຟາແຊມປ້ຽນລີກ]] ໃນລະດູການທໍາອິດຂອງລາວ. ໃນລະດູການທີສອງຂອງລາວ, ລາວໄດ້ຮັບລາງວັນ Pichichi Trophy ແລະເກີບ Golden ເອີຣົບທີສອງຂອງລາວ, ກາຍເປັນຜູ້ນທໍາອິດນັບຕັ້ງແຕ່ 2009 ທີ່ໄດ້ຊະນະທັງສອງລາງວັນອື່ນໆນອກເຫນືອຈາກ [[ລີໂອເນລ ເມສຊີ|ເມສຊີ]] ຫຼື [[ຄຣິສຕຽນໂນ ໂຣນາໂດ]].<ref>{{Cite web|archive-url=http://cnnespanol.cnn.com/2016/05/16/luis-suarez-gana-su-segunda-bota-de-oro/|title=Luis Suárez gana su segunda Bota de Oro}}</ref> ລາວຍັງໄດ້ນໍາພາ La Liga ໃນການ assists, ກາຍເປັນຜູ້ນທໍາອິດທີ່ເຮັດໄດ້ທັງສອງເປົ້າຫມາຍແລະ assists ໃນປະຫວັດສາດລີກ.<ref name="Goal.com">{{Cite news|date=14 May 2016|title=Luis Suarez: Barca's highest-scoring Uruguayan tops goals AND assist charts|work=Goal.com|url=http://www.goal.com/en-ie/news/3908/main/2016/05/14/23520352/luis-suarez-barcas-highest-scoring-uruguayan-tops-goals-and?}}</ref><ref name="Luis Suarez Player Profile">{{Cite news|url=http://www.espnfc.us/player/125088/luis-suarez/|title=Luis Suarez Player Profile|date=14 May 2016|work=ESPN}}</ref> ກັບ ບາເຊໂລນາ, ຊົວເຣສ ຄວ້າໄດ້ອີກ 1 ລາງວັນ, ລວມທັງສາມລາງວັນ [[ລາລີກາ]] ແລະສາມ Copas del Rey. ລາວໄດ້ເຊັນສັນຍາກັບ [[ແອັດເລຕິໂກ ມາດຣິດ]] ໃນປີ 2020, ຊະນະແຊ້ມລາລີກາທີຫ້າຂອງລາວໃນລະດູການເປີດຕົວຂອງລາວ.<ref>{{Cite web|title=Luis Suarez, Atletico Madrid vindicated by La Liga title win, a crown that means more to Rojiblanco fans in 'different' year|archive-url=https://www.espn.in/football/spanish-primera-division/story/4392131/luis-suarezatletico-madrid-vindicated-by-la-liga-title-wina-crown-that-means-more-to-rojiblanco-fans-in-different-year}}</ref> ໃນລະດັບສາກົນ, ຊົວເຣສ ແມ່ນ ຜູ້ເຮັດປະຕູຊັ້ນນໍາຕະຫຼອດການ ຂອງ ອູຣູກວາຍ, ແລະໃນອະດີດເຄີຍຖືຕໍາແຫນ່ງຜູ້ເຮັດຄະແນນສູງສຸດໃນ CONMEBOL FIFA World Cup ຮອບຄັດເລືອກ ກ່ອນທີ່ຈະຖືກ ລີໂອເນລ ເມສຊີ ລື່ນກາຍ. <ref>{{Cite web|title=The all-time top goal scorer of CONMEBOL World Cup qualifying|archive-url=https://us.bolavip.com/soccer/the-all-time-top-goal-scorers-of-conmebol-world-cup-qualifying-20201008-0019.html}}</ref> ລາວ​ໄດ້​ເປັນ​ຕົວ​ແທນ​ໃຫ້​ປະ​ເທດ​ຊາດ​ຂອງ​ລາວ​ໃນ​ການ​ແຂ່ງຂັນ​ເຕະບານ​ໂລກ 4 ຮຸ່ນ​ຂອງ [[ເຕະບານໂລກ]] ແລະ 5 ຮຸ່ນ​ຂອງ [[ໂຄປາອາເມຣິກາ]], ເຊັ່ນ​ດຽວ​ກັນ​ກັບ ​ໂອ​ລິ​ມປິກ​ລະດູ​ຮ້ອນ​ປີ 2012 ​ແລະ FIFA Confederations Cup 2013. ລາວມີຊື່ຢູ່ໃນ ທີມ All-Star ເຕະບານໂລກ 2010 ແລະໄດ້ຮັບລາງວັນ Copa América 2011, ບ່ອນທີ່ລາວໄດ້ຮັບລາງວັນ ຜູ້ນທີ່ດີທີ່ສຸດ. ນອກ​ຈາກ​ຂໍ້​ມູນ​ການ​ແຂ່ງ​ຂັນ​ບານ​ເຕະ​ຂອງ​ລາວ, ຊົວເຣສ ໄດ້​ເປັນ ​ຕົ້ນ​ມາ​ຂອງ​ການ​ໂຕ້​ຖຽງ​ກັນ​ຕະ​ຫລອດ​ການ​ເຮັດ​ວຽກ​ຂອງ​ເຂົາ,<ref>{{Cite web|archive-url=https://www.theguardian.com/football/2013/apr/21/luis-suarez-biting-controversy-timeline|title=Luis Suárez: 10 previous controversies involving the Liverpool striker}}</ref><ref>{{Cite web|archive-url=http://www.itv.com/worldcup/luis-suarez-a-history-of-controversy|title=Luis Suarez: a history of controversy}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://www.telegraph.co.uk/sport/football/players/luis-suarez/10923947/Luis-Suarez-bites-Giorgio-Chiellini-Uruguay-strikers-career-flashpoints.html|title=Luis Suarez bites Giorgio Chiellini: Uruguay striker's career flashpoints|date=24 June 2014}}</ref> ລວມ​ທັງ​ການ​ຍິງ​ບານ ​ຕໍ່​ສູ້​ກັບ​ການ​າ​ໃນ FIFA World Cup 2010, ກັດ opponents ສາມ​ຄັ້ງ,<ref name="Cannibal of Ajax">{{Cite news|url=https://www.theguardian.com/football/2010/nov/22/luis-suarez-biting-otman-bakkal|title=Luis Suárez: 'The Cannibal of Ajax'?|date=22 November 2010}}</ref><ref name="BranBite">{{Cite news|url=https://www.theguardian.com/football/blog/2013/apr/21/luis-suarez-bite|title=Luis Suárez's bite has proven again he is a liability, even at his peak|date=21 April 2013}}</ref><ref name="Menezes">{{Cite news|url=https://www.independent.co.uk/sport/football/worldcup/luis-suarez-bite-uruguay-striker-accused-of-biting-giorgio-chiellini-in-latest-controversy-during-world-cup-clash-9560650.html|title=Luis Suarez bite: Uruguay striker accused of biting Giorgio Chiellini in latest controversy during World Cup clash|date=24 June 2014}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://www.nytimes.com/2014/06/25/sports/worldcup/apparent-bite-by-luis-suarez-mars-uruguays-victory-over-italy.html|title=Uruguay's Suárez, Known for Biting, Leaves Mark on World Cup|date=25 June 2014}}</ref> ການ​ກ່າວ​ຫາ​ຂອງ ​ການ​ດໍາ​ນ​້​ໍາ​,<ref name="doeshedive">{{Cite web|title=World Cup: England striker Daniel Sturridge insists he won't cheat to win|archive-url=http://www1.skysports.com/FIFA-World-Cup-2014/news/12016/9351408/world-cup-england-striker-daniel-sturridge-insists-he-wont-cheat-to-win}}</ref><ref name="admitdiving">{{Cite news|title=Luis Suarez diving: Liverpool boss Brendan Rodgers reveals anger|url=https://www.bbc.co.uk/sport/0/football/21064709}}</ref> ແລະ​ເຫດ​ການ​ທາງ​ເຊື້ອ​ຊາດ​. [[ໝວດ:ນັກເຕະພຣີເມຍລີກ]] [[ໝວດ:ບຸກຄົນທີ່ຍັງມີຊີວິດຢູ່]] [[ໝວດ:ນັກກິລາບານເຕະຊາຍອູຣູກວາຍ]] o4varzeik5ne6t1wcgpfl1v871ngfij 112400 112399 2024-12-03T14:49:54Z Randervik 18653 112400 wikitext text/x-wiki '''ຫຼຸຍ ຊົວເຣສ''' ('''Luis Alberto Suárez Díaz'''; ເກີດວັນທີ 24 ມັງກອນ 1987) ເປັນ [[ເຕະບານ|ນັກກິລາບານເຕະ]] ອາຊີບຊາວອູຣູກວາຍທີ່ຫຼິ້ນເປັນ [[ກອງໜ້າ (ບານເຕະສະມາຄົມ)|ກອງໜ້າ]] ໃຫ້ກັບສະໂມສອນ ເມເຈີລີກ ເຕະບານ [[ອິນເຕີ ໄມອາມີ CF|ອິນເຕີ ໄມອາມີ]]. ມີຊື່ຫຼິ້ນວ່າ "'''El Pistolero'''" ("ມືປືນ"), ລາວໄດ້ຖືກພິຈາລະນາຢ່າງກວ້າງຂວາງວ່າເປັນຫນຶ່ງໃນຜູ້ນທີ່ດີທີ່ສຸດຂອງລຸ້ນຂອງລາວແລະເປັນຫນຶ່ງໃນກອງຫນ້າທີ່ຍິ່ງໃຫຍ່ທີ່ສຸດຂອງທຸກເວລາ.<ref>{{Cite web|title=Adiós, pistolero|archive-url=https://www.elperiodico.com/es/barca/20200922/adios-pistolero-luis-suarez-marcha-fc-barcelona-atletico-8122164}}</ref> ສ່ວນບຸກຄົນ, ລາວໄດ້ຊະນະ ເກີບ Golden ເອີຣົບ ສອງອັນ, ເກີບຄໍາ Eredivisie, ເກີບຄໍາ Premier League ແລະ ລາງວັນ Pichichi. ລາວໄດ້ເຮັດ ຫຼາຍກວ່າ 500 ເປົ້າຫມາຍອາຊີບ ສໍາລັບສະໂມສອນແລະປະເທດ.<ref name=":5">{{Cite web|archive-url=https://en.as.com/en/2021/03/21/football/1616356469_129643.html|title=Luis Suárez hits 500th career goal}}</ref> ຊົວເຣສ ເລີ່ມອາຊີບສະໂມສອນອາວຸໂສຂອງລາວຢູ່ທີ່ Nacional ໃນປີ 2005. ເມື່ອອາຍຸ 19 ປີ, ລາວໄດ້ເຊັນສັນຍາກັບ Groningen, ກ່ອນທີ່ຈະຍ້າຍໄປ Ajax ໃນປີ 2007. ຢູ່ທີ່ນັ້ນ, ລາວໄດ້ຊະນະ ເຕະບານ KNVB ແລະ Eredivisie. ໃນປີ 2011, ຊົວເຣສ ໄດ້ລົງນາມກັບສະໂມສອນ [[ພຣີເມຍລີກ]] [[ສະໂມສອນ ລິເວີພູລ|ລິເວີພູລ]], ແລະໄດ້ຮັບລາງວັນ League Cup ໃນລະດູການທໍາອິດຂອງລາວ. ໂດຍໄດ້ສ້າງຕັ້ງຄູ່ຮ່ວມງານປະທ້ວງກັບ Daniel Sturridge, ລາວເທົ່າກັບສະຖິຕິຍິງປະຕູສໍາລັບລະດູການ ພຣີເມຍລີກ 38 ເກມແລະໄດ້ຊະນະເກີບ Golden Shoe ເອີຣົບຄັ້ງທໍາອິດໃນປີ 2014. ໃນຊ່ວງລຶະເບິ່ງຮ້ອນນັ້ນ, ຊົວເຣສ ຍ້າຍໄປ [[ສະໂມສອນບານເຕະ ບາເຊໂລນ່າ|ບາເຊໂລນ່າ]] ໃນການໂອນມູນຄ່າ 64.98 ລ້ານປອນ (82.3 ລ້ານເອີໂຣປັບຕົວສໍາລັບອັດຕາເງິນເຟີ້), ເຮັດໃຫ້ລາວເປັນຫນຶ່ງໃນ ຜູ້ຫຼິ້ນທີ່ແພງທີ່ສຸດ ຕະຫຼອດການ. ຊົວເຣສ ເປັນສ່ວນໜຶ່ງຂອງສາມທີມທີ່ໂດດເດັ່ນທີ່ມີຊື່ວ່າ MSN ຮ່ວມກັບ [[ລີໂອເນລ ເມສຊີ]] ແລະ [[ເນມາ]], ຊະນະ treble ຂອງ [[ລາລີກາ]], Copa del Rey ແລະ [[ຍູຟາແຊມປ້ຽນລີກ]] ໃນລະດູການທໍາອິດຂອງລາວ. ໃນລະດູການທີສອງຂອງລາວ, ລາວໄດ້ຮັບລາງວັນ Pichichi Trophy ແລະເກີບ Golden ເອີຣົບທີສອງຂອງລາວ, ກາຍເປັນຜູ້ນທໍາອິດນັບຕັ້ງແຕ່ 2009 ທີ່ໄດ້ຊະນະທັງສອງລາງວັນອື່ນໆນອກເຫນືອຈາກ [[ລີໂອເນລ ເມສຊີ|ເມສຊີ]] ຫຼື [[ຄຣິສຕຽນໂນ ໂຣນາໂດ]].<ref>{{Cite web|archive-url=http://cnnespanol.cnn.com/2016/05/16/luis-suarez-gana-su-segunda-bota-de-oro/|title=Luis Suárez gana su segunda Bota de Oro}}</ref> ລາວຍັງໄດ້ນໍາພາ La Liga ໃນການ assists, ກາຍເປັນຜູ້ນທໍາອິດທີ່ເຮັດໄດ້ທັງສອງເປົ້າຫມາຍແລະ assists ໃນປະຫວັດສາດລີກ.<ref name="Goal.com">{{Cite news|date=14 May 2016|title=Luis Suarez: Barca's highest-scoring Uruguayan tops goals AND assist charts|work=Goal.com|url=http://www.goal.com/en-ie/news/3908/main/2016/05/14/23520352/luis-suarez-barcas-highest-scoring-uruguayan-tops-goals-and?}}</ref><ref name="Luis Suarez Player Profile">{{Cite news|url=http://www.espnfc.us/player/125088/luis-suarez/|title=Luis Suarez Player Profile|date=14 May 2016|work=ESPN}}</ref> ກັບ ບາເຊໂລນາ, ຊົວເຣສ ຄວ້າໄດ້ອີກ 1 ລາງວັນ, ລວມທັງສາມລາງວັນ [[ລາລີກາ]] ແລະສາມ Copas del Rey. ລາວໄດ້ເຊັນສັນຍາກັບ [[ແອັດເລຕິໂກ ມາດຣິດ]] ໃນປີ 2020, ຊະນະແຊ້ມລາລີກາທີຫ້າຂອງລາວໃນລະດູການເປີດຕົວຂອງລາວ.<ref>{{Cite web|title=Luis Suarez, Atletico Madrid vindicated by La Liga title win, a crown that means more to Rojiblanco fans in 'different' year|archive-url=https://www.espn.in/football/spanish-primera-division/story/4392131/luis-suarezatletico-madrid-vindicated-by-la-liga-title-wina-crown-that-means-more-to-rojiblanco-fans-in-different-year}}</ref> ໃນລະດັບສາກົນ, ຊົວເຣສ ແມ່ນ ຜູ້ເຮັດປະຕູຊັ້ນນໍາຕະຫຼອດການ ຂອງ ອູຣູກວາຍ, ແລະໃນອະດີດເຄີຍຖືຕໍາແຫນ່ງຜູ້ເຮັດຄະແນນສູງສຸດໃນ CONMEBOL FIFA World Cup ຮອບຄັດເລືອກ ກ່ອນທີ່ຈະຖືກ ລີໂອເນລ ເມສຊີ ລື່ນກາຍ. <ref>{{Cite web|title=The all-time top goal scorer of CONMEBOL World Cup qualifying|archive-url=https://us.bolavip.com/soccer/the-all-time-top-goal-scorers-of-conmebol-world-cup-qualifying-20201008-0019.html}}</ref> ລາວ​ໄດ້​ເປັນ​ຕົວ​ແທນ​ໃຫ້​ປະ​ເທດ​ຊາດ​ຂອງ​ລາວ​ໃນ​ການ​ແຂ່ງຂັນ​ເຕະບານ​ໂລກ 4 ຮຸ່ນ​ຂອງ [[ເຕະບານໂລກ]] ແລະ 5 ຮຸ່ນ​ຂອງ [[ໂຄປາອາເມຣິກາ]], ເຊັ່ນ​ດຽວ​ກັນ​ກັບ ​ໂອ​ລິ​ມປິກ​ລະດູ​ຮ້ອນ​ປີ 2012 ​ແລະ FIFA Confederations Cup 2013. ລາວມີຊື່ຢູ່ໃນ ທີມ All-Star ເຕະບານໂລກ 2010 ແລະໄດ້ຮັບລາງວັນ Copa América 2011, ບ່ອນທີ່ລາວໄດ້ຮັບລາງວັນ ຜູ້ນທີ່ດີທີ່ສຸດ. ນອກ​ຈາກ​ຂໍ້​ມູນ​ການ​ແຂ່ງ​ຂັນ​ບານ​ເຕະ​ຂອງ​ລາວ, ຊົວເຣສ ໄດ້​ເປັນ ​ຕົ້ນ​ມາ​ຂອງ​ການ​ໂຕ້​ຖຽງ​ກັນ​ຕະ​ຫລອດ​ການ​ເຮັດ​ວຽກ​ຂອງ​ເຂົາ,<ref>{{Cite web|archive-url=https://www.theguardian.com/football/2013/apr/21/luis-suarez-biting-controversy-timeline|title=Luis Suárez: 10 previous controversies involving the Liverpool striker}}</ref><ref>{{Cite web|archive-url=http://www.itv.com/worldcup/luis-suarez-a-history-of-controversy|title=Luis Suarez: a history of controversy}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://www.telegraph.co.uk/sport/football/players/luis-suarez/10923947/Luis-Suarez-bites-Giorgio-Chiellini-Uruguay-strikers-career-flashpoints.html|title=Luis Suarez bites Giorgio Chiellini: Uruguay striker's career flashpoints|date=24 June 2014}}</ref> ລວມ​ທັງ​ການ​ຍິງ​ບານ ​ຕໍ່​ສູ້​ກັບ​ການ​າ​ໃນ FIFA World Cup 2010, ກັດ opponents ສາມ​ຄັ້ງ,<ref name="Cannibal of Ajax">{{Cite news|url=https://www.theguardian.com/football/2010/nov/22/luis-suarez-biting-otman-bakkal|title=Luis Suárez: 'The Cannibal of Ajax'?|date=22 November 2010}}</ref><ref name="BranBite">{{Cite news|url=https://www.theguardian.com/football/blog/2013/apr/21/luis-suarez-bite|title=Luis Suárez's bite has proven again he is a liability, even at his peak|date=21 April 2013}}</ref><ref name="Menezes">{{Cite news|url=https://www.independent.co.uk/sport/football/worldcup/luis-suarez-bite-uruguay-striker-accused-of-biting-giorgio-chiellini-in-latest-controversy-during-world-cup-clash-9560650.html|title=Luis Suarez bite: Uruguay striker accused of biting Giorgio Chiellini in latest controversy during World Cup clash|date=24 June 2014}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://www.nytimes.com/2014/06/25/sports/worldcup/apparent-bite-by-luis-suarez-mars-uruguays-victory-over-italy.html|title=Uruguay's Suárez, Known for Biting, Leaves Mark on World Cup|date=25 June 2014}}</ref> ການ​ກ່າວ​ຫາ​ຂອງ ​ການ​ດໍາ​ນ​້​ໍາ​,<ref name="doeshedive">{{Cite web|title=World Cup: England striker Daniel Sturridge insists he won't cheat to win|archive-url=http://www1.skysports.com/FIFA-World-Cup-2014/news/12016/9351408/world-cup-england-striker-daniel-sturridge-insists-he-wont-cheat-to-win}}</ref><ref name="admitdiving">{{Cite news|title=Luis Suarez diving: Liverpool boss Brendan Rodgers reveals anger|url=https://www.bbc.co.uk/sport/0/football/21064709}}</ref> ແລະ​ເຫດ​ການ​ທາງ​ເຊື້ອ​ຊາດ​. == ອ້າງອີງ == [[ໝວດ:ນັກເຕະພຣີເມຍລີກ]] [[ໝວດ:ບຸກຄົນທີ່ຍັງມີຊີວິດຢູ່]] [[ໝວດ:ນັກກິລາບານເຕະຊາຍອູຣູກວາຍ]] it6rs884ip241t05r9179hby8gv199i 112402 112400 2024-12-03T14:51:02Z Randervik 18653 112402 wikitext text/x-wiki '''ຫຼຸຍ ຊົວເຣສ''' ('''Luis Alberto Suárez Díaz'''; ເກີດວັນທີ 24 ມັງກອນ 1987) ເປັນ [[ເຕະບານ|ນັກກິລາບານເຕະ]] ອາຊີບຊາວອູຣູກວາຍທີ່ຫຼິ້ນເປັນ [[ກອງໜ້າ (ບານເຕະສະມາຄົມ)|ກອງໜ້າ]] ໃຫ້ກັບສະໂມສອນ ເມເຈີລີກ ເຕະບານ [[ອິນເຕີ ໄມອາມີ CF|ອິນເຕີ ໄມອາມີ]]. ມີຊື່ຫຼິ້ນວ່າ "'''El Pistolero'''" ("ມືປືນ"), ລາວໄດ້ຖືກພິຈາລະນາຢ່າງກວ້າງຂວາງວ່າເປັນຫນຶ່ງໃນຜູ້ນທີ່ດີທີ່ສຸດຂອງລຸ້ນຂອງລາວແລະເປັນຫນຶ່ງໃນກອງຫນ້າທີ່ຍິ່ງໃຫຍ່ທີ່ສຸດຂອງທຸກເວລາ.<ref>{{Cite web|title=Adiós, pistolero|archive-url=https://www.elperiodico.com/es/barca/20200922/adios-pistolero-luis-suarez-marcha-fc-barcelona-atletico-8122164}}</ref> ສ່ວນບຸກຄົນ, ລາວໄດ້ຊະນະ ເກີບ Golden ເອີຣົບ ສອງອັນ, ເກີບຄໍາ Eredivisie, ເກີບຄໍາ ພຣີເມຍລີກ ແລະ ລາງວັນ Pichichi. ລາວໄດ້ເຮັດ ຫຼາຍກວ່າ 500 ເປົ້າຫມາຍອາຊີບ ສໍາລັບສະໂມສອນແລະປະເທດ.<ref name=":5">{{Cite web|archive-url=https://en.as.com/en/2021/03/21/football/1616356469_129643.html|title=Luis Suárez hits 500th career goal}}</ref> ຊົວເຣສ ເລີ່ມອາຊີບສະໂມສອນອາວຸໂສຂອງລາວຢູ່ທີ່ Nacional ໃນປີ 2005. ເມື່ອອາຍຸ 19 ປີ, ລາວໄດ້ເຊັນສັນຍາກັບ Groningen, ກ່ອນທີ່ຈະຍ້າຍໄປ Ajax ໃນປີ 2007. ຢູ່ທີ່ນັ້ນ, ລາວໄດ້ຊະນະ ເຕະບານ KNVB ແລະ Eredivisie. ໃນປີ 2011, ຊົວເຣສ ໄດ້ລົງນາມກັບສະໂມສອນ [[ພຣີເມຍລີກ]] [[ສະໂມສອນ ລິເວີພູລ|ລິເວີພູລ]], ແລະໄດ້ຮັບລາງວັນ League Cup ໃນລະດູການທໍາອິດຂອງລາວ. ໂດຍໄດ້ສ້າງຕັ້ງຄູ່ຮ່ວມງານປະທ້ວງກັບ Daniel Sturridge, ລາວເທົ່າກັບສະຖິຕິຍິງປະຕູສໍາລັບລະດູການ ພຣີເມຍລີກ 38 ເກມແລະໄດ້ຊະນະເກີບ Golden Shoe ເອີຣົບຄັ້ງທໍາອິດໃນປີ 2014. ໃນຊ່ວງລຶະເບິ່ງຮ້ອນນັ້ນ, ຊົວເຣສ ຍ້າຍໄປ [[ສະໂມສອນບານເຕະ ບາເຊໂລນ່າ|ບາເຊໂລນ່າ]] ໃນການໂອນມູນຄ່າ 64.98 ລ້ານປອນ (82.3 ລ້ານເອີໂຣປັບຕົວສໍາລັບອັດຕາເງິນເຟີ້), ເຮັດໃຫ້ລາວເປັນຫນຶ່ງໃນ ຜູ້ຫຼິ້ນທີ່ແພງທີ່ສຸດ ຕະຫຼອດການ. ຊົວເຣສ ເປັນສ່ວນໜຶ່ງຂອງສາມທີມທີ່ໂດດເດັ່ນທີ່ມີຊື່ວ່າ MSN ຮ່ວມກັບ [[ລີໂອເນລ ເມສຊີ]] ແລະ [[ເນມາ]], ຊະນະ treble ຂອງ [[ລາລີກາ]], Copa del Rey ແລະ [[ຍູຟາແຊມປ້ຽນລີກ]] ໃນລະດູການທໍາອິດຂອງລາວ. ໃນລະດູການທີສອງຂອງລາວ, ລາວໄດ້ຮັບລາງວັນ Pichichi Trophy ແລະເກີບ Golden ເອີຣົບທີສອງຂອງລາວ, ກາຍເປັນຜູ້ນທໍາອິດນັບຕັ້ງແຕ່ 2009 ທີ່ໄດ້ຊະນະທັງສອງລາງວັນອື່ນໆນອກເຫນືອຈາກ [[ລີໂອເນລ ເມສຊີ|ເມສຊີ]] ຫຼື [[ຄຣິສຕຽນໂນ ໂຣນາໂດ]].<ref>{{Cite web|archive-url=http://cnnespanol.cnn.com/2016/05/16/luis-suarez-gana-su-segunda-bota-de-oro/|title=Luis Suárez gana su segunda Bota de Oro}}</ref> ລາວຍັງໄດ້ນໍາພາ La Liga ໃນການ assists, ກາຍເປັນຜູ້ນທໍາອິດທີ່ເຮັດໄດ້ທັງສອງເປົ້າຫມາຍແລະ assists ໃນປະຫວັດສາດລີກ.<ref name="Goal.com">{{Cite news|date=14 May 2016|title=Luis Suarez: Barca's highest-scoring Uruguayan tops goals AND assist charts|work=Goal.com|url=http://www.goal.com/en-ie/news/3908/main/2016/05/14/23520352/luis-suarez-barcas-highest-scoring-uruguayan-tops-goals-and?}}</ref><ref name="Luis Suarez Player Profile">{{Cite news|url=http://www.espnfc.us/player/125088/luis-suarez/|title=Luis Suarez Player Profile|date=14 May 2016|work=ESPN}}</ref> ກັບ ບາເຊໂລນາ, ຊົວເຣສ ຄວ້າໄດ້ອີກ 1 ລາງວັນ, ລວມທັງສາມລາງວັນ [[ລາລີກາ]] ແລະສາມ Copas del Rey. ລາວໄດ້ເຊັນສັນຍາກັບ [[ແອັດເລຕິໂກ ມາດຣິດ]] ໃນປີ 2020, ຊະນະແຊ້ມລາລີກາທີຫ້າຂອງລາວໃນລະດູການເປີດຕົວຂອງລາວ.<ref>{{Cite web|title=Luis Suarez, Atletico Madrid vindicated by La Liga title win, a crown that means more to Rojiblanco fans in 'different' year|archive-url=https://www.espn.in/football/spanish-primera-division/story/4392131/luis-suarezatletico-madrid-vindicated-by-la-liga-title-wina-crown-that-means-more-to-rojiblanco-fans-in-different-year}}</ref> ໃນລະດັບສາກົນ, ຊົວເຣສ ແມ່ນ ຜູ້ເຮັດປະຕູຊັ້ນນໍາຕະຫຼອດການ ຂອງ ອູຣູກວາຍ, ແລະໃນອະດີດເຄີຍຖືຕໍາແຫນ່ງຜູ້ເຮັດຄະແນນສູງສຸດໃນ CONMEBOL FIFA World Cup ຮອບຄັດເລືອກ ກ່ອນທີ່ຈະຖືກ ລີໂອເນລ ເມສຊີ ລື່ນກາຍ. <ref>{{Cite web|title=The all-time top goal scorer of CONMEBOL World Cup qualifying|archive-url=https://us.bolavip.com/soccer/the-all-time-top-goal-scorers-of-conmebol-world-cup-qualifying-20201008-0019.html}}</ref> ລາວ​ໄດ້​ເປັນ​ຕົວ​ແທນ​ໃຫ້​ປະ​ເທດ​ຊາດ​ຂອງ​ລາວ​ໃນ​ການ​ແຂ່ງຂັນ​ເຕະບານ​ໂລກ 4 ຮຸ່ນ​ຂອງ [[ເຕະບານໂລກ]] ແລະ 5 ຮຸ່ນ​ຂອງ [[ໂຄປາອາເມຣິກາ]], ເຊັ່ນ​ດຽວ​ກັນ​ກັບ ​ໂອ​ລິ​ມປິກ​ລະດູ​ຮ້ອນ​ປີ 2012 ​ແລະ FIFA Confederations Cup 2013. ລາວມີຊື່ຢູ່ໃນ ທີມ All-Star ເຕະບານໂລກ 2010 ແລະໄດ້ຮັບລາງວັນ Copa América 2011, ບ່ອນທີ່ລາວໄດ້ຮັບລາງວັນ ຜູ້ນທີ່ດີທີ່ສຸດ. ນອກ​ຈາກ​ຂໍ້​ມູນ​ການ​ແຂ່ງ​ຂັນ​ບານ​ເຕະ​ຂອງ​ລາວ, ຊົວເຣສ ໄດ້​ເປັນ ​ຕົ້ນ​ມາ​ຂອງ​ການ​ໂຕ້​ຖຽງ​ກັນ​ຕະ​ຫລອດ​ການ​ເຮັດ​ວຽກ​ຂອງ​ເຂົາ,<ref>{{Cite web|archive-url=https://www.theguardian.com/football/2013/apr/21/luis-suarez-biting-controversy-timeline|title=Luis Suárez: 10 previous controversies involving the Liverpool striker}}</ref><ref>{{Cite web|archive-url=http://www.itv.com/worldcup/luis-suarez-a-history-of-controversy|title=Luis Suarez: a history of controversy}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://www.telegraph.co.uk/sport/football/players/luis-suarez/10923947/Luis-Suarez-bites-Giorgio-Chiellini-Uruguay-strikers-career-flashpoints.html|title=Luis Suarez bites Giorgio Chiellini: Uruguay striker's career flashpoints|date=24 June 2014}}</ref> ລວມ​ທັງ​ການ​ຍິງ​ບານ ​ຕໍ່​ສູ້​ກັບ​ການ​າ​ໃນ FIFA World Cup 2010, ກັດ opponents ສາມ​ຄັ້ງ,<ref name="Cannibal of Ajax">{{Cite news|url=https://www.theguardian.com/football/2010/nov/22/luis-suarez-biting-otman-bakkal|title=Luis Suárez: 'The Cannibal of Ajax'?|date=22 November 2010}}</ref><ref name="BranBite">{{Cite news|url=https://www.theguardian.com/football/blog/2013/apr/21/luis-suarez-bite|title=Luis Suárez's bite has proven again he is a liability, even at his peak|date=21 April 2013}}</ref><ref name="Menezes">{{Cite news|url=https://www.independent.co.uk/sport/football/worldcup/luis-suarez-bite-uruguay-striker-accused-of-biting-giorgio-chiellini-in-latest-controversy-during-world-cup-clash-9560650.html|title=Luis Suarez bite: Uruguay striker accused of biting Giorgio Chiellini in latest controversy during World Cup clash|date=24 June 2014}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://www.nytimes.com/2014/06/25/sports/worldcup/apparent-bite-by-luis-suarez-mars-uruguays-victory-over-italy.html|title=Uruguay's Suárez, Known for Biting, Leaves Mark on World Cup|date=25 June 2014}}</ref> ການ​ກ່າວ​ຫາ​ຂອງ ​ການ​ດໍາ​ນ​້​ໍາ​,<ref name="doeshedive">{{Cite web|title=World Cup: England striker Daniel Sturridge insists he won't cheat to win|archive-url=http://www1.skysports.com/FIFA-World-Cup-2014/news/12016/9351408/world-cup-england-striker-daniel-sturridge-insists-he-wont-cheat-to-win}}</ref><ref name="admitdiving">{{Cite news|title=Luis Suarez diving: Liverpool boss Brendan Rodgers reveals anger|url=https://www.bbc.co.uk/sport/0/football/21064709}}</ref> ແລະ​ເຫດ​ການ​ທາງ​ເຊື້ອ​ຊາດ​. == ອ້າງອີງ == [[ໝວດ:ນັກເຕະພຣີເມຍລີກ]] [[ໝວດ:ບຸກຄົນທີ່ຍັງມີຊີວິດຢູ່]] [[ໝວດ:ນັກກິລາບານເຕະຊາຍອູຣູກວາຍ]] o5jgzgkz7vdvedeskxzjm1s5jh01n6g 112404 112402 2024-12-03T14:54:59Z Randervik 18653 112404 wikitext text/x-wiki {{Infobox football biography|name=ຫຼຸຍ ຊົວເຣສ|image=[[ຮູບ:Luis Suárez 2018.jpg|210px]]|caption=ຫຼຸຍ ຊົວເຣສກັບ [[ບານເຕະທີມຊາດອູຣູກວາຍ|ອູຣູກວາຍ]] ໃນ [[FIFA World Cup 2018]]|full_name=Luis Alberto Suárez Díaz<ref name="fdb">{{cite web |url=https://fdp.fifa.org/assetspublic/ce44/pdf/SquadLists-English.pdf |title=FIFA World Cup Qatar 2022 – List of Players: Uruguay (URU)|publisher=FIFA |page=30 |date=18 December 2022 |access-date=5 August 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20221218195301/https://fdp.fifa.org/assetspublic/ce44/pdf/SquadLists-English.pdf |archive-date=18 December 2022 |url-status=live }}</ref>|birth_date={{birth date and age|1987|1|24|df=y}}<ref name="fdb"/>|birth_place=[[Salto, Uruguay|Salto]], ອູຣູກວາຍ|height=1.82 m<ref name="fdb"/>|position=[[ກອງໜ້າ (ບານເຕະສະມາຄົມ)|ກອງໜ້າ]]|currentclub=[[ອິນເຕີ ໄມອາມີ CF]]|clubnumber=9|youthyears1=1991–1994|youthclubs1=Artigas de Salto|youthyears2=1994–2000|youthclubs2=Urreta|youthyears3=2001–2005|youthclubs3=[[Club Nacional de Football|Nacional]]|years1=2005–2006|clubs1=[[Club Nacional de Football|Nacional]]|caps1=27|goals1=10<!-- LEAGUE GOALS ONLY -->|years2=2006–2007|clubs2=[[FC Groningen|Groningen]]|caps2=29|goals2=10<!-- LEAGUE GOALS ONLY -->|years3=2007–2011|clubs3=[[AFC Ajax|Ajax]]|caps3=110|goals3=81<!-- LEAGUE GOALS ONLY -->|years4=2011–2014|clubs4=[[ສະໂມສອນ ລິເວີພູລ]]|caps4=110|goals4=69<!-- LEAGUE GOALS ONLY -->|years5=2014–2020|clubs5=[[FC Barcelona|ບາເຊໂລນາ]]|caps5=191|goals5=147|years6=2020–2022|clubs6=[[ແອດເລຕິໂກ ມາດຣິດ]]|caps6=67|goals6=32|years7=2022–2023|clubs7=[[Club Nacional de Football|Nacional]]|caps7=14|goals7=8|years8=2023–2024|clubs8=[[Grêmio FBPA|Grêmio]]|caps8=45<!--LEAGUE & STATE LEAGUE CAPS ONLY-->|goals8=24<!--LEAGUE & STATE LEAGUE GOALS ONLY-->|years9=2024–|clubs9=[[ອິນເຕີ ໄມອາມີ CF]]|caps9=27<!--LEAGUE CAPS ONLY-->|goals9=20<!--LEAGUE GOALS ONLY-->|nationalyears1=2006–2007|nationalteam1=[[Uruguay national under-20 football team|Uruguay U20]]|nationalcaps1=4|nationalgoals1=2|nationalyears2=2012|nationalteam2=[[Uruguay national under-23 football team|Uruguay Olympic]] ([[List of overage players in Olympic football|O.P.]])|nationalcaps2=4|nationalgoals2=3|nationalyears3=2007–2024|nationalteam3=[[ບານເຕະທີມຊາດອູຣູກວາຍ|ອູຣູກວາຍ]]|nationalcaps3=143|nationalgoals3=[[List of international goals scored by Luis Suárez|69]]|medaltemplates={{MedalSport|Men's [[association football|football]]}} {{MedalCountry|{{fb|URU}}}} {{MedalCompetition|[[Copa América]]}} {{Medal|Winner|[[2011 Copa América|2011 Argentina]]|}} {{Medal|3rd|[[2024 Copa América|2024 United States]]|}}|club-update=18:38, 27 ພະຈິກ 2024 (UTC)}}'''ຫຼຸຍ ຊົວເຣສ''' ('''Luis Alberto Suárez Díaz'''; ເກີດວັນທີ 24 ມັງກອນ 1987) ເປັນ [[ເຕະບານ|ນັກກິລາບານເຕະ]] ອາຊີບຊາວອູຣູກວາຍທີ່ຫຼິ້ນເປັນ [[ກອງໜ້າ (ບານເຕະສະມາຄົມ)|ກອງໜ້າ]] ໃຫ້ກັບສະໂມສອນ ເມເຈີລີກ ເຕະບານ [[ອິນເຕີ ໄມອາມີ CF|ອິນເຕີ ໄມອາມີ]]. ມີຊື່ຫຼິ້ນວ່າ "'''El Pistolero'''" ("ມືປືນ"), ລາວໄດ້ຖືກພິຈາລະນາຢ່າງກວ້າງຂວາງວ່າເປັນຫນຶ່ງໃນຜູ້ນທີ່ດີທີ່ສຸດຂອງລຸ້ນຂອງລາວແລະເປັນຫນຶ່ງໃນກອງຫນ້າທີ່ຍິ່ງໃຫຍ່ທີ່ສຸດຂອງທຸກເວລາ.<ref>{{Cite web|title=Adiós, pistolero|archive-url=https://www.elperiodico.com/es/barca/20200922/adios-pistolero-luis-suarez-marcha-fc-barcelona-atletico-8122164}}</ref> ສ່ວນບຸກຄົນ, ລາວໄດ້ຊະນະ ເກີບ Golden ເອີຣົບ ສອງອັນ, ເກີບຄໍາ Eredivisie, ເກີບຄໍາ ພຣີເມຍລີກ ແລະ ລາງວັນ Pichichi. ລາວໄດ້ເຮັດ ຫຼາຍກວ່າ 500 ເປົ້າຫມາຍອາຊີບ ສໍາລັບສະໂມສອນແລະປະເທດ.<ref name=":5">{{Cite web|archive-url=https://en.as.com/en/2021/03/21/football/1616356469_129643.html|title=Luis Suárez hits 500th career goal}}</ref> ຊົວເຣສ ເລີ່ມອາຊີບສະໂມສອນອາວຸໂສຂອງລາວຢູ່ທີ່ Nacional ໃນປີ 2005. ເມື່ອອາຍຸ 19 ປີ, ລາວໄດ້ເຊັນສັນຍາກັບ Groningen, ກ່ອນທີ່ຈະຍ້າຍໄປ Ajax ໃນປີ 2007. ຢູ່ທີ່ນັ້ນ, ລາວໄດ້ຊະນະ ເຕະບານ KNVB ແລະ Eredivisie. ໃນປີ 2011, ຊົວເຣສ ໄດ້ລົງນາມກັບສະໂມສອນ [[ພຣີເມຍລີກ]] [[ສະໂມສອນ ລິເວີພູລ|ລິເວີພູລ]], ແລະໄດ້ຮັບລາງວັນ League Cup ໃນລະດູການທໍາອິດຂອງລາວ. ໂດຍໄດ້ສ້າງຕັ້ງຄູ່ຮ່ວມງານປະທ້ວງກັບ Daniel Sturridge, ລາວເທົ່າກັບສະຖິຕິຍິງປະຕູສໍາລັບລະດູການ ພຣີເມຍລີກ 38 ເກມແລະໄດ້ຊະນະເກີບ Golden Shoe ເອີຣົບຄັ້ງທໍາອິດໃນປີ 2014. ໃນຊ່ວງລຶະເບິ່ງຮ້ອນນັ້ນ, ຊົວເຣສ ຍ້າຍໄປ [[ສະໂມສອນບານເຕະ ບາເຊໂລນ່າ|ບາເຊໂລນ່າ]] ໃນການໂອນມູນຄ່າ 64.98 ລ້ານປອນ (82.3 ລ້ານເອີໂຣປັບຕົວສໍາລັບອັດຕາເງິນເຟີ້), ເຮັດໃຫ້ລາວເປັນຫນຶ່ງໃນ ຜູ້ຫຼິ້ນທີ່ແພງທີ່ສຸດ ຕະຫຼອດການ. ຊົວເຣສ ເປັນສ່ວນໜຶ່ງຂອງສາມທີມທີ່ໂດດເດັ່ນທີ່ມີຊື່ວ່າ MSN ຮ່ວມກັບ [[ລີໂອເນລ ເມສຊີ]] ແລະ [[ເນມາ]], ຊະນະ treble ຂອງ [[ລາລີກາ]], Copa del Rey ແລະ [[ຍູຟາແຊມປ້ຽນລີກ]] ໃນລະດູການທໍາອິດຂອງລາວ. ໃນລະດູການທີສອງຂອງລາວ, ລາວໄດ້ຮັບລາງວັນ Pichichi Trophy ແລະເກີບ Golden ເອີຣົບທີສອງຂອງລາວ, ກາຍເປັນຜູ້ນທໍາອິດນັບຕັ້ງແຕ່ 2009 ທີ່ໄດ້ຊະນະທັງສອງລາງວັນອື່ນໆນອກເຫນືອຈາກ [[ລີໂອເນລ ເມສຊີ|ເມສຊີ]] ຫຼື [[ຄຣິສຕຽນໂນ ໂຣນາໂດ]].<ref>{{Cite web|archive-url=http://cnnespanol.cnn.com/2016/05/16/luis-suarez-gana-su-segunda-bota-de-oro/|title=Luis Suárez gana su segunda Bota de Oro}}</ref> ລາວຍັງໄດ້ນໍາພາ La Liga ໃນການ assists, ກາຍເປັນຜູ້ນທໍາອິດທີ່ເຮັດໄດ້ທັງສອງເປົ້າຫມາຍແລະ assists ໃນປະຫວັດສາດລີກ.<ref name="Goal.com">{{Cite news|date=14 May 2016|title=Luis Suarez: Barca's highest-scoring Uruguayan tops goals AND assist charts|work=Goal.com|url=http://www.goal.com/en-ie/news/3908/main/2016/05/14/23520352/luis-suarez-barcas-highest-scoring-uruguayan-tops-goals-and?}}</ref><ref name="Luis Suarez Player Profile">{{Cite news|url=http://www.espnfc.us/player/125088/luis-suarez/|title=Luis Suarez Player Profile|date=14 May 2016|work=ESPN}}</ref> ກັບ ບາເຊໂລນາ, ຊົວເຣສ ຄວ້າໄດ້ອີກ 1 ລາງວັນ, ລວມທັງສາມລາງວັນ [[ລາລີກາ]] ແລະສາມ Copas del Rey. ລາວໄດ້ເຊັນສັນຍາກັບ [[ແອັດເລຕິໂກ ມາດຣິດ]] ໃນປີ 2020, ຊະນະແຊ້ມລາລີກາທີຫ້າຂອງລາວໃນລະດູການເປີດຕົວຂອງລາວ.<ref>{{Cite web|title=Luis Suarez, Atletico Madrid vindicated by La Liga title win, a crown that means more to Rojiblanco fans in 'different' year|archive-url=https://www.espn.in/football/spanish-primera-division/story/4392131/luis-suarezatletico-madrid-vindicated-by-la-liga-title-wina-crown-that-means-more-to-rojiblanco-fans-in-different-year}}</ref> ໃນລະດັບສາກົນ, ຊົວເຣສ ແມ່ນ ຜູ້ເຮັດປະຕູຊັ້ນນໍາຕະຫຼອດການ ຂອງ ອູຣູກວາຍ, ແລະໃນອະດີດເຄີຍຖືຕໍາແຫນ່ງຜູ້ເຮັດຄະແນນສູງສຸດໃນ CONMEBOL FIFA World Cup ຮອບຄັດເລືອກ ກ່ອນທີ່ຈະຖືກ ລີໂອເນລ ເມສຊີ ລື່ນກາຍ. <ref>{{Cite web|title=The all-time top goal scorer of CONMEBOL World Cup qualifying|archive-url=https://us.bolavip.com/soccer/the-all-time-top-goal-scorers-of-conmebol-world-cup-qualifying-20201008-0019.html}}</ref> ລາວ​ໄດ້​ເປັນ​ຕົວ​ແທນ​ໃຫ້​ປະ​ເທດ​ຊາດ​ຂອງ​ລາວ​ໃນ​ການ​ແຂ່ງຂັນ​ເຕະບານ​ໂລກ 4 ຮຸ່ນ​ຂອງ [[ເຕະບານໂລກ]] ແລະ 5 ຮຸ່ນ​ຂອງ [[ໂຄປາອາເມຣິກາ]], ເຊັ່ນ​ດຽວ​ກັນ​ກັບ ​ໂອ​ລິ​ມປິກ​ລະດູ​ຮ້ອນ​ປີ 2012 ​ແລະ FIFA Confederations Cup 2013. ລາວມີຊື່ຢູ່ໃນ ທີມ All-Star ເຕະບານໂລກ 2010 ແລະໄດ້ຮັບລາງວັນ Copa América 2011, ບ່ອນທີ່ລາວໄດ້ຮັບລາງວັນ ຜູ້ນທີ່ດີທີ່ສຸດ. ນອກ​ຈາກ​ຂໍ້​ມູນ​ການ​ແຂ່ງ​ຂັນ​ບານ​ເຕະ​ຂອງ​ລາວ, ຊົວເຣສ ໄດ້​ເປັນ ​ຕົ້ນ​ມາ​ຂອງ​ການ​ໂຕ້​ຖຽງ​ກັນ​ຕະ​ຫລອດ​ການ​ເຮັດ​ວຽກ​ຂອງ​ເຂົາ,<ref>{{Cite web|archive-url=https://www.theguardian.com/football/2013/apr/21/luis-suarez-biting-controversy-timeline|title=Luis Suárez: 10 previous controversies involving the Liverpool striker}}</ref><ref>{{Cite web|archive-url=http://www.itv.com/worldcup/luis-suarez-a-history-of-controversy|title=Luis Suarez: a history of controversy}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://www.telegraph.co.uk/sport/football/players/luis-suarez/10923947/Luis-Suarez-bites-Giorgio-Chiellini-Uruguay-strikers-career-flashpoints.html|title=Luis Suarez bites Giorgio Chiellini: Uruguay striker's career flashpoints|date=24 June 2014}}</ref> ລວມ​ທັງ​ການ​ຍິງ​ບານ ​ຕໍ່​ສູ້​ກັບ​ການ​າ​ໃນ FIFA World Cup 2010, ກັດ opponents ສາມ​ຄັ້ງ,<ref name="Cannibal of Ajax">{{Cite news|url=https://www.theguardian.com/football/2010/nov/22/luis-suarez-biting-otman-bakkal|title=Luis Suárez: 'The Cannibal of Ajax'?|date=22 November 2010}}</ref><ref name="BranBite">{{Cite news|url=https://www.theguardian.com/football/blog/2013/apr/21/luis-suarez-bite|title=Luis Suárez's bite has proven again he is a liability, even at his peak|date=21 April 2013}}</ref><ref name="Menezes">{{Cite news|url=https://www.independent.co.uk/sport/football/worldcup/luis-suarez-bite-uruguay-striker-accused-of-biting-giorgio-chiellini-in-latest-controversy-during-world-cup-clash-9560650.html|title=Luis Suarez bite: Uruguay striker accused of biting Giorgio Chiellini in latest controversy during World Cup clash|date=24 June 2014}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://www.nytimes.com/2014/06/25/sports/worldcup/apparent-bite-by-luis-suarez-mars-uruguays-victory-over-italy.html|title=Uruguay's Suárez, Known for Biting, Leaves Mark on World Cup|date=25 June 2014}}</ref> ການ​ກ່າວ​ຫາ​ຂອງ ​ການ​ດໍາ​ນ​້​ໍາ​,<ref name="doeshedive">{{Cite web|title=World Cup: England striker Daniel Sturridge insists he won't cheat to win|archive-url=http://www1.skysports.com/FIFA-World-Cup-2014/news/12016/9351408/world-cup-england-striker-daniel-sturridge-insists-he-wont-cheat-to-win}}</ref><ref name="admitdiving">{{Cite news|title=Luis Suarez diving: Liverpool boss Brendan Rodgers reveals anger|url=https://www.bbc.co.uk/sport/0/football/21064709}}</ref> ແລະ​ເຫດ​ການ​ທາງ​ເຊື້ອ​ຊາດ​. == ອ້າງອີງ == [[ໝວດ:ນັກເຕະພຣີເມຍລີກ]] [[ໝວດ:ບຸກຄົນທີ່ຍັງມີຊີວິດຢູ່]] [[ໝວດ:ນັກກິລາບານເຕະຊາຍອູຣູກວາຍ]] iug1h06bonplwu8eu9l038mjgjt4r71 112405 112404 2024-12-03T14:55:34Z Randervik 18653 112405 wikitext text/x-wiki {{Infobox football biography|name=ຫຼຸຍ ຊົວເຣສ|image=[[ຮູບ:Luis Suárez 2018.jpg|210px]]|caption=ຫຼຸຍ ຊົວເຣສກັບ [[ບານເຕະທີມຊາດອູຣູກວາຍ|ອູຣູກວາຍ]] ໃນ [[FIFA World Cup 2018]]|full_name=Luis Alberto Suárez Díaz<ref name="fdb">{{cite web |url=https://fdp.fifa.org/assetspublic/ce44/pdf/SquadLists-English.pdf |title=FIFA World Cup Qatar 2022 – List of Players: Uruguay (URU)|publisher=FIFA |page=30 |date=18 December 2022 |access-date=5 August 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20221218195301/https://fdp.fifa.org/assetspublic/ce44/pdf/SquadLists-English.pdf |archive-date=18 December 2022 |url-status=live }}</ref>|birth_date={{birth date and age|1987|1|24|df=y}}<ref name="fdb"/>|birth_place=[[Salto, Uruguay|Salto]], ອູຣູກວາຍ|height=1.82 m<ref name="fdb"/>|position=[[ກອງໜ້າ (ບານເຕະສະມາຄົມ)|ກອງໜ້າ]]|currentclub=[[ອິນເຕີ ໄມອາມີ CF]]|clubnumber=9|youthyears1=1991–1994|youthclubs1=Artigas de Salto|youthyears2=1994–2000|youthclubs2=Urreta|youthyears3=2001–2005|youthclubs3=[[Club Nacional de Football|Nacional]]|years1=2005–2006|clubs1=[[Club Nacional de Football|Nacional]]|caps1=27|goals1=10<!-- LEAGUE GOALS ONLY -->|years2=2006–2007|clubs2=[[FC Groningen|Groningen]]|caps2=29|goals2=10<!-- LEAGUE GOALS ONLY -->|years3=2007–2011|clubs3=[[AFC Ajax|Ajax]]|caps3=110|goals3=81<!-- LEAGUE GOALS ONLY -->|years4=2011–2014|clubs4=[[ສະໂມສອນ ລິເວີພູລ]]|caps4=110|goals4=69<!-- LEAGUE GOALS ONLY -->|years5=2014–2020|clubs5=[[FC Barcelona|ບາເຊໂລນາ]]|caps5=191|goals5=147|years6=2020–2022|clubs6=[[ແອດເລຕິໂກ ມາດຣິດ]]|caps6=67|goals6=32|years7=2022–2023|clubs7=[[Club Nacional de Football|Nacional]]|caps7=14|goals7=8|years8=2023–2024|clubs8=[[Grêmio FBPA|Grêmio]]|caps8=45<!--LEAGUE & STATE LEAGUE CAPS ONLY-->|goals8=24<!--LEAGUE & STATE LEAGUE GOALS ONLY-->|years9=2024–|clubs9=[[ອິນເຕີ ໄມອາມີ CF]]|caps9=27<!--LEAGUE CAPS ONLY-->|goals9=20<!--LEAGUE GOALS ONLY-->|nationalyears1=2006–2007|nationalteam1=[[Uruguay national under-20 football team|Uruguay U20]]|nationalcaps1=4|nationalgoals1=2|nationalyears2=2012|nationalteam2=[[Uruguay national under-23 football team|Uruguay Olympic]] ([[List of overage players in Olympic football|O.P.]])|nationalcaps2=4|nationalgoals2=3|nationalyears3=2007–2024|nationalteam3=[[ບານເຕະທີມຊາດອູຣູກວາຍ|ອູຣູກວາຍ]]|nationalcaps3=143|nationalgoals3=[[List of international goals scored by Luis Suárez|69]]|medaltemplates={{MedalSport|Men's [[association football|football]]}} {{MedalCountry|{{fb|URU}}}} {{MedalCompetition|[[Copa América]]}} {{Medal|Winner|[[2011 Copa América|2011 Argentina]]|}} {{Medal|3rd|[[2024 Copa América|2024 United States]]|}}|club-update=18:38, 27 ພະຈິກ 2024 (UTC)}}'''ຫຼຸຍ ຊົວເຣສ''' ('''Luis Alberto Suárez Díaz'''; ເກີດວັນທີ 24 ມັງກອນ 1987) ເປັນ [[ເຕະບານ|ນັກກິລາບານເຕະ]] ອາຊີບຊາວອູຣູກວາຍທີ່ຫຼິ້ນເປັນ [[ກອງໜ້າ (ບານເຕະສະມາຄົມ)|ກອງໜ້າ]] ໃຫ້ກັບສະໂມສອນ ເມເຈີລີກ ເຕະບານ [[ອິນເຕີ ໄມອາມີ CF|ອິນເຕີ ໄມອາມີ]]. ມີຊື່ຫຼິ້ນວ່າ "'''El Pistolero'''" ("ມືປືນ"), ລາວໄດ້ຖືກພິຈາລະນາຢ່າງກວ້າງຂວາງວ່າເປັນຫນຶ່ງໃນຜູ້ນທີ່ດີທີ່ສຸດຂອງລຸ້ນຂອງລາວແລະເປັນຫນຶ່ງໃນກອງຫນ້າທີ່ຍິ່ງໃຫຍ່ທີ່ສຸດຂອງທຸກເວລາ.<ref>{{Cite web|title=Adiós, pistolero|archive-url=https://www.elperiodico.com/es/barca/20200922/adios-pistolero-luis-suarez-marcha-fc-barcelona-atletico-8122164}}</ref> ສ່ວນບຸກຄົນ, ລາວໄດ້ຊະນະ ເກີບ Golden ເອີຣົບ ສອງອັນ, ເກີບຄໍາ Eredivisie, ເກີບຄໍາ ພຣີເມຍລີກ ແລະ ລາງວັນ Pichichi. ລາວໄດ້ເຮັດ ຫຼາຍກວ່າ 500 ເປົ້າຫມາຍອາຊີບ ສໍາລັບສະໂມສອນແລະປະເທດ.<ref name=":5">{{Cite web|archive-url=https://en.as.com/en/2021/03/21/football/1616356469_129643.html|title=Luis Suárez hits 500th career goal}}</ref> ຊົວເຣສ ເລີ່ມອາຊີບສະໂມສອນອາວຸໂສຂອງລາວຢູ່ທີ່ Nacional ໃນປີ 2005. ເມື່ອອາຍຸ 19 ປີ, ລາວໄດ້ເຊັນສັນຍາກັບ Groningen, ກ່ອນທີ່ຈະຍ້າຍໄປ Ajax ໃນປີ 2007. ຢູ່ທີ່ນັ້ນ, ລາວໄດ້ຊະນະ ເຕະບານ KNVB ແລະ Eredivisie. ໃນປີ 2011, ຊົວເຣສ ໄດ້ລົງນາມກັບສະໂມສອນ [[ພຣີເມຍລີກ]] [[ສະໂມສອນ ລິເວີພູລ|ລິເວີພູລ]], ແລະໄດ້ຮັບລາງວັນ League Cup ໃນລະດູການທໍາອິດຂອງລາວ. ໂດຍໄດ້ສ້າງຕັ້ງຄູ່ຮ່ວມງານປະທ້ວງກັບ Daniel Sturridge, ລາວເທົ່າກັບສະຖິຕິຍິງປະຕູສໍາລັບລະດູການ ພຣີເມຍລີກ 38 ເກມແລະໄດ້ຊະນະເກີບ Golden Shoe ເອີຣົບຄັ້ງທໍາອິດໃນປີ 2014. ໃນຊ່ວງລຶະເບິ່ງຮ້ອນນັ້ນ, ຊົວເຣສ ຍ້າຍໄປ [[ສະໂມສອນບານເຕະ ບາເຊໂລນ່າ|ບາເຊໂລນ່າ]] ໃນການໂອນມູນຄ່າ 64.98 ລ້ານປອນ (82.3 ລ້ານເອີໂຣປັບຕົວສໍາລັບອັດຕາເງິນເຟີ້), ເຮັດໃຫ້ລາວເປັນຫນຶ່ງໃນ ຜູ້ຫຼິ້ນທີ່ແພງທີ່ສຸດ ຕະຫຼອດການ. ຊົວເຣສ ເປັນສ່ວນໜຶ່ງຂອງສາມທີມທີ່ໂດດເດັ່ນທີ່ມີຊື່ວ່າ MSN ຮ່ວມກັບ [[ລີໂອເນລ ເມສຊີ]] ແລະ [[ເນມາ]], ຊະນະ treble ຂອງ [[ລາລີກາ]], Copa del Rey ແລະ [[ຍູຟາແຊມປ້ຽນລີກ]] ໃນລະດູການທໍາອິດຂອງລາວ. ໃນລະດູການທີສອງຂອງລາວ, ລາວໄດ້ຮັບລາງວັນ Pichichi Trophy ແລະເກີບ Golden ເອີຣົບທີສອງຂອງລາວ, ກາຍເປັນຜູ້ນທໍາອິດນັບຕັ້ງແຕ່ 2009 ທີ່ໄດ້ຊະນະທັງສອງລາງວັນອື່ນໆນອກເຫນືອຈາກ [[ລີໂອເນລ ເມສຊີ|ເມສຊີ]] ຫຼື [[ຄຣິສຕຽນໂນ ໂຣນາໂດ]].<ref>{{Cite web|archive-url=http://cnnespanol.cnn.com/2016/05/16/luis-suarez-gana-su-segunda-bota-de-oro/|title=Luis Suárez gana su segunda Bota de Oro}}</ref> ລາວຍັງໄດ້ນໍາພາ La Liga ໃນການ assists, ກາຍເປັນຜູ້ນທໍາອິດທີ່ເຮັດໄດ້ທັງສອງເປົ້າຫມາຍແລະ assists ໃນປະຫວັດສາດລີກ.<ref name="Goal.com">{{Cite news|date=14 May 2016|title=Luis Suarez: Barca's highest-scoring Uruguayan tops goals AND assist charts|work=Goal.com|url=http://www.goal.com/en-ie/news/3908/main/2016/05/14/23520352/luis-suarez-barcas-highest-scoring-uruguayan-tops-goals-and?}}</ref><ref name="Luis Suarez Player Profile">{{Cite news|url=http://www.espnfc.us/player/125088/luis-suarez/|title=Luis Suarez Player Profile|date=14 May 2016|work=ESPN}}</ref> ກັບ ບາເຊໂລນາ, ຊົວເຣສ ຄວ້າໄດ້ອີກ 1 ລາງວັນ, ລວມທັງສາມລາງວັນ [[ລາລີກາ]] ແລະສາມ Copas del Rey. ລາວໄດ້ເຊັນສັນຍາກັບ [[ແອັດເລຕິໂກ ມາດຣິດ]] ໃນປີ 2020, ຊະນະແຊ້ມລາລີກາທີຫ້າຂອງລາວໃນລະດູການເປີດຕົວຂອງລາວ.<ref>{{Cite web|title=Luis Suarez, Atletico Madrid vindicated by La Liga title win, a crown that means more to Rojiblanco fans in 'different' year|archive-url=https://www.espn.in/football/spanish-primera-division/story/4392131/luis-suarezatletico-madrid-vindicated-by-la-liga-title-wina-crown-that-means-more-to-rojiblanco-fans-in-different-year}}</ref> ໃນລະດັບສາກົນ, ຊົວເຣສ ແມ່ນ ຜູ້ເຮັດປະຕູຊັ້ນນໍາຕະຫຼອດການ ຂອງ ອູຣູກວາຍ, ແລະໃນອະດີດເຄີຍຖືຕໍາແຫນ່ງຜູ້ເຮັດຄະແນນສູງສຸດໃນ CONMEBOL FIFA World Cup ຮອບຄັດເລືອກ ກ່ອນທີ່ຈະຖືກ ລີໂອເນລ ເມສຊີ ລື່ນກາຍ. <ref>{{Cite web|title=The all-time top goal scorer of CONMEBOL World Cup qualifying|archive-url=https://us.bolavip.com/soccer/the-all-time-top-goal-scorers-of-conmebol-world-cup-qualifying-20201008-0019.html}}</ref> ລາວ​ໄດ້​ເປັນ​ຕົວ​ແທນ​ໃຫ້​ປະ​ເທດ​ຊາດ​ຂອງ​ລາວ​ໃນ​ການ​ແຂ່ງຂັນ​ເຕະບານ​ໂລກ 4 ຮຸ່ນ​ຂອງ [[ເຕະບານໂລກ]] ແລະ 5 ຮຸ່ນ​ຂອງ [[ໂຄປາອາເມຣິກາ]], ເຊັ່ນ​ດຽວ​ກັນ​ກັບ ​ໂອ​ລິ​ມປິກ​ລະດູ​ຮ້ອນ​ປີ 2012 ​ແລະ FIFA Confederations Cup 2013. ລາວມີຊື່ຢູ່ໃນ ທີມ All-Star ເຕະບານໂລກ 2010 ແລະໄດ້ຮັບລາງວັນ Copa América 2011, ບ່ອນທີ່ລາວໄດ້ຮັບລາງວັນ ຜູ້ນທີ່ດີທີ່ສຸດ. ນອກ​ຈາກ​ຂໍ້​ມູນ​ການ​ແຂ່ງ​ຂັນ​ບານ​ເຕະ​ຂອງ​ລາວ, ຊົວເຣສ ໄດ້​ເປັນ ​ຕົ້ນ​ມາ​ຂອງ​ການ​ໂຕ້​ຖຽງ​ກັນ​ຕະ​ຫລອດ​ການ​ເຮັດ​ວຽກ​ຂອງ​ເຂົາ,<ref>{{Cite web|archive-url=https://www.theguardian.com/football/2013/apr/21/luis-suarez-biting-controversy-timeline|title=Luis Suárez: 10 previous controversies involving the Liverpool striker}}</ref><ref>{{Cite web|archive-url=http://www.itv.com/worldcup/luis-suarez-a-history-of-controversy|title=Luis Suarez: a history of controversy}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://www.telegraph.co.uk/sport/football/players/luis-suarez/10923947/Luis-Suarez-bites-Giorgio-Chiellini-Uruguay-strikers-career-flashpoints.html|title=Luis Suarez bites Giorgio Chiellini: Uruguay striker's career flashpoints|date=24 June 2014}}</ref> ລວມ​ທັງ​ການ​ຍິງ​ບານ ​ຕໍ່​ສູ້​ກັບ​ການ​າ​ໃນ FIFA World Cup 2010, ກັດ opponents ສາມ​ຄັ້ງ,<ref name="Cannibal of Ajax">{{Cite news|url=https://www.theguardian.com/football/2010/nov/22/luis-suarez-biting-otman-bakkal|title=Luis Suárez: 'The Cannibal of Ajax'?|date=22 November 2010}}</ref><ref name="BranBite">{{Cite news|url=https://www.theguardian.com/football/blog/2013/apr/21/luis-suarez-bite|title=Luis Suárez's bite has proven again he is a liability, even at his peak|date=21 April 2013}}</ref><ref name="Menezes">{{Cite news|url=https://www.independent.co.uk/sport/football/worldcup/luis-suarez-bite-uruguay-striker-accused-of-biting-giorgio-chiellini-in-latest-controversy-during-world-cup-clash-9560650.html|title=Luis Suarez bite: Uruguay striker accused of biting Giorgio Chiellini in latest controversy during World Cup clash|date=24 June 2014}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://www.nytimes.com/2014/06/25/sports/worldcup/apparent-bite-by-luis-suarez-mars-uruguays-victory-over-italy.html|title=Uruguay's Suárez, Known for Biting, Leaves Mark on World Cup|date=25 June 2014}}</ref> ການ​ກ່າວ​ຫາ​ຂອງ ​ການ​ດໍາ​ນ​້​ໍາ​,<ref name="doeshedive">{{Cite web|title=World Cup: England striker Daniel Sturridge insists he won't cheat to win|archive-url=http://www1.skysports.com/FIFA-World-Cup-2014/news/12016/9351408/world-cup-england-striker-daniel-sturridge-insists-he-wont-cheat-to-win}}</ref><ref name="admitdiving">{{Cite news|title=Luis Suarez diving: Liverpool boss Brendan Rodgers reveals anger|url=https://www.bbc.co.uk/sport/0/football/21064709}}</ref> ແລະ​ເຫດ​ການ​ທາງ​ເຊື້ອ​ຊາດ​. == ອ້າງອີງ == [[ໝວດ:ນັກເຕະພຣີເມຍລີກ]] [[ໝວດ:ບຸກຄົນທີ່ຍັງມີຊີວິດຢູ່]] [[ໝວດ:ນັກກິລາບານເຕະຊາຍອູຣູກວາຍ]] <references /> [[ໝວດ:ນັກເຕະບານ]] afit26m1ycpzu1ebx99heurqsv3emwm 112406 112405 2024-12-03T14:56:29Z Randervik 18653 112406 wikitext text/x-wiki {{Infobox football biography|name=ຫຼຸຍ ຊົວເຣສ|image=[[ຮູບ:Luis Suárez 2018.jpg|210px]]|caption=ຫຼຸຍ ຊົວເຣສກັບ [[ບານເຕະທີມຊາດອູຣູກວາຍ|ອູຣູກວາຍ]] ໃນ [[FIFA World Cup 2018]]|full_name=Luis Alberto Suárez Díaz<ref name="fdb">{{cite web |url=https://fdp.fifa.org/assetspublic/ce44/pdf/SquadLists-English.pdf |title=FIFA World Cup Qatar 2022 – List of Players: Uruguay (URU)|publisher=FIFA |page=30 |date=18 December 2022 |access-date=5 August 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20221218195301/https://fdp.fifa.org/assetspublic/ce44/pdf/SquadLists-English.pdf |archive-date=18 December 2022 |url-status=live }}</ref>|birth_date={{birth date and age|1987|1|24|df=y}}<ref name="fdb"/>|birth_place=[[Salto, Uruguay|Salto]], ອູຣູກວາຍ|height=1.82 m<ref name="fdb"/>|position=[[ກອງໜ້າ (ບານເຕະສະມາຄົມ)|ກອງໜ້າ]]|currentclub=[[ອິນເຕີ ໄມອາມີ CF]]|clubnumber=9|youthyears1=1991–1994|youthclubs1=Artigas de Salto|youthyears2=1994–2000|youthclubs2=Urreta|youthyears3=2001–2005|youthclubs3=[[Club Nacional de Football|Nacional]]|years1=2005–2006|clubs1=[[Club Nacional de Football|Nacional]]|caps1=27|goals1=10<!-- LEAGUE GOALS ONLY -->|years2=2006–2007|clubs2=[[FC Groningen|Groningen]]|caps2=29|goals2=10<!-- LEAGUE GOALS ONLY -->|years3=2007–2011|clubs3=[[AFC Ajax|Ajax]]|caps3=110|goals3=81<!-- LEAGUE GOALS ONLY -->|years4=2011–2014|clubs4=[[ສະໂມສອນ ລິເວີພູລ]]|caps4=110|goals4=69<!-- LEAGUE GOALS ONLY -->|years5=2014–2020|clubs5=[[FC Barcelona|ບາເຊໂລນາ]]|caps5=191|goals5=147|years6=2020–2022|clubs6=[[ແອດເລຕິໂກ ມາດຣິດ]]|caps6=67|goals6=32|years7=2022–2023|clubs7=[[Club Nacional de Football|Nacional]]|caps7=14|goals7=8|years8=2023–2024|clubs8=[[Grêmio FBPA|Grêmio]]|caps8=45<!--LEAGUE & STATE LEAGUE CAPS ONLY-->|goals8=24<!--LEAGUE & STATE LEAGUE GOALS ONLY-->|years9=2024–|clubs9=[[ອິນເຕີ ໄມອາມີ CF]]|caps9=27<!--LEAGUE CAPS ONLY-->|goals9=20<!--LEAGUE GOALS ONLY-->|nationalyears1=2006–2007|nationalteam1=[[Uruguay national under-20 football team|ອູຣູກວາຍ U20]]|nationalcaps1=4|nationalgoals1=2|nationalyears2=2012|nationalteam2=[[Uruguay national under-23 football team|ອູຣູກວາຍ ໂອລິມປິກ]] ([[List of overage players in Olympic football|O.P.]])|nationalcaps2=4|nationalgoals2=3|nationalyears3=2007–2024|nationalteam3=[[ບານເຕະທີມຊາດອູຣູກວາຍ|ອູຣູກວາຍ]]|nationalcaps3=143|nationalgoals3=[[List of international goals scored by Luis Suárez|69]]|medaltemplates={{MedalSport|Men's [[association football|football]]}} {{MedalCountry|{{fb|URU}}}} {{MedalCompetition|[[Copa América]]}} {{Medal|Winner|[[2011 Copa América|2011 Argentina]]|}} {{Medal|3rd|[[2024 Copa América|2024 United States]]|}}|club-update=18:38, 27 ພະຈິກ 2024 (UTC)}}'''ຫຼຸຍ ຊົວເຣສ''' ('''Luis Alberto Suárez Díaz'''; ເກີດວັນທີ 24 ມັງກອນ 1987) ເປັນ [[ເຕະບານ|ນັກກິລາບານເຕະ]] ອາຊີບຊາວອູຣູກວາຍທີ່ຫຼິ້ນເປັນ [[ກອງໜ້າ (ບານເຕະສະມາຄົມ)|ກອງໜ້າ]] ໃຫ້ກັບສະໂມສອນ ເມເຈີລີກ ເຕະບານ [[ອິນເຕີ ໄມອາມີ CF|ອິນເຕີ ໄມອາມີ]]. ມີຊື່ຫຼິ້ນວ່າ "'''El Pistolero'''" ("ມືປືນ"), ລາວໄດ້ຖືກພິຈາລະນາຢ່າງກວ້າງຂວາງວ່າເປັນຫນຶ່ງໃນຜູ້ນທີ່ດີທີ່ສຸດຂອງລຸ້ນຂອງລາວແລະເປັນຫນຶ່ງໃນກອງຫນ້າທີ່ຍິ່ງໃຫຍ່ທີ່ສຸດຂອງທຸກເວລາ.<ref>{{Cite web|title=Adiós, pistolero|archive-url=https://www.elperiodico.com/es/barca/20200922/adios-pistolero-luis-suarez-marcha-fc-barcelona-atletico-8122164}}</ref> ສ່ວນບຸກຄົນ, ລາວໄດ້ຊະນະ ເກີບ Golden ເອີຣົບ ສອງອັນ, ເກີບຄໍາ Eredivisie, ເກີບຄໍາ ພຣີເມຍລີກ ແລະ ລາງວັນ Pichichi. ລາວໄດ້ເຮັດ ຫຼາຍກວ່າ 500 ເປົ້າຫມາຍອາຊີບ ສໍາລັບສະໂມສອນແລະປະເທດ.<ref name=":5">{{Cite web|archive-url=https://en.as.com/en/2021/03/21/football/1616356469_129643.html|title=Luis Suárez hits 500th career goal}}</ref> ຊົວເຣສ ເລີ່ມອາຊີບສະໂມສອນອາວຸໂສຂອງລາວຢູ່ທີ່ Nacional ໃນປີ 2005. ເມື່ອອາຍຸ 19 ປີ, ລາວໄດ້ເຊັນສັນຍາກັບ Groningen, ກ່ອນທີ່ຈະຍ້າຍໄປ Ajax ໃນປີ 2007. ຢູ່ທີ່ນັ້ນ, ລາວໄດ້ຊະນະ ເຕະບານ KNVB ແລະ Eredivisie. ໃນປີ 2011, ຊົວເຣສ ໄດ້ລົງນາມກັບສະໂມສອນ [[ພຣີເມຍລີກ]] [[ສະໂມສອນ ລິເວີພູລ|ລິເວີພູລ]], ແລະໄດ້ຮັບລາງວັນ League Cup ໃນລະດູການທໍາອິດຂອງລາວ. ໂດຍໄດ້ສ້າງຕັ້ງຄູ່ຮ່ວມງານປະທ້ວງກັບ Daniel Sturridge, ລາວເທົ່າກັບສະຖິຕິຍິງປະຕູສໍາລັບລະດູການ ພຣີເມຍລີກ 38 ເກມແລະໄດ້ຊະນະເກີບ Golden Shoe ເອີຣົບຄັ້ງທໍາອິດໃນປີ 2014. ໃນຊ່ວງລຶະເບິ່ງຮ້ອນນັ້ນ, ຊົວເຣສ ຍ້າຍໄປ [[ສະໂມສອນບານເຕະ ບາເຊໂລນ່າ|ບາເຊໂລນ່າ]] ໃນການໂອນມູນຄ່າ 64.98 ລ້ານປອນ (82.3 ລ້ານເອີໂຣປັບຕົວສໍາລັບອັດຕາເງິນເຟີ້), ເຮັດໃຫ້ລາວເປັນຫນຶ່ງໃນ ຜູ້ຫຼິ້ນທີ່ແພງທີ່ສຸດ ຕະຫຼອດການ. ຊົວເຣສ ເປັນສ່ວນໜຶ່ງຂອງສາມທີມທີ່ໂດດເດັ່ນທີ່ມີຊື່ວ່າ MSN ຮ່ວມກັບ [[ລີໂອເນລ ເມສຊີ]] ແລະ [[ເນມາ]], ຊະນະ treble ຂອງ [[ລາລີກາ]], Copa del Rey ແລະ [[ຍູຟາແຊມປ້ຽນລີກ]] ໃນລະດູການທໍາອິດຂອງລາວ. ໃນລະດູການທີສອງຂອງລາວ, ລາວໄດ້ຮັບລາງວັນ Pichichi Trophy ແລະເກີບ Golden ເອີຣົບທີສອງຂອງລາວ, ກາຍເປັນຜູ້ນທໍາອິດນັບຕັ້ງແຕ່ 2009 ທີ່ໄດ້ຊະນະທັງສອງລາງວັນອື່ນໆນອກເຫນືອຈາກ [[ລີໂອເນລ ເມສຊີ|ເມສຊີ]] ຫຼື [[ຄຣິສຕຽນໂນ ໂຣນາໂດ]].<ref>{{Cite web|archive-url=http://cnnespanol.cnn.com/2016/05/16/luis-suarez-gana-su-segunda-bota-de-oro/|title=Luis Suárez gana su segunda Bota de Oro}}</ref> ລາວຍັງໄດ້ນໍາພາ La Liga ໃນການ assists, ກາຍເປັນຜູ້ນທໍາອິດທີ່ເຮັດໄດ້ທັງສອງເປົ້າຫມາຍແລະ assists ໃນປະຫວັດສາດລີກ.