Wikipedia
mgwiki
https://mg.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Fandraisana
MediaWiki 1.44.0-wmf.1
first-letter
Rakitra
Manokana
Dinika
Mpikambana
Dinika amin'ny mpikambana
Wikipedia
Dinika amin'ny Wikipedia
Sary
Dinika amin'ny sary
MediaWiki
Dinika amin'ny MediaWiki
Endrika
Dinika amin'ny endrika
Fanoroana
Dinika amin'ny fanoroana
Sokajy
Dinika amin'ny sokajy
TimedText
TimedText talk
Module
Discussion module
Dinika amin'ny Wikipedia:Dinika tsy miteny malagasy
5
3748
1091366
1062891
2024-11-04T01:03:39Z
Joao Xavier
3805
/* Please erase article Eterno and block its creator (cross-wiki spammer) */ fizarana vaovao
1091366
wikitext
text/x-wiki
{| width="100%" align="center" style="display:block; float:center; background:#FFF; text-size:100%; margin:.5 .5 .5 .5em; padding:2px; border:1px solid #aaa; background-color:transparent;"
|----
| colspan="2" align="center" width="95%" style="height:9px; margin:.2em; padding:5px; border:1px solid #aaa; background-color:#bfbfff; font-size:130%; text-align:center; float:center" |
'''This is the discussion page for people who cannot communicate or who are not fluent in Malagasy language.'''
|----
<center>
|
== Inauguration ==
Bonjour,<br />
Alors, pour inaugurer dignement le bistro malgache, j'offre une tournée générale : [[rano]] pour tout le monde :)<br />
-- [[User:Alno|AlNo]] [[User talk:Alno|(resaho)]] 20 Oktobra 2008 à 14:42 (UTC)
Goededag,
I don't speak malgache (if I'm correct), but in english or in simple french I can come a long way. [[Utilisateur:Carsrac|Carsrac]] 20 Oktobra 2008 à 16:23 (UTC)
:So you're welcome, as everyone helping a bit here :)
:-- [[User:Alno|AlNo]] [[User talk:Alno|(resaho)]] 20 Oktobra 2008 à 16:35 (UTC)
Manahoana hianao:
American aho, kanefa nipetraka sy niasa tany Madagasikara aho. Izany hoe, mahaihay amin'ny teny-Gasy aho, are mety mandikateny amin'ny Wikipedia raha ilaina.
jhoganson@boradstripe.net
Manao ahoana!
Allemand aho dia za koa nipetraka tany Madagasikara dia mahay kely ny teny gasy. Misy namako gasy koa dia mety manao fanamarinana izy ireo.
Afaka manampy anareo aho!
Mahay ny teny anglisy sy frantsay (sy allemand :) )koa aho!
:-- [[user:YanniK.93|YanniK.]] [[User talk:YanniK.93|(resaho)]] 23. Septembra 2011 amin'ny 20:50 ora (Alameina)
== <nowiki>{{Daty}}</nowiki> ==
Ce modèle est à (re)concevoir sur cette wikipedia. La copie du modèle en français génère un peu trop d'erreurs.
Amicalement,
[[Utilisateur:Jagwar|Jagwar]] 10 Novambra 2008 à 11:03 (UTC)
== L'habillage de mg.wp ==
Avis aux visiteurs :
Je fais une proposition pour changer le style [[MediaWiki:Monobook.css|monobook]] sur wikipedia.
Je propose la mienne ([[User:Jagwar/monobook.css|à voir ici ]]).
[[Mpikambana:Jagwar|Jagwar]] •<small> ''[[Dinika amin'ny mpikambana:Jagwar|(hiresaka)]]'' </small> 17 Janoary 2009 à 21:17 (UTC)
[[Sokajy:Pejy ny fikambanana]]
== 1.000 è atteint ==
Tratrako androany ny 1 000 takekala teto @ wikipedia malagasy, Androany 15 Aprily 2009
La wikipédia malgache a atteint les 1 000 articles aujourd'hui 15 Aprily 2009 à 11h04 heure de Tana
<small><b><span style="border:1px solid #FF0000;padding:1px 3px;font-family:Verdana,sans-serif;">[[Mpikambana:Jagwar|<font color="#0000FF">Jagwar]] </font></span></b></small><sup>[[User talk:Jagwar|grr...]]</sup> 15 Aprily 2009 à 08:09 (UTC)
:Je ne peux que féliciter ceux qui ont créé tous ces articles : bravo !
:-- [[User:Alno|AlNo]] [[User talk:Alno|(resaho)]] 15 Aprily 2009 à 16:09 (UTC)
== general request sent ==
I made a general request to give bot flag for bot which doesn't have this flag here. --<small><b><span style="border:1px solid #74CC66;padding:1px 3px;font-family:Verdana,sans-serif;">[[Mpikambana:Jagwar|<font color="#CC6666">Jagwar]] </font></span></b></small><sup>[[User talk:Jagwar|grr...]] [mailto:rado_du_92(at)hotmail.fr |]</sup> 15 Novambra 2009 à 14:57 (UTC)
=== Message ===
Hello,
Many bots doesn't have the bot flag on mg.wikipedia. Indeed, the 48 robots that are categorized as such (which excludes the robots that have no user page), only 20 are classified as bots on wikipedia malagasy. That's why I'm requesting here, to give them an official bot flag. If you have another questions about this request, you may ask them [http://mg.wikipedia.org/wiki/user_talk:Jagwar in my home wiki]
--<small><b><span style="border:1px solid #FF0000;padding:1px 3px;font-family:Verdana,sans-serif;">[[User:Jagwar|<font color="#0000FF">Jagwar]] </font></span></b></small><sup>[[User talk:Jagwar|交談]] [http://mg.wikipedia.org homewiki]</sup> 14:53, 15 November 2009 (UTC)
: {{not done}}. Your wiki allows global bots, and the bots are probably global bots doing interwiki only. If you wish to give them local flags, you should discuss it and file a request on [[SRB]]. [[User:Laaknor|Laaknor]] 16:24, 16 November 2009 (UTC)
:: OK, thank you! --<small><b><span style="border:1px solid #FF0000;padding:1px 3px;font-family:Verdana,sans-serif;">[[User:Jagwar|<font color="#0000FF">Jagwar]] </font></span></b></small><sup>[[User talk:Jagwar|交談]] [http://mg.wikipedia.org homewiki]</sup> 17:59, 16 November 2009 (UTC)
== Multilingual Challenge ==
{| class="center" style="border:2px double; color:#009900; background-color:#CCFFCC;"
|-
| style="color:red;" |
|-
| style="color:black;" |
'''Filazana mahakasika ny [[:en:Wikipedia:GLAM/Derby/Multilingual Challenge|fifaninanana Derby]]'''<br />
Fiarahana miasa ''multilingue'' voalohanhy an'i Wikipedia. Mahazo mandray anjara avokoa ireo wikipedianina, manoratra amin'ny fiteny rehetra. Manomboka amin'ny 1 Mey ny fifaninanana ary mifarana amin'ny 3 Septambra.
'''[[:en:Wikipedia:GLAM/Derby/Multilingual Challenge/Participants|Misorata anarana !]]'''<br />
<small>" Wikipedia is particularly pleased to see that Derby Museums are encouraging the creation of articles in languages other than English." ([http://uk.wikimedia.org/wiki/Press_releases/First_GLAMWIKI_outside_Capital Jimmy Wales, 14 January 2011])</small>
|}
[[Mpikambana:Andrew Dalby|Andrew Dalby]] 2 Mey 2011 à 13:15 (UTC)
== Smallest chameleon ==
[[File:Brookesia micra on a match head.jpg|thumb|A member of the ''[[Brookesia micra]]'' species]]
Scientists have recently described the now smallest species of chameleon (pictured on the right) from Madagaskar, so I would like to know whether that would be something of interest here (see
[[:en:Wikipedia:In_the_news/Candidates#Smallest_chameleon|ITN]] and [[:en:Template:Did_you_know_nominations/Brookesia_micra|DYK]] for similar discussions on the English Wikipedia). --<font style="font-family:Monotype Corsiva; font-size:15px;"> [[Mpikambana:Daniel Mietchen|Daniel Mietchen]] - [[:m:WiR/OS|WiR/OS]] ([[Dinika amin'ny mpikambana:Daniel Mietchen:Daniel Mietchen|disc.]]) </font> 17 Febroary 2012 à 01:37 (UTC)
== Link to this page not working ==
Hi. The navigation bar on the left side lists a link "Non-malagasy speakers", which doesn't lead here but to the deleted page [[Dinika amin'ny Wikipedia:Bistro tsy miteny malagasy]]. This should be changed, I guess. Thank you. --[[Mpikambana:YMS|YMS]] ([[Dinika amin'ny mpikambana:YMS|discussion]]) 28 Jolay 2014 à 14:28 (UTC)
== Duplicate american towns ==
[[Manokana:UnconnectedPages]] lists a lot of articles like [[Adelanto, California]], where [[Adelanto, Kalifornia]] also exists, or [[Abercrombie, North Dakota]] where [[Abercrombie]] already describes the same place. Plus there are several articles like [[= Ari Alves Da Anunciação]] listed, which are completely empty for years now. I guess you could get rid of some duplicates and leftovers when going through this list. Thank you for checking. --[[Mpikambana:YMS|YMS]] ([[Dinika amin'ny mpikambana:YMS|discussion]]) 28 Jolay 2014 à 14:32 (UTC)
:Hi YMS, because I didn't have admin rights, I've dropped doing maintainance. But since I have it now, I've just cleaned all the things up. Thanks you for noticing, I haven't visited that special page since 2010. — <b><span style="border:1px solid #74CC66;padding:1px 3px;font-family:Verdana,sans-serif;">[[Mpikambana:Jagwar|<font color="#CC6666">Jagwar]]</font></span></b><small>[[User talk:Jagwar|grr...]] [mailto:rado.kaontywiki(at)gmail.com mailaka]</small> 28 Jolay 2014 à 16:07 (UTC)
== Wikipedians from Antsirabe ==
I'm a wikipedian from [[Antsirabe]] and I would like to meet other wikipedian of my town to discuss and exchange experiences. I would like to organize a conference about wikipedia in my town.
Rq: Izaho dia [[malagasy]] ary afaka manampy ihany koa amin'ny fanitsiana.
I'm [[malagasy]] and I can help translating or correcting articles.
Je suis [[malagasy]] et je peux aider dans les corrections d'articles au cas où.
== Create an Society Infobox ==
Hello everybody ! I would like to create an Infobox for an article. However, I do not now how to create one for this language. By the way I'm french !
Thanks !
--[[Mpikambana:AleasterX|AleasterX]] ([[Dinika amin'ny mpikambana:AleasterX|discussion]]) 25 Desambra 2014 à 07:31 (UTC)
: Miarahaba anao AleasterX ary faly mandray anao ato amin'i Wikipedia amin'ny teny malagasy :). Avy any Antsirabe ny razambeko fa tsy monina any aho. Afaka mifanoratra amin'ny pejin-dresaka isika raha tia hifanakalo traikefa ianao. Mandrapihaona, --— <b><span style="border:1px solid #74CC66;padding:1px 3px;font-family:Verdana,sans-serif;">[[Mpikambana:Jagwar|<font color="#CC6666">Jagwar]]</font></span></b><small>[[User talk:Jagwar|grr...]] [mailto:rado.kaontywiki(at)gmail.com mailaka]</small> 25 Desambra 2014 à 10:34 (UTC)
== Sokajy:Pejy nomena hofafàna ==
Bonjour,
Un administrateur peut-il supprimer les catégories vides de [[:Sokajy:Pejy nomena hofafàna]] ?
Merci
[[Mpikambana:Vargenau|Vargenau]] ([[Dinika amin'ny mpikambana:Vargenau|resaka]]) 23 Oktobra 2018 à 08:38 (UTC)
== [[Bill Lee]] ==
As there isn't much info available, it's unclear which "Bill Lee" of [[d:Special:Search/Bill Lee]] this may be''e''.
I came across it when I tried to sort the other ones.
Maybe you want to make it into a disambiguation page listing the ones where we have more data. --[[Mpikambana:Jura1|Jura1]] ([[Dinika amin'ny mpikambana:Jura1|resaka]]) 3 Jolay 2019 à 18:24 (UTC)
== Malagasy Wiktionary proposed deletion of content ==
Boujour. Il y a une discussion pour supprimer beaucoup des mots de Malagasy Wiktionary [[meta:Talk:Small wiki audit/Malagasy Wiktionary|
ici]]. Si tu parle la langue nous serions reconnaisant si tu donnes votre pensées.
Hello. There is a discussion to delete most of the words on Malagasy Wiktionary [[meta:meta:Talk:Small wiki audit/Malagasy Wiktionary|here]]. Your input would be especially appreciated if you speak Malagasy. [[Mpikambana:Zoozaz1|Zoozaz1]] ([[Dinika amin'ny mpikambana:Zoozaz1|resaka]]) 17 Septambra 2020 à 18:40 (UTC)
* Pinging [[User:Thelezifor]], [[User:Zithal]], [[User:Alno]] to make sure they see this. Jagwar has already been notified. [[Mpikambana:PiRSquared17|PiRSquared17]] ([[Dinika amin'ny mpikambana:PiRSquared17|resaka]]) 17 Septambra 2020 à 18:54 (UTC)
== Contributions by บุญพฤทธิ์ ทวนทัย ==
[[User:บุญพฤทธิ์ ทวนทัย]] is a contributor based at the Thai Wikipedia who has created machine translations of articles and spammed them over a wide range of Wikipedia languages, including here. While the subjects of the articles he has created are (mostly) notable, the mistake of creating articles in languages he does not understand has led to extremely bad quality, probably at the level of unintelligibility. Unless local editors are willing to start a clean-up effort, I suggest that his contributions be deleted. Someone who knows the language can later write proper articles about the subjects. --[[Mpikambana:Paul 012|Paul 012]] ([[Dinika amin'ny mpikambana:Paul 012|resaka]]) 11 Novambra 2020 à 09:31 (UTC)
:[[Mpikambana:Paul 012]]: Thanks for the heads-up. The user created a bunch of articles on this wiki and from what I can see the stubs all have correct syntax and formatting. — <b><span style="border:1px solid #74CC66;padding:1px 3px;font-family:Verdana,sans-serif;">[[Mpikambana:Jagwar|<font color="#CC6666">Jagwar]]</font></span></b><small>[[User talk:Jagwar|grr...]] [mailto:rado.kaontywiki(at)gmail.com mailaka]</small> 11 Novambra 2020 à 11:09 (UTC)
== Souhaitez-vous être parmi les premiers à obtenir des aperçus de référence comme fonctionnalité par défaut ? ==
''Veuillez m'excuser si mon français est un peu rouillé.''
[[File:Example of a Reference Preview.png|thumb|Exemple d'un aperçu de référence|alt=Exemple d'un aperçu de référence]]
Dans un futur proche, les éditeurs et les lecteurs pourront obtenir des pop-up pour les références dans le même style que les aperçus de pages : Les [[meta:WMDE_Technical_Wishes/ReferencePreviews|aperçus de références]] seront bientôt déployés dans un premier groupe de wikis comme fonctionnalité par défaut. Elles viennent s'ajouter à la fonction "[[mw:Page_Previews|Aperçus de pages]]" existante, et les deux fonctions partageront le même paramètre, de sorte qu'elles pourront être activées et désactivées ensemble par utilisateur.
Les aperçus de référence vous montrent une référence dans une petite fenêtre contextuelle lorsque vous survolez le numéro de référence entre crochets. Vous pouvez ainsi consulter une référence sans avoir à sauter au bas de la page. Plus de 500 personnes sur mg.wikipedia [[Manokana:Safidy#mw-prefsection-betafeatures|testent actuellement les aperçus de référence en tant que fonction bêta]]. Après plusieurs mois de tests, de corrections de bogues et d'autres améliorations, la fonction sera bientôt activée comme fonction par défaut.
Les nouvelles fonctionnalités de ce type sont déployées en plusieurs lots, afin de s'assurer que tout se passe bien. Nous recherchons maintenant un groupe de wikis qui souhaitent avoir la fonctionnalité en premier. '''Nous avons pensé à Wikipédia en Malaisie comme un bon wiki pour cela''' car il utilise déjà des modèles avec des classes qui peuvent montrer les types de référence dans la pop-up. À titre d'exemple, voir la deuxième référence sur [[Pumpuang Duangjan]].
Si vous voulez en savoir plus sur cette fonctionnalité, veuillez consulter [[meta:WMDE_Technical_Wishes/ReferencePreviews|la page du projet]] ou m'écrire un message sur [[m:User_talk:Johanna_Strodt_(WMDE)|ma page de discussion]]. Nous serions très heureux d'avoir la Wikipédia malgache à bord ! -- Pour l'équipe de Technical Wishes à Wikimédia Allemagne, [[Mpikambana:Johanna Strodt (WMDE)|Johanna Strodt (WMDE)]] ([[Dinika amin'ny mpikambana:Johanna Strodt (WMDE)|resaka]]) 26 Febroary 2021 à 09:22 (UTC)
== Vandalism ==
Hi, someone destroy malgashy Wikipedia. [https://mg.wikipedia.org/wiki/Manokana:Fandraisan%27anjara/46.135.5.149 46.135.5.149]
--[[Mpikambana:Whiny15|Whiny15]] ([[Dinika amin'ny mpikambana:Whiny15|resaka]]) 20 Mey 2021 à 12:51 (UTC)
== Deletion request ==
I would like to request deletion of this page created by a cross-wiki spammer:
* [[Bruno Souza]]
Thanks! [[Mpikambana:Bovlb|Bovlb]] ([[Dinika amin'ny mpikambana:Bovlb|resaka]]) 1 Mey 2023 à 00:38 (UTC)
== Apparent hoax on English Wikipedia ==
Hello. Please see this page: https://en.wikipedia.org/wiki/Fanery and, if you can advise whether it is true or a hoax, please comment here: https://en.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Articles_for_deletion/Fanery Thank you. [[Mpikambana:Daveosaurus|Daveosaurus]] ([[Dinika amin'ny mpikambana:Daveosaurus|resaka]]) 16 Septambra 2023 à 02:37 (UTC)
== Block user:Peave ==
Please block {{u|Peave}}, he is a cross wiki spammer and advertiser for the companies of the Ferber Group. Already blocked on WP:FR. Another IP (probably he's) is globally locked for cross wiki spam: {{u|185.230.11.233}}.
Thanks. [[Mpikambana:Durifon|Durifon]] ([[Dinika amin'ny mpikambana:Durifon|resaka]]) 11 Oktobra 2023 à 07:33 (UTC)
== Please erase article [[Eterno]] and block its creator (cross-wiki spammer) ==
Hi! Someone created the article [[Eterno|Eterno,]] which was a cross-wiki spam. Probably the same person created it in various ocasions in the Wikipedia in Interlingua [[:ia:Eterno]], and it was always erased, as you can see. I'm one of the administrators of Ido Wikipedia. I've noticed this action (done by annonymous IP-adress [[:io:Specala:Kontributaji/78.208.222.60|<bdi>78.208.222.60</bdi>]] ), so I've erased the spam article (see that it was not created in Italian, English, French or Spanish Wikipedias - so it's extremely suspicious) and blocked the IP-adress of its author. I suggest that you do the same (forgive me if my English is not good). Best regards from São Paulo, Brazil, [[Mpikambana:Joao Xavier|Joao Xavier]] ([[Dinika amin'ny mpikambana:Joao Xavier|resaka]]) 4 Novambra 2024 à 01:03 (UTC)
b1agxtpbfhsrkyihtecjww412oqe2tm
1091367
1091366
2024-11-04T01:04:21Z
Joao Xavier
3805
1091367
wikitext
text/x-wiki
{| width="100%" align="center" style="display:block; float:center; background:#FFF; text-size:100%; margin:.5 .5 .5 .5em; padding:2px; border:1px solid #aaa; background-color:transparent;"
|----
| colspan="2" align="center" width="95%" style="height:9px; margin:.2em; padding:5px; border:1px solid #aaa; background-color:#bfbfff; font-size:130%; text-align:center; float:center" |
'''This is the discussion page for people who cannot communicate or who are not fluent in Malagasy language.'''
|----
<center>
|
== Inauguration ==
Bonjour,<br />
Alors, pour inaugurer dignement le bistro malgache, j'offre une tournée générale : [[rano]] pour tout le monde :)<br />
-- [[User:Alno|AlNo]] [[User talk:Alno|(resaho)]] 20 Oktobra 2008 à 14:42 (UTC)
Goededag,
I don't speak malgache (if I'm correct), but in english or in simple french I can come a long way. [[Utilisateur:Carsrac|Carsrac]] 20 Oktobra 2008 à 16:23 (UTC)
:So you're welcome, as everyone helping a bit here :)
:-- [[User:Alno|AlNo]] [[User talk:Alno|(resaho)]] 20 Oktobra 2008 à 16:35 (UTC)
Manahoana hianao:
American aho, kanefa nipetraka sy niasa tany Madagasikara aho. Izany hoe, mahaihay amin'ny teny-Gasy aho, are mety mandikateny amin'ny Wikipedia raha ilaina.
jhoganson@boradstripe.net
Manao ahoana!
Allemand aho dia za koa nipetraka tany Madagasikara dia mahay kely ny teny gasy. Misy namako gasy koa dia mety manao fanamarinana izy ireo.
Afaka manampy anareo aho!
Mahay ny teny anglisy sy frantsay (sy allemand :) )koa aho!
:-- [[user:YanniK.93|YanniK.]] [[User talk:YanniK.93|(resaho)]] 23. Septembra 2011 amin'ny 20:50 ora (Alameina)
== <nowiki>{{Daty}}</nowiki> ==
Ce modèle est à (re)concevoir sur cette wikipedia. La copie du modèle en français génère un peu trop d'erreurs.
Amicalement,
[[Utilisateur:Jagwar|Jagwar]] 10 Novambra 2008 à 11:03 (UTC)
== L'habillage de mg.wp ==
Avis aux visiteurs :
Je fais une proposition pour changer le style [[MediaWiki:Monobook.css|monobook]] sur wikipedia.
Je propose la mienne ([[User:Jagwar/monobook.css|à voir ici ]]).
