Wikipedija mtwiki https://mt.wikipedia.org/wiki/Il-Pa%C4%A1na_prin%C4%8Bipali MediaWiki 1.44.0-wmf.4 first-letter Medja Speċjali Diskussjoni Utent Diskussjoni utent Wikipedija Diskussjoni Wikipedija Stampa Diskussjoni stampa MediaWiki Diskussjoni MediaWiki Mudell Diskussjoni mudell Għajnuna Diskussjoni għajnuna Kategorija Diskussjoni kategorija Portal Diskussjoni portal TimedText TimedText talk Module Module talk 0 10720 317926 282156 2024-11-26T21:22:43Z JovalQC 21720 "Storja" create. 317926 wikitext text/x-wiki {{Infobox city}} '''Barċellona''' hi belt [[Spanja|Spanjola]]. Barċellona hi l-[[belt kapitali]] tar-reġjun ta' [[Katalunja]], reġjun awtonomu fi Spanja. Hija l-belt bl-ikbar popolazzjoni f'dan ir-reġjun u t-tieni l-ikbar f'pajjiżha, b'1,605,600 ruħ fl-2006, filwaqt bl-inħawi metropolitani b'kollox fiha 3,161,000 ruħ. Barċellona hi waħda mill-akbar ċentri kummerċjali fl-[[Ewropa]], b'port u ajruport movimentati ferm. L-ekonomija tar-reġjun tiddependi ħafna fuq din il-belt, u fil-fatt għalhekk hi waħda b'saħħitha. Barċellona bdiet bħala belt [[Imperu Ruman|Rumana]]. Bi klima [[Baħar Mediterran|Mediterranja]], din il-belt hi magħrufa għall-[[kultura]] unika tagħha, fejn hija ċentru ta[[L-Arti|l-arti]] u tal-[[arkitettura]], filwaqt li hija ukoll fejn il-[[Lingwa Katalana|lingwa Katalana]] ssib il-qofol tagħha. Ta' min isemmi xi postijiet bħall-[[Katidral]] iddedikat lill-Familja Sagra, il-Park u l-Bini Güell, kapulavuri ta' [[Antoni Gaudí]], [[arkitett]] ta' fama dinjija. Barċellona hi forsi l-aktar famuża għall-faċilitajiet sportivi tagħha, fejn saru l-[[Logħob Olimpiku|Olimpjadi]] tas-Sajf tal-1992. Magħruf żgur ukoll hu l-Klabb tal-Futbol ta' Barċellona, [[FC Barcelona]], anke jekk hemm klabb ieħor tal-[[futbol]], dak ta' [[RCD Espanyol]], il-Klabb Irjali Sportiv Spanjol, għaliex dan kien miftuħ minn nies Spanjoli biss, għad-differenza tal-klabb l-ieħor, li kellu [[Svizzera|Żvizzeru]] bħala l-ewwel President. == Storja == '''<big>Antikità</big>''' L-iskavi kixfu parti mill-belt Rumana ta’ Barcino, esebita fil-Mużew tal-Istorja tal-belt. Dan ix-xogħol arkeoloġiku ppermetta lis-Sala tal-Belt ta' Barċellona tippubblika fajl storiku ddedikat għall-istorja tal-belt mill-oriġini tagħha sa żminijiet kontemporanji. Din ir-riċerka storika ttemm il-leġġenda li tattribwixxi b'mod żbaljat it-twaqqif ta' Barċellona lil Hannibal Barca. Huma jsostnu li din l-installazzjoni hija ta’ iben l-Imperatur [[Awgustu]]<ref>{{Ċita web|url=https://www.barcelona.cat/ca/coneixbcn|titlu=Coneix BCN {{!}} Web de Barcelona {{!}} Ajuntament de Barcelona|sit=www.barcelona.cat|lingwa=ca|data-aċċess=2024-11-26}}</ref>. Barcino dak iż-żmien kien post żgħir imsaħħaħ, popolat l-iktar b’elfejn abitant, l-aktar militari, flimkien ma’ Bætulo (Badalona). Kien wieħed mill-postijiet minuri tal-[[Katalunja]] kontemporanja. Empuriæ u speċjalment Tarraco, kapitali ta’ Hispania Citerior, okkupaw l-ewwel gradi<ref>{{Ċita rivista|kunjom1=Alaix|isem1=Carme Miró|titlu=Las termas marítimas de la colonia Barcino|url=https://www.academia.edu/19854572/Las_termas_mar%C3%ADtimas_de_la_colonia_Barcino?email_work_card=view-paper}}</ref>. '''<big>Medju Evu</big>''' F’Diċembru 414, Barċino ttieħed mill-Visigoths ta’ Athaulf li kienu ġejjin mill-Italja. Fil-waqgħa tal-Imperu Ruman, saret kapitali tar-Renju Viżigot (415, 507-510 u 531-548). Matul dan il-perjodu ta’ tranżizzjoni mill-antikità sal-Medju Evu, is-swar il-ġodda u l-pożizzjoni strateġika taw lil Barcino rwol aktar importanti. Imbagħad qabeż Tarraco li naqas wara li tkeċċiet mill-Vandali. Fl-714-716, armati Musulmani taħt il-kmand ta 'Mûsâ Ibn Nusayr ħadu l-belt fl-ewwel assalt. L-isem ta’ Barcino mbagħad evolva f’Barshinûna, Barjlûna jew saħansitra Barshalûna u sejjaħ lill-gvernatur Sulayman Ibn Yaqzan Ibn al-Arabi. Barcelona mbagħad saret parti minn al-[[Andalus]]. Fl-801, il-Karolingji rebħu l-belt; ittrasformawha fil-kapitali tal-kontea ta 'Barċellona, ​​​​qabel inkorporawha fil-Marċ ta' Spanja (Marca Hispanica, litteralment "Marċ Ispaniku"). Fl-856, reġgħet ġiet okkupata mill-Għarab. Fl-859, Barċellona ġiet misruqa mill-Vikingi tal-Kap Hasting, li ġew minn Nantes u kienu għamlu xitwa fil-Camargue. Maż-żmien, il-kontea kisbet ċerta indipendenza mid-dinastija Karolingja li r-renju tagħha spiċċa uffiċjalment fis-seklu 10. Fl-985, Al-Mansur, il-viżir li jista’ kollox tal-kalifa Umayyad ta’ Cordoba, belt li tinsab fin-nofsinhar ta’ al-Andalus, daħlet f’Barċellona. Il-Konti Borrell II jitlob l-għajnuna lid-sultan tiegħu Lothair ta’ [[Franza]]. La hu u lanqas l-alleat Biżantin tiegħu ma setgħu jgħinuh, kif mitlub mil-liġi feudali, il-kontea ddenunzjat ir-rabtiet ta’ suzeranità tagħha u ħadet l-indipendenza de facto<ref>{{Ċita web|url=https://referenceworks.brill.com/display/db/eifo|titlu=Encyclopédie de l'Islam en ligne (EI-2 French)|sit=referenceworks|lingwa=en|data-aċċess=2024-11-26}}</ref>. Paradossalment, dan l-avveniment se jimmarka l-bidu ta’ fażi ta’ espansjoni fil-Katalonja; dan il-moviment se jinvolvi lill-Istati l-o[ra tal-Marzu ta’ Spanja. Minn naħa, ħafna Możarab u Lhud li jaħarbu mill-persekuzzjoni fil-Kalifat ta’ Cordoba, sabu kenn fl-ex Stati tal-Marċ ta’ Spanja; iġibu l-għarfien u l-kultura kollha tagħhom (dak iż-żmien, għadna ma tkellimx – bil-Kastilja – ta’ “purità tad-demm”). Min-naħa l-oħra, biex ikunu jistgħu jerġgħu jibnu, il-bdiewa se jimpjegaw is-servizzi tagħhom bħala merċenarji tal-kalif. Jirritornaw lejn il-Katalunja, se jorganizzaw ruħhom biex jiddefendu lilhom infushom u se jużaw it-tekniki agrikoli użati fil-Kalifat ta’ Cordoba. B’hekk se jibnu imtieħen u jsaqqu l-art. Il-kummerċ mal-kalifat se jiżviluppa malajr. Ir-riżultat kien żieda demografika u żvilupp ta 'tekniki mill-aħħar tas-seklu 10. L-ispinta monastika u l-iżvilupp tal-pellegrinaġġ lejn Santiago de Compostela se jippermettu t-trażmissjoni ta’ din l-ispinta teknika lill-Istati l-oħra tal-Marċ ta’ Spanja, imbagħad lill-bqija tal-Ewropa. Dan l-iżvilupp ta 'tekniki huwa akkumpanjat ukoll minn espansjoni kbira tal-kultura. Il-[[Papa Silvestru II]] studja f’Barċellona fejn temm it-taħriġ tiegħu fil-qasam xjentifiku. Huwa jġib il-kultura antika lura fil-attenzjoni permezz ta 'Virgilju, Porfirju ta' Tir, Aristotle, Ċiċeronu u Boethius. Kien permezz ta’ dan tal-aħħar li ġie introdott għall-aritmetika. Minn hemm, indirizza kalkoli prattiċi u għamel tabella tal-għadd, l-hekk imsejjaħ Gerbert abacus. [[Stampa:Cathedral of the Holy Cross and Saint Eulalia edited.jpg|xellug|daqsminuri|Katidral ta' Santa Eulalia f'Barċellona.]] Fatt ewlieni ieħor, il-preżenza ta 'suldati bdiewa, sidien tal-mitħna tagħhom, wasslet għal interpretazzjoni mhux assolutista tal-fewdaliżmu. Il-konti-rejiet (aktar tard slaten ta’ [[Aragona]], [[Valenzja]] u [[Majorca]]) kellhom jiftiehmu mat-tielet patrimonju tagħhom. It-twaqqif ta 'stat feudali fil-[[Katalunja]] matul is-seklu 11 ma involvietx biss il-kontea ta' Barċellona, ​​​​li kisbet ċerta dominanza fuq il-kontej l-oħra tar-reġjun. Barċellona saret iċ-ċentru ta’ territorju li kien jinkludi l-[[Katalunja]] tal-lum, diversi possedimenti marittimi, kif ukoll il-konfederazzjoni Katalan-Aragoniża (1282-1412) għal parti tajba mill-istorja tagħha. Barċellona kienet waħda mill-potenzi ewlenin tal-[[Mediterran]] mis-seklu 13 sas-seklu 15, iċ-ċentru ta’ kummerċ marittimu importanti li kien rivali ma’ [[Ġenova]], [[Pisa]] u [[Venezja]]. '''<big>Era moderna</big>''' Mis-seklu 14, il-belt daħlet f’perjodu ta’ tnaqqis wara l-estinzjoni tad-dinastija Katalana u s-suċċessjoni mill-familja Kastilja ta’ Trastamara, li laħqet il-qofol tagħha biż-żwieġ ta’ Ferdinandu II ta’ Aragona u Isabella ta’ Kastilja (ir-“Rejiet Kattoliċi”). . Minn dakinhar ’l quddiem, it-tradizzjoni pattista tal-istituzzjonijiet Katalani se taqbad mal-mudell assolutista tal-monarkija Kastilja. Barċellona ġiet meqruda għall-ewwel darba wara l-proklamazzjoni tar-Repubblika tal-Katalunja taħt il-protezzjoni Franċiża (1640 sa 1652, is-sena li l-Franċiżi ġew assedjati fil-belt). Matul [[il-Gwerra tas-Suċċessjoni]] (1701-1714), Barċellona, ​​bħall-parti l-kbira tal-Katalunja, ħadet in-naħa tal-Arċiduka Karlu kontra r-re Borboni, [[Filippu V ta' Spanja|Filippu V.]] Wara l-assedju tal-1697, il-belt infetħet għall-armata tal-Arċiduka u pproklamat lilu re bl-isem ta’ Karlu III. Barċellona kienet assedjata mill-Franko-Ispanjoli fl-1705 u l-1706, imbagħad għal darb'oħra minn Lulju 1713 sa Settembru 1714. Il-kapitulazzjoni rriżultat, fil-qafas tal-politika ċentralizzanti u repressiva tal-Bourbon, fl-għajbien tal-istituzzjonijiet speċifiċi għall-[[Katalunja]] (Kunsill tal-Mit u Generalitat). L-irkupru ekonomiku li beda fl-aħħar tas-seklu 17 u l-industrijalizzazzjoni fis-seklu 19 ippermettew li Barċellona terġa’ ssir ċentru politiku u kulturali importanti. Bħal fil-bqija tal-[[Katalunja]], ir-rivoluzzjoni industrijali f'Barċellona tat il-prijorità lill-industrija tat-tessuti. '''<big>Era kontemporanja</big>''' Il-Belt kienet affettwata fl-1819 mit-tieni pandemija tal-pesta, kif muri fil-pittura ta’ Horace Vernet prodotta fl-1822, intitolata Plague in Barcelona fl-1819 u ppreservata fil-Mużew tal-Hermitage f’[[San Pietruburgu]]<ref>{{Ċita web|url=https://www.hermitagemuseum.org/wps/portal/hermitage/digital-collection/01.+Paintings/37669/|titlu=}}</ref>. Suldat Repubblikan f’Barċellona, ​​ritratt minn Gerda Taro fl-1936 fuq il-bajja ta’ Somorrostro. Mill-bidu tas-seklu 19 QK. QK, Barċellona talbet it-twaqqigħ tal-ħitan u ċ-ċittadella li kienet saret inutli, wara l-assedju tal-belt fl-1823 waqt l-espedizzjoni Spanjola. Dawn l-installazzjonijiet kienu essenzjalment repressivi u mhux difensivi. Intużaw mill-Ġeneral Espartero fl-1842 biex jibbumbardja l-belt. It-twaqqigħ fl-aħħar ġie tollerat, imbagħad awtorizzat, fl-1854, grazzi għall-appoġġ ta’ Pascual Madoz, politiku u kittieb, li kien gvernatur ta’ Barċellona għal 75 jum, sabiex jiġġieled kontra l-epidemija tal-kolera. Dan se jippermetti l-implimentazzjoni ta’ proġett ta’ urbanizzazzjoni ambizzjuż, il-Pjan Cerdà. Fl-1888, Barċellona organizzat l-ewwel wirja universali tagħha, li ppermettiet l-espansjoni tal-moderniżmu Katalan, moviment li kellu impatt profond fuq il-belt u li dam sat-tieni wirja universali tal-belt fl-1929, meta Noucentisme ħa f'idejh. Barċellona kienet ukoll ix-xena, matul l-istorja tagħha, ta' movimenti soċjali u soċjetali ewlenin. Għalhekk, fl-10 ta’ Lulju 1910, il-belt laqgħet waħda mill-ewwel dimostrazzjonijiet favur id-drittijiet tan-nisa fid-dinja, organizzata minn [[Ángeles López de Ayala]]. Fl-14 ta’ April, 1931, wara l-elezzjonijiet muniċipali, il-kandidat tal-Partit Repubblikan Katalan ERC, [[Francesc Macià]], siegħa qabel il-proklamazzjoni tar-Repubblika Spanjola, ipproklama r-Repubblika Katalana li fl-aħħar wasslet għall-awtonomija tal-Katalunja. Mill-1936, Spanja kienet maħkuma fi gwerra ċivili: Barċellona appoġġat il-forzi Repubblikani u organizzat l-Olimpjadi Popolari f'Lulju 1936 biex tikkontesta l-organizzazzjoni tal-Logħob Olimpiku ta' Berlin. Is-soċjetà ta’ Barċellona nbidlet konsiderevolment matul dan il-perjodu. Il-kittieb George Orwell iddeskrivieha hekk: “Kienet l-ewwel darba f’ħajti li sibt ruħi f’belt fejn il-klassi tal-ħaddiema kienet ħadet f’idejha. Kważi l-binjiet kollha ta’ kull importanza kienu ġew maqbuda mill-ħaddiema. Kull ħanut, kull kafetterija kellu skrizzjoni li tinfurmak bil-kollettivizzazzjoni tagħha. Il-wejters u l-bejjiegħa ħarstuk f’wiċċek u ġabu ruħhom lejk ta’ ndaqs. Il-dawriet tal-frażi servili jew saħansitra sempliċiment ċerimonjużi kienu sparixxew għalissa. U l-aktar stramba minn kollox kienet id-dehra tal-folla. Jekk wieħed irid jemmen id-dehriet, f’din il-belt il-klassijiet sinjuri ma kinux għadhom jeżistu. U fuq kollox kien hemm fidi fir-rivoluzzjoni u fil-futur, l-impressjoni li f’daqqa waħda daħlet f’era ta’ ugwaljanza u libertà.” Il-belt ġiet ibbumbardjata ħafna mit-Taljani f’Marzu tal-1938 qabel ma ttieħdet mill-forzi ta’ Franco fi Frar tal-1939.<gallery mode="packed"> Stampa:ETH-BIB-Barcelona-Nordafrikaflug 1932-LBS MH02-13-0617.tif|Barċellona fl-1932 Stampa:SF - Nacimiento (1897).jpg|''[[Sagrada Família]]'' kienet qed tinbena fl-1897, 14-il sena wara li [[Antoni Gaudí]] ħa s-sit tal-kostruzzjoni f’idejh. Stampa:BarcelonaExpositionPanorama.1929.ws.jpg|Wirja Universali tal-1929. Stampa:Manifestación mujeres de Barcelona.png|Id-dimostrazzjoni tan-nisa tal-10 ta’ Lulju 1910, organizzata minn Ángeles López de Ayala f’Barċellona. </gallery>Sa mill-aħħar tas-snin sebgħin, fi tmiem id-dittatorjat ta’ Franco u matul it-tranżizzjoni demokratika, il-belt ta’ Barċellona bdiet żvilupp kulturali u urban ġdid taħt is-superviżjoni tal-perit Josep Antoni Acebillo i Marín, li taha l-appell kontemporanju tagħha. . Ir-ritorn tad-demokrazija, l-awtonomija, il-parteċipazzjoni dejjem tikber tas-soċjetà ċivili, riformi urbani importanti kif ukoll xi avvenimenti internazzjonali bħall-Logħob Olimpiku tas-Sajf tal-1992 ttrasformaw il-belt f'belt kożmopolitana, li tattira turiżmu internazzjonali. Fl-2003, Barċellona ospitat il-ħmistax-il festival Europa Cantat<ref>{{Ċita web|url=https://europeanchoralassociation.org/|titlu=European Choral Association {{!}} European Choral Association|lingwa=en-US|data-aċċess=2024-11-26}}</ref>. Fis-17 ta’ Awwissu 2017, Barċellona ntlaqtet minn attakk ta’ karozza fuq ir-Rambla li ħalla ħmistax-il persuna mejta u madwar mitt feruti. == Finanzi lokali == Filwaqt li [[Spanja]] hija t-tieni l-akbar destinazzjoni fid-dinja għat-turiżmu, li tammonta għal 12.8% tal-PGD u 12.6% tal-impjiegi, u tilqa 'rekord ta' 85.1 miljun viżitatur barranin, Barċellona qed tikkunsidra politika ta 'żvilupp sostenibbli biex tipprovdi rispons ta' paċifikazzjoni għall-anti-. movimenti turistiċi li qed jimmultiplikaw, kif inhu l-każ ukoll fil-[[Kanarji]], Malaga, [[San Sebastjan (Spanja)|San Sebastjan]] u anke [[Sivilja]], biex jiddenunzjaw il-pressjoni tal-proprjetà immobbli u l-istorbju u t-tniġġis ambjentali. == Ġemellaġġ == * {{Flagicon|KOR}} [[Busan]] ([[Korea t'Isfel]]) ; * {{Flagicon|GER}} [[Cologne]] ([[Ġermanja]]) ; * {{Flagicon|ESP}} [[Monzón]] ([[Spanja]]) ; * {{Flagicon|MEX}} [[Belt tal-Messiku]] ([[Messiku]]) ; * {{Flagicon|ARG}} [[Rosario]] ([[Arġentina]]) ; * {{Flagicon|BIH}} [[Sarajevo]] ([[Bożnija u Ħerżegovina]]) ; * {{Flagicon|URU}} [[Montevideo]] ([[Urugwaj]]) ; * {{Flagicon|FRA}} [[Montpellier]] ([[Franza]]) ; * {{Flagicon|CAN}} [[Montréal]] ([[Kanada]]) ; * {{Flagicon|USA}} [[Boston]] ([[Stati Uniti]]) ; * {{Flagicon|FRA}} [[Perpignan]] ([[Franza]]) ; * {{Flagicon|PLE}} [[Gaża]] ([[Palestina]]) ; * {{Flagicon|IND}} [[Thiruvananthapuram]] ([[Indja]]) ; * {{Flagicon|IRL}} [[Dublin]] ([[Repubblika tal-Irlanda]]) ; * {{Flagicon|TUR}} [[Istanbul]] ([[Turkija]]) ; * {{Flagicon|JPN}} [[Kōbe]] ([[Ġappun]]) ; * {{Flagicon|COL}} [[Medellín]] ([[Kolombja]]) ; * {{Flagicon|BRA}} [[São Paulo]] ([[Brażil]]) ; * {{Flagicon|BRA}} [[Rio de Janeiro]] ([[Brażil]]) ; * {{Flagicon|FRA}} [[Lyon]] ([[Franza]]). == Edukazzjoni == Matul is-sena skolastika 2008-2009, Barċellona kellha 423,790 student u student imqassma bejn 57,027 fil-kindergarten, 76,923 student tal-iskola primarja, 2,097 f'ċentri ta' edukazzjoni speċjali, 100,564 fl-edukazzjoni sekondarja u 187,179 student universitarju. Barċellona hija dar għal ħafna universitajiet rinomati, skejjel pubbliċi u privati ​​ta 'edukazzjoni għolja. Dawk ewlenin huma: * Residència Internacional de Senyoretes Estudiants, istituzzjoni femminista, sparixxet taħt id-dittatorjat ta’ Franco * Università Politeknika tal-Katalunja * Università ta’ Barċellona * Università awtonoma * Università Pompeu Fabra * Università Ramon Llull * Università Internazzjonali tal-Katalunja * Abbati Oliva Università CEU * Università Miftuħa tal-Katalunja * Skola tan-Negozju ta' Toulouse * Skola Għolja tal-Mużika tal-Katalunja * Skola Massana * Skola ogħla ta 'amministrazzjoni u ġestjoni tan-negozju * Skola Għolja taċ-Ċinema u Awdjoviżiv tal-Katalunja * Skola Teknika Ogħla ta' l-Arkitettura ta' Barċellona * EINA, Ċentru ta' l-Università ta' Barċellona għad-Disinn u l-Arti == Sport == L-isport għandu post speċjali ħafna fil-qlub tal-Katalani, speċjalment il-futbol mal-klabb tal-FC Barcelona. Istituzzjoni vera mill-1899 li tokkupa l-akbar grawnd fl-Ewropa, Camp Nou fid-distrett ta’ Les Corts fit-tramuntana tal-belt. Il-klabb tal-futbol huwa wieħed mit-taqsimiet tal-klabb sportiv tal-FC Barcelona. Jispikka wkoll fil-basketball, handball u roller hockey; l-elezzjoni tal-president tal-Barça hija importanti għall-Katalani daqs l-elezzjonijiet muniċipali għall-Ajuntament. Qed jiġi ttrattat b'kampanja tal-midja lokali li tinvoka l-vuċijiet tas-soċjetajiet, il-membri tal-klabb, numerużi fost l-abitanti ta 'Barċellona. Hemm ukoll it-tieni klabb tal-futbol mill-aqwa fil-belt. Dan huwa RCD Espanyol minn Barcelona li mar f’Cornellà f’Awwissu tal-2009. Il-belt ta 'Barċellona wkoll iddistingwit ruħha fl-istorja tal-isport tan-nisa bil-ħolqien tal-Barċellona Women's and Sports Club fl-1928 minn żewġ atleti, iċ-champion Enriqueta Sèculi u Anna Maria Martínez Sagi, maniġer tal-klabb tal-futbol tal-FC Barcelona Repubblika. Bħal kull organizzazzjoni femminista, il-klabb ġie xolt meta Franco daħal fil-poter fl-1939. Fl-atletika fuq distanzi twal, minbarra l-maratona annwali mill-1978, saret tiġrija popolari fl-aħħar tas-sena mill-1920, il-Jean Bouin, internazzjonali u miftuħa mill-1946<ref>{{Ċita web|url=https://fr.motorsport.com/f1/news/circuit-montjuic-barcelone-espagne-folie/4789959/|titlu=}}</ref>. Barċellona hija wkoll waħda mill-ibliet l-aktar rikonoxxuti fid-dinja tal-iskateboarding: il-belt saħansitra serviet bħala ambjent għall-logħba tal-iskateboard Tony Hawk's Underground 2, u ħafna skateboarders jistgħu jidhru fil-pjazza MACBA fiċ-ċentru tad-distrett tar-Raval. L-isports bil-mutur huma wkoll preżenti ħafna fil-belt, notevolment grazzi għall-prossimità taċ-Circuit de Catalunya, li jospita l-Grand Prix tal-Formula 1 ta’ Spanja kif ukoll dak tal-MotoGP kull sena. Iċ-ċirkwit ta’ Montjuïc, li l-avveniment tiegħu kien organizzat madwar iċ-Ċirku Olimpiku ta’ Montjuïc, issa sparixxa. Il-belt ospitat ukoll il-Kampjonati Dinji tal-Għawm FINA tal-2013, fis-sit ta’ Piscines Bernat Picornell, u darbtejn il-Kampjonati tad-Dinja taċ-Ċikliżmu fit-Toroq fl-1973 (aktar preċiżament f’Montjuïc) u fl-1984. Fil-qasam tal-isports tal-ilma, il-Port Olimpiku se jospita t-Tazza tal-Amerika fl-2024. [[Kategorija:Bliet ta' Spanja]] [[Kategorija:Katalunja]] bs4kvp37wxeeusmz5mo9x5r4xfpkjiu 317927 317926 2024-11-26T21:23:05Z JovalQC 21720 "Referenzi" joħolqu 317927 wikitext text/x-wiki {{Infobox city}} '''Barċellona''' hi belt [[Spanja|Spanjola]]. Barċellona hi l-[[belt kapitali]] tar-reġjun ta' [[Katalunja]], reġjun awtonomu fi Spanja. Hija l-belt bl-ikbar popolazzjoni f'dan ir-reġjun u t-tieni l-ikbar f'pajjiżha, b'1,605,600 ruħ fl-2006, filwaqt bl-inħawi metropolitani b'kollox fiha 3,161,000 ruħ. Barċellona hi waħda mill-akbar ċentri kummerċjali fl-[[Ewropa]], b'port u ajruport movimentati ferm. L-ekonomija tar-reġjun tiddependi ħafna fuq din il-belt, u fil-fatt għalhekk hi waħda b'saħħitha. Barċellona bdiet bħala belt [[Imperu Ruman|Rumana]]. Bi klima [[Baħar Mediterran|Mediterranja]], din il-belt hi magħrufa għall-[[kultura]] unika tagħha, fejn hija ċentru ta[[L-Arti|l-arti]] u tal-[[arkitettura]], filwaqt li hija ukoll fejn il-[[Lingwa Katalana|lingwa Katalana]] ssib il-qofol tagħha. Ta' min isemmi xi postijiet bħall-[[Katidral]] iddedikat lill-Familja Sagra, il-Park u l-Bini Güell, kapulavuri ta' [[Antoni Gaudí]], [[arkitett]] ta' fama dinjija. Barċellona hi forsi l-aktar famuża għall-faċilitajiet sportivi tagħha, fejn saru l-[[Logħob Olimpiku|Olimpjadi]] tas-Sajf tal-1992. Magħruf żgur ukoll hu l-Klabb tal-Futbol ta' Barċellona, [[FC Barcelona]], anke jekk hemm klabb ieħor tal-[[futbol]], dak ta' [[RCD Espanyol]], il-Klabb Irjali Sportiv Spanjol, għaliex dan kien miftuħ minn nies Spanjoli biss, għad-differenza tal-klabb l-ieħor, li kellu [[Svizzera|Żvizzeru]] bħala l-ewwel President. == Storja == '''<big>Antikità</big>''' L-iskavi kixfu parti mill-belt Rumana ta’ Barcino, esebita fil-Mużew tal-Istorja tal-belt. Dan ix-xogħol arkeoloġiku ppermetta lis-Sala tal-Belt ta' Barċellona tippubblika fajl storiku ddedikat għall-istorja tal-belt mill-oriġini tagħha sa żminijiet kontemporanji. Din ir-riċerka storika ttemm il-leġġenda li tattribwixxi b'mod żbaljat it-twaqqif ta' Barċellona lil Hannibal Barca. Huma jsostnu li din l-installazzjoni hija ta’ iben l-Imperatur [[Awgustu]]<ref>{{Ċita web|url=https://www.barcelona.cat/ca/coneixbcn|titlu=Coneix BCN {{!}} Web de Barcelona {{!}} Ajuntament de Barcelona|sit=www.barcelona.cat|lingwa=ca|data-aċċess=2024-11-26}}</ref>. Barcino dak iż-żmien kien post żgħir imsaħħaħ, popolat l-iktar b’elfejn abitant, l-aktar militari, flimkien ma’ Bætulo (Badalona). Kien wieħed mill-postijiet minuri tal-[[Katalunja]] kontemporanja. Empuriæ u speċjalment Tarraco, kapitali ta’ Hispania Citerior, okkupaw l-ewwel gradi<ref>{{Ċita rivista|kunjom1=Alaix|isem1=Carme Miró|titlu=Las termas marítimas de la colonia Barcino|url=https://www.academia.edu/19854572/Las_termas_mar%C3%ADtimas_de_la_colonia_Barcino?email_work_card=view-paper}}</ref>. '''<big>Medju Evu</big>''' F’Diċembru 414, Barċino ttieħed mill-Visigoths ta’ Athaulf li kienu ġejjin mill-Italja. Fil-waqgħa tal-Imperu Ruman, saret kapitali tar-Renju Viżigot (415, 507-510 u 531-548). Matul dan il-perjodu ta’ tranżizzjoni mill-antikità sal-Medju Evu, is-swar il-ġodda u l-pożizzjoni strateġika taw lil Barcino rwol aktar importanti. Imbagħad qabeż Tarraco li naqas wara li tkeċċiet mill-Vandali. Fl-714-716, armati Musulmani taħt il-kmand ta 'Mûsâ Ibn Nusayr ħadu l-belt fl-ewwel assalt. L-isem ta’ Barcino mbagħad evolva f’Barshinûna, Barjlûna jew saħansitra Barshalûna u sejjaħ lill-gvernatur Sulayman Ibn Yaqzan Ibn al-Arabi. Barcelona mbagħad saret parti minn al-[[Andalus]]. Fl-801, il-Karolingji rebħu l-belt; ittrasformawha fil-kapitali tal-kontea ta 'Barċellona, ​​​​qabel inkorporawha fil-Marċ ta' Spanja (Marca Hispanica, litteralment "Marċ Ispaniku"). Fl-856, reġgħet ġiet okkupata mill-Għarab. Fl-859, Barċellona ġiet misruqa mill-Vikingi tal-Kap Hasting, li ġew minn Nantes u kienu għamlu xitwa fil-Camargue. Maż-żmien, il-kontea kisbet ċerta indipendenza mid-dinastija Karolingja li r-renju tagħha spiċċa uffiċjalment fis-seklu 10. Fl-985, Al-Mansur, il-viżir li jista’ kollox tal-kalifa Umayyad ta’ Cordoba, belt li tinsab fin-nofsinhar ta’ al-Andalus, daħlet f’Barċellona. Il-Konti Borrell II jitlob l-għajnuna lid-sultan tiegħu Lothair ta’ [[Franza]]. La hu u lanqas l-alleat Biżantin tiegħu ma setgħu jgħinuh, kif mitlub mil-liġi feudali, il-kontea ddenunzjat ir-rabtiet ta’ suzeranità tagħha u ħadet l-indipendenza de facto<ref>{{Ċita web|url=https://referenceworks.brill.com/display/db/eifo|titlu=Encyclopédie de l'Islam en ligne (EI-2 French)|sit=referenceworks|lingwa=en|data-aċċess=2024-11-26}}</ref>. Paradossalment, dan l-avveniment se jimmarka l-bidu ta’ fażi ta’ espansjoni fil-Katalonja; dan il-moviment se jinvolvi lill-Istati l-o[ra tal-Marzu ta’ Spanja. Minn naħa, ħafna Możarab u Lhud li jaħarbu mill-persekuzzjoni fil-Kalifat ta’ Cordoba, sabu kenn fl-ex Stati tal-Marċ ta’ Spanja; iġibu l-għarfien u l-kultura kollha tagħhom (dak iż-żmien, għadna ma tkellimx – bil-Kastilja – ta’ “purità tad-demm”). Min-naħa l-oħra, biex ikunu jistgħu jerġgħu jibnu, il-bdiewa se jimpjegaw is-servizzi tagħhom bħala merċenarji tal-kalif. Jirritornaw lejn il-Katalunja, se jorganizzaw ruħhom biex jiddefendu lilhom infushom u se jużaw it-tekniki agrikoli użati fil-Kalifat ta’ Cordoba. B’hekk se jibnu imtieħen u jsaqqu l-art. Il-kummerċ mal-kalifat se jiżviluppa malajr. Ir-riżultat kien żieda demografika u żvilupp ta 'tekniki mill-aħħar tas-seklu 10. L-ispinta monastika u l-iżvilupp tal-pellegrinaġġ lejn Santiago de Compostela se jippermettu t-trażmissjoni ta’ din l-ispinta teknika lill-Istati l-oħra tal-Marċ ta’ Spanja, imbagħad lill-bqija tal-Ewropa. Dan l-iżvilupp ta 'tekniki huwa akkumpanjat ukoll minn espansjoni kbira tal-kultura. Il-[[Papa Silvestru II]] studja f’Barċellona fejn temm it-taħriġ tiegħu fil-qasam xjentifiku. Huwa jġib il-kultura antika lura fil-attenzjoni permezz ta 'Virgilju, Porfirju ta' Tir, Aristotle, Ċiċeronu u Boethius. Kien permezz ta’ dan tal-aħħar li ġie introdott għall-aritmetika. Minn hemm, indirizza kalkoli prattiċi u għamel tabella tal-għadd, l-hekk imsejjaħ Gerbert abacus. [[Stampa:Cathedral of the Holy Cross and Saint Eulalia edited.jpg|xellug|daqsminuri|Katidral ta' Santa Eulalia f'Barċellona.]] Fatt ewlieni ieħor, il-preżenza ta 'suldati bdiewa, sidien tal-mitħna tagħhom, wasslet għal interpretazzjoni mhux assolutista tal-fewdaliżmu. Il-konti-rejiet (aktar tard slaten ta’ [[Aragona]], [[Valenzja]] u [[Majorca]]) kellhom jiftiehmu mat-tielet patrimonju tagħhom. It-twaqqif ta 'stat feudali fil-[[Katalunja]] matul is-seklu 11 ma involvietx biss il-kontea ta' Barċellona, ​​​​li kisbet ċerta dominanza fuq il-kontej l-oħra tar-reġjun. Barċellona saret iċ-ċentru ta’ territorju li kien jinkludi l-[[Katalunja]] tal-lum, diversi possedimenti marittimi, kif ukoll il-konfederazzjoni Katalan-Aragoniża (1282-1412) għal parti tajba mill-istorja tagħha. Barċellona kienet waħda mill-potenzi ewlenin tal-[[Mediterran]] mis-seklu 13 sas-seklu 15, iċ-ċentru ta’ kummerċ marittimu importanti li kien rivali ma’ [[Ġenova]], [[Pisa]] u [[Venezja]]. '''<big>Era moderna</big>''' Mis-seklu 14, il-belt daħlet f’perjodu ta’ tnaqqis wara l-estinzjoni tad-dinastija Katalana u s-suċċessjoni mill-familja Kastilja ta’ Trastamara, li laħqet il-qofol tagħha biż-żwieġ ta’ Ferdinandu II ta’ Aragona u Isabella ta’ Kastilja (ir-“Rejiet Kattoliċi”). . Minn dakinhar ’l quddiem, it-tradizzjoni pattista tal-istituzzjonijiet Katalani se taqbad mal-mudell assolutista tal-monarkija Kastilja. Barċellona ġiet meqruda għall-ewwel darba wara l-proklamazzjoni tar-Repubblika tal-Katalunja taħt il-protezzjoni Franċiża (1640 sa 1652, is-sena li l-Franċiżi ġew assedjati fil-belt). Matul [[il-Gwerra tas-Suċċessjoni]] (1701-1714), Barċellona, ​​bħall-parti l-kbira tal-Katalunja, ħadet in-naħa tal-Arċiduka Karlu kontra r-re Borboni, [[Filippu V ta' Spanja|Filippu V.]] Wara l-assedju tal-1697, il-belt infetħet għall-armata tal-Arċiduka u pproklamat lilu re bl-isem ta’ Karlu III. Barċellona kienet assedjata mill-Franko-Ispanjoli fl-1705 u l-1706, imbagħad għal darb'oħra minn Lulju 1713 sa Settembru 1714. Il-kapitulazzjoni rriżultat, fil-qafas tal-politika ċentralizzanti u repressiva tal-Bourbon, fl-għajbien tal-istituzzjonijiet speċifiċi għall-[[Katalunja]] (Kunsill tal-Mit u Generalitat). L-irkupru ekonomiku li beda fl-aħħar tas-seklu 17 u l-industrijalizzazzjoni fis-seklu 19 ippermettew li Barċellona terġa’ ssir ċentru politiku u kulturali importanti. Bħal fil-bqija tal-[[Katalunja]], ir-rivoluzzjoni industrijali f'Barċellona tat il-prijorità lill-industrija tat-tessuti. '''<big>Era kontemporanja</big>''' Il-Belt kienet affettwata fl-1819 mit-tieni pandemija tal-pesta, kif muri fil-pittura ta’ Horace Vernet prodotta fl-1822, intitolata Plague in Barcelona fl-1819 u ppreservata fil-Mużew tal-Hermitage f’[[San Pietruburgu]]<ref>{{Ċita web|url=https://www.hermitagemuseum.org/wps/portal/hermitage/digital-collection/01.+Paintings/37669/|titlu=}}</ref>. Suldat Repubblikan f’Barċellona, ​​ritratt minn Gerda Taro fl-1936 fuq il-bajja ta’ Somorrostro. Mill-bidu tas-seklu 19 QK. QK, Barċellona talbet it-twaqqigħ tal-ħitan u ċ-ċittadella li kienet saret inutli, wara l-assedju tal-belt fl-1823 waqt l-espedizzjoni Spanjola. Dawn l-installazzjonijiet kienu essenzjalment repressivi u mhux difensivi. Intużaw mill-Ġeneral Espartero fl-1842 biex jibbumbardja l-belt. It-twaqqigħ fl-aħħar ġie tollerat, imbagħad awtorizzat, fl-1854, grazzi għall-appoġġ ta’ Pascual Madoz, politiku u kittieb, li kien gvernatur ta’ Barċellona għal 75 jum, sabiex jiġġieled kontra l-epidemija tal-kolera. Dan se jippermetti l-implimentazzjoni ta’ proġett ta’ urbanizzazzjoni ambizzjuż, il-Pjan Cerdà. Fl-1888, Barċellona organizzat l-ewwel wirja universali tagħha, li ppermettiet l-espansjoni tal-moderniżmu Katalan, moviment li kellu impatt profond fuq il-belt u li dam sat-tieni wirja universali tal-belt fl-1929, meta Noucentisme ħa f'idejh. Barċellona kienet ukoll ix-xena, matul l-istorja tagħha, ta' movimenti soċjali u soċjetali ewlenin. Għalhekk, fl-10 ta’ Lulju 1910, il-belt laqgħet waħda mill-ewwel dimostrazzjonijiet favur id-drittijiet tan-nisa fid-dinja, organizzata minn [[Ángeles López de Ayala]]. Fl-14 ta’ April, 1931, wara l-elezzjonijiet muniċipali, il-kandidat tal-Partit Repubblikan Katalan ERC, [[Francesc Macià]], siegħa qabel il-proklamazzjoni tar-Repubblika Spanjola, ipproklama r-Repubblika Katalana li fl-aħħar wasslet għall-awtonomija tal-Katalunja. Mill-1936, Spanja kienet maħkuma fi gwerra ċivili: Barċellona appoġġat il-forzi Repubblikani u organizzat l-Olimpjadi Popolari f'Lulju 1936 biex tikkontesta l-organizzazzjoni tal-Logħob Olimpiku ta' Berlin. Is-soċjetà ta’ Barċellona nbidlet konsiderevolment matul dan il-perjodu. Il-kittieb George Orwell iddeskrivieha hekk: “Kienet l-ewwel darba f’ħajti li sibt ruħi f’belt fejn il-klassi tal-ħaddiema kienet ħadet f’idejha. Kważi l-binjiet kollha ta’ kull importanza kienu ġew maqbuda mill-ħaddiema. Kull ħanut, kull kafetterija kellu skrizzjoni li tinfurmak bil-kollettivizzazzjoni tagħha. Il-wejters u l-bejjiegħa ħarstuk f’wiċċek u ġabu ruħhom lejk ta’ ndaqs. Il-dawriet tal-frażi servili jew saħansitra sempliċiment ċerimonjużi kienu sparixxew għalissa. U l-aktar stramba minn kollox kienet id-dehra tal-folla. Jekk wieħed irid jemmen id-dehriet, f’din il-belt il-klassijiet sinjuri ma kinux għadhom jeżistu. U fuq kollox kien hemm fidi fir-rivoluzzjoni u fil-futur, l-impressjoni li f’daqqa waħda daħlet f’era ta’ ugwaljanza u libertà.” Il-belt ġiet ibbumbardjata ħafna mit-Taljani f’Marzu tal-1938 qabel ma ttieħdet mill-forzi ta’ Franco fi Frar tal-1939.<gallery mode="packed"> Stampa:ETH-BIB-Barcelona-Nordafrikaflug 1932-LBS MH02-13-0617.tif|Barċellona fl-1932 Stampa:SF - Nacimiento (1897).jpg|''[[Sagrada Família]]'' kienet qed tinbena fl-1897, 14-il sena wara li [[Antoni Gaudí]] ħa s-sit tal-kostruzzjoni f’idejh. Stampa:BarcelonaExpositionPanorama.1929.ws.jpg|Wirja Universali tal-1929. Stampa:Manifestación mujeres de Barcelona.png|Id-dimostrazzjoni tan-nisa tal-10 ta’ Lulju 1910, organizzata minn Ángeles López de Ayala f’Barċellona. </gallery>Sa mill-aħħar tas-snin sebgħin, fi tmiem id-dittatorjat ta’ Franco u matul it-tranżizzjoni demokratika, il-belt ta’ Barċellona bdiet żvilupp kulturali u urban ġdid taħt is-superviżjoni tal-perit Josep Antoni Acebillo i Marín, li taha l-appell kontemporanju tagħha. . Ir-ritorn tad-demokrazija, l-awtonomija, il-parteċipazzjoni dejjem tikber tas-soċjetà ċivili, riformi urbani importanti kif ukoll xi avvenimenti internazzjonali bħall-Logħob Olimpiku tas-Sajf tal-1992 ttrasformaw il-belt f'belt kożmopolitana, li tattira turiżmu internazzjonali. Fl-2003, Barċellona ospitat il-ħmistax-il festival Europa Cantat<ref>{{Ċita web|url=https://europeanchoralassociation.org/|titlu=European Choral Association {{!}} European Choral Association|lingwa=en-US|data-aċċess=2024-11-26}}</ref>. Fis-17 ta’ Awwissu 2017, Barċellona ntlaqtet minn attakk ta’ karozza fuq ir-Rambla li ħalla ħmistax-il persuna mejta u madwar mitt feruti. == Finanzi lokali == Filwaqt li [[Spanja]] hija t-tieni l-akbar destinazzjoni fid-dinja għat-turiżmu, li tammonta għal 12.8% tal-PGD u 12.6% tal-impjiegi, u tilqa 'rekord ta' 85.1 miljun viżitatur barranin, Barċellona qed tikkunsidra politika ta 'żvilupp sostenibbli biex tipprovdi rispons ta' paċifikazzjoni għall-anti-. movimenti turistiċi li qed jimmultiplikaw, kif inhu l-każ ukoll fil-[[Kanarji]], Malaga, [[San Sebastjan (Spanja)|San Sebastjan]] u anke [[Sivilja]], biex jiddenunzjaw il-pressjoni tal-proprjetà immobbli u l-istorbju u t-tniġġis ambjentali. == Ġemellaġġ == * {{Flagicon|KOR}} [[Busan]] ([[Korea t'Isfel]]) ; * {{Flagicon|GER}} [[Cologne]] ([[Ġermanja]]) ; * {{Flagicon|ESP}} [[Monzón]] ([[Spanja]]) ; * {{Flagicon|MEX}} [[Belt tal-Messiku]] ([[Messiku]]) ; * {{Flagicon|ARG}} [[Rosario]] ([[Arġentina]]) ; * {{Flagicon|BIH}} [[Sarajevo]] ([[Bożnija u Ħerżegovina]]) ; * {{Flagicon|URU}} [[Montevideo]] ([[Urugwaj]]) ; * {{Flagicon|FRA}} [[Montpellier]] ([[Franza]]) ; * {{Flagicon|CAN}} [[Montréal]] ([[Kanada]]) ; * {{Flagicon|USA}} [[Boston]] ([[Stati Uniti]]) ; * {{Flagicon|FRA}} [[Perpignan]] ([[Franza]]) ; * {{Flagicon|PLE}} [[Gaża]] ([[Palestina]]) ; * {{Flagicon|IND}} [[Thiruvananthapuram]] ([[Indja]]) ; * {{Flagicon|IRL}} [[Dublin]] ([[Repubblika tal-Irlanda]]) ; * {{Flagicon|TUR}} [[Istanbul]] ([[Turkija]]) ; * {{Flagicon|JPN}} [[Kōbe]] ([[Ġappun]]) ; * {{Flagicon|COL}} [[Medellín]] ([[Kolombja]]) ; * {{Flagicon|BRA}} [[São Paulo]] ([[Brażil]]) ; * {{Flagicon|BRA}} [[Rio de Janeiro]] ([[Brażil]]) ; * {{Flagicon|FRA}} [[Lyon]] ([[Franza]]). == Edukazzjoni == Matul is-sena skolastika 2008-2009, Barċellona kellha 423,790 student u student imqassma bejn 57,027 fil-kindergarten, 76,923 student tal-iskola primarja, 2,097 f'ċentri ta' edukazzjoni speċjali, 100,564 fl-edukazzjoni sekondarja u 187,179 student universitarju. Barċellona hija dar għal ħafna universitajiet rinomati, skejjel pubbliċi u privati ​​ta 'edukazzjoni għolja. Dawk ewlenin huma: * Residència Internacional de Senyoretes Estudiants, istituzzjoni femminista, sparixxet taħt id-dittatorjat ta’ Franco * Università Politeknika tal-Katalunja * Università ta’ Barċellona * Università awtonoma * Università Pompeu Fabra * Università Ramon Llull * Università Internazzjonali tal-Katalunja * Abbati Oliva Università CEU * Università Miftuħa tal-Katalunja * Skola tan-Negozju ta' Toulouse * Skola Għolja tal-Mużika tal-Katalunja * Skola Massana * Skola ogħla ta 'amministrazzjoni u ġestjoni tan-negozju * Skola Għolja taċ-Ċinema u Awdjoviżiv tal-Katalunja * Skola Teknika Ogħla ta' l-Arkitettura ta' Barċellona * EINA, Ċentru ta' l-Università ta' Barċellona għad-Disinn u l-Arti == Sport == L-isport għandu post speċjali ħafna fil-qlub tal-Katalani, speċjalment il-futbol mal-klabb tal-FC Barcelona. Istituzzjoni vera mill-1899 li tokkupa l-akbar grawnd fl-Ewropa, Camp Nou fid-distrett ta’ Les Corts fit-tramuntana tal-belt. Il-klabb tal-futbol huwa wieħed mit-taqsimiet tal-klabb sportiv tal-FC Barcelona. Jispikka wkoll fil-basketball, handball u roller hockey; l-elezzjoni tal-president tal-Barça hija importanti għall-Katalani daqs l-elezzjonijiet muniċipali għall-Ajuntament. Qed jiġi ttrattat b'kampanja tal-midja lokali li tinvoka l-vuċijiet tas-soċjetajiet, il-membri tal-klabb, numerużi fost l-abitanti ta 'Barċellona. Hemm ukoll it-tieni klabb tal-futbol mill-aqwa fil-belt. Dan huwa RCD Espanyol minn Barcelona li mar f’Cornellà f’Awwissu tal-2009. Il-belt ta 'Barċellona wkoll iddistingwit ruħha fl-istorja tal-isport tan-nisa bil-ħolqien tal-Barċellona Women's and Sports Club fl-1928 minn żewġ atleti, iċ-champion Enriqueta Sèculi u Anna Maria Martínez Sagi, maniġer tal-klabb tal-futbol tal-FC Barcelona Repubblika. Bħal kull organizzazzjoni femminista, il-klabb ġie xolt meta Franco daħal fil-poter fl-1939. Fl-atletika fuq distanzi twal, minbarra l-maratona annwali mill-1978, saret tiġrija popolari fl-aħħar tas-sena mill-1920, il-Jean Bouin, internazzjonali u miftuħa mill-1946<ref>{{Ċita web|url=https://fr.motorsport.com/f1/news/circuit-montjuic-barcelone-espagne-folie/4789959/|titlu=}}</ref>. Barċellona hija wkoll waħda mill-ibliet l-aktar rikonoxxuti fid-dinja tal-iskateboarding: il-belt saħansitra serviet bħala ambjent għall-logħba tal-iskateboard Tony Hawk's Underground 2, u ħafna skateboarders jistgħu jidhru fil-pjazza MACBA fiċ-ċentru tad-distrett tar-Raval. L-isports bil-mutur huma wkoll preżenti ħafna fil-belt, notevolment grazzi għall-prossimità taċ-Circuit de Catalunya, li jospita l-Grand Prix tal-Formula 1 ta’ Spanja kif ukoll dak tal-MotoGP kull sena. Iċ-ċirkwit ta’ Montjuïc, li l-avveniment tiegħu kien organizzat madwar iċ-Ċirku Olimpiku ta’ Montjuïc, issa sparixxa. Il-belt ospitat ukoll il-Kampjonati Dinji tal-Għawm FINA tal-2013, fis-sit ta’ Piscines Bernat Picornell, u darbtejn il-Kampjonati tad-Dinja taċ-Ċikliżmu fit-Toroq fl-1973 (aktar preċiżament f’Montjuïc) u fl-1984. Fil-qasam tal-isports tal-ilma, il-Port Olimpiku se jospita t-Tazza tal-Amerika fl-2024. == Referenzi == [[Kategorija:Bliet ta' Spanja]] [[Kategorija:Katalunja]] p8itaa899ztdu6wibpgohen8i60yfe3 0 16260 317928 317805 2024-11-27T04:16:17Z Sapp0512 19770 /* seklu 20 */ 317928 wikitext text/x-wiki {{Infobox Pajjiż |isem_twil_konvenzjonali = Repubblika Bolivarjana tal-Veneżwela |isem_nattiv = <small>''República Bolivariana de Venezuela''</small> |isem_komuni = Veneżwela |stampa_bandiera = Flag of Venezuela.svg |stampa_emblema = Coat of arms of Venezuela.svg |stampa_mappa = VEN orthographic.svg |deskrizzjoni_mappa = |ħolqa_bandiera = Bandiera tal-Veneżwela |ħolqa_emblema = Arma tal-Venezwela |ħolqa_demografija = Demografija tal-Veneżwela |mottu_nazzjonali = |innu_nazzjonali = ''[[Gloria al Bravo Pueblo]]''<br /><small>''Glorja lill-Poplu Kuraġġuż''</small><br /><center>[[Stampa:United States Navy Band - Gloria al Bravo Pueblo.ogg]]</center> |lingwi_uffiċjali = [[Lingwa Spanjola|Spanjol]] |gruppi_etniċi = |kapitali = [[Caracas]] |l-ikbar_belt = [[Caracas]] |latd=10 |latm=30 |latNS=N |lonġd=66 |lonġm=58 |lonġEW=W |tip_gvern = [[Repubblika kostituzzjonali]] [[Sistema presidenzjali|presidenzjali]] [[repubblika federali|federali]] taħt dittatorjat awtoritarju |titlu_kap1 = [[President tal-Veneżwela|President]] |titlu_kap2 = [[Viċi President tal-Veneżwela|Viċi President]] |titlu_kap3 = [[Lista ta' Kelliema tal-Assemblea Nazzjonali tal-Veneżwela|President tal-Assemblea Nazzjonali]] |isem_kap1 = [[Nicolás Maduro]] (ikkontestat) |isem_kap2 = [[Jorge Arreaza]] (ikkontestat) |isem_kap3 = [[Diosdado Cabello]] (ikkontestat) |żona_kklassifika = 33 |poż_erja = 33 <!--pożizzjoni bbażata fuq l-istati sovrani biss--> |erja_km2 = 916,445 |erja_mi_kw = 353,841 |perċentwal_ilma = 0.32 |sena_stima_popolazzjoni = 2012 |stima_popolazzjoni = 28,946,101<ref name="cia">{{Ċita web |data-aċċess=2013-06-07 |titlu=Archive copy |url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ve.html |arkivju-url=https://web.archive.org/web/20201230052534/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ve.html |arkivju-data=2020-12-30 |url-status=dead }}</ref> |poż_stima_popolazzjoni = 44 <!--pożizzjoni bbażata fuq l-istati sovrani biss--> |ċensiment_popolazzjoni = |sena_ċensiment_popolazzjoni = |densità_popolazzjoni_km2 = 30.2 |densità_popolazzjoni_mi_kw = 77 |poż_densità_popolazzjoni = 181 <!--pożizzjoni bbażata fuq l-istati sovrani biss--> |sena_PGD_PSX = 2013 |PGD_PSX = $396.848 biljun<ref name=imf2>{{ċita web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2013/01/weodata/weorept.aspx?pr.x=32&pr.y=1&sy=2009&ey=2013&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=299&s=NGDPD%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CPPPPC%2CLP&grp=0&a=|titlu=Venezuela|pubblikatur=Fond Monetarju Internazzjonali|data-aċċess=2012-04-01|lingwa=en}}</ref> |poż_PGD_PSX = |PGD_PSX_per_capita = $13,633<ref name=imf2/> |poż_PGD_PSX_per_capita = |sena_IŻU = 2013 |IŻU = {{increase}} 0.748<ref name="HDI">{{ċita web|url=http://hdr.undp.org/en/mediacentre/humandevelopmentreportpresskits/2013report/ |titlu=Rapport tal-Iżvilupp Uman 2013|sena=2013|pubblikatur=Programm ta' Żvilupp tan-Nazzjonijiet Uniti|data=2013-03-14|data-aċċess=2013-03-14|lingwa=en}}</ref> |poż_IŻU = 71 |kategorija_IŻU = <span style="color:#090;">għoli</span> |tip_sovranità = [[Indipendenza]] {{nobold|mill-[[Spanja]]}} |avveniment_stabbilit1 = minn [[Spanja]] |data_stabbilit1 = 5 ta' Lulju 1811 |avveniment_stabbilit2 = mill-Gran Kolombja |data_stabbilit2 = 13 ta' Jannar 1830 |avveniment_stabbilit3 = Rikonoxxuta |data_stabbilit3 = 30 ta' Marzu 1845 |avveniment_stabbilit4 = [[Kostituzzjoni tal-Venezwela|Kostituzzjoni attwali]] |data_stabbilit4 = 20 ta' Diċembru 1999 |valuta = [[bolívar tal-Veneżwela|Bolívar fuerte]] |kodiċi_valuta = VEF |żona_ħin = [[Ħin fil-Veneżwela|VET]] |differenza_ħku = –4 |żona_ħin_legali = |differenza_żona_ħin_legali = |cctld = [[.ve]] |kodiċi_telefoniku = +58 |sena_PGD_nominali = 2013 |PGD_nominali = $345.651 biljun<ref name=imf2/> |poż_PGD_nominali = |PGD_nominali_per_capita = $11,527<ref name=imf2/> |poż_PGD_nominali_per_capita = |nota1 = }} Il-'''Veneżwela''' ({{awdjo|en-us-Venezuela.ogg|ˌvɛnəˈzweɪlə}}, uffiċjalment imsejħa r-'''Repubblika Bolivarjana tal-Veneżwela''' ([[Lingwa Spanjola|Spanjol]]:''República Bolivariana de Venezuela''), hi pajjiż li tinsab fil-kosta tat-tramuntana tal-[[Amerika t'Isfel]]. It-territorju tal-Veneżwela jkopri madwar 916,445 kilometru kwadru (353,841 mi kw) b'popolazzjoni stmata ta' madwar 29,100,000. Il-Veneżwela hija kkunsidrata bħala stat ma' [[Pajjiżi megadiversi|bijodiversità estremament għolja]]. Il-Veneżwela hija fost l-aktar pajjiżi urbanizzati fl-Amerika Latina; Il-maġġoranza l-kbira tal-Venezwelani jgħixu fl-ibliet tat-Tramuntana u l-kapitali. Il-Veneżwela hija pajjiż tropikali, imdawwar fit-Tramuntana bil-Baħar Karibew jew il-Baħar tal-Antilles, b'estensjoni ta' 2,813 km; fin-nofsinhar, mar-Repubblika Federattiva tal-[[Brażil]] b'fruntiera ta' 2,000 km; lejn il-Lvant, mal-Oċean Atlantiku u r-Repubblika tal-[[Gujana]], li magħhom għandha linja tal-fruntiera ta' 743 km; u lejn il-punent, mar-Repubblika tal-[[Kolombja]]. Il-Veneżwela għandha fruntieri marittimi ma' Aruba, [[Curaçao]], [[Saint Kitts u Nevis]], [[Trinidad u Tobago]] u [[Stati Uniti]]. It-territorju tal-Veneżwela kien ikkolonizzat minn [[Spanja]] fl-1522 fost reżistenza mill-popli indiġeni. Fl-1811, sar wieħed mill-ewwel territorji Spanjoli Amerikani li ddikjaraw l-indipendenza tiegħu mill-Ispanjoli u saru parti mill-ewwel Repubblika federali tal-Kolombja (Gran Colombia). Hija sseparat bħala pajjiż sovran sħiħ fl-1830. Matul is-seklu 19, il-Veneżwela sofriet taqlib politiku u awtokrazija, u baqgħet iddominata minn dittaturi militari reġjonali sa nofs is-seklu 20. Mill-1958, il-pajjiż kellu serje ta' gvernijiet demokratiċi, bl-eċċezzjoni fejn il-biċċa l-kbira tar-reġjun kien iggvernat minn dittatorjati militari, u l-perjodu kien ikkaratterizzat minn prosperità ekonomika. Il-kriżijiet ekonomiċi tas-snin 80 u 90 wasslu għal kriżijiet politiċi kbar u inkwiet soċjali mifrux, inklużi l-irvellijiet fatali ta' Caracazo tal-1989, żewġ attentati ta' kolp ta' stat fl-1992, u l-impeachment ta' president fuq akkużi ta' abbuż ta' fondi pubbliċi fl-1993 kollass tal-fiduċja fil-partiti eżistenti wassal għall-elezzjoni presidenzjali tal-Veneżwela tal-1998, il-katalist għar-Rivoluzzjoni Bolivarjana, li bdiet b'Assemblea Kostitwenti fl-1999, fejn ġiet imposta Kostituzzjoni ġdida tal-Veneżwela. Il-politiki populisti tal-benesseri soċjali tal-gvern ġew imsaħħa biż-żieda fil-prezzijiet taż-żejt, iż-żieda temporanja tal-infiq soċjali, u t-tnaqqis tal-inugwaljanza ekonomika u l-faqar fl-ewwel snin tar-reġim. Madankollu, il-faqar beda jiżdied b'rata mgħaġġla fis-snin 2010 L-elezzjoni presidenzjali tal-Veneżwela tal-2013 kienet ikkontestata ħafna u qanqlet protesti mifruxa li qanqlet kriżi nazzjonali oħra li għadha sal-lum. Il-Veneżwela esperjenzat ritorn demokratiku lura u saret stat awtoritarju. Tikklassifika baxx fuq il-miżuri internazzjonali tal-libertà tal-istampa u l-libertajiet ċivili u għandha livelli għoljin ta' korruzzjoni perċepita. Il-Veneżwela hija pajjiż li qed jiżviluppa li għandu l-akbar riżervi taż-żejt magħrufa fid-dinja u kien wieħed mill-esportaturi ewlenin taż-żejt fid-dinja. Preċedentement, il-pajjiż kien esportatur sottożviluppat ta' rodotti agrikoli bħall-kafè u l-kawkaw, iżda ż-żejt malajr beda jiddomina l-esportazzjonijiet u d-dħul tal-gvern. L-eċċessi u l-politika ħażina tal-gvern eżistenti wasslu għall-kollass tal-ekonomija kollha tal-Veneżwela. Il-pajjiż jissielet ma' iperinflazzjoni rekord, nuqqas ta' oġġetti bażiċi, qgħad, faqar, mard, mortalità għolja tat-trabi, malnutrizzjoni, problemi ambjentali, kriminalità serja u korruzzjoni. Dawn il-fatturi ppreċipitaw il-kriżi tar-refuġjati tal-Veneżwela li fiha aktar minn 7.7 miljun ruħ kienu ħarbu mill-pajjiż sa Ġunju 2024. Fl-2017, l-aġenziji tal-klassifikazzjoni tal-kreditu ddikjaraw lill-Veneżwela bħala inadempjenti fil-ħlasijiet tad-dejn. Il-kriżi fil-Veneżwela kkontribwiet għal deterjorament rapidu tas-sitwazzjoni tad-drittijiet tal-bniedem. L-elezzjoni presidenzjali tal-2024 saret fit-28 ta' Lulju, 2024 biex jiġi elett president għal terminu ta' sitt snin li jibda mill-10 ta' Jannar, 2025. Stħarriġ li sar qabel l-elezzjoni indikaw li l-kandidat tal-oppożizzjoni González se jirbaħ b'marġni wiesa'. Wara li l-Kunsill Elettorali Nazzjonali (CNE) ikkontrollat ​​mill-gvern ħabbar riżultati parzjali li juru rebħa dejqa għal Maduro, il-biċċa l-kbira tal-mexxejja tad-dinja esprimew xettiċiżmu dwar ir-riżultati mitluba u ma rrikonoxxewx it-talbiet tas-CNE. Kemm González kif ukoll Maduro iddikjaraw lilhom infushom rebbieħa tal-elezzjonijiet. Ir-riżultati elettorali ma ġewx rikonoxxuti miċ-Ċentru Carter u l-Organizzazzjoni tal-Istati Amerikani minħabba nuqqas ta' riżultati granulari, u ġew ikkontestati mill-oppożizzjoni, li ddikjarat rebħa kbira u tat aċċess għall-għadd tal-voti miġbura mill-osservaturi elettorali mill-biċċa l-kbira tal-voti. ċentri bħala evidenza. Wara t-tħabbir tar-riżultati mill-awtoritajiet elettorali, faqqgħu protesti madwar il-pajjiż. == Etimoloġija == Skont l-aktar verżjoni popolari u aċċettata, fl-1499, spedizzjoni mmexxija minn Alonso de Ojeda żaret il-kosta tal-Venezwela. Il-stilts houses fiż-żona tal-Lag Maracaibo fakkru lin-navigatur Taljan Américo Vespucio tal-belt ta' Venezja, l-Italja, u għalhekk sejjaħ ir-reġjun Veneziola, jew “Little Venezja”. Il-verżjoni Spanjola ta' Veneziola hija l-Veneżwela. Martín Fernández de Enciso, membru tal-ekwipaġġ ta' Vespucci u Ojeda, ta' verżjoni differenti. Fix-xogħol tiegħu Summa de Geography, jistqarr li l-ekwipaġġ sab popli indiġeni li sejħu lilhom infushom Veneciuela. Għalhekk, l-isem "Venezuela" seta' evolva mill-kelma indiġena. Preċedentement, l-isem uffiċjali kien l-Stat tal-Veneżwela (1830–1856), ir-Repubblika tal-Veneżwela (1856–1864), Stati Uniti tal-Veneżwela (1864–1953), u għal darb'oħra r-Repubblika tal-Veneżwela (1953–1999). == Storja == === Storja prekolombjana === [[File:IdolosRoques.jpg|thumb|left|Immaġni tal-kult skolpita fiċ-ċeramika, Arċipelagu Los Roques.]] [[File:Petroglifo, Parque Waraira Repano.jpg|thumb|left|Petroglyph fil-Park Nazzjonali Waraira Repano.]] Hemm evidenza li kien hemm preżenza umana fiż-żona bħalissa magħrufa bħala l-Veneżwela madwar 15,000 sena ilu. Instabu għodod fuq it-terrazzi għoljin tax-xmara tax-Xmara Pedregal fil-punent tal-Veneżwela. Artifacts tal-kaċċa tal-Pleistocene tard, inklużi l-lanza, instabu f'serje simili ta' siti fil-majjistral tal-Veneżwela; Skont id-dating bir-radjukarbonju, dawn iddataw għal bejn 13,000 u 7,000 QK. Mhux magħruf kemm kienu jgħixu nies fil-Veneżwela qabel il-konkwista Spanjola; Ġie stmat għal miljun. Minbarra l-popli indiġeni magħrufa llum, il-popolazzjoni kienet tinkludi gruppi bħall-Kalina (Karibs), Auaké, Caquetio, Mariche u Timoto-Cuicas. Il-kultura Timoto-Cuica kienet l-aktar soċjetà kumplessa fil-Veneżwela prekolombjana, b'rħula permanenti ppjanati minn qabel imdawra b'għelieqi imwarrbin imsaqqija. Id-​djar tagħhom kienu magħmula mill-​ġebel u l-​injam b'soqfa tal-​pajm. Kienu paċifiċi u jiddependu fuq it-tkabbir tal-għelejjel. L-għelejjel reġjonali kienu jinkludu patata u ullucos. Ħallew l-arti, partikolarment fuħħar antropomorfiku, iżda l-ebda monumenti kbar. Huma mibrum fibri tal-pjanti biex jinsġu fi tessuti u twapet għad-djar. Huma akkreditati li ivvintaw l-arepa, staple fil-kċina Venezwelana. Wara l-konkwista, il-popolazzjoni naqset b'mod sinifikanti, prinċipalment minħabba t-tixrid ta' mard infettiv mill-Ewropa. Kien hemm żewġ assi ewlenin tal-popolazzjoni pre-Kolombjana mit-tramuntana għan-nofsinhar: kienu jkabbru qamħ fil-punent u kassava fil-lvant. Partijiet kbar tal-pjanuri kienu kkultivati ​​b'taħlita ta' slash and burn u agrikoltura sedentarja permanenti. === Kolonizzazzjoni === [[File:Musterung-Welser-Armada.png|thumb|left|In-Navy Welser Ġermaniża qed tesplora l-Venezwela. Il-Welsers Ġermaniżi ħakmu l-Veneżwela mill-1528 sal-1546, qabel ma reġgħet ittieħdet mill-Imperu Spanjol. Pittura mill-1560 minn Hieronymus Köler.]] Fl-1498, matul it-tielet vjaġġ tiegħu lejn l-Ameriki, Kristofru Kolombu salpa ħdejn id-Delta tal-Orinoco u niżel fil-Golf ta' Paria. Sorpriż bil-kurrent marittimu kbir ta' ilma ħelu li ddevja l-kors tiegħu lejn il-lvant, Columbus esprima f’ittra lil Isabella u Ferdinand li żgur laħaq il-Ġenna fid-Dinja (ġenna terrestri): Dawn huma sinjali kbar tal-Ġenna Terrestri. għax qatt ma qrajt jew smajt li hemm daqshekk ilma ħelu ġewwa u daqshekk qrib l-ilma mielaħ; It-temperatura ħafifa ħafna wkoll tikkorrobora dan; u jekk l-ilma li nitkellem dwaru ma ġejx mill-Ġenna, allura hija meravilja akbar, għax ma nemminx li xmara daqshekk kbira u fonda qatt kienet magħrufa li teżisti f'din id-dinja. Il-kolonizzazzjoni Spanjola tal-Veneżwela kontinentali bdiet fl-1522, u stabbilixxiet l-ewwel insedjament permanenti tagħhom fl-Amerika t'Isfel fil-belt attwali ta' Cumaná. ==== Kolonizzazzjoni Ġermaniża ==== Fis-seklu 16, ir-Re ta' Spanja ta għotja lill-familja Ġermaniża Welser. Klein-Venedig saret l-aktar inizjattiva estensiva fil-kolonizzazzjoni Ġermaniża tal-Ameriki mill-1528 sal-1546. Il-Welsers kienu bankiera tal-Habsburgs u finanziaturi ta' Karlu V, Imperatur Ruman Imqaddes, li kien sultan ta' Spanja u kien ħa self kbir mingħandhom biex iħallas tixħim għall-elezzjoni imperjali tiegħu. Fl-1528, Karlu V ta lill-Welsers id-dritt li jesploraw, jiggvernaw u jikkolonizzaw it-territorju, kif ukoll li jfittxu l-belt mitika tad-deheb ta' El Dorado. L-ewwel expedition kienet immexxija minn Ambrosius Ehinger, li stabbilixxa Maracaibo fl-1529. Wara l-mewt tal-ewwel Ehinger (1533), imbagħad Nikolaus Federmann u Georg von Speyer (1540), Philipp von Hutten baqa' jesplora l-intern. Fl-assenza ta' von Hutten mill-kapitali provinċjali, il-kuruna ta' Spanja talbet id-dritt li taħtar gvernatur. Malli Hutten irritorna lejn il-kapitali, Santa Ana de Coro, fl-1546, il-gvernatur Spanjol Juan de Carvajal kellu maqtula lil Hutten u Bartholomeus VI. Welser. Charles V sussegwentement irrevoka l-għotja ta' Welser. Il-Welsers ittrasportaw minaturi Ġermaniżi, kif ukoll 4,000 skjav Afrikan, lejn il-kolonja biex iħawlu pjantaġġuni tal-kannamieli. Ħafna settlers Ġermaniżi mietu minn mard tropikali, li ma kellhom ebda immunità għalih, jew minn gwerer ma' l-abitanti indiġeni. === Tard tas-seklu 16 sal-bidu tas-seklu 18 === [[File:1562 Diego Gutierrez Amazonas.jpg|thumb|left|«Nova Andaluzia» u Paria fuq mappa Spanjola mill-1562]] [[File:Mapa de Venezuela 1635.jpg|thumb|Il-provinċja tal-Venezwela u l-parti tan-nofsinhar ta' Nueva Andalucía. Mappa tal-1635.]] Kaċikijiet indiġeni (mexxejja) bħal Guaicaipuro (c. 1530–1568) u Tamanaco (miet fl-1573) ippruvaw jirreżistu l-inkursjonijiet Spanjoli, iżda l-ġodda eventwalment irażżnuhom. Fis-seklu 16, matul il-kolonizzazzjoni Spanjola, popli indiġeni bħall-Mariches, dixxendenti tal-Kalina, ikkonvertew għall-Kattoliċiżmu Ruman. Xi tribujiet jew mexxejja reżistenti huma mfakkar fl-ismijiet tal-postijiet, inklużi Caracas, Chacao, u Los Teques. L-ewwel insedjamenti kolonjali kienu ċċentrati fuq il-kosta tat-Tramuntana, iżda f'nofs is-seklu 18, l-Ispanjol avvanzat aktar 'l ġewwa tul ix-Xmara Orinoco. Hawnhekk, il-Ye'kuana organizzaw reżistenza fl-1775-76. L-insedjamenti tal-Lvant tal-Veneżwela ta' Spanja ġew inkorporati fil-provinċja ta' Nueva Andalucía. Amministrata mill-Qorti Rjali ta 'Santo Domingo mill-bidu tas-seklu 16, il-biċċa l-kbira tal-Venezwela saret parti mill-Viċiroyalty ta' New Granada fil-bidu tas-seklu 18, u mbagħad ġiet riorganizzata bħala Kaptanja Ġenerali awtonoma li bdiet fl-1777. Caracas, imwaqqfa fiċ-ċentru ċentrali. reġjun kostali fl-1567, kien jinsab tajjeb biex isir post ewlieni, li kien qrib il-port kostali ta 'La Guaira u f'wied, f'firxa muntanjuża, li pprovdiet fortizza difensiva kontra l-pirati u klima aktar sħuna. [[File:Venezuela en 1810.jpg|thumb|left|Mappa tal-Kaptanja Ġenerali tal-Veneżwela fl-1810, minn Agustín Codazzi.]] === Indipendenza u seklu 19 === [[File:Simón Bolívar 2.jpg|thumb|Il-Liberatur, Simón Bolívar.]] [[File:Martin Tovar y Tovar 02.jpg|thumb|left|L-iffirmar tal-indipendenza tal-Veneżwela, pittura minn Martín Tovar y Tovar.]] [[File:19 de abril.jpg|thumb|Rivoluzzjoni tad-19 ta' April, 1810, bidu ta' l-indipendenza tal-Veneżwela, minn Martín Tovar y Tovar]] [[File:John J. Peoli - General Jose Antonio Paez - 1910.10.4 - Smithsonian American Art Museum.jpg|thumb|left|José Antonio Páez Herrera, kap tal-armata nazzjonali u kap militari tad-dipartiment tal-Veneżwela, mexxa fl-1826 il-moviment separatista magħruf bħala La Cosiata, li ssepara lill-Veneżwela mill-Gran Kolombja fl-1830.]] [[File:Combate de Maiquetia, el 2 de septiembre de 1859.jpg|thumb|Battalja ta' Maiquetia fit-2 ta' Settembru, 1859, parti mill-Gwerra Federali]] Wara rewwixti falluti, il-Veneżwela, taħt it-tmexxija ta' Francisco de Miranda, marixxall tal-Veneżwela li kien iġġieled fir-rivoluzzjonijiet Amerikani u Franċiżi, iddikjarat l-indipendenza bħala l-Ewwel Repubblika tal-Veneżwela fil-5 ta' Lulju, 1811. Din bdiet il-Gwerra tal-Indipendenza mill-Veneżwela. Terremot devastanti ta' Caracas fl-1812, flimkien mar-ribelljoni tal-llaneros Venezwelani, għenu biex iwaqqgħu r-repubblika. Simón Bolívar, mexxej ġdid tal-forzi tal-indipendenza, nieda l-Kampanja Ammirabbli tiegħu fl-1813 minn New Granada, u ħa l-biċċa l-kbira tat-territorju u ġie pproklamat bħala Il-Liberatur. It-Tieni Repubblika tal-Veneżwela ġiet ipproklamata fis-7 ta' Awwissu, 1813, iżda damet biss ftit xhur qabel ma' tgħaffeġ mill-mexxej tar-Royalist José Tomás Boves u l-armata personali tiegħu ta' llaneros. It-tmiem tal-invażjoni Franċiża tal-patrija ta' Spanja fl-1814 ppermetta li tasal forza expeditionary kbira taħt il-kmand tal-Ġeneral Pablo Morillo, bil-għan li jirkupra t-territorju mitluf fil-Veneżwela u New Granada. Meta l-gwerra laħqet staġnar fl-1817, Bolívar stabbilixxa mill-ġdid it-Tielet Repubblika tal-Veneżwela f'territorju li għadu kkontrollat ​​mill-patrijotti, l-aktar fir-reġjuni ta' Guyana u Llanos. Din ir-repubblika ma damitx wisq peress li sentejn biss wara, waqt il-Kungress ta' Angostura tal-1819, l-għaqda tal-Veneżwela ma' New Granada ġiet iddekretata biex tifforma r-Repubblika tal-Kolombja. Il-gwerra kompliet sakemm inkisbu r-rebħa u s-sovranità sħiħa wara l-Battalja ta' Carabobo fl-24 ta' Ġunju, 1821. Fl-24 ta' Lulju, 1823, José Prudencio Padilla u Rafael Urdaneta għenu biex jissiġillaw l-indipendenza tal-Veneżwela bir-rebħa tagħhom fil-Battalja tal-Lag Maracaibo. Il-kungress ta' New Granada ta lil Bolívar il-kontroll tal-armata ta' Granada; Fil-kap tiegħu, huwa ħeles diversi pajjiżi u waqqaf ir-Repubblika tal-Kolombja (Gran Colombia). Sucre ħeles lill-Ekwador u sar it-tieni president tal-Bolivja. Il-Veneżwela baqgħet parti mill-Gran Kolombja sal-1830, meta ribelljoni mmexxija minn José Antonio Páez ppermettiet il-proklamazzjoni ta' Veneżwela indipendenti ġdida, fit-22 ta' Settembru; Páez sar l-ewwel president tal-Stat il-ġdid tal-Veneżwela. Bejn kwart u terz tal-popolazzjoni tal-Veneżwela ntilfet matul dawn l-għoxrin sena ta' gwerra (inklużi bejn wieħed u ieħor nofs il-Venezwelani ta' dixxendenza Ewropea), li sal-1830, kienet stmata għal 800,000. Fil-bandiera tal-Veneżwela, isfar jirrappreżenta l-ġid tal-art, blu l-baħar li jifred il-Veneżwela minn [[Spanja]], u aħmar id-demm imxerred mill-eroj tal-indipendenza. [[File:Catedral de Caracas 1867.jpg|thumb|Katidral ta' [[Caracas]], fl-1867.]] [[File:Road to Petare.jpg|thumb|left|Camino de Petare fl-aħħar tas-seklu 19]] [[File:Cipriano Castro in Caracas, 1899.jpg|thumb|left|Dħul ta' Cipriano Castro f'[[Caracas]] fl-1899]] L-iskjavitù fil-Veneżwela ġiet abolita fl-1854. Ħafna mill-storja tal-Veneżwela fis-seklu 19 kienet ikkaratterizzata minn taqlib politiku u ħakma dittatorjali, inkluż il-mexxej tal-indipendenza José Antonio Páez, li rebaħ il-presidenza tliet darbiet u serva 11-il sena bejn l-1830 u l-1863. Dan laħaq il-qofol tiegħu fil-Gwerra Federali (1859-1863). Fit-tieni nofs tas-seklu, Antonio Guzmán Blanco, kawdillo ieħor, serva 13-il sena, bejn l-1870 u l-1887, bi tliet presidenti oħra mxerrda. Fl-1895, tilwima li ilha fit-tul l-[[Renju Unit]] dwar it-territorju Essequibo, li l-[[Renju Unit]] sostniet bħala parti mill-Gujana Brittanika u l-Veneżwela meqjusa bħala territorju tal-Veneżwela, faqqgħet fil-Kriżi tal-Veneżwela tal-1895. It-tilwima saret kriżi diplomatika meta l-lobbyist tal-Veneżwela, William L. Scruggs, ipprova jargumenta li l-kondotta Brittanika dwar il-kwistjoni kisret id-Duttrina Monroe tal-[[Stati Uniti]] tal-1823, u uża l-influwenza tiegħu f'[[Washington (Distrett ta' Columbia)|Washington D.C.]], biex isegwi l-kwistjoni. Il-President tal-[[Stati Uniti]] Grover Cleveland imbagħad adotta interpretazzjoni wiesgħa tad-duttrina li ddikjarat interess Amerikan fi kwalunkwe materja fl-emisfera. Il-[[Renju Unit]] eventwalment qablet mal-arbitraġġ, iżda fin-negozjati dwar it-termini tagħha kienet kapaċi tipperswadi lill-[[Istati Uniti]] fuq ħafna dettalji. Tribunal iltaqa' f'[[Pariġi]] fl-1898 biex jiddeċiedi l-kwistjoni u fl-1899 ta' l-biċċa l-kbira tat-territorju kkontestat lill-Gujana Brittanika. Fl-1899, Cipriano Castro, megħjun minn ħabib tiegħu Juan Vicente Gómez, ħa l-poter f'[[Caracas]]. Castro naqas mid-djun barranin konsiderevoli tal-Veneżwela u rrifjuta li jħallas kumpens lill-barranin li nqabdu fil-gwerer ċivili tal-Veneżwela. Dan wassal għall-Kriżi tal-Veneżwela tal-1902–1903, li fiha l-[[Renju Unit]], il-[[Ġermanja]] u l-[[Italja]] imponew imblokk navali qabel ma ġie miftiehem arbitraġġ internazzjonali fil-Qorti Permanenti tal-Arbitraġġ il-ġdida. Fl-1908, faqqgħet tilwima oħra mal-Pajjiżi l-Baxxi, li ġiet solvuta meta Castro mar il-Ġermanja għall-kura medika u malajr twaqqa' minn Juan Vicente Gómez (1908-1935). === seklu 20 === [[File:Ciudad de Valencia (1900).jpg|thumb|Valencia madwar is-sena 1900.]] [[File:Stadsgezicht met Hotel Majestica in Caracas in Venezuela, Bestanddeelnr 252-8437.jpg|thumb|left|[[Caracas]] matul l-1940s.]] [[File:Antigua Catedral de El Tocuyo 03.jpg|thumb|El Tocuyo, Lara, qabel it-terremot tal-1950.]] [[File:Rómulo Betancourt, 1961.jpg|thumb|left|Rómulo Betancourt (president 1945-1948 / 1959-1964), wieħed mill-mexxejja demokratiċi ewlenin tal-Veneżwela.]] [[File:Militares en la azotea del congreso de Venezuela en 1948.jpg|thumb|left|Militari fuq il-bejt tal-kungress waqt il-kolp ta' stat fil-Veneżwela fl-1948]] L-iskoperta ta' depożiti ta' żejt enormi fil-Lag Maracaibo matul l-[[Ewwel Gwerra Dinjija]] kienet kruċjali għall-Veneżwela u ttrasformat l-ekonomija tagħha milli tiddependi ħafna fuq l-esportazzjonijiet agrikoli. Dan wassal għal boom li dam fis-snin tmenin; Fl-1935, il-prodott gross domestiku per capita tal-Veneżwela kien l-ogħla fl-Amerika Latina. Gómez ibbenefika ħafna minn dan, hekk kif il-korruzzjoni ffjorixxiet, iżda fl-istess ħin, is-sors il-ġdid tad-dħul għenu jiċċentralizza l-istat u jiżviluppa l-awtorità tiegħu. Huwa baqa' l-aktar bniedem b'saħħtu fil-Veneżwela sal-mewt tiegħu fl-1935. Is-sistema tad-dittatorjat Gomecista (1935–1945) kompliet fil-biċċa l-kbira taħt Eleazar López Contreras, iżda bdiet fl-1941, taħt Isaías Medina Angarita, kienet rilassata. Angarita tat sensiela ta' riformi, fosthom il-legalizzazzjoni tal-partiti politiċi kollha. Wara t-[[Tieni Gwerra Dinjija]], l-immigrazzjoni min-Nofsinhar tal-Ewropa u l-pajjiżi ifqar tal-Amerika Latina ddiversifikaw b'mod partikolari s-soċjetà Venezwelana. Fl-1945, kolp ta' stat ċivili-militari waqqa' lil Medina Angarita u wassal għal perjodu ta' gvern demokratiku (1945–1948) taħt il-partit Azzjoni Demokratika tas-sħubija tal-massa, inizjalment taħt Rómulo Betancourt, sakemm Rómulo Gallegos rebaħ l-elezzjoni presidenzjali tal-Veneżwela fl-1947 (l-ewwel elezzjonijiet ħielsa u ġusti fil-Veneżwela). Gallegos ħakem sakemm twaqqa' minn ġunta militari mmexxija mit-trijonvirat Luis Felipe Llovera Páez, Marcos Pérez Jiménez, u l-Ministru tad-Difiża ta' Gallegos Carlos Delgado Chalbaud, fil-kolp ta' stat tal-Veneżwela tal-1948. <gallery> File:Marcos Pérez Jiménez 1952.JPG|Marcos Pérez Jiménez fid-diskors inawgurali tiegħu fl-1952. File:Suárez Flamerich y PJ.jpg|Suárez Flamerich u Marcos Pérez Jiménez waqt l-ewwel xogħlijiet tal-Highway Caracas-La Guaira. File:Inauguracicon del Centro Simon Bolivar, Venezuela 1954.png|Inawgurazzjoni taċ-Ċentru Simón Bolívar minn Marco Perez Jimenes fl-1954. File:Marcos Pérez Jiménez en BAEL.jpg|Marcos Pérez Jiménez jirrevedi l-inawgurazzjoni tal-Bażi tal-Ajru El Libertador. File:Protestas Contra MPJ en Noviembre de 1957 en Venezuela.jpg|Protesti kontra Marcos Pérez Jiménez fil-21 ta' Novembru, 1957. File:Afiche contra la dictadura de Marcos Pérez Jiménez.jpg|Protesti kontra Marcos Pérez Jiménez fl-1958. File:23 de Enero de 1958.png|thumb|Kolp ta' stat fil-Veneżwela tal-1958. </gallery> [[File:Raúl Leoni 1965.jpg|thumb|left|Raúl Leoni fl-1965 (Kien id-39 President tar-Repubblika tal-Venezwela mill-11 ta' Marzu, 1964 sal-11 ta' Marzu, 1969)]] [[File:Carlos Andrés Pérez.jpg|thumb|Il-President Carlos Andrés Pérez]] L-aktar raġel b'saħħtu fil-ġunta militari (1948-1958) kien Pérez Jiménez u kien suspettat li kien wara l-mewt ta' Chalbaud, li miet f'ħtif ħażin fl-1950. Meta l-ġunta tilfet b'mod mhux mistenni l-elezzjoni presidenzjali tal-1952, injorat il- riżultati u Jiménez ġie installat bħala president Jiménez tkeċċa fit-23 ta' Jannar, 1958. Fi sforz biex tiġi kkonsolidata demokrazija żagħżugħa, it-tliet partiti politiċi ewlenin (Accion Democratica (AD), COPEI u Unión Republicana Democratica (URD), bl-eċċezzjoni notevoli tal-Partit Komunista tal-Venezwela), iffirmaw il-ftehim dwar il-qsim tal-poter tal-Patt Puntofijo. AD u COPEI ddominaw il-pajsaġġ politiku għal erba' deċennji. Matul il-presidenzi ta' Rómulo Betancourt (1959-64, it-tieni mandat tiegħu) u Raúl Leoni (1964-69), seħħew movimenti importanti ta' gwerillieri. Il-maġġoranza ħallew l-armi tagħhom taħt l-ewwel presidenza ta' Rafael Caldera (1969-74). Caldera kien rebaħ l-elezzjonijiet tal-1968 għall-COPEI, l-ewwel darba li partit minbarra Azzjoni Demokratika sar president permezz ta' elezzjoni demokratika. L-ordni demokratika l-ġdida kellha l-antagonisti tagħha. Betancourt sofra attakk ippjanat mid-dittatur Dumnikan Rafael Trujillo fl-1960, u xellugin esklużi mill-Patt bdew ribelljoni billi organizzaw ruħhom fil-Forzi Armati tal-Ħelsien Nazzjonali, sponsorjati mill-Partit Komunista u Fidel Castro. Fl-1962 ippruvaw jiddestabilizzaw il-militar, b'ribelli falluti. Betancourt ippromwova politika barranija, id-Duttrina Betancourt, li fiha rrikonoxxa biss gvernijiet eletti b'vot popolari. [[File:Caracas Sabana Grande 1973.jpg|thumb|left|Distrett ta' Sabana Grande, Caracas (1973)]] [[File:Luis Herrera Campins.jpg|thumb|Luis Herrera Campíns (Kien id-43 President tar-Repubblika tal-Veneżwela mill-12 ta' Marzu, 1979 sal-2 ta' Frar, 1984)]] [[File:Lusinchi 89.JPG|thumb|left|Jaime Lusinchi (Kien id-43 President tar-Repubblika tal-Veneżwela mill-2 ta' Frar, 1984 sal-2 ta' Frar, 1989)]] [[File:Bancomaracaibo pierregb.jpg|thumb|Kwartieri ġenerali tal-Banco de Maracaibo fi Pjazza Veneżwela (Plaza Venezuela), Caracas fl-1985 jew il-bidu tad-disgħinijiet.]] [[File:1972. Rafael Caldera - Los Causahabientes.jpg|thumb|left|Rafael Caldera kien l-40 u l-45 president tal-Venezwela fil-perjodi (11 ta' Marzu, 1969-12 ta' Marzu, 1974 u 2 ta' Frar, 1994-2 ta' Frar, 1999)]] L-elezzjoni presidenzjali tal-Veneżwela tal-1973 ta' Carlos Andrés Pérez ħabtet ma' kriżi taż-żejt, li fiha d-dħul tal-Veneżwela sploda hekk kif il-prezzijiet taż-żejt żdiedu; L-industriji taż-żejt ġew nazzjonalizzati fl-1976. Dan wassal għal żidiet massivi fl-infiq pubbliku, iżda wkoll żidiet fid-djun barranin, sakemm il-kollass tal-prezzijiet taż-żejt matul it-tmeninijiet iddgħajfet l-ekonomija. Meta l-gvern beda jiżvaluta l-munita fl-1983 biex jissodisfa l-obbligi finanzjarji tiegħu, l-istandards tal-għajxien naqsu b'mod drammatiku. Politiki ekonomiċi falluti u korruzzjoni dejjem tikber fil-gvern wasslu għal żieda fil-faqar u l-kriminalità, l-indikaturi soċjali għall-agħar, u żieda fl-instabilità politika. Fis-snin tmenin, il-Kummissjoni Presidenzjali għar-Riforma tal-Istat (COPRE) ħarġet bħala mekkaniżmu għall-innovazzjoni politika. Il-Veneżwela ddeċentralizzat is-sistema politika tagħha u diversifikat l-ekonomija tagħha, u naqqset id-daqs tal-Istat. Il-COPRE ħadmet bħala mekkaniżmu ta' innovazzjoni, anke billi inkorpora fl-aġenda politika kwistjonijiet li kienu ġew esklużi mid-deliberazzjoni pubblika mill-atturi ewlenin tas-sistema demokratika. L-aktar suġġetti diskussi ġew inkorporati fl-aġenda pubblika: id-deċentralizzazzjoni, il-parteċipazzjoni politika, il-muniċipalizzazzjoni, ir-riformi tal-ordni ġudizzjarja u r-rwol tal-Istat fi strateġija ekonomika ġdida. Ir-realtà soċjali għamlet il-bidliet diffiċli biex jiġu implimentati. Il-kriżijiet ekonomiċi tas-snin 80 u 90 wasslu għal kriżi politika. Mijiet ta' nies inqatlu mill-forzi tas-sigurtà u l-militar fl-irvellijiet ta' Caracazo tal-1989, matul it-tieni mandat presidenzjali ta' Carlos Andrés Pérez (1989-1993) u wara l-implimentazzjoni ta' miżuri ta' awsterità ekonomika. Hugo Chávez, li fl-1982 kien wiegħed li jkeċċi gvernijiet b’żewġ partiti, uża rabja dejjem tikber fuq miżuri ta' awsterità ekonomika biex jiġġustifika attentat ta' kolp ta' stat fi Frar tal-1992; It-tieni attentat ta' kolp ta' stat seħħ f'Novembru. Il-President Carlos Andrés Pérez (ri-elett fl-1988) tneħħa taħt akkużi ta' abbuż fl-1993, li wassal għall-presidenza interim ta' Ramón José Velásquez (1993-1994). Il-mexxej tal-kolp ta' stat Chávez kien maħfra f'Marzu 1994 mill-President Rafael Caldera (1994-1999, it-tieni mandat tiegħu), b'sala nadifa u d-drittijiet politiċi tiegħu rrestawrati, li ppermettielu jirbaħ u jżomm il-presidenza kontinwament mill-1999. sal-mewt tiegħu fl-2013. Chávez rebaħ l-elezzjonijiet tal-1998, 2000, 2006 u 2012 u r-referendum presidenzjali tal-2004. === Dittatorjat tax-Xellug Estrem === ==== Il-gvern tax-xellug estrem ta' Chávez: 1999-2013 ==== [[File:Demostration by the opposition against the reform - caracas.jpg|thumb|Protesti f'Caracas, 2007]] Kollass ta' fiduċja fil-partiti eżistenti wassal biex Hugo Chávez jiġi elett president fl-1998 u t-tnedija sussegwenti ta' "Rivoluzzjoni Bolivariana", li bdiet b'assemblea kostitwenti fl-1999 biex tikteb Kostituzzjoni ġdida. Ir-Rivoluzzjoni tirreferi għal moviment soċjali populista u proċess politiku tax-xellug estrem immexxi minn Chávez, li waqqaf il-Moviment tal-Ħames Repubblika fl-1997 u l-Partit Soċjalista Magħqud tal-Veneżwela fl-2007. Ir-"Rivoluzzjoni Bolivarjana" hija msemmija għal Simón Bolívar. Skont Chávez u partitarji oħra, ir-“Rivoluzzjoni Bolivarjana” fittxet li tibni moviment tal-massa biex timplimenta l-Bolivarianiżmu: demokrazija popolari, indipendenza ekonomika, distribuzzjoni ġusta tad-dħul, u tmiem il-korruzzjoni politika. Jinterpretaw l-ideat ta' Bolívar minn perspettiva populista, bl-użu ta' retorika soċjalista. Dan wassal għall-formazzjoni tal-Ħames Repubblika tal-Veneżwela, komunement magħrufa bħala r-Repubblika Bolivarjana tal-Veneżwela, li għadha sal-lum. Il-Veneżwela ġiet ikkunsidrata bħala r-Repubblika Bolivarjana wara l-adozzjoni tal-Kostituzzjoni l-ġdida tal-1999. Wara l-elezzjoni ta' Chávez, il-Venezwela saret sistema ta' partiti dominanti, iddominata mill-Partit Soċjalista Magħqud tal-Veneżwela. F'April 2002, Chávez tkeċċa għal żmien qasir mill-poter fl-attentat ta' kolp ta' stat tal-Veneżwela tal-2002 wara dimostrazzjonijiet popolari mill-avversarji tiegħu, iżda Chávez irritorna wara jumejn bħala riżultat ta' dimostrazzjonijiet minn partitarji foqra ta' Chávez u azzjonijiet tal-militar. Chávez baqa' fil-poter wara strajk nazzjonali totali li dam minn Diċembru 2002 sa Frar 2003, inkluż strajk/lockout fil-kumpanija taż-żejt statali PDVSA. It-titjira tal-kapital qabel u matul l-istrajk wasslet għall-impożizzjoni mill-ġdid tal-kontrolli tal-kambju. Fl-għaxar snin ta' wara, il-gvern kien sfurzat jiżvaluta l-munita. Dawn l-iżvalutar ma tejbux is-sitwazzjoni tan-nies li jiddependu fuq prodotti importati jew prodotti prodotti lokalment li jiddependu fuq inputs importati, filwaqt li l-bejgħ taż-żejt iddenominat f'dollari jammonta għall-maġġoranza tal-esportazzjonijiet. Il-profitti mill-industrija taż-żejt intilfu għall-“inġinerija soċjali” u l-korruzzjoni, aktar milli jmorru lejn l-investimenti meħtieġa biex tinżamm il-produzzjoni taż-żejt. Chávez baqa' ħaj minn aktar testijiet politiċi, inkluż referendum ta' recall f'Awwissu 2004. Huwa ġie elett għal mandat ġdid f'Diċembru 2006 u għat-tielet mandat f'Ottubru 2012. Madankollu, qatt ma ħalu l-ġurament minħabba kumplikazzjonijiet mediċi; Miet f'Marzu tal-2013. <gallery> File:20021210-Toma-de-bomba4.jpg|Konġestjonijiet twal tat-traffiku fi stazzjonijiet tal-petrol fl-10 ta’ Diċembru 2002 waqt l-istrajk ġenerali fil-Veneżwela tal-2002-2003 File:2002-2003 Colas paro petroleo 2.png|Konġestjonijiet twal tat-traffiku fi stazzjonijiet tal-petrol fl-10 ta’ Diċembru 2002 waqt l-istrajk ġenerali fil-Veneżwela tal-2002-2003 File:2002-2003 Colas paro petroleo.png|Konġestjonijiet twal tat-traffiku fi stazzjonijiet tal-petrol fl-10 ta’ Diċembru 2002 waqt l-istrajk ġenerali fil-Veneżwela tal-2002-2003 File:Protestas en la Universidad de Oriente Núcleo Nueva Esparta 1.jpg|thumb|Protesti f'Margarita, 2004 File:00 402035 246158025455695 1896602216 n.jpg||Protesti f'Caracas, 2007 </gallery> ==== Il-gvern tax-xellug estrem ta' Maduro: 2013- ==== L-elezzjonijiet presidenzjali li saru f'April 2013 kienu l-ewwel minn meta Chávez ħa l-kariga fl-1999 li fihom ismu ma deherx fuq il-vot. Taħt il-gvern "Bolivarian", il-Veneżwela għaddiet minn wieħed mill-aktar pajjiżi sinjuri fl-Amerika Latina għal wieħed mill-ifqar. Il-politiki soċjoekonomiċi ta' Hugo Chávez li jiddependu fuq il-bejgħ taż-żejt u l-importazzjoni ta' oġġetti rriżultaw f'ammonti kbar ta' dejn, l-ebda bidla fil-korruzzjoni fil-Veneżwela, u laħqet il-qofol tagħha fi kriżi fil-Veneżwela. Bħala riżultat, il-kriżi tar-refuġjati tal-Veneżwela, l-akbar emigrazzjoni ta' nies fl-istorja tal-Amerika Latina, seħħet, b'aktar minn 7 miljun, madwar 20% tal-popolazzjoni tal-pajjiż, emigraw. Chávez beda l-missjonijiet Bolivariani, programmi "immirati biex jgħinu lill-foqra". Il-faqar beda jiżdied fis-snin 2010. Nicolás Maduro ġie magħżul minn Chávez bħala s-suċċessur tiegħu, u fl-2013 insemmih viċi president. Maduro ilu president tal-Veneżwela mill-14 ta' April 2013, meta rebaħ l-elezzjoni presidenzjali wara l-mewt ta' Chávez, b'51% tal-voti, meta mqabbel ma' 49% ta' Henrique Capriles. Ir-Roundtable tal-Unità Demokratika sfidat l-elezzjoni ta' Maduro bħala frodi, iżda verifika ta' 56% tal-voti ma wriet l-ebda diskrepanzi, u l-Qorti Suprema tal-Veneżwela ddeċidiet li Maduro kien il-president leġittimu. Il-mexxejja tal-Oppożizzjoni u xi midja internazzjonali jqisu lill-gvern ta' Maduro bħala dittatorjat. Minn Frar 2014, mijiet ta' eluf ta' nies ipprotestaw għal livelli għoljin ta' vjolenza kriminali, korruzzjoni, iperinflazzjoni, u skarsezza kronika ta' oġġetti bażiċi minħabba l-politiki tal-gvern. Id-dimostrazzjonijiet u l-irvellijiet irriżultaw f’aktar minn 40 mewt f'inkwiet bejn Chavista u dimostranti tal-oppożizzjoni. u mexxejja tal-oppożizzjoni, inklużi Leopoldo López u Antonio Ledezma, ġew arrestati. Gruppi tad-drittijiet tal-bniedem ikkundannaw l-arrest ta' López. L-elezzjonijiet parlamentari tal-2015, li saru fis-6 ta' Diċembru, 2015, irriżultaw fir-rebħa tar-Roundtable tal-Unità Demokratika (MUD), il-moviment ewlieni tal-oppożizzjoni għall-gvern tal-President Nicolás Maduro, b'56.3% tal-voti u 112 tal-voti il-167 deputat tal-Assemblea Nazzjonali (inklużi 3 deputati għar-Rappreżentanza Indiġena għall-Assemblea Nazzjonali), li jikkorrispondu għal maġġoranza kwalifikata. Il-Veneżwela żvalutat il-munita tagħha fi Frar 2013 minħabba skarsezza dejjem tikber, li kienet tinkludi ħalib u ħtiġijiet oħra. Dan wassal għal żieda fil-malnutrizzjoni, speċjalment fost it-tfal. L-ekonomija kienet saret dipendenti fuq l-esportazzjonijiet taż-żejt, biż-żejt mhux raffinat jammonta għal 86% tal-esportazzjonijiet, u prezz għoli għal kull barmil biex jappoġġja programmi soċjali. Fil-bidu tal-2014, il-prezz taż-żejt niżel minn aktar minn $100 għal $40 Dan poġġa pressjoni fuq l-ekonomija, li ma setgħetx taffordja aktar programmi soċjali kbar. Il-Gvern beda jieħu aktar flus mingħand PDVSA, il-kumpanija taż-żejt tal-istat, u rriżulta f'nuqqas ta' investiment mill-ġdid fl-għelieqi u l-impjegati. Il-produzzjoni naqset mill-quċċata tagħha ta' kważi 3 sa 1 miljun barmil (480 sa 160 elf metru kubu) kuljum. Fl-2014, il-Veneżwela daħlet f'riċessjoni, u fl-2015, kellha l-ogħla inflazzjoni fid-dinja, li taqbeż il-100%. Fl-2017, l-amministrazzjoni ta' Donald Trump imponiet aktar sanzjonijiet ekonomiċi kontra PDVSA u uffiċjali tal-Veneżwela. Il-problemi ekonomiċi, kif ukoll il-kriminalità, kienu l-kawżi tal-protesti tal-Veneżwela mill-2014 sal-lum. Mill-2014, madwar 5.6 miljun ruħ ħarbu mill-Veneżwela. <gallery> File:2014 Venezuelan Protests (12F).jpg|Protesti f'Caracas fl-2014 File:Marcha hacia el Palacio de Justicia de Maracaibo - Venezuela 06.jpg|Protesti f'Maracaibo fl-2014 File:People lines in Venezuela.JPG|Il-Venezweljani jagħmlu linja biex jixtru l-ikel f'ħanut File:Escasez en Venezuela, Central Madeirense 8.JPG|thumb|Nuqqas fil-Veneżwela File:March of Empty Pots 24 January 2015.jpg|Protesti f'Caracas fl-2015 </gallery> [[File:Venezuela protest 26 October.jpg|thumb|left|Protesti f'Caracas fl-2016]] F'Jannar 2016, Maduro ddikjara "emerġenza ekonomika", li żvela l-kobor tal-kriżi u kabbar il-poteri tiegħu. F'Lulju 2016, infetħu temporanjament il-qsim tal-fruntieri Kolombjani biex jippermettu lill-Veneżwelani jixtru ikel u oġġetti bażiċi tas-saħħa. F'Settembru 2016, studju indika li 15% tal-Venezweli kienu qed jieklu "skart tal-ikel mormi minn stabbilimenti kummerċjali." Sa Ottubru 2016 kienu seħħew 200 rewwixta fil-ħabs. Il-Qorti Suprema allinjata ma' Maduro, li kienet qed taqleb id-deċiżjonijiet tal-Assemblea Nazzjonali minn meta l-oppożizzjoni ħadet il-kontroll, assumiet il-funzjonijiet tal-assemblea, u ħolqot il-kriżi kostituzzjonali tal-Veneżwela tal-2017. F'Awwissu 2017, l-Assemblea Nazzjonali ġiet eletta Assemblea Kostitwenti tal-2017 u neħħa l-poteri tagħha lill-Assemblea Nazzjonali. L-elezzjoni qajmet tħassib dwar dittatorjat emerġenti. F'Diċembru 2017, Maduro ddikjara li l-partiti tal-oppożizzjoni ġew esklużi mill-elezzjonijiet presidenzjali tas-sena ta' wara wara li bojkottjaw l-elezzjoni tas-Sindku. <gallery> File:Escasez de gasolina en Venezuela.png|Nuqqas ta' petrol fil-Veneżwela fl-2017 File:We Are Millions march Venezuela.jpg|Protesti tal-Veneżwela tal-2017 File:Enfrentamiento en el Puente de Las Mercedes Venezuela 2017.jpg|Id-dimostranti jikkonfrontaw lill-GNB fuq il-pont Las Mercedes fis-26 ta' Mejju, 2017 f'Caracas, il-Veneżwela. File:Marcha Neomar Lander 06 Venezuela 2017.jpg|Marċ bil-lejl b'tifkira ta' Neomar Lander fit-8 ta' Ġunju 2017 f'Caracas File:Escuderos 19 de junio 2017.jpg|Protesti tal-Caracas tal-2017 File:Venezuelan eating from garbage.jpg|Raġel Venezwelan jiekol miż-żibel File:Mother of All Marches - Caracas.jpg|Protesti tal-Caracas tal-2017 File:Venezuelan Assembly special session 11.jpg|Protesti tal-Caracas tal-2017 File:Tank Woman.jpg|thumb|Il-“Mara Tank” waqt il-Omm tal-Marċi Kollha f'Caracas File:Paola Ramírez body.jpg|Kadavru ta' Paola Ramírez wara li nqatlet waqt il-protesti fil-Veneżwela fl-2017. </gallery> [[File:©UNICEF-ECU-2018-Arcos.jpg|thumb|left|Mijiet ta' Venezweljani f'sitwazzjonijiet ta' mobilità umana jistennew fil-kju fid-Dwana fl-Ekwador biex jittimbraw il-passaporti tagħhom u jkomplu l-vjaġġ tagħhom. F'Awwissu ta' din is-sena, bejn 3,000 u 7,000 Venezwelan daħlu kuljum fl-Ekwador, ħafna minnhom qegħdin fi tranżitu lejn il-Perù. Xi familji jridu jqattgħu l-lejl fil-Pont Rumichaca, il-fruntiera bejn il-Kolombja u l-Ekwador, fejn it-temperaturi jinżlu għal 3 gradi Celsius.]] Maduro rebaħ l-elezzjonijiet tal-2018 bi 68% tal-voti. Ir-riżultat ġie kkontestat mill-Arġentina, iċ-Ċilì, il-Kolombja, il-Brażil, il-Kanada, il-Ġermanja, Franza u Stati Uniti, li qiesuh frawdolenti u rrikonoxxew lil Juan Guaidó bħala president. Pajjiżi oħra komplew jirrikonoxxu lil Maduro, għalkemm iċ-Ċina, iffaċċjata bi pressjoni finanzjarja għall-pożizzjoni tagħha, bdiet tkopri lilha nnifisha billi naqqset is-self, ikkanċellat joint ventures u wriet ir-rieda tagħha li taħdem mal-partijiet kollha. F'Awwissu 2019, Trump impona embargo ekonomiku kontra l-Veneżwela. F'Marzu 2020, Trump akkuża lil Maduro u lill-uffiċjali tal-Veneżwela bi traffikar tad-droga, narkoterroriżmu, u korruzzjoni. [[File:Venezuelan protests - 23 January 2019.jpg|thumb|left|Protesti f'Caracas, 2019]] [[File:Uprising against Nicolás Maduro of 2019.png|thumb|Protesti f'Caracas, 2019]] <gallery> File:2018 Venezuelan protests 17 March 2018.jpg|Protesti tal-Veneżwela tal-2018 File:Huelga trabajadores.jpg|Protesti tal-Veneżwela tal-2018 File:Marcha Venezuela 12 de febrero de 2018.jpg|Konċentrazzjoni bħala ġieħ lil dawk li mietu waqt il-protesti tal-2018 </gallery> F'Ġunju 2020, rapport iddokumenta għajbien sfurzat li seħħew fl-2018-19. Ġew irrappurtati 724 għajbien furzat ta' detenuti politiċi. Ir-rapport sostna li l-forzi tas-sigurtà ssuġġettaw lill-vittmi għat-tortura. Ir-rapport sostna li l-gvern uża l-għajbien sfurzat biex isikket lill-avversarji u vuċijiet kritiċi oħra. [[File:Protestas en Caracas contra la reelección de Nicolás Maduro, 2024.jpg|thumb|left|Id-dimostranti f'Caracas jiġġieldu kontra l-forza pubblika waqt il-protesti tal-Veneżwela tal-2024.]] Maduro ikkontesta għat-tielet mandat konsekuttiv fl-elezzjoni presidenzjali tal-2024, filwaqt li l-eks diplomatiku Edmundo González Urrutia rrappreżenta lill-Pjattaforma Unitaria ([[Lingwa Spanjola|Spanjol]]: Plataforma Unitaria Democrástica; PUD), l-alleanza politika ewlenija tal-oppożizzjoni. Stħarriġ li ttieħdet qabel l-elezzjoni indikaw li González kien se jirbaħ b'marġni wiesa'. Wara li l-Kunsill Elettorali Nazzjonali (CNE) ikkontrollat ​​mill-gvern ħabbar riżultati parzjali li juru rebħa dejqa għal Maduro fid-29 ta' Lulju, il-mexxejja tad-dinja fil-biċċa l-kbira esprimew xettiċiżmu dwar ir-riżultati mitluba u ma rrikonoxxewx it-talbiet tas-CNE bi ftit eċċezzjonijiet biss. Kemm González kif ukoll Maduro iddikjaraw lilhom infushom rebbieħa tal-elezzjonijiet. Ir-riżultati elettorali ma' ġewx rikonoxxuti miċ-Ċentru Carter u l-Organizzazzjoni tal-Istati Amerikani minħabba nuqqas ta' riżultati granulari, u ġew ikkontestati mill-oppożizzjoni, li ddikjarat rebħa kbira u tat aċċess għall-għadd tal-voti miġbura mill-osservaturi elettorali mill-biċċa l-kbira tal-voti. ċentri bħala evidenza. Wara t-tħabbir tar-riżultati mill-awtoritajiet elettorali, faqqgħu protesti madwar il-pajjiż. == Ġeografija == [[File:Pico El Leon.jpg|thumb|left|Sierra Nevada de Mérida]] [[File:Venezuela Topography.png|thumb|Mappa Topògrafika tal-Veneżwela]] [[File:Paramos de la culatas.jpg|thumb|left|Paramo de la Culata, Sierra Nevada de Mérida]] [[File:Venezuela relief location map.jpg|thumb|Mappa Topògrafika tal-Veneżwela]] [[File:Serranía del Interior.JPG|thumb|left|Tributarju żgħir tax-Xmara San Juan (min-naħa tiegħu, tributarju tax-Xmara Guárico), li jappartjeni għall-baċin Orinoco, joħroġ mill-inklinazzjoni tan-Nofsinhar tas-Serranía del Interior.]] Il-Veneżwela tinsab fit-tramuntana tal-Amerika t'Isfel; Ġeoloġikament, it-territorju kontinentali tiegħu jistrieħ fuq il-pjanċa tal-Amerika t'Isfel. Għandha erja totali ta' 916,445 km² (353,841 sq mi) u żona territorjali ta' 882,050 km² (340,560 sq mi), li jagħmlu l-Veneżwela t-33 l-akbar pajjiż fid-dinja. It-territorju li jikkontrolla jinsab bejn latitudnijiet 0° u 16°N u lonġitudnijiet 59° u 74°W. Il-pajjiż, li huwa għamla ta' trijangolu, għandu kosta ta' 2,800 km (1,700 mi) fit-tramuntana, li tinkludi bosta gżejjer fil-Karibew u tmiss lejn il-Grigal mal-Oċean Atlantiku tat-Tramuntana. Il-biċċa l-kbira tal-osservaturi jiddeskrivu l-Veneżwela f'termini ta' erba' reġjuni topografiċi definiti pjuttost tajjeb: l-artijiet baxxi ta' Maracaibo fil-majjistral, il-muntanji tat-tramuntana li jestendu f'ark wiesa' tal-lvant-punent mill-fruntiera mal-Kolombja tul il-kosta tat-Tramuntana tal-Karibew, il-pjanuri wesgħin fil- ċentrali tal-Veneżwela u l-għoljiet tal-Gujana fix-Xlokk. Il-Muntanji tat-Tramuntana huma l-estensjonijiet estremi tal-Grigal tal-firxa tal-muntanji tal-Andes tal-Amerika t'Isfel. Pico Bolívar, l-ogħla punt fil-pajjiż f'4,979 m (16,335 pied), jinsab f'dan ir-reġjun. Fin-Nofsinhar, l-Artijiet Għolja tal-Guiana mqassma fihom it-truf tat-Tramuntana tal-Baċin tal-Amażonja u l-Angel Falls, l-ogħla kaskata tad-dinja, kif ukoll tepuis, muntanji kbar f'forma ta 'mejda. Iċ-ċentru tal-pajjiż huwa kkaratterizzat mill-llanos, li huma pjanuri estensivi li jestendu mill-fruntiera mal-[[Kolombja]] fil-punent estrem sad-delta tax-Xmara Orinoco fil-lvant. L-Orinoco, bil-ħamrija alluvjali rikka tiegħu, jgħaqqad l-akbar u l-aktar sistema importanti tax-xmajjar fil-pajjiż; Joriġina f'wieħed mill-akbar baċiri idrografiċi fl-Amerika Latina. Il-Caroní u l-Apure huma xmajjar importanti oħra. [[File:GolfodeCariaco.jpg|thumb|left|Golf tal-Cariaco (Golfo de Cariaco)]] [[File:Guanaguanare.JPG|thumb|Cayo de Agua, Arċipelagu Los Roques, Baħar Karibew]] Il-Veneżwela tmiss mal-Kolombja lejn il-punent, il-Gujana lejn il-lvant, u l-Brażil fin-nofsinhar. Ħdejn il-kosta tal-Venezwela hemm gżejjer tal-Karibew bħal Trinidad u Tobago, Grenada, Curaçao, Aruba u l-Antilles Leeward. Il-Venezwela għandha tilwim territorjali mal-Gujana, li qabel kienet ir-Renju Unit, fil-biċċa l-kbira relatati maż-żona Essequibo u mal-Kolombja fuq il-Golf tal-Veneżwela. Fl-1895, wara snin ta' tentattivi diplomatiċi biex tissolva t-tilwima tal-fruntiera, faqqgħet it-tilwima tal-fruntiera tax-Xmara Essequibo. Din ġiet sottomessa lil kummissjoni "newtrali" (magħmula minn rappreżentanti Brittaniċi, Amerikani u Russi u mingħajr rappreżentant dirett tal-Venezwela), li fl-1899 iddeċidiet l-aktar kontra t-talba tal-Veneżwela. === Klima === Il-Veneżwela tinsab kompletament fit-tropiċi 'l fuq mill-ekwatur sa madwar 12° N. Il-klima tagħha tvarja minn pjanuri umda ta' elevazzjoni baxxa, fejn it-temperaturi medji annwali jilħqu 35 °C (95.0 °F), għal artijiet glaċjali u għolja (paramos) b'medja temperatura annwali ta '8 °C (46.4 °F). Il-preċipitazzjoni annwali tvarja minn 430 mm (16.9 pulzieri) fil-partijiet semi-aridi tal-majjistral għal aktar minn 1,000 mm (39.4 pulzieri) fid-Delta tal-Orinoco fil-lvant imbiegħed u l-foresti tropikali tal-Amażonja fin-nofsinhar. Il-livell ta 'preċipitazzjoni huwa aktar baxx fil-perjodu minn Awwissu sa April. Dawn il-perjodi huma magħrufa bħala staġuni sħun-imxarrab u kiesaħ-xott. Karatteristika oħra tal-klima hija din il-varjazzjoni fil-pajjiż kollu minħabba l-eżistenza ta' firxa ta' muntanji msejħa “Coast Range” li taqsam il-pajjiż mil-lvant għall-punent. Il-maġġoranza tal-popolazzjoni tgħix f'dawn il-muntanji. [[File:Venezuela Köppen.png|thumb|Mappa tal-Veneżwela mill-klassifikazzjoni tal-klima Köppen]] Il-pajjiż huwa maqsum f'erba' żoni ta' temperatura orizzontali bbażati primarjament fuq l-elevazzjoni, bi klimi tropikali, niexfa, moderati bi xtiewi niexfa, u polari (tundra alpina), fost oħrajn. Fiż-żona tropikali, taħt it-800 m (2,625 pied), it-temperaturi huma sħan, b'medji annwali jvarjaw bejn 26 u 28 °C (78.8 u 82.4 °F). Iż-żona moderata tvarja minn 800 sa 2,000 m (2,625 sa 6,562 pied) b'medji ta' 12 sa 25 °C (53.6 sa 77.0 °F); Ħafna mill-ibliet tal-Venezwela, inkluża l-kapitali, jinsabu f’dan ir-reġjun. Kundizzjonijiet aktar kesħin b'temperaturi ta '9 sa 11 °C (48.2 sa 51.8 °F) jinstabu fiż-żona kiesħa bejn 2,000 u 3,000 m (6,562 u 9,843 pied), speċjalment fl-Andes tal-Veneżwela, fejn mergħat u għelieqi tas-silġ Temperaturi permanenti b'medji annwali taħt it-8 °C (46 °F) ikopru artijiet 'il fuq minn 3,000 metru (9,843 pied) fil-paramos. L-ogħla temperatura rreġistrata kienet 42 °C (108 °F) f'Machiques, u l-inqas temperatura rreġistrata kienet -11 °C (12 °F), irrappurtata minn altitudni għolja diżabitata fil-Páramo de Piedras Blancas (l-istat ta' Mérida). === Bijodiversità u konservazzjoni === [[File:Curacao-Icterus-Icterus-2013.JPG|thumb|L-annimal nazzjonali tal-Veneżwela huwa t-turpial tal-Veneżwela.]] Il-Venezwela tinsab fi ħdan l-isfera Neotropikali; Porzjonijiet kbar tal-pajjiż kienu oriġinarjament koperti minn foresti tal-weraq wiesgħa niedja. Wieħed minn 17-il pajjiż megadiversi, il-ħabitats tal-Veneżwela jvarjaw mill-Muntanji tal-Andes fil-punent sal-foresti tropikali tal-Baċir tal-Amażonja fin-nofsinhar, sa pjanuri estensivi u l-kosta tal-Karibew fiċ-ċentru u d-delta tax-xmara Orinoco fil-Lvant. Dawn jinkludu shrublands xeric fil-majjistral imbiegħed u foresti tal-mangrovja kostali fil-grigal. Il-foresti sħab tagħha u l-foresti tropikali tal-artijiet baxxi huma partikolarment sinjuri. L-annimali tal-Veneżwela huma diversi u jinkludu l-lamantini, it-tlett sabaq, il-bnadi b'żewġ sieba, id-delfini tax-Xmara Amazon, u l-kukkudrilli Orinoco, li ġew irrappurtati li jilħqu sa 6.6 m (22 pied) fit-tul. Il-Veneżwela hija dar għal total ta' 1,417 speċi ta' għasafar, li 48 minnhom huma endemiċi. Għasafar importanti jinkludu ibises, ospreys, kingfishers, u t-turpial isfar-oranġjo tal-Veneżwela, l-għasfur nazzjonali. Mammiferi notevoli jinkludu l-anteater ġgant, il-ġaguar, u l-capybara, l-akbar gerriema tad-dinja. Aktar minn nofs l-ispeċi tal-għasafar u l-mammiferi tal-Venezwela jinsabu fil-foresti tal-Amażonja fin-nofsinhar tal-Orinoco. Fil-każ tal-fungi, RWG Dennis ipprovda kont li ġie diġitizzat u r-rekords saru disponibbli onlajn bħala parti mid-database Cybertruffle Robigalia. Dik id-database tinkludi kważi 3,900 speċi fungali rreġistrati fil-Veneżwela, iżda hija' l bogħod milli tkun kompluta, u n-numru totali attwali ta' speċi fungali diġà magħrufa fil-Veneżwela huwa probabbilment ogħla, minħabba l-istima ġeneralment aċċettata li s'issa Skopri biss madwar 7% tal-faqqiegħ kollu fid-dinja. [[File:Shakira posando.JPG|thumb|Kukkudrill f'Hato El Cedral fl-stat Apure]] Fost il-pjanti tal-Veneżwela, aktar minn 25,000 speċi ta 'orkidej jinstabu fil-foresta sħaba tal-pajjiż u l-ekosistemi tal-foresti tal-artijiet baxxi. Dawn jinkludu l-orkidea Mayflower (Cattleya mossiae), il-fjura nazzjonali. Is-siġra nazzjonali tal-Venezwela hija l-araguaney. L-uċuħ tat-tepuis jappoġġjaw ukoll diversi pjanti karnivori, inkluża l-pjanta tal-pitcher tal-swamp, Heliamphora, u l-bromeliad insettivori, Brocchinia reducta. Il-Veneżwela hija fost l-20 pajjiż bl-ogħla endemiżmu. Fost l-annimali tagħha, 23% tal-ispeċijiet tar-rettili u 50% tal-ispeċijiet ta' anfibji, inkluż iż-żrinġ tat-Trinidad poison dart, huma endemiċi. Għalkemm l-informazzjoni disponibbli għadha żgħira ħafna, sar l-ewwel sforz biex jiġi stmat in-numru ta’ speċi fungali endemiċi għall-Venezwela: 1334 speċi fungali ġew identifikati b'mod tentattiv bħala possibbilment endemiċi. Madwar 38% tal-aktar minn 21,000 speċi ta' pjanti magħrufa mill-Venezwela huma uniċi għall-pajjiż. Il-Veneżwela hija waħda mill-10 pajjiżi bl-akbar bijodiversità fuq il-pjaneta, madankollu hija waħda mill-mexxejja fid-deforestazzjoni minħabba fatturi ekonomiċi u politiċi. Kull sena, madwar 287,600 ettaru ta 'foresti jinqerdu b'mod permanenti, u żoni oħra huma degradati mill-minjieri, it-tħaffir taż-żejt u l-qtugħ tas-siġar. Bejn l-1990 u l-2005, il-Venezwela tilfet uffiċjalment 8.3% tal-kopertura tal-foresti tagħha, li hija madwar 4.3 miljun ettaru. Bi tweġiba, ġew implimentati protezzjonijiet federali għall-ħabitat kritiku; Pereżempju, bejn 20% u 33% tal-artijiet tal-foresti huma protetti. Il-Venezwela kellha punteġġ medju tal-Indiċi tal-Integrità tal-Pajsaġġ tal-Foresti fl-2019 ta' 8.78/10, u kklassifikaha fid-19-il post globalment fost 172 pajjiż. Ir-riżerva tal-bijosfera tal-pajjiż hija parti min-Netwerk Dinji tar-Riżervi tal-Biosfera; ħames artijiet mistagħdra huma reġistrati taħt il-Konvenzjoni Ramsar. Fl-2003, 70% tal-art tal-pajjiż kienet taħt ġestjoni ta' konservazzjoni f'aktar minn 200 żona protetta, inklużi 43 park nazzjonali. It-43 park nazzjonali tal-Venezwela jinkludu l-Park Nazzjonali ta' Canaima, il-Park Nazzjonali ta' Morrocoy, u l-Park Nazzjonali ta' Mochima. Fit-tarf tan-nofsinhar hemm riserva għat-tribujiet Yanomami tal-pajjiż. Li tkopri 32,000 mil kwadru (82,880 kilometru kwadru), iż-żona hija off-limiti għall-bdiewa, minaturi, u s-settlers kollha mhux Yanomami. Il-Veneżwela kienet waħda mill-ftit pajjiżi li ma ppreżentawx INDC fil-COP21. Ħafna ekosistemi terrestri huma kkunsidrati fil-periklu, speċjalment il-foresta niexfa fir-reġjuni tat-Tramuntana tal-pajjiż u s-sikek tal-qroll fuq il-kosta tal-Karibew. Fil-Veneżwela hemm 105 żona protetta, li jkopru madwar 26% tal-wiċċ kontinentali, tal-baħar u tal-gżejjer tal-pajjiż. === Idrografija === [[File:LakeVal.jpg|thumb|Il-Lag ta' Valencia, darba mfaħħar minn Alexander von Humboldt għas-sbuħija tiegħu, huwa mniġġes bil-kbir minħabba għadd ta' sistemi tad-drenaġġ li jarmu l-iskart.]] [[File:Río Apure 2.jpg|thumb|left|Xatt il-lemin tax-Xmara Apure, ħdejn il-belt ta' El Samán, l-Istat ta' Apure, Veneżwela.]] Il-pajjiż huwa magħmul minn tliet baċiri idrografiċi: il-Baħar Karibew, l-Oċean Atlantiku u l-Lag ta' Valencia, li jifforma baċin endorreiku. Il-biċċa l-kbira tal-ilmijiet tax-xmara tal-Veneżwela jbattu tul ix-xaqliba tal-Atlantiku. L-akbar baċin f’din iż-żona huwa l-baċin estensiv tal-Orinoco li l-erja tal-wiċċ tiegħu, qrib il-miljun km 2, hija akbar minn dik tal-Venezwela kollha, għalkemm għandu preżenza ta' 65% fil-pajjiż. Id-daqs ta' dan il-baċir – simili għal dak tad-Danubju – jagħmilha t-tielet l-akbar fl-Amerika t'Isfel, u jagħti lok għal fluss ta' madwar 33,000 m 3 /s, li jagħmel l-Orinoko it-tielet l-akbar fid-dinja, u wkoll wieħed minn l-aktar siewja mil-lat tar-riżorsi naturali rinnovabbli. Ix-xmara jew fergħa Casiquiare hija unika fid-dinja, peress li hija derivazzjoni naturali tal-Orinoco li, wara madwar 500 km fit-tul, tgħaqqadha max-Xmara Negro, li min-naħa tagħha hija tributarja tal-Amażonja. [[File:Erosión en El Samán del Apure.jpg|thumb|left|Erożjoni fuq ix-xellug tax-Xmara Apure, quddiem il-belt ta' El Samán.]] [[File:Coro con el Mar Caribe de Fondo.JPG|thumb|Il-ġibjun ta' El Isiro huwa wieħed mill-ġibjuni ewlenin tal-ilma ħelu ta' Falcón.]] [[File:Aguas violetas en el parque metropolitano laguna guaranao.jpg|thumb|left|Park metropolitan Laguna de Guaranao (Parque metropolitano Laguna de Guaranao), Falcón]] [[File:Puente del Rio Chama El Vigia.jpg|thumb|Bridge Over the Xmara Chama (Río Chama), huwa parti mill-awtostrada ewlenija li tgħaqqad dan ir-Reġjun maċ-ċentru tal-pajjiż.]] [[File:Rio Chama.JPG|thumb|left|Xmara Chama fil-livell ta' La Mucuy Park, Tabay, Mérida.]] [[File:Paragliding Mérida.jpg|thumb|Veduta tas-sodda tax-Xmara Chama li taqsam il-Muniċipalità ta' Sucre tal-istat ta' Mérida.]] [[File:Catatumbolightning.jpg|thumb|Ix-xmara tgħaddi mill-muniċipalità ta' Catatumbo, Zulia]] L-Orinoco jirċievi direttament jew indirettament xmajjar bħall-Ventuari, il-Caura, il-Caroní, il-Meta, l-Arauca, l-Apure u ħafna oħrajn. Xmajjar oħra tal-Veneżwela li joħorġu fl-Atlantiku huma l-ilmijiet tal-baċiri ta' San Juan u Cuyuní. Fl-aħħarnett, hemm ix-Xmara Amazon, li tirċievi l-Guainía, in-Negru u oħrajn. Baċiri oħra huma l-Golf ta' Paria u x-Xmara Essequibo. It-tieni baċin idrografiku l-aktar importanti huwa dak tal-Baħar Karibew. Ix-xmajjar f’dan ir-reġjun huma ġeneralment qosra u għandhom fluss baxx u irregolari, b'xi eċċezzjonijiet bħall-Catatumbo, li joriġina fil-Kolombja u jbattal fil-baċin tal-Lag Maracaibo. Fost ix-xmajjar li jilħqu l-baċin tal-Lag Maracaibo hemm il-Chama, l-Escalante, il-Catatumbo, u l-kontribuzzjonijiet mill-baċini iżgħar tax-xmajjar Tocuyo, Yaracuy, Neverí u Manzanares. Minimu jgħaddi fil-baċin tal-Lag ta' Valencia. Mit-tul totali tax-xmajjar, total ta' 5400 km huma navigabbli. Xmajjar oħra ta' min isemmi huma l-Apure, Arauca, Caura, Meta, Barima, Portuguesa, Ventuari u Zulia, fost oħrajn. Il-lagi ewlenin fil-pajjiż huma Maracaibo - l-akbar fl-Amerika t'Isfel - miftuħa għall-baħar permezz tal-kanal naturali, iżda b'ilma ħelu, u Valencia bis-sistema endorheic tagħha. Korpi ta 'ilma notevoli oħra huma l-ġibjun Guri, il-laguna Altagracia, il-ġibjun Camatagua u l-laguna Mucubají fl-Andes. [[File:A day of fishing aground.jpg|thumb|left|Chacachacare, Margarita, Nueva Esparta]] [[File:El Guamache Bay, Margarita island.jpg|thumb|Bajja ta' Guamache (Bahía de Guamache), Gżira Margarita, Nueva Esparta, Venezwela]] [[File:Playa Puerto Cruz.JPG|thumb|left|Bajja fil-Gżira Margarita, Nueva Esparta, imsejħa Playa Puerto Cruz.]] [[File:Cerro Wichuj(Cara de Indio) (12111191594).jpg|thumb|Il-foresti tropikali tal-Amażonja u x-xmara Autana, l-stat tal-Amazonas]] ==== Lagi ==== <gallery> File:Lake Valencia, Venezuela.jpg|Ritratt bis-satellita tal-Lag Tacarigua (Lag Valencia) meħud minn astronawta tan-NASA File:Panorama lagodeValencia.JPG|Veduta tal-lag ta' Valencia File:Lake maracaibo.JPG|thumb|Il-Lag Maracaibo huwa lag kostali ta' l-ilma ħelu li jinsab fl-iktar parti tal-punent tal-Veneżwela, bejn l-istati ta' Zulia, Trujillo u Mérida. File:Lago de Maracaibo..JPG|Il-Lag Maracaibo huwa lag kostali ta' l-ilma ħelu li jinsab fl-iktar parti tal-punent tal-Veneżwela, bejn l-istati ta' Zulia, Trujillo u Mérida. File:Maracaibo MODIS 2004jun26.jpg|Il-Lag Maracaibo huwa lag kostali ta' l-ilma ħelu li jinsab fl-iktar parti tal-punent tal-Veneżwela, bejn l-istati ta' Zulia, Trujillo u Mérida. File:General Rafael Urdaneta Bridge view from the lake to Cabimas side.jpg|Veduta tal-Pont Ġenerali Rafael Urdaneta, Fuq il-Lag Maracaibo. File:LA LAGUNA VICTORIA.JPG|Laguna Victoria, fl-Mérida File:Tacarigua Lagoon, Miranda State, Venezuela.JPG|Il-laguna Tacarigua hija laguna kostali li tinsab fl-Miranda File:Yapascua Carabobo 07-07-2019.jpg|Il-laguna Yapascua fl-Miranda </gallery> [[File:SaltoAngel1.jpg|thumb|left|Angel Falls ([[Lingwa Spanjola|Spanjol]]: Salto Ángel, Pemón: Kerepakupai vená li tfisser "waqgħa mill-aktar post fonda"), imsejħa wkoll id-dinja mitlufa, hija l-ogħla kaskata fid-dinja, b'għoli ta' 979 m (807 m) ta' waqgħa mingħajr interruzzjoni), li joriġinaw fl-Auyantepuy. Hija tinsab fil-park nazzjonali Canaima, stat Bolívar]] [[File:PicoBolivar2.jpg|thumb|Bolívar Peak (Pico Bolívar) hija l-ogħla karatteristika ġeografika fil-Venezwela, b'altitudni ta' 5007 m 'il fuq mil-livell tal-baħar. n. m. Hija parti minn sett ta 'qċaċet li jinsabu fis-Sierra Nevada, fi ħdan il-park nazzjonali omonimu fil-firxa tal-muntanji ta' Mérida (l-Istat ta 'Mérida), filwaqt li l-iktar punt baxx tal-Venezwela jinsab fil-Baħar Karibew.]] [[File:Paramos de la culatas.jpg|thumb|left|Páramo de La Culata, Sierra Névada, Mérida]] [[File:Pico El Leon.jpg|thumb|Pico El León, Sierra Névada, Mérida]] === Eżenzjoni === [[File:Vistas desade el Cerro Galicia.JPG|thumb|left|Eżenzjoni tal-firxa tal-muntanji Falcón osservata mill-għoljiet tal-Galicia.]] [[File:Flores para la Nieve.JPG|thumb|Pico Bolívar, l-ogħla muntanja fil-Veneżwela, fis-Sierra Nevada de Mérida]] [[File:CAYO SOMBRERO PARQUE NACIONAL MORROCOY FALCON 02.JPG|thumb|left|Cayo Sombrero, il-Park Nazzjonali ta' Morrocoy, Falcón.]] Il-pajsaġġ naturali tal-Veneżwela huwa l-prodott tal-interazzjoni tal-pjanċi tettoniċi li mill-Paleozoic ikkontribwew għad-dehra attwali tiegħu. Seba' unitajiet fiżiċi-naturali ġew immudellati fuq l-istrutturi ffurmati, differenzjati fl-eżenzjoni u r-riżorsi naturali tagħhom. L-eżenzjoni tal-Veneżwela għandha l-karatteristiċi li ġejjin: kosta b'diversi peniżoli u gżejjer, widien tal-firxa tal-muntanji tal-Andes (tramuntana u majjistral), Lake Maracaibo (bejn il-ktajjen, fuq il-kosta); delta tax-Xmara Orinoco, reġjun ta' penillanuras u plateaus (tepuis, fil-Lvant tal-Orinoco) li flimkien jiffurmaw il-massif Guayanas (plateaus, Xlokk tal-pajjiż). L-eqdem formazzjonijiet tal-blat fl-Amerika t'Isfel jinstabu fil-kantina kumplessa tal-għoljiet tal-Gujana u fil-linja kristallina tal-meded marittimi u muntanjużi tal-Veneżwela. Il-parti tal-Venezwela tal-Altiplano tal-Gujana tikkonsisti fi blokk granitiku kbir ta' gneiss u blat kristallin ieħor mill-Arkean, b'saffi sottostanti ta' ġebel ramli u tafal tax-shale. Il-qalba tal-granit u l-firxa tal-muntanji hija, fil-biċċa l-kbira, akkumpanjata minn saffi sedimentarji tal-Kretaċeju, mitwija fi struttura antiklinali. Fost dawn is-sistemi orografiċi hemm pjanuri miksija b’saffi Terzjarji u Kwaternarji ta' żrar, ramel u marl tafal. Id-dipressjoni fiha laguni u lagi, fosthom Maracaibo, u tippreżenta, fil-wiċċ, depożiti alluvjali mill-Kwaternarju. * Medda tal-Muntanji Kostali (Cordillera de las Montañas Costeras) Magħruf ukoll bħala l-Medda tal-Muntanji Kostali, testendi tul il-kosta tat-tramuntana tal-Veneżwela. Dan ir-reġjun huwa magħruf għall-foresti tropikali lush tiegħu, veduti kostali tal-isturdament u varjetà rikka ta' flora u fawna. Depressjonijiet intermontani, jew widien, bejn il-meded tal-muntanji ħafna drabi huma dar għal art agrikola fertili u komunitajiet vibranti. Dawn il-widien joffru kuntrast qawwi mal-muntanji imħatteb li jogħlew b'mod spettakolari mill-kosta. [[File:La vegetación más abundante señala el canal de los ríos.jpg|thumb|Los Llanos, stat ta' Apure]] * Lara-Falcón Highlands (Tierras Altas de Lara-Falcón) Jinsabu fil-majjistral tal-Veneżwela, is-Sierra Lara-Falcón tippreżenta eżenzjoni definita minn plateaus u għoljiet irrumblati. Dawn l-artijiet għolja jipprovdu kuntrast sinifikanti mal-artijiet baxxi u ż-żoni kostali tal-madwar. L-eżenzjoni hija kkaratterizzata minn plateaus bil-mod inklinati li jappoġġjaw l-agrikoltura, inkluża l-kultivazzjoni tal-kafè u l-kawkaw. Il-klima semi-arida ta' dan ir-reġjun u l-pajsaġġi pittoreski tiegħu jagħmluha ċentru importanti agrikolu u turistiku. * Artijiet baxxi tal-Lag Maracaibo (Lago de Maracaibo) Hija tkopri l-baċin tal-Lag Maracaibo u l-pjanuri madwar il-Golf tal-Veneżwela. Dan ir-reġjun joffri żewġ pjanuri distinti: dik tat-Tramuntana hija relattivament niexfa, filwaqt li dik tan-Nofsinhar hija umda u bit-tikek bis-swamps. L-eżenzjoni hawnhekk hija prinċipalment ikkaratterizzata minn art ċatta, bl-eċċezzjoni ta' xi żoni elevati ħdejn il-lag. Il-Lag Maracaibo innifsu jinsab f'dipressjoni, imdawwar b'artijiet b'ħafna żejt u żoni agrikoli produttivi. * L-Andes (Los Andes) L-Andes tal-Veneżwela, parti mill-firxa tal-muntanji tal-Andes, joffru solliev sorprendenti b'qċaċet imponenti, widien fondi u baċiri fertili intermontani. Iddominati minn dawn il-meded ta' muntanji burly, inkluż l-ogħla quċċata tal-Veneżwela, Bolívar Peak, il-pajsaġġi imħatteb u pittoresk tar-reġjun huma definiti mit-terren ta' altitudni għolja tiegħu. [[File:Playa Grande in Choroni.jpg|thumb|Medda tal-Muntanji Kostali fil-Veneżwela]] [[File:Playa Manaure.jpg|thumb|left|Veduta tal-Bajja ta' Manaure, Komunità Cardón (Punt Fijo).]] L-eżenzjoni unika ta' din iż-żona għandha l-oriġini tagħha fl-Aħħar Età tas-Silġ, meta l-avvanz u l-irtirar tal-glaċieri skolpiw il-pajsaġġ, iffurmat mill-klima kiesħa ta' altitudni għolja. Dan il-wirt glaċjali ħalla impronta dejjiema, bil-glaċieri jaqtgħu widien fondi u jillustraw qċaċet miżgħuda, filwaqt li widien intramontani protetti joffru ħamrija fertili u mikroklima moderata, u joħolqu kundizzjonijiet ideali għall-agrikoltura u l-istabbiliment tal-bniedem. * Il-Pjanuri (Las Pianuras) Il-Llanos huma baċiri sedimentarji estensivi li huma kkaratterizzati minn eżenzjoni predominantement ċatta. Madankollu, il-Llanos tal-Lvant għandhom plateaus baxxi u d-depressjoni Unare, maħluqa mill-erożjoni tal-plateaux, li jżidu d-diversità mat-terren. Dan ir-reġjun huwa soġġett għal għargħar staġjonali, li jibdel il-pjanuri ċatti f'art mistagħdra vasta matul l-istaġun tax-xita. L-eżenzjoni hawn tinfluwenza l-ekosistemi uniċi tar-reġjun, li jinkludu mergħat estensivi u annimali selvaġġi abbundanti. [[File:Vuelo Santa Elena-Canaima (2004) 23.jpg|thumb|Reġjun naturali Guayana fil-Veneżwela]] * Tarka tal-Gujana (Escudo Guayanés) It-Tarka tal-Gujana tippreżenta eżenzjoni varjata, iffurmata minn proċessi ġeoloġiċi fuq miljuni ta' snin. Dan ir-reġjun jinkludi peniżoli, firxiet ta' muntanji imħatteb, għoljiet, u t-tepuis emblematiċi, jew muntanji b'wiċċ ċatt. Tepuis jogħlew bħala plateaus iżolati u ċatti li jogħlew b'mod spettakolari fuq it-terren tal-madwar. Dan l-eżenzjoni unika tikkontribwixxi għall-bijodiversità notevoli u l-importanza xjentifika tar-reġjun. * Delta tal-Orinoco (Delta del orinoco) L-eżenzjoni tad-Delta tal-Orinoco hija kkaratterizzata minn sistema kumplessa ta' art u ilma. Huwa magħmul minn kanali numerużi, gżejjer u depożiti sedimentarji mobbli. Filwaqt li l-ħelsien jista' jidher relattivament uniformi, jaħbi ambjent dinamiku influwenzat minn għargħar staġjonali u depożizzjoni tas-sediment. Dan il-ħelsien tad-deltaiku kumpless jappoġġja ħajja akkwatika diversa u l-għajxien tal-komunitajiet indiġeni adattati għall-pajsaġġi tiegħu li dejjem jinbidlu. === Widien === [[File:Venezuela - Caracas - Mirador de Valle Arriba.jpg|thumb|Il Wied ta' Caracas]] [[File:Valle de Mifafí 2.jpg|thumb|left|Wied ta' Mifafí, Stat ta' Mérida]] [[File:Colonia Tovar, estado Aragua, Venezuela.jpg|thumb|left|Chalets fuq ix-xtut tat-traċċi tal-muntanji li jkopru u jippreċedu d-daħla għal Colonia Tovar, Tovar, Aragua]] Il-widien huma bla dubju l-aktar tip ta' pajsaġġ importanti fit-territorju tal-Veneżwela, mhux minħabba l-estensjoni spazjali tagħhom, iżda minħabba li huma l-ambjent fejn huma kkonċentrati l-biċċa l-kbira tal-popolazzjoni u l-attivitajiet ekonomiċi tal-pajjiż. Min-naħa l-oħra, hemm widien madwar kważi l-ispazju nazzjonali kollu, ħlief fil-baċini sedimentarji kbar tal-Llanos u d-dipressjoni tal-Lag Maracaibo, ħlief ukoll fil-penplains tal-Amażonja. Minħabba l-immudellar tagħhom, il-widien tat-territorju Venezwelan prinċipalment jappartjenu għal żewġ tipi: widien tat-tip tax-xmara u widien tat-tip glaċjali. Ħafna aktar frekwenti, tal-ewwel jiddominaw fil-biċċa l-kbira tal-aħħar, li huma ristretti għall-ogħla partijiet tal-Andes. Barra minn hekk, il-biċċa l-kbira tal-widien glaċjali huma fdalijiet ta' era ġeoloġika passata, li ntemmet madwar 10,000 sa 12,000 sena ilu. Il-widien Andini fondi u dojoq huma differenti ħafna mid-depressjonijiet wesgħin ta' Aragua u Carabobo, fil-Muntanji Kostali, jew mill-widien nestled fil-Mesas de Monagas. Dawn l-eżempji jindikaw li l-konfigurazzjoni tal-eżenzjoni lokali hija deċiżiva fl-identifikazzjoni ta' tipi reġjonali ta' widien. Bl-istess mod, minħabba l-klima sħuna tagħhom, il-widien Gujaniżi huma distinti mill-widien Andini moderati jew kesħin minħabba l-ambjent umdu tagħhom. It-tnejn huma, min-naħa tagħhom, differenti mid-depressjonijiet semi-aridi tal-istati Lara u Falcón. Il-widien Andini, essenzjalment agrikoli, popolati kmieni iżda llum jitilfu l-veloċità, ma jiffaċċjawx l-istess problemi ta' okkupazzjoni spazjali bħall-widien urbanizzati ħafna u industrijalizzati tas-sezzjoni ċentrali tal-Muntanji Kostali. Min-naħa l-oħra, il-widien tal-Gujana depopulati u prattikament verġni jikkostitwixxu kategorija oħra li tissejjaħ id-Dinja mitlufa. Il-widien Andini huma bla dubju l-aktar impressjonanti fit-territorju tal-Venezwela minħabba l-enerġija tar-rilievi li jagħlquhom, li l-qċaċet tagħhom ħafna drabi jiddominaw il-qiegħ tal-widien bi 3,000 sa 3,500 metru ta' altitudni relattiva. Huma wkoll l-aktar pittoresk f'termini ta' stil ta' ħabitat, forom ta' użu tal-art, produzzjoni artiġjanali u t-tradizzjonijiet kollha marbuta ma' dawn l-attivitajiet. === Deżerti === [[File:Medanos de Coro Falcon.jpg|thumb|Il-Park Nazzjonali ta' Médanos de Coro, il-Peniżola ta' Paraguaná, l-Stat ta' Falcón, il-Veneżwela.]] Il-Veneżwela għandha diversità kbira ta' pajsaġġi u klimi, inklużi żoni niexfa u niexfa. Id-deżert ewlieni tal-pajjiż jinsab fl-stat ta' Falcón ħdejn il-belt ta' Coro. Issa huwa park protett, il-Park Nazzjonali Médanos de Coro. Il-park huwa l-akbar tat-tip tiegħu fil-Veneżwela, b'erja ta' 91 kilometru kwadru. Il-pajsaġġ huwa bit-tikek bil-kakti u pjanti xerofiti oħra li jistgħu jgħixu f'kundizzjonijiet mingħajr umdità ħdejn id-deżert. Il-fawna tad-deżert hija magħmula prinċipalment minn gremxul, igwani u rettili oħra. Għalkemm inqas komuni, id-deżert huwa dar għal xi volpijiet, anteaters ġganti u fniek. Hemm ukoll xi popolazzjonijiet ta' għasafar indiġeni, bħall-isparra, l-għasafar tropikali, il-ħamiema skuża, u s-summien bil-kbir. Żoni oħra tad-deżert tal-pajjiż jinkludu parti mid-Deżert tal-Guajira fil-Muniċipalità ta' Guajira fit-Tramuntana tal-Stat ta' Zulia u li qed tiffaċċja l-Golf tal-Venezwela, il-Médanos ta' Capanaparo fil-Park Nazzjonali ta' Santos Luzardo fl-Stat ta' Apure, il-Médanos tal-Gżira ta' Zapara fl-Stat ta' Zulia, l-hekk imsejħa Hundición de Yay fil-Muniċipalità ta' Andrés Eloy Blanco tal-Stat ta' Lara, u l-Formazzjoni Urumaco wkoll fl-Stat ta' Falcón. == Xjenza u teknoloġija == Il-Veneżwela kellha diversi xjentisti li kkontribwew b'mod sinifikanti għax-xjenzi naturali u mediċi, kif ukoll għall-avvanz teknoloġiku. L-ewwel vaċċin li jfejjaq il-lebbra u l-leishmaniasis ġie żviluppat minn Jacinto Convit, filwaqt li Baruj Benacerraf wettaq dimostrazzjonijiet dwar ir-risponsi immuni għall-antiġeni u l-varjazzjoni tagħhom f'kull persuna, li qalgħulu l-Premju Nobel fil-Fiżjoloġija jew il-Mediċina fl-1980. Fil-qasam tat-teknoloġija , Humberto Fernández Morán ikkontribwixxa għall-iżvilupp tal-mikroskopju elettroniku u l-iskalpell tad-djamanti, l-aħħar ta 'l-invenzjoni tiegħu stess, li kien l-ewwel li introduċa l-kunċett ta' cryoultramicrotomy. Storikament, l-ewwel vestiġju tat-teknoloġija magħmula mill-Veneżwelani jinstab fl-iżvilupp tal-morsa Rincones, li ppermetta li partijiet jiġu rkuprati mill-bjar taż-żejt. L-attivitajiet teknoloġiċi fil-pajjiż se jiksbu impetu ġdid lejn nofs is-seklu 20 bil-ħolqien. ta' istituti ġodda mmirati lejn il-promozzjoni u l-professjonalizzazzjoni tal-attività xjentifika u teknoloġika fil-pajjiż.