<ref name="Goal.com">{{Cite news|date=14 May 2016|title=Luis Suarez: Barca's highest-scoring Uruguayan tops goals AND assist charts|work=Goal.com|url=http://www.goal.com/en-ie/news/3908/main/2016/05/14/23520352/luis-suarez-barcas-highest-scoring-uruguayan-tops-goals-and?}}</ref><ref name="Luis Suarez Player Profile">{{Cite news|url=http://www.espnfc.us/player/125088/luis-suarez/|title=Luis Suarez Player Profile|date=14 May 2016|work=ESPN}}</ref> ກັບ ບາເຊໂລນາ, ຊົວເຣສ ຄວ້າໄດ້ອີກ 1 ລາງວັນ, ລວມທັງສາມລາງວັນ [[ລາລີກາ]] ແລະສາມ Copas del Rey. ລາວໄດ້ເຊັນສັນຍາກັບ [[ແອັດເລຕິໂກ ມາດຣິດ]] ໃນປີ 2020, ຊະນະແຊ້ມລາລີກາທີຫ້າຂອງລາວໃນລະດູການເປີດຕົວຂອງລາວ.<ref>{{Cite web|title=Luis Suarez, Atletico Madrid vindicated by La Liga title win, a crown that means more to Rojiblanco fans in 'different' year|archive-url=https://www.espn.in/football/spanish-primera-division/story/4392131/luis-suarezatletico-madrid-vindicated-by-la-liga-title-wina-crown-that-means-more-to-rojiblanco-fans-in-different-year}}</ref> ໃນລະດັບສາກົນ, ຊົວເຣສ ແມ່ນ ຜູ້ເຮັດປະຕູຊັ້ນນໍາຕະຫຼອດການ ຂອງ ອູຣູກວາຍ, ແລະໃນອະດີດເຄີຍຖືຕໍາແຫນ່ງຜູ້ເຮັດຄະແນນສູງສຸດໃນ CONMEBOL FIFA World Cup ຮອບຄັດເລືອກ ກ່ອນທີ່ຈະຖືກ ລີໂອເນລ ເມສຊີ ລື່ນກາຍ. <ref>{{Cite web|title=The all-time top goal scorer of CONMEBOL World Cup qualifying|archive-url=https://us.bolavip.com/soccer/the-all-time-top-goal-scorers-of-conmebol-world-cup-qualifying-20201008-0019.html}}</ref> ລາວ​ໄດ້​ເປັນ​ຕົວ​ແທນ​ໃຫ້​ປະ​ເທດ​ຊາດ​ຂອງ​ລາວ​ໃນ​ການ​ແຂ່ງຂັນ​ເຕະບານ​ໂລກ 4 ຮຸ່ນ​ຂອງ [[ເຕະບານໂລກ]] ແລະ 5 ຮຸ່ນ​ຂອງ [[ໂຄປາອາເມຣິກາ]], ເຊັ່ນ​ດຽວ​ກັນ​ກັບ ​ໂອ​ລິ​ມປິກ​ລະດູ​ຮ້ອນ​ປີ 2012 ​ແລະ FIFA Confederations Cup 2013. ລາວມີຊື່ຢູ່ໃນ ທີມ All-Star ເຕະບານໂລກ 2010 ແລະໄດ້ຮັບລາງວັນ Copa América 2011, ບ່ອນທີ່ລາວໄດ້ຮັບລາງວັນ ຜູ້ນທີ່ດີທີ່ສຸດ. ນອກ​ຈາກ​ຂໍ້​ມູນ​ການ​ແຂ່ງ​ຂັນ​ບານ​ເຕະ​ຂອງ​ລາວ, ຊົວເຣສ ໄດ້​ເປັນ ​ຕົ້ນ​ມາ​ຂອງ​ການ​ໂຕ້​ຖຽງ​ກັນ​ຕະ​ຫລອດ​ການ​ເຮັດ​ວຽກ​ຂອງ​ເຂົາ,<ref>{{Cite web|archive-url=https://www.theguardian.com/football/2013/apr/21/luis-suarez-biting-controversy-timeline|title=Luis Suárez: 10 previous controversies involving the Liverpool striker}}</ref><ref>{{Cite web|archive-url=http://www.itv.com/worldcup/luis-suarez-a-history-of-controversy|title=Luis Suarez: a history of controversy}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://www.telegraph.co.uk/sport/football/players/luis-suarez/10923947/Luis-Suarez-bites-Giorgio-Chiellini-Uruguay-strikers-career-flashpoints.html|title=Luis Suarez bites Giorgio Chiellini: Uruguay striker's career flashpoints|date=24 June 2014}}</ref> ລວມ​ທັງ​ການ​ຍິງ​ບານ ​ຕໍ່​ສູ້​ກັບ​ການ​າ​ໃນ FIFA World Cup 2010, ກັດ opponents ສາມ​ຄັ້ງ,<ref name="Cannibal of Ajax">{{Cite news|url=https://www.theguardian.com/football/2010/nov/22/luis-suarez-biting-otman-bakkal|title=Luis Suárez: 'The Cannibal of Ajax'?|date=22 November 2010}}</ref><ref name="BranBite">{{Cite news|url=https://www.theguardian.com/football/blog/2013/apr/21/luis-suarez-bite|title=Luis Suárez's bite has proven again he is a liability, even at his peak|date=21 April 2013}}</ref><ref name="Menezes">{{Cite news|url=https://www.independent.co.uk/sport/football/worldcup/luis-suarez-bite-uruguay-striker-accused-of-biting-giorgio-chiellini-in-latest-controversy-during-world-cup-clash-9560650.html|title=Luis Suarez bite: Uruguay striker accused of biting Giorgio Chiellini in latest controversy during World Cup clash|date=24 June 2014}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://www.nytimes.com/2014/06/25/sports/worldcup/apparent-bite-by-luis-suarez-mars-uruguays-victory-over-italy.html|title=Uruguay's Suárez, Known for Biting, Leaves Mark on World Cup|date=25 June 2014}}</ref> ການ​ກ່າວ​ຫາ​ຂອງ ​ການ​ດໍາ​ນ​້​ໍາ​,<ref name="doeshedive">{{Cite web|title=World Cup: England striker Daniel Sturridge insists he won't cheat to win|archive-url=http://www1.skysports.com/FIFA-World-Cup-2014/news/12016/9351408/world-cup-england-striker-daniel-sturridge-insists-he-wont-cheat-to-win}}</ref><ref name="admitdiving">{{Cite news|title=Luis Suarez diving: Liverpool boss Brendan Rodgers reveals anger|url=https://www.bbc.co.uk/sport/0/football/21064709}}</ref> ແລະ​ເຫດ​ການ​ທາງ​ເຊື້ອ​ຊາດ​. == ອ້າງອີງ == [[ໝວດ:ນັກເຕະພຣີເມຍລີກ]] [[ໝວດ:ບຸກຄົນທີ່ຍັງມີຊີວິດຢູ່]] [[ໝວດ:ນັກກິລາບານເຕະຊາຍອູຣູກວາຍ]] <references /> [[ໝວດ:ນັກເຕະບານ]] pz1a3xg8ac34ziswh9z5xjyq0ey3v4r 14 21891 112401 2024-12-03T14:50:00Z Randervik 18653 ສ້າງໜ້າເປົ່າ 112401 wikitext text/x-wiki phoiac9h4m842xq45sp7s6u21eteeq1 0 21892 112407 2024-12-03T15:09:58Z Randervik 18653 Created by translating the page "[[:en:Special:Redirect/revision/1260621987|Edinson Cavani]]" 112407 wikitext text/x-wiki '''ເອດິນສັນ ຄາວານີ''' ('''Edinson Roberto Cavani Gomez'''; ເກີດໃນວັນທີ 14 ເດືອນກຸມພາ 1987) ເປັນ [[ເຕະບານ|ນັກກິລາບານເຕະມື]] ອາຊີບ Uruguayan ທີ່ຫຼິ້ນເປັນ [[ກອງໜ້າ (ບານເຕະສະມາຄົມ)|ກອງໜ້າ]] ຂອງ Argentine Primera División club Boca Juniors. ມີຊື່ຫຼິ້ນວ່າ "El Matador" (Bullfighter ໄດ້),<ref>{{Cite web|title=Manchester United striker Edinson Cavani explains the story behind his 'El Matador' nickname|archive-url=https://www.manchestereveningnews.co.uk/sport/football/football-news/cavani-el-matador-man-united-21551405.amp}}</ref> ລາວໄດ້ຖືກພິຈາລະນາເປັນຫນຶ່ງໃນ strikers ທີ່ດີທີ່ສຸດຂອງລຸ້ນລາວ.<ref>{{Cite web|title=Ranked! The 100 best players of the 21st Century|archive-url=https://www.fourfourtwo.com/features/ranked-the-100-best-players-of-the-21st-century/2}}</ref> ຄາວານີ ເລີ່ມອາຊີບຫຼິ້ນໃຫ້ກັບ ດານູບີໂອ ໃນເມືອງ ມອນເຕວິໂອ ເຊິ່ງລາວໄດ້ຫຼິ້ນເປັນເວລາ 2 ປີ ກ່ອນທີ່ຈະຍ້າຍໄປຫຼິ້ນໃຫ້ກັບ ປາແລໂມ ໃນອິຕາລີ ໃນປີ 2007. ໃນປີ 2010, ຄາວານີ ໄດ້ລົງນາມກັບ Napoli, ເຊິ່ງໄດ້ເຊັນໃຫ້ລາວໃນສັນຍາກູ້ຢືມເບື້ອງຕົ້ນກ່ອນທີ່ຈະຊື້ລາວດ້ວຍຄ່າຕົວທັງຫມົດ 17 ລ້ານເອີໂຣ. ລາວໄດ້ຊ່ວຍໃຫ້ພວກເຂົາຊະນະ Coppa Italia ໃນປີ 2012 ແລະຕັ້ງຕົວເອງເປັນກອງຫນ້າທີ່ໂດດເດັ່ນທີ່ສຸດໃນ [[ຊີລີເອ]].<ref>{{Cite web|title=Napoli's Edinson Cavani: Serie A's Most Wanted Striker|archive-url=https://bleacherreport.com/articles/1591104-napolis-edinson-cavani-serie-as-most-wanted-striker}}</ref> ໃນກາງປີ 2013, ຄາວານີ ເຂົ້າຮ່ວມ [[ສະໂມສອນ ປາຣີ ແຊັງ ແຊກແມັງ|ປາຣີ ແຊັງ ແຊກແມັງ]] ໃນຝຣັ່ງສໍາລັບລາຍງານ 64 ລ້ານເອີໂຣ, ໃນເວລານັ້ນເປັນການລົງນາມທີ່ແພງທີ່ສຸດໃນປະຫວັດສາດບານເຕະຝຣັ່ງ.<ref>{{Cite news|title=Ligue 1 - Cavani completes blockbuster £55.4m move to PSG - Yahoo! Eurosport UK|url=http://uk.eurosport.yahoo.com/news/serie-cavani-completes-blockbuster-move-psg-161808142.html}}</ref> ກັບ PSG, ຄາວານີ ຊະນະ 6 ແຊ້ມ ລີກ 1, ຫ້າ Coupes de la Ligue ແລະ Coupes de France ສີ່.<ref>{{Cite news|url=http://www.ligue1.com/joueur/cavani-edinson-roberto|title=Edinson CAVANI}}</ref> ລາວຍັງຈັດອັນດັບເປັນ ຜູ້ທີ່ເຮັດປະຕູສູງສຸດຕະຫຼອດການທີສອງຂອງສະໂມສອນ.<ref name="auto">{{Cite news|url=http://www.espn.co.uk/football/french-ligue-1/story/3127050/edinson-cavani-and-kylian-mbappe-scoop-up-top-ligue-1-awards|title=Cavani and Mbappe win top Ligue 1 awards}}</ref> ໃນປີ 2020, ຄາວານີ ເຊັນສັນຍາກັບ [[ສະໂມສອນບານເຕະ ແມນເຊສເຕີ ຢູໄນເຕັດ|ແມນເຊັສເຕີ ຢູໄນເຕັດ]], ຍິງໄດ້ 17 ປະຕູໃນລະດູການທຳອິດຂອງລາວ, ລວມເຖິງການຍິງປະຕູໃນ ຢູຟາ ຢູໂຣປາ ລີກ ຮອບສຸດທ້າຍ, ກ່ອນຈະລົງນາມໃຫ້ກັບ ບາເລັນເຊຍ ໃນປີ 2022. ຄາວານີ ຍິງປະຕູໃຫ້ ອູຣູກວາຍ ພົບກັບ ໂຄລໍາເບຍ ໃນປີ 2008, ແລະ ໄດ້ລົງສະໜາມ 136 ນັດ ແລະ ຍິງໄດ້ 58 ປະຕູ, ເຫຼືອພຽງ [[ຫຼຸຍ ຊົວເຣສ|ຫຼຸຍ ຊູອາເຣສ]] ຄູ່ແຂ່ງຮ່ວມທີມຊາດອູຣູກວາຍ. ລາວໄດ້ເຂົ້າຮ່ວມໃນ 10 ການແຂ່ງຂັນສາກົນທີ່ສໍາຄັນ: ສີ່ [[ເຕະບານໂລກ]] (2010, [[ບານເຕະໂລກ 2014|2014]], 2018 ແລະ [[ບານໂລກ 2022|2022]]), ຫ້າ [[ໂຄປາອາເມຣິກາ]] (2011, [[ການແຂ່ງຂັນຊິງແຊ້ມບານເຕະອາເມລິກາໃຕ້ 2015|2015]], 2016, 2019 ແລະ 2021), ແລະຫນຶ່ງ FIFA Confederations Cup (2 FIFA Confederations Cup). ຄາວານີ ຍິງປະຕູໃນບານໂລກ 2010 ຊ່ວຍໃຫ້ ອູຣູກວາຍ ຂຶ້ນເປັນອັນດັບທີ 4 ຂອງການແຂ່ງຂັນ ແລະ ໃນປີ 2011 ໄດ້ເປັນສ່ວນໜຶ່ງຂອງທີມ ອູຣູກວາຍ ທີ່ຄວ້າແຊ້ມ ໂຄປາ ອາເມຣິກາ ເປັນສະຖິຕິທີ 15. ລາວຈົບເປັນນັກເຕະ ບານໂລກ CONMEBOL 2018 ທີ່ມີ ຄະແນນສູງສຸດດ້ວຍສິບປະຕູ. ໃນລະຫວ່າງທີ່ລາວຢູ່ໃນອິຕາລີ, ຄາວານີ ມີຊື່ຢູ່ໃນ ທີມ ຂອງລີກສາມຄັ້ງແລະເປັນ ນັກເຕະບານສູງສຸດໃນ Serie A ໃນ ລະດູການ 2012-13. ໃນຊ່ວງເວລາຂອງລາວຢູ່ໃນ [[ລີກ 1 (ຝຣັ່ງ)|ລີກ 1]], ລາວມີຊື່ຢູ່ໃນທີມຂອງ UNFP ລີກ 1 ປີ ສາມຄັ້ງ, ໄດ້ຮັບລາງວັນ ນັກເຕະດີເດັ່ນຂອງລີກ 1 ສໍາລັບ ລະດູການ 2016-17, ແລະເປັນ ນັກເຕະບານສູງສຸດ ຂອງລີກໃນ 2016-17 ແລະ 2017–18 ລະ​ດູ​ການ​. ລາວໄດ້ຮັບລາງວັນ Golden Foot ໃນປີ 2018 ສໍາລັບຜົນສໍາເລັດຂອງລາວໃນການແຂ່ງຂັນບານເຕະ. == ເອກະສານອ້າງອີງ == [[ໝວດ:ນັກເຕະພຣີເມຍລີກ]] [[ໝວດ:ນັກກິລາບານເຕະຊາຍອູຣູກວາຍ]] [[ໝວດ:ບຸກຄົນທີ່ຍັງມີຊີວິດຢູ່]] [[ໝວດ:ນັກເຕະບານ]] 50t0m1yklsxn26yj1l7d2q681ngn1zm 112408 112407 2024-12-03T15:14:28Z Randervik 18653 112408 wikitext text/x-wiki {{Infobox football biography|name=ເອດິນສັນ ຄາວານີ|image=[[ຮູບ:Edinson Cavani 2018 (cropped).jpg|210px]]|caption=ເອດິນສັນ ຄາວານີ ກັບ [[ບານເຕະທີມຊາດອູຣູກວາຍ|ອູຣູກວາຍ]] ໃນ [[FIFA World Cup 2018]]|full_name=Edinson Roberto Cavani Gómez<ref>{{cite web |url=http://www.sscnapoli.it/client/render.aspx?content=1&root=3459 |publisher=SSC Napoli |title=Edinson Roberto CAVANI GOMEZ |access-date=14 February 2013 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120829012440/http://www.sscnapoli.it/client/render.aspx?content=1&root=3459 |archive-date=29 August 2012 |url-status=dead }}</ref>|birth_date={{birth date and age|df=y|1987|2|14}}<ref>{{cite web |url=https://fdp.fifa.org/assetspublic/ce44/pdf/SquadLists-English.pdf |title=FIFA World Cup Qatar 2022™: List of Players: Uruguay |publisher=FIFA |page=30 |date=18 December 2022 |access-date=26 October 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20221218195301/https://fdp.fifa.org/assetspublic/ce44/pdf/SquadLists-English.pdf |archive-date=18 December 2022 |url-status=live }}</ref>|birth_place=[[Salto, Uruguay|Salto]], ອູຣູກວາຍ|height=1.84 m<ref>{{cite web |url=https://en.psg.fr/teams/first-team/squad/edinson-cavani |title=Edinson Cavani |publisher=Paris Saint-Germain F.C. |access-date=27 November 2019}}</ref>|position=[[ກອງໜ້າ (ບານເຕະສະມາຄົມ)|ກອງໜ້າ]]|currentclub=[[Boca Juniors]]|clubnumber=10|youthyears1=2000–2005|youthclubs1=[[Danubio F.C.|Danubio]]|years1=2005–2007|clubs1=[[Danubio F.C.|Danubio]]|caps1=25|goals1=9|years2=2007–2011|clubs2=[[Palermo F.C.|Palermo]]|caps2=109|goals2=34|years3=2010–2011|clubs3=→ [[S.S.C. Napoli|Napoli]] (loan)|caps3=35|goals3=26|years4=2011–2013|clubs4=[[S.S.C. Napoli|Napoli]]|caps4=69|goals4=52|years5=2013–2020|clubs5=[[ສະໂມສອນ ປາຣີ ແຊັງ ແຊກແມັງ|ປາຣີ ແຊັງ ແຊກແມັງ]]|caps5=200|goals5=138|years6=2020–2022|clubs6=[[ສະໂມສອນບານເຕະ ແມນເຊສເຕີ ຢູໄນເຕັດ| ແມນເຊສເຕີ ຢູໄນເຕັດ]]|caps6=41|goals6=12|years7=2022–2023|clubs7=[[Valencia CF|Valencia]]|caps7=25|goals7=5|years8=2023–|clubs8=[[Boca Juniors]]|caps8=35|goals8=12|nationalyears1=2006–2007|nationalteam1=[[Uruguay national under-20 football team|ອູຣູກວາຍ U20]]|nationalcaps1=15|nationalgoals1=11|nationalyears2=2012|nationalteam2=[[Uruguay national under-23 football team|ອູຣູກວາຍ ໂອລິມປິກ]] ([[List of overage players in Olympic football|O.P.]])|nationalcaps2=5|nationalgoals2=3|nationalyears3=2008–2022|nationalteam3=[[ບານເຕະທີມຊາດອູຣູກວາຍ|ອູຣູກວາຍ]]|nationalcaps3=136|nationalgoals3=58|medaltemplates={{MedalSport|Men's [[Association football|football]]}} {{MedalCountry|{{fb|URU}}}} {{MedalCompetition|[[Copa América]]}} {{Medal|Winner|[[2011 Copa América|2011 Argentina]]|}}|club-update=17:21, 24 ພະຈິກ 2024 (UTC)|nationalteam-update=}}'''ເອດິນສັນ ຄາວານີ''' ('''Edinson Roberto Cavani Gomez'''; ເກີດໃນວັນທີ 14 ເດືອນກຸມພາ 1987) ເປັນ [[ເຕະບານ|ນັກກິລາບານເຕະມື]] ອາຊີບ Uruguayan ທີ່ຫຼິ້ນເປັນ [[ກອງໜ້າ (ບານເຕະສະມາຄົມ)|ກອງໜ້າ]] ຂອງ Argentine Primera División club Boca Juniors. ມີຊື່ຫຼິ້ນວ່າ "El Matador" (Bullfighter ໄດ້),<ref>{{Cite web|title=Manchester United striker Edinson Cavani explains the story behind his 'El Matador' nickname|archive-url=https://www.manchestereveningnews.co.uk/sport/football/football-news/cavani-el-matador-man-united-21551405.amp}}</ref> ລາວໄດ້ຖືກພິຈາລະນາເປັນຫນຶ່ງໃນ strikers ທີ່ດີທີ່ສຸດຂອງລຸ້ນລາວ.<ref>{{Cite web|title=Ranked! The 100 best players of the 21st Century|archive-url=https://www.fourfourtwo.com/features/ranked-the-100-best-players-of-the-21st-century/2}}</ref> ຄາວານີ ເລີ່ມອາຊີບຫຼິ້ນໃຫ້ກັບ ດານູບີໂອ ໃນເມືອງ ມອນເຕວິໂອ ເຊິ່ງລາວໄດ້ຫຼິ້ນເປັນເວລາ 2 ປີ ກ່ອນທີ່ຈະຍ້າຍໄປຫຼິ້ນໃຫ້ກັບ ປາແລໂມ ໃນອິຕາລີ ໃນປີ 2007. ໃນປີ 2010, ຄາວານີ ໄດ້ລົງນາມກັບ Napoli, ເຊິ່ງໄດ້ເຊັນໃຫ້ລາວໃນສັນຍາກູ້ຢືມເບື້ອງຕົ້ນກ່ອນທີ່ຈະຊື້ລາວດ້ວຍຄ່າຕົວທັງຫມົດ 17 ລ້ານເອີໂຣ. ລາວໄດ້ຊ່ວຍໃຫ້ພວກເຂົາຊະນະ Coppa Italia ໃນປີ 2012 ແລະຕັ້ງຕົວເອງເປັນກອງຫນ້າທີ່ໂດດເດັ່ນທີ່ສຸດໃນ [[ຊີລີເອ]].<ref>{{Cite web|title=Napoli's Edinson Cavani: Serie A's Most Wanted Striker|archive-url=https://bleacherreport.com/articles/1591104-napolis-edinson-cavani-serie-as-most-wanted-striker}}</ref> ໃນກາງປີ 2013, ຄາວານີ ເຂົ້າຮ່ວມ [[ສະໂມສອນ ປາຣີ ແຊັງ ແຊກແມັງ|ປາຣີ ແຊັງ ແຊກແມັງ]] ໃນຝຣັ່ງສໍາລັບລາຍງານ 64 ລ້ານເອີໂຣ, ໃນເວລານັ້ນເປັນການລົງນາມທີ່ແພງທີ່ສຸດໃນປະຫວັດສາດບານເຕະຝຣັ່ງ.<ref>{{Cite news|title=Ligue 1 - Cavani completes blockbuster £55.4m move to PSG - Yahoo! Eurosport UK|url=http://uk.eurosport.yahoo.com/news/serie-cavani-completes-blockbuster-move-psg-161808142.html}}</ref> ກັບ PSG, ຄາວານີ ຊະນະ 6 ແຊ້ມ ລີກ 1, ຫ້າ Coupes de la Ligue ແລະ Coupes de France ສີ່.<ref>{{Cite news|url=http://www.ligue1.com/joueur/cavani-edinson-roberto|title=Edinson CAVANI}}</ref> ລາວຍັງຈັດອັນດັບເປັນ ຜູ້ທີ່ເຮັດປະຕູສູງສຸດຕະຫຼອດການທີສອງຂອງສະໂມສອນ.<ref name="auto">{{Cite news|url=http://www.espn.co.uk/football/french-ligue-1/story/3127050/edinson-cavani-and-kylian-mbappe-scoop-up-top-ligue-1-awards|title=Cavani and Mbappe win top Ligue 1 awards}}</ref> ໃນປີ 2020, ຄາວານີ ເຊັນສັນຍາກັບ [[ສະໂມສອນບານເຕະ ແມນເຊສເຕີ ຢູໄນເຕັດ|ແມນເຊັສເຕີ ຢູໄນເຕັດ]], ຍິງໄດ້ 17 ປະຕູໃນລະດູການທຳອິດຂອງລາວ, ລວມເຖິງການຍິງປະຕູໃນ ຢູຟາ ຢູໂຣປາ ລີກ ຮອບສຸດທ້າຍ, ກ່ອນຈະລົງນາມໃຫ້ກັບ ບາເລັນເຊຍ ໃນປີ 2022. ຄາວານີ ຍິງປະຕູໃຫ້ ອູຣູກວາຍ ພົບກັບ ໂຄລໍາເບຍ ໃນປີ 2008, ແລະ ໄດ້ລົງສະໜາມ 136 ນັດ ແລະ ຍິງໄດ້ 58 ປະຕູ, ເຫຼືອພຽງ [[ຫຼຸຍ ຊົວເຣສ|ຫຼຸຍ ຊູອາເຣສ]] ຄູ່ແຂ່ງຮ່ວມທີມຊາດອູຣູກວາຍ. ລາວໄດ້ເຂົ້າຮ່ວມໃນ 10 ການແຂ່ງຂັນສາກົນທີ່ສໍາຄັນ: ສີ່ [[ເຕະບານໂລກ]] (2010, [[ບານເຕະໂລກ 2014|2014]], 2018 ແລະ [[ບານໂລກ 2022|2022]]), ຫ້າ [[ໂຄປາອາເມຣິກາ]] (2011, [[ການແຂ່ງຂັນຊິງແຊ້ມບານເຕະອາເມລິກາໃຕ້ 2015|2015]], 2016, 2019 ແລະ 2021), ແລະຫນຶ່ງ FIFA Confederations Cup (2 FIFA Confederations Cup). ຄາວານີ ຍິງປະຕູໃນບານໂລກ 2010 ຊ່ວຍໃຫ້ ອູຣູກວາຍ ຂຶ້ນເປັນອັນດັບທີ 4 ຂອງການແຂ່ງຂັນ ແລະ ໃນປີ 2011 ໄດ້ເປັນສ່ວນໜຶ່ງຂອງທີມ ອູຣູກວາຍ ທີ່ຄວ້າແຊ້ມ ໂຄປາ ອາເມຣິກາ ເປັນສະຖິຕິທີ 15. ລາວຈົບເປັນນັກເຕະ ບານໂລກ CONMEBOL 2018 ທີ່ມີ ຄະແນນສູງສຸດດ້ວຍສິບປະຕູ. ໃນລະຫວ່າງທີ່ລາວຢູ່ໃນອິຕາລີ, ຄາວານີ ມີຊື່ຢູ່ໃນ ທີມ ຂອງລີກສາມຄັ້ງແລະເປັນ ນັກເຕະບານສູງສຸດໃນ Serie A ໃນ ລະດູການ 2012-13. ໃນຊ່ວງເວລາຂອງລາວຢູ່ໃນ [[ລີກ 1 (ຝຣັ່ງ)|ລີກ 1]], ລາວມີຊື່ຢູ່ໃນທີມຂອງ UNFP ລີກ 1 ປີ ສາມຄັ້ງ, ໄດ້ຮັບລາງວັນ ນັກເຕະດີເດັ່ນຂອງລີກ 1 ສໍາລັບ ລະດູການ 2016-17, ແລະເປັນ ນັກເຕະບານສູງສຸດ ຂອງລີກໃນ 2016-17 ແລະ 2017–18 ລະ​ດູ​ການ​. ລາວໄດ້ຮັບລາງວັນ Golden Foot ໃນປີ 2018 ສໍາລັບຜົນສໍາເລັດຂອງລາວໃນການແຂ່ງຂັນບານເຕະ. == ເອກະສານອ້າງອີງ == [[ໝວດ:ນັກເຕະພຣີເມຍລີກ]] [[ໝວດ:ນັກກິລາບານເຕະຊາຍອູຣູກວາຍ]] [[ໝວດ:ບຸກຄົນທີ່ຍັງມີຊີວິດຢູ່]] [[ໝວດ:ນັກເຕະບານ]] 1v0j2lqb356nklb2wh949osk9i6qpj4 0 21893 112414 2024-12-04T04:19:15Z Brgb 20083 Brgb ຍ້າຍໜ້າ [[ປະເທດລາວ]] ໄປ [[ລາວ]]: ຊື່ສັ້ນແມ່ນພຽງພໍ 112414 wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[ລາວ]] cenjy0aoulu8date7ysdgmqdiwwtrim 1 21894 112416 2024-12-04T04:19:15Z Brgb 20083 Brgb ຍ້າຍໜ້າ [[ສົນທະນາ:ປະເທດລາວ]] ໄປ [[ສົນທະນາ:ລາວ]]: ຊື່ສັ້ນແມ່ນພຽງພໍ 112416 wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[ສົນທະນາ:ລາວ]] lhp9spsdqj2ykb4iceqxqqczxbd59zk 0 21895 112424 2024-12-04T05:14:58Z Randervik 18653 Created by translating the page "[[:en:Special:Redirect/revision/1260542153|Sergio Agüero]]" 112424 wikitext text/x-wiki '''ເຊີ​ຈີ​ໂອ ອາ​ເກ​ໂຣ''' ('''Sergio Leonel Agüero del Castillo;''' ເກີດ 2 ເດືອນມິຖຸນາ 1988), ເຊິ່ງເອີ້ນກັນວ່າ '''ຄຸນ ອາກູໂຣ''',<ref>{{Cite news|title=Explained: Why Sergio Aguero is nicknamed Kun|url=http://www.goal.com/en/news/explained-why-sergio-aguero-is-nicknamed-kun/12sl1glsgcm7t1mdr12xisgw5c}}</ref> ແມ່ນອາເຈນຕິນາອະດີດ [[ເຕະບານ|ນັກກິລາບານເຕະ]] ອາຊີບທີ່ຫຼິ້ນເປັນ [[ກອງໜ້າ (ບານເຕະສະມາຄົມ)|ກອງໜ້າ]]. ລາວໄດ້ຖືກຖືວ່າເປັນຫນຶ່ງໃນກອງຫນ້າທີ່ດີທີ່ສຸດຂອງລຸ້ນຂອງລາວແລະເປັນຫນຶ່ງໃນຜູ້ນທີ່ຍິ່ງໃຫຍ່ທີ່ສຸດໃນປະຫວັດສາດຂອງ [[ພຣີເມຍລີກ]].<ref>{{Cite web|title=Ranked! The 30 best strikers in Premier League history|archive-url=https://www.fourfourtwo.com/features/ranked-30-best-strikers-premier-league-history}}</ref><ref>{{Cite web|title=Best Premier League players EVER: 100 greatest footballers in England's top flight since 1992|archive-url=https://www.fourfourtwo.com/features/greatest-best-premier-league-players-top-ever-liverpool-man-utd-arsenal-chelsea-tottenham-spurs-city-footballers-soccer-thierry-henry-cristiano-ronaldo}}</ref><ref>{{Cite web|title=Premier League 100: The sublime predictability of Sergio Aguero|archive-url=https://www.independent.co.uk/sport/football/premier-league/premier-league-100-sergio-aguero-goals-manchester-city-news-predictability-countdown-a8844016.html}}</ref> ລາວໄດ້ລົງຫຼິ້ນໃຫ້ກັບ [[ສະໂມສອນ ແມນເຊສເຕີ ຊີຕີ້|ແມນເຊັສເຕີ ຊິຕີ້]] ຕັ້ງແຕ່ປີ 2011 ຫາ 2021 ແລະເປັນ ນັກຍິງປະຕູສູງສຸດຕະຫຼອດການ ຂອງສະໂມສອນ ແລະ ຖືເປັນສະຖິຕິການ ຍິງແຮດທຣິກຫຼາຍທີ່ສຸດໃນພຣີເມຍລີກ 12 ນັດ. ອາ​ເກ​ໂຣ ໄດ້ເລີ່ມຕົ້ນການເຮັດວຽກຂອງລາວຢູ່ທີ່ສະໂມສອນຂອງ Argentine Independiente ບ່ອນທີ່, ໃນວັນທີ 5 ກໍລະກົດ 2003, ລາວໄດ້ກາຍເປັນນັກເຕະທີ່ມີອາຍຸນ້ອຍທີ່ສຸດທີ່ລົງຫຼິ້ນໃນ Argentine Primera División ໃນເວລາ 15 ປີ 35 ມື້, ທໍາລາຍສະຖິຕິ 27 ປີ ທີ່ວາງໄວ້ກ່ອນຫນ້ານີ້ໂດຍພໍ່ເຖົ້າ [[ດີເອໂກ ມາຣາໂດນາ|Diego]] ໃນອະນາຄົດ. [[ດີເອໂກ ມາຣາໂດນາ|ມາຣາໂດນາ]]. ໃນປີ 2006, ອາ​ເກ​ໂຣ ຍ້າຍໄປ [[ລາລີກາ]] ສະໂມສອນ [[ແອັດເລຕິໂກ ມາດຣິດ]] ໃນການໂອນມູນຄ່າ 23 ລ້ານເອີໂຣ, ສ້າງຕັ້ງຕົນເອງເປັນຫນຶ່ງໃນຜູ້ນຫນຸ່ມທີ່ດີທີ່ສຸດຂອງໂລກແລະເປັນຫນຶ່ງໃນຜູ້ນໃນ La Liga, ຊະນະ Don Balón, Golden Boy, ແລະ. ນັກເຕະເຍົາວະຊົນໂລກແຫ່ງປີ. ອາ​ເກ​ໂຣ ຍັງໄດ້ຊະນະ UEFA Europa League ແລະ UEFA Super Cup ໃນຂະນະທີ່ຢູ່ Madrid. ອາເກວໂຣ ເຊັນສັນຍາກັບ ແມນເຊັສເຕີ ຊິຕີ້ ສະໂມສອນໃນ ພຣີເມຍລີກ ໃນປີ 2011 ດ້ວຍຄ່າຕົວ 35 ລ້ານປອນ. ໃນ​ໄລ​ຍະ 10 ປີ​ທີ່​ລາວ​ຢູ່​ກັບ​ສະ​ໂມ​ສອນ,<ref>{{Cite web|title=The Perfect 10: Sergio's decade of brilliance|archive-url=https://www.mancity.com/features/aguero-perfect-10}}</ref><ref>{{Cite web|title=Manchester City's top striker Sergio Aguero is leaving after 10 years|archive-url=https://www.insider.com/sergio-aguero-leaving-manchester-city-after-10-years-2021-3}}</ref> ລາວ​ໄດ້​ຊະ​ນະ​ການ​ແຂ່ງ​ຂັນ​ຫ້າ​ແຊ້ມ​ລີກ​, ໂດຍ​ສະ​ເພາະ​ແມ່ນ​ໄດ້​ຄະ​ແນນ​ຜູ້​ຊະ​ນະ​ໃນ​ນາ​ທີ​ສຸດ​ທ້າຍ​ໃນ ​ເກມ​ລີກ​ສຸດ​ທ້າຍ ​ຂອງ​ລະ​ດູ​ການ​ເປີດ​ຕົວ​ຂອງ​ຕົນ​ເພື່ອ​ໄດ້​ຊະ​ນະ​ສະ​ໂມ​ສອນ​ໃນ​ລີກ​ຄັ້ງ​ທໍາ​ອິດ​ໃນ​ຮອບ 44 ປີ​. ກຽດສັກສີເພີ່ມເຕີມກັບສະໂມສອນປະກອບມີບັນທຶກຫົກ EFL Cups ແລະ FA Cup; ລາວຍັງເປັນສ່ວນຫນຶ່ງໃນ ການແຂ່ງຂັນເຕະບານ UEFA Champions League ຄັ້ງທໍາອິດຂອງສະໂມສອນ. ອາ​ເກ​ໂຣ ຊະນະ ເກີບຄໍາຂອງ Premier League ແລະໄດ້ສອງຄັ້ງໃນ ທີມ PFA ຂອງປີ. ລາວ​ເປັນ ​ຜູ້​ຍິງ​ປະຕູ​ໃນ​ລີກ​ທີ 5 ຕະຫຼອດ​ເວລາ ​ແລະ ​ເປັນ​ຜູ້​ຍິງ​ປະຕູ​ທີ່​ບໍ່​ແມ່ນ​ຊາວ​ອັງກິດ​ສູງ​ສຸດ​ໃນ​ການ​ແຂ່ງຂັນ, ດ້ວຍ 184 ປະຕູ. ລາວ​ໄດ້​ຮັກສາ​ສະຖິຕິ​ຂອງ​ການ​ຍິງ​ປະຕູ​ໃນ​ພຣີ​ເມຍ​ລີກ​ຫຼາຍ​ທີ່​ສຸດ​ໂດຍ​ຜູ້​ຫຼິ້ນ​ໃຫ້​ກັບ​ສະໂມສອນ​ໃດ​ໜຶ່ງ​ຈົນ​ຖືກ [[ແຮຣີ ເຄນ|​ແຮຣີ ເຄນ]] ເອົາ​ຊະນະ​ໃນ​ປີ 2022.<ref>{{Cite web|title=Sergio Agüero breaks scoring record as Manchester City crush Everton|archive-url=http://www.theguardian.com/football/2021/may/23/manchester-city-everton-premier-league-match-report}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://www.itv.com/news/2022-08-20/tottenham-vs-wolves-harry-kane-breaks-premier-league-score-record-in-1-0-win|title=Tottenham vs Wolves: Harry Kane breaks premier league goal record in 1-0 win|work=ITV News|date=20 August 2022}}</ref> ໃນ​ປີ 2021​, ລາວ​ໄດ້​ເຂົ້າ​ຮ່ວມ​ກັບ​ບາ​ເຊ​ໂລ​ນາ​ໃນ ​ການ​ຍົກ​ຍ້າຍ​ຟຣີ​,<ref>{{Cite web|title=FC Barcelona sign Sergio 'Kun' Agüero|archive-url=https://www.fcbarcelona.com/en/football/first-team/news/2163393/fc-barcelona-sign-sergio-kun-aguero}}</ref><ref>{{Cite web|title=Barca complete signing of Aguero from Man City|archive-url=https://www.espn.com/soccer/soccer-transfers/story/4398296/barcelona-sign-sergio-aguero-from-manchester-city-on-free-transfer}}</ref> ກ່ອນ​ທີ່​ຈະ​ອອກ​ຈາກ​ບານ​ເຕະ​ອາ​ຍຸ 33 ປີ​ເນື່ອງ​ຈາກ​ບັນ​ຫາ​ຫົວ​ໃຈ​ໃນ​ປີ​ດຽວ​ກັນ​.<ref>{{Cite news|title=Aguero retires following heart problem|work=BBC Sport|url=https://www.bbc.com/sport/football/59660727|date=2021-12-15}}</ref> ລາວໄດ້ຫຼິ້ນພຽງແຕ່ສີ່ນັດສໍາລັບສະໂມສອນ, ໂດຍເປົ້າຫມາຍດຽວຂອງລາວທີ່ຈະມາເຖິງໃນ [[El Clásico|El Clasico]] ທໍາອິດຂອງລະດູການ 2021-22. ໃນ​ລະ​ດັບ​ສາ​ກົນ​, ອາ​ເກ​ໂຣ ເປັນ​ຕົວ​ແທນ​ຂອງ ​ທີມ​ອາ​ເຈນ​ຕິ​ນາ​ອາ​ຍຸ 20 ປີ ​ທີ່​ເຂົາ​ເຈົ້າ​ໄດ້​ຊະ​ນະ​ການ 2005 ແລະ 2007 FIFA U-20 World Cups.<ref name="rise2">{{Cite news|date=7 May 2008|title=The Rise of Sergio Aguero|url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/7384547.stm}}</ref> ລາວໄດ້ຫຼິ້ນໃນ ໂອລິມປິກປີ 2008, ຍິງສອງປະຕູໃນຮອບເຄິ່ງສຸດທ້າຍກັບ Brazil ໃນຂະນະທີ່ອາເຈນຕິນາໄດ້ຮັບຫຼຽນທອງ.<ref>{{Cite news|date=20 August 2008|title=Argentina 3 Brazil 0: Argentina in final after routing arch rivals – Olympics, Sport|url=https://www.independent.co.uk/sport/olympics/argentina-3-brazil-0-argentina-in-final-after-routing-arch-rivals-902777.html}}</ref> ອາເກຍໂຣ ເປັນ ນັກເຕະທີ່ຍິງປະຕູສູງສຸດຕະຫຼອດການເປັນອັນດັບ 3 ຂອງ ອາເຈນຕິນາ ແລະ ເກັບໄດ້ຫຼາຍກວ່າ 100 ນັດ, ເປັນຕົວແທນໃຫ້ກັບທີມອາວຸໂສໃນ [[ເຕະບານໂລກ]] 3 ສະໄໝ (ໃນ ປີ 2010, [[ບານເຕະໂລກ 2014|2014]] ແລະ 2018) ແລະ [[ໂຄປາອາເມຣິກາ|ໂຄປາສ ອາເມຣິກາ]] 5 ຄັ້ງ (ໃນ ປີ 2011, [[ການແຂ່ງຂັນຊິງແຊ້ມບານເຕະອາເມລິກາໃຕ້ 2015|2015]], 2019, 2019. ແລະ 2021), ຊະນະ Copa ອາ​ເມ​ລິ​ກາ​ໃນ​ປີ 2021​. == ເອກະສານອ້າງອີງ == [[ໝວດ:ນັກເຕະພຣີເມຍລີກ]] [[ໝວດ:ບຸກຄົນທີ່ຍັງມີຊີວິດຢູ່]] [[ໝວດ:ບຸກຄົນທີ່ເກີດໃນປີ ຄ.ສ. 1988]] kia7kkkj8f538d2tpk3zphva81sjsrd 112426 112424 2024-12-04T05:20:21Z Randervik 18653 112426 wikitext text/x-wiki {{Infobox football biography|name=ເຊີ​ຈີ​ໂອ ອາ​ເກ​ໂຣ|image=[[ຮູບ:Agüero_in_2018.jpg|210px]]|caption=ອາ​ເກ​ໂຣ ກັບ [[ບານເຕະທີມຊາດອາເຈນຕິນາ|ອາເຈນຕິນາ]] ໃນ [[FIFA World Cup 2018]]|full_name=Sergio Leonel Agüero del Castillo<ref>{{cite web |url=http://www.thefa.com/-/media/files/thefaportal/governance-docs/registrations/january-2016.ashx |title=List of Players under Written Contract Registered Between 01/01/2016 and 31/01/2016 |publisher=The Football Association |page=1 |access-date=18 August 2019 |archive-date=21 March 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230321171519/https://www.thefa.com/-/media/files/thefaportal/governance-docs/registrations/january-2016.ashx |url-status=live }}</ref>|birth_date={{birth date and age|1988|6|2|df=y}}<ref name="Official">{{cite web |url=http://www.sergioaguero.com/ficha |title=Ficha|trans-title=Fact Sheet |website=Official Site |access-date=14 January 2016 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20160128140904/http://sergioaguero.com/ficha |archive-date=28 January 2016}}</ref>|birth_place=[[Buenos Aires]], ອາເຈນຕິນາ<ref>{{cite web |title=Bio |url=http://en.sergioaguero.com/#!bio/c23p0 |website=sergioaguero.com |publisher=Sergio Agüero's Official Site |access-date=11 May 2016 |archive-date=2 April 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190402131251/https://en.sergioaguero.com/#!bio/c23p0 |url-status=live }}</ref>|height=1.73 m<ref name="PremProfile"/>|position=[[ກອງໜ້າ (ບານເຕະສະມາຄົມ)|ກອງໜ້າ]]|currentclub=|clubnumber=|youthyears1=|youthclubs1=Loma Alegre|youthyears2=|youthclubs2=Los Primos|youthyears3=1997–2003|youthclubs3=[[Club Atlético Independiente|Independiente]]|years1=2003–2006|clubs1=[[Club Atlético Independiente|Independiente]]|caps1=54|goals1=23|years2=2006–2011|clubs2=[[ແອດເລຕິໂກ ມາດຣິດ]]|caps2=175|goals2=74|years3=2011–2021|clubs3=[[ສະໂມສອນ ແມນເຊສເຕີ ຊີຕີ້|ແມນເຊສເຕີ ຊີຕີ້]]|caps3=275|goals3=184|years4=2021|clubs4=[[FC Barcelona|ບາເຊໂລນາ]]|caps4=4|goals4=1|totalcaps=508|totalgoals=282|nationalyears1=2004|nationalteam1=[[ທີມຊາດອາເຈນຕິນາ U17 ບານເຕະທີມຊາດ|ອາເຈນຕິນາ U17]]|nationalcaps1=5|nationalgoals1=3|nationalyears2=2005–2007|nationalteam2=[[ທີມຊາດອາເຈນຕິນາ U20 ບານເຕະທີມຊາດ|ອາເຈນຕິນາ U20]]|nationalcaps2=11|nationalgoals2=6|nationalyears3=2008|nationalteam3=[[ທີມຊາດອາເຈນຕິນາ U23 ບານເຕະທີມຊາດ|ອາເຈນຕິນາ U23]]|nationalcaps3=5|nationalgoals3=2|nationalyears4=2006–2021|nationalteam4=[[ບານເຕະທີມຊາດອາເຈນຕິນາ|ອາເຈນຕິນາ]]|nationalcaps4=101|nationalgoals4=41 <!---| club-update = 18:11, 30 October 2021 (UTC) | nationalteam-update = 23:59, 3 July 2021 (UTC)--->|medaltemplates={{MedalSport|Men's [[Association football|football]]}} {{MedalCountry|{{fb|ARG}}}} {{MedalCompetition|[[Copa América]]}} {{Medal|Winner|[[2021 Copa America|2021 Brazil]]|}} {{Medal|RU|[[2015 Copa América|2015 Chile]]|}} {{Medal|RU|[[2016 Copa America|2016 United States]]|}} {{Medal|3rd|[[2019 Copa América|2019 Brazil]]|}} {{MedalCompetition|[[FIFA World Cup]]}} {{Medal|RU|[[2014 FIFA World Cup|2014 Brazil]]|}} {{MedalCompetition|[[Olympic Games]]}} {{MedalGold|[[2008 Summer Olympics|2008 Beijing]]|[[Football at the 2008 Summer Olympics – Men's team squads#Argentina|Team]]}} {{MedalCompetition|[[FIFA U-20 World Cup]]}} {{Medal|Winner|[[2005 FIFA World Youth Championship|2005 Netherlands]]|[[2005 FIFA World Youth Championship squads#Argentina|Team]]}} {{Medal|Winner|[[2007 FIFA U-20 World Cup|2007 Canada]]|[[2007 FIFA U-20 World Cup squads#Argentina|Team]]}}}}'''ເຊີ​ຈີ​ໂອ ອາ​ເກ​ໂຣ''' ('''Sergio Leonel Agüero del Castillo;''' ເກີດ 2 ເດືອນມິຖຸນາ 1988), ເຊິ່ງເອີ້ນກັນວ່າ '''ຄຸນ ອາກູໂຣ''',<ref>{{Cite news|title=Explained: Why Sergio Aguero is nicknamed Kun|url=http://www.goal.com/en/news/explained-why-sergio-aguero-is-nicknamed-kun/12sl1glsgcm7t1mdr12xisgw5c}}</ref> ແມ່ນອາເຈນຕິນາອະດີດ [[ເຕະບານ|ນັກກິລາບານເຕະ]] ອາຊີບທີ່ຫຼິ້ນເປັນ [[ກອງໜ້າ (ບານເຕະສະມາຄົມ)|ກອງໜ້າ]]. ລາວໄດ້ຖືກຖືວ່າເປັນຫນຶ່ງໃນກອງຫນ້າທີ່ດີທີ່ສຸດຂອງລຸ້ນຂອງລາວແລະເປັນຫນຶ່ງໃນຜູ້ນທີ່ຍິ່ງໃຫຍ່ທີ່ສຸດໃນປະຫວັດສາດຂອງ [[ພຣີເມຍລີກ]].<ref>{{Cite web|title=Ranked! The 30 best strikers in Premier League history|archive-url=https://www.fourfourtwo.com/features/ranked-30-best-strikers-premier-league-history}}</ref><ref>{{Cite web|title=Best Premier League players EVER: 100 greatest footballers in England's top flight since 1992|archive-url=https://www.fourfourtwo.com/features/greatest-best-premier-league-players-top-ever-liverpool-man-utd-arsenal-chelsea-tottenham-spurs-city-footballers-soccer-thierry-henry-cristiano-ronaldo}}</ref><ref>{{Cite web|title=Premier League 100: The sublime predictability of Sergio Aguero|archive-url=https://www.independent.co.uk/sport/football/premier-league/premier-league-100-sergio-aguero-goals-manchester-city-news-predictability-countdown-a8844016.html}}</ref> ລາວໄດ້ລົງຫຼິ້ນໃຫ້ກັບ [[ສະໂມສອນ ແມນເຊສເຕີ ຊີຕີ້|ແມນເຊັສເຕີ ຊິຕີ້]] ຕັ້ງແຕ່ປີ 2011 ຫາ 2021 ແລະເປັນ ນັກຍິງປະຕູສູງສຸດຕະຫຼອດການ ຂອງສະໂມສອນ ແລະ ຖືເປັນສະຖິຕິການ ຍິງແຮດທຣິກຫຼາຍທີ່ສຸດໃນພຣີເມຍລີກ 12 ນັດ. ອາ​ເກ​ໂຣ ໄດ້ເລີ່ມຕົ້ນການເຮັດວຽກຂອງລາວຢູ່ທີ່ສະໂມສອນຂອງ Argentine Independiente ບ່ອນທີ່, ໃນວັນທີ 5 ກໍລະກົດ 2003, ລາວໄດ້ກາຍເປັນນັກເຕະທີ່ມີອາຍຸນ້ອຍທີ່ສຸດທີ່ລົງຫຼິ້ນໃນ Argentine Primera División ໃນເວລາ 15 ປີ 35 ມື້, ທໍາລາຍສະຖິຕິ 27 ປີ ທີ່ວາງໄວ້ກ່ອນຫນ້ານີ້ໂດຍພໍ່ເຖົ້າ [[ດີເອໂກ ມາຣາໂດນາ|Diego]] ໃນອະນາຄົດ. [[ດີເອໂກ ມາຣາໂດນາ|ມາຣາໂດນາ]]. ໃນປີ 2006, ອາ​ເກ​ໂຣ ຍ້າຍໄປ [[ລາລີກາ]] ສະໂມສອນ [[ແອັດເລຕິໂກ ມາດຣິດ]] ໃນການໂອນມູນຄ່າ 23 ລ້ານເອີໂຣ, ສ້າງຕັ້ງຕົນເອງເປັນຫນຶ່ງໃນຜູ້ນຫນຸ່ມທີ່ດີທີ່ສຸດຂອງໂລກແລະເປັນຫນຶ່ງໃນຜູ້ນໃນ La Liga, ຊະນະ Don Balón, Golden Boy, ແລະ. ນັກເຕະເຍົາວະຊົນໂລກແຫ່ງປີ. ອາ​ເກ​ໂຣ ຍັງໄດ້ຊະນະ UEFA Europa League ແລະ UEFA Super Cup ໃນຂະນະທີ່ຢູ່ Madrid. ອາເກວໂຣ ເຊັນສັນຍາກັບ ແມນເຊັສເຕີ ຊິຕີ້ ສະໂມສອນໃນ ພຣີເມຍລີກ ໃນປີ 2011 ດ້ວຍຄ່າຕົວ 35 ລ້ານປອນ. ໃນ​ໄລ​ຍະ 10 ປີ​ທີ່​ລາວ​ຢູ່​ກັບ​ສະ​ໂມ​ສອນ,<ref>{{Cite web|title=The Perfect 10: Sergio's decade of brilliance|archive-url=https://www.mancity.com/features/aguero-perfect-10}}</ref><ref>{{Cite web|title=Manchester City's top striker Sergio Aguero is leaving after 10 years|archive-url=https://www.insider.com/sergio-aguero-leaving-manchester-city-after-10-years-2021-3}}</ref> ລາວ​ໄດ້​ຊະ​ນະ​ການ​ແຂ່ງ​ຂັນ​ຫ້າ​ແຊ້ມ​ລີກ​, ໂດຍ​ສະ​ເພາະ​ແມ່ນ​ໄດ້​ຄະ​ແນນ​ຜູ້​ຊະ​ນະ​ໃນ​ນາ​ທີ​ສຸດ​ທ້າຍ​ໃນ ​ເກມ​ລີກ​ສຸດ​ທ້າຍ ​ຂອງ​ລະ​ດູ​ການ​ເປີດ​ຕົວ​ຂອງ​ຕົນ​ເພື່ອ​ໄດ້​ຊະ​ນະ​ສະ​ໂມ​ສອນ​ໃນ​ລີກ​ຄັ້ງ​ທໍາ​ອິດ​ໃນ​ຮອບ 44 ປີ​. ກຽດສັກສີເພີ່ມເຕີມກັບສະໂມສອນປະກອບມີບັນທຶກຫົກ EFL Cups ແລະ FA Cup; ລາວຍັງເປັນສ່ວນຫນຶ່ງໃນ ການແຂ່ງຂັນເຕະບານ UEFA Champions League ຄັ້ງທໍາອິດຂອງສະໂມສອນ. ອາ​ເກ​ໂຣ ຊະນະ ເກີບຄໍາຂອງ Premier League ແລະໄດ້ສອງຄັ້ງໃນ ທີມ PFA ຂອງປີ. ລາວ​ເປັນ ​ຜູ້​ຍິງ​ປະຕູ​ໃນ​ລີກ​ທີ 5 ຕະຫຼອດ​ເວລາ ​ແລະ ​ເປັນ​ຜູ້​ຍິງ​ປະຕູ​ທີ່​ບໍ່​ແມ່ນ​ຊາວ​ອັງກິດ​ສູງ​ສຸດ​ໃນ​ການ​ແຂ່ງຂັນ, ດ້ວຍ 184 ປະຕູ. ລາວ​ໄດ້​ຮັກສາ​ສະຖິຕິ​ຂອງ​ການ​ຍິງ​ປະຕູ​ໃນ​ພຣີ​ເມຍ​ລີກ​ຫຼາຍ​ທີ່​ສຸດ​ໂດຍ​ຜູ້​ຫຼິ້ນ​ໃຫ້​ກັບ​ສະໂມສອນ​ໃດ​ໜຶ່ງ​ຈົນ​ຖືກ [[ແຮຣີ ເຄນ|​ແຮຣີ ເຄນ]] ເອົາ​ຊະນະ​ໃນ​ປີ 2022.<ref>{{Cite web|title=Sergio Agüero breaks scoring record as Manchester City crush Everton|archive-url=http://www.theguardian.com/football/2021/may/23/manchester-city-everton-premier-league-match-report}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://www.itv.com/news/2022-08-20/tottenham-vs-wolves-harry-kane-breaks-premier-league-score-record-in-1-0-win|title=Tottenham vs Wolves: Harry Kane breaks premier league goal record in 1-0 win|work=ITV News|date=20 August 2022}}</ref> ໃນ​ປີ 2021​, ລາວ​ໄດ້​ເຂົ້າ​ຮ່ວມ​ກັບ​ບາ​ເຊ​ໂລ​ນາ​ໃນ ​ການ​ຍົກ​ຍ້າຍ​ຟຣີ​,<ref>{{Cite web|title=FC Barcelona sign Sergio 'Kun' Agüero|archive-url=https://www.fcbarcelona.com/en/football/first-team/news/2163393/fc-barcelona-sign-sergio-kun-aguero}}</ref><ref>{{Cite web|title=Barca complete signing of Aguero from Man City|archive-url=https://www.espn.com/soccer/soccer-transfers/story/4398296/barcelona-sign-sergio-aguero-from-manchester-city-on-free-transfer}}</ref> ກ່ອນ​ທີ່​ຈະ​ອອກ​ຈາກ​ບານ​ເຕະ​ອາ​ຍຸ 33 ປີ​ເນື່ອງ​ຈາກ​ບັນ​ຫາ​ຫົວ​ໃຈ​ໃນ​ປີ​ດຽວ​ກັນ​.<ref>{{Cite news|title=Aguero retires following heart problem|work=BBC Sport|url=https://www.bbc.com/sport/football/59660727|date=2021-12-15}}</ref> ລາວໄດ້ຫຼິ້ນພຽງແຕ່ສີ່ນັດສໍາລັບສະໂມສອນ, ໂດຍເປົ້າຫມາຍດຽວຂອງລາວທີ່ຈະມາເຖິງໃນ [[El Clásico|El Clasico]] ທໍາອິດຂອງລະດູການ 2021-22. ໃນ​ລະ​ດັບ​ສາ​ກົນ​, ອາ​ເກ​ໂຣ ເປັນ​ຕົວ​ແທນ​ຂອງ ​ທີມ​ອາ​ເຈນ​ຕິ​ນາ​ອາ​ຍຸ 20 ປີ ​ທີ່​ເຂົາ​ເຈົ້າ​ໄດ້​ຊະ​ນະ​ການ 2005 ແລະ 2007 FIFA U-20 World Cups.<ref name="rise2">{{Cite news|date=7 May 2008|title=The Rise of Sergio Aguero|url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/7384547.stm}}</ref> ລາວໄດ້ຫຼິ້ນໃນ ໂອລິມປິກປີ 2008, ຍິງສອງປະຕູໃນຮອບເຄິ່ງສຸດທ້າຍກັບ Brazil ໃນຂະນະທີ່ອາເຈນຕິນາໄດ້ຮັບຫຼຽນທອງ.<ref>{{Cite news|date=20 August 2008|title=Argentina 3 Brazil 0: Argentina in final after routing arch rivals – Olympics, Sport|url=https://www.independent.co.uk/sport/olympics/argentina-3-brazil-0-argentina-in-final-after-routing-arch-rivals-902777.html}}</ref> ອາເກຍໂຣ ເປັນ ນັກເຕະທີ່ຍິງປະຕູສູງສຸດຕະຫຼອດການເປັນອັນດັບ 3 ຂອງ ອາເຈນຕິນາ ແລະ ເກັບໄດ້ຫຼາຍກວ່າ 100 ນັດ, ເປັນຕົວແທນໃຫ້ກັບທີມອາວຸໂສໃນ [[ເຕະບານໂລກ]] 3 ສະໄໝ (ໃນ ປີ 2010, [[ບານເຕະໂລກ 2014|2014]] ແລະ 2018) ແລະ [[ໂຄປາອາເມຣິກາ|ໂຄປາສ ອາເມຣິກາ]] 5 ຄັ້ງ (ໃນ ປີ 2011, [[ການແຂ່ງຂັນຊິງແຊ້ມບານເຕະອາເມລິກາໃຕ້ 2015|2015]], 2019, 2019. ແລະ 2021), ຊະນະ Copa ອາ​ເມ​ລິ​ກາ​ໃນ​ປີ 2021​. == ເອກະສານອ້າງອີງ == [[ໝວດ:ນັກເຕະພຣີເມຍລີກ]] [[ໝວດ:ບຸກຄົນທີ່ຍັງມີຊີວິດຢູ່]] [[ໝວດ:ບຸກຄົນທີ່ເກີດໃນປີ ຄ.ສ. 1988]] 0znngaui34oz63dwu81eunzygk8vfa3 112428 112426 2024-12-04T05:23:05Z Randervik 18653 112428 wikitext text/x-wiki {{Infobox football biography|name=ເຊີ​ຈີ​ໂອ ອາ​ເກ​ໂຣ|image=[[ຮູບ:Agüero_in_2018.jpg|210px]]|caption=ອາ​ເກ​ໂຣ ກັບ [[ບານເຕະທີມຊາດອາເຈນຕິນາ|ອາເຈນຕິນາ]] ໃນ [[FIFA World Cup 2018]]|full_name=Sergio Leonel Agüero del Castillo<ref>{{cite web |url=http://www.thefa.com/-/media/files/thefaportal/governance-docs/registrations/january-2016.ashx |title=List of Players under Written Contract Registered Between 01/01/2016 and 31/01/2016 |publisher=The Football Association |page=1 |access-date=18 August 2019 |archive-date=21 March 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230321171519/https://www.thefa.com/-/media/files/thefaportal/governance-docs/registrations/january-2016.ashx |url-status=live }}</ref>|birth_date={{birth date and age|1988|6|2|df=y}}<ref name="Official">{{cite web |url=http://www.sergioaguero.com/ficha |title=Ficha|trans-title=Fact Sheet |website=Official Site |access-date=14 January 2016 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20160128140904/http://sergioaguero.com/ficha |archive-date=28 January 2016}}</ref>|birth_place=[[Buenos Aires]], ອາເຈນຕິນາ<ref>{{cite web |title=Bio |url=http://en.sergioaguero.com/#!bio/c23p0 |website=sergioaguero.com |publisher=Sergio Agüero's Official Site |access-date=11 May 2016 |archive-date=2 April 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190402131251/https://en.sergioaguero.com/#!bio/c23p0 |url-status=live }}</ref>|height=1.73 m<ref name="PremProfile"/>|position=[[ກອງໜ້າ (ບານເຕະສະມາຄົມ)|ກອງໜ້າ]]|currentclub=|clubnumber=|youthyears1=|youthclubs1=Loma Alegre|youthyears2=|youthclubs2=Los Primos|youthyears3=1997–2003|youthclubs3=[[Club Atlético Independiente|Independiente]]|years1=2003–2006|clubs1=[[Club Atlético Independiente|Independiente]]|caps1=54|goals1=23|years2=2006–2011|clubs2=[[ແອັດເລຕິໂກ ມາດຣິດ]]|caps2=175|goals2=74|years3=2011–2021|clubs3=[[ສະໂມສອນ ແມນເຊສເຕີ ຊີຕີ້|ແມນເຊສເຕີ ຊີຕີ້]]|caps3=275|goals3=184|years4=2021|clubs4=[[FC Barcelona|ບາເຊໂລນາ]]|caps4=4|goals4=1|totalcaps=508|totalgoals=282|nationalyears1=2004|nationalteam1=[[ທີມຊາດອາເຈນຕິນາ U17 ບານເຕະທີມຊາດ|ອາເຈນຕິນາ U17]]|nationalcaps1=5|nationalgoals1=3|nationalyears2=2005–2007|nationalteam2=[[ທີມຊາດອາເຈນຕິນາ U20 ບານເຕະທີມຊາດ|ອາເຈນຕິນາ U20]]|nationalcaps2=11|nationalgoals2=6|nationalyears3=2008|nationalteam3=[[ທີມຊາດອາເຈນຕິນາ U23 ບານເຕະທີມຊາດ|ອາເຈນຕິນາ U23]]|nationalcaps3=5|nationalgoals3=2|nationalyears4=2006–2021|nationalteam4=[[ບານເຕະທີມຊາດອາເຈນຕິນາ|ອາເຈນຕິນາ]]|nationalcaps4=101|nationalgoals4=41 <!---| club-update = 18:11, 30 October 2021 (UTC) | nationalteam-update = 23:59, 3 July 2021 (UTC)--->|medaltemplates={{MedalSport|Men's [[Association football|football]]}} {{MedalCountry|{{fb|ARG}}}} {{MedalCompetition|[[Copa América]]}} {{Medal|Winner|[[2021 Copa America|2021 Brazil]]|}} {{Medal|RU|[[2015 Copa América|2015 Chile]]|}} {{Medal|RU|[[2016 Copa America|2016 United States]]|}} {{Medal|3rd|[[2019 Copa América|2019 Brazil]]|}} {{MedalCompetition|[[FIFA World Cup]]}} {{Medal|RU|[[2014 FIFA World Cup|2014 Brazil]]|}} {{MedalCompetition|[[Olympic Games]]}} {{MedalGold|[[2008 Summer Olympics|2008 Beijing]]|[[Football at the 2008 Summer Olympics – Men's team squads#Argentina|Team]]}} {{MedalCompetition|[[FIFA U-20 World Cup]]}} {{Medal|Winner|[[2005 FIFA World Youth Championship|2005 Netherlands]]|[[2005 FIFA World Youth Championship squads#Argentina|Team]]}} {{Medal|Winner|[[2007 FIFA U-20 World Cup|2007 Canada]]|[[2007 FIFA U-20 World Cup squads#Argentina|Team]]}}}}'''ເຊີ​ຈີ​ໂອ ອາ​ເກ​ໂຣ''' ('''Sergio Leonel Agüero del Castillo;''' ເກີດ 2 ເດືອນມິຖຸນາ 1988), ເຊິ່ງເອີ້ນກັນວ່າ '''ຄຸນ ອາກູໂຣ''',<ref>{{Cite news|title=Explained: Why Sergio Aguero is nicknamed Kun|url=http://www.goal.com/en/news/explained-why-sergio-aguero-is-nicknamed-kun/12sl1glsgcm7t1mdr12xisgw5c}}</ref> ແມ່ນອາເຈນຕິນາອະດີດ [[ເຕະບານ|ນັກກິລາບານເຕະ]] ອາຊີບທີ່ຫຼິ້ນເປັນ [[ກອງໜ້າ (ບານເຕະສະມາຄົມ)|ກອງໜ້າ]]. ລາວໄດ້ຖືກຖືວ່າເປັນຫນຶ່ງໃນກອງຫນ້າທີ່ດີທີ່ສຸດຂອງລຸ້ນຂອງລາວແລະເປັນຫນຶ່ງໃນຜູ້ນທີ່ຍິ່ງໃຫຍ່ທີ່ສຸດໃນປະຫວັດສາດຂອງ [[ພຣີເມຍລີກ]].<ref>{{Cite web|title=Ranked! The 30 best strikers in Premier League history|archive-url=https://www.fourfourtwo.com/features/ranked-30-best-strikers-premier-league-history}}</ref><ref>{{Cite web|title=Best Premier League players EVER: 100 greatest footballers in England's top flight since 1992|archive-url=https://www.fourfourtwo.com/features/greatest-best-premier-league-players-top-ever-liverpool-man-utd-arsenal-chelsea-tottenham-spurs-city-footballers-soccer-thierry-henry-cristiano-ronaldo}}</ref><ref>{{Cite web|title=Premier League 100: The sublime predictability of Sergio Aguero|archive-url=https://www.independent.co.uk/sport/football/premier-league/premier-league-100-sergio-aguero-goals-manchester-city-news-predictability-countdown-a8844016.html}}</ref> ລາວໄດ້ລົງຫຼິ້ນໃຫ້ກັບ [[ສະໂມສອນ ແມນເຊສເຕີ ຊີຕີ້|ແມນເຊັສເຕີ ຊິຕີ້]] ຕັ້ງແຕ່ປີ 2011 ຫາ 2021 ແລະເປັນ ນັກຍິງປະຕູສູງສຸດຕະຫຼອດການ ຂອງສະໂມສອນ ແລະ ຖືເປັນສະຖິຕິການ ຍິງແຮດທຣິກຫຼາຍທີ່ສຸດໃນພຣີເມຍລີກ 12 ນັດ. ອາ​ເກ​ໂຣ ໄດ້ເລີ່ມຕົ້ນການເຮັດວຽກຂອງລາວຢູ່ທີ່ສະໂມສອນຂອງ Argentine Independiente ບ່ອນທີ່, ໃນວັນທີ 5 ກໍລະກົດ 2003, ລາວໄດ້ກາຍເປັນນັກເຕະທີ່ມີອາຍຸນ້ອຍທີ່ສຸດທີ່ລົງຫຼິ້ນໃນ Argentine Primera División ໃນເວລາ 15 ປີ 35 ມື້, ທໍາລາຍສະຖິຕິ 27 ປີ ທີ່ວາງໄວ້ກ່ອນຫນ້ານີ້ໂດຍພໍ່ເຖົ້າ [[ດີເອໂກ ມາຣາໂດນາ|Diego]] ໃນອະນາຄົດ. [[ດີເອໂກ ມາຣາໂດນາ|ມາຣາໂດນາ]]. ໃນປີ 2006, ອາ​ເກ​ໂຣ ຍ້າຍໄປ [[ລາລີກາ]] ສະໂມສອນ [[ແອັດເລຕິໂກ ມາດຣິດ]] ໃນການໂອນມູນຄ່າ 23 ລ້ານເອີໂຣ, ສ້າງຕັ້ງຕົນເອງເປັນຫນຶ່ງໃນຜູ້ນຫນຸ່ມທີ່ດີທີ່ສຸດຂອງໂລກແລະເປັນຫນຶ່ງໃນຜູ້ນໃນ La Liga, ຊະນະ Don Balón, Golden Boy, ແລະ. ນັກເຕະເຍົາວະຊົນໂລກແຫ່ງປີ. ອາ​ເກ​ໂຣ ຍັງໄດ້ຊະນະ UEFA Europa League ແລະ UEFA Super Cup ໃນຂະນະທີ່ຢູ່ Madrid. ອາເກວໂຣ ເຊັນສັນຍາກັບ ແມນເຊັສເຕີ ຊິຕີ້ ສະໂມສອນໃນ ພຣີເມຍລີກ ໃນປີ 2011 ດ້ວຍຄ່າຕົວ 35 ລ້ານປອນ. ໃນ​ໄລ​ຍະ 10 ປີ​ທີ່​ລາວ​ຢູ່​ກັບ​ສະ​ໂມ​ສອນ,<ref>{{Cite web|title=The Perfect 10: Sergio's decade of brilliance|archive-url=https://www.mancity.com/features/aguero-perfect-10}}</ref><ref>{{Cite web|title=Manchester City's top striker Sergio Aguero is leaving after 10 years|archive-url=https://www.insider.com/sergio-aguero-leaving-manchester-city-after-10-years-2021-3}}</ref> ລາວ​ໄດ້​ຊະ​ນະ​ການ​ແຂ່ງ​ຂັນ​ຫ້າ​ແຊ້ມ​ລີກ​, ໂດຍ​ສະ​ເພາະ​ແມ່ນ​ໄດ້​ຄະ​ແນນ​ຜູ້​ຊະ​ນະ​ໃນ​ນາ​ທີ​ສຸດ​ທ້າຍ​ໃນ ​ເກມ​ລີກ​ສຸດ​ທ້າຍ ​ຂອງ​ລະ​ດູ​ການ​ເປີດ​ຕົວ​ຂອງ​ຕົນ​ເພື່ອ​ໄດ້​ຊະ​ນະ​ສະ​ໂມ​ສອນ​ໃນ​ລີກ​ຄັ້ງ​ທໍາ​ອິດ​ໃນ​ຮອບ 44 ປີ​. ກຽດສັກສີເພີ່ມເຕີມກັບສະໂມສອນປະກອບມີບັນທຶກຫົກ EFL Cups ແລະ FA Cup; ລາວຍັງເປັນສ່ວນຫນຶ່ງໃນ ການແຂ່ງຂັນເຕະບານ UEFA Champions League ຄັ້ງທໍາອິດຂອງສະໂມສອນ. ອາ​ເກ​ໂຣ ຊະນະ ເກີບຄໍາຂອງ Premier League ແລະໄດ້ສອງຄັ້ງໃນ ທີມ PFA ຂອງປີ. ລາວ​ເປັນ ​ຜູ້​ຍິງ​ປະຕູ​ໃນ​ລີກ​ທີ 5 ຕະຫຼອດ​ເວລາ ​ແລະ ​ເປັນ​ຜູ້​ຍິງ​ປະຕູ​ທີ່​ບໍ່​ແມ່ນ​ຊາວ​ອັງກິດ​ສູງ​ສຸດ​ໃນ​ການ​ແຂ່ງຂັນ, ດ້ວຍ 184 ປະຕູ. ລາວ​ໄດ້​ຮັກສາ​ສະຖິຕິ​ຂອງ​ການ​ຍິງ​ປະຕູ​ໃນ​ພຣີ​ເມຍ​ລີກ​ຫຼາຍ​ທີ່​ສຸດ​ໂດຍ​ຜູ້​ຫຼິ້ນ​ໃຫ້​ກັບ​ສະໂມສອນ​ໃດ​ໜຶ່ງ​ຈົນ​ຖືກ [[ແຮຣີ ເຄນ|​ແຮຣີ ເຄນ]] ເອົາ​ຊະນະ​ໃນ​ປີ 2022.<ref>{{Cite web|title=Sergio Agüero breaks scoring record as Manchester City crush Everton|archive-url=http://www.theguardian.com/football/2021/may/23/manchester-city-everton-premier-league-match-report}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://www.itv.com/news/2022-08-20/tottenham-vs-wolves-harry-kane-breaks-premier-league-score-record-in-1-0-win|title=Tottenham vs Wolves: Harry Kane breaks premier league goal record in 1-0 win|work=ITV News|date=20 August 2022}}</ref> ໃນ​ປີ 2021​, ລາວ​ໄດ້​ເຂົ້າ​ຮ່ວມ​ກັບ​ບາ​ເຊ​ໂລ​ນາ​ໃນ ​ການ​ຍົກ​ຍ້າຍ​ຟຣີ​,<ref>{{Cite web|title=FC Barcelona sign Sergio 'Kun' Agüero|archive-url=https://www.fcbarcelona.com/en/football/first-team/news/2163393/fc-barcelona-sign-sergio-kun-aguero}}</ref><ref>{{Cite web|title=Barca complete signing of Aguero from Man City|archive-url=https://www.espn.com/soccer/soccer-transfers/story/4398296/barcelona-sign-sergio-aguero-from-manchester-city-on-free-transfer}}</ref> ກ່ອນ​ທີ່​ຈະ​ອອກ​ຈາກ​ບານ​ເຕະ​ອາ​ຍຸ 33 ປີ​ເນື່ອງ​ຈາກ​ບັນ​ຫາ​ຫົວ​ໃຈ​ໃນ​ປີ​ດຽວ​ກັນ​.<ref>{{Cite news|title=Aguero retires following heart problem|work=BBC Sport|url=https://www.bbc.com/sport/football/59660727|date=2021-12-15}}</ref> ລາວໄດ້ຫຼິ້ນພຽງແຕ່ສີ່ນັດສໍາລັບສະໂມສອນ, ໂດຍເປົ້າຫມາຍດຽວຂອງລາວທີ່ຈະມາເຖິງໃນ [[El Clásico|El Clasico]] ທໍາອິດຂອງລະດູການ 2021-22. ໃນ​ລະ​ດັບ​ສາ​ກົນ​, ອາ​ເກ​ໂຣ ເປັນ​ຕົວ​ແທນ​ຂອງ ​ທີມ​ອາ​ເຈນ​ຕິ​ນາ​ອາ​ຍຸ 20 ປີ ​ທີ່​ເຂົາ​ເຈົ້າ​ໄດ້​ຊະ​ນະ​ການ 2005 ແລະ 2007 FIFA U-20 World Cups.<ref name="rise2">{{Cite news|date=7 May 2008|title=The Rise of Sergio Aguero|url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/7384547.stm}}</ref> ລາວໄດ້ຫຼິ້ນໃນ ໂອລິມປິກປີ 2008, ຍິງສອງປະຕູໃນຮອບເຄິ່ງສຸດທ້າຍກັບ Brazil ໃນຂະນະທີ່ອາເຈນຕິນາໄດ້ຮັບຫຼຽນທອງ.<ref>{{Cite news|date=20 August 2008|title=Argentina 3 Brazil 0: Argentina in final after routing arch rivals – Olympics, Sport|url=https://www.independent.co.uk/sport/olympics/argentina-3-brazil-0-argentina-in-final-after-routing-arch-rivals-902777.html}}</ref> ອາເກຍໂຣ ເປັນ ນັກເຕະທີ່ຍິງປະຕູສູງສຸດຕະຫຼອດການເປັນອັນດັບ 3 ຂອງ ອາເຈນຕິນາ ແລະ ເກັບໄດ້ຫຼາຍກວ່າ 100 ນັດ, ເປັນຕົວແທນໃຫ້ກັບທີມອາວຸໂສໃນ [[ເຕະບານໂລກ]] 3 ສະໄໝ (ໃນ ປີ 2010, [[ບານເຕະໂລກ 2014|2014]] ແລະ 2018) ແລະ [[ໂຄປາອາເມຣິກາ|ໂຄປາສ ອາເມຣິກາ]] 5 ຄັ້ງ (ໃນ ປີ 2011, [[ການແຂ່ງຂັນຊິງແຊ້ມບານເຕະອາເມລິກາໃຕ້ 2015|2015]], 2019, 2019. ແລະ 2021), ຊະນະ Copa ອາ​ເມ​ລິ​ກາ​ໃນ​ປີ 2021​. == ເອກະສານອ້າງອີງ == [[ໝວດ:ນັກເຕະພຣີເມຍລີກ]] [[ໝວດ:ບຸກຄົນທີ່ຍັງມີຊີວິດຢູ່]] [[ໝວດ:ບຸກຄົນທີ່ເກີດໃນປີ ຄ.ສ. 1988]] fzucpv2q2z3bfoij4jlpw98pg9dsvxx 112429 112428 2024-12-04T05:23:30Z Randervik 18653 112429 wikitext text/x-wiki {{Infobox football biography|name=ເຊີ​ຈີ​ໂອ ອາ​ເກ​ໂຣ|image=[[ຮູບ:Agüero_in_2018.jpg|210px]]|caption=ອາ​ເກ​ໂຣ ກັບ [[ບານເຕະທີມຊາດອາເຈນຕິນາ|ອາເຈນຕິນາ]] ໃນ [[FIFA World Cup 2018]]|full_name=Sergio Leonel Agüero del Castillo<ref>{{cite web |url=http://www.thefa.com/-/media/files/thefaportal/governance-docs/registrations/january-2016.ashx |title=List of Players under Written Contract Registered Between 01/01/2016 and 31/01/2016 |publisher=The Football Association |page=1 |access-date=18 August 2019 |archive-date=21 March 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230321171519/https://www.thefa.com/-/media/files/thefaportal/governance-docs/registrations/january-2016.ashx |url-status=live }}</ref>|birth_date={{birth date and age|1988|6|2|df=y}}<ref name="Official">{{cite web |url=http://www.sergioaguero.com/ficha |title=Ficha|trans-title=Fact Sheet |website=Official Site |access-date=14 January 2016 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20160128140904/http://sergioaguero.com/ficha |archive-date=28 January 2016}}</ref>|birth_place=[[Buenos Aires]], ອາເຈນຕິນາ<ref>{{cite web |title=Bio |url=http://en.sergioaguero.com/#!bio/c23p0 |website=sergioaguero.com |publisher=Sergio Agüero's Official Site |access-date=11 May 2016 |archive-date=2 April 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190402131251/https://en.sergioaguero.com/#!bio/c23p0 |url-status=live }}</ref>|height=1.73 m<ref name="PremProfile"/>|position=[[ກອງໜ້າ (ບານເຕະສະມາຄົມ)|ກອງໜ້າ]]|currentclub=|clubnumber=|youthyears1=|youthclubs1=Loma Alegre|youthyears2=|youthclubs2=Los Primos|youthyears3=1997–2003|youthclubs3=[[Club Atlético Independiente|Independiente]]|years1=2003–2006|clubs1=[[Club Atlético Independiente|Independiente]]|caps1=54|goals1=23|years2=2006–2011|clubs2=[[ແອັດເລຕິໂກ ມາດຣິດ]]|caps2=175|goals2=74|years3=2011–2021|clubs3=[[ສະໂມສອນ ແມນເຊສເຕີ ຊີຕີ້|ແມນເຊສເຕີ ຊີຕີ້]]|caps3=275|goals3=184|years4=2021|clubs4=[[FC Barcelona|ບາເຊໂລນາ]]|caps4=4|goals4=1|totalcaps=508|totalgoals=282|nationalyears1=2004|nationalteam1=[[ທີມຊາດອາເຈນຕິນາ U17 ບານເຕະທີມຊາດ|ອາເຈນຕິນາ U17]]|nationalcaps1=5|nationalgoals1=3|nationalyears2=2005–2007|nationalteam2=[[ທີມຊາດອາເຈນຕິນາ U20 ບານເຕະທີມຊາດ|ອາເຈນຕິນາ U20]]|nationalcaps2=11|nationalgoals2=6|nationalyears3=2008|nationalteam3=[[ທີມຊາດອາເຈນຕິນາ U23 ບານເຕະທີມຊາດ|ອາເຈນຕິນາ U23]]|nationalcaps3=5|nationalgoals3=2|nationalyears4=2006–2021|nationalteam4=[[ບານເຕະທີມຊາດອາເຈນຕິນາ|ອາເຈນຕິນາ]]|nationalcaps4=101|nationalgoals4=41 <!