[[Mpikambana:Jagwar|Jagwar]] •<small> ''[[Dinika amin'ny mpikambana:Jagwar|(hiresaka)]]'' </small> 17 Janoary 2009 à 21:17 (UTC)
[[Sokajy:Pejy ny fikambanana]]
== 1.000 è atteint ==
Tratrako androany ny 1 000 takekala teto @ wikipedia malagasy, Androany 15 Aprily 2009
La wikipédia malgache a atteint les 1 000 articles aujourd'hui 15 Aprily 2009 à 11h04 heure de Tana
<small><b><span style="border:1px solid #FF0000;padding:1px 3px;font-family:Verdana,sans-serif;">[[Mpikambana:Jagwar|<font color="#0000FF">Jagwar]] </font></span></b></small><sup>[[User talk:Jagwar|grr...]]</sup> 15 Aprily 2009 à 08:09 (UTC)
:Je ne peux que féliciter ceux qui ont créé tous ces articles : bravo !
:-- [[User:Alno|AlNo]] [[User talk:Alno|(resaho)]] 15 Aprily 2009 à 16:09 (UTC)
== general request sent ==
I made a general request to give bot flag for bot which doesn't have this flag here. --<small><b><span style="border:1px solid #74CC66;padding:1px 3px;font-family:Verdana,sans-serif;">[[Mpikambana:Jagwar|<font color="#CC6666">Jagwar]] </font></span></b></small><sup>[[User talk:Jagwar|grr...]] [mailto:rado_du_92(at)hotmail.fr |]</sup> 15 Novambra 2009 à 14:57 (UTC)
=== Message ===
Hello,
Many bots doesn't have the bot flag on mg.wikipedia. Indeed, the 48 robots that are categorized as such (which excludes the robots that have no user page), only 20 are classified as bots on wikipedia malagasy. That's why I'm requesting here, to give them an official bot flag. If you have another questions about this request, you may ask them [http://mg.wikipedia.org/wiki/user_talk:Jagwar in my home wiki]
--<small><b><span style="border:1px solid #FF0000;padding:1px 3px;font-family:Verdana,sans-serif;">[[User:Jagwar|<font color="#0000FF">Jagwar]] </font></span></b></small><sup>[[User talk:Jagwar|交談]] [http://mg.wikipedia.org homewiki]</sup> 14:53, 15 November 2009 (UTC)
: {{not done}}. Your wiki allows global bots, and the bots are probably global bots doing interwiki only. If you wish to give them local flags, you should discuss it and file a request on [[SRB]]. [[User:Laaknor|Laaknor]] 16:24, 16 November 2009 (UTC)
:: OK, thank you! --<small><b><span style="border:1px solid #FF0000;padding:1px 3px;font-family:Verdana,sans-serif;">[[User:Jagwar|<font color="#0000FF">Jagwar]] </font></span></b></small><sup>[[User talk:Jagwar|交談]] [http://mg.wikipedia.org homewiki]</sup> 17:59, 16 November 2009 (UTC)
== Multilingual Challenge ==
{| class="center" style="border:2px double; color:#009900; background-color:#CCFFCC;"
|-
| style="color:red;" |
|-
| style="color:black;" |
'''Filazana mahakasika ny [[:en:Wikipedia:GLAM/Derby/Multilingual Challenge|fifaninanana Derby]]'''<br />
Fiarahana miasa ''multilingue'' voalohanhy an'i Wikipedia. Mahazo mandray anjara avokoa ireo wikipedianina, manoratra amin'ny fiteny rehetra. Manomboka amin'ny 1 Mey ny fifaninanana ary mifarana amin'ny 3 Septambra.
'''[[:en:Wikipedia:GLAM/Derby/Multilingual Challenge/Participants|Misorata anarana !]]'''<br />
<small>" Wikipedia is particularly pleased to see that Derby Museums are encouraging the creation of articles in languages other than English." ([http://uk.wikimedia.org/wiki/Press_releases/First_GLAMWIKI_outside_Capital Jimmy Wales, 14 January 2011])</small>
|}
[[Mpikambana:Andrew Dalby|Andrew Dalby]] 2 Mey 2011 à 13:15 (UTC)
== Smallest chameleon ==
[[File:Brookesia micra on a match head.jpg|thumb|A member of the ''[[Brookesia micra]]'' species]]
Scientists have recently described the now smallest species of chameleon (pictured on the right) from Madagaskar, so I would like to know whether that would be something of interest here (see
[[:en:Wikipedia:In_the_news/Candidates#Smallest_chameleon|ITN]] and [[:en:Template:Did_you_know_nominations/Brookesia_micra|DYK]] for similar discussions on the English Wikipedia). --<font style="font-family:Monotype Corsiva; font-size:15px;"> [[Mpikambana:Daniel Mietchen|Daniel Mietchen]] - [[:m:WiR/OS|WiR/OS]] ([[Dinika amin'ny mpikambana:Daniel Mietchen:Daniel Mietchen|disc.]]) </font> 17 Febroary 2012 à 01:37 (UTC)
== Link to this page not working ==
Hi. The navigation bar on the left side lists a link "Non-malagasy speakers", which doesn't lead here but to the deleted page [[Dinika amin'ny Wikipedia:Bistro tsy miteny malagasy]]. This should be changed, I guess. Thank you. --[[Mpikambana:YMS|YMS]] ([[Dinika amin'ny mpikambana:YMS|discussion]]) 28 Jolay 2014 à 14:28 (UTC)
== Duplicate american towns ==
[[Manokana:UnconnectedPages]] lists a lot of articles like [[Adelanto, California]], where [[Adelanto, Kalifornia]] also exists, or [[Abercrombie, North Dakota]] where [[Abercrombie]] already describes the same place. Plus there are several articles like [[= Ari Alves Da Anunciação]] listed, which are completely empty for years now. I guess you could get rid of some duplicates and leftovers when going through this list. Thank you for checking. --[[Mpikambana:YMS|YMS]] ([[Dinika amin'ny mpikambana:YMS|discussion]]) 28 Jolay 2014 à 14:32 (UTC)
:Hi YMS, because I didn't have admin rights, I've dropped doing maintainance. But since I have it now, I've just cleaned all the things up. Thanks you for noticing, I haven't visited that special page since 2010. — <b><span style="border:1px solid #74CC66;padding:1px 3px;font-family:Verdana,sans-serif;">[[Mpikambana:Jagwar|<font color="#CC6666">Jagwar]]</font></span></b><small>[[User talk:Jagwar|grr...]] [mailto:rado.kaontywiki(at)gmail.com mailaka]</small> 28 Jolay 2014 à 16:07 (UTC)
== Wikipedians from Antsirabe ==
I'm a wikipedian from [[Antsirabe]] and I would like to meet other wikipedian of my town to discuss and exchange experiences. I would like to organize a conference about wikipedia in my town.
Rq: Izaho dia [[malagasy]] ary afaka manampy ihany koa amin'ny fanitsiana.
I'm [[malagasy]] and I can help translating or correcting articles.
Je suis [[malagasy]] et je peux aider dans les corrections d'articles au cas où.
== Create an Society Infobox ==
Hello everybody ! I would like to create an Infobox for an article. However, I do not now how to create one for this language. By the way I'm french !
Thanks !
--[[Mpikambana:AleasterX|AleasterX]] ([[Dinika amin'ny mpikambana:AleasterX|discussion]]) 25 Desambra 2014 à 07:31 (UTC)
: Miarahaba anao AleasterX ary faly mandray anao ato amin'i Wikipedia amin'ny teny malagasy :). Avy any Antsirabe ny razambeko fa tsy monina any aho. Afaka mifanoratra amin'ny pejin-dresaka isika raha tia hifanakalo traikefa ianao. Mandrapihaona, --— <b><span style="border:1px solid #74CC66;padding:1px 3px;font-family:Verdana,sans-serif;">[[Mpikambana:Jagwar|<font color="#CC6666">Jagwar]]</font></span></b><small>[[User talk:Jagwar|grr...]] [mailto:rado.kaontywiki(at)gmail.com mailaka]</small> 25 Desambra 2014 à 10:34 (UTC)
== Sokajy:Pejy nomena hofafàna ==
Bonjour,
Un administrateur peut-il supprimer les catégories vides de [[:Sokajy:Pejy nomena hofafàna]] ?
Merci
[[Mpikambana:Vargenau|Vargenau]] ([[Dinika amin'ny mpikambana:Vargenau|resaka]]) 23 Oktobra 2018 à 08:38 (UTC)
== [[Bill Lee]] ==
As there isn't much info available, it's unclear which "Bill Lee" of [[d:Special:Search/Bill Lee]] this may be''e''.
I came across it when I tried to sort the other ones.
Maybe you want to make it into a disambiguation page listing the ones where we have more data. --[[Mpikambana:Jura1|Jura1]] ([[Dinika amin'ny mpikambana:Jura1|resaka]]) 3 Jolay 2019 à 18:24 (UTC)
== Malagasy Wiktionary proposed deletion of content ==
Boujour. Il y a une discussion pour supprimer beaucoup des mots de Malagasy Wiktionary [[meta:Talk:Small wiki audit/Malagasy Wiktionary|
ici]]. Si tu parle la langue nous serions reconnaisant si tu donnes votre pensées.
Hello. There is a discussion to delete most of the words on Malagasy Wiktionary [[meta:meta:Talk:Small wiki audit/Malagasy Wiktionary|here]]. Your input would be especially appreciated if you speak Malagasy. [[Mpikambana:Zoozaz1|Zoozaz1]] ([[Dinika amin'ny mpikambana:Zoozaz1|resaka]]) 17 Septambra 2020 à 18:40 (UTC)
* Pinging [[User:Thelezifor]], [[User:Zithal]], [[User:Alno]] to make sure they see this. Jagwar has already been notified. [[Mpikambana:PiRSquared17|PiRSquared17]] ([[Dinika amin'ny mpikambana:PiRSquared17|resaka]]) 17 Septambra 2020 à 18:54 (UTC)
== Contributions by บุญพฤทธิ์ ทวนทัย ==
[[User:บุญพฤทธิ์ ทวนทัย]] is a contributor based at the Thai Wikipedia who has created machine translations of articles and spammed them over a wide range of Wikipedia languages, including here. While the subjects of the articles he has created are (mostly) notable, the mistake of creating articles in languages he does not understand has led to extremely bad quality, probably at the level of unintelligibility. Unless local editors are willing to start a clean-up effort, I suggest that his contributions be deleted. Someone who knows the language can later write proper articles about the subjects. --[[Mpikambana:Paul 012|Paul 012]] ([[Dinika amin'ny mpikambana:Paul 012|resaka]]) 11 Novambra 2020 à 09:31 (UTC)
:[[Mpikambana:Paul 012]]: Thanks for the heads-up. The user created a bunch of articles on this wiki and from what I can see the stubs all have correct syntax and formatting. — <b><span style="border:1px solid #74CC66;padding:1px 3px;font-family:Verdana,sans-serif;">[[Mpikambana:Jagwar|<font color="#CC6666">Jagwar]]</font></span></b><small>[[User talk:Jagwar|grr...]] [mailto:rado.kaontywiki(at)gmail.com mailaka]</small> 11 Novambra 2020 à 11:09 (UTC)
== Souhaitez-vous être parmi les premiers à obtenir des aperçus de référence comme fonctionnalité par défaut ? ==
''Veuillez m'excuser si mon français est un peu rouillé.''
[[File:Example of a Reference Preview.png|thumb|Exemple d'un aperçu de référence|alt=Exemple d'un aperçu de référence]]
Dans un futur proche, les éditeurs et les lecteurs pourront obtenir des pop-up pour les références dans le même style que les aperçus de pages : Les [[meta:WMDE_Technical_Wishes/ReferencePreviews|aperçus de références]] seront bientôt déployés dans un premier groupe de wikis comme fonctionnalité par défaut. Elles viennent s'ajouter à la fonction "[[mw:Page_Previews|Aperçus de pages]]" existante, et les deux fonctions partageront le même paramètre, de sorte qu'elles pourront être activées et désactivées ensemble par utilisateur.
Les aperçus de référence vous montrent une référence dans une petite fenêtre contextuelle lorsque vous survolez le numéro de référence entre crochets. Vous pouvez ainsi consulter une référence sans avoir à sauter au bas de la page. Plus de 500 personnes sur mg.wikipedia [[Manokana:Safidy#mw-prefsection-betafeatures|testent actuellement les aperçus de référence en tant que fonction bêta]]. Après plusieurs mois de tests, de corrections de bogues et d'autres améliorations, la fonction sera bientôt activée comme fonction par défaut.
Les nouvelles fonctionnalités de ce type sont déployées en plusieurs lots, afin de s'assurer que tout se passe bien. Nous recherchons maintenant un groupe de wikis qui souhaitent avoir la fonctionnalité en premier. '''Nous avons pensé à Wikipédia en Malaisie comme un bon wiki pour cela''' car il utilise déjà des modèles avec des classes qui peuvent montrer les types de référence dans la pop-up. À titre d'exemple, voir la deuxième référence sur [[Pumpuang Duangjan]].
Si vous voulez en savoir plus sur cette fonctionnalité, veuillez consulter [[meta:WMDE_Technical_Wishes/ReferencePreviews|la page du projet]] ou m'écrire un message sur [[m:User_talk:Johanna_Strodt_(WMDE)|ma page de discussion]]. Nous serions très heureux d'avoir la Wikipédia malgache à bord ! -- Pour l'équipe de Technical Wishes à Wikimédia Allemagne, [[Mpikambana:Johanna Strodt (WMDE)|Johanna Strodt (WMDE)]] ([[Dinika amin'ny mpikambana:Johanna Strodt (WMDE)|resaka]]) 26 Febroary 2021 à 09:22 (UTC)
== Vandalism ==
Hi, someone destroy malgashy Wikipedia. [https://mg.wikipedia.org/wiki/Manokana:Fandraisan%27anjara/46.135.5.149 46.135.5.149]
--[[Mpikambana:Whiny15|Whiny15]] ([[Dinika amin'ny mpikambana:Whiny15|resaka]]) 20 Mey 2021 à 12:51 (UTC)
== Deletion request ==
I would like to request deletion of this page created by a cross-wiki spammer:
* [[Bruno Souza]]
Thanks! [[Mpikambana:Bovlb|Bovlb]] ([[Dinika amin'ny mpikambana:Bovlb|resaka]]) 1 Mey 2023 à 00:38 (UTC)
== Apparent hoax on English Wikipedia ==
Hello. Please see this page: https://en.wikipedia.org/wiki/Fanery and, if you can advise whether it is true or a hoax, please comment here: https://en.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Articles_for_deletion/Fanery Thank you. [[Mpikambana:Daveosaurus|Daveosaurus]] ([[Dinika amin'ny mpikambana:Daveosaurus|resaka]]) 16 Septambra 2023 à 02:37 (UTC)
== Block user:Peave ==
Please block {{u|Peave}}, he is a cross wiki spammer and advertiser for the companies of the Ferber Group. Already blocked on WP:FR. Another IP (probably he's) is globally locked for cross wiki spam: {{u|185.230.11.233}}.
Thanks. [[Mpikambana:Durifon|Durifon]] ([[Dinika amin'ny mpikambana:Durifon|resaka]]) 11 Oktobra 2023 à 07:33 (UTC)
== Please erase article [[Eterno]] and block its creator (cross-wiki spammer) ==
Hi! Someone created the article [[Eterno|Eterno,]] which was a cross-wiki spam. Probably the same person created it in various ocasions in the Wikipedia in Interlingua (see [[:ia:Eterno]]) and it was always erased, as you can see. I'm one of the administrators of Ido Wikipedia. I've noticed this action (done by annonymous IP-adress [[:io:Specala:Kontributaji/78.208.222.60|<bdi>78.208.222.60</bdi>]] ), so I've erased the spam article (see that it was not created in Italian, English, French or Spanish Wikipedias - so it's extremely suspicious) and blocked the IP-adress of its author. I suggest that you do the same (forgive me if my English is not good). Best regards from São Paulo, Brazil, [[Mpikambana:Joao Xavier|Joao Xavier]] ([[Dinika amin'ny mpikambana:Joao Xavier|resaka]]) 4 Novambra 2024 à 01:03 (UTC)
e7xt4cj99yekz1zrahp34ywzr33nkq7
1091368
1091367
2024-11-04T01:05:44Z
Joao Xavier
3805
Please erase article Eterno and block its creator (cross-wiki spammer)
1091368
wikitext
text/x-wiki
{| width="100%" align="center" style="display:block; float:center; background:#FFF; text-size:100%; margin:.5 .5 .5 .5em; padding:2px; border:1px solid #aaa; background-color:transparent;"
|----
| colspan="2" align="center" width="95%" style="height:9px; margin:.2em; padding:5px; border:1px solid #aaa; background-color:#bfbfff; font-size:130%; text-align:center; float:center" |
'''This is the discussion page for people who cannot communicate or who are not fluent in Malagasy language.'''
|----
<center>
|
== Inauguration ==
Bonjour,<br />
Alors, pour inaugurer dignement le bistro malgache, j'offre une tournée générale : [[rano]] pour tout le monde :)<br />
-- [[User:Alno|AlNo]] [[User talk:Alno|(resaho)]] 20 Oktobra 2008 à 14:42 (UTC)
Goededag,
I don't speak malgache (if I'm correct), but in english or in simple french I can come a long way. [[Utilisateur:Carsrac|Carsrac]] 20 Oktobra 2008 à 16:23 (UTC)
:So you're welcome, as everyone helping a bit here :)
:-- [[User:Alno|AlNo]] [[User talk:Alno|(resaho)]] 20 Oktobra 2008 à 16:35 (UTC)
Manahoana hianao:
American aho, kanefa nipetraka sy niasa tany Madagasikara aho. Izany hoe, mahaihay amin'ny teny-Gasy aho, are mety mandikateny amin'ny Wikipedia raha ilaina.
jhoganson@boradstripe.net
Manao ahoana!
Allemand aho dia za koa nipetraka tany Madagasikara dia mahay kely ny teny gasy. Misy namako gasy koa dia mety manao fanamarinana izy ireo.
Afaka manampy anareo aho!
Mahay ny teny anglisy sy frantsay (sy allemand :) )koa aho!
:-- [[user:YanniK.93|YanniK.]] [[User talk:YanniK.93|(resaho)]] 23. Septembra 2011 amin'ny 20:50 ora (Alameina)
== <nowiki>{{Daty}}</nowiki> ==
Ce modèle est à (re)concevoir sur cette wikipedia. La copie du modèle en français génère un peu trop d'erreurs.
Amicalement,
[[Utilisateur:Jagwar|Jagwar]] 10 Novambra 2008 à 11:03 (UTC)
== L'habillage de mg.wp ==
Avis aux visiteurs :
Je fais une proposition pour changer le style [[MediaWiki:Monobook.css|monobook]] sur wikipedia.
Je propose la mienne ([[User:Jagwar/monobook.css|à voir ici ]]).
[[Mpikambana:Jagwar|Jagwar]] •<small> ''[[Dinika amin'ny mpikambana:Jagwar|(hiresaka)]]'' </small> 17 Janoary 2009 à 21:17 (UTC)
[[Sokajy:Pejy ny fikambanana]]
== 1.000 è atteint ==
Tratrako androany ny 1 000 takekala teto @ wikipedia malagasy, Androany 15 Aprily 2009
La wikipédia malgache a atteint les 1 000 articles aujourd'hui 15 Aprily 2009 à 11h04 heure de Tana
<small><b><span style="border:1px solid #FF0000;padding:1px 3px;font-family:Verdana,sans-serif;">[[Mpikambana:Jagwar|<font color="#0000FF">Jagwar]] </font></span></b></small><sup>[[User talk:Jagwar|grr...]]</sup> 15 Aprily 2009 à 08:09 (UTC)
:Je ne peux que féliciter ceux qui ont créé tous ces articles : bravo !
:-- [[User:Alno|AlNo]] [[User talk:Alno|(resaho)]] 15 Aprily 2009 à 16:09 (UTC)
== general request sent ==
I made a general request to give bot flag for bot which doesn't have this flag here. --<small><b><span style="border:1px solid #74CC66;padding:1px 3px;font-family:Verdana,sans-serif;">[[Mpikambana:Jagwar|<font color="#CC6666">Jagwar]] </font></span></b></small><sup>[[User talk:Jagwar|grr...]] [mailto:rado_du_92(at)hotmail.fr |]</sup> 15 Novambra 2009 à 14:57 (UTC)
=== Message ===
Hello,
Many bots doesn't have the bot flag on mg.wikipedia. Indeed, the 48 robots that are categorized as such (which excludes the robots that have no user page), only 20 are classified as bots on wikipedia malagasy. That's why I'm requesting here, to give them an official bot flag. If you have another questions about this request, you may ask them [http://mg.wikipedia.org/wiki/user_talk:Jagwar in my home wiki]
--<small><b><span style="border:1px solid #FF0000;padding:1px 3px;font-family:Verdana,sans-serif;">[[User:Jagwar|<font color="#0000FF">Jagwar]] </font></span></b></small><sup>[[User talk:Jagwar|交談]] [http://mg.wikipedia.org homewiki]</sup> 14:53, 15 November 2009 (UTC)
: {{not done}}. Your wiki allows global bots, and the bots are probably global bots doing interwiki only. If you wish to give them local flags, you should discuss it and file a request on [[SRB]]. [[User:Laaknor|Laaknor]] 16:24, 16 November 2009 (UTC)
:: OK, thank you! --<small><b><span style="border:1px solid #FF0000;padding:1px 3px;font-family:Verdana,sans-serif;">[[User:Jagwar|<font color="#0000FF">Jagwar]] </font></span></b></small><sup>[[User talk:Jagwar|交談]] [http://mg.wikipedia.org homewiki]</sup> 17:59, 16 November 2009 (UTC)
== Multilingual Challenge ==
{| class="center" style="border:2px double; color:#009900; background-color:#CCFFCC;"
|-
| style="color:red;" |
|-
| style="color:black;" |
'''Filazana mahakasika ny [[:en:Wikipedia:GLAM/Derby/Multilingual Challenge|fifaninanana Derby]]'''<br />
Fiarahana miasa ''multilingue'' voalohanhy an'i Wikipedia. Mahazo mandray anjara avokoa ireo wikipedianina, manoratra amin'ny fiteny rehetra. Manomboka amin'ny 1 Mey ny fifaninanana ary mifarana amin'ny 3 Septambra.
