Wikipedia mgwiki https://mg.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Fandraisana MediaWiki 1.44.0-wmf.6 first-letter Rakitra Manokana Dinika Mpikambana Dinika amin'ny mpikambana Wikipedia Dinika amin'ny Wikipedia Sary Dinika amin'ny sary MediaWiki Dinika amin'ny MediaWiki Endrika Dinika amin'ny endrika Fanoroana Dinika amin'ny fanoroana Sokajy Dinika amin'ny sokajy TimedText TimedText talk Module Discussion module 0 16243 1092502 1087509 2024-12-05T01:57:26Z 41.213.235.225 1092502 wikitext text/x-wiki Ny '''kaominina''' dia fari-piadidiana, fizaràna ara-pitantanana, mifanandrify amin' ny [[tanàna]] iray, na amin' ny tanàna sy ny [[vohitra]] manodidina azy, na amin' ny vondrom-bohitra, manana ny satan' ny fikambanana sy manana fahefana hizaka tena na fahefana hampihatra fitsipika araka ny omen' ny [[lalàna]] azy. Amin' ny ankapobeny dia fizaràna ara-pitantanana kely indrindra ao amin' ny tanim-pirenena ny kaominina, izay matetika tarihin' ny [[ben' ny tanàna]]. Mety hanan-jo hampadoa [[hetra]] (hetra amin' ny vola miditra, hetra amin' ny fananana, hetra amin' ny fidiram-bolan' ny orinasa) ny kaominina. Mety hahazo famatsiam-bola be avy amin' ny fanjakana foibe ihany koa izy. Indraindray koa manan-jo hanana orinasa ny kaominina. == Jereo koa == * [[Faritany]] * [[Faritra (ara-pitantanana)]] * [[Vondrom-paritra]] * [[Fitsinjaram-pahefana]] * [[Kaominina eto Madagasikara]] * [[Kaominina ao Frantsa]] [[Sokajy:Kaominina]] ejaswl4hnt2f2vxyttdz24v602k0vs0 0 169043 1092493 1050841 2024-12-04T19:52:56Z 41.213.235.225 1092493 wikitext text/x-wiki {{coord|33|31|N|36|20|E}} {{infobox tanàna |anarana = Damaskosy |faritany = |velarantany = |isam-ponina = 1.834.741 (2010) |firenena = {{Siria}} |ben'ny tanàna = |sary = Damascus-Bab Kisan.jpg |saina =Emblem of Damascus.svg }} [[File:Dimashq207.jpg|thumb|left|Damaskosy]] [[Sary:Schedel Damaskus 1497.jpg|vignette|282x282px|Sarin' ny tanànan' i Damaskôsy tamin' ny taona 1467]] I '''Damaskôsy''' na '''Damasy'''<ref>Anarana nomen'ny mpandika baiboly malagasy an'ilay tanàna</ref> dia renivohitr' i [[Siria]] sady tanàna lehibe indrindra ao Siria, any atsimo-andrefana amin' ilay firenena, eo am-pototry ny tapany atsinanana amin' i Antilibàna, eo amin' ny sisin' ny taniefitr’ i Siria, akaikin' ny sisin-tanin' i Libàna, eo amin' ny renirano Barada. Izy koa no tanàna antitra indrindra mbola misy mponina. Misy mponina 2,6 tapitrisa izy tamin' ny taona 2004<ref>Central Bureau of Statistics Syria [http://www.cbssyr.org/General%20census/census%202004/pop-man.pdf Syria census 2004]</ref>. Atao hoe مشق / '''''Dimashq''''', izy amin' ny [[Fiteny arabo|teny arabo]]. I Damakôsy dia renivohitry ny [[kalifaty omaiada]] tamin' ny taonjato faha-7 hatramin' ny taonjato faha-8. Taorian' ny fandresen' ny [[dinastia abasida]], dia nafindra tany [[Baghdad|Bagdad]] ny renivohitra. Nandritra ny taonjato faha-13, dia lasa renivohitry ny [[kalifaty mamalòka]], izay nahatonga azy ho tanàna lehibe ary manan-karena amin' ny lafiny ara-kolontsaina ao amin' ny faritra misy azy ([[Azia Andrefana]]). Nandritra ny taona nanjakan' ny Fanjakambe ôsmana, dia nihakely ny lanjan' i Damaskôsy. Amin' izao fotoana izao, i Damaskôsy no renivohitr' i Siria. Ary noho ny hareny ara-kolontsaina, izy io no voafidy ho renivohitra ara-kolontsain' ny Arabo tamin' ny taona 2008.<ref>{{cite web |url=http://damascus.org.sy/ |title=دمشق عاصمة الثقافة العربية 2008 |publisher=Damascus.org.sy |date= |accessdate=2010-06-20 |archivedate=2011-08-05 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110805132907/http://damascus.org.sy/ }}</ref> == Toekarena == Tanàna lehibe indrindra ao Siria i Damaskôsy izay foibe ara-barotra lehibe, indrindra ho an' ny vokatry ny fambolena (voankazo nohamainina, [[voamadinika]], [[divay]]), ny lamba (landy, rongony fotsy madinika (''lin''), volon' ondry), ary koa ivontoerana lehibe ho an’ ny taozavabaventy (taozavabaventy momba ny mekanika). Ny lazan' ny tanàna amin' ny asa tanana, izay nifototra taloha tamin' ny fanamboarana sy fanondranana lelan-tsabatra vita amin' ny vy manify sy mafy ary mateza, dia mitohy miaraka amin' ny asa nentim-paharazana hafa, toy ny fanenomana landy, ny asa hoditra sy [[varahina]], ny fanamboarana zavatra miedrika kofehy vita amin' ny [[volamena]] sy [[volafotsy]]. == Lova == I Damaskôsy dia iray amin' ny tanàna masin' ny [[Silamo|finoana silamo]], iorenen' ny môskea maro, ka ny tena maiavaka dia ny môskean' ny Omaiada, atao hoe Môskea Lehibe, naorin' ny kalifa Al-Walid I teo anelanelan' ny taona 706 sy 715. Naorina teo amin' ny toerana nisy ny tempolin' ny mpanompo sampy io môskea io, izay nosoloina ny basilika kristianan' i Masindahy Joany Batista, tamin' ny faran' ny taonjato faha-4, ilay Môskea Lehibe, izay imbetsaka nopotehin' ny afo ary naverina amin’ ny laoniny amin’ ny ampahany be tamin' ny taonjato faha-19, dia iray amin' ny môskea tranainy indrindra, ary iray amin' ny môskea lehibe indrindra eo amin' ny tontolo mozilmana. Akoatr' io môskea malaza io, izay nisy akony lehibe teo amin' ny maritrano mozilmana, i Damaskôsy dia manana lova lehibe (ny lapa Azem, namboarina nanomboka tamin' ny tapaky ny taonjato faha-18, ny tranobe fonenan’ ny mpitondra fivavahana an' i Suleiman (''couvent''), ny fasan' i Saladin, sns.) ary toerana fampandrosoana ny kolontsaina isan-karazany (oniversite, Tranombako-pirenena siriana, Tranombokim-pirenena). == Tantara == === Andro Taloha === I Damaskôsy dia iray amin' ny tanàna tranainy indrindra eran-tany. Efa nisy tamin’ ny taonjato faha-16 tal. J.K. izay anisan’ ny Empira Ejipsiana. Renivohitry ny [[Arameana|Fanjakana Arameana]] niady tamin’ ny [[Fanjakan' i Israely (mitambatra)|Fanjakan' i Israely]] izy, ary azon’ ny [[Asiria|Asiriana]] tamin’ ny taona 732 tal. J.K., teo ambany fitarihan’ i [[Teglata-Falasara III|Teglata Falasara III]] (''Teglath-Phalasar III''). Tafiditra tao amin’ ny [[Persia|Empira Persiana]] izy, avy eo azon’ i [[Aleksandra Lehibe]] tamin’ ny taona 333-332 tal. J.K., lasan’ ny [[Seleokida|Fanjakan' ny Seleokida]] i Damaskôsy rehefa maty i Aleksandra Lehibe. Azon’ i [[Pômpeio]] tamin’ ny taona 65 tal. J.K. i Damaskôsy izay, tany am-piandohan’ ny [[kristianisma]], nitorian’ i [[Paoly (apôstôly)|Paoly]] ny [[Filazantsara|Evanjely]] (dia i Paoly izay niova fo teo amin’ ny “lalana ho any Damaskôsy”) ary nanorenana evekea na episkôpata. === Andro Antenatenany === Tamin' ny taona 635, i Damaskôsy dia teo ambany fitondran' ny [[Arabo (vahoaka)|Arabo]] ary lasa fonenan' ny kalifa [[Ômeiada|omaiada]] (661-750), izay nanaingo sy nanamafy azy io. Lasa toeran-draharaham-barotra lehibe nalaza noho ny asa tanana sy ny fanenoman-damba, namidy nanerana ny tany tandrefana, izy avy eo. Azon' i [[Saladin]] i Damaskôsy (taona 1176) ary lasa foibe nitoeran’ ny tafiny nandritra ny [[Kroazada fahatelo]] nataon' ny Kristiana avy any Andrefana. Norobain’ i [[Timur|Tamerlan]] i Damaskôsy (taona 1401), nefa naverina naorina haingana indray. === Andro Vaovao sy Ankehitriny === Tamin' ny taona 1516 dia nalain' ny Tiorka Ôtômana tamin' ny [[Ejipta|Egiptiana]] ity tanàna ity, ary tafiditra tao amin' ny [[Empira Ôtômàna|Empira Ôtômana]] hatramin' izay ka hatramin’ ny taona 1918 - afa-tsy teo anelanelan' ny taona 1832 sy 1840, vanim-potoana nahazoan' i Mehmed Ali, mpanjaka-lefitr’ i Egipta azy. Tamin' ny taona 1860, ny fandripahana ny Kristiana vitsy anisa sy mavitrika nataon' ny Mozilmana tao amin' io tanàna io dia nahafaty olona 5 000 any ho any. Nandritra ny [[Ady Lehibe Voalohany|Ady Lehibe I]], ny tafika alemana-tiorka dia nampiasa an' i Damaskôsy ho toby hanatontosana ny asa fanafihany ny [[Lakandranon' i Suez]]. Tamin' ny taona 1918, ny i Damaskôsy dia azon' ny tafika britanika teo ambany fibaikoan' ny jeneraly Allenby, izay nampikambanina tamin' ny tafik' ilay mpitarika arabo atao hoe Faisal (''Fayçal'') (Faisal I, mpanjakan' i [[Iràka]] taty aoriana). Niezaka nanao an’ i Damaskôsy ho renivohi-panjakana arabo mahaleo tena i Faisal ary nanambara ny tenany ho mpanjakan’ i [[Siria]] tao tamin’ ny Marsa 1920. Ny [[Frantsa|Frantsay]], rehefa nahazo fahefana hitantana ilay firenena (Avrily 1920), dia nametraka ny miaramilan' ny jeneraly Gouraud tao amin’ ilay tanàna hibodo azy tamin' ny 25 Jolay 1920. Tamin’ ny taona 1925 dia nofaizin’ izy ireo mafy ny fikomian' ny [[Droza]]. Nandritra ny [[Ady Lehibe Faharoa]], ny [[Britaina Lehibe|Britanika]] sy ny Tafika Frantsay Afaka (''Forces françaises libres'') dia nahazo an’ i Damaskôsy (Jona 1941), izay toerana nisy ny manam-pahefana frantsay nitantana an’ i [[Siria]], izay nankasitrahan’ ny governemanta Vichy. Tsy niala tao Damaskôsy ny miaramila frantsay raha tsy tamin’ ny Avrily 1946, ary lasa renivohitr’ i Siria mahaleo tena i Damaskôsy. == Tsiahy == {{ref}} [[sokajy:Tanàna ao Siria]] [[sokajy:Damaskosy]] dlu0i62wfkcncvzmq8qsplyq0pnfv68 14 183544 1092494 647845 2024-12-04T21:14:43Z 41.213.235.225 1092494 wikitext text/x-wiki Renipejin'ny firenena. {{renipejy|Siria}} [[sokajy:Firenena]] [[Sokajy:Firenena ao Azia]] i1bn2l6enty0tspeesconix9nzvt95n 2 228246 1092492 778639 2024-12-04T19:50:02Z CommonsDelinker 112 Replacing Sicilian_Flag.svg with [[File:Flag_of_Sicily.svg]] (by [[:c:User:CommonsDelinker|CommonsDelinker]] because: [[:c:COM:Duplicate|Duplicate]]: Exact or scaled-down duplicate: [[:c::File:Flag of Sicily.svg|]]). 1092492 wikitext text/x-wiki [[Sary:Flag of Sicily.svg|thumb|right|300px|]] * [[Sicilia]] ** [[Faritanin' Agrigento]] ** [[Faritanin Caltanissetta]] ** [[Faritanin Catania]] ** [[Faritanin' Enna]] ** [[Faritanin Messina]] ** [[Faritanin Palermo]] ** [[Faritanin Ragusa]] ** [[Faritanin Siracusa]] ** [[Faritanin Trapani]] *** [[Agrigento]] *** [[Caltanissetta]] *** [[Catania]] *** [[Enna]] *** [[Messina]] *** [[Palermo]] *** [[Ragusa]] *** [[Siracusa]] *** [[Trapani]] iqsime9qh2jn6w4bv73c6js4vvvo9un 0 257087 1092501 955734 2024-12-05T01:55:22Z 41.213.235.225 1092501 wikitext text/x-wiki {{coord|-5.819440|-46.138610}} {{infobox tanàna |anarana = Grajaú |velarantany = |faritany = [[Maranhão]] |isam-ponina = 69.527 |firenena = {{Brazila}} |ben'ny tanàna = |sary =Centro da cidade de grajau vista do alto do morro.jpg }} [[File:Maranhao Municip Grajau.svg|thumb|left| Grajau]] '''Grajaú''' dia tanàna ao amin'ny faritany mizaka tenan'i [[Maranhão]] ao amin'ny [[Brazila]]. == Jeografia == Ny isam-ponina dia 30217 mponina tamin'ny taona 2012.<ref name='geocities'>[http://download.geonames.org/export/ Brazila] ao amin'i geonames.org, novingiana ny 18/11/2018 </ref> == Mponina == {| class="wikitable" |- style="font-size:95%" class="hintergrundfarbe9" ! !Mponina !tanàna !kaominina |- align="center" |1991 |39.228 |18.133 |21.095 |- align="center" |2000 |50.107 |26.511 |23.596 |- align="center" |2010 |62.093 |37.041 |25.052 |- align="center" |''2019'' |''69.527'' |? |? |- |- |} == Jereo koa == * [[Brazila]] ** [[Maranhão]] == Gallerie== <gallery widths="120" heights="120" class="center" perrow="4"> Catedral de grajau.jpg|Kathedrale Nosso Senhor do Bonfim Grajaú River.JPG|[[Rio Grajaú (Maranhão)|Rio Grajaú]] Grajaú River Waterfalls.JPG|Wasserfall am Rio Grajaú Beneficiadora de arroz e soja.JPG|Reis- und Sojaverarbeitung </gallery> == Tsiahy == <references/> {{commonscat|Grajaú (Maranhão)}} [[sokajy:Tanàna ao Brazila]] [[sokajy:Tanàna ao faritany mizaka-tenan'i Maranhão]] 4p95nrj1pkft7rxw8j409s67dwzn3y8 1092505 1092501 2024-12-05T02:05:13Z 41.213.235.225 1092505 wikitext text/x-wiki {{coord|-5.819440|-46.138610}} {{infobox tanàna |anarana = Grajaú |velarantany = |faritany = [[Maranhão]] |isam-ponina = 69.527 |firenena = {{Brazila}} |ben'ny tanàna = |sary =Centro da cidade de grajau vista do alto do morro.jpg }} [[File:Maranhao Municip Grajau.svg|thumb|left| Grajau]] '''Grajaú''' dia tanàna ao amin'ny faritany mizaka tenan'i [[Maranhão]] ao amin'ny [[Brazila]]. == Jeografia == Ny isam-ponina dia 30217 mponina tamin'ny taona 2012.<ref name='geocities'>[http://download.geonames.org/export/ Brazila] ao amin'i geonames.org, novingiana ny 18/11/2018 </ref> == Mponina == {| class="wikitable" |- style="font-size:95%" class="hintergrundfarbe9" !Kaominina !Mponina !Tanàna !Fokontany |- align="center" |1991 |39.228 |18.133 |21.095 |- align="center" |2000 |50.107 |26.511 |23.596 |- align="center" |2010 |62.093 |37.041 |25.052 |- align="center" |''2019'' |''69.527'' |? |? |- |- |} == Jereo koa == * [[Brazila]] ** [[Maranhão]] == Gallerie== <gallery widths="120" heights="120" class="center" perrow="4"> Catedral de grajau.jpg|Kathedrale Nosso Senhor do Bonfim Grajaú River.JPG|[[Rio Grajaú (Maranhão)|Rio Grajaú]] Grajaú River Waterfalls.JPG|Wasserfall am Rio Grajaú Beneficiadora de arroz e soja.JPG|Reis- und Sojaverarbeitung </gallery> == Tsiahy == <references/> {{commonscat|Grajaú (Maranhão)}} [[sokajy:Tanàna ao Brazila]] [[sokajy:Tanàna ao faritany mizaka-tenan'i Maranhão]] 781m0tpg4hmzxfeu9zqmr36jnqglwsx 1092506 1092505 2024-12-05T02:05:46Z 41.213.235.225 1092506 wikitext text/x-wiki {{coord|-5.819440|-46.138610}} {{infobox tanàna |anarana = Grajaú |velarantany = |faritany = [[Maranhão]] |isam-ponina = 69.527 |firenena = {{Brazila}} |ben'ny tanàna = |sary =Centro da cidade de grajau vista do alto do morro.jpg }} [[File:Maranhao Municip Grajau.svg|thumb|left| Grajau]] '''Grajaú''' dia tanàna ao amin'ny faritany mizaka tenan'i [[Maranhão]] ao amin'ny [[Brazila]]. == Jeografia == Ny isam-ponina dia 30217 mponina tamin'ny taona 2012.