Wikipedija mtwiki https://mt.wikipedia.org/wiki/Il-Pa%C4%A1na_prin%C4%8Bipali MediaWiki 1.44.0-wmf.5 first-letter Medja Speċjali Diskussjoni Utent Diskussjoni utent Wikipedija Diskussjoni Wikipedija Stampa Diskussjoni stampa MediaWiki Diskussjoni MediaWiki Mudell Diskussjoni mudell Għajnuna Diskussjoni għajnuna Kategorija Diskussjoni kategorija Portal Diskussjoni portal TimedText TimedText talk Module Module talk 10 2132 317969 260261 2024-11-28T10:44:58Z ToniSant 4257 tindif ġenerali -- donazzjonijiet u sondaġġi 317969 wikitext text/x-wiki *<span style="cursor:help">'''Trid tipparteċipa?'''</span> Aqra r-[[Wikipedija:Il-ħames pilastri|regoli fundamentali]] u l-linji gwida, u rrispetta l-''[[Għajnuna:Wikiketta|wikiketta]]''; li [[Għajnuna:Kif tirreġistra|tirreġistra]] huwa rakkomandat imma ''mhuwiex obbligatorju''. *<span style="cursor:help">'''Tixtieq tipprova?'''</span> Żur il-[[Wikipedija:Paġna tal-provi|paġna tal-provi]] u aqra [[Għajnuna:Kif tibda artiklu|kif tibda artiklu]]. *Iltaqa' mal-[[Wikipedija:Wikipedjani|Wikipedjani]] waqt xi avveniment tal-[http://www.wikimalta.org Wikimedia Community Malta] jew inkella fil-[[Wikipedija:Pjazza|Pjazza]], il-post fejn tista' ssaqsi u tikkummenta dwar l-mt.wiki. <noinclude>[[Kategorija:Mudelli tal-Paġna prinċipali|Komunità]]</noinclude> 8z7gpt1j6h2wdul903cv0wjjdrsapkt 317970 317969 2024-11-28T10:46:15Z ToniSant 4257 x'aktar? 317970 wikitext text/x-wiki *<span style="cursor:help">'''Trid tipparteċipa?'''</span> Aqra r-[[Wikipedija:Il-ħames pilastri|regoli fundamentali]] u l-linji gwida, u rrispetta l-''[[Għajnuna:Wikiketta|wikiketta]]''; li [[Għajnuna:Kif tirreġistra|tirreġistra]] huwa rakkomandat imma ''mhuwiex obbligatorju''. *<span style="cursor:help">'''Tixtieq tipprova?'''</span> Żur il-[[Wikipedija:Paġna tal-provi|paġna tal-provi]] u aqra [[Għajnuna:Kif tibda artiklu|kif tibda artiklu]]. *<span style="cursor:help">'''X'aktar?'''</span>Iltaqa' mal-[[Wikipedija:Wikipedjani|Wikipedjani]] waqt xi avveniment tal-[http://www.wikimalta.org Wikimedia Community Malta] jew inkella fil-[[Wikipedija:Pjazza|Pjazza]], il-post fejn tista' ssaqsi u tikkummenta dwar l-mt.wiki. <noinclude>[[Kategorija:Mudelli tal-Paġna prinċipali|Komunità]]</noinclude> 0x5n9z8i6o4b2fbxrvykdwec6vi81h6 317971 317970 2024-11-28T10:46:39Z ToniSant 4257 nbsp 317971 wikitext text/x-wiki *<span style="cursor:help">'''Trid tipparteċipa?'''</span> Aqra r-[[Wikipedija:Il-ħames pilastri|regoli fundamentali]] u l-linji gwida, u rrispetta l-''[[Għajnuna:Wikiketta|wikiketta]]''; li [[Għajnuna:Kif tirreġistra|tirreġistra]] huwa rakkomandat imma ''mhuwiex obbligatorju''. *<span style="cursor:help">'''Tixtieq tipprova?'''</span> Żur il-[[Wikipedija:Paġna tal-provi|paġna tal-provi]] u aqra [[Għajnuna:Kif tibda artiklu|kif tibda artiklu]]. *<span style="cursor:help">'''X'aktar?'''</span> Iltaqa' mal-[[Wikipedija:Wikipedjani|Wikipedjani]] waqt xi avveniment tal-[http://www.wikimalta.org Wikimedia Community Malta] jew inkella fil-[[Wikipedija:Pjazza|Pjazza]], il-post fejn tista' ssaqsi u tikkummenta dwar l-mt.wiki. <noinclude>[[Kategorija:Mudelli tal-Paġna prinċipali|Komunità]]</noinclude> fphdt90u2cqm4xub3jbwlepwo9cenxp 4 2208 317966 311374 2024-11-28T10:27:41Z ToniSant 4257 +WLM 2024 317966 wikitext text/x-wiki __NOTOC__ {{abrevjazzjoni|WP:AĦBAR}} {{TOCleft}} ;L-użu ta' din il-paġna hu għal: *Avvenimenti importanti, tragwardi u statistika li hi marbuta mal-[[Wikipedija:Mt.wiki|Wikipedija Maltija]]. *Kull aħbar li tikkonċerna lill-[[Fondazzjoni Wikimedia]] u li taffettwa lill-Wikipedija Maltija. == 2024 == ;Ħarifa [[Stampa:Chapel of Mary Magdalene 2024-09-24.jpg|150px|lemin|Wiki Loves Monuments in Malta 2024]]Id-disa' edizzjoni tal-konkors Wiki Loves Monuments f'Malta saret matul ix-xahar kollu ta' Settemrbu 2024. Diversi utenti tal-Wikipedija jingħaqdu kull sena ma' komunitajiet oħra madwar id-dinja għal konkors fotografiku dwar wirt kulturali mibni. Bħal kull sena, [[commons:Wiki_Loves_Monuments_2024_winners#Malta|10 ritratti finalisti minn Malta għaddew għall-konkors internazzjonali tal-2024]]. Ir-rebbieħa globali jitħabbru fil-bidu tal-2025. ;Sajf [[Stampa:WLE_Austria_Logo_(transparent).svg|150px|lemin|Wiki Loves Earth]]It-tielet edizzjoni tal-konkors '''[[:commons:Commons:Wiki Loves Earth 2024 in Malta|Wiki Loves Earth]]''' fuq il-Wikipedija bil-Malti kienet disponibbli bejn il-1 ta' Mejju u l-31 ta' Lulju 2024. Diversi utenti tal-Wikipedija jingħaqdu kull sena ma' komunitajiet oħra madwar id-dinja għal konkors fotografiku dwar wirt naturali protett. F'Malta dan isir bil-kollaborazzjoni ta' [[meta:Wikimedia Community User Group Malta|Wikimedia Community Malta]] u bl-appoġġ ta' [[Friends of the Earth (Malta)]]. Hemm diversi premijiet sbieħ x'jintrebbħu u r-rebbieħa jitħabbru fil-ħarifa. ;25 ta' Marzu: [[Stampa:The_break_water.jpg|daqsminuri|lemin|CC-by SA: Bonavia92|Ricasoli Breakwater]]Ritratt tal-breakwater tar-Ricasoli waqt tempesta miġbud minn '''Angela Bonavia''' [[commons:Wiki_Loves_Monuments_2023_winners|ġie kklassifikat fil-11-iil post minn 218,726 ritratt ta' 4,702 parteċipant minn 46 pajjiż]]. Dan huwa l-aħjar riżultat għal ritratt minn Malta f'dan il-konkors s'issa. [https://timesofmalta.com/article/ricasoli-breakwater-photo-places-11th-global-wiki-loves-monuments.1089881 Ara r-rapport fit-Times]. ;Xitwa [[Stampa:Wiki_Loves_Folklore_Logo.svg|130px|lemin]]'''[[commons:Commons:Wiki_Loves_Folklore_2024_in_Malta|Wiki Loves Folklore 2024 in Malta]]''' kienet it-tielet edizzjoni ta' dan il-konkors annwali tal-fotografija miftuħ għal kulħadd, fejn int ukoll tista' żżid ritratti ta' aspetti mill-kultura folkoristika f'Malta u f'pajjiżi oħra madwar id-dinja. F'Malta din l-inzjattiva titmexxa minn [[meta:Wikimedia Community User Group Malta|Wikimedia Community Malta]]. Din is-sena kienu sottomessi 407 ritratti f'din il-kategorija minn 22 utent. [[commons:Commons:Wiki_Loves_Folklore_2024_in_Malta/Finalists_and_Winners|Ir-rebbieħa lokali tħabbru fil-bidu ta' Mejju u għaddew biex jipparteċipaw fil-konkors internazzonali]]. == 2023 == ;Ħarifa [[Stampa:Жук_стрибун.jpg|200px|lemin|CC-by SA: Sergiy Miroshnik]] Tħabbru l-aqwa l-aqwa 20 ritratt minn madwar id-dinja ta’ '''Wiki Loves Earth 2023'''. Din kompetizzjoni fotografika annwali internazzjonali toffri opportunitià biex niddokumentaw il-wirt naturali tad-dinja. Din is-sena, il-konkors sar ben Mejju u Awwissu. B’kollox kien hemm 61,700 sottomissjoni minn aktar minn 3,300 parteċipant. Kull pajjiż jgħażel sa 15-il rebbieħ lokali f’żewġ kategoriji: pajsaġġi u dettalji ta’ flora u fawna. Kien hemm numru rekord ta’ pajjiżi parteċipanti: 50. Malta ħadet sehem għat-tieni sena konsekuttiva. * [[:commons:Commons:Wiki_Loves_Earth_2023/Winners#Malta|Ara r-rebbieħa minn Malta]] * [https://wikilovesearth.org/ Ara r-rebbieħa internazzjonali] [[Stampa:Wikimedia_Community_Malta_Lexeme_Workshop_at_the_Malta_Book_Festival_2023.jpg|200px|lemin]] L-edizzjoni ta' dan is-sena tal-Festival Nazzjonali tal-Ktieb (18-22 Ottubru 2023 - MFCC, Ta' Qali) inkludiet preżenza minn [[meta:Wikimedia Community User Group Malta|Wikimedia Community Malta]]. Din l-għaqda voluntarja taħdem biex tkattar l-għarfien dwar il-Wikipedija u proġetti oħra assoċjati magħha. [https://ktieb.org.mt/en/?s=WCM&id=17126&post_type=festival_event Il-programm t'attivitajiet ta' WCM] kien jinkludi ċ-ċeremonja tal-għoti tal-premjijiet għall-konkorsi '''Wiki Loves Folklore''' u '''Wiki Loves Earth''' ta' din is-sena. [[:commons:Wiki_Loves_Monuments_2023_winners#Malta|Ir-rebbieħa lokali ta' Wiki Loves Monuments 2023]] tħabbru waqt din l-attività. [[Stampa:LUSITANA_WLM_2011_d.svg|130px|lemin]] '''[[:commons:Commons:Wiki Loves Monuments 2023 in Malta|Wiki Loves Monuments]]''' huwa konkors annwali tal-fotografija miftuħ għal kulħadd, fejn int ukoll tista' żżid ritratti ta' bini storiku u monumenti oħra f'Malta u f'aktar minn 30 pajjiż ieħor madwar id-dinja. F'Malta din l-inzjattiva titmexxa minn Wikimedia Community Malta li jorganizzaw attivitajiet ta' taħriġ u informazzjoni għal min jixtieq jieħu sehem matul ix-xahar ta' Settembru, kif ukoll ċerimonja għar-rebbieħa aktar tard. Ir-rebbieħa tal-konkors tal-2023 se jitħabbru fil-21 ta' Ottubru waqt ċeremonja fil-Festival tal-Ktieb. Dawn jgħaddu biex jipparteċipaw fil-kompetizzjoni internazzjonali. ;Sajf [[Stampa:WLE_Austria_Logo_(transparent).svg|150px|lemin]]</div> <div class="main-box-content"> It-tieni edizzjoni tal-konkors '''[[:commons:Commons:Wiki Loves Earth 2023 in Malta|Wiki Loves Earth]]''' fuq il-Wikipedija bil-Malti saret bejn il-1 ta' Mejju u l-31 ta' Lulju 2023. Diversi utenti tal-Wikipedija jingħaqdu kull sena ma' komunitajiet oħra tal-Wikipedia madwar id-dinja għal konkors fotografiku dwar wirt naturali protett. F'Malta dan isir bil-kollaborazzjoni ta' [[meta:Wikimedia Community User Group Malta|Wikimedia Community Malta]] u bl-appoġġ ta' [[Friends of the Earth (Malta)]]. [[commons:ommons:Wiki_Loves_Folklore_2023_in_Malta/Finalists_and_Winners|Ir-rebbieħa ssibhom f'din il-ħolqa]].</div> ;Rebbiegħa [[Stampa:Rebbiegħa CEE logo.jpg|200px|lemin]]Ir-raba' edizzjoni tal-konkors '''[[Wikipedija:Rebbiegħa CEE 2023|Rebbiegħa CEE]]''' fuq il-Wikipedija bil-Malti saret bejn il-21 ta' Marzu u l-20 ta' Ġunju 2023. Diversi utenti tal-Wikipedija jingħaqdu kull sena ma' komunitajiet oħra tal-Wikipedia madwar id-dinja biex jittraduċi artikli dwar suġġetti li għandhom x'jaqsmu mal-Ewropa Ċentrali u tal-Lvant, bil-kollaborazzjoni ta' [[meta:Wikimedia Community User Group Malta|Wikimedia Community Malta]]. ;Xitwa [[Stampa:Wiki_Loves_Folklore_Logo.svg|130px|lemin]]'''Wiki Loves Folklore 2023 f'Malta''' kienet it-tieni edizzjoni ta' dan il-konkors annwali tal-fotografija miftuħ għal kulħadd, fejn int ukoll tista' żżid ritratti ta' aspetti mill-kultura folkoristika f'Malta u f'pajjiżi oħra madwar id-dinja. F'Malta din l-inzjattiva titmexxa minn [[meta:Wikimedia Community User Group Malta|Wikimedia Community Malta]]. Tagħrif dwar il-konkors deher ukoll fuq ''The Times''.[https://timesofmalta.com/articles/view/figolla-photo-earn-370-global-photo-competition.1020595] Din is-sena kien sottomessi 159 ritratt f'din il-kategorija minn 17-il utent. Ara aktar hawn: [[commons:Commons:Wiki_Loves_Folklore_2023_in_Malta|Wiki Loves Folklore in Malta 2023]] == 2022 == ; Ħarifa [[Stampa:LUSITANA_WLM_2011_d.svg|130px|lemin]] '''Wiki Loves Monuments''' huwa konkors annwali tal-fotografija miftuħ għal kulħadd, fejn int ukoll tista' żżid ritratti ta' bini storiku u monumenti oħra f'Malta u f'aktar minn 30 pajjiż ieħor madwar id-dinja. F'Malta din l-inzjattiva titmexxa minn [[meta:Wikimedia Community User Group Malta|Wikimedia Community Malta]] li jorganizzaw attivitajiet ta' taħriġ u informazzjoni għal min jixtieq jieħu sehem matul ix-xahar ta' Settembru, kif ukoll ċerimonja għar-rebbieħa f'Novembru. [[commons:Wiki_Loves_Monuments_2022_winners#Malta|Ir-rebbieħa tal-konkors tal-2022 tħabbru fil-25 ta' Novembru]] waqt ċeremonja fil-Festival tal-Ktieb. Dawn għaddew biex jipparteċipaw fil-kompetizzjoni internazzjonali. ;23 - 27 ta' Novembru 2022 Il-Wikimedia Community Malta ppreżentat il-Wikipedija Maltija waqt il-'''Festival Nazzjonali tal-Ktieb''' għall-ewwel darba. [http://wikimalta.org/wiki/Malta_Book_Festival Ara d-dettalji]. ;14 ta' Novembru 2022 Il-Wikipedija Maltija tilħaq il-5000 artiklu permezz ta' [[Dar u Studjo ta' Luis Barragán]]. ;Sajf [[Stampa:WLE Austria Logo (transparent).svg|120px|lemin]] L-ewwel edizzjoni tal-konkors '''[[:commons:Commons:Wiki_Loves_Earth_2022_in_Malta|Wiki Loves Earth]]''' f'Malta saret matul ix-xhur ta' Ġunju u Lulju. Kull sena diversi utenti tal-Wikipedija jingħaqdu ma' komunitajiet oħra tal-Wikimedia madwar id-dinja għal konkors fotografiku dwar wirt naturali protett. F'Malta dan isir bil-kollaborazzjoni ta' [[meta:Wikimedia Community User Group Malta|Wikimedia Community Malta]]. [[commons:Commons:Wiki_Loves_Earth_2022/Winners#Malta|Ir-rebbieħa minn Malta ta' dan il-konkors globali ssibhom f'din il-ħolqa]]. ;Rebbiegħa [[Stampa:Rebbiegħa CEE logo.jpg|200px|lemin]] It-tielet edizzjoni tal-konkors '''[[Wikipedija:Rebbiegħa CEE 2022|Rebbiegħa CEE]]''' fuq il-Wikipedija bil-Malti sar bejn il-21 ta' Marzu u l-20 ta' Ġunju 2022. Diversi utenti tal-Wikipedija jingħaqdu kull sena ma' komunitajiet oħra tal-Wikipedia madwar id-dinja biex jittraduċi artikli dwar suġġetti li għandhom x'jaqsmu mal-Ewropa Ċentrali u tal-Lvant, bil-kollaborazzjoni ta' [[meta:Wikimedia Community User Group Malta|Wikimedia Community Malta]]. [[Wikipedija:Rebbieg%C4%A7a_CEE_2021#Rebbie%C4%A7a|Ir-rebbieħa]] ta' dan il-konkors jitħabbru f'Ġunju. ;Frar-Marzu [[Stampa:Wiki Loves Folklore Logo.svg|130px|xellug]] '''Wiki Loves Folklore''' huwa konkors annwali tal-fotografija miftuħ għal kulħadd, fejn int ukoll tista' żżid ritratti ta' aspetti mill-kultura folkoristika f'Malta u f'pajjiżi oħra madwar id-dinja. Din kienet l-ewwel sena li Malta kienet inkluża f'din l-attività globali. F'Malta din l-inzjattiva titmexxa minn [[meta:Wikimedia Community User Group Malta|Wikimedia Community Malta]] li organizzaw attivitajiet ta' taħriġ u informazzjoni online għal min jixtieq jieħu sehem kull nhar ta' Ħamis fis-6pm matul ix-xhur ta' Frar u Marzu. Ara aktar hawn: [[commons:Commons:Wiki_Loves_Folklore_2022_in_Malta|Wiki Loves Folklore in Malta 2022]] ;Jannar [[Stampa:Portes des Bombes in Floriana, Malta.jpg|200px|lemin]] Ritratt ta' [[Bieb il-Bombi]] minn George Abdilla, magħruf ukoll bħala [[commons:User:Gizwardu|Gizwardu]], ġie kklassifikat [[commons:Wiki_Loves_Monuments_2021_winners|fl-14-il post fil-konkors internazzjonali ta' Wiki Loves Monuments 2021]]. Din kienet l-ewwel darba li ritratt minn Malta daħal fl-aqwa 15 ta' Wiki Loves Monuments fuq livell internazzjonali. == 2021 == ; Ħarifa [[Stampa:LUSITANA_WLM_2011_d.svg|130px|lemin]] :'''Wiki Loves Monuments''' huwa konkors annwali tal-fotografija miftuħ għal kulħadd, fejn int ukoll tista' żżid ritratti ta' bini storiku u monumenti oħra f'Malta u f'aktar minn 30 pajjiż ieħor madwar id-dinja. F'Malta din l-inzjattiva titmexxa minn [[meta:Wikimedia Community User Group Malta|Wikimedia Community Malta]] li jorganizzaw attivitajiet ta' taħriġ u informazzjoni għal min jixtieq jieħu sehem matul ix-xahar ta' Settembru, kif ukoll ċerimonja għar-rebbieħa f'Novembru. [[commons:Wiki_Loves_Monuments_2021_winners#Malta|Ir-rebbieħa tal-konkors tal-2021 tħabbru fis-6 ta' Novembru]] u eventwalment ipparteċipaw fil-kompetizzjoni internazzjonali. ; Sajf [[Stampa:WPWP_logo_1.png|130px|lemin]] :'''WPWP''' hija kampanja annwali fejn edituri tal-Wikipedia madwar id-dinja iżidu ritratti ma' artikli nieqsa mir-ritratti. F'Malta din l-inzjattiva tħaddmet għall-ewwel darba din is-sena bil-kollaborazzjoni ta' [[meta:Wikimedia Community User Group Malta|Wikimedia Community Malta]] li organizzaw attivitajiet ta' taħriġ u informazzjoni matul Lulju u Awwissu. ; Rebbiegħa [[Stampa:Rebbiegħa CEE logo.jpg|200px|lemin]] :It-tieni edizzjoni tal-konkors [[Wikipedija:Rebbiegħa CEE 2021|Rebbiegħa CEE]] fuq il-Wikipedija bil-Malti saret bejn il-21 ta' Marzu u l-20 ta' Ġunju 2021. Diversi utenti ingħaqdu ma' komunitajiet oħra tal-Wikipedia madwar id-dinja biex jittraduċi artikli dwar suġġetti li għandhom x'jaqsmu mal-Ewropa Ċentrali u tal-Lvant, bil-kollaborazzjoni ta' [[meta:Wikimedia Community User Group Malta|Wikimedia Community Malta]]. [[Wikipedija:Rebbieg%C4%A7a_CEE_2021#Rebbie%C4%A7a|Ir-rebbieħa]] ta' dan il-konkors tħabbru fl-24 ta' Ġunju. ;3 ta' Ġunju 2021 :F'dan il-jum tfaċċa l-4,000 artiklu fuq il-Wikipedija bil-Malti. Dan l-artiklu huwa dwar it-[[Times of Malta]] u nħoloq minn [[Utent:EnriqueTabone]] waqt sessjoni ta' kull nhar ta' Ħamis organizzata mill-[[meta:Wikimedia Community User Group Malta|Wikimedia Community Malta]]. ;Marzu [[Stampa:ART%2BFEMINISM_in_MALTA.jpg|200px|lemin]] :Il-Wikipedija bil-Malti tingħaqad ma' komunitajiet oħra tal-Wikipedia madwar id-dinja biex [https://outreachdashboard.wmflabs.org/courses/Wikimedia_Community_Malta/Art_and_Feminism_in_Malta_2021_(March_2021) tiċċelebra n-nisa fl-arti], f'edit-a-tona bil-kollaborazzjoni ta' [[meta:Wikimedia Community User Group Malta|Wikimedia Community Malta]]. ;15 ta' Jannar :Wikipedia tiċċelebra l-20 anniversarju mit-twaqqf tagħha. Malta tissieħeb bil-kampanja msejħa [[Wikipedija:Wikipedia_20|Wikipedia 20]] == 2013 == ;1 ta' Settembru :L-artiklu [[Mikelanġlu]] jiġi promoss għal artiklu fil-vetrina == 2012 == ;27 ta' Novembru :L-utent [[Utent:Leli Forte|Leli Forte]] jingħata d-drittijiet ta' amministratur == 2011 == ;1 ta' Mejju :L-artiklu [[Mata Hari]] jiġi promoss għal [[Mudell:PaġnaPrinċipali/Vetrina/Mejju 2011|artiklu fil-vetrina]] == 2010 == ;14 ta' Awwissu :Titnieda l-[http://www.facebook.com/Wikipedija paġna uffiċjali] tal-Wikipedija Maltija fuq [[Facebook]] ;13 ta' Mejju :Titlesa l-fażi finali ta' traduzzjoni tal-[[betawiki:Special:Translate|verżjoni Beta]] tal-Wikipedija == 2009 == ;6 ta' Diċembru :Il-Wikipedija Maltija tilħaq l-2500 artiklu ;1 ta' Diċembru :L-artiklu [[Miguel de Cervantes]] jiġi promoss għal [[Mudell:PaġnaPrinċipali/Vetrina/Diċembru 2009|artiklu fil-vetrina]] ;17 ta' Settembru :Titlesta t-traduzzjoni tal-kaxxa tal-għodda tal-verżjoni Beta tal-Wikipedija, fuq [[betawiki:|betawiki]] ;1 ta' Settembru :L-artiklu [[Tazza tad-Dinja tal-Futbol 2006]] jiġi promoss għal [[Mudell:PaġnaPrinċipali/Vetrina/Settembru 2009|artiklu fil-vetrina]] ;1 ta' Awwissu :L-artiklu [[Festival tal-Eurovision]] jiġi promoss għal [[Mudell:PaġnaPrinċipali/Vetrina/Awwissu 2009|artiklu fil-vetrina]] ;1 ta' Lulju :L-artiklu [[Isaac Newton]] jiġi promoss għal [[Mudell:PaġnaPrinċipali/Vetrina/Lulju 2009|artiklu fil-vetrina]] ;1 ta' Ġunju :L-artiklu [[Ludwig van Beethoven]] jiġi promoss għal [[Mudell:PaġnaPrinċipali/Vetrina/Ġunju 2009|artiklu fil-vetrina]] ;3 ta' Mejju :Il-paġna tal-[[commons:Commons:Stampa tal-ġurnata|Istampa tal-Ġurnata]] tal-Wikimedia Commons tiġi tradotta bil-Malti ;3 ta' April :Jiġi elett l-ewwel [[Mudell:PaġnaPrinċipali/Vetrina/Mejju 2009|artiklu fil-vetrina]], b'dan ikun l-artiklu [[Charles Darwin]] ;19 ta' Marzu :Il-[[commons:Il-Paġna prinċipali|paġna prinċipali]] ta' [[Wikimedia Commons]] tiġi tradotta bil-Malti ;18 ta' Frar :Il-Wikipedija Maltija tissieħeb fil-proġett tal-[[Wikipedija:Vetrina|Vetrina]] == 2008 == ;4 ta' Novembru :L-utent [[Utent:Chrisportelli|Chrisportelli]] jingħata d-drittijiet ta' amministratur ;25 ta' Awwissu :L-elf utent joħloq kont fuq il-Wikipedija Maltija. Dan ikun [[Utent:Horv.petya|Horv.petya]] li ħoloq l-kont tiegħu fit-20:05 tal-25 ta' Awwissu, 2008 ;19 ta' Lulju :Il-[[wikimedia:Il-Paġna prinċipali|paġna prinċipali]] tal-[[Fondazzjoni Wikimedia]] tiġi tradotta bil-Malti ;9 ta' Lulju :Jingħata bidu l-[[Portal:Kimika|Portal tal-Kimika]] ;4 ta' Mejju :Il-Wikipedija Maltija tilħaq l-2000 artiklu ;5 ta' Jannar :Jingħata bidu l-[[Portal:Sport|Portal tal-Isport]] == 2007 == ;18 ta' Novembru :Jingħata bidu l-[[Portal:Matematika|Portal tal-Matematika]] == 2006 == ;28 ta' Ottubru :L-utent [[Utent:Joelemaltais|Joelemaltais]] jingħata d-drittijiet ta' amministratur ;6 ta' April :Il-Wikipedija Maltija tilħaq l-400 artiklu == 2005 == ;21 ta' Ottubru :Il-Wikipedija Maltija tilħaq it-300 artiklu ;10 ta' Settembru :Il-Wikipedija Maltija tagħlaq l-ewwel sena tagħha. Il-festa t-tajba lill-[[Wikipedija:Wikipedjani|Wikipedjani]] kollha! ;8 ta' Settembru :Il-Wikipedija Maltija tissieħeb fil-proġett ta' koordinazzjoni multilingwi [[Wikipedija:Babel|Babel]] ;5 ta' Settembru :Il-Wikipedija Maltija tissieħeb fil-proġett ta' multilingwi [[Wikipedija:Traduzzjoni tal-ġimgħa|Traduzzjoni tal-ġimgħa]] ;31 ta' Awwissu :Il-Wikipedija Maltija tilħaq il-200 artiklu ;4 ta' Ġunju :Il-Wikipedija Maltija tilħaq il-100 artiklu ;13 ta' April :Saret l-ewwel [[Wikipedija:Laqgħat|laqgħa uffiċjali]] tal-Wikipedija li saret fi Pjazza Reġina, Valletta. Ta' min jgħid li l-Wikipedija Maltija għandha l-unur li għamlet l-iktar laqgħa organizzata kmieni wara l-fundazzjoni tal-Wiki ;13 ta' April :L-utent [[Utent:Roderick Mallia|Roderick Mallia]] jingħata d-drittijiet ta' amministratur ;28 ta' Marzu :L-utent [[Utent:Srl|Srl]] jingħata d-drittijiet ta' amministratur == 2004 == ;10 ta' Settembru :[[Utent:Srl|Srl]] (li dak iż-żmien kien għad ma kellux kont) ipprova jidħol fuq <tt><nowiki>http://mt.wikipedia.org</nowiki></tt> u ra dal-messaġġ: ''This subdomain is reserved for the creation of a Wikipedia in the bil-Malti language. If you speak this language and think it would be cool to have your own Encyclopedia then you can make it. Go ahead. Translate this page and start working on your Encyclopedia.'' <small>[http://web.archive.org/web/20040823080259/mt.wikipedia.org/wiki/Main_Page (Arkivju tal-paġna)]</small> [[Kategorija:Komunità tal-Wikipedija|{{PAGENAME}}]] 1bdgm3gll83kcelfwaiu7gevk7zhlrs 0 2676 317972 317831 2024-11-28T11:29:50Z 2A00:23C8:9DA3:D600:41DA:DB7D:930A:98F9 317972 wikitext text/x-wiki {{wikifikazzjoni}} {| style="margin:2 auto; align=left colspan="1" cellpadding="2" cellspacing="1" align=right style="margin-left:0 width="10% class="toccolours itwiki_template_toc" |bgcolor="#6295DA" colspan="2" align=center| <font size="+1">'''الدنيا'''</font> [[Stampa:Earth symbol (bold).svg|24px|🜨]] |- | bgcolor="#000000" align=center colspan="2"|[[stampa:The Blue Marble (remastered).jpg|frameless|nofs]] |- ! bgcolor="#abcdef" colspan="2" | الخصائص جسدية |- | align="left" | [راج (هندسة)] تالأكواطور] | 6.378,14 km |- | align="left" | چعاع قطبي | 6.356,78 km |- | align="left" | [[چركونفرنڅة]] استوائي | 40.075 km |- | align="left" | [[مقدار]] | 1,0832×10¹² [[كيلومتر مكعب|km³]] |- | align="left" | [[كتلة (مادية)|كتلة]] | 5,9737×10²⁴ kg |- | align="left" | [[كتافة]] | 5,515 [[گرام|g]]/[[چنطيمتر مكعب|cm³]] |- | align="left" | [[منطقة]] تال[[سطح]] | 510.065.700 [[كيلومتر مربع|km²]] |- | align="left" | گاذبية تالأکواطوز | 9,766 [[تسريع|m/s²]] (=1 g) |- | align="left" | [[سرعة تالهربة]] | 11.180 [[متر|m]]/[[ثانية]] |- | align="left" | [[يوم فلكي]] | 23,934 siegħa |- | align="left" | [[ميل محوري]] | 23,45[[°]] |- | align="left" | [[تمپراطورة]] تالسطح | {| cellspacing="0" cellpadding="2" align ="center" border="0" width="100%" |- | min | media | max |- align ="center" | 185&nbsp;[[kelvin|K]] | 287&nbsp;K | 331&nbsp;K |} |- | align="left" | [[ضغط]] [[جواء|الغلاف الجوي]] سطحي .شريط (وحدة القياس) | 1 [[بار (وحدة قياس)|بار]] |- ! bgcolor="#abcdef" colspan="2" | الخصائص مدارية |- | align="left" | متوسط المسافة مال[[شمش]] | 149.597.890 km (= 1 [[UA]]) |- | align="left" | [[الأقرب نقطة]] | 147.100.000 km |- | align="left" | [[الأوج]] | 152.100.000 km |- | align="left" | [[سنة فلكية|فترة مدارية فلكية]] | 365,24 يأم تالدنيا |- | align="left" | متوسط المداري [[السرعة]]. | 29.785,9 m/s |- | align="left" | [[الاندوار]] مداري | 0,01671022 |- | align="left" | ميل مداري فوق [[مسير الشمش]] | 0,00005° |- | align="left" | محيط مداري | 924.375.700 km |- | align="left" | [[الأقمر الطبيعي|الأقمار الطبيعية]] | 1 (ال[[قمر]]) |- | align="left" | القمر الطبيعي تال[[شمش]] |- ! bgcolor="#abcdef" colspan="2" | تكوين الغلاف الجوي |- | [[أزوتو]] || 77% |- | [[أوسيجينو]] || 21% |- | [[أرگو]] || 1% |- | [[بيوكسيدتالکربون]] <br /> فوار تالالماء | ترچي |} '''الدنيا''' ([[Stampa:Earth symbol (fixed width).svg|16px|🜨]]), الكوكب بي ايتا نعيش أحنا البنادمين،هي التالت واحدة أعلى هِن مالـ[[شمش]].فالفضاء,الدنيا تظهر تاع لون أكحل مظلم و تَحَم شي خط بيض دائم ينبدل، لي هوما الأصحاب.اللون الأكحال جيء ماللالماء لي سائل يأخو 70% سطح الأرض. العرض تاع ذون ال[[محيطات|محيطيات]] عندها تأثير ضروري عالحياة فوق '''الدنيا'''. الرمز الفلكي تالدنيا هوا چيركو و فالداخلي تاعه صليب. الخط الأفقيت مثل الأكواطور،وقت لي ذيك عمودي الزوال (Unicode: 🜨). == Kompożizzjoni interna == Bħall-pjaneti l-oħra, id-Dinja għandha l-qalba. Din il-qalba hija maqsuma fi tnejn, dik ġewwinija u dik ta' barra. Il-qalba ġewwinija hija magħmula l-aktar minn [[ħadid]] solidu u xi [[nikil]] u fonda biss 1,200 km (740 mil). Din il-qalba imbagħad hija mdawra bil-'''qalba barranija''' li hi magħmula minn ħadid imdewweb u hi ħarira inqas densa mill-ħadid imdewweb pur billi x'aktarx jinsabu xi 10% ta' elementi oħrajn bħall-[[kubrit]] u saħansitra l-[[ossiġenu]]. Il-qalba hija l-iżjed ħaġa densa li tinsab fid-Dinja u tagħmel terz tal-massa tad-Dinja. Fuq il-qalba hemm iż-żona ta' tranżizzjoni: strat ta' bejn 200 u 300 km (120 u 190 mil) li huwa magħruf bħala "D". Din id-"D" tvarja kimikament kemm mill-qalba kif ukoll mill-mantell tad-Dinja. Il-materjal li hemm fih jista' jkun li hu materjal li kien maħlul mill-qalba jew inkella skula mill-mantell waqt li d-'''Dinja''' kienet għadha qed tifforma. [[Stampa:Jordens inre med siffror.jpg|thumb|xellug|il-kompożizzjoni interna tad-Dinja]] # Il-qalba ġewwinija (solida) # Il-qalba ta' barra (likwida) # Mantell # Il-Mantell ta' Fuq # Litosfera # Krosta (Qoxra ta' Barra) Il-Mantell t'isfel (3) tagħmel 50% tal-massa tad-Dinja u hu kompost primarjament [[basalt]], [[siliċju]] u [[manjeżju]], u [[ossiġenu]]. Wisq probbabli fiha wkoll xi traċċi ta' [[ħadid]], [[kalċju]] u [[aluminju]]. Bejn il-Mantell t'isfel u dak ta' fuq (4) tinsab iż-'''Żona ta' Tranżizzjoni''', wiesgħa 200 km- (120 mil-). Iż-żona tikkonsisti primarjament minn kalċju u aluminju. Il-mantell ta' fuq hu wisa xi 400km- (250 mil-). Il-krosta (6) hi komposta minn minerali ta' densita' baxxa bħal l-[[ossidu tas-siliċju]] u tvarja mill-ħxuna ta' 10 km- (6 mili-), krosta oċejanika, għal 50 km- (30 mil-) tal-krosta kontinentali. L-iskema li ġejja tiġbor fiha il-profonditajiet u l-karatteristika prinċipali għad-definizjoni tal-varji qxur li jagħmlu d-Dinja: * 0-30/35 km -- [[Krosta terrestri|Krosta]] (proprjetajiet kimiċi) * 0-60 km -- [[Litosfera]] (proprjetajiet fisiċi) * 60-700 km -- [[Astenosfera]] jew ''Mantell ta' fuq'' (proprjetajiet fisikċi) * 30/35-2900 km -- [[Mantell terrestri|Mantell]] (proprjetajiet kimiċi u fisiċi) * 700-2900 km -- [[Meżosfera]] (proprjetajiet fisiċi) * 2900-5100 km -- [[Nukleju terrestri|Nukleju estern]] jew ''Qalba ta' barra'' (proprjetajiet kimiċi u fisiċi) * 5100-~6375 km -- [[Nukleju terrestri|Nukleju intern]] jew ''Qalba ġewwinija'' (proprjetajiet kimiċi u fisiċi) == Qamar == [[Stampa:Earth-moon.jpg|daqsminuri|xellug|''Tlugħ id-Dinja'' hekk kif jidher mill-Qamar fuq [[Apollo 8]], [[24 Diċembru]] [[1968]]]] Id-Dinja għandha [[satellita]] naturali waħda li hija l-[[Qamar]]. Il-Qamar huwa satellita li tixbaħ lil [[Pjaneti terrestri]]. Id-dijametru tiegħu huwa madwar kwart ta' dak tad-Dinja. Is-satelliti naturali tal-pjaneti l-oħra huma wkoll msejħa qmura għall-qamar terrestri. Il-ġibda gravitazzjonali tal-Qamar fuq id-Dinja tikkawża l-frugħ u l-mili tal-baħar. L-istess effett fuq il-Qamar jikkaġuna l-[[qofol tidali]]: il-perijodu rotazzjonali tiegħu u ż-żmien li huwa jieħu biex jorbita madwar id-Dinja huma maqfulin flimkien, jiifieri huma l-istess. Min ħabba dan, dejjem naraw l-istess parti ta' wiċċ il-Qamar. <center> {| class="wikitable" !style="background:#efefef;"|Isem !style="background:#efefef;"|Dijametru (km) !style="background:#efefef;"|Massa (kg) !style="background:#efefef;"|[[Assi Semi-maġġur]] (km) !style="background:#efefef;"|Perijodu Orbitali |- |[[Qamar]] |align="center"|3,474.8 |7.349 * 10²² kg |align="center"|384,400 |27&nbsp;jum, 7&nbsp;sigħat, 43.7&nbsp;minuta |} </center> Hekk kif il-Qamar jdur mad-Dinja, partijiet differenti minn wiċċu jiddawlu mix-Xemx u dan iwwasal għall-[[fażijiet lunari]]. Il-Qamar jista' jaffetwa drastikament l-iżvillup u l-ħajja fuq id-Dinja billi jimmodifika it-temp. Xhieda palejontologika u simulazzjonijiet bil-[[kompjuter]] juru kif it-tmejjil tal-assi terrestri hija stabbilita mill-interazzjonijiet tidali mal-Qamar. Xi teoristi jsostnu illi mingħajr din l-istabbilizzazzjoni kontra l-[[koppja|koppji]] applikati mix-Xemx u l-pjaneti lil nefħa ekwatorjali tad-Dinja, l-assi rotazzjonali jista' jkun instabbli għall-aħħar, bħalma jidher li hu għal [[Marte (pjaneta)|Marte]]. Li kieku l-assi tar-rotazzjoni terrestri kellu jilħaq l-[[elitiku|pjan elitiku]], kien jirriżulta f'temp aħrax, u id-differenzi ta' l-istaġuni kienu jkunu estremi wkoll. Pol wieħed kien ikun dirett lejn ix-Xemx matul is-sajf u direttament `l hinn matul ix-xitwa. Ix-[[Xjenza planetarja]] li tisstudja dan l-effett tat-tmejjil ltad-Dinja tistqar ili kieku l-annimali kbar imutu u ħajjiet il-pjanti tkun ħafna iżjed diffiċli milli hi. Il-Qamar huwa biżżejjed viċin id-Dinja li jidher relattivament l-istess daqs tax-Xemx, (ix-Xemx hija 400 darba ikbar mid-Dinja iżda l-Qamar hu 400 darba eqreb) dan jippermetti l-[[eklissi]] totali u anulari tax-[[Xemx]]. <div style="clear: both" ></div> [[Stampa:Earth-Moon.jpg|daqsminuri|nofs|upright=4|L-Art u l-qamar fuq skala.]] l-iżjed teorija aċċetta dwar l-oriġini tal-Qamar hija, it-[[teorija tal-impatt ġgantesk]], li tgħid li ġie ffurmat minn ħabta ta' [[protopjaneta]] id-daqs ta' Marte mad-Dinja bikrija. Din l-ipoteżi tispjega (flimkien ma' affarijiet oħra) in-nuqqas relattiv ta' ħadid u elementi volatili fil-Qamar, u l-fatt ili l-kompożizzjoni tiegħu hija kważi identika għal dik ta' wiċċ id-Dinja. [[Stampa:Big Splash V1.0.gif|daqsminuri|upright|lemin|Animazzjoni fuq il-formazzjoni tal-Qamar (ipoteżi)]] [[Stampa:Vulkan.gif|xellug|daqsminuri|Vulkan jiżbroffa meta żewġ plakek fil-krosta jitbegħdu minn xulxin]] == Plakka tettonika tad-Dinja == Il-krosta flimkien man-naħa ta' fuq tal-mantell tissejjaħ il-litosfera, qoxra riġida ta' madwar 100 sa 200 km (60 sa 120 mil) ħoxna. Din il-Qoxra hi maqsuma f'sensiela ta' plakek li jimxu relattivament ma' xulxin bir-rata ta' ftit ċentimetri fis-sena, u hekk jiġi ikkawżat ''il-mixi tal-kontinenti''. Madwar 180,000,000 sena ilu, il-[[kontinenti]] kollha kienu magħquda f'daqqa. Għaldaqstant kien jeżisti superkontinent wieħed li jġib l-isem [[Pangea]]. [[Stampa:Antártida.png|lemin|daqsminuri|Kien hemm perijodu fejn il-[[kontinenti]] kollha kienu superkontinent wieħed, dan il-kontinent kien '''[[Pangea]]'''. L-ewwel qasma għamlet massa fit-tramuntana, il-[[Laurasia]], u oħra lejn in-nofsin-nhar, il-[[Gondwanalandja]].]] Hemm tliet tipi ta'limiti tal-plakek: # diverġenti (jitbgħedu), # konverġenti, jersqu lejn xulxin u jiltaqgħu, fejn plakka tindradam fuq oħra. # konservattivi, li waqt li mexjin jgħaddu ma' ġemb xulxin biss. It-terremoti isseħħu fil-limiti tal-plakek - il-blat ma jgħaddix ġentilemnt minn ma' xulxin u l-enerġija tiproduċi iċ-ċaqliq ta' wiċċ id-Dinja It-terremoti huma l-iżjed komuni tul limiti konservattivi u jafu jkunu aktar b'saħħithom tul limiti konverġenti. Fejn jiltaqgħu żewġ plakek kontinentali, jiffurmaw il-muntanji, għax il-krosta issir eħxen fiż-żona tal-kolliżjoni tal-blat. Fejn il-blat jitbiegħed, materjal minn tal-mantell jitla' fil-wiċċ biex jimla l-ispażji, hekk tiġi ffurmata kresta oċejanika ġdida. Dan il-materjal jista' jkun sparat 'l fuq b'saħħa tremenda; bħall-[[vulkani]] fl-[[Islanda]]. Vulkani jistgħu sseħħu wkoll fl-limiti konverġenti, meta il-krosta tal-plakka tiġi miġbuda l-isfel, tisħon u ddub, bħal fl-[[Andi]]. Vulkani bħal dawk li ffurmaw il-[[Hawaii]] huma mbegħda mil-limiti tal-plakek. huma jinsabu f'punti ''jaħarqu'' fejn ikun hemm taqlib fil-mantell. Dawn it-tip ta' vulkani jinsabu wkoll fuq il-pjaneti Marte u Venere, id-Dinja hi l-uniku pjaneta magħrufa li għandha struttura ta' plakek. == Superfiċi żagħżugħa == [[Stampa:SP Crater.jpg|xellug|daqsminuri|Il-Krater tal-Ariżona, [[Stati Uniti|USA]], huwa ppreservat fi stat tajjeb]] Wiċċ id-Dinja qed jiġi kontinwament mibdul, minħabba il-plakek tettoniċi. Din hi waħda mir-raġunijiet għala il-[[krater]]i ta' impatt ma tantx huma komuni fuq id-Dinja. Il-krosta oċejanika eżempju, iddum biss 200,000,000 sena qabel tiġi distrutta b'xifer ta' plakka konverġenti. Il-krateri huma wkoll mikula mill-[[erużjoni]], jew midfuna taħt is-sedimenti. Wieħed mill-krateri l-iżjed magħruf huwa dak tal-[[Ariżona]], [[USA]], li żamm preservat sew minħabba li jinsab f'art niexfa u huwa pjutost ''reċenti'' -- hu ġie iffurmat biss madwar 50,000 sena ilu. Ħafna mill-krateri huma viżibbli biss mill-ispazju. Ċiksulub, li huwa wiesgħa 200 km (120 Mil) kien iffurmat madwar 65,000,000 sena ilu, huwa midfun taħt mijiet ta' metri ta' sediment ġol-[[Messiku]]. Dan il-krater huwa l-evidenza ta' impatt enormi li seta' kien il-kawża tat-tmiem id-[[dinożawri]]. == L-atmosfera tad-Dinja == L-Art għandha atmosfera relativament ħoxna, magħmula għat-78% ta' [[ażotu]], għall-21% ta' [[ossiġenu]] u għal l'1% ta' [[argu]] u traċċi ta' gassijiet oħra bħal biossidu tal-karbonju u ilma. L-atmosfera taqsam is-superfiċi terrestri mill-ambjent inospitabbli tal-ispazju u iżżomm parti kbira ta' radjazzjoni solari. L-atmosfera tinqasam fi strati varji, it-[[troposfera]], l-i[[stratosfera]], il-[[meżosfera]], it-[[termosfera]] u l-[[eżosfera]]. === Biosfera === It-teoriji kurrenti dwar il-biosfera jgħidu li twildet ftit mijiet ta' miljuni ta' snin qabel il-formazioni tal-pjaneta Art, minn 3,5 u 4 miljardi ta' snin ilu. Il-biosfera hi maqsuma f'varji [[bjoma|bjomi]], fihom jgħixu il-[[flora (botanika)|flora]] u l-[[fawna]] ftit jew wisq simili. Fuq l-Art, il-bjomi huma sseparati prinċipalment skont il-[[latitudni]]. Il-bjomi fit-tramuntana taċ-[[ċirklu polari artiku]] u fin-nofs in-nhar taċ-[[ċirku polari antartiku]] huma relarivament vojta mill-ħajja animali u veġetali , waqt li dawk l-iżjed popolari jinsabu lejn l-[[ekwatur]]. === Temp u staġuni === L-arja sħuna tad-Dinja issaħħan it-troposfera, li issir turbolenta. Temperaturi ta' 290K (17&nbsp;°C/63&nbsp;°F) fuq wiċċ l-Art jaqgħu għal 220K (-53&nbsp;°C/-63&nbsp;°F) fil-quċċata tat-troposfera. Arja sħuna, umda titla u tiksaħ; l-ilma jikkondensa, jifforma is-sħab ta' qtar ċkejkin jew kristalli, jikreja xita, silġ u borra. L-assi tar-rotazzjoni terrestri huwa ittiltjat għal 23º. Din it-tiltjatura tikkawża l-istaġuni; meta emisfera tkun moħbija mix-Xemx, tirċieva inqas dawl, u dak id-dawl li tirċievi jaqa' f'anglu li jrid jippenetra iktar atmosfera biex jasal mal-art. Din hija ix-[[Xitwa]] għal dik l-[[emisfera]]. Minn naħa l-oħra meta emisfera tirċievi iżjed sigħat ta' dawl Xemxi hemm ikun is-[[Sajf]]. L-orbita tad-Dinja mhiex interament ċirkulari, infatti, waqt ix-Xitwa tal-emisfera tat-[[tramuntana]], l-Art hija eqreb lejn ix-Xemx milli waqt is-Sajf. Madanakollu, l-eċċentriċità orbitali hija minima, u li l-Art tkun eqreb lejn ix-Xemx għandha effett minuri minn dak tat-tilt. == Il-Ħajja fuq id-Dinja == L-Art hija post uniku fis-[[Sistema Solari]]. Huwa l-uniku pjaneta li għandu ammont ta' ilma sinifikanti fuq is-superfiċi; is-superfiċi iżżomm temperaturi tajba biex il-ħajja tkun possibli. L-assi tar-rotazzjoni huwa inklinat biżżejjed biex jagħti l-i[[staġuni]] iżda mhux l-estrem tal-istaġuni bħal [[Uranu]]. Hemm diversi teoriji dwar kif [[Oriġini tal-Ħajja|oriġinat il-ħajja]] fuq Art, fosthom it-teorija [[panspermja]]. Il-kontenut ta' ossiġenu fl-atmosfera huma mantnut mill-[[fotosintesi]] tax-xtieli ħodor, hekk kif il-bnedmin qed jeqirdu il-veġetazzjoni il-bilanċ bejn id-djosiku tal-karbonju u l-osssiġenu qed jiġi żbilanċat.Emissjonijiet mill-fossili maħruqa qed iħallu ammont dejjem ikbar ta' djosiku tal-karbonju. Iktar ma jkun hawn djassiku tal-karbonju fl-arja l-[[effett serra]] jikber, isaħħan is-superfiċi u is-silġ polari jdub. L-istrat tal-ożonu fl-istratosfera jiproteġġi id-dinja mir-raġġi ultra vjoletti tax-Xemx. Gassijiet magħmulha mill-bniedem bħal [[chlorofluorocarbons]] ikkisru l-ożonu u b'hekk radjazzjoni tar-raġġi, li tagħmel il-ħsara tidħol f'ammoti akbar. Iktar ma Bnedmin jabbitaw il-pjaneta aktar il-biosfera (Il-parti ta' art, arja u ilma) qed tkun mhedda. Il-bnedmin għandhom jitgħallmu jirrispettaw il-fatturi li jagħmlu l-Art post li fih hu possibli l-ħajja. == Kamp Manjetiku == [[Stampa:Aurora borealis over Eielson Air Force Base, Alaska.jpg|daqsminuri|Il-fenomenu tal-Awrora Borealis huwa ikkawżat minn partiċelli ta' gass joniżat li ġej mix-Xemx, waqt li ''jaħbat'' mal-atmosfera tad-Dinja.]] ID-DINJA DDUR fuqha nfisha darba kull 24 siegħa, b'hekk tikkawża l-qalba tal-ħadid imdewweb taħdem bħala dinamo u toħloq l-'''kamp manjetiku'''. L-kamp manjetiku jipproteġi d-Dinja mir-riħ solari. Il-partiċelli ikkargati tar-riħ solari jiġu devjati mill-kamp manjetiku tad-Dinja, hekk tiġi ikkrejata manjetosfera. Xi partiċelli jiġu maqbuda mill-manjetosfera f'żewġ faxxi semi-ċirkulari u huma msejħa l-Faxxi ta' Van Allen. Partiċelli oħrajn jinżlu spiralment f'kamp manjetiku tad-Dinja fil-poli. Il-partiċelli jirrejaġixxu mal-atmosfera ta' fuq u jikrejaw l-awrori jew id-dwal tat-tramuntana u n-nofsinhar. == Ġeografija == [[Stampa:Physical world.jpg|daqsminuri|upright=2|lemin|Mappa fisika tad-Dinja.]] '''Suddiviżjonijiet geografiċi maġġuri:''' [[Kontinent]]i, [[Oċejan (ġografija)|Oċejani]] '''Area:''' * ''total:'' 510.065.285 [[kilometru kwadrat|km²]] * ''art:'' 148.939.063 km² (29,2%) * ''ilma:'' 361.126.222 km² (70,8%) '''Konfini:''' Il-linji tal-konfini terrestri jammontaw għal 251.480,24 km '''Linji tal-kosti:''' 356.000 km '''Rivendikazzjonijiet marittimi:''' * ''żoni kontigwi:'' 24 [[mil nawtiku]] għall-maġġor parti tan-nazzjonijiet b'xi varjazzjonijiet * ''[[plattaforma kontinentali]]:'' 200 metru ta' profondità, jew sal-profondità tal- esplorazzjoni. Oħrajn jirivendikaw 200 mil marittimu jew sal-bord tal-plattaforma kontinentali. * ''żona ta' sajd esklusiva:'' 200 mil marittimu, b'varjazzjonijiet * '' żona ekonomika esklusiva:'' 200 mil marittimu, b'varjazzjonijiet * ''ilmijiet territorjali:'' 12 mil marittimu, b'varjazzjonijiet * ''Nota:'' konfini ma stati konfinanti jistgħu ma jħallux nazzjonijiet oħra li jestendu iż-żona tas-sajd jew ekonomika sa 200 mil nawtiku. 