'''[[:en:Wikipedia:GLAM/Derby/Multilingual Challenge/Participants|Misorata anarana !]]'''<br />
<small>" Wikipedia is particularly pleased to see that Derby Museums are encouraging the creation of articles in languages other than English." ([http://uk.wikimedia.org/wiki/Press_releases/First_GLAMWIKI_outside_Capital Jimmy Wales, 14 January 2011])</small>
|}
[[Mpikambana:Andrew Dalby|Andrew Dalby]] 2 Mey 2011 à 13:15 (UTC)
== Smallest chameleon ==
[[File:Brookesia micra on a match head.jpg|thumb|A member of the ''[[Brookesia micra]]'' species]]
Scientists have recently described the now smallest species of chameleon (pictured on the right) from Madagaskar, so I would like to know whether that would be something of interest here (see
[[:en:Wikipedia:In_the_news/Candidates#Smallest_chameleon|ITN]] and [[:en:Template:Did_you_know_nominations/Brookesia_micra|DYK]] for similar discussions on the English Wikipedia). --<font style="font-family:Monotype Corsiva; font-size:15px;"> [[Mpikambana:Daniel Mietchen|Daniel Mietchen]] - [[:m:WiR/OS|WiR/OS]] ([[Dinika amin'ny mpikambana:Daniel Mietchen:Daniel Mietchen|disc.]]) </font> 17 Febroary 2012 à 01:37 (UTC)
== Link to this page not working ==
Hi. The navigation bar on the left side lists a link "Non-malagasy speakers", which doesn't lead here but to the deleted page [[Dinika amin'ny Wikipedia:Bistro tsy miteny malagasy]]. This should be changed, I guess. Thank you. --[[Mpikambana:YMS|YMS]] ([[Dinika amin'ny mpikambana:YMS|discussion]]) 28 Jolay 2014 à 14:28 (UTC)
== Duplicate american towns ==
[[Manokana:UnconnectedPages]] lists a lot of articles like [[Adelanto, California]], where [[Adelanto, Kalifornia]] also exists, or [[Abercrombie, North Dakota]] where [[Abercrombie]] already describes the same place. Plus there are several articles like [[= Ari Alves Da Anunciação]] listed, which are completely empty for years now. I guess you could get rid of some duplicates and leftovers when going through this list. Thank you for checking. --[[Mpikambana:YMS|YMS]] ([[Dinika amin'ny mpikambana:YMS|discussion]]) 28 Jolay 2014 à 14:32 (UTC)
:Hi YMS, because I didn't have admin rights, I've dropped doing maintainance. But since I have it now, I've just cleaned all the things up. Thanks you for noticing, I haven't visited that special page since 2010. — <b><span style="border:1px solid #74CC66;padding:1px 3px;font-family:Verdana,sans-serif;">[[Mpikambana:Jagwar|<font color="#CC6666">Jagwar]]</font></span></b><small>[[User talk:Jagwar|grr...]] [mailto:rado.kaontywiki(at)gmail.com mailaka]</small> 28 Jolay 2014 à 16:07 (UTC)
== Wikipedians from Antsirabe ==
I'm a wikipedian from [[Antsirabe]] and I would like to meet other wikipedian of my town to discuss and exchange experiences. I would like to organize a conference about wikipedia in my town.
Rq: Izaho dia [[malagasy]] ary afaka manampy ihany koa amin'ny fanitsiana.
I'm [[malagasy]] and I can help translating or correcting articles.
Je suis [[malagasy]] et je peux aider dans les corrections d'articles au cas où.
== Create an Society Infobox ==
Hello everybody ! I would like to create an Infobox for an article. However, I do not now how to create one for this language. By the way I'm french !
Thanks !
--[[Mpikambana:AleasterX|AleasterX]] ([[Dinika amin'ny mpikambana:AleasterX|discussion]]) 25 Desambra 2014 à 07:31 (UTC)
: Miarahaba anao AleasterX ary faly mandray anao ato amin'i Wikipedia amin'ny teny malagasy :). Avy any Antsirabe ny razambeko fa tsy monina any aho. Afaka mifanoratra amin'ny pejin-dresaka isika raha tia hifanakalo traikefa ianao. Mandrapihaona, --— <b><span style="border:1px solid #74CC66;padding:1px 3px;font-family:Verdana,sans-serif;">[[Mpikambana:Jagwar|<font color="#CC6666">Jagwar]]</font></span></b><small>[[User talk:Jagwar|grr...]] [mailto:rado.kaontywiki(at)gmail.com mailaka]</small> 25 Desambra 2014 à 10:34 (UTC)
== Sokajy:Pejy nomena hofafàna ==
Bonjour,
Un administrateur peut-il supprimer les catégories vides de [[:Sokajy:Pejy nomena hofafàna]] ?
Merci
[[Mpikambana:Vargenau|Vargenau]] ([[Dinika amin'ny mpikambana:Vargenau|resaka]]) 23 Oktobra 2018 à 08:38 (UTC)
== [[Bill Lee]] ==
As there isn't much info available, it's unclear which "Bill Lee" of [[d:Special:Search/Bill Lee]] this may be''e''.
I came across it when I tried to sort the other ones.
Maybe you want to make it into a disambiguation page listing the ones where we have more data. --[[Mpikambana:Jura1|Jura1]] ([[Dinika amin'ny mpikambana:Jura1|resaka]]) 3 Jolay 2019 à 18:24 (UTC)
== Malagasy Wiktionary proposed deletion of content ==
Boujour. Il y a une discussion pour supprimer beaucoup des mots de Malagasy Wiktionary [[meta:Talk:Small wiki audit/Malagasy Wiktionary|
ici]]. Si tu parle la langue nous serions reconnaisant si tu donnes votre pensées.
Hello. There is a discussion to delete most of the words on Malagasy Wiktionary [[meta:meta:Talk:Small wiki audit/Malagasy Wiktionary|here]]. Your input would be especially appreciated if you speak Malagasy. [[Mpikambana:Zoozaz1|Zoozaz1]] ([[Dinika amin'ny mpikambana:Zoozaz1|resaka]]) 17 Septambra 2020 à 18:40 (UTC)
* Pinging [[User:Thelezifor]], [[User:Zithal]], [[User:Alno]] to make sure they see this. Jagwar has already been notified. [[Mpikambana:PiRSquared17|PiRSquared17]] ([[Dinika amin'ny mpikambana:PiRSquared17|resaka]]) 17 Septambra 2020 à 18:54 (UTC)
== Contributions by บุญพฤทธิ์ ทวนทัย ==
[[User:บุญพฤทธิ์ ทวนทัย]] is a contributor based at the Thai Wikipedia who has created machine translations of articles and spammed them over a wide range of Wikipedia languages, including here. While the subjects of the articles he has created are (mostly) notable, the mistake of creating articles in languages he does not understand has led to extremely bad quality, probably at the level of unintelligibility. Unless local editors are willing to start a clean-up effort, I suggest that his contributions be deleted. Someone who knows the language can later write proper articles about the subjects. --[[Mpikambana:Paul 012|Paul 012]] ([[Dinika amin'ny mpikambana:Paul 012|resaka]]) 11 Novambra 2020 à 09:31 (UTC)
:[[Mpikambana:Paul 012]]: Thanks for the heads-up. The user created a bunch of articles on this wiki and from what I can see the stubs all have correct syntax and formatting. — <b><span style="border:1px solid #74CC66;padding:1px 3px;font-family:Verdana,sans-serif;">[[Mpikambana:Jagwar|<font color="#CC6666">Jagwar]]</font></span></b><small>[[User talk:Jagwar|grr...]] [mailto:rado.kaontywiki(at)gmail.com mailaka]</small> 11 Novambra 2020 à 11:09 (UTC)
== Souhaitez-vous être parmi les premiers à obtenir des aperçus de référence comme fonctionnalité par défaut ? ==
''Veuillez m'excuser si mon français est un peu rouillé.''
[[File:Example of a Reference Preview.png|thumb|Exemple d'un aperçu de référence|alt=Exemple d'un aperçu de référence]]
Dans un futur proche, les éditeurs et les lecteurs pourront obtenir des pop-up pour les références dans le même style que les aperçus de pages : Les [[meta:WMDE_Technical_Wishes/ReferencePreviews|aperçus de références]] seront bientôt déployés dans un premier groupe de wikis comme fonctionnalité par défaut. Elles viennent s'ajouter à la fonction "[[mw:Page_Previews|Aperçus de pages]]" existante, et les deux fonctions partageront le même paramètre, de sorte qu'elles pourront être activées et désactivées ensemble par utilisateur.
Les aperçus de référence vous montrent une référence dans une petite fenêtre contextuelle lorsque vous survolez le numéro de référence entre crochets. Vous pouvez ainsi consulter une référence sans avoir à sauter au bas de la page. Plus de 500 personnes sur mg.wikipedia [[Manokana:Safidy#mw-prefsection-betafeatures|testent actuellement les aperçus de référence en tant que fonction bêta]]. Après plusieurs mois de tests, de corrections de bogues et d'autres améliorations, la fonction sera bientôt activée comme fonction par défaut.
Les nouvelles fonctionnalités de ce type sont déployées en plusieurs lots, afin de s'assurer que tout se passe bien. Nous recherchons maintenant un groupe de wikis qui souhaitent avoir la fonctionnalité en premier. '''Nous avons pensé à Wikipédia en Malaisie comme un bon wiki pour cela''' car il utilise déjà des modèles avec des classes qui peuvent montrer les types de référence dans la pop-up. À titre d'exemple, voir la deuxième référence sur [[Pumpuang Duangjan]].
Si vous voulez en savoir plus sur cette fonctionnalité, veuillez consulter [[meta:WMDE_Technical_Wishes/ReferencePreviews|la page du projet]] ou m'écrire un message sur [[m:User_talk:Johanna_Strodt_(WMDE)|ma page de discussion]]. Nous serions très heureux d'avoir la Wikipédia malgache à bord ! -- Pour l'équipe de Technical Wishes à Wikimédia Allemagne, [[Mpikambana:Johanna Strodt (WMDE)|Johanna Strodt (WMDE)]] ([[Dinika amin'ny mpikambana:Johanna Strodt (WMDE)|resaka]]) 26 Febroary 2021 à 09:22 (UTC)
== Vandalism ==
Hi, someone destroy malgashy Wikipedia. [https://mg.wikipedia.org/wiki/Manokana:Fandraisan%27anjara/46.135.5.149 46.135.5.149]
--[[Mpikambana:Whiny15|Whiny15]] ([[Dinika amin'ny mpikambana:Whiny15|resaka]]) 20 Mey 2021 à 12:51 (UTC)
== Deletion request ==
I would like to request deletion of this page created by a cross-wiki spammer:
* [[Bruno Souza]]
Thanks! [[Mpikambana:Bovlb|Bovlb]] ([[Dinika amin'ny mpikambana:Bovlb|resaka]]) 1 Mey 2023 à 00:38 (UTC)
== Apparent hoax on English Wikipedia ==
Hello. Please see this page: https://en.wikipedia.org/wiki/Fanery and, if you can advise whether it is true or a hoax, please comment here: https://en.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Articles_for_deletion/Fanery Thank you. [[Mpikambana:Daveosaurus|Daveosaurus]] ([[Dinika amin'ny mpikambana:Daveosaurus|resaka]]) 16 Septambra 2023 à 02:37 (UTC)
== Block user:Peave ==
Please block {{u|Peave}}, he is a cross wiki spammer and advertiser for the companies of the Ferber Group. Already blocked on WP:FR. Another IP (probably he's) is globally locked for cross wiki spam: {{u|185.230.11.233}}.
Thanks. [[Mpikambana:Durifon|Durifon]] ([[Dinika amin'ny mpikambana:Durifon|resaka]]) 11 Oktobra 2023 à 07:33 (UTC)
== Please erase article [[Eterno]] and block its creator (cross-wiki spammer) ==
Hi! Someone created the article [[Eterno|Eterno,]] which was a cross-wiki spam. Probably the same person created it in various ocasions in the Wikipedia in Interlingua (see [[:ia:Eterno]]) and it was always erased, as you can see. I'm one of the administrators of Ido Wikipedia. I've noticed this action (done by annonymous IP-adress [[:io:Specala:Kontributaji/78.208.222.60|<bdi>78.208.222.60</bdi>]] ), so I've erased the spam article (see that it was not created in Italian, English, French or Spanish Wikipedias - so it's extremely suspicious) and blocked the IP-adress of its author. I suggest that you do the same.
Forgive me if my English is not good, because it's not my native language. Best regards from São Paulo, Brazil, [[Mpikambana:Joao Xavier|Joao Xavier]] ([[Dinika amin'ny mpikambana:Joao Xavier|resaka]]) 4 Novambra 2024 à 01:03 (UTC)
egy7b3nq3qk92xytw2n6vrzcxuts4bo
Wikipedia:Sary/*/Herinandro 24 2010
4
9110
1091364
1091338
2024-11-03T22:44:31Z
CommonsDelinker
112
Replacing AS11-40-5877_(21472308758).jpg with [[File:Buzz_Aldrin's_bootprint_on_the_Moon,_AS11-40-5877_(21472308758).jpg]] (by [[:c:User:CommonsDelinker|CommonsDelinker]] because: [[:c:COM:FR|File renamed]]:).
1091364
wikitext
text/x-wiki
{{sariherinandro|Buzz Aldrin's bootprint on the Moon, AS11-40-5877 (21472308758).jpg|Diam-baotin'i [[Edwin E. Aldrin]], eo amin'ny [[Volana]]}}
lgi3wlofxeu3hgbwx86hmnlupgnllth
Wikipedia:Sary/*/Herinandro 24 2014
4
164260
1091357
1010884
2024-11-03T14:48:28Z
CommonsDelinker
112
Replacing Coat_of_arms_of_Siam.svg with [[File:Coat_of_arms_of_Siam_(greater).svg]] (by [[:c:User:CommonsDelinker|CommonsDelinker]] because: [[:c:COM:FR|File renamed]]: [[:c:COM:FR#FR4|Criterion 4]] (harmonizing names of file set)).
1091357
wikitext
text/x-wiki
{{sariherinandro|Coat of arms of Siam (greater).svg|habe={{{1}}}}}
tsxxmxzyu923aw9yukkg17287cutigt
Mpikambana:Revi C.
2
189139
1091370
769771
2024-11-04T08:10:46Z
HakanIST
10891
nanova ny anaran'i [[Mpikambana:-revi]] ho [[Mpikambana:Revi C.]] i HakanIST : Page automatiquement déplacée lors du renommage de l’utilisateur « [[Special:CentralAuth/-revi|-revi]] » en « [[Special:CentralAuth/Revi C.|Revi C.]] »
769771
wikitext
text/x-wiki
__NOINDEX__
<div class="mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
{{#babel:ko|en-3|mg-0}}
[[File:Revi wikimedia image.jpg|thumb|center|middle|If you are here to talk about CommonsDelinker removing a deleted image, please [[:c:User talk:-revi|go here]].]]
Hello! I am [[:m:User:-revi|Revi]]. I edit to [[m:SWMT|revert vandals]], do Wikidata stuff (I am a Wikidata Admin! <small>([{{fullurl:wikidata:Special:ListUsers/-revi|limit=1}} Verify])</small>), or do [[:c:COM:FR|Commons Filemoving stuff]] (I am Commons Admin too! <small>([{{fullurl:c:Special:ListUsers/-revi|limit=1}} Verify])</small>). Come to [[:m:User:-revi|my Meta userpage]] or [[:c:User:-revi|my Commons userpage]] for more information. Thank you.
----
This is not a [[mw:Extension:GlobalUserPage|GlobalUserPage]] provided userpage. It's maintained per-wiki basis and I am not willing to change it.
nda9msepggwqkovll9ehckpmoye9p40
Dinika amin'ny mpikambana:Revi C.
3
189140
1091369
692847
2024-11-04T08:10:46Z
HakanIST
10891
nanova ny anaran'i [[Dinika amin'ny mpikambana:-revi]] ho [[Dinika amin'ny mpikambana:Revi C.]] i HakanIST : Page automatiquement déplacée lors du renommage de l’utilisateur « [[Special:CentralAuth/-revi|-revi]] » en « [[Special:CentralAuth/Revi C.|Revi C.]] »
692847
wikitext
text/x-wiki
__NOINDEX__<div class="mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">[[File:Revi logo (pink).png|thumb|center|<span style="color:red">PLEASE DO NOT LEAVE MESSAGE HERE!</span>]]
''' <span style="color:red">Before blocking my account: if you're blocking me for edits with summaries containing </span>''(Script)''<span style="color:red">, just tell me to slow down at [[:c:User talk:-revi]] instead. Those are automated script edits for Commons' filemove system.</span>
Please leave your message at one of the following sites:<br />
[[File:Wikidata-logo-en.svg|45px|link=d:User talk:-revi]] [[d:User talk:-revi]] for Wikidata/interwikilinks stuff (I'm one of the {{int:Group-sysop}} there);<br />
[[File:Commons-logo.svg|45px|link=commons:User talk:-revi]] [[commons:User talk:-revi]] for renaming stuff or [[User:CommonsDelinker|CommonsDelinker]] actions (I'm one of the {{int:Group-sysop}} there);<br />
[[File:Wikimedia Community Logo optimized.svg|45px|link=m:User talk:-revi]] [[meta:User talk:-revi]] for other stuff (like user right notifications or revert messages).</div>
lwjsr976jdsq551jmw5zumkbtvudhn1
Artie Moore
0
220190
1091377
1016066
2024-11-04T11:05:03Z
151.95.216.228
1091377
wikitext
text/x-wiki
{{infobox olona
|sary=
|anarana=Artie Moore
|teraka=29 Aprily 1887
|maty=20 Janoary 1949
|firenena=
|mpiaraka=
|asa=
* [[injeniera]]
|taona niasàna=
}}
'''Artie Moore''' dia injeniera teraka ny 1 Janoary 1887 ary maty ny 20 Janoary 1949
== Jereo koa ==
* [[Biôgrafia]]
===Rohy ivelany===
* Ao amin'i Freebase: [https://www.freebase.com] {{Wayback|url=https://www.freebase.com/ |date=20160501004947 }}
[[sokajy:Biôgrafia]]
{{vangovango}}
[[sokajy:injeniera]]
[[sokajy:Teraka tamin'ny taona 1887]]
[[sokajy:Maty tamin'ny taona 1949]]
d2kfljdzz0gyha55y8x9h2z4lvjliiw
1091378
1091377
2024-11-04T11:05:21Z
151.95.216.228
1091378
wikitext
text/x-wiki
{{infobox olona
|sary=
|anarana=Artie Moore
|teraka=29 Aprily 1887
|maty=20 Janoary 1949
|firenena=
|mpiaraka=
|asa=
* [[injeniera]]
|taona niasàna=
}}
'''Artie Moore''' dia injeniera teraka ny 29 Aprily 1887 ary maty ny 20 Janoary 1949
== Jereo koa ==
* [[Biôgrafia]]
===Rohy ivelany===
* Ao amin'i Freebase: [https://www.freebase.com] {{Wayback|url=https://www.freebase.com/ |date=20160501004947 }}
[[sokajy:Biôgrafia]]
{{vangovango}}
[[sokajy:injeniera]]
[[sokajy:Teraka tamin'ny taona 1887]]
[[sokajy:Maty tamin'ny taona 1949]]
3j0zxvzyn4z65vq6sgw0yphro79u6y6
Tsirinteny
0
262137
1091350
1057252
2024-11-03T13:41:08Z
197.149.49.171
Ireo karazana tovona
1091350
wikitext
text/x-wiki
Ny '''[[tsirinteny]]''' dia [[hasin-teny]] tsy mahaleo tena araikitra amin' ny [[fototeny]] mba hanehoana ny [[Anjara asa (fitsipiteny)|anjara asa]]<nowiki/>ny na ny [[sokajin-teny]] misy azy na hanovana ny heviny. Raha ny toerana ametrahana ny tsirinteny no heverina dia misy ny [[Tovona (fitsipiteny)|tovona]] izay fametaka eo alohan' ny fototeny, misy ny [[Tovana (fitsipiteny)|tovana]] izay fametaka ao aorian' ny fototeny ary misy ny [[tsofoka]] izay fanisika ao anaty fototeny. misy koa ny atao hoe [[tsirinteny sara-droa]] izay tsy inona fa tovona sy tovana tsy maintsy ampiasaina miaraka.
== Ny tovona ==
Ny [[Tovona (fitsipiteny)|tovona]] dia tsirinteny fametraka eo alohan' ny [[fototeny]]. Ahazoana sampan-teny na manova ny hevitra ara-pitsipiteny ny fanasiana tovona amin' ny teny iray.
== Ny tovana ireo karazana tovona ==
Ny [[Tovana (fitsipiteny)|tovana]] dia tsirinteny izay fametraka eo aorian' ny [[fototeny]]. Ahazoana sampan-teny na manova ny hevitra ara-pitsipiteny ny fanasiana tovana amin' ny teny iray.
== Ny tsirinteny sara-droa ==
Ny [[tsirinteny sara-droa]] dia tsirinteny izay ahitana ampahany roa ka ny iray mipetraka eo ampiandohan' ny sampan-teny (toy ny [[Tovona (fitsipiteny)|tovona]]), ary ny faharoa ao amin' ny fiafaran' ny sampan-teny (toy ny [[Tovana (fitsipiteny)|tovana]]). Ahitana tsirinteny sara-droa, ohatra, ny [[fiteny malagasy]] sy ny [[fiteny maley]] sy ny [[fiteny jeôrjiana]]. Amin' ny teny malagasy hoe ''ifaliana'' (''i-fali-ana'') dia ahitana tsirinteny sara-droa, dia ny hoe ''i- ... -ana'' izay manodidina ny fototeny ''fali''.
== Ny tsofoka ==
Ny [[tsofoka]] dia tsirinteny fanisika amin' ny [[fototeny]] na ny hasin-teny hafa ka mizara izany ho roa. Ahitana fampiasana tsofoka ny [[fiteny aostrôneziana]] (toy ny [[fiteny malagasy]], [[Fiteny indôneziana|indôneziana]], [[Fiteny malay|maley]], [[Fiteny tagalaoga|tagalôga]], [[Fiteny sondaney|sondaney]], [[Fiteny javaney|javaney]]), ny [[fiteny semitika]] (toy ny [[fiteny arabo]]), ny [[fiteny indô-eorôpeana]] sasany (toy ny [[Fiteny sanskrity|fiteny sanskrita]], [[Fiteny grika taloha|grika taloha]], [[Fiteny latina|latina]]), ny [[Fianakaviam-piteny aostrôaziatika|fiteny aostrôaziatika]] (toy ny [[Fiteny kimera|fiteny kmera]]).
== Jereo koa ==
* [[Fototeny]]
* [[Sampan-teny]]
0xf3shpf67d7u3xsfx3y1jomkvnxe9m
Mpisoronaben' i Israely
0
264106
1091352
1055505
2024-11-03T13:55:59Z
Thelezifor
15140
Nanitsy tsipelina
1091352
wikitext
text/x-wiki
Ny '''mpisoronabe''' dia anaram-boninahitra nentin' ny [[mpisorona jiosy|mpisorona]] tao amin' ny fivavahana israelita fahiny sy tao amin' ny [[jodaisma]], hatramin' ny nisandratan' ny firenena israelita ka hatramin' ny nadravana ny [[Tempoly Faharoan' i Jerosalema|Tempoly Faharoa]]<nowiki/>n' i [[Jerosalema]] tamin' ny taona 70 taor. J.K. Taranak' i [[Aarôna]] sahala amin' ny mpisorona rehetra ny mpisoronabe. Amin' ny [[fiteny hebreo|teny hebreo]] dia atao hoe כהן גדול / ''kohen gadol'' na הַכֹּהֵן הַגָּדוֹל / ''ha'kohen ha'gadol,'' ny mpisoronabe.