<ref name='geocities'>[http://download.geonames.org/export/ Brazila] ao amin'i geonames.org, novingiana ny 18/11/2018 </ref> == Mponina == {| class="wikitable" |- style="font-size:95%" class="hintergrundfarbe9" ! !Mponina Kaominina !Tanàna !Fokontany |- align="center" |1991 |39.228 |18.133 |21.095 |- align="center" |2000 |50.107 |26.511 |23.596 |- align="center" |2010 |62.093 |37.041 |25.052 |- align="center" |''2019'' |''69.527'' |? |? |- |- |} == Jereo koa == * [[Brazila]] ** [[Maranhão]] == Gallerie== <gallery widths="120" heights="120" class="center" perrow="4"> Catedral de grajau.jpg|Kathedrale Nosso Senhor do Bonfim Grajaú River.JPG|[[Rio Grajaú (Maranhão)|Rio Grajaú]] Grajaú River Waterfalls.JPG|Wasserfall am Rio Grajaú Beneficiadora de arroz e soja.JPG|Reis- und Sojaverarbeitung </gallery> == Tsiahy == <references/> {{commonscat|Grajaú (Maranhão)}} [[sokajy:Tanàna ao Brazila]] [[sokajy:Tanàna ao faritany mizaka-tenan'i Maranhão]] 7aj1xaco9vvedl4ksueinkkv9gc9po1 1092507 1092506 2024-12-05T02:12:01Z 41.213.235.225 1092507 wikitext text/x-wiki {{coord|-5.819440|-46.138610}} {{infobox tanàna |anarana = Grajaú |velarantany = |faritany = [[Maranhão]] |isam-ponina = 69.527 |firenena = {{Brazila}} |ben'ny tanàna = |sary =Centro da cidade de grajau vista do alto do morro.jpg |saina=Grajaú Flag.png }} [[File:Maranhao Municip Grajau.svg|thumb|left| Grajau]] '''Grajaú''' dia tanàna ao amin'ny faritany mizaka tenan'i [[Maranhão]] ao amin'ny [[Brazila]]. == Jeografia == Ny isam-ponina dia 30217 mponina tamin'ny taona 2012.<ref name='geocities'>[http://download.geonames.org/export/ Brazila] ao amin'i geonames.org, novingiana ny 18/11/2018 </ref> == Mponina == {| class="wikitable" |- style="font-size:95%" class="hintergrundfarbe9" ! !Mponina Kaominina !Tanàna !Fokontany |- align="center" |1991 |39.228 |18.133 |21.095 |- align="center" |2000 |50.107 |26.511 |23.596 |- align="center" |2010 |62.093 |37.041 |25.052 |- align="center" |''2019'' |''69.527'' |? |? |- |- |} == Jereo koa == * [[Brazila]] ** [[Maranhão]] == Gallerie== <gallery widths="120" heights="120" class="center" perrow="4"> Catedral de grajau.jpg|Kathedrale Nosso Senhor do Bonfim Grajaú River.JPG|[[Rio Grajaú (Maranhão)|Rio Grajaú]] Grajaú River Waterfalls.JPG|Wasserfall am Rio Grajaú Beneficiadora de arroz e soja.JPG|Reis- und Sojaverarbeitung </gallery> == Tsiahy == <references/> {{commonscat|Grajaú (Maranhão)}} [[sokajy:Tanàna ao Brazila]] [[sokajy:Tanàna ao faritany mizaka-tenan'i Maranhão]] 29qtnlb5qytjl6uescgjknbof981iwc 1092508 1092507 2024-12-05T02:12:48Z 41.213.235.225 1092508 wikitext text/x-wiki {{coord|-5.819440|-46.138610}} {{infobox tanàna |anarana = Grajaú |velarantany =8.863,6 |faritany = [[Maranhão]] |isam-ponina = 69.527 |firenena = {{Brazila}} |ben'ny tanàna = |sary =Centro da cidade de grajau vista do alto do morro.jpg |saina=Grajaú Flag.png }} [[File:Maranhao Municip Grajau.svg|thumb|left| Grajau]] '''Grajaú''' dia tanàna ao amin'ny faritany mizaka tenan'i [[Maranhão]] ao amin'ny [[Brazila]]. == Jeografia == Ny isam-ponina dia 30217 mponina tamin'ny taona 2012.<ref name='geocities'>[http://download.geonames.org/export/ Brazila] ao amin'i geonames.org, novingiana ny 18/11/2018 </ref> ==Renirano== [[Rio Grajaú]] == Mponina == {| class="wikitable" |- style="font-size:95%" class="hintergrundfarbe9" ! !Mponina Kaominina !Tanàna !Fokontany |- align="center" |1991 |39.228 |18.133 |21.095 |- align="center" |2000 |50.107 |26.511 |23.596 |- align="center" |2010 |62.093 |37.041 |25.052 |- align="center" |''2019'' |''69.527'' |? |? |- |- |} == Jereo koa == * [[Brazila]] ** [[Maranhão]] == Gallerie== <gallery widths="120" heights="120" class="center" perrow="4"> Catedral de grajau.jpg|Kathedrale Nosso Senhor do Bonfim Grajaú River.JPG|[[Rio Grajaú (Maranhão)|Rio Grajaú]] Grajaú River Waterfalls.JPG|Wasserfall am Rio Grajaú Beneficiadora de arroz e soja.JPG|Reis- und Sojaverarbeitung </gallery> == Tsiahy == <references/> {{commonscat|Grajaú (Maranhão)}} [[sokajy:Tanàna ao Brazila]] [[sokajy:Tanàna ao faritany mizaka-tenan'i Maranhão]] 1517v36hmhe01b1mko075ey450tt2sc 0 283086 1092484 1052572 2024-12-04T18:23:56Z Thelezifor 15140 Fihodinana 1092484 wikitext text/x-wiki #FIHODINANA[[lamà fotsy]] kh260wkls2x36pmu7exp6ecynvnncq7 0 283456 1092470 1055248 2024-12-04T16:11:56Z Thelezifor 15140 Nanatsara rafi-pehezanteny 1092470 wikitext text/x-wiki Ny '''prôteinina''' dia [[môlekiola]] biôlôjika lehibe (makrômôlekiola) hita ao amin' ny [[sela]]<nowiki/>n' ny [[zavamananaina]] rehetra. Pôlimera ny prôteinina, miforona avy amin' ny rojo pôlipeptida iray na maromaro. Voaforona avy amin' ny fifandrohizan' ny sisa tavela amin' ny asidra misy aminina mifamatotra amin' ny alalan' ny fatorana peptida ny rojo tsirairay. Misahana anjara asa maro ao anatin' ny sela sy ny [[tambatsela]] ny prôteinina. Izy ireo dia prôteinina enzimatika ([[enzima]]) izay mampiakatra ny fihoto ara-tsimia amin' ny famoronanana sy ny fahasimbana ilaina amin' ny metabôlisman' ny sela. Misy koa prôteinina hafa izay mitana anjara toerana ara-drafitra ao anatin' ny selan' ny [[taolana]] na tambatsela (aktinina, kôlazenina), ny sasany dia [[môlekiola]] mpanetsika ahafahana mihetsiketsika (miôsinina), ny hafa koa dia mandray anjara amin' ny fanamafisana ny [[Asidra dezôksiribôniokleika|ADN]] (histônina), ny fandrindrana ny fanehoana ny [[fototarazo]], ny metabôlisman' ny angovo na koa ny fampitana hafatra amin' ny sela. Singa manan-danja ny prôteinina ao amin' ny sakafom-biby, levona ao amin' ny taovam-pandevonan-kanina ny prôteinina ary trohin' ny [[tsinaikely]] ny asidra aminina mivoaka ary avy eo ampiasain' ny vatana. 88hg58by1trgg77qled6km3a6akxqe4 0 284202 1092472 1076323 2024-12-04T16:47:41Z Thelezifor 15140 Nanitatra vontoatiny 1092472 wikitext text/x-wiki [[Sary:Schweinebauch-2.jpg|vignette|313x313px|Henan-kisoa]] Ny '''henan-kisoa''' dia [[hena]] avy amin' ny [[kisoa]] (''Sus domesticus''). Io no hena be mpihinana indrindra eran-tany, ary misy ny porofo manohana fa nanomboka tamin' ny taona 5000 tal JK any ho any ny fiompiana kisoa. Azo hanina ny henan-kisoa raha vao avy nandrahoina na aorian' ny fitehirizana azy; manalava ny fotoam-pitehirizana ny vokatra avy amin' ny henan-kisoa ny fanasiana sira. Ohatra amin' ny ampahany amin' ny henan-kisoa azo tahirizina amin' ny fomba manokana ny feny, ny sorony, ny tongony, ny taviny nasiana sira, ary ny saosisy.[[Sary:Pork-roast.jpg|thumb|Henan-kisoa]]Ny henan-kisoa no hena be mpankafy indrindra any amin' ny [[Tontolo Tandrefana]], indrindra any [[Eorôpa Afovoany]]. Tena malaza koa izy io any [[Azia Atsinanana]] sy any [[Azia Atsimo-Atsinanana]] (any [[Indôsina|Azia an-tanibe Atsimo-Atsinanana]], any [[Filipina]], any [[Singaporo]], ary any [[Timôro Atsinanana]]). Io hena io dia tena sarobidy amin' ny nahandro aziatika, indrindra any [[Repoblika Entim-Bahoakan' i Sina|Sina]] (anisan' izany i [[Hong Kong]]) sy any [[India Avaratra-Atsinanana]], noho ny taviny sy ny endriny. Mandrara ny fihinanana henan-kisoa ny [[fivavahana]] sy ny [[kolontsaina]] sasany, indrindra fa ny [[Silamo|finoana silamo]] sy ny [[jodaisma]], ary [[Kristianisma|fiangonana kristianina]] telo (ny [[Adventisma|Advantista]] sy ny [[Fiangonana Ôrtôdôksa Teoahedo Etiôpiana|Kristiana Ôrtôdôksa Etiôpiana]] sy [[Fiangonana Ôrtôdôksa Teoahedo Eritreana|Eritreana]], ary ny [[Kimbangisma|Kimbangista]]). Ny antony ara-pahasalamana fahiny angamba no niandohan' ireo fandrarana ireo (ohatra, ny [[kankam-pisaka]]). Ireo loza ara-pahasalamana ireo dia fantatra daholo ankehitriny ary efa tsy misy any amin' ny firenena mandroso rehetra amin' ny alalan' ny fitsipika. [[Sokajy:Hena]] [[Sokajy:Kisoa]] 82wf71k0gibn1aqnuqfsaq712glqotz 1092473 1092472 2024-12-04T16:48:55Z Thelezifor 15140 Nanampy rohy anatiny 1092473 wikitext text/x-wiki [[Sary:Schweinebauch-2.jpg|vignette|313x313px|Henan-kisoa]] Ny '''henan-kisoa''' dia [[hena]] avy amin' ny [[kisoa]] (''Sus domesticus''). Io no hena be mpihinana indrindra eran-tany, ary misy ny porofo manohana fa nanomboka tamin' ny taona 5000 tal JK any ho any ny fiompiana kisoa. Azo hanina ny henan-kisoa raha vao avy nandrahoina na aorian' ny fitehirizana azy; manalava ny fotoam-pitehirizana ny vokatra avy amin' ny henan-kisoa ny fanasiana sira. Ohatra amin' ny ampahany amin' ny henan-kisoa azo tahirizina amin' ny fomba manokana ny feny, ny sorony, ny tongony, ny taviny nasiana sira, ary ny saosisy.[[Sary:Pork-roast.jpg|thumb|Henan-kisoa]]Ny henan-kisoa no hena be mpankafy indrindra any amin' ny [[Tontolo Tandrefana]], indrindra any [[Eorôpa Afovoany]]. Tena malaza koa izy io any [[Azia Atsinanana]] sy any [[Azia Atsimo-Atsinanana]] (any [[Indôsina|Azia an-tanibe Atsimo-Atsinanana]], any [[Filipina]], any [[Singaporo]], ary any [[Timôro Atsinanana]]). Io hena io dia tena sarobidy amin' ny nahandro aziatika, indrindra any [[Repoblika Entim-Bahoakan' i Sina|Sina]] (anisan' izany i [[Hong Kong]]) sy any [[India Avaratra-Atsinanana]], noho ny taviny sy ny endriny. Mandrara ny fihinanana henan-kisoa ny [[fivavahana]] sy ny [[kolontsaina]] sasany, indrindra fa ny [[Silamo|finoana silamo]] sy ny [[jodaisma]], ary [[Kristianisma|fiangonana kristianina]] telo (ny [[Adventisma|Advantista]] sy ny [[Fiangonana Ôrtôdôksa Teoahedo Etiôpiana|Kristiana Ôrtôdôksa Etiôpiana]] sy [[Fiangonana Ôrtôdôksa Teoahedo Eritreana|Eritreana]], ary ny [[Kimbangisma|Kimbangista]]). Ny antony ara-pahasalamana fahiny angamba no niandohan' ireo fandrarana ireo (ohatra, ny [[kankam-pisaka]]). Ireo loza ara-pahasalamana ireo dia fantatra daholo ankehitriny ary efa tsy misy any amin' ny firenena mandroso rehetra amin' ny alalan' ny fitsipika. == Jereo koa == * [[Henan'omby|Henan' omby]] [[Sokajy:Hena]] [[Sokajy:Kisoa]] 8pu1t232wzdmvbgfuljcbfspgb5y9zj 0 284203 1092467 1059584 2024-12-04T15:07:17Z Thelezifor 15140 Nanatsara rafi-pehezanteny 1092467 wikitext text/x-wiki [[Sary:Standing-rib-roast.jpg|thumb|Henan' omby]] Ny '''henan' omby''' dia anarana nahandro [[sakafo]] avy amin' ny [[omby]]. Hatramin' ny ela dia karazana omby maro no nompina manokana noho ny kalitao na ny habetsahan' ny henany. Amin' izao fotoana izao, ny henan' omby no hena fahatelo be mpihinana indrindra eran-tany, aorian' ny [[henan-kisoa]] sy ny haben' [[akoho amam-borona]]. r680i2v1459o4a0ukg7r4cwyxh6b4jg 1092471 1092467 2024-12-04T16:12:43Z Thelezifor 15140 Nanitatra vontoatiny 1092471 wikitext text/x-wiki [[Sary:Standing-rib-roast.jpg|thumb|Henan' omby|286x286px]] Ny '''henan' omby''' dia anaran' ny sakafo avy amin' ny [[omby]] (''Bos taurus''). Azo atao amin' ny fomba samihafa ny fahandroana henan' omby; azo atao ny manapatapaka na ny mitoto (manapotika) ny hena. Misy [[prôteinina]] sy [[vy]] ary [[vitaminina]] B12 ny henan' omby. Sahala amin' ny karazana [[hena mena]] hafa dia mety hahavoan' ny [[Homamiadana|homamiadan]]' ny [[tsinaibe]] sy ny [[tsinaimbody]] (fa tsy ny [[Lavabody|lava-body]]) sy aretin' ny lalandra mpanely ra (avy ao amin' ny [[fo]]) ny fihinanana be loatra henan' omby, indrindra rehefa voahodina ny hena. Misy fiantraikany lehibe eo amin' ny tontolo iainana ny henan' omby, satria avy aminy no mahatonga ny fandripahana ala sy ny fandefasana [[etona mampihiboka hafanana]] avo indrindra amin' ny vokatry ny [[fiompiana]] sy ny [[fambolena]] ary ny [[Jono|fanjonoana]] rehetra. Nihaza ombidia [[aorôka]] (''Bos primigenius'') ny olombelona ​​​​tamin' ny vanim-potoana talohan' ny tantara, ary namolaka azy hompiana tatỳ aoriana. Nanomboka tamin' izay fotoana izay dia karazana omby maro no nompiana manokana noho ny hatsaran' ny henany na noho ny habetsahan' izany. Ny henan' omby no hena fahatelo be mpihinana indrindra eran-tany amin' izao fotoana izao, aorian' ny [[henan-kisoa]] sy ny henanan' [[akoho amam-borona]]. Tamin' ny taona 2018 dia i [[Etazonia]] sy i [[Brezila]] ary i [[Repoblika Entim-Bahoakan' i Sina|Sina]] no mpamokatra henan' omby be indrindra. Mandrara ny fihinanana henan' omby ny [[fivavahana]] sy ny [[kolontsaina]] sasany, indrindra fa ny [[Fivavahana darmika|fivavahana indiana]] toa ny [[hindoisma]]. Manohitra ny famonoana biby koa ny [[Bodisma|Bodista]], nefa tsy manana [[foto-pampianarana]] momba ny sakafo voarara. == Jereo koa == * [[Henan-kisoa]] onr3rehrpf57tdtqojhfgmozm15zy6m 1092474 1092471 2024-12-04T16:49:15Z Thelezifor 15140 nanova ny anaran'i [[Henan'omby]] ho [[Henan' omby]] i Thelezifor 1092471 wikitext text/x-wiki [[Sary:Standing-rib-roast.jpg|thumb|Henan' omby|286x286px]] Ny '''henan' omby''' dia anaran' ny sakafo avy amin' ny [[omby]] (''Bos taurus''). Azo atao amin' ny fomba samihafa ny fahandroana henan' omby; azo atao ny manapatapaka na ny mitoto (manapotika) ny hena. Misy [[prôteinina]] sy [[vy]] ary [[vitaminina]] B12 ny henan' omby. Sahala amin' ny karazana [[hena mena]] hafa dia mety hahavoan' ny [[Homamiadana|homamiadan]]' ny [[tsinaibe]] sy ny [[tsinaimbody]] (fa