Wikipedia mgwiki https://mg.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Fandraisana MediaWiki 1.44.0-wmf.5 first-letter Rakitra Manokana Dinika Mpikambana Dinika amin'ny mpikambana Wikipedia Dinika amin'ny Wikipedia Sary Dinika amin'ny sary MediaWiki Dinika amin'ny MediaWiki Endrika Dinika amin'ny endrika Fanoroana Dinika amin'ny fanoroana Sokajy Dinika amin'ny sokajy TimedText TimedText talk Module Discussion module 0 1718 1092401 1078951 2024-12-03T03:14:29Z 41.213.235.225 1092401 wikitext text/x-wiki {{coord|-18.149200|49.402340}} {{infobox tanàna |anarana=Toamasina |faritany=[[Faritanin' i Toamasina|Toamasina]] |isam-ponina=325857 |velarantany= 30.9 |firenena={{Madagasikara}} |faritra=[[Faritra Atsinanana]] |sary= Toamasina.png }} [[File:Tamatave - panoramio.jpg|thumb|left|Toamasina]] I '''Toamasina''' dia kaominina malagasy ao amin'ny distrikan'i [[Distrikan'i Toamasina I|Toamasina-I]]; [[Distrikan'i Toamasina II|Toamasina-II]], , ao amin'ny [[Faritra Atsinanana]], ao amin'ny [[Faritanin'i Toamasina]]. ==Klioba baolina kitra== * [[Tia Kitra FC]] ==Toekarena== *[[Seranan-tsambo mizakatenan' i Toamasina]] *[[Les Minoteries de l'Océan Indien]] *[[Société Ciment de Madagascar]] *[[Savonnerie Tropicale]]/ [[HITA (orinasa)]] === Fizahan-tany === Mitahiry ny sisa tavela talohan'ny fahaleovantena i Toamasina, izay misy toerana fizahan-tany maro azon' ny rehetra tsidihina. I Toamasina taloha, ny Place Bien Aimé, ny seranan-tsambon' i Toamasina na ny morontsiraka avaratra ary ny tora-pasika mahafinaritra ao aminy dia toerana azo zahana ao amin' ity tanàna. Mahafinaritra ireo zavatra isan-karazany ireo, raha mitaibgina posy sy môtô telo kodiarana (atao hoe "tuc tuc") ary ny koady, na koa ny fandriana ambanin' ny elobe. ==Tanàna rahavavy== * [[Saint-Étienne]] any {{FRA}} * [[Le Port]] any [[La Réunion]] {{FRA}} ==Jereo koa== *[[Madagasikara]] **[[Kaominina any Madagasikara]] ***Toamasina '''Renivohi-paritany eto Madagasikara''' * [[Antananarivo]] - [[Antsiranana]] - [[Fianarantsoa]] - [[Mahajanga]] - [[Toamasina]] - [[Toliara]] '''Renivohi-paritra eto Madagasikara''' * [[Ambatondrazaka]] - [[Ambositra]] - [[Ambovombe]] - [[Antananarivo]] - [[Antsirabe]] - [[Antsiranana]] - [[Antsohihy]] - [[Farafangana]] - [[Fenoarivo Atsinanana]] - [[Fianarantsoa]] - [[Ihosy]] - [[T|Maevatanana]] - [[Mahajanga]] - [[Maintirano]] - [[Manakara]] - [[Mananjary]] - [[Miarinarivo]] - [[Morondava]] - [[Sambava]] - [[Toamasina]] - [[Tôlanaro]] - [[Toliara]] - [[Tsiroanomandidy]] ==Rohy ivelany == {{reflist}} {{commonscat}} {{vangovango|Madagasikara}}  [[sokajy:Kaominina any Faritra Atsinanana]] [[Sokajy:Tanàna ao Madagasikara]] [[Sokajy:Toamasina]] [[Sokajy:Faritra Atsinanana]] [[Sokajy:Faritanin'i Toamasina]] mwnue2pvob0vrwxvolbyhuacod5r5k2 1092402 1092401 2024-12-03T03:19:49Z 41.213.235.225 1092402 wikitext text/x-wiki {{coord|-18.149200|49.402340}} {{infobox tanàna |anarana=Toamasina |faritany=[[Faritanin' i Toamasina|Toamasina]] |isam-ponina=325857 |velarantany= 30.9 |firenena={{Madagasikara}} |faritra=[[Faritra Atsinanana]] |sary= Toamasina.png }} [[File:Tamatave - panoramio.jpg|thumb|left|Toamasina]] I '''Toamasina''' dia kaominina malagasy ao amin'ny distrikan'i [[Distrikan'i Toamasina I|Toamasina-I]]; [[Distrikan'i Toamasina II|Toamasina-II]], , ao amin'ny [[Faritra Atsinanana]], ao amin'ny [[Faritanin'i Toamasina]]. ==Klioba baolina kitra== * [[Tia Kitra FC]] ==Toekarena==FIZAHAN-TANY *[[Fizahàn-tany]] *[[Seranan-tsambo mizakatenan' i Toamasina]] *[[Les Minoteries de l'Océan Indien]] *[[Société Ciment de Madagascar]] *[[Savonnerie Tropicale]]/ [[HITA (orinasa)]] ==FIVAVAHANA== *[[Arsidiôsezin' i Toamasina]] === Fizahan-tany === Mitahiry ny sisa tavela talohan'ny fahaleovantena i Toamasina, izay misy toerana fizahan-tany maro azon' ny rehetra tsidihina. I Toamasina taloha, ny Place Bien Aimé, ny seranan-tsambon' i Toamasina na ny morontsiraka avaratra ary ny tora-pasika mahafinaritra ao aminy dia toerana azo zahana ao amin' ity tanàna. Mahafinaritra ireo zavatra isan-karazany ireo, raha mitaibgina posy sy môtô telo kodiarana (atao hoe "tuc tuc") ary ny koady, na koa ny fandriana ambanin' ny elobe. ==Tanàna rahavavy== * [[Saint-Étienne]] any {{FRA}} * [[Le Port]] any [[La Réunion]] {{FRA}} ==Jereo koa== *[[Madagasikara]] **[[Kaominina any Madagasikara]] ***Toamasina '''Renivohi-paritany eto Madagasikara''' * [[Antananarivo]] - [[Antsiranana]] - [[Fianarantsoa]] - [[Mahajanga]] - [[Toamasina]] - [[Toliara]] '''Renivohi-paritra eto Madagasikara''' * [[Ambatondrazaka]] - [[Ambositra]] - [[Ambovombe]] - [[Antananarivo]] - [[Antsirabe]] - [[Antsiranana]] - [[Antsohihy]] - [[Farafangana]] - [[Fenoarivo Atsinanana]] - [[Fianarantsoa]] - [[Ihosy]] - [[T|Maevatanana]] - [[Mahajanga]] - [[Maintirano]] - [[Manakara]] - [[Mananjary]] - [[Miarinarivo]] - [[Morondava]] - [[Sambava]] - [[Toamasina]] - [[Tôlanaro]] - [[Toliara]] - [[Tsiroanomandidy]] ==Rohy ivelany == {{reflist}} {{commonscat}} {{vangovango|Madagasikara}}  [[sokajy:Kaominina any Faritra Atsinanana]] [[Sokajy:Tanàna ao Madagasikara]] [[Sokajy:Toamasina]] [[Sokajy:Faritra Atsinanana]] [[Sokajy:Faritanin'i Toamasina]] qf2r6ixddulz17mo225pwlpjkgxohme 1092403 1092402 2024-12-03T03:20:04Z 41.213.235.225 1092403 wikitext text/x-wiki {{coord|-18.149200|49.402340}} {{infobox tanàna |anarana=Toamasina |faritany=[[Faritanin' i Toamasina|Toamasina]] |isam-ponina=325857 |velarantany= 30.9 |firenena={{Madagasikara}} |faritra=[[Faritra Atsinanana]] |sary= Toamasina.png }} [[File:Tamatave - panoramio.jpg|thumb|left|Toamasina]] I '''Toamasina''' dia kaominina malagasy ao amin'ny distrikan'i [[Distrikan'i Toamasina I|Toamasina-I]]; [[Distrikan'i Toamasina II|Toamasina-II]], , ao amin'ny [[Faritra Atsinanana]], ao amin'ny [[Faritanin'i Toamasina]]. ==Klioba baolina kitra== * [[Tia Kitra FC]] ==Toekarena== *[[Fizahàn-tany]] *[[Seranan-tsambo mizakatenan' i Toamasina]] *[[Les Minoteries de l'Océan Indien]] *[[Société Ciment de Madagascar]] *[[Savonnerie Tropicale]]/ [[HITA (orinasa)]] ==FIVAVAHANA== *[[Arsidiôsezin' i Toamasina]] === Fizahan-tany === Mitahiry ny sisa tavela talohan'ny fahaleovantena i Toamasina, izay misy toerana fizahan-tany maro azon' ny rehetra tsidihina. I Toamasina taloha, ny Place Bien Aimé, ny seranan-tsambon' i Toamasina na ny morontsiraka avaratra ary ny tora-pasika mahafinaritra ao aminy dia toerana azo zahana ao amin' ity tanàna. Mahafinaritra ireo zavatra isan-karazany ireo, raha mitaibgina posy sy môtô telo kodiarana (atao hoe "tuc tuc") ary ny koady, na koa ny fandriana ambanin' ny elobe. ==Tanàna rahavavy== * [[Saint-Étienne]] any {{FRA}} * [[Le Port]] any [[La Réunion]] {{FRA}} ==Jereo koa== *[[Madagasikara]] **[[Kaominina any Madagasikara]] ***Toamasina '''Renivohi-paritany eto Madagasikara''' * [[Antananarivo]] - [[Antsiranana]] - [[Fianarantsoa]] - [[Mahajanga]] - [[Toamasina]] - [[Toliara]] '''Renivohi-paritra eto Madagasikara''' * [[Ambatondrazaka]] - [[Ambositra]] - [[Ambovombe]] - [[Antananarivo]] - [[Antsirabe]] - [[Antsiranana]] - [[Antsohihy]] - [[Farafangana]] - [[Fenoarivo Atsinanana]] - [[Fianarantsoa]] - [[Ihosy]] - [[T|Maevatanana]] - [[Mahajanga]] - [[Maintirano]] - [[Manakara]] - [[Mananjary]] - [[Miarinarivo]] - [[Morondava]] - [[Sambava]] - [[Toamasina]] - [[Tôlanaro]] - [[Toliara]] - [[Tsiroanomandidy]] ==Rohy ivelany == {{reflist}} {{commonscat}} {{vangovango|Madagasikara}}  [[sokajy:Kaominina any Faritra Atsinanana]] [[Sokajy:Tanàna ao Madagasikara]] [[Sokajy:Toamasina]] [[Sokajy:Faritra Atsinanana]] [[Sokajy:Faritanin'i Toamasina]] dikciovnc8wylgcfu01g6mqd71ppxdi 0 8508 1092411 602543 2024-12-03T04:58:01Z InternetArchiveBot 25011 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 1092411 wikitext text/x-wiki [[Sary:Ohm3.gif|ankavanana|220px]] I '''Georg Simon Ohm''', teraka tamin'ny [[16 Martsa]] [[1789]] tany [[Erlangen]], Alemaina, maty tamin'ny faha 65 taonany tamin'ny [[6 Jolay]] [[1854]] tany [[Munich]], dia fizisianina Alemana nianatra tany amin'ny [[Oniversiten' Erlangen]]. Tamin'izy mpampianatra tao amin'ny oniversite, nanomboka ny fikarohany i Ohm momban'ny fandinihana sela elektirôsimika, vao noforonin'i Alessandro Volta tamin'izany fotoana izany. Amin'ny fampiasana fitaovana noforoniny, nahita izy fa misy fifandanjana amin'ny [[elanelana araka aratra]] eo amin'ny borne ny mpampita aratra sy ny aratra miampita azy, ny fifandraisan'ny e.a.a sy ny aratra dia ho antsointsika hoe lalan'i Ohm. Nahita ny fototry ny fifandraisana ao amin'ny aratra, ny e.a.a sy ny tohitra elektrika ; nanomboka teo ny fandinihana olik'aratra. == Biografia == {{...