Nandritra ny [[vanimpotoan' ny Tempoly Faharoa]] dia anjara asan' ny mpisoronabe ny fisahanana ny maha filohan' ny [[Sanedrina|Sinedriôna]] na [[Sanedrina]] azy. Nihamaivana izany andraikitra izany tamin' ny fifehezan' ny [[Empira Rômana|Rômana]] an' i [[Jodea]] (na [[Jodea|Jodia]]) nanomboka tamin' ny taona 63 taor. J.K., avy eo ny asan' ny mpisoronabe dia nanjavona niaraka amin' ny faharavan' ny Tempoly Faharoa. Heverina fa nisy mpisoronabe miisa 18 nandritra ny vanimpotoan' ny [[Tempolin' i Sôlômôna|Tempoly voalohany]] ary miisa 60 ny an' ny Tempoly Faharoa.
ikzbx2cvwlajnoapvz8urm2hd2cuj68
1091355
1091352
2024-11-03T14:03:07Z
Thelezifor
15140
Nanisy sary
1091355
wikitext
text/x-wiki
[[Sary:Holman The Holy of Holies.jpg|vignette|324x324px|Mpisoronabe ao amin' ny Masina Indrindra, sary tamin' ny taona 1890]]
Ny '''mpisoronabe''' dia anaram-boninahitra nentin' ny [[mpisorona jiosy|mpisorona]] tao amin' ny fivavahana israelita fahiny sy tao amin' ny [[jodaisma]], hatramin' ny nisandratan' ny firenena israelita ka hatramin' ny nadravana ny [[Tempoly Faharoan' i Jerosalema|Tempoly Faharoa]]<nowiki/>n' i [[Jerosalema]] tamin' ny taona 70 taor. J.K. Taranak' i [[Aarôna]] sahala amin' ny mpisorona rehetra ny mpisoronabe. Amin' ny [[fiteny hebreo|teny hebreo]] dia atao hoe כהן גדול / ''kohen gadol'' na הַכֹּהֵן הַגָּדוֹל / ''ha'kohen ha'gadol,'' ny mpisoronabe.
Nandritra ny [[vanimpotoan' ny Tempoly Faharoa]] dia anjara asan' ny mpisoronabe ny fisahanana ny maha filohan' ny [[Sanedrina|Sinedriôna]] na [[Sanedrina]] azy. Nihamaivana izany andraikitra izany tamin' ny fifehezan' ny [[Empira Rômana|Rômana]] an' i [[Jodea]] (na [[Jodea|Jodia]]) nanomboka tamin' ny taona 63 taor. J.K., avy eo ny asan' ny mpisoronabe dia nanjavona niaraka amin' ny faharavan' ny Tempoly Faharoa. Heverina fa nisy mpisoronabe miisa 18 nandritra ny vanimpotoan' ny [[Tempolin' i Sôlômôna|Tempoly voalohany]] ary miisa 60 ny an' ny Tempoly Faharoa.
rkwa91uc45o99hbjxikvyp2wtq67ket
Mpisorona jiosy
0
264115
1091351
975572
2024-11-03T13:52:59Z
Thelezifor
15140
Nanitsy tsipelina
1091351
wikitext
text/x-wiki
Ny '''mpisorona''' dia mpitondra fivavahana ao amin' ny fivavahan' ny [[Israelita]] fahiny sy ny [[Jiosy]] izay natokana hanatanteraka ny fanompoana ao amin' ny [[Tempolin' i Jerosalema|Tempoly]] ka olona nofidina avy amin' ny [[Fokom-pirenen' i Levy|fokon' i Levy]] taranak' i [[Aarôna]] izy ireo raha hatao [[Mpisoronaben' i Israely|mpisoronabe]] fa avy amin' ny fokon' i Levy tsy taranak' i Aarôna kosa raha hatao mpisorona madinika. Amin' ny [[Fiteny hebreo|teny hebreo]] dia atao hoe כהן / ''kohen'' ny mpisorona, ka ny mpisorombe dia atao hoe כהן גדול / ''kohen gadol.'' Izy ireo no misahana ny fanaovana sorona, ny fampianarana ny [[Lalàn' i Mosesy]] amin' ny vahoaka, ny fandaminana ny fotoam-pivavanana ao amin' ny Tempolin' i Jerosalema ary ny fitsofan-drano ny vahoaka. Rehefa rava ny [[Tempoly Faharoan' i Jerosalema|Tempoly Faharoa]] sy i [[Jerosalema (Andro Taloha)|Jerosalema]] tamin' ny taona 70 taor. J.K. dia tsy nisy intsony ny mpisorona sy ny asam-pisoronana eo amin' ny [[Jodaisma|fivavahana jiosy]].
== I Levy sy ny fokon' i Levy ==
I [[Levy (zanak' i Jakôba)|Levy]] no raibe mpanorina ny [[Fokom-pirenen' i Levy|fokon' i Levy]]. Zanaka lahy fahatelon' i [[Jakôba (patriarka hebreo)|Jakôba]] izy. I [[Lea (vadin' i Jakôba)|Lea]] no anaran-dreniny ([[Bokin' ny Genesisy|Gen]]. 29:31-34). I Levy no rain' i Iokebeda (vehivavy) izay niteraka an' i Miriama sy i [[Mosesy]] (na [[Mosesy|Môizy]]) ary i [[Aarôna]] tamin’ i Amrama (zafin' i Levy).
Tsy nanana anjara tany ho azy manokana ny Levita fa niparitaka tamin’ ny tanana miisa 48 miaraka amin’ ny foko sisa ao amin’ ny [[Zanak' i Israely|Zanak’ i Israely]]. Tsy nanao afa-tsy ny asa fanompoana ao amin' ny Tempoly izy ireo. Noho izany dia nanome [[ampahafolon-karena]] azy ny sisa amin' ny Israelita mba hivelomany sy hanamboarana na hanarenana ny Tempoly.
7p5p5z5lg162xxty73w94acs7bdrjxq
Teôlôjian' ny fanafahana
0
265710
1091365
1056034
2024-11-03T22:44:55Z
CommonsDelinker
112
Replacing Gustavo_gutierrez.jpg with [[File:Gustavo_gutierrez_(Peruvian_theologian).jpg]] (by [[:c:User:CommonsDelinker|CommonsDelinker]] because: [[:c:COM:FR|File renamed]]: distinguishing image of this individual from images of others with same name).
1091365
wikitext
text/x-wiki
[[Sary:Gustavo gutierrez (Peruvian theologian).jpg|vignette|336x336px|I Gustavo Gutierrez tamin'ny taona 2007]]
Ny '''teolojian' ny fanafahana''' dia firehana ara-[[teôlôjia]] kristiana izay nandray ampahany amin' ny fotokevitra [[Marksisma|marksista]] avy ao [[Alemaina]] izay naondrana mankany [[Amerika Latina]], ary narahin' ny hetsika ara-piarahamonina sy ara-pôlitika, mikendry ny hamerina ny fahamendrehana sy ny fanantenan' ny mahantra sy ny voailikilika ary hanafaka azy ireo amin' ny toe-javatra tsy azo leferina iainany. Io teôlôjia io dia miorim-paka amin' ny zavatra niainan' ny [[Hebreo (vahoaka)|vahoaka hebreo]] notarihin' [[Andriamanitra (tokana)|Andriamanitra]] hiampita ny [[Ranomasina Mena]] sy namakivaky tany efitra avy any amin' ny tany nahandevozana, i [[Ejipta tamin'ny Andro Taloha|Egipta]], ho any amin' ny "Tany nampanantenaina", dia ny tany [[Kanaana (faritra)|Kanaana]], araka ny ''[[Bokin' ny Eksôdosy|Bokin' ny Eksôdôsy]]'' ao amin' ny [[Baiboly]] (Eks. 12 sy ny manaraka). Izany dia "hiakam-paminaniana" ho amin' ny fanjakan' ny fahamarinana bebe kokoa sy ho amin' ny firotsahana an-tsehatra amin' ny fampisiana ny "[[Fanjakan'Andriamanitra|Fanjakan' Andriamanitra]]" izay tokony efa manomboka sahady ety an-tany. Ny fisaintsainana ara-teôlôjia dia miainga amin' izao fototra izao: mamaky Baiboly ny vahoaka mivory ka mahita fankaherezana sy [[Tsindrimandry (fivavahana)|fanilovana]] handraisany an-tanana ny hoaviny.
Ny hoe "teôlôjian' ny fanafahana" dia nampiasain' ny [[pretra]] [[Però|peroviana]] Gustavo Gutiérrez nandritra ny kôngresy nataon' ny ''Consejo Episcopal Latinoamericano'' (CELAM) tao [[Medellín]], tanàna any [[Kôlômbia]], tamin' ny taona 1968, izay nivorian' ireo [[eveka]]<nowiki/>n' ny Eglizy katôlikan' i Amerika Latina sy Karaiba. Novelabelariny sady nakambany ao amin' ny boky ''Teología de la liberación'' nivoaka tamin' ny taona 1972 ny fandinihany, izay azo heverina fa teboka niaingan' io firehana ara-teôlôjia io. Tamin' io taona io ihany dia nanohana ny tsangan-keviny ilay [[Presbiterianisma|presbiteriana]] Rubem Alves any [[Brezila]] tao amin' ny bokiny mitondra ny lohateny hoe ''Towards a theology of liberation''.
Amin' ny lafiny fampiharana dia hita fa nindramina tamin' ny [[marksisma]] ny fitaovam-pitsikerana sy fandinihana nampiasaina, na dia saiky mihataka tanteraka amin' ny fotokevitra marksista aza ny teôlôjianan' ny fanafahana. Asandrany avo ny fanafahana ny vahoaka ka fiverenana indray amin' ny [[lovam-pampianarana]] kristiana momba ny firaisan-kina izany. Isan' ireo malaza amin' ny teôlôjianan' ny fanafahana ny [[arseveka]] katôlika breziliana Hélder Câmara sy ny arseveka katôlika Oscar Romero tany [[Salvadôro]] na koa ilay teôlôjiana breziliana Leonardo Boff.
== Jereo koa ==
* [[Teôlôjian' ny fanambinana]]
nuhzoshydwl5k5v94l5b74fw6vu0vbv
Antsiva (zavamaneno)
0
281754
1091363
1043982
2024-11-03T16:05:55Z
Thelezifor
15140
1091363
wikitext
text/x-wiki
[[Sary:Gifujyou5847.JPG|vignette|273x273px|Antsiva japôney, noloahana ao amin' ny tendrony.]]
Ny '''antsiva''' dia [[zavamaneno tsofina]] vita amin' ny [[akorandriaka]] isan-karazany. Rehefa avy noloahana ny akora, na eo amin' ny tendrony na teo amin' ny ilany iray, dia ao no tsofin' ny mpilalao mba hamoahana feo,, mitovy amin' ny fomba fampanenoana ny [[anjombona]]. Anisan' ny zavamaneno tranainy indrindra izy io.
Izao ny anarana sasantsasan' ny antsiva isam-paritra eto amin' izao tontolo izao:
* [[Antsiva (malagasy)|''Antsiva'']] ([[Madagasikara]])
* ''Bucio'' (nosy Canaries)
* ''Conchiglia'' ([[Italia]])
* ''Conque'' ([[Frantsa]])
* ''Cornard'' (Britaina)
* ''Culombu'' ([[Kôrsa]])
* ''Dungkar'' ([[Tibeta]])
* ''Fotutu'' ([[Kioba]])
* ''Horagai'' ([[Japàna]])
* ''Lambi'' ([[Antilia]])
* ''Lapinka'' ([[Hoala Persika]])
* ''Nagak'' ([[Kôrea]])
* ''Pu'' ([[Tahiti|Tahity]])
* ''Pu toka'' ([[Haoay]])
* ''Pututu'' na ''Pututo'' (Andes)
* ''Saing'' ([[Kambôdia]])
* ''Sak'' ([[Srilanka]])
* ''Schneckentrompete'' na ''Schneckenhorn'' ([[Alemaina]])
* ''Shankh'' ([[India]])
* ''Shelltrumpet'' / ''Conchtrumpet'' ([[Etazonia]]/[[Angletera]])
* ''Tofa'' (Sisilia)
* ''Toutoute'' (Nouvelle-Calédonie)
* ''Yim'' ([[Ômàna]])
* ''Yet'' ([[Senegaly]])
fuzpnlnef7silgosvjoctu7azw8hyow
Harmonious Chorale
0
284263
1091362
1059946
2024-11-03T15:53:35Z
Thelezifor
15140
Rohy
1091362
wikitext
text/x-wiki
Ny '''Harmonious Chorale''' ('''HC''') dia antoko mpihira iraisan' ny antokom-pinoana ao [[Accra]] (ao [[Ganà]]). Anisan' ny [[amboarampeo]] tsara indrindra ao Ganà izy io. Noforonina voalohany tamin' ny anarana hoe '''Harmonious Quartet''' tamin' ny taona 2005 izy ary novana hoe Harmonious Chorale tamin' ny taona 2007.
I Joyce Rosalind Aryee, mpanorina sy tale mpanatanteraka ny Salt and Light Ministries no filohan' ilay antoko mpihira. Ity amboarampeo ity dia eo ambany fitarihan' i James Varrick Armaah (mpanorina ny Harmonious Chorale), mpamorona ikay hira malaza hoe '''Oye''<nowiki/>', ary nahazo diplôma avy amin' ny School of performing arts Music Department ("Sekolin' ny Departemantan' ny Mozika an-tsehatra") ao amin' ny Oniversiten' i Ganà, ao Legon.
Ny Harmonious Chorale dia namoaka ny rakikirany voalohany, ''Come Let Us Sing'', tamin' ny taona 2009.
Ny Harmonious Chorale tamin' ny taona 2016 dia nanangana ny Joyce Rosalind Aryee International Conference for Choirs, hetsika isan-taona ho fankasitrahana ny fandraisan' anjaran' i Aryee amin' ny fampiroboroboana sy famelomana ny mozika kôraly.
Ny Harmonious Chorale no antoko mpihira nasaina tao amin' ny Oniversiten' i Ganà andiany voalohany tamin' ny festivalin' ny UG Choral Music. Ny Harmonious Chorale dia nanatevin-daharana ireo mpitendry zavamaneno sy mpihira toa an' i Don Moen, i Sinach, i Angela Christie ary i Lionel Peterson tao amin' ny Akwa Ibom Christmas Carols Festival, ilay fivondronana mpiangaly hira noely eran-tany lehibe indrindra, eo ambany fiahian' ny Governoran' ny Fanjakana Akwa Ibom, ao [[Nizeria]].
Ny Harmonious Chorale no antoko mpihira voalohany nisolo tena an’ i Ganà tamin’ ny World Choir Games natao tao [[Afrika Atsimo]] tamin' ny taona 2018.
== Jereo koa ==
* [[Amboarampeo]]
* [[Hira]]
* [[Mozika]]
auhux9a3xqwi1dge4vydi2qu3do4k4a
Olo-masina
0
285348
1091349
1091342
2024-11-03T12:34:03Z
Thelezifor
15140
/* Ao amin' ny kristianisma */
1091349
wikitext
text/x-wiki
[[Sary:Murillo immaculate conception.jpg|vignette|415x415px|I [[Maria (renin' i Jesoa)|Maria]], renin' i [[Jesoa]], no heverina ho lehibe indrindra sy masina indrindra amin' ny zavaboarin' [[Andriamanitra (tokana)|Andriamanitra]].]]
Ny '''olo-masina''' na '''olona masina''' na '''olomasina''', ao amin' ny sehatry ny [[fivavahana]], dia olona miavaka noho ny fisandratany ara-panahy sady atolotra ny mpino ho môdelim-piainana noho ny toetrany manokana na ny fitondran-tenany izay heverina ho fakan-tahaka. Antsoina hoe "[[Martiora|maritiora]]" na "[[Martiora|maritira]]" (izany hoe "vavolombelona") ny sasany amin' ireo olo-masina ireo, rehefa namoy ny ainy noho ny firaiketam-pony amin' ny finoany.
Ao amin' ny [[Kristianisma|fivavahana kristiana]] dia olona ekena ho manana ambaratom-pahamasinana, fitoviana amin' [[Andriamanitra (tokana)|Andriamanitra]], na fanakaikezana an' Andriamanitra ny olo-masina. Na izany aza dia miankina amin' ny teny na zava-misy manodidina sy ny antokom-pivavahana ny fampiasana ny teny hoe ''masina''. Ao amin' ny [[foto-pampianarana]] [[Katôlisisma|katôlika]], [[Fiangonana ôrtôdôksa tatsinanana|ôrtôdôksa tatsinanana]], [[Anglikanisma|anglikanina]], [[Fiangonana ôrtôdôksa atsinanana|ôrtôdôksa atsinanana]] ary [[Loteranisma|loterana]] dia heverina ho olo-masina avokoa, amin' ny heviny mivelatra, ny mpino rehetra efa maty any an-danitra, fa heverina ho mendrika ny homem-boninahitra na halain-tahaka bebe kokoa kosa ny sasany. Olona masina ny Kristiana rehetra, na mbola velona na efa maty, amin' ny [[Prôtestantisma|Prôtestanta]].
Ny fankatoavana ôfisialy ataon' ny fiangonana sy ny [[fanompoam-pivavahana]] ampahibemaso vokatr' izany dia atao ho an' ny olo-masina sasany amin' ny alalan' ny dingan' ny fanokanana ho olo-masina (kanônizasiôna) ao amin' ny [[Eglizy katôlika rômanina|Eglizy Katôlika]], ary fanomezam-boninahitra (glôrifikasiôna) no atao ho amin' ny olo-masina ao amin' ny [[Fiangonana ôrtôdôksa tatsinanana|Eglizy Ôrtôdôksa Tatsinanana]] aorian' ny fankatoavana. Atao hoe '''masindahy''' na '''masimbavy''' ny olo-masina katôlika na ôrtôdôksa na [[Anglikanisma|anglikana]].
Matetika mampiasa ny teny hoe ''masina'', amin' ny fomba ankapobeny, hilazana ny toe-pahamasinana manokana izay ambaran' ny fivavahana maro ho an' ny olona sasany ny mpahay tantara momba ny [[fivavahana]], ka tondroina koa ho olo-masina ny ''ḥasīd'' na ''tzadik'' ao amin' ny [[jodaisma]], ny ''walī'' ao amin' ny [[silamo]], ny ''rishi'' ao amin' ny [[hindoisma]], ny ''Bhagat'' sy ny ''guru'' ao amin' ny [[sikisma]], ny ''kami'' ao amin' ny [[sintôisma]], ny ''shengren'' ao amin' ny [[taôisma]], ary ny ''arhat'' na ''bodhisattva'' ao amin' ny [[bodisma]]. Arakaraka ny fivavahana, dia ekena ho izany tokoa ny olo-masina amin' ny alalan' ny fanambaràna ôfisialy ataon' ny Fiangonana, toy ny ao amin' ny finoana katôlika, na amin' ny horakora-pifaliana ataon' ny vahoaka.
== Toetra mampiavaka ny olo-masina amin' ny ankapobeny ==
Ny [[Fiteny malagasy|teny malagasy]] hoe ''olo-masina'' na ''olona masina'' na ''olomasina'' fandikana ny [[Fiteny latina|teny latina]] hoe ''sanctus'', izay fandikana ny [[Fiteny grika|teny grika]] hoe ἅγιος / ''hagios'' (izay samy midika hoe "masina")<ref><small>"[https://www.oca.org/fs/canonization Canonization]". ''oca.org''.</small></ref>. Miseho in-229 ny teny hoe ἅγιος ao amin' ny [[Testamenta Vaovao]] amin' ny teny grika.
Ny teny hoe ''sanctus'' dia teny ara-teknika tany am-boalohany tao amin' ny fivavahana rômana fahiny, saingy noho ny fampiasana azy eo amin' ny [[kristianisma]] manontolo dia ampiasaina koa ankehitriny ny teny hoe ''masina'' ho dikantreny azo anondroana ny olona mendrika ny fanajana ambony noho ny hamasiny na ny fahamasinany ao amin' ny fivavahana hafa.
Fivavahana maro koa no mampiasa teny mitovitovy hevitra amin' io mba hankamasinana ny olona mendrika homem-boninahitra. Nanoratra i John A. Coleman, izay mpanoratra ao amin' ny Graduate Theological Union, any Berkeley, any California (Etazonia), fa ny olo-masina ao amin' ny kolontsaina sy fivavahana isan-karazany dia manana ireto toetra toy ny ifanahafan' ny mpianakavy ireto (tsy misy amin' ireo tetra ireo ny iraisan' izy rehetra)<ref><small>Coleman, John A. "Conclusion: After sainthood", in Hawley, John Stratton, ed. ''Saints and Virtues'' Berkeley: University of California Press, 1987. pp. 214–217.</small></ref>:
# môdely fakan-tahaka;
# mpampianatra miavaka;
# [[Fanaovana fahagagana|mpiasa mahagaga]] na loharanon-kery feno hatsaram-panahy;
# [[Fanelanelanan' ny olo-masina|mpanelanelana]];
# fiainana matetika mandà ny firaiketana amin' ny ara-nofo na fampiadanan-tena;
# fananana fifandraisana manokana sy [[Fanambaràna (finoana)|manambara]] amin' ny [[masina]].
== Ao amin' ny kristianisma ==
=== Ankapobeny ===
Misy tsipika fisarahana eo amin' ny fiangonana tsy [[Kristianisma kalkedôniana|kalkedôniana]] (ao amin' ny [[prôtestantisma]] indrindraindrindra) sy ireo izay manao fanompoam-pivavaana amin' ny olo-masina ([[Katôlisisma|Katôlika]] sy [[Kristianisma ôrtôdôksa|Ôrtôdôksa]]), indraindray lazain' ny mpivavaka ao amin' ny fiangonana tsy kalkedôniana ho fiovan' endriky ny [[Pôliteisma|fivavahana amin' andriamanitra maro]] (na [[pôliteisma]]) izay fanaon' ny olona tamin' ny [[Andro Taloha]]. Tsy manavaka ny fanompoam-pivavahana atao amin' Andriamanitra (adôrasiôna na latria) sy ny fanompoam-pivavahana atao amin' ny olo-masina (venerasiôna na dolia, izay ekena fa mpanompon' Andriamanitra) ny fiangonana tsy kalkedôniana. Tamin' ny fiafaran' ny Andro Taloha Eorôpeana no nahatongavan' ny [[kristianisma]], izay [[Mônôteisma|fivavahana mônôteista]]. Satria mbola voamariky ny pôliteisma ny fivavaham-bahoaka dia nampiditra an' izany [[finoana]] izany ny manam-pahefana ara-pivavahana, amin' ny fanomezana alalana ny fanompoam-pivavahana atao amin' ny olo-masina mpiaro, isan-toerana, eny fa na isam-paritra aza. Tao amin' ny resadresaka nifanaovana tamin' ny gazetiboky ''Populaire du centre'' tamin' ny taona 2016, dia nilaza toy izao i Odon Vallet: "Ny olo-masina eo an-toerana dia nety natao ohatra amin' ny hatsaran-toetra ary nilaina ny hahazo aingam-panahy avy amin' ny môdelin' ny fiainana kristianan' izy ireo. Fomba iray fakana tahaka an' i Kristy koa izany"<ref><small>Inty ilay ampahan-dahatsoratra nadika amin' ny teny malagasy "''Les saints locaux pouvaient servir d’exemple de vertu et il fallait s’inspirer de leur modèle de vie chrétienne. Il y avait là aussi une certaine manière d’imiter le Christ''."</small></ref>.