---| club-update = 18:11, 30 October 2021 (UTC) | nationalteam-update = 23:59, 3 July 2021 (UTC)--->|medaltemplates={{MedalSport|Men's [[Association football|football]]}} {{MedalCountry|{{fb|ARG}}}} {{MedalCompetition|[[Copa América]]}} {{Medal|Winner|[[2021 Copa America|2021 Brazil]]|}} {{Medal|RU|[[2015 Copa América|2015 Chile]]|}} {{Medal|RU|[[2016 Copa America|2016 United States]]|}} {{Medal|3rd|[[2019 Copa América|2019 Brazil]]|}} {{MedalCompetition|[[FIFA World Cup]]}} {{Medal|RU|[[2014 FIFA World Cup|2014 Brazil]]|}} {{MedalCompetition|[[Olympic Games]]}} {{MedalGold|[[2008 Summer Olympics|2008 Beijing]]|[[Football at the 2008 Summer Olympics – Men's team squads#Argentina|Team]]}} {{MedalCompetition|[[FIFA U-20 World Cup]]}} {{Medal|Winner|[[2005 FIFA World Youth Championship|2005 Netherlands]]|[[2005 FIFA World Youth Championship squads#Argentina|Team]]}} {{Medal|Winner|[[2007 FIFA U-20 World Cup|2007 Canada]]|[[2007 FIFA U-20 World Cup squads#Argentina|Team]]}}}}'''ເຊີ​ຈີ​ໂອ ອາ​ເກ​ໂຣ''' ('''Sergio Leonel Agüero del Castillo;''' ເກີດ 2 ເດືອນມິຖຸນາ 1988), ເຊິ່ງເອີ້ນກັນວ່າ '''ຄຸນ ອາກູໂຣ''',<ref>{{Cite news|title=Explained: Why Sergio Aguero is nicknamed Kun|url=http://www.goal.com/en/news/explained-why-sergio-aguero-is-nicknamed-kun/12sl1glsgcm7t1mdr12xisgw5c}}</ref> ແມ່ນອາເຈນຕິນາອະດີດ [[ເຕະບານ|ນັກກິລາບານເຕະ]] ອາຊີບທີ່ຫຼິ້ນເປັນ [[ກອງໜ້າ (ບານເຕະສະມາຄົມ)|ກອງໜ້າ]]. ລາວໄດ້ຖືກຖືວ່າເປັນຫນຶ່ງໃນກອງຫນ້າທີ່ດີທີ່ສຸດຂອງລຸ້ນຂອງລາວແລະເປັນຫນຶ່ງໃນຜູ້ນທີ່ຍິ່ງໃຫຍ່ທີ່ສຸດໃນປະຫວັດສາດຂອງ [[ພຣີເມຍລີກ]].<ref>{{Cite web|title=Ranked! The 30 best strikers in Premier League history|archive-url=https://www.fourfourtwo.com/features/ranked-30-best-strikers-premier-league-history}}</ref><ref>{{Cite web|title=Best Premier League players EVER: 100 greatest footballers in England's top flight since 1992|archive-url=https://www.fourfourtwo.com/features/greatest-best-premier-league-players-top-ever-liverpool-man-utd-arsenal-chelsea-tottenham-spurs-city-footballers-soccer-thierry-henry-cristiano-ronaldo}}</ref><ref>{{Cite web|title=Premier League 100: The sublime predictability of Sergio Aguero|archive-url=https://www.independent.co.uk/sport/football/premier-league/premier-league-100-sergio-aguero-goals-manchester-city-news-predictability-countdown-a8844016.html}}</ref> ລາວໄດ້ລົງຫຼິ້ນໃຫ້ກັບ [[ສະໂມສອນ ແມນເຊສເຕີ ຊີຕີ້|ແມນເຊັສເຕີ ຊິຕີ້]] ຕັ້ງແຕ່ປີ 2011 ຫາ 2021 ແລະເປັນ ນັກຍິງປະຕູສູງສຸດຕະຫຼອດການ ຂອງສະໂມສອນ ແລະ ຖືເປັນສະຖິຕິການ ຍິງແຮດທຣິກຫຼາຍທີ່ສຸດໃນພຣີເມຍລີກ 12 ນັດ. ອາ​ເກ​ໂຣ ໄດ້ເລີ່ມຕົ້ນການເຮັດວຽກຂອງລາວຢູ່ທີ່ສະໂມສອນຂອງ Argentine Independiente ບ່ອນທີ່, ໃນວັນທີ 5 ກໍລະກົດ 2003, ລາວໄດ້ກາຍເປັນນັກເຕະທີ່ມີອາຍຸນ້ອຍທີ່ສຸດທີ່ລົງຫຼິ້ນໃນ Argentine Primera División ໃນເວລາ 15 ປີ 35 ມື້, ທໍາລາຍສະຖິຕິ 27 ປີ ທີ່ວາງໄວ້ກ່ອນຫນ້ານີ້ໂດຍພໍ່ເຖົ້າ [[ດີເອໂກ ມາຣາໂດນາ|Diego]] ໃນອະນາຄົດ. [[ດີເອໂກ ມາຣາໂດນາ|ມາຣາໂດນາ]]. ໃນປີ 2006, ອາ​ເກ​ໂຣ ຍ້າຍໄປ [[ລາລີກາ]] ສະໂມສອນ [[ແອັດເລຕິໂກ ມາດຣິດ]] ໃນການໂອນມູນຄ່າ 23 ລ້ານເອີໂຣ, ສ້າງຕັ້ງຕົນເອງເປັນຫນຶ່ງໃນຜູ້ນຫນຸ່ມທີ່ດີທີ່ສຸດຂອງໂລກແລະເປັນຫນຶ່ງໃນຜູ້ນໃນ La Liga, ຊະນະ Don Balón, Golden Boy, ແລະ. ນັກເຕະເຍົາວະຊົນໂລກແຫ່ງປີ. ອາ​ເກ​ໂຣ ຍັງໄດ້ຊະນະ UEFA Europa League ແລະ UEFA Super Cup ໃນຂະນະທີ່ຢູ່ Madrid. ອາເກວໂຣ ເຊັນສັນຍາກັບ ແມນເຊັສເຕີ ຊິຕີ້ ສະໂມສອນໃນ ພຣີເມຍລີກ ໃນປີ 2011 ດ້ວຍຄ່າຕົວ 35 ລ້ານປອນ. ໃນ​ໄລ​ຍະ 10 ປີ​ທີ່​ລາວ​ຢູ່​ກັບ​ສະ​ໂມ​ສອນ,<ref>{{Cite web|title=The Perfect 10: Sergio's decade of brilliance|archive-url=https://www.mancity.com/features/aguero-perfect-10}}</ref><ref>{{Cite web|title=Manchester City's top striker Sergio Aguero is leaving after 10 years|archive-url=https://www.insider.com/sergio-aguero-leaving-manchester-city-after-10-years-2021-3}}</ref> ລາວ​ໄດ້​ຊະ​ນະ​ການ​ແຂ່ງ​ຂັນ​ຫ້າ​ແຊ້ມ​ລີກ​, ໂດຍ​ສະ​ເພາະ​ແມ່ນ​ໄດ້​ຄະ​ແນນ​ຜູ້​ຊະ​ນະ​ໃນ​ນາ​ທີ​ສຸດ​ທ້າຍ​ໃນ ​ເກມ​ລີກ​ສຸດ​ທ້າຍ ​ຂອງ​ລະ​ດູ​ການ​ເປີດ​ຕົວ​ຂອງ​ຕົນ​ເພື່ອ​ໄດ້​ຊະ​ນະ​ສະ​ໂມ​ສອນ​ໃນ​ລີກ​ຄັ້ງ​ທໍາ​ອິດ​ໃນ​ຮອບ 44 ປີ​. ກຽດສັກສີເພີ່ມເຕີມກັບສະໂມສອນປະກອບມີບັນທຶກຫົກ EFL Cups ແລະ FA Cup; ລາວຍັງເປັນສ່ວນຫນຶ່ງໃນ ການແຂ່ງຂັນເຕະບານ UEFA Champions League ຄັ້ງທໍາອິດຂອງສະໂມສອນ. ອາ​ເກ​ໂຣ ຊະນະ ເກີບຄໍາຂອງ Premier League ແລະໄດ້ສອງຄັ້ງໃນ ທີມ PFA ຂອງປີ. ລາວ​ເປັນ ​ຜູ້​ຍິງ​ປະຕູ​ໃນ​ລີກ​ທີ 5 ຕະຫຼອດ​ເວລາ ​ແລະ ​ເປັນ​ຜູ້​ຍິງ​ປະຕູ​ທີ່​ບໍ່​ແມ່ນ​ຊາວ​ອັງກິດ​ສູງ​ສຸດ​ໃນ​ການ​ແຂ່ງຂັນ, ດ້ວຍ 184 ປະຕູ. ລາວ​ໄດ້​ຮັກສາ​ສະຖິຕິ​ຂອງ​ການ​ຍິງ​ປະຕູ​ໃນ​ພຣີ​ເມຍ​ລີກ​ຫຼາຍ​ທີ່​ສຸດ​ໂດຍ​ຜູ້​ຫຼິ້ນ​ໃຫ້​ກັບ​ສະໂມສອນ​ໃດ​ໜຶ່ງ​ຈົນ​ຖືກ [[ແຮຣີ ເຄນ|​ແຮຣີ ເຄນ]] ເອົາ​ຊະນະ​ໃນ​ປີ 2022.<ref>{{Cite web|title=Sergio Agüero breaks scoring record as Manchester City crush Everton|archive-url=http://www.theguardian.com/football/2021/may/23/manchester-city-everton-premier-league-match-report}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://www.itv.com/news/2022-08-20/tottenham-vs-wolves-harry-kane-breaks-premier-league-score-record-in-1-0-win|title=Tottenham vs Wolves: Harry Kane breaks premier league goal record in 1-0 win|work=ITV News|date=20 August 2022}}</ref> ໃນ​ປີ 2021​, ລາວ​ໄດ້​ເຂົ້າ​ຮ່ວມ​ກັບ​ບາ​ເຊ​ໂລ​ນາ​ໃນ ​ການ​ຍົກ​ຍ້າຍ​ຟຣີ​,<ref>{{Cite web|title=FC Barcelona sign Sergio 'Kun' Agüero|archive-url=https://www.fcbarcelona.com/en/football/first-team/news/2163393/fc-barcelona-sign-sergio-kun-aguero}}</ref><ref>{{Cite web|title=Barca complete signing of Aguero from Man City|archive-url=https://www.espn.com/soccer/soccer-transfers/story/4398296/barcelona-sign-sergio-aguero-from-manchester-city-on-free-transfer}}</ref> ກ່ອນ​ທີ່​ຈະ​ອອກ​ຈາກ​ບານ​ເຕະ​ອາ​ຍຸ 33 ປີ​ເນື່ອງ​ຈາກ​ບັນ​ຫາ​ຫົວ​ໃຈ​ໃນ​ປີ​ດຽວ​ກັນ​.<ref>{{Cite news|title=Aguero retires following heart problem|work=BBC Sport|url=https://www.bbc.com/sport/football/59660727|date=2021-12-15}}</ref> ລາວໄດ້ຫຼິ້ນພຽງແຕ່ສີ່ນັດສໍາລັບສະໂມສອນ, ໂດຍເປົ້າຫມາຍດຽວຂອງລາວທີ່ຈະມາເຖິງໃນ [[El Clásico|El Clasico]] ທໍາອິດຂອງລະດູການ 2021-22. ໃນ​ລະ​ດັບ​ສາ​ກົນ​, ອາ​ເກ​ໂຣ ເປັນ​ຕົວ​ແທນ​ຂອງ ​ທີມ​ອາ​ເຈນ​ຕິ​ນາ​ອາ​ຍຸ 20 ປີ ​ທີ່​ເຂົາ​ເຈົ້າ​ໄດ້​ຊະ​ນະ​ການ 2005 ແລະ 2007 FIFA U-20 World Cups.<ref name="rise2">{{Cite news|date=7 May 2008|title=The Rise of Sergio Aguero|url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/7384547.stm}}</ref> ລາວໄດ້ຫຼິ້ນໃນ ໂອລິມປິກປີ 2008, ຍິງສອງປະຕູໃນຮອບເຄິ່ງສຸດທ້າຍກັບ Brazil ໃນຂະນະທີ່ອາເຈນຕິນາໄດ້ຮັບຫຼຽນທອງ.<ref>{{Cite news|date=20 August 2008|title=Argentina 3 Brazil 0: Argentina in final after routing arch rivals – Olympics, Sport|url=https://www.independent.co.uk/sport/olympics/argentina-3-brazil-0-argentina-in-final-after-routing-arch-rivals-902777.html}}</ref> ອາເກຍໂຣ ເປັນ ນັກເຕະທີ່ຍິງປະຕູສູງສຸດຕະຫຼອດການເປັນອັນດັບ 3 ຂອງ ອາເຈນຕິນາ ແລະ ເກັບໄດ້ຫຼາຍກວ່າ 100 ນັດ, ເປັນຕົວແທນໃຫ້ກັບທີມອາວຸໂສໃນ [[ເຕະບານໂລກ]] 3 ສະໄໝ (ໃນ ປີ 2010, [[ບານເຕະໂລກ 2014|2014]] ແລະ 2018) ແລະ [[ໂຄປາອາເມຣິກາ|ໂຄປາສ ອາເມຣິກາ]] 5 ຄັ້ງ (ໃນ ປີ 2011, [[ການແຂ່ງຂັນຊິງແຊ້ມບານເຕະອາເມລິກາໃຕ້ 2015|2015]], 2019, 2019. ແລະ 2021), ຊະນະ Copa ອາ​ເມ​ລິ​ກາ​ໃນ​ປີ 2021​. == ເອກະສານອ້າງອີງ == [[ໝວດ:ນັກເຕະພຣີເມຍລີກ]] [[ໝວດ:ບຸກຄົນທີ່ຍັງມີຊີວິດຢູ່]] [[ໝວດ:ບຸກຄົນທີ່ເກີດໃນປີ ຄ.ສ. 1988]] <references /> [[ໝວດ:ນັກເຕະບານ]] chnghxyc8r01hfutu0zp8xsdf4o65ok 112433 112429 2024-12-04T05:37:01Z Randervik 18653 112433 wikitext text/x-wiki {{Infobox football biography|name=ເຊີ​ຈີ​ໂອ ອາ​ເກ​ໂຣ|image=[[ຮູບ:Agüero_in_2018.jpg|210px]]|caption=ອາ​ເກ​ໂຣ ກັບ [[ບານເຕະທີມຊາດອາເຈນຕິນາ|ອາເຈນຕິນາ]] ໃນ [[FIFA World Cup 2018]]|full_name=Sergio Leonel Agüero del Castillo<ref>{{cite web |url=http://www.thefa.com/-/media/files/thefaportal/governance-docs/registrations/january-2016.ashx |title=List of Players under Written Contract Registered Between 01/01/2016 and 31/01/2016 |publisher=The Football Association |page=1 |access-date=18 August 2019 |archive-date=21 March 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230321171519/https://www.thefa.com/-/media/files/thefaportal/governance-docs/registrations/january-2016.ashx |url-status=live }}</ref>|birth_date={{birth date and age|1988|6|2|df=y}}<ref name="Official">{{cite web |url=http://www.sergioaguero.com/ficha |title=Ficha|trans-title=Fact Sheet |website=Official Site |access-date=14 January 2016 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20160128140904/http://sergioaguero.com/ficha |archive-date=28 January 2016}}</ref>|birth_place=[[Buenos Aires]], ອາເຈນຕິນາ<ref>{{cite web |title=Bio |url=http://en.sergioaguero.com/#!bio/c23p0 |website=sergioaguero.com |publisher=Sergio Agüero's Official Site |access-date=11 May 2016 |archive-date=2 April 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190402131251/https://en.sergioaguero.com/#!bio/c23p0 |url-status=live }}</ref>|height=1.73 m<ref name="PremProfile"/>|position=[[ກອງໜ້າ (ບານເຕະສະມາຄົມ)|ກອງໜ້າ]]|currentclub=|clubnumber=|youthyears1=|youthclubs1=Loma Alegre|youthyears2=|youthclubs2=Los Primos|youthyears3=1997–2003|youthclubs3=[[Club Atlético Independiente|Independiente]]|years1=2003–2006|clubs1=[[Club Atlético Independiente|Independiente]]|caps1=54|goals1=23|years2=2006–2011|clubs2=[[ແອັດເລຕິໂກ ມາດຣິດ]]|caps2=175|goals2=74|years3=2011–2021|clubs3=[[ສະໂມສອນ ແມນເຊສເຕີ ຊີຕີ້|ແມນເຊສເຕີ ຊີຕີ້]]|caps3=275|goals3=184|years4=2021|clubs4=[[FC Barcelona|ບາເຊໂລນາ]]|caps4=4|goals4=1|totalcaps=508|totalgoals=282|nationalyears1=2004|nationalteam1=[[ທີມຊາດອາເຈນຕິນາ U17 ບານເຕະທີມຊາດ|ອາເຈນຕິນາ U17]]|nationalcaps1=5|nationalgoals1=3|nationalyears2=2005–2007|nationalteam2=[[ທີມຊາດອາເຈນຕິນາ U20 ບານເຕະທີມຊາດ|ອາເຈນຕິນາ U20]]|nationalcaps2=11|nationalgoals2=6|nationalyears3=2008|nationalteam3=[[ທີມຊາດອາເຈນຕິນາ U23 ບານເຕະທີມຊາດ|ອາເຈນຕິນາ U23]]|nationalcaps3=5|nationalgoals3=2|nationalyears4=2006–2021|nationalteam4=[[ບານເຕະທີມຊາດອາເຈນຕິນາ|ອາເຈນຕິນາ]]|nationalcaps4=101|nationalgoals4=41 <!---| club-update = 18:11, 30 October 2021 (UTC) | nationalteam-update = 23:59, 3 July 2021 (UTC)--->|medaltemplates={{MedalSport|Men's [[Association football|football]]}} {{MedalCountry|{{fb|ARG}}}} {{MedalCompetition|[[Copa América]]}} {{Medal|Winner|[[2021 Copa America|2021 Brazil]]|}} {{Medal|RU|[[2015 Copa América|2015 Chile]]|}} {{Medal|RU|[[2016 Copa America|2016 United States]]|}} {{Medal|3rd|[[2019 Copa América|2019 Brazil]]|}} {{MedalCompetition|[[FIFA World Cup]]}} {{Medal|RU|[[2014 FIFA World Cup|2014 Brazil]]|}} {{MedalCompetition|[[Olympic Games]]}} {{MedalGold|[[2008 Summer Olympics|2008 Beijing]]|[[Football at the 2008 Summer Olympics – Men's team squads#Argentina|Team]]}} {{MedalCompetition|[[FIFA U-20 World Cup]]}} {{Medal|Winner|[[2005 FIFA World Youth Championship|2005 Netherlands]]|[[2005 FIFA World Youth Championship squads#Argentina|Team]]}} {{Medal|Winner|[[2007 FIFA U-20 World Cup|2007 Canada]]|[[2007 FIFA U-20 World Cup squads#Argentina|Team]]}}}}'''ເຊີ​ຈີ​ໂອ ອາ​ເກ​ໂຣ''' ('''Sergio Leonel Agüero del Castillo'''; ເກີດ 2 ເດືອນມິຖຸນາ 1988), ເຊິ່ງເອີ້ນກັນວ່າ '''ຄຸນ ອາກູໂຣ''',<ref>{{Cite news|title=Explained: Why Sergio Aguero is nicknamed Kun|url=http://www.goal.com/en/news/explained-why-sergio-aguero-is-nicknamed-kun/12sl1glsgcm7t1mdr12xisgw5c}}</ref> ແມ່ນອາເຈນຕິນາອະດີດ [[ເຕະບານ|ນັກກິລາບານເຕະ]] ອາຊີບທີ່ຫຼິ້ນເປັນ [[ກອງໜ້າ (ບານເຕະສະມາຄົມ)|ກອງໜ້າ]]. ລາວໄດ້ຖືກຖືວ່າເປັນຫນຶ່ງໃນກອງຫນ້າທີ່ດີທີ່ສຸດຂອງລຸ້ນຂອງລາວແລະເປັນຫນຶ່ງໃນຜູ້ນທີ່ຍິ່ງໃຫຍ່ທີ່ສຸດໃນປະຫວັດສາດຂອງ [[ພຣີເມຍລີກ]].<ref>{{Cite web|title=Ranked! The 30 best strikers in Premier League history|archive-url=https://www.fourfourtwo.com/features/ranked-30-best-strikers-premier-league-history}}</ref><ref>{{Cite web|title=Best Premier League players EVER: 100 greatest footballers in England's top flight since 1992|archive-url=https://www.fourfourtwo.com/features/greatest-best-premier-league-players-top-ever-liverpool-man-utd-arsenal-chelsea-tottenham-spurs-city-footballers-soccer-thierry-henry-cristiano-ronaldo}}</ref><ref>{{Cite web|title=Premier League 100: The sublime predictability of Sergio Aguero|archive-url=https://www.independent.co.uk/sport/football/premier-league/premier-league-100-sergio-aguero-goals-manchester-city-news-predictability-countdown-a8844016.html}}</ref> ລາວໄດ້ລົງຫຼິ້ນໃຫ້ກັບ [[ສະໂມສອນ ແມນເຊສເຕີ ຊີຕີ້|ແມນເຊັສເຕີ ຊິຕີ້]] ຕັ້ງແຕ່ປີ 2011 ຫາ 2021 ແລະເປັນ ນັກຍິງປະຕູສູງສຸດຕະຫຼອດການ ຂອງສະໂມສອນ ແລະ ຖືເປັນສະຖິຕິການ ຍິງແຮດທຣິກຫຼາຍທີ່ສຸດໃນພຣີເມຍລີກ 12 ນັດ. ອາ​ເກ​ໂຣ ໄດ້ເລີ່ມຕົ້ນການເຮັດວຽກຂອງລາວຢູ່ທີ່ສະໂມສອນຂອງ Argentine Independiente ບ່ອນທີ່, ໃນວັນທີ 5 ກໍລະກົດ 2003, ລາວໄດ້ກາຍເປັນນັກເຕະທີ່ມີອາຍຸນ້ອຍທີ່ສຸດທີ່ລົງຫຼິ້ນໃນ Argentine Primera División ໃນເວລາ 15 ປີ 35 ມື້, ທໍາລາຍສະຖິຕິ 27 ປີ ທີ່ວາງໄວ້ກ່ອນຫນ້ານີ້ໂດຍພໍ່ເຖົ້າ [[ດີເອໂກ ມາຣາໂດນາ|Diego]] ໃນອະນາຄົດ. [[ດີເອໂກ ມາຣາໂດນາ|ມາຣາໂດນາ]]. ໃນປີ 2006, ອາ​ເກ​ໂຣ ຍ້າຍໄປ [[ລາລີກາ]] ສະໂມສອນ [[ແອັດເລຕິໂກ ມາດຣິດ]] ໃນການໂອນມູນຄ່າ 23 ລ້ານເອີໂຣ, ສ້າງຕັ້ງຕົນເອງເປັນຫນຶ່ງໃນຜູ້ນຫນຸ່ມທີ່ດີທີ່ສຸດຂອງໂລກແລະເປັນຫນຶ່ງໃນຜູ້ນໃນ La Liga, ຊະນະ Don Balón, Golden Boy, ແລະ. ນັກເຕະເຍົາວະຊົນໂລກແຫ່ງປີ. ອາ​ເກ​ໂຣ ຍັງໄດ້ຊະນະ UEFA Europa League ແລະ UEFA Super Cup ໃນຂະນະທີ່ຢູ່ Madrid. ອາເກວໂຣ ເຊັນສັນຍາກັບ ແມນເຊັສເຕີ ຊິຕີ້ ສະໂມສອນໃນ ພຣີເມຍລີກ ໃນປີ 2011 ດ້ວຍຄ່າຕົວ 35 ລ້ານປອນ. ໃນ​ໄລ​ຍະ 10 ປີ​ທີ່​ລາວ​ຢູ່​ກັບ​ສະ​ໂມ​ສອນ,<ref>{{Cite web|title=The Perfect 10: Sergio's decade of brilliance|archive-url=https://www.mancity.com/features/aguero-perfect-10}}</ref><ref>{{Cite web|title=Manchester City's top striker Sergio Aguero is leaving after 10 years|archive-url=https://www.insider.com/sergio-aguero-leaving-manchester-city-after-10-years-2021-3}}</ref> ລາວ​ໄດ້​ຊະ​ນະ​ການ​ແຂ່ງ​ຂັນ​ຫ້າ​ແຊ້ມ​ລີກ​, ໂດຍ​ສະ​ເພາະ​ແມ່ນ​ໄດ້​ຄະ​ແນນ​ຜູ້​ຊະ​ນະ​ໃນ​ນາ​ທີ​ສຸດ​ທ້າຍ​ໃນ ​ເກມ​ລີກ​ສຸດ​ທ້າຍ ​ຂອງ​ລະ​ດູ​ການ​ເປີດ​ຕົວ​ຂອງ​ຕົນ​ເພື່ອ​ໄດ້​ຊະ​ນະ​ສະ​ໂມ​ສອນ​ໃນ​ລີກ​ຄັ້ງ​ທໍາ​ອິດ​ໃນ​ຮອບ 44 ປີ​. ກຽດສັກສີເພີ່ມເຕີມກັບສະໂມສອນປະກອບມີບັນທຶກຫົກ EFL Cups ແລະ FA Cup; ລາວຍັງເປັນສ່ວນຫນຶ່ງໃນ ການແຂ່ງຂັນເຕະບານ UEFA Champions League ຄັ້ງທໍາອິດຂອງສະໂມສອນ. ອາ​ເກ​ໂຣ ຊະນະ ເກີບຄໍາຂອງ Premier League ແລະໄດ້ສອງຄັ້ງໃນ ທີມ PFA ຂອງປີ. ລາວ​ເປັນ ​ຜູ້​ຍິງ​ປະຕູ​ໃນ​ລີກ​ທີ 5 ຕະຫຼອດ​ເວລາ ​ແລະ ​ເປັນ​ຜູ້​ຍິງ​ປະຕູ​ທີ່​ບໍ່​ແມ່ນ​ຊາວ​ອັງກິດ​ສູງ​ສຸດ​ໃນ​ການ​ແຂ່ງຂັນ, ດ້ວຍ 184 ປະຕູ. ລາວ​ໄດ້​ຮັກສາ​ສະຖິຕິ​ຂອງ​ການ​ຍິງ​ປະຕູ​ໃນ​ພຣີ​ເມຍ​ລີກ​ຫຼາຍ​ທີ່​ສຸດ​ໂດຍ​ຜູ້​ຫຼິ້ນ​ໃຫ້​ກັບ​ສະໂມສອນ​ໃດ​ໜຶ່ງ​ຈົນ​ຖືກ [[ແຮຣີ ເຄນ|​ແຮຣີ ເຄນ]] ເອົາ​ຊະນະ​ໃນ​ປີ 2022.<ref>{{Cite web|title=Sergio Agüero breaks scoring record as Manchester City crush Everton|archive-url=http://www.theguardian.com/football/2021/may/23/manchester-city-everton-premier-league-match-report}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://www.itv.com/news/2022-08-20/tottenham-vs-wolves-harry-kane-breaks-premier-league-score-record-in-1-0-win|title=Tottenham vs Wolves: Harry Kane breaks premier league goal record in 1-0 win|work=ITV News|date=20 August 2022}}</ref> ໃນ​ປີ 2021​, ລາວ​ໄດ້​ເຂົ້າ​ຮ່ວມ​ກັບ​ບາ​ເຊ​ໂລ​ນາ​ໃນ ​ການ​ຍົກ​ຍ້າຍ​ຟຣີ​,<ref>{{Cite web|title=FC Barcelona sign Sergio 'Kun' Agüero|archive-url=https://www.fcbarcelona.com/en/football/first-team/news/2163393/fc-barcelona-sign-sergio-kun-aguero}}</ref><ref>{{Cite web|title=Barca complete signing of Aguero from Man City|archive-url=https://www.espn.com/soccer/soccer-transfers/story/4398296/barcelona-sign-sergio-aguero-from-manchester-city-on-free-transfer}}</ref> ກ່ອນ​ທີ່​ຈະ​ອອກ​ຈາກ​ບານ​ເຕະ​ອາ​ຍຸ 33 ປີ​ເນື່ອງ​ຈາກ​ບັນ​ຫາ​ຫົວ​ໃຈ​ໃນ​ປີ​ດຽວ​ກັນ​.<ref>{{Cite news|title=Aguero retires following heart problem|work=BBC Sport|url=https://www.bbc.com/sport/football/59660727|date=2021-12-15}}</ref> ລາວໄດ້ຫຼິ້ນພຽງແຕ່ສີ່ນັດສໍາລັບສະໂມສອນ, ໂດຍເປົ້າຫມາຍດຽວຂອງລາວທີ່ຈະມາເຖິງໃນ [[El Clásico|El Clasico]] ທໍາອິດຂອງລະດູການ 2021-22. ໃນ​ລະ​ດັບ​ສາ​ກົນ​, ອາ​ເກ​ໂຣ ເປັນ​ຕົວ​ແທນ​ຂອງ ​ທີມ​ອາ​ເຈນ​ຕິ​ນາ​ອາ​ຍຸ 20 ປີ ​ທີ່​ເຂົາ​ເຈົ້າ​ໄດ້​ຊະ​ນະ​ການ 2005 ແລະ 2007 FIFA U-20 World Cups.<ref name="rise2">{{Cite news|date=7 May 2008|title=The Rise of Sergio Aguero|url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/7384547.stm}}</ref> ລາວໄດ້ຫຼິ້ນໃນ ໂອລິມປິກປີ 2008, ຍິງສອງປະຕູໃນຮອບເຄິ່ງສຸດທ້າຍກັບ Brazil ໃນຂະນະທີ່ອາເຈນຕິນາໄດ້ຮັບຫຼຽນທອງ.<ref>{{Cite news|date=20 August 2008|title=Argentina 3 Brazil 0: Argentina in final after routing arch rivals – Olympics, Sport|url=https://www.independent.co.uk/sport/olympics/argentina-3-brazil-0-argentina-in-final-after-routing-arch-rivals-902777.html}}</ref> ອາເກຍໂຣ ເປັນ ນັກເຕະທີ່ຍິງປະຕູສູງສຸດຕະຫຼອດການເປັນອັນດັບ 3 ຂອງ ອາເຈນຕິນາ ແລະ ເກັບໄດ້ຫຼາຍກວ່າ 100 ນັດ, ເປັນຕົວແທນໃຫ້ກັບທີມອາວຸໂສໃນ [[ເຕະບານໂລກ]] 3 ສະໄໝ (ໃນ ປີ 2010, [[ບານເຕະໂລກ 2014|2014]] ແລະ 2018) ແລະ [[ໂຄປາອາເມຣິກາ|ໂຄປາສ ອາເມຣິກາ]] 5 ຄັ້ງ (ໃນ ປີ 2011, [[ການແຂ່ງຂັນຊິງແຊ້ມບານເຕະອາເມລິກາໃຕ້ 2015|2015]], 2019, 2019. ແລະ 2021), ຊະນະ Copa ອາ​ເມ​ລິ​ກາ​ໃນ​ປີ 2021​. == ເອກະສານອ້າງອີງ == [[ໝວດ:ນັກເຕະພຣີເມຍລີກ]] [[ໝວດ:ບຸກຄົນທີ່ຍັງມີຊີວິດຢູ່]] [[ໝວດ:ບຸກຄົນທີ່ເກີດໃນປີ ຄ.ສ. 1988]] <references /> [[ໝວດ:ນັກເຕະບານ]] sbak41mq4ksx9tqmcaw7hbl8mljd1jc 0 21896 112437 2024-12-04T06:00:26Z Randervik 18653 Created by translating the page "[[:en:Special:Redirect/revision/1256547088|3rd Military Region (Vietnam People's Army)]]" 112437 wikitext text/x-wiki {{ກ່ອງຂໍ້ມູນ ໜ່ວຍທະຫານ|unit_name=ທະຫານເຂດ 3<br>(Quân khu 3)|image=|caption=Military Region emblem|dates=31 October 1945 – present<ref>{{cite web |url=http://mod.gov.vn/home/intro/!ut/p/z0/bYpdC4IwGIV_jZcv25z5cWlEF10IVhe6m3Cv05a2uRzSz08KgiA4cM7zcIggFRGmWXTfeG1NM65ci_iyz4tjumU5TXenkJbnMotZXIQ0TciBiH608nPVN-dETgRa49XTk-pu24DODawNs_bqDW5azHeAdBM8rPW_Bq96bMEN_-0aHlAuZdJybEFiHEK0QYQszRhghNhR3jHFFZkGUb8AtTVftg!!/ |title=Quá trình hình thành và phát triển Quân khu 3|language=vi |trans-title=3rd Military Region history|access-date=22 October 2023|url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20231022125859/http://mod.gov.vn/home/intro/!ut/p/z0/bYpdC4IwGIV_jZcv25z5cWlEF10IVhe6m3Cv05a2uRzSz08KgiA4cM7zcIggFRGmWXTfeG1NM65ci_iyz4tjumU5TXenkJbnMotZXIQ0TciBiH608nPVN-dETgRa49XTk-pu24DODawNs_bqDW5azHeAdBM8rPW_Bq96bMEN_-0aHlAuZdJybEFiHEK0QYQszRhghNhR3jHFFZkGUb8AtTVftg!!/|archive-date=22 October 2023|df=mdy-all}}</ref>|country={{flag|Vietnam}}|allegiance=[[File:Flag of the People's Army of Vietnam.svg|23px]] [[People's Army of Vietnam]]|branch=[[Active duty]]|type=|role=Regular force|size=Equivalent to [[Corps]]|command_structure=[[People's Army of Vietnam]]|garrison=[[Hải Phòng]]|garrison_label=|nickname=|motto=|march=|mascot=|equipment=|equipment_label=|battles=[[First Indochina War]]<br>[[Vietnam War]]<br>[[Sino-Vietnamese War]]|anniversaries=|decorations=[[File:Vietnam Gold Star ribbon.png|30px]] [[Gold Star Order (Vietnam)|Gold Star Order]]|battle_honours=|disbanded=<!-- Commanders -->|commander1=Lieutenant General [[Nguyễn Quang Ngọc]]|commander1_label=Current commander|commander2=Major General [[Nguyễn Đức Dũng]]|commander2_label=Deputy Commander and Chief of Staff Commander|commander3=Lieutenant General [[Nguyễn Quang Cường]]|commander3_label=First party committee secretary|commander4=|commander4_label=|notable_commanders=}} '''ທະຫານ​ເຂດ 3''' [[ກອງທັບປະຊາຊົນຫວຽດນາມ|ກອງທັບ​ປະຊາຊົນ​ຫວຽດນາມ]] ຂຶ້ນກັບ ​ກະຊວງ​ປ້ອງ​ກັນ​ປະ​ເທດ​ຫວຽດນາມ ​ໂດຍ​ກົງ, ມີ​ໜ້າ​ທີ່​ຈັດ​ຕັ້ງ, ກໍ່ສ້າງ, ຄຸ້ມ​ຄອງ ​ແລະ ບັນຊາ​ກຳລັງ​ປະກອບ​ອາວຸດ​ປ້ອງ​ກັນ [[ເຂດທົ່ງພຽງແມ່ນ້ຳແດງ|​ປະ​ເທດ​ເຂດ​ທົ່ງພຽງ​ແມ່​ນ້ຳ​ແດງ]].<ref>{{Cite web|title=Red River Delta Biosphere Reserve, Vietnam|archive-url=https://en.unesco.org/biosphere/aspac/red-river-delta}}</ref> ພາກ​ຕາ​ເວັນ​ຕົກ​ສຽງ​ເໜືອ​ຂອງ​ຫວຽດ​ນາມ ມີ​ຊາຍ​ແດນ​ຕິດ​ກັບ​ເຂດ ​ກວາງຊີ, [[ປະເທດຈີນ|ຈີນ]]. ປີ 1979, ກອງທັບ​ຈີນ​ທີ່​ມີ​ກອງ​ທະຫານ​ບົກ​ດຽວ​ໄດ້​ບຸກ​ໂຈມ​ຕີ​ເຂດ​ທະຫານ​ແຫ່ງ​ນີ້. == ເອກະສານອ້າງອີງ == dv1p8pusk3q5szyv2wjfq044bg8lqjc 112439 112437 2024-12-04T06:02:26Z Randervik 18653 112439 wikitext text/x-wiki {{ກ່ອງຂໍ້ມູນ ໜ່ວຍທະຫານ|unit_name=ທະຫານເຂດ 3<br>(Quân khu 3)|image=|caption=ສັນຍາລັກຂອງເຂດທະຫານ|dates=31 ຕຸລາ 1945 – ປັດຈຸບັນ<ref>{{cite web |url=http://mod.gov.vn/home/intro/!ut/p/z0/bYpdC4IwGIV_jZcv25z5cWlEF10IVhe6m3Cv05a2uRzSz08KgiA4cM7zcIggFRGmWXTfeG1NM65ci_iyz4tjumU5TXenkJbnMotZXIQ0TciBiH608nPVN-dETgRa49XTk-pu24DODawNs_bqDW5azHeAdBM8rPW_Bq96bMEN_-0aHlAuZdJybEFiHEK0QYQszRhghNhR3jHFFZkGUb8AtTVftg!!/ |title=Quá trình hình thành và phát triển Quân khu 3|language=vi |trans-title=3rd Military Region history|access-date=22 October 2023|url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20231022125859/http://mod.gov.vn/home/intro/!ut/p/z0/bYpdC4IwGIV_jZcv25z5cWlEF10IVhe6m3Cv05a2uRzSz08KgiA4cM7zcIggFRGmWXTfeG1NM65ci_iyz4tjumU5TXenkJbnMotZXIQ0TciBiH608nPVN-dETgRa49XTk-pu24DODawNs_bqDW5azHeAdBM8rPW_Bq96bMEN_-0aHlAuZdJybEFiHEK0QYQszRhghNhR3jHFFZkGUb8AtTVftg!!/|archive-date=22 October 2023|df=mdy-all}}</ref>|country={{flag|ຫວຽດ​ນາມ}} [[ຫວຽດ​ນາມ]]|allegiance=[[File:Flag of the People's Army of Vietnam.svg|23px]] [[ກອງທັບປະຊາຊົນຫວຽດນາມ]]|branch=[[ຫນ້າທີ່ເຄື່ອນໄຫວ]]|type=|role=ຜົນບັງຄັບໃຊ້ປົກກະຕິ|size=ເທົ່າກັບ [[Corps]]|command_structure=[[ກອງທັບປະຊາຊົນຫວຽດນາມ]]|garrison=[[ຮາຍ​ຟອງ]]|garrison_label=|nickname=|motto=|march=|mascot=|equipment=|equipment_label=|battles=[[ສົງຄາມອິນດູຈີນຄັ້ງທຳອິດ]]<br>[[ສົງຄາມຫວຽດນາມ]]<br>[[ສົງຄາມຈີນ-ຫວຽດນາມ]]|anniversaries=|decorations=[[File:Vietnam Gold Star ribbon.png|30px]] [[Gold Star Order (Vietnam)|Gold Star Order]]|battle_honours=|disbanded=<!-- Commanders -->|commander1=Lieutenant General [[Nguyễn Quang Ngọc]]|commander1_label=Current commander|commander2=Major General [[Nguyễn Đức Dũng]]|commander2_label=Deputy Commander and Chief of Staff Commander|commander3=Lieutenant General [[Nguyễn Quang Cường]]|commander3_label=First party committee secretary|commander4=|commander4_label=|notable_commanders=}} '''ທະຫານ​ເຂດ 3''' [[ກອງທັບປະຊາຊົນຫວຽດນາມ|ກອງທັບ​ປະຊາຊົນ​ຫວຽດນາມ]] ຂຶ້ນກັບ ​ກະຊວງ​ປ້ອງ​ກັນ​ປະ​ເທດ​ຫວຽດນາມ ​ໂດຍ​ກົງ, ມີ​ໜ້າ​ທີ່​ຈັດ​ຕັ້ງ, ກໍ່ສ້າງ, ຄຸ້ມ​ຄອງ ​ແລະ ບັນຊາ​ກຳລັງ​ປະກອບ​ອາວຸດ​ປ້ອງ​ກັນ [[ເຂດທົ່ງພຽງແມ່ນ້ຳແດງ|​ປະ​ເທດ​ເຂດ​ທົ່ງພຽງ​ແມ່​ນ້ຳ​ແດງ]].<ref>{{Cite web|title=Red River Delta Biosphere Reserve, Vietnam|archive-url=https://en.unesco.org/biosphere/aspac/red-river-delta}}</ref> ພາກ​ຕາ​ເວັນ​ຕົກ​ສຽງ​ເໜືອ​ຂອງ​ຫວຽດ​ນາມ ມີ​ຊາຍ​ແດນ​ຕິດ​ກັບ​ເຂດ ​ກວາງຊີ, [[ປະເທດຈີນ|ຈີນ]]. ປີ 1979, ກອງທັບ​ຈີນ​ທີ່​ມີ​ກອງ​ທະຫານ​ບົກ​ດຽວ​ໄດ້​ບຸກ​ໂຈມ​ຕີ​ເຂດ​ທະຫານ​ແຫ່ງ​ນີ້. == ເອກະສານອ້າງອີງ == btldspeh5v9zlk3pmri2h9cui8e174q 112440 112439 2024-12-04T06:05:47Z Randervik 18653 112440 wikitext text/x-wiki {{ກ່ອງຂໍ້ມູນ ໜ່ວຍທະຫານ|unit_name=ທະຫານເຂດ 3<br>(Quân khu 3)|image=|caption=ສັນຍາລັກຂອງເຂດທະຫານ|dates=31 ຕຸລາ 1945 – ປັດຈຸບັນ<ref>{{cite web |url=http://mod.gov.vn/home/intro/!ut/p/z0/bYpdC4IwGIV_jZcv25z5cWlEF10IVhe6m3Cv05a2uRzSz08KgiA4cM7zcIggFRGmWXTfeG1NM65ci_iyz4tjumU5TXenkJbnMotZXIQ0TciBiH608nPVN-dETgRa49XTk-pu24DODawNs_bqDW5azHeAdBM8rPW_Bq96bMEN_-0aHlAuZdJybEFiHEK0QYQszRhghNhR3jHFFZkGUb8AtTVftg!!/ |title=Quá trình hình thành và phát triển Quân khu 3|language=vi |trans-title=3rd Military Region history|access-date=22 October 2023|url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20231022125859/http://mod.gov.vn/home/intro/!ut/p/z0/bYpdC4IwGIV_jZcv25z5cWlEF10IVhe6m3Cv05a2uRzSz08KgiA4cM7zcIggFRGmWXTfeG1NM65ci_iyz4tjumU5TXenkJbnMotZXIQ0TciBiH608nPVN-dETgRa49XTk-pu24DODawNs_bqDW5azHeAdBM8rPW_Bq96bMEN_-0aHlAuZdJybEFiHEK0QYQszRhghNhR3jHFFZkGUb8AtTVftg!!/|archive-date=22 October 2023|df=mdy-all}}</ref>|country={{flag|ຫວຽດ​ນາມ}} [[ຫວຽດ​ນາມ]]|allegiance=[[File:Flag of the People's Army of Vietnam.svg|23px]] [[ກອງທັບປະຊາຊົນຫວຽດນາມ]]|branch=[[ຫນ້າທີ່ເຄື່ອນໄຫວ]]|type=|role=ຜົນບັງຄັບໃຊ້ປົກກະຕິ|size=ເທົ່າກັບ [[Corps]]|command_structure=[[ກອງທັບປະຊາຊົນຫວຽດນາມ]]|garrison=[[ຮາຍ​ຟອງ]]|garrison_label=|nickname=|motto=|march=|mascot=|equipment=|equipment_label=|battles=[[ສົງຄາມອິນດູຈີນຄັ້ງທຳອິດ]]<br>[[ສົງຄາມຫວຽດນາມ]]<br>[[ສົງຄາມຈີນ-ຫວຽດນາມ]]|anniversaries=|decorations=[[File:Vietnam Gold Star ribbon.png|30px]] [[Gold Star Order (Vietnam)|Gold Star Order]]|battle_honours=|disbanded=<!-- Commanders -->|commander1=Lieutenant General [[Nguyễn Quang Ngọc]]|commander1_label=ຜູ້ບັນຊາການປັດຈຸບັນ|commander2=Major General [[Nguyễn Đức Dũng]]|commander2_label=ຮອງຜູ້ບັນຊາການ ແລະ ຜູ້ບັງຄັບບັນຊາເສນາທິການ|commander3=Lieutenant General [[Nguyễn Quang Cường]]|commander3_label=ເລຂານຸການຄະນະກຳມະການພັກຂັ້ນໜຶ່ງ|commander4=|commander4_label=|notable_commanders=}} '''ທະຫານ​ເຂດ 3''' [[ກອງທັບປະຊາຊົນຫວຽດນາມ|ກອງທັບ​ປະຊາຊົນ​ຫວຽດນາມ]] ຂຶ້ນກັບ ​ກະຊວງ​ປ້ອງ​ກັນ​ປະ​ເທດ​ຫວຽດນາມ ​ໂດຍ​ກົງ, ມີ​ໜ້າ​ທີ່​ຈັດ​ຕັ້ງ, ກໍ່ສ້າງ, ຄຸ້ມ​ຄອງ ​ແລະ ບັນຊາ​ກຳລັງ​ປະກອບ​ອາວຸດ​ປ້ອງ​ກັນ [[ເຂດທົ່ງພຽງແມ່ນ້ຳແດງ|​ປະ​ເທດ​ເຂດ​ທົ່ງພຽງ​ແມ່​ນ້ຳ​ແດງ]].<ref>{{Cite web|title=Red River Delta Biosphere Reserve, Vietnam|archive-url=https://en.unesco.org/biosphere/aspac/red-river-delta}}</ref> ພາກ​ຕາ​ເວັນ​ຕົກ​ສຽງ​ເໜືອ​ຂອງ​ຫວຽດ​ນາມ ມີ​ຊາຍ​ແດນ​ຕິດ​ກັບ​ເຂດ ​ກວາງຊີ, [[ປະເທດຈີນ|ຈີນ]]. ປີ 1979, ກອງທັບ​ຈີນ​ທີ່​ມີ​ກອງ​ທະຫານ​ບົກ​ດຽວ​ໄດ້​ບຸກ​ໂຈມ​ຕີ​ເຂດ​ທະຫານ​ແຫ່ງ​ນີ້. == ເອກະສານອ້າງອີງ == 1hp6y0nfppli0m5l689y26y3fphf2li 112442 112440 2024-12-04T06:06:52Z Randervik 18653 112442 wikitext text/x-wiki {{ກ່ອງຂໍ້ມູນ ໜ່ວຍທະຫານ|unit_name=ທະຫານເຂດ 3<br>(Quân khu 3)|image=|caption=ສັນຍາລັກຂອງເຂດທະຫານ|dates=31 ຕຸລາ 1945 – ປັດຈຸບັນ<ref>{{cite web |url=http://mod.gov.vn/home/intro/!ut/p/z0/bYpdC4IwGIV_jZcv25z5cWlEF10IVhe6m3Cv05a2uRzSz08KgiA4cM7zcIggFRGmWXTfeG1NM65ci_iyz4tjumU5TXenkJbnMotZXIQ0TciBiH608nPVN-dETgRa49XTk-pu24DODawNs_bqDW5azHeAdBM8rPW_Bq96bMEN_-0aHlAuZdJybEFiHEK0QYQszRhghNhR3jHFFZkGUb8AtTVftg!!/ |title=Quá trình hình thành và phát triển Quân khu 3|language=vi |trans-title=3rd Military Region history|access-date=22 October 2023|url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20231022125859/http://mod.gov.vn/home/intro/!ut/p/z0/bYpdC4IwGIV_jZcv25z5cWlEF10IVhe6m3Cv05a2uRzSz08KgiA4cM7zcIggFRGmWXTfeG1NM65ci_iyz4tjumU5TXenkJbnMotZXIQ0TciBiH608nPVN-dETgRa49XTk-pu24DODawNs_bqDW5azHeAdBM8rPW_Bq96bMEN_-0aHlAuZdJybEFiHEK0QYQszRhghNhR3jHFFZkGUb8AtTVftg!!/|archive-date=22 October 2023|df=mdy-all}}</ref>|country={{flag|ຫວຽດ​ນາມ}} [[ຫວຽດ​ນາມ]]|allegiance=[[File:Flag of the People's Army of Vietnam.svg|23px]] [[ກອງທັບປະຊາຊົນຫວຽດນາມ]]|branch=[[ຫນ້າທີ່ເຄື່ອນໄຫວ]]|type=|role=ຜົນບັງຄັບໃຊ້ປົກກະຕິ|size=ເທົ່າກັບ [[Corps]]|command_structure=[[ກອງທັບປະຊາຊົນຫວຽດນາມ]]|garrison=[[ຮາຍ​ຟອງ]]|garrison_label=|nickname=|motto=|march=|mascot=|equipment=|equipment_label=|battles=[[ສົງຄາມອິນດູຈີນຄັ້ງທຳອິດ]]<br>[[ສົງຄາມຫວຽດນາມ]]<br>[[ສົງຄາມຈີນ-ຫວຽດນາມ]]|anniversaries=|decorations=[[File:Vietnam Gold Star ribbon.png|30px]] [[Gold Star Order (Vietnam)|Gold Star Order]]|battle_honours=|disbanded=<!-- Commanders -->|commander1=ພົນໂທ [[Nguyễn Quang Ngọc]]|commander1_label=ຜູ້ບັນຊາການປັດຈຸບັນ|commander2=ພົນເອກ [[Nguyễn Đức Dũng]]|commander2_label=ຮອງຜູ້ບັນຊາການ ແລະ ຜູ້ບັງຄັບບັນຊາເສນາທິການ|commander3=ພົນໂທ [[Nguyễn Quang Cường]]|commander3_label=ເລຂານຸການຄະນະກຳມະການພັກຂັ້ນໜຶ່ງ|commander4=|commander4_label=|notable_commanders=}} '''ທະຫານ​ເຂດ 3''' [[ກອງທັບປະຊາຊົນຫວຽດນາມ|ກອງທັບ​ປະຊາຊົນ​ຫວຽດນາມ]] ຂຶ້ນກັບ ​ກະຊວງ​ປ້ອງ​ກັນ​ປະ​ເທດ​ຫວຽດນາມ ​ໂດຍ​ກົງ, ມີ​ໜ້າ​ທີ່​ຈັດ​ຕັ້ງ, ກໍ່ສ້າງ, ຄຸ້ມ​ຄອງ ​ແລະ ບັນຊາ​ກຳລັງ​ປະກອບ​ອາວຸດ​ປ້ອງ​ກັນ [[ເຂດທົ່ງພຽງແມ່ນ້ຳແດງ|​ປະ​ເທດ​ເຂດ​ທົ່ງພຽງ​ແມ່​ນ້ຳ​ແດງ]].<ref>{{Cite web|title=Red River Delta Biosphere Reserve, Vietnam|archive-url=https://en.unesco.org/biosphere/aspac/red-river-delta}}</ref> ພາກ​ຕາ​ເວັນ​ຕົກ​ສຽງ​ເໜືອ​ຂອງ​ຫວຽດ​ນາມ ມີ​ຊາຍ​ແດນ​ຕິດ​ກັບ​ເຂດ ​ກວາງຊີ, [[ປະເທດຈີນ|ຈີນ]]. ປີ 1979, ກອງທັບ​ຈີນ​ທີ່​ມີ​ກອງ​ທະຫານ​ບົກ​ດຽວ​ໄດ້​ບຸກ​ໂຈມ​ຕີ​ເຂດ​ທະຫານ​ແຫ່ງ​ນີ້. == ເອກະສານອ້າງອີງ == exmjcdevrab7x2ssndte8j2plbts6l9 112443 112442 2024-12-04T06:08:04Z Randervik 18653 112443 wikitext text/x-wiki {{ກ່ອງຂໍ້ມູນ ໜ່ວຍທະຫານ|unit_name=ທະຫານເຂດ 3<br>(Quân khu 3)|image=|caption=ສັນຍາລັກຂອງເຂດທະຫານ|dates=31 ຕຸລາ 1945 – ປັດຈຸບັນ<ref>{{cite web |url=http://mod.gov.vn/home/intro/!ut/p/z0/bYpdC4IwGIV_jZcv25z5cWlEF10IVhe6m3Cv05a2uRzSz08KgiA4cM7zcIggFRGmWXTfeG1NM65ci_iyz4tjumU5TXenkJbnMotZXIQ0TciBiH608nPVN-dETgRa49XTk-pu24DODawNs_bqDW5azHeAdBM8rPW_Bq96bMEN_-0aHlAuZdJybEFiHEK0QYQszRhghNhR3jHFFZkGUb8AtTVftg!!/ |title=Quá trình hình thành và phát triển Quân khu 3|language=vi |trans-title=3rd Military Region history|access-date=22 October 2023|url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20231022125859/http://mod.gov.vn/home/intro/!ut/p/z0/bYpdC4IwGIV_jZcv25z5cWlEF10IVhe6m3Cv05a2uRzSz08KgiA4cM7zcIggFRGmWXTfeG1NM65ci_iyz4tjumU5TXenkJbnMotZXIQ0TciBiH608nPVN-dETgRa49XTk-pu24DODawNs_bqDW5azHeAdBM8rPW_Bq96bMEN_-0aHlAuZdJybEFiHEK0QYQszRhghNhR3jHFFZkGUb8AtTVftg!!/|archive-date=22 October 2023|df=mdy-all}}</ref>|country={{flag|ຫວຽດ​ນາມ}} [[ຫວຽດ​ນາມ]]|allegiance=[[File:Flag of the People's Army of Vietnam.svg|23px]] [[ກອງທັບປະຊາຊົນຫວຽດນາມ]]|branch=[[ຫນ້າທີ່ເຄື່ອນໄຫວ]]|type=|role=ຜົນບັງຄັບໃຊ້ປົກກະຕິ|size=ເທົ່າກັບ [[Corps]]|command_structure=[[ກອງທັບປະຊາຊົນຫວຽດນາມ]]|garrison=[[ຮາຍ​ຟອງ]]|garrison_label=|nickname=|motto=|march=|mascot=|equipment=|equipment_label=|battles=[[ສົງຄາມອິນດູຈີນຄັ້ງທຳອິດ]]<br>[[ສົງຄາມຫວຽດນາມ]]<br>[[ສົງຄາມຈີນ-ຫວຽດນາມ]]|anniversaries=|decorations=[[File:Vietnam Gold Star ribbon.png|30px]] [[Gold Star Order (Vietnam)|Gold Star Order]]|battle_honours=|disbanded=<!-- Commanders -->|commander1=ພົນໂທ [[ຫງວຽນກວາງງອກ]]|commander1_label=ຜູ້ບັນຊາການປັດຈຸບັນ|commander2=ພົນເອກ [[ຫງວຽນ​ດຶກ​ຢຸງ]]|commander2_label=ຮອງຜູ້ບັນຊາການ ແລະ ຜູ້ບັງຄັບບັນຊາເສນາທິການ|commander3=ພົນໂທ [[ຫງວຽນກວາງເກື່ອງ]]|commander3_label=ເລຂານຸການຄະນະກຳມະການພັກຂັ້ນໜຶ່ງ|commander4=|commander4_label=|notable_commanders=}} '''ທະຫານ​ເຂດ 3''' [[ກອງທັບປະຊາຊົນຫວຽດນາມ|ກອງທັບ​ປະຊາຊົນ​ຫວຽດນາມ]] ຂຶ້ນກັບ ​ກະຊວງ​ປ້ອງ​ກັນ​ປະ​ເທດ​ຫວຽດນາມ ​ໂດຍ​ກົງ, ມີ​ໜ້າ​ທີ່​ຈັດ​ຕັ້ງ, ກໍ່ສ້າງ, ຄຸ້ມ​ຄອງ ​ແລະ ບັນຊາ​ກຳລັງ​ປະກອບ​ອາວຸດ​ປ້ອງ​ກັນ [[ເຂດທົ່ງພຽງແມ່ນ້ຳແດງ|​ປະ​ເທດ​ເຂດ​ທົ່ງພຽງ​ແມ່​ນ້ຳ​ແດງ]].<ref>{{Cite web|title=Red River Delta Biosphere Reserve, Vietnam|archive-url=https://en.unesco.org/biosphere/aspac/red-river-delta}}</ref> ພາກ​ຕາ​ເວັນ​ຕົກ​ສຽງ​ເໜືອ​ຂອງ​ຫວຽດ​ນາມ ມີ​ຊາຍ​ແດນ​ຕິດ​ກັບ​ເຂດ ​ກວາງຊີ, [[ປະເທດຈີນ|ຈີນ]]. ປີ 1979, ກອງທັບ​ຈີນ​ທີ່​ມີ​ກອງ​ທະຫານ​ບົກ​ດຽວ​ໄດ້​ບຸກ​ໂຈມ​ຕີ​ເຂດ​ທະຫານ​ແຫ່ງ​ນີ້. == ເອກະສານອ້າງອີງ == dqenhv6jubgqxvcpwity9t8noj6nzlx 0 21897 112447 2024-12-04T07:37:40Z Randervik 18653 Created by translating the page "[[:en:Special:Redirect/revision/1258988962|David Silva]]" 112447 wikitext text/x-wiki '''ດາວິດ ຊິລວາ''' ('''David Josué Jiménez Silva'''; ເກີດວັນທີ 8 ມັງກອນ 1986) ເປັນອະດີດ [[ເຕະບານ|ນັກກິລາບານເຕະ]] ອາຊີບຊາວສະເປນ ທີ່ຫຼິ້ນເປັນ [[ກອງກາງ]] ຫຼື [[ກອງກາງ|ກອງກາງຕົວຕີ]] ເປັນສ່ວນໃຫຍ່ ແຕ່ຍັງຫຼິ້ນເປັນ [[ກອງກາງ|ປີກ]] ຫຼື [[ກອງໜ້າ (ບານເຕະສະມາຄົມ)|ກອງໜ້າຄົນທີສອງ]] . ຄວາມ​ສາມາດ​ແລະ​ຄຸນ​ນະພາ​ບການ​ຄອບ​ຄອງ​ການ​ຄອບ​ຄອງ​ຂອງ​ລາວ​ໄດ້​ເຮັດ​ໃຫ້​ລາວ​ມີ​ຊື່​ຫຼິ້ນ ''Merlin'' ແລະ ''El Mago'' ຈາກ​ເພື່ອນ​ຮ່ວມ​ທີມ​ແລະ​ແຟນບານ​ຂອງ​ລາວ. ລາວໄດ້ຖືກພິຈາລະນາເປັນຫນຶ່ງໃນກອງກາງທີ່ຍິ່ງໃຫຍ່ທີ່ສຸດຂອງລຸ້ນຂອງລາວແລະເປັນຫນຶ່ງໃນຜູ້ນຂອງ [[ສະໂມສອນ ແມນເຊສເຕີ ຊີຕີ້|ແມນເຊສເຕີ ຊີຕີ້]] ແລະ ພຣີເມຍລີກ ທີ່ຍິ່ງໃຫຍ່ທີ່ສຸດເທົ່າທີ່ເຄີຍມີມາ. ຊິລວາ ໃຊ້ເວລາ 7 ປີຂອງອາຊີບຂອງລາວກັບ Valencia, ຫຼິ້ນຈາກ 2004 ຫາ 2010, ແລະໄດ້ຮັບລາງວັນ Copa del Rey ໃນ ປີ 2008. ໃນຊ່ວງລຶະເບິ່ງຮ້ອນຂອງປີ 2010, ລາວໄດ້ຍ້າຍໄປ [[ສະໂມສອນ ແມນເຊສເຕີ ຊີຕີ້|ແມນເຊສເຕີ ຊີຕີ້]] ແລະປາກົດຢູ່ໃນຫຼາຍກວ່າ 400 ນັດສໍາລັບສະໂມສອນ,<ref>{{Cite news|date=25 August 2019|title=Bournemouth 1-3 Manchester City: Aguero double seals win for champions|url=https://www.bbc.com/sport/football/49385201}}</ref> ຊະນະສີ່ແຊ້ມ [[ພຣີເມຍລີກ]], ສອງ FA Cup ແລະຫ້າ ລີກຄັບ. ຊິລວາ ຍັງໄດ້ມີຊື່ຢູ່ໃນ ທີມ PFA ປີ ສາມຄັ້ງແລະເປັນຜູ້ນຫນຸ່ມທີ່ສຸດທີ່ບັນລຸ 200 ຊະນະໃນ ພຣີເມຍລີກ. ລາວໄດ້ອອກຈາກ ແມນເຊັສເຕີ ຊິຕີ້ ໃນປີ 2020 ຫຼັງຈາກຄອບຄອງເປັນເວລາ 10 ປີ ແລະ ກັບຄືນສູ່ [[ລາລີກາ]] ກັບ [[ຣີລ ໂຊຊີດາດ]], ບ່ອນທີ່ລາວໄດ້ຊະນະ Copa del Rey ຄັ້ງທີ 2 ໃນ ປີ 2020.<ref name=":02">{{Cite news|date=25 June 2019|title=David Silva: Manchester City midfielder to leave club at end of 2019–20 season|url=https://www.bbc.com/sport/football/48767169}}</ref><ref>{{Cite web|title=Man City midfielder sets impressive record with latest league win|archive-url=https://talksport.com/football/608271/david-silva-becomes-fastest-player-to-reach-200-john-terry/}}</ref> ຕໍ່ມາ, ລາວໄດ້ຮັກສາ ການບາດເຈັບຂອງ ligament cruciate ຂ້າງຫນ້າ ໃນລະຫວ່າງການຝຶກຊ້ອມ preseason ກັບ [[ຣີລ ໂຊຊີດາດ]], ເຊິ່ງບັງຄັບໃຫ້ລາວອອກຈາກເດືອນກໍລະກົດ 2023.<ref>{{Cite news|url=https://www.bbc.com/sport/football/66328822|title=David Silva: Former Manchester City playmaker retires from football|date=27 July 2023}}</ref> ຊິລວາ ໄດ້ເປັນຕົວແທນຂອງ ສະເປນ, ຕັ້ງແຕ່ການເປີດຕົວຄັ້ງທໍາອິດຂອງລາວສໍາລັບທີມອາວຸໂສໃນປີ 2006 ຈົນກ່ວາການພັກຜ່ອນລະຫວ່າງປະເທດໃນປີ 2018. ລາວໄດ້ສ້າງຕັ້ງການຮ່ວມມືກັບ [[ຊາວີ (ນັກເຕະບານ, ເກີດປີ 1980)|ຊາວີ]] ແລະ [[ອັນເດຣສ ອິນນີສຕາ]] ເຊິ່ງເຮັດໃຫ້ສາມຊະນະການແຂ່ງຂັນລະຫວ່າງປະເທດຕິດຕໍ່ກັນ - UEFA Euro 2008, 2010 FIFA World Cup, ແລະ UEFA Euro 2012. ຫນຶ່ງໃນ 13 ນັກເຕະຊາວສະເປນທີ່ລົງ 100 ນັດ, ຊິລວາຍິງ 35 ປະຕູໃຫ້ກັບສະເປນ, ເຮັດໃຫ້ລາວກາຍ ເປັນຜູ້ເຮັດປະຕູສູງສຸດອັນດັບ 5 ໃນປະຫວັດສາດຂອງພວກເຂົາ, ແລະຍັງໃຫ້ 29 ນັດ, ເຮັດໃຫ້ລາວເປັນຜູ້ຊ່ວຍທີ່ສູງທີ່ສຸດອັນດັບສອງໃນປະຫວັດສາດຂອງພວກເຂົາ. == ກຽດນິຍົມ == [[ຮູບ:Spain_national_football_team_Euro_2012_trophy_02.jpg|right|thumb|250x250px| Silva (ກາງ) ຊະນະ 3 ລາງວັນໃຫຍ່ຕິດຕໍ່ກັນ ( Euro 2008, 2010 World Cup, ແລະ Euro 2012 ) ກັບສະເປນ]] '''Valencia''' * ໂຄປາ ເດລ ເຣ : 2007–08 <ref>{{Cite news|title=El Valencia toca el séptimo cielo|url=http://archivo.marca.com/edicion/marca/futbol/copa_del_rey/previaxcronica/es/desarrollo/1113096.html|date=16 April 2008}}</ref> '''ແມນຊິຕີ້''' * [[ພຣີເມຍລີກ]] : 2011–12, 2013–14, 2017–18, 2018–19 <ref name="PremProfile">{{Cite web|archive-url=https://www.premierleague.com/players/4145/David-Silva/overview|title=David Silva: Overview}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.premierleague.com/players/4145/David-Silva/overview "David Silva: Overview"]. </cite></ref> * FA Cup : 2010–11, <ref>{{Cite news|url=https://www.bbc.co.uk/sport/0/football/13346941|title=Man City 1–0 Stoke|work=BBC Sport|date=14 May 2011}}</ref> 2018–19 <ref>{{Cite news|url=https://www.bbc.co.uk/sport/football/48236232|title=Manchester City 6–0 Watford|work=BBC Sport|date=18 May 2019}}</ref> * ເຕະບານລີກ/EFL Cup : 2013–14, <ref>{{Cite news|url=https://www.bbc.co.uk/sport/football/26311649|title=Manchester City 3–1 Sunderland|work=BBC Sport|date=2 March 2014}}</ref> 2015–16, <ref>{{Cite news|url=https://www.bbc.co.uk/sport/football/35624164|title=Liverpool 1–1 Manchester City|work=BBC Sport|date=28 February 2016}}</ref> 2017–18, <ref>{{Cite news|url=https://www.bbc.co.uk/sport/football/43101681|title=Arsenal 0–3 Manchester City|work=BBC Sport|date=25 February 2018}}</ref> 2018–19, <ref>{{Cite news|url=https://www.bbc.co.uk/sport/football/47268861|title=Chelsea 0–0 Manchester City|work=BBC Sport|date=24 February 2019}}</ref> 2019–20 <ref>{{Cite news|url=https://www.bbc.co.uk/sport/football/51601970|title=Aston Villa 1–2 Manchester City|work=BBC Sport|date=1 March 2020}}</ref> * FA Community Shield : 2012, <ref>{{Cite news|url=https://www.bbc.co.uk/sport/0/football/19133978|title=Chelsea 2–3 Man City|work=BBC Sport|date=12 August 2012}}</ref> 2019 <ref>{{Cite news|url=https://www.bbc.co.uk/sport/football/49141690|title=Liverpool 1–1 Manchester City|work=BBC Sport|date=4 August 2019}}</ref> '''Sociedad ທີ່ແທ້ຈິງ''' * ໂຄປາ ເດລ ເຣ: 2019–20 <ref>{{Cite news|date=3 April 2021|title=Real Sociedad beat Athletic to claim Copa del Rey and Basque glory|language=en-GB|url=https://www.theguardian.com/football/2021/apr/03/athletic-bilbao-real-sociedad-copa-del-rey-2020-final-match-report}}</ref> <ref>{{Cite web|title=Athletic Club 0-1 Real Sociedad: result, summary, goal|archive-url=https://en.as.com/en/2021/04/03/football/1617473340_092105.html}}</ref> '''ສະເປນ U19''' * ແຊ້ມຢູຟາ ຢູ-19 ຢູໂຣບ : 2004 <ref>{{Cite web|title=Turkey U19 0–1 Spain U19|archive-url=https://www.whoscored.com/Matches/79432/Show/International-EURO-U-19-2004-Turkey-U19-Spain-U19}}</ref> '''ສະເປນ''' * [[ເຕະບານໂລກ|FIFA World Cup]] : 2010 <ref>{{Cite news|date=11 July 2010|title=World Cup 2010: Spain survive brutal final to become champions|language=en-GB|work=The Guardian|url=https://www.theguardian.com/football/2010/jul/11/world-cup-final-spain-champions}}</ref> * [[ແຊ້ມຢູຟາ ຢູໂຣບ|ແຊ້ມຢູໂຣບ]] : 2008, <ref>{{Cite news|date=29 June 2008|title=Germany 0-1 Spain|language=en-GB|url=http://news.bbc.co.uk/sport2/hi/football/euro_2008/7363545.stm}}</ref> 2012 <ref>{{Cite web|title=Defending champions Spain win Euro 2012 to complete historic treble|archive-url=https://edition.cnn.com/2012/07/01/sport/football/euro-2012-spain-italy-final/index.html}}</ref> '''ບຸກຄົນ''' * FIFA U-17 World Championship Bronze Ball: 2003 <ref>{{Cite web|archive-url=https://www.fifa.com/u17worldcup/archive/finland2003/awards/index.html|title=FIFA U-17 World Championship Finland 2003}}</ref> * [[ລາລີກາ|ລາງວັນ Pedro Zaballa]] : 2005 </link><sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" data-ve-ignore="true" style="white-space:nowrap;">&#x5B; ''[[ວິກິພີເດຍ:ຕ້ອງການອ້າງອີງ|<span title="This claim needs references to reliable sources. (April 2019)">ຕ້ອງການອ້າງອິງ</span>]]'' &#x5D;</sup> * ນັກເຕະປະຈຳເດືອນພຣີເມຍລີກ : ກັນຍາ 2011 <ref name="PremProfile">{{Cite web|archive-url=https://www.premierleague.com/players/4145/David-Silva/overview|title=David Silva: Overview}}</ref> * ຊ່ວຍເຫຼືອຫຼາຍທີ່ສຸດໃນພຣີເມຍລີກ: 2011-12 <ref>{{Cite web|archive-url=https://www.premierleague.com/stats/top/players/goal_assist|title=Premier League Player Stats - Assists}}</ref> * ຊ່ວຍເຫຼືອຫຼາຍທີ່ສຸດໃນການແຂ່ງຂັນ UEFA European Championship: 2012 <ref>{{Cite web|title=UEFA EURO 2012 Team of the Tournament|archive-url=https://www.uefa.com/insideuefa/news/newsid=1838241.html}}</ref> (3, ແບ່ງປັນກັບ Mesut Özil, Steven Gerrard ແລະ Andrey Arshavin) * [[ສະໂມສອນ ແມນເຊສເຕີ ຊີຕີ້|ແມນເຊັສເຕີ ຊິຕີ້ ນັກເຕະປະຈຳລະດູການ]] : 2016-17 <ref>{{Cite news|url=https://www.mancity.com/news/first-team/2017/05/29/etihad-airways-player-of-the-season-2016-17-winner-revealed/1496051208767|title=Etihad Airways Player of the Season: Revealed!|publisher=Manchester City F.C.}}</ref> * [[ສະໂມສອນ ແມນເຊສເຕີ ຊີຕີ້|ແມນເຊັສເຕີ ຊິຕີ້]] ຜູ້ຫຼິ້ນປະຈຳລະດູການ: 2011–12 <ref name="auto1">{{Cite web|title=Manchester City FC - Official Website|archive-url=https://www.mancity.com/}}</ref> * ທີມຂອງ PFA ປີ : 2011-12 ພຣີເມຍລີກ, <ref name="1112PFA">{{Cite news|url=https://www.bbc.co.uk/sport/football/17797832|title=Arsenal striker Robin van Persie named PFA Player of the Year}}</ref> 2017–18 ພຣີເມຍລີກ, <ref>{{Cite news|url=https://www.bbc.co.uk/sport/football/43810017|title=Manchester City players dominate PFA team of the year}}</ref> 2019–20 ພຣີເມຍລີກ <ref>{{Cite web|title=De Bruyne and Silva in PFA Team of the Year|archive-url=https://www.mancity.com/news/mens/de-bruyne-silva-pfa-team-of-the-year-63735184}}</ref> * ທີມແຊ້ມເອີຣົບຂອງການແຂ່ງຂັນ : 2012 <ref>{{Cite web|title=UEFA EURO 2012 Team of the Tournament|archive-url=https://www.uefa.com/insideuefa/news/newsid=1838241.html}}</ref> * ລາງວັນນັກເຕະດີເດັ່ນຂອງ ພຣີເມຍລີກ ປະຈຳປີ 2017 <ref>{{Cite news|url=https://www.northwestfootballawards.com/leesa-northwest-football-awards-2017-winners-announced/|title=Leesa Northwest Football Awards 2017 - Winners Announced|publisher=Northwest Football Awards}}</ref> == ເອກະສານອ້າງອີງ == [[ໝວດ:ນັກເຕະພຣີເມຍລີກ]] [[ໝວດ:ນັກກິລາບານເຕະຊາຍຂອງສະເປນ]] [[ໝວດ:ບຸກຄົນທີ່ຍັງມີຊີວິດຢູ່]] [[ໝວດ:ບຸກຄົນທີ່ເກີດໃນປີ ຄ.