​ Istituzzjonijiet bħal dawn, bħall-Kunsill Nazzjonali għar-Riċerka Xjentifika u Teknoloġika (CONICIT) u l-Istitut Venezwelan tar-Riċerka Xjentifika, huma r-referenzi ewlenin f'dawn il-kwistjonijiet. Kollha huma marbuta mal-Ministeru tax-Xjenza u t-Teknoloġija. Min-naħa l-oħra, hemm l-Osservatorju Astronomiku Nazzjonali ta' Llano del Hato li, f'3600 m 'l fuq mil-livell tal-baħar. n. m., hija waħda mill-ogħla li jinsabu fid-dinja. == Demografija == Il-Veneżwela hija fost l-aktar pajjiżi urbanizzati fl-Amerika Latina il-maġġoranza l-kbira tal-Veneżweli jgħixu fi bliet tat-Tramuntana, speċjalment fil-kapitali Caracas, li hija wkoll l-aktar belt popolata. Madwar 93% tal-popolazzjoni tgħix f'żoni urbani fit-tramuntana tal-pajjiż; 73% jgħixu inqas minn 100 kilometru mill-kosta. Għalkemm kważi nofs l-art tal-Veneżwela tinsab fin-Nofsinhar tal-Orinoco, 5% biss tal-Veneżweli jgħixu hemmhekk. L-akbar u l-aktar belt importanti fin-nofsinhar tal-Orinoco hija Ciudad Guayana (Belt ta' Guayana), li hija s-sitt agglomerazzjoni urbana l-aktar popolata. Il-popolazzjoni tal-Veneżwela fl-2011 qabżet it-28 miljun abitant, u kien stmat li se titla' għal 42 miljun sal-2050. Madankollu, il-kriżi soċjali, ekonomika u politika li esperjenza l-pajjiż matul l-għaxar snin tal-2010 ikkontribwiet għal kriżi enormi. eżodu tal-popolazzjoni tal-pajjiż, li jirriżulta fi tnaqqis sinifikanti fil-popolazzjoni tal-Veneżwela, li sal-2020 reġgħet naqset għal 28.5 miljun ċittadin. Minkejja li għandha rata għolja ta' twelid, il-Veneżwela fl-istess ħin għandha l-ogħla rata ta' emigrazzjoni fir-reġjun kollu. Fl-2009, kien stmat li aktar minn miljun Veneżwelan kienu emigraw minn meta Hugo Chávez ħa l-poter L-emigrazzjoni fuq skala kbira għadha għaddejja u żdiedet matul il-presidenza ta' Nicolás Maduro, b'madwar 6.5 miljun mill-1999. Il-Veneżwelani telqu mill-pajjiż. ==== Evoluzzjoni storika taċ-ċensimenti tal-popolazzjoni fil-Veneżwela ==== * 1873: (7 ta' Novembru): 1,732,411 (Densità: 1.9 abitant/km²) * 1883: (27 ta' April) 2,005,139 (Densità: 2.2 abitant/km²) * 1891: (15 ta' Jannar) 2,221,572 (Densità: 2.5 abitant/km²) * 1920: (1 ta' Jannar) 2,479,525 (Densità: 2.8 abitant/km²) * 1926: (31 ta' Jannar) 2,814,131 (Densità: 3.1 abitant/km²) * 1936: (26 ta' Diċembru) 3,364,347 (Densità: 3.7 abitant/km²) * 1941: (7 ta' Diċembru) 3,850,771 (Densità: 4.3 abitant/km²) * 1950: (26 ta' Novembru) 5,034,838 (Densità: 5.6 abitant/km²) * 1961: (26 ta' Frar) 7,523,999 (Densità: 8.4 abitant/km²) * 1971: (2 ta' Novembru) 10,721,522 (Densità: 11.9 abitant/km²) * 1981: (20 ta' Ottubru) 14,516,735 (Densità: 16.2 abitant/km²) * 1990: (21 ta' Ottubru) 18,105,265 (Densità: 20.1 abitant/km²) * 2001: (22 ta' Ottubru) 23,054,210 (Densità: 25.5 abitant/km²) * 2011: (30 ta' Ottubru) 27,227,930 (Densità: 30.1 abitant/km²) === Bliet ewlenin === Il-popolazzjoni tal-Veneżwela għandha t-tendenza li tikkonċentra l-aktar fiż-żoni kostali u muntanjużi, jew minħabba aċċess aktar faċli għall-portijiet, fil-każ tal-kosta; jew minħabba l-klima aktar moderata, fil-każ ta' żoni muntanjużi. L-aktar ċentru tal-popolazzjoni importanti barra ż-żona kostali/muntanji hija Ciudad Guayana, fil-konfluwenza tax-xmajjar Orinoco u Caroní, fil-Lvant tal-pajjiż. L-ibliet ewlenin tal-Venezwela huma elenkati hawn taħt f'termini ta' importanza, estensjoni u numru ta' abitanti. Id-dejta tal-popolazzjoni tappartjeni għall-aħħar Ċensiment tal-Popolazzjoni u tad-Djar tal-Istitut Nazzjonali tal-Istatistika għall-2011. === Etnografija === [[Stampa:Boys in the river of Venezuela 2.jpg|thumb|Tfal mill-Gżira Margarita, l-istat ta' Nueva Esparta.]] Il-Veneżweli għandhom taħlita rikka ta' wirt li jinkludi tliet familji etniċi, dawn ikunu Ewropej, Amerinjani u Afrikani, li l-integrazzjoni tagħhom bdiet bit-twaqqif tal-Kolonja. Fil-bidu tas-seklu 20, wara s-sejba taż-żejt u perjodi ta' gwerra fl-Ewropa, il-Veneżwela rċeviet immigrazzjoni tal-massa importanti ta' Ewropej l-aktar minn Spanja, Italja u Portugall, li fiha l-proċess ta' taħlit kompla importanti, u llum Illum il-maġġoranza tal-popolazzjoni għandha antenati jew oriġini mħallta. Bħala fatt importanti, ta' min jinnota li, mill-perjodu kolonjali sa tmiem it-Tieni Gwerra Dinjija, il-fluss ta' immigranti mill-Gżejjer Kanarji kien importanti ħafna, l-impatt kulturali tagħhom kien sinifikanti ħafna fl-iżvilupp tal-Ispanjol fl- il-gastronomija u d-drawwiet tiegħu. Skont studju ġenetiku tad-DNA awtosomali li sar fl-2008 mill-Università ta' Brażilja, il-kompożizzjoni tal-popolazzjoni tal-Veneżwela hija: 60.60% tal-kontribuzzjoni Ewropea, 23% tal-kontribuzzjoni Amerindjana u 16.30% tal-kontribuzzjoni Afrikana. Skont iċ-Ċensiment Nazzjonali XIV tal-Popolazzjoni u d-Djar, meta n-nies ġew mistoqsija dwar l-oriġini etnika-razzjali tagħhom, bl-għażliet: "Iswed", "Afro-dixxendenti", "Kannella", "Abjad", Oħrajn; 49.9% tal-popolazzjoni qalu li kienu ‘morena’ (jiġifieri ta' ġilda skura), filwaqt li 42.2% identifikaw lilhom infushom bħala ‘abjad’. 2.8% qalu li huma 'suwed', u 0.7% 'Afro-dixxendenti', filwaqt li 2.7% iddikjaraw li jappartjenu għal grupp ta' oriġini Amerindja, u l-bqija (1.1%) semmew li kienu minn' razez oħra' (b'referenza għal razez oħra). etniċi).282 Fost dawk li għarfu lilhom infushom bħala Amerindjani, 58% qalu li kienu mill-grupp etniku Wayúu, 7% Warao, 5% Kariña, 4% Pemón, 3% Piaroa, 3% Jivi, 3% Añu, 3% Cumanagoto. , 2% Yukpa, 2% Chaima, 1% Yanomami u popli oħra 9%. ==== Kompożizzjoni razzjali u etnika (Sors: INE, Ċensiment tal-2011) ==== * Moreno: 49.9% * Abjad: 42.2% * Iswed: 2.8% * Indiġeni: 2.7% * Oħrajn: 1.1% * Afro-dixxendenti: 0.7% === Indiġeni === [[File:Alto orinoco5.jpg|thumb|Tfal tal-grupp etniku Yanomami fl-Amazonas.]] Huma grupp ta' minoranza li fl-2011 irrappreżentaw 2.7% tal-popolazzjoni totali tal-pajjiż, b'total ta' 1,511,329 ruħ etniku skont iċ-Ċensiment tal-Veneżwela tal-2011, li minnhom gruppi żgħar li jinsabu fl-aktar partijiet iżolati u remoti tal-pajjiż iżommu l-kultura tagħhom intatt Il-poplu indiġenu f'kuntatt mal-bniedem belt abjad u mestizo għandhom ċertu assimilazzjoni, li jqiegħdu l-kultura tagħhom fil-periklu li tisparixxi minħabba l-influwenzi tal-pajjiżi ġirien. L-influwenza indiġena hija limitata għall-vokabularju ta' xi kliem – bħall-ismijiet tal-postijiet – u għall-gastronomija. === Emigrazzjoni === Il-kriżi tal-migrazzjoni tal-Veneżwela, imsejħa wkoll l-eżodu tal-Veneżwela, hija kriżi umanitarja minħabba ż-żieda fil-fluss migratorju mill-Veneżwela li tmur lura għall-2016. Fl-2015, kien hemm 697,562 Veneżwelan barra l-pajjiż, li jirrappreżentaw 2.3 % tal-popolazzjoni totali. Fl-2017 kien kważi 5.4% tal-popolazzjoni tal-pajjiż, madwar miljun 421 elf ruħ Fl-2018, 2.3 miljun Veneżwelan huma barra minn pajjiżhom, madwar 7% tal-popolazzjoni hija l-pajjiż bl-akbar popolazzjoni immigranti ta' oriġini Veneżwela id-dinja, li tgħodd fl-2019 b'1,626,000 persuna.296 F'Ġunju 2024, l-Aġenzija tan-NU għar-Refuġjati, li tiċċita dejta mill-pjattaforma R4V, tiddikjara li diġà hemm 7 .7 miljun Veneżwelan li emigraw mill-pajjiż. === Komunitajiet barranin === [[File:ColoniaTovarMountains.jpg|thumb|Colonia Tovar hija belt mwaqqfa fl-1843 minn settlers Kattoliċi mil-Lbiċ tal-Ġermanja. L-abitanti tagħha jitkellmu djalett imsejjaħ Colonist German.]] Il-Veneżwela hija dar għal kolonja importanti ta' Taljani, Spanjoli, Portugiżi, Għarab u Ċiniżi, minbarra għadd kbir ta' nies mill-Kolombja u wkoll mill-Konu tan-Nofsinhar u mill-Karibew. Bil-bidu tal-isfruttament taż-żejt fl-1914, ġew stabbiliti kumpaniji u ċittadini, l-aktar mill-Stati Uniti. Aktar tard, matul il-perjodu ta' wara l-gwerra, il-Veneżwela rċeviet it-tielet l-akbar mewġa ta' immigrazzjoni Ewropea fl-Amerika 16 Immigranti li ġejjin prinċipalment mill-Italja u Spanja, u immigranti ġodda mill-Portugall, il-Lvant Nofsani, Ġermanja, Kroazja, Żvizzera, Pajjiżi l-Baxxi, Ċina, Ungerija, Turkija, Ukrajna, Polonja, Armenja, u Russja, fost l-oħrajn, imħeġġa fl-istess ħin mill-programm ta' immigrazzjoni u kolonizzazzjoni implimentat mill-Gvern Dan il-proċess ħoloq komunitajiet kbar li fosthom jispikkaw it-Taljani-Veneżwelani, l-Ispaniċi-Veneżwelani u l-Luso-Veneżwelani. Skont dejta uffiċjali minn Spanja, il-Veneżwela hija t-tielet pajjiż fid-dinja li għandha l-akbar komunità ta' Spanjoli L-istess pożizzjoni tinżamm fil-każ tal-komunità Taljana, iżda biss fil-livell tal-Amerika Latina. Il-komunità Lusitana hija t-tieni wara lsigno de menos l-Brażil. Matul is-snin sebgħin, il-Veneżwela rċeviet immigrazzjoni minn diversi pajjiżi tal-Amerika Latina, primarjament il-Kolombja, il-Perù u l-Ekwador. Ma' dan żdiedet l-immigrazzjoni mill-Konu tan-Nofsinhar ta' nies li qed jaħarbu mid-dittatorjati u li raw fil-Veneżwela mod kif joħorġu mis-sitwazzjoni diffiċli tagħhom. Dawn il-mewġ kontinwu ta' migrazzjoni żiedu l-mużajk razzjali kumpless tal-pajjiż. Il-popolazzjoni Veneżwelana mwielda f'pajjiżi oħra kienet tirrappreżenta 4.4% tat-total nazzjonali. L-akbar immigrazzjoni ġejja mill-Kolombja, Spanja, il-Portugall u l-Italja, fost pajjiżi oħra bħal Ħaiti, ir-Repubblika Dominikana, Trinidad u Tobago, bil-Venezwela tkun it-tieni pajjiż fl-Amerika Latina li għandu l-aktar immigrazzjoni kemm mill-Ewropa kif ukoll mill-Amerika stess, wara Arġentina. === Edukazzjoni === [[File:Biblioteca de la Universidad Central de Venezuela.jpg|thumb|Il-Belt Università ta' Caracas ġiet iddikjarata Sit ta' Wirt Dinji tal-Umanità fl-2000.]] L-edukazzjoni ilha b’xejn u obbligatorja mis-27 ta’ Ġunju 1870, b’digriet tal-President Antonio Guzmán Blanco, filwaqt li fit-3 ta’ Awwissu 1910, fi żmien il-gvern ta’ Juan Vicente Gómez, ġiet ippubblikata fil-Gazzetta Uffiċjali Nru 11,068, 11,069 u 11,070, il-kodiċi tal-Istruzzjoni Pubblika tal-25 ta’ Ġunju, li jistabbilixxi li l-istruzzjoni fil-Venezwela hija maqsuma f’pubbliku, sussidjat u privat. Fil-Venezwela, l-edukazzjoni hija strutturata fil-livelli preskolastiċi, bażiċi, diversifikati u ogħla. Hija rregolata mil-Liġi Organika tal-Edukazzjoni, li tagħmilha obbligatorja minn qabel l-iskola sal-livell sekondarju diversifikat (minn 6 sa 15-il sena), u b’xejn fl-iskejjel immexxija direttament mill-Istat sal-livell undergraduate.​ F’din il-materja , l-Istat għandu s-setgħa li joħloq is-servizzi rilevanti biex jiffaċilita u jżomm l-aċċess għat-tipi kollha ta’ edukazzjoni. Skont dejta uffiċjali, għall-perjodu akkademiku 2005-2006, total ta’ 1,010,946 tifel u tifla kienu rreġistrati fl-edukazzjoni ta' qabel l-iskola. L-edukazzjoni bażika kellha madwar 4,885,779 irreġistrati għal dak l-istess perjodu, filwaqt li 671,140 student kienu reġistrati f'ċentri ta' edukazzjoni medju jew sekondarju, diversifikati u professjonali Il-pajjiż kellu wkoll 25,835 skola u units edukattivi. L-evoluzzjoni tal-litteriżmu kienet qed tikber u speċjalment aċċellerata matul il-perjodu 1950-2005. Fis-snin sebgħin, meta l-Venezwela kienet qed tesperjenza tkabbir enormi minħabba l-bejgħ taż-żejt, ir-rata tal-litteriżmu żdiedet minn 77% għal 93% sal-1999, u b'hekk kienet waħda mill-ogħla rati ta' litteriżmu fir-reġjun. 14-il sena telgħet minn 52.2% fl-1950 għal 95.39% fl-2015. Fl-2005, il-Venezwela ddikjarat lilha nnifisha bħala territorju ħieles mill-illitteriżmu, wara li rreġistra miljun u nofs ruħ bejn l-2003 u l-2005. Din l-aħbar, madankollu, kienet tikkontradixxi statistika uffiċjali u projezzjonijiet dwar is-suġġett. === Saħħa === Il-gvern tal-Veneżwela jamministra sistema tas-sigurtà soċjali li tkopri, fost oħrajn, inċidenti tax-xogħol, mard u pensjonijiet. L-istennija tal-għomor hija 71.5 snin għall-irġiel u 77.8 snin għan-nisa, skont stimi għall-2006, għalkemm naqset konsiderevolment f'dawn l-aħħar snin. Il-maġġoranza tal-imwiet u l-imwiet fil-vaganzi huma kkawżati minn inċidenti kkaġunati mit-teħid tal-alkoħol, u min-nuqqas ta' konformità mar-regolamenti tas-sigurtà bħaċ-ċinturini tas-sigurtà, fost oħrajn. Ċertu mard jinsab prinċipalment f'żoni rurali tal-Veneżwela, minħabba n-nuqqas ta 'sanità f'dawn iż-żoni. Fl-1940s, saret kampanja intensa biex isir fumigazzjoni bid-DDT u jiġu eliminati n-nemus li jittrasmettu l-malarja, id-deni isfar u l-marda ta' Chagas. Madankollu, mis-snin sebgħin, dan il-mard li jinġarr min-nemus reġa żdied. Mill-2007 u l-2008 'l hawn, bosta indikaturi tas-saħħa wrew deterjorament sinifikanti. Għalhekk, il-mortalità tat-trabi kibret minn 4,747 mewt fi tfal taħt sena fl-2007 għal 11,466 mewt fl-2016 u l-mortalità materna fl-istess perjodu minn 198 mewta materna għal 756. Filwaqt li fl-2008 ġew irreġistrati 31,719 każ ta' malarja, dan in-numru żdied. għal 240,613 fl-2016. === Lingwi === [[File:Dialectos del español venezolano (2).png|thumb|Djaletti Spanjoli Veneżwelan]] Il-Kostituzzjoni tal-Veneżwela tirrikonoxxi l-Ispanjol u l-lingwi tal-popli indiġeni tal-Veneżwela bħala uffiċjali. L-Spanjol huwa l-lingwa materna tal-maġġoranza tal-Veneżwelani. Il-varjant tal-Ispanjol użat huwa l-Ispanjol Veneżwelan, li min-naħa tiegħu huwa maqsum f'diversi djaletti. Il-lingwi tal-Veneżweljani indiġeni huma mitkellma minn inqas minn 1% tal-popolazzjoni totali tal-Veneżwela. Fost dawn il-lingwi hemm Wayuunaiki, Warao, Pemón u oħrajn. Il-Lingwa tas-Sinjali tal-Veneżwela (LSV) mhijiex kostituzzjonalment lingwa uffiċjali, madankollu, tintuża mill-kultura torox tal-pajjiż u kostituzzjonalment it-torox u l-mut għandhom id-dritt jesprimu lilhom infushom u jikkomunikaw taħt din il-lingwa. Ġeneralment, il-Lingwa tas-Sinjali Venezwelana tintuża fi programmi tal-aħbarijiet televiżivi minn interpreti. L-immigranti minn pajjiżi oħra jużaw il-lingwi tagħhom stess, minbarra l-Spanjol. Fost l-aktar lingwi mhux nattivi mitkellma hemm l-Għarbi, iċ-Ċiniż, l-Ingliż, it-Taljan u l-Portugiż. L-Ingliż jintuża bħala lingwa materna mill-Veneżwelani li joqogħdu fi bliet qrib il-Gujana, bħal San Martín de Turumbán. Fir-rigward tad-djaletti, Portugiż u l-Portuñol huwa mitkellem fuq il-fruntiera mal-Brażil, speċjalment f'Santa Elena de Uairén. Coloniero German huwa djalett Ġermaniż użat f'Colonia Tovar, fl-stat ta' Aragua. === Reliġjon === [[File:Catedral de Caracas.JPG|thumb|left|Katidral Metropolitan ta' Santa Ana (Caracas)]] [[File:Virgen de la Chiquinquira en la Basílica de la Chinita, Maracaibo, Venezuela full.jpg|thumb|Tabella żgħira li fuqha tidher ix-xbieha tal-Verġni ta' Chiquinquirá, Il-Bażilika tal-Madonna ta' Chiquinquirá (Basílica de Nuestra Señora de Chiquinquirá).]] Il-Kostituzzjoni Nazzjonali tistabbilixxi l-libertà tar-reliġjon. L-Insara jiffurmaw aktar minn 80% tal-popolazzjoni. Fost dawn, madwar 71% jidentifikaw bħala Kattoliċi. Madwar 17% jappartjenu għal knejjes evanġeliċi, il-Knisja Anglikana u gruppi Protestanti oħra bħax-Xhieda ta' Jehovah, Il-Knisja ta' Ġesù Kristu tal-Qaddisin tal-Aħħar Jiem u l-Knisja Adventista tas-Seba' Jum. 2% tal-Venezwelani huma membri ta' reliġjonijiet oħra bħall-Iżlam, l-Induiżmu, il-Buddiżmu u l-Ġudaiżmu. Il-prattikanti tar-reliġjonijiet b'għeruq pre-Ispaniċi jirrappreżentaw 2% oħra tal-popolazzjoni. L-atei huma 2% tal-Veneżweli, filwaqt li l-agnostiċi huma 6%. Min-naħa l-oħra, Santeria għandha segwaċi fost il-popolazzjoni Afro-dixxendenti. Fost il-manifestazzjonijiet reliġjużi popolari tal-Veneżwela hemm ix-xjaten taż-żfin ta' Corpus Christi. Din id-dimostrazzjoni ssir f'diversi reġjuni tal-pajjiż minn gruppi differenti msejħa fratellanzi jew fratellanzi, li jiċċelebraw il-preżenza ta' Kristu fis-Santissimu Sagrament tal-Ewkaristija skont id-duttrina tal-Kattoliċiżmu B'kollox hemm 11-il fratellanza li jġibu flimkien aktar minn ħamest elef ruħ, l-aktar famużi minnhom huwa x-xjaten taż-żfin ta' Yare. Dawn il-manifestazzjonijiet ġew rikonoxxuti mill-[[UNESCO]] bħala Wirt Kulturali Intanġibbli tal-Umanità fl-2012. Bl-istess mod, il-partit San Pedro huwa festival reliġjuż ieħor ipproklamat wirt kulturali intanġibbli tal-Umanità mill-[[UNESCO]]. <gallery> File:Basilica de Nuestra Señora de Chiquinquira.jpg|Il-Bażilika tal-Madonna ta' Chiquinquirá (Basílica de Nuestra Señora de Chiquinquirá) hija l-aktar tempju Kattoliku traffikuż fiż-Zulia u tinsab f'Maracaibo. File:Basílica de nuestra señora de la Chiquinquira.jpg|Il-Bażilika tal-Madonna ta' Chiquinquirá (Basílica de Nuestra Señora de Chiquinquirá) hija l-aktar tempju Kattoliku traffikuż fiż-Zulia u tinsab f'Maracaibo. File:Catedral Nuestra Señora del Pilar.jpg|Katidral tal-Madonna tal-Pilar, Barinas, Barinas File:Cathedral of Ciudad Bolivar.jpg|Katidral (Catedral), Ciudad Bolívar, Bolívar File:Iglesia San Martin de Tours II.jpg|Knisja ta' San Martin ta' Tours (Iglesia de San Martin de Tours/ Kirche des Heiligen Martin von Tours), Colonia Tovar, Tovar, Aragua File:Ermita Nuestra Señora del Carmen. Barcelona, Edo. Anzoategui (9).jpg|Hermitage tal-Madonna tal-Karmen, Belt ta' Barċellona, ​​​​l-Anzoategui File:Diablos-3.jpg|Xjaten taż-żfin ta' Corpus Christi, wirt kulturali intanġibbli tal-Umanità. File:Fachada de la Catedral de Coro.jpg|Faċċata tal-Bażilika Katidral Minuri, Kor, Falkun. File:Santuario Nuestra Señora de las Mercedes - Río Chico.jpg|Santwarju tal-Madonna tal-Mercedes f'Río Chico. File:Catedral Barcelona Anzoátegui Venezuela.jpg|Katidral ta' Barċellona, Anzoategui File:Plaza Bolívar, Municipio Catatumbo.jpg|Knisja Imwaqqfa, Muniċipalità Catatumbo, Zulia File:Quibor 1999 001.jpg|Knisja, Quíbor, Lara File:Imge013.jpg|Knisja, Tinaquillo, Cojedes File:Iglesia Cristo Rey (Socopó).JPG|Knisja ta' Kristu Re (Iglesia Cristo Rey), Socopó, Barinas File:Catedral de Guanare.jpg|Katidral tal-Madonna ta' Coromoto (Catedral de Nuestra Señora de Coromoto), Guanare, Portuguesa File:Petare 1.JPG|Knisja Parrokkjali (Iglesia parroquial), Petare, Miranda File:Petare2004-8b.jpg|Knisja Parrokkjali (Iglesia parroquial), Petare, Miranda File:CapillaMaríaMagdalena.jpg|Kapella Marija Maddalena jew Kappella tal-Kalvarju (Capilla María Magdalena o de El Calvario), Petare, Miranda File:Collage Valle de la Pascua.png|Katidral tal-Madonna (Catedral de Nuestra Señora), Valle de la pascua, Guárico File:Catedral calabozo venezuela8.jpg|Katidral Metropolitan (Catedral Metropolitana), Calabozo, Guárico File:Mariarakirche.jpg|Knisja, Mariara, Carabobo File:Asi es ocumare del tuy y los indios coromotanos.jpg|Knisja, Ocumare del Tuy, Miranda File:Nuestra Señora del Rosario de Cúa Church 1.jpg|Knisja tal-Madonna tar-Rużarju (Iglesia de Nuestra Señora del Rosario), Cúa, Miranda File:Iglesia San Juan Bautista, San Carlos.jpg|Knisja San Ġwann Battista (Iglesia San Juan Bautista), San Carlos, Cojedes File:Iglesia de Araure.JPG|Knisja, Araure, Portuguesa File:Basílica de Nuestra Señora de la Consolación.JPG|Bażilika tal-Madonna tal-Konsolazzjoni (Basílica de Nuestra Señora de la Consolación.), Táriba, Táchira File:IglesiacatedralnuestraseñoradelcarmenGuasdualitoapureVenezuela.png|Knisja tal-Madonna tal-Karmenu (Iglesia de Nuestra Señora del carmen), Guasdualito, Apure File:Iglesia Parroquial de Cagua - panoramio.jpg|Knisja Parrokkjali (Iglesia Parroquial), Cagua, Aragua File:Iglesia Santa Ana de Morón.jpg|Knisja ta' Santa Ana de Morón (Iglesia de Santa Ana de Morón), Morón, Carabobo File:Iglesia Caicara del Orinoco.jpeg|Knisja, Caicara del Orinoco, Bolívar File:Iglesia de Biruaca.JPG|Knisja, Biruaca, Apure File:Iglesia de Ntra Sra del Carmen.JPG|Knisja tal-Madonna tal-Karmenu (Iglesia de Nuestra Señora del Carmen), San Sebastián de los Reyes, Aragua File:Iglesia de Santa Elena de Uairén..jpg|Knisja, Santa Elena de Uairén, Bolívar File:Iglesiachuspa.jpg|Chuspa, Vargas, La Guaira File:Iglesia del Gran Roque.jpg|Kapella (Capilla), Gran Roque, Dependencias Federales File:VirgendelaPaz.jpg|Monument lill-Verġni tal-Paċi (Monumento a la Virgen de la Paz), Trujillo, Trujillo File:Tarde junto al sanjuanote.JPG|Monumento a San Juan Bautista (Monument lil San Ġwann Battista), San Juan de los Morros, Guárico File:Virgen de la consolación.JPG|Monument tal-Verġni tal-Konsolazzjoni ta' Táriba, Táriba, Táchira File:Virgen de Las Mercedes (Río Chico).jpg|Statwa tal-Verġni ta' Las Mercedes (Estatua de la virgen de Las Mercedes), Río Chico u San José de Barlovento, Miranda File:Virgen Las Mercedes, San José de Barlovento.jpg|Statwa tal-Verġni ta' Las Mercedes (Estatua de la virgen de Las Mercedes), Río Chico u San José de Barlovento, Miranda File:Abadía de Güigüe (Carabobo, Venezuela).jpg|Abadja (Abadía), Güigüe, Carabobo </gallery> === Kriminalità === Il-kriminalità fil-Veneżwela hija problema li taffettwa l-pajjiż kollu, għalkemm is-severità eżatta tal-problema mhix magħrufa minħabba li l-NGOs jimmaniġġjaw informazzjoni mhux uffiċjali u m'għandhom l-ebda mod biex jivverifikaw l-informazzjoni uffiċjali dwar il-kriminalità fil-Veneżwela kienet ikklassifikata bħala l-iktar nazzjon perikoluż id-dinja skont l-istħarriġ ta' Gallup fl-2013 u fl-2015. Fl-2013 19% biss tal-Venezweli ħassewhom siguri li jimxu waħedhom bil-lejl, bi kważi kwart ta' dawk li wieġbu jindikaw li huma jew membru tal-familja kienu ġew ikkupjati fl-aħħar sena. Is-sitwazzjoni marret għall-agħar meta 14% biss ħassewhom siguri fl-2015, l-inqas persentaġġ globali rreġistrat mill-2005.​ Ir-rata ta' omiċidju intenzjonali tal-pajjiż hija wkoll waħda mill-ogħla fid-dinja. Skont in-[[Nazzjonijiet Uniti]], din it-tip ta' problema hija dovuta għas-sitwazzjoni politika u ekonomika fqira fil-pajjiż. traffikar tas-sess u xogħol tal-skjavi “Bħala riżultat tal-livelli għoljin ta' kriminalità, il-Venezweli ġew imġiegħla jimmodifikaw xi drawwiet tal-istil tal-ħajja. == Organizzazzjoni territorjali == [[File:Venezuela, administrative divisions (+claims) - es - colored.svg|thumb|Stati tal-Veneżwela]] [[File:Venezuela Regiones Administrativas.svg|thumb|Reġjuni tal-Veneżwela]] Diviżjoni Politika Territorjali: 23 Stat, Distrett Kapitali 1 (Preċedentement imsejjaħ id-Distrett Federali) u d-Dipendenzi Federali magħmula minn 311-il gżira, ċwievet u gżejjer. Il-Veneżwela hija maqsuma f'4 reġjuni naturali kbar: ir-Reġjun tal-Karibew, ir-Reġjun Andin, ir-Reġjun ta' Llanos u r-Reġjun tal-Amażonja. Uffiċjalment hija organizzata f'9 reġjuni ġeografiċi li huma: Medda tal-muntanji Ċentrali, hija magħmula mill-istati: Yaracuy, Carabobo, Aragua, Miranda, Distrett Kapitali u t-tramuntana tal-istati Anzoátegui, Cojedes u Guárico. Il-firxa tal-muntanji tal-Lvant, hija magħmula mill-istat ta 'Sucre fl-intier tagħha u t-tramuntana tal-stati ta' Anzoátegui u Monagas. Sistema Corian, magħmula mill-stat ta' Falcón u t-tramuntana tal-istati ta' Lara u Yaracuy. Il-Lag Maracaibo, ikopri l-stat ta' Zulia, it-tramuntana tal-stat ta' Táchira u l-majjistral tal-istati ta' Mérida u Trujillo. L-Andes, magħmula mill-stati: Táchira, Mérida, Trujillo u n-nofsinhar tal-stat ta' Lara u l-punent tal-stati ta' Barinas u Portuguesa. Los Llanos jokkupa r-reġjun ċentrali tal-pajjiż u huwa magħmul mill-stati: Apure, Barinas, Portuguesa, Cojedes, Guárico, Anzoátegui u Monagas. Sistema Deltaic, magħmula mill-grigal tal-stat Monagas u d-Delta Amacuro kollu. Fin-Nofsinhar tal-Orinoco, jinkludi l-stati ta' Bolívar, Amazonas u n-Nofsinhar tad-Delta Amacuro. Reġjun insulari, jiġbor fih l-stat ta' Nueva Esparta bit-3 gżejjer tiegħu: Margarita, Coche u Cubagua u l-aġenziji federali li jinsabu fit-tramuntana tal-Venezwela fuq il-Baħar Karibew. == Kultura == [[File:TeresaCarreño.jpg|thumb|Il-Kumpless Kulturali Teresa Carreño, f’Caracas, huwa wieħed mill-aktar importanti fl-Amerika Latina u t-tieni l-akbar fl-Amerika t'Isfel.]] [[File:Catatumbolightning.jpg|thumb|Sajjetti Catatumbo.]] Il-kultura tal-Venezwela hija melting pot li fundamentalment tintegra tliet familji differenti: l-indiġeni, l-Afrikani u l-Ewropej. L-ewwel tnejn min-naħa tagħhom kellhom kulturi differenzjati skond it-tribujiet. It-traskultura u l-assimilazzjoni, tipiċi tas-sinkretiżmu kulturali, wasslu għall-kultura attwali tal-Venezwela, simili f'ħafna aspetti għall-bqija tal-Amerika Latina, għalkemm l-ambjent naturali jikkawża differenzi importanti. L-influwenza indiġena hija limitata għal xi kliem fil-lessiku u l-gastronomija. L-influwenza Afrikana bl-istess mod, minbarra l-istrumenti mużikali bħat-tanbur. L-influwenza Spanjola kienet aktar importanti u b'mod partikolari kienet ġejja mir-reġjuni ta' Andalusia u Extremadura, postijiet ta' oriġini tal-maġġoranza ta' settlers fiż-żona tal-Karibew matul l-era kolonjali. Bħala eżempju ta' dan, nistgħu nsemmu l-binjiet, xi wħud mill-mużika, ir-reliġjon Kattolika u l-lingwa. Influwenza Spanjola ovvja hija l-ġlied tal-barrin u ċerti karatteristiċi tal-gastronomija. Il-Venezwela kienet ukoll arrikkita minn kurrenti oħra ta' oriġini Antilliana u Ewropea fis-seklu 19, speċjalment ta' oriġini Franċiża. Fi stadju aktar reċenti, dimostrazzjonijiet ta' oriġini Amerikana u immigrazzjoni ġdida ta' oriġini Spanjola, Taljana u Portugiża faqqgħet fil-bliet il-kbar u r-reġjuni taż-żejt, u żiedu l-mużajk kulturali diġà kumpless. Għalhekk, pereżempju, mill-Stati Uniti ġejja l-influwenza tat-togħma għall-baseball u l-kostruzzjonijiet arkitettoniċi moderni. === Letteratura === Il-letteratura Venezwelana bdiet tiżviluppa mill-era kolonjali, b'indirizzi għall-artijiet il-ġodda u l-abitanti oriġinali tagħhom. Kronaki u stili varji ta' poeżija kienu l-manifestazzjonijiet letterarji ewlenin matul is-seklu 18. F'dan l-ewwel perjodu tispikka l-figurata' Andrés Bello, poeta, filologu, grammatiku u edukatur ta' fama universali. Bello żviluppa xogħlijiet bħal Allocution on Poetry (1823) u Silva on Agriculture in the Torrid Zone (1826), li kienu prekursuri tat-tema Amerikanista li kienet tiġi żviluppata ftit tal-ħin wara f'żoni oħra tal-kontinent. Simón Rodríguez jirrappreżenta eżempju ieħor ta' fama fil-kontinent kollu, b'xogħlijiet bħal Soċjetajiet Amerikani (1828), Difiża ta’ Bolívar (1830), Osservazzjonijiet fuq it-terren ta' Vincocaya (1830), u Dwal u virtujiet soċjali (1834). [[File:AndresBello.jpg|thumb|Andrés Bello huwa meqjus bħala l-aktar figura intellettwali prominenti u importanti fil-kultura Hispana Amerikana tas-seklu 19, kif ukoll wieħed mill-aktar umanisti importanti fl-Amerika.]] Id-daħla tas-seklu 19 u l-Indipendenza raw it-twelid ta' letteratura politika raffinata, inkluża l-awtobijografija ta' Francisco de Miranda u l-ittri ta' Bolívar, kif ukoll oratorju ta' sbuħija retorika u stilistika kbira li kienet se tgħaddi l-kitbiet tal-aktar diversi. eroj tal-proċess emanċipatorju. Wara l-Indipendenza, il-letteratura Venezwelana bdiet tiddiversifika, iżda bdiet tevolvi b'rata mgħaġġla biss fi żmien Guzmán Blanco. Matul il-perjodu bejn l-emanċipazzjoni tal-Venezwela mill-Gran Kolombja, il-ħajja tal-poeta Zulian, filologu politiku u storiku Rafael María Baralt, l-ewwel Latin Amerikan li okkupa siġġu numru fl-Akkademja Rjali Spanjola u awtur tal-ewwel ktieb dwar l-Istorja tal-Venezwela (1887), minbarra sensiela ta' pubblikazzjonijiet li ffurmaw kontribuzzjonijiet għal-letteratura Hispanika bl-ewwel Diccionario Matrix de la Lengua Castellana (1850) u d-Diccionario de Galicismos (1855); ta' għadd bla għadd ta' odi bħal To Christopher Columbus (1849) u l-aktar famużi Adieu lill-Patrija (1843), u diversi esejs politiċi. Ir-Romantiċiżmu, l-ewwel ġeneru letterarju importanti fil-Venezwela, żviluppa f'nofs dak il-perjodu, b'figuri bħal Juan Antonio Pérez Bonalde u Eduardo Blanco jispikkaw fi ħdan dan il-moviment. Fl-aħħar tas-seklu 19, seħħ il-moderniżmu u fil-bidu tas-seklu 20, seħħet id-dehra ta' avant-garde. Il-costumbriżmu, b’għeruq romantiċi, ħa għeruq fondi fil-Venezwela permezz ta' awturi bħal Nicanor Bolet Peraza, Daniel Mendoza u Fermín Toro. Mill-1880, fil-Venezwela bdew jitfasslu moviment letterarju u tradizzjoni ta' ambizzjoni usa'. Cecilio Acosta u Arístides Rojas, fost oħrajn, indikaw it-tranżizzjoni lejn pożizzjonijiet intellettwali u kreattivi ġodda. Fil-qasam tal-moderniżmu spikkaw fost l-oħrajn Manuel Díaz Rodríguez u Luis Urbaneja Ahelpohl. Is-sena 1910 normalment tittieħed bħala l-punt tat-tluq għal esperjenzi estetiċi ġodda li jirreaġixxu kontra l-moderniżmu u jippruvaw jiktbu dwar il-ħajja komuni, sabiex toħroġ espressjoni letterarja ġdida ta' natura realistika, li fiha jerġgħu jitfaċċaw essenzi qodma tal-kostumbriżmu. F'dan il-mument fit-trajettorja tar-rumanz Veneżwelan, l-ismijiet ta' José Rafael Pocaterra (Memorji ta' Venezweljan tad-Dekadenza), Teresa de la Parra (Ifigenia) u l-figura kbira ta' Rómulo Gallegos, li waqqaf l-iskola tar-realiżmu maġiku, huma rilevanti l-Amerika Latina, b’xogħlijiet bħal Doña Bárbara (1929), Cantaclaro (1934), u Canaima (1935). Awturi Venezwelani rikonoxxuti oħra huma Andrés Eloy Blanco, Arturo Uslar Pietri (li introduċa t-terminu Realiżmu Maġiku fil-letteratura), Miguel Otero Silva, Mariano Picón Salas, Guillermo Meneses, Adriano González León, Antonia Palacios, José Antonio Ramos Sucre, Salvador Garmendia, Francisco. Lazo Martí, Rafael Cadenas, José Ignacio Cabrujas, u Víctor Bravo, fost oħrajn. Bħala parti mix-xogħol letterarju, fil-Venezwela l-Premju Rómulo Gallegos huwa organizzat kull sentejn għall-aktar rumanz li jispikka fid-dinja li titkellem bl-Ispanjol, premju meqjus minn ħafna bħala l-aktar premju letterarju importanti fl-Amerika Latina. === Mużika === [[File:04162012Bailes071 (cropped).JPG|thumb|Joropo, żfin nazzjonali tal-Veneżwela.]] Il-mużika Venezwelana hija kkaratterizzata minn taħlit ta' elementi Spanjoli u Afrikani, tipiċi li jappartjenu għal poplu prinċipalment mestiż. L-aktar ġeneru rappreżentattiv tal-pajjiż huwa l-mużika llanera, li tuża strumenti bħal cuatro, l-arpa, il-maracas, il-bandola u l-capachos. Dan ir-ritmu sar ikkonsagrat bħala l-mużika tal-identità nazzjonali, sal-punt li l-Venezweli jissejħu llaneros barra minn Malta. Dan il-ġeneru kellu l-oriġini tiegħu fir-reġjun illum inkluż fl-stati ta' Apure, Barinas, Guárico, Cojedes u Portuguesa, fejn huwa kkultivat ta' spiss. [[File:Hombre cantando por dinero en las cercanías del Hotel Humbodlt.jpg|thumb|Il-cuatro huwa l-istrument tipiku u l-aktar emblematiku tal-mużika Veneżwelana, minbarra li huwa assi ta' interess kulturali tan-nazzjon.]] Ġeneru ieħor ta' sinifikat kulturali kbir huwa l-bagalja, oriġinarjament miż-Zulia—għalkemm għandha varjanti fil-Lvant tal-pajjiż. Illum il-ġurnata' huwa ġeneru li huwa relatat mal-Milied madwar il-Venezwela. Fost l-esponenti tal-bagpipe Zuliana, jispikka r-rispett reverenzjali lejn Ricardo Aguirre, li kkompona dak li hu meqjus bħala l-innu tal-ġeneru, La Gray Zuliana. Il-waltz Veneżwelan igawdi wkoll rikonoxximent, u ġie żviluppat fuq kollox minn surmasti kbar tal-kitarra bħal Antonio Lauro u Alirio Díaz. Għalkemm huwa derivattiv tal-waltz Ewropew, huwa mitmugħ mill-karatteristiċi mużikali tipiċi tal-pajjiż, li jiġi esegwit bl-istrumenti klassiċi tal-mużika llanera, inklużi l-kitarra, it-treble, il-pjanu u l-klarinett. Għandu l-għeruq tiegħu fir-reġjun ċentrali-punent tal-pajjiż u fir-reġjun Andin, fejn jintużaw il-vjolin u l-mandolina. It-togħma mużikali tal-Veneżweli hija differenti ħafna minn dik tal-pajjiżi tal-Amerika t'Isfel Biss mal-Kolombja għandhom xi gosti komuni, bħal vallenato fuq il-kosta u mużika llanera, għax huma mill-fruntiera. Huwa ċar li huwa Karibew: is-salsa u l-merengue huma mużika biex tisma' u mhux biss biex tiżfen, bħal f’pajjiżi oħra. Il-pop u l-hip hop huma wkoll ġeneri li huma popolari ħafna fost iż-żgħażagħ. L-iktar żfin rappreżentattiv tan-nazzjon Venezwelan huwa l-joropo. Għandu moviment mgħaġġel b’ritmu ternarju, li jinkludi tap dance ikkulurit u referenza żgħira għall-valz Ewropew, u għalhekk jirrappreżenta l-aktar forma espressiva ġenwina fost il-manifestazzjonijiet tal-mużika kolonjali. Minħabba l-influwenza u l-prossimità tal-pajjiżi Anglo-Amerikani, jiġu prodotti wkoll heavy metal, reggae u ska, kif ukoll ġeneri rock u pop oħra, li jinstemgħu speċjalment fost il-komunitajiet taż-żgħażagħ ta’ bliet kbar. Bl-istess mod, il-mużika elettronika magħmula fil-Venezwela ilha tgawdi rikonoxximent internazzjonali akbar. Fost l-esponenti kollha tal-mużika Venezwelana, l-aktar ċċelebrat huwa Simón Díaz, li l-kult u l-interpretazzjoni tiegħu tal-mużika llanera, flimkien mal-personalità tiegħu, kisbu l-istatus li jitqies bħala l-aktar folklorist Venezwelan importanti ta' kull żmien. L-melodia tiegħu Caballo Viejo ġiet koperta u tradotta f'diversi lingwi madwar id-dinja. Fl-2008 Díaz irċieva Premju Grammy Onorarju mill-Bord tad-Diretturi tal-Akkademja tar-Reġistrazzjoni tal-Amerika Latina. Bl-istess mod fil-mużika klassika, il-Venezwela spikkat f'dawn l-aħħar snin talli daqqet fuq palkijiet Ewropej mill-Orkestra Sinfonika Simón Bolívar, kisbet ftit fama internazzjonali u poġġiet ruħha bħala waħda mill-aqwa orkestri fid-dinja flimkien mad-direttur tagħha Gustavo Dudamel li jmexxi wkoll il- Orkestra Filarmonika ta' Los Angeles. === Arti tal-plastik === [[File:Miranda en la Carraca by Arturo Michelena.jpg|thumb|Miranda in La Carraca, żejt fuq tila miżbugħa minn Arturo Michelena fl-1896, huwa l-aktar xogħol popolari u użat tal-pittura Veneżwelana.]] Il-pittura u l-iskultura Venezwelana kienu tradizzjonalment influwenzati minn temi storiċi u l-proċess politiku esperjenzat mill-pajjiż matul l-Indipendenza tiegħu. Ħafna pitturi u skulturi tas-seklu dsatax huma spiss ippreżentati bħala rappreżentazzjonijiet ta’ mumenti ewlenin fl-istorja, għemejjel erojċi, u allegoriji tan-nazzjon. Dawk li spikkaw f'din il-fażi kienu Juan Lovera, Arturo Michelena, Martín Tovar y Tovar, Tito Salas, fost oħrajn. Madankollu, il-pittura romantika kellha l-akbar esponent tagħha f'Cristobal Rojas, li fil-biċċa l-kbira taddevja minn dawk it-temi ġeneralizzati. Fost dawk li kkontribwew ħafna għall-arti kinetika kien hemm Carlos Cruz-Díez, Jesús Soto u Juvenal Ravelo. Din it-tendenza partikolari saret popolari ħafna fil-pajjiż, u hemm xogħlijiet ta' dan it-tip f'diversi istituzzjonijiet kulturali, u anke fuq l-awtostradi, fil-Metro u f'ajruporti bħal Maiquetía. L-astrazzjoni u s-simboliżmu kellhom wieħed mill-akbar żviluppaturi tiegħu f'Armando Reverón, li x-xogħol tiegħu qed jibda jiġi skopert mill-ġdid u rikonoxxut internazzjonalment. Alejandro Otero spikka wkoll fl-astrazzjoni u l-kinetikiżmu, filwaqt li r-realiżmu soċjali kien marbut max-xogħol ta' César Rengifo. Pitturi tal-pajsaġġ kbar kienu Manuel Cabré, Luis Álvarez de Lugo, fost oħrajn, li jispikkaw fil-pittura tal-għolja El Ávila. Isem ieħor huwa Pedro León Zapata, magħruf bħala karikatur famuż. Francisco Narváez, Alejandro Colina, Gertrud Goldschmidt, Lía Bermúdez, fost oħrajn, jispikkaw fl-iskultura. L-attivitajiet u l-kreazzjonijiet fil-qasam tad-disinn grafiku wkoll kellhom post speċjali fil-pajjiż. Bl-istess mod, hemm bosta artisti li ddedikaw lilhom infushom għall-produzzjoni tal-arti kontemporanja, li jidhru fix-xena nazzjonali u internazzjonali. Jenfasizza x-xogħol ta' Yucef Merhi, pijunier tal-arti diġitali, kif ukoll ix-xogħol ta' José Antonio Hernández-Díez. === Inġenji === L-istorja tal-artiġjanat u l-artiġjani ma tistax tiġi sseparata minn anteċedenti li jmorru lura għal aktar minn 14,000 sena, meta l-ewwel settlers Amerinjani abitaw it-territorju attwali tal-Venezwela. Huma żviluppaw tekniki tipiċi tas-soċjetajiet tal-kaċċaturi u l-ġbir għat-tinqix tal-ġebel u l-injam, sabiex joħolqu oġġetti li jiffavorixxu l-interazzjoni tagħhom mal-ambjent u l-użu tar-riżorsi tiegħu. Xi żmien wara, meta kisbu l-għarfien li jippermettilhom jittrattaw riżorsi naturali oħra, bħat-tafal, irnexxielhom jaqbdu parti mid-dinja u l-kosmogonija tagħhom fuq l-art immudellata u msajra. L-ewwel vestiġji taċ-ċeramika ġejjin mill-Orinoco tan-nofs, mit-tradizzjonijiet kulturali magħrufa bħala Saladoide u Barrancoide. L-insiġ u l-basket kienu użati b'mod utilitarju u fil-festi sagri. Fiċ-ċimiterji indiġeni ta' Quíbor, instabu fdalijiet ta' plottijiet sħaħ li servew bħala appoġġ għall-katavri. Qfief bħal dawn kienu jintużaw bħala urni fejn kienu jitqiegħdu partijiet mill-iskeletru niexef biex jiġu depożitati fi spazji oħra bħala dfin sekondarju. Xi frammenti arkeoloġiċi taċ-ċeramika juru impressjonijiet ta' basktrija li jissuġġerixxu li ċertu nisġiet servew bħala appoġġ għal qsari jew platti kbar, filwaqt li l-biċċiet kienu dekorati jew lesti qabel ma jinħarqu. Ħafna mit-tekniki pprattikati fis-snajja attwali twieldu f'dan il-perjodu storiku. === Arkitettura === [[File:Casco Central Santa Ana de Coro, estado Falcon, Venezuela.jpg|thumb|Ċentru storiku ta' Coro, belt fejn huma ppreservati eżempji importanti ta' arkitettura eklektika li jgħaqqdu stili indiġeni, Mudejar u Olandiżi. Ġiet imsemmija Sit ta' Wirt Dinji mill-UNESCO fl-1993.]] Ix-xogħol arkitettoniku fil-pajjiż jista' jmur lura għall-1000 QK, meta l-ewwel settlers wettqu xogħol ta' l-art bil-ħsieb ta' żvilupp agrikolu, ħakmu wkoll l-immaniġġjar tal-ġebel għal bini maħsub għall-ħażna. Aktar tard żviluppa arkitettura indiġena fi spazji akkwatiċi u tal-ġungla, li kellha l-aktar eżempji rappreżentattivi tagħha fid-djar tas-stilt, ix-shabonos u l-churuatas (għarix) ta' interess kollettiv, ikkaratterizzati minn ponta konika u struttura ċirkolari. Dawn tal-aħħar huma l-aktar proliferati fil-pajjiż, għandhom speċifiċità skont kull grupp etniku indiġenu u saru ikona tal-kultura Venezwelana. Bit-twaqqif tal-Kolonja, inkisbet arkitettura kkaratterizzata fuq kollox minn sobriety u sempliċità. Minħabba l-ftit perċezzjoni tal-ġeoloġija ekonomika li kienet inizjalment mogħtija lill-provinċja ta' dak iż-żmien, għażlet għal iffrankar ta' riżorsi allokati għall-kostruzzjoni, li ddetermina modestja mmarkata fil-bini ta' din il-fażi Id-djar bahareque u adobe, bi twieqi kbar, u mibnija madwar patios bil-weraq u hallways, proliferaw sakemm saru l-aktar komuni għal dak iż-żmien. L-akkomodazzjoni popolari hija notevoli mingħajr ħafna ostentazzjoni, u l-arkitettura reliġjuża wkoll baqgħet marbuta ma 'dak l-ispirtu, li dam matul is-seklu 19. Madankollu, il-kuluri pittoresk u jleqqu li bihom huma mżejna l-ħitan ta' barra tad-djar huma karatteristiċi tal-arkitettura kolonjali tal-pajjiż, b'mod partikolari fl-ibliet sħan, bħal Coro u Maracaibo. Is-seklu 20 kien ikkaratterizzat aktar mill-iżvilupp urban tiegħu mmirat lejn il-modernizzazzjoni. L-influwenza neo-barokka u Moorish kienu evidenti fil-kostruzzjoni tat-Teatru Nazzjonali u ċ-Ċirku l-Ġdid, minn periti notevoli bħal Alejandro Chataing. Kostruzzjonijiet bħat-Teatru Teresa Carreño u t-Torrijiet taċ-Ċentru Simón Bolívar, kif ukoll l-Iżvilupp mill-ġdid ta' El Silencio u l-Belt Università ta' Caracas (magħmula minn Carlos Raúl Villanueva), jiżvelaw l-impuls mogħti lill-arkitettura modernista fil-pajjiż, peress li fin-nofs. tas-seklu. Ta' min jinnota wkoll is-skyscrapers imponenti fil-kapitali mibnija waqt l-isplużjoni taż-żejt, bit-Twin Towers ta' Parque Central jispikkaw. === Gastronomija === Il-gastronomija tal-Venezwela hija mod varjat ta' kif tipprepara ikel u xorb magħmul f'dak il-pajjiż, li jikkostitwixxi r-riżultat tat-taħlita kulturali u gastronomika mill-Ewropa—speċjalment Spanja, l-Italja, il-Ġermanja, Franza, l-Olanda u l-Portugall—u l-Afrika—a sal- popolazzjonijiet ta' skjavi miġjuba mill-Ispanjoli—bil-gastronomija tal-popli indiġeni tal-pajjiż. [[File:Pabellón Criollo Venezolano.jpg|thumb|Pavaljun Creole, meqjus bħala l-platt nazzjonali tal-Veneżwela.]] Għalkemm għandha dawn il-karatteristiċi universalment, il-gastronomija tal-Venezwela hija varjabbli u diversa daqs it-territorju nnifsu. Fir-reġjun kapitali tal-pajjiż, hija nnutata diversità akbar minħabba li hija punt ta' konfluwenza, peress li hija ċ-ċentru taż-żoni produttivi, u fejn tiġi riċevuta l-akbar influwenza Spanjola, Taljana u Ewropea oħra. Fir-reġjun tal-Lvant, minħabba li hija żona tal-Karibew, tippredomina kċina bbażata fuq ħut, awwisti u molluski bl-għaġin jew ross, li tiżvela wkoll l-influwenza tal-ikel marittimu Ewropew. Fil-Llanos huwa magħruf sew il-konsum taċ-ċanga u l-annimali kkaċċjati, kif ukoll il-produzzjoni kbira tiegħu ta' ġobon u prodotti tal-ħalib. Zulia, il-punent tal-pajjiż u Guayana mhumiex 'il bogħod minn dawn l-istess karatteristiċi, differenti fil-laħam tal-mogħoż, mogħoż u fenek, ġobon bħal palmita fl-ewwel tnejn, u fil-preżenza tal-qamħ f'dak l-aħħar reġjun, fejn Huma jipproduċu ġobon bħal Guayanés, ġobon bl-idejn, fost oħrajn Fl-Andes hemm orjentazzjoni aktar Ewropea, fejn aktar ħaxix u tuberi, qamħ, laħam tan-nagħaġ, trota kkultivata u prodotti tal-ħalib. Il-kċina tal-Venezwela għandha platti oħra magħrufa bħall-arepa, tip ta' bun inkaljat b'forma ċirkolari ta' għaġina tal-qamħ li jiġi kkunsmat mimli b’ikel ieħor jew użat bħala side dish, il-cahapas, il-mogħoż fil-ġewż tal-Indi, ir-reġina pepiada. , iċ-ċanga fuq stick, ixwi iswed, grill Creole, soppa tat-tripa, pisca Andina u bollos pelones fost oħrajn. It-tequeños, minbarra li huma wirt kulturali, huma l-aktar tip ta' appetizer apprezzat fil-pajjiż, u l-preparazzjoni ta' empanadas hija wkoll estensiva ħafna. Ta' kontribuzzjoni barranija huma l-fabada (minn Spanja) u l-pasticho (mill-Italja). Fost l-aktar xarbiet popolari hemm chicha Venezwelana u papelón bil-lumi. Il-birra hija l-iktar xarba alkoħolika kkunsmata, u l-punch tal-krema huwa wkoll prodott. Ir-rum Veneżwelan għandu tradizzjoni kbira u huwa fost l-aqwa fid-dinja. === Ċinema u teatru === Iċ-ċinema Veneżwelana bdiet il-produzzjoni tagħha fl-1896, sena biss wara l-ewwel produzzjoni tal-aħwa Lumière fi Franza. Iċ-ċinema nazzjonali ħa wkoll wieħed mill-aktar passi importanti tiegħu fl-1934 meta l-kwartieri ġenerali tal-laboratorji nazzjonali u Maracay Films ġew stabbiliti fil-belt ta' Maracay. Il-Miracle of the Lake, l-ewwel dokumentarju bil-kulur li sar fil-Venezwela u l-Amerika Latina, jiġi ffilmjat f'dan il-laboratorju. [[File:Teatro Nacional de Noche.JPG|thumb|Faċċata tat-Teatru Nazzjonali tal-Veneżwela, Caracas.]] Iċ-ċinema Veneżwelana, min-naħa tagħha, kienet ikkaratterizzata minn produzzjoni irregolari, għalkemm esperjenzat era tad-deheb fis-snin sebgħin u tmenin b’diretturi bħal Mauricio Walerstein, Clemente de la Cerda u Román Chalbaud, dan tal-aħħar awtur tal-film meqjus minn ħafna bħala li hu. l-aqwa esponent taċ-ċinema Venezwelana: The smoking fish (1977). Forsi l-aktar produttur tal-films ta' suċċess fil-pajjiż kienet Margot Benacerraf, li rebħet il-Palma tad-Deheb għall-Venezwela fil-Festival ta' Cannes tal-1959 bix-xogħol tagħha Araya. L-aktar diretturi rappreżentattivi huma Fina Torres, Elia Schneider, Alberto Arvelo, José Ramón Novoa u Diego Rísquez. Il-korp governattiv huwa ċ-Ċentru Nazzjonali Awtonomu taċ-Ċinematografija. Il-ħames films l-aktar li dehru fl-istorja taċ-ċinema Venezwelana huma Papita, maní, tostón (2013) ta' Luis Carlos Hueck (b'1,840,281 miljun telespettatur), Culpable Homicide (1984) ta' César Bolívar (1,335,552), Macu, The Policeman's Wife (1987). ) minn Solveig Hoogesteijn (1,180,621), Express Kidnapping (2005) minn Jonathan Jakubowicz, u Zero Hour (2010) minn Diego Velasco.​ Min-naħa tagħha, il-manifestazzjonijiet teatrali tal-Veneżwela huma ddokumentati ħażin matul il-perjodu prekolombjan, parzjalment minħabba l-viżjoni Ewrocentrika tad-dinja u l-ftit żvilupp tat-tribujiet indiġeni lokali, meta mqabbla mal-Aztecs, Mayans u Incas. Madankollu, it-teatru wettaq funzjoni importanti f'termini ta 'tixrid tal-identità tat-tribù, żviluppa aktar fl-Andes tal-Veneżwela, fejn kien użat għal skopijiet edukattivi u reliġjużi. Il-professjonalizzazzjoni tat-teatru kienet tiġi fi żmien il-Kolonja, madwar is-seklu 17. Intqal li t-teatru modern tal-Venezwela kien influwenzat fil-biċċa l-kbira mill-biċċiet ta' Tennessee Williams għat-trattament tiegħu tal-problemi tal-bnedmin, u ġie popolarizzat permezz tal-hekk imsejħa teatru tat-Trinità Qaddisa tal-Venezwela: José Ignacio Cabrujas, Isaac Chocron u Román. Chalbaud. L-attività tagħha hija abbundanti u tfittex li tarrikkixxi ruħha b’xogħlijiet universali u tekniki ta' interpretazzjoni ġodda Hemm bosta gruppi teatrali bħall-Kumpanija Nazzjonali tat-Teatru, Rajatabla, Theja, u s-Sedja tal-Palk tal-Veneżwela. === Sports === L-oriġini tal-isport fil-Venezwela jistgħu jiġu rintraċċati lura għall-era kolonjali, meta l-baqar ġew introdotti fil-pajjiż fit-tieni nofs tas-seklu 16. Dan jagħti lok għall-coleus, sport ekwestri li jikkonsisti fit-twaqqigħ ta' barri minn denb, li joriġina minn xogħol agrikolu fil-pjanuri. Ta' l-istess data, jingħaddu l-blalen tal-Kreoli, logħba simili għall-boccia u l-petanque. Din l-aħħar modalità ġiet introdotta mill-patrijiet Spanjoli f'dak l-istess perjodu storiku, iżda l-popolarità tagħha kienet se tikber fis-seklu 20. Iż-żewġ prattiċi għandhom tradizzjoni twila fil-pajjiż. Xi arti marzjali bħall-garrote Tocuyan u l-ġlieda kontra sottomissjoni Karive huma wkoll indiġeni. [[File:TOROS COLEADOS.jpg|thumb|Coleo de toros huwa l-isport nazzjonali, li joriġina fiż-żoni rurali taċ-ċentru tal-pajjiż fi żminijiet kolonjali.]] Il-baseball huwa l-isport ewlieni fil-pajjiż. Il-popolarità ta' dan l-isport kibret b'mod straordinarju wara li, fl-1941, dan in-nazzjon ta' l-Amerika t’Isfel kien inkurunat fit-Tazza tad-Dinja tal-Baseball F'dan il-qasam spikkat b’mod notevoli, li ħadet seba' titli tas-Serje tal-Karibew, u kienet tlett darbiet tal-Baseball. Medalja tad-deheb fit-Tazza tad-Dinja. Il-Venezwelan Professional Baseball League, imwaqqfa fl-1945, hija dik li torganizza l-kompetizzjoni annwali ewlenija fil-qasam, u għandha tmien timijiet. Barra minn hekk, il-Venezwela hija t-tieni l-akbar esportatur ta' plejers tal-baseball, ssuperat biss mir-Repubblika Dominikana. Fl-2008, total ta' 729 plejer tal-baseball tal-Venezwela kellhom kuntratt fil-baseball professjonali barrani Huwa importanti ħafna għall-pajjiż li jsegwi l-karriera sportiva tal-Venezweli fil-kampjonat tal-baseball Amerikan. Ta' min jinnota li l-Venezwela tidher bħala waħda mill-potenzi dinjija f’dan l-isport. Għandu wkoll tim tal-baseball tan-nisa li rebaħ il-midalja tal-bronż fil-kampjonat dinji tal-baseball f’dik il-kategorija fl-2016. Il-basketball huwa meqjus bħala wieħed mill-aktar sports popolari fil-pajjiż Din id-dixxiplina sportiva hija rappreżentata mill-Federazzjoni tal-Basketball tal-Venezwela (FVB) affiljata mal-FIBA. L-attività tagħha hija maqsuma fil-Lega Professjonali u l-Lega Nazzjonali. It-tim f'avvenimenti internazzjonali pparteċipa fil-Logħob Olimpiku ta' Barċellona tal-1992, li kien l-unika parteċipazzjoni Olimpika tiegħu, u fit-Tazzi tad-Dinja tal-1990, 2002, 2006 u 2023. Ikkwalifika wkoll għal diversi Tournaments tal-Ameriki (Pre-Olimpiċi), Kampjonati. FIBA Americas (Pre-Tazza tad-Dinja) u Logħob Pan Amerikan. Fl-NBA ipparteċipaw diversi Venezweljani, l-aktar magħruf ikun Carl Herrera. L-akbar proeza tal-basketball Venezwelan s'issa kienet il-midalja tad-deheb fil-Kampjonat FIBA ​​tal-Ameriki tal-2015, u mhux inqas importanti t-tliet titli tal-Kampjonat tal-Basketball tal-Amerika t'Isfel fl-1991, 2014 u 2016. Il-futbol ra l-popolarità tiegħu tiżdied f'dawn l-aħħar snin, u sar sport li jiġbed folol fil-pajjiż. Organizzata mill-Federazzjoni tal-Futbol Venezwelana (FVF), affiljata mal-FIFA. Iż-żieda fir-rebħiet u l-kwalità tal-logħob tat-tim tal-futbol tal-Veneżwela sa mill-2001 stimulat l-iżvilupp f'din id-dixxiplina, kif ukoll l-attrazzjoni tal-partitarji. Il-Venezwela organizzat Copa América għall-ewwel darba fit-42 edizzjoni tagħha fl-2007, għalkemm l-aħjar parteċipazzjoni tagħha fit-tournament kienet fl-2011, u kisbet ir-raba' post L-akbar kisbiet tal-futbol Venezwelan kienu żewġ titli fil-Kampjonat tan-Nisa ta' taħt is-17-il sena tal-Amerika t'Isfel fl-2013. u 2016 u runner-up fil-Kampjonat tal-Futbol ta' l-Amerika t’Isfel 2013 Laħqu wkoll runner-up fit-Tazza tad-Dinja tal-Futbol U-20 2017 Fil-varjazzjoni tagħha tal-futsal, il-Venezwela kisbet karriera importanti. sar champion fil-Kampjonat Dinji tal-Futsal AMF fl-1997.387​Fl-isports bil-mutur, l-iktar Venezwelan prominenti kien Johnny Cecotto. Sar l-iżgħar champion tad-dinja fl-istorja tal-muturi billi rebaħ il-Grand Prix ta' Franċiż fit-350cc, u żied il-Kampjonat tad-Dinja 750cc mat-titli tiegħu. F'din id-dixxiplina jispikka wkoll Carlos Lavado, li reba darbtejn il-Kampjonat tad-Dinja tal-250cc, u Pastor Maldonado, sewwieq tat-tlielaq tal-Formula 1, rebbie[ tal-Grand Prix ta' Spanja tal-2012.388 Min-naħa l-oħra, fl-isports individwali l-aktar prominenti fil-Venezwela huwa l-boxing, b'bażi kbira ta' partitarji. Il-pajjiż ipproduċa boxers mill-aqwa fil-livell internazzjonali, u huwa segwit b'interess mill-Venezwelani. Fl-isport tax-xitwa, il-Venezwela spikkat fl-iski Nordiku ma' César Baena. F'dak li għandu x'jaqsam mal-atletika, fit-triple jump, il-Venezwela spikkat grazzi għal Yulimar Rojas li rebħet il-midalja tal-fidda fil-Logħob Olimpiku ta' Rio 2016, u ħames snin wara kienet se ssir championa Olimpika fil-Logħob Olimpiku ta' Tokyo 2020, u b'hekk stabbiliet rekord. rekord dinji u Olimpiku b’qabża ta’ 15.67 m. Fil-karate, il-Veneżwela hija l-uniku pajjiż fl-Amerika Latina li huwa fost l-aqwa 15 fid-dinja, fit-12-il post speċifikament, biex b'hekk rebaħ 3 midalji tad-deheb, 3 tal-fidda u 8 tal-bronż għal total ta' 14 fid-dinja , bl-aktar esponent prominenti ta' dan l-isport ikun Antonio Díaz. Ir-rugby ilu jiġi pprattikat ukoll mis-snin ħamsin, introdott fil-pajjiż minn ħaddiema taż-żejt ta' oriġini Brittanika. Illum il-ġurnata hija popolari ħafna fil-livell universitarju. === Pageants tas-sbuħija === Il-Veneżwela hija distinta bħala “fabbrika ta' rġejjen tas-sbuħija”, peress li għandha t-titlu ta' Miss Univers 7 darbiet – konkors internazzjonali u annwali ta' sbuħija femminili li fih tiġi ġġudikata s-sbuħija integrali –, taħt biss l-Istati Uniti li rebħuha 9 drabi, kienu l-Amerikani li g[enu biex jintrodu/u l-konkors fil-Venezwela. Miss Venezuela bdiet bħala konkors tas-sbuħija fl-1952 sponsorjat mil-linja tal-ajru Pan Am u kumpanija li timmanifattura l-malji tal-għawm. Il-pajjiż għandu aktar minn 200 akkademja tal-immudellar fejn tfajliet mill-età ta’ 4 snin huma mħarrġa f’dixxiplini bħall-makeup, il-faxxinu, it-taħdit fil-pubbliku, il-pożi tar-ritratti, l-espressjoni tal-ġisem, minbarra ħiliet oħra, peress li l-industrija renjanti saret waħda mill- l-aktar negozji qligħ u effiċjenti fil-pajjiż. Għalhekk, ir-renji huma parti mill-kultura popolari fil-Venezwela fejn isiru kważi 600 kompetizzjoni tas-sbuħija kull sena Il-kittieb Raúl Gallegos innota fil-ktieb tiegħu tal-2016, "Crude Nation: How Oil Riches Ruined Venezuela", "il-ġid taż-Żejt kabbar kultura. fejn id-dehra hija ta' importanza kbira.”​ Fl-istess ħin, il-Venezwela għandha waħda mill-ogħla rati ta' proċeduri kożmetiċi per capita fid-dinja.​ Il-fama tal-Venezwela fejn tidħol il-produzzjoni ta' rġejjen rebbieħa tal-kuruna qasmet il-fruntieri, peress li hemm diversi kandidati minn pajjiżi oħra, li jqabbdu s-servizzi tal-aġenziji tal-mudelli ta' dan il-pajjiż biex iħarrġuhom u b’hekk ikollhom opportunitajiet akbar biex jirbħu fil-konkorsi li fihom jipparteċipa.​ Il-moviment femminista fil-Venezwela wera matul is-snin kontra l-kult tal-konkors. === Simboli nazzjonali === Fil-Veneżwela, minbarra li jirrikonoxxu l-bandiera, l-innu u t-tarka bħala simboli nazzjonali, elementi tipiċi oħra tal-flora u l-fawna nazzjonali ġew imsemmija bħala simboli tan-nazzjon.​ Jiġifieri: * L-​araguaney (Tabebuia chrysantha) ilha s-​siġra nazzjonali mid-​29 taʼ Mejju, 1948.​ Ismu huwa magħmul minn kelma taʼ oriġini indiġena u taħlita ta' kliem Grieg li jfisser fjura tad-​deheb, b’referenza għall-​kulur isfar. * L-orkidea (Cattleya mossiae) ġiet iddikjarata l-fjura nazzjonali fit-23 ta' Mejju, 1951. L-ispeċi mossiae ġiet skoperta fil-Veneżwela fl-1830. * It-turpial (Icterus icterus) ilu l-għasfur nazzjonali mit-23 ta' Mejju, 1958. Huwa għasfur b'wienaħ ta' madwar 24 ċentimetru, li huwa distint mill-kulur isfar-oranġjo tiegħu mal-ġisem kollu, ħlief ir-ras u l-ġwienaħ. li huma suwed b'partijiet bojod, u post blu madwar l-għajnejn. * Alma llanera huwa joropo rilaxxat fl-1914, li l-mużika tiegħu kienet komposta minn Pedro Elías Gutiérrez ibbażat fuq test ta' Rafael Bolívar Coronado Huwa meqjus bħala t-tieni innu nazzjonali tal-Veneżwela. * Il-liquiliqui huwa l-kostum tipiku nazzjonali tal-Veneżwela, iddikjarat fis-17 ta' Marzu, 2017. Jintuża l-aktar bħala ilbies maskili għal festi u avvenimenti soċjali, kif ukoll għaż-żfin joropo. Tikkonsisti f'ġakketta, qliezet u espadrilles. F'ċerti partijiet qed isir b'trims ta' kuluri differenti u jintuża bħala kostum komuni jew taż-żfin bl-espadrilles. === Festi === Il-Veneżwela hija r-raba' pajjiż fl-Amerika Latina fin-numru ta' festi.397​ Hemm ukoll festi importanti ħafna fil-livell reġjonali minħabba s-sinifikat kulturali tagħhom, bħal dik tad-Divina Pastora (14 ta' Jannar) f'Lara, n 19​ il-Verġni tal-Consolación (15 ta' Awwissu) f'Táchira, il-Virgen del Socorro (13 ta' Novembru) f'Carabobo u l-Verġni ta' Chiquinquirá (18 ta' Novembru) fiż-Zulia, li tiġi ċċelebrata bil-Fiera La Chinita. == Bliet skond il-popolazzjoni == <gallery> File:Caracas Panoramica 1.jpg|Caracas File:A view of Caracas, Venezuela.jpg|Caracas File:Plaza Venezuela Noche.jpg|Caracas File:Edificios de Oficinas Conjunto Parque Central alt.jpg|Caracas File:Caracas 20150125 372.jpg|Caracas File:Vista Correo Carmelitas.jpg|Caracas File:Casa Amarilla de Caracas - 2015.JPG|Caracas File:Catedral de Caracas.JPG|Caracas File:Bolivar-plaza-caballo-caracas.JPG|Caracas File:Maracaibo panoramica avenida Cecilio Acosta cuted.jpg|Maracaibo, Zulia File:Valencia panorama.jpg|Valencia, Carabobo File:Parque Urb Prebo Valencia Edo. Carabobo.JPG|Valencia, Carabobo File:Plaza Bolívar de Valencia.jpg|Valencia, Carabobo File:Sur de Valencia desde la Torre Castillito.jpg|Valencia, Carabobo File:Street in Valencia city.jpg|Valencia, Carabobo File:Teatro municipal de Valencia.jpg|Valencia, Carabobo File:Arco de Carabobo.JPG|Valencia, Carabobo File:Ccmetropolis.JPG|Valencia, Carabobo File:BarquisimetoCollage.png|Barquisimeto, Lara File:Maracay cerro (cropped).jpg|Maracay, Aragua File:Concejo Municipal Girardot.jpg|Maracay, Aragua File:Redoma San Jacinto.jpg|Maracay, Aragua File:La soledad, maracay.jpg|Maracay, Aragua File:Plaza girardot.jpg|Maracay, Aragua File:Maracay norte.jpg|Maracay, Aragua File:Vista aérea de Ciudad Guayana, estado Bolívar. Venezuela.jpg|Ciudad Guayana, Bolívar File:Salto la Llovizna, Bolívar, Venezuela (2).JPG|Ciudad Guayana, Bolívar File:Petare 1.JPG|Petare, Miranda File:Petare2004-8b.jpg|Petare, Miranda File:Road to Petare.jpg|Petare, Miranda File:Bigott Foundation.jpg|Petare, Miranda File:Plaza Sucre Petare.jpg|Petare, Miranda File:Petare.jpg|Petare, Miranda File:Comercio Petare.jpg|Petare, Miranda File:Campus Santa Maria.jpg|Petare, Miranda File:CapillaMaríaMagdalena.jpg|Petare, Miranda File:MuseodePetare.jpg|Petare, Miranda File:Fundalamas.jpg|Petare, Miranda File:Cabletren de Petare Municipio Sucre Caracas Venezuela.jpg|Petare, Miranda File:Plaza El Estudiante de Maturin.jpg|Maturín, Monagas File:Iglesia de San Simón (Maturín) by Cesar Perez.jpg|Maturín, Monagas File:Torre Espacial Lumino-Cromática.jpg|Maturín, Monagas File:Redoma Juana La Avanzadora (Noche).JPG|Maturín, Monagas File:Plaza los escritores de Maturin 2017.jpg|Maturín, Monagas File:Iglesia Católica Nuestra Señora del Carmen.JPG|Maturín, Monagas File:IglesiaCalderasBarinasVenezuela.jpg|Barinas, Barinas File:Plaza del estudiante (José Félix Rivas).jpg|Barinas, Barinas File:Casa de la Cultura Napoleon Sebastian Artega en Barinas.jpg|Barinas, Barinas File:Plaza Bolívar de Barinas Estatua Ecuestre.jpg|Barinas, Barinas File:Plaza Paez de Barinas.jpg|Barinas, Barinas File:CollageSCB.jpg|San Cristóbal, Táchira File:Ciudad Bolívar historical zone.jpg|Ciudad Bolívar, Bolívar File:House of the Congress of Angostura.jpg|Ciudad Bolívar, Bolívar File:Ciudad Bolivar.JPG|Ciudad Bolívar, Bolívar File:Cathedral of Ciudad Bolivar.jpg|Ciudad Bolívar, Bolívar File:Catedral Barcelona Anzoátegui Venezuela.jpg|Barcelona, Anzoátegui File:Cumana sucre.jpg|Cumaná, Sucre File:Avenida Perimetral - panoramio.jpg|Cumaná, Sucre File:Vista Casco Histórico de Cumaná, Edo. Sucre.jpg|Cumaná, Sucre File:Iglesia Catedral de Cumaná, Venezuela.jpg|Cumaná, Sucre File:Calle Sucre, San Francisco - panoramio.jpg|Cumaná, Sucre File:Área Metropolitana de Cumaná, Av. Nueva Toledo.jpg|Cumaná, Sucre File:Puntofijo callecolombia.JPG|Punto Fijo, Falcón File:Panoramica de cabimas hacia el oeste.png|Cabimas, Zulia File:Plaza Bolívar de la Ciudad de Mérida.jpg|Mérida, Mérida File:Sur de Mérida (Venezuela).JPG|Mérida, Mérida File:Ciudad de Merida, Venezuela.jpg|Mérida, Mérida File:Vista panorámica plaza Heroinas.jpg|Mérida, Mérida File:Teleferico Mukumbari Merida Vzla.jpg|Mérida, Mérida File:Plaza Gran Mariscal de Ayacucho Antonio José de Sucre I.JPG|Mérida, Mérida File:Parque Nacional Mochima Puerto La cruz, Edo Anzoategui..JPG|Puerto La Cruz, Anzoátegui File:Puerto La Cruz desde una azotea.JPG|Puerto La Cruz, Anzoátegui File:Vista aérea de Las Villas.jpg|Puerto La Cruz, Anzoátegui File:Noviembrea (25).jpg|Guatire, Miranda File:Ciudad Ojeda.jpg|Ciudad Ojeda, Zulia File:Monumento a la Federación Venezolana I.jpg|Santa Ana de Coro, Falcón File:Estación de Servicio Lara, Coro, Estado Falcón, Venezuela.jpg|Santa Ana de Coro, Falcón File:Balcon Arcaya.jpg|Santa Ana de Coro, Falcón File:North American F-86K Sabre, Venezuela - Air Force AN1944608.jpg|Santa Ana de Coro, Falcón File:Patio Casa de las Ventanas de Hierro.jpg|Santa Ana de Coro, Falcón File:Turmero, Urb. San Pablo.jpg|Turmero, Aragua File:Los Teques cathedral.jpg|Los Teques, Miranda File:Los Teques, 1940s.jpg|Los Teques, Miranda File:Metroteques.JPG|Los Teques, Miranda File:Los Teques 2000 002.jpg|Los Teques, Miranda File:Parque Knoop 000b.jpg|Los Teques, Miranda File:Paseo Lamas de los Teques y sus sombrillas.jpg|Los Teques, Miranda File:Santuario a la Virgen de Coromoto - Guanare, Edo Portuguesa.jpg|Guanare, Portuguesa File:Guanare 2010 010.JPG|Guanare, Portuguesa File:Guanare 2010 004.JPG|Guanare, Portuguesa File:Catedral de Guanare.jpg|Guanare, Portuguesa File:Gobernación del Estado Yaracuy.JPG|San Felipe, Yaracuy File:Plaza Rafael Andrade.JPG|San Felipe, Yaracuy File:Museo Carmelo Fernández.jpg|San Felipe, Yaracuy File:La Catedral de San Felipe.jpg|San Felipe, Yaracuy File:Cacique Yaracuy.jpg|San Felipe, Yaracuy File:Plaza Bolívar de San Felipe (2017).jpg|San Felipe, Yaracuy File:Acarigua 2010 003.JPG|Acarigua, Portuguesa File:Producción de arroz, Acarigua, Venezuela.JPG|Acarigua, Portugues File:Acarigua 2010 004.JPG|Acarigua, Portugues File:Acarigua 2010 001.JPG|Acarigua, Portugues File:Iglesia matriz de Carora.jpg|Carora, Lara File:Paseo la Virgen El Tigre Anzoátegui.jpg|El Tigre, Anzoátegui File:Centro Comercial San Remo Mall.JPG|El Tigre, Anzoátegui File:Guarenas.jpg|Guarenas, Miranda File:Laguna de Nueva Casarapa- Guarenas.jpg|Guarenas, Miranda File:27 DE FEBRERO (DOÑA MENCA DE LEONI).JPG|Guarenas, Miranda File:Valle del Turbio y Tarabana.jpg|Cabudare, Miranda File:Carúpano.jpg|Carúpano, Sucre File:Calle Independencia Casco Histórico.jpg|Carúpano, Sucre File:Av. Perimetral.jpg|Carúpano, Sucre File:Bahía de Guayacán de los Pescadores.jpg|Carúpano, Sucre File:El Boquete.jpg|Carúpano, Sucre File:Letras de Carúpano.jpg|Carúpano, Sucre File:Vista aérea de San Fernando de Apure (Apure) y Puerto Miranda (Guárico) y el Río Apure. Venezuela..jpg|San Fernando de Apure, Apure File:Catedral San Agustín Guacara.jpg|San Agustín de Guacara, Carabobo File:Noche en Puerto Cabello.jpg|Puerto Cabello, Carabobo File:Teatro Municipal - panoramio (2).jpg|Puerto Cabello, Carabobo File:Iglesia Nuestra Señora de la Coromoto - panoramio.jpg|Puerto Cabello, Carabobo File:Plaza Bolívar - panoramio.jpg|Puerto Cabello, Carabobo File:Plaza el Agila - panoramio.jpg|Puerto Cabello, Carabobo File:Iglesia, casco histórico de Puerto Cabello 2.JPG|Puerto Cabello, Carabobo File:Sirenas, malecón de Puerto Cabello.JPG|Puerto Cabello, Carabobo File:Eltocuyo.jpg|El Tocuyo, Lara File:Río Tocuyo, Venezuela.jpg|El Tocuyo, Lara File:Avenida Circumvalacion 2 El Tocuyo. 1999 001.jpg|El Tocuyo, Lara File:Catedral de El Tocuyo (Templo La Concepcion) 1999 001.jpg|El Tocuyo, Lara File:Panorámica de Valera.jpg|Valera, Trujillo File:Valera con zoom desde Carvajal.JPG|Valera, Trujillo File:Valera vista de las acacias.jpg|Valera, Trujillo File:Valera desde Sabana Libre 4.JPG|Valera, Trujillo File:Valera centro.JPG|Valera, Trujillo File:Vista aérea de La Victoria. estado Aragua. Venezuela.jpg|Nuestra Señora de La Victoria, Aragua File:Cuartel en La Victoria, Edo. Aragua.JPG|Nuestra Señora de La Victoria, Aragua File:Un buen dia en la Plaza Campo Elias.jpg|Nuestra Señora de La Victoria, Aragua File:Alcaldía de Francisco Linares Alcántara.jpg|Valle de Santa Rita de Cascia File:Abadía de Güigüe (Carabobo, Venezuela).jpg|Güigüe, Carabobo File:Aereo1.jpg|Anaco, Anzoátegui File:Catedral calabozo venezuela.jpg|Calabozo, Guárico File:Monumento frailes.jpg|Calabozo, Guárico, Guárico File:Represa calabozo venezuela.jpg|Calabozo, Guárico File:Silos calabozo venezuela.jpg|Calabozo, Guárico File:Casastipicasclbz.jpg|Calabozo, Guárico File:Quibor 1999 001.jpg|Quíbor, Lara File:Quibors.jpg|Quíbor, Lara File:Plaza Bolívar El Vigía.png|El Vigía, Mérida File:Iglesia San Juan Bautista, San Carlos.jpg|San Carlos de Austria, Cojedes File:Blanquera.jpg|San Carlos de Austria, Cojedes File:Catedral Inmaculada Concepción iluminación..jpg|San Carlos de Austria, Cojedes File:Autodromo Internacional de San Carlos.jpg|San Carlos de Austria, Cojedes File:Mariarakirche.jpg|Mariara, Carabobo File:Asi es ocumare del tuy y los indios coromotanos.jpg|Ocumare del Tuy, Miranda File:Plaza Bolivar de Yaritagua 1.jpg|Yaritagua, Yaracuy File:Nuestra Señora del Rosario de Cúa Church 1.jpg|Cúa, Miranda File:Perimetral Avenue, Cúa.jpg|Cúa, Miranda File:Iafetren.JPG|Cúa, Miranda File:View of Cúa.jpg|Cúa, Miranda File:Street of Cúa 1.jpg|Cúa, Miranda File:Street of Cúa 3.jpg|Cúa, Miranda File:Iglesia de Araure.JPG|Araure, Portuguesa File:Morros de San Juan1.jpg|San Juan de los Morros, Guárico File:TOROS COLEADOS.jpg|San Juan de los Morros, Guárico File:Tarde junto al sanjuanote.JPG|San Juan de los Morros, Guárico File:Mirador a los Morros de San Juan.jpg|San Juan de los Morros, Guárico File:Basílica de Nuestra Señora de la Consolación.JPG|Táriba, Táchira File:IglesiacatedralnuestraseñoradelcarmenGuasdualitoapureVenezuela.png|Guasdualito, Apure File:2da avenida mas importante de pto.ayacucho la 23 de enero-venezuela.jpg|Puerto Ayacucho File:Panoramica de machique.jpg|Machiques, Zulia File:Plaza Sucre de Cagua.jpg|Cagua, Aragua File:Calle Centro de Cagua.jpg|Cagua, Aragua File:Iglesia Parroquial de Cagua - panoramio.jpg|Cagua, Aragua File:Cruce de las calles Rondón y Bolívar desde el C. C. Multicentro - panoramio.jpg|Cagua File:Playa paraiso.jpg|Porlamar, Nueva Esparta File:Hotel Wyndham Concorde Resort Isla de Margarita, Porlamar Nueva Esparta, Venezuela 14.jpg|Porlamar, Nueva Esparta File:Modern Architerture in Porlamar, Margarita Island.jpg|Porlamar, Nueva Esparta File:Building in Porlamar 2.jpg|Porlamar, Nueva Esparta File:Centro de Polamar 1982.jpg|Porlamar, Nueva Esparta File:Via del Tren Cua - Charallave - Caracas - panoramio.jpg|Santa Rosa de Lima de Charallave, Miranda File:Castillo de Santa Rosa, La Asunción.JPG|La Asunción, Nueva Esparta File:CASA DE LA ASUNCION EN NUEVA ESPARTA VENEZUELA.JPG|La Asunción, Nueva Esparta File:Panorámica de la población de La Asunción.jpg|La Asunción, Nueva Esparta File:Collage Valle de la Pascua.png|Valle de la Pascua, Guárico File:Plaza Cristobal Mendoza.jpg|Trujillo, Trujillo File:VirgendelaPaz.jpg|Trujillo, Trujillo File:Quibor 1999 001.jpg|Quíbor, Lara File:Imge013.jpg|Tinaquillo, Cojedes File:Taguanes.JPG|Tinaquillo, Cojedes File:Iglesia de Tinaquillo, Estado Cojedes, Venezuela.JPG|Tinaquillo, Cojedes File:IMG-20220410-WA0029.jpg|Puerto Píritu, Anzoátegui File:Fertiles Valles de El Limón.jpg|El Limón, Aragua File:Socopó (2020).jpg|Socopó, Barinas File:Plaza Bolívar de Socopó.JPG|Socopó, Barinas File:Estatua de Simón Bolívar (Socopó).JPG|Socopó, Barinas File:Iglesia Cristo Rey (Socopó).JPG|Socopó, Barinas File:Vista de ciudad de Bocono.jpg|Boconó, Trujillo File:Plaza de punta de mata.jpg|Punta de Mata, Monagas File:Plaza Bolívar en Ejido (Campo Elías).jpg|San Buenaventura de Ejido, Mérida File:Upatalognview.JPG|Upata, Bolívar File:Ciudad de Rubio sede de la TV Comunitaria.jpg|Santa Bárbara de Rubio, Táchira File:Puerto Viejo, Catia La Mar.jpg|Catia La Mar, La Guaira File:Plaza Mayor de Catia La Mar.jpg|Catia La Mar, La Guaira File:Cielo y vista aereas de Catia La Mar 2012 005.jpg|Catia La Mar, La Guaira File:Tumeremo.jpg|Tumeremo, Bolívar File:Monumento al Nazareno en Caripito.jpg|Caripito, Monagas File:LA GRITA COLLAGE 1.jpg|Valle del Espíritu Santo de La Grita, Táchira File:Recreación sobre Agua.JPG|Santa Bárbara del Zulia File:Vista de Tucupita.jpg|Tucupita, Delta Amacuro File:Plaza Bolívar de San José de Guanipa.jpg|San José de Guanipa, Anzoátegui File:Estatua de Maria Lionza en Chivacoa.tif|Chivacoa, Yaracuy File:Vista desde Cerro el Morro.jpg|Lechería, Anzoátegui File:Casas en Puerto Morro, edo. Anzoátegui.JPG|Lechería, Anzoátegui File:Lechería, Estado Anzoátegui, Venezuela 264.JPG|Lechería, Anzoátegui File:Hotel en Lechería, edo. Anzoátegui.JPG|Lechería, Anzoátegui File:Muelle del CC Plaza Mayor, edo. Anzoátegui.JPG|Lechería, Anzoátegui File:Lechería, Estado Anzoátegui, Venezuela 263.JPG|Lechería, Anzoátegui File:Puerto Morro, estado Anzoátegui.JPG|Lechería, Anzoátegui File:Fuertemilitarzaraza.jpg|Zaraza, Guárico File:Salias-2008.jpg|Zaraza, Guárico File:Club-agrodiza.jpg|Zaraza, Guárico File:Los-alamos-2008.jpg|Zaraza, Guárico File:Centrocolonialzaraza.jpg|Zaraza File:Silos-2008.jpg|Zaraza, Guárico File:San gabriel Catedral.jpg|Zaraza, Guárico File:Plaza Bolívar de Nirgua.jpg|Nirgua, Yaracuy File:Carnavales de salom1.jpg|Nirgua, Yaracuy File:Plaza Bolívar de Santa Rita.jpg|Santa Rita, Zulia File:CASCO-DENTRAL-DE-GUANTA.jpg|Guanta, Anzoátegui File:Troncal 3 between Morón and Boca de Aroa, Venezuela.jpg|Morón, Carabobo File:SantoCristo.jpg|Pariaguán, Anzoátegui File:Plaza Bolivar ( San Juan de Colón).jpg|San Juan de Colón, Táchira File:Altagracia de Orituco centro.jpg|Nuestra Señora de Altagracia de Orituco, Guárico File:Plaza Bolívar de San Antonio de Los Altos, Estado Miranda 01.jpg|San Antonio de Los Altos, Miranda File:Iglesia Caicara del Orinoco.jpeg|Caicara del Orinoco, Bolívar File:Iglesia de Biruaca.JPG|Biruaca, Apure File:SVMI Maiquetia.jpg|Urimare, Vargas, La Guaira File:Dawn in Puerto Encantado.jpg|Port Imsaħħra (Puerto Encantado), Higuerote, Miranda File:Panorámica de Santa Bárbara de Barinas.jpg|Santa Bárbara de Barinas File:Plaza Bolívar de San José de Guanipa.jpg|San José de Guanipa, Anzoátegui File:Iglesia Santa Ana de Morón.jpg|Santa Ana de Morón, Carabobo File:Troncal 3 between Morón and Boca de Aroa, Venezuela.jpg|Santa Ana de Morón File:Panoramic view of Pampatar beach.jpg|Pampatar, Nueva Esparta File:Turismo en Pampatar 5.jpg|Pampatar, Nueva Esparta File:Bahía Playa de Pampatar..jpg|Pampatar, Nueva Esparta File:Pampatar - Vista Parcial - panoramio.jpg|Pampatar, Nueva Esparta File:Panoramic view of Pampatar, Margarita Island.jpg|Pampatar, Nueva Esparta File:Fortín de Pampatar.jpg|Pampatar, Nueva Esparta File:La Guaira, estado Vargas.jpg|La Guaira, La Guaira File:Vargas01.JPG|La Guaira, La Guaira File:Litoral Central.JPG|La Guaira, La Guaira File:La Guaira, puerto y aeropuerto.JPG|La Guaira, La Guaira File:PEDRO MARIA UREÑA.jpg|Ureña, Táchira File:Barrio Bonilla De Ureña.jpg|Ureña, Táchira File:Maiquetia coast.jpg|Maiquetía, Nueva Esparta File:Maiquetiaairport.jpg|Maiquetía, Nueva Esparta File:Vista de Maiquetía - Gustavo Langenberg Winckelmann (1896).jpg|Maiquetía File:Canales de Río Chico.JPG|Río Chico File:PLAYAS DE RIO CHICO.jpg|Río Chico File:Virgen de Las Mercedes (Río Chico).jpg|Río Chico File:IMAG0566.jpg|Tinaco, Cojedes File:Amanecer Tinaquero.jpg|Tinaco, Cojedes File:Vista aérea de San Fernando de Apure (Apure) y Puerto Miranda (Guárico) y el Río Apure. Venezuela..jpg|Puerto Miranda, Guárico File:Cordero-tachira-1-.jpg|Cordero, Táchira File:Iglesia de Ntra Sra del Carmen.JPG|San Sebastián de los Reyes File:Santa Elena de Uairen, Bolívar, Venezuela - panoramio (6).jpg|Santa Elena de Uairen, Bolívar 30 File:Santa Elena de Uairen, Bolívar, Venezuela - panoramio (9).jpg|Santa Elena de Uairen, Bolívar File:Santa Elena de Uairen, Bolívar, Venezuela - panoramio (3).jpg|Santa Elena de Uairen, Bolívar File:Sector 10, Santa Elena de Uairén, Bolívar, Venezuela - panoramio (5).jpg|Santa Elena de Uairen, Bolívar File:Iglesia de Santa Elena de Uairén..jpg|Santa Elena de Uairen, Bolívar File:Aereopuerto de Santa Elena de Uairén.JPG|Santa Elena de Uairen, Bolívar File:El Callao 1.jpg|El Callao, Bolívar File:Entrada a Magdaleno.jpg|Magdaleno, Aragua File:Plaza Bolívar de Magdaleno.jpg|Magdaleno, Aragua File:Vista Playas de Macuto.JPG|Macuto, Vargas, La Guaira File:Virgen Las Mercedes, San José de Barlovento.jpg|San José de Barlovento, Miranda File:Venezuela - Naiguatá - Vista al muelle tras el atardecer.jpg|Naiguatá, Vargas, La Guaira File:Malecon Principal - Club Puerto Azul.jpg|Naiguatá, Vargas, La Guaira File:Michelena.jpg|Michelena, Táchira File:Iglesia San Martin de Tours II.jpg|Colonia Tovar, Aragua File:Colonia Tovar Flores.JPG|Colonia Tovar, Aragua File:Hotel Selva Negra Colonia Tovar Edo. Aragua.jpg|Colonia Tovar, Aragua File:Colonia tovar10.jpg|Colonia Tovar, Aragua File:Chalet en la Colonia Tovar.JPG|Colonia Tovar, Aragua File:Paisaje Colonia Tovar.jpg|Colonia Tovar, Aragua File:Cantarrana.png|Cantarrana, Sucre File:El Palmar Plaza Bolívar.JPG|El Palmar, Bolívar File:Parroquia el junko estado vargas Venezuela.jpg|El Junko, Vargas, La Guaira File:Plaza Bolívar de Atabapo.jpg|San Fernando de Atabapo, Amazonas File:Playa Mono Manso - Chuspa - Venezuela.jpg|Caruao, Vargas, La Guaira File:Curiapolandschaft.jpg|Curiapo, Delta Amacuro File:Curiapo.jpg|Curiapo, Delta Amacuro File:Campamente el Rio del Cuyuni El Dorado - panoramio.jpg|El Dorado, Sifontes, Bolívar File:Puente colgante sobre el río Cuyuní.jpg|El Dorado, Sifontes, Bolívar File:Iglesiachuspa.jpg|Chuspa, La Guaira File:San Carlos de Rio Negro 2002.jpg|San Carlos de Río Negro, Amazonas File:Pedra de Cucuí - panoramio.jpg|Pedra de Cucuí, San Carlos de Río Negro, Amazonas File:Turismo isla la tortuga venezuela.jpg|Gran Roque, Dependencias Federales File:Village Gran Roque.jpg|Gran Roque, Dependencias Federales File:Montañas en Los Roques Venezuela.JPG|Gran Roque, Dependencias Federales File:Iglesia del Gran Roque.jpg|Gran Roque, Dependencias Federales File:Playa Mono Manso - Chuspa - Venezuela.jpg|Chuspa, La Guaira File:Queniquea.png|Queniquea, Táchira </gallery> == Gallerija == <gallery> File:Petroindustrial.jpg|Refinería El Palito File:Lago Dique.png|Lag Dique (Lago Dique), Parroċċa ta' Carayaca, Muniċipalità ta' Vargas, La Guaira File:Playa Mono Manso - Chuspa - Venezuela.jpg|Bajja Mono Manso, Chuspa, Parroċċa ta' Caruao, Muniċipalità ta' Vargas, La Guaira File:Parroquia el junko estado vargas Venezuela.jpg|Parroċċa El Junko, Muniċipalità ta' Vargas, La Guaira File:Cerro Maria lionza.jpg|Muntanji ta' Sorte (Montaña de Sorte) File:Río Icabarú.jpg|Ikabaru File:Higuerote 2000 064.JPG|Cabo Codera, Municipio Brion, Miranda File:Scratching the Sky.jpg|Pico Naiguatá/Naiguatá Peak File:CADENA MONTAÑOSA DEL IMATACA.jpg|Sierra de Imataca/Firxa tal-muntanji ta' Imataca File:Sierra Imataca.jpg|Sierra de Imataca/Firxa tal-muntanji ta' Imataca File:PicoBolivar2.jpg|Pico Bolívar/Bolivar Peak File:Peak Bolivar Venezuela's largest.JPG|Sierra Nevada de Mérida/Firxa tal-muntanji Merida Nevada File:Pico Bonpland visto desde el Pico Humboldt.JPG|Pico Bonpland/Bonpland Peak File:Pico Humboldt.jpg|Pico Humboldt/Humboldt Peak File:Monte Roraima derivado 2013 000.jpg|Mountajna Roraima/Roraima Mountaint (Monte Roraima) File:Los Jacuzzis.jpg|Mountajna Roraima/Roraima Mountaint (Monte Roraima) File:Roraima.jpg|Fuq ix-xellug, il-Kukenán tepuy; lejn il-lemin ir-Roraima. </gallery> == Referenzi == {{Referenzi}} {{Amerika t'Isfel}} [[Kategorija:Veneżwela]] [[Kategorija:Pajjiżi tal-Karibew]] [[Kategorija:Repubbliki]] [[Kategorija:Pajjiżi fl-Amerika t'Isfel]] fv77zy4xsmq45czwyfjiigkf97sr3vs 317929 317928 2024-11-27T04:19:48Z Sapp0512 19770 317929 wikitext text/x-wiki {{Infobox Pajjiż |isem_twil_konvenzjonali = Repubblika Bolivarjana tal-Veneżwela |isem_nattiv = <small>''República Bolivariana de Venezuela''</small> |isem_komuni = Veneżwela |stampa_bandiera = Flag of Venezuela.svg |stampa_emblema = Coat of arms of Venezuela.svg |stampa_mappa = VEN orthographic.svg |deskrizzjoni_mappa = |ħolqa_bandiera = Bandiera tal-Veneżwela |ħolqa_emblema = Arma tal-Venezwela |ħolqa_demografija = Demografija tal-Veneżwela |mottu_nazzjonali = |innu_nazzjonali = ''[[Gloria al Bravo Pueblo]]''<br /><small>''Glorja lill-Poplu Kuraġġuż''</small><br /><center>[[Stampa:United States Navy Band - Gloria al Bravo Pueblo.ogg]]</center> |lingwi_uffiċjali = [[Lingwa Spanjola|Spanjol]] |gruppi_etniċi = |kapitali = [[Caracas]] |l-ikbar_belt = [[Caracas]] |latd=10 |latm=30 |latNS=N |lonġd=66 |lonġm=58 |lonġEW=W |tip_gvern = [[Repubblika kostituzzjonali]] [[Sistema presidenzjali|presidenzjali]] [[repubblika federali|federali]] taħt dittatorjat awtoritarju |titlu_kap1 = [[President tal-Veneżwela|President]] |titlu_kap2 = [[Viċi President tal-Veneżwela|Viċi President]] |titlu_kap3 = [[Lista ta' Kelliema tal-Assemblea Nazzjonali tal-Veneżwela|President tal-Assemblea Nazzjonali]] |isem_kap1 = [[Nicolás Maduro]] (ikkontestat) |isem_kap2 = [[Jorge Arreaza]] (ikkontestat) |isem_kap3 = [[Diosdado Cabello]] (ikkontestat) |żona_kklassifika = 33 |poż_erja = 33 <!--pożizzjoni bbażata fuq l-istati sovrani biss--> |erja_km2 = 916,445 |erja_mi_kw = 353,841 |perċentwal_ilma = 0.32 |sena_stima_popolazzjoni = 2012 |stima_popolazzjoni = 28,946,101<ref name="cia">{{Ċita web |data-aċċess=2013-06-07 |titlu=Archive copy |url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ve.html |arkivju-url=https://web.archive.org/web/20201230052534/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ve.html |arkivju-data=2020-12-30 |url-status=dead }}</ref> |poż_stima_popolazzjoni = 44 <!--pożizzjoni bbażata fuq l-istati sovrani biss--> |ċensiment_popolazzjoni = |sena_ċensiment_popolazzjoni = |densità_popolazzjoni_km2 = 30.2 |densità_popolazzjoni_mi_kw = 77 |poż_densità_popolazzjoni = 181 <!--pożizzjoni bbażata fuq l-istati sovrani biss--> |sena_PGD_PSX = 2013 |PGD_PSX = $396.848 biljun<ref name=imf2>{{ċita web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2013/01/weodata/weorept.aspx?pr.x=32&pr.y=1&sy=2009&ey=2013&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=299&s=NGDPD%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CPPPPC%2CLP&grp=0&a=|titlu=Venezuela|pubblikatur=Fond Monetarju Internazzjonali|data-aċċess=2012-04-01|lingwa=en}}</ref> |poż_PGD_PSX = |PGD_PSX_per_capita = $13,633<ref name=imf2/> |poż_PGD_PSX_per_capita = |sena_IŻU = 2013 |IŻU = {{increase}} 0.748<ref name="HDI">{{ċita web|url=http://hdr.undp.org/en/mediacentre/humandevelopmentreportpresskits/2013report/ |titlu=Rapport tal-Iżvilupp Uman 2013|sena=2013|pubblikatur=Programm ta' Żvilupp tan-Nazzjonijiet Uniti|data=2013-03-14|data-aċċess=2013-03-14|lingwa=en}}</ref> |poż_IŻU = 71 |kategorija_IŻU = <span style="color:#090;">għoli</span> |tip_sovranità = [[Indipendenza]] {{nobold|mill-[[Spanja]]}} |avveniment_stabbilit1 = minn [[Spanja]] |data_stabbilit1 = 5 ta' Lulju 1811 |avveniment_stabbilit2 = mill-Gran Kolombja |data_stabbilit2 = 13 ta' Jannar 1830 |avveniment_stabbilit3 = Rikonoxxuta |data_stabbilit3 = 30 ta' Marzu 1845 |avveniment_stabbilit4 = [[Kostituzzjoni tal-Venezwela|Kostituzzjoni attwali]] |data_stabbilit4 = 20 ta' Diċembru 1999 |valuta = [[bolívar tal-Veneżwela|Bolívar fuerte]] |kodiċi_valuta = VEF |żona_ħin = [[Ħin fil-Veneżwela|VET]] |differenza_ħku = –4 |żona_ħin_legali = |differenza_żona_ħin_legali = |cctld = [[.ve]] |kodiċi_telefoniku = +58 |sena_PGD_nominali = 2013 |PGD_nominali = $345.651 biljun<ref name=imf2/> |poż_PGD_nominali = |PGD_nominali_per_capita = $11,527<ref name=imf2/> |poż_PGD_nominali_per_capita = |nota1 = }} Il-'''Veneżwela''' ({{awdjo|en-us-Venezuela.ogg|ˌvɛnəˈzweɪlə}}, uffiċjalment imsejħa r-'''Repubblika Bolivarjana tal-Veneżwela''' ([[Lingwa Spanjola|Spanjol]]:''República Bolivariana de Venezuela''), hi pajjiż li tinsab fil-kosta tat-tramuntana tal-[[Amerika t'Isfel]]. It-territorju tal-Veneżwela jkopri madwar 916,445 kilometru kwadru (353,841 mi kw) b'popolazzjoni stmata ta' madwar 29,100,000. Il-Veneżwela hija kkunsidrata bħala stat ma' [[Pajjiżi megadiversi|bijodiversità estremament għolja]]. Il-Veneżwela hija fost l-aktar pajjiżi urbanizzati fl-Amerika Latina; Il-maġġoranza l-kbira tal-Venezwelani jgħixu fl-ibliet tat-Tramuntana u l-kapitali. Il-Veneżwela hija pajjiż tropikali, imdawwar fit-Tramuntana bil-Baħar Karibew jew il-Baħar tal-Antilles, b'estensjoni ta' 2,813 km; fin-nofsinhar, mar-Repubblika Federattiva tal-[[Brażil]] b'fruntiera ta' 2,000 km; lejn il-Lvant, mal-Oċean Atlantiku u r-Repubblika tal-[[Gujana]], li magħhom għandha linja tal-fruntiera ta' 743 km; u lejn il-punent, mar-Repubblika tal-[[Kolombja]]. Il-Veneżwela għandha fruntieri marittimi ma' Aruba, [[Curaçao]], [[Saint Kitts u Nevis]], [[Trinidad u Tobago]] u [[Stati Uniti]]. It-territorju tal-Veneżwela kien ikkolonizzat minn [[Spanja]] fl-1522 fost reżistenza mill-popli indiġeni. Fl-1811, sar wieħed mill-ewwel territorji Spanjoli Amerikani li ddikjaraw l-indipendenza tiegħu mill-Ispanjoli u saru parti mill-ewwel Repubblika federali tal-Kolombja (Gran Colombia). Hija sseparat bħala pajjiż sovran sħiħ fl-1830. Matul is-seklu 19, il-Veneżwela sofriet taqlib politiku u awtokrazija, u baqgħet iddominata minn dittaturi militari reġjonali sa nofs is-seklu 20. Mill-1958, il-pajjiż kellu serje ta' gvernijiet demokratiċi, bl-eċċezzjoni fejn il-biċċa l-kbira tar-reġjun kien iggvernat minn dittatorjati militari, u l-perjodu kien ikkaratterizzat minn prosperità ekonomika. Il-kriżijiet ekonomiċi tas-snin 80 u 90 wasslu għal kriżijiet politiċi kbar u inkwiet soċjali mifrux, inklużi l-irvellijiet fatali ta' Caracazo tal-1989, żewġ attentati ta' kolp ta' stat fl-1992, u l-impeachment ta' president fuq akkużi ta' abbuż ta' fondi pubbliċi fl-1993 kollass tal-fiduċja fil-partiti eżistenti wassal għall-elezzjoni presidenzjali tal-Veneżwela tal-1998, il-katalist għar-Rivoluzzjoni Bolivarjana, li bdiet b'Assemblea Kostitwenti fl-1999, fejn ġiet imposta Kostituzzjoni ġdida tal-Veneżwela. Il-politiki populisti tal-benesseri soċjali tal-gvern ġew imsaħħa biż-żieda fil-prezzijiet taż-żejt, iż-żieda temporanja tal-infiq soċjali, u t-tnaqqis tal-inugwaljanza ekonomika u l-faqar fl-ewwel snin tar-reġim. Madankollu, il-faqar beda jiżdied b'rata mgħaġġla fis-snin 2010 L-elezzjoni presidenzjali tal-Veneżwela tal-2013 kienet ikkontestata ħafna u qanqlet protesti mifruxa li qanqlet kriżi nazzjonali oħra li għadha sal-lum. Il-Veneżwela esperjenzat ritorn demokratiku lura u saret stat awtoritarju. Tikklassifika baxx fuq il-miżuri internazzjonali tal-libertà tal-istampa u l-libertajiet ċivili u għandha livelli għoljin ta' korruzzjoni perċepita. Il-Veneżwela hija pajjiż li qed jiżviluppa li għandu l-akbar riżervi taż-żejt magħrufa fid-dinja u kien wieħed mill-esportaturi ewlenin taż-żejt fid-dinja. Preċedentement, il-pajjiż kien esportatur sottożviluppat ta' rodotti agrikoli bħall-kafè u l-kawkaw, iżda ż-żejt malajr beda jiddomina l-esportazzjonijiet u d-dħul tal-gvern. L-eċċessi u l-politika ħażina tal-gvern eżistenti wasslu għall-kollass tal-ekonomija kollha tal-Veneżwela. Il-pajjiż jissielet ma' iperinflazzjoni rekord, nuqqas ta' oġġetti bażiċi, qgħad, faqar, mard, mortalità għolja tat-trabi, malnutrizzjoni, problemi ambjentali, kriminalità serja u korruzzjoni. Dawn il-fatturi ppreċipitaw il-kriżi tar-refuġjati tal-Veneżwela li fiha aktar minn 7.7 miljun ruħ kienu ħarbu mill-pajjiż sa Ġunju 2024. Fl-2017, l-aġenziji tal-klassifikazzjoni tal-kreditu ddikjaraw lill-Veneżwela bħala inadempjenti fil-ħlasijiet tad-dejn. Il-kriżi fil-Veneżwela kkontribwiet għal deterjorament rapidu tas-sitwazzjoni tad-drittijiet tal-bniedem. L-elezzjoni presidenzjali tal-2024 saret fit-28 ta' Lulju, 2024 biex jiġi elett president għal terminu ta' sitt snin li jibda mill-10 ta' Jannar, 2025. Stħarriġ li sar qabel l-elezzjoni indikaw li l-kandidat tal-oppożizzjoni González se jirbaħ b'marġni wiesa'. Wara li l-Kunsill Elettorali Nazzjonali (CNE) ikkontrollat ​​mill-gvern ħabbar riżultati parzjali li juru rebħa dejqa għal Maduro, il-biċċa l-kbira tal-mexxejja tad-dinja esprimew xettiċiżmu dwar ir-riżultati mitluba u ma rrikonoxxewx it-talbiet tas-CNE. Kemm González kif ukoll Maduro iddikjaraw lilhom infushom rebbieħa tal-elezzjonijiet. Ir-riżultati elettorali ma ġewx rikonoxxuti miċ-Ċentru Carter u l-Organizzazzjoni tal-Istati Amerikani minħabba nuqqas ta' riżultati granulari, u ġew ikkontestati mill-oppożizzjoni, li ddikjarat rebħa kbira u tat aċċess għall-għadd tal-voti miġbura mill-osservaturi elettorali mill-biċċa l-kbira tal-voti. ċentri bħala evidenza. Wara t-tħabbir tar-riżultati mill-awtoritajiet elettorali, faqqgħu protesti madwar il-pajjiż. == Etimoloġija == Skont l-aktar verżjoni popolari u aċċettata, fl-1499, spedizzjoni mmexxija minn Alonso de Ojeda żaret il-kosta tal-Venezwela. Il-stilts houses fiż-żona tal-Lag Maracaibo fakkru lin-navigatur Taljan Américo Vespucio tal-belt ta' Venezja, l-Italja, u għalhekk sejjaħ ir-reġjun Veneziola, jew “Little Venezja”. Il-verżjoni Spanjola ta' Veneziola hija l-Veneżwela. Martín Fernández de Enciso, membru tal-ekwipaġġ ta' Vespucci u Ojeda, ta' verżjoni differenti. Fix-xogħol tiegħu Summa de Geography, jistqarr li l-ekwipaġġ sab popli indiġeni li sejħu lilhom infushom Veneciuela. Għalhekk, l-isem "Venezuela" seta' evolva mill-kelma indiġena. Preċedentement, l-isem uffiċjali kien l-Stat tal-Veneżwela (1830–1856), ir-Repubblika tal-Veneżwela (1856–1864), Stati Uniti tal-Veneżwela (1864–1953), u għal darb'oħra r-Repubblika tal-Veneżwela (1953–1999). == Storja == === Storja prekolombjana === [[File:IdolosRoques.jpg|thumb|left|Immaġni tal-kult skolpita fiċ-ċeramika, Arċipelagu Los Roques.]] [[File:Petroglifo, Parque Waraira Repano.jpg|thumb|left|Petroglyph fil-Park Nazzjonali Waraira Repano.]] Hemm evidenza li kien hemm preżenza umana fiż-żona bħalissa magħrufa bħala l-Veneżwela madwar 15,000 sena ilu. Instabu għodod fuq it-terrazzi għoljin tax-xmara tax-Xmara Pedregal fil-punent tal-Veneżwela. Artifacts tal-kaċċa tal-Pleistocene tard, inklużi l-lanza, instabu f'serje simili ta' siti fil-majjistral tal-Veneżwela; Skont id-dating bir-radjukarbonju, dawn iddataw għal bejn 13,000 u 7,000 QK. Mhux magħruf kemm kienu jgħixu nies fil-Veneżwela qabel il-konkwista Spanjola; Ġie stmat għal miljun. Minbarra l-popli indiġeni magħrufa llum, il-popolazzjoni kienet tinkludi gruppi bħall-Kalina (Karibs), Auaké, Caquetio, Mariche u Timoto-Cuicas. Il-kultura Timoto-Cuica kienet l-aktar soċjetà kumplessa fil-Veneżwela prekolombjana, b'rħula permanenti ppjanati minn qabel imdawra b'għelieqi imwarrbin imsaqqija. Id-​djar tagħhom kienu magħmula mill-​ġebel u l-​injam b'soqfa tal-​pajm. Kienu paċifiċi u jiddependu fuq it-tkabbir tal-għelejjel. L-għelejjel reġjonali kienu jinkludu patata u ullucos. Ħallew l-arti, partikolarment fuħħar antropomorfiku, iżda l-ebda monumenti kbar. Huma mibrum fibri tal-pjanti biex jinsġu fi tessuti u twapet għad-djar. Huma akkreditati li ivvintaw l-arepa, staple fil-kċina Venezwelana. Wara l-konkwista, il-popolazzjoni naqset b'mod sinifikanti, prinċipalment minħabba t-tixrid ta' mard infettiv mill-Ewropa. Kien hemm żewġ assi ewlenin tal-popolazzjoni pre-Kolombjana mit-tramuntana għan-nofsinhar: kienu jkabbru qamħ fil-punent u kassava fil-lvant. Partijiet kbar tal-pjanuri kienu kkultivati ​​b'taħlita ta' slash and burn u agrikoltura sedentarja permanenti. === Kolonizzazzjoni === [[File:Musterung-Welser-Armada.png|thumb|left|In-Navy Welser Ġermaniża qed tesplora l-Venezwela. Il-Welsers Ġermaniżi ħakmu l-Veneżwela mill-1528 sal-1546, qabel ma reġgħet ittieħdet mill-Imperu Spanjol. Pittura mill-1560 minn Hieronymus Köler.]] Fl-1498, matul it-tielet vjaġġ tiegħu lejn l-Ameriki, Kristofru Kolombu salpa ħdejn id-Delta tal-Orinoco u niżel fil-Golf ta' Paria. Sorpriż bil-kurrent marittimu kbir ta' ilma ħelu li ddevja l-kors tiegħu lejn il-lvant, Columbus esprima f’ittra lil Isabella u Ferdinand li żgur laħaq il-Ġenna fid-Dinja (ġenna terrestri): Dawn huma sinjali kbar tal-Ġenna Terrestri. għax qatt ma qrajt jew smajt li hemm daqshekk ilma ħelu ġewwa u daqshekk qrib l-ilma mielaħ; It-temperatura ħafifa ħafna wkoll tikkorrobora dan; u jekk l-ilma li nitkellem dwaru ma ġejx mill-Ġenna, allura hija meravilja akbar, għax ma nemminx li xmara daqshekk kbira u fonda qatt kienet magħrufa li teżisti f'din id-dinja. Il-kolonizzazzjoni Spanjola tal-Veneżwela kontinentali bdiet fl-1522, u stabbilixxiet l-ewwel insedjament permanenti tagħhom fl-Amerika t'Isfel fil-belt attwali ta' Cumaná. ==== Kolonizzazzjoni Ġermaniża ==== Fis-seklu 16, ir-Re ta' Spanja ta għotja lill-familja Ġermaniża Welser. Klein-Venedig saret l-aktar inizjattiva estensiva fil-kolonizzazzjoni Ġermaniża tal-Ameriki mill-1528 sal-1546. Il-Welsers kienu bankiera tal-Habsburgs u finanziaturi ta' Karlu V, Imperatur Ruman Imqaddes, li kien sultan ta' Spanja u kien ħa self kbir mingħandhom biex iħallas tixħim għall-elezzjoni imperjali tiegħu. Fl-1528, Karlu V ta lill-Welsers id-dritt li jesploraw, jiggvernaw u jikkolonizzaw it-territorju, kif ukoll li jfittxu l-belt mitika tad-deheb ta' El Dorado. L-ewwel expedition kienet immexxija minn Ambrosius Ehinger, li stabbilixxa Maracaibo fl-1529. Wara l-mewt tal-ewwel Ehinger (1533), imbagħad Nikolaus Federmann u Georg von Speyer (1540), Philipp von Hutten baqa' jesplora l-intern. Fl-assenza ta' von Hutten mill-kapitali provinċjali, il-kuruna ta' Spanja talbet id-dritt li taħtar gvernatur. Malli Hutten irritorna lejn il-kapitali, Santa Ana de Coro, fl-1546, il-gvernatur Spanjol Juan de Carvajal kellu maqtula lil Hutten u Bartholomeus VI. Welser. Charles V sussegwentement irrevoka l-għotja ta' Welser. Il-Welsers ittrasportaw minaturi Ġermaniżi, kif ukoll 4,000 skjav Afrikan, lejn il-kolonja biex iħawlu pjantaġġuni tal-kannamieli. Ħafna settlers Ġermaniżi mietu minn mard tropikali, li ma kellhom ebda immunità għalih, jew minn gwerer ma' l-abitanti indiġeni. === Tard tas-seklu 16 sal-bidu tas-seklu 18 === [[File:1562 Diego Gutierrez Amazonas.jpg|thumb|left|«Nova Andaluzia» u Paria fuq mappa Spanjola mill-1562]] [[File:Mapa de Venezuela 1635.jpg|thumb|Il-provinċja tal-Venezwela u l-parti tan-nofsinhar ta' Nueva Andalucía. Mappa tal-1635.]] Kaċikijiet indiġeni (mexxejja) bħal Guaicaipuro (c. 1530–1568) u Tamanaco (miet fl-1573) ippruvaw jirreżistu l-inkursjonijiet Spanjoli, iżda l-ġodda eventwalment irażżnuhom. Fis-seklu 16, matul il-kolonizzazzjoni Spanjola, popli indiġeni bħall-Mariches, dixxendenti tal-Kalina, ikkonvertew għall-Kattoliċiżmu Ruman. Xi tribujiet jew mexxejja reżistenti huma mfakkar fl-ismijiet tal-postijiet, inklużi Caracas, Chacao, u Los Teques. L-ewwel insedjamenti kolonjali kienu ċċentrati fuq il-kosta tat-Tramuntana, iżda f'nofs is-seklu 18, l-Ispanjol avvanzat aktar 'l ġewwa tul ix-Xmara Orinoco. Hawnhekk, il-Ye'kuana organizzaw reżistenza fl-1775-76. L-insedjamenti tal-Lvant tal-Veneżwela ta' Spanja ġew inkorporati fil-provinċja ta' Nueva Andalucía. Amministrata mill-Qorti Rjali ta 'Santo Domingo mill-bidu tas-seklu 16, il-biċċa l-kbira tal-Venezwela saret parti mill-Viċiroyalty ta' New Granada fil-bidu tas-seklu 18, u mbagħad ġiet riorganizzata bħala Kaptanja Ġenerali awtonoma li bdiet fl-1777. Caracas, imwaqqfa fiċ-ċentru ċentrali. reġjun kostali fl-1567, kien jinsab tajjeb biex isir post ewlieni, li kien qrib il-port kostali ta 'La Guaira u f'wied, f'firxa muntanjuża, li pprovdiet fortizza difensiva kontra l-pirati u klima aktar sħuna. [[File:Venezuela en 1810.jpg|thumb|left|Mappa tal-Kaptanja Ġenerali tal-Veneżwela fl-1810, minn Agustín Codazzi.]] === Indipendenza u seklu 19 === [[File:Simón Bolívar 2.jpg|thumb|Il-Liberatur, Simón Bolívar.]] [[File:Martin Tovar y Tovar 02.jpg|thumb|left|L-iffirmar tal-indipendenza tal-Veneżwela, pittura minn Martín Tovar y Tovar.]] [[File:19 de abril.jpg|thumb|Rivoluzzjoni tad-19 ta' April, 1810, bidu ta' l-indipendenza tal-Veneżwela, minn Martín Tovar y Tovar]] [[File:John J. Peoli - General Jose Antonio Paez - 1910.10.4 - Smithsonian American Art Museum.jpg|thumb|left|José Antonio Páez Herrera, kap tal-armata nazzjonali u kap militari tad-dipartiment tal-Veneżwela, mexxa fl-1826 il-moviment separatista magħruf bħala La Cosiata, li ssepara lill-Veneżwela mill-Gran Kolombja fl-1830.]] [[File:Combate de Maiquetia, el 2 de septiembre de 1859.jpg|thumb|Battalja ta' Maiquetia fit-2 ta' Settembru, 1859, parti mill-Gwerra Federali]] Wara rewwixti falluti, il-Veneżwela, taħt it-tmexxija ta' Francisco de Miranda, marixxall tal-Veneżwela li kien iġġieled fir-rivoluzzjonijiet Amerikani u Franċiżi, iddikjarat l-indipendenza bħala l-Ewwel Repubblika tal-Veneżwela fil-5 ta' Lulju, 1811. Din bdiet il-Gwerra tal-Indipendenza mill-Veneżwela. Terremot devastanti ta' Caracas fl-1812, flimkien mar-ribelljoni tal-llaneros Venezwelani, għenu biex iwaqqgħu r-repubblika. Simón Bolívar, mexxej ġdid tal-forzi tal-indipendenza, nieda l-Kampanja Ammirabbli tiegħu fl-1813 minn New Granada, u ħa l-biċċa l-kbira tat-territorju u ġie pproklamat bħala Il-Liberatur. It-Tieni Repubblika tal-Veneżwela ġiet ipproklamata fis-7 ta' Awwissu, 1813, iżda damet biss ftit xhur qabel ma' tgħaffeġ mill-mexxej tar-Royalist José Tomás Boves u l-armata personali tiegħu ta' llaneros. It-tmiem tal-invażjoni Franċiża tal-patrija ta' Spanja fl-1814 ppermetta li tasal forza expeditionary kbira taħt il-kmand tal-Ġeneral Pablo Morillo, bil-għan li jirkupra t-territorju mitluf fil-Veneżwela u New Granada. Meta l-gwerra laħqet staġnar fl-1817, Bolívar stabbilixxa mill-ġdid it-Tielet Repubblika tal-Veneżwela f'territorju li għadu kkontrollat ​​mill-patrijotti, l-aktar fir-reġjuni ta' Guyana u Llanos. Din ir-repubblika ma damitx wisq peress li sentejn biss wara, waqt il-Kungress ta' Angostura tal-1819, l-għaqda tal-Veneżwela ma' New Granada ġiet iddekretata biex tifforma r-Repubblika tal-Kolombja. Il-gwerra kompliet sakemm inkisbu r-rebħa u s-sovranità sħiħa wara l-Battalja ta' Carabobo fl-24 ta' Ġunju, 1821. Fl-24 ta' Lulju, 1823, José Prudencio Padilla u Rafael Urdaneta għenu biex jissiġillaw l-indipendenza tal-Veneżwela bir-rebħa tagħhom fil-Battalja tal-Lag Maracaibo. Il-kungress ta' New Granada ta lil Bolívar il-kontroll tal-armata ta' Granada; Fil-kap tiegħu, huwa ħeles diversi pajjiżi u waqqaf ir-Repubblika tal-Kolombja (Gran Colombia). Sucre ħeles lill-Ekwador u sar it-tieni president tal-Bolivja. Il-Veneżwela baqgħet parti mill-Gran Kolombja sal-1830, meta ribelljoni mmexxija minn José Antonio Páez ppermettiet il-proklamazzjoni ta' Veneżwela indipendenti ġdida, fit-22 ta' Settembru; Páez sar l-ewwel president tal-Stat il-ġdid tal-Veneżwela. Bejn kwart u terz tal-popolazzjoni tal-Veneżwela ntilfet matul dawn l-għoxrin sena ta' gwerra (inklużi bejn wieħed u ieħor nofs il-Venezwelani ta' dixxendenza Ewropea), li sal-1830, kienet stmata għal 800,000. Fil-bandiera tal-Veneżwela, isfar jirrappreżenta l-ġid tal-art, blu l-baħar li jifred il-Veneżwela minn [[Spanja]], u aħmar id-demm imxerred mill-eroj tal-indipendenza. [[File:Catedral de Caracas 1867.jpg|thumb|Katidral ta' [[Caracas]], fl-1867.]] [[File:Road to Petare.jpg|thumb|left|Camino de Petare fl-aħħar tas-seklu 19]] [[File:Cipriano Castro in Caracas, 1899.jpg|thumb|left|Dħul ta' Cipriano Castro f'[[Caracas]] fl-1899]] L-iskjavitù fil-Veneżwela ġiet abolita fl-1854. Ħafna mill-storja tal-Veneżwela fis-seklu 19 kienet ikkaratterizzata minn taqlib politiku u ħakma dittatorjali, inkluż il-mexxej tal-indipendenza José Antonio Páez, li rebaħ il-presidenza tliet darbiet u serva 11-il sena bejn l-1830 u l-1863. Dan laħaq il-qofol tiegħu fil-Gwerra Federali (1859-1863). Fit-tieni nofs tas-seklu, Antonio Guzmán Blanco, kawdillo ieħor, serva 13-il sena, bejn l-1870 u l-1887, bi tliet presidenti oħra mxerrda. Fl-1895, tilwima li ilha fit-tul l-[[Renju Unit]] dwar it-territorju Essequibo, li l-[[Renju Unit]] sostniet bħala parti mill-Gujana Brittanika u l-Veneżwela meqjusa bħala territorju tal-Veneżwela, faqqgħet fil-Kriżi tal-Veneżwela tal-1895. It-tilwima saret kriżi diplomatika meta l-lobbyist tal-Veneżwela, William L. Scruggs, ipprova jargumenta li l-kondotta Brittanika dwar il-kwistjoni kisret id-Duttrina Monroe tal-[[Stati Uniti]] tal-1823, u uża l-influwenza tiegħu f'[[Washington (Distrett ta' Columbia)|Washington D.C.]], biex isegwi l-kwistjoni. Il-President tal-[[Stati Uniti]] Grover Cleveland imbagħad adotta interpretazzjoni wiesgħa tad-duttrina li ddikjarat interess Amerikan fi kwalunkwe materja fl-emisfera. Il-[[Renju Unit]] eventwalment qablet mal-arbitraġġ, iżda fin-negozjati dwar it-termini tagħha kienet kapaċi tipperswadi lill-[[Istati Uniti]] fuq ħafna dettalji. Tribunal iltaqa' f'[[Pariġi]] fl-1898 biex jiddeċiedi l-kwistjoni u fl-1899 ta' l-biċċa l-kbira tat-territorju kkontestat lill-Gujana Brittanika. Fl-1899, Cipriano Castro, megħjun minn ħabib tiegħu Juan Vicente Gómez, ħa l-poter f'[[Caracas]]. Castro naqas mid-djun barranin konsiderevoli tal-Veneżwela u rrifjuta li jħallas kumpens lill-barranin li nqabdu fil-gwerer ċivili tal-Veneżwela. Dan wassal għall-Kriżi tal-Veneżwela tal-1902–1903, li fiha l-[[Renju Unit]], il-[[Ġermanja]] u l-[[Italja]] imponew imblokk navali qabel ma ġie miftiehem arbitraġġ internazzjonali fil-Qorti Permanenti tal-Arbitraġġ il-ġdida. Fl-1908, faqqgħet tilwima oħra mal-Pajjiżi l-Baxxi, li ġiet solvuta meta Castro mar il-Ġermanja għall-kura medika u malajr twaqqa' minn Juan Vicente Gómez (1908-1935). === seklu 20 === [[File:Ciudad de Valencia (1900).jpg|thumb|Valencia madwar is-sena 1900.]] [[File:Stadsgezicht met Hotel Majestica in Caracas in Venezuela, Bestanddeelnr 252-8437.jpg|thumb|left|[[Caracas]] matul l-1940s.]] [[File:Antigua Catedral de El Tocuyo 03.jpg|thumb|El Tocuyo, Lara, qabel it-terremot tal-1950.]] [[File:Rómulo Betancourt, 1961.jpg|thumb|left|Rómulo Betancourt (president 1945-1948 / 1959-1964), wieħed mill-mexxejja demokratiċi ewlenin tal-Veneżwela.]] [[File:Militares en la azotea del congreso de Venezuela en 1948.jpg|thumb|left|Militari fuq il-bejt tal-kungress waqt il-kolp ta' stat fil-Veneżwela fl-1948]] L-iskoperta ta' depożiti ta' żejt enormi fil-Lag Maracaibo matul l-[[Ewwel Gwerra Dinjija]] kienet kruċjali għall-Veneżwela u ttrasformat l-ekonomija tagħha milli tiddependi ħafna fuq l-esportazzjonijiet agrikoli. Dan wassal għal boom li dam fis-snin tmenin; Fl-1935, il-prodott gross domestiku per capita tal-Veneżwela kien l-ogħla fl-Amerika Latina. Gómez ibbenefika ħafna minn dan, hekk kif il-korruzzjoni ffjorixxiet, iżda fl-istess ħin, is-sors il-ġdid tad-dħul għenu jiċċentralizza l-istat u jiżviluppa l-awtorità tiegħu. Huwa baqa' l-aktar bniedem b'saħħtu fil-Veneżwela sal-mewt tiegħu fl-1935. Is-sistema tad-dittatorjat Gomecista (1935–1945) kompliet fil-biċċa l-kbira taħt Eleazar López Contreras, iżda bdiet fl-1941, taħt Isaías Medina Angarita, kienet rilassata. Angarita tat sensiela ta' riformi, fosthom il-legalizzazzjoni tal-partiti politiċi kollha. Wara t-[[Tieni Gwerra Dinjija]], l-immigrazzjoni min-Nofsinhar tal-Ewropa u l-pajjiżi ifqar tal-Amerika Latina ddiversifikaw b'mod partikolari s-soċjetà Venezwelana. Fl-1945, kolp ta' stat ċivili-militari waqqa' lil Medina Angarita u wassal għal perjodu ta' gvern demokratiku (1945–1948) taħt il-partit Azzjoni Demokratika tas-sħubija tal-massa, inizjalment taħt Rómulo Betancourt, sakemm Rómulo Gallegos rebaħ l-elezzjoni presidenzjali tal-Veneżwela fl-1947 (l-ewwel elezzjonijiet ħielsa u ġusti fil-Veneżwela). Gallegos ħakem sakemm twaqqa' minn ġunta militari mmexxija mit-trijonvirat Luis Felipe Llovera Páez, Marcos Pérez Jiménez, u l-Ministru tad-Difiża ta' Gallegos Carlos Delgado Chalbaud, fil-kolp ta' stat tal-Veneżwela tal-1948. <gallery> File:Marcos Pérez Jiménez 1952.JPG|Marcos Pérez Jiménez fid-diskors inawgurali tiegħu fl-1952. File:Suárez Flamerich y PJ.jpg|Suárez Flamerich u Marcos Pérez Jiménez waqt l-ewwel xogħlijiet tal-Highway Caracas-La Guaira. File:Inauguracicon del Centro Simon Bolivar, Venezuela 1954.png|Inawgurazzjoni taċ-Ċentru Simón Bolívar minn Marco Perez Jimenes fl-1954. File:Marcos Pérez Jiménez en BAEL.jpg|Marcos Pérez Jiménez jirrevedi l-inawgurazzjoni tal-Bażi tal-Ajru El Libertador. File:Protestas Contra MPJ en Noviembre de 1957 en Venezuela.jpg|Protesti kontra Marcos Pérez Jiménez fil-21 ta' Novembru, 1957. File:Afiche contra la dictadura de Marcos Pérez Jiménez.jpg|Protesti kontra Marcos Pérez Jiménez fl-1958. File:23 de Enero de 1958.png|thumb|Kolp ta' stat fil-Veneżwela tal-1958. </gallery> [[File:Raúl Leoni 1965.jpg|thumb|left|Raúl Leoni fl-1965 (Kien id-39 President tar-Repubblika tal-Venezwela mill-11 ta' Marzu, 1964 sal-11 ta' Marzu, 1969)]] [[File:Carlos Andrés Pérez.jpg|thumb|Il-President Carlos Andrés Pérez]] L-aktar raġel b'saħħtu fil-ġunta militari (1948-1958) kien Pérez Jiménez u kien suspettat li kien wara l-mewt ta' Chalbaud, li miet f'ħtif ħażin fl-1950. Meta l-ġunta tilfet b'mod mhux mistenni l-elezzjoni presidenzjali tal-1952, injorat il- riżultati u Jiménez ġie installat bħala president Jiménez tkeċċa fit-23 ta' Jannar, 1958. Fi sforz biex tiġi kkonsolidata demokrazija żagħżugħa, it-tliet partiti politiċi ewlenin (Accion Democratica (AD), COPEI u Unión Republicana Democratica (URD), bl-eċċezzjoni notevoli tal-Partit Komunista tal-Venezwela), iffirmaw il-ftehim dwar il-qsim tal-poter tal-Patt Puntofijo. AD u COPEI ddominaw il-pajsaġġ politiku għal erba' deċennji. Matul il-presidenzi ta' Rómulo Betancourt (1959-64, it-tieni mandat tiegħu) u Raúl Leoni (1964-69), seħħew movimenti importanti ta' gwerillieri. Il-maġġoranza ħallew l-armi tagħhom taħt l-ewwel presidenza ta' Rafael Caldera (1969-74). Caldera kien rebaħ l-elezzjonijiet tal-1968 għall-COPEI, l-ewwel darba li partit minbarra Azzjoni Demokratika sar president permezz ta' elezzjoni demokratika. L-ordni demokratika l-ġdida kellha l-antagonisti tagħha. Betancourt sofra attakk ippjanat mid-dittatur Dumnikan Rafael Trujillo fl-1960, u xellugin esklużi mill-Patt bdew ribelljoni billi organizzaw ruħhom fil-Forzi Armati tal-Ħelsien Nazzjonali, sponsorjati mill-Partit Komunista u Fidel Castro. Fl-1962 ippruvaw jiddestabilizzaw il-militar, b'ribelli falluti. Betancourt ippromwova politika barranija, id-Duttrina Betancourt, li fiha rrikonoxxa biss gvernijiet eletti b'vot popolari. [[File:Caracas Sabana Grande 1973.jpg|thumb|left|Distrett ta' Sabana Grande, Caracas (1973)]] [[File:Luis Herrera Campins.jpg|thumb|Luis Herrera Campíns (Kien id-43 President tar-Repubblika tal-Veneżwela mill-12 ta' Marzu, 1979 sal-2 ta' Frar, 1984)]] [[File:Bancomaracaibo pierregb.jpg|thumb|left|Kwartieri ġenerali tal-Banco de Maracaibo fi Pjazza Veneżwela (Plaza Venezuela), Caracas fl-1985 jew il-bidu tad-disgħinijiet.]] [[File:Lusinchi 89.JPG|thumb|Jaime Lusinchi (Kien id-43 President tar-Repubblika tal-Veneżwela mill-2 ta' Frar, 1984 sal-2 ta' Frar, 1989)]] [[File:1972. Rafael Caldera - Los Causahabientes.jpg|thumb|left|Rafael Caldera kien l-40 u l-45 president tal-Veneżwela fil-perjodi (11 ta' Marzu, 1969-12 ta' Marzu, 1974 u 2 ta' Frar, 1994-2 ta' Frar, 1999)]] L-elezzjoni presidenzjali tal-Veneżwela tal-1973 ta' Carlos Andrés Pérez ħabtet ma' kriżi taż-żejt, li fiha d-dħul tal-Veneżwela sploda hekk kif il-prezzijiet taż-żejt żdiedu; L-industriji taż-żejt ġew nazzjonalizzati fl-1976. Dan wassal għal żidiet massivi fl-infiq pubbliku, iżda wkoll żidiet fid-djun barranin, sakemm il-kollass tal-prezzijiet taż-żejt matul it-tmeninijiet iddgħajfet l-ekonomija. Meta l-gvern beda jiżvaluta l-munita fl-1983 biex jissodisfa l-obbligi finanzjarji tiegħu, l-istandards tal-għajxien naqsu b'mod drammatiku. Politiki ekonomiċi falluti u korruzzjoni dejjem tikber fil-gvern wasslu għal żieda fil-faqar u l-kriminalità, l-indikaturi soċjali għall-agħar, u żieda fl-instabilità politika. Fis-snin tmenin, il-Kummissjoni Presidenzjali għar-Riforma tal-Istat (COPRE) ħarġet bħala mekkaniżmu għall-innovazzjoni politika. Il-Veneżwela ddeċentralizzat is-sistema politika tagħha u diversifikat l-ekonomija tagħha, u naqqset id-daqs tal-Istat. Il-COPRE ħadmet bħala mekkaniżmu ta' innovazzjoni, anke billi inkorpora fl-aġenda politika kwistjonijiet li kienu ġew esklużi mid-deliberazzjoni pubblika mill-atturi ewlenin tas-sistema demokratika. L-aktar suġġetti diskussi ġew inkorporati fl-aġenda pubblika: id-deċentralizzazzjoni, il-parteċipazzjoni politika, il-muniċipalizzazzjoni, ir-riformi tal-ordni ġudizzjarja u r-rwol tal-Istat fi strateġija ekonomika ġdida. Ir-realtà soċjali għamlet il-bidliet diffiċli biex jiġu implimentati. Il-kriżijiet ekonomiċi tas-snin 80 u 90 wasslu għal kriżi politika. Mijiet ta' nies inqatlu mill-forzi tas-sigurtà u l-militar fl-irvellijiet ta' Caracazo tal-1989, matul it-tieni mandat presidenzjali ta' Carlos Andrés Pérez (1989-1993) u wara l-implimentazzjoni ta' miżuri ta' awsterità ekonomika. Hugo Chávez, li fl-1982 kien wiegħed li jkeċċi gvernijiet b’żewġ partiti, uża rabja dejjem tikber fuq miżuri ta' awsterità ekonomika biex jiġġustifika attentat ta' kolp ta' stat fi Frar tal-1992; It-tieni attentat ta' kolp ta' stat seħħ f'Novembru. Il-President Carlos Andrés Pérez (ri-elett fl-1988) tneħħa taħt akkużi ta' abbuż fl-1993, li wassal għall-presidenza interim ta' Ramón José Velásquez (1993-1994). Il-mexxej tal-kolp ta' stat Chávez kien maħfra f'Marzu 1994 mill-President Rafael Caldera (1994-1999, it-tieni mandat tiegħu), b'sala nadifa u d-drittijiet politiċi tiegħu rrestawrati, li ppermettielu jirbaħ u jżomm il-presidenza kontinwament mill-1999. sal-mewt tiegħu fl-2013. Chávez rebaħ l-elezzjonijiet tal-1998, 2000, 2006 u 2012 u r-referendum presidenzjali tal-2004. === Dittatorjat tax-Xellug Estrem === ==== Il-gvern tax-xellug estrem ta' Chávez: 1999-2013 ==== [[File:Demostration by the opposition against the reform - caracas.jpg|thumb|Protesti f'Caracas, 2007]] Kollass ta' fiduċja fil-partiti eżistenti wassal biex Hugo Chávez jiġi elett president fl-1998 u t-tnedija sussegwenti ta' "Rivoluzzjoni Bolivariana", li bdiet b'assemblea kostitwenti fl-1999 biex tikteb Kostituzzjoni ġdida. Ir-Rivoluzzjoni tirreferi għal moviment soċjali populista u proċess politiku tax-xellug estrem immexxi minn Chávez, li waqqaf il-Moviment tal-Ħames Repubblika fl-1997 u l-Partit Soċjalista Magħqud tal-Veneżwela fl-2007. Ir-"Rivoluzzjoni Bolivarjana" hija msemmija għal Simón Bolívar. Skont Chávez u partitarji oħra, ir-“Rivoluzzjoni Bolivarjana” fittxet li tibni moviment tal-massa biex timplimenta l-Bolivarianiżmu: demokrazija popolari, indipendenza ekonomika, distribuzzjoni ġusta tad-dħul, u tmiem il-korruzzjoni politika. Jinterpretaw l-ideat ta' Bolívar minn perspettiva populista, bl-użu ta' retorika soċjalista. Dan wassal għall-formazzjoni tal-Ħames Repubblika tal-Veneżwela, komunement magħrufa bħala r-Repubblika Bolivarjana tal-Veneżwela, li għadha sal-lum. Il-Veneżwela ġiet ikkunsidrata bħala r-Repubblika Bolivarjana wara l-adozzjoni tal-Kostituzzjoni l-ġdida tal-1999. Wara l-elezzjoni ta' Chávez, il-Venezwela saret sistema ta' partiti dominanti, iddominata mill-Partit Soċjalista Magħqud tal-Veneżwela. F'April 2002, Chávez tkeċċa għal żmien qasir mill-poter fl-attentat ta' kolp ta' stat tal-Veneżwela tal-2002 wara dimostrazzjonijiet popolari mill-avversarji tiegħu, iżda Chávez irritorna wara jumejn bħala riżultat ta' dimostrazzjonijiet minn partitarji foqra ta' Chávez u azzjonijiet tal-militar. Chávez baqa' fil-poter wara strajk nazzjonali totali li dam minn Diċembru 2002 sa Frar 2003, inkluż strajk/lockout fil-kumpanija taż-żejt statali PDVSA. It-titjira tal-kapital qabel u matul l-istrajk wasslet għall-impożizzjoni mill-ġdid tal-kontrolli tal-kambju. Fl-għaxar snin ta' wara, il-gvern kien sfurzat jiżvaluta l-munita. Dawn l-iżvalutar ma tejbux is-sitwazzjoni tan-nies li jiddependu fuq prodotti importati jew prodotti prodotti lokalment li jiddependu fuq inputs importati, filwaqt li l-bejgħ taż-żejt iddenominat f'dollari jammonta għall-maġġoranza tal-esportazzjonijiet. Il-profitti mill-industrija taż-żejt intilfu għall-“inġinerija soċjali” u l-korruzzjoni, aktar milli jmorru lejn l-investimenti meħtieġa biex tinżamm il-produzzjoni taż-żejt. Chávez baqa' ħaj minn aktar testijiet politiċi, inkluż referendum ta' recall f'Awwissu 2004. Huwa ġie elett għal mandat ġdid f'Diċembru 2006 u għat-tielet mandat f'Ottubru 2012. Madankollu, qatt ma ħalu l-ġurament minħabba kumplikazzjonijiet mediċi; Miet f'Marzu tal-2013. <gallery> File:20021210-Toma-de-bomba4.jpg|Konġestjonijiet twal tat-traffiku fi stazzjonijiet tal-petrol fl-10 ta’ Diċembru 2002 waqt l-istrajk ġenerali fil-Veneżwela tal-2002-2003 File:2002-2003 Colas paro petroleo 2.png|Konġestjonijiet twal tat-traffiku fi stazzjonijiet tal-petrol fl-10 ta’ Diċembru 2002 waqt l-istrajk ġenerali fil-Veneżwela tal-2002-2003 File:2002-2003 Colas paro petroleo.png|Konġestjonijiet twal tat-traffiku fi stazzjonijiet tal-petrol fl-10 ta’ Diċembru 2002 waqt l-istrajk ġenerali fil-Veneżwela tal-2002-2003 File:Protestas en la Universidad de Oriente Núcleo Nueva Esparta 1.jpg|thumb|Protesti f'Margarita, 2004 File:00 402035 246158025455695 1896602216 n.jpg||Protesti f'Caracas, 2007 </gallery> ==== Il-gvern tax-xellug estrem ta' Maduro: 2013- ==== L-elezzjonijiet presidenzjali li saru f'April 2013 kienu l-ewwel minn meta Chávez ħa l-kariga fl-1999 li fihom ismu ma deherx fuq il-vot. Taħt il-gvern "Bolivarian", il-Veneżwela għaddiet minn wieħed mill-aktar pajjiżi sinjuri fl-Amerika Latina għal wieħed mill-ifqar. Il-politiki soċjoekonomiċi ta' Hugo Chávez li jiddependu fuq il-bejgħ taż-żejt u l-importazzjoni ta' oġġetti rriżultaw f'ammonti kbar ta' dejn, l-ebda bidla fil-korruzzjoni fil-Veneżwela, u laħqet il-qofol tagħha fi kriżi fil-Veneżwela. Bħala riżultat, il-kriżi tar-refuġjati tal-Veneżwela, l-akbar emigrazzjoni ta' nies fl-istorja tal-Amerika Latina, seħħet, b'aktar minn 7 miljun, madwar 20% tal-popolazzjoni tal-pajjiż, emigraw. Chávez beda l-missjonijiet Bolivariani, programmi "immirati biex jgħinu lill-foqra". Il-faqar beda jiżdied fis-snin 2010. Nicolás Maduro ġie magħżul minn Chávez bħala s-suċċessur tiegħu, u fl-2013 insemmih viċi president. Maduro ilu