43 nazzjon u arjiet oħra m'għandhomx aċċess għall-baħar, bħal: [[Afganistan]], [[Andorra]], [[Armenja]], [[Awstrija]], [[Ażerbajġan]], [[Bjelorussja]], [[Butan]], [[Bolivja]], [[Botswana]], [[Burkina Faso]], [[Burundi]], [[Repubblika Ċentru-Afrikana]], [[Ċad]], [[Repubblika Ċeka]], [[Etjopja]], [[Belt tal-Vatikan|Vatikan]], [[Ungerija]], [[Każakistan]], [[Kirġiżistan]], [[Laos]], [[Lesoto]], [[Liechtenstein]], [[Lussemburgu]], [[Malawi]], [[Mali]], [[Moldova]], [[Mongolja]], [[Nepal]], [[Niġerja]], [[Paragwaj]], [[Rwanda]], [[San Marino]], [[Slovakkja]], [[Sważiland]], [[Svizzera]], [[Taġikistan]], [[Repubblika tal-Maċedonja ta' Fuq]], [[Turkmenistan]], [[Uganda]], [[Użbekistan]], [[West Bank]], [[Żambja]], [[Żimbabwe]] == Orografija == '''Estremitajiet tal-għoli:''' (imkejla b'rispett għall-[[livell tal-baħar]]) * L-għola Punt: [[Everest|Monti Everest]] 8.850 m (stima tal-1999) * Punt l-aktar Baxx: [[Fossa ta' Marianne]] fl-[[Oċejan Paċifiku]] −10.924 m * Punt t-aktar baxxa tad-Dinja wieqfa: [[Baħar il-Mejjet]] −408 m Huwa stmat li fuq l-Art jgħixu 6.327.152.352 persuna (stima ta' Novembru [[2003]]). L-abitat l-iżjed għan-nord huwa [[Alert]] ġewwa l-[[Kanada]]. L-abitat l-aktar għan-nofs in-nhar huwa l-[[stazjon ta' Amundsen-Scott]] f'[[Antartide]], sitwata kważi eżattament fil-[[pol tan-nofs in-nhar]]. == Ħajjiet oħra fl-Univers == [[Stampa:Rotating_earth_(large).gif|daqsminuri|Ir-rotazzjoni terrestri.]] Huwa kważi ċert li ma teżisti l-ebda ħajja intelliġenti oħra fis-[[Sistema Solari]]. L-astronomi qegħdin iffitxu tip ta' ħajja intelliġenti oħra madwar stilel u pjaneti extra-solari. Ix-Xemx hi biss waħda mill-biljuni ta' stilel li hemm fil-galassja tat-[[Triq ta' Sant'Anna]] (bl-ingliż ''Milky Way''). Din il-galassja hi biss sistema stellari fi ħdan l-Univers immens, ħajja għandha tinsab x'imkien ieħor f'dan il-kobor ta' Spazju. Iżda id-distanzi enormi li hemm bejn stilla u oħra u bejn galassja u oħra jagħmluha diffiċli ħafna biex jiġu skoperti forom oħrajn ta' ħajja! == Ara wkoll == * [[Astronomija]] * [[Pjaneta]] * [[Globu]] * [[Mappa tad-dinja]] * [[Univers]] * [[Umanità]] == Referenzi == {{Referenzi}} == Ħoloq esterni == {{wikizzjunarju|dinja}} {{commonscat}} * [https://web.archive.org/web/20180106075159/http://worldwind.arc.nasa.gov/ NASA World Wind] * [http://www.fourmilab.ch/cgi-bin/uncgi/Earth Dehra tad-Dinja u l-Qamar] {{SistemaSolari}} [[Kategorija:Pjaneti tas-sistema solari]] [[Kategorija:10 artikli essenzjali]] ggecse2bu3fhuc4y997li2mslcdh5en 0 19627 317957 279333 2024-11-28T00:12:48Z JB82 20785 Added links 317957 wikitext text/x-wiki Din hija '''lista ta' kowċis ta' [[RSC Anderlecht]]''' mill-1920 meta l-ewwel kowċ ġie maħtur, sal-lum.<ref>{{ċita ktieb |isem1=Marcel|kunjom1=Gallez|isem2=Johan|kunjom2=Serkijn|sena=2008| titlu=Le dictionnaire du RSC Anderlecht (tome 2)|pubblikatur=Magnad|isbn=978-2-9600723-3-4|lingwa=fr}}</ref> ==Kowċis== {| class="wikitable sortable" style="text-align: center;" !Isem!!Nazzjonalità!!Karriera ma' Anderlecht!!Logħob!!Unuri |- |align="left"|[[Sylva Brébart]] |align="left"|{{bandiera|Belġju}} |1920–22|| 51 || Promozzjoni għall-[[L-Ewwel Diviżjoni Belġjana|Ewwel Diviżjoni]] (it-3et fil-[[It-Tieni Diviżjoni Belġjana|Promozzjoni]] fl-istaġun [[Futbol Belġjan fl-1920–21|1920–21]]) |- |align="left"|[[Charles Bunyan, Sr.]] |align="left"|{{bandiera|Ingilterra}} |1922|| 0 || Responsabbli għall-10 ġranet qabel mewtu |- |align="left"|[[Charles Bunyan, Jr.]] |align="left"|{{bandiera|Ingilterra}} |1922–25|| 78 || Promozzjoni għall-[[L-Ewwel Diviżjoni Belġjana|Ewwel Diviżjoni]] (l-1el fil-[[It-Tieni Diviżjoni Belġjana|Promozzjoni]] fl-istaġun [[Futbol Belġjan fl-1923–24|1923–24]]) |- |align="left"|[[Lee Thomas (futboler)|Lee Thomas]] |align="left"|{{bandiera|Ingilterra}} |1926–28{{nota|L-ebda kowċ ma ġie maħtur matul l-istaġun [[Futbol Belġjan fl-1925–26|1925–26]].}}|| 55 || Promozzjoni għall-[[L-Ewwel Diviżjoni Belġjana|Ewwel Diviżjoni]] (it-2ni fl-[[It-Tieni Diviżjoni Belġjana|Ewwel Diviżjoni]] fl-istaġun [[Futbol Belġjan fl-1926–27|1926–27]]) |- |align="left"|[[Florimond Plasch]] |align="left"|{{bandiera|Belġju}} |1928–31|| 78 || Promozzjoni għall-[[L-Ewwel Diviżjoni Belġjana|Ewwel Diviżjoni]] (it-2ni fl-[[It-Tieni Diviżjoni Belġjana|Ewwel Diviżjoni]] fl-istaġun [[Futbol Belġjan fl-1928–29|1928–29]]) |- |align="left"|[[Ferdinand Adams]] |align="left"|{{bandiera|Belġju}} |1930–32{{nota|name="trainer"|Serva bħala trejner matul dan il-perjodu.}} u 1940–43{{nota|name="trio"|Matul l-istaġuni [[Futbol Belġjan fl-1941–42|1941–42]] u [[Futbol Belġjan fl-1942–43|1942–43]], 3 kowċis kienu qed jaħdmu flimkien: Ferdinand Adams, Robert Wijckaert u Emile Defevere. Qabel l-[[Futbol Belġjan fl-1943–44|istaġun ta' wara]], Ferdinand Adams ħalla it-triju u Robert Wijckaert ħalla qabel l-istaġun [[Futbol Belġjan fl-1945–46|1945–46]].}}|| 65 || |- |align="left"|[[Maurice Versé]] |align="left"|{{bandiera|Belġju}} |1931–33|| 52 || |- |align="left"|[[Charles Gilis]] |align="left"|{{bandiera|Belġju}} |1932–35{{nota|name="trainer"}} u 1935–36|| 46 || Promozzjoni għall-[[L-Ewwel Diviżjoni Belġjana|Ewwel Diviżjoni]] (l-1el fil-[[It-Tieni Diviżjoni Belġjana|Promozzjoni]] fl-istaġun [[Futbol Belġjan fl-1934–35|1934–35]]) |- |align="left"|[[Claude Leclercq]] |align="left"|{{bandiera|Belġju}} |1933–34{{nota|Wara li Claude Leclercq kien imkeċċi matul l-istaġun [[Futbol Belġjan fl-1934–35|1934–35]], il-kumitat uża l-plejers biex jintgħażlu sal-aħħar tal-istaġun.}}|| 32 || |- |align="left"|[[Ernest Churchill Smith]] |align="left"|{{bandiera|Irlanda}} |1936–39 u 1948–50|| 138 || 2 titli tal-[[L-Ewwel Diviżjoni Belġjana|Ewwel Diviżjoni]] fl-istaġuni [[L-Ewwel Diviżjoni Belġjana 1948–49|1948–49]] u [[L-Ewwel Diviżjoni Belġjana 1949–50|1949–50]] |- |align="left"|[[Robert Wijckaert]] |align="left"|{{bandiera|Belġju}} |1939–45{{nota|name="trio"}}|| 162 || |- |align="left"|[[Emile Defevere]] |align="left"|{{bandiera|Belġju}} |1939–45{{nota|name="trio"}}|| 178 || |- |align="left"|[[Paul Schuppen]] |align="left"|{{bandiera|Belġju}} |1945–46{{nota|name="caretaker"|Serva bħala kowċ provviżorju.}}|| 6 || |- |align="left"|[[John Kennedy (kowċ)|John Kennedy]] |align="left"|{{bandiera|Ingilterra}} |1946|| 14 || |- |align="left"|McLaren |align="left"|{{bandiera|Ingilterra}} |1946|| 8 || |- |align="left"|[[Georges Perino]] |align="left"|{{bandiera|Franza}} |1946–48|| 58 || L-ewwel titlu tal-[[L-Ewwel Diviżjoni Belġjana|Ewwel Diviżjoni]] għal RSC Anderlecht fl-istaġun [[L-Ewwel Diviżjoni Belġjana 1946–47|1946–47]] |- |align="left"|[[Bill Gormlie]] |align="left"|{{bandiera|Ingilterra}} |1950–59|| 294 || 5 titli tal-[[L-Ewwel Diviżjoni Belġjana|Ewwel Diviżjoni]] fl-istaġuni [[L-Ewwel Diviżjoni Belġjana 1950–51|1950–51]], [[L-Ewwel Diviżjoni Belġjana 1953–54|1953–54]], [[L-Ewwel Diviżjoni Belġjana 1954–55|1954–55]], [[L-Ewwel Diviżjoni Belġjana 1955–56|1955–56]] u [[L-Ewwel Diviżjoni Belġjana 1958–59|1958–59]] |- |align="left"|[[Arnould De Raeymaeker]] |align="left"|{{bandiera|Belġju}} |1959–60{{nota|name="caretaker"}} u 1968{{nota|name="caretaker"}}|| 43 || |- |align="left"|[[Pierre Sinibaldi]] |align="left"|{{bandiera|Belġju}} |1960–66 u 1969–71|| 293 || 4 titli tal-[[L-Ewwel Diviżjoni Belġjana|Ewwel Diviżjoni]] fl-istaġuni [[L-Ewwel Diviżjoni Belġjana 1961–62|1961–62]], [[L-Ewwel Diviżjoni Belġjana 1963–64|1963–64]], [[L-Ewwel Diviżjoni Belġjana 1964–65|1964–65]] u [[L-Ewwel Diviżjoni Belġjana 1965–66|1965–66]] u [[Tazza Belġjana|Tazza]] fl-istaġun 1964–65 |- |align="left"|[[Andras Beres]] |align="left"|{{bandiera|Ungerija}} / {{bandiera|Belġju}} |1966–68|| 59 || titlu wieħed tal-[[L-Ewwel Diviżjoni Belġjana|Ewwel Diviżjoni]] fl-istaġun [[L-Ewwel Diviżjoni Belġjana 1966–67|1966–67]] |- |align="left"|[[Norberto Höfling]] |align="left"|{{bandiera|Rumanija}} / {{bandiera|Belġju}} |1968–69|| 22 || |- |align="left"|[[Hippolyte Van Den Bosch]] |align="left"|{{bandiera|Belġju}} |1971{{nota|name="caretaker"}} u 1972–73{{nota|name="caretaker"}}|| 29 || [[Tazza Belġjana|Tazza]] waħda fl-istaġun 1972–73 |- |align="left"|[[Georg Keßler]] |align="left"|{{bandiera|Ġermanja}} |1971–72|| 58 || titlu wieħed tal-[[L-Ewwel Diviżjoni Belġjana|Ewwel Diviżjoni]] fl-istaġun [[L-Ewwel Diviżjoni Belġjana 1971–72|1971–72]] u [[Tazza Belġjana|Tazza]] waħda fl-istaġun 1971–72 |- |align="left"|[[Urbain Braems]] |align="left"|{{bandiera|Belġju}} |1973–75 u 1979–80|| 127 || titlu wieħed tal-[[L-Ewwel Diviżjoni Belġjana|Ewwel Diviżjoni]] fl-istaġun [[L-Ewwel Diviżjoni Belġjana 1973–74|1973–74]] u [[Tazza Belġjana|Tazza]] waħda fl-istaġun 1974–75 |- |align="left"|[[Hans Croon]] |align="left"|{{bandiera|Netherlands}} |1975–76|| 51 || [[Tazza Belġjana|Tazza]] waħda fl-istaġun 1975–76 [[European Cup Winners' Cup]] waħda fl-istaġun [[European Cup Winners' Cup 1975–76|1975–76]] |- |align="left"|[[Raymond Goethals]] |align="left"|{{bandiera|Belġju}} |1976–79, 1988–89 u 1995{{nota|name="caretaker"}}|| 213 || 2 [[Tazza Belġjana|Tazzi]] fl-istaġuni 1987–88 u 1988–89 u [[European Cup Winners' Cup]] waħda fl-istaġun [[European Cup Winners' Cup 1977–78|1977–78]] u 2 titli tal-[[UEFA Super Cup]] fis-snin [[UEFA Super Cup 1976|1976]] u [[UEFA Super Cup 1978|1978]] |- |align="left"|[[Tomislav Ivic]] |align="left"|{{bandiera|Jugożlavja}} |1980–82|| 94 || titlu wieħed tal-[[L-Ewwel Diviżjoni Belġjana|Ewwel Diviżjoni]] fl-istaġun [[L-Ewwel Diviżjoni Belġjana 1980–81|1980–81]] |- |align="left"|[[Paul Van Himst]] |align="left"|{{bandiera|Belġju}} |1982–85|| 155 || titlu wieħed tal-[[L-Ewwel Diviżjoni Belġjana|Ewwel Diviżjoni]] fl-istaġun [[L-Ewwel Diviżjoni Belġjana 1984–85|1984–85]], [[Supercup Belġjana]] waħda fl-1985 u [[UEFA Cup]] waħda fl-istaġun [[UEFA Cup 1982–83|1982–83]] |- |align="left"|[[Martin Lippens]] |align="left"|{{bandiera|Belġju}} |1985–86{{nota|name="caretaker"}} u 1988–89|| 69 || 2 [[Tazza Belġjana|Tazzi]] fl-istaġuni 1987–88 u 1988–89 |- |align="left"|[[Jean Dockx]] |align="left"|{{bandiera|Belġju}} |1985–86,{{nota|name="caretaker"}} 1995,{{nota|name="caretaker"}} 1997{{nota|name="caretaker"}} u 1998–99|| 36 || |- |align="left"|[[Arie Haan]] |align="left"|{{bandiera|Netherlands}} |1986–87 u<br>Diċ 1997–Set 98|| 100 || 2 titli tal-[[L-Ewwel Diviżjoni Belġjana|Ewwel Diviżjoni]] fl-istaġuni [[L-Ewwel Diviżjoni Belġjana 1985–86|1985–86]] u [[L-Ewwel Diviżjoni Belġjana 1986–87|1986–87]] |- |align="left"|[[Georges Leekens]] |align="left"|{{bandiera|Belġju}} |1987–88|| 32 ||[[Supercup Belġjana]] fl-1987 |- |align="left"|[[Aad de Mos]] |align="left"|{{bandiera|Netherlands}} |1989–92|| 141 || titlu wieħed tal-[[L-Ewwel Diviżjoni Belġjana|Ewwel Diviżjoni]] fl-istaġun [[L-Ewwel Diviżjoni Belġjana 1990–91|1990–91]] |- |align="left"|[[Luka Peruzovic]] |align="left"|{{bandiera|Jugożlavja}} |1992–93|| 26 || |- |align="left"|[[Johan Boskamp]] |align="left"|{{bandiera|Netherlands}} |1993–95 u 1995–97|| 198 || 3 titli tal-[[L-Ewwel Diviżjoni Belġjana|Ewwel Diviżjoni]] fl-istaġuni [[L-Ewwel Diviżjoni Belġjana 1992–93|1992–93]], [[L-Ewwel Diviżjoni Belġjana 1993–94|1993–94]] u [[L-Ewwel Diviżjoni Belġjana 1994–95|1994–95]], [[Tazza Belġjana|Tazza]] waħda fl-istaġun 1993–94 u [[Supercup Belġjana]] fl-1993 |- |align="left"|[[Herbert Neumann]] |align="left"|{{bandiera|Ġermanja}} |1995|| 4 || |- |align="left"|[[René Vandereycken]] |align="left"|{{bandiera|Belġju}} |Lul 1997–Diċ 97|| 20 || |- |align="left"|[[Franky Vercauteren]] |align="left"|{{bandiera|Belġju}} |1998–99 u<br>Frar 2005–Nov 07|| 156 || 2 titli tal-[[L-Ewwel Diviżjoni Belġjana|Ewwel Diviżjoni]] fl-istaġuni [[L-Ewwel Diviżjoni Belġjana 2005–06|2005–06]] u [[L-Ewwel Diviżjoni Belġjana 2006–07|2006–07]] u 2 titli tas-[[Supercup Belġjana]] fl-2006 u l-2007 |- |align="left"|[[Aimé Anthuenis]] |align="left"|{{bandiera|Belġju}} |1999–Lul 02|| 141 || 2 titli tal-[[L-Ewwel Diviżjoni Belġjana|Ewwel Diviżjoni]] fl-istaġuni [[L-Ewwel Diviżjoni Belġjana 1999–2000|1999–2000]] u [[L-Ewwel Diviżjoni Belġjana 2000–01|2000–01]] u 2 titli tas-[[Supercup Belġjana]] fl-2000 u l-2001 |- |align="left"|[[Hugo Broos]] |align="left"|{{bandiera|Belġju}} |Lul 2002–Frar 05|| 126 || titlu wieħed tal-[[L-Ewwel Diviżjoni Belġjana|Ewwel Diviżjoni]] fl-istaġun [[L-Ewwel Diviżjoni Belġjana 2003–04|2003–04]] |- |align="left"|[[Ariel Jacobs]] |align="left"|{{bandiera|Belġju}} |Nov 2007–Mejju 12|| 175 || 2 titli tal-[[L-Ewwel Diviżjoni Belġjana|Ewwel Diviżjoni]] fl-istaġuni [[L-Ewwel Diviżjoni Belġjana 2009–10|2009–10]] u [[L-Ewwel Diviżjoni Belġjana 2011–12|2011–12]], titlu tat-[[Tazza Belġjana|Tazza]] fl-istaġun 2007-08 u [[Supercup Belġjana]] fl-2010 |- |align="left"|[[John van den Brom]] |align="left"|{{bandiera|Netherlands}} |Lulju 2012–Marzu 14|| 98 ||titlu wieħed tal-[[L-Ewwel Diviżjoni Belġjana|Ewwel Diviżjoni]] fl-istaġun [[L-Ewwel Diviżjoni Belġjana 2012–13|2012–13]] |- |align="left"|[[Besnik Hasi]] |align="left"|{{bandiera|Kosovo}} / {{bandiera|Albanija}} |Marzu 2014–Mejju 16|| 119 || titlu wieħed tal-[[L-Ewwel Diviżjoni Belġjana|Ewwel Diviżjoni]] fl-istaġun [[L-Ewwel Diviżjoni Belġjana 2013–14|2013–14]] u [[Supercup Belġjana]] fl-2014 |- |align="left"|[[René Weiler]] |align="left"|{{bandiera|Svizzera}} |Lulju 2016–Settembru 17 || 66 || titlu wieħed tal-[[L-Ewwel Diviżjoni Belġjana|Ewwel Diviżjoni]] fl-istaġun [[L-Ewwel Diviżjoni Belġjana 2016–17|2016–17]] u [[Supercup Belġjana]] fl-2017 |- |align="left"|[[Hein Vanhaezebrouck]] |align="left"|{{bandiera|Belġju}} |Ottubru 2017–Diċembru 18 || 62 || |- |align="left"|[[Hein Vanhaezebrouck]] |align="left"|{{bandiera|Belġju}} |Jannar 2019–April 19 || 13 || |- |align="left"|[[Karim Belhocine]] |align="left"|{{bandiera|Franza}} |April 2019–Lulju 19 || 6 || |- |align="left"|[[Vincent Kompany]] |align="left"|{{bandiera|Belġju}} |Lulju 2019–Awissu 19 u<br>Awissu 2020–Ġunju 22 || 92 || partita finali wieħed-tal [[Tazza Belġjana]] fl-2022 |- |align="left"|[[Simon Davies]] |align="left"|{{bandiera|Wales}} |Awissu 2019–Ottubru 19 || 9 || |- |align="left"|[[Franky Vercauteren]] |align="left"|{{bandiera|Belġju}} |Ottubru 2019–Lulju 20 || 13 || |- |align="left"|[[Felice Mazzu]] |align="left"|{{bandiera|Belġju}} |Ġunju 2022–Ottubru 22 || 22 || |- |align="left"|[[Brian Reimer]] |align="left"|{{bandiera|Danimarka}} |Diċembru 2022–Sett 24 || 76 || |- |align="left"|[[David Hubert]] |align="left"|{{bandiera|Belġju}} |Settembru 2024–present || 0 || |} == Noti == {{noti}} == Referenzi == {{referenzi}} [[Kategorija:RSC Anderlecht]] bcpp7jgluri8f9fzcyg0fgrkbbvtq9t 317958 317957 2024-11-28T00:26:13Z JB82 20785 317958 wikitext text/x-wiki Din hija '''lista ta' kowċis ta' [[RSC Anderlecht]]''' mill-1920 meta l-ewwel kowċ ġie maħtur, sal-lum.<ref>{{ċita ktieb |isem1=Marcel|kunjom1=Gallez|isem2=Johan|kunjom2=Serkijn|sena=2008| titlu=Le dictionnaire du RSC Anderlecht (tome 2)|pubblikatur=Magnad|isbn=978-2-9600723-3-4|lingwa=fr}}</ref> ==Kowċis== {| class="wikitable sortable" style="text-align: center;" !Isem!!Nazzjonalità!!Karriera ma' Anderlecht!!Logħob!!Unuri |- |align="left"|[[Sylva Brébart]] |align="left"|{{bandiera|Belġju}} |1920–22|| 51 || Promozzjoni għall-[[L-Ewwel Diviżjoni Belġjana|Ewwel Diviżjoni]] (it-3et fil-[[It-Tieni Diviżjoni Belġjana|Promozzjoni]] fl-istaġun [[Futbol Belġjan fl-1920–21|1920–21]]) |- |align="left"|[[Charles Bunyan, Sr.]] |align="left"|{{bandiera|Ingilterra}} |1922|| 0 || Responsabbli għall-10 ġranet qabel mewtu |- |align="left"|[[Charles Bunyan, Jr.]] |align="left"|{{bandiera|Ingilterra}} |1922–25|| 78 || Promozzjoni għall-[[L-Ewwel Diviżjoni Belġjana|Ewwel Diviżjoni]] (l-1el fil-[[It-Tieni Diviżjoni Belġjana|Promozzjoni]] fl-istaġun [[Futbol Belġjan fl-1923–24|1923–24]]) |- |align="left"|[[Lee Thomas (futboler)|Lee Thomas]] |align="left"|{{bandiera|Ingilterra}} |1926–28{{nota|L-ebda kowċ ma ġie maħtur matul l-istaġun [[Futbol Belġjan fl-1925–26|1925–26]].}}|| 55 || Promozzjoni għall-[[L-Ewwel Diviżjoni Belġjana|Ewwel Diviżjoni]] (it-2ni fl-[[It-Tieni Diviżjoni Belġjana|Ewwel Diviżjoni]] fl-istaġun [[Futbol Belġjan fl-1926–27|1926–27]]) |- |align="left"|[[Florimond Plasch]] |align="left"|{{bandiera|Belġju}} |1928–31|| 78 || Promozzjoni għall-[[L-Ewwel Diviżjoni Belġjana|Ewwel Diviżjoni]] (it-2ni fl-[[It-Tieni Diviżjoni Belġjana|Ewwel Diviżjoni]] fl-istaġun [[Futbol Belġjan fl-1928–29|1928–29]]) |- |align="left"|[[Ferdinand Adams]] |align="left"|{{bandiera|Belġju}} |1930–32{{nota|name="trainer"|Serva bħala trejner matul dan il-perjodu.}} u 1940–43{{nota|name="trio"|Matul l-istaġuni [[Futbol Belġjan fl-1941–42|1941–42]] u [[Futbol Belġjan fl-1942–43|1942–43]], 3 kowċis kienu qed jaħdmu flimkien: Ferdinand Adams, Robert Wijckaert u Emile Defevere. Qabel l-[[Futbol Belġjan fl-1943–44|istaġun ta' wara]], Ferdinand Adams ħalla it-triju u Robert Wijckaert ħalla qabel l-istaġun [[Futbol Belġjan fl-1945–46|1945–46]].}}|| 65 || |- |align="left"|[[Maurice Versé]] |align="left"|{{bandiera|Belġju}} |1931–33|| 52 || |- |align="left"|[[Charles Gilis]] |align="left"|{{bandiera|Belġju}} |1932–35{{nota|name="trainer"}} u 1935–36|| 46 || Promozzjoni għall-[[L-Ewwel Diviżjoni Belġjana|Ewwel Diviżjoni]] (l-1el fil-[[It-Tieni Diviżjoni Belġjana|Promozzjoni]] fl-istaġun [[Futbol Belġjan fl-1934–35|1934–35]]) |- |align="left"|[[Claude Leclercq]] |align="left"|{{bandiera|Belġju}} |1933–34{{nota|Wara li Claude Leclercq kien imkeċċi matul l-istaġun [[Futbol Belġjan fl-1934–35|1934–35]], il-kumitat uża l-plejers biex jintgħażlu sal-aħħar tal-istaġun.}}|| 32 || |- |align="left"|[[Ernest Churchill Smith]] |align="left"|{{bandiera|Irlanda}} |1936–39 u 1948–50|| 138 || 2 titli tal-[[L-Ewwel Diviżjoni Belġjana|Ewwel Diviżjoni]] fl-istaġuni [[L-Ewwel Diviżjoni Belġjana 1948–49|1948–49]] u [[L-Ewwel Diviżjoni Belġjana 1949–50|1949–50]] |- |align="left"|[[Robert Wijckaert]] |align="left"|{{bandiera|Belġju}} |1939–45{{nota|name="trio"}}|| 162 || |- |align="left"|[[Emile Defevere]] |align="left"|{{bandiera|Belġju}} |1939–45{{nota|name="trio"}}|| 178 || |- |align="left"|[[Paul Schuppen]] |align="left"|{{bandiera|Belġju}} |1945–46{{nota|name="caretaker"|Serva bħala kowċ provviżorju.}}|| 6 || |- |align="left"|[[John Kennedy (kowċ)|John Kennedy]] |align="left"|{{bandiera|Ingilterra}} |1946|| 14 || |- |align="left"|McLaren |align="left"|{{bandiera|Ingilterra}} |1946|| 8 || |- |align="left"|[[Georges Perino]] |align="left"|{{bandiera|Franza}} |1946–48|| 58 || L-ewwel titlu tal-[[L-Ewwel Diviżjoni Belġjana|Ewwel Diviżjoni]] għal RSC Anderlecht fl-istaġun [[L-Ewwel Diviżjoni Belġjana 1946–47|1946–47]] |- |align="left"|[[Bill Gormlie]] |align="left"|{{bandiera|Ingilterra}} |1950–59|| 294 || 5 titli tal-[[L-Ewwel Diviżjoni Belġjana|Ewwel Diviżjoni]] fl-istaġuni [[L-Ewwel Diviżjoni Belġjana 1950–51|1950–51]], [[L-Ewwel Diviżjoni Belġjana 1953–54|1953–54]], [[L-Ewwel Diviżjoni Belġjana 1954–55|1954–55]], [[L-Ewwel Diviżjoni Belġjana 1955–56|1955–56]] u [[L-Ewwel Diviżjoni Belġjana 1958–59|1958–59]] |- |align="left"|[[Arnould De Raeymaeker]] |align="left"|{{bandiera|Belġju}} |1959–60{{nota|name="caretaker"}} u 1968{{nota|name="caretaker"}}|| 43 || |- |align="left"|[[Pierre Sinibaldi]] |align="left"|{{bandiera|Belġju}} |1960–66 u 1969–71|| 293 || 4 titli tal-[[L-Ewwel Diviżjoni Belġjana|Ewwel Diviżjoni]] fl-istaġuni [[L-Ewwel Diviżjoni Belġjana 1961–62|1961–62]], [[L-Ewwel Diviżjoni Belġjana 1963–64|1963–64]], [[L-Ewwel Diviżjoni Belġjana 1964–65|1964–65]] u [[L-Ewwel Diviżjoni Belġjana 1965–66|1965–66]] u [[Tazza Belġjana|Tazza]] fl-istaġun 1964–65 |- |align="left"|[[Andras Beres]] |align="left"|{{bandiera|Ungerija}} / {{bandiera|Belġju}} |1966–68|| 59 || titlu wieħed tal-[[L-Ewwel Diviżjoni Belġjana|Ewwel Diviżjoni]] fl-istaġun [[L-Ewwel Diviżjoni Belġjana 1966–67|1966–67]] |- |align="left"|[[Norberto Höfling]] |align="left"|{{bandiera|Rumanija}} / {{bandiera|Belġju}} |1968–69|| 22 || |- |align="left"|[[Hippolyte Van Den Bosch]] |align="left"|{{bandiera|Belġju}} |1971{{nota|name="caretaker"}} u 1972–73{{nota|name="caretaker"}}|| 29 || [[Tazza Belġjana|Tazza]] waħda fl-istaġun 1972–73 |- |align="left"|[[Georg Keßler]] |align="left"|{{bandiera|Ġermanja}} |1971–72|| 58 || titlu wieħed tal-[[L-Ewwel Diviżjoni Belġjana|Ewwel Diviżjoni]] fl-istaġun [[L-Ewwel Diviżjoni Belġjana 1971–72|1971–72]] u [[Tazza Belġjana|Tazza]] waħda fl-istaġun 1971–72 |- |align="left"|[[Urbain Braems]] |align="left"|{{bandiera|Belġju}} |1973–75 u 1979–80|| 127 || titlu wieħed tal-[[L-Ewwel Diviżjoni Belġjana|Ewwel Diviżjoni]] fl-istaġun [[L-Ewwel Diviżjoni Belġjana 1973–74|1973–74]] u [[Tazza Belġjana|Tazza]] waħda fl-istaġun 1974–75 |- |align="left"|[[Hans Croon]] |align="left"|{{bandiera|Netherlands}} |1975–76|| 51 || [[Tazza Belġjana|Tazza]] waħda fl-istaġun 1975–76 [[European Cup Winners' Cup]] waħda fl-istaġun [[European Cup Winners' Cup 1975–76|1975–76]] |- |align="left"|[[Raymond Goethals]] |align="left"|{{bandiera|Belġju}} |1976–79, 1988–89 u 1995{{nota|name="caretaker"}}|| 213 || 2 [[Tazza Belġjana|Tazzi]] fl-istaġuni 1987–88 u 1988–89 u [[European Cup Winners' Cup]] waħda fl-istaġun [[European Cup Winners' Cup 1977–78|1977–78]] u 2 titli tal-[[UEFA Super Cup]] fis-snin [[UEFA Super Cup 1976|1976]] u [[UEFA Super Cup 1978|1978]] |- |align="left"|[[Tomislav Ivic]] |align="left"|{{bandiera|Jugożlavja}} |1980–82|| 94 || titlu wieħed tal-[[L-Ewwel Diviżjoni Belġjana|Ewwel Diviżjoni]] fl-istaġun [[L-Ewwel Diviżjoni Belġjana 1980–81|1980–81]] |- |align="left"|[[Paul Van Himst]] |align="left"|{{bandiera|Belġju}} |1982–85|| 155 || titlu wieħed tal-[[L-Ewwel Diviżjoni Belġjana|Ewwel Diviżjoni]] fl-istaġun [[L-Ewwel Diviżjoni Belġjana 1984–85|1984–85]], [[Supercup Belġjana]] waħda fl-1985 u [[UEFA Cup]] waħda fl-istaġun [[UEFA Cup 1982–83|1982–83]] |- |align="left"|[[Martin Lippens]] |align="left"|{{bandiera|Belġju}} |1985–86{{nota|name="caretaker"}} u 1988–89|| 69 || 2 [[Tazza Belġjana|Tazzi]] fl-istaġuni 1987–88 u 1988–89 |- |align="left"|[[Jean Dockx]] |align="left"|{{bandiera|Belġju}} |1985–86,{{nota|name="caretaker"}} 1995,{{nota|name="caretaker"}} 1997{{nota|name="caretaker"}} u 1998–99|| 36 || |- |align="left"|[[Arie Haan]] |align="left"|{{bandiera|Netherlands}} |1986–87 u<br>Diċ 1997–Set 98|| 100 || 2 titli tal-[[L-Ewwel Diviżjoni Belġjana|Ewwel Diviżjoni]] fl-istaġuni [[L-Ewwel Diviżjoni Belġjana 1985–86|1985–86]] u [[L-Ewwel Diviżjoni Belġjana 1986–87|1986–87]] |- |align="left"|[[Georges Leekens]] |align="left"|{{bandiera|Belġju}} |1987–88|| 32 ||[[Supercup Belġjana]] fl-1987 |- |align="left"|[[Aad de Mos]] |align="left"|{{bandiera|Netherlands}} |1989–92|| 141 || titlu wieħed tal-[[L-Ewwel Diviżjoni Belġjana|Ewwel Diviżjoni]] fl-istaġun [[L-Ewwel Diviżjoni Belġjana 1990–91|1990–91]] |- |align="left"|[[Luka Peruzovic]] |align="left"|{{bandiera|Jugożlavja}} |1992–93|| 26 || |- |align="left"|[[Johan Boskamp]] |align="left"|{{bandiera|Netherlands}} |1993–95 u 1995–97|| 198 || 3 titli tal-[[L-Ewwel Diviżjoni Belġjana|Ewwel Diviżjoni]] fl-istaġuni [[L-Ewwel Diviżjoni Belġjana 1992–93|1992–93]], [[L-Ewwel Diviżjoni Belġjana 1993–94|1993–94]] u [[L-Ewwel Diviżjoni Belġjana 1994–95|1994–95]], [[Tazza Belġjana|Tazza]] waħda fl-istaġun 1993–94 u [[Supercup Belġjana]] fl-1993 |- |align="left"|[[Herbert Neumann]] |align="left"|{{bandiera|Ġermanja}} |1995|| 4 || |- |align="left"|[[René Vandereycken]] |align="left"|{{bandiera|Belġju}} |Lul 1997–Diċ 97|| 20 || |- |align="left"|[[Franky Vercauteren]] |align="left"|{{bandiera|Belġju}} |1998–99 u<br>Frar 2005–Nov 07|| 156 || 2 titli tal-[[L-Ewwel Diviżjoni Belġjana|Ewwel Diviżjoni]] fl-istaġuni [[L-Ewwel Diviżjoni Belġjana 2005–06|2005–06]] u [[L-Ewwel Diviżjoni Belġjana 2006–07|2006–07]] u 2 titli tas-[[Supercup Belġjana]] fl-2006 u l-2007 |- |align="left"|[[Aimé Anthuenis]] |align="left"|{{bandiera|Belġju}} |1999–Lul 02|| 141 || 2 titli tal-[[L-Ewwel Diviżjoni Belġjana|Ewwel Diviżjoni]] fl-istaġuni [[L-Ewwel Diviżjoni Belġjana 1999–2000|1999–2000]] u [[L-Ewwel Diviżjoni Belġjana 2000–01|2000–01]] u 2 titli tas-[[Supercup Belġjana]] fl-2000 u l-2001 |- |align="left"|[[Hugo Broos]] |align="left"|{{bandiera|Belġju}} |Lul 2002–Frar 05|| 126 || titlu wieħed tal-[[L-Ewwel Diviżjoni Belġjana|Ewwel Diviżjoni]] fl-istaġun [[L-Ewwel Diviżjoni Belġjana 2003–04|2003–04]] |- |align="left"|[[Ariel Jacobs]] |align="left"|{{bandiera|Belġju}} |Nov 2007–Mejju 12|| 175 || 2 titli tal-[[L-Ewwel Diviżjoni Belġjana|Ewwel Diviżjoni]] fl-istaġuni [[L-Ewwel Diviżjoni Belġjana 2009–10|2009–10]] u [[L-Ewwel Diviżjoni Belġjana 2011–12|2011–12]], titlu tat-[[Tazza Belġjana|Tazza]] fl-istaġun 2007-08 u [[Supercup Belġjana]] fl-2010 |- |align="left"|[[John van den Brom]] |align="left"|{{bandiera|Netherlands}} |Lulju 2012–Marzu 14|| 98 ||titlu wieħed tal-[[L-Ewwel Diviżjoni Belġjana|Ewwel Diviżjoni]] fl-istaġun [[L-Ewwel Diviżjoni Belġjana 2012–13|2012–13]] |- |align="left"|[[Besnik Hasi]] |align="left"|{{bandiera|Kosovo}} / {{bandiera|Albanija}} |Marzu 2014–Mejju 16|| 119 || titlu wieħed tal-[[L-Ewwel Diviżjoni Belġjana|Ewwel Diviżjoni]] fl-istaġun [[L-Ewwel Diviżjoni Belġjana 2013–14|2013–14]] u [[Supercup Belġjana]] fl-2014 |- |align="left"|[[René Weiler]] |align="left"|{{bandiera|Svizzera}} |Lulju 2016–Settembru 17 || 66 || titlu wieħed tal-[[L-Ewwel Diviżjoni Belġjana|Ewwel Diviżjoni]] fl-istaġun [[L-Ewwel Diviżjoni Belġjana 2016–17|2016–17]] u [[Supercup Belġjana]] fl-2017 |- |align="left"|[[Hein Vanhaezebrouck]] |align="left"|{{bandiera|Belġju}} |Ottubru 2017–Diċembru 18 || 62 || |- |align="left"|[[Hein Vanhaezebrouck]] |align="left"|{{bandiera|Belġju}} |Jannar 2019–April 19 || 13 || |- |align="left"|[[Karim Belhocine]] |align="left"|{{bandiera|Franza}} |April 2019–Lulju 19 || 6 || |- |align="left"|[[Vincent Kompany]] |align="left"|{{bandiera|Belġju}} |Lulju 2019–Awissu 19 u<br>Awissu 2020–Ġunju 22 || 92 || partita finali wieħed-tal [[Tazza Belġjana]] fl-2022 |- |align="left"|[[Simon Davies]] |align="left"|{{bandiera|Wales}} |Awissu 2019–Ottubru 19 || 9 || |- |align="left"|[[Franky Vercauteren]] |align="left"|{{bandiera|Belġju}} |Ottubru 2019–Lulju 20 || 13 || |- |align="left"|[[Felice Mazzu]] |align="left"|{{bandiera|Belġju}} |Ġunju 2022–Ottubru 22 || 22 || |- |align="left"|[[Brian Reimer]] |align="left"|{{bandiera|Danimarka}} |Diċembru 2022–Sett 24 || 76 || |- |align="left"|[[David Hubert]] |align="left"|{{bandiera|Belġju}} |Settembru 2024–preżent || 0 <!--aġġornat sa tmiem l-istaġun 2024–2025--> || |} == Noti == {{noti}} == Referenzi == {{referenzi}} [[Kategorija:RSC Anderlecht]] 0zpbgavb0dozf92fdr8ruc3q5r0jwp7 0 23092 317937 316782 2024-11-27T13:24:06Z 84.255.34.24 /* Politika */ 317937 wikitext text/x-wiki {{L-ewwel bil-Malti}}{{Infobox bijografija}} '''James Aaron Ellul''' (3 ta' Lulju, 1995) huwa [[politiku]], [[ġurnalist]] u [[kittieb]]. Huwa Viċi Sindku fil-lokalità tal-[[Furjana]]. <ref>{{Ċita web|url=https://netnews.com.mt/2024/07/12/se-nahdmu-bsahha-favuur-il-furjanizi/|titlu=“Se naħdmu b'saħħa favur il-Furjaniżi” - James Aaron Ellul|kunjom=Bonavia|isem=Sarah|data=2024-07-12|sit=NETnews|lingwa=mt-MT|data-aċċess=2024-07-17}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://www.independent.com.mt/articles/2024-07-11/local-news/Independent-councillor-appointed-Floriana-mayor-with-PN-councillor-as-deputy-mayor-6736262630|titlu=Independent councillor appointed Floriana mayor, with PN councillor as deputy mayor - The Malta Independent|kunjom=Admin|sit=www.independent.com.mt|lingwa=En|data-aċċess=2024-07-17}}</ref> Ellul huwa l-iżgħar Kunsillier li qatt ġie elett fil-Floriana, dan hekk kif kien elett meta kellu 19-il sena u dak iż-żmien il-liġi tal-kontestanzjoni kienet tippermeti biss persuni minn 18-il sena 'l fuq. James Aaron Ellul okkupa wkoll l-irwol ta' Direttur Komunikazzjoni fi ħdan il-Partit Nazzjonalista bejn l-2023-24, fis-sena li saret l-Elezzjoni tal-Parlament Ewropew u l-Kunsill Lokali. Matul din l-Elezzjoni l-Partit Nazzjonalista naqqas id-distakk u rebaħ lura għadd ta' lokalitajiet<ref>{{Ċita web|url=https://timesofmalta.com/article/malta-2024-mep-european-parliament-elections-live-blog-results.1093707|titlu=As it happened: Labour's majority evaporates as PN reclaims third MEP seat|data=2024-06-09|sit=Times of Malta|lingwa=en-gb|data-aċċess=2024-09-20}}</ref>. Fid-9 ta' Settembru 2024 huwa beda jokkupa l-irwol ta' Direttur Librerija Informa fi ħdan il-Partit Nazzjonalista wara li rriżenja minn Direttur Komunikazzjoni bil-ħsieb li jikkontesta l-Elezzjoni Ġenerali <ref>{{Ċita web|url=https://www.independent.com.mt/articles/2024-09-03/local/PN-s-Director-of-Communications-steps-down-declares-intention-to-contest-general-election-6736263919|titlu=PN’s Director of Communications steps down, declares intention to contest general election - The Malta Independent|sit=www.independent.com.mt|data-aċċess=2024-09-20}}</ref> == Studju, Ħajja Personali u Familja == Ellul studja fil-Kulleġġ Santu Wistin f'[[Tal-Pietà]], Ġ.F. Abela Junior College, u ggradwa fil-Baċellerat tal-Arti bl-Unuri fil-Malti mill-[[Università ta' Malta|Università ta’ Malta]]. It-teżi tiegħu kienet titratta l-użu tat-termini letterarji użati fid-diskorsi li għamel l-Eks Prim Ministru ta’ Malta [[Eddie Fenech Adami]].<ref>{{ċita web |url=https://www.um.edu.mt/media/um/docs/faculties/arts/malti/tezijiet_letteratura.pdf |titlu=Lista tat-teżijiet li saru fid-Dipartiment tal-Malti|pubblikatur=Università ta' Malta|data-aċċess=2009-04-04}}</ref> In-negozju tal-familja ta' Ellul fil-Floriana twaqqaf fl-1881 mill-buż-buż-nannu ta' James Aaron Ellul, Lorenzo. Il-laqam tal-familja huwa dak ta' "Ta' Quattromani".<ref>{{ċita web |url=https://www.facebook.com/thepeopleofmalta/posts/512023157610168|titlu=Rakkont dwar il-familja ta' Ellul|pubblikatur=The People of Malta|}}</ref> Huwa miżżewweġ lil Sarah u għandhom iben<ref>{{Ċita web|url=https://netnews.com.mt/2022/04/30/awguri-sarah-u-james-jizzewweg-il-gurnalist-james-aaron-ellul/|titlu=Awguri Sarah u James! Jiżżewweġ il-ġurnalist James Aaron Ellul|kunjom=Newsroom|isem=N. E. T.|data=2022-04-30|sit=NETnews|lingwa=mt-MT|data-aċċess=2024-09-20}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://newsbook.com.mt/en/pn-communications-director-and-wife-welcome-firstborn/|titlu=PN communications director and wife welcome firstborn|kunjom=Staff Reporter|data=5/7/2023|sit=Newsbook.com.mt|lingwa=En}}</ref>. == Ġurnaliżmu == Ellul beda jaħdem bħala ġurnalist ma’ Net News fl-2014.<ref>{{Ċita web|url=https://netnews.com.mt/author/jamesaaronellul/|titlu=James Aaron Ellul, Awtur NETnews|lingwa=mt-MT|data-aċċess=2023-02-01}}</ref> Huwa jaħdem ukoll bħala xandar tal-aħbarijiet għal Net News, kif ukoll bħala producer ta’ programm fuq Net TV bl-isem PROFILI. Qabel PROFILI kien jipproduċi u jippreżenta l-programm Magħkom. PROFILI huwa programm ta’ intervisti, li jiltaqa’ ma’ xi uċuħ familjari li ħallew impatt fuq il-ħajja ta’ ħafna madwar l-arċipelagu u lil hinn.<ref>{{ċita web |url=https://www.youtube.com/playlist?list=PLI8U7li71jQp4YOkhF0XHGuPKvUyNnJHO|titlu=PROFILI - Programm imxandar fuq NET Television|pubblikatur=You Tube|}}</ref><ref>{{ċita web|url=https://netondemand.mt/series/216|titlu=PROFILI - Programm imxandar fuq NET Television|pubblikatur=Net on Demand|4=|data-aċċess=2023-12-23|arkivju-url=https://web.archive.org/web/20230129144135/https://netondemand.mt/series/216|arkivju-data=2023-01-29|url-status=dead}}</ref> Fl-2019 Ellul ifforma wkoll parti minn programm li kien janalizza l-futbol lokali.<ref>https://netnews.com.mt/2019/08/21/replay-20-sena-ta-produzzjoni/</ref> Il-Partit Nazzjonalista ħatru fil-kariga ta' direttur tal-komunikazzjoni fi ħdanu f'April tal-2023, minflok Simon Vella Gregory.<ref name=":0">{{Ċita web|url=https://timesofmalta.com/articles/view/journalist-appointed-pn-communications-director.1027723|titlu=Journalist appointed PN communications director|sit=Times of Malta|lingwa=en-gb|data-aċċess=2023-04-26}}</ref> === Ilment Kontra l-Ministru Clint Camilleri === F’Jannar 2021, James Aaron Ellul, li dak iż-żmien kien jaħdem bħala ġurnalist, ippreżenta lment formali dwar kumment denigranti li sarlu mill-Ministru Clint Camilleri. L-inċident, dokumentat f’rapport mill-Istitut tal-Ġurnalisti Maltin (IGM), qajjem tħassib dwar il-libertà tal-istampa u r-rispett lejn il-ġurnalisti f’Malta. Ir-rapport enfasizza l-bżonn ta' mġieba xierqa mill-uffiċjali pubbliċi meta jikkomunikaw mal-ġurnalisti <ref>{{Ċita web|url=https://igm.mt/2021/01/14/report-on-complaint-refering-to-a-denigrating-comment-made-by-minister-clint-camilleri-to-a-journalist/|titlu=Report on complaint refering to a denigrating comment made by Minister Clint Camilleri to a journalist – Istitut tal-Ġurnalisti Maltin|lingwa=en-US|data-aċċess=2024-10-25}}</ref>. == Politika == Fis-snin meta kien student, James Aaron Ellul kien pjuttost attiv f'organizzazzjoni studenteski, bħal pereżempju fl-SDM (Studenti Demokristjani Maltin) huwa wkoll kien attiv fil-fergħa taż-żgħażagħ tal-PN, l-MŻPN (Moviment Żgħażagħ Partit Nazzjonalista). Bejn l-2018 u l-2021 huwa serva bħala Uffiċjal tal-Politika Soċjali<ref>{{ċita web |url=https://issuu.com/elluljamesaaron/docs/il-floriana__9_|titlu=Pubblikazzjoni dwar Ellul|pubblikatur=issuu|}}</ref><ref>{{ċita web |url=https://netnews.com.mt/2018/02/26/il-partit-nazzjonalista-jrid-isir-zaghzugh-il-kap-tal-pn-adrian-delia/|titlu=“Il-Partit Nazzjonalista jrid isir żagħżugħ” – Il-Kap tal-PN Adrian Delia|pubblikatur=Net News|}}</ref> Ta’ 17-il sena, Ellul involva ruħu wkoll fil-politika lokali fejn ingħaqad mal-kumitat lokali tal-Partit Nazzjonalista fil-Furjana. Fl-età biss ta’ 18-il sena Ellul ġie elett fil-kariga ta’ President.<ref>{{Ċita web|url=https://issuu.com/jamesaaronellul/docs/james_260315_leafletmalti_v5_issuu|titlu=James Aaron Ellul - Leħnek fil-Floriana by James Aaron Ellul - Issuu|data=2015-04-03|sit=issuu.com|lingwa=en|data-aċċess=2024-09-20}}</ref> Huwa għadu l-iżgħar President li qatt ġie elett f’kumitat lokali fil-fergħat lokali tal-PN. James Aaron Ellul serva f'dan l-irwol għal kważi 8 snin qabel ma r-riżenja sabiex jikkontesta l-elezzjoni ġenerali fl-2022. ===Kunsilli Lokali=== Fil-11 ta’ April 2015, Ellul ġie elett bħala Kunsillier Lokali għal-lokalità tal-Floriana, u sar l-iżgħar Kunsillier Lokali elett f’din il-lokalità<ref>{{ċita web |url=https://electoral.gov.mt/ElectionResults/LocalCouncil?year=215&v=629|titlu=Ir-riżultat tal-elezzjoni|pubblikatur=Kummissjoni Elettorali|}}</ref>. Erba' snin wara, fil-25 ta’ Mejju 2019, Ellul reġa’ ġie elett fil-Kunsill Lokali tal-Furjana <ref>{{ċita web |url=https://electoral.gov.mt/ElectionResults/LocalCouncil?year=246&v=811|titlu=Ir-riżultat tal-elezzjoni|pubblikatur=Kummissjoni Elettorali|}}</ref> wara li kiseb l-aktar voti mill-kandidati tal-PN u kiseb ukoll 88% tal-voti mitfugħa lill-PN. Huwa serva t-tieni mandat tiegħu bħala Kap tal-Minoranza hekk kif il-Partit Nazzjonalista ma rnexxilux jikseb il-maġġoranza tas-siġġijiet fil-Kunsill Lokali tal-Furjana. Ix-xogħol tiegħu fil-Furjana huwa ffukat prinċipalment fuq il-ħidma ta' riġenerazzjoni tal-lokalità<ref>{{ċita web |url=https://timesofmalta.com/articles/view/The-quest-for-regeneration.562898|titlu=Kitba dwar l-importanza ta' riġenerazzjoni fil-lokal|pubblikatur=Times of Malta|}}</ref>. Ilu jaħdem fuq investiment xieraq fil-Furjana, u li l-Gvern għandu jiddiskuti dak kollu li jikkonċerna lill-Furjaniżi u lill-Furjana mal-Kunsill Lokali, speċjalment fuq kwistjonijiet Nazzjonali li jolqtu lir-residenti, bħal pereżempju l-investiment fi Triq Sant’Anna fil-Furjana<ref>{{ċita web |url=https://netnews.com.mt/2022/08/07/azzjoni-issa-qabel-ikun-tard-wisq-james-aaron-ellul/|titlu=“Azzjoni issa qabel ikun tard wisq” – James Aaron Ellul|pubblikatur=Net News|}}</ref>. Sal-2022 huwa ressaq aktar minn 55 mozzjoni fil-Kunsill. Waħda minnhom kienet dwar investiment u ''upkeep'' xieraq fil-Masġar tal-Ġublew fil-Furjana<ref>{{ċita web |url=https://newsbook.com.mt/jipproponi-park-tal-familja-fil-furjana/|titlu=Jipproponi park tal-familja fil-Furjana|pubblikatur=Newsbook|}}</ref>. Fl-2024, James Aaron Ellul kiseb l-akbar ammont ta' voti fl-Elezzjoni tal-Kunsill Lokali tal-Floriana u kien elett mill-ġdid biex iservi fit-tielet leġiżlatura tiegħu. <ref>{{Ċita web|url=https://tvmnews.mt/en/news/floriana-2-pl-2-pn-u-1-independent-councillor-elected/|titlu=Floriana: 2 PL, 2 PN u 1 Independent councillor elected|kunjom=Newsroom|isem=T. V. M.|data=2024-06-14|lingwa=en-GB|data-aċċess=2024-06-18}}</ref> F'Lulju huwa nħatar Viċi Sindku, b'vot ta' 4-1 hekk kif ġab anki l-appoġġ ta' Kunsillier mill-Partit Laburista <ref>{{Ċita web|url=https://lovinmalta.com/news/he-deserved-it-pl-floriana-councillor-justin-haber-votes-in-favour-of-pn-vice-mayor/|titlu=‘He Deserved It’: PL Floriana Councillor Justin Haber Votes In Favour Of PN Vice Mayor|kunjom=Diacono|isem=Tim|data=2024-07-11|lingwa=en-GB|data-aċċess=2024-07-17}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://newsbook.com.mt/jinthalaq-ftehim-biex-nigel-holland-isir-sindku-tal-furjana/|titlu=Il-Kunsilliera Laburisti jivvotaw differenti dwar in-nomina ta' James Aaron Ellul bħala Viċi Sindku|kunjom=Gavin|isem=Muscat|data=|sit=Newsbook.com.mt|lingwa=Mlt}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://netnews.com.mt/2024/07/11/jintlahaq-ftehim-dwar-hatra-ta-sindku-u-vici-sindku-tal-floriana/|titlu=Jintlaħaq ftehim dwar ħatra ta' Sindku u Viċi Sindku tal-Floriana|kunjom=Cremona|isem=Robert|data=2024-07-11|sit=NETnews|lingwa=mt-MT|data-aċċess=2024-10-28}}</ref>. === Triq Sant'Anna === Ellul tkellem għal numru ta' drabi dwar in-nuqqas ta' konsultazzjoni għall-proġett ta' Triq Sant'Anna. F'Ottubru 2024, il-Gvern ħabbar proġett pilota li jagħlaq parti minn din it-Triq. Dan kollu ġie mħabbar mingħajr konsultazzjoni mal-Kunsill Lokali. Infatti dan l-atteġġjament sforza lill-Kunsill Lokali joħroġ stqarrija dwar dan il-proġett u n-nuqqas ta' konsultazzjoni <ref>{{Ċita web|url=https://www.maltatoday.com.mt/news/national/131917/floriana_mayor_irked_at_carfree_day_for_triq_sant_anna_traffic_plan_is_shelved|titlu=Floriana council irked at car-free day after Triq Sant’ Anna traffic plan is shelved|sit=MaltaToday.com.mt|lingwa=en|data-aċċess=2024-10-24}}</ref>. James Aaron Ellul sostna wkoll li l-Kunsill Lokali talab biex ikun hemm laqgħa mal-Ministru konċernat dwar Triq Sant'Anna, u l-Furjaniżi baqgħu bla tweġiba. Għalhekk il-Kunsill kien kostrett li joħroġ stqarrija iebsa fir-rigward ta' dan il-każ <ref>{{Ċita web|url=https://netnews.com.mt/2024/10/23/il-kunsill-lokali-tal-floriana-jikkundanna-n-nuqqas-ta-konsultazzjoni-dwar-il-progett-pilota-ta-triq-santanna-fil-furjana/|titlu=Il-Kunsill Lokali tal-Floriana jikkundanna n-nuqqas ta' konsultazzjoni dwar il-proġett pilota ta' Triq Sant'Anna|kunjom=Newsroom|isem=N. E. T.