ສ. 1986]] [[ໝວດ:ນັກເຕະບານ]] g3j7wyfk932z1kpvw1nsh26vfdrxilk 112448 112447 2024-12-04T07:40:47Z Randervik 18653 112448 wikitext text/x-wiki {{Infobox football biography|name=ດາວິດ ຊິລວາ|image=[[ຮູບ:David Silva 2017.jpg|210px]]|caption=ດາວິດ ຊິລວາ ໃນປີ 2017|full_name=David Josué Jiménez Silva<ref>{{cite web |url=https://www.premierleague.com/news/612828 |title=Updated squads for 2017/18 Premier League confirmed |publisher=Premier League |date=2 February 2018 |access-date=12 February 2018}}</ref>|birth_date={{birth date and age|1986|1|8|df=y}}|birth_place=[[Arguineguín]], ສະເປນ|height=1.70 m<ref>{{Cite web |title=David Silva |date=October 2016 |url=https://www.realsociedad.eus/en/team/player/real-sociedad/david-josue-jimenez-silva |access-date=20 February 2023 |publisher=Real Sociedad}}</ref>|position=[[ກອງກາງ]]|currentclub=|clubnumber=|youthyears1=1995–2000|youthclubs1=[[UD San Fernando|San Fernando]]|youthyears2=2000–2003|youthclubs2=[[Valencia CF|Valencia]]|years1=2003–2004|clubs1=[[Valencia CF Mestalla|Valencia B]]|caps1=14|goals1=1|years2=2004–2010|clubs2=[[Valencia CF|Valencia]]|caps2=119|goals2=21|years3=2004–2005|clubs3=→ [[SD Eibar|Eibar]] (ເງິນກູ້)|caps3=35|goals3=4|years4=2005–2006|clubs4=→ [[RC Celta de Vigo|Celta]] (ເງິນກູ້)|caps4=34|goals4=4|years5=2010–2020|clubs5=[[ສະໂມສອນ ແມນເຊສເຕີ ຊີຕີ້|ແມນເຊສເຕີ ຊີຕີ້]]|caps5=309|goals5=60|years6=2020–2023|clubs6=[[ຣີລ ໂຊຊີດາດ]]|caps6=74|goals6=6|totalcaps=585|totalgoals=96|nationalyears1=2001–2002|nationalteam1=[[ທີມຊາດສະເປນ U16 ທີມຊາດສະເປນ|ສະເປນ U16]]|nationalcaps1=6|nationalgoals1=2|nationalyears2=2002–2003|nationalteam2=[[ທີມຊາດສະເປນ U17 ທີມຊາດສະເປນ|ສະເປນ U17]]|nationalcaps2=20|nationalgoals2=5|nationalyears3=2004–2005|nationalteam3=[[ທີມຊາດສະເປນ U19 ທີມຊາດສະເປນ|ສະເປນ U19]]|nationalcaps3=14|nationalgoals3=5|nationalyears4=2005|nationalteam4=[[ທີມຊາດສະເປນ U20 ທີມຊາດສະເປນ|ທີມຊາດສະເປນ U20]]|nationalcaps4=5|nationalgoals4=4|nationalyears5=2004–2006|nationalteam5=[[ທີມຊາດສະເປນ U21 ທີມຊາດສະເປນ|ທີມຊາດສະເປນ U21]]|nationalcaps5=9|nationalgoals5=7|nationalyears6=2006–2018|nationalteam6=[[ບານເຕະທີມຊາດສະເປນ|ສະເປນ]]|nationalcaps6=125|nationalgoals6=35|medaltemplates={{MedalSport|Men's [[Association football|football]]}} {{medalCountry|{{fb|ESP}}}} {{MedalCompetition|[[FIFA World Cup]]}} {{Medal|W|[[2010 FIFA World Cup|2010]]|}} {{MedalCompetition|[[UEFA European Championship]]}} {{Medal|W|[[UEFA Euro 2008|2008]]|}} {{Medal|W|[[UEFA Euro 2012|2012]]|}} {{MedalCompetition|[[FIFA Confederations Cup]]}} {{Medal|3rd|[[2009 FIFA Confederations Cup|2009]]|}} {{Medal|RU|[[2013 FIFA Confederations Cup|2013]]|}} {{MedalCompetition|[[FIFA U-17 World Cup]]}} {{Medal|RU|[[2003 FIFA U-17 World Championship|2003]]|}} {{MedalCompetition|[[UEFA European Under-17 Championship]]}} {{Medal|RU|[[2003 UEFA European Under-17 Championship|2003]]|}} {{MedalCompetition|[[UEFA European Under-19 Championship|UEFA U-19 European Championship]]}} {{Medal|W|[[2004 UEFA European Under-19 Championship|2004]]|}}}}'''ດາວິດ ຊິລວາ''' ('''David Josué Jiménez Silva'''; ເກີດວັນທີ 8 ມັງກອນ 1986) ເປັນອະດີດ [[ເຕະບານ|ນັກກິລາບານເຕະ]] ອາຊີບຊາວສະເປນ ທີ່ຫຼິ້ນເປັນ [[ກອງກາງ]] ຫຼື [[ກອງກາງ|ກອງກາງຕົວຕີ]] ເປັນສ່ວນໃຫຍ່ ແຕ່ຍັງຫຼິ້ນເປັນ [[ກອງກາງ|ປີກ]] ຫຼື [[ກອງໜ້າ (ບານເຕະສະມາຄົມ)|ກອງໜ້າຄົນທີສອງ]] . ຄວາມ​ສາມາດ​ແລະ​ຄຸນ​ນະພາ​ບການ​ຄອບ​ຄອງ​ການ​ຄອບ​ຄອງ​ຂອງ​ລາວ​ໄດ້​ເຮັດ​ໃຫ້​ລາວ​ມີ​ຊື່​ຫຼິ້ນ ''Merlin'' ແລະ ''El Mago'' ຈາກ​ເພື່ອນ​ຮ່ວມ​ທີມ​ແລະ​ແຟນບານ​ຂອງ​ລາວ. ລາວໄດ້ຖືກພິຈາລະນາເປັນຫນຶ່ງໃນກອງກາງທີ່ຍິ່ງໃຫຍ່ທີ່ສຸດຂອງລຸ້ນຂອງລາວແລະເປັນຫນຶ່ງໃນຜູ້ນຂອງ [[ສະໂມສອນ ແມນເຊສເຕີ ຊີຕີ້|ແມນເຊສເຕີ ຊີຕີ້]] ແລະ ພຣີເມຍລີກ ທີ່ຍິ່ງໃຫຍ່ທີ່ສຸດເທົ່າທີ່ເຄີຍມີມາ. ຊິລວາ ໃຊ້ເວລາ 7 ປີຂອງອາຊີບຂອງລາວກັບ Valencia, ຫຼິ້ນຈາກ 2004 ຫາ 2010, ແລະໄດ້ຮັບລາງວັນ Copa del Rey ໃນ ປີ 2008. ໃນຊ່ວງລຶະເບິ່ງຮ້ອນຂອງປີ 2010, ລາວໄດ້ຍ້າຍໄປ [[ສະໂມສອນ ແມນເຊສເຕີ ຊີຕີ້|ແມນເຊສເຕີ ຊີຕີ້]] ແລະປາກົດຢູ່ໃນຫຼາຍກວ່າ 400 ນັດສໍາລັບສະໂມສອນ,<ref>{{Cite news|date=25 August 2019|title=Bournemouth 1-3 Manchester City: Aguero double seals win for champions|url=https://www.bbc.com/sport/football/49385201}}</ref> ຊະນະສີ່ແຊ້ມ [[ພຣີເມຍລີກ]], ສອງ FA Cup ແລະຫ້າ ລີກຄັບ. ຊິລວາ ຍັງໄດ້ມີຊື່ຢູ່ໃນ ທີມ PFA ປີ ສາມຄັ້ງແລະເປັນຜູ້ນຫນຸ່ມທີ່ສຸດທີ່ບັນລຸ 200 ຊະນະໃນ ພຣີເມຍລີກ. ລາວໄດ້ອອກຈາກ ແມນເຊັສເຕີ ຊິຕີ້ ໃນປີ 2020 ຫຼັງຈາກຄອບຄອງເປັນເວລາ 10 ປີ ແລະ ກັບຄືນສູ່ [[ລາລີກາ]] ກັບ [[ຣີລ ໂຊຊີດາດ]], ບ່ອນທີ່ລາວໄດ້ຊະນະ Copa del Rey ຄັ້ງທີ 2 ໃນ ປີ 2020.<ref name=":02">{{Cite news|date=25 June 2019|title=David Silva: Manchester City midfielder to leave club at end of 2019–20 season|url=https://www.bbc.com/sport/football/48767169}}</ref><ref>{{Cite web|title=Man City midfielder sets impressive record with latest league win|archive-url=https://talksport.com/football/608271/david-silva-becomes-fastest-player-to-reach-200-john-terry/}}</ref> ຕໍ່ມາ, ລາວໄດ້ຮັກສາ ການບາດເຈັບຂອງ ligament cruciate ຂ້າງຫນ້າ ໃນລະຫວ່າງການຝຶກຊ້ອມ preseason ກັບ [[ຣີລ ໂຊຊີດາດ]], ເຊິ່ງບັງຄັບໃຫ້ລາວອອກຈາກເດືອນກໍລະກົດ 2023.<ref>{{Cite news|url=https://www.bbc.com/sport/football/66328822|title=David Silva: Former Manchester City playmaker retires from football|date=27 July 2023}}</ref> ຊິລວາ ໄດ້ເປັນຕົວແທນຂອງ ສະເປນ, ຕັ້ງແຕ່ການເປີດຕົວຄັ້ງທໍາອິດຂອງລາວສໍາລັບທີມອາວຸໂສໃນປີ 2006 ຈົນກ່ວາການພັກຜ່ອນລະຫວ່າງປະເທດໃນປີ 2018. ລາວໄດ້ສ້າງຕັ້ງການຮ່ວມມືກັບ [[ຊາວີ (ນັກເຕະບານ, ເກີດປີ 1980)|ຊາວີ]] ແລະ [[ອັນເດຣສ ອິນນີສຕາ]] ເຊິ່ງເຮັດໃຫ້ສາມຊະນະການແຂ່ງຂັນລະຫວ່າງປະເທດຕິດຕໍ່ກັນ - UEFA Euro 2008, 2010 FIFA World Cup, ແລະ UEFA Euro 2012. ຫນຶ່ງໃນ 13 ນັກເຕະຊາວສະເປນທີ່ລົງ 100 ນັດ, ຊິລວາຍິງ 35 ປະຕູໃຫ້ກັບສະເປນ, ເຮັດໃຫ້ລາວກາຍ ເປັນຜູ້ເຮັດປະຕູສູງສຸດອັນດັບ 5 ໃນປະຫວັດສາດຂອງພວກເຂົາ, ແລະຍັງໃຫ້ 29 ນັດ, ເຮັດໃຫ້ລາວເປັນຜູ້ຊ່ວຍທີ່ສູງທີ່ສຸດອັນດັບສອງໃນປະຫວັດສາດຂອງພວກເຂົາ. == ກຽດນິຍົມ == [[ຮູບ:Spain_national_football_team_Euro_2012_trophy_02.jpg|right|thumb|250x250px| Silva (ກາງ) ຊະນະ 3 ລາງວັນໃຫຍ່ຕິດຕໍ່ກັນ ( Euro 2008, 2010 World Cup, ແລະ Euro 2012 ) ກັບສະເປນ]] '''Valencia''' * ໂຄປາ ເດລ ເຣ : 2007–08 <ref>{{Cite news|title=El Valencia toca el séptimo cielo|url=http://archivo.marca.com/edicion/marca/futbol/copa_del_rey/previaxcronica/es/desarrollo/1113096.html|date=16 April 2008}}</ref> '''ແມນຊິຕີ້''' * [[ພຣີເມຍລີກ]] : 2011–12, 2013–14, 2017–18, 2018–19 <ref name="PremProfile">{{Cite web|archive-url=https://www.premierleague.com/players/4145/David-Silva/overview|title=David Silva: Overview}}</ref> * FA Cup : 2010–11, <ref>{{Cite news|url=https://www.bbc.co.uk/sport/0/football/13346941|title=Man City 1–0 Stoke|work=BBC Sport|date=14 May 2011}}</ref> 2018–19 <ref>{{Cite news|url=https://www.bbc.co.uk/sport/football/48236232|title=Manchester City 6–0 Watford|work=BBC Sport|date=18 May 2019}}</ref> * ເຕະບານລີກ/EFL Cup : 2013–14, <ref>{{Cite news|url=https://www.bbc.co.uk/sport/football/26311649|title=Manchester City 3–1 Sunderland|work=BBC Sport|date=2 March 2014}}</ref> 2015–16, <ref>{{Cite news|url=https://www.bbc.co.uk/sport/football/35624164|title=Liverpool 1–1 Manchester City|work=BBC Sport|date=28 February 2016}}</ref> 2017–18, <ref>{{Cite news|url=https://www.bbc.co.uk/sport/football/43101681|title=Arsenal 0–3 Manchester City|work=BBC Sport|date=25 February 2018}}</ref> 2018–19, <ref>{{Cite news|url=https://www.bbc.co.uk/sport/football/47268861|title=Chelsea 0–0 Manchester City|work=BBC Sport|date=24 February 2019}}</ref> 2019–20 <ref>{{Cite news|url=https://www.bbc.co.uk/sport/football/51601970|title=Aston Villa 1–2 Manchester City|work=BBC Sport|date=1 March 2020}}</ref> * FA Community Shield : 2012, <ref>{{Cite news|url=https://www.bbc.co.uk/sport/0/football/19133978|title=Chelsea 2–3 Man City|work=BBC Sport|date=12 August 2012}}</ref> 2019 <ref>{{Cite news|url=https://www.bbc.co.uk/sport/football/49141690|title=Liverpool 1–1 Manchester City|work=BBC Sport|date=4 August 2019}}</ref> '''Sociedad ທີ່ແທ້ຈິງ''' * ໂຄປາ ເດລ ເຣ: 2019–20 <ref>{{Cite news|date=3 April 2021|title=Real Sociedad beat Athletic to claim Copa del Rey and Basque glory|language=en-GB|url=https://www.theguardian.com/football/2021/apr/03/athletic-bilbao-real-sociedad-copa-del-rey-2020-final-match-report}}</ref> <ref>{{Cite web|title=Athletic Club 0-1 Real Sociedad: result, summary, goal|archive-url=https://en.as.com/en/2021/04/03/football/1617473340_092105.html}}</ref> '''ສະເປນ U19''' * ແຊ້ມຢູຟາ ຢູ-19 ຢູໂຣບ : 2004 <ref>{{Cite web|title=Turkey U19 0–1 Spain U19|archive-url=https://www.whoscored.com/Matches/79432/Show/International-EURO-U-19-2004-Turkey-U19-Spain-U19}}</ref> '''ສະເປນ''' * [[ເຕະບານໂລກ|FIFA World Cup]] : 2010 <ref>{{Cite news|date=11 July 2010|title=World Cup 2010: Spain survive brutal final to become champions|language=en-GB|work=The Guardian|url=https://www.theguardian.com/football/2010/jul/11/world-cup-final-spain-champions}}</ref> * [[ແຊ້ມຢູຟາ ຢູໂຣບ|ແຊ້ມຢູໂຣບ]] : 2008, <ref>{{Cite news|date=29 June 2008|title=Germany 0-1 Spain|language=en-GB|url=http://news.bbc.co.uk/sport2/hi/football/euro_2008/7363545.stm}}</ref> 2012 <ref>{{Cite web|title=Defending champions Spain win Euro 2012 to complete historic treble|archive-url=https://edition.cnn.com/2012/07/01/sport/football/euro-2012-spain-italy-final/index.html}}</ref> '''ບຸກຄົນ''' * FIFA U-17 World Championship Bronze Ball: 2003 <ref>{{Cite web|archive-url=https://www.fifa.com/u17worldcup/archive/finland2003/awards/index.html|title=FIFA U-17 World Championship Finland 2003}}</ref> * [[ລາລີກາ|ລາງວັນ Pedro Zaballa]] : 2005 </link> * ນັກເຕະປະຈຳເດືອນພຣີເມຍລີກ : ກັນຍາ 2011 <ref name="PremProfile">{{Cite web|archive-url=https://www.premierleague.com/players/4145/David-Silva/overview|title=David Silva: Overview}}</ref> * ຊ່ວຍເຫຼືອຫຼາຍທີ່ສຸດໃນພຣີເມຍລີກ: 2011-12 <ref>{{Cite web|archive-url=https://www.premierleague.com/stats/top/players/goal_assist|title=Premier League Player Stats - Assists}}</ref> * ຊ່ວຍເຫຼືອຫຼາຍທີ່ສຸດໃນການແຂ່ງຂັນ UEFA European Championship: 2012 <ref>{{Cite web|title=UEFA EURO 2012 Team of the Tournament|archive-url=https://www.uefa.com/insideuefa/news/newsid=1838241.html}}</ref> (3, ແບ່ງປັນກັບ Mesut Özil, Steven Gerrard ແລະ Andrey Arshavin) * [[ສະໂມສອນ ແມນເຊສເຕີ ຊີຕີ້|ແມນເຊັສເຕີ ຊິຕີ້ ນັກເຕະປະຈຳລະດູການ]] : 2016-17 <ref>{{Cite news|url=https://www.mancity.com/news/first-team/2017/05/29/etihad-airways-player-of-the-season-2016-17-winner-revealed/1496051208767|title=Etihad Airways Player of the Season: Revealed!|publisher=Manchester City F.C.}}</ref> * [[ສະໂມສອນ ແມນເຊສເຕີ ຊີຕີ້|ແມນເຊັສເຕີ ຊິຕີ້]] ຜູ້ຫຼິ້ນປະຈຳລະດູການ: 2011–12 <ref name="auto1">{{Cite web|title=Manchester City FC - Official Website|archive-url=https://www.mancity.com/}}</ref> * ທີມຂອງ PFA ປີ : 2011-12 ພຣີເມຍລີກ, <ref name="1112PFA">{{Cite news|url=https://www.bbc.co.uk/sport/football/17797832|title=Arsenal striker Robin van Persie named PFA Player of the Year}}</ref> 2017–18 ພຣີເມຍລີກ, <ref>{{Cite news|url=https://www.bbc.co.uk/sport/football/43810017|title=Manchester City players dominate PFA team of the year}}</ref> 2019–20 ພຣີເມຍລີກ <ref>{{Cite web|title=De Bruyne and Silva in PFA Team of the Year|archive-url=https://www.mancity.com/news/mens/de-bruyne-silva-pfa-team-of-the-year-63735184}}</ref> * ທີມແຊ້ມເອີຣົບຂອງການແຂ່ງຂັນ : 2012 <ref>{{Cite web|title=UEFA EURO 2012 Team of the Tournament|archive-url=https://www.uefa.com/insideuefa/news/newsid=1838241.html}}</ref> * ລາງວັນນັກເຕະດີເດັ່ນຂອງ ພຣີເມຍລີກ ປະຈຳປີ 2017 <ref>{{Cite news|url=https://www.northwestfootballawards.com/leesa-northwest-football-awards-2017-winners-announced/|title=Leesa Northwest Football Awards 2017 - Winners Announced|publisher=Northwest Football Awards}}</ref> == ເອກະສານອ້າງອີງ == [[ໝວດ:ນັກເຕະພຣີເມຍລີກ]] [[ໝວດ:ນັກກິລາບານເຕະຊາຍຂອງສະເປນ]] [[ໝວດ:ບຸກຄົນທີ່ຍັງມີຊີວິດຢູ່]] [[ໝວດ:ບຸກຄົນທີ່ເກີດໃນປີ ຄ.ສ. 1986]] [[ໝວດ:ນັກເຕະບານ]] n2ofx7bsu7c02burz8lhjtmhg118rbl 0 21898 112449 2024-12-04T07:45:01Z Randervik 18653 Created by translating the page "[[:en:Special:Redirect/revision/1261021005|Jérémy Doku]]" 112449 wikitext text/x-wiki '''ເຈເຣມີ ດູກູ''' ('''Jérémy Baffour Hall Doku'''; ເກີດ 27 ພຶດສະພາ 2002) ເປັນ [[ເຕະບານ|ນັກກິລາບານເຕະ]] ອາຊີບຊາວແບນຊິກທີ່ຫຼິ້ນເປັນ [[ກອງກາງ|ປີກ]] ໃຫ້ກັບສະໂມສອນພຣີເມຍລີກ [[ສະໂມສອນ ແມນເຊສເຕີ ຊີຕີ້|ແມນເຊສເຕີ ຊີຕີ້]] ແລະ ທີມຊາດແບນຊິກ . ດູກູ ເລີ່ມຕົ້ນອາຊີບອາວຸໂສຂອງລາວກັບ Anderlecht, ໃນລະດູການ 2018-19, ບ່ອນທີ່ລາວເຮັດໄດ້ 5 ປະຕູຈາກການລົງຫຼິ້ນໃນລີກ 34 ໃນໄລຍະຫຼາຍລະດູການ. ໃນປີ 2020, ລາວໄດ້ເຂົ້າຮ່ວມກັບ Rennes ສະໂມສອນ [[ລີກ 1 (ຝຣັ່ງ)|ລີກ 1]] , ລົງແຂ່ງຂັນ 75 ນັດແລະຍິງສິບປະຕູ, ກ່ອນທີ່ຈະລົງນາມກັບ ແມນເຊສເຕີ ຊີຕີ້ ໃນເດືອນສິງຫາ 2023 ໃນມູນຄ່າ 65 ລ້ານເອີໂຣ. ດູກູ ໄດ້ຖືກເອີ້ນເຂົ້າເປັນທີມອາວຸໂສຂອງແບນຊິກໃນປີ 2020, ໄດ້ລົງຫຼິ້ນໃນທຸກ ລະດັບໄວຫນຸ່ມ ຕັ້ງແຕ່ອາຍຸບໍ່ເກີນ 15 ປີ, ແລະເປັນຕົວແທນຂອງຊາດຂອງລາວໃນ UEFA Euro 2020, [[ບານໂລກ 2022]] ແລະ Euro 2024 . == ກຽດນິຍົມ == '''ແມນຊິຕີ້''' * [[ພຣີເມຍລີກ]] : 2023–24 <ref name="PremProfile">{{Cite web|archive-url=https://www.premierleague.com/players/54156/J%C3%A9r%C3%A9my-Doku/overview|title=Jérémy Doku: Overview}}</ref> * FA Community Shield : 2024 <ref>{{Cite news|url=https://www.bbc.co.uk/sport/football/live/c9wjkjyqpg4t#Line-ups|title=Manchester City 1–1 Manchester United: Line-ups|work=BBC Sport|date=10 August 2024}}</ref> * [[FIFA Club World Cup]] : 2023 <ref>{{Cite news|url=https://www.bbc.co.uk/sport/football/67795653|title=Manchester City 4–0 Fluminense|work=BBC Sport|date=22 December 2023}}</ref> * ຮອງຊະນະເລີດ FA Cup : 2023-24 <ref>{{Cite news|url=https://www.bbc.co.uk/sport/football/live/c2jj8k5vym5t#Line-ups|title=Manchester City 1–2 Manchester United: Line-ups|work=BBC Sport|date=25 May 2024}}</ref> == ເອກະສານອ້າງອີງ == [[ໝວດ:ນັກເຕະພຣີເມຍລີກ]] [[ໝວດ:ບຸກຄົນທີ່ຍັງມີຊີວິດຢູ່]] [[ໝວດ:ບຸກຄົນທີ່ເກີດໃນປີ ຄ.ສ. 2002]] [[ໝວດ:ນັກກິລາບານເຕະຊາຍຊາວເບລຢ້ຽນ]] [[ໝວດ:ນັກເຕະບານ]] 40u4dqzowx6n39irji3je3q9f0svsn1 112451 112449 2024-12-04T07:49:14Z Randervik 18653 112451 wikitext text/x-wiki {{Infobox football biography|name=ເຈເຣມີ ດູກູ|image=[[ຮູບ:Jérémy Doku.png|210px]]|caption=ດູກູ ກັບ [[R.S.C. Anderlecht|Anderlecht]] ໃນປີ 2019|full_name=Jérémy Baffour Hall Doku<ref>{{cite web |url=https://fdp.fifa.org/assetspublic/ce44/pdf/SquadLists-English.pdf |title=Squad List: FIFA World Cup Qatar 2022: Belgium (BEL) |publisher=FIFA |page=3 |date=18 December 2022 |access-date=31 August 2024}}</ref>|birth_date={{birth date and age|2002|5|27|df=y}}<ref name="PremProfile"/>|birth_place=[[Borgerhout]], ປະເທດແບນຊິກ|height=1.73 m<ref name="PremProfile"/>|position=[[ກອງໜ້າ (ບານເຕະສະມາຄົມ)|ປີກ]]|currentclub=[[ສະໂມສອນ ແມນເຊສເຕີ ຊີຕີ້|ແມນເຊສເຕີ ຊີຕີ້]]|clubnumber=11|youthyears1={{0|0000}}–2007|youthclubs1=KVC Olympic Deurne|youthyears2=2007–2009|youthclubs2=[[K. Tubantia Borgerhout V.K.|Tubantia Borgerhout]]|youthyears3=2009–2012|youthclubs3=[[Germinal Beerschot|Beerschot]]|youthyears4=2012–2018|youthclubs4=[[R.S.C. Anderlecht|Anderlecht]]|years1=2018–2020|clubs1=[[R.S.C. Anderlecht|Anderlecht]]|caps1=34|goals1=5|years2=2020–2023|clubs2=[[Stade Rennais F.C.|Rennes]]|caps2=75|goals2=10|years3=2023–|clubs3=[[ສະໂມສອນ ແມນເຊສເຕີ ຊີຕີ້|ແມນເຊສເຕີ ຊີຕີ້]]|caps3=38|goals3=4|nationalyears1=2017|nationalteam1=[[ບານເຕະເຍົາວະຊົນທີມຊາດແບນຊິກ|ແບນຊິກ U15]]|nationalcaps1=5|nationalgoals1=2|nationalyears2=2017–2018|nationalteam2=[[ບານເຕະທີມຊາດແບນຊິກ ຮຸ່ນອາຍຸບໍ່ເກີນ 16 ປີ|ແບນຊິກ U16]]|nationalcaps2=10|nationalgoals2=3|nationalyears3=2018–2019|nationalteam3=[[ບານເຕະທີມຊາດແບນຊິກ ຮຸ່ນອາຍຸບໍ່ເກີນ 17 ປີ|ແບນຊິກ U17]]|nationalcaps3=16|nationalgoals3=6|nationalyears4=2019–2022|nationalteam4=[[ທີມຊາດແບນຊິກ U21 ທີມຊາດເບວຢ້ຽມ|ແບນຊິກ U21]]|nationalcaps4=6|nationalgoals4=1|nationalyears5=2020–|nationalteam5=[[ບານເຕະທີມຊາດແບນຊິກ|ແບນຊິກ]]|nationalcaps5=30|nationalgoals5=2|club-update=23:00, 1 ທັນວາ 2024 (UTC)|nationalteam-update=14 ຕຸລາ 2024 (UTC)}}'''ເຈເຣມີ ດູກູ''' ('''Jérémy Baffour Hall Doku'''; ເກີດ 27 ພຶດສະພາ 2002) ເປັນ [[ເຕະບານ|ນັກກິລາບານເຕະ]] ອາຊີບຊາວແບນຊິກທີ່ຫຼິ້ນເປັນ [[ກອງກາງ|ປີກ]] ໃຫ້ກັບສະໂມສອນພຣີເມຍລີກ [[ສະໂມສອນ ແມນເຊສເຕີ ຊີຕີ້|ແມນເຊສເຕີ ຊີຕີ້]] ແລະ ທີມຊາດແບນຊິກ . ດູກູ ເລີ່ມຕົ້ນອາຊີບອາວຸໂສຂອງລາວກັບ Anderlecht, ໃນລະດູການ 2018-19, ບ່ອນທີ່ລາວເຮັດໄດ້ 5 ປະຕູຈາກການລົງຫຼິ້ນໃນລີກ 34 ໃນໄລຍະຫຼາຍລະດູການ. ໃນປີ 2020, ລາວໄດ້ເຂົ້າຮ່ວມກັບ Rennes ສະໂມສອນ [[ລີກ 1 (ຝຣັ່ງ)|ລີກ 1]] , ລົງແຂ່ງຂັນ 75 ນັດແລະຍິງສິບປະຕູ, ກ່ອນທີ່ຈະລົງນາມກັບ ແມນເຊສເຕີ ຊີຕີ້ ໃນເດືອນສິງຫາ 2023 ໃນມູນຄ່າ 65 ລ້ານເອີໂຣ. ດູກູ ໄດ້ຖືກເອີ້ນເຂົ້າເປັນທີມອາວຸໂສຂອງແບນຊິກໃນປີ 2020, ໄດ້ລົງຫຼິ້ນໃນທຸກ ລະດັບໄວຫນຸ່ມ ຕັ້ງແຕ່ອາຍຸບໍ່ເກີນ 15 ປີ, ແລະເປັນຕົວແທນຂອງຊາດຂອງລາວໃນ UEFA Euro 2020, [[ບານໂລກ 2022]] ແລະ Euro 2024 . == ກຽດນິຍົມ == '''ແມນຊິຕີ້''' * [[ພຣີເມຍລີກ]] : 2023–24 <ref name="PremProfile">{{Cite web|archive-url=https://www.premierleague.com/players/54156/J%C3%A9r%C3%A9my-Doku/overview|title=Jérémy Doku: Overview}}</ref> * FA Community Shield : 2024 <ref>{{Cite news|url=https://www.bbc.co.uk/sport/football/live/c9wjkjyqpg4t#Line-ups|title=Manchester City 1–1 Manchester United: Line-ups|work=BBC Sport|date=10 August 2024}}</ref> * [[FIFA Club World Cup]] : 2023 <ref>{{Cite news|url=https://www.bbc.co.uk/sport/football/67795653|title=Manchester City 4–0 Fluminense|work=BBC Sport|date=22 December 2023}}</ref> * ຮອງຊະນະເລີດ FA Cup : 2023-24 <ref>{{Cite news|url=https://www.bbc.co.uk/sport/football/live/c2jj8k5vym5t#Line-ups|title=Manchester City 1–2 Manchester United: Line-ups|work=BBC Sport|date=25 May 2024}}</ref> == ເອກະສານອ້າງອີງ == [[ໝວດ:ນັກເຕະພຣີເມຍລີກ]] [[ໝວດ:ບຸກຄົນທີ່ຍັງມີຊີວິດຢູ່]] [[ໝວດ:ບຸກຄົນທີ່ເກີດໃນປີ ຄ.ສ. 2002]] [[ໝວດ:ນັກກິລາບານເຕະຊາຍຊາວເບລຢ້ຽນ]] [[ໝວດ:ນັກເຕະບານ]] jogo0hewy5b6t4dxbv9vc2cftnqj6e8 14 21899 112450 2024-12-04T07:45:11Z Randervik 18653 ສ້າງໜ້າເປົ່າ 112450 wikitext text/x-wiki phoiac9h4m842xq45sp7s6u21eteeq1 0 21900 112453 2024-12-04T08:40:22Z Randervik 18653 Created by translating the page "[[:en:Special:Redirect/revision/1260697404|Ford Motor Company]]" 112453 wikitext text/x-wiki {{ກ່ອງຂໍ້ມູນ ບໍລິສັດ|name=Ford Motor Company|logo=Ford logo flat.svg|logo_size=|image=FordGlassHouse.jpg|image_size=|image_caption=[[Ford World Headquarters]] in [[Dearborn, Michigan]]|type=[[Public company|Public]]|traded_as={{unbulleted list|{{NYSE|F}}|[[S&P 100]] component|[[S&P 500]] component}}|founder=[[Henry Ford]]|area_served=Worldwide|key_people={{unbulleted list | [[William Clay Ford Jr.]] ([[Chairman#Executive chairman|executive chairman]]) | [[Jim Farley (businessman)|Jim Farley]] ([[President (corporate title)|president]] & [[CEO]]) }}|industry=[[Automotive industry|Automotive]]|products={{unbulleted list | [[Automobile]]s | [[Performance car|Performance vehicle]]s | [[Luxury vehicle]]s | [[Commercial vehicle]]s | [[List of auto parts|Automotive parts]] }}|services={{unbulleted list | Automotive finance | [[Vehicle leasing]] | [[Service (motor vehicle)|Vehicle service]] }}|production={{increase}} 4.4 million vehicles (2023)|revenue={{increase}} {{US$|176.2 billion|link=yes}} (2023)|operating_income={{increase}} {{US$|5.46 billion}} (2023)|net_income={{increase}} {{US$|4.33 billion}} (2023)|assets={{increase}} {{US$|273.3 billion}} (2023)|equity={{decrease}} {{US$|42.80 billion}} (2023)|num_employees=177,000 (2023)|owner=[[Ford family (Michigan)|Ford family]] (2% equity; 40% voting power)|divisions={{unbulleted list | Ford Blue | Ford Model E | Ford Pro }}|brands={{plainlist| * Ford * [[Lincoln Motor Company|Lincoln]] * [[Motorcraft]] }}|subsid={{collapsible list |'''International''' * [[Ford Motor Company of Argentina|Ford Argentina]] * [[Ford Australia]] * [[Ford do Brasil|Ford Brazil]] * [[Ford Motor Company of Canada|Ford Canada]] * [[Ford of Europe|Ford Europe]] ** [[Ford of Britain|Britain]] ** [[Ford SAF|France]] ** [[Ford Germany|Germany]] ** [[Henry Ford & Son Ltd|Ireland]] ** [[Ford Italia|Italy]] ** [[Ford Otosan|Otosan]] (41%) ** [[Ford Romania|Romania]] ** [[:es:Ford Valencia Body & Assembly|Spain]] ** [[TrustFord]] * [[Ford India Private Limited|Ford India]] * [[Ford Motor Company of New Zealand|Ford New Zealand]] * [[Ford Motor Company Philippines|Ford Philippines]] * [[Ford Motor Company of Southern Africa|Ford Southern Africa]] * [[Ford Vietnam]] (75%) * [[Ford Lio Ho]] (70%) * [[AutoAlliance Thailand]] (50%) * [[Changan Ford]] (35%) * [[Jiangling Motors]] (32%) '''Finance''' * [[Ford Motor Credit Company|Ford Credit]] '''Other''' * BlueOval SK * Ford Drive * Ford Next * [[Ford Performance]] * Latitude AI }}|predecessor=[[Henry Ford Company]]|founded={{start date and age|1903|6|16}} in [[Detroit]], [[Michigan]], [[United States|U.S.]]<ref>{{Cite web|last=Hyde|first=Charles K.|date=June 2005|title=National Historic Landmark Nomination – Ford Piquette Avenue Plant|url=http://www.nps.gov/nhl/find/statelists/mi/FordPiquette.pdf|publisher=[[National Park Service]]|page=11|access-date=August 18, 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170222032217/http://www.nps.gov/nhl/find/statelists/mi/FordPiquette.pdf|archive-date=February 22, 2017}}</ref>|hq_location=[[Ford World Headquarters]]|hq_location_city=[[Dearborn, Michigan|Dearborn]], Michigan|hq_location_country=U.S.|website={{URL|https://ford.com}}|footnotes=<ref name=Annual8K2021>{{cite web|title=Ford Motor Company 2021 Annual Form 8-K Report |url= https://d18rn0p25nwr6d.cloudfront.net/CIK-0000038009/2fd06f5b-1d25-4ba1-9ca9-ac261f33fd60.pdf |website= cloudfront.net |access-date=February 4, 2022|date=December 31, 2021}}</ref><ref name="10-K">{{cite web |url=https://www.sec.gov/ix?doc=/Archives/edgar/data/37996/000003799624000009/f-20231231.htm |title=Ford Motor Company 2023 Annual Report (Form 10-K) |date=February 7, 2024 |publisher=[[U.S. Securities and Exchange Commission]] |access-date=February 11, 2024 }}</ref><ref name=4traders>{{cite web |url=http://www.4-traders.com/FORD-MOTOR-COMPANY-12542/company/ |title=Ford Motor Company: Shareholders, managers and business summary |website=4-Traders |location=France |access-date=May 15, 2016 |archive-date=July 18, 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180718230409/http://www.4-traders.com/FORD-MOTOR-COMPANY-12542/company |url-status=dead }}</ref><ref name=FordFamily>{{cite news |last=Rogers |first=Christina |title=Shareholders Again Back Ford Family |url=https://www.wsj.com/articles/shareholders-again-back-ford-family-1463087314 |url-status=live |work=[[The Wall Street Journal]] |date=May 12, 2016 |access-date=September 16, 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190930141157/https://www.wsj.com/articles/shareholders-again-back-ford-family-1463087314 |archive-date=September 30, 2019}}</ref><ref name=DFP0302>{{cite news |last=Howard |first=Phoebe Wall |title=Ford reveals radical plan to restructure automaker into three business units |url=https://www.freep.com/story/money/cars/ford/2022/03/02/ford-ceo-jim-farley-unveils-plan-ev-model-e/6981544001/ |work=[[Detroit Free Press]] |date=March 2, 2022 |access-date=March 3, 2022}}</ref>}} '''ບໍລິສັດຟອດມໍເຕີ້''' (ທີ່ຮູ້ຈັກທົ່ວໄປໃນນາມ '''ຟອດ''') ແມ່ນຜູ້ຜະລິດລົດຍົນ ຂ້າມຊາດ ຂອງອາເມຣິກາ ມີສໍານັກງານໃຫຍ່ຢູ່ Dearborn, ລັດ Michigan, ສະຫະລັດ. ມັນໄດ້ຖືກສ້າງຕັ້ງຂຶ້ນໂດຍ Henry ຟອດ ແລະປະກອບໃນເດືອນມິຖຸນາ 16, 1903. ບໍລິສັດຂາຍລົດໃຫຍ່ແລະຍານພາຫະນະການຄ້າພາຍໃຕ້ຍີ່ຫໍ້ ຟອດ, ແລະລົດຟຸ່ມເຟືອຍພາຍໃຕ້ຍີ່ຫໍ້ Lincoln ຂອງຕົນ. ບໍລິສັດໄດ້ລົງທະບຽນຢູ່ໃນ [[ຕະຫຼາດຫຼັກຊັບນິວຢອກ]] ແລະຖືກຄວບຄຸມໂດຍ ຄອບຄົວ ຟອດ . ເຂົາເຈົ້າມີສິດເປັນເຈົ້າການຂອງຊົນເຜົ່າສ່ວນໜ້ອຍ ແຕ່ມີອຳນາດລົງຄະແນນສຽງຫຼາຍ.<ref>{{Cite web|title=Ford Family's Stake Is Smaller, But They're Richer And Still Firmly In Control|archive-url=https://www.forbes.com/sites/joannmuller/2010/12/02/ford-familys-stake-is-smaller-but-theyre-richer-and-remain-firmly-in-control/}}</ref> ຟອດໄດ້ແນະນຳວິທີການຜະລິດລົດຂະໜາດໃຫຍ່ ແລະ ການຈັດການຂະໜາດໃຫຍ່ຂອງກຳມະກອນອຸດສາຫະ ກຳ ໂດຍໃຊ້ລຳດັບການຜະລິດທີ່ອອກແບບຢ່າງລະມັດລະ ວັງທີ່ພິມດ້ວຍການເຄື່ອນຍ້າຍ ສາຍປະກອບ. ໃນປີ 1914, ວິທີການເຫຼົ່ານີ້ເປັນທີ່ຮູ້ຈັກໃນທົ່ວໂລກເປັນ ຟອດism. ຟອດ ອະດີດບໍລິສັດຍ່ອຍຂອງອັງກິດ Jaguar ແລະ Land Rover, ໄດ້ມາໃນປີ 1989 ແລະ 2000, ຕາມລໍາດັບ, ຖືກຂາຍໃຫ້ຜູ້ຜະລິດລົດໃຫຍ່ອິນເດຍ Tata Motors ໃນເດືອນມີນາ 2008. ຟອດ ເປັນ​ເຈົ້າ​ຂອງ​ຜູ້​ຜະ​ລິດ​ລົດ​ຍົນ Volvo ຊູ​ແອັດ​ຈາກ 1999 ຫາ 2010.<ref>{{Cite press release|title=Ford Motor Company Completes Sale of Volvo to Geely|archiveurl=http://www.ford.com/about-ford/news-announcements/press-releases/press-releases-detail/pr-ford-motor-company-completes-sale-33059}}</ref> ໃນ​ໄຕ​ມາດ​ທີ​ສາມ​ຂອງ​ປີ 2010, ຟອດ ໄດ້​ຢຸດ​ເຊົາ​ການ​ຜະ​ລິດ​ຕະ​ພັນ Mercury, ພາຍ​ໃຕ້​ການ​ທີ່​ມັນ​ໄດ້​ຕະ​ຫຼາດ​ລົດ​ຂະ​ຫນາດ​ໃຫຍ່​ໃນ​ສະ​ຫະ​ລັດ​ອາ​ເມລິ​ກາ, ກາ​ນາ​ດາ, ເມັກ​ຊິ​ໂກ, ແລະ​ຕາ​ເວັນ​ອອກ​ກາງ​ນັບ​ຕັ້ງ​ແຕ່<ref>{{Cite news|url=https://www.nytimes.com/2010/06/03/business/03mercury.html|title=Ford to End Production of Its Mercury Line|work=The New York Times|date=June 2, 2010}}</ref> ຟອດ ເປັນຜູ້ຜະລິດລົດໃຫຍ່ອັນດັບສອງໃນສະຫະລັດ, ຮອງຈາກ General Motors, ແລະເປັນ ອັນດັບ 6 ຂອງໂລກ, ຮອງຈາກ [[ໂຕໂຍຕ້າ]], Volkswagen Group, Hyundai Motor Group, Stellantis, ແລະ General Motors, ອີງຕາມການຜະລິດຍານພາຫະນະໃນປີ 2022.<ref>{{Cite web|archive-url=https://www.factorywarrantylist.com/car-sales-by-manufacturer.html|title=Top 15 Automakers in the World &#124; Car Sales Rank Worldwide}}</ref> ໃນທ້າຍປີ 2010, ຟອດ ເປັນຜູ້ຜະລິດລົດໃຫຍ່ທີ່ໃຫຍ່ທີ່ສຸດອັນດັບ 5 ໃນເອີຣົບ.<ref>{{Cite web|archive-url=http://www.acea.be/images/uploads/files/20110114_PRPC-FINAL-1012.xls|title=New Passenger Car Registrations by Manufacturer European Union (EU)}}</ref> ບໍລິສັດໄດ້ເປີດເຜີຍສາທາລະນະໃນປີ 1956 ແຕ່ຄອບຄົວ ຟອດ, ໂດຍຜ່ານ ຮຸ້ນຊັ້ນ B ພິເສດ, ຮັກສາ 40 ເປີເຊັນຂອງສິດລົງຄະແນນສຽງ.<ref>{{Cite news|url=https://www.forbes.com/sites/joannmuller/2014/03/09/william-clay-fords-legacy-cemented-familys-dynasty/|title=William Clay Ford's Legacy Cemented Family's Dynasty}}</ref> ໃນ​ລະ​ຫວ່າງ ​ວິ​ກິດ​ການ​ອຸດ​ສາ​ຫະ​ກໍາ​ຍານ​ຍົນ​ປີ 2008-2010​, ບໍ​ລິ​ສັດ​ໄດ້​ຮັບ​ການ​ດີ້ນ​ລົນ​ທາງ​ດ້ານ​ການ​ເງິນ​ແຕ່​ບໍ່​ຈໍາ​ເປັນ​ຕ້ອງ​ໄດ້​ຮັບ​ການ​ຊ່ວຍ​ເຫຼືອ​ຈາກ​ລັດ​ຖະ​ບານ​ກາງ​, ບໍ່​ເຫມືອນ​ກັບ​ສອງ​ຜູ້​ຜະ​ລິດ​ລົດ​ໃຫຍ່​ອື່ນໆ​ຂອງ​ສະ​ຫະ​ລັດ​.<ref>{{Cite web|title=Bush announces $17.4 billion auto bailout|archive-url=https://www.politico.com/story/2008/12/bush-announces-174-billion-auto-bailout-016740}}</ref><ref>{{Cite news|title=Stopgap auto bailout to help GM, Chrysler|url=https://money.cnn.com/2008/12/19/news/companies/auto_crisis/}}</ref> ຕັ້ງແຕ່ນັ້ນມາ ຟອດ Motors ໄດ້ກັບຄືນສູ່ຜົນກຳໄລ,<ref>{{Cite news|title=How Ford stayed strong through the financial crisis|url=https://money.cnn.com/2011/01/12/autos/Bill-Ford-Alan-Mulally-carmaker.fortune/index.htm}}</ref> ແລະເປັນບໍລິສັດອັນດັບທີ 11 ຂອງອາເມລິກາທັງໝົດໃນບັນຊີລາຍຊື່ 2018 Fortune 500, ອີງຕາມລາຍຮັບທົ່ວໂລກໃນປີ 2017 ຂອງ $156.7.&nbsp;ຕື້. <ref>{{Cite web|title=Ford Motor|archive-url=http://fortune.com/fortune500/ford-motor/}}</ref> ໃນປີ 2023, ຟອດ ຜະລິດ 4.4&nbsp;ລົດຍົນຫຼາຍລ້ານຄັນ, ແລະມີພະນັກງານປະມານ 177,000 ຄົນໃນທົ່ວໂລກ. ບໍລິສັດໄດ້ດໍາເນີນທຸລະກິດຮ່ວມກັນໃນປະເທດຈີນ (Changan ຟອດ), ໄຕ້ຫວັນ (ຟອດ Lio Ho), ປະເທດໄທ (AutoAlliance Thailand), ແລະຕຸລະກີ (ຟອດ Otosan). ຟອດ ເປັນເຈົ້າຂອງຫຸ້ນ 32% ໃນ ບໍລິສັດ Jiangling Motors ຂອງຈີນ.<ref name="AR">{{Cite web|title=Jiangling Motors Corporation, Ltd. 2017 Annual Report|archive-url=https://q.stock.sohu.com/newpdf/201830483868.pdf}}</ref><ref>{{Cite web|title=Jiangling Motors Corporation, Ltd. 2022 Annual Report|archive-url=https://file.finance.sina.com.cn/211.154.219.97:9494/MRGG/CNSESZ_STOCK/2023/2023-3/2023-03-30/8926212.PDF}}</ref> r32e0ke5dck2l11kt7i17hd436sab9q 112454 112453 2024-12-04T08:42:45Z Randervik 18653 112454 wikitext text/x-wiki {{ກ່ອງຂໍ້ມູນ ບໍລິສັດ|name=ບໍລິສັດຟອດມໍເຕີ້|logo=Ford logo flat.svg|logo_size=|image=FordGlassHouse.jpg|image_size=|image_caption=[[ສໍານັກງານໃຫຍ່ Ford World]] ໃນ [[Dearborn, Michigan]]|type=[[ບໍລິສັດສາທາລະນະ|ສາທາລະນະ]]|traded_as={{unbulleted list|{{NYSE|F}}|[[S&P 100]] component|[[S&P 500]] component}}|founder=[[ເຮັນຣີ ຟອດ]]|area_served=ທົ່ວໂລກ|key_people={{unbulleted list | [[William Clay Ford Jr.]] ([[Chairman#Executive chairman|executive chairman]]) | [[Jim Farley (businessman)|Jim Farley]] ([[President (corporate title)|president]] & [[CEO]]) }}|industry=[[ອຸດສາຫະກໍາລົດຍົນ|ລົດຍົນ]]|products={{unbulleted list | [[Automobile]]s | [[Performance car|Performance vehicle]]s | [[Luxury vehicle]]s | [[Commercial vehicle]]s | [[List of auto parts|Automotive parts]] }}|services={{unbulleted list | Automotive finance | [[Vehicle leasing]] | [[Service (motor vehicle)|Vehicle service]] }}|production={{increase}} 4.4 ລ້ານຄັນ (2023)|revenue={{increase}} {{US$|176.2 billion|link=yes}} (2023)|operating_income={{increase}} {{US$|5.46 billion}} (2023)|net_income={{increase}} {{US$|4.33 billion}} (2023)|assets={{increase}} {{US$|273.3 billion}} (2023)|equity={{decrease}} {{US$|42.80 billion}} (2023)|num_employees=177,000 (2023)|owner=[[Ford family (Michigan)|Ford family]] (2% equity; 40% voting power)|divisions={{unbulleted list | Ford Blue | Ford Model E | Ford Pro }}|brands={{plainlist| * Ford * [[Lincoln Motor Company|Lincoln]] * [[Motorcraft]] }}|subsid={{collapsible list |'''International''' * [[Ford Motor Company of Argentina|Ford Argentina]] * [[Ford Australia]] * [[Ford do Brasil|Ford Brazil]] * [[Ford Motor Company of Canada|Ford Canada]] * [[Ford of Europe|Ford Europe]] ** [[Ford of Britain|Britain]] ** [[Ford SAF|France]] ** [[Ford Germany|Germany]] ** [[Henry Ford & Son Ltd|Ireland]] ** [[Ford Italia|Italy]] ** [[Ford Otosan|Otosan]] (41%) ** [[Ford Romania|Romania]] ** [[:es:Ford Valencia Body & Assembly|Spain]] ** [[TrustFord]] * [[Ford India Private Limited|Ford India]] * [[Ford Motor Company of New Zealand|Ford New Zealand]] * [[Ford Motor Company Philippines|Ford Philippines]] * [[Ford Motor Company of Southern Africa|Ford Southern Africa]] * [[Ford Vietnam]] (75%) * [[Ford Lio Ho]] (70%) * [[AutoAlliance Thailand]] (50%) * [[Changan Ford]] (35%) * [[Jiangling Motors]] (32%) '''Finance''' * [[Ford Motor Credit Company|Ford Credit]] '''Other''' * BlueOval SK * Ford Drive * Ford Next * [[Ford Performance]] * Latitude AI }}|predecessor=[[ບໍລິສັດ ເຮັນຣີ ຟອດ]]|founded={{start date and age|1903|6|16}} in [[Detroit]], [[Michigan]], [[United States|U.S.]]<ref>{{Cite web|last=Hyde|first=Charles K.|date=June 2005|title=National Historic Landmark Nomination – Ford Piquette Avenue Plant|url=http://www.nps.gov/nhl/find/statelists/mi/FordPiquette.pdf|publisher=[[National Park Service]]|page=11|access-date=August 18, 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170222032217/http://www.nps.gov/nhl/find/statelists/mi/FordPiquette.pdf|archive-date=February 22, 2017}}</ref>|hq_location=[[ສໍານັກງານໃຫຍ່ Ford ໂລກ]]|hq_location_city=[[Dearborn, Michigan|Dearborn]], ມິຊິແກນ|hq_location_country=ສະຫະລັດ|website={{URL|https://ford.com}}|footnotes=<ref name=Annual8K2021>{{cite web|title=Ford Motor Company 2021 Annual Form 8-K Report |url= https://d18rn0p25nwr6d.cloudfront.net/CIK-0000038009/2fd06f5b-1d25-4ba1-9ca9-ac261f33fd60.pdf |website= cloudfront.net |access-date=February 4, 2022|date=December 31, 2021}}</ref><ref name="10-K">{{cite web |url=https://www.sec.gov/ix?doc=/Archives/edgar/data/37996/000003799624000009/f-20231231.htm |title=Ford Motor Company 2023 Annual Report (Form 10-K) |date=February 7, 2024 |publisher=[[U.S. Securities and Exchange Commission]] |access-date=February 11, 2024 }}</ref><ref name=4traders>{{cite web |url=http://www.4-traders.com/FORD-MOTOR-COMPANY-12542/company/ |title=Ford Motor Company: Shareholders, managers and business summary |website=4-Traders |location=France |access-date=May 15, 2016 |archive-date=July 18, 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180718230409/http://www.4-traders.com/FORD-MOTOR-COMPANY-12542/company |url-status=dead }}</ref><ref name=FordFamily>{{cite news |last=Rogers |first=Christina |title=Shareholders Again Back Ford Family |url=https://www.wsj.com/articles/shareholders-again-back-ford-family-1463087314 |url-status=live |work=[[The Wall Street Journal]] |date=May 12, 2016 |access-date=September 16, 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190930141157/https://www.wsj.com/articles/shareholders-again-back-ford-family-1463087314 |archive-date=September 30, 2019}}</ref><ref name=DFP0302>{{cite news |last=Howard |first=Phoebe Wall |title=Ford reveals radical plan to restructure automaker into three business units |url=https://www.freep.com/story/money/cars/ford/2022/03/02/ford-ceo-jim-farley-unveils-plan-ev-model-e/6981544001/ |work=[[Detroit Free Press]] |date=March 2, 2022 |access-date=March 3, 2022}}</ref>}} '''ບໍລິສັດຟອດມໍເຕີ້''' (ທີ່ຮູ້ຈັກທົ່ວໄປໃນນາມ '''ຟອດ''') ແມ່ນຜູ້ຜະລິດລົດຍົນ ຂ້າມຊາດ ຂອງອາເມຣິກາ ມີສໍານັກງານໃຫຍ່ຢູ່ Dearborn, ລັດ Michigan, ສະຫະລັດ. ມັນໄດ້ຖືກສ້າງຕັ້ງຂຶ້ນໂດຍ Henry ຟອດ ແລະປະກອບໃນເດືອນມິຖຸນາ 16, 1903. ບໍລິສັດຂາຍລົດໃຫຍ່ແລະຍານພາຫະນະການຄ້າພາຍໃຕ້ຍີ່ຫໍ້ ຟອດ, ແລະລົດຟຸ່ມເຟືອຍພາຍໃຕ້ຍີ່ຫໍ້ Lincoln ຂອງຕົນ. ບໍລິສັດໄດ້ລົງທະບຽນຢູ່ໃນ [[ຕະຫຼາດຫຼັກຊັບນິວຢອກ]] ແລະຖືກຄວບຄຸມໂດຍ ຄອບຄົວ ຟອດ . ເຂົາເຈົ້າມີສິດເປັນເຈົ້າການຂອງຊົນເຜົ່າສ່ວນໜ້ອຍ ແຕ່ມີອຳນາດລົງຄະແນນສຽງຫຼາຍ.<ref>{{Cite web|title=Ford Family's Stake Is Smaller, But They're Richer And Still Firmly In Control|archive-url=https://www.forbes.com/sites/joannmuller/2010/12/02/ford-familys-stake-is-smaller-but-theyre-richer-and-remain-firmly-in-control/}}</ref> ຟອດໄດ້ແນະນຳວິທີການຜະລິດລົດຂະໜາດໃຫຍ່ ແລະ ການຈັດການຂະໜາດໃຫຍ່ຂອງກຳມະກອນອຸດສາຫະ ກຳ ໂດຍໃຊ້ລຳດັບການຜະລິດທີ່ອອກແບບຢ່າງລະມັດລະ ວັງທີ່ພິມດ້ວຍການເຄື່ອນຍ້າຍ ສາຍປະກອບ. ໃນປີ 1914, ວິທີການເຫຼົ່ານີ້ເປັນທີ່ຮູ້ຈັກໃນທົ່ວໂລກເປັນ ຟອດism. ຟອດ ອະດີດບໍລິສັດຍ່ອຍຂອງອັງກິດ Jaguar ແລະ Land Rover, ໄດ້ມາໃນປີ 1989 ແລະ 2000, ຕາມລໍາດັບ, ຖືກຂາຍໃຫ້ຜູ້ຜະລິດລົດໃຫຍ່ອິນເດຍ Tata Motors ໃນເດືອນມີນາ 2008. ຟອດ ເປັນ​ເຈົ້າ​ຂອງ​ຜູ້​ຜະ​ລິດ​ລົດ​ຍົນ Volvo ຊູ​ແອັດ​ຈາກ 1999 ຫາ 2010.<ref>{{Cite press release|title=Ford Motor Company Completes Sale of Volvo to Geely|archiveurl=http://www.ford.com/about-ford/news-announcements/press-releases/press-releases-detail/pr-ford-motor-company-completes-sale-33059}}</ref> ໃນ​ໄຕ​ມາດ​ທີ​ສາມ​ຂອງ​ປີ 2010, ຟອດ ໄດ້​ຢຸດ​ເຊົາ​ການ​ຜະ​ລິດ​ຕະ​ພັນ Mercury, ພາຍ​ໃຕ້​ການ​ທີ່​ມັນ​ໄດ້​ຕະ​ຫຼາດ​ລົດ​ຂະ​ຫນາດ​ໃຫຍ່​ໃນ​ສະ​ຫະ​ລັດ​ອາ​ເມລິ​ກາ, ກາ​ນາ​ດາ, ເມັກ​ຊິ​ໂກ, ແລະ​ຕາ​ເວັນ​ອອກ​ກາງ​ນັບ​ຕັ້ງ​ແຕ່<ref>{{Cite news|url=https://www.nytimes.com/2010/06/03/business/03mercury.html|title=Ford to End Production of Its Mercury Line|work=The New York Times|date=June 2, 2010}}</ref> ຟອດ ເປັນຜູ້ຜະລິດລົດໃຫຍ່ອັນດັບສອງໃນສະຫະລັດ, ຮອງຈາກ General Motors, ແລະເປັນ ອັນດັບ 6 ຂອງໂລກ, ຮອງຈາກ [[ໂຕໂຍຕ້າ]], Volkswagen Group, Hyundai Motor Group, Stellantis, ແລະ General Motors, ອີງຕາມການຜະລິດຍານພາຫະນະໃນປີ 2022.<ref>{{Cite web|archive-url=https://www.factorywarrantylist.com/car-sales-by-manufacturer.html|title=Top 15 Automakers in the World &#124; Car Sales Rank Worldwide}}</ref> ໃນທ້າຍປີ 2010, ຟອດ ເປັນຜູ້ຜະລິດລົດໃຫຍ່ທີ່ໃຫຍ່ທີ່ສຸດອັນດັບ 5 ໃນເອີຣົບ.<ref>{{Cite web|archive-url=http://www.acea.be/images/uploads/files/20110114_PRPC-FINAL-1012.xls|title=New Passenger Car Registrations by Manufacturer European Union (EU)}}</ref> ບໍລິສັດໄດ້ເປີດເຜີຍສາທາລະນະໃນປີ 1956 ແຕ່ຄອບຄົວ ຟອດ, ໂດຍຜ່ານ ຮຸ້ນຊັ້ນ B ພິເສດ, ຮັກສາ 40 ເປີເຊັນຂອງສິດລົງຄະແນນສຽງ.<ref>{{Cite news|url=https://www.forbes.com/sites/joannmuller/2014/03/09/william-clay-fords-legacy-cemented-familys-dynasty/|title=William Clay Ford's Legacy Cemented Family's Dynasty}}</ref> ໃນ​ລະ​ຫວ່າງ ​ວິ​ກິດ​ການ​ອຸດ​ສາ​ຫະ​ກໍາ​ຍານ​ຍົນ​ປີ 2008-2010​, ບໍ​ລິ​ສັດ​ໄດ້​ຮັບ​ການ​ດີ້ນ​ລົນ​ທາງ​ດ້ານ​ການ​ເງິນ​ແຕ່​ບໍ່​ຈໍາ​ເປັນ​ຕ້ອງ​ໄດ້​ຮັບ​ການ​ຊ່ວຍ​ເຫຼືອ​ຈາກ​ລັດ​ຖະ​ບານ​ກາງ​, ບໍ່​ເຫມືອນ​ກັບ​ສອງ​ຜູ້​ຜະ​ລິດ​ລົດ​ໃຫຍ່​ອື່ນໆ​ຂອງ​ສະ​ຫະ​ລັດ​.<ref>{{Cite web|title=Bush announces $17.4 billion auto bailout|archive-url=https://www.politico.com/story/2008/12/bush-announces-174-billion-auto-bailout-016740}}</ref><ref>{{Cite news|title=Stopgap auto bailout to help GM, Chrysler|url=https://money.cnn.com/2008/12/19/news/companies/auto_crisis/}}</ref> ຕັ້ງແຕ່ນັ້ນມາ ຟອດ Motors ໄດ້ກັບຄືນສູ່ຜົນກຳໄລ,<ref>{{Cite news|title=How Ford stayed strong through the financial crisis|url=https://money.cnn.com/2011/01/12/autos/Bill-Ford-Alan-Mulally-carmaker.fortune/index.htm}}</ref> ແລະເປັນບໍລິສັດອັນດັບທີ 11 ຂອງອາເມລິກາທັງໝົດໃນບັນຊີລາຍຊື່ 2018 Fortune 500, ອີງຕາມລາຍຮັບທົ່ວໂລກໃນປີ 2017 ຂອງ $156.7.&nbsp;ຕື້. <ref>{{Cite web|title=Ford Motor|archive-url=http://fortune.com/fortune500/ford-motor/}}</ref> ໃນປີ 2023, ຟອດ ຜະລິດ 4.4&nbsp;ລົດຍົນຫຼາຍລ້ານຄັນ, ແລະມີພະນັກງານປະມານ 177,000 ຄົນໃນທົ່ວໂລກ. ບໍລິສັດໄດ້ດໍາເນີນທຸລະກິດຮ່ວມກັນໃນປະເທດຈີນ (Changan ຟອດ), ໄຕ້ຫວັນ (ຟອດ Lio Ho), ປະເທດໄທ (AutoAlliance ປະເທດໄທ), ແລະຕຸລະກີ (ຟອດ Otosan). ຟອດ ເປັນເຈົ້າຂອງຫຸ້ນ 32% ໃນ ບໍລິສັດ Jiangling Motors ຂອງຈີນ.<ref name="AR">{{Cite web|title=Jiangling Motors Corporation, Ltd. 2017 Annual Report|archive-url=https://q.stock.sohu.com/newpdf/201830483868.pdf}}</ref><ref>{{Cite web|title=Jiangling Motors Corporation, Ltd. 2022 Annual Report|archive-url=https://file.finance.sina.com.cn/211.154.219.97:9494/MRGG/CNSESZ_STOCK/2023/2023-3/2023-03-30/8926212.PDF}}</ref> == ອ້າງອີງ == e3toes40hh7lk96xbceijmg8f5e1ab9 0 21901 112455 2024-12-04T08:58:48Z Randervik 18653 Created by translating the page "[[:en:Special:Redirect/revision/1260635521|Honda]]" 112455 wikitext text/x-wiki {{ກ່ອງຂໍ້ມູນ ບໍລິສັດ|name=ບໍລິສັດ ຮອນດ້າ ມໍເຕີ ຈຳກັດ|native_name=本田技研工業株式会社|native_name_lang=ja|romanized_name=''Honda Giken Kōgyō Kabushiki-gaisha''|logo=Honda logo.svg|logo_alt=A red slab-serif wide word "HONDA" in all caps|logo_caption=ໂລໂກ້ຕັ້ງແຕ່ປີ 2000|image=Honda hq.jpg|image_caption=ສໍານັກງານໃຫຍ່ໃນ [[Minato, ໂຕກຽວ]]|image_size=250px|type=[[ບໍລິສັດສາທາລະນະ|ສາທາລະນະ]]|traded_as={{plainlist| *{{TYO|7267}} *{{NYSE|HMC}} *[[Nikkei 225]] component (7267) *[[TOPIX]] Core30 component (7267)}}|foundation=[[Hamamatsu]], Japan ({{Start date|df=yes|1946|10}}, incorporated {{Start date and age|df=yes|1948|09|24}})|founder=[[Soichiro Honda]]|location_city=[[Minato, Tokyo]]|location_country=ຍີ່ປຸ່ນ|key_people={{ubl|Toshihiro Mibe ([[chairman]], [[President (corporate title)|president]] & [[Chief Executive Officer|CEO]])}}|area_served=ທົ່ວໂລກ|industry=[[ການຜະລິດ]]|products={{flatlist| * [[Automobile]]s * [[Commercial vehicle]]s * [[Luxury car]]s * [[Motorcycle]]s * [[Scooter (motorcycle)|Scooter]]s * [[Electric generator]]s * [[Pump|Water pump]]s * [[Landscape maintenance|Lawn and garden equipment]] * [[Cultivator|Rotary tiller]]s * [[Outboard motor]]s * [[Robotics]] * [[Jet aircraft]] * [[Jet engine]]s * [[Thin-film solar cell]]s * [[Internavi]] ([[telematics]])}}|divisions={{plainlist| * [[List of Honda automobiles|Honda Automobiles]] * [[List of Honda motorcycles|Honda Motorcycles]] * [[Acura]] }}|owners={{plainlist| * [[Japan Trustee Services Bank|JTSB]] [[investment trusts]] (6.46%) * [[The Master Trust Bank of Japan|TMTBJ]] investment trusts (4.71%) * [[Chase Bank]] [[American depositary receipt|ADRs]] nominated by Moxley & Co. (3.09%) * [[Meiji Yasuda Life]] (2.83%) * [[Tokio Marine]] (2.35%) * (As of March 2014){{Needs update|date=July 2024}}}}|subsid={{Collapsible list|title=List| '''Transportation''' * [[American Honda Motor Company]] ** [[Acura]] ** [[Honda Marine]] ** [[Honda Racing Corporation USA]] * [[GAC Honda]] **[[Everus]] * [[Dongfeng Honda]] * [[Honda Prospect Motor]] * [[Astra Honda Motor]] * [[Honda Atlas]] * [[Honda Canada Inc.|Honda Canada]] * [[Honda Taiwan]] * [[Montesa Honda]] * [[Sony Honda Mobility]] * [[Honda Aircraft Company]] * [[Honda Motorcycle & Scooter India]] * [[Honda Cars India]] '''Engines''' * [[Honda Aero]] ** [[GE Honda Aero Engines]] '''Motorsport''' * [[Honda Racing Corporation]] * [[Honda Mobilityland]] }}|production=|revenue={{gain}} {{yen|14.95 trillion|link=yes}} (2022)<ref name="FY22">{{cite web |url=https://global.honda/content/dam/site/global/investors/cq_img/library/financialresult/FY202203_4Q_financial_result_e_1.pdf |title=2022 Fiscal Year Consolidated Financial Results |date=May 13, 2022 |access-date=September 5, 2022 |orig-date= |publisher= |website=Honda IR |page= |pages= |language=en |format= |url-status=dead |url-access= |archive-date=6 September 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220906030834/https://global.honda/content/dam/site/global/investors/cq_img/library/financialresult/FY202203_4Q_financial_result_e_1.pdf }}</ref>|operating_income={{gain}} {{yen|871.2 billion}} (2022)<ref name="FY22"/>|net_income={{gain}} {{yen|707.0 billion}} (2022)<ref name="FY22"/>|assets={{gain}} {{yen|23.97 trillion}} (2022)<ref name="FY22"/>|equity={{gain}} {{yen|10.77 trillion}} (2022)<ref name="FY22"/>|num_employees={{Collapsible list |title=204,035 (2022)<ref>{{cite web |url=https://global.honda/content/dam/site/global/investors/cq_img/library/form_20-f/FY202203_form20f_e.pdf |title=2022 Financial Results (Form 20-F) |date=June 22, 2022 |access-date=September 5, 2022 |orig-date= |publisher= |website=Honda IR |page= |pages= |language=en |format= |url-status=dead |url-access= |archive-date=22 July 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220722195329/https://global.honda/content/dam/site/global/investors/cq_img/library/form_20-f/FY202203_form20f_e.pdf }}</ref>|[[United States]]: 18,322|[[Brazil]]: 7,593|[[Thailand]]: 7,556|[[India]]: 7,350|[[Vietnam]]: 5,461|[[Mexico]]: 4,891|[[Canada]]: 4,522|[[Indonesia]]: 2,818|[[Malaysia]]: 2,031|[[Philippines]]: 1,300|[[Argentina]]: 484}}|homepage={{URL|https://global.honda/|global.honda}}}} '''ບໍລິສັດ ຮອນດ້າ ມໍເຕີ ຈຳກັດ''' ([[ພາສາຍີ່ປຸ່ນ]]: 本田技研工業株式会社) ເປັນກຸ່ມບໍລິສັດຂ້າມຊາດຂອງຍີ່ປຸ່ນທີ່ຜະລິດລົດຍົນ, ລົດຈັກ, ແລະອຸປະກອນທີ່ໃຊ້ຫມໍ້ໄຟ, ສ້າງຕັ້ງຂຶ້ນໃນເດືອນຕຸລາ 1946 ໂດຍ Soichiro ຮອນດ້າ ແລະສໍານັກງານໃຫຍ່ຢູ່ໃນ Minato, ໂຕກຽວ, ປະເທດຍີ່ປຸ່ນ. ຮອນດ້າ ໄດ້​ເປັນ​ຜູ້​ຜະ​ລິດ [[ລົດຈັກ|​ລົດ​ຈັກ]] ​ໃຫຍ່​ທີ່​ສຸດ​ຂອງ​ໂລກ​ນັບ​ຕັ້ງ​ແຕ່​ປີ 1959​,<ref>{{Cite book|title=Cases in contemporary strategy analysis|chapter=https://books.google.com/books?id=XF7V9w8ByrcC&pg=PA172}}</ref><ref>{{Cite book|title=Six men who built the modern auto industry|chapter=https://archive.org/details/sixmenwhobuiltmo00rich}}</ref> ເຖິງ 400 ລ້ານ​ການ​ຜະ​ລິດ​ໃນ​ວັນ​ທີ 19 ທັນ​ວາ 2019.<ref>{{Cite web|archive-url=https://hondanews.eu/eu/no/motorcycles/media/pressreleases/199277/honda-is-celebrating-the-production-of-400-million-motorcycles|title=Honda is celebrating the production of 400 million motorcycles}}</ref> ມັນຍັງເປັນຜູ້ຜະລິດ ເຄື່ອງຈັກເຜົາໃຫມ້ພາຍໃນ ທີ່ໃຫຍ່ທີ່ສຸດຂອງໂລກທີ່ວັດແທກໂດຍປະລິມານ, ການຜະລິດເຄື່ອງຈັກເຜົາໃຫມ້ພາຍໃນຫຼາຍກວ່າ 14 ລ້ານເຄື່ອງໃນແຕ່ລະປີ.<ref>{{Cite news|url=http://www.ohio.honda.com/pressroom/View_Release.cfm?articleid=174|title=First Motorcycle Airbag Earns Takata and Honda 2008 Automotive News Pace Innovation Partnership Award}}</ref> ຮອນດ້າ ກາຍ​ເປັນ​ຜູ້​ຜະ​ລິດ​ລົດ​ໃຫຍ່​ອັນ​ດັບ​ສອງ​ຂອງ​ຍີ່​ປຸ່ນ​ໃນ​ປີ 2001.<ref>{{Cite web|archive-url=http://mobiliohonda.com|title=Harga Honda Mobilio}}</ref><ref>{{Cite web|archive-url=http://www.cars-directory.net/history/honda/|title=The History of Honda}}</ref> ໃນປີ 2015, ຮອນດ້າ ເປັນຜູ້ຜະລິດລົດໃຫຍ່ທີ່ໃຫຍ່ທີ່ສຸດອັນດັບ 8 ຂອງໂລກ. <ref>{{Cite web|archive-url=http://www.oica.net/wp-content/uploads//ranking2015.pdf|title=World motor vehicle production OICA correspondents survey without double counts world ranking of manufacturers year 2011}}</ref> ຮອນດ້າ ເປັນຜູ້ຜະລິດລົດຍົນແຫ່ງທຳອິດຂອງຍີ່ປຸ່ນ ທີ່ປ່ອຍລົດຍີ່ຫໍ້ Acura ທີ່ຫຼູຫຼາສະເພາະໃນວັນທີ 27 ມີນາ 1986. ນອກ​ເຫນືອ​ໄປ​ຈາກ​ທຸ​ລະ​ກິດ​ລົດ​ຍົນ​ແລະ​ລົດ​ຈັກ​ຫຼັກ​ຂອງ​ເຂົາ​ເຈົ້າ​, ຮອນດ້າ ຍັງ​ຜະ​ລິດ​ອຸ​ປະ​ກອນ​ສວນ​, ເຄື່ອງ​ຈັກ​ທາງ​ທະ​ເລ​, ເຮືອ​ນ​້​ໍາ​ສ່ວນ​ບຸກ​ຄົນ​, ເຄື່ອງ​ຜະ​ລິດ​ໄຟ​ຟ້າ​, ແລະ​ຜະ​ລິດ​ຕະ​ພັນ​ອື່ນໆ​. ນັບ​ຕັ້ງ​ແຕ່​ປີ 1986​, ຮອນດ້າ ໄດ້​ມີ​ສ່ວນ​ຮ່ວມ​ກັບ​ການ​ຄົ້ນ​ຄວ້າ​ອັດ​ສະ​ລິ​ຍະ / ຫຸ່ນຍົນ​ແລະ​ໄດ້​ປ່ອຍ​ອອກ​ມາ​ເມື່ອ​ຫຸ່ນ​ຍົນ ASIMO ຂອງ​ເຂົາ​ເຈົ້າ​ໃນ​ປີ 2000​. ພວກ​ເຂົາ​ເຈົ້າ​ຍັງ​ໄດ້​ອອກ​ສູ່​ອາ​ວະ​ກາດ​ດ້ວຍ​ການ​ສ້າງ​ຕັ້ງ​ຂອງ GE ຮອນດ້າ Aero Engines ໃນ​ປີ 2004 ແລະ ຮອນດ້າ HA-420 ຮອນດ້າJet, ເຊິ່ງ​ໄດ້​ເລີ່ມ​ຕົ້ນ​ການ​ຜະ​ລິດ​ໃນ​ປີ 2012​. ຮອນດ້າ ມີສອງບໍລິສັດຮ່ວມທຶນໃນປະເທດຈີນ: Dongfeng ຮອນດ້າ ແລະ GAC ຮອນດ້າ. ໃນປີ 2013, ຮອນດ້າ ໄດ້ລົງທຶນປະມານ 5.7% (6.8 ຕື້ໂດລາສະຫະລັດ) ຂອງລາຍຮັບຂອງຕົນເຂົ້າໃນການຄົ້ນຄວ້າ ແລະພັດທະນາ. ນອກຈາກນີ້ ໃນປີ 2013, ຮອນດ້າ ໄດ້ກາຍເປັນຜູ້ຜະລິດລົດຍົນຍີ່ປຸ່ນແຫ່ງທຳອິດທີ່ເປັນຜູ້ສົ່ງອອກສຸດທິຈາກສະຫະລັດ, ເຊິ່ງໄດ້ສົ່ງອອກ 108,705 ຮຸ່ນ ຮອນດ້າ ແລະ Acura, ໃນຂະນະທີ່ການນໍາເຂົ້າພຽງແຕ່ 88,357 ໂຕ.