}} === Fahatanorana === {{...}} === Fianarana === {{...}} === Mpampianatra === {{...}} == Fahitana ny lalan'i Ohm == {{...}} == Dinika sy zavatra navoakany == {{...}} == Asa == {{...}} == Rohy ivelany == * {{fr}} [http://visualiseur.bnf.fr/CadresFenetre?O=NUMM-095177 Teoria matematika momban'ny aratra, Georg Simon Ohm] {{Wayback|url=http://visualiseur.bnf.fr/CadresFenetre?O=NUMM-095177 |date=20160310141054 }} {{Autres projets |commons=Category:Georg Ohm }} {{vangovango}} [[Sokajy:Fizisianina]] e9br7wis7ce3xzedaclwat2n88erivu 0 108693 1092416 944524 2024-12-03T09:07:22Z InternetArchiveBot 25011 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 1092416 wikitext text/x-wiki {{infobox tanàna |tanàna = Salt Lake City |firenena = Etazonia |faritany = [[Utah]] |velarana = 285,9 {{km2}} |isam-ponina = 186 440 mpo. |tanànan-dehibe = 1 124 197 mpo. |ben'ny tanàna = Ralph Becker |sary = Salt Lake City montage 19 July 2011.jpg |saina = }} Ny '''Salt Lake City''' dia [[renivohitra]] ny [[Utah]], any [[Etazonia]] Tamin'ny fanisana tamin'ny taona [[2009]], nisy olona 186 440 mahery tany, Salt Lake City no tanàna lehibe indrindra any Utah, aorian'i ny [[Houston]], [[San Antonio]], [[Dallas]], [[Fort Worth]] sy [[El Paso]]. == Fiavin'ilay anarana == == Tantara == Voaforona ilay tanàna tamin'ny volana [[1847]]. == Jeografia == == Demôgrafia == == toe-karena == == Jereo koa == * [[Etazonia]] * [[Utah]] == Jereo koa/Lahatsoratra ilaina == {{firenena amerikana}} === Rohy ivelany === ** {{en}} - [http://www.slcgov.com/ www.slcgov.com] {{Wayback|url=http://www.slcgov.com/ |date=20110829103822 }} Sehatra ofisialy {{vangovango|etazonia}} [[Sokajy:Tanàna ao amin'ny faritany mizaka tenan'i Utah]] hps1c8qi0xepnibjyjy7rz2zu1jedya 0 186747 1092417 942741 2024-12-03T09:35:42Z InternetArchiveBot 25011 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 1092417 wikitext text/x-wiki {{Coord|44.2166666667|-114.937777778}} {{infobox tanàna |tanàna=Stanley, Idaho |firenena={{Etazonia}} |faritany=Idaho |velarantany=1.61 |isam-ponina=63 |ben'ny tanàna=Herb Mumford (2010- ) }} '''Stanley, Idaho''' dia tanàna ao amin'ny faritany mizaka tenan'i [[Idaho]], ao [[Etazonia]]. 83278. == Jeografia == Ny laharam-pehintaniny ary ny laharan-jarahasiny dia 44.2166666667 ary -114.937777778. Ny faritr'ora dia GMT -7. == Jereo koa == * [[Idaho]] * [[Etazonia]] == Rohy ivelany == * [http://www.stanley.id.gov/ stanley.id.gov] {{Wayback|url=http://www.stanley.id.gov/ |date=20170416175200 }} {{vangovango}} [[sokajy:Tanàna ao amin'ny faritany mizaka tenan'i Idaho]] tm6toop7vqk56zk9fyt28qfg1nblw7v 0 192165 1092414 950132 2024-12-03T08:07:08Z InternetArchiveBot 25011 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 1092414 wikitext text/x-wiki {{Coord|36.3083333333|-95.3169444444}} {{infobox tanàna |tanàna=Pryor Creek, Oklahoma |firenena={{Etazonia}} |faritany=Oklahoma |velarantany=16.9 |isam-ponina=9539 |ben'ny tanàna= }} '''Pryor Creek, Oklahoma''' dia tanàna ao amin'ny faritany mizaka tenan'i [[Oklahoma]], ao [[Etazonia]]. . == Jeografia == Ny laharam-pehintaniny ary ny laharan-jarahasiny dia 36.3083333333 ary -95.3169444444. Ny faritr'ora dia GMT -6. == Jereo koa == * [[Etazonia]] ** [[Oklahoma]] === Rohy ivelany === * [http://www.pryorok.org pryorok.org] {{Wayback|url=http://www.pryorok.org/ |date=20220818184401 }} [[sokajy:Tanàna ao amin'ny faritany mizaka tenan'i Oklahoma]] 73dd26vpu5rlgyisbrx5wpruubs4voa 0 203528 1092392 1088904 2024-12-03T00:05:10Z 2A02:8440:7142:80F5:CFD:A5FF:FEE4:12BC ity ny rohy momba ny fahafatesana Evelyn: https://www.digi24.ro/amphtml/stiri/sport/fotbal/a-murit-helmut-duckadam-legendarul-portar-al-echipei-steaua-bucuresti-3029965 1092392 wikitext text/x-wiki {{infobox olona |sary= |anarana=Helmuth Duckadam |teraka=1 Aprily 1959 |maty=2 Desambra 2024 |firenena=Romania |mpiaraka= |asa= * [[mpilalao baolina kitra]] |taona niasàna= }} '''Helmuth Duckadam''' dia mpilalao baolina kitra mizaka ny zom-pirenen'i [[Romania]] teraka ny 1 Aprily 1959 ary maty tamin'ny 2 Desambra 2024 == Jereo koa == * [[Biôgrafia]] [[sokajy:Biôgrafia]] {{vangovango}} [[Sokajy:Mpilalao baolina kitra romaniana]] 8rsi3t2av6weudlqbilon3bibqaef3t 0 240357 1092399 1016484 2024-12-03T02:19:50Z InternetArchiveBot 25011 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 1092399 wikitext text/x-wiki {{Coord|53.116667|23.166667}} {{infobox tanàna |saina = POL Białystok flag.svg |aaneva = POL Białystok formal COA.svg |sary = Białystok.jpg |tanàna = Białystok |firenena = {{POL}} ([[Polonia]]) |faritany = [[Voïvodie Podlasie]] |velarantany = 102.12 |isam-ponina = 295 000 |tanànan-dehibe= 370 000 mponina |ben'ny tanàna = Tadeusz Truskolaski }} [[Sary:POL Białystok map.svg|thumb|275px|ankavanana|Tanàna Białystok. ''([[Voïvodie Podlasie]])'']] I '''Białystok''' dia tanàna ao amin'ny faritanin'i [[Voïvodie Podlasie]] ([[fiteny poloney]]: ''[[:pl:Województwo podlaskie|Województwo podlaskie]]'') any [[Polonia]]. Manana mponina miisa 295 000 mponina == Tantara == {{...}} == Distrika == [[Sary:Podział administracyjny Białegostoku 2006.svg|thumb|ankavanana|275px|Distrika ao Białystok]] A tanàna de Białystok está dividida em 28 distritos: {| |width="40%" valign="top" | * 1. Centro * 2. Białostoczek * 3. Sienkiewicza * 4. Bojary * 5. Piaski * 6. Przydworcowe * 7. Młodych * 8. Antoniuk * 9. Jaroszówka * 10. Wygoda * 11. Piasta I * 12. Piasta II * 13. Skorupy * 14. Mickiewicza |width="40%" valign="top" | * 15. Dojlidy * 16. Bema * 17. Kawaleryjskie * 18. Nowe Miasto * 19. Zielone Wzgórza * 20. Starosielce * 21. Słoneczny Stok * 22. Leśna Dolina * 23. Wysoki Stoczek * 24. Dziesięciny I * 25. Dziesięciny II * 26. Bacieczki * 27. Zawady * 28. Dojlidy Górne |} == Fanabeazana == [[Sary:Gmach Opery i Filharmonii Podlaskiej.jpg|thumb|ankavanana|200px|Białystok. The Podlasie Opera and Philharmonic]] [[Sary:Minor basilica in Bialystok 1.jpg|thumb|ankavanana|200px|Katedralin'i Białystok]] [[Sary:Bialystok seal.png|125px|thumb|right|O selo oficial ao Białystok]] [[Sary:POL Białystok formal COA.svg|thumb|125px|ankavanana|''([[Faneva ny Białystok|Antsipirihany]])'']] # Anjerimanontolon'i Białystok ([[fiteny frantsay‎]]: ''[[:fr:Université de Białystok|Université de Białystok]]'') # Anjerimanontolon'i fitsaboan'i Białystok ([[fiteny frantsay‎]]: ''[[:fr:Université de médecine de Białystok|Université de médecine de Białystok]]'') # Akademian'ny Politécnica ao Białystok ([[fiteny anglisy]]: ''[[:en:Bialystok University of Technology|Bialystok University of Technology]]'') # Akademian'ny mozika ao Białystok (Akademia Muzyczna w Białymstoku) # Akademian'ny Administração Pública ao Białystok ([[fiteny anglisy]]: ''[[:en:Białystok School of Public Administration|Białystok School of Public Administration]]'') # Instituto de Cosmetologia ao Białystok ([[fiteny anglisy]]: ''[[:en:Białystok Institute of Cosmetology|Białystok Institute of Cosmetology]]'') # Akademian'ny Economia ao Białystok ([[fiteny anglisy]]: ''[[:en:Academy of Economics in Białystok|Academy of Economics in Białystok]]'') # Akademian'ny Finanças e Administração ao Białystok ([[fiteny anglisy]]: ''[[:en:Academy of Finance and Management in Białystok|Academy of Finance and Management in Białystok]]'') == Kolontsaina sy fialamboly == === Teatra === * Teatra / Węgierko Drama Theatre * Teatra / Białystok Puppet Theater * Teatra / Wirszalin === Mozika === * Podlasie Opera and Filharmonianic ([[fiteny poloney]]: ''[[:pl:Opera i Filharmonia Podlaska|Opera i Filharmonia Podlaska]]'') <ref>{{en}}, {{pl}} [http://www.oifp.eu/en/institution-en.html Official Website of The Podlasie Opera and Philharmonic] {{Wayback|url=http://www.oifp.eu/en/institution-en.html |date=20150204141646 }}</ref> * Filharmonian'i Podlaska (Filharmonia Podlaska) === Haino aman-jery === * TVP 3 Białystok * Radio Białystok * Radio Jazz * Radio "I" == Fanatanjahantena == * [[Jagiellonia Białystok]] - dia klioba [[baolina kitra]] matianina ao Białystok ao amin'ny [[Polonia]] * AZS Białystok - kliobana basketball * Hetman Białystok * Podlasie Białystok - taranja maro == Olo-malaza avy ao Białystok == * [[Grzegorz Sandomierski]], mpilalao [[baolina kitra]] * [[Izabella Scorupco]], mpilalao amin'ny horonantsary * [[Ludwik Lejzer Zamenhof]], ([[fiteny esperanto]]) * [[Radosław Sobolewski]], pilalao baolina kitra * [[Ryszard Kaczorowski]], président d'[[Polonia]] * [[Tomasz Frankowski]], mpilalao baolina kitra == Tanàna namana == {| |width="40%" valign="top" | * [[Gyumri]], {{Armenia}} * [[Grodno]], {{Belarosia}} * [[Milwaukee, Wisconsin|Milwaukee]], {{Etazonia}} * [[Dijon]], {{Frantsa}} * [[Miskolc]], {{HUN}} * [[Reggio Calabria]], {{Italia}} |width="40%" valign="top" | * [[Kaunas]], {{Litoania}} * [[Jelgava]], {{LVA}} * [[Eindhoven]], {{Nederlandy}} * [[Kaliningrad]], {{Rosia}} * [[Chongzuo]], {{Sina}} |} == Sary == <gallery mode="packed" caption='''Białystok''' heights=141> 150913 Town hall in Białystok - 01.jpg Dworzec-w-Bialemstoku.jpg Stadion Miejski - Białystok1.jpg </gallery> <gallery mode="packed" caption="Architecture of Białystok" heights=141> Białystok, kamienica (d. zarząd fabryki Moesa), ul. św. Rocha 3, 03.JPG 150913 Branicki Palace in Białystok - 09.jpg Białystok Palac Lubomirskich Mariag36.jpg Waszyngtona 36 Białystok 3.jpg Białystok Urząd Marszałkowski.jpg Białystok, Ulica Monte Casino.jpg Białystok, ul. Popiełuszki.jpg Panorama Białegostoku.JPG </gallery> == Jereo koa == <references /> === Rohy ivelany === {{commons|Białystok}} * {{pl}} [http://www.bip.bialystok.pl/ Ny mpanolotsain'ny tanànan'ny Białystok] * {{en}} [http://www.visitbialystok.com VisitBiałystok - Wikivoyage] * {{en}} [http://odkryj.bialystok.pl/en Białystok - Wikivoyage] {{Wayback|url=http://odkryj.bialystok.pl/en |date=20171117110128 }} * {{en}} [https://www.meteoblue.com/en/weather/forecast/modelclimate/bia%C5%82ystok_poland_776069 Climate Białystok, Polonia] {{DEFAULTSORT:Bialystok}} [[sokajy:Białystok| ]] [[Gdańsk]] gnyu14a505owoe9f556z7l732rjdjxz 0 244447 1092413 815243 2024-12-03T05:36:31Z InternetArchiveBot 25011 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 1092413 wikitext text/x-wiki [[File:Ingra Liberato.jpg|thumb|Ingra Liberato]] '''Ingra de Souza Liberato''', teraka tamin'ny [[21 Septambra]] [[1966]] tany [[Salvador]], [[Brazila]], dia mpanolotra fandaharana amin'ny televiziona [[brazila|brazilianina]]. Izy dia niasa tamin'ny opera savony tamin'ny fahombiazana goavana tao amin'ny Rede Manchete efa maty, toa an'i ''Pantanal'' sy ny tantaran'i ''Ana Raio e Zé Trovão'', avy eo dia nandeha nitsidika an'i Rede Globo. Tamin'ny taona 2007, nomena ny loka Kikito izy ho mpilalao sarimihetsika tsara indrindra ho an'ny fampisehoana ao amin'ny horonantsary ''Valsa para Bruno Stein'' ao amin'ny Festival Gramado.<ref>{{Cite web |title=Documentário surpreende e ganha como melhor filme |url=http://cinema.terra.com.br/gramado2007/interna/0,,OI1838402-EI10061,00.html |access-date=2018-04-16 |archive-date=2016-03-03 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160303174708/http://cinema.terra.com.br/gramado2007/interna/0,,OI1838402-EI10061,00.html |url-status=dead }}</ref> === Rohy ivelany === * {{imdb name|0508786}} {{vangovango}} 1xikcstnhi7he1d9cuehxg0utpfhf86 0 256881 1092405 1090386 2024-12-03T03:57:08Z 41.213.235.225 1092405 wikitext text/x-wiki {{coord|-2.529720|-44.302780}} {{infobox tanàna |anarana = São Luís |velarantany =582.97 |faritany = {{Maranhao}} |isam-ponina = 1.037.775 |firenena = {{Brazila}} |ben'ny tanàna = |sary =SaoLuis-Street2.jpg }} [[File:Brasão de São Luís.svg|thumb|left|São Luís]] '''São Luís''' dia tanàna ao amin'ny faritany mizaka tenan'i {{Maranhao}} ao amin'ny {{Brazila}}. == Jeografia == Ny isam-ponina dia 1.037.775 mponina tamin'ny taona 2021. * [[Baía de São Marcos]] == Jereo koa == * [[Brazila]] ** [[Maranhão]] == Tsiahy == <references/> {{commonscat|São Luís (Maranhão)}} [[sokajy:Tanàna ao Brazila]] [[sokajy:Tanàna ao faritany mizaka-tenan'i Maranhão]] aswsp1qqcrnl8575gim6m5lowb3mik7 1092410 1092405 2024-12-03T04:12:40Z 41.213.235.225 1092410 wikitext text/x-wiki {{coord|-2.529720|-44.302780}} {{infobox tanàna |anarana = São Luís |velarantany =582.97 |faritany = {{Maranhao}} |isam-ponina = 1.037.775 |firenena = {{Brazila}} |ben'ny tanàna = |sary =SaoLuis-Street2.jpg }} [[File:Brasão de São Luís.svg|thumb|left|São Luís]] '''São Luís''' dia tanàna ao amin'ny faritany mizaka tenan'i {{Maranhao}} ao amin'ny {{Brazila}}. == Jeografia == Ny isam-ponina dia 1.037.775 mponina tamin'ny taona 2021. * [[Baía de São Marcos]] == Jereo koa == * [[Brazila]] ** [[Maranhão]] == Tsiahy == <references/> [[en:São Luís, Maranhão]] {{commonscat|São Luís (Maranhão)}} [[sokajy:Tanàna ao Brazila]] [[sokajy:Tanàna ao faritany mizaka-tenan'i Maranhão]] ajmpavhvfslgipdpwzvrfo3zkxb4j27 0 266186 1092406 1038591 2024-12-03T04:00:04Z 41.213.235.225 1092406 wikitext text/x-wiki [[Sary:Locatie Golf van Aden.PNG|vignette|412x412px|Ny Helodranon' i Andena]] Ny '''Helodranon' i Adena''' dia fari-dranomasina eo anelanelan' ny [[Tandrok' i Afrika]] ([[Sômalia]]) sy ny [[Saikanosin' i Arabia]] ([[Iemena]]). Izy sy ny [[Ranomasina Mena]] no manasaraka an' i [[Afrika]] sy i [[Azia]] izy. Mampitohy ny Ranomasina Mena ao andrefana sy ny [[Ranomasin'i Arabia|Ranomasin' i Arabia]] ao atsinanana izy amin' ny alalan' ny andilan-dranomasin' i Bab-el-Mandeb. Ny tanjona Goardafoy ao Sômalia no mametra azy ao atsinanana. [[Sokajy:Helodrano]] [[Sokajy:Iemena]] etgdmkvcy8mosnnp2m7sog36vumotli 0 278717 1092412 1091489 2024-12-03T05:25:01Z InternetArchiveBot 25011 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 1092412 wikitext text/x-wiki [[Sary:Hira gasy dancer Madagascar.jpg|vignette|Mandihy hiragasy|455x455px]] Ny '''hiragasy''' na '''hira gasy''' dia fampisehoana atrehin' ny vahoaka, izay mitovitovy amin' ny [[tantara tsangana]] (na teatra) atao an-kira. Ny hiragasy dia fitambaran' ny feon-javamaneno ([[trompetra]], [[trômbônina]], [[lokanga]], sns) sy hira ary dihy mampiavaka ny [[Kolontsaina malagasy|kolontsain]]' ny faritra afovoan-tany eto [[Madagasikara]], indrindra ny [[Merina]]. Atao ankalamanjana na anaty efitrano ny fampisehoana. Matetika dia mitafy [[malabary]] miloko mena marevaka sy mipataloha ny lehilahy mpanao hiragasy, fa ny vehivavy kosa mitafy [[Lamba (malagasy)|lamba]] sy akanjom-behivavy miloko mavokely na maitso. Kolontsaina manana ny toerany ny hiragasy. Sady mampialavoly izy no mampita fahendrena sy hafatra ihany koa<ref name=":1"><small>Frera Rafanomezantsoa Jean Donné, Grand Séminariste Vohitsoa - Fianarantsoa ''(Asa fikarohana Antrôpôlôjika nataony). Niaraha-niasa tamin'i Mômpera Rasolondraibe Marcel (Ambositra). 2017-2018.''</small> </ref>. Maro koa aza ireo efa mamoaka boky mahakasika azy ity<ref><small>Françoise Raison-Jourde, "La constitution du hira gasy", ''Bible et pouvoir à Madagascar,'' p 727.</small> </ref>, toa an' ilay vehivavy mpanoratra frantsay [[Françoise Raison-Jourde]]<ref><small>"[https://www.babelio.com/auteur/Francoise-Raison-Jourde/38638 Françoise Raison-Jourde]", ''www.babelio.com''</small></ref> sy [[Ranaivoson Pierre André]] s.j., [[pretra]] malagasy<ref><small>Ranaivoarson, Pierre André: ''Ny Hiragasy. Fikarohana momby ny Anthropologie sociale.'' Antananarivo: Paoly, 2001.