president tal-Veneżwela mill-14 ta' April 2013, meta rebaħ l-elezzjoni presidenzjali wara l-mewt ta' Chávez, b'51% tal-voti, meta mqabbel ma' 49% ta' Henrique Capriles. Ir-Roundtable tal-Unità Demokratika sfidat l-elezzjoni ta' Maduro bħala frodi, iżda verifika ta' 56% tal-voti ma wriet l-ebda diskrepanzi, u l-Qorti Suprema tal-Veneżwela ddeċidiet li Maduro kien il-president leġittimu. Il-mexxejja tal-Oppożizzjoni u xi midja internazzjonali jqisu lill-gvern ta' Maduro bħala dittatorjat. Minn Frar 2014, mijiet ta' eluf ta' nies ipprotestaw għal livelli għoljin ta' vjolenza kriminali, korruzzjoni, iperinflazzjoni, u skarsezza kronika ta' oġġetti bażiċi minħabba l-politiki tal-gvern. Id-dimostrazzjonijiet u l-irvellijiet irriżultaw f’aktar minn 40 mewt f'inkwiet bejn Chavista u dimostranti tal-oppożizzjoni. u mexxejja tal-oppożizzjoni, inklużi Leopoldo López u Antonio Ledezma, ġew arrestati. Gruppi tad-drittijiet tal-bniedem ikkundannaw l-arrest ta' López. L-elezzjonijiet parlamentari tal-2015, li saru fis-6 ta' Diċembru, 2015, irriżultaw fir-rebħa tar-Roundtable tal-Unità Demokratika (MUD), il-moviment ewlieni tal-oppożizzjoni għall-gvern tal-President Nicolás Maduro, b'56.3% tal-voti u 112 tal-voti il-167 deputat tal-Assemblea Nazzjonali (inklużi 3 deputati għar-Rappreżentanza Indiġena għall-Assemblea Nazzjonali), li jikkorrispondu għal maġġoranza kwalifikata. Il-Veneżwela żvalutat il-munita tagħha fi Frar 2013 minħabba skarsezza dejjem tikber, li kienet tinkludi ħalib u ħtiġijiet oħra. Dan wassal għal żieda fil-malnutrizzjoni, speċjalment fost it-tfal. L-ekonomija kienet saret dipendenti fuq l-esportazzjonijiet taż-żejt, biż-żejt mhux raffinat jammonta għal 86% tal-esportazzjonijiet, u prezz għoli għal kull barmil biex jappoġġja programmi soċjali. Fil-bidu tal-2014, il-prezz taż-żejt niżel minn aktar minn $100 għal $40 Dan poġġa pressjoni fuq l-ekonomija, li ma setgħetx taffordja aktar programmi soċjali kbar. Il-Gvern beda jieħu aktar flus mingħand PDVSA, il-kumpanija taż-żejt tal-istat, u rriżulta f'nuqqas ta' investiment mill-ġdid fl-għelieqi u l-impjegati. Il-produzzjoni naqset mill-quċċata tagħha ta' kważi 3 sa 1 miljun barmil (480 sa 160 elf metru kubu) kuljum. Fl-2014, il-Veneżwela daħlet f'riċessjoni, u fl-2015, kellha l-ogħla inflazzjoni fid-dinja, li taqbeż il-100%. Fl-2017, l-amministrazzjoni ta' Donald Trump imponiet aktar sanzjonijiet ekonomiċi kontra PDVSA u uffiċjali tal-Veneżwela. Il-problemi ekonomiċi, kif ukoll il-kriminalità, kienu l-kawżi tal-protesti tal-Veneżwela mill-2014 sal-lum. Mill-2014, madwar 5.6 miljun ruħ ħarbu mill-Veneżwela. <gallery> File:2014 Venezuelan Protests (12F).jpg|Protesti f'Caracas fl-2014 File:Marcha hacia el Palacio de Justicia de Maracaibo - Venezuela 06.jpg|Protesti f'Maracaibo fl-2014 File:People lines in Venezuela.JPG|Il-Venezweljani jagħmlu linja biex jixtru l-ikel f'ħanut File:Escasez en Venezuela, Central Madeirense 8.JPG|thumb|Nuqqas fil-Veneżwela File:March of Empty Pots 24 January 2015.jpg|Protesti f'Caracas fl-2015 </gallery> [[File:Venezuela protest 26 October.jpg|thumb|left|Protesti f'Caracas fl-2016]] F'Jannar 2016, Maduro ddikjara "emerġenza ekonomika", li żvela l-kobor tal-kriżi u kabbar il-poteri tiegħu. F'Lulju 2016, infetħu temporanjament il-qsim tal-fruntieri Kolombjani biex jippermettu lill-Veneżwelani jixtru ikel u oġġetti bażiċi tas-saħħa. F'Settembru 2016, studju indika li 15% tal-Venezweli kienu qed jieklu "skart tal-ikel mormi minn stabbilimenti kummerċjali." Sa Ottubru 2016 kienu seħħew 200 rewwixta fil-ħabs. Il-Qorti Suprema allinjata ma' Maduro, li kienet qed taqleb id-deċiżjonijiet tal-Assemblea Nazzjonali minn meta l-oppożizzjoni ħadet il-kontroll, assumiet il-funzjonijiet tal-assemblea, u ħolqot il-kriżi kostituzzjonali tal-Veneżwela tal-2017. F'Awwissu 2017, l-Assemblea Nazzjonali ġiet eletta Assemblea Kostitwenti tal-2017 u neħħa l-poteri tagħha lill-Assemblea Nazzjonali. L-elezzjoni qajmet tħassib dwar dittatorjat emerġenti. F'Diċembru 2017, Maduro ddikjara li l-partiti tal-oppożizzjoni ġew esklużi mill-elezzjonijiet presidenzjali tas-sena ta' wara wara li bojkottjaw l-elezzjoni tas-Sindku. <gallery> File:Escasez de gasolina en Venezuela.png|Nuqqas ta' petrol fil-Veneżwela fl-2017 File:We Are Millions march Venezuela.jpg|Protesti tal-Veneżwela tal-2017 File:Enfrentamiento en el Puente de Las Mercedes Venezuela 2017.jpg|Id-dimostranti jikkonfrontaw lill-GNB fuq il-pont Las Mercedes fis-26 ta' Mejju, 2017 f'Caracas, il-Veneżwela. File:Marcha Neomar Lander 06 Venezuela 2017.jpg|Marċ bil-lejl b'tifkira ta' Neomar Lander fit-8 ta' Ġunju 2017 f'Caracas File:Escuderos 19 de junio 2017.jpg|Protesti tal-Caracas tal-2017 File:Venezuelan eating from garbage.jpg|Raġel Venezwelan jiekol miż-żibel File:Mother of All Marches - Caracas.jpg|Protesti tal-Caracas tal-2017 File:Venezuelan Assembly special session 11.jpg|Protesti tal-Caracas tal-2017 File:Tank Woman.jpg|thumb|Il-“Mara Tank” waqt il-Omm tal-Marċi Kollha f'Caracas File:Paola Ramírez body.jpg|Kadavru ta' Paola Ramírez wara li nqatlet waqt il-protesti fil-Veneżwela fl-2017. </gallery> [[File:©UNICEF-ECU-2018-Arcos.jpg|thumb|left|Mijiet ta' Venezweljani f'sitwazzjonijiet ta' mobilità umana jistennew fil-kju fid-Dwana fl-Ekwador biex jittimbraw il-passaporti tagħhom u jkomplu l-vjaġġ tagħhom. F'Awwissu ta' din is-sena, bejn 3,000 u 7,000 Venezwelan daħlu kuljum fl-Ekwador, ħafna minnhom qegħdin fi tranżitu lejn il-Perù. Xi familji jridu jqattgħu l-lejl fil-Pont Rumichaca, il-fruntiera bejn il-Kolombja u l-Ekwador, fejn it-temperaturi jinżlu għal 3 gradi Celsius.]] Maduro rebaħ l-elezzjonijiet tal-2018 bi 68% tal-voti. Ir-riżultat ġie kkontestat mill-Arġentina, iċ-Ċilì, il-Kolombja, il-Brażil, il-Kanada, il-Ġermanja, Franza u Stati Uniti, li qiesuh frawdolenti u rrikonoxxew lil Juan Guaidó bħala president. Pajjiżi oħra komplew jirrikonoxxu lil Maduro, għalkemm iċ-Ċina, iffaċċjata bi pressjoni finanzjarja għall-pożizzjoni tagħha, bdiet tkopri lilha nnifisha billi naqqset is-self, ikkanċellat joint ventures u wriet ir-rieda tagħha li taħdem mal-partijiet kollha. F'Awwissu 2019, Trump impona embargo ekonomiku kontra l-Veneżwela. F'Marzu 2020, Trump akkuża lil Maduro u lill-uffiċjali tal-Veneżwela bi traffikar tad-droga, narkoterroriżmu, u korruzzjoni. [[File:Venezuelan protests - 23 January 2019.jpg|thumb|left|Protesti f'Caracas, 2019]] [[File:Uprising against Nicolás Maduro of 2019.png|thumb|Protesti f'Caracas, 2019]] <gallery> File:2018 Venezuelan protests 17 March 2018.jpg|Protesti tal-Veneżwela tal-2018 File:Huelga trabajadores.jpg|Protesti tal-Veneżwela tal-2018 File:Marcha Venezuela 12 de febrero de 2018.jpg|Konċentrazzjoni bħala ġieħ lil dawk li mietu waqt il-protesti tal-2018 </gallery> F'Ġunju 2020, rapport iddokumenta għajbien sfurzat li seħħew fl-2018-19. Ġew irrappurtati 724 għajbien furzat ta' detenuti politiċi. Ir-rapport sostna li l-forzi tas-sigurtà ssuġġettaw lill-vittmi għat-tortura. Ir-rapport sostna li l-gvern uża l-għajbien sfurzat biex isikket lill-avversarji u vuċijiet kritiċi oħra. [[File:Protestas en Caracas contra la reelección de Nicolás Maduro, 2024.jpg|thumb|left|Id-dimostranti f'Caracas jiġġieldu kontra l-forza pubblika waqt il-protesti tal-Veneżwela tal-2024.]] Maduro ikkontesta għat-tielet mandat konsekuttiv fl-elezzjoni presidenzjali tal-2024, filwaqt li l-eks diplomatiku Edmundo González Urrutia rrappreżenta lill-Pjattaforma Unitaria ([[Lingwa Spanjola|Spanjol]]: Plataforma Unitaria Democrástica; PUD), l-alleanza politika ewlenija tal-oppożizzjoni. Stħarriġ li ttieħdet qabel l-elezzjoni indikaw li González kien se jirbaħ b'marġni wiesa'. Wara li l-Kunsill Elettorali Nazzjonali (CNE) ikkontrollat ​​mill-gvern ħabbar riżultati parzjali li juru rebħa dejqa għal Maduro fid-29 ta' Lulju, il-mexxejja tad-dinja fil-biċċa l-kbira esprimew xettiċiżmu dwar ir-riżultati mitluba u ma rrikonoxxewx it-talbiet tas-CNE bi ftit eċċezzjonijiet biss. Kemm González kif ukoll Maduro iddikjaraw lilhom infushom rebbieħa tal-elezzjonijiet. Ir-riżultati elettorali ma' ġewx rikonoxxuti miċ-Ċentru Carter u l-Organizzazzjoni tal-Istati Amerikani minħabba nuqqas ta' riżultati granulari, u ġew ikkontestati mill-oppożizzjoni, li ddikjarat rebħa kbira u tat aċċess għall-għadd tal-voti miġbura mill-osservaturi elettorali mill-biċċa l-kbira tal-voti. ċentri bħala evidenza. Wara t-tħabbir tar-riżultati mill-awtoritajiet elettorali, faqqgħu protesti madwar il-pajjiż. == Ġeografija == [[File:Pico El Leon.jpg|thumb|left|Sierra Nevada de Mérida]] [[File:Venezuela Topography.png|thumb|Mappa Topògrafika tal-Veneżwela]] [[File:Paramos de la culatas.jpg|thumb|left|Paramo de la Culata, Sierra Nevada de Mérida]] [[File:Venezuela relief location map.jpg|thumb|Mappa Topògrafika tal-Veneżwela]] [[File:Serranía del Interior.JPG|thumb|left|Tributarju żgħir tax-Xmara San Juan (min-naħa tiegħu, tributarju tax-Xmara Guárico), li jappartjeni għall-baċin Orinoco, joħroġ mill-inklinazzjoni tan-Nofsinhar tas-Serranía del Interior.]] Il-Veneżwela tinsab fit-tramuntana tal-Amerika t'Isfel; Ġeoloġikament, it-territorju kontinentali tiegħu jistrieħ fuq il-pjanċa tal-Amerika t'Isfel. Għandha erja totali ta' 916,445 km² (353,841 sq mi) u żona territorjali ta' 882,050 km² (340,560 sq mi), li jagħmlu l-Veneżwela t-33 l-akbar pajjiż fid-dinja. It-territorju li jikkontrolla jinsab bejn latitudnijiet 0° u 16°N u lonġitudnijiet 59° u 74°W. Il-pajjiż, li huwa għamla ta' trijangolu, għandu kosta ta' 2,800 km (1,700 mi) fit-tramuntana, li tinkludi bosta gżejjer fil-Karibew u tmiss lejn il-Grigal mal-Oċean Atlantiku tat-Tramuntana. Il-biċċa l-kbira tal-osservaturi jiddeskrivu l-Veneżwela f'termini ta' erba' reġjuni topografiċi definiti pjuttost tajjeb: l-artijiet baxxi ta' Maracaibo fil-majjistral, il-muntanji tat-tramuntana li jestendu f'ark wiesa' tal-lvant-punent mill-fruntiera mal-Kolombja tul il-kosta tat-Tramuntana tal-Karibew, il-pjanuri wesgħin fil- ċentrali tal-Veneżwela u l-għoljiet tal-Gujana fix-Xlokk. Il-Muntanji tat-Tramuntana huma l-estensjonijiet estremi tal-Grigal tal-firxa tal-muntanji tal-Andes tal-Amerika t'Isfel. Pico Bolívar, l-ogħla punt fil-pajjiż f'4,979 m (16,335 pied), jinsab f'dan ir-reġjun. Fin-Nofsinhar, l-Artijiet Għolja tal-Guiana mqassma fihom it-truf tat-Tramuntana tal-Baċin tal-Amażonja u l-Angel Falls, l-ogħla kaskata tad-dinja, kif ukoll tepuis, muntanji kbar f'forma ta 'mejda. Iċ-ċentru tal-pajjiż huwa kkaratterizzat mill-llanos, li huma pjanuri estensivi li jestendu mill-fruntiera mal-[[Kolombja]] fil-punent estrem sad-delta tax-Xmara Orinoco fil-lvant. L-Orinoco, bil-ħamrija alluvjali rikka tiegħu, jgħaqqad l-akbar u l-aktar sistema importanti tax-xmajjar fil-pajjiż; Joriġina f'wieħed mill-akbar baċiri idrografiċi fl-Amerika Latina. Il-Caroní u l-Apure huma xmajjar importanti oħra. [[File:GolfodeCariaco.jpg|thumb|left|Golf tal-Cariaco (Golfo de Cariaco)]] [[File:Guanaguanare.JPG|thumb|Cayo de Agua, Arċipelagu Los Roques, Baħar Karibew]] Il-Veneżwela tmiss mal-Kolombja lejn il-punent, il-Gujana lejn il-lvant, u l-Brażil fin-nofsinhar. Ħdejn il-kosta tal-Venezwela hemm gżejjer tal-Karibew bħal Trinidad u Tobago, Grenada, Curaçao, Aruba u l-Antilles Leeward. Il-Venezwela għandha tilwim territorjali mal-Gujana, li qabel kienet ir-Renju Unit, fil-biċċa l-kbira relatati maż-żona Essequibo u mal-Kolombja fuq il-Golf tal-Veneżwela. Fl-1895, wara snin ta' tentattivi diplomatiċi biex tissolva t-tilwima tal-fruntiera, faqqgħet it-tilwima tal-fruntiera tax-Xmara Essequibo. Din ġiet sottomessa lil kummissjoni "newtrali" (magħmula minn rappreżentanti Brittaniċi, Amerikani u Russi u mingħajr rappreżentant dirett tal-Venezwela), li fl-1899 iddeċidiet l-aktar kontra t-talba tal-Veneżwela. === Klima === Il-Veneżwela tinsab kompletament fit-tropiċi 'l fuq mill-ekwatur sa madwar 12° N. Il-klima tagħha tvarja minn pjanuri umda ta' elevazzjoni baxxa, fejn it-temperaturi medji annwali jilħqu 35 °C (95.0 °F), għal artijiet glaċjali u għolja (paramos) b'medja temperatura annwali ta '8 °C (46.4 °F). Il-preċipitazzjoni annwali tvarja minn 430 mm (16.9 pulzieri) fil-partijiet semi-aridi tal-majjistral għal aktar minn 1,000 mm (39.4 pulzieri) fid-Delta tal-Orinoco fil-lvant imbiegħed u l-foresti tropikali tal-Amażonja fin-nofsinhar. Il-livell ta 'preċipitazzjoni huwa aktar baxx fil-perjodu minn Awwissu sa April. Dawn il-perjodi huma magħrufa bħala staġuni sħun-imxarrab u kiesaħ-xott. Karatteristika oħra tal-klima hija din il-varjazzjoni fil-pajjiż kollu minħabba l-eżistenza ta' firxa ta' muntanji msejħa “Coast Range” li taqsam il-pajjiż mil-lvant għall-punent. Il-maġġoranza tal-popolazzjoni tgħix f'dawn il-muntanji. [[File:Venezuela Köppen.png|thumb|Mappa tal-Veneżwela mill-klassifikazzjoni tal-klima Köppen]] Il-pajjiż huwa maqsum f'erba' żoni ta' temperatura orizzontali bbażati primarjament fuq l-elevazzjoni, bi klimi tropikali, niexfa, moderati bi xtiewi niexfa, u polari (tundra alpina), fost oħrajn. Fiż-żona tropikali, taħt it-800 m (2,625 pied), it-temperaturi huma sħan, b'medji annwali jvarjaw bejn 26 u 28 °C (78.8 u 82.4 °F). Iż-żona moderata tvarja minn 800 sa 2,000 m (2,625 sa 6,562 pied) b'medji ta' 12 sa 25 °C (53.6 sa 77.0 °F); Ħafna mill-ibliet tal-Venezwela, inkluża l-kapitali, jinsabu f’dan ir-reġjun. Kundizzjonijiet aktar kesħin b'temperaturi ta '9 sa 11 °C (48.2 sa 51.8 °F) jinstabu fiż-żona kiesħa bejn 2,000 u 3,000 m (6,562 u 9,843 pied), speċjalment fl-Andes tal-Veneżwela, fejn mergħat u għelieqi tas-silġ Temperaturi permanenti b'medji annwali taħt it-8 °C (46 °F) ikopru artijiet 'il fuq minn 3,000 metru (9,843 pied) fil-paramos. L-ogħla temperatura rreġistrata kienet 42 °C (108 °F) f'Machiques, u l-inqas temperatura rreġistrata kienet -11 °C (12 °F), irrappurtata minn altitudni għolja diżabitata fil-Páramo de Piedras Blancas (l-istat ta' Mérida). === Bijodiversità u konservazzjoni === [[File:Curacao-Icterus-Icterus-2013.JPG|thumb|L-annimal nazzjonali tal-Veneżwela huwa t-turpial tal-Veneżwela.]] Il-Venezwela tinsab fi ħdan l-isfera Neotropikali; Porzjonijiet kbar tal-pajjiż kienu oriġinarjament koperti minn foresti tal-weraq wiesgħa niedja. Wieħed minn 17-il pajjiż megadiversi, il-ħabitats tal-Veneżwela jvarjaw mill-Muntanji tal-Andes fil-punent sal-foresti tropikali tal-Baċir tal-Amażonja fin-nofsinhar, sa pjanuri estensivi u l-kosta tal-Karibew fiċ-ċentru u d-delta tax-xmara Orinoco fil-Lvant. Dawn jinkludu shrublands xeric fil-majjistral imbiegħed u foresti tal-mangrovja kostali fil-grigal. Il-foresti sħab tagħha u l-foresti tropikali tal-artijiet baxxi huma partikolarment sinjuri. L-annimali tal-Veneżwela huma diversi u jinkludu l-lamantini, it-tlett sabaq, il-bnadi b'żewġ sieba, id-delfini tax-Xmara Amazon, u l-kukkudrilli Orinoco, li ġew irrappurtati li jilħqu sa 6.6 m (22 pied) fit-tul. Il-Veneżwela hija dar għal total ta' 1,417 speċi ta' għasafar, li 48 minnhom huma endemiċi. Għasafar importanti jinkludu ibises, ospreys, kingfishers, u t-turpial isfar-oranġjo tal-Veneżwela, l-għasfur nazzjonali. Mammiferi notevoli jinkludu l-anteater ġgant, il-ġaguar, u l-capybara, l-akbar gerriema tad-dinja. Aktar minn nofs l-ispeċi tal-għasafar u l-mammiferi tal-Venezwela jinsabu fil-foresti tal-Amażonja fin-nofsinhar tal-Orinoco. Fil-każ tal-fungi, RWG Dennis ipprovda kont li ġie diġitizzat u r-rekords saru disponibbli onlajn bħala parti mid-database Cybertruffle Robigalia. Dik id-database tinkludi kważi 3,900 speċi fungali rreġistrati fil-Veneżwela, iżda hija' l bogħod milli tkun kompluta, u n-numru totali attwali ta' speċi fungali diġà magħrufa fil-Veneżwela huwa probabbilment ogħla, minħabba l-istima ġeneralment aċċettata li s'issa Skopri biss madwar 7% tal-faqqiegħ kollu fid-dinja. [[File:Shakira posando.JPG|thumb|Kukkudrill f'Hato El Cedral fl-stat Apure]] Fost il-pjanti tal-Veneżwela, aktar minn 25,000 speċi ta 'orkidej jinstabu fil-foresta sħaba tal-pajjiż u l-ekosistemi tal-foresti tal-artijiet baxxi. Dawn jinkludu l-orkidea Mayflower (Cattleya mossiae), il-fjura nazzjonali. Is-siġra nazzjonali tal-Venezwela hija l-araguaney. L-uċuħ tat-tepuis jappoġġjaw ukoll diversi pjanti karnivori, inkluża l-pjanta tal-pitcher tal-swamp, Heliamphora, u l-bromeliad insettivori, Brocchinia reducta. Il-Veneżwela hija fost l-20 pajjiż bl-ogħla endemiżmu. Fost l-annimali tagħha, 23% tal-ispeċijiet tar-rettili u 50% tal-ispeċijiet ta' anfibji, inkluż iż-żrinġ tat-Trinidad poison dart, huma endemiċi. Għalkemm l-informazzjoni disponibbli għadha żgħira ħafna, sar l-ewwel sforz biex jiġi stmat in-numru ta’ speċi fungali endemiċi għall-Venezwela: 1334 speċi fungali ġew identifikati b'mod tentattiv bħala possibbilment endemiċi. Madwar 38% tal-aktar minn 21,000 speċi ta' pjanti magħrufa mill-Venezwela huma uniċi għall-pajjiż. Il-Veneżwela hija waħda mill-10 pajjiżi bl-akbar bijodiversità fuq il-pjaneta, madankollu hija waħda mill-mexxejja fid-deforestazzjoni minħabba fatturi ekonomiċi u politiċi. Kull sena, madwar 287,600 ettaru ta 'foresti jinqerdu b'mod permanenti, u żoni oħra huma degradati mill-minjieri, it-tħaffir taż-żejt u l-qtugħ tas-siġar. Bejn l-1990 u l-2005, il-Venezwela tilfet uffiċjalment 8.3% tal-kopertura tal-foresti tagħha, li hija madwar 4.3 miljun ettaru. Bi tweġiba, ġew implimentati protezzjonijiet federali għall-ħabitat kritiku; Pereżempju, bejn 20% u 33% tal-artijiet tal-foresti huma protetti. Il-Venezwela kellha punteġġ medju tal-Indiċi tal-Integrità tal-Pajsaġġ tal-Foresti fl-2019 ta' 8.78/10, u kklassifikaha fid-19-il post globalment fost 172 pajjiż. Ir-riżerva tal-bijosfera tal-pajjiż hija parti min-Netwerk Dinji tar-Riżervi tal-Biosfera; ħames artijiet mistagħdra huma reġistrati taħt il-Konvenzjoni Ramsar. Fl-2003, 70% tal-art tal-pajjiż kienet taħt ġestjoni ta' konservazzjoni f'aktar minn 200 żona protetta, inklużi 43 park nazzjonali. It-43 park nazzjonali tal-Venezwela jinkludu l-Park Nazzjonali ta' Canaima, il-Park Nazzjonali ta' Morrocoy, u l-Park Nazzjonali ta' Mochima. Fit-tarf tan-nofsinhar hemm riserva għat-tribujiet Yanomami tal-pajjiż. Li tkopri 32,000 mil kwadru (82,880 kilometru kwadru), iż-żona hija off-limiti għall-bdiewa, minaturi, u s-settlers kollha mhux Yanomami. Il-Veneżwela kienet waħda mill-ftit pajjiżi li ma ppreżentawx INDC fil-COP21. Ħafna ekosistemi terrestri huma kkunsidrati fil-periklu, speċjalment il-foresta niexfa fir-reġjuni tat-Tramuntana tal-pajjiż u s-sikek tal-qroll fuq il-kosta tal-Karibew. Fil-Veneżwela hemm 105 żona protetta, li jkopru madwar 26% tal-wiċċ kontinentali, tal-baħar u tal-gżejjer tal-pajjiż. === Idrografija === [[File:LakeVal.jpg|thumb|Il-Lag ta' Valencia, darba mfaħħar minn Alexander von Humboldt għas-sbuħija tiegħu, huwa mniġġes bil-kbir minħabba għadd ta' sistemi tad-drenaġġ li jarmu l-iskart.]] [[File:Río Apure 2.jpg|thumb|left|Xatt il-lemin tax-Xmara Apure, ħdejn il-belt ta' El Samán, l-Istat ta' Apure, Veneżwela.]] Il-pajjiż huwa magħmul minn tliet baċiri idrografiċi: il-Baħar Karibew, l-Oċean Atlantiku u l-Lag ta' Valencia, li jifforma baċin endorreiku. Il-biċċa l-kbira tal-ilmijiet tax-xmara tal-Veneżwela jbattu tul ix-xaqliba tal-Atlantiku. L-akbar baċin f’din iż-żona huwa l-baċin estensiv tal-Orinoco li l-erja tal-wiċċ tiegħu, qrib il-miljun km 2, hija akbar minn dik tal-Venezwela kollha, għalkemm għandu preżenza ta' 65% fil-pajjiż. Id-daqs ta' dan il-baċir – simili għal dak tad-Danubju – jagħmilha t-tielet l-akbar fl-Amerika t'Isfel, u jagħti lok għal fluss ta' madwar 33,000 m 3 /s, li jagħmel l-Orinoko it-tielet l-akbar fid-dinja, u wkoll wieħed minn l-aktar siewja mil-lat tar-riżorsi naturali rinnovabbli. Ix-xmara jew fergħa Casiquiare hija unika fid-dinja, peress li hija derivazzjoni naturali tal-Orinoco li, wara madwar 500 km fit-tul, tgħaqqadha max-Xmara Negro, li min-naħa tagħha hija tributarja tal-Amażonja. [[File:Erosión en El Samán del Apure.jpg|thumb|left|Erożjoni fuq ix-xellug tax-Xmara Apure, quddiem il-belt ta' El Samán.]] [[File:Coro con el Mar Caribe de Fondo.JPG|thumb|Il-ġibjun ta' El Isiro huwa wieħed mill-ġibjuni ewlenin tal-ilma ħelu ta' Falcón.]] [[File:Aguas violetas en el parque metropolitano laguna guaranao.jpg|thumb|left|Park metropolitan Laguna de Guaranao (Parque metropolitano Laguna de Guaranao), Falcón]] [[File:Puente del Rio Chama El Vigia.jpg|thumb|Bridge Over the Xmara Chama (Río Chama), huwa parti mill-awtostrada ewlenija li tgħaqqad dan ir-Reġjun maċ-ċentru tal-pajjiż.]] [[File:Rio Chama.JPG|thumb|left|Xmara Chama fil-livell ta' La Mucuy Park, Tabay, Mérida.]] [[File:Paragliding Mérida.jpg|thumb|Veduta tas-sodda tax-Xmara Chama li taqsam il-Muniċipalità ta' Sucre tal-istat ta' Mérida.]] [[File:Catatumbolightning.jpg|thumb|Ix-xmara tgħaddi mill-muniċipalità ta' Catatumbo, Zulia]] L-Orinoco jirċievi direttament jew indirettament xmajjar bħall-Ventuari, il-Caura, il-Caroní, il-Meta, l-Arauca, l-Apure u ħafna oħrajn. Xmajjar oħra tal-Veneżwela li joħorġu fl-Atlantiku huma l-ilmijiet tal-baċiri ta' San Juan u Cuyuní. Fl-aħħarnett, hemm ix-Xmara Amazon, li tirċievi l-Guainía, in-Negru u oħrajn. Baċiri oħra huma l-Golf ta' Paria u x-Xmara Essequibo. It-tieni baċin idrografiku l-aktar importanti huwa dak tal-Baħar Karibew. Ix-xmajjar f’dan ir-reġjun huma ġeneralment qosra u għandhom fluss baxx u irregolari, b'xi eċċezzjonijiet bħall-Catatumbo, li joriġina fil-Kolombja u jbattal fil-baċin tal-Lag Maracaibo. Fost ix-xmajjar li jilħqu l-baċin tal-Lag Maracaibo hemm il-Chama, l-Escalante, il-Catatumbo, u l-kontribuzzjonijiet mill-baċini iżgħar tax-xmajjar Tocuyo, Yaracuy, Neverí u Manzanares. Minimu jgħaddi fil-baċin tal-Lag ta' Valencia. Mit-tul totali tax-xmajjar, total ta' 5400 km huma navigabbli. Xmajjar oħra ta' min isemmi huma l-Apure, Arauca, Caura, Meta, Barima, Portuguesa, Ventuari u Zulia, fost oħrajn. Il-lagi ewlenin fil-pajjiż huma Maracaibo - l-akbar fl-Amerika t'Isfel - miftuħa għall-baħar permezz tal-kanal naturali, iżda b'ilma ħelu, u Valencia bis-sistema endorheic tagħha. Korpi ta 'ilma notevoli oħra huma l-ġibjun Guri, il-laguna Altagracia, il-ġibjun Camatagua u l-laguna Mucubají fl-Andes. [[File:A day of fishing aground.jpg|thumb|left|Chacachacare, Margarita, Nueva Esparta]] [[File:El Guamache Bay, Margarita island.jpg|thumb|Bajja ta' Guamache (Bahía de Guamache), Gżira Margarita, Nueva Esparta, Venezwela]] [[File:Playa Puerto Cruz.JPG|thumb|left|Bajja fil-Gżira Margarita, Nueva Esparta, imsejħa Playa Puerto Cruz.]] [[File:Cerro Wichuj(Cara de Indio) (12111191594).jpg|thumb|Il-foresti tropikali tal-Amażonja u x-xmara Autana, l-stat tal-Amazonas]] ==== Lagi ==== <gallery> File:Lake Valencia, Venezuela.jpg|Ritratt bis-satellita tal-Lag Tacarigua (Lag Valencia) meħud minn astronawta tan-NASA File:Panorama lagodeValencia.JPG|Veduta tal-lag ta' Valencia File:Lake maracaibo.JPG|thumb|Il-Lag Maracaibo huwa lag kostali ta' l-ilma ħelu li jinsab fl-iktar parti tal-punent tal-Veneżwela, bejn l-istati ta' Zulia, Trujillo u Mérida. File:Lago de Maracaibo..JPG|Il-Lag Maracaibo huwa lag kostali ta' l-ilma ħelu li jinsab fl-iktar parti tal-punent tal-Veneżwela, bejn l-istati ta' Zulia, Trujillo u Mérida. File:Maracaibo MODIS 2004jun26.jpg|Il-Lag Maracaibo huwa lag kostali ta' l-ilma ħelu li jinsab fl-iktar parti tal-punent tal-Veneżwela, bejn l-istati ta' Zulia, Trujillo u Mérida. File:General Rafael Urdaneta Bridge view from the lake to Cabimas side.jpg|Veduta tal-Pont Ġenerali Rafael Urdaneta, Fuq il-Lag Maracaibo. File:LA LAGUNA VICTORIA.JPG|Laguna Victoria, fl-Mérida File:Tacarigua Lagoon, Miranda State, Venezuela.JPG|Il-laguna Tacarigua hija laguna kostali li tinsab fl-Miranda File:Yapascua Carabobo 07-07-2019.jpg|Il-laguna Yapascua fl-Miranda </gallery> [[File:SaltoAngel1.jpg|thumb|left|Angel Falls ([[Lingwa Spanjola|Spanjol]]: Salto Ángel, Pemón: Kerepakupai vená li tfisser "waqgħa mill-aktar post fonda"), imsejħa wkoll id-dinja mitlufa, hija l-ogħla kaskata fid-dinja, b'għoli ta' 979 m (807 m) ta' waqgħa mingħajr interruzzjoni), li joriġinaw fl-Auyantepuy. Hija tinsab fil-park nazzjonali Canaima, stat Bolívar]] [[File:PicoBolivar2.jpg|thumb|Bolívar Peak (Pico Bolívar) hija l-ogħla karatteristika ġeografika fil-Venezwela, b'altitudni ta' 5007 m 'il fuq mil-livell tal-baħar. n. m. Hija parti minn sett ta 'qċaċet li jinsabu fis-Sierra Nevada, fi ħdan il-park nazzjonali omonimu fil-firxa tal-muntanji ta' Mérida (l-Istat ta 'Mérida), filwaqt li l-iktar punt baxx tal-Venezwela jinsab fil-Baħar Karibew.]] [[File:Paramos de la culatas.jpg|thumb|left|Páramo de La Culata, Sierra Névada, Mérida]] [[File:Pico El Leon.jpg|thumb|Pico El León, Sierra Névada, Mérida]] === Eżenzjoni === [[File:Vistas desade el Cerro Galicia.JPG|thumb|left|Eżenzjoni tal-firxa tal-muntanji Falcón osservata mill-għoljiet tal-Galicia.]] [[File:Flores para la Nieve.JPG|thumb|Pico Bolívar, l-ogħla muntanja fil-Veneżwela, fis-Sierra Nevada de Mérida]] [[File:CAYO SOMBRERO PARQUE NACIONAL MORROCOY FALCON 02.JPG|thumb|left|Cayo Sombrero, il-Park Nazzjonali ta' Morrocoy, Falcón.]] Il-pajsaġġ naturali tal-Veneżwela huwa l-prodott tal-interazzjoni tal-pjanċi tettoniċi li mill-Paleozoic ikkontribwew għad-dehra attwali tiegħu. Seba' unitajiet fiżiċi-naturali ġew immudellati fuq l-istrutturi ffurmati, differenzjati fl-eżenzjoni u r-riżorsi naturali tagħhom. L-eżenzjoni tal-Veneżwela għandha l-karatteristiċi li ġejjin: kosta b'diversi peniżoli u gżejjer, widien tal-firxa tal-muntanji tal-Andes (tramuntana u majjistral), Lake Maracaibo (bejn il-ktajjen, fuq il-kosta); delta tax-Xmara Orinoco, reġjun ta' penillanuras u plateaus (tepuis, fil-Lvant tal-Orinoco) li flimkien jiffurmaw il-massif Guayanas (plateaus, Xlokk tal-pajjiż). L-eqdem formazzjonijiet tal-blat fl-Amerika t'Isfel jinstabu fil-kantina kumplessa tal-għoljiet tal-Gujana u fil-linja kristallina tal-meded marittimi u muntanjużi tal-Veneżwela. Il-parti tal-Venezwela tal-Altiplano tal-Gujana tikkonsisti fi blokk granitiku kbir ta' gneiss u blat kristallin ieħor mill-Arkean, b'saffi sottostanti ta' ġebel ramli u tafal tax-shale. Il-qalba tal-granit u l-firxa tal-muntanji hija, fil-biċċa l-kbira, akkumpanjata minn saffi sedimentarji tal-Kretaċeju, mitwija fi struttura antiklinali. Fost dawn is-sistemi orografiċi hemm pjanuri miksija b’saffi Terzjarji u Kwaternarji ta' żrar, ramel u marl tafal. Id-dipressjoni fiha laguni u lagi, fosthom Maracaibo, u tippreżenta, fil-wiċċ, depożiti alluvjali mill-Kwaternarju. * Medda tal-Muntanji Kostali (Cordillera de las Montañas Costeras) Magħruf ukoll bħala l-Medda tal-Muntanji Kostali, testendi tul il-kosta tat-tramuntana tal-Veneżwela. Dan ir-reġjun huwa magħruf għall-foresti tropikali lush tiegħu, veduti kostali tal-isturdament u varjetà rikka ta' flora u fawna. Depressjonijiet intermontani, jew widien, bejn il-meded tal-muntanji ħafna drabi huma dar għal art agrikola fertili u komunitajiet vibranti. Dawn il-widien joffru kuntrast qawwi mal-muntanji imħatteb li jogħlew b'mod spettakolari mill-kosta. [[File:La vegetación más abundante señala el canal de los ríos.jpg|thumb|Los Llanos, stat ta' Apure]] * Lara-Falcón Highlands (Tierras Altas de Lara-Falcón) Jinsabu fil-majjistral tal-Veneżwela, is-Sierra Lara-Falcón tippreżenta eżenzjoni definita minn plateaus u għoljiet irrumblati. Dawn l-artijiet għolja jipprovdu kuntrast sinifikanti mal-artijiet baxxi u ż-żoni kostali tal-madwar. L-eżenzjoni hija kkaratterizzata minn plateaus bil-mod inklinati li jappoġġjaw l-agrikoltura, inkluża l-kultivazzjoni tal-kafè u l-kawkaw. Il-klima semi-arida ta' dan ir-reġjun u l-pajsaġġi pittoreski tiegħu jagħmluha ċentru importanti agrikolu u turistiku. * Artijiet baxxi tal-Lag Maracaibo (Lago de Maracaibo) Hija tkopri l-baċin tal-Lag Maracaibo u l-pjanuri madwar il-Golf tal-Veneżwela. Dan ir-reġjun joffri żewġ pjanuri distinti: dik tat-Tramuntana hija relattivament niexfa, filwaqt li dik tan-Nofsinhar hija umda u bit-tikek bis-swamps. L-eżenzjoni hawnhekk hija prinċipalment ikkaratterizzata minn art ċatta, bl-eċċezzjoni ta' xi żoni elevati ħdejn il-lag. Il-Lag Maracaibo innifsu jinsab f'dipressjoni, imdawwar b'artijiet b'ħafna żejt u żoni agrikoli produttivi. * L-Andes (Los Andes) L-Andes tal-Veneżwela, parti mill-firxa tal-muntanji tal-Andes, joffru solliev sorprendenti b'qċaċet imponenti, widien fondi u baċiri fertili intermontani. Iddominati minn dawn il-meded ta' muntanji burly, inkluż l-ogħla quċċata tal-Veneżwela, Bolívar Peak, il-pajsaġġi imħatteb u pittoresk tar-reġjun huma definiti mit-terren ta' altitudni għolja tiegħu. [[File:Playa Grande in Choroni.jpg|thumb|Medda tal-Muntanji Kostali fil-Veneżwela]] [[File:Playa Manaure.jpg|thumb|left|Veduta tal-Bajja ta' Manaure, Komunità Cardón (Punt Fijo).]] L-eżenzjoni unika ta' din iż-żona għandha l-oriġini tagħha fl-Aħħar Età tas-Silġ, meta l-avvanz u l-irtirar tal-glaċieri skolpiw il-pajsaġġ, iffurmat mill-klima kiesħa ta' altitudni għolja. Dan il-wirt glaċjali ħalla impronta dejjiema, bil-glaċieri jaqtgħu widien fondi u jillustraw qċaċet miżgħuda, filwaqt li widien intramontani protetti joffru ħamrija fertili u mikroklima moderata, u joħolqu kundizzjonijiet ideali għall-agrikoltura u l-istabbiliment tal-bniedem. * Il-Pjanuri (Las Pianuras) Il-Llanos huma baċiri sedimentarji estensivi li huma kkaratterizzati minn eżenzjoni predominantement ċatta. Madankollu, il-Llanos tal-Lvant għandhom plateaus baxxi u d-depressjoni Unare, maħluqa mill-erożjoni tal-plateaux, li jżidu d-diversità mat-terren. Dan ir-reġjun huwa soġġett għal għargħar staġjonali, li jibdel il-pjanuri ċatti f'art mistagħdra vasta matul l-istaġun tax-xita. L-eżenzjoni hawn tinfluwenza l-ekosistemi uniċi tar-reġjun, li jinkludu mergħat estensivi u annimali selvaġġi abbundanti. [[File:Vuelo Santa Elena-Canaima (2004) 23.jpg|thumb|Reġjun naturali Guayana fil-Veneżwela]] * Tarka tal-Gujana (Escudo Guayanés) It-Tarka tal-Gujana tippreżenta eżenzjoni varjata, iffurmata minn proċessi ġeoloġiċi fuq miljuni ta' snin. Dan ir-reġjun jinkludi peniżoli, firxiet ta' muntanji imħatteb, għoljiet, u t-tepuis emblematiċi, jew muntanji b'wiċċ ċatt. Tepuis jogħlew bħala plateaus iżolati u ċatti li jogħlew b'mod spettakolari fuq it-terren tal-madwar. Dan l-eżenzjoni unika tikkontribwixxi għall-bijodiversità notevoli u l-importanza xjentifika tar-reġjun. * Delta tal-Orinoco (Delta del orinoco) L-eżenzjoni tad-Delta tal-Orinoco hija kkaratterizzata minn sistema kumplessa ta' art u ilma. Huwa magħmul minn kanali numerużi, gżejjer u depożiti sedimentarji mobbli. Filwaqt li l-ħelsien jista' jidher relattivament uniformi, jaħbi ambjent dinamiku influwenzat minn għargħar staġjonali u depożizzjoni tas-sediment. Dan il-ħelsien tad-deltaiku kumpless jappoġġja ħajja akkwatika diversa u l-għajxien tal-komunitajiet indiġeni adattati għall-pajsaġġi tiegħu li dejjem jinbidlu. === Widien === [[File:Venezuela - Caracas - Mirador de Valle Arriba.jpg|thumb|Il Wied ta' Caracas]] [[File:Valle de Mifafí 2.jpg|thumb|left|Wied ta' Mifafí, Stat ta' Mérida]] [[File:Colonia Tovar, estado Aragua, Venezuela.jpg|thumb|left|Chalets fuq ix-xtut tat-traċċi tal-muntanji li jkopru u jippreċedu d-daħla għal Colonia Tovar, Tovar, Aragua]] Il-widien huma bla dubju l-aktar tip ta' pajsaġġ importanti fit-territorju tal-Veneżwela, mhux minħabba l-estensjoni spazjali tagħhom, iżda minħabba li huma l-ambjent fejn huma kkonċentrati l-biċċa l-kbira tal-popolazzjoni u l-attivitajiet ekonomiċi tal-pajjiż. Min-naħa l-oħra, hemm widien madwar kważi l-ispazju nazzjonali kollu, ħlief fil-baċini sedimentarji kbar tal-Llanos u d-dipressjoni tal-Lag Maracaibo, ħlief ukoll fil-penplains tal-Amażonja. Minħabba l-immudellar tagħhom, il-widien tat-territorju Venezwelan prinċipalment jappartjenu għal żewġ tipi: widien tat-tip tax-xmara u widien tat-tip glaċjali. Ħafna aktar frekwenti, tal-ewwel jiddominaw fil-biċċa l-kbira tal-aħħar, li huma ristretti għall-ogħla partijiet tal-Andes. Barra minn hekk, il-biċċa l-kbira tal-widien glaċjali huma fdalijiet ta' era ġeoloġika passata, li ntemmet madwar 10,000 sa 12,000 sena ilu. Il-widien Andini fondi u dojoq huma differenti ħafna mid-depressjonijiet wesgħin ta' Aragua u Carabobo, fil-Muntanji Kostali, jew mill-widien nestled fil-Mesas de Monagas. Dawn l-eżempji jindikaw li l-konfigurazzjoni tal-eżenzjoni lokali hija deċiżiva fl-identifikazzjoni ta' tipi reġjonali ta' widien. Bl-istess mod, minħabba l-klima sħuna tagħhom, il-widien Gujaniżi huma distinti mill-widien Andini moderati jew kesħin minħabba l-ambjent umdu tagħhom. It-tnejn huma, min-naħa tagħhom, differenti mid-depressjonijiet semi-aridi tal-istati Lara u Falcón. Il-widien Andini, essenzjalment agrikoli, popolati kmieni iżda llum jitilfu l-veloċità, ma jiffaċċjawx l-istess problemi ta' okkupazzjoni spazjali bħall-widien urbanizzati ħafna u industrijalizzati tas-sezzjoni ċentrali tal-Muntanji Kostali. Min-naħa l-oħra, il-widien tal-Gujana depopulati u prattikament verġni jikkostitwixxu kategorija oħra li tissejjaħ id-Dinja mitlufa. Il-widien Andini huma bla dubju l-aktar impressjonanti fit-territorju tal-Venezwela minħabba l-enerġija tar-rilievi li jagħlquhom, li l-qċaċet tagħhom ħafna drabi jiddominaw il-qiegħ tal-widien bi 3,000 sa 3,500 metru ta' altitudni relattiva. Huma wkoll l-aktar pittoresk f'termini ta' stil ta' ħabitat, forom ta' użu tal-art, produzzjoni artiġjanali u t-tradizzjonijiet kollha marbuta ma' dawn l-attivitajiet. === Deżerti === [[File:Medanos de Coro Falcon.jpg|thumb|Il-Park Nazzjonali ta' Médanos de Coro, il-Peniżola ta' Paraguaná, l-Stat ta' Falcón, il-Veneżwela.]] Il-Veneżwela għandha diversità kbira ta' pajsaġġi u klimi, inklużi żoni niexfa u niexfa. Id-deżert ewlieni tal-pajjiż jinsab fl-stat ta' Falcón ħdejn il-belt ta' Coro. Issa huwa park protett, il-Park Nazzjonali Médanos de Coro. Il-park huwa l-akbar tat-tip tiegħu fil-Veneżwela, b'erja ta' 91 kilometru kwadru. Il-pajsaġġ huwa bit-tikek bil-kakti u pjanti xerofiti oħra li jistgħu jgħixu f'kundizzjonijiet mingħajr umdità ħdejn id-deżert. Il-fawna tad-deżert hija magħmula prinċipalment minn gremxul, igwani u rettili oħra. Għalkemm inqas komuni, id-deżert huwa dar għal xi volpijiet, anteaters ġganti u fniek. Hemm ukoll xi popolazzjonijiet ta' għasafar indiġeni, bħall-isparra, l-għasafar tropikali, il-ħamiema skuża, u s-summien bil-kbir. Żoni oħra tad-deżert tal-pajjiż jinkludu parti mid-Deżert tal-Guajira fil-Muniċipalità ta' Guajira fit-Tramuntana tal-Stat ta' Zulia u li qed tiffaċċja l-Golf tal-Venezwela, il-Médanos ta' Capanaparo fil-Park Nazzjonali ta' Santos Luzardo fl-Stat ta' Apure, il-Médanos tal-Gżira ta' Zapara fl-Stat ta' Zulia, l-hekk imsejħa Hundición de Yay fil-Muniċipalità ta' Andrés Eloy Blanco tal-Stat ta' Lara, u l-Formazzjoni Urumaco wkoll fl-Stat ta' Falcón. == Xjenza u teknoloġija == Il-Veneżwela kellha diversi xjentisti li kkontribwew b'mod sinifikanti għax-xjenzi naturali u mediċi, kif ukoll għall-avvanz teknoloġiku. L-ewwel vaċċin li jfejjaq il-lebbra u l-leishmaniasis ġie żviluppat minn Jacinto Convit, filwaqt li Baruj Benacerraf wettaq dimostrazzjonijiet dwar ir-risponsi immuni għall-antiġeni u l-varjazzjoni tagħhom f'kull persuna, li qalgħulu l-Premju Nobel fil-Fiżjoloġija jew il-Mediċina fl-1980. Fil-qasam tat-teknoloġija , Humberto Fernández Morán ikkontribwixxa għall-iżvilupp tal-mikroskopju elettroniku u l-iskalpell tad-djamanti, l-aħħar ta 'l-invenzjoni tiegħu stess, li kien l-ewwel li introduċa l-kunċett ta' cryoultramicrotomy. Storikament, l-ewwel vestiġju tat-teknoloġija magħmula mill-Veneżwelani jinstab fl-iżvilupp tal-morsa Rincones, li ppermetta li partijiet jiġu rkuprati mill-bjar taż-żejt. L-attivitajiet teknoloġiċi fil-pajjiż se jiksbu impetu ġdid lejn nofs is-seklu 20 bil-ħolqien. ta' istituti ġodda mmirati lejn il-promozzjoni u l-professjonalizzazzjoni tal-attività xjentifika u teknoloġika fil-pajjiż.​ Istituzzjonijiet bħal dawn, bħall-Kunsill Nazzjonali għar-Riċerka Xjentifika u Teknoloġika (CONICIT) u l-Istitut Venezwelan tar-Riċerka Xjentifika, huma r-referenzi ewlenin f'dawn il-kwistjonijiet. Kollha huma marbuta mal-Ministeru tax-Xjenza u t-Teknoloġija. Min-naħa l-oħra, hemm l-Osservatorju Astronomiku Nazzjonali ta' Llano del Hato li, f'3600 m 'l fuq mil-livell tal-baħar. n. m., hija waħda mill-ogħla li jinsabu fid-dinja. == Demografija == Il-Veneżwela hija fost l-aktar pajjiżi urbanizzati fl-Amerika Latina il-maġġoranza l-kbira tal-Veneżweli jgħixu fi bliet tat-Tramuntana, speċjalment fil-kapitali Caracas, li hija wkoll l-aktar belt popolata. Madwar 93% tal-popolazzjoni tgħix f'żoni urbani fit-tramuntana tal-pajjiż; 73% jgħixu inqas minn 100 kilometru mill-kosta. Għalkemm kważi nofs l-art tal-Veneżwela tinsab fin-Nofsinhar tal-Orinoco, 5% biss tal-Veneżweli jgħixu hemmhekk. L-akbar u l-aktar belt importanti fin-nofsinhar tal-Orinoco hija Ciudad Guayana (Belt ta' Guayana), li hija s-sitt agglomerazzjoni urbana l-aktar popolata. Il-popolazzjoni tal-Veneżwela fl-2011 qabżet it-28 miljun abitant, u kien stmat li se titla' għal 42 miljun sal-2050. Madankollu, il-kriżi soċjali, ekonomika u politika li esperjenza l-pajjiż matul l-għaxar snin tal-2010 ikkontribwiet għal kriżi enormi. eżodu tal-popolazzjoni tal-pajjiż, li jirriżulta fi tnaqqis sinifikanti fil-popolazzjoni tal-Veneżwela, li sal-2020 reġgħet naqset għal 28.5 miljun ċittadin. Minkejja li għandha rata għolja ta' twelid, il-Veneżwela fl-istess ħin għandha l-ogħla rata ta' emigrazzjoni fir-reġjun kollu. Fl-2009, kien stmat li aktar minn miljun Veneżwelan kienu emigraw minn meta Hugo Chávez ħa l-poter L-emigrazzjoni fuq skala kbira għadha għaddejja u żdiedet matul il-presidenza ta' Nicolás Maduro, b'madwar 6.5 miljun mill-1999. Il-Veneżwelani telqu mill-pajjiż. ==== Evoluzzjoni storika taċ-ċensimenti tal-popolazzjoni fil-Veneżwela ==== * 1873: (7 ta' Novembru): 1,732,411 (Densità: 1.9 abitant/km²) * 1883: (27 ta' April) 2,005,139 (Densità: 2.2 abitant/km²) * 1891: (15 ta' Jannar) 2,221,572 (Densità: 2.5 abitant/km²) * 1920: (1 ta' Jannar) 2,479,525 (Densità: 2.8 abitant/km²) * 1926: (31 ta' Jannar) 2,814,131 (Densità: 3.1 abitant/km²) * 1936: (26 ta' Diċembru) 3,364,347 (Densità: 3.7 abitant/km²) * 1941: (7 ta' Diċembru) 3,850,771 (Densità: 4.3 abitant/km²) * 1950: (26 ta' Novembru) 5,034,838 (Densità: 5.6 abitant/km²) * 1961: (26 ta' Frar) 7,523,999 (Densità: 8.4 abitant/km²) * 1971: (2 ta' Novembru) 10,721,522 (Densità: 11.9 abitant/km²) * 1981: (20 ta' Ottubru) 14,516,735 (Densità: 16.2 abitant/km²) * 1990: (21 ta' Ottubru) 18,105,265 (Densità: 20.1 abitant/km²) * 2001: (22 ta' Ottubru) 23,054,210 (Densità: 25.5 abitant/km²) * 2011: (30 ta' Ottubru) 27,227,930 (Densità: 30.1 abitant/km²) === Bliet ewlenin === Il-popolazzjoni tal-Veneżwela għandha t-tendenza li tikkonċentra l-aktar fiż-żoni kostali u muntanjużi, jew minħabba aċċess aktar faċli għall-portijiet, fil-każ tal-kosta; jew minħabba l-klima aktar moderata, fil-każ ta' żoni muntanjużi. L-aktar ċentru tal-popolazzjoni importanti barra ż-żona kostali/muntanji hija Ciudad Guayana, fil-konfluwenza tax-xmajjar Orinoco u Caroní, fil-Lvant tal-pajjiż. L-ibliet ewlenin tal-Venezwela huma elenkati hawn taħt f'termini ta' importanza, estensjoni u numru ta' abitanti. Id-dejta tal-popolazzjoni tappartjeni għall-aħħar Ċensiment tal-Popolazzjoni u tad-Djar tal-Istitut Nazzjonali tal-Istatistika għall-2011. === Etnografija === [[Stampa:Boys in the river of Venezuela 2.jpg|thumb|Tfal mill-Gżira Margarita, l-istat ta' Nueva Esparta.]] Il-Veneżweli għandhom taħlita rikka ta' wirt li jinkludi tliet familji etniċi, dawn ikunu Ewropej, Amerinjani u Afrikani, li l-integrazzjoni tagħhom bdiet bit-twaqqif tal-Kolonja. Fil-bidu tas-seklu 20, wara s-sejba taż-żejt u perjodi ta' gwerra fl-Ewropa, il-Veneżwela rċeviet immigrazzjoni tal-massa importanti ta' Ewropej l-aktar minn Spanja, Italja u Portugall, li fiha l-proċess ta' taħlit kompla importanti, u llum Illum il-maġġoranza tal-popolazzjoni għandha antenati jew oriġini mħallta. Bħala fatt importanti, ta' min jinnota li, mill-perjodu kolonjali sa tmiem it-Tieni Gwerra Dinjija, il-fluss ta' immigranti mill-Gżejjer Kanarji kien importanti ħafna, l-impatt kulturali tagħhom kien sinifikanti ħafna fl-iżvilupp tal-Ispanjol fl- il-gastronomija u d-drawwiet tiegħu. Skont studju ġenetiku tad-DNA awtosomali li sar fl-2008 mill-Università ta' Brażilja, il-kompożizzjoni tal-popolazzjoni tal-Veneżwela hija: 60.60% tal-kontribuzzjoni Ewropea, 23% tal-kontribuzzjoni Amerindjana u 16.30% tal-kontribuzzjoni Afrikana. Skont iċ-Ċensiment Nazzjonali XIV tal-Popolazzjoni u d-Djar, meta n-nies ġew mistoqsija dwar l-oriġini etnika-razzjali tagħhom, bl-għażliet: "Iswed", "Afro-dixxendenti", "Kannella", "Abjad", Oħrajn; 49.9% tal-popolazzjoni qalu li kienu ‘morena’ (jiġifieri ta' ġilda skura), filwaqt li 42.2% identifikaw lilhom infushom bħala ‘abjad’. 2.8% qalu li huma 'suwed', u 0.7% 'Afro-dixxendenti', filwaqt li 2.7% iddikjaraw li jappartjenu għal grupp ta' oriġini Amerindja, u l-bqija (1.1%) semmew li kienu minn' razez oħra' (b'referenza għal razez oħra). etniċi).282 Fost dawk li għarfu lilhom infushom bħala Amerindjani, 58% qalu li kienu mill-grupp etniku Wayúu, 7% Warao, 5% Kariña, 4% Pemón, 3% Piaroa, 3% Jivi, 3% Añu, 3% Cumanagoto. , 2% Yukpa, 2% Chaima, 1% Yanomami u popli oħra 9%. ==== Kompożizzjoni razzjali u etnika (Sors: INE, Ċensiment tal-2011) ==== * Moreno: 49.9% * Abjad: 42.2% * Iswed: 2.8% * Indiġeni: 2.7% * Oħrajn: 1.1% * Afro-dixxendenti: 0.7% === Indiġeni === [[File:Alto orinoco5.jpg|thumb|Tfal tal-grupp etniku Yanomami fl-Amazonas.]] Huma grupp ta' minoranza li fl-2011 irrappreżentaw 2.7% tal-popolazzjoni totali tal-pajjiż, b'total ta' 1,511,329 ruħ etniku skont iċ-Ċensiment tal-Veneżwela tal-2011, li minnhom gruppi żgħar li jinsabu fl-aktar partijiet iżolati u remoti tal-pajjiż iżommu l-kultura tagħhom intatt Il-poplu indiġenu f'kuntatt mal-bniedem belt abjad u mestizo għandhom ċertu assimilazzjoni, li jqiegħdu l-kultura tagħhom fil-periklu li tisparixxi minħabba l-influwenzi tal-pajjiżi ġirien. L-influwenza indiġena hija limitata għall-vokabularju ta' xi kliem – bħall-ismijiet tal-postijiet – u għall-gastronomija. === Emigrazzjoni === Il-kriżi tal-migrazzjoni tal-Veneżwela, imsejħa wkoll l-eżodu tal-Veneżwela, hija kriżi umanitarja minħabba ż-żieda fil-fluss migratorju mill-Veneżwela li tmur lura għall-2016. Fl-2015, kien hemm 697,562 Veneżwelan barra l-pajjiż, li jirrappreżentaw 2.3 % tal-popolazzjoni totali. Fl-2017 kien kważi 5.4% tal-popolazzjoni tal-pajjiż, madwar miljun 421 elf ruħ Fl-2018, 2.3 miljun Veneżwelan huma barra minn pajjiżhom, madwar 7% tal-popolazzjoni hija l-pajjiż bl-akbar popolazzjoni immigranti ta' oriġini Veneżwela id-dinja, li tgħodd fl-2019 b'1,626,000 persuna.296 F'Ġunju 2024, l-Aġenzija tan-NU għar-Refuġjati, li tiċċita dejta mill-pjattaforma R4V, tiddikjara li diġà hemm 7 .7 miljun Veneżwelan li emigraw mill-pajjiż. === Komunitajiet barranin === [[File:ColoniaTovarMountains.jpg|thumb|Colonia Tovar hija belt mwaqqfa fl-1843 minn settlers Kattoliċi mil-Lbiċ tal-Ġermanja. L-abitanti tagħha jitkellmu djalett imsejjaħ Colonist German.]] Il-Veneżwela hija dar għal kolonja importanti ta' Taljani, Spanjoli, Portugiżi, Għarab u Ċiniżi, minbarra għadd kbir ta' nies mill-Kolombja u wkoll mill-Konu tan-Nofsinhar u mill-Karibew. Bil-bidu tal-isfruttament taż-żejt fl-1914, ġew stabbiliti kumpaniji u ċittadini, l-aktar mill-Stati Uniti. Aktar tard, matul il-perjodu ta' wara l-gwerra, il-Veneżwela rċeviet it-tielet l-akbar mewġa ta' immigrazzjoni Ewropea fl-Amerika 16 Immigranti li ġejjin prinċipalment mill-Italja u Spanja, u immigranti ġodda mill-Portugall, il-Lvant Nofsani, Ġermanja, Kroazja, Żvizzera, Pajjiżi l-Baxxi, Ċina, Ungerija, Turkija, Ukrajna, Polonja, Armenja, u Russja, fost l-oħrajn, imħeġġa fl-istess ħin mill-programm ta' immigrazzjoni u kolonizzazzjoni implimentat mill-Gvern Dan il-proċess ħoloq komunitajiet kbar li fosthom jispikkaw it-Taljani-Veneżwelani, l-Ispaniċi-Veneżwelani u l-Luso-Veneżwelani. Skont dejta uffiċjali minn Spanja, il-Veneżwela hija t-tielet pajjiż fid-dinja li għandha l-akbar komunità ta' Spanjoli L-istess pożizzjoni tinżamm fil-każ tal-komunità Taljana, iżda biss fil-livell tal-Amerika Latina. Il-komunità Lusitana hija t-tieni wara lsigno de menos l-Brażil. Matul is-snin sebgħin, il-Veneżwela rċeviet immigrazzjoni minn diversi pajjiżi tal-Amerika Latina, primarjament il-Kolombja, il-Perù u l-Ekwador. Ma' dan żdiedet l-immigrazzjoni mill-Konu tan-Nofsinhar ta' nies li qed jaħarbu mid-dittatorjati u li raw fil-Veneżwela mod kif joħorġu mis-sitwazzjoni diffiċli tagħhom. Dawn il-mewġ kontinwu ta' migrazzjoni żiedu l-mużajk razzjali kumpless tal-pajjiż. Il-popolazzjoni Veneżwelana mwielda f'pajjiżi oħra kienet tirrappreżenta 4.4% tat-total nazzjonali. L-akbar immigrazzjoni ġejja mill-Kolombja, Spanja, il-Portugall u l-Italja, fost pajjiżi oħra bħal Ħaiti, ir-Repubblika Dominikana, Trinidad u Tobago, bil-Venezwela tkun it-tieni pajjiż fl-Amerika Latina li għandu l-aktar immigrazzjoni kemm mill-Ewropa kif ukoll mill-Amerika stess, wara Arġentina. === Edukazzjoni === [[File:Biblioteca de la Universidad Central de Venezuela.jpg|thumb|Il-Belt Università ta' Caracas ġiet iddikjarata Sit ta' Wirt Dinji tal-Umanità fl-2000.]] L-edukazzjoni ilha b’xejn u obbligatorja mis-27 ta’ Ġunju 1870, b’digriet tal-President Antonio Guzmán Blanco, filwaqt li fit-3 ta’ Awwissu 1910, fi żmien il-gvern ta’ Juan Vicente Gómez, ġiet ippubblikata fil-Gazzetta Uffiċjali Nru 11,068, 11,069 u 11,070, il-kodiċi tal-Istruzzjoni Pubblika tal-25 ta’ Ġunju, li jistabbilixxi li l-istruzzjoni fil-Venezwela hija maqsuma f’pubbliku, sussidjat u privat. Fil-Venezwela, l-edukazzjoni hija strutturata fil-livelli preskolastiċi, bażiċi, diversifikati u ogħla. Hija rregolata mil-Liġi Organika tal-Edukazzjoni, li tagħmilha obbligatorja minn qabel l-iskola sal-livell sekondarju diversifikat (minn 6 sa 15-il sena), u b’xejn fl-iskejjel immexxija direttament mill-Istat sal-livell undergraduate.​ F’din il-materja , l-Istat għandu s-setgħa li joħloq is-servizzi rilevanti biex jiffaċilita u jżomm l-aċċess għat-tipi kollha ta’ edukazzjoni. Skont dejta uffiċjali, għall-perjodu akkademiku 2005-2006, total ta’ 1,010,946 tifel u tifla kienu rreġistrati fl-edukazzjoni ta' qabel l-iskola. L-edukazzjoni bażika kellha madwar 4,885,779 irreġistrati għal dak l-istess perjodu, filwaqt li 671,140 student kienu reġistrati f'ċentri ta' edukazzjoni medju jew sekondarju, diversifikati u professjonali Il-pajjiż kellu wkoll 25,835 skola u units edukattivi. L-evoluzzjoni tal-litteriżmu kienet qed tikber u speċjalment aċċellerata matul il-perjodu 1950-2005. Fis-snin sebgħin, meta l-Venezwela kienet qed tesperjenza tkabbir enormi minħabba l-bejgħ taż-żejt, ir-rata tal-litteriżmu żdiedet minn 77% għal 93% sal-1999, u b'hekk kienet waħda mill-ogħla rati ta' litteriżmu fir-reġjun. 14-il sena telgħet minn 52.2% fl-1950 għal 95.39% fl-2015. Fl-2005, il-Venezwela ddikjarat lilha nnifisha bħala territorju ħieles mill-illitteriżmu, wara li rreġistra miljun u nofs ruħ bejn l-2003 u l-2005. Din l-aħbar, madankollu, kienet tikkontradixxi statistika uffiċjali u projezzjonijiet dwar is-suġġett. === Saħħa === Il-gvern tal-Veneżwela jamministra sistema tas-sigurtà soċjali li tkopri, fost oħrajn, inċidenti tax-xogħol, mard u pensjonijiet. L-istennija tal-għomor hija 71.5 snin għall-irġiel u 77.8 snin għan-nisa, skont stimi għall-2006, għalkemm naqset konsiderevolment f'dawn l-aħħar snin. Il-maġġoranza tal-imwiet u l-imwiet fil-vaganzi huma kkawżati minn inċidenti kkaġunati mit-teħid tal-alkoħol, u min-nuqqas ta' konformità mar-regolamenti tas-sigurtà bħaċ-ċinturini tas-sigurtà, fost oħrajn. Ċertu mard jinsab prinċipalment f'żoni rurali tal-Veneżwela, minħabba n-nuqqas ta 'sanità f'dawn iż-żoni. Fl-1940s, saret kampanja intensa biex isir fumigazzjoni bid-DDT u jiġu eliminati n-nemus li jittrasmettu l-malarja, id-deni isfar u l-marda ta' Chagas. Madankollu, mis-snin sebgħin, dan il-mard li jinġarr min-nemus reġa żdied. Mill-2007 u l-2008 'l hawn, bosta indikaturi tas-saħħa wrew deterjorament sinifikanti. Għalhekk, il-mortalità tat-trabi kibret minn 4,747 mewt fi tfal taħt sena fl-2007 għal 11,466 mewt fl-2016 u l-mortalità materna fl-istess perjodu minn 198 mewta materna għal 756. Filwaqt li fl-2008 ġew irreġistrati 31,719 każ ta' malarja, dan in-numru żdied. għal 240,613 fl-2016. === Lingwi === [[File:Dialectos del español venezolano (2).png|thumb|Djaletti Spanjoli Veneżwelan]] Il-Kostituzzjoni tal-Veneżwela tirrikonoxxi l-Ispanjol u l-lingwi tal-popli indiġeni tal-Veneżwela bħala uffiċjali. L-Spanjol huwa l-lingwa materna tal-maġġoranza tal-Veneżwelani. Il-varjant tal-Ispanjol użat huwa l-Ispanjol Veneżwelan, li min-naħa tiegħu huwa maqsum f'diversi djaletti. Il-lingwi tal-Veneżweljani indiġeni huma mitkellma minn inqas minn 1% tal-popolazzjoni totali tal-Veneżwela. Fost dawn il-lingwi hemm Wayuunaiki, Warao, Pemón u oħrajn. Il-Lingwa tas-Sinjali tal-Veneżwela (LSV) mhijiex kostituzzjonalment lingwa uffiċjali, madankollu, tintuża mill-kultura torox tal-pajjiż u kostituzzjonalment it-torox u l-mut għandhom id-dritt jesprimu lilhom infushom u jikkomunikaw taħt din il-lingwa. Ġeneralment, il-Lingwa tas-Sinjali Venezwelana tintuża fi programmi tal-aħbarijiet televiżivi minn interpreti. L-immigranti minn pajjiżi oħra jużaw il-lingwi tagħhom stess, minbarra l-Spanjol. Fost l-aktar lingwi mhux nattivi mitkellma hemm l-Għarbi, iċ-Ċiniż, l-Ingliż, it-Taljan u l-Portugiż. L-Ingliż jintuża bħala lingwa materna mill-Veneżwelani li joqogħdu fi bliet qrib il-Gujana, bħal San Martín de Turumbán. Fir-rigward tad-djaletti, Portugiż u l-Portuñol huwa mitkellem fuq il-fruntiera mal-Brażil, speċjalment f'Santa Elena de Uairén. Coloniero German huwa djalett Ġermaniż użat f'Colonia Tovar, fl-stat ta' Aragua. === Reliġjon === [[File:Catedral de Caracas.JPG|thumb|left|Katidral Metropolitan ta' Santa Ana (Caracas)]] [[File:Virgen de la Chiquinquira en la Basílica de la Chinita, Maracaibo, Venezuela full.jpg|thumb|Tabella żgħira li fuqha tidher ix-xbieha tal-Verġni ta' Chiquinquirá, Il-Bażilika tal-Madonna ta' Chiquinquirá (Basílica de Nuestra Señora de Chiquinquirá).]] Il-Kostituzzjoni Nazzjonali tistabbilixxi l-libertà tar-reliġjon. L-Insara jiffurmaw aktar minn 80% tal-popolazzjoni. Fost dawn, madwar 71% jidentifikaw bħala Kattoliċi. Madwar 17% jappartjenu għal knejjes evanġeliċi, il-Knisja Anglikana u gruppi Protestanti oħra bħax-Xhieda ta' Jehovah, Il-Knisja ta' Ġesù Kristu tal-Qaddisin tal-Aħħar Jiem u l-Knisja Adventista tas-Seba' Jum. 2% tal-Venezwelani huma membri ta' reliġjonijiet oħra bħall-Iżlam, l-Induiżmu, il-Buddiżmu u l-Ġudaiżmu. Il-prattikanti tar-reliġjonijiet b'għeruq pre-Ispaniċi jirrappreżentaw 2% oħra tal-popolazzjoni. L-atei huma 2% tal-Veneżweli, filwaqt li l-agnostiċi huma 6%. Min-naħa l-oħra, Santeria għandha segwaċi fost il-popolazzjoni Afro-dixxendenti. Fost il-manifestazzjonijiet reliġjużi popolari tal-Veneżwela hemm ix-xjaten taż-żfin ta' Corpus Christi. Din id-dimostrazzjoni ssir f'diversi reġjuni tal-pajjiż minn gruppi differenti msejħa fratellanzi jew fratellanzi, li jiċċelebraw il-preżenza ta' Kristu fis-Santissimu Sagrament tal-Ewkaristija skont id-duttrina tal-Kattoliċiżmu B'kollox hemm 11-il fratellanza li jġibu flimkien aktar minn ħamest elef ruħ, l-aktar famużi minnhom huwa x-xjaten taż-żfin ta' Yare. Dawn il-manifestazzjonijiet ġew rikonoxxuti mill-[[UNESCO]] bħala Wirt Kulturali Intanġibbli tal-Umanità fl-2012. Bl-istess mod, il-partit San Pedro huwa festival reliġjuż ieħor ipproklamat wirt kulturali intanġibbli tal-Umanità mill-[[UNESCO]]. <gallery> File:Basilica de Nuestra Señora de Chiquinquira.jpg|Il-Bażilika tal-Madonna ta' Chiquinquirá (Basílica de Nuestra Señora de Chiquinquirá) hija l-aktar tempju Kattoliku traffikuż fiż-Zulia u tinsab f'Maracaibo. File:Basílica de nuestra señora de la Chiquinquira.jpg|Il-Bażilika tal-Madonna ta' Chiquinquirá (Basílica de Nuestra Señora de Chiquinquirá) hija l-aktar tempju Kattoliku traffikuż fiż-Zulia u tinsab f'Maracaibo. File:Catedral Nuestra Señora del Pilar.jpg|Katidral tal-Madonna tal-Pilar, Barinas, Barinas File:Cathedral of Ciudad Bolivar.jpg|Katidral (Catedral), Ciudad Bolívar, Bolívar File:Iglesia San Martin de Tours II.jpg|Knisja ta' San Martin ta' Tours (Iglesia de San Martin de Tours/ Kirche des Heiligen Martin von Tours), Colonia Tovar, Tovar, Aragua File:Ermita Nuestra Señora del Carmen. Barcelona, Edo. Anzoategui (9).jpg|Hermitage tal-Madonna tal-Karmen, Belt ta' Barċellona, ​​​​l-Anzoategui File:Diablos-3.jpg|Xjaten taż-żfin ta' Corpus Christi, wirt kulturali intanġibbli tal-Umanità. File:Fachada de la Catedral de Coro.jpg|Faċċata tal-Bażilika Katidral Minuri, Kor, Falkun. File:Santuario Nuestra Señora de las Mercedes - Río Chico.jpg|Santwarju tal-Madonna tal-Mercedes f'Río Chico. File:Catedral Barcelona Anzoátegui Venezuela.jpg|Katidral ta' Barċellona, Anzoategui File:Plaza Bolívar, Municipio Catatumbo.jpg|Knisja Imwaqqfa, Muniċipalità Catatumbo, Zulia File:Quibor 1999 001.jpg|Knisja, Quíbor, Lara File:Imge013.jpg|Knisja, Tinaquillo, Cojedes File:Iglesia Cristo Rey (Socopó).JPG|Knisja ta' Kristu Re (Iglesia Cristo Rey), Socopó, Barinas File:Catedral de Guanare.jpg|Katidral tal-Madonna ta' Coromoto (Catedral de Nuestra Señora de Coromoto), Guanare, Portuguesa File:Petare 1.JPG|Knisja Parrokkjali (Iglesia parroquial), Petare, Miranda File:Petare2004-8b.jpg|Knisja Parrokkjali (Iglesia parroquial), Petare, Miranda File:CapillaMaríaMagdalena.jpg|Kapella Marija Maddalena jew Kappella tal-Kalvarju (Capilla María Magdalena o de El Calvario), Petare, Miranda File:Collage Valle de la Pascua.png|Katidral tal-Madonna (Catedral de Nuestra Señora), Valle de la pascua, Guárico File:Catedral calabozo venezuela8.jpg|Katidral Metropolitan (Catedral Metropolitana), Calabozo, Guárico File:Mariarakirche.jpg|Knisja, Mariara, Carabobo File:Asi es ocumare del tuy y los indios coromotanos.jpg|Knisja, Ocumare del Tuy, Miranda File:Nuestra Señora del Rosario de Cúa Church 1.jpg|Knisja tal-Madonna tar-Rużarju (Iglesia de Nuestra Señora del Rosario), Cúa, Miranda File:Iglesia San Juan Bautista, San Carlos.jpg|Knisja San Ġwann Battista (Iglesia San Juan Bautista), San Carlos, Cojedes File:Iglesia de Araure.JPG|Knisja, Araure, Portuguesa File:Basílica de Nuestra Señora de la Consolación.JPG|Bażilika tal-Madonna tal-Konsolazzjoni (Basílica de Nuestra Señora de la Consolación.), Táriba, Táchira File:IglesiacatedralnuestraseñoradelcarmenGuasdualitoapureVenezuela.png|Knisja tal-Madonna tal-Karmenu (Iglesia de Nuestra Señora del carmen), Guasdualito, Apure File:Iglesia Parroquial de Cagua - panoramio.jpg|Knisja Parrokkjali (Iglesia Parroquial), Cagua, Aragua File:Iglesia Santa Ana de Morón.jpg|Knisja ta' Santa Ana de Morón (Iglesia de Santa Ana de Morón), Morón, Carabobo File:Iglesia Caicara del Orinoco.jpeg|Knisja, Caicara del Orinoco, Bolívar File:Iglesia de Biruaca.JPG|Knisja, Biruaca, Apure File:Iglesia de Ntra Sra del Carmen.JPG|Knisja tal-Madonna tal-Karmenu (Iglesia de Nuestra Señora del Carmen), San Sebastián de los Reyes, Aragua File:Iglesia de Santa Elena de Uairén..jpg|Knisja, Santa Elena de Uairén, Bolívar File:Iglesiachuspa.jpg|Chuspa, Vargas, La Guaira File:Iglesia del Gran Roque.jpg|Kapella (Capilla), Gran Roque, Dependencias Federales File:VirgendelaPaz.jpg|Monument lill-Verġni tal-Paċi (Monumento a la Virgen de la Paz), Trujillo, Trujillo File:Tarde junto al sanjuanote.JPG|Monumento a San Juan Bautista (Monument lil San Ġwann Battista), San Juan de los Morros, Guárico File:Virgen de la consolación.JPG|Monument tal-Verġni tal-Konsolazzjoni ta' Táriba, Táriba, Táchira File:Virgen de Las Mercedes (Río Chico).jpg|Statwa tal-Verġni ta' Las Mercedes (Estatua de la virgen de Las Mercedes), Río Chico u San José de Barlovento, Miranda File:Virgen Las Mercedes, San José de Barlovento.jpg|Statwa tal-Verġni ta' Las Mercedes (Estatua de la virgen de Las Mercedes), Río Chico u San José de Barlovento, Miranda File:Abadía de Güigüe (Carabobo, Venezuela).jpg|Abadja (Abadía), Güigüe, Carabobo </gallery> === Kriminalità === Il-kriminalità fil-Veneżwela hija problema li taffettwa l-pajjiż kollu, għalkemm is-severità eżatta tal-problema mhix magħrufa minħabba li l-NGOs jimmaniġġjaw informazzjoni mhux uffiċjali u m'għandhom l-ebda mod biex jivverifikaw l-informazzjoni uffiċjali dwar il-kriminalità fil-Veneżwela kienet ikklassifikata bħala l-iktar nazzjon perikoluż id-dinja skont l-istħarriġ ta' Gallup fl-2013 u fl-2015. Fl-2013 19% biss tal-Venezweli ħassewhom siguri li jimxu waħedhom bil-lejl, bi kważi kwart ta' dawk li wieġbu jindikaw li huma jew membru tal-familja kienu ġew ikkupjati fl-aħħar sena. Is-sitwazzjoni marret għall-agħar meta 14% biss ħassewhom siguri fl-2015, l-inqas persentaġġ globali rreġistrat mill-2005.​ Ir-rata ta' omiċidju intenzjonali tal-pajjiż hija wkoll waħda mill-ogħla fid-dinja. Skont in-[[Nazzjonijiet Uniti]], din it-tip ta' problema hija dovuta għas-sitwazzjoni politika u ekonomika fqira fil-pajjiż. traffikar tas-sess u xogħol tal-skjavi “Bħala riżultat tal-livelli għoljin ta' kriminalità, il-Venezweli ġew imġiegħla jimmodifikaw xi drawwiet tal-istil tal-ħajja. == Organizzazzjoni territorjali == [[File:Venezuela, administrative divisions (+claims) - es - colored.svg|thumb|Stati tal-Veneżwela]] [[File:Venezuela Regiones Administrativas.svg|thumb|Reġjuni tal-Veneżwela]] Diviżjoni Politika Territorjali: 23 Stat, Distrett Kapitali 1 (Preċedentement imsejjaħ id-Distrett Federali) u d-Dipendenzi Federali magħmula minn 311-il gżira, ċwievet u gżejjer. Il-Veneżwela hija maqsuma f'4 reġjuni naturali kbar: ir-Reġjun tal-Karibew, ir-Reġjun Andin, ir-Reġjun ta' Llanos u r-Reġjun tal-Amażonja. Uffiċjalment hija organizzata f'9 reġjuni ġeografiċi li huma: Medda tal-muntanji Ċentrali, hija magħmula mill-istati: Yaracuy, Carabobo, Aragua, Miranda, Distrett Kapitali u t-tramuntana tal-istati Anzoátegui, Cojedes u Guárico. Il-firxa tal-muntanji tal-Lvant, hija magħmula mill-istat ta 'Sucre fl-intier tagħha u t-tramuntana tal-stati ta' Anzoátegui u Monagas. Sistema Corian, magħmula mill-stat ta' Falcón u t-tramuntana tal-istati ta' Lara u Yaracuy. Il-Lag Maracaibo, ikopri l-stat ta' Zulia, it-tramuntana tal-stat ta' Táchira u l-majjistral tal-istati ta' Mérida u Trujillo. L-Andes, magħmula mill-stati: Táchira, Mérida, Trujillo u n-nofsinhar tal-stat ta' Lara u l-punent tal-stati ta' Barinas u Portuguesa. Los Llanos jokkupa r-reġjun ċentrali tal-pajjiż u huwa magħmul mill-stati: Apure, Barinas, Portuguesa, Cojedes, Guárico, Anzoátegui u Monagas. Sistema Deltaic, magħmula mill-grigal tal-stat Monagas u d-Delta Amacuro kollu. Fin-Nofsinhar tal-Orinoco, jinkludi l-stati ta' Bolívar, Amazonas u n-Nofsinhar tad-Delta Amacuro. Reġjun insulari, jiġbor fih l-stat ta' Nueva Esparta bit-3 gżejjer tiegħu: Margarita, Coche u Cubagua u l-aġenziji federali li jinsabu fit-tramuntana tal-Venezwela fuq il-Baħar Karibew. == Kultura == [[File:TeresaCarreño.jpg|thumb|Il-Kumpless Kulturali Teresa Carreño, f’Caracas, huwa wieħed mill-aktar importanti fl-Amerika Latina u t-tieni l-akbar fl-Amerika t'Isfel.]] [[File:Catatumbolightning.jpg|thumb|Sajjetti Catatumbo.]] Il-kultura tal-Venezwela hija melting pot li fundamentalment tintegra tliet familji differenti: l-indiġeni, l-Afrikani u l-Ewropej. L-ewwel tnejn min-naħa tagħhom kellhom kulturi differenzjati skond it-tribujiet. It-traskultura u l-assimilazzjoni, tipiċi tas-sinkretiżmu kulturali, wasslu għall-kultura attwali tal-Venezwela, simili f'ħafna aspetti għall-bqija tal-Amerika Latina, għalkemm l-ambjent naturali jikkawża differenzi importanti. L-influwenza indiġena hija limitata għal xi kliem fil-lessiku u l-gastronomija. L-influwenza Afrikana bl-istess mod, minbarra l-istrumenti mużikali bħat-tanbur. L-influwenza Spanjola kienet aktar importanti u b'mod partikolari kienet ġejja mir-reġjuni ta' Andalusia u Extremadura, postijiet ta' oriġini tal-maġġoranza ta' settlers fiż-żona tal-Karibew matul l-era kolonjali. Bħala eżempju ta' dan, nistgħu nsemmu l-binjiet, xi wħud mill-mużika, ir-reliġjon Kattolika u l-lingwa. Influwenza Spanjola ovvja hija l-ġlied tal-barrin u ċerti karatteristiċi tal-gastronomija. Il-Venezwela kienet ukoll arrikkita minn kurrenti oħra ta' oriġini Antilliana u Ewropea fis-seklu 19, speċjalment ta' oriġini Franċiża. Fi stadju aktar reċenti, dimostrazzjonijiet ta' oriġini Amerikana u immigrazzjoni ġdida ta' oriġini Spanjola, Taljana u Portugiża faqqgħet fil-bliet il-kbar u r-reġjuni taż-żejt, u żiedu l-mużajk kulturali diġà kumpless. Għalhekk, pereżempju, mill-Stati Uniti ġejja l-influwenza tat-togħma għall-baseball u l-kostruzzjonijiet arkitettoniċi moderni. === Letteratura === Il-letteratura Venezwelana bdiet tiżviluppa mill-era kolonjali, b'indirizzi għall-artijiet il-ġodda u l-abitanti oriġinali tagħhom. Kronaki u stili varji ta' poeżija kienu l-manifestazzjonijiet letterarji ewlenin matul is-seklu 18. F'dan l-ewwel perjodu tispikka l-figurata' Andrés Bello, poeta, filologu, grammatiku u edukatur ta' fama universali. Bello żviluppa xogħlijiet bħal Allocution on Poetry (1823) u Silva on Agriculture in the Torrid Zone (1826), li kienu prekursuri tat-tema Amerikanista li kienet tiġi żviluppata ftit tal-ħin wara f'żoni oħra tal-kontinent. Simón Rodríguez jirrappreżenta eżempju ieħor ta' fama fil-kontinent kollu, b'xogħlijiet bħal Soċjetajiet Amerikani (1828), Difiża ta’ Bolívar (1830), Osservazzjonijiet fuq it-terren ta' Vincocaya (1830), u Dwal u virtujiet soċjali (1834). [[File:AndresBello.jpg|thumb|Andrés Bello huwa meqjus bħala l-aktar figura intellettwali prominenti u importanti fil-kultura Hispana Amerikana tas-seklu 19, kif ukoll wieħed mill-aktar umanisti importanti fl-Amerika.]] Id-daħla tas-seklu 19 u l-Indipendenza raw it-twelid ta' letteratura politika raffinata, inkluża l-awtobijografija ta' Francisco de Miranda u l-ittri ta' Bolívar, kif ukoll oratorju ta' sbuħija retorika u stilistika kbira li kienet se tgħaddi l-kitbiet tal-aktar diversi. eroj tal-proċess emanċipatorju. Wara l-Indipendenza, il-letteratura Venezwelana bdiet tiddiversifika, iżda bdiet tevolvi b'rata mgħaġġla biss fi żmien Guzmán Blanco. Matul il-perjodu bejn l-emanċipazzjoni tal-Venezwela mill-Gran Kolombja, il-ħajja tal-poeta Zulian, filologu politiku u storiku Rafael María Baralt, l-ewwel Latin Amerikan li okkupa siġġu numru fl-Akkademja Rjali Spanjola u awtur tal-ewwel ktieb dwar l-Istorja tal-Venezwela (1887), minbarra sensiela ta' pubblikazzjonijiet li ffurmaw kontribuzzjonijiet għal-letteratura Hispanika bl-ewwel Diccionario Matrix de la Lengua Castellana (1850) u d-Diccionario de Galicismos (1855); ta' għadd bla għadd ta' odi bħal To Christopher Columbus (1849) u l-aktar famużi Adieu lill-Patrija (1843), u diversi esejs politiċi. Ir-Romantiċiżmu, l-ewwel ġeneru letterarju importanti fil-Venezwela, żviluppa f'nofs dak il-perjodu, b'figuri bħal Juan Antonio Pérez Bonalde u Eduardo Blanco jispikkaw fi ħdan dan il-moviment. Fl-aħħar tas-seklu 19, seħħ il-moderniżmu u fil-bidu tas-seklu 20, seħħet id-dehra ta' avant-garde. Il-costumbriżmu, b’għeruq romantiċi, ħa għeruq fondi fil-Venezwela permezz ta' awturi bħal Nicanor Bolet Peraza, Daniel Mendoza u Fermín Toro. Mill-1880, fil-Venezwela bdew jitfasslu moviment letterarju u tradizzjoni ta' ambizzjoni usa'. Cecilio Acosta u Arístides Rojas, fost oħrajn, indikaw it-tranżizzjoni lejn pożizzjonijiet intellettwali u kreattivi ġodda. Fil-qasam tal-moderniżmu spikkaw fost l-oħrajn Manuel Díaz Rodríguez u Luis Urbaneja Ahelpohl. Is-sena 1910 normalment tittieħed bħala l-punt tat-tluq għal esperjenzi estetiċi ġodda li jirreaġixxu kontra l-moderniżmu u jippruvaw jiktbu dwar il-ħajja komuni, sabiex toħroġ espressjoni letterarja ġdida ta' natura realistika, li fiha jerġgħu jitfaċċaw essenzi qodma tal-kostumbriżmu. F'dan il-mument fit-trajettorja tar-rumanz Veneżwelan, l-ismijiet ta' José Rafael Pocaterra (Memorji ta' Venezweljan tad-Dekadenza), Teresa de la Parra (Ifigenia) u l-figura kbira ta' Rómulo Gallegos, li waqqaf l-iskola tar-realiżmu maġiku, huma rilevanti l-Amerika Latina, b’xogħlijiet bħal Doña Bárbara (1929), Cantaclaro (1934), u Canaima (1935). Awturi Venezwelani rikonoxxuti oħra huma Andrés Eloy Blanco, Arturo Uslar Pietri (li introduċa t-terminu Realiżmu Maġiku fil-letteratura), Miguel Otero Silva, Mariano Picón Salas, Guillermo Meneses, Adriano González León, Antonia Palacios, José Antonio Ramos Sucre, Salvador Garmendia, Francisco. Lazo Martí, Rafael Cadenas, José Ignacio Cabrujas, u Víctor Bravo, fost oħrajn. Bħala parti mix-xogħol letterarju, fil-Venezwela l-Premju Rómulo Gallegos huwa organizzat kull sentejn għall-aktar rumanz li jispikka fid-dinja li titkellem bl-Ispanjol, premju meqjus minn ħafna bħala l-aktar premju letterarju importanti fl-Amerika Latina. === Mużika === [[File:04162012Bailes071 (cropped).JPG|thumb|Joropo, żfin nazzjonali tal-Veneżwela.]] Il-mużika Venezwelana hija kkaratterizzata minn taħlit ta' elementi Spanjoli u Afrikani, tipiċi li jappartjenu għal poplu prinċipalment mestiż. L-aktar ġeneru rappreżentattiv tal-pajjiż huwa l-mużika llanera, li tuża strumenti bħal cuatro, l-arpa, il-maracas, il-bandola u l-capachos. Dan ir-ritmu sar ikkonsagrat bħala l-mużika tal-identità nazzjonali, sal-punt li l-Venezweli jissejħu llaneros barra minn Malta. Dan il-ġeneru kellu l-oriġini tiegħu fir-reġjun illum inkluż fl-stati ta' Apure, Barinas, Guárico, Cojedes u Portuguesa, fejn huwa kkultivat ta' spiss. [[File:Hombre cantando por dinero en las cercanías del Hotel Humbodlt.jpg|thumb|Il-cuatro huwa l-istrument tipiku u l-aktar emblematiku tal-mużika Veneżwelana, minbarra li huwa assi ta' interess kulturali tan-nazzjon.]] Ġeneru ieħor ta' sinifikat kulturali kbir huwa l-bagalja, oriġinarjament miż-Zulia—għalkemm għandha varjanti fil-Lvant tal-pajjiż. Illum il-ġurnata' huwa ġeneru li huwa relatat mal-Milied madwar il-Venezwela. Fost l-esponenti tal-bagpipe Zuliana, jispikka r-rispett reverenzjali lejn Ricardo Aguirre, li kkompona dak li hu meqjus bħala l-innu tal-ġeneru, La Gray Zuliana. Il-waltz Veneżwelan igawdi wkoll rikonoxximent, u ġie żviluppat fuq kollox minn surmasti kbar tal-kitarra bħal Antonio Lauro u Alirio Díaz. Għalkemm huwa derivattiv tal-waltz Ewropew, huwa mitmugħ mill-karatteristiċi mużikali tipiċi tal-pajjiż, li jiġi esegwit bl-istrumenti klassiċi tal-mużika llanera, inklużi l-kitarra, it-treble, il-pjanu u l-klarinett. Għandu l-għeruq tiegħu fir-reġjun ċentrali-punent tal-pajjiż u fir-reġjun Andin, fejn jintużaw il-vjolin u l-mandolina. It-togħma mużikali tal-Veneżweli hija differenti ħafna minn dik tal-pajjiżi tal-Amerika t'Isfel Biss mal-Kolombja għandhom xi gosti komuni, bħal vallenato fuq il-kosta u mużika llanera, għax huma mill-fruntiera. Huwa ċar li huwa Karibew: is-salsa u l-merengue huma mużika biex tisma' u mhux biss biex tiżfen, bħal f’pajjiżi oħra. Il-pop u l-hip hop huma wkoll ġeneri li huma popolari ħafna fost iż-żgħażagħ. L-iktar żfin rappreżentattiv tan-nazzjon Venezwelan huwa l-joropo. Għandu moviment mgħaġġel b’ritmu ternarju, li jinkludi tap dance ikkulurit u referenza żgħira għall-valz Ewropew, u għalhekk jirrappreżenta l-aktar forma espressiva ġenwina fost il-manifestazzjonijiet tal-mużika kolonjali. Minħabba l-influwenza u l-prossimità tal-pajjiżi Anglo-Amerikani, jiġu prodotti wkoll heavy metal, reggae u ska, kif ukoll ġeneri rock u pop oħra, li jinstemgħu speċjalment fost il-komunitajiet taż-żgħażagħ ta’ bliet kbar. Bl-istess mod, il-mużika elettronika magħmula fil-Venezwela ilha tgawdi rikonoxximent internazzjonali akbar. Fost l-esponenti kollha tal-mużika Venezwelana, l-aktar ċċelebrat huwa Simón Díaz, li l-kult u l-interpretazzjoni tiegħu tal-mużika llanera, flimkien mal-personalità tiegħu, kisbu l-istatus li jitqies bħala l-aktar folklorist Venezwelan importanti ta' kull żmien. L-melodia tiegħu Caballo Viejo ġiet koperta u tradotta f'diversi lingwi madwar id-dinja. Fl-2008 Díaz irċieva Premju Grammy Onorarju mill-Bord tad-Diretturi tal-Akkademja tar-Reġistrazzjoni tal-Amerika Latina. Bl-istess mod fil-mużika klassika, il-Venezwela spikkat f'dawn l-aħħar snin talli daqqet fuq palkijiet Ewropej mill-Orkestra Sinfonika Simón Bolívar, kisbet ftit fama internazzjonali u poġġiet ruħha bħala waħda mill-aqwa orkestri fid-dinja flimkien mad-direttur tagħha Gustavo Dudamel li jmexxi wkoll il- Orkestra Filarmonika ta' Los Angeles. === Arti tal-plastik === [[File:Miranda en la Carraca by Arturo Michelena.jpg|thumb|Miranda in La Carraca, żejt fuq tila miżbugħa minn Arturo Michelena fl-1896, huwa l-aktar xogħol popolari u użat tal-pittura Veneżwelana.]] Il-pittura u l-iskultura Venezwelana kienu tradizzjonalment influwenzati minn temi storiċi u l-proċess politiku esperjenzat mill-pajjiż matul l-Indipendenza tiegħu. Ħafna pitturi u skulturi tas-seklu dsatax huma spiss ippreżentati bħala rappreżentazzjonijiet ta’ mumenti ewlenin fl-istorja, għemejjel erojċi, u allegoriji tan-nazzjon. Dawk li spikkaw f'din il-fażi kienu Juan Lovera, Arturo Michelena, Martín Tovar y Tovar, Tito Salas, fost oħrajn. Madankollu, il-pittura romantika kellha l-akbar esponent tagħha f'Cristobal Rojas, li fil-biċċa l-kbira taddevja minn dawk it-temi ġeneralizzati. Fost dawk li kkontribwew ħafna għall-arti kinetika kien hemm Carlos Cruz-Díez, Jesús Soto u Juvenal Ravelo. Din it-tendenza partikolari saret popolari ħafna fil-pajjiż, u hemm xogħlijiet ta' dan it-tip f'diversi istituzzjonijiet kulturali, u anke fuq l-awtostradi, fil-Metro u f'ajruporti bħal Maiquetía. L-astrazzjoni u s-simboliżmu kellhom wieħed mill-akbar żviluppaturi tiegħu f'Armando Reverón, li x-xogħol tiegħu qed jibda jiġi skopert mill-ġdid u rikonoxxut internazzjonalment. Alejandro Otero spikka wkoll fl-astrazzjoni u l-kinetikiżmu, filwaqt li r-realiżmu soċjali kien marbut max-xogħol ta' César Rengifo. Pitturi tal-pajsaġġ kbar kienu Manuel Cabré, Luis Álvarez de Lugo, fost oħrajn, li jispikkaw fil-pittura tal-għolja El Ávila. Isem ieħor huwa Pedro León Zapata, magħruf bħala karikatur famuż. Francisco Narváez, Alejandro Colina, Gertrud Goldschmidt, Lía Bermúdez, fost oħrajn, jispikkaw fl-iskultura. L-attivitajiet u l-kreazzjonijiet fil-qasam tad-disinn grafiku wkoll kellhom post speċjali fil-pajjiż. Bl-istess mod, hemm bosta artisti li ddedikaw lilhom infushom għall-produzzjoni tal-arti kontemporanja, li jidhru fix-xena nazzjonali u internazzjonali. Jenfasizza x-xogħol ta' Yucef Merhi, pijunier tal-arti diġitali, kif ukoll ix-xogħol ta' José Antonio Hernández-Díez. === Inġenji === L-istorja tal-artiġjanat u l-artiġjani ma tistax tiġi sseparata minn anteċedenti li jmorru lura għal aktar minn 14,000 sena, meta l-ewwel settlers Amerinjani abitaw it-territorju attwali tal-Venezwela. Huma żviluppaw tekniki tipiċi tas-soċjetajiet tal-kaċċaturi u l-ġbir għat-tinqix tal-ġebel u l-injam, sabiex joħolqu oġġetti li jiffavorixxu l-interazzjoni tagħhom mal-ambjent u l-użu tar-riżorsi tiegħu. Xi żmien wara, meta kisbu l-għarfien li jippermettilhom jittrattaw riżorsi naturali oħra, bħat-tafal, irnexxielhom jaqbdu parti mid-dinja u l-kosmogonija tagħhom fuq l-art immudellata u msajra. L-ewwel vestiġji taċ-ċeramika ġejjin mill-Orinoco tan-nofs, mit-tradizzjonijiet kulturali magħrufa bħala Saladoide u Barrancoide. L-insiġ u l-basket kienu użati b'mod utilitarju u fil-festi sagri. Fiċ-ċimiterji indiġeni ta' Quíbor, instabu fdalijiet ta' plottijiet sħaħ li servew bħala appoġġ għall-katavri. Qfief bħal dawn kienu jintużaw bħala urni fejn kienu jitqiegħdu partijiet mill-iskeletru niexef biex jiġu depożitati fi spazji oħra bħala dfin sekondarju. Xi frammenti arkeoloġiċi taċ-ċeramika juru impressjonijiet ta' basktrija li jissuġġerixxu li ċertu nisġiet servew bħala appoġġ għal qsari jew platti kbar, filwaqt li l-biċċiet kienu dekorati jew lesti qabel ma jinħarqu. Ħafna mit-tekniki pprattikati fis-snajja attwali twieldu f'dan il-perjodu storiku. === Arkitettura === [[File:Casco Central Santa Ana de Coro, estado Falcon, Venezuela.jpg|thumb|Ċentru storiku ta' Coro, belt fejn huma ppreservati eżempji importanti ta' arkitettura eklektika li jgħaqqdu stili indiġeni, Mudejar u Olandiżi. Ġiet imsemmija Sit ta' Wirt Dinji mill-UNESCO fl-1993.]] Ix-xogħol arkitettoniku fil-pajjiż jista' jmur lura għall-1000 QK, meta l-ewwel settlers wettqu xogħol ta' l-art bil-ħsieb ta' żvilupp agrikolu, ħakmu wkoll l-immaniġġjar tal-ġebel għal bini maħsub għall-ħażna. Aktar tard żviluppa arkitettura indiġena fi spazji akkwatiċi u tal-ġungla, li kellha l-aktar eżempji rappreżentattivi tagħha fid-djar tas-stilt, ix-shabonos u l-churuatas (għarix) ta' interess kollettiv, ikkaratterizzati minn ponta konika u struttura ċirkolari. Dawn tal-aħħar huma l-aktar proliferati fil-pajjiż, għandhom speċifiċità skont kull grupp etniku indiġenu u saru ikona tal-kultura Venezwelana. Bit-twaqqif tal-Kolonja, inkisbet arkitettura kkaratterizzata fuq kollox minn sobriety u sempliċità. Minħabba l-ftit perċezzjoni tal-ġeoloġija ekonomika li kienet inizjalment mogħtija lill-provinċja ta' dak iż-żmien, għażlet għal iffrankar ta' riżorsi allokati għall-kostruzzjoni, li ddetermina modestja mmarkata fil-bini ta' din il-fażi Id-djar bahareque u adobe, bi twieqi kbar, u mibnija madwar patios bil-weraq u hallways, proliferaw sakemm saru l-aktar komuni għal dak iż-żmien. L-akkomodazzjoni popolari hija notevoli mingħajr ħafna ostentazzjoni, u l-arkitettura reliġjuża wkoll baqgħet marbuta ma 'dak l-ispirtu, li dam matul is-seklu 19. Madankollu, il-kuluri pittoresk u jleqqu li bihom huma mżejna l-ħitan ta' barra tad-djar huma karatteristiċi tal-arkitettura kolonjali tal-pajjiż, b'mod partikolari fl-ibliet sħan, bħal Coro u Maracaibo. Is-seklu 20 kien ikkaratterizzat aktar mill-iżvilupp urban tiegħu mmirat lejn il-modernizzazzjoni. L-influwenza neo-barokka u Moorish kienu evidenti fil-kostruzzjoni tat-Teatru Nazzjonali u ċ-Ċirku l-Ġdid, minn periti notevoli bħal Alejandro Chataing. Kostruzzjonijiet bħat-Teatru Teresa Carreño u t-Torrijiet taċ-Ċentru Simón Bolívar, kif ukoll l-Iżvilupp mill-ġdid ta' El Silencio u l-Belt Università ta' Caracas (magħmula minn Carlos Raúl Villanueva), jiżvelaw l-impuls mogħti lill-arkitettura modernista fil-pajjiż, peress li fin-nofs. tas-seklu. Ta' min jinnota wkoll is-skyscrapers imponenti fil-kapitali mibnija waqt l-isplużjoni taż-żejt, bit-Twin Towers ta' Parque Central jispikkaw. === Gastronomija === Il-gastronomija tal-Venezwela hija mod varjat ta' kif tipprepara ikel u xorb magħmul f'dak il-pajjiż, li jikkostitwixxi r-riżultat tat-taħlita kulturali u gastronomika mill-Ewropa—speċjalment Spanja, l-Italja, il-Ġermanja, Franza, l-Olanda u l-Portugall—u l-Afrika—a sal- popolazzjonijiet ta' skjavi miġjuba mill-Ispanjoli—bil-gastronomija tal-popli indiġeni tal-pajjiż. [[File:Pabellón Criollo Venezolano.jpg|thumb|Pavaljun Creole, meqjus bħala l-platt nazzjonali tal-Veneżwela.]] Għalkemm għandha dawn il-karatteristiċi universalment, il-gastronomija tal-Venezwela hija varjabbli u diversa daqs it-territorju nnifsu. Fir-reġjun kapitali tal-pajjiż, hija nnutata diversità akbar minħabba li hija punt ta' konfluwenza, peress li hija ċ-ċentru taż-żoni produttivi, u fejn tiġi riċevuta l-akbar influwenza Spanjola, Taljana u Ewropea oħra. Fir-reġjun tal-Lvant, minħabba li hija żona tal-Karibew, tippredomina kċina bbażata fuq ħut, awwisti u molluski bl-għaġin jew ross, li tiżvela wkoll l-influwenza tal-ikel marittimu Ewropew. Fil-Llanos huwa magħruf sew il-konsum taċ-ċanga u l-annimali kkaċċjati, kif ukoll il-produzzjoni kbira tiegħu ta' ġobon u prodotti tal-ħalib. Zulia, il-punent tal-pajjiż u Guayana mhumiex 'il bogħod minn dawn l-istess karatteristiċi, differenti fil-laħam tal-mogħoż, mogħoż u fenek, ġobon bħal palmita fl-ewwel tnejn, u fil-preżenza tal-qamħ f'dak l-aħħar reġjun, fejn Huma jipproduċu ġobon bħal Guayanés, ġobon bl-idejn, fost oħrajn Fl-Andes hemm orjentazzjoni aktar Ewropea, fejn aktar ħaxix u tuberi, qamħ, laħam tan-nagħaġ, trota kkultivata u prodotti tal-ħalib. Il-kċina tal-Venezwela għandha platti oħra magħrufa bħall-arepa, tip ta' bun inkaljat b'forma ċirkolari ta' għaġina tal-qamħ li jiġi kkunsmat mimli b’ikel ieħor jew użat bħala side dish, il-cahapas, il-mogħoż fil-ġewż tal-Indi, ir-reġina pepiada. , iċ-ċanga fuq stick, ixwi iswed, grill Creole, soppa tat-tripa, pisca Andina u bollos pelones fost oħrajn. It-tequeños, minbarra li huma wirt kulturali, huma l-aktar tip ta' appetizer apprezzat fil-pajjiż, u l-preparazzjoni ta' empanadas hija wkoll estensiva ħafna. Ta' kontribuzzjoni barranija huma l-fabada (minn Spanja) u l-pasticho (mill-Italja). Fost l-aktar xarbiet popolari hemm chicha Venezwelana u papelón bil-lumi. Il-birra hija l-iktar xarba alkoħolika kkunsmata, u l-punch tal-krema huwa wkoll prodott. Ir-rum Veneżwelan għandu tradizzjoni kbira u huwa fost l-aqwa fid-dinja. === Ċinema u teatru === Iċ-ċinema Veneżwelana bdiet il-produzzjoni tagħha fl-1896, sena biss wara l-ewwel produzzjoni tal-aħwa Lumière fi Franza. Iċ-ċinema nazzjonali ħa wkoll wieħed mill-aktar passi importanti tiegħu fl-1934 meta l-kwartieri ġenerali tal-laboratorji nazzjonali u Maracay Films ġew stabbiliti fil-belt ta' Maracay. Il-Miracle of the Lake, l-ewwel dokumentarju bil-kulur li sar fil-Venezwela u l-Amerika Latina, jiġi ffilmjat f'dan il-laboratorju. [[File:Teatro Nacional de Noche.JPG|thumb|Faċċata tat-Teatru Nazzjonali tal-Veneżwela, Caracas.]] Iċ-ċinema Veneżwelana, min-naħa tagħha, kienet ikkaratterizzata minn produzzjoni irregolari, għalkemm esperjenzat era tad-deheb fis-snin sebgħin u tmenin b’diretturi bħal Mauricio Walerstein, Clemente de la Cerda u Román Chalbaud, dan tal-aħħar awtur tal-film meqjus minn ħafna bħala li hu. l-aqwa esponent taċ-ċinema Venezwelana: The smoking fish (1977). Forsi l-aktar produttur tal-films ta' suċċess fil-pajjiż kienet Margot Benacerraf, li rebħet il-Palma tad-Deheb għall-Venezwela fil-Festival ta' Cannes tal-1959 bix-xogħol tagħha Araya. L-aktar diretturi rappreżentattivi huma Fina Torres, Elia Schneider, Alberto Arvelo, José Ramón Novoa u Diego Rísquez. Il-korp governattiv huwa ċ-Ċentru Nazzjonali Awtonomu taċ-Ċinematografija. Il-ħames films l-aktar li dehru fl-istorja taċ-ċinema Venezwelana huma Papita, maní, tostón (2013) ta' Luis Carlos Hueck (b'1,840,281 miljun telespettatur), Culpable Homicide (1984) ta' César Bolívar (1,335,552), Macu, The Policeman's Wife (1987). ) minn Solveig Hoogesteijn (1,180,621), Express Kidnapping (2005) minn Jonathan Jakubowicz, u Zero Hour (2010) minn Diego Velasco.​ Min-naħa tagħha, il-manifestazzjonijiet teatrali tal-Veneżwela huma ddokumentati ħażin matul il-perjodu prekolombjan, parzjalment minħabba l-viżjoni Ewrocentrika tad-dinja u l-ftit żvilupp tat-tribujiet indiġeni lokali, meta mqabbla mal-Aztecs, Mayans u Incas. Madankollu, it-teatru wettaq funzjoni importanti f'termini ta 'tixrid tal-identità tat-tribù, żviluppa aktar fl-Andes tal-Veneżwela, fejn kien użat għal skopijiet edukattivi u reliġjużi. Il-professjonalizzazzjoni tat-teatru kienet tiġi fi żmien il-Kolonja, madwar is-seklu 17. Intqal li t-teatru modern tal-Venezwela kien influwenzat fil-biċċa l-kbira mill-biċċiet ta' Tennessee Williams għat-trattament tiegħu tal-problemi tal-bnedmin, u ġie popolarizzat permezz tal-hekk imsejħa teatru tat-Trinità Qaddisa tal-Venezwela: José Ignacio Cabrujas, Isaac Chocron u Román. Chalbaud. L-attività tagħha hija abbundanti u tfittex li tarrikkixxi ruħha b’xogħlijiet universali u tekniki ta' interpretazzjoni ġodda Hemm bosta gruppi teatrali bħall-Kumpanija Nazzjonali tat-Teatru, Rajatabla, Theja, u s-Sedja tal-Palk tal-Veneżwela. === Sports === L-oriġini tal-isport fil-Venezwela jistgħu jiġu rintraċċati lura għall-era kolonjali, meta l-baqar ġew introdotti fil-pajjiż fit-tieni nofs tas-seklu 16. Dan jagħti lok għall-coleus, sport ekwestri li jikkonsisti fit-twaqqigħ ta' barri minn denb, li joriġina minn xogħol agrikolu fil-pjanuri. Ta' l-istess data, jingħaddu l-blalen tal-Kreoli, logħba simili għall-boccia u l-petanque. Din l-aħħar modalità ġiet introdotta mill-patrijiet Spanjoli f'dak l-istess perjodu storiku, iżda l-popolarità tagħha kienet se tikber fis-seklu 20. Iż-żewġ prattiċi għandhom tradizzjoni twila fil-pajjiż. Xi arti marzjali bħall-garrote Tocuyan u l-ġlieda kontra sottomissjoni Karive huma wkoll indiġeni. [[File:TOROS COLEADOS.jpg|thumb|Coleo de toros huwa l-isport nazzjonali, li joriġina fiż-żoni rurali taċ-ċentru tal-pajjiż fi żminijiet kolonjali.]] Il-baseball huwa l-isport ewlieni fil-pajjiż. Il-popolarità ta' dan l-isport kibret b'mod straordinarju wara li, fl-1941, dan in-nazzjon ta' l-Amerika t’Isfel kien inkurunat fit-Tazza tad-Dinja tal-Baseball F'dan il-qasam spikkat b’mod notevoli, li ħadet seba' titli tas-Serje tal-Karibew, u kienet tlett darbiet tal-Baseball. Medalja tad-deheb fit-Tazza tad-Dinja. Il-Venezwelan Professional Baseball League, imwaqqfa fl-1945, hija dik li torganizza l-kompetizzjoni annwali ewlenija fil-qasam, u għandha tmien timijiet. Barra minn hekk, il-Venezwela hija t-tieni l-akbar esportatur ta' plejers tal-baseball, ssuperat biss mir-Repubblika Dominikana. Fl-2008, total ta' 729 plejer tal-baseball tal-Venezwela kellhom kuntratt fil-baseball professjonali barrani Huwa importanti ħafna għall-pajjiż li jsegwi l-karriera sportiva tal-Venezweli fil-kampjonat tal-baseball Amerikan. Ta' min jinnota li l-Venezwela tidher bħala waħda mill-potenzi dinjija f’dan l-isport. Għandu wkoll tim tal-baseball tan-nisa li rebaħ il-midalja tal-bronż fil-kampjonat dinji tal-baseball f’dik il-kategorija fl-2016. Il-basketball huwa meqjus bħala wieħed mill-aktar sports popolari fil-pajjiż Din id-dixxiplina sportiva hija rappreżentata mill-Federazzjoni tal-Basketball tal-Venezwela (FVB) affiljata mal-FIBA. L-attività tagħha hija maqsuma fil-Lega Professjonali u l-Lega Nazzjonali. It-tim f'avvenimenti internazzjonali pparteċipa fil-Logħob Olimpiku ta' Barċellona tal-1992, li kien l-unika parteċipazzjoni Olimpika tiegħu, u fit-Tazzi tad-Dinja tal-1990, 2002, 2006 u 2023. Ikkwalifika wkoll għal diversi Tournaments tal-Ameriki (Pre-Olimpiċi), Kampjonati. FIBA Americas (Pre-Tazza tad-Dinja) u Logħob Pan Amerikan. Fl-NBA ipparteċipaw diversi Venezweljani, l-aktar magħruf ikun Carl Herrera. L-akbar proeza tal-basketball Venezwelan s'issa kienet il-midalja tad-deheb fil-Kampjonat FIBA ​​tal-Ameriki tal-2015, u mhux inqas importanti t-tliet titli tal-Kampjonat tal-Basketball tal-Amerika t'Isfel fl-1991, 2014 u 2016. Il-futbol ra l-popolarità tiegħu tiżdied f'dawn l-aħħar snin, u sar sport li jiġbed folol fil-pajjiż. Organizzata mill-Federazzjoni tal-Futbol Venezwelana (FVF), affiljata mal-FIFA. Iż-żieda fir-rebħiet u l-kwalità tal-logħob tat-tim tal-futbol tal-Veneżwela sa mill-2001 stimulat l-iżvilupp f'din id-dixxiplina, kif ukoll l-attrazzjoni tal-partitarji. Il-Venezwela organizzat Copa América għall-ewwel darba fit-42 edizzjoni tagħha fl-2007, għalkemm l-aħjar parteċipazzjoni tagħha fit-tournament kienet fl-2011, u kisbet ir-raba' post L-akbar kisbiet tal-futbol Venezwelan kienu żewġ titli fil-Kampjonat tan-Nisa ta' taħt is-17-il sena tal-Amerika t'Isfel fl-2013. u 2016 u runner-up fil-Kampjonat tal-Futbol ta' l-Amerika t’Isfel 2013 Laħqu wkoll runner-up fit-Tazza tad-Dinja tal-Futbol U-20 2017 Fil-varjazzjoni tagħha tal-futsal, il-Venezwela kisbet karriera importanti. sar champion fil-Kampjonat Dinji tal-Futsal AMF fl-1997.387​Fl-isports bil-mutur, l-iktar Venezwelan prominenti kien Johnny Cecotto. Sar l-iżgħar champion tad-dinja fl-istorja tal-muturi billi rebaħ il-Grand Prix ta' Franċiż fit-350cc, u żied il-Kampjonat tad-Dinja 750cc mat-titli tiegħu. F'din id-dixxiplina jispikka wkoll Carlos Lavado, li reba darbtejn il-Kampjonat tad-Dinja tal-250cc, u Pastor Maldonado, sewwieq tat-tlielaq tal-Formula 1, rebbie[ tal-Grand Prix ta' Spanja tal-2012.388 Min-naħa l-oħra, fl-isports individwali l-aktar prominenti fil-Venezwela huwa l-boxing, b'bażi kbira ta' partitarji. Il-pajjiż ipproduċa boxers mill-aqwa fil-livell internazzjonali, u huwa segwit b'interess mill-Venezwelani. Fl-isport tax-xitwa, il-Venezwela spikkat fl-iski Nordiku ma' César Baena. F'dak li għandu x'jaqsam mal-atletika, fit-triple jump, il-Venezwela spikkat grazzi għal Yulimar Rojas li rebħet il-midalja tal-fidda fil-Logħob Olimpiku ta' Rio 2016, u ħames snin wara kienet se ssir championa Olimpika fil-Logħob Olimpiku ta' Tokyo 2020, u b'hekk stabbiliet rekord. rekord dinji u Olimpiku b’qabża ta’ 15.67 m. Fil-karate, il-Veneżwela hija l-uniku pajjiż fl-Amerika Latina li huwa fost l-aqwa 15 fid-dinja, fit-12-il post speċifikament, biex b'hekk rebaħ 3 midalji tad-deheb, 3 tal-fidda u 8 tal-bronż għal total ta' 14 fid-dinja , bl-aktar esponent prominenti ta' dan l-isport ikun Antonio Díaz. Ir-rugby ilu jiġi pprattikat ukoll mis-snin ħamsin, introdott fil-pajjiż minn ħaddiema taż-żejt ta' oriġini Brittanika. Illum il-ġurnata hija popolari ħafna fil-livell universitarju. === Pageants tas-sbuħija === Il-Veneżwela hija distinta bħala “fabbrika ta' rġejjen tas-sbuħija”, peress li għandha t-titlu ta' Miss Univers 7 darbiet – konkors internazzjonali u annwali ta' sbuħija femminili li fih tiġi ġġudikata s-sbuħija integrali –, taħt biss l-Istati Uniti li rebħuha 9 drabi, kienu l-Amerikani li g[enu biex jintrodu/u l-konkors fil-Venezwela. Miss Venezuela bdiet bħala konkors tas-sbuħija fl-1952 sponsorjat mil-linja tal-ajru Pan Am u kumpanija li timmanifattura l-malji tal-għawm. Il-pajjiż għandu aktar minn 200 akkademja tal-immudellar fejn tfajliet mill-età ta’ 4 snin huma mħarrġa f’dixxiplini bħall-makeup, il-faxxinu, it-taħdit fil-pubbliku, il-pożi tar-ritratti, l-espressjoni tal-ġisem, minbarra ħiliet oħra, peress li l-industrija renjanti saret waħda mill- l-aktar negozji qligħ u effiċjenti fil-pajjiż. Għalhekk, ir-renji huma parti mill-kultura popolari fil-Venezwela fejn isiru kważi 600 kompetizzjoni tas-sbuħija kull sena Il-kittieb Raúl Gallegos innota fil-ktieb tiegħu tal-2016, "Crude Nation: How Oil Riches Ruined Venezuela", "il-ġid taż-Żejt kabbar kultura. fejn id-dehra hija ta' importanza kbira.”​ Fl-istess ħin, il-Venezwela għandha waħda mill-ogħla rati ta' proċeduri kożmetiċi per capita fid-dinja.​ Il-fama tal-Venezwela fejn tidħol il-produzzjoni ta' rġejjen rebbieħa tal-kuruna qasmet il-fruntieri, peress li hemm diversi kandidati minn pajjiżi oħra, li jqabbdu s-servizzi tal-aġenziji tal-mudelli ta' dan il-pajjiż biex iħarrġuhom u b’hekk ikollhom opportunitajiet akbar biex jirbħu fil-konkorsi li fihom jipparteċipa.​ Il-moviment femminista fil-Venezwela wera matul is-snin kontra l-kult tal-konkors. === Simboli nazzjonali === Fil-Veneżwela, minbarra li jirrikonoxxu l-bandiera, l-innu u t-tarka bħala simboli nazzjonali, elementi tipiċi oħra tal-flora u l-fawna nazzjonali ġew imsemmija bħala simboli tan-nazzjon.​ Jiġifieri: * L-​araguaney (Tabebuia chrysantha) ilha s-​siġra nazzjonali mid-​29 taʼ Mejju, 1948.​ Ismu huwa magħmul minn kelma taʼ oriġini indiġena u taħlita ta' kliem Grieg li jfisser fjura tad-​deheb, b’referenza għall-​kulur isfar. * L-orkidea (Cattleya mossiae) ġiet iddikjarata l-fjura nazzjonali fit-23 ta' Mejju, 1951. L-ispeċi mossiae ġiet skoperta fil-Veneżwela fl-1830. * It-turpial (Icterus icterus) ilu l-għasfur nazzjonali mit-23 ta' Mejju, 1958. Huwa għasfur b'wienaħ ta' madwar 24 ċentimetru, li huwa distint mill-kulur isfar-oranġjo tiegħu mal-ġisem kollu, ħlief ir-ras u l-ġwienaħ. li huma suwed b'partijiet bojod, u post blu madwar l-għajnejn. * Alma llanera huwa joropo rilaxxat fl-1914, li l-mużika tiegħu kienet komposta minn Pedro Elías Gutiérrez ibbażat fuq test ta' Rafael Bolívar Coronado Huwa meqjus bħala t-tieni innu nazzjonali tal-Veneżwela. * Il-liquiliqui huwa l-kostum tipiku nazzjonali tal-Veneżwela, iddikjarat fis-17 ta' Marzu, 2017. Jintuża l-aktar bħala ilbies maskili għal festi u avvenimenti soċjali, kif ukoll għaż-żfin joropo. Tikkonsisti f'ġakketta, qliezet u espadrilles. F'ċerti partijiet qed isir b'trims ta' kuluri differenti u jintuża bħala kostum komuni jew taż-żfin bl-espadrilles. === Festi === Il-Veneżwela hija r-raba' pajjiż fl-Amerika Latina fin-numru ta' festi.397​ Hemm ukoll festi importanti ħafna fil-livell reġjonali minħabba s-sinifikat kulturali tagħhom, bħal dik tad-Divina Pastora (14 ta' Jannar) f'Lara, n 19​ il-Verġni tal-Consolación (15 ta' Awwissu) f'Táchira, il-Virgen del Socorro (13 ta' Novembru) f'Carabobo u l-Verġni ta' Chiquinquirá (18 ta' Novembru) fiż-Zulia, li tiġi ċċelebrata bil-Fiera La Chinita. == Bliet skond il-popolazzjoni == <gallery> File:Caracas Panoramica 1.jpg|Caracas File:A view of Caracas, Venezuela.jpg|Caracas File:Plaza Venezuela Noche.jpg|Caracas File:Edificios de Oficinas Conjunto Parque Central alt.jpg|Caracas File:Caracas 20150125 372.jpg|Caracas File:Vista Correo Carmelitas.jpg|Caracas File:Casa Amarilla de Caracas - 2015.JPG|Caracas File:Catedral de Caracas.JPG|Caracas File:Bolivar-plaza-caballo-caracas.JPG|Caracas File:Maracaibo panoramica avenida Cecilio Acosta cuted.jpg|Maracaibo, Zulia File:Valencia panorama.jpg|Valencia, Carabobo File:Parque Urb Prebo Valencia Edo. Carabobo.JPG|Valencia, Carabobo File:Plaza Bolívar de Valencia.jpg|Valencia, Carabobo File:Sur de Valencia desde la Torre Castillito.jpg|Valencia, Carabobo File:Street in Valencia city.jpg|Valencia, Carabobo File:Teatro municipal de Valencia.jpg|Valencia, Carabobo File:Arco de Carabobo.JPG|Valencia, Carabobo File:Ccmetropolis.JPG|Valencia, Carabobo File:BarquisimetoCollage.png|Barquisimeto, Lara File:Maracay cerro (cropped).jpg|Maracay, Aragua File:Concejo Municipal Girardot.jpg|Maracay, Aragua File:Redoma San Jacinto.jpg|Maracay, Aragua File:La soledad, maracay.jpg|Maracay, Aragua File:Plaza girardot.jpg|Maracay, Aragua File:Maracay norte.jpg|Maracay, Aragua File:Vista aérea de Ciudad Guayana, estado Bolívar. Venezuela.jpg|Ciudad Guayana, Bolívar File:Salto la Llovizna, Bolívar, Venezuela (2).JPG|Ciudad Guayana, Bolívar File:Petare 1.JPG|Petare, Miranda File:Petare2004-8b.jpg|Petare, Miranda File:Road to Petare.jpg|Petare, Miranda File:Bigott Foundation.jpg|Petare, Miranda File:Plaza Sucre Petare.jpg|Petare, Miranda File:Petare.jpg|Petare, Miranda File:Comercio Petare.jpg|Petare, Miranda File:Campus Santa Maria.jpg|Petare, Miranda File:CapillaMaríaMagdalena.jpg|Petare, Miranda File:MuseodePetare.jpg|Petare, Miranda File:Fundalamas.jpg|Petare, Miranda File:Cabletren de Petare Municipio Sucre Caracas Venezuela.jpg|Petare, Miranda File:Plaza El Estudiante de Maturin.jpg|Maturín, Monagas File:Iglesia de San Simón (Maturín) by Cesar Perez.jpg|Maturín, Monagas File:Torre Espacial Lumino-Cromática.jpg|Maturín, Monagas File:Redoma Juana La Avanzadora (Noche).JPG|Maturín, Monagas File:Plaza los escritores de Maturin 2017.jpg|Maturín, Monagas File:Iglesia Católica Nuestra Señora del Carmen.JPG|Maturín, Monagas File:IglesiaCalderasBarinasVenezuela.jpg|Barinas, Barinas File:Plaza del estudiante (José Félix Rivas).jpg|Barinas, Barinas File:Casa de la Cultura Napoleon Sebastian Artega en Barinas.jpg|Barinas, Barinas File:Plaza Bolívar de Barinas Estatua Ecuestre.jpg|Barinas, Barinas File:Plaza Paez de Barinas.jpg|Barinas, Barinas File:CollageSCB.jpg|San Cristóbal, Táchira File:Ciudad Bolívar historical zone.jpg|Ciudad Bolívar, Bolívar File:House of the Congress of Angostura.jpg|Ciudad Bolívar, Bolívar File:Ciudad Bolivar.JPG|Ciudad Bolívar, Bolívar File:Cathedral of Ciudad Bolivar.jpg|Ciudad Bolívar, Bolívar File:Catedral Barcelona Anzoátegui Venezuela.jpg|Barcelona, Anzoátegui File:Cumana sucre.jpg|Cumaná, Sucre File:Avenida Perimetral - panoramio.jpg|Cumaná, Sucre File:Vista Casco Histórico de Cumaná, Edo. Sucre.jpg|Cumaná, Sucre File:Iglesia Catedral de Cumaná, Venezuela.jpg|Cumaná, Sucre File:Calle Sucre, San Francisco - panoramio.jpg|Cumaná, Sucre File:Área Metropolitana de Cumaná, Av. Nueva Toledo.jpg|Cumaná, Sucre File:Puntofijo callecolombia.JPG|Punto Fijo, Falcón File:Panoramica de cabimas hacia el oeste.png|Cabimas, Zulia File:Plaza Bolívar de la Ciudad de Mérida.jpg|Mérida, Mérida File:Sur de Mérida (Venezuela).JPG|Mérida, Mérida File:Ciudad de Merida, Venezuela.jpg|Mérida, Mérida File:Vista panorámica plaza Heroinas.jpg|Mérida, Mérida File:Teleferico Mukumbari Merida Vzla.jpg|Mérida, Mérida File:Plaza Gran Mariscal de Ayacucho Antonio José de Sucre I.JPG|Mérida, Mérida File:Parque Nacional Mochima Puerto La cruz, Edo Anzoategui..JPG|Puerto La Cruz, Anzoátegui File:Puerto La Cruz desde una azotea.JPG|Puerto La Cruz, Anzoátegui File:Vista aérea de Las Villas.jpg|Puerto La Cruz, Anzoátegui File:Noviembrea (25).jpg|Guatire, Miranda File:Ciudad Ojeda.jpg|Ciudad Ojeda, Zulia File:Monumento a la Federación Venezolana I.jpg|Santa Ana de Coro, Falcón File:Estación de Servicio Lara, Coro, Estado Falcón, Venezuela.jpg|Santa Ana de Coro, Falcón File:Balcon Arcaya.jpg|Santa Ana de Coro, Falcón File:North American F-86K Sabre, Venezuela - Air Force AN1944608.jpg|Santa Ana de Coro, Falcón File:Patio Casa de las Ventanas de Hierro.jpg|Santa Ana de Coro, Falcón File:Turmero, Urb. San Pablo.jpg|Turmero, Aragua File:Los Teques cathedral.jpg|Los Teques, Miranda File:Los Teques, 1940s.jpg|Los Teques, Miranda File:Metroteques.JPG|Los Teques, Miranda File:Los Teques 2000 002.jpg|Los Teques, Miranda File:Parque Knoop 000b.jpg|Los Teques, Miranda File:Paseo Lamas de los Teques y sus sombrillas.jpg|Los Teques, Miranda File:Santuario a la Virgen de Coromoto - Guanare, Edo Portuguesa.jpg|Guanare, Portuguesa File:Guanare 2010 010.JPG|Guanare, Portuguesa File:Guanare 2010 004.JPG|Guanare, Portuguesa File:Catedral de Guanare.jpg|Guanare, Portuguesa File:Gobernación del Estado Yaracuy.JPG|San Felipe, Yaracuy File:Plaza Rafael Andrade.JPG|San Felipe, Yaracuy File:Museo Carmelo Fernández.jpg|San Felipe, Yaracuy File:La Catedral de San Felipe.jpg|San Felipe, Yaracuy File:Cacique Yaracuy.jpg|San Felipe, Yaracuy File:Plaza Bolívar de San Felipe (2017).jpg|San Felipe, Yaracuy File:Acarigua 2010 003.JPG|Acarigua, Portuguesa File:Producción de arroz, Acarigua, Venezuela.JPG|Acarigua, Portugues File:Acarigua 2010 004.JPG|Acarigua, Portugues File:Acarigua 2010 001.JPG|Acarigua, Portugues File:Iglesia matriz de Carora.jpg|Carora, Lara File:Paseo la Virgen El Tigre Anzoátegui.jpg|El Tigre, Anzoátegui File:Centro Comercial San Remo Mall.JPG|El Tigre, Anzoátegui File:Guarenas.jpg|Guarenas, Miranda File:Laguna de Nueva Casarapa- Guarenas.jpg|Guarenas, Miranda File:27 DE FEBRERO (DOÑA MENCA DE LEONI).JPG|Guarenas, Miranda File:Valle del Turbio y Tarabana.jpg|Cabudare, Miranda File:Carúpano.jpg|Carúpano, Sucre File:Calle Independencia Casco Histórico.jpg|Carúpano, Sucre File:Av. Perimetral.jpg|Carúpano, Sucre File:Bahía de Guayacán de los Pescadores.jpg|Carúpano, Sucre File:El Boquete.jpg|Carúpano, Sucre File:Letras de Carúpano.jpg|Carúpano, Sucre File:Vista aérea de San Fernando de Apure (Apure) y Puerto Miranda (Guárico) y el Río Apure. Venezuela..jpg|San Fernando de Apure, Apure File:Catedral San Agustín Guacara.jpg|San Agustín de Guacara, Carabobo File:Noche en Puerto Cabello.jpg|Puerto Cabello, Carabobo File:Teatro Municipal - panoramio (2).jpg|Puerto Cabello, Carabobo File:Iglesia Nuestra Señora de la Coromoto - panoramio.jpg|Puerto Cabello, Carabobo File:Plaza Bolívar - panoramio.jpg|Puerto Cabello, Carabobo File:Plaza el Agila - panoramio.jpg|Puerto Cabello, Carabobo File:Iglesia, casco histórico de Puerto Cabello 2.JPG|Puerto Cabello, Carabobo File:Sirenas, malecón de Puerto Cabello.JPG|Puerto Cabello, Carabobo File:Eltocuyo.jpg|El Tocuyo, Lara File:Río Tocuyo, Venezuela.jpg|El Tocuyo, Lara File:Avenida Circumvalacion 2 El Tocuyo. 1999 001.jpg|El Tocuyo, Lara File:Catedral de El Tocuyo (Templo La Concepcion) 1999 001.jpg|El Tocuyo, Lara File:Panorámica de Valera.jpg|Valera, Trujillo File:Valera con zoom desde Carvajal.JPG|Valera, Trujillo File:Valera vista de las acacias.jpg|Valera, Trujillo File:Valera desde Sabana Libre 4.JPG|Valera, Trujillo File:Valera centro.JPG|Valera, Trujillo File:Vista aérea de La Victoria. estado Aragua. Venezuela.jpg|Nuestra Señora de La Victoria, Aragua File:Cuartel en La Victoria, Edo. Aragua.JPG|Nuestra Señora de La Victoria, Aragua File:Un buen dia en la Plaza Campo Elias.jpg|Nuestra Señora de La Victoria, Aragua File:Alcaldía de Francisco Linares Alcántara.jpg|Valle de Santa Rita de Cascia File:Abadía de Güigüe (Carabobo, Venezuela).jpg|Güigüe, Carabobo File:Aereo1.jpg|Anaco, Anzoátegui File:Catedral calabozo venezuela.jpg|Calabozo, Guárico File:Monumento frailes.jpg|Calabozo, Guárico, Guárico File:Represa calabozo venezuela.jpg|Calabozo, Guárico File:Silos calabozo venezuela.jpg|Calabozo, Guárico File:Casastipicasclbz.jpg|Calabozo, Guárico File:Quibor 1999 001.jpg|Quíbor, Lara File:Quibors.jpg|Quíbor, Lara File:Plaza Bolívar El Vigía.png|El Vigía, Mérida File:Iglesia San Juan Bautista, San Carlos.jpg|San Carlos de Austria, Cojedes File:Blanquera.jpg|San Carlos de Austria, Cojedes File:Catedral Inmaculada Concepción iluminación..jpg|San Carlos de Austria, Cojedes File:Autodromo Internacional de San Carlos.jpg|San Carlos de Austria, Cojedes File:Mariarakirche.jpg|Mariara, Carabobo File:Asi es ocumare del tuy y los indios coromotanos.jpg|Ocumare del Tuy, Miranda File:Plaza Bolivar de Yaritagua 1.jpg|Yaritagua, Yaracuy File:Nuestra Señora del Rosario de Cúa Church 1.jpg|Cúa, Miranda File:Perimetral Avenue, Cúa.jpg|Cúa, Miranda File:Iafetren.JPG|Cúa, Miranda File:View of Cúa.jpg|Cúa, Miranda File:Street of Cúa 1.jpg|Cúa, Miranda File:Street of Cúa 3.jpg|Cúa, Miranda File:Iglesia de Araure.JPG|Araure, Portuguesa File:Morros de San Juan1.jpg|San Juan de los Morros, Guárico File:TOROS COLEADOS.jpg|San Juan de los Morros, Guárico File:Tarde junto al sanjuanote.JPG|San Juan de los Morros, Guárico File:Mirador a los Morros de San Juan.jpg|San Juan de los Morros, Guárico File:Basílica de Nuestra Señora de la Consolación.JPG|Táriba, Táchira File:IglesiacatedralnuestraseñoradelcarmenGuasdualitoapureVenezuela.png|Guasdualito, Apure File:2da avenida mas importante de pto.ayacucho la 23 de enero-venezuela.jpg|Puerto Ayacucho File:Panoramica de machique.jpg|Machiques, Zulia File:Plaza Sucre de Cagua.jpg|Cagua, Aragua File:Calle Centro de Cagua.jpg|Cagua, Aragua File:Iglesia Parroquial de Cagua - panoramio.jpg|Cagua, Aragua File:Cruce de las calles Rondón y Bolívar desde el C. C. Multicentro - panoramio.jpg|Cagua File:Playa paraiso.jpg|Porlamar, Nueva Esparta File:Hotel Wyndham Concorde Resort Isla de Margarita, Porlamar Nueva Esparta, Venezuela 14.jpg|Porlamar, Nueva Esparta File:Modern Architerture in Porlamar, Margarita Island.jpg|Porlamar, Nueva Esparta File:Building in Porlamar 2.jpg|Porlamar, Nueva Esparta File:Centro de Polamar 1982.jpg|Porlamar, Nueva Esparta File:Via del Tren Cua - Charallave - Caracas - panoramio.jpg|Santa Rosa de Lima de Charallave, Miranda File:Castillo de Santa Rosa, La Asunción.JPG|La Asunción, Nueva Esparta File:CASA DE LA ASUNCION EN NUEVA ESPARTA VENEZUELA.JPG|La Asunción, Nueva Esparta File:Panorámica de la población de La Asunción.jpg|La Asunción, Nueva Esparta File:Collage Valle de la Pascua.png|Valle de la Pascua, Guárico File:Plaza Cristobal Mendoza.jpg|Trujillo, Trujillo File:VirgendelaPaz.jpg|Trujillo, Trujillo File:Quibor 1999 001.jpg|Quíbor, Lara File:Imge013.jpg|Tinaquillo, Cojedes File:Taguanes.JPG|Tinaquillo, Cojedes File:Iglesia de Tinaquillo, Estado Cojedes, Venezuela.JPG|Tinaquillo, Cojedes File:IMG-20220410-WA0029.jpg|Puerto Píritu, Anzoátegui File:Fertiles Valles de El Limón.jpg|El Limón, Aragua File:Socopó (2020).jpg|Socopó, Barinas File:Plaza Bolívar de Socopó.JPG|Socopó, Barinas File:Estatua de Simón Bolívar (Socopó).JPG|Socopó, Barinas File:Iglesia Cristo Rey (Socopó).JPG|Socopó, Barinas File:Vista de ciudad de Bocono.jpg|Boconó, Trujillo File:Plaza de punta de mata.jpg|Punta de Mata, Monagas File:Plaza Bolívar en Ejido (Campo Elías).jpg|San Buenaventura de Ejido, Mérida File:Upatalognview.JPG|Upata, Bolívar File:Ciudad de Rubio sede de la TV Comunitaria.jpg|Santa Bárbara de Rubio, Táchira File:Puerto Viejo, Catia La Mar.jpg|Catia La Mar, La Guaira File:Plaza Mayor de Catia La Mar.jpg|Catia La Mar, La Guaira File:Cielo y vista aereas de Catia La Mar 2012 005.jpg|Catia La Mar, La Guaira File:Tumeremo.jpg|Tumeremo, Bolívar File:Monumento al Nazareno en Caripito.jpg|Caripito, Monagas File:LA GRITA COLLAGE 1.jpg|Valle del Espíritu Santo de La Grita, Táchira File:Recreación sobre Agua.JPG|Santa Bárbara del Zulia File:Vista de Tucupita.jpg|Tucupita, Delta Amacuro File:Plaza Bolívar de San José de Guanipa.jpg|San José de Guanipa, Anzoátegui File:Estatua de Maria Lionza en Chivacoa.tif|Chivacoa, Yaracuy File:Vista desde Cerro el Morro.jpg|Lechería, Anzoátegui File:Casas en Puerto Morro, edo. Anzoátegui.JPG|Lechería, Anzoátegui File:Lechería, Estado Anzoátegui, Venezuela 264.JPG|Lechería, Anzoátegui File:Hotel en Lechería, edo. Anzoátegui.JPG|Lechería, Anzoátegui File:Muelle del CC Plaza Mayor, edo. Anzoátegui.JPG|Lechería, Anzoátegui File:Lechería, Estado Anzoátegui, Venezuela 263.JPG|Lechería, Anzoátegui File:Puerto Morro, estado Anzoátegui.JPG|Lechería, Anzoátegui File:Fuertemilitarzaraza.jpg|Zaraza, Guárico File:Salias-2008.jpg|Zaraza, Guárico File:Club-agrodiza.jpg|Zaraza, Guárico File:Los-alamos-2008.jpg|Zaraza, Guárico File:Centrocolonialzaraza.jpg|Zaraza File:Silos-2008.jpg|Zaraza, Guárico File:San gabriel Catedral.jpg|Zaraza, Guárico File:Plaza Bolívar de Nirgua.jpg|Nirgua, Yaracuy File:Carnavales de salom1.jpg|Nirgua, Yaracuy File:Plaza Bolívar de Santa Rita.jpg|Santa Rita, Zulia File:CASCO-DENTRAL-DE-GUANTA.jpg|Guanta, Anzoátegui File:Troncal 3 between Morón and Boca de Aroa, Venezuela.jpg|Morón, Carabobo File:SantoCristo.jpg|Pariaguán, Anzoátegui File:Plaza Bolivar ( San Juan de Colón).jpg|San Juan de Colón, Táchira File:Altagracia de Orituco centro.jpg|Nuestra Señora de Altagracia de Orituco, Guárico File:Plaza Bolívar de San Antonio de Los Altos, Estado Miranda 01.jpg|San Antonio de Los Altos, Miranda File:Iglesia Caicara del Orinoco.jpeg|Caicara del Orinoco, Bolívar File:Iglesia de Biruaca.JPG|Biruaca, Apure File:SVMI Maiquetia.jpg|Urimare, Vargas, La Guaira File:Dawn in Puerto Encantado.jpg|Port Imsaħħra (Puerto Encantado), Higuerote, Miranda File:Panorámica de Santa Bárbara de Barinas.jpg|Santa Bárbara de Barinas File:Plaza Bolívar de San José de Guanipa.jpg|San José de Guanipa, Anzoátegui File:Iglesia Santa Ana de Morón.jpg|Santa Ana de Morón, Carabobo File:Troncal 3 between Morón and Boca de Aroa, Venezuela.jpg|Santa Ana de Morón File:Panoramic view of Pampatar beach.jpg|Pampatar, Nueva Esparta File:Turismo en Pampatar 5.jpg|Pampatar, Nueva Esparta File:Bahía Playa de Pampatar..jpg|Pampatar, Nueva Esparta File:Pampatar - Vista Parcial - panoramio.jpg|Pampatar, Nueva Esparta File:Panoramic view of Pampatar, Margarita Island.jpg|Pampatar, Nueva Esparta File:Fortín de Pampatar.jpg|Pampatar, Nueva Esparta File:La Guaira, estado Vargas.jpg|La Guaira, La Guaira File:Vargas01.JPG|La Guaira, La Guaira File:Litoral Central.JPG|La Guaira, La Guaira File:La Guaira, puerto y aeropuerto.JPG|La Guaira, La Guaira File:PEDRO MARIA UREÑA.jpg|Ureña, Táchira File:Barrio Bonilla De Ureña.jpg|Ureña, Táchira File:Maiquetia coast.jpg|Maiquetía, Nueva Esparta File:Maiquetiaairport.jpg|Maiquetía, Nueva Esparta File:Vista de Maiquetía - Gustavo Langenberg Winckelmann (1896).jpg|Maiquetía File:Canales de Río Chico.JPG|Río Chico File:PLAYAS DE RIO CHICO.jpg|Río Chico File:Virgen de Las Mercedes (Río Chico).jpg|Río Chico File:IMAG0566.jpg|Tinaco, Cojedes File:Amanecer Tinaquero.jpg|Tinaco, Cojedes File:Vista aérea de San Fernando de Apure (Apure) y Puerto Miranda (Guárico) y el Río Apure. Venezuela..jpg|Puerto Miranda, Guárico File:Cordero-tachira-1-.jpg|Cordero, Táchira File:Iglesia de Ntra Sra del Carmen.JPG|San Sebastián de los Reyes File:Santa Elena de Uairen, Bolívar, Venezuela - panoramio (6).jpg|Santa Elena de Uairen, Bolívar 30 File:Santa Elena de Uairen, Bolívar, Venezuela - panoramio (9).jpg|Santa Elena de Uairen, Bolívar File:Santa Elena de Uairen, Bolívar, Venezuela - panoramio (3).jpg|Santa Elena de Uairen, Bolívar File:Sector 10, Santa Elena de Uairén, Bolívar, Venezuela - panoramio (5).jpg|Santa Elena de Uairen, Bolívar File:Iglesia de Santa Elena de Uairén..jpg|Santa Elena de Uairen, Bolívar File:Aereopuerto de Santa Elena de Uairén.JPG|Santa Elena de Uairen, Bolívar File:El Callao 1.jpg|El Callao, Bolívar File:Entrada a Magdaleno.jpg|Magdaleno, Aragua File:Plaza Bolívar de Magdaleno.jpg|Magdaleno, Aragua File:Vista Playas de Macuto.JPG|Macuto, Vargas, La Guaira File:Virgen Las Mercedes, San José de Barlovento.jpg|San José de Barlovento, Miranda File:Venezuela - Naiguatá - Vista al muelle tras el atardecer.jpg|Naiguatá, Vargas, La Guaira File:Malecon Principal - Club Puerto Azul.jpg|Naiguatá, Vargas, La Guaira File:Michelena.jpg|Michelena, Táchira File:Iglesia San Martin de Tours II.jpg|Colonia Tovar, Aragua File:Colonia Tovar Flores.JPG|Colonia Tovar, Aragua File:Hotel Selva Negra Colonia Tovar Edo. Aragua.jpg|Colonia Tovar, Aragua File:Colonia tovar10.jpg|Colonia Tovar, Aragua File:Chalet en la Colonia Tovar.JPG|Colonia Tovar, Aragua File:Paisaje Colonia Tovar.jpg|Colonia Tovar, Aragua File:Cantarrana.png|Cantarrana, Sucre File:El Palmar Plaza Bolívar.JPG|El Palmar, Bolívar File:Parroquia el junko estado vargas Venezuela.jpg|El Junko, Vargas, La Guaira File:Plaza Bolívar de Atabapo.jpg|San Fernando de Atabapo, Amazonas File:Playa Mono Manso - Chuspa - Venezuela.jpg|Caruao, Vargas, La Guaira File:Curiapolandschaft.jpg|Curiapo, Delta Amacuro File:Curiapo.jpg|Curiapo, Delta Amacuro File:Campamente el Rio del Cuyuni El Dorado - panoramio.jpg|El Dorado, Sifontes, Bolívar File:Puente colgante sobre el río Cuyuní.jpg|El Dorado, Sifontes, Bolívar File:Iglesiachuspa.jpg|Chuspa, La Guaira File:San Carlos de Rio Negro 2002.jpg|San Carlos de Río Negro, Amazonas File:Pedra de Cucuí - panoramio.jpg|Pedra de Cucuí, San Carlos de Río Negro, Amazonas File:Turismo isla la tortuga venezuela.jpg|Gran Roque, Dependencias Federales File:Village Gran Roque.jpg|Gran Roque, Dependencias Federales File:Montañas en Los Roques Venezuela.JPG|Gran Roque, Dependencias Federales File:Iglesia del Gran Roque.jpg|Gran Roque, Dependencias Federales File:Playa Mono Manso - Chuspa - Venezuela.jpg|Chuspa, La Guaira File:Queniquea.png|Queniquea, Táchira </gallery> == Gallerija == <gallery> File:Petroindustrial.jpg|Refinería El Palito File:Lago Dique.png|Lag Dique (Lago Dique), Parroċċa ta' Carayaca, Muniċipalità ta' Vargas, La Guaira File:Playa Mono Manso - Chuspa - Venezuela.jpg|Bajja Mono Manso, Chuspa, Parroċċa ta' Caruao, Muniċipalità ta' Vargas, La Guaira File:Parroquia el junko estado vargas Venezuela.jpg|Parroċċa El Junko, Muniċipalità ta' Vargas, La Guaira File:Cerro Maria lionza.jpg|Muntanji ta' Sorte (Montaña de Sorte) File:Río Icabarú.jpg|Ikabaru File:Higuerote 2000 064.JPG|Cabo Codera, Municipio Brion, Miranda File:Scratching the Sky.jpg|Pico Naiguatá/Naiguatá Peak File:CADENA MONTAÑOSA DEL IMATACA.jpg|Sierra de Imataca/Firxa tal-muntanji ta' Imataca File:Sierra Imataca.jpg|Sierra de Imataca/Firxa tal-muntanji ta' Imataca File:PicoBolivar2.jpg|Pico Bolívar/Bolivar Peak File:Peak Bolivar Venezuela's largest.JPG|Sierra Nevada de Mérida/Firxa tal-muntanji Merida Nevada File:Pico Bonpland visto desde el Pico Humboldt.JPG|Pico Bonpland/Bonpland Peak File:Pico Humboldt.jpg|Pico Humboldt/Humboldt Peak File:Monte Roraima derivado 2013 000.jpg|Mountajna Roraima/Roraima Mountaint (Monte Roraima) File:Los Jacuzzis.jpg|Mountajna Roraima/Roraima Mountaint (Monte Roraima) File:Roraima.jpg|Fuq ix-xellug, il-Kukenán tepuy; lejn il-lemin ir-Roraima. </gallery> == Referenzi == {{Referenzi}} {{Amerika t'Isfel}} [[Kategorija:Veneżwela]] [[Kategorija:Pajjiżi tal-Karibew]] [[Kategorija:Repubbliki]] [[Kategorija:Pajjiżi fl-Amerika t'Isfel]] plehffpn643uedxprk6ob9ye4c1tu9d 0 24158 317905 307411 2024-11-26T13:41:04Z Makenzis 12206 /* Parteċipazzjoni fil-Kampjonati Litwani */ 317905 wikitext text/x-wiki {{Infobox Tim tal-Futbol |isem = FK Panevėžys |stampa = |ismijiet_oħra = Mėlynai Raudoni |isem_sħiħ = Futbolo klubas Panevėžys |grawnd = [[Grawnd Aukštaitija]], [[Panevėžys]] |jesa' = 4,000 |fundazzjoni = 2015 |president = {{flagicon|LTU}} Bronius Vaitiekūnas |kowċ = {{Flagicon|}} |kampjonat = [[A lyga]] |sit_elettroniku = http://www.fk-panevezys.lt/ | pattern_la1=_whiteline|pattern_b1=_whitecollar|pattern_ra1=_whiteline| leftarm1=FF0000|body1=FF0000|rightarm1=FF0000|shorts1=FF0000|socks1=FF0000| pattern_la2=_whiteline|pattern_b2=_whitecollar|pattern_ra2=_whiteline| leftarm2=1B1BF6|body2=1B1BF6|rightarm2=1B1BF6|shorts2=1B1BF6|socks2=1B1BF6 }} '''Futbolo klubas Panevėžys''' huwa [[klabb tal-futbol]] [[Litwanja|Litwan]],mil-belt ta [[Panevėžys]]. Il-klabb twaqqaf fl-2015 ==Unuri== * '''[[A lyga]]''' ** '''Rebbieħa (1)''': 2023 ** '''Runners-up (0)''': * '''[[Pirma lyga]]''' ** '''Rebbieħa (1)''': 2018 ** '''Runners-up (0)''': * '''[[Tazza Litwana]]''' ** '''Rebbieħa (1)''': 2020.