<ref>{{Cite web|archive-url=http://www.autoblog.com/2014/01/29/honda-first-japanese-carmaker-net-exporter-from-us/?ncid=txtlnkusaolp00000588|title=Honda is first Japanese carmaker to be a net-exporter from US}}</ref> == ເອກະສານອ້າງອີງ == 2d2d8h2sulsunb1buwpisf4kq6n1j5b 0 21902 112456 2024-12-04T09:04:31Z Randervik 18653 Created by translating the page "[[:en:Special:Redirect/revision/1260204984|Mitsubishi]]" 112456 wikitext text/x-wiki {{ກ່ອງຂໍ້ມູນ ບໍລິສັດ|name=ກຸ່ມມິດຊູບິຊິ|native_name=三菱グループ|native_name_lang=ja|romanized_name=''Mitsubishi Gurūpu''|former_names={{collapsible list| * Tsukumo Shokai (1870)<ref name=hist/> * Mitsukawa Shokai * Mitsubishi Shokai (1873) * Mitsubishi Kisen Kaisha (1875) * Yubin Kisen Mitsubishi Kaisha (1875) * Mitsubishi Goshi Kaisha }}|logo=Mitsubishi logo.svg|logo_size=150px|image=Tokyo Marunouchi in autumn.jpg|image_caption=[[Marunouchi]], ບ່ອນທີ່ບໍລິສັດ ມິດຊູບິຊິ ສ່ວນໃຫຍ່ມີສໍານັກງານໃຫຍ່|image_size=150px|type=[[Privately held company|Private]] [[Conglomerate (company)|conglomerate]]|foundation={{start date and age|1870}}<ref name=hist>[https://www.mitsubishi.com/en/profile/history/outline/ Origin] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20230405214339/https://www.mitsubishi.com/en/profile/history/outline/ |date=2023-04-05 }} on Mitsubishi.com website</ref>|founder=[[Yatarō Iwasaki]]|location_city=[[ໂຕກຽວ]]|location_country=ຍີ່ປຸ່ນ|area_served=ທົ່ວໂລກ|key_people=|industry={{collapsible list| * [[Automotive industry|Automotive]] * [[Chemical industry|Chemical]] * [[Electronics industry|Electronics]] * [[Food industry|Food]] * [[Financial services|Financial]] * [[Metallurgy]] * [[Mining]] * [[Petroleum industry|Petroleum]] }}|products={{collapsible list| * [[Aircraft]] * [[Car|Automobiles]] * [[Chemical substance]]s * [[Electronics|Electronic devices]] * [[Gasoline]] * [[Home appliance]]s }}|services={{collapsible list| * [[Financial services|Financial]] * [[Insurance]]s * [[Investment management]] * [[Mortgage loan]] * [[Retail banking|Personal banking]] }}|num_employees=870,000|divisions=|subsid={{collapsible list| * [[Mitsubishi Aircraft Corporation]] * [[Mitsubishi Aluminum Co.]] * [[Mitsubishi Chemical Group]] * [[Mitsubishi Corporation]] * [[Mitsubishi Electric]]<ref name=group>{{Cite web |url=https://www.mitsubishi.com/en/profile/group/figure/ |title=Overview of Mitsubishi Group |access-date=2022-05-31 |archive-date=2022-04-04 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220404164103/https://www.mitsubishi.com/en/profile/group/figure/ |url-status=live }}</ref> * [[Mitsubishi Estate]] * [[Mitsubishi Heavy Industries]] * [[Mitsubishi Logistics]] * [[Mitsubishi Materials]] * [[Mitsubishi Motors]] * [[Mitsubishi Steel]] * [[Mitsubishi UFJ Financial Group]] * [[BHP Mitsubishi Alliance]] * [[Fuso (company)|Fuso]] * [[Tokio Marine]] * [[Rockefeller Group]] }}|homepage={{URL|https://www.mitsubishi.com/en/|mitsubishi.com}}|footnotes=}} '''ກຸ່ມມິດຊູບິຊິ''' ([[ພາສາຍີ່ປຸ່ນ]]: 三菱グループ) ແມ່ນກຸ່ມບໍລິສັດ ຂ້າມຊາດ [[ປະເທດຍີ່ປຸ່ນ|ຍີ່ປຸ່ນ]] ທີ່ປົກຄອງຕົນເອງໃນຫຼາຍໆອຸດສາຫະກໍາ. ສ້າງຕັ້ງຂຶ້ນໂດຍ Yatarō Iwasaki ໃນປີ 1870, ກຸ່ມ '''ມິດຊູບິຊິ''' ຕິດຕາມຕົ້ນກໍາເນີດມາຂອງ ມິດຊູບິຊິ zaibatsu, ບໍລິສັດເອກະພາບທີ່ມີຕັ້ງແຕ່ 1870 ຫາ 1946. ບໍລິສັດ, ພ້ອມກັບ zaibatsu ທີ່ສໍາຄັນອື່ນໆ, ໄດ້ຖືກຍົກເລີກໃນລະຫວ່າງການຍຶດຄອງຂອງຍີ່ປຸ່ນຫຼັງຈາກ [[ສົງຄາມໂລກຄັ້ງທີສອງ]] ໂດຍຄໍາສັ່ງຂອງ [[ພັນທະມິດຂອງສົງຄາມໂລກຄັ້ງທີ II|ພັນທະມິດ]] . ເຖິງ​ວ່າ​ຈະ​ຖືກ​ຍຸບ​ລົງ​ແລ້ວ, ແຕ່​ບັນ​ດາ​ບໍ​ລິ​ສັດ​ປະ​ກອບ​ສ່ວນ​ໃນ​ອະ​ດີດ​ຍັງ​ສືບ​ຕໍ່​ແບ່ງ​ປັນ​ຍີ່​ຫໍ້ ມິດຊູບິຊິ ແລະ [[ເຄື່ອງໝາຍການຄ້າ|​ເຄື່ອງ​ໝາຍ​ການ​ຄ້າ]] . ໃນຂະນະທີ່ກຸ່ມບໍລິສັດມີສ່ວນຮ່ວມໃນການຮ່ວມມືທາງທຸລະກິດທີ່ຈໍາກັດ, ໂດຍສະເພາະແມ່ນກອງປະຊຸມຜູ້ບໍລິຫານ "ກອງປະຊຸມວັນສຸກ" ປະຈໍາເດືອນ, ພວກເຂົາຍັງຄົງເປັນເອກະລາດຢ່າງເປັນທາງການແລະບໍ່ຢູ່ພາຍໃຕ້ການຄວບຄຸມທົ່ວໄປ. ສາມຫນ່ວຍງານຕົ້ນຕໍ (''gosanke'') ແມ່ນ ມິດຊູບິຊິ UFJ Financial Group (ທະນາຄານທີ່ໃຫຍ່ທີ່ສຸດໃນປະເທດຍີ່ປຸ່ນ), ມິດຊູບິຊິ Corporation (ບໍລິສັດການຄ້າທົ່ວໄປ), ແລະ ມິດຊູບິຊິ Heavy Industries (ບໍລິສັດການຜະລິດທີ່ມີຄວາມຫຼາກຫຼາຍ). <ref>{{Cite web|title=三菱グループ御三家による「三菱自救済」から、重工が足抜けできた理由|archive-url=https://diamond.jp/articles/-/246488}}</ref> ການຄາດຄະເນໃນປີ 2020 ສະຫຼຸບວ່າບໍລິສັດ ມິດຊູບິຊິi ທັງໝົດລວມກັນສ້າງລາຍຮັບທັງໝົດ 7.7% ຂອງບັນດາບໍລິສັດທີ່ມີການຊື້ຂາຍສາທາລະນະໃນປະເທດຍີ່ປຸ່ນ, ແລະຊັບສິນຂອງບໍລິສັດມີເຖິງ 433 ພັນຕື້ເຢນ.<ref>{{Cite web|title=三菱グループ｢87万人組織｣の知られざる正体|archive-url=https://toyokeizai.net/articles/-/336878}}</ref> == ເອກະສານອ້າງອີງ == stsbou2xx50rkf2yk8ylkpuizsrq06x 0 21903 112458 2024-12-04T09:13:08Z Randervik 18653 Created by translating the page "[[:en:Special:Redirect/revision/1259863208|Lotteria]]" 112458 wikitext text/x-wiki {{ກ່ອງຂໍ້ມູນ ບໍລິສັດ|type=South Korea|website={{URL|https://www.lottegrs.com/eng/business/brand.jsp}}<br>{{URL|https://www.lotteria.com}}|image=Lotteria Japan 2006.JPG}} '''ລັອດເຕເລຍ''' ([[ພາສາເກົາຫຼີ]]: 롯데리아; [[ພາສາຍີ່ປຸ່ນ]]: ロッテリア) ເປັນບໍລິສັດເກົາຫຼີໃຕ້ທີ່ດໍາເນີນທຸລະກິດຮ້ານອາຫານໄວໃນອາຊີຕາເວັນອອກ, ໄດ້ເປີດຮ້ານອາຫານທໍາອິດໃນໂຕກຽວໃນເດືອນກັນຍາ 1972. ເອົາຊື່ຈາກບໍລິສັດແມ່ຂອງຕົນ, Lotte Corporation, ປະຈຸບັນມັນມີ franchises ໃນປະເທດຍີ່ປຸ່ນ (ຂາຍໃຫ້ Zensho Holdings), ເກົາຫຼີໃຕ້, ອິນໂດເນເຊຍ, ຫວຽດນາມ, ກໍາປູເຈຍ, ລາວ, ແລະມຽນມາ. ຕົ້ນກໍາເນີດຂອງຊື່ແມ່ນການປະສົມປະສານຂອງຊື່ບໍລິສັດ Lotte ແລະຮ້ານກາເຟ. ເມນູຂອງມັນປະກອບມີອາຫານຈານດ່ວນທົ່ວໄປເຊັ່ນ: [[ແຮມເບີເກີ|ເບີເກີ]], ມັນຝຣັ່ງ, ໄກ່ຈືນ, ປີກໄກ່ ແລະ ນິ້ວມືໄກ່. == ເອກະສານອ້າງອີງ == [[ໝວດ:ຮ້ານອາຫານແຮມເບີເກີດ່ວນ]] l2khfe4dbtq3cw4ur5wh2zn60awqmme 112459 112458 2024-12-04T09:14:50Z Randervik 18653 112459 wikitext text/x-wiki {{Infobox company|name=ລັອດເຕເລຍ|logo=|image=Lotteria Japan 2006.JPG|image_caption=ຮ້ານຄ້າໃນປະເທດຍີ່ປຸ່ນ|native_name=롯데리아 (ເກົາຫຼີ)<br>ロッテリア (ພາສາຍີ່ປຸ່ນ)|type=[[ພະແນກ (ທຸລະກິດ)|ພະແນກ]]|foundation={{Start date and age|df=yes|1972|02|02}} (Japan)<br>{{Start date and age|df=yes|1979|10|25}} (South Korea)|hq_location=[[Doksan-dong]], Geumcheon, ກຸງໂຊລ|hq_location_country=ເກົາຫຼີໃຕ້|founder=Shin kyuk-ho|key_people=|industry=[[ອາຫານໄວ]]|num_employees=|revenue=|operating profit=|products=|parent=[[ບໍລິສັດ Lotte]]|homepage={{URL|https://www.lottegrs.com/eng/business/brand.jsp}}<br>{{URL|https://www.lotteria.com}}}}'''ລັອດເຕເລຍ''' ([[ພາສາເກົາຫຼີ]]: 롯데리아; [[ພາສາຍີ່ປຸ່ນ]]: ロッテリア) ເປັນບໍລິສັດເກົາຫຼີໃຕ້ທີ່ດໍາເນີນທຸລະກິດຮ້ານອາຫານໄວໃນອາຊີຕາເວັນອອກ, ໄດ້ເປີດຮ້ານອາຫານທໍາອິດໃນໂຕກຽວໃນເດືອນກັນຍາ 1972. ເອົາຊື່ຈາກບໍລິສັດແມ່ຂອງຕົນ, Lotte Corporation, ປະຈຸບັນມັນມີ franchises ໃນປະເທດຍີ່ປຸ່ນ (ຂາຍໃຫ້ Zensho Holdings), ເກົາຫຼີໃຕ້, ອິນໂດເນເຊຍ, ຫວຽດນາມ, ກໍາປູເຈຍ, ລາວ, ແລະມຽນມາ. ຕົ້ນກໍາເນີດຂອງຊື່ແມ່ນການປະສົມປະສານຂອງຊື່ບໍລິສັດ Lotte ແລະຮ້ານກາເຟ. ເມນູຂອງມັນປະກອບມີອາຫານຈານດ່ວນທົ່ວໄປເຊັ່ນ: [[ແຮມເບີເກີ|ເບີເກີ]], ມັນຝຣັ່ງ, ໄກ່ຈືນ, ປີກໄກ່ ແລະ ນິ້ວມືໄກ່. == ເອກະສານອ້າງອີງ == [[ໝວດ:ຮ້ານອາຫານແຮມເບີເກີດ່ວນ]] tfgqhyf873nw94zq4src5qjnu8rzqkq 112460 112459 2024-12-04T09:15:26Z Randervik 18653 112460 wikitext text/x-wiki {{Infobox company|name=ລັອດເຕເລຍ|logo=|image=Lotteria Japan 2006.JPG|image_caption=ຮ້ານຄ້າໃນປະເທດຍີ່ປຸ່ນ|native_name=롯데리아 (ເກົາຫຼີ)<br>ロッテリア (ພາສາຍີ່ປຸ່ນ)|type=[[ພະແນກ (ທຸລະກິດ)|ພະແນກ]]|foundation={{Start date and age|df=yes|1972|02|02}} (ຍີ່ປຸ່ນ)<br>{{Start date and age|df=yes|1979|10|25}} (ເກົາຫຼີໃຕ້)|hq_location=[[Doksan-dong]], Geumcheon, ກຸງໂຊລ|hq_location_country=ເກົາຫຼີໃຕ້|founder=Shin kyuk-ho|key_people=|industry=[[ອາຫານໄວ]]|num_employees=|revenue=|operating profit=|products=|parent=[[ບໍລິສັດ Lotte]]|homepage={{URL|https://www.lottegrs.com/eng/business/brand.jsp}}<br>{{URL|https://www.lotteria.com}}}}'''ລັອດເຕເລຍ''' ([[ພາສາເກົາຫຼີ]]: 롯데리아; [[ພາສາຍີ່ປຸ່ນ]]: ロッテリア) ເປັນບໍລິສັດເກົາຫຼີໃຕ້ທີ່ດໍາເນີນທຸລະກິດຮ້ານອາຫານໄວໃນອາຊີຕາເວັນອອກ, ໄດ້ເປີດຮ້ານອາຫານທໍາອິດໃນໂຕກຽວໃນເດືອນກັນຍາ 1972. ເອົາຊື່ຈາກບໍລິສັດແມ່ຂອງຕົນ, Lotte Corporation, ປະຈຸບັນມັນມີ franchises ໃນປະເທດຍີ່ປຸ່ນ (ຂາຍໃຫ້ Zensho Holdings), ເກົາຫຼີໃຕ້, ອິນໂດເນເຊຍ, ຫວຽດນາມ, ກໍາປູເຈຍ, ລາວ, ແລະມຽນມາ. ຕົ້ນກໍາເນີດຂອງຊື່ແມ່ນການປະສົມປະສານຂອງຊື່ບໍລິສັດ Lotte ແລະຮ້ານກາເຟ. ເມນູຂອງມັນປະກອບມີອາຫານຈານດ່ວນທົ່ວໄປເຊັ່ນ: [[ແຮມເບີເກີ|ເບີເກີ]], ມັນຝຣັ່ງ, ໄກ່ຈືນ, ປີກໄກ່ ແລະ ນິ້ວມືໄກ່. [[ໝວດ:ຮ້ານອາຫານແຮມເບີເກີດ່ວນ]] 7wmfagk67efr7r7ob3xoe05fdkdax9v 14 21904 112461 2024-12-04T09:15:33Z Randervik 18653 ສ້າງໜ້າເປົ່າ 112461 wikitext text/x-wiki phoiac9h4m842xq45sp7s6u21eteeq1 0 21905 112462 2024-12-04T09:31:33Z Randervik 18653 Created by translating the page "[[:en:Special:Redirect/revision/1256142654|Annam (French protectorate)]]" 112462 wikitext text/x-wiki {{ກ່ອງຂໍ້ມູນ ປະເທດ|native_name={{native name|fr|Protectorat d'Annam}}<br/>{{native name|vi|Xứ bảo hộ Trung Kỳ}}<br />{{Vi-nom|處保護中圻}} ([[Chữ Hán]])|conventional_long_name=ອັນນ່າມ (ປົກ​ປັກ​ຮັກ​ສາ​ຝຣັ່ງ)|common_name=Annam|era=|status_text=Protectorate of [[France]]; constituent territory of [[French Indochina]]|status=Monarchy, [[Protectorate]]|government_type=[[Absolute monarchy]] under [[French colonial empire|colonial administration]]|empire=France|year_start=1883|event_start=[[Treaty of Huế (1883)|Harmand Treaty]]|event1=[[Treaty of Huế (1884)|Patenôtre Treaty]]|date_event1=6 June 1884|event2=[[Abolition of the Nguyễn dynasty]]|date_event2=25 August 1945|event3=Creation of the [[Provisional Central Government of Vietnam]]|date_event3=1948|event_end=[[Élysée Accords]] signed on March 8; ratification by the French, formally recognising the end of the protectorate over Vietnam<ref name="Le-Monde-illustré-1950">[[Le Monde illustré]] - ''Le Vietnam à cessé d'être protectorat français cérémonie à l'hôtel de ville de Saïgon avec l'empereur Bao Daï et le commissaire de la République M. Pignon'' (Vietnam ceased to be a French protectorate, ceremony at Saigon City Hall with Emperor Bao Dai and the Commissioner of the Republic, Mr Pignon.) Published: 1950. Quote: "Au cours d'une cérémonie qui s'est déroulée à l'hôtel de ville de Saigon, S.M. l'empereur Bao Daï et le haut commisaire de la République M. Pignon, ont signé la coxcation pour l'application des accords du 8 mars 1949, qui transfère au Vietnam, indépendant au sein de l'Union française, les pouvoies drenus par la France et remet au souverain le contrôle de l'administracion.". (in [[French language|French]]).</ref>|year_end=1949|legislature=None ([[rule by decree]])<br/>[[House of Representatives (Annam)|House of Representatives]] (''de jure'' advisory body)|life_span=1883–1945<br/>1945–1948 ([[State of Vietnam|1949]])|title_representative=[[Monarchy of Vietnam|Emperor]]|representative1=[[Hàm Nghi]]|year_representative1=1884–1885|representative2=[[Thành Thái]]|year_representative2=1889–1907|representative3=[[Khải Định]]|year_representative3=1916–1925|representative4=[[Bảo Đại]]|year_representative4=1925–1945|p1=Nguyễn dynasty{{!}}{{small|'''1883:'''}}<br/>Empire of Đại Nam|flag_p1=Heirloom seal of the Nguyễn Dynasty.svg|p2=North Vietnam{{!}}{{small|'''1945:'''}}<br>Democratic Republic of Vietnam|flag_p2=Flag of North Vietnam (1945–1955).svg|s1=Empire of Vietnam{{!}}{{small|'''1945:'''}}<br/>Empire of Vietnam|flag_s1=Flag of the Empire of Vietnam (1945).svg|s2=Provisional Central Government of Vietnam{{!}}{{small|'''1948:'''}}<br/>Provisional Central Government of Vietnam|flag_s2=Flag of South Vietnam.svg|national_motto="{{lang|fr|[[Liberté, égalité, fraternité]]}}"|englishmotto="Liberty, Equality, Fraternity"|national_anthem="[[La Marseillaise]]"<br/> <div style="display:inline-block;margin-top:0.4em;">[[File:La Marseillaise.ogg|alt=sound clip of the Marseillaise French national anthem]]</div>|royal_anthem=[[Đăng đàn cung]]<br/>({{langx|en| "The Emperor Mounts His Throne"}}){{center|[[File:Đăng Đàn cung (登壇宮) - 1941 Annam Anthem - Recreation by Prof. Liam C. Kelley (Lê Minh Khải).mp3]]}}|image_flag=Flag of Colonial Annam.svg|image_flag2=Long tinh flag.svg|flag_type=[[List of flags of Vietnam|Top: Protectorate flag <br>Bottom: Civil flag]]|image_coat=Coat of arms of Annam - S.M. Bao Daï, Le Dragon d'Annam (1980) colour scheme - Đại Nam (大南).svg|symbol_type=[[Coat of arms of the Nguyễn dynasty|Coat of arms]]|other_symbol='''[[Seals of the Nguyễn dynasty|Imperial seal]]'''<br/>皇帝之寶<br/>(Hoàng Đế chi bảo)<br/>[[File:Hoàng Đế chi bảo (皇帝之寶).svg|85px]]<br/>([[Abdication of Bảo Đại#Fate of the Hoàng Đế chi bảo seal|Until 1945]])|image_map=Atlas de l'Indochine dressé (...)Indochine française bpt6k11001779 70.jpg|image_map_caption=Administrative divisions of the French Protectorate of Annam in 1920.|capital=[[Huế]]|common_languages=[[Cham language|Cham]], [[Bahnar language|Bahnar]], [[Rade language|Rade]], [[Jarai language|Jarai]], [[Stieng language|Stieng]], [[Mnong language|Mnong]], [[Koho language|Koho]], [[Chinese language|Chinese]] (Notably [[Yue Chinese|Cantonese]], [[Hakka Chinese|Hakka]]), French, [[Vietnamese language|Vietnamese]]|religion=[[Mahayana Buddhism]]<br />[[Confucianism]]<br />[[Taoism]]<br />[[Catholic Church in Vietnam|Catholicism]]<br />[[Vietnamese folk religion|Folk religion]]<br />[[Hinduism]]<br />[[Islam]]|currency=[[Vietnamese cash]],<br/>[[French Indochinese piastre]]|today=[[Vietnam]]|demonym=Annamite|area_km2=|area_rank=|GDP_PPP=|GDP_PPP_year=|HDI=|HDI_year=|name=|title_leader=[[List of administrators of the French protectorate of Annam|Resident Superior]]|leader1=[[Charles Dillon (administrator)|Charles Dillon]]|year_leader1=1886–1888|leader2=[[Henri Pierre Joseph Marie Lebris]]|year_leader2=1947–1949}} '''ອັນນ່າມ''' [[ພາສາຫວຽດນາມ|(ພາສາຫວຽດ]]: An Nam/Trung Kỳ; [[ພາສາຈີນ]]: 安南/{{Lang|vi|中圻}}), ແມ່ນເຂດປົກຄອງຂອງຝຣັ່ງ ກວມເອົາດິນແດນຂອງອານາຈັກ ດ່ານາມ ທາງພາກກາງຂອງຫວຽດນາມ. ກ່ອນ​ການ​ສ້າງ​ຕັ້ງ​ລັດ​ປົກ​ປັກ​ຮັກ​ສາ, ຊື່ Annam ໄດ້​ຖືກ​ນໍາ​ໃຊ້​ໃນ​ພາກ​ຕາ​ເວັນ​ຕົກ​ເພື່ອ​ຫມາຍ​ເຖິງ​ຫວຽດ​ນາມ​ທັງ​ຫມົດ; ຊາວ​ຫວຽດ​ນາມ​ຖືກ​ເອີ້ນ​ວ່າ​ອາ​ນາ​ໄມ.ອານຸລັກອານາມໄດ້ກາຍມາເປັນສ່ວນໜຶ່ງຂອງອິນດູຈີນຂອງຝຣັ່ງໃນປີ 1887, ພ້ອມກັບອີກສອງເຂດຂອງຫວຽດນາມ ຄື: ໂກສິນຈີນ (ຫວຽດນາມ: ນ້ຳກື) ຢູ່ພາກໃຕ້ ແລະ ໄຕງເກີ (ບັກກວກ) ທາງພາກເໜືອ. ພາກ​ພື້ນ​ມີ​ລະບົບ​ສອງ​ລະບອບ​ການ​ປົກຄອງ​ຂອງ​ຝຣັ່ງ ​ແລະ ຫວຽດນາມ. ລັດ​ຖະ​ບານ​ຂອງ​ລາ​ຊະ​ວົງ​ຫງວຽນ​ຍັງ​ໄດ້​ຕັ້ງ​ຊື່​ໃຫ້​ອາ​ນາ​ມ​ແລະ​ໄຕງ​ກິນ​ເປັນ​ຈັກ​ກະ​ພັດ​ຂອງ Đại Nam, ໂດຍ​ມີ​ຈັກ​ກະ​ພັດ​ຢູ່​ເມືອງ [[ເຫວ]]. ປີ 1948, ລັດ​ປົກ​ປັກ​ຮັກ​ສາ​ໄດ້​ຖືກ​ລວມ​ເຂົ້າ​ໃນ​ລັດ​ຖະ​ບານ​ກາງ​ຊົ່ວ​ຄາວ​ຂອງ​ຫວຽດ​ນາມ, ເຊິ່ງ​ໄດ້​ຖືກ​ປ່ຽນ​ແທນ​ໃນ​ປີ​ຕໍ່​ໄປ​ໂດຍ​ລັດ​ຫວຽດ​ນາມ​ສ້າງ​ຕັ້ງ​ຂຶ້ນ​ໃໝ່. ຝະລັ່ງ ໄດ້ຮັກສາສິດຄຸ້ມຄອງຢ່າງຖືກກົດໝາຍ ຈົນກ່ວາເຂົາເຈົ້າໄດ້ລົງນາມໃນອະທິປະໄຕຢ່າງເປັນທາງການໃຫ້ ບ່າວດ໋າ ແລະ ລັດຖະບານແຫ່ງລັດ ຫວຽດນາມ ໃນປີ 1950 ພາຍຫຼັງໄດ້ລົງນາມໃນສັນຍາ Élysée ໃນປີ 1949. ເຂດ​ດັ່ງ​ກ່າວ​ໄດ້​ແບ່ງ​ແຍກ​ລະ​ຫວ່າງ​ຫວຽດ​ນາມ​ເໜືອ​ກອມ​ມູ​ນິດ​ແລະ​ຫວຽດ​ນາມ​ໃຕ້​ຕ້ານ​ຄອມ​ມິວ​ນິ​ສ​ໃຕ້​ຕາມ​ເງື່ອນ​ໄຂ​ຂອງ​ສັນ​ຍາ​ເຈ​ນີ​ວາ​ປີ 1954. [[ໝວດ:ອະດີດອານານິຄົມໃນອາຊີ]] ky1xnmdlcv94v3lvpha5gqgrgmrpge9 112463 112462 2024-12-04T09:32:02Z Randervik 18653 112463 wikitext text/x-wiki {{ກ່ອງຂໍ້ມູນ ປະເທດ|native_name={{native name|fr|Protectorat d'Annam}}<br/>{{native name|vi|Xứ bảo hộ Trung Kỳ}}<br />{{Vi-nom|處保護中圻}} ([[Chữ Hán]])|conventional_long_name=ອັນນ່າມ (ປົກ​ປັກ​ຮັກ​ສາ​ຝຣັ່ງ)|common_name=Annam|era=|status_text=Protectorate of [[France]]; constituent territory of [[French Indochina]]|status=Monarchy, [[Protectorate]]|government_type=[[Absolute monarchy]] under [[French colonial empire|colonial administration]]|empire=France|year_start=1883|event_start=[[Treaty of Huế (1883)|Harmand Treaty]]|event1=[[Treaty of Huế (1884)|Patenôtre Treaty]]|date_event1=6 June 1884|event2=[[Abolition of the Nguyễn dynasty]]|date_event2=25 August 1945|event3=Creation of the [[Provisional Central Government of Vietnam]]|date_event3=1948|event_end=[[Élysée Accords]] signed on March 8; ratification by the French, formally recognising the end of the protectorate over Vietnam<ref name="Le-Monde-illustré-1950">[[Le Monde illustré]] - ''Le Vietnam à cessé d'être protectorat français cérémonie à l'hôtel de ville de Saïgon avec l'empereur Bao Daï et le commissaire de la République M. Pignon'' (Vietnam ceased to be a French protectorate, ceremony at Saigon City Hall with Emperor Bao Dai and the Commissioner of the Republic, Mr Pignon.) Published: 1950. Quote: "Au cours d'une cérémonie qui s'est déroulée à l'hôtel de ville de Saigon, S.M. l'empereur Bao Daï et le haut commisaire de la République M. Pignon, ont signé la coxcation pour l'application des accords du 8 mars 1949, qui transfère au Vietnam, indépendant au sein de l'Union française, les pouvoies drenus par la France et remet au souverain le contrôle de l'administracion.". (in [[French language|French]]).</ref>|year_end=1949|legislature=None ([[rule by decree]])<br/>[[House of Representatives (Annam)|House of Representatives]] (''de jure'' advisory body)|life_span=1883–1945<br/>1945–1948 ([[State of Vietnam|1949]])|title_representative=[[Monarchy of Vietnam|Emperor]]|representative1=[[Hàm Nghi]]|year_representative1=1884–1885|representative2=[[Thành Thái]]|year_representative2=1889–1907|representative3=[[Khải Định]]|year_representative3=1916–1925|representative4=[[Bảo Đại]]|year_representative4=1925–1945|p1=Nguyễn dynasty{{!}}{{small|'''1883:'''}}<br/>Empire of Đại Nam|flag_p1=Heirloom seal of the Nguyễn Dynasty.svg|p2=North Vietnam{{!}}{{small|'''1945:'''}}<br>Democratic Republic of Vietnam|flag_p2=Flag of North Vietnam (1945–1955).svg|s1=Empire of Vietnam{{!}}{{small|'''1945:'''}}<br/>Empire of Vietnam|flag_s1=Flag of the Empire of Vietnam (1945).svg|s2=Provisional Central Government of Vietnam{{!}}{{small|'''1948:'''}}<br/>Provisional Central Government of Vietnam|flag_s2=Flag of South Vietnam.svg|national_motto="{{lang|fr|[[Liberté, égalité, fraternité]]}}"|englishmotto="Liberty, Equality, Fraternity"|national_anthem="[[La Marseillaise]]"<br/> <div style="display:inline-block;margin-top:0.4em;">[[File:La Marseillaise.ogg|alt=sound clip of the Marseillaise French national anthem]]</div>|royal_anthem=[[Đăng đàn cung]]<br/>({{langx|en| "The Emperor Mounts His Throne"}}){{center|[[File:Đăng Đàn cung (登壇宮) - 1941 Annam Anthem - Recreation by Prof. Liam C. Kelley (Lê Minh Khải).mp3]]}}|image_flag=Flag of Colonial Annam.svg|image_flag2=Long tinh flag.svg|flag_type=[[List of flags of Vietnam|Top: Protectorate flag <br>Bottom: Civil flag]]|image_coat=Coat of arms of Annam - S.M. Bao Daï, Le Dragon d'Annam (1980) colour scheme - Đại Nam (大南).svg|symbol_type=[[Coat of arms of the Nguyễn dynasty|Coat of arms]]|other_symbol='''[[Seals of the Nguyễn dynasty|Imperial seal]]'''<br/>皇帝之寶<br/>(Hoàng Đế chi bảo)<br/>[[File:Hoàng Đế chi bảo (皇帝之寶).svg|85px]]<br/>([[Abdication of Bảo Đại#Fate of the Hoàng Đế chi bảo seal|Until 1945]])|image_map=Atlas de l'Indochine dressé (...)Indochine française bpt6k11001779 70.jpg|image_map_caption=Administrative divisions of the French Protectorate of Annam in 1920.|capital=[[Huế]]|common_languages=[[Cham language|Cham]], [[Bahnar language|Bahnar]], [[Rade language|Rade]], [[Jarai language|Jarai]], [[Stieng language|Stieng]], [[Mnong language|Mnong]], [[Koho language|Koho]], [[Chinese language|Chinese]] (Notably [[Yue Chinese|Cantonese]], [[Hakka Chinese|Hakka]]), French, [[Vietnamese language|Vietnamese]]|religion=[[Mahayana Buddhism]]<br />[[Confucianism]]<br />[[Taoism]]<br />[[Catholic Church in Vietnam|Catholicism]]<br />[[Vietnamese folk religion|Folk religion]]<br />[[Hinduism]]<br />[[Islam]]|currency=[[Vietnamese cash]],<br/>[[French Indochinese piastre]]|today=[[Vietnam]]|demonym=Annamite|area_km2=|area_rank=|GDP_PPP=|GDP_PPP_year=|HDI=|HDI_year=|name=|title_leader=[[List of administrators of the French protectorate of Annam|Resident Superior]]|leader1=[[Charles Dillon (administrator)|Charles Dillon]]|year_leader1=1886–1888|leader2=[[Henri Pierre Joseph Marie Lebris]]|year_leader2=1947–1949}} '''ອັນນ່າມ''' [[ພາສາຫວຽດນາມ|(ພາສາຫວຽດ]]: An Nam/Trung Kỳ; [[ພາສາຈີນ]]: 安南/{{Lang|vi|中圻}}), ແມ່ນເຂດປົກຄອງຂອງຝຣັ່ງ ກວມເອົາດິນແດນຂອງອານາຈັກ ດ່ານາມ ທາງພາກກາງຂອງຫວຽດນາມ. ກ່ອນ​ການ​ສ້າງ​ຕັ້ງ​ລັດ​ປົກ​ປັກ​ຮັກ​ສາ, ຊື່ ''ອັນນ່າມ'' ໄດ້​ຖືກ​ນໍາ​ໃຊ້​ໃນ​ພາກ​ຕາ​ເວັນ​ຕົກ​ເພື່ອ​ຫມາຍ​ເຖິງ​ຫວຽດ​ນາມ​ທັງ​ຫມົດ; ຊາວ​ຫວຽດ​ນາມ​ຖືກ​ເອີ້ນ​ວ່າ​ອາ​ນາ​ໄມ.ອານຸລັກອານາມໄດ້ກາຍມາເປັນສ່ວນໜຶ່ງຂອງອິນດູຈີນຂອງຝຣັ່ງໃນປີ 1887, ພ້ອມກັບອີກສອງເຂດຂອງຫວຽດນາມ ຄື: ໂກສິນຈີນ (ຫວຽດນາມ: ນ້ຳກື) ຢູ່ພາກໃຕ້ ແລະ ໄຕງເກີ (ບັກກວກ) ທາງພາກເໜືອ. ພາກ​ພື້ນ​ມີ​ລະບົບ​ສອງ​ລະບອບ​ການ​ປົກຄອງ​ຂອງ​ຝຣັ່ງ ​ແລະ ຫວຽດນາມ. ລັດ​ຖະ​ບານ​ຂອງ​ລາ​ຊະ​ວົງ​ຫງວຽນ​ຍັງ​ໄດ້​ຕັ້ງ​ຊື່​ໃຫ້​ອາ​ນາ​ມ​ແລະ​ໄຕງ​ກິນ​ເປັນ​ຈັກ​ກະ​ພັດ​ຂອງ Đại Nam, ໂດຍ​ມີ​ຈັກ​ກະ​ພັດ​ຢູ່​ເມືອງ [[ເຫວ]]. ປີ 1948, ລັດ​ປົກ​ປັກ​ຮັກ​ສາ​ໄດ້​ຖືກ​ລວມ​ເຂົ້າ​ໃນ​ລັດ​ຖະ​ບານ​ກາງ​ຊົ່ວ​ຄາວ​ຂອງ​ຫວຽດ​ນາມ, ເຊິ່ງ​ໄດ້​ຖືກ​ປ່ຽນ​ແທນ​ໃນ​ປີ​ຕໍ່​ໄປ​ໂດຍ​ລັດ​ຫວຽດ​ນາມ​ສ້າງ​ຕັ້ງ​ຂຶ້ນ​ໃໝ່. ຝະລັ່ງ ໄດ້ຮັກສາສິດຄຸ້ມຄອງຢ່າງຖືກກົດໝາຍ ຈົນກ່ວາເຂົາເຈົ້າໄດ້ລົງນາມໃນອະທິປະໄຕຢ່າງເປັນທາງການໃຫ້ ບ່າວດ໋າ ແລະ ລັດຖະບານແຫ່ງລັດ ຫວຽດນາມ ໃນປີ 1950 ພາຍຫຼັງໄດ້ລົງນາມໃນສັນຍາ Élysée ໃນປີ 1949. ເຂດ​ດັ່ງ​ກ່າວ​ໄດ້​ແບ່ງ​ແຍກ​ລະ​ຫວ່າງ​ຫວຽດ​ນາມ​ເໜືອ​ກອມ​ມູ​ນິດ​ແລະ​ຫວຽດ​ນາມ​ໃຕ້​ຕ້ານ​ຄອມ​ມິວ​ນິ​ສ​ໃຕ້​ຕາມ​ເງື່ອນ​ໄຂ​ຂອງ​ສັນ​ຍາ​ເຈ​ນີ​ວາ​ປີ 1954. == ອ້າງອີງ == [[ໝວດ:ອະດີດອານານິຄົມໃນອາຊີ]] 0uc3fc8f1eu31c9u3kvrz9ecqakvhgd 112464 112463 2024-12-04T09:33:41Z Randervik 18653 112464 wikitext text/x-wiki {{ກ່ອງຂໍ້ມູນ ປະເທດ|native_name={{native name|fr|Protectorat d'Annam}}<br/>{{native name|vi|Xứ bảo hộ Trung Kỳ}}<br />{{Vi-nom|處保護中圻}} ([[Chữ Hán]])|conventional_long_name=ອັນນ່າມ (ປົກ​ປັກ​ຮັກ​ສາ​ຝຣັ່ງ)|common_name=Annam|era=|status_text=ຜູ້ປົກປ້ອງ [[ຝຣັ່ງ]]; ດິນແດນຂອງ [[ຝຣັ່ງອິນດູຈີນ]]|status=ລະບອບຣາຊາທິປະໄຕ, [[ປົກປ້ອງ]]|government_type=[[Absolute monarchy]] under [[French colonial empire|colonial administration]]|empire=ປະເທດຝຣັ່ງ|year_start=1883|event_start=[[Treaty of Huế (1883)|Harmand Treaty]]|event1=[[Treaty of Huế (1884)|Patenôtre Treaty]]|date_event1=6 June 1884|event2=[[Abolition of the Nguyễn dynasty]]|date_event2=25 August 1945|event3=Creation of the [[Provisional Central Government of Vietnam]]|date_event3=1948|event_end=[[Élysée Accords]] signed on March 8; ratification by the French, formally recognising the end of the protectorate over Vietnam<ref name="Le-Monde-illustré-1950">[[Le Monde illustré]] - ''Le Vietnam à cessé d'être protectorat français cérémonie à l'hôtel de ville de Saïgon avec l'empereur Bao Daï et le commissaire de la République M. Pignon'' (Vietnam ceased to be a French protectorate, ceremony at Saigon City Hall with Emperor Bao Dai and the Commissioner of the Republic, Mr Pignon.) Published: 1950. Quote: "Au cours d'une cérémonie qui s'est déroulée à l'hôtel de ville de Saigon, S.M. l'empereur Bao Daï et le haut commisaire de la République M. Pignon, ont signé la coxcation pour l'application des accords du 8 mars 1949, qui transfère au Vietnam, indépendant au sein de l'Union française, les pouvoies drenus par la France et remet au souverain le contrôle de l'administracion.". (in [[French language|French]]).</ref>|year_end=1949|legislature=None ([[rule by decree]])<br/>[[House of Representatives (Annam)|House of Representatives]] (''de jure'' advisory body)|life_span=1883–1945<br/>1945–1948 ([[State of Vietnam|1949]])|title_representative=[[Monarchy of Vietnam|Emperor]]|representative1=[[Hàm Nghi]]|year_representative1=1884–1885|representative2=[[Thành Thái]]|year_representative2=1889–1907|representative3=[[Khải Định]]|year_representative3=1916–1925|representative4=[[Bảo Đại]]|year_representative4=1925–1945|p1=Nguyễn dynasty{{!}}{{small|'''1883:'''}}<br/>Empire of Đại Nam|flag_p1=Heirloom seal of the Nguyễn Dynasty.svg|p2=North Vietnam{{!}}{{small|'''1945:'''}}<br>Democratic Republic of Vietnam|flag_p2=Flag of North Vietnam (1945–1955).svg|s1=Empire of Vietnam{{!}}{{small|'''1945:'''}}<br/>Empire of Vietnam|flag_s1=Flag of the Empire of Vietnam (1945).svg|s2=Provisional Central Government of Vietnam{{!}}{{small|'''1948:'''}}<br/>Provisional Central Government of Vietnam|flag_s2=Flag of South Vietnam.svg|national_motto="{{lang|fr|[[Liberté, égalité, fraternité]]}}"|englishmotto="ເສລີພາບ, ຄວາມສະເໝີພາບ, ພີ່ນ້ອງ"|national_anthem="[[La Marseillaise]]"<br/> <div style="display:inline-block;margin-top:0.4em;">[[File:La Marseillaise.ogg|alt=sound clip of the Marseillaise French national anthem]]</div>|royal_anthem=[[Đăng đàn cung]]<br/>({{langx|en| "The Emperor Mounts His Throne"}}){{center|[[File:Đăng Đàn cung (登壇宮) - 1941 Annam Anthem - Recreation by Prof. Liam C. Kelley (Lê Minh Khải).mp3]]}}|image_flag=Flag of Colonial Annam.svg|image_flag2=Long tinh flag.svg|flag_type=[[List of flags of Vietnam|Top: Protectorate flag <br>Bottom: Civil flag]]|image_coat=Coat of arms of Annam - S.M. Bao Daï, Le Dragon d'Annam (1980) colour scheme - Đại Nam (大南).svg|symbol_type=[[ເປືອກ​ຫຸ້ມ​ນອກ​ຂອງ​ລາ​ຊະ​ວົງ​ຫງວຽນ​ຫງວຽນ​; ເປືອກ​ຫຸ້ມ​ນອກ​ຂອງ​ແຂນ]]|other_symbol='''[[Seals of the Nguyễn dynasty|Imperial seal]]'''<br/>皇帝之寶<br/>(Hoàng Đế chi bảo)<br/>[[File:Hoàng Đế chi bảo (皇帝之寶).svg|85px]]<br/>([[Abdication of Bảo Đại#Fate of the Hoàng Đế chi bảo seal|Until 1945]])|image_map=Atlas de l'Indochine dressé (...)Indochine française bpt6k11001779 70.jpg|image_map_caption=ການ​ແບ່ງ​ຂັ້ນ​ຄຸ້ມ​ຄອງ​ປົກ​ປັກ​ຮັກສາ​ອານາ​ມຂອງ​ຝຣັ່ງ​ໃນ​ປີ 1920.|capital=[[ເຫວ]]|common_languages=[[Cham language|Cham]], [[Bahnar language|Bahnar]], [[Rade language|Rade]], [[Jarai language|Jarai]], [[Stieng language|Stieng]], [[Mnong language|Mnong]], [[Koho language|Koho]], [[Chinese language|Chinese]] (Notably [[Yue Chinese|Cantonese]], [[Hakka Chinese|Hakka]]), French, [[Vietnamese language|Vietnamese]]|religion=[[Mahayana Buddhism]]<br />[[Confucianism]]<br />[[Taoism]]<br />[[Catholic Church in Vietnam|Catholicism]]<br />[[Vietnamese folk religion|Folk religion]]<br />[[Hinduism]]<br />[[Islam]]|currency=[[Vietnamese cash]],<br/>[[French Indochinese piastre]]|today=[[Vietnam]]|demonym=Annamite|area_km2=|area_rank=|GDP_PPP=|GDP_PPP_year=|HDI=|HDI_year=|name=|title_leader=[[List of administrators of the French protectorate of Annam|Resident Superior]]|leader1=[[Charles Dillon (administrator)|Charles Dillon]]|year_leader1=1886–1888|leader2=[[Henri Pierre Joseph Marie Lebris]]|year_leader2=1947–1949}} '''ອັນນ່າມ''' [[ພາສາຫວຽດນາມ|(ພາສາຫວຽດ]]: An Nam/Trung Kỳ; [[ພາສາຈີນ]]: 安南/{{Lang|vi|中圻}}), ແມ່ນເຂດປົກຄອງຂອງຝຣັ່ງ ກວມເອົາດິນແດນຂອງອານາຈັກ ດ່ານາມ ທາງພາກກາງຂອງຫວຽດນາມ. ກ່ອນ​ການ​ສ້າງ​ຕັ້ງ​ລັດ​ປົກ​ປັກ​ຮັກ​ສາ, ຊື່ ''ອັນນ່າມ'' ໄດ້​ຖືກ​ນໍາ​ໃຊ້​ໃນ​ພາກ​ຕາ​ເວັນ​ຕົກ​ເພື່ອ​ຫມາຍ​ເຖິງ​ຫວຽດ​ນາມ​ທັງ​ຫມົດ; ຊາວ​ຫວຽດ​ນາມ​ຖືກ​ເອີ້ນ​ວ່າ​ອາ​ນາ​ໄມ.ອານຸລັກອານາມໄດ້ກາຍມາເປັນສ່ວນໜຶ່ງຂອງອິນດູຈີນຂອງຝຣັ່ງໃນປີ 1887, ພ້ອມກັບອີກສອງເຂດຂອງຫວຽດນາມ ຄື: ໂກສິນຈີນ (ຫວຽດນາມ: ນ້ຳກື) ຢູ່ພາກໃຕ້ ແລະ ໄຕງເກີ (ບັກກວກ) ທາງພາກເໜືອ. ພາກ​ພື້ນ​ມີ​ລະບົບ​ສອງ​ລະບອບ​ການ​ປົກຄອງ​ຂອງ​ຝຣັ່ງ ​ແລະ ຫວຽດນາມ. ລັດ​ຖະ​ບານ​ຂອງ​ລາ​ຊະ​ວົງ​ຫງວຽນ​ຍັງ​ໄດ້​ຕັ້ງ​ຊື່​ໃຫ້​ອາ​ນາ​ມ​ແລະ​ໄຕງ​ກິນ​ເປັນ​ຈັກ​ກະ​ພັດ​ຂອງ Đại Nam, ໂດຍ​ມີ​ຈັກ​ກະ​ພັດ​ຢູ່​ເມືອງ [[ເຫວ]]. ປີ 1948, ລັດ​ປົກ​ປັກ​ຮັກ​ສາ​ໄດ້​ຖືກ​ລວມ​ເຂົ້າ​ໃນ​ລັດ​ຖະ​ບານ​ກາງ​ຊົ່ວ​ຄາວ​ຂອງ​ຫວຽດ​ນາມ, ເຊິ່ງ​ໄດ້​ຖືກ​ປ່ຽນ​ແທນ​ໃນ​ປີ​ຕໍ່​ໄປ​ໂດຍ​ລັດ​ຫວຽດ​ນາມ​ສ້າງ​ຕັ້ງ​ຂຶ້ນ​ໃໝ່. ຝະລັ່ງ ໄດ້ຮັກສາສິດຄຸ້ມຄອງຢ່າງຖືກກົດໝາຍ ຈົນກ່ວາເຂົາເຈົ້າໄດ້ລົງນາມໃນອະທິປະໄຕຢ່າງເປັນທາງການໃຫ້ ບ່າວດ໋າ ແລະ ລັດຖະບານແຫ່ງລັດ ຫວຽດນາມ ໃນປີ 1950 ພາຍຫຼັງໄດ້ລົງນາມໃນສັນຍາ Élysée ໃນປີ 1949. ເຂດ​ດັ່ງ​ກ່າວ​ໄດ້​ແບ່ງ​ແຍກ​ລະ​ຫວ່າງ​ຫວຽດ​ນາມ​ເໜືອ​ກອມ​ມູ​ນິດ​ແລະ​ຫວຽດ​ນາມ​ໃຕ້​ຕ້ານ​ຄອມ​ມິວ​ນິ​ສ​ໃຕ້​ຕາມ​ເງື່ອນ​ໄຂ​ຂອງ​ສັນ​ຍາ​ເຈ​ນີ​ວາ​ປີ 1954. == ອ້າງອີງ == [[ໝວດ:ອະດີດອານານິຄົມໃນອາຊີ]] 27sxfrvo33tun1m61kfpljs35de4xaj 112465 112464 2024-12-04T09:36:01Z Randervik 18653 112465 wikitext text/x-wiki {{ກ່ອງຂໍ້ມູນ ປະເທດ|native_name={{native name|fr|Protectorat d'Annam}}<br/>{{native name|vi|Xứ bảo hộ Trung Kỳ}}<br />{{Vi-nom|處保護中圻}} ([[Chữ Hán]])|conventional_long_name=ອັນນ່າມ (ປົກ​ປັກ​ຮັກ​ສາ​ຝຣັ່ງ)|common_name=Annam|era=|status_text=ຜູ້ປົກປ້ອງ [[ຝຣັ່ງ]]; ດິນແດນຂອງ [[ຝຣັ່ງອິນດູຈີນ]]|status=ລະບອບຣາຊາທິປະໄຕ, [[ປົກປ້ອງ]]|government_type=[[ ລະບອບການປົກຄອງແບບສົມບູນ ]] ພາຍໃຕ້ [[ອານາຈັກອານານິຄົມຝຣັ່ງ | ການປົກຄອງອານານິຄົມ]]|empire=ປະເທດຝຣັ່ງ|year_start=1883|event_start=[[Treaty of Huế (1883)|Harmand Treaty]]|event1=[[Treaty of Huế (1884)|Patenôtre Treaty]]|date_event1=ວັນທີ 6 ມິຖຸນາ 1884|event2=[[Abolition of the Nguyễn dynasty]]|date_event2=25 ສິງຫາ 1945|event3=Creation of the [[Provisional Central Government of Vietnam]]|date_event3=1948|event_end=[[Élysée Accords]] signed on March 8; ratification by the French, formally recognising the end of the protectorate over Vietnam<ref name="Le-Monde-illustré-1950">[[Le Monde illustré]] - ''Le Vietnam à cessé d'être protectorat français cérémonie à l'hôtel de ville de Saïgon avec l'empereur Bao Daï et le commissaire de la République M. Pignon'' (Vietnam ceased to be a French protectorate, ceremony at Saigon City Hall with Emperor Bao Dai and the Commissioner of the Republic, Mr Pignon.) Published: 1950. Quote: "Au cours d'une cérémonie qui s'est déroulée à l'hôtel de ville de Saigon, S.M. l'empereur Bao Daï et le haut commisaire de la République M. Pignon, ont signé la coxcation pour l'application des accords du 8 mars 1949, qui transfère au Vietnam, indépendant au sein de l'Union française, les pouvoies drenus par la France et remet au souverain le contrôle de l'administracion.". (in [[French language|French]]).</ref>|year_end=1949|legislature=None ([[rule by decree]])<br/>[[House of Representatives (Annam)|House of Representatives]] (''de jure'' advisory body)|life_span=1883–1945<br/>1945–1948 ([[State of Vietnam|1949]])|title_representative=[[Monarchy of Vietnam|Emperor]]|representative1=[[Hàm Nghi]]|year_representative1=1884–1885|representative2=[[Thành Thái]]|year_representative2=1889–1907|representative3=[[Khải Định]]|year_representative3=1916–1925|representative4=[[Bảo Đại]]|year_representative4=1925–1945|p1=ລາຊະວົງຫງວຽນ{{!}}{{small|'''1883:'''}}<br/>ອານາຈັກ ດ່ານາມ|flag_p1=Heirloom seal of the Nguyễn Dynasty.svg|p2=ສາທາລະນະ​ລັດ ປະຊາທິປະ​ໄຕ ຫວຽດນາມ{{!}}{{small|'''1945:'''}}<br>ສາທາລະນະ​ລັດ ປະຊາທິປະ​ໄຕ ຫວຽດນາມ|flag_p2=Flag of North Vietnam (1945–1955).svg|s1=ຈັກກະວັດຫວຽດນາມ{{!}}{{small|'''1945:'''}}<br/>ຈັກກະວັດຫວຽດນາມ|flag_s1=Flag of the Empire of Vietnam (1945).svg|s2=Provisional Central Government of Vietnam{{!}}{{small|'''1948:'''}}<br/>ລັດຖະບານຊົ່ວຄາວຂອງຫວຽດນາມ|flag_s2=Flag of South Vietnam.svg|national_motto="{{lang|fr|[[Liberté, égalité, fraternité]]}}"|englishmotto="ເສລີພາບ, ຄວາມສະເໝີພາບ, ພີ່ນ້ອງ"|national_anthem="[[La Marseillaise]]"<br/> <div style="display:inline-block;margin-top:0.4em;">[[File:La Marseillaise.ogg|alt=sound clip of the Marseillaise French national anthem]]</div>|royal_anthem=[[Đăng đàn cung]]<br/>({{langx|en| "The Emperor Mounts His Throne"}}){{center|[[File:Đăng Đàn cung (登壇宮) - 1941 Annam Anthem - Recreation by Prof. Liam C. Kelley (Lê Minh Khải).mp3]]}}|image_flag=Flag of Colonial Annam.svg|image_flag2=Long tinh flag.svg|flag_type=[[List of flags of Vietnam|Top: Protectorate flag <br>Bottom: Civil flag]]|image_coat=Coat of arms of Annam - S.M. Bao Daï, Le Dragon d'Annam (1980) colour scheme - Đại Nam (大南).svg|symbol_type=[[ເປືອກ​ຫຸ້ມ​ນອກ​ຂອງ​ລາ​ຊະ​ວົງ​ຫງວຽນ​ຫງວຽນ​; ເປືອກ​ຫຸ້ມ​ນອກ​ຂອງ​ແຂນ]]|other_symbol='''[[Seals of the Nguyễn dynasty|Imperial seal]]'''<br/>皇帝之寶<br/>(Hoàng Đế chi bảo)<br/>[[File:Hoàng Đế chi bảo (皇帝之寶).svg|85px]]<br/>([[Abdication of Bảo Đại#Fate of the Hoàng Đế chi bảo seal|Until 1945]])|image_map=Atlas de l'Indochine dressé (...)Indochine française bpt6k11001779 70.jpg|image_map_caption=ການ​ແບ່ງ​ຂັ້ນ​ຄຸ້ມ​ຄອງ​ປົກ​ປັກ​ຮັກສາ​ອານາ​ມຂອງ​ຝຣັ່ງ​ໃນ​ປີ 1920.|capital=[[ເຫວ]]|common_languages=[[ພາສາຈ່າມ|ຈ່າມ]], [[ພາສາບານາ|ບານາ]], [[ພາສາລາເດ|ເຣເດ]], [[ພາສາຈາໄຣ|ຈາໄຣ]], [[ພາສາສະຕີງ|ສະຕິງ]], [[ພາສາມັງງະ| Mnong]], [[ພາສາ Koho|Koho]], [[ພາສາຈີນ|ພາສາຈີນ]] (ໂດຍສະເພາະ [[Yue Chinese|ກວາງຕຸ້ງ]], [[ພາສາຈີນຮາກກາ]]), ຝຣັ່ງ, [[ພາສາຫວຽດນາມ|ພາສາຫວຽດນາມ]]|religion=[[ພຸດທະສາສະນິກະຊົນ Mahayana]]<br />[[Confucianism]]<br />[[Taoism]]<br />[[ໂບດ Catholic ໃນຫວຽດນາມ|Catholicism]]<br />[[Vietnamese folk religion|Folk religion ]]<br />[[ສາສະໜາຮິນດູ]]<br />[[ອິດສະລາມ]]|currency=[[Vietnamese cash]],<br/>[[French Indochinese piastre]]|today=[[ຫວຽດນາມ]]|demonym=Annamite|area_km2=|area_rank=|GDP_PPP=|GDP_PPP_year=|HDI=|HDI_year=|name=|title_leader=[[ລາຍຊື່ຜູ້ບໍລິຫານຂອງອົງການປົກຄອງຝຣັ່ງຂອງ Annam|Resident Superior]]|leader1=[[Charles Dillon (ຜູ້​ບໍ​ລິ​ຫານ)|Charles Dillon]]|year_leader1=1886–1888|leader2=[[Henri Pierre Joseph Marie Lebris]]|year_leader2=1947–1949}} '''ອັນນ່າມ''' [[ພາສາຫວຽດນາມ|(ພາສາຫວຽດ]]: An Nam/Trung Kỳ; [[ພາສາຈີນ]]: 安南/{{Lang|vi|中圻}}), ແມ່ນເຂດປົກຄອງຂອງຝຣັ່ງ ກວມເອົາດິນແດນຂອງອານາຈັກ ດ່ານາມ ທາງພາກກາງຂອງຫວຽດນາມ. ກ່ອນ​ການ​ສ້າງ​ຕັ້ງ​ລັດ​ປົກ​ປັກ​ຮັກ​ສາ, ຊື່ ''ອັນນ່າມ'' ໄດ້​ຖືກ​ນໍາ​ໃຊ້​ໃນ​ພາກ​ຕາ​ເວັນ​ຕົກ​ເພື່ອ​ຫມາຍ​ເຖິງ​ຫວຽດ​ນາມ​ທັງ​ຫມົດ; ຊາວ​ຫວຽດ​ນາມ​ຖືກ​ເອີ້ນ​ວ່າ​ອາ​ນາ​ໄມ.ອານຸລັກອານາມໄດ້ກາຍມາເປັນສ່ວນໜຶ່ງຂອງອິນດູຈີນຂອງຝຣັ່ງໃນປີ 1887, ພ້ອມກັບອີກສອງເຂດຂອງຫວຽດນາມ ຄື: ໂກສິນຈີນ (ຫວຽດນາມ: ນ້ຳກື) ຢູ່ພາກໃຕ້ ແລະ ໄຕງເກີ (ບັກກວກ) ທາງພາກເໜືອ. ພາກ​ພື້ນ​ມີ​ລະບົບ​ສອງ​ລະບອບ​ການ​ປົກຄອງ​ຂອງ​ຝຣັ່ງ ​ແລະ ຫວຽດນາມ. ລັດ​ຖະ​ບານ​ຂອງ​ລາ​ຊະ​ວົງ​ຫງວຽນ​ຍັງ​ໄດ້​ຕັ້ງ​ຊື່​ໃຫ້​ອາ​ນາ​ມ​ແລະ​ໄຕງ​ກິນ​ເປັນ​ຈັກ​ກະ​ພັດ​ຂອງ Đại Nam, ໂດຍ​ມີ​ຈັກ​ກະ​ພັດ​ຢູ່​ເມືອງ [[ເຫວ]]. ປີ 1948, ລັດ​ປົກ​ປັກ​ຮັກ​ສາ​ໄດ້​ຖືກ​ລວມ​ເຂົ້າ​ໃນ​ລັດ​ຖະ​ບານ​ກາງ​ຊົ່ວ​ຄາວ​ຂອງ​ຫວຽດ​ນາມ, ເຊິ່ງ​ໄດ້​ຖືກ​ປ່ຽນ​ແທນ​ໃນ​ປີ​ຕໍ່​ໄປ​ໂດຍ​ລັດ​ຫວຽດ​ນາມ​ສ້າງ​ຕັ້ງ​ຂຶ້ນ​ໃໝ່. ຝະລັ່ງ ໄດ້ຮັກສາສິດຄຸ້ມຄອງຢ່າງຖືກກົດໝາຍ ຈົນກ່ວາເຂົາເຈົ້າໄດ້ລົງນາມໃນອະທິປະໄຕຢ່າງເປັນທາງການໃຫ້ ບ່າວດ໋າ ແລະ ລັດຖະບານແຫ່ງລັດ ຫວຽດນາມ ໃນປີ 1950 ພາຍຫຼັງໄດ້ລົງນາມໃນສັນຍາ Élysée ໃນປີ 1949. ເຂດ​ດັ່ງ​ກ່າວ​ໄດ້​ແບ່ງ​ແຍກ​ລະ​ຫວ່າງ​ຫວຽດ​ນາມ​ເໜືອ​ກອມ​ມູ​ນິດ​ແລະ​ຫວຽດ​ນາມ​ໃຕ້​ຕ້ານ​ຄອມ​ມິວ​ນິ​ສ​ໃຕ້​ຕາມ​ເງື່ອນ​ໄຂ​ຂອງ​ສັນ​ຍາ​ເຈ​ນີ​ວາ​ປີ 1954. == ອ້າງອີງ == [[ໝວດ:ອະດີດອານານິຄົມໃນອາຊີ]] 5h5z1bf863cnc62gz8nix8up429tj9l 112466 112465 2024-12-04T09:36:36Z Randervik 18653 112466 wikitext text/x-wiki {{ກ່ອງຂໍ້ມູນ ປະເທດ|native_name={{native name|fr|Protectorat d'Annam}}<br/>{{native name|vi|Xứ bảo hộ Trung Kỳ}}<br />{{Vi-nom|處保護中圻}} ([[Chữ Hán]])|conventional_long_name=ອັນນ່າມ (ປົກ​ປັກ​ຮັກ​ສາ​ຝຣັ່ງ)|common_name=Annam|era=|status_text=ຜູ້ປົກປ້ອງ [[ຝຣັ່ງ]]; ດິນແດນຂອງ [[ຝຣັ່ງອິນດູຈີນ]]|status=ລະບອບຣາຊາທິປະໄຕ, [[ປົກປ້ອງ]]|government_type=[[ ລະບອບການປົກຄອງແບບສົມບູນ ]] ພາຍໃຕ້ [[ອານາຈັກອານານິຄົມຝຣັ່ງ | ການປົກຄອງອານານິຄົມ]]|empire=ປະເທດຝຣັ່ງ|year_start=1883|event_start=[[Treaty of Huế (1883)|Harmand Treaty]]|event1=[[Treaty of Huế (1884)|Patenôtre Treaty]]|date_event1=ວັນທີ 6 ມິຖຸນາ 1884|event2=[[Abolition of the Nguyễn dynasty]]|date_event2=25 ສິງຫາ 1945|event3=Creation of the [[Provisional Central Government of Vietnam]]|date_event3=1948|event_end=[[Elysée Accords]] ລົງນາມໃນວັນທີ 8 ມີນາ; ການ​ໃຫ້​ສັດຕະຍາບັນ​ໂດຍ​ຝລັ່ງ, ​ໄດ້​ຮັບ​ຮູ້​ຢ່າງ​ເປັນ​ທາງ​ການ​ເຖິງ​ການ​ສິ້ນ​ສຸດ​ສິດ​ປົກ​ປັກ​ຮັກສາ​ຫວຽດນາມ<ref name="Le-Monde-illustré-1950">[[Le Monde illustré]] - ''Le Vietnam à cessé d'être protectorat français cérémonie à l'hôtel de ville de Saïgon avec l'empereur Bao Daï et le commissaire de la République M. Pignon'' (Vietnam ceased to be a French protectorate, ceremony at Saigon City Hall with Emperor Bao Dai and the Commissioner of the Republic, Mr Pignon.) Published: 1950. Quote: "Au cours d'une cérémonie qui s'est déroulée à l'hôtel de ville de Saigon, S.M. l'empereur Bao Daï et le haut commisaire de la République M. Pignon, ont signé la coxcation pour l'application des accords du 8 mars 1949, qui transfère au Vietnam, indépendant au sein de l'Union française, les pouvoies drenus par la France et remet au souverain le contrôle de l'administracion.". (in [[French language|French]]).</ref>|year_end=1949|legislature=None ([[rule by decree]])<br/>[[House of Representatives (Annam)|House of Representatives]] (''de jure'' advisory body)|life_span=1883–1945<br/>1945–1948 ([[State of Vietnam|1949]])|title_representative=[[Monarchy of Vietnam|Emperor]]|representative1=[[Hàm Nghi]]|year_representative1=1884–1885|representative2=[[Thành Thái]]|year_representative2=1889–1907|representative3=[[Khải Định]]|year_representative3=1916–1925|representative4=[[Bảo Đại]]|year_representative4=1925–1945|p1=ລາຊະວົງຫງວຽນ{{!}}{{small|'''1883:'''}}<br/>ອານາຈັກ ດ່ານາມ|flag_p1=Heirloom seal of the Nguyễn Dynasty.svg|p2=ສາທາລະນະ​ລັດ ປະຊາທິປະ​ໄຕ ຫວຽດນາມ{{!}}{{small|'''1945:'''}}<br>ສາທາລະນະ​ລັດ ປະຊາທິປະ​ໄຕ ຫວຽດນາມ|flag_p2=Flag of North Vietnam (1945–1955).svg|s1=ຈັກກະວັດຫວຽດນາມ{{!}}{{small|'''1945:'''}}<br/>ຈັກກະວັດຫວຽດນາມ|flag_s1=Flag of the Empire of Vietnam (1945).svg|s2=Provisional Central Government of Vietnam{{!}}{{small|'''1948:'''}}<br/>ລັດຖະບານຊົ່ວຄາວຂອງຫວຽດນາມ|flag_s2=Flag of South Vietnam.svg|national_motto="{{lang|fr|[[Liberté, égalité, fraternité]]}}"|englishmotto="ເສລີພາບ, ຄວາມສະເໝີພາບ, ພີ່ນ້ອງ"|national_anthem="[[La Marseillaise]]"<br/> <div style="display:inline-block;margin-top:0.4em;">[[File:La Marseillaise.ogg|alt=sound clip of the Marseillaise French national anthem]]</div>|royal_anthem=[[Đăng đàn cung]]<br/>({{langx|en| "The Emperor Mounts His Throne"}}){{center|[[File:Đăng Đàn cung (登壇宮) - 1941 Annam Anthem - Recreation by Prof. Liam C. Kelley (Lê Minh Khải).mp3]]}}|image_flag=Flag of Colonial Annam.svg|image_flag2=Long tinh flag.svg|flag_type=[[List of flags of Vietnam|Top: Protectorate flag <br>Bottom: Civil flag]]|image_coat=Coat of arms of Annam - S.M. Bao Daï, Le Dragon d'Annam (1980) colour scheme - Đại Nam (大南).svg|symbol_type=[[ເປືອກ​ຫຸ້ມ​ນອກ​ຂອງ​ລາ​ຊະ​ວົງ​ຫງວຽນ​ຫງວຽນ​; ເປືອກ​ຫຸ້ມ​ນອກ​ຂອງ​ແຂນ]]|other_symbol='''[[Seals of the Nguyễn dynasty|Imperial seal]]'''<br/>皇帝之寶<br/>(Hoàng Đế chi bảo)<br/>[[File:Hoàng Đế chi bảo (皇帝之寶).svg|85px]]<br/>([[Abdication of Bảo Đại#Fate of the Hoàng Đế chi bảo seal|Until 1945]])|image_map=Atlas de l'Indochine dressé (...)Indochine française bpt6k11001779 70.jpg|image_map_caption=ການ​ແບ່ງ​ຂັ້ນ​ຄຸ້ມ​ຄອງ​ປົກ​ປັກ​ຮັກສາ​ອານາ​ມຂອງ​ຝຣັ່ງ​ໃນ​ປີ 1920.|capital=[[ເຫວ]]|common_languages=[[ພາສາຈ່າມ|ຈ່າມ]], [[ພາສາບານາ|ບານາ]], [[ພາສາລາເດ|ເຣເດ]], [[ພາສາຈາໄຣ|ຈາໄຣ]], [[ພາສາສະຕີງ|ສະຕິງ]], [[ພາສາມັງງະ| Mnong]], [[ພາສາ Koho|Koho]], [[ພາສາຈີນ|ພາສາຈີນ]] (ໂດຍສະເພາະ [[Yue Chinese|ກວາງຕຸ້ງ]], [[ພາສາຈີນຮາກກາ]]), ຝຣັ່ງ, [[ພາສາຫວຽດນາມ|ພາສາຫວຽດນາມ]]|religion=[[ພຸດທະສາສະນິກະຊົນ Mahayana]]<br />[[Confucianism]]<br />[[Taoism]]<br />[[ໂບດ Catholic ໃນຫວຽດນາມ|Catholicism]]<br />[[Vietnamese folk religion|Folk religion ]]<br />[[ສາສະໜາຮິນດູ]]<br />[[ອິດສະລາມ]]|currency=[[Vietnamese cash]],<br/>[[French Indochinese piastre]]|today=[[ຫວຽດນາມ]]|demonym=Annamite|area_km2=|area_rank=|GDP_PPP=|GDP_PPP_year=|HDI=|HDI_year=|name=|title_leader=[[ລາຍຊື່ຜູ້ບໍລິຫານຂອງອົງການປົກຄອງຝຣັ່ງຂອງ Annam|Resident Superior]]|leader1=[[Charles Dillon (ຜູ້​ບໍ​ລິ​ຫານ)|Charles Dillon]]|year_leader1=1886–1888|leader2=[[Henri Pierre Joseph Marie Lebris]]|year_leader2=1947–1949}} '''ອັນນ່າມ''' [[ພາສາຫວຽດນາມ|(ພາສາຫວຽດ]]: An Nam/Trung Kỳ; [[ພາສາຈີນ]]: 安南/{{Lang|vi|中圻}}), ແມ່ນເຂດປົກຄອງຂອງຝຣັ່ງ ກວມເອົາດິນແດນຂອງອານາຈັກ ດ່ານາມ ທາງພາກກາງຂອງຫວຽດນາມ. ກ່ອນ​ການ​ສ້າງ​ຕັ້ງ​ລັດ​ປົກ​ປັກ​ຮັກ​ສາ, ຊື່ ''ອັນນ່າມ'' ໄດ້​ຖືກ​ນໍາ​ໃຊ້​ໃນ​ພາກ​ຕາ​ເວັນ​ຕົກ​ເພື່ອ​ຫມາຍ​ເຖິງ​ຫວຽດ​ນາມ​ທັງ​ຫມົດ; ຊາວ​ຫວຽດ​ນາມ​ຖືກ​ເອີ້ນ​ວ່າ​ອາ​ນາ​ໄມ.ອານຸລັກອານາມໄດ້ກາຍມາເປັນສ່ວນໜຶ່ງຂອງອິນດູຈີນຂອງຝຣັ່ງໃນປີ 1887, ພ້ອມກັບອີກສອງເຂດຂອງຫວຽດນາມ ຄື: ໂກສິນຈີນ (ຫວຽດນາມ: ນ້ຳກື) ຢູ່ພາກໃຕ້ ແລະ ໄຕງເກີ (ບັກກວກ) ທາງພາກເໜືອ. ພາກ​ພື້ນ​ມີ​ລະບົບ​ສອງ​ລະບອບ​ການ​ປົກຄອງ​ຂອງ​ຝຣັ່ງ ​ແລະ ຫວຽດນາມ. ລັດ​ຖະ​ບານ​ຂອງ​ລາ​ຊະ​ວົງ​ຫງວຽນ​ຍັງ​ໄດ້​ຕັ້ງ​ຊື່​ໃຫ້​ອາ​ນາ​ມ​ແລະ​ໄຕງ​ກິນ​ເປັນ​ຈັກ​ກະ​ພັດ​ຂອງ Đại Nam, ໂດຍ​ມີ​ຈັກ​ກະ​ພັດ​ຢູ່​ເມືອງ [[ເຫວ]]. ປີ 1948, ລັດ​ປົກ​ປັກ​ຮັກ​ສາ​ໄດ້​ຖືກ​ລວມ​ເຂົ້າ​ໃນ​ລັດ​ຖະ​ບານ​ກາງ​ຊົ່ວ​ຄາວ​ຂອງ​ຫວຽດ​ນາມ, ເຊິ່ງ​ໄດ້​ຖືກ​ປ່ຽນ​ແທນ​ໃນ​ປີ​ຕໍ່​ໄປ​ໂດຍ​ລັດ​ຫວຽດ​ນາມ​ສ້າງ​ຕັ້ງ​ຂຶ້ນ​ໃໝ່. ຝະລັ່ງ ໄດ້ຮັກສາສິດຄຸ້ມຄອງຢ່າງຖືກກົດໝາຍ ຈົນກ່ວາເຂົາເຈົ້າໄດ້ລົງນາມໃນອະທິປະໄຕຢ່າງເປັນທາງການໃຫ້ ບ່າວດ໋າ ແລະ ລັດຖະບານແຫ່ງລັດ ຫວຽດນາມ ໃນປີ 1950 ພາຍຫຼັງໄດ້ລົງນາມໃນສັນຍາ Élysée ໃນປີ 1949. ເຂດ​ດັ່ງ​ກ່າວ​ໄດ້​ແບ່ງ​ແຍກ​ລະ​ຫວ່າງ​ຫວຽດ​ນາມ​ເໜືອ​ກອມ​ມູ​ນິດ​ແລະ​ຫວຽດ​ນາມ​ໃຕ້​ຕ້ານ​ຄອມ​ມິວ​ນິ​ສ​ໃຕ້​ຕາມ​ເງື່ອນ​ໄຂ​ຂອງ​ສັນ​ຍາ​ເຈ​ນີ​ວາ​ປີ 1954. == ອ້າງອີງ == [[ໝວດ:ອະດີດອານານິຄົມໃນອາຊີ]] 10efndfjuaub4wnc4astaxxzvhzlpx3 0 21906 112467 2024-12-04T09:39:34Z Randervik 18653 Created by translating the page "[[:en:Special:Redirect/revision/1261092976|Communist Party of the Soviet Union]]" 112467 wikitext text/x-wiki [[ຮູບ:Hammond_Slides_КПСС.jpg|thumb| ຄຸ້ມບ້ານໃນອ່າວ Kozhukhovsky ຂອງ ແມ່ນ້ໍາ Moskva ທີ່ມີປ້າຍໂຄສະນາຂະຫນາດໃຫຍ່ຂອງພັກກອມມູນິດຂອງສະຫະພາບໂຊວຽດ, Moscow, 1975.]] '''ພັກກອມມູນິດຂອງສະຫະພາບໂຊວຽດ''' ('''CPSU'''), {{Efn|{{lang-rus|links=no|Коммунистическая партия Советского Союза|r=Kommunisticheskaya partiya Sovetskogo Soyuza|p=kəmʊnʲɪsʲˈtʲitɕɪskəjə ˈpartʲɪjə sɐˈvʲetskəvə sɐˈjuzə}}. Abbreviated in Russian as КПСС, ''KPSS''.}} ໃນບາງຈຸດທີ່ເອີ້ນວ່າ '''ພັກກອມມູນິດລັດເຊຍ''', '''ພັກກອມມູນິດສະຫະພັນທັງຫມົດ''' ແລະ '''ພັກ Bolshevik''', ແລະບາງຄັ້ງກໍ່ເອີ້ນວ່າ '''ພັກກອມມູນິດໂຊວຽດ''' ('''SCP'''), ເປັນຜູ້ກໍ່ຕັ້ງແລະ. [[ພັຄກາຣເມືອງ|ພັກ​ການ​ເມືອງ]] ​ທີ່​ກຳ​ອຳນາດ​ຂອງ [[ສະຫະພາບໂຊວຽດ|​ສະຫະພາບ​ໂຊ​ວຽດ]]. CPSU ແມ່ນ [[ລັດ​ພັກ​ດຽວ|ພັກດຽວທີ່ປົກຄອງ]] ຂອງສະຫະພາບໂຊວຽດຈົນກ່ວາ 1990 ເມື່ອ ກອງປະຊຸມຜູ້ແທນປະຊາຊົນ ໄດ້ດັດແກ້ ມາດຕາ 6 ຂອງ ລັດຖະທໍາມະນູນໂຊວຽດ 1977, ເຊິ່ງກ່ອນຫນ້ານີ້ໄດ້ອະນຸຍາດໃຫ້ CPSU ຜູກຂາດໃນລະບົບການເມືອງ. ອຸດົມການຕົ້ນຕໍຂອງພັກແມ່ນ [[ລັດທິມາກ-ເລນິນ]]. ພັກດັ່ງກ່າວຖືກຫ້າມພາຍໃຕ້ລັດຖະດຳລັດຂອງປະທານາທິບໍດີຣັດເຊຍ ທ່ານ Boris Yeltsin ໃນວັນທີ 6 ພະຈິກ 1991, ໂດຍກ່າວເຖິງ ການພະຍາຍາມກໍ່ລັດຖະປະຫານໃນປີ 1991 ຂອງໂຊວຽດ ເປັນເຫດຜົນ.