tsy ny [[Lavabody|lava-body]]) sy aretin' ny lalandra mpanely ra (avy ao amin' ny [[fo]]) ny fihinanana be loatra henan' omby, indrindra rehefa voahodina ny hena. Misy fiantraikany lehibe eo amin' ny tontolo iainana ny henan' omby, satria avy aminy no mahatonga ny fandripahana ala sy ny fandefasana [[etona mampihiboka hafanana]] avo indrindra amin' ny vokatry ny [[fiompiana]] sy ny [[fambolena]] ary ny [[Jono|fanjonoana]] rehetra. Nihaza ombidia [[aorôka]] (''Bos primigenius'') ny olombelona ​​​​tamin' ny vanim-potoana talohan' ny tantara, ary namolaka azy hompiana tatỳ aoriana. Nanomboka tamin' izay fotoana izay dia karazana omby maro no nompiana manokana noho ny hatsaran' ny henany na noho ny habetsahan' izany. Ny henan' omby no hena fahatelo be mpihinana indrindra eran-tany amin' izao fotoana izao, aorian' ny [[henan-kisoa]] sy ny henanan' [[akoho amam-borona]]. Tamin' ny taona 2018 dia i [[Etazonia]] sy i [[Brezila]] ary i [[Repoblika Entim-Bahoakan' i Sina|Sina]] no mpamokatra henan' omby be indrindra. Mandrara ny fihinanana henan' omby ny [[fivavahana]] sy ny [[kolontsaina]] sasany, indrindra fa ny [[Fivavahana darmika|fivavahana indiana]] toa ny [[hindoisma]]. Manohitra ny famonoana biby koa ny [[Bodisma|Bodista]], nefa tsy manana [[foto-pampianarana]] momba ny sakafo voarara. == Jereo koa == * [[Henan-kisoa]] onr3rehrpf57tdtqojhfgmozm15zy6m 0 285213 1092503 1065975 2024-12-05T02:04:11Z 41.213.235.225 1092503 wikitext text/x-wiki [[Sary:Bureau Fokontany Soafeno-Antsiranana Madagascar.jpg|vignette|340x340px|Biraom-pokontanin' i Soafeno ([[Antsiranana]])]] Ny '''fokontany''', tany am-boalohany, dia tanàna kely nentim-paharazana malagasy. Hatramin' ny famaritana ôfisialy azy tamin' ny taona 1976 dia mety ho tanàna kely, na vohitra, na vakin-tanàna ny fokontany. Amin' izao fotoana izao, araka ny voalazan' ny [[Lalàmpanorenana malagasy]] tamin' ny 2010 dia mandray anjara amin' ny fandrafetana ny fandaharan' asa fampandrosoana ny kaominina misy azy ny lehiben' ny fokontany. Tamin' ny taona 2015 dia niisa 18 251 ny fokontany. == Fivoarana ara-tantara == Tamin' ny taona 1976, tamin' ny fiandohan' ny [[Repoblika Demôkratika Malagasy|Repoblika Demokratika Malagasy]] (R.D.M.), izay antsoina koa hoe Repoblika Faharoa, dia naniry ny hiantehitra amin' ny fokontany ny fanjakana. Ny fokontany no [[Vondrom-paritra|vondrom-bahoaka]] [[Fitsinjaram-pahefana|itsinjaram-pahefana]] fototra. Namorona amin' ny fomba ôfisialy ity rafitra ity tamin' ny alalan' ny [[didim-pitondrana]] ny fanjakana. Tafiditra ao anatin' ny atao hoe fokontany ny vohitra sy ny vakin-tanàna na faribohitra. Ny sasin-tenin' ny [[Lalàmpanorenan' i Madagasikara|Lalàmpanorenan]]' ny taona 2010 dia mampahatsiahy ny andraikitra lehibe amin’ ny fisoloan-tenan' ny fokontany eny anivon' ny [[kaominina]] izay vondrom-paritra itsinjaram-pahefana fototra vaovao. == Ny lehiben' ny fokontany == Tsy karaman' ny [[kaominina]] izay anatanterahany ny asa fototra rehetra ao amin' ny fari-piadidiana misy azy ny lehiben' ny fokontany. Fanampiana ara-bola mtentina 20 000 [[Ariary]] isam-bolana ihany no azony avy amin' ny fanjakana, izay tara iray ka hatramin' ny taona maromaro matetika ny fandraisana azy. Ny karama ambany sy ny tsy fahatomombanan' ny fandoavana izany dia mitarika ny tsy fahatongavan' ny mpiasa ao amin' ny biraon' ny fokontany, indrindra any ambanivohitra, ka aleony manokan-tena amin' ny asa matihanina mahazo karama bebe kokoa. Noho izany antony izany ihany koa dia toa tsy liana amin' ny toeran' ny lehiben' ny fokontany ny tanora nahita fianarana, ka zokiolona manamanana, na misotro ronono avy amin’ ny fanjakana foibe. == Jereo koa == * [[Faritany eto Madagasikara]] * [[Faritra eto Madagasikara]] * [[Distrika eto Madagasikara]] * [[Kaominina eto Madagasikara]] * [[Fitsinjaràn' ny tanim-pirenen' i Madagasikara]] * [[Fokonolona]] [[Sokajy:Kaominina]] [[Sokajy:Fokontany]] ophe5qs1dqqovfh880qapp4ljl4jl1g 0 289352 1092468 1090300 2024-12-04T15:21:22Z Thelezifor 15140 Nanatsara rafi-pehezanteny 1092468 wikitext text/x-wiki [[Sary:Schwäbischer Bund Luzerner Schilling.jpg|vignette|Fanafihan' ny mpangalatr' omby nandritra ny Ady tao Schwaben (Alemaina), 1499]] Ny '''halatra omby''' dia fakana [[omby]] velona amin' ny fomba tsy ara-dalàna sady mety misy fanafihana sy [[herisetra]] avy ao am-bala na ao amin' ny tranon' ny biby fiompy na eny am-piraohany ahitra, ​​matetika maro indray mandeha. Heloka sazian' ny fehezan-dalàna ao amin' ny ankamaroan' ny firenena ahitana [[fiompiana omby]] ny halatra omby. Mbola mitranga any amin' ny faritra fiompiana eran-tany io heloka io, indrindra raha miakatra ny vidin' ny [[Henan'omby|hena]]. Maro ny fomba azo iadiana amin' ny halatra omby, manomboka amin' ny fampiasana fitaovam-piadiana na fiara ka hatramin' ny teknika vaovao ampitahana ny [[Asidra dezôksiribôniokleika|ADN]] amin' ny biby vonoina eny amin' ny toeram-pivarotan-kena na trano famonoana omby. == Ny halatra omby ankehitriny == === Aty Afrika Atsinanana === Matetika mifanafika ny [[Pôkôta (vahoaka)|Pôkôta]] sy [[Samboro (vahoaka)|Samboro]], izay [[Nilôtika (vahoaka)|vahoaka nilôtika]] samy any amin' ny tapany avaratra-andrefan' i [[Kenià]], mba haka omby<ref><small>"[https://nation.africa/kenya/news/1056-658232-umvbb5/index.html 31 killed in Laikipia cattle raid]". ''Daily Nation''. September 15, 2009.</small></ref>. Niteraka famoizana ain' olona maro ny halatra omby misy herisetra, toy ny fanafihana tamin' ny 12 Marsa 2001 teo amin' ny Marakoeta tao Murkutwo, ao amin' ny Kôntean' i Elgeyo Marakwet, izay ahiana ho nataon' ny Pôkôta<ref><small>Kenya Human Rights Commission, ''Raiding Democracy: The Slaughter of the Marakwet in Kerio Valley'', Nairobi: Kenya Human Rights Commission.</small></ref>. === Ao Sodàna === Nisy fifandonana momba ny kijana sy halatra omby teo amin' ny [[Dinka (vahoaka)|Dinkà]] sy ny [[Noera (vahoaka)|Noera]] raha niady noho ny fiandrasana ny biby fiompiny hiraoka ahitra<ref><small>Diamond, Jared (2012). [https://books.google.mg/books?id=VP1JS2eWGbUC&pg=PT59&redir_esc=y ''The World Until Yesterday: What Can We Learn from Traditional Societies?''.] Penguin. <nowiki>ISBN 978-1101606001</nowiki>.</small></ref><ref><small>"[https://climate-diplomacy.org/case-studies/conflict-between-dinka-and-nuer-south-sudan Conflict between Dinka and Nuer in South Sudan | Climate-Diplomacy]". ''climate-diplomacy.org''.</small></ref>. Olana lehibe any ambanivohitr' i [[Sodàna Atsimo]] ny halatra omby. Tao amin' ny Fanjakan' i Jonglei dia nisy fanafihana sy halatra omby tamin' ny Aogositra 2011, izay nahafaty olona 600 teo ho eo. Tamin' ny Janoary 2012 indray dia nisy fifandonan' ny foko vokatry ny halatra omby, izay nahafaty olona eo anelanelan' ny 2&nbsp;000 sy 3&nbsp;000 ary olona 34&nbsp;500 no nafindra toerana tany amin' ny faritra manodidina an' i Pibor<ref><small>"[https://www.bbc.com/news/world-africa-16575153 South Sudan horror at deadly cattle vendetta]". ''BBC News''.</small></ref>. === Ao Nizerià === Zava-mitranga fahita any [[Nizerià]] ny halatra omby<ref><small>Olaniyan, Azeez; Yahaya, Aliyu (14 December 2016). "[https://journals.sub.uni-hamburg.de/giga/afsp/article/view/989/ Cows, Bandits, and Violent Conflicts: Understanding Cattle Rustling in Northern Nigeria | Olaniyan | Africa Spectrum]". ''Africa Spectrum''. 51 (3): 93–105.</small></ref><ref><small>"[https://www.theguardian.com/world/2018/jun/03/cattle-rustlers-kill-northern-nigeria-zamfara-vigilante Cattle rustlers kill 23 people in northern Nigeria | World news | The Guardian]". ''TheGuardian.com''. Agence France-Presse. 3 June 2018.</small></ref><ref><small>"[https://web.archive.org/web/20190615125511/https://calabarreporters.com/31436/manslaugtering-cattle-rustling Between Manslaugtering and cattle rustling: The tales of Fulani herdsmen and rural banditry in Nigeria | Calabar Reporters]". [https://ww16.calabarreporters.com/31436/manslaugtering-cattle-rustling?sub1=20240928-0313-23e9-afcd-acec11864ded Arsiva] tamin' ny 2019-06-15.</small></ref>. === Ao Israely === Anisan' ny olana saro-bahana indrindra atrehin' ny mpamboly sy mpiompy ao [[Israely]] ny halatra [[ondry]] sy [[osy]] ary [[omby]], miaraka amin' ny halatra [[tirakitera]] sy fitaovana fanondrahana. Manodidina ny 400 eo ho eo ny tranga taterina isan-taona any amin' ny tapany avaratra sy atsimon' ilay firenena, mampitaha ny zava-misy amin' ny an' ny Wild West ny tantsaha. [[Sekely]] an-tapitrisany no sandan' ny fatiantoka isan-taona<ref><small>"[https://www.haaretz.com/2015-06-12/ty-article/.premium/farmers-face-off-against-master-goat-thieves/0000017f-dec4-d3ff-a7ff-ffe40b3a0000 Israeli farmers face off against master goat thieves]", ''www.haaretz.com''</small> </ref>. Entin' ny mpangalatra any amin' ny [[Jôrdania Andrefana]] ny ankamaroan' ny biby fiompy nangalarina, ka vonoina haingana, avy eo averina an-tsokosoko any Israely dia amidin' ny mpivaro-kena amin' ny mpanjifa tsy miahiahy<ref><small>"[https://www.haaretz.com/israel-news/business/2012-01-22/ty-article/taking-livestock-nis-5m-in-beasts-rustled-last-year/0000017f-eff5-d487-abff-ffff5bd80000 Taking livestock: NIS 5m in beasts rustled last year]", ''www.haaretz.com''</small> </ref>. === Ao Italia === Taorian' ny nampisy fihenana dia nanomboka nitombo indray ny asan-jiolahy tamin' ny taompolo 2000 tany amin' ny faritra fambolena sy fiompiana any [[Italia|Italiana]], izay matetika misy fiantraikany ara-toekarena lehibe ho an' ireo izay voaroba. Paikady isan-karazany no ampiasaina amin' ny famoretana ny halatra biby fiompy, toy ny fanaraha-maso ny tsenan' ny hena sy ny fampiasana teknôlôjia vaovao momba ny marika amin' ny biby fiompy. Ny tsy fahafoanan' ny rafitra miafin' ny tsenan-kena, izay matetika lasa misy fiaraha-miasa iraisam-pirenena, dia ahafahan' ny mpivarotra mandefa biby maro dia maro amin' ny alalan' ny hosoka atao amin' ny antontan-taratasy izay mora atao, ka mahatonga ny hena hivoaka haingana eny amin' ny tsena mahazatra. Raha ny zava-misy dia ny fanaraha-maso ny tanim-pirenena fotsiny no fitaovana mahomby indrindra hiadiana amin' io toe-javatra io. Amin' izao fotoana izao, ao amin' ny lalàna famaizana italiana, dia tsy heverina ho heloka miavaka intsony ny halatra biby fiompy, fa toe-javatra mampitombo sazy amin' ny halatra, araka ny voalazan' ny fehezan-dalàna famaizana italiana. == Jereo koa == * [[Halatra omby ao India]] ([[:en:Cattle_theft_in_India|en]]) * [[Halatra omby ao Kenia]] ([[:en:Cattle_raiding_in_Kenya|en]]) * [[Halatra omby eto Madagasikara]] == Loharano sy fanamarihana == hi5a2b5u7sb3ezj03jzii5shpoj20un 1092469 1092468 2024-12-04T15:26:33Z Thelezifor 15140 Nanampy rohy anatiny 1092469 wikitext text/x-wiki [[Sary:Schwäbischer Bund Luzerner Schilling.jpg|vignette|Fanafihan' ny mpangalatr' omby nandritra ny Ady tao Schwaben (Alemaina), 1499]] Ny '''halatra omby''' dia fakana [[omby]] velona amin' ny fomba tsy ara-dalàna sady mety misy fanafihana sy [[herisetra]] avy ao am-bala na ao amin' ny tranon' ny [[biby fiompy]] na eny am-piraohany ahitra, ​​matetika maro indray mandeha. Heloka sazian' ny [[fehezan-dalàna]] ao amin' ny ankamaroan' ny firenena ahitana [[fiompiana omby]] ny halatra omby. Mbola mitranga any amin' ny faritra fiompiana eran-tany io heloka io, indrindra raha miakatra ny vidin' ny [[Henan'omby|hena]]. Maro ny fomba azo iadiana amin' ny halatra omby, manomboka amin' ny fampiasana fitaovam-piadiana na fiara ka hatramin' ny teknika vaovao ampitahana ny [[Asidra dezôksiribôniokleika|ADN]] amin' ny biby vonoina eny amin' ny toeram-pivarotan-kena na trano famonoana omby. == Ny halatra omby ankehitriny == === Aty Afrika Atsinanana === Matetika mifanafika ny [[Pôkôta (vahoaka)|Pôkôta]] sy [[Samboro (vahoaka)|Samboro]], izay [[Nilôtika (vahoaka)|vahoaka nilôtika]] samy any amin' ny tapany avaratra-andrefan' i [[Kenià]], mba haka omby<ref><small>"[https://nation.africa/kenya/news/1056-658232-umvbb5/index.html 31 killed in Laikipia cattle raid]". ''Daily Nation''. September 15, 2009.</small></ref>. Niteraka famoizana ain' olona maro ny halatra omby misy herisetra, toy ny fanafihana tamin' ny 12 Marsa 2001 teo amin' ny Marakoeta tao Murkutwo, ao amin' ny Kôntean' i Elgeyo Marakwet, izay ahiana ho nataon' ny Pôkôta<ref><small>Kenya Human Rights Commission, ''Raiding Democracy: The Slaughter of the Marakwet in Kerio Valley'', Nairobi: Kenya Human Rights Commission.</small></ref>. === Ao Sodàna === Nisy fifandonana momba ny [[kijana]] sy halatra omby teo amin' ny [[Dinka (vahoaka)|Dinkà]] sy ny [[Noera (vahoaka)|Noera]] raha niady noho ny fiandrasana ny biby fiompiny hiraoka ahitra<ref><small>Diamond, Jared (2012). [https://books.google.mg/books?id=VP1JS2eWGbUC&pg=PT59&redir_esc=y ''The World Until Yesterday: What Can We Learn from Traditional Societies?''.] Penguin. <nowiki>ISBN 978-1101606001</nowiki>.</small></ref><ref><small>"[https://climate-diplomacy.org/case-studies/conflict-between-dinka-and-nuer-south-sudan Conflict between Dinka and Nuer in South Sudan | Climate-Diplomacy]". ''climate-diplomacy.org''.