|data=2024-10-23|sit=NETnews|lingwa=mt-MT|data-aċċess=2024-10-24}}</ref>. === Il-Ħarsien tal-Fosos === James Aaron Ellul, ilu għal żmien twil jaħdem biex jipproteġi u jikkonserva l-Fosos, sit storiku u kulturali ta’ importanza kbira f’Malta. Il-Fosos, mibnija fi żmien il-Kavallieri ta’ San Ġwann, mhumiex biss monument arkitettoniku iżda wkoll spazju għal avvenimenti kbar, fosthom kunċerti, laqgħat politiċi u żjarat papali. Minkejja l-istatus tagħhom bħala proprjetà tal-Kategorija 1, bħal postijiet bħall-Kon-Katidral ta’ San Ġwann, il-Fosos ilhom isofru minn negliġenza, subsidenza, u nuqqas ta’ manutenzjoni kostanti<ref>{{Ċita web|url=https://www.maltatoday.com.mt/news/national/122148/who_takes_care_of_florianas_fosos_councillor_wants_action_on_upkeep|titlu=Who takes care of Floriana’s ‘fosos’? Councillor wants action on upkeep|sit=MaltaToday.com.mt|lingwa=en|data-aċċess=2024-11-27}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://timesofmalta.com/article/councillor-calls-protection-floriana-granaries.1052009|titlu=Councillor calls for protection of Floriana granaries|data=2023-08-30|sit=Times of Malta|lingwa=en-gb|data-aċċess=2024-11-27}}</ref>. Ellul enfasizza problemi serji, inkluż il-wiċċ mhux livellat minħabba s-subsidenza, it-telf ta’ żewġ lampieri storiċi, u n-nuqqas ta’ responsabbiltà ċara fost l-entitajiet governattivi għall-manutenzjoni tas-sit. Huwa kkritika n-nuqqas ta’ awtorità li tieħu ħsieb dan is-sit u n-nuqqas ta’ ftehimijiet ta’ konservazzjoni effettivi, u saħaq li ma saritx ebda restawr komprensiv għal aktar minn 60 sena. Barra minn hekk, Ellul semma l-falliment li titwettaq valutazzjoni indipendenti tar-riskju, li jemmen li hija kruċjali għall-preservazzjoni tas-sit<ref>{{Ċita web|url=https://timesofmalta.com/article/floriana-councillors-want-real-protection-granaries.1096501|titlu=Floriana councillors want ‘real protection’ for the Granaries|data=2024-08-08|sit=Times of Malta|lingwa=en-gb|data-aċċess=2024-11-27}}</ref>. B’reazzjoni għal dawn l-isfidi, Ellul nieda petizzjoni fl-2023, li ġabret aktar minn 1,100 firma, biex titlob azzjoni immedjata għas-salvagwardja tal-Fosos<ref>{{Ċita web|url=https://netnews.com.mt/2023/09/10/il-fuq-minn-1100-persuna-jiffirmaw-il-petizzjoni-ghall-protezzjoni-tal-fosos/|titlu='Il fuq minn 1,100 persuna jiffirmaw il-petizzjoni għall-protezzjoni tal-Fosos|kunjom=DeBono|isem=Ruth Zammit|data=2023-09-10|sit=NETnews|lingwa=mt-MT|data-aċċess=2024-11-27}}</ref>. Huwa esprima wkoll frustrazzjoni għan-nuqqas ta’ rispett lejn il-kunsilli lokali, u saħaq li d-deċiżjonijiet relatati mas-sit spiss jittieħdu mingħajr konsultazzjoni adegwata jew konsiderazzjoni għall-kontribut tal-kunsill<ref>{{Ċita web|url=https://timesofmalta.com/article/floriana-council-signed-mou-granaries-taking-vote-pn-councillors-say.1093384|titlu=Floriana council signed MOU on Granaries without taking vote, PN councillors say|data=2024-06-01|sit=Times of Malta|lingwa=en-gb|data-aċċess=2024-11-27}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://netnews.com.mt/2024/05/31/tohrog-aktar-fil-berah-kemm-ghal-dan-il-gvern-il-kunsilli-lokali-huma-biss-rubber-stamp-pn/|titlu="Toħroġ aktar fil-beraħ kemm għal dan il-Gvern, il-Kunsilli Lokali huma biss ‘rubber stamp’" - PN|kunjom=Newsroom|isem=N. E. T.|data=2024-05-31|sit=NETnews|lingwa=mt-MT|data-aċċess=2024-11-27}}</ref>. Ellul u sħabu ressqu proposti għal miżuri ta’ konservazzjoni aktar b’saħħithom u ħeġġew lill-entitajiet governattivi, bħal Heritage Malta, biex jieħdu responsabbiltà għal dan is-sit kruċjali<ref>{{Ċita web|url=https://gazzettadimalta.com/malta/il-consiglio-della-floriana-ha-firmato-il-mou-sui-granai-senza-votare-dicono-i-consiglieri-pn/|titlu=Il Consiglio della Floriana ha firmato il MOU sui Granai senza votare, dicono i consiglieri PN - Gazzetta di Malta|kunjom=AI|isem=Redazione|data=2024-06-02|lingwa=it-IT|data-aċċess=2024-11-27}}</ref>. Huwa tenna li l-preservazzjoni għandha tkun prijorità matul is-sena kollha, mhux biss f’inizjattivi pre-elettorali<ref>{{Ċita web|url=https://www.independent.com.mt/articles/2024-06-01/local-news/Agreement-signed-to-safeguard-Floriana-Granaries-was-in-violation-of-Local-Councils-Act-PN-6736261619|titlu=Agreement signed to safeguard Floriana Granaries was ‘in violation of Local Councils Act’ - PN - The Malta Independent|sit=www.independent.com.mt|data-aċċess=2024-11-27}}</ref>. ==Unuri== James Aaron Ellul kien wieħed mill-10 żgħażagħ l-aktar li jispikkaw għall-2020. Ellul rebaħ l-unur: Il-Politika Legali u/jew Governattiva.<ref>{{Ċita web|url=https://maltabusinessweekly.com/jci-malta-awards-the-ten-most-outstanding-young-people-for-2020/11307/|titlu=JCI Malta awards the ten most outstanding young people for 2020 {{!}} The Malta Business Weekly|kunjom=Weekly|isem=The Malta Business|data=2020-12-10|lingwa=en-GB|data-aċċess=2024-06-18}}</ref> Fl-2024 James Aaron Ellul kien finalist fil-premju Nazzjonali tal-Ktieb, fil-kategorija Studju u Riċerka, permezz tal-ktieb, il-Kelma ta' Eddie Fenech Adami.<ref>{{Ċita web|url=https://ktieb.org.mt/news/niccelebraw-l-eccellenza-letterarja-il-finalisti-tal-premju-nazzjonali-tal-ktieb-u-l-premju-terramaxka-2024/|titlu=Niċċelebraw l-Eċċellenza Letterarja: Il-Finalisti tal-Premju Nazzjonali tal-Ktieb u l-Premju Terramaxka 2024 {{!}} Kunsill Nazzjonali Tal-Ktieb|data=2024-08-27|lingwa=mt|data-aċċess=2024-09-20}}</ref> ==Pubblikazzjonijiet== Fl-2022, Ellul ippubblika studju dwar is-Sistema Elettorali ta' Malta, bit-tema prinċipali tkun ir-Riżultat Elettorali tal-2008.<ref name=":1">{{Ċita rivista|kunjom1=Ellul|isem1=James Aaron|data=2022-01-01|titlu=A Study of Malta’s Electoral System with a Focus On the 2008 Electoral Result|url=https://www.academia.edu/83710689/A_Study_of_Malta_s_Electoral_System_with_a_Focus_On_the_2008_Electoral_Result|rivista=Pioneers of Democracy}}</ref> Matul il-bidu tal-2023, James Aaron Ellul ħabbar li se jiġi ppubblikat studju dwar [[Eddie Fenech Adami]].<ref>{{Ċita web|url=https://maltadaily.mt/a-first-of-its-kind-il-kelma-ta-eddie-fenech-adami-soon-to-be-published/|titlu=A first of its kind - 'Il-Kelma ta' Eddie Fenech Adami' soon to be published|kunjom=MaltaDaily|data=2023-01-13|lingwa=en-GB|data-aċċess=2024-06-18}}</ref> ===Biblijografija=== *2022 – ''Pioneers of Democracy: A Study of Malta’s Electoral System with a Focus On the 2008 Electoral Result''<ref name=":1" /> *2023 - ''Il-Kelma ta' Eddie Fenech Adami'' <ref>{{Ċita web|url=https://www.midseabooks.com/shop/language-literature/studju-dwar-il-malti/il-kelma-ta-eddie-fenech-adami/|titlu=Il-kelma ta' Eddie Fenech Adami|lingwa=en-US|data-aċċess=2024-06-18}}</ref> == Ħoloq esterni == * [https://twitter.com/JamesAaronEllul James Aaron Ellul fuq Twitter] == Referenzi == {{DEFAULTSORT:Ellul, James Aaron}} [[Kategorija:Nies ħajjin]] [[Kategorija:Twieldu fl-1995]] [[Kategorija:Politiċi tal-Partit Nazzjonalista (Malta)]] [[Kategorija:Nies mill-Furjana]] [[Kategorija:Kittieba Maltin bil-Malti]] [[Kategorija:Xandara Maltin]] [[Kategorija:Ġurnalisti Maltin]] pegss8u481a9v09xps4zx3wd3c58crt 317938 317937 2024-11-27T13:27:14Z HarryBorg7878 20972 317938 wikitext text/x-wiki {{L-ewwel bil-Malti}}{{Infobox bijografija|nationality=Malti}} '''James Aaron Ellul''' (3 ta' Lulju, 1995) huwa [[politiku]], [[ġurnalist]] u [[kittieb]]. Huwa Viċi Sindku fil-lokalità tal-[[Furjana]]. <ref>{{Ċita web|url=https://netnews.com.mt/2024/07/12/se-nahdmu-bsahha-favuur-il-furjanizi/|titlu=“Se naħdmu b'saħħa favur il-Furjaniżi” - James Aaron Ellul|kunjom=Bonavia|isem=Sarah|data=2024-07-12|sit=NETnews|lingwa=mt-MT|data-aċċess=2024-07-17}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://www.independent.com.mt/articles/2024-07-11/local-news/Independent-councillor-appointed-Floriana-mayor-with-PN-councillor-as-deputy-mayor-6736262630|titlu=Independent councillor appointed Floriana mayor, with PN councillor as deputy mayor - The Malta Independent|kunjom=Admin|sit=www.independent.com.mt|lingwa=En|data-aċċess=2024-07-17}}</ref> Ellul huwa l-iżgħar Kunsillier li qatt ġie elett fil-Floriana, dan hekk kif kien elett meta kellu 19-il sena u dak iż-żmien il-liġi tal-kontestanzjoni kienet tippermeti biss persuni minn 18-il sena 'l fuq. James Aaron Ellul okkupa wkoll l-irwol ta' Direttur Komunikazzjoni fi ħdan il-Partit Nazzjonalista bejn l-2023-24, fis-sena li saret l-Elezzjoni tal-Parlament Ewropew u l-Kunsill Lokali. Matul din l-Elezzjoni l-Partit Nazzjonalista naqqas id-distakk u rebaħ lura għadd ta' lokalitajiet<ref>{{Ċita web|url=https://timesofmalta.com/article/malta-2024-mep-european-parliament-elections-live-blog-results.1093707|titlu=As it happened: Labour's majority evaporates as PN reclaims third MEP seat|data=2024-06-09|sit=Times of Malta|lingwa=en-gb|data-aċċess=2024-09-20}}</ref>. Fid-9 ta' Settembru 2024 huwa beda jokkupa l-irwol ta' Direttur Librerija Informa fi ħdan il-Partit Nazzjonalista wara li rriżenja minn Direttur Komunikazzjoni bil-ħsieb li jikkontesta l-Elezzjoni Ġenerali <ref>{{Ċita web|url=https://www.independent.com.mt/articles/2024-09-03/local/PN-s-Director-of-Communications-steps-down-declares-intention-to-contest-general-election-6736263919|titlu=PN’s Director of Communications steps down, declares intention to contest general election - The Malta Independent|sit=www.independent.com.mt|data-aċċess=2024-09-20}}</ref> == Studju, Ħajja Personali u Familja == Ellul studja fil-Kulleġġ Santu Wistin f'[[Tal-Pietà]], Ġ.F. Abela Junior College, u ggradwa fil-Baċellerat tal-Arti bl-Unuri fil-Malti mill-[[Università ta' Malta|Università ta’ Malta]]. It-teżi tiegħu kienet titratta l-użu tat-termini letterarji użati fid-diskorsi li għamel l-Eks Prim Ministru ta’ Malta [[Eddie Fenech Adami]].<ref>{{ċita web |url=https://www.um.edu.mt/media/um/docs/faculties/arts/malti/tezijiet_letteratura.pdf |titlu=Lista tat-teżijiet li saru fid-Dipartiment tal-Malti|pubblikatur=Università ta' Malta|data-aċċess=2009-04-04}}</ref> In-negozju tal-familja ta' Ellul fil-Floriana twaqqaf fl-1881 mill-buż-buż-nannu ta' James Aaron Ellul, Lorenzo. Il-laqam tal-familja huwa dak ta' "Ta' Quattromani".<ref>{{ċita web |url=https://www.facebook.com/thepeopleofmalta/posts/512023157610168|titlu=Rakkont dwar il-familja ta' Ellul|pubblikatur=The People of Malta|}}</ref> Huwa miżżewweġ lil Sarah u għandhom iben<ref>{{Ċita web|url=https://netnews.com.mt/2022/04/30/awguri-sarah-u-james-jizzewweg-il-gurnalist-james-aaron-ellul/|titlu=Awguri Sarah u James! Jiżżewweġ il-ġurnalist James Aaron Ellul|kunjom=Newsroom|isem=N. E. T.|data=2022-04-30|sit=NETnews|lingwa=mt-MT|data-aċċess=2024-09-20}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://newsbook.com.mt/en/pn-communications-director-and-wife-welcome-firstborn/|titlu=PN communications director and wife welcome firstborn|kunjom=Staff Reporter|data=5/7/2023|sit=Newsbook.com.mt|lingwa=En}}</ref>. == Ġurnaliżmu == Ellul beda jaħdem bħala ġurnalist ma’ Net News fl-2014.<ref>{{Ċita web|url=https://netnews.com.mt/author/jamesaaronellul/|titlu=James Aaron Ellul, Awtur NETnews|lingwa=mt-MT|data-aċċess=2023-02-01}}</ref> Huwa jaħdem ukoll bħala xandar tal-aħbarijiet għal Net News, kif ukoll bħala producer ta’ programm fuq Net TV bl-isem PROFILI. Qabel PROFILI kien jipproduċi u jippreżenta l-programm Magħkom. PROFILI huwa programm ta’ intervisti, li jiltaqa’ ma’ xi uċuħ familjari li ħallew impatt fuq il-ħajja ta’ ħafna madwar l-arċipelagu u lil hinn.<ref>{{ċita web |url=https://www.youtube.com/playlist?list=PLI8U7li71jQp4YOkhF0XHGuPKvUyNnJHO|titlu=PROFILI - Programm imxandar fuq NET Television|pubblikatur=You Tube|}}</ref><ref>{{ċita web|url=https://netondemand.mt/series/216|titlu=PROFILI - Programm imxandar fuq NET Television|pubblikatur=Net on Demand|4=|data-aċċess=2023-12-23|arkivju-url=https://web.archive.org/web/20230129144135/https://netondemand.mt/series/216|arkivju-data=2023-01-29|url-status=dead}}</ref> Fl-2019 Ellul ifforma wkoll parti minn programm li kien janalizza l-futbol lokali.<ref>https://netnews.com.mt/2019/08/21/replay-20-sena-ta-produzzjoni/</ref> Il-Partit Nazzjonalista ħatru fil-kariga ta' direttur tal-komunikazzjoni fi ħdanu f'April tal-2023, minflok Simon Vella Gregory.<ref name=":0">{{Ċita web|url=https://timesofmalta.com/articles/view/journalist-appointed-pn-communications-director.1027723|titlu=Journalist appointed PN communications director|sit=Times of Malta|lingwa=en-gb|data-aċċess=2023-04-26}}</ref> === Ilment Kontra l-Ministru Clint Camilleri === F’Jannar 2021, James Aaron Ellul, li dak iż-żmien kien jaħdem bħala ġurnalist, ippreżenta lment formali dwar kumment denigranti li sarlu mill-Ministru Clint Camilleri. L-inċident, dokumentat f’rapport mill-Istitut tal-Ġurnalisti Maltin (IGM), qajjem tħassib dwar il-libertà tal-istampa u r-rispett lejn il-ġurnalisti f’Malta. Ir-rapport enfasizza l-bżonn ta' mġieba xierqa mill-uffiċjali pubbliċi meta jikkomunikaw mal-ġurnalisti <ref>{{Ċita web|url=https://igm.mt/2021/01/14/report-on-complaint-refering-to-a-denigrating-comment-made-by-minister-clint-camilleri-to-a-journalist/|titlu=Report on complaint refering to a denigrating comment made by Minister Clint Camilleri to a journalist – Istitut tal-Ġurnalisti Maltin|lingwa=en-US|data-aċċess=2024-10-25}}</ref>. == Politika == Fis-snin meta kien student, James Aaron Ellul kien pjuttost attiv f'organizzazzjoni studenteski, bħal pereżempju fl-SDM (Studenti Demokristjani Maltin) huwa wkoll kien attiv fil-fergħa taż-żgħażagħ tal-PN, l-MŻPN (Moviment Żgħażagħ Partit Nazzjonalista). Bejn l-2018 u l-2021 huwa serva bħala Uffiċjal tal-Politika Soċjali<ref>{{ċita web |url=https://issuu.com/elluljamesaaron/docs/il-floriana__9_|titlu=Pubblikazzjoni dwar Ellul|pubblikatur=issuu|}}</ref><ref>{{ċita web |url=https://netnews.com.mt/2018/02/26/il-partit-nazzjonalista-jrid-isir-zaghzugh-il-kap-tal-pn-adrian-delia/|titlu=“Il-Partit Nazzjonalista jrid isir żagħżugħ” – Il-Kap tal-PN Adrian Delia|pubblikatur=Net News|}}</ref> Ta’ 17-il sena, Ellul involva ruħu wkoll fil-politika lokali fejn ingħaqad mal-kumitat lokali tal-Partit Nazzjonalista fil-Furjana. Fl-età biss ta’ 18-il sena Ellul ġie elett fil-kariga ta’ President.<ref>{{Ċita web|url=https://issuu.com/jamesaaronellul/docs/james_260315_leafletmalti_v5_issuu|titlu=James Aaron Ellul - Leħnek fil-Floriana by James Aaron Ellul - Issuu|data=2015-04-03|sit=issuu.com|lingwa=en|data-aċċess=2024-09-20}}</ref> Huwa għadu l-iżgħar President li qatt ġie elett f’kumitat lokali fil-fergħat lokali tal-PN. James Aaron Ellul serva f'dan l-irwol għal kważi 8 snin qabel ma r-riżenja sabiex jikkontesta l-elezzjoni ġenerali fl-2022. ===Kunsilli Lokali=== Fil-11 ta’ April 2015, Ellul ġie elett bħala Kunsillier Lokali għal-lokalità tal-Floriana, u sar l-iżgħar Kunsillier Lokali elett f’din il-lokalità<ref>{{ċita web |url=https://electoral.gov.mt/ElectionResults/LocalCouncil?year=215&v=629|titlu=Ir-riżultat tal-elezzjoni|pubblikatur=Kummissjoni Elettorali|}}</ref>. Erba' snin wara, fil-25 ta’ Mejju 2019, Ellul reġa’ ġie elett fil-Kunsill Lokali tal-Furjana <ref>{{ċita web |url=https://electoral.gov.mt/ElectionResults/LocalCouncil?year=246&v=811|titlu=Ir-riżultat tal-elezzjoni|pubblikatur=Kummissjoni Elettorali|}}</ref> wara li kiseb l-aktar voti mill-kandidati tal-PN u kiseb ukoll 88% tal-voti mitfugħa lill-PN. Huwa serva t-tieni mandat tiegħu bħala Kap tal-Minoranza hekk kif il-Partit Nazzjonalista ma rnexxilux jikseb il-maġġoranza tas-siġġijiet fil-Kunsill Lokali tal-Furjana. Ix-xogħol tiegħu fil-Furjana huwa ffukat prinċipalment fuq il-ħidma ta' riġenerazzjoni tal-lokalità<ref>{{ċita web |url=https://timesofmalta.com/articles/view/The-quest-for-regeneration.562898|titlu=Kitba dwar l-importanza ta' riġenerazzjoni fil-lokal|pubblikatur=Times of Malta|}}</ref>. Ilu jaħdem fuq investiment xieraq fil-Furjana, u li l-Gvern għandu jiddiskuti dak kollu li jikkonċerna lill-Furjaniżi u lill-Furjana mal-Kunsill Lokali, speċjalment fuq kwistjonijiet Nazzjonali li jolqtu lir-residenti, bħal pereżempju l-investiment fi Triq Sant’Anna fil-Furjana<ref>{{ċita web |url=https://netnews.com.mt/2022/08/07/azzjoni-issa-qabel-ikun-tard-wisq-james-aaron-ellul/|titlu=“Azzjoni issa qabel ikun tard wisq” – James Aaron Ellul|pubblikatur=Net News|}}</ref>. Sal-2022 huwa ressaq aktar minn 55 mozzjoni fil-Kunsill. Waħda minnhom kienet dwar investiment u ''upkeep'' xieraq fil-Masġar tal-Ġublew fil-Furjana<ref>{{ċita web |url=https://newsbook.com.mt/jipproponi-park-tal-familja-fil-furjana/|titlu=Jipproponi park tal-familja fil-Furjana|pubblikatur=Newsbook|}}</ref>. Fl-2024, James Aaron Ellul kiseb l-akbar ammont ta' voti fl-Elezzjoni tal-Kunsill Lokali tal-Floriana u kien elett mill-ġdid biex iservi fit-tielet leġiżlatura tiegħu. <ref>{{Ċita web|url=https://tvmnews.mt/en/news/floriana-2-pl-2-pn-u-1-independent-councillor-elected/|titlu=Floriana: 2 PL, 2 PN u 1 Independent councillor elected|kunjom=Newsroom|isem=T. V. M.|data=2024-06-14|lingwa=en-GB|data-aċċess=2024-06-18}}</ref> F'Lulju huwa nħatar Viċi Sindku, b'vot ta' 4-1 hekk kif ġab anki l-appoġġ ta' Kunsillier mill-Partit Laburista <ref>{{Ċita web|url=https://lovinmalta.com/news/he-deserved-it-pl-floriana-councillor-justin-haber-votes-in-favour-of-pn-vice-mayor/|titlu=‘He Deserved It’: PL Floriana Councillor Justin Haber Votes In Favour Of PN Vice Mayor|kunjom=Diacono|isem=Tim|data=2024-07-11|lingwa=en-GB|data-aċċess=2024-07-17}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://newsbook.com.mt/jinthalaq-ftehim-biex-nigel-holland-isir-sindku-tal-furjana/|titlu=Il-Kunsilliera Laburisti jivvotaw differenti dwar in-nomina ta' James Aaron Ellul bħala Viċi Sindku|kunjom=Gavin|isem=Muscat|data=|sit=Newsbook.com.mt|lingwa=Mlt}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://netnews.com.mt/2024/07/11/jintlahaq-ftehim-dwar-hatra-ta-sindku-u-vici-sindku-tal-floriana/|titlu=Jintlaħaq ftehim dwar ħatra ta' Sindku u Viċi Sindku tal-Floriana|kunjom=Cremona|isem=Robert|data=2024-07-11|sit=NETnews|lingwa=mt-MT|data-aċċess=2024-10-28}}</ref>. === Triq Sant'Anna === Ellul tkellem għal numru ta' drabi dwar in-nuqqas ta' konsultazzjoni għall-proġett ta' Triq Sant'Anna. F'Ottubru 2024, il-Gvern ħabbar proġett pilota li jagħlaq parti minn din it-Triq. Dan kollu ġie mħabbar mingħajr konsultazzjoni mal-Kunsill Lokali. Infatti dan l-atteġġjament sforza lill-Kunsill Lokali joħroġ stqarrija dwar dan il-proġett u n-nuqqas ta' konsultazzjoni <ref>{{Ċita web|url=https://www.maltatoday.com.mt/news/national/131917/floriana_mayor_irked_at_carfree_day_for_triq_sant_anna_traffic_plan_is_shelved|titlu=Floriana council irked at car-free day after Triq Sant’ Anna traffic plan is shelved|sit=MaltaToday.com.mt|lingwa=en|data-aċċess=2024-10-24}}</ref>. James Aaron Ellul sostna wkoll li l-Kunsill Lokali talab biex ikun hemm laqgħa mal-Ministru konċernat dwar Triq Sant'Anna, u l-Furjaniżi baqgħu bla tweġiba. Għalhekk il-Kunsill kien kostrett li joħroġ stqarrija iebsa fir-rigward ta' dan il-każ <ref>{{Ċita web|url=https://netnews.com.mt/2024/10/23/il-kunsill-lokali-tal-floriana-jikkundanna-n-nuqqas-ta-konsultazzjoni-dwar-il-progett-pilota-ta-triq-santanna-fil-furjana/|titlu=Il-Kunsill Lokali tal-Floriana jikkundanna n-nuqqas ta' konsultazzjoni dwar il-proġett pilota ta' Triq Sant'Anna|kunjom=Newsroom|isem=N. E. T.|data=2024-10-23|sit=NETnews|lingwa=mt-MT|data-aċċess=2024-10-24}}</ref>. === Il-Ħarsien tal-Fosos === James Aaron Ellul, ilu għal żmien twil jaħdem biex jipproteġi u jikkonserva l-Fosos, sit storiku u kulturali ta’ importanza kbira f’Malta. Il-Fosos, mibnija fi żmien il-Kavallieri ta’ San Ġwann, mhumiex biss monument arkitettoniku iżda wkoll spazju għal avvenimenti kbar, fosthom kunċerti, laqgħat politiċi u żjarat papali. Minkejja l-istatus tagħhom bħala proprjetà tal-Kategorija 1, bħal postijiet bħall-Kon-Katidral ta’ San Ġwann, il-Fosos ilhom isofru minn negliġenza, subsidenza, u nuqqas ta’ manutenzjoni kostanti<ref>{{Ċita web|url=https://www.maltatoday.com.mt/news/national/122148/who_takes_care_of_florianas_fosos_councillor_wants_action_on_upkeep|titlu=Who takes care of Floriana’s ‘fosos’? Councillor wants action on upkeep|sit=MaltaToday.com.mt|lingwa=en|data-aċċess=2024-11-27}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://timesofmalta.com/article/councillor-calls-protection-floriana-granaries.1052009|titlu=Councillor calls for protection of Floriana granaries|data=2023-08-30|sit=Times of Malta|lingwa=en-gb|data-aċċess=2024-11-27}}</ref>. Ellul enfasizza problemi serji, inkluż il-wiċċ mhux livellat minħabba s-subsidenza, it-telf ta’ żewġ lampieri storiċi, u n-nuqqas ta’ responsabbiltà ċara fost l-entitajiet governattivi għall-manutenzjoni tas-sit. Huwa kkritika n-nuqqas ta’ awtorità li tieħu ħsieb dan is-sit u n-nuqqas ta’ ftehimijiet ta’ konservazzjoni effettivi, u saħaq li ma saritx ebda restawr komprensiv għal aktar minn 60 sena. Barra minn hekk, Ellul semma l-falliment li titwettaq valutazzjoni indipendenti tar-riskju, li jemmen li hija kruċjali għall-preservazzjoni tas-sit<ref>{{Ċita web|url=https://timesofmalta.com/article/floriana-councillors-want-real-protection-granaries.1096501|titlu=Floriana councillors want ‘real protection’ for the Granaries|data=2024-08-08|sit=Times of Malta|lingwa=en-gb|data-aċċess=2024-11-27}}</ref>. B’reazzjoni għal dawn l-isfidi, Ellul nieda petizzjoni fl-2023, li ġabret aktar minn 1,100 firma, biex titlob azzjoni immedjata għas-salvagwardja tal-Fosos<ref>{{Ċita web|url=https://netnews.com.mt/2023/09/10/il-fuq-minn-1100-persuna-jiffirmaw-il-petizzjoni-ghall-protezzjoni-tal-fosos/|titlu='Il fuq minn 1,100 persuna jiffirmaw il-petizzjoni għall-protezzjoni tal-Fosos|kunjom=DeBono|isem=Ruth Zammit|data=2023-09-10|sit=NETnews|lingwa=mt-MT|data-aċċess=2024-11-27}}</ref>. Huwa esprima wkoll frustrazzjoni għan-nuqqas ta’ rispett lejn il-kunsilli lokali, u saħaq li d-deċiżjonijiet relatati mas-sit spiss jittieħdu mingħajr konsultazzjoni adegwata jew konsiderazzjoni għall-kontribut tal-kunsill<ref>{{Ċita web|url=https://timesofmalta.com/article/floriana-council-signed-mou-granaries-taking-vote-pn-councillors-say.1093384|titlu=Floriana council signed MOU on Granaries without taking vote, PN councillors say|data=2024-06-01|sit=Times of Malta|lingwa=en-gb|data-aċċess=2024-11-27}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://netnews.com.mt/2024/05/31/tohrog-aktar-fil-berah-kemm-ghal-dan-il-gvern-il-kunsilli-lokali-huma-biss-rubber-stamp-pn/|titlu="Toħroġ aktar fil-beraħ kemm għal dan il-Gvern, il-Kunsilli Lokali huma biss ‘rubber stamp’" - PN|kunjom=Newsroom|isem=N. E. T.|data=2024-05-31|sit=NETnews|lingwa=mt-MT|data-aċċess=2024-11-27}}</ref>. Ellul u sħabu ressqu proposti għal miżuri ta’ konservazzjoni aktar b’saħħithom u ħeġġew lill-entitajiet governattivi, bħal Heritage Malta, biex jieħdu responsabbiltà għal dan is-sit kruċjali<ref>{{Ċita web|url=https://gazzettadimalta.com/malta/il-consiglio-della-floriana-ha-firmato-il-mou-sui-granai-senza-votare-dicono-i-consiglieri-pn/|titlu=Il Consiglio della Floriana ha firmato il MOU sui Granai senza votare, dicono i consiglieri PN - Gazzetta di Malta|kunjom=AI|isem=Redazione|data=2024-06-02|lingwa=it-IT|data-aċċess=2024-11-27}}</ref>. Huwa tenna li l-preservazzjoni għandha tkun prijorità matul is-sena kollha, mhux biss f’inizjattivi pre-elettorali<ref>{{Ċita web|url=https://www.independent.com.mt/articles/2024-06-01/local-news/Agreement-signed-to-safeguard-Floriana-Granaries-was-in-violation-of-Local-Councils-Act-PN-6736261619|titlu=Agreement signed to safeguard Floriana Granaries was ‘in violation of Local Councils Act’ - PN - The Malta Independent|sit=www.independent.com.mt|data-aċċess=2024-11-27}}</ref>. ==Unuri== James Aaron Ellul kien wieħed mill-10 żgħażagħ l-aktar li jispikkaw għall-2020. Ellul rebaħ l-unur: Il-Politika Legali u/jew Governattiva.<ref>{{Ċita web|url=https://maltabusinessweekly.com/jci-malta-awards-the-ten-most-outstanding-young-people-for-2020/11307/|titlu=JCI Malta awards the ten most outstanding young people for 2020 {{!}} The Malta Business Weekly|kunjom=Weekly|isem=The Malta Business|data=2020-12-10|lingwa=en-GB|data-aċċess=2024-06-18}}</ref> Fl-2024 James Aaron Ellul kien finalist fil-premju Nazzjonali tal-Ktieb, fil-kategorija Studju u Riċerka, permezz tal-ktieb, il-Kelma ta' Eddie Fenech Adami.<ref>{{Ċita web|url=https://ktieb.org.mt/news/niccelebraw-l-eccellenza-letterarja-il-finalisti-tal-premju-nazzjonali-tal-ktieb-u-l-premju-terramaxka-2024/|titlu=Niċċelebraw l-Eċċellenza Letterarja: Il-Finalisti tal-Premju Nazzjonali tal-Ktieb u l-Premju Terramaxka 2024 {{!}} Kunsill Nazzjonali Tal-Ktieb|data=2024-08-27|lingwa=mt|data-aċċess=2024-09-20}}</ref> ==Pubblikazzjonijiet== Fl-2022, Ellul ippubblika studju dwar is-Sistema Elettorali ta' Malta, bit-tema prinċipali tkun ir-Riżultat Elettorali tal-2008.<ref name=":1">{{Ċita rivista|kunjom1=Ellul|isem1=James Aaron|data=2022-01-01|titlu=A Study of Malta’s Electoral System with a Focus On the 2008 Electoral Result|url=https://www.academia.edu/83710689/A_Study_of_Malta_s_Electoral_System_with_a_Focus_On_the_2008_Electoral_Result|rivista=Pioneers of Democracy}}</ref> Matul il-bidu tal-2023, James Aaron Ellul ħabbar li se jiġi ppubblikat studju dwar [[Eddie Fenech Adami]].<ref>{{Ċita web|url=https://maltadaily.mt/a-first-of-its-kind-il-kelma-ta-eddie-fenech-adami-soon-to-be-published/|titlu=A first of its kind - 'Il-Kelma ta' Eddie Fenech Adami' soon to be published|kunjom=MaltaDaily|data=2023-01-13|lingwa=en-GB|data-aċċess=2024-06-18}}</ref> ===Biblijografija=== *2022 – ''Pioneers of Democracy: A Study of Malta’s Electoral System with a Focus On the 2008 Electoral Result''<ref name=":1" /> *2023 - ''Il-Kelma ta' Eddie Fenech Adami'' <ref>{{Ċita web|url=https://www.midseabooks.com/shop/language-literature/studju-dwar-il-malti/il-kelma-ta-eddie-fenech-adami/|titlu=Il-kelma ta' Eddie Fenech Adami|lingwa=en-US|data-aċċess=2024-06-18}}</ref> == Ħoloq esterni == * [https://twitter.com/JamesAaronEllul James Aaron Ellul fuq Twitter] == Referenzi == {{DEFAULTSORT:Ellul, James Aaron}} [[Kategorija:Nies ħajjin]] [[Kategorija:Twieldu fl-1995]] [[Kategorija:Politiċi tal-Partit Nazzjonalista (Malta)]] [[Kategorija:Nies mill-Furjana]] [[Kategorija:Kittieba Maltin bil-Malti]] [[Kategorija:Xandara Maltin]] [[Kategorija:Ġurnalisti Maltin]] haxrzj3x3bkj5go8y12tcu56t7thiyt 317947 317938 2024-11-27T18:01:31Z ToniSant 4257 Modifiki annullati ta' [[Speċjali:Kontribuzzjonijiet/HarryBorg7878|HarryBorg7878]] ([[Diskussjoni utent:HarryBorg7878|diskussjoni]]) għall-aħħar verżjoni ta' [[Utent:84.255.34.24|84.255.34.24]] 317937 wikitext text/x-wiki {{L-ewwel bil-Malti}}{{Infobox bijografija}} '''James Aaron Ellul''' (3 ta' Lulju, 1995) huwa [[politiku]], [[ġurnalist]] u [[kittieb]]. Huwa Viċi Sindku fil-lokalità tal-[[Furjana]]. <ref>{{Ċita web|url=https://netnews.com.mt/2024/07/12/se-nahdmu-bsahha-favuur-il-furjanizi/|titlu=“Se naħdmu b'saħħa favur il-Furjaniżi” - James Aaron Ellul|kunjom=Bonavia|isem=Sarah|data=2024-07-12|sit=NETnews|lingwa=mt-MT|data-aċċess=2024-07-17}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://www.independent.com.mt/articles/2024-07-11/local-news/Independent-councillor-appointed-Floriana-mayor-with-PN-councillor-as-deputy-mayor-6736262630|titlu=Independent councillor appointed Floriana mayor, with PN councillor as deputy mayor - The Malta Independent|kunjom=Admin|sit=www.independent.com.mt|lingwa=En|data-aċċess=2024-07-17}}</ref> Ellul huwa l-iżgħar Kunsillier li qatt ġie elett fil-Floriana, dan hekk kif kien elett meta kellu 19-il sena u dak iż-żmien il-liġi tal-kontestanzjoni kienet tippermeti biss persuni minn 18-il sena 'l fuq. James Aaron Ellul okkupa wkoll l-irwol ta' Direttur Komunikazzjoni fi ħdan il-Partit Nazzjonalista bejn l-2023-24, fis-sena li saret l-Elezzjoni tal-Parlament Ewropew u l-Kunsill Lokali. Matul din l-Elezzjoni l-Partit Nazzjonalista naqqas id-distakk u rebaħ lura għadd ta' lokalitajiet<ref>{{Ċita web|url=https://timesofmalta.com/article/malta-2024-mep-european-parliament-elections-live-blog-results.1093707|titlu=As it happened: Labour's majority evaporates as PN reclaims third MEP seat|data=2024-06-09|sit=Times of Malta|lingwa=en-gb|data-aċċess=2024-09-20}}</ref>. Fid-9 ta' Settembru 2024 huwa beda jokkupa l-irwol ta' Direttur Librerija Informa fi ħdan il-Partit Nazzjonalista wara li rriżenja minn Direttur Komunikazzjoni bil-ħsieb li jikkontesta l-Elezzjoni Ġenerali <ref>{{Ċita web|url=https://www.independent.com.mt/articles/2024-09-03/local/PN-s-Director-of-Communications-steps-down-declares-intention-to-contest-general-election-6736263919|titlu=PN’s Director of Communications steps down, declares intention to contest general election - The Malta Independent|sit=www.independent.com.mt|data-aċċess=2024-09-20}}</ref> == Studju, Ħajja Personali u Familja == Ellul studja fil-Kulleġġ Santu Wistin f'[[Tal-Pietà]], Ġ.F. Abela Junior College, u ggradwa fil-Baċellerat tal-Arti bl-Unuri fil-Malti mill-[[Università ta' Malta|Università ta’ Malta]]. It-teżi tiegħu kienet titratta l-użu tat-termini letterarji użati fid-diskorsi li għamel l-Eks Prim Ministru ta’ Malta [[Eddie Fenech Adami]].<ref>{{ċita web |url=https://www.um.edu.mt/media/um/docs/faculties/arts/malti/tezijiet_letteratura.pdf |titlu=Lista tat-teżijiet li saru fid-Dipartiment tal-Malti|pubblikatur=Università ta' Malta|data-aċċess=2009-04-04}}</ref> In-negozju tal-familja ta' Ellul fil-Floriana twaqqaf fl-1881 mill-buż-buż-nannu ta' James Aaron Ellul, Lorenzo. Il-laqam tal-familja huwa dak ta' "Ta' Quattromani".<ref>{{ċita web |url=https://www.facebook.com/thepeopleofmalta/posts/512023157610168|titlu=Rakkont dwar il-familja ta' Ellul|pubblikatur=The People of Malta|}}</ref> Huwa miżżewweġ lil Sarah u għandhom iben<ref>{{Ċita web|url=https://netnews.com.mt/2022/04/30/awguri-sarah-u-james-jizzewweg-il-gurnalist-james-aaron-ellul/|titlu=Awguri Sarah u James! Jiżżewweġ il-ġurnalist James Aaron Ellul|kunjom=Newsroom|isem=N. E. T.|data=2022-04-30|sit=NETnews|lingwa=mt-MT|data-aċċess=2024-09-20}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://newsbook.com.mt/en/pn-communications-director-and-wife-welcome-firstborn/|titlu=PN communications director and wife welcome firstborn|kunjom=Staff Reporter|data=5/7/2023|sit=Newsbook.com.mt|lingwa=En}}</ref>. == Ġurnaliżmu == Ellul beda jaħdem bħala ġurnalist ma’ Net News fl-2014.<ref>{{Ċita web|url=https://netnews.com.mt/author/jamesaaronellul/|titlu=James Aaron Ellul, Awtur NETnews|lingwa=mt-MT|data-aċċess=2023-02-01}}</ref> Huwa jaħdem ukoll bħala xandar tal-aħbarijiet għal Net News, kif ukoll bħala producer ta’ programm fuq Net TV bl-isem PROFILI. Qabel PROFILI kien jipproduċi u jippreżenta l-programm Magħkom. PROFILI huwa programm ta’ intervisti, li jiltaqa’ ma’ xi uċuħ familjari li ħallew impatt fuq il-ħajja ta’ ħafna madwar l-arċipelagu u lil hinn.<ref>{{ċita web |url=https://www.youtube.com/playlist?list=PLI8U7li71jQp4YOkhF0XHGuPKvUyNnJHO|titlu=PROFILI - Programm imxandar fuq NET Television|pubblikatur=You Tube|}}</ref><ref>{{ċita web|url=https://netondemand.mt/series/216|titlu=PROFILI - Programm imxandar fuq NET Television|pubblikatur=Net on Demand|4=|data-aċċess=2023-12-23|arkivju-url=https://web.archive.org/web/20230129144135/https://netondemand.mt/series/216|arkivju-data=2023-01-29|url-status=dead}}</ref> Fl-2019 Ellul ifforma wkoll parti minn programm li kien janalizza l-futbol lokali.<ref>https://netnews.com.mt/2019/08/21/replay-20-sena-ta-produzzjoni/</ref> Il-Partit Nazzjonalista ħatru fil-kariga ta' direttur tal-komunikazzjoni fi ħdanu f'April tal-2023, minflok Simon Vella Gregory.<ref name=":0">{{Ċita web|url=https://timesofmalta.com/articles/view/journalist-appointed-pn-communications-director.1027723|titlu=Journalist appointed PN communications director|sit=Times of Malta|lingwa=en-gb|data-aċċess=2023-04-26}}</ref> === Ilment Kontra l-Ministru Clint Camilleri === F’Jannar 2021, James Aaron Ellul, li dak iż-żmien kien jaħdem bħala ġurnalist, ippreżenta lment formali dwar kumment denigranti li sarlu mill-Ministru Clint Camilleri. L-inċident, dokumentat f’rapport mill-Istitut tal-Ġurnalisti Maltin (IGM), qajjem tħassib dwar il-libertà tal-istampa u r-rispett lejn il-ġurnalisti f’Malta. Ir-rapport enfasizza l-bżonn ta' mġieba xierqa mill-uffiċjali pubbliċi meta jikkomunikaw mal-ġurnalisti <ref>{{Ċita web|url=https://igm.mt/2021/01/14/report-on-complaint-refering-to-a-denigrating-comment-made-by-minister-clint-camilleri-to-a-journalist/|titlu=Report on complaint refering to a denigrating comment made by Minister Clint Camilleri to a journalist – Istitut tal-Ġurnalisti Maltin|lingwa=en-US|data-aċċess=2024-10-25}}</ref>. == Politika == Fis-snin meta kien student, James Aaron Ellul kien pjuttost attiv f'organizzazzjoni studenteski, bħal pereżempju fl-SDM (Studenti Demokristjani Maltin) huwa wkoll kien attiv fil-fergħa taż-żgħażagħ tal-PN, l-MŻPN (Moviment Żgħażagħ Partit Nazzjonalista). Bejn l-2018 u l-2021 huwa serva bħala Uffiċjal tal-Politika Soċjali<ref>{{ċita web |url=https://issuu.com/elluljamesaaron/docs/il-floriana__9_|titlu=Pubblikazzjoni dwar Ellul|pubblikatur=issuu|}}</ref><ref>{{ċita web |url=https://netnews.com.mt/2018/02/26/il-partit-nazzjonalista-jrid-isir-zaghzugh-il-kap-tal-pn-adrian-delia/|titlu=“Il-Partit Nazzjonalista jrid isir żagħżugħ” – Il-Kap tal-PN Adrian Delia|pubblikatur=Net News|}}</ref> Ta’ 17-il sena, Ellul involva ruħu wkoll fil-politika lokali fejn ingħaqad mal-kumitat lokali tal-Partit Nazzjonalista fil-Furjana. Fl-età biss ta’ 18-il sena Ellul ġie elett fil-kariga ta’ President.<ref>{{Ċita web|url=https://issuu.com/jamesaaronellul/docs/james_260315_leafletmalti_v5_issuu|titlu=James Aaron Ellul - Leħnek fil-Floriana by James Aaron Ellul - Issuu|data=2015-04-03|sit=issuu.com|lingwa=en|data-aċċess=2024-09-20}}</ref> Huwa għadu l-iżgħar President li qatt ġie elett f’kumitat lokali fil-fergħat lokali tal-PN. James Aaron Ellul serva f'dan l-irwol għal kważi 8 snin qabel ma r-riżenja sabiex jikkontesta l-elezzjoni ġenerali fl-2022. ===Kunsilli Lokali=== Fil-11 ta’ April 2015, Ellul ġie elett bħala Kunsillier Lokali għal-lokalità tal-Floriana, u sar l-iżgħar Kunsillier Lokali elett f’din il-lokalità<ref>{{ċita web |url=https://electoral.gov.mt/ElectionResults/LocalCouncil?year=215&v=629|titlu=Ir-riżultat tal-elezzjoni|pubblikatur=Kummissjoni Elettorali|}}</ref>. Erba' snin wara, fil-25 ta’ Mejju 2019, Ellul reġa’ ġie elett fil-Kunsill Lokali tal-Furjana <ref>{{ċita web |url=https://electoral.gov.mt/ElectionResults/LocalCouncil?year=246&v=811|titlu=Ir-riżultat tal-elezzjoni|pubblikatur=Kummissjoni Elettorali|}}</ref> wara li kiseb l-aktar voti mill-kandidati tal-PN u kiseb ukoll 88% tal-voti mitfugħa lill-PN. Huwa serva t-tieni mandat tiegħu bħala Kap tal-Minoranza hekk kif il-Partit Nazzjonalista ma rnexxilux jikseb il-maġġoranza tas-siġġijiet fil-Kunsill Lokali tal-Furjana. Ix-xogħol tiegħu fil-Furjana huwa ffukat prinċipalment fuq il-ħidma ta' riġenerazzjoni tal-lokalità<ref>{{ċita web |url=https://timesofmalta.com/articles/view/The-quest-for-regeneration.562898|titlu=Kitba dwar l-importanza ta' riġenerazzjoni fil-lokal|pubblikatur=Times of Malta|}}</ref>. Ilu jaħdem fuq investiment xieraq fil-Furjana, u li l-Gvern għandu jiddiskuti dak kollu li jikkonċerna lill-Furjaniżi u lill-Furjana mal-Kunsill Lokali, speċjalment fuq kwistjonijiet Nazzjonali li jolqtu lir-residenti, bħal pereżempju l-investiment fi Triq Sant’Anna fil-Furjana<ref>{{ċita web |url=https://netnews.com.mt/2022/08/07/azzjoni-issa-qabel-ikun-tard-wisq-james-aaron-ellul/|titlu=“Azzjoni issa qabel ikun tard wisq” – James Aaron Ellul|pubblikatur=Net News|}}</ref>. Sal-2022 huwa ressaq aktar minn 55 mozzjoni fil-Kunsill. Waħda minnhom kienet dwar investiment u ''upkeep'' xieraq fil-Masġar tal-Ġublew fil-Furjana<ref>{{ċita web |url=https://newsbook.com.mt/jipproponi-park-tal-familja-fil-furjana/|titlu=Jipproponi park tal-familja fil-Furjana|pubblikatur=Newsbook|}}</ref>. Fl-2024, James Aaron Ellul kiseb l-akbar ammont ta' voti fl-Elezzjoni tal-Kunsill Lokali tal-Floriana u kien elett mill-ġdid biex iservi fit-tielet leġiżlatura tiegħu. <ref>{{Ċita web|url=https://tvmnews.mt/en/news/floriana-2-pl-2-pn-u-1-independent-councillor-elected/|titlu=Floriana: 2 PL, 2 PN u 1 Independent councillor elected|kunjom=Newsroom|isem=T. V. M.|data=2024-06-14|lingwa=en-GB|data-aċċess=2024-06-18}}</ref> F'Lulju huwa nħatar Viċi Sindku, b'vot ta' 4-1 hekk kif ġab anki l-appoġġ ta' Kunsillier mill-Partit Laburista <ref>{{Ċita web|url=https://lovinmalta.com/news/he-deserved-it-pl-floriana-councillor-justin-haber-votes-in-favour-of-pn-vice-mayor/|titlu=‘He Deserved It’: PL Floriana Councillor Justin Haber Votes In Favour Of PN Vice Mayor|kunjom=Diacono|isem=Tim|data=2024-07-11|lingwa=en-GB|data-aċċess=2024-07-17}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://newsbook.com.mt/jinthalaq-ftehim-biex-nigel-holland-isir-sindku-tal-furjana/|titlu=Il-Kunsilliera Laburisti jivvotaw differenti dwar in-nomina ta' James Aaron Ellul bħala Viċi Sindku|kunjom=Gavin|isem=Muscat|data=|sit=Newsbook.com.mt|lingwa=Mlt}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://netnews.com.mt/2024/07/11/jintlahaq-ftehim-dwar-hatra-ta-sindku-u-vici-sindku-tal-floriana/|titlu=Jintlaħaq ftehim dwar ħatra ta' Sindku u Viċi Sindku tal-Floriana|kunjom=Cremona|isem=Robert|data=2024-07-11|sit=NETnews|lingwa=mt-MT|data-aċċess=2024-10-28}}</ref>. === Triq Sant'Anna === Ellul tkellem għal numru ta' drabi dwar in-nuqqas ta' konsultazzjoni għall-proġett ta' Triq Sant'Anna. F'Ottubru 2024, il-Gvern ħabbar proġett pilota li jagħlaq parti minn din it-Triq. Dan kollu ġie mħabbar mingħajr konsultazzjoni mal-Kunsill Lokali. Infatti dan l-atteġġjament sforza lill-Kunsill Lokali joħroġ stqarrija dwar dan il-proġett u n-nuqqas ta' konsultazzjoni <ref>{{Ċita web|url=https://www.maltatoday.com.mt/news/national/131917/floriana_mayor_irked_at_carfree_day_for_triq_sant_anna_traffic_plan_is_shelved|titlu=Floriana council irked at car-free day after Triq Sant’ Anna traffic plan is shelved|sit=MaltaToday.com.mt|lingwa=en|data-aċċess=2024-10-24}}</ref>. James Aaron Ellul sostna wkoll li l-Kunsill Lokali talab biex ikun hemm laqgħa mal-Ministru konċernat dwar Triq Sant'Anna, u l-Furjaniżi baqgħu bla tweġiba. Għalhekk il-Kunsill kien kostrett li joħroġ stqarrija iebsa fir-rigward ta' dan il-każ <ref>{{Ċita web|url=https://netnews.com.mt/2024/10/23/il-kunsill-lokali-tal-floriana-jikkundanna-n-nuqqas-ta-konsultazzjoni-dwar-il-progett-pilota-ta-triq-santanna-fil-furjana/|titlu=Il-Kunsill Lokali tal-Floriana jikkundanna n-nuqqas ta' konsultazzjoni dwar il-proġett pilota ta' Triq Sant'Anna|kunjom=Newsroom|isem=N. E. T.