</small></ref>. Hatramin' izao koa moa izy io, ho an’ ireo izay mahavatra mihaino ny onjam-peon' ny [[Radio Madagasikara]], dia alefa ao amin' ny fandaharana mivantana "Hiragasy" isaky ny Alahady, izay aroson' ilay onjam-peo hanomezana fahafahampo ny mpihaino, indrindra fa ny tatsaha sy ny mpankafy azy. == Ny anarana iantsoana ny hiragasy == [[Sary:Hira gasy musicians 2008.jpg|vignette|Mpanao hiragasy]] Ara-bakiteny, ny teny hoe "''hiragasy''" dia avy amin’ ny fanakambanana teny anakiroa, dia ny hoe "''hira"'' sy ny hoe "''gasy"''. Ny hiragasy izany dia azo adija ara-bakiteny hoe "hiran' ny Gasy" na "hiran' ny Malagasy". Ny [[Malagasy (vahoaka)|Malagasy]] no namorona azy, ny Malagasy no mihira azy ary eto [[Madagasikara]] no anehoana azy matetika. Eto amin’ ny Nosy dia anisan' ny fampisehoana mbola mitazona ny fomban-drazana be indrindra ny hiragasy hatramin' izao: na ireo zava-maneno ampiasaina izany, na ny fitafy, na ny dihy aseho, na ny fikaloana azy am-bava na literatiora ambava. Nivoatra nanarakaraka ny vanim-potoana niainany famaritana ny atao hoe hiragasy. Tamin' ny voalohany dia nantsoina hoe "''hiran' ny mpilanona",'' na ''"hiratsangana"'' ny hiragasy. Izany hoe amin’ ireny fotoana fiandrasam-paty sy fotoan’ ny fety aman-danonana ireny no fanaovan’ ny olona azy io, izay karazan-kira ifaninanan' ny vondrona roa na maromaro, mandritra ny fiaretan-tory amin' ny alina. Niroso hatrany ny fotoana ka nivalona vanim-potoan' ny faha foko fa nanomboka kosa ny vanim-potoan' ny faha mpanjaka. Maro ny mpanjaka nifandimby fa tamin' ny andro nanjakan' [[Andrianampoinimerina]] tao [[Fanjakan' Imerina|Iarivo]], tamin' ny fiafaran' ny taonjato faha-18, no nanomboka nihanahazo vahana sy nivoatra tsikelikely ary nihamaro ny famoronana hiragasy. Tamin' io fotoana io dia ny mpanjaka mihitsy no anisan’ ny makafy azy io. Izany indrindra no niantsoana ny hiragasy tamin' izay hoe "''hiran' ny mpanjaka".'' Izany hoe ao antokotanin' ny mpanjaka no anaovana ny fampisehoana hiragasy, natao hampialana voly ny mpanjaka. Nandritra ny taonjato iray dia ny [[Merina]] ihany no niangaly ny famoronana sy ny fihirana ny hiragasy. Tena niroborobo ny fifaninanan' ny tandapa sy ny vahoaka ao anatin' ny foko Merina tamin' ny fampiadiana hiragasy, indrindra fa tamin' ny fotoana nanjakan-d[[Radama Voalohany|Radama Rainy]] sy [[Ranavalona I|Ranavalona Reniny]], tamin' ny fiatombohan' ny taonjato faha-19. Tamin' izany indrindra no namoronan' ireo mpanjaka ireo ny fifaninanana hiragasy tao an-dapa ka nanomezany loka manokana izay mahazo ny voalohany na izay farany mahay. "''Hiran' ny Merina"'' no anarana niantsoana ny hiragasy. Tamin’ io ihany koa anefa, nony tonga ny misiônera nitondra ny [[Kristianisma|fivavahany]] teto Madagasikara, dia nisy fandrarana ny fanatotosana ny fomban-drazana. Norarana ny fomba amam-panao Malagasy rehetra satria noheverin' ny misiônera fa [[fanompoan-tsampy]]. Anisan' izany ny fanaovana hiragasy sy ny fomba fandevenana ary ny [[Famadihana|famadihan-drazana]] sy ny karaza-fanaovan-tsorona maro samihafa koa. Nipaka hatrany [[Faritra Vakinankaratra|Vakinakaratra]] sy hatraty [[Betsileo]] izany fomba amam-panao maro izany. Noho izany taty aoriana dia tsy nijanona ho hiran' ny foko Merina ihany ny hiragasy, hiran' ny ampovoan-tany, izay mbola mitohy hatrany ny fampisehana azy io amin' ireo faritra ireo hatramin' izao^{[toa mifanohitra ny voalazan' ity fehin-tsoratra ity sy ny eo ambany]}. Niforona avy amina fifanojoana na fifangaroana kolontsaina roa samy hafa ny hiragasy, avy amin' ny fitambaran' ny kolontsaina vahiny sy ny kolontsaina netin-drazana, ny kônseritra masina sy ny tononkira avy ao amin' ny [[Baiboly]] sy ny [[kabary]] malagasy sy ny kifandihy ary ny hiran' ny Ntaolo'','' antsoina hoe ''[[Zafindraony (hira)|Zafindraony]].'' Avy amin' izany indrindra koa no ahafahana miantso azy io hoe ''hiran' ny Ntaolo efa kristianina'', izany hoe ireo efa nandray ny fivavahana kristianina no nikalo ny hiragasy^{[toa mifanohitra ny voalazan' ity fehin-tsoratra ity sy ny eo ambony]}. Raha atao indray mitopy maso koa dia iray karazana ihany ny hiragasy sy ny kabary malagasy. Tamin' ny fikarohana natao aza dia hita fa nalaina avy tamin' ny firindran' ny kabary ihany no namolavolana ny hiragasy iray reny ihany koa''.'' Toy ny kabary, dia ahitana ireto rafitra ireto koa ny hiragasy: tari-dresaka na ny faladian-dresaka, izay ahitana ny ala sarona sy ny azafady, fialan-tsiny sy fisaorana an' [[Zanahary (finoan-drazana malagasy)|Andriamanitra]]; ny votoatin-dresaka, izay ahitana ny fiarahabana sy votoatin-dresaka; ary ny firarian-tsoa. Raha tsorina izany dia kabary atao an-kira ny hiragasy''.'' Fa kosa, noho ny hiragasy tsy dia hita loatra afa-tsy eny amin' ny tontolo ambanivohitra eny angamba, noho ny maha tantsaha ny mpiangaly hiragasy koa angamba, dia antsoin' ny olona sasany hoe "hiran' ny tambanivohitra" ny hiragasy''.'' Taty aoriana dia izay vao nantsoina amin' ny teny hoe "''hiragasy"'' ny hiragasy, noho izy io kaloin' ny Malagasy sy noforoniny''.'' == Ny hiragasy sy ny tantarany == Ny hiragasy dia anisan' ny niara-niforona tamin' ny [[zavakanto]] maro samihafa eto [[Madagasikara]], niara-niforona tamin' ny karazan-kiram-pivavahana maro toy ny hira kristianina. Niroborobo ny famoronana ireo zavakanto ireo hatramin' ny niorenan' ny misiônera mpitondra ny fivavahana kristianina teto amin' ny Nosy. Tsara ho tsiahivina koa anefa fa efa niaina ny zavakanto an-kira maro samihafa ny Ntaolo razan' ny Malagasy talohan' io vanim-potoana io. Koa samy naneho ny azy avokoa ny faritra sy ny [[Foko eto Madagasikara|foko]] rehetra eto amin' ny Nosy. Tamin' ny faritra [[Betsileo]] avatra sy ny foko [[Merina]] dia nahitana karazan-kira mitovitovy noho izy ireo nifampitakosina bebe kokoa miohatra amin' ny foko maro hafa. Misy hira iray izay nifarimbonan' olona maromaro koa tamin' izany, izay natsoin' ny Ntaolo malagasy hoe "vakodrazana", izay sady fialam-boly no entina hanabeazana ary natao hanentanana ny olona hifankatia sy hiray hina ary hahay mifanampy ihany koa. Ny vakodrazana moa dia fifangaroana hira maromaro mifampitohitohy. Hira arahina fihetsika miaraka sy mitovy izy io. Mbola hita amin' ny hiragasy amin' izao izy io fa lasa mihamivoatra ka lasa tsaratsara sy mahafinarinaritra kokoa ny fijerena azy. Ireo karazan-javakanto ireo no nameno no androm-piainan’ ny Ntaolo malagasy fahiny, ravahan' ny [[ohabolana]] sy [[kabary]] mifono hevi-dalina sy fahendrena marobe. == Fizotry ny hiragasy == Toy izao ny fizotry ny hiragasy: feon' amponga – kabary fanokafana – feon-javamaneno arahin-teheka – kabary mialoha ny faladian-kira – faladian-kira – kabary fanolorana renin-kira – renihira tapany voalohany – kabary ao anelanelan' ny renihira (kilalaon-tsaina) – renihira tapany faharoa – kabary fanolorana ny mpanao dihy tsinjaka – dihy tsinjaka – kabary fanolorana ny vakodrazana – vakodrazana mamarana ny sehatra iray. == Tanjon' ny hiragasy == Ny hiragasy dia natao hitahirizana ny kolontsaina malagasy izay haren-tsarobidy: fahendrena, fihavanana, firaisan-kina, fomba amam-panao isankarazany, ny vakoka netin-drazana. Ny hiragasy koa dia natao hanehoana ny finoana an' [[Andriamanitra (tokana)|Andriamanitra]]: fahatahorana an' Andriamanitra, fanajana ny hasin' ny aina. Izany dia aseho amin’ ny alalan' ny fanajana ny maha olona (ny fahamaotinana, ny fifanajana, ny fahalalam-pomba). Ny votoatin' ny haragasy dia ny finoana an' Andriamanitra, ny fitandrovana ny aina, ny toetra mandala fihavanana. == Ny sokajy misy ny mpihiragasy == Tarika malaza, tarika atonotonony, tarika mbola misondrotra. == Ny faritra na foko mamorona hiragasy == Merina, Vakinakaratra, Betsileo Avaratra. == Ny famoronana hiragasy == Nolovaina na talenta. == Ny tantaran' ny hiragasy == === Faha mpanjaka === Nipoitra tamin' ny faramparan' ny taonjato faha-18<ref name=":0"><small>"[https://www.goethe.de/de/index.html Le Hira gasy : théâtre musical de Madagascar]" [[https://archive.wikiwix.com/cache/index2.php?url=http%3A%2F%2Fwww.goethe.de%2F#& Arsiva]], ''www.goethe.de''</small></ref>, ny hiragasy izay fitaovana nampiasain' ny mpanjaka [[Andrianampoinimerina]] mba hisintonana ny vahoakany hihaino [[kabary]]. Nisy tarika "mpihira gasy" izay mpiangaly zavamaneno niara-dia tamin' ilay mpanjaka nandritra ny fisehoany masom-bahoaka. Lasa nahaleo tena ireo tarika ireo, ary nanomboka nampiditra fanehoan-kevitra ara-pôlitika sy fanakianana tamin' ny fampisehoana nataony. Mandray anjara mavitrika amin' ny hetsika hiragasy ny mpijery, izay maneho ny fahafaham-pony amin' ny talentan' ny tarika sy ny hafatra ambarany amin’ny alalan' ny tehaka, na horakoraka tsy fankasitrahana<ref name=":2"><small>Mauro, Didier (2001). ''Madagascar, l'opéra du peuple: anthropologie d'un fait social total: l'art Hira Gasy entre tradition et rébellion''. Paris: KARTHALA Editions.