<ref>https://www.sportas.lt/naujiena/422547/po-intriguojancios-baudiniu-serijos-hegelmann-lff-taure-keliauja-i-panevezi</ref><ref>https://lff.lt/news/11534/nepakartojama-drama-hegelmann-lff-taures-finale-ir-istorinis-panevezio-triumfas/</ref> ** '''Runners-up (0)''': * '''[[Super Cup Litwana]]''' ** '''Rebbieħa (2)''': 2021, 2024 ** '''Runners-up (0)''': == Parteċipazzjoni fil-Kampjonati Litwani == {| class="wikitable" align="centre" |- align="center" bgcolor="#dfdfdf" | '''Staġun''' | '''Livell''' | '''Diviżjoni''' | '''Pożizzjoni''' | '''Web''' |- | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2015''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2.''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''Pirma lyga''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''8.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2015.html#1lyga</ref> |- | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2016''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2.''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''Pirma lyga''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''5.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2016.html#1lyga</ref> |- | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2017''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2.''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''Pirma lyga''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''10.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2017.html#1lyga</ref> |- | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2018''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2.''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''Pirma lyga''' | bgcolor="#FFFF00" style="text-align:center;"| '''1.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2018.html#1lyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2019''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''A lyga''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''5.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2019.html</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2020''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''A lyga''' | bgcolor="#f5f5f5" style="text-align:center;"| '''5.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2020.html#alyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2021''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''A lyga''' | bgcolor="#f5f5f5" style="text-align:center;"| '''4.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2021.html#alyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2022''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''A lyga''' | bgcolor="#DEB678" style="text-align:center;"| '''3.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2022.html#alyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2023''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''[[A lyga]]''' | bgcolor="#FFFF00" style="text-align:center;"| '''1.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2023.html#alyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2024''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''[[A lyga]]''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''8.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2024.html#alyga</ref> |- |} ==Plejers notevoli== ;Litwanja * {{flagicon|Litwanja}} [[Paulius Janušauskas]] == Staff tekniku == {| class="wikitable" |- ! Position !! Name |- |'''Kowċ''' ||{{flagicon|LTU}} |- |'''Ass. Kowċ''' ||{{flagicon|LTU}} |- |'''Kowċ tal-Fiżika''' ||{{flagicon|LTU}} |- |'''Kowċ tat-tieni tim & Ass. Kowċ''' ||{{flagicon|LTU}} |- |'''Ass. Kowċ tat-tieni tim''' ||{{flagicon|LTU}} |- |} ==Referenzi== {{Reflist}} ==Ħoloq esterni== *[http://www.fk-panevezys.lt/ Sit Uffiċjali tal-FK Panevėžys (Bil-Litwan)] * [https://www.facebook.com/fkpanevezys/?fref=ts facebook FK Panevėžys] * [https://us.soccerway.com/teams/lithuania/fk-panevezys/33092/ SOCCERWAY] * [https://www.sofascore.com/team/football/fk-panevezys/192763 SOFASCORE] * [https://www.flashscore.com/team/fk-panevezys/E1ffSpX7/ FLASHSCORE] * [https://www.transfermarkt.com/fk-panevezys/startseite/verein/49149 Transfermarkt] * [https://globalsportsarchive.com/team/soccer/fk-panevezys/25064/ Globalsportsarchive] {{A lyga}} [[Kategorija:Klabbs tal-futbol Litwani|Panevėžys]] [[Kategorija:Klabbs tal-futbol stabbiliti fl-2015|Panevėžys]] pmd0qpqjcui2zehnc2peg5ybzncexst 317913 317905 2024-11-26T13:43:25Z Makenzis 12206 /* Parteċipazzjoni fil-Kampjonati Litwani */ 317913 wikitext text/x-wiki {{Infobox Tim tal-Futbol |isem = FK Panevėžys |stampa = |ismijiet_oħra = Mėlynai Raudoni |isem_sħiħ = Futbolo klubas Panevėžys |grawnd = [[Grawnd Aukštaitija]], [[Panevėžys]] |jesa' = 4,000 |fundazzjoni = 2015 |president = {{flagicon|LTU}} Bronius Vaitiekūnas |kowċ = {{Flagicon|}} |kampjonat = [[A lyga]] |sit_elettroniku = http://www.fk-panevezys.lt/ | pattern_la1=_whiteline|pattern_b1=_whitecollar|pattern_ra1=_whiteline| leftarm1=FF0000|body1=FF0000|rightarm1=FF0000|shorts1=FF0000|socks1=FF0000| pattern_la2=_whiteline|pattern_b2=_whitecollar|pattern_ra2=_whiteline| leftarm2=1B1BF6|body2=1B1BF6|rightarm2=1B1BF6|shorts2=1B1BF6|socks2=1B1BF6 }} '''Futbolo klubas Panevėžys''' huwa [[klabb tal-futbol]] [[Litwanja|Litwan]],mil-belt ta [[Panevėžys]]. Il-klabb twaqqaf fl-2015 ==Unuri== * '''[[A lyga]]''' ** '''Rebbieħa (1)''': 2023 ** '''Runners-up (0)''': * '''[[Pirma lyga]]''' ** '''Rebbieħa (1)''': 2018 ** '''Runners-up (0)''': * '''[[Tazza Litwana]]''' ** '''Rebbieħa (1)''': 2020.<ref>https://www.sportas.lt/naujiena/422547/po-intriguojancios-baudiniu-serijos-hegelmann-lff-taure-keliauja-i-panevezi</ref><ref>https://lff.lt/news/11534/nepakartojama-drama-hegelmann-lff-taures-finale-ir-istorinis-panevezio-triumfas/</ref> ** '''Runners-up (0)''': * '''[[Super Cup Litwana]]''' ** '''Rebbieħa (2)''': 2021, 2024 ** '''Runners-up (0)''': == Parteċipazzjoni fil-Kampjonati Litwani == {| class="wikitable" align="centre" |- align="center" bgcolor="#dfdfdf" | '''Staġun''' | '''Livell''' | '''Diviżjoni''' | '''Pożizzjoni''' | '''Web''' |- | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2015''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2.''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''Pirma lyga''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''8.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2015.html#1lyga</ref> |- | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2016''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2.''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''Pirma lyga''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''5.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2016.html#1lyga</ref> |- | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2017''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2.''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''Pirma lyga''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''10.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2017.html#1lyga</ref> |- | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2018''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2.''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''Pirma lyga''' | bgcolor="#FFFF00" style="text-align:center;"| '''1.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2018.html#1lyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2019''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''A lyga''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''5.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2019.html</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2020''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''A lyga''' | bgcolor="#f5f5f5" style="text-align:center;"| '''5.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2020.html#alyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2021''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''A lyga''' | bgcolor="#f5f5f5" style="text-align:center;"| '''4.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2021.html#alyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2022''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''A lyga''' | bgcolor="#DEB678" style="text-align:center;"| '''3.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2022.html#alyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2023''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''[[A lyga]]''' | bgcolor="#FFFF00" style="text-align:center;"| '''1.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2023.html#alyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2024''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''[[A lyga]]''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''8.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2024.html#alyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2025''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''[[A lyga]]''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2025.html#alyga</ref> |- |} ==Plejers notevoli== ;Litwanja * {{flagicon|Litwanja}} [[Paulius Janušauskas]] == Staff tekniku == {| class="wikitable" |- ! Position !! Name |- |'''Kowċ''' ||{{flagicon|LTU}} |- |'''Ass. Kowċ''' ||{{flagicon|LTU}} |- |'''Kowċ tal-Fiżika''' ||{{flagicon|LTU}} |- |'''Kowċ tat-tieni tim & Ass. Kowċ''' ||{{flagicon|LTU}} |- |'''Ass. Kowċ tat-tieni tim''' ||{{flagicon|LTU}} |- |} ==Referenzi== {{Reflist}} ==Ħoloq esterni== *[http://www.fk-panevezys.lt/ Sit Uffiċjali tal-FK Panevėžys (Bil-Litwan)] * [https://www.facebook.com/fkpanevezys/?fref=ts facebook FK Panevėžys] * [https://us.soccerway.com/teams/lithuania/fk-panevezys/33092/ SOCCERWAY] * [https://www.sofascore.com/team/football/fk-panevezys/192763 SOFASCORE] * [https://www.flashscore.com/team/fk-panevezys/E1ffSpX7/ FLASHSCORE] * [https://www.transfermarkt.com/fk-panevezys/startseite/verein/49149 Transfermarkt] * [https://globalsportsarchive.com/team/soccer/fk-panevezys/25064/ Globalsportsarchive] {{A lyga}} [[Kategorija:Klabbs tal-futbol Litwani|Panevėžys]] [[Kategorija:Klabbs tal-futbol stabbiliti fl-2015|Panevėžys]] gln4llatem13drgwuqxumiz0ewf3ydp 0 24198 317916 316521 2024-11-26T13:44:05Z Makenzis 12206 /* Parteċipazzjoni fil-Kampjonati Litwani */ 317916 wikitext text/x-wiki {{Infobox Tim tal-Futbol |isem = FK Žalgiris |stampa = |ismijiet_oħra = žalgiriečiai |isem_sħiħ = Futbolo klubas Žalgiris |grawnd = [[Grawnd LFF]], [[Vilnius]] |jesa' = 5,000 |fundazzjoni = 1947 |president = {{flagicon|LTU}} Vilma Venslovaitienė |kowċ = {{flagicon|KAZ}} Vladimiras Čeburinas |kampjonat = [[A lyga]] | staġun = [[2022]] | pożizzjoni = 1. A lyga |sit_elettroniku = http://www.fkzalgiris.lt/ | pattern_la1 = _rioave1819h | pattern_b1 = _rioave1819h | pattern_ra1 = _rioave1819h | pattern_sh1 = _nikeblack | pattern_so1 = _nikeblack | leftarm1 = FFFFFF | body1 = FFFFFF | rightarm1 = FFFFFF | shorts1 = FFFFFF | socks1 = FFFFFF | pattern_la2 = _rioave1819h | pattern_b2 = _rioave1819h | pattern_ra2 = _rioave1819h | pattern_sh2 = _nikewhite | pattern_so2 = _nikewhite | leftarm2 = 00A650 | body2 = FFFFFF | rightarm2 = 00A650 | shorts2 = 00A650 | socks2 = 00A650 }} '''Futbolo klubas Žalgiris''' huwa [[klabb tal-futbol]] [[Litwanja|Litwan]],mil-belt ta [[Vilnius]]. Il-klabb twaqqaf fl-1947. ==Unuri== * '''[[A lyga]]''' ** '''Rebbieħa (11)''': 1991, 1992, 1999, 2013, 2014, 2015, 2016, 2020, 2021, 2022, 2024 ** '''Runners-up (13)''': 1993, 1994, 1995, 1997, 1998, 1999, 2000, 2011, 2012, 2017, 2018, 2019, 2023 * '''[[Tazza Litwana]]''' ** '''Rebbieħa (14)''': 1990–91, 1992–93, 1993–94, 1996–97, 2003, 2011–12, 2012–13, 2013–14, 2014–15, 2015–16, 2016, 2018, 2021, 2022 ** '''Runners-up (6)''': 1990, 1992, 1995, 2000, 2001, 2017 * '''[[Super Cup Litwana]]''' ** '''Rebbieħa (8)''': 2003, 2013, 2014, 2015, 2016, 2017, 2020, 2023 ** '''Runners-up (3)''': 2019, 2021, 2022 == Parteċipazzjoni fil-Kampjonati Litwani == {| class="wikitable" align="centre" |- align="center" bgcolor="#dfdfdf" | '''Staġun''' | '''Livell''' | '''Diviżjoni''' | '''Pożizzjoni''' | '''Web''' |- | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2009''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2.''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''Pirma lyga''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''6.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito09.html#1lyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2010''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''A lyga''' | bgcolor="#DEB678" style="text-align:center;"| '''3.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2010.html#alyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2011''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''A lyga''' | bgcolor="#BBBBBB" style="text-align:center;"| '''2.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2011.html#alyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2012''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''A lyga''' | bgcolor="#BBBBBB" style="text-align:center;"| '''2.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2012.html#alyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2013''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''A lyga''' | bgcolor="#FFFF00" style="text-align:center;"| '''1.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2013.html#alyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2014''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''A lyga''' | bgcolor="#FFFF00" style="text-align:center;"| '''1.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2014.html#alyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2015''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''A lyga''' | bgcolor="#FFFF00" style="text-align:center;"| '''1.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2015.html#alyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2016''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''A lyga''' | bgcolor="#FFFF00" style="text-align:center;"| '''1.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2016.html#alyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2017''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''A lyga''' | bgcolor="#BBBBBB" style="text-align:center;"| '''2.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2017.html#alyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2018''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''A lyga''' | bgcolor="#BBBBBB" style="text-align:center;"| '''2.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2018.html#alyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2019''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''A lyga''' | bgcolor="#BBBBBB" style="text-align:center;"| '''2.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2019.html#alyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2020''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''A lyga''' | bgcolor="#ffff00" style="text-align:center;"| '''1.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2020.html#alyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2021''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''A lyga''' | bgcolor="#FFFF00" style="text-align:center;"| '''1.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2021.html#alyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2022''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''A lyga''' | bgcolor="#FFFF00" style="text-align:center;"| '''1.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2022.html#alyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2023''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''[[A lyga]]''' | bgcolor="#BBBBBB" style="text-align:center;"| '''2.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2023.html#alyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2024''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''A lyga''' | bgcolor="#FFFF00" style="text-align:center;"| '''1.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2024.html#alyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2025''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''[[A lyga]]''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2025.html#alyga</ref> |- |} ==Plejers notevoli== ;Litwanja {{flagicon|Litwanja}} *{{flagicon|LTU}} [[Linas Pilibaitis]] *{{flagicon|LTU}} [[Robertas Poškus]] *{{flagicon|LTU}} [[Aurelijus Skarbalius]] *{{flagicon|LTU}} [[Andrius Skerla]]' *{{flagicon|LTU}} [[Deividas Šemberas]] *{{flagicon|LTU}} [[Darvydas Šernas]] *{{flagicon|LTU}} [[Egidijus Vaitkūnas]] *{{flagicon|LTU}} [[Andrius Velička]] *{{flagicon|LTU}} [[Donatas Vencevičius]] *{{flagicon|LTU}} [[Marius Žaliūkas]] *{{flagicon|LTU}} [[Artūras Žulpa]] *{{flagicon|LTU}} [[Darius Žutautas]] *{{flagicon|LTU}} [[Tomas Žvirgždauskas]] ;Africa *{{flagicon|MLI}} [[Mahamane Traoré]] *{{flagicon|SEN}} [[Mamadou Mbodj]] ;European Union *{{flagicon|HRV}} [[Mario Grgurović]] *{{flagicon|HRV}} [[Andro Švrljuga]] *{{flagicon|LAT}} [[Ēriks Pelcis]] *{{flagicon|POL}} [[Kamil Biliński]] *{{flagicon|POL}} [[Jakub Wilk]] *{{flagicon|ROM}} [[Liviu Antal]] *{{flagicon|SCO}} [[Calum Elliot]] *{{flagicon|SVK}} [[Tomáš Malec]] ;Non-EU *{{flagicon|ARM}} [[Artak Yedigaryan]] *{{flagicon|BLR}} [[Yury Kendysh]] *{{flagicon|MDA}} [[Iulian Bursuc]] *{{flagicon|RUS}} [[Pavel Komolov]] *{{flagicon|RUS}} [[Andrey Nagumanov]] *{{flagicon|SRB}} [[Andrija Kaluđerović]] == Staff tekniku == {| class="wikitable" |- ! Position !! Name |- |'''Kowċ''' || {{flagicon|KAZ}} [[Vladimiras Čeburinas]] |- |'''Ass. Kowċ''' ||{{flagicon|LTU}} |- |'''Kowċ tal-Fiżika''' ||{{flagicon|LTU}} |- |'''Kowċ tat-tieni tim & Ass. Kowċ''' ||{{flagicon|LTU}} |- |'''Ass. Kowċ tat-tieni tim''' ||{{flagicon|LTU}} |- |} ==Referenzi== {{Reflist}} ==Ħoloq esterni== * [http://www.fkzalgiris.lt/ Sit Uffiċjali tal-FK Žalgiris (Bil-Litwan)] * [https://www.facebook.com/fkzalgiris/ Facebook FK Žalgiris] * [https://int.soccerway.com/teams/lithuania/fk-zalgiris-vilnius/1406/ SOCCERWAY] * [https://www.sofascore.com/team/football/fk-zalgiris/5345 SOFASCORE] * [https://www.flashscore.com/team/zalgiris/fuLOijFI/ FLASHSCORE] * [https://www.transfermarkt.com/zalgiris-vilnius/startseite/verein/602 Transfermarkt] * [http://www.futbolinis.lt/content/team/10020/lt futbolonis.lt] * [https://globalsportsarchive.com/team/soccer/fk-zalgiris-vilnius/15837/ Globalsportsarchive] {{A lyga}} [[Kategorija:Klabbs tal-futbol Litwani|Žalgiris]] [[Kategorija:Klabbs tal-futbol stabbiliti fl-1947|Žalgiris]] s8uozaxsvlqcp7kn6nslvn0kkuopb2o 0 24199 317914 317082 2024-11-26T13:43:36Z Makenzis 12206 /* Parteċipazzjoni fil-Kampjonat Litwan */ 317914 wikitext text/x-wiki {{Infobox Tim tal-Futbol |isem = FK Riteriai |stampa = |ismijiet_oħra = Riteriai |isem_sħiħ = Futbolo klubas Riteriai |grawnd = [[Grawnd LFF]], [[Vilnius]] |jesa' = 5,000 |fundazzjoni = 2005 (FK Trakai) |president = {{flagicon|LTU}} Janas Nevoina |kowċ = |kampjonat = [[A lyga]] |sit_elettroniku = http://www.fkriteriai.lt/ | pattern_la1= |pattern_b1= |pattern_ra1= |leftarm1=FFFF00 |body1=FFFF00 |rightarm1=FFFF00 |shorts1=FFFF00 |socks1=FFFF00 |pattern_la2= |pattern_b2= |pattern_ra2= |leftarm2=282146 |body2=282146 |rightarm2=282146 |shorts2=282146 |socks2=282146 }} '''Futbolo klubas Riteriai''' huwa [[klabb tal-futbol]] [[Litwanja|Litwan]], mill-belt ta [[Vilnius]]. Il-klabb twaqqaf fl-2005. ==Unuri== * '''[[A lyga]]''' ** '''Rebbieħa (0)''': ** '''Runners-up (2)''': 2015, 2016 * '''[[Tazza Litwana]]''' ** '''Rebbieħa (0)''': ** '''Runners-up (1)''': 2016 * '''[[Super Cup Litwana]]''' ** '''Rebbieħa (0)''': ** '''Runners-up (2)''': 2016, 2017 == Parteċipazzjoni fil-Kampjonat Litwan == {| class="wikitable" align="centre" |- align="center" bgcolor="#dfdfdf" | '''Staġun''' | '''Livell''' | '''Diviżjoni''' | '''Pożizzjoni''' | '''Web''' |- | bgcolor="#FFFFDD" style="text-align:center;"| '''2010''' | bgcolor="#FFFFDD" style="text-align:center;"| '''3.''' | bgcolor="#FFFFDD" style="text-align:center;"| '''Antra lyga''' | bgcolor="#F5f5F5" style="text-align:center;"| '''4.''' | <ref>http://almis.sritis.lt/ltu10lyga2s.html</ref> |- | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2011''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2.''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''Pirma lyga''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''4.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2011.html#1lyga</ref> |- | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2012''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2.''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''Pirma lyga''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''4.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2012.html#1lyga</ref> |- | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2013''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2.''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''Pirma lyga''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''3.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2013.html#1lyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2014''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''A lyga''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''4.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2014.html#alyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2015''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''A lyga''' | bgcolor="#BBBBBB" style="text-align:center;"| '''2.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2015.html#alyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2016''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''A lyga''' | bgcolor="#BBBBBB" style="text-align:center;"| '''2.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2016.html#alyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2017''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''A lyga''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''3.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2017.html#alyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2018''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''A lyga''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''3.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2018.html#alyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2019''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''A lyga''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''3.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2019.html#alyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2020''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''A lyga''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''6.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2020.html#alyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2021''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''A lyga''' | bgcolor="#f5f5f5" style="text-align:center;"| '''6.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2021.html#alyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2022''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''A lyga''' | bgcolor="#f5f5f5" style="text-align:center;"| '''5.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2022.html#alyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2023''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''[[A lyga]]''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''10.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2023.html#alyga</ref> |- | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2024''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2.''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''[[Pirma lyga]]''' | bgcolor="#FFDD00" style="text-align:center;"| '''1.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2024.html#1lyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2025''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''[[A lyga]]''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2025.html#alyga</ref> |- |} ==Plejers notevoli== ;Litwanja {{flagicon|Litwanja}} *{{flagicon|LIT}} [[Valdemar Borovskij]] *{{flagicon|LIT}} [[Deividas Česnauskis]] *{{flagicon|LIT}} [[Arūnas Klimavičius]] *{{flagicon|LIT}} [[Linas Klimavičius]] *{{flagicon|LIT}} [[Martynas Dapkus]] *{{flagicon|LIT}} [[Paulius Grybauskas]] *{{flagicon|LIT}} [[Tadas Labukas]] *{{flagicon|LIT}} [[Vytautas Lukša]] *{{flagicon|LIT}} [[Darius Miceika]] *{{flagicon|LIT}} [[Marius Rapalis]] *{{flagicon|LIT}} [[Vaidotas Šilėnas]] *{{flagicon|LIT}} [[Nerijus Valskis]] ;Ewropa *{{flagicon|RUS}} [[Diniyar Bilyaletdinov]] *{{flagicon|ARM}} [[David Arshakyan]] *{{flagicon|BLR}} [[Alyaksandr Bychanok]] *{{flagicon|BLR}} [[Yury Kendysh]] *{{flagicon|CYP}} [[Giorgos Pelagias]] *{{flagicon|MDA}} [[Eugen Zasavițchi]] *{{flagicon|RUS}} [[Yuri Mamaev]] ;Afrika *{{flagicon|LBR}} [[Oscar Dorley]] == Staff tekniku == {| class="wikitable" |- ! Kariga !! Isem |- |'''Kowċ''' || {{flagicon|ESP}} ? |- |'''Ass. Kowċ''' ||{{flagicon|LTU}} |- |'''Kowċ tal-Fiżika''' ||{{flagicon|LTU}} |- |'''Kowċ tat-tieni tim & Ass. Kowċ''' ||{{flagicon|LTU}} |- |'''Ass. Kowċ tat-tieni tim''' ||{{flagicon|LTU}} |- |} ==Referenzi== {{Reflist}} ==Ħoloq esterni== * [http://www.fkriteriai.lt/ Sit Uffiċjali tal-FK Riteriai (Bil-Litwan)] * [https://www.facebook.com/FKRITERIAI/ facebook FK Riteriai] * [http://www.soccerway.com/teams/lithuania/trak-fk/ SOCCERWAY] * [https://www.sofascore.com/team/football/fk-riteriai/310557 SOCCERWAY] * [https://www.flashscore.com/team/riteriai/Cpqd5uFj/ FLASHSCORE] * [https://www.transfermarkt.com/fk-riteriai/startseite/verein/32832 Transfermarkt] * [https://globalsportsarchive.com/team/soccer/fk-riteriai/15849/ Globalsportsarchive] {{A lyga}} [[Kategorija:Klabbs tal-futbol Litwani|Riteriai]] [[Kategorija:Klabbs tal-futbol stabbiliti fl-2005|Riteriai]] pvi9bfjlwqhc6qnc7otnimvwqcmmpe6 0 24201 317915 317233 2024-11-26T13:43:51Z Makenzis 12206 /* Parteċipazzjoni fil-Kampjonati Litwani */ 317915 wikitext text/x-wiki {{Infobox Tim tal-Futbol |isem = FK Sūduva |stampa = |ismijiet_oħra = sūduviai |isem_sħiħ = Futbolo klubas Sūduva |grawnd = [[Grawnd Marijampolės futbolo arena|Marijampolės Arena]], [[Marijampolė]] |jesa' = 6,250 |fundazzjoni = 1968 |president = {{flagicon|LTU}} Vidmantas Murauskas |kowċ = {{Flagicon|LTU}} Dovydas Lisauskas |kampjonat = [[A lyga]] |sit_elettroniku = http://www.fksuduva.lt/ | pattern_la1 = | pattern_b1 = | pattern_ra1 = | leftarm1 = ffffff | body1 = ffffff | rightarm1 = ffffff | shorts1 = ffffff | socks1 = FFFFFF | pattern_la2 = | pattern_b2 = _sligo1617h | pattern_ra2 = | leftarm2 = FF0000 | body2 = FF0000 | rightarm2 = FF0000 | shorts2 = FF0000 | socks2 = FF0000 | pattern_la3 =_blackshoulders | pattern_b3 = _whitecollar | pattern_ra3 =_blackshoulders | leftarm3 = 000000 | body3 = 000000 | rightarm3 = 000000 | shorts3 = 000000 | socks3 = 000000 }} '''Futbolo klubas Sūduva''' huwa [[klabb tal-futbol]] [[Litwanja|Litwan]],mil-belt ta [[Marijampolė]]. Il-klabb twaqqaf fl-1968. ==Unuri== * '''[[A lyga]]''' ** '''Rebbieħa (3)''': 2017, 2018, 2019 ** '''Runners-up (4)''': 2007, 2010, 2020, 2021 * '''[[Tazza Litwana]]''' ** '''Rebbieħa (3)''': 2006, 2009, 2019 ** '''Runners-up (4)''': 1976, 2002, 2016, 2020 * '''[[Super Cup Litwana]]''' ** '''Rebbieħa (4)''': 2009, 2018, 2019, 2022<ref>https://www.sportas.lt/naujiena/451019/11-m-baudiniu-serijos-metu-triumfaviusi-suduva-iskovojo-lff-supertaure</ref> ** '''Runners-up (2)''': 2007, 2020 == Parteċipazzjoni fil-Kampjonati Litwani == {| class="wikitable" align="centre" |- align="center" bgcolor="#dfdfdf" | '''Staġun''' | '''Livell''' | '''Diviżjoni''' | '''Pożizzjoni''' | '''Web''' |- | bgcolor="#FFFFDD" style="text-align:center;"| '''2000''' | bgcolor="#FFFFDD" style="text-align:center;"| '''3.''' | bgcolor="#FFFFDD" style="text-align:center;"| '''Antra lyga''' ''(Pietūs)'' | bgcolor="#FFFF00" style="text-align:center;"| '''1.''' | <ref>http://almis.sritis.lt/ltu00lyga2s.html</ref> |- | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2001''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2.''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''Pirma lyga''' | bgcolor="#BBBBBB" style="text-align:center;"| '''2.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito01.html#1lyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2002''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''A lyga''' | bgcolor="#F5f5F5" style="text-align:center;"| '''6.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito02.html#1lyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2003''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''A lyga''' | bgcolor="#F5f5F5" style="text-align:center;"| '''6.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito03.html#1lyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2004''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''A lyga''' | bgcolor="#F5f5F5" style="text-align:center;"| '''7.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito04.html#1lyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2005''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''A lyga''' | bgcolor="#F5f5F5" style="text-align:center;"| '''3.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito05.html#1lyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2006''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''A lyga''' | bgcolor="#F5f5F5" style="text-align:center;"| '''5.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito06.html#1lyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2007''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''A lyga''' | bgcolor="#BBBBBB" style="text-align:center;"| '''2.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito07.html#1lyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2008''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''A lyga''' | bgcolor="#F5f5F5" style="text-align:center;"| '''4.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito08.html#1lyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2009''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''A lyga''' | bgcolor="#F5f5F5" style="text-align:center;"| '''3.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito09.html#1lyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2010''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''A lyga''' | bgcolor="#BBBBBB" style="text-align:center;"| '''2.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2010.html#alyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2011''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''A lyga''' | bgcolor="#F5f5F5" style="text-align:center;"| '''3.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2011.html#alyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2012''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''A lyga''' | bgcolor="#F5f5F5" style="text-align:center;"| '''3.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2012.html#alyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2013''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''A lyga''' | bgcolor="#F5f5F5" style="text-align:center;"| '''4.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2013.html#alyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2014''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''A lyga''' | bgcolor="#F5f5F5" style="text-align:center;"| '''5.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2014.html#alyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2015''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''A lyga''' | bgcolor="#F5f5F5" style="text-align:center;"| '''4.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2015.html#alyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2016''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''A lyga''' | bgcolor="#F5f5F5" style="text-align:center;"| '''3.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2016.html#alyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2017''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''A lyga''' | bgcolor="#FFFF00" style="text-align:center;"| '''1.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2017.html#alyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2018''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''A lyga''' | bgcolor="#FFFF00" style="text-align:center;"| '''1.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2018.html#alyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2019''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''A lyga''' | bgcolor="#FFFF00" style="text-align:center;"| '''1.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2018.html#alyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2020''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''A lyga''' | bgcolor="#bbbbbb" style="text-align:center;"| '''2.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2020.html#alyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2021''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''A lyga''' | bgcolor="#BBBBBB" style="text-align:center;"| '''2.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2021.html#alyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2022''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''A lyga''' | bgcolor="#f5f5f5" style="text-align:center;"| '''6.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2022.html#alyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2023''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''[[A lyga]]''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''7.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2023.html#alyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2024''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''[[A lyga]]''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''9.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2024.html#alyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2025''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''[[A lyga]]''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2025.html#alyga</ref> |- |} ==Plejers notevoli== ;Litwanja {{flagicon|Litwanja}} *{{flagicon|LIT}} [[Džiugas Bartkus]] *{{flagicon|LIT}} [[Ričardas Beniušis]] *{{flagicon|LIT}} [[Valdemar Borovskij]] *{{flagicon|LIT}} [[Karolis Chvedukas]] *{{flagicon|LIT}} [[Artūras Fomenka]] *{{flagicon|LIT}} [[Dominykas Galkevičius]] *{{flagicon|LIT}} [[Darius Gvildys]] *{{flagicon|LIT}} [[Algis Jankauskas]] *{{flagicon|LIT}} [[Tadas Kijanskas]] *{{flagicon|LIT}} [[Povilas Lukšys]] *{{flagicon|LIT}} [[Darius Maciulevičius]] *{{flagicon|LIT}} [[Tomas Mikuckis]] *{{flagicon|LIT}} [[Povilas Leimonas]] *{{flagicon|LIT}} [[Vytautas Andriuškevičius]] *{{flagicon|LIT}} [[Tomas Radzinevičius]] *{{flagicon|LIT}} [[Nerijus Radžius]] *{{flagicon|LIT}} [[Tomas Ražanauskas]] *{{flagicon|LIT}} [[Mantas Samusiovas]] *{{flagicon|LIT}} [[Vaidas Slavickas]] *{{flagicon|LIT}} [[Nerijus Valskis]] *{{flagicon|LIT}} [[Ovidijus Verbickas]] *{{flagicon|LIT}} [[Irmantas Zelmikas]] *{{flagicon|LIT}} [[Karolis Laukžemis]] ;Europe *{{flagicon|CRO}} [[Andro Švrljuga]] *{{flagicon|AUT}} [[Daniel Offenbacher]] *{{flagicon|LAT}} [[Ivans Lukjanovs]] *{{flagicon|BIH}} [[Semir Kerla]] *{{flagicon|BLR}} [[Vital Hayduchyk]] *{{flagicon|SRB}} [[Predrag Pavlović]] ;South America *{{flagicon|CHI}} [[Gerson Acevedo]] *{{flagicon|BRA}} [[Rafael Gaúcho]] ;CONCACAF *{{flagicon|CAN}} [[Tosaint Ricketts]] *{{flagicon|CAN}} [[Sandro Grande]] *{{flagicon|CUR}} [[Jeremy de Nooijer]] *{{flagicon|TRI}} [[Radanfah Abu Bakr]] ;Africa *{{flagicon|GAB}} [[Henri Junior Ndong]] *{{flagicon|UGA}} [[Eugene Sseppuya]] *{{flagicon|CPV}} [[Sérgio Semedo]] == Staff tekniku == {| class="wikitable" |- ! Position !! Name |- |'''Kowċ''' ||{{flagicon|LTU}} Dovydas Lisauskas |- |'''Ass. Kowċ''' ||{{flagicon|LTU}} |- |'''Kowċ tal-Fiżika''' ||{{flagicon|LTU}} |- |'''Kowċ tat-tieni tim & Ass. Kowċ''' ||{{flagicon|LTU}} |- |'''Ass. Kowċ tat-tieni tim''' ||{{flagicon|LTU}} |- |} ==Referenzi== {{Reflist}} ==Ħoloq esterni== * [http://www.fksuduva.lt/ Sit Uffiċjali tal-FK Sūduva (Bil-Litwan)] * [https://www.facebook.com/fksuduva/ Facebook FK S9duva] * [https://us.soccerway.com/teams/lithuania/fk-suduva/1409/ SOCCERWAY] * [https://www.sofascore.com/team/football/fk-suduva-marijampole/5343 SOFASCORE] * [https://www.flashscore.com/team/suduva/zT1dAfJo/ FLASHSCORE] * [https://www.transfermarkt.com/suduva-marijampole/startseite/verein/8047 Transfermarkt] * [https://globalsportsarchive.com/team/soccer/fk-suduva-marijampole/15841/ Globalsportsarchive] {{A lyga}} [[Kategorija:Klabbs tal-futbol Litwani|s]] [[Kategorija:Klabbs tal-futbol stabbiliti fl-1968|s]] tjromz9jljk5y0ocd49fl7vcincxrx9 0 24203 317911 317227 2024-11-26T13:43:02Z Makenzis 12206 /* Parteċipazzjoni fil-Kampjonati Litwani */ 317911 wikitext text/x-wiki {{Infobox Tim tal-Futbol |isem = FK Kauno Žalgiris |stampa = |ismijiet_oħra = spirdžiai |isem_sħiħ = Futbolo klubas Kauno Žalgiris |grawnd = [[Grawnd Dariaus ir Girėno]], [[Kaunas]] |jesa' = 15,000 |fundazzjoni = 2004 |president = {{flagicon|LTU}} Mantas Kalnietis |kowċ = ??? |kampjonat = [[A lyga]] |sit_elettroniku = http://www.zalgiris.lt/futbolas |pattern_la1=_hummelcoreXKjbw |pattern_b1=_hummelcoreXKjbw |pattern_ra1=_hummelcoreXKjbw |pattern_sh1=_hummelcoreXKjbw |pattern_so1=_hummel20w |leftarm1=FFFFFF |body1=FFFFFF |rightarm1=FFFFFF |shorts1=FFFFFF |socks1=FFFFFF |pattern_la2=_hummelcoreXKwb |pattern_b2=_hummelcoreXKwb |pattern_ra2=_hummelcoreXKwb |pattern_sh2=_hummelcoreXKwb |pattern_so2=_hummel20w |leftarm2=FFFFFF |body2=FFFFFF |rightarm2=FFFFFF |shorts2=FFFFFF |socks2=FFFFFF }} '''Futbolo klubas Kauno Žalgiris''' huwa [[klabb tal-futbol]] [[Litwanja|Litwan]],mil-belt ta [[Kaunas]]. Il-klabb twaqqaf fl-2004. ==Unuri== * '''[[A lyga]]''' ** '''Rebbieħa (0)''': ** '''Runners-up (1)''': 2022 * '''[[Tazza Litwana]]''' ** '''Rebbieħa (0)''': ** '''Runners-up (0)''': * '''[[Super Cup Litwana]]''' ** '''Rebbieħa (0)''': ** '''Runners-up (0)''': == Parteċipazzjoni fil-Kampjonati Litwani == {| class="wikitable" align="centre" |- align="center" bgcolor="#dfdfdf" | '''Staġun''' | '''Livell''' | '''Diviżjoni''' | '''Pożizzjoni''' | '''Web''' |- | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2013''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2.''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''Pirma lyga''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''5.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2013.html#1lyga</ref> |- | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2014''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2.''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''Pirma lyga''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''4.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2014.html#1lyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2015''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''A lyga''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''5.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2015.html#alyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2016''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''A lyga''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''8.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2016.html#alyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2017''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''A lyga''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''8.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2017.html#alyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2018''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''A lyga''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''5.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2018.html#alyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2019''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''A lyga''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''4.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2019.html#alyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2020''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''A lyga''' | bgcolor="#DEB678" style="text-align:center;"| '''3.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2020.html#alyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2021''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''A lyga''' | bgcolor="#DEB678" style="text-align:center;"| '''3.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2021.html#alyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2022''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''A lyga''' | bgcolor="#BBBBBB" style="text-align:center;"| '''2.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2022.html#alyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2023''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''[[A lyga]]''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''4.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2023.html#alyga</ref> |- | bgcolor="#DDFFDD" style="text-align:center;"| '''2024''' | bgcolor="#DDFFDD" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#DDFFDD" style="text-align:center;"| '''[[A lyga]]''' | bgcolor="#DEB678" style="text-align:center;"| '''3.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2024.html#alyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2025''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''[[A lyga]]''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2025.html#alyga</ref> |- |} ==Plejers notevoli== ;Litwanja * {{flagicon|Litwanja}} Tomas Mikuckis * {{flagicon|Litwanja}} Egidijus Vaitkūnas * {{flagicon|Litwanja}} Deividas Mikelionis * {{flagicon|Litwanja}} Arūnas Klimavičius * {{flagicon|Litwanja}} Linas Pilibaitis * {{flagicon|Litwanja}} Dominykas Galkevičius == Staff tekniku == {| class="wikitable" |- ! Position !! Name |- |'''Kowċ''' ||{{Flagicon|}} |- |'''Ass. Kowċ''' ||{{flagicon|LTU}} |- |'''Kowċ tal-Fiżika''' ||{{flagicon|LTU}} |- |'''Kowċ tat-tieni tim & Ass. Kowċ''' ||{{flagicon|LTU}} |- |'''Ass. Kowċ tat-tieni tim''' ||{{flagicon|LTU}} |- |} ==Referenzi== {{Reflist}} ==Ħoloq esterni== * [https://web.archive.org/web/20151216042614/http://www.zalgiris.lt/futbolas/ Sit Uffiċjali tal-FK Kauno Žalgiris (Bil-Litwan)] * [https://www.facebook.com/fkkaunozalgiris facebook paskyra] * [https://int.soccerway.com/teams/lithuania/spyris-kaunas/8413/ SOCCERWAY] * [https://www.sofascore.com/team/football/fk-kauno-zalgiris/80741 SOFASCORE] * [https://www.flashscore.com/team/fk-kauno-zalgiris/0p17kQla/ FLASHSCORE] * [https://www.transfermarkt.com/fk-kauno-zalgiris/startseite/verein/40090 Transfermarkt] * [https://globalsportsarchive.com/team/soccer/fk-kauno-zalgiris/15855/ Globalsportsarchive] {{A lyga}} [[Kategorija:Klabbs tal-futbol Litwani|Kauno Žalgiris]] [[Kategorija:Klabbs tal-futbol stabbiliti fl-2004|Kauno Žalgiris]] 1lcsk01r4o8fzszj14hbfpfy8m1nv24 0 24210 317898 296673 2024-11-26T13:38:36Z Makenzis 12206 /* Parteċipazzjoni fil-Kampjonati Litwani */ 317898 wikitext text/x-wiki {{Infobox Tim tal-Futbol |isem = DFK Dainava |stampa = |ismijiet_oħra = dzūkaiai |isem_sħiħ = Dzūkijos Futbolo klubas Dainava |grawnd = [[Grawnd Alytus]], [[Alytus]] |jesa' = 4,000 |fundazzjoni = 2004 |president = {{flagicon|LTU}} Žydrūnas Lukošiūnas |kowċ = |kampjonat = Pirma lyga |sit_elettroniku = http://www.dfkdainava.com | pattern_la1=_baranovichi1819h|pattern_b1=_baranovichi1819h|pattern_ra1=_baranovichi1819h|pattern_sh1= _whitesides|pattern_so1=| | leftarm1=f82929|body1=F82929|rightarm1=f82929|shorts1=000044|socks1=000044| | pattern_la2=_givovacampo18ylgn|pattern_b2=_givovacampo18ylgn|pattern_ra2=_givovacampo18ylgn|pattern_sh =_givova19ny|pattern_so =_givova19ny | leftarm2=ffff00|body2=ffff00|rightarm2=ffff00|shorts2=000044|socks2=000044| }} '''Dzūkijos Futbolo klubas Dainava''' huwa [[klabb tal-futbol]] [[Litwanja|Litwan]],mil-belt ta [[Alytus]]. Il-klabb twaqqaf fl-2016. ==Unuri== * '''[[Pirma lyga]]''' ** '''Rebbieħa (1)''': 2022 ** '''Runners-up (1)''': 2018 * '''[[Tazza Litwana]]''' ** '''Rebbieħa (0)''': ** '''Runners-up (0)''': * '''[[Super Cup Litwana]]''' ** '''Rebbieħa (0)''': ** '''Runners-up (0)''': == Parteċipazzjoni fil-Kampjonati Litwani == {| class="wikitable" align="centre" |- align="center" bgcolor="#dfdfdf" | '''Staġun''' | '''Livell''' | '''Diviżjoni''' | '''Pożizzjoni''' | '''Web''' |- | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2016''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2.''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''Pirma lyga''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''9.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2016.html#1lyga</ref> |- | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2017''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2.''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''Pirma lyga''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''4.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2017.html#1lyga</ref> |- | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2018''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2.''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''Pirma lyga''' | bgcolor="#BBBBBB" style="text-align:center;"| '''2.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2018.html#1lyga</ref> |- | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2019''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2.''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''Pirma lyga''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''4.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2019.html#1lyga</ref> |- | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2020''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2.''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''Pirma lyga''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''6.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2020.html#1lyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2021''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''A lyga''' | bgcolor="#f5f5f5" style="text-align:center;"| '''9.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2021.html#alyga</ref> |- | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2022''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2.''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''Pirma lyga''' | bgcolor="#FFFF00" style="text-align:center;"| '''1.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2022.html#1lyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2023''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''[[A lyga]]''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''8.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2023.html#alyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2024''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''[[A lyga]]''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''4.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2024.html#alyga</ref> |- |} ==Plejers notevoli== ;Litwanja * {{flagicon|Litwanja}} [[Vytautas Lukša]] ==Referenzi== {{Reflist}} ==Ħoloq esterni== * [http://www.dfkdainava.com Sit uffiċjali (Bil-Litwan)] * [https://www.facebook.com/dfkdainava/ ''Facebook'' Dainava] * [https://int.soccerway.com/teams/lithuania/alytis-alytus/3915/ SOCCERWAY] * [https://www.sofascore.com/team/football/dainava-alytus/192536 SOFASCORE] * [https://www.flashscore.com/team/dainava-alytus/OnVA3S0I/ FLASHSCORE] * [https://www.transfermarkt.com/dainava-alytus/transfers/verein/30739 Transfermarkt] * [https://globalsportsarchive.com/team/soccer/dfk-dainava/15840/ Globalsportsarchive] {{A lyga}} [[Kategorija:Klabbs tal-futbol Litwani|Dainava]] [[Kategorija:Klabbs tal-futbol stabbiliti fl-2016|Dainava]] cvk0hv6h6e8uccw8ob9b4gtd02k2q9t 317907 317898 2024-11-26T13:42:01Z Makenzis 12206 /* Parteċipazzjoni fil-Kampjonati Litwani */ 317907 wikitext text/x-wiki {{Infobox Tim tal-Futbol |isem = DFK Dainava |stampa = |ismijiet_oħra = dzūkaiai |isem_sħiħ = Dzūkijos Futbolo klubas Dainava |grawnd = [[Grawnd Alytus]], [[Alytus]] |jesa' = 4,000 |fundazzjoni = 2004 |president = {{flagicon|LTU}} Žydrūnas Lukošiūnas |kowċ = |kampjonat = Pirma lyga |sit_elettroniku = http://www.dfkdainava.com | pattern_la1=_baranovichi1819h|pattern_b1=_baranovichi1819h|pattern_ra1=_baranovichi1819h|pattern_sh1= _whitesides|pattern_so1=| | leftarm1=f82929|body1=F82929|rightarm1=f82929|shorts1=000044|socks1=000044| | pattern_la2=_givovacampo18ylgn|pattern_b2=_givovacampo18ylgn|pattern_ra2=_givovacampo18ylgn|pattern_sh =_givova19ny|pattern_so =_givova19ny | leftarm2=ffff00|body2=ffff00|rightarm2=ffff00|shorts2=000044|socks2=000044| }} '''Dzūkijos Futbolo klubas Dainava''' huwa [[klabb tal-futbol]] [[Litwanja|Litwan]],mil-belt ta [[Alytus]]. Il-klabb twaqqaf fl-2016. ==Unuri== * '''[[Pirma lyga]]''' ** '''Rebbieħa (1)''': 2022 ** '''Runners-up (1)''': 2018 * '''[[Tazza Litwana]]''' ** '''Rebbieħa (0)''': ** '''Runners-up (0)''': * '''[[Super Cup Litwana]]''' ** '''Rebbieħa (0)''': ** '''Runners-up (0)''': == Parteċipazzjoni fil-Kampjonati Litwani == {| class="wikitable" align="centre" |- align="center" bgcolor="#dfdfdf" | '''Staġun''' | '''Livell''' | '''Diviżjoni''' | '''Pożizzjoni''' | '''Web''' |- | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2016''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2.''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''Pirma lyga''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''9.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2016.html#1lyga</ref> |- | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2017''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2.''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''Pirma lyga''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''4.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2017.html#1lyga</ref> |- | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2018''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2.''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''Pirma lyga''' | bgcolor="#BBBBBB" style="text-align:center;"| '''2.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2018.html#1lyga</ref> |- | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2019''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2.''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''Pirma lyga''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''4.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2019.html#1lyga</ref> |- | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2020''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2.''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''Pirma lyga''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''6.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2020.html#1lyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2021''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''A lyga''' | bgcolor="#f5f5f5" style="text-align:center;"| '''9.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2021.html#alyga</ref> |- | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2022''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2.''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''Pirma lyga''' | bgcolor="#FFFF00" style="text-align:center;"| '''1.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2022.html#1lyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2023''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''[[A lyga]]''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''8.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2023.html#alyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2024''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''[[A lyga]]''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''4.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2024.html#alyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2025''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''[[A lyga]]''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2025.html#alyga</ref> |- |} ==Plejers notevoli== ;Litwanja * {{flagicon|Litwanja}} [[Vytautas Lukša]] ==Referenzi== {{Reflist}} ==Ħoloq esterni== * [http://www.dfkdainava.com Sit uffiċjali (Bil-Litwan)] * [https://www.facebook.com/dfkdainava/ ''Facebook'' Dainava] * [https://int.soccerway.com/teams/lithuania/alytis-alytus/3915/ SOCCERWAY] * [https://www.sofascore.com/team/football/dainava-alytus/192536 SOFASCORE] * [https://www.flashscore.com/team/dainava-alytus/OnVA3S0I/ FLASHSCORE] * [https://www.transfermarkt.com/dainava-alytus/transfers/verein/30739 Transfermarkt] * [https://globalsportsarchive.com/team/soccer/dfk-dainava/15840/ Globalsportsarchive] {{A lyga}} [[Kategorija:Klabbs tal-futbol Litwani|Dainava]] [[Kategorija:Klabbs tal-futbol stabbiliti fl-2016|Dainava]] 0588imowopxgwnpv3t9g988j7lfyg7v 0 24211 317901 301047 2024-11-26T13:39:39Z Makenzis 12206 /* Parteċipazzjoni fil-Kampjonati Litwani */ 317901 wikitext text/x-wiki {{Infobox Tim tal-Futbol |isem = FC Džiugas |stampa = |ismijiet_oħra = žemaičiai |isem_sħiħ = Futbolo klubas Džiugas |grawnd = [[Grawnd centrinis (Telšiai)|Grawnd centrinis]], [[Telšiai]] |jesa' = 3,000 |fundazzjoni = 1923 SA Džiugas<br> 1991 FK Džiugas <br /> 2015 FC Džiugas |president = {{flagicon|LTU}} Martynas Armalis |kowċ = {{Flagicon|LTU}} Andrius Lipskis |kampjonat = [[A lyga]] |sit_elettroniku = http://www.fcdziugas.lt/ | pattern_la1 = |pattern_b1 = |pattern_ra1 =| leftarm1 = 8C1116 |body1 = 8C1116 |rightarm1 = 8C1116 |shorts1 = 8C1116 |socks1 = 8C1116 | pattern_la2 = |pattern_b2 = |pattern_ra2 =| leftarm2 = 000000 |body2 = 000000 |rightarm2 = 000000 |shorts2 = 000000 |socks2 = 000000| }} '''Futbolo klubas Džiugas''' huwa [[klabb tal-futbol]] [[Litwanja|Litwan]],mil-belt ta [[Telšiai]]. Il-klabb twaqqaf fl-1923 (1991) (2014). ==Unuri== ; '''[[Pirma lyga]] (D2)''' * '''Rebbieħa (1)''': 2019 ; '''[[Antra lyga]] (D3)''' * '''Rebbieħa (0)''': * '''Runners-up (1)''': 2014 == Parteċipazzjoni fil-Kampjonati Litwani == {| class="wikitable" align="centre" |- align="center" bgcolor="#dfdfdf" | '''Staġun''' | '''Livell''' | '''Diviżjoni''' | '''Pożizzjoni''' | '''Web''' | '''Referenzi''' |- | bgcolor="#ffffdd" style="text-align:center;"| '''2014''' | bgcolor="#ffffdd" style="text-align:center;"| '''3.''' | bgcolor="#ffffdd" style="text-align:center;"| '''Antra lyga''' | bgcolor="#BBBBBB" style="text-align:center;"| '''2.''' | <ref>http://almis.sritis.lt/ltu14lyga2w.html</ref> | bgcolor="#DDFFDD" style="text-align:center;"| {{increase}} |- | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''[[2015 LFF I Lyga|2015]]''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2.''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''Pirma lyga''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''10.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2015.html#1lyga</ref> | |- | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''[[2016 LFF I Lyga|2016]]''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2.''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''Pirma lyga''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''7.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2016.html#1lyga</ref> | |- | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''[[2017 LFF I Lyga|2017]]''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2.''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''Pirma lyga''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''5.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2017.html#1lyga</ref> | |- | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''[[2018 LFF I Lyga|2018]]''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2.''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''Pirma lyga''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''5.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2018.html#1lyga</ref> | |- | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''[[2019 LFF I Lyga|2019]]''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2.''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''Pirma lyga''' | bgcolor="#FFFF00" style="text-align:center;"| '''1.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2019.html#1lyga</ref> | |- | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2020''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2.''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''Pirma lyga''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''4.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2020.html#1lyga</ref> | |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2021''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''A lyga''' | bgcolor="#f5f5f5" style="text-align:center;"| '''8.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2021.html#alyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2022''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''A lyga''' | bgcolor="#FFE2E2" style="text-align:center;"| '''9.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2022.html#alyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2023''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''[[A lyga]]''' | bgcolor="#FFCCCC" style="text-align:center;"| '''9.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2023.html#alyga</ref> |- |} ==Plejers notevoli== ;Litwanja * {{flagicon|Litwanja}} [[Motiejus Burba]]; == Staff tekniku == {| class="wikitable" |- ! Position !! Name |- |'''Kowċ''' || {{Flagicon|LTU}} Andrius Lipskis |- |'''Ass. Kowċ''' ||{{flagicon|LTU}} |- |'''Kowċ tal-Fiżika''' ||{{flagicon|LTU}} |- |'''Kowċ tat-tieni tim & Ass. Kowċ''' ||{{flagicon|LTU}} |- |'''Ass. Kowċ tat-tieni tim''' ||{{flagicon|LTU}} |- |} ==Referenzi== {{Reflist}} ==Ħoloq esterni== * [http://www.fcdziugas.lt Sit uffiċjali (Bil-Litwan)] * [https://int.soccerway.com/teams/lithuania/diugas-teliai/30669/ SOCCERWAY] * [https://www.sofascore.com/team/football/dziugas-telsiai/168446 SOFASCORE] * [https://www.flashscore.com/team/dziugas-telsiai/jX421nlj/ FLASHSCORE] * [https://www.youtube.com/channel/UC-f79cBw54K0psLq6NVGAAw YouTube kanalas] * [https://www.transfermarkt.com/fc-d%C5%BEiugas-telsiai/startseite/verein/28740 Transfermarkt] * [https://globalsportsarchive.com/team/soccer/fk-dziugas-telsiai/20684/ Globalsportsarchive] {{A lyga}} [[Kategorija:Klabbs tal-futbol Litwani|Džiugas]] [[Kategorija:Klabbs tal-futbol stabbiliti fl-2014|Džiugas]] mm0nddk3czheov6dq6v27dw6x3cn7qf 317902 317901 2024-11-26T13:40:00Z Makenzis 12206 /* Parteċipazzjoni fil-Kampjonati Litwani */ 317902 wikitext text/x-wiki {{Infobox Tim tal-Futbol |isem = FC Džiugas |stampa = |ismijiet_oħra = žemaičiai |isem_sħiħ = Futbolo klubas Džiugas |grawnd = [[Grawnd centrinis (Telšiai)|Grawnd centrinis]], [[Telšiai]] |jesa' = 3,000 |fundazzjoni = 1923 SA Džiugas<br> 1991 FK Džiugas <br /> 2015 FC Džiugas |president = {{flagicon|LTU}} Martynas Armalis |kowċ = {{Flagicon|LTU}} Andrius Lipskis |kampjonat = [[A lyga]] |sit_elettroniku = http://www.fcdziugas.lt/ | pattern_la1 = |pattern_b1 = |pattern_ra1 =| leftarm1 = 8C1116 |body1 = 8C1116 |rightarm1 = 8C1116 |shorts1 = 8C1116 |socks1 = 8C1116 | pattern_la2 = |pattern_b2 = |pattern_ra2 =| leftarm2 = 000000 |body2 = 000000 |rightarm2 = 000000 |shorts2 = 000000 |socks2 = 000000| }} '''Futbolo klubas Džiugas''' huwa [[klabb tal-futbol]] [[Litwanja|Litwan]],mil-belt ta [[Telšiai]]. Il-klabb twaqqaf fl-1923 (1991) (2014). ==Unuri== ; '''[[Pirma lyga]] (D2)''' * '''Rebbieħa (1)''': 2019 ; '''[[Antra lyga]] (D3)''' * '''Rebbieħa (0)''': * '''Runners-up (1)''': 2014 == Parteċipazzjoni fil-Kampjonati Litwani == {| class="wikitable" align="centre" |- align="center" bgcolor="#dfdfdf" | '''Staġun''' | '''Livell''' | '''Diviżjoni''' | '''Pożizzjoni''' | '''Web''' | '''Referenzi''' |- | bgcolor="#ffffdd" style="text-align:center;"| '''2014''' | bgcolor="#ffffdd" style="text-align:center;"| '''3.''' | bgcolor="#ffffdd" style="text-align:center;"| '''Antra lyga''' | bgcolor="#BBBBBB" style="text-align:center;"| '''2.''' | <ref>http://almis.sritis.lt/ltu14lyga2w.html</ref> | bgcolor="#DDFFDD" style="text-align:center;"| {{increase}} |- | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''[[2015 LFF I Lyga|2015]]''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2.''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''Pirma lyga''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''10.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2015.html#1lyga</ref> | |- | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''[[2016 LFF I Lyga|2016]]''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2.''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''Pirma lyga''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''7.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2016.html#1lyga</ref> | |- | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''[[2017 LFF I Lyga|2017]]''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2.''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''Pirma lyga''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''5.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2017.html#1lyga</ref> | |- | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''[[2018 LFF I Lyga|2018]]''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2.''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''Pirma lyga''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''5.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2018.html#1lyga</ref> | |- | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''[[2019 LFF I Lyga|2019]]''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2.''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''Pirma lyga''' | bgcolor="#FFFF00" style="text-align:center;"| '''1.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2019.html#1lyga</ref> | |- | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2020''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2.''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''Pirma lyga''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''4.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2020.html#1lyga</ref> | |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2021''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''A lyga''' | bgcolor="#f5f5f5" style="text-align:center;"| '''8.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2021.html#alyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2022''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''A lyga''' | bgcolor="#FFCCCC" style="text-align:center;"| '''9.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2022.html#alyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2023''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''[[A lyga]]''' | bgcolor="#FFCCCC" style="text-align:center;"| '''9.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2023.html#alyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2024''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''[[A lyga]]''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''6.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2024.html#alyga</ref> |- |} ==Plejers notevoli== ;Litwanja * {{flagicon|Litwanja}} [[Motiejus Burba]]; == Staff tekniku == {| class="wikitable" |- ! Position !! Name |- |'''Kowċ''' || {{Flagicon|LTU}} Andrius Lipskis |- |'''Ass. Kowċ''' ||{{flagicon|LTU}} |- |'''Kowċ tal-Fiżika''' ||{{flagicon|LTU}} |- |'''Kowċ tat-tieni tim & Ass. Kowċ''' ||{{flagicon|LTU}} |- |'''Ass. Kowċ tat-tieni tim''' ||{{flagicon|LTU}} |- |} ==Referenzi== {{Reflist}} ==Ħoloq esterni== * [http://www.fcdziugas.lt Sit uffiċjali (Bil-Litwan)] * [https://int.soccerway.com/teams/lithuania/diugas-teliai/30669/ SOCCERWAY] * [https://www.sofascore.com/team/football/dziugas-telsiai/168446 SOFASCORE] * [https://www.flashscore.com/team/dziugas-telsiai/jX421nlj/ FLASHSCORE] * [https://www.youtube.com/channel/UC-f79cBw54K0psLq6NVGAAw YouTube kanalas] * [https://www.transfermarkt.com/fc-d%C5%BEiugas-telsiai/startseite/verein/28740 Transfermarkt] * [https://globalsportsarchive.com/team/soccer/fk-dziugas-telsiai/20684/ Globalsportsarchive] {{A lyga}} [[Kategorija:Klabbs tal-futbol Litwani|Džiugas]] [[Kategorija:Klabbs tal-futbol stabbiliti fl-2014|Džiugas]] 4fpuvpsgo2cvalf549y0hwnrqdo0spn 317908 317902 2024-11-26T13:42:13Z Makenzis 12206 /* Parteċipazzjoni fil-Kampjonati Litwani */ 317908 wikitext text/x-wiki {{Infobox Tim tal-Futbol |isem = FC Džiugas |stampa = |ismijiet_oħra = žemaičiai |isem_sħiħ = Futbolo klubas Džiugas |grawnd = [[Grawnd centrinis (Telšiai)|Grawnd centrinis]], [[Telšiai]] |jesa' = 3,000 |fundazzjoni = 1923 SA Džiugas<br> 1991 FK Džiugas <br /> 2015 FC Džiugas |president = {{flagicon|LTU}} Martynas Armalis |kowċ = {{Flagicon|LTU}} Andrius Lipskis |kampjonat = [[A lyga]] |sit_elettroniku = http://www.fcdziugas.lt/ | pattern_la1 = |pattern_b1 = |pattern_ra1 =| leftarm1 = 8C1116 |body1 = 8C1116 |rightarm1 = 8C1116 |shorts1 = 8C1116 |socks1 = 8C1116 | pattern_la2 = |pattern_b2 = |pattern_ra2 =| leftarm2 = 000000 |body2 = 000000 |rightarm2 = 000000 |shorts2 = 000000 |socks2 = 000000| }} '''Futbolo klubas Džiugas''' huwa [[klabb tal-futbol]] [[Litwanja|Litwan]],mil-belt ta [[Telšiai]]. Il-klabb twaqqaf fl-1923 (1991) (2014). ==Unuri== ; '''[[Pirma lyga]] (D2)''' * '''Rebbieħa (1)''': 2019 ; '''[[Antra lyga]] (D3)''' * '''Rebbieħa (0)''': * '''Runners-up (1)''': 2014 == Parteċipazzjoni fil-Kampjonati Litwani == {| class="wikitable" align="centre" |- align="center" bgcolor="#dfdfdf" | '''Staġun''' | '''Livell''' | '''Diviżjoni''' | '''Pożizzjoni''' | '''Web''' | '''Referenzi''' |- | bgcolor="#ffffdd" style="text-align:center;"| '''2014''' | bgcolor="#ffffdd" style="text-align:center;"| '''3.''' | bgcolor="#ffffdd" style="text-align:center;"| '''Antra lyga''' | bgcolor="#BBBBBB" style="text-align:center;"| '''2.''' | <ref>http://almis.sritis.lt/ltu14lyga2w.html</ref> | bgcolor="#DDFFDD" style="text-align:center;"| {{increase}} |- | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''[[2015 LFF I Lyga|2015]]''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2.''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''Pirma lyga''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''10.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2015.html#1lyga</ref> | |- | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''[[2016 LFF I Lyga|2016]]''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2.''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''Pirma lyga''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''7.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2016.html#1lyga</ref> | |- | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''[[2017 LFF I Lyga|2017]]''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2.''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''Pirma lyga''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''5.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2017.html#1lyga</ref> | |- | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''[[2018 LFF I Lyga|2018]]''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2.''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''Pirma lyga''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''5.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2018.html#1lyga</ref> | |- | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''[[2019 LFF I Lyga|2019]]''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2.''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''Pirma lyga''' | bgcolor="#FFFF00" style="text-align:center;"| '''1.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2019.html#1lyga</ref> | |- | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2020''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2.''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''Pirma lyga''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''4.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2020.html#1lyga</ref> | |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2021''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''A lyga''' | bgcolor="#f5f5f5" style="text-align:center;"| '''8.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2021.html#alyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2022''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''A lyga''' | bgcolor="#FFCCCC" style="text-align:center;"| '''9.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2022.html#alyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2023''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''[[A lyga]]''' | bgcolor="#FFCCCC" style="text-align:center;"| '''9.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2023.html#alyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2024''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''[[A lyga]]''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''6.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2024.html#alyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2025''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''[[A lyga]]''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2025.html#alyga</ref> |- |} ==Plejers notevoli== ;Litwanja * {{flagicon|Litwanja}} [[Motiejus Burba]]; == Staff tekniku == {| class="wikitable" |- ! Position !! Name |- |'''Kowċ''' || {{Flagicon|LTU}} Andrius Lipskis |- |'''Ass. Kowċ''' ||{{flagicon|LTU}} |- |'''Kowċ tal-Fiżika''' ||{{flagicon|LTU}} |- |'''Kowċ tat-tieni tim & Ass. Kowċ''' ||{{flagicon|LTU}} |- |'''Ass. Kowċ tat-tieni tim''' ||{{flagicon|LTU}} |- |} ==Referenzi== {{Reflist}} ==Ħoloq esterni== * [http://www.fcdziugas.lt Sit uffiċjali (Bil-Litwan)] * [https://int.soccerway.com/teams/lithuania/diugas-teliai/30669/ SOCCERWAY] * [https://www.sofascore.com/team/football/dziugas-telsiai/168446 SOFASCORE] * [https://www.flashscore.com/team/dziugas-telsiai/jX421nlj/ FLASHSCORE] * [https://www.youtube.com/channel/UC-f79cBw54K0psLq6NVGAAw YouTube kanalas] * [https://www.transfermarkt.com/fc-d%C5%BEiugas-telsiai/startseite/verein/28740 Transfermarkt] * [https://globalsportsarchive.com/team/soccer/fk-dziugas-telsiai/20684/ Globalsportsarchive] {{A lyga}} [[Kategorija:Klabbs tal-futbol Litwani|Džiugas]] [[Kategorija:Klabbs tal-futbol stabbiliti fl-2014|Džiugas]] 7l4jw6j4k7nwvhgi16vzh28368du1al 317909 317908 2024-11-26T13:42:34Z Makenzis 12206 /* Parteċipazzjoni fil-Kampjonati Litwani */ 317909 wikitext text/x-wiki {{Infobox Tim tal-Futbol |isem = FC Džiugas |stampa = |ismijiet_oħra = žemaičiai |isem_sħiħ = Futbolo klubas Džiugas |grawnd = [[Grawnd centrinis (Telšiai)|Grawnd centrinis]], [[Telšiai]] |jesa' = 3,000 |fundazzjoni = 1923 SA Džiugas<br> 1991 FK Džiugas <br /> 2015 FC Džiugas |president = {{flagicon|LTU}} Martynas Armalis |kowċ = {{Flagicon|LTU}} Andrius Lipskis |kampjonat = [[A lyga]] |sit_elettroniku = http://www.fcdziugas.lt/ | pattern_la1 = |pattern_b1 = |pattern_ra1 =| leftarm1 = 8C1116 |body1 = 8C1116 |rightarm1 = 8C1116 |shorts1 = 8C1116 |socks1 = 8C1116 | pattern_la2 = |pattern_b2 = |pattern_ra2 =| leftarm2 = 000000 |body2 = 000000 |rightarm2 = 000000 |shorts2 = 000000 |socks2 = 000000| }} '''Futbolo klubas Džiugas''' huwa [[klabb tal-futbol]] [[Litwanja|Litwan]],mil-belt ta [[Telšiai]]. Il-klabb twaqqaf fl-1923 (1991) (2014). ==Unuri== ; '''[[Pirma lyga]] (D2)''' * '''Rebbieħa (1)''': 2019 ; '''[[Antra lyga]] (D3)''' * '''Rebbieħa (0)''': * '''Runners-up (1)''': 2014 == Parteċipazzjoni fil-Kampjonati Litwani == {| class="wikitable" align="centre" |- align="center" bgcolor="#dfdfdf" | '''Staġun''' | '''Livell''' | '''Diviżjoni''' | '''Pożizzjoni''' | '''Web''' | '''Referenzi''' |- | bgcolor="#ffffdd" style="text-align:center;"| '''2014''' | bgcolor="#ffffdd" style="text-align:center;"| '''3.''' | bgcolor="#ffffdd" style="text-align:center;"| '''Antra lyga''' | bgcolor="#BBBBBB" style="text-align:center;"| '''2.''' | <ref>http://almis.sritis.lt/ltu14lyga2w.html</ref> | bgcolor="#DDFFDD" style="text-align:center;"| {{increase}} |- | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''[[2015 LFF I Lyga|2015]]''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2.''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''Pirma lyga''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''10.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2015.html#1lyga</ref> |- | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''[[2016 LFF I Lyga|2016]]''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2.''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''Pirma lyga''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''7.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2016.html#1lyga</ref> |- | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''[[2017 LFF I Lyga|2017]]''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2.''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''Pirma lyga''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''5.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2017.html#1lyga</ref> |- | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''[[2018 LFF I Lyga|2018]]''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2.''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''Pirma lyga''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''5.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2018.html#1lyga</ref> |- | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''[[2019 LFF I Lyga|2019]]''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2.''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''Pirma lyga''' | bgcolor="#FFFF00" style="text-align:center;"| '''1.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2019.html#1lyga</ref> |- | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2020''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2.''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''Pirma lyga''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''4.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2020.html#1lyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2021''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''A lyga''' | bgcolor="#f5f5f5" style="text-align:center;"| '''8.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2021.html#alyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2022''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''A lyga''' | bgcolor="#FFCCCC" style="text-align:center;"| '''9.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2022.html#alyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2023''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''[[A lyga]]''' | bgcolor="#FFCCCC" style="text-align:center;"| '''9.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2023.html#alyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2024''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''[[A lyga]]''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''6.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2024.html#alyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2025''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''[[A lyga]]''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2025.html#alyga</ref> |- |} ==Plejers notevoli== ;Litwanja * {{flagicon|Litwanja}} [[Motiejus Burba]]; == Staff tekniku == {| class="wikitable" |- ! Position !! Name |- |'''Kowċ''' || {{Flagicon|LTU}} Andrius Lipskis |- |'''Ass. Kowċ''' ||{{flagicon|LTU}} |- |'''Kowċ tal-Fiżika''' ||{{flagicon|LTU}} |- |'''Kowċ tat-tieni tim & Ass. Kowċ''' ||{{flagicon|LTU}} |- |'''Ass. Kowċ tat-tieni tim''' ||{{flagicon|LTU}} |- |} ==Referenzi== {{Reflist}} ==Ħoloq esterni== * [http://www.fcdziugas.lt Sit uffiċjali (Bil-Litwan)] * [https://int.soccerway.com/teams/lithuania/diugas-teliai/30669/ SOCCERWAY] * [https://www.sofascore.com/team/football/dziugas-telsiai/168446 SOFASCORE] * [https://www.flashscore.com/team/dziugas-telsiai/jX421nlj/ FLASHSCORE] * [https://www.youtube.com/channel/UC-f79cBw54K0psLq6NVGAAw YouTube kanalas] * [https://www.transfermarkt.com/fc-d%C5%BEiugas-telsiai/startseite/verein/28740 Transfermarkt] * [https://globalsportsarchive.com/team/soccer/fk-dziugas-telsiai/20684/ Globalsportsarchive] {{A lyga}} [[Kategorija:Klabbs tal-futbol Litwani|Džiugas]] [[Kategorija:Klabbs tal-futbol stabbiliti fl-2014|Džiugas]] gdrflapgf1zax678v1q5sc6y3jttgef 0 24215 317899 288533 2024-11-26T13:38:55Z Makenzis 12206 /* Parteċipazzjoni fil-Kampjonati Litwani */ 317899 wikitext text/x-wiki {{Infobox Tim tal-Futbol |isem = FK Banga |stampa = |ismijiet_oħra = tigrai |isem_sħiħ = Futbolo klubas Banga |grawnd = [[Grawnd centrinis (Gargždai)]], [[Gargždai]] |jesa' = 3,000 |fundazzjoni = 1966 (2006) |president = {{flagicon|LTU}} Rimantas Mikalauskas<ref>http://www.fkbanga.lt/kontaktai</ref> |kowċ = {{flagicon|POR}} David Afonso |kampjonat = A lyga |sit_elettroniku = http://www.fkbanga.lt | pattern_la1=|pattern_b1=|pattern_ra1= | leftarm1=FF6600|body1=FF6600|rightarm1=FF6600|shorts1=FF6600|socks1=FF6600 | pattern_la2=_navyshoulders|pattern_b2=_thindkbluesides|pattern_ra2=_navyshoulders | leftarm2=223D71|body2=223D71|rightarm2=223D71|shorts2=223D71|socks2=223D71 }} '''Futbolo klubas Banga''' huwa [[klabb tal-futbol]] [[Litwanja|Litwan]],mil-belt ta [[Gargždai]]. Il-klabb twaqqaf fl-1966. ==Unuri== <...> == Parteċipazzjoni fil-Kampjonati Litwani == {| class="wikitable" align="centre" |- align="center" bgcolor="#dfdfdf" | '''Staġun''' | '''Livell''' | '''Diviżjoni''' | '''Pożizzjoni''' | '''Web''' |- | bgcolor="#FFFFDD" style="text-align:center;"| '''2004''' | bgcolor="#FFFFDD" style="text-align:center;"| '''3.''' | bgcolor="#FFFFDD" style="text-align:center;"| '''Antra lyga''' ''(Vakarai)'' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''3.''' | <ref>http://almis.sritis.lt/ltu04lyga2w.html</ref> |- | bgcolor="#FFFFDD" style="text-align:center;"| '''2005''' | bgcolor="#FFFFDD" style="text-align:center;"| '''3.''' | bgcolor="#FFFFDD" style="text-align:center;"| '''Antra lyga''' ''(Vakarai)'' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''5.''' | <ref>http://almis.sritis.lt/ltu05lyga2w.html</ref> |- | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2006''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2.''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''Pirma lyga''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''12.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito06.html#1lyga</ref> |- | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2007''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2.''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''Pirma lyga''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''6.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito07.html#1lyga</ref> |- | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2008''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2.''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''Pirma lyga''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''4.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito08.html#1lyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2009''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''A lyga''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''6.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito09.html#alyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2010''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''A lyga''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''6.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2010.html#alyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2011''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''A lyga''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''6.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2011.html#alyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2012''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''A lyga''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''6.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2012.html#alyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2013''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''A lyga''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''6.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2013.html#alyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2014''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''A lyga''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''9.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2014.html#alyga</ref> |- | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2015''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2.''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''Pirma lyga''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''3.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2015.html#1lyga</ref> |- | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2016''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2.''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''Pirma lyga''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''6.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2016.html#1lyga</ref> |- | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2017''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2.''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''Pirma lyga''' | bgcolor="#BBBBBB" style="text-align:center;"| '''2.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2017.html#1lyga</ref> |- | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2018''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2.''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''Pirma lyga''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''3.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2018.html#1lyga</ref> |- | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2019''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2.''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''Pirma lyga''' | bgcolor="#BBBBBB" style="text-align:center;"| '''2.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2019.html#1lyga</ref> |- | bgcolor="#DDFFDD" style="text-align:center;"| '''2020''' | bgcolor="#DDFFDD" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#DDFFDD" style="text-align:center;"| '''[[A lyga]]''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''4.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2020.html#alyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2021''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''A lyga''' | bgcolor="#f5f5f5" style="text-align:center;"| '''7.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2021.html#alyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2022''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''A lyga''' | bgcolor="#f5f5f5" style="text-align:center;"| '''8.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2022.html#alyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2023''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''[[A lyga]]''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2023.html#alyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2024''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''[[A lyga]]''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''5.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2024.html#alyga</ref> |- |} ==Plejers notevoli== ;Litwanja * {{flagicon|Litwanja}} [[Karolis Laukžemis]] * {{flagicon|Litwanja}} [[Robertas Vėževičius]] * {{flagicon|Litwanja}} [[Arminas Narbekovas]] == Staff tekniku == {| class="wikitable" |- ! Position !! Name |- |'''Kowċ''' ||{{flagicon|POR}} David Marquez Afonso |- |'''Ass. Kowċ''' ||{{flagicon|LTU}} |- |'''Kowċ tal-Fiżika''' ||{{flagicon|LTU}} |- |'''Kowċ tat-tieni tim & Ass. Kowċ''' ||{{flagicon|LTU}} |- |'''Ass. Kowċ tat-tieni tim''' ||{{flagicon|LTU}} |- |} ==Referenzi== {{Reflist}} ==Ħoloq esterni== *[http://www.fkbanga.lt/ fkbanga.lt] Sit uffiċjali * [https://int.soccerway.com/teams/lithuania/banga-gargzdai/6593/ SOCCERWAY] * [https://www.sofascore.com/team/football/fk-banga-gargzdai/35388 SOFASCORE] * [https://www.flashscore.com/team/banga/nieEy2it/ FLASHSCORE] * [https://www.transfermarkt.com/fk-banga-gargzdai/startseite/verein/23559 Transfermarkt] * [https://globalsportsarchive.com/team/soccer/fk-banga-gargzdai/15839/ Globalsportsarchive] {{A lyga}} [[Kategorija:Klabbs tal-futbol Litwani|Banga]] [[Kategorija:Klabbs tal-futbol stabbiliti fl-1966|Banga]] 0xhr4mo11kmvp6igqz0kdzi6xwsd1sq 317900 317899 2024-11-26T13:39:12Z Makenzis 12206 /* Parteċipazzjoni fil-Kampjonati Litwani */ 317900 wikitext text/x-wiki {{Infobox Tim tal-Futbol |isem = FK Banga |stampa = |ismijiet_oħra = tigrai |isem_sħiħ = Futbolo klubas Banga |grawnd = [[Grawnd centrinis (Gargždai)]], [[Gargždai]] |jesa' = 3,000 |fundazzjoni = 1966 (2006) |president = {{flagicon|LTU}} Rimantas Mikalauskas<ref>http://www.fkbanga.lt/kontaktai</ref> |kowċ = {{flagicon|POR}} David Afonso |kampjonat = A lyga |sit_elettroniku = http://www.fkbanga.lt | pattern_la1=|pattern_b1=|pattern_ra1= | leftarm1=FF6600|body1=FF6600|rightarm1=FF6600|shorts1=FF6600|socks1=FF6600 | pattern_la2=_navyshoulders|pattern_b2=_thindkbluesides|pattern_ra2=_navyshoulders | leftarm2=223D71|body2=223D71|rightarm2=223D71|shorts2=223D71|socks2=223D71 }} '''Futbolo klubas Banga''' huwa [[klabb tal-futbol]] [[Litwanja|Litwan]],mil-belt ta [[Gargždai]]. Il-klabb twaqqaf fl-1966. ==Unuri== <...> == Parteċipazzjoni fil-Kampjonati Litwani == {| class="wikitable" align="centre" |- align="center" bgcolor="#dfdfdf" | '''Staġun''' | '''Livell''' | '''Diviżjoni''' | '''Pożizzjoni''' | '''Web''' |- | bgcolor="#FFFFDD" style="text-align:center;"| '''2004''' | bgcolor="#FFFFDD" style="text-align:center;"| '''3.''' | bgcolor="#FFFFDD" style="text-align:center;"| '''Antra lyga''' ''(Vakarai)'' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''3.''' | <ref>http://almis.sritis.lt/ltu04lyga2w.html</ref> |- | bgcolor="#FFFFDD" style="text-align:center;"| '''2005''' | bgcolor="#FFFFDD" style="text-align:center;"| '''3.''' | bgcolor="#FFFFDD" style="text-align:center;"| '''Antra lyga''' ''(Vakarai)'' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''5.''' | <ref>http://almis.sritis.lt/ltu05lyga2w.html</ref> |- | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2006''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2.''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''Pirma lyga''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''12.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito06.html#1lyga</ref> |- | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2007''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2.''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''Pirma lyga''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''6.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito07.html#1lyga</ref> |- | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2008''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2.''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''Pirma lyga''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''4.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito08.html#1lyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2009''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''A lyga''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''6.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito09.html#alyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2010''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''A lyga''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''6.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2010.html#alyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2011''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''A lyga''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''6.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2011.html#alyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2012''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''A lyga''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''6.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2012.html#alyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2013''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''A lyga''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''6.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2013.html#alyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2014''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''A lyga''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''9.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2014.html#alyga</ref> |- | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2015''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2.''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''Pirma lyga''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''3.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2015.html#1lyga</ref> |- | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2016''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2.''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''Pirma lyga''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''6.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2016.html#1lyga</ref> |- | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2017''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2.''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''Pirma lyga''' | bgcolor="#BBBBBB" style="text-align:center;"| '''2.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2017.html#1lyga</ref> |- | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2018''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2.''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''Pirma lyga''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''3.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2018.html#1lyga</ref> |- | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2019''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2.''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''Pirma lyga''' | bgcolor="#BBBBBB" style="text-align:center;"| '''2.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2019.html#1lyga</ref> |- | bgcolor="#DDFFDD" style="text-align:center;"| '''2020''' | bgcolor="#DDFFDD" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#DDFFDD" style="text-align:center;"| '''[[A lyga]]''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''4.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2020.html#alyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2021''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''A lyga''' | bgcolor="#f5f5f5" style="text-align:center;"| '''7.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2021.html#alyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2022''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''A lyga''' | bgcolor="#f5f5f5" style="text-align:center;"| '''8.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2022.html#alyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2023''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''[[A lyga]]''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''6.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2023.html#alyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2024''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''[[A lyga]]''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''5.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2024.html#alyga</ref> |- |} ==Plejers notevoli== ;Litwanja * {{flagicon|Litwanja}} [[Karolis Laukžemis]] * {{flagicon|Litwanja}} [[Robertas Vėževičius]] * {{flagicon|Litwanja}} [[Arminas Narbekovas]] == Staff tekniku == {| class="wikitable" |- ! Position !! Name |- |'''Kowċ''' ||{{flagicon|POR}} David Marquez Afonso |- |'''Ass. Kowċ''' ||{{flagicon|LTU}} |- |'''Kowċ tal-Fiżika''' ||{{flagicon|LTU}} |- |'''Kowċ tat-tieni tim & Ass. Kowċ''' ||{{flagicon|LTU}} |- |'''Ass. Kowċ tat-tieni tim''' ||{{flagicon|LTU}} |- |} ==Referenzi== {{Reflist}} ==Ħoloq esterni== *[http://www.fkbanga.lt/ fkbanga.lt] Sit uffiċjali * [https://int.soccerway.com/teams/lithuania/banga-gargzdai/6593/ SOCCERWAY] * [https://www.sofascore.com/team/football/fk-banga-gargzdai/35388 SOFASCORE] * [https://www.flashscore.com/team/banga/nieEy2it/ FLASHSCORE] * [https://www.transfermarkt.com/fk-banga-gargzdai/startseite/verein/23559 Transfermarkt] * [https://globalsportsarchive.com/team/soccer/fk-banga-gargzdai/15839/ Globalsportsarchive] {{A lyga}} [[Kategorija:Klabbs tal-futbol Litwani|Banga]] [[Kategorija:Klabbs tal-futbol stabbiliti fl-1966|Banga]] p9b072e12wypzq1syfycp1w8lktt0g9 317906 317900 2024-11-26T13:41:49Z Makenzis 12206 /* Parteċipazzjoni fil-Kampjonati Litwani */ 317906 wikitext text/x-wiki {{Infobox Tim tal-Futbol |isem = FK Banga |stampa = |ismijiet_oħra = tigrai |isem_sħiħ = Futbolo klubas Banga |grawnd = [[Grawnd centrinis (Gargždai)]], [[Gargždai]] |jesa' = 3,000 |fundazzjoni = 1966 (2006) |president = {{flagicon|LTU}} Rimantas Mikalauskas<ref>http://www.fkbanga.lt/kontaktai</ref> |kowċ = {{flagicon|POR}} David Afonso |kampjonat = A lyga |sit_elettroniku = http://www.fkbanga.lt | pattern_la1=|pattern_b1=|pattern_ra1= | leftarm1=FF6600|body1=FF6600|rightarm1=FF6600|shorts1=FF6600|socks1=FF6600 | pattern_la2=_navyshoulders|pattern_b2=_thindkbluesides|pattern_ra2=_navyshoulders | leftarm2=223D71|body2=223D71|rightarm2=223D71|shorts2=223D71|socks2=223D71 }} '''Futbolo klubas Banga''' huwa [[klabb tal-futbol]] [[Litwanja|Litwan]],mil-belt ta [[Gargždai]]. Il-klabb twaqqaf fl-1966. ==Unuri== <...> == Parteċipazzjoni fil-Kampjonati Litwani == {| class="wikitable" align="centre" |- align="center" bgcolor="#dfdfdf" | '''Staġun''' | '''Livell''' | '''Diviżjoni''' | '''Pożizzjoni''' | '''Web''' |- | bgcolor="#FFFFDD" style="text-align:center;"| '''2004''' | bgcolor="#FFFFDD" style="text-align:center;"| '''3.''' | bgcolor="#FFFFDD" style="text-align:center;"| '''Antra lyga''' ''(Vakarai)'' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''3.''' | <ref>http://almis.sritis.lt/ltu04lyga2w.html</ref> |- | bgcolor="#FFFFDD" style="text-align:center;"| '''2005''' | bgcolor="#FFFFDD" style="text-align:center;"| '''3.''' | bgcolor="#FFFFDD" style="text-align:center;"| '''Antra lyga''' ''(Vakarai)'' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''5.''' | <ref>http://almis.sritis.lt/ltu05lyga2w.html</ref> |- | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2006''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2.''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''Pirma lyga''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''12.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito06.html#1lyga</ref> |- | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2007''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2.''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''Pirma lyga''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''6.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito07.html#1lyga</ref> |- | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2008''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2.''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''Pirma lyga''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''4.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito08.html#1lyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2009''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''A lyga''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''6.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito09.html#alyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2010''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''A lyga''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''6.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2010.html#alyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2011''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''A lyga''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''6.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2011.html#alyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2012''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''A lyga''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''6.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2012.html#alyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2013''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''A lyga''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''6.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2013.html#alyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2014''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''A lyga''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''9.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2014.html#alyga</ref> |- | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2015''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2.''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''Pirma lyga''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''3.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2015.html#1lyga</ref> |- | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2016''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2.''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''Pirma lyga''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''6.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2016.html#1lyga</ref> |- | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2017''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2.''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''Pirma lyga''' | bgcolor="#BBBBBB" style="text-align:center;"| '''2.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2017.html#1lyga</ref> |- | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2018''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2.''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''Pirma lyga''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''3.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2018.html#1lyga</ref> |- | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2019''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2.''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''Pirma lyga''' | bgcolor="#BBBBBB" style="text-align:center;"| '''2.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2019.html#1lyga</ref> |- | bgcolor="#DDFFDD" style="text-align:center;"| '''2020''' | bgcolor="#DDFFDD" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#DDFFDD" style="text-align:center;"| '''[[A lyga]]''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''4.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2020.html#alyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2021''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''A lyga''' | bgcolor="#f5f5f5" style="text-align:center;"| '''7.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2021.html#alyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2022''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''A lyga''' | bgcolor="#f5f5f5" style="text-align:center;"| '''8.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2022.html#alyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2023''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''[[A lyga]]''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''6.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2023.html#alyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2024''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''[[A lyga]]''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''5.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2024.html#alyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2025''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''[[A lyga]]''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2025.html#alyga</ref> |- |} ==Plejers notevoli== ;Litwanja * {{flagicon|Litwanja}} [[Karolis Laukžemis]] * {{flagicon|Litwanja}} [[Robertas Vėževičius]] * {{flagicon|Litwanja}} [[Arminas Narbekovas]] == Staff tekniku == {| class="wikitable" |- ! Position !! Name |- |'''Kowċ''' ||{{flagicon|POR}} David Marquez Afonso |- |'''Ass. Kowċ''' ||{{flagicon|LTU}} |- |'''Kowċ tal-Fiżika''' ||{{flagicon|LTU}} |- |'''Kowċ tat-tieni tim & Ass. Kowċ''' ||{{flagicon|LTU}} |- |'''Ass. Kowċ tat-tieni tim''' ||{{flagicon|LTU}} |- |} ==Referenzi== {{Reflist}} ==Ħoloq esterni== *[http://www.fkbanga.lt/ fkbanga.lt] Sit uffiċjali * [https://int.soccerway.com/teams/lithuania/banga-gargzdai/6593/ SOCCERWAY] * [https://www.sofascore.com/team/football/fk-banga-gargzdai/35388 SOFASCORE] * [https://www.flashscore.com/team/banga/nieEy2it/ FLASHSCORE] * [https://www.transfermarkt.com/fk-banga-gargzdai/startseite/verein/23559 Transfermarkt] * [https://globalsportsarchive.com/team/soccer/fk-banga-gargzdai/15839/ Globalsportsarchive] {{A lyga}} [[Kategorija:Klabbs tal-futbol Litwani|Banga]] [[Kategorija:Klabbs tal-futbol stabbiliti fl-1966|Banga]] 30auy1iovr7q70os9yhz204eicmo8rp 0 24217 317910 317042 2024-11-26T13:42:50Z Makenzis 12206 /* Parteċipazzjoni fil-Kampjonati Litwani */ 317910 wikitext text/x-wiki {{Infobox Tim tal-Futbol |isem = FC Hegelmann |stampa = |ismijiet_oħra = |isem_sħiħ = Futbolo klubas Hegelmann |grawnd = [[Raudondvario stadionas]] ([[Raudondvaris]]).<ref>[https://alyga.lt/naujiena/turo-anonsas-hegelmann-varzovus-priims-naujuose-namuose/8775 Turo anonsas: „Hegelmann“ varžovus priims naujuose namuose]</ref> |jesa' = ,000 |fundazzjoni = 2009 |president = {{flagicon|LTU}} Dainius Šumaukskas |kowċ = {{flagicon|LTU}} Andrius Skerla |kampjonat = [[A lyga]] |sit_elettroniku = https://fchegelmann.com/ | pattern_la1 = _hummelauthentic20w | pattern_b1 = _hummelauthentic20w | pattern_ra1 = _hummelauthentic20w | pattern_sh1 = _hummelauthentic20w | pattern_so1 = _hummel20w | leftarm1 = FFFFFF | body1 = FFFFFF | rightarm1 = FFFFFF | shorts1 = FFFFFF | socks1 = FFFFFF | pattern_la2 = _senica1819a | pattern_b2 = _senica1819a | pattern_ra2 = _senica1819a | pattern_sh2 = _senica1617h | pattern_so2 = _hummel20tb | leftarm2 = 0000FF | body2 = 0000FF | rightarm2 = 0000FF | shorts2 = 0000FF | socks2 = 0000FF }} '''Futbolo klubas Hegelmann''', (2009–2021) '''Futbolo klubas Hegelmann Litauen''' huwa [[klabb tal-futbol]] [[Litwanja|Litwan]], mil-belt ta [[Raudondvaris]]. Il-klabb twaqqaf fl-2009. ==Unuri== <...> == Parteċipazzjoni fil-Kampjonati Litwani == {| class="wikitable" align="centre" |- align="center" bgcolor="#dfdfdf" | '''Staġun''' | '''Livell''' | '''Diviżjoni''' | '''Pożizzjoni''' | '''Web''' |- | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2016''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2.''' | style="background:#F4DC93;"|'''Pirma lyga''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''10.''' | <ref>http://almis.sritis.lt/ltu16lyga1.html</ref> |- | bgcolor="#FFFFDD" style="text-align:center;"| '''2017''' | bgcolor="#FFFFDD" style="text-align:center;"| '''3.''' | bgcolor="#FFFFDD" style="text-align:center;"| '''Antra lyga''' | bgcolor="#F5f5f5" style="text-align:center;"| '''6.''' | <ref>http://almis.sritis.lt/ltu17lyga2s.html</ref> |- | bgcolor="#FFFFDD" style="text-align:center;"| '''2018''' | bgcolor="#FFFFDD" style="text-align:center;"| '''3.''' | bgcolor="#FFFFDD" style="text-align:center;"| '''Antra lyga''' | bgcolor="#FFFF00" style="text-align:center;"| '''1.''' | <ref>http://almis.sritis.lt/ltu18lyga2s.html</ref>' |- | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2019''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2.''' | style="background:#F4DC93;"|'''Pirma lyga''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''7.''' | <ref>http://lietuvosfutbolas.lt/varzybos/vyru/i-lyga/</ref><ref>http://rsssf.com/tablesl/lito2019.html#1lyga</ref> |- | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2020''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2.''' | style="background:#F4DC93;"|'''Pirma lyga''' | bgcolor="#BBBBBB" style="text-align:center;"| '''2.''' | <ref>http://rsssf.com/tablesl/lito2019.html#1lyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2021''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''A lyga''' | bgcolor="#f5f5f5" style="text-align:center;"| '''5.