|data=2024-10-23|sit=NETnews|lingwa=mt-MT|data-aċċess=2024-10-24}}</ref>. === Il-Ħarsien tal-Fosos === James Aaron Ellul, ilu għal żmien twil jaħdem biex jipproteġi u jikkonserva l-Fosos, sit storiku u kulturali ta’ importanza kbira f’Malta. Il-Fosos, mibnija fi żmien il-Kavallieri ta’ San Ġwann, mhumiex biss monument arkitettoniku iżda wkoll spazju għal avvenimenti kbar, fosthom kunċerti, laqgħat politiċi u żjarat papali. Minkejja l-istatus tagħhom bħala proprjetà tal-Kategorija 1, bħal postijiet bħall-Kon-Katidral ta’ San Ġwann, il-Fosos ilhom isofru minn negliġenza, subsidenza, u nuqqas ta’ manutenzjoni kostanti<ref>{{Ċita web|url=https://www.maltatoday.com.mt/news/national/122148/who_takes_care_of_florianas_fosos_councillor_wants_action_on_upkeep|titlu=Who takes care of Floriana’s ‘fosos’? Councillor wants action on upkeep|sit=MaltaToday.com.mt|lingwa=en|data-aċċess=2024-11-27}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://timesofmalta.com/article/councillor-calls-protection-floriana-granaries.1052009|titlu=Councillor calls for protection of Floriana granaries|data=2023-08-30|sit=Times of Malta|lingwa=en-gb|data-aċċess=2024-11-27}}</ref>. Ellul enfasizza problemi serji, inkluż il-wiċċ mhux livellat minħabba s-subsidenza, it-telf ta’ żewġ lampieri storiċi, u n-nuqqas ta’ responsabbiltà ċara fost l-entitajiet governattivi għall-manutenzjoni tas-sit. Huwa kkritika n-nuqqas ta’ awtorità li tieħu ħsieb dan is-sit u n-nuqqas ta’ ftehimijiet ta’ konservazzjoni effettivi, u saħaq li ma saritx ebda restawr komprensiv għal aktar minn 60 sena. Barra minn hekk, Ellul semma l-falliment li titwettaq valutazzjoni indipendenti tar-riskju, li jemmen li hija kruċjali għall-preservazzjoni tas-sit<ref>{{Ċita web|url=https://timesofmalta.com/article/floriana-councillors-want-real-protection-granaries.1096501|titlu=Floriana councillors want ‘real protection’ for the Granaries|data=2024-08-08|sit=Times of Malta|lingwa=en-gb|data-aċċess=2024-11-27}}</ref>. B’reazzjoni għal dawn l-isfidi, Ellul nieda petizzjoni fl-2023, li ġabret aktar minn 1,100 firma, biex titlob azzjoni immedjata għas-salvagwardja tal-Fosos<ref>{{Ċita web|url=https://netnews.com.mt/2023/09/10/il-fuq-minn-1100-persuna-jiffirmaw-il-petizzjoni-ghall-protezzjoni-tal-fosos/|titlu='Il fuq minn 1,100 persuna jiffirmaw il-petizzjoni għall-protezzjoni tal-Fosos|kunjom=DeBono|isem=Ruth Zammit|data=2023-09-10|sit=NETnews|lingwa=mt-MT|data-aċċess=2024-11-27}}</ref>. Huwa esprima wkoll frustrazzjoni għan-nuqqas ta’ rispett lejn il-kunsilli lokali, u saħaq li d-deċiżjonijiet relatati mas-sit spiss jittieħdu mingħajr konsultazzjoni adegwata jew konsiderazzjoni għall-kontribut tal-kunsill<ref>{{Ċita web|url=https://timesofmalta.com/article/floriana-council-signed-mou-granaries-taking-vote-pn-councillors-say.1093384|titlu=Floriana council signed MOU on Granaries without taking vote, PN councillors say|data=2024-06-01|sit=Times of Malta|lingwa=en-gb|data-aċċess=2024-11-27}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://netnews.com.mt/2024/05/31/tohrog-aktar-fil-berah-kemm-ghal-dan-il-gvern-il-kunsilli-lokali-huma-biss-rubber-stamp-pn/|titlu="Toħroġ aktar fil-beraħ kemm għal dan il-Gvern, il-Kunsilli Lokali huma biss ‘rubber stamp’" - PN|kunjom=Newsroom|isem=N. E. T.|data=2024-05-31|sit=NETnews|lingwa=mt-MT|data-aċċess=2024-11-27}}</ref>. Ellul u sħabu ressqu proposti għal miżuri ta’ konservazzjoni aktar b’saħħithom u ħeġġew lill-entitajiet governattivi, bħal Heritage Malta, biex jieħdu responsabbiltà għal dan is-sit kruċjali<ref>{{Ċita web|url=https://gazzettadimalta.com/malta/il-consiglio-della-floriana-ha-firmato-il-mou-sui-granai-senza-votare-dicono-i-consiglieri-pn/|titlu=Il Consiglio della Floriana ha firmato il MOU sui Granai senza votare, dicono i consiglieri PN - Gazzetta di Malta|kunjom=AI|isem=Redazione|data=2024-06-02|lingwa=it-IT|data-aċċess=2024-11-27}}</ref>. Huwa tenna li l-preservazzjoni għandha tkun prijorità matul is-sena kollha, mhux biss f’inizjattivi pre-elettorali<ref>{{Ċita web|url=https://www.independent.com.mt/articles/2024-06-01/local-news/Agreement-signed-to-safeguard-Floriana-Granaries-was-in-violation-of-Local-Councils-Act-PN-6736261619|titlu=Agreement signed to safeguard Floriana Granaries was ‘in violation of Local Councils Act’ - PN - The Malta Independent|sit=www.independent.com.mt|data-aċċess=2024-11-27}}</ref>. ==Unuri== James Aaron Ellul kien wieħed mill-10 żgħażagħ l-aktar li jispikkaw għall-2020. Ellul rebaħ l-unur: Il-Politika Legali u/jew Governattiva.<ref>{{Ċita web|url=https://maltabusinessweekly.com/jci-malta-awards-the-ten-most-outstanding-young-people-for-2020/11307/|titlu=JCI Malta awards the ten most outstanding young people for 2020 {{!}} The Malta Business Weekly|kunjom=Weekly|isem=The Malta Business|data=2020-12-10|lingwa=en-GB|data-aċċess=2024-06-18}}</ref> Fl-2024 James Aaron Ellul kien finalist fil-premju Nazzjonali tal-Ktieb, fil-kategorija Studju u Riċerka, permezz tal-ktieb, il-Kelma ta' Eddie Fenech Adami.<ref>{{Ċita web|url=https://ktieb.org.mt/news/niccelebraw-l-eccellenza-letterarja-il-finalisti-tal-premju-nazzjonali-tal-ktieb-u-l-premju-terramaxka-2024/|titlu=Niċċelebraw l-Eċċellenza Letterarja: Il-Finalisti tal-Premju Nazzjonali tal-Ktieb u l-Premju Terramaxka 2024 {{!}} Kunsill Nazzjonali Tal-Ktieb|data=2024-08-27|lingwa=mt|data-aċċess=2024-09-20}}</ref> ==Pubblikazzjonijiet== Fl-2022, Ellul ippubblika studju dwar is-Sistema Elettorali ta' Malta, bit-tema prinċipali tkun ir-Riżultat Elettorali tal-2008.<ref name=":1">{{Ċita rivista|kunjom1=Ellul|isem1=James Aaron|data=2022-01-01|titlu=A Study of Malta’s Electoral System with a Focus On the 2008 Electoral Result|url=https://www.academia.edu/83710689/A_Study_of_Malta_s_Electoral_System_with_a_Focus_On_the_2008_Electoral_Result|rivista=Pioneers of Democracy}}</ref> Matul il-bidu tal-2023, James Aaron Ellul ħabbar li se jiġi ppubblikat studju dwar [[Eddie Fenech Adami]].<ref>{{Ċita web|url=https://maltadaily.mt/a-first-of-its-kind-il-kelma-ta-eddie-fenech-adami-soon-to-be-published/|titlu=A first of its kind - 'Il-Kelma ta' Eddie Fenech Adami' soon to be published|kunjom=MaltaDaily|data=2023-01-13|lingwa=en-GB|data-aċċess=2024-06-18}}</ref> ===Biblijografija=== *2022 – ''Pioneers of Democracy: A Study of Malta’s Electoral System with a Focus On the 2008 Electoral Result''<ref name=":1" /> *2023 - ''Il-Kelma ta' Eddie Fenech Adami'' <ref>{{Ċita web|url=https://www.midseabooks.com/shop/language-literature/studju-dwar-il-malti/il-kelma-ta-eddie-fenech-adami/|titlu=Il-kelma ta' Eddie Fenech Adami|lingwa=en-US|data-aċċess=2024-06-18}}</ref> == Ħoloq esterni == * [https://twitter.com/JamesAaronEllul James Aaron Ellul fuq Twitter] == Referenzi == {{DEFAULTSORT:Ellul, James Aaron}} [[Kategorija:Nies ħajjin]] [[Kategorija:Twieldu fl-1995]] [[Kategorija:Politiċi tal-Partit Nazzjonalista (Malta)]] [[Kategorija:Nies mill-Furjana]] [[Kategorija:Kittieba Maltin bil-Malti]] [[Kategorija:Xandara Maltin]] [[Kategorija:Ġurnalisti Maltin]] pegss8u481a9v09xps4zx3wd3c58crt 0 23279 317956 282344 2024-11-27T21:49:13Z Bis-Serjetà? 19766 317956 wikitext text/x-wiki {{Infobox bijografija}} '''Donald John Trump''' (twieled 14 ta' Ġunju 1946) kien President tal-Istati Uniti tal-Amerika u huwa wkoll negozjant biljunarju Amerikan. Huwa diġà kien magħruf ħafna, anke bħala personalità televiżiva, qabel ħareġ bħala kandidat għal President tal-Istati Uniti għall-Elezzjoni Presidenzjali tal-2016. Trump huwa ċ-chairman u l-president ta' The Trump Organization u l-fundatur ta' Trump Entertainment Resorts. Hu rebaħ l-elezzjoni presidenzjali tal-Istati Uniti fl-2024. Se ssir il-President fuq 20 ta' Jannar 2025. == Negozju == Imwieled fi New York City , huwa bin Fred Trump, li ispirah jidħol fir-real estate. Kien jaħdem mal-kumpanija ta' missieru, Elizabeth Trump & Son, filwaqt li jistudja l-business f'Wharton, u ngħaqad mal-kumpanija fl-1968 hekk kif iggradwa. Fl-1971, beda jmexxiha hu u taha isem ġdid: "The Trump Organization". Bena lukandi, golf courses, u bini f'Manhattan u fi bliet oħra li ħafna drabi jġibu ismu. Ir-reality show fuq NBC, ''The Apprentice'', kabbarlu l-popolarità tiegħu. It-tliet żwiġijiet tiegħu ġibdu ħafna l-attenzjoni tal-media. == Politika == Fis-16 ta' Ġunju 2015, Trump ħabbar il-kandidatura tiegħu għal President u fittex li jkun innominat mill-Partit Repubblikan. Trump mexxa kampanja populista li tappella għall-klassi tal-ħaddiema u dawk li huma bla xogħol, u dawk inkwetati bl-immigrazzjoni u bit-theddida terroristika. Għamel għedewwa mill-Ispaniċi, ''business leaders'', u Repubblikani oħra, u ippropona li ma jidħlux iktar Musulmani fl-Istati Uniti. === Kampanja elettorali === Clinton kellha distakk sew fuq ir-Repubblikan Donald Trump fi kważi s-sondaġġi nazzjonali kollha li saru matul l-2016. Iżda fil-bidu ta’ Lulju 2016, u fl-aħħar ġimagħtejn tal-kampanja elettorali, Trump u Clinton kienu ras imb’ras fis-sondaġġi wara l-konklużjonijiet tal-FBI rigward l-investigazzjoni tal-emails tagħha. F’Lulju d-Direttur tal-FBI James Comey ikkonkluda li Clinton kienet "traskurata għall-aħħar" fil-mod kif trattat materjal klassifikat tal-gvern. Lejn l-aħħar ta’ Lulju 2016, Trump kien ġab l-ewwel vantaġġ fuq Clinton b’erba’ punti perċentwali iktar minnha wara l-Konvenzjoni Nazzjonali Repubblikana. Iżda meta ftit wara, saret il-Konvenzjoni Demokratika Clinton reġgħet ġiet minn fuq b’seba’ punti perċentwali. Iżda ħdax-il jum biss qabel l-elezzjoni, nhar it-28 ta’ Ottubru 2016, id-Direttur tal-FBI Comey innotifika lill-Kungress Amerikan li l-FBI beda jinvestiga emails oħra li kienu għadhom kif sabu f’device elettroniku ta’ dik li kienet deputy chief of staff ta’ Clinton. Clinton sejħet lill-FBI biex joħroġ mill-ewwel kull informazzjoni fuq dawn l-emails “ġodda” u qalet li kienet kunfidenti li l-FBI se terġa’ tasal għall-konklużjoni li ma kienx hemm bażi għal prosekuzzjoni kriminali, konklużjoni li l-FBI waslet għaliha jumejn biss qabel l-elezzjoni. === Id-dħul ta' Musulmani fl-Istati Uniti === Waħda mill-ewwel ordnijiet eżekuttivi li ffirma Trump kienet tipprojbixxi d-dħul ta’ nies minn seba’ pajjiżi fil-maġġoranza tagħhom Musulmana. Din l-ordni kkawżat kaos fl-ajruporti Amerikani, qasmet familji u qanqlet protesti kbar. Imħallef ma damx ma ssospenda din l-ordni fil-waqt li l-Aġent Avukat-Ġenerali li sostniet li din l-ordni mhix kostituzzjonali u ma tistax tiġi difiża mid-Dipartiment tal-Ġustizzja, ġiet imkeċċija. Id-Dipartiment tal-Ġustizzja pprova jirrevoka din is-sospensjoni imma mħallef qatagħha kontrih. Trump spiċċa jgħajjar dan l-imħallef. Fl-appell, it-tliet imħallfin qatgħuha unanimament kontra l-gvern. Din l-ordni ta' Trump kienet kritikata għaliex l-ebda ċittadin minn dawn is-seba’ pajjiżi ma wettaq xi attentat terroristiku fl-Amerika mill-2001 ’il hawn. L-anqas min kien involut fl-attentati ta’ 9/11 ma kien jiġi minn xi wieħed minn dawn is-seba’ pajjiżi. Imma Trump ried din l-ordni ħalli jwettaq in parti l-wegħda elettorali tiegħu li ma jħallix Musulmani jidħlu l-Amerika. === Immigranti === F'Mejju 2017 sar magħruf li Aġenti Federali tal-Immigrazzjoni fl-Amerka qed jarrestaw mal-400 immigrant kuljum. Fl-ewwel 100 jum ta’ Trump bħala President, ġew arrestati 41,318 immigrant, żieda ta’ 37.6% fuq l-istess perjodu fis-sena ta’ qabel. Madwar 3 minn kull 4 minn dawk arrestati għandhom rekord kriminali, inkluż membri ta’ gangs u nies imfittxija fuq qtil. Però l-ikbar żieda hija fl-immigranti arrestati u li m’għandhomx rekord kriminali. Jiem wara li nħatar fil-kariga, Trump iffirma ordni eżekuttiva biex kull min jinstab fl-Istati Uniti illegalment, jiġi deportat. Oppożizzjoni qawwija kontra t-trattament tal-immigranti ġiet minn ħafna bnadi, fosthom l-Isqfijiet Amerikani. L-Isqof Joe Vásquez stqarr li huma kontra l-ordni li jiġi sospiż għal 120 ġurnata, il-programm li bih refuġjati jibdew ħajja ġdida fl-Istati Uniti.  Dwar is-sospensjoni tal-programm għar-refuġjati Sirjani biex jidħlu fl-Istati Uniti, l-Isqof Vásquez sostna li r-reliġjon m’għandux ikun fattur għad-deċiżjoni jekk l-Istati Uniti tassistix persuni vulnerabbli li jkunu ħarbu minħabba l-persekuzzjoni. === Relazzjonijiet maċ-Ċina u l-Asja === Ftit jiem biss wara l-ħatra tiegħu, il-President Trump iffirma ordni eżekuttiva biex pajjiżu joħroġ mill-ftehim ekonomiku li kien jeżisti bejn l-Istati Uniti u pajjiżi Asjatiċi. Dan il-ftehim li kien ferm imbuttat mill-amministrazzjoni t’Obama kien iffirmat minn tnax-il pajjiż u kien jolqot mal-40% tal-ekonomija tad-dinja. Il-President il-ġdid kien ikkritika bl-aħrax dan il-ftehim ekonomiku li skontu jmur kontra l-interessi tal-Amerka. Intant Trump ħabbar li se jkun qed jaqta’ b’mod massiċċ it-taxxi fuq kumpaniji li jżommu l-bażi tagħhom fl-Istati Uniti. Trump ħabbar dan waqt li fil-Whitehouse kien qed jiltaqa’ ma diversi sidien ta’ negozji kbar fil-pajjiż. Il-President Amerikan qal li se jkun qed jimponi taxxa ferm għola fuq dawk il-kumpaniji li jmexxu l-manifattura tagħhom barra mill-pajjiż. Dawn ir-rimarki waslu fl-ewwel ġurnata ufficjali tiegħu fil-White House wara protesti kbar li saru direttament fil-konfront ta’ Trump. === Il-kuntatti mar-Russja === Ftit wara l-ħatra ta' Trump bħala President, Michael Flynn irriżenja minn National Security Adviser. Flynn instab li gideb lill-amministrazzjoni u speċjalment lill-viċi-president Mike Pence dwar il-kuntatti tiegħu mal-ambaxxatur Russu wara t-tkeċċija ta’ 35 diplomatiku Russu mill-amministrazzjoni Obama. Huwa magħruf li Trump irreżista din it-tkeċċija għax kien ilu jaf bil-komportament ta’ Flynn. Madankollu, Flynn ma kellux triq oħra ħlief li jirriżenja wara li l-Washington Post akkużatu li gideb. Din ir-riżenja kompliet titfa’ dawl xejn sabiħ fuq in-natura vera tar-rapporti bejn Trump u r-Russi. Skont indiskrezzjonijiet li ġew ippubblikati mill-istampa Amerikana u li ħarġuhom l-istess membri tas-servizzi sigrieti, il-kampanja elettorali ta’ Trump kellha kuntatti regolari mad-diplomatiċi Russi qabel l-elezzjoni. Trump iddefenda l-fatt li hu qasam informazzjoni sensittiva mar-Russja waqt li insista li hu għamel dan ‘bi dritt assolut’ u fl-interessi tal-miżuri anti-terroristiċi li, fost oħrajn, jaċċertaw is-sigurtà tan-nies waqt it-titjiriet. Trump sostna li hu ma għamel xejn illegali bl-iskambju tal-fatti ‘assoċjati mat-terroriżmu u s-sigurtà tat-traffiku tal-ajru’. Hu, fl-istess ħin, insista li jrid li r-Russja tieħu aktar miżuri konkreti kontra t-terroriżmu u gruppi qattiela bħall-ISIS. F'Mejju 2017, Trump iltaqa’ mal-Ministru Russu għall-Affarijiet Barranin, Sergei Lavrov, fl-Oval Office tal-White House; bl-istampa Amerikana tgħid li hu kien qasam miegħu informazzjoni sigrieta relatata għal xi kumplott potenzjali tal-ISIS. Rapport fil- Washington Post qal, intant, li l-informazzjoni speċifika kienet ġejja minn sieħba tal-Istati Uniti li ma tatx il-permess biex id-dettalji jinqasmu mar-Russja — iżda Trump insista li għandu d-dritt kollu li jaġixxi fl-aħjar interessi tas-sigurtà. Dan meta l-Post qal li Trump kien qasam informazzjoni mill-aktar sigrieta u x’aktarx relatata ‘għall-użu ta’ kompjuters (ta’ tip laptop) fuq l-ajruplani’. Matul il-kampanja għall-Presidenza tal-Istati Uniti, Donald Trump ikkritika ripetutament lill-kandidat tal-Partit Demokratiku, Hillary Clinton dwar il-mod kif hi kienet ħadet ħsieb ċertu materjal sensittiv. U waqt li l-President Amerikan għandu l-awtorità biex jiddeklassifika l-informazzjoni, l-azzjoni speċifika ta’ Trump qanqlet kritika kbira mingħand id-Demokratiċi fl-Oppożizzjoni u sejħiet għal spjegazzjoni mingħand il-Partit Repubblikan tiegħu stess. === Il-Liġi tas-Saħħa === Obamacare kienet liġi mfassla mill-President [[Barack Obama]] li ġabet ’il quddiem is-servizzi pubbliċi tas-saħħa. Madankollu, dawn is-servizzi sabu oppożizzjoni kbira minn Trump li tul il-kampanja wiegħed li jwettaq tibdil sostanzjali fihom. Nhar il-25 ta' Marzu 2017, Trump kellu jirtira l-abbozz ta’ liġi tiegħu dwar is-saħħa wara li ma ntlaqax tajjeb u ma kellux voti biżżejjed biex jgħaddi mill-kungress. Dan wara li l-Ħamis, il-vot dwar is-saħħa kellu jkun pospost ħabba li sab oppożizzjoni minn xi Repubblikani. Madankollu, Trump xorta ta t-tort lid-Demokratiċi li ħadd minnhom ma kien favur l-abbozz ta’ liġi propost. Għalkemm Trump kien għamilha ċara li jekk ma jivvutawx favur l-abbozz kien se jkollhom jibqgħu b’Obamacare, l-abbozz xorta waħda sab oppożizzjoni minn xi Repubblikani. Dan tant li meta ġie għall-vot, Trump flimkien mal-Ispeaker tal-kamra, Paul Ryan, iddeċidew li jirtirawh. === Kontra l-abort === Fit-23 ta' Jannar 2017, Trump iffirma azzjoni eżekuttiva li twaqqaf il-fondi mill-Gvern Amerikan lil kull għaqda u organizzazzjoni internazzjonali li tippromwovi jew toffri l-abort. Din il-politika, imsejħa l-''"Mexico City Policy"'' kienet oriġinarjament mnedija waqt l-amministrazzjoni ta' Ronald Reagan, iżda mneħħija fl-2009 mill-amministrazzjoni ta' Obama. Filwaqt li finanzjament dirett għall-abort ma kienx legali lanqas waqt l-amministrazzjoni ta' Obama, għaqdiet u organizzazjonijiet, anke barranin kienu jirċievu fondi mill-Gvern Amerikan bħala għajnuna għall-promozzjoni ta' abort bħala metodu ta' pjanar għall-familji u trattament għal wara l-abort li dawn kienu joffru. B'din l-azzjoni, l-NGOs mhux se jibqgħu jieħdu ebda fondi. {{DEFAULTSORT:Trump, Donald}} [[Kategorija:Twieldu fl-1946]] [[Kategorija:Politiċi Amerikani]] [[Kategorija:Presidenti tal-Istati Uniti tal-Amerika]] [[Kategorija:Nies ħajjin]] lsm7eu7fb4v6gj36d2tb7p0rskr988c 317962 317956 2024-11-28T09:21:39Z ToniSant 4257 tindif ħafif 317962 wikitext text/x-wiki {{Infobox bijografija}} '''Donald John Trump''' (twieled 14 ta' Ġunju 1946) kien President tal-Istati Uniti tal-Amerika u huwa wkoll negozjant biljunarju Amerikan. Huwa diġà kien magħruf ħafna, anke bħala personalità televiżiva, qabel ħareġ bħala kandidat għal President tal-Istati Uniti għall-Elezzjoni Presidenzjali tal-2016. Trump huwa ċ-chairman u l-president ta' The Trump Organization u l-fundatur ta' Trump Entertainment Resorts. Hu rebaħ l-elezzjoni presidenzjali tal-Istati Uniti fl-2024. Se jinħatar President fl-20 ta' Jannar 2025. == Negozju == Imwieled fi New York City , huwa bin Fred Trump, li ispirah jidħol fir-real estate. Kien jaħdem mal-kumpanija ta' missieru, Elizabeth Trump & Son, filwaqt li jistudja l-business f'Wharton, u ngħaqad mal-kumpanija fl-1968 hekk kif iggradwa. Fl-1971, beda jmexxiha hu u taha isem ġdid: "The Trump Organization". Bena lukandi, golf courses, u bini f'Manhattan u fi bliet oħra li ħafna drabi jġibu ismu. Ir-reality show fuq NBC, ''The Apprentice'', kabbarlu l-popolarità tiegħu. It-tliet żwiġijiet tiegħu ġibdu ħafna l-attenzjoni tal-media. == Politika == Fis-16 ta' Ġunju 2015, Trump ħabbar il-kandidatura tiegħu għal President u fittex li jkun innominat mill-Partit Repubblikan. Trump mexxa kampanja populista li tappella għall-klassi tal-ħaddiema u dawk li huma bla xogħol, u dawk inkwetati bl-immigrazzjoni u bit-theddida terroristika. Għamel għedewwa mill-Ispaniċi, ''business leaders'', u Repubblikani oħra, u ippropona li ma jidħlux iktar Musulmani fl-Istati Uniti. === Kampanja elettorali === Clinton kellha distakk sew fuq ir-Repubblikan Donald Trump fi kważi s-sondaġġi nazzjonali kollha li saru matul l-2016. Iżda fil-bidu ta’ Lulju 2016, u fl-aħħar ġimagħtejn tal-kampanja elettorali, Trump u Clinton kienu ras imb’ras fis-sondaġġi wara l-konklużjonijiet tal-FBI rigward l-investigazzjoni tal-emails tagħha. F’Lulju d-Direttur tal-FBI James Comey ikkonkluda li Clinton kienet "traskurata għall-aħħar" fil-mod kif trattat materjal klassifikat tal-gvern. Lejn l-aħħar ta’ Lulju 2016, Trump kien ġab l-ewwel vantaġġ fuq Clinton b’erba’ punti perċentwali iktar minnha wara l-Konvenzjoni Nazzjonali Repubblikana. Iżda meta ftit wara, saret il-Konvenzjoni Demokratika Clinton reġgħet ġiet minn fuq b’seba’ punti perċentwali. Iżda ħdax-il jum biss qabel l-elezzjoni, nhar it-28 ta’ Ottubru 2016, id-Direttur tal-FBI Comey innotifika lill-Kungress Amerikan li l-FBI beda jinvestiga emails oħra li kienu għadhom kif sabu f’device elettroniku ta’ dik li kienet deputy chief of staff ta’ Clinton. Clinton sejħet lill-FBI biex joħroġ mill-ewwel kull informazzjoni fuq dawn l-emails “ġodda” u qalet li kienet kunfidenti li l-FBI se terġa’ tasal għall-konklużjoni li ma kienx hemm bażi għal prosekuzzjoni kriminali, konklużjoni li l-FBI waslet għaliha jumejn biss qabel l-elezzjoni. === Id-dħul ta' Musulmani fl-Istati Uniti === Waħda mill-ewwel ordnijiet eżekuttivi li ffirma Trump kienet tipprojbixxi d-dħul ta’ nies minn seba’ pajjiżi fil-maġġoranza tagħhom Musulmana. Din l-ordni kkawżat kaos fl-ajruporti Amerikani, qasmet familji u qanqlet protesti kbar. Imħallef ma damx ma ssospenda din l-ordni fil-waqt li l-Aġent Avukat-Ġenerali li sostniet li din l-ordni mhix kostituzzjonali u ma tistax tiġi difiża mid-Dipartiment tal-Ġustizzja, ġiet imkeċċija. Id-Dipartiment tal-Ġustizzja pprova jirrevoka din is-sospensjoni imma mħallef qatagħha kontrih. Trump spiċċa jgħajjar dan l-imħallef. Fl-appell, it-tliet imħallfin qatgħuha unanimament kontra l-gvern. Din l-ordni ta' Trump kienet kritikata għaliex l-ebda ċittadin minn dawn is-seba’ pajjiżi ma wettaq xi attentat terroristiku fl-Amerika mill-2001 ’il hawn. L-anqas min kien involut fl-attentati ta’ 9/11 ma kien jiġi minn xi wieħed minn dawn is-seba’ pajjiżi. Imma Trump ried din l-ordni ħalli jwettaq in parti l-wegħda elettorali tiegħu li ma jħallix Musulmani jidħlu l-Amerika. === Immigranti === F'Mejju 2017 sar magħruf li Aġenti Federali tal-Immigrazzjoni fl-Amerka qed jarrestaw mal-400 immigrant kuljum. Fl-ewwel 100 jum ta’ Trump bħala President, ġew arrestati 41,318 immigrant, żieda ta’ 37.6% fuq l-istess perjodu fis-sena ta’ qabel. Madwar 3 minn kull 4 minn dawk arrestati għandhom rekord kriminali, inkluż membri ta’ gangs u nies imfittxija fuq qtil. Però l-ikbar żieda hija fl-immigranti arrestati u li m’għandhomx rekord kriminali. Jiem wara li nħatar fil-kariga, Trump iffirma ordni eżekuttiva biex kull min jinstab fl-Istati Uniti illegalment, jiġi deportat. Oppożizzjoni qawwija kontra t-trattament tal-immigranti ġiet minn ħafna bnadi, fosthom l-Isqfijiet Amerikani. L-Isqof Joe Vásquez stqarr li huma kontra l-ordni li jiġi sospiż għal 120 ġurnata, il-programm li bih refuġjati jibdew ħajja ġdida fl-Istati Uniti.  Dwar is-sospensjoni tal-programm għar-refuġjati Sirjani biex jidħlu fl-Istati Uniti, l-Isqof Vásquez sostna li r-reliġjon m’għandux ikun fattur għad-deċiżjoni jekk l-Istati Uniti tassistix persuni vulnerabbli li jkunu ħarbu minħabba l-persekuzzjoni. === Relazzjonijiet maċ-Ċina u l-Asja === Ftit jiem biss wara l-ħatra tiegħu, il-President Trump iffirma ordni eżekuttiva biex pajjiżu joħroġ mill-ftehim ekonomiku li kien jeżisti bejn l-Istati Uniti u pajjiżi Asjatiċi. Dan il-ftehim li kien ferm imbuttat mill-amministrazzjoni t’Obama kien iffirmat minn tnax-il pajjiż u kien jolqot mal-40% tal-ekonomija tad-dinja. Il-President il-ġdid kien ikkritika bl-aħrax dan il-ftehim ekonomiku li skontu jmur kontra l-interessi tal-Amerka. Intant Trump ħabbar li se jkun qed jaqta’ b’mod massiċċ it-taxxi fuq kumpaniji li jżommu l-bażi tagħhom fl-Istati Uniti. Trump ħabbar dan waqt li fil-Whitehouse kien qed jiltaqa’ ma diversi sidien ta’ negozji kbar fil-pajjiż. Il-President Amerikan qal li se jkun qed jimponi taxxa ferm għola fuq dawk il-kumpaniji li jmexxu l-manifattura tagħhom barra mill-pajjiż. Dawn ir-rimarki waslu fl-ewwel ġurnata ufficjali tiegħu fil-White House wara protesti kbar li saru direttament fil-konfront ta’ Trump. === Il-kuntatti mar-Russja === Ftit wara l-ħatra ta' Trump bħala President, Michael Flynn irriżenja minn National Security Adviser. Flynn instab li gideb lill-amministrazzjoni u speċjalment lill-viċi-president Mike Pence dwar il-kuntatti tiegħu mal-ambaxxatur Russu wara t-tkeċċija ta’ 35 diplomatiku Russu mill-amministrazzjoni Obama. Huwa magħruf li Trump irreżista din it-tkeċċija għax kien ilu jaf bil-komportament ta’ Flynn. Madankollu, Flynn ma kellux triq oħra ħlief li jirriżenja wara li l-Washington Post akkużatu li gideb. Din ir-riżenja kompliet titfa’ dawl xejn sabiħ fuq in-natura vera tar-rapporti bejn Trump u r-Russi. Skont indiskrezzjonijiet li ġew ippubblikati mill-istampa Amerikana u li ħarġuhom l-istess membri tas-servizzi sigrieti, il-kampanja elettorali ta’ Trump kellha kuntatti regolari mad-diplomatiċi Russi qabel l-elezzjoni. Trump iddefenda l-fatt li hu qasam informazzjoni sensittiva mar-Russja waqt li insista li hu għamel dan ‘bi dritt assolut’ u fl-interessi tal-miżuri anti-terroristiċi li, fost oħrajn, jaċċertaw is-sigurtà tan-nies waqt it-titjiriet. Trump sostna li hu ma għamel xejn illegali bl-iskambju tal-fatti ‘assoċjati mat-terroriżmu u s-sigurtà tat-traffiku tal-ajru’. Hu, fl-istess ħin, insista li jrid li r-Russja tieħu aktar miżuri konkreti kontra t-terroriżmu u gruppi qattiela bħall-ISIS. F'Mejju 2017, Trump iltaqa’ mal-Ministru Russu għall-Affarijiet Barranin, Sergei Lavrov, fl-Oval Office tal-White House; bl-istampa Amerikana tgħid li hu kien qasam miegħu informazzjoni sigrieta relatata għal xi kumplott potenzjali tal-ISIS. Rapport fil- Washington Post qal, intant, li l-informazzjoni speċifika kienet ġejja minn sieħba tal-Istati Uniti li ma tatx il-permess biex id-dettalji jinqasmu mar-Russja — iżda Trump insista li għandu d-dritt kollu li jaġixxi fl-aħjar interessi tas-sigurtà. Dan meta l-Post qal li Trump kien qasam informazzjoni mill-aktar sigrieta u x’aktarx relatata ‘għall-użu ta’ kompjuters (ta’ tip laptop) fuq l-ajruplani’. Matul il-kampanja għall-Presidenza tal-Istati Uniti, Donald Trump ikkritika ripetutament lill-kandidat tal-Partit Demokratiku, Hillary Clinton dwar il-mod kif hi kienet ħadet ħsieb ċertu materjal sensittiv. U waqt li l-President Amerikan għandu l-awtorità biex jiddeklassifika l-informazzjoni, l-azzjoni speċifika ta’ Trump qanqlet kritika kbira mingħand id-Demokratiċi fl-Oppożizzjoni u sejħiet għal spjegazzjoni mingħand il-Partit Repubblikan tiegħu stess. === Il-Liġi tas-Saħħa === Obamacare kienet liġi mfassla mill-President [[Barack Obama]] li ġabet ’il quddiem is-servizzi pubbliċi tas-saħħa. Madankollu, dawn is-servizzi sabu oppożizzjoni kbira minn Trump li tul il-kampanja wiegħed li jwettaq tibdil sostanzjali fihom. Nhar il-25 ta' Marzu 2017, Trump kellu jirtira l-abbozz ta’ liġi tiegħu dwar is-saħħa wara li ma ntlaqax tajjeb u ma kellux voti biżżejjed biex jgħaddi mill-kungress. Dan wara li l-Ħamis, il-vot dwar is-saħħa kellu jkun pospost ħabba li sab oppożizzjoni minn xi Repubblikani. Madankollu, Trump xorta ta t-tort lid-Demokratiċi li ħadd minnhom ma kien favur l-abbozz ta’ liġi propost. Għalkemm Trump kien għamilha ċara li jekk ma jivvutawx favur l-abbozz kien se jkollhom jibqgħu b’Obamacare, l-abbozz xorta waħda sab oppożizzjoni minn xi Repubblikani. Dan tant li meta ġie għall-vot, Trump flimkien mal-Ispeaker tal-kamra, Paul Ryan, iddeċidew li jirtirawh. === Kontra l-abort === Fit-23 ta' Jannar 2017, Trump iffirma azzjoni eżekuttiva li twaqqaf il-fondi mill-Gvern Amerikan lil kull għaqda u organizzazzjoni internazzjonali li tippromwovi jew toffri l-abort. Din il-politika, imsejħa l-''"Mexico City Policy"'' kienet oriġinarjament mnedija waqt l-amministrazzjoni ta' Ronald Reagan, iżda mneħħija fl-2009 mill-amministrazzjoni ta' Obama. Filwaqt li finanzjament dirett għall-abort ma kienx legali lanqas waqt l-amministrazzjoni ta' Obama, għaqdiet u organizzazjonijiet, anke barranin kienu jirċievu fondi mill-Gvern Amerikan bħala għajnuna għall-promozzjoni ta' abort bħala metodu ta' pjanar għall-familji u trattament għal wara l-abort li dawn kienu joffru. B'din l-azzjoni, l-NGOs mhux se jibqgħu jieħdu ebda fondi. {{DEFAULTSORT:Trump, Donald}} [[Kategorija:Twieldu fl-1946]] [[Kategorija:Politiċi Amerikani]] [[Kategorija:Presidenti tal-Istati Uniti tal-Amerika]] [[Kategorija:Nies ħajjin]] s1bbmux83hmwgjdls0ruvbamwnzi2aq 317963 317962 2024-11-28T09:23:07Z ToniSant 4257 immarkat għall-wikifikazzjoni 317963 wikitext text/x-wiki {{Infobox bijografija}}{{Wikifikazzjoni}} '''Donald John Trump''' (twieled 14 ta' Ġunju 1946) kien President tal-Istati Uniti tal-Amerika u huwa wkoll negozjant biljunarju Amerikan. Huwa diġà kien magħruf ħafna, anke bħala personalità televiżiva, qabel ħareġ bħala kandidat għal President tal-Istati Uniti għall-Elezzjoni Presidenzjali tal-2016. Trump huwa ċ-chairman u l-president ta' The Trump Organization u l-fundatur ta' Trump Entertainment Resorts. Hu rebaħ l-elezzjoni presidenzjali tal-Istati Uniti fl-2024. Se jinħatar President fl-20 ta' Jannar 2025. == Negozju == Imwieled fi New York City , huwa bin Fred Trump, li ispirah jidħol fir-real estate. Kien jaħdem mal-kumpanija ta' missieru, Elizabeth Trump & Son, filwaqt li jistudja l-business f'Wharton, u ngħaqad mal-kumpanija fl-1968 hekk kif iggradwa. Fl-1971, beda jmexxiha hu u taha isem ġdid: "The Trump Organization". Bena lukandi, golf courses, u bini f'Manhattan u fi bliet oħra li ħafna drabi jġibu ismu. Ir-reality show fuq NBC, ''The Apprentice'', kabbarlu l-popolarità tiegħu. It-tliet żwiġijiet tiegħu ġibdu ħafna l-attenzjoni tal-media. == Politika == Fis-16 ta' Ġunju 2015, Trump ħabbar il-kandidatura tiegħu għal President u fittex li jkun innominat mill-Partit Repubblikan. Trump mexxa kampanja populista li tappella għall-klassi tal-ħaddiema u dawk li huma bla xogħol, u dawk inkwetati bl-immigrazzjoni u bit-theddida terroristika. Għamel għedewwa mill-Ispaniċi, ''business leaders'', u Repubblikani oħra, u ippropona li ma jidħlux iktar Musulmani fl-Istati Uniti. === Kampanja elettorali === Clinton kellha distakk sew fuq ir-Repubblikan Donald Trump fi kważi s-sondaġġi nazzjonali kollha li saru matul l-2016. Iżda fil-bidu ta’ Lulju 2016, u fl-aħħar ġimagħtejn tal-kampanja elettorali, Trump u Clinton kienu ras imb’ras fis-sondaġġi wara l-konklużjonijiet tal-FBI rigward l-investigazzjoni tal-emails tagħha. F’Lulju d-Direttur tal-FBI James Comey ikkonkluda li Clinton kienet "traskurata għall-aħħar" fil-mod kif trattat materjal klassifikat tal-gvern. Lejn l-aħħar ta’ Lulju 2016, Trump kien ġab l-ewwel vantaġġ fuq Clinton b’erba’ punti perċentwali iktar minnha wara l-Konvenzjoni Nazzjonali Repubblikana. Iżda meta ftit wara, saret il-Konvenzjoni Demokratika Clinton reġgħet ġiet minn fuq b’seba’ punti perċentwali. Iżda ħdax-il jum biss qabel l-elezzjoni, nhar it-28 ta’ Ottubru 2016, id-Direttur tal-FBI Comey innotifika lill-Kungress Amerikan li l-FBI beda jinvestiga emails oħra li kienu għadhom kif sabu f’device elettroniku ta’ dik li kienet deputy chief of staff ta’ Clinton. Clinton sejħet lill-FBI biex joħroġ mill-ewwel kull informazzjoni fuq dawn l-emails “ġodda” u qalet li kienet kunfidenti li l-FBI se terġa’ tasal għall-konklużjoni li ma kienx hemm bażi għal prosekuzzjoni kriminali, konklużjoni li l-FBI waslet għaliha jumejn biss qabel l-elezzjoni. === Id-dħul ta' Musulmani fl-Istati Uniti === Waħda mill-ewwel ordnijiet eżekuttivi li ffirma Trump kienet tipprojbixxi d-dħul ta’ nies minn seba’ pajjiżi fil-maġġoranza tagħhom Musulmana. Din l-ordni kkawżat kaos fl-ajruporti Amerikani, qasmet familji u qanqlet protesti kbar. Imħallef ma damx ma ssospenda din l-ordni fil-waqt li l-Aġent Avukat-Ġenerali li sostniet li din l-ordni mhix kostituzzjonali u ma tistax tiġi difiża mid-Dipartiment tal-Ġustizzja, ġiet imkeċċija. Id-Dipartiment tal-Ġustizzja pprova jirrevoka din is-sospensjoni imma mħallef qatagħha kontrih. Trump spiċċa jgħajjar dan l-imħallef. Fl-appell, it-tliet imħallfin qatgħuha unanimament kontra l-gvern. Din l-ordni ta' Trump kienet kritikata għaliex l-ebda ċittadin minn dawn is-seba’ pajjiżi ma wettaq xi attentat terroristiku fl-Amerika mill-2001 ’il hawn. L-anqas min kien involut fl-attentati ta’ 9/11 ma kien jiġi minn xi wieħed minn dawn is-seba’ pajjiżi. Imma Trump ried din l-ordni ħalli jwettaq in parti l-wegħda elettorali tiegħu li ma jħallix Musulmani jidħlu l-Amerika. === Immigranti === F'Mejju 2017 sar magħruf li Aġenti Federali tal-Immigrazzjoni fl-Amerka qed jarrestaw mal-400 immigrant kuljum. Fl-ewwel 100 jum ta’ Trump bħala President, ġew arrestati 41,318 immigrant, żieda ta’ 37.6% fuq l-istess perjodu fis-sena ta’ qabel. Madwar 3 minn kull 4 minn dawk arrestati għandhom rekord kriminali, inkluż membri ta’ gangs u nies imfittxija fuq qtil. Però l-ikbar żieda hija fl-immigranti arrestati u li m’għandhomx rekord kriminali. Jiem wara li nħatar fil-kariga, Trump iffirma ordni eżekuttiva biex kull min jinstab fl-Istati Uniti illegalment, jiġi deportat. Oppożizzjoni qawwija kontra t-trattament tal-immigranti ġiet minn ħafna bnadi, fosthom l-Isqfijiet Amerikani. L-Isqof Joe Vásquez stqarr li huma kontra l-ordni li jiġi sospiż għal 120 ġurnata, il-programm li bih refuġjati jibdew ħajja ġdida fl-Istati Uniti.  