</small></ref> === Faha fanjanahantany === Nampiasaina tamin' ny fitondran' ny [[Zanatanin' i Madagasikara sy ny tany miankina|mpanjanaka frantsay]] ny hiragasy mba hampitana didim-panjakana sy fampahalalam-baovao hafa ho an' ny mponina ambanivohitra any amin' ny faritra afovoan-tany, koa noho izany dia afaka amin' ny asa an-terivozona tsy toy ny Malagasy hafa ny mpikambana amin' ny tarika manao hiragasy<ref name=":1" />. === Amin' izao andron' ny fahaleovantena izao === [[Sary:HiragasyAmpefy.JPG|vignette|220x220px|Fampisehoana hiragasy eo akaikin' [[Ampefy]], Madagasikara]] Taorian' ny fahazoan' i Madagasikara ny fahaleovantenany tamin' ny taona 1960 dia noheverina ho mariky ny kolontsaina nentim-paharazana malagasy ny tarika mpanao hiragasy, ary nanomboka fantatra bebe kokoa tany amin' ny faritra amorontsiraka, na dia nifantoka betsaka tao amin' ny faritra afovoany aza ny fampisehoana. Manakarama tarika mpabnao hiragasy ny mpanao pôlitika mba hisarihana vahoaka amin' ny kabary pôlitika ataony mandritra ny fampielezan-kevitra. Na dia mijanona ho tsy manao pôlitika aza ny ankamaroan' ny tarika, ny sasany dia nisafidy ny hanampy kandidà manokana ka nahazoana vokatra mahatalanjona izany, toy ny tamin' ny fotoana namoronan' ilay mpikambana ao amin' ny tarika mpanao hiragasy teo aloha [[Rossy]] ny hira mitondra ny lohateny hoe "Lera" tamin' ny taona 1995. Nanakiana ny fitondran' i [[Zafy Albert]] io hira io ary noraisin' ny tarika mpanao hiragasy izay nihira izany nanerana ny Nosy; nitana anjara toerana lehibe teo amin' ny fanetsiketsehana ny fanohanana ny fanonganana an' i Zafy ny lazan' ity hira ity<ref name=":2" />. Ny tarika malaza indrindra dia Ramilison Fenoarivo, izay tarika nisy an' i Rossy teo aloha sady mpanohana mafy ny filoha teo aloha [[Ratsiraka Didier|Didier Ratsiraka]]. == Anjara toeran' ny hiragasy == Amin' ny alalan' ny [[kabary]], ny mpanao mozika dia mampianatra ny vahoaka ny fahaiza-mandaha-teny; ny [[hainteny]], izay lahateny fohy atao amin' ny fomba nentim-paharazana; ny [[ohabolana]], izay mampiseho ny fahendrena malagasy; ny hafatry ny mpanjaka sy ny heviny dia voampita haingana tamin' ny mpihaino maro be<ref name=":0" />. * Amin' ny ankapobeny, ny fampisehoana tsirairay dia ahitana fampianarana na lesona fitondran-tena ho an' ny sokajy tsirairay amin' ny mpijery manatrika: ny lehilahy, ny vehivavy, ny ankizy ary ny be taona, sady misy hatsikana. * Lohahevitra miverimberina koa ny fitiavana: ohatra ny fitantarana olona ifandroritan' ny fitiavana sy ny adidy mifanohitra amin' izany. Tafiditra ao anatin' ny lisitry ny [[UNESCO]] momba ny vakoka ara-kolotsaina tsy azo tsapain-tanana ho an' ny olombelona ny hiragasy tamin' ny Desambra 2023<ref><small>"[https://ich.unesco.org/fr/RL/le-hiragasy-art-du-spectacle-des-hautes-terres-centrales-de-madagascar-01740 Le Hiragasy, art du spectacle des Hautes terres Centrales de Madagascar]" [[https://archive.wikiwix.com/cache/index2.php?url=https%3A%2F%2Fich.unesco.org%2Ffr%2FRL%2Fle-hiragasy-art-du-spectacle-des-hautes-terres-centrales-de-madagascar-01740#federation=archive.wikiwix.com&tab=url Arsiva]], UNESCO</small></ref>. == Ny singa mandrafitra ny fampisehoana hiragasy ankehitriny == Ny mozikan' ny hitragasy dia ahitana bemiray izay avy amin' ny fomba fihira ahitana fizaràm-peo maro ataon' ny [[Aostrôneziana (vahoaka)|vahoaka aostrôneziana]] any [[Azia Atsimo-Atsinanana]] sy any [[Ôseania]], sy ny <u>ba gasy</u>, izay mozika ahitana gadona 12/8 mampiavaka an' i [[Afrika Atsinanana]] ary hita any amin' ny mozika malagasy hafa rehetra misy an' io ba 12/8 io. Amin' ny ankapobeny ny ôrkestra itambaran' ny [[amponga]] sy [[lokanga]] ary [[zavamaneno tsofina]] toy ny [[trompetra]] sy [[trômbônina]] na ny [[klarinety]] sy ny [[sodina]]. Ny tononkira dia nalaina avy amin' ny [[kabary]] sy ny [[hainteny]] ary ny [[tononkalo]] miataka ary mampiasa [[ohabolana]]. Ny dihin' ny vehivavy dia ahitana ny atao hoe "latsi-tanana" (fanetsehana ny tanana) izay mampahatsiahy ny dihy any Azia Atsimo-Atsinanana ary ny dihin' ny lehilahy, atao hoe "diamanga", dia mampahatsiahy ny haiady nentim-paharazana any Azia Atsimo Atsinanana ihany koa. Ankehitriny, ny fampisehoana hiragasy dia azo raisina ho fialamboly izay ifaninanan' ny mpanao hiragasy morona filirony eo no ho eo amin' ny feon-kira nifanarahana. == Firafitry ny fampisehoana hiragasy == === Ny mpilalao sy ny fitaovana ampiasaina === [[Sary:Hiragasy in Ambositra 02.JPG|vignette|Fampisehoana hiragasy tao [[Ambositra]]]] Ny fampisehoana hiragasy dia manaraka rafitra ifanarahana, ka izany no nampisy fitoviana teo amin' ny tarika miisa mihoatra ny 80 izay misehatra eto [[Madagasikara]] amin' izao fotoana izao. Anisan' izany ny filaharan' ny [[hira]] sy ny [[dihy]] ary ny [[kabary]], ny fomba fanomezana anarana ny tarika (araka ny anaran' ny fianakavian' ny mpanorina sy ny tanàna niaviany), ny fitafiana (matetika manao satroka penjy, akanjo mena, pataloha nalaina tahaka amin' ny fitafian' ny miaramila frantsay tamin' ny taonjato faha-19, ary fehikibo lamba ny lehilahy, ny vehivavy dia manao akanjo mitovy amin' ny an' ny vehivavy tao an-dapa nandritra ny vanim-potoana faha mpanjaka), ary ny zavamaneno ampiasaina. Tsy fahita amin' ny fampisehoana hiragasy ny zavamaneno nentim-paharazana, noho ny niandohan' ny fampisehoana niaraka amin' ny lapan' ny mpanjaka, izay nanjakan' ny fakana tahaka ny fanao eorôpeana. Ny zavamaneno fampiasa indrindra kosa dia ny [[lokanga]], ny [[trompetra]], ny amponga ary ny ampongabe; ny [[sodina]], ny [[angorodao]], ny [[Kabosy|kabôsy]] na ny [[klarinety]] dia mety hampiasaina indraindray. === Ny dingana arahina === Ny hiragasy dia manaraka rafitra manokana eo ambany fitarihan' ny mpitarika izay matetika ny zokiny indrindra ary tompon' andraikitra amin' ny fanolorana ny kabary. ==== Ny sasintehaka ==== Mandritra ny folo minitra eo ho eo, dia maka toerana eo afovoan' ny mpijery ny lehilahy ao amin' ny tarika rehefa velezina toy ny gadona miaramila ny amponga. Matetika ny vehivavy dia eny anilany, mamarana ny fiakanjoany sy ny fandokoany ny tarehiny. ==== Ny kabary ==== Ny iray amin' ny mpanakanto, izay matetika ny filohan' ny tarika na mpikambana tranainy indrindra ao amin' ny tarika, dia manaisotra ny satroka eny aminy ary manambara amin' ny fomba ôfisialy ny fanombohan' ny fampisehoana. Asainy ny vehivavy ao amin' ny tarika mba hiakatra an-tsehatra, ka avy eo, aorian' ny fampanenoana mandritra ny fotoana fohy ny zavamaneno dia mandany dimy minitra eo ho eo ny mpikabary mba hampidirana ny lohahevitra ("indray miditra") amin' ny alalan' ny [[kabary]] - karazana mozika nentim-paharazana narafitra sy lahateny kanto ahitana [[ohabolana]]. ==== Ny renihira ==== [[Sary:Raholiarisoamadagascar.tif|vignette|248x248px|Ny mpanakanto malaza Raholiarisoa nanao hiragasy teo amin' ny kianjaben' i Mahamasina, [[Antananarivo]]]] Manao faribolana mitodika any ivelany ny mpihira ao amin' ny tarika ary manao hira mifanaraka amin' ny lohahevitra nofantenana ary ny mpitendry sy mpitsoka mozika ary ny mpively amponga dia mipetraka eo anilany, ka manaraka azy ireo amin' ny mozika. Halinina sy velabelarina ho lava io lohaevitra io, matetika mandritra ny adiny iray mahery, ary ny mpihira dia manamarika ny hafatr’ izy ireo amin' ny fihetsiky ny tanany sy ny endriny. ==== Ny dihy ==== Mipetraka amin' ny tany ny mpihira ary ny mpitendry dia milalao ao ivohon' ny mpandihy iray na roa na maromaro izay hanao fampisehoana mandritra ny 15 minitra eo ho eo. Misy ny kabarindihy atolotra manazava ny dihy hatao ary manambara ny lohatenin' ny hira hampiarahina amin' izany. Misy karazany roa ny dihy azo atao. Amin' ny ankapobeny ny "tena dihy" dia ataon' ny mpandihy roa ary matetika ny fomba fandihy dia akrobatika na maka tahaka ny haiady. Ny "tsikandihy" na "dihy irery" dia matetika ataon' ny lehilahy mpandihy iray, indraindray miaraka amin' ny vehivavy mpandihy iray. Ny ampaham-potoana natokana ho an' ny dihy dia faranana amin' ny kabary fohy mahakasika ny lohahevitry ny fampisehoana sady mampiditra ny tapany farany. ==== Ny zanakira na vakodrazana ==== [[Sary:Hira gasy, Malagasy traditional singers.jpg|vignette|256x256px|Fampisehoana hiragasy]] Ny zanakira na vakodrazana dia seho maharitra 20 minitra eo ho eo izay mamarana ny fampisehoana. Raha misy tarika roa na maromaro mifaninana dia samy mandray anjara ny tarika tsirairay alohan' ny hirosoana amin' ny dingana manaraka. Azon' ny tarika atao ny mamita fiodinana iray manontolo (atao hoe "vakisehatra" ity fihodinana voalohany ity) alohan' ny hamerina ny dingana manontolo amin' ny fihodinana faharoa miaraka amin' ny andiana lohahevitra vaovao (atao hoe "adi-kiha" ny fihodinana faharoa) alohan' ny hamaranana izany rehetra izany amin' ny alalan' ny "vakodrazana". Amin' ireo fampisehoana fifaninanana ireo, dia mety hanana lohahevitra telo na mihoatra hohalalinina ny tarika ary