=== Ao amin' ny prôtestantisma ===
Ny [[prôtestantisma]] dia miavaka amin' ny [[kristianisma]] noho ny fandavany ny fanompoam-pivavahana atao amin' ny olo-masina (sy amin' ny zavatra sisa navelan' izy ireo). Ny [[Baiboly]] dia manao hoe "masina" ny olona rehetra izay mandray ny ran' i Jesoa izay latsaka teo amin' ny hazo fijaliana izay ilaina sady ampy hamafa ny fahotany, satria mpanota eo anatrehan' Andriamanitra ny olombelona rehetra (jereo ny [[Epistily ho an' ny Hebreo|Hebreo]] 10:29 sy ny [[Epistily ho an' ny Rômana|Rômana]] 3:10-18). Io hevitry ny teny hoe "masina" io, izay mitovy amin' ny hoe "kristiana", no faheno indrindra ao amin' ny prôtestantisma. Io foto-pinoana io dia manizingizina ny fanambaràna ny famonjena izay araka ny sitrapon' Andriamanitra irery ihany (''[[sola gratia]]'', ''[[sola fide]]'', ... "ny fahasoavana irery ihany, ny finoana irery ihany ..."), izay midika fa "Andriamanitra irery ihany no mahalala izay Azy". Vokatr' izany, ny Prôtestanta dia tsy manao na iza na iza ho masina kokoa noho ny hafa, indrindra fa ny fahazoana ny hoe fiainana any an-koatra dia miovaova arakaraka ny antokom-pivavahana, eny fa miovaova arakaraka ny olona. Ao amin' ny prôtestanta klasika ([[Loteranisma|loterana]] sy [[Fiangonana nohavaozina|nohavaozina]]), ny olona resahina ao amin' ny [[Testamenta Vaovao]] dia antsoina matetika hoe "olona masina", nefa tsy miteraka fanaovana fanompoam-pivavahana izany na dia kely aza, satria ho an' ny Prôtestanta rehetra dia Andriamanitra irery ihany no anaovana fanompoam-pivavahana (''[[Soli Deo gloria]]'', "ho an' Andriamanitra irery ny voninahitra"). Araka ny fomba nivandovana dia firenena prôtestanta maro no mitazona ho "mpiaro" ny olona masina izay nalaza fa nandray anjara lehibe indrindra tamin' ny [[fitoriana ny filazantsara]]: i Heliga Birgitta ho an' i [[Soeda]], i Heilag-Olav (ny mpanjaka Olav II) ho an' i [[Nôrvezy]], sns.
== Ao amin' ny jodaisma ==
Ao amin' ny [[jodaisma]] dia [[Andriamanitra (tokana)|Andriamanitra]] irery ihany no masina. Ny mitovy amin' ny olona "masina" amin' ny fivavahana hafa dia ny "marina" ([[Fiteny hebreo|hebreo]]: צדיק / ''tzaddik''). Ny [[Torah]] dia mampiasa ny teny hebreo ''qadosh'', izay midika hoe "masina", "misaraka" ary amin' ny fanitaran-kevitra izay midika hoe "madio" (tsy misy kilema, tsy misy pentina), mba hanondroana an' Andriamanitra, ilay "Iray Masina, isaorana anie Izy" (hebreo: הַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא / ''ha-Qadosh barukh- Hu'').
Ny hafatra hoe "Masina ho an' i Yahweh" dia voasoratra eo amin' ny takela-bolamena (''Tsits Hazahav'') nanaovan' ny [[mpisoronabe]] nanao ny asa fanompoana tao amin' ny [[Tempolin' i Jerosalema]]. Ny hevitra fototra rehetra momba ny fahamasinana dia mifamatotra amin' Andriamanitra izay, amin' ny alalan' ny asany, afaka manamasina (amin' ny alalan' ny fanasarahana, ny fanadiovana) ny olona, ny vahoaka, na ny toerana. Toy izany koa, amin' ny fampiasana ilay teny hoe "masina" io ihany, ny Torah dia manondro ny vahoakan' i Israely ho "fanjakà-mpisorona (andriana, amin' ity toe-javatra ity) sy vahoaka masina" ([[Bokin' ny Eksôdôsy|Eksôdôsy]] 19:6).
== Ao amin' ny silamo ==
Ao amin' ny [[Silamo|finoana silamo]], ny ''wali'' ([[Fiteny arabo|arabo]]: ولي الله / ''walī Allāh'', izay midika hoe "manakaiky an' i [[Allah]]" na "sakaizan' i Allah") dia azo raisina ho mitovy amin' ny olo-masina kristiana. Mampiavaka azy ny fahalehiben' ny fahatsaran' ny fanahiny, ny fandavany ny harena ara-nofo ary ny [[fitiavam-bavaka]] lalina ananany.
=== Ao amin' ny sonisma ===
Amin' ny ankapobeny, ny [[sonisma]] dia manameloka ny [[fanompoam-pivavahana]] hafa ankoatra izay miantefa amin' [[Andriamanitra (tokana)|Andriamanitra]], ary ny [[Kor'any]] dia mamaritra ho mpampitambatra zavatra hafa amin' Andriamanitra ireo izay manohitra ny fanambaràna ny maha tokana an' Andriamanitra. Izany no mahatonga ny fanomoam-pivavahana atao amin' ny "olo-masina" ho voarara ao amin' ny sonisma. Izany anefa dia tsy manakana ny fanekena ny fahamasinan' ny olona sasany, izay afaka mahazo ny anaram-boninahitra hoe ''Hazrat'' ("fanatrehana") indraindray, indrindra hanondroana ny mpaminany toa an' i [[Abrahama]], i [[Mosesy]] na i [[Jesoa|Jesosy]].
Na izany aza, satria tsy manana ambaratongam-pahefana ny sonisma, dia tsy misy fahefana ara-pivavahana tompon' andraikitra amin' ny fanomezana ny anaram-boninahitra hoe "masina", ka noho izany dia tsy manana olo-masina ôfisialy ny sonisma, tsy toy ny [[Eglizy Katôlika]] ohatra. Faneken' ny mpino ny fahamasinan’ ny olona iray kosa izany.
=== Ao amin' ny sofisma ===
Ny firenena ao [[Afrika]] sasany, indrindra ny any [[Maghreb]], dia matetika manao fanompoam-pivavahana amin' ny olo-masina (indraindray antsoina koa hoe ''marabout''). Ny endrika heterôdôksan' ny [[sofisma]], anisan' izay ny ''tariqa'' izay hita any amin' ny vahoaka mozilmana rehetra, dia manana ''wali'', teny izay adika amin' ny ankapobeny hoe "''saint''" ("olo-masina") amin' ny asasoratry ny islamôlôjia amin' ny [[Fiteny frantsay|teny frantsay]], na dia matetika aza ny dikan' ny hoe ''wali'' dia mitovy amin' ny hoe "mpitari-dalana mankany amin' Andriamanitra" na "mpampianatra".
=== Olo-masina sasany ===
==== Masimbavy ====
Ireto ny vehivavy masina sasany ao amin' ny sofisma;
* i Lalla Manoubia, olo-masina [[Tonizia|toniziana]] maty tamin' ny taona 1257;
* i Lalla-Khadidja, olo-masin' i [[Kabilia]] izay namela ny anarany amin' ny toerana avo indrindra (2 308 m) ao amin' ny tangoron-tendrombohitra Djurdjura;
* i Lalla Maghnia, olo-masina nanome ny anarany ny tanànan' i Maghnia any [[Alzeria]];
* i Lalla Mimouna, olo-masina ankalazain' ny Jiosy marôkana, izay nanome ny anarany ho an' ilay tanàna mitovy anarana aminy ao amin' ny Faritanin' i Kenitra;
* i Malek Jân Ne'mati, teraka tao Kordistana Iraniana, hajaina ho olo-masina ary omena anaram-bosotra hoe Sheikh Jâni na Masimbavy Janie. Maty tany [[Paris]] tamin' ny taona 1993 (tamin' ny faha 87 taonany), nalevina tao an-tanànan' i Baillou.
==== Masindahy ====
Ireto kosa ny lehilahy masina ao amin' ny sofisma:
* i Bulleh Shah: filôzôfa sy pôeta tamin' ny taonjato faha-17 avy any [[Punjab]], ny tononkalony, izay matetika atao amin' ny mozika, dia hiraina mandritra ny fotoam-pivoriana atao hoe ''qawwali'';
* i Shams Tabrizi: mpampianatra an' ilay mistika lehibe Djalâl ad-Dîn Rûmî;
* i Mu'in-al-Din Chishti: mpanorina ny fikambanam-pirahalahiana Chishtiyya Baba Farîd tamin' ny taonjato faha-13 (fantatra ihany koa amin' ny anarana hoe Ganj-e Shakar): mistika manan-danja izay hajain' ny Mozilmana ao [[Pakistàna]], sady hajain' ny [[Sikisma|Siky]] sy ny [[Hindoisma|Hindoa]];
* i Al-Hujwīrī, mistika manan-danja tamin' ny taonjato faha-11, nanoratra ny ''Kashf al-Mahjub'' ("Fampiharihariana ny Zava-miafina"), anisan' ny sanganasam-panorenana ny sofisma.
=== Ao amin' ny siisma ===
Ny [[siisma]] koa dia manaiky ny fisian' izay mitovy amin' ny atao hoe "olo-masina", izay tsy iza fa ny Imam. Ny fasan' izy ireo dia anaovana [[fivahiniana masina]] izay matetika mahasarika olona marobe, ohatra, any [[Iràka]], ny diaben' i Arbain, izay ahatsiarovana ny fahafatesan' i [[Al-Hussein ibn Ali]].
== Ao amin' ny hindoisma ==
Ny [[hindoisma]] dia manana olo-masina maro (izay azo antsoina hoe ''sant'' na ''bhakta'') ary mifandray amin' ny firehana bhakti. Avy amin' ny taranaka maro izy ireo, saingy anisan' ny [[Visnoisma|firehana visnoita]]. Anisan' ny malaza indrindra i Kabir, i Namdev, i Samarth Ramdas ary i Tukârâm. Ny vanim-potoana nampalaza indrindra ny ''sant'' dia teo anelanelan' ny taonjato faha-13 sy faha-17. Hita ao amin' ny sanganasa toy ny ''The saints of Bengal'', na koa ny ''Bhaktamâla'' nataon' i Nābhājī, ny hagiôgrafian' ny sasany amin' izy ireo.
== Ao amin'ny bodisma ==
Ny teny hoe "masina" dia tsy misy ao amin' ny [[bodisma]]. Noho izany, ny anarana (vao haingana) ao amin' ny bodisma tibetana an' ny [[Dalai Lama]] hoe "Ny Fahamasinany" dia fandraisana tsotra ny voambolana tandrefana (ao amin' ny asasorany anefa, i Tenzin Gyatso, izay Dalai Lama fahefatra ambin' ny folo, dia miresaka momba azy ho "''bhikshu of the Buddha''").
Ny [[Fiteny sanskrita|teny sanskrita]] hoe ''ārya,'' izay midika hoe "andriana", dia mety kokoa. Ity teny ity dia manondro ny Bodista rehetra izay tafiditra ao amin' ny ''marga'' ("lalana"), na ny marimarina kokoa izay nahatratra fara-fahakeliny ny dingana voalohany amin' ilay antsoina hoe "olona mendri-kaja efatra". Rehefa tafiditra ao amin' io lalana io izy ireo tamin' ny fanapahana tsikelikely ny fatorana mihazona azy ireo ao amin' ny tsingerin' ny fahaterahana indray (atao hoe ''samsâra''), dia mandalo dingana efatra, mandritra ny "fiainana" vitsivitsy izay sisa tsy maintsy iainany alohan' ny hahatongavany amin' ny fanafahana feno (''nirvâna'') hiala amin' ny kodiaran' ireo fisiana: ny ''sotapanna'', ny ''sakadagamin'', ny ''anagamin'' ary ny ''arhat'' — io farany io no miditra ao amin' ny ''nirvāna''.
Ao amin' io sehatra io, ny ''bodhisattva'' dia tsy tena "olona mendri-kaja", satria tsy nanapaka (an-tsitrapo) ny fatorana izy, fa ny hatsaran' ny fifohazany (tsy fatoriany) dia afaka mametraka azy miaraka amin' ny ''ārya'' rehetra, araka ny voalazan' ny Mahaiana. Amin' i Paul Magnin dia izy no "mariky ny fomba fahamasinana vaovao".
== Loharano sy fanamarihana ==
9euvhpxcy81z1yw0hw3rk8j1baanfsd
1091353
1091349
2024-11-03T13:57:09Z
Thelezifor
15140
Nanitsy rohy
1091353
wikitext
text/x-wiki
[[Sary:Murillo immaculate conception.jpg|vignette|415x415px|I [[Maria (renin' i Jesoa)|Maria]], renin' i [[Jesoa]], no heverina ho lehibe indrindra sy masina indrindra amin' ny zavaboarin' [[Andriamanitra (tokana)|Andriamanitra]].]]
Ny '''olo-masina''' na '''olona masina''' na '''olomasina''', ao amin' ny sehatry ny [[fivavahana]], dia olona miavaka noho ny fisandratany ara-panahy sady atolotra ny mpino ho môdelim-piainana noho ny toetrany manokana na ny fitondran-tenany izay heverina ho fakan-tahaka. Antsoina hoe "[[Martiora|maritiora]]" na "[[Martiora|maritira]]" (izany hoe "vavolombelona") ny sasany amin' ireo olo-masina ireo, rehefa namoy ny ainy noho ny firaiketam-pony amin' ny finoany.
Ao amin' ny [[Kristianisma|fivavahana kristiana]] dia olona ekena ho manana ambaratom-pahamasinana, fitoviana amin' [[Andriamanitra (tokana)|Andriamanitra]], na fanakaikezana an' Andriamanitra ny olo-masina. Na izany aza dia miankina amin' ny teny na zava-misy manodidina sy ny antokom-pivavahana ny fampiasana ny teny hoe ''masina''. Ao amin' ny [[foto-pampianarana]] [[Katôlisisma|katôlika]], [[Fiangonana ôrtôdôksa tatsinanana|ôrtôdôksa tatsinanana]], [[Anglikanisma|anglikanina]], [[Fiangonana ôrtôdôksa atsinanana|ôrtôdôksa atsinanana]] ary [[Loteranisma|loterana]] dia heverina ho olo-masina avokoa, amin' ny heviny mivelatra, ny mpino rehetra efa maty any an-danitra, fa heverina ho mendrika ny homem-boninahitra na halain-tahaka bebe kokoa kosa ny sasany. Olona masina ny Kristiana rehetra, na mbola velona na efa maty, amin' ny [[Prôtestantisma|Prôtestanta]].
Ny fankatoavana ôfisialy ataon' ny fiangonana sy ny [[fanompoam-pivavahana]] ampahibemaso vokatr' izany dia atao ho an' ny olo-masina sasany amin' ny alalan' ny dingan' ny fanokanana ho olo-masina (kanônizasiôna) ao amin' ny [[Eglizy katôlika rômanina|Eglizy Katôlika]], ary fanomezam-boninahitra (glôrifikasiôna) no atao ho amin' ny olo-masina ao amin' ny [[Fiangonana ôrtôdôksa tatsinanana|Eglizy Ôrtôdôksa Tatsinanana]] aorian' ny fankatoavana. Atao hoe '''masindahy''' na '''masimbavy''' ny olo-masina katôlika na ôrtôdôksa na [[Anglikanisma|anglikana]].
Matetika mampiasa ny teny hoe ''masina'', amin' ny fomba ankapobeny, hilazana ny toe-pahamasinana manokana izay ambaran' ny fivavahana maro ho an' ny olona sasany ny mpahay tantara momba ny [[fivavahana]], ka tondroina koa ho olo-masina ny ''ḥasīd'' na ''tzadik'' ao amin' ny [[jodaisma]], ny ''walī'' ao amin' ny [[silamo]], ny ''rishi'' ao amin' ny [[hindoisma]], ny ''Bhagat'' sy ny ''guru'' ao amin' ny [[sikisma]], ny ''kami'' ao amin' ny [[sintôisma]], ny ''shengren'' ao amin' ny [[taôisma]], ary ny ''arhat'' na ''bodhisattva'' ao amin' ny [[bodisma]]. Arakaraka ny fivavahana, dia ekena ho izany tokoa ny olo-masina amin' ny alalan' ny fanambaràna ôfisialy ataon' ny Fiangonana, toy ny ao amin' ny finoana katôlika, na amin' ny horakora-pifaliana ataon' ny vahoaka.
== Toetra mampiavaka ny olo-masina amin' ny ankapobeny ==
Ny [[Fiteny malagasy|teny malagasy]] hoe ''olo-masina'' na ''olona masina'' na ''olomasina'' fandikana ny [[Fiteny latina|teny latina]] hoe ''sanctus'', izay fandikana ny [[Fiteny grika|teny grika]] hoe ἅγιος / ''hagios'' (izay samy midika hoe "masina")<ref><small>"[https://www.oca.org/fs/canonization Canonization]". ''oca.org''.</small></ref>. Miseho in-229 ny teny hoe ἅγιος ao amin' ny [[Testamenta Vaovao]] amin' ny teny grika.
Ny teny hoe ''sanctus'' dia teny ara-teknika tany am-boalohany tao amin' ny fivavahana rômana fahiny, saingy noho ny fampiasana azy eo amin' ny [[kristianisma]] manontolo dia ampiasaina koa ankehitriny ny teny hoe ''masina'' ho dikantreny azo anondroana ny olona mendrika ny fanajana ambony noho ny hamasiny na ny fahamasinany ao amin' ny fivavahana hafa.
Fivavahana maro koa no mampiasa teny mitovitovy hevitra amin' io mba hankamasinana ny olona mendrika homem-boninahitra. Nanoratra i John A. Coleman, izay mpanoratra ao amin' ny Graduate Theological Union, any Berkeley, any California (Etazonia), fa ny olo-masina ao amin' ny kolontsaina sy fivavahana isan-karazany dia manana ireto toetra toy ny ifanahafan' ny mpianakavy ireto (tsy misy amin' ireo tetra ireo ny iraisan' izy rehetra)<ref><small>Coleman, John A. "Conclusion: After sainthood", in Hawley, John Stratton, ed. ''Saints and Virtues'' Berkeley: University of California Press, 1987. pp. 214–217.</small></ref>:
# môdely fakan-tahaka;
# mpampianatra miavaka;
# [[Fanaovana fahagagana|mpiasa mahagaga]] na loharanon-kery feno hatsaram-panahy;
# [[Fanelanelanan' ny olo-masina|mpanelanelana]];
# fiainana matetika mandà ny firaiketana amin' ny ara-nofo na fampiadanan-tena;
# fananana fifandraisana manokana sy [[Fanambaràna (finoana)|manambara]] amin' ny [[masina]].
== Ao amin' ny kristianisma ==
=== Ankapobeny ===
Misy tsipika fisarahana eo amin' ny fiangonana tsy [[Kristianisma kalkedôniana|kalkedôniana]] (ao amin' ny [[prôtestantisma]] indrindraindrindra) sy ireo izay manao fanompoam-pivavaana amin' ny olo-masina ([[Katôlisisma|Katôlika]] sy [[Kristianisma ôrtôdôksa|Ôrtôdôksa]]), indraindray lazain' ny mpivavaka ao amin' ny fiangonana tsy kalkedôniana ho fiovan' endriky ny [[Pôliteisma|fivavahana amin' andriamanitra maro]] (na [[pôliteisma]]) izay fanaon' ny olona tamin' ny [[Andro Taloha]]. Tsy manavaka ny fanompoam-pivavahana atao amin' Andriamanitra (adôrasiôna na latria) sy ny fanompoam-pivavahana atao amin' ny olo-masina (venerasiôna na dolia, izay ekena fa mpanompon' Andriamanitra) ny fiangonana tsy kalkedôniana. Tamin' ny fiafaran' ny Andro Taloha Eorôpeana no nahatongavan' ny [[kristianisma]], izay [[Mônôteisma|fivavahana mônôteista]]. Satria mbola voamariky ny pôliteisma ny fivavaham-bahoaka dia nampiditra an' izany [[finoana]] izany ny manam-pahefana ara-pivavahana, amin' ny fanomezana alalana ny fanompoam-pivavahana atao amin' ny olo-masina mpiaro, isan-toerana, eny fa na isam-paritra aza. Tao amin' ny resadresaka nifanaovana tamin' ny gazetiboky ''Populaire du centre'' tamin' ny taona 2016, dia nilaza toy izao i Odon Vallet: "Ny olo-masina eo an-toerana dia nety natao ohatra amin' ny hatsaran-toetra ary nilaina ny hahazo aingam-panahy avy amin' ny môdelin' ny fiainana kristianan' izy ireo. Fomba iray fakana tahaka an' i Kristy koa izany"<ref><small>Inty ilay ampahan-dahatsoratra nadika amin' ny teny malagasy "''Les saints locaux pouvaient servir d’exemple de vertu et il fallait s’inspirer de leur modèle de vie chrétienne. Il y avait là aussi une certaine manière d’imiter le Christ''."</small></ref>.