Dwar is-sospensjoni tal-programm għar-refuġjati Sirjani biex jidħlu fl-Istati Uniti, l-Isqof Vásquez sostna li r-reliġjon m’għandux ikun fattur għad-deċiżjoni jekk l-Istati Uniti tassistix persuni vulnerabbli li jkunu ħarbu minħabba l-persekuzzjoni. === Relazzjonijiet maċ-Ċina u l-Asja === Ftit jiem biss wara l-ħatra tiegħu, il-President Trump iffirma ordni eżekuttiva biex pajjiżu joħroġ mill-ftehim ekonomiku li kien jeżisti bejn l-Istati Uniti u pajjiżi Asjatiċi. Dan il-ftehim li kien ferm imbuttat mill-amministrazzjoni t’Obama kien iffirmat minn tnax-il pajjiż u kien jolqot mal-40% tal-ekonomija tad-dinja. Il-President il-ġdid kien ikkritika bl-aħrax dan il-ftehim ekonomiku li skontu jmur kontra l-interessi tal-Amerka. Intant Trump ħabbar li se jkun qed jaqta’ b’mod massiċċ it-taxxi fuq kumpaniji li jżommu l-bażi tagħhom fl-Istati Uniti. Trump ħabbar dan waqt li fil-Whitehouse kien qed jiltaqa’ ma diversi sidien ta’ negozji kbar fil-pajjiż. Il-President Amerikan qal li se jkun qed jimponi taxxa ferm għola fuq dawk il-kumpaniji li jmexxu l-manifattura tagħhom barra mill-pajjiż. Dawn ir-rimarki waslu fl-ewwel ġurnata ufficjali tiegħu fil-White House wara protesti kbar li saru direttament fil-konfront ta’ Trump. === Il-kuntatti mar-Russja === Ftit wara l-ħatra ta' Trump bħala President, Michael Flynn irriżenja minn National Security Adviser. Flynn instab li gideb lill-amministrazzjoni u speċjalment lill-viċi-president Mike Pence dwar il-kuntatti tiegħu mal-ambaxxatur Russu wara t-tkeċċija ta’ 35 diplomatiku Russu mill-amministrazzjoni Obama. Huwa magħruf li Trump irreżista din it-tkeċċija għax kien ilu jaf bil-komportament ta’ Flynn. Madankollu, Flynn ma kellux triq oħra ħlief li jirriżenja wara li l-Washington Post akkużatu li gideb. Din ir-riżenja kompliet titfa’ dawl xejn sabiħ fuq in-natura vera tar-rapporti bejn Trump u r-Russi. Skont indiskrezzjonijiet li ġew ippubblikati mill-istampa Amerikana u li ħarġuhom l-istess membri tas-servizzi sigrieti, il-kampanja elettorali ta’ Trump kellha kuntatti regolari mad-diplomatiċi Russi qabel l-elezzjoni. Trump iddefenda l-fatt li hu qasam informazzjoni sensittiva mar-Russja waqt li insista li hu għamel dan ‘bi dritt assolut’ u fl-interessi tal-miżuri anti-terroristiċi li, fost oħrajn, jaċċertaw is-sigurtà tan-nies waqt it-titjiriet. Trump sostna li hu ma għamel xejn illegali bl-iskambju tal-fatti ‘assoċjati mat-terroriżmu u s-sigurtà tat-traffiku tal-ajru’. Hu, fl-istess ħin, insista li jrid li r-Russja tieħu aktar miżuri konkreti kontra t-terroriżmu u gruppi qattiela bħall-ISIS. F'Mejju 2017, Trump iltaqa’ mal-Ministru Russu għall-Affarijiet Barranin, Sergei Lavrov, fl-Oval Office tal-White House; bl-istampa Amerikana tgħid li hu kien qasam miegħu informazzjoni sigrieta relatata għal xi kumplott potenzjali tal-ISIS. Rapport fil- Washington Post qal, intant, li l-informazzjoni speċifika kienet ġejja minn sieħba tal-Istati Uniti li ma tatx il-permess biex id-dettalji jinqasmu mar-Russja — iżda Trump insista li għandu d-dritt kollu li jaġixxi fl-aħjar interessi tas-sigurtà. Dan meta l-Post qal li Trump kien qasam informazzjoni mill-aktar sigrieta u x’aktarx relatata ‘għall-użu ta’ kompjuters (ta’ tip laptop) fuq l-ajruplani’. Matul il-kampanja għall-Presidenza tal-Istati Uniti, Donald Trump ikkritika ripetutament lill-kandidat tal-Partit Demokratiku, Hillary Clinton dwar il-mod kif hi kienet ħadet ħsieb ċertu materjal sensittiv. U waqt li l-President Amerikan għandu l-awtorità biex jiddeklassifika l-informazzjoni, l-azzjoni speċifika ta’ Trump qanqlet kritika kbira mingħand id-Demokratiċi fl-Oppożizzjoni u sejħiet għal spjegazzjoni mingħand il-Partit Repubblikan tiegħu stess. === Il-Liġi tas-Saħħa === Obamacare kienet liġi mfassla mill-President [[Barack Obama]] li ġabet ’il quddiem is-servizzi pubbliċi tas-saħħa. Madankollu, dawn is-servizzi sabu oppożizzjoni kbira minn Trump li tul il-kampanja wiegħed li jwettaq tibdil sostanzjali fihom. Nhar il-25 ta' Marzu 2017, Trump kellu jirtira l-abbozz ta’ liġi tiegħu dwar is-saħħa wara li ma ntlaqax tajjeb u ma kellux voti biżżejjed biex jgħaddi mill-kungress. Dan wara li l-Ħamis, il-vot dwar is-saħħa kellu jkun pospost ħabba li sab oppożizzjoni minn xi Repubblikani. Madankollu, Trump xorta ta t-tort lid-Demokratiċi li ħadd minnhom ma kien favur l-abbozz ta’ liġi propost. Għalkemm Trump kien għamilha ċara li jekk ma jivvutawx favur l-abbozz kien se jkollhom jibqgħu b’Obamacare, l-abbozz xorta waħda sab oppożizzjoni minn xi Repubblikani. Dan tant li meta ġie għall-vot, Trump flimkien mal-Ispeaker tal-kamra, Paul Ryan, iddeċidew li jirtirawh. === Kontra l-abort === Fit-23 ta' Jannar 2017, Trump iffirma azzjoni eżekuttiva li twaqqaf il-fondi mill-Gvern Amerikan lil kull għaqda u organizzazzjoni internazzjonali li tippromwovi jew toffri l-abort. Din il-politika, imsejħa l-''"Mexico City Policy"'' kienet oriġinarjament mnedija waqt l-amministrazzjoni ta' Ronald Reagan, iżda mneħħija fl-2009 mill-amministrazzjoni ta' Obama. Filwaqt li finanzjament dirett għall-abort ma kienx legali lanqas waqt l-amministrazzjoni ta' Obama, għaqdiet u organizzazjonijiet, anke barranin kienu jirċievu fondi mill-Gvern Amerikan bħala għajnuna għall-promozzjoni ta' abort bħala metodu ta' pjanar għall-familji u trattament għal wara l-abort li dawn kienu joffru. B'din l-azzjoni, l-NGOs mhux se jibqgħu jieħdu ebda fondi. {{DEFAULTSORT:Trump, Donald}} [[Kategorija:Twieldu fl-1946]] [[Kategorija:Politiċi Amerikani]] [[Kategorija:Presidenti tal-Istati Uniti tal-Amerika]] [[Kategorija:Nies ħajjin]] qkx82795vr45jtw961ockde6o1a2tkz 2 25623 317944 317892 2024-11-27T17:13:16Z Trigcly 17859 aġġornament 317944 wikitext text/x-wiki == '''Artikli ġodda (1631)''' == === <u>'''A'''</u> === * [[Aasivissuit-Nipisat: Territorju tal-Kaċċa tal-Inuit bejn is-Silġ u l-Baħar]] * [[Abbazija ta' Corvey]] * [[Abbazija ta' Fontenay]] * [[Abbazija ta' Lorsch]] * [[Abbazija ta' Pannonhalma]] *[[Abbazija ta' Saint-Savin-sur-Gartempe]] *[[Abbazija ta' Sankt Gallen]] *[[Abbazija ta’ Vézelay|Abbazija ta' Vezelay]] *[[Abu al-Fida]] *[[Abu Mena]] *[[Abu Simbel]] *[[Afag Bashirgyzy]] *[[Aflaj tal-Oman]] *[[Afrodisja]] *[[Agostino Carracci]] *[[Agostino Matrenza]] *[[Ahwar tan-Nofsinhar tal-Iraq]] *[[Aigai]] *[[Aït Benhaddou]] *[[Akkwedott ta' Padre Tembleque]] *[[Akkwedott ta' Pontcysyllte]] *[[Akshata Murthy]] *[[Aksum]] *[[Al Qal'a ta' Beni Hammad]] *[[Al Zubarah]] *[[Al-Maghtas]] *[[Alatyr]] *[[Albéric Magnard]] *[[Alberobello]] *[[Albi]] *[[Alcalá de Henares]] *[[Alcide d'Orbigny]] *[[Aleksandr Yakovlevich Khinchin]] *[[Alenush Terian]] *[[Aleppo]] *[[Alessandro Scarlatti]] *[[Alessandro Volta]] *[[Alexander Wolszczan]] *[[Alfred Hermann Fried]] *[[Alfred Nobel]] *[[Alfredo Casella]] *[[Alois Dryák]] *[[Alto Douro]] *[[Amazigh Marokkin Standard]] *[[Ambra Sabatini]] *[[Amerigo Vespucci]] *[[Amerigo Vespucci (vapur għoli)|''Amerigo Vespucci'' (vapur għoli)]] * [[L-Amerika t'Isfel|Amerka t’Isfel]] * [[L-Amerika ta' Fuq|Amerka ta’ Fuq]] *[[Amilcare Ponchielli]] *[[Anastasia Golovina]] *[[Anders Jonas Ångström]] *[[André Citroën]] *[[André Weil]] *[[Anfiteatru ta' El Jem]] *[[Angelina Mango]] * [[Angkor Wat]] * [[Angra do Heroísmo]] * [[Ani]] * [[Anjar]] * [[Anna Brigadere]] *[[Anna Seghers]] *[[Anna Sychravová]] *[[Anne-Sophie Mutter]] *[[Anse aux Meadows]] * [[Antartika]] * [[Anticosti]] *[[Antoine de Jussieu]] *[[Antoine de Saint-Exupéry]] *[[Antoinette Miggiani]] *[[Anton Diabelli]] *[[Aquileia]] *[[Arċipelagu ta' Revillagigedo]] *[[Arċipelagu ta' Vega]] *[[Arena Tettonika Żvizzera ta' Sardona]] *[[Arequipa]] *[[Arġentier]] *[[Arġentier (tad-deheb)]] *[[Ark Ġeodetiku ta’ Struve|Ark Ġeodetiku ta' Struve]] *[[Arkata Trijonfali ta' Orange]] *[[Arkeoloġija]] *[[Arkitett]] *[[Arkitettura Mudéjar ta' Aragona]] *[[Arkitettura tas-Seklu 20 ta' Frank Lloyd Wright]] *[[Arles]] *[[Armata tat-Terrakotta]] *[[Arslantepe]] *[[Art tal-Inċens]] *[[Arti Paleolitika fl-Għerien tat-Tramuntana ta' Spanja]] *[[Artiġjan]] *[[As-Salt]] *[[Asmara]] * [[Assisi]] * [[Assi Ċentrali ta' Beijing]] * [[Assur]] *[[Asuman Baytop]] *[[Athos]] *[[Attrazzjonijiet Ewlenin tar-Renju Antik ta' Saba f'Marib]] *[[Auschwitz]] *[[Austin Camilleri]] *[[Ávila]] *[[Avukat]] === '''<u>B</u>''' === * [[Baalbek]] * [[Babilonja]] * [[Baċir tal-Lag ta' Uvs]] * [[Baċir tax-Xogħol fil-Minjieri ta' Nord-Pas de Calais]] * [[Baeza]] * [[Bagan]] * [[Baħar l-Abjad]] * [[Baħar l-Iswed]] *[[Baħar ta' Wadden]] *[[Baħar tar-Ramel tan-Namibja]] *[[Bajja ta' Dungonab]] *[[Bajja ta' Ha Long]] *[[Bajjad]] *[[Bamberg]] *[[Ban Chiang]] *[[Banská Štiavnica]] *[[Barbier]] *[[Bardejov]] *[[Barokk]] *[[Bartolomé de Escobedo]] *[[Bath, Somerset]] *[[Battaljun Mediku tal-Ospedalieri]] *[[Battir]] *[[Bauhaus u s-Siti tal-Moviment f'Weimar, f'Dessau u f'Bernau]] *[[Baxkortostan]] *[[Bażilika Ewfrasjana ta’ Poreč|Bażilika Ewfrasjana ta' Poreč]] *[[Bażilika ta' San Eġidju]] *[[Beatriz Carrillo]] *[[Beemster]] *[[Béguinage]] *[[Belt Projbita]] *[[Belt Storika tal-Kajr]] *[[Belt ta' Guanajuato]] *[[Belt ta' New York]] *[[Belt ta' Vicenza u l-Vilel ta' Palladio fil-Veneto|Belt ta' Viċenza u l-Vilel ta' Palladio fil-Veneto]] *[[Bennej]] *[[Bergpark Wilhelmshöhe]] *[[Bernard Grech]] *[[Betlem]] *[[Bidwi]] *[[Bieb il-Belt]] *[[Binjiet Gotiċi Vittorjani u tal-Art Deco ta' Mumbai]] *[[Binjiet Tradizzjonali tal-Asante]] *[[Blat Imkenni ta' Bhimbetka]] *[[Bliet Antiki tal-Pyu]] *[[Bliet Kapitali u Oqbra tar-Renju Antik ta' Koguryo]] *[[Bobby Charlton]] *[[Bolgar]] *[[Bordeaux]] *[[Borobudur]] *[[Borża ta' Malta]] *[[Bosra]] *[[Bridgetown]] *[[Brook Taylor]] *[[Brú na Bóinne]] *[[Bryggen]] *[[Bucha]] *[[Buddha Ġgantesk ta' Leshan]] *[[Bukhara]] *[[Burt Bacharach]] *[[Buskett]] *[[Butrint]] *[[Byblos]] === '''<u>Ċ/C</u>''' === * [[Cáceres (Spanja)]] * [[Calakmul]] * [[Camino Real de Tierra Adentro]] * [[Campeche]] * [[Canal du Midi]] * [[Canaletto]] * [[Caral]] * [[Carcassonne]] *[[Carl Bosch]] *[[Carl David Anderson]] *[[Carla Fracci]] *[[Carlo Collodi]] *[[Caroline Mikkelsen]] *[[Casco Viejo, il-Panama]] *[[Castel del Monte, Puglia]] *[[Çatalhöyük]] *[[Causses u Cévennes]] *[[Ċensu Apap]] *[[Ċentru Kulturali ta' Heydar Aliyev]] *[[Ċentru Storiku ta' Lijiang]] *[[Ċentru Storiku ta' Macao]] *[[Český Krumlov]] *[[Ċetta Chevalier]] *[[Chaîne des Puys]] *[[Changdeokgung]] *[[Charles Jean de la Vallée-Poussin]] *[[Charles-Amédée-Philippe van Loo]] *[[Charles Nicolle]] *[[Charles Richter]] *[[Charles Xuereb]] *[[Charlie Watts]] *[[Chersonesus Tawrika]] *[[Chichén Itzá]] *[[Chilehaus]] *[[Choirokoitia]] *[[Christiansfeld]] *[[Christopher Polhem]] *[[Cidade Velha]] *[[Ċikli ta' affreski tas-seklu 14 ta' Padova]] *[[Cinque Terre]] *[[Ċirkewwa]] *[[Ċittadella Imperjali ta' Thăng Long]] *[[Ċittadella ta' Erbil]] *[[Claude Joseph Rouget de Lisle]] *[[Climats u Terroirs ta' Bourgogne]] *[[Córdoba, Spanja]] *[[Crespi d'Adda]] *[[Ċrieki tal-Ġebel tas-Senegambja]] *[[Cristofano Allori]] *[[Cuenca (Spanja)]] *[[Cumalıkızık]] *[[Curzio Maltese]] *[[Cusco]] *[[Cynthia Turner]] *[[Cyrene]] === '''<u>D</u>''' === * [[Daiga Mieriņa]] * [[Damasku]] * [[Daniel Gabriel Fahrenheit]] * [[Danxia]] *[[Dar ta’ Rietveld Schröder|Dar ta' Rietveld Schröder]] *[[Dar tat-Twelid ta' Martin Luteru]] *[[Dar u Studjo ta' Luis Barragán]] *[[Delos]] *[[Delphi]] *[[Delta ta' Saloum]] *[[Delta ta' Okavango]] *[[Delta tad-Danubju]] *[[Delta tax-xmara Kızılırmak]] *[[Dengfeng]] *[[Dentist]] *[[Denys Shmyhal]] *[[Déodat Gratet de Dolomieu]] *[[Deżert ta' Badain Jaran]] *[[Deżert ta' Lut]] *[[Deżerta tal-isfarġel]] *[[Diana, Prinċipessa ta' Wales]] *[[Diaolou]] *[[Diga ta' Karakaya]] *[[Dikjarazzjoni tal-Indipendenza tal-Ukrajna]] *[[Dimitrana Ivanova]] *[[Distrett ta' At-Turaif]] *[[Dizzjunarju]] *[[Djalett]] *[[Djar Ewlenin ta' Victor Horta fi Brussell]] *[[Djémila]] *[[Djerba]] *[[Dolċier]] *[[Dolmen ta' Menga]] *[[Dolmen ta' Viera]] *[[Dolomiti]] *[[Domenico Allegri]] *[[Domenico Scarlatti]] *[[Domowina]] *[[Donatello]] *[[Dougga]] *[[Draginja Vuksanović-Stanković]] *[[Dubrovnik]] *[[Durmitor]] * [[Dwejra]] === '''<u>E</u>''' === * [[Edgar Preca]] * [[Edward Sexton]] * [[Edinburgu]] * [[Edward de Bono]] * [[Edwin Hubble]] * [[Efesu]] * [[Eise Eisinga]] *[[Ekonomista]] *[[Ekosistema u Relitt tal-Pajsaġġ Kulturali ta' Lopé-Okanda]] *[[El Escorial]] *[[El Jadida]] *[[El Tajin]] *[[El Torcal]] *[[Eleonora Jenko Groyer]] *[[Elisha Graves Otis]] *[[Elvas]] *[[Emil Nolde]] *[[Emma Andrijewska]] *[[Emma Muscat]] *[[Ernst Schröder]] *[[Esperantoloġija]] *[[Essaouira]] *[[Estrazzjoni terminoloġika]] *[[Ethel Anderson]] *[[Eugenija Šimkūnaitė]] *[[Eugenio Montale]] *[[Eva Ahnert-Rohlfs]] *[[Evelyn Bonaci]] *[[Évora]] *[[Ewropa tal-Lvant]] === '''<u>F</u>''' === * [[Fabbrika ta' Fagus]] * [[Fabbrika ta' Van Nelle]] * [[Fabbrika tal-Azzar ta' Völklingen]] * [[Fabbrika tal-Ħadid ta' Engelsberg]] * [[Fabbriki tal-Wied ta' Derwent]] * [[Fanal ta' Cordouan]] * [[Fanjingshan]] * [[Fasil Ghebbi]] * [[Fatehpur Sikri]] *[[Femminiżmu tar-Rom]] *[[Fenno-Skandinavja]] *[[Fernando Botero]] *[[Ferrara]] *[[Ferruccio Lamborghini]] *[[Festival ta' Sanremo]] *[[Fdalijiet ta' Loropéni]] *[[Fiera Internazzjonali ta' Rachid Karami f'Tripoli]] *[[Figolla]] *[[Firenze]] *[[Fjord tas-Silġ ta' Ilulissat]] *[[Fjords Norveġiżi tal-Punent]] *[[Flora Martirosian]] *[[Fondoq ta' Ironbridge]] *[[Foresti Antiki u Primordjali tal-Fagu tal-Karpazji u ta' Reġjuni Oħra tal-Ewropa]] *[[Foresti Irkanjani]] *[[Foresti Muntanjużi ta' Odzala-Kokoua]] *[[Foresti Sagri ta' Kaya tal-Mijikenda]] *[[Foresti tas-Siġar tar-Rand ta' Madeira]] *[[Foresti Tropikali ta' Gondwana]] *[[Foresti Tropikali tal-Atsinanana]] *[[Foresti Tropikali u Artijiet Mistagħdra Kolkiċi]] *[[Foresti Verġni ta' Komi]] *[[Formazzjonijiet u Għerien Karstiċi Evaporitiċi tar-Reġjun ta' Emilia Romagna]] *[[Forti l-Aħmar]] * [[Forti ta' Agra]] *[[Forti ta' Bahla]] *[[Forti ta' Ġesù]] *[[Fortifikazzjonijiet ta’ Kotor|Fortifikazzjonijiet ta' Kotor]] *[[Fortifikazzjonijiet ta' Vauban]] *[[Fortijiet fl-Għoljiet ta' Rajasthan]] *[[Fortijiet u Kastelli tal-Ghana]] *[[Fortizza ta' Diyarbakır]] *[[Fortizza ta' Hwaseong]] *[[Fortizza ta' Pirot]] *[[Fortizza ta' San Nikola]] *[[Fortizzi ta' Dacia fil-Muntanji Orăștie]] *[[Fortizzi Tondi tal-Vikingi]] *[[Foss ta' Messel]] *[[Fotografu]] *[[Francesco Guardi]] *[[François-Alphonse Forel]] *[[François Couperin]] *[[François Girardon]] *[[Francois Mauriac]] *[[Franco Migliacci]] *[[Franġisk Zahra]] *[[Frank Drake]] *[[Franz Beckenbauer]] *[[Franz Kafka]] *[[Franz Ritter von Hauer]] *[[Franz von Suppé]] *[[Frédéric Bartholdi]] *[[Friedrich Georg Wilhelm von Struve]] *[[Fritz Albert Lipmann]] * [[Frott]] * [[Fruntieri Rumani Ġermaniċi t'Isfel]] * [[Fruntieri Rumani tad-Danubju]] * [[Fruntieri tal-Imperu Ruman]] *[[Fuji]] *[[Furnar]] === '''<u>Ġ</u>''' === * [[Ġardinar]] *[[Ġebla ta' Rosetta]] * [[Ġebla tal-Ġeneral]] * [[Ġeoloġija]] * [[Ġeriko tal-Qedem]] * [[Ġerusalemm]] * [[Ġibjun ta' Bovilla]] * [[Ġibjun ta' Kiev]] * [[Ġnien Botaniku ta' Padova]] * [[Ġnien Persjan]] * [[Ġonna Botaniċi Rjali ta' Kew]] * [[Ġonna Botaniċi ta' Singapore]] * [[Ġonna Klassiċi ta' Suzhou]] * [[Ġonna ta' Hevsel]] *[[Ġurnalist]] === '''<u>G</u>''' === * [[Gammelstad]] * [[Gamzigrad]] * [[Gebel Barkal]] * [[Geirangerfjord]] * [[Genova: It-Toroq Ġodda u s-Sistema tal-Palazzi tal-Listi]] *[[Georg Ohm]] *[[Georg von Békésy]] *[[George Gallup]] *[[Georges Bernanos]] *[[Georges J.F. Kohler]] *[[Gerbrand van den Eeckhout]] *[[Getbol, il-Pjanuri tal-Marea tal-Korea t'Isfel]] *[[Ghadamès]] *[[Giacomo Barozzi da Vignola]] *[[Giacomo Zanella]] *[[Giampiero Galeazzi]] *[[Gianni Vella]] *[[Gigi Riva]] *[[Giorgia Meloni]] *[[Giorgio Vasari]] *[[Giosuè Carducci]] *[[Giotto]] *[[Giovanni Arduino]] *[[Giovanni Battista Belzoni]] *[[Giovanni Boccaccio]] *[[Giovanni Paisiello]] *[[Giovanni Papini]] *[[Giulio Natta]] *[[Gjirokastër]] *[[Glossarju]] *[[Göbekli Tepe]] *[[Goffredo Mameli]] *[[Golf ta' California]] *[[Gonbad-e Qābus]] *[[Gordion]] *[[Gösta Mittag-Leffler]] *[[Gotiku]] *[[Grand Pré]] *[[Grand-Bassam]] *[[Grand Place, Brussell]] *[[Graz]] *[[Grazia Deledda]] *[[Greenland]] *[[Gregorio Allegri]] *[[Gremxula ta' Malta]] *[[Grotta ta' Chauvet]] *[[Grotti ta' Longmen]] *[[Grotti ta' Yungang]] *[[Grupp ta' Monumenti ta' Khajuraho]] *[[Guillaume Cornelis van Beverloo]] *[[Guimarães]] *[[Gustave Charpentier]] * [[Gżejjer Eolji]] * [[Gżejjer Falkland]] * [[Gżejjer Galapagos]] * [[Gżejjer Solovetsky]] * [[Gżejjer tal-Qroll ta' Aldabra]] * [[Gżejjer tan-Nofsinhar u Ibħra Awstrali Franċiżi]] * [[Gżira Inaċċessibbli]] * [[Gżira ta' Fraser]] * [[Gżira ta' Gorée]] * [[Gżira ta' Henderson]] *[[Gżira ta' Jeju]] *[[Gżira ta' Kunta Kinteh]] *[[Gżira ta' Mozambique]] *[[Gżira ta' Pico]] *[[Gżira ta' Robben]] *[[Gżira ta' Wrangel]] *[[Gżira tal-Mużewijiet]] === '''<u>GĦ</u>''' === * [[Għajn Tuffieħa]] * [[Għalliem]] *[[Għar Dalam]] *[[Għar ta' Altamira]] *[[Għar ta' Gorham]] *[[Għar ta' Karain]] *[[Għar ta' Optymistychna]] *[[Għar tal-Irħam]] *[[Għar tas-Silġ ta' Dobšiná]] *[[Għarb]] *[[Għerien Karstiċi ta' Aggtelek u tas-Slovakkja]] *[[Għerien ta' Ajanta]] *[[Għerien ta' Elephanta]] *[[Għerien ta' Ellora]] *[[Għerien ta' Mogao]] *[[Għerien ta’ Škocjan|Għerien ta' Škocjan]] *[[Għerien u Arti tal-Era Glaċjali fil-Jura tas-Swabja]] *[[Għid]] *[[Għoljiet, Djar u Kantini ta' Champagne]] *[[Għoljiet Sagri ta' Piemonte u ta' Lombardia]] *[[Għoljiet ta' Donets]] *[[Għoljiet tal-Prosecco ta' Conegliano u Valdobbiadene]] === '''<u>H</u>''' === * [[Hagia Sophia]] * [[Hahoe]] * [[Haley Bugeja]] * [[Hallstatt]] * [[Hampi]] *[[Hans Geiger]] *[[Hans Memling]] *[[Hans Spemann]] *[[Harar]] *[[Harry Belafonte]] *[[Hatı Çırpan]] *[[Hatra]] *[[Hattusha]] *[[Hawa Mahal]] *[[Hebron]] *[[Hedeby]] *[[Hegra]] *[[Heinrich Hertz]] *[[Helena Kottler Vurnik]] *[[Henri Fantin-Latour]] *[[Henri Frederic Amiel]] *[[Hermannus Contractus]] *[[Hideki Shirakawa]] *[[Hideki Yukawa]] *[[Hildesheim]] *[[Höga Kusten]] *[[Hoh Xil]] *[[Holašovice]] *[[Hollókő]] *[[Hongcun]] *[[Hospicio Cabañas]] *[[Hospital de Sant Pau]] *[[Hovgården]] *[[Howard Carter]] *[[Hryhorii Kvitka-Osnovianenko]] *[[Huangshan]] *[[Hubert de Givenchy]] === '''<u>Ħ</u>''' === * [[Ħaġar ta' Jelling]] *[[Ħajt il-Kbir taċ-Ċina]] *[[Ħitan Rumani ta' Lugo]] *[[Ħsad tal-Perli fil-Bahrain]] === '''<u>I</u>''' === * [[Ibn Battuta]] * [[ICOMOS]] * [[Idrija]] * [[Impjant Nukleari ta' Zaporizhzhia]] *[[Impjant tal-Ippompjar bl-Istim ta' Wouda]] *[[Impjanti tan-Nitrat tal-Potassju ta' Humberstone u ta' Santa Laura]] *[[Inara Luigas]] *[[Inċiżjonijiet fuq il-Blat f’Valcamonica|Inċiżjonijiet fuq il-Blat f'Valcamonica]] *[[Independence Hall]] *[[Indiċi]] *[[Industrija tal-lavanja f'Wales]] *[[Ingredjent]] *[[Intaljatur]] *[[Ipoġew ta’ Ħal Saflieni|Ipoġew ta' Ħal Saflieni]] * [[Ipproċessar testwali]] * [[Irdumijiet ta' Bandiagara]] * [[Iremel]] * [[Irħula Antiki ta' Djenné]] * [[Irħula Kbar bi Spa fl-Ewropa]] * [[Irpin]] * [[Irziezet Imżejnin ta' Hälsingland]] *[[Isabella d'Este]] *[[ISBN]] *[[Istmu Kuronjan]] *[[Ivan Turgenev]] *[[Ivrea]] === '''<u>J</u>''' === * [[Jacinto Benavente]] * [[Jaipur]] *[[Jantar Mantar, Jaipur]] *[[Jarrod Sammut]] *[[Jean Antoine Houdon]] *[[Jean Dieudonné]] *[[Jean Picard]] *[[Jeddah]] *[[Joggins]] *[[Johann Christian Bach]] *[[Johan Jensen]] *[[John Edward Critien]] *[[John Kendrew]] *[[John Strutt Rayleigh]] *[[Jongmyo]] *[[Jørgen Pedersen Gram]] *[[Josef Hoffman]] *[[Joseph Louis Gay-Lussac]] *[[Jože Plečnik]] *[[Jules Pascin]] *[[Julia Malinova]] *[[Julia Sanina]] *[[Júlia Sigmond]] *[[Julio Baghy]] *[[Julius Wagner-Jauregg]] *[[Jum il-Ġifa]] *[[Jum il-Lingwa Erżjana]] *[[Jum l-Ewropa]] *[[Jum Zamenhof]] === '''<u>K</u>''' === * [[Kairouan]] * [[Kaja Kallas]] *[[Kalwaria Zebrzydowska]] *[[Kampnari tal-Belġju u ta' Franza]] *[[Kanal il-Kbir (iċ-Ċina)]] *[[Kanal ta' Rideau]] *[[Kanali ta' Amsterdam]] *[[Kappella]] *[[Karavanseraj Persjani]] *[[Karl Ferdinand Braun]] *[[Karl Weierstrass]] *[[Karlskrona]] *[[Karlu III]] *[[Kasbah tal-Alġier]] *[[Kaskati ta' Galdelsha]] *[[Kaskati ta' Vitorja]] *[[Kastell ta' Durham]] *[[Kastell ta' Himeji]] *[[Kastell ta’ Kroměříž|Kastell ta' Kroměříž]] *[[Kastell ta' Kronborg]] *[[Kastell ta' Kuressaare]] *[[Kastell ta’ Litomyšl|Kastell ta' Litomyšl]] *[[Kastell ta’ Malbork|Kastell ta' Malbork]] *[[Kastell ta' Nesvizh]] *[[Kastell ta' Paphos]] *[[Kastell ta' San Pedro de la Roca]] *[[Kastell ta' Spiš]] *[[Kastell ta' Wartburg]] *[[Kastelli ta' Augustusburg u Falkenlust fi Brühl]] *[[Kastelli ta' Bellinzona]] *[[Kastelli u Swar tal-Irħula tar-Re Dwardu fi Gwynedd]] *[[Katarina Vitale]] * [[Katidral]] *[[Katidral ta' Aachen]] *[[Katidral ta' Amiens]] *[[Katidral ta' Bourges]] *[[Katidral ta' Burgos]] *[[Katidral ta' Canterbury]] *[[Katidral ta' Chartres]] *[[Katidral ta' Köln]] *[[Katidral ta' Naumburg]] *[[Katidral ta' Reims]] *[[Katidral ta' Roskilde]] *[[Katidral ta' Santa Sofija (Kiev)]] *[[Katidral ta’ Šibenik|Katidral ta' Šibenik]] *[[Katidral ta' Speyer]] *[[Katidral ta' Tournai]] *[[Katidral ta' Zvartnots]] *[[Katina Muntanjuża ta' Ennedi]] *[[Katina Muntanjuża ta’ Meskheti]] *[[Katsiaryna Barysevich]] *[[Kauksi Ülle]] *[[Kaunas]] *[[Kavallier ta' Madara]] * [[Kavallier ta’ San Ġakbu|Kavallier ta' San Ġakbu]] * [[Kawkasu tal-Punent]] *[[Kelma]] *[[Kerkuane]] *[[Kernavė]] *[[Kewkbet is-Safar]] *[[Khiva]] *[[Khor Rori]] *[[Kinderdijk]] *[[Kirurgu]] *[[Kizhi Pogost]] *[[Kladruby nad Labem]] * [[Klima ta' Malta]] * [[Klondike]] * [[Kluane / Wrangell–St. Elias / Bajja tal-Glaċieri / Tatshenshini-Alsek]] * [[Knarik Vardanyan]] * [[Knejjes Imħaffrin fil-Blat ta' Ivanovo]] * [[Knejjes Imħaffrin fil-Blat ta' Lalibela]] *[[Knejjes Impittrin fir-Reġjun ta’ Troodos|Knejjes Impittrin fir-Reġjun ta' Troodos]] *[[Knejjes Rumaneski Katalani tal-Vall de Boí]] *[[Knejjes ta' Chiloé]] *[[Knejjes tal-Injam ta' Maramureș]] *[[Knejjes tal-Injam tal-Karpazji Slovakki]] *[[Knejjes tal-Injam tan-Nofsinhar ta’ Małopolskie]] *[[Knejjes tal-Iskola tal-Arkitettura ta' Pskov]] *[[Knejjes tal-Moldavja]] *[[Knejjes tal-Paċi]] *[[Knejjes u Kunventi ta' Goa]] *[[Knisja Antika ta' Petäjävesi]] *[[Knisja ta' Boyana]] *[[Knisja ta' San Ġwann f'Kaneo]] *[[Knisja ta' San Nikola tas-Saqaf]] *[[Knisja ta' Santa Margerita]] *[[Knisja ta' Santa Marija tal-Grazzji (Milan)|Knisja ta' Santa Marija tal-Grazzji, Milan]] *[[Knisja tal-Injam ta' Urnes]] *[[Knisja tal-Paċi fi Świdnica]] *[[Knisja tal-Pellegrinaġġ ta' San Ġwann ta' Nepomuk|Knisja tal-Pellegrinaġġ ta’ San Ġwann ta' Nepomuk]] *[[Knisja tal-Pellegrinaġġi ta' Wies]] *[[Knisja tal-Verġni Marija ta' Arakos]] *[[Knisja tal-Vitorja]] *[[Koh Ker]] *[[Kok]] *[[Kolomenskoye]] *[[Kolonja tal-Artisti ta' Darmstadt]] *[[Kolonji tal-Benevolenza]] *[[Kolonna tat-Trinità Mqaddsa, Olomouc]] * [[Kolossew]] * [[Konso]] *[[Konversazzjoni]] *[[Korfù]] *[[Kosta Ġurassika]] *[[Kosta ta' Amalfi]] *[[Koutammakou]] *[[Kostituzzjoni ta’ Malta|Kostituzzjoni ta' Malta]] *[[Krak des Chevaliers]] *[[Krakovja]] *[[Krater ta' Logoisk]] *[[Krater ta' Vredefort]] *[[Kremlin ta' Kazan]] *[[Kremlin ta’ Moska|Kremlin ta' Moska]] *[[Kreta]] *[[Krisztina Tóth]] *[[Krzemionki]] *[[Ksour Antiki ta' Ouadane, Chinguetti, Tichitt u Oualata]] *[[Kujataa]] *[[Kulangsu]] *[[Kuldīga]] *[[Kulleġġ Navali Rjali Antik]] *[[Kultura ta' Chaco]] *[[Kultura ta' Chinchorro]] *[[Kultura ta' Liangzhu]] *[[Kumpanija Ferrovjarja Retika]] *[[Kumpless ta' W-Arly-Pendjari]] *[[Kumpless tal-Bażar Storiku ta' Tabriz]] *[[Kumpless tal-Foresti ta' Dong Phayayen-Khao Yai]] *[[Kumpless tal-Foresta ta' Kaeng Krachan]] *[[Kumpless tal-Kastell ta' Mir]] *[[Kumpless tal-Khānegāh u tas-Santwarju tax-Xejikk Safi al-din f'Ardabil]] *[[Kumpless tal-Muntanji u tat-Tempji ta' Chengde]] *[[Kumplessi Monastiċi Armeni tal-Iran]] *[[Kumitat tal-Wirt Dinji]] *[[Kunvent Benedittin ta' San Ġwann f'Müstair]] *[[Kunvent ta' Kristu f'Tomar]] *[[Kunvent ta' Spiš]] *[[Kunvent ta’ Novodevichy|Kunvent ta' Novodevichy]] *[[Kunya-Urgench]] *[[Kuruna ta' Zvonimir]] *[[Kutná Hora]] === '''<u>L</u>''' === * [[L-Arti]] * [[L-Ewwel Mara jew Raġel ta' Malta]] * [[Lag ta' Baikal]] * [[Lag ta' Laach]] * [[Lag tal-Punent, Hangzhou]] * [[Lagi ta' Ounianga]] * [[Lagi ta' Willandra]] * [[Lake District]] * [[Lamu]] *[[Landier]] *[[Lapponja Żvediża]] *[[Las Médulas]] *[[Lascaux]] *[[Lavaux]] *[[Lavra tat-Trinità ta' San Serġjo]] *[[Lazzaro Pisani]] *[[Le Corbusier]] *[[Le Havre]] *[[Le Locle]] *[[Leptis Magna]] *[[Lessikoloġija]] * [[Lessiku]] * [[Letoon]] * [[Lev Semenovič Pontrjagin]] * [[Levoča, il-Kastell ta' Spiš u l-monumenti kulturali assoċjati]] * [[Leyla Mammadbeyova]] * [[Liftijiet Idrawliċi tal-Canal du Centre]] *[[Lika Kavzharadze]] *[[Lima]] *[[Lingwa Erżjana]] *[[Lingwa Ġermaniża]] *[[Linja ferrovjarja ta’ Semmering|Linja ferrovjarja ta' Semmering]] *[[Linja Ferrovjarja Trans-Iranjana]] *[[Linji ta' Nazca]] *[[Linji tal-Ilma Difensivi Olandiżi]] *[[Lista ta’ binjiet ta’ Gaudí]] *[[Lista ta' kumpaniji elenkati fil-Borża ta' Malta]] *[[Lista ta' Membri tal-Parlament ta' Malta, 2017–2022]] *[[Lista ta' peniżoli]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji f'Andorra]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji f'Ċipru]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji f'Iżrael]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji f'Kuba]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji f'Madagascar]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji f'Malta]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji f'San Marino]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fi Franza]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fi Spanja]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji taċ-Ċekja|Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fiċ-Ċekja]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fiċ-Ċilì]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fiċ-Ċina]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fid-Danimarka]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fil-Bangladesh]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fil-Belarussja]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fil-Belġju]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fil-Bożnija-Ħerzegovina]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fil-Brażil]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fil-Bulgarija]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fil-Filippini]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fil-Finlandja]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fil-Ġappun]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fil-Ġermanja]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fil-Ġordan]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fil-Georgia]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fil-Greċja]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fil-Jemen]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fil-Kambodja]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fil-Kanada]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fil-Karibew]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fil-Każakistan]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fil-Kenja]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fil-Kirgistan]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fil-Kolombja]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fil-Korea t'Isfel]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fil-Korea ta' Fuq]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fil-Kroazja]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fil-Laos]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fil-Latvja]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fil-Litwanja]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fil-Lussemburgu]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fil-Lvant tal-Asja]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fil-Lvant tal-Ewropa]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fil-Maċedonja ta' Fuq]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fil-Malażja]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fil-Marokk]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fil-Mauritania]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fil-Messiku]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fil-Moldova]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fil-Mongolja]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fil-Montenegro]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fil-Myanmar]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fil-Pakistan]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fil-Palestina]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fil-Perù]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fil-Polonja]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fil-Portugall]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fil-Punent tal-Asja]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fil-Punent tal-Ewropa]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fil-Vjetnam]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fin-Nepal]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fin-Netherlands]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fin-Nofsinhar tal-Asja]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fin-Nofsinhar tal-Ewropa]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fin-Norveġja]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fir-Renju Unit]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fir-Rumanija]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fir-Russja]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fis-Serbja]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fis-Sirja]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fis-Slovakkja]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fis-Slovenja]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fis-Sri Lanka]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fit-Taġikistan]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fit-Tajlandja]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fit-Tanzanija]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fit-Tramuntana tal-Asja u fl-Asja Ċentrali]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fit-Tramuntana tal-Ewropa]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fit-Tuneżija]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fit-Turkija]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fit-Turkmenistan]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fix-Xlokk tal-Asja]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fl-Afganistan]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fl-Afrika]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fl-Afrika t'Isfel]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fl-Albanija]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fl-Amerka Ċentrali]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fl-Amerka t'Isfel]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fl-Amerka ta' Fuq]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fl-Arabja Sawdija]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fl-Arġentina]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fl-Armenja]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fl-Awstralja]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fl-Awstrija]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fl-Ażerbajġan]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fl-Eġittu]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fl-Estonja]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fl-Etjopja]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fl-Indja]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fl-Indoneżja]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fl-Iran]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fl-Irlanda]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fl-Istati Għarab]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fl-Istati Uniti]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fl-Italja]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fl-Iżlanda]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fl-Iżvezja]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fl-Iżvizzera]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fl-Oċeanja]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fl-Ukrajna]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fl-Ungerija]] *[[Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fl-Użbekistan]] *[[Liz Truss]] *[[Loġġa tal-Ħarir]] *[[Longobardi fl-Italja: Postijiet tal-Poter (568-774 W.K.)]] *[[Lorenzo de' Medici]] *[[Lorenzo Gafà]] *[[Lorenzo Valla]] *[[Luang Prabang]] *[[Lübeck]] *[[Lucavsala]] *[[Lucia Piussi]] *[[Lučka Kajfež Bogataj]] *[[Ludmila tal-Boemja]] *[[Ludovico Ariosto]] *[[Ludovico Carracci]] *[[Ludwik Lejzer Zamenhof]] *[[Luigi Boccherini]] *[[Luigi Galvani]] *[[Luigi Pirandello]] *[[Lumbini]] *[[Lunenburg]] *[[Lviv]] *[[Lyon]] *[[Lyubov Panchenko]] === '''<u>M</u>''' === * [[Machu Picchu]] * [[Madinat Al-Zahra]] *[[Mafkar tal-Paċi ta' Hiroshima]] *[[Magda Šaturová-Seppová]] *[[Maison Carrée]] * [[Malta taħt il-Franċiżi]] *[[Maltin]] *[[Måneskin]] *[[Manhush]] *[[Manto Mavrogenous]] *[[Mantova]] *[[Margaret Abela]] *[[Maria De Filippi]] *[[Maria Dobroniega ta' Kiev]] *[[Maria Grollmuß]] *[[Marian Smoluchowski]] *[[Mario Draghi]] *[[Mário Zagallo]] *[[Marrakesh]] *[[Martinu I ta' Sqallija]] *[[Mary Chronopoulou]] *[[Mary Fenech Adami]] *[[Mary Moser]] *[[Masġar tal-Palm ta' Elche]] *[[Maurizio Costanzo]] *[[Mawżolew ta’ Khoja Ahmed Yasawi]] *[[Maymand]] *[[Mbanza Kongo]] *[[Medina ta' Sousse]] *[[Mérida (Spanja)]] *[[Meroe]] *[[Merv]] *[[Meteora]] *[[Michael Refalo]] *[[Michail Glinka]] *[[Mikhail Ostrogradsky]] *[[Milan]] *[[Mileva Filipović]] *[[Mimoza Kusari-Lila]] *[[Mina tal-Imħabba ta' Klevan]] *[[Minaret ta' Jam]] *[[Minjiera Storika tal-Fidda f'Tarnowskie Góry]] *[[Minjiera tal-Faħam ta' Ombilin]] *[[Minjiera tal-Melħ ta’ Wieliczka]] *[[Minjiera tar-Ram ta' Falun]] *[[Minjieri taż-Żnied Neolitiċi ta' Spiennes]] *[[Mira Alečković]] *[[Mirella Freni]] *[[Missjonijiet Franġiskani fis-Sierra Gorda ta' Querétaro]] *[[Missjonijiet ta' San Antonio]] *[[Mnajdra]] *[[Modena]] *[[Mogħdija tal-Ġgant]] *[[Monasteri fuq ix-xaqlibiet ta' Popocatépetl]] *[[Monasteri ta' Yuso u ta' Suso]] *[[Monasteru ta' Alcobaça]] *[[Monasteru ta' Batalha]] *[[Monasteru ta' Ferapontov]] *[[Monasteru ta' Gelati]] *[[Monasteru ta' Geghard]] *[[Monasteru ta’ Gračanica|Monasteru ta' Gračanica]] *[[Monasteru ta' Haghpat]] *[[Monasteru ta' Horezu]] *[[Monasteru ta' Hosios Loukas]] *[[Monasteru ta' Maulbronn]] *[[Monasteru ta' Poblet]] *[[Monasteru ta' Rila]] *[[Monasteru ta' San Ġwann it-Teologu]] *[[Monasteru ta' Santa Katarina]] *[[Monasteru ta' Sopoćani]] *[[Monasteru ta' Studenica]] *[[Monasteru ta' Voroneț]] *[[Monasteru tal-Ġlormini]] *[[Monasteru Rjali ta' Santa Marija ta' Guadalupe]] *[[Monika Kryemadhi]] *[[Mont-Saint-Michel]] *[[Monte Albán]] *[[Monte San Giorgio]] *[[Monte Titano]] *[[Monticello]] * [[Monument]] * [[Monumenti Bojod ta' Vladimir u ta' Suzdal]] * [[Monumenti Buddisti fl-inħawi ta' Hōryū-ji]] * [[Monumenti Paleokristjani u Biżantini ta' Thessaloniki]] * [[Monumenti Rumani, il-Katidral ta' San Pietru u l-Knisja tal-Madonna fi Trier]] * [[Monumenti Storiċi f'Novgorod u fl-Inħawi]] * [[Monumenti Storiċi ta' Kjoto Antika (Bliet ta' Kjoto, Uji u Ōtsu)]] *[[Monumenti Storiċi ta' Nara]] *[[Monumenti ta' Oviedo u tar-Renju tal-Asturjas]] *[[Morelia]] *[[Moritz Cantor]] *[[Moskea l-Kbira u Sptar ta' Divriği]] *[[Moskea ta’ Selimiye, Edirne]] *[[Moskea tal-Ġimgħa ta' Esfahan]] *[[Moskea tat-Tatari]] *[[Moskej bi stil Sudaniż fit-Tramuntana tal-Kosta tal-Avorju]] *[[Moskej tal-Pilastri tal-Injam tal-Anatolja Medjevali]] *[[Motoori Norinaga]] *[[Mramorje]] *[[Mtskheta]] *[[Muhammad al-Idrisi]] *[[Muħammed]] *[[Muniċipju ta' Bremen]] *[[Muntanja Qingcheng]] *[[Muntanja Wutai]] *[[Muntanji Makhonjwa ta' Barberton]] *[[Muntanji tad-Deheb ta' Altai]] *[[Muntanji tal-Krimea]] *[[Muntanji Wudang]] *[[Muntanji Wuyi]] *[[Mużew ta' Plantin-Moretus]] *[[Mużew ta' Trojja]] *[[Mystras]] === '''<u>N</u>''' === * [[Nærøyfjord]] * [[Nadur]] * [[Nagorno-Karabakh]] * [[Naħla tal-għasel ta' Malta]] * [[Namhansanseong]] * [[Nancy]] *[[Napli]] *[[Naryn-Kala]] *[[Nataliya Kobrynska]] *[[Nea Moni ta' Chios]] *[[Nekropoli ta' Monterozzi]] *[[Nemrut Dağı]] *[[Nessebar]] *[[New Lanark]] *[[New Secret (jott)]] *[[Nexhmije Pagarusha]] *[[Nicolas-Claude Fabri de Peiresc]] *[[Nicolas-Joseph Cugnot]] *[[Nicolas Flamel]] *[[Nicolau Coelho]] *[[Nida]] *[[Nika Križnar]] *[[Nikkō]] *[[Nino Ramishvili]] *[[Nisa (Turkmenistan)]] *[[Nisa f’Malta]] *[[Nisa fl-elezzjonijiet ġenerali ta’ Malta]] *[[Nizza]] *[[Norman Morrison]] *[[Nutar]] === '''<u>O</u>''' === * [[Oażi ta' Al-Ahsa]] * [[Olga Tass]] *[[Olimpja]] *[[Ophrys caucasica|''Ophrys caucasica'']] *[[Oplontis]] *[[Opri Venezjani tad-Difiża bejn is-sekli 15 u 17: Stato da Terra – Stato da Mar tal-Punent]] *[[Oqbra imperjali tad-dinastiji Ming u Qing]] *[[Oqbra Rjali tad-Dinastija Joseon]] *[[Oqbra tar-Rejiet ta' Buganda f'Kasubi]] *[[Ortografija Litwana]] *[[Osservatorju ta' Jodrell Bank]] *[[Osun-Osogbo]] *[[Otto Toeplitz]] === '''<u>P</u>''' === * [[Pablo Neruda]] * [[Pajsaġġ Agrikolu tan-Nofsinhar ta' Öland]] * [[Pajsaġġ Arkeoloġiku tas-Sassanidi fil-Provinċja ta' Fars]] * [[Pajsaġġ Industrijali ta' Blaenavon]] * [[Pajsaġġ Karstiku tan-Nofsinhar taċ-Ċina]] * [[Pajsaġġ Kulturali ta' ǂKhomani]] * [[Pajsaġġi Kulturali ta' Bassari, Fula u Bedik]] * [[Pajsaġġ Kulturali ta' Gedeo]] * [[Pajsaġġ Kulturali ta' Hawraman/Uramanat]] * [[Pajsaġġ Kulturali ta' Le Morne]] * [[Pajsaġġ Kulturali ta’ Lednice-Valtice]] * [[Pajsaġġ Kulturali ta' Sukur]] * [[Pajsaġġ Kulturali tal-Għelieqi Mtarrġa tar-Ross ta' Honghe Hani]] * [[Pajsaġġ Kulturali tat-Tinqix fuq il-Blat f'Gobustan]] * [[Pajsaġġ Kulturali tat-Tpittir fuq il-Blat ta' Zuojiang]] * [[Pajsaġġ Kulturali u Botaniku ta' Richtersveld]] * [[Pajsaġġ tal-Kaċċa Medjevali fit-Tramuntana ta' Zealand]] * [[Pajsaġġ tal-Vinji ta' Piemonte: Langhe-Roero u Monferrato]] * [[Pajsaġġ tax-Xogħol fil-Minjieri ta' Cornwall u l-Punent ta' Devon]] * [[Pajsaġġi ta' Dauria]] * [[Pál Maléter]] * [[Palazz Irjali ta' Aranjuez]] *[[Palazz Irjali ta' Caserta]] *[[Palazz Mariinskyi]] *[[Palazz ta' Blenheim]] *[[Palazz ta’ Djoklezjanu|Palazz ta' Djoklezjanu]] *[[Palazz ta' Drottningholm]] *[[Palazz ta' Fontainebleau]] *[[Palazz ta' Golestan]] *[[Palazz ta' Ishak Paşa]] *[[Palazz ta' Mafra]] *[[Palazz ta' Potala]] *[[Palazz ta’ Schönbrunn|Palazz ta' Schönbrunn]] *[[Palazz ta’ Stoclet|Palazz ta' Stoclet]] *[[Palazz ta' Versailles]] *[[Palazz tal-Khan]] *[[Palazz tas-Sajf]] *[[Palazz tax-Shirvanshah]] *[[Palazzi Rjali ta' Abomey]] *[[Palazzi u Parks ta' Potsdam u Berlin]] *[[Palenque]] *[[Palermo Għarbija-Normanna u l-Katidrali ta' Cefalù u Monreale]] *[[Palestina]] *[[Palianytsia]] *[[Palmaria]] *[[Palmyra]] *[[Pamukkale]] *[[Panamá Viejo]] *[[Papahānaumokuākea]] *[[Parmigianino]] *[[Park Arkeoloġiku ta' Hili]] *[[Park Irjali ta' Studley]] *[[Park Naturali Nazzjonali tal-Karpazji]] *[[Park Naturali ta' Dinara]] *[[Park Naturali tal-Pilastri ta' Lena]] *[[Park Nazzjonali Impenetrabbli ta' Bwindi]] *[[Park Nazzjonali Olimpiku]] *[[Park Nazzjonali Storiku ta' Göreme]] *[[Park Nazzjonali Storiku ta' Trakai]] *[[Park Nazzjonali ta' Banc d'Arguin]] *[[Park Nazzjonali ta’ Belovezhskaya Pushcha]] *[[Park Nazzjonali tal-Għerien ta' Carlsbad]] *[[Park Nazzjonali ta' Chitwan]] *[[Park Nazzjonali ta' Cilento, Vallo di Diano u Alburni]] *[[Park Nazzjonali ta' Comoé]] *[[Park Nazzjonali ta' Desembarco del Granma]] *[[Park Nazzjonali ta' Doñana]] *[[Park Nazzjonali ta' Everglades]] *[[Park Nazzjonali ta’ Fertő-Hanság]] *[[Park Nazzjonali ta' Garajonay]] *[[Park Nazzjonali ta' Garamba]] *[[Park Nazzjonali ta' Great Smoky Mountains]] *[[Park Nazzjonali ta' Gros Morne]] *[[Park Nazzjonali ta' Hortobágy]] *[[Park Nazzjonali ta' Huascarán]] *[[Park Nazzjonali ta' Ichkeul]] *[[Park Nazzjonali ta' Ivindo]] *[[Park Nazzjonali ta' Kahuzi-Biega]] *[[Park Nazzjonali ta' Kilimanjaro]] *[[Park Nazzjonali ta' Komodo]] *[[Park Nazzjonali ta' Lahemaa]] *[[Park Nazzjonali ta' Lorentz]] *[[Park Nazzjonali ta' Lushan]] *[[Park Nazzjonali ta' Mammoth Cave]] *[[Park Nazzjonali ta' Manovo-Gounda St Floris]] *[[Park Nazzjonali ta' Mesa Verde]] *[[Park Nazzjonali ta' Miguasha]] *[[Park Nazzjonali ta' Nahanni]] *[[Park Nazzjonali ta' Niokolo-Koba]] *[[Park Nazzjonali ta' Nyungwe]] *[[Park Nazzjonali ta' Þingvellir]] *[[Park Nazzjonali ta' Pirin]] *[[Park Nazzjonali ta' Rapa Nui]] *[[Park Nazzjonali ta' Sagarmatha]] *[[Park Nazzjonali ta' Salonga]] *[[Park Nazzjonali ta' Sanqingshan]] *[[Park Nazzjonali ta' Serengeti]] *[[Park Nazzjonali ta' Simien]] *[[Park Nazzjonali ta' Taï]] *[[Park Nazzjonali ta' Teide]] *[[Park Nazzjonali ta' Ujung Kulon]] *[[Park Nazzjonali ta' Vatnajökull]] *[[Park Nazzjonali ta' Virunga]] *[[Park Provinċjali ta' Writing-on-Stone]] *[[Park Nazzjonali ta' Yellowstone]] *[[Park Nazzjonali ta' Yosemite]] *[[Park Nazzjonali tal-Biżonti tal-Boskijiet]] *[[Park Nazzjonali tal-Għerien ta' Naracoorte]] *[[Park Nazzjonali tal-Grand Canyon]] *[[Park Nazzjonali tal-Lag tal-Malawi]] *[[Park Nazzjonali tal-Lagi ta’ Plitvice]] *[[Park Nazzjonali tal-Muntanja tal-Kenja]] *[[Park Nazzjonali tal-Muntanji ta' Bale]] *[[Park Nazzjonali tal-Muntanji ta' Rwenzori]] *[[Park Nazzjonali tal-Vulkani ta' Hawaii]] *[[Park Nazzjonali tat-Taġikistan]] *[[Park Provinċjali tad-Dinosawri]] *[[Park Storiku ta' Ayutthaya]] *[[Park Storiku ta' Phu Phrabat]] *[[Park Storiku ta' Si Thep]] *[[Park Storiku ta' Sukhothai]] *[[Park ta' Maloti-Drakensberg]] *[[Park ta’ Muskau|Park ta' Muskau]] *[[Park tal-Art Mistagħdra ta' iSimangaliso]] *[[Park Trinazzjonali ta' Sangha]] *[[Parks Internazzjonali tal-Paċi ta' Waterton-tal-Glaċieri]] *[[Parks Nazzjonali tal-Lag ta' Turkana]] *[[Parks Nazzjonali u Statali tas-Siġar tal-Injam tal-Aħmar]] *[[Parks tal-Muntanji tar-Rockies Kanadiżi]] *[[Parrukkier]] *[[Pasargadae]] *[[Paseo del Prado]] *[[Pattadakal]] *[[Paulo Coelho]] *[[Pavlo Lee]] *[[Pécs]] *[[Pellegrinaġġ ta’ San Ġakbu]] *[[Peña de los Enamorados]] *[[Peniżola]] *[[Pergamon]] *[[Peri-Khan Sofiyeva]] *[[Persepolis]] *[[Peter Carl Fabergé]] *[[Petra]] *[[Petra Brocková]] *[[Petroglifiċi tal-Lag ta' Onega u l-Baħar Abjad]] *[[Philipp Otto Runge]] *[[Philippi]] *[[Pienza]] *[[Piero Angela]] *[[Pierre Fatou]] *[[Pietro Longhi]] *[[Pimachiowin Aki]] *[[Ping Yao]] *[[Pirinej-Monte Perdido]] *[[Pitons]] *[[Pitons, Cirques u Rdumijiet tal-Gżira ta' Réunion]] *[[Pjanura ta’ Stari Grad]] *[[Pjanura tal-Ġarer]] *[[Pjazza]] *[[Pjazza ta' Naqsh-e Jahan]] * [[Pjazza tal-Mirakli]] *[[Plamer]] *[[Planetarju Rjali ta' Eise Eisinga]] *[[Pobiti Kamani]] *[[Politika]] *[[Pont Antik ta’ Mostar]] *[[Pont ta' Forth]] *[[Pont ta' Malabadi]] *[[Pont ta' Mehmed