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2021.html#alyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2022''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''A lyga''' | bgcolor="#f5f5f5" style="text-align:center;"| '''4.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2022.html#alyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2023''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''[[A lyga]]''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''5.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2023.html#alyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2024''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''[[A lyga]]''' | bgcolor="#BBBBBB" style="text-align:center;"| '''2.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2024.html#alyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2025''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''[[A lyga]]''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2025.html#alyga</ref> |- |} ==Plejers notevoli== ;Litwanja * {{flagicon|Litwanja}} [[Nauris Petkevičius]] == Staff tekniku == {| class="wikitable" |- ! Position !! Name |- |'''Kowċ''' ||{{flagicon|LTU}} [[Andrius Skerla]] |- |'''Ass. Kowċ''' ||{{flagicon|LTU}} |- |'''Kowċ tal-Fiżika''' ||{{flagicon|LTU}} |- |'''Kowċ tat-tieni tim & Ass. Kowċ''' ||{{flagicon|LTU}} |- |'''Ass. Kowċ tat-tieni tim''' ||{{flagicon|LTU}} |- |} ==Referenzi== {{Reflist}} ==Ħoloq esterni== * [https://fchegelmann.com/ Sit uffiċjali (sit elettroniku)] * [https://www.facebook.com/FC-Hegelmann-akademija-104019823767500/ „Facebook“ paskyra] * [https://int.soccerway.com/teams/lithuania/hegelmann-litauen/30665/ SOCCERWAY] * [https://www.sofascore.com/team/football/fc-hegelmann-kaunas/171484 SOFASCORE] * [https://web.archive.org/web/20230107055712/https://www.flashscore.com/team/fc-hagelmann/nmpJqEeg/ FLASHSCORE] * [https://www.transfermarkt.com/fc-hegelmann-litauen/startseite/verein/69752 Transfermarkt] * [https://globalsportsarchive.com/team/soccer/fc-hegelmann-litauen/28798/ Globalsportsarchive] {{A lyga}} [[Kategorija:Klabbs tal-futbol Litwani|h]] [[Kategorija:Klabbs tal-futbol stabbiliti fl-2009|h]] 56acu37qmo0c8ea4gfshek7som3dj3f 0 24220 317903 317229 2024-11-26T13:40:30Z Makenzis 12206 /* Parteċipazzjoni fil-Kampjonati Litwani */ 317903 wikitext text/x-wiki {{Infobox Tim tal-Futbol |isem = FA Šiauliai |stampa = |ismijiet_oħra = |isem_sħiħ = Futbolo akademija Šiauliai |grawnd = [[Grawnd savivaldybės]], [[Šiauliai]] |jesa' = 4,400 |fundazzjoni = 2007 |president = {{flagicon|LTU}} Reda Mockienė |kowċ = {{flagicon|LTU}} |kampjonat = A lyga |sit_elettroniku = http://www.siauliufa.lt | pattern_la1=|pattern_b1=_thinblacksides|pattern_ra1=| leftarm1=000000|body1=FFFF00|rightarm1=000000|shorts1=000000|socks1=FFFF00| pattern_la2=|pattern_b2=|pattern_ra2=| leftarm2=FF0000|body2=FF0000|rightarm2=FF0000|shorts2=FF0000|socks2=FFFF00| }} '''Šiaulių futbolo akademija (FA Šiauliai)''' huwa [[klabb tal-futbol]] [[Litwanja|Litwan]],mil-belt ta [[Šiauliai]]. Il-klabb twaqqaf fl-2007. ==Unuri== ; Pirma lyga (D2) : winner: 2021 * '''[[Tazza Litwana]]''' ** '''Rebbieħa (0)''': ** '''Runners-up (1)''': 2023 == Parteċipazzjoni fil-Kampjonati Litwani == {| class="wikitable" align="centre" |- align="center" bgcolor="#dfdfdf" | '''Staġun''' | '''Livell''' | '''Diviżjoni''' | '''Pożizzjoni''' | '''Web''' |- | bgcolor="#FFFFFF" style="text-align:center;"| '''2010''' | bgcolor="#dbf3ff" style="text-align:center;"| '''4.''' | bgcolor="#dbf3ff" style="text-align:center;"| '''Trečia lyga''' ''(Šiauliai)'' | bgcolor="#f5f5f5" style="text-align:center;"| '''9.''' | |- | bgcolor="#FFffFF" style="text-align:center;"| '''2016''' | bgcolor="#dbf3ff" style="text-align:center;"| '''4.''' | bgcolor="#dbf3ff" style="text-align:center;"| '''Trečia lyga''' ''(Šiauliai)'' | bgcolor="#F5f5f5" style="text-align:center;"| '''6.''' | |- | bgcolor="#FFFFFF" style="text-align:center;"| '''2017''' | bgcolor="#FFFFDD" style="text-align:center;"| '''3.''' | bgcolor="#FFFFDD" style="text-align:center;"| '''Antra lyga''' ''(Vakarai)'' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''4.''' | <ref>http://almis.sritis.lt/ltu17lyga2w.html</ref> |- | bgcolor="#FFFFFF" style="text-align:center;"| '''2018''' | bgcolor="#FFFFDD" style="text-align:center;"| '''3.''' | bgcolor="#FFFFDD" style="text-align:center;"| '''Antra lyga''' ''(Vakarai)'' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''6.''' | <ref>http://almis.sritis.lt/ltu18lyga2w.html</ref> |- | bgcolor="#FFFFFF" style="text-align:center;"| '''2019''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2.''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''Pirma lyga''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''6.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2019.html#1lyga</ref> |- | bgcolor="#FFFFFF" style="text-align:center;"| '''2020''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2.''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''Pirma lyga''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''5.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2020.html#1lyga</ref> |- | bgcolor="#FFFFFF" style="text-align:center;"| '''2021''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2.''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''Pirma lyga''' | bgcolor="#FFFF00" style="text-align:center;"| '''1.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2021.html#1lyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2022''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''A lyga''' | bgcolor="#f5f5f5" style="text-align:center;"| '''7.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2022.html#alyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2023''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''[[A lyga]]''' | bgcolor="#DEB678" style="text-align:center;"| '''3.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2023.html#alyga</ref> |- |} ==Plejers notevoli== ;Litwanja * {{flagicon|Litwanja}} == Staff tekniku == {| class="wikitable" |- ! Position !! Name |- |'''Kowċ''' ||{{flagicon|LTU}} |- |'''Ass. Kowċ''' ||{{flagicon|LTU}} |- |'''Kowċ tal-Fiżika''' ||{{flagicon|LTU}} |- |'''Kowċ tat-tieni tim & Ass. Kowċ''' ||{{flagicon|LTU}} |- |'''Ass. Kowċ tat-tieni tim''' ||{{flagicon|LTU}} |- |} ==Referenzi== {{Reflist}} ==Ħoloq esterni== * [http://www.siauliufa.lt Sit uffiċjali ''siauliufa.lt''] * [https://www.facebook.com/siauliufa/ facebook FA Šiauliai] * [https://int.soccerway.com/teams/lithuania/fa-iauliai/47386/ SOCCERWAY] * [https://www.sofascore.com/team/football/siauliai-fa/312564 SOFASCORE] * [https://www.flashscore.com/team/siauliai-fa/CMmWKuwf/ FLASHSCORE] * [https://www.transfermarkt.com/siauliai-fa/startseite/verein/42310 Transfermarkt] * [https://www.youtube.com/channel/UCIFmuBhsbQBLmN8qMIiq0Vw YouTube platforma] * [https://globalsportsarchive.com/team/soccer/fa-siauliai/36613/ Globalsportsarchive] {{A lyga}} [[Kategorija:Klabbs tal-futbol Litwani|šiaulių fa]] [[Kategorija:Klabbs tal-futbol stabbiliti fl-2007|šiaulių fa]] d9q7sds7wrotr033tnpot4omx8wccw3 317904 317903 2024-11-26T13:40:44Z Makenzis 12206 /* Parteċipazzjoni fil-Kampjonati Litwani */ 317904 wikitext text/x-wiki {{Infobox Tim tal-Futbol |isem = FA Šiauliai |stampa = |ismijiet_oħra = |isem_sħiħ = Futbolo akademija Šiauliai |grawnd = [[Grawnd savivaldybės]], [[Šiauliai]] |jesa' = 4,400 |fundazzjoni = 2007 |president = {{flagicon|LTU}} Reda Mockienė |kowċ = {{flagicon|LTU}} |kampjonat = A lyga |sit_elettroniku = http://www.siauliufa.lt | pattern_la1=|pattern_b1=_thinblacksides|pattern_ra1=| leftarm1=000000|body1=FFFF00|rightarm1=000000|shorts1=000000|socks1=FFFF00| pattern_la2=|pattern_b2=|pattern_ra2=| leftarm2=FF0000|body2=FF0000|rightarm2=FF0000|shorts2=FF0000|socks2=FFFF00| }} '''Šiaulių futbolo akademija (FA Šiauliai)''' huwa [[klabb tal-futbol]] [[Litwanja|Litwan]],mil-belt ta [[Šiauliai]]. Il-klabb twaqqaf fl-2007. ==Unuri== ; Pirma lyga (D2) : winner: 2021 * '''[[Tazza Litwana]]''' ** '''Rebbieħa (0)''': ** '''Runners-up (1)''': 2023 == Parteċipazzjoni fil-Kampjonati Litwani == {| class="wikitable" align="centre" |- align="center" bgcolor="#dfdfdf" | '''Staġun''' | '''Livell''' | '''Diviżjoni''' | '''Pożizzjoni''' | '''Web''' |- | bgcolor="#FFFFFF" style="text-align:center;"| '''2010''' | bgcolor="#dbf3ff" style="text-align:center;"| '''4.''' | bgcolor="#dbf3ff" style="text-align:center;"| '''Trečia lyga''' ''(Šiauliai)'' | bgcolor="#f5f5f5" style="text-align:center;"| '''9.''' | |- | bgcolor="#FFffFF" style="text-align:center;"| '''2016''' | bgcolor="#dbf3ff" style="text-align:center;"| '''4.''' | bgcolor="#dbf3ff" style="text-align:center;"| '''Trečia lyga''' ''(Šiauliai)'' | bgcolor="#F5f5f5" style="text-align:center;"| '''6.''' | |- | bgcolor="#FFFFFF" style="text-align:center;"| '''2017''' | bgcolor="#FFFFDD" style="text-align:center;"| '''3.''' | bgcolor="#FFFFDD" style="text-align:center;"| '''Antra lyga''' ''(Vakarai)'' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''4.''' | <ref>http://almis.sritis.lt/ltu17lyga2w.html</ref> |- | bgcolor="#FFFFFF" style="text-align:center;"| '''2018''' | bgcolor="#FFFFDD" style="text-align:center;"| '''3.''' | bgcolor="#FFFFDD" style="text-align:center;"| '''Antra lyga''' ''(Vakarai)'' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''6.''' | <ref>http://almis.sritis.lt/ltu18lyga2w.html</ref> |- | bgcolor="#FFFFFF" style="text-align:center;"| '''2019''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2.''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''Pirma lyga''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''6.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2019.html#1lyga</ref> |- | bgcolor="#FFFFFF" style="text-align:center;"| '''2020''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2.''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''Pirma lyga''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''5.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2020.html#1lyga</ref> |- | bgcolor="#FFFFFF" style="text-align:center;"| '''2021''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2.''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''Pirma lyga''' | bgcolor="#FFFF00" style="text-align:center;"| '''1.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2021.html#1lyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2022''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''A lyga''' | bgcolor="#f5f5f5" style="text-align:center;"| '''7.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2022.html#alyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2023''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''[[A lyga]]''' | bgcolor="#DEB678" style="text-align:center;"| '''3.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2023.html#alyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2024''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''[[A lyga]]''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''7.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2024.html#alyga</ref> |- |} ==Plejers notevoli== ;Litwanja * {{flagicon|Litwanja}} == Staff tekniku == {| class="wikitable" |- ! Position !! Name |- |'''Kowċ''' ||{{flagicon|LTU}} |- |'''Ass. Kowċ''' ||{{flagicon|LTU}} |- |'''Kowċ tal-Fiżika''' ||{{flagicon|LTU}} |- |'''Kowċ tat-tieni tim & Ass. Kowċ''' ||{{flagicon|LTU}} |- |'''Ass. Kowċ tat-tieni tim''' ||{{flagicon|LTU}} |- |} ==Referenzi== {{Reflist}} ==Ħoloq esterni== * [http://www.siauliufa.lt Sit uffiċjali ''siauliufa.lt''] * [https://www.facebook.com/siauliufa/ facebook FA Šiauliai] * [https://int.soccerway.com/teams/lithuania/fa-iauliai/47386/ SOCCERWAY] * [https://www.sofascore.com/team/football/siauliai-fa/312564 SOFASCORE] * [https://www.flashscore.com/team/siauliai-fa/CMmWKuwf/ FLASHSCORE] * [https://www.transfermarkt.com/siauliai-fa/startseite/verein/42310 Transfermarkt] * [https://www.youtube.com/channel/UCIFmuBhsbQBLmN8qMIiq0Vw YouTube platforma] * [https://globalsportsarchive.com/team/soccer/fa-siauliai/36613/ Globalsportsarchive] {{A lyga}} [[Kategorija:Klabbs tal-futbol Litwani|šiaulių fa]] [[Kategorija:Klabbs tal-futbol stabbiliti fl-2007|šiaulių fa]] nihv7bizlagf3n73iwwr892o5so3fjq 317912 317904 2024-11-26T13:43:13Z Makenzis 12206 /* Parteċipazzjoni fil-Kampjonati Litwani */ 317912 wikitext text/x-wiki {{Infobox Tim tal-Futbol |isem = FA Šiauliai |stampa = |ismijiet_oħra = |isem_sħiħ = Futbolo akademija Šiauliai |grawnd = [[Grawnd savivaldybės]], [[Šiauliai]] |jesa' = 4,400 |fundazzjoni = 2007 |president = {{flagicon|LTU}} Reda Mockienė |kowċ = {{flagicon|LTU}} |kampjonat = A lyga |sit_elettroniku = http://www.siauliufa.lt | pattern_la1=|pattern_b1=_thinblacksides|pattern_ra1=| leftarm1=000000|body1=FFFF00|rightarm1=000000|shorts1=000000|socks1=FFFF00| pattern_la2=|pattern_b2=|pattern_ra2=| leftarm2=FF0000|body2=FF0000|rightarm2=FF0000|shorts2=FF0000|socks2=FFFF00| }} '''Šiaulių futbolo akademija (FA Šiauliai)''' huwa [[klabb tal-futbol]] [[Litwanja|Litwan]],mil-belt ta [[Šiauliai]]. Il-klabb twaqqaf fl-2007. ==Unuri== ; Pirma lyga (D2) : winner: 2021 * '''[[Tazza Litwana]]''' ** '''Rebbieħa (0)''': ** '''Runners-up (1)''': 2023 == Parteċipazzjoni fil-Kampjonati Litwani == {| class="wikitable" align="centre" |- align="center" bgcolor="#dfdfdf" | '''Staġun''' | '''Livell''' | '''Diviżjoni''' | '''Pożizzjoni''' | '''Web''' |- | bgcolor="#FFFFFF" style="text-align:center;"| '''2010''' | bgcolor="#dbf3ff" style="text-align:center;"| '''4.''' | bgcolor="#dbf3ff" style="text-align:center;"| '''Trečia lyga''' ''(Šiauliai)'' | bgcolor="#f5f5f5" style="text-align:center;"| '''9.''' | |- | bgcolor="#FFffFF" style="text-align:center;"| '''2016''' | bgcolor="#dbf3ff" style="text-align:center;"| '''4.''' | bgcolor="#dbf3ff" style="text-align:center;"| '''Trečia lyga''' ''(Šiauliai)'' | bgcolor="#F5f5f5" style="text-align:center;"| '''6.''' | |- | bgcolor="#FFFFFF" style="text-align:center;"| '''2017''' | bgcolor="#FFFFDD" style="text-align:center;"| '''3.''' | bgcolor="#FFFFDD" style="text-align:center;"| '''Antra lyga''' ''(Vakarai)'' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''4.''' | <ref>http://almis.sritis.lt/ltu17lyga2w.html</ref> |- | bgcolor="#FFFFFF" style="text-align:center;"| '''2018''' | bgcolor="#FFFFDD" style="text-align:center;"| '''3.''' | bgcolor="#FFFFDD" style="text-align:center;"| '''Antra lyga''' ''(Vakarai)'' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''6.''' | <ref>http://almis.sritis.lt/ltu18lyga2w.html</ref> |- | bgcolor="#FFFFFF" style="text-align:center;"| '''2019''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2.''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''Pirma lyga''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''6.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2019.html#1lyga</ref> |- | bgcolor="#FFFFFF" style="text-align:center;"| '''2020''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2.''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''Pirma lyga''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''5.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2020.html#1lyga</ref> |- | bgcolor="#FFFFFF" style="text-align:center;"| '''2021''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2.''' | bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''Pirma lyga''' | bgcolor="#FFFF00" style="text-align:center;"| '''1.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2021.html#1lyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2022''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''A lyga''' | bgcolor="#f5f5f5" style="text-align:center;"| '''7.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2022.html#alyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2023''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''[[A lyga]]''' | bgcolor="#DEB678" style="text-align:center;"| '''3.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2023.html#alyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2024''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''[[A lyga]]''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''7.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2024.html#alyga</ref> |- | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2025''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.''' | bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''[[A lyga]]''' | bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''.''' | <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2025.html#alyga</ref> |- |} ==Plejers notevoli== ;Litwanja * {{flagicon|Litwanja}} == Staff tekniku == {| class="wikitable" |- ! Position !! Name |- |'''Kowċ''' ||{{flagicon|LTU}} |- |'''Ass. Kowċ''' ||{{flagicon|LTU}} |- |'''Kowċ tal-Fiżika''' ||{{flagicon|LTU}} |- |'''Kowċ tat-tieni tim & Ass. Kowċ''' ||{{flagicon|LTU}} |- |'''Ass. Kowċ tat-tieni tim''' ||{{flagicon|LTU}} |- |} ==Referenzi== {{Reflist}} ==Ħoloq esterni== * [http://www.siauliufa.lt Sit uffiċjali ''siauliufa.lt''] * [https://www.facebook.com/siauliufa/ facebook FA Šiauliai] * [https://int.soccerway.com/teams/lithuania/fa-iauliai/47386/ SOCCERWAY] * [https://www.sofascore.com/team/football/siauliai-fa/312564 SOFASCORE] * [https://www.flashscore.com/team/siauliai-fa/CMmWKuwf/ FLASHSCORE] * [https://www.transfermarkt.com/siauliai-fa/startseite/verein/42310 Transfermarkt] * [https://www.youtube.com/channel/UCIFmuBhsbQBLmN8qMIiq0Vw YouTube platforma] * [https://globalsportsarchive.com/team/soccer/fa-siauliai/36613/ Globalsportsarchive] {{A lyga}} [[Kategorija:Klabbs tal-futbol Litwani|šiaulių fa]] [[Kategorija:Klabbs tal-futbol stabbiliti fl-2007|šiaulių fa]] q7agdprswpfv7rntr0d4zc8dx8zmk11 2 25623 317892 317879 2024-11-26T13:18:42Z Trigcly 17859 aġġornament 317892 wikitext text/x-wiki == '''Artikli ġodda (1630)''' == === <u>'''A'''</u> === * [[Aasivissuit-Nipisat: Territorju tal-Kaċċa tal-Inuit bejn is-Silġ u l-Baħar]] * [[Abbazija ta' Corvey]] * [[Abbazija ta' Fontenay]] * [[Abbazija ta' Lorsch]] * [[Abbazija ta' Pannonhalma]] *[[Abbazija ta' Saint-Savin-sur-Gartempe]] *[[Abbazija ta' Sankt Gallen]] *[[Abbazija ta’ Vézelay|Abbazija ta' Vezelay]] *[[Abu al-Fida]] *[[Abu Mena]] *[[Abu Simbel]] *[[Afag Bashirgyzy]] *[[Aflaj tal-Oman]] *[[Afrodisja]] *[[Agostino Carracci]] *[[Agostino Matrenza]] *[[Ahwar tan-Nofsinhar tal-Iraq]] *[[Aigai]] *[[Aït Benhaddou]] *[[Akkwedott ta' Padre Tembleque]] *[[Akkwedott ta' Pontcysyllte]] *[[Akshata Murthy]] *[[Aksum]] *[[Al Qal'a ta' Beni Hammad]] *[[Al Zubarah]] *[[Al-Maghtas]] *[[Alatyr]] *[[Albéric Magnard]] *[[Alberobello]] *[[Albi]] *[[Alcalá de Henares]] *[[Alcide d'Orbigny]] *[[Aleksandr Yakovlevich Khinchin]] *[[Alenush Terian]] *[[Aleppo]] *[[Alessandro Scarlatti]] *[[Alessandro Volta]] *[[Alexander Wolszczan]] *[[Alfred Hermann Fried]] *[[Alfred Nobel]] *[[Alfredo Casella]] *[[Alois Dryák]] *[[Alto Douro]] *[[Amazigh Marokkin Standard]] *[[Ambra Sabatini]] *[[Amerigo Vespucci]] *[[Amerigo Vespucci (vapur għoli)|''Amerigo Vespucci'' (vapur għoli)]] * [[L-Amerika t'Isfel|Amerka t’Isfel]] * [[L-Amerika ta' Fuq|Amerka ta’ Fuq]] *[[Amilcare Ponchielli]] *[[Anastasia Golovina]] *[[Anders Jonas Ångström]] *[[André Citroën]] *[[André Weil]] *[[Anfiteatru ta' El Jem]] *[[Angelina Mango]] * [[Angkor Wat]] * [[Angra do Heroísmo]] * [[Ani]] * [[Anjar]] * [[Anna Brigadere]] *[[Anna Seghers]] *[[Anna Sychravová]] *[[Anne-Sophie Mutter]] *[[Anse aux Meadows]] * [[Antartika]] * [[Anticosti]] *[[Antoine de Jussieu]] *[[Antoine de Saint-Exupéry]] *[[Antoinette Miggiani]] *[[Anton Diabelli]] *[[Aquileia]] *[[Arċipelagu ta' Revillagigedo]] *[[Arċipelagu ta' Vega]] *[[Arena Tettonika Żvizzera ta' Sardona]] *[[Arequipa]] *[[Arġentier]] *[[Arġentier (tad-deheb)]] *[[Ark Ġeodetiku ta’ Struve|Ark Ġeodetiku ta' Struve]] *[[Arkata Trijonfali ta' Orange]] *[[Arkeoloġija]] *[[Arkitett]] *[[Arkitettura Mudéjar ta' Aragona]] *[[Arkitettura tas-Seklu 20 ta' Frank Lloyd Wright]] *[[Arles]] *[[Armata tat-Terrakotta]] *[[Arslantepe]] *[[Art tal-Inċens]] *[[Arti Paleolitika fl-Għerien tat-Tramuntana ta' Spanja]] *[[Artiġjan]] *[[As-Salt]] *[[Asmara]] * [[Assisi]] * [[Assi Ċentrali ta' Beijing]] * [[Assur]] *[[Asuman Baytop]] *[[Athos]] *[[Attrazzjonijiet Ewlenin tar-Renju Antik ta' Saba f'Marib]] *[[Auschwitz]] *[[Austin Camilleri]] *[[Ávila]] *[[Avukat]] === '''<u>B</u>''' === * [[Baalbek]] * [[Babilonja]] * [[Baċir tal-Lag ta' Uvs]] * [[Baċir tax-Xogħol fil-Minjieri ta' Nord-Pas de Calais]] * [[Baeza]] * [[Bagan]] * [[Baħar l-Abjad]] * [[Baħar l-Iswed]] *[[Baħar ta' Wadden]] *[[Baħar tar-Ramel tan-Namibja]] *[[Bajja ta' Dungonab]] *[[Bajja ta' Ha Long]] *[[Bajjad]] *[[Bamberg]] *[[Ban Chiang]] *[[Banská Štiavnica]] *[[Barbier]] *[[Bardejov]] *[[Barokk]] *[[Bartolomé de Escobedo]] *[[Bath, Somerset]] *[[Battaljun Mediku tal-Ospedalieri]] *[[Battir]] *[[Bauhaus u s-Siti tal-Moviment f'Weimar, f'Dessau u f'Bernau]] *[[Baxkortostan]] *[[Bażilika Ewfrasjana ta’ Poreč|Bażilika Ewfrasjana ta' Poreč]] *[[Bażilika ta' San Eġidju]] *[[Beatriz Carrillo]] *[[Beemster]] *[[Béguinage]] *[[Belt Projbita]] *[[Belt Storika tal-Kajr]] *[[Belt ta' Guanajuato]] *[[Belt ta' New York]] *[[Belt ta' Vicenza u l-Vilel ta' Palladio fil-Veneto|Belt ta' Viċenza u l-Vilel ta' Palladio fil-Veneto]] *[[Bennej]] *[[Bergpark Wilhelmshöhe]] *[[Bernard Grech]] *[[Betlem]] *[[Bidwi]] *[[Bieb il-Belt]] *[[Binjiet Gotiċi Vittorjani u tal-Art Deco ta' Mumbai]] *[[Binjiet Tradizzjonali tal-Asante]] *[[Blat Imkenni ta' Bhimbetka]] *[[Bliet Antiki tal-Pyu]] *[[Bliet Kapitali u Oqbra tar-Renju Antik ta' Koguryo]] *[[Bobby Charlton]] *[[Bolgar]] *[[Bordeaux]] *[[Borobudur]] *[[Borża ta' Malta]] *[[Bosra]] *[[Bridgetown]] *[[Brook Taylor]] *[[Brú na Bóinne]] *[[Bryggen]] *[[Bucha]] *[[Buddha Ġgantesk ta' Leshan]] *[[Bukhara]] *[[Burt Bacharach]] *[[Buskett]] *[[Butrint]] *[[Byblos]] === '''<u>Ċ/C</u>''' === * [[Cáceres (Spanja)]] * [[Calakmul]] * [[Camino Real de Tierra Adentro]] * [[Campeche]] * [[Canal du Midi]] * [[Canaletto]] * [[Caral]] * [[Carcassonne]] *[[Carl Bosch]] *[[Carl David Anderson]] *[[Carla Fracci]] *[[Carlo Collodi]] *[[Caroline Mikkelsen]] *[[Casco Viejo, il-Panama]] *[[Castel del Monte, Puglia]] *[[Çatalhöyük]] *[[Causses u Cévennes]] *[[Ċensu Apap]] *[[Ċentru Kulturali ta' Heydar Aliyev]] *[[Ċentru Storiku ta' Lijiang]] *[[Ċentru Storiku ta' Macao]] *[[Český Krumlov]] *[[Ċetta Chevalier]] *[[Chaîne des Puys]] *[[Changdeokgung]] *[[Charles Jean de la Vallée-Poussin]] *[[Charles-Amédée-Philippe van Loo]] *[[Charles Nicolle]] *[[Charles Richter]] *[[Charles Xuereb]] *[[Charlie Watts]] *[[Chersonesus Tawrika]] *[[Chichén Itzá]] *[[Chilehaus]] *[[Choirokoitia]] *[[Christiansfeld]] *[[Christopher Polhem]] *[[Cidade Velha]] *[[Ċikli ta' affreski tas-seklu 14 ta' Padova]] *[[Cinque Terre]] *[[Ċirkewwa]] *[[Ċittadella Imperjali ta' Thăng Long]] *[[Ċittadella ta' Erbil]] *[[Claude Joseph Rouget de Lisle]] *[[Climats u Terroirs ta' Bourgogne]] *[[Córdoba, Spanja]] *[[Crespi d'Adda]] *[[Ċrieki tal-Ġebel tas-Senegambja]] *[[Cristofano Allori]] *[[Cuenca (Spanja)]] *[[Cumalıkızık]] *[[Curzio Maltese]] *[[Cusco]] *[[Cynthia Turner]] *[[Cyrene]] === '''<u>D</u>''' === * [[Daiga Mieriņa]] * [[Damasku]] * [[Daniel Gabriel Fahrenheit]] * [[Danxia]] *[[Dar ta’ Rietveld Schröder|Dar ta' Rietveld Schröder]] *[[Dar tat-Twelid ta' Martin Luteru]] *[[Dar u Studjo ta' Luis Barragán]] *[[Delos]] *[[Delphi]] *[[Delta ta' Saloum]] *[[Delta ta' Okavango]] *[[Delta tad-Danubju]] *[[Delta tax-xmara Kızılırmak]] *[[Dengfeng]] *[[Dentist]] *[[Denys Shmyhal]] *[[Déodat Gratet de Dolomieu]] *[[Deżert ta' Badain Jaran]] *[[Deżert ta' Lut]] *[[Deżerta tal-isfarġel]] *[[Diana, Prinċipessa ta' Wales]] *[[Diaolou]] *[[Diga ta' Karakaya]] *[[Dikjarazzjoni tal-Indipendenza tal-Ukrajna]] *[[Dimitrana Ivanova]] *[[Distrett ta' At-Turaif]] *[[Dizzjunarju]] *[[Djalett]] *[[Djar Ewlenin ta' Victor Horta fi Brussell]] *[[Djémila]] *[[Djerba]] *[[Dolċier]] *[[Dolmen ta' Menga]] *[[Dolmen ta' Viera]] *[[Dolomiti]] *[[Domenico Allegri]] *[[Domenico Scarlatti]] *[[Domowina]] *[[Donatello]] *[[Dougga]] *[[Draginja Vuksanović-Stanković]] *[[Dubrovnik]] *[[Durmitor]] * [[Dwejra]] === '''<u>E</u>''' === * [[Edgar Preca]] * [[Edward Sexton]] * [[Edinburgu]] * [[Edward de Bono]] * [[Edwin Hubble]] * [[Efesu]] * [[Eise Eisinga]] *[[Ekonomista]] *[[Ekosistema u Relitt tal-Pajsaġġ Kulturali ta' Lopé-Okanda]] *[[El Escorial]] *[[El Jadida]] *[[El Tajin]] *[[El Torcal]] *[[Eleonora Jenko Groyer]] *[[Elisha Graves Otis]] *[[Elvas]] *[[Emil Nolde]] *[[Emma Andrijewska]] *[[Emma Muscat]] *[[Ernst Schröder]] *[[Esperantoloġija]] *[[Essaouira]] *[[Estrazzjoni terminoloġika]] *[[Ethel Anderson]] *[[Eugenija Šimkūnaitė]] *[[Eugenio Montale]] *[[Eva Ahnert-Rohlfs]] *[[Evelyn Bonaci]] *[[Évora]] *[[Ewropa tal-Lvant]] === '''<u>F</u>''' === * [[Fabbrika ta' Fagus]] * [[Fabbrika ta' Van Nelle]] * [[Fabbrika tal-Azzar ta' Völklingen]] * [[Fabbrika tal-Ħadid ta' Engelsberg]] * [[Fabbriki tal-Wied ta' Derwent]] * [[Fanal ta' Cordouan]] * [[Fanjingshan]] * [[Fasil Ghebbi]] * [[Fatehpur Sikri]] *[[Femminiżmu tar-Rom]] *[[Fenno-Skandinavja]] *[[Fernando Botero]] *[[Ferrara]] *[[Ferruccio Lamborghini]] *[[Festival ta' Sanremo]] *[[Fdalijiet ta' Loropéni]] *[[Fiera Internazzjonali ta' Rachid Karami f'Tripoli]] *[[Figolla]] *[[Firenze]] *[[Fjord tas-Silġ ta' Ilulissat]] *[[Fjords Norveġiżi tal-Punent]] *[[Flora Martirosian]] *[[Fondoq ta' Ironbridge]] *[[Foresti Antiki u Primordjali tal-Fagu tal-Karpazji u ta' Reġjuni Oħra tal-Ewropa]] *[[Foresti Irkanjani]] *[[Foresti Muntanjużi ta' Odzala-Kokoua]] *[[Foresti Sagri ta' Kaya tal-Mijikenda]] *[[Foresti tas-Siġar tar-Rand ta' Madeira]] *[[Foresti Tropikali ta' Gondwana]] *[[Foresti Tropikali tal-Atsinanana]] *[[Foresti Tropikali u Artijiet Mistagħdra Kolkiċi]] *[[Foresti Verġni ta' Komi]] *[[Formazzjonijiet u Għerien Karstiċi Evaporitiċi tar-Reġjun ta' Emilia Romagna]] *[[Forti l-Aħmar]] * [[Forti ta' Agra]] *[[Forti ta' Bahla]] *[[Forti ta' Ġesù]] *[[Fortifikazzjonijiet ta’ Kotor|Fortifikazzjonijiet ta' Kotor]] *[[Fortifikazzjonijiet ta' Vauban]] *[[Fortijiet fl-Għoljiet ta' Rajasthan]] *[[Fortijiet u Kastelli tal-Ghana]] *[[Fortizza ta' Diyarbakır]] *[[Fortizza ta' Hwaseong]] *[[Fortizza ta' Pirot]] *[[Fortizza ta' San Nikola]] *[[Fortizzi ta' Dacia fil-Muntanji Orăștie]] *[[Fortizzi Tondi tal-Vikingi]] *[[Foss ta' Messel]] *[[Fotografu]] *[[Francesco Guardi]] *[[François-Alphonse Forel]] *[[François Couperin]] *[[François Girardon]] *[[Francois Mauriac]] *[[Franco Migliacci]] *[[Franġisk Zahra]] *[[Frank Drake]] *[[Franz Beckenbauer]] *[[Franz Kafka]] *[[Franz Ritter von Hauer]] *[[Franz von Suppé]] *[[Frédéric Bartholdi]] *[[Friedrich Georg Wilhelm von Struve]] *[[Fritz Albert Lipmann]] * [[Frott]] * [[Fruntieri Rumani Ġermaniċi t'Isfel]] * [[Fruntieri Rumani tad-Danubju]] * [[Fruntieri tal-Imperu Ruman]] *[[Fuji]] *[[Furnar]] === '''<u>Ġ</u>''' === * [[Ġardinar]] *[[Ġebla ta' Rosetta]] * [[Ġebla tal-Ġeneral]] * [[Ġeoloġija]] * [[Ġeriko tal-Qedem]] * [[Ġerusalemm]] * [[Ġibjun ta' Bovilla]] * [[Ġibjun ta' Kiev]] * [[Ġnien Botaniku ta' Padova]] * [[Ġnien Persjan]] * [[Ġonna Botaniċi Rjali ta' Kew]] * [[Ġonna Botaniċi ta' Singapore]] * [[Ġonna Klassiċi ta' Suzhou]] * [[Ġonna ta' Hevsel]] *[[Ġurnalist]] === '''<u>G</u>''' === * [[Gammelstad]] * [[Gamzigrad]] * [[Gebel Barkal]] * [[Geirangerfjord]] * [[Genova: It-Toroq Ġodda u s-Sistema tal-Palazzi tal-Listi]] *[[Georg Ohm]] *[[Georg von Békésy]] *[[George Gallup]] *[[Georges Bernanos]] *[[Georges J.F. Kohler]] *[[Gerbrand van den Eeckhout]] *[[Getbol, il-Pjanuri tal-Marea tal-Korea t'Isfel]] *[[Ghadamès]] *[[Giacomo Barozzi da Vignola]] *[[Giacomo Zanella]] *[[Giampiero Galeazzi]] *[[Gianni Vella]] *[[Gigi Riva]] *[[Giorgia Meloni]] *[[Giorgio Vasari]] *[[Giosuè Carducci]] *[[Giotto]] *[[Giovanni Arduino]] *[[Giovanni Battista Belzoni]] *[[Giovanni Boccaccio]] *[[Giovanni Paisiello]] *[[Giovanni Papini]] *[[Giulio Natta]] *[[Gjirokastër]] *[[Glossarju]] *[[Göbekli Tepe]] *[[Goffredo Mameli]] *[[Golf ta' California]] *[[Gonbad-e Qābus]] *[[Gordion]] *[[Gösta Mittag-Leffler]] *[[Gotiku]] *[[Grand Pré]] *[[Grand-Bassam]] *[[Grand Place, Brussell]] *[[Graz]] *[[Grazia Deledda]] *[[Greenland]] *[[Gregorio Allegri]] *[[Gremxula ta' Malta]] *[[Grotta ta' Chauvet]] *[[Grotti ta' Longmen]] *[[Grotti ta' Yungang]] *[[Grupp ta' Monumenti ta' Khajuraho]] *[[Guillaume Cornelis van Beverloo]] *[[Guimarães]] *[[Gustave Charpentier]] * [[Gżejjer Eolji]] * [[Gżejjer Falkland]] * [[Gżejjer Galapagos]] * [[Gżejjer Solovetsky]] * [[Gżejjer tal-Qroll ta' Aldabra]] * [[Gżejjer tan-Nofsinhar u Ibħra Awstrali Franċiżi]] * [[Gżira Inaċċessibbli]] * [[Gżira ta' Fraser]] * [[Gżira ta' Gorée]] * [[Gżira ta' Henderson]] *[[Gżira ta' Jeju]] *[[Gżira ta' Kunta Kinteh]] *[[Gżira ta' Mozambique]] *[[Gżira ta' Pico]] *[[Gżira ta' Robben]] *[[Gżira ta' Wrangel]] *[[Gżira tal-Mużewijiet]] === '''<u>GĦ</u>''' === * [[Għajn Tuffieħa]] * [[Għalliem]] *[[Għar Dalam]] *[[Għar ta' Altamira]] *[[Għar ta' Gorham]] *[[Għar ta' Karain]] *[[Għar ta' Optymistychna]] *[[Għar tal-Irħam]] *[[Għar tas-Silġ ta' Dobšiná]] *[[Għarb]] *[[Għerien Karstiċi ta' Aggtelek u tas-Slovakkja]] *[[Għerien ta' Ajanta]] *[[Għerien ta' Elephanta]] *[[Għerien ta' Ellora]] *[[Għerien ta' Mogao]] *[[Għerien ta’ Škocjan|Għerien ta' Škocjan]] *[[Għerien u Arti tal-Era Glaċjali fil-Jura tas-Swabja]] *[[Għid]] *[[Għoljiet, Djar u Kantini ta' Champagne]] *[[Għoljiet Sagri ta' Piemonte u ta' Lombardia]] *[[Għoljiet ta' Donets]] *[[Għoljiet tal-Prosecco ta' Conegliano u Valdobbiadene]] === '''<u>H</u>''' === * [[Hagia Sophia]] * [[Hahoe]] * [[Haley Bugeja]] * [[Hallstatt]] * [[Hampi]] *[[Hans Geiger]] *[[Hans Memling]] *[[Hans Spemann]] *[[Harar]] *[[Harry Belafonte]] *[[Hatı Çırpan]] *[[Hatra]] *[[Hattusha]] *[[Hawa Mahal]] *[[Hebron]] *[[Hedeby]] *[[Hegra]] *[[Heinrich Hertz]] *[[Helena Kottler Vurnik]] *[[Henri Fantin-Latour]] *[[Henri Frederic Amiel]] *[[Hermannus Contractus]] *[[Hideki Shirakawa]] *[[Hideki Yukawa]] *[[Hildesheim]] *[[Höga Kusten]] *[[Hoh Xil]] *[[Holašovice]] *[[Hollókő]] *[[Hongcun]] *[[Hospicio Cabañas]] *[[Hospital de Sant Pau]] *[[Hovgården]] *[[Howard Carter]] *[[Hryhorii Kvitka-Osnovianenko]] *[[Huangshan]] *[[Hubert de Givenchy]] === '''<u>Ħ</u>''' === * [[Ħaġar ta' Jelling]] *[[Ħajt il-Kbir taċ-Ċina]] *[[Ħitan Rumani ta' Lugo]] *[[Ħsad tal-Perli fil-Bahrain]] === '''<u>I</u>''' === * [[Ibn Battuta]] * [[ICOMOS]] * [[Idrija]] * [[Impjant Nukleari ta' Zaporizhzhia]] *[[Impjant tal-Ippompjar bl-Istim ta' Wouda]] *[[Impjanti tan-Nitrat tal-Potassju ta' Humberstone u ta' Santa Laura]] *[[Inara Luigas]] *[[Inċiżjonijiet fuq il-Blat f’Valcamonica|Inċiżjonijiet fuq il-Blat f'Valcamonica]] *[[Independence Hall]] *[[Indiċi]] *[[Industrija tal-lavanja f'Wales]] *[[Ingredjent]] *[[Intaljatur]] *[[Ipoġew ta’ Ħal Saflieni|Ipoġew ta' Ħal Saflieni]] * [[Ipproċessar testwali]] * [[Irdumijiet ta' Bandiagara]] * [[Iremel]] * [[Irħula Antiki ta' Djenné]] * [[Irħula Kbar bi Spa fl-Ewropa]] * [[Irpin]] * [[Irziezet Imżejnin ta' Hälsingland]] *[[Isabella d'Este]] *[[ISBN]] *[[Istmu Kuronjan]] *[[Ivan Turgenev]] *[[Ivrea]] === '''<u>J</u>''' === * [[Jacinto Benavente]] * [[Jaipur]] *[[Jantar Mantar, Jaipur]] *[[Jarrod Sammut]] *[[Jean Antoine Houdon]] *[[Jean Dieudonné]] *[[Jean Picard]] *[[Jeddah]] *[[Joggins]] *[[Johann Christian Bach]] *[[Johan Jensen]] *[[John Edward Critien]] *[[John Kendrew]] *[[John Strutt Rayleigh]] *[[Jongmyo]] *[[Jørgen Pedersen Gram]] *[[Josef Hoffman]] *[[Joseph Louis Gay-Lussac]] *[[Jože Plečnik]] *[[Jules Pascin]] *[[Julia Malinova]] *[[Julia Sanina]] *[[Júlia Sigmond]] *[[Julio Baghy]] *[[Julius Wagner-Jauregg]] *[[Jum il-Ġifa]] *[[Jum il-Lingwa Erżjana]] *[[Jum l-Ewropa]] *[[Jum Zamenhof]] === '''<u>K</u>''' === * [[Kairouan]] * [[Kaja Kallas]] *[[Kalwaria Zebrzydowska]] *[[Kampnari tal-Belġju u ta' Franza]] *[[Kanal il-Kbir (iċ-Ċina)]] *[[Kanal ta' Rideau]] *[[Kanali ta' Amsterdam]] *[[Kappella]] *[[Karavanseraj Persjani]] *[[Karl Ferdinand Braun]] *[[Karl Weierstrass]] *[[Karlskrona]] *[[Karlu III]] *[[Kasbah tal-Alġier]] *[[Kaskati ta' Galdelsha]] *[[Kaskati ta' Vitorja]] *[[Kastell ta' Durham]] *[[Kastell ta' Himeji]] *[[Kastell ta’ Kroměříž|Kastell ta' Kroměříž]] *[[Kastell ta' Kronborg]] *[[Kastell ta' Kuressaare]] *[[Kastell ta’ Litomyšl|Kastell ta' Litomyšl]] *[[Kastell ta’ Malbork|Kastell ta' Malbork]] *[[Kastell ta' Nesvizh]] *[[Kastell ta' Paphos]] *[[Kastell ta' San Pedro de la Roca]] *[[Kastell ta' Spiš]] *[[Kastell ta' Wartburg]] *[[Kastelli ta' Augustusburg u Falkenlust fi Brühl]] *[[Kastelli ta' Bellinzona]] *[[Kastelli u Swar tal-Irħula tar-Re Dwardu fi Gwynedd]] *[[Katarina Vitale]] * [[Katidral]] *[[Katidral ta' Aachen]] *[[Katidral ta' Amiens]] *[[Katidral ta' Bourges]] *[[Katidral ta' Burgos]] *[[Katidral ta' Canterbury]] *[[Katidral ta' Chartres]] *[[Katidral ta' Köln]] *[[Katidral ta' Naumburg]] *[[Katidral ta' Reims]] *[[Katidral ta' Roskilde]] *[[Katidral ta' Santa Sofija (Kiev)]] *[[Katidral ta’ Šibenik|Katidral ta' Šibenik]] *[[Katidral ta' Speyer]] *[[Katidral ta' Tournai]] *[[Katidral ta' Zvartnots]] *[[Katina Muntanjuża ta' Ennedi]] *[[Katina Muntanjuża ta’ Meskheti]] *[[Katsiaryna Barysevich]] *[[Kauksi Ülle]] *[[Kaunas]] *[[Kavallier ta' Madara]] * [[Kavallier ta’ San Ġakbu|Kavallier ta' San Ġakbu]] * [[Kawkasu tal-Punent]] *[[Kelma]] *[[Kerkuane]] *[[Kernavė]] *[[Kewkbet is-Safar]] *[[Khiva]] *[[Khor Rori]] *[[Kinderdijk]] *[[Kirurgu]] *[[Kizhi Pogost]] *[[Kladruby nad Labem]] * [[Klima ta' Malta]] * [[Klondike]] * [[Kluane / Wrangell–St. Elias / Bajja tal-Glaċieri / Tatshenshini-Alsek]] * [[Knarik Vardanyan]] * [[Knejjes Imħaffrin fil-Blat ta' Ivanovo]] * [[Knejjes Imħaffrin fil-Blat ta' Lalibela]] *[[Knejjes Impittrin fir-Reġjun ta’ Troodos|Knejjes Impittrin fir-Reġjun ta' Troodos]] *[[Knejjes Rumaneski Katalani tal-Vall de Boí]] *[[Knejjes ta' Chiloé]] *[[Knejjes tal-Injam ta' Maramureș]] *[[Knejjes tal-Injam tal-Karpazji Slovakki]] *[[Knejjes tal-Injam tan-Nofsinhar ta’ Małopolskie]] *[[Knejjes tal-Iskola tal-Arkitettura ta' Pskov]] *[[Knejjes tal-Moldavja]] *[[Knejjes tal-Paċi]] *[[Knejjes u Kunventi ta' Goa]] *[[Knisja Antika ta' Petäjävesi]] *[[Knisja ta' Boyana]] *[[Knisja ta' San Ġwann f'Kaneo]] *[[Knisja ta' San Nikola tas-Saqaf]] *[[Knisja ta' Santa Margerita]] *[[Knisja ta' Santa Marija tal-Grazzji (Milan)|Knisja ta' Santa Marija tal-Grazzji, Milan]] *[[Knisja tal-Injam ta' Urnes]] *[[Knisja tal-Paċi fi Świdnica]] *[[Knisja tal-Pellegrinaġġ ta' San Ġwann ta' Nepomuk|Knisja tal-Pellegrinaġġ ta’ San Ġwann ta' Nepomuk]] *[[Knisja tal-Pellegrinaġġi ta' Wies]] *[[Knisja tal-Verġni Marija ta' Arakos]] *[[Knisja tal-Vitorja]] *[[Koh Ker]] *[[Kok]] *[[Kolomenskoye]] *[[Kolonja tal-Artisti ta' Darmstadt]] *[[Kolonji tal-Benevolenza]] *[[Kolonna tat-Trinità Mqaddsa, Olomouc]] * [[Kolossew]] * [[Konso]] *[[Konversazzjoni]] *[[Korfù]] *[[Kosta Ġurassika]] *[[Kosta ta' Amalfi]] *[[Koutammakou]] *[[Kostituzzjoni ta’ Malta|Kostituzzjoni ta' Malta]] *[[Krak des Chevaliers]] *[[Krakovja]] *[[Krater ta' Logoisk]] *[[Krater ta' Vredefort]] *[[Kremlin ta' Kazan]] *[[Kremlin ta’ Moska|Kremlin ta' Moska]] *[[Kreta]] *[[Krisztina Tóth]] *[[Krzemionki]] *[[Ksour Antiki ta' Ouadane, Chinguetti, Tichitt u Oualata]] *[[Kujataa]] *[[Kulangsu]] *[[Kuldīga]] *[[Kulleġġ Navali Rjali Antik]] *[[Kultura ta' Chaco]] *[[Kultura ta' Chinchorro]] *[[Kultura ta' Liangzhu]] *[[Kumpanija Ferrovjarja Retika]] *[[Kumpless ta' W-Arly-Pendjari]] *[[Kumpless tal-Bażar Storiku ta' Tabriz]] *[[Kumpless tal-Foresti ta' Dong Phayayen-Khao Yai]] *[[Kumpless tal-Foresta ta' Kaeng Krachan]] *[[Kumpless tal-Kastell ta' Mir]] *[[Kumpless tal-Khānegāh u tas-Santwarju tax-Xejikk Safi al-din f'Ardabil]] *[[Kumpless tal-Muntanji u tat-Tempji ta' Chengde]] *[[Kumplessi Monastiċi Armeni tal-Iran]] *[[Kumitat tal-Wirt Dinji]] *[[Kunvent Benedittin ta' San Ġwann f'Müstair]] *[[Kunvent ta' Kristu f'Tomar]] *[[Kunvent ta' Spiš]] *[[Kunvent ta’ Novodevichy|Kunvent ta' Novodevichy]] *[[Kunya-Urgench]] *[[Kuruna ta' Zvonimir]] *[[Kutná Hora]] === '''<u>L</u>''' === * [[L-Arti]] * [[L-Ewwel Mara jew Raġel ta' Malta]] * [[Lag ta' Baikal]] * [[Lag ta' Laach]] * [[Lag tal-Punent, Hangzhou]] * [[Lagi ta' Ounianga]] * [[Lagi ta' Willandra]] * [[Lake District]] * [[Lamu]] *[[Landier]] *[[Lapponja Żvediża]] *[[Las Médulas]] *[[Lascaux]] *[[Lavaux]] *[[Lavra tat-Trinità ta' San Serġjo]] *[[Lazzaro Pisani]] *[[Le Corbusier]] *[[Le Havre]] *[[Le Locle]] *[[Leptis Magna]] *[[Lessikoloġija]] * [[Lessiku]] * [[Letoon]] * [[Lev Semenovič Pontrjagin]] * [[Levoča, il-Kastell ta' Spiš u l-monumenti kulturali assoċjati]] * [[Leyla Mammadbeyova]] * [[Liftijiet Idrawliċi tal-Canal du Centre]] *[[Lika Kavzharadze]] *[[Lima]] *[[Lingwa Erżjana]] *[[Lingwa Ġermaniża]] *[[Linja ferrovjarja ta’ Semmering|Linja ferrovjarja ta' Semmering]] *[[Linja Ferrovjarja Trans-Iranjana]] *[[Linji ta' Nazca]] *[[Linji tal-Ilma Difensivi Olandiżi]] *[[Lista ta’ binjiet ta’ Gaudí]] *[[Lista ta' kumpaniji elenkati fil-Borża ta' Malta]] *[[Lista ta' Membri tal-Parlament ta' Malta, 2017–2022]] *[[Lista ta' peniżoli]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji f'Andorra]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji f'Ċipru]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji f'Iżrael]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji f'Kuba]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji f'Madagascar]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji f'Malta]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji f'San Marino]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fi Franza]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fi Spanja]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji taċ-Ċekja|Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fiċ-Ċekja]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fiċ-Ċilì]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fiċ-Ċina]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fid-Danimarka]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fil-Bangladesh]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fil-Belarussja]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fil-Belġju]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fil-Bożnija-Ħerzegovina]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fil-Brażil]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fil-Bulgarija]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fil-Filippini]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fil-Finlandja]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fil-Ġappun]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fil-Ġermanja]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fil-Ġordan]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fil-Georgia]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fil-Greċja]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fil-Jemen]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fil-Kambodja]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fil-Kanada]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fil-Karibew]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fil-Każakistan]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fil-Kenja]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fil-Kirgistan]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fil-Kolombja]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fil-Korea t'Isfel]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fil-Korea ta' Fuq]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fil-Kroazja]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fil-Laos]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fil-Latvja]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fil-Litwanja]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fil-Lussemburgu]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fil-Lvant tal-Asja]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fil-Lvant tal-Ewropa]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fil-Maċedonja ta' Fuq]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fil-Malażja]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fil-Marokk]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fil-Mauritania]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fil-Messiku]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fil-Moldova]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fil-Mongolja]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fil-Montenegro]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fil-Myanmar]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fil-Pakistan]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fil-Palestina]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fil-Perù]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fil-Polonja]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fil-Portugall]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fil-Punent tal-Asja]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fil-Punent tal-Ewropa]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fil-Vjetnam]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fin-Nepal]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fin-Netherlands]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fin-Nofsinhar tal-Asja]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fin-Nofsinhar tal-Ewropa]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fin-Norveġja]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fir-Renju Unit]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fir-Rumanija]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fir-Russja]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fis-Serbja]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fis-Sirja]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fis-Slovakkja]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fis-Slovenja]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fis-Sri Lanka]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fit-Taġikistan]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fit-Tajlandja]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fit-Tanzanija]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fit-Tramuntana tal-Asja u fl-Asja Ċentrali]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fit-Tramuntana tal-Ewropa]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fit-Tuneżija]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fit-Turkija]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fit-Turkmenistan]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fix-Xlokk tal-Asja]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fl-Afganistan]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fl-Afrika]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fl-Afrika t'Isfel]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fl-Albanija]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fl-Amerka Ċentrali]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fl-Amerka t'Isfel]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fl-Amerka ta' Fuq]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fl-Arabja Sawdija]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fl-Arġentina]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fl-Armenja]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fl-Awstralja]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fl-Awstrija]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fl-Ażerbajġan]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fl-Eġittu]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fl-Estonja]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fl-Etjopja]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fl-Indja]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fl-Indoneżja]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fl-Iran]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fl-Irlanda]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fl-Istati Għarab]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fl-Istati Uniti]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fl-Italja]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fl-Iżlanda]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fl-Iżvezja]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fl-Iżvizzera]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fl-Oċeanja]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fl-Ukrajna]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fl-Ungerija]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fl-Użbekistan]] *[[Liz Truss]] *[[Loġġa tal-Ħarir]] *[[Longobardi fl-Italja: Postijiet tal-Poter (568-774 W.K.)]] *[[Lorenzo de' Medici]] *[[Lorenzo Gafà]] *[[Lorenzo Valla]] *[[Luang Prabang]] *[[Lübeck]] *[[Lucavsala]] *[[Lucia Piussi]] *[[Lučka Kajfež Bogataj]] *[[Ludmila tal-Boemja]] *[[Ludovico Ariosto]] *[[Ludovico Carracci]] *[[Ludwik Lejzer Zamenhof]] *[[Luigi Boccherini]] *[[Luigi Galvani]] *[[Luigi Pirandello]] *[[Lumbini]] *[[Lunenburg]] *[[Lviv]] *[[Lyon]] *[[Lyubov Panchenko]] === '''<u>M</u>''' === * [[Machu Picchu]] * [[Madinat Al-Zahra]] *[[Mafkar tal-Paċi ta' Hiroshima]] *[[Magda Šaturová-Seppová]] *[[Maison Carrée]] * [[Malta taħt il-Franċiżi]] *[[Maltin]] *[[Måneskin]] *[[Manhush]] *[[Manto Mavrogenous]] *[[Mantova]] *[[Margaret Abela]] *[[Maria De Filippi]] *[[Maria Dobroniega ta' Kiev]] *[[Maria Grollmuß]] *[[Marian Smoluchowski]] *[[Mario Draghi]] *[[Mário Zagallo]] *[[Marrakesh]] *[[Martinu I ta' Sqallija]] *[[Mary Chronopoulou]] *[[Mary Fenech Adami]] *[[Mary Moser]] *[[Masġar tal-Palm ta' Elche]] *[[Maurizio Costanzo]] *[[Mawżolew ta’ Khoja Ahmed Yasawi]] *[[Maymand]] *[[Mbanza Kongo]] *[[Medina ta' Sousse]] *[[Mérida (Spanja)]] *[[Meroe]] *[[Merv]] *[[Meteora]] *[[Michael Refalo]] *[[Michail Glinka]] *[[Mikhail Ostrogradsky]] *[[Milan]] *[[Mileva Filipović]] *[[Mimoza Kusari-Lila]] *[[Mina tal-Imħabba ta' Klevan]] *[[Minaret ta' Jam]] *[[Minjiera Storika tal-Fidda f'Tarnowskie Góry]] *[[Minjiera tal-Faħam ta' Ombilin]] *[[Minjiera tal-Melħ ta’ Wieliczka]] *[[Minjiera tar-Ram ta' Falun]] *[[Minjieri taż-Żnied Neolitiċi ta' Spiennes]] *[[Mira Alečković]] *[[Mirella Freni]] *[[Missjonijiet Franġiskani fis-Sierra Gorda ta' Querétaro]] *[[Missjonijiet ta' San Antonio]] *[[Mnajdra]] *[[Modena]] *[[Mogħdija tal-Ġgant]] *[[Monasteri fuq ix-xaqlibiet ta' Popocatépetl]] *[[Monasteri ta' Yuso u ta' Suso]] *[[Monasteru ta' Alcobaça]] *[[Monasteru ta' Batalha]] *[[Monasteru ta' Ferapontov]] *[[Monasteru ta' Gelati]] *[[Monasteru ta' Geghard]] *[[Monasteru ta’ Gračanica|Monasteru ta' Gračanica]] *[[Monasteru ta' Haghpat]] *[[Monasteru ta' Horezu]] *[[Monasteru ta' Hosios Loukas]] *[[Monasteru ta' Maulbronn]] *[[Monasteru ta' Poblet]] *[[Monasteru ta' Rila]] *[[Monasteru ta' San Ġwann it-Teologu]] *[[Monasteru ta' Santa Katarina]] *[[Monasteru ta' Sopoćani]] *[[Monasteru ta' Studenica]] *[[Monasteru ta' Voroneț]] *[[Monasteru tal-Ġlormini]] *[[Monasteru Rjali ta' Santa Marija ta' Guadalupe]] *[[Monika Kryemadhi]] *[[Mont-Saint-Michel]] *[[Monte Albán]] *[[Monte San Giorgio]] *[[Monte Titano]] *[[Monticello]] * [[Monument]] * [[Monumenti Bojod ta' Vladimir u ta' Suzdal]] * [[Monumenti Buddisti fl-inħawi ta' Hōryū-ji]] * [[Monumenti Paleokristjani u Biżantini ta' Thessaloniki]] * [[Monumenti Rumani, il-Katidral ta' San Pietru u l-Knisja tal-Madonna fi Trier]] * [[Monumenti Storiċi f'Novgorod u fl-Inħawi]] * [[Monumenti Storiċi ta' Kjoto Antika (Bliet ta' Kjoto, Uji u Ōtsu)]] *[[Monumenti Storiċi ta' Nara]] *[[Monumenti ta' Oviedo u tar-Renju tal-Asturjas]] *[[Morelia]] *[[Moritz Cantor]] *[[Moskea l-Kbira u Sptar ta' Divriği]] *[[Moskea ta’ Selimiye, Edirne]] *[[Moskea tal-Ġimgħa ta' Esfahan]] *[[Moskea tat-Tatari]] *[[Moskej bi stil Sudaniż fit-Tramuntana tal-Kosta tal-Avorju]] *[[Moskej tal-Pilastri tal-Injam tal-Anatolja Medjevali]] *[[Motoori Norinaga]] *[[Mramorje]] *[[Mtskheta]] *[[Muhammad al-Idrisi]] *[[Muħammed]] *[[Muniċipju ta' Bremen]] *[[Muntanja Qingcheng]] *[[Muntanja Wutai]] *[[Muntanji Makhonjwa ta' Barberton]] *[[Muntanji tad-Deheb ta' Altai]] *[[Muntanji tal-Krimea]] *[[Muntanji Wudang]] *[[Muntanji Wuyi]] *[[Mużew ta' Plantin-Moretus]] *[[Mużew ta' Trojja]] *[[Mystras]] === '''<u>N</u>''' === * [[Nærøyfjord]] * [[Nadur]] * [[Nagorno-Karabakh]] * [[Naħla tal-għasel ta' Malta]] * [[Namhansanseong]] * [[Nancy]] *[[Napli]] *[[Naryn-Kala]] *[[Nataliya Kobrynska]] *[[Nea Moni ta' Chios]] *[[Nekropoli ta' Monterozzi]] *[[Nemrut Dağı]] *[[Nessebar]] *[[New Lanark]] *[[New Secret (jott)]] *[[Nexhmije Pagarusha]] *[[Nicolas-Claude Fabri de Peiresc]] *[[Nicolas-Joseph Cugnot]] *[[Nicolas Flamel]] *[[Nicolau Coelho]] *[[Nida]] *[[Nika Križnar]] *[[Nikkō]] *[[Nino Ramishvili]] *[[Nisa (Turkmenistan)]] *[[Nisa f’Malta]] *[[Nisa fl-elezzjonijiet ġenerali ta’ Malta]] *[[Nizza]] *[[Norman Morrison]] *[[Nutar]] === '''<u>O</u>''' === * [[Oażi ta' Al-Ahsa]] * [[Olga Tass]] *[[Olimpja]] *[[Ophrys caucasica|''Ophrys caucasica'']] *[[Oplontis]] *[[Opri Venezjani tad-Difiża bejn is-sekli 15 u 17: Stato da Terra – Stato da Mar tal-Punent]] *[[Oqbra imperjali tad-dinastiji Ming u Qing]] *[[Oqbra Rjali tad-Dinastija Joseon]] *[[Oqbra tar-Rejiet ta' Buganda f'Kasubi]] *[[Ortografija Litwana]] *[[Osservatorju ta' Jodrell Bank]] *[[Osun-Osogbo]] *[[Otto Toeplitz]] === '''<u>P</u>''' === * [[Pablo Neruda]] * [[Pajsaġġ Agrikolu tan-Nofsinhar ta' Öland]] * [[Pajsaġġ Arkeoloġiku tas-Sassanidi fil-Provinċja ta' Fars]] * [[Pajsaġġ Industrijali ta' Blaenavon]] * [[Pajsaġġ Karstiku tan-Nofsinhar taċ-Ċina]] * [[Pajsaġġ Kulturali ta' ǂKhomani]] * [[Pajsaġġi Kulturali ta' Bassari, Fula u Bedik]] * [[Pajsaġġ Kulturali ta' Gedeo]] * [[Pajsaġġ Kulturali ta' Hawraman/Uramanat]] * [[Pajsaġġ Kulturali ta' Le Morne]] * [[Pajsaġġ Kulturali ta’ Lednice-Valtice]] * [[Pajsaġġ Kulturali ta' Sukur]] * [[Pajsaġġ Kulturali tal-Għelieqi Mtarrġa tar-Ross ta' Honghe Hani]] * [[Pajsaġġ Kulturali tat-Tinqix fuq il-Blat f'Gobustan]] * [[Pajsaġġ Kulturali tat-Tpittir fuq il-Blat ta' Zuojiang]] * [[Pajsaġġ Kulturali u Botaniku ta' Richtersveld]] * [[Pajsaġġ tal-Kaċċa Medjevali fit-Tramuntana ta' Zealand]] * [[Pajsaġġ tal-Vinji ta' Piemonte: Langhe-Roero u Monferrato]] * [[Pajsaġġ tax-Xogħol fil-Minjieri ta' Cornwall u l-Punent ta' Devon]] * [[Pajsaġġi ta' Dauria]] * [[Pál Maléter]] * [[Palazz Irjali ta' Aranjuez]] *[[Palazz Irjali ta' Caserta]] *[[Palazz Mariinskyi]] *[[Palazz ta' Blenheim]] *[[Palazz ta’ Djoklezjanu|Palazz ta' Djoklezjanu]] *[[Palazz ta' Drottningholm]] *[[Palazz ta' Fontainebleau]] *[[Palazz ta' Golestan]] *[[Palazz ta' Ishak Paşa]] *[[Palazz ta' Mafra]] *[[Palazz ta' Potala]] *[[Palazz ta’ Schönbrunn|Palazz ta' Schönbrunn]] *[[Palazz ta’ Stoclet|Palazz ta' Stoclet]] *[[Palazz ta' Versailles]] *[[Palazz tal-Khan]] *[[Palazz tas-Sajf]] *[[Palazz tax-Shirvanshah]] *[[Palazzi Rjali ta' Abomey]] *[[Palazzi u Parks ta' Potsdam u Berlin]] *[[Palenque]] *[[Palermo Għarbija-Normanna u l-Katidrali ta' Cefalù u Monreale]] *[[Palestina]] *[[Palianytsia]] *[[Palmaria]] *[[Palmyra]] *[[Pamukkale]] *[[Panamá Viejo]] *[[Papahānaumokuākea]] *[[Parmigianino]] *[[Park Arkeoloġiku ta' Hili]] *[[Park Irjali ta' Studley]] *[[Park Naturali Nazzjonali tal-Karpazji]] *[[Park Naturali ta' Dinara]] *[[Park Naturali tal-Pilastri ta' Lena]] *[[Park Nazzjonali Impenetrabbli ta' Bwindi]] *[[Park Nazzjonali Olimpiku]] *[[Park Nazzjonali Storiku ta' Göreme]] *[[Park Nazzjonali Storiku ta' Trakai]] *[[Park Nazzjonali ta' Banc d'Arguin]] *[[Park Nazzjonali ta’ Belovezhskaya Pushcha]] *[[Park Nazzjonali tal-Għerien ta' Carlsbad]] *[[Park Nazzjonali ta' Chitwan]] *[[Park Nazzjonali ta' Cilento, Vallo di Diano u Alburni]] *[[Park Nazzjonali ta' Comoé]] *[[Park Nazzjonali ta' Desembarco del Granma]] *[[Park Nazzjonali ta' Doñana]] *[[Park Nazzjonali ta' Everglades]] *[[Park Nazzjonali ta’ Fertő-Hanság]] *[[Park Nazzjonali ta' Garajonay]] *[[Park Nazzjonali ta' Garamba]] *[[Park Nazzjonali ta' Great Smoky Mountains]] *[[Park Nazzjonali ta' Gros Morne]] *[[Park Nazzjonali ta' Hortobágy]] *[[Park Nazzjonali ta' Huascarán]] *[[Park Nazzjonali ta' Ichkeul]] *[[Park Nazzjonali ta' Ivindo]] *[[Park Nazzjonali ta' Kahuzi-Biega]] *[[Park Nazzjonali ta' Kilimanjaro]] *[[Park Nazzjonali ta' Komodo]] *[[Park Nazzjonali ta' Lahemaa]] *[[Park Nazzjonali ta' Lorentz]] *[[Park Nazzjonali ta' Lushan]] *[[Park Nazzjonali ta' Mammoth Cave]] *[[Park Nazzjonali ta' Manovo-Gounda St Floris]] *[[Park Nazzjonali ta' Mesa Verde]] *[[Park Nazzjonali ta' Miguasha]] *[[Park Nazzjonali ta' Nahanni]] *[[Park Nazzjonali ta' Niokolo-Koba]] *[[Park Nazzjonali ta' Nyungwe]] *[[Park Nazzjonali ta' Þingvellir]] *[[Park Nazzjonali ta' Pirin]] *[[Park Nazzjonali ta' Rapa Nui]] *[[Park Nazzjonali ta' Sagarmatha]] *[[Park Nazzjonali ta' Salonga]] *[[Park Nazzjonali ta' Sanqingshan]] *[[Park Nazzjonali ta' Serengeti]] *[[Park Nazzjonali ta' Simien]] *[[Park Nazzjonali ta' Taï]] *[[Park Nazzjonali ta' Teide]] *[[Park Nazzjonali ta' Ujung Kulon]] *[[Park Nazzjonali ta' Vatnajökull]] *[[Park Nazzjonali ta' Virunga]] *[[Park Provinċjali ta' Writing-on-Stone]] *[[Park Nazzjonali ta' Yellowstone]] *[[Park Nazzjonali ta' Yosemite]] *[[Park Nazzjonali tal-Biżonti tal-Boskijiet]] *[[Park Nazzjonali tal-Għerien ta' Naracoorte]] *[[Park Nazzjonali tal-Grand Canyon]] *[[Park Nazzjonali tal-Lag tal-Malawi]] *[[Park Nazzjonali tal-Lagi ta’ Plitvice]] *[[Park Nazzjonali tal-Muntanja tal-Kenja]] *[[Park Nazzjonali tal-Muntanji ta' Bale]] *[[Park Nazzjonali tal-Muntanji ta' Rwenzori]] *[[Park Nazzjonali tal-Vulkani ta' Hawaii]] *[[Park Nazzjonali tat-Taġikistan]] *[[Park Provinċjali tad-Dinosawri]] *[[Park Storiku ta' Ayutthaya]] *[[Park Storiku ta' Phu Phrabat]] *[[Park Storiku ta' Si Thep]] *[[Park Storiku ta' Sukhothai]] *[[Park ta' Maloti-Drakensberg]] *[[Park ta’ Muskau|Park ta' Muskau]] *[[Park tal-Art Mistagħdra ta' iSimangaliso]] *[[Park Trinazzjonali ta' Sangha]] *[[Parks Internazzjonali tal-Paċi ta' Waterton-tal-Glaċieri]] *[[Parks Nazzjonali tal-Lag ta' Turkana]] *[[Parks Nazzjonali u Statali tas-Siġar tal-Injam tal-Aħmar]] *[[Parks tal-Muntanji tar-Rockies Kanadiżi]] *[[Parrukkier]] *[[Pasargadae]] *[[Paseo del Prado]] *[[Pattadakal]] *[[Paulo Coelho]] *[[Pavlo Lee]] *[[Pécs]] *[[Pellegrinaġġ ta’ San Ġakbu]] *[[Peña de los Enamorados]] *[[Peniżola]] *[[Pergamon]] *[[Peri-Khan Sofiyeva]] *[[Persepolis]] *[[Peter Carl Fabergé]] *[[Petra]] *[[Petra Brocková]] *[[Petroglifiċi tal-Lag ta' Onega u l-Baħar Abjad]] *[[Philipp Otto Runge]] *[[Philippi]] *[[Pienza]] *[[Piero Angela]] *[[Pierre Fatou]] *[[Pietro Longhi]] *[[Pimachiowin Aki]] *[[Ping Yao]] *[[Pirinej-Monte Perdido]] *[[Pitons]] *[[Pitons, Cirques u Rdumijiet tal-Gżira ta' Réunion]] *[[Pjanura ta’ Stari Grad]] *[[Pjanura tal-Ġarer]] *[[Pjazza]] *[[Pjazza ta' Naqsh-e Jahan]] * [[Pjazza tal-Mirakli]] *[[Plamer]] *[[Planetarju Rjali ta' Eise Eisinga]] *[[Pobiti Kamani]] *[[Politika]] *[[Pont Antik ta’ Mostar]] *[[Pont ta' Forth]] *[[Pont ta' Malabadi]] *[[Pont ta' Mehmed Paša Sokolović]] *[[Pont tal-Paċi, Tbilisi]] *[[Pont ta' Vizcaya]] *[[Porfirio Barba-Jacob]] *[[Port ta' Mariupol]] *[[Port ta’ Marsamxett]] *[[Porta Nigra]] *[[Portiċi ta' Bologna]] *[[Porto]] *[[Pożati]] *[[Prambanan]] *[[Professjoni]] *[[Proklos]] *[[Promontorju ta' Putorana]] *[[Provins]] *[[Pu'er]] *[[Puebla (belt)]] *[[Pythagoreion]] === '''<u>Q</u>''' === * [[Qabar ta' Askia]] * [[Qabar ta' Humayun]] * [[Qabar Traċjan ta' Kazanlak]] * [[Qabar Traċjan ta' Sveshtari]] * [[Qabża tal-Biżonti Sfrakassati]] * [[Qal'at al-Bahrain]] * [[Qala (Għawdex)]] * [[Qalba Neolitika tal-Gżejjer Orkney]] * [[Qalhat]] * [[Il-Qtugħ ir-Ras ta’ San Ġwann|Qtugħ ir-Ras ta’ San Ġwann Battista (Caravaggio)]] * [[Quanzhou]] * [[Quedlinburg]] * [[Quito]] * [[Quseir Amra]] * [[Qutb Minar]] === '''<u>R</u>''' === * [[Rachid Chouhal]] * [[Raħal Storiku ta' St. George u l-Fortifikazzjonijiet Relatati, Bermuda]] * [[Rammelsberg]] * [[Ras'ken' Ozks]] * [[Ravenna]] * [[Ravesa Lleshi]] * [[Red Bay]] * [[Regensburg]] * [[Reġjun Naturali, Kulturali u Storiku ta’ Kotor]] * [[Reġjun tal-Estrazzjoni tal-Minerali ta' Erzgebirge/Krušnohoří]] * [[Reġjun tal-Inbid ta' Tokaj]] *[[Reichenau]] *[[Relattività (Maurits Cornelis Escher)]] *[[Rembrandt]] *[[Renata Scotto]] *[[Renju tal-Ġonna ta' Dessau-Wörlitz]] *[[Repubblika Sovjetika ta’ Don|Repubblika Sovjetika ta' Don]] *[[Residenza ta' Würzburg]] *[[Residenza tal-Metropolitani ta' Bukovina u tad-Dalmazja]] *[[Residenzi tal-Familja Savoia]] *[[Residenzi tal-Moderniżmu f'Berlin]] *[[Rewwixta tal-Qassisin]] *[[Riga]] *[[Risco Caído]] *[[Riversleigh]] *[[Riżerva Ekoloġika ta' Mistaken Point]] *[[Riżerva Naturali Stretta tal-Muntanja ta' Nimba]] *[[Riżerva Naturali Stretta tat-Tsingy ta' Bemaraha]] *[[Riżervi Naturali ta' Air u ta' Ténéré]] *[[Riżerva Naturali ta' Bashkiriya]] *[[Riżerva Naturali ta’ Kaniv]] *[[Riżerva Naturali ta' Okapi]] *[[Riżerva Naturali ta' Selous]] *[[Riżerva Naturali ta' Srebarna]] *[[Riżerva Naturali ta' Tigrovaya Balka]] *[[Riżerva Naturali ta’ Yulen]] *[[Riżerva Naturali tal-Flora fil-Ġibs]] *[[Riżerva ta' Bijosfera ta' El Pinacate u Gran Desierto de Altar]] *[[Riżerva tal-Bijosfera ta' Tehuacán-Cuicatlán]] *[[Riżerva tal-Bijosfera tal-Baħar l-Iswed]] *[[Riżerva tal-Bijosfera tal-Friefet Monarki]] *[[Riżerva tal-Bijosfera Transkonfinali Ohrid-Prespa]] *[[Riżerva tal-Fawna ta' Dja]] *[[Robert Fico]] *[[Robert Wilhelm Bunsen]] *[[Rodi (belt)]] * [[Roi Mata]] * [[Roșia Montană]] * [[Ronald Searle]] * [[Røros]] * [[Rotot ta’ Santiago de Compostela fi Franza]] * [[Royal Exhibition Building]] * [[Róža Domašcyna]] *[[Rudolf Diesel]] *[[Ruggiero Leoncavallo]] === '''<u>S</u>''' === * [[Sabratha]] * [[Saeva Dupka]] * [[Safranbolu]] * [[Saint-Émilion]] * [[Sajjied]] *[[Sala taċ-Ċentenarju]] *[[Salamanca]] *[[Salini Rjali ta' Arc-et-Senans]] *[[Salme Kann]] *[[Saltaire]] *[[Salvatore Accardo]] *[[Salzburg]] *[[Samantha Cristoforetti]] *[[Samarkanda]] *[[Samarra]] *[[Sambor Prei Kuk]] *[[Samuel Deguara]] *[[San Cristóbal de La Laguna]] *[[San Gimignano]] *[[San Lawrenz (Għawdex)]] *[[San Miguel de Allende]] *[[San Pietruburgu]] *[[Sana'a]] *[[Sanchi]] *[[Sandra Milo]] *[[Sandra Mondaini]] *[[Sandro Botticelli]] *[[Sangiran]] *[[Sansa, il-Monasteri Buddisti tal-Muntanji tal-Korea t'Isfel]] *[[Santiago de Compostela]] *[[Santiago de Querétaro]] *[[Santwarju Nazzjonali tal-Għasafar ta' Djoudj]] *[[Santwarju ta' Bom Jesus do Monte]] *[[Santwarju ta' Itsukushima]] *[[Santwarju tal-Balieni ta' El Vizcaino]] *[[Santwarji tal-Għasafar tal-Passa tul il-Kosta tal-Baħar Isfar u l-Golf ta' Bohai]] *[[Santwarji tal-Pandas Ġganteski ta' Sichuan]] *[[Santwarji tan-Natura Selvaġġa ta' Thungyai-Huai Kha Khaeng]] *[[Sarazm]] * [[Saryarka]] * [[Sassi ta' Matera]] *[[Schokland]] *[[Seba’ Għeġubijiet Ġodda tad-Dinja]] *[[Sebastian Brant]] *[[Segovia]] *[[Seka Sablić]] *[[Sengħa]] *[[Seokguram]] *[[Seowon]] *[[Severo Ochoa]] *[[Sevil Shhaideh]] *[[Sewell]] *[[SGang Gwaay]] *[[Shahr-e Sukhteh]] *[[Shahrisabz]] *[[Shaken Aimanov]] *[[Shales ta' Maotianshan]] *[[Sheki]] *[[Shennongjia]] *[[Shibam]] *[[Sian Ka'an]] *[[Šibenik]] *[[Sibila Petlevski]] *[[Sidney Webb]] *[[Siega Verde]] *[[Siena]] *[[Sighișoara]] *[[Siġra tal-ballut ta' Tamme-Lauri]] *[[Sikhote-Alin]] *[[Sinagoga Antika (Erfurt)]] *[[Sinéad O'Connor]] *[[Sintra]] *[[Siracusa]] *[[Sistema Idrawlika Storika ta' Shushtar]] *[[Sistema tal-Ġestjoni tal-Ilma ta' Augsburg]] *[[Sistema tat-Toroq tal-Inka]] *[[Sit arkeoloġiku ta' Al-Balid|Sit Arkeoloġiku ta' Al-Balid]] *[[Sit Arkeoloġiku ta' Atapuerca]] *[[Sit Arkeoloġiku ta’ Paphos]] *[[Sit Storiku Statali tat-Tumbati tal-Ħamrija ta' Cahokia]] * [[Sit ta' Wirt Dinji]] * [[Sit ta' Wirt Industrijali ta' Rjukan-Notodden]] *[[Sit tad-Dolmens ta' Antequera]] *[[Sit tar-Raġel ta' Peking f'Zhoukoudian]] *[[Siti tad-Dolmens ta' Gochang, Hwasun u Ganghwa]] *[[Siti Arkeoloġiċi ta' Bat, Al-Khutm u Al-Ayn]] *[[Siti Arkeoloġiċi ta' Tarraco]] *[[Siti Awstraljani tal-Fossili tal-Mammiferi]] *[[Siti Ewlenin tal-Estrazzjoni fil-Wallonja]] *[[Siti Funebri u Mfakar tal-Ewwel Gwerra Dinjija (il-Front tal-Punent)]] *[[Siti Metallurġiċi Antiki tal-Burkina Faso]] *[[Siti Penitenzjarji Awstraljani]] *[[Siti preistoriċi bil-puntali madwar l-Alpi|Siti Preistoriċi bil-Puntali Madwar l-Alpi]] *[[Sit Storiku Nazzjonali ta' San Juan]] *[[Siti tal-Fossili tal-Ominidi tal-Afrika t'Isfel]] *[[Siti tat-Tpittir fuq il-Blat ta' Kondoa]] *[[Siti tat-Tusi]] *[[Skarpan]] *[[Skellig Michael]] *[[Skogskyrkogården]] *[[Skojjattlu tal-art ta' Tian Shan]] *[[Skoll il-Kbir tal-Qroll]] *[[Skoll tal-Qroll ta' New Caledonia]] *[[Skoll tal-Qroll tal-Belize]] *[[Skorba]] *[[Skrivan]] *[[Socotra]] *[[Soltaniyeh]] *[[Songo Mnara]] *[[Sophia Loren]] *[[Sophie Germain]] *[[Sophie Liebknecht]] *[[Söyembikä]] *[[Speicherstadt]] *[[Spinalonga]] *[[Sputnik 5]] *[[Stari Ras]] *[[Statwa]] *[[Statwa ta' Roland ta' Bremen]] *[[Statwa tal-Libertà]] *[[Stazzjon ta' Chhatrapati Shivaji]] *[[Stazzjon tar-Radju ta' Grimeton]] *[[Stećak]] *[[Stevns Klint]] *[[Stonehenge]] *[[Stone Town]] *[[Su Nuraxi]] *[[Subak]] *[[Sulaiman-Too]] *[[Suq Ċentrali ta' Ljubljana]] *[[Surtsey]] *[[Susa]] *[[Svaneti]] *[[Svetlana Antonovska]] *[[Sviyazhsk]] === '''<u>T</u>''' === * [[Ta' Bakkja]] * [[Ta' Ħaġrat]] * [[Ta' Kandja]] *[[Tabib]] *[[Tadrart Acacus]] *[[Taħdit]] *[[Taishan]] *[[Taj Mahal]] *[[Takht-e Soleyman]] *[[Takkanot Shum]] *[[Tallinn]] *[[Tamgaly]] *[[Tanġier]] *[[Taos Pueblo]] *[[Taputapuātea]] *[[Tarraco]] *[[Tassili n'Ajjer]] *[[Tchogha Zanbil]] *[[Teatru Akkademiku Reġjonali ta' Donetsk]] *[[Teatru Antik ta’ Epidaurus|Teatru Antik ta' Epidaurus]] *[[Teatru Rjal]] *[[Teatru Ruman ta' Orange]] *[[Teatru tal-Opri Margravjali]] *[[Teatru tal-Opri ta' Sydney]] *[[Tebe (Eġittu)]] *[[Tekniku]] *[[Telč]] * [[Tempji Megalitiċi ta’ Malta u Għawdex|Tempji Megalitiċi ta' Malta u Għawdex]] *[[Tempju ta' Apollo Epikurju f’Bassae|Tempju ta' Apollo Epikurju f'Bassae]] *[[Tempju ta' Asklepju ta' Epidaurus]] *[[Tempju ta' Haeinsa]] *[[Tempji ta' Ħal Tarxien]] *[[Tempju ta' Mahabodhi]] *[[Tempju ta' Preah Vihear]] *[[Tempju tal-Ġenna]] *[[Tempju u Ċimiterju ta' Konfuċju u l-Villa tal-Familja Kong f'Qufu]] *[[Teotihuacan]] *[[Tequila (Belt)]] * [[Terminoloġija]] * [[Tetiana Ostashchenko]] * [[Tétouan]] *[[Teżawru]] *[[Theobald Boehm]] *[[Theodore Géricault]] *[[Thimlich Ohinga]] *[[Tholos ta' El Romeral]] *[[Thomas à Kempis]] *[[Tian Shan]] * [[Tieqa tad-Dwejra]] * [[Tieqa tal-Wied il-Mielaħ]] * [[Tikal]] * [[Timgad]] * [[Tina Turner]] * [[Tinetto]] * [[Tino]] * [[Tinqix fuq il-Blat f'Alta]] *[[Tinqix fuq il-Blat f'Tanum]] *[[Tinqix fuq il-Blat fir-Reġjun ta' Ha'il]] *[[Tinqix fuq il-Blat ta' Dazu]] *[[Tinqix ta' Bisotun]] *[[Tipasa]] *[[Tiryns]] *[[Tiya]] *[[Tlacotalpan]] *[[TNMK]] *[[Tobias Michael Carel Asser]] *[[Toledo]] *[[Tomaso Antonio Vitali]] *[[Tomiri]] *[[Toroq tal-Ħarir: il-Kuritur ta' Zarafshan-Karakum]] *[[Toroq tal-Ħarir: in-Network ta' Rotot tal-Kuritur ta' Chang'an-Tianshan]] * [[Torri Mmejjel ta' Pisa]] * [[Torri ta' Belém]] *[[Torri ta' Erkole]] *[[Torri ta' Londra]] *[[Torri tax-Xebba (Baku)]] *[[Torrijiet residenzjali tas-Svan|Torrijiet Residenzjali tas-Svan]] *[[Toruń]] *[[Tpittir fuq il-Blat ta' Sierra de San Francisco]] *[[Tpittir fuq il-Blat tal-Baċir Mediterran Iberiku]] *[[Třebíč]] *[[Trinidad, Kuba]] *[[Trogir]] *[[Trojja]] *[[Tropiċi Mistagħdra ta' Queensland]] *[[Tserkva ta' Santa Marija, Owczary]] *[[Tserkva ta' Santa Marija Omm Alla, Chotyniec]] *[[Tserkva tal-Injam tal-Karpazji fil-Polonja u fl-Ukrajna]] *[[Tsodilo]] *[[Tulou ta' Fujian|''Tulou'' ta' Fujian]] *[[Tumbati Ċerimonjali tal-Ħamrija ta' Hopewell]] *[[Tumbati Funebri ta' Dilmun]] *[[Tumbati Monumentali tal-Ħamrija ta' Poverty Point]] *[[Turan]] *[[Tutankhamun]] *[[Tyre]] === '''<u>U</u>''' === * [[Úbeda]] * [[Ugo Foscolo]] *[[Uluru]] *[[Um er-Rasas]] *[[UNESCO]] *[[Università Nazzjonali Awtonoma tal-Messiku]] *[[Università ta' Al-Qarawiġin|Università ta' Al-Qarawijin]] *[[Università ta' Coimbra]] *[[Unjoni Sovjetika]] *[[Urbino]] *[['Uruq Bani Mu'arid]] *[[Uxmal]] === '''<u>V</u>''' === * [[Val d'Orcia]] *[[Val di Noto]] *[[Valentyna Radzymovska]] *[[Valeria Bruni Tedeschi]] *[[Vallée de Mai]] *[[Vasco da Gama]] *[[Vat Phou]] *[[Velimir Khlebnikov]] *[[Venera 7]] *[[Verona]] *[[Via Appia]] *[[Vincent van Gogh]] *[[Vilel u Ġonna tal-Familja Medici]] *[[Villa d'Este]] *[[Villa Romana del Casale]] *[[Villa ta' Adrijanu]] *[[Villa Tugendhat]] *[[Villaġġi Antiki tat-Tramuntana tas-Sirja]] *[[Villaġġi bil-Knejjes Iffortifikati f'Transilvanja]] *[[Vilnius]] *[[Visby]] *[[Vitaliy Kim]] *[[Vito Volterra]] *[[Vittorio De Sica]] *[[Vjenna]] *[[Vladimir Ashkenazy]] *[[Vlkolínec]] *[[Volodymyr Zelenskyy]] *[[Volubilis]] *[[Võros]] *[[Vulkan tat-Tajn ta’ Lökbatan]] *[[Vulkani ta' Kamchatka]] === '''<u>W</u>''' === * [[Wachau]] * [[Wadi Al-Hitan]] *[[Wadi Rum]] *[[Wales]] *[[Weimar Klassika]] *[[Werrej]] *[[Wied Superjuri tar-Renu Nofsani]] *[[Wied t'Isfel tal-Awash]] *[[Wied ta' Kathmandu]] *[[Wied ta' Loire]] *[[Wied ta' Madriu-Perafita-Claror]] *[[Wied ta' M'zab]] *[[Wied ta' Qadisha]] *[[Wied tal-Fondoq il-Kbir]] *[[Wied tat-Tempji]] *[[Wilhelm Grimm]] *[[Wilhelm Röntgen]] *[[Willem de Sitter]] *[[William Boeing]] *[[Wirt tal-Foresti Tropikali ta' Sumatra]] *[[Wismar]] *[[Wolfgang Paul]] === '''<u>X</u>''' === * [[Xanadu]] * [[Xanthos]] * [[Xatt it-Tiben]] *[[Xeff]] *[[Xidi]] *[[Xmara Omo]] *[[Xochicalco]] *[[Xogħlijiet ta' Jože Plečnik f'Ljubljana – Disinn Urban Iċċentrat fuq il-Bniedem]] *[[Xogħol Arkitettoniku ta' Le Corbusier]] *[[Xjenza spazjali]] *[[Xtatol]] === '''<u>Y</u>''' === * [[Yagul]] * [[Yana Zinkevych]] * [[Yangdong]] * [[Yarmak]] * [[Yaroslavl]] * [[Yazd]] * [[Yeni-Kale]] * [[Yin Xu]] * [[Yllka Mujo]] * [[Yogyakarta]] *[[Yuliya Gushchina]] *[[Yuri Lysianskyi]] === '''<u>Ż</u>''' === * [[Żapoteki]] * [[Żiemel Abjad ta' Osmington]] * [[Żona Kulturali ta' Ḥimā]] *[[Żona l-Kbira tal-Muntanji Blu]] *[[Żona Naturali Selvaġġa tat-Tażmanja]] *[[Żona Protetta ta' Jungfrau-Aletsch]] *[[Żona Protetta ta' Pliva, Janj u r-Riżerva ta' Janjske Otoke]] *[[Żona ta' Interess Xeniku u Storiku ta' Huanglong]] *[[Żona ta' Interess Xeniku u Storiku tal-Wied ta' Jiuzhaigou]] *[[Żona ta' Interess Xeniku u Storiku ta' Wulingyuan]] *[[Żona ta' Konservazzjoni ta' Ngorongoro]] *[[Żona tat-Tpittir fuq il-Blat ta' Chongoni]] *[[Żoni Protetti tar-Reġjun tal-Fjuri tal-Kap]] *[[Żoni Protetti tat-Tliet Xmajjar Paralleli ta' Yunnan]] *[[Żoni Storiċi ta' Baekje]] *[[Żoni Storiċi ta' Gyeongju]] *[[Żooloġija]] === '''<u>Z</u>''' === * [[Zabid]] * [[Zacatecas (belt)]] * [[Zagori]] * [[Zamość]] * [[Žatec]] * [[Žehra]] * [[Ziba Ganiyeva]] * [[Zlata Kolarić-Kišur]] *[[Zofia Zamenhof]] *[[Zollverein]] *[[Zond 5]] *[[Zsuzsanna Lorántffy]] 5994sj72xctavjsgazsh8cc5n9f2zn3 0 30768 317889 299093 2024-11-26T12:21:36Z Trigcly 17859 317889 wikitext text/x-wiki [[Stampa:Taxi in Trinidad, Cuba.jpg|daqsminuri|269x269px|Trinidad, Kuba.]] Is-[[Sit ta' Wirt Dinji|Siti ta' Wirt Dinji]] tal-Organizzazzjoni tan-[[Nazzjonijiet Uniti]] għall-Edukazzjoni, ix-Xjenza u l-Kultura ([[UNESCO]]) huma postijiet b'importanza kulturali jew naturali, kif deskritt fil-Konvenzjoni tal-Wirt Dinji tal-UNESCO, li ġiet stabbilita fl-1972.<ref>{{Ċita web|url=https://whc.unesco.org/en/convention/|titlu=UNESCO World Heritage Centre - The World Heritage Convention|data=2016-08-27|sit=web.archive.org|data-aċċess=2022-03-17|arkivju-url=https://web.archive.org/web/20160827065310/https://whc.unesco.org/en/convention/|arkivju-data=2016-08-27|url-status=bot: unknown}}</ref> Il-wirt kulturali jikkonsisti minn [[Monument|monumenti]] (bħal xogħlijiet arkitettoniċi, [[Skultura|skulturi]] monumentali, jew inċiżjonijiet), gruppi ta' binjiet, u siti (fosthom siti arkeoloġiċi). Il-wirt naturali jinkludi karatteristiċi naturali (li jikkonsistu minn formazzjonijiet fiżiċi u [[Bijoloġija|bijoloġiċi]]), [[Ġeoloġija|ġeoloġiċi]] u fiżjografiċi (inkluż il-ħabitats ta' speċijiet mhedda ta' [[Annimal|annimali]] u pjanti), u siti naturali li huma importanti mill-puntdivista tax-[[xjenza]], tal-konservazzjoni jew tas-sbuħija naturali.<ref>{{Ċita web|url=http://whc.unesco.org/en/conventiontext/|titlu=UNESCO World Heritage Centre - Convention Concerning the Protection of the World Cultural and Natural Heritage|data=2021-02-01|sit=web.archive.org|data-aċċess=2022-03-17|arkivju-url=https://web.archive.org/web/20210201042309/http://whc.unesco.org/en/conventiontext/|arkivju-data=2021-02-01|url-status=bot: unknown}}</ref> [[Kuba]] rratifikat il-Konvenzjoni fl-24 ta' Marzu 1981, u b'hekk is-siti indikattivi tagħha setgħu jitqiesu biex jiżdiedu mal-lista tas-Siti ta' Wirt Dinji tal-UNESCO.<ref>{{Ċita web|url=https://whc.unesco.org/en/statesparties/cu|titlu=Cuba - UNESCO World Heritage Convention|kunjom=Centre|isem=UNESCO World Heritage|sit=UNESCO World Heritage Centre|lingwa=en|data-aċċess=2023-09-19}}</ref> B'kollox Kuba għandha disa' Siti ta' Wirt Dinji tal-UNESCO, seba' kulturali u tnejn naturali. L-ewwel Sit ta' Wirt Dinji tal-UNESCO minn Kuba żdiedu fl-1982: iċ-[[Ħavana|Ċentru Storiku ta' Havana u l-Fortifikazzjonijiet tal-Belt]]. L-iżjed sit li żdied reċentement minn Kuba huwa ċ-[[Camagüey|Ċentru Storiku ta' Camagüey]], fl-2008. == Siti ta' Wirt Dinji == L-UNESCO tiddeżinja s-siti abbażi ta' għaxar kriterji tal-għażla; kull sit irid jissodisfa mill-inqas wieħed mill-għaxar kriterji. Il-kriterji (i) sa (vi) huma kulturali, filwaqt li l-kriterji (vii) sa (x) huma naturali.<ref>{{Ċita web|url=https://whc.unesco.org/en/criteria/|titlu=UNESCO World Heritage Centre - The Criteria for Selection|data=2016-06-12|sit=web.archive.org|data-aċċess=2023-08-14|arkivju-url=https://web.archive.org/web/20160612152223/https://whc.unesco.org/en/criteria/|arkivju-data=2016-06-12|url-status=bot: unknown}}</ref> NB: * Siti transnazzjonali (bl-ikħal) {| class="wikitable sortable" !Sit !Ritratt !Post !Kriterji tal-Għażla !Erja f'ettari (akri) !Sena tad-deżinjazzjoni !Deskrizzjoni |- ![[Ħavana|Ċentru Storiku ta' Havana u l-Fortifikazzjonijiet tal-Belt]] |[[File:La_Havane-Cathédrale_(4).jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:La_Havane-Cath%C3%A9drale_(4).jpg|150x150px|Cathedral's Plaza]] |La Habana |kulturali: (iv), (v) |— |1982 |Havana ġiet stabbilita fl-1519 mill-kolonjalisti [[Spanja|Spanjoli]], u żviluppat f'wieħed miċ-ċentri primarji tal-bini tal-bastimenti fil-Karibew sas-[[seklu 17]]. Iċ-ċentru storiku nbena bi stil [[Barokk]] u Neo-Klassiku. Fost l-attrazzjonijiet storiċi tal-belt hemm La Cabaña, il-[[Katidral]] ta' Havana u t-Teatru l-Kbir ta' Havana.<ref>{{Ċita web|url=https://whc.unesco.org/en/list/204/|titlu=Old Havana and its Fortification System|kunjom=Centre|isem=UNESCO World Heritage|sit=UNESCO World Heritage Centre|lingwa=en|data-aċċess=2023-09-19}}</ref> |- ![[Trinidad, Kuba|Trinidad]] u l-Wied tal-Inġenji |[[File:Trinidad_(Kuba)_02.jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Trinidad_(Kuba)_02.jpg|alt=A group of buildings with red roofs in the middle of green trees and hills. There is a taller building with a tower in the center.|150x150px|Trindad]] |Sancti Spíritus |kulturali: (iv), (v) |— |1988 |Il-belt ta' Trinidad ġiet stabbilita fil-bidu tas-seklu 16. Fl-1518, [[Hernán Cortés]] beda l-ispedizzjoni tiegħu biex jaħkem il-[[Messiku]] mill-port ta' Trinidad. Il-belt kienet prosperuża matul il-perjodu kolonjali kollu, l-iktar bis-saħħa tas-suċċess tal-industrija lokali taz-zokkor. Il-Wied de los Ingenios fil-qrib kien l-oriġini tal-industrija Kubana taz-zokkor, li feġġet fis-seklu 18. F'dan il-wied hemm bosta impjanti tal-kannamiela, kif ukoll ranches tal-bhejjem u pjantaġġuni tat-tabakk.<ref>{{Ċita web|url=https://whc.unesco.org/en/list/460/|titlu=Trinidad and the Valley de los Ingenios|kunjom=Centre|isem=UNESCO World Heritage|sit=UNESCO World Heritage Centre|lingwa=en|data-aċċess=2023-09-19}}</ref> |- ![[Kastell ta' San Pedro de la Roca]], Santiago de Cuba |[[File:Castillo_del_Morro_by_Glogg_4.jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Castillo_del_Morro_by_Glogg_4.jpg|alt=A series of walls made of stone sit on a hill that is above water.|150x150px|San Pedro de la Roca Castle]] |Santiago de Cuba |kulturali: (iv), (v) |— |1997 |Il-forti l-kbir inbena biex jiddefendi l-port importanti ta' [[Santiago de Cuba]]. Id-disinn tal-fortifikazzjoni kien ibbażat fuq l-arkitettura [[Italja|Taljana]] u [[Rinaxximent|Rinaxximentali]]. Il-kumpless ta' mħażen tal-porvli, bastjuni u batteriji huwa wieħed mill-iżjed kompluti u l-iżjed ippreservati fost il-fortifikazzjonijiet tad-difiża Spanjoli-Amerikani.<ref>{{Ċita web|url=https://whc.unesco.org/en/list/841/|titlu=San Pedro de la Roca Castle, Santiago de Cuba|kunjom=Centre|isem=UNESCO World Heritage|sit=UNESCO World Heritage Centre|lingwa=en|data-aċċess=2023-09-19}}</ref> |- ![[Park Nazzjonali ta' Desembarco del Granma]] |[[File:Costa_típica_del_Parque_Nacional_Desembarco_del_Granma.jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Costa_t%C3%ADpica_del_Parque_Nacional_Desembarco_del_Granma.jpg|200x200px]] |Granma |naturali: (vii), (viii) |— |1999 |Il-park nazzjonali ngħata isem il-jott li ttrasporta lil [[Fidel Castro]], [[Raúl Castro]], [[Che Guevara]] u 79 membru ieħor tal-Moviment tas-26 ta' Lulju lejn Kuba biex jegħlbu lil [[Fulgencio Batista]]. Il-park għandu topografija karstika unika u jinkludi karatteristiċi bħal art imtarrġa, irdumijiet u kaskati.<ref>{{Ċita web|url=https://whc.unesco.org/en/list/889/|titlu=Desembarco del Granma National Park|kunjom=Centre|isem=UNESCO World Heritage|sit=UNESCO World Heritage Centre|lingwa=en|data-aċċess=2023-09-19}}</ref> |- ![[Wied ta' Viñales]] |[[File:Nebel_im_Valle_des_Vinales,_Kuba.jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Nebel_im_Valle_des_Vinales,_Kuba.jpg|alt=There is a field with tall grass and trees and a small wooden hut in the front, and steep cliffs in the back.|150x150px|Viñales Valley]] |Pinar del Río |kulturali: (iv) |— |1999 |Il-villaġġ ta' Viñales ġie stabbilit fl-1875 wara t-tkabbir tal-kultivazzjoni tat-tabakk fil-wied tal-madwar. Il-Wied ta' Viñales għandu topografija karstika, arkitettura vernakolari, u metodi tradizzjonali ta' kultivazzjoni. Il-wied kien ukoll is-sit fejn seħħew diversi avvenimenti militari fil-Gwerra Kubana għall-Indipendenza u fir-Rivoluzzjoni Kubana.<ref>{{Ċita web|url=https://whc.unesco.org/en/list/840/|titlu=Vi&ntilde;ales Valley|kunjom=Centre|isem=UNESCO World Heritage|sit=UNESCO World Heritage Centre|lingwa=en|data-aċċess=2023-09-19}}</ref> |- ![[Pajsaġġ Arkeoloġiku tal-Ewwel Pjantaġġuni tal-Kafè fix-Xlokk ta' Kuba]] |[[File:Cuba_Cafetal_Isabelica_P1080153a.jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Cuba_Cafetal_Isabelica_P1080153a.jpg|150x150px]] |Santiago de Cuba u Guantánamo |kulturali: (iii), (iv) |— |2000 |Matul is-seklu 19 u l-bidu tas-seklu 20, il-Lvant ta' Kuba kien involut primarjament fil-kultivazzjoni tal-[[kafè]]. Il-fdalijiet tal-pjantaġġuni joħorġu fid-dieher it-tekniki li ntużaw fl-art imħarbta, kif ukoll l-importanza ekonomika u soċjali tas-sistema ta' pjantaġġuni f'Kuba u fil-Karibew.<ref>{{Ċita web|url=https://whc.unesco.org/en/list/1008/|titlu=Archaeological Landscape of the First Coffee Plantations in the South-East of Cuba|kunjom=Centre|isem=UNESCO World Heritage|sit=UNESCO World Heritage Centre|lingwa=en|data-aċċess=2023-09-19}}</ref> |- ![[Park Nazzjonali ta' Alejandro de Humboldt]] |[[File:Alejandro_de_Humboldt_National_Park.jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Alejandro_de_Humboldt_National_Park.jpg|alt=Tall green trees and hills are on both sides of a river in the center.|150x150px|Alejandro de Humboldt National Park]] |Holguín u Guantánamo |naturali: (ix), (x) |— |2001 |Ix-xmajjar li joriġinaw fl-elevazzjonijiet għoljin huma fost l-ikbar tal-Karibew Insulari. Il-park fih firxa wiesgħa ta' formazzjonijiet [[Ġeoloġija|ġeoloġiċi]]. Fih ukoll bosta speċijiet [[Bijoloġija|bijoloġiċi]], inkluż 16-il speċi ta' pjanti endemiċi mit-28 li hemm f'Kuba, kif ukoll speċijiet ta' [[Annimal|annimali]] bħas-solenodon Kuban fil-periklu ta' estinzjoni.<ref>{{Ċita web|url=https://whc.unesco.org/en/list/839/|titlu=Alejandro de Humboldt National Park|kunjom=Centre|isem=UNESCO World Heritage|sit=UNESCO World Heritage Centre|lingwa=en|data-aċċess=2023-09-19}}</ref> |- ![[Cienfuegos|Ċentru Storiku ta' Cienfuegos]] |[[File:CienfuegosCatedral.JPG|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:CienfuegosCatedral.JPG|alt=A building with yellow walls has two towers of different heights with round red roofs. There are bells in the tallest tower.|150x150px|Cienfuegos Cathedral]] |Cienfuegos |kulturali: (ii), (v) |— |2005 |Cienfuegos ġiet stabbilita fl-1819 bħala kolonja Spanjola, għalkemm l-ewwel abitanti tagħha kienu immigranti [[Franza|Franċiżi]]. Saret ċentru kummerċjali tal-kannamiela, tat-tabakk u tal-kafè bis-saħħa tal-pożizzjoni tagħha fil-Bajja ta' Cienfuegos. Minħabba l-istabbiliment tagħha fl-aħħar tal-perjodu kolonjali, l-arkitettura għandha influwenzi iktar moderni, fosthom ideat moderni tal-ippjanar urban.<ref>{{Ċita web|url=https://whc.unesco.org/en/list/1202/|titlu=Urban Historic Centre of Cienfuegos|kunjom=Centre|isem=UNESCO World Heritage|sit=UNESCO World Heritage Centre|lingwa=en|data-aċċess=2023-09-19}}</ref> |- ![[Camagüey|Ċentru Storiku ta' Camagüey]] |[[File:Camaguey_rooftops_1.jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Camaguey_rooftops_1.jpg|alt=There is a large stone building in the center with a tall tower. Behind are several smaller buildings with red roofs.|150x150px|Nuestra Senora de la Soledad Church]] |Camagüey |kulturali: (iv), (v) |— |2008 |Camagüey hija fost l-ewwel seba' villaġġi stabbiliti mill-Ispanjoli f'Kuba, u ġiet insedjata għall-ewwel darba fl-1528. L-organizzazzjoni irregolari tal-belt tikkuntrasta mal-kostruzzjoni ordnata tipika tal-biċċa l-kbira tal-insedjamenti Spanjoli. Dan l-istil qisu ta' labirint kien influwenzat mill-ideat [[Medjuevu|Medjevali]] [[Ewropa|Ewropej]] u mill-metodi tradizzjonali ta' kostruzzjoni tal-[[Bennej|bennejja]] u l-ħaddiema immigranti bikrin.<ref>{{Ċita web|url=https://whc.unesco.org/en/list/1270/|titlu=Historic Centre of Camag&uuml;ey|kunjom=Centre|isem=UNESCO World Heritage|sit=UNESCO World Heritage Centre|lingwa=en|data-aċċess=2023-09-19}}</ref> |} == Referenzi == [[Kategorija:Listi ta' Siti ta' Wirt Dinji]] [[Kategorija:Kuba]] 2y3od18ywcnfub3rzikcak59k290gi1 0 30769 317890 299114 2024-11-26T12:22:06Z Trigcly 17859 317890 wikitext text/x-wiki [[Stampa:PetitPiton.JPG|daqsminuri|231x231px|Petit Piton, Saint Lucia.]] L-Organizzazzjoni tan-[[Ġnus Magħquda|Nazzjonijiet Uniti]] għall-[[Edukazzjoni]], ix-[[Xjenza]] u l-[[Kultura]] ([[UNESCO]]) iddeżinjat 20 [[Sit ta' Wirt Dinji]] tal-UNESCO fil-[[Karibew]]. Dawn is-siti jinsabu fi 11-il pajjiż (magħrufa wkoll bħala "stati li huma partijiet għall-Konvenzjoni tal-Wirt Dinji"): [[Kuba]], [[Santa Luċija|Saint Lucia]], [[Barbados]], [[Saint Kitts u Nevis]], l-[[Stati Uniti|Istati Uniti]] ([[Puerto Rico]]), in-[[Pajjiżi l-Baxxi|Netherlands]] ([[Curaçao]]), [[Franza]] ([[Martinique]]), il-[[Ġamajka]], il-[[Ħaiti|Haiti]], [[Dominika|Dominica]], ir-[[Repubblika Dominikana|Repubblika Dominicana]], u [[Antigwa u Barbuda|Antigua u Barbuda]].<ref>{{Ċita web|url=https://whc.unesco.org/en/list/stat|titlu=Number of World Heritage Properties by region. UNESCO.|sit=web.archive.org|lingwa=en|data-aċċess=|arkivju-url=https://web.archive.org/web/20110514002820/https://whc.unesco.org/en/list/stat|arkivju-data=2011-05-14|url-status=bot: unknown}}</ref><ref>{{Ċita web|url=http://unstats.un.org/unsd/methods/m49/m49regin.htm|titlu=United Nations Statistics Division - Country and Region Codes|data=2002-06-25|sit=web.archive.org|data-aċċess=2023-08-28|arkivju-url=https://web.archive.org/web/20020625192322/http://unstats.un.org/unsd/methods/m49/m49regin.htm|arkivju-data=2002-06-25|url-status=bot: unknown}}</ref> L-ewwel żewġ siti mir-reġjun li ġew inklużi fil-lista tas-Siti ta' Wirt Dinji tal-UNESCO kienu ċ-[[Ħavana|Ċentru Storiku ta' Havana u l-Fortifikazzjonijiet tagħha]] u l-Park Nazzjonali Storiku – Ċittadella, Sans Souci, Ramiers, fl-1982.<ref>{{Ċita web|url=http://whc.unesco.org/pg.cfm?cid=31&l=en&action=stat&mode=table|titlu=UNESCO World Heritage Centre - World Heritage List Statistics|data=2021-12-05|sit=web.archive.org|data-aċċess=2023-08-28|arkivju-url=https://web.archive.org/web/20211205184334/http://whc.unesco.org/pg.cfm?cid=31&l=en&action=stat&mode=table|arkivju-data=2021-12-05|url-status=bot: unknown}}</ref> Kull sena, il-Kumitat tal-Wirt Dinji tal-UNESCO jista' jiddeżinja siti ġodda fil-lista, jew ineħħi s-siti li ma jissodisfawx iktar il-kriterji tal-għażla tal-UNESCO. L-UNESCO tiddeżinja s-siti abbażi ta' għaxar kriterji tal-għażla; kull sit irid jissodisfa mill-inqas wieħed mill-għaxar kriterji. Il-kriterji (i) sa (vi) huma kulturali, filwaqt li l-kriterji (vii) sa (x) huma naturali. Is-siti "mħallta" huma siti li jissodisfaw kriterji bħala sit kulturali u bħala sit naturali.<ref>{{Ċita web|url=https://whc.unesco.org/en/criteria/|titlu=UNESCO World Heritage Centre - The Criteria for Selection|data=2016-06-12|sit=web.archive.org|data-aċċess=2022-03-17|arkivju-url=https://web.archive.org/web/20160612152223/https://whc.unesco.org/en/criteria/|arkivju-data=2016-06-12|url-status=bot: unknown}}</ref><ref>{{Ċita web|url=http://whc.unesco.org/en/nominations/|titlu=World Heritage List Nominations. UNESCO.|sit=web.archive.org|lingwa=en|data-aċċess=|arkivju-url=https://web.archive.org/web/20100627033420/http://whc.unesco.org/en/nominations/|arkivju-data=2010-06-27|url-status=bot: unknown}}</ref> Il-Kumitat tal-Wirt Dinji jista' jispeċifika wkoll li sit jinsab fil-periklu, u jikkwota "kundizzjonijiet li jheddu l-istess karatteristiċi tal-għażla tal-UNESCO li wasslu biex is-sit jitniżżel fil-lista tas-Siti ta' Wirt Dinji tal-UNESCO".<ref>{{Ċita web|url=http://whc.unesco.org/en/158/|titlu=UNESCO World Heritage Centre - World Heritage in Danger|data=2021-01-13|sit=web.archive.org|data-aċċess=2023-08-28|arkivju-url=https://web.archive.org/web/20210113072850/http://whc.unesco.org/en/158/|arkivju-data=2021-01-13|url-status=bot: unknown}}</ref> == Siti ta' Wirt Dinji == NB: * Siti transnazzjonali (bl-asterisk) {| class="wikitable sortable" !Sit !Stampa !Post !Kriterji tal-Għażla !Erja f'ettari (akri) !Sena tad-deżinjazzjoni !Deskrizzjoni |- ![[Ħavana|Ċentru Storiku ta' Havana u l-Fortifikazzjonijiet tal-Belt]] |[[Stampa:La_Havane-Cathédrale_(4).jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:La_Havane-Cath%C3%A9drale_(4).jpg|150x150px|Cathedral's Plaza]] |La Habana, [[Kuba]] |kulturali: (iv), (v) |— |1982 |Havana ġiet stabbilita fl-1519 mill-kolonjalisti [[Spanja|Spanjoli]], u żviluppat f'wieħed miċ-ċentri primarji tal-bini tal-bastimenti fil-Karibew sas-[[seklu 17]]. Iċ-ċentru storiku nbena bi stil [[Barokk]] u Neo-Klassiku. Fost l-attrazzjonijiet storiċi tal-belt hemm La Cabaña, il-[[Katidral]] ta' Havana u t-Teatru l-Kbir ta' Havana.<ref>{{Ċita web|url=https://whc.unesco.org/en/list/204/|titlu=Old Havana and its Fortification System|kunjom=Centre|isem=UNESCO World Heritage|sit=UNESCO World Heritage Centre|lingwa=en|data-aċċess=2023-09-19}}</ref> |- ![[Trinidad, Kuba|Trinidad]] u l-Wied tal-Inġenji |[[Stampa:Trinidad_(Kuba)_02.jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Trinidad_(Kuba)_02.jpg|alt=A group of buildings with red roofs in the middle of green trees and hills. There is a taller building with a tower in the center.|150x150px|Trindad]] |Sancti Spíritus, [[Kuba]] |kulturali: (iv), (v) |— |1988 |Il-belt ta' Trinidad ġiet stabbilita fil-bidu tas-seklu 16. Fl-1518, [[Hernán Cortés]] beda l-ispedizzjoni tiegħu biex jaħkem il-[[Messiku]] mill-port ta' Trinidad. Il-belt kienet prosperuża matul il-perjodu kolonjali kollu, l-iktar bis-saħħa tas-suċċess tal-industrija lokali taz-zokkor. Il-Wied de los Ingenios fil-qrib kien l-oriġini tal-industrija Kubana taz-zokkor, li feġġet fis-seklu 18. F'dan il-wied hemm bosta impjanti tal-kannamiela, kif ukoll ranches tal-bhejjem u pjantaġġuni tat-tabakk.<ref>{{Ċita web|url=https://whc.unesco.org/en/list/460/|titlu=Trinidad and the Valley de los Ingenios|kunjom=Centre|isem=UNESCO World Heritage|sit=UNESCO World Heritage Centre|lingwa=en|data-aċċess=2023-09-19}}</ref> |- ![[Kastell ta' San Pedro de la Roca]], Santiago de Cuba |[[Stampa:Castillo_del_Morro_by_Glogg_4.jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Castillo_del_Morro_by_Glogg_4.jpg|alt=A series of walls made of stone sit on a hill that is above water.|150x150px|San Pedro de la Roca Castle]] |Santiago de Cuba, [[Kuba]] |kulturali: (iv), (v) |— |1997 |Il-forti l-kbir inbena biex jiddefendi l-port importanti ta' [[Santiago de Cuba]]. Id-disinn tal-fortifikazzjoni kien ibbażat fuq l-arkitettura [[Italja|Taljana]] u [[Rinaxximent|Rinaxximentali]]. Il-kumpless ta' mħażen tal-porvli, bastjuni u batteriji huwa wieħed mill-iżjed kompluti u l-iżjed ippreservati fost il-fortifikazzjonijiet tad-difiża Spanjoli-Amerikani.<ref>{{Ċita web|url=https://whc.unesco.org/en/list/841/|titlu=San Pedro de la Roca Castle, Santiago de Cuba|kunjom=Centre|isem=UNESCO World Heritage|sit=UNESCO World Heritage Centre|lingwa=en|data-aċċess=2023-09-19}}</ref> |- ![[Park Nazzjonali ta' Desembarco del Granma]] |[[Stampa:Costa_típica_del_Parque_Nacional_Desembarco_del_Granma.jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Costa_t%C3%ADpica_del_Parque_Nacional_Desembarco_del_Granma.jpg|200x200px]] |Granma, [[Kuba]] |naturali: (vii), (viii) |— |1999 |Il-park nazzjonali ngħata isem il-jott li ttrasporta lil [[Fidel Castro]], [[Raúl Castro]], [[Che Guevara]] u 79 membru ieħor tal-Moviment tas-26 ta' Lulju lejn Kuba biex jegħlbu lil [[Fulgencio Batista]]. Il-park għandu topografija karstika unika u jinkludi karatteristiċi bħal art imtarrġa, irdumijiet u kaskati.<ref>{{Ċita web|url=https://whc.unesco.org/en/list/889/|titlu=Desembarco del Granma National Park|kunjom=Centre|isem=UNESCO World Heritage|sit=UNESCO World Heritage Centre|lingwa=en|data-aċċess=2023-09-19}}</ref> |- ![[Wied ta' Viñales]] |[[Stampa:Nebel_im_Valle_des_Vinales,_Kuba.jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Nebel_im_Valle_des_Vinales,_Kuba.jpg|alt=There is a field with tall grass and trees and a small wooden hut in the front, and steep cliffs in the back.|150x150px|Viñales Valley]] |Pinar del Río, [[Kuba]] |kulturali: (iv) |— |1999 |Il-villaġġ ta' Viñales ġie stabbilit fl-1875 wara t-tkabbir tal-kultivazzjoni tat-tabakk fil-wied tal-madwar. Il-Wied ta' Viñales għandu topografija karstika, arkitettura vernakolari, u metodi tradizzjonali ta' kultivazzjoni. Il-wied kien ukoll is-sit fejn seħħew diversi avvenimenti militari fil-Gwerra Kubana għall-Indipendenza u fir-Rivoluzzjoni Kubana.<ref>{{Ċita web|url=https://whc.unesco.org/en/list/840/|titlu=Vi&ntilde;ales Valley|kunjom=Centre|isem=UNESCO World Heritage|sit=UNESCO World Heritage Centre|lingwa=en|data-aċċess=2023-09-19}}</ref> |- ![[Pajsaġġ Arkeoloġiku tal-Ewwel Pjantaġġuni tal-Kafè fix-Xlokk ta' Kuba]] |[[Stampa:Cuba_Cafetal_Isabelica_P1080153a.jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Cuba_Cafetal_Isabelica_P1080153a.jpg|150x150px]] |Santiago de Cuba u Guantánamo, [[Kuba]] |kulturali: (iii), (iv) |— |2000 |Matul is-seklu 19 u l-bidu tas-seklu 20, il-Lvant ta' Kuba kien involut primarjament fil-kultivazzjoni tal-[[kafè]]. Il-fdalijiet tal-pjantaġġuni joħorġu fid-dieher it-tekniki li ntużaw fl-art imħarbta, kif ukoll l-importanza ekonomika u soċjali tas-sistema ta' pjantaġġuni f'Kuba u fil-Karibew.<ref>{{Ċita web|url=https://whc.unesco.org/en/list/1008/|titlu=Archaeological Landscape of the First Coffee Plantations in the South-East of Cuba|kunjom=Centre|isem=UNESCO World Heritage|sit=UNESCO World Heritage Centre|lingwa=en|data-aċċess=2023-09-19}}</ref> |- ![[Park Nazzjonali ta' Alejandro de Humboldt]] |[[Stampa:Alejandro_de_Humboldt_National_Park.jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Alejandro_de_Humboldt_National_Park.jpg|alt=Tall green trees and hills are on both sides of a river in the center.|150x150px|Alejandro de Humboldt National Park]] |Holguín u Guantánamo, [[Kuba]] |naturali: (ix), (x) |— |2001 |Ix-xmajjar li joriġinaw fl-elevazzjonijiet għoljin huma fost l-ikbar tal-Karibew Insulari. Il-park fih firxa wiesgħa ta' formazzjonijiet [[Ġeoloġija|ġeoloġiċi]]. Fih ukoll bosta speċijiet [[Bijoloġija|bijoloġiċi]], inkluż 16-il speċi ta' pjanti endemiċi mit-28 li hemm f'Kuba, kif ukoll speċijiet ta' [[Annimal|annimali]] bħas-solenodon Kuban fil-periklu ta' estinzjoni.<ref>{{Ċita web|url=https://whc.unesco.org/en/list/839/|titlu=Alejandro de Humboldt National Park|kunjom=Centre|isem=UNESCO World Heritage|sit=UNESCO World Heritage Centre|lingwa=en|data-aċċess=2023-09-19}}</ref> |- ![[Cienfuegos|Ċentru Storiku ta' Cienfuegos]] |[[Stampa:CienfuegosCatedral.JPG|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:CienfuegosCatedral.JPG|alt=A building with yellow walls has two towers of different heights with round red roofs. There are bells in the tallest tower.|150x150px|Cienfuegos Cathedral]] |Cienfuegos, [[Kuba]] |kulturali: (ii), (v) |— |2005 |Cienfuegos ġiet stabbilita fl-1819 bħala kolonja Spanjola, għalkemm l-ewwel abitanti tagħha kienu immigranti [[Franza|Franċiżi]]. Saret ċentru kummerċjali tal-kannamiela, tat-tabakk u tal-kafè bis-saħħa tal-pożizzjoni tagħha fil-Bajja ta' Cienfuegos. Minħabba l-istabbiliment tagħha fl-aħħar tal-perjodu kolonjali, l-arkitettura għandha influwenzi iktar moderni, fosthom ideat moderni tal-ippjanar urban.<ref>{{Ċita web|url=https://whc.unesco.org/en/list/1202/|titlu=Urban Historic Centre of Cienfuegos|kunjom=Centre|isem=UNESCO World Heritage|sit=UNESCO World Heritage Centre|lingwa=en|data-aċċess=2023-09-19}}</ref> |- ![[Camagüey|Ċentru Storiku ta' Camagüey]] |[[Stampa:Camaguey_rooftops_1.jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Camaguey_rooftops_1.jpg|alt=There is a large stone building in the center with a tall tower. Behind are several smaller buildings with red roofs.|150x150px|Nuestra Senora de la Soledad Church]] |Camagüey, [[Kuba]] |kulturali: (iv), (v) |— |2008 |Camagüey hija fost l-ewwel seba' villaġġi stabbiliti mill-Ispanjoli f'Kuba, u ġiet insedjata għall-ewwel darba fl-1528. L-organizzazzjoni irregolari tal-belt tikkuntrasta mal-kostruzzjoni ordnata tipika tal-biċċa l-kbira tal-insedjamenti Spanjoli. Dan l-istil qisu ta' labirint kien influwenzat mill-ideat [[Medjuevu|Medjevali]] [[Ewropa|Ewropej]] u mill-metodi tradizzjonali ta' kostruzzjoni tal-[[Bennej|bennejja]] u l-ħaddiema immigranti bikrin.<ref>{{Ċita web|url=https://whc.unesco.org/en/list/1270/|titlu=Historic Centre of Camag&uuml;ey|kunjom=Centre|isem=UNESCO World Heritage|sit=UNESCO World Heritage Centre|lingwa=en|data-aċċess=2023-09-19}}</ref> |- ![[Tarzna Navali ta' Antigua u s-Siti Arkeoloġiċi Relatati]] |[[File:Nelson's_Dockyard.jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Nelson's_Dockyard.jpg|bla_tilar|150x150px]] |Port [[Renju Unit|Ingliż]], Antigua, [[Antigwa u Barbuda|Antigua u Barbuda]] <small>{{coord|17|00|30|N|61|45|52|W|type:landmark|name=Antigua Naval Dockyard and Related Archaeological Sites}}</small> |kulturali: (ii), (iv) |{{convert|255|ha|abbr=values|sortable=on}} |2016 |Is-sit jikkonsisti minn grupp ta' strutturi u binjiet navali bi stil Ġorġjan u mdawrin bil-ħitan. L-ambjent naturali ta' din in-naħa tal-gżira ta' Antigua, b'bajjiet fondi u dojoq imdawra b'artijiet għoljin, kien jagħti kenn mill-uragani u kien ideali għat-tiswija tal-bastimenti. Il-kostruzzjoni tat-tarzna mill-forza navali [[Renju Unit|Brittanika]] ma kinitx tkun possibbli mingħajr il-ħidma ta' ġenerazzjonijiet ta' [[Skjavitù|skjavi]] [[Afrika|Afrikani]] mill-aħħar tas-seklu 18. L-għan tas-sit kien li jipproteġi l-interessi ta' dawk li kienu qed ikabbru l-kannamiela fi żmien meta s-setgħat [[Ewropa|Ewropej]] kienu qed jikkompetu għall-kontroll tal-Lvant tal-Karibew.<ref>{{Ċita web|url=https://whc.unesco.org/en/list/1499/|titlu=Antigua Naval Dockyard and Related Archaeological Sites|kunjom=Centre|isem=UNESCO World Heritage|sit=UNESCO World Heritage Centre|lingwa=en|data-aċċess=2023-09-19}}</ref> |- ![[Park Nazzjonali tal-Fortizza tal-Għolja ta' Brimstone]] |[[File:BrimstoneHill01.jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:BrimstoneHill01.jpg|alt=Fortifications near the sea.|150x150px]] |Saint Kitts, [[Saint Kitts u Nevis]] <small>{{coord|17|20|49|N|62|50|14|W|type:landmark|name=Brimstone Hill Fortress National Park}}</small> |kulturali: (iii), (iv) |&#x2014; |1999 |Il-fortizza nbniet matul is-sekli 17 u 18 minn skjavi Afrikani f'perjodu ta' tkabbir kolonjali Ewropew. Il-fortizza hija eżempju ppreservat sew ta' arkitettura militari Brittanika fil-Karibew.<ref>{{Ċita web|url=https://whc.unesco.org/en/list/910/|titlu=Brimstone Hill Fortress National Park|kunjom=Centre|isem=UNESCO World Heritage|sit=UNESCO World Heritage Centre|lingwa=en|data-aċċess=2023-09-19}}</ref> |- ![[Santo Domingo|Belt Kolonjali ta' Santo Domingo]] |[[File:Catedral_Primada_noche_CCSD_03_2019_4866.jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Catedral_Primada_noche_CCSD_03_2019_4866.jpg|alt=Low old houses and a church with a large white cupola in the distance.|150x150px]] |Distrito Nacional, ir-[[Repubblika Dominikana|Repubblika Dominicana]] <small>{{coord|18|29|0|N|69|55|0|W|type:landmark|name=Colonial City of Santo Domingo}}</small> |kulturali: (ii), (iv), (vi) |{{convert|93|ha|abbr=values|sortable=on}} |1990 |Santo Domingo ġiet stabbilita fl-1498 ftit wara l-wasla ta' [[Kristofru Kolombu]] fuq il-gżira u kellha l-ewwel katidral, sptar, dwana u università li nbnew fid-Dinja l-Ġdida. Il-pjanta tal-belt f'għamla ta' grilja saret mudell għal bliet kolonjali oħra fl-Amerki.<ref>{{Ċita web|url=https://whc.unesco.org/en/list/526/|titlu=Colonial City of Santo Domingo|kunjom=Centre|isem=UNESCO World Heritage|sit=UNESCO World Heritage Centre|lingwa=en|data-aċċess=2023-09-19}}</ref> |- ![[Willemstad|Żona Storika ta' Willemstad, iż-Żona Interna tal-Belt u l-Port, Curaçao]] |[[Stampa:Handelskade_Willemstad.jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Handelskade_Willemstad.jpg|alt=Waterfront with a series of brightly coloured houses|150x150px]] |Willemstad, [[Curaçao]], in-[[Pajjiżi l-Baxxi|Netherlands]] |kulturali: (ii), (iv), (v) |&#x2014; |1997 |Willemstad ġiet stabbilita bħala insedjament kummerċjali mill-merkanti min-Netherlands fl-1634. Ir-raħal modern jikkonsisti minn diversi distretti storiċi, li jirriflettu t-taħlita ta' influwenzi kulturali Olandiżi, Spanjoli u [[Portugall|Portugiżi]], kif ukoll mill-Afrika u l-Karibew. Diversi djar storiċi nżebgħu b'kuluri jgħajtu, li hija tradizzjoni li tmur lura għall-bidu tas-seklu 19.<ref>{{Ċita web|url=https://whc.unesco.org/en/list/819/|titlu=Historic Area of Willemstad, Inner City and Harbour, Cura&ccedil;ao|kunjom=Centre|isem=UNESCO World Heritage|sit=UNESCO World Heritage Centre|lingwa=en|data-aċċess=2023-08-14}}</ref> |- ![[Bridgetown|Ċentru Storiku ta' Bridgetown u l-Gwarniġjon]] |[[File:Main_Guardhouse_Garrison_building_(top),_Barbados.jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Main_Guardhouse_Garrison_building_(top),_Barbados.jpg|alt=Clock tower of red bricks.|150x150px]] |[[Bridgetown]], [[Barbados]] <small>{{coord|13|5|48|N|59|36|50|W|type:landmark|name=Historic Bridgetown and its Garrison}}</small> |kulturali: (ii), (iii), (iv) |{{convert|187|ha|abbr=values|sortable=on}} |2011 |Bridgetown hija eżempju eċċellenti ta' insedjament kolonjali Brittaniku li nbena bejn is-sekli 17 u 19. Għad-differenza tal-insedjamenti Olandiżi u Spanjoli, il-belt ma ġietx stabbilita bi pjanta b'għamla ta' grilja, iżda minflok għandha disinn urban b'toroq iserpu.<ref>{{Ċita web|url=https://whc.unesco.org/en/list/1376/|titlu=Historic Bridgetown and its Garrison|kunjom=Centre|isem=UNESCO World Heritage|sit=UNESCO World Heritage Centre|lingwa=en|data-aċċess=2023-09-19}}</ref> |- ![[Sit Nazzjonali Storiku ta' La Fortaleza u San Juan f'Puerto Rico]] |[[File:San_Juan_Castillo_2504_HDR.jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:San_Juan_Castillo_2504_HDR.jpg|alt=Buildings with wrought-iron balconies line a cobbled street.|150x150px|Grand Theatre of Havana]] |San Juan, Puerto Rico, l-[[Stati Uniti|Istati Uniti]] <small>{{coord|18|28|0|N|66|7|30|W|type:landmark|name=Old San Juan}}</small> |kulturali: (vi) |{{convert|33|ha|abbr=values|sortable=on}} |1983 |Bejn is-sekli 16 u 20 inbnew sensiela ta' strutturi difensivi f'punt strateġiku fil-Baħar tal-Karibew sabiex jipproteġu l-belt u l-bajja ta' [[San Juan]]. Dawn l-istrutturi jirrappreżentaw wirja fina ta' arkitettura militari Ewropea adattata għas-siti tal-port fil-kontinent Amerikan.<ref>{{Ċita web|url=https://whc.unesco.org/en/list/266/|titlu=La Fortaleza and San Juan National Historic Site in Puerto Rico|kunjom=Centre|isem=UNESCO World Heritage|sit=UNESCO World Heritage Centre|lingwa=en|data-aċċess=2023-09-19}}</ref> |- ![[Park Nazzjonali ta' Morne Trois Pitons]] |[[File:Valley_of_desolation.jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Valley_of_desolation.jpg|alt=Valley and reddish rocks.|150x150px]] |in-Nofsinhar u l-parti ċentrali tal-gżira ta' [[Dominika|Dominica]] <small>{{coord|15|16|N|61|17|W|type:landmark|name=Morne Trois Pitons National Park}}</small> |naturali: (viii), (x) |{{convert|6857|ha|abbr=values|sortable=on}} |1997 |<ref>{{Ċita web|url=https://whc.unesco.org/en/list/814/|titlu=Morne Trois Pitons National Park|kunjom=Centre|isem=UNESCO World Heritage|sit=UNESCO World Heritage Centre|lingwa=en|data-aċċess=2023-09-19}}</ref> |- ![[Park Nazzjonali Storiku – Ċittadella, San Souci, Ramiers]] |[[File:Sans-Souci_Palace_front.jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Sans-Souci_Palace_front.jpg|alt=Ruins of a large stone building and flight of steps.|150x150px]] |Nord, il-[[Ħaiti|Haiti]] <small>{{coord|19|34|25|N|72|14|39|W|type:landmark|name=National History Park – Citadel, Sans Souci, Ramiers}}</small> |kulturali: (iv), (vi) |&#x2014; |1982 |Il-Palazz ta' Sans Souci kien ir-residenza rjali u nbena mir-Re [[Enriku I]]. Kien l-iżjed importanti mid-disa' palazzi mibnija mir-re, flimkien ma' ħmistax-il ''châteaux'', bosta fortijiet, u diversi djar tas-sajf fl-għoxrin pjantaġġun tiegħu. Iċ-Ċittadella ta' Laferrière hija fortizza kbira fil-quċċata ta' muntanja fit-Tramuntana ta' Haiti, u hija l-ikbar fortizza fl-Amerki. Il-fortizza fil-quċċata tal-muntanja saret ikona nazzjonali tal-Haiti, u tidher fil-muniti, fil-[[Bolla postali|bolol]], u fil-posters tal-ministeru għat-turiżmu. Il-binjiet ta' Ramiers kienu fost l-ewwel [[Monument|monumenti]] li nbnew wara r-Rivoluzzjoni tal-Haiti.<ref>{{Ċita web|url=https://whc.unesco.org/en/list/180/|titlu=National History Park &ndash; Citadel, Sans Souci, Ramiers|kunjom=Centre|isem=UNESCO World Heritage|sit=UNESCO World Heritage Centre|lingwa=en|data-aċċess=2023-09-19}}</ref> |- !Żona ta' Ġestjoni tal-[[Pitons]] |[[File:Pitonpair.JPG|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Pitonpair.JPG|alt=A pair of steep conical rocks rising from the sea.|150x150px]] |qrib Soufrière, [[Santa Luċija|Saint Lucia]] <small>{{coord|13|48|26|N|61|4|13|W|type:landmark|name=Pitons Management Area}}</small> |naturali: (vii), (viii) |{{convert|2909|ha|abbr=values|sortable=on}} |2004 |<ref>{{Ċita web|url=https://whc.unesco.org/en/list/1161/|titlu=Pitons Management Area|kunjom=Centre|isem=UNESCO World Heritage|sit=UNESCO World Heritage Centre|lingwa=en|data-aċċess=2023-09-19}}</ref> |- ![[Muntanji Blu u John Crow]] |[[File:Blue_Mountains,_Jamaica.jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Blue_Mountains,_Jamaica.jpg|alt=View over a mountain valley|150x150px]] |il-[[Ġamajka]] <small>{{coord|18.077500|-76.571111|type:landmark|format=dms|name=Blue and John Crow Mountains}}</small> |imħallat: (iii), (vi), (x) |{{convert|26252|ha|abbr=values|sortable=on}} |2015 |Il-park ikopri bejn wieħed u ieħor madwar 4.5 % tal-Ġamajka.<ref>{{Ċita web|url=https://whc.unesco.org/en/list/1356/|titlu=Blue and John Crow Mountains|kunjom=Centre|isem=UNESCO World Heritage|sit=UNESCO World Heritage Centre|lingwa=en|data-aċċess=2023-09-19}}</ref> |- |[[Żoni Vulkaniċi u Forestali ta' Martinique]] |[[File:Pitons_du_Carbet_rainforest.jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Pitons_du_Carbet_rainforest.jpg|150x150px]] |[[Martinique]], [[Franza]] |naturali: (vii), (viii), (ix), (x) |&#x2014; |2023 |It-topografija varjata tal-gżira toħloq firxa wiesgħa ta' bijoklimiu wasslet għall-iżvilupp ta' diversi ekosistemi forestali b'bosta pjanti varjati.<ref>{{Ċita web|url=https://whc.unesco.org/en/list/1657/|titlu=Volcanoes and Forests of Mount Pel&eacute;e and the Pitons of Northern Martinique|kunjom=Centre|isem=UNESCO World Heritage|sit=UNESCO World Heritage Centre|lingwa=en|data-aċċess=2023-09-24}}</ref> |} == Referenzi == [[Kategorija:Listi ta' Siti ta' Wirt Dinji]] [[Kategorija:Karibew]] <references />{{Listi ta' Siti ta' Wirt Dinji}} 17zi7kep9uuycxp47z1v8gwi07gn0mi 0 30799 317924 310477 2024-11-26T20:35:03Z JovalQC 21720 317924 wikitext text/x-wiki {{Nebbieta|ġeografija}}{{Infobox city}} '''Bilbao''' hija belt fit-Tramuntana [[Spanja|ta' Spanja]] ta' madwar {{nombre|350000|habitants}} ( {{nombre|950000|habitants}} fl-agglomerazzjoni), kapitali tal-provinċja ta' Biscay u l- lomarka ta' Greater Bilbao. Hija l-aktar belt importanti fil- komunità awtonoma tal-Pajjiż Bask u fit-tramuntana tal-Peniżola Iberika. Hija l-għaxar l-akbar belt fi Spanja u wieħed miċ-ċentri ekonomiċi ewlenin tagħha. Hija tinsab fl-estwarju tax-Xmara Nervion. [[Stampa:View of Bilbao.jpg|alt=Veduta ta' Bilbao|nofs|daqsminuri|Veduta ta' Bilbao ]] == Storja == '''<big>Oriġini</big>''' [[Stampa:Bilbao (Vizcaya)-Monumento a Don Diego López de Haro-2-Plaza Circular.jpg|alt=Monument iddedikat lill-fundatur tal-belt, Don Diego López.|nofs|daqsminuri|Monument iddedikat lill-fundatur tal-belt, Don Diego López.]] Il-belt twaqqfet minn Diego López V de Haro, sid ta’ Biscay (li jagħti ismu lill-arterja ewlenija tal-belt, il-Gran Vía), fil-15 ta’ Ġunju 1300. Raħal u port diġà kienu jeżistu qabel din id-data fuq ix-xatt tal-lemin. tan-Nervion u traċċi ta’ insedjament li jmorru lura madwar 2,000 sena nstabu fil-quċċata tal-Muntanja Malmasín. '''<big>1300-1600</big>''' [[Stampa:Portal of the Cathedral of Bilbao.jpg|alt=Portal tal-Katidral.