=== Ao amin' ny prôtestantisma ===
Ny [[prôtestantisma]] dia miavaka amin' ny [[kristianisma]] noho ny fandavany ny fanompoam-pivavahana atao amin' ny olo-masina (sy amin' ny zavatra sisa navelan' izy ireo). Ny [[Baiboly]] dia manao hoe "masina" ny olona rehetra izay mandray ny ran' i Jesoa izay latsaka teo amin' ny hazo fijaliana izay ilaina sady ampy hamafa ny fahotany, satria mpanota eo anatrehan' Andriamanitra ny olombelona rehetra (jereo ny [[Epistily ho an' ny Hebreo|Hebreo]] 10:29 sy ny [[Epistily ho an' ny Rômana|Rômana]] 3:10-18). Io hevitry ny teny hoe "masina" io, izay mitovy amin' ny hoe "kristiana", no faheno indrindra ao amin' ny prôtestantisma. Io foto-pinoana io dia manizingizina ny fanambaràna ny famonjena izay araka ny sitrapon' Andriamanitra irery ihany (''[[sola gratia]]'', ''[[sola fide]]'', ... "ny fahasoavana irery ihany, ny finoana irery ihany ..."), izay midika fa "Andriamanitra irery ihany no mahalala izay Azy". Vokatr' izany, ny Prôtestanta dia tsy manao na iza na iza ho masina kokoa noho ny hafa, indrindra fa ny fahazoana ny hoe fiainana any an-koatra dia miovaova arakaraka ny antokom-pivavahana, eny fa miovaova arakaraka ny olona. Ao amin' ny prôtestanta klasika ([[Loteranisma|loterana]] sy [[Fiangonana nohavaozina|nohavaozina]]), ny olona resahina ao amin' ny [[Testamenta Vaovao]] dia antsoina matetika hoe "olona masina", nefa tsy miteraka fanaovana fanompoam-pivavahana izany na dia kely aza, satria ho an' ny Prôtestanta rehetra dia Andriamanitra irery ihany no anaovana fanompoam-pivavahana (''[[Soli Deo gloria]]'', "ho an' Andriamanitra irery ny voninahitra"). Araka ny fomba nivandovana dia firenena prôtestanta maro no mitazona ho "mpiaro" ny olona masina izay nalaza fa nandray anjara lehibe indrindra tamin' ny [[fitoriana ny filazantsara]]: i Heliga Birgitta ho an' i [[Soeda]], i Heilag-Olav (ny mpanjaka Olav II) ho an' i [[Nôrvezy]], sns.
== Ao amin' ny jodaisma ==
Ao amin' ny [[jodaisma]] dia [[Andriamanitra (tokana)|Andriamanitra]] irery ihany no masina. Ny mitovy amin' ny olona "masina" amin' ny fivavahana hafa dia ny "marina" ([[Fiteny hebreo|hebreo]]: צדיק / ''tzaddik''). Ny [[Torah]] dia mampiasa ny teny hebreo ''qadosh'', izay midika hoe "masina", "misaraka" ary amin' ny fanitaran-kevitra izay midika hoe "madio" (tsy misy kilema, tsy misy pentina), mba hanondroana an' Andriamanitra, ilay "Iray Masina, isaorana anie Izy" (hebreo: הַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא / ''ha-Qadosh barukh- Hu'').
Ny hafatra hoe "Masina ho an' i Yahweh" dia voasoratra eo amin' ny takela-bolamena (''Tsits Hazahav'') nanaovan' ny [[Mpisoronaben' i Israely|mpisoronabe]] nanao ny asa fanompoana tao amin' ny [[Tempolin' i Jerosalema]]. Ny hevitra fototra rehetra momba ny fahamasinana dia mifamatotra amin' Andriamanitra izay, amin' ny alalan' ny asany, afaka manamasina (amin' ny alalan' ny fanasarahana, ny fanadiovana) ny olona, ny vahoaka, na ny toerana. Toy izany koa, amin' ny fampiasana ilay teny hoe "masina" io ihany, ny Torah dia manondro ny vahoakan' i Israely ho "fanjakà-mpisorona (andriana, amin' ity toe-javatra ity) sy vahoaka masina" ([[Bokin' ny Eksôdôsy|Eksôdôsy]] 19:6).
== Ao amin' ny silamo ==
Ao amin' ny [[Silamo|finoana silamo]], ny ''wali'' ([[Fiteny arabo|arabo]]: ولي الله / ''walī Allāh'', izay midika hoe "manakaiky an' i [[Allah]]" na "sakaizan' i Allah") dia azo raisina ho mitovy amin' ny olo-masina kristiana. Mampiavaka azy ny fahalehiben' ny fahatsaran' ny fanahiny, ny fandavany ny harena ara-nofo ary ny [[fitiavam-bavaka]] lalina ananany.
=== Ao amin' ny sonisma ===
Amin' ny ankapobeny, ny [[sonisma]] dia manameloka ny [[fanompoam-pivavahana]] hafa ankoatra izay miantefa amin' [[Andriamanitra (tokana)|Andriamanitra]], ary ny [[Kor'any]] dia mamaritra ho mpampitambatra zavatra hafa amin' Andriamanitra ireo izay manohitra ny fanambaràna ny maha tokana an' Andriamanitra. Izany no mahatonga ny fanomoam-pivavahana atao amin' ny "olo-masina" ho voarara ao amin' ny sonisma. Izany anefa dia tsy manakana ny fanekena ny fahamasinan' ny olona sasany, izay afaka mahazo ny anaram-boninahitra hoe ''Hazrat'' ("fanatrehana") indraindray, indrindra hanondroana ny mpaminany toa an' i [[Abrahama]], i [[Mosesy]] na i [[Jesoa|Jesosy]].
Na izany aza, satria tsy manana ambaratongam-pahefana ny sonisma, dia tsy misy fahefana ara-pivavahana tompon' andraikitra amin' ny fanomezana ny anaram-boninahitra hoe "masina", ka noho izany dia tsy manana olo-masina ôfisialy ny sonisma, tsy toy ny [[Eglizy katôlika rômanina|Eglizy Katôlika]] ohatra. Faneken' ny mpino ny fahamasinan’ ny olona iray kosa izany.
=== Ao amin' ny sofisma ===
Ny firenena ao [[Afrika]] sasany, indrindra ny any [[Maghreb]], dia matetika manao fanompoam-pivavahana amin' ny olo-masina (indraindray antsoina koa hoe ''marabout''). Ny endrika heterôdôksan' ny [[Sofisma (silamo)|sofisma]], anisan' izay ny ''tariqa'' izay hita any amin' ny vahoaka mozilmana rehetra, dia manana ''wali'', teny izay adika amin' ny ankapobeny hoe "''saint''" ("olo-masina") amin' ny asasoratry ny islamôlôjia amin' ny [[Fiteny frantsay|teny frantsay]], na dia matetika aza ny dikan' ny hoe ''wali'' dia mitovy amin' ny hoe "mpitari-dalana mankany amin' Andriamanitra" na "mpampianatra".
=== Olo-masina sasany ===
==== Masimbavy ====
Ireto ny vehivavy masina sasany ao amin' ny sofisma;
* i Lalla Manoubia, olo-masina [[Tonizia|toniziana]] maty tamin' ny taona 1257;
* i Lalla-Khadidja, olo-masin' i [[Kabilia]] izay namela ny anarany amin' ny toerana avo indrindra (2 308 m) ao amin' ny tangoron-tendrombohitra Djurdjura;
* i Lalla Maghnia, olo-masina nanome ny anarany ny tanànan' i Maghnia any [[Alzeria]];
* i Lalla Mimouna, olo-masina ankalazain' ny Jiosy marôkana, izay nanome ny anarany ho an' ilay tanàna mitovy anarana aminy ao amin' ny Faritanin' i Kenitra;
* i Malek Jân Ne'mati, teraka tao Kordistana Iraniana, hajaina ho olo-masina ary omena anaram-bosotra hoe Sheikh Jâni na Masimbavy Janie. Maty tany [[Paris]] tamin' ny taona 1993 (tamin' ny faha 87 taonany), nalevina tao an-tanànan' i Baillou.
==== Masindahy ====
Ireto kosa ny lehilahy masina ao amin' ny sofisma:
* i Bulleh Shah: filôzôfa sy pôeta tamin' ny taonjato faha-17 avy any [[Punjab]], ny tononkalony, izay matetika atao amin' ny mozika, dia hiraina mandritra ny fotoam-pivoriana atao hoe ''qawwali'';
* i Shams Tabrizi: mpampianatra an' ilay mistika lehibe Djalâl ad-Dîn Rûmî;
* i Mu'in-al-Din Chishti: mpanorina ny fikambanam-pirahalahiana Chishtiyya Baba Farîd tamin' ny taonjato faha-13 (fantatra ihany koa amin' ny anarana hoe Ganj-e Shakar): mistika manan-danja izay hajain' ny Mozilmana ao [[Pakistàna]], sady hajain' ny [[Sikisma|Siky]] sy ny [[Hindoisma|Hindoa]];
* i Al-Hujwīrī, mistika manan-danja tamin' ny taonjato faha-11, nanoratra ny ''Kashf al-Mahjub'' ("Fampiharihariana ny Zava-miafina"), anisan' ny sanganasam-panorenana ny sofisma.
=== Ao amin' ny siisma ===
Ny [[siisma]] koa dia manaiky ny fisian' izay mitovy amin' ny atao hoe "olo-masina", izay tsy iza fa ny Imam. Ny fasan' izy ireo dia anaovana [[fivahiniana masina]] izay matetika mahasarika olona marobe, ohatra, any [[Iràka]], ny diaben' i Arbain, izay ahatsiarovana ny fahafatesan' i [[Al-Hussein ibn Ali]].
== Ao amin' ny hindoisma ==
Ny [[hindoisma]] dia manana olo-masina maro (izay azo antsoina hoe ''sant'' na ''bhakta'') ary mifandray amin' ny firehana bhakti. Avy amin' ny taranaka maro izy ireo, saingy anisan' ny [[Visnoisma|firehana visnoita]]. Anisan' ny malaza indrindra i Kabir, i Namdev, i Samarth Ramdas ary i Tukârâm. Ny vanim-potoana nampalaza indrindra ny ''sant'' dia teo anelanelan' ny taonjato faha-13 sy faha-17. Hita ao amin' ny sanganasa toy ny ''The saints of Bengal'', na koa ny ''Bhaktamâla'' nataon' i Nābhājī, ny hagiôgrafian' ny sasany amin' izy ireo.
== Ao amin'ny bodisma ==
Ny teny hoe "masina" dia tsy misy ao amin' ny [[bodisma]]. Noho izany, ny anarana (vao haingana) ao amin' ny bodisma tibetana an' ny [[Dalai Lama]] hoe "Ny Fahamasinany" dia fandraisana tsotra ny voambolana tandrefana (ao amin' ny asasorany anefa, i Tenzin Gyatso, izay Dalai Lama fahefatra ambin' ny folo, dia miresaka momba azy ho "''bhikshu of the Buddha''").
Ny [[Fiteny sanskrita|teny sanskrita]] hoe ''ārya,'' izay midika hoe "andriana", dia mety kokoa. Ity teny ity dia manondro ny Bodista rehetra izay tafiditra ao amin' ny ''marga'' ("lalana"), na ny marimarina kokoa izay nahatratra fara-fahakeliny ny dingana voalohany amin' ilay antsoina hoe "olona mendri-kaja efatra". Rehefa tafiditra ao amin' io lalana io izy ireo tamin' ny fanapahana tsikelikely ny fatorana mihazona azy ireo ao amin' ny tsingerin' ny fahaterahana indray (atao hoe ''samsâra''), dia mandalo dingana efatra, mandritra ny "fiainana" vitsivitsy izay sisa tsy maintsy iainany alohan' ny hahatongavany amin' ny fanafahana feno (''nirvâna'') hiala amin' ny kodiaran' ireo fisiana: ny ''sotapanna'', ny ''sakadagamin'', ny ''anagamin'' ary ny ''arhat'' — io farany io no miditra ao amin' ny ''nirvāna''.
Ao amin' io sehatra io, ny ''bodhisattva'' dia tsy tena "olona mendri-kaja", satria tsy nanapaka (an-tsitrapo) ny fatorana izy, fa ny hatsaran' ny fifohazany (tsy fatoriany) dia afaka mametraka azy miaraka amin' ny ''ārya'' rehetra, araka ny voalazan' ny Mahaiana. Amin' i Paul Magnin dia izy no "mariky ny fomba fahamasinana vaovao".
== Loharano sy fanamarihana ==
fycy0rmkucb566dft051ds103kcjpnz
1091373
1091353
2024-11-04T09:06:22Z
Thelezifor
15140
1091373
wikitext
text/x-wiki
[[Sary:Murillo immaculate conception.jpg|vignette|415x415px|I [[Maria (renin' i Jesoa)|Maria]], renin' i [[Jesoa]], no heverina ho lehibe indrindra sy masina indrindra amin' ny zavaboarin' [[Andriamanitra (tokana)|Andriamanitra]].]]
Ny '''olo-masina''' na '''olona masina''' na '''olomasina''', ao amin' ny sehatry ny [[fivavahana]], dia olona miavaka noho ny fisandratany ara-panahy sady atolotra ny mpino ho môdelim-piainana noho ny toetrany manokana na ny fitondran-tenany izay heverina ho fakan-tahaka. Antsoina hoe "[[Martiora|maritiora]]" na "[[Martiora|maritira]]" (izany hoe "vavolombelona") ny sasany amin' ireo olo-masina ireo, rehefa namoy ny ainy noho ny firaiketam-pony amin' ny finoany.
Ao amin' ny [[Kristianisma|fivavahana kristiana]] dia olona ekena ho manana ambaratom-pahamasinana, fitoviana amin' [[Andriamanitra (tokana)|Andriamanitra]], na fanakaikezana an' Andriamanitra ny olo-masina. Na izany aza dia miankina amin' ny teny na zava-misy manodidina sy ny antokom-pivavahana ny fampiasana ny teny hoe ''masina''. Ao amin' ny [[foto-pampianarana]] [[Katôlisisma|katôlika]], [[Fiangonana ôrtôdôksa tatsinanana|ôrtôdôksa tatsinanana]], [[Anglikanisma|anglikanina]], [[Fiangonana ôrtôdôksa atsinanana|ôrtôdôksa atsinanana]] ary [[Loteranisma|loterana]] dia heverina ho olo-masina avokoa, amin' ny heviny mivelatra, ny mpino rehetra efa maty any an-danitra, fa heverina ho mendrika ny homem-boninahitra na halain-tahaka bebe kokoa kosa ny sasany. Olona masina ny Kristiana rehetra, na mbola velona na efa maty, amin' ny [[Prôtestantisma|Prôtestanta]].
Ny fankatoavana ôfisialy ataon' ny fiangonana sy ny [[fanompoam-pivavahana]] ampahibemaso vokatr' izany dia atao ho an' ny olo-masina sasany amin' ny alalan' ny dingan' ny fanokanana ho olo-masina (kanônizasiôna) ao amin' ny [[Eglizy katôlika rômanina|Eglizy Katôlika]], ary fanomezam-boninahitra (glôrifikasiôna) no atao ho amin' ny olo-masina ao amin' ny [[Fiangonana ôrtôdôksa tatsinanana|Eglizy Ôrtôdôksa Tatsinanana]] aorian' ny fankatoavana. Atao hoe '''masindahy''' na '''masimbavy''' ny olo-masina katôlika na ôrtôdôksa na [[Anglikanisma|anglikana]].
Matetika mampiasa ny teny hoe ''masina'', amin' ny fomba ankapobeny, hilazana ny toe-pahamasinana manokana izay ambaran' ny fivavahana maro ho an' ny olona sasany ny mpahay tantara momba ny [[fivavahana]], ka tondroina koa ho olo-masina ny ''ḥasīd'' na ''tzadik'' ao amin' ny [[jodaisma]], ny ''walī'' ao amin' ny [[silamo]], ny ''rishi'' ao amin' ny [[hindoisma]], ny ''Bhagat'' sy ny ''guru'' ao amin' ny [[sikisma]], ny ''kami'' ao amin' ny [[sintôisma]], ny ''shengren'' ao amin' ny [[taôisma]], ary ny ''arhat'' na ''bodhisattva'' ao amin' ny [[bodisma]]. Arakaraka ny fivavahana, dia ekena ho izany tokoa ny olo-masina amin' ny alalan' ny fanambaràna ôfisialy ataon' ny Fiangonana, toy ny ao amin' ny finoana katôlika, na amin' ny horakora-pifaliana ataon' ny vahoaka.
== Toetra mampiavaka ny olo-masina amin' ny ankapobeny ==
Ny [[Fiteny malagasy|teny malagasy]] hoe ''olo-masina'' na ''olona masina'' na ''olomasina'' fandikana ny [[Fiteny latina|teny latina]] hoe ''sanctus'', izay fandikana ny [[Fiteny grika|teny grika]] hoe ἅγιος / ''hagios'' (izay samy midika hoe "masina")<ref><small>"[https://www.oca.org/fs/canonization Canonization]". ''oca.org''.</small></ref>. Miseho in-229 ny teny hoe ἅγιος ao amin' ny [[Testamenta Vaovao]] amin' ny teny grika.
Ny teny hoe ''sanctus'' dia teny ara-teknika tany am-boalohany tao amin' ny fivavahana rômana fahiny, saingy noho ny fampiasana azy eo amin' ny [[kristianisma]] manontolo dia ampiasaina koa ankehitriny ny teny hoe ''masina'' ho dikantreny azo anondroana ny olona mendrika ny fanajana ambony noho ny hamasiny na ny fahamasinany ao amin' ny fivavahana hafa.
Fivavahana maro koa no mampiasa teny mitovitovy hevitra amin' io mba hankamasinana ny olona mendrika homem-boninahitra. Nanoratra i John A. Coleman, izay mpanoratra ao amin' ny Graduate Theological Union, any Berkeley, any California (Etazonia), fa ny olo-masina ao amin' ny kolontsaina sy fivavahana isan-karazany dia manana ireto toetra toy ny ifanahafan' ny mpianakavy ireto (tsy misy amin' ireo tetra ireo ny iraisan' izy rehetra)<ref><small>Coleman, John A. "Conclusion: After sainthood", in Hawley, John Stratton, ed. ''Saints and Virtues'' Berkeley: University of California Press, 1987. pp. 214–217.</small></ref>:
# môdely fakan-tahaka;
# mpampianatra miavaka;
# [[Fahagagana|mpiasa mahagaga]] na loharanon-kery feno hatsaram-panahy;
# [[Fanelanelanan' ny olo-masina|mpanelanelana]];
# fiainana matetika mandà ny firaiketana amin' ny ara-nofo na fampiadanan-tena;
# fananana fifandraisana manokana sy [[Fanambaràna (finoana)|manambara]] amin' ny [[masina]].
== Ao amin' ny kristianisma ==
=== Ankapobeny ===
Misy tsipika fisarahana eo amin' ny fiangonana tsy [[Kristianisma kalkedôniana|kalkedôniana]] (ao amin' ny [[prôtestantisma]] indrindraindrindra) sy ireo izay manao fanompoam-pivavaana amin' ny olo-masina ([[Katôlisisma|Katôlika]] sy [[Kristianisma ôrtôdôksa|Ôrtôdôksa]]), indraindray lazain' ny mpivavaka ao amin' ny fiangonana tsy kalkedôniana ho fiovan' endriky ny [[Pôliteisma|fivavahana amin' andriamanitra maro]] (na [[pôliteisma]]) izay fanaon' ny olona tamin' ny [[Andro Taloha]]. Tsy manavaka ny fanompoam-pivavahana atao amin' Andriamanitra (adôrasiôna na latria) sy ny fanompoam-pivavahana atao amin' ny olo-masina (venerasiôna na dolia, izay ekena fa mpanompon' Andriamanitra) ny fiangonana tsy kalkedôniana. Tamin' ny fiafaran' ny Andro Taloha Eorôpeana no nahatongavan' ny [[kristianisma]], izay [[Mônôteisma|fivavahana mônôteista]]. Satria mbola voamariky ny pôliteisma ny fivavaham-bahoaka dia nampiditra an' izany [[finoana]] izany ny manam-pahefana ara-pivavahana, amin' ny fanomezana alalana ny fanompoam-pivavahana atao amin' ny olo-masina mpiaro, isan-toerana, eny fa na isam-paritra aza. Tao amin' ny resadresaka nifanaovana tamin' ny gazetiboky ''Populaire du centre'' tamin' ny taona 2016, dia nilaza toy izao i Odon Vallet: "Ny olo-masina eo an-toerana dia nety natao ohatra amin' ny hatsaran-toetra ary nilaina ny hahazo aingam-panahy avy amin' ny môdelin' ny fiainana kristianan' izy ireo. Fomba iray fakana tahaka an' i Kristy koa izany"<ref><small>Inty ilay ampahan-dahatsoratra nadika amin' ny teny malagasy "''Les saints locaux pouvaient servir d’exemple de vertu et il fallait s’inspirer de leur modèle de vie chrétienne. Il y avait là aussi une certaine manière d’imiter le Christ''."</small></ref>.
=== Ao amin' ny prôtestantisma ===
Ny [[prôtestantisma]] dia miavaka amin' ny [[kristianisma]] noho ny fandavany ny fanompoam-pivavahana atao amin' ny olo-masina (sy amin' ny zavatra sisa navelan' izy ireo). Ny [[Baiboly]] dia manao hoe "masina" ny olona rehetra izay mandray ny ran' i Jesoa izay latsaka teo amin' ny hazo fijaliana izay ilaina sady ampy hamafa ny fahotany, satria mpanota eo anatrehan' Andriamanitra ny olombelona rehetra (jereo ny [[Epistily ho an' ny Hebreo|Hebreo]] 10:29 sy ny [[Epistily ho an' ny Rômana|Rômana]] 3:10-18). Io hevitry ny teny hoe "masina" io, izay mitovy amin' ny hoe "kristiana", no faheno indrindra ao amin' ny prôtestantisma. Io foto-pinoana io dia manizingizina ny fanambaràna ny famonjena izay araka ny sitrapon' Andriamanitra irery ihany (''[[sola gratia]]'', ''[[sola fide]]'', ... "ny fahasoavana irery ihany, ny finoana irery ihany ..."), izay midika fa "Andriamanitra irery ihany no mahalala izay Azy". Vokatr' izany, ny Prôtestanta dia tsy manao na iza na iza ho masina kokoa noho ny hafa, indrindra fa ny fahazoana ny hoe fiainana any an-koatra dia miovaova arakaraka ny antokom-pivavahana, eny fa miovaova arakaraka ny olona. Ao amin' ny prôtestanta klasika ([[Loteranisma|loterana]] sy [[Fiangonana nohavaozina|nohavaozina]]), ny olona resahina ao amin' ny [[Testamenta Vaovao]] dia antsoina matetika hoe "olona masina", nefa tsy miteraka fanaovana fanompoam-pivavahana izany na dia kely aza, satria ho an' ny Prôtestanta rehetra dia Andriamanitra irery ihany no anaovana fanompoam-pivavahana (''[[Soli Deo gloria]]'', "ho an' Andriamanitra irery ny voninahitra"). Araka ny fomba nivandovana dia firenena prôtestanta maro no mitazona ho "mpiaro" ny olona masina izay nalaza fa nandray anjara lehibe indrindra tamin' ny [[fitoriana ny filazantsara]]: i Heliga Birgitta ho an' i [[Soeda]], i Heilag-Olav (ny mpanjaka Olav II) ho an' i [[Nôrvezy]], sns.