Paša Sokolović]] *[[Pont tal-Paċi, Tbilisi]] *[[Pont ta' Vizcaya]] *[[Porfirio Barba-Jacob]] *[[Port ta' Mariupol]] *[[Port ta’ Marsamxett]] *[[Porta Nigra]] *[[Portiċi ta' Bologna]] *[[Porto]] *[[Pożati]] *[[Prambanan]] *[[Professjoni]] *[[Proklos]] *[[Promontorju ta' Putorana]] *[[Provins]] *[[Pu'er]] *[[Puebla (belt)]] *[[Pythagoreion]] === '''<u>Q</u>''' === * [[Qabar ta' Askia]] * [[Qabar ta' Humayun]] * [[Qabar Traċjan ta' Kazanlak]] * [[Qabar Traċjan ta' Sveshtari]] * [[Qabża tal-Biżonti Sfrakassati]] * [[Qal'at al-Bahrain]] * [[Qala (Għawdex)]] * [[Qalba Neolitika tal-Gżejjer Orkney]] * [[Qalhat]] * [[Il-Qtugħ ir-Ras ta’ San Ġwann|Qtugħ ir-Ras ta’ San Ġwann Battista (Caravaggio)]] * [[Quanzhou]] * [[Quedlinburg]] * [[Quito]] * [[Quseir Amra]] * [[Qutb Minar]] === '''<u>R</u>''' === * [[Rachid Chouhal]] * [[Raħal Storiku ta' St. George u l-Fortifikazzjonijiet Relatati, Bermuda]] * [[Rammelsberg]] * [[Ras'ken' Ozks]] * [[Ravenna]] * [[Ravesa Lleshi]] * [[Red Bay]] * [[Regensburg]] * [[Reġjun Naturali, Kulturali u Storiku ta’ Kotor]] * [[Reġjun tal-Estrazzjoni tal-Minerali ta' Erzgebirge/Krušnohoří]] * [[Reġjun tal-Inbid ta' Tokaj]] *[[Reichenau]] *[[Relattività (Maurits Cornelis Escher)]] *[[Rembrandt]] *[[Renata Scotto]] *[[Renju tal-Ġonna ta' Dessau-Wörlitz]] *[[Repubblika Sovjetika ta’ Don|Repubblika Sovjetika ta' Don]] *[[Residenza ta' Würzburg]] *[[Residenza tal-Metropolitani ta' Bukovina u tad-Dalmazja]] *[[Residenzi tal-Familja Savoia]] *[[Residenzi tal-Moderniżmu f'Berlin]] *[[Rewwixta tal-Qassisin]] *[[Riga]] *[[Risco Caído]] *[[Riversleigh]] *[[Riżerva Ekoloġika ta' Mistaken Point]] *[[Riżerva Naturali Stretta tal-Muntanja ta' Nimba]] *[[Riżerva Naturali Stretta tat-Tsingy ta' Bemaraha]] *[[Riżervi Naturali ta' Air u ta' Ténéré]] *[[Riżerva Naturali ta' Bashkiriya]] *[[Riżerva Naturali ta’ Kaniv]] *[[Riżerva Naturali ta' Okapi]] *[[Riżerva Naturali ta' Selous]] *[[Riżerva Naturali ta' Srebarna]] *[[Riżerva Naturali ta' Tigrovaya Balka]] *[[Riżerva Naturali ta’ Yulen]] *[[Riżerva Naturali tal-Flora fil-Ġibs]] *[[Riżerva ta' Bijosfera ta' El Pinacate u Gran Desierto de Altar]] *[[Riżerva tal-Bijosfera ta' Tehuacán-Cuicatlán]] *[[Riżerva tal-Bijosfera tal-Baħar l-Iswed]] *[[Riżerva tal-Bijosfera tal-Friefet Monarki]] *[[Riżerva tal-Bijosfera Transkonfinali Ohrid-Prespa]] *[[Riżerva tal-Fawna ta' Dja]] *[[Robert Fico]] *[[Robert Wilhelm Bunsen]] *[[Rodi (belt)]] * [[Roi Mata]] * [[Roșia Montană]] * [[Ronald Searle]] * [[Røros]] * [[Rotot ta’ Santiago de Compostela fi Franza]] * [[Royal Exhibition Building]] * [[Róža Domašcyna]] *[[Rudolf Diesel]] *[[Ruggiero Leoncavallo]] === '''<u>S</u>''' === * [[Sabratha]] * [[Saeva Dupka]] * [[Safranbolu]] * [[Saint-Émilion]] * [[Sajjied]] *[[Sala taċ-Ċentenarju]] *[[Salamanca]] *[[Salini Rjali ta' Arc-et-Senans]] *[[Salme Kann]] *[[Saltaire]] *[[Salvatore Accardo]] *[[Salzburg]] *[[Samantha Cristoforetti]] *[[Samarkanda]] *[[Samarra]] *[[Sambor Prei Kuk]] *[[Samuel Deguara]] *[[San Cristóbal de La Laguna]] *[[San Gimignano]] *[[San Lawrenz (Għawdex)]] *[[San Miguel de Allende]] *[[San Pietruburgu]] *[[Sana'a]] *[[Sanchi]] *[[Sandra Milo]] *[[Sandra Mondaini]] *[[Sandro Botticelli]] *[[Sangiran]] *[[Sansa, il-Monasteri Buddisti tal-Muntanji tal-Korea t'Isfel]] *[[Santiago de Compostela]] *[[Santiago de Querétaro]] *[[Santwarju Nazzjonali tal-Għasafar ta' Djoudj]] *[[Santwarju ta' Bom Jesus do Monte]] *[[Santwarju ta' Itsukushima]] *[[Santwarju tal-Balieni ta' El Vizcaino]] *[[Santwarji tal-Għasafar tal-Passa tul il-Kosta tal-Baħar Isfar u l-Golf ta' Bohai]] *[[Santwarji tal-Pandas Ġganteski ta' Sichuan]] *[[Santwarji tan-Natura Selvaġġa ta' Thungyai-Huai Kha Khaeng]] *[[Sarazm]] * [[Saryarka]] * [[Sassi ta' Matera]] *[[Schokland]] *[[Seba’ Għeġubijiet Ġodda tad-Dinja]] *[[Sebastian Brant]] *[[Segovia]] *[[Seka Sablić]] *[[Sengħa]] *[[Seokguram]] *[[Seowon]] *[[Severo Ochoa]] *[[Sevil Shhaideh]] *[[Sewell]] *[[SGang Gwaay]] *[[Shahr-e Sukhteh]] *[[Shahrisabz]] *[[Shaken Aimanov]] *[[Shales ta' Maotianshan]] *[[Sheki]] *[[Shennongjia]] *[[Shibam]] *[[Sian Ka'an]] *[[Šibenik]] *[[Sibila Petlevski]] *[[Sidney Webb]] *[[Siega Verde]] *[[Siena]] *[[Sighișoara]] *[[Siġra tal-ballut ta' Tamme-Lauri]] *[[Sikhote-Alin]] *[[Sinagoga Antika (Erfurt)]] *[[Sinéad O'Connor]] *[[Sintra]] *[[Siracusa]] *[[Sistema Idrawlika Storika ta' Shushtar]] *[[Sistema tal-Ġestjoni tal-Ilma ta' Augsburg]] *[[Sistema tat-Toroq tal-Inka]] *[[Sit arkeoloġiku ta' Al-Balid|Sit Arkeoloġiku ta' Al-Balid]] *[[Sit Arkeoloġiku ta' Atapuerca]] *[[Sit Arkeoloġiku ta’ Paphos]] *[[Sit Storiku Statali tat-Tumbati tal-Ħamrija ta' Cahokia]] * [[Sit ta' Wirt Dinji]] * [[Sit ta' Wirt Industrijali ta' Rjukan-Notodden]] *[[Sit tad-Dolmens ta' Antequera]] *[[Sit tar-Raġel ta' Peking f'Zhoukoudian]] *[[Siti tad-Dolmens ta' Gochang, Hwasun u Ganghwa]] *[[Siti Arkeoloġiċi ta' Bat, Al-Khutm u Al-Ayn]] *[[Siti Arkeoloġiċi ta' Tarraco]] *[[Siti Awstraljani tal-Fossili tal-Mammiferi]] *[[Siti Ewlenin tal-Estrazzjoni fil-Wallonja]] *[[Siti Funebri u Mfakar tal-Ewwel Gwerra Dinjija (il-Front tal-Punent)]] *[[Siti Metallurġiċi Antiki tal-Burkina Faso]] *[[Siti Penitenzjarji Awstraljani]] *[[Siti preistoriċi bil-puntali madwar l-Alpi|Siti Preistoriċi bil-Puntali Madwar l-Alpi]] *[[Sit Storiku Nazzjonali ta' San Juan]] *[[Siti tal-Fossili tal-Ominidi tal-Afrika t'Isfel]] *[[Siti tat-Tpittir fuq il-Blat ta' Kondoa]] *[[Siti tat-Tusi]] *[[Skarpan]] *[[Skellig Michael]] *[[Skogskyrkogården]] *[[Skojjattlu tal-art ta' Tian Shan]] *[[Skoll il-Kbir tal-Qroll]] *[[Skoll tal-Qroll ta' New Caledonia]] *[[Skoll tal-Qroll tal-Belize]] *[[Skorba]] *[[Skrivan]] *[[Socotra]] *[[Soltaniyeh]] *[[Songo Mnara]] *[[Sophia Loren]] *[[Sophie Germain]] *[[Sophie Liebknecht]] *[[Söyembikä]] *[[Speicherstadt]] *[[Spinalonga]] *[[Sputnik 5]] *[[Stari Ras]] *[[Statwa]] *[[Statwa ta' Roland ta' Bremen]] *[[Statwa tal-Libertà]] *[[Stazzjon ta' Chhatrapati Shivaji]] *[[Stazzjon tar-Radju ta' Grimeton]] *[[Stećak]] *[[Stevns Klint]] *[[Stonehenge]] *[[Stone Town]] *[[Su Nuraxi]] *[[Subak]] *[[Sulaiman-Too]] *[[Suq Ċentrali ta' Ljubljana]] *[[Surtsey]] *[[Susa]] *[[Svaneti]] *[[Svetlana Antonovska]] *[[Sviyazhsk]] === '''<u>T</u>''' === * [[Ta' Bakkja]] * [[Ta' Ħaġrat]] * [[Ta' Kandja]] *[[Tabib]] *[[Tadrart Acacus]] *[[Taħdit]] *[[Taishan]] *[[Taj Mahal]] *[[Takht-e Soleyman]] *[[Takkanot Shum]] *[[Tallinn]] *[[Tamgaly]] *[[Tanġier]] *[[Taos Pueblo]] *[[Taputapuātea]] *[[Tarraco]] *[[Tassili n'Ajjer]] *[[Tchogha Zanbil]] *[[Teatru Akkademiku Reġjonali ta' Donetsk]] *[[Teatru Antik ta’ Epidaurus|Teatru Antik ta' Epidaurus]] *[[Teatru Rjal]] *[[Teatru Ruman ta' Orange]] *[[Teatru tal-Opri Margravjali]] *[[Teatru tal-Opri ta' Sydney]] *[[Tebe (Eġittu)]] *[[Tekniku]] *[[Telč]] * [[Tempji Megalitiċi ta’ Malta u Għawdex|Tempji Megalitiċi ta' Malta u Għawdex]] *[[Tempju ta' Apollo Epikurju f’Bassae|Tempju ta' Apollo Epikurju f'Bassae]] *[[Tempju ta' Asklepju ta' Epidaurus]] *[[Tempju ta' Haeinsa]] *[[Tempji ta' Ħal Tarxien]] *[[Tempju ta' Mahabodhi]] *[[Tempju ta' Preah Vihear]] *[[Tempju tal-Ġenna]] *[[Tempju u Ċimiterju ta' Konfuċju u l-Villa tal-Familja Kong f'Qufu]] *[[Teotihuacan]] *[[Tequila (Belt)]] * [[Terminoloġija]] * [[Tetiana Ostashchenko]] * [[Tétouan]] *[[Teżawru]] *[[Theobald Boehm]] *[[Theodore Géricault]] *[[Thimlich Ohinga]] *[[Tholos ta' El Romeral]] *[[Thomas à Kempis]] *[[Tian Shan]] * [[Tieqa tad-Dwejra]] * [[Tieqa tal-Wied il-Mielaħ]] * [[Tikal]] * [[Timgad]] * [[Tina Turner]] * [[Tinetto]] * [[Tino]] * [[Tinqix fuq il-Blat f'Alta]] *[[Tinqix fuq il-Blat f'Tanum]] *[[Tinqix fuq il-Blat fir-Reġjun ta' Ha'il]] *[[Tinqix fuq il-Blat ta' Dazu]] *[[Tinqix ta' Bisotun]] *[[Tipasa]] *[[Tiryns]] *[[Tiya]] *[[Tlacotalpan]] *[[TNMK]] *[[Tobias Michael Carel Asser]] *[[Toledo]] *[[Tomaso Antonio Vitali]] *[[Tomiri]] *[[Toroq tal-Ħarir: il-Kuritur ta' Zarafshan-Karakum]] *[[Toroq tal-Ħarir: in-Network ta' Rotot tal-Kuritur ta' Chang'an-Tianshan]] * [[Torri Mmejjel ta' Pisa]] * [[Torri ta' Belém]] *[[Torri ta' Erkole]] *[[Torri ta' Londra]] *[[Torri tax-Xebba (Baku)]] *[[Torrijiet residenzjali tas-Svan|Torrijiet Residenzjali tas-Svan]] *[[Toruń]] *[[Tpittir fuq il-Blat ta' Sierra de San Francisco]] *[[Tpittir fuq il-Blat tal-Baċir Mediterran Iberiku]] *[[Třebíč]] *[[Trinidad, Kuba]] *[[Trogir]] *[[Trojja]] *[[Tropiċi Mistagħdra ta' Queensland]] *[[Tserkva ta' Santa Marija, Owczary]] *[[Tserkva ta' Santa Marija Omm Alla, Chotyniec]] *[[Tserkva tal-Injam tal-Karpazji fil-Polonja u fl-Ukrajna]] *[[Tsodilo]] *[[Tulou ta' Fujian|''Tulou'' ta' Fujian]] *[[Tumbati Ċerimonjali tal-Ħamrija ta' Hopewell]] *[[Tumbati Funebri ta' Dilmun]] *[[Tumbati Monumentali tal-Ħamrija ta' Poverty Point]] *[[Turan]] *[[Tutankhamun]] *[[Tyre]] === '''<u>U</u>''' === * [[Úbeda]] * [[Ugo Foscolo]] *[[Uluru]] *[[Um er-Rasas]] *[[UNESCO]] *[[Università Nazzjonali Awtonoma tal-Messiku]] *[[Università ta' Al-Qarawiġin|Università ta' Al-Qarawijin]] *[[Università ta' Coimbra]] *[[Unjoni Sovjetika]] *[[Urbino]] *[['Uruq Bani Mu'arid]] *[[Uxmal]] === '''<u>V</u>''' === * [[Val d'Orcia]] *[[Val di Noto]] *[[Valentyna Radzymovska]] *[[Valeria Bruni Tedeschi]] *[[Vallée de Mai]] *[[Vasco da Gama]] *[[Vat Phou]] *[[Velimir Khlebnikov]] *[[Venera 7]] *[[Verona]] *[[Via Appia]] *[[Vincent van Gogh]] *[[Vilel u Ġonna tal-Familja Medici]] *[[Villa d'Este]] *[[Villa Romana del Casale]] *[[Villa ta' Adrijanu]] *[[Villa Tugendhat]] *[[Villaġġi Antiki tat-Tramuntana tas-Sirja]] *[[Villaġġi bil-Knejjes Iffortifikati f'Transilvanja]] *[[Vilnius]] *[[Visby]] *[[Vitaliy Kim]] *[[Vito Volterra]] *[[Vittorio De Sica]] *[[Vjenna]] *[[Vladimir Ashkenazy]] *[[Vlkolínec]] *[[Volodymyr Zelenskyy]] *[[Volubilis]] *[[Võros]] *[[Vulkan tat-Tajn ta’ Lökbatan]] *[[Vulkani ta' Kamchatka]] === '''<u>W</u>''' === * [[Wachau]] * [[Wadi Al-Hitan]] *[[Wadi Rum]] *[[Wales]] *[[Weimar Klassika]] *[[Werrej]] *[[Wied Superjuri tar-Renu Nofsani]] *[[Wied t'Isfel tal-Awash]] *[[Wied ta' Kathmandu]] *[[Wied ta' Loire]] *[[Wied ta' Madriu-Perafita-Claror]] *[[Wied ta' M'zab]] *[[Wied ta' Qadisha]] *[[Wied ta' Viñales]] *[[Wied tal-Fondoq il-Kbir]] *[[Wied tat-Tempji]] *[[Wilhelm Grimm]] *[[Wilhelm Röntgen]] *[[Willem de Sitter]] *[[William Boeing]] *[[Wirt tal-Foresti Tropikali ta' Sumatra]] *[[Wismar]] *[[Wolfgang Paul]] === '''<u>X</u>''' === * [[Xanadu]] * [[Xanthos]] * [[Xatt it-Tiben]] *[[Xeff]] *[[Xidi]] *[[Xmara Omo]] *[[Xochicalco]] *[[Xogħlijiet ta' Jože Plečnik f'Ljubljana – Disinn Urban Iċċentrat fuq il-Bniedem]] *[[Xogħol Arkitettoniku ta' Le Corbusier]] *[[Xjenza spazjali]] *[[Xtatol]] === '''<u>Y</u>''' === * [[Yagul]] * [[Yana Zinkevych]] * [[Yangdong]] * [[Yarmak]] * [[Yaroslavl]] * [[Yazd]] * [[Yeni-Kale]] * [[Yin Xu]] * [[Yllka Mujo]] * [[Yogyakarta]] *[[Yuliya Gushchina]] *[[Yuri Lysianskyi]] === '''<u>Ż</u>''' === * [[Żapoteki]] * [[Żiemel Abjad ta' Osmington]] * [[Żona Kulturali ta' Ḥimā]] *[[Żona l-Kbira tal-Muntanji Blu]] *[[Żona Naturali Selvaġġa tat-Tażmanja]] *[[Żona Protetta ta' Jungfrau-Aletsch]] *[[Żona Protetta ta' Pliva, Janj u r-Riżerva ta' Janjske Otoke]] *[[Żona ta' Interess Xeniku u Storiku ta' Huanglong]] *[[Żona ta' Interess Xeniku u Storiku tal-Wied ta' Jiuzhaigou]] *[[Żona ta' Interess Xeniku u Storiku ta' Wulingyuan]] *[[Żona ta' Konservazzjoni ta' Ngorongoro]] *[[Żona tat-Tpittir fuq il-Blat ta' Chongoni]] *[[Żoni Protetti tar-Reġjun tal-Fjuri tal-Kap]] *[[Żoni Protetti tat-Tliet Xmajjar Paralleli ta' Yunnan]] *[[Żoni Storiċi ta' Baekje]] *[[Żoni Storiċi ta' Gyeongju]] *[[Żooloġija]] === '''<u>Z</u>''' === * [[Zabid]] * [[Zacatecas (belt)]] * [[Zagori]] * [[Zamość]] * [[Žatec]] * [[Žehra]] * [[Ziba Ganiyeva]] * [[Zlata Kolarić-Kišur]] *[[Zofia Zamenhof]] *[[Zollverein]] *[[Zond 5]] *[[Zsuzsanna Lorántffy]] heb46ud5przqglnwphgevrwdkkm9k2l 10 25872 317967 317088 2024-11-28T10:28:29Z ToniSant 4257 Trid issir editur tal-Wikipedija? 317967 wikitext text/x-wiki <div class="main-box-section">Taħriġ għal edituri ġodda tal-Wikipedija</div> <div class="main-box-content">[[Stampa:We_Can_Edit.jpg|180px|lemin|Trid issir editur tal-Wikipedija?]]'''Trid issir editur tal-Wikipedija?''' Il-kontributuri regolari tal-Wikipedija jissejħu edituri. Editorjalment, din l-enċiklopedija hija miftuħa u ħielsa għal kollox. Xorta waħda hemm bżonn jitħaddmu linji gwida biex is-servizz ikun ta' livell mistenni minn sors t'informazzjoni affidabbli. Jekk tixtieq titgħallem kif ittejjeb il-Wikipedija — sew bil-Malti kif ukoll b'lingwi oħra — tista' tattendi xi waħda mis-sessjonijiet ta' taħriġ online bla ħlas organizati minn [[meta:Wikimedia Community User Group Malta|Wikimedia Community Malta]].</div> <div class="main-footer"> * '''[http://wikimalta.org/timesofmalta IRREĠISTRA: Wikipedia Editing Workshop (bl-Ingliż)]'''<br>''f'kollaborazzjoni ma' [[Times of Malta|The Times of Malta]] - 6 / 12 / 2024'' Ara wkoll: [[commons:Commons:Wiki_Loves_Earth_2024_in_Malta|Wiki Loves Earth]] + [[commons:Commons:Wiki_Loves_Folklore_2024_in_Malta|Folklore]] + [[commons:Wiki_Loves_Monuments_2024_winners#Malta|Monuments]]</div> o8buh1r31zbafsknm08u88dfbl8fk9i 317968 317967 2024-11-28T10:30:28Z ToniSant 4257 tindif ġenerali 317968 wikitext text/x-wiki <div class="main-box-section">Taħriġ għal edituri ġodda tal-Wikipedija</div> <div class="main-box-content">[[Stampa:We_Can_Edit.jpg|180px|lemin|Trid issir editur tal-Wikipedija?]]'''Trid issir editur tal-Wikipedija?''' Il-kontributuri regolari tal-Wikipedija jissejħu edituri. Editorjalment, din l-enċiklopedija hija miftuħa u ħielsa għal kollox. Xorta waħda hemm bżonn jitħaddmu linji gwida biex is-servizz ikun ta' livell mistenni minn sors t'informazzjoni affidabbli. Jekk tixtieq titgħallem kif ittejjeb il-Wikipedija — sew bil-Malti kif ukoll b'lingwi oħra — tista' tattendi xi waħda mis-sessjonijiet ta' taħriġ online bla ħlas organizati minn [[meta:Wikimedia Community User Group Malta|Wikimedia Community Malta]].</div> <div class="main-footer"> * '''[http://wikimalta.org/timesofmalta IRREĠISTRA ISSA: <br>Wikipedia Editing Workshop (bl-Ingliż)]'''<br><small>''f'kollaborazzjoni ma' [[Times of Malta|The Times of Malta]] - 06/12/2024</small>'' Ara wkoll: [[commons:Commons:Wiki_Loves_Earth_2024_in_Malta|Wiki Loves Earth]] + [[commons:Commons:Wiki_Loves_Folklore_2024_in_Malta|Folklore]] + [[commons:Wiki_Loves_Monuments_2024_winners#Malta|Monuments]]</div> h3k3jtq0t4qxuhabsw0c5vqbfroplwz 0 31127 317964 317931 2024-11-28T09:50:01Z ToniSant 4257 /* Novembru */ +Dario 317964 wikitext text/x-wiki Din hija lista ta' attivitajiet mużikali notevoli li ġraw u diski/recordings maħruġa fl-2024. Kull attività jew recording iridu jkunu sostanzjati minn referenza xierqa, u aktar minn waħda, meta dan possibli. ==Diski u recordings oħra maħruġa fl-2024== === Jannar === {| class="wikitable" |+ !Data !Titlu !Artist/i !Mod !Referenzi u/jew noti !Wikidata |- |2 |Haw |[[elPaletti]] |Digital |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://elpaletti.bandcamp.com/track/haww|titlu=Haww, by elPaletti|data=2 Jannar 2024|sit=elPaletti|lingwa=mt|data-aċċess=2024-01-08|arkivju-url=https://web.archive.org/web/20240108201542/https://elpaletti.bandcamp.com/track/haww|arkivju-data=2024-01-08|url-status=dead}}</ref> |[[wikidata:Q124354611|Q124354611]] |- |5 |Hey Lover |[[Jay Zinga]] feat. [[Bee (kantanta)|Bee]] |Video |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/6d52axydil2aE97ChUJ2Os|titlu=Hey Lover|kunjom=Zinga|isem=Jay|data=5 Jannar 2024|sit=Spotiify}}</ref> / YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=WSjbXrsuY7c|titlu=Hey Lover|kunjom=Zinga|isem=Jay|data=5 Jannar 2024|sit=YouTube}}</ref> |[[wikidata:Q124354463|Q124354463]] |- |8 |Bloat Drone |[[Lady Lizard]] |Lyric video |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://ladylizard.bandcamp.com/track/bloat-drone|titlu=Bloat Drone, by Lady Lizard|data=8 Jannar 2024|sit=Lady Lizard|lingwa=en|data-aċċess=2024-01-08}}</ref> / YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=oHsJxPy3lJ4|titlu=Bloat Drone|kunjom=Lady Lizard|data=8 Jannar 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> |[[wikidata:Q124354653|Q124354653]] |- |10 |Feel the Rain |[[Chasing Pandora]] |Single |(reissue) Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/7fBZdJ95UVAFQxoHTyayKR?si=936b4f14f3d84d4f|titlu=Feel the Rain|kunjom=Chasing Pandora|data=10 Jannar 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |11 |Blata |[[Is-Suffarin]] |Album |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://is-suffarin.bandcamp.com/album/blata|titlu=BLATA, by is-Suffarin|sit=is-Suffarin|lingwa=en|data-aċċess=2024-01-19}}</ref> | |- |11 |Semgħat id-Daqq (HBIT Remix) |[[Cher Camilleri]] |Remix |Soundcloud<ref>{{Ċita web|url=https://soundcloud.com/hearts-beating-in-time/semghat-id-daqq-hbit-remix|titlu=Semgħet id-Daqq (HBIT remix)|kunjom=Hearts Beating in Time|data=11 Jan 2024|sit=Soundcloud|lingwa=mt}}</ref> | |- |11 |Rejection |[[From Sheep to Wolves]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=PCn5lGT3ONU|titlu=Rejection|kunjom=From Sheep to Wolves|data=11 Jannar 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> |[[wikidata:Q124354710|Q124354710]] |- |15 |(Let's Get) High On Love |[[Ivan Grech]] + [[Faculty of Social Wellbeing]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=6S2TR4ZJTvU|titlu=(Let's Get) High On Love|kunjom=Grech|isem=Ivan|kunjom2=Faculty of Social Wellbeing|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |17 |Inkwatru Vojt |[[Liston]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/0UMTUyaYgiwXTbIjGZO6Ok|titlu=Inkwatru Vojt|kunjom=Liston|data=17 Jannar 2024|sit=Spotify|lingwa=mt}}</ref> | |- |18 |L-Isbaħ Stlla |[[Adria Twins]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=9U03TKnK46k|titlu=L-Isbaħ Stilla|kunjom=Adria Twins|data=18 Jan 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> |[[wikidata:Q124354838|Q124354838]] |- |19 |Let's Talk About Love |[[Michela Galea]] |Single<ref>{{Ċita web|url=https://timesofmalta.com/articles/view/michela-galea-releases-single.1080087|titlu=Michela Galea releases single|data=2024-01-26|sit=Times of Malta|lingwa=en-gb|data-aċċess=2024-01-26}}</ref> |[[Malta Eurovision Song Contest 2024]]<ref>{{Ċita web|url=https://tvmnews.mt/news/michela-galea-bkanzunetta-gdida-dwar-l-imhabba/|titlu=Michela Galea b'kanzunetta ġdida dwar l-imħabba|kunjom=Newsroom|isem=minn TVM|data=2024-01-20|lingwa=mt|data-aċċess=2024-01-20}}</ref> / Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/album/2lqvBWwPMV1TDFqhijB2o1|titlu=Let's Talk About Love|kunjom=Galea|isem=Michela|data=19 Jan 2024|sit=Spotify|data-aċċess=2024-01-20}}</ref> | |- |20 |Let's Talk About Love |Michela Galea |Lyric video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=HpkcrVDmLGI|titlu=Let's Talk About Love (lyric video)|kunjom=Galea|isem=Michela|data=20 Jan 2024|sit=YouTube}}</ref> | |- |20 |Wicked Games |[[Shismu]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/1tOgvZBhbxuGgHXUgIGLOD|titlu=Wicked Games|kunjom=Shismu|data=20 Jan 2024|sit=Spotify}}</ref> | |- |24 |Cloudmaker |[[Oxygyn]] |Single |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://141records.bandcamp.com/track/cloudmaker|titlu=Cloudmaker, by Oxygyn|sit=141 Records|lingwa=en|data-aċċess=2024-02-07}}</ref> | |- |25 |Too Sexy |[[Chris Birdd]] |Online |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/2i3ml0ESJNxPCpsgqfAUZ7|titlu=Too Sexy|kunjom=Birdd|isem=Chris|data=25 January 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |26 |Chemicals |[[Shaun Farrugia]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=x1C4XNySXSQ|titlu=Chemicals|kunjom=Farrugia|isem=Shaun|data=26 Jan 2024|sit=YouTube}}</ref> | |- |26 |Girls Just Wanna |[[Chess Galea]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/265GykoBua5iJdXa0KVxd4|titlu=Girls Just Wanna|kunjom=Galea|isem=Chess|data=26 Jan 2024|sit=Spotify}}</ref> | |- |26 |Arrows |[[Kyle George]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/0Vs17SVIAjvtm3IrVqOkcn|titlu=Arrows|kunjom=George|isem=Kyle|data=26 Jannar 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |28 |1964 |[[Vince Bongailas]] |EP |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/album/4hVMkDQmTRgB6E6evErsYd|titlu=1964|kunjom=Bogailas|isem=Vince|data=28 Jannar 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> |Q |- |29 |Happy Birthday |[[Kayati]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/1EICOx1eGebrDCLCTLGuZf|titlu=Happy Birthday|kunjom=Kayati|data=29 Jan 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> |[[wikidata:Q124472078|Q124472078]] |- |30 |Top Dog |[[Andre Camilleri]] |Album |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://andrecamilleri.bandcamp.com/album/top-dog|titlu=Top Dog, by Andre Camilleri|sit=Andre Camilleri|lingwa=en|data-aċċess=2024-03-08}}</ref> | |- |31 |Happy Birthday |Kayati |Lyric video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=Py-zR_mDMXg|titlu=Happy Birthday (Lyric Video)|kunjom=Kayati|data=31 Jan 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> |[[wikidata:Q124472078|Q124472078]] |} === Frar === {| class="wikitable" |+ !Data !Titlu !Artist/i !Mod !Referenzi u/jew noti !Wikidata |- |1 |Kieku Nista' |[[Maria Zahra Brincat]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=f2Z9D5q4AJY|titlu=Kieku Nista'|kunjom=Zahra Brincat|isem=Maria|data=1 Feb 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> / Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/07qttwtTYv0S1WgfgkDbF8|titlu=Kieku Nista'|kunjom=Zahra Brincat|isem=Maria|data=1 Feb 2024|sit=Spotify|lingwa=mt}}</ref> |Q |- |4 |Heatwave |[[Beck]] x [[Zak Walters]] |Single |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://141records.bandcamp.com/track/heatwave|titlu=Heatwave, by Beck X Zack Walters|sit=141 Records|lingwa=en|data-aċċess=2024-02-10}}</ref> | |- |8 |Time Flies |[[Red Electric]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=25RCl-MOoIU|titlu=Time Flies|kunjom=Red Electric|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> |Q |- |9 |Juliette |[[Aidan Cassar|Aidan]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=rtQynrVbJL8|titlu=Juliette|kunjom=Cassar|isem=Aidan|data=9 Feb 2024|sit=YouTube|lingwa=mt, en}}</ref> |Q |- |9 |Shine |[[Moira Stafrace]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=4qNSkR1nfdo|titlu=Shine|kunjom=Stafrace|isem=Moira|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> |Q |- |9 |Warmth |[[Lulu']] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=g4uyqi12UKc|titlu=Warmth|kunjom=Lulu'|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |9 |Għanja lil Ġużi |[[Amber Bondin|Amber]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/7uziHOd5xrvAk4KPHbLXvR|titlu=Għanja lil Ġużi|kunjom=Bondin|isem=Amber|data=9 Feb 2024|sit=Spotify|lingwa=mt}}</ref> |Q |- |10 |Inti Biss |[[The JoyGivers]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=-iPQ-a2bvCc|titlu=Inti Biss|kunjom=The JoyGivers|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |13 |Ħajti |[[Vince Bongailas]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/4X93S80Jm0k8zhsjg8NO3n|titlu=Ħajti|kunjom=Bongailas|isem=Vince|data=13 Feb 2024|sit=Spotify|lingwa=mt}}</ref> |Q |- |13 |Forty five...in Process |[[elPaletti]] |EP |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://elpaletti.bandcamp.com/album/forty-five-in-process|titlu=Forty - five ... in Process, by elPaletti|sit=elPaletti|lingwa=en|data-aċċess=2024-04-12}}</ref> | |- |13 |Underground |[[Melchior Sultana]] |Album |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://profoundsoundmusic.bandcamp.com/album/underground|titlu=Underground, by Melchior Sultana|sit=Profound Sound Music|lingwa=en|data-aċċess=2024-04-28}}</ref> | |- |14 |Sincerely, You |[[Gaia Cauchi]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/4PGBUbxYrjRS0SgXzHBCXj|titlu=Sincerely, You|kunjom=Cauchi|isem=Gaia|data=14 Feb 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> |Q |- |15 |Birdsong |[[Hannah Theuma|Hannah]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=DYRGab69jKw|titlu=Birdsong|kunjom=Theuma|isem=Hannah|data=15 Frar 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |17 |Niġi Għandek |[[Karm Debattista mssp]] |Album |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/album/7mtJUnP3daGM29FfnQSGcP|titlu=Niġi Għandek|kunjom=Debattista|isem=Karm|data=17 Feb 2024|sit=Spotify|lingwa=mt}}</ref> | |- |18 |[[Ombra mai fu]] |[[Christine Dalli]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=qips0Aeffns|titlu=Ombra mai fu|kunjom=Dalli|isem=Christine|data=18 Feb 2024|sit=YouTube|lingwa=it}}</ref> | |- |21 |Kemm Nixtieq li Qed |[[A Lily]] |Single |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://kewnrecords.bandcamp.com/track/kemm-nixtieq-li-qed|titlu=Kemm Nixtieq Li Qed, by A Lily|sit=Kewn Records|lingwa=mt|data-aċċess=2024-03-16}}</ref> | |- |22 |The Wards Outside |[[Sceptocrypt]] |Single |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://sceptocrypt.bandcamp.com/track/the-wards-outside-2024|titlu=The Wards Outside (2024), by sceptocrypt|sit=Sceptocrypt|lingwa=en|data-aċċess=2024-07-27}}</ref> | |- |23 |Another Problem Ahead |[[Antares Flare]] |EP |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://antaresflare.bandcamp.com/album/another-problem-ahead|titlu=Another Problem Ahead, by Antares Flare|sit=Antares Flare|lingwa=en|data-aċċess=2024-03-09}}</ref> | |- |23 |Sincerely, You |Gaia Cauchi |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=AoOtMeIAX5Q|titlu=Sincerely, You|kunjom=Cauchi|isem=Gaiia|data=12 Feb 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |23 |Pretend |[[Peach Talk]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/78DmVD6WKuwpzzjWKJQtFm|titlu=Pretend|kunjom=Peach Talk|data=23 Frar 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |27 |Catharsis |[[Tact]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=dNDakLmSqN0|titlu=Catharsis|kunjom=Tact|data=27 Feb 2024|sit=YouTube}}</ref> | |- |27 |Midnight Sun |[[Empire of the Ants]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=tyXlqquXdMk|titlu=Midnight Sun|kunjom=Empire of the Ants|data=27 February 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |27 |Remember |Vince Bongailas |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=iYY-ajN0v_0|titlu=Remember|kunjom=Bongailas|isem=Vince|data=27 Frar 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> |Q |- |28 |Out of the Darkness |[[Owen Leuellen]] |Album |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/album/7wJIziSs0vAmRiNXP8Pmvf|titlu=Out of the Darkness|kunjom=Leuellen|isem=Owen|data=28 Frar 2024|sit=Spotify|lingwa=mt}}</ref> | |- |29 |Waħdi |[[Meadow Strings]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=gS32JfbRprk|titlu=Waħdi|kunjom=Meadow Strings|data=29 Feb 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |29 |Nostalġija |[[Michelle Micallef|Michelle]] |Single<ref>{{Ċita web|url=https://newsbook.com.mt/michelle-ta-the-mics-bkanzunetta-li-ggedded-ftit-memorji-mill-imghoddi/|titlu=Michelle ta’ The Mics b’kanzunetta li ġġedded ftit memorji mill-imgħoddi|kunjom=Zammit|isem=Frederick|data=12 Marzu 2024|sit=Newsbook|lingwa=mt}}</ref> |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/4D6E79Yfg50VNKCICR3ojz|titlu=Nostalġija|kunjom=Micallef|isem=Michelle|data=29 Frar 2024|sit=Spotify|lingwa=mt}}</ref> | |} === Marzu === {| class="wikitable" |+ !Data !Titlu !Artist/i !Mod !Referenzi u/jew noti !Wikidata |- |1 |Emmint Fik |[[Ema Vella]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/0Ec8juxOuCyz0x5hPNekgi|titlu=Emmit Fik|kunjom=Vella|isem=Ema|data=1 Marzu 2024|sit=Spotify|lingwa=mt}}</ref> | |- |1 |Survivor |[[Klinsmann]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/0zIvYT5f3l2PEYDpy7YHdp|titlu=Survivor|kunjom=Klinsmann|data=1 March 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> |Q |- |1 |[[Qalu Li Raw]] |[[Coda (grupp mużikali)|Coda]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/1IFsblIigWZnrA9C4L0Q33|titlu=Qalu Li Raw|kunjom=Coda|data=1 Marzu 2024|sit=Spotify|lingwa=mt}}</ref> | |- |1 |Ġawhra F'Qalbi |[[Janice Mangion]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=6FGTB8VLkiY|titlu=Ġawhra F'Qalbi|kunjom=Mangion|isem=Janice|data=1 Marzu 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |2 |Int u Jien |[[Moths of Renaissance]] |Single |Facebook<ref>{{Ċita web|url=https://www.facebook.com/100002832501135/videos/2030575484065207/|titlu=Int u Jien|kunjom=Moths of Renaissance|data=2 Marzu 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> / YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=2vPe74jfg4U|titlu=Int u Jien|kunjom=Moths of Renaissance|data=3 Marzu 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |6 |Tilwin |[[Robert Farrugia]] |Album |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://dronarivm.bandcamp.com/album/tilwin|titlu=Tilwin, by Robert Farrugia|sit=DRONARIVM|lingwa=en|data-aċċess=2024-06-17}}</ref> | |- |8 |Better Sides of You |[[Dizzy Goku]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/1wbXPTiCZst95aXfw0seN7|titlu=Better Sides of You|kunjom=Goku|isem=Dizzy|data=8 March 2024|sit=Spotify|lingwa=en|data-aċċess=2024-03-30}}</ref> | |- |8 |The Grief Aftermath |[[Fade Into Obscurity]] |Album<ref>{{Ċita web|url=https://benmifsudjoslin.substack.com/p/the-album-that-took-ten-years-to|titlu=The Album That Took Ten Years to Exist – In Conversation with fade into obscurity|kunjom=Joslin|isem=Ben Mifsud|data=2024-05-25|data-aċċess=2024-06-20}}</ref> |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://fade-into-obscurity.bandcamp.com/album/the-grief-aftermath|titlu=the grief aftermath, by fade into obscurity|sit=fade into obscurity|lingwa=en|data-aċċess=2024-06-20}}</ref> | |- |9 |Il-Baħħ u Jien |[[Christian Arding]] |Video<ref>{{Ċita web|url=https://timesofmalta.com/article/video-lghanja-talpoplu-winning-song-launched.1088182|titlu=Video for ‘L-Għanja tal-Poplu’ winning song launched|data=2024-03-08|sit=Times of Malta|lingwa=en-gb|data-aċċess=2024-03-09}}</ref> |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=iFqSQTJYW9k|titlu=Il-Baħħ u Jien|kunjom=Arding|isem=Christian|data=9 Marzu 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |10 |Let You In |[[Tara Formosa]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/0rHHa995WXIvwkI8uVNjQw|titlu=Let You In|kunjom=Formosa|isem=Tara|data=10 Marzu 2024|sit=Spotify|lingwa=mt|data-aċċess=2024-03-16}}</ref> | |- |14 |Language |[[Berne]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=zFUJUweNwZ4|titlu=Language|kunjom=Berne|data=14 Marzu 2024|sit=YouTube}}</ref> / Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/12gbdsXbuR9Sb3GhYrc4T3|titlu=Language|kunjom=Berne|data=14 Marzu 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |15 |L-Akbar Ġrajja: Innijiet b'Rabta mal-Passjoni tal-Mulej |[[Ray Sciberras]] / [[Anselm Sciberras]] - Francesca, Paul, u [[Dorothy Bezzina]] |Album |CD biss imħabbra fuq Facebook<ref>{{Ċita web|url=https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=391963260220667&id=100082209881197|titlu=L-Akbar Ġrajja|kunjom=Kunsill Lokali tal-Ħamrun|data=15 Marzu 2024|sit=Facebook|lingwa=mt}}</ref> | |- |15 |Unum Remix Tracks |[[Ġenn]] |EP |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://genntheband.bandcamp.com/album/unum-remix-tracks|titlu=unum remix tracks, by ĠENN|sit=ĠENN|lingwa=en|data-aċċess=2024-03-26}}</ref> | |- |17 |Count This |Soular Plex / [[ONE11]] feat. [[Zion not Zeeyon]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=t--YNHUnv-E|titlu=Soular Plex - Count This|kunjom=ONE11|data=17 Marzu 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |19 |Survivor |Klinsmann |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=xVNsDnmiNvk|titlu=Survivor|kunjom=Klinsmann|data=19 Marzu 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> |Q |- |21 |Gardjola |[[Vince Fabri]] |EP |Soundcloud<ref>{{Ċita web|url=https://soundcloud.com/vincefabri/sets/gardjola|titlu=GARDJOLA|kunjom=Fabri|isem=Vince|sit=SoundCloud|lingwa=|data-aċċess=2024-11-16}}</ref> | |- |22 |Toni Tagħna |[[ONE11]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=xROTRzOLMy4|titlu=Toni Tagħna|kunjom=ONE11|data=22 Marzu 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |22 |Compound |[[Oxygyn]] |Album |Vinyl only<ref>{{Ċita web|url=https://shop.trackagescheme.com/event/oxygyn-compound-album-launch/|titlu=OXYGYN {{!}} COMPOUND Album Launch|sit=Trackage Scheme|data-aċċess=2024-03-16}}</ref> | |- |23 |Happier Now |[[Benny Blue]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=mYSwo3-GKxk|titlu=Happier Now|kunjom=Benny Blue|data=23 Marzu 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |23 |You Want Me |[[Claire Marante]] |Single |YouTube (audio only)<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=P2veovMHRs0|titlu=You Want Me|kunjom=Marante|isem=Claire|data=23 Marzu 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |23 |Hell Bound |[[Andre Camilleri]] |Album |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://andrecamilleri.bandcamp.com/album/hell-bound|titlu=Hell Bound, by Andre Camilleri|sit=Andre Camilleri|lingwa=en|data-aċċess=2024-04-12}}</ref> | |- |23 |Fallakka |[[Tarzna (mużika)|Tarzna]] |EP |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://tarzna.bandcamp.com/album/fallakka|titlu=Fallakka, by Tarzna|sit=Tarzna|lingwa=en|data-aċċess=2024-04-13}}</ref> | |- |24 |3 Regoli |[[Lokko]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=oVk5mFCOOB8|titlu=3 Regoli|kunjom=Lokko|data=24 March 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |25 |Ġranet Sbieħ |[[SterjoTipi]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=HTimvHYB10E|titlu=Granet Sbieħ|kunjom=SterjoTipi|data=25 Marzu 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |26 |Out of Outlaws |[[Current Daze]] |Lyric video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=VAOLrErc5Xc|titlu=Out of Outlaws|kunjom=Current Daze|data=26 March 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |27 |Tħallinix |[[A Lily]] |Single |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://kewnrecords.bandcamp.com/track/t-allinix|titlu=Tħallinix, by A Lily|sit=Kewn Records|lingwa=en|data-aċċess=2024-03-27}}</ref> | |- |31 |Weġgħet Żgħar |[[TroffaĦamra]] |Album |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://troffahamra.bandcamp.com/album/we-g-at-g-ar|titlu=Weġgħat Żgħar|kunjom=TroffaĦamra|sit=TroffaĦamra|lingwa=mt|data-aċċess=2024-03-16}}</ref> | |- |31 |Soft and Clear |[[Das Birthday Girl]] |Album |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://dasbirthdaygirl.bandcamp.com/album/soft-and-clear|titlu=Soft and Clear, by Das Birthday Girl|sit=Das Birthday Girl|lingwa=en|data-aċċess=2024-04-04}}</ref> / Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/album/0yxTpTnyZOKm4seKzRcYmM|titlu=Soft and Clear|kunjom=Das Birthday Girl|data=31 Marzu 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |} === April === {| class="wikitable" |+ !Data !Titlu !Artist/i !Mod !Referenzi u/jew noti !Wikidata |- |3 |Gatt Groove |[[Sfera]] |Album<ref>{{Ċita web|url=https://kreattivita.org/events/|titlu=Events Archive|data=2024-03-16|sit=Fondazzjoni Kreattività|lingwa=en-GB|data-aċċess=2024-03-16}}</ref> |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/album/4Or2ERgIhiZDLIYmwklmKN|titlu=Gatt Groove|kunjom=Sfera|data=5 April 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |3 |Kung Fu Karate |[[Brodu]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=qH_mxyWmlpQ|titlu=Kung Fu Karate|kunjom=Brodu|data=3 April 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |4 |Time in Bottle |[[Charles Busuttil]] & Fabrizio Fedele |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/1m3LqmiKWhLAFuHadsfQ3W|titlu=Time in a Bottle|kunjom=Busuttil|isem=Charles|kunjom2=Fedele|isem2=Fabrizio|data=4 April 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |4 |Meta Jaqa' l-Ħoss |[[One11]] |Album<ref>{{Ċita web|url=https://timesofmalta.com/article/hiphop-rising-star-one11-releases-album.1090697|titlu=Hip-hop rising star ONE11 releases album|data=2024-04-10|sit=Times of Malta|lingwa=en-gb|data-aċċess=2024-04-10}}</ref> |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/album/6XhthGGGFjX8Pfxl5faN7r|titlu=Meta Jaqa' l-Ħoss|kunjom=ONE11|data=4 April 2024|sit=Spotify|lingwa=mt}}</ref> | |- |5 |Saru l-Qamar |[[A Lily]] |Album<ref>{{Ċita web|url=https://timesofmalta.com/article/watch-how-haunting-voices-maltese-emigrants-inspired-new-music.1090158|titlu=Watch: How the haunting voices of Maltese emigrants inspired new music|kunjom=Magr|isem=Giuiia|data=2024-03-31|sit=Times of Malta|lingwa=en-gb|data-aċċess=2024-04-01}}</ref> |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://kewnrecords.bandcamp.com/album/saru-l-qamar|titlu=Saru l-Qamar, by A Lily|sit=Kewn Records|lingwa=mt|data-aċċess=2024-03-16}}</ref> | |- |5 |Kull Par Għal Paru |[[Maria Zahra Brincat]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/60gHwSfG4KuhUy60ZbE6xv|titlu=Kull Par Għal Paru|kunjom=Zahra Brincat|isem=Maria|data=5 April 2024|sit=Spotify|lingwa=mt}}</ref> | |- |6 |Causatum |[[Jes Psaila]] - [[The Hinge Project]] |Album<ref>{{Ċita web|url=https://www.ticketline.com.mt/bookings/Shows.aspx?ProductionId=1093|titlu=Jes Psaila The Hinge Project - 'Causatum' - Album Launch|sit=www.ticketline.com.mt|data-aċċess=2024-03-16}}</ref> |Vinyl only | |- |11 |Regional Road |[[DJ Gorg Borg]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/7x6fH2n7K8d0OnOZPVJk0O|titlu=Regional Road|kunjom=DJ Gorg Borg|data=11 April 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |11 |Wild Things (a live album) |[[Alexandra Alden]] |Album |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://alexandraalden.bandcamp.com/album/wild-things-a-live-album|titlu=wild things (a live album), by Alexandra Alden|sit=Alexandra Alden|lingwa=en|data-aċċess=2024-05-02}}</ref> | |- |15 |Cupid |[[Gaia Cauchi]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=5ptncV5Mn10|titlu=Cupid|kunjom=Cauchi|isem=Gaia|data=15 April 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |15 |Electrify |[[Simon Pulo]] |Single |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://profoundsoundmusic.bandcamp.com/album/electrify|titlu=Electrify, by Simon Pulo|sit=Profound Sound Music|lingwa=en|data-aċċess=2024-05-01}}</ref> | |- |19 |Kusksu Clan |[[Brodu]] |Album |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://brodu.bandcamp.com/album/kusksu-clan|titlu=Kusksu Clan, by Brodu|sit=Brodu|lingwa=en|data-aċċess=2024-04-25}}</ref> | |- |19 |Cut, Paste, Rave N' Roll |[[Dolls for Idols]] |Album (reissue) |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://kewnrecords.bandcamp.com/album/cut-paste-rave-n-roll|titlu=Cut, Paste, Rave N' Roll, by Dolls For Idols|sit=Kewn Records|lingwa=en|data-aċċess=2024-05-01}}</ref> | |- |23 |Anxiety |[[Myles Azzopardi|Myles]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=RWGfOiPaXss|titlu=Anxiety|kunjom=Azzopardi|isem=Myles|data=23 April 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |24 |Ugly Duckling |[[Nikita Cardona|Kiita-C]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://brodu.bandcamp.com/album/kusksu-clan|titlu=Ugly Duckling|kunjom=Kiita-C|data=24 April 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |26 |What Are We Now? |[[Jon Guelas]] + [[Gaia Cauchi]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/2COv4MKLGtV2dxtrcQy7RV|titlu=What Are We Now?