|nofs|daqsminuri|Portal tal-Katidral.]] Fiż-żmien tat-twaqqif tal-belt, il-belt kellha biss tliet toroq madwar knisja (fuq il-post tal-katidral attwali) imdawra b’ħajt u port. Il-knisja hija mibnija f'ġieħ San Ġakbu (Santiago f'Kastilja) li waħda mir-rotot ta' pellegrinaġġ tiegħu hija ddedikata lilu: il-Camino del Norte tal-pellegrinaġġ ta' Santiago de Compostela jgħaddi mill-belt. Il-belt kibret bil-mod iżda kontinwament fiż-żona attwali tad-distrett tas-seba 'toroq, u bbenefikat mill-privileġġi mogħtija mis-sinjuri ta' Biscay. Fis-seklu 15, il-belt kellha madwar 3,000 abitant. Fl-1511, Joan I ta’ Spanja ħolqot il-Konsulat de Bilbao, korp influwenti responsabbli għall-ġestjoni tal-port ta’ Bilbao u għalhekk il-kummerċ li jopera hemmhekk. '''<big>1600-1900</big>''' Fl-1602, il-belt saret kapitali ta' Biscay, wara l-belt ta' Bermeo. Ġew skoperti depożiti abbundanti ta’ ħadid fl-għoljiet ta’ madwar il-belt, li ppermettewha tiddiversifika l-kummerċ tagħha li qabel kien iffukat fuq prodotti agrikoli. Ir-rivoluzzjoni industrijali fis-seklu 19 għamlitha possibbli li jiġu sfruttati minjieri tal-ħadid fuq skala kbira, u għalhekk li jiġu żviluppati l-industriji metallurġiċi u tal-azzar. It-tkabbir tal-belt u l-iżvilupp tal-kummerċ marbut mar-rivoluzzjoni industrijali wasslu għall-iżvilupp ta’ attivitajiet ta’ appoġġ (ħolqien tal-Banco de Bilbao fl-1857, il-Borża ta’ Bilbao fl-1890, l-ewwel linja ferrovjarja għat-trasport minerali fl-1865...) . F'termini tal-ippjanar tal-bliet, it-tkabbir tal-belt wassal għall-ippjanar tal-kostruzzjoni ta 'distrett ġdid, Ensanche, fiż-żmien tal-annessjoni tar-raħal ta' Abando fl-1876 li għamilha possibbli li tirdoppja l-erja tal-wiċċ ta ' il-belt. Fl-aħħar, fl-1886, twaqqfet l-Università ta’ Deusto, l-ewwel università tal-belt. Il-ġid ekonomiku tal-belt jispjega għaliex kienet assedjata erba’ darbiet matul il-Gwerer Karlisti, mingħajr qatt ma ntrebħet. '''<big>Is-seklu 20</big>''' Fil-bidu tas-seklu 20, il-belt kienet waħda mill-aktar sinjuri fi Spanja u hemm ħafna kumpaniji kbar stabbiliti: Euskalduna fl-1900 (bini ta’ dgħajjes), Ibérduero (Iberdrola attwali, b’għaqda ma’ Hidroelectrica Española, li ġabet l-enerġija elettrika għall- belt fl-1904), Altos Hornos de Viscaya fl-1902 (bħalissa jappartjeni għall-grupp Arcelor mill-għajbien ta’ Aceralia)… Barra minn hekk, il-belt espandiet gradwalment permezz tal-annessjoni tal-muniċipalitajiet tal-madwar, notevolment Deusto fl-1925, u ġew żviluppati distretti ġodda bħal Basurto jew Begona. Il-gwerra ċivili waqqfet l-iżvilupp tal-belt. Fil-kunvent tal-Escolapios twaqqaf kamp tal-ħabs għas-suldati tal-Armata Popolari tar-Repubblika Spanjola u hemm maqfula diversi eluf ta’ priġunieri. Il-kriżi industrijali tas-snin tmenin sa ftit ilu tat lil Bilbao l-immaġni ta’ belt imniġġsa magħmula minn bosta artijiet skart industrijali, konsegwenzi tad-diffikultajiet ta’ kumpaniji li l-attivitajiet tagħhom kienu bbażati fuq il-metallurġija u l-azzar. Biex tħassar din l-immaġni, il-muniċipalità wettqet b'suċċess bosta programmi paralleli mar-rikonverżjoni ekonomika lejn attivitajiet ta' servizzi u attivitajiet industrijali b'valur miżjud ogħla. '''<big>Tiġdid urban fl-aħħar tas-seklu 20</big>''' [[Stampa:Guggenheim-bilbao-jan05.jpg|alt=Mużew Guggenheim|nofs|daqsminuri|Mużew Guggenheim ]] Filwaqt li ġarrab il-ċikatriċi tal-kriżi ekonomika tas-snin tmenin li ħasbet l-industrija Baska ta' Spanja, Bilbao bdiet terġa' titwieled fl-1989 billi nediet pjan vast ta' rivitalizzazzjoni urbana. L-isforz finanzjarju huwa konsiderevoli: 735 miljun ewro huma investiti minn “Bilbao ría 2000”, kumpanija b’responsabbiltà limitata li l-azzjonisti tagħha huma l-gvern Bask, il-provinċja ta’ Biscay u l-muniċipalitajiet ikkonċernati. Il-proġett ewlieni ta’ dan il-pjan ta’ rivitalizzazzjoni huwa l-bini tal-[[Mużew Guggenheim]]. Fl-1991, Bilbao ressqet l-applikazzjoni tagħha lill-Fondazzjoni Solomon R. Guggenheim biex tospita l-fergħa [[Ewropa|Ewropea]] tagħhom. Sal-1997, tmien snin biss wara t-tnedija tal-programm, il-metamorfożi tal-belt kienet diġà evidenti. Il-faċċati tal-belt "is-sewda" huma rinnovati. Għaddejjin programmi kbar ta' ppjanar urban u titnieda politika ta' infrastruttura pubblika ambizzjuża. Għal kull waħda minn dawn il-faċilitajiet, kelma waħda: kwalità arkitettonika. L-akbar ismijiet fid-dinja jiġu biex iġibu l-mess tagħhom: dak tal-mużew Guggenheim iddisinjat minn Frank Gehry, l-ajruport u l-pont Santiago Calatrava, il-Palacio Euskalduna fl-1999 fuq il-post fejn kienu t-tarzni ta’ Euskalduna, it-tramm (Euskotren) f’ 2002 jew it-torri Iberdrola (skajskrejper minn César Pelli li huwa l-kwartieri ġenerali tal-kumpanija Iberdrola). Bilbao hija prinċipalment ċentru amministrattiv u ta 'servizz, u huma l-muniċipalitajiet tal-madwar li huma dar għal attività industrijali (industrija tal-azzar, bini tal-vapuri, park teknoloġiku ta' Zamudio, eċċ. L-eżenzjoni u l-idrografija tar-reġjun jiddeterminaw l-iżvilupp urban u ekonomiku). Fl-2004, Bilbao rċeviet il-premju għall-aqwa proġett urban fid-dinja, waqt il-Biennale ta’ Venezja (premju “Città d’acqua”) kif ukoll il-premju Ewropew għall-ippjanar urban u reġjonali. Fl-2013, il-Fondazzjoni Pfizer tatha l-premju għal "l-iktar belt Spanjola b'saħħitha". Bilbao jippresiedi wkoll l-Assoċjazzjoni Internazzjonali tal-Bliet u l-Portijiet. '''<big>Titoli tal-belt</big>''' Bilbao għandha t-titli ta' Muy Noble y Muy Leal e Invicta. Fl-1475 ir-Re Kattoliċi tawh it-titlu ta’ belt nobbli u fl-1603 [[Filippu III]] taha dak ta’ Muy Noble y Muy Leal. Ir-[[Reġina María Cristina]] tatlu, fl-1837, dak ta’ Invicta talli rreżistiet l-attakk tal-armata Karlista. == Ġeografija == Il-belt ta’ Bilbao hija port importanti u ċentru industrijali, li jinsab fuq ix-Xmara Nervion, li s-subborgi tagħha jestendu sal-Baħar Kantabbru. Fit-tramuntana, il-belt tmiss mal-muniċipalitajiet ta' Erandio, Sondika u Derio, fil-lvant mal-muniċipalitajiet ta' Zamudio u Etxebarri. In-Nofsinhar tal-belt imiss ma' Basauri u Arrigorriaga u lejn il-punent, Barakaldo u Alonsotegi. Il-parti urbanizzata tal-belt hija limitata minn żewġ muntanji żgħar : Pagasarri (fin-nofsinhar) u Artxanda (fit-tramuntana), li tagħti lill-belt il-laqam tagħha, “El Botxo” (“il-vojt” bil-Malti). '''<big>Klima</big>''' [[Stampa:Clima Bilbao (España).PNG|alt=Klima ta' Bilbao|nofs|daqsminuri|Klima ta' Bilbao]] Bilbao tgawdi klima oċeanika, ġeneralment ħafifa, mingħajr temperaturi estremi. F'Jannar it-temperatura medja hija 9°C u f'Lulju hija 21°C. Il-preċipitazzjoni hija ta' madwar 1,200 mm fis-sena, l-aktar xita, iżda wkoll tlett ijiem ta' borra bħala medja kull xitwa. Sħana estrema hija komuni għal ftit jiem kull sajf, l-aktar meta jonfoħ ir-riħ tan-Nofsinhar madwar il-muntanji u t-temperaturi jogħlew minħabba l-effett Foehn. It-temperaturi rekord osservati huma massimu ta’ 42.0°C (26 ta’ Lulju, 1947) u minimu ta’ -8.6°C (3 ta’ Frar, 1963). L-ogħla xita osservata kienet 225.6 mm fis-26 ta’ Frar, 1983 meta għargħar sinifikanti kien ikkawżat mix-Xmara Nervion. == Patrimonju == '''<big>Belt il-qadima u bini qabel is-seklu 19</big>''' Belt il-qadima (casco viejo) Medju Evu u Rinaxximent magħrufa bħala s-Seba' Toroq (Siete Calles) kollha jwasslu għall-pjazza tas-suq Ribera (1930). [[Stampa:Casco viejo.jpg|alt=Casco viejo|nofs|daqsminuri|Casco viejo]] '''<big>Bini reliġjuż</big>''' [[Stampa:Bilbao San Vicente Mártir.jpg|alt=Knisja tal-Martri San Vinċenz.|nofs|daqsminuri|Knisja tal-Martri San Vinċenz.]] Bosta knejjes mis-sekli 17 u 18: * Katidral ta' Santiago (sekli 14 u 15); * bażilika ta’ Begonia (1620); * knisja ta’ Sant-Antnin(1433); * knisja tal-martri San Vinċenz (1556); * knisja ta’ San Pietru (seklu 16); * knisja San-Ġwann (1622); * knisja ta’ San Nikola (1756); * kunvent tal-Inkarnazzjoni. '''<big>Bini mis-seklu 19 u l-ewwel nofs tas-seklu 20</big>''' [[Stampa:Teatro Arriaga exterior 1.jpg|alt=Teatru Arriaga|nofs|daqsminuri|Teatru Arriaga]] [[Stampa:University of Deusto, Bilbao, July 2010 (01).JPG|alt=Università ta' Deusto|nofs|daqsminuri|Università ta' Deusto]] Il-viċinat vast tas-seklu 19 jokkupa x-xatt tal-lemin tar-Ría de Bilbao b'xi appendiċi fuq ix-xellug madwar Avenida Don Diego López de Haro. Fiha ħafna xhieda tal-arkitettura Belle Époque. * ''Euskalzaindia'' (Akkademja tal-Ilsien Bask) li tħares lejn ''Plaza Nueva'' (1849); * Teatru Arriaga (1890); * palazz tad-Deputazzjoni Provinċjali (1900); * Università ta' Deusto (1886); * il-muniċipju (1892); * Bini Alhóndiga (1909); * Palazz Chavarri (1888). '''<big>Stazzjon</big>''' * Stazzjon de la Concorde (tieġ); * stazzjon Atxuri (1912); * Stazzjon Bilbao-Abando (1950) [[Stampa:Bilbao - Concordia FEVE Station.jpg|alt=Stazzjon de la Concorde|nofs|daqsminuri|Stazzjon de la Concorde]] '''<big>Landmarks</big>''' * Monument ad unur Don Diego López de Haro (1890); * monument tal-Qalb ta’ Ġesu (1927). '''<big>Arkitettura kontemporanja</big>''' [[Stampa:Bilbao - Zubizuri 07.jpg|nofs|daqsminuri|Zubizuri]] * Mużew Guggenheim; * Euskalduna (ċentru tal-kungress u tal-mużika); * dipartiment tal-kummerċ u l-finanzi; * f'Barakaldo, il-B!E!C! (Ċentru tal-Wirjiet ta' Bilbao). == Ekonomija == Wara li għaddiet minn kriżi kbira marbuta mal-abbandun gradwali tal-attivitajiet tal-bini tal-bastimenti u tal-minjieri, il-belt setgħet iddur lejn attivitajiet ta’ servizz u ta’ teknoloġija għolja (pereżempju permezz tal-ħolqien tal-park teknoloġiku tal-Bizkaia). Bilbao hija waħda mill-uniċi bliet fi Spanja barra l-kapitali Madrid li fiha l-kwartieri ġenerali tal-kumpaniji multinazzjonali: Iberdrola fis-settur tal-enerġija u BBVA (Banco Bilbao Vizcaya Argentaria) fis-settur bankarju, u tpoġġi lilha nnifisha f'niċċa dinamika ħafna. Barra minn hekk, il-port huwa wieħed mill-aktar importanti fl-ark Atlantiku, dak ewlieni fuq il-kosta tat-Tramuntana ta’ Spanja bi 38 miljun tunnellata fi tranżitu fl-2005. == Politika u amministrattiva == [[Stampa:Bilbao City Hall 001.jpg|alt=Ċentru Ċiviku ta' Bilbao|nofs|daqsminuri|Ċentru Ċiviku ta' Bilbao]] Bilbao hija l-kapitali tat-territorju storiku ta' Biscay. Jappartjeni għall-comarca ta' Greater Bilbao, li tagħha hija l-kapitali. == Trasport == '''<big>Infrastruttura tat-toroq</big>''' Il-belt hija konnessa man-netwerk tat-toroq internazzjonali bl-AP-8 li twassal għal San Sebastjan u Franza lejn il-lvant, Santander imbagħad Asturias lejn il-punent. Lejn in-nofsinhar l-awtostrada AP-68 tipprovdi aċċess għal Vitoria-Gasteiz, Pamplona, Burgos, [[Madrid]] u [[Zaragoza]]. Ġewwa l-belt, 13-il pont jgħaqqdu ż-żewġ banek tax-xmara Nervion, filwaqt li downstream żewġ mezzi biss jgħaqqdu ż-żewġ banek: il-pont Biscay u pont tal-awtostrada li għandu funzjoni periferali għall-belt. Tibda mill-istazzjon tal-karozzi tal-linja msejjaħ Termibus, il-belt hija konnessa mal-bliet ewlenin Spanjoli (madwar għoxrin vjaġġ bir-ritorn ma 'Madrid pereżempju) u ċerti bliet Ewropej b'linji ta' kowċis regolari. '''<big>Ajruport</big>''' [[Stampa:Aeropuerto Bilbao Loiu 01.jpg|alt=Ajruport ta' Bilbao|nofs|daqsminuri|Ajruport ta' Bilbao]] Fl-2000, fit-tramuntana tal-belt, ġie inawgurat it-terminal il-ġdid tal-[[Ajruport Internazzjonali ta 'Bilbao]] (Ajruport Internazzjonali ta' Loiu). Dan it-terminal il-ġdid għamilha possibbli li jiżdiedu ħafna l-kapaċitajiet tat-traffiku tal-ajru, notevolment bil-wasla ta’ linji tal-ajru low-cost. Fl-2006, l-ajruport ħadem madwar 4 miljun passiġġier. '''<big>Port</big>''' Il-lanċa Cap Finistère tal-kumpanija Brittany Ferries tgħaqqad Santurtzi (15-il km fil-majjistral tal-belt fejn jinsab il-port attwali ta’ Bilbao) ma’ Portsmouth (ir-[[Renju Unit]]), u jieqaf ukoll f’Roscoff fil-Brittanja. '''<big>Ferroviji</big>''' [[Stampa:Bilbao - Estación de Abando Indalecio Prieto 02.jpg|alt=Stazzjon ta' Bilbao-Abando|nofs|daqsminuri|Stazzjon ta' Bilbao-Abando]] Linji ferrovjarji fuq distanzi twal jgħaqqdu Bilbao ma '[[Madrid]], [[Barċellona]] u destinazzjonijiet oħra fit-Tramuntana ta' Spanja. Il-belt għandha erba’ stazzjonijiet tal-ferrovija: l-istazzjonijiet ta’ Bilbao-Abando u Bilbao-Concordia jappartjenu għal Adif u huma operati minn Renfe, filwaqt li l-istazzjonijiet ta’ Bilbao-Atxuri u Zazpikaleak/Casco Viejo jappartjenu għan-netwerk tal-ferrovija tal-ETS Bask u huma operati minn [[Euskotren]], u jservu lokali. destinazzjonijiet fuq distanza qasira. L-istazzjon ta' [[Bilbao-Abando]] huwa l-istazzjon tal-ferrovija prinċipali tal-belt. Renfe toffri ferroviji Alvia Iberian gauge fuq distanzi twal għal [[Madrid]] u [[Barċellona]], kif ukoll servizzi Intercity għal Vigo b'konnessjonijiet possibbli għal A Coruña u [[Hendaye]]. Matul is-sajf, ferroviji speċjali jitilqu lejn Malaga. Il-belt se tkun konnessa man-netwerk tal-ferrovija ta’ veloċità għolja [[Pajjiż Bask (komunità awtonoma)|Basque]] Y madwar l-2023, li tippermetti li l-ferroviji ta’ veloċità għolja AVE jgħaddu bejn il-kapitali Baski u wkoll lejn [[Madrid]] u bliet Spanjoli oħra fil-futur. Il-wasla tas-servizzi ġodda ta’ veloċità għolja se tinvolvi l-ħolqien ta’ stazzjon taħt l-art kompletament ġdid li jieħu post l-infrastruttura attwali. Il-kostruzzjoni mistennija tibda fl-2020. L-istazzjon ta' Bilbao-Concordia jinsab fil-viċinanza immedjata ta' Bilbao-Abando u jakkomoda ferroviji narrow gauge operati minn Renfe taħt il-marka Renfe Feve. Renfe toffri ferroviji reġjonali frekwenti għall-ibliet ta 'Santander u León. [[Euskotren Trena]] joffri servizzi regolari lejn Bermeo mill-istazzjon Bilbao-Atxuri, filwaqt li fl-istazzjon Zazpikaleak/Casco Viejo hemm servizzi reġjonali lejn Durango, Eibar u [[San Sebastjan (Spanja)|San Sebastián]]. '''<big>Trasport pubbliku</big>''' [[Stampa:Bilbao Metro 05 2012 2406.jpg|alt=Metro ta' Bilbao|nofs|daqsminuri|[[Metro ta' Bilbao]]]] [[Stampa:Euskotren Tranbia Uribitarte2016.jpg|alt=Tramm ta' Bilbao|nofs|daqsminuri|Tramm ta' Bilbao]] Is-sistema ferrovjarja ta' transitu tal-massa hija maqsuma f'netwerks differenti ġestiti minn operaturi separati. Il-[[metro ta' Bilbao]], maħluqa fl-1995, topera żewġ linji taħt l-art bi ftit sezzjonijiet 'il fuq mill-art (linja 1 u linja 2). Dawn iż-żewġ linji jgħaqqdu ż-żona metropolitana wara l-estwarju fuq iż-żewġ naħat, minn Etxebarri fin-nofsinhar sa Plentzia u Santurtzi fuq il-kosta. Il-Linja 1 inbniet fil-biċċa l-kbira tagħha wara l-istess rotta tal-linja tal-ferrovija Bilbao-Las Arenas, li kienet għadha topera meta nfetħet is-sistema tal-metro fl-1995 u minn dakinhar ġiet sostitwita minnha. L-istazzjonijiet tas-sistema tas-subway kienu ddisinjati minn Norman Foster. Il-linja tal-metro 3 hija operata minn [[Euskotren Trena]], li topera wkoll servizzi reġjonali lejn Durango u Eibar kif ukoll linja tal-ferrovija tal-vjaġġaturi li tgħaqqad iċ-ċentru ta' Bilbao ma' Lezama u l-Wied ta' Txorierri. Din it-tielet linja tal-metro ġiet inawgurata fit-8 ta’ April 2017 u mistennija tiġi estiża għall-ajruport fil-futur qarib. Il-proġetti tar-raba’ u l-ħames linja jeżistu u bħalissa qed jiġu studjati. Renfe topera erba' linji tal-ferroviji tal-vjaġġaturi f'sistema separata mill-metro. Tlieta minn dawn joperaw taħt il-marka [[Cercanías]] u huma magħrufa kollettivament bħala [[Cercanías Bilbao]], filwaqt li r-raba' linja hija operata minn [[Renfe Feve]]. It-tliet linji operati taħt l-isem Cercanías joperaw fil-biċċa l-kbira fuq il-wiċċ u jivvjaġġaw distanzi akbar mis-[[Metro ta' Bilbao|sistema tal-metro]], u jilħqu muniċipalitajiet barra miż-żona metropolitana bħal Muskiz jew saħansitra barra mill-provinċja ta’ [[Biscay]], bħal Amurrio. It-tliet linji kollha jibdew mill-istazzjon Bilbao-Abando, filwaqt li l-linja operata minn [[Renfe Feve]] tibda mill-istazzjon Bilbao-Concordia<ref>{{Ċita web|url=https://www.euskotren.eus/castellano/horarios/trans_txor2.html|titlu=}}</ref>. == Sport == [[Stampa:Bilbao San Mamés Stadium 4.jpg|alt=Stadium San Mamés|nofs|daqsminuri|Stadium San Mamés]] Il-belt hija rappreżentata mill-klabb tal-futbol [[Athletic Bilbao]], li jilgħab fi grawnd imlaqqam il-Katidral f'San Mamés, u mill-klabb tal-basketball CBD Bilbao. Mill-31 ta’ Ottubru sat-3 ta’ Novembru, 2007, il-belt ospitat ir-raba’ Tazza tad-Dinja Kin-ball. Fl-2005, il-belt ospitat tiġrijiet tal-karozzi matul is-Serje Dinjija mir-Renault. Intgħażel ukoll għall-bidu tat-Tour de France tal-2023. == Edukazzjoni == Żewġ universitajiet fil-belt : * l-Università tal-Pajjiż Bask (Universidad del País Vasco/Euskal Herriko Unibertsitatea), l-università pubblika Baska li Bilbao hija waħda mill-4 kampus ma' Vitoria u San Sebastián. Għalkemm il-kampus ewlieni tal-UPV/EHU ta’ Biscay jinsab f’Leioa, (tramuntana ta’ Bilbao), fi ħdan il-belt ta’ Bilbao nsibu wħud miċ-ċentri ewlenin tal-università pubblika Baska; l- * Università ta 'Deusto fuq il-banek tan-Nervion, hija l-università privata. == Ġemellaġġ == * {{Flagicon|FRA}} [[Bordeaux]] ([[Franza]]) ; * {{Flagicon|ARG}} [[Buenos Aires]] ([[Arġentina]]) ; * {{Flagicon|COL}} [[Medellín]] ([[Kolombja]]) ; * {{Flagicon|USA}} [[Pittsburgh]] ([[Stati Uniti]]) ; * {{Flagicon|CHN}} [[Qingdao]] ([[Ċina]]) ; * {{Flagicon|ARG}} [[Rosario]] ([[Arġentina]]) ; * {{Flagicon|SPA}} [[Sant Adrià de Besòs]] ([[Spanja]]) ; * {{Flagicon|GEO}} [[Tbilisi]] ([[Ġeorġja]]). [[Kategorija:Bliet ta' Spanja]] m2atcaml63khmlz0x03yh7n7f2c6j19 317925 317924 2024-11-26T20:35:24Z JovalQC 21720 "Referenzi" joħolqu 317925 wikitext text/x-wiki {{Nebbieta|ġeografija}}{{Infobox city}} '''Bilbao''' hija belt fit-Tramuntana [[Spanja|ta' Spanja]] ta' madwar {{nombre|350000|habitants}} ( {{nombre|950000|habitants}} fl-agglomerazzjoni), kapitali tal-provinċja ta' Biscay u l- lomarka ta' Greater Bilbao. Hija l-aktar belt importanti fil- komunità awtonoma tal-Pajjiż Bask u fit-tramuntana tal-Peniżola Iberika. Hija l-għaxar l-akbar belt fi Spanja u wieħed miċ-ċentri ekonomiċi ewlenin tagħha. Hija tinsab fl-estwarju tax-Xmara Nervion. [[Stampa:View of Bilbao.jpg|alt=Veduta ta' Bilbao|nofs|daqsminuri|Veduta ta' Bilbao ]] == Storja == '''<big>Oriġini</big>''' [[Stampa:Bilbao (Vizcaya)-Monumento a Don Diego López de Haro-2-Plaza Circular.jpg|alt=Monument iddedikat lill-fundatur tal-belt, Don Diego López.|nofs|daqsminuri|Monument iddedikat lill-fundatur tal-belt, Don Diego López.]] Il-belt twaqqfet minn Diego López V de Haro, sid ta’ Biscay (li jagħti ismu lill-arterja ewlenija tal-belt, il-Gran Vía), fil-15 ta’ Ġunju 1300. Raħal u port diġà kienu jeżistu qabel din id-data fuq ix-xatt tal-lemin. tan-Nervion u traċċi ta’ insedjament li jmorru lura madwar 2,000 sena nstabu fil-quċċata tal-Muntanja Malmasín. '''<big>1300-1600</big>''' [[Stampa:Portal of the Cathedral of Bilbao.jpg|alt=Portal tal-Katidral.|nofs|daqsminuri|Portal tal-Katidral.]] Fiż-żmien tat-twaqqif tal-belt, il-belt kellha biss tliet toroq madwar knisja (fuq il-post tal-katidral attwali) imdawra b’ħajt u port. Il-knisja hija mibnija f'ġieħ San Ġakbu (Santiago f'Kastilja) li waħda mir-rotot ta' pellegrinaġġ tiegħu hija ddedikata lilu: il-Camino del Norte tal-pellegrinaġġ ta' Santiago de Compostela jgħaddi mill-belt. Il-belt kibret bil-mod iżda kontinwament fiż-żona attwali tad-distrett tas-seba 'toroq, u bbenefikat mill-privileġġi mogħtija mis-sinjuri ta' Biscay. Fis-seklu 15, il-belt kellha madwar 3,000 abitant. Fl-1511, Joan I ta’ Spanja ħolqot il-Konsulat de Bilbao, korp influwenti responsabbli għall-ġestjoni tal-port ta’ Bilbao u għalhekk il-kummerċ li jopera hemmhekk. '''<big>1600-1900</big>''' Fl-1602, il-belt saret kapitali ta' Biscay, wara l-belt ta' Bermeo. Ġew skoperti depożiti abbundanti ta’ ħadid fl-għoljiet ta’ madwar il-belt, li ppermettewha tiddiversifika l-kummerċ tagħha li qabel kien iffukat fuq prodotti agrikoli. Ir-rivoluzzjoni industrijali fis-seklu 19 għamlitha possibbli li jiġu sfruttati minjieri tal-ħadid fuq skala kbira, u għalhekk li jiġu żviluppati l-industriji metallurġiċi u tal-azzar. It-tkabbir tal-belt u l-iżvilupp tal-kummerċ marbut mar-rivoluzzjoni industrijali wasslu għall-iżvilupp ta’ attivitajiet ta’ appoġġ (ħolqien tal-Banco de Bilbao fl-1857, il-Borża ta’ Bilbao fl-1890, l-ewwel linja ferrovjarja għat-trasport minerali fl-1865...) . F'termini tal-ippjanar tal-bliet, it-tkabbir tal-belt wassal għall-ippjanar tal-kostruzzjoni ta 'distrett ġdid, Ensanche, fiż-żmien tal-annessjoni tar-raħal ta' Abando fl-1876 li għamilha possibbli li tirdoppja l-erja tal-wiċċ ta ' il-belt. Fl-aħħar, fl-1886, twaqqfet l-Università ta’ Deusto, l-ewwel università tal-belt. Il-ġid ekonomiku tal-belt jispjega għaliex kienet assedjata erba’ darbiet matul il-Gwerer Karlisti, mingħajr qatt ma ntrebħet. '''<big>Is-seklu 20</big>''' Fil-bidu tas-seklu 20, il-belt kienet waħda mill-aktar sinjuri fi Spanja u hemm ħafna kumpaniji kbar stabbiliti: Euskalduna fl-1900 (bini ta’ dgħajjes), Ibérduero (Iberdrola attwali, b’għaqda ma’ Hidroelectrica Española, li ġabet l-enerġija elettrika għall- belt fl-1904), Altos Hornos de Viscaya fl-1902 (bħalissa jappartjeni għall-grupp Arcelor mill-għajbien ta’ Aceralia)… Barra minn hekk, il-belt espandiet gradwalment permezz tal-annessjoni tal-muniċipalitajiet tal-madwar, notevolment Deusto fl-1925, u ġew żviluppati distretti ġodda bħal Basurto jew Begona. Il-gwerra ċivili waqqfet l-iżvilupp tal-belt. Fil-kunvent tal-Escolapios twaqqaf kamp tal-ħabs għas-suldati tal-Armata Popolari tar-Repubblika Spanjola u hemm maqfula diversi eluf ta’ priġunieri. Il-kriżi industrijali tas-snin tmenin sa ftit ilu tat lil Bilbao l-immaġni ta’ belt imniġġsa magħmula minn bosta artijiet skart industrijali, konsegwenzi tad-diffikultajiet ta’ kumpaniji li l-attivitajiet tagħhom kienu bbażati fuq il-metallurġija u l-azzar. Biex tħassar din l-immaġni, il-muniċipalità wettqet b'suċċess bosta programmi paralleli mar-rikonverżjoni ekonomika lejn attivitajiet ta' servizzi u attivitajiet industrijali b'valur miżjud ogħla. '''<big>Tiġdid urban fl-aħħar tas-seklu 20</big>''' [[Stampa:Guggenheim-bilbao-jan05.jpg|alt=Mużew Guggenheim|nofs|daqsminuri|Mużew Guggenheim ]] Filwaqt li ġarrab il-ċikatriċi tal-kriżi ekonomika tas-snin tmenin li ħasbet l-industrija Baska ta' Spanja, Bilbao bdiet terġa' titwieled fl-1989 billi nediet pjan vast ta' rivitalizzazzjoni urbana. L-isforz finanzjarju huwa konsiderevoli: 735 miljun ewro huma investiti minn “Bilbao ría 2000”, kumpanija b’responsabbiltà limitata li l-azzjonisti tagħha huma l-gvern Bask, il-provinċja ta’ Biscay u l-muniċipalitajiet ikkonċernati. Il-proġett ewlieni ta’ dan il-pjan ta’ rivitalizzazzjoni huwa l-bini tal-[[Mużew Guggenheim]]. Fl-1991, Bilbao ressqet l-applikazzjoni tagħha lill-Fondazzjoni Solomon R. Guggenheim biex tospita l-fergħa [[Ewropa|Ewropea]] tagħhom. Sal-1997, tmien snin biss wara t-tnedija tal-programm, il-metamorfożi tal-belt kienet diġà evidenti. Il-faċċati tal-belt "is-sewda" huma rinnovati. Għaddejjin programmi kbar ta' ppjanar urban u titnieda politika ta' infrastruttura pubblika ambizzjuża. Għal kull waħda minn dawn il-faċilitajiet, kelma waħda: kwalità arkitettonika. L-akbar ismijiet fid-dinja jiġu biex iġibu l-mess tagħhom: dak tal-mużew Guggenheim iddisinjat minn Frank Gehry, l-ajruport u l-pont Santiago Calatrava, il-Palacio Euskalduna fl-1999 fuq il-post fejn kienu t-tarzni ta’ Euskalduna, it-tramm (Euskotren) f’ 2002 jew it-torri Iberdrola (skajskrejper minn César Pelli li huwa l-kwartieri ġenerali tal-kumpanija Iberdrola). Bilbao hija prinċipalment ċentru amministrattiv u ta 'servizz, u huma l-muniċipalitajiet tal-madwar li huma dar għal attività industrijali (industrija tal-azzar, bini tal-vapuri, park teknoloġiku ta' Zamudio, eċċ. L-eżenzjoni u l-idrografija tar-reġjun jiddeterminaw l-iżvilupp urban u ekonomiku). Fl-2004, Bilbao rċeviet il-premju għall-aqwa proġett urban fid-dinja, waqt il-Biennale ta’ Venezja (premju “Città d’acqua”) kif ukoll il-premju Ewropew għall-ippjanar urban u reġjonali. Fl-2013, il-Fondazzjoni Pfizer tatha l-premju għal "l-iktar belt Spanjola b'saħħitha". Bilbao jippresiedi wkoll l-Assoċjazzjoni Internazzjonali tal-Bliet u l-Portijiet. '''<big>Titoli tal-belt</big>''' Bilbao għandha t-titli ta' Muy Noble y Muy Leal e Invicta. Fl-1475 ir-Re Kattoliċi tawh it-titlu ta’ belt nobbli u fl-1603 [[Filippu III]] taha dak ta’ Muy Noble y Muy Leal. Ir-[[Reġina María Cristina]] tatlu, fl-1837, dak ta’ Invicta talli rreżistiet l-attakk tal-armata Karlista. == Ġeografija == Il-belt ta’ Bilbao hija port importanti u ċentru industrijali, li jinsab fuq ix-Xmara Nervion, li s-subborgi tagħha jestendu sal-Baħar Kantabbru. Fit-tramuntana, il-belt tmiss mal-muniċipalitajiet ta' Erandio, Sondika u Derio, fil-lvant mal-muniċipalitajiet ta' Zamudio u Etxebarri. In-Nofsinhar tal-belt imiss ma' Basauri u Arrigorriaga u lejn il-punent, Barakaldo u Alonsotegi. Il-parti urbanizzata tal-belt hija limitata minn żewġ muntanji żgħar : Pagasarri (fin-nofsinhar) u Artxanda (fit-tramuntana), li tagħti lill-belt il-laqam tagħha, “El Botxo” (“il-vojt” bil-Malti). '''<big>Klima</big>''' [[Stampa:Clima Bilbao (España).PNG|alt=Klima ta' Bilbao|nofs|daqsminuri|Klima ta' Bilbao]] Bilbao tgawdi klima oċeanika, ġeneralment ħafifa, mingħajr temperaturi estremi. F'Jannar it-temperatura medja hija 9°C u f'Lulju hija 21°C. Il-preċipitazzjoni hija ta' madwar 1,200 mm fis-sena, l-aktar xita, iżda wkoll tlett ijiem ta' borra bħala medja kull xitwa. Sħana estrema hija komuni għal ftit jiem kull sajf, l-aktar meta jonfoħ ir-riħ tan-Nofsinhar madwar il-muntanji u t-temperaturi jogħlew minħabba l-effett Foehn. It-temperaturi rekord osservati huma massimu ta’ 42.0°C (26 ta’ Lulju, 1947) u minimu ta’ -8.6°C (3 ta’ Frar, 1963). L-ogħla xita osservata kienet 225.6 mm fis-26 ta’ Frar, 1983 meta għargħar sinifikanti kien ikkawżat mix-Xmara Nervion. == Patrimonju == '''<big>Belt il-qadima u bini qabel is-seklu 19</big>''' Belt il-qadima (casco viejo) Medju Evu u Rinaxximent magħrufa bħala s-Seba' Toroq (Siete Calles) kollha jwasslu għall-pjazza tas-suq Ribera (1930). [[Stampa:Casco viejo.jpg|alt=Casco viejo|nofs|daqsminuri|Casco viejo]] '''<big>Bini reliġjuż</big>''' [[Stampa:Bilbao San Vicente Mártir.jpg|alt=Knisja tal-Martri San Vinċenz.|nofs|daqsminuri|Knisja tal-Martri San Vinċenz.]] Bosta knejjes mis-sekli 17 u 18: * Katidral ta' Santiago (sekli 14 u 15); * bażilika ta’ Begonia (1620); * knisja ta’ Sant-Antnin(1433); * knisja tal-martri San Vinċenz (1556); * knisja ta’ San Pietru (seklu 16); * knisja San-Ġwann (1622); * knisja ta’ San Nikola (1756); * kunvent tal-Inkarnazzjoni. '''<big>Bini mis-seklu 19 u l-ewwel nofs tas-seklu 20</big>''' [[Stampa:Teatro Arriaga exterior 1.jpg|alt=Teatru Arriaga|nofs|daqsminuri|Teatru Arriaga]] [[Stampa:University of Deusto, Bilbao, July 2010 (01).JPG|alt=Università ta' Deusto|nofs|daqsminuri|Università ta' Deusto]] Il-viċinat vast tas-seklu 19 jokkupa x-xatt tal-lemin tar-Ría de Bilbao b'xi appendiċi fuq ix-xellug madwar Avenida Don Diego López de Haro. Fiha ħafna xhieda tal-arkitettura Belle Époque. * ''Euskalzaindia'' (Akkademja tal-Ilsien Bask) li tħares lejn ''Plaza Nueva'' (1849); * Teatru Arriaga (1890); * palazz tad-Deputazzjoni Provinċjali (1900); * Università ta' Deusto (1886); * il-muniċipju (1892); * Bini Alhóndiga (1909); * Palazz Chavarri (1888). '''<big>Stazzjon</big>''' * Stazzjon de la Concorde (tieġ); * stazzjon Atxuri (1912); * Stazzjon Bilbao-Abando (1950) [[Stampa:Bilbao - Concordia FEVE Station.jpg|alt=Stazzjon de la Concorde|nofs|daqsminuri|Stazzjon de la Concorde]] '''<big>Landmarks</big>''' * Monument ad unur Don Diego López de Haro (1890); * monument tal-Qalb ta’ Ġesu (1927). '''<big>Arkitettura kontemporanja</big>''' [[Stampa:Bilbao - Zubizuri 07.jpg|nofs|daqsminuri|Zubizuri]] * Mużew Guggenheim; * Euskalduna (ċentru tal-kungress u tal-mużika); * dipartiment tal-kummerċ u l-finanzi; * f'Barakaldo, il-B!E!C! (Ċentru tal-Wirjiet ta' Bilbao). == Ekonomija == Wara li għaddiet minn kriżi kbira marbuta mal-abbandun gradwali tal-attivitajiet tal-bini tal-bastimenti u tal-minjieri, il-belt setgħet iddur lejn attivitajiet ta’ servizz u ta’ teknoloġija għolja (pereżempju permezz tal-ħolqien tal-park teknoloġiku tal-Bizkaia). Bilbao hija waħda mill-uniċi bliet fi Spanja barra l-kapitali Madrid li fiha l-kwartieri ġenerali tal-kumpaniji multinazzjonali: Iberdrola fis-settur tal-enerġija u BBVA (Banco Bilbao Vizcaya Argentaria) fis-settur bankarju, u tpoġġi lilha nnifisha f'niċċa dinamika ħafna. Barra minn hekk, il-port huwa wieħed mill-aktar importanti fl-ark Atlantiku, dak ewlieni fuq il-kosta tat-Tramuntana ta’ Spanja bi 38 miljun tunnellata fi tranżitu fl-2005. == Politika u amministrattiva == [[Stampa:Bilbao City Hall 001.jpg|alt=Ċentru Ċiviku ta' Bilbao|nofs|daqsminuri|Ċentru Ċiviku ta' Bilbao]] Bilbao hija l-kapitali tat-territorju storiku ta' Biscay. Jappartjeni għall-comarca ta' Greater Bilbao, li tagħha hija l-kapitali. == Trasport == '''<big>Infrastruttura tat-toroq</big>''' Il-belt hija konnessa man-netwerk tat-toroq internazzjonali bl-AP-8 li twassal għal San Sebastjan u Franza lejn il-lvant, Santander imbagħad Asturias lejn il-punent. Lejn in-nofsinhar l-awtostrada AP-68 tipprovdi aċċess għal Vitoria-Gasteiz, Pamplona, Burgos, [[Madrid]] u [[Zaragoza]]. Ġewwa l-belt, 13-il pont jgħaqqdu ż-żewġ banek tax-xmara Nervion, filwaqt li downstream żewġ mezzi biss jgħaqqdu ż-żewġ banek: il-pont Biscay u pont tal-awtostrada li għandu funzjoni periferali għall-belt. Tibda mill-istazzjon tal-karozzi tal-linja msejjaħ Termibus, il-belt hija konnessa mal-bliet ewlenin Spanjoli (madwar għoxrin vjaġġ bir-ritorn ma 'Madrid pereżempju) u ċerti bliet Ewropej b'linji ta' kowċis regolari. '''<big>Ajruport</big>''' [[Stampa:Aeropuerto Bilbao Loiu 01.jpg|alt=Ajruport ta' Bilbao|nofs|daqsminuri|Ajruport ta' Bilbao]] Fl-2000, fit-tramuntana tal-belt, ġie inawgurat it-terminal il-ġdid tal-[[Ajruport Internazzjonali ta 'Bilbao]] (Ajruport Internazzjonali ta' Loiu). Dan it-terminal il-ġdid għamilha possibbli li jiżdiedu ħafna l-kapaċitajiet tat-traffiku tal-ajru, notevolment bil-wasla ta’ linji tal-ajru low-cost. Fl-2006, l-ajruport ħadem madwar 4 miljun passiġġier. '''<big>Port</big>''' Il-lanċa Cap Finistère tal-kumpanija Brittany Ferries tgħaqqad Santurtzi (15-il km fil-majjistral tal-belt fejn jinsab il-port attwali ta’ Bilbao) ma’ Portsmouth (ir-[[Renju Unit]]), u jieqaf ukoll f’Roscoff fil-Brittanja. '''<big>Ferroviji</big>''' [[Stampa:Bilbao - Estación de Abando Indalecio Prieto 02.jpg|alt=Stazzjon ta' Bilbao-Abando|nofs|daqsminuri|Stazzjon ta' Bilbao-Abando]] Linji ferrovjarji fuq distanzi twal jgħaqqdu Bilbao ma '[[Madrid]], [[Barċellona]] u destinazzjonijiet oħra fit-Tramuntana ta' Spanja. Il-belt għandha erba’ stazzjonijiet tal-ferrovija: l-istazzjonijiet ta’ Bilbao-Abando u Bilbao-Concordia jappartjenu għal Adif u huma operati minn Renfe, filwaqt li l-istazzjonijiet ta’ Bilbao-Atxuri u Zazpikaleak/Casco Viejo jappartjenu għan-netwerk tal-ferrovija tal-ETS Bask u huma operati minn [[Euskotren]], u jservu lokali. destinazzjonijiet fuq distanza qasira. L-istazzjon ta' [[Bilbao-Abando]] huwa l-istazzjon tal-ferrovija prinċipali tal-belt. Renfe toffri ferroviji Alvia Iberian gauge fuq distanzi twal għal [[Madrid]] u [[Barċellona]], kif ukoll servizzi Intercity għal Vigo b'konnessjonijiet possibbli għal A Coruña u [[Hendaye]]. Matul is-sajf, ferroviji speċjali jitilqu lejn Malaga. Il-belt se tkun konnessa man-netwerk tal-ferrovija ta’ veloċità għolja [[Pajjiż Bask (komunità awtonoma)|Basque]] Y madwar l-2023, li tippermetti li l-ferroviji ta’ veloċità għolja AVE jgħaddu bejn il-kapitali Baski u wkoll lejn [[Madrid]] u bliet Spanjoli oħra fil-futur. Il-wasla tas-servizzi ġodda ta’ veloċità għolja se tinvolvi l-ħolqien ta’ stazzjon taħt l-art kompletament ġdid li jieħu post l-infrastruttura attwali. Il-kostruzzjoni mistennija tibda fl-2020. L-istazzjon ta' Bilbao-Concordia jinsab fil-viċinanza immedjata ta' Bilbao-Abando u jakkomoda ferroviji narrow gauge operati minn Renfe taħt il-marka Renfe Feve. Renfe toffri ferroviji reġjonali frekwenti għall-ibliet ta 'Santander u León. [[Euskotren Trena]] joffri servizzi regolari lejn Bermeo mill-istazzjon Bilbao-Atxuri, filwaqt li fl-istazzjon Zazpikaleak/Casco Viejo hemm servizzi reġjonali lejn Durango, Eibar u [[San Sebastjan (Spanja)|San Sebastián]]. '''<big>Trasport pubbliku</big>''' [[Stampa:Bilbao Metro 05 2012 2406.jpg|alt=Metro ta' Bilbao|nofs|daqsminuri|[[Metro ta' Bilbao]]]] [[Stampa:Euskotren Tranbia Uribitarte2016.jpg|alt=Tramm ta' Bilbao|nofs|daqsminuri|Tramm ta' Bilbao]] Is-sistema ferrovjarja ta' transitu tal-massa hija maqsuma f'netwerks differenti ġestiti minn operaturi separati. Il-[[metro ta' Bilbao]], maħluqa fl-1995, topera żewġ linji taħt l-art bi ftit sezzjonijiet 'il fuq mill-art (linja 1 u linja 2). Dawn iż-żewġ linji jgħaqqdu ż-żona metropolitana wara l-estwarju fuq iż-żewġ naħat, minn Etxebarri fin-nofsinhar sa Plentzia u Santurtzi fuq il-kosta. Il-Linja 1 inbniet fil-biċċa l-kbira tagħha wara l-istess rotta tal-linja tal-ferrovija Bilbao-Las Arenas, li kienet għadha topera meta nfetħet is-sistema tal-metro fl-1995 u minn dakinhar ġiet sostitwita minnha. L-istazzjonijiet tas-sistema tas-subway kienu ddisinjati minn Norman Foster. Il-linja tal-metro 3 hija operata minn [[Euskotren Trena]], li topera wkoll servizzi reġjonali lejn Durango u Eibar kif ukoll linja tal-ferrovija tal-vjaġġaturi li tgħaqqad iċ-ċentru ta' Bilbao ma' Lezama u l-Wied ta' Txorierri. Din it-tielet linja tal-metro ġiet inawgurata fit-8 ta’ April 2017 u mistennija tiġi estiża għall-ajruport fil-futur qarib. Il-proġetti tar-raba’ u l-ħames linja jeżistu u bħalissa qed jiġu studjati. Renfe topera erba' linji tal-ferroviji tal-vjaġġaturi f'sistema separata mill-metro. Tlieta minn dawn joperaw taħt il-marka [[Cercanías]] u huma magħrufa kollettivament bħala [[Cercanías Bilbao]], filwaqt li r-raba' linja hija operata minn [[Renfe Feve]]. It-tliet linji operati taħt l-isem Cercanías joperaw fil-biċċa l-kbira fuq il-wiċċ u jivvjaġġaw distanzi akbar mis-[[Metro ta' Bilbao|sistema tal-metro]], u jilħqu muniċipalitajiet barra miż-żona metropolitana bħal Muskiz jew saħansitra barra mill-provinċja ta’ [[Biscay]], bħal Amurrio. It-tliet linji kollha jibdew mill-istazzjon Bilbao-Abando, filwaqt li l-linja operata minn [[Renfe Feve]] tibda mill-istazzjon Bilbao-Concordia<ref>{{Ċita web|url=https://www.euskotren.eus/castellano/horarios/trans_txor2.html|titlu=}}</ref>. == Sport == [[Stampa:Bilbao San Mamés Stadium 4.jpg|alt=Stadium San Mamés|nofs|daqsminuri|Stadium San Mamés]] Il-belt hija rappreżentata mill-klabb tal-futbol [[Athletic Bilbao]], li jilgħab fi grawnd imlaqqam il-Katidral f'San Mamés, u mill-klabb tal-basketball CBD Bilbao. Mill-31 ta’ Ottubru sat-3 ta’ Novembru, 2007, il-belt ospitat ir-raba’ Tazza tad-Dinja Kin-ball. Fl-2005, il-belt ospitat tiġrijiet tal-karozzi matul is-Serje Dinjija mir-Renault. Intgħażel ukoll għall-bidu tat-Tour de France tal-2023. == Edukazzjoni == Żewġ universitajiet fil-belt : * l-Università tal-Pajjiż Bask (Universidad del País Vasco/Euskal Herriko Unibertsitatea), l-università pubblika Baska li Bilbao hija waħda mill-4 kampus ma' Vitoria u San Sebastián. Għalkemm il-kampus ewlieni tal-UPV/EHU ta’ Biscay jinsab f’Leioa, (tramuntana ta’ Bilbao), fi ħdan il-belt ta’ Bilbao nsibu wħud miċ-ċentri ewlenin tal-università pubblika Baska; l- * Università ta 'Deusto fuq il-banek tan-Nervion, hija l-università privata. == Ġemellaġġ == * {{Flagicon|FRA}} [[Bordeaux]] ([[Franza]]) ; * {{Flagicon|ARG}} [[Buenos Aires]] ([[Arġentina]]) ; * {{Flagicon|COL}} [[Medellín]] ([[Kolombja]]) ; * {{Flagicon|USA}} [[Pittsburgh]] ([[Stati Uniti]]) ; * {{Flagicon|CHN}} [[Qingdao]] ([[Ċina]]) ; * {{Flagicon|ARG}} [[Rosario]] ([[Arġentina]]) ; * {{Flagicon|SPA}} [[Sant Adrià de Besòs]] ([[Spanja]]) ; * {{Flagicon|GEO}} [[Tbilisi]] ([[Ġeorġja]]). == Referenzi == [[Kategorija:Bliet ta' Spanja]] bvmz041yvl07cbfwt7htdobordmo6p8 0 31127 317930 317687 2024-11-27T09:26:34Z ToniSant 4257 /* Diċembru */ - 317930 wikitext text/x-wiki Din hija lista ta' attivitajiet mużikali notevoli li ġraw u diski/recordings maħruġa fl-2024. Kull attività jew recording iridu jkunu sostanzjati minn referenza xierqa, u aktar minn waħda, meta dan possibli. ==Diski u recordings oħra maħruġa fl-2024== === Jannar === {| class="wikitable" |+ !Data !Titlu !Artist/i !Mod !Referenzi u/jew noti !Wikidata |- |2 |Haw |[[elPaletti]] |Digital |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://elpaletti.bandcamp.com/track/haww|titlu=Haww, by elPaletti|data=2 Jannar 2024|sit=elPaletti|lingwa=mt|data-aċċess=2024-01-08|arkivju-url=https://web.archive.org/web/20240108201542/https://elpaletti.bandcamp.com/track/haww|arkivju-data=2024-01-08|url-status=dead}}</ref> |[[wikidata:Q124354611|Q124354611]] |- |5 |Hey Lover |[[Jay Zinga]] feat. [[Bee (kantanta)|Bee]] |Video |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/6d52axydil2aE97ChUJ2Os|titlu=Hey Lover|kunjom=Zinga|isem=Jay|data=5 Jannar 2024|sit=Spotiify}}</ref> / YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=WSjbXrsuY7c|titlu=Hey Lover|kunjom=Zinga|isem=Jay|data=5 Jannar 2024|sit=YouTube}}</ref> |[[wikidata:Q124354463|Q124354463]] |- |8 |Bloat Drone |[[Lady Lizard]] |Lyric video |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://ladylizard.bandcamp.com/track/bloat-drone|titlu=Bloat Drone, by Lady Lizard|data=8 Jannar 2024|sit=Lady Lizard|lingwa=en|data-aċċess=2024-01-08}}</ref> / YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=oHsJxPy3lJ4|titlu=Bloat Drone|kunjom=Lady Lizard|data=8 Jannar 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> |[[wikidata:Q124354653|Q124354653]] |- |10 |Feel the Rain |[[Chasing Pandora]] |Single |(reissue) Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/7fBZdJ95UVAFQxoHTyayKR?si=936b4f14f3d84d4f|titlu=Feel the Rain|kunjom=Chasing Pandora|data=10 Jannar 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |11 |Blata |[[Is-Suffarin]] |Album |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://is-suffarin.bandcamp.com/album/blata|titlu=BLATA, by is-Suffarin|sit=is-Suffarin|lingwa=en|data-aċċess=2024-01-19}}</ref> | |- |11 |Semgħat id-Daqq (HBIT Remix) |[[Cher Camilleri]] |Remix |Soundcloud<ref>{{Ċita web|url=https://soundcloud.com/hearts-beating-in-time/semghat-id-daqq-hbit-remix|titlu=Semgħet id-Daqq (HBIT remix)|kunjom=Hearts Beating in Time|data=11 Jan 2024|sit=Soundcloud|lingwa=mt}}</ref> | |- |11 |Rejection |[[From Sheep to Wolves]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=PCn5lGT3ONU|titlu=Rejection|kunjom=From Sheep to Wolves|data=11 Jannar 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> |[[wikidata:Q124354710|Q124354710]] |- |15 |(Let's Get) High On Love |[[Ivan Grech]] + [[Faculty of Social Wellbeing]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=6S2TR4ZJTvU|titlu=(Let's Get) High On Love|kunjom=Grech|isem=Ivan|kunjom2=Faculty of Social Wellbeing|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |17 |Inkwatru Vojt |[[Liston]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/0UMTUyaYgiwXTbIjGZO6Ok|titlu=Inkwatru Vojt|kunjom=Liston|data=17 Jannar 2024|sit=Spotify|lingwa=mt}}</ref> | |- |18 |L-Isbaħ Stlla |[[Adria Twins]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=9U03TKnK46k|titlu=L-Isbaħ Stilla|kunjom=Adria Twins|data=18 Jan 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> |[[wikidata:Q124354838|Q124354838]] |- |19 |Let's Talk About Love |[[Michela Galea]] |Single<ref>{{Ċita web|url=https://timesofmalta.com/articles/view/michela-galea-releases-single.1080087|titlu=Michela Galea releases single|data=2024-01-26|sit=Times of Malta|lingwa=en-gb|data-aċċess=2024-01-26}}</ref> |[[Malta Eurovision Song Contest 2024]]<ref>{{Ċita web|url=https://tvmnews.mt/news/michela-galea-bkanzunetta-gdida-dwar-l-imhabba/|titlu=Michela Galea b'kanzunetta ġdida dwar l-imħabba|kunjom=Newsroom|isem=minn TVM|data=2024-01-20|lingwa=mt|data-aċċess=2024-01-20}}</ref> / Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/album/2lqvBWwPMV1TDFqhijB2o1|titlu=Let's Talk About Love|kunjom=Galea|isem=Michela|data=19 Jan 2024|sit=Spotify|data-aċċess=2024-01-20}}</ref> | |- |20 |Let's Talk About Love |Michela Galea |Lyric video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=HpkcrVDmLGI|titlu=Let's Talk About Love (lyric video)|kunjom=Galea|isem=Michela|data=20 Jan 2024|sit=YouTube}}</ref> | |- |20 |Wicked Games |[[Shismu]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/1tOgvZBhbxuGgHXUgIGLOD|titlu=Wicked Games|kunjom=Shismu|data=20 Jan 2024|sit=Spotify}}</ref> | |- |24 |Cloudmaker |[[Oxygyn]] |Single |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://141records.bandcamp.com/track/cloudmaker|titlu=Cloudmaker, by Oxygyn|sit=141 Records|lingwa=en|data-aċċess=2024-02-07}}</ref> | |- |25 |Too Sexy |[[Chris Birdd]] |Online |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/2i3ml0ESJNxPCpsgqfAUZ7|titlu=Too Sexy|kunjom=Birdd|isem=Chris|data=25 January 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |26 |Chemicals |[[Shaun Farrugia]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=x1C4XNySXSQ|titlu=Chemicals|kunjom=Farrugia|isem=Shaun|data=26 Jan 2024|sit=YouTube}}</ref> | |- |26 |Girls Just Wanna |[[Chess Galea]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/265GykoBua5iJdXa0KVxd4|titlu=Girls Just Wanna|kunjom=Galea|isem=Chess|data=26 Jan 2024|sit=Spotify}}</ref> | |- |26 |Arrows |[[Kyle George]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/0Vs17SVIAjvtm3IrVqOkcn|titlu=Arrows|kunjom=George|isem=Kyle|data=26 Jannar 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |28 |1964 |[[Vince Bongailas]] |EP |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/album/4hVMkDQmTRgB6E6evErsYd|titlu=1964|kunjom=Bogailas|isem=Vince|data=28 Jannar 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> |Q |- |29 |Happy Birthday |[[Kayati]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/1EICOx1eGebrDCLCTLGuZf|titlu=Happy Birthday|kunjom=Kayati|data=29 Jan 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> |[[wikidata:Q124472078|Q124472078]] |- |30 |Top Dog |[[Andre Camilleri]] |Album |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://andrecamilleri.bandcamp.com/album/top-dog|titlu=Top Dog, by Andre Camilleri|sit=Andre Camilleri|lingwa=en|data-aċċess=2024-03-08}}</ref> | |- |31 |Happy Birthday |Kayati |Lyric video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=Py-zR_mDMXg|titlu=Happy Birthday (Lyric Video)|kunjom=Kayati|data=31 Jan 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> |[[wikidata:Q124472078|Q124472078]] |} === Frar === {| class="wikitable" |+ !Data !Titlu !Artist/i !Mod !Referenzi u/jew noti !Wikidata |- |1 |Kieku Nista' |[[Maria Zahra Brincat]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=f2Z9D5q4AJY|titlu=Kieku Nista'|kunjom=Zahra Brincat|isem=Maria|data=1 Feb 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> / Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/07qttwtTYv0S1WgfgkDbF8|titlu=Kieku Nista'|kunjom=Zahra Brincat|isem=Maria|data=1 Feb 2024|sit=Spotify|lingwa=mt}}</ref> |Q |- |4 |Heatwave |[[Beck]] x [[Zak Walters]] |Single |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://141records.bandcamp.com/track/heatwave|titlu=Heatwave, by Beck X Zack Walters|sit=141 Records|lingwa=en|data-aċċess=2024-02-10}}</ref> | |- |8 |Time Flies |[[Red Electric]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=25RCl-MOoIU|titlu=Time Flies|kunjom=Red Electric|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> |Q |- |9 |Juliette |[[Aidan Cassar|Aidan]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=rtQynrVbJL8|titlu=Juliette|kunjom=Cassar|isem=Aidan|data=9 Feb 2024|sit=YouTube|lingwa=mt, en}}</ref> |Q |- |9 |Shine |[[Moira Stafrace]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=4qNSkR1nfdo|titlu=Shine|kunjom=Stafrace|isem=Moira|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> |Q |- |9 |Warmth |[[Lulu']] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=g4uyqi12UKc|titlu=Warmth|kunjom=Lulu'|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |9 |Għanja lil Ġużi |[[Amber Bondin|Amber]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/7uziHOd5xrvAk4KPHbLXvR|titlu=Għanja lil Ġużi|kunjom=Bondin|isem=Amber|data=9 Feb 2024|sit=Spotify|lingwa=mt}}</ref> |Q |- |10 |Inti Biss |[[The JoyGivers]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=-iPQ-a2bvCc|titlu=Inti Biss|kunjom=The JoyGivers|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |13 |Ħajti |[[Vince Bongailas]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/4X93S80Jm0k8zhsjg8NO3n|titlu=Ħajti|kunjom=Bongailas|isem=Vince|data=13 Feb 2024|sit=Spotify|lingwa=mt}}</ref> |Q |- |13 |Forty five...in Process |[[elPaletti]] |EP |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://elpaletti.bandcamp.com/album/forty-five-in-process|titlu=Forty - five ... in Process, by elPaletti|sit=elPaletti|lingwa=en|data-aċċess=2024-04-12}}</ref> | |- |13 |Underground |[[Melchior Sultana]] |Album |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://profoundsoundmusic.bandcamp.com/album/underground|titlu=Underground, by Melchior Sultana|sit=Profound Sound Music|lingwa=en|data-aċċess=2024-04-28}}</ref> | |- |14 |Sincerely, You |[[Gaia Cauchi]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/4PGBUbxYrjRS0SgXzHBCXj|titlu=Sincerely, You|kunjom=Cauchi|isem=Gaia|data=14 Feb 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> |Q |- |15 |Birdsong |[[Hannah Theuma|Hannah]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=DYRGab69jKw|titlu=Birdsong|kunjom=Theuma|isem=Hannah|data=15 Frar 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |17 |Niġi Għandek |[[Karm Debattista mssp]] |Album |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/album/7mtJUnP3daGM29FfnQSGcP|titlu=Niġi Għandek|kunjom=Debattista|isem=Karm|data=17 Feb 2024|sit=Spotify|lingwa=mt}}</ref> | |- |18 |[[Ombra mai fu]] |[[Christine Dalli]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=qips0Aeffns|titlu=Ombra mai fu|kunjom=Dalli|isem=Christine|data=18 Feb 2024|sit=YouTube|lingwa=it}}</ref> | |- |21 |Kemm Nixtieq li Qed |[[A Lily]] |Single |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://kewnrecords.bandcamp.com/track/kemm-nixtieq-li-qed|titlu=Kemm Nixtieq Li Qed, by A Lily|sit=Kewn Records|lingwa=mt|data-aċċess=2024-03-16}}</ref> | |- |22 |The Wards Outside |[[Sceptocrypt]] |Single |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://sceptocrypt.bandcamp.com/track/the-wards-outside-2024|titlu=The Wards Outside (2024), by sceptocrypt|sit=Sceptocrypt|lingwa=en|data-aċċess=2024-07-27}}</ref> | |- |23 |Another Problem Ahead |[[Antares Flare]] |EP |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://antaresflare.bandcamp.com/album/another-problem-ahead|titlu=Another Problem Ahead, by Antares Flare|sit=Antares Flare|lingwa=en|data-aċċess=2024-03-09}}</ref> | |- |23 |Sincerely, You |Gaia Cauchi |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=AoOtMeIAX5Q|titlu=Sincerely, You|kunjom=Cauchi|isem=Gaiia|data=12 Feb 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |23 |Pretend |[[Peach Talk]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/78DmVD6WKuwpzzjWKJQtFm|titlu=Pretend|kunjom=Peach Talk|data=23 Frar 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |27 |Catharsis |[[Tact]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=dNDakLmSqN0|titlu=Catharsis|kunjom=Tact|data=27 Feb 2024|sit=YouTube}}</ref> | |- |27 |Midnight Sun |[[Empire of the Ants]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=tyXlqquXdMk|titlu=Midnight Sun|kunjom=Empire of the Ants|data=27 February 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |27 |Remember |Vince Bongailas |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=iYY-ajN0v_0|titlu=Remember|kunjom=Bongailas|isem=Vince|data=27 Frar 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> |Q |- |28 |Out of the Darkness |[[Owen Leuellen]] |Album |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/album/7wJIziSs0vAmRiNXP8Pmvf|titlu=Out of the Darkness|kunjom=Leuellen|isem=Owen|data=28 Frar 2024|sit=Spotify|lingwa=mt}}</ref> | |- |29 |Waħdi |[[Meadow Strings]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=gS32JfbRprk|titlu=Waħdi|kunjom=Meadow Strings|data=29 Feb 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |29 |Nostalġija |[[Michelle Micallef|Michelle]] |Single<ref>{{Ċita web|url=https://newsbook.com.mt/michelle-ta-the-mics-bkanzunetta-li-ggedded-ftit-memorji-mill-imghoddi/|titlu=Michelle ta’ The Mics b’kanzunetta li ġġedded ftit memorji mill-imgħoddi|kunjom=Zammit|isem=Frederick|data=12 Marzu 2024|sit=Newsbook|lingwa=mt}}</ref> |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/4D6E79Yfg50VNKCICR3ojz|titlu=Nostalġija|kunjom=Micallef|isem=Michelle|data=29 Frar 2024|sit=Spotify|lingwa=mt}}</ref> | |} === Marzu === {| class="wikitable" |+ !Data !Titlu !Artist/i !Mod !Referenzi u/jew noti !Wikidata |- |1 |Emmint Fik |[[Ema Vella]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/0Ec8juxOuCyz0x5hPNekgi|titlu=Emmit Fik|kunjom=Vella|isem=Ema|data=1 Marzu 2024|sit=Spotify|lingwa=mt}}</ref> | |- |1 |Survivor |[[Klinsmann]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/0zIvYT5f3l2PEYDpy7YHdp|titlu=Survivor|kunjom=Klinsmann|data=1 March 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> |Q |- |1 |[[Qalu Li Raw]] |[[Coda (grupp mużikali)|Coda]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/1IFsblIigWZnrA9C4L0Q33|titlu=Qalu Li Raw|kunjom=Coda|data=1 Marzu 2024|sit=Spotify|lingwa=mt}}</ref> | |- |1 |Ġawhra F'Qalbi |[[Janice Mangion]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=6FGTB8VLkiY|titlu=Ġawhra F'Qalbi|kunjom=Mangion|isem=Janice|data=1 Marzu 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |2 |Int u Jien |[[Moths of Renaissance]] |Single |Facebook<ref>{{Ċita web|url=https://www.facebook.com/100002832501135/videos/2030575484065207/|titlu=Int u Jien|kunjom=Moths of Renaissance|data=2 Marzu 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> / YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=2vPe74jfg4U|titlu=Int u Jien|kunjom=Moths of Renaissance|data=3 Marzu 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |6 |Tilwin |[[Robert Farrugia]] |Album |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://dronarivm.bandcamp.com/album/tilwin|titlu=Tilwin, by Robert Farrugia|sit=DRONARIVM|lingwa=en|data-aċċess=2024-06-17}}</ref> | |- |8 |Better Sides of You |[[Dizzy Goku]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/1wbXPTiCZst95aXfw0seN7|titlu=Better Sides of You|kunjom=Goku|isem=Dizzy|data=8 March 2024|sit=Spotify|lingwa=en|data-aċċess=2024-03-30}}</ref> | |- |8 |The Grief Aftermath |[[Fade Into Obscurity]] |Album<ref>{{Ċita web|url=https://benmifsudjoslin.substack.com/p/the-album-that-took-ten-years-to|titlu=The Album That Took Ten Years to Exist – In Conversation with fade into obscurity|kunjom=Joslin|isem=Ben Mifsud|data=2024-05-25|data-aċċess=2024-06-20}}</ref> |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://fade-into-obscurity.bandcamp.com/album/the-grief-aftermath|titlu=the grief aftermath, by fade into obscurity|sit=fade into obscurity|lingwa=en|data-aċċess=2024-06-20}}</ref> | |- |9 |Il-Baħħ u Jien |[[Christian Arding]] |Video<ref>{{Ċita web|url=https://timesofmalta.com/article/video-lghanja-talpoplu-winning-song-launched.1088182|titlu=Video for ‘L-Għanja tal-Poplu’ winning song launched|data=2024-03-08|sit=Times of Malta|lingwa=en-gb|data-aċċess=2024-03-09}}</ref> |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=iFqSQTJYW9k|titlu=Il-Baħħ u Jien|kunjom=Arding|isem=Christian|data=9 Marzu 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |10 |Let You In |[[Tara Formosa]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/0rHHa995WXIvwkI8uVNjQw|titlu=Let You In|kunjom=Formosa|isem=Tara|data=10 Marzu 2024|sit=Spotify|lingwa=mt|data-aċċess=2024-03-16}}</ref> | |- |14 |Language |[[Berne]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=zFUJUweNwZ4|titlu=Language|kunjom=Berne|data=14 Marzu 2024|sit=YouTube}}</ref> / Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/12gbdsXbuR9Sb3GhYrc4T3|titlu=Language|kunjom=Berne|data=14 Marzu 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |15 |L-Akbar Ġrajja: Innijiet b'Rabta mal-Passjoni tal-Mulej |[[Ray Sciberras]] / [[Anselm Sciberras]] - Francesca, Paul, u [[Dorothy Bezzina]] |Album |CD biss imħabbra fuq Facebook<ref>{{Ċita web|url=https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=391963260220667&id=100082209881197|titlu=L-Akbar Ġrajja|kunjom=Kunsill Lokali tal-Ħamrun|data=15 Marzu 2024|sit=Facebook|lingwa=mt}}</ref> | |- |15 |Unum Remix Tracks |[[Ġenn]] |EP |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://genntheband.bandcamp.com/album/unum-remix-tracks|titlu=unum remix tracks, by ĠENN|sit=ĠENN|lingwa=en|data-aċċess=2024-03-26}}</ref> | |- |17 |Count This |Soular Plex / [[ONE11]] feat. [[Zion not Zeeyon]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=t--YNHUnv-E|titlu=Soular Plex - Count This|kunjom=ONE11|data=17 Marzu 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |19 |Survivor |Klinsmann |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=xVNsDnmiNvk|titlu=Survivor|kunjom=Klinsmann|data=19 Marzu 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> |Q |- |21 |Gardjola |[[Vince Fabri]] |EP |Soundcloud<ref>{{Ċita web|url=https://soundcloud.com/vincefabri/sets/gardjola|titlu=GARDJOLA|kunjom=Fabri|isem=Vince|sit=SoundCloud|lingwa=|data-aċċess=2024-11-16}}</ref> | |- |22 |Toni Tagħna |[[ONE11]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=xROTRzOLMy4|titlu=Toni Tagħna|kunjom=ONE11|data=22 Marzu 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |22 |Compound |[[Oxygyn]] |Album |Vinyl only<ref>{{Ċita web|url=https://shop.trackagescheme.com/event/oxygyn-compound-album-launch/|titlu=OXYGYN {{!}} COMPOUND Album Launch|sit=Trackage Scheme|data-aċċess=2024-03-16}}</ref> | |- |23 |Happier Now |[[Benny Blue]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=mYSwo3-GKxk|titlu=Happier Now|kunjom=Benny Blue|data=23 Marzu 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |23 |You Want Me |[[Claire Marante]] |Single |YouTube (audio only)<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=P2veovMHRs0|titlu=You Want Me|kunjom=Marante|isem=Claire|data=23 Marzu 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |23 |Hell Bound |[[Andre Camilleri]] |Album |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://andrecamilleri.bandcamp.com/album/hell-bound|titlu=Hell Bound, by Andre Camilleri|sit=Andre Camilleri|lingwa=en|data-aċċess=2024-04-12}}</ref> | |- |23 |Fallakka |[[Tarzna (mużika)|Tarzna]] |EP |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://tarzna.bandcamp.com/album/fallakka|titlu=Fallakka, by Tarzna|sit=Tarzna|lingwa=en|data-aċċess=2024-04-13}}</ref> | |- |24 |3 Regoli |[[Lokko]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=oVk5mFCOOB8|titlu=3 Regoli|kunjom=Lokko|data=24 March 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |25 |Ġranet Sbieħ |[[SterjoTipi]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=HTimvHYB10E|titlu=Granet Sbieħ|kunjom=SterjoTipi|data=25 Marzu 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |26 |Out of Outlaws |[[Current Daze]] |Lyric video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=VAOLrErc5Xc|titlu=Out of Outlaws|kunjom=Current Daze|data=26 March 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |27 |Tħallinix |[[A Lily]] |Single |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://kewnrecords.bandcamp.com/track/t-allinix|titlu=Tħallinix, by A Lily|sit=Kewn Records|lingwa=en|data-aċċess=2024-03-27}}</ref> | |- |31 |Weġgħet Żgħar |[[TroffaĦamra]] |Album |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://troffahamra.bandcamp.com/album/we-g-at-g-ar|titlu=Weġgħat Żgħar|kunjom=TroffaĦamra|sit=TroffaĦamra|lingwa=mt|data-aċċess=2024-03-16}}</ref> | |- |31 |Soft and Clear |[[Das Birthday Girl]] |Album |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://dasbirthdaygirl.bandcamp.com/album/soft-and-clear|titlu=Soft and Clear, by Das Birthday Girl|sit=Das Birthday Girl|lingwa=en|data-aċċess=2024-04-04}}</ref> / Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/album/0yxTpTnyZOKm4seKzRcYmM|titlu=Soft and Clear|kunjom=Das Birthday Girl|data=31 Marzu 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |} === April === {| class="wikitable" |+ !Data !Titlu !Artist/i !Mod !Referenzi u/jew noti !Wikidata |- |3 |Gatt Groove |[[Sfera]] |Album<ref>{{Ċita web|url=https://kreattivita.org/events/|titlu=Events Archive|data=2024-03-16|sit=Fondazzjoni Kreattività|lingwa=en-GB|data-aċċess=2024-03-16}}</ref> |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/album/4Or2ERgIhiZDLIYmwklmKN|titlu=Gatt Groove|kunjom=Sfera|data=5 April 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |3 |Kung Fu Karate |[[Brodu]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=qH_mxyWmlpQ|titlu=Kung Fu Karate|kunjom=Brodu|data=3 April 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |4 |Time in Bottle |[[Charles Busuttil]] & Fabrizio Fedele |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/1m3LqmiKWhLAFuHadsfQ3W|titlu=Time in a Bottle|kunjom=Busuttil|isem=Charles|kunjom2=Fedele|isem2=Fabrizio|data=4 April 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |4 |Meta Jaqa' l-Ħoss |[[One11]] |Album<ref>{{Ċita web|url=https://timesofmalta.com/article/hiphop-rising-star-one11-releases-album.1090697|titlu=Hip-hop rising star ONE11 releases album|data=2024-04-10|sit=Times of Malta|lingwa=en-gb|data-aċċess=2024-04-10}}</ref> |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/album/6XhthGGGFjX8Pfxl5faN7r|titlu=Meta Jaqa' l-Ħoss|kunjom=ONE11|data=4 April 2024|sit=Spotify|lingwa=mt}}</ref> | |- |5 |Saru l-Qamar |[[A Lily]] |Album<ref>{{Ċita web|url=https://timesofmalta.com/article/watch-how-haunting-voices-maltese-emigrants-inspired-new-music.1090158|titlu=Watch: How the haunting voices of Maltese emigrants inspired new music|kunjom=Magr|isem=Giuiia|data=2024-03-31|sit=Times of Malta|lingwa=en-gb|data-aċċess=2024-04-01}}</ref> |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://kewnrecords.bandcamp.com/album/saru-l-qamar|titlu=Saru l-Qamar, by A Lily|sit=Kewn Records|lingwa=mt|data-aċċess=2024-03-16}}</ref> | |- |5 |Kull Par Għal Paru |[[Maria Zahra Brincat]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/60gHwSfG4KuhUy60ZbE6xv|titlu=Kull Par Għal Paru|kunjom=Zahra Brincat|isem=Maria|data=5 April 2024|sit=Spotify|lingwa=mt}}</ref> | |- |6 |Causatum |[[Jes Psaila]] - [[The Hinge Project]] |Album<ref>{{Ċita web|url=https://www.ticketline.com.mt/bookings/Shows.aspx?ProductionId=1093|titlu=Jes Psaila The Hinge Project - 'Causatum' - Album Launch|sit=www.ticketline.com.mt|data-aċċess=2024-03-16}}</ref> |Vinyl only | |- |11 |Regional Road |[[DJ Gorg Borg]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/7x6fH2n7K8d0OnOZPVJk0O|titlu=Regional Road|kunjom=DJ Gorg Borg|data=11 April 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |11 |Wild Things (a live album) |[[Alexandra Alden]] |Album |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://alexandraalden.bandcamp.com/album/wild-things-a-live-album|titlu=wild things (a live album), by Alexandra Alden|sit=Alexandra Alden|lingwa=en|data-aċċess=2024-05-02}}</ref> | |- |15 |Cupid |[[Gaia Cauchi]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=5ptncV5Mn10|titlu=Cupid|kunjom=Cauchi|isem=Gaia|data=15 April 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |15 |Electrify |[[Simon Pulo]] |Single |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://profoundsoundmusic.bandcamp.com/album/electrify|titlu=Electrify, by Simon Pulo|sit=Profound Sound Music|lingwa=en|data-aċċess=2024-05-01}}</ref> | |- |19 |Kusksu Clan |[[Brodu]] |Album |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://brodu.bandcamp.com/album/kusksu-clan|titlu=Kusksu Clan, by Brodu|sit=Brodu|lingwa=en|data-aċċess=2024-04-25}}</ref> | |- |19 |Cut, Paste, Rave N' Roll |[[Dolls for Idols]] |Album (reissue) |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://kewnrecords.bandcamp.com/album/cut-paste-rave-n-roll|titlu=Cut, Paste, Rave N' Roll, by Dolls For Idols|sit=Kewn Records|lingwa=en|data-aċċess=2024-05-01}}</ref> | |- |23 |Anxiety |[[Myles Azzopardi|Myles]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=RWGfOiPaXss|titlu=Anxiety|kunjom=Azzopardi|isem=Myles|data=23 April 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |24 |Ugly Duckling |[[Nikita Cardona|Kiita-C]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://brodu.bandcamp.com/album/kusksu-clan|titlu=Ugly Duckling|kunjom=Kiita-C|data=24 April 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |26 |What Are We Now? |[[Jon Guelas]] + [[Gaia Cauchi]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/2COv4MKLGtV2dxtrcQy7RV|titlu=What Are We Now?|kunjom=Guelas|isem=Jon|kunjom2=Cauchi|isem2=Gaia|data=26 April 2024}}</ref> | |- |26 |Infinity |[[Denzel Jo Armani]] feat. [[Drakard]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/album/2GUbAQLUzDBf0MtLbJL8Zf|titlu=Infinity|kunjom=Armani|isem=Denzel Jo|data=26 April 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |26 |Trios, Had To Happen |[[Glen Montanaro]] & [[Carsten Landors]] |Album |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/album/2q2mYNZw0HNrGwbj7vvQCR|titlu=Trios, Had To Happen|kunjom=Montanaro|isem=Glen|kunjom2=Landors|isem2=Carsten|data=24 April 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |27 |Serquli |[[Edward Mifsud (mużiċist)|Edward Mifsud]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=1F8Q2xmh14M|titlu=Serquli|kunjom=Mifsud|isem=Edward|data=27 April 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |29 |Can't Be Stopped |[[Owen Leuellen]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=gfZmT-0Fl24|titlu=Can't Be Stopped|kunjom=Leuellen|isem=Owen|data=29 April 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |} === Mejju === {| class="wikitable" |+ !Data !Titlu !Artist/i !Mod !Referenzi u/jew noti !Wikidata |- |1 |Peace and Love |[[Manwel T]] |Single |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://manwelt.bandcamp.com/album/peace-and-love|titlu=Peace And Love, by MANWEL T|sit=MANWEL T|lingwa=en|data-aċċess=2024-05-01}}</ref> | |- |3 |Blame It On Me |[[Wayne]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/6dtCCN8dq1r4GI7JDmYs5v|titlu=Blame It On Me|kunjom=_|isem=Wayne|data=3 May 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |4 |Heal Me |[[Chess Galea]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=9kXvKyaa1Ag|titlu=Heal Me|kunjom=Galea|isem=Chess|data=4 May 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |5 |Għanja lil Ġużi |[[Amber Bondin|Amber]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=3JlXY7yXEaQ|titlu=Għanja lil Ġużi|kunjom=Bondin|isem=Amber|data=5 Mejju 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |7 |Lost in the Wilderness |[[Andre Camilleri]] |Album |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://andrecamilleri.bandcamp.com/album/lost-in-the-wilderness|titlu=Lost In The Wilderness, by Andre Camilleri|sit=Andre Camilleri|lingwa=en|data-aċċess=2024-06-08}}</ref> | |- |9 |Mhux il-Ħin |[[Kym Pepe]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=Urhln1wdHnw|titlu=Mhux il-Ħin|kunjom=Pepe|isem=Kym|data=9 Mejju 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |10 |Cosmic Dance |[[Sound Synthesis]] |EP |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://eudemonia.bandcamp.com/album/cosmic-dance|titlu=Cosmic Dance, by Sound Synthesis|sit=Eudemonia|lingwa=en|data-aċċess=2024-04-15}}</ref> | |- |10 |Ethereal |[[Bahjat]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=h_Ieg2_hfnc|titlu=Ethereal|kunjom=Bahjat|data=10 Mejju 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |10 |Shaw Enuff |[[Tom Caruana]] |Album |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://tomcaruana-teasea.bandcamp.com/album/shaw-enuff|titlu=Shaw Enuff, by Tom Caruana|sit=Tom Caruana|lingwa=en|data-aċċess=2024-06-10}}</ref> | |- |11 |Mingħajr Kliem (Acoustic) |[[Keith Zammit Mintoff]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=j2ymDQylEF8|titlu=Mingħajr Kliem|kunjom=Zammit Mintoff|isem=Keith|data=11 Mejju 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |13 |Teatime |[[Chasing Pandora]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=mDcHSleCfm0|titlu=Teatime|kunjom=Chasing Pandora|data=13 May 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |13 |Rita |[[Kapitlu Tlettax]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=3HlLyw-_LBQ|titlu=Rita|kunjom=Kapitlu Tlettax|data=13 Mejju 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |15 |Lose |[[Sarah Bonnici]] |Single<ref>{{Ċita web|url=https://maltadaily.mt/sarah-bonnici-announces-new-song-days-after-eurovision-performance/|titlu=Sarah Bonnici Announces New Song Days After Eurovision Performance|kunjom=MaltaDaily|data=2024-05-11|lingwa=en-GB|data-aċċess=2024-05-11}}</ref> |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/2Ni0ZV99EezHJeLEP3lbPj|titlu=Lose|kunjom=Bonnici|isem=Sarah|data=15 Mejju 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |15 |The Final Chapter |[[Sammy Murgo]] |Album |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/album/1kIQtsGtsMRXeUUGoGdUFa|titlu=The Final Chapter|kunjom=Murgo|isem=Sammy|data=15 Mejju 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |16 |ok ok ok |[[Anthea Gatt|Anthea]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=EkGvj62HdcM|titlu=ok ok ok|kunjom=Gatt|isem=Anthea|data=16 Mejju 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |17 |Alka |[[Tribali]] |Album |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/album/2pdwv6mDdg9iEmVIMkWGwu|titlu=Alka|kunjom=Tribali|data=17 Mejju 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |18 |Il-Ballata tal-Hiblu Tlieta |[[Gabriel Schembri]] u [[Francesco Frendo]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=3Z0FRUuHF8E|titlu=Il-Ballata tal-Hiblu Tlieta|kunjom=Schembri|isem=Gabriel|kunjom2=Frendo|isem2=Francesco|sit=YouTube|lingwa=mt|data-aċċess=18 Mejju 2024}}</ref> | |- |19 |On My Mind |[[Jake Bartolo|Jake]] |Lyric video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=5_hFAdyZsMo|titlu=On My Mind|kunjom=Bartolo|isem=Jake|data=19 Mejju 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |23 |About You |[[Kayati]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=WYyoXF0RIZ8|titlu=About You|kunjom=Kayati|data=23 Mejju 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> |[[wikidata:Q127327719|Q127327719]] |- |23 |Waves |[[Berne]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=FpxaUWyogIA|titlu=Waves|kunjom=Berne|data=23 Mejju 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |24 |Raġġ |[[Edward Mifsud (mużiċist)|Edward Mifsud]] |Album<ref>{{Ċita web|url=https://timesofmalta.com/article/orchestral-progressive-rock-concert-due-staged-astra-theatre.1092057|titlu=Orchestral progressive rock concert to be held at Astra Theatre|data=2024-05-08|sit=Times of Malta|lingwa=en-gb|data-aċċess=2024-05-08}}</ref> | | |- |24 |Blessed |[[Ben Miller]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=fwhYzPT_An0|titlu=Blessed|kunjom=Miller|isem=Ben|data=24 Mejju 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |28 |Tagħmel X'Tagħmel |[[ONE11]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=YW-w2GKE8WA|titlu=Tagħmel X'Tagħmel|kunjom=ONE11|data=28 Mejju 2024|sit=YouTubew|lingwa=mt}}</ref> | |- |29 |Easy Love |[[nosnow/noalps]] |Single |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://nosnownoalps.bandcamp.com/album/easy-love|titlu=Easy Love, by nosnow/noalps|sit=nosnow/noalps|lingwa=en|data-aċċess=2024-05-31}}</ref> | |- |30 |Sonic Expansion |[[Acidulant]] |EP |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://gatedrecordings.bandcamp.com/album/sonic-expansion|titlu=Sonic Expansion, by Acidulant|sit=Gated|lingwa=en|data-aċċess=2024-06-10}}</ref> | |- |31 |Jewel of the Nile |[[Chris Goa]] & [[George Curmi l-Pusé]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/album/3QWoSniesuEmIyGhvT9dKU|titlu=Jewel of the Nile|kunjom=Goa|isem=Chris|kunjom2=Curmi l-Pusé|isem2=George|data=31 Mejju 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |} === Ġunju === {| class="wikitable" |+ !Data !Titlu !Artist/i !Mod !Referenzi u/jew noti !Wikidata |- |2 |Jail on My Mind |[[Clinton Walletking]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=3yrt4SOJOMY|titlu=Jail on My Mind|kunjom=Walletking|isem=Clinton|data=2 Ġunju 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |6 |Bloodstream Waterfall Cannonball |[[Eyes to Argus]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=0eqZtG7bpTo|titlu=Bloodstream Waterfall Cannonball|kunjom=Eyes to Argus|data=6 Ġunju 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |7 |Lost in Love |[[Jas Rolyn]] |Lyric video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=ZZBKLkv26RQ|titlu=Lost in Love (Lyric Video)|kunjom=Rolyn|isem=Jas|data=7 Ġunju 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |7 |Sold Cheap |[[Jim Hickey|Ħelwa]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=9bo8vKIwHlQ|titlu=Sold Cheap|kunjom=Hickey|isem=Jim|data=7 Ġunju 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |7 |Manwel T meets Zion Train |[[Manwel T]] & [[Zion Train]] |EP |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://manwelt.bandcamp.com/album/manwel-t-meets-zion-train|titlu=MANWEL T meets ZION TRAIN, by Zion Train & Manwel T|sit=MANWEL T|lingwa=en|data-aċċess=2024-06-07}}</ref> | |- |7 |The Upside Down |[[Carlo Muscat]] + [[Tony Tixier]] |EP |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://carlomuscat.bandcamp.com/album/the-upside-down|titlu=The Upside Down, by Carlo Muscat and Tony Tixier|sit=Carlo Muscat|lingwa=en|data-aċċess=2024-06-17}}</ref> | |- |10 |Eternità |[[Avenue Sky]] |Lyric video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=NKCewdEofG4|titlu=Eternità|kunjom=Avenue Sky|data=10 Ġunju 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |12 |Memories |[[Micimago]] & [[Ryan Hili]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/3VEpQRfJ3ipyGqKZ3VXfQl|titlu=Memories|kunjom=Micimago|kunjom2=Hili|isem2=Ryan|data=12 Ġunju 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |12 |Gass Freestyle |[[Owen Leuellen]] |Lyric video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=XNONFxn-nKY|titlu=Gass Freestyle (Lyric Video)|kunjom=Luellen|isem=Owen|data=12 Ġunju 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |13 |Lost in Love |Jas Rolyn |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=hbFf0vE-kUo|titlu=Lost in Love (Official Video)|kunjom=Rolyn|isem=Jas|data=13 Ġunju 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |13 |Over the Moon |[[The Stents]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=5JPaxYbGgF0|titlu=Over the Moon|kunjom=The Stents|data=13 Ġunju 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |13 |Lacrime Moët |[[Emma Muscat]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=XUe_ZRdzUxg|titlu=Lacrime Moët|kunjom=Muscat|isem=Emma|data=13 Ġunju 2024|sit=YouTube|lingwa=it}}</ref> | |- |14 |Dalgħodu |[[Kym Pepe]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=0LV4k6anV7w|titlu=Filgħodu|kunjom=Pepe|isem=Kym|data=14 Ġunju 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |14 |Skarta |[[Il-Majċa]] |Lyric video |Facebook<ref>{{Ċita web|url=https://www.facebook.com/watch/?v=1275656930075481|titlu=Skarta|kunjom=Lanzon|isem=Eugenio|data=14 Ġunju 2024|sit=Facebook|lingwa=mt}}</ref> | |- |15 |Gone By |[[Franco Tartaglia]] ft. [[Analise Mifsud]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=oHaX7NGUwqE|titlu=Gone By|kunjom=Tartaglia|isem=Franco|kunjom2=Mifsud|isem2=Analise|data=15 Ġunju 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |17 |John Doe |[[13 Years Later]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/1caEiEBfdjoE4TSItSRcjC|titlu=John Doe|kunjom=13 Years Later|data=17 Ġunju 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |18 |John Doe |13 Years Later |Lyric video<ref>{{Ċita web|url=https://newsbook.com.mt/13-years-later-lura-fix-xena-muzikali-maltija/|titlu=13 Years Later lura fix-xena mużikali Maltija|kunjom=Zammit|isem=Frederick|data=23 Ġunju 2024|sit=Newsbook|lingwa=mt}}</ref> |Facebook<ref>{{Ċita web|url=https://www.facebook.com/watch/?v=3824807151070895|titlu=John Doe (lyric video)|kunjom=13 Years Later|data=18 Ġunju 2024|sit=Facebook|lingwa=en}}</ref> | |- |20 |Just Because |[[Clinton Walletking]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/album/5sJwEHO01SDOTANFJFblvb|titlu=Just Because|kunjom=Walletking|isem=Clinton|data=20 Ġunju 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |21 |Better in Pink |[[Jessica Grech]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=ZAeiUbIWxRw|titlu=Better in Pink|kunjom=Grech|isem=Jessica|data=21 Ġunju 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |21 |Fir-Ramla l-Ħamra |[[The JoyGivers]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=VFvoki1xba0|titlu=Fir-Ramla l-Ħamra|kunjom=The JoyGivers|data=21 Ġunju 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |22 |Tlaqna sal-Bajja |[[Deborah C]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/03xcH7TU1ISjOlvoZuQUmS|titlu=Tlaqna sal-Bajja|kunjom=C|isem=Deborah|data=22 Ġunju 2024|sit=Spotify|lingwa=mt}}</ref> | |- |24 |Zabbeth / Vaulderie |[[Zabbeth]] / Vaulderie |Album (split) |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://zabbeth.bandcamp.com/album/zabbeth-vaulderie|titlu=Zabbeth/Vaulderie, by ZABBETH, VAULDERIE|sit=ZABBETH|lingwa=en|data-aċċess=2024-05-23}}</ref> | |- |26 |Movin' |[[Moira Stafrace]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=o8ovaSJEbTQ|titlu=Movin'|kunjom=Stafrace|isem=Moira|data=26 Ġunju 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |} === Lulju === {| class="wikitable" |+ !Data !Titlu !Artist/i !Mod !Referenzi u/jew noti !Wikidata |- |3 |Long Wait (Medieval Rework) |[[Robert Farrugia]] & Welleda Muller |Single |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://robertfarrugia.bandcamp.com/track/long-wait-medieval-rework|titlu=Long Wait (Medieval Rework), by Robert Farrugia, Welleda Muller|sit=Robert Farrugia|lingwa=en|data-aċċess=2024-07-22}}</ref> | |- |4 |Your Piece (single) |[[Eyes to Argus]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=p0YR7vjkXFA|titlu=Your Piece|kunjom=Eyes to Argus|data=4 Lulju 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |4 |Alien Grace |[[Alien Grace]] |Album |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://aliengrace.bandcamp.com/album/alien-grace|titlu=Alien Grace, by Alien Grace|sit=Alien Grace|lingwa=en|data-aċċess=2024-07-26}}</ref> | |- |5 |Hero |[[Aidan Cassar|Aidan]] |Lyric video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=aK6OoqByo2w|titlu=Hero (lyric video)|kunjom=Cassar|isem=Aidan|data=5 Lulju 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |5 |Same Old Story |Midnight (feat. [[Joe Roscoe]] + [[Kevin Paul]]) |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/0LW8u0ZiPrkQkXmZN4AXUk|titlu=Same Old Story|kunjom=Midnight|kunjom2=Roscoe|isem2=Joe|kunjom3=Paul|isem3=Kevin|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |8 |Aunt Sally (Stop the Abuse) |[[Brian Farrugia]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=q51smTfoDHo|titlu=Aunt Sally (Stop the Abuse)|kunjom=Farrugia|isem=Brian|data=8 Lulju 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |9 |Clouds |[[Andre Camilleri]] |Album |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://andrecamilleri.bandcamp.com/album/clouds|titlu=Clouds, by Andre Camilleri|sit=Andre Camilleri|lingwa=en|data-aċċess=2024-07-09}}</ref> | |- |9 |Tlaqna sal-Bajja |[[Deborah C]] |Lyric video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=X9taasy0e2o|titlu=Tlaqna sal-Bajja|kunjom=C|isem=Deborah|data=9 Lulju 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |10 |Rajtek |[[Andrew Zammit]] |Single |YouTube audio only<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=L2eMfYFfmig|titlu=Rajtek|kunjom=Zammit|isem=Andrew|data=10 Lulju 2024|sit=YouTube (via CDBaby)|lingwa=mt}}</ref> | |- |11 |Vjaġġ Sabiħ |[[Kantera]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=WUvwshyHIbA|titlu=Vjaġġ Sabiħ|kunjom=Kantera|data=11 Lulju 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |11 |Modern Society |[[The Rifffs]] |Video<ref>{{Ċita web|url=https://timesofmalta.com/article/the-rifffs-back-new-single.1095200|titlu=The Rifffs are back with a new single|data=2024-07-11|sit=Times of Malta|lingwa=en-gb|data-aċċess=2024-07-11}}</ref> |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=I2q9HTN2xVw|titlu=Modern Society|kunjom=The Rifffs|data=11 Lulju 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |12 |Memphis Mac |[[Memphis Mac]] |Album |YouTube audio only<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/playlist?list=OLAK5uy_lYGP-Hr-I_3pb2GlNnHT7F1daFF2rNhaA|titlu=Memphis Mac|kunjom=Memphis Mac|data=12 Lulju 2024|sit=YouTube playlist|lingwa=en}}</ref> | |- |12 |Naddatta |[[Cher Camilleri]] |Album |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/album/5vaU5mdCAlDjhhyeOCvHhM|titlu=Naddatta|kunjom=Camilleri|isem=Cher|data=12 Lulju 2024|sit=Spotify|lingwa=mt}}</ref> | |- |12 |Something Real |[[Klinsmann]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/1diddE3WchZvpyuFUBDCBc|titlu=Something Real|kunjom=Coleiro|isem=Klinsmann|data=12 Lulju 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> |Q |- |12 |Local Popular Songs Vol.1 |[[Capitol K]] |Album |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://capitolk.bandcamp.com/album/local-popular-song-vol-1|titlu=Local Popular Song Vol.1, by Capitol K|sit=Capitol K|lingwa=en|data-aċċess=2024-07-26}}</ref> | |- |17 |Visions of Transcendence |[[Simon Sammut]] |Album<ref>{{Ċita web|url=https://simonsammut.com/shop|titlu=Simon Sammut - Shop|sit=simonsammut.com|data-aċċess=2024-07-27}}</ref> |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://simonsammut.bandcamp.com/album/visions-of-transcendence|titlu=Visions of Transcendence, by Simon Sammut|sit=Simon Sammut|lingwa=en|data-aċċess=2024-08-01}}</ref> | |- |18 |Happier |[[Shaun Farrugia]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=eymz8PoA__E|titlu=Happier|kunjom=Farrugia|isem=Shaun|data=18 Lulju 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |19 |Reroot |[[Eyes to Argus]] |Album |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://eyestoargus.bandcamp.com/album/reroot|titlu=Reroot, by Eyes to Argus|sit=Eyes to Argus|lingwa=en|data-aċċess=2024-06-08}}</ref> | |- |19 |Holding Back |[[Tara Formosa]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/0NrUa5YD2e4JtDJqLD9Jsj|titlu=Holding Back|kunjom=Formosa|isem=Tara|data=19 Lulju 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |19 |Rajtek |Andrew Zammit |Lyric video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=011vvxtx9eM|titlu=Rajtek (FILMAT BIL-LIRIKA)|kunjom=Zammit|isem=Andrew|data=19 Lulju 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |19 |Stronger (remix) |[[Krista Šujak]] |Lyric video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=2Ov68deYV2g|titlu=Stronger (remix)|kunjom=Šujak|isem=Krista|data=19 Lulju 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |20 |Manwel T meets Dubmatix |Dubmatix & [[Manwel T]] |EP |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://manwelt.bandcamp.com/album/manwel-t-meets-dubmatix|titlu=MANWEL T meets DUBMATIX, by Dubmatix & Manwel T|sit=MANWEL T|lingwa=en|data-aċċess=2024-07-22}}</ref> | |- |25 |You Never Get Enough |[[Berne]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=kXlr9ngRH64|titlu=You Never Get Enough|kunjom=Berne|data=25 Lulju 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |26 |Talking Back |[[The Busker]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=GvafexNQJhY|titlu=Talking Back|kunjom=The Busker|data=26 Lulju 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> |[[wikidata:Q128034394|Q128034394]] |- |26 |So Bored |[[Kurt Kind]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/27UNxGrlhJ6sd4woZnp2sa|titlu=So Bored|kunjom=Kind|isem=Kurt|data=26 July 2024|sit=open.spotify.com|lingwa=en|data-aċċess=2024-08-03}}</ref> | |- |27 |Salt Water |[[Neil Pantos]] |Album |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://battibatti.bandcamp.com/album/salt-water|titlu=Salt Water, by Neil Pantos|sit=Battibatti|lingwa=en|data-aċċess=2024-07-28}}</ref> | |- |30 |Naddatta |[[Cher Camilleri]] |EP |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://chercamilleri.bandcamp.com/album/naddatta|titlu=NADDATTA, by Cher Camilleri|sit=Cher Camilleri|lingwa=en|data-aċċess=2024-07-30}}</ref>''ħareġ fuq Spotify fit-12 ta' Lulju 2024'' | |} === Awwissu === {| class="wikitable" |+ !Data !Titlu !Artist/i !Mod !Referenzi u/jew noti !Wikidata |- |1 |Paradise |[[Matthew James Borg|Matthew James]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=tDG7tOitasw|titlu=Paradise|kunjom=Borg|isem=Matthew James|data=1 Awwissu 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |2 |Anxiety (acoustic) - A Cinematic Experience |[[Myles Azzopardi|Myles]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=z1ACfPALm5E|titlu=Anxiety - A Cinematic Experience|kunjom=Azzopardi|isem=Myles|data=2 Awwissu 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref><br />''ara verżjoni oħra fit-23 t'April 2024'' | |- |2 |I Confess |[[Megan May]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/3P5u7IuXgmCO7XauxgehUV|titlu=I Confess|kunjom=May|isem=Megan|data=2 Awwissu 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |8 |The Journey |[[Scallop Studios]] |EP |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/album/7oSM57SEsFMzeGlN2b7fiq|titlu=The Journey|kunjom=Scallop Studios|data=8 Awwissu 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |8 |The Journey to the Elder of the Shell |Scallop Studios |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=Jj9HVa3yPp4|titlu=The Journey to the Elder of the Shell|kunjom=Scallop Studios|data=8 Awwissu 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |8 |It's Alright |[[Kodin]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=rpoX10VLEF8|titlu=It's Alright|kunjom=Kodin|data=8 Awwissu 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |8 |Thank You |[[Karm Debattista]] mssp |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/6nbhjoscup9KG9ubcSkkt9|titlu=Thank you|kunjom=Debattista|isem=Karm|data=8 Awwissu 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |9 |S.W.E.A.T. |[[Kelsey Bellante]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=HyQBE1B6LdE|titlu=S.W.E.A.T.|kunjom=Bellante|isem=Kelsey|data=9 Awwissu 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |14 |Synthetic Panic |[[Current Daze]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/07q96k90hdVLwCnG2wrDcw|titlu=Synthetic Panic|kunjom=Current Daze|data=14 Awwissu 2024|sit=Spotify|lingwa=mt}}</ref> | |- |15 |Medieval [+] Ambient |[[Robert Farrugia]] |EP |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://robertfarrugia.bandcamp.com/album/medieval-ambient|titlu=Medieval [+] Ambient, by Robert Farrugia|lingwa=en|data-aċċess=2024-08-21}}</ref> | |- |19 |Modern Society Dub - Manwel T Mix |The Rifffs |Single |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://therifffs.bandcamp.com/track/modern-society-dub-manwel-t-mix|titlu=Modern Society Dub - Manwel T Mix, by The Rifffs MT|lingwa=en|data-aċċess=2024-08-19}}</ref> | |- |19 |Prescription |[[Chess Galea]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=Nev1jkBr1qM|titlu=Prescription|kunjom=Galea|isem=Chess|data=19 Awwissu 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |19 |Something Real |[[Klinsmann]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=rnOwIpnL7ek|titlu=Something Real|kunjom=Coleiro|isem=Klinsmann|data=19 Awwissu 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref>''<br />single maħruġa fit-12 ta' Ġunju 2024'' |Q |- |23 |Love Me |[[Cora Elizabeth Lewis|Cora]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=2E3EAbuHb9Y|titlu=Love Me|kunjom=Lewis|isem=Cora Elizabeth|data=23 Awwissu 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |24 |Once Again |[[Patryk Cutajar]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/4tgcDALagk1Y244W4vSU0V|titlu=Once Again|kunjom=Cutajar|isem=Patryk|data=24 Awwissu 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |27 |Prescription (Acoustic Version) |[[Chess Galea]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=wishPd9gUM4|titlu=Prescription (Acoustic Version)|kunjom=Galea|isem=Chess|data=27 Awwissu 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |27 |Losing Sleep |[[Gail Attard|Gail]], [[Glenn Sacco|Sacco]], [[Cathy K]] |Single<ref>{{Ċita web|url=https://www.melodija.eu/post/losing-sleep-press-release|titlu=Losing Sleep - Press Release|sit=www.melodija.eu|lingwa=en|data-aċċess=2024-08-30}}</ref> |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/0oqhANnXDWsvQU4D3EHZmc|titlu=Losing Sleep|kunjom=Sacco|isem=Glenn|kunjom2=Attard|isem2=Gail|kunjom3=Cathy K|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |28 |Għidli Min |[[Kapitlu Tlettax]] feat. Jessica |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=HKgtUG4_SBc|titlu=Għidli Min|kunjom=Kapitlu Tlettax feat. Jessica|data=28 Awwissu 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |29 |Ghost of the Blues |[[Lighthouse (band)|Lighthouse]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=NcmZa0JcNlk|titlu=Ghost of the Blues|kunjom=Lighthouse|data=29 Awwissu 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |30 |Sometime Soon |[[Ryan Hili]] & [[Timea Farr]] |Single<ref>{{Ċita web|url=https://newsbook.com.mt/ryan-hili-u-timea-farr-jikkollaboraw-flimikien-bsometime-soon/?_gl=1*1rbxu5c*_up*MQ..*_ga*NzA0MzIwOTIzLjE3MjUwOTExMzQ.*_ga_3GTJ9WD5HH*MTcyNTA5MTEzNC4xLjAuMTcyNTA5MTEzNC42MC4wLjA.|titlu=Ryan Hili u Timea Farr jikkollaboraw flimikien b’Sometime Soon|kunjom=Zammit|isem=Frederick|data=31 Awwissu 2024|sit=Newsbook|lingwa=mt}}</ref> |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/6PUEvlWdLJph4YJJ1a4lOE?si=a7e1190459ec4301|titlu=Sometime Soon|kunjom=Hili|isem=Ryan|kunjom2=Farr|isem2=Timea|data=30 Awwissu 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |30 |Submission |[[From Sheep to Wolves]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=ER0F3VN0KzI|titlu=Submission|kunjom=From Sheep to Wolves|data=30 Awwissu 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |31 |Once Again |Patryk Cutajar |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=Efb_7qVNZWk|titlu=Once Again|kunjom=Cutajar|isem=Patryk|data=31 Awwissu 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |} === Settembru === {| class="wikitable" |+ !Data !Titlu !Artist/i !Mod !Referenzi u/jew noti !Wikidata |- |1 |Timeless Romance |[[Geo Debono]] |Video<ref>{{Ċita aħbar|kunjom=Zammit|isem=Frederick|data=4 Settembru 2024|titlu=Ballata Romantika mill-Kantawtur Geo Debono|url=https://newsbook.com.mt/ballata-romantika-mill-kantawtur-geo-debono/|pubblikazzjoni=Newsbook}}</ref> |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=l-Z9zM25xr0|titlu=Timeless Romance|kunjom=Debono|isem=Geo|data=1 Settembru 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |4 |Lies |[[Maria Cini]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=pyGzL-BRCiY|titlu=Lies|kunjom=Cini|isem=Maria|data=4 Settembru 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |5 |One and Only |[[Lyndsay Pace|Lyndsay]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=DmRIQulS5p8|titlu=One and Only|kunjom=Pace|isem=Lyndsay|data=5 Settembru 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |5 |Celestial Rhymes of Conviction |[[Current Daze]] |Album |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/album/7DOBpLRnMHhLzPocGqpCmd|titlu=Celestial Rhymes of Conviction|kunjom=Current Daze|data=5 Settembru 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |5 |Red Light |[[Nicole Frendo]] feat. [[Matt Blxck]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=Bllnm1M7QXA|titlu=Red Light|kunjom=Frendo|isem=Nicole|kunjom2=Blxck|isem2=Matt|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |7 |Nowhere |[[Andre Camilleri]] |Album |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://andrecamilleri.bandcamp.com/album/nowhere|titlu=Nowhere|kunjom=Camilleri|isem=Andre|data=7 Settembru 2024|sit=Bandcamp|lingwa=en}}</ref> | |- |14 |Morsa |[[Skald]] |Album<ref>{{Ċita web|url=https://www.fmt.com.mt/event-details/skald-morsa|titlu=SKALD MORSA|sit=FM Group|lingwa=en|data-aċċess=2024-06-17}}</ref> | | |- |17 |Oh No |[[The Rifffs]] |Single |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://therifffs.bandcamp.com/track/oh-no|titlu=Oh No, by The Rifffs MT|lingwa=en|data-aċċess=2024-09-23}}</ref> | |- |18 |20XX (An Open Letter to Myself) |[[Myles Azzopardi|Myles]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=XbRLHLxS4BM|titlu=20XX|kunjom=Azzopardi|isem=Myles|data=18 Settembru 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |18 |Silly Working Mule |[[Charlie Busuttil]] |Single |Audio only on YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://youtube.com/watch?v=EmDCZc-C4Y0?si=Cn_2FKaW4L-U1Guu|titlu=Silly Worrking Mule|kunjom=Busuttil|isem=Charlie|data=18 Settembru 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |18 |Nightmares |[[X-Tend]] |Video |Facebook<ref>{{Ċita web|url=https://www.facebook.com/watch/?v=500267416132041|titlu=Nightmares|kunjom=X-Tend|data=18 Settembru 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |20 |One-Time Story |[[Chasing Pandora]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=V-GnH_4f9CM|titlu=One-Time Story|kunjom=Chasing Pandora|data=20 Settembru 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |20 |Ejja |[[Matt Blxck]] X [[Erba']] |Lyric video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=EWbFu3yiu6g|titlu=Ejja|kunjom=Black|isem=Matt|kunjom2=Erba'|data=20 Settembru 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |20 |They Say! |[[El Ferr]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/1hz7A3kt6RDElGYLX2hZQd|titlu=They Say!|kunjom=El Ferr|data=20 Settembru 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |20 |Bobcat |[[Airport Impressions]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/3IcNmGumo7tMNuAeo26Che|titlu=Bobcat|kunjom=Airport Impressions|data=20 Settembru 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |23 |Destinazzjoni |[[SterjoTipi]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=q84ryI02YQk|titlu=Destinazzjoni|kunjom=SterjoTipi|data=23 Settembru 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |23 |Heart of the Med |[[Dean Muscat]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/1A5HpBOTa2NGLRoJi5tMy6|titlu=Heart of the Med|kunjom=Muscat|isem=Dean|data=23 Settembru 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |25 |Oh No |The Rifffs |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=M0Egaqs7Yco|titlu=Oh No|kunjom=The Rifffs|data=25 Settembru 2025|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |26 |Love You Like That |[[Sarah Bonnici]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=Qam7-18WbLk|titlu=Love You Like That|kunjom=Bonnici|isem=Sarah|data=26 Settembru 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |26 |1984–2024 |[[X-Tend]] |Album |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/album/7H9R16MpcPgZIPgYC8EEaE|titlu=X-Tend 1984–2024|kunjom=X-Tend|data=26 Settembru 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |28 |Fil-Ħolm |[[1905 (kantawtur)|1905]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/75NDdKAMAk4Ss2Dnv3BPyL|titlu=Fil-Ħolm|kunjom=1905|data=28 Settembru 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |} === Ottubru === {| class="wikitable" |+ !Data !Titlu !Artist/i !Mod !Referenzi u/jew noti !Wikidata |- |3 |Paint Sniffing Survivors |[[Fake Ophelia]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=vyWZffyw5PI|titlu=Paint Sniffing Survivors|kunjom=Fake Ophelia|data=3 Ottubru 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |4 |Paint Sniffing Survivors |Fake Ophelia |Single |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://fakeophelia.bandcamp.com/track/paint-sniffing-survivors-2|titlu=Paint Sniffing Survivors, by Fake Ophelia|sit=Fake Ophelia|lingwa=en|data-aċċess=2024-10-04}}</ref> | |- |4 |Orqod (that bb mix) |[[Joon]] |SIngle |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://templeofjoon.bandcamp.com/track/orqod-that-bb-remix|titlu=Orqod (that bb Remix), by JOON|sit=JOON|lingwa=en|data-aċċess=2024-10-04}}</ref> | |- |4 |Boogeyman |[[Chess Galea]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=PQiox_Bx49c|titlu=Boogeyman|kunjom=Galea|isem=Chess|data=4 Ottubru 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |5 |The Weight Of It All |[[Chasing Pandora]] |Album<ref>{{Ċita web|url=https://www.melodija.eu/post/chasing-pandora-press-release|titlu=Chasing Pandora - press release|kunjom=Team|isem=Melodija|data=2024-09-17|sit=Melodija|lingwa=en|data-aċċess=2024-10-02}}</ref> |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://chasingpandora.bandcamp.com/album/the-weight-of-it-all|titlu=The Weight Of It All, by Chasing Pandora|sit=Chasing Pandora|lingwa=en|data-aċċess=2024-10-02}}</ref> + Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/album/4Gx0IGgfi6LJlR8oEU1FCB|titlu=The Weight of It All|kunjom=Chasing Pandora|data=5 Ottubru 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |11 |Franklin Calleja |[[Chains]] |Single<ref>{{Ċita web|url=https://newsbook.com.mt/franklin-calleja-jniedi-zewg-kanzunetti-godda/|titlu=Franklin Calleja Jniedi Żewġ Kanzunetti Ġodda|kunjom=Zammit|isem=Frederick|data=17 Settembru 2024|sit=Newsbook|lingwa=mt}}</ref> |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/3SH4jNqS0n7ID1fgMGLvJw|titlu=Chains|kunjom=Calleja|isem=Franklin|data=11 Ottubru 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |11 |Under Pressure |[[Matthew James Borg|Matthew James]] feat. [[Michela Pace|Michela]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/2M6G10L30jMnN1nvkC8R6Y|titlu=Under Pressure|kunjom=Borg|isem=Matthew James|data=11 Ottubru 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |13 |Oh No Dub - Manwel T Mix |[[The Rifffs]] |Single |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://therifffs.bandcamp.com/track/oh-no-dub|titlu=Oh No Dub, by The Rifffs MT|sit=The Rifffs MT|lingwa=en|data-aċċess=2024-10-19}}</ref> | |- |14 |Għidli |[[Mike Spiteri]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=my7uhhamNrQ|titlu=Għidli|kunjom=Spiteri|isem=Mike|data=14 Ottubru 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |17 |Under Pressure |Matthew James feat. Michela |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=VPRfmDZcmgM|titlu=Under Pressure|kunjom=Borg|isem=Matthew James|data=17 Ottubru 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |18 |Burnt Endz |[[Patryk Cutajar]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=miDdBsCvPSY|titlu=Burnt Endz|kunjom=Cutajar|isem=Patryk|data=18 Ottubru 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |19 |Spanish Drifter |Fake Ophelia |Single |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://fakeophelia.bandcamp.com/track/spanish-drifter-2|titlu=Spanish Drifter, by Fake Ophelia|sit=Fake Ophelia|lingwa=en|data-aċċess=2024-10-24}}</ref> | |- |24 |Loaded Gun |[[Eddie Fresco]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=96rFfbdydsQ|titlu=Loaded Gun|kunjom=Fresco|isem=Eddie|data=24 Ottubru 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |25 |The Body Is Only Light |[[Carlo Muscat]] |Album |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://carlomuscat.bandcamp.com/album/the-body-is-only-light|titlu=The Body Is Only Light, by Carlo Muscat|sit=Carlo Muscat|lingwa=en|data-aċċess=2024-10-19}}</ref> | |- |25 |Narċissista |[[Kapitlu Tlettax]] ft. [[Maria Christina]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=JD9INwMQ64I|titlu=Narċissista|kunjom=Kapitlu Tlettax|kunjom2=Maria Christina|data=25 Ottubru 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |25 |Sorry |[[Aidan Cassar|Aidan]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=nZfIG_px1sE|titlu=Sorry|kunjom=Cassar|isem=Aidan|data=25 Ottubru 2024|sit=YouTube|lingwa=en,mt}}</ref> | |- |25 |Help Me |[[Ozzy Lino]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=qWnFD_H91Rc|titlu=Help Me|kunjom=Ozzy Lino|data=25 Ottubru 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |27 |October Dreams |[[Nicole Magro]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=fB5fi7tNj4E|titlu=October Dreams|kunjom=Magro|isem=Nicole|data=27 Ottubru 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |29 |Għawdex Tiegħi |[[The JoyGivers]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=MmBRhS2uA_k|titlu=Għawdex Tiegħi|kunjom=The JoyGivers|data=29 Ottubru 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |31 |Ruinis Melitensis - Live |[[Saħħar (mużiċist Malti)|Saħħar]] |Album |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://sahhar.bandcamp.com/album/ruinis-melitensis-live|titlu=Ruinis Melitensis - Live, by Saħħar|sit=Saħħar|lingwa=en|data-aċċess=2024-11-23}}</ref> | |- |31 |789 |[[Berne]] |Album |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/album/6d6fteCNmisZhlqJMs0qer|titlu=789|kunjom=Berne|data=31 Ottubru 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |} == Novembru == {| class="wikitable" |+ !Data !Titlu !Artist/i !Mod !Referenzi u/jew noti !Wikidata |- |1 |Till I Can Gain Control Again |[[Fake Ophelia]] |Album |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://fakeophelia.bandcamp.com/album/till-i-can-gain-control-again|titlu=Till I Can Gain Control Again, by Fake Ophelia|sit=Fake Ophelia|lingwa=en|data-aċċess=2024-11-01}}</ref> | |- |1 |Be Still |Fake Ophelia |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=_YPvpqV74jM|titlu=Be Still|kunjom=Fake Ophelia|data=1 Novembru 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |1 |Momento Mori |[[Chellcy Reitsma]] |Album |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/album/33HoceNX7wVsK5563S10XE|titlu=Momento Mori|kunjom=Reitsma|isem=Chellcy|data=1 Novembru 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |4 |The Place Where No One Cries |[[Stephen Galea]] feat. [[Grace Debono]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=YhCt50drJ-w|titlu=The Place Where No One Cries|kunjom=Galea|isem=Stephen|kunjom2=Debono|isem2=Grace|data=4 Novembru 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |6 |Ballottra |[[Robert Farrugia]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=_7Vq4fvkVpU|titlu=Ballottra|kunjom=Farrugia|isem=Robert|data=6 Novembru 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |8 |Paper Boat |[[Klinsmann Coleiro|Klinsmann]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/0NdZzkMbePy3vUY3X7OegM|titlu=Paper Boat|kunjom=Coleiro|isem=Klinsmann|data=8 Novembru 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |9 |Ħallini |[[Daryl Jaymes]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=br4IJTSLIFw|titlu=Ħallini|kunjom=Jaymes|isem=Daryl|data=9 Novembru 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |10 |A. Voice Memo Covers |Fake Ophelia |EP |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://myfairlsdy.bandcamp.com/album/a-voice-memo-covers|titlu=A. Voice Memo Covers, by Fake Ophelia|sit=My Fair Lsdy Records|lingwa=en|data-aċċess=2024-11-23}}</ref> | |- |16 |Empire of Filth |[[Orami]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=sCeV2knaSx0|titlu=Empire of Filth|kunjom=Orami|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |17 |All I Need |[[Rita Pace]] |Lyric video |Facebook<ref>{{Ċita web|url=https://www.facebook.com/1213113204/videos/878338434465214/|titlu=All I Need|kunjom=Pace|isem=Rita|data=17 Novembru 2024|sit=Facebook|lingwa=en}}</ref> | |- |18 |Grazzi bil-Quddiem |[[Mistura (band)|Mistura]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=asHLVA7aYG8|titlu=Grazzi bil-Quddiem|kunjom=Mistura|data=18 Novembru 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |22 |Jubal |[[Patryk Cutajar]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=HRQer0LrKwk|titlu=Jubal|kunjom=Cutajar|isem=Patryk|data=22 Novembru 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |22 |Crossfire |[[Marc Storace|Storace]] |Album |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/album/6eBwCfuNkhOfpU9wkuVzuk|titlu=Crossfire|kunjom=Storace|data=22 Novembru 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |22 |Blue Eyed Angel |[[Mikayla]] |Lyric video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=o0ltQd9m2wY|titlu=Blue Eyed Angel (lyric video)|kunjom=Bajada|isem=Mikayla|data=22 Novembru 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |22 |Cold November |[[Bennie Blue]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/29i3MOWKeFQncfOqmsA56x|titlu=Cold November|kunjom=Bennie Blue|data=22 Novembru 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |22 |Lost In Love (Falar De Amor) |[[Jas Rolyn]] & [[Rafa Mathias]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=JAbk7EPJjkQ|titlu=Lost in Love|kunjom=Rolyn|isem=Jas|kunjom2=Mathias|isem2=Rafa|data=22 Novembru 2024|sit=YouTube|lingwa=es,en}}</ref> | |} == Diċembru == {| class="wikitable" |+ !Data !Titlu !Artist/i !Mod !Referenzi u/jew noti !Wikidata |- |15 |Gargoyle |[[Orami]] |Album |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://orami.bandcamp.com/album/gargoyle|titlu=Gargoyle, by Orami|sit=ORAMI|lingwa=en|data-aċċess=2024-11-16}}</ref> | |} == Referenzi == {{Referenzi|20em}} [[Kategorija:Mużika]] [[Kategorija:Kultura Maltija]] [[Kategorija:2024 f'Malta]] [[Kategorija:Listi ta' mużika]] 7q2rtokwa1t5ahcehfg2i5i3jnznwcy 317931 317930 2024-11-27T09:27:22Z ToniSant 4257 /* Ottubru */ + 317931 wikitext text/x-wiki Din hija lista ta' attivitajiet mużikali notevoli li ġraw u diski/recordings maħruġa fl-2024. Kull attività jew recording iridu jkunu sostanzjati minn referenza xierqa, u aktar minn waħda, meta dan possibli. ==Diski u recordings oħra maħruġa fl-2024== === Jannar === {| class="wikitable" |+ !Data !Titlu !Artist/i !Mod !Referenzi u/jew noti !Wikidata |- |2 |Haw |[[elPaletti]] |Digital |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://elpaletti.bandcamp.com/track/haww|titlu=Haww, by elPaletti|data=2 Jannar 2024|sit=elPaletti|lingwa=mt|data-aċċess=2024-01-08|arkivju-url=https://web.archive.org/web/20240108201542/https://elpaletti.bandcamp.com/track/haww|arkivju-data=2024-01-08|url-status=dead}}</ref> |[[wikidata:Q124354611|Q124354611]] |- |5 |Hey Lover |[[Jay Zinga]] feat. [[Bee (kantanta)|Bee]] |Video |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/6d52axydil2aE97ChUJ2Os|titlu=Hey Lover|kunjom=Zinga|isem=Jay|data=5 Jannar 2024|sit=Spotiify}}</ref> / YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=WSjbXrsuY7c|titlu=Hey Lover|kunjom=Zinga|isem=Jay|data=5 Jannar 2024|sit=YouTube}}</ref> |[[wikidata:Q124354463|Q124354463]] |- |8 |Bloat Drone |[[Lady Lizard]] |Lyric video |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://ladylizard.bandcamp.com/track/bloat-drone|titlu=Bloat Drone, by Lady Lizard|data=8 Jannar 2024|sit=Lady Lizard|lingwa=en|data-aċċess=2024-01-08}}</ref> / YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=oHsJxPy3lJ4|titlu=Bloat Drone|kunjom=Lady Lizard|data=8 Jannar 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> |[[wikidata:Q124354653|Q124354653]] |- |10 |Feel the Rain |[[Chasing Pandora]] |Single |(reissue) Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/7fBZdJ95UVAFQxoHTyayKR?si=936b4f14f3d84d4f|titlu=Feel the Rain|kunjom=Chasing Pandora|data=10 Jannar 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |11 |Blata |[[Is-Suffarin]] |Album |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://is-suffarin.bandcamp.com/album/blata|titlu=BLATA, by is-Suffarin|sit=is-Suffarin|lingwa=en|data-aċċess=2024-01-19}}</ref> | |- |11 |Semgħat id-Daqq (HBIT Remix) |[[Cher Camilleri]] |Remix |Soundcloud<ref>{{Ċita web|url=https://soundcloud.com/hearts-beating-in-time/semghat-id-daqq-hbit-remix|titlu=Semgħet id-Daqq (HBIT remix)|kunjom=Hearts Beating in Time|data=11 Jan 2024|sit=Soundcloud|lingwa=mt}}</ref> | |- |11 |Rejection |[[From Sheep to Wolves]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=PCn5lGT3ONU|titlu=Rejection|kunjom=From Sheep to Wolves|data=11 Jannar 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> |[[wikidata:Q124354710|Q124354710]] |- |15 |(Let's Get) High On Love |[[Ivan Grech]] + [[Faculty of Social Wellbeing]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=6S2TR4ZJTvU|titlu=(Let's Get) High On Love|kunjom=Grech|isem=Ivan|kunjom2=Faculty of Social Wellbeing|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |17 |Inkwatru Vojt |[[Liston]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/0UMTUyaYgiwXTbIjGZO6Ok|titlu=Inkwatru Vojt|kunjom=Liston|data=17 Jannar 2024|sit=Spotify|lingwa=mt}}</ref> | |- |18 |L-Isbaħ Stlla |[[Adria Twins]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=9U03TKnK46k|titlu=L-Isbaħ Stilla|kunjom=Adria Twins|data=18 Jan 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> |[[wikidata:Q124354838|Q124354838]] |- |19 |Let's Talk About Love |[[Michela Galea]] |Single<ref>{{Ċita web|url=https://timesofmalta.com/articles/view/michela-galea-releases-single.1080087|titlu=Michela Galea releases single|data=2024-01-26|sit=Times of Malta|lingwa=en-gb|data-aċċess=2024-01-26}}</ref> |[[Malta Eurovision Song Contest 2024]]<ref>{{Ċita web|url=https://tvmnews.mt/news/michela-galea-bkanzunetta-gdida-dwar-l-imhabba/|titlu=Michela Galea b'kanzunetta ġdida dwar l-imħabba|kunjom=Newsroom|isem=minn TVM|data=2024-01-20|lingwa=mt|data-aċċess=2024-01-20}}</ref> / Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/album/2lqvBWwPMV1TDFqhijB2o1|titlu=Let's Talk About Love|kunjom=Galea|isem=Michela|data=19 Jan 2024|sit=Spotify|data-aċċess=2024-01-20}}</ref> | |- |20 |Let's Talk About Love |Michela Galea |Lyric video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=HpkcrVDmLGI|titlu=Let's Talk About Love (lyric video)|kunjom=Galea|isem=Michela|data=20 Jan 2024|sit=YouTube}}</ref> | |- |20 |Wicked Games |[[Shismu]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/1tOgvZBhbxuGgHXUgIGLOD|titlu=Wicked Games|kunjom=Shismu|data=20 Jan 2024|sit=Spotify}}</ref> | |- |24 |Cloudmaker |[[Oxygyn]] |Single |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://141records.bandcamp.com/track/cloudmaker|titlu=Cloudmaker, by Oxygyn|sit=141 Records|lingwa=en|data-aċċess=2024-02-07}}</ref> | |- |25 |Too Sexy |[[Chris Birdd]] |Online |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/2i3ml0ESJNxPCpsgqfAUZ7|titlu=Too Sexy|kunjom=Birdd|isem=Chris|data=25 January 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |26 |Chemicals |[[Shaun Farrugia]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=x1C4XNySXSQ|titlu=Chemicals|kunjom=Farrugia|isem=Shaun|data=26 Jan 2024|sit=YouTube}}</ref> | |- |26 |Girls Just Wanna |[[Chess Galea]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/265GykoBua5iJdXa0KVxd4|titlu=Girls Just Wanna|kunjom=Galea|isem=Chess|data=26 Jan 2024|sit=Spotify}}</ref> | |- |26 |Arrows |[[Kyle George]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/0Vs17SVIAjvtm3IrVqOkcn|titlu=Arrows|kunjom=George|isem=Kyle|data=26 Jannar 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |28 |1964 |[[Vince Bongailas]] |EP |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/album/4hVMkDQmTRgB6E6evErsYd|titlu=1964|kunjom=Bogailas|isem=Vince|data=28 Jannar 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> |Q |- |29 |Happy Birthday |[[Kayati]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/1EICOx1eGebrDCLCTLGuZf|titlu=Happy Birthday|kunjom=Kayati|data=29 Jan 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> |[[wikidata:Q124472078|Q124472078]] |- |30 |Top Dog |[[Andre Camilleri]] |Album |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://andrecamilleri.bandcamp.com/album/top-dog|titlu=Top Dog, by Andre Camilleri|sit=Andre Camilleri|lingwa=en|data-aċċess=2024-03-08}}</ref> | |- |31 |Happy Birthday |Kayati |Lyric video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=Py-zR_mDMXg|titlu=Happy Birthday (Lyric Video)|kunjom=Kayati|data=31 Jan 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> |[[wikidata:Q124472078|Q124472078]] |} === Frar === {| class="wikitable" |+ !Data !Titlu !Artist/i !Mod !Referenzi u/jew noti !Wikidata |- |1 |Kieku Nista' |[[Maria Zahra Brincat]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=f2Z9D5q4AJY|titlu=Kieku Nista'|kunjom=Zahra Brincat|isem=Maria|data=1 Feb 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> / Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/07qttwtTYv0S1WgfgkDbF8|titlu=Kieku Nista'|kunjom=Zahra Brincat|isem=Maria|data=1 Feb 2024|sit=Spotify|lingwa=mt}}</ref> |Q |- |4 |Heatwave |[[Beck]] x [[Zak Walters]] |Single |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://141records.bandcamp.com/track/heatwave|titlu=Heatwave, by Beck X Zack Walters|sit=141 Records|lingwa=en|data-aċċess=2024-02-10}}</ref> | |- |8 |Time Flies |[[Red Electric]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=25RCl-MOoIU|titlu=Time Flies|kunjom=Red Electric|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> |Q |- |9 |Juliette |[[Aidan Cassar|Aidan]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=rtQynrVbJL8|titlu=Juliette|kunjom=Cassar|isem=Aidan|data=9 Feb 2024|sit=YouTube|lingwa=mt, en}}</ref> |Q |- |9 |Shine |[[Moira Stafrace]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=4qNSkR1nfdo|titlu=Shine|kunjom=Stafrace|isem=Moira|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> |Q |- |9 |Warmth |[[Lulu']] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=g4uyqi12UKc|titlu=Warmth|kunjom=Lulu'|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |9 |Għanja lil Ġużi |[[Amber Bondin|Amber]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/7uziHOd5xrvAk4KPHbLXvR|titlu=Għanja lil Ġużi|kunjom=Bondin|isem=Amber|data=9 Feb 2024|sit=Spotify|lingwa=mt}}</ref> |Q |- |10 |Inti Biss |[[The JoyGivers]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=-iPQ-a2bvCc|titlu=Inti Biss|kunjom=The JoyGivers|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |13 |Ħajti |[[Vince Bongailas]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/4X93S80Jm0k8zhsjg8NO3n|titlu=Ħajti|kunjom=Bongailas|isem=Vince|data=13 Feb 2024|sit=Spotify|lingwa=mt}}</ref> |Q |- |13 |Forty five...in Process |[[elPaletti]] |EP |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://elpaletti.bandcamp.com/album/forty-five-in-process|titlu=Forty - five ... in Process, by elPaletti|sit=elPaletti|lingwa=en|data-aċċess=2024-04-12}}</ref> | |- |13 |Underground |[[Melchior Sultana]] |Album |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://profoundsoundmusic.bandcamp.com/album/underground|titlu=Underground, by Melchior Sultana|sit=Profound Sound Music|lingwa=en|data-aċċess=2024-04-28}}</ref> | |- |14 |Sincerely, You |[[Gaia Cauchi]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/4PGBUbxYrjRS0SgXzHBCXj|titlu=Sincerely, You|kunjom=Cauchi|isem=Gaia|data=14 Feb 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> |Q |- |15 |Birdsong |[[Hannah Theuma|Hannah]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=DYRGab69jKw|titlu=Birdsong|kunjom=Theuma|isem=Hannah|data=15 Frar 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |17 |Niġi Għandek |[[Karm Debattista mssp]] |Album |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/album/7mtJUnP3daGM29FfnQSGcP|titlu=Niġi Għandek|kunjom=Debattista|isem=Karm|data=17 Feb 2024|sit=Spotify|lingwa=mt}}</ref> | |- |18 |[[Ombra mai fu]] |[[Christine Dalli]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=qips0Aeffns|titlu=Ombra mai fu|kunjom=Dalli|isem=Christine|data=18 Feb 2024|sit=YouTube|lingwa=it}}</ref> | |- |21 |Kemm Nixtieq li Qed |[[A Lily]] |Single |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://kewnrecords.bandcamp.com/track/kemm-nixtieq-li-qed|titlu=Kemm Nixtieq Li Qed, by A Lily|sit=Kewn Records|lingwa=mt|data-aċċess=2024-03-16}}</ref> | |- |22 |The Wards Outside |[[Sceptocrypt]] |Single |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://sceptocrypt.bandcamp.com/track/the-wards-outside-2024|titlu=The Wards Outside (2024), by sceptocrypt|sit=Sceptocrypt|lingwa=en|data-aċċess=2024-07-27}}</ref> | |- |23 |Another Problem Ahead |[[Antares Flare]] |EP |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://antaresflare.bandcamp.com/album/another-problem-ahead|titlu=Another Problem Ahead, by Antares Flare|sit=Antares Flare|lingwa=en|data-aċċess=2024-03-09}}</ref> | |- |23 |Sincerely, You |Gaia Cauchi |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=AoOtMeIAX5Q|titlu=Sincerely, You|kunjom=Cauchi|isem=Gaiia|data=12 Feb 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |23 |Pretend |[[Peach Talk]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/78DmVD6WKuwpzzjWKJQtFm|titlu=Pretend|kunjom=Peach Talk|data=23 Frar 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |27 |Catharsis |[[Tact]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=dNDakLmSqN0|titlu=Catharsis|kunjom=Tact|data=27 Feb 2024|sit=YouTube}}</ref> | |- |27 |Midnight Sun |[[Empire of the Ants]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=tyXlqquXdMk|titlu=Midnight Sun|kunjom=Empire of the Ants|data=27 February 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |27 |Remember |Vince Bongailas |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=iYY-ajN0v_0|titlu=Remember|kunjom=Bongailas|isem=Vince|data=27 Frar 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> |Q |- |28 |Out of the Darkness |[[Owen Leuellen]] |Album |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/album/7wJIziSs0vAmRiNXP8Pmvf|titlu=Out of the Darkness|kunjom=Leuellen|isem=Owen|data=28 Frar 2024|sit=Spotify|lingwa=mt}}</ref> | |- |29 |Waħdi |[[Meadow Strings]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=gS32JfbRprk|titlu=Waħdi|kunjom=Meadow Strings|data=29 Feb 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |29 |Nostalġija |[[Michelle Micallef|Michelle]] |Single<ref>{{Ċita web|url=https://newsbook.com.mt/michelle-ta-the-mics-bkanzunetta-li-ggedded-ftit-memorji-mill-imghoddi/|titlu=Michelle ta’ The Mics b’kanzunetta li ġġedded ftit memorji mill-imgħoddi|kunjom=Zammit|isem=Frederick|data=12 Marzu 2024|sit=Newsbook|lingwa=mt}}</ref> |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/4D6E79Yfg50VNKCICR3ojz|titlu=Nostalġija|kunjom=Micallef|isem=Michelle|data=29 Frar 2024|sit=Spotify|lingwa=mt}}</ref> | |} === Marzu === {| class="wikitable" |+ !Data !Titlu !Artist/i !Mod !Referenzi u/jew noti !Wikidata |- |1 |Emmint Fik |[[Ema Vella]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/0Ec8juxOuCyz0x5hPNekgi|titlu=Emmit Fik|kunjom=Vella|isem=Ema|data=1 Marzu 2024|sit=Spotify|lingwa=mt}}</ref> | |- |1 |Survivor |[[Klinsmann]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/0zIvYT5f3l2PEYDpy7YHdp|titlu=Survivor|kunjom=Klinsmann|data=1 March 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> |Q |- |1 |[[Qalu Li Raw]] |[[Coda (grupp mużikali)|Coda]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/1IFsblIigWZnrA9C4L0Q33|titlu=Qalu Li Raw|kunjom=Coda|data=1 Marzu 2024|sit=Spotify|lingwa=mt}}</ref> | |- |1 |Ġawhra F'Qalbi |[[Janice Mangion]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=6FGTB8VLkiY|titlu=Ġawhra F'Qalbi|kunjom=Mangion|isem=Janice|data=1 Marzu 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |2 |Int u Jien |[[Moths of Renaissance]] |Single |Facebook<ref>{{Ċita web|url=https://www.facebook.com/100002832501135/videos/2030575484065207/|titlu=Int u Jien|kunjom=Moths of Renaissance|data=2 Marzu 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> / YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=2vPe74jfg4U|titlu=Int u Jien|kunjom=Moths of Renaissance|data=3 Marzu 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |6 |Tilwin |[[Robert Farrugia]] |Album |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://dronarivm.bandcamp.com/album/tilwin|titlu=Tilwin, by Robert Farrugia|sit=DRONARIVM|lingwa=en|data-aċċess=2024-06-17}}</ref> | |- |8 |Better Sides of You |[[Dizzy Goku]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/1wbXPTiCZst95aXfw0seN7|titlu=Better Sides of You|kunjom=Goku|isem=Dizzy|data=8 March 2024|sit=Spotify|lingwa=en|data-aċċess=2024-03-30}}</ref> | |- |8 |The Grief Aftermath |[[Fade Into Obscurity]] |Album<ref>{{Ċita web|url=https://benmifsudjoslin.substack.com/p/the-album-that-took-ten-years-to|titlu=The Album That Took Ten Years to Exist – In Conversation with fade into obscurity|kunjom=Joslin|isem=Ben Mifsud|data=2024-05-25|data-aċċess=2024-06-20}}</ref> |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://fade-into-obscurity.bandcamp.com/album/the-grief-aftermath|titlu=the grief aftermath, by fade into obscurity|sit=fade into obscurity|lingwa=en|data-aċċess=2024-06-20}}</ref> | |- |9 |Il-Baħħ u Jien |[[Christian Arding]] |Video<ref>{{Ċita web|url=https://timesofmalta.com/article/video-lghanja-talpoplu-winning-song-launched.1088182|titlu=Video for ‘L-Għanja tal-Poplu’ winning song launched|data=2024-03-08|sit=Times of Malta|lingwa=en-gb|data-aċċess=2024-03-09}}</ref> |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=iFqSQTJYW9k|titlu=Il-Baħħ u Jien|kunjom=Arding|isem=Christian|data=9 Marzu 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |10 |Let You In |[[Tara Formosa]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/0rHHa995WXIvwkI8uVNjQw|titlu=Let You In|kunjom=Formosa|isem=Tara|data=10 Marzu 2024|sit=Spotify|lingwa=mt|data-aċċess=2024-03-16}}</ref> | |- |14 |Language |[[Berne]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=zFUJUweNwZ4|titlu=Language|kunjom=Berne|data=14 Marzu 2024|sit=YouTube}}</ref> / Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/12gbdsXbuR9Sb3GhYrc4T3|titlu=Language|kunjom=Berne|data=14 Marzu 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |15 |L-Akbar Ġrajja: Innijiet b'Rabta mal-Passjoni tal-Mulej |[[Ray Sciberras]] / [[Anselm Sciberras]] - Francesca, Paul, u [[Dorothy Bezzina]] |Album |CD biss imħabbra fuq Facebook<ref>{{Ċita web|url=https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=391963260220667&id=100082209881197|titlu=L-Akbar Ġrajja|kunjom=Kunsill Lokali tal-Ħamrun|data=15 Marzu 2024|sit=Facebook|lingwa=mt}}</ref> | |- |15 |Unum Remix Tracks |[[Ġenn]] |EP |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://genntheband.bandcamp.com/album/unum-remix-tracks|titlu=unum remix tracks, by ĠENN|sit=ĠENN|lingwa=en|data-aċċess=2024-03-26}}</ref> | |- |17 |Count This |Soular Plex / [[ONE11]] feat. [[Zion not Zeeyon]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=t--YNHUnv-E|titlu=Soular Plex - Count This|kunjom=ONE11|data=17 Marzu 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |19 |Survivor |Klinsmann |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=xVNsDnmiNvk|titlu=Survivor|kunjom=Klinsmann|data=19 Marzu 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> |Q |- |21 |Gardjola |[[Vince Fabri]] |EP |Soundcloud<ref>{{Ċita web|url=https://soundcloud.com/vincefabri/sets/gardjola|titlu=GARDJOLA|kunjom=Fabri|isem=Vince|sit=SoundCloud|lingwa=|data-aċċess=2024-11-16}}</ref> | |- |22 |Toni Tagħna |[[ONE11]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=xROTRzOLMy4|titlu=Toni Tagħna|kunjom=ONE11|data=22 Marzu 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |22 |Compound |[[Oxygyn]] |Album |Vinyl only<ref>{{Ċita web|url=https://shop.trackagescheme.com/event/oxygyn-compound-album-launch/|titlu=OXYGYN {{!