<ref>{{Cite web|archive-url=https://www.upi.com/Archives/1991/11/06/Yeltsin-bans-Communist-Party/1265689403600/|title=Yeltsin bans Communist Party}}</ref> ພັກດັ່ງກ່າວໄດ້ເລີ່ມຕົ້ນໃນປີ 1898 ເປັນສ່ວນຫນຶ່ງຂອງ ພັກແຮງງານປະຊາທິປະໄຕສັງຄົມລັດເຊຍ. ໃນປີ 1903, ພັກນັ້ນໄດ້ແບ່ງອອກເປັນກຸ່ມ Menshevik ("ຊົນເຜົ່າ") ແລະ Bolshevik ("ສ່ວນໃຫຍ່") faction; ຍຸກສຸດທ້າຍ, ນໍາພາໂດຍ [[ວາລາດິເມຍ ເລນິນ]], ແມ່ນບັນພະບຸລຸດໂດຍກົງຂອງ CPSU ແລະເປັນພັກທີ່ໄດ້ຍຶດອໍານາດໃນ [[ການປະຕິວັດເດືອນຕຸລາ]] ປີ 1917. ກິດຈະກໍາຂອງມັນຖືກລະງັບຢູ່ໃນດິນແດນຂອງໂຊວຽດ 74 ປີຕໍ່ມາ, ໃນວັນທີ 29 ສິງຫາ 1991, ບໍ່ດົນຫລັງຈາກ ການກໍ່ລັດຖະປະຫານທີ່ລົ້ມເຫລວ ໂດຍຜູ້ນໍາ CPSU ແບບອະນຸລັກຕໍ່ຕ້ານປະທານາທິບໍດີໂຊວຽດທີ່ກໍາລັງປະຕິຮູບແລະເລຂາທິການພັກ Mikhail Gorbachev. bspn84v1d6uk9t62eywkkscvwshk044 112468 112467 2024-12-04T09:41:24Z Randervik 18653 112468 wikitext text/x-wiki '''ພັກກອມມູນິດຂອງສະຫະພາບໂຊວຽດ''' ('''CPSU'''), {{Efn|{{lang-rus|links=no|Коммунистическая партия Советского Союза|r=Kommunisticheskaya partiya Sovetskogo Soyuza|p=kəmʊnʲɪsʲˈtʲitɕɪskəjə ˈpartʲɪjə sɐˈvʲetskəvə sɐˈjuzə}}. Abbreviated in Russian as КПСС, ''KPSS''.}} ໃນບາງຈຸດທີ່ເອີ້ນວ່າ '''ພັກກອມມູນິດລັດເຊຍ''', '''ພັກກອມມູນິດສະຫະພັນທັງຫມົດ''' ແລະ '''ພັກ Bolshevik''', ແລະບາງຄັ້ງກໍ່ເອີ້ນວ່າ '''ພັກກອມມູນິດໂຊວຽດ''' ('''SCP'''), ເປັນຜູ້ກໍ່ຕັ້ງແລະ. [[ພັຄກາຣເມືອງ|ພັກ​ການ​ເມືອງ]] ​ທີ່​ກຳ​ອຳນາດ​ຂອງ [[ສະຫະພາບໂຊວຽດ|​ສະຫະພາບ​ໂຊ​ວຽດ]]. CPSU ແມ່ນ [[ລັດ​ພັກ​ດຽວ|ພັກດຽວທີ່ປົກຄອງ]] ຂອງສະຫະພາບໂຊວຽດຈົນກ່ວາ 1990 ເມື່ອ ກອງປະຊຸມຜູ້ແທນປະຊາຊົນ ໄດ້ດັດແກ້ ມາດຕາ 6 ຂອງ ລັດຖະທໍາມະນູນໂຊວຽດ 1977, ເຊິ່ງກ່ອນຫນ້ານີ້ໄດ້ອະນຸຍາດໃຫ້ CPSU ຜູກຂາດໃນລະບົບການເມືອງ. ອຸດົມການຕົ້ນຕໍຂອງພັກແມ່ນ [[ລັດທິມາກ-ເລນິນ]]. ພັກດັ່ງກ່າວຖືກຫ້າມພາຍໃຕ້ລັດຖະດຳລັດຂອງປະທານາທິບໍດີຣັດເຊຍ ທ່ານ Boris Yeltsin ໃນວັນທີ 6 ພະຈິກ 1991, ໂດຍກ່າວເຖິງ ການພະຍາຍາມກໍ່ລັດຖະປະຫານໃນປີ 1991 ຂອງໂຊວຽດ ເປັນເຫດຜົນ.<ref>{{Cite web|archive-url=https://www.upi.com/Archives/1991/11/06/Yeltsin-bans-Communist-Party/1265689403600/|title=Yeltsin bans Communist Party}}</ref> [[ຮູບ:КПСС.svg|thumb]] ພັກດັ່ງກ່າວໄດ້ເລີ່ມຕົ້ນໃນປີ 1898 ເປັນສ່ວນຫນຶ່ງຂອງ ພັກແຮງງານປະຊາທິປະໄຕສັງຄົມລັດເຊຍ. ໃນປີ 1903, ພັກນັ້ນໄດ້ແບ່ງອອກເປັນກຸ່ມ Menshevik ("ຊົນເຜົ່າ") ແລະ Bolshevik ("ສ່ວນໃຫຍ່") faction; ຍຸກສຸດທ້າຍ, ນໍາພາໂດຍ [[ວາລາດິເມຍ ເລນິນ]], ແມ່ນບັນພະບຸລຸດໂດຍກົງຂອງ CPSU ແລະເປັນພັກທີ່ໄດ້ຍຶດອໍານາດໃນ [[ການປະຕິວັດເດືອນຕຸລາ]] ປີ 1917. ກິດຈະກໍາຂອງມັນຖືກລະງັບຢູ່ໃນດິນແດນຂອງໂຊວຽດ 74 ປີຕໍ່ມາ, ໃນວັນທີ 29 ສິງຫາ 1991, ບໍ່ດົນຫລັງຈາກ ການກໍ່ລັດຖະປະຫານທີ່ລົ້ມເຫລວ ໂດຍຜູ້ນໍາ CPSU ແບບອະນຸລັກຕໍ່ຕ້ານປະທານາທິບໍດີໂຊວຽດທີ່ກໍາລັງປະຕິຮູບແລະເລຂາທິການພັກ Mikhail Gorbachev.[[ຮູບ:Hammond_Slides_КПСС.jpg|thumb| ຄຸ້ມບ້ານໃນອ່າວ Kozhukhovsky ຂອງ ແມ່ນ້ໍາ Moskva ທີ່ມີປ້າຍໂຄສະນາຂະຫນາດໃຫຍ່ຂອງພັກກອມມູນິດຂອງສະຫະພາບໂຊວຽດ, Moscow, 1975.]] == ອ້າງອີງ == <references group="lower-alpha" /> p9n9c4fo5xnqsfqqcmog48n1cjyyywz 112469 112468 2024-12-04T09:41:41Z Randervik 18653 112469 wikitext text/x-wiki '''ພັກກອມມູນິດຂອງສະຫະພາບໂຊວຽດ''' ('''CPSU'''), {{Efn|{{lang-rus|links=no|Коммунистическая партия Советского Союза|r=Kommunisticheskaya partiya Sovetskogo Soyuza|p=kəmʊnʲɪsʲˈtʲitɕɪskəjə ˈpartʲɪjə sɐˈvʲetskəvə sɐˈjuzə}}. Abbreviated in Russian as КПСС, ''KPSS''.}} ໃນບາງຈຸດທີ່ເອີ້ນວ່າ '''ພັກກອມມູນິດລັດເຊຍ''', '''ພັກກອມມູນິດສະຫະພັນທັງຫມົດ''' ແລະ '''ພັກ Bolshevik''', ແລະບາງຄັ້ງກໍ່ເອີ້ນວ່າ '''ພັກກອມມູນິດໂຊວຽດ''' ('''SCP'''), ເປັນຜູ້ກໍ່ຕັ້ງແລະ. [[ພັຄກາຣເມືອງ|ພັກ​ການ​ເມືອງ]] ​ທີ່​ກຳ​ອຳນາດ​ຂອງ [[ສະຫະພາບໂຊວຽດ|​ສະຫະພາບ​ໂຊ​ວຽດ]]. CPSU ແມ່ນ [[ລັດ​ພັກ​ດຽວ|ພັກດຽວທີ່ປົກຄອງ]] ຂອງສະຫະພາບໂຊວຽດຈົນກ່ວາ 1990 ເມື່ອ ກອງປະຊຸມຜູ້ແທນປະຊາຊົນ ໄດ້ດັດແກ້ ມາດຕາ 6 ຂອງ ລັດຖະທໍາມະນູນໂຊວຽດ 1977, ເຊິ່ງກ່ອນຫນ້ານີ້ໄດ້ອະນຸຍາດໃຫ້ CPSU ຜູກຂາດໃນລະບົບການເມືອງ. ອຸດົມການຕົ້ນຕໍຂອງພັກແມ່ນ [[ລັດທິມາກ-ເລນິນ]]. ພັກດັ່ງກ່າວຖືກຫ້າມພາຍໃຕ້ລັດຖະດຳລັດຂອງປະທານາທິບໍດີຣັດເຊຍ ທ່ານ Boris Yeltsin ໃນວັນທີ 6 ພະຈິກ 1991, ໂດຍກ່າວເຖິງ ການພະຍາຍາມກໍ່ລັດຖະປະຫານໃນປີ 1991 ຂອງໂຊວຽດ ເປັນເຫດຜົນ.<ref>{{Cite web|archive-url=https://www.upi.com/Archives/1991/11/06/Yeltsin-bans-Communist-Party/1265689403600/|title=Yeltsin bans Communist Party}}</ref> [[ຮູບ:КПСС.svg|thumb|ໂລໂກ້ຂອງພັກກອມມູນິດສະຫະພາບໂຊວຽດ]] ພັກດັ່ງກ່າວໄດ້ເລີ່ມຕົ້ນໃນປີ 1898 ເປັນສ່ວນຫນຶ່ງຂອງ ພັກແຮງງານປະຊາທິປະໄຕສັງຄົມລັດເຊຍ. ໃນປີ 1903, ພັກນັ້ນໄດ້ແບ່ງອອກເປັນກຸ່ມ Menshevik ("ຊົນເຜົ່າ") ແລະ Bolshevik ("ສ່ວນໃຫຍ່") faction; ຍຸກສຸດທ້າຍ, ນໍາພາໂດຍ [[ວາລາດິເມຍ ເລນິນ]], ແມ່ນບັນພະບຸລຸດໂດຍກົງຂອງ CPSU ແລະເປັນພັກທີ່ໄດ້ຍຶດອໍານາດໃນ [[ການປະຕິວັດເດືອນຕຸລາ]] ປີ 1917. ກິດຈະກໍາຂອງມັນຖືກລະງັບຢູ່ໃນດິນແດນຂອງໂຊວຽດ 74 ປີຕໍ່ມາ, ໃນວັນທີ 29 ສິງຫາ 1991, ບໍ່ດົນຫລັງຈາກ ການກໍ່ລັດຖະປະຫານທີ່ລົ້ມເຫລວ ໂດຍຜູ້ນໍາ CPSU ແບບອະນຸລັກຕໍ່ຕ້ານປະທານາທິບໍດີໂຊວຽດທີ່ກໍາລັງປະຕິຮູບແລະເລຂາທິການພັກ Mikhail Gorbachev.[[ຮູບ:Hammond_Slides_КПСС.jpg|thumb| ຄຸ້ມບ້ານໃນອ່າວ Kozhukhovsky ຂອງ ແມ່ນ້ໍາ Moskva ທີ່ມີປ້າຍໂຄສະນາຂະຫນາດໃຫຍ່ຂອງພັກກອມມູນິດຂອງສະຫະພາບໂຊວຽດ, Moscow, 1975.]] == ອ້າງອີງ == <references group="lower-alpha" /> 476hel6vrvrnnjwoen8skgrj6h3psjy 0 21907 112470 2024-12-04T09:51:37Z Randervik 18653 Created by translating the page "[[:en:Special:Redirect/revision/1260395534|Northern Ireland]]" 112470 wikitext text/x-wiki   '''ໄອແລນເໜືອ''' ([[ພາສາໄອແລນ]]: Tuaisceart Éireann) ແມ່ນ ສ່ວນໜຶ່ງ ຂອງ [[ສະຫະລາຊະອານາຈັກ]] ທາງທິດຕາເວັນອອກສຽງເໜືອຂອງເກາະ ໄອແລນ ເຊິ່ງຖືກ ພັນລະນາເປັນປະເທດ, ແຂວງ ຫຼືພາກພື້ນຕ່າງໆ.<ref name="alphabeticalNI">{{Citation|title=An Alphabetical Listing of Word, Name and Place in Northern Ireland and the Living Language of Conflict}}</ref><ref name="interpretingNI">{{Citation|title=Interpreting Northern Ireland}}</ref><ref name="placeApart">{{Citation|title=[[A Place Apart]]}}</ref> ໄອແລນເໜືອມີ ຊາຍແດນເປີດ ທາງທິດໃຕ້ ແລະທິດຕາເວັນຕົກຕິດກັບ [[ປະເທດໄອຣ໌ແລນດ໌|ສາທາລະນະລັດໄອແລນ]]. ໃນ ​ການ​ສໍາ​ຫຼວດ 2021 ​, ປະ​ຊາ​ກອນ​ຂອງ​ຕົນ​ແມ່ນ 1,903,175​, ກວມ​ເອົາ​ປະ​ມານ 3% ຂອງ ​ປະ​ຊາ​ກອນ​ຂອງ​ອັງ​ກິດ ​ແລະ 27% ຂອງ​ປະ​ຊາ​ກອນ​ໃນ​ເກາະ​ຂອງ ​ໄອ​ແລນ ​. ສະພາໄອແລນເໜືອ, ສ້າງຕັ້ງຂຶ້ນໂດຍ Northern Ireland Act 1998, ຮັບຜິດຊອບຕໍ່ບັນຫານະໂຍບາຍ ຕ່າງໆ, ໃນຂະນະທີ່ຂົງເຂດອື່ນໆແມ່ນສະຫງວນໄວ້ໃຫ້ ລັດຖະບານອັງກິດ. ລັດ​ຖະ​ບານ​ໄອ​ແລນ​ເໜືອ ​ຮ່ວມ​ມື​ກັບ ​ລັດ​ຖະ​ບານ​ໄອ​ແລນ ​ໃນ​ຫຼາຍ​ຂົງ​ເຂດ​ພາຍ​ໃຕ້​ເງື່ອນ​ໄຂ​ຂອງ ​ສັນ​ຍາ Belfast.<ref name="gfa">{{Citation|title=Northern Ireland Peace Agreement (The Good Friday Agreement)}}</ref> ສາທາລະນະລັດໄອແລນຍັງມີບົດບາດປຶກສາຫາລືກ່ຽວກັບບັນຫາຂອງລັດຖະບານທີ່ບໍ່ມີການພັດທະນາໂດຍຜ່ານກອງປະຊຸມລັດຖະບານອັງກິດ - ໄອແລນ (BIIG).<ref>{{Cite journal|title=Constitutional Models of a United Ireland}}</ref> ໄອແລນເໜືອໄດ້ຖືກສ້າງຕັ້ງຂື້ນໃນປີ 1921, ເມື່ອ ໄອແລນຖືກແບ່ງແຍກ ໂດຍ ລັດຖະບານໄອແລນກົດ 1920, ສ້າງລັດຖະບານທີ່ອຸທິດຕົນສໍາລັບ ຫົກເຂດທາງຕາເວັນອອກສຽງເຫນືອ . ດັ່ງທີ່ໄດ້ຕັ້ງໃຈໂດຍນັກສະຫະພັນແລະຜູ້ສະຫນັບສະຫນູນຂອງພວກເຂົາໃນ Westminster, ໄອແລນເໜືອ ມີສ່ວນໃຫຍ່ ຂອງ unionist, ຜູ້ທີ່ຕ້ອງການທີ່ຈະຍັງຄົງຢູ່ໃນສະຫະລາຊະອານາຈັກ; ໂດຍ ທົ່ວ ໄປ ແລ້ວ ພວກ ເຂົາ ເຈົ້າ ແມ່ນ ລູກ ຫລານ ຂອງ ປະ ທ້ວງ ຂອງ colonists ຈາກ Britain . ໃນຂະນະດຽວກັນ, ສ່ວນໃຫຍ່ໃນ ປະເທດໄອແລນໃຕ້ (ເຊິ່ງກາຍເປັນ ລັດອິດສະລະໄອແລນ ໃນປີ 1922), ແລະຊົນເຜົ່າສ່ວນນ້ອຍທີ່ສໍາຄັນໃນໄອແລນເຫນືອ, ແມ່ນ ນັກຊາດນິຍົມໄອແລນ (ໂດຍທົ່ວໄປ ແມ່ນກາໂຕລິກ ) ຜູ້ທີ່ຢາກເປັນປະ ເທດໄອແລນເປັນເອກະລາດ.<ref>Richard Jenkin, 1997, ''Rethinking ethnicity: arguments and explorations'', SAGE Publications: London: "In Northern Ireland the objectives of contemporary nationalists are the reunification of Ireland and the removal of British government."; Peter Dorey, 1995, ''British politics since 1945'', Blackwell Publishers: Oxford: "Just as some Nationalists have been prepared to use violence in order to secure Irish reunification, so some Unionists have been prepared to use violence in order to oppose it."; {{Cite web|title=Strategy Framework Document: Reunification through Planned Integration: Sinn Féin's All Ireland Agenda|archive-url=http://www.sinnfein.ie/policies/document/155}}</ref> ໃນມື້ນີ້, ອະດີດໂດຍທົ່ວໄປແລ້ວເຫັນວ່າຕົນເອງເປັນຊາວອັງກິດແລະຄົນສຸດທ້າຍໂດຍທົ່ວໄປແລ້ວເຫັນວ່າຕົນເອງເປັນຊາວໄອແລນ, ໃນຂະນະທີ່ຕົວຕົນຂອງຊາວໄອແລນເຫນືອຫຼື Ulster ໄດ້ຖືກອ້າງເອົາໂດຍຊົນເຜົ່າສ່ວນນ້ອຍທີ່ສໍາຄັນຈາກພື້ນຖານທັງຫມົດ.<ref>{{Cite web|title=Which of these best describes the way you think of yourself?|archive-url=http://www.ark.ac.uk/nilt/2014/Community_Relations/NINATID.html}}</ref> [[ໝວດ:ບັນດາ​ປະ​ເທດ​ເກາະ]] bh9x7tv1jb2iago9icnw1nktq1tqpba 112471 112470 2024-12-04T09:51:57Z Randervik 18653 112471 wikitext text/x-wiki   '''ໄອແລນເໜືອ''' ([[ພາສາໄອແລນ]]: Tuaisceart Éireann) ແມ່ນ ສ່ວນໜຶ່ງ ຂອງ [[ສະຫະລາຊະອານາຈັກ]] ທາງທິດຕາເວັນອອກສຽງເໜືອຂອງເກາະ ໄອແລນ ເຊິ່ງຖືກ ພັນລະນາເປັນປະເທດ, ແຂວງ ຫຼືພາກພື້ນຕ່າງໆ.<ref name="alphabeticalNI">{{Citation|title=An Alphabetical Listing of Word, Name and Place in Northern Ireland and the Living Language of Conflict}}</ref><ref name="interpretingNI">{{Citation|title=Interpreting Northern Ireland}}</ref><ref name="placeApart">{{Citation|title=[[A Place Apart]]}}</ref> ໄອແລນເໜືອມີ ຊາຍແດນເປີດ ທາງທິດໃຕ້ ແລະທິດຕາເວັນຕົກຕິດກັບ [[ປະເທດໄອຣ໌ແລນດ໌|ສາທາລະນະລັດໄອແລນ]]. ໃນ ​ການ​ສໍາ​ຫຼວດ 2021 ​, ປະ​ຊາ​ກອນ​ຂອງ​ຕົນ​ແມ່ນ 1,903,175​, ກວມ​ເອົາ​ປະ​ມານ 3% ຂອງ ​ປະ​ຊາ​ກອນ​ຂອງ​ອັງ​ກິດ ​ແລະ 27% ຂອງ​ປະ​ຊາ​ກອນ​ໃນ​ເກາະ​ຂອງ ​ໄອ​ແລນ ​. ສະພາໄອແລນເໜືອ, ສ້າງຕັ້ງຂຶ້ນໂດຍ Northern Ireland Act 1998, ຮັບຜິດຊອບຕໍ່ບັນຫານະໂຍບາຍ ຕ່າງໆ, ໃນຂະນະທີ່ຂົງເຂດອື່ນໆແມ່ນສະຫງວນໄວ້ໃຫ້ ລັດຖະບານອັງກິດ. ລັດ​ຖະ​ບານ​ໄອ​ແລນ​ເໜືອ ​ຮ່ວມ​ມື​ກັບ ​ລັດ​ຖະ​ບານ​ໄອ​ແລນ ​ໃນ​ຫຼາຍ​ຂົງ​ເຂດ​ພາຍ​ໃຕ້​ເງື່ອນ​ໄຂ​ຂອງ ​ສັນ​ຍາ Belfast.<ref name="gfa">{{Citation|title=Northern Ireland Peace Agreement (The Good Friday Agreement)}}</ref> ສາທາລະນະລັດໄອແລນຍັງມີບົດບາດປຶກສາຫາລືກ່ຽວກັບບັນຫາຂອງລັດຖະບານທີ່ບໍ່ມີການພັດທະນາໂດຍຜ່ານກອງປະຊຸມລັດຖະບານອັງກິດ - ໄອແລນ (BIIG).<ref>{{Cite journal|title=Constitutional Models of a United Ireland}}</ref> ໄອແລນເໜືອໄດ້ຖືກສ້າງຕັ້ງຂື້ນໃນປີ 1921, ເມື່ອ ໄອແລນຖືກແບ່ງແຍກ ໂດຍ ລັດຖະບານໄອແລນກົດ 1920, ສ້າງລັດຖະບານທີ່ອຸທິດຕົນສໍາລັບ ຫົກເຂດທາງຕາເວັນອອກສຽງເຫນືອ . ດັ່ງທີ່ໄດ້ຕັ້ງໃຈໂດຍນັກສະຫະພັນແລະຜູ້ສະຫນັບສະຫນູນຂອງພວກເຂົາໃນ Westminster, ໄອແລນເໜືອ ມີສ່ວນໃຫຍ່ ຂອງ unionist, ຜູ້ທີ່ຕ້ອງການທີ່ຈະຍັງຄົງຢູ່ໃນສະຫະລາຊະອານາຈັກ; ໂດຍ ທົ່ວ ໄປ ແລ້ວ ພວກ ເຂົາ ເຈົ້າ ແມ່ນ ລູກ ຫລານ ຂອງ ປະ ທ້ວງ ຂອງ colonists ຈາກ Britain . ໃນຂະນະດຽວກັນ, ສ່ວນໃຫຍ່ໃນ ປະເທດໄອແລນໃຕ້ (ເຊິ່ງກາຍເປັນ ລັດອິດສະລະໄອແລນ ໃນປີ 1922), ແລະຊົນເຜົ່າສ່ວນນ້ອຍທີ່ສໍາຄັນໃນໄອແລນເຫນືອ, ແມ່ນ ນັກຊາດນິຍົມໄອແລນ (ໂດຍທົ່ວໄປ ແມ່ນກາໂຕລິກ ) ຜູ້ທີ່ຢາກເປັນປະ ເທດໄອແລນເປັນເອກະລາດ.<ref>Richard Jenkin, 1997, ''Rethinking ethnicity: arguments and explorations'', SAGE Publications: London: "In Northern Ireland the objectives of contemporary nationalists are the reunification of Ireland and the removal of British government."; Peter Dorey, 1995, ''British politics since 1945'', Blackwell Publishers: Oxford: "Just as some Nationalists have been prepared to use violence in order to secure Irish reunification, so some Unionists have been prepared to use violence in order to oppose it."; {{Cite web|title=Strategy Framework Document: Reunification through Planned Integration: Sinn Féin's All Ireland Agenda|archive-url=http://www.sinnfein.ie/policies/document/155}}</ref> ໃນມື້ນີ້, ອະດີດໂດຍທົ່ວໄປແລ້ວເຫັນວ່າຕົນເອງເປັນຊາວອັງກິດແລະຄົນສຸດທ້າຍໂດຍທົ່ວໄປແລ້ວເຫັນວ່າຕົນເອງເປັນຊາວໄອແລນ, ໃນຂະນະທີ່ຕົວຕົນຂອງຊາວໄອແລນເຫນືອຫຼື Ulster ໄດ້ຖືກອ້າງເອົາໂດຍຊົນເຜົ່າສ່ວນນ້ອຍທີ່ສໍາຄັນຈາກພື້ນຖານທັງຫມົດ.<ref>{{Cite web|title=Which of these best describes the way you think of yourself?|archive-url=http://www.ark.ac.uk/nilt/2014/Community_Relations/NINATID.html}}</ref> == ອ້າງອີງ == [[ໝວດ:ບັນດາ​ປະ​ເທດ​ເກາະ]] l03ky9nmtfskr1lp2z90ka6iicc8j9m 112472 112471 2024-12-04T09:53:55Z Randervik 18653 112472 wikitext text/x-wiki  '''ໄອແລນເໜືອ''' ([[ພາສາໄອແລນ]]: Tuaisceart Éireann) ແມ່ນ ສ່ວນໜຶ່ງ ຂອງ [[ສະຫະລາຊະອານາຈັກ]] ທາງທິດຕາເວັນອອກສຽງເໜືອຂອງເກາະ ໄອແລນ ເຊິ່ງຖືກ ພັນລະນາເປັນປະເທດ, ແຂວງ ຫຼືພາກພື້ນຕ່າງໆ.<ref name="alphabeticalNI">{{Citation|title=An Alphabetical Listing of Word, Name and Place in Northern Ireland and the Living Language of Conflict}}</ref><ref name="interpretingNI">{{Citation|title=Interpreting Northern Ireland}}</ref><ref name="placeApart">{{Citation|title=[[A Place Apart]]}}</ref> ໄອແລນເໜືອມີ ຊາຍແດນເປີດ ທາງທິດໃຕ້ ແລະທິດຕາເວັນຕົກຕິດກັບ [[ປະເທດໄອຣ໌ແລນດ໌|ສາທາລະນະລັດໄອແລນ]]. ໃນ ​ການ​ສໍາ​ຫຼວດ 2021 ​, ປະ​ຊາ​ກອນ​ຂອງ​ຕົນ​ແມ່ນ 1,903,175​, ກວມ​ເອົາ​ປະ​ມານ 3% ຂອງ ​ປະ​ຊາ​ກອນ​ຂອງ​ອັງ​ກິດ ​ແລະ 27% ຂອງ​ປະ​ຊາ​ກອນ​ໃນ​ເກາະ​ຂອງ ​ໄອ​ແລນ ​. ສະພາໄອແລນເໜືອ, ສ້າງຕັ້ງຂຶ້ນໂດຍ Northern Ireland Act 1998, ຮັບຜິດຊອບຕໍ່ບັນຫານະໂຍບາຍ ຕ່າງໆ, ໃນຂະນະທີ່ຂົງເຂດອື່ນໆແມ່ນສະຫງວນໄວ້ໃຫ້ ລັດຖະບານອັງກິດ. ລັດ​ຖະ​ບານ​ໄອ​ແລນ​ເໜືອ ​ຮ່ວມ​ມື​ກັບ ​ລັດ​ຖະ​ບານ​ໄອ​ແລນ ​ໃນ​ຫຼາຍ​ຂົງ​ເຂດ​ພາຍ​ໃຕ້​ເງື່ອນ​ໄຂ​ຂອງ ​ສັນ​ຍາ Belfast.<ref name="gfa">{{Citation|title=Northern Ireland Peace Agreement (The Good Friday Agreement)}}</ref> ສາທາລະນະລັດໄອແລນຍັງມີບົດບາດປຶກສາຫາລືກ່ຽວກັບບັນຫາຂອງລັດຖະບານທີ່ບໍ່ມີການພັດທະນາໂດຍຜ່ານກອງປະຊຸມລັດຖະບານອັງກິດ - ໄອແລນ (BIIG).<ref>{{Cite journal|title=Constitutional Models of a United Ireland}}</ref> ໄອແລນເໜືອໄດ້ຖືກສ້າງຕັ້ງຂື້ນໃນປີ 1921, ເມື່ອ ໄອແລນຖືກແບ່ງແຍກ ໂດຍ ລັດຖະບານໄອແລນກົດ 1920, ສ້າງລັດຖະບານທີ່ອຸທິດຕົນສໍາລັບ ຫົກເຂດທາງຕາເວັນອອກສຽງເຫນືອ . ດັ່ງທີ່ໄດ້ຕັ້ງໃຈໂດຍນັກສະຫະພັນແລະຜູ້ສະຫນັບສະຫນູນຂອງພວກເຂົາໃນ Westminster, ໄອແລນເໜືອ ມີສ່ວນໃຫຍ່ ຂອງ unionist, ຜູ້ທີ່ຕ້ອງການທີ່ຈະຍັງຄົງຢູ່ໃນສະຫະລາຊະອານາຈັກ; ໂດຍ ທົ່ວ ໄປ ແລ້ວ ພວກ ເຂົາ ເຈົ້າ ແມ່ນ ລູກ ຫລານ ຂອງ ປະ ທ້ວງ ຂອງ colonists ຈາກ Britain . ໃນຂະນະດຽວກັນ, ສ່ວນໃຫຍ່ໃນ ປະເທດໄອແລນໃຕ້ (ເຊິ່ງກາຍເປັນ ລັດອິດສະລະໄອແລນ ໃນປີ 1922), ແລະຊົນເຜົ່າສ່ວນນ້ອຍທີ່ສໍາຄັນໃນໄອແລນເຫນືອ, ແມ່ນ ນັກຊາດນິຍົມໄອແລນ (ໂດຍທົ່ວໄປ ແມ່ນກາໂຕລິກ ) ຜູ້ທີ່ຢາກເປັນປະ ເທດໄອແລນເປັນເອກະລາດ.<ref>Richard Jenkin, 1997, ''Rethinking ethnicity: arguments and explorations'', SAGE Publications: London: "In Northern Ireland the objectives of contemporary nationalists are the reunification of Ireland and the removal of British government."; Peter Dorey, 1995, ''British politics since 1945'', Blackwell Publishers: Oxford: "Just as some Nationalists have been prepared to use violence in order to secure Irish reunification, so some Unionists have been prepared to use violence in order to oppose it."; {{Cite web|title=Strategy Framework Document: Reunification through Planned Integration: Sinn Féin's All Ireland Agenda|archive-url=http://www.sinnfein.ie/policies/document/155}}</ref> ໃນມື້ນີ້, ອະດີດໂດຍທົ່ວໄປແລ້ວເຫັນວ່າຕົນເອງເປັນຊາວອັງກິດແລະຄົນສຸດທ້າຍໂດຍທົ່ວໄປແລ້ວເຫັນວ່າຕົນເອງເປັນຊາວໄອແລນ, ໃນຂະນະທີ່ຕົວຕົນຂອງຊາວໄອແລນເຫນືອຫຼື Ulster ໄດ້ຖືກອ້າງເອົາໂດຍຊົນເຜົ່າສ່ວນນ້ອຍທີ່ສໍາຄັນຈາກພື້ນຖານທັງຫມົດ.<ref>{{Cite web|title=Which of these best describes the way you think of yourself?|archive-url=http://www.ark.ac.uk/nilt/2014/Community_Relations/NINATID.html}}</ref> [[ຮູບ:Northern Ireland in the UK and Europe.svg|center|thumb|445x445px|ທີ່ຕັ້ງຂອງໄອແລນເຫນືອໃນອັງກິດແລະເອີຣົບ]] == ອ້າງອີງ == [[ໝວດ:ບັນດາ​ປະ​ເທດ​ເກາະ]] 9w6mzklfuehlcbpn1klar1b6mcs5x2a 112473 112472 2024-12-04T09:54:08Z Randervik 18653 112473 wikitext text/x-wiki  '''ໄອແລນເໜືອ''' ([[ພາສາໄອແລນ]]: Tuaisceart Éireann) ແມ່ນ ສ່ວນໜຶ່ງ ຂອງ [[ສະຫະລາຊະອານາຈັກ]] ທາງທິດຕາເວັນອອກສຽງເໜືອຂອງເກາະ ໄອແລນ ເຊິ່ງຖືກ ພັນລະນາເປັນປະເທດ, ແຂວງ ຫຼືພາກພື້ນຕ່າງໆ.<ref name="alphabeticalNI">{{Citation|title=An Alphabetical Listing of Word, Name and Place in Northern Ireland and the Living Language of Conflict}}</ref><ref name="interpretingNI">{{Citation|title=Interpreting Northern Ireland}}</ref><ref name="placeApart">{{Citation|title=[[A Place Apart]]}}</ref> ໄອແລນເໜືອມີ ຊາຍແດນເປີດ ທາງທິດໃຕ້ ແລະທິດຕາເວັນຕົກຕິດກັບ [[ປະເທດໄອຣ໌ແລນດ໌|ສາທາລະນະລັດໄອແລນ]]. ໃນ ​ການ​ສໍາ​ຫຼວດ 2021 ​, ປະ​ຊາ​ກອນ​ຂອງ​ຕົນ​ແມ່ນ 1,903,175​, ກວມ​ເອົາ​ປະ​ມານ 3% ຂອງ ​ປະ​ຊາ​ກອນ​ຂອງ​ອັງ​ກິດ ​ແລະ 27% ຂອງ​ປະ​ຊາ​ກອນ​ໃນ​ເກາະ​ຂອງ ​ໄອ​ແລນ​. ສະພາໄອແລນເໜືອ, ສ້າງຕັ້ງຂຶ້ນໂດຍ Northern Ireland Act 1998, ຮັບຜິດຊອບຕໍ່ບັນຫານະໂຍບາຍ ຕ່າງໆ, ໃນຂະນະທີ່ຂົງເຂດອື່ນໆແມ່ນສະຫງວນໄວ້ໃຫ້ ລັດຖະບານອັງກິດ. ລັດ​ຖະ​ບານ​ໄອ​ແລນ​ເໜືອ ​ຮ່ວມ​ມື​ກັບ ​ລັດ​ຖະ​ບານ​ໄອ​ແລນ ​ໃນ​ຫຼາຍ​ຂົງ​ເຂດ​ພາຍ​ໃຕ້​ເງື່ອນ​ໄຂ​ຂອງ ​ສັນ​ຍາ Belfast.<ref name="gfa">{{Citation|title=Northern Ireland Peace Agreement (The Good Friday Agreement)}}</ref> ສາທາລະນະລັດໄອແລນຍັງມີບົດບາດປຶກສາຫາລືກ່ຽວກັບບັນຫາຂອງລັດຖະບານທີ່ບໍ່ມີການພັດທະນາໂດຍຜ່ານກອງປະຊຸມລັດຖະບານອັງກິດ - ໄອແລນ (BIIG).<ref>{{Cite journal|title=Constitutional Models of a United Ireland}}</ref> ໄອແລນເໜືອໄດ້ຖືກສ້າງຕັ້ງຂື້ນໃນປີ 1921, ເມື່ອ ໄອແລນຖືກແບ່ງແຍກ ໂດຍ ລັດຖະບານໄອແລນກົດ 1920, ສ້າງລັດຖະບານທີ່ອຸທິດຕົນສໍາລັບ ຫົກເຂດທາງຕາເວັນອອກສຽງເຫນືອ . ດັ່ງທີ່ໄດ້ຕັ້ງໃຈໂດຍນັກສະຫະພັນແລະຜູ້ສະຫນັບສະຫນູນຂອງພວກເຂົາໃນ Westminster, ໄອແລນເໜືອ ມີສ່ວນໃຫຍ່ ຂອງ unionist, ຜູ້ທີ່ຕ້ອງການທີ່ຈະຍັງຄົງຢູ່ໃນສະຫະລາຊະອານາຈັກ; ໂດຍ ທົ່ວ ໄປ ແລ້ວ ພວກ ເຂົາ ເຈົ້າ ແມ່ນ ລູກ ຫລານ ຂອງ ປະ ທ້ວງ ຂອງ colonists ຈາກ Britain . ໃນຂະນະດຽວກັນ, ສ່ວນໃຫຍ່ໃນ ປະເທດໄອແລນໃຕ້ (ເຊິ່ງກາຍເປັນ ລັດອິດສະລະໄອແລນ ໃນປີ 1922), ແລະຊົນເຜົ່າສ່ວນນ້ອຍທີ່ສໍາຄັນໃນໄອແລນເຫນືອ, ແມ່ນ ນັກຊາດນິຍົມໄອແລນ (ໂດຍທົ່ວໄປ ແມ່ນກາໂຕລິກ ) ຜູ້ທີ່ຢາກເປັນປະ ເທດໄອແລນເປັນເອກະລາດ.<ref>Richard Jenkin, 1997, ''Rethinking ethnicity: arguments and explorations'', SAGE Publications: London: "In Northern Ireland the objectives of contemporary nationalists are the reunification of Ireland and the removal of British government."; Peter Dorey, 1995, ''British politics since 1945'', Blackwell Publishers: Oxford: "Just as some Nationalists have been prepared to use violence in order to secure Irish reunification, so some Unionists have been prepared to use violence in order to oppose it."; {{Cite web|title=Strategy Framework Document: Reunification through Planned Integration: Sinn Féin's All Ireland Agenda|archive-url=http://www.sinnfein.ie/policies/document/155}}</ref> ໃນມື້ນີ້, ອະດີດໂດຍທົ່ວໄປແລ້ວເຫັນວ່າຕົນເອງເປັນຊາວອັງກິດແລະຄົນສຸດທ້າຍໂດຍທົ່ວໄປແລ້ວເຫັນວ່າຕົນເອງເປັນຊາວໄອແລນ, ໃນຂະນະທີ່ຕົວຕົນຂອງຊາວໄອແລນເຫນືອຫຼື Ulster ໄດ້ຖືກອ້າງເອົາໂດຍຊົນເຜົ່າສ່ວນນ້ອຍທີ່ສໍາຄັນຈາກພື້ນຖານທັງຫມົດ.<ref>{{Cite web|title=Which of these best describes the way you think of yourself?|archive-url=http://www.ark.ac.uk/nilt/2014/Community_Relations/NINATID.html}}</ref> [[ຮູບ:Northern Ireland in the UK and Europe.svg|center|thumb|445x445px|ທີ່ຕັ້ງຂອງໄອແລນເຫນືອໃນອັງກິດແລະເອີຣົບ]] == ອ້າງອີງ == [[ໝວດ:ບັນດາ​ປະ​ເທດ​ເກາະ]] n09qcjyz3syomf1wcgbfvw19tr7m03t 0 21908 112474 2024-12-04T09:56:34Z Randervik 18653 Created by translating the page "[[:en:Special:Redirect/revision/1258238270|British Isles]]" 112474 wikitext text/x-wiki   '''ໝູ່ເກາະອັງກິດ''' ເປັນ ໝູ່ເກາະ ໜຶ່ງຢູ່ໃນ [[ມະຫາສະໝຸດອັດລັງຕິກ|ມະຫາສະໝຸດອັດລັງຕິກເໜືອ]] ຢູ່ນອກຊາຍຝັ່ງຕາເວັນຕົກສຽງເໜືອຂອງ ທະວີບເອີຣົບ, ປະກອບດ້ວຍ ໝູ່ເກາະ ອັງກິດ, ໄອແລນ, ເກາະມະນຸດ, ເຮບໄຣດ ພາຍໃນ ແລະ ຊັ້ນນອກ, ໝູ່ເກາະເໜືອ (ອໍກນີ ແລະ ເຊດແລນ), ແລະຫຼາຍກວ່າຫົກພັນເກາະນ້ອຍ.<ref name="Britannica-2023">{{Cite web|title=British Isles|archive-url=https://www.britannica.com/place/British-Isles}}</ref> ພວກເຂົາມີພື້ນທີ່ທັງຫມົດ {{Convert|315159|km2|}} ແລະປະຊາກອນລວມເກືອບ 72 ຄົນ&nbsp;ລ້ານ, ແລະປະກອບມີສອງ ລັດອະທິປະໄຕ, [[ປະເທດໄອຣ໌ແລນດ໌|ສາທາລະນະລັດໄອແລນ]] (ເຊິ່ງກວມເອົາປະມານຫ້າສ່ວນຫົກຂອງໄອແລນ), ແລະ [[ສະຫະລາຊະອານາຈັກ|ສະຫະລາຊະອານາຈັກຂອງອັງກິດແລະໄອແລນເຫນືອ]] . ຫມູ່ເກາະ Channel, ຢູ່ນອກຊາຍຝັ່ງພາກເຫນືອຂອງ [[ປະເທດຝຣັ່ງ]], ປົກກະຕິແລ້ວຖືກເອົາເຂົ້າເປັນສ່ວນຫນຶ່ງຂອງຫມູ່ເກາະອັງກິດ, ເຖິງແມ່ນວ່າທາງພູມສາດພວກມັນບໍ່ໄດ້ເປັນສ່ວນຫນຶ່ງຂອງ ຫມູ່ເກາະ.<ref>{{Cite book|title=World Geography of Travel and Tourism: A Regional Approach}}</ref> ພາຍ​ໃຕ້​ກົດ​ຫມາຍ​ວ່າ​ດ້ວຍ​ການ​ແປ​ພາ​ສາ​ອັງ​ກິດ​ປີ 1978​, ຫມູ່​ເກາະ​ຊ່ອງ​ແມ່ນ​ກະ​ຈ່າງ​ແຈ້ງ​ເປັນ​ສ່ວນ​ຫນຶ່ງ​ຂອງ ​ຫມູ່​ເກາະ​ອັງ​ກິດ,<ref>{{Cite web|archive-url=http://www.statutelaw.gov.uk/content.aspx?activeTextDocId=1838152|title="British Islands" means the United Kingdom, the Channel Islands and the Isle of Man. (1889)}}</ref> ບໍ່​ໃຫ້​ສັບ​ສົນ​ກັບ​ຫມູ່​ເກາະ​ອັງ​ກິດ​. ຫີນເກົ່າແກ່ທີ່ສຸດແມ່ນ 2.7&nbsp;ມີອາຍຸຫຼາຍຕື້ປີແລະຖືກພົບເຫັນຢູ່ໃນໄອແລນ, Wales ແລະພາກຕາເວັນຕົກສຽງເຫນືອຂອງ Scotland.<ref>{{Cite book|title=Geological History of Britain and Ireland}}</ref> ໃນລະຫວ່າງໄລຍະເວລາ Silurian, ພາກພື້ນຕາເວັນຕົກສຽງເຫນືອໄດ້ collided ກັບພາກຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້, ເຊິ່ງເປັນສ່ວນຫນຶ່ງຂອງແຜ່ນດິນໂລກທີ່ແຍກຕ່າງຫາກ. ພູມ​ສັນ​ຖານ​ຂອງ​ຫມູ່​ເກາະ​ແມ່ນ​ເລັກ​ນ້ອຍ​ໃນ​ຂະ​ຫນາດ​ໂດຍ​ມາດ​ຕະ​ຖານ​ຂອງ​ໂລກ​. Ben Nevis, ພູທີ່ສູງທີ່ສຸດ, ສູງພຽງແຕ່ {{Convert|1345|m}}, ແລະ Lough Neagh, ເຊິ່ງມີຂະຫນາດໃຫຍ່ກ່ວາທະເລສາບອື່ນໆໃນກຸ່ມເກາະ, ກວມເອົາ {{Convert|151|sqmi|km2}}. ສະ​ພາບ​ອາ​ກາດ​ແມ່ນ​ທະ​ເລ​ທີ່​ມີ​ຄວາມ​ຮ້ອນ​, ມີ​ລະ​ດູ​ຫນາວ​ເຢັນ​ແລະ​ຮ້ອນ​ອົບ​ອຸ່ນ​. ກະແສລົມມະຫາສະໝຸດອັດລັງຕິກເໜືອ ເຮັດໃຫ້ຄວາມຊຸ່ມຊື່ນຢ່າງຫຼວງຫຼາຍ ແລະ ເຮັດໃຫ້ອຸນຫະພູມເພີ່ມຂຶ້ນ {{Convert|11|C-change|}} ສູງກວ່າຄ່າສະເລ່ຍຂອງໂລກສຳລັບເສັ້ນຂະໜານ. ອັນນີ້ເຮັດໃຫ້ພູມສັນຖານທີ່ຖືກຄອບງໍາມາດົນນານໂດຍປ່າຝົນທີ່ມີອາກາດຮ້ອນ, ເຖິງແມ່ນວ່າກິດຈະກໍາຂອງມະນຸດໄດ້ທໍາລາຍ ປ່າ ສ່ວນໃຫຍ່ແລ້ວ. ພາກພື້ນໄດ້ຖືກບ່ອນຢູ່ອາໄສຄືນ ໃໝ່ ຫຼັງຈາກໄລຍະເວລາ glacial ສຸດທ້າຍຂອງ glaciation Quaternary, ໂດຍ 12,000 BC, ໃນເວລາທີ່ປະເທດອັງກິດຍັງເປັນສ່ວນ ໜຶ່ງ ຂອງ ແຫຼມຂອງທະວີບເອີຣົບ. ໄອແລນອາດຈະເຊື່ອມຕໍ່ກັບປະເທດອັງກິດໂດຍທາງ ຂົວນ້ໍາກ້ອນ ກ່ອນ 14,000 BC, ແລະບໍ່ມີບ່ອນຢູ່ອາໄສຈົນກ່ວາ 8000 BC.<ref name="Edwards-2008">{{Cite journal|title=The Island of Ireland: Drowning the Myth of an Irish Land-bridge?}}</ref> ປະເທດອັງກິດກາຍເປັນເກາະໂດຍ 7000 BC ດ້ວຍນ້ໍາຖ້ວມ Doggerland.<ref name="McGreevy-2020">{{Cite web|title=Study Rewrites History of Ancient Land Bridge Between Britain and Europe|archive-url=https://www.smithsonianmag.com/smart-news/tiny-islands-survived-tsunami-almost-separated-britain-europe-study-finds-180976430/}}</ref> evgoc5mhb8jelaakjih3ixkuyw15vfj 112475 112474 2024-12-04T09:56:57Z Randervik 18653 112475 wikitext text/x-wiki   '''ໝູ່ເກາະອັງກິດ''' ເປັນ ໝູ່ເກາະ ໜຶ່ງຢູ່ໃນ [[ມະຫາສະໝຸດອັດລັງຕິກ|ມະຫາສະໝຸດອັດລັງຕິກເໜືອ]] ຢູ່ນອກຊາຍຝັ່ງຕາເວັນຕົກສຽງເໜືອຂອງ ທະວີບເອີຣົບ, ປະກອບດ້ວຍ ໝູ່ເກາະ ອັງກິດ, ໄອແລນ, ເກາະມະນຸດ, ເຮບໄຣດ ພາຍໃນ ແລະ ຊັ້ນນອກ, ໝູ່ເກາະເໜືອ (ອໍກນີ ແລະ ເຊດແລນ), ແລະຫຼາຍກວ່າຫົກພັນເກາະນ້ອຍ.<ref name="Britannica-2023">{{Cite web|title=British Isles|archive-url=https://www.britannica.com/place/British-Isles}}</ref> ພວກເຂົາມີພື້ນທີ່ທັງຫມົດ {{Convert|315159|km2|}} ແລະປະຊາກອນລວມເກືອບ 72 ຄົນ&nbsp;ລ້ານ, ແລະປະກອບມີສອງ ລັດອະທິປະໄຕ, [[ປະເທດໄອຣ໌ແລນດ໌|ສາທາລະນະລັດໄອແລນ]] (ເຊິ່ງກວມເອົາປະມານຫ້າສ່ວນຫົກຂອງໄອແລນ), ແລະ [[ສະຫະລາຊະອານາຈັກ|ສະຫະລາຊະອານາຈັກຂອງອັງກິດແລະໄອແລນເຫນືອ]] . ຫມູ່ເກາະ Channel, ຢູ່ນອກຊາຍຝັ່ງພາກເຫນືອຂອງ [[ປະເທດຝຣັ່ງ]], ປົກກະຕິແລ້ວຖືກເອົາເຂົ້າເປັນສ່ວນຫນຶ່ງຂອງຫມູ່ເກາະອັງກິດ, ເຖິງແມ່ນວ່າທາງພູມສາດພວກມັນບໍ່ໄດ້ເປັນສ່ວນຫນຶ່ງຂອງ ຫມູ່ເກາະ.<ref>{{Cite book|title=World Geography of Travel and Tourism: A Regional Approach}}</ref> ພາຍ​ໃຕ້​ກົດ​ຫມາຍ​ວ່າ​ດ້ວຍ​ການ​ແປ​ພາ​ສາ​ອັງ​ກິດ​ປີ 1978​, ຫມູ່​ເກາະ​ຊ່ອງ​ແມ່ນ​ກະ​ຈ່າງ​ແຈ້ງ​ເປັນ​ສ່ວນ​ຫນຶ່ງ​ຂອງ ​ຫມູ່​ເກາະ​ອັງ​ກິດ,<ref>{{Cite web|archive-url=http://www.statutelaw.gov.uk/content.aspx?activeTextDocId=1838152|title="British Islands" means the United Kingdom, the Channel Islands and the Isle of Man. (1889)}}</ref> ບໍ່​ໃຫ້​ສັບ​ສົນ​ກັບ​ຫມູ່​ເກາະ​ອັງ​ກິດ​. ຫີນເກົ່າແກ່ທີ່ສຸດແມ່ນ 2.7&nbsp;ມີອາຍຸຫຼາຍຕື້ປີແລະຖືກພົບເຫັນຢູ່ໃນໄອແລນ, Wales ແລະພາກຕາເວັນຕົກສຽງເຫນືອຂອງ Scotland.<ref>{{Cite book|title=Geological History of Britain and Ireland}}</ref> ໃນລະຫວ່າງໄລຍະເວລາ Silurian, ພາກພື້ນຕາເວັນຕົກສຽງເຫນືອໄດ້ collided ກັບພາກຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້, ເຊິ່ງເປັນສ່ວນຫນຶ່ງຂອງແຜ່ນດິນໂລກທີ່ແຍກຕ່າງຫາກ. ພູມ​ສັນ​ຖານ​ຂອງ​ຫມູ່​ເກາະ​ແມ່ນ​ເລັກ​ນ້ອຍ​ໃນ​ຂະ​ຫນາດ​ໂດຍ​ມາດ​ຕະ​ຖານ​ຂອງ​ໂລກ​. Ben Nevis, ພູທີ່ສູງທີ່ສຸດ, ສູງພຽງແຕ່ {{Convert|1345|m}}, ແລະ Lough Neagh, ເຊິ່ງມີຂະຫນາດໃຫຍ່ກ່ວາທະເລສາບອື່ນໆໃນກຸ່ມເກາະ, ກວມເອົາ {{Convert|151|sqmi|km2}}. ສະ​ພາບ​ອາ​ກາດ​ແມ່ນ​ທະ​ເລ​ທີ່​ມີ​ຄວາມ​ຮ້ອນ​, ມີ​ລະ​ດູ​ຫນາວ​ເຢັນ​ແລະ​ຮ້ອນ​ອົບ​ອຸ່ນ​. ກະແສລົມມະຫາສະໝຸດອັດລັງຕິກເໜືອ ເຮັດໃຫ້ຄວາມຊຸ່ມຊື່ນຢ່າງຫຼວງຫຼາຍ ແລະ ເຮັດໃຫ້ອຸນຫະພູມເພີ່ມຂຶ້ນ {{Convert|11|C-change|}} ສູງກວ່າຄ່າສະເລ່ຍຂອງໂລກສຳລັບເສັ້ນຂະໜານ. ອັນນີ້ເຮັດໃຫ້ພູມສັນຖານທີ່ຖືກຄອບງໍາມາດົນນານໂດຍປ່າຝົນທີ່ມີອາກາດຮ້ອນ, ເຖິງແມ່ນວ່າກິດຈະກໍາຂອງມະນຸດໄດ້ທໍາລາຍ ປ່າ ສ່ວນໃຫຍ່ແລ້ວ. ພາກພື້ນໄດ້ຖືກບ່ອນຢູ່ອາໄສຄືນ ໃໝ່ ຫຼັງຈາກໄລຍະເວລາ glacial ສຸດທ້າຍຂອງ glaciation Quaternary, ໂດຍ 12,000 BC, ໃນເວລາທີ່ປະເທດອັງກິດຍັງເປັນສ່ວນ ໜຶ່ງ ຂອງ ແຫຼມຂອງທະວີບເອີຣົບ. ໄອແລນອາດຈະເຊື່ອມຕໍ່ກັບປະເທດອັງກິດໂດຍທາງ ຂົວນ້ໍາກ້ອນ ກ່ອນ 14,000 BC, ແລະບໍ່ມີບ່ອນຢູ່ອາໄສຈົນກ່ວາ 8000 BC.<ref name="Edwards-2008">{{Cite journal|title=The Island of Ireland: Drowning the Myth of an Irish Land-bridge?}}</ref> ປະເທດອັງກິດກາຍເປັນເກາະໂດຍ 7000 BC ດ້ວຍນ້ໍາຖ້ວມ Doggerland.<ref name="McGreevy-2020">{{Cite web|title=Study Rewrites History of Ancient Land Bridge Between Britain and Europe|archive-url=https://www.smithsonianmag.com/smart-news/tiny-islands-survived-tsunami-almost-separated-britain-europe-study-finds-180976430/}}</ref> == ອ້າງອີງ == 885z9lc9s6rr44wa1gjwz7zchloedo2 112476 112475 2024-12-04T09:57:26Z Randervik 18653 112476 wikitext text/x-wiki  '''ໝູ່ເກາະອັງກິດ''' ເປັນ ໝູ່ເກາະ ໜຶ່ງຢູ່ໃນ [[ມະຫາສະໝຸດອັດລັງຕິກ|ມະຫາສະໝຸດອັດລັງຕິກເໜືອ]] ຢູ່ນອກຊາຍຝັ່ງຕາເວັນຕົກສຽງເໜືອຂອງ ທະວີບເອີຣົບ, ປະກອບດ້ວຍ ໝູ່ເກາະ ອັງກິດ, ໄອແລນ, ເກາະມະນຸດ, ເຮບໄຣດ ພາຍໃນ ແລະ ຊັ້ນນອກ, ໝູ່ເກາະເໜືອ (ອໍກນີ ແລະ ເຊດແລນ), ແລະຫຼາຍກວ່າຫົກພັນເກາະນ້ອຍ.<ref name="Britannica-2023">{{Cite web|title=British Isles|archive-url=https://www.britannica.com/place/British-Isles}}</ref> ພວກເຂົາມີພື້ນທີ່ທັງຫມົດ {{Convert|315159|km2|}} ແລະປະຊາກອນລວມເກືອບ 72 ຄົນ&nbsp;ລ້ານ, ແລະປະກອບມີສອງ ລັດອະທິປະໄຕ, [[ປະເທດໄອຣ໌ແລນດ໌|ສາທາລະນະລັດໄອແລນ]] (ເຊິ່ງກວມເອົາປະມານຫ້າສ່ວນຫົກຂອງໄອແລນ), ແລະ [[ສະຫະລາຊະອານາຈັກ|ສະຫະລາຊະອານາຈັກຂອງອັງກິດແລະໄອແລນເຫນືອ]] . ຫມູ່ເກາະ Channel, ຢູ່ນອກຊາຍຝັ່ງພາກເຫນືອຂອງ [[ປະເທດຝຣັ່ງ]], ປົກກະຕິແລ້ວຖືກເອົາເຂົ້າເປັນສ່ວນຫນຶ່ງຂອງຫມູ່ເກາະອັງກິດ, ເຖິງແມ່ນວ່າທາງພູມສາດພວກມັນບໍ່ໄດ້ເປັນສ່ວນຫນຶ່ງຂອງ ຫມູ່ເກາະ.<ref>{{Cite book|title=World Geography of Travel and Tourism: A Regional Approach}}</ref> ພາຍ​ໃຕ້​ກົດ​ຫມາຍ​ວ່າ​ດ້ວຍ​ການ​ແປ​ພາ​ສາ​ອັງ​ກິດ​ປີ 1978​, ຫມູ່​ເກາະ​ຊ່ອງ​ແມ່ນ​ກະ​ຈ່າງ​ແຈ້ງ​ເປັນ​ສ່ວນ​ຫນຶ່ງ​ຂອງ ​ຫມູ່​ເກາະ​ອັງ​ກິດ,<ref>{{Cite web|archive-url=http://www.statutelaw.gov.uk/content.aspx?activeTextDocId=1838152|title="British Islands" means the United Kingdom, the Channel Islands and the Isle of Man. (1889)}}</ref> ບໍ່​ໃຫ້​ສັບ​ສົນ​ກັບ​ຫມູ່​ເກາະ​ອັງ​ກິດ​. ຫີນເກົ່າແກ່ທີ່ສຸດແມ່ນ 2.7&nbsp;ມີອາຍຸຫຼາຍຕື້ປີແລະຖືກພົບເຫັນຢູ່ໃນໄອແລນ, Wales ແລະພາກຕາເວັນຕົກສຽງເຫນືອຂອງ Scotland.<ref>{{Cite book|title=Geological History of Britain and Ireland}}</ref> ໃນລະຫວ່າງໄລຍະເວລາ Silurian, ພາກພື້ນຕາເວັນຕົກສຽງເຫນືອໄດ້ collided ກັບພາກຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້, ເຊິ່ງເປັນສ່ວນຫນຶ່ງຂອງແຜ່ນດິນໂລກທີ່ແຍກຕ່າງຫາກ. ພູມ​ສັນ​ຖານ​ຂອງ​ຫມູ່​ເກາະ​ແມ່ນ​ເລັກ​ນ້ອຍ​ໃນ​ຂະ​ຫນາດ​ໂດຍ​ມາດ​ຕະ​ຖານ​ຂອງ​ໂລກ​. Ben Nevis, ພູທີ່ສູງທີ່ສຸດ, ສູງພຽງແຕ່ {{Convert|1345|m}}, ແລະ Lough Neagh, ເຊິ່ງມີຂະຫນາດໃຫຍ່ກ່ວາທະເລສາບອື່ນໆໃນກຸ່ມເກາະ, ກວມເອົາ {{Convert|151|sqmi|km2}}. ສະ​ພາບ​ອາ​ກາດ​ແມ່ນ​ທະ​ເລ​ທີ່​ມີ​ຄວາມ​ຮ້ອນ​, ມີ​ລະ​ດູ​ຫນາວ​ເຢັນ​ແລະ​ຮ້ອນ​ອົບ​ອຸ່ນ​. ກະແສລົມມະຫາສະໝຸດອັດລັງຕິກເໜືອ ເຮັດໃຫ້ຄວາມຊຸ່ມຊື່ນຢ່າງຫຼວງຫຼາຍ ແລະ ເຮັດໃຫ້ອຸນຫະພູມເພີ່ມຂຶ້ນ {{Convert|11|C-change|}} ສູງກວ່າຄ່າສະເລ່ຍຂອງໂລກສຳລັບເສັ້ນຂະໜານ. ອັນນີ້ເຮັດໃຫ້ພູມສັນຖານທີ່ຖືກຄອບງໍາມາດົນນານໂດຍປ່າຝົນທີ່ມີອາກາດຮ້ອນ, ເຖິງແມ່ນວ່າກິດຈະກໍາຂອງມະນຸດໄດ້ທໍາລາຍ ປ່າ ສ່ວນໃຫຍ່ແລ້ວ. ພາກພື້ນໄດ້ຖືກບ່ອນຢູ່ອາໄສຄືນ ໃໝ່ ຫຼັງຈາກໄລຍະເວລາ glacial ສຸດທ້າຍຂອງ glaciation Quaternary, ໂດຍ 12,000 BC, ໃນເວລາທີ່ປະເທດອັງກິດຍັງເປັນສ່ວນ ໜຶ່ງ ຂອງ ແຫຼມຂອງທະວີບເອີຣົບ. ໄອແລນອາດຈະເຊື່ອມຕໍ່ກັບປະເທດອັງກິດໂດຍທາງ ຂົວນ້ໍາກ້ອນ ກ່ອນ 14,000 BC, ແລະບໍ່ມີບ່ອນຢູ່ອາໄສຈົນກ່ວາ 8000 BC.<ref name="Edwards-2008">{{Cite journal|title=The Island of Ireland: Drowning the Myth of an Irish Land-bridge?}}</ref> ປະເທດອັງກິດກາຍເປັນເກາະໂດຍ 7000 BC ດ້ວຍນ້ໍາຖ້ວມ Doggerland.<ref name="McGreevy-2020">{{Cite web|title=Study Rewrites History of Ancient Land Bridge Between Britain and Europe|archive-url=https://www.smithsonianmag.com/smart-news/tiny-islands-survived-tsunami-almost-separated-britain-europe-study-finds-180976430/}}</ref> == ອ້າງອີງ == dinobfygwrhkr685ak0zixgld8tgnaf 112477 112476 2024-12-04T09:58:27Z Randervik 18653 112477 wikitext text/x-wiki  '''ໝູ່ເກາະອັງກິດ''' ເປັນ ໝູ່ເກາະ ໜຶ່ງຢູ່ໃນ [[ມະຫາສະໝຸດອັດລັງຕິກ|ມະຫາສະໝຸດອັດລັງຕິກເໜືອ]] ຢູ່ນອກຊາຍຝັ່ງຕາເວັນຕົກສຽງເໜືອຂອງ ທະວີບເອີຣົບ, ປະກອບດ້ວຍ ໝູ່ເກາະ ອັງກິດ, ໄອແລນ, ເກາະມະນຸດ, ເຮບໄຣດ ພາຍໃນ ແລະ ຊັ້ນນອກ, ໝູ່ເກາະເໜືອ (ອໍກນີ ແລະ ເຊດແລນ), ແລະຫຼາຍກວ່າຫົກພັນເກາະນ້ອຍ.<ref name="Britannica-2023">{{Cite web|title=British Isles|archive-url=https://www.britannica.com/place/British-Isles}}</ref> ພວກເຂົາມີພື້ນທີ່ທັງຫມົດ {{Convert|315159|km2|}} ແລະປະຊາກອນລວມເກືອບ 72 ຄົນ&nbsp;ລ້ານ, ແລະປະກອບມີສອງ ລັດອະທິປະໄຕ, [[ປະເທດໄອຣ໌ແລນດ໌|ສາທາລະນະລັດໄອແລນ]] (ເຊິ່ງກວມເອົາປະມານຫ້າສ່ວນຫົກຂອງໄອແລນ), ແລະ [[ສະຫະລາຊະອານາຈັກ|ສະຫະລາຊະອານາຈັກຂອງອັງກິດແລະໄອແລນເຫນືອ]] . ຫມູ່ເກາະ Channel, ຢູ່ນອກຊາຍຝັ່ງພາກເຫນືອຂອງ [[ປະເທດຝຣັ່ງ]], ປົກກະຕິແລ້ວຖືກເອົາເຂົ້າເປັນສ່ວນຫນຶ່ງຂອງຫມູ່ເກາະອັງກິດ, ເຖິງແມ່ນວ່າທາງພູມສາດພວກມັນບໍ່ໄດ້ເປັນສ່ວນຫນຶ່ງຂອງ ຫມູ່ເກາະ.<ref>{{Cite book|title=World Geography of Travel and Tourism: A Regional Approach}}</ref> ພາຍ​ໃຕ້​ກົດ​ຫມາຍ​ວ່າ​ດ້ວຍ​ການ​ແປ​ພາ​ສາ​ອັງ​ກິດ​ປີ 1978​, ຫມູ່​ເກາະ​ຊ່ອງ​ແມ່ນ​ກະ​ຈ່າງ​ແຈ້ງ​ເປັນ​ສ່ວນ​ຫນຶ່ງ​ຂອງ ​ຫມູ່​ເກາະ​ອັງ​ກິດ,<ref>{{Cite web|archive-url=http://www.statutelaw.gov.uk/content.aspx?activeTextDocId=1838152|title="British Islands" means the United Kingdom, the Channel Islands and the Isle of Man. (1889)}}</ref> ບໍ່​ໃຫ້​ສັບ​ສົນ​ກັບ​ຫມູ່​ເກາະ​ອັງ​ກິດ​. ຫີນເກົ່າແກ່ທີ່ສຸດແມ່ນ 2.7&nbsp;ມີອາຍຸຫຼາຍຕື້ປີແລະຖືກພົບເຫັນຢູ່ໃນໄອແລນ, Wales ແລະພາກຕາເວັນຕົກສຽງເຫນືອຂອງ Scotland.<ref>{{Cite book|title=Geological History of Britain and Ireland}}</ref> ໃນລະຫວ່າງໄລຍະເວລາ Silurian, ພາກພື້ນຕາເວັນຕົກສຽງເຫນືອໄດ້ collided ກັບພາກຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້, ເຊິ່ງເປັນສ່ວນຫນຶ່ງຂອງແຜ່ນດິນໂລກທີ່ແຍກຕ່າງຫາກ. ພູມ​ສັນ​ຖານ​ຂອງ​ຫມູ່​ເກາະ​ແມ່ນ​ເລັກ​ນ້ອຍ​ໃນ​ຂະ​ຫນາດ​ໂດຍ​ມາດ​ຕະ​ຖານ​ຂອງ​ໂລກ​. Ben Nevis, ພູທີ່ສູງທີ່ສຸດ, ສູງພຽງແຕ່ {{Convert|1345|m}}, ແລະ Lough Neagh, ເຊິ່ງມີຂະຫນາດໃຫຍ່ກ່ວາທະເລສາບອື່ນໆໃນກຸ່ມເກາະ, ກວມເອົາ {{Convert|151|sqmi|km2}}. ສະ​ພາບ​ອາ​ກາດ​ແມ່ນ​ທະ​ເລ​ທີ່​ມີ​ຄວາມ​ຮ້ອນ​, ມີ​ລະ​ດູ​ຫນາວ​ເຢັນ​ແລະ​ຮ້ອນ​ອົບ​ອຸ່ນ​. ກະແສລົມມະຫາສະໝຸດອັດລັງຕິກເໜືອ ເຮັດໃຫ້ຄວາມຊຸ່ມຊື່ນຢ່າງຫຼວງຫຼາຍ ແລະ ເຮັດໃຫ້ອຸນຫະພູມເພີ່ມຂຶ້ນ {{Convert|11|C-change|}} ສູງກວ່າຄ່າສະເລ່ຍຂອງໂລກສຳລັບເສັ້ນຂະໜານ. ອັນນີ້ເຮັດໃຫ້ພູມສັນຖານທີ່ຖືກຄອບງໍາມາດົນນານໂດຍປ່າຝົນທີ່ມີອາກາດຮ້ອນ, ເຖິງແມ່ນວ່າກິດຈະກໍາຂອງມະນຸດໄດ້ທໍາລາຍ ປ່າ ສ່ວນໃຫຍ່ແລ້ວ. ພາກພື້ນໄດ້ຖືກບ່ອນຢູ່ອາໄສຄືນ ໃໝ່ ຫຼັງຈາກໄລຍະເວລາ glacial ສຸດທ້າຍຂອງ glaciation Quaternary, ໂດຍ 12,000 BC, ໃນເວລາທີ່ປະເທດອັງກິດຍັງເປັນສ່ວນ ໜຶ່ງ ຂອງ ແຫຼມຂອງທະວີບເອີຣົບ. ໄອແລນອາດຈະເຊື່ອມຕໍ່ກັບປະເທດອັງກິດໂດຍທາງ ຂົວນ້ໍາກ້ອນ ກ່ອນ 14,000 BC, ແລະບໍ່ມີບ່ອນຢູ່ອາໄສຈົນກ່ວາ 8000 BC.<ref name="Edwards-2008">{{Cite journal|title=The Island of Ireland: Drowning the Myth of an Irish Land-bridge?}}</ref> ປະເທດອັງກິດກາຍເປັນເກາະໂດຍ 7000 BC ດ້ວຍນ້ໍາຖ້ວມ Doggerland.<ref name="McGreevy-2020">{{Cite web|title=Study Rewrites History of Ancient Land Bridge Between Britain and Europe|archive-url=https://www.smithsonianmag.com/smart-news/tiny-islands-survived-tsunami-almost-separated-britain-europe-study-finds-180976430/}}</ref> [[ຮູບ:MODIS - Great Britain and Ireland - 2012-06-04 during heat wave.jpg|thumb|ໄອແລນ ແລະ ສະຫະລາດຊະອານາຈັກ ເມື່ອວັນທີ 26 ພຶດສະພາ 2012, ໃນລະຫວ່າງເກີດຄື້ນຄວາມຮ້ອນ.]] == ອ້າງອີງ == 7ifkrlwk4eiwnbfhlb9tof06v0wsfcm 0 21909 112478 2024-12-04T10:03:29Z Randervik 18653 Created by translating the page "[[:en:Special:Redirect/revision/1261001060|Micronation]]" 112478 wikitext text/x-wiki [[ຮູບ:Sealand_fortress.jpg|thumb| [[ຊີແລນ|ຫຼັກການຂອງ Sealand]] ແມ່ນ ໄມໂຄຣເນຊັນ ຕັ້ງຢູ່ແຄມ ທະເລ ນອກຊາຍຝັ່ງຂອງສະຫະລາຊະອານາຈັກ.]] '''ໄມໂຄຣເນຊັນ''' ([[ພາສາອັງກິດ|ພາ​ສາ​ອັງ​ກິດ]]: Micronation) ແມ່ນ ອົງການການເມືອງ ທີ່ຜູ້ຕາງຫນ້າອ້າງວ່າພວກເຂົາຂຶ້ນກັບ ປະເທດຊາດ ເອກະລາດຫຼື ລັດອະທິປະໄຕ, ແຕ່ຂາດ ການຮັບຮູ້ທາງດ້ານກົດຫມາຍ ຈາກ ລັດອະທິປະໄຕ ໃດໆ. ໄມໂຄຣເນຊັນs ຖືກຈັດແບ່ງແຍກອອກຈາກ ລັດ de facto ແລະ ລັດ quasi; ເຂົາເຈົ້າຍັງບໍ່ໄດ້ຖືກພິຈາລະນາວ່າເປັນ ເອກະລາດ ຫຼື ປົກຄອງຕົນເອງ ຍ້ອນວ່າພວກເຂົາຂາດພື້ນຖານທາງດ້ານກົດຫມາຍໃນ ກົດຫມາຍສາກົນ ສໍາລັບການມີຢູ່ຂອງເຂົາເຈົ້າ. ກິດຈະກໍາຂອງ ໄມໂຄຣເນຊັນ ເກືອບສະເຫມີເປັນເລື່ອງເລັກໆນ້ອຍໆພຽງພໍທີ່ຈະຖືກລະເລີຍແທນທີ່ຈະຖືກໂຕ້ຖຽງກັນໂດຍບັນດາປະເທດທີ່ຕັ້ງຂຶ້ນທີ່ເຂົາເຈົ້າອ້າງເອົາດິນແດນ - ຫມາຍເຖິງ ໄມໂຄຣເນຊັນalism ເປັນ ''macronation''. ຫຼາຍໆປະເທດໄດ້ອອກຫຼຽນ, ທຸງ, ສະແຕມໄປສະນີ, ໜັງສືຜ່ານແດນ, ຫຼຽນກາ ແລະເຄື່ອງໃຊ້ອື່ນໆທີ່ກ່ຽວຂ້ອງກັບລັດ, ບາງອັນເປັນແຫຼ່ງລາຍຮັບ. ແຮງຈູງໃຈສໍາລັບການສ້າງ ໄມໂຄຣເນຊັນs ປະກອບມີການທົດລອງທິດສະດີ, ການປະທ້ວງ ທາງດ້ານການເມືອງ, ການສະແດງອອກທາງດ້ານສິລະປະ, ການບັນເທີງສ່ວນບຸກຄົນແລະການປະພຶດຂອງກິດຈະກໍາທາງອາຍາ. ການສຶກສາຂອງ ໄມໂຄຣເນຊັນalism ເປັນທີ່ຮູ້ຈັກເປັນ '''micropatriology'''{{Sfn|Hobbs|Williams|2021b}} ຫຼື '''micropatrology'''.{{Sfn|Ferguson|2009}}{{Efn|Both terms also refer to the study of [[microstates]].<ref name="Vieira"/><ref>{{cite book|last=Eccardt|first=Thomas M.|year=2005|title=Secrets of the Seven Smallest States of Europe: Andorra, Liechtenstein, Luxembourg, Malta, Monaco, San Marino, and Vatican City|publisher=[[Hippocrene Books]]|page=142|isbn=978-0-781-81032-6}}</ref>}} ເຖິງແມ່ນວ່າລັດປະຫວັດສາດຈໍານວນຫນຶ່ງໄດ້ຖືກເອີ້ນຄືນໃຫມ່ວ່າ ໄມໂຄຣເນຊັນs, ແນວຄວາມຄິດໄດ້ຖືກສ້າງຂື້ນໃນຊຸມປີ 1970, ໂດຍມີອິດທິພົນໂດຍສະເພາະຈາກ ສະມາຄົມຈຸລະພາກສາກົນ. ໄມໂຄຣເນຊັນalism ໄດ້ເຫັນການພັດທະນາຫຼາຍຢ່າງຫຼັງຈາກນັ້ນ, ມີຫຼາຍ ໄມໂຄຣເນຊັນs ໄດ້ຖືກສ້າງຕັ້ງຂຶ້ນໃນອົດສະຕາລີໃນຊຸມປີ 1970 ແລະຍີ່ປຸ່ນໃນຊຸມປີ 1980. ເປັນຜົນມາຈາກການປະກົດຕົວຂອງ World Wide Web ໃນກາງຊຸມປີ 1990, ລັດທິ ໄມໂຄຣເນຊັນalism ໄດ້ສູນເສຍຄວາມຮູ້ສຶກຕ້ານການສ້າງຕັ້ງແບບດັ້ງເດີມຂອງຕົນຢ່າງຫຼາຍຂອງການເປັນທີ່ນິຍົມໃນທັດສະນະຂອງ hobbyist ຫຼາຍ, ແລະຈໍານວນຂອງ ໄມໂຄຣເນຊັນs ສະເພາະອອນໄລນ໌ຫຼືພຽງແຕ່ simulation ໄດ້ຂະຫຍາຍຕົວຢ່າງຫຼວງຫຼາຍ. ນີ້ໄດ້ອະນຸຍາດໃຫ້ອົງການຈັດຕັ້ງ interໄມໂຄຣເນຊັນal ຫຼາຍສ້າງຕັ້ງ, ເຊັ່ນດຽວກັນກັບການອະນຸຍາດໃຫ້ ກອງປະຊຸມການທູດ ຈໍານວນຫຼາຍທີ່ຈະຈັດຂຶ້ນລະຫວ່າງ ໄມໂຄຣເນຊັນs ນັບຕັ້ງແຕ່ 2000s, ລວມທັງສົນທິສັນຍາ MicroCon ສອງປີ. == ເອກະສານອ້າງອີງ == hyvtqy7cw5deqauubollqipg62fzflr 112479 112478 2024-12-04T10:03:46Z Randervik 18653 112479 wikitext text/x-wiki '''ໄມໂຄຣເນຊັນ''' ([[ພາສາອັງກິດ|ພາ​ສາ​ອັງ​ກິດ]]: Micronation) ແມ່ນ ອົງການການເມືອງ ທີ່ຜູ້ຕາງຫນ້າອ້າງວ່າພວກເຂົາຂຶ້ນກັບ ປະເທດຊາດ ເອກະລາດຫຼື ລັດອະທິປະໄຕ, ແຕ່ຂາດ ການຮັບຮູ້ທາງດ້ານກົດຫມາຍ ຈາກ ລັດອະທິປະໄຕ ໃດໆ. ໄມໂຄຣເນຊັນs ຖືກຈັດແບ່ງແຍກອອກຈາກ ລັດ de facto ແລະ ລັດ quasi; ເຂົາເຈົ້າຍັງບໍ່ໄດ້ຖືກພິຈາລະນາວ່າເປັນ ເອກະລາດ ຫຼື ປົກຄອງຕົນເອງ ຍ້ອນວ່າພວກເຂົາຂາດພື້ນຖານທາງດ້ານກົດຫມາຍໃນ ກົດຫມາຍສາກົນ ສໍາລັບການມີຢູ່ຂອງເຂົາເຈົ້າ. ກິດຈະກໍາຂອງ ໄມໂຄຣເນຊັນ ເກືອບສະເຫມີເປັນເລື່ອງເລັກໆນ້ອຍໆພຽງພໍທີ່ຈະຖືກລະເລີຍແທນທີ່ຈະຖືກໂຕ້ຖຽງກັນໂດຍບັນດາປະເທດທີ່ຕັ້ງຂຶ້ນທີ່ເຂົາເຈົ້າອ້າງເອົາດິນແດນ - ຫມາຍເຖິງ ໄມໂຄຣເນຊັນalism ເປັນ ''macronation''. ຫຼາຍໆປະເທດໄດ້ອອກຫຼຽນ, ທຸງ, ສະແຕມໄປສະນີ, ໜັງສືຜ່ານແດນ, ຫຼຽນກາ ແລະເຄື່ອງໃຊ້ອື່ນໆທີ່ກ່ຽວຂ້ອງກັບລັດ, ບາງອັນເປັນແຫຼ່ງລາຍຮັບ. ແຮງຈູງໃຈສໍາລັບການສ້າງ ໄມໂຄຣເນຊັນs ປະກອບມີການທົດລອງທິດສະດີ, ການປະທ້ວງ ທາງດ້ານການເມືອງ, ການສະແດງອອກທາງດ້ານສິລະປະ, ການບັນເທີງສ່ວນບຸກຄົນແລະການປະພຶດຂອງກິດຈະກໍາທາງອາຍາ. ການສຶກສາຂອງ ໄມໂຄຣເນຊັນalism ເປັນທີ່ຮູ້ຈັກເປັນ '''micropatriology'''{{Sfn|Hobbs|Williams|2021b}} ຫຼື '''micropatrology'''.{{Sfn|Ferguson|2009}}{{Efn|Both terms also refer to the study of [[microstates]].<ref name="Vieira"/><ref>{{cite book|last=Eccardt|first=Thomas M.|year=2005|title=Secrets of the Seven Smallest States of Europe: Andorra, Liechtenstein, Luxembourg, Malta, Monaco, San Marino, and Vatican City|publisher=[[Hippocrene Books]]|page=142|isbn=978-0-781-81032-6}}</ref>}}[[ຮູບ:Sealand_fortress.jpg|thumb| [[ຊີແລນ|ຫຼັກການຂອງ Sealand]] ແມ່ນ ໄມໂຄຣເນຊັນ ຕັ້ງຢູ່ແຄມ ທະເລ ນອກຊາຍຝັ່ງຂອງສະຫະລາຊະອານາຈັກ.]]ເຖິງແມ່ນວ່າລັດປະຫວັດສາດຈໍານວນຫນຶ່ງໄດ້ຖືກເອີ້ນຄືນໃຫມ່ວ່າ ໄມໂຄຣເນຊັນs, ແນວຄວາມຄິດໄດ້ຖືກສ້າງຂື້ນໃນຊຸມປີ 1970, ໂດຍມີອິດທິພົນໂດຍສະເພາະຈາກ ສະມາຄົມຈຸລະພາກສາກົນ. ໄມໂຄຣເນຊັນalism ໄດ້ເຫັນການພັດທະນາຫຼາຍຢ່າງຫຼັງຈາກນັ້ນ, ມີຫຼາຍ ໄມໂຄຣເນຊັນs ໄດ້ຖືກສ້າງຕັ້ງຂຶ້ນໃນອົດສະຕາລີໃນຊຸມປີ 1970 ແລະຍີ່ປຸ່ນໃນຊຸມປີ 1980. ເປັນຜົນມາຈາກການປະກົດຕົວຂອງ World Wide Web ໃນກາງຊຸມປີ 1990, ລັດທິ ໄມໂຄຣເນຊັນalism ໄດ້ສູນເສຍຄວາມຮູ້ສຶກຕ້ານການສ້າງຕັ້ງແບບດັ້ງເດີມຂອງຕົນຢ່າງຫຼາຍຂອງການເປັນທີ່ນິຍົມໃນທັດສະນະຂອງ hobbyist ຫຼາຍ, ແລະຈໍານວນຂອງ ໄມໂຄຣເນຊັນs ສະເພາະອອນໄລນ໌ຫຼືພຽງແຕ່ simulation ໄດ້ຂະຫຍາຍຕົວຢ່າງຫຼວງຫຼາຍ. ນີ້ໄດ້ອະນຸຍາດໃຫ້ອົງການຈັດຕັ້ງ interໄມໂຄຣເນຊັນal ຫຼາຍສ້າງຕັ້ງ, ເຊັ່ນດຽວກັນກັບການອະນຸຍາດໃຫ້ ກອງປະຊຸມການທູດ ຈໍານວນຫຼາຍທີ່ຈະຈັດຂຶ້ນລະຫວ່າງ ໄມໂຄຣເນຊັນs ນັບຕັ້ງແຕ່ 2000s, ລວມທັງສົນທິສັນຍາ MicroCon ສອງປີ. == ເອກະສານອ້າງອີງ == <references /> 1cetu3ssji5zn9roxzb1czvbut6b3z8 0 21910 112480 2024-12-04T10:12:01Z Randervik 18653 Created by translating the page "[[:en:Special:Redirect/revision/1256121687|List of leaders of the Soviet Union]]" 112480 wikitext text/x-wiki ບັນ​ຊີ​ລາຍ​ຊື່​ດັ່ງ​ຕໍ່​ໄປ​ນີ້​ປະ​ກອບ​ມີ​ຜູ້​ທີ່​ດໍາ​ລົງ​ຕໍາ​ແຫນ່ງ​ການ​ນໍາ​ສູງ​ສຸດ​ຂອງ​ສະ​ຫະ​ພາບ​ໂຊ​ວຽດ​ຈາກ ​ການ​ສ້າງ​ຕັ້ງ ​ໃນ​ປີ 1922 ຈົນ​ກ​່​ວາ ​ການ​ລະ​ລາຍ​ຂອງ​ຕົນ​ໃນ​ປີ 1991​. † ໝາຍເຖິງຜູ້ນຳທີ່ເສຍຊີວິດໃນຕຳແໜ່ງ. {| class="wikitable" style="text-align:center; width:100%;" ! scope="col" |Portrait ! scope="col" style="width:11em;" |Name<br /><br />{{Small|(lifespan)}} ! scope="col" style="width:10em;" |Period !Duration ! scope="col" |Congress(es) ! scope="col" style="width:11.5em;" |Political office !Premier(s) !President(s) ! scope="col" style="width:14.1em;" |Policies |- | rowspan="2" |[[ຮູບ:Vladimir_Lenin.jpg|136x136px]] | rowspan="2" |'''[[ວາລາດິເມຍ ເລນິນ|Vladimir Lenin]]'''<br /><br />{{Small|(1870–1924)}}{{Sfn|Brown|2009}} |{{Nowrap|30 December 1922{{sfn|Brown|2009|p=53}}<br>↓<br>21 January 1924[[Death and state funeral of Vladimir Lenin|†]]{{sfn|Brown|2009|p=59}}}} |{{ayd|1922|12|30|1924|01|21}} | * 1st–10th{{Efn|As a revolutionary, then as [[List of leaders of the Russian Soviet Federative Socialist Republic|leader]] of [[Soviet Russia]].}} * 11th * 12th |Chairman of Sovnarkom |''Himself'' |Mikhail Kalinin | rowspan="2" |'''[[ລັດທິ ເລນິນ|Leninism]]'''<br /><br />• {{Small|[[Russian Civil War]] {{small|(1917–23)}}<br>• [[War communism]] {{small|(1918–21)}} <br>• [[New Economic Policy]] {{small|(1921–28)}}}} |- | colspan="6" |After the [[ການປະຕິວັດລັດເຊຍ|Russian Revolution]], Lenin became leader of the [[ສະຫະພັນສາທາລະນະລັດສັງຄົມນິຍົມໂຊວຽດລັດເຊຍ|Russian Soviet Federative Socialist Republic]] (RSFSR) from 1917 and leader of the [[ສະຫະພາບໂຊວຽດ|Union of Soviet Socialist Republics]] (USSR) from 1922 until his death.{{Sfn|Sakwa|1999}} |- | rowspan="2" |[[ຮູບ:Joseph_Stalin,_1950_(cropped).jpg|133x133px]] | rowspan="2" |'''[[ໂຈເຊັບ ສະຕາລິນ|Joseph Stalin]]'''<br /><br />{{Small|(1878–1953)}}{{Sfn|Brown|2009}} |{{Nowrap|21 January 1924{{sfn|Brown|2009|p=59}}<br>↓<br>5 March 1953[[Death and state funeral of Joseph Stalin|†]]{{sfn|Service|2009|p=323}}}} |{{ayd|1924|01|21|1953|03|05}} | * 13th * 14th * 15th * 16th * 17th * 18th * 19th |General Secretary of the [[ພັກກອມມູນິດຂອງສະຫະພາບໂຊວຽດ|Communist Party]]<br /><br />{{Small|(1922–1952)}}<br /><br />Chairman of the<br /><br />Council of Ministers |Alexei Rykov<br /><br />Vyacheslav Molotov<br /><br />''Himself'' |Mikhail Kalinin<br /><br />Nikolay Shvernik | rowspan="4" |'''Stalinism'''<br /><br />• {{Small|[[Socialism in one country]] <br>• [[Collectivization in the Soviet Union|Collectivization]] {{small|(1928–40)}} <br>• [[Industrialization in the Soviet Union|Rapid industrialization]] {{small|(1929–41)}} <br>• [[Great Purge]] {{small|(1936–38)}}}} |- | colspan="6" |Following the death of Lenin, Stalin initially ruled as part of a troika alongside Grigory Zinoviev and Lev Kamenev.{{Sfn|Service|2009}}{{Sfn|Service|2009}} However, by April 1925, this arrangement broke down as Stalin consolidated power to become the Soviet Union's absolute dictator. He also held the post of the Minister of Defence from 19 July 1941 to 3 March 1947 and chaired the State Defense Committee during [[ສົງຄາມໂລກຄັ້ງທີສອງ|World War II]].{{Sfn|Green|Reeves|1993}} |- | rowspan="2" |[[ຮູບ:Georgy_Malenkov_1964.jpg|140x140px]] | rowspan="2" |'''Georgy Malenkov'''<br /><br />{{Small|(1902–1988)}}<ref name=":0">{{Cite news|title=Georgi Malenkov Dies at 86; Stalin Successor|archive-url=https://www.nytimes.com/1988/02/02/obituaries/georgi-malenkov-dies-at-86-stalin-successor.html}}</ref> |{{Nowrap|5 March 1953{{sfn|Service|2009|p=331}}{{sfn|Service|2009|p=332}}<br>↓<br>7 September 1953}}<ref name="Fursenko & Naftali 2006">{{Cite book|url=|title=Khrushchev's Cold War : The Inside Story of an American Adversary|chapter=}}</ref> |{{ayd|1953|03|05|1953|09|07}} |— |Chairman of the<br /><br />Council of Ministers |''Himself'' |Nikolay Shvernik<br /><br />Kliment Voroshilov |- | colspan="6" |After Stalin's death, Malenkov ruled as part of a troika alongside Lavrentiy Beria and Vyacheslav Molotov,{{Sfn|Marlowe|2005}} Despite initially succeeding Stalin in all his titles and positions, he was forced to relinquish most of them within a month by the Politburo.{{Sfn|Cook|2001}} The troika would ultimately break down when Beria was arrested later that year.{{Sfn|Taubman|2003}} Shortly thereafter, he found himself locked in a power struggle against Nikita Khrushchev that led to his removal as Premier in 1955.{{Sfn|Hill|1993}} |- | rowspan="2" |[[ຮູບ:Nikita_Khrushchev_1962.jpg|130x130px]] | rowspan="2" |'''Nikita Khrushchev'''<br /><br />{{Small|(1894–1971)}}{{Sfn|Taubman|2003}} |{{Nowrap|7 September 1953<ref name="Fursenko & Naftali 2006"/><br>↓<br>14 October 1964{{sfn|Service|2009|p=377}}}} |{{ayd|1953|09|07|1964|10|14}} | * 20th * 21st * 22nd |First Secretary of the<br /><br />Communist Party |Georgy Malenkov<br /><br />Nikolai Bulganin<br /><br />''Himself'' |Kliment Voroshilov<br /><br />Leonid Brezhnev<br /><br />Anastas Mikoyan | rowspan="2" |'''Khrushchev Thaw'''<br /><br />• {{Small|[[De-Stalinization]] {{small|(1956–64)}}<br>• [[USSR anti-religious campaign (1958–1964)|Anti-religious campaign]] {{small|(1958–64)}}<br>• [[Sino-Soviet split]] {{small|(1956–66)}}}} |- | colspan="6" |In January 1955, Khrushchev emerged as first among equals within the Presidium of the Central Committee by securing Malenkov's removal as its chairman and Premier of the Soviet Union. After nearly being ousted in 1957 by the "anti-party group", he consolidated his power even further by naming himself Premier on 27 March 1958. Ultimately, after alienating colleagues through disruptive shake-ups of the country's infrastructure and brinksmanship on the world stage, he was fired from all his posts at a special meeting of the Presidium on 13 October 1964. |- | rowspan="2" |[[ຮູບ:Staatshoofden,_portretten,_Bestanddeelnr_925-6564.jpg|140x140px]] | rowspan="2" |'''Leonid Brezhnev'''<br /><br />{{Small|(1906–1982)}}{{Sfn|Service|2009}} |{{Nowrap|14 October 1964{{sfn|Service|2009|p=377}}<br>↓<br>10 November 1982[[Death and state funeral of Leonid Brezhnev|†]]{{sfn|Service|2009|p=426}}}} |{{ayd|1964|10|14|1982|11|10}} | * 23rd * 24th * 25th * 26th |General Secretary of the Communist Party |Alexei Kosygin<br /><br />Nikolai Tikhonov |Anastas Mikoyan<br /><br />Nikolai Podgorny<br /><br />''Himself'' | rowspan="6" |'''Era of Stagnation'''<br /><br />• {{Small|[[Collective leadership in the Soviet Union|Collective leadership]]<br>• [[Kosygin reform]]s {{small|(1965–70)}}<br>• [[Brezhnev Doctrine]] {{small|(1968–81)}}<br>• [[Détente|Cold War ''détente'']] {{small|(1969–79)}}<br>• [[1973 Soviet economic reform|1973 economic reform]]<br>• [[1979 Soviet economic reform|1979 economic reform]]}} |- | colspan="6" |In October 1964, Brezhnev replaced Khrushchev as First Secretary of the Communist Party. Despite being the [[ຕາມກົດໝາຍ|de jure]] head of the party, he was initially forced to govern the country as part of a troika alongside the Soviet Union's Premier, Alexei Kosygin and Chairman of the Supreme Soviet's Presidium, Nikolai Podgorny. However, by the 1970s, Brezhnev consolidated power to become the regime's undisputed leader. In 1977, Brezhnev officially replaced Podgorny as head of state.