|kunjom=Guelas|isem=Jon|kunjom2=Cauchi|isem2=Gaia|data=26 April 2024}}</ref> | |- |26 |Infinity |[[Denzel Jo Armani]] feat. [[Drakard]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/album/2GUbAQLUzDBf0MtLbJL8Zf|titlu=Infinity|kunjom=Armani|isem=Denzel Jo|data=26 April 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |26 |Trios, Had To Happen |[[Glen Montanaro]] & [[Carsten Landors]] |Album |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/album/2q2mYNZw0HNrGwbj7vvQCR|titlu=Trios, Had To Happen|kunjom=Montanaro|isem=Glen|kunjom2=Landors|isem2=Carsten|data=24 April 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |27 |Serquli |[[Edward Mifsud (mużiċist)|Edward Mifsud]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=1F8Q2xmh14M|titlu=Serquli|kunjom=Mifsud|isem=Edward|data=27 April 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |29 |Can't Be Stopped |[[Owen Leuellen]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=gfZmT-0Fl24|titlu=Can't Be Stopped|kunjom=Leuellen|isem=Owen|data=29 April 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |} === Mejju === {| class="wikitable" |+ !Data !Titlu !Artist/i !Mod !Referenzi u/jew noti !Wikidata |- |1 |Peace and Love |[[Manwel T]] |Single |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://manwelt.bandcamp.com/album/peace-and-love|titlu=Peace And Love, by MANWEL T|sit=MANWEL T|lingwa=en|data-aċċess=2024-05-01}}</ref> | |- |3 |Blame It On Me |[[Wayne]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/6dtCCN8dq1r4GI7JDmYs5v|titlu=Blame It On Me|kunjom=_|isem=Wayne|data=3 May 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |4 |Heal Me |[[Chess Galea]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=9kXvKyaa1Ag|titlu=Heal Me|kunjom=Galea|isem=Chess|data=4 May 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |5 |Għanja lil Ġużi |[[Amber Bondin|Amber]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=3JlXY7yXEaQ|titlu=Għanja lil Ġużi|kunjom=Bondin|isem=Amber|data=5 Mejju 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |7 |Lost in the Wilderness |[[Andre Camilleri]] |Album |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://andrecamilleri.bandcamp.com/album/lost-in-the-wilderness|titlu=Lost In The Wilderness, by Andre Camilleri|sit=Andre Camilleri|lingwa=en|data-aċċess=2024-06-08}}</ref> | |- |9 |Mhux il-Ħin |[[Kym Pepe]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=Urhln1wdHnw|titlu=Mhux il-Ħin|kunjom=Pepe|isem=Kym|data=9 Mejju 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |10 |Cosmic Dance |[[Sound Synthesis]] |EP |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://eudemonia.bandcamp.com/album/cosmic-dance|titlu=Cosmic Dance, by Sound Synthesis|sit=Eudemonia|lingwa=en|data-aċċess=2024-04-15}}</ref> | |- |10 |Ethereal |[[Bahjat]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=h_Ieg2_hfnc|titlu=Ethereal|kunjom=Bahjat|data=10 Mejju 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |10 |Shaw Enuff |[[Tom Caruana]] |Album |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://tomcaruana-teasea.bandcamp.com/album/shaw-enuff|titlu=Shaw Enuff, by Tom Caruana|sit=Tom Caruana|lingwa=en|data-aċċess=2024-06-10}}</ref> | |- |11 |Mingħajr Kliem (Acoustic) |[[Keith Zammit Mintoff]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=j2ymDQylEF8|titlu=Mingħajr Kliem|kunjom=Zammit Mintoff|isem=Keith|data=11 Mejju 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |13 |Teatime |[[Chasing Pandora]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=mDcHSleCfm0|titlu=Teatime|kunjom=Chasing Pandora|data=13 May 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |13 |Rita |[[Kapitlu Tlettax]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=3HlLyw-_LBQ|titlu=Rita|kunjom=Kapitlu Tlettax|data=13 Mejju 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |15 |Lose |[[Sarah Bonnici]] |Single<ref>{{Ċita web|url=https://maltadaily.mt/sarah-bonnici-announces-new-song-days-after-eurovision-performance/|titlu=Sarah Bonnici Announces New Song Days After Eurovision Performance|kunjom=MaltaDaily|data=2024-05-11|lingwa=en-GB|data-aċċess=2024-05-11}}</ref> |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/2Ni0ZV99EezHJeLEP3lbPj|titlu=Lose|kunjom=Bonnici|isem=Sarah|data=15 Mejju 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |15 |The Final Chapter |[[Sammy Murgo]] |Album |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/album/1kIQtsGtsMRXeUUGoGdUFa|titlu=The Final Chapter|kunjom=Murgo|isem=Sammy|data=15 Mejju 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |16 |ok ok ok |[[Anthea Gatt|Anthea]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=EkGvj62HdcM|titlu=ok ok ok|kunjom=Gatt|isem=Anthea|data=16 Mejju 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |17 |Alka |[[Tribali]] |Album |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/album/2pdwv6mDdg9iEmVIMkWGwu|titlu=Alka|kunjom=Tribali|data=17 Mejju 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |18 |Il-Ballata tal-Hiblu Tlieta |[[Gabriel Schembri]] u [[Francesco Frendo]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=3Z0FRUuHF8E|titlu=Il-Ballata tal-Hiblu Tlieta|kunjom=Schembri|isem=Gabriel|kunjom2=Frendo|isem2=Francesco|sit=YouTube|lingwa=mt|data-aċċess=18 Mejju 2024}}</ref> | |- |19 |On My Mind |[[Jake Bartolo|Jake]] |Lyric video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=5_hFAdyZsMo|titlu=On My Mind|kunjom=Bartolo|isem=Jake|data=19 Mejju 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |23 |About You |[[Kayati]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=WYyoXF0RIZ8|titlu=About You|kunjom=Kayati|data=23 Mejju 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> |[[wikidata:Q127327719|Q127327719]] |- |23 |Waves |[[Berne]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=FpxaUWyogIA|titlu=Waves|kunjom=Berne|data=23 Mejju 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |24 |Raġġ |[[Edward Mifsud (mużiċist)|Edward Mifsud]] |Album<ref>{{Ċita web|url=https://timesofmalta.com/article/orchestral-progressive-rock-concert-due-staged-astra-theatre.1092057|titlu=Orchestral progressive rock concert to be held at Astra Theatre|data=2024-05-08|sit=Times of Malta|lingwa=en-gb|data-aċċess=2024-05-08}}</ref> | | |- |24 |Blessed |[[Ben Miller]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=fwhYzPT_An0|titlu=Blessed|kunjom=Miller|isem=Ben|data=24 Mejju 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |28 |Tagħmel X'Tagħmel |[[ONE11]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=YW-w2GKE8WA|titlu=Tagħmel X'Tagħmel|kunjom=ONE11|data=28 Mejju 2024|sit=YouTubew|lingwa=mt}}</ref> | |- |29 |Easy Love |[[nosnow/noalps]] |Single |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://nosnownoalps.bandcamp.com/album/easy-love|titlu=Easy Love, by nosnow/noalps|sit=nosnow/noalps|lingwa=en|data-aċċess=2024-05-31}}</ref> | |- |30 |Sonic Expansion |[[Acidulant]] |EP |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://gatedrecordings.bandcamp.com/album/sonic-expansion|titlu=Sonic Expansion, by Acidulant|sit=Gated|lingwa=en|data-aċċess=2024-06-10}}</ref> | |- |31 |Jewel of the Nile |[[Chris Goa]] & [[George Curmi l-Pusé]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/album/3QWoSniesuEmIyGhvT9dKU|titlu=Jewel of the Nile|kunjom=Goa|isem=Chris|kunjom2=Curmi l-Pusé|isem2=George|data=31 Mejju 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |} === Ġunju === {| class="wikitable" |+ !Data !Titlu !Artist/i !Mod !Referenzi u/jew noti !Wikidata |- |2 |Jail on My Mind |[[Clinton Walletking]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=3yrt4SOJOMY|titlu=Jail on My Mind|kunjom=Walletking|isem=Clinton|data=2 Ġunju 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |6 |Bloodstream Waterfall Cannonball |[[Eyes to Argus]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=0eqZtG7bpTo|titlu=Bloodstream Waterfall Cannonball|kunjom=Eyes to Argus|data=6 Ġunju 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |7 |Lost in Love |[[Jas Rolyn]] |Lyric video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=ZZBKLkv26RQ|titlu=Lost in Love (Lyric Video)|kunjom=Rolyn|isem=Jas|data=7 Ġunju 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |7 |Sold Cheap |[[Jim Hickey|Ħelwa]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=9bo8vKIwHlQ|titlu=Sold Cheap|kunjom=Hickey|isem=Jim|data=7 Ġunju 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |7 |Manwel T meets Zion Train |[[Manwel T]] & [[Zion Train]] |EP |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://manwelt.bandcamp.com/album/manwel-t-meets-zion-train|titlu=MANWEL T meets ZION TRAIN, by Zion Train & Manwel T|sit=MANWEL T|lingwa=en|data-aċċess=2024-06-07}}</ref> | |- |7 |The Upside Down |[[Carlo Muscat]] + [[Tony Tixier]] |EP |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://carlomuscat.bandcamp.com/album/the-upside-down|titlu=The Upside Down, by Carlo Muscat and Tony Tixier|sit=Carlo Muscat|lingwa=en|data-aċċess=2024-06-17}}</ref> | |- |10 |Eternità |[[Avenue Sky]] |Lyric video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=NKCewdEofG4|titlu=Eternità|kunjom=Avenue Sky|data=10 Ġunju 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |12 |Memories |[[Micimago]] & [[Ryan Hili]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/3VEpQRfJ3ipyGqKZ3VXfQl|titlu=Memories|kunjom=Micimago|kunjom2=Hili|isem2=Ryan|data=12 Ġunju 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |12 |Gass Freestyle |[[Owen Leuellen]] |Lyric video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=XNONFxn-nKY|titlu=Gass Freestyle (Lyric Video)|kunjom=Luellen|isem=Owen|data=12 Ġunju 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |13 |Lost in Love |Jas Rolyn |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=hbFf0vE-kUo|titlu=Lost in Love (Official Video)|kunjom=Rolyn|isem=Jas|data=13 Ġunju 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |13 |Over the Moon |[[The Stents]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=5JPaxYbGgF0|titlu=Over the Moon|kunjom=The Stents|data=13 Ġunju 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |13 |Lacrime Moët |[[Emma Muscat]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=XUe_ZRdzUxg|titlu=Lacrime Moët|kunjom=Muscat|isem=Emma|data=13 Ġunju 2024|sit=YouTube|lingwa=it}}</ref> | |- |14 |Dalgħodu |[[Kym Pepe]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=0LV4k6anV7w|titlu=Filgħodu|kunjom=Pepe|isem=Kym|data=14 Ġunju 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |14 |Skarta |[[Il-Majċa]] |Lyric video |Facebook<ref>{{Ċita web|url=https://www.facebook.com/watch/?v=1275656930075481|titlu=Skarta|kunjom=Lanzon|isem=Eugenio|data=14 Ġunju 2024|sit=Facebook|lingwa=mt}}</ref> | |- |15 |Gone By |[[Franco Tartaglia]] ft. [[Analise Mifsud]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=oHaX7NGUwqE|titlu=Gone By|kunjom=Tartaglia|isem=Franco|kunjom2=Mifsud|isem2=Analise|data=15 Ġunju 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |17 |John Doe |[[13 Years Later]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/1caEiEBfdjoE4TSItSRcjC|titlu=John Doe|kunjom=13 Years Later|data=17 Ġunju 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |18 |John Doe |13 Years Later |Lyric video<ref>{{Ċita web|url=https://newsbook.com.mt/13-years-later-lura-fix-xena-muzikali-maltija/|titlu=13 Years Later lura fix-xena mużikali Maltija|kunjom=Zammit|isem=Frederick|data=23 Ġunju 2024|sit=Newsbook|lingwa=mt}}</ref> |Facebook<ref>{{Ċita web|url=https://www.facebook.com/watch/?v=3824807151070895|titlu=John Doe (lyric video)|kunjom=13 Years Later|data=18 Ġunju 2024|sit=Facebook|lingwa=en}}</ref> | |- |20 |Just Because |[[Clinton Walletking]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/album/5sJwEHO01SDOTANFJFblvb|titlu=Just Because|kunjom=Walletking|isem=Clinton|data=20 Ġunju 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |21 |Better in Pink |[[Jessica Grech]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=ZAeiUbIWxRw|titlu=Better in Pink|kunjom=Grech|isem=Jessica|data=21 Ġunju 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |21 |Fir-Ramla l-Ħamra |[[The JoyGivers]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=VFvoki1xba0|titlu=Fir-Ramla l-Ħamra|kunjom=The JoyGivers|data=21 Ġunju 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |22 |Tlaqna sal-Bajja |[[Deborah C]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/03xcH7TU1ISjOlvoZuQUmS|titlu=Tlaqna sal-Bajja|kunjom=C|isem=Deborah|data=22 Ġunju 2024|sit=Spotify|lingwa=mt}}</ref> | |- |24 |Zabbeth / Vaulderie |[[Zabbeth]] / Vaulderie |Album (split) |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://zabbeth.bandcamp.com/album/zabbeth-vaulderie|titlu=Zabbeth/Vaulderie, by ZABBETH, VAULDERIE|sit=ZABBETH|lingwa=en|data-aċċess=2024-05-23}}</ref> | |- |26 |Movin' |[[Moira Stafrace]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=o8ovaSJEbTQ|titlu=Movin'|kunjom=Stafrace|isem=Moira|data=26 Ġunju 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |} === Lulju === {| class="wikitable" |+ !Data !Titlu !Artist/i !Mod !Referenzi u/jew noti !Wikidata |- |3 |Long Wait (Medieval Rework) |[[Robert Farrugia]] & Welleda Muller |Single |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://robertfarrugia.bandcamp.com/track/long-wait-medieval-rework|titlu=Long Wait (Medieval Rework), by Robert Farrugia, Welleda Muller|sit=Robert Farrugia|lingwa=en|data-aċċess=2024-07-22}}</ref> | |- |4 |Your Piece (single) |[[Eyes to Argus]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=p0YR7vjkXFA|titlu=Your Piece|kunjom=Eyes to Argus|data=4 Lulju 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |4 |Alien Grace |[[Alien Grace]] |Album |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://aliengrace.bandcamp.com/album/alien-grace|titlu=Alien Grace, by Alien Grace|sit=Alien Grace|lingwa=en|data-aċċess=2024-07-26}}</ref> | |- |5 |Hero |[[Aidan Cassar|Aidan]] |Lyric video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=aK6OoqByo2w|titlu=Hero (lyric video)|kunjom=Cassar|isem=Aidan|data=5 Lulju 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |5 |Same Old Story |Midnight (feat. [[Joe Roscoe]] + [[Kevin Paul]]) |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/0LW8u0ZiPrkQkXmZN4AXUk|titlu=Same Old Story|kunjom=Midnight|kunjom2=Roscoe|isem2=Joe|kunjom3=Paul|isem3=Kevin|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |8 |Aunt Sally (Stop the Abuse) |[[Brian Farrugia]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=q51smTfoDHo|titlu=Aunt Sally (Stop the Abuse)|kunjom=Farrugia|isem=Brian|data=8 Lulju 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |9 |Clouds |[[Andre Camilleri]] |Album |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://andrecamilleri.bandcamp.com/album/clouds|titlu=Clouds, by Andre Camilleri|sit=Andre Camilleri|lingwa=en|data-aċċess=2024-07-09}}</ref> | |- |9 |Tlaqna sal-Bajja |[[Deborah C]] |Lyric video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=X9taasy0e2o|titlu=Tlaqna sal-Bajja|kunjom=C|isem=Deborah|data=9 Lulju 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |10 |Rajtek |[[Andrew Zammit]] |Single |YouTube audio only<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=L2eMfYFfmig|titlu=Rajtek|kunjom=Zammit|isem=Andrew|data=10 Lulju 2024|sit=YouTube (via CDBaby)|lingwa=mt}}</ref> | |- |11 |Vjaġġ Sabiħ |[[Kantera]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=WUvwshyHIbA|titlu=Vjaġġ Sabiħ|kunjom=Kantera|data=11 Lulju 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |11 |Modern Society |[[The Rifffs]] |Video<ref>{{Ċita web|url=https://timesofmalta.com/article/the-rifffs-back-new-single.1095200|titlu=The Rifffs are back with a new single|data=2024-07-11|sit=Times of Malta|lingwa=en-gb|data-aċċess=2024-07-11}}</ref> |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=I2q9HTN2xVw|titlu=Modern Society|kunjom=The Rifffs|data=11 Lulju 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |12 |Memphis Mac |[[Memphis Mac]] |Album |YouTube audio only<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/playlist?list=OLAK5uy_lYGP-Hr-I_3pb2GlNnHT7F1daFF2rNhaA|titlu=Memphis Mac|kunjom=Memphis Mac|data=12 Lulju 2024|sit=YouTube playlist|lingwa=en}}</ref> | |- |12 |Naddatta |[[Cher Camilleri]] |Album |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/album/5vaU5mdCAlDjhhyeOCvHhM|titlu=Naddatta|kunjom=Camilleri|isem=Cher|data=12 Lulju 2024|sit=Spotify|lingwa=mt}}</ref> | |- |12 |Something Real |[[Klinsmann]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/1diddE3WchZvpyuFUBDCBc|titlu=Something Real|kunjom=Coleiro|isem=Klinsmann|data=12 Lulju 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> |Q |- |12 |Local Popular Songs Vol.1 |[[Capitol K]] |Album |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://capitolk.bandcamp.com/album/local-popular-song-vol-1|titlu=Local Popular Song Vol.1, by Capitol K|sit=Capitol K|lingwa=en|data-aċċess=2024-07-26}}</ref> | |- |17 |Visions of Transcendence |[[Simon Sammut]] |Album<ref>{{Ċita web|url=https://simonsammut.com/shop|titlu=Simon Sammut - Shop|sit=simonsammut.com|data-aċċess=2024-07-27}}</ref> |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://simonsammut.bandcamp.com/album/visions-of-transcendence|titlu=Visions of Transcendence, by Simon Sammut|sit=Simon Sammut|lingwa=en|data-aċċess=2024-08-01}}</ref> | |- |18 |Happier |[[Shaun Farrugia]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=eymz8PoA__E|titlu=Happier|kunjom=Farrugia|isem=Shaun|data=18 Lulju 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |19 |Reroot |[[Eyes to Argus]] |Album |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://eyestoargus.bandcamp.com/album/reroot|titlu=Reroot, by Eyes to Argus|sit=Eyes to Argus|lingwa=en|data-aċċess=2024-06-08}}</ref> | |- |19 |Holding Back |[[Tara Formosa]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/0NrUa5YD2e4JtDJqLD9Jsj|titlu=Holding Back|kunjom=Formosa|isem=Tara|data=19 Lulju 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |19 |Rajtek |Andrew Zammit |Lyric video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=011vvxtx9eM|titlu=Rajtek (FILMAT BIL-LIRIKA)|kunjom=Zammit|isem=Andrew|data=19 Lulju 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |19 |Stronger (remix) |[[Krista Šujak]] |Lyric video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=2Ov68deYV2g|titlu=Stronger (remix)|kunjom=Šujak|isem=Krista|data=19 Lulju 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |20 |Manwel T meets Dubmatix |Dubmatix & [[Manwel T]] |EP |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://manwelt.bandcamp.com/album/manwel-t-meets-dubmatix|titlu=MANWEL T meets DUBMATIX, by Dubmatix & Manwel T|sit=MANWEL T|lingwa=en|data-aċċess=2024-07-22}}</ref> | |- |25 |You Never Get Enough |[[Berne]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=kXlr9ngRH64|titlu=You Never Get Enough|kunjom=Berne|data=25 Lulju 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |26 |Talking Back |[[The Busker]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=GvafexNQJhY|titlu=Talking Back|kunjom=The Busker|data=26 Lulju 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> |[[wikidata:Q128034394|Q128034394]] |- |26 |So Bored |[[Kurt Kind]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/27UNxGrlhJ6sd4woZnp2sa|titlu=So Bored|kunjom=Kind|isem=Kurt|data=26 July 2024|sit=open.spotify.com|lingwa=en|data-aċċess=2024-08-03}}</ref> | |- |27 |Salt Water |[[Neil Pantos]] |Album |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://battibatti.bandcamp.com/album/salt-water|titlu=Salt Water, by Neil Pantos|sit=Battibatti|lingwa=en|data-aċċess=2024-07-28}}</ref> | |- |30 |Naddatta |[[Cher Camilleri]] |EP |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://chercamilleri.bandcamp.com/album/naddatta|titlu=NADDATTA, by Cher Camilleri|sit=Cher Camilleri|lingwa=en|data-aċċess=2024-07-30}}</ref>''ħareġ fuq Spotify fit-12 ta' Lulju 2024'' | |} === Awwissu === {| class="wikitable" |+ !Data !Titlu !Artist/i !Mod !Referenzi u/jew noti !Wikidata |- |1 |Paradise |[[Matthew James Borg|Matthew James]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=tDG7tOitasw|titlu=Paradise|kunjom=Borg|isem=Matthew James|data=1 Awwissu 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |2 |Anxiety (acoustic) - A Cinematic Experience |[[Myles Azzopardi|Myles]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=z1ACfPALm5E|titlu=Anxiety - A Cinematic Experience|kunjom=Azzopardi|isem=Myles|data=2 Awwissu 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref><br />''ara verżjoni oħra fit-23 t'April 2024'' | |- |2 |I Confess |[[Megan May]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/3P5u7IuXgmCO7XauxgehUV|titlu=I Confess|kunjom=May|isem=Megan|data=2 Awwissu 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |8 |The Journey |[[Scallop Studios]] |EP |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/album/7oSM57SEsFMzeGlN2b7fiq|titlu=The Journey|kunjom=Scallop Studios|data=8 Awwissu 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |8 |The Journey to the Elder of the Shell |Scallop Studios |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=Jj9HVa3yPp4|titlu=The Journey to the Elder of the Shell|kunjom=Scallop Studios|data=8 Awwissu 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |8 |It's Alright |[[Kodin]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=rpoX10VLEF8|titlu=It's Alright|kunjom=Kodin|data=8 Awwissu 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |8 |Thank You |[[Karm Debattista]] mssp |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/6nbhjoscup9KG9ubcSkkt9|titlu=Thank you|kunjom=Debattista|isem=Karm|data=8 Awwissu 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |9 |S.W.E.A.T. |[[Kelsey Bellante]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=HyQBE1B6LdE|titlu=S.W.E.A.T.|kunjom=Bellante|isem=Kelsey|data=9 Awwissu 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |14 |Synthetic Panic |[[Current Daze]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/07q96k90hdVLwCnG2wrDcw|titlu=Synthetic Panic|kunjom=Current Daze|data=14 Awwissu 2024|sit=Spotify|lingwa=mt}}</ref> | |- |15 |Medieval [+] Ambient |[[Robert Farrugia]] |EP |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://robertfarrugia.bandcamp.com/album/medieval-ambient|titlu=Medieval [+] Ambient, by Robert Farrugia|lingwa=en|data-aċċess=2024-08-21}}</ref> | |- |19 |Modern Society Dub - Manwel T Mix |The Rifffs |Single |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://therifffs.bandcamp.com/track/modern-society-dub-manwel-t-mix|titlu=Modern Society Dub - Manwel T Mix, by The Rifffs MT|lingwa=en|data-aċċess=2024-08-19}}</ref> | |- |19 |Prescription |[[Chess Galea]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=Nev1jkBr1qM|titlu=Prescription|kunjom=Galea|isem=Chess|data=19 Awwissu 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |19 |Something Real |[[Klinsmann]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=rnOwIpnL7ek|titlu=Something Real|kunjom=Coleiro|isem=Klinsmann|data=19 Awwissu 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref>''<br />single maħruġa fit-12 ta' Ġunju 2024'' |Q |- |23 |Love Me |[[Cora Elizabeth Lewis|Cora]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=2E3EAbuHb9Y|titlu=Love Me|kunjom=Lewis|isem=Cora Elizabeth|data=23 Awwissu 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |24 |Once Again |[[Patryk Cutajar]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/4tgcDALagk1Y244W4vSU0V|titlu=Once Again|kunjom=Cutajar|isem=Patryk|data=24 Awwissu 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |27 |Prescription (Acoustic Version) |[[Chess Galea]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=wishPd9gUM4|titlu=Prescription (Acoustic Version)|kunjom=Galea|isem=Chess|data=27 Awwissu 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |27 |Losing Sleep |[[Gail Attard|Gail]], [[Glenn Sacco|Sacco]], [[Cathy K]] |Single<ref>{{Ċita web|url=https://www.melodija.eu/post/losing-sleep-press-release|titlu=Losing Sleep - Press Release|sit=www.melodija.eu|lingwa=en|data-aċċess=2024-08-30}}</ref> |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/0oqhANnXDWsvQU4D3EHZmc|titlu=Losing Sleep|kunjom=Sacco|isem=Glenn|kunjom2=Attard|isem2=Gail|kunjom3=Cathy K|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |28 |Għidli Min |[[Kapitlu Tlettax]] feat. Jessica |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=HKgtUG4_SBc|titlu=Għidli Min|kunjom=Kapitlu Tlettax feat. Jessica|data=28 Awwissu 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |29 |Ghost of the Blues |[[Lighthouse (band)|Lighthouse]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=NcmZa0JcNlk|titlu=Ghost of the Blues|kunjom=Lighthouse|data=29 Awwissu 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |30 |Sometime Soon |[[Ryan Hili]] & [[Timea Farr]] |Single<ref>{{Ċita web|url=https://newsbook.com.mt/ryan-hili-u-timea-farr-jikkollaboraw-flimikien-bsometime-soon/?_gl=1*1rbxu5c*_up*MQ..*_ga*NzA0MzIwOTIzLjE3MjUwOTExMzQ.*_ga_3GTJ9WD5HH*MTcyNTA5MTEzNC4xLjAuMTcyNTA5MTEzNC42MC4wLjA.|titlu=Ryan Hili u Timea Farr jikkollaboraw flimikien b’Sometime Soon|kunjom=Zammit|isem=Frederick|data=31 Awwissu 2024|sit=Newsbook|lingwa=mt}}</ref> |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/6PUEvlWdLJph4YJJ1a4lOE?si=a7e1190459ec4301|titlu=Sometime Soon|kunjom=Hili|isem=Ryan|kunjom2=Farr|isem2=Timea|data=30 Awwissu 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |30 |Submission |[[From Sheep to Wolves]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=ER0F3VN0KzI|titlu=Submission|kunjom=From Sheep to Wolves|data=30 Awwissu 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |31 |Once Again |Patryk Cutajar |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=Efb_7qVNZWk|titlu=Once Again|kunjom=Cutajar|isem=Patryk|data=31 Awwissu 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |} === Settembru === {| class="wikitable" |+ !Data !Titlu !Artist/i !Mod !Referenzi u/jew noti !Wikidata |- |1 |Timeless Romance |[[Geo Debono]] |Video<ref>{{Ċita aħbar|kunjom=Zammit|isem=Frederick|data=4 Settembru 2024|titlu=Ballata Romantika mill-Kantawtur Geo Debono|url=https://newsbook.com.mt/ballata-romantika-mill-kantawtur-geo-debono/|pubblikazzjoni=Newsbook}}</ref> |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=l-Z9zM25xr0|titlu=Timeless Romance|kunjom=Debono|isem=Geo|data=1 Settembru 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |4 |Lies |[[Maria Cini]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=pyGzL-BRCiY|titlu=Lies|kunjom=Cini|isem=Maria|data=4 Settembru 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |5 |One and Only |[[Lyndsay Pace|Lyndsay]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=DmRIQulS5p8|titlu=One and Only|kunjom=Pace|isem=Lyndsay|data=5 Settembru 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |5 |Celestial Rhymes of Conviction |[[Current Daze]] |Album |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/album/7DOBpLRnMHhLzPocGqpCmd|titlu=Celestial Rhymes of Conviction|kunjom=Current Daze|data=5 Settembru 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |5 |Red Light |[[Nicole Frendo]] feat. [[Matt Blxck]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=Bllnm1M7QXA|titlu=Red Light|kunjom=Frendo|isem=Nicole|kunjom2=Blxck|isem2=Matt|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |7 |Nowhere |[[Andre Camilleri]] |Album |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://andrecamilleri.bandcamp.com/album/nowhere|titlu=Nowhere|kunjom=Camilleri|isem=Andre|data=7 Settembru 2024|sit=Bandcamp|lingwa=en}}</ref> | |- |14 |Morsa |[[Skald]] |Album<ref>{{Ċita web|url=https://www.fmt.com.mt/event-details/skald-morsa|titlu=SKALD MORSA|sit=FM Group|lingwa=en|data-aċċess=2024-06-17}}</ref> | | |- |17 |Oh No |[[The Rifffs]] |Single |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://therifffs.bandcamp.com/track/oh-no|titlu=Oh No, by The Rifffs MT|lingwa=en|data-aċċess=2024-09-23}}</ref> | |- |18 |20XX (An Open Letter to Myself) |[[Myles Azzopardi|Myles]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=XbRLHLxS4BM|titlu=20XX|kunjom=Azzopardi|isem=Myles|data=18 Settembru 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |18 |Silly Working Mule |[[Charlie Busuttil]] |Single |Audio only on YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://youtube.com/watch?v=EmDCZc-C4Y0?si=Cn_2FKaW4L-U1Guu|titlu=Silly Worrking Mule|kunjom=Busuttil|isem=Charlie|data=18 Settembru 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |18 |Nightmares |[[X-Tend]] |Video |Facebook<ref>{{Ċita web|url=https://www.facebook.com/watch/?v=500267416132041|titlu=Nightmares|kunjom=X-Tend|data=18 Settembru 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |20 |One-Time Story |[[Chasing Pandora]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=V-GnH_4f9CM|titlu=One-Time Story|kunjom=Chasing Pandora|data=20 Settembru 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |20 |Ejja |[[Matt Blxck]] X [[Erba']] |Lyric video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=EWbFu3yiu6g|titlu=Ejja|kunjom=Black|isem=Matt|kunjom2=Erba'|data=20 Settembru 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |20 |They Say! |[[El Ferr]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/1hz7A3kt6RDElGYLX2hZQd|titlu=They Say!|kunjom=El Ferr|data=20 Settembru 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |20 |Bobcat |[[Airport Impressions]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/3IcNmGumo7tMNuAeo26Che|titlu=Bobcat|kunjom=Airport Impressions|data=20 Settembru 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |23 |Destinazzjoni |[[SterjoTipi]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=q84ryI02YQk|titlu=Destinazzjoni|kunjom=SterjoTipi|data=23 Settembru 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |23 |Heart of the Med |[[Dean Muscat]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/1A5HpBOTa2NGLRoJi5tMy6|titlu=Heart of the Med|kunjom=Muscat|isem=Dean|data=23 Settembru 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |25 |Oh No |The Rifffs |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=M0Egaqs7Yco|titlu=Oh No|kunjom=The Rifffs|data=25 Settembru 2025|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |26 |Love You Like That |[[Sarah Bonnici]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=Qam7-18WbLk|titlu=Love You Like That|kunjom=Bonnici|isem=Sarah|data=26 Settembru 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |26 |1984–2024 |[[X-Tend]] |Album |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/album/7H9R16MpcPgZIPgYC8EEaE|titlu=X-Tend 1984–2024|kunjom=X-Tend|data=26 Settembru 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |28 |Fil-Ħolm |[[1905 (kantawtur)|1905]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/75NDdKAMAk4Ss2Dnv3BPyL|titlu=Fil-Ħolm|kunjom=1905|data=28 Settembru 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |} === Ottubru === {| class="wikitable" |+ !Data !Titlu !Artist/i !Mod !Referenzi u/jew noti !Wikidata |- |3 |Paint Sniffing Survivors |[[Fake Ophelia]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=vyWZffyw5PI|titlu=Paint Sniffing Survivors|kunjom=Fake Ophelia|data=3 Ottubru 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |4 |Paint Sniffing Survivors |Fake Ophelia |Single |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://fakeophelia.bandcamp.com/track/paint-sniffing-survivors-2|titlu=Paint Sniffing Survivors, by Fake Ophelia|sit=Fake Ophelia|lingwa=en|data-aċċess=2024-10-04}}</ref> | |- |4 |Orqod (that bb mix) |[[Joon]] |SIngle |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://templeofjoon.bandcamp.com/track/orqod-that-bb-remix|titlu=Orqod (that bb Remix), by JOON|sit=JOON|lingwa=en|data-aċċess=2024-10-04}}</ref> | |- |4 |Boogeyman |[[Chess Galea]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=PQiox_Bx49c|titlu=Boogeyman|kunjom=Galea|isem=Chess|data=4 Ottubru 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |5 |The Weight Of It All |[[Chasing Pandora]] |Album<ref>{{Ċita web|url=https://www.melodija.eu/post/chasing-pandora-press-release|titlu=Chasing Pandora - press release|kunjom=Team|isem=Melodija|data=2024-09-17|sit=Melodija|lingwa=en|data-aċċess=2024-10-02}}</ref> |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://chasingpandora.bandcamp.com/album/the-weight-of-it-all|titlu=The Weight Of It All, by Chasing Pandora|sit=Chasing Pandora|lingwa=en|data-aċċess=2024-10-02}}</ref> + Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/album/4Gx0IGgfi6LJlR8oEU1FCB|titlu=The Weight of It All|kunjom=Chasing Pandora|data=5 Ottubru 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |11 |Franklin Calleja |[[Chains]] |Single<ref>{{Ċita web|url=https://newsbook.com.mt/franklin-calleja-jniedi-zewg-kanzunetti-godda/|titlu=Franklin Calleja Jniedi Żewġ Kanzunetti Ġodda|kunjom=Zammit|isem=Frederick|data=17 Settembru 2024|sit=Newsbook|lingwa=mt}}</ref> |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/3SH4jNqS0n7ID1fgMGLvJw|titlu=Chains|kunjom=Calleja|isem=Franklin|data=11 Ottubru 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |11 |Under Pressure |[[Matthew James Borg|Matthew James]] feat. [[Michela Pace|Michela]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/2M6G10L30jMnN1nvkC8R6Y|titlu=Under Pressure|kunjom=Borg|isem=Matthew James|data=11 Ottubru 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |13 |Oh No Dub - Manwel T Mix |[[The Rifffs]] |Single |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://therifffs.bandcamp.com/track/oh-no-dub|titlu=Oh No Dub, by The Rifffs MT|sit=The Rifffs MT|lingwa=en|data-aċċess=2024-10-19}}</ref> | |- |14 |Għidli |[[Mike Spiteri]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=my7uhhamNrQ|titlu=Għidli|kunjom=Spiteri|isem=Mike|data=14 Ottubru 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |17 |Under Pressure |Matthew James feat. Michela |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=VPRfmDZcmgM|titlu=Under Pressure|kunjom=Borg|isem=Matthew James|data=17 Ottubru 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |18 |Burnt Endz |[[Patryk Cutajar]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=miDdBsCvPSY|titlu=Burnt Endz|kunjom=Cutajar|isem=Patryk|data=18 Ottubru 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |19 |Spanish Drifter |Fake Ophelia |Single |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://fakeophelia.bandcamp.com/track/spanish-drifter-2|titlu=Spanish Drifter, by Fake Ophelia|sit=Fake Ophelia|lingwa=en|data-aċċess=2024-10-24}}</ref> | |- |22 |This World Will Break Your Heart |[[Andre Camilleri]] |Album |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://andrecamilleri.bandcamp.com/album/this-world-will-break-your-heart|titlu=This World Will Break Your Heart, by Andre Camilleri|sit=Andre Camilleri|lingwa=en|data-aċċess=2024-11-01}}</ref> | |- |24 |Loaded Gun |[[Eddie Fresco]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=96rFfbdydsQ|titlu=Loaded Gun|kunjom=Fresco|isem=Eddie|data=24 Ottubru 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |25 |The Body Is Only Light |[[Carlo Muscat]] |Album |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://carlomuscat.bandcamp.com/album/the-body-is-only-light|titlu=The Body Is Only Light, by Carlo Muscat|sit=Carlo Muscat|lingwa=en|data-aċċess=2024-10-19}}</ref> | |- |25 |Narċissista |[[Kapitlu Tlettax]] ft. [[Maria Christina]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=JD9INwMQ64I|titlu=Narċissista|kunjom=Kapitlu Tlettax|kunjom2=Maria Christina|data=25 Ottubru 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |25 |Sorry |[[Aidan Cassar|Aidan]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=nZfIG_px1sE|titlu=Sorry|kunjom=Cassar|isem=Aidan|data=25 Ottubru 2024|sit=YouTube|lingwa=en,mt}}</ref> | |- |25 |Help Me |[[Ozzy Lino]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=qWnFD_H91Rc|titlu=Help Me|kunjom=Ozzy Lino|data=25 Ottubru 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |27 |October Dreams |[[Nicole Magro]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=fB5fi7tNj4E|titlu=October Dreams|kunjom=Magro|isem=Nicole|data=27 Ottubru 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |29 |Għawdex Tiegħi |[[The JoyGivers]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=MmBRhS2uA_k|titlu=Għawdex Tiegħi|kunjom=The JoyGivers|data=29 Ottubru 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |31 |Ruinis Melitensis - Live |[[Saħħar (mużiċist Malti)|Saħħar]] |Album |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://sahhar.bandcamp.com/album/ruinis-melitensis-live|titlu=Ruinis Melitensis - Live, by Saħħar|sit=Saħħar|lingwa=en|data-aċċess=2024-11-23}}</ref> | |- |31 |789 |[[Berne]] |Album |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/album/6d6fteCNmisZhlqJMs0qer|titlu=789|kunjom=Berne|data=31 Ottubru 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |} == Novembru == {| class="wikitable" |+ !Data !Titlu !Artist/i !Mod !Referenzi u/jew noti !Wikidata |- |1 |Till I Can Gain Control Again |[[Fake Ophelia]] |Album |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://fakeophelia.bandcamp.com/album/till-i-can-gain-control-again|titlu=Till I Can Gain Control Again, by Fake Ophelia|sit=Fake Ophelia|lingwa=en|data-aċċess=2024-11-01}}</ref> | |- |1 |Be Still |Fake Ophelia |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=_YPvpqV74jM|titlu=Be Still|kunjom=Fake Ophelia|data=1 Novembru 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |1 |Momento Mori |[[Chellcy Reitsma]] |Album |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/album/33HoceNX7wVsK5563S10XE|titlu=Momento Mori|kunjom=Reitsma|isem=Chellcy|data=1 Novembru 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |4 |The Place Where No One Cries |[[Stephen Galea]] feat. [[Grace Debono]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=YhCt50drJ-w|titlu=The Place Where No One Cries|kunjom=Galea|isem=Stephen|kunjom2=Debono|isem2=Grace|data=4 Novembru 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |6 |Ballottra |[[Robert Farrugia]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=_7Vq4fvkVpU|titlu=Ballottra|kunjom=Farrugia|isem=Robert|data=6 Novembru 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |8 |Paper Boat |[[Klinsmann Coleiro|Klinsmann]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/0NdZzkMbePy3vUY3X7OegM|titlu=Paper Boat|kunjom=Coleiro|isem=Klinsmann|data=8 Novembru 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |9 |Ħallini |[[Daryl Jaymes]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=br4IJTSLIFw|titlu=Ħallini|kunjom=Jaymes|isem=Daryl|data=9 Novembru 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |10 |A. Voice Memo Covers |Fake Ophelia |EP |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://myfairlsdy.bandcamp.com/album/a-voice-memo-covers|titlu=A. Voice Memo Covers, by Fake Ophelia|sit=My Fair Lsdy Records|lingwa=en|data-aċċess=2024-11-23}}</ref> | |- |15 |Illum |[[Dario Bezzina]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/2NQ1UYuzwih3MXDcMvIKI3|titlu=Illum|kunjom=Bezzina|isem=Dario|data=15 Novembru 2024|sit=Spotify|lingwa=mt}}</ref> | |- |16 |Empire of Filth |[[Orami]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=sCeV2knaSx0|titlu=Empire of Filth|kunjom=Orami|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |17 |All I Need |[[Rita Pace]] |Lyric video |Facebook<ref>{{Ċita web|url=https://www.facebook.com/1213113204/videos/878338434465214/|titlu=All I Need|kunjom=Pace|isem=Rita|data=17 Novembru 2024|sit=Facebook|lingwa=en}}</ref> | |- |18 |Grazzi bil-Quddiem |[[Mistura (band)|Mistura]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=asHLVA7aYG8|titlu=Grazzi bil-Quddiem|kunjom=Mistura|data=18 Novembru 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |22 |Jubal |[[Patryk Cutajar]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=HRQer0LrKwk|titlu=Jubal|kunjom=Cutajar|isem=Patryk|data=22 Novembru 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |22 |Crossfire |[[Marc Storace|Storace]] |Album |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/album/6eBwCfuNkhOfpU9wkuVzuk|titlu=Crossfire|kunjom=Storace|data=22 Novembru 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |22 |Blue Eyed Angel |[[Mikayla]] |Lyric video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=o0ltQd9m2wY|titlu=Blue Eyed Angel (lyric video)|kunjom=Bajada|isem=Mikayla|data=22 Novembru 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |22 |Cold November |[[Bennie Blue]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/29i3MOWKeFQncfOqmsA56x|titlu=Cold November|kunjom=Bennie Blue|data=22 Novembru 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |22 |Lost In Love (Falar De Amor) |[[Jas Rolyn]] & [[Rafa Mathias]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=JAbk7EPJjkQ|titlu=Lost in Love|kunjom=Rolyn|isem=Jas|kunjom2=Mathias|isem2=Rafa|data=22 Novembru 2024|sit=YouTube|lingwa=es,en}}</ref> | |} == Diċembru == {| class="wikitable" |+ !Data !Titlu !Artist/i !Mod !Referenzi u/jew noti !Wikidata |- |15 |Gargoyle |[[Orami]] |Album |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://orami.bandcamp.com/album/gargoyle|titlu=Gargoyle, by Orami|sit=ORAMI|lingwa=en|data-aċċess=2024-11-16}}</ref> | |} == Referenzi == {{Referenzi|20em}} [[Kategorija:Mużika]] [[Kategorija:Kultura Maltija]] [[Kategorija:2024 f'Malta]] [[Kategorija:Listi ta' mużika]] mce0c3bijd7gjkom3vy8wcecj8ogl79 317965 317964 2024-11-28T10:00:24Z ToniSant 4257 /* Novembru */ +Eveil Gnome 317965 wikitext text/x-wiki Din hija lista ta' attivitajiet mużikali notevoli li ġraw u diski/recordings maħruġa fl-2024. Kull attività jew recording iridu jkunu sostanzjati minn referenza xierqa, u aktar minn waħda, meta dan possibli. ==Diski u recordings oħra maħruġa fl-2024== === Jannar === {| class="wikitable" |+ !Data !Titlu !Artist/i !Mod !Referenzi u/jew noti !Wikidata |- |2 |Haw |[[elPaletti]] |Digital |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://elpaletti.bandcamp.com/track/haww|titlu=Haww, by elPaletti|data=2 Jannar 2024|sit=elPaletti|lingwa=mt|data-aċċess=2024-01-08|arkivju-url=https://web.archive.org/web/20240108201542/https://elpaletti.bandcamp.com/track/haww|arkivju-data=2024-01-08|url-status=dead}}</ref> |[[wikidata:Q124354611|Q124354611]] |- |5 |Hey Lover |[[Jay Zinga]] feat. [[Bee (kantanta)|Bee]] |Video |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/6d52axydil2aE97ChUJ2Os|titlu=Hey Lover|kunjom=Zinga|isem=Jay|data=5 Jannar 2024|sit=Spotiify}}</ref> / YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=WSjbXrsuY7c|titlu=Hey Lover|kunjom=Zinga|isem=Jay|data=5 Jannar 2024|sit=YouTube}}</ref> |[[wikidata:Q124354463|Q124354463]] |- |8 |Bloat Drone |[[Lady Lizard]] |Lyric video |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://ladylizard.bandcamp.com/track/bloat-drone|titlu=Bloat Drone, by Lady Lizard|data=8 Jannar 2024|sit=Lady Lizard|lingwa=en|data-aċċess=2024-01-08}}</ref> / YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=oHsJxPy3lJ4|titlu=Bloat Drone|kunjom=Lady Lizard|data=8 Jannar 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> |[[wikidata:Q124354653|Q124354653]] |- |10 |Feel the Rain |[[Chasing Pandora]] |Single |(reissue) Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/7fBZdJ95UVAFQxoHTyayKR?si=936b4f14f3d84d4f|titlu=Feel the Rain|kunjom=Chasing Pandora|data=10 Jannar 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |11 |Blata |[[Is-Suffarin]] |Album |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://is-suffarin.bandcamp.com/album/blata|titlu=BLATA, by is-Suffarin|sit=is-Suffarin|lingwa=en|data-aċċess=2024-01-19}}</ref> | |- |11 |Semgħat id-Daqq (HBIT Remix) |[[Cher Camilleri]] |Remix |Soundcloud<ref>{{Ċita web|url=https://soundcloud.com/hearts-beating-in-time/semghat-id-daqq-hbit-remix|titlu=Semgħet id-Daqq (HBIT remix)|kunjom=Hearts Beating in Time|data=11 Jan 2024|sit=Soundcloud|lingwa=mt}}</ref> | |- |11 |Rejection |[[From Sheep to Wolves]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=PCn5lGT3ONU|titlu=Rejection|kunjom=From Sheep to Wolves|data=11 Jannar 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> |[[wikidata:Q124354710|Q124354710]] |- |15 |(Let's Get) High On Love |[[Ivan Grech]] + [[Faculty of Social Wellbeing]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=6S2TR4ZJTvU|titlu=(Let's Get) High On Love|kunjom=Grech|isem=Ivan|kunjom2=Faculty of Social Wellbeing|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |17 |Inkwatru Vojt |[[Liston]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/0UMTUyaYgiwXTbIjGZO6Ok|titlu=Inkwatru Vojt|kunjom=Liston|data=17 Jannar 2024|sit=Spotify|lingwa=mt}}</ref> | |- |18 |L-Isbaħ Stlla |[[Adria Twins]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=9U03TKnK46k|titlu=L-Isbaħ Stilla|kunjom=Adria Twins|data=18 Jan 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> |[[wikidata:Q124354838|Q124354838]] |- |19 |Let's Talk About Love |[[Michela Galea]] |Single<ref>{{Ċita web|url=https://timesofmalta.com/articles/view/michela-galea-releases-single.1080087|titlu=Michela Galea releases single|data=2024-01-26|sit=Times of Malta|lingwa=en-gb|data-aċċess=2024-01-26}}</ref> |[[Malta Eurovision Song Contest 2024]]<ref>{{Ċita web|url=https://tvmnews.mt/news/michela-galea-bkanzunetta-gdida-dwar-l-imhabba/|titlu=Michela Galea b'kanzunetta ġdida dwar l-imħabba|kunjom=Newsroom|isem=minn TVM|data=2024-01-20|lingwa=mt|data-aċċess=2024-01-20}}</ref> / Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/album/2lqvBWwPMV1TDFqhijB2o1|titlu=Let's Talk About Love|kunjom=Galea|isem=Michela|data=19 Jan 2024|sit=Spotify|data-aċċess=2024-01-20}}</ref> | |- |20 |Let's Talk About Love |Michela Galea |Lyric video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=HpkcrVDmLGI|titlu=Let's Talk About Love (lyric video)|kunjom=Galea|isem=Michela|data=20 Jan 2024|sit=YouTube}}</ref> | |- |20 |Wicked Games |[[Shismu]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/1tOgvZBhbxuGgHXUgIGLOD|titlu=Wicked Games|kunjom=Shismu|data=20 Jan 2024|sit=Spotify}}</ref> | |- |24 |Cloudmaker |[[Oxygyn]] |Single |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://141records.bandcamp.com/track/cloudmaker|titlu=Cloudmaker, by Oxygyn|sit=141 Records|lingwa=en|data-aċċess=2024-02-07}}</ref> | |- |25 |Too Sexy |[[Chris Birdd]] |Online |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/2i3ml0ESJNxPCpsgqfAUZ7|titlu=Too Sexy|kunjom=Birdd|isem=Chris|data=25 January 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |26 |Chemicals |[[Shaun Farrugia]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=x1C4XNySXSQ|titlu=Chemicals|kunjom=Farrugia|isem=Shaun|data=26 Jan 2024|sit=YouTube}}</ref> | |- |26 |Girls Just Wanna |[[Chess Galea]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/265GykoBua5iJdXa0KVxd4|titlu=Girls Just Wanna|kunjom=Galea|isem=Chess|data=26 Jan 2024|sit=Spotify}}</ref> | |- |26 |Arrows |[[Kyle George]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/0Vs17SVIAjvtm3IrVqOkcn|titlu=Arrows|kunjom=George|isem=Kyle|data=26 Jannar 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |28 |1964 |[[Vince Bongailas]] |EP |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/album/4hVMkDQmTRgB6E6evErsYd|titlu=1964|kunjom=Bogailas|isem=Vince|data=28 Jannar 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> |Q |- |29 |Happy Birthday |[[Kayati]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/1EICOx1eGebrDCLCTLGuZf|titlu=Happy Birthday|kunjom=Kayati|data=29 Jan 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> |[[wikidata:Q124472078|Q124472078]] |- |30 |Top Dog |[[Andre Camilleri]] |Album |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://andrecamilleri.bandcamp.com/album/top-dog|titlu=Top Dog, by Andre Camilleri|sit=Andre Camilleri|lingwa=en|data-aċċess=2024-03-08}}</ref> | |- |31 |Happy Birthday |Kayati |Lyric video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=Py-zR_mDMXg|titlu=Happy Birthday (Lyric Video)|kunjom=Kayati|data=31 Jan 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> |[[wikidata:Q124472078|Q124472078]] |} === Frar === {| class="wikitable" |+ !Data !Titlu !Artist/i !Mod !Referenzi u/jew noti !Wikidata |- |1 |Kieku Nista' |[[Maria Zahra Brincat]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=f2Z9D5q4AJY|titlu=Kieku Nista'|kunjom=Zahra Brincat|isem=Maria|data=1 Feb 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> / Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/07qttwtTYv0S1WgfgkDbF8|titlu=Kieku Nista'|kunjom=Zahra Brincat|isem=Maria|data=1 Feb 2024|sit=Spotify|lingwa=mt}}</ref> |Q |- |4 |Heatwave |[[Beck]] x [[Zak Walters]] |Single |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://141records.bandcamp.com/track/heatwave|titlu=Heatwave, by Beck X Zack Walters|sit=141 Records|lingwa=en|data-aċċess=2024-02-10}}</ref> | |- |8 |Time Flies |[[Red Electric]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=25RCl-MOoIU|titlu=Time Flies|kunjom=Red Electric|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> |Q |- |9 |Juliette |[[Aidan Cassar|Aidan]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=rtQynrVbJL8|titlu=Juliette|kunjom=Cassar|isem=Aidan|data=9 Feb 2024|sit=YouTube|lingwa=mt, en}}</ref> |Q |- |9 |Shine |[[Moira Stafrace]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=4qNSkR1nfdo|titlu=Shine|kunjom=Stafrace|isem=Moira|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> |Q |- |9 |Warmth |[[Lulu']] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=g4uyqi12UKc|titlu=Warmth|kunjom=Lulu'|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |9 |Għanja lil Ġużi |[[Amber Bondin|Amber]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/7uziHOd5xrvAk4KPHbLXvR|titlu=Għanja lil Ġużi|kunjom=Bondin|isem=Amber|data=9 Feb 2024|sit=Spotify|lingwa=mt}}</ref> |Q |- |10 |Inti Biss |[[The JoyGivers]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=-iPQ-a2bvCc|titlu=Inti Biss|kunjom=The JoyGivers|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |13 |Ħajti |[[Vince Bongailas]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/4X93S80Jm0k8zhsjg8NO3n|titlu=Ħajti|kunjom=Bongailas|isem=Vince|data=13 Feb 2024|sit=Spotify|lingwa=mt}}</ref> |Q |- |13 |Forty five...in Process |[[elPaletti]] |EP |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://elpaletti.bandcamp.com/album/forty-five-in-process|titlu=Forty - five ... in Process, by elPaletti|sit=elPaletti|lingwa=en|data-aċċess=2024-04-12}}</ref> | |- |13 |Underground |[[Melchior Sultana]] |Album |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://profoundsoundmusic.bandcamp.com/album/underground|titlu=Underground, by Melchior Sultana|sit=Profound Sound Music|lingwa=en|data-aċċess=2024-04-28}}</ref> | |- |14 |Sincerely, You |[[Gaia Cauchi]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/4PGBUbxYrjRS0SgXzHBCXj|titlu=Sincerely, You|kunjom=Cauchi|isem=Gaia|data=14 Feb 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> |Q |- |15 |Birdsong |[[Hannah Theuma|Hannah]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=DYRGab69jKw|titlu=Birdsong|kunjom=Theuma|isem=Hannah|data=15 Frar 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |17 |Niġi Għandek |[[Karm Debattista mssp]] |Album |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/album/7mtJUnP3daGM29FfnQSGcP|titlu=Niġi Għandek|kunjom=Debattista|isem=Karm|data=17 Feb 2024|sit=Spotify|lingwa=mt}}</ref> | |- |18 |[[Ombra mai fu]] |[[Christine Dalli]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=qips0Aeffns|titlu=Ombra mai fu|kunjom=Dalli|isem=Christine|data=18 Feb 2024|sit=YouTube|lingwa=it}}</ref> | |- |21 |Kemm Nixtieq li Qed |[[A Lily]] |Single |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://kewnrecords.bandcamp.com/track/kemm-nixtieq-li-qed|titlu=Kemm Nixtieq Li Qed, by A Lily|sit=Kewn Records|lingwa=mt|data-aċċess=2024-03-16}}</ref> | |- |22 |The Wards Outside |[[Sceptocrypt]] |Single |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://sceptocrypt.bandcamp.com/track/the-wards-outside-2024|titlu=The Wards Outside (2024), by sceptocrypt|sit=Sceptocrypt|lingwa=en|data-aċċess=2024-07-27}}</ref> | |- |23 |Another Problem Ahead |[[Antares Flare]] |EP |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://antaresflare.bandcamp.com/album/another-problem-ahead|titlu=Another Problem Ahead, by Antares Flare|sit=Antares Flare|lingwa=en|data-aċċess=2024-03-09}}</ref> | |- |23 |Sincerely, You |Gaia Cauchi |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=AoOtMeIAX5Q|titlu=Sincerely, You|kunjom=Cauchi|isem=Gaiia|data=12 Feb 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |23 |Pretend |[[Peach Talk]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/78DmVD6WKuwpzzjWKJQtFm|titlu=Pretend|kunjom=Peach Talk|data=23 Frar 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |27 |Catharsis |[[Tact]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=dNDakLmSqN0|titlu=Catharsis|kunjom=Tact|data=27 Feb 2024|sit=YouTube}}</ref> | |- |27 |Midnight Sun |[[Empire of the Ants]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=tyXlqquXdMk|titlu=Midnight Sun|kunjom=Empire of the Ants|data=27 February 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |27 |Remember |Vince Bongailas |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=iYY-ajN0v_0|titlu=Remember|kunjom=Bongailas|isem=Vince|data=27 Frar 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> |Q |- |28 |Out of the Darkness |[[Owen Leuellen]] |Album |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/album/7wJIziSs0vAmRiNXP8Pmvf|titlu=Out of the Darkness|kunjom=Leuellen|isem=Owen|data=28 Frar 2024|sit=Spotify|lingwa=mt}}</ref> | |- |29 |Waħdi |[[Meadow Strings]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=gS32JfbRprk|titlu=Waħdi|kunjom=Meadow Strings|data=29 Feb 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |29 |Nostalġija |[[Michelle Micallef|Michelle]] |Single<ref>{{Ċita web|url=https://newsbook.com.mt/michelle-ta-the-mics-bkanzunetta-li-ggedded-ftit-memorji-mill-imghoddi/|titlu=Michelle ta’ The Mics b’kanzunetta li ġġedded ftit memorji mill-imgħoddi|kunjom=Zammit|isem=Frederick|data=12 Marzu 2024|sit=Newsbook|lingwa=mt}}</ref> |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/4D6E79Yfg50VNKCICR3ojz|titlu=Nostalġija|kunjom=Micallef|isem=Michelle|data=29 Frar 2024|sit=Spotify|lingwa=mt}}</ref> | |} === Marzu === {| class="wikitable" |+ !Data !Titlu !Artist/i !Mod !Referenzi u/jew noti !Wikidata |- |1 |Emmint Fik |[[Ema Vella]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/0Ec8juxOuCyz0x5hPNekgi|titlu=Emmit Fik|kunjom=Vella|isem=Ema|data=1 Marzu 2024|sit=Spotify|lingwa=mt}}</ref> | |- |1 |Survivor |[[Klinsmann]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/0zIvYT5f3l2PEYDpy7YHdp|titlu=Survivor|kunjom=Klinsmann|data=1 March 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> |Q |- |1 |[[Qalu Li Raw]] |[[Coda (grupp mużikali)|Coda]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/1IFsblIigWZnrA9C4L0Q33|titlu=Qalu Li Raw|kunjom=Coda|data=1 Marzu 2024|sit=Spotify|lingwa=mt}}</ref> | |- |1 |Ġawhra F'Qalbi |[[Janice Mangion]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=6FGTB8VLkiY|titlu=Ġawhra F'Qalbi|kunjom=Mangion|isem=Janice|data=1 Marzu 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |2 |Int u Jien |[[Moths of Renaissance]] |Single |Facebook<ref>{{Ċita web|url=https://www.facebook.com/100002832501135/videos/2030575484065207/|titlu=Int u Jien|kunjom=Moths of Renaissance|data=2 Marzu 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> / YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=2vPe74jfg4U|titlu=Int u Jien|kunjom=Moths of Renaissance|data=3 Marzu 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |6 |Tilwin |[[Robert Farrugia]] |Album |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://dronarivm.bandcamp.com/album/tilwin|titlu=Tilwin, by Robert Farrugia|sit=DRONARIVM|lingwa=en|data-aċċess=2024-06-17}}</ref> | |- |8 |Better Sides of You |[[Dizzy Goku]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/1wbXPTiCZst95aXfw0seN7|titlu=Better Sides of You|kunjom=Goku|isem=Dizzy|data=8 March 2024|sit=Spotify|lingwa=en|data-aċċess=2024-03-30}}</ref> | |- |8 |The Grief Aftermath |[[Fade Into Obscurity]] |Album<ref>{{Ċita web|url=https://benmifsudjoslin.substack.com/p/the-album-that-took-ten-years-to|titlu=The Album That Took Ten Years to Exist – In Conversation with fade into obscurity|kunjom=Joslin|isem=Ben Mifsud|data=2024-05-25|data-aċċess=2024-06-20}}</ref> |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://fade-into-obscurity.bandcamp.com/album/the-grief-aftermath|titlu=the grief aftermath, by fade into obscurity|sit=fade into obscurity|lingwa=en|data-aċċess=2024-06-20}}</ref> | |- |9 |Il-Baħħ u Jien |[[Christian Arding]] |Video<ref>{{Ċita web|url=https://timesofmalta.com/article/video-lghanja-talpoplu-winning-song-launched.1088182|titlu=Video for ‘L-Għanja tal-Poplu’ winning song launched|data=2024-03-08|sit=Times of Malta|lingwa=en-gb|data-aċċess=2024-03-09}}</ref> |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=iFqSQTJYW9k|titlu=Il-Baħħ u Jien|kunjom=Arding|isem=Christian|data=9 Marzu 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |10 |Let You In |[[Tara Formosa]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/0rHHa995WXIvwkI8uVNjQw|titlu=Let You In|kunjom=Formosa|isem=Tara|data=10 Marzu 2024|sit=Spotify|lingwa=mt|data-aċċess=2024-03-16}}</ref> | |- |14 |Language |[[Berne]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=zFUJUweNwZ4|titlu=Language|kunjom=Berne|data=14 Marzu 2024|sit=YouTube}}</ref> / Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/12gbdsXbuR9Sb3GhYrc4T3|titlu=Language|kunjom=Berne|data=14 Marzu 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |15 |L-Akbar Ġrajja: Innijiet b'Rabta mal-Passjoni tal-Mulej |[[Ray Sciberras]] / [[Anselm Sciberras]] - Francesca, Paul, u [[Dorothy Bezzina]] |Album |CD biss imħabbra fuq Facebook<ref>{{Ċita web|url=https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=391963260220667&id=100082209881197|titlu=L-Akbar Ġrajja|kunjom=Kunsill Lokali tal-Ħamrun|data=15 Marzu 2024|sit=Facebook|lingwa=mt}}</ref> | |- |15 |Unum Remix Tracks |[[Ġenn]] |EP |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://genntheband.bandcamp.com/album/unum-remix-tracks|titlu=unum remix tracks, by ĠENN|sit=ĠENN|lingwa=en|data-aċċess=2024-03-26}}</ref> | |- |17 |Count This |Soular Plex / [[ONE11]] feat. [[Zion not Zeeyon]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=t--YNHUnv-E|titlu=Soular Plex - Count This|kunjom=ONE11|data=17 Marzu 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |19 |Survivor |Klinsmann |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=xVNsDnmiNvk|titlu=Survivor|kunjom=Klinsmann|data=19 Marzu 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> |Q |- |21 |Gardjola |[[Vince Fabri]] |EP |Soundcloud<ref>{{Ċita web|url=https://soundcloud.com/vincefabri/sets/gardjola|titlu=GARDJOLA|kunjom=Fabri|isem=Vince|sit=SoundCloud|lingwa=|data-aċċess=2024-11-16}}</ref> | |- |22 |Toni Tagħna |[[ONE11]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=xROTRzOLMy4|titlu=Toni Tagħna|kunjom=ONE11|data=22 Marzu 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |22 |Compound |[[Oxygyn]] |Album |Vinyl only<ref>{{Ċita web|url=https://shop.trackagescheme.com/event/oxygyn-compound-album-launch/|titlu=OXYGYN {{!}} COMPOUND Album Launch|sit=Trackage Scheme|data-aċċess=2024-03-16}}</ref> | |- |23 |Happier Now |[[Benny Blue]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=mYSwo3-GKxk|titlu=Happier Now|kunjom=Benny Blue|data=23 Marzu 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |23 |You Want Me |[[Claire Marante]] |Single |YouTube (audio only)<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=P2veovMHRs0|titlu=You Want Me|kunjom=Marante|isem=Claire|data=23 Marzu 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |23 |Hell Bound |[[Andre Camilleri]] |Album |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://andrecamilleri.bandcamp.com/album/hell-bound|titlu=Hell Bound, by Andre Camilleri|sit=Andre Camilleri|lingwa=en|data-aċċess=2024-04-12}}</ref> | |- |23 |Fallakka |[[Tarzna (mużika)|Tarzna]] |EP |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://tarzna.bandcamp.com/album/fallakka|titlu=Fallakka, by Tarzna|sit=Tarzna|lingwa=en|data-aċċess=2024-04-13}}</ref> | |- |24 |3 Regoli |[[Lokko]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=oVk5mFCOOB8|titlu=3 Regoli|kunjom=Lokko|data=24 March 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |25 |Ġranet Sbieħ |[[SterjoTipi]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=HTimvHYB10E|titlu=Granet Sbieħ|kunjom=SterjoTipi|data=25 Marzu 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |26 |Out of Outlaws |[[Current Daze]] |Lyric video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=VAOLrErc5Xc|titlu=Out of Outlaws|kunjom=Current Daze|data=26 March 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |27 |Tħallinix |[[A Lily]] |Single |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://kewnrecords.bandcamp.com/track/t-allinix|titlu=Tħallinix, by A Lily|sit=Kewn Records|lingwa=en|data-aċċess=2024-03-27}}</ref> | |- |31 |Weġgħet Żgħar |[[TroffaĦamra]] |Album |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://troffahamra.bandcamp.com/album/we-g-at-g-ar|titlu=Weġgħat Żgħar|kunjom=TroffaĦamra|sit=TroffaĦamra|lingwa=mt|data-aċċess=2024-03-16}}</ref> | |- |31 |Soft and Clear |[[Das Birthday Girl]] |Album |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://dasbirthdaygirl.bandcamp.com/album/soft-and-clear|titlu=Soft and Clear, by Das Birthday Girl|sit=Das Birthday Girl|lingwa=en|data-aċċess=2024-04-04}}</ref> / Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/album/0yxTpTnyZOKm4seKzRcYmM|titlu=Soft and Clear|kunjom=Das Birthday Girl|data=31 Marzu 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |} === April === {| class="wikitable" |+ !Data !Titlu !Artist/i !Mod !Referenzi u/jew noti !Wikidata |- |3 |Gatt Groove |[[Sfera]] |Album<ref>{{Ċita web|url=https://kreattivita.org/events/|titlu=Events Archive|data=2024-03-16|sit=Fondazzjoni Kreattività|lingwa=en-GB|data-aċċess=2024-03-16}}</ref> |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/album/4Or2ERgIhiZDLIYmwklmKN|titlu=Gatt Groove|kunjom=Sfera|data=5 April 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |3 |Kung Fu Karate |[[Brodu]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=qH_mxyWmlpQ|titlu=Kung Fu Karate|kunjom=Brodu|data=3 April 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |4 |Time in Bottle |[[Charles Busuttil]] & Fabrizio Fedele |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/1m3LqmiKWhLAFuHadsfQ3W|titlu=Time in a Bottle|kunjom=Busuttil|isem=Charles|kunjom2=Fedele|isem2=Fabrizio|data=4 April 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |4 |Meta Jaqa' l-Ħoss |[[One11]] |Album<ref>{{Ċita web|url=https://timesofmalta.com/article/hiphop-rising-star-one11-releases-album.1090697|titlu=Hip-hop rising star ONE11 releases album|data=2024-04-10|sit=Times of Malta|lingwa=en-gb|data-aċċess=2024-04-10}}</ref> |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/album/6XhthGGGFjX8Pfxl5faN7r|titlu=Meta Jaqa' l-Ħoss|kunjom=ONE11|data=4 April 2024|sit=Spotify|lingwa=mt}}</ref> | |- |5 |Saru l-Qamar |[[A Lily]] |Album<ref>{{Ċita web|url=https://timesofmalta.com/article/watch-how-haunting-voices-maltese-emigrants-inspired-new-music.1090158|titlu=Watch: How the haunting voices of Maltese emigrants inspired new music|kunjom=Magr|isem=Giuiia|data=2024-03-31|sit=Times of Malta|lingwa=en-gb|data-aċċess=2024-04-01}}</ref> |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://kewnrecords.bandcamp.com/album/saru-l-qamar|titlu=Saru l-Qamar, by A Lily|sit=Kewn Records|lingwa=mt|data-aċċess=2024-03-16}}</ref> | |- |5 |Kull Par Għal Paru |[[Maria Zahra Brincat]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/60gHwSfG4KuhUy60ZbE6xv|titlu=Kull Par Għal Paru|kunjom=Zahra Brincat|isem=Maria|data=5 April 2024|sit=Spotify|lingwa=mt}}</ref> | |- |6 |Causatum |[[Jes Psaila]] - [[The Hinge Project]] |Album<ref>{{Ċita web|url=https://www.ticketline.com.mt/bookings/Shows.aspx?ProductionId=1093|titlu=Jes Psaila The Hinge Project - 'Causatum' - Album Launch|sit=www.ticketline.com.mt|data-aċċess=2024-03-16}}</ref> |Vinyl only | |- |11 |Regional Road |[[DJ Gorg Borg]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/7x6fH2n7K8d0OnOZPVJk0O|titlu=Regional Road|kunjom=DJ Gorg Borg|data=11 April 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |11 |Wild Things (a live album) |[[Alexandra Alden]] |Album |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://alexandraalden.bandcamp.com/album/wild-things-a-live-album|titlu=wild things (a live album), by Alexandra Alden|sit=Alexandra Alden|lingwa=en|data-aċċess=2024-05-02}}</ref> | |- |15 |Cupid |[[Gaia Cauchi]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=5ptncV5Mn10|titlu=Cupid|kunjom=Cauchi|isem=Gaia|data=15 April 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |15 |Electrify |[[Simon Pulo]] |Single |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://profoundsoundmusic.bandcamp.com/album/electrify|titlu=Electrify, by Simon Pulo|sit=Profound Sound Music|lingwa=en|data-aċċess=2024-05-01}}</ref> | |- |19 |Kusksu Clan |[[Brodu]] |Album |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://brodu.bandcamp.com/album/kusksu-clan|titlu=Kusksu Clan, by Brodu|sit=Brodu|lingwa=en|data-aċċess=2024-04-25}}</ref> | |- |19 |Cut, Paste, Rave N' Roll |[[Dolls for Idols]] |Album (reissue) |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://kewnrecords.bandcamp.com/album/cut-paste-rave-n-roll|titlu=Cut, Paste, Rave N' Roll, by Dolls For Idols|sit=Kewn Records|lingwa=en|data-aċċess=2024-05-01}}</ref> | |- |23 |Anxiety |[[Myles Azzopardi|Myles]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=RWGfOiPaXss|titlu=Anxiety|kunjom=Azzopardi|isem=Myles|data=23 April 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |24 |Ugly Duckling |[[Nikita Cardona|Kiita-C]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://brodu.bandcamp.com/album/kusksu-clan|titlu=Ugly Duckling|kunjom=Kiita-C|data=24 April 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |26 |What Are We Now? |[[Jon Guelas]] + [[Gaia Cauchi]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/2COv4MKLGtV2dxtrcQy7RV|titlu=What Are We Now?|kunjom=Guelas|isem=Jon|kunjom2=Cauchi|isem2=Gaia|data=26 April 2024}}</ref> | |- |26 |Infinity |[[Denzel Jo Armani]] feat. [[Drakard]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/album/2GUbAQLUzDBf0MtLbJL8Zf|titlu=Infinity|kunjom=Armani|isem=Denzel Jo|data=26 April 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |26 |Trios, Had To Happen |[[Glen Montanaro]] & [[Carsten Landors]] |Album |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/album/2q2mYNZw0HNrGwbj7vvQCR|titlu=Trios, Had To Happen|kunjom=Montanaro|isem=Glen|kunjom2=Landors|isem2=Carsten|data=24 April 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |27 |Serquli |[[Edward Mifsud (mużiċist)|Edward Mifsud]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=1F8Q2xmh14M|titlu=Serquli|kunjom=Mifsud|isem=Edward|data=27 April 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |29 |Can't Be Stopped |[[Owen Leuellen]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=gfZmT-0Fl24|titlu=Can't Be Stopped|kunjom=Leuellen|isem=Owen|data=29 April 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |} === Mejju === {| class="wikitable" |+ !Data !Titlu !Artist/i !Mod !Referenzi u/jew noti !Wikidata |- |1 |Peace and Love |[[Manwel T]] |Single |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://manwelt.bandcamp.com/album/peace-and-love|titlu=Peace And Love, by MANWEL T|sit=MANWEL T|lingwa=en|data-aċċess=2024-05-01}}</ref> | |- |3 |Blame It On Me |[[Wayne]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/6dtCCN8dq1r4GI7JDmYs5v|titlu=Blame It On Me|kunjom=_|isem=Wayne|data=3 May 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |4 |Heal Me |[[Chess Galea]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=9kXvKyaa1Ag|titlu=Heal Me|kunjom=Galea|isem=Chess|data=4 May 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |5 |Għanja lil Ġużi |[[Amber Bondin|Amber]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=3JlXY7yXEaQ|titlu=Għanja lil Ġużi|kunjom=Bondin|isem=Amber|data=5 Mejju 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |7 |Lost in the Wilderness |[[Andre Camilleri]] |Album |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://andrecamilleri.bandcamp.com/album/lost-in-the-wilderness|titlu=Lost In The Wilderness, by Andre Camilleri|sit=Andre Camilleri|lingwa=en|data-aċċess=2024-06-08}}</ref> | |- |9 |Mhux il-Ħin |[[Kym Pepe]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=Urhln1wdHnw|titlu=Mhux il-Ħin|kunjom=Pepe|isem=Kym|data=9 Mejju 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |10 |Cosmic Dance |[[Sound Synthesis]] |EP |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://eudemonia.bandcamp.com/album/cosmic-dance|titlu=Cosmic Dance, by Sound Synthesis|sit=Eudemonia|lingwa=en|data-aċċess=2024-04-15}}</ref> | |- |10 |Ethereal |[[Bahjat]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=h_Ieg2_hfnc|titlu=Ethereal|kunjom=Bahjat|data=10 Mejju 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |10 |Shaw Enuff |[[Tom Caruana]] |Album |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://tomcaruana-teasea.bandcamp.com/album/shaw-enuff|titlu=Shaw Enuff, by Tom Caruana|sit=Tom Caruana|lingwa=en|data-aċċess=2024-06-10}}</ref> | |- |11 |Mingħajr Kliem (Acoustic) |[[Keith Zammit Mintoff]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=j2ymDQylEF8|titlu=Mingħajr Kliem|kunjom=Zammit Mintoff|isem=Keith|data=11 Mejju 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |13 |Teatime |[[Chasing Pandora]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=mDcHSleCfm0|titlu=Teatime|kunjom=Chasing Pandora|data=13 May 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |13 |Rita |[[Kapitlu Tlettax]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=3HlLyw-_LBQ|titlu=Rita|kunjom=Kapitlu Tlettax|data=13 Mejju 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |15 |Lose |[[Sarah Bonnici]] |Single<ref>{{Ċita web|url=https://maltadaily.mt/sarah-bonnici-announces-new-song-days-after-eurovision-performance/|titlu=Sarah Bonnici Announces New Song Days After Eurovision Performance|kunjom=MaltaDaily|data=2024-05-11|lingwa=en-GB|data-aċċess=2024-05-11}}</ref> |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/2Ni0ZV99EezHJeLEP3lbPj|titlu=Lose|kunjom=Bonnici|isem=Sarah|data=15 Mejju 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |15 |The Final Chapter |[[Sammy Murgo]] |Album |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/album/1kIQtsGtsMRXeUUGoGdUFa|titlu=The Final Chapter|kunjom=Murgo|isem=Sammy|data=15 Mejju 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |16 |ok ok ok |[[Anthea Gatt|Anthea]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=EkGvj62HdcM|titlu=ok ok ok|kunjom=Gatt|isem=Anthea|data=16 Mejju 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |17 |Alka |[[Tribali]] |Album |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/album/2pdwv6mDdg9iEmVIMkWGwu|titlu=Alka|kunjom=Tribali|data=17 Mejju 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |18 |Il-Ballata tal-Hiblu Tlieta |[[Gabriel Schembri]] u [[Francesco Frendo]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=3Z0FRUuHF8E|titlu=Il-Ballata tal-Hiblu Tlieta|kunjom=Schembri|isem=Gabriel|kunjom2=Frendo|isem2=Francesco|sit=YouTube|lingwa=mt|data-aċċess=18 Mejju 2024}}</ref> | |- |19 |On My Mind |[[Jake Bartolo|Jake]] |Lyric video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=5_hFAdyZsMo|titlu=On My Mind|kunjom=Bartolo|isem=Jake|data=19 Mejju 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |23 |About You |[[Kayati]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=WYyoXF0RIZ8|titlu=About You|kunjom=Kayati|data=23 Mejju 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> |[[wikidata:Q127327719|Q127327719]] |- |23 |Waves |[[Berne]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=FpxaUWyogIA|titlu=Waves|kunjom=Berne|data=23 Mejju 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |24 |Raġġ |[[Edward Mifsud (mużiċist)|Edward Mifsud]] |Album<ref>{{Ċita web|url=https://timesofmalta.com/article/orchestral-progressive-rock-concert-due-staged-astra-theatre.1092057|titlu=Orchestral progressive rock concert to be held at Astra Theatre|data=2024-05-08|sit=Times of Malta|lingwa=en-gb|data-aċċess=2024-05-08}}</ref> | | |- |24 |Blessed |[[Ben Miller]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=fwhYzPT_An0|titlu=Blessed|kunjom=Miller|isem=Ben|data=24 Mejju 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |28 |Tagħmel X'Tagħmel |[[ONE11]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=YW-w2GKE8WA|titlu=Tagħmel X'Tagħmel|kunjom=ONE11|data=28 Mejju 2024|sit=YouTubew|lingwa=mt}}</ref> | |- |29 |Easy Love |[[nosnow/noalps]] |Single |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://nosnownoalps.bandcamp.com/album/easy-love|titlu=Easy Love, by nosnow/noalps|sit=nosnow/noalps|lingwa=en|data-aċċess=2024-05-31}}</ref> | |- |30 |Sonic Expansion |[[Acidulant]] |EP |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://gatedrecordings.bandcamp.com/album/sonic-expansion|titlu=Sonic Expansion, by Acidulant|sit=Gated|lingwa=en|data-aċċess=2024-06-10}}</ref> | |- |31 |Jewel of the Nile |[[Chris Goa]] & [[George Curmi l-Pusé]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/album/3QWoSniesuEmIyGhvT9dKU|titlu=Jewel of the Nile|kunjom=Goa|isem=Chris|kunjom2=Curmi l-Pusé|isem2=George|data=31 Mejju 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |} === Ġunju === {| class="wikitable" |+ !Data !Titlu !Artist/i !Mod !Referenzi u/jew noti !Wikidata |- |2 |Jail on My Mind |[[Clinton Walletking]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=3yrt4SOJOMY|titlu=Jail on My Mind|kunjom=Walletking|isem=Clinton|data=2 Ġunju 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |6 |Bloodstream Waterfall Cannonball |[[Eyes to Argus]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=0eqZtG7bpTo|titlu=Bloodstream Waterfall Cannonball|kunjom=Eyes to Argus|data=6 Ġunju 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |7 |Lost in Love |[[Jas Rolyn]] |Lyric video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=ZZBKLkv26RQ|titlu=Lost in Love (Lyric Video)|kunjom=Rolyn|isem=Jas|data=7 Ġunju 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |7 |Sold Cheap |[[Jim Hickey|Ħelwa]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=9bo8vKIwHlQ|titlu=Sold Cheap|kunjom=Hickey|isem=Jim|data=7 