mety haharitra manomboka amin' ny maraina ka hatramin' ny maizina ny fifaninanana. == Jereo koa == '''Hira sy mozika ary dihy malagasy''' * [[Antsa]] * [[Banaiky]] * [[Basesa]] * [[Batrelaka]] * [[Beko]] * [[Jihé]] * [[Kilalaky]] * [[Kolondoy]] * [[Mangaliba]] * [[Salegy]] * [[Vakodrazana]] * [[Zafindraony]] '''Literatiora am-bava malagasy''' * [[Angano]] * [[Ankamantatra]] * [[Hainteny]] * [[Kabary]] * [[Ohabolana]] * [[Sokela]] * [[Vakisaova]] == Fanovozan-kevitra == === Rohy ivelany === * Michel et Edmine, "[https://www.vern-tiers-monde.org/wp-content/uploads/2016/10/Madagascar_article50.pdf Le Hira gasy]" (PDF), ''www.vern-tiers-monde.org'' * "[https://horizon.documentation.ird.fr/exl-doc/pleins_textes/divers12-03/14678.pdf Le Hira gasy]" (PDF), ''horizon.documentation.ird.fr'' * Jacob Imbe, "[http://madarevues.recherches.gov.mg/IMG/pdf/hiratra1_6_.pdf Ny lahateny nentin-drazana malagasy, famariparitana sy famakafakana]" (PDF), ''madarevues.recherches.gov.mg'' * Etienne Stefano, Andriniaina Yvon Rakotoarison, Philippe Rakotoson, "[https://hal.univ-reunion.fr/hal-02186041/document Chant folklorique malagasy]" (PDF), ''hal.univ-reunion.fr'' * Rakotomamonjy Jean de Bred, "[https://anthropomada.com/bibliotheque/Zafindraony2.pdf Le Zafindraony, expression de la mutation culturelle et religieuse]", deuxième partie (PDF), ''anthropomada.com'' * "[https://ich.unesco.org/fr/RL/le-hiragasy-art-du-spectacle-des-hautes-terres-centrales-de-madagascar-01740 Le Hiragasy, art du spectacle des Hautes terres Centrales de Madagascar]", ''ich.unesco.org'' * "[https://www.maisondesculturesdumonde.org/nos-actions/production-et-ingenierie/hira-gasy Le hira gasy, l'opéra des champs]", ''www.maisondesculturesdumonde.org'' * "[https://madagascar-green-island-discovery.com/hiragasy/ Le « hiragasy »] {{Wayback|url=https://madagascar-green-island-discovery.com/hiragasy/ |date=20240919093213 }}", ''madagascar-green-island-discovery.com'' * "[https://www.quaibranly.fr/fr/expositions-evenements/au-musee/spectacles-fetes-et-evenements/spectacles/details-de-levenement/e/hira-gasy-38050 « Hira Gasy », L'opéra des champs - Madagasca"], ''www.quaibranly.fr'' * "[https://www.lequotidien.re/actualites/ocean-indien/madagascar-lhiragasy-inscrit-au-patrimoine-immateriel-de-lhumanite/ Madagascar : Le hiragasy, inscrit au patrimoine immatériel de l’humanité]", ''www.lequotidien.re'' * "[https://www.presidence.gov.mg/actualites/1960-inauguration-kianjan-ny-hiragasy.html Inauguration " Kianjan'ny Hiragasy "]", ''www.presidence.gov.mg'' * "[https://www.madagascarautrement.com/articles/le-hira-gasy-l-opera-du-peuple/ Le Hira Gasy, l'opéra du peuple]", ''www.madagascarautrement.com'' * "[https://moov.mg/article/80964-unesco-le-hira-gasy-inscrit-au-patrimoine-mondial UNESCO - Le Hira Gasy inscrit au patrimoine mondial]", ''moov.mg'' * "[https://www.depeche-taratra.mg/kinajanny-hiragasy-volana-vitsy-monja-no-hananganana-azy/ Kianjan’ny Hiragasy : volana vitsy monja no hananganana azy] {{Wayback|url=https://www.depeche-taratra.mg/kinajanny-hiragasy-volana-vitsy-monja-no-hananganana-azy/ |date=20220906123548 }}", ''www.depeche-taratra.mg'' * "[https://moov.mg/article/80439-hiragasy-ho-lasa-harem-bakoka-ara-tsainny-zanakolombelona-eo-anivonny-unesco Hiragasy : Ho lasa harem-bakoka ara-tsain’ny zanak’olombelona eo anivon’ny UNESCO]", ''moov.mg'' * "[https://www.mcc-gov.mg/2022/03/28/ny-vaky-sehatra-hira-gasy-2022/ Ny vaky sehatra hira gasy 2022]", ''www.mcc-gov.mg'' * "[https://www.agencemalagasydepresse.com/vaovao-samihafa/mpanao-hira-gasy-mizaka-fatiantoka-goavana-anaty-fahasahiranana-lalina/ Mpanao hira gasy - Mizaka fatiantoka goavana, anaty fahasahiranana lalina]", ''www.agencemalagasydepresse.com'' * "[https://www.mcc-gov.mg/2024/03/19/hiragasy/ Hiragasy]", ''www.mcc-gov.mg'' === Boky === * Géraldine Vatan, ''[https://www.google.mg/books/edition/Hira_Gasy/ScDxwAEACAAJ?hl=fr Hira Gasy - l'opéra du peuple : Journal de Madagascar 1997]'', Editions L'Harmattan, 2004. * Ingela Edkvist, ''[https://www.google.mg/books/edition/The_Performance_of_Tradition/mhxlAAAAMAAJ?hl=fr&gbpv=0&bsq=Hiragasy The Performance of Tradition - An Ethnography of Hira Gasy Popular Theatre in Madagascar]'', 1997, Department of Cultural Anthropology and Ethnology, Uppsala University. * Pierre André Ranaivoarson, ''[https://www.google.mg/books/edition/Les_mpihiragasy_Recueil_des_Hiragasy/fjL_zAEACAAJ?hl=fr Les mpihiragasy: Recueil des Hiragasy]'', 2002, Presses universitaires du Septentrion. * Pierre André Ranaivoarson, ''[https://www.google.mg/books/edition/Ny_hiragasy/SwJLGwAACAAJ?hl=fr Ny hiragasy - boky voalohany]'', 2001, Edisiôna Md Paoly. * Pierre André Ranaivoarson, ''[https://www.google.mg/books/edition/Les_Mpihiragasy/2iM_cgAACAAJ?hl=fr Les Mpihiragasy - chanteurs populaires de Madagascar]'', Corpus 1: Recueil des Hiragasy, corpus 2: Récits et témoignages · Volume 3, 2002, Atelier National de Reproduction des Thèses. * Victor Randrianary, ''[https://www.google.mg/books/edition/Madagascar/c-ETAQAAIAAJ?hl=fr&gbpv=0&bsq=Hiragasy Madagascar - Les chants d'une île]'', 2001, Cité de la musique. * Jennifer Jackson, ''[https://www.google.mg/books/edition/Political_Oratory_and_Cartooning/V2x9tC8w0GUC?hl=fr&gbpv=0 Political Oratory and Cartooning - An Ethnography of Democratic Process in Madagascar]'', 2013, Wiley. * Françoise Raison-Jourde, ''[https://www.google.mg/books/edition/Bible_et_pouvoir_%C3%A0_Madagascar_au_XIXe_s/tQdjO_Et0d0C?hl=fr&gbpv=0 Bible et pouvoir à Madagascar au XIXe siècle, invention d'une identité chrétienne et construction de l'Etat], 1780-1880'', 1991, Karthala. == Loharano sy fanamarihana == j6d9fafipe19mqfgpb7mvk53jdsrhv9 0 279522 1092404 1000436 2024-12-03T03:20:30Z 41.213.235.225 1092404 wikitext text/x-wiki [[Sary:Urban backpacking.jpg|vignette|Mpizaha tany]] Ny '''fizahàn-tany''' na '''fizahan-tany''' dia sady fandehanana sy fitoerana mandritra ny fotoana voafetra any amin' ny toerana iray ivelan' ny toeram-ponenana mahazatra mba hahazoana fahafinaretana, no sehatr' asa ara-toekarena ikendrena ny hahazoan' ny olona manatanteraka izany fivahiniana izany, ka voafaoka ao amin' izany ny fikarakarana ao amin' ny trano fandraisam-bahiny sy fikarakarana ny fandehanana sy ny [[fitaterana]] azy ireo. Ny olonana manatanteraka ny fizahan-tany ho an' ny fahafinaretany no atao hoe '''mpizaha tany'''. Tamin' ny taonjato faha-18 tany [[Angletera]] vao nisy ny fizahan-tany na dia efa nisy ny fandehanan-davitra hahazoana fahafinaretana. Maro isan-karazany ny endrika isehoan' ny fizahan-tany arakaraka ny tanjona kendren' ny mpizaha tany, ka isan' izany ny fizahan-tany momba ny fahasalamana, ny fankanesana eny amoron-dranomasina, ny fakanesana eny an-tendrombohitra, ny fanatanjahan-tena, ny fialam-boly, ny kolontsaina, ny tontolo iainana, sns. Misy koa ny fizahan-tany mamoafady, izay raràn' ny lalàna any amin' ny firenena maro. Tsy ny olona rehetra no afaka mizaha tany fa ireo manan-katao, indrindra ireo olona avy amin' ny firenena manan-karena. '''Teny malagasy''' Betsaka ny mpiasa amin' ny haino aman-jery mandiso fanoratra sy fanonona ny hoe ''mpizaha tany'' sy ''mizaha tany''. Tsy misy ''n'' ny aorian' ny ''mpizaha'' sy ''mizaha'', toy ny tsy anisiana ''n'' ny hoe ''mpijery'' sy ''mijery'' ao amin' ny hoe ''mpijery lanonana'' sy ''mijery lanonana.'' Diso ny hoe *''mpizahan-tany'' sy ny hoe -''mizahan-tany'', toy ny maha diso ny hoe *''mpijerin-danonana'' sy ny hoe *''mijerin-danonana''. Tsy mahazatra ny maro ny mametraka ny [[Tendro (soratra)|tendro]] eo amin' ny vanin-teny -''ha''- ao amin' ny hoe ''fizaha''- noho ny fitsipi-panoratana mahazatra tsy mamporisika ny fampiasana tendro. [[Sokajy:Toekarena]] d2zdt81u9miqtgr6n0sntc0j3ktzoh7 0 288811 1092400 1084765 2024-12-03T03:08:37Z 41.213.235.225 1092400 wikitext text/x-wiki [[Sary:Port de Toamasina.jpg|vignette|289x289px|Ny seranan-tsambon' i Toamasina]] Ny '''seranan-tsambo mizakatenan' i Toamasina''' dia seranan-tsambo ao amin' ny [[Ranomasimbe Indiana]] ao amin' ny tanànan' i [[Toamasina]] eto [[Madagasikara]]. Io no seranan-tsambo lehibe indrindra eto amin' ny Nosy. == Asa atao ao == [[Sary:Port Toamasina Madagascar.jpg|vignette|261x261px|Ny seranan-tsambon' i Toamasina]] Ny seranan-tsambon' i Toamasina no mitantana ny 80 % amin' ny fifamoivoizana