{{Sfn|Brown|2009}} At his death in 1982, he received a state funeral. |- | rowspan="2" |[[ຮູບ:ANDROPOV1980S.jpg|129x129px]] | rowspan="2" |'''Yuri Andropov'''<br /><br />{{Small|(1914–1984)}}{{Sfn|Service|2009}} |{{Nowrap|10 November 1982{{sfn|Service|2009|p=428}}<br>↓<br>9 February 1984[[Yuri Andropov#Death and funeral|†]]{{sfn|Service|2009|p=433}}}} |{{ayd|1982|11|10|1984|02|09}} |— |General Secretary of the Communist Party |Nikolai Tikhonov |Vasily Kuznetsov (acting)<br /><br />''Himself'' |- | colspan="6" |General Secretary of the Central Committee of the Communist Party{{Sfn|Brown|2009}} and Chairman of the Presidium from 16 June 1983 to 9 February 1984.{{Sfn|Paxton|2004}} |- | rowspan="2" |[[ຮູບ:Cernenko_(upscale).jpg|118x118px]] | rowspan="2" |'''Konstantin Chernenko'''<br /><br />{{Small|(1911–1985)}}{{Sfn|Service|2009}} |{{Nowrap|9 February 1984{{sfn|Service|2009|p=434}}<br>↓<br>10 March 1985[[Konstantin Chernenko#Health problems, death and legacy|†]]}} |{{ayd|1984|02|09|1985|03|10}} |— |General Secretary of the Communist Party |Nikolai Tikhonov |Vasily Kuznetsov (acting)<br /><br />''Himself'' |- | colspan="6" |General Secretary of the Central Committee of the Communist Party{{Sfn|Europa Publications Limited|2004}} and Chairman of the Presidium from 11 April 1984 to 10 March 1985.{{Sfn|Paxton|2004}} However, due to his health and lack of support within the regime, he governed the country for most of his tenure as part of a troika alongside Andrei Gromyko and Dmitry Ustinov. |- | rowspan="2" |[[ຮູບ:RIAN_archive_850809_General_Secretary_of_the_CPSU_CC_M._Gorbachev_(crop).jpg|146x146px]] | rowspan="2" |'''Mikhail Gorbachev'''<br /><br />{{Small|(1931–2022)}}{{Sfn|Service|2009}} |{{Nowrap|10 March 1985{{sfn|Service|2009|p=378}}<br>↓<br>25 December 1991{{sfn|Paxton|2004|p=237}}}} |{{ayd|1985|03|10|1991|12|25}} | * 27th * 28th |President<br /><br />{{Small|(1990–1991)}}<br /><br />General Secretary of the Communist Party |Nikolai Tikhonov<br /><br />Nikolai Ryzhkov<br /><br />Valentin Pavlov<br /><br />Ivan Silayev |Vasily Kuznetsov (acting)<br /><br />Andrei Gromyko<br /><br />''Himself'' | rowspan="2" |'''''Perestroika'''''<br /><br />• {{Small|''[[Glasnost]]''}}<br /><br />• {{Small|''[[Uskoreniye]]''}}<br /><br />• {{Small|[[Demokratizatsiya (Soviet Union)|Democratization]]}}<br /><br />• {{Small|[[New political thinking]]}}<br /><br />• {{Small|[[500 Days|500 Days program]] {{small|(''planned'')}}}} |- | colspan="6" |Served as General Secretary from 11 March 1985{{Sfn|Paxton|2004}} and resigned on 24 August 1991,{{Sfn|Service|2009}}{{Efn|On 14 March 1990, the provision on the CPSU monopoly on power was removed from Article 6 of the Constitution of the USSR. Thus, in the Soviet Union, a multi-party system was officially allowed and the CPSU ceased to be part of the state apparatus.}} Chairman of the Presidium of the Supreme Soviet from 1 October{{Sfn|Europa Publications Limited|2004}} 1988 until the office was renamed to the Chairman of the Supreme Soviet on 25 May 1989 to 15 March 1990{{Sfn|Paxton|2004}} and President of the Soviet Union from 15 March 1990{{Sfn|Paxton|2004}} to 25 December 1991. Deposed on 19 August 1991, reinstated on 22 August.<ref>{{Cite web|title=Указ Президента СССР от 25.12.1991 N УП-3162 "О сложении Президентом СССР полномочий Верховного Главнокомандующего Вооруженными Силами СССР и упразднении Совета обороны при Президенте СССР"|archive-url=http://www.libussr.ru/doc_ussr/usr_19889.htm}}</ref>{{Sfn|Paxton|2004}} The day following Gorbachev's resignation as president, the Soviet Union was formally dissolved.{{Sfn|Gorbachev|1996}} Gorbachev was the only head of the USSR to have been born during its existence. |} == ເອກະສານອ້າງອີງ == nb76msf4n5t4eew0aqazao9ng4oj88u 112481 112480 2024-12-04T10:23:58Z Randervik 18653 112481 wikitext text/x-wiki ບັນ​ຊີ​ລາຍ​ຊື່​ດັ່ງ​ຕໍ່​ໄປ​ນີ້​ປະ​ກອບ​ມີ​ຜູ້​ທີ່​ດໍາ​ລົງ​ຕໍາ​ແຫນ່ງ​ການ​ນໍາ​ສູງ​ສຸດ​ຂອງ​ສະ​ຫະ​ພາບ​ໂຊ​ວຽດ​ຈາກ ​ການ​ສ້າງ​ຕັ້ງ ​ໃນ​ປີ 1922 ຈົນ​ກ​່​ວາ ​ການ​ລະ​ລາຍ​ຂອງ​ຕົນ​ໃນ​ປີ 1991​. † ໝາຍເຖິງຜູ້ນຳທີ່ເສຍຊີວິດໃນຕຳແໜ່ງ. {| class="wikitable" style="text-align:center; width:100%;" ! scope="col" |ຮູບຄົນ ! scope="col" style="width:11em;" |ຊື່ (ອາຍຸຍືນ) ! scope="col" style="width:10em;" |ໄລຍະເວລາ !ໄລຍະເວລາ ! scope="col" |ກອງປະຊຸມໃຫຍ່ ! scope="col" style="width:11.5em;" |ຫ້ອງການການເມືອງ !Premier(s) !ປະທານ ! scope="col" style="width:14.1em;" |ນະໂຍບາຍ |- | rowspan="2" |[[ຮູບ:Vladimir_Lenin.jpg|136x136px]] | rowspan="2" |'''[[ວາລາດິເມຍ ເລນິນ]]'''<br /><br />{{Small|(1870–1924)}}{{Sfn|Brown|2009}} |{{Nowrap|ວັນທີ 30 ທັນວາ 1922{{sfn|Brown|2009|p=53}}<br>↓<br>ວັນທີ 21 ມັງກອນ 1924[[Death and state funeral of Vladimir Lenin|†]]{{sfn|Brown|2009|p=59}}}} |{{ayd|1922|12|30|1924|01|21}} | * 1st–10th{{Efn|As a revolutionary, then as [[List of leaders of the Russian Soviet Federative Socialist Republic|leader]] of [[Soviet Russia]].}} * 11th * 12th |ປະທານ ໄກສອນ ພົມວິຫານ |''ພຣະອົງເອງ'' |Mikhail Kalinin | rowspan="2" |'''[[ລັດທິ ເລນິນ]]'''<br /><br />• {{Small|[[ສົງຄາມກາງເມືອງລັດເຊຍ]] {{small|(1917–23)}}<br>• [[ສົງຄາມຄອມມູນິດ]] {{small|(1918–21)}} <br>• [[ນະໂຍບາຍເສດຖະກິດໃໝ່]] {{ນ້ອຍ|(1921–28)}}}} |- | colspan="6" |ຫຼັງຈາກ [[ການປະຕິວັດລັດເຊຍ]], Lenin ໄດ້​ກາຍ​ເປັນ​ຜູ້​ນໍາ​ຂອງ​ [[ສະຫະພັນສາທາລະນະລັດສັງຄົມນິຍົມໂຊວຽດລັດເຊຍ]] (RSFSR)ຈາກ 1917 ແລະຜູ້ນໍາຂອງ [[ສະຫະພາບໂຊວຽດ]] (USSR) ຈາກ 1922 ຈົນ​ກ​່​ວາ​ທ່ານ​ເສຍ​ຊີ​ວິດ​. |- | rowspan="2" |[[ຮູບ:Joseph_Stalin,_1950_(cropped).jpg|133x133px]] | rowspan="2" |'''[[ໂຈເຊັບ ສະຕາລິນ]]'''<br /><br />{{Small|(1878–1953)}}{{Sfn|Brown|2009}} |{{Nowrap|ວັນທີ 21 ມັງກອນ 1924{{sfn|Brown|2009|p=59}}<br>↓<br>ວັນທີ 5 ມີນາ 1953[[Death and state funeral of Joseph Stalin|†]]{{sfn|Service|2009|p=323}}}} |{{ayd|1924|01|21|1953|03|05}} | * 13th * 14th * 15th * 16th * 17th * 18th * 19th |ເລຂາທິການໃຫຍ່ຂອງ[[ພັກກອມມູນິດຂອງສະຫະພາບໂຊວຽດ]]<br /><br />{{Small|(1922–1952)}}<br /><br />ປະທານ ສ ສະພາລັດຖະມົນຕີ |Alexei Rykov<br /><br />Vyacheslav Molotov<br /><br />''Himself'' |Mikhail Kalinin<br /><br />Nikolay Shvernik | rowspan="4" |'''ລັດທິສະຕາລິນ'''<br /><br />• {{Small|[[ ສະພາບໍລິຫານງານໃຫຍ່ ]] <br>• [[ບົດສະຫຼຸບໃນກອງປະຊຸມສະໄໝສາມັນເທື່ອທີ 1]] {{small|(1928–40)}} <br>• [[ການບັນຍາຍໃນບົດເລື່ອງຂອງລັດຖະສະພາ| ການເປັນຄູ່ຂອງພັກ]] {{small|(1929–41)}} < br>• [[Great Purge]] {{small|(1936–38)}}}} |- | colspan="6" |ຫຼັງຈາກການເສຍຊີວິດຂອງ Lenin, Stalin ໃນເບື້ອງຕົ້ນໄດ້ປົກຄອງເປັນສ່ວນຫນຶ່ງຂອງ troika ຄຽງຄູ່ກັບ Grigory Zinoviev ແລະ Lev Kamenev. ຢ່າງໃດກໍຕາມ, ມາຮອດເດືອນເມສາປີ 1925, ການຈັດການນີ້ໄດ້ລົ້ມລົງຍ້ອນວ່າ Stalin ໄດ້ລວບລວມອໍານາດເພື່ອກາຍເປັນຜູ້ບັງຄັບບັນຊາຢ່າງແທ້ຈິງຂອງສະຫະພາບໂຊວຽດ. ທ່ານ​ຍັງ​ໄດ້​ດຳລົງ​ຕຳ​ແໜ່​ງລັດຖະມົນຕີ​ກະຊວງ​ປ້ອງ​ກັນ​ປະ​ເທດ​ແຕ່​ວັນ​ທີ 19 ກໍລະກົດ 1941 ຫາ​ວັນ​ທີ 3 ມີນາ 1947 ​ແລະ​ເປັນ​ປະທານ​ຄະນະ​ກຳມະການ​ປ້ອງ​ກັນ​ປະ​ເທດ​ໃນ​ສົງຄາມ​ໂລກ​ຄັ້ງ​ທີ 2. |- | rowspan="2" |[[ຮູບ:Georgy_Malenkov_1964.jpg|140x140px]] | rowspan="2" |'''Georgy Malenkov'''<br /><br />{{Small|(1902–1988)}}<ref name=":0">{{Cite news|title=Georgi Malenkov Dies at 86; Stalin Successor|archive-url=https://www.nytimes.com/1988/02/02/obituaries/georgi-malenkov-dies-at-86-stalin-successor.html}}</ref> |{{Nowrap|5 March 1953{{sfn|Service|2009|p=331}}{{sfn|Service|2009|p=332}}<br>↓<br>7 September 1953}}<ref name="Fursenko & Naftali 2006">{{Cite book|url=|title=Khrushchev's Cold War : The Inside Story of an American Adversary|chapter=}}</ref> |{{ayd|1953|03|05|1953|09|07}} |— |ປະທານ ສ ສະພາລັດຖະມົນຕີ |''Himself'' |Nikolay Shvernik<br /><br />Kliment Voroshilov |- | colspan="6" |ຫຼັງຈາກການເສຍຊີວິດຂອງ Stalin, Malenkov ໄດ້ປົກຄອງເປັນສ່ວນຫນຶ່ງຂອງ troika ຄຽງຄູ່ກັບ Lavrentiy Beria ແລະ Vyacheslav Molotov, ເຖິງແມ່ນວ່າໃນເບື້ອງຕົ້ນ Stalin ປະສົບຜົນສໍາເລັດໃນທຸກຕໍາແຫນ່ງແລະຕໍາແຫນ່ງຂອງລາວ, ລາວໄດ້ຖືກບັງຄັບໃຫ້ປົດຕໍາແຫນ່ງສ່ວນໃຫຍ່ພາຍໃນຫນຶ່ງເດືອນໂດຍກົມການເມືອງ. troika ໃນທີ່ສຸດກໍ່ຈະທໍາລາຍລົງເມື່ອ Beria ຖືກຈັບໃນປີຕໍ່ມາ. ຫຼັງຈາກນັ້ນບໍ່ດົນ, ລາວພົບວ່າຕົນເອງຖືກກັກຂັງຢູ່ໃນການຕໍ່ສູ້ຕ້ານກັບ Nikita Khrushchev ທີ່ນໍາໄປສູ່ການປົດຕໍາແຫນ່ງນາຍົກລັດຖະມົນຕີໃນປີ 1955. |- | rowspan="2" |[[ຮູບ:Nikita_Khrushchev_1962.jpg|130x130px]] | rowspan="2" |'''Nikita Khrushchev'''<br /><br />{{Small|(1894–1971)}}{{Sfn|Taubman|2003}} |{{Nowrap|ວັນທີ 7 ກັນຍາ 1953<ref name="Fursenko & Naftali 2006"/><br>↓<br>14 ຕຸລາ 1964{{sfn|Service|2009|p=377}}}} |{{ayd|1953|09|07|1964|10|14}} | * 20th * 21st * 22nd |ເລ​ຂາ​ທິ​ການ​ທີ​ຫນຶ່ງ​ຂອງ ພັກກອມມູນິດ |Georgy Malenkov<br /><br />Nikolai Bulganin<br /><br />''Himself'' |Kliment Voroshilov<br /><br />Leonid Brezhnev<br /><br />Anastas Mikoyan | rowspan="2" |'''Khrushchev Thaw'''<br /><br />• {{Small|[[ທັບມ້າງອິດທິພົນຂອງສະຕາລິນ|De-Stalinization]] {{small|(1956–64)}}<br>• [[ຂະບວນການຕໍ່ຕ້ານສາສະໜາຂອງສະຫະພາບໂຊວຽດ (1958–1964)|ຂະບວນການຕ້ານສາສະໜາ]] {{small|(1958–64) }}<br>• [[ການແບ່ງແຍກຈີນ-ໂຊວຽດ]] {{small|(1956–66)}}}} |- | colspan="6" |ໃນເດືອນມັງກອນ 1955, Khrushchev ໄດ້ປະກົດຕົວເປັນຄັ້ງທໍາອິດໃນບັນດາຄວາມສະເຫມີພາບພາຍໃນຝ່າຍປະທານຂອງຄະນະກໍາມະການສູນກາງໂດຍການຮັບປະກັນການປົດຕໍາແຫນ່ງ Malenkov ເປັນປະທານແລະນາຍົກລັດຖະມົນຕີຂອງສະຫະພາບໂຊວຽດ. ຫຼັງຈາກເກືອບຖືກໂຄ່ນລົ້ມໃນປີ 1957 ໂດຍ "ກຸ່ມຕໍ່ຕ້ານພັກ", ລາວໄດ້ລວມເອົາອໍານາດຂອງລາວຕື່ມອີກໂດຍການຕັ້ງຊື່ຕົນເອງເປັນນາຍົກລັດຖະມົນຕີໃນວັນທີ 27 ມີນາ 1958. ໃນທີ່ສຸດ, ຫລັງຈາກທີ່ເພື່ອນຮ່ວມຄົນຕ່າງດ້າວຜ່ານການສັ່ນສະເທືອນພື້ນຖານໂຄງລ່າງຂອງປະເທດແລະການຕົກຢູ່ໃນເວທີໂລກ. , ລາວໄດ້ຖືກປົດອອກຈາກຕໍາແໜ່ງທັງໝົດຂອງລາວຢູ່ໃນກອງປະຊຸມພິເສດຂອງຝ່າຍປະທານາທິບໍດີໃນວັນທີ 13 ຕຸລາ ປີ 1964. |- | rowspan="2" |[[ຮູບ:Staatshoofden,_portretten,_Bestanddeelnr_925-6564.jpg|140x140px]] | rowspan="2" |'''Leonid Brezhnev'''<br /><br />{{Small|(1906–1982)}}{{Sfn|Service|2009}} |{{Nowrap|14 ຕຸລາ 1964{{sfn|Service|2009|p=377}}<br>↓<br>10 ພະຈິກ 1982[[Death and state funeral of Leonid Brezhnev|†]]{{sfn|Service|2009|p=426}}}} |{{ayd|1964|10|14|1982|11|10}} | * 23rd * 24th * 25th * 26th |ເລຂາທິການໃຫຍ່ພັກກອມມູນິດ |Alexei Kosygin<br /><br />Nikolai Tikhonov |Anastas Mikoyan<br /><br />Nikolai Podgorny<br /><br />''Himself'' | rowspan="6" |'''ຍຸກແຫ່ງການຢຸດສະງັກ'''<br /><br />• {{Small|[[ການນຳພາລວມຢູ່ໃນສະຫະພາບໂຊວຽດ|ການນຳພາລວມ]]]<br>• [[ການປະຕິຮູບ Kosygin]]s {{small|(1965–70)}}<br>• [[Brezhnev Doctrine]] {{small|( 1968–81)}}<br>• [[Détente|ສົງຄາມເຢັນ ''détente'']] {{small|(1969–79)}}<br>• [[1973 ການປະຕິຮູບເສດຖະກິດໂຊວຽດ|1973 ການປະຕິຮູບເສດຖະກິດ]]<br>• [[1979 ການປະຕິຮູບເສດຖະກິດໂຊວຽດ|1979 ການປະຕິຮູບເສດຖະກິດ]]}} |- | colspan="6" |ໃນເດືອນຕຸລາ 1964, Brezhnev ໄດ້ປ່ຽນແທນ Khrushchev ເປັນເລຂາທິການທໍາອິດຂອງພັກກອມມູນິດ. ເຖິງວ່າຈະມີການເປັນຫົວຫນ້າ de jure ຂອງພັກ, ລາວໃນເບື້ອງຕົ້ນໄດ້ຖືກບັງຄັບໃຫ້ປົກຄອງປະເທດເປັນສ່ວນຫນຶ່ງຂອງ troika ຄຽງຄູ່ກັບນາຍົກລັດຖະມົນຕີຂອງສະຫະພາບໂຊວຽດ, Alexei Kosygin ແລະປະທານສະພາສູງສຸດຂອງໂຊວຽດ, Nikolai Podgorny. ຢ່າງໃດກໍຕາມ, ມາຮອດຊຸມປີ 1970, Brezhnev ໄດ້ລວບລວມອໍານາດເພື່ອກາຍເປັນຜູ້ນໍາທີ່ບໍ່ມີການຂັດແຍ້ງຂອງລະບອບ. ໃນປີ 1977, Brezhnev ໄດ້ປ່ຽນແທນ Podgorny ຢ່າງເປັນທາງການ. ໃນການເສຍຊີວິດຂອງລາວໃນປີ 1982, ລາວໄດ້ຮັບພິທີຝັງສົບຂອງລັດ. |- | rowspan="2" |[[ຮູບ:ANDROPOV1980S.jpg|129x129px]] | rowspan="2" |'''Yuri Andropov'''<br /><br />{{Small|(1914–1984)}}{{Sfn|Service|2009}} |{{Nowrap|ວັນທີ 10 ພະຈິກ 1982{{sfn|Service|2009|p=428}}<br>↓<br>9 ກຸມພາ 1984[[Yuri Andropov#Death and funeral|†]]{{sfn|Service|2009|p=433}}}} |{{ayd|1982|11|10|1984|02|09}} |— |ເລຂາທິການໃຫຍ່ພັກກອມມູນິດ |Nikolai Tikhonov |Vasily Kuznetsov (acting)<br /><br />''Himself'' |- | colspan="6" |ທ່ານ​ເລຂາທິການ​ໃຫຍ່​ຄະນະ​ບໍລິຫານ​ງານ​ສູນ​ກາງ​ພັກ​ກອມ​ມູນິດ​ຈີນ ​ແລະ ປະທານ​ປະ​ເທດ ​ແຕ່​ວັນ​ທີ 16 ມິຖຸນາ 1983 ຫາ 9 ກຸມພາ 1984. |- | rowspan="2" |[[ຮູບ:Cernenko_(upscale).jpg|118x118px]] | rowspan="2" |'''Konstantin Chernenko'''<br /><br />{{Small|(1911–1985)}}{{Sfn|Service|2009}} |{{Nowrap|9 ກຸມພາ 1984{{sfn|Service|2009|p=434}}<br>↓<br>10 ມີນາ 1985[[Konstantin Chernenko#Health problems, death and legacy|†]]}} |{{ayd|1984|02|09|1985|03|10}} |— |ເລຂາທິການໃຫຍ່ພັກກອມມູນິດ |Nikolai Tikhonov |Vasily Kuznetsov (acting)<br /><br />''Himself'' |- | colspan="6" |ເລຂາທິການໃຫຍ່ຄະນະບໍລິຫານງານສູນກາງພັກກອມມູນິດຫວຽດນາມ ແລະປະທານຄະນະປະທານແຕ່ວັນທີ 11 ເມສາ 1984 ຫາວັນທີ 10 ມີນາ 1985. ແນວໃດກໍ່ຕາມ, ຍ້ອນສຸຂະພາບຂອງລາວ ແລະ ຂາດການສະໜັບສະໜູນພາຍໃນລະບອບ, ລາວຈຶ່ງໄດ້ປົກຄອງປະເທດເກືອບທັງໝົດໃນສະໄໝການປົກຄອງຂອງລາວ. troika ຮ່ວມກັບ Andrei Gromyko ແລະ Dmitry Ustinov. |- | rowspan="2" |[[ຮູບ:RIAN_archive_850809_General_Secretary_of_the_CPSU_CC_M._Gorbachev_(crop).jpg|146x146px]] | rowspan="2" |'''Mikhail Gorbachev'''<br /><br />{{Small|(1931–2022)}}{{Sfn|Service|2009}} |{{Nowrap|ວັນທີ 10 ມີນາ 1985{{sfn|Service|2009|p=378}}<br>↓<br>25 ທັນວາ 1991{{sfn|Paxton|2004|p=237}}}} |{{ayd|1985|03|10|1991|12|25}} | * 27th * 28th |ປະທານ<br /><br />{{Small|(1990–1991)}}<br /><br />ເລຂາທິການໃຫຍ່ພັກກອມມູນິດ |Nikolai Tikhonov<br /><br />Nikolai Ryzhkov<br /><br />Valentin Pavlov<br /><br />Ivan Silayev |Vasily Kuznetsov (acting)<br /><br />Andrei Gromyko<br /><br />''Himself'' | rowspan="2" |'''''Perestroika'''''<br /><br />• {{Small|''[[Glasnost]]''}}<br /><br />• {{Small|''[[Uskoreniye]]''}}<br /><br />• {{Small|[[Demokratizatsiya (Soviet Union)|Democratization]]}}<br /><br />• {{Small|[[ແນວຄິດການເມືອງໃໝ່]]}}<br /><br />• {{Small|[[500 ວັນ|500 ມື້ໂຄງການ]] {{small|(''planned'')}}}} |- | colspan="6" |ດຳລົງຕຳແໜ່ງເປັນເລຂາທິການໃຫຍ່ແຕ່ວັນທີ 11 ມີນາ 1985 ແລະ ລາອອກໃນວັນທີ 24 ສິງຫາ 1991, ປະທານປະທານສູງສຸດຂອງໂຊວຽດແຕ່ວັນທີ 1 ຕຸລາ 1988 ຈົນເຖິງສະໄໝຖືກປ່ຽນຊື່ມາເປັນປະທານສູງສຸດຂອງໂຊວຽດໃນວັນທີ 25 ພຶດສະພາ 1989 ຫາ 15 ມີນາ 1990 ແລະເປັນປະທານຂອງ ສ. ສະຫະພາບໂຊວຽດແຕ່ວັນທີ 15 ມີນາ 1990 ຫາວັນທີ 25 ທັນວາ 1991. ຖອນຕົວໃນວັນທີ 19 ສິງຫາ 1991, ໄດ້ຮັບການຟື້ນຟູໃນວັນທີ 22 ສິງຫາ.[1] ມື້ຫຼັງຈາກ Gorbachev ລາອອກເປັນປະທານາທິບໍດີ, ສະຫະພາບໂຊວຽດໄດ້ຖືກຍຸບລົງຢ່າງເປັນທາງການ. Gorbachev ແມ່ນຫົວຄົນດຽວຂອງສະຫະພາບໂຊວຽດທີ່ໄດ້ເກີດໃນລະຫວ່າງການມີຢູ່. |} == ເອກະສານອ້າງອີງ == <references /> m22hnm6a75qh5w68d0ky57zri5k9t1n 112482 112481 2024-12-04T10:25:02Z Randervik 18653 112482 wikitext text/x-wiki ບັນ​ຊີ​ລາຍ​ຊື່​ດັ່ງ​ຕໍ່​ໄປ​ນີ້​ປະ​ກອບ​ມີ​ຜູ້​ທີ່​ດໍາ​ລົງ​ຕໍາ​ແຫນ່ງ​ການ​ນໍາ​ສູງ​ສຸດ​ຂອງ​ສະ​ຫະ​ພາບ​ໂຊ​ວຽດ​ຈາກ ​ການ​ສ້າງ​ຕັ້ງ ​ໃນ​ປີ 1922 ຈົນ​ກ​່​ວາ ​ການ​ລະ​ລາຍ​ຂອງ​ຕົນ​ໃນ​ປີ 1991​. † ໝາຍເຖິງຜູ້ນຳທີ່ເສຍຊີວິດໃນຕຳແໜ່ງ. {| class="wikitable" style="text-align:center; width:100%;" ! scope="col" |ຮູບຄົນ ! scope="col" style="width:11em;" |ຊື່ (ອາຍຸຍືນ) ! scope="col" style="width:10em;" |ໄລຍະເວລາ !ໄລຍະເວລາ ! scope="col" |ກອງປະຊຸມໃຫຍ່ ! scope="col" style="width:11.5em;" |ຫ້ອງການການເມືອງ !Premier(s) !ປະທານ ! scope="col" style="width:14.1em;" |ນະໂຍບາຍ |- | rowspan="2" |[[ຮູບ:Vladimir_Lenin.jpg|136x136px]] | rowspan="2" |'''[[ວາລາດິເມຍ ເລນິນ]]'''<br /><br />{{Small|(1870–1924)}}{{Sfn|Brown|2009}} |{{Nowrap|ວັນທີ 30 ທັນວາ 1922{{sfn|Brown|2009|p=53}}<br>↓<br>ວັນທີ 21 ມັງກອນ 1924[[Death and state funeral of Vladimir Lenin|†]]{{sfn|Brown|2009|p=59}}}} |{{ayd|1922|12|30|1924|01|21}} | * 1st–10th{{Efn|As a revolutionary, then as [[List of leaders of the Russian Soviet Federative Socialist Republic|leader]] of [[Soviet Russia]].}} * 11th * 12th |ປະທານ ໄກສອນ ພົມວິຫານ |''ພຣະອົງເອງ'' |Mikhail Kalinin | rowspan="2" |'''[[ລັດທິ ເລນິນ]]'''<br /><br />• {{Small|[[ສົງຄາມກາງເມືອງລັດເຊຍ]] {{small|(1917–23)}}<br>• [[ສົງຄາມຄອມມູນິດ]] {{small|(1918–21)}} <br>• [[ນະໂຍບາຍເສດຖະກິດໃໝ່]] {{ນ້ອຍ|(1921–28)}}}} |- | colspan="6" |ຫຼັງຈາກ [[ການປະຕິວັດລັດເຊຍ]], Lenin ໄດ້​ກາຍ​ເປັນ​ຜູ້​ນໍາ​ຂອງ​ [[ສະຫະພັນສາທາລະນະລັດສັງຄົມນິຍົມໂຊວຽດລັດເຊຍ]] (RSFSR)ຈາກ 1917 ແລະຜູ້ນໍາຂອງ [[ສະຫະພາບໂຊວຽດ]] (USSR) ຈາກ 1922 ຈົນ​ກ​່​ວາ​ທ່ານ​ເສຍ​ຊີ​ວິດ​. |- | rowspan="2" |[[ຮູບ:Joseph_Stalin,_1950_(cropped).jpg|133x133px]] | rowspan="2" |'''[[ໂຈເຊັບ ສະຕາລິນ]]'''<br /><br />{{Small|(1878–1953)}}{{Sfn|Brown|2009}} |{{Nowrap|ວັນທີ 21 ມັງກອນ 1924{{sfn|Brown|2009|p=59}}<br>↓<br>ວັນທີ 5 ມີນາ 1953[[Death and state funeral of Joseph Stalin|†]]{{sfn|Service|2009|p=323}}}} |{{ayd|1924|01|21|1953|03|05}} | * 13th * 14th * 15th * 16th * 17th * 18th * 19th |ເລຂາທິການໃຫຍ່ຂອງ[[ພັກກອມມູນິດຂອງສະຫະພາບໂຊວຽດ]]<br /><br />{{Small|(1922–1952)}}<br /><br />ປະທານ ສ ສະພາລັດຖະມົນຕີ |Alexei Rykov<br /><br />Vyacheslav Molotov<br /><br />''ພຣະອົງເອງ'' |Mikhail Kalinin<br /><br />Nikolay Shvernik | rowspan="4" |'''ລັດທິສະຕາລິນ'''<br /><br />• {{Small|[[ ສະພາບໍລິຫານງານໃຫຍ່ ]] <br>• [[ບົດສະຫຼຸບໃນກອງປະຊຸມສະໄໝສາມັນເທື່ອທີ 1]] {{small|(1928–40)}} <br>• [[ການບັນຍາຍໃນບົດເລື່ອງຂອງລັດຖະສະພາ| ການເປັນຄູ່ຂອງພັກ]] {{small|(1929–41)}} < br>• [[Great Purge]] {{small|(1936–38)}}}} |- | colspan="6" |ຫຼັງຈາກການເສຍຊີວິດຂອງ Lenin, Stalin ໃນເບື້ອງຕົ້ນໄດ້ປົກຄອງເປັນສ່ວນຫນຶ່ງຂອງ troika ຄຽງຄູ່ກັບ Grigory Zinoviev ແລະ Lev Kamenev. ຢ່າງໃດກໍຕາມ, ມາຮອດເດືອນເມສາປີ 1925, ການຈັດການນີ້ໄດ້ລົ້ມລົງຍ້ອນວ່າ Stalin ໄດ້ລວບລວມອໍານາດເພື່ອກາຍເປັນຜູ້ບັງຄັບບັນຊາຢ່າງແທ້ຈິງຂອງສະຫະພາບໂຊວຽດ. ທ່ານ​ຍັງ​ໄດ້​ດຳລົງ​ຕຳ​ແໜ່​ງລັດຖະມົນຕີ​ກະຊວງ​ປ້ອງ​ກັນ​ປະ​ເທດ​ແຕ່​ວັນ​ທີ 19 ກໍລະກົດ 1941 ຫາ​ວັນ​ທີ 3 ມີນາ 1947 ​ແລະ​ເປັນ​ປະທານ​ຄະນະ​ກຳມະການ​ປ້ອງ​ກັນ​ປະ​ເທດ​ໃນ​ສົງຄາມ​ໂລກ​ຄັ້ງ​ທີ 2. |- | rowspan="2" |[[ຮູບ:Georgy_Malenkov_1964.jpg|140x140px]] | rowspan="2" |'''Georgy Malenkov'''<br /><br />{{Small|(1902–1988)}}<ref name=":0">{{Cite news|title=Georgi Malenkov Dies at 86; Stalin Successor|archive-url=https://www.nytimes.com/1988/02/02/obituaries/georgi-malenkov-dies-at-86-stalin-successor.html}}</ref> |{{Nowrap|5 March 1953{{sfn|Service|2009|p=331}}{{sfn|Service|2009|p=332}}<br>↓<br>7 September 1953}}<ref name="Fursenko & Naftali 2006">{{Cite book|url=|title=Khrushchev's Cold War : The Inside Story of an American Adversary|chapter=}}</ref> |{{ayd|1953|03|05|1953|09|07}} |— |ປະທານ ສ ສະພາລັດຖະມົນຕີ |''ພຣະອົງເອງ'' |Nikolay Shvernik<br /><br />Kliment Voroshilov |- | colspan="6" |ຫຼັງຈາກການເສຍຊີວິດຂອງ Stalin, Malenkov ໄດ້ປົກຄອງເປັນສ່ວນຫນຶ່ງຂອງ troika ຄຽງຄູ່ກັບ Lavrentiy Beria ແລະ Vyacheslav Molotov, ເຖິງແມ່ນວ່າໃນເບື້ອງຕົ້ນ Stalin ປະສົບຜົນສໍາເລັດໃນທຸກຕໍາແຫນ່ງແລະຕໍາແຫນ່ງຂອງລາວ, ລາວໄດ້ຖືກບັງຄັບໃຫ້ປົດຕໍາແຫນ່ງສ່ວນໃຫຍ່ພາຍໃນຫນຶ່ງເດືອນໂດຍກົມການເມືອງ. troika ໃນທີ່ສຸດກໍ່ຈະທໍາລາຍລົງເມື່ອ Beria ຖືກຈັບໃນປີຕໍ່ມາ. ຫຼັງຈາກນັ້ນບໍ່ດົນ, ລາວພົບວ່າຕົນເອງຖືກກັກຂັງຢູ່ໃນການຕໍ່ສູ້ຕ້ານກັບ Nikita Khrushchev ທີ່ນໍາໄປສູ່ການປົດຕໍາແຫນ່ງນາຍົກລັດຖະມົນຕີໃນປີ 1955. |- | rowspan="2" |[[ຮູບ:Nikita_Khrushchev_1962.jpg|130x130px]] | rowspan="2" |'''Nikita Khrushchev'''<br /><br />{{Small|(1894–1971)}}{{Sfn|Taubman|2003}} |{{Nowrap|ວັນທີ 7 ກັນຍາ 1953<ref name="Fursenko & Naftali 2006"/><br>↓<br>14 ຕຸລາ 1964{{sfn|Service|2009|p=377}}}} |{{ayd|1953|09|07|1964|10|14}} | * 20th * 21st * 22nd |ເລ​ຂາ​ທິ​ການ​ທີ​ຫນຶ່ງ​ຂອງ ພັກກອມມູນິດ |Georgy Malenkov<br /><br />Nikolai Bulganin<br /><br />''ພຣະອົງເອງ'' |Kliment Voroshilov<br /><br />Leonid Brezhnev<br /><br />Anastas Mikoyan | rowspan="2" |'''Khrushchev Thaw'''<br /><br />• {{Small|[[ທັບມ້າງອິດທິພົນຂອງສະຕາລິນ|De-Stalinization]] {{small|(1956–64)}}<br>• [[ຂະບວນການຕໍ່ຕ້ານສາສະໜາຂອງສະຫະພາບໂຊວຽດ (1958–1964)|ຂະບວນການຕ້ານສາສະໜາ]] {{small|(1958–64) }}<br>• [[ການແບ່ງແຍກຈີນ-ໂຊວຽດ]] {{small|(1956–66)}}}} |- | colspan="6" |ໃນເດືອນມັງກອນ 1955, Khrushchev ໄດ້ປະກົດຕົວເປັນຄັ້ງທໍາອິດໃນບັນດາຄວາມສະເຫມີພາບພາຍໃນຝ່າຍປະທານຂອງຄະນະກໍາມະການສູນກາງໂດຍການຮັບປະກັນການປົດຕໍາແຫນ່ງ Malenkov ເປັນປະທານແລະນາຍົກລັດຖະມົນຕີຂອງສະຫະພາບໂຊວຽດ. ຫຼັງຈາກເກືອບຖືກໂຄ່ນລົ້ມໃນປີ 1957 ໂດຍ "ກຸ່ມຕໍ່ຕ້ານພັກ", ລາວໄດ້ລວມເອົາອໍານາດຂອງລາວຕື່ມອີກໂດຍການຕັ້ງຊື່ຕົນເອງເປັນນາຍົກລັດຖະມົນຕີໃນວັນທີ 27 ມີນາ 1958. ໃນທີ່ສຸດ, ຫລັງຈາກທີ່ເພື່ອນຮ່ວມຄົນຕ່າງດ້າວຜ່ານການສັ່ນສະເທືອນພື້ນຖານໂຄງລ່າງຂອງປະເທດແລະການຕົກຢູ່ໃນເວທີໂລກ. , ລາວໄດ້ຖືກປົດອອກຈາກຕໍາແໜ່ງທັງໝົດຂອງລາວຢູ່ໃນກອງປະຊຸມພິເສດຂອງຝ່າຍປະທານາທິບໍດີໃນວັນທີ 13 ຕຸລາ ປີ 1964. |- | rowspan="2" |[[ຮູບ:Staatshoofden,_portretten,_Bestanddeelnr_925-6564.jpg|140x140px]] | rowspan="2" |'''Leonid Brezhnev'''<br /><br />{{Small|(1906–1982)}}{{Sfn|Service|2009}} |{{Nowrap|14 ຕຸລາ 1964{{sfn|Service|2009|p=377}}<br>↓<br>10 ພະຈິກ 1982[[Death and state funeral of Leonid Brezhnev|†]]{{sfn|Service|2009|p=426}}}} |{{ayd|1964|10|14|1982|11|10}} | * 23rd * 24th * 25th * 26th |ເລຂາທິການໃຫຍ່ພັກກອມມູນິດ |Alexei Kosygin<br /><br />Nikolai Tikhonov |Anastas Mikoyan<br /><br />Nikolai Podgorny<br /><br />''ພຣະອົງເອງ'' | rowspan="6" |'''ຍຸກແຫ່ງການຢຸດສະງັກ'''<br /><br />• {{Small|[[ການນຳພາລວມຢູ່ໃນສະຫະພາບໂຊວຽດ|ການນຳພາລວມ]]]<br>• [[ການປະຕິຮູບ Kosygin]]s {{small|(1965–70)}}<br>• [[Brezhnev Doctrine]] {{small|( 1968–81)}}<br>• [[Détente|ສົງຄາມເຢັນ ''détente'']] {{small|(1969–79)}}<br>• [[1973 ການປະຕິຮູບເສດຖະກິດໂຊວຽດ|1973 ການປະຕິຮູບເສດຖະກິດ]]<br>• [[1979 ການປະຕິຮູບເສດຖະກິດໂຊວຽດ|1979 ການປະຕິຮູບເສດຖະກິດ]]}} |- | colspan="6" |ໃນເດືອນຕຸລາ 1964, Brezhnev ໄດ້ປ່ຽນແທນ Khrushchev ເປັນເລຂາທິການທໍາອິດຂອງພັກກອມມູນິດ. ເຖິງວ່າຈະມີການເປັນຫົວຫນ້າ de jure ຂອງພັກ, ລາວໃນເບື້ອງຕົ້ນໄດ້ຖືກບັງຄັບໃຫ້ປົກຄອງປະເທດເປັນສ່ວນຫນຶ່ງຂອງ troika ຄຽງຄູ່ກັບນາຍົກລັດຖະມົນຕີຂອງສະຫະພາບໂຊວຽດ, Alexei Kosygin ແລະປະທານສະພາສູງສຸດຂອງໂຊວຽດ, Nikolai Podgorny. ຢ່າງໃດກໍຕາມ, ມາຮອດຊຸມປີ 1970, Brezhnev ໄດ້ລວບລວມອໍານາດເພື່ອກາຍເປັນຜູ້ນໍາທີ່ບໍ່ມີການຂັດແຍ້ງຂອງລະບອບ. ໃນປີ 1977, Brezhnev ໄດ້ປ່ຽນແທນ Podgorny ຢ່າງເປັນທາງການ. ໃນການເສຍຊີວິດຂອງລາວໃນປີ 1982, ລາວໄດ້ຮັບພິທີຝັງສົບຂອງລັດ. |- | rowspan="2" |[[ຮູບ:ANDROPOV1980S.jpg|129x129px]] | rowspan="2" |'''Yuri Andropov'''<br /><br />{{Small|(1914–1984)}}{{Sfn|Service|2009}} |{{Nowrap|ວັນທີ 10 ພະຈິກ 1982{{sfn|Service|2009|p=428}}<br>↓<br>9 ກຸມພາ 1984[[Yuri Andropov#Death and funeral|†]]{{sfn|Service|2009|p=433}}}} |{{ayd|1982|11|10|1984|02|09}} |— |ເລຂາທິການໃຫຍ່ພັກກອມມູນິດ |Nikolai Tikhonov |Vasily Kuznetsov (acting)<br /><br />''ພຣະອົງເອງ'' |- | colspan="6" |ທ່ານ​ເລຂາທິການ​ໃຫຍ່​ຄະນະ​ບໍລິຫານ​ງານ​ສູນ​ກາງ​ພັກ​ກອມ​ມູນິດ​ຈີນ ​ແລະ ປະທານ​ປະ​ເທດ ​ແຕ່​ວັນ​ທີ 16 ມິຖຸນາ 1983 ຫາ 9 ກຸມພາ 1984. |- | rowspan="2" |[[ຮູບ:Cernenko_(upscale).jpg|118x118px]] | rowspan="2" |'''Konstantin Chernenko'''<br /><br />{{Small|(1911–1985)}}{{Sfn|Service|2009}} |{{Nowrap|9 ກຸມພາ 1984{{sfn|Service|2009|p=434}}<br>↓<br>10 ມີນາ 1985[[Konstantin Chernenko#Health problems, death and legacy|†]]}} |{{ayd|1984|02|09|1985|03|10}} |— |ເລຂາທິການໃຫຍ່ພັກກອມມູນິດ |Nikolai Tikhonov |Vasily Kuznetsov (acting)<br /><br />''ພຣະອົງເອງ'' |- | colspan="6" |ເລຂາທິການໃຫຍ່ຄະນະບໍລິຫານງານສູນກາງພັກກອມມູນິດຫວຽດນາມ ແລະປະທານຄະນະປະທານແຕ່ວັນທີ 11 ເມສາ 1984 ຫາວັນທີ 10 ມີນາ 1985. ແນວໃດກໍ່ຕາມ, ຍ້ອນສຸຂະພາບຂອງລາວ ແລະ ຂາດການສະໜັບສະໜູນພາຍໃນລະບອບ, ລາວຈຶ່ງໄດ້ປົກຄອງປະເທດເກືອບທັງໝົດໃນສະໄໝການປົກຄອງຂອງລາວ. troika ຮ່ວມກັບ Andrei Gromyko ແລະ Dmitry Ustinov. |- | rowspan="2" |[[ຮູບ:RIAN_archive_850809_General_Secretary_of_the_CPSU_CC_M._Gorbachev_(crop).jpg|146x146px]] | rowspan="2" |'''Mikhail Gorbachev'''<br /><br />{{Small|(1931–2022)}}{{Sfn|Service|2009}} |{{Nowrap|ວັນທີ 10 ມີນາ 1985{{sfn|Service|2009|p=378}}<br>↓<br>25 ທັນວາ 1991{{sfn|Paxton|2004|p=237}}}} |{{ayd|1985|03|10|1991|12|25}} | * 27th * 28th |ປະທານ<br /><br />{{Small|(1990–1991)}}<br /><br />ເລຂາທິການໃຫຍ່ພັກກອມມູນິດ |Nikolai Tikhonov<br /><br />Nikolai Ryzhkov<br /><br />Valentin Pavlov<br /><br />Ivan Silayev |Vasily Kuznetsov (acting)<br /><br />Andrei Gromyko<br /><br />''ພຣະອົງເອງ'' | rowspan="2" |'''''Perestroika'''''<br /><br />• {{Small|''[[Glasnost]]''}}<br /><br />• {{Small|''[[Uskoreniye]]''}}<br /><br />• {{Small|[[Demokratizatsiya (Soviet Union)|Democratization]]}}<br /><br />• {{Small|[[ແນວຄິດການເມືອງໃໝ່]]}}<br /><br />• {{Small|[[500 ວັນ|500 ມື້ໂຄງການ]] {{small|(''planned'')}}}} |- | colspan="6" |ດຳລົງຕຳແໜ່ງເປັນເລຂາທິການໃຫຍ່ແຕ່ວັນທີ 11 ມີນາ 1985 ແລະ ລາອອກໃນວັນທີ 24 ສິງຫາ 1991, ປະທານປະທານສູງສຸດຂອງໂຊວຽດແຕ່ວັນທີ 1 ຕຸລາ 1988 ຈົນເຖິງສະໄໝຖືກປ່ຽນຊື່ມາເປັນປະທານສູງສຸດຂອງໂຊວຽດໃນວັນທີ 25 ພຶດສະພາ 1989 ຫາ 15 ມີນາ 1990 ແລະເປັນປະທານຂອງ ສ. ສະຫະພາບໂຊວຽດແຕ່ວັນທີ 15 ມີນາ 1990 ຫາວັນທີ 25 ທັນວາ 1991. ຖອນຕົວໃນວັນທີ 19 ສິງຫາ 1991, ໄດ້ຮັບການຟື້ນຟູໃນວັນທີ 22 ສິງຫາ.[1] ມື້ຫຼັງຈາກ Gorbachev ລາອອກເປັນປະທານາທິບໍດີ, ສະຫະພາບໂຊວຽດໄດ້ຖືກຍຸບລົງຢ່າງເປັນທາງການ. Gorbachev ແມ່ນຫົວຄົນດຽວຂອງສະຫະພາບໂຊວຽດທີ່ໄດ້ເກີດໃນລະຫວ່າງການມີຢູ່. |} == ເອກະສານອ້າງອີງ == <references /> gttr4hslat7yemwh37tha0itllzggnr 112488 112482 2024-12-04T10:38:24Z Randervik 18653 112488 wikitext text/x-wiki ບັນ​ຊີ​ລາຍ​ຊື່​ດັ່ງ​ຕໍ່​ໄປ​ນີ້​ປະ​ກອບ​ມີ​ຜູ້​ທີ່​ດໍາ​ລົງ​ຕໍາ​ແຫນ່ງ​ການ​ນໍາ​ສູງ​ສຸດ​ຂອງ​ສະ​ຫະ​ພາບ​ໂຊ​ວຽດ​ຈາກ ​ການ​ສ້າງ​ຕັ້ງ ​ໃນ​ປີ 1922 ຈົນ​ກ​່​ວາ ​ການ​ລະ​ລາຍ​ຂອງ​ຕົນ​ໃນ​ປີ 1991​. † ໝາຍເຖິງຜູ້ນຳທີ່ເສຍຊີວິດໃນຕຳແໜ່ງ. {| class="wikitable" style="text-align:center; width:100%;" ! scope="col" |ຮູບຄົນ ! scope="col" style="width:11em;" |ຊື່ (ອາຍຸຍືນ) ! scope="col" style="width:10em;" |ໄລຍະເວລາ !ໄລຍະເວລາ ! scope="col" |ກອງປະຊຸມໃຫຍ່ ! scope="col" style="width:11.5em;" |ຫ້ອງການການເມືອງ !Premier(s) !ປະທານ ! scope="col" style="width:14.1em;" |ນະໂຍບາຍ |- | rowspan="2" |[[ຮູບ:Vladimir_Lenin.jpg|136x136px]] | rowspan="2" |'''[[ວາລາດິເມຍ ເລນິນ]]'''<br /><br />{{Small|(1870–1924)}}{{Sfn|Brown|2009}} |{{Nowrap|ວັນທີ 30 ທັນວາ 1922{{sfn|Brown|2009|p=53}}<br>↓<br>ວັນທີ 21 ມັງກອນ 1924[[Death and state funeral of Vladimir Lenin|†]]{{sfn|Brown|2009|p=59}}}} |{{ayd|1922|12|30|1924|01|21}} | * 1st–10th{{Efn|As a revolutionary, then as [[List of leaders of the Russian Soviet Federative Socialist Republic|leader]] of [[Soviet Russia]].}} * 11th * 12th |ປະທານ ໄກສອນ ພົມວິຫານ |''ພຣະອົງເອງ'' |Mikhail Kalinin | rowspan="2" |'''[[ລັດທິ ເລນິນ]]'''<br /><br />• {{Small|[[ສົງຄາມກາງເມືອງລັດເຊຍ]] {{small|(1917–23)}}<br>• [[ສົງຄາມຄອມມູນິດ]] {{small|(1918–21)}} <br>• [[ນະໂຍບາຍເສດຖະກິດໃໝ່]] {{ນ້ອຍ|(1921–28)}}}} |- | colspan="6" |ຫຼັງຈາກ [[ການປະຕິວັດລັດເຊຍ]], Lenin ໄດ້​ກາຍ​ເປັນ​ຜູ້​ນໍາ​ຂອງ​ [[ສະຫະພັນສາທາລະນະລັດສັງຄົມນິຍົມໂຊວຽດລັດເຊຍ]] (RSFSR)ຈາກ 1917 ແລະຜູ້ນໍາຂອງ [[ສະຫະພາບໂຊວຽດ]] (USSR) ຈາກ 1922 ຈົນ​ກ​່​ວາ​ທ່ານ​ເສຍ​ຊີ​ວິດ​. |- | rowspan="2" |[[ຮູບ:Joseph_Stalin,_1950_(cropped).jpg|133x133px]] | rowspan="2" |'''[[ໂຈເຊັບ ສະຕາລິນ]]'''<br /><br />{{Small|(1878–1953)}}{{Sfn|Brown|2009}} |{{Nowrap|ວັນທີ 21 ມັງກອນ 1924{{sfn|Brown|2009|p=59}}<br>↓<br>ວັນທີ 5 ມີນາ 1953[[Death and state funeral of Joseph Stalin|†]]{{sfn|Service|2009|p=323}}}} |{{ayd|1924|01|21|1953|03|05}} | * 13th * 14th * 15th * 16th * 17th * 18th * 19th |ເລຂາທິການໃຫຍ່ຂອງ[[ພັກກອມມູນິດຂອງສະຫະພາບໂຊວຽດ]]<br /><br />{{Small|(1922–1952)}}<br /><br />ປະທານ ສ ສະພາລັດຖະມົນຕີ |Alexei Rykov<br /><br />Vyacheslav Molotov<br /><br />''ພຣະອົງເອງ'' |Mikhail Kalinin<br /><br />Nikolay Shvernik | rowspan="4" |'''ລັດທິສະຕາລິນ'''<br /><br />• {{Small|[[ ສະພາບໍລິຫານງານໃຫຍ່ ]] <br>• [[ບົດສະຫຼຸບໃນກອງປະຊຸມສະໄໝສາມັນເທື່ອທີ 1]] {{small|(1928–40)}} <br>• [[ການບັນຍາຍໃນບົດເລື່ອງຂອງລັດຖະສະພາ| ການເປັນຄູ່ຂອງພັກ]] {{small|(1929–41)}} < br>• [[ການລຶບລ້າງທີ່ຍິ່ງໃຫຍ່]] {{small|(1936–38)}}}} |- | colspan="6" |ຫຼັງຈາກການເສຍຊີວິດຂອງ Lenin, Stalin ໃນເບື້ອງຕົ້ນໄດ້ປົກຄອງເປັນສ່ວນຫນຶ່ງຂອງ troika ຄຽງຄູ່ກັບ Grigory Zinoviev ແລະ Lev Kamenev. ຢ່າງໃດກໍຕາມ, ມາຮອດເດືອນເມສາປີ 1925, ການຈັດການນີ້ໄດ້ລົ້ມລົງຍ້ອນວ່າ Stalin ໄດ້ລວບລວມອໍານາດເພື່ອກາຍເປັນຜູ້ບັງຄັບບັນຊາຢ່າງແທ້ຈິງຂອງສະຫະພາບໂຊວຽດ. ທ່ານ​ຍັງ​ໄດ້​ດຳລົງ​ຕຳ​ແໜ່​ງລັດຖະມົນຕີ​ກະຊວງ​ປ້ອງ​ກັນ​ປະ​ເທດ​ແຕ່​ວັນ​ທີ 19 ກໍລະກົດ 1941 ຫາ​ວັນ​ທີ 3 ມີນາ 1947 ​ແລະ​ເປັນ​ປະທານ​ຄະນະ​ກຳມະການ​ປ້ອງ​ກັນ​ປະ​ເທດ​ໃນ​ສົງຄາມ​ໂລກ​ຄັ້ງ​ທີ 2. |- | rowspan="2" |[[ຮູບ:Georgy_Malenkov_1964.jpg|140x140px]] | rowspan="2" |'''Georgy Malenkov'''<br /><br />{{Small|(1902–1988)}}<ref name=":0">{{Cite news|title=Georgi Malenkov Dies at 86; Stalin Successor|archive-url=https://www.nytimes.com/1988/02/02/obituaries/georgi-malenkov-dies-at-86-stalin-successor.html}}</ref> |{{Nowrap|5 March 1953{{sfn|Service|2009|p=331}}{{sfn|Service|2009|p=332}}<br>↓<br>7 September 1953}}<ref name="Fursenko & Naftali 2006">{{Cite book|url=|title=Khrushchev's Cold War : The Inside Story of an American Adversary|chapter=}}</ref> |{{ayd|1953|03|05|1953|09|07}} |— |ປະທານ ສ ສະພາລັດຖະມົນຕີ |''ພຣະອົງເອງ'' |Nikolay Shvernik<br /><br />Kliment Voroshilov |- | colspan="6" |ຫຼັງຈາກການເສຍຊີວິດຂອງ Stalin, Malenkov ໄດ້ປົກຄອງເປັນສ່ວນຫນຶ່ງຂອງ troika ຄຽງຄູ່ກັບ Lavrentiy Beria ແລະ Vyacheslav Molotov, ເຖິງແມ່ນວ່າໃນເບື້ອງຕົ້ນ Stalin ປະສົບຜົນສໍາເລັດໃນທຸກຕໍາແຫນ່ງແລະຕໍາແຫນ່ງຂອງລາວ, ລາວໄດ້ຖືກບັງຄັບໃຫ້ປົດຕໍາແຫນ່ງສ່ວນໃຫຍ່ພາຍໃນຫນຶ່ງເດືອນໂດຍກົມການເມືອງ. troika ໃນທີ່ສຸດກໍ່ຈະທໍາລາຍລົງເມື່ອ Beria ຖືກຈັບໃນປີຕໍ່ມາ. ຫຼັງຈາກນັ້ນບໍ່ດົນ, ລາວພົບວ່າຕົນເອງຖືກກັກຂັງຢູ່ໃນການຕໍ່ສູ້ຕ້ານກັບ Nikita Khrushchev ທີ່ນໍາໄປສູ່ການປົດຕໍາແຫນ່ງນາຍົກລັດຖະມົນຕີໃນປີ 1955. |- | rowspan="2" |[[ຮູບ:Nikita_Khrushchev_1962.jpg|130x130px]] | rowspan="2" |'''Nikita Khrushchev'''<br /><br />{{Small|(1894–1971)}}{{Sfn|Taubman|2003}} |{{Nowrap|ວັນທີ 7 ກັນຍາ 1953<ref name="Fursenko & Naftali 2006"/><br>↓<br>14 ຕຸລາ 1964{{sfn|Service|2009|p=377}}}} |{{ayd|1953|09|07|1964|10|14}} | * 20th * 21st * 22nd |ເລ​ຂາ​ທິ​ການ​ທີ​ຫນຶ່ງ​ຂອງ ພັກກອມມູນິດ |Georgy Malenkov<br /><br />Nikolai Bulganin<br /><br />''ພຣະອົງເອງ'' |Kliment Voroshilov<br /><br />Leonid Brezhnev<br /><br />Anastas Mikoyan | rowspan="2" |'''Khrushchev Thaw'''<br /><br />• {{Small|[[ທັບມ້າງອິດທິພົນຂອງສະຕາລິນ|De-Stalinization]] {{small|(1956–64)}}<br>• [[ຂະບວນການຕໍ່ຕ້ານສາສະໜາຂອງສະຫະພາບໂຊວຽດ (1958–1964)|ຂະບວນການຕ້ານສາສະໜາ]] {{small|(1958–64) }}<br>• [[ການແບ່ງແຍກຈີນ-ໂຊວຽດ]] {{small|(1956–66)}}}} |- | colspan="6" |ໃນເດືອນມັງກອນ 1955, Khrushchev ໄດ້ປະກົດຕົວເປັນຄັ້ງທໍາອິດໃນບັນດາຄວາມສະເຫມີພາບພາຍໃນຝ່າຍປະທານຂອງຄະນະກໍາມະການສູນກາງໂດຍການຮັບປະກັນການປົດຕໍາແຫນ່ງ Malenkov ເປັນປະທານແລະນາຍົກລັດຖະມົນຕີຂອງສະຫະພາບໂຊວຽດ. ຫຼັງຈາກເກືອບຖືກໂຄ່ນລົ້ມໃນປີ 1957 ໂດຍ "ກຸ່ມຕໍ່ຕ້ານພັກ", ລາວໄດ້ລວມເອົາອໍານາດຂອງລາວຕື່ມອີກໂດຍການຕັ້ງຊື່ຕົນເອງເປັນນາຍົກລັດຖະມົນຕີໃນວັນທີ 27 ມີນາ 1958. ໃນທີ່ສຸດ, ຫລັງຈາກທີ່ເພື່ອນຮ່ວມຄົນຕ່າງດ້າວຜ່ານການສັ່ນສະເທືອນພື້ນຖານໂຄງລ່າງຂອງປະເທດແລະການຕົກຢູ່ໃນເວທີໂລກ. , ລາວໄດ້ຖືກປົດອອກຈາກຕໍາແໜ່ງທັງໝົດຂອງລາວຢູ່ໃນກອງປະຊຸມພິເສດຂອງຝ່າຍປະທານາທິບໍດີໃນວັນທີ 13 ຕຸລາ ປີ 1964. |- | rowspan="2" |[[ຮູບ:Staatshoofden,_portretten,_Bestanddeelnr_925-6564.jpg|140x140px]] | rowspan="2" |'''Leonid Brezhnev'''<br /><br />{{Small|(1906–1982)}}{{Sfn|Service|2009}} |{{Nowrap|14 ຕຸລາ 1964{{sfn|Service|2009|p=377}}<br>↓<br>10 ພະຈິກ 1982[[Death and state funeral of Leonid Brezhnev|†]]{{sfn|Service|2009|p=426}}}} |{{ayd|1964|10|14|1982|11|10}} | * 23rd * 24th * 25th * 26th |ເລຂາທິການໃຫຍ່ພັກກອມມູນິດ |Alexei Kosygin<br /><br />Nikolai Tikhonov |Anastas Mikoyan<br /><br />Nikolai Podgorny<br /><br />''ພຣະອົງເອງ'' | rowspan="6" |'''ຍຸກແຫ່ງການຢຸດສະງັກ'''<br /><br />• {{Small|[[ການນຳພາລວມຢູ່ໃນສະຫະພາບໂຊວຽດ|ການນຳພາລວມ]]]<br>• [[ການປະຕິຮູບ Kosygin]]s {{small|(1965–70)}}<br>• [[Brezhnev Doctrine]] {{small|( 1968–81)}}<br>• [[Détente|ສົງຄາມເຢັນ ''détente'']] {{small|(1969–79)}}<br>• [[1973 ການປະຕິຮູບເສດຖະກິດໂຊວຽດ|1973 ການປະຕິຮູບເສດຖະກິດ]]<br>• [[1979 ການປະຕິຮູບເສດຖະກິດໂຊວຽດ|1979 ການປະຕິຮູບເສດຖະກິດ]]}} |- | colspan="6" |ໃນເດືອນຕຸລາ 1964, Brezhnev ໄດ້ປ່ຽນແທນ Khrushchev ເປັນເລຂາທິການທໍາອິດຂອງພັກກອມມູນິດ. ເຖິງວ່າຈະມີການເປັນຫົວຫນ້າ de jure ຂອງພັກ, ລາວໃນເບື້ອງຕົ້ນໄດ້ຖືກບັງຄັບໃຫ້ປົກຄອງປະເທດເປັນສ່ວນຫນຶ່ງຂອງ troika ຄຽງຄູ່ກັບນາຍົກລັດຖະມົນຕີຂອງສະຫະພາບໂຊວຽດ, Alexei Kosygin ແລະປະທານສະພາສູງສຸດຂອງໂຊວຽດ, Nikolai Podgorny. ຢ່າງໃດກໍຕາມ, ມາຮອດຊຸມປີ 1970, Brezhnev ໄດ້ລວບລວມອໍານາດເພື່ອກາຍເປັນຜູ້ນໍາທີ່ບໍ່ມີການຂັດແຍ້ງຂອງລະບອບ. ໃນປີ 1977, Brezhnev ໄດ້ປ່ຽນແທນ Podgorny ຢ່າງເປັນທາງການ. ໃນການເສຍຊີວິດຂອງລາວໃນປີ 1982, ລາວໄດ້ຮັບພິທີຝັງສົບຂອງລັດ. |- | rowspan="2" |[[ຮູບ:ANDROPOV1980S.jpg|129x129px]] | rowspan="2" |'''Yuri Andropov'''<br /><br />{{Small|(1914–1984)}}{{Sfn|Service|2009}} |{{Nowrap|ວັນທີ 10 ພະຈິກ 1982{{sfn|Service|2009|p=428}}<br>↓<br>9 ກຸມພາ 1984[[Yuri Andropov#Death and funeral|†]]{{sfn|Service|2009|p=433}}}} |{{ayd|1982|11|10|1984|02|09}} |— |ເລຂາທິການໃຫຍ່ພັກກອມມູນິດ |Nikolai Tikhonov |Vasily Kuznetsov (acting)<br /><br />''ພຣະອົງເອງ'' |- | colspan="6" |ທ່ານ​ເລຂາທິການ​ໃຫຍ່​ຄະນະ​ບໍລິຫານ​ງານ​ສູນ​ກາງ​ພັກ​ກອມ​ມູນິດ​ຈີນ ​ແລະ ປະທານ​ປະ​ເທດ ​ແຕ່​ວັນ​ທີ 16 ມິຖຸນາ 1983 ຫາ 9 ກຸມພາ 1984. |- | rowspan="2" |[[ຮູບ:Cernenko_(upscale).jpg|118x118px]] | rowspan="2" |'''Konstantin Chernenko'''<br /><br />{{Small|(1911–1985)}}{{Sfn|Service|2009}} |{{Nowrap|9 ກຸມພາ 1984{{sfn|Service|2009|p=434}}<br>↓<br>10 ມີນາ 1985[[Konstantin Chernenko#Health problems, death and legacy|†]]}} |{{ayd|1984|02|09|1985|03|10}} |— |ເລຂາທິການໃຫຍ່ພັກກອມມູນິດ |Nikolai Tikhonov |Vasily Kuznetsov (acting)<br /><br />''ພຣະອົງເອງ'' |- | colspan="6" |ເລຂາທິການໃຫຍ່ຄະນະບໍລິຫານງານສູນກາງພັກກອມມູນິດຫວຽດນາມ ແລະປະທານຄະນະປະທານແຕ່ວັນທີ 11 ເມສາ 1984 ຫາວັນທີ 10 ມີນາ 1985. ແນວໃດກໍ່ຕາມ, ຍ້ອນສຸຂະພາບຂອງລາວ ແລະ ຂາດການສະໜັບສະໜູນພາຍໃນລະບອບ, ລາວຈຶ່ງໄດ້ປົກຄອງປະເທດເກືອບທັງໝົດໃນສະໄໝການປົກຄອງຂອງລາວ. troika ຮ່ວມກັບ Andrei Gromyko ແລະ Dmitry Ustinov. |- | rowspan="2" |[[ຮູບ:RIAN_archive_850809_General_Secretary_of_the_CPSU_CC_M._Gorbachev_(crop).jpg|146x146px]] | rowspan="2" |'''Mikhail Gorbachev'''<br /><br />{{Small|(1931–2022)}}{{Sfn|Service|2009}} |{{Nowrap|ວັນທີ 10 ມີນາ 1985{{sfn|Service|2009|p=378}}<br>↓<br>25 ທັນວາ 1991{{sfn|Paxton|2004|p=237}}}} |{{ayd|1985|03|10|1991|12|25}} | * 27th * 28th |ປະທານ<br /><br />{{Small|(1990–1991)}}<br /><br />ເລຂາທິການໃຫຍ່ພັກກອມມູນິດ |Nikolai Tikhonov<br /><br />Nikolai Ryzhkov<br /><br />Valentin Pavlov<br /><br />Ivan Silayev |Vasily Kuznetsov (acting)<br /><br />Andrei Gromyko<br /><br />''ພຣະອົງເອງ'' | rowspan="2" |'''''Perestroika'''''<br /><br />• {{Small|''[[Glasnost]]''}}<br /><br />• {{Small|''[[Uskoreniye]]''}}<br /><br />• {{Small|[[Demokratizatsiya (Soviet Union)|Democratization]]}}<br /><br />• {{Small|[[ແນວຄິດການເມືອງໃໝ່]]}}<br /><br />• {{Small|[[500 ວັນ|500 ມື້ໂຄງການ]] {{small|(''planned'')}}}} |- | colspan="6" |ດຳລົງຕຳແໜ່ງເປັນເລຂາທິການໃຫຍ່ແຕ່ວັນທີ 11 ມີນາ 1985 ແລະ ລາອອກໃນວັນທີ 24 ສິງຫາ 1991, ປະທານປະທານສູງສຸດຂອງໂຊວຽດແຕ່ວັນທີ 1 ຕຸລາ 1988 ຈົນເຖິງສະໄໝຖືກປ່ຽນຊື່ມາເປັນປະທານສູງສຸດຂອງໂຊວຽດໃນວັນທີ 25 ພຶດສະພາ 1989 ຫາ 15 ມີນາ 1990 ແລະເປັນປະທານຂອງ ສ. ສະຫະພາບໂຊວຽດແຕ່ວັນທີ 15 ມີນາ 1990 ຫາວັນທີ 25 ທັນວາ 1991. ຖອນຕົວໃນວັນທີ 19 ສິງຫາ 1991, ໄດ້ຮັບການຟື້ນຟູໃນວັນທີ 22 ສິງຫາ.[1] ມື້ຫຼັງຈາກ Gorbachev ລາອອກເປັນປະທານາທິບໍດີ, ສະຫະພາບໂຊວຽດໄດ້ຖືກຍຸບລົງຢ່າງເປັນທາງການ. Gorbachev ແມ່ນຫົວຄົນດຽວຂອງສະຫະພາບໂຊວຽດທີ່ໄດ້ເກີດໃນລະຫວ່າງການມີຢູ່. |} == ເອກະສານອ້າງອີງ == <references /> gq26028f4fgyaxyhmpku6j27xxl20gt 112489 112488 2024-12-04T10:39:31Z Randervik 18653 112489 wikitext text/x-wiki ບັນ​ຊີ​ລາຍ​ຊື່​ດັ່ງ​ຕໍ່​ໄປ​ນີ້​ປະ​ກອບ​ມີ​ຜູ້​ທີ່​ດໍາ​ລົງ​ຕໍາ​ແຫນ່ງ​ການ​ນໍາ​ສູງ​ສຸດ​ຂອງ​ສະ​ຫະ​ພາບ​ໂຊ​ວຽດ​ຈາກ ​ການ​ສ້າງ​ຕັ້ງ ​ໃນ​ປີ 1922 ຈົນ​ກ​່​ວາ ​ການ​ລະ​ລາຍ​ຂອງ​ຕົນ​ໃນ​ປີ 1991​. † ໝາຍເຖິງຜູ້ນຳທີ່ເສຍຊີວິດໃນຕຳແໜ່ງ. {| class="wikitable" style="text-align:center; width:100%;" ! scope="col" |ຮູບຄົນ ! scope="col" style="width:11em;" |ຊື່ (ອາຍຸຍືນ) ! scope="col" style="width:10em;" |ໄລຍະເວລາ !ໄລຍະເວລາ ! scope="col" |ກອງປະຊຸມໃຫຍ່ ! scope="col" style="width:11.5em;" |ຫ້ອງການການເມືອງ !Premier(s) !ປະທານ ! scope="col" style="width:14.1em;" |ນະໂຍບາຍ |- | rowspan="2" |[[ຮູບ:Vladimir_Lenin.jpg|136x136px]] | rowspan="2" |'''[[ວາລາດິເມຍ ເລນິນ]]'''<br /><br />{{Small|(1870–1924)}}{{Sfn|Brown|2009}} |{{Nowrap|ວັນທີ 30 ທັນວາ 1922{{sfn|Brown|2009|p=53}}<br>↓<br>ວັນທີ 21 ມັງກອນ 1924[[Death and state funeral of Vladimir Lenin|†]]{{sfn|Brown|2009|p=59}}}} |{{ayd|1922|12|30|1924|01|21}} | * 1st–10th{{Efn|As a revolutionary, then as [[List of leaders of the Russian Soviet Federative Socialist Republic|leader]] of [[Soviet Russia]].}} * 11th * 12th |ປະທານ ໄກສອນ ພົມວິຫານ |''ພຣະອົງເອງ'' |Mikhail Kalinin | rowspan="2" |'''[[ລັດທິ ເລນິນ]]'''<br /><br />• {{Small|[[ສົງຄາມກາງເມືອງລັດເຊຍ]] {{small|(1917–23)}}<br>• [[ສົງຄາມຄອມມູນິດ]] {{small|(1918–21)}} <br>• [[ນະໂຍບາຍເສດຖະກິດໃໝ່]] {{ນ້ອຍ|(1921–28)}}}} |- | colspan="6" |ຫຼັງຈາກ [[ການປະຕິວັດລັດເຊຍ]], Lenin ໄດ້​ກາຍ​ເປັນ​ຜູ້​ນໍາ​ຂອງ​ [[ສະຫະພັນສາທາລະນະລັດສັງຄົມນິຍົມໂຊວຽດລັດເຊຍ]] (RSFSR)ຈາກ 1917 ແລະຜູ້ນໍາຂອງ [[ສະຫະພາບໂຊວຽດ]] (USSR) ຈາກ 1922 ຈົນ​ກ​່​ວາ​ທ່ານ​ເສຍ​ຊີ​ວິດ​. |- | rowspan="2" |[[ຮູບ:Joseph_Stalin,_1950_(cropped).jpg|133x133px]] | rowspan="2" |'''[[ໂຈເຊັບ ສະຕາລິນ]]'''<br /><br />{{Small|(1878–1953)}}{{Sfn|Brown|2009}} |{{Nowrap|ວັນທີ 21 ມັງກອນ 1924{{sfn|Brown|2009|p=59}}<br>↓<br>ວັນທີ 5 ມີນາ 1953[[Death and state funeral of Joseph Stalin|†]]{{sfn|Service|2009|p=323}}}} |{{ayd|1924|01|21|1953|03|05}} | * 13th * 14th * 15th * 16th * 17th * 18th * 19th |ເລຂາທິການໃຫຍ່ຂອງ[[ພັກກອມມູນິດຂອງສະຫະພາບໂຊວຽດ]]<br /><br />{{Small|(1922–1952)}}<br /><br />ປະທານ ສ ສະພາລັດຖະມົນຕີ |Alexei Rykov<br /><br />Vyacheslav Molotov<br /><br />''ພຣະອົງເອງ'' |Mikhail Kalinin<br /><br />Nikolay Shvernik | rowspan="4" |'''ລັດທິສະຕາລິນ'''<br /><br />• {{Small|[[ ສະພາບໍລິຫານງານໃຫຍ່ ]] <br>• [[ບົດສະຫຼຸບໃນກອງປະຊຸມສະໄໝສາມັນເທື່ອທີ 1]] {{small|(1928–40)}} <br>• [[ການບັນຍາຍໃນບົດເລື່ອງຂອງລັດຖະສະພາ| ການເປັນຄູ່ຂອງພັກ]] {{small|(1929–41)}} <br>• [[ການລຶບລ້າງທີ່ຍິ່ງໃຫຍ່]] {{small|(1936–38)}}}} |- | colspan="6" |ຫຼັງຈາກການເສຍຊີວິດຂອງ Lenin, Stalin ໃນເບື້ອງຕົ້ນໄດ້ປົກຄອງເປັນສ່ວນຫນຶ່ງຂອງ troika ຄຽງຄູ່ກັບ Grigory Zinoviev ແລະ Lev Kamenev. ຢ່າງໃດກໍຕາມ, ມາຮອດເດືອນເມສາປີ 1925, ການຈັດການນີ້ໄດ້ລົ້ມລົງຍ້ອນວ່າ Stalin ໄດ້ລວບລວມອໍານາດເພື່ອກາຍເປັນຜູ້ບັງຄັບບັນຊາຢ່າງແທ້ຈິງຂອງສະຫະພາບໂຊວຽດ. ທ່ານ​ຍັງ​ໄດ້​ດຳລົງ​ຕຳ​ແໜ່​ງລັດຖະມົນຕີ​ກະຊວງ​ປ້ອງ​ກັນ​ປະ​ເທດ​ແຕ່​ວັນ​ທີ 19 ກໍລະກົດ 1941 ຫາ​ວັນ​ທີ 3 ມີນາ 1947 ​ແລະ​ເປັນ​ປະທານ​ຄະນະ​ກຳມະການ​ປ້ອງ​ກັນ​ປະ​ເທດ​ໃນ​ສົງຄາມ​ໂລກ​ຄັ້ງ​ທີ 2. |- | rowspan="2" |[[ຮູບ:Georgy_Malenkov_1964.jpg|140x140px]] | rowspan="2" |'''Georgy Malenkov'''<br /><br />{{Small|(1902–1988)}}<ref name=":0">{{Cite news|title=Georgi Malenkov Dies at 86; Stalin Successor|archive-url=https://www.nytimes.com/1988/02/02/obituaries/georgi-malenkov-dies-at-86-stalin-successor.html}}</ref> |{{Nowrap|5 March 1953{{sfn|Service|2009|p=331}}{{sfn|Service|2009|p=332}}<br>↓<br>7 September 1953}}<ref name="Fursenko & Naftali 2006">{{Cite book|url=|title=Khrushchev's Cold War : The Inside Story of an American Adversary|chapter=}}</ref> |{{ayd|1953|03|05|1953|09|07}} |— |ປະທານ ສ ສະພາລັດຖະມົນຕີ |''ພຣະອົງເອງ'' |Nikolay Shvernik<br /><br />Kliment Voroshilov |- | colspan="6" |ຫຼັງຈາກການເສຍຊີວິດຂອງ Stalin, Malenkov ໄດ້ປົກຄອງເປັນສ່ວນຫນຶ່ງຂອງ troika ຄຽງຄູ່ກັບ Lavrentiy Beria ແລະ Vyacheslav Molotov, ເຖິງແມ່ນວ່າໃນເບື້ອງຕົ້ນ Stalin ປະສົບຜົນສໍາເລັດໃນທຸກຕໍາແຫນ່ງແລະຕໍາແຫນ່ງຂອງລາວ, ລາວໄດ້ຖືກບັງຄັບໃຫ້ປົດຕໍາແຫນ່ງສ່ວນໃຫຍ່ພາຍໃນຫນຶ່ງເດືອນໂດຍກົມການເມືອງ. troika ໃນທີ່ສຸດກໍ່ຈະທໍາລາຍລົງເມື່ອ Beria ຖືກຈັບໃນປີຕໍ່ມາ. ຫຼັງຈາກນັ້ນບໍ່ດົນ, ລາວພົບວ່າຕົນເອງຖືກກັກຂັງຢູ່ໃນການຕໍ່ສູ້ຕ້ານກັບ Nikita Khrushchev ທີ່ນໍາໄປສູ່ການປົດຕໍາແຫນ່ງນາຍົກລັດຖະມົນຕີໃນປີ 1955. |- | rowspan="2" |[[ຮູບ:Nikita_Khrushchev_1962.jpg|130x130px]] | rowspan="2" |'''Nikita Khrushchev'''<br /><br />{{Small|(1894–1971)}}{{Sfn|Taubman|2003}} |{{Nowrap|ວັນທີ 7 ກັນຍາ 1953<ref name="Fursenko & Naftali 2006"/><br>↓<br>14 ຕຸລາ 1964{{sfn|Service|2009|p=377}}}} |{{ayd|1953|09|07|1964|10|14}} | * 20th * 21st * 22nd |ເລ​ຂາ​ທິ​ການ​ທີ​ຫນຶ່ງ​ຂອງ ພັກກອມມູນິດ |Georgy Malenkov<br /><br />Nikolai Bulganin<br /><br />''ພຣະອົງເອງ'' |Kliment Voroshilov<br /><br />Leonid Brezhnev<br /><br />Anastas Mikoyan | rowspan="2" |'''Khrushchev Thaw'''<br /><br />• {{Small|[[ທັບມ້າງອິດທິພົນຂອງສະຕາລິນ|De-Stalinization]] {{small|(1956–64)}}<br>• [[ຂະບວນການຕໍ່ຕ້ານສາສະໜາຂອງສະຫະພາບໂຊວຽດ (1958–1964)|ຂະບວນການຕ້ານສາສະໜາ]] {{small|(1958–64) }}<br>• [[ການແບ່ງແຍກຈີນ-ໂຊວຽດ]] {{small|(1956–66)}}}} |- | colspan="6" |ໃນເດືອນມັງກອນ 1955, Khrushchev ໄດ້ປະກົດຕົວເປັນຄັ້ງທໍາອິດໃນບັນດາຄວາມສະເຫມີພາບພາຍໃນຝ່າຍປະທານຂອງຄະນະກໍາມະການສູນກາງໂດຍການຮັບປະກັນການປົດຕໍາແຫນ່ງ Malenkov ເປັນປະທານແລະນາຍົກລັດຖະມົນຕີຂອງສະຫະພາບໂຊວຽດ. ຫຼັງຈາກເກືອບຖືກໂຄ່ນລົ້ມໃນປີ 1957 ໂດຍ "ກຸ່ມຕໍ່ຕ້ານພັກ", ລາວໄດ້ລວມເອົາອໍານາດຂອງລາວຕື່ມອີກໂດຍການຕັ້ງຊື່ຕົນເອງເປັນນາຍົກລັດຖະມົນຕີໃນວັນທີ 27 ມີນາ 1958. ໃນທີ່ສຸດ, ຫລັງຈາກທີ່ເພື່ອນຮ່ວມຄົນຕ່າງດ້າວຜ່ານການສັ່ນສະເທືອນພື້ນຖານໂຄງລ່າງຂອງປະເທດແລະການຕົກຢູ່ໃນເວທີໂລກ. , ລາວໄດ້ຖືກປົດອອກຈາກຕໍາແໜ່ງທັງໝົດຂອງລາວຢູ່ໃນກອງປະຊຸມພິເສດຂອງຝ່າຍປະທານາທິບໍດີໃນວັນທີ 13 ຕຸລາ ປີ 1964. |- | rowspan="2" |[[ຮູບ:Staatshoofden,_portretten,_Bestanddeelnr_925-6564.jpg|140x140px]] | rowspan="2" |'''Leonid Brezhnev'''<br /><br />{{Small|(1906–1982)}}{{Sfn|Service|2009}} |{{Nowrap|14 ຕຸລາ 1964{{sfn|Service|2009|p=377}}<br>↓<br>10 ພະຈິກ 1982[[Death and state funeral of Leonid Brezhnev|†]]{{sfn|Service|2009|p=426}}}} |{{ayd|1964|10|14|1982|11|10}} | * 23rd * 24th * 25th * 26th |ເລຂາທິການໃຫຍ່ພັກກອມມູນິດ |Alexei Kosygin<br /><br />Nikolai Tikhonov |Anastas Mikoyan<br /><br />Nikolai Podgorny<br /><br />''ພຣະອົງເອງ'' | rowspan="6" |'''ຍຸກແຫ່ງການຢຸດສະງັກ'''<br /><br />• {{Small|[[ການນຳພາລວມຢູ່ໃນສະຫະພາບໂຊວຽດ|ການນຳພາລວມ]]]<br>• [[ການປະຕິຮູບ Kosygin]]s {{small|(1965–70)}}<br>• [[Brezhnev Doctrine]] {{small|( 1968–81)}}<br>• [[Détente|ສົງຄາມເຢັນ ''détente'']] {{small|(1969–79)}}<br>• [[1973 ການປະຕິຮູບເສດຖະກິດໂຊວຽດ|1973 ການປະຕິຮູບເສດຖະກິດ]]<br>• [[1979 ການປະຕິຮູບເສດຖະກິດໂຊວຽດ|1979 ການປະຕິຮູບເສດຖະກິດ]]}} |- | colspan="6" |ໃນເດືອນຕຸລາ 1964, Brezhnev ໄດ້ປ່ຽນແທນ Khrushchev ເປັນເລຂາທິການທໍາອິດຂອງພັກກອມມູນິດ. ເຖິງວ່າຈະມີການເປັນຫົວຫນ້າ de jure ຂອງພັກ, ລາວໃນເບື້ອງຕົ້ນໄດ້ຖືກບັງຄັບໃຫ້ປົກຄອງປະເທດເປັນສ່ວນຫນຶ່ງຂອງ troika ຄຽງຄູ່ກັບນາຍົກລັດຖະມົນຕີຂອງສະຫະພາບໂຊວຽດ, Alexei Kosygin ແລະປະທານສະພາສູງສຸດຂອງໂຊວຽດ, Nikolai Podgorny. ຢ່າງໃດກໍຕາມ, ມາຮອດຊຸມປີ 1970, Brezhnev ໄດ້ລວບລວມອໍານາດເພື່ອກາຍເປັນຜູ້ນໍາທີ່ບໍ່ມີການຂັດແຍ້ງຂອງລະບອບ. ໃນປີ 1977, Brezhnev ໄດ້ປ່ຽນແທນ Podgorny ຢ່າງເປັນທາງການ. ໃນການເສຍຊີວິດຂອງລາວໃນປີ 1982, ລາວໄດ້ຮັບພິທີຝັງສົບຂອງລັດ. |- | rowspan="2" |[[ຮູບ:ANDROPOV1980S.jpg|129x129px]] | rowspan="2" |'''Yuri Andropov'''<br /><br />{{Small|(1914–1984)}}{{Sfn|Service|2009}} |{{Nowrap|ວັນທີ 10 ພະຈິກ 1982{{sfn|Service|2009|p=428}}<br>↓<br>9 ກຸມພາ 1984[[Yuri Andropov#Death and funeral|†]]{{sfn|Service|2009|p=433}}}} |{{ayd|1982|11|10|1984|02|09}} |— |ເລຂາທິການໃຫຍ່ພັກກອມມູນິດ |Nikolai Tikhonov |Vasily Kuznetsov (acting)<br /><br />''ພຣະອົງເອງ'' |- | colspan="6" |ທ່ານ​ເລຂາທິການ​ໃຫຍ່​ຄະນະ​ບໍລິຫານ​ງານ​ສູນ​ກາງ​ພັກ​ກອມ​ມູນິດ​ຈີນ ​ແລະ ປະທານ​ປະ​ເທດ ​ແຕ່​ວັນ​ທີ 16 ມິຖຸນາ 1983 ຫາ 9 ກຸມພາ 1984. |- | rowspan="2" |[[ຮູບ:Cernenko_(upscale).jpg|118x118px]] | rowspan="2" |'''Konstantin Chernenko'''<br /><br />{{Small|(1911–1985)}}{{Sfn|Service|2009}} |{{Nowrap|9 ກຸມພາ 1984{{sfn|Service|2009|p=434}}<br>↓<br>10 ມີນາ 1985[[Konstantin Chernenko#Health problems, death and legacy|†]]}} |{{ayd|1984|02|09|1985|03|10}} |— |ເລຂາທິການໃຫຍ່ພັກກອມມູນິດ |Nikolai Tikhonov |Vasily Kuznetsov (acting)<br /><br />''ພຣະອົງເອງ'' |- | colspan="6" |ເລຂາທິການໃຫຍ່ຄະນະບໍລິຫານງານສູນກາງພັກກອມມູນິດຫວຽດນາມ ແລະປະທານຄະນະປະທານແຕ່ວັນທີ 11 ເມສາ 1984 ຫາວັນທີ 10 ມີນາ 1985. ແນວໃດກໍ່ຕາມ, ຍ້ອນສຸຂະພາບຂອງລາວ ແລະ ຂາດການສະໜັບສະໜູນພາຍໃນລະບອບ, ລາວຈຶ່ງໄດ້ປົກຄອງປະເທດເກືອບທັງໝົດໃນສະໄໝການປົກຄອງຂອງລາວ. troika ຮ່ວມກັບ Andrei Gromyko ແລະ Dmitry Ustinov. |- | rowspan="2" |[[ຮູບ:RIAN_archive_850809_General_Secretary_of_the_CPSU_CC_M._Gorbachev_(crop).jpg|146x146px]] | rowspan="2" |'''Mikhail Gorbachev'''<br /><br />{{Small|(1931–2022)}}{{Sfn|Service|2009}} |{{Nowrap|ວັນທີ 10 ມີນາ 1985{{sfn|Service|2009|p=378}}<br>↓<br>25 ທັນວາ 1991{{sfn|Paxton|2004|p=237}}}} |{{ayd|1985|03|10|1991|12|25}} | * 27th * 28th |ປະທານ<br /><br />{{Small|(1990–1991)}}<br /><br />ເລຂາທິການໃຫຍ່ພັກກອມມູນິດ |Nikolai Tikhonov<br /><br />Nikolai Ryzhkov<br /><br />Valentin Pavlov<br /><br />Ivan Silayev |Vasily Kuznetsov (acting)<br /><br />Andrei Gromyko<br /><br />''ພຣະອົງເອງ'' | rowspan="2" |'''''Perestroika'''''<br /><br />• {{Small|''[[Glasnost]]''}}<br /><br />• {{Small|''[[Uskoreniye]]''}}<br /><br />• {{Small|[[Demokratizatsiya (Soviet Union)|Democratization]]}}<br /><br />• {{Small|[[ແນວຄິດການເມືອງໃໝ່]]}}<br /><br />• {{Small|[[500 ວັນ|500 ມື້ໂຄງການ]] {{small|(''planned'')}}}} |- | colspan="6" |ດຳລົງຕຳແໜ່ງເປັນເລຂາທິການໃຫຍ່ແຕ່ວັນທີ 11 ມີນາ 1985 ແລະ ລາອອກໃນວັນທີ 24 ສິງຫາ 1991, ປະທານປະທານສູງສຸດຂອງໂຊວຽດແຕ່ວັນທີ 1 ຕຸລາ 1988 ຈົນເຖິງສະໄໝຖືກປ່ຽນຊື່ມາເປັນປະທານສູງສຸດຂອງໂຊວຽດໃນວັນທີ 25 ພຶດສະພາ 1989 ຫາ 15 ມີນາ 1990 ແລະເປັນປະທານຂອງ ສ. ສະຫະພາບໂຊວຽດແຕ່ວັນທີ 15 ມີນາ 1990 ຫາວັນທີ 25 ທັນວາ 1991. ຖອນຕົວໃນວັນທີ 19 ສິງຫາ 1991, ໄດ້ຮັບການຟື້ນຟູໃນວັນທີ 22 ສິງຫາ.