}} COMPOUND Album Launch|sit=Trackage Scheme|data-aċċess=2024-03-16}}</ref> | |- |23 |Happier Now |[[Benny Blue]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=mYSwo3-GKxk|titlu=Happier Now|kunjom=Benny Blue|data=23 Marzu 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |23 |You Want Me |[[Claire Marante]] |Single |YouTube (audio only)<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=P2veovMHRs0|titlu=You Want Me|kunjom=Marante|isem=Claire|data=23 Marzu 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |23 |Hell Bound |[[Andre Camilleri]] |Album |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://andrecamilleri.bandcamp.com/album/hell-bound|titlu=Hell Bound, by Andre Camilleri|sit=Andre Camilleri|lingwa=en|data-aċċess=2024-04-12}}</ref> | |- |23 |Fallakka |[[Tarzna (mużika)|Tarzna]] |EP |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://tarzna.bandcamp.com/album/fallakka|titlu=Fallakka, by Tarzna|sit=Tarzna|lingwa=en|data-aċċess=2024-04-13}}</ref> | |- |24 |3 Regoli |[[Lokko]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=oVk5mFCOOB8|titlu=3 Regoli|kunjom=Lokko|data=24 March 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |25 |Ġranet Sbieħ |[[SterjoTipi]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=HTimvHYB10E|titlu=Granet Sbieħ|kunjom=SterjoTipi|data=25 Marzu 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |26 |Out of Outlaws |[[Current Daze]] |Lyric video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=VAOLrErc5Xc|titlu=Out of Outlaws|kunjom=Current Daze|data=26 March 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |27 |Tħallinix |[[A Lily]] |Single |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://kewnrecords.bandcamp.com/track/t-allinix|titlu=Tħallinix, by A Lily|sit=Kewn Records|lingwa=en|data-aċċess=2024-03-27}}</ref> | |- |31 |Weġgħet Żgħar |[[TroffaĦamra]] |Album |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://troffahamra.bandcamp.com/album/we-g-at-g-ar|titlu=Weġgħat Żgħar|kunjom=TroffaĦamra|sit=TroffaĦamra|lingwa=mt|data-aċċess=2024-03-16}}</ref> | |- |31 |Soft and Clear |[[Das Birthday Girl]] |Album |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://dasbirthdaygirl.bandcamp.com/album/soft-and-clear|titlu=Soft and Clear, by Das Birthday Girl|sit=Das Birthday Girl|lingwa=en|data-aċċess=2024-04-04}}</ref> / Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/album/0yxTpTnyZOKm4seKzRcYmM|titlu=Soft and Clear|kunjom=Das Birthday Girl|data=31 Marzu 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |} === April === {| class="wikitable" |+ !Data !Titlu !Artist/i !Mod !Referenzi u/jew noti !Wikidata |- |3 |Gatt Groove |[[Sfera]] |Album<ref>{{Ċita web|url=https://kreattivita.org/events/|titlu=Events Archive|data=2024-03-16|sit=Fondazzjoni Kreattività|lingwa=en-GB|data-aċċess=2024-03-16}}</ref> |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/album/4Or2ERgIhiZDLIYmwklmKN|titlu=Gatt Groove|kunjom=Sfera|data=5 April 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |3 |Kung Fu Karate |[[Brodu]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=qH_mxyWmlpQ|titlu=Kung Fu Karate|kunjom=Brodu|data=3 April 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |4 |Time in Bottle |[[Charles Busuttil]] & Fabrizio Fedele |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/1m3LqmiKWhLAFuHadsfQ3W|titlu=Time in a Bottle|kunjom=Busuttil|isem=Charles|kunjom2=Fedele|isem2=Fabrizio|data=4 April 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |4 |Meta Jaqa' l-Ħoss |[[One11]] |Album<ref>{{Ċita web|url=https://timesofmalta.com/article/hiphop-rising-star-one11-releases-album.1090697|titlu=Hip-hop rising star ONE11 releases album|data=2024-04-10|sit=Times of Malta|lingwa=en-gb|data-aċċess=2024-04-10}}</ref> |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/album/6XhthGGGFjX8Pfxl5faN7r|titlu=Meta Jaqa' l-Ħoss|kunjom=ONE11|data=4 April 2024|sit=Spotify|lingwa=mt}}</ref> | |- |5 |Saru l-Qamar |[[A Lily]] |Album<ref>{{Ċita web|url=https://timesofmalta.com/article/watch-how-haunting-voices-maltese-emigrants-inspired-new-music.1090158|titlu=Watch: How the haunting voices of Maltese emigrants inspired new music|kunjom=Magr|isem=Giuiia|data=2024-03-31|sit=Times of Malta|lingwa=en-gb|data-aċċess=2024-04-01}}</ref> |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://kewnrecords.bandcamp.com/album/saru-l-qamar|titlu=Saru l-Qamar, by A Lily|sit=Kewn Records|lingwa=mt|data-aċċess=2024-03-16}}</ref> | |- |5 |Kull Par Għal Paru |[[Maria Zahra Brincat]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/60gHwSfG4KuhUy60ZbE6xv|titlu=Kull Par Għal Paru|kunjom=Zahra Brincat|isem=Maria|data=5 April 2024|sit=Spotify|lingwa=mt}}</ref> | |- |6 |Causatum |[[Jes Psaila]] - [[The Hinge Project]] |Album<ref>{{Ċita web|url=https://www.ticketline.com.mt/bookings/Shows.aspx?ProductionId=1093|titlu=Jes Psaila The Hinge Project - 'Causatum' - Album Launch|sit=www.ticketline.com.mt|data-aċċess=2024-03-16}}</ref> |Vinyl only | |- |11 |Regional Road |[[DJ Gorg Borg]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/7x6fH2n7K8d0OnOZPVJk0O|titlu=Regional Road|kunjom=DJ Gorg Borg|data=11 April 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |11 |Wild Things (a live album) |[[Alexandra Alden]] |Album |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://alexandraalden.bandcamp.com/album/wild-things-a-live-album|titlu=wild things (a live album), by Alexandra Alden|sit=Alexandra Alden|lingwa=en|data-aċċess=2024-05-02}}</ref> | |- |15 |Cupid |[[Gaia Cauchi]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=5ptncV5Mn10|titlu=Cupid|kunjom=Cauchi|isem=Gaia|data=15 April 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |15 |Electrify |[[Simon Pulo]] |Single |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://profoundsoundmusic.bandcamp.com/album/electrify|titlu=Electrify, by Simon Pulo|sit=Profound Sound Music|lingwa=en|data-aċċess=2024-05-01}}</ref> | |- |19 |Kusksu Clan |[[Brodu]] |Album |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://brodu.bandcamp.com/album/kusksu-clan|titlu=Kusksu Clan, by Brodu|sit=Brodu|lingwa=en|data-aċċess=2024-04-25}}</ref> | |- |19 |Cut, Paste, Rave N' Roll |[[Dolls for Idols]] |Album (reissue) |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://kewnrecords.bandcamp.com/album/cut-paste-rave-n-roll|titlu=Cut, Paste, Rave N' Roll, by Dolls For Idols|sit=Kewn Records|lingwa=en|data-aċċess=2024-05-01}}</ref> | |- |23 |Anxiety |[[Myles Azzopardi|Myles]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=RWGfOiPaXss|titlu=Anxiety|kunjom=Azzopardi|isem=Myles|data=23 April 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |24 |Ugly Duckling |[[Nikita Cardona|Kiita-C]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://brodu.bandcamp.com/album/kusksu-clan|titlu=Ugly Duckling|kunjom=Kiita-C|data=24 April 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |26 |What Are We Now? |[[Jon Guelas]] + [[Gaia Cauchi]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/2COv4MKLGtV2dxtrcQy7RV|titlu=What Are We Now?|kunjom=Guelas|isem=Jon|kunjom2=Cauchi|isem2=Gaia|data=26 April 2024}}</ref> | |- |26 |Infinity |[[Denzel Jo Armani]] feat. [[Drakard]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/album/2GUbAQLUzDBf0MtLbJL8Zf|titlu=Infinity|kunjom=Armani|isem=Denzel Jo|data=26 April 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |26 |Trios, Had To Happen |[[Glen Montanaro]] & [[Carsten Landors]] |Album |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/album/2q2mYNZw0HNrGwbj7vvQCR|titlu=Trios, Had To Happen|kunjom=Montanaro|isem=Glen|kunjom2=Landors|isem2=Carsten|data=24 April 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |27 |Serquli |[[Edward Mifsud (mużiċist)|Edward Mifsud]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=1F8Q2xmh14M|titlu=Serquli|kunjom=Mifsud|isem=Edward|data=27 April 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |29 |Can't Be Stopped |[[Owen Leuellen]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=gfZmT-0Fl24|titlu=Can't Be Stopped|kunjom=Leuellen|isem=Owen|data=29 April 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |} === Mejju === {| class="wikitable" |+ !Data !Titlu !Artist/i !Mod !Referenzi u/jew noti !Wikidata |- |1 |Peace and Love |[[Manwel T]] |Single |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://manwelt.bandcamp.com/album/peace-and-love|titlu=Peace And Love, by MANWEL T|sit=MANWEL T|lingwa=en|data-aċċess=2024-05-01}}</ref> | |- |3 |Blame It On Me |[[Wayne]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/6dtCCN8dq1r4GI7JDmYs5v|titlu=Blame It On Me|kunjom=_|isem=Wayne|data=3 May 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |4 |Heal Me |[[Chess Galea]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=9kXvKyaa1Ag|titlu=Heal Me|kunjom=Galea|isem=Chess|data=4 May 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |5 |Għanja lil Ġużi |[[Amber Bondin|Amber]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=3JlXY7yXEaQ|titlu=Għanja lil Ġużi|kunjom=Bondin|isem=Amber|data=5 Mejju 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |7 |Lost in the Wilderness |[[Andre Camilleri]] |Album |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://andrecamilleri.bandcamp.com/album/lost-in-the-wilderness|titlu=Lost In The Wilderness, by Andre Camilleri|sit=Andre Camilleri|lingwa=en|data-aċċess=2024-06-08}}</ref> | |- |9 |Mhux il-Ħin |[[Kym Pepe]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=Urhln1wdHnw|titlu=Mhux il-Ħin|kunjom=Pepe|isem=Kym|data=9 Mejju 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |10 |Cosmic Dance |[[Sound Synthesis]] |EP |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://eudemonia.bandcamp.com/album/cosmic-dance|titlu=Cosmic Dance, by Sound Synthesis|sit=Eudemonia|lingwa=en|data-aċċess=2024-04-15}}</ref> | |- |10 |Ethereal |[[Bahjat]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=h_Ieg2_hfnc|titlu=Ethereal|kunjom=Bahjat|data=10 Mejju 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |10 |Shaw Enuff |[[Tom Caruana]] |Album |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://tomcaruana-teasea.bandcamp.com/album/shaw-enuff|titlu=Shaw Enuff, by Tom Caruana|sit=Tom Caruana|lingwa=en|data-aċċess=2024-06-10}}</ref> | |- |11 |Mingħajr Kliem (Acoustic) |[[Keith Zammit Mintoff]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=j2ymDQylEF8|titlu=Mingħajr Kliem|kunjom=Zammit Mintoff|isem=Keith|data=11 Mejju 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |13 |Teatime |[[Chasing Pandora]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=mDcHSleCfm0|titlu=Teatime|kunjom=Chasing Pandora|data=13 May 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |13 |Rita |[[Kapitlu Tlettax]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=3HlLyw-_LBQ|titlu=Rita|kunjom=Kapitlu Tlettax|data=13 Mejju 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |15 |Lose |[[Sarah Bonnici]] |Single<ref>{{Ċita web|url=https://maltadaily.mt/sarah-bonnici-announces-new-song-days-after-eurovision-performance/|titlu=Sarah Bonnici Announces New Song Days After Eurovision Performance|kunjom=MaltaDaily|data=2024-05-11|lingwa=en-GB|data-aċċess=2024-05-11}}</ref> |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/2Ni0ZV99EezHJeLEP3lbPj|titlu=Lose|kunjom=Bonnici|isem=Sarah|data=15 Mejju 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |15 |The Final Chapter |[[Sammy Murgo]] |Album |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/album/1kIQtsGtsMRXeUUGoGdUFa|titlu=The Final Chapter|kunjom=Murgo|isem=Sammy|data=15 Mejju 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |16 |ok ok ok |[[Anthea Gatt|Anthea]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=EkGvj62HdcM|titlu=ok ok ok|kunjom=Gatt|isem=Anthea|data=16 Mejju 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |17 |Alka |[[Tribali]] |Album |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/album/2pdwv6mDdg9iEmVIMkWGwu|titlu=Alka|kunjom=Tribali|data=17 Mejju 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |18 |Il-Ballata tal-Hiblu Tlieta |[[Gabriel Schembri]] u [[Francesco Frendo]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=3Z0FRUuHF8E|titlu=Il-Ballata tal-Hiblu Tlieta|kunjom=Schembri|isem=Gabriel|kunjom2=Frendo|isem2=Francesco|sit=YouTube|lingwa=mt|data-aċċess=18 Mejju 2024}}</ref> | |- |19 |On My Mind |[[Jake Bartolo|Jake]] |Lyric video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=5_hFAdyZsMo|titlu=On My Mind|kunjom=Bartolo|isem=Jake|data=19 Mejju 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |23 |About You |[[Kayati]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=WYyoXF0RIZ8|titlu=About You|kunjom=Kayati|data=23 Mejju 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> |[[wikidata:Q127327719|Q127327719]] |- |23 |Waves |[[Berne]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=FpxaUWyogIA|titlu=Waves|kunjom=Berne|data=23 Mejju 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |24 |Raġġ |[[Edward Mifsud (mużiċist)|Edward Mifsud]] |Album<ref>{{Ċita web|url=https://timesofmalta.com/article/orchestral-progressive-rock-concert-due-staged-astra-theatre.1092057|titlu=Orchestral progressive rock concert to be held at Astra Theatre|data=2024-05-08|sit=Times of Malta|lingwa=en-gb|data-aċċess=2024-05-08}}</ref> | | |- |24 |Blessed |[[Ben Miller]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=fwhYzPT_An0|titlu=Blessed|kunjom=Miller|isem=Ben|data=24 Mejju 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |28 |Tagħmel X'Tagħmel |[[ONE11]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=YW-w2GKE8WA|titlu=Tagħmel X'Tagħmel|kunjom=ONE11|data=28 Mejju 2024|sit=YouTubew|lingwa=mt}}</ref> | |- |29 |Easy Love |[[nosnow/noalps]] |Single |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://nosnownoalps.bandcamp.com/album/easy-love|titlu=Easy Love, by nosnow/noalps|sit=nosnow/noalps|lingwa=en|data-aċċess=2024-05-31}}</ref> | |- |30 |Sonic Expansion |[[Acidulant]] |EP |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://gatedrecordings.bandcamp.com/album/sonic-expansion|titlu=Sonic Expansion, by Acidulant|sit=Gated|lingwa=en|data-aċċess=2024-06-10}}</ref> | |- |31 |Jewel of the Nile |[[Chris Goa]] & [[George Curmi l-Pusé]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/album/3QWoSniesuEmIyGhvT9dKU|titlu=Jewel of the Nile|kunjom=Goa|isem=Chris|kunjom2=Curmi l-Pusé|isem2=George|data=31 Mejju 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |} === Ġunju === {| class="wikitable" |+ !Data !Titlu !Artist/i !Mod !Referenzi u/jew noti !Wikidata |- |2 |Jail on My Mind |[[Clinton Walletking]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=3yrt4SOJOMY|titlu=Jail on My Mind|kunjom=Walletking|isem=Clinton|data=2 Ġunju 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |6 |Bloodstream Waterfall Cannonball |[[Eyes to Argus]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=0eqZtG7bpTo|titlu=Bloodstream Waterfall Cannonball|kunjom=Eyes to Argus|data=6 Ġunju 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |7 |Lost in Love |[[Jas Rolyn]] |Lyric video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=ZZBKLkv26RQ|titlu=Lost in Love (Lyric Video)|kunjom=Rolyn|isem=Jas|data=7 Ġunju 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |7 |Sold Cheap |[[Jim Hickey|Ħelwa]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=9bo8vKIwHlQ|titlu=Sold Cheap|kunjom=Hickey|isem=Jim|data=7 Ġunju 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |7 |Manwel T meets Zion Train |[[Manwel T]] & [[Zion Train]] |EP |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://manwelt.bandcamp.com/album/manwel-t-meets-zion-train|titlu=MANWEL T meets ZION TRAIN, by Zion Train & Manwel T|sit=MANWEL T|lingwa=en|data-aċċess=2024-06-07}}</ref> | |- |7 |The Upside Down |[[Carlo Muscat]] + [[Tony Tixier]] |EP |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://carlomuscat.bandcamp.com/album/the-upside-down|titlu=The Upside Down, by Carlo Muscat and Tony Tixier|sit=Carlo Muscat|lingwa=en|data-aċċess=2024-06-17}}</ref> | |- |10 |Eternità |[[Avenue Sky]] |Lyric video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=NKCewdEofG4|titlu=Eternità|kunjom=Avenue Sky|data=10 Ġunju 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |12 |Memories |[[Micimago]] & [[Ryan Hili]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/3VEpQRfJ3ipyGqKZ3VXfQl|titlu=Memories|kunjom=Micimago|kunjom2=Hili|isem2=Ryan|data=12 Ġunju 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |12 |Gass Freestyle |[[Owen Leuellen]] |Lyric video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=XNONFxn-nKY|titlu=Gass Freestyle (Lyric Video)|kunjom=Luellen|isem=Owen|data=12 Ġunju 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |13 |Lost in Love |Jas Rolyn |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=hbFf0vE-kUo|titlu=Lost in Love (Official Video)|kunjom=Rolyn|isem=Jas|data=13 Ġunju 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |13 |Over the Moon |[[The Stents]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=5JPaxYbGgF0|titlu=Over the Moon|kunjom=The Stents|data=13 Ġunju 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |13 |Lacrime Moët |[[Emma Muscat]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=XUe_ZRdzUxg|titlu=Lacrime Moët|kunjom=Muscat|isem=Emma|data=13 Ġunju 2024|sit=YouTube|lingwa=it}}</ref> | |- |14 |Dalgħodu |[[Kym Pepe]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=0LV4k6anV7w|titlu=Filgħodu|kunjom=Pepe|isem=Kym|data=14 Ġunju 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |14 |Skarta |[[Il-Majċa]] |Lyric video |Facebook<ref>{{Ċita web|url=https://www.facebook.com/watch/?v=1275656930075481|titlu=Skarta|kunjom=Lanzon|isem=Eugenio|data=14 Ġunju 2024|sit=Facebook|lingwa=mt}}</ref> | |- |15 |Gone By |[[Franco Tartaglia]] ft. [[Analise Mifsud]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=oHaX7NGUwqE|titlu=Gone By|kunjom=Tartaglia|isem=Franco|kunjom2=Mifsud|isem2=Analise|data=15 Ġunju 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |17 |John Doe |[[13 Years Later]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/1caEiEBfdjoE4TSItSRcjC|titlu=John Doe|kunjom=13 Years Later|data=17 Ġunju 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |18 |John Doe |13 Years Later |Lyric video<ref>{{Ċita web|url=https://newsbook.com.mt/13-years-later-lura-fix-xena-muzikali-maltija/|titlu=13 Years Later lura fix-xena mużikali Maltija|kunjom=Zammit|isem=Frederick|data=23 Ġunju 2024|sit=Newsbook|lingwa=mt}}</ref> |Facebook<ref>{{Ċita web|url=https://www.facebook.com/watch/?v=3824807151070895|titlu=John Doe (lyric video)|kunjom=13 Years Later|data=18 Ġunju 2024|sit=Facebook|lingwa=en}}</ref> | |- |20 |Just Because |[[Clinton Walletking]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/album/5sJwEHO01SDOTANFJFblvb|titlu=Just Because|kunjom=Walletking|isem=Clinton|data=20 Ġunju 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |21 |Better in Pink |[[Jessica Grech]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=ZAeiUbIWxRw|titlu=Better in Pink|kunjom=Grech|isem=Jessica|data=21 Ġunju 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |21 |Fir-Ramla l-Ħamra |[[The JoyGivers]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=VFvoki1xba0|titlu=Fir-Ramla l-Ħamra|kunjom=The JoyGivers|data=21 Ġunju 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |22 |Tlaqna sal-Bajja |[[Deborah C]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/03xcH7TU1ISjOlvoZuQUmS|titlu=Tlaqna sal-Bajja|kunjom=C|isem=Deborah|data=22 Ġunju 2024|sit=Spotify|lingwa=mt}}</ref> | |- |24 |Zabbeth / Vaulderie |[[Zabbeth]] / Vaulderie |Album (split) |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://zabbeth.bandcamp.com/album/zabbeth-vaulderie|titlu=Zabbeth/Vaulderie, by ZABBETH, VAULDERIE|sit=ZABBETH|lingwa=en|data-aċċess=2024-05-23}}</ref> | |- |26 |Movin' |[[Moira Stafrace]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=o8ovaSJEbTQ|titlu=Movin'|kunjom=Stafrace|isem=Moira|data=26 Ġunju 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |} === Lulju === {| class="wikitable" |+ !Data !Titlu !Artist/i !Mod !Referenzi u/jew noti !Wikidata |- |3 |Long Wait (Medieval Rework) |[[Robert Farrugia]] & Welleda Muller |Single |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://robertfarrugia.bandcamp.com/track/long-wait-medieval-rework|titlu=Long Wait (Medieval Rework), by Robert Farrugia, Welleda Muller|sit=Robert Farrugia|lingwa=en|data-aċċess=2024-07-22}}</ref> | |- |4 |Your Piece (single) |[[Eyes to Argus]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=p0YR7vjkXFA|titlu=Your Piece|kunjom=Eyes to Argus|data=4 Lulju 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |4 |Alien Grace |[[Alien Grace]] |Album |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://aliengrace.bandcamp.com/album/alien-grace|titlu=Alien Grace, by Alien Grace|sit=Alien Grace|lingwa=en|data-aċċess=2024-07-26}}</ref> | |- |5 |Hero |[[Aidan Cassar|Aidan]] |Lyric video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=aK6OoqByo2w|titlu=Hero (lyric video)|kunjom=Cassar|isem=Aidan|data=5 Lulju 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |5 |Same Old Story |Midnight (feat. [[Joe Roscoe]] + [[Kevin Paul]]) |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/0LW8u0ZiPrkQkXmZN4AXUk|titlu=Same Old Story|kunjom=Midnight|kunjom2=Roscoe|isem2=Joe|kunjom3=Paul|isem3=Kevin|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |8 |Aunt Sally (Stop the Abuse) |[[Brian Farrugia]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=q51smTfoDHo|titlu=Aunt Sally (Stop the Abuse)|kunjom=Farrugia|isem=Brian|data=8 Lulju 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |9 |Clouds |[[Andre Camilleri]] |Album |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://andrecamilleri.bandcamp.com/album/clouds|titlu=Clouds, by Andre Camilleri|sit=Andre Camilleri|lingwa=en|data-aċċess=2024-07-09}}</ref> | |- |9 |Tlaqna sal-Bajja |[[Deborah C]] |Lyric video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=X9taasy0e2o|titlu=Tlaqna sal-Bajja|kunjom=C|isem=Deborah|data=9 Lulju 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |10 |Rajtek |[[Andrew Zammit]] |Single |YouTube audio only<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=L2eMfYFfmig|titlu=Rajtek|kunjom=Zammit|isem=Andrew|data=10 Lulju 2024|sit=YouTube (via CDBaby)|lingwa=mt}}</ref> | |- |11 |Vjaġġ Sabiħ |[[Kantera]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=WUvwshyHIbA|titlu=Vjaġġ Sabiħ|kunjom=Kantera|data=11 Lulju 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |11 |Modern Society |[[The Rifffs]] |Video<ref>{{Ċita web|url=https://timesofmalta.com/article/the-rifffs-back-new-single.1095200|titlu=The Rifffs are back with a new single|data=2024-07-11|sit=Times of Malta|lingwa=en-gb|data-aċċess=2024-07-11}}</ref> |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=I2q9HTN2xVw|titlu=Modern Society|kunjom=The Rifffs|data=11 Lulju 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |12 |Memphis Mac |[[Memphis Mac]] |Album |YouTube audio only<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/playlist?list=OLAK5uy_lYGP-Hr-I_3pb2GlNnHT7F1daFF2rNhaA|titlu=Memphis Mac|kunjom=Memphis Mac|data=12 Lulju 2024|sit=YouTube playlist|lingwa=en}}</ref> | |- |12 |Naddatta |[[Cher Camilleri]] |Album |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/album/5vaU5mdCAlDjhhyeOCvHhM|titlu=Naddatta|kunjom=Camilleri|isem=Cher|data=12 Lulju 2024|sit=Spotify|lingwa=mt}}</ref> | |- |12 |Something Real |[[Klinsmann]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/1diddE3WchZvpyuFUBDCBc|titlu=Something Real|kunjom=Coleiro|isem=Klinsmann|data=12 Lulju 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> |Q |- |12 |Local Popular Songs Vol.1 |[[Capitol K]] |Album |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://capitolk.bandcamp.com/album/local-popular-song-vol-1|titlu=Local Popular Song Vol.1, by Capitol K|sit=Capitol K|lingwa=en|data-aċċess=2024-07-26}}</ref> | |- |17 |Visions of Transcendence |[[Simon Sammut]] |Album<ref>{{Ċita web|url=https://simonsammut.com/shop|titlu=Simon Sammut - Shop|sit=simonsammut.com|data-aċċess=2024-07-27}}</ref> |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://simonsammut.bandcamp.com/album/visions-of-transcendence|titlu=Visions of Transcendence, by Simon Sammut|sit=Simon Sammut|lingwa=en|data-aċċess=2024-08-01}}</ref> | |- |18 |Happier |[[Shaun Farrugia]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=eymz8PoA__E|titlu=Happier|kunjom=Farrugia|isem=Shaun|data=18 Lulju 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |19 |Reroot |[[Eyes to Argus]] |Album |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://eyestoargus.bandcamp.com/album/reroot|titlu=Reroot, by Eyes to Argus|sit=Eyes to Argus|lingwa=en|data-aċċess=2024-06-08}}</ref> | |- |19 |Holding Back |[[Tara Formosa]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/0NrUa5YD2e4JtDJqLD9Jsj|titlu=Holding Back|kunjom=Formosa|isem=Tara|data=19 Lulju 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |19 |Rajtek |Andrew Zammit |Lyric video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=011vvxtx9eM|titlu=Rajtek (FILMAT BIL-LIRIKA)|kunjom=Zammit|isem=Andrew|data=19 Lulju 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |19 |Stronger (remix) |[[Krista Šujak]] |Lyric video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=2Ov68deYV2g|titlu=Stronger (remix)|kunjom=Šujak|isem=Krista|data=19 Lulju 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |20 |Manwel T meets Dubmatix |Dubmatix & [[Manwel T]] |EP |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://manwelt.bandcamp.com/album/manwel-t-meets-dubmatix|titlu=MANWEL T meets DUBMATIX, by Dubmatix & Manwel T|sit=MANWEL T|lingwa=en|data-aċċess=2024-07-22}}</ref> | |- |25 |You Never Get Enough |[[Berne]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=kXlr9ngRH64|titlu=You Never Get Enough|kunjom=Berne|data=25 Lulju 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |26 |Talking Back |[[The Busker]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=GvafexNQJhY|titlu=Talking Back|kunjom=The Busker|data=26 Lulju 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> |[[wikidata:Q128034394|Q128034394]] |- |26 |So Bored |[[Kurt Kind]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/27UNxGrlhJ6sd4woZnp2sa|titlu=So Bored|kunjom=Kind|isem=Kurt|data=26 July 2024|sit=open.spotify.com|lingwa=en|data-aċċess=2024-08-03}}</ref> | |- |27 |Salt Water |[[Neil Pantos]] |Album |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://battibatti.bandcamp.com/album/salt-water|titlu=Salt Water, by Neil Pantos|sit=Battibatti|lingwa=en|data-aċċess=2024-07-28}}</ref> | |- |30 |Naddatta |[[Cher Camilleri]] |EP |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://chercamilleri.bandcamp.com/album/naddatta|titlu=NADDATTA, by Cher Camilleri|sit=Cher Camilleri|lingwa=en|data-aċċess=2024-07-30}}</ref>''ħareġ fuq Spotify fit-12 ta' Lulju 2024'' | |} === Awwissu === {| class="wikitable" |+ !Data !Titlu !Artist/i !Mod !Referenzi u/jew noti !Wikidata |- |1 |Paradise |[[Matthew James Borg|Matthew James]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=tDG7tOitasw|titlu=Paradise|kunjom=Borg|isem=Matthew James|data=1 Awwissu 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |2 |Anxiety (acoustic) - A Cinematic Experience |[[Myles Azzopardi|Myles]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=z1ACfPALm5E|titlu=Anxiety - A Cinematic Experience|kunjom=Azzopardi|isem=Myles|data=2 Awwissu 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref><br />''ara verżjoni oħra fit-23 t'April 2024'' | |- |2 |I Confess |[[Megan May]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/3P5u7IuXgmCO7XauxgehUV|titlu=I Confess|kunjom=May|isem=Megan|data=2 Awwissu 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |8 |The Journey |[[Scallop Studios]] |EP |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/album/7oSM57SEsFMzeGlN2b7fiq|titlu=The Journey|kunjom=Scallop Studios|data=8 Awwissu 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |8 |The Journey to the Elder of the Shell |Scallop Studios |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=Jj9HVa3yPp4|titlu=The Journey to the Elder of the Shell|kunjom=Scallop Studios|data=8 Awwissu 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |8 |It's Alright |[[Kodin]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=rpoX10VLEF8|titlu=It's Alright|kunjom=Kodin|data=8 Awwissu 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |8 |Thank You |[[Karm Debattista]] mssp |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/6nbhjoscup9KG9ubcSkkt9|titlu=Thank you|kunjom=Debattista|isem=Karm|data=8 Awwissu 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |9 |S.W.E.A.T. |[[Kelsey Bellante]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=HyQBE1B6LdE|titlu=S.W.E.A.T.|kunjom=Bellante|isem=Kelsey|data=9 Awwissu 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |14 |Synthetic Panic |[[Current Daze]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/07q96k90hdVLwCnG2wrDcw|titlu=Synthetic Panic|kunjom=Current Daze|data=14 Awwissu 2024|sit=Spotify|lingwa=mt}}</ref> | |- |15 |Medieval [+] Ambient |[[Robert Farrugia]] |EP |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://robertfarrugia.bandcamp.com/album/medieval-ambient|titlu=Medieval [+] Ambient, by Robert Farrugia|lingwa=en|data-aċċess=2024-08-21}}</ref> | |- |19 |Modern Society Dub - Manwel T Mix |The Rifffs |Single |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://therifffs.bandcamp.com/track/modern-society-dub-manwel-t-mix|titlu=Modern Society Dub - Manwel T Mix, by The Rifffs MT|lingwa=en|data-aċċess=2024-08-19}}</ref> | |- |19 |Prescription |[[Chess Galea]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=Nev1jkBr1qM|titlu=Prescription|kunjom=Galea|isem=Chess|data=19 Awwissu 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |19 |Something Real |[[Klinsmann]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=rnOwIpnL7ek|titlu=Something Real|kunjom=Coleiro|isem=Klinsmann|data=19 Awwissu 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref>''<br />single maħruġa fit-12 ta' Ġunju 2024'' |Q |- |23 |Love Me |[[Cora Elizabeth Lewis|Cora]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=2E3EAbuHb9Y|titlu=Love Me|kunjom=Lewis|isem=Cora Elizabeth|data=23 Awwissu 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |24 |Once Again |[[Patryk Cutajar]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/4tgcDALagk1Y244W4vSU0V|titlu=Once Again|kunjom=Cutajar|isem=Patryk|data=24 Awwissu 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |27 |Prescription (Acoustic Version) |[[Chess Galea]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=wishPd9gUM4|titlu=Prescription (Acoustic Version)|kunjom=Galea|isem=Chess|data=27 Awwissu 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |27 |Losing Sleep |[[Gail Attard|Gail]], [[Glenn Sacco|Sacco]], [[Cathy K]] |Single<ref>{{Ċita web|url=https://www.melodija.eu/post/losing-sleep-press-release|titlu=Losing Sleep - Press Release|sit=www.melodija.eu|lingwa=en|data-aċċess=2024-08-30}}</ref> |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/0oqhANnXDWsvQU4D3EHZmc|titlu=Losing Sleep|kunjom=Sacco|isem=Glenn|kunjom2=Attard|isem2=Gail|kunjom3=Cathy K|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |28 |Għidli Min |[[Kapitlu Tlettax]] feat. Jessica |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=HKgtUG4_SBc|titlu=Għidli Min|kunjom=Kapitlu Tlettax feat. Jessica|data=28 Awwissu 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |29 |Ghost of the Blues |[[Lighthouse (band)|Lighthouse]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=NcmZa0JcNlk|titlu=Ghost of the Blues|kunjom=Lighthouse|data=29 Awwissu 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |30 |Sometime Soon |[[Ryan Hili]] & [[Timea Farr]] |Single<ref>{{Ċita web|url=https://newsbook.com.mt/ryan-hili-u-timea-farr-jikkollaboraw-flimikien-bsometime-soon/?_gl=1*1rbxu5c*_up*MQ..*_ga*NzA0MzIwOTIzLjE3MjUwOTExMzQ.*_ga_3GTJ9WD5HH*MTcyNTA5MTEzNC4xLjAuMTcyNTA5MTEzNC42MC4wLjA.|titlu=Ryan Hili u Timea Farr jikkollaboraw flimikien b’Sometime Soon|kunjom=Zammit|isem=Frederick|data=31 Awwissu 2024|sit=Newsbook|lingwa=mt}}</ref> |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/6PUEvlWdLJph4YJJ1a4lOE?si=a7e1190459ec4301|titlu=Sometime Soon|kunjom=Hili|isem=Ryan|kunjom2=Farr|isem2=Timea|data=30 Awwissu 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |30 |Submission |[[From Sheep to Wolves]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=ER0F3VN0KzI|titlu=Submission|kunjom=From Sheep to Wolves|data=30 Awwissu 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |31 |Once Again |Patryk Cutajar |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=Efb_7qVNZWk|titlu=Once Again|kunjom=Cutajar|isem=Patryk|data=31 Awwissu 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |} === Settembru === {| class="wikitable" |+ !Data !Titlu !Artist/i !Mod !Referenzi u/jew noti !Wikidata |- |1 |Timeless Romance |[[Geo Debono]] |Video<ref>{{Ċita aħbar|kunjom=Zammit|isem=Frederick|data=4 Settembru 2024|titlu=Ballata Romantika mill-Kantawtur Geo Debono|url=https://newsbook.com.mt/ballata-romantika-mill-kantawtur-geo-debono/|pubblikazzjoni=Newsbook}}</ref> |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=l-Z9zM25xr0|titlu=Timeless Romance|kunjom=Debono|isem=Geo|data=1 Settembru 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |4 |Lies |[[Maria Cini]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=pyGzL-BRCiY|titlu=Lies|kunjom=Cini|isem=Maria|data=4 Settembru 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |5 |One and Only |[[Lyndsay Pace|Lyndsay]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=DmRIQulS5p8|titlu=One and Only|kunjom=Pace|isem=Lyndsay|data=5 Settembru 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |5 |Celestial Rhymes of Conviction |[[Current Daze]] |Album |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/album/7DOBpLRnMHhLzPocGqpCmd|titlu=Celestial Rhymes of Conviction|kunjom=Current Daze|data=5 Settembru 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |5 |Red Light |[[Nicole Frendo]] feat. [[Matt Blxck]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=Bllnm1M7QXA|titlu=Red Light|kunjom=Frendo|isem=Nicole|kunjom2=Blxck|isem2=Matt|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |7 |Nowhere |[[Andre Camilleri]] |Album |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://andrecamilleri.bandcamp.com/album/nowhere|titlu=Nowhere|kunjom=Camilleri|isem=Andre|data=7 Settembru 2024|sit=Bandcamp|lingwa=en}}</ref> | |- |14 |Morsa |[[Skald]] |Album<ref>{{Ċita web|url=https://www.fmt.com.mt/event-details/skald-morsa|titlu=SKALD MORSA|sit=FM Group|lingwa=en|data-aċċess=2024-06-17}}</ref> | | |- |17 |Oh No |[[The Rifffs]] |Single |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://therifffs.bandcamp.com/track/oh-no|titlu=Oh No, by The Rifffs MT|lingwa=en|data-aċċess=2024-09-23}}</ref> | |- |18 |20XX (An Open Letter to Myself) |[[Myles Azzopardi|Myles]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=XbRLHLxS4BM|titlu=20XX|kunjom=Azzopardi|isem=Myles|data=18 Settembru 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |18 |Silly Working Mule |[[Charlie Busuttil]] |Single |Audio only on YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://youtube.com/watch?v=EmDCZc-C4Y0?si=Cn_2FKaW4L-U1Guu|titlu=Silly Worrking Mule|kunjom=Busuttil|isem=Charlie|data=18 Settembru 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |18 |Nightmares |[[X-Tend]] |Video |Facebook<ref>{{Ċita web|url=https://www.facebook.com/watch/?v=500267416132041|titlu=Nightmares|kunjom=X-Tend|data=18 Settembru 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |20 |One-Time Story |[[Chasing Pandora]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=V-GnH_4f9CM|titlu=One-Time Story|kunjom=Chasing Pandora|data=20 Settembru 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |20 |Ejja |[[Matt Blxck]] X [[Erba']] |Lyric video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=EWbFu3yiu6g|titlu=Ejja|kunjom=Black|isem=Matt|kunjom2=Erba'|data=20 Settembru 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |20 |They Say! |[[El Ferr]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/1hz7A3kt6RDElGYLX2hZQd|titlu=They Say!|kunjom=El Ferr|data=20 Settembru 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |20 |Bobcat |[[Airport Impressions]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/3IcNmGumo7tMNuAeo26Che|titlu=Bobcat|kunjom=Airport Impressions|data=20 Settembru 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |23 |Destinazzjoni |[[SterjoTipi]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=q84ryI02YQk|titlu=Destinazzjoni|kunjom=SterjoTipi|data=23 Settembru 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |23 |Heart of the Med |[[Dean Muscat]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/1A5HpBOTa2NGLRoJi5tMy6|titlu=Heart of the Med|kunjom=Muscat|isem=Dean|data=23 Settembru 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |25 |Oh No |The Rifffs |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=M0Egaqs7Yco|titlu=Oh No|kunjom=The Rifffs|data=25 Settembru 2025|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |26 |Love You Like That |[[Sarah Bonnici]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=Qam7-18WbLk|titlu=Love You Like That|kunjom=Bonnici|isem=Sarah|data=26 Settembru 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |26 |1984–2024 |[[X-Tend]] |Album |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/album/7H9R16MpcPgZIPgYC8EEaE|titlu=X-Tend 1984–2024|kunjom=X-Tend|data=26 Settembru 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |28 |Fil-Ħolm |[[1905 (kantawtur)|1905]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/75NDdKAMAk4Ss2Dnv3BPyL|titlu=Fil-Ħolm|kunjom=1905|data=28 Settembru 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |} === Ottubru === {| class="wikitable" |+ !Data !Titlu !Artist/i !Mod !Referenzi u/jew noti !Wikidata |- |3 |Paint Sniffing Survivors |[[Fake Ophelia]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=vyWZffyw5PI|titlu=Paint Sniffing Survivors|kunjom=Fake Ophelia|data=3 Ottubru 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |4 |Paint Sniffing Survivors |Fake Ophelia |Single |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://fakeophelia.bandcamp.com/track/paint-sniffing-survivors-2|titlu=Paint Sniffing Survivors, by Fake Ophelia|sit=Fake Ophelia|lingwa=en|data-aċċess=2024-10-04}}</ref> | |- |4 |Orqod (that bb mix) |[[Joon]] |SIngle |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://templeofjoon.bandcamp.com/track/orqod-that-bb-remix|titlu=Orqod (that bb Remix), by JOON|sit=JOON|lingwa=en|data-aċċess=2024-10-04}}</ref> | |- |4 |Boogeyman |[[Chess Galea]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=PQiox_Bx49c|titlu=Boogeyman|kunjom=Galea|isem=Chess|data=4 Ottubru 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |5 |The Weight Of It All |[[Chasing Pandora]] |Album<ref>{{Ċita web|url=https://www.melodija.eu/post/chasing-pandora-press-release|titlu=Chasing Pandora - press release|kunjom=Team|isem=Melodija|data=2024-09-17|sit=Melodija|lingwa=en|data-aċċess=2024-10-02}}</ref> |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://chasingpandora.bandcamp.com/album/the-weight-of-it-all|titlu=The Weight Of It All, by Chasing Pandora|sit=Chasing Pandora|lingwa=en|data-aċċess=2024-10-02}}</ref> + Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/album/4Gx0IGgfi6LJlR8oEU1FCB|titlu=The Weight of It All|kunjom=Chasing Pandora|data=5 Ottubru 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |11 |Franklin Calleja |[[Chains]] |Single<ref>{{Ċita web|url=https://newsbook.com.mt/franklin-calleja-jniedi-zewg-kanzunetti-godda/|titlu=Franklin Calleja Jniedi Żewġ Kanzunetti Ġodda|kunjom=Zammit|isem=Frederick|data=17 Settembru 2024|sit=Newsbook|lingwa=mt}}</ref> |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/3SH4jNqS0n7ID1fgMGLvJw|titlu=Chains|kunjom=Calleja|isem=Franklin|data=11 Ottubru 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |11 |Under Pressure |[[Matthew James Borg|Matthew James]] feat. [[Michela Pace|Michela]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/2M6G10L30jMnN1nvkC8R6Y|titlu=Under Pressure|kunjom=Borg|isem=Matthew James|data=11 Ottubru 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |13 |Oh No Dub - Manwel T Mix |[[The Rifffs]] |Single |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://therifffs.bandcamp.com/track/oh-no-dub|titlu=Oh No Dub, by The Rifffs MT|sit=The Rifffs MT|lingwa=en|data-aċċess=2024-10-19}}</ref> | |- |14 |Għidli |[[Mike Spiteri]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=my7uhhamNrQ|titlu=Għidli|kunjom=Spiteri|isem=Mike|data=14 Ottubru 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |17 |Under Pressure |Matthew James feat. Michela |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=VPRfmDZcmgM|titlu=Under Pressure|kunjom=Borg|isem=Matthew James|data=17 Ottubru 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |18 |Burnt Endz |[[Patryk Cutajar]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=miDdBsCvPSY|titlu=Burnt Endz|kunjom=Cutajar|isem=Patryk|data=18 Ottubru 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |19 |Spanish Drifter |Fake Ophelia |Single |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://fakeophelia.bandcamp.com/track/spanish-drifter-2|titlu=Spanish Drifter, by Fake Ophelia|sit=Fake Ophelia|lingwa=en|data-aċċess=2024-10-24}}</ref> | |- |22 |This World Will Break Your Heart |[[Andre Camilleri]] |Album |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://andrecamilleri.bandcamp.com/album/this-world-will-break-your-heart|titlu=This World Will Break Your Heart, by Andre Camilleri|sit=Andre Camilleri|lingwa=en|data-aċċess=2024-11-01}}</ref> | |- |24 |Loaded Gun |[[Eddie Fresco]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=96rFfbdydsQ|titlu=Loaded Gun|kunjom=Fresco|isem=Eddie|data=24 Ottubru 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |25 |The Body Is Only Light |[[Carlo Muscat]] |Album |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://carlomuscat.bandcamp.com/album/the-body-is-only-light|titlu=The Body Is Only Light, by Carlo Muscat|sit=Carlo Muscat|lingwa=en|data-aċċess=2024-10-19}}</ref> | |- |25 |Narċissista |[[Kapitlu Tlettax]] ft. [[Maria Christina]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=JD9INwMQ64I|titlu=Narċissista|kunjom=Kapitlu Tlettax|kunjom2=Maria Christina|data=25 Ottubru 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |25 |Sorry |[[Aidan Cassar|Aidan]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=nZfIG_px1sE|titlu=Sorry|kunjom=Cassar|isem=Aidan|data=25 Ottubru 2024|sit=YouTube|lingwa=en,mt}}</ref> | |- |25 |Help Me |[[Ozzy Lino]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=qWnFD_H91Rc|titlu=Help Me|kunjom=Ozzy Lino|data=25 Ottubru 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |27 |October Dreams |[[Nicole Magro]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=fB5fi7tNj4E|titlu=October Dreams|kunjom=Magro|isem=Nicole|data=27 Ottubru 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |29 |Għawdex Tiegħi |[[The JoyGivers]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=MmBRhS2uA_k|titlu=Għawdex Tiegħi|kunjom=The JoyGivers|data=29 Ottubru 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |31 |Ruinis Melitensis - Live |[[Saħħar (mużiċist Malti)|Saħħar]] |Album |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://sahhar.bandcamp.com/album/ruinis-melitensis-live|titlu=Ruinis Melitensis - Live, by Saħħar|sit=Saħħar|lingwa=en|data-aċċess=2024-11-23}}</ref> | |- |31 |789 |[[Berne]] |Album |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/album/6d6fteCNmisZhlqJMs0qer|titlu=789|kunjom=Berne|data=31 Ottubru 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |} == Novembru == {| class="wikitable" |+ !Data !Titlu !Artist/i !Mod !Referenzi u/jew noti !Wikidata |- |1 |Till I Can Gain Control Again |[[Fake Ophelia]] |Album |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://fakeophelia.bandcamp.com/album/till-i-can-gain-control-again|titlu=Till I Can Gain Control Again, by Fake Ophelia|sit=Fake Ophelia|lingwa=en|data-aċċess=2024-11-01}}</ref> | |- |1 |Be Still |Fake Ophelia |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=_YPvpqV74jM|titlu=Be Still|kunjom=Fake Ophelia|data=1 Novembru 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |1 |Momento Mori |[[Chellcy Reitsma]] |Album |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/album/33HoceNX7wVsK5563S10XE|titlu=Momento Mori|kunjom=Reitsma|isem=Chellcy|data=1 Novembru 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |4 |The Place Where No One Cries |[[Stephen Galea]] feat. [[Grace Debono]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=YhCt50drJ-w|titlu=The Place Where No One Cries|kunjom=Galea|isem=Stephen|kunjom2=Debono|isem2=Grace|data=4 Novembru 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |6 |Ballottra |[[Robert Farrugia]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=_7Vq4fvkVpU|titlu=Ballottra|kunjom=Farrugia|isem=Robert|data=6 Novembru 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |8 |Paper Boat |[[Klinsmann Coleiro|Klinsmann]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/0NdZzkMbePy3vUY3X7OegM|titlu=Paper Boat|kunjom=Coleiro|isem=Klinsmann|data=8 Novembru 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |9 |Ħallini |[[Daryl Jaymes]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=br4IJTSLIFw|titlu=Ħallini|kunjom=Jaymes|isem=Daryl|data=9 Novembru 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |10 |A. Voice Memo Covers |Fake Ophelia |EP |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://myfairlsdy.bandcamp.com/album/a-voice-memo-covers|titlu=A. Voice Memo Covers, by Fake Ophelia|sit=My Fair Lsdy Records|lingwa=en|data-aċċess=2024-11-23}}</ref> | |- |16 |Empire of Filth |[[Orami]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=sCeV2knaSx0|titlu=Empire of Filth|kunjom=Orami|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |17 |All I Need |[[Rita Pace]] |Lyric video |Facebook<ref>{{Ċita web|url=https://www.facebook.com/1213113204/videos/878338434465214/|titlu=All I Need|kunjom=Pace|isem=Rita|data=17 Novembru 2024|sit=Facebook|lingwa=en}}</ref> | |- |18 |Grazzi bil-Quddiem |[[Mistura (band)|Mistura]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=asHLVA7aYG8|titlu=Grazzi bil-Quddiem|kunjom=Mistura|data=18 Novembru 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |22 |Jubal |[[Patryk Cutajar]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=HRQer0LrKwk|titlu=Jubal|kunjom=Cutajar|isem=Patryk|data=22 Novembru 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |22 |Crossfire |[[Marc Storace|Storace]] |Album |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/album/6eBwCfuNkhOfpU9wkuVzuk|titlu=Crossfire|kunjom=Storace|data=22 Novembru 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |22 |Blue Eyed Angel |[[Mikayla]] |Lyric video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=o0ltQd9m2wY|titlu=Blue Eyed Angel (lyric video)|kunjom=Bajada|isem=Mikayla|data=22 Novembru 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |22 |Cold November |[[Bennie Blue]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/29i3MOWKeFQncfOqmsA56x|titlu=Cold November|kunjom=Bennie Blue|data=22 Novembru 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |22 |Lost In Love (Falar De Amor) |[[Jas Rolyn]] & [[Rafa Mathias]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=JAbk7EPJjkQ|titlu=Lost in Love|kunjom=Rolyn|isem=Jas|kunjom2=Mathias|isem2=Rafa|data=22 Novembru 2024|sit=YouTube|lingwa=es,en}}</ref> | |} == Diċembru == {| class="wikitable" |+ !Data !Titlu !Artist/i !Mod !Referenzi u/jew noti !Wikidata |- |15 |Gargoyle |[[Orami]] |Album |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://orami.bandcamp.com/album/gargoyle|titlu=Gargoyle, by Orami|sit=ORAMI|lingwa=en|data-aċċess=2024-11-16}}</ref> | |} == Referenzi == {{Referenzi|20em}} [[Kategorija:Mużika]] [[Kategorija:Kultura Maltija]] [[Kategorija:2024 f'Malta]] [[Kategorija:Listi ta' mużika]] 11jtwkujpr35g9ohjat4qlpt1zo3udg 0 33064 317932 317873 2024-11-27T11:12:09Z ToniSant 4257 tindif generali tad-daħla 317932 wikitext text/x-wiki {{Databox}} Is-'''Santwarju tal-Madonna tal-Mellieħa''' huwa knisja [[Knisja Kattolika|Kattolika Rumana]] fir-raħal tal-[[Mellieħa]] [[Malta|f'Malta]]. Is-santwarju oriġina bħala għar naturali li kien ikkonsagrat bħala knisja f'data mhux magħrufa. Tradizzjonijiet lokali jorbtu t-twaqqif tiegħu mal-antikwità jew il-perjodu medjevali. L-altar tal-knisja huwa affresk ta’ stil Biżantin li hu maħsub li nħadem lejn l-aħħar tas-seklu 12 jew il-bidu tat-13-il seklu, u jingħad li huwa mirakoluż. Saret knisja parrokkjali mill-bidu tas-seklu 15, u għalkemm aktar tard ġiet assorbita f’parroċċa oħra l-knisja żammet l-importanza tagħha bħala sit ta’ pellegrinaġġ fis-sekli ta’ wara. Il-bini preżenti nbena f'diversi stadji bejn l-aħħar tas-sekli 16 u 18, li jinkorpora partijiet mill-għar naturali li fih oriġinat il-knisja. Għadd ta' nies notevoli żaru s-santwarju matul is-sekli, inklużi diversi rejiet u viċi-rejiet ta' Sqallija, xi [[Gran Mastri tal-Ordni ta' San Ġwann]] u [[Papa Ġwanni Pawlu II|l-Papa Ġwanni Pawlu II]] . == Storja == Is-Santwarju tal-Madonna tal-Mellieħa huwa l-eqdem santwarju Marjan f’Malta<ref>{{Ċita web|url=https://church.mt/parishes/mellieha/|titlu=Mellieħa – Archdiocese of Malta|data=2020-08-22|sit=web.archive.org|data-aċċess=2024-11-23|arkivju-url=https://web.archive.org/web/20200822161641/https://church.mt/parishes/mellieha/|arkivju-data=2020-08-22|url-status=bot: unknown}}</ref>, u huwa mibni fuq il-post ta’ għar li tradizzjonalment huwa marbut mat-twaqqif tal-Kristjaneżmu f’Malta. Skont it-tradizzjoni, l-għar kien oriġinarjament post ta’ qima għan-ninfa Calypso, iżda sar sit Nisrani wara n-nawfraġju ta’ San Pawl fuq Malta fis-sena 60 wara Kristu. San Luqa, li akkumpanja lil San Pawl, jingħad li pinġa affresk li juri lill-Verġni Marija fuq il-wiċċ tal-blat tal-għar. Xi wħud jgħidu li l-għar kien ikkonsagrat bħala knisja minn San Pawl innifsu jew minn San Publju<ref>{{Ċita web|url=http://www.kappellimaltin.com/Il-Kappelli/Sett05/MLH_Santwarju_Vitorja/mlh_santwarju_vitorja.html|titlu=MLH Santwarju Vitorja|data=2020-01-10|sit=web.archive.org|data-aċċess=2024-11-23|arkivju-url=https://web.archive.org/web/20200110001552/http://www.kappellimaltin.com/Il-Kappelli/Sett05/MLH_Santwarju_Vitorja/mlh_santwarju_vitorja.html|arkivju-data=2020-01-10|url-status=bot: unknown}}</ref>. Tradizzjonijiet oħra jgħidu li l-għar kien ikkonsagrat bħala knisja fl-402 wara [[Ġesù|Kristu]] minn xi isqfijiet li kienu fi triqthom lejn kunsill tal-knisja (possibilment f’Milevum), fis-sena 540 wara Kristu minn isqfijiet li jakkumpanjaw lill-ġeneral Biżantin Belisarius waqt waqfa f’Malta jew fl-1091. minn isqfijiet li jakkumpanjaw lill-Konti Norman Ruġġer I waqt l-invażjoni tiegħu ta’ [[Malta]]. Id-data attwali tal-konsagrazzjoni bħala knisja għadha mhux magħrufa, iżda huwa rrekordjat li l-konsagrazzjoni kienet imfakkar bi iskrizzjoni Griega u seba’ slaleb. L-ewwel kien għadu jeżisti fl-1540 iżda minn dak iż-żmien intilfet, filwaqt li s-slaleb ġew imsebbħa fl-1620 u jibqgħu ħajjin illum<ref>{{Ċita web|url=http://www.kappellimaltin.com/Il-Kappelli/Sett05/MLH_Santwarju_Vitorja/mlh_santwarju_vitorja.html|titlu=MLH Santwarju Vitorja|data=2020-01-10|sit=web.archive.org|data-aċċess=2024-11-23|arkivju-url=https://web.archive.org/web/20200110001552/http://www.kappellimaltin.com/Il-Kappelli/Sett05/MLH_Santwarju_Vitorja/mlh_santwarju_vitorja.html|arkivju-data=2020-01-10|url-status=bot: unknown}}</ref>. Fis-sekli 14 u 15 il-knisja żaret diversi nies notevoli, inklużi r-Rejiet ta’ [[Sqallija]] [[Frederick III]] fl-1373, Martin I fl-1408 u Alfonso fl-1432, u Vicireys ta’ [[Sqallija]] Lope Ximénez de Urrea y de Bardaixi fl-1468 u Fernando de Acuña y de Herrera fl-1490. Il-knisja kienet rikonoxxuta bħala waħda minn Malta oriġinali għaxar knejjes parrokkjali, li jissemmew f’dokument tal-1436 mill-Isqof Senatore de Mello. Fl-1470, sar pellegrinaġġ fil-knisja wara li Malta kienet sofriet minn tliet snin ta’ nixfa. Fis-seklu 16, ir-raħal tal-[[Mellieħa]] ġie depopolat minħabba rejds mill-pirati tal-Barbarija, speċjalment wara attakk kbir fl-1551. Għalhekk il-knisja ma baqgħetx parroċċa indipendenti u ġiet assorbita f’dik tan-Naxxar. Matul l-Assedju l-Kbir ta’ Malta fl-1565, il-knisja kienet irrapurtata żar Don García de Toledo, il-mexxej tal-forza ta’ għajnuna li temmew l-assedju. Id-dedikazzjoni tas-santwarju ġiet sussegwentement mibdula mill-maternità ta’ Marija għat-Twelid ta’ Marija. [[Stampa:Malta-Melheia-Sanctuary.jpg|nofs|daqsminuri|Is-sagristija tas-santwarju, b’pitturi ex-voto mal-ħitan]] Fl-1584, il-patri Agostinjan Aurelio Axiak ingħata permess biex jieħu ħsieb is-santwarju, u twaqqaf kunvent. Tliet snin wara s-santwarju ġie fdat f’idejn il-qassis [[Bennard Cassar]], li sar ir-rettur tiegħu fl-1603. F’Lulju 1614 il-knisja ġiet imkeċċija waqt attakk Ottoman, u l-affresk prinċipali u xi statwi ġew imħassra. L-Isqof Miguel Juan Balaguer Camarasa irrapporta li Tork li kien għamel ħsara lill-affresk b’sikkina aktar tard marad imma kien mirakolużment fieqet wara li talab għall-maħfra, u bagħat xemgħat lis-santwarju bħala forma ta’ gratitudni. Jingħad li l-Gran Mastru [[Alof de Wignacourt]] żar il-knisja fuq bażi regolari wara l-attakk, u sussegwentement żdiedet id-devozzjoni lejn is-santwarju. [[Stampa:Malta - Mellieha - Misrah iz-Zjara tal-Papa Gwanni Pawlu II - Sanctuary of our Lady of Mellieha 10 ies.jpg|nofs|daqsminuri|Il-bitħa li tagħti għas-santwarju]] Fl-1644, in-negozjant tal-inbid Sqalli Mario De Vasi kabbar u sebbaħ il-knisja, u ħallas għat-twaqqif ta’ kripta maħduma fil-blat magħrufa bħala Il-Madonna tal-Għar (jew Il-Madonna tal-Grotta) fil-qrib. Ġiet stabbilita Konfraternità tar-Rużarju ġewwa l-knisja fl-1669. Jingħad li l-Gran Mastru Ramón Perellós żar is-santwarju wara li rkupra minn marda, u fl-1718 sar pellegrinaġġ lejn is-santwarju fost nixfa. Is-santwarju reġa’ ġie mkabbar fl-1747, u fil-21 ta’ Mejju ta’ dik is-sena l-binja ġiet ikkonsagrata mill-ġdid mill-Isqof [[Paul Alphéran de Bussan]]. Ir-residenti tal-[[Belt Valletta]] għamlu pellegrinaġġ fis-santwarju wara li ntemmet epidemija tal-pesta fl-1813. [[Mellieħa|Il-Mellieħa]] reġgħet ġiet stabbilita bħala parroċċa fl-1844, u qrib is-santwarju nbniet knisja parrokkjali ġdida ddedikata lit-Twelid ta’ Marija lejn l-aħħar tas-seklu 19. . Sar pellegrinaġġ fis-santwarju waqt epidemija tal-kolera fl-1888, u ġie organizzat pellegrinaġġ ieħor nazzjonali fl-1949. Il-[[Papa Ġwanni Pawlu II]] żar is-santwarju u bierku fis-26 ta’ Mejju 1990 waqt iż-żjara tiegħu f’[[Malta]]. Xogħlijiet ta’ restawr saru bejn l-1999 u l-2000. Il-Konferenza Episkopali Maltija għarfet is-santwarju bħala s-Santwarju Nazzjonali tal-Madonna f’Malta f’Mejju tal-2015. == Arkitettura == [[Stampa:Mellieha-sanctuary-of-our-lady-innen-01.JPG|nofs|daqsminuri|Intern tas-santwarju]] Is-santwarju kif inhu llum kien mibni fil-biċċa l-kbira f’diversi stadji bejn l-aħħar tas-seklu 16 u nofs it-18. Id-daħla għall-kumpless tas-santwarju hija minn arkata monumentali Barokka li għandha d-data 1719 u li fiha skrizzjoni bil-Latin u bil-Malti arkajku. Dan iwassal għal bitħa li tinkludi loggias fejn il-pellegrini setgħu jistrieħu, flimkien ma’ statwa ta’ Marija Bambina u niċċa ta’ [[San Pawl]]<ref>{{Ċita web|url=http://www.mellieha.com/sanctuary.htm|titlu=Mellieha.com - The Sanctuary of Our Lady of Mellieha by David Muscat|data=2020-03-29|sit=web.archive.org|data-aċċess=2024-11-23|arkivju-url=https://web.archive.org/web/20200329185943/http://www.mellieha.com/sanctuary.htm|arkivju-data=2020-03-29|url-status=dead}}</ref>. L-aċċess għas-santwarju jsir minn arkata taħt il-loggias. Is-sit kien oriġina bħala għar naturali li aktar tard ġie estiż, u partijiet mis-santwarju huma mibnija mill-ġebel filwaqt li oħrajn huma skavati mill-blat naturali. Id-daħla prinċipali twassal għal sagristija, li tippermetti aċċess għal mina miksija b’offerti tal-ex-voto u kripta maħduma fil-blat li ġiet skavata fis-seklu 16. Il-mina twassal għall-knisja stess, li għandha ħitan imżejna bl-irħam. L-artal huwa parti mill-għar, b’kolonni tal-irħam miżjuda madwar l-artal. Il-knisja fiha koppla żgħira u kampnar wieħed li fih tliet qniepen li jmorru lura għall-1712, 1733 u 1857. L-arloġġ fuq il-kampnar kien magħmul minn [[Michelangelo Sapiano]] fl-1875, u kien imħallas mill-gvern Ingliż<ref>{{Ċita web|url=http://www.mellieha.com/sanctuary.htm|titlu=Mellieha.com - The Sanctuary of Our Lady of Mellieha by David Muscat|data=2020-03-29|sit=web.archive.org|data-aċċess=2024-11-23|arkivju-url=https://web.archive.org/web/20200329185943/http://www.mellieha.com/sanctuary.htm|arkivju-data=2020-03-29|url-status=dead}}</ref>. == Artworks and relics == [[Stampa:Mellieha-sanctuary-of-our-lady-innen-altarbild.JPG|nofs|daqsminuri|L-affresk medjevali tal-Madonna tal-Mellieħa]] L-altar tas-santwarju huwa affresk li juri lill-Verġni Marija b’Ġesù fuq id-driegħ tal-lemin. It-tradizzjoni tattribwixxi din il-pittura lil San Luqa, iżda din it-talba mhix sostanzjata. Ix-xogħol artistiku huwa maħsub li fil-fatt imur lura għal madwar l-aħħar tas-seklu 12 jew il-bidu tat-13-il seklu, u l-istil tiegħu huwa ispirat mill-arti [[Biżantini|Biżantina]] b'influwenzi Sqalli u kwalità vernakulari. Hija waħda mill-eqdem xogħlijiet tal-arti eżistenti f’[[Malta]] mill-perjodu medjevali tard<ref>https://web.archive.org/web/20191104132150/https://www.um.edu.mt/library/oar/bitstream/123456789/9827/1/14BAART003.pdf</ref>. Il-pittura kienet fi stat ħażin ta’ preservazzjoni sal-1587, u f’dak il-punt kienet miżbugħa żżejjed b’pittura ġdida. Ir-rappreżentazzjoni ta’ [[Marija Bambina]] jingħad li hija mirakoluża, u ġiet inkurunata mill-[[Isqof ta’ Malta]] [[Pietro Pace]], l-[[Isqof ta’ Għawdex]] [[Giovanni Maria Camilleri]] u l-Isqof awżiljarju [[Savatore Gaffiero]] fl-24 ta’ Settembru 1899, wara li l-[[Papa Ljun XIII]] kien ħareġ digriet li ppermetta dan. fid-29 ta’ Mejju 1895. Fl-1972, ir-restawratur [[Samuel Bugeja]] neħħa l-overpainting tas-seklu 16 u żvelat ix-xogħol tal-arti medjevali. Fis-sagristija tas-santwarju għadha teżisti kopja ta’ [[Giuseppe Calì]] tal-verżjoni tas-seklu 16. L-affresk reġa’ ġie restawrat bejn l-2012 u l-2016<ref>{{Ċita web|url=https://www.tvm.com.mt/en/news/restoration-of-wall-painting-of-our-lady-of-mellieha-completed/|titlu=Restoration of wall painting of Our Lady of Mellieħa completed - TVM News|data=2020-09-14|sit=web.archive.org|data-aċċess=2024-11-23|arkivju-url=https://web.archive.org/web/20200914170251/https://www.tvm.com.mt/en/news/restoration-of-wall-painting-of-our-lady-of-mellieha-completed/|arkivju-data=2020-09-14|url-status=bot: unknown}}</ref>. Is-saqaf tal-għar madwar l-altar fih pitturi ta’ [[Salvu Bonnici]]. Dawn ġew restawrati fl-1886 minn Ċensu Busuttil u fl-1973 minn [[Samuel Bugeja]]. Il-knisja fiha numru ta’ xogħlijiet oħra ta’ l-arti ta’ [[Giuseppe Calleja]], [[Anton Falzon]], [[Pietru Pawl Caruana]] u possibilment [[Stefano Erardi]], flimkien ma’ xi pitturi magħmula minn artisti mhux magħrufa. Is-sagristija u mina li tagħti għall-knisja fihom ħafna pitturi ex-voto u offerti oħra. Eżempju notevoli huwa pittura li turi vapur Venezjana u ikona tal-Verġni Marija u [[Ġesù]] li setgħet oriġinat mill-[[Monasteru ta’ Kykkos]] f’[[Ċipru]]. Dan seta’ nġieb [[Malta]] wara l-waqgħa ta’ [[Ċipru]] f’idejn l-Ottomani fl-1571. Fl-artal tas-santwarju tpoġġew fdalijiet ta’ erba’ qaddisin bl-isem ta’ Bonifaċju, Pia, Victor u Candida fl-1747. Ir-relikwi ta’ San Vinċenz ingħataw ukoll lis-santwarju aktar tard minn [[Lawrenz Grech Delicata|Dun Lawrenz Grech Delicata]], wara li kien akkwistahom permezz tal-[[Papa Piju XII|Papa Piju VII]] mingħand il-[[Papa Piju XII|Papa Piju VII]]. Katakombi ta’ Priscilla f’[[Ruma]] fil-21 ta’ April 1820. == Wirt == Fis-6 ta’ Ottubru 1999, il-[[MaltaPost]] ħarġet bolla u folja minjatura biex tfakkar il-mitt sena mill-inkurunament tal-[[Madonna tal-Mellieħa]]. Il-folja minjatura kienet tirrappreżenta l-artal filwaqt li t-timbru kien juri waħda mill-pitturi ex-voto. Fid-29 ta’ Lulju 2015 inħarġet ukoll sett ta’ tliet bolol li juru pitturi ex-voto mis-santwarju tal-[[Mellieħa]] b’suġġetti marittimi<ref>https://web.archive.org/web/20151108134535/https://www.maltaphilately.com/Content/Images/PDFs/EXVO%2015.pdf</ref>. == Referenzi == h0ol221o9grikc055imj7x2r2gcmng5 317933 317932 2024-11-27T11:38:14Z ToniSant 4257 /* Storja */ tindif generali 317933 wikitext text/x-wiki {{Databox}} Is-'''Santwarju tal-Madonna tal-Mellieħa''' huwa knisja [[Knisja Kattolika|Kattolika Rumana]] fir-raħal tal-[[Mellieħa]] [[Malta|f'Malta]]. Is-santwarju oriġina bħala għar naturali li kien ikkonsagrat bħala knisja f'data mhux magħrufa. Tradizzjonijiet lokali jorbtu t-twaqqif tiegħu mal-antikwità jew il-perjodu medjevali. L-altar tal-knisja huwa affresk ta’ stil Biżantin li hu maħsub li nħadem lejn l-aħħar tas-seklu 12 jew il-bidu tat-13-il seklu, u jingħad li huwa mirakoluż. Saret knisja parrokkjali mill-bidu tas-seklu 15, u għalkemm aktar tard ġiet assorbita f’parroċċa oħra l-knisja żammet l-importanza tagħha bħala sit ta’ pellegrinaġġ fis-sekli ta’ wara. Il-bini preżenti nbena f'diversi stadji bejn l-aħħar tas-sekli 16 u 18, li jinkorpora partijiet mill-għar naturali li fih oriġinat il-knisja. Għadd ta' nies notevoli żaru s-santwarju matul is-sekli, inklużi diversi rejiet u viċi-rejiet ta' Sqallija, xi [[Gran Mastri tal-Ordni ta' San Ġwann]] u [[Papa Ġwanni Pawlu II|l-Papa Ġwanni Pawlu II]] . == Storja == Is-Santwarju tal-Madonna tal-Mellieħa huwa l-eqdem santwarju Marjan f’Malta<ref>{{Ċita web|url=https://church.mt/parishes/mellieha/|titlu=Mellieħa – Archdiocese of Malta|data=2020-08-22|sit=web.archive.org|data-aċċess=2024-11-23|arkivju-url=https://web.archive.org/web/20200822161641/https://church.mt/parishes/mellieha/|arkivju-data=2020-08-22|url-status=bot: unknown}}</ref>, u huwa mibni fuq il-post ta’ għar li tradizzjonalment huwa marbut mat-twaqqif tal-Kristjaneżmu f’Malta. Skont it-tradizzjoni, l-għar kien oriġinarjament post ta’ qima għan-ninfa [[Calypso]], iżda sar sit Nisrani wara n-[[nawfraġju ta’ San Pawl f'Malta]] fis-sena 60 wara Kristu. [[San Luqa]], li akkumpanja lil San Pawl, jingħad li pinġa affresk li juri lill-Verġni Marija fuq il-wiċċ tal-blat tal-għar. Xi wħud jgħidu li l-għar kien ikkonsagrat bħala knisja minn San Pawl innifsu jew minn [[San Publju]].<ref>{{Ċita web|url=http://www.kappellimaltin.com/Il-Kappelli/Sett05/MLH_Santwarju_Vitorja/mlh_santwarju_vitorja.html|titlu=MLH Santwarju Vitorja|data=2020-01-10|sit=web.archive.org|data-aċċess=2024-11-23|arkivju-url=https://web.archive.org/web/20200110001552/http://www.kappellimaltin.com/Il-Kappelli/Sett05/MLH_Santwarju_Vitorja/mlh_santwarju_vitorja.html|arkivju-data=2020-01-10|url-status=bot: unknown}}</ref> Tradizzjonijiet oħra jgħidu li l-għar kien ikkonsagrat bħala knisja fl-402 wara Kristu minn xi isqfijiet li kienu fi triqthom lejn kunsill tal-knisja (possibilment f’Milevum), fis-sena 540 wara Kristu minn isqfijiet li jakkumpanjaw lill-ġeneral Biżantin [[Belisarius]] waqt waqfa f’Malta jew fl-1091 minn isqfijiet li akkumpanjaw lill-Konti Norman [[Ruġġieru I ta' Sqallija|Ruġġeru I]] waqt l-invażjoni tiegħu ta’ [[Malta]]. Id-data attwali tal-konsagrazzjoni bħala knisja għadha mhux magħrufa, iżda huwa ddokumentat li l-konsagrazzjoni kienet imfakkar bi iskrizzjoni Griega u seba’ slaleb. L-iskrizzjoni kien għada teżisti fl-1540 iżda minn dak iż-żmien 'l hawn intilfet, filwaqt li s-slaleb ġew imsebbħa fl-1620 u għadhom jeżistu illum<ref>{{Ċita web|url=http://www.kappellimaltin.com/Il-Kappelli/Sett05/MLH_Santwarju_Vitorja/mlh_santwarju_vitorja.html|titlu=MLH Santwarju Vitorja|data=2020-01-10|sit=web.archive.org|data-aċċess=2024-11-23|arkivju-url=https://web.archive.org/web/20200110001552/http://www.kappellimaltin.com/Il-Kappelli/Sett05/MLH_Santwarju_Vitorja/mlh_santwarju_vitorja.html|arkivju-data=2020-01-10|url-status=bot: unknown}}</ref>. Fis-sekli 14 u 15, diversi nies notevoli żaru l-knisja, inklużi r-Rejiet ta’ [[Sqallija]] [[Frederick III]] fl-1373, [[Martinu I ta' Sqallija|Martinu I]] fl-1408 u [[Alfonso ta' Sqallija|Alfonso]] fl-1432, u Vicirejiet ta’ [[Sqallija]] [[Lope Ximénez de Urrea y de Bardaixi]] fl-1468 u [[Fernando de Acuña y de Herrera]] fl-1490. Il-knisja kienet rikonoxxuta bħala waħda mill-ewwel għaxar knejjes parrokkjali oriġinali f'Malta, li jissemmew f’dokument tal-1436 mill-Isqof [[Senatore de Mello]]. Fl-1470, sar pellegrinaġġ fil-knisja wara li Malta kienet sofriet minn tliet snin ta’ nixfa. Fis-seklu 16, ir-raħal tal-[[Mellieħa]] ġie depopolat minħabba ħbit mill-kursara ta' Barbarija, speċjalment wara attakk kbir fl-1551. Għalhekk il-knisja ma baqgħetx parroċċa indipendenti u ġiet assorbita f’dik tan-[[Naxxar]]. Matul l-[[Assedju l-Kbir ta' Malta|Assedju l-Kbir ta’ Malta]] fl-1565, il-knisja kienet irrapurtata żjara minn Don García de Toledo, il-mexxej tal-forzi ta’ għajnuna li temmew l-assedju. Id-dedikazzjoni tas-santwarju ġiet sussegwentement mibdula mill-Maternità ta’ Marija għat-Twelid ta’ Marija. [[Stampa:Malta-Melheia-Sanctuary.jpg|daqsminuri|Is-sagristija tas-santwarju, b’pitturi ex-voto mal-ħitan]] Fl-1584, il-patri Agostinjan Aurelio Axiak ingħata permess biex jieħu ħsieb is-santwarju, u twaqqaf kunvent. Tliet snin wara, s-santwarju ġie fdat f’idejn il-qassis [[Bennard Cassar]], li sar ir-rettur tiegħu fl-1603. F’Lulju 1614 il-knisja ġiet maħtufa waqt attakk Ottoman, u l-affresk prinċipali u xi statwi ġarbu ħsarat. L-Isqof [[Miguel Juan Balaguer Camarasa]] irrapporta li Tork li kien għamel ħsara lill-affresk b’sikkina aktar tard marad imma kien mirakolużment fieq wara li talab għall-maħfra, u bagħat xemgħat lis-santwarju bħala forma ta’ gratitudni. Jingħad li l-Gran Mastru [[Alof de Wignacourt]] żar il-knisja fuq bażi regolari wara l-attakk, u sussegwentement żdiedet id-devozzjoni lejn is-santwarju. [[Stampa:Malta - Mellieha - Misrah iz-Zjara tal-Papa Gwanni Pawlu II - Sanctuary of our Lady of Mellieha 10 ies.jpg|daqsminuri|Il-bitħa li tagħti għas-santwarju]] Fl-1644, in-negozjant tal-inbid Sqalli [[Mario De Vasi]] kabbar u sebbaħ il-knisja, u ħallas għat-twaqqif ta’ kripta maħduma fil-blat magħrufa bħala Il-Madonna tal-Għar (jew Il-Madonna tal-Grotta) fil-qrib. Ġiet stabbilita Konfraternità tar-Rużarju ġewwa l-knisja fl-1669. Jingħad li l-Gran Mastru [[Ramón Perellós]] żar is-santwarju wara li rkupra minn marda, u fl-1718 sar pellegrinaġġ lejn is-santwarju fost nixfa. Is-santwarju reġa’ ġie mkabbar fl-1747, u fil-21 ta’ Mejju ta’ dik is-sena l-binja ġiet ikkonsagrata mill-ġdid mill-Isqof [[Paul Alphéran de Bussan]]. Ir-residenti tal-[[Belt Valletta]] għamlu pellegrinaġġ lejn is-santwarju wara li ntemmet epidemija tal-pesta fl-1813. [[Mellieħa|Il-Mellieħa]] reġgħet ġiet stabbilita bħala parroċċa fl-1844, u qrib is-santwarju nbniet knisja parrokkjali ġdida ddedikata lit-Twelid ta’ Marija lejn l-aħħar tas-seklu 19. Sar pellegrinaġġ fis-santwarju waqt epidemija tal-kolera fl-1888, u ġie organizzat pellegrinaġġ nazzjonali ieħor fl-1949. Il-[[Papa Ġwanni Pawlu II]] żar is-santwarju u bierku fis-26 ta’ Mejju 1990 waqt iż-żjara tiegħu f’[[Malta]].{{Bżonn refererenza}} Xogħlijiet ta’ restawr saru bejn l-1999 u l-2000. Il-Konferenza Episkopali Maltija għarfet is-santwarju bħala s-Santwarju Nazzjonali tal-Madonna f’Malta f’Mejju tal-2015.{{Bżonn refererenza}} == Arkitettura == [[Stampa:Mellieha-sanctuary-of-our-lady-innen-01.JPG|daqsminuri|Is-santwarju fuq ġewwa]] Is-santwarju kif inhu llum kien mibni fil-biċċa l-kbira f’diversi stadji bejn l-aħħar tas-seklu 16 u nofs it-18. Id-daħla għall-kumpless tas-santwarju hija minn arkata monumentali Barokka li għandha d-data 1719 u li fiha skrizzjoni bil-Latin u bil-Malti arkajku. Dan iwassal għal bitħa li tinkludi loggias fejn il-pellegrini setgħu jistrieħu, flimkien ma’ statwa ta’ Marija Bambina u niċċa ta’ [[San Pawl]]<ref>{{Ċita web|url=http://www.mellieha.com/sanctuary.htm|titlu=Mellieha.com - The Sanctuary of Our Lady of Mellieha by David Muscat|data=2020-03-29|sit=web.archive.org|data-aċċess=2024-11-23|arkivju-url=https://web.archive.org/web/20200329185943/http://www.mellieha.com/sanctuary.htm|arkivju-data=2020-03-29|url-status=dead}}</ref>. L-aċċess għas-santwarju jsir minn arkata taħt il-loggias. Is-sit kien oriġina bħala għar naturali li aktar tard ġie estiż, u partijiet mis-santwarju huma mibnija mill-ġebel filwaqt li oħrajn huma skavati mill-blat naturali. Id-daħla prinċipali twassal għal sagristija, li tippermetti aċċess għal mina miksija b’offerti tal-ex-voto u kripta maħduma fil-blat li ġiet skavata fis-seklu 16. Il-mina twassal għall-knisja stess, li għandha ħitan imżejna bl-irħam. L-artal huwa parti mill-għar, b’kolonni tal-irħam miżjuda madwar l-artal. Il-knisja fiha koppla żgħira u kampnar wieħed li fih tliet qniepen li jmorru lura għall-1712, 1733 u 1857. L-arloġġ fuq il-kampnar kien magħmul minn [[Michelangelo Sapiano]] fl-1875, u kien imħallas mill-gvern Ingliż<ref>{{Ċita web|url=http://www.mellieha.com/sanctuary.htm|titlu=Mellieha.com - The Sanctuary of Our Lady of Mellieha by David Muscat|data=2020-03-29|sit=web.archive.org|data-aċċess=2024-11-23|arkivju-url=https://web.archive.org/web/20200329185943/http://www.mellieha.com/sanctuary.htm|arkivju-data=2020-03-29|url-status=dead}}</ref>. == Artworks and relics == [[Stampa:Mellieha-sanctuary-of-our-lady-innen-altarbild.JPG|nofs|daqsminuri|L-affresk medjevali tal-Madonna tal-Mellieħa]] L-altar tas-santwarju huwa affresk li juri lill-Verġni Marija b’Ġesù fuq id-driegħ tal-lemin. It-tradizzjoni tattribwixxi din il-pittura lil San Luqa, iżda din it-talba mhix sostanzjata. Ix-xogħol artistiku huwa maħsub li fil-fatt imur lura għal madwar l-aħħar tas-seklu 12 jew il-bidu tat-13-il seklu, u l-istil tiegħu huwa ispirat mill-arti [[Biżantini|Biżantina]] b'influwenzi Sqalli u kwalità vernakulari. Hija waħda mill-eqdem xogħlijiet tal-arti eżistenti f’[[Malta]] mill-perjodu medjevali tard<ref>https://web.archive.org/web/20191104132150/https://www.um.edu.mt/library/oar/bitstream/123456789/9827/1/14BAART003.pdf</ref>. Il-pittura kienet fi stat ħażin ta’ preservazzjoni sal-1587, u f’dak il-punt kienet miżbugħa żżejjed b’pittura ġdida. Ir-rappreżentazzjoni ta’ [[Marija Bambina]] jingħad li hija mirakoluża, u ġiet inkurunata mill-[[Isqof ta’ Malta]] [[Pietro Pace]], l-[[Isqof ta’ Għawdex]] [[Giovanni Maria Camilleri]] u l-Isqof awżiljarju [[Savatore Gaffiero]] fl-24 ta’ Settembru 1899, wara li l-[[Papa Ljun XIII]] kien ħareġ digriet li ppermetta dan. fid-29 ta’ Mejju 1895. Fl-1972, ir-restawratur [[Samuel Bugeja]] neħħa l-overpainting tas-seklu 16 u żvelat ix-xogħol tal-arti medjevali. Fis-sagristija tas-santwarju għadha teżisti kopja ta’ [[Giuseppe Calì]] tal-verżjoni tas-seklu 16. L-affresk reġa’ ġie restawrat bejn l-2012 u l-2016<ref>{{Ċita web|url=https://www.tvm.com.mt/en/news/restoration-of-wall-painting-of-our-lady-of-mellieha-completed/|titlu=Restoration of wall painting of Our Lady of Mellieħa completed - TVM News|data=2020-09-14|sit=web.archive.org|data-aċċess=2024-11-23|arkivju-url=https://web.archive.org/web/20200914170251/https://www.tvm.com.mt/en/news/restoration-of-wall-painting-of-our-lady-of-mellieha-completed/|arkivju-data=2020-09-14|url-status=bot: unknown}}</ref>. Is-saqaf tal-għar madwar l-altar fih pitturi ta’ [[Salvu Bonnici]]. Dawn ġew restawrati fl-1886 minn Ċensu Busuttil u fl-1973 minn [[Samuel Bugeja]]. Il-knisja fiha numru ta’ xogħlijiet oħra ta’ l-arti ta’ [[Giuseppe Calleja]], [[Anton Falzon]], [[Pietru Pawl Caruana]] u possibilment [[Stefano Erardi]], flimkien ma’ xi pitturi magħmula minn artisti mhux magħrufa. Is-sagristija u mina li tagħti għall-knisja fihom ħafna pitturi ex-voto u offerti oħra. Eżempju notevoli huwa pittura li turi vapur Venezjana u ikona tal-Verġni Marija u [[Ġesù]] li setgħet oriġinat mill-[[Monasteru ta’ Kykkos]] f’[[Ċipru]]. Dan seta’ nġieb [[Malta]] wara l-waqgħa ta’ [[Ċipru]] f’idejn l-Ottomani fl-1571. Fl-artal tas-santwarju tpoġġew fdalijiet ta’ erba’ qaddisin bl-isem ta’ Bonifaċju, Pia, Victor u Candida fl-1747. Ir-relikwi ta’ San Vinċenz ingħataw ukoll lis-santwarju aktar tard minn [[Lawrenz Grech Delicata|Dun Lawrenz Grech Delicata]], wara li kien akkwistahom permezz tal-[[Papa Piju XII|Papa Piju VII]] mingħand il-[[Papa Piju XII|Papa Piju VII]]. Katakombi ta’ Priscilla f’[[Ruma]] fil-21 ta’ April 1820. == Wirt == Fis-6 ta’ Ottubru 1999, il-[[MaltaPost]] ħarġet bolla u folja minjatura biex tfakkar il-mitt sena mill-inkurunament tal-[[Madonna tal-Mellieħa]]. Il-folja minjatura kienet tirrappreżenta l-artal filwaqt li t-timbru kien juri waħda mill-pitturi ex-voto. Fid-29 ta’ Lulju 2015 inħarġet ukoll sett ta’ tliet bolol li juru pitturi ex-voto mis-santwarju tal-[[Mellieħa]] b’suġġetti marittimi<ref>https://web.archive.org/web/20151108134535/https://www.maltaphilately.com/Content/Images/PDFs/EXVO%2015.pdf</ref>. == Referenzi == ts164w7j0836j0kd3mlpenm1yymwzm2 317934 317933 2024-11-27T11:40:43Z ToniSant 4257 /* Storja */ tindif ta' ref 317934 wikitext text/x-wiki {{Databox}} Is-'''Santwarju tal-Madonna tal-Mellieħa''' huwa knisja [[Knisja Kattolika|Kattolika Rumana]] fir-raħal tal-[[Mellieħa]] [[Malta|f'Malta]]. Is-santwarju oriġina bħala għar naturali li kien ikkonsagrat bħala knisja f'data mhux magħrufa. Tradizzjonijiet lokali jorbtu t-twaqqif tiegħu mal-antikwità jew il-perjodu medjevali. L-altar tal-knisja huwa affresk ta’ stil Biżantin li hu maħsub li nħadem lejn l-aħħar tas-seklu 12 jew il-bidu tat-13-il seklu, u jingħad li huwa mirakoluż. Saret knisja parrokkjali mill-bidu tas-seklu 15, u għalkemm aktar tard ġiet assorbita f’parroċċa oħra l-knisja żammet l-importanza tagħha bħala sit ta’ pellegrinaġġ fis-sekli ta’ wara. Il-bini preżenti nbena f'diversi stadji bejn l-aħħar tas-sekli 16 u 18, li jinkorpora partijiet mill-għar naturali li fih oriġinat il-knisja. Għadd ta' nies notevoli żaru s-santwarju matul is-sekli, inklużi diversi rejiet u viċi-rejiet ta' Sqallija, xi [[Gran Mastri tal-Ordni ta' San Ġwann]] u [[Papa Ġwanni Pawlu II|l-Papa Ġwanni Pawlu II]] . == Storja == Is-Santwarju tal-Madonna tal-Mellieħa huwa l-eqdem santwarju Marjan f’Malta<ref>{{Ċita web|url=https://church.mt/parishes/mellieha/|titlu=Mellieħa – Archdiocese of Malta|data=2020-08-22|sit=web.archive.org|data-aċċess=2024-11-23|arkivju-url=https://web.archive.org/web/20200822161641/https://church.mt/parishes/mellieha/|arkivju-data=2020-08-22|url-status=bot: unknown}}</ref>, u huwa mibni fuq il-post ta’ għar li tradizzjonalment huwa marbut mat-twaqqif tal-Kristjaneżmu f’Malta. Skont it-tradizzjoni, l-għar kien oriġinarjament post ta’ qima għan-ninfa [[Calypso]], iżda sar sit Nisrani wara n-[[nawfraġju ta’ San Pawl f'Malta]] fis-sena 60 wara Kristu. [[San Luqa]], li akkumpanja lil San Pawl, jingħad li pinġa affresk li juri lill-Verġni Marija fuq il-wiċċ tal-blat tal-għar. Xi wħud jgħidu li l-għar kien ikkonsagrat bħala knisja minn San Pawl innifsu jew minn [[San Publju]].<ref name=":0">{{Ċita web|url=http://www.kappellimaltin.com/Il-Kappelli/Sett05/MLH_Santwarju_Vitorja/mlh_santwarju_vitorja.html|titlu=MLH Santwarju Vitorja|data=2020-01-10|sit=web.archive.org|data-aċċess=2024-11-23|arkivju-url=https://web.archive.org/web/20200110001552/http://www.kappellimaltin.com/Il-Kappelli/Sett05/MLH_Santwarju_Vitorja/mlh_santwarju_vitorja.html|arkivju-data=2020-01-10|url-status=bot: unknown}}</ref> Tradizzjonijiet oħra jgħidu li l-għar kien ikkonsagrat bħala knisja fl-402 wara Kristu minn xi isqfijiet li kienu fi triqthom lejn kunsill tal-knisja (possibilment f’Milevum), fis-sena 540 wara Kristu minn isqfijiet li jakkumpanjaw lill-ġeneral Biżantin [[Belisarius]] waqt waqfa f’Malta jew fl-1091 minn isqfijiet li akkumpanjaw lill-Konti Norman [[Ruġġieru I ta' Sqallija|Ruġġeru I]] waqt l-invażjoni tiegħu ta’ [[Malta]]. Id-data attwali tal-konsagrazzjoni bħala knisja għadha mhux magħrufa, iżda huwa ddokumentat li l-konsagrazzjoni kienet imfakkar bi iskrizzjoni Griega u seba’ slaleb. L-iskrizzjoni kien għada teżisti fl-1540 iżda minn dak iż-żmien 'l hawn intilfet, filwaqt li s-slaleb ġew imsebbħa fl-1620 u għadhom jeżistu illum.<ref name=":0" /> Fis-sekli 14 u 15, diversi nies notevoli żaru l-knisja, inklużi r-Rejiet ta’ [[Sqallija]] [[Frederick III]] fl-1373, [[Martinu I ta' Sqallija|Martinu I]] fl-1408 u [[Alfonso ta' Sqallija|Alfonso]] fl-1432, u Vicirejiet ta’ [[Sqallija]] [[Lope Ximénez de Urrea y de Bardaixi]] fl-1468 u [[Fernando de Acuña y de Herrera]] fl-1490. Il-knisja kienet rikonoxxuta bħala waħda mill-ewwel għaxar knejjes parrokkjali oriġinali f'Malta, li jissemmew f’dokument tal-1436 mill-Isqof [[Senatore de Mello]]. Fl-1470, sar pellegrinaġġ fil-knisja wara li Malta kienet sofriet minn tliet snin ta’ nixfa. Fis-seklu 16, ir-raħal tal-[[Mellieħa]] ġie depopolat minħabba ħbit mill-kursara ta' Barbarija, speċjalment wara attakk kbir fl-1551. Għalhekk il-knisja ma baqgħetx parroċċa indipendenti u ġiet assorbita f’dik tan-[[Naxxar]]. Matul l-[[Assedju l-Kbir ta' Malta|Assedju l-Kbir ta’ Malta]] fl-1565, il-knisja kienet irrapurtata żjara minn Don García de Toledo, il-mexxej tal-forzi ta’ għajnuna li temmew l-assedju. Id-dedikazzjoni tas-santwarju ġiet sussegwentement mibdula mill-Maternità ta’ Marija għat-Twelid ta’ Marija. [[Stampa:Malta-Melheia-Sanctuary.jpg|daqsminuri|Is-sagristija tas-santwarju, b’pitturi ex-voto mal-ħitan]] Fl-1584, il-patri Agostinjan Aurelio Axiak ingħata permess biex jieħu ħsieb is-santwarju, u twaqqaf kunvent. Tliet snin wara, s-santwarju ġie fdat f’idejn il-qassis [[Bennard Cassar]], li sar ir-rettur tiegħu fl-1603. F’Lulju 1614 il-knisja ġiet maħtufa waqt attakk Ottoman, u l-affresk prinċipali u xi statwi ġarbu ħsarat. L-Isqof [[Miguel Juan Balaguer Camarasa]] irrapporta li Tork li kien għamel ħsara lill-affresk b’sikkina aktar tard marad imma kien mirakolużment fieq wara li talab għall-maħfra, u bagħat xemgħat lis-santwarju bħala forma ta’ gratitudni. Jingħad li l-Gran Mastru [[Alof de Wignacourt]] żar il-knisja fuq bażi regolari wara l-attakk, u sussegwentement żdiedet id-devozzjoni lejn is-santwarju. [[Stampa:Malta - Mellieha - Misrah iz-Zjara tal-Papa Gwanni Pawlu II - Sanctuary of our Lady of Mellieha 10 ies.jpg|daqsminuri|Il-bitħa li tagħti għas-santwarju]] Fl-1644, in-negozjant tal-inbid Sqalli [[Mario De Vasi]] kabbar u sebbaħ il-knisja, u ħallas għat-twaqqif ta’ kripta maħduma fil-blat magħrufa bħala Il-Madonna tal-Għar (jew Il-Madonna tal-Grotta) fil-qrib. Ġiet stabbilita Konfraternità tar-Rużarju ġewwa l-knisja fl-1669. Jingħad li l-Gran Mastru [[Ramón Perellós]] żar is-santwarju wara li rkupra minn marda, u fl-1718 sar pellegrinaġġ lejn is-santwarju fost nixfa. Is-santwarju reġa’ ġie mkabbar fl-1747, u fil-21 ta’ Mejju ta’ dik is-sena l-binja ġiet ikkonsagrata mill-ġdid mill-Isqof [[Paul Alphéran de Bussan]]. Ir-residenti tal-[[Belt Valletta]] għamlu pellegrinaġġ lejn is-santwarju wara li ntemmet epidemija tal-pesta fl-1813. [[Mellieħa|Il-Mellieħa]] reġgħet ġiet stabbilita bħala parroċċa fl-1844, u qrib is-santwarju nbniet knisja parrokkjali ġdida ddedikata lit-Twelid ta’ Marija lejn l-aħħar tas-seklu 19. Sar pellegrinaġġ fis-santwarju waqt epidemija tal-kolera fl-1888, u ġie organizzat pellegrinaġġ nazzjonali ieħor fl-1949. Il-[[Papa Ġwanni Pawlu II]] żar is-santwarju u bierku fis-26 ta’ Mejju 1990 waqt iż-żjara tiegħu f’[[Malta]].{{Bżonn refererenza}} Xogħlijiet ta’ restawr saru bejn l-1999 u l-2000. Il-Konferenza Episkopali Maltija għarfet is-santwarju bħala s-Santwarju Nazzjonali tal-Madonna f’Malta f’Mejju tal-2015.{{Bżonn refererenza}} == Arkitettura == [[Stampa:Mellieha-sanctuary-of-our-lady-innen-01.JPG|daqsminuri|Is-santwarju fuq ġewwa]] Is-santwarju kif inhu llum kien mibni fil-biċċa l-kbira f’diversi stadji bejn l-aħħar tas-seklu 16 u nofs it-18. Id-daħla għall-kumpless tas-santwarju hija minn arkata monumentali Barokka li għandha d-data 1719 u li fiha skrizzjoni bil-Latin u bil-Malti arkajku. Dan iwassal għal bitħa li tinkludi loggias fejn il-pellegrini setgħu jistrieħu, flimkien ma’ statwa ta’ Marija Bambina u niċċa ta’ [[San Pawl]]<ref>{{Ċita web|url=http://www.mellieha.com/sanctuary.htm|titlu=Mellieha.com - The Sanctuary of Our Lady of Mellieha by David Muscat|data=2020-03-29|sit=web.archive.org|data-aċċess=2024-11-23|arkivju-url=https://web.archive.org/web/20200329185943/http://www.mellieha.com/sanctuary.htm|arkivju-data=2020-03-29|url-status=dead}}</ref>. L-aċċess għas-santwarju jsir minn arkata taħt il-loggias. Is-sit kien oriġina bħala għar naturali li aktar tard ġie estiż, u partijiet mis-santwarju huma mibnija mill-ġebel filwaqt li oħrajn huma skavati mill-blat naturali. Id-daħla prinċipali twassal għal sagristija, li tippermetti aċċess għal mina miksija b’offerti tal-ex-voto u kripta maħduma fil-blat li ġiet skavata fis-seklu 16. Il-mina twassal għall-knisja stess, li għandha ħitan imżejna bl-irħam. L-artal huwa parti mill-għar, b’kolonni tal-irħam miżjuda madwar l-artal. Il-knisja fiha koppla żgħira u kampnar wieħed li fih tliet qniepen li jmorru lura għall-1712, 1733 u 1857. L-arloġġ fuq il-kampnar kien magħmul minn [[Michelangelo Sapiano]] fl-1875, u kien imħallas mill-gvern Ingliż<ref>{{Ċita web|url=http://www.mellieha.com/sanctuary.htm|titlu=Mellieha.com - The Sanctuary of Our Lady of Mellieha by David Muscat|data=2020-03-29|sit=web.archive.org|data-aċċess=2024-11-23|arkivju-url=https://web.archive.org/web/20200329185943/http://www.mellieha.com/sanctuary.htm|arkivju-data=2020-03-29|url-status=dead}}</ref>. == Artworks and relics == [[Stampa:Mellieha-sanctuary-of-our-lady-innen-altarbild.JPG|nofs|daqsminuri|L-affresk medjevali tal-Madonna tal-Mellieħa]] L-altar tas-santwarju huwa affresk li juri lill-Verġni Marija b’Ġesù fuq id-driegħ tal-lemin. It-tradizzjoni tattribwixxi din il-pittura lil San Luqa, iżda din it-talba mhix sostanzjata. Ix-xogħol artistiku huwa maħsub li fil-fatt imur lura għal madwar l-aħħar tas-seklu 12 jew il-bidu tat-13-il seklu, u l-istil tiegħu huwa ispirat mill-arti [[Biżantini|Biżantina]] b'influwenzi Sqalli u kwalità vernakulari. Hija waħda mill-eqdem xogħlijiet tal-arti eżistenti f’[[Malta]] mill-perjodu medjevali tard<ref>https://web.archive.org/web/20191104132150/https://www.um.edu.mt/library/oar/bitstream/123456789/9827/1/14BAART003.pdf</ref>. Il-pittura kienet fi stat ħażin ta’ preservazzjoni sal-1587, u f’dak il-punt kienet miżbugħa żżejjed b’pittura ġdida. Ir-rappreżentazzjoni ta’ [[Marija Bambina]] jingħad li hija mirakoluża, u ġiet inkurunata mill-[[Isqof ta’ Malta]] [[Pietro Pace]], l-[[Isqof ta’ Għawdex]] [[Giovanni Maria Camilleri]] u l-Isqof awżiljarju [[Savatore Gaffiero]] fl-24 ta’ Settembru 1899, wara li l-[[Papa Ljun XIII]] kien ħareġ digriet li ppermetta dan. fid-29 ta’ Mejju 1895. Fl-1972, ir-restawratur [[Samuel Bugeja]] neħħa l-overpainting tas-seklu 16 u żvelat ix-xogħol tal-arti medjevali. Fis-sagristija tas-santwarju għadha teżisti kopja ta’ [[Giuseppe Calì]] tal-verżjoni tas-seklu 16. L-affresk reġa’ ġie restawrat bejn l-2012 u l-2016<ref>{{Ċita web|url=https://www.tvm.com.mt/en/news/restoration-of-wall-painting-of-our-lady-of-mellieha-completed/|titlu=Restoration of wall painting of Our Lady of Mellieħa completed - TVM News|data=2020-09-14|sit=web.archive.org|data-aċċess=2024-11-23|arkivju-url=https://web.archive.org/web/20200914170251/https://www.tvm.com.mt/en/news/restoration-of-wall-painting-of-our-lady-of-mellieha-completed/|arkivju-data=2020-09-14|url-status=bot: unknown}}</ref>. Is-saqaf tal-għar madwar l-altar fih pitturi ta’ [[Salvu Bonnici]]. Dawn ġew restawrati fl-1886 minn Ċensu Busuttil u fl-1973 minn [[Samuel Bugeja]]. Il-knisja fiha numru ta’ xogħlijiet oħra ta’ l-arti ta’ [[Giuseppe Calleja]], [[Anton Falzon]], [[Pietru Pawl Caruana]] u possibilment [[Stefano Erardi]], flimkien ma’ xi pitturi magħmula minn artisti mhux magħrufa. Is-sagristija u mina li tagħti għall-knisja fihom ħafna pitturi ex-voto u offerti oħra. Eżempju notevoli huwa pittura li turi vapur Venezjana u ikona tal-Verġni Marija u [[Ġesù]] li setgħet oriġinat mill-[[Monasteru ta’ Kykkos]] f’[[Ċipru]]. Dan seta’ nġieb [[Malta]] wara l-waqgħa ta’ [[Ċipru]] f’idejn l-Ottomani fl-1571. Fl-artal tas-santwarju tpoġġew fdalijiet ta’ erba’ qaddisin bl-isem ta’ Bonifaċju, Pia, Victor u Candida fl-1747. Ir-relikwi ta’ San Vinċenz ingħataw ukoll lis-santwarju aktar tard minn [[Lawrenz Grech Delicata|Dun Lawrenz Grech Delicata]], wara li kien akkwistahom permezz tal-[[Papa Piju XII|Papa Piju VII]] mingħand il-[[Papa Piju XII|Papa Piju VII]]. Katakombi ta’ Priscilla f’[[Ruma]] fil-21 ta’ April 1820. == Wirt == Fis-6 ta’ Ottubru 1999, il-[[MaltaPost]] ħarġet bolla u folja minjatura biex tfakkar il-mitt sena mill-inkurunament tal-[[Madonna tal-Mellieħa]]. Il-folja minjatura kienet tirrappreżenta l-artal filwaqt li t-timbru kien juri waħda mill-pitturi ex-voto. Fid-29 ta’ Lulju 2015 inħarġet ukoll sett ta’ tliet bolol li juru pitturi ex-voto mis-santwarju tal-[[Mellieħa]] b’suġġetti marittimi<ref>https://web.archive.org/web/20151108134535/https://www.maltaphilately.com/Content/Images/PDFs/EXVO%2015.pdf</ref>. == Referenzi == pcrheggvbkjjd2jybyq5xlw8zu7q98r 0 33069 317888 317886 2024-11-26T12:19:14Z Trigcly 17859 Kontenut, stampi, kwotazzjonijiet u ħoloq 317888 wikitext text/x-wiki [[Stampa:Castillo del Morro by Glogg 4.jpg|daqsminuri|Il-Kastell ta' San Pedro de la Roca.]] Il-'''Kastell ta' San Pedro de la Roca''' (bl-[[Lingwa Spanjola|Ispanjol]]: ''Castillo de San Pedro de la Roca'' (magħruf ukoll bl-isem inqas formali ta' ''Castillo del Morro'') huwa fortizza tul il-kosta tal-belt [[Kuba|Kubana]] ta' [[Santiago de Cuba]]. Il-kastell jinsab madwar 6 mili (10 kilometri) fil-Lbiċ taċ-ċentru tal-belt u jħares lejn il-bajja. Il-kastell tniżżel fil-lista tas-[[Sit ta' Wirt Dinji|Siti ta' Wirt Dinji]] tal-[[UNESCO]] fl-1997, minħabba li tqies bħala l-iżjed eżempju komplut u ppreservat sew tal-arkitettura militari [[Spanja|Spanjola]]-[[Stati Uniti|Amerikana]].<ref name=":0">{{Ċita web|url=https://whc.unesco.org/en/list/841|titlu=San Pedro de la Roca Castle, Santiago de Cuba - UNESCO|sit=whc.unesco.org|data-aċċess=2024-11-26}}</ref> == Storja == === Disinn inizjali === Fis-sit inbnew rivellin u batterija bejn l-1590 u l-1610 sabiex iħarsu l-belt ta' Santiago de Cuba. Fil-bidu tas-seklu 17 ġie ddisinjat forti ikbar minn [[Battista Antonelli]] (magħruf ukoll bħala Juan Battista Antonelli), membru tal-familja ta' inġiniera militari minn [[Milan]], f'isem il-gvernatur tal-belt, [[Pedro de la Roca de Borja]], bħala difiża kontra l-attakki tal-pirati. Id-disinn ta' Antonelli ġie adattat għall-pożizzjoni tal-fortizza fuq ix-xaqlibiet weqfin tal-promontorju (il-''morro'') san-naħa ta' ġewwa tal-bajja. Inbena fuq sensiela ta' artijiet imtarrġin; b'kollox kien hemm erba' livelli prinċipali u tliet murati għall-artillerija. Il-provvisti kienu jiġu kkonsenjati bil-baħar u mbagħad kienu jinħażnu fil-maħżen il-kbir, li kien tħaffer direttament fil-blat, jew kienu jiġu ttrasportati sal-livell ta' fuq nett li kien jospita ċ-ċittadella. Il-kostruzzjoni taċ-ċittadella damet 62 sena, mill-1638 sat-tlestija fl-1700, għalkemm ix-xogħol fuq il-fortifikazzjoni ma kienx kontinwu. Antonelli reġa' ssejjaħ lejn Kuba fl-1598, ftit wara li kien beda l-proġett daqstant kbir, u eżempji oħra tax-xogħol tiegħu huma preżenti bħall-fortijiet tewmin ta' Fuerte del Cojimar u ta' Torreón de la Chorrera (Fuerte de Santa Doratea de Luna de Chorrera). Uħud mill-istrutturi mill-fortifikazzjoni bikrija iktar 'il quddiem ġew inkorporati fl-istruttura prinċipali. === Kostruzzjoni ulterjuri === [[File:Castillo_del_Morro_by_Glogg.jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Castillo_del_Morro_by_Glogg.jpg|xellug|daqsminuri|200x200px|Veduta tal-bajja mill-fortizza.]] Il-biża' ta' attakki tal-pirati kellu bażi sew. Waqt li l-fortizza kienet għadha qed tinbena fl-1662, pirati [[Renju Unit|Ingliżi]] taħt it-tmexxija ta' [[Christopher Myngs]] ħadu l-kontroll ta' Santiago għal ġimagħtejn. Matul is-soġġorn tagħhom, huma qerdu parti mill-fortifikazzjoni u ħatfu l-artillerija. Wara li telqu, il-gvern Spanjol ordna r-rikostruzzjoni tal-parti tal-fortizza li kienet inqerdet u żied il-gwarniġjon għal 300 [[raġel]]. Bejn l-1663 u l-1669 l-inġiniera [[Juan Císcara Ibáñez]], [[Juan Císcara Ramirez]] u [[Francisco Perez]] ħadu fuq it-tiswija tal-ħsarat u tejbu l-fortifikazzjonijiet billi saħħew il-ġnub u bnew pjattaforma ġdida għall-artillerija. Fl-1678 il-kastell felaħ għall-attakk ta' battaljun [[Franza|Franċiż]] u fl-1680 felaħ għal attakk ieħor minn 800 raġel immexxijin minn [[Franquesma]], it-tieni persuna fil-kmand tal-pirati tal-Antilli.<ref name=":1">{{Ċita web|url=https://whc.unesco.org/en/list/841/documents/|titlu=San Pedro de la Roca (Cuba): No 841 (ICOMOS Evaluation). ICOMOS Report.|sit=whc.unesco.org|data-aċċess=2024-11-26}}</ref> Bejn l-1675 u l-1692 il-fortizza ġarrbet ħsarat minn sensiela ta' terremoti u r-rikostruzzjoni kellha titwettaq taħt it-tmexxija ta' Francisco Pérez bejn l-1693 u l-1695. Fl-1738–1740 sar xogħol ieħor mill-inġinier [[Antonio de Arredondo]], li kabbar iċ-ċittadella u lesta wħud mill-pjattaformi li kienu għadhom ma tlestewx, filwaqt li [[Juan Martín Cermeño]] u [[Francisco Calderín]] wettqu t-tibdiliet finali fl-istruttura wara li reġgħet ġarrbet xi ħsarat minn terremoti bejn l-1757 u l-1766. Sal-1775, il-biża' ta' xi attakk kien naqas, u l-partijiet tal-fortizza magħrufa bħala l-Blata (''la Roca'') u l-[[Stilla|Istilla]] (''la Estrella'') ġew ikkonvertiti f'ħabs għall-priġunieri [[Politika|politiċi]], għalkemm il-bqija tal-fortizza baqgħet tintuża bħala bażi militari. Reġgħet intużat bħala fortizza fl-1898 meta l-flotta tal-[[Stati Uniti|Istati Uniti]] attakkat lil Santiago de Cuba matul il-Gwerra bejn Spanja u l-Amerka. Matul il-bidu tas-seklu 20 il-kastell ġie mitluq, iżda mbagħad ġie rrestawrat matul is-snin 60 tas-seklu 20 minn [[Francisco Prat Puig]].<ref name=":1" /> == Sit ta' Wirt Dinji == Il-Kastell ta' San Pedro de la Roca f'Santiago de Cuba ġie ddeżinjat bħala Sit ta' Wirt Dinji tal-UNESCO fl-1997.<ref name=":0" /> Il-valur universali straordinarju tas-sit ġie rrikonoxxut abbażi ta' żewġ kriterji tal-għażla tal-UNESCO: il-'''kriterju (iv)''' "Eżempju straordinarju ta' tip ta' bini, ta' grupp ta' siti jew ta' pajsaġġ arkitettoniku jew teknoloġiku li joħroġ fid-dieher stadju/i sinifikanti fl-[[Storja|istorja]] tal-[[bniedem]]"; u l-'''kriterju (v)''' "Eżempju straordinarju ta' insedjament uman tradizzjonali, ta' użu tal-art jew ta' użu tal-baħar, li jirrappreżenta [[kultura]] (jew kulturi), jew interazzjoni umana mal-ambjent, speċjalment meta jkun sar vulnerabbli minħabba l-impatt ta' bidla irreversibbli".<ref name=":0" /> == Gallerija == <gallery> File:San_Pedro_de_la_Roca_Castle,_Santiago_de_Cuba-112456.jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:San_Pedro_de_la_Roca_Castle,_Santiago_de_Cuba-112456.jpg|Inside the fortress File:San_Pedro_de_la_Roca_Castle,_Santiago_de_Cuba-112458.jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:San_Pedro_de_la_Roca_Castle,_Santiago_de_Cuba-112458.jpg|Distant view of the fortress File:San_Pedro_de_la_Roca_Castle,_Santiago_de_Cuba-112460.jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:San_Pedro_de_la_Roca_Castle,_Santiago_de_Cuba-112460.jpg|Cannons seen inside the fortress File:San_Pedro_de_la_Roca_Castle,_Santiago_de_Cuba-112462.jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:San_Pedro_de_la_Roca_Castle,_Santiago_de_Cuba-112462.jpg|View of bay File:San_Pedro_de_la_Roca_Castle,_Santiago_de_Cuba-112464.jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:San_Pedro_de_la_Roca_Castle,_Santiago_de_Cuba-112464.jpg|Inside the fortress File:San_Pedro_de_la_Roca_Castle,_Santiago_de_Cuba-112468.jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:San_Pedro_de_la_Roca_Castle,_Santiago_de_Cuba-112468.jpg|View of bay from the fortress File:San_Pedro_de_la_Roca_Castle,_Santiago_de_Cuba-112469.jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:San_Pedro_de_la_Roca_Castle,_Santiago_de_Cuba-112469.jpg|View of bay from the fortress File:San_Pedro_de_la_Roca_Castle,_Santiago_de_Cuba-112471.jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:San_Pedro_de_la_Roca_Castle,_Santiago_de_Cuba-112471.jpg|Cannon inside the fortress File:San_Pedro_de_la_Roca_Castle,_Santiago_de_Cuba-112475.jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:San_Pedro_de_la_Roca_Castle,_Santiago_de_Cuba-112475.jpg|Cross seen inside the fortress File:Castillo_de_San_Pedro_de_la_Roca.jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Castillo_de_San_Pedro_de_la_Roca.jpg|Castle seen from bottom view </gallery> == Referenzi == [[Kategorija:Kastelli]] [[Kategorija:Fortifikazzjonijiet]] [[Kategorija:Siti ta' Wirt Dinji Kulturali]] [[Kategorija:Siti ta' Wirt Dinji f'Kuba]] [[Kategorija:Kuba]] kl2ei74by641ezy378rmo2eehxznu0f 0 33070 317891 2024-11-26T13:16:55Z Trigcly 17859 Kontenut, stampi, kwotazzjonijiet u ħoloq 317891 wikitext text/x-wiki {{Infobox city}} '''Trinidad''' (pronunzja bl-[[Lingwa Spanjola|Ispanjol]]: [tɾiniˈðað]) hija belt fil-provinċja ta' Sancti Spíritus, f'[[Kuba]] ċentrali. Flimkien mal-Wied tal-Inġenji fil-qrib, il-belt tniżżlet fil-lista tas-[[Sit ta' Wirt Dinji|Siti ta' Wirt Dinji]] tal-[[UNESCO]] fl-1988, minħabba l-importanza storika tagħha bħala ċentru tal-kummerċ taz-zokkor fis-sekli 18 u 19.<ref>{{Ċita web|url=https://whc.unesco.org/en/list/460|titlu=Trinidad and the Valle de los Ingenios - UNESCO|sit=whc.unesco.org|data-aċċess=2024-11-26}}</ref> Trinidad hija waħda mill-iżjed bliet ippreservati fil-Karibew miż-żmien meta l-kummerċ taz-zokkor kien l-industrija prinċipali fir-reġjun. == Storja == Trinidad ġiet stabbilita fit-23 ta' Diċembru 1514 minn [[Diego Velázquez de Cuéllar]] bl-isem ta' '''Villa de la Santísima Trinidad'''.<ref>{{Ċita web|url=http://www.guije.com/pueblo/municipios/vtrinidad/index.htm|titlu=Trinidad|sit=www.guije.com|data-aċċess=2024-11-26}}</ref> [[Hernán Cortés]] irrekluta l-irġiel għall-ispedizzjoni tiegħu mid-dar ta' [[Juan de Grijalva]] fi Trinidad u f'Sancti Spíritus fil-bidu tal-ispedizzjoni tiegħu tal-1518. Fosthom kien hemm [[Pedro de Alvarado]] u l-ħames aħwa tiegħu. Wara għaxart ijiem, Cortes baħħar, u l-uffiċjal inkarigat [[Francisco Verdugo]] ma rnexxilux jipprevjeni t-tluq ta' Cortes, minkejja l-ordnijiet mingħand [[Diego Velázquez]].<ref>Diaz, B., 1963, ''The Conquest of New Spain'', [[Londra]]: Penguin Books, <nowiki>ISBN 0140441239</nowiki>. pp. 49-52.</ref> L-Ispedizzjoni ta' Narvaez żbarkat fi Trinidad fl-1527 fi triqitha lejn Florida. L-ispedizzjoni nqabdet f'urugan, u ntilfu żewġ vapuri, għoxrin [[żiemel]] u sittin raġel minħabba l-qilla tal-maltempata. == [[Ġeografija]] == Il-belt proprja hija maqsuma fil-''barrios'' (kwartieri) ta' Primero, Segundo u Tercero. Il-muniċipalità kollha hija magħmula mill-''consejos populares'' (kunsilli popolari) ta' Centro, Zona Monumento, Armando Mestre, La Purísima, Casilda, Federación Nacional de Trabajadores Azucareros (FNTA), Condado, Topes de Collante, San Pedro, Manacas - Iznaga, Algarrobo, Pitajones u Caracusey. == Ekonomija == Illum il-ġurnata, l-industrija prinċipali ta' Trinidad hija l-ipproċessar tat-tabakk. Il-partijiet iktar antiki tal-belt huma ppreservati sew, u l-industrija tat-turiżmu ta' Kuba ddaħħal introjtu mdaqqas mill-gruppi turistiċi. B'kuntrast ma' dan, xi partijiet tal-belt lil hinn miż-żoni turistiċi huma mitluqa sew, speċjalment fiċ-ċentru. It-turiżmu min-nazzjonijiet tal-Punent huwa sors ewlieni ta' introjtu fil-belt. === Turiżmu === Il-belt tinsab mal-kosta tal-Karibew qrib il-Muntanji ta' Escambray. == Kultura == === Belt === ; Plaza Mayor Il-Plaza Mayor (litteralment il-[[Pjazza]] Ewlenija) ta' Trinidad hija pjazza u [[mużew]] fil-beraħ tal-arkitettura Kolonjali [[Spanja|Spanjola]]. Iż-żona tal-pjazza storika tinkludi xi ftit blokok kwadri, toroq pavimentati biċ-ċagħaq, djar ikkuluriti bi grilji tal-ferrobattut, u binjiet tal-era kolonjali bħall-[[Katidral]] tat-[[It-Trinità Mqaddsa|Trinità Mqaddsa]] u l-Kunvent ta' San Franġisk. Il-Mużew tal-Istorja Muniċipali jinsab fil-belt ukoll. ; Mużika Hemm diversi ''casas de musica'', inkluż waħda qrib il-katidral fil-Plaza Major. Hemm ukoll diskoteki, inkluż waħda fil-fdalijiet ta' knisja; u hemm oħra f'għar kbir li qabel kien jintuża bħala sptar fi żmien il-gwerra. === Reġjun === ; Fabbriki taz-zokkor Il-Wied tal-Fabbriki taz-Zokkor jew tal-Inġenji (''Valle de los Ingenios''), inkluża flimkien mal-belt bħala Sit ta' Wirt Dinji tal-UNESCO, fih madwar 70 fabbrika storika tal-kannamiela. Dawn jirrappreżentaw l-importanza taz-zokkor għall-ekonomija Kubana mis-seklu 18. Il-wied fih ukoll it-''Torre Iznaga'', torri ta' 45 [[metru]] (148 pied) li nbena minn [[Alejo Iznaga Borrell]] fl-1816. ; Kosti u bajjiet 20 kilometru (12-il mil) mill-belt hemm Topes de Collantes, wieħed miċ-ċentri ewlenin tal-ekoturiżmu ta' Kuba. Attrazzjoni oħra hija l-Bajja ta' Casilda, li tattira lill-għawwiema u lill-bugħaddasa. Gżejra fil-qrib għandha bajjiet mhux mittiefsa. Il-Bajja ta' Ancón — ''Playa Ancón'', hija bajja tar-ramel [[abjad]] u kienet waħda mill-ewwel żoni ġodda bil-lukandi li ġew żviluppati f'Kuba wara r-rivoluzzjoni tal-1959. Tul il-[[Peniżola]] ta' Ancón hemm tliet lukandi: il-Lukanda ta' Costa Sur, il-Lukanda ta' Ancón, u l-Lukanda ta' Brisas Trinidad del Mar. == Demografija == Fl-2022, il-muniċipalità ta' Trinidad kellha popolazzjoni ta' 76,500 ruħ. B'erja totali ta' 1,155 km² (446 mil kwadru), il-belt għandha densità tal-popolazzjoni ta' 63.6/km² (165/mil kwadru).