an-dranomasina iraisam-pirenena eto Madagasikara. Manodidina ny 1&nbsp;600&nbsp;000 taonina ny entana ary 18&nbsp;900 refim-paladia roapolo (606&nbsp;700 m³ any ho any) isan-taona no karakaraina ao amin' ilay seranan-tsambo. Izy io dia seranan-tsambon' entam-barotra toy ny [[simenitra]], ny karao-bato, ny kobam-[[Varimbazaha|barimbazaha]], ny [[menaka]] fihinina, ny [[many]], ny [[Lamba (akora)|lamba]], ny [[voamadinika]], ny akora [[krôma]], ny [[Hazo (akora)|hazo]], ny [[Kafe (fisotro)|kafe]], ny [[zava-manitra]], ny [[Vanila|lavanila]], ny [[siramamy]], ny [[solitany]] sy ny vokatra azo avy aminy. Toeram-pikarakarana kôntenera, voalohany indrindra, ilay seranan-tsambo satria ny 75 % amin' ny entana ao dia entana anaty kôntenera. Mahatratra 140&nbsp;000 m² ny velaran' ny fitoerana kôntenera ao amin' ilay seranan-tsambo, izay manana fahafaha-mitahiry isan' andro manodidina ny 7&nbsp;000 refim-paladia roapolo (any amin' ny 224&nbsp;700&nbsp;<abbr>m²</abbr>). Ity seranan-tsambo ity dia mifandray amin' ny [[lalam-pirenena faha-2]] (RN2) sy ny lalambim-pirenena. == Fanitarana ilay seranan-tsambo == [[Sary:Port de Tamatave vu aérien.jpg|vignette|281x281px|Ny seranan-tsambon' i Toamasina]] Nanomboka ny taona 2018, ny Société du Port Autonome de Toamasina (SPAT), izay tompon' andraikitra amin' ny fitantanana ny seranan-tsambon' i Toamasina, dia nanomboka nanitatra azy, ka ny roa ampahatelony novatsian' ny <u>Japan International Cooperation Agency</u> (JICA) tamin' ny alalan' ny fampindramam-bola mitentina 411 tapitrisa dolara. averina anatin' ny 40 taona. Ny asa fanitarana dia tokony hahafahan' ilay seranan-tsambo hampitombo avo efatra heny ny fahafahany mandray entana (indrindra amin' ny sambo mpitondra kôntenera) sy amin' ny fandraisana ny sambo lehibe kokoa. == Jereo koa == * [[Fitaterana eto Madagasikara]] [[Sokajy:Seranan-tsambon'i Malagasy]] [[Sokajy:Toamasina]] 7lcpwat5zyg92nr913kaassgl8tn7n7 0 290092 1092390 1092389 2024-12-02T12:30:46Z Thelezifor 15140 Karazan-javamaneno telo 1092390 wikitext text/x-wiki Ny '''fanasokajiana ny zavamaneno''' dia azo atao amin' ny fomba samihafa. Ao amin' ny [[Tontolo Tandrefana]], izay manana [[mozika]] voasoratra, ny fanasokajiana fampiasa taloha indrindra dia ny an' ny zavamanenon' ôrkestra. Azo atao tanteraka anefa ny manao fanasokajiana amin' ny fomba hafa, ohatra ny akora ampiasaina ([[metaly]], [[Hazo (akora)|hazo]], [[vato]], sns.). Na izany aza, mampiasa ny fanasokajiana Hornbostel sy Sachs (1914) ny asasoratra siantifika amin' ny ankapobeny, toy ny ankamaroan' ny boky fampianarana sy koa ny boky akademika. Manana tombony amin' ny fiezahana handrakotra ny zavamaneno rehetra eto amin' izao tontolo izao ity fanasokajiana ity, fa tsy ny an' ny Tandrefana ihany. Ao amin' ny [[ôrganôlôjia]] (fandalinana ny [[zavamaneno]]) dia misy fomba maro fanasokajiana ny zavamaneno. Ny ankamaroan' ireo fomba ireo dia natao manokana ho an' ny vondrona ara-[[kolontsaina]] iray manokana ary novolavolaina mba hanomezana izay ilain' ny mozikan' io kolontsaina io. Ny fomba fanasokajiana mifototra amin' ny kolontsaina indraindray dia rava rehefa ampiharina ivelan' io kolontsaina io. Ohatra, ny fanasokajiana mifototra amin' ny fampiasana ny zavamaneno dia mety tsy hahomby rehefa ampiharina amin' ny kolontsaina hafa izay manana ireo zavamaneno ireo nefa mampiasa azy amin' ny fomba hafa. Ao amin' ny fandalinana ny mozika tandrefana, ny fomba fanasokajiana mahazatra indrindra dia mizara ny zavamaneno ho amin' ireto vondrona manaraka ireto: [[zavamaneno misy tadiny]] (matetika zaraina ho zavamaneno misy tadiny kitihina sy zavamaneno misy handrotra); [[zavamaneno tsofina]] (matetika zaraina ho [[zavamaneno hazo]] sy [[zavamaneno varahiny]]); [[zavamaneno velezina]] (zaraina ho [[zavamaneno velezim-batana]] sy [[zavamaneno velezin-tavany]]; ary [[zavamaneno elektrônika]]. == Fanasokajiana ho karazan-javamaneno telo == === Zavamaneno misy tadiny === Zavamaneno mamoaka feo avy amin' ny fipararetran' ny tadiny iray na maromaro ny [[zavamaneno misy tadiny]]. Amin' ny fanasokajiana zavamaneno, ny zavamaneno misy tadiny dia zavamaneno mamoaka feo avy amin' ny tadiny mipararetra rehefa tendrena na velezina na ampanenoina amin' ny handrotra. === Zavamaneno tsofina === Zavamaneno mamoaka feo noho ny fihovitrovitry ny tsanganan-drivotra avy amin' ny fofonan' ny mpitsoka zavamaneno, na tsofin' ny fitaovana mekanika paosin-rivotra, ny [[zavamaneno tsofina]]. === Zavamaneno velezina === Zavamaneno mamoaka feo avy amin' ny fikapohana na fikasohana ny apahany amin' ny vatany ny [[zavamaneno velezina]]. Ny zavamaneno velezina angamba no zavamaneno voalohany indrindra nampiasain' ny olombelona sady anisan' ny zavamaneno ampiasaina amin' ny ankamaroan' ny karazana mozika. Hita hatrao amin' ny mozika nentim-paharazana ka hatramin' ny mozika klasika izreo zavamaneno ireo. ol0hiyrfr7aaad9h0apnx0icnkmdy5r 1 290093 1092391 2024-12-02T16:21:53Z 154.120.162.173 /* August Rajon */ fizarana vaovao 1092391 wikitext text/x-wiki == August Rajon == malagasy [[Manokana:Fandraisan'anjara/154.120.162.173|154.120.162.173]] 2 Desambra 2024 à 16:21 (UTC) r4l9x98kjnlj469mhitxcwtsveqfdqz 0 290094 1092393 2024-12-03T01:39:25Z 41.213.235.225 Pejy noforonina tamin'ny « {{coord|00|54|N|52|00|W}} {{infobox tanàna |anarana = Serra do Navio |faritany = [[Amapá]] |isam-ponina = 5577 |velarantany= 7.713 |firenena = {{Brazila}} |ben'ny tanàna = |sary =Serra do Navio Amapá Brazil.jpg |saina=Bandeira de Serra do Navio, Amapá.png }} [[File:Amapa Municip SerradoNavio.jpg|thumb|left|Serra do Navio]] '''Serra do Navio''' dia tanàna ao amin'ny faritany mizaka tenan'i [[Amapá]] ao amin'ny {{Brazila}}. Ny... » 1092393 wikitext text/x-wiki {{coord|00|54|N|52|00|W}} {{infobox tanàna |anarana = Serra do Navio |faritany = [[Amapá]] |isam-ponina = 5577 |velarantany= 7.713 |firenena = {{Brazila}} |ben'ny tanàna = |sary =Serra do Navio Amapá Brazil.jpg |saina=Bandeira de Serra do Navio, Amapá.png }} [[File:Amapa Municip SerradoNavio.jpg|thumb|left|Serra do Navio]] '''Serra do Navio''' dia tanàna ao amin'ny faritany mizaka tenan'i [[Amapá]] ao amin'ny {{Brazila}}. Ny isam-poniny dia 5 577 mponina tamin'ny taona 2021 ary 7.713 km² ny velarantany. ==fetra== * [[Oiapoque]] any avaratra; *[[Calçoene]] sy [[Ferreira Gomes]] any atsinanana; *[[Porto Grande]] any atsimo atsinanana; *[[Pedra Branca do Amapari]] any andrefana. == Jereo koa == * [[Brazila]] ** [[Amapá]] *** [[Amapá (tanàna)|Amapá]], [[Calçoene]], [[Cutias]], [[Ferreira Gomes]], [[Macapá]], [[Itaubal]], [[Laranjal do Jari]], [[Mazagão]], [[Oiapoque]], [[Porto Grande]], [[Pedra Branca do Amapari]], [[Pracuúba]], [[Santana]], [[Serra do Navio]], [[Tartarugalzinho]] sy [[Vitória do Jari]] == Tsiahy == <references/> [[sokajy:Tanàna ao faritany mizaka-tenan'i Amapá]] t6yjh1f1cn4qrfqr5sl31ct1p9rh0le 0 290095 1092394 2024-12-03T01:50:27Z 41.213.235.225 Pejy noforonina tamin'ny « {{coord|00|36|N|52|42|W}} {{infobox tanàna |anarana = Itaubal |faritany = [[Amapá]] |isam-ponina = 1704 |velarantany= 4.836 |firenena = {{Brazila}} |ben'ny tanàna = |sary =Itaubal Amapá Brazil.jpg |saina=Itaubalbandeiraamabra.PNG }} [[File:Amapa Municip Itaubal.jpg|thumb|left|Itaubal]] '''Itaubal''' (antsoina koa hoe ''Itaubal do Piririm'') dia kaominina ao {{Brazila}}, ao amin'i [[Amapá.]]. Ny isam-ponina dia 4.836 tamin'ny t... » 1092394 wikitext text/x-wiki {{coord|00|36|N|52|42|W}} {{infobox tanàna |anarana = Itaubal |faritany = [[Amapá]] |isam-ponina = 1704 |velarantany= 4.836 |firenena = {{Brazila}} |ben'ny tanàna = |sary =Itaubal Amapá Brazil.jpg |saina=Itaubalbandeiraamabra.PNG }} [[File:Amapa Municip Itaubal.jpg|thumb|left|Itaubal]] '''Itaubal''' (antsoina koa hoe ''Itaubal do Piririm'') dia kaominina ao {{Brazila}}, ao amin'i [[Amapá.]]