</small></ref>. Olana lehibe any ambanivohitr' i [[Sodàna Atsimo]] ny halatra omby. Tao amin' ny Fanjakan' i Jonglei dia nisy fanafihana sy halatra omby tamin' ny Aogositra 2011, izay nahafaty olona 600 teo ho eo. Tamin' ny Janoary 2012 indray dia nisy fifandonam-poko vokatry ny halatra omby, izay nahafaty olona eo anelanelan' ny 2&nbsp;000 sy 3&nbsp;000 ary olona 34&nbsp;500 no nafindra toerana tany amin' ny faritra manodidina an' i Pibor<ref><small>"[https://www.bbc.com/news/world-africa-16575153 South Sudan horror at deadly cattle vendetta]". ''BBC News''.</small></ref>. === Ao Nizerià === Zava-mitranga fahita any [[Nizerià]] ny halatra omby<ref><small>Olaniyan, Azeez; Yahaya, Aliyu (14 December 2016). "[https://journals.sub.uni-hamburg.de/giga/afsp/article/view/989/ Cows, Bandits, and Violent Conflicts: Understanding Cattle Rustling in Northern Nigeria | Olaniyan | Africa Spectrum]". ''Africa Spectrum''. 51 (3): 93–105.</small></ref><ref><small>"[https://www.theguardian.com/world/2018/jun/03/cattle-rustlers-kill-northern-nigeria-zamfara-vigilante Cattle rustlers kill 23 people in northern Nigeria | World news | The Guardian]". ''TheGuardian.com''. Agence France-Presse. 3 June 2018.</small></ref><ref><small>"[https://web.archive.org/web/20190615125511/https://calabarreporters.com/31436/manslaugtering-cattle-rustling Between Manslaugtering and cattle rustling: The tales of Fulani herdsmen and rural banditry in Nigeria | Calabar Reporters]". [https://ww16.calabarreporters.com/31436/manslaugtering-cattle-rustling?sub1=20240928-0313-23e9-afcd-acec11864ded Arsiva] tamin' ny 2019-06-15.</small></ref>. === Ao Israely === Anisan' ny olana saro-bahana indrindra atrehin' ny mpamboly sy mpiompy ao [[Israely]] ny halatra [[ondry]] sy [[osy]] ary [[omby]], miaraka amin' ny halatra [[tirakitera]] sy fitaovana fanondrahana. Manodidina ny 400 eo ho eo ny tranga taterina isan-taona any amin' ny tapany avaratra sy atsimon' ilay firenena, mampitaha ny zava-misy amin' ny an' ny [[Wild West]] ny tantsaha. [[Sekely]] an-tapitrisany no sandan' ny fatiantoka isan-taona<ref><small>"[https://www.haaretz.com/2015-06-12/ty-article/.premium/farmers-face-off-against-master-goat-thieves/0000017f-dec4-d3ff-a7ff-ffe40b3a0000 Israeli farmers face off against master goat thieves]", ''www.haaretz.com''</small> </ref>. Entin' ny mpangalatra any [[Jôrdania Andrefana]] ny ankamaroan' ny biby fiompy nangalarina, ka vonoina haingana, avy eo averina an-tsokosoko ao Israely dia amidin' ny mpivaro-kena amin' ny mpanjifa tsy miahiahy<ref><small>"[https://www.haaretz.com/israel-news/business/2012-01-22/ty-article/taking-livestock-nis-5m-in-beasts-rustled-last-year/0000017f-eff5-d487-abff-ffff5bd80000 Taking livestock: NIS 5m in beasts rustled last year]", ''www.haaretz.com''</small> </ref>. === Ao Italia === Taorian' ny nampisy fihenana dia nanomboka nitombo indray ny asan-jiolahy tamin' ny taompolo 2000 tany amin' ny faritra fambolena sy fiompiana any [[Italia|Italiana]], izay matetika misy fiantraikany ara-toekarena lehibe ho an' ireo izay voaroba. Paikady isan-karazany no ampiasaina amin' ny famoretana ny halatra biby fiompy, toy ny fanaraha-maso ny tsenan' ny hena sy ny fampiasana teknôlôjia vaovao momba ny marika amin' ny biby fiompy. Ny tsy fahafoanan' ny rafitra miafin' ny tsenan-kena, izay matetika lasa misy fiaraha-miasa iraisam-pirenena, dia ahafahan' ny mpivarotra mandefa biby maro dia maro amin' ny alalan' ny hosoka atao amin' ny antontan-taratasy izay mora atao, ka mahatonga ny hena hivoaka haingana eny amin' ny tsena mahazatra. Raha ny zava-misy dia ny fanaraha-maso ny tanim-pirenena fotsiny no fitaovana mahomby indrindra hiadiana amin' io toe-javatra io. Amin' izao fotoana izao, ao amin' ny lalàna famaizana italiana, dia tsy heverina ho heloka miavaka intsony ny halatra biby fiompy, fa toe-javatra mampitombo sazy amin' ny halatra, araka ny voalazan' ny fehezan-dalàna famaizana italiana. == Jereo koa == * [[Halatra omby ao India]] ([[:en:Cattle_theft_in_India|en]]) * [[Halatra omby ao Kenia]] ([[:en:Cattle_raiding_in_Kenya|en]]) * [[Halatra omby eto Madagasikara]] == Loharano sy fanamarihana == 6z8xn8pgufavpxf5bvk8dpwj9tcwq9b 0 290104 1092458 1092457 2024-12-04T12:11:16Z Thelezifor 15140 Halatra omby ao India ankehitriny 1092458 wikitext text/x-wiki Ny '''halatra omby''', any [[India]], dia heloka mahakasika ny fananana<ref><small>David H. Bayley (2015). ''[https://books.google.mg/books?id=hkLWCgAAQBAJ&pg=PA114&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false Police and Political Development in India]''. Princeton University Press. p. 105. <nowiki>ISBN 978-1-4008-7849-9</nowiki>.</small></ref><ref><small>"[https://www.deccanchronicle.com/nation/current-affairs/030717/delhi-police-arrest-5-for-cattle-theft-illegal-slaughter-seize-illegal-weapons.html Delhi police arrest 5 for cattle theft, illegal slaughter; seize illegal weapons]". Deccan Chronicle. ANI. 3 July 2017.</small></ref>. Ao amin' ny lahatsoratry ny [[Andro Taloha]] sy ny [[Andro Antenatenany]] tany India dia voalaza fa heloka sy fahotana ary lohahevitra hita ao amin' ny fedrà [[Hindoisma|hindo]] ny [[halatra omby]]<ref><small>Alf Hiltebeitel (2009). ''[https://books.google.mg/books?id=MMFdosx0PokC&pg=PA460&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false Rethinking India's Oral and Classical Epics]''. University of Chicago Press. pp. 460–462, with footnotes 76–78. <nowiki>ISBN 978-0-226-34055-5</nowiki>.</small></ref><ref><small>Adheesh Sathaye (2007), ''How to become a Brahman'', Acta Orientalia Vilnensia, Volume 8, Number 1, pp. 47-58</small></ref><ref><small>Olivelle, P. (8 April 2011). "[https://academic.oup.com/jhs/article/4/1/23/2188606 Penance and Punishment: Marking the Body in Criminal Law and Social Ideology of Ancient India]". ''The Journal of Hindu Studies''. 4 (1). Oxford University Press: 35–37. doi:10.1093/jhs/hir011.</small></ref>. Nandritra ny [[fanjanahantany]] sy taorian' ny fanjanahantany dia [[heloka bevava]] fahita matetika ny hakatra omby saingy misy ny fifanoheran-kevitra momba izany<ref><small>Gilmartin, David (2003), "Cattle, crime and colonialism: Property as negotiation in north India", ''The Indian Economic & Social History Review'', 40 (1): 33–56, doi:10.1177/001946460304000102, S2CID 153991076</small></ref>. Araka ny voalazan' i David Gilmartin, dia noheverin' ny manampahefana britanika tamin' ny andron' ny fanjanahantany ho loza ara-pôlitika miotrika izay nandrahona hanimba ny rafi-pitantanana manontolo ny heloka bevava noho ny halatra omby, satria nandrahona ny hampikorosy fahana ny fanjakana amin' ny maha mpiaro sy mpiantoka ara-dalàna ny olona tsirairay amin' ny maha tompo mpamokatra fananana miteraka fidiram-bola azy<ref><small>Gilmartin, David (2003), "Cattle, crime and colonialism: Property as negotiation in north India", ''The Indian Economic & Social History Review'', 40 (1): 38, doi:10.1177/001946460304000102, S2CID 153991076</small></ref>. Amin' izao fotoana izao dia nahatonga ny omby be dia be ho lasibatry ny halatra ny tinady momba ny hen' omby<ref name=":0"><small>Ghosh, Palash (2 April 2014). "[https://www.ibtimes.com/cattle-smuggling-dangerous-illegal-highly-profitable-trade-between-india-bangladesh-1553155 Cattle Smuggling: A Dangerous, Illegal And Highly Profitable Trade Between India And Bangladesh]". ''The International Business Times''.</small></ref><ref name=":1"><small>Gardiner Harris (26 May 2013). "[https://www.nytimes.com/2013/05/27/world/asia/cow-thefts-on-the-rise-in-india.html For New Breed of Rustlers, Nothing Is Sacred]". ''The New York Times''.</small></ref>. Araka ny ''[[The New York Times]]'' sy ny loharanom-baovao hafa dia sehatr' asa ahazoan-tombony any India ny halatra omby hahazoana hen' omby<ref name=":1" /><ref name=":2"><small>Buncombe, Andrew (1 June 2012). "[https://www.independent.co.uk/climate-change/news/nothing-s-sacred-the-illegal-trade-in-india-s-holy-cows-7808483.html Nothing's sacred: the illegal trade in India's holy cows]". ''The Independent''.</small></ref><ref name=":0" />. Misy trano famonoana omby tsy ara-dalàna maherin' ny 30&nbsp;000 ny any India, izay miasa ao anatin' ny toe-javatra maloto<ref name=":3"><small>Nanditha Krishna (2014). ''[https://books.google.mg/books?id=DF_af8_547EC&pg=PT116&redir_esc=y Sacred Animals of India]''. Penguin. p. 116. <nowiki>ISBN 978-81-8475-182-6</nowiki>.</small></ref><ref name=":4"><small>"[https://www.thehindu.com/news/national/other-states/peta-asks-for-illegal-slaughterhouses-closure/article17753526.ece PETA asks for illegal slaughterhouses’ closure]", ''The Hindu'' (1 April 2017)</small></ref>. Araka ny ''The New York Times'' dia anisan' ny mamatsy ny trano famonoana omby tsy ara-dalàna ny halatra omby<ref name=":1" />. == Halatra omby ao India ankehitriny == Araka ny voalazan' i Roshan Kishore, izay nanoratra tao amin' ny ''Live Mint'', dia mampiseho ny famakafakana ny angon-drakitra navoakan' ny ''National Crime Records Bureau'' ao India, fa nihena ny tahan' ny halatra omby ao anatin' ny halatra ankapobeny tao India nandritra ny vanim-potoana 1990–2014 na teo amin' ny isan' ny tranga notaterina sy ny sandan' ny fananana nalaina<ref><small>Kishore, Roshan (14 October 2015), "[https://www.livemint.com/Opinion/BBhk3eBHpJwBFgxzAuZpxK/How-India-steals.html How India steals]", ''Live Mint''</small></ref>. Nilaza ny tatitra tamin' ny taona 2013 nataon' i Gardiner Harris's ao amin' ny ''Delhi Journal of The New York Times'' fa nitombo ny halatra omby tato ho ato tao [[New Delhi]], mifandray amin' ny fitomboan' ny fihinanan' ny Indiana hena. Voalohany indrindra ny henan' akoho, nefa anisan' ny hena koa ny henan' omby. Nolazain' i Harris fa avela malalaka hivezivezy eny an-dalambe ny omby, ka mora lasibatry ny halatra<ref name=":1" /><ref><small>Rosanna Masiola; Renato Tomei (2015). ''[https://books.google.mg/books?id=MhrGBgAAQBAJ&redir_esc=y Law, Language and Translation: From Concepts to Conflicts]''. Springer. pp. 43–46. <nowiki>ISBN 978-3-319-14271-5</nowiki>.</small></ref>. Araka ny gazety ''The Hindu'' dia mampiseho ny famakafakana ny angon-drakitra navoakan' ny ''National Sample Survey'' tamin' ny taona 2016 tao India fa latsaky ny iray isan-jaton' ny Hindo ao amin' ny [[Patti Hindi]] (ara-bakiteny: "Fehin-kibo Hindo") no mihinana henan' omby na henam-bofalô. Nandritra ny folo taona, 1999–2000 ka hatramin' ny 2011–2012, dia nihena avy amin' ny 19 tapitrisa mankamin' ny 12,5 tapitrisa ny fihinan' ny Hindo henan' omby na henam-bofalô any India<ref><small>The Hindu and India Datalabs (29 October 2016), "[https://www.thehindu.com/news/national/%E2%80%98More-Indians-eating-beef-buffalo-meat%E2%80%99/article60620780.ece More Indians Eating Beef, Buffalo Meat]", ''The Hindu.''</small></ref>. Araka ny ''The New York Times'' dia mangalatra ny omby hitany ny andian-jiolahy mafià voalamina sady mivarotra izany any amin' ny toeram-pamonoana omby tsy ara-dalàna. Araka ny fampahalalam-baovao amin' ny haino aman-jery dia ahitana trano famonoana omby tsy ara-dalàna be dia be ny any India. Ohatra, tao amin' ny fanjakan' i [[Andhra Pradesh]], tamin' ny taona 2013, dia nitatitra ny fisian' ny trano famonoana omby tsy ara-dalàna maherin' ny 3&nbsp;000 ny tompon' andraikitra<ref name=":1" />. Araka ny filazan' i Nanditha Krishna dia tombanana ho 30&nbsp;000 eo ho eo ny toerana famonoana omby tsy ara-dalàna toy izany ao India, izay matetika miasa ao anatin' ny toe-javatra maloto. Mitombo ireo asa tsy ara-dalàna ireo mandritra ny fetibe sy mandritra ny fanaovana fombafomba ara-pivavahana isan-karazany mifandray amin' ny fanaovana [[sorona biby]], noho ny tsy fahampiana sy ny haben' ny [[Tolotra sy tinady|tinady]] ao amin' ny tsena indiana sy ao amin' ny tsena iraisam-pirenena<ref name=":3" /><ref name=":4" />. Manintona ny mafia ao India amin' ny lafiny ara-toekarena ny halatra omby hovonoina sy hamokarana hen' omby. Tamin' ny taona 2013, araka ny filazan' i Gardiner Harris, dia mahazaka omby 10 ny kamiao iray, izany hoe mitentina 5&nbsp;000 Rupia eo ho eo ny omby tsirairay (94 dôlara amerikana eo ho eo tamin' ny taona 2013), na 900 dôlara mahery isaky ny halatra omby amin' ny alina. Any India izay misy mponina 800 tapitrisa eo ho eo miaina amin' ny fidiram-bola latsaky ny 2 dôlara amerikana isan' andro, dia manintona ara-bola ny fanaovana asan' ny mafia mifototra amin' ny halatra toy izany<ref name=":1" />. Araka ny voalazan' i Andrew Buncombe, rehefa miampita an-tsokosoko ny sisintany ny omby halatra dia miakatra efa ho avo telo heny ny vidin' ny iray ary vao mainka manintona ara-bola ity heloka bevava ity<ref name=":2" />. Araka ny ''The Indian Express'' dia Fanjakana maro no nitatitra fa mitombo ny halatra omby sy ny herisetra mifandraika amin' izany<ref><small>"[https://indianexpress.com/article/opinion/web-edits/in-assam-mob-fury-and-cattle-thieves-have-a-long-history-4636848/ In Assam, mob fury and cattle thieves have a long histor]y", Samudra Gupta Kashyap (2 May 2017), ''The Indian Express''.