[1] ມື້ຫຼັງຈາກ Gorbachev ລາອອກເປັນປະທານາທິບໍດີ, ສະຫະພາບໂຊວຽດໄດ້ຖືກຍຸບລົງຢ່າງເປັນທາງການ. Gorbachev ແມ່ນຫົວຄົນດຽວຂອງສະຫະພາບໂຊວຽດທີ່ໄດ້ເກີດໃນລະຫວ່າງການມີຢູ່. |} == ເອກະສານອ້າງອີງ == <references /> bmsq4l4hybzv0eplwmyx2fuy0l6d71u 0 21911 112483 2024-12-04T10:28:58Z Randervik 18653 Created by translating the page "[[:en:Special:Redirect/revision/1259367338|New Economic Policy]]" 112483 wikitext text/x-wiki '''ນະໂຍບາຍເສດຖະກິດໃໝ່''' ('''NEP'''; [[ພາສາລັດເຊຍ|ພາ​ສາ​ລັດ​ເຊຍ]]​: новая экономическая политика (НЭП)) ແມ່ນ ນະໂຍບາຍເສດຖະກິດ ຂອງ [[ສະຫະພາບໂຊວຽດ]] ທີ່ສະເຫນີໂດຍ [[ວາລາດິເມຍ ເລນິນ]] ໃນປີ 1921 ເປັນເງື່ອນໄຂຊົ່ວຄາວ. ເລນິນ ​ໄດ້​ກຳນົດ NEP ​ໃນ​ປີ 1922 ​ເປັນ​ລະບົບ​ເສດຖະກິດ​ທີ່​ຈະ​ປະກອບ​ດ້ວຍ " ຕະຫຼາດ​ເສລີ ​ແລະ [[ລັດທິທຶນນິຍົມ|​ທຶນ​ນິຍົມ]], ທັງ​ຂຶ້ນ​ກັບ​ການ​ຄວບ​ຄຸມ​ຂອງ​ລັດ", ​ໃນ​ຂະນະ​ທີ່​ລັດ​ວິ​ສາ​ຫະກິດ​ສັງຄົມ​ຈະ​ດຳ​ເນີນ​ທຸລະ​ກິດ​ດ້ວຍ "ພື້ນຖານ​ກຳ​ໄລ". NEP ເປັນຕົວແທນຂອງ [[ເສດຖະກິດຕະຫຼາດ|ນະໂຍບາຍເສດຖະກິດແບບຕະຫຼາດ]] ຫຼາຍ (ຖືວ່າມີຄວາມຈໍາເປັນຫຼັງຈາກ ສົງຄາມກາງເມືອງລັດເຊຍ ປີ 1918 ຫາ 1922) ເພື່ອຊຸກຍູ້ເສດຖະກິດຂອງປະເທດ, ເຊິ່ງໄດ້ຮັບຄວາມເສຍຫາຍຢ່າງຫນັກແຫນ້ນຕັ້ງແຕ່ປີ 1915. ອໍານາດການປົກຄອງໂຊວຽດໄດ້ຖອນຄືນບາງສ່ວນການເປັນຊາດອຸດສາຫະກໍາຢ່າງສົມບູນ (ສ້າງຕັ້ງຂຶ້ນໃນໄລຍະ ສົງຄາມຄອມມິວນິດ 1918 ຫາ 1921) ແລະແນະນໍາ ເສດຖະກິດປະສົມ ທີ່ອະນຸຍາດໃຫ້ເອກະຊົນເປັນເຈົ້າຂອງວິສາຫະກິດຂະຫນາດນ້ອຍແລະຂະຫນາດກາງ,<ref name="Kenez 2006 47–48">{{Cite book|title=A History of the Soviet Union from the Beginning to the End|chapter=https://archive.org/details/spacetimecodingt00libg_341}}</ref> ໃນຂະນະທີ່ລັດສືບຕໍ່ຄວບຄຸມ. ອຸດສາຫະກໍາຂະຫນາດໃຫຍ່, ທະນາຄານແລະການຄ້າຕ່າງປະເທດ.<ref>{{Cite book|title=World History; The Modern Era}}</ref> ນອກ​ນີ້, NEP ​ໄດ້​ຍົກ​ເລີກ​ການ​ບັງ​ຄັບ​ການ​ຂໍ​ເຂົ້າ​ເມັດ​ພືດ ​ແລະ ​ໄດ້​ນຳ​ເອົາ​ການ​ເກັບ​ພາສີ​ໃຫ້​ຊາວ​ກະສິກອນ, ຕ້ອງ​ຈ່າຍ​ໃນ​ຮູບ​ແບບ​ຜະລິດ​ຕະພັນ​ກະ​ເສດ​ດິບ.<ref name="Service">{{Cite book|title=A History of Twentieth-Century Russia}}</ref> ລັດຖະບານ Bolshevik ໄດ້ຮັບຮອງເອົາ NEP ໃນໄລຍະ ກອງປະຊຸມໃຫຍ່ຄັ້ງທີ 10 ຂອງ [[ພັກກອມມູນິດຂອງສະຫະພາບໂຊວຽດ|ພັກກອມມູນິດລັດເຊຍ]] (ມີນາ 1921) ແລະປະກາດໃຊ້ໂດຍລັດຖະດໍາລັດໃນວັນທີ 21 ມີນາ 1921: "ກ່ຽວກັບການທົດແທນ ''ການຂໍເມັດພືດ'' ໂດຍ ''ພາສີອາຫານ'' ". ລັດຖະດຳລັດເພີ່ມເຕີມໄດ້ປັບປຸງນະໂຍບາຍ. ນະໂຍບາຍອື່ນໆລວມມີ ການປະຕິຮູບການເງິນ (1922-1924) ແລະ ການດຶງດູດທຶນຕ່າງປະເທດ . NEP ໄດ້​ສ້າງ​ປະ​ເພດ​ໃຫມ່​ຂອງ​ປະ​ຊາ​ຊົນ​ເອີ້ນ​ວ່າ NEPmen (нэпманы​) (''nouveau riches''). [[ໂຈເຊັບ ສະຕາລິນ]] ໄດ້ປະຖິ້ມ NEP ໃນປີ 1928 ດ້ວຍ ການພັກຜ່ອນອັນຍິ່ງໃຫຍ່. == ອິດທິພົນ == Pantsov ແລະ Levine ເຫັນວ່າ ການປະຕິຮູບທາງເສດຖະກິດ ຫລັງ [[ເມົາ​ເຊ​ຕົງ]] ຫຼາຍໆຄັ້ງຂອງອະ ດີດຜູ້ນໍາສູງສຸດ ຂອງ ພັກກອມມູນິດຈີນ Deng Xiaoping ຫນີຈາກ ເສດຖະກິດຄໍາສັ່ງ ແລະໄປສູ່ ເສດຖະກິດຕະຫຼາດສັງຄົມ ນິຍົມໃນຊຸມປີ 1980 ຕາມອິດທິພົນຂອງ NEP: "ມັນຈະຈື່ໄດ້ວ່າ. Deng Xiaoping ຕົນ​ເອງ​ໄດ້​ສຶກ​ສາ Marxism ຈາກ​ການ​ເຮັດ​ວຽກ​ຂອງ​ຜູ້​ນໍາ Bolshevik ຜູ້​ທີ່​ໄດ້​ສະ​ຫນັບ​ສະ​ຫນູນ NEP ທີ່​ທ່ານ​ໄດ້​ດຶງ​ຂໍ້​ມູນ​ຈາກ NEP ໃນ​ເວ​ລາ​ທີ່​ທ່ານ​ໄດ້​ເວົ້າ​ເຖິງ​ຂອງ​ຕົນ​ ການປະຕິຮູບໃນປີ 1985, ລາວຍອມຮັບຢ່າງເປີດເຜີຍວ່າ 'ບາງທີ' ຮູບແບບທີ່ຖືກຕ້ອງທີ່ສຸດຂອງສັງຄົມນິຍົມແມ່ນນະໂຍບາຍເສດຖະກິດໃຫມ່ຂອງສະຫະພາບໂຊວຽດ.<ref>{{Cite book|title=Deng Xiaoping: A Revolutionary Life|chapter=https://books.google.com/books?id=w__VBgAAQBAJ}}</ref> ໃນ ​ການ​ໂຕ້​ວາ​ທີ​ຄັ້ງ​ໃຫຍ່ ​ຢູ່​ກູ​ບາ, ທັດ​ສະ​ນະ​ຕ່າງໆ​ໄດ້​ແຕກ​ຕ່າງ​ກັນ​ກ່ຽວ​ກັບ​ວ່າ ກູ​ບາ​ຄວນ​ປະ​ຕິ​ບັດ​ຕາມ​ຮູບ​ແບບ​ເສດ​ຖະ​ກິດ​ໂຊ​ຫວຽດ ຫຼື​ຮູບ​ແບບ​ທາງ​ເລືອກ​ທີ່​ສະ​ເໜີ​ໂດຍ Che Guevara.<ref name=":1">{{Cite book|title=The Low-Carbon Contradiction: Energy Transition, Geopolitics, and the Infrastructural State in Cuba}}</ref> : 36–37 ໃນການຮັບຕໍາແຫນ່ງທີ່ແຕກຕ່າງຈາກຕົວແບບຂອງໂຊວຽດ, Guevara ໂຕ້ຖຽງວ່າຕົວແບບຂອງໂຊວຽດໄດ້ພັດທະນາຕາມ NEP ທີ່ເປັນປະຫວັດສາດແທນທີ່ຈະເປັນຫຼັກການ Marxist.<ref name=":1" />: 36  nvzqppjod4i376m2y73hv4swjpnay5a 112484 112483 2024-12-04T10:29:20Z Randervik 18653 112484 wikitext text/x-wiki '''ນະໂຍບາຍເສດຖະກິດໃໝ່''' ('''NEP'''; [[ພາສາລັດເຊຍ|ພາ​ສາ​ລັດ​ເຊຍ]]​: новая экономическая политика (НЭП)) ແມ່ນ ນະໂຍບາຍເສດຖະກິດ ຂອງ [[ສະຫະພາບໂຊວຽດ]] ທີ່ສະເຫນີໂດຍ [[ວາລາດິເມຍ ເລນິນ]] ໃນປີ 1921 ເປັນເງື່ອນໄຂຊົ່ວຄາວ. ເລນິນ ​ໄດ້​ກຳນົດ NEP ​ໃນ​ປີ 1922 ​ເປັນ​ລະບົບ​ເສດຖະກິດ​ທີ່​ຈະ​ປະກອບ​ດ້ວຍ " ຕະຫຼາດ​ເສລີ ​ແລະ [[ລັດທິທຶນນິຍົມ|​ທຶນ​ນິຍົມ]], ທັງ​ຂຶ້ນ​ກັບ​ການ​ຄວບ​ຄຸມ​ຂອງ​ລັດ", ​ໃນ​ຂະນະ​ທີ່​ລັດ​ວິ​ສາ​ຫະກິດ​ສັງຄົມ​ຈະ​ດຳ​ເນີນ​ທຸລະ​ກິດ​ດ້ວຍ "ພື້ນຖານ​ກຳ​ໄລ". NEP ເປັນຕົວແທນຂອງ [[ເສດຖະກິດຕະຫຼາດ|ນະໂຍບາຍເສດຖະກິດແບບຕະຫຼາດ]] ຫຼາຍ (ຖືວ່າມີຄວາມຈໍາເປັນຫຼັງຈາກ ສົງຄາມກາງເມືອງລັດເຊຍ ປີ 1918 ຫາ 1922) ເພື່ອຊຸກຍູ້ເສດຖະກິດຂອງປະເທດ, ເຊິ່ງໄດ້ຮັບຄວາມເສຍຫາຍຢ່າງຫນັກແຫນ້ນຕັ້ງແຕ່ປີ 1915. ອໍານາດການປົກຄອງໂຊວຽດໄດ້ຖອນຄືນບາງສ່ວນການເປັນຊາດອຸດສາຫະກໍາຢ່າງສົມບູນ (ສ້າງຕັ້ງຂຶ້ນໃນໄລຍະ ສົງຄາມຄອມມິວນິດ 1918 ຫາ 1921) ແລະແນະນໍາ ເສດຖະກິດປະສົມ ທີ່ອະນຸຍາດໃຫ້ເອກະຊົນເປັນເຈົ້າຂອງວິສາຫະກິດຂະຫນາດນ້ອຍແລະຂະຫນາດກາງ,<ref name="Kenez 2006 47–48">{{Cite book|title=A History of the Soviet Union from the Beginning to the End|chapter=https://archive.org/details/spacetimecodingt00libg_341}}</ref> ໃນຂະນະທີ່ລັດສືບຕໍ່ຄວບຄຸມ. ອຸດສາຫະກໍາຂະຫນາດໃຫຍ່, ທະນາຄານແລະການຄ້າຕ່າງປະເທດ.<ref>{{Cite book|title=World History; The Modern Era}}</ref> ນອກ​ນີ້, NEP ​ໄດ້​ຍົກ​ເລີກ​ການ​ບັງ​ຄັບ​ການ​ຂໍ​ເຂົ້າ​ເມັດ​ພືດ ​ແລະ ​ໄດ້​ນຳ​ເອົາ​ການ​ເກັບ​ພາສີ​ໃຫ້​ຊາວ​ກະສິກອນ, ຕ້ອງ​ຈ່າຍ​ໃນ​ຮູບ​ແບບ​ຜະລິດ​ຕະພັນ​ກະ​ເສດ​ດິບ.<ref name="Service">{{Cite book|title=A History of Twentieth-Century Russia}}</ref> ລັດຖະບານ Bolshevik ໄດ້ຮັບຮອງເອົາ NEP ໃນໄລຍະ ກອງປະຊຸມໃຫຍ່ຄັ້ງທີ 10 ຂອງ [[ພັກກອມມູນິດຂອງສະຫະພາບໂຊວຽດ|ພັກກອມມູນິດລັດເຊຍ]] (ມີນາ 1921) ແລະປະກາດໃຊ້ໂດຍລັດຖະດໍາລັດໃນວັນທີ 21 ມີນາ 1921: "ກ່ຽວກັບການທົດແທນ ''ການຂໍເມັດພືດ'' ໂດຍ ''ພາສີອາຫານ'' ". ລັດຖະດຳລັດເພີ່ມເຕີມໄດ້ປັບປຸງນະໂຍບາຍ. ນະໂຍບາຍອື່ນໆລວມມີ ການປະຕິຮູບການເງິນ (1922-1924) ແລະ ການດຶງດູດທຶນຕ່າງປະເທດ . NEP ໄດ້​ສ້າງ​ປະ​ເພດ​ໃຫມ່​ຂອງ​ປະ​ຊາ​ຊົນ​ເອີ້ນ​ວ່າ NEPmen (нэпманы​) (''nouveau riches''). [[ໂຈເຊັບ ສະຕາລິນ]] ໄດ້ປະຖິ້ມ NEP ໃນປີ 1928 ດ້ວຍ ການພັກຜ່ອນອັນຍິ່ງໃຫຍ່. == ອິດທິພົນ == Pantsov ແລະ Levine ເຫັນວ່າ ການປະຕິຮູບທາງເສດຖະກິດ ຫລັງ [[ເມົາ​ເຊ​ຕົງ]] ຫຼາຍໆຄັ້ງຂອງອະ ດີດຜູ້ນໍາສູງສຸດ ຂອງ ພັກກອມມູນິດຈີນ Deng Xiaoping ຫນີຈາກ ເສດຖະກິດຄໍາສັ່ງ ແລະໄປສູ່ ເສດຖະກິດຕະຫຼາດສັງຄົມ ນິຍົມໃນຊຸມປີ 1980 ຕາມອິດທິພົນຂອງ NEP: "ມັນຈະຈື່ໄດ້ວ່າ. Deng Xiaoping ຕົນ​ເອງ​ໄດ້​ສຶກ​ສາ Marxism ຈາກ​ການ​ເຮັດ​ວຽກ​ຂອງ​ຜູ້​ນໍາ Bolshevik ຜູ້​ທີ່​ໄດ້​ສະ​ຫນັບ​ສະ​ຫນູນ NEP ທີ່​ທ່ານ​ໄດ້​ດຶງ​ຂໍ້​ມູນ​ຈາກ NEP ໃນ​ເວ​ລາ​ທີ່​ທ່ານ​ໄດ້​ເວົ້າ​ເຖິງ​ຂອງ​ຕົນ​ ການປະຕິຮູບໃນປີ 1985, ລາວຍອມຮັບຢ່າງເປີດເຜີຍວ່າ 'ບາງທີ' ຮູບແບບທີ່ຖືກຕ້ອງທີ່ສຸດຂອງສັງຄົມນິຍົມແມ່ນນະໂຍບາຍເສດຖະກິດໃຫມ່ຂອງສະຫະພາບໂຊວຽດ.<ref>{{Cite book|title=Deng Xiaoping: A Revolutionary Life|chapter=https://books.google.com/books?id=w__VBgAAQBAJ}}</ref> ໃນ ​ການ​ໂຕ້​ວາ​ທີ​ຄັ້ງ​ໃຫຍ່ ​ຢູ່​ກູ​ບາ, ທັດ​ສະ​ນະ​ຕ່າງໆ​ໄດ້​ແຕກ​ຕ່າງ​ກັນ​ກ່ຽວ​ກັບ​ວ່າ ກູ​ບາ​ຄວນ​ປະ​ຕິ​ບັດ​ຕາມ​ຮູບ​ແບບ​ເສດ​ຖະ​ກິດ​ໂຊ​ຫວຽດ ຫຼື​ຮູບ​ແບບ​ທາງ​ເລືອກ​ທີ່​ສະ​ເໜີ​ໂດຍ Che Guevara.<ref name=":1">{{Cite book|title=The Low-Carbon Contradiction: Energy Transition, Geopolitics, and the Infrastructural State in Cuba}}</ref> : 36–37 ໃນການຮັບຕໍາແຫນ່ງທີ່ແຕກຕ່າງຈາກຕົວແບບຂອງໂຊວຽດ, Guevara ໂຕ້ຖຽງວ່າຕົວແບບຂອງໂຊວຽດໄດ້ພັດທະນາຕາມ NEP ທີ່ເປັນປະຫວັດສາດແທນທີ່ຈະເປັນຫຼັກການ Marxist.<ref name=":1" />: 36  == ອ້າງອີງ == 9kayg2ag0jrmboqswztrv7c9we2stfm 0 21912 112485 2024-12-04T10:35:02Z Randervik 18653 Created by translating the page "[[:en:Special:Redirect/revision/1260527930|Great Purge]]" 112485 wikitext text/x-wiki '''ການລຶບລ້າງທີ່ຍິ່ງໃຫຍ່''' ([[ພາສາລັດເຊຍ|ພາ​ສາ​ລັດ​ເຊຍ]]​: Большой террор)ແມ່ນ ການລ້າງ ທາງດ້ານການເມືອງໃນ [[ສະຫະພາບໂຊວຽດ]] ທີ່ເກີດຂື້ນຈາກ 1936 ຫາ 1938. ມັນສະແຫວງຫາການລວມເອົາອໍານາດຂອງ [[ໂຈເຊັບ ສະຕາລິນ]] ເຫນືອ [[ພັກກອມມູນິດຂອງສະຫະພາບໂຊວຽດ|ພັກຄອມມິວນິດຂອງສະຫະພາບໂຊວຽດ]] ແລະມີຈຸດປະສົງເພື່ອກໍາຈັດອິດທິພົນທີ່ຍັງເຫຼືອຂອງ Leon Trotsky ພາຍໃນສະຫະພາບໂຊວຽດ.<ref>{{Cite web|title=Great Terror: 1937, Stalin & Russia|archive-url=https://www.history.com/topics/european-history/great-purge#leon-trotsky}}</ref> ຄຳ​ວ່າ ''​ການ​ລົບ​ລ້າງ​ທີ່​ຍິ່ງ​ໃຫຍ່'' ​ແມ່ນ​ໄດ້​ຮັບ​ຄວາມ​ນິ​ຍົມ​ຊົມ​ຊອບ​ໂດຍ​ນັກ​ປະ​ຫວັດ​ສາດ Robert Conquest ໃນ​ຫນັງ​ສື​ປີ 1968 ຂອງ​ພຣະ​ອົງ ''The Great Terror'', ເຊິ່ງ​ຫົວ​ຂໍ້​ນີ້​ແມ່ນ ​ການ​ເວົ້າ ​ເຖິງ​ການ​ປະ​ຕິ ​ວັດ​ແຫ່ງ​ຄວາມ​ຢ້ານ​ກົວ [[ການປະຕິວັດຝະລັ່ງ|​ຂອງ​ຝຣັ່ງ]].<ref name="Rappaport">{{Cite book|chapter=https://books.google.com/books?id=lsKClpnX8qwC|title=Joseph Stalin: A Biographical Companion|url=Helen Rappaport}}</ref> 4ftmrkj6w0h67irnsj7bbpqf0r4tcjv 112486 112485 2024-12-04T10:35:23Z Randervik 18653 112486 wikitext text/x-wiki '''ການລຶບລ້າງທີ່ຍິ່ງໃຫຍ່''' ([[ພາສາລັດເຊຍ|ພາ​ສາ​ລັດ​ເຊຍ]]​: Большой террор) ແມ່ນ ການລ້າງ ທາງດ້ານການເມືອງໃນ [[ສະຫະພາບໂຊວຽດ]] ທີ່ເກີດຂື້ນຈາກ 1936 ຫາ 1938. ມັນສະແຫວງຫາການລວມເອົາອໍານາດຂອງ [[ໂຈເຊັບ ສະຕາລິນ]] ເຫນືອ [[ພັກກອມມູນິດຂອງສະຫະພາບໂຊວຽດ|ພັກຄອມມິວນິດຂອງສະຫະພາບໂຊວຽດ]] ແລະມີຈຸດປະສົງເພື່ອກໍາຈັດອິດທິພົນທີ່ຍັງເຫຼືອຂອງ Leon Trotsky ພາຍໃນສະຫະພາບໂຊວຽດ.<ref>{{Cite web|title=Great Terror: 1937, Stalin & Russia|archive-url=https://www.history.com/topics/european-history/great-purge#leon-trotsky}}</ref> ຄຳ​ວ່າ ''​ການ​ລົບ​ລ້າງ​ທີ່​ຍິ່ງ​ໃຫຍ່'' ​ແມ່ນ​ໄດ້​ຮັບ​ຄວາມ​ນິ​ຍົມ​ຊົມ​ຊອບ​ໂດຍ​ນັກ​ປະ​ຫວັດ​ສາດ Robert Conquest ໃນ​ຫນັງ​ສື​ປີ 1968 ຂອງ​ພຣະ​ອົງ ''The Great Terror'', ເຊິ່ງ​ຫົວ​ຂໍ້​ນີ້​ແມ່ນ ​ການ​ເວົ້າ ​ເຖິງ​ການ​ປະ​ຕິ ​ວັດ​ແຫ່ງ​ຄວາມ​ຢ້ານ​ກົວ [[ການປະຕິວັດຝະລັ່ງ|​ຂອງ​ຝຣັ່ງ]].<ref name="Rappaport">{{Cite book|chapter=https://books.google.com/books?id=lsKClpnX8qwC|title=Joseph Stalin: A Biographical Companion|url=Helen Rappaport}}</ref> == ອ້າງອີງ == 391h3ncwcq80lgszgpgafu3aer9ptd9 0 21913 112490 2024-12-04T10:43:25Z Randervik 18653 Created by translating the page "[[:en:Special:Redirect/revision/1260849324|Great Leap Forward]]" 112490 wikitext text/x-wiki '''ກ້າວໄປຂ້າງໜ້າທີ່ຍິ່ງໃຫຍ''' ​ແມ່ນ​ຂະ​ບວນ​ການ​ທາງ​ດ້ານ​ເສດ​ຖະ​ກິດ​ແລະ​ສັງ​ຄົມ​ພາຍ​ໃນ [[ປະເທດຈີນ|​ປະ​ເທດ​ຈີນ]] ​ແຕ່​ປີ 1958 ຫາ​ປີ 1962, ນຳ​ໂດຍ ​ພັກ​ກອມ​ມູ​ນິດ​ຈີນ (CCP). ທ່ານ​ປະທານ​ປະ​ເທດ [[ເມົາ​ເຊ​ຕົງ|​ເຈືອງ​ເຕີນ​ຊາງ]] ​ໄດ້​ດຳ​ເນີນ​ການ​ເຄື່ອນ​ໄຫວ​ຫັນ​ປະ​ເທດ​ຊາດ​ຈາກ ​ສັງຄົມ​ກະສິກຳ ​ກາຍ​ເປັນ ​ສັງຄົມ​ອຸດສາຫະກຳ ​ໂດຍ​ຜ່ານ​ການ​ສ້າງ ສາ​ບ້ານ​ປະຊາຊົນ . ຫລາຍລ້ານຄົນໄດ້ເສຍຊີວິດໃນຈີນແຜ່ນດິນໃຫຍ່ໃນໄລຍະການກ້າວກະໂດດຄັ້ງໃຫຍ່, ໂດຍການຄາດຄະເນໂດຍອີງໃສ່ການຟື້ນຕົວທາງດ້ານປະຊາກອນຕັ້ງແຕ່ 15 ຫາ 55 ລ້ານຄົນ, ເຮັດໃຫ້ ຄວາມອຶດຢາກທີ່ຍິ່ງໃຫຍ່ຂອງຈີນກາຍເປັນ ຄວາມອຶດຢາກທີ່ໃຫຍ່ທີ່ສຸດຫຼືໃຫຍ່ທີ່ສຸດ<ref>{{Citation|title=Chinese Famine (1907)}}</ref> ໃນ [[ຄວາມເປັນມາຂອງໂລກ|ປະຫວັດສາດຂອງມະນຸດ]].<ref>{{Cite journal|title=China's great famine: 40 years later}}</ref><ref>{{Cite journal|title=The Institutional Causes of China's Great Famine, 1959–1961}}</ref><ref name="Hasell2013">{{Cite journal|title=Famines}}</ref><ref>{{Cite journal|title=The Study of China's Great Leap Forward Famine in the West}}</ref> qbb2kzlw5q958vfs7vms938a4nm6oa7 112491 112490 2024-12-04T10:45:17Z Randervik 18653 112491 wikitext text/x-wiki '''ກ້າວໄປຂ້າງໜ້າທີ່ຍິ່ງໃຫຍ''' ​ແມ່ນ​ຂະ​ບວນ​ການ​ທາງ​ດ້ານ​ເສດ​ຖະ​ກິດ​ແລະ​ສັງ​ຄົມ​ພາຍ​ໃນ [[ປະເທດຈີນ|​ປະ​ເທດ​ຈີນ]] ​ແຕ່​ປີ 1958 ຫາ​ປີ 1962, ນຳ​ໂດຍ ​ພັກ​ກອມ​ມູ​ນິດ​ຈີນ (CCP). ທ່ານ​ປະທານ​ປະ​ເທດ [[ເມົາ​ເຊ​ຕົງ|​ເຈືອງ​ເຕີນ​ຊາງ]] ​ໄດ້​ດຳ​ເນີນ​ການ​ເຄື່ອນ​ໄຫວ​ຫັນ​ປະ​ເທດ​ຊາດ​ຈາກ ​ສັງຄົມ​ກະສິກຳ ​ກາຍ​ເປັນ ​ສັງຄົມ​ອຸດສາຫະກຳ ​ໂດຍ​ຜ່ານ​ການ​ສ້າງ ສາ​ບ້ານ​ປະຊາຊົນ . ຫລາຍລ້ານຄົນໄດ້ເສຍຊີວິດໃນຈີນແຜ່ນດິນໃຫຍ່ໃນໄລຍະການກ້າວກະໂດດຄັ້ງໃຫຍ່, ໂດຍການຄາດຄະເນໂດຍອີງໃສ່ການຟື້ນຕົວທາງດ້ານປະຊາກອນຕັ້ງແຕ່ 15 ຫາ 55 ລ້ານຄົນ, ເຮັດໃຫ້ ຄວາມອຶດຢາກທີ່ຍິ່ງໃຫຍ່ຂອງຈີນກາຍເປັນ ຄວາມອຶດຢາກທີ່ໃຫຍ່ທີ່ສຸດຫຼືໃຫຍ່ທີ່ສຸດ<ref>{{Citation|title=Chinese Famine (1907)}}</ref> ໃນ [[ຄວາມເປັນມາຂອງໂລກ|ປະຫວັດສາດຂອງມະນຸດ]].<ref>{{Cite journal|title=China's great famine: 40 years later}}</ref><ref>{{Cite journal|title=The Institutional Causes of China's Great Famine, 1959–1961}}</ref><ref name="Hasell2013">{{Cite journal|title=Famines}}</ref><ref>{{Cite journal|title=The Study of China's Great Leap Forward Famine in the West}}</ref> == ອ້າງອີງ == pf2s4yvs1q86h2s08dpbwm899535rtc 0 21914 112492 2024-12-04T10:49:13Z Randervik 18653 Created by translating the page "[[:en:Special:Redirect/revision/1260524556|Cultural Revolution]]" 112492 wikitext text/x-wiki '''ການ​ປະ​ຕິ​ວັດ​ວັດ​ທະ​ນະ​ທໍາ'''​, ທີ່​ຮູ້​ຈັກ​ຢ່າງ​ເປັນ​ທາງ​ການ​ເປັນ '''​ການ​ປະ​ຕິ​ວັດ​ວັດ​ທະ​ນະ​ທໍາ Proletarian ທີ່​ຍິ່ງ​ໃຫຍ່''' ​, ແມ່ນ ​ການ​ເຄື່ອນ​ໄຫວ​ທາງ​ສັງ​ຄົມ ​ໃນ [[ປະເທດຈີນ|​ສາ​ທາ​ລະ​ນະ​ປະ​ຊາ​ຊົນ​ຈີນ]] (PRC​)​. ມັນໄດ້ຖືກເປີດຕົວໂດຍ [[ເມົາ​ເຊ​ຕົງ]] ໃນປີ 1966 ແລະແກ່ຍາວເຖິງ ການເສຍຊີວິດຂອງລາວ ໃນປີ 1976. ເປົ້າໝາຍ​ທີ່​ລະບຸ​ໄວ້​ນັ້ນ​ແມ່ນ​ເພື່ອ​ປົກ​ປັກ​ຮັກສາ ​ລັດທິສັງຄົມ​ນິຍົມ​ຂອງ​ຈີນ ​ໂດຍ​ການ​ກຳຈັດ​ສິ່ງ​ທີ່​ເຫຼືອ​ຢູ່​ຂອງ [[ລັດທິທຶນນິຍົມ|​ນັກ​ທຶນ​ນິຍົມ]] ​ແລະ​ວັດຖຸ​ພື້ນ​ເມືອງ​ຈາກ ​ສັງຄົມ​ຈີນ . ເຖິງ​ແມ່ນ​ວ່າ​ບໍ່​ບັນລຸ​ເປົ້າ​ໝາຍ​ຕົ້ນຕໍ, ການ​ປະຕິວັດ​ວັດທະນະທຳ​ໄດ້​ສະ​ແດງ​ໃຫ້​ເຫັນ​ເຖິງ​ການ​ກັບ​ຄືນ​ມາ​ສູ່​ຈຸດ​ໃຈກາງ​ຂອງ​ອຳນາດ​ຂອງ​ຈີນ​ຢ່າງ​ມີ​ປະສິດທິ​ຜົນ​ພາຍຫຼັງ ​ການ​ປະ​ຕິ​ບັດ​ດ້ານ​ການ​ເມືອງ, ​ໃນ​ໄລຍະ [[ກ້າວໄປຂ້າງໜ້າທີ່ຍິ່ງໃຫຍ|​ກ້າວ​ກະ​ໂດດ​ຂັ້ນ​ອັນ​ໃຫຍ່​ຫຼວງ]] ​ແລະ ​ຄວາມ​ອຶດຢາກ​ຢ່າງ​ໃຫຍ່​ຫຼວງ​ຂອງ​ຈີນ. 55p9d6aq5pgzypv8dlzbn7xajs93qn3 112493 112492 2024-12-04T10:51:55Z Randervik 18653 112493 wikitext text/x-wiki '''ການ​ປະ​ຕິ​ວັດ​ວັດ​ທະ​ນະ​ທໍາ'''​, ທີ່​ຮູ້​ຈັກ​ຢ່າງ​ເປັນ​ທາງ​ການ​ເປັນ '''​ການ​ປະ​ຕິ​ວັດ​ວັດ​ທະ​ນະ​ທໍາ Proletarian ທີ່​ຍິ່ງ​ໃຫຍ່''' ​, ແມ່ນ ​ການ​ເຄື່ອນ​ໄຫວ​ທາງ​ສັງ​ຄົມ ​ໃນ [[ປະເທດຈີນ|​ສາ​ທາ​ລະ​ນະ​ປະ​ຊາ​ຊົນ​ຈີນ]] (PRC​)​. ມັນໄດ້ຖືກເປີດຕົວໂດຍ [[ເມົາ​ເຊ​ຕົງ]] ໃນປີ 1966 ແລະແກ່ຍາວເຖິງ ການເສຍຊີວິດຂອງລາວ ໃນປີ 1976. ເປົ້າໝາຍ​ທີ່​ລະບຸ​ໄວ້​ນັ້ນ​ແມ່ນ​ເພື່ອ​ປົກ​ປັກ​ຮັກສາ ​ລັດທິສັງຄົມ​ນິຍົມ​ຂອງ​ຈີນ ​ໂດຍ​ການ​ກຳຈັດ​ສິ່ງ​ທີ່​ເຫຼືອ​ຢູ່​ຂອງ [[ລັດທິທຶນນິຍົມ|​ນັກ​ທຶນ​ນິຍົມ]] ​ແລະ​ວັດຖຸ​ພື້ນ​ເມືອງ​ຈາກ ​ສັງຄົມ​ຈີນ . ເຖິງ​ແມ່ນ​ວ່າ​ບໍ່​ບັນລຸ​ເປົ້າ​ໝາຍ​ຕົ້ນຕໍ, ການ​ປະຕິວັດ​ວັດທະນະທຳ​ໄດ້​ສະ​ແດງ​ໃຫ້​ເຫັນ​ເຖິງ​ການ​ກັບ​ຄືນ​ມາ​ສູ່​ຈຸດ​ໃຈກາງ​ຂອງ​ອຳນາດ​ຂອງ​ຈີນ​ຢ່າງ​ມີ​ປະສິດທິ​ຜົນ​ພາຍຫຼັງ ​ການ​ປະ​ຕິ​ບັດ​ດ້ານ​ການ​ເມືອງ, ​ໃນ​ໄລຍະ [[ກ້າວໄປຂ້າງໜ້າທີ່ຍິ່ງໃຫຍ|​ກ້າວໄປຂ້າງໜ້າທີ່ຍິ່ງໃຫຍ]] ​ແລະ ​ຄວາມ​ອຶດຢາກ​ຢ່າງ​ໃຫຍ່​ຫຼວງ​ຂອງ​ຈີນ. ms3ukbkroa1d278j1l5t7ijhnyhfx8j 0 21915 112497 2024-12-04T11:47:46Z Randervik 18653 Created by translating the page "[[:en:Special:Redirect/revision/1261084026|Qin dynasty]]" 112497 wikitext text/x-wiki {{ກ່ອງຂໍ້ມູນ ປະເທດ|native_name=秦<br />[[File:秦-seal.svg|x24px|class=skin-invert]]|conventional_long_name=ລາຊະວົງສິນ|life_span=221–206 BC|era=[[Imperial era of Chinese history|Imperial]]|status=Empire|government_type=[[Absolute monarchy]]|p1=Zhou dynasty|p2=Qin (state)|s1=Eighteen Kingdoms|s2=Han dynasty|s3=Nanyue|event_start={{nowrap|Accession of [[Qin Shi Huang]]}}|year_start=221 BC|event1={{nowrap|Death of Qin Shi Huang}}|date_event1=210 BC|event_end={{nwr|Surrender to [[Liu Bang]]}}|year_end=206 BC|image_coat=Inscription on Imperial Seal of China "受命於天 既壽永昌".svg|symbol_type=[[Heirloom Seal of the Realm]]|flag_border=no|image_map2=File:QinEmpireWithOrdos.jpg<!--Do not replace this with a map in Chinese 不要加中文地圖-->|image_map2_caption=Territory controlled by the Qin {{circa|210&nbsp;BC}}|capital=[[Xianyang]]|common_languages=[[Old Chinese]]|currency=[[Ban Liang]]|leader1=[[Qin Shi Huang]]|leader2=[[Qin Er Shi]]|year_leader1=221–210 BC|year_leader2=210–207 BC|title_leader=[[List of rulers of China#Qin dynasty|Emperor]]|deputy1=[[Li Si]]|year_deputy1=221–208 BC|title_deputy=[[Grand chancellor (China)|Chancellor]]|deputy2=[[Zhao Gao]]|year_deputy2=208–207 BC|stat_year1=220 BC|stat_area1=2300000|ref_area1={{sfn|Taagepera|1979|p=121}}}} '''ລາຊະວົງສິນ''' ແມ່ນ ລາຊະວົງ ທໍາອິດຂອງ ຈັກກະພັດຈີນ . ມັນ​ໄດ້​ຖືກ​ຕັ້ງ​ຊື່​ສໍາ​ລັບ​ການ​ຕົ້ນ​ກໍາ​ເນີດ ​ຂອງ​ລັດ ສິນ ​, ຊຶ່ງ​ເປັນ​ສັດ​ຕູ​ຂອງ​ລັດ​ຊະ​ວົງ Zhou ລັດ​ຖະ​ບານ ​ກາງ​ທີ່​ໄດ້​ທົນ​ທານ​ມາ​ເປັນ​ເວ​ລາ​ຫ້າ​ສັດ​ຕະ​ວັດ​ແລ້ວ​. ເລີ່ມຕົ້ນໃນປີ 230&nbsp;BC, ສິນ ພາຍ​ໃຕ້​ການ​ກະ​ສັດ Ying Zheng ໄດ້​ມີ​ສ່ວນ​ຮ່ວມ​ໃນ ​ໄລ​ຍະ​ການ​ຂອງ​ສົງ​ຄາມ​ເອົາ​ຊະ​ນະ​ແຕ່​ລະ​ລັດ​ຂອງ​ຄູ່​ແຂ່ງ ​ທີ່​ໄດ້​ໃຫ້​ຄໍາ​ຫມັ້ນ​ສັນ​ຍາ​ຄວາມ​ສັດ​ຊື່​ຕໍ່ Zhou ໃນ​ເມື່ອ​ກ່ອນ​. ອັນ​ນີ້​ໄດ້​ບັນລຸ​ໃນ​ປີ 221&nbsp;BC ດ້ວຍ​ການ​ໂຮມ​ປະ​ເທດ​ຈີນ​ເປັນ​ເອກະ​ພາບ​ຢ່າງ​ສຳ​ເລັດ​ຜົນ​ພາຍ​ໃຕ້​ການ​ປົກຄອງ ສິນ , ຊຶ່ງ​ຫຼັງ​ຈາກ​ນັ້ນ​ໄດ້​ຮັບ​ສິດ​ອຳນາດ​ຈາກ​ຈັກກະພັດ - Ying Zheng ປະກາດ​ຕົວ​ເອງ​ເປັນ [[ຈິນຊີຮ່ອງເຕ້]], [[ຈັກກະພັດຈີນ|​ຈັກກະພັດ​ອົງ​ທຳ​ອິດ​ຂອງ​ຈີນ]] . ສະຖານະ​ການ​ນີ້​ແກ່ຍາວ​ຮອດ​ປີ 206&nbsp;BC, ເມື່ອລາຊະວົງລົ້ມລົງໃນປີຕໍ່ມາການເສຍຊີວິດຂອງ [[ຈິນຊີຮ່ອງເຕ້]].{{Sfn|Li|2013}} ສິນ ເປັນພະລັງງານຫນ້ອຍສໍາລັບສັດຕະວັດຕົ້ນຂອງການມີຢູ່ຂອງຕົນ. ຄວາມ​ເຂັ້ມ​ແຂງ​ຂອງ​ລັດ ສິນ ໄດ້​ເພີ່ມ​ຂຶ້ນ​ຢ່າງ​ຫຼວງ​ຫຼາຍ​ໂດຍ​ການ​ປະ​ຕິ​ຮູບ Shang Yang ໃນ​ສັດ​ຕະ​ວັດ​ທີ 4&nbsp;BC, ໃນ​ໄລ​ຍະ ​ເວ​ລາ Warring States . ໃນກາງແລະທ້າຍສະຕະວັດທີ 3&nbsp;BC, ລັດ ສິນ ໄດ້​ດໍາ​ເນີນ​ການ​ຂອງ​ການ​ພິ​ຊິດ​ຢ່າງ​ວ່ອງ​ໄວ​, ທໍາ​ລາຍ​ລາ ​ຊະ​ວົງ Zhou ທີ່​ບໍ່​ມີ​ອໍາ​ນາດ​ແລະ​ໃນ​ທີ່​ສຸດ ​ໄດ້​ເອົາ​ຊະ​ນະ ​ອີກ​ຫົກ​ຂອງ ​ລັດ​ສົງ​ຄາມ​ເຈັດ​. ການ​ມີ​ຊີວິດ​ຢູ່ 15 ປີ​ຂອງ ສິນ ​ແມ່ນ​ລາຊະວົງ​ທີ່​ສັ້ນ​ທີ່​ສຸດ​ໃນ​ປະຫວັດສາດ​ຂອງ​ຈີນ, ​ໂດຍ​ມີ​ຈັກກະພັດ​ສອງ​ຄົນ​ເທົ່າ​ນັ້ນ. ແນວ​ໃດ​ກໍ​ດີ, ຍຸດ​ທະ​ສາດ​ຂອງ ສິນ ​ໃນ​ການ​ທະຫານ​ແລະ​ການ​ປົກຄອງ​ໄດ້​ສ້າງ​ຮູບ​ແບບ​ຂອງ ​ລາຊະວົງ Han ທີ່​ສືບ​ຕໍ່​ມາ, ​ໃນ​ທີ່​ສຸດ​ໄດ້​ກາຍ​ເປັນ​ຜູ້​ກຳເນີດ​ຂອງ​ລະບົບ​ຈັກກະພັດ​ທີ່​ແກ່ຍາວ​ໃນ​ຫຼາຍ​ຮູບ​ແບບ​ຈົນ​ເຖິງ ​ການ​ປະຕິວັດ Xinhai ປີ 1911. ສິນ ໄດ້ສະແຫວງຫາທີ່ຈະສ້າງລັດເປັນເອກະພາບໂດຍອໍານາດທາງດ້ານການເມືອງທີ່ມີໂຄງສ້າງສູນກາງແລະກອງທັບຂະຫນາດໃຫຍ່ທີ່ສະຫນັບສະຫນູນໂດຍເສດຖະກິດທີ່ຫມັ້ນຄົງ.{{Sfn|Tanner|2010}} ລັດ​ຖະ​ບານ​ກາງ​ໄດ້​ຍ້າຍ​ໄປ​ຫຼຸດ​ຜ່ອນ​ບັນ​ດາ​ຊົນ​ຊັ້ນ​ສູງ​ແລະ​ເຈົ້າ​ຂອງ​ທີ່​ດິນ​ເພື່ອ​ໄດ້​ຮັບ​ການ​ຄວບ​ຄຸມ​ໂດຍ​ກົງ​ກ່ຽວ​ກັບ​ຊາວ​ກະ​ສິ​ກອນ​, ເຊິ່ງ​ປະ​ກອບ​ດ້ວຍ​ຈໍາ​ນວນ​ຫຼາຍ​ຂອງ​ປະ​ຊາ​ກອນ​ແລະ​ກໍາ​ລັງ​ແຮງ​ງານ​. ນີ້ອະນຸຍາດໃຫ້ໂຄງການທີ່ມີຄວາມທະເຍີທະຍານທີ່ກ່ຽວຂ້ອງກັບຊາວກະສິກອນສາມແສນຄົນແລະນັກໂທດ: ໂຄງການເຊັ່ນ: ກໍາແພງເຊື່ອມຕໍ່ຕາມຊາຍແດນທາງເຫນືອ, ໃນທີ່ສຸດການພັດທະນາໄປສູ່ [[ກຳແພງເມືອງຈີນ|ກໍາແພງເມືອງຈີນ]], ແລະລະບົບເສັ້ນທາງແຫ່ງຊາດໃຫມ່ຂະຫນາດໃຫຍ່, ເຊັ່ນດຽວກັນກັບ ສຸສານຂອງເມືອງທໍາອິດ. ສິນ Emperor ປົກປ້ອງໂດຍ ກອງທັບ Terracotta ທີ່ມີຊີວິດຊີວາ. ສິນ ໄດ້​ນໍາ​ສະ​ເຫນີ​ຂອບ​ເຂດ​ຂອງ​ການ​ປະ​ຕິ​ຮູບ​ເຊັ່ນ​ສະ​ກຸນ​ເງິນ​ມາດ​ຕະ​ຖານ​, ນ​້​ໍາ​ຫນັກ​, ມາດ​ຕະ​ການ​ແລະ​ລະ​ບົບ​ການ​ຂຽນ​ເປັນ​ເອ​ກະ​ພາບ​, ເພື່ອ​ແນ​ໃສ່​ການ​ເປັນ​ເອ​ກະ​ພາບ​ຂອງ​ລັດ​ແລະ​ສົ່ງ​ເສີມ​ການ​ຄ້າ​. ນອກຈາກນັ້ນ, ທະຫານຂອງຕົນໄດ້ນໍາໃຊ້ອາວຸດ, ການຂົນສົ່ງແລະການມີສິດເທົ່າທຽມທີ່ຜ່ານມາ, ເຖິງແມ່ນວ່າລັດຖະບານແມ່ນມືຫນັກແລະ bureaucratic. ສິນ ໄດ້ສ້າງລະບົບການຄຸ້ມຄອງຄົນແລະທີ່ດິນທີ່ເພີ່ມກໍາລັງຂອງລັດຖະບານຢ່າງຫຼວງຫຼາຍໃນການຫັນປ່ຽນສະພາບແວດລ້ອມ, ແລະມັນໄດ້ຖືກໂຕ້ຖຽງວ່າຜົນກະທົບຕໍ່ມາຂອງລະບົບນີ້ຕໍ່ສະພາບແວດລ້ອມຂອງອາຊີຕາເວັນອອກເຮັດໃຫ້ການເພີ່ມຂຶ້ນຂອງ ສິນ ເປັນເຫດການສໍາຄັນໃນປະຫວັດສາດສິ່ງແວດລ້ອມຂອງຈີນ. ເມື່ອ ສິນ Shi Huang ໄດ້ເສຍຊີວິດໃນປີ 210&nbsp;ກ່ອນ ຄ.ສ., ທີ່ປຶກສາສອງຄົນຂອງລາວໄດ້ວາງມໍລະດົກຢູ່ເທິງບັນລັງໃນຄວາມພະຍາຍາມທີ່ຈະມີອິດທິພົນແລະຄວບຄຸມການປົກຄອງຂອງລາຊະວົງ. ທີ່ປຶກສາເຫຼົ່ານີ້ໄດ້ຖົກຖຽງກັນ, ສົ່ງຜົນໃຫ້ທັງສອງເສຍຊີວິດຂອງເຂົາເຈົ້າແລະຂອງ ສິນ emperor ທີສອງ. ການ​ປະ​ທະ​ກັນ​ທີ່​ນິຍົມ​ກັນ​ໄດ້​ເກີດ​ຂຶ້ນ ​ແລະ​ຈັກກະພັດ​ທີ່​ອ່ອນ​ແອ​ລົງ​ໃນ​ບໍ່​ຊ້າ​ນີ້​ກໍ​ຕົກ​ຢູ່​ກັບ ​ນາຍ ​ພົນ Xiang Yu, ຜູ້​ທີ່​ໄດ້​ຮັບ​ການ​ປະກາດ​ເປັນ Hegemon-King ຂອງ​ຕາ​ເວັນ​ຕົກ Chu, ​ແລະ Liu Bang, ຜູ້​ກໍ່​ຕັ້ງ​ລາຊະວົງ Han. Han Confucians portrayed ສິນ ເປັນ monolithic, tyranny legalist, ໂດຍ​ສະ​ເພາະ​ແມ່ນ​ການ​ອ້າງ​ເຖິງ​ການ​ລົບ​ລ້າງ​ທີ່​ຮູ້​ຈັກ​ເປັນ ​ການ​ເຜົາ​ໄຫມ້​ຂອງ​ຫນັງ​ສື​ແລະ​ຝັງ​ຂອງ​ນັກ​ວິ​ຊາ​ການ ​; ຢ່າງ​ໃດ​ກໍ​ຕາມ, ບັນ​ຊີ​ທໍາ​ອິດ​ຂອງ​ເຫດ​ການ​ນີ້​ແມ່ນ​ຢູ່​ໃນ Shiji ຂອງ Sima Qian ( c. 91 BC ), ແລະນັກວິຊາການທີ່ທັນສະໄຫມບາງຄົນຂັດແຍ້ງກັບຄວາມຈິງຂອງມັນ.{{Sfn|Lander|2021}} [[ໝວດ:ບັນດາ​ປະ​ເທດ​ໃນ​ອະດີດ​ໃນ​ອາຊີ​ຕາ​ເວັນ​ອອກ]] [[ໝວດ:ລາຊະວົງຂອງປະເທດຈີນ]] eqwzsrb27jlb47s1wm12ipfdhvztf3f 112499 112497 2024-12-04T11:49:18Z Randervik 18653 112499 wikitext text/x-wiki {{ກ່ອງຂໍ້ມູນ ປະເທດ|native_name=秦<br />[[File:秦-seal.svg|x24px|class=skin-invert]]|conventional_long_name=ລາຊະວົງສິນ|life_span=221–206 BC|era=[[Imperial era of Chinese history|Imperial]]|status=Empire|government_type=[[Absolute monarchy]]|p1=Zhou dynasty|p2=Qin (state)|s1=Eighteen Kingdoms|s2=Han dynasty|s3=Nanyue|event_start={{nowrap|Accession of [[Qin Shi Huang]]}}|year_start=221 BC|event1={{nowrap|Death of Qin Shi Huang}}|date_event1=210 BC|event_end={{nwr|Surrender to [[Liu Bang]]}}|year_end=206 BC|image_coat=Inscription on Imperial Seal of China "受命於天 既壽永昌".svg|symbol_type=[[Heirloom Seal of the Realm]]|flag_border=no|image_map2=File:QinEmpireWithOrdos.jpg<!--Do not replace this with a map in Chinese 不要加中文地圖-->|image_map2_caption=Territory controlled by the Qin {{circa|210&nbsp;BC}}|capital=[[Xianyang]]|common_languages=[[Old Chinese]]|currency=[[Ban Liang]]|leader1=[[Qin Shi Huang]]|leader2=[[Qin Er Shi]]|year_leader1=221–210 BC|year_leader2=210–207 BC|title_leader=[[List of rulers of China#Qin dynasty|Emperor]]|deputy1=[[Li Si]]|year_deputy1=221–208 BC|title_deputy=[[Grand chancellor (China)|Chancellor]]|deputy2=[[Zhao Gao]]|year_deputy2=208–207 BC|stat_year1=220 BC|stat_area1=2300000|ref_area1={{sfn|Taagepera|1979|p=121}}}} '''ລາຊະວົງສິນ''' ແມ່ນ ລາຊະວົງ ທໍາອິດຂອງ ຈັກກະພັດຈີນ . ມັນ​ໄດ້​ຖືກ​ຕັ້ງ​ຊື່​ສໍາ​ລັບ​ການ​ຕົ້ນ​ກໍາ​ເນີດ ​ຂອງ​ລັດ ສິນ ​, ຊຶ່ງ​ເປັນ​ສັດ​ຕູ​ຂອງ​ລັດ​ຊະ​ວົງ Zhou ລັດ​ຖະ​ບານ ​ກາງ​ທີ່​ໄດ້​ທົນ​ທານ​ມາ​ເປັນ​ເວ​ລາ​ຫ້າ​ສັດ​ຕະ​ວັດ​ແລ້ວ​. ເລີ່ມຕົ້ນໃນປີ 230&nbsp;BC, ສິນ ພາຍ​ໃຕ້​ການ​ກະ​ສັດ Ying Zheng ໄດ້​ມີ​ສ່ວນ​ຮ່ວມ​ໃນ ​ໄລ​ຍະ​ການ​ຂອງ​ສົງ​ຄາມ​ເອົາ​ຊະ​ນະ​ແຕ່​ລະ​ລັດ​ຂອງ​ຄູ່​ແຂ່ງ ​ທີ່​ໄດ້​ໃຫ້​ຄໍາ​ຫມັ້ນ​ສັນ​ຍາ​ຄວາມ​ສັດ​ຊື່​ຕໍ່ Zhou ໃນ​ເມື່ອ​ກ່ອນ​. ອັນ​ນີ້​ໄດ້​ບັນລຸ​ໃນ​ປີ 221&nbsp;BC ດ້ວຍ​ການ​ໂຮມ​ປະ​ເທດ​ຈີນ​ເປັນ​ເອກະ​ພາບ​ຢ່າງ​ສຳ​ເລັດ​ຜົນ​ພາຍ​ໃຕ້​ການ​ປົກຄອງ ສິນ , ຊຶ່ງ​ຫຼັງ​ຈາກ​ນັ້ນ​ໄດ້​ຮັບ​ສິດ​ອຳນາດ​ຈາກ​ຈັກກະພັດ - Ying Zheng ປະກາດ​ຕົວ​ເອງ​ເປັນ [[ຈິນຊີຮ່ອງເຕ້]], [[ຈັກກະພັດຈີນ|​ຈັກກະພັດ​ອົງ​ທຳ​ອິດ​ຂອງ​ຈີນ]] . ສະຖານະ​ການ​ນີ້​ແກ່ຍາວ​ຮອດ​ປີ 206&nbsp;BC, ເມື່ອລາຊະວົງລົ້ມລົງໃນປີຕໍ່ມາການເສຍຊີວິດຂອງ [[ຈິນຊີຮ່ອງເຕ້]].{{Sfn|Li|2013}} ສິນ ເປັນພະລັງງານຫນ້ອຍສໍາລັບສັດຕະວັດຕົ້ນຂອງການມີຢູ່ຂອງຕົນ. ຄວາມ​ເຂັ້ມ​ແຂງ​ຂອງ​ລັດ ສິນ ໄດ້​ເພີ່ມ​ຂຶ້ນ​ຢ່າງ​ຫຼວງ​ຫຼາຍ​ໂດຍ​ການ​ປະ​ຕິ​ຮູບ Shang Yang ໃນ​ສັດ​ຕະ​ວັດ​ທີ 4&nbsp;BC, ໃນ​ໄລ​ຍະ ​ເວ​ລາ Warring States . ໃນກາງແລະທ້າຍສະຕະວັດທີ 3&nbsp;BC, ລັດ ສິນ ໄດ້​ດໍາ​ເນີນ​ການ​ຂອງ​ການ​ພິ​ຊິດ​ຢ່າງ​ວ່ອງ​ໄວ​, ທໍາ​ລາຍ​ລາ ​ຊະ​ວົງ Zhou ທີ່​ບໍ່​ມີ​ອໍາ​ນາດ​ແລະ​ໃນ​ທີ່​ສຸດ ​ໄດ້​ເອົາ​ຊະ​ນະ ​ອີກ​ຫົກ​ຂອງ ​ລັດ​ສົງ​ຄາມ​ເຈັດ​. ການ​ມີ​ຊີວິດ​ຢູ່ 15 ປີ​ຂອງ ສິນ ​ແມ່ນ​ລາຊະວົງ​ທີ່​ສັ້ນ​ທີ່​ສຸດ​ໃນ​ປະຫວັດສາດ​ຂອງ​ຈີນ, ​ໂດຍ​ມີ​ຈັກກະພັດ​ສອງ​ຄົນ​ເທົ່າ​ນັ້ນ. ແນວ​ໃດ​ກໍ​ດີ, ຍຸດ​ທະ​ສາດ​ຂອງ ສິນ ​ໃນ​ການ​ທະຫານ​ແລະ​ການ​ປົກຄອງ​ໄດ້​ສ້າງ​ຮູບ​ແບບ​ຂອງ ​ລາຊະວົງ Han ທີ່​ສືບ​ຕໍ່​ມາ, ​ໃນ​ທີ່​ສຸດ​ໄດ້​ກາຍ​ເປັນ​ຜູ້​ກຳເນີດ​ຂອງ​ລະບົບ​ຈັກກະພັດ​ທີ່​ແກ່ຍາວ​ໃນ​ຫຼາຍ​ຮູບ​ແບບ​ຈົນ​ເຖິງ ​ການ​ປະຕິວັດ Xinhai ປີ 1911. ສິນ ໄດ້ສະແຫວງຫາທີ່ຈະສ້າງລັດເປັນເອກະພາບໂດຍອໍານາດທາງດ້ານການເມືອງທີ່ມີໂຄງສ້າງສູນກາງແລະກອງທັບຂະຫນາດໃຫຍ່ທີ່ສະຫນັບສະຫນູນໂດຍເສດຖະກິດທີ່ຫມັ້ນຄົງ.{{Sfn|Tanner|2010}} ລັດ​ຖະ​ບານ​ກາງ​ໄດ້​ຍ້າຍ​ໄປ​ຫຼຸດ​ຜ່ອນ​ບັນ​ດາ​ຊົນ​ຊັ້ນ​ສູງ​ແລະ​ເຈົ້າ​ຂອງ​ທີ່​ດິນ​ເພື່ອ​ໄດ້​ຮັບ​ການ​ຄວບ​ຄຸມ​ໂດຍ​ກົງ​ກ່ຽວ​ກັບ​ຊາວ​ກະ​ສິ​ກອນ​, ເຊິ່ງ​ປະ​ກອບ​ດ້ວຍ​ຈໍາ​ນວນ​ຫຼາຍ​ຂອງ​ປະ​ຊາ​ກອນ​ແລະ​ກໍາ​ລັງ​ແຮງ​ງານ​. ນີ້ອະນຸຍາດໃຫ້ໂຄງການທີ່ມີຄວາມທະເຍີທະຍານທີ່ກ່ຽວຂ້ອງກັບຊາວກະສິກອນສາມແສນຄົນແລະນັກໂທດ: ໂຄງການເຊັ່ນ: ກໍາແພງເຊື່ອມຕໍ່ຕາມຊາຍແດນທາງເຫນືອ, ໃນທີ່ສຸດການພັດທະນາໄປສູ່ [[ກຳແພງເມືອງຈີນ|ກໍາແພງເມືອງຈີນ]], ແລະລະບົບເສັ້ນທາງແຫ່ງຊາດໃຫມ່ຂະຫນາດໃຫຍ່, ເຊັ່ນດຽວກັນກັບ ສຸສານຂອງເມືອງທໍາອິດ. ສິນ Emperor ປົກປ້ອງໂດຍ ກອງທັບ Terracotta ທີ່ມີຊີວິດຊີວາ. ສິນ ໄດ້​ນໍາ​ສະ​ເຫນີ​ຂອບ​ເຂດ​ຂອງ​ການ​ປະ​ຕິ​ຮູບ​ເຊັ່ນ​ສະ​ກຸນ​ເງິນ​ມາດ​ຕະ​ຖານ​, ນ​້​ໍາ​ຫນັກ​, ມາດ​ຕະ​ການ​ແລະ​ລະ​ບົບ​ການ​ຂຽນ​ເປັນ​ເອ​ກະ​ພາບ​, ເພື່ອ​ແນ​ໃສ່​ການ​ເປັນ​ເອ​ກະ​ພາບ​ຂອງ​ລັດ​ແລະ​ສົ່ງ​ເສີມ​ການ​ຄ້າ​. ນອກຈາກນັ້ນ, ທະຫານຂອງຕົນໄດ້ນໍາໃຊ້ອາວຸດ, ການຂົນສົ່ງແລະການມີສິດເທົ່າທຽມທີ່ຜ່ານມາ, ເຖິງແມ່ນວ່າລັດຖະບານແມ່ນມືຫນັກແລະ bureaucratic. ສິນ ໄດ້ສ້າງລະບົບການຄຸ້ມຄອງຄົນແລະທີ່ດິນທີ່ເພີ່ມກໍາລັງຂອງລັດຖະບານຢ່າງຫຼວງຫຼາຍໃນການຫັນປ່ຽນສະພາບແວດລ້ອມ, ແລະມັນໄດ້ຖືກໂຕ້ຖຽງວ່າຜົນກະທົບຕໍ່ມາຂອງລະບົບນີ້ຕໍ່ສະພາບແວດລ້ອມຂອງອາຊີຕາເວັນອອກເຮັດໃຫ້ການເພີ່ມຂຶ້ນຂອງ ສິນ ເປັນເຫດການສໍາຄັນໃນປະຫວັດສາດສິ່ງແວດລ້ອມຂອງຈີນ. ເມື່ອ ສິນ Shi Huang ໄດ້ເສຍຊີວິດໃນປີ 210&nbsp;ກ່ອນ ຄ.ສ., ທີ່ປຶກສາສອງຄົນຂອງລາວໄດ້ວາງມໍລະດົກຢູ່ເທິງບັນລັງໃນຄວາມພະຍາຍາມທີ່ຈະມີອິດທິພົນແລະຄວບຄຸມການປົກຄອງຂອງລາຊະວົງ. ທີ່ປຶກສາເຫຼົ່ານີ້ໄດ້ຖົກຖຽງກັນ, ສົ່ງຜົນໃຫ້ທັງສອງເສຍຊີວິດຂອງເຂົາເຈົ້າແລະຂອງ ສິນ emperor ທີສອງ. ການ​ປະ​ທະ​ກັນ​ທີ່​ນິຍົມ​ກັນ​ໄດ້​ເກີດ​ຂຶ້ນ ​ແລະ​ຈັກກະພັດ​ທີ່​ອ່ອນ​ແອ​ລົງ​ໃນ​ບໍ່​ຊ້າ​ນີ້​ກໍ​ຕົກ​ຢູ່​ກັບ ​ນາຍ ​ພົນ Xiang Yu, ຜູ້​ທີ່​ໄດ້​ຮັບ​ການ​ປະກາດ​ເປັນ Hegemon-King ຂອງ​ຕາ​ເວັນ​ຕົກ Chu, ​ແລະ Liu Bang, ຜູ້​ກໍ່​ຕັ້ງ​ລາຊະວົງ Han. Han Confucians portrayed ສິນ ເປັນ monolithic, tyranny legalist, ໂດຍ​ສະ​ເພາະ​ແມ່ນ​ການ​ອ້າງ​ເຖິງ​ການ​ລົບ​ລ້າງ​ທີ່​ຮູ້​ຈັກ​ເປັນ ​ການ​ເຜົາ​ໄຫມ້​ຂອງ​ຫນັງ​ສື​ແລະ​ຝັງ​ຂອງ​ນັກ​ວິ​ຊາ​ການ ​; ຢ່າງ​ໃດ​ກໍ​ຕາມ, ບັນ​ຊີ​ທໍາ​ອິດ​ຂອງ​ເຫດ​ການ​ນີ້​ແມ່ນ​ຢູ່​ໃນ Shiji ຂອງ Sima Qian ( c. 91 BC ), ແລະນັກວິຊາການທີ່ທັນສະໄຫມບາງຄົນຂັດແຍ້ງກັບຄວາມຈິງຂອງມັນ.{{Sfn|Lander|2021}} == ອ້າງອີງ == [[ໝວດ:ບັນດາ​ປະ​ເທດ​ໃນ​ອະດີດ​ໃນ​ອາຊີ​ຕາ​ເວັນ​ອອກ]] [[ໝວດ:ລາຊະວົງຂອງປະເທດຈີນ]] l42ge8lr9a7pdi2v2ow5asv4no940wv 112501 112499 2024-12-04T11:52:05Z Randervik 18653 112501 wikitext text/x-wiki {{ກ່ອງຂໍ້ມູນ ປະເທດ|native_name=秦<br />[[File:秦-seal.svg|x24px|class=skin-invert]]|conventional_long_name=ລາຊະວົງສິນ|life_span=221–206 BC|era=[[ສະໄໝຈັກກະພັດຂອງປະຫວັດສາດຈີນ|ຈັກກະພັດ]]|status=ຈັກກະວັດ|government_type=[[ລະບອບການປົກຄອງແບບສົມບູນ]]|p1=ລາຊະວົງ Zhou|p2=Qin (ລັດ)|s1=ສິບແປດອານາຈັກ|s2=ລາຊະວົງຮັ້ນ|s3=Nanyue|event_start={{nowrap|ການເຂົ້າເປັນສະມາຊິກຂອງ [[ຈິນຊີຮ່ອງເຕ້]]}}|year_start=221 BC|event1={{nowrap|ການເສຍຊີວິດຂອງ ຈິນຊີຮ່ອງເຕ້}}|date_event1=210 BC|event_end={{nwr|ຍອມຈຳນົນ [[Liu Bang]]}}|year_end=206 BC|image_coat=Inscription on Imperial Seal of China "受命於天 既壽永昌".svg|symbol_type=[[Heirloom Seal of the Realm]]|flag_border=no|image_map2=File:QinEmpireWithOrdos.jpg<!--Do not replace this with a map in Chinese 不要加中文地圖-->|image_map2_caption=ອານາເຂດທີ່ຄວບຄຸມໂດຍ Qin {{circa|210&nbsp;BC}}|capital=[[Xianyang]]|common_languages=[[ຈີນເກົ່າ]]|currency=[[Ban Liang]]|leader1=[[Qin Shi Huang]]|leader2=[[Qin Er Shi]]|year_leader1=221–210 BC|year_leader2=210–207 BC|title_leader=[[ບັນ​ຊີ​ລາຍ​ຊື່​ຂອງ​ຜູ້​ປົກ​ຄອງ​ຂອງ​ປະ​ເທດ​ຈີນ #ລາຊະວົງ Qin|ຈັກກະພັດ]]|deputy1=[[Li Si]]|year_deputy1=221–208 BC|title_deputy=[[Grand chancellor (China)|Chancellor]]|deputy2=[[Zhao Gao]]|year_deputy2=208–207 BC|stat_year1=220 BC|stat_area1=2300000|ref_area1={{sfn|Taagepera|1979|p=121}}}} '''ລາຊະວົງສິນ''' ແມ່ນ ລາຊະວົງ ທໍາອິດຂອງ ຈັກກະພັດຈີນ . ມັນ​ໄດ້​ຖືກ​ຕັ້ງ​ຊື່​ສໍາ​ລັບ​ການ​ຕົ້ນ​ກໍາ​ເນີດ ​ຂອງ​ລັດ ສິນ ​, ຊຶ່ງ​ເປັນ​ສັດ​ຕູ​ຂອງ​ລັດ​ຊະ​ວົງ Zhou ລັດ​ຖະ​ບານ ​ກາງ​ທີ່​ໄດ້​ທົນ​ທານ​ມາ​ເປັນ​ເວ​ລາ​ຫ້າ​ສັດ​ຕະ​ວັດ​ແລ້ວ​. ເລີ່ມຕົ້ນໃນປີ 230&nbsp;BC, ສິນ ພາຍ​ໃຕ້​ການ​ກະ​ສັດ Ying Zheng ໄດ້​ມີ​ສ່ວນ​ຮ່ວມ​ໃນ ​ໄລ​ຍະ​ການ​ຂອງ​ສົງ​ຄາມ​ເອົາ​ຊະ​ນະ​ແຕ່​ລະ​ລັດ​ຂອງ​ຄູ່​ແຂ່ງ ​ທີ່​ໄດ້​ໃຫ້​ຄໍາ​ຫມັ້ນ​ສັນ​ຍາ​ຄວາມ​ສັດ​ຊື່​ຕໍ່ Zhou ໃນ​ເມື່ອ​ກ່ອນ​. ອັນ​ນີ້​ໄດ້​ບັນລຸ​ໃນ​ປີ 221&nbsp;BC ດ້ວຍ​ການ​ໂຮມ​ປະ​ເທດ​ຈີນ​ເປັນ​ເອກະ​ພາບ​ຢ່າງ​ສຳ​ເລັດ​ຜົນ​ພາຍ​ໃຕ້​ການ​ປົກຄອງ ສິນ , ຊຶ່ງ​ຫຼັງ​ຈາກ​ນັ້ນ​ໄດ້​ຮັບ​ສິດ​ອຳນາດ​ຈາກ​ຈັກກະພັດ - Ying Zheng ປະກາດ​ຕົວ​ເອງ​ເປັນ [[ຈິນຊີຮ່ອງເຕ້]], [[ຈັກກະພັດຈີນ|​ຈັກກະພັດ​ອົງ​ທຳ​ອິດ​ຂອງ​ຈີນ]] . ສະຖານະ​ການ​ນີ້​ແກ່ຍາວ​ຮອດ​ປີ 206&nbsp;BC, ເມື່ອລາຊະວົງລົ້ມລົງໃນປີຕໍ່ມາການເສຍຊີວິດຂອງ [[ຈິນຊີຮ່ອງເຕ້]].{{Sfn|Li|2013}} ສິນ ເປັນພະລັງງານຫນ້ອຍສໍາລັບສັດຕະວັດຕົ້ນຂອງການມີຢູ່ຂອງຕົນ. ຄວາມ​ເຂັ້ມ​ແຂງ​ຂອງ​ລັດ ສິນ ໄດ້​ເພີ່ມ​ຂຶ້ນ​ຢ່າງ​ຫຼວງ​ຫຼາຍ​ໂດຍ​ການ​ປະ​ຕິ​ຮູບ Shang Yang ໃນ​ສັດ​ຕະ​ວັດ​ທີ 4&nbsp;BC, ໃນ​ໄລ​ຍະ ​ເວ​ລາ Warring States . ໃນກາງແລະທ້າຍສະຕະວັດທີ 3&nbsp;BC, ລັດ ສິນ ໄດ້​ດໍາ​ເນີນ​ການ​ຂອງ​ການ​ພິ​ຊິດ​ຢ່າງ​ວ່ອງ​ໄວ​, ທໍາ​ລາຍ​ລາ ​ຊະ​ວົງ Zhou ທີ່​ບໍ່​ມີ​ອໍາ​ນາດ​ແລະ​ໃນ​ທີ່​ສຸດ ​ໄດ້​ເອົາ​ຊະ​ນະ ​ອີກ​ຫົກ​ຂອງ ​ລັດ​ສົງ​ຄາມ​ເຈັດ​. ການ​ມີ​ຊີວິດ​ຢູ່ 15 ປີ​ຂອງ ສິນ ​ແມ່ນ​ລາຊະວົງ​ທີ່​ສັ້ນ​ທີ່​ສຸດ​ໃນ​ປະຫວັດສາດ​ຂອງ​ຈີນ, ​ໂດຍ​ມີ​ຈັກກະພັດ​ສອງ​ຄົນ​ເທົ່າ​ນັ້ນ. ແນວ​ໃດ​ກໍ​ດີ, ຍຸດ​ທະ​ສາດ​ຂອງ ສິນ ​ໃນ​ການ​ທະຫານ​ແລະ​ການ​ປົກຄອງ​ໄດ້​ສ້າງ​ຮູບ​ແບບ​ຂອງ ​ລາຊະວົງ Han ທີ່​ສືບ​ຕໍ່​ມາ, ​ໃນ​ທີ່​ສຸດ​ໄດ້​ກາຍ​ເປັນ​ຜູ້​ກຳເນີດ​ຂອງ​ລະບົບ​ຈັກກະພັດ​ທີ່​ແກ່ຍາວ​ໃນ​ຫຼາຍ​ຮູບ​ແບບ​ຈົນ​ເຖິງ ​ການ​ປະຕິວັດ Xinhai ປີ 1911. ສິນ ໄດ້ສະແຫວງຫາທີ່ຈະສ້າງລັດເປັນເອກະພາບໂດຍອໍານາດທາງດ້ານການເມືອງທີ່ມີໂຄງສ້າງສູນກາງແລະກອງທັບຂະຫນາດໃຫຍ່ທີ່ສະຫນັບສະຫນູນໂດຍເສດຖະກິດທີ່ຫມັ້ນຄົງ.{{Sfn|Tanner|2010}} ລັດ​ຖະ​ບານ​ກາງ​ໄດ້​ຍ້າຍ​ໄປ​ຫຼຸດ​ຜ່ອນ​ບັນ​ດາ​ຊົນ​ຊັ້ນ​ສູງ​ແລະ​ເຈົ້າ​ຂອງ​ທີ່​ດິນ​ເພື່ອ​ໄດ້​ຮັບ​ການ​ຄວບ​ຄຸມ​ໂດຍ​ກົງ​ກ່ຽວ​ກັບ​ຊາວ​ກະ​ສິ​ກອນ​, ເຊິ່ງ​ປະ​ກອບ​ດ້ວຍ​ຈໍາ​ນວນ​ຫຼາຍ​ຂອງ​ປະ​ຊາ​ກອນ​ແລະ​ກໍາ​ລັງ​ແຮງ​ງານ​. ນີ້ອະນຸຍາດໃຫ້ໂຄງການທີ່ມີຄວາມທະເຍີທະຍານທີ່ກ່ຽວຂ້ອງກັບຊາວກະສິກອນສາມແສນຄົນແລະນັກໂທດ: ໂຄງການເຊັ່ນ: ກໍາແພງເຊື່ອມຕໍ່ຕາມຊາຍແດນທາງເຫນືອ, ໃນທີ່ສຸດການພັດທະນາໄປສູ່ [[ກຳແພງເມືອງຈີນ|ກໍາແພງເມືອງຈີນ]], ແລະລະບົບເສັ້ນທາງແຫ່ງຊາດໃຫມ່ຂະຫນາດໃຫຍ່, ເຊັ່ນດຽວກັນກັບ ສຸສານຂອງເມືອງທໍາອິດ. ສິນ Emperor ປົກປ້ອງໂດຍ ກອງທັບ Terracotta ທີ່ມີຊີວິດຊີວາ. ສິນ ໄດ້​ນໍາ​ສະ​ເຫນີ​ຂອບ​ເຂດ​ຂອງ​ການ​ປະ​ຕິ​ຮູບ​ເຊັ່ນ​ສະ​ກຸນ​ເງິນ​ມາດ​ຕະ​ຖານ​, ນ​້​ໍາ​ຫນັກ​, ມາດ​ຕະ​ການ​ແລະ​ລະ​ບົບ​ການ​ຂຽນ​ເປັນ​ເອ​ກະ​ພາບ​, ເພື່ອ​ແນ​ໃສ່​ການ​ເປັນ​ເອ​ກະ​ພາບ​ຂອງ​ລັດ​ແລະ​ສົ່ງ​ເສີມ​ການ​ຄ້າ​. ນອກຈາກນັ້ນ, ທະຫານຂອງຕົນໄດ້ນໍາໃຊ້ອາວຸດ, ການຂົນສົ່ງແລະການມີສິດເທົ່າທຽມທີ່ຜ່ານມາ, ເຖິງແມ່ນວ່າລັດຖະບານແມ່ນມືຫນັກແລະ bureaucratic. ສິນ ໄດ້ສ້າງລະບົບການຄຸ້ມຄອງຄົນແລະທີ່ດິນທີ່ເພີ່ມກໍາລັງຂອງລັດຖະບານຢ່າງຫຼວງຫຼາຍໃນການຫັນປ່ຽນສະພາບແວດລ້ອມ, ແລະມັນໄດ້ຖືກໂຕ້ຖຽງວ່າຜົນກະທົບຕໍ່ມາຂອງລະບົບນີ້ຕໍ່ສະພາບແວດລ້ອມຂອງອາຊີຕາເວັນອອກເຮັດໃຫ້ການເພີ່ມຂຶ້ນຂອງ ສິນ ເປັນເຫດການສໍາຄັນໃນປະຫວັດສາດສິ່ງແວດລ້ອມຂອງຈີນ. ເມື່ອ ສິນ Shi Huang ໄດ້ເສຍຊີວິດໃນປີ 210&nbsp;ກ່ອນ ຄ.ສ., ທີ່ປຶກສາສອງຄົນຂອງລາວໄດ້ວາງມໍລະດົກຢູ່ເທິງບັນລັງໃນຄວາມພະຍາຍາມທີ່ຈະມີອິດທິພົນແລະຄວບຄຸມການປົກຄອງຂອງລາຊະວົງ. ທີ່ປຶກສາເຫຼົ່ານີ້ໄດ້ຖົກຖຽງກັນ, ສົ່ງຜົນໃຫ້ທັງສອງເສຍຊີວິດຂອງເຂົາເຈົ້າແລະຂອງ ສິນ emperor ທີສອງ. ການ​ປະ​ທະ​ກັນ​ທີ່​ນິຍົມ​ກັນ​ໄດ້​ເກີດ​ຂຶ້ນ ​ແລະ​ຈັກກະພັດ​ທີ່​ອ່ອນ​ແອ​ລົງ​ໃນ​ບໍ່​ຊ້າ​ນີ້​ກໍ​ຕົກ​ຢູ່​ກັບ ​ນາຍ ​ພົນ Xiang Yu, ຜູ້​ທີ່​ໄດ້​ຮັບ​ການ​ປະກາດ​ເປັນ Hegemon-King ຂອງ​ຕາ​ເວັນ​ຕົກ Chu, ​ແລະ Liu Bang, ຜູ້​ກໍ່​ຕັ້ງ​ລາຊະວົງ Han. Han Confucians portrayed ສິນ ເປັນ monolithic, tyranny legalist, ໂດຍ​ສະ​ເພາະ​ແມ່ນ​ການ​ອ້າງ​ເຖິງ​ການ​ລົບ​ລ້າງ​ທີ່​ຮູ້​ຈັກ​ເປັນ ​ການ​ເຜົາ​ໄຫມ້​ຂອງ​ຫນັງ​ສື​ແລະ​ຝັງ​ຂອງ​ນັກ​ວິ​ຊາ​ການ ​; ຢ່າງ​ໃດ​ກໍ​ຕາມ, ບັນ​ຊີ​ທໍາ​ອິດ​ຂອງ​ເຫດ​ການ​ນີ້​ແມ່ນ​ຢູ່​ໃນ Shiji ຂອງ Sima Qian ( c. 91 BC ), ແລະນັກວິຊາການທີ່ທັນສະໄຫມບາງຄົນຂັດແຍ້ງກັບຄວາມຈິງຂອງມັນ.{{Sfn|Lander|2021}} == ອ້າງອີງ == [[ໝວດ:ບັນດາ​ປະ​ເທດ​ໃນ​ອະດີດ​ໃນ​ອາຊີ​ຕາ​ເວັນ​ອອກ]] [[ໝວດ:ລາຊະວົງຂອງປະເທດຈີນ]] p4aqqgkp9o6e9zrsjh7iyvsk5skwchb 112502 112501 2024-12-04T11:53:26Z Randervik 18653 112502 wikitext text/x-wiki {{ກ່ອງຂໍ້ມູນ ປະເທດ|native_name=秦<br />[[File:秦-seal.svg|x24px|class=skin-invert]]|conventional_long_name=ລາຊະວົງສິນ|life_span=221–206 BC|era=[[ສະໄໝຈັກກະພັດຂອງປະຫວັດສາດຈີນ|ຈັກກະພັດ]]|status=ຈັກກະວັດ|government_type=[[ລະບອບການປົກຄອງແບບສົມບູນ]]|p1=ລາຊະວົງ Zhou|p2=ສິນ (ລັດ)|s1=ສິບແປດອານາຈັກ|s2=ລາຊະວົງຮັ້ນ|s3=Nanyue|event_start={{nowrap|ການເຂົ້າເປັນສະມາຊິກຂອງ [[ຈິນຊີຮ່ອງເຕ້]]}}|year_start=221 BC|event1={{nowrap|ການເສຍຊີວິດຂອງ ຈິນຊີຮ່ອງເຕ້}}|date_event1=210 BC|event_end={{nwr|ຍອມຈຳນົນ [[Liu Bang]]}}|year_end=206 BC|image_coat=Inscription on Imperial Seal of China "受命於天 既壽永昌".svg|symbol_type=[[ປະທັບຕາມໍລະດົກຂອງອານາຈັກ]]|flag_border=no|image_map2=File:QinEmpireWithOrdos.jpg<!--Do not replace this with a map in Chinese 不要加中文地圖-->|image_map2_caption=ອານາເຂດທີ່ຄວບຄຸມໂດຍສິນ {{circa|210&nbsp;BC}}|capital=[[Xianyang]]|common_languages=[[ຈີນເກົ່າ]]|currency=[[Ban Liang]]|leader1=[[ຈິນຊີຮ່ອງເຕ້]]|leader2=[[Qin Er Shi]]|year_leader1=221–210 BC|year_leader2=210–207 BC|title_leader=[[ບັນ​ຊີ​ລາຍ​ຊື່​ຂອງ​ຜູ້​ປົກ​ຄອງ​ຂອງ​ປະ​ເທດ​ຈີນ #ລາຊະວົງສິນ|ຈັກກະພັດ]]|deputy1=[[Li Si]]|year_deputy1=221–208 BC|title_deputy=[[ນາຍົກລັດຖະມົນຕີ (ຈີນ)|ນາຍົກລັດຖະມົນຕີ]]|deputy2=[[Zhao Gao]]|year_deputy2=208–207 BC|stat_year1=220 BC|stat_area1=2300000|ref_area1={{sfn|Taagepera|1979|p=121}}}} '''ລາຊະວົງສິນ''' ແມ່ນ ລາຊະວົງ ທໍາອິດຂອງ ຈັກກະພັດຈີນ . ມັນ​ໄດ້​ຖືກ​ຕັ້ງ​ຊື່​ສໍາ​ລັບ​ການ​ຕົ້ນ​ກໍາ​ເນີດ ​ຂອງ​ລັດ ສິນ ​, ຊຶ່ງ​ເປັນ​ສັດ​ຕູ​ຂອງ​ລັດ​ຊະ​ວົງ Zhou ລັດ​ຖະ​ບານ ​ກາງ​ທີ່​ໄດ້​ທົນ​ທານ​ມາ​ເປັນ​ເວ​ລາ​ຫ້າ​ສັດ​ຕະ​ວັດ​ແລ້ວ​. ເລີ່ມຕົ້ນໃນປີ 230&nbsp;BC, ສິນ ພາຍ​ໃຕ້​ການ​ກະ​ສັດ Ying Zheng ໄດ້​ມີ​ສ່ວນ​ຮ່ວມ​ໃນ ​ໄລ​ຍະ​ການ​ຂອງ​ສົງ​ຄາມ​ເອົາ​ຊະ​ນະ​ແຕ່​ລະ​ລັດ​ຂອງ​ຄູ່​ແຂ່ງ ​ທີ່​ໄດ້​ໃຫ້​ຄໍາ​ຫມັ້ນ​ສັນ​ຍາ​ຄວາມ​ສັດ​ຊື່​ຕໍ່ Zhou ໃນ​ເມື່ອ​ກ່ອນ​. ອັນ​ນີ້​ໄດ້​ບັນລຸ​ໃນ​ປີ 221&nbsp;BC ດ້ວຍ​ການ​ໂຮມ​ປະ​ເທດ​ຈີນ​ເປັນ​ເອກະ​ພາບ​ຢ່າງ​ສຳ​ເລັດ​ຜົນ​ພາຍ​ໃຕ້​ການ​ປົກຄອງ ສິນ , ຊຶ່ງ​ຫຼັງ​ຈາກ​ນັ້ນ​ໄດ້​ຮັບ​ສິດ​ອຳນາດ​ຈາກ​ຈັກກະພັດ - Ying Zheng ປະກາດ​ຕົວ​ເອງ​ເປັນ [[ຈິນຊີຮ່ອງເຕ້]], [[ຈັກກະພັດຈີນ|​ຈັກກະພັດ​ອົງ​ທຳ​ອິດ​ຂອງ​ຈີນ]] . ສະຖານະ​ການ​ນີ້​ແກ່ຍາວ​ຮອດ​ປີ 206&nbsp;BC, ເມື່ອລາຊະວົງລົ້ມລົງໃນປີຕໍ່ມາການເສຍຊີວິດຂອງ [[ຈິນຊີຮ່ອງເຕ້]].{{Sfn|Li|2013}} ສິນ ເປັນພະລັງງານຫນ້ອຍສໍາລັບສັດຕະວັດຕົ້ນຂອງການມີຢູ່ຂອງຕົນ. ຄວາມ​ເຂັ້ມ​ແຂງ​ຂອງ​ລັດ ສິນ ໄດ້​ເພີ່ມ​ຂຶ້ນ​ຢ່າງ​ຫຼວງ​ຫຼາຍ​ໂດຍ​ການ​ປະ​ຕິ​ຮູບ Shang Yang ໃນ​ສັດ​ຕະ​ວັດ​ທີ 4&nbsp;BC, ໃນ​ໄລ​ຍະ ​ເວ​ລາ Warring States . ໃນກາງແລະທ້າຍສະຕະວັດທີ 3&nbsp;BC, ລັດ ສິນ ໄດ້​ດໍາ​ເນີນ​ການ​ຂອງ​ການ​ພິ​ຊິດ​ຢ່າງ​ວ່ອງ​ໄວ​, ທໍາ​ລາຍ​ລາ ​ຊະ​ວົງ Zhou ທີ່​ບໍ່​ມີ​ອໍາ​ນາດ​ແລະ​ໃນ​ທີ່​ສຸດ ​ໄດ້​ເອົາ​ຊະ​ນະ ​ອີກ​ຫົກ​ຂອງ ​ລັດ​ສົງ​ຄາມ​ເຈັດ​. ການ​ມີ​ຊີວິດ​ຢູ່ 15 ປີ​ຂອງ ສິນ ​ແມ່ນ​ລາຊະວົງ​ທີ່​ສັ້ນ​ທີ່​ສຸດ​ໃນ​ປະຫວັດສາດ​ຂອງ​ຈີນ, ​ໂດຍ​ມີ​ຈັກກະພັດ​ສອງ​ຄົນ​ເທົ່າ​ນັ້ນ. ແນວ​ໃດ​ກໍ​ດີ, ຍຸດ​ທະ​ສາດ​ຂອງ ສິນ ​ໃນ​ການ​ທະຫານ​ແລະ​ການ​ປົກຄອງ​ໄດ້​ສ້າງ​ຮູບ​ແບບ​ຂອງ ​ລາຊະວົງ Han ທີ່​ສືບ​ຕໍ່​ມາ, ​ໃນ​ທີ່​ສຸດ​ໄດ້​ກາຍ​ເປັນ​ຜູ້​ກຳເນີດ​ຂອງ​ລະບົບ​ຈັກກະພັດ​ທີ່​ແກ່ຍາວ​ໃນ​ຫຼາຍ​ຮູບ​ແບບ​ຈົນ​ເຖິງ ​ການ​ປະຕິວັດ Xinhai ປີ 1911. ສິນ ໄດ້ສະແຫວງຫາທີ່ຈະສ້າງລັດເປັນເອກະພາບໂດຍອໍານາດທາງດ້ານການເມືອງທີ່ມີໂຄງສ້າງສູນກາງແລະກອງທັບຂະຫນາດໃຫຍ່ທີ່ສະຫນັບສະຫນູນໂດຍເສດຖະກິດທີ່ຫມັ້ນຄົງ.{{Sfn|Tanner|2010}} ລັດ​ຖະ​ບານ​ກາງ​ໄດ້​ຍ້າຍ​ໄປ​ຫຼຸດ​ຜ່ອນ​ບັນ​ດາ​ຊົນ​ຊັ້ນ​ສູງ​ແລະ​ເຈົ້າ​ຂອງ​ທີ່​ດິນ​ເພື່ອ​ໄດ້​ຮັບ​ການ​ຄວບ​ຄຸມ​ໂດຍ​ກົງ​ກ່ຽວ​ກັບ​ຊາວ​ກະ​ສິ​ກອນ​, ເຊິ່ງ​ປະ​ກອບ​ດ້ວຍ​ຈໍາ​ນວນ​ຫຼາຍ​ຂອງ​ປະ​ຊາ​ກອນ​ແລະ​ກໍາ​ລັງ​ແຮງ​ງານ​. ນີ້ອະນຸຍາດໃຫ້ໂຄງການທີ່ມີຄວາມທະເຍີທະຍານທີ່ກ່ຽວຂ້ອງກັບຊາວກະສິກອນສາມແສນຄົນແລະນັກໂທດ: ໂຄງການເຊັ່ນ: ກໍາແພງເຊື່ອມຕໍ່ຕາມຊາຍແດນທາງເຫນືອ, ໃນທີ່ສຸດການພັດທະນາໄປສູ່ [[ກຳແພງເມືອງຈີນ|ກໍາແພງເມືອງຈີນ]], ແລະລະບົບເສັ້ນທາງແຫ່ງຊາດໃຫມ່ຂະຫນາດໃຫຍ່, ເຊັ່ນດຽວກັນກັບ ສຸສານຂອງເມືອງທໍາອິດ. ສິນ Emperor ປົກປ້ອງໂດຍ ກອງທັບ Terracotta ທີ່ມີຊີວິດຊີວາ. ສິນ ໄດ້​ນໍາ​ສະ​ເຫນີ​ຂອບ​ເຂດ​ຂອງ​ການ​ປະ​ຕິ​ຮູບ​ເຊັ່ນ​ສະ​ກຸນ​ເງິນ​ມາດ​ຕະ​ຖານ​, ນ​້​ໍາ​ຫນັກ​, ມາດ​ຕະ​ການ​ແລະ​ລະ​ບົບ​ການ​ຂຽນ​ເປັນ​ເອ​ກະ​ພາບ​, ເພື່ອ​ແນ​ໃສ່​ການ​ເປັນ​ເອ​ກະ​ພາບ​ຂອງ​ລັດ​ແລະ​ສົ່ງ​ເສີມ​ການ​ຄ້າ​. ນອກຈາກນັ້ນ, ທະຫານຂອງຕົນໄດ້ນໍາໃຊ້ອາວຸດ, ການຂົນສົ່ງແລະການມີສິດເທົ່າທຽມທີ່ຜ່ານມາ, ເຖິງແມ່ນວ່າລັດຖະບານແມ່ນມືຫນັກແລະ bureaucratic. ສິນ ໄດ້ສ້າງລະບົບການຄຸ້ມຄອງຄົນແລະທີ່ດິນທີ່ເພີ່ມກໍາລັງຂອງລັດຖະບານຢ່າງຫຼວງຫຼາຍໃນການຫັນປ່ຽນສະພາບແວດລ້ອມ, ແລະມັນໄດ້ຖືກໂຕ້ຖຽງວ່າຜົນກະທົບຕໍ່ມາຂອງລະບົບນີ້ຕໍ່ສະພາບແວດລ້ອມຂອງອາຊີຕາເວັນອອກເຮັດໃຫ້ການເພີ່ມຂຶ້ນຂອງ ສິນ ເປັນເຫດການສໍາຄັນໃນປະຫວັດສາດສິ່ງແວດລ້ອມຂອງຈີນ. ເມື່ອ ສິນ Shi Huang ໄດ້ເສຍຊີວິດໃນປີ 210&nbsp;ກ່ອນ ຄ.ສ., ທີ່ປຶກສາສອງຄົນຂອງລາວໄດ້ວາງມໍລະດົກຢູ່ເທິງບັນລັງໃນຄວາມພະຍາຍາມທີ່ຈະມີອິດທິພົນແລະຄວບຄຸມການປົກຄອງຂອງລາຊະວົງ. ທີ່ປຶກສາເຫຼົ່ານີ້ໄດ້ຖົກຖຽງກັນ, ສົ່ງຜົນໃຫ້ທັງສອງເສຍຊີວິດຂອງເຂົາເຈົ້າແລະຂອງ ສິນ emperor ທີສອງ. ການ​ປະ​ທະ​ກັນ​ທີ່​ນິຍົມ​ກັນ​ໄດ້​ເກີດ​ຂຶ້ນ ​ແລະ​ຈັກກະພັດ​ທີ່​ອ່ອນ​ແອ​ລົງ​ໃນ​ບໍ່​ຊ້າ​ນີ້​ກໍ​ຕົກ​ຢູ່​ກັບ ​ນາຍ ​ພົນ Xiang Yu, ຜູ້​ທີ່​ໄດ້​ຮັບ​ການ​ປະກາດ​ເປັນ Hegemon-King ຂອງ​ຕາ​ເວັນ​ຕົກ Chu, ​ແລະ Liu Bang, ຜູ້​ກໍ່​ຕັ້ງ​ລາຊະວົງ Han. Han Confucians portrayed ສິນ ເປັນ monolithic, tyranny legalist, ໂດຍ​ສະ​ເພາະ​ແມ່ນ​ການ​ອ້າງ​ເຖິງ​ການ​ລົບ​ລ້າງ​ທີ່​ຮູ້​ຈັກ​ເປັນ ​ການ​ເຜົາ​ໄຫມ້​ຂອງ​ຫນັງ​ສື​ແລະ​ຝັງ​ຂອງ​ນັກ​ວິ​ຊາ​ການ ​; ຢ່າງ​ໃດ​ກໍ​ຕາມ, ບັນ​ຊີ​ທໍາ​ອິດ​ຂອງ​ເຫດ​ການ​ນີ້​ແມ່ນ​ຢູ່​ໃນ Shiji ຂອງ Sima Qian ( c. 91 BC ), ແລະນັກວິຊາການທີ່ທັນສະໄຫມບາງຄົນຂັດແຍ້ງກັບຄວາມຈິງຂອງມັນ.{{Sfn|Lander|2021}} == ອ້າງອີງ == [[ໝວດ:ບັນດາ​ປະ​ເທດ​ໃນ​ອະດີດ​ໃນ​ອາຊີ​ຕາ​ເວັນ​ອອກ]] [[ໝວດ:ລາຊະວົງຂອງປະເທດຈີນ]] nyspr65d6xzx1a4h2wdb016apepuazy 4 21916 112506 2024-12-04T11:55:49Z Lookruk 15125 Lookruk ຍ້າຍໜ້າ [[ວິກິພີເດຍ:ສະເໜີຊື່ໃຫ້ເປັນຜູ້ດູແລລະບົບ/Brgb]] ໄປ [[ວິກິພີເດຍ:ສະເໜີຊື່ໃຫ້ເປັນຜູ້ດູແລລະບົບ/Brgb/1]] 112506 wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[ວິກິພີເດຍ:ສະເໜີຊື່ໃຫ້ເປັນຜູ້ດູແລລະບົບ/Brgb/1]] 4rpmofce9xxa9nl89s7ovsiulfs47fn 112507 112506 2024-12-04T11:56:31Z Lookruk 15125 Removed redirect to [[ວິກິພີເດຍ:ສະເໜີຊື່ໃຫ້ເປັນຜູ້ດູແລລະບົບ/Brgb/1]] 112507 wikitext text/x-wiki ວາລະທີ 1 (4 ທັນວາ 2024 – 4 ມີນາ 2025) j15bsk4ee1toogu47wptpn7xd7mn4l0 0 21917 112508 2024-12-04T11:58:08Z Randervik 18653 Created by translating the page "[[:en:Special:Redirect/revision/1260093918|Han dynasty]]" 112508 wikitext text/x-wiki   '''ລາຊະວົງຮັ້ນ''' ເປັນ ລາຊະວົງຈັກກະພັດຂອງຈີນ (202&nbsp;BC – 9&nbsp;AD, 25–220&nbsp;AD) ສ້າງຕັ້ງຂຶ້ນໂດຍ Liu Bang ແລະປົກຄອງໂດຍເຮືອນຂອງ Liu. ລາຊະວົງ​ກ່ອນ​ແມ່ນ [[ລາຊະວົງສິນ]] ທີ່​ມີ​ອາຍຸ​ສັ້ນ (221–206).&nbsp;ກ່ອນ ຄ.ສ.&nbsp;ກ່ອນ ຄ.ສ.), ແລະ ມັນ ໄດ້ ຮັບ ຜົນ ສໍາ ເລັດ ໂດຍ ໄລ ຍະ ເວ ລາ ສາມ ຊະ ອາ ນາ ຈັກ (220–280&nbsp;AD). ລາຊະວົງ​ໄດ້​ຖືກ​ຂັດ​ຂວາງ​ໂດຍ ​ລາຊະວົງ​ຊິນ (9–23).&nbsp;AD) ຖືກ​ສ້າງ​ຕັ້ງ​ຂຶ້ນ​ໂດຍ​ຜູ້​ປົກ​ຄອງ​ຄອງ​ຕໍາ​ແຫນ່ງ Wang Mang, ແລະ​ດັ່ງ​ນັ້ນ​ຈຶ່ງ​ໄດ້​ຖືກ​ແຍກ​ອອກ​ເປັນ​ສອງ​ໄລ​ຍະ​, ຕາ​ເວັນ​ຕົກ ຮັ້ນ (202​.&nbsp;BC – 9&nbsp;AD) ແລະ​ຊາວ ​ຮັນ​ຕາ​ເວັນ​ອອກ (25–220&nbsp;AD). ໂດຍ​ຜ່ານ​ມາ​ເປັນ​ເວລາ​ສີ່​ສັດຕະວັດ​ແລ້ວ, ລາຊະວົງ​ຮັນ​ໄດ້​ຮັບ​ຖື​ວ່າ​ເປັນ ​ຍຸກ​ທອງ​ໃນ​ປະຫວັດສາດ​ຂອງ​ຈີນ, ​ແລະ​ໄດ້​ສົ່ງ​ຜົນ​ກະທົບ​ຢ່າງ​ຖາວອນ​ຕໍ່​ເອກະລັກ​ຂອງ​ຈີນ​ໃນ​ໄລຍະ​ຕໍ່​ມາ. ຊົນ​ເຜົ່າ​ສ່ວນ​ໃຫຍ່​ຂອງ​ຈີນ​ໃນ​ຍຸກ​ສະ​ໄໝ​ໃໝ່​ເອີ້ນ​ຕົນ​ເອງ​ວ່າ " ຊົນ​ເຜົ່າ​ຮັນ" ຫຼື "ຈີນ​ຮ້ານ". ພາສາ​ຈີນ​ທີ່​ເວົ້າ ​ແລະ ​ຂຽນ​ພາສາ​ຈີນ ​ຖືກ​ເອີ້ນ​ຕາມ​ລຳດັບ​ວ່າ "ພາສາ​ຮັນ" ​ແລະ "[[ຕົວອັກສອນຈີນ|ຕົວ​ໜັງສື ຮັ້ນ]]". ເຈົ້າ​ຈັກ​ກະ​ພັດ​ຮ້ານ ​ແມ່ນ​ຈຸດ​ພົ້ນ​ເດັ່ນ​ຂອງ ​ສັງ​ຄົມ ແລະ ວັດ​ທະ​ນະ​ທຳ​ຮ້ານ. ທ່ານ​ໄດ້​ເປັນ​ປະທານ​ໃນ ​ລັດຖະບານ​ຮາ​ນ ​ແຕ່​ໄດ້​ແບ່ງປັນ​ອຳນາດ​ກັບ​ທັງ ​ພວກ​ຊັ້ນສູງ ​ແລະ​ບັນດາ​ລັດຖະມົນຕີ​ທີ່​ຖືກ​ແຕ່ງ​ຕັ້ງ ຊຶ່ງ​ສ່ວນ​ໃຫຍ່​ແມ່ນ​ມາ​ຈາກ ​ຊົນ​ຊັ້ນ ​ນາຍ​ພົນ. ຈັກ​ກະ​ບົດ ຮັ້ນ ໄດ້​ແບ່ງ​ອອກ​ເປັນ​ເຂດ​ທີ່​ຄວບ​ຄຸມ​ໂດຍ​ກົງ​ໂດຍ​ລັດ​ຖະ​ບານ​ກາງ​ເອີ້ນ​ວ່າ ​ບັນ​ຊາ​ການ​, ເຊັ່ນ​ດຽວ​ກັນ​ກັບ ​ອາ​ນາ​ຈັກ​ເຄິ່ງ​ຕົນ​ເອງ ​ຈໍາ​ນວນ​ຫນຶ່ງ​. ອານາຈັກເຫຼົ່ານີ້ຄ່ອຍໆສູນເສຍຄວາມເປັນເອກະລາດທັງ ໝົດ, ໂດຍສະເພາະແມ່ນ ການກະບົດຂອງເຈັດລັດ. ຈາກ​ການ​ປົກ​ຄອງ​ຂອງ Emperor Wu (r. 141–87 ກ່ອນ ​ໜ້າ​ນີ້, ສານ​ຈີນ​ໄດ້​ສະ​ໜັບ​ສະ​ໜູນ ​ລັດ​ທິ​ຂົງ​ຈື້ ​ຢ່າງ​ເປັນ​ທາງ​ການ​ໃນ​ດ້ານ​ການ​ສຶກ​ສາ​ແລະ​ການ​ເມືອງ​ຂອງ​ສານ, ສັງ​ລວມ​ກັບ ​ຈັກ​ກະ​ວານ ​ຂອງ​ນັກ​ວິ​ຊາ​ການ​ໃນ​ຍຸກ​ຕໍ່​ມາ​ເຊັ່ນ ດົງ​ຈົງ​ຊູ. ລາຊະວົງ​ຮັນ​ໄດ້​ຄວບ​ຄຸມ ​ໄລຍະ​ຄວາມ​ຈະ​ເລີ​ນຮຸ່ງ​ເຮືອງ​ດ້ານ​ເສດຖະກິດ ​ພ້ອມ​ທັງ​ການ​ເຕີບ​ໂຕ​ອັນ​ສຳຄັນ​ຂອງ ​ເສດຖະກິດ​ເງິນຕາ ​ທີ່​ໄດ້​ຮັບ​ການ​ສ້າງ​ຕັ້ງ​ຂຶ້ນ​ໃນ​ລາ ຊະວົງ​ໂຈ່​ວ ຄັ້ງ​ທຳ​ອິດ (c. 1050 – 256&nbsp;BC). ເງິນຫຼຽນ ທີ່ລັດຖະບານກາງຂຸດຄົ້ນໃນປີ 119&nbsp;BC ຍັງ​ຄົງ​ເປັນ​ມາດ​ຕະ​ຖານ​ໃນ​ປະ​ເທດ​ຈີນ​ຈົນ​ກ​່​ວາ ​ລາ​ຊະ​ວົງ Tang (618–907&nbsp;AD). ໄລຍະເວລາໄດ້ເຫັນການປະດິດສ້າງສະຖາບັນທີ່ຈໍາກັດຈໍານວນຫນຶ່ງ. ​ເພື່ອ​ສະໜອງ​ທຶນ​ໃຫ້​ແກ່​ການ​ເຄື່ອນ​ໄຫວ​ທາງ​ການ​ທະຫານ​ຂອງ​ຕົນ ​ແລະ ​ແກ້​ໄຂ​ເຂດ​ຊາຍ​ແດນ​ທີ່​ໄດ້​ຮັບ​ໄຊຊະນະ​ໃໝ່, ລັດຖະບານ​ຮ່າ​ໂນ້ຍ ​ໄດ້​ຍຶດ​ເອົາ​ອຸດສາຫະກຳ​ເກືອ ​ແລະ ​ເຫລັກ​ຂອງ​ເອກະ​ຊົນ​ເປັນ​ສັນຊາດ​ໃນ​ປີ 117.BC, ການສ້າງການຜູກຂາດຂອງລັດຖະບານທີ່ຕໍ່ມາໄດ້ຖືກຍົກເລີກໃນໄລຍະເວລາຕາເວັນອອກ. ມີຄວາມກ້າວໜ້າທາງດ້ານ ວິທະຍາສາດ ແລະ ເທັກໂນໂລຍີ ໃນຍຸກສະໄໝຮັນ, ລວມທັງການປະກົດຕົວຂອງ ການຜະລິດເຈ້ຍ, ເຊືອກຜູກ ສຳລັບກຳປັ່ນຊີ້ນໍາ, ຕົວເລກທາງລົບ ທາງຄະນິດສາດ, ແຜນທີ່ຍົກ-ຍົກ, ແຜ່ນເຫຼັກກ້າ ທີ່ຂັບເຄື່ອນດ້ວຍ ລະບົບໄຮໂດຼລິກ ສຳລັບ ດາລາສາດ, ແລະ ເຄື່ອງວັດແທກແຜ່ນດິນໄຫວ ທີ່ແນມເບິ່ງທິດທາງສຳຄັນຂອງ. ແຜ່ນ​ດິນ​ໄຫວ​ຢູ່​ຫ່າງ​ໄກ​ໂດຍ​ການ​ນໍາ​ໃຊ້​ຂອງ inverted pendulum. ລາຊະວົງ ຮັ້ນ ມີຂໍ້ຂັດແຍ່ງຫຼາຍຢ່າງກັບຊົນຊາດ Xiongnu, ສະຫະພັນກຳມະບານທີ່ຕັ້ງຢູ່ໃນ ທົ່ງພຽງຕາເວັນອອກຂອງ Eurasian. [ກອງທັບ Xiongnu ໄດ້ເອົາຊະນະຊາວ ຮັ້ນ ໃນປີ 200<nowiki><span typeof="mw:Entity" id="mwbg">&</nowiki>nbsp;<nowiki></span></nowiki>BC, ກະຕຸ້ນຊາວ ຮັ້ນ ໃຫ້ເອົາໃຈຊາວ Xiongnu ດ້ວຍນະໂຍບາຍຜູກພັນການແຕ່ງງານແລະການຈ່າຍຄ່າ tribute, ເຖິງແມ່ນວ່າ Xiongnu ຍັງສືບຕໍ່ບຸກໂຈມຕີຊາຍແດນພາກເຫນືອຂອງ ຮັ້ນ. ນະ​ໂຍ​ບາຍ ຮັ້ນ ໄດ້​ມີ​ການ​ປ່ຽນ​ແປງ​ໃນ 133​&nbsp;BC, ພາຍ​ໃຕ້​ການ​ຂອງ Emperor Wu, ໃນ​ເວ​ລາ​ທີ່​ກໍາ​ລັງ ຮັ້ນ ໄດ້​ເລີ່ມ​ຕົ້ນ ​ການ​ຂະ​ບວນ​ການ​ທາງ​ການ​ທະ​ຫານ ​ເພື່ອ​ປາບ Xiongnu​. ໃນ​ທີ່​ສຸດ Xiongnu ໄດ້​ຮັບ​ການ​ເອົາ​ຊະ​ນະ​ແລະ​ບັງ​ຄັບ​ໃຫ້​ຮັບ​ເອົາ​ສະ​ຖາ​ນະ​ພາບ​ເປັນ ​ຂ້າ​ພະ​ເຈົ້າ ຮັ້ນ​, ແລະ​ສະ​ມາ​ຄົມ Xiongnu ໄດ້​ແຕກ​ແຍກ​. ຊາວ​ຮັນ​ໄດ້​ເອົາ​ຊະ​ນະ ​ແລວ​ເສດ​ຖະ​ກິດ Hexi ແລະ ​ອາ​ນາ​ເຂດ​ໃນ​ອາ​ຊີ ​ຂອງ ​ອ່າງ Tarim ຈາກ Xiongnu, ຊ່ວຍ​ເຫຼືອ​ສ້າງ​ຕັ້ງ ​ເສັ້ນ​ທາງ​ສາຍ​ໄຫມ. ດິນແດນ​ທາງ​ເໜືອ​ຂອງ​ເຂດ​ຊາຍ​ແດນ​ຂອງ​ຊາວ​ຮັນ​ໄດ້​ຖືກ​ຍຶດຄອງ​ໂດຍ​ສະຫະພັນ Xianbei ທີ່​ດຳລົງ​ຊີວິດ​ຢູ່​ໃນ​ຕໍ່ໜ້າ. ເຈົ້າ​ຈັກ​ກະ​ພັດ​ອູ​ຍັງ​ໄດ້​ປະ​ຕິ​ບັດ ​ການ​ເອົາ​ຊະ​ນະ​ຢູ່​ພາກ​ໃຕ້ ​ຢ່າງ​ສຳ​ເລັດ​ຜົນ, ຍຶດ​ເອົາ Nanyue ໃນ​ປີ 111.<nowiki><span typeof="mw:Entity" id="mweg">&</nowiki>nbsp;<nowiki></span></nowiki>BC ແລະ Dian ໃນ 109<nowiki><span typeof="mw:Entity" id="mwfA">&</nowiki>nbsp;<nowiki></span></nowiki>BC. ລາວ​ໄດ້​ຂະຫຍາຍ​ອານາ​ເຂດ​ຂອງ ຮັ້ນ ​ໄປ​ສູ່ [[ປະເທດເກົາຫຼີ|​ແຫຼມ​ເກົາຫຼີ]] ​ເໜືອ, ບ່ອນ​ທີ່​ກອງທັບ ຮັ້ນ ​ໄດ້​ເອົາ​ຊະນະ Gojoseon ​ແລະ​ໄດ້​ສ້າງ​ຕັ້ງ​ກອງ​ບັນຊາ​ການ Xuantu ​ແລະ Lelang ​ໃນ​ປີ 108.&nbsp;BC. ຫຼັງຈາກ 92&nbsp;AD, ລາຊະວັງ eunuchs ມີສ່ວນຮ່ວມໃນການເມືອງຂອງລາຊະວົງຂອງລາຊະວົງ, ມີສ່ວນຮ່ວມໃນການຕໍ່ສູ້ອໍານາດທີ່ຮຸນແຮງລະຫວ່າງບັນດາ consort clans ຂອງ empresses ແລະ empresses dowager. ອຳນາດການປົກຄອງຂອງຈັກກະພັດຍັງຖືກທ້າທາຍຢ່າງໜັກໜ່ວງຈາກສັງຄົມສາສະໜາ Taoist ຂະໜາດໃຫຍ່ ເຊິ່ງໄດ້ກະຕຸ້ນໃຫ້ເກີດການກະບົດ Yellow Turban Rebellion ແລະ ຫ້າ Pecks of Rice Rebellion. ຫຼັງ​ຈາກ​ການ​ເສຍ​ຊີ​ວິດ​ຂອງ Emperor Ling (r. 168–189 AD), ອະນຸສາວະລີພະລາຊະວັງ ໄດ້ຖືກຂ້າຕາຍ ໂດຍນາຍທະຫານ, ອະນຸຍາດໃຫ້ສະມາຊິກຂອງພວກຊັ້ນສູງແລະຜູ້ປົກຄອງທະຫານກາຍເປັນນັກຮົບແລະ ແບ່ງແຍກອານາຈັກ. ລາຊະວົງ ຮັ້ນ ໄດ້ສິ້ນສຸດລົງໃນປີ 220&nbsp;AD ເມື່ອ Cao Pi, ກະສັດ Wei, ຍຶດຄອງບັນລັງຈາກ ຈັກກະພັດ Xian. == ເອກະສານອ້າງອີງ == [[ໝວດ:ອະດີດ​ປະ​ເທດ​ຕ່າງໆ​ໃນ​ປະຫວັດສາດ​ຂອງ​ຈີນ]] [[ໝວດ:ລາຊະວົງຂອງປະເທດຈີນ]] m2c2xf36w0n9h4yl2sasvybt1224fsj