== Ao amin' ny jodaisma ==
Ao amin' ny [[jodaisma]] dia [[Andriamanitra (tokana)|Andriamanitra]] irery ihany no masina. Ny mitovy amin' ny olona "masina" amin' ny fivavahana hafa dia ny "marina" ([[Fiteny hebreo|hebreo]]: צדיק / ''tzaddik''). Ny [[Torah]] dia mampiasa ny teny hebreo ''qadosh'', izay midika hoe "masina", "misaraka" ary amin' ny fanitaran-kevitra izay midika hoe "madio" (tsy misy kilema, tsy misy pentina), mba hanondroana an' Andriamanitra, ilay "Iray Masina, isaorana anie Izy" (hebreo: הַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא / ''ha-Qadosh barukh- Hu'').
Ny hafatra hoe "Masina ho an' i Yahweh" dia voasoratra eo amin' ny takela-bolamena (''Tsits Hazahav'') nanaovan' ny [[Mpisoronaben' i Israely|mpisoronabe]] nanao ny asa fanompoana tao amin' ny [[Tempolin' i Jerosalema]]. Ny hevitra fototra rehetra momba ny fahamasinana dia mifamatotra amin' Andriamanitra izay, amin' ny alalan' ny asany, afaka manamasina (amin' ny alalan' ny fanasarahana, ny fanadiovana) ny olona, ny vahoaka, na ny toerana. Toy izany koa, amin' ny fampiasana ilay teny hoe "masina" io ihany, ny Torah dia manondro ny vahoakan' i Israely ho "fanjakà-mpisorona (andriana, amin' ity toe-javatra ity) sy vahoaka masina" ([[Bokin' ny Eksôdôsy|Eksôdôsy]] 19:6).
== Ao amin' ny silamo ==
Ao amin' ny [[Silamo|finoana silamo]], ny ''wali'' ([[Fiteny arabo|arabo]]: ولي الله / ''walī Allāh'', izay midika hoe "manakaiky an' i [[Allah]]" na "sakaizan' i Allah") dia azo raisina ho mitovy amin' ny olo-masina kristiana. Mampiavaka azy ny fahalehiben' ny fahatsaran' ny fanahiny, ny fandavany ny harena ara-nofo ary ny [[fitiavam-bavaka]] lalina ananany.
=== Ao amin' ny sonisma ===
Amin' ny ankapobeny, ny [[sonisma]] dia manameloka ny [[fanompoam-pivavahana]] hafa ankoatra izay miantefa amin' [[Andriamanitra (tokana)|Andriamanitra]], ary ny [[Kor'any]] dia mamaritra ho mpampitambatra zavatra hafa amin' Andriamanitra ireo izay manohitra ny fanambaràna ny maha tokana an' Andriamanitra. Izany no mahatonga ny fanomoam-pivavahana atao amin' ny "olo-masina" ho voarara ao amin' ny sonisma. Izany anefa dia tsy manakana ny fanekena ny fahamasinan' ny olona sasany, izay afaka mahazo ny anaram-boninahitra hoe ''Hazrat'' ("fanatrehana") indraindray, indrindra hanondroana ny mpaminany toa an' i [[Abrahama]], i [[Mosesy]] na i [[Jesoa|Jesosy]].
Na izany aza, satria tsy manana ambaratongam-pahefana ny sonisma, dia tsy misy fahefana ara-pivavahana tompon' andraikitra amin' ny fanomezana ny anaram-boninahitra hoe "masina", ka noho izany dia tsy manana olo-masina ôfisialy ny sonisma, tsy toy ny [[Eglizy katôlika rômanina|Eglizy Katôlika]] ohatra. Faneken' ny mpino ny fahamasinan’ ny olona iray kosa izany.
=== Ao amin' ny sofisma ===
Ny firenena ao [[Afrika]] sasany, indrindra ny any [[Maghreb]], dia matetika manao fanompoam-pivavahana amin' ny olo-masina (indraindray antsoina koa hoe ''marabout''). Ny endrika heterôdôksan' ny [[Sofisma (silamo)|sofisma]], anisan' izay ny ''tariqa'' izay hita any amin' ny vahoaka mozilmana rehetra, dia manana ''wali'', teny izay adika amin' ny ankapobeny hoe "''saint''" ("olo-masina") amin' ny asasoratry ny islamôlôjia amin' ny [[Fiteny frantsay|teny frantsay]], na dia matetika aza ny dikan' ny hoe ''wali'' dia mitovy amin' ny hoe "mpitari-dalana mankany amin' Andriamanitra" na "mpampianatra".
=== Olo-masina sasany ===
==== Masimbavy ====
Ireto ny vehivavy masina sasany ao amin' ny sofisma;
* i Lalla Manoubia, olo-masina [[Tonizia|toniziana]] maty tamin' ny taona 1257;
* i Lalla-Khadidja, olo-masin' i [[Kabilia]] izay namela ny anarany amin' ny toerana avo indrindra (2 308 m) ao amin' ny tangoron-tendrombohitra Djurdjura;
* i Lalla Maghnia, olo-masina nanome ny anarany ny tanànan' i Maghnia any [[Alzeria]];
* i Lalla Mimouna, olo-masina ankalazain' ny Jiosy marôkana, izay nanome ny anarany ho an' ilay tanàna mitovy anarana aminy ao amin' ny Faritanin' i Kenitra;
* i Malek Jân Ne'mati, teraka tao Kordistana Iraniana, hajaina ho olo-masina ary omena anaram-bosotra hoe Sheikh Jâni na Masimbavy Janie. Maty tany [[Paris]] tamin' ny taona 1993 (tamin' ny faha 87 taonany), nalevina tao an-tanànan' i Baillou.
==== Masindahy ====
Ireto kosa ny lehilahy masina ao amin' ny sofisma:
* i Bulleh Shah: filôzôfa sy pôeta tamin' ny taonjato faha-17 avy any [[Punjab]], ny tononkalony, izay matetika atao amin' ny mozika, dia hiraina mandritra ny fotoam-pivoriana atao hoe ''qawwali'';
* i Shams Tabrizi: mpampianatra an' ilay mistika lehibe Djalâl ad-Dîn Rûmî;
* i Mu'in-al-Din Chishti: mpanorina ny fikambanam-pirahalahiana Chishtiyya Baba Farîd tamin' ny taonjato faha-13 (fantatra ihany koa amin' ny anarana hoe Ganj-e Shakar): mistika manan-danja izay hajain' ny Mozilmana ao [[Pakistàna]], sady hajain' ny [[Sikisma|Siky]] sy ny [[Hindoisma|Hindoa]];
* i Al-Hujwīrī, mistika manan-danja tamin' ny taonjato faha-11, nanoratra ny ''Kashf al-Mahjub'' ("Fampiharihariana ny Zava-miafina"), anisan' ny sanganasam-panorenana ny sofisma.
=== Ao amin' ny siisma ===
Ny [[siisma]] koa dia manaiky ny fisian' izay mitovy amin' ny atao hoe "olo-masina", izay tsy iza fa ny Imam. Ny fasan' izy ireo dia anaovana [[fivahiniana masina]] izay matetika mahasarika olona marobe, ohatra, any [[Iràka]], ny diaben' i Arbain, izay ahatsiarovana ny fahafatesan' i [[Al-Hussein ibn Ali]].
== Ao amin' ny hindoisma ==
Ny [[hindoisma]] dia manana olo-masina maro (izay azo antsoina hoe ''sant'' na ''bhakta'') ary mifandray amin' ny firehana bhakti. Avy amin' ny taranaka maro izy ireo, saingy anisan' ny [[Visnoisma|firehana visnoita]]. Anisan' ny malaza indrindra i Kabir, i Namdev, i Samarth Ramdas ary i Tukârâm. Ny vanim-potoana nampalaza indrindra ny ''sant'' dia teo anelanelan' ny taonjato faha-13 sy faha-17. Hita ao amin' ny sanganasa toy ny ''The saints of Bengal'', na koa ny ''Bhaktamâla'' nataon' i Nābhājī, ny hagiôgrafian' ny sasany amin' izy ireo.
== Ao amin'ny bodisma ==
Ny teny hoe "masina" dia tsy misy ao amin' ny [[bodisma]]. Noho izany, ny anarana (vao haingana) ao amin' ny bodisma tibetana an' ny [[Dalai Lama]] hoe "Ny Fahamasinany" dia fandraisana tsotra ny voambolana tandrefana (ao amin' ny asasorany anefa, i Tenzin Gyatso, izay Dalai Lama fahefatra ambin' ny folo, dia miresaka momba azy ho "''bhikshu of the Buddha''").
Ny [[Fiteny sanskrita|teny sanskrita]] hoe ''ārya,'' izay midika hoe "andriana", dia mety kokoa. Ity teny ity dia manondro ny Bodista rehetra izay tafiditra ao amin' ny ''marga'' ("lalana"), na ny marimarina kokoa izay nahatratra fara-fahakeliny ny dingana voalohany amin' ilay antsoina hoe "olona mendri-kaja efatra". Rehefa tafiditra ao amin' io lalana io izy ireo tamin' ny fanapahana tsikelikely ny fatorana mihazona azy ireo ao amin' ny tsingerin' ny fahaterahana indray (atao hoe ''samsâra''), dia mandalo dingana efatra, mandritra ny "fiainana" vitsivitsy izay sisa tsy maintsy iainany alohan' ny hahatongavany amin' ny fanafahana feno (''nirvâna'') hiala amin' ny kodiaran' ireo fisiana: ny ''sotapanna'', ny ''sakadagamin'', ny ''anagamin'' ary ny ''arhat'' — io farany io no miditra ao amin' ny ''nirvāna''.
Ao amin' io sehatra io, ny ''bodhisattva'' dia tsy tena "olona mendri-kaja", satria tsy nanapaka (an-tsitrapo) ny fatorana izy, fa ny hatsaran' ny fifohazany (tsy fatoriany) dia afaka mametraka azy miaraka amin' ny ''ārya'' rehetra, araka ny voalazan' ny Mahaiana. Amin' i Paul Magnin dia izy no "mariky ny fomba fahamasinana vaovao".
== Loharano sy fanamarihana ==
lo1ukz4i8jojs4qh3r74qs3aaaxk1av
Martiora
0
286979
1091354
1074558
2024-11-03T13:59:58Z
Thelezifor
15140
Nanitsy rohy
1091354
wikitext
text/x-wiki
[[Sary:Albrecht Dürer - Marter der zehntausend Christen (Yorck Project).jpg|vignette|322x322px|Fitokavana ny ''Maritiora Iray Alina'' (''Marter der zehntausend Christen''), sary hosodoko tamin' ny taona 1508 nataon' i Albrecht Dürer, Vienne, Museum Kunsthistorisches.]]
Ny '''maritiora''' na '''maritira''' dia olona novonoina tamin' ny alalan' ny fampijaliana natao mba hampiala azy amin' ny finoany, nefa tsy niala amin' izany. Avy amin' ny [[Fiteny grika|teny grika]] hoe μάρτυς / ''mártus'', izay midika hoe "vavolombelona", io teny io.
Tany am-boalohany, io teny io dia hita tao amin' ny voambolan' ny [[kristianisma voalohany]].
Ny teny hoe "maritiora" na "maritira" indraindray dia ampiasaina amin' ny heviny malalaka kokoa amin' ny olona niharam-boina tamin' ny fanaovana sorona ny ainy noho ny antony iray, ohatra amin' izany ny maritioran' ny fahafahana.
== Jereo koa ==
* [[Olo-masina]]
4ghwrmrm9po8i9nv8ztbv7p3p0hxfow
Kalkedôna
0
289870
1091348
2024-11-03T12:23:01Z
Thelezifor
15140
Tanàna grika tany Bitinia nefa ao Torkia ankehitriny
1091348
wikitext
text/x-wiki
[[Sary:Sancte Euphemia Kadıköy.jpg|vignette|432x432px|Ny Fiangonana kelin' i Md Euphemia izay ampiasaina ho katedraly ôrtôdôksa grika ao amin' ny Diosezy Metrôpôlitana]]
I '''Kalkedôna''' na '''Kalsedoana''' dia tanàna grika tany Bitinia (ao [[Torkia]] ankehitriny), eo amin' ny Ranomasina Prôpôntisy na Prôpôntida, ([[Ranomasin' i Marmara|Ranomasina Marmara]] ankehitriny) eo amin' ny fidirana atsinanana mankany amin' ny andilan-dranomasina Bôsfôro, manatrika an' i [[Bizantioma]] (na [[Bizantioma|Bizansa]]) sy atsimon' i Krisôpôlisy (Scutari na Üsküdar ankehitriny). Amin' ny [[Fiteny grika|teny grika]] ity tanàna ity dia nantsoina hoe Χαλκηδών / ''Khalkêdôn''. Antsoina hoe '''Kadıköy''' i Kaklkedôna ankehitriny sady lasa tanàna an-tsisin' i [[Istanbul]] (iorenan' ny trano fonenan' ny olona manankarena), fitohizan' i Üsküdar.
== Tantara ==
Niorina tamin’ ny taona 685 tal. JK izy izay zanatanin' i Megara (τὰ Μέγαρα / ''tà Mégara'', tanàna niorina eo amin' ny tendron' ny saikanosin' i Kôrinto). Resy ka nalain' i Otanes ([[satrapa]], solontena-mpanjaka) ilay tanàna avy eo (araka ny lazain' i [[Herôdôtôsy]], V, 26), taorian' ny diabe fanafihana nataon' i [[Dariôsy I]] hiady amin' ny [[Skitiana (vahoaka)|Skitiana]]. Avy any Kalkedôna no niainga ny tetezan-tsambo izay natao hanafihana an' i [[Grisia]], tamin' ny fiandohan' ny [[Ady Grika-Persiana|Ady Medika]] (na [[Ady Grika-Persiana]]).
Nandritra ny Ady tao Pelôpônesôsy dia nandray an' i Lamakhos i Kalkedôna, iray amin' ny ''stratêgós'' telo nalefa tany Hellespontos mba hanangona ny hetra ho an' ny Ligin' i Delos (araka ny voalazan' i [[Thucydides]], IV, 25, 2). Na izany aza, niova ankolafy ilay tanàna avy eo, ary nandray miaramila spartiana mpiambina tanàna. Nanao fahirano azy i [[Alcibiades|Akibiades]] tamin’ ny taona 410 tal. JK, ary nandresy ny satrapa Farnabāzu izay nihazakazaka hiaro ny tanàna. Araka ny fepetran' ny fifanarahana notaterin' i [[Xénophon|Ksenôfôna]], I Kalkedôna dia tsy maintsy mandoa hetra amin' ny Ateniana, anisan' izany ny hetra tsy voaloa izay azo adika ho famerenana ny ''phoros'' (tahirim-bola ho enti-miady) izay nofoanana tamin' ny taona 413 tal JK.
Tamin’ ny taonjato faha-2 tal. JK dia teo ambany fifehezan' ny Fanjakan' i Bitinia i Kalkedôna ary tamin' ny taona 145 dia voatery niala avy ao ho any Nikômedia ny mponina tao. --- Lasan' ny [[Empira Rômana]] ilay tanàna taorian’ ny nanomezan' i Attalos III, mpanjakan’ i [[Pergamôsy]], ny fanjakany, tamin’ ny taona 133 tal JK. --- Tafiditra ao anatin’ ny lova navelan’ i Nikomedes IV ho an’ ny Empira Rômana tamin’ ny taona 74 tal JK. Niaritra ny fananiham-bohitra nataon' i [[Mitridatesy VI any Pontosy|Mithridates VI]], izay noroahin' i Lucullus avy eo. Teo ambany fahefan' ny Empira Rômana indray ilay tanàna dia lasa tanàna afaka indray.
Tamin' ny taompolo 260 dia norobain' ny [[Gôty (vahoaka)|Gôty]] notarihin' i Respa i Kalkedôna. --- I Kalkedôna no nampiantrano ny Kônsily ekiomenika fahefatra tao amin' ny kristianisma tamin' ny taona 451 taor JK, dia ny [[Kônsily tao Kalkedôna]]. Episkôpata taloha ilay tanàna.
Nanao fahirano an' ilay tanàna i Khosro II, mpanjaka [[Empira Sasanida|persiana sasanida]], tamin’ ny taona 602 ary nandresy ka naka azy io ho valifaty tamin' ny namonoana an’ i Mauricius Tiberius namany; avy eo dia nandrahona mivantana an' i Kônstantinôpôlisy notarihin' i Phocas izy. Niverina eo ambany fanapahen' ny [[Empira Bizantina]] ilay tanàna tamin' ny taona nanaraka, talohan’ ny nanaovan' ny Persiana fahirano azy indray (nefa tsy azony) tamin’ ny taona 617 sy 626, avy eo ny [[Arabo (vahoaka)|Arabo]], avy eny an-dranomasina, tamin’ ny taona 678 sy 718.
Tamin’ ny taonjato faha-9 dia niorina teo amin’ io faritra io ny [[Slava (vahoaka)|Slava]] izay nandray ny kolontsaina helenika veitvety. Ny [[Kroazada voalohany]] sy [[Kroazada faharoa|faharoa]] dia niampita azy io tamin’ ny taona 1098 sy 1148, nisy ihany ny fandrobana, na dia fizaràn-tany kristiana aza io faritra io. Tamin' ny taona 1204, ny [[Kroazada fahefatra]] dia naka ny afovoan' ilay empira sy an' i Kalkedôna: nisy ny fanenjehana nihatra tamin' ny mponina tao, ny Kristiana ôrtôdôksa (raha Katôlika kosa ny mpanao kroazada): maro no nisesitany any [[Nikea]] na Nisea.
Tamin' ny taona 1261 dia lasan' ny Grika tao amin' ny Empiran' i Nikea i Kalkedôna, saingy tamin' ny taona 1326 dia lasan' ny [[Empira Ôtômàna|Tiorka Ôtômana]] ary naka ny anarana hoe Kadıköy ("vohitry ny mpitsara"). Na izany aza dia nitazona ny ankamaroan' ny mponina grika (izay [[madiotanana]], mpanankarena) hatramin' ny taona 1923 tamin' ny fifanakalozana mponina araka ny Fifanarahana tao Lausanne izay nitarika ny fiaingan' ny [[Grika (vahoaka)|Grika]] hankany amin' ny tapany avaratr' i Grisia ary nosoloina [[Tiorka (vahoaka)|Tiorka]]. Ankehitriny dia tanànan' ny manankarena eny amin' ny manodidina an' i [[Istanbul]] i Kalkedôna.
pdyf0oc7h2rc435z1s6zuczwe1cn0ui
Kabilia
0
289871
1091356
2024-11-03T14:47:40Z
Thelezifor
15140
Faritra manan-tantara any amin' ny tapany avaratr' i Alzeria
1091356
wikitext
text/x-wiki
[[Sary:Akouker Djurdjura April 2017.jpg|vignette|329x329px|Tanàna kabily, manatrika ny Tangoron-tendrombohitra Djurdjura]]
I '''Kabilia''' dia faritra manan-tantara any amin' ny tapany avaratr' i [[Aljeria|Alzeria]], atsinanan' i Alger. Amin' ny [[Fiteny kabily|teny kabily]] izy dia atao hoe ''Tamurt n Iqbayliyen'', ''Tamurt n Leqbayel'', ''Tamurt n Izwawen'' (ⵜⴰⵎⵓⵔⵜ ⵏ ⵉⵇⴱⴰⵢⵍⵉⵢⴻⵏ, raha atao amin' ny soratra tifinagh), fa بلاد القبائل kosa amin' ny [[Fiteny arabo|teny arabo]].
Tany be tendrombohitra sy be mponina i Kabilia, voahodidina lemaka amorontsiraka ao andrefana sy ao atsinanana, i [[Ranomasina Mediteranea|Mediteranea]] ao avaratra ary ireo Lembalemba Avo ao atsimo. Io anarany io dia avy amin' ny anaran' ny foko Kabily, vahoaka manana kolontsaina sy fomban-drazana [[Berbera (vahoaka)|berbera]], izay avy ao aminy. Ny tantarany dia nahatonga azy io ho ivon' ny fanoherana ny mpanani-bohitra nifandimby, ary koa ny toeram-piaingan' ny tarana-mpanjaka maro, ary nametraka azy ho lohalaharana amin' ny hetsika itakiana ny fanekena ny maha amaziga ([[Berbera (vahoaka)|berbera]]) tao Alzeria sy tao [[Afrika Avaratra]] ankehitriny.
[[Sary:Lockab2.png|vignette|343x343px|Toerana misy an' i Kabilia]]
Ny fahasamihafana hita amin' ny tontolo iaina ao aminy no mahatonga azy ho toerana misy zavamananaina isan-karazany voaaro amin' ny alalan' ny [[valan-javaboarim-pirenena]] maro. Ny toetaniny dia ahitana ririnina mamirifiry sy fahavaratra maina noho ny endriky ny vohon-taniny. Ny fampandrosoana ny fambolena, indrindra ny fambolena hazo, izay voafetran' ny toe-javatra voajanahary, i Kabilia ihany koa no ivon' ny famokarana asa tanana mampiavaka azy.