</small></ref>. == Loharano sy fanamarihana == fzgxecsp2lm5arkxcme2hdrzzal4650 1092460 1092458 2024-12-04T12:40:03Z Thelezifor 15140 Fanondranana omby an-tsokosoko any India 1092460 wikitext text/x-wiki Ny '''halatra omby''', any [[India]], dia heloka mahakasika ny fananana<ref><small>David H. Bayley (2015). ''[https://books.google.mg/books?id=hkLWCgAAQBAJ&pg=PA114&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false Police and Political Development in India]''. Princeton University Press. p. 105. <nowiki>ISBN 978-1-4008-7849-9</nowiki>.</small></ref><ref><small>"[https://www.deccanchronicle.com/nation/current-affairs/030717/delhi-police-arrest-5-for-cattle-theft-illegal-slaughter-seize-illegal-weapons.html Delhi police arrest 5 for cattle theft, illegal slaughter; seize illegal weapons]". Deccan Chronicle. ANI. 3 July 2017.</small></ref>. Ao amin' ny lahatsoratry ny [[Andro Taloha]] sy ny [[Andro Antenatenany]] tany India dia voalaza fa heloka sy fahotana ary lohahevitra hita ao amin' ny fedrà [[Hindoisma|hindo]] ny [[halatra omby]]<ref><small>Alf Hiltebeitel (2009). ''[https://books.google.mg/books?id=MMFdosx0PokC&pg=PA460&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false Rethinking India's Oral and Classical Epics]''. University of Chicago Press. pp. 460–462, with footnotes 76–78. <nowiki>ISBN 978-0-226-34055-5</nowiki>.</small></ref><ref><small>Adheesh Sathaye (2007), ''How to become a Brahman'', Acta Orientalia Vilnensia, Volume 8, Number 1, pp. 47-58</small></ref><ref><small>Olivelle, P. (8 April 2011). "[https://academic.oup.com/jhs/article/4/1/23/2188606 Penance and Punishment: Marking the Body in Criminal Law and Social Ideology of Ancient India]". ''The Journal of Hindu Studies''. 4 (1). Oxford University Press: 35–37. doi:10.1093/jhs/hir011.</small></ref>. Nandritra ny [[fanjanahantany]] sy taorian' ny fanjanahantany dia [[heloka bevava]] fahita matetika ny hakatra omby saingy misy ny fifanoheran-kevitra momba izany<ref><small>Gilmartin, David (2003), "Cattle, crime and colonialism: Property as negotiation in north India", ''The Indian Economic & Social History Review'', 40 (1): 33–56, doi:10.1177/001946460304000102, S2CID 153991076</small></ref>. Araka ny voalazan' i David Gilmartin, dia noheverin' ny manampahefana britanika tamin' ny andron' ny fanjanahantany ho loza ara-pôlitika miotrika izay nandrahona hanimba ny rafi-pitantanana manontolo ny heloka bevava noho ny halatra omby, satria nandrahona ny hampikorosy fahana ny fanjakana amin' ny maha mpiaro sy mpiantoka ara-dalàna ny olona tsirairay amin' ny maha tompo mpamokatra fananana miteraka fidiram-bola azy<ref><small>Gilmartin, David (2003), "Cattle, crime and colonialism: Property as negotiation in north India", ''The Indian Economic & Social History Review'', 40 (1): 38, doi:10.1177/001946460304000102, S2CID 153991076</small></ref>. Amin' izao fotoana izao dia nahatonga ny omby be dia be ho lasibatry ny halatra ny tinady momba ny hen' omby<ref name=":0"><small>Ghosh, Palash (2 April 2014). "[https://www.ibtimes.com/cattle-smuggling-dangerous-illegal-highly-profitable-trade-between-india-bangladesh-1553155 Cattle Smuggling: A Dangerous, Illegal And Highly Profitable Trade Between India And Bangladesh]". ''The International Business Times''.</small></ref><ref name=":1"><small>Gardiner Harris (26 May 2013). "[https://www.nytimes.com/2013/05/27/world/asia/cow-thefts-on-the-rise-in-india.html For New Breed of Rustlers, Nothing Is Sacred]". ''The New York Times''.</small></ref>. Araka ny ''[[The New York Times]]'' sy ny loharanom-baovao hafa dia sehatr' asa ahazoan-tombony any India ny halatra omby hahazoana hen' omby<ref name=":1" /><ref name=":2"><small>Buncombe, Andrew (1 June 2012). "[https://www.independent.co.uk/climate-change/news/nothing-s-sacred-the-illegal-trade-in-india-s-holy-cows-7808483.html Nothing's sacred: the illegal trade in India's holy cows]". ''The Independent''.</small></ref><ref name=":0" />. Misy trano famonoana omby tsy ara-dalàna maherin' ny 30&nbsp;000 ny any India, izay miasa ao anatin' ny toe-javatra maloto<ref name=":3"><small>Nanditha Krishna (2014). ''[https://books.google.mg/books?id=DF_af8_547EC&pg=PT116&redir_esc=y Sacred Animals of India]''. Penguin. p. 116. <nowiki>ISBN 978-81-8475-182-6</nowiki>.</small></ref><ref name=":4"><small>"[https://www.thehindu.com/news/national/other-states/peta-asks-for-illegal-slaughterhouses-closure/article17753526.ece PETA asks for illegal slaughterhouses’ closure]", ''The Hindu'' (1 April 2017)</small></ref>. Araka ny ''The New York Times'' dia anisan' ny mamatsy ny trano famonoana omby tsy ara-dalàna ny halatra omby<ref name=":1" />. == Halatra omby ao India ankehitriny == Araka ny voalazan' i Roshan Kishore, izay nanoratra tao amin' ny ''Live Mint'', dia mampiseho ny famakafakana ny angon-drakitra navoakan' ny ''National Crime Records Bureau'' ao India, fa nihena ny tahan' ny halatra omby ao anatin' ny halatra ankapobeny tao India nandritra ny vanim-potoana 1990–2014 na teo amin' ny isan' ny tranga notaterina sy ny sandan' ny fananana nalaina<ref><small>Kishore, Roshan (14 October 2015), "[https://www.livemint.com/Opinion/BBhk3eBHpJwBFgxzAuZpxK/How-India-steals.html How India steals]", ''Live Mint''</small></ref>. Nilaza ny tatitra tamin' ny taona 2013 nataon' i Gardiner Harris's ao amin' ny ''Delhi Journal of The New York Times'' fa nitombo ny halatra omby tato ho ato tao [[New Delhi]], mifandray amin' ny fitomboan' ny fihinanan' ny Indiana hena. Voalohany indrindra ny henan' akoho, nefa anisan' ny hena koa ny henan' omby. Nolazain' i Harris fa avela malalaka hivezivezy eny an-dalambe ny omby, ka mora lasibatry ny halatra<ref name=":1" /><ref><small>Rosanna Masiola; Renato Tomei (2015). ''[https://books.google.mg/books?id=MhrGBgAAQBAJ&redir_esc=y Law, Language and Translation: From Concepts to Conflicts]''. Springer. pp. 43–46. <nowiki>ISBN 978-3-319-14271-5</nowiki>.</small></ref>. Araka ny gazety ''The Hindu'' dia mampiseho ny famakafakana ny angon-drakitra navoakan' ny ''National Sample Survey'' tamin' ny taona 2016 tao India fa latsaky ny iray isan-jaton' ny Hindo ao amin' ny [[Patti Hindi]] (ara-bakiteny: "Fehin-kibo Hindo") no mihinana henan' omby na henam-bofalô. Nandritra ny folo taona, 1999–2000 ka hatramin' ny 2011–2012, dia nihena avy amin' ny 19 tapitrisa mankamin' ny 12,5 tapitrisa ny fihinan' ny Hindo henan' omby na henam-bofalô any India<ref><small>The Hindu and India Datalabs (29 October 2016), "[https://www.thehindu.com/news/national/%E2%80%98More-Indians-eating-beef-buffalo-meat%E2%80%99/article60620780.ece More Indians Eating Beef, Buffalo Meat]", ''The Hindu.''</small></ref>. Araka ny ''The New York Times'' dia mangalatra ny omby hitany ny andian-jiolahy mafià voalamina sady mivarotra izany any amin' ny toeram-pamonoana omby tsy ara-dalàna. Araka ny fampahalalam-baovao amin' ny haino aman-jery dia ahitana trano famonoana omby tsy ara-dalàna be dia be ny any India. Ohatra, tao amin' ny fanjakan' i [[Andhra Pradesh]], tamin' ny taona 2013, dia nitatitra ny fisian' ny trano famonoana omby tsy ara-dalàna maherin' ny 3&nbsp;000 ny tompon' andraikitra<ref name=":1" />. Araka ny filazan' i Nanditha Krishna dia tombanana ho 30&nbsp;000 eo ho eo ny toerana famonoana omby tsy ara-dalàna toy izany ao India, izay matetika miasa ao anatin' ny toe-javatra maloto. Mitombo ireo asa tsy ara-dalàna ireo mandritra ny fetibe sy mandritra ny fanaovana fombafomba ara-pivavahana isan-karazany mifandray amin' ny fanaovana [[sorona biby]], noho ny tsy fahampiana sy ny haben' ny [[Tolotra sy tinady|tinady]] ao amin' ny tsena indiana sy ao amin' ny tsena iraisam-pirenena<ref name=":3" /><ref name=":4" />. Manintona ny mafia ao India amin' ny lafiny ara-toekarena ny halatra omby hovonoina sy hamokarana hen' omby. Tamin' ny taona 2013, araka ny filazan' i Gardiner Harris, dia mahazaka omby 10 ny kamiao iray, izany hoe mitentina 5&nbsp;000 Rupia eo ho eo ny omby tsirairay (94 dôlara amerikana eo ho eo tamin' ny taona 2013), na 900 dôlara mahery isaky ny halatra omby amin' ny alina. Any India izay misy mponina 800 tapitrisa eo ho eo miaina amin' ny fidiram-bola latsaky ny 2 dôlara amerikana isan' andro, dia manintona ara-bola ny fanaovana asan' ny mafia mifototra amin' ny halatra toy izany<ref name=":1" />. Araka ny voalazan' i Andrew Buncombe, rehefa miampita an-tsokosoko ny sisintany ny omby halatra dia miakatra efa ho avo telo heny ny vidin' ny iray ary vao mainka manintona ara-bola ity heloka bevava ity<ref name=":2" />. Araka ny ''The Indian Express'' dia Fanjakana maro no nitatitra fa mitombo ny halatra omby sy ny herisetra mifandraika amin' izany<ref><small>"[https://indianexpress.com/article/opinion/web-edits/in-assam-mob-fury-and-cattle-thieves-have-a-long-history-4636848/ In Assam, mob fury and cattle thieves have a long histor]y", Samudra Gupta Kashyap (2 May 2017), ''The Indian Express''.</small></ref>. == Fanondranana omby an-tsokosoko any India == Ny fanondranana omby an-tsokosoko any India dia famindrana omby hovonoina sy haodina, avy any amin' ny fanjakana ao India izay tsy maha ara-dalàna ny famonoana omby, mankany amin' ny fanjakana izay maha ara-dalàna ny famonoana omby, ary koa mankany amin' ny firenena manodidina toa an' i [[Bangladesy]]. Miely patrana any India ity asa ratsy ity, ary misy tombantombana milaza fa omby maherin' ny iray tapitrisa no aondrana an-tsokosoko isan-taona<ref name=":2" /><ref name=":0" /><ref><small>Willem van Schendel (2005). ''[https://books.google.mg/books?id=KqTIhTWuAXcC&pg=PA183&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false The Bengal Borderland: Beyond State and Nation in South Asia]''. Anthem Press. pp. 183 note 66. <nowiki>ISBN 978-1-84331-145-4</nowiki>.</small></ref>. Ny fanondranana omby an-tsokosoko, hoy i Jason Cons – mpampianatra antrôpôlôjia namoaka boky momba ny vondrom-piarahamonina eo amin' ny sisintany manasaraka an' i India sy i Bangladesy, dia loharanom-pihenjanan' ny fiarahamonina satria misy ny famindrana ny omby masina (ombivavy) hovonoina any amin' ny tsenan-kena mozilmana<ref name=":5"><small>Jason Cons (2016). ''[https://books.google.mg/books?id=-KekCwAAQBAJ&pg=PA126&redir_esc=y Sensitive Space: Fragmented Territory at the India-Bangladesh Border]''. University of Washington Press. pp. 126–127. <nowiki>ISBN 978-0-295-80654-9</nowiki>.</small></ref>. Miteraka heloka bevava sy herisetra ary nampipoaka fifanolanana teo amin' ny manampahefana ao amin' io sisintany io ihany koa<ref name=":0" /><ref><small>"[https://sundayguardianlive.com/investigation/9751-bengal-s-cow-smuggling-business-drying Bengal’s cow smuggling business is drying up]", Dibyendu MONDAL, North 24 Parganas, West Bengal, ''The Sunday Guardian'', (11 June 2017)</small></ref><ref name=":5" />. == Loharano sy fanamarihana == 1crbl2j59zzctqosl539uqzckr61r5r 1092461 1092460 2024-12-04T12:42:59Z Thelezifor 15140 Nanampy rohy anatiny 1092461 wikitext text/x-wiki Ny '''halatra omby''', any [[India]], dia heloka mahakasika ny fananana<ref><small>David H. Bayley (2015). ''[https://books.google.mg/books?id=hkLWCgAAQBAJ&pg=PA114&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false Police and Political Development in India]''. Princeton University Press. p. 105. <nowiki>ISBN 978-1-4008-7849-9</nowiki>.</small></ref><ref><small>"[https://www.deccanchronicle.com/nation/current-affairs/030717/delhi-police-arrest-5-for-cattle-theft-illegal-slaughter-seize-illegal-weapons.html Delhi police arrest 5 for cattle theft, illegal slaughter; seize illegal weapons]". Deccan Chronicle. ANI. 3 July 2017.</small></ref>. Ao amin' ny lahatsoratry ny [[Andro Taloha]] sy ny [[Andro Antenatenany]] tany India dia voalaza fa heloka sy fahotana ary lohahevitra hita ao amin' ny fedrà [[Hindoisma|hindo]] ny [[halatra omby]]<ref><small>Alf Hiltebeitel (2009). ''[https://books.google.mg/books?id=MMFdosx0PokC&pg=PA460&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false Rethinking India's Oral and Classical Epics]''. University of Chicago Press. pp. 460–462, with footnotes 76–78. <nowiki>ISBN 978-0-226-34055-5</nowiki>.</small></ref><ref><small>Adheesh Sathaye (2007), ''How to become a Brahman'', Acta Orientalia Vilnensia, Volume 8, Number 1, pp. 47-58</small></ref><ref><small>Olivelle, P. (8 April 2011). "[https://academic.oup.com/jhs/article/4/1/23/2188606 Penance and Punishment: Marking the Body in Criminal Law and Social Ideology of Ancient India]". ''The Journal of Hindu Studies''. 4 (1). Oxford University Press: 35–37. doi:10.1093/jhs/hir011.</small></ref>. Nandritra ny [[fanjanahantany]] sy taorian' ny fanjanahantany dia [[heloka bevava]] fahita matetika ny hakatra omby saingy misy ny fifanoheran-kevitra momba izany<ref><small>Gilmartin, David (2003), "Cattle, crime and colonialism: Property as negotiation in north India", ''The Indian Economic & Social History Review'', 40 (1): 33–56, doi:10.1177/001946460304000102, S2CID 153991076</small></ref>. Araka ny voalazan' i David Gilmartin, dia noheverin' ny manampahefana britanika tamin' ny andron' ny fanjanahantany ho loza ara-pôlitika miotrika izay nandrahona hanimba ny rafi-pitantanana manontolo ny heloka bevava noho ny halatra omby, satria nandrahona ny hampikorosy fahana ny fanjakana amin' ny maha mpiaro sy mpiantoka ara-dalàna ny olona tsirairay amin' ny maha tompo mpamokatra fananana miteraka fidiram-bola azy<ref><small>Gilmartin, David (2003), "Cattle, crime and colonialism: Property as negotiation in north India", ''The Indian Economic & Social History Review'', 40 (1): 38, doi:10.1177/001946460304000102, S2CID 153991076</small></ref>. Amin' izao fotoana izao dia nahatonga ny omby be dia be ho lasibatry ny halatra ny tinady momba ny hen' omby<ref name=":0"><small>Ghosh, Palash (2 April 2014). "[https://www.ibtimes.com/cattle-smuggling-dangerous-illegal-highly-profitable-trade-between-india-bangladesh-1553155 Cattle Smuggling: A Dangerous, Illegal And Highly Profitable Trade Between India And Bangladesh]". ''The International Business Times''.