. Ny isam-ponina dia 4.836 tamin'ny taona 2014 ary 1.704 km² ny velarantany. Ny sisin-taniny dia ny reniranon'i [[Amazonia]] any atsimo atsinanana ary [[Macapá]] any atsimoandrefana, andrefana ary avaratra. == Jereo koa == * [[Brazila]] ** [[Amapá]] *** [[Amapá (tanàna)|Amapá]], [[Calçoene]], [[Cutias]], [[Ferreira Gomes]], [[Macapá]], [[Itaubal]], [[Laranjal do Jari]], [[Mazagão]], [[Oiapoque]], [[Porto Grande]], [[Pedra Branca do Amapari]], [[Pracuúba]], [[Santana]], [[Serra do Navio]], [[Tartarugalzinho]] sy [[Vitória do Jari]] == Tsiahy == <references/> [[sokajy:Tanàna ao faritany mizaka-tenan'i Amapá]] r0tnuxe5fhmmhykr7beqizs8dyc2qg8 1092395 1092394 2024-12-03T01:50:44Z 41.213.235.225 1092395 wikitext text/x-wiki {{coord|00|36|N|52|42|W}} {{infobox tanàna |anarana = Itaubal |faritany = [[Amapá]] |isam-ponina = 1704 |velarantany= 4.836 |firenena = {{Brazila}} |ben'ny tanàna = |sary =Itaubal Amapá Brazil.jpg |saina=Itaubalbandeiraamabra.PNG }} [[File:Amapa Municip Itaubal.jpg|thumb|left|Itaubal]] '''Itaubal''' (antsoina koa hoe ''Itaubal do Piririm'') dia kaominina ao {{Brazila}}, ao amin'i [[Amapá]]. Ny isam-ponina dia 4.836 tamin'ny taona 2014 ary 1.704 km² ny velarantany. Ny sisin-taniny dia ny reniranon'i [[Amazonia]] any atsimo atsinanana ary [[Macapá]] any atsimoandrefana, andrefana ary avaratra. == Jereo koa == * [[Brazila]] ** [[Amapá]] *** [[Amapá (tanàna)|Amapá]], [[Calçoene]], [[Cutias]], [[Ferreira Gomes]], [[Macapá]], [[Itaubal]], [[Laranjal do Jari]], [[Mazagão]], [[Oiapoque]], [[Porto Grande]], [[Pedra Branca do Amapari]], [[Pracuúba]], [[Santana]], [[Serra do Navio]], [[Tartarugalzinho]] sy [[Vitória do Jari]] == Tsiahy == <references/> [[sokajy:Tanàna ao faritany mizaka-tenan'i Amapá]] 7qa1ej7s6s63uf8y71li9qf4wf78fmk 1092396 1092395 2024-12-03T01:51:46Z 41.213.235.225 1092396 wikitext text/x-wiki {{coord|00|36|N|52|42|W}} {{infobox tanàna |anarana = Itaubal |faritany = [[Amapá]] |isam-ponina = 1704 |velarantany= 4.836 |firenena = {{Brazila}} |ben'ny tanàna = |sary =Itaubal Amapá Brazil.jpg |saina=Itaubalbandeiraamabra.PNG }} [[File:Amapa Municip Itaubal.jpg|thumb|left|Itaubal]] '''Itaubal''' (antsoina koa hoe ''Itaubal do Piririm'') dia kaominina ao {{Brazila}}, ao amin'i [[Amapá]]. Ny isam-ponina dia 4.836 tamin'ny taona 2014 ary 1.704 km² ny velarantany. Ny sisin-taniny dia ny reniranon'i [[Amazonia]] any atsimo atsinanana ary [[Macapá]] any atsimoandrefana, andrefana ary avaratra. == Jereo koa == * [[Brazila]] ** [[Amapá]] *** [[Amapá (tanàna)|Amapá]], [[Calçoene]], [[Cutias]], [[Ferreira Gomes]], [[Macapá]], [[Itaubal]], [[Laranjal do Jari]], [[Mazagão]], [[Oiapoque]], [[Porto Grande]], [[Pedra Branca do Amapari]], [[Pracuúba]], [[Santana]], [[Serra do Navio]], [[Tartarugalzinho]] sy [[Vitória do Jari]] == Tsiahy == <references/> [[pt:Itaubal]] [[sokajy:Tanàna ao faritany mizaka-tenan'i Amapá]] 6lfg1gvntgi9mbibb91yot9kkr626us 1092397 1092396 2024-12-03T01:52:40Z 41.213.235.225 1092397 wikitext text/x-wiki {{coord|00|36|N|52|42|W}} {{infobox tanàna |anarana = Itaubal |faritany = [[Amapá]] |isam-ponina = 1704 |velarantany= 4.836 |firenena = {{Brazila}} |ben'ny tanàna = |sary =Itaubal Amapá Brazil.jpg |saina=Itaubalbandeiraamabra.PNG }} [[File:Amapa Municip Itaubal.jpg|thumb|left|Itaubal]] '''Itaubal''' (antsoina koa hoe ''Itaubal do Piririm'') dia kaominina ao {{Brazila}}, ao amin'i [[Amapá]]. Ny isam-ponina dia 4.836 tamin'ny taona 2014 ary 1.704 km² ny velarantany. Ny sisin-taniny dia ny reniranon'i [[Amazonia]] any atsimo atsinanana ary [[Macapá]] any atsimo-andrefana, andrefana ary avaratra. == Jereo koa == * [[Brazila]] ** [[Amapá]] *** [[Amapá (tanàna)|Amapá]], [[Calçoene]], [[Cutias]], [[Ferreira Gomes]], [[Macapá]], [[Itaubal]], [[Laranjal do Jari]], [[Mazagão]], [[Oiapoque]], [[Porto Grande]], [[Pedra Branca do Amapari]], [[Pracuúba]], [[Santana]], [[Serra do Navio]], [[Tartarugalzinho]] sy [[Vitória do Jari]] == Tsiahy == <references/> [[pt:Itaubal]] [[sokajy:Tanàna ao faritany mizaka-tenan'i Amapá]] nw93m4kr9qoy05v0r02u43sdggw0xhr 1092398 1092397 2024-12-03T01:53:37Z 41.213.235.225 1092398 wikitext text/x-wiki {{coord|00|36|N|52|42|W}} {{infobox tanàna |anarana = Itaubal |faritany = [[Amapá]] |velarantany=1704 |isam-ponina = 4.836 |firenena = {{Brazila}} |ben'ny tanàna = |sary =Itaubal Amapá Brazil.jpg |saina=Itaubalbandeiraamabra.PNG }} [[File:Amapa Municip Itaubal.jpg|thumb|left|Itaubal]] '''Itaubal''' (antsoina koa hoe ''Itaubal do Piririm'') dia kaominina ao {{Brazila}}, ao amin'i [[Amapá]]. Ny isam-ponina dia 4.836 tamin'ny taona 2014 ary 1.704 km² ny velarantany. Ny sisin-taniny dia ny reniranon'i [[Amazonia]] any atsimo atsinanana ary [[Macapá]] any atsimo-andrefana, andrefana ary avaratra. == Jereo koa == * [[Brazila]] ** [[Amapá]] *** [[Amapá (tanàna)|Amapá]], [[Calçoene]], [[Cutias]], [[Ferreira Gomes]], [[Macapá]], [[Itaubal]], [[Laranjal do Jari]], [[Mazagão]], [[Oiapoque]], [[Porto Grande]], [[Pedra Branca do Amapari]], [[Pracuúba]], [[Santana]], [[Serra do Navio]], [[Tartarugalzinho]] sy [[Vitória do Jari]] == Tsiahy == <references/> [[pt:Itaubal]] [[sokajy:Tanàna ao faritany mizaka-tenan'i Amapá]] qfosga9gi1f34n23h2vhdq6fb4w57jp 0 290096 1092407 2024-12-03T04:00:20Z 41.213.235.225 Pejy noforonina tamin'ny « {{coord|02|36|N|44|28|W}} [[File:Ilha de São Luís, MA.jpg|thumb|left|Ilha de São Luís, MA]] Ny '''Baía de São Marcos''' (helodrano) de dia [[helodrano]] ao amin'ny [[Ranomasimbe Atlantika]] ao amin'ny fanjakana {{Maranhao}} any avaratra-atsinanan'i {{Brazila}}. Ny helodrano dia vavahadin-drano manodidina ny 100 kilometatra (62 mi) ny lavany ary hatramin'ny 16 kilometatra (9,9 mi) ny sakany. Mahazo renirano maromaro izy io, anisan’izany ny Rio Graja... » 1092407 wikitext text/x-wiki {{coord|02|36|N|44|28|W}} [[File:Ilha de São Luís, MA.jpg|thumb|left|Ilha de São Luís, MA]] Ny '''Baía de São Marcos''' (helodrano) de dia [[helodrano]] ao amin'ny [[Ranomasimbe Atlantika]] ao amin'ny fanjakana {{Maranhao}} any avaratra-atsinanan'i {{Brazila}}. Ny helodrano dia vavahadin-drano manodidina ny 100 kilometatra (62 mi) ny lavany ary hatramin'ny 16 kilometatra (9,9 mi) ny sakany. Mahazo renirano maromaro izy io, anisan’izany ny [[Rio Grajaú]] sy [[Mearim]] ary [[Pindaré]]. Ny Nosy São Luís dia manasaraka ny Baía de São Marcos amin'ny Baía de São Jose eo atsinanana fotsiny. Ny nosy São Luís no misy an'i [[São Luís]], renivohitr'i [[Maranhão]]. Misy seranan-tsambo 3 ao amin'io helodrano io. [[en:Baía de São Marcos]] [[pt:Baía de São Marcos]] [[sokajy:Maranhão]] [[Sokajy:Helodrano]] hr8simb3tx3xlx0thd7pth90xywz1kk 1092408 1092407 2024-12-03T04:06:08Z 41.213.235.225 1092408 wikitext text/x-wiki {{coord|02|36|N|44|28|W}} [[File:Ilha de São Luís, MA.jpg|thumb|left|Ilha de São Luís, MA]] [[File:Centro histórico - Baía de São Marcos (53227186329).jpg|thumb|Centro histórico [[São Luís]] - Baía de São Marcos]] Ny '''Baía de São Marcos''' (helodrano) de dia [[helodrano]] ao amin'ny [[Ranomasimbe Atlantika]] ao amin'ny fanjakana {{Maranhao}} any avaratra-atsinanan'i {{Brazila}}. Ny helodrano dia vavahadin-drano manodidina ny 100 kilometatra (62 mi) ny lavany ary hatramin'ny 16 kilometatra (9,9 mi) ny sakany. Mahazo renirano maromaro izy io, anisan’izany ny [[Rio Grajaú]] sy [[Mearim]] ary [[Pindaré]]. Ny Nosy São Luís dia manasaraka ny Baía de São Marcos amin'ny Baía de São Jose eo atsinanana fotsiny. Ny nosy São Luís no misy an'i [[São Luís]], renivohitr'i [[Maranhão]]. Misy seranan-tsambo 3 ao amin'io helodrano io. [[en:Baía de São Marcos]] [[pt:Baía de São Marcos]] [[sokajy:Maranhão]] [[Sokajy:Helodrano]] q016j8ybek9vgcdd0r9sgt5ajfky1wp 1092409 1092408 2024-12-03T04:07:34Z 41.213.235.225 1092409 wikitext text/x-wiki {{coord|02|36|N|44|28|W}} [[File:Ilha de São Luís, MA.jpg|thumb|left|Ilha de São Luís, MA]] [[File:Centro histórico - Baía de São Marcos (53227186329).jpg|thumb|Centro histórico [[São Luís]] - Baía de São Marcos]] Ny '''Baía de São Marcos''' (helodrano) de dia [[helodrano]] ao amin'ny [[Ranomasimbe Atlantika]] ao amin'ny fanjakana {{Maranhao}} any avaratra-atsinanan'i {{Brazila}}. Ny helodrano dia vavahadin-drano manodidina ny 100 kilometatra (62 mi) ny lavany ary hatramin'ny 16 kilometatra (9,9 mi) ny sakany. Mahazo renirano maromaro izy io, anisan’izany ny [[Rio Grajaú]] sy [[Mearim]] ary [[Pindaré]]. Ny Nosy São Luís dia manasaraka ny Baía de São Marcos amin'ny Baía de São Jose eo atsinanana fotsiny. Ny nosy São Luís no misy an'i [[São Luís]], renivohitr'i [[Maranhão]]. Misy seranan-tsambo 3 ao amin'io helodrano io. [[en:Baía de São Marcos]] [[pt:Baía de São Marcos]] [[sokajy:Maranhão]] [[Sokajy:Helodrano]] [[Sokajy:Ranomasimbe Atlantika]] t0u19w813o07qw86jxxuuvjhqb17ex3 0 290097 1092415 2024-12-03T08:50:32Z 41.77.19.26 Pejy noforonina tamin'ny « =[[ ¤]]= Batera » 1092415 wikitext text/x-wiki =[[ ¤]]= Batera fdh7uqoxdeqtni2pgtsxmk8ev5y1pzl