Ankoatra ny lova ara-tantara, dia manana lova tsy azo tsapain-tanana (ara-tsaina) manan-danja ilay faritra, anisan' izany ny literatiora am-bava, ny fifandanjana sy ny fomba fiainana tantsaha izay tokony hotehirizina. Any Alzeria, mahaleo tena, ny toekaren' ny farira Kabilia dia mahita fivoarana isongadinan' ny fananganana vondrona indostrialy iandraiketan' ny fanjakana na an' ny tsy miankina, sady isangadin' ny fahalianana amin' ny [[Fizahàn-tany|fizahantany]].
eccsohvckk2sx0a0fwu2237ae0qgb7p
1091358
1091356
2024-11-03T14:49:08Z
Thelezifor
15140
Rohy
1091358
wikitext
text/x-wiki
[[Sary:Akouker Djurdjura April 2017.jpg|vignette|329x329px|Tanàna kabily, manatrika ny Tangoron-tendrombohitra Djurdjura]]
I '''Kabilia''' dia faritra manan-tantara any amin' ny tapany avaratr' i [[Aljeria|Alzeria]], atsinanan' i Alger. Amin' ny [[Fiteny kabily|teny kabily]] izy dia atao hoe ''Tamurt n Iqbayliyen'', ''Tamurt n Leqbayel'', ''Tamurt n Izwawen'' (ⵜⴰⵎⵓⵔⵜ ⵏ ⵉⵇⴱⴰⵢⵍⵉⵢⴻⵏ, raha atao amin' ny soratra tifinagh), fa بلاد القبائل kosa amin' ny [[Fiteny arabo|teny arabo]].
Tany be tendrombohitra sy be mponina i Kabilia, voahodidina lemaka amorontsiraka ao andrefana sy ao atsinanana, i [[Ranomasina Mediteranea|Mediteranea]] ao avaratra ary ireo Lembalemba Avo ao atsimo. Io anarany io dia avy amin' ny anaran' ny foko [[Kabily (vahoaka)|Kabily]], vahoaka manana kolontsaina sy fomban-drazana [[Berbera (vahoaka)|berbera]], izay avy ao aminy. Ny tantarany dia nahatonga azy io ho ivon' ny fanoherana ny mpanani-bohitra nifandimby, ary koa ny toeram-piaingan' ny tarana-mpanjaka maro, ary nametraka azy ho lohalaharana amin' ny hetsika itakiana ny fanekena ny maha amaziga ([[Berbera (vahoaka)|berbera]]) tao Alzeria sy tao [[Afrika Avaratra]] ankehitriny.
[[Sary:Lockab2.png|vignette|343x343px|Toerana misy an' i Kabilia]]
Ny fahasamihafana hita amin' ny tontolo iaina ao aminy no mahatonga azy ho toerana misy zavamananaina isan-karazany voaaro amin' ny alalan' ny [[valan-javaboarim-pirenena]] maro. Ny toetaniny dia ahitana ririnina mamirifiry sy fahavaratra maina noho ny endriky ny vohon-taniny. Ny fampandrosoana ny fambolena, indrindra ny fambolena hazo, izay voafetran' ny toe-javatra voajanahary, i Kabilia ihany koa no ivon' ny famokarana asa tanana mampiavaka azy.
Ankoatra ny lova ara-tantara, dia manana lova tsy azo tsapain-tanana (ara-tsaina) manan-danja ilay faritra, anisan' izany ny literatiora am-bava, ny fifandanjana sy ny fomba fiainana tantsaha izay tokony hotehirizina. Any Alzeria, mahaleo tena, ny toekaren' ny farira Kabilia dia mahita fivoarana isongadinan' ny fananganana vondrona indostrialy iandraiketan' ny fanjakana na an' ny tsy miankina, sady isangadin' ny fahalianana amin' ny [[Fizahàn-tany|fizahantany]].
s76tzvyq03gsqtb77tlxx8cs4vr91u1
Fiteny kabily
0
289872
1091359
2024-11-03T15:08:36Z
Thelezifor
15140
Fiteny berbera ao amin' ny tapany avaratr' i Alzeria
1091359
wikitext
text/x-wiki
Ny '''fiteny kabily''' na '''fiteny kabila''' dia [[fiteny berbera avaratra]] (''tamazight'') ampiasaina ao [[Kabilia]], faritra ao amin' ny tapany avaratr' i [[Aljeria|Alzeria]] sy ampiasain' ny diaspôra lehibe kabily, any Alzeria sy any amin' ny firenena hafa (indrindra fa any [[Frantsa]] sy any [[Belzika]] ary any [[Kanada]]). Tombanana ho 3,5 tapitrisa eo ho eo ny isan' ny mpiteny any Kabilia ary manodidina ny 6 tapitrisa izany maneran-tany, indrindra any Alzeria sy any Frantsa. Io no fiteny berbera faharoa be mpampiasa indrindra, aorian' ny fiteny taselhita (ao amin' ny tapany atsimon' i [[Marôka]]). Atao hoe ⵜⴰⵇⴱⴰⵢⵍⵉⵜ / ''taqbaylit'' [θæqβæjliːθ] ity fiteny ity amin' ny fiteny kabily.
Any Alzeria, io no [[fiteny berbera]] voalohany amin' ny isan' ny mpiteny, arahin' ny fiteny tasaoia. Any [[Afrika Avaratra]], izy no laharana faharoa aorian' ny fiteny taselhita.
Tamin' ny 10 Avrily 2002, nisy fanavaozana ny [[Lalàmpanorenana|lalàmpanorenan]]' i Alzeria nanampy ny andininy 3bis, izay nanaiky ny fiteny berbera ho [[fitenim-pirenena]]. Tamin' ny fiandohan' ny taona 2016, amin' ny maha fiteny berbera azy dia nahazo ny satan' ny [[fiteny ôfisialy]] tao Alzeria ny fiteny kabily tamin' ny alalan' ny fanavaozana ny lalàmpanorenana.
== Jereo koa ==
* [[Kabilia]]
* [[Kabily (vahoaka)]]
9clxhjvveejvilaef37njafp8sxbpz3
Kabily (vahoaka)
0
289873
1091360
2024-11-03T15:35:30Z
Thelezifor
15140
Foko berbera any any amin' ny tapany avaratr' i Alzeria.
1091360
wikitext
text/x-wiki
[[Sary:Kabyle 02.jpg|vignette|380x380px|Mpivady kabily manao fitafiana nentim-paharazana.]]
Ny '''Kabily''' na '''Kabila''' dia [[Berbera (vahoaka)|foko berbera]] any [[Kabilia]], faritra be tendrombohitra miteny [[Fiteny berbera|berbera]] any [[Aljeria|Alzeria]]. Amin' ny [[Fiteny kabily|teny kabily]] dia atao hoe ''Iqbayliyen, Imaziɣen,'' ''Izwawen, Igawawen'' na ''Leqbayel'' ny Kabily. Amin' ny sotratra tifinagy izy ireo dia soratana hoe ⵉⵇⴱⴰⵢⵍⵉⵢⵏ.
Mameno ny morontsiraka sy ny tandavan-tendrombohitra isan-karazany ao amin' ilay faritra izy ireo: ny tangoron-tendrombohitra Djurdjura sy Biban ary Babor. Ny Kabily no vondrona miteny berbera lehibe indrindra any Alzeria. Miteny [[Fiteny kabily|kabily]] izy ireo, fiteny berbera, vitsy anisa ny mampiasa karazana fiteny berbera hafa any amin' ny tangoron-tendrombohitra Babor.
Nanomboka tamin' ny faran' ny taonjato faha-19, izy ireo no mandrafitra, nanomboka tamin' ny fahaleovantenan' ity firenena ity, ny tontolo tsara indrindra ho an' ny fampandrosoana ny fitakiana ny maha-Berbera. Misy any amin' ny faritra hafa any Alzeria izy ireo ankehitriny, indrindra fa any Alger, ary any amin' ny diaspôra alzeriana any [[Frantsa]].
plilc01nwgcktukp3qkb9pe2t82kn2n
1091361
1091360
2024-11-03T15:38:19Z
Thelezifor
15140
Rohy
1091361
wikitext
text/x-wiki
[[Sary:Kabyle 02.jpg|vignette|380x380px|Mpivady kabily manao fitafiana nentim-paharazana.]]
Ny '''Kabily''' na '''Kabila''' dia [[Berbera (vahoaka)|foko berbera]] any [[Kabilia]], faritra be tendrombohitra miteny [[Fiteny berbera|berbera]] any [[Aljeria|Alzeria]]. Amin' ny [[Fiteny kabily|teny kabily]] dia atao hoe ''Iqbayliyen, Imaziɣen,'' ''Izwawen, Igawawen'' na ''Leqbayel'' ny Kabily. Amin' ny sotratra tifinagy izy ireo dia soratana hoe ⵉⵇⴱⴰⵢⵍⵉⵢⵏ.
Mameno ny morontsiraka sy ny tandavan-tendrombohitra isan-karazany ao amin' ilay faritra izy ireo: ny tangoron-tendrombohitra Djurdjura sy Biban ary Babor. Ny Kabily no vondrona miteny berbera lehibe indrindra any Alzeria. Miteny [[Fiteny kabily|kabily]] izy ireo, fiteny berbera, vitsy anisa ny mampiasa karazana fiteny berbera hafa any amin' ny tangoron-tendrombohitra Babor.
Nanomboka tamin' ny faran' ny taonjato faha-19, izy ireo no mandrafitra, nanomboka tamin' ny fahaleovantenan' ity firenena ity, ny tontolo tsara indrindra ho an' ny fampandrosoana ny fitakiana ny maha-Berbera. Misy any amin' ny faritra hafa any Alzeria izy ireo ankehitriny, indrindra fa any Alger, ary any amin' ny diaspôra alzeriana any [[Frantsa]].
== Jereo koa ==
* [[Fiteny kabily]]
* [[Kabilia]]
atcrft50tzdsiim07t84ayrkjyxai4q
Dinika amin'ny mpikambana:-revi
3
289874
1091371
2024-11-04T08:10:46Z
HakanIST
10891
nanova ny anaran'i [[Dinika amin'ny mpikambana:-revi]] ho [[Dinika amin'ny mpikambana:Revi C.]] i HakanIST : Page automatiquement déplacée lors du renommage de l’utilisateur « [[Special:CentralAuth/-revi|-revi]] » en « [[Special:CentralAuth/Revi C.|Revi C.]] »
1091371
wikitext
text/x-wiki
#FIHODINANA [[Dinika amin'ny mpikambana:Revi C.]]
ja0ev2gbxnb9qhkvtgf5cop06e1ttmp
Mpikambana:-revi
2
289875
1091372
2024-11-04T08:10:46Z
HakanIST
10891
nanova ny anaran'i [[Mpikambana:-revi]] ho [[Mpikambana:Revi C.]] i HakanIST : Page automatiquement déplacée lors du renommage de l’utilisateur « [[Special:CentralAuth/-revi|-revi]] » en « [[Special:CentralAuth/Revi C.|Revi C.]] »
1091372
wikitext
text/x-wiki
#FIHODINANA [[Mpikambana:Revi C.]]
mdwmjcwaeg27a9a9bf7yr06mffqktmv
Fanelanelanan' ny olo-masina
0
289876
1091374
2024-11-04T10:02:44Z
Thelezifor
15140
Fotopampianarana kristiana izay milaza fa afaka mifona amin' Andriamanitra ho an' ny hafa ny olo-masina.
1091374
wikitext
text/x-wiki
[[Sary:Saint Augustine Portrait.jpg|vignette|391x391px|"Amin' izao fankalazantsika ny andro nahaterahan' ity lehilahy lehibe ity izao, ilay mpialoha lalana ny Tompo, i [[Joany Batista|Joany]] voatahy, dia aoka isika hangataka fanampiana amin' ny vavaka ataony. Satria sakaizan' ny mpampakatra izay hitanao izy, ka afaka mahazo ho antsika koa ny haha an' ny mpampakatra antsika, mba hatao miendrika hahazo ny fahasoavany isika". – [[Aogostino avy any Hipôna|Md Aogostino]]<ref><small>''On the Birthday of Saint John the Baptist'', Sermon 293B:5:1. "Against superstitious midsummer rituals." ''Augustine's Works, Sermons on the Saints'', (1994), Sermons 273–305, John E. Rotelle, ed., Edmund Hill, Trans. p. 165.</small></ref>]]
Ny '''fanelanelanan' ny olo-masina''' dia [[Foto-pampianarana|fotopampianarana]] kristiana izay milaza fa afaka mifona amin' [[Andriamanitra ao amin' ny kristianisma|Andriamanitra]] ho an' ny hafa ny olo-masina. Ny manelanelana dia madroso na miverina eo anelanelan' ny andaniny sy ny ankilany, miangavy ny voalohany mba ho amin' ny tombontsan' ny faharoa. Amin' ny fampiasana ny teny hoe "manelanelana" sy "fanelanelanana" eo amin' ny sehatry ny fiangonana dia raisina amin' ny hevitry ny fidirana an-tsehatr' i [[Kristy]], voalohany indrindra, ary faharoa amin' ny fidirana an-tsehatry ny [[Maria (renin' i Jesoa)|Virjiny Masina]] sy ny [[anjely]] ary ny [[olo-masina]], ho amin' ny anaran' ny [[olombelona]] sy ho amin' ny tombontsoany. Tohanan' ny [[Katôlisisma|Katôlika]], ny [[Fiangonana ôrtôdôksa tatsinanana|Ôrtôdôksa Tatsinanana]], ny [[Fiangonana Asirianan' ny Atsinanana|Fiangonana Asiriana any Atsinanana]], ny [[Fiangonana ôrtôdôksa atsinanana|Ôrtôdôksa Atsinanana]], ary ny [[Loteranisma|Loterana]] sasany sy ny [[Anglikanisma|Anglikana]] (indrindra ny an' ny Eglizy Katôlika Evanjelika na Anglô-Katôlika) io fotopampianarana io. Hita ao amin' ny asasoratra kristiana nanomboka tamin' ny taonjato faha-3 ny fanao momba ny fangatahana ny fanelanelanan' ny olo-masina.
Ny [[Fanekem-pinoana apôstôlika|Fanekem-pinoana Apôstôllika]] tamin' ny taonjato faha-4 dia milaza ny finoana ny fiombonan' ny olo-masina, izay heverin' ny fiangonana sasany ho manohana ny fanelanelanana ataon' ny olo-masina. Na izany aza, ny fanao mitovy amin' izany dia iadian-kevitra ao amin' ny [[jodaisma]] sy ny [[silamo]] ary ny [[prôtestantisma]].
== Loharano sy fanamarihana ==
t54shktxpyt1olg4op7wts2llj6g0ie
1091375
1091374
2024-11-04T10:05:25Z
Thelezifor
15140
Rohy
1091375
wikitext
text/x-wiki
[[Sary:Saint Augustine Portrait.jpg|vignette|391x391px|"Amin' izao fankalazantsika ny andro nahaterahan' ity lehilahy lehibe ity izao, ilay mpialoha lalana ny Tompo, i [[Joany Batista|Joany]] voatahy, dia aoka isika hangataka fanampiana amin' ny vavaka ataony. Satria sakaizan' ny mpampakatra izay hitanao izy, ka afaka mahazo ho antsika koa ny haha an' ny mpampakatra antsika, mba hatao miendrika hahazo ny fahasoavany isika". – [[Aogostino avy any Hipôna|Md Aogostino]]<ref><small>''On the Birthday of Saint John the Baptist'', Sermon 293B:5:1. "Against superstitious midsummer rituals." ''Augustine's Works, Sermons on the Saints'', (1994), Sermons 273–305, John E. Rotelle, ed., Edmund Hill, Trans. p. 165.</small></ref>]]
Ny '''fanelanelanan' ny olo-masina''' dia [[Foto-pampianarana|fotopampianarana]] kristiana izay milaza fa afaka mifona amin' [[Andriamanitra ao amin' ny kristianisma|Andriamanitra]] ho an' ny hafa ny [[olo-masina]]. Ny manelanelana dia madroso na miverina eo anelanelan' ny andaniny sy ny ankilany, miangavy ny voalohany ho amin' ny tombontsan' ny faharoa. Amin' ny fampiasana ny teny hoe "manelanelana" sy "[[Fanelanelanana (finoana)|fanelanelanana]]" eo amin' ny sehatry ny fiangonana dia raisina amin' ny hevitry ny fidirana an-tsehatr' i [[Kristy]], voalohany indrindra, ary faharoa amin' ny fidirana an-tsehatry ny [[Maria (renin' i Jesoa)|Virjiny Masina]] sy ny [[anjely]] ary ny [[olo-masina]], ho amin' ny anaran' ny [[olombelona]] sy ho amin' ny tombontsoany. Tohanan' ny [[Katôlisisma|Katôlika]], ny [[Fiangonana ôrtôdôksa tatsinanana|Ôrtôdôksa Tatsinanana]], ny [[Fiangonana Asirianan' ny Atsinanana|Fiangonana Asiriana any Atsinanana]], ny [[Fiangonana ôrtôdôksa atsinanana|Ôrtôdôksa Atsinanana]], ary ny [[Loteranisma|Loterana]] sasany sy ny [[Anglikanisma|Anglikana]] (indrindra ny an' ny Eglizy Katôlika Evanjelika na Anglô-Katôlika) io fotopampianarana io. Hita ao amin' ny asasoratra kristiana nanomboka tamin' ny taonjato faha-3 ny fanao momba ny fangatahana ny fanelanelanan' ny olo-masina.
Ny [[Fanekem-pinoana apôstôlika|Fanekem-pinoana Apôstôllika]] tamin' ny taonjato faha-4 dia milaza ny finoana ny fiombonan' ny olo-masina, izay heverin' ny fiangonana sasany ho manohana ny fanelanelanana ataon' ny olo-masina. Na izany aza, ny fanao mitovy amin' izany dia iadian-kevitra ao amin' ny [[jodaisma]] sy ny [[silamo]] ary ny [[prôtestantisma]].
== Loharano sy fanamarihana ==
qbws2onru2za8ntuddpnf8r7mx0kaoi
Masina
0
289877
1091376
2024-11-04T10:56:45Z
Thelezifor
15140
Toetran' ny zavatra izay atokana na manokana ho an' ny fanompoana na fivavahana amin' ny andriamanitra iray
1091376
wikitext
text/x-wiki
Ny '''masina''' dia toetran' ny zavatra izay atokana na manokana ho an' ny fanompoana na fivavahana amin' ny [[Andriamanitra (ankapobeny)|andriamanitra]] iray; izay heverina ho mendrika ny fanajana na fanoloran-tena ara-panahy; na miteraka fatahorana na fanajana eo amin' ny mpino. Ity toetra ity dia matetika ilazana zavatra ("zavatra masina"), na ilazana toerana ("tany masina").
Heverin' i [[Émile Durkheim]], ilay [[Sôsiôlôjia|sôsiôlôga]] frantsay, fa ny fanavahana ny masina sy ny tsy masina ho tena mampiavaka ny [[fivavahana]]: "ny fivavahana dia rafi-pinoana sy fanao natambatra mifandray amin' ny zavatra masina, izany hoe ny zavatra natokana sy voarara". Ao amin' ny teôrian' i Durkheim, ny masina dia maneho ny tombontsoan' ny vondrona, indrindra ny firaisan-kinany, izay miseho ao anatin' ny famantarana masin' ilay vondrona, na ny fampiasana ny fiaraha-miasa isan-tarika mba hivoahana amin' ny fahasahiranana. Ny tsy masina, etsy ankilany, dia ahitana fisahiranana isam-batan' olona eo amin' ny fiainana andavanandro.
meomqg5twpwbznw12xy4niusrz853hk
Dalai Lama
0
289878
1091379
2024-11-04T11:36:19Z
Thelezifor
15140
Mpitarika ara-panahy lehibe indrindra ao amin' ny sekolin' ny Gelug ao amin' ny bodisma tibetàna,
1091379
wikitext
text/x-wiki
[[Sary:Tenzin Gyatso - Trento 2013 01.JPG|vignette|Tenzin Gyatso, Dalai Lama faha-14]]
Ny '''Dalai Lama''' dia anaram-boninahitra nomen' i Altan Khan, mpanjaka Shunyi voalohany tao amin' ny tarana-mpanjaka Ming ta Sina, tamin' ny taona 1578 tao amin' ny mônastera Yanghua ho an' ny mpitarika ara-panahy lehibe indrindra ao amin' ny sekolin' ny Gelug na "Satroka Mavo" ao amin' ny [[Bodisma tibetana|bodisma tibetàna]], izay vao haingana sy manan-danja indrindra amin' ny sekoly efatra lehibe. Amin' ny [[Fiteny tibetana|teny tibetana]] ny Dalai Lama dia atao hoe <big>ཏཱ་ལའི་བླ་མ་</big> / ''Tā la'i bla ma'', vakina hoe [táːlɛː láma]. I Tenzin Gyatso, izay mpitsoa-ponenana an-tsesitany any [[India]] no Dalai Lama faha-14 sady am-perinasa. Ny Dalai Lama rehetra dia ''[[tulku]]'', izany hoe [[fahatongavana ho nofo]]<nowiki/>n' i Avalokiteśvara, ilay ''[[bodhisattva]]''n' ny fangorahana.
Hatramin' ny andron' ny Dalai Lama faha-5 tamin' ny taonjato faha-17, ny Dalai Lama dia mariky ny fampiraisana ny fanjakan' i [[Tibeta]]. Ny Dalai Lama dia olona manana ny maha izy azy lehibe eo amin' ny fomba Geluk, izay nanjaka tany Tibeta Afovoany, fa ny fahefany ara-pivavahana dia nihoatra ny sisin-tanin' ilay antokom-pivavahana, maneho ny soatoavina sy lovam-panao bodista mihoatra ny sekoly manokana rehetra. Ny anjara asa nentin-drazana sahanin' ny Dalai Lama amin' ny maha-olon' ny ekiomenisma azy dia noraisin' ny Dalai Lama faha-14, izay nanao ny handresena ny fizarazaràna ho sekta sy fizarazarana hafa tao amin' ny vondrom-piarahamonina an-tsesitany ary lasa eva famantarana ny firenena tibetana ho an' ny Tibetana any Tibeta sy any an-tsesitany.
Nanomboka tamin' ny taona 1642 ka hatramin' ny taona 1705 ary nanomboka tamin' ny taona 1750 ka hatramin' ny taona 1950, ny Dalai Lama na ny mpisolo tena azy no nitarika ny governemanta tibetana (na ''Ganden Phodrang'') tany Lhasa, izay nitantana ny Lembalemba Tibetana manontolo na ny ampahany be izay nanana fiezakan-tena amin' ny endriny miovaova. Ity governemanta tibetana ity dia nahazo ny fiahiana sy ny fiarovana avy amin' ny mpanjaka môngôly tao amin' ny [[Kanata]] Khoshut sy ny Kanata Dzungar (1642–1720) ary avy eo avy amin' ny emperora tao amin' ny tarana-mpanjaka Qing notarihin' i Manchu (1720–1912). Nanohana ny fahaleovanten' i Tibeta ny Dalai Lama faha-13, toy izany koa ny faha-14 alohan' ny hiovany toerana tamin' ny taompolo 1980. Ny Dalai Lamas no nitarika ny governemanta tibetana hatramin' ny taona 1951.
hmtatfwecamesdpu7rcesdx1ltd6e32