</small></ref><ref name=":1"><small>Gardiner Harris (26 May 2013). "[https://www.nytimes.com/2013/05/27/world/asia/cow-thefts-on-the-rise-in-india.html For New Breed of Rustlers, Nothing Is Sacred]". ''The New York Times''.</small></ref>. Araka ny ''[[The New York Times]]'' sy ny loharanom-baovao hafa dia sehatr' asa ahazoan-tombony any India ny halatra omby hahazoana hen' omby<ref name=":1" /><ref name=":2"><small>Buncombe, Andrew (1 June 2012). "[https://www.independent.co.uk/climate-change/news/nothing-s-sacred-the-illegal-trade-in-india-s-holy-cows-7808483.html Nothing's sacred: the illegal trade in India's holy cows]". ''The Independent''.</small></ref><ref name=":0" />. Misy trano famonoana omby tsy ara-dalàna maherin' ny 30&nbsp;000 ny any India, izay miasa ao anatin' ny toe-javatra maloto<ref name=":3"><small>Nanditha Krishna (2014). ''[https://books.google.mg/books?id=DF_af8_547EC&pg=PT116&redir_esc=y Sacred Animals of India]''. Penguin. p. 116. <nowiki>ISBN 978-81-8475-182-6</nowiki>.</small></ref><ref name=":4"><small>"[https://www.thehindu.com/news/national/other-states/peta-asks-for-illegal-slaughterhouses-closure/article17753526.ece PETA asks for illegal slaughterhouses’ closure]", ''The Hindu'' (1 April 2017)</small></ref>. Araka ny ''The New York Times'' dia anisan' ny mamatsy ny trano famonoana omby tsy ara-dalàna ny halatra omby<ref name=":1" />. == Halatra omby ao India ankehitriny == Araka ny voalazan' i Roshan Kishore, izay nanoratra tao amin' ny ''Live Mint'', dia mampiseho ny famakafakana ny angon-drakitra navoakan' ny ''National Crime Records Bureau'' ao India, fa nihena ny tahan' ny halatra omby ao anatin' ny halatra ankapobeny tao India nandritra ny vanim-potoana 1990–2014 na teo amin' ny isan' ny tranga notaterina sy ny sandan' ny fananana nalaina<ref><small>Kishore, Roshan (14 October 2015), "[https://www.livemint.com/Opinion/BBhk3eBHpJwBFgxzAuZpxK/How-India-steals.html How India steals]", ''Live Mint''</small></ref>. Nilaza ny tatitra tamin' ny taona 2013 nataon' i Gardiner Harris's ao amin' ny ''Delhi Journal of The New York Times'' fa nitombo ny halatra omby tato ho ato tao [[New Delhi]], mifandray amin' ny fitomboan' ny fihinanan' ny Indiana hena. Voalohany indrindra ny henan' akoho, nefa anisan' ny hena koa ny henan' omby. Nolazain' i Harris fa avela malalaka hivezivezy eny an-dalambe ny omby, ka mora lasibatry ny halatra<ref name=":1" /><ref><small>Rosanna Masiola; Renato Tomei (2015). ''[https://books.google.mg/books?id=MhrGBgAAQBAJ&redir_esc=y Law, Language and Translation: From Concepts to Conflicts]''. Springer. pp. 43–46. <nowiki>ISBN 978-3-319-14271-5</nowiki>.</small></ref>. Araka ny gazety ''The Hindu'' dia mampiseho ny famakafakana ny angon-drakitra navoakan' ny ''National Sample Survey'' tamin' ny taona 2016 tao India fa latsaky ny iray isan-jaton' ny Hindo ao amin' ny [[Patti Hindi]] (ara-bakiteny: "Fehin-kibo Hindo") no mihinana henan' omby na henam-bofalô. Nandritra ny folo taona, 1999–2000 ka hatramin' ny 2011–2012, dia nihena avy amin' ny 19 tapitrisa mankamin' ny 12,5 tapitrisa ny fihinan' ny Hindo henan' omby na henam-bofalô any India<ref><small>The Hindu and India Datalabs (29 October 2016), "[https://www.thehindu.com/news/national/%E2%80%98More-Indians-eating-beef-buffalo-meat%E2%80%99/article60620780.ece More Indians Eating Beef, Buffalo Meat]", ''The Hindu.''</small></ref>. Araka ny ''The New York Times'' dia mangalatra ny omby hitany ny andian-jiolahy mafià voalamina sady mivarotra izany any amin' ny toeram-pamonoana omby tsy ara-dalàna. Araka ny fampahalalam-baovao amin' ny haino aman-jery dia ahitana trano famonoana omby tsy ara-dalàna be dia be ny any India. Ohatra, tao amin' ny fanjakan' i [[Andhra Pradesh]], tamin' ny taona 2013, dia nitatitra ny fisian' ny trano famonoana omby tsy ara-dalàna maherin' ny 3&nbsp;000 ny tompon' andraikitra<ref name=":1" />. Araka ny filazan' i Nanditha Krishna dia tombanana ho 30&nbsp;000 eo ho eo ny toerana famonoana omby tsy ara-dalàna toy izany ao India, izay matetika miasa ao anatin' ny toe-javatra maloto. Mitombo ireo asa tsy ara-dalàna ireo mandritra ny fetibe sy mandritra ny fanaovana fombafomba ara-pivavahana isan-karazany mifandray amin' ny fanaovana [[sorona biby]], noho ny tsy fahampiana sy ny haben' ny [[Tolotra sy tinady|tinady]] ao amin' ny tsena indiana sy ao amin' ny tsena iraisam-pirenena<ref name=":3" /><ref name=":4" />. Manintona ny mafia ao India amin' ny lafiny ara-toekarena ny halatra omby hovonoina sy hamokarana hen' omby. Tamin' ny taona 2013, araka ny filazan' i Gardiner Harris, dia mahazaka omby 10 ny kamiao iray, izany hoe mitentina 5&nbsp;000 Rupia eo ho eo ny omby tsirairay (94 dôlara amerikana eo ho eo tamin' ny taona 2013), na 900 dôlara mahery isaky ny halatra omby amin' ny alina. Any India izay misy mponina 800 tapitrisa eo ho eo miaina amin' ny fidiram-bola latsaky ny 2 dôlara amerikana isan' andro, dia manintona ara-bola ny fanaovana asan' ny mafia mifototra amin' ny halatra toy izany<ref name=":1" />. Araka ny voalazan' i Andrew Buncombe, rehefa miampita an-tsokosoko ny sisintany ny omby halatra dia miakatra efa ho avo telo heny ny vidin' ny iray ary vao mainka manintona ara-bola ity heloka bevava ity<ref name=":2" />. Araka ny ''The Indian Express'' dia Fanjakana maro no nitatitra fa mitombo ny halatra omby sy ny herisetra mifandraika amin' izany<ref><small>"[https://indianexpress.com/article/opinion/web-edits/in-assam-mob-fury-and-cattle-thieves-have-a-long-history-4636848/ In Assam, mob fury and cattle thieves have a long histor]y", Samudra Gupta Kashyap (2 May 2017), ''The Indian Express''.</small></ref>. == Fanondranana omby an-tsokosoko any India == Ny fanondranana omby an-tsokosoko any India dia famindrana omby hovonoina sy haodina, avy any amin' ny fanjakana ao India izay tsy maha ara-dalàna ny famonoana omby, mankany amin' ny fanjakana izay maha ara-dalàna ny famonoana omby, ary koa mankany amin' ny firenena manodidina toa an' i [[Bangladesy]]. Miely patrana any India ity asa ratsy ity, ary misy tombantombana milaza fa omby maherin' ny iray tapitrisa no aondrana an-tsokosoko isan-taona<ref name=":2" /><ref name=":0" /><ref><small>Willem van Schendel (2005). ''[https://books.google.mg/books?id=KqTIhTWuAXcC&pg=PA183&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false The Bengal Borderland: Beyond State and Nation in South Asia]''. Anthem Press. pp. 183 note 66. <nowiki>ISBN 978-1-84331-145-4</nowiki>.</small></ref>. Ny fanondranana omby an-tsokosoko, hoy i Jason Cons – mpampianatra antrôpôlôjia namoaka boky momba ny vondrom-piarahamonina eo amin' ny sisintany manasaraka an' i India sy i Bangladesy, dia loharanom-pihenjanan' ny fiarahamonina satria misy ny famindrana ny omby masina (ombivavy) hovonoina any amin' ny tsenan-kena mozilmana<ref name=":5"><small>Jason Cons (2016). ''[https://books.google.mg/books?id=-KekCwAAQBAJ&pg=PA126&redir_esc=y Sensitive Space: Fragmented Territory at the India-Bangladesh Border]''. University of Washington Press. pp. 126–127. <nowiki>ISBN 978-0-295-80654-9</nowiki>.</small></ref>. Miteraka heloka bevava sy herisetra ary nampipoaka fifanolanana teo amin' ny manampahefana ao amin' io sisintany io ihany koa<ref name=":0" /><ref><small>"[https://sundayguardianlive.com/investigation/9751-bengal-s-cow-smuggling-business-drying Bengal’s cow smuggling business is drying up]", Dibyendu MONDAL, North 24 Parganas, West Bengal, ''The Sunday Guardian'', (11 June 2017)</small></ref><ref name=":5" />. == Jereo koa == * [[Halatra omby]] * [[Halatra omby eto Madagasikara]] * [[Halatra omby ao Kenia]] == Loharano sy fanamarihana == 5uf77ife63ec5ok0ihykri1bwyhsfya 0 290105 1092462 2024-12-04T13:42:47Z 152.110.154.92 Pejy noforonina tamin'ny « [[File:Flag of South Africa.svg|thumb|363x363px]] Ny '''sainam-pirenen'i Afrika Atsimo''' dia natao tamin'ny Martsa 1994 ary noraisina tamin'ny 27 Aprily 1994, nandritra ny fifidianana ankapobeny tany Afrika Atsimo tamin'ny 1994, mba hanoloana ny sainam-pirenena teo aloha nampiasaina tamin'ny 1928–1994. » 1092462 wikitext text/x-wiki [[File:Flag of South Africa.svg|thumb|363x363px]] Ny '''sainam-pirenen'i Afrika Atsimo''' dia natao tamin'ny Martsa 1994 ary noraisina tamin'ny 27 Aprily 1994, nandritra ny fifidianana ankapobeny tany Afrika Atsimo tamin'ny 1994, mba hanoloana ny sainam-pirenena teo aloha nampiasaina tamin'ny 1928–1994. 21vfhp8lucym050cvocsv2vz59xpsx1 0 290106 1092463 2024-12-04T14:06:34Z 152.110.154.92 Pejy noforonina tamin'ny « [[File:Aardwolf25 2.jpg|thumb|312x312px]] Ny '''Aardwolf''' (Proteles cristatus) dia karazana bibikely hyaenida, teratany any Afrika Atsinanana sy Atsimo. Ny anarany dia midika hoe "amboadia tany" amin'ny teny [[Afrikaans]] sy [[Holandey]]. Antsoina koa hoe manhaar-jackal, amboadia mpihinana termite ary amboadia civet, mifototra amin'ny fahazarany maka akora avy amin'ny fihary aoriana, izay toetra iombonana. ary ny [[civet afrikana]]. » 1092463 wikitext text/x-wiki [[File:Aardwolf25 2.jpg|thumb|312x312px]] Ny '''Aardwolf''' (Proteles cristatus) dia karazana bibikely hyaenida, teratany any Afrika Atsinanana sy Atsimo. Ny anarany dia midika hoe "amboadia tany" amin'ny teny [[Afrikaans]] sy [[Holandey]]. Antsoina koa hoe manhaar-jackal, amboadia mpihinana termite ary amboadia civet, mifototra amin'ny fahazarany maka akora avy amin'ny fihary aoriana, izay toetra iombonana. ary ny [[civet afrikana]]. 65nhkmqvfc1ei6p38zfa86myvhgqwm5 0 290107 1092464 2024-12-04T14:09:38Z 152.110.154.92 Pejy noforonina tamin'ny « [[File:Spotted hyena (Crocuta crocuta).jpg|thumb|376x376px]] '''Hiena hita''' (Crocuta crocuta), fantatra ihany koa amin'ny hoe [[hiena]] mihomehy, dia karazana amboadia, izay heverina ho hany tokana mbola velona ao amin'ny karazana Crocuta, teratany any Afrika atsimon'i Sahara. » 1092464 wikitext text/x-wiki [[File:Spotted hyena (Crocuta crocuta).jpg|thumb|376x376px]] '''Hiena hita''' (Crocuta crocuta), fantatra ihany koa amin'ny hoe [[hiena]] mihomehy, dia karazana amboadia, izay heverina ho hany tokana mbola velona ao amin'ny karazana Crocuta, teratany any Afrika atsimon'i Sahara. pv7t16wq4w8wab1ajvl159s9fji42bh 0 290108 1092465 2024-12-04T14:57:32Z 152.110.154.92 Pejy noforonina tamin'ny « [[File:Western Cape in South Africa.svg|thumb|]] '''Western Cape''' dia faritany any Afrika Atsimo, miorina eo amin'ny morontsiraka atsimo-andrefan'ny firenena. Io no faritany fahefatra lehibe indrindra amin'ireo faritany sivy manana velaran-tany 129,449 kilometatra toradroa (49,981 sq mi), ary fahatelo be mponina indrindra, izay tombanana ho 7 tapitrisa ny mponina amin'ny taona 2020. Manodidina ny roa ampahatelon'ireo mponina ireo no mipetraka ao amin'ny far... » 1092465 wikitext text/x-wiki [[File:Western Cape in South Africa.svg|thumb|]] '''Western Cape''' dia faritany any Afrika Atsimo, miorina eo amin'ny morontsiraka atsimo-andrefan'ny firenena. Io no faritany fahefatra lehibe indrindra amin'ireo faritany sivy manana velaran-tany 129,449 kilometatra toradroa (49,981 sq mi), ary fahatelo be mponina indrindra, izay tombanana ho 7 tapitrisa ny mponina amin'ny taona 2020. Manodidina ny roa ampahatelon'ireo mponina ireo no mipetraka ao amin'ny faritra metropolitan'i Cape Town, izay renivohitry ny faritany ihany koa. Ny Western Cape dia noforonina tamin'ny 1994 avy amin'ny ampahany amin'ny Faritanin'i Cape teo aloha. Ny tanàna roa lehibe indrindra dia [[Cape Town]] sy [[George (Western Cape)|George]]. 7nmhvjqb0jl2yupzwctfzith90s9lkm 1092466 1092465 2024-12-04T14:57:45Z 152.110.154.92 1092466 wikitext text/x-wiki [[File:Western Cape in South Africa.svg|thumb|352x352px]] '''Western Cape''' dia faritany any Afrika Atsimo, miorina eo amin'ny morontsiraka atsimo-andrefan'ny firenena. Io no faritany fahefatra lehibe indrindra amin'ireo faritany sivy manana velaran-tany 129,449 kilometatra toradroa (49,981 sq mi), ary fahatelo be mponina indrindra, izay tombanana ho 7 tapitrisa ny mponina amin'ny taona 2020. Manodidina ny roa ampahatelon'ireo mponina ireo no mipetraka ao amin'ny faritra metropolitan'i Cape Town, izay renivohitry ny faritany ihany koa. Ny Western Cape dia noforonina tamin'ny 1994 avy amin'ny ampahany amin'ny Faritanin'i Cape teo aloha. Ny tanàna roa lehibe indrindra dia [[Cape Town]] sy [[George (Western Cape)|George]]. 