<ref>{{Ċita web|url=https://www.citypopulation.de/en/cuba/admin/|titlu=Cuba: Administrative Division (Provinces and Municipalities) - Population Statistics, Charts and Map|sit=www.citypopulation.de|data-aċċess=2024-11-26}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://statoids.com/ycu.html|titlu=Cuba Municipalities|sit=statoids.com|data-aċċess=2024-11-26}}</ref> == Gallerija == <gallery> File:Saint_Francis_of_Assini_in_Trinidad_Cuba.jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Saint_Francis_of_Assini_in_Trinidad_Cuba.jpg|A view from Saint Francis of Assini, Trinidad, Cuba File:2008-06-07_Trinidad_D_Bruyere.JPG|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:2008-06-07_Trinidad_D_Bruyere.JPG|Plaza Mayor and Iglesia y Convento de San Francisco File:Cuba_2013-01-26_(8543458731).jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Cuba_2013-01-26_(8543458731).jpg|Plaza Mayor File:TrinidadCuba.jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:TrinidadCuba.jpg|A typical colonial street in October 2000. File:Asamblea_Municipal_de_Trinidad.jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Asamblea_Municipal_de_Trinidad.jpg|Town hall File:Cuba_2013-01-26_(8544552364).jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Cuba_2013-01-26_(8544552364).jpg File:Trinidad,_Cuba_(44170439415).jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Trinidad,_Cuba_(44170439415).jpg File:Museo_de_la_Lucha_contra_Bandidos_-Cloître_du_Convento_de_San_Francisco_(Trinidad,_Cuba).jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Museo_de_la_Lucha_contra_Bandidos_-Clo%C3%AEtre_du_Convento_de_San_Francisco_(Trinidad,_Cuba).jpg|Tower of the Convento de San Francisco File:Iglesia_de_Santa_Ana_-_Trinidad_-_01.jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Iglesia_de_Santa_Ana_-_Trinidad_-_01.jpg|Church of Santa Ana File:Trinidad,_Cuba_(17136576477).jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Trinidad,_Cuba_(17136576477).jpg </gallery> == Referenzi == hs66fhw14byhvrhymmuatpxdid74kwq 317893 317891 2024-11-26T13:19:38Z Trigcly 17859 added [[Category:Siti ta' Wirt Dinji Kulturali]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] 317893 wikitext text/x-wiki {{Infobox city}} '''Trinidad''' (pronunzja bl-[[Lingwa Spanjola|Ispanjol]]: [tɾiniˈðað]) hija belt fil-provinċja ta' Sancti Spíritus, f'[[Kuba]] ċentrali. Flimkien mal-Wied tal-Inġenji fil-qrib, il-belt tniżżlet fil-lista tas-[[Sit ta' Wirt Dinji|Siti ta' Wirt Dinji]] tal-[[UNESCO]] fl-1988, minħabba l-importanza storika tagħha bħala ċentru tal-kummerċ taz-zokkor fis-sekli 18 u 19.<ref>{{Ċita web|url=https://whc.unesco.org/en/list/460|titlu=Trinidad and the Valle de los Ingenios - UNESCO|sit=whc.unesco.org|data-aċċess=2024-11-26}}</ref> Trinidad hija waħda mill-iżjed bliet ippreservati fil-Karibew miż-żmien meta l-kummerċ taz-zokkor kien l-industrija prinċipali fir-reġjun. == Storja == Trinidad ġiet stabbilita fit-23 ta' Diċembru 1514 minn [[Diego Velázquez de Cuéllar]] bl-isem ta' '''Villa de la Santísima Trinidad'''.<ref>{{Ċita web|url=http://www.guije.com/pueblo/municipios/vtrinidad/index.htm|titlu=Trinidad|sit=www.guije.com|data-aċċess=2024-11-26}}</ref> [[Hernán Cortés]] irrekluta l-irġiel għall-ispedizzjoni tiegħu mid-dar ta' [[Juan de Grijalva]] fi Trinidad u f'Sancti Spíritus fil-bidu tal-ispedizzjoni tiegħu tal-1518. Fosthom kien hemm [[Pedro de Alvarado]] u l-ħames aħwa tiegħu. Wara għaxart ijiem, Cortes baħħar, u l-uffiċjal inkarigat [[Francisco Verdugo]] ma rnexxilux jipprevjeni t-tluq ta' Cortes, minkejja l-ordnijiet mingħand [[Diego Velázquez]].<ref>Diaz, B., 1963, ''The Conquest of New Spain'', [[Londra]]: Penguin Books, <nowiki>ISBN 0140441239</nowiki>. pp. 49-52.</ref> L-Ispedizzjoni ta' Narvaez żbarkat fi Trinidad fl-1527 fi triqitha lejn Florida. L-ispedizzjoni nqabdet f'urugan, u ntilfu żewġ vapuri, għoxrin [[żiemel]] u sittin raġel minħabba l-qilla tal-maltempata. == [[Ġeografija]] == Il-belt proprja hija maqsuma fil-''barrios'' (kwartieri) ta' Primero, Segundo u Tercero. Il-muniċipalità kollha hija magħmula mill-''consejos populares'' (kunsilli popolari) ta' Centro, Zona Monumento, Armando Mestre, La Purísima, Casilda, Federación Nacional de Trabajadores Azucareros (FNTA), Condado, Topes de Collante, San Pedro, Manacas - Iznaga, Algarrobo, Pitajones u Caracusey. == Ekonomija == Illum il-ġurnata, l-industrija prinċipali ta' Trinidad hija l-ipproċessar tat-tabakk. Il-partijiet iktar antiki tal-belt huma ppreservati sew, u l-industrija tat-turiżmu ta' Kuba ddaħħal introjtu mdaqqas mill-gruppi turistiċi. B'kuntrast ma' dan, xi partijiet tal-belt lil hinn miż-żoni turistiċi huma mitluqa sew, speċjalment fiċ-ċentru. It-turiżmu min-nazzjonijiet tal-Punent huwa sors ewlieni ta' introjtu fil-belt. === Turiżmu === Il-belt tinsab mal-kosta tal-Karibew qrib il-Muntanji ta' Escambray. == Kultura == === Belt === ; Plaza Mayor Il-Plaza Mayor (litteralment il-[[Pjazza]] Ewlenija) ta' Trinidad hija pjazza u [[mużew]] fil-beraħ tal-arkitettura Kolonjali [[Spanja|Spanjola]]. Iż-żona tal-pjazza storika tinkludi xi ftit blokok kwadri, toroq pavimentati biċ-ċagħaq, djar ikkuluriti bi grilji tal-ferrobattut, u binjiet tal-era kolonjali bħall-[[Katidral]] tat-[[It-Trinità Mqaddsa|Trinità Mqaddsa]] u l-Kunvent ta' San Franġisk. Il-Mużew tal-Istorja Muniċipali jinsab fil-belt ukoll. ; Mużika Hemm diversi ''casas de musica'', inkluż waħda qrib il-katidral fil-Plaza Major. Hemm ukoll diskoteki, inkluż waħda fil-fdalijiet ta' knisja; u hemm oħra f'għar kbir li qabel kien jintuża bħala sptar fi żmien il-gwerra. === Reġjun === ; Fabbriki taz-zokkor Il-Wied tal-Fabbriki taz-Zokkor jew tal-Inġenji (''Valle de los Ingenios''), inkluża flimkien mal-belt bħala Sit ta' Wirt Dinji tal-UNESCO, fih madwar 70 fabbrika storika tal-kannamiela. Dawn jirrappreżentaw l-importanza taz-zokkor għall-ekonomija Kubana mis-seklu 18. Il-wied fih ukoll it-''Torre Iznaga'', torri ta' 45 [[metru]] (148 pied) li nbena minn [[Alejo Iznaga Borrell]] fl-1816. ; Kosti u bajjiet 20 kilometru (12-il mil) mill-belt hemm Topes de Collantes, wieħed miċ-ċentri ewlenin tal-ekoturiżmu ta' Kuba. Attrazzjoni oħra hija l-Bajja ta' Casilda, li tattira lill-għawwiema u lill-bugħaddasa. Gżejra fil-qrib għandha bajjiet mhux mittiefsa. Il-Bajja ta' Ancón — ''Playa Ancón'', hija bajja tar-ramel [[abjad]] u kienet waħda mill-ewwel żoni ġodda bil-lukandi li ġew żviluppati f'Kuba wara r-rivoluzzjoni tal-1959. Tul il-[[Peniżola]] ta' Ancón hemm tliet lukandi: il-Lukanda ta' Costa Sur, il-Lukanda ta' Ancón, u l-Lukanda ta' Brisas Trinidad del Mar. == Demografija == Fl-2022, il-muniċipalità ta' Trinidad kellha popolazzjoni ta' 76,500 ruħ. B'erja totali ta' 1,155 km² (446 mil kwadru), il-belt għandha densità tal-popolazzjoni ta' 63.6/km² (165/mil kwadru).<ref>{{Ċita web|url=https://www.citypopulation.de/en/cuba/admin/|titlu=Cuba: Administrative Division (Provinces and Municipalities) - Population Statistics, Charts and Map|sit=www.citypopulation.de|data-aċċess=2024-11-26}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://statoids.com/ycu.html|titlu=Cuba Municipalities|sit=statoids.com|data-aċċess=2024-11-26}}</ref> == Gallerija == <gallery> File:Saint_Francis_of_Assini_in_Trinidad_Cuba.jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Saint_Francis_of_Assini_in_Trinidad_Cuba.jpg|A view from Saint Francis of Assini, Trinidad, Cuba File:2008-06-07_Trinidad_D_Bruyere.JPG|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:2008-06-07_Trinidad_D_Bruyere.JPG|Plaza Mayor and Iglesia y Convento de San Francisco File:Cuba_2013-01-26_(8543458731).jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Cuba_2013-01-26_(8543458731).jpg|Plaza Mayor File:TrinidadCuba.jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:TrinidadCuba.jpg|A typical colonial street in October 2000. File:Asamblea_Municipal_de_Trinidad.jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Asamblea_Municipal_de_Trinidad.jpg|Town hall File:Cuba_2013-01-26_(8544552364).jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Cuba_2013-01-26_(8544552364).jpg File:Trinidad,_Cuba_(44170439415).jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Trinidad,_Cuba_(44170439415).jpg File:Museo_de_la_Lucha_contra_Bandidos_-Cloître_du_Convento_de_San_Francisco_(Trinidad,_Cuba).jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Museo_de_la_Lucha_contra_Bandidos_-Clo%C3%AEtre_du_Convento_de_San_Francisco_(Trinidad,_Cuba).jpg|Tower of the Convento de San Francisco File:Iglesia_de_Santa_Ana_-_Trinidad_-_01.jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Iglesia_de_Santa_Ana_-_Trinidad_-_01.jpg|Church of Santa Ana File:Trinidad,_Cuba_(17136576477).jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Trinidad,_Cuba_(17136576477).jpg </gallery> == Referenzi == [[Kategorija:Siti ta' Wirt Dinji Kulturali]] e471jb7smaaoqyk4xo4nnc935e03oyc 317894 317893 2024-11-26T13:19:47Z Trigcly 17859 added [[Category:Siti ta' Wirt Dinji f'Kuba]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] 317894 wikitext text/x-wiki {{Infobox city}} '''Trinidad''' (pronunzja bl-[[Lingwa Spanjola|Ispanjol]]: [tɾiniˈðað]) hija belt fil-provinċja ta' Sancti Spíritus, f'[[Kuba]] ċentrali. Flimkien mal-Wied tal-Inġenji fil-qrib, il-belt tniżżlet fil-lista tas-[[Sit ta' Wirt Dinji|Siti ta' Wirt Dinji]] tal-[[UNESCO]] fl-1988, minħabba l-importanza storika tagħha bħala ċentru tal-kummerċ taz-zokkor fis-sekli 18 u 19.<ref>{{Ċita web|url=https://whc.unesco.org/en/list/460|titlu=Trinidad and the Valle de los Ingenios - UNESCO|sit=whc.unesco.org|data-aċċess=2024-11-26}}</ref> Trinidad hija waħda mill-iżjed bliet ippreservati fil-Karibew miż-żmien meta l-kummerċ taz-zokkor kien l-industrija prinċipali fir-reġjun. == Storja == Trinidad ġiet stabbilita fit-23 ta' Diċembru 1514 minn [[Diego Velázquez de Cuéllar]] bl-isem ta' '''Villa de la Santísima Trinidad'''.<ref>{{Ċita web|url=http://www.guije.com/pueblo/municipios/vtrinidad/index.htm|titlu=Trinidad|sit=www.guije.com|data-aċċess=2024-11-26}}</ref> [[Hernán Cortés]] irrekluta l-irġiel għall-ispedizzjoni tiegħu mid-dar ta' [[Juan de Grijalva]] fi Trinidad u f'Sancti Spíritus fil-bidu tal-ispedizzjoni tiegħu tal-1518. Fosthom kien hemm [[Pedro de Alvarado]] u l-ħames aħwa tiegħu. Wara għaxart ijiem, Cortes baħħar, u l-uffiċjal inkarigat [[Francisco Verdugo]] ma rnexxilux jipprevjeni t-tluq ta' Cortes, minkejja l-ordnijiet mingħand [[Diego Velázquez]].<ref>Diaz, B., 1963, ''The Conquest of New Spain'', [[Londra]]: Penguin Books, <nowiki>ISBN 0140441239</nowiki>. pp. 49-52.</ref> L-Ispedizzjoni ta' Narvaez żbarkat fi Trinidad fl-1527 fi triqitha lejn Florida. L-ispedizzjoni nqabdet f'urugan, u ntilfu żewġ vapuri, għoxrin [[żiemel]] u sittin raġel minħabba l-qilla tal-maltempata. == [[Ġeografija]] == Il-belt proprja hija maqsuma fil-''barrios'' (kwartieri) ta' Primero, Segundo u Tercero. Il-muniċipalità kollha hija magħmula mill-''consejos populares'' (kunsilli popolari) ta' Centro, Zona Monumento, Armando Mestre, La Purísima, Casilda, Federación Nacional de Trabajadores Azucareros (FNTA), Condado, Topes de Collante, San Pedro, Manacas - Iznaga, Algarrobo, Pitajones u Caracusey. == Ekonomija == Illum il-ġurnata, l-industrija prinċipali ta' Trinidad hija l-ipproċessar tat-tabakk. Il-partijiet iktar antiki tal-belt huma ppreservati sew, u l-industrija tat-turiżmu ta' Kuba ddaħħal introjtu mdaqqas mill-gruppi turistiċi. B'kuntrast ma' dan, xi partijiet tal-belt lil hinn miż-żoni turistiċi huma mitluqa sew, speċjalment fiċ-ċentru. It-turiżmu min-nazzjonijiet tal-Punent huwa sors ewlieni ta' introjtu fil-belt. === Turiżmu === Il-belt tinsab mal-kosta tal-Karibew qrib il-Muntanji ta' Escambray. == Kultura == === Belt === ; Plaza Mayor Il-Plaza Mayor (litteralment il-[[Pjazza]] Ewlenija) ta' Trinidad hija pjazza u [[mużew]] fil-beraħ tal-arkitettura Kolonjali [[Spanja|Spanjola]]. Iż-żona tal-pjazza storika tinkludi xi ftit blokok kwadri, toroq pavimentati biċ-ċagħaq, djar ikkuluriti bi grilji tal-ferrobattut, u binjiet tal-era kolonjali bħall-[[Katidral]] tat-[[It-Trinità Mqaddsa|Trinità Mqaddsa]] u l-Kunvent ta' San Franġisk. Il-Mużew tal-Istorja Muniċipali jinsab fil-belt ukoll. ; Mużika Hemm diversi ''casas de musica'', inkluż waħda qrib il-katidral fil-Plaza Major. Hemm ukoll diskoteki, inkluż waħda fil-fdalijiet ta' knisja; u hemm oħra f'għar kbir li qabel kien jintuża bħala sptar fi żmien il-gwerra. === Reġjun === ; Fabbriki taz-zokkor Il-Wied tal-Fabbriki taz-Zokkor jew tal-Inġenji (''Valle de los Ingenios''), inkluża flimkien mal-belt bħala Sit ta' Wirt Dinji tal-UNESCO, fih madwar 70 fabbrika storika tal-kannamiela. Dawn jirrappreżentaw l-importanza taz-zokkor għall-ekonomija Kubana mis-seklu 18. Il-wied fih ukoll it-''Torre Iznaga'', torri ta' 45 [[metru]] (148 pied) li nbena minn [[Alejo Iznaga Borrell]] fl-1816. ; Kosti u bajjiet 20 kilometru (12-il mil) mill-belt hemm Topes de Collantes, wieħed miċ-ċentri ewlenin tal-ekoturiżmu ta' Kuba. Attrazzjoni oħra hija l-Bajja ta' Casilda, li tattira lill-għawwiema u lill-bugħaddasa. Gżejra fil-qrib għandha bajjiet mhux mittiefsa. Il-Bajja ta' Ancón — ''Playa Ancón'', hija bajja tar-ramel [[abjad]] u kienet waħda mill-ewwel żoni ġodda bil-lukandi li ġew żviluppati f'Kuba wara r-rivoluzzjoni tal-1959. Tul il-[[Peniżola]] ta' Ancón hemm tliet lukandi: il-Lukanda ta' Costa Sur, il-Lukanda ta' Ancón, u l-Lukanda ta' Brisas Trinidad del Mar. == Demografija == Fl-2022, il-muniċipalità ta' Trinidad kellha popolazzjoni ta' 76,500 ruħ. B'erja totali ta' 1,155 km² (446 mil kwadru), il-belt għandha densità tal-popolazzjoni ta' 63.6/km² (165/mil kwadru).<ref>{{Ċita web|url=https://www.citypopulation.de/en/cuba/admin/|titlu=Cuba: Administrative Division (Provinces and Municipalities) - Population Statistics, Charts and Map|sit=www.citypopulation.de|data-aċċess=2024-11-26}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://statoids.com/ycu.html|titlu=Cuba Municipalities|sit=statoids.com|data-aċċess=2024-11-26}}</ref> == Gallerija == <gallery> File:Saint_Francis_of_Assini_in_Trinidad_Cuba.jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Saint_Francis_of_Assini_in_Trinidad_Cuba.jpg|A view from Saint Francis of Assini, Trinidad, Cuba File:2008-06-07_Trinidad_D_Bruyere.JPG|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:2008-06-07_Trinidad_D_Bruyere.JPG|Plaza Mayor and Iglesia y Convento de San Francisco File:Cuba_2013-01-26_(8543458731).jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Cuba_2013-01-26_(8543458731).jpg|Plaza Mayor File:TrinidadCuba.jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:TrinidadCuba.jpg|A typical colonial street in October 2000. File:Asamblea_Municipal_de_Trinidad.jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Asamblea_Municipal_de_Trinidad.jpg|Town hall File:Cuba_2013-01-26_(8544552364).jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Cuba_2013-01-26_(8544552364).jpg File:Trinidad,_Cuba_(44170439415).jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Trinidad,_Cuba_(44170439415).jpg File:Museo_de_la_Lucha_contra_Bandidos_-Cloître_du_Convento_de_San_Francisco_(Trinidad,_Cuba).jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Museo_de_la_Lucha_contra_Bandidos_-Clo%C3%AEtre_du_Convento_de_San_Francisco_(Trinidad,_Cuba).jpg|Tower of the Convento de San Francisco File:Iglesia_de_Santa_Ana_-_Trinidad_-_01.jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Iglesia_de_Santa_Ana_-_Trinidad_-_01.jpg|Church of Santa Ana File:Trinidad,_Cuba_(17136576477).jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Trinidad,_Cuba_(17136576477).jpg </gallery> == Referenzi == [[Kategorija:Siti ta' Wirt Dinji Kulturali]] [[Kategorija:Siti ta' Wirt Dinji f'Kuba]] 89k9a89z138r8txtlzkyd4arrag8pae 317895 317894 2024-11-26T13:20:15Z Trigcly 17859 added [[Category:KUBA]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] 317895 wikitext text/x-wiki {{Infobox city}} '''Trinidad''' (pronunzja bl-[[Lingwa Spanjola|Ispanjol]]: [tɾiniˈðað]) hija belt fil-provinċja ta' Sancti Spíritus, f'[[Kuba]] ċentrali. Flimkien mal-Wied tal-Inġenji fil-qrib, il-belt tniżżlet fil-lista tas-[[Sit ta' Wirt Dinji|Siti ta' Wirt Dinji]] tal-[[UNESCO]] fl-1988, minħabba l-importanza storika tagħha bħala ċentru tal-kummerċ taz-zokkor fis-sekli 18 u 19.<ref>{{Ċita web|url=https://whc.unesco.org/en/list/460|titlu=Trinidad and the Valle de los Ingenios - UNESCO|sit=whc.unesco.org|data-aċċess=2024-11-26}}</ref> Trinidad hija waħda mill-iżjed bliet ippreservati fil-Karibew miż-żmien meta l-kummerċ taz-zokkor kien l-industrija prinċipali fir-reġjun. == Storja == Trinidad ġiet stabbilita fit-23 ta' Diċembru 1514 minn [[Diego Velázquez de Cuéllar]] bl-isem ta' '''Villa de la Santísima Trinidad'''.<ref>{{Ċita web|url=http://www.guije.com/pueblo/municipios/vtrinidad/index.htm|titlu=Trinidad|sit=www.guije.com|data-aċċess=2024-11-26}}</ref> [[Hernán Cortés]] irrekluta l-irġiel għall-ispedizzjoni tiegħu mid-dar ta' [[Juan de Grijalva]] fi Trinidad u f'Sancti Spíritus fil-bidu tal-ispedizzjoni tiegħu tal-1518. Fosthom kien hemm [[Pedro de Alvarado]] u l-ħames aħwa tiegħu. Wara għaxart ijiem, Cortes baħħar, u l-uffiċjal inkarigat [[Francisco Verdugo]] ma rnexxilux jipprevjeni t-tluq ta' Cortes, minkejja l-ordnijiet mingħand [[Diego Velázquez]].<ref>Diaz, B., 1963, ''The Conquest of New Spain'', [[Londra]]: Penguin Books, <nowiki>ISBN 0140441239</nowiki>. pp. 49-52.</ref> L-Ispedizzjoni ta' Narvaez żbarkat fi Trinidad fl-1527 fi triqitha lejn Florida. L-ispedizzjoni nqabdet f'urugan, u ntilfu żewġ vapuri, għoxrin [[żiemel]] u sittin raġel minħabba l-qilla tal-maltempata. == [[Ġeografija]] == Il-belt proprja hija maqsuma fil-''barrios'' (kwartieri) ta' Primero, Segundo u Tercero. Il-muniċipalità kollha hija magħmula mill-''consejos populares'' (kunsilli popolari) ta' Centro, Zona Monumento, Armando Mestre, La Purísima, Casilda, Federación Nacional de Trabajadores Azucareros (FNTA), Condado, Topes de Collante, San Pedro, Manacas - Iznaga, Algarrobo, Pitajones u Caracusey. == Ekonomija == Illum il-ġurnata, l-industrija prinċipali ta' Trinidad hija l-ipproċessar tat-tabakk. Il-partijiet iktar antiki tal-belt huma ppreservati sew, u l-industrija tat-turiżmu ta' Kuba ddaħħal introjtu mdaqqas mill-gruppi turistiċi. B'kuntrast ma' dan, xi partijiet tal-belt lil hinn miż-żoni turistiċi huma mitluqa sew, speċjalment fiċ-ċentru. It-turiżmu min-nazzjonijiet tal-Punent huwa sors ewlieni ta' introjtu fil-belt. === Turiżmu === Il-belt tinsab mal-kosta tal-Karibew qrib il-Muntanji ta' Escambray. == Kultura == === Belt === ; Plaza Mayor Il-Plaza Mayor (litteralment il-[[Pjazza]] Ewlenija) ta' Trinidad hija pjazza u [[mużew]] fil-beraħ tal-arkitettura Kolonjali [[Spanja|Spanjola]]. Iż-żona tal-pjazza storika tinkludi xi ftit blokok kwadri, toroq pavimentati biċ-ċagħaq, djar ikkuluriti bi grilji tal-ferrobattut, u binjiet tal-era kolonjali bħall-[[Katidral]] tat-[[It-Trinità Mqaddsa|Trinità Mqaddsa]] u l-Kunvent ta' San Franġisk. Il-Mużew tal-Istorja Muniċipali jinsab fil-belt ukoll. ; Mużika Hemm diversi ''casas de musica'', inkluż waħda qrib il-katidral fil-Plaza Major. Hemm ukoll diskoteki, inkluż waħda fil-fdalijiet ta' knisja; u hemm oħra f'għar kbir li qabel kien jintuża bħala sptar fi żmien il-gwerra. === Reġjun === ; Fabbriki taz-zokkor Il-Wied tal-Fabbriki taz-Zokkor jew tal-Inġenji (''Valle de los Ingenios''), inkluża flimkien mal-belt bħala Sit ta' Wirt Dinji tal-UNESCO, fih madwar 70 fabbrika storika tal-kannamiela. Dawn jirrappreżentaw l-importanza taz-zokkor għall-ekonomija Kubana mis-seklu 18. Il-wied fih ukoll it-''Torre Iznaga'', torri ta' 45 [[metru]] (148 pied) li nbena minn [[Alejo Iznaga Borrell]] fl-1816. ; Kosti u bajjiet 20 kilometru (12-il mil) mill-belt hemm Topes de Collantes, wieħed miċ-ċentri ewlenin tal-ekoturiżmu ta' Kuba. Attrazzjoni oħra hija l-Bajja ta' Casilda, li tattira lill-għawwiema u lill-bugħaddasa. Gżejra fil-qrib għandha bajjiet mhux mittiefsa. Il-Bajja ta' Ancón — ''Playa Ancón'', hija bajja tar-ramel [[abjad]] u kienet waħda mill-ewwel żoni ġodda bil-lukandi li ġew żviluppati f'Kuba wara r-rivoluzzjoni tal-1959. Tul il-[[Peniżola]] ta' Ancón hemm tliet lukandi: il-Lukanda ta' Costa Sur, il-Lukanda ta' Ancón, u l-Lukanda ta' Brisas Trinidad del Mar. == Demografija == Fl-2022, il-muniċipalità ta' Trinidad kellha popolazzjoni ta' 76,500 ruħ. B'erja totali ta' 1,155 km² (446 mil kwadru), il-belt għandha densità tal-popolazzjoni ta' 63.6/km² (165/mil kwadru).<ref>{{Ċita web|url=https://www.citypopulation.de/en/cuba/admin/|titlu=Cuba: Administrative Division (Provinces and Municipalities) - Population Statistics, Charts and Map|sit=www.citypopulation.de|data-aċċess=2024-11-26}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://statoids.com/ycu.html|titlu=Cuba Municipalities|sit=statoids.com|data-aċċess=2024-11-26}}</ref> == Gallerija == <gallery> File:Saint_Francis_of_Assini_in_Trinidad_Cuba.jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Saint_Francis_of_Assini_in_Trinidad_Cuba.jpg|A view from Saint Francis of Assini, Trinidad, Cuba File:2008-06-07_Trinidad_D_Bruyere.JPG|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:2008-06-07_Trinidad_D_Bruyere.JPG|Plaza Mayor and Iglesia y Convento de San Francisco File:Cuba_2013-01-26_(8543458731).jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Cuba_2013-01-26_(8543458731).jpg|Plaza Mayor File:TrinidadCuba.jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:TrinidadCuba.jpg|A typical colonial street in October 2000. File:Asamblea_Municipal_de_Trinidad.jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Asamblea_Municipal_de_Trinidad.jpg|Town hall File:Cuba_2013-01-26_(8544552364).jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Cuba_2013-01-26_(8544552364).jpg File:Trinidad,_Cuba_(44170439415).jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Trinidad,_Cuba_(44170439415).jpg File:Museo_de_la_Lucha_contra_Bandidos_-Cloître_du_Convento_de_San_Francisco_(Trinidad,_Cuba).jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Museo_de_la_Lucha_contra_Bandidos_-Clo%C3%AEtre_du_Convento_de_San_Francisco_(Trinidad,_Cuba).jpg|Tower of the Convento de San Francisco File:Iglesia_de_Santa_Ana_-_Trinidad_-_01.jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Iglesia_de_Santa_Ana_-_Trinidad_-_01.jpg|Church of Santa Ana File:Trinidad,_Cuba_(17136576477).jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Trinidad,_Cuba_(17136576477).jpg </gallery> == Referenzi == [[Kategorija:Siti ta' Wirt Dinji Kulturali]] [[Kategorija:Siti ta' Wirt Dinji f'Kuba]] [[Kategorija:KUBA]] 2xj41xsabnxvn7ork9qs7kz62ul7u86 317896 317895 2024-11-26T13:20:20Z Trigcly 17859 removed [[Category:KUBA]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] 317896 wikitext text/x-wiki {{Infobox city}} '''Trinidad''' (pronunzja bl-[[Lingwa Spanjola|Ispanjol]]: [tɾiniˈðað]) hija belt fil-provinċja ta' Sancti Spíritus, f'[[Kuba]] ċentrali. Flimkien mal-Wied tal-Inġenji fil-qrib, il-belt tniżżlet fil-lista tas-[[Sit ta' Wirt Dinji|Siti ta' Wirt Dinji]] tal-[[UNESCO]] fl-1988, minħabba l-importanza storika tagħha bħala ċentru tal-kummerċ taz-zokkor fis-sekli 18 u 19.<ref>{{Ċita web|url=https://whc.unesco.org/en/list/460|titlu=Trinidad and the Valle de los Ingenios - UNESCO|sit=whc.unesco.org|data-aċċess=2024-11-26}}</ref> Trinidad hija waħda mill-iżjed bliet ippreservati fil-Karibew miż-żmien meta l-kummerċ taz-zokkor kien l-industrija prinċipali fir-reġjun. == Storja == Trinidad ġiet stabbilita fit-23 ta' Diċembru 1514 minn [[Diego Velázquez de Cuéllar]] bl-isem ta' '''Villa de la Santísima Trinidad'''.<ref>{{Ċita web|url=http://www.guije.com/pueblo/municipios/vtrinidad/index.htm|titlu=Trinidad|sit=www.guije.com|data-aċċess=2024-11-26}}</ref> [[Hernán Cortés]] irrekluta l-irġiel għall-ispedizzjoni tiegħu mid-dar ta' [[Juan de Grijalva]] fi Trinidad u f'Sancti Spíritus fil-bidu tal-ispedizzjoni tiegħu tal-1518. Fosthom kien hemm [[Pedro de Alvarado]] u l-ħames aħwa tiegħu. Wara għaxart ijiem, Cortes baħħar, u l-uffiċjal inkarigat [[Francisco Verdugo]] ma rnexxilux jipprevjeni t-tluq ta' Cortes, minkejja l-ordnijiet mingħand [[Diego Velázquez]].<ref>Diaz, B., 1963, ''The Conquest of New Spain'', [[Londra]]: Penguin Books, <nowiki>ISBN 0140441239</nowiki>. pp. 49-52.</ref> L-Ispedizzjoni ta' Narvaez żbarkat fi Trinidad fl-1527 fi triqitha lejn Florida. L-ispedizzjoni nqabdet f'urugan, u ntilfu żewġ vapuri, għoxrin [[żiemel]] u sittin raġel minħabba l-qilla tal-maltempata. == [[Ġeografija]] == Il-belt proprja hija maqsuma fil-''barrios'' (kwartieri) ta' Primero, Segundo u Tercero. Il-muniċipalità kollha hija magħmula mill-''consejos populares'' (kunsilli popolari) ta' Centro, Zona Monumento, Armando Mestre, La Purísima, Casilda, Federación Nacional de Trabajadores Azucareros (FNTA), Condado, Topes de Collante, San Pedro, Manacas - Iznaga, Algarrobo, Pitajones u Caracusey. == Ekonomija == Illum il-ġurnata, l-industrija prinċipali ta' Trinidad hija l-ipproċessar tat-tabakk. Il-partijiet iktar antiki tal-belt huma ppreservati sew, u l-industrija tat-turiżmu ta' Kuba ddaħħal introjtu mdaqqas mill-gruppi turistiċi. B'kuntrast ma' dan, xi partijiet tal-belt lil hinn miż-żoni turistiċi huma mitluqa sew, speċjalment fiċ-ċentru. It-turiżmu min-nazzjonijiet tal-Punent huwa sors ewlieni ta' introjtu fil-belt. === Turiżmu === Il-belt tinsab mal-kosta tal-Karibew qrib il-Muntanji ta' Escambray. == Kultura == === Belt === ; Plaza Mayor Il-Plaza Mayor (litteralment il-[[Pjazza]] Ewlenija) ta' Trinidad hija pjazza u [[mużew]] fil-beraħ tal-arkitettura Kolonjali [[Spanja|Spanjola]]. Iż-żona tal-pjazza storika tinkludi xi ftit blokok kwadri, toroq pavimentati biċ-ċagħaq, djar ikkuluriti bi grilji tal-ferrobattut, u binjiet tal-era kolonjali bħall-[[Katidral]] tat-[[It-Trinità Mqaddsa|Trinità Mqaddsa]] u l-Kunvent ta' San Franġisk. Il-Mużew tal-Istorja Muniċipali jinsab fil-belt ukoll. ; Mużika Hemm diversi ''casas de musica'', inkluż waħda qrib il-katidral fil-Plaza Major. Hemm ukoll diskoteki, inkluż waħda fil-fdalijiet ta' knisja; u hemm oħra f'għar kbir li qabel kien jintuża bħala sptar fi żmien il-gwerra. === Reġjun === ; Fabbriki taz-zokkor Il-Wied tal-Fabbriki taz-Zokkor jew tal-Inġenji (''Valle de los Ingenios''), inkluża flimkien mal-belt bħala Sit ta' Wirt Dinji tal-UNESCO, fih madwar 70 fabbrika storika tal-kannamiela. Dawn jirrappreżentaw l-importanza taz-zokkor għall-ekonomija Kubana mis-seklu 18. Il-wied fih ukoll it-''Torre Iznaga'', torri ta' 45 [[metru]] (148 pied) li nbena minn [[Alejo Iznaga Borrell]] fl-1816. ; Kosti u bajjiet 20 kilometru (12-il mil) mill-belt hemm Topes de Collantes, wieħed miċ-ċentri ewlenin tal-ekoturiżmu ta' Kuba. Attrazzjoni oħra hija l-Bajja ta' Casilda, li tattira lill-għawwiema u lill-bugħaddasa. Gżejra fil-qrib għandha bajjiet mhux mittiefsa. Il-Bajja ta' Ancón — ''Playa Ancón'', hija bajja tar-ramel [[abjad]] u kienet waħda mill-ewwel żoni ġodda bil-lukandi li ġew żviluppati f'Kuba wara r-rivoluzzjoni tal-1959. Tul il-[[Peniżola]] ta' Ancón hemm tliet lukandi: il-Lukanda ta' Costa Sur, il-Lukanda ta' Ancón, u l-Lukanda ta' Brisas Trinidad del Mar. == Demografija == Fl-2022, il-muniċipalità ta' Trinidad kellha popolazzjoni ta' 76,500 ruħ. B'erja totali ta' 1,155 km² (446 mil kwadru), il-belt għandha densità tal-popolazzjoni ta' 63.6/km² (165/mil kwadru).<ref>{{Ċita web|url=https://www.citypopulation.de/en/cuba/admin/|titlu=Cuba: Administrative Division (Provinces and Municipalities) - Population Statistics, Charts and Map|sit=www.citypopulation.de|data-aċċess=2024-11-26}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://statoids.com/ycu.html|titlu=Cuba Municipalities|sit=statoids.com|data-aċċess=2024-11-26}}</ref> == Gallerija == <gallery> File:Saint_Francis_of_Assini_in_Trinidad_Cuba.jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Saint_Francis_of_Assini_in_Trinidad_Cuba.jpg|A view from Saint Francis of Assini, Trinidad, Cuba File:2008-06-07_Trinidad_D_Bruyere.JPG|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:2008-06-07_Trinidad_D_Bruyere.JPG|Plaza Mayor and Iglesia y Convento de San Francisco File:Cuba_2013-01-26_(8543458731).jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Cuba_2013-01-26_(8543458731).jpg|Plaza Mayor File:TrinidadCuba.jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:TrinidadCuba.jpg|A typical colonial street in October 2000. File:Asamblea_Municipal_de_Trinidad.jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Asamblea_Municipal_de_Trinidad.jpg|Town hall File:Cuba_2013-01-26_(8544552364).jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Cuba_2013-01-26_(8544552364).jpg File:Trinidad,_Cuba_(44170439415).jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Trinidad,_Cuba_(44170439415).jpg File:Museo_de_la_Lucha_contra_Bandidos_-Cloître_du_Convento_de_San_Francisco_(Trinidad,_Cuba).jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Museo_de_la_Lucha_contra_Bandidos_-Clo%C3%AEtre_du_Convento_de_San_Francisco_(Trinidad,_Cuba).jpg|Tower of the Convento de San Francisco File:Iglesia_de_Santa_Ana_-_Trinidad_-_01.jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Iglesia_de_Santa_Ana_-_Trinidad_-_01.jpg|Church of Santa Ana File:Trinidad,_Cuba_(17136576477).jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Trinidad,_Cuba_(17136576477).jpg </gallery> == Referenzi == [[Kategorija:Siti ta' Wirt Dinji Kulturali]] [[Kategorija:Siti ta' Wirt Dinji f'Kuba]] 89k9a89z138r8txtlzkyd4arrag8pae 317897 317896 2024-11-26T13:20:28Z Trigcly 17859 added [[Category:Kuba]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] 317897 wikitext text/x-wiki {{Infobox city}} '''Trinidad''' (pronunzja bl-[[Lingwa Spanjola|Ispanjol]]: [tɾiniˈðað]) hija belt fil-provinċja ta' Sancti Spíritus, f'[[Kuba]] ċentrali. Flimkien mal-Wied tal-Inġenji fil-qrib, il-belt tniżżlet fil-lista tas-[[Sit ta' Wirt Dinji|Siti ta' Wirt Dinji]] tal-[[UNESCO]] fl-1988, minħabba l-importanza storika tagħha bħala ċentru tal-kummerċ taz-zokkor fis-sekli 18 u 19.<ref>{{Ċita web|url=https://whc.unesco.org/en/list/460|titlu=Trinidad and the Valle de los Ingenios - UNESCO|sit=whc.unesco.org|data-aċċess=2024-11-26}}</ref> Trinidad hija waħda mill-iżjed bliet ippreservati fil-Karibew miż-żmien meta l-kummerċ taz-zokkor kien l-industrija prinċipali fir-reġjun. == Storja == Trinidad ġiet stabbilita fit-23 ta' Diċembru 1514 minn [[Diego Velázquez de Cuéllar]] bl-isem ta' '''Villa de la Santísima Trinidad'''.<ref>{{Ċita web|url=http://www.guije.com/pueblo/municipios/vtrinidad/index.htm|titlu=Trinidad|sit=www.guije.com|data-aċċess=2024-11-26}}</ref> [[Hernán Cortés]] irrekluta l-irġiel għall-ispedizzjoni tiegħu mid-dar ta' [[Juan de Grijalva]] fi Trinidad u f'Sancti Spíritus fil-bidu tal-ispedizzjoni tiegħu tal-1518. Fosthom kien hemm [[Pedro de Alvarado]] u l-ħames aħwa tiegħu. Wara għaxart ijiem, Cortes baħħar, u l-uffiċjal inkarigat [[Francisco Verdugo]] ma rnexxilux jipprevjeni t-tluq ta' Cortes, minkejja l-ordnijiet mingħand [[Diego Velázquez]].<ref>Diaz, B., 1963, ''The Conquest of New Spain'', [[Londra]]: Penguin Books, <nowiki>ISBN 0140441239</nowiki>. pp. 49-52.</ref> L-Ispedizzjoni ta' Narvaez żbarkat fi Trinidad fl-1527 fi triqitha lejn Florida. L-ispedizzjoni nqabdet f'urugan, u ntilfu żewġ vapuri, għoxrin [[żiemel]] u sittin raġel minħabba l-qilla tal-maltempata. == [[Ġeografija]] == Il-belt proprja hija maqsuma fil-''barrios'' (kwartieri) ta' Primero, Segundo u Tercero. Il-muniċipalità kollha hija magħmula mill-''consejos populares'' (kunsilli popolari) ta' Centro, Zona Monumento, Armando Mestre, La Purísima, Casilda, Federación Nacional de Trabajadores Azucareros (FNTA), Condado, Topes de Collante, San Pedro, Manacas - Iznaga, Algarrobo, Pitajones u Caracusey. == Ekonomija == Illum il-ġurnata, l-industrija prinċipali ta' Trinidad hija l-ipproċessar tat-tabakk. Il-partijiet iktar antiki tal-belt huma ppreservati sew, u l-industrija tat-turiżmu ta' Kuba ddaħħal introjtu mdaqqas mill-gruppi turistiċi. B'kuntrast ma' dan, xi partijiet tal-belt lil hinn miż-żoni turistiċi huma mitluqa sew, speċjalment fiċ-ċentru. It-turiżmu min-nazzjonijiet tal-Punent huwa sors ewlieni ta' introjtu fil-belt. === Turiżmu === Il-belt tinsab mal-kosta tal-Karibew qrib il-Muntanji ta' Escambray. == Kultura == === Belt === ; Plaza Mayor Il-Plaza Mayor (litteralment il-[[Pjazza]] Ewlenija) ta' Trinidad hija pjazza u [[mużew]] fil-beraħ tal-arkitettura Kolonjali [[Spanja|Spanjola]]. Iż-żona tal-pjazza storika tinkludi xi ftit blokok kwadri, toroq pavimentati biċ-ċagħaq, djar ikkuluriti bi grilji tal-ferrobattut, u binjiet tal-era kolonjali bħall-[[Katidral]] tat-[[It-Trinità Mqaddsa|Trinità Mqaddsa]] u l-Kunvent ta' San Franġisk. Il-Mużew tal-Istorja Muniċipali jinsab fil-belt ukoll. ; Mużika Hemm diversi ''casas de musica'', inkluż waħda qrib il-katidral fil-Plaza Major. Hemm ukoll diskoteki, inkluż waħda fil-fdalijiet ta' knisja; u hemm oħra f'għar kbir li qabel kien jintuża bħala sptar fi żmien il-gwerra. === Reġjun === ; Fabbriki taz-zokkor Il-Wied tal-Fabbriki taz-Zokkor jew tal-Inġenji (''Valle de los Ingenios''), inkluża flimkien mal-belt bħala Sit ta' Wirt Dinji tal-UNESCO, fih madwar 70 fabbrika storika tal-kannamiela. Dawn jirrappreżentaw l-importanza taz-zokkor għall-ekonomija Kubana mis-seklu 18. Il-wied fih ukoll it-''Torre Iznaga'', torri ta' 45 [[metru]] (148 pied) li nbena minn [[Alejo Iznaga Borrell]] fl-1816. ; Kosti u bajjiet 20 kilometru (12-il mil) mill-belt hemm Topes de Collantes, wieħed miċ-ċentri ewlenin tal-ekoturiżmu ta' Kuba. Attrazzjoni oħra hija l-Bajja ta' Casilda, li tattira lill-għawwiema u lill-bugħaddasa. Gżejra fil-qrib għandha bajjiet mhux mittiefsa. Il-Bajja ta' Ancón — ''Playa Ancón'', hija bajja tar-ramel [[abjad]] u kienet waħda mill-ewwel żoni ġodda bil-lukandi li ġew żviluppati f'Kuba wara r-rivoluzzjoni tal-1959. Tul il-[[Peniżola]] ta' Ancón hemm tliet lukandi: il-Lukanda ta' Costa Sur, il-Lukanda ta' Ancón, u l-Lukanda ta' Brisas Trinidad del Mar. == Demografija == Fl-2022, il-muniċipalità ta' Trinidad kellha popolazzjoni ta' 76,500 ruħ. B'erja totali ta' 1,155 km² (446 mil kwadru), il-belt għandha densità tal-popolazzjoni ta' 63.6/km² (165/mil kwadru).<ref>{{Ċita web|url=https://www.citypopulation.de/en/cuba/admin/|titlu=Cuba: Administrative Division (Provinces and Municipalities) - Population Statistics, Charts and Map|sit=www.citypopulation.de|data-aċċess=2024-11-26}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://statoids.com/ycu.html|titlu=Cuba Municipalities|sit=statoids.com|data-aċċess=2024-11-26}}</ref> == Gallerija == <gallery> File:Saint_Francis_of_Assini_in_Trinidad_Cuba.jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Saint_Francis_of_Assini_in_Trinidad_Cuba.jpg|A view from Saint Francis of Assini, Trinidad, Cuba File:2008-06-07_Trinidad_D_Bruyere.JPG|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:2008-06-07_Trinidad_D_Bruyere.JPG|Plaza Mayor and Iglesia y Convento de San Francisco File:Cuba_2013-01-26_(8543458731).jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Cuba_2013-01-26_(8543458731).jpg|Plaza Mayor File:TrinidadCuba.jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:TrinidadCuba.jpg|A typical colonial street in October 2000. File:Asamblea_Municipal_de_Trinidad.jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Asamblea_Municipal_de_Trinidad.jpg|Town hall File:Cuba_2013-01-26_(8544552364).jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Cuba_2013-01-26_(8544552364).jpg File:Trinidad,_Cuba_(44170439415).jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Trinidad,_Cuba_(44170439415).jpg File:Museo_de_la_Lucha_contra_Bandidos_-Cloître_du_Convento_de_San_Francisco_(Trinidad,_Cuba).jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Museo_de_la_Lucha_contra_Bandidos_-Clo%C3%AEtre_du_Convento_de_San_Francisco_(Trinidad,_Cuba).jpg|Tower of the Convento de San Francisco File:Iglesia_de_Santa_Ana_-_Trinidad_-_01.jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Iglesia_de_Santa_Ana_-_Trinidad_-_01.jpg|Church of Santa Ana File:Trinidad,_Cuba_(17136576477).jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Trinidad,_Cuba_(17136576477).jpg </gallery> == Referenzi == [[Kategorija:Siti ta' Wirt Dinji Kulturali]] [[Kategorija:Siti ta' Wirt Dinji f'Kuba]] [[Kategorija:Kuba]] q4gugf0q9vse019oayu138on3e2pssn 0 33071 317917 2024-11-26T16:48:44Z ToniSant 4257 Maħluqa bit-traduzzjoni tal-paġna "[[:en:Special:Redirect/revision/1259702346|St Mary Magdalene Chapel, Dingli]]" 317917 wikitext text/x-wiki Il-'''Kappella ta' Santa Marija Maddalena''' hija [[kappella]] [[Knisja Kattolika|Kattolika Rumana]] fil-limiti ta' [[Ħad-Dingli]], [[Malta]], iddedikata lil [[Marija Maddalena]]. Il-binja tagħti fuq l- [[Ħad-Dingli|Irdumijiet ta’ Ħad-Dingli]], u għalhekk komunement magħrufa bħala ''l-'''kappella tal-irdum''''' . Il-kappella nbniet fl-1646 fuq il-post fejn qabel kien hemm oħra, li kienet teżisti mill-inqas mis-seklu 15. L-arkitettura sempliċi tagħha hija tipika tal-kappelli Maltin fil-kampanja. == Storja == [[Stampa:02308_St._Mary_Magdalene_Chapel_(Dingli),_interior.jpg|xellug|daqsminuri| Il-kappella minn ġewwa fiha artal maġġur]] Mhux magħruf eżatt meta nbniet din il-kappella, iżda l-eqdem referenza għall-binja hija fl-1446. Hija tinsab fuq l-Irdumijiet ta' Ħad-Dingli, bogħod mir-raħal innifsu, u kienet tintuża l-aktar mill-bdiewa li kienu jgħixu fl-irziezet ta' dik in-naħa. Il-kappella kienet tinstab fi stat ħażin sal-1575 u ftit wara ġġarrfet. Inbniet mill-ġdid fis-seklu 17, u nfetħet għal darb' oħra mill-Isqof Miguel Juan Balaguer Camarasa fil-15 ta' April 1646. Ir-rikostruzzjoni hija kkommemorata fi skrizzjoni bil-[[Lingwa Latina|Latin]] li hemm inċiża fuq id-daħla prinċipali.<ref name="ciantar">{{Ċita web|url=http://www.ciantar.org/kappellimaltin/Il-Kappelli/Sett06/DGL_Maddalena/dgl_maddalena.html|titlu=Il-knisja tal-Maddalena ~ Ħad-Dingli ~|isem=Joe|awtur=Brincat|sit=Kappelli Maltin|lingwa=Maltese|arkivju-url=https://web.archive.org/web/20150124055530/http://www.ciantar.org/kappellimaltin/Il-Kappelli/Sett06/DGL_Maddalena/dgl_maddalena.html|arkivju-data=24 January 2015}}</ref> Fl-1777, ġiet installata plakka li tgħid ''non gode l'immunita ecclesias'' ħdejn il-bieb biex tindika li l-kappella ma kellhiex [[immunità ekkleżjastika]].<ref>{{Ċita web|url=http://www.dingli.gov.mt/default.aspx?MDIS=744|titlu=St. Mary Magdalene Chapel|sit=Dingli Local Council|arkivju-url=https://web.archive.org/web/20160316105213/http://dingli.gov.mt/default.aspx?MDIS=744|arkivju-data=16 March 2016}}</ref> [[Stampa:Chapel_of_Mary_Magdalene_2024-09-24.jpg|lemin|daqsminuri| Il-kappella tinsab f'waħda mill-ftit żoni tal-gżejjer Maltin li mhumiex milquta ħafna mit-tniġġis tad-dawl bil-lejl, it-Triq ta' Sant' Anna tidher warajha f'lejl ċar]] Il-kappella ġiet dekonsagrata mill-Isqof [[Gaetano Pace Forno]] fis-seklu 19, iżda aktar tard ġiet ikkonsagrata mill-ġdid.<ref>{{Ċita web|url=http://www.malta-canada.com/churches-chapels/Dingli.htm|titlu=Dingli|isem=John|awtur=Scerri|sit=malta-canada.com|arkivju-url=https://web.archive.org/web/20100226182254/http://www.malta-canada.com/churches-chapels/Dingli.htm|arkivju-data=26 February 2010}}</ref> Fl-4 ta’ Frar 1936 ntlaqtet minn sajjetta, li għamlet ħsara lit-tieqa ċirkolari fuq il-faċċata, iżda din ġiet imsewwija aktar tard.<ref name="ciantar">{{Ċita web|url=http://www.ciantar.org/kappellimaltin/Il-Kappelli/Sett06/DGL_Maddalena/dgl_maddalena.html|titlu=Il-knisja tal-Maddalena ~ Ħad-Dingli ~|isem=Joe|awtur=Brincat|sit=Kappelli Maltin|lingwa=Maltese|arkivju-url=https://web.archive.org/web/20150124055530/http://www.ciantar.org/kappellimaltin/Il-Kappelli/Sett06/DGL_Maddalena/dgl_maddalena.html|arkivju-data=24 January 2015}}<cite class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source" data-ve-ignore="true" id="CITEREFBrincat">Brincat, Joe. [https://web.archive.org/web/20150124055530/http://www.ciantar.org/kappellimaltin/Il-Kappelli/Sett06/DGL_Maddalena/dgl_maddalena.html "Il-knisja tal-Maddalena ~ Ħad-Dingli ~"]. ''Kappelli Maltin'' (in Maltese). Archived from [http://www.ciantar.org/kappellimaltin/Il-Kappelli/Sett06/DGL_Maddalena/dgl_maddalena.html the original] on 24 January 2015.</cite> [[Category:CS1 Maltese-language sources (mt)]]</ref> F’Mejju 2005, il-kappella bdiet tiġi restawrata mir-Restoration Unit tal-Ministeru tar-Riżorsi u l-Infrastruttura, taħt is-superviżjoni tal-perit David Vassallo. Ix-xogħlijiet ta’ restawr kienu jinkludu t-tisħiħ tas-saqaf, il-bdil tas-siment antik bil-[[ġir idrawliku]], u l-installazzjoni ta’ pavimentar ġdid għall-kappella u ż-zuntier tagħha. Ġiet installata wkoll plakka replika ''non gode l'immunita ecclesias'', wara li l-oriġinal kien insterqet. Il-parroċċa ta’ Ħad-Dingli kkummissjonat ukoll artal ġdid, filwaqt li Dun Ġwann Abela u l-familja tiegħu għamlu donazzjoni ta’ artal. Il-kappella restawrata ġiet inawgurata fl-20 ta’ Mejju 2007.<ref name="ciantar">{{Ċita web|url=http://www.ciantar.org/kappellimaltin/Il-Kappelli/Sett06/DGL_Maddalena/dgl_maddalena.html|titlu=Il-knisja tal-Maddalena ~ Ħad-Dingli ~|isem=Joe|awtur=Brincat|sit=Kappelli Maltin|lingwa=Maltese|arkivju-url=https://web.archive.org/web/20150124055530/http://www.ciantar.org/kappellimaltin/Il-Kappelli/Sett06/DGL_Maddalena/dgl_maddalena.html|arkivju-data=24 January 2015}}<cite class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source" data-ve-ignore="true" id="CITEREFBrincat">Brincat, Joe. [https://web.archive.org/web/20150124055530/http://www.ciantar.org/kappellimaltin/Il-Kappelli/Sett06/DGL_Maddalena/dgl_maddalena.html "Il-knisja tal-Maddalena ~ Ħad-Dingli ~"]. ''Kappelli Maltin'' (in Maltese). Archived from [http://www.ciantar.org/kappellimaltin/Il-Kappelli/Sett06/DGL_Maddalena/dgl_maddalena.html the original] on 24 January 2015.</cite> [[Category:CS1 Maltese-language sources (mt)]]</ref> Il-kappella reġgħet intlaqtet minn sajjetta waqt maltempata bir-ragħad fl-10 ta’ Diċembru 2014, li għamlet ħsara lit-tieqa u fil-parti ta’ fuq tal-faċċata. Xi debris laqat l-artal, u saritlu xi ħsara.<ref>{{Ċita aħbar|data=10 December 2014|titlu=Lightning strike damages chapel|url=http://www.timesofmalta.com/articles/view/20141210/local/lightning-strike-damages-chapel.547586|pubblikazzjoni=[[Times of Malta]]|arkivju-url=https://web.archive.org/web/20150813195152/http://www.timesofmalta.com/articles/view/20141210/local/lightning-strike-damages-chapel.547586|arkivju-data=13 August 2015}}</ref> Il-ħsara sussegwentement ġiet imsewwija mid-Direttorat tar-Restawr,<ref>{{Ċita aħbar|data=11 December 2014|titlu=Steeple struck|url=http://www.timesofmalta.com/articles/view/20141211/local/Steeple-struck.547728|pubblikazzjoni=[[Times of Malta]]|arkivju-url=https://web.archive.org/web/20160531173428/http://www.timesofmalta.com/articles/view/20141211/local/Steeple-struck.547728|arkivju-data=31 May 2016}}</ref> u l-kappella reġgħet infetħet f'April 2015.<ref>{{Ċita aħbar|kunjom=Zammit|isem=Marion|data=21 April 2015|titlu=Il-kappella tal-Maddalena f'Ħad-Dingli se terġa' tiftaħ il-bibien tagħha|url=http://www.newsbook.com.mt/artikli/2015/4/21/il-kappella-tal-maddalena-f-had-dingli-se-terga-tiftah-il-bibien-taghha.30225/|pubblikazzjoni=newsbook.com.mt|lingwa=Maltese|arkivju-url=https://web.archive.org/web/20160531172813/http://www.newsbook.com.mt/artikli/2015/4/21/il-kappella-tal-maddalena-f-had-dingli-se-terga-tiftah-il-bibien-taghha.30225/|arkivju-data=31 May 2016}}</ref> Il-kappella hija mniżżla fl- [[Inventarju Nazzjonali ta' Propjetà Kulturali tal-Gżejjer Maltin|Inventarju Nazzjonali tal-Proprjetà Kulturali tal-Gżejjer Maltin]] . <ref>{{Ċita web|url=http://www.culturalheritage.gov.mt/filebank/inventory/Chapels%20and%20Niches/NICPMI%2002106-02313/2308.pdf|titlu=Chapel of Mary Magdalene|data=28 March 2014|sit=National Inventory of the Cultural Property of the Maltese Islands|arkivju-url=https://web.archive.org/web/20160717124904/http://www.culturalheritage.gov.mt/filebank/inventory/Chapels%20and%20Niches/NICPMI%2002106-02313/2308.pdf|arkivju-data=17 July 2016}}</ref> == Arkitettura == [[Stampa:Ta'_Dmejrek-IMG_1548.jpg|xellug|daqsminuri| Il-kappella li tagħti fuq l-Irdumijiet ta’ Ħad-Dingli]] Il-Kappella ta’ Santa Marija Maddalena għandha disinn sempliċi, tipiku tal-kappelli Maltin fil-kampanja. Għandha struttura rettangolari, u il-faċċata fiha bieb wieħed u tieqa ċirkolari. Iskrizzjoni bil-Latin tinsab eżatt fuq il-bieb, filwaqt li ċangatura li oriġinarjament fiha stemma tinsab fuq it-tieqa. A zuntier żgħir jinsab barra l-knisja, u puġġaman fil-qrib jipproteġi lill-viżitaturi tal-kappella milli jaqgħu mill-irdumijiet.<ref name="ciantar">{{Ċita web|url=http://www.ciantar.org/kappellimaltin/Il-Kappelli/Sett06/DGL_Maddalena/dgl_maddalena.html|titlu=Il-knisja tal-Maddalena ~ Ħad-Dingli ~|isem=Joe|awtur=Brincat|sit=Kappelli Maltin|lingwa=Maltese|arkivju-url=https://web.archive.org/web/20150124055530/http://www.ciantar.org/kappellimaltin/Il-Kappelli/Sett06/DGL_Maddalena/dgl_maddalena.html|arkivju-data=24 January 2015}}<cite class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source" data-ve-ignore="true" id="CITEREFBrincat">Brincat, Joe. [https://web.archive.org/web/20150124055530/http://www.ciantar.org/kappellimaltin/Il-Kappelli/Sett06/DGL_Maddalena/dgl_maddalena.html "Il-knisja tal-Maddalena ~ Ħad-Dingli ~"]. ''Kappelli Maltin'' (in Maltese). Archived from [http://www.ciantar.org/kappellimaltin/Il-Kappelli/Sett06/DGL_Maddalena/dgl_maddalena.html the original] on 24 January 2015.</cite> [[Category:CS1 Maltese-language sources (mt)]]</ref> Il-knisja għandha artal mibni bil-[[Ġebla tal-ġir|ġebla tal-franka]] Maltija. Il-kwadru titulari huwa ''Kristu Rxoxt'' ta' [[Paul Camilleri Cauchi|Pawlu Camilleri Cauchi]], li juri [[Ġesù|lil Ġesù]] jaħfer lil Marija Maddalena penitenti wara l-qawmien tiegħu mill-mewt.<ref name="ciantar">{{Ċita web|url=http://www.ciantar.org/kappellimaltin/Il-Kappelli/Sett06/DGL_Maddalena/dgl_maddalena.html|titlu=Il-knisja tal-Maddalena ~ Ħad-Dingli ~|isem=Joe|awtur=Brincat|sit=Kappelli Maltin|lingwa=Maltese|arkivju-url=https://web.archive.org/web/20150124055530/http://www.ciantar.org/kappellimaltin/Il-Kappelli/Sett06/DGL_Maddalena/dgl_maddalena.html|arkivju-data=24 January 2015}}<cite class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source" data-ve-ignore="true" id="CITEREFBrincat">Brincat, Joe. [https://web.archive.org/web/20150124055530/http://www.ciantar.org/kappellimaltin/Il-Kappelli/Sett06/DGL_Maddalena/dgl_maddalena.html "Il-knisja tal-Maddalena ~ Ħad-Dingli ~"]. ''Kappelli Maltin'' (in Maltese). Archived from [http://www.ciantar.org/kappellimaltin/Il-Kappelli/Sett06/DGL_Maddalena/dgl_maddalena.html the original] on 24 January 2015.</cite> [[Category:CS1 Maltese-language sources (mt)]]</ref> == Referenzi == {{Referenzi|30em}} [[Kategorija:Inventarju Nazzjonali tal-Proprjetà Kulturali tal-Gżejjer Maltin]] [[Kategorija:Knejjes tal-ġebel tal-ġir f'Malta]] t3kvemlpvza3az2liut56b17oxtxz0w 317918 317917 2024-11-26T16:49:33Z ToniSant 4257 +databox 317918 wikitext text/x-wiki {{Databox}} Il-'''Kappella ta' Santa Marija Maddalena''' hija [[kappella]] [[Knisja Kattolika|Kattolika Rumana]] fil-limiti ta' [[Ħad-Dingli]], [[Malta]], iddedikata lil [[Marija Maddalena]]. Il-binja tagħti fuq l-[[Ħad-Dingli|Irdumijiet ta’ Ħad-Dingli]], u għalhekk komunement magħrufa bħala ''l-'''kappella tal-irdum''''' . Il-kappella nbniet fl-1646 fuq il-post fejn qabel kien hemm oħra, li kienet teżisti mill-inqas mis-seklu 15. L-arkitettura sempliċi tagħha hija tipika tal-kappelli Maltin fil-kampanja. == Storja == [[Stampa:02308_St._Mary_Magdalene_Chapel_(Dingli),_interior.jpg|xellug|daqsminuri| Il-kappella minn ġewwa fiha artal maġġur]] Mhux magħruf eżatt meta nbniet din il-kappella, iżda l-eqdem referenza għall-binja hija fl-1446. Hija tinsab fuq l-Irdumijiet ta' Ħad-Dingli, bogħod mir-raħal innifsu, u kienet tintuża l-aktar mill-bdiewa li kienu jgħixu fl-irziezet ta' dik in-naħa. Il-kappella kienet tinstab fi stat ħażin sal-1575 u ftit wara ġġarrfet. Inbniet mill-ġdid fis-seklu 17, u nfetħet għal darb' oħra mill-Isqof Miguel Juan Balaguer Camarasa fil-15 ta' April 1646. Ir-rikostruzzjoni hija kkommemorata fi skrizzjoni bil-[[Lingwa Latina|Latin]] li hemm inċiża fuq id-daħla prinċipali.<ref name="ciantar">{{Ċita web|url=http://www.ciantar.org/kappellimaltin/Il-Kappelli/Sett06/DGL_Maddalena/dgl_maddalena.html|titlu=Il-knisja tal-Maddalena ~ Ħad-Dingli ~|isem=Joe|awtur=Brincat|sit=Kappelli Maltin|lingwa=Maltese|arkivju-url=https://web.archive.org/web/20150124055530/http://www.ciantar.org/kappellimaltin/Il-Kappelli/Sett06/DGL_Maddalena/dgl_maddalena.html|arkivju-data=24 January 2015}}</ref> Fl-1777, ġiet installata plakka li tgħid ''non gode l'immunita ecclesias'' ħdejn il-bieb biex tindika li l-kappella ma kellhiex [[immunità ekkleżjastika]].<ref>{{Ċita web|url=http://www.dingli.gov.mt/default.aspx?MDIS=744|titlu=St. Mary Magdalene Chapel|sit=Dingli Local Council|arkivju-url=https://web.archive.org/web/20160316105213/http://dingli.gov.mt/default.aspx?MDIS=744|arkivju-data=16 March 2016}}</ref> [[Stampa:Chapel_of_Mary_Magdalene_2024-09-24.jpg|lemin|daqsminuri| Il-kappella tinsab f'waħda mill-ftit żoni tal-gżejjer Maltin li mhumiex milquta ħafna mit-tniġġis tad-dawl bil-lejl, it-Triq ta' Sant' Anna tidher warajha f'lejl ċar]] Il-kappella ġiet dekonsagrata mill-Isqof [[Gaetano Pace Forno]] fis-seklu 19, iżda aktar tard ġiet ikkonsagrata mill-ġdid.<ref>{{Ċita web|url=http://www.malta-canada.com/churches-chapels/Dingli.htm|titlu=Dingli|isem=John|awtur=Scerri|sit=malta-canada.com|arkivju-url=https://web.archive.org/web/20100226182254/http://www.malta-canada.com/churches-chapels/Dingli.htm|arkivju-data=26 February 2010}}</ref> Fl-4 ta’ Frar 1936 ntlaqtet minn sajjetta, li għamlet ħsara lit-tieqa ċirkolari fuq il-faċċata, iżda din ġiet imsewwija aktar tard.<ref name="ciantar">{{Ċita web|url=http://www.ciantar.org/kappellimaltin/Il-Kappelli/Sett06/DGL_Maddalena/dgl_maddalena.html|titlu=Il-knisja tal-Maddalena ~ Ħad-Dingli ~|isem=Joe|awtur=Brincat|sit=Kappelli Maltin|lingwa=Maltese|arkivju-url=https://web.archive.org/web/20150124055530/http://www.ciantar.org/kappellimaltin/Il-Kappelli/Sett06/DGL_Maddalena/dgl_maddalena.html|arkivju-data=24 January 2015}}<cite class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source" data-ve-ignore="true" id="CITEREFBrincat">Brincat, Joe. [https://web.archive.org/web/20150124055530/http://www.ciantar.org/kappellimaltin/Il-Kappelli/Sett06/DGL_Maddalena/dgl_maddalena.html "Il-knisja tal-Maddalena ~ Ħad-Dingli ~"]. ''Kappelli Maltin'' (in Maltese). Archived from [http://www.ciantar.org/kappellimaltin/Il-Kappelli/Sett06/DGL_Maddalena/dgl_maddalena.html the original] on 24 January 2015.</cite> [[Category:CS1 Maltese-language sources (mt)]]</ref> F’Mejju 2005, il-kappella bdiet tiġi restawrata mir-Restoration Unit tal-Ministeru tar-Riżorsi u l-Infrastruttura, taħt is-superviżjoni tal-perit David Vassallo. Ix-xogħlijiet ta’ restawr kienu jinkludu t-tisħiħ tas-saqaf, il-bdil tas-siment antik bil-[[ġir idrawliku]], u l-installazzjoni ta’ pavimentar ġdid għall-kappella u ż-zuntier tagħha. Ġiet installata wkoll plakka replika ''non gode l'immunita ecclesias'', wara li l-oriġinal kien insterqet. Il-parroċċa ta’ Ħad-Dingli kkummissjonat ukoll artal ġdid, filwaqt li Dun Ġwann Abela u l-familja tiegħu għamlu donazzjoni ta’ artal. Il-kappella restawrata ġiet inawgurata fl-20 ta’ Mejju 2007.<ref name="ciantar">{{Ċita web|url=http://www.ciantar.org/kappellimaltin/Il-Kappelli/Sett06/DGL_Maddalena/dgl_maddalena.html|titlu=Il-knisja tal-Maddalena ~ Ħad-Dingli ~|isem=Joe|awtur=Brincat|sit=Kappelli Maltin|lingwa=Maltese|arkivju-url=https://web.archive.org/web/20150124055530/http://www.ciantar.org/kappellimaltin/Il-Kappelli/Sett06/DGL_Maddalena/dgl_maddalena.html|arkivju-data=24 January 2015}}<cite class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source" data-ve-ignore="true" id="CITEREFBrincat">Brincat, Joe. [https://web.archive.org/web/20150124055530/http://www.ciantar.org/kappellimaltin/Il-Kappelli/Sett06/DGL_Maddalena/dgl_maddalena.html "Il-knisja tal-Maddalena ~ Ħad-Dingli ~"]. ''Kappelli Maltin'' (in Maltese). Archived from [http://www.ciantar.org/kappellimaltin/Il-Kappelli/Sett06/DGL_Maddalena/dgl_maddalena.html the original] on 24 January 2015.</cite> [[Category:CS1 Maltese-language sources (mt)]]</ref> Il-kappella reġgħet intlaqtet minn sajjetta waqt maltempata bir-ragħad fl-10 ta’ Diċembru 2014, li għamlet ħsara lit-tieqa u fil-parti ta’ fuq tal-faċċata. Xi debris laqat l-artal, u saritlu xi ħsara.<ref>{{Ċita aħbar|data=10 December 2014|titlu=Lightning strike damages chapel|url=http://www.timesofmalta.com/articles/view/20141210/local/lightning-strike-damages-chapel.547586|pubblikazzjoni=[[Times of Malta]]|arkivju-url=https://web.archive.org/web/20150813195152/http://www.timesofmalta.com/articles/view/20141210/local/lightning-strike-damages-chapel.547586|arkivju-data=13 August 2015}}</ref> Il-ħsara sussegwentement ġiet imsewwija mid-Direttorat tar-Restawr,<ref>{{Ċita aħbar|data=11 December 2014|titlu=Steeple struck|url=http://www.timesofmalta.com/articles/view/20141211/local/Steeple-struck.547728|pubblikazzjoni=[[Times of Malta]]|arkivju-url=https://web.archive.org/web/20160531173428/http://www.timesofmalta.com/articles/view/20141211/local/Steeple-struck.547728|arkivju-data=31 May 2016}}</ref> u l-kappella reġgħet infetħet f'April 2015.<ref>{{Ċita aħbar|kunjom=Zammit|isem=Marion|data=21 April 2015|titlu=Il-kappella tal-Maddalena f'Ħad-Dingli se terġa' tiftaħ il-bibien tagħha|url=http://www.newsbook.com.mt/artikli/2015/4/21/il-kappella-tal-maddalena-f-had-dingli-se-terga-tiftah-il-bibien-taghha.30225/|pubblikazzjoni=newsbook.com.mt|lingwa=Maltese|arkivju-url=https://web.archive.org/web/20160531172813/http://www.newsbook.com.mt/artikli/2015/4/21/il-kappella-tal-maddalena-f-had-dingli-se-terga-tiftah-il-bibien-taghha.30225/|arkivju-data=31 May 2016}}</ref> Il-kappella hija mniżżla fl- [[Inventarju Nazzjonali ta' Propjetà Kulturali tal-Gżejjer Maltin|Inventarju Nazzjonali tal-Proprjetà Kulturali tal-Gżejjer Maltin]] . <ref>{{Ċita web|url=http://www.culturalheritage.gov.mt/filebank/inventory/Chapels%20and%20Niches/NICPMI%2002106-02313/2308.pdf|titlu=Chapel of Mary Magdalene|data=28 March 2014|sit=National Inventory of the Cultural Property of the Maltese Islands|arkivju-url=https://web.archive.org/web/20160717124904/http://www.culturalheritage.gov.mt/filebank/inventory/Chapels%20and%20Niches/NICPMI%2002106-02313/2308.pdf|arkivju-data=17 July 2016}}</ref> == Arkitettura == [[Stampa:Ta'_Dmejrek-IMG_1548.jpg|xellug|daqsminuri| Il-kappella li tagħti fuq l-Irdumijiet ta’ Ħad-Dingli]] Il-Kappella ta’ Santa Marija Maddalena għandha disinn sempliċi, tipiku tal-kappelli Maltin fil-kampanja. Għandha struttura rettangolari, u il-faċċata fiha bieb wieħed u tieqa ċirkolari. Iskrizzjoni bil-Latin tinsab eżatt fuq il-bieb, filwaqt li ċangatura li oriġinarjament fiha stemma tinsab fuq it-tieqa. A zuntier żgħir jinsab barra l-knisja, u puġġaman fil-qrib jipproteġi lill-viżitaturi tal-kappella milli jaqgħu mill-irdumijiet.<ref name="ciantar">{{Ċita web|url=http://www.ciantar.org/kappellimaltin/Il-Kappelli/Sett06/DGL_Maddalena/dgl_maddalena.html|titlu=Il-knisja tal-Maddalena ~ Ħad-Dingli ~|isem=Joe|awtur=Brincat|sit=Kappelli Maltin|lingwa=Maltese|arkivju-url=https://web.archive.org/web/20150124055530/http://www.ciantar.org/kappellimaltin/Il-Kappelli/Sett06/DGL_Maddalena/dgl_maddalena.html|arkivju-data=24 January 2015}}<cite class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source" data-ve-ignore="true" id="CITEREFBrincat">Brincat, Joe. [https://web.archive.org/web/20150124055530/http://www.ciantar.org/kappellimaltin/Il-Kappelli/Sett06/DGL_Maddalena/dgl_maddalena.html "Il-knisja tal-Maddalena ~ Ħad-Dingli ~"]. ''Kappelli Maltin'' (in Maltese). Archived from [http://www.ciantar.org/kappellimaltin/Il-Kappelli/Sett06/DGL_Maddalena/dgl_maddalena.html the original] on 24 January 2015.</cite> [[Category:CS1 Maltese-language sources (mt)]]</ref> Il-knisja għandha artal mibni bil-[[Ġebla tal-ġir|ġebla tal-franka]] Maltija. Il-kwadru titulari huwa ''Kristu Rxoxt'' ta' [[Paul Camilleri Cauchi|Pawlu Camilleri Cauchi]], li juri [[Ġesù|lil Ġesù]] jaħfer lil Marija Maddalena penitenti wara l-qawmien tiegħu mill-mewt.<ref name="ciantar">{{Ċita web|url=http://www.ciantar.org/kappellimaltin/Il-Kappelli/Sett06/DGL_Maddalena/dgl_maddalena.html|titlu=Il-knisja tal-Maddalena ~ Ħad-Dingli ~|isem=Joe|awtur=Brincat|sit=Kappelli Maltin|lingwa=Maltese|arkivju-url=https://web.archive.org/web/20150124055530/http://www.ciantar.org/kappellimaltin/Il-Kappelli/Sett06/DGL_Maddalena/dgl_maddalena.html|arkivju-data=24 January 2015}}<cite class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source" data-ve-ignore="true" id="CITEREFBrincat">Brincat, Joe. [https://web.archive.org/web/20150124055530/http://www.ciantar.org/kappellimaltin/Il-Kappelli/Sett06/DGL_Maddalena/dgl_maddalena.html "Il-knisja tal-Maddalena ~ Ħad-Dingli ~"]. ''Kappelli Maltin'' (in Maltese). Archived from [http://www.ciantar.org/kappellimaltin/Il-Kappelli/Sett06/DGL_Maddalena/dgl_maddalena.html the original] on 24 January 2015.</cite> [[Category:CS1 Maltese-language sources (mt)]]</ref> == Referenzi == {{Referenzi|30em}} [[Kategorija:Inventarju Nazzjonali tal-Proprjetà Kulturali tal-Gżejjer Maltin]] [[Kategorija:Knejjes tal-ġebel tal-ġir f'Malta]] 58ttucaaeggr8sny89qm4fiuhd82lz3 317919 317918 2024-11-26T17:03:39Z ToniSant 4257 /* Referenzi */ +commonscat 317919 wikitext text/x-wiki {{Databox}} Il-'''Kappella ta' Santa Marija Maddalena''' hija [[kappella]] [[Knisja Kattolika|Kattolika Rumana]] fil-limiti ta' [[Ħad-Dingli]], [[Malta]], iddedikata lil [[Marija Maddalena]]. Il-binja tagħti fuq l-[[Ħad-Dingli|Irdumijiet ta’ Ħad-Dingli]], u għalhekk komunement magħrufa bħala ''l-'''kappella tal-irdum''''' . Il-kappella nbniet fl-1646 fuq il-post fejn qabel kien hemm oħra, li kienet teżisti mill-inqas mis-seklu 15. L-arkitettura sempliċi tagħha hija tipika tal-kappelli Maltin fil-kampanja. == Storja == [[Stampa:02308_St._Mary_Magdalene_Chapel_(Dingli),_interior.jpg|xellug|daqsminuri| Il-kappella minn ġewwa fiha artal maġġur]] Mhux magħruf eżatt meta nbniet din il-kappella, iżda l-eqdem referenza għall-binja hija fl-1446. Hija tinsab fuq l-Irdumijiet ta' Ħad-Dingli, bogħod mir-raħal innifsu, u kienet tintuża l-aktar mill-bdiewa li kienu jgħixu fl-irziezet ta' dik in-naħa. Il-kappella kienet tinstab fi stat ħażin sal-1575 u ftit wara ġġarrfet. Inbniet mill-ġdid fis-seklu 17, u nfetħet għal darb' oħra mill-Isqof Miguel Juan Balaguer Camarasa fil-15 ta' April 1646. Ir-rikostruzzjoni hija kkommemorata fi skrizzjoni bil-[[Lingwa Latina|Latin]] li hemm inċiża fuq id-daħla prinċipali.<ref name="ciantar">{{Ċita web|url=http://www.ciantar.org/kappellimaltin/Il-Kappelli/Sett06/DGL_Maddalena/dgl_maddalena.html|titlu=Il-knisja tal-Maddalena ~ Ħad-Dingli ~|isem=Joe|awtur=Brincat|sit=Kappelli Maltin|lingwa=Maltese|arkivju-url=https://web.archive.org/web/20150124055530/http://www.ciantar.org/kappellimaltin/Il-Kappelli/Sett06/DGL_Maddalena/dgl_maddalena.html|arkivju-data=24 January 2015}}</ref> Fl-1777, ġiet installata plakka li tgħid ''non gode l'immunita ecclesias'' ħdejn il-bieb biex tindika li l-kappella ma kellhiex [[immunità ekkleżjastika]].<ref>{{Ċita web|url=http://www.dingli.gov.mt/default.aspx?MDIS=744|titlu=St. Mary Magdalene Chapel|sit=Dingli Local Council|arkivju-url=https://web.archive.org/web/20160316105213/http://dingli.gov.mt/default.aspx?MDIS=744|arkivju-data=16 March 2016}}</ref> [[Stampa:Chapel_of_Mary_Magdalene_2024-09-24.jpg|lemin|daqsminuri| Il-kappella tinsab f'waħda mill-ftit żoni tal-gżejjer Maltin li mhumiex milquta ħafna mit-tniġġis tad-dawl bil-lejl, it-Triq ta' Sant' Anna tidher warajha f'lejl ċar]] Il-kappella ġiet dekonsagrata mill-Isqof [[Gaetano Pace Forno]] fis-seklu 19, iżda aktar tard ġiet ikkonsagrata mill-ġdid.<ref>{{Ċita web|url=http://www.malta-canada.com/churches-chapels/Dingli.htm|titlu=Dingli|isem=John|awtur=Scerri|sit=malta-canada.com|arkivju-url=https://web.archive.org/web/20100226182254/http://www.malta-canada.com/churches-chapels/Dingli.htm|arkivju-data=26 February 2010}}</ref> Fl-4 ta’ Frar 1936 ntlaqtet minn sajjetta, li għamlet ħsara lit-tieqa ċirkolari fuq il-faċċata, iżda din ġiet imsewwija aktar tard.<ref name="ciantar">{{Ċita web|url=http://www.ciantar.org/kappellimaltin/Il-Kappelli/Sett06/DGL_Maddalena/dgl_maddalena.html|titlu=Il-knisja tal-Maddalena ~ Ħad-Dingli ~|isem=Joe|awtur=Brincat|sit=Kappelli Maltin|lingwa=Maltese|arkivju-url=https://web.archive.org/web/20150124055530/http://www.ciantar.org/kappellimaltin/Il-Kappelli/Sett06/DGL_Maddalena/dgl_maddalena.html|arkivju-data=24 January 2015}}<cite class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source" data-ve-ignore="true" id="CITEREFBrincat">Brincat, Joe. [https://web.archive.org/web/20150124055530/http://www.ciantar.org/kappellimaltin/Il-Kappelli/Sett06/DGL_Maddalena/dgl_maddalena.html "Il-knisja tal-Maddalena ~ Ħad-Dingli ~"]. ''Kappelli Maltin'' (in Maltese). Archived from [http://www.ciantar.org/kappellimaltin/Il-Kappelli/Sett06/DGL_Maddalena/dgl_maddalena.html the original] on 24 January 2015.</cite> [[Category:CS1 Maltese-language sources (mt)]]</ref> F’Mejju 2005, il-kappella bdiet tiġi restawrata mir-Restoration Unit tal-Ministeru tar-Riżorsi u l-Infrastruttura, taħt is-superviżjoni tal-perit David Vassallo. Ix-xogħlijiet ta’ restawr kienu jinkludu t-tisħiħ tas-saqaf, il-bdil tas-siment antik bil-[[ġir idrawliku]], u l-installazzjoni ta’ pavimentar ġdid għall-kappella u ż-zuntier tagħha. Ġiet installata wkoll plakka replika ''non gode l'immunita ecclesias'', wara li l-oriġinal kien insterqet. Il-parroċċa ta’ Ħad-Dingli kkummissjonat ukoll artal ġdid, filwaqt li Dun Ġwann Abela u l-familja tiegħu għamlu donazzjoni ta’ artal. Il-kappella restawrata ġiet inawgurata fl-20 ta’ Mejju 2007.<ref name="ciantar">{{Ċita web|url=http://www.ciantar.org/kappellimaltin/Il-Kappelli/Sett06/DGL_Maddalena/dgl_maddalena.html|titlu=Il-knisja tal-Maddalena ~ Ħad-Dingli ~|isem=Joe|awtur=Brincat|sit=Kappelli Maltin|lingwa=Maltese|arkivju-url=https://web.archive.org/web/20150124055530/http://www.ciantar.org/kappellimaltin/Il-Kappelli/Sett06/DGL_Maddalena/dgl_maddalena.html|arkivju-data=24 January 2015}}<cite class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source" data-ve-ignore="true" id="CITEREFBrincat">Brincat, Joe. [https://web.archive.org/web/20150124055530/http://www.ciantar.org/kappellimaltin/Il-Kappelli/Sett06/DGL_Maddalena/dgl_maddalena.html "Il-knisja tal-Maddalena ~ Ħad-Dingli ~"]. ''Kappelli Maltin'' (in Maltese). Archived from [http://www.ciantar.org/kappellimaltin/Il-Kappelli/Sett06/DGL_Maddalena/dgl_maddalena.html the original] on 24 January 2015.</cite> [[Category:CS1 Maltese-language sources (mt)]]</ref> Il-kappella reġgħet intlaqtet minn sajjetta waqt maltempata bir-ragħad fl-10 ta’ Diċembru 2014, li għamlet ħsara lit-tieqa u fil-parti ta’ fuq tal-faċċata. Xi debris laqat l-artal, u saritlu xi ħsara.<ref>{{Ċita aħbar|data=10 December 2014|titlu=Lightning strike damages chapel|url=http://www.timesofmalta.com/articles/view/20141210/local/lightning-strike-damages-chapel.547586|pubblikazzjoni=[[Times of Malta]]|arkivju-url=https://web.archive.org/web/20150813195152/http://www.timesofmalta.com/articles/view/20141210/local/lightning-strike-damages-chapel.547586|arkivju-data=13 August 2015}}</ref> Il-ħsara sussegwentement ġiet imsewwija mid-Direttorat tar-Restawr,<ref>{{Ċita aħbar|data=11 December 2014|titlu=Steeple struck|url=http://www.timesofmalta.com/articles/view/20141211/local/Steeple-struck.547728|pubblikazzjoni=[[Times of Malta]]|arkivju-url=https://web.archive.org/web/20160531173428/http://www.timesofmalta.com/articles/view/20141211/local/Steeple-struck.547728|arkivju-data=31 May 2016}}</ref> u l-kappella reġgħet infetħet f'April 2015.<ref>{{Ċita aħbar|kunjom=Zammit|isem=Marion|data=21 April 2015|titlu=Il-kappella tal-Maddalena f'Ħad-Dingli se terġa' tiftaħ il-bibien tagħha|url=http://www.newsbook.com.mt/artikli/2015/4/21/il-kappella-tal-maddalena-f-had-dingli-se-terga-tiftah-il-bibien-taghha.30225/|pubblikazzjoni=newsbook.com.mt|lingwa=Maltese|arkivju-url=https://web.archive.org/web/20160531172813/http://www.newsbook.com.mt/artikli/2015/4/21/il-kappella-tal-maddalena-f-had-dingli-se-terga-tiftah-il-bibien-taghha.30225/|arkivju-data=31 May 2016}}</ref> Il-kappella hija mniżżla fl-[[Inventarju Nazzjonali ta' Propjetà Kulturali tal-Gżejjer Maltin|Inventarju Nazzjonali tal-Proprjetà Kulturali tal-Gżejjer Maltin]] . <ref>{{Ċita web|url=http://www.culturalheritage.gov.mt/filebank/inventory/Chapels%20and%20Niches/NICPMI%2002106-02313/2308.pdf|titlu=Chapel of Mary Magdalene|data=28 March 2014|sit=National Inventory of the Cultural Property of the Maltese Islands|arkivju-url=https://web.archive.org/web/20160717124904/http://www.culturalheritage.gov.mt/filebank/inventory/Chapels%20and%20Niches/NICPMI%2002106-02313/2308.pdf|arkivju-data=17 July 2016}}</ref> == Arkitettura == [[Stampa:Ta'_Dmejrek-IMG_1548.jpg|xellug|daqsminuri| Il-kappella li tagħti fuq l-Irdumijiet ta’ Ħad-Dingli]] Il-Kappella ta’ Santa Marija Maddalena għandha disinn sempliċi, tipiku tal-kappelli Maltin fil-kampanja. Għandha struttura rettangolari, u il-faċċata fiha bieb wieħed u tieqa ċirkolari. Iskrizzjoni bil-Latin tinsab eżatt fuq il-bieb, filwaqt li ċangatura li oriġinarjament fiha stemma tinsab fuq it-tieqa. A zuntier żgħir jinsab barra l-knisja, u puġġaman fil-qrib jipproteġi lill-viżitaturi tal-kappella milli jaqgħu mill-irdumijiet.<ref name="ciantar">{{Ċita web|url=http://www.ciantar.org/kappellimaltin/Il-Kappelli/Sett06/DGL_Maddalena/dgl_maddalena.html|titlu=Il-knisja tal-Maddalena ~ Ħad-Dingli ~|isem=Joe|awtur=Brincat|sit=Kappelli Maltin|lingwa=Maltese|arkivju-url=https://web.archive.org/web/20150124055530/http://www.ciantar.org/kappellimaltin/Il-Kappelli/Sett06/DGL_Maddalena/dgl_maddalena.html|arkivju-data=24 January 2015}}<cite class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source" data-ve-ignore="true" id="CITEREFBrincat">Brincat, Joe. [https://web.archive.org/web/20150124055530/http://www.ciantar.org/kappellimaltin/Il-Kappelli/Sett06/DGL_Maddalena/dgl_maddalena.html "Il-knisja tal-Maddalena ~ Ħad-Dingli ~"]. ''Kappelli Maltin'' (in Maltese). Archived from [http://www.ciantar.org/kappellimaltin/Il-Kappelli/Sett06/DGL_Maddalena/dgl_maddalena.html the original] on 24 January 2015.</cite> [[Category:CS1 Maltese-language sources (mt)]]</ref> Il-knisja għandha artal mibni bil-[[Ġebla tal-ġir|ġebla tal-franka]] Maltija. Il-kwadru titulari huwa ''Kristu Rxoxt'' ta' [[Paul Camilleri Cauchi|Pawlu Camilleri Cauchi]], li juri [[Ġesù|lil Ġesù]] jaħfer lil Marija Maddalena penitenti wara l-qawmien tiegħu mill-mewt.<ref name="ciantar">{{Ċita web|url=http://www.ciantar.org/kappellimaltin/Il-Kappelli/Sett06/DGL_Maddalena/dgl_maddalena.html|titlu=Il-knisja tal-Maddalena ~ Ħad-Dingli ~|isem=Joe|awtur=Brincat|sit=Kappelli Maltin|lingwa=Maltese|arkivju-url=https://web.archive.org/web/20150124055530/http://www.ciantar.org/kappellimaltin/Il-Kappelli/Sett06/DGL_Maddalena/dgl_maddalena.html|arkivju-data=24 January 2015}}<cite class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source" data-ve-ignore="true" id="CITEREFBrincat">Brincat, Joe. [https://web.archive.org/web/20150124055530/http://www.ciantar.org/kappellimaltin/Il-Kappelli/Sett06/DGL_Maddalena/dgl_maddalena.html "Il-knisja tal-Maddalena ~ Ħad-Dingli ~"]. ''Kappelli Maltin'' (in Maltese). Archived from [http://www.ciantar.org/kappellimaltin/Il-Kappelli/Sett06/DGL_Maddalena/dgl_maddalena.html the original] on 24 January 2015.</cite> [[Category:CS1 Maltese-language sources (mt)]]</ref> == Referenzi == {{Referenzi|30em}}{{commonscat}} [[Kategorija:Inventarju Nazzjonali tal-Proprjetà Kulturali tal-Gżejjer Maltin]] [[Kategorija:Knejjes tal-ġebel tal-ġir f'Malta]] hldks3d75oeg8y0k7ywxx7q3nu8056m 317920 317919 2024-11-26T17:04:44Z ToniSant 4257 /* Storja */ tindif ta' ref 317920 wikitext text/x-wiki {{Databox}} Il-'''Kappella ta' Santa Marija Maddalena''' hija [[kappella]] [[Knisja Kattolika|Kattolika Rumana]] fil-limiti ta' [[Ħad-Dingli]], [[Malta]], iddedikata lil [[Marija Maddalena]]. Il-binja tagħti fuq l-[[Ħad-Dingli|Irdumijiet ta’ Ħad-Dingli]], u għalhekk komunement magħrufa bħala ''l-'''kappella tal-irdum''''' . Il-kappella nbniet fl-1646 fuq il-post fejn qabel kien hemm oħra, li kienet teżisti mill-inqas mis-seklu 15. L-arkitettura sempliċi tagħha hija tipika tal-kappelli Maltin fil-kampanja. == Storja == [[Stampa:02308_St._Mary_Magdalene_Chapel_(Dingli),_interior.jpg|xellug|daqsminuri| Il-kappella minn ġewwa fiha artal maġġur]] Mhux magħruf eżatt meta nbniet din il-kappella, iżda l-eqdem referenza għall-binja hija fl-1446. Hija tinsab fuq l-Irdumijiet ta' Ħad-Dingli, bogħod mir-raħal innifsu, u kienet tintuża l-aktar mill-bdiewa li kienu jgħixu fl-irziezet ta' dik in-naħa. Il-kappella kienet tinstab fi stat ħażin sal-1575 u ftit wara ġġarrfet. Inbniet mill-ġdid fis-seklu 17, u nfetħet għal darb' oħra mill-Isqof Miguel Juan Balaguer Camarasa fil-15 ta' April 1646. Ir-rikostruzzjoni hija kkommemorata fi skrizzjoni bil-[[Lingwa Latina|Latin]] li hemm inċiża fuq id-daħla prinċipali.<ref name="ciantar">{{Ċita web|url=http://www.ciantar.org/kappellimaltin/Il-Kappelli/Sett06/DGL_Maddalena/dgl_maddalena.html|titlu=Il-knisja tal-Maddalena ~ Ħad-Dingli ~|isem=Joe|awtur=Brincat|sit=Kappelli Maltin|lingwa=Maltese|arkivju-url=https://web.archive.org/web/20150124055530/http://www.ciantar.org/kappellimaltin/Il-Kappelli/Sett06/DGL_Maddalena/dgl_maddalena.html|arkivju-data=24 January 2015}}</ref> Fl-1777, ġiet installata plakka li tgħid ''non gode l'immunita ecclesias'' ħdejn il-bieb biex tindika li l-kappella ma kellhiex [[immunità ekkleżjastika]].<ref>{{Ċita web|url=http://www.dingli.gov.mt/default.aspx?MDIS=744|titlu=St. Mary Magdalene Chapel|sit=Dingli Local Council|arkivju-url=https://web.archive.org/web/20160316105213/http://dingli.gov.mt/default.aspx?MDIS=744|arkivju-data=16 March 2016}}</ref> [[Stampa:Chapel_of_Mary_Magdalene_2024-09-24.jpg|lemin|daqsminuri| Il-kappella tinsab f'waħda mill-ftit żoni tal-gżejjer Maltin li mhumiex milquta ħafna mit-tniġġis tad-dawl bil-lejl, it-Triq ta' Sant' Anna tidher warajha f'lejl ċar]] Il-kappella ġiet dekonsagrata mill-Isqof [[Gaetano Pace Forno]] fis-seklu 19, iżda aktar tard ġiet ikkonsagrata mill-ġdid.<ref>{{Ċita web|url=http://www.malta-canada.com/churches-chapels/Dingli.htm|titlu=Dingli|isem=John|awtur=Scerri|sit=malta-canada.com|arkivju-url=https://web.archive.org/web/20100226182254/http://www.malta-canada.com/churches-chapels/Dingli.htm|arkivju-data=26 February 2010}}</ref> Fl-4 ta’ Frar 1936 ntlaqtet minn sajjetta, li għamlet ħsara lit-tieqa ċirkolari fuq il-faċċata, iżda din ġiet imsewwija aktar tard.<ref name="ciantar" /> F’Mejju 2005, il-kappella bdiet tiġi restawrata mir-Restoration Unit tal-Ministeru tar-Riżorsi u l-Infrastruttura, taħt is-superviżjoni tal-perit David Vassallo. Ix-xogħlijiet ta’ restawr kienu jinkludu t-tisħiħ tas-saqaf, il-bdil tas-siment antik bil-[[ġir idrawliku]], u l-installazzjoni ta’ pavimentar ġdid għall-kappella u ż-zuntier tagħha. Ġiet installata wkoll plakka replika ''non gode l'immunita ecclesias'', wara li l-oriġinal kien insterqet. Il-parroċċa ta’ Ħad-Dingli kkummissjonat ukoll artal ġdid, filwaqt li Dun Ġwann Abela u l-familja tiegħu għamlu donazzjoni ta’ artal. Il-kappella restawrata ġiet inawgurata fl-20 ta’ Mejju 2007.<ref name="ciantar" /> Il-kappella reġgħet intlaqtet minn sajjetta waqt maltempata bir-ragħad fl-10 ta’ Diċembru 2014, li għamlet ħsara lit-tieqa u fil-parti ta’ fuq tal-faċċata. Xi debris laqat l-artal, u saritlu xi ħsara.<ref>{{Ċita aħbar|data=10 December 2014|titlu=Lightning strike damages chapel|url=http://www.timesofmalta.com/articles/view/20141210/local/lightning-strike-damages-chapel.547586|pubblikazzjoni=[[Times of Malta]]|arkivju-url=https://web.archive.org/web/20150813195152/http://www.timesofmalta.com/articles/view/20141210/local/lightning-strike-damages-chapel.547586|arkivju-data=13 August 2015}}</ref> Il-ħsara sussegwentement ġiet imsewwija mid-Direttorat tar-Restawr,<ref>{{Ċita aħbar|data=11 December 2014|titlu=Steeple struck|url=http://www.timesofmalta.com/articles/view/20141211/local/Steeple-struck.547728|pubblikazzjoni=[[Times of Malta]]|arkivju-url=https://web.archive.org/web/20160531173428/http://www.timesofmalta.com/articles/view/20141211/local/Steeple-struck.547728|arkivju-data=31 May 2016}}</ref> u l-kappella reġgħet infetħet f'April 2015.<ref>{{Ċita aħbar|kunjom=Zammit|isem=Marion|data=21 April 2015|titlu=Il-kappella tal-Maddalena f'Ħad-Dingli se terġa' tiftaħ il-bibien tagħha|url=http://www.newsbook.com.mt/artikli/2015/4/21/il-kappella-tal-maddalena-f-had-dingli-se-terga-tiftah-il-bibien-taghha.30225/|pubblikazzjoni=newsbook.com.mt|lingwa=Maltese|arkivju-url=https://web.archive.org/web/20160531172813/http://www.newsbook.com.mt/artikli/2015/4/21/il-kappella-tal-maddalena-f-had-dingli-se-terga-tiftah-il-bibien-taghha.30225/|arkivju-data=31 May 2016}}</ref> Il-kappella hija mniżżla fl-[[Inventarju Nazzjonali ta' Propjetà Kulturali tal-Gżejjer Maltin|Inventarju Nazzjonali tal-Proprjetà Kulturali tal-Gżejjer Maltin]] . <ref>{{Ċita web|url=http://www.culturalheritage.gov.mt/filebank/inventory/Chapels%20and%20Niches/NICPMI%2002106-02313/2308.pdf|titlu=Chapel of Mary Magdalene|data=28 March 2014|sit=National Inventory of the Cultural Property of the Maltese Islands|arkivju-url=https://web.archive.org/web/20160717124904/http://www.culturalheritage.gov.mt/filebank/inventory/Chapels%20and%20Niches/NICPMI%2002106-02313/2308.pdf|arkivju-data=17 July 2016}}</ref> == Arkitettura == [[Stampa:Ta'_Dmejrek-IMG_1548.jpg|xellug|daqsminuri| Il-kappella li tagħti fuq l-Irdumijiet ta’ Ħad-Dingli]] Il-Kappella ta’ Santa Marija Maddalena għandha disinn sempliċi, tipiku tal-kappelli Maltin fil-kampanja. Għandha struttura rettangolari, u il-faċċata fiha bieb wieħed u tieqa ċirkolari. Iskrizzjoni bil-Latin tinsab eżatt fuq il-bieb, filwaqt li ċangatura li oriġinarjament fiha stemma tinsab fuq it-tieqa. A zuntier żgħir jinsab barra l-knisja, u puġġaman fil-qrib jipproteġi lill-viżitaturi tal-kappella milli jaqgħu mill-irdumijiet.<ref name="ciantar" /> Il-knisja għandha artal mibni bil-[[Ġebla tal-ġir|ġebla tal-franka]] Maltija. Il-kwadru titulari huwa ''Kristu Rxoxt'' ta' [[Paul Camilleri Cauchi|Pawlu Camilleri Cauchi]], li juri [[Ġesù|lil Ġesù]] jaħfer lil Marija Maddalena penitenti wara l-qawmien tiegħu mill-mewt.<ref name="ciantar" /> == Referenzi == {{Referenzi|30em}}{{commonscat}} [[Kategorija:Inventarju Nazzjonali tal-Proprjetà Kulturali tal-Gżejjer Maltin]] [[Kategorija:Knejjes tal-ġebel tal-ġir f'Malta]] sifh8pz8v14qfo8uk7wzl4mhaecp26j 0 33072 317921 2024-11-26T17:28:47Z JovalQC 21720 Maħluqa bit-traduzzjoni tal-paġna "[[:fr:Special:Redirect/revision/219978754|Métro de Bilbao]]" 317921 wikitext text/x-wiki Il '''-Metro ta’ Bilbao''' (bl- {{lang-es|''Metro de Bilbao''}} , bil- {{lang-eu|''Bilboko metroa''}} ) hija waħda mis-sistemi tat-trasport pubbliku li jaqdu ż- żona metropolitana ta' Bilbao li għandha madwar miljun abitant. Huwa magħmul minn tliet linji li jammontaw għal 51&nbsp;km u 49 stazzjon inklużi 29 taħt l-art. Iftaħ fuq{{Data|11|novembre|1995}}, huwa kronoloġikament ir-raba 'netwerk tal-metro fi [[Spanja]], wara n-netwerks ta' Madrid (1919), Barċellona (1924) u Valencia (1988). == Storiku == Jekk l-idea ta’ metro f’Bilbao tmur lura għall-1968 , studju ta’ fattibilità ta’ linja Santurtzi - Basauri sar biss minn Sener u Mott, Hay u Anderson fl-1984. Il-proġett tal-metro ta’ Bilbao, propost mid-Dipartiment tat-Trasport tal-Gvern tal- [[Pajjiż Bask (komunità awtonoma)|Komunità Awtonoma tal-Pajjiż Bask]] f’Settembru 1985, ipprovda għal netwerk ta’ tliet linji, żewġ linji ewlenin li jgħaqqdu Plentzia ma’ Etxebarri (29&nbsp;km) u Santurtzi sa Basauri (20&nbsp;km), kif ukoll linja sekondarja li tmur minn Sondika sa San Inacio (6&nbsp;km) . F'Settembru 1987 ingħata kuntratt ta' pre-disinn u definizzjoni tas-sistema lil konsorzju magħmul mill-kumpaniji Sener u Métro de Barcelona (Spanja), Mott, Hay and Anderson (Gran Brittanja) u Sofretu (Franza) . L-istudju se jikkonkludi fuq l-għażla ta’ gauge metriku għaliex parti kbira mir-rotta li diġà teżisti hija parti mill-linja għal Plentzia b’dan il-gauge. Ir-reġjun Bask, appoġġjat mill-muniċipalità, inizjalment jipprovdi finanzjament. Il-proġett kien jikkonsisti fit-titjib ta’ linja ferrovjarja reġjonali għall-istandards tal-metro (b’mod partikolari billi jitneħħew il-passaġġi invelli) u tħaffir ta’ mini fuq is-sezzjoni ċentrali tal-Linja 1, bejn Elorrieta/San Inazio u Casco Viejo: mina ta’ 6,218 m taħt l-art f’kostruzzjoni fil-miftuħ. siti u mini mtaqqba fondi aktar minn 3,710 m. Ingħatat attenzjoni partikolari lill-arkitettura u l-estetika tal-ewwel linja, bil-perit Ingliż Norman Foster jissejjaħ. Mistenni fl-2008 <ref>{{Ċita web|url=https://www.railwaygazette.com/bilbao-line-3-construction-to-start/32942.article|titlu=Bilbao Line 3 construction to start|kunjom=|awtur=|data=2008-05-19|sit=Railway Gazette International|lingwa=en|data-aċċess=2020-11-10}}</ref>, wara tnedija ta' sejħiet għall-offerti fil-bidu tal-2009 <ref>{{Ċita web|url=https://www.railwaygazette.com/bilbao-line-3-tendering-launched/33823.article|titlu=Bilbao Line 3 tendering launched|kunjom=|awtur=|data=2009-02-26|sit=Railway Gazette International|lingwa=en|data-aċċess=2020-11-10}}</ref>, ix-xogħol fuq il-linja 3 jibda matul l-2009 <ref>{{Ċita web|url=https://www.railwaygazette.com/bilbao-line-3-construction-contracts/34563.article|titlu=Bilbao Line 3 construction contracts|kunjom=|awtur=|data=2009-12-01|sit=Railway Gazette International|lingwa=en|data-aċċess=2020-11-10}}</ref> b'baġit totali għax-xogħol li jammonta għal 153 miljun ewro għal 5.8.&nbsp;km . Huwa mitlub finanzjament Ewropew <ref>{{Ċita web|url=https://ec.europa.eu/regional_policy/fr/projects/major/spain/bilbao-welcomes-a-third-metro-line|titlu=Bilbao accueille une troisième ligne de métro|awtur=|data=2009|sit=ec.europa.eu|lingwa=fr|data-aċċess=2020-11-10}}</ref>, kif ukoll għall - estensjoni tal - linja 2 <ref>{{Ċita web|url=https://www.eib.org/fr/projects/loans/all/20080230|titlu=Métro de Bilbao L2 - Extension|awtur=|data=2010-02-26|sit=www.eib.org|lingwa=|data-aċċess=2020-11-10}}</ref> . == Netwerk == [[Stampa:Public_transport_map_of_Bilbao.png|daqsminuri|211x211px| In-netwerk tal-metro ta' Bilbao (bil-blu)]] L-ewwel żewġ linji tan-netwerk jimxu fuq binarji kondiviżi bejn l-istazzjonijiet Etxebarri fin-Nofsinhar u San Inazio (12-il stazzjon, 10.5&nbsp;km <ref>{{Ċita web|url=https://www.metrobilbao.eus/conocenos/presentacion/trazado-en-y#|titlu=Trazado en Y {{!}} Metro Bilbao|sit=www.metrobilbao.eus|data-aċċess=2020-11-09}}</ref> ). Il-linja 2 hija estiża fin-nofsinhar b'żewġ stazzjonijiet. Lejn it-tramuntana, mill-istazzjon San Inazio, iż-żewġ linji kull waħda jipprovdu servizz lil bank tan- Nervion . Dawn iż-żewġ linji huma operati minn Metro Bilbao S. GĦANDHA . , jew 45.1&nbsp;km bi 42 stazzjon <ref>{{Ċita web|url=https://www.elcorreo.com/especial/25-aniversario-metro-bilbao/25-aniversario-metro-bilbao-cifras-20201111130214-nt.html|titlu=El metro en cifras|data=2020-11-10|sit=El Correo|lingwa=es|data-aċċess=2020-11-10}}</ref> inklużi 26 taħt l - art <ref>{{Ċita web|url=https://www.metrobilbao.eus/conocenos/metro-en-cifras-viajeros-y-calidad/caracteristicas-de-la-red|titlu=Características de la red {{!}} Metro Bilbao|sit=www.metrobilbao.eus|data-aċċess=2020-11-09}}</ref> . It-tielet linja, 5.9&nbsp;km u 7 stazzjonijiet, jinsab kompletament fuq il-bank tat-tramuntana tal- Nervion . Jipprovdi konnessjoni maż-żewġ linji l-oħra fiċ-ċentru multimodali ta’ Zazpikaleak/Casco Viejo . Din il-linja hija operata minn Euskotren . ==== Linji ==== Il-linji 1 u 2 huma operati mill-kumpanija Métro Bilbao S. GĦANDHA. {| class="wikitable" border="1" !Linja ! Ftuħ ! L-aħħar espansjoni ! Kors ! Tul ! Stazzjonijiet ! Ħin tal-ivvjaġġar |- |[[Stampa:Metro_de_Bilbao_L1.svg|ħolqa=Ligne_1_du_métro_de_Bilbao|25x25px]]</img> | 1995 | 2005 | Plentzia ⇄ Etxebarri | 29,2  | 29 | 48  |- |[[Stampa:Metro_de_Bilbao_L2.svg|ħolqa=Ligne_2_du_métro_de_Bilbao|25x25px]]</img> | 2002 | 2014 | Kabiezes ⇄ Basauri | 20,9  <ref name="Longueur lignes" /> | 25 | 29  |- |[[Stampa:Metro_de_Bilbao_L3.svg|xellug|25x25px]] | 2017 | 2017 | Matiko ⇄ Kukullaga | 5,9  | 7 | 11-il minuta |} ===== Linja 1 ===== Il-Linja 1 tal-Metro ta' Bilbao nfetħet fil- {{Data|11|novembre|1995}} bejn ''Plentzia'' u ''Casco Viejo'', u għamlet 26.4.&nbsp;km u 23 stazzjon inklużi 10 taħt l-art. [[Stampa:Metro_Bilbao_L1.svg|ħolqa=Fichier:Metro_Bilbao_L1.svg]] ===== Linja 2 ===== Il-Linja 2 ġiet inawgurata fit- {{Data|13|avril|2002}} . Taqsam l-infrastruttura tal-linja 1 bejn ''Bolueta'' u ''San Inazio'' . Fl-aħħarnett il-linja hija estiża bi stazzjon taħt l-art fit-28 ta’ Ġunju 2014 u t-terminu l-ġdid tagħha huwa Kabiezes, li jżid 1.8&nbsp;km għan-netwerk.<nowiki></br></nowiki>[[Stampa:Metro_Bilbao_L2.svg|ħolqa=Fichier:Metro_Bilbao_L2.svg]]</img> ===== Linja 3 ===== [[Stampa:Bilbao_-_Acceso_estación_Uribarri_02.jpg|daqsminuri|Entrée de la station d'Uribarri. Septembre 2017.]] La ligne 3 fut inaugurée le 8 avril 2017<ref>{{Ċita web|url=https://www.railjournal.com/passenger/metros/bilbao-metro-line-3-inaugurated/|titlu=Bilbao metro Line 3 inaugurated|awtur=Keith Barrow|data=2017-04-10|sit=International Railway Journal|lingwa=en|data-aċċess=2020-11-10}}</ref>. Elle relie Kukullaga (San Antonio de Etxebarri) à Matiko, 5,9&nbsp;km avec cinq stations intermédiaires: Otxarkoaga, Txurdinaga, Zurbaranbarri, Zazpikaleak / Casco Viejo et Uribarri. Elle assure une correspondance avec les lignes 1 et 2 à la station Zazpikaleak/Casco Viejo. Contrairement aux deux autres lignes, exploitées par Metro Bilbao S.A., celle-ci est exploitée par Eusko Trenbideak S.A.. [[Stampa:Metro_Bilbao_L3.svg|ħolqa=Fichier:Metro_Bilbao_L3.svg]] === Sinjali u komunikazzjonijiet === Intgħażel sinjalar modern biex jarmaw il-ferroviji u l-binarji. Is-sistemi awtomatiċi tas-sewqan u l-protezzjoni tal-ferrovija ġew installati mill-konsorzju Cobra-Ansaldo-CSEE u ABB. Ġiet installata sistema tar-radjutelefon diġitali TETRA għal komunikazzjonijiet bil-vuċi bejn is-sewwieqa tal-ferroviji, is-superviżuri tal-istazzjon, l-operaturi tal-Post ta’ Kontroll Ċentrali (CCP) u l-persunal tal-manutenzjoni kemm fil-workshops kif ukoll tul il-binarju. == Espansjonijiet ippjanati == Għaddejjin studji dwar il - proġett li tiġi estiża l - linja 3 għall - ajruport <ref>{{Ċita web|url=https://www.elcorreo.com/bizkaia/201704/10/proxima-estacion-aeropuerto-20170409211851.html|titlu=Próxima estación, ¿aeropuerto?|awtur=Octavio Igea|data=2017-04-09|sit=El Correo|lingwa=es-ES|data-aċċess=2020-11-10}}</ref> . === Linji ġodda === ==== Linja 4 ==== Fit-2 ta' Diċembru 2009, il-gvern Bask ħabbar linja 4 bejn l-istazzjonijiet Moyua u Matiko, b'żewġ waqfiet intermedji fi Plaza Euskadi, mat- Torri Iberdrola, u fil-viċinanza tal- Università ta' Deusto . Il-linja tkun tikkorrispondi mal-linji l-oħra. F'Novembru 2020, il-gvern Bask ħabbar li ried jestendi l-linja futura tal-metro 4 għal Zorroza. [[Stampa:Metro_Bilbao_L4_(2021eko_lehen_proposamena).svg|ħolqa=Fichier:Metro_Bilbao_L4_(2021eko_lehen_proposamena).svg]] ==== Linja 5 ==== Din il-linja, li bħalissa tinsab fl-istadju ta' studju, tgħaqqad il-muniċipalitajiet ta' Etxebarri u Galdakao. Ikun l-iqsar linja fin-netwerk b'sitt stazzjonijiet biss. B’baġit stmat ta’ 255,000,000 ewro, il-linja tibqa’ fl-istadju ta’ studju. Din il-linja, li bħalissa tinsab fl-istadju ta' studju, tgħaqqad il-muniċipalitajiet ta' Etxebarri u Galdakao . Ikun l-iqsar linja fin-netwerk b'sitt stazzjonijiet biss. B'baġit stmat għal 255 000 000 euros, il - linja tibqa ' fl - istadju ta ' studju <ref>{{Ċita web|url=https://www.elcorreo.com/bizkaia/nervion/201702/12/falta-dinero-retrasa-nuevo-20170211220646.html|titlu=La falta de dinero retrasa de nuevo la llegada de la Línea 5 a Galdakao|data=2017-02-12|sit=El Correo|lingwa=es-ES|data-aċċess=2020-11-10}}</ref> .<nowiki></br></nowiki>[[Stampa:Metrobilbaolinea5.png|ħolqa=Fichier:Metrobilbaolinea5.png]]</img> [[Kategorija:Pages with unreviewed translations]] j01ar1p240n3plfvrcfsotps1tx4c0g 317922 317921 2024-11-26T20:27:19Z JovalQC 21720 Infobox create 317922 wikitext text/x-wiki {{Infobox|title=Metro ta' Bilbao<br> ''Metro de Bilbao (es)''<br> ''Bilboko metroa (eu)''|image1=[[File:Logo Metro Bilbao.svg|155px]]|caption1=Logo tal-metro|image2=[[File:Metro bilbao urbinaga.jpg|245px]]|caption2=Ferrovija tal-metro fl-istazzjon ta’ Urbinaga|label1=Post|data1=[[Bilbao]] ([[File:Flag of the Basque Country.svg|23px]] [[Pajjiż Bask (komunità awtonoma)|Pajjiż Bask]] / {{Flagicon|ESP}} [[Spanja]])|label2=Dħul fis-servizz|data2=11 ta’ Novembru 1995|label3=Tul tan-netwerk|data3=51 km|label4=Linji u stazzjon|data4=3 linji, 48 stazzjon|label5=Operatur|data5=[[Metro Bilbao]]<br> [[Euskotren]]|label6=Linji tan-netwerk|data6=[[File:Metro de Bilbao L1.svg|20px]] [[File:Metro de Bilbao L2.svg|20px]] [[File:Metro de Bilbao L3.svg|20px]]|label7=Linji fi proġetti|data7=[[File:Metro de Bilbao L4.svg|20px]] [[File:Metro de Bilbao L5.svg|20px]]|label8=Netwerk Relatati|data8=[[File:Cercanias Logo.svg|20px]] [[Cercanias ta' Bilbao]]<br> [[File:Euskotren Trena Logo.svg|20px]] [[Euskotren]] [[File:Euskotren Tranbia Logo.svg|20px]] [[Tram ta' Bilbao]]|header9=Mappa|header10=[[File:Metro Bilbao Red.svg|245px]]|label11=Websajt|data11=https://www.metrobilbao.eus}} Il '''-Metro ta’ Bilbao''' (bl- {{lang-es|''Metro de Bilbao''}} , bil- {{lang-eu|''Bilboko metroa''}} ) hija waħda mis-sistemi tat-trasport pubbliku li jaqdu ż- żona metropolitana ta' Bilbao li għandha madwar miljun abitant. Huwa magħmul minn tliet linji li jammontaw għal 51&nbsp;km u 49 stazzjon inklużi 29 taħt l-art. Iftaħ fuq{{Data|11|novembre|1995}}, huwa kronoloġikament ir-raba 'netwerk tal-metro fi [[Spanja]], wara n-netwerks ta' Madrid (1919), Barċellona (1924) u Valencia (1988). == Storiku == Jekk l-idea ta’ metro f’Bilbao tmur lura għall-1968 , studju ta’ fattibilità ta’ linja Santurtzi - Basauri sar biss minn Sener u Mott, Hay u Anderson fl-1984. Il-proġett tal-metro ta’ Bilbao, propost mid-Dipartiment tat-Trasport tal-Gvern tal- [[Pajjiż Bask (komunità awtonoma)|Komunità Awtonoma tal-Pajjiż Bask]] f’Settembru 1985, ipprovda għal netwerk ta’ tliet linji, żewġ linji ewlenin li jgħaqqdu Plentzia ma’ Etxebarri (29&nbsp;km) u Santurtzi sa Basauri (20&nbsp;km), kif ukoll linja sekondarja li tmur minn Sondika sa San Inacio (6&nbsp;km) . F'Settembru 1987 ingħata kuntratt ta' pre-disinn u definizzjoni tas-sistema lil konsorzju magħmul mill-kumpaniji Sener u Métro de Barcelona (Spanja), Mott, Hay and Anderson (Gran Brittanja) u Sofretu (Franza) . L-istudju se jikkonkludi fuq l-għażla ta’ gauge metriku għaliex parti kbira mir-rotta li diġà teżisti hija parti mill-linja għal Plentzia b’dan il-gauge. Ir-reġjun Bask, appoġġjat mill-muniċipalità, inizjalment jipprovdi finanzjament. Il-proġett kien jikkonsisti fit-titjib ta’ linja ferrovjarja reġjonali għall-istandards tal-metro (b’mod partikolari billi jitneħħew il-passaġġi invelli) u tħaffir ta’ mini fuq is-sezzjoni ċentrali tal-Linja 1, bejn Elorrieta/San Inazio u Casco Viejo: mina ta’ 6,218 m taħt l-art f’kostruzzjoni fil-miftuħ. siti u mini mtaqqba fondi aktar minn 3,710 m. Ingħatat attenzjoni partikolari lill-arkitettura u l-estetika tal-ewwel linja, bil-perit Ingliż Norman Foster jissejjaħ. Mistenni fl-2008 <ref>{{Ċita web|url=https://www.railwaygazette.com/bilbao-line-3-construction-to-start/32942.article|titlu=Bilbao Line 3 construction to start|kunjom=|awtur=|data=2008-05-19|sit=Railway Gazette International|lingwa=en|data-aċċess=2020-11-10}}</ref>, wara tnedija ta' sejħiet għall-offerti fil-bidu tal-2009 <ref>{{Ċita web|url=https://www.railwaygazette.com/bilbao-line-3-tendering-launched/33823.article|titlu=Bilbao Line 3 tendering launched|kunjom=|awtur=|data=2009-02-26|sit=Railway Gazette International|lingwa=en|data-aċċess=2020-11-10}}</ref>, ix-xogħol fuq il-linja 3 jibda matul l-2009 <ref>{{Ċita web|url=https://www.railwaygazette.com/bilbao-line-3-construction-contracts/34563.article|titlu=Bilbao Line 3 construction contracts|kunjom=|awtur=|data=2009-12-01|sit=Railway Gazette International|lingwa=en|data-aċċess=2020-11-10}}</ref> b'baġit totali għax-xogħol li jammonta għal 153 miljun ewro għal 5.8.&nbsp;km . Huwa mitlub finanzjament Ewropew <ref>{{Ċita web|url=https://ec.europa.eu/regional_policy/fr/projects/major/spain/bilbao-welcomes-a-third-metro-line|titlu=Bilbao accueille une troisième ligne de métro|awtur=|data=2009|sit=ec.europa.eu|lingwa=fr|data-aċċess=2020-11-10}}</ref>, kif ukoll għall - estensjoni tal - linja 2 <ref>{{Ċita web|url=https://www.eib.org/fr/projects/loans/all/20080230|titlu=Métro de Bilbao L2 - Extension|awtur=|data=2010-02-26|sit=www.eib.org|lingwa=|data-aċċess=2020-11-10}}</ref> . == Netwerk == [[Stampa:Public_transport_map_of_Bilbao.png|daqsminuri|211x211px| In-netwerk tal-metro ta' Bilbao (bil-blu)]] L-ewwel żewġ linji tan-netwerk jimxu fuq binarji kondiviżi bejn l-istazzjonijiet Etxebarri fin-Nofsinhar u San Inazio (12-il stazzjon, 10.5&nbsp;km <ref>{{Ċita web|url=https://www.metrobilbao.eus/conocenos/presentacion/trazado-en-y#|titlu=Trazado en Y {{!}} Metro Bilbao|sit=www.metrobilbao.eus|data-aċċess=2020-11-09}}</ref> ). Il-linja 2 hija estiża fin-nofsinhar b'żewġ stazzjonijiet. Lejn it-tramuntana, mill-istazzjon San Inazio, iż-żewġ linji kull waħda jipprovdu servizz lil bank tan- Nervion . Dawn iż-żewġ linji huma operati minn Metro Bilbao S. GĦANDHA . , jew 45.1&nbsp;km bi 42 stazzjon <ref>{{Ċita web|url=https://www.elcorreo.com/especial/25-aniversario-metro-bilbao/25-aniversario-metro-bilbao-cifras-20201111130214-nt.html|titlu=El metro en cifras|data=2020-11-10|sit=El Correo|lingwa=es|data-aċċess=2020-11-10}}</ref> inklużi 26 taħt l - art <ref>{{Ċita web|url=https://www.metrobilbao.eus/conocenos/metro-en-cifras-viajeros-y-calidad/caracteristicas-de-la-red|titlu=Características de la red {{!}} Metro Bilbao|sit=www.metrobilbao.eus|data-aċċess=2020-11-09}}</ref> . It-tielet linja, 5.9&nbsp;km u 7 stazzjonijiet, jinsab kompletament fuq il-bank tat-tramuntana tal- Nervion . Jipprovdi konnessjoni maż-żewġ linji l-oħra fiċ-ċentru multimodali ta’ Zazpikaleak/Casco Viejo . Din il-linja hija operata minn Euskotren . ==== Linji ==== Il-linji 1 u 2 huma operati mill-kumpanija Métro Bilbao S. GĦANDHA. {| class="wikitable" border="1" !Linja ! Ftuħ ! L-aħħar espansjoni ! Kors ! Tul ! Stazzjonijiet ! Ħin tal-ivvjaġġar |- |[[Stampa:Metro_de_Bilbao_L1.svg|ħolqa=Ligne_1_du_métro_de_Bilbao|25x25px]]</img> | 1995 | 2005 | Plentzia ⇄ Etxebarri | 29,2  | 29 | 48  |- |[[Stampa:Metro_de_Bilbao_L2.svg|ħolqa=Ligne_2_du_métro_de_Bilbao|25x25px]]</img> | 2002 | 2014 | Kabiezes ⇄ Basauri | 20,9  <ref name="Longueur lignes" /> | 25 | 29  |- |[[Stampa:Metro_de_Bilbao_L3.svg|xellug|25x25px]] | 2017 | 2017 | Matiko ⇄ Kukullaga | 5,9  | 7 | 11-il minuta |} ===== Linja 1 ===== Il-Linja 1 tal-Metro ta' Bilbao nfetħet fil- {{Data|11|novembre|1995}} bejn ''Plentzia'' u ''Casco Viejo'', u għamlet 26.4.&nbsp;km u 23 stazzjon inklużi 10 taħt l-art. [[Stampa:Metro_Bilbao_L1.svg|ħolqa=Fichier:Metro_Bilbao_L1.svg]] ===== Linja 2 ===== Il-Linja 2 ġiet inawgurata fit- {{Data|13|avril|2002}} . Taqsam l-infrastruttura tal-linja 1 bejn ''Bolueta'' u ''San Inazio'' . Fl-aħħarnett il-linja hija estiża bi stazzjon taħt l-art fit-28 ta’ Ġunju 2014 u t-terminu l-ġdid tagħha huwa Kabiezes, li jżid 1.8&nbsp;km għan-netwerk.<nowiki></br></nowiki>[[Stampa:Metro_Bilbao_L2.svg|ħolqa=Fichier:Metro_Bilbao_L2.svg]]</img> ===== Linja 3 ===== [[Stampa:Bilbao_-_Acceso_estación_Uribarri_02.jpg|daqsminuri|Entrée de la station d'Uribarri. Septembre 2017.]] La ligne 3 fut inaugurée le 8 avril 2017<ref>{{Ċita web|url=https://www.railjournal.com/passenger/metros/bilbao-metro-line-3-inaugurated/|titlu=Bilbao metro Line 3 inaugurated|awtur=Keith Barrow|data=2017-04-10|sit=International Railway Journal|lingwa=en|data-aċċess=2020-11-10}}</ref>. Elle relie Kukullaga (San Antonio de Etxebarri) à Matiko, 5,9&nbsp;km avec cinq stations intermédiaires: Otxarkoaga, Txurdinaga, Zurbaranbarri, Zazpikaleak / Casco Viejo et Uribarri. Elle assure une correspondance avec les lignes 1 et 2 à la station Zazpikaleak/Casco Viejo. Contrairement aux deux autres lignes, exploitées par Metro Bilbao S.A., celle-ci est exploitée par Eusko Trenbideak S.A.. [[Stampa:Metro_Bilbao_L3.svg|ħolqa=Fichier:Metro_Bilbao_L3.svg]] === Sinjali u komunikazzjonijiet === Intgħażel sinjalar modern biex jarmaw il-ferroviji u l-binarji. Is-sistemi awtomatiċi tas-sewqan u l-protezzjoni tal-ferrovija ġew installati mill-konsorzju Cobra-Ansaldo-CSEE u ABB. Ġiet installata sistema tar-radjutelefon diġitali TETRA għal komunikazzjonijiet bil-vuċi bejn is-sewwieqa tal-ferroviji, is-superviżuri tal-istazzjon, l-operaturi tal-Post ta’ Kontroll Ċentrali (CCP) u l-persunal tal-manutenzjoni kemm fil-workshops kif ukoll tul il-binarju. == Espansjonijiet ippjanati == Għaddejjin studji dwar il - proġett li tiġi estiża l - linja 3 għall - ajruport <ref>{{Ċita web|url=https://www.elcorreo.com/bizkaia/201704/10/proxima-estacion-aeropuerto-20170409211851.html|titlu=Próxima estación, ¿aeropuerto?|awtur=Octavio Igea|data=2017-04-09|sit=El Correo|lingwa=es-ES|data-aċċess=2020-11-10}}</ref> . === Linji ġodda === ==== Linja 4 ==== Fit-2 ta' Diċembru 2009, il-gvern Bask ħabbar linja 4 bejn l-istazzjonijiet Moyua u Matiko, b'żewġ waqfiet intermedji fi Plaza Euskadi, mat- Torri Iberdrola, u fil-viċinanza tal- Università ta' Deusto . Il-linja tkun tikkorrispondi mal-linji l-oħra. F'Novembru 2020, il-gvern Bask ħabbar li ried jestendi l-linja futura tal-metro 4 għal Zorroza. [[Stampa:Metro_Bilbao_L4_(2021eko_lehen_proposamena).svg|ħolqa=Fichier:Metro_Bilbao_L4_(2021eko_lehen_proposamena).svg]] ==== Linja 5 ==== Din il-linja, li bħalissa tinsab fl-istadju ta' studju, tgħaqqad il-muniċipalitajiet ta' Etxebarri u Galdakao. Ikun l-iqsar linja fin-netwerk b'sitt stazzjonijiet biss. B’baġit stmat ta’ 255,000,000 ewro, il-linja tibqa’ fl-istadju ta’ studju. Din il-linja, li bħalissa tinsab fl-istadju ta' studju, tgħaqqad il-muniċipalitajiet ta' Etxebarri u Galdakao . Ikun l-iqsar linja fin-netwerk b'sitt stazzjonijiet biss. B'baġit stmat għal 255 000 000 euros, il - linja tibqa ' fl - istadju ta ' studju <ref>{{Ċita web|url=https://www.elcorreo.com/bizkaia/nervion/201702/12/falta-dinero-retrasa-nuevo-20170211220646.html|titlu=La falta de dinero retrasa de nuevo la llegada de la Línea 5 a Galdakao|data=2017-02-12|sit=El Correo|lingwa=es-ES|data-aċċess=2020-11-10}}</ref> .<nowiki></br></nowiki>[[Stampa:Metrobilbaolinea5.png|ħolqa=Fichier:Metrobilbaolinea5.png]]</img> [[Kategorija:Pages with unreviewed translations]] 0atktde5ecjzqatsxxgg3eam94jicku 317923 317922 2024-11-26T20:30:09Z JovalQC 21720 "Referenzi" joħolqu 317923 wikitext text/x-wiki {{Infobox|title=Metro ta' Bilbao<br> ''Metro de Bilbao (es)''<br> ''Bilboko metroa (eu)''|image1=[[File:Logo Metro Bilbao.svg|155px]]|caption1=Logo tal-metro|image2=[[File:Metro bilbao urbinaga.jpg|245px]]|caption2=Ferrovija tal-metro fl-istazzjon ta’ Urbinaga|label1=Post|data1=[[Bilbao]] ([[File:Flag of the Basque Country.svg|23px]] [[Pajjiż Bask (komunità awtonoma)|Pajjiż Bask]] / {{Flagicon|ESP}} [[Spanja]])|label2=Dħul fis-servizz|data2=11 ta’ Novembru 1995|label3=Tul tan-netwerk|data3=51 km|label4=Linji u stazzjon|data4=3 linji, 48 stazzjon|label5=Operatur|data5=[[Metro Bilbao]]<br> [[Euskotren]]|label6=Linji tan-netwerk|data6=[[File:Metro de Bilbao L1.svg|20px]] [[File:Metro de Bilbao L2.svg|20px]] [[File:Metro de Bilbao L3.svg|20px]]|label7=Linji fi proġetti|data7=[[File:Metro de Bilbao L4.svg|20px]] [[File:Metro de Bilbao L5.svg|20px]]|label8=Netwerk Relatati|data8=[[File:Cercanias Logo.svg|20px]] [[Cercanias ta' Bilbao]]<br> [[File:Euskotren Trena Logo.svg|20px]] [[Euskotren]] [[File:Euskotren Tranbia Logo.svg|20px]] [[Tram ta' Bilbao]]|header9=Mappa|header10=[[File:Metro Bilbao Red.svg|245px]]|label11=Websajt|data11=https://www.metrobilbao.eus}} Il '''-Metro ta’ Bilbao''' (bl-<nowiki>''</nowiki>Metro de Bilbao<nowiki>''</nowiki> , bil-"Bilboko metroa") hija waħda mis-sistemi tat-trasport pubbliku li jaqdu ż- żona metropolitana ta' Bilbao li għandha madwar miljun abitant. Huwa magħmul minn tliet linji li jammontaw għal 51&nbsp;km u 49 stazzjon inklużi 29 taħt l-art. Iftaħ fuq{{Data|11|novembre|1995}}, huwa kronoloġikament ir-raba 'netwerk tal-metro fi [[Spanja]], wara n-netwerks ta' Madrid (1919), Barċellona (1924) u Valencia (1988). == Storiku == Jekk l-idea ta’ metro f’Bilbao tmur lura għall-1968 , studju ta’ fattibilità ta’ linja Santurtzi - Basauri sar biss minn Sener u Mott, Hay u Anderson fl-1984. Il-proġett tal-metro ta’ Bilbao, propost mid-Dipartiment tat-Trasport tal-Gvern tal- [[Pajjiż Bask (komunità awtonoma)|Komunità Awtonoma tal-Pajjiż Bask]] f’Settembru 1985, ipprovda għal netwerk ta’ tliet linji, żewġ linji ewlenin li jgħaqqdu Plentzia ma’ Etxebarri (29&nbsp;km) u Santurtzi sa Basauri (20&nbsp;km), kif ukoll linja sekondarja li tmur minn Sondika sa San Inacio (6&nbsp;km) . F'Settembru 1987 ingħata kuntratt ta' pre-disinn u definizzjoni tas-sistema lil konsorzju magħmul mill-kumpaniji Sener u Métro de Barcelona (Spanja), Mott, Hay and Anderson (Gran Brittanja) u Sofretu (Franza) . L-istudju se jikkonkludi fuq l-għażla ta’ gauge metriku għaliex parti kbira mir-rotta li diġà teżisti hija parti mill-linja għal Plentzia b’dan il-gauge. Ir-reġjun Bask, appoġġjat mill-muniċipalità, inizjalment jipprovdi finanzjament. Il-proġett kien jikkonsisti fit-titjib ta’ linja ferrovjarja reġjonali għall-istandards tal-metro (b’mod partikolari billi jitneħħew il-passaġġi invelli) u tħaffir ta’ mini fuq is-sezzjoni ċentrali tal-Linja 1, bejn Elorrieta/San Inazio u Casco Viejo: mina ta’ 6,218 m taħt l-art f’kostruzzjoni fil-miftuħ. siti u mini mtaqqba fondi aktar minn 3,710 m. Ingħatat attenzjoni partikolari lill-arkitettura u l-estetika tal-ewwel linja, bil-perit Ingliż Norman Foster jissejjaħ. Mistenni fl-2008 <ref>{{Ċita web|url=https://www.railwaygazette.com/bilbao-line-3-construction-to-start/32942.article|titlu=Bilbao Line 3 construction to start|kunjom=|awtur=|data=2008-05-19|sit=Railway Gazette International|lingwa=en|data-aċċess=2020-11-10}}</ref>, wara tnedija ta' sejħiet għall-offerti fil-bidu tal-2009 <ref>{{Ċita web|url=https://www.railwaygazette.com/bilbao-line-3-tendering-launched/33823.article|titlu=Bilbao Line 3 tendering launched|kunjom=|awtur=|data=2009-02-26|sit=Railway Gazette International|lingwa=en|data-aċċess=2020-11-10}}</ref>, ix-xogħol fuq il-linja 3 jibda matul l-2009 <ref>{{Ċita web|url=https://www.railwaygazette.com/bilbao-line-3-construction-contracts/34563.article|titlu=Bilbao Line 3 construction contracts|kunjom=|awtur=|data=2009-12-01|sit=Railway Gazette International|lingwa=en|data-aċċess=2020-11-10}}</ref> b'baġit totali għax-xogħol li jammonta għal 153 miljun ewro għal 5.8.&nbsp;km . Huwa mitlub finanzjament Ewropew <ref>{{Ċita web|url=https://ec.europa.eu/regional_policy/fr/projects/major/spain/bilbao-welcomes-a-third-metro-line|titlu=Bilbao accueille une troisième ligne de métro|awtur=|data=2009|sit=ec.europa.eu|lingwa=fr|data-aċċess=2020-11-10}}</ref>, kif ukoll għall - estensjoni tal - linja 2 <ref>{{Ċita web|url=https://www.eib.org/fr/projects/loans/all/20080230|titlu=Métro de Bilbao L2 - Extension|awtur=|data=2010-02-26|sit=www.eib.org|lingwa=|data-aċċess=2020-11-10}}</ref> . == Netwerk == [[Stampa:Public_transport_map_of_Bilbao.png|daqsminuri|211x211px| In-netwerk tal-metro ta' Bilbao (bil-blu)]] L-ewwel żewġ linji tan-netwerk jimxu fuq binarji kondiviżi bejn l-istazzjonijiet Etxebarri fin-Nofsinhar u San Inazio (12-il stazzjon, 10.5&nbsp;km <ref>{{Ċita web|url=https://www.metrobilbao.eus/conocenos/presentacion/trazado-en-y#|titlu=Trazado en Y {{!}} Metro Bilbao|sit=www.metrobilbao.eus|data-aċċess=2020-11-09}}</ref> ). Il-linja 2 hija estiża fin-nofsinhar b'żewġ stazzjonijiet. Lejn it-tramuntana, mill-istazzjon San Inazio, iż-żewġ linji kull waħda jipprovdu servizz lil bank tan- Nervion . Dawn iż-żewġ linji huma operati minn Metro Bilbao S. GĦANDHA . , jew 45.1&nbsp;km bi 42 stazzjon <ref>{{Ċita web|url=https://www.elcorreo.com/especial/25-aniversario-metro-bilbao/25-aniversario-metro-bilbao-cifras-20201111130214-nt.html|titlu=El metro en cifras|data=2020-11-10|sit=El Correo|lingwa=es|data-aċċess=2020-11-10}}</ref> inklużi 26 taħt l - art <ref>{{Ċita web|url=https://www.metrobilbao.eus/conocenos/metro-en-cifras-viajeros-y-calidad/caracteristicas-de-la-red|titlu=Características de la red {{!}} Metro Bilbao|sit=www.metrobilbao.eus|data-aċċess=2020-11-09}}</ref> . It-tielet linja, 5.9&nbsp;km u 7 stazzjonijiet, jinsab kompletament fuq il-bank tat-tramuntana tal- Nervion . Jipprovdi konnessjoni maż-żewġ linji l-oħra fiċ-ċentru multimodali ta’ Zazpikaleak/Casco Viejo . Din il-linja hija operata minn Euskotren . ==== Linji ==== Il-linji 1 u 2 huma operati mill-kumpanija Métro Bilbao S. GĦANDHA. {| class="wikitable" border="1" !Linja ! Ftuħ ! L-aħħar espansjoni ! Kors ! Tul ! Stazzjonijiet ! Ħin tal-ivvjaġġar |- |[[Stampa:Metro_de_Bilbao_L1.svg|ħolqa=Ligne_1_du_métro_de_Bilbao|25x25px]] Linja 1 | 1995 | 2005 | Plentzia ⇄ Etxebarri | 29,2  | 29 | 48  |- |[[Stampa:Metro_de_Bilbao_L2.svg|ħolqa=Ligne_2_du_métro_de_Bilbao|25x25px]] Linja 2 | 2002 | 2014 | Kabiezes ⇄ Basauri | 20,9  <ref name="Longueur lignes" /> | 25 | 29  |- |[[Stampa:Metro_de_Bilbao_L3.svg|xellug|25x25px]]Linja 3 | 2017 | 2017 | Matiko ⇄ Kukullaga | 5,9  | 7 | 11-il minuta |} ===== Linja 1 ===== Il-Linja 1 tal-Metro ta' Bilbao nfetħet fil- {{Data|11|novembre|1995}} bejn ''Plentzia'' u ''Casco Viejo'', u għamlet 26.4.&nbsp;km u 23 stazzjon inklużi 10 taħt l-art. [[Stampa:Metro_Bilbao_L1.svg|ħolqa=Fichier:Metro_Bilbao_L1.svg]] ===== Linja 2 ===== Il-Linja 2 ġiet inawgurata fit- {{Data|13|avril|2002}} . Taqsam l-infrastruttura tal-linja 1 bejn ''Bolueta'' u ''San Inazio'' . Fl-aħħarnett il-linja hija estiża bi stazzjon taħt l-art fit-28 ta’ Ġunju 2014 u t-terminu l-ġdid tagħha huwa Kabiezes, li jżid 1.8&nbsp;km għan-netwerk.<nowiki></br></nowiki>[[Stampa:Metro_Bilbao_L2.svg|ħolqa=Fichier:Metro_Bilbao_L2.svg]]</img> ===== Linja 3 ===== [[Stampa:Bilbao_-_Acceso_estación_Uribarri_02.jpg|daqsminuri|Entrée de la station d'Uribarri. Septembre 2017.]] La ligne 3 fut inaugurée le 8 avril 2017<ref>{{Ċita web|url=https://www.railjournal.com/passenger/metros/bilbao-metro-line-3-inaugurated/|titlu=Bilbao metro Line 3 inaugurated|awtur=Keith Barrow|data=2017-04-10|sit=International Railway Journal|lingwa=en|data-aċċess=2020-11-10}}</ref>. Elle relie Kukullaga (San Antonio de Etxebarri) à Matiko, 5,9&nbsp;km avec cinq stations intermédiaires: Otxarkoaga, Txurdinaga, Zurbaranbarri, Zazpikaleak / Casco Viejo et Uribarri. Elle assure une correspondance avec les lignes 1 et 2 à la station Zazpikaleak/Casco Viejo. Contrairement aux deux autres lignes, exploitées par Metro Bilbao S.A., celle-ci est exploitée par Eusko Trenbideak S.A.. [[Stampa:Metro_Bilbao_L3.svg|ħolqa=Fichier:Metro_Bilbao_L3.svg]] === Sinjali u komunikazzjonijiet === Intgħażel sinjalar modern biex jarmaw il-ferroviji u l-binarji. Is-sistemi awtomatiċi tas-sewqan u l-protezzjoni tal-ferrovija ġew installati mill-konsorzju Cobra-Ansaldo-CSEE u ABB. Ġiet installata sistema tar-radjutelefon diġitali TETRA għal komunikazzjonijiet bil-vuċi bejn is-sewwieqa tal-ferroviji, is-superviżuri tal-istazzjon, l-operaturi tal-Post ta’ Kontroll Ċentrali (CCP) u l-persunal tal-manutenzjoni kemm fil-workshops kif ukoll tul il-binarju. == Espansjonijiet ippjanati == Għaddejjin studji dwar il - proġett li tiġi estiża l - linja 3 għall - ajruport <ref>{{Ċita web|url=https://www.elcorreo.com/bizkaia/201704/10/proxima-estacion-aeropuerto-20170409211851.html|titlu=Próxima estación, ¿aeropuerto?|awtur=Octavio Igea|data=2017-04-09|sit=El Correo|lingwa=es-ES|data-aċċess=2020-11-10}}</ref> . === Linji ġodda === ==== Linja 4 ==== Fit-2 ta' Diċembru 2009, il-gvern Bask ħabbar linja 4 bejn l-istazzjonijiet Moyua u Matiko, b'żewġ waqfiet intermedji fi Plaza Euskadi, mat- Torri Iberdrola, u fil-viċinanza tal- Università ta' Deusto . Il-linja tkun tikkorrispondi mal-linji l-oħra. F'Novembru 2020, il-gvern Bask ħabbar li ried jestendi l-linja futura tal-metro 4 għal Zorroza. [[Stampa:Metro_Bilbao_L4_(2021eko_lehen_proposamena).svg|ħolqa=Fichier:Metro_Bilbao_L4_(2021eko_lehen_proposamena).svg]] ==== Linja 5 ==== Din il-linja, li bħalissa tinsab fl-istadju ta' studju, tgħaqqad il-muniċipalitajiet ta' Etxebarri u Galdakao. Ikun l-iqsar linja fin-netwerk b'sitt stazzjonijiet biss. B’baġit stmat ta’ 255,000,000 ewro, il-linja tibqa’ fl-istadju ta’ studju. [[Stampa:Metrobilbaolinea5.png|ħolqa=Fichier:Metrobilbaolinea5.png|nofs]] Din il-linja, li bħalissa tinsab fl-istadju ta' studju, tgħaqqad il-muniċipalitajiet ta' Etxebarri u Galdakao . Ikun l-iqsar linja fin-netwerk b'sitt stazzjonijiet biss. B'baġit stmat għal 255 000 000 euros, il - linja tibqa ' fl - istadju ta ' studju <ref>{{Ċita web|url=https://www.elcorreo.com/bizkaia/nervion/201702/12/falta-dinero-retrasa-nuevo-20170211220646.html|titlu=La falta de dinero retrasa de nuevo la llegada de la Línea 5 a Galdakao|data=2017-02-12|sit=El Correo|lingwa=es-ES|data-aċċess=2020-11-10}}</ref> . == Referenzi == [[Kategorija:Pages with unreviewed translations]] 46ay630ns6nqh0lp7wuethr73dflh32