6vcxjs4oeo6lcguu8gign9z1vyj08ot 0 290109 1092475 2024-12-04T16:49:15Z Thelezifor 15140 nanova ny anaran'i [[Henan'omby]] ho [[Henan' omby]] i Thelezifor 1092475 wikitext text/x-wiki #FIHODINANA [[Henan' omby]] g6b6nlolrh1tuo5vv1whjou8zvsn62r 0 290110 1092476 2024-12-04T17:29:56Z Thelezifor 15140 Tay avy amin' ny biby mandinika toy ny omby 1092476 wikitext text/x-wiki [[Sary:Bousedevache.JPG|vignette|333x333px|Tain' omby ]] Ny '''tain' omby''' dia tain' ny [[omby]] sy ny [[biby mandinka]] toa azy. Rafitra tontolo iainana kely ao amin' ny Rafitra tontolo iainana an-t[[sahalava]] (sahalava, [[kijana]]), io tay izay mety hitsiranoka be na kely io (izay manavaka azy amin' ny tain' omby maina) dia sakafo ho an' ny karazana [[zavamananaina]] mpihinana tay. Manodina ny singa biôsimika sy simika izay hitany ao anatin' ny tain' omby ireo zavamananaina ireo, amin' ny alalan' ny famadihana izany ho [[mineraly]] na amin' ny fomba hafa, mba hamerenana izany indray amin' ny ambaratonga samihafa ao amin' ny rojon-tsakafon' ny mpihinana ao amin' ny filaharana mifanarakaraka. Ny hoavin' ny tain' omby dia mifamatotra amin' ny toetran' ny biby mamokatra azy (biby dia, biby ompiana, sns.), sy amin' ny toetran' ny zavamananaina mpanodina sy mpanapotika ao amin' ny rafitra tontolo iainana na rafitra tontolo iainan' ny fambolena sy fiompiana. Misy fianakaviana 70 eo ho eo ny voangory mpihinan-tay any [[Eorôpa Avaratra]], izay misy karazany maro isam-pianakaviana. Antsoina koa hoe voangorin-tain' omby ny sasany amin' izy ireo raha jerena ny loharanon-tsakafony. Voangorin-tain' omby koa ilay [[Voangory masina|voangory masin]]' ny [[Farao]] [[Ejipta tamin' ny Andro Taloha|egiptiana]]. Na aiza na aiza no namokatra azy, dia anisan' ny hita amin' ny fiainana andavanandro ny tain' omby, indrindra noho ny fampiasana azy aorian' ny fanamainana ho azo atao [[fandrehitra]] ahazoana fanafanana, na ny fampiasana azy amin' ny fanorenan-trano, amin' ny ny fambolena sy amin' ny fikarakarana zaridaina, ary koa noho ny fampiasana azy amin' ny fitsaboana, amin' ny mazia, sns. Any amin' ny faritra sasany eto amin' izao tontolo izao dia mbola ampiasaina ho akora amin' ny fanamboarana tôrsy na biriky tany ny tain' omby. lp0iihihirxyk7ouxeg1w0244qnuy8i 1092477 1092476 2024-12-04T17:57:42Z Thelezifor 15140 Nanitsy tsipelina 1092477 wikitext text/x-wiki [[Sary:Bousedevache.JPG|vignette|333x333px|Tain' omby ]] Ny '''tain' omby''' dia tain' ny [[omby]] sy ny [[biby mandinika]] toa azy. Rafitra tontolo iainana kely ao amin' ny Rafitra tontolo iainana an-t[[sahalava]] (sahalava, [[kijana]]), io tay izay mety hitsiranoka be na kely io (izay manavaka azy amin' ny tain' omby maina) dia sakafo ho an' ny karazana [[zavamananaina]] mpihinana tay. Manodina ny singa biôsimika sy simika izay hitany ao anatin' ny tain' omby ireo zavamananaina ireo, amin' ny alalan' ny famadihana izany ho [[mineraly]] na amin' ny fomba hafa, mba hamerenana izany indray amin' ny ambaratonga samihafa ao amin' ny rojon-tsakafon' ny mpihinana ao amin' ny filaharana mifanarakaraka. Ny hoavin' ny tain' omby dia mifamatotra amin' ny toetran' ny biby mamokatra azy (biby dia, biby ompiana, sns.), sy amin' ny toetran' ny zavamananaina mpanodina sy mpanapotika ao amin' ny rafitra tontolo iainana na rafitra tontolo iainan' ny fambolena sy fiompiana. Misy fianakaviana 70 eo ho eo ny voangory mpihinan-tay any [[Eorôpa Avaratra]], izay misy karazany maro isam-pianakaviana. Antsoina koa hoe voangorin-tain' omby ny sasany amin' izy ireo raha jerena ny loharanon-tsakafony. Voangorin-tain' omby koa ilay [[Voangory masina|voangory masin]]' ny [[Farao]] [[Ejipta tamin' ny Andro Taloha|egiptiana]]. Na aiza na aiza no namokatra azy, dia anisan' ny hita amin' ny fiainana andavanandro ny tain' omby, indrindra noho ny fampiasana azy aorian' ny fanamainana ho azo atao [[fandrehitra]] ahazoana fanafanana, na ny fampiasana azy amin' ny fanorenan-trano, amin' ny ny fambolena sy amin' ny fikarakarana zaridaina, ary koa noho ny fampiasana azy amin' ny fitsaboana, amin' ny mazia, sns. Any amin' ny faritra sasany eto amin' izao tontolo izao dia mbola ampiasaina ho akora amin' ny fanamboarana tôrsy na biriky tany ny tain' omby. 00bcpeiwk6ajxg00344jwlhjyll9ros 0 290111 1092478 2024-12-04T17:59:47Z Thelezifor 15140 Biby mpihinana ahitra, izay mamerina mitsako ny sakafony aorian' ny fitelemany azy voalohany. 1092478 wikitext text/x-wiki Ny '''biby mandinika''' na '''''Ruminantia''''', dia zana-pilaharan' ny [[biby mampinono]] ''Cetartiodactyla''. Izy ireo taloha no namorona ny kilasin' ny ''Solenodon'', niaraka amin' ny ''Tylopoda'' ([[rameva]], [[lamà]], sns.). Izy ireo dia mpihinana ahitra sady manana vavony miefitrefitra, ny fandevonan-kaniny alohan' ny vavony dia vita tanteraka na amin' ny ampahany amin' ny alalan' ny fitsakoany ny sakafony indray aty aorian' ny fitelemany azy. Mampiavaka azy ireo koa ny rantsam-batany izay manana rantsany roa. Ahitana karazana mifanaraka amin' ny toetany rehetra sy amin' ny toeram-piainana (biôtôpy) maro samihafa ny biby mandinika. Ny tena fantatra dia ny [[omby]], ny [[ondry]], ny [[osy]], ny [[serfa]], ny [[jirafa]] ary ny [[antilôpa]]. Ny "fandinihana" dia toetra mampiavaka ny ''Ruminantia'' izay tsy inona fa ny fiverenan' ny sakafo avy ao amin' ny vahindrorohany (frantsay: ''rumen'') mankany am-bava indray mba hotsakoina sy hofenoina rora. Misy ihany anefa ny biby hafa, atao hoe "mandinika", izay tsy anisan' ny ''Ruminantia'', toy ny ''Tylopoda'' (zana-pilaharana misy ny [[rameva]]) na ny ''Opisthocomus hoazin'' (karazam-borona) ary koa ny ''Notoungulata'' tamkn' ny Vanim-potoana Fahatelo teo amin' ny Tantaran' ny Tany. mrwgvsd5sdqedqv3p0b0utsbg0h2ml3 1092479 1092478 2024-12-04T18:01:46Z Thelezifor 15140 Nanisy sary 1092479 wikitext text/x-wiki [[Sary:Ruminantia.jpg|vignette|344x344px|''Ruminantia'']] Ny '''biby mandinika''' na '''''Ruminantia''''', dia zana-pilaharan' ny [[biby mampinono]] ''Cetartiodactyla''. Izy ireo taloha no namorona ny kilasin' ny ''Solenodon'', niaraka amin' ny ''Tylopoda'' ([[rameva]], [[lamà]], sns.). Izy ireo dia mpihinana ahitra sady manana vavony miefitrefitra, ny fandevonan-kaniny alohan' ny vavony dia vita tanteraka na amin' ny ampahany amin' ny alalan' ny fitsakoany ny sakafony indray aty aorian' ny fitelemany azy. Mampiavaka azy ireo koa ny rantsam-batany izay manana rantsany roa. Ahitana karazana mifanaraka amin' ny toetany rehetra sy amin' ny toeram-piainana (biôtôpy) maro samihafa ny biby mandinika. Ny tena fantatra dia ny [[omby]], ny [[ondry]], ny [[osy]], ny [[serfa]], ny [[jirafa]] ary ny [[antilôpa]]. Ny "fandinihana" dia toetra mampiavaka ny ''Ruminantia'' izay tsy inona fa ny fiverenan' ny sakafo avy ao amin' ny vahindrorohany (frantsay: ''rumen'') mankany am-bava indray mba hotsakoina sy hofenoina rora. Misy ihany anefa ny biby hafa, atao hoe "mandinika", izay tsy anisan' ny ''Ruminantia'', toy ny ''Tylopoda'' (zana-pilaharana misy ny [[rameva]]) na ny ''Opisthocomus hoazin'' (karazam-borona) ary koa ny ''Notoungulata'' tamkn' ny Vanim-potoana Fahatelo teo amin' ny Tantaran' ny Tany. jmwnfw5iu85qaoxh4c8884zbxx1wuqi 1092481 1092479 2024-12-04T18:09:32Z Thelezifor 15140 Nanitsy rohy 1092481 wikitext text/x-wiki [[Sary:Ruminantia.jpg|vignette|344x344px|''Ruminantia'']] Ny '''biby mandinika''' na '''''Ruminantia''''', dia zana-pilaharan' ny [[biby mampinono]] ''Cetartiodactyla''. Izy ireo taloha no namorona ny kilasin' ny ''Solenodon'', niaraka amin' ny ''Tylopoda'' ([[rameva]], [[Lamà fotsy|lamà]], sns.). Izy ireo dia mpihinana ahitra sady manana vavony miefitrefitra, ny fandevonan-kaniny alohan' ny vavony dia vita tanteraka na amin' ny ampahany amin' ny alalan' ny fitsakoany ny sakafony indray aty aorian' ny fitelemany azy. Mampiavaka azy ireo koa ny rantsam-batany izay manana rantsany roa. Ahitana karazana mifanaraka amin' ny toetany rehetra sy amin' ny toeram-piainana (biôtôpy) maro samihafa ny biby mandinika. Ny tena fantatra dia ny [[omby]], ny [[ondry]], ny [[osy]], ny [[serfa]], ny [[jirafa]] ary ny [[antilôpa]]. Ny "fandinihana" dia toetra mampiavaka ny ''Ruminantia'' izay tsy inona fa ny fiverenan' ny sakafo avy ao amin' ny vahindrorohany (frantsay: ''rumen'') mankany am-bava indray mba hotsakoina sy hofenoina rora. Misy ihany anefa ny biby hafa, atao hoe "mandinika", izay tsy anisan' ny ''Ruminantia'', toy ny ''Tylopoda'' (zana-pilaharana misy ny [[rameva]]) na ny ''Opisthocomus hoazin'' (karazam-borona) ary koa ny ''Notoungulata'' tamkn' ny Vanim-potoana Fahatelo teo amin' ny Tantaran' ny Tany. lvv2zqlq94iwz4siusfuyzmni1kkfr7 0 290112 1092480 2024-12-04T18:07:41Z 152.110.154.92 Pejy noforonina tamin'ny « [[File:Equus quagga burchellii - Etosha, 2014.jpg|thumb|366x366px]] Ny '''zebra lemaka''' (Equus quagga) no karazana zebra mahazatra indrindra sy miely patrana ara-jeografika. Mizarazara ny faritra misy azy, saingy mivelatra amin'ny ankamaroan'ny faritra atsimo sy atsinanan'i Afrika atsimon'i Sahara. » 1092480 wikitext text/x-wiki [[File:Equus quagga burchellii - Etosha, 2014.jpg|thumb|366x366px]] Ny '''zebra lemaka''' (Equus quagga) no karazana zebra mahazatra indrindra sy miely patrana ara-jeografika. Mizarazara ny faritra misy azy, saingy mivelatra amin'ny ankamaroan'ny faritra atsimo sy atsinanan'i Afrika atsimon'i Sahara. q5gz4um2z6kh8cai91sjhar0f6fnov5 0 290113 1092482 2024-12-04T18:13:13Z Thelezifor 15140 Biby mitovotovy amin' ny rameva any amin' ny toerana avo any Amerika Atsimo, 1092482 wikitext text/x-wiki [[Sary:Llama on Machu Picchu.jpg|vignette|346x346px|Lamà eo anoloan' ny toerana misy an' i [[Machu Picchu]] any [[Però]].]] Ny '''lama fotsy''' (''Lama glama''), na '''lama''' fotsiny, dia karazana ao amin' ny ''Camelidae'' any [[Amerika Atsimo]], saingy avy any [[Amerika Avaratra]] ny fiaviany lavitra, izay nanjavonany tamin' ny Vanim-potoanan' ny Eôkena. Efa hatry ny ela no namolahana azy hompina avy amin' ny goanakô. Nanome zana-karazany maromaro avahan' ny volony lava na fohy ny fifantenana nataon' ny mpiompy. 7fk1bzjjix3hky6zhpmhhmhow9wy4w2 1092483 1092482 2024-12-04T18:21:53Z Thelezifor 15140 Nanitatra vontoatiny 1092483 wikitext text/x-wiki [[Sary:Llama on Machu Picchu.jpg|vignette|346x346px|Lamà eo anoloan' ny toerana misy an' i [[Machu Picchu]] any [[Però]].]] [[Sary:Llama lying down.jpg|vignette|Lamà ]] Ny '''lamà fotsy''' (''Lama glama''), na '''lamà''' fotsiny, dia karazana ao amin' ny ''Camelidae'' any [[Amerika Atsimo]], saingy avy any [[Amerika Avaratra]] ny fiaviany lavitra, izay nanjavonany tamin' ny Vanim-potoanan' ny Eôkena. Efa hatry ny ela no namolahana azy hompina avy amin' ny goanakô. Nanome zana-karazany maromaro avahan' ny volony lava na fohy ny fifantenana nataon' ny mpiompy. Nampiasaina betsaka ho hena sy biby fiompy ao amin' ny kolontsaina [[Fanjakana Inka|Inka]] hatramin' ny vanim-potoanan' ny Amerika Kôlômbiana ny lamà. Biby mira-miaina ny làma ary miara-miaina amin' ny karazam-biby hafa toy ny [[omby]]. itjpkb56bf5n9g7as3tb3x0np0bxbvd 1092485 1092483 2024-12-04T18:26:02Z Thelezifor 15140 Nanitsy tsipelina 1092485 wikitext text/x-wiki [[Sary:Llama on Machu Picchu.jpg|vignette|346x346px|Lamà eo anoloan' ny toerana misy an' i [[Machu Picchu]] any [[Però]].]] [[Sary:Llama lying down.jpg|vignette|Lamà ]] Ny '''lamà fotsy''', na '''lamà''' fotsiny, dia karazana ao amin' ny ''Camelidae'' any [[Amerika Atsimo]], saingy avy any [[Amerika Avaratra]] ny fiaviany lavitra, izay nanjavonany tamin' ny Vanim-potoanan' ny Eôkena. Ny anarany ara-tsiansa dia '''''Lama glama'''''. Efa hatry ny ela no namolahana azy hompina avy amin' ny goanakô. Nanome zana-karazany maromaro avahan' ny volony lava na fohy ny fifantenana nataon' ny mpiompy. Nampiasaina betsaka ho hena sy biby fiompy ao amin' ny kolontsaina [[Fanjakana Inka|Inka]] hatramin' ny vanim-potoanan' ny Amerika Kôlômbiana ny lamà. Biby mira-miaina ny làma ary miara-miaina amin' ny karazam-biby hafa toy ny [[omby]]. 9tajngo6rvm93fa8d02lpkcdqp76ghv 1092486 1092485 2024-12-04T18:26:28Z Thelezifor 15140 Nanitsy tsipelina 1092486 wikitext text/x-wiki [[Sary:Llama on Machu Picchu.jpg|vignette|346x346px|Lamà eo anoloan' ny toerana misy an' i [[Machu Picchu]] any [[Però]].]] [[Sary:Llama lying down.jpg|vignette|Lamà ]] Ny '''lamà fotsy''', na '''lamà''' fotsiny, dia karazana ao amin' ny ''Camelidae'' any [[Amerika Atsimo]], saingy avy any [[Amerika Avaratra]] ny fiaviany lavitra, izay nanjavonany tamin' ny Vanim-potoanan' ny Eôkena. Ny anarany ara-tsiansa dia '''''Lama glama'''''. Efa hatry ny ela no namolahana azy hompina avy amin' ny goanakô. Nanome zana-karazany maromaro avahan' ny volony lava na fohy ny fifantenana nataon' ny mpiompy. Nampiasaina betsaka ho hena sy biby fiompy ao amin' ny kolontsaina [[Fanjakana Inka|Inka]] hatramin' ny vanim-potoanan' ny Amerika Kôlômbiana ny lamà. Biby mira-miaina ny lamà ary miara-miaina amin' ny karazam-biby hafa toy ny [[omby]]. 3egzbzldcfjlxeh03emk1cmymbstwui 0 290114 1092487 2024-12-04T18:35:52Z Thelezifor 15140 Karazana bibikely mahaforona baolina amin' ny tain' omby 1092487 wikitext text/x-wiki [[Sary:Dungbeetle.jpg|vignette|Voangory masina]] Ny '''voangory masina''' dia karazana [[bibikely]] ao amin' ny fianakaviana ''Scarabaeidae''. Ny anarany ara-tsiasa dia '''''Scarabaeus sacer'''''. Ity voangory mpihinana tay ity dia manana toetra mahaforona baolina (matetika lehibe lavitra noho izy) amin' ny [[tain' omby]] ary mamarimbarina izany mankany amin' ny lavaka fonenany mba hanatodiany. Mivoatra amin' ny alalan' ny fihinanana an' ilay tain' omby ny olitra. 0909j8hw6hpy7iel5tjhk6wd29mcvfe 0 290115 1092488 2024-12-04T19:03:57Z Thelezifor 15140 Fampiasana hery na fahefana, ara-batana na ara-tsaina, hanerena, hanjakazakana, hamonoana, handravana na hanimbana. 1092488 wikitext text/x-wiki Ny '''herisetra''' dia fampiasana hery na fahefana, ara-batana na ara-tsaina, hanerena, hanjakazakana, hamonoana, handravana na hanimbana. Tafiditra ao anatin' izany ny fikapohana, ny fandratrana, ny fampijaliana, na ny famotehana ny fananan' olona na ny singa voajanahary. Araka ny voalazan' ny [[Fikambanana Maneran-Tany momba ny Fahasalamana]] ([[Fikambanana Maneran-Tany momba ny Fahasalamana|OMS]]), ny herisetra dia fampiasan-kery ara-batana, fandrahonana atao amin' ny hafa na amin' ny tena, amin' ny vondrona na amin' ny vondrom-piarahamonina, izay miteraka na mety hiteraka ratram-po, na fahavoazana ara-tsaina, na olana amin' ny fitomboana, na fahafatesana.Hita eo amin' ny olona sy ny biby ny herisetra, izany dia maneho ny lanjany ara-pivoarana sy ara-biôlôjia. 3rd88sb2kybw655zd5gu7b8z9y25vrb 0 290116 1092489 2024-12-04T19:17:51Z Thelezifor 15140 Fitambarana didy aman-dalàna mirindra 1092489 wikitext text/x-wiki Ny '''fehezan-dalàna''' dia fitambarana didy aman-dalàna na fitsipika mirindra voafaritry ny vondrona na ny fiarahamonina, na ny asa, na ny [[fanjakana]]. idlm1458maxmp363l36fxb3f9k6ucph 0 290117 1092490 2024-12-04T19:34:38Z Thelezifor 15140 Fiaram-pambolena natao manokana hanome hery fisintonana zavatra mavesatra dia mavesatra amin' ny fomba miadana 1092490 wikitext text/x-wiki [[Sary:Zetor Crystal.jpg|vignette|346x346px|Tirakitera na traktera]] Ny '''tirakitera''' na '''traktera''' dia fiara natao manokana hanaterana fitarihana goavana amin' ny hafainganam-pandeha miadana, mba hitarihana tranofiara na milina toy ny ampiasaina amin' ny [[fambolena]] na fitrandrahana na fanorenana. Amin' ny ankapobeny, io teny io dia ampiasaina hamaritana fiaram-pambolena izay manome tanjaka sy fisintonana raha natao mekanika ny asa fambolena, indrindra (sy tany am-boalohany) fa ny fiasana ny tany, ary ankehitriny ny maro hafa koa. Azo sintonina ao aoriana na apetraka eo ambonin' ilay tirakitera ny fitaovam-pambolena, ary mety hanome loharanon' angovo koa ny tirakitera raha toa ka natao mekanika ilay fitaovana. b92190rukcx10yd8autn7qx7bm19y86 0 290118 1092491 2024-12-04T19:47:56Z 41.213.235.225 Pejy noforonina tamin'ny « {{coord|34|44|N|36|45|E}} {{infobox tanàna |anarana = Homs |faritany = |velarantany = |isam-ponina = 800.000 (?) |firenena = {{Siria}} |ben'ny tanàna = |sary = Homs Ibn-Whalid-Moschee.jpeg |saina = }} [[File:Homs.jpg|thumb|left|Homs]] '''Homs''' ([[fiteny arabo|arabo]]-siriana: حمص) dia tanàna lehibe ao Syria ary renivohitry ny faritr'i Homs. Any andrefan'i {{Siria}} no misy azy ao amin'ny lohasaha lonaka [[Nahr al-Asi]] ary... » 1092491 wikitext text/x-wiki {{coord|34|44|N|36|45|E}} {{infobox tanàna |anarana = Homs |faritany = |velarantany = |isam-ponina = 800.000 (?) |firenena = {{Siria}} |ben'ny tanàna = |sary = Homs Ibn-Whalid-Moschee.jpeg |saina = }} [[File:Homs.jpg|thumb|left|Homs]] '''Homs''' ([[fiteny arabo|arabo]]-siriana: حمص) dia tanàna lehibe ao Syria ary renivohitry ny faritr'i Homs. Any andrefan'i {{Siria}} no misy azy ao amin'ny lohasaha lonaka [[Nahr al-Asi]] ary tanàna fahatelo lehibe indrindra ao amin'ny firenena misy mponina manodidina ny iray tapitrisa; [[Damaskosy]] sy [[Aleppo]] ihany no be mponina. ==Mponina== Tsy fantatra marina ny mponina ankehitriny. 650.000 hatramin’ny 1.200.000 no tombanana == Tsiahy == <references/> [[de:Homs]] [[Sokajy:Tanàna ao Siria]] i9cx8amruchvp6a9m5mqxp35q7uhsrv 0 290119 1092495 2024-12-04T21:27:38Z 41.213.235.225 Pejy noforonina tamin'ny « {{Coord|19.74700|96.10433}} {{infobox tanàna |tanàna=Rangun |firenena=[[Myanmara]] |isam-ponina=5.210.000 |velarantany=576 |ben'ny tanàna= |sary=Colonial building, Yangon, Myanmar.jpg |saina=Flag of Yangon Division.svg }} '''Rangun''' (ofisialy ''Yangon'', [[fiteny anglisy|anglisy]]: ''Rangoon'') dia tanàna ao [[Myanmara]] ary renivohitry ny Diviziona [[Yangon]]. Miaraka amin'ny mponina manodidina ny 5.21 tapitrisa ao an-tanàna ary 5.998.000 ny mponina... » 1092495 wikitext text/x-wiki {{Coord|19.74700|96.10433}} {{infobox tanàna |tanàna=Rangun |firenena=[[Myanmara]] |isam-ponina=5.210.000 |velarantany=576 |ben'ny tanàna= |sary=Colonial building, Yangon, Myanmar.jpg |saina=Flag of Yangon Division.svg }} '''Rangun''' (ofisialy ''Yangon'', [[fiteny anglisy|anglisy]]: ''Rangoon'') dia tanàna ao [[Myanmara]] ary renivohitry ny Diviziona [[Yangon]]. Miaraka amin'ny mponina manodidina ny 5.21 tapitrisa ao an-tanàna ary 5.998.000 ny mponina ao amin'ny fitambarana (2013), Yangon no tanàna lehibe indrindra sy foibe indostrialy ao amin'ny firenena. Renivohitr'i Myanmar hatramin'ny 2005 i Rangun; nafindra tany [[Naypyidaw]] avy eo ny toeran'ny governemanta. == Jereo koa == * [[Myanmara]] {{reflist}} [[sokajy:Tanàna ao Myanmara]] edqcmjtjlemajj5c04qf3jnd4j1bczm 1092496 1092495 2024-12-04T21:28:16Z 41.213.235.225 1092496 wikitext text/x-wiki {{Coord|19.74700|96.10433}} {{infobox tanàna |tanàna=Rangun |firenena=[[Myanmara]] |isam-ponina=5.210.000 |velarantany=576 |ben'ny tanàna= |sary=Colonial building, Yangon, Myanmar.jpg |saina=Flag of Yangon Division.svg }} '''Rangun''' (ofisialy ''Yangon'', [[fiteny anglisy|anglisy]]: ''Rangoon'') dia tanàna ao [[Myanmara]] ary renivohitry ny [[Diviziona Yangon]]. Miaraka amin'ny mponina manodidina ny 5.21 tapitrisa ao an-tanàna ary 5.998.000 ny mponina ao amin'ny fitambarana (2013), Yangon no tanàna lehibe indrindra sy foibe indostrialy ao amin'ny firenena. Renivohitr'i Myanmar hatramin'ny 2005 i Rangun; nafindra tany [[Naypyidaw]] avy eo ny toeran'ny governemanta. == Jereo koa == * [[Myanmara]] {{reflist}} [[sokajy:Tanàna ao Myanmara]] 9hhip7lpu185mib2dg6cdqn86lmg6kl 1092497 1092496 2024-12-04T21:29:32Z 41.213.235.225 1092497 wikitext text/x-wiki {{coord|16|47|N|96|09|E}} {{infobox tanàna |tanàna=Rangun |firenena=[[Myanmara]] |isam-ponina=5.210.000 |velarantany=576 |ben'ny tanàna= |sary=Colonial building, Yangon, Myanmar.jpg |saina=Flag of Yangon Division.svg }} '''Rangun''' (ofisialy ''Yangon'', [[fiteny anglisy|anglisy]]: ''Rangoon'') dia tanàna ao [[Myanmara]] ary renivohitry ny [[Diviziona Yangon]]. Miaraka amin'ny mponina manodidina ny 5.21 tapitrisa ao an-tanàna ary 5.998.000 ny mponina ao amin'ny fitambarana (2013), Yangon no tanàna lehibe indrindra sy foibe indostrialy ao amin'ny firenena. Renivohitr'i Myanmar hatramin'ny 2005 i Rangun; nafindra tany [[Naypyidaw]] avy eo ny toeran'ny governemanta. == Jereo koa == * [[Myanmara]] {{reflist}} [[sokajy:Tanàna ao Myanmara]] stmwz3ckr0mhw208imdp763vi7ltvf7 1092500 1092497 2024-12-04T21:34:40Z 41.213.235.225 1092500 wikitext text/x-wiki {{coord|16|47|N|96|09|E}} {{infobox tanàna |tanàna=Rangun |firenena=[[Myanmara]] |isam-ponina=5.210.000 |velarantany=576 |ben'ny tanàna= |sary=Colonial building, Yangon, Myanmar.jpg |saina=Flag of Yangon Division.svg }} '''Rangun''' (ofisialy ''Yangon'', [[fiteny anglisy|anglisy]]: ''Rangoon'') dia tanàna ao [[Myanmara]] ary renivohitry ny [[Diviziona Yangon]]. Miaraka amin'ny mponina manodidina ny 5.21 tapitrisa ao an-tanàna ary 5.998.000 ny mponina ao amin'ny fitambarana (2013), Yangon no tanàna lehibe indrindra sy foibe indostrialy ao amin'ny firenena. Renivohitr'i Myanmar hatramin'ny 2005 i Rangun; nafindra tany [[Naypyidaw]] avy eo ny toeran'ny governemanta. == Jereo koa == * [[Myanmara]] {{reflist}} [[de:Rangun]] [[sokajy:Tanàna ao Myanmara]] f3v0f76puqotn8bvmhph3mn0996plr4 0 290120 1092498 2024-12-04T21:32:31Z 41.213.235.225 Pejy fihodinana mankany [[Rangun]] 1092498 wikitext text/x-wiki #redirect [[Rangun]] 2oux46vqycmhd43iapqtkuw4gz41e4k 0 290121 1092499 2024-12-04T21:33:12Z 41.213.235.225 Pejy fihodinana mankany [[Rangun]] 1092499 wikitext text/x-wiki #redirect [[Rangun]] 2oux46vqycmhd43iapqtkuw4gz41e4k 14 290122 1092504 2024-12-05T02:04:28Z 41.213.235.225 Pejy noforonina tamin'ny « [[Sokajy:Kaominina]] » 1092504 wikitext text/x-wiki [[Sokajy:Kaominina]] 67tlkxbp80rq0radb3coj29svio2zp8 0 290123 1092509 2024-12-05T07:12:24Z 41.213.235.225 Pejy noforonina tamin'ny « [[File:Olaf Scholz 2024.jpg|thumb|Olaf Scholz]] '''Olaf Scholz''' dia mpanao politika, mpanao politika mizaka ny zom-pirenen'i {{Alemaina}} teraka ny 14 Jiona 1958 tao [[Osnabrück]] Izy no praiminisitra fahasivy an'ny [[Repoblika Federalin'i Alemaina]] nanomboka tamin'ny Desambra 2021-Desambra 2024. Izy dia Senatera ho an'ny atitany ao [[Hamburg]] tamin'ny Mey ka hatramin'ny Oktobra 2001, Minisitry ny Asa sy ny Raharaha Sosialy ao amin'ny Repoblika Federali... » 1092509 wikitext text/x-wiki [[File:Olaf Scholz 2024.jpg|thumb|Olaf Scholz]] '''Olaf Scholz''' dia mpanao politika, mpanao politika mizaka ny zom-pirenen'i {{Alemaina}} teraka ny 14 Jiona 1958 tao [[Osnabrück]] Izy no praiminisitra fahasivy an'ny [[Repoblika Federalin'i Alemaina]] nanomboka tamin'ny Desambra 2021-Desambra 2024. Izy dia Senatera ho an'ny atitany ao [[Hamburg]] tamin'ny Mey ka hatramin'ny Oktobra 2001, Minisitry ny Asa sy ny Raharaha Sosialy ao amin'ny Repoblika Federalin'i Alemaina nanomboka tamin'ny Novambra 2007 ka hatramin'ny Oktobra 2009, Ben'ny tanànan'i Hamburg voalohany tamin'ny Martsa 2011 ka hatramin'ny Martsa 2018 ary avy eo ny Minisitry ny Federaly. Fitantanam-bola sy ara-bola mandra-pifidy azy ho Chancellor Vice Chancellor ao amin'ny Repoblika Federalin'i Alemaina [[sokajy:Mpanao politika alemana]] [[sokajy:mpanao asa soratra alemana]] [[sokajy:Teraka tamin'ny taona 1958]] [[Sokajy:Praiminisitry alemana]] sz0fai2r9dltesa5b1r1m8xn3zc1vpc 1092510 1092509 2024-12-05T07:13:44Z 41.213.235.225 1092510 wikitext text/x-wiki [[File:Olaf Scholz 2024.jpg|thumb|Olaf Scholz]] '''Olaf Scholz''' dia mpanao politika, mpanao politika mizaka ny zom-pirenen'i {{Alemaina}} teraka ny 14 Jiona 1958 tao [[Osnabrück]] Izy no praiminisitra fahasivy an'ny [[Repoblika Federalin'i Alemaina]] nanomboka tamin'ny Desambra 2021-Desambra 2024. Izy dia Senatera ho an'ny atitany ao [[Hamburg]] tamin'ny Mey ka hatramin'ny Oktobra 2001, Minisitry ny Asa sy ny Raharaha Sosialy ao amin'ny Repoblika Federalin'i Alemaina nanomboka tamin'ny Novambra 2007 ka hatramin'ny Oktobra 2009, Ben'ny tanànan'i Hamburg voalohany tamin'ny Martsa 2011 ka hatramin'ny Martsa 2018 ary avy eo ny Minisitry ny Federaly. Fitantanam-bola sy ara-bola mandra-pifidy azy ho Chancellor Vice Chancellor ao amin'ny Repoblika Federalin'i Alemaina [[sokajy:Mpanao politika alemana]] [[sokajy:mpanao asa soratra alemana]] [[sokajy:Teraka tamin'ny taona 1958]] [[Sokajy:Praiminisitry alemana]] [[sokajy:Ben'ny tanàna alemana]] 6eexwdlv7av1mjsvt5esh8t0zp2sdj3 1092511 1092510 2024-12-05T07:14:43Z 41.213.235.225 1092511 wikitext text/x-wiki [[File:Olaf Scholz 2024.jpg|thumb|Olaf Scholz]] '''Olaf Scholz''' dia mpanao politika, mpanao politika mizaka ny zom-pirenen'i {{Alemaina}} teraka ny 14 Jiona 1958 tao [[Osnabrück]] Izy no praiminisitra fahasivy an'ny [[Repoblika Federalin'i Alemaina]] nanomboka tamin'ny Desambra 2021-Desambra 2024. Izy dia Senatera ho an'ny atitany ao [[Hamburg]] tamin'ny Mey ka hatramin'ny Oktobra 2001, Minisitry ny Asa sy ny Raharaha Sosialy ao amin'ny Repoblika Federalin'i Alemaina nanomboka tamin'ny Novambra 2007 ka hatramin'ny Oktobra 2009, Ben'ny tanànan'i Hamburg voalohany tamin'ny Martsa 2011 ka hatramin'ny Martsa 2018 ary avy eo ny Minisitry ny Federaly. Fitantanam-bola sy ara-bola mandra-pifidy azy ho Chancellor Vice Chancellor ao amin'ny Repoblika Federalin'i Alemaina [[sokajy:Mpanao politika alemana|Scholz]] [[sokajy:mpanao asa soratra alemana]] [[sokajy:Teraka tamin'ny taona 1958]] [[Sokajy:Praiminisitry alemana|Scholz]] [[sokajy:Ben'ny tanàna alemana|Scholz]] a8uloxfsvqdjlhoujvr2vtriohp31ih 1092512 1092511 2024-12-05T07:16:20Z 41.213.235.225 1092512 wikitext text/x-wiki [[File:Olaf Scholz 2024.jpg|thumb|Olaf Scholz]] '''Olaf Scholz''' dia mpanao politika, mpanao politika mizaka ny zom-pirenen'i {{Alemaina}} teraka ny 14 Jiona 1958 tao [[Osnabrück]] Izy no praiminisitra fahasivy an'ny [[Repoblika Federalin' i Alemaina]] nanomboka tamin'ny Desambra 2021-Desambra 2024. Izy dia Senatera ho an'ny atitany ao [[Hamburg]] tamin'ny Mey ka hatramin'ny Oktobra 2001, Minisitry ny Asa sy ny Raharaha Sosialy ao amin'ny Repoblika Federalin'i Alemaina nanomboka tamin'ny Novambra 2007 ka hatramin'ny Oktobra 2009, Ben'ny tanànan'i Hamburg voalohany tamin'ny Martsa 2011 ka hatramin'ny Martsa 2018 ary avy eo ny Minisitry ny Federaly. Fitantanam-bola sy ara-bola mandra-pifidy azy ho Chancellor Vice Chancellor ao amin'ny Repoblika Federalin'i Alemaina [[sokajy:Mpanao politika alemana|Scholz]] [[sokajy:mpanao asa soratra alemana]] [[sokajy:Teraka tamin'ny taona 1958]] [[Sokajy:Praiminisitry alemana|Scholz]] [[sokajy:Ben'ny tanàna alemana|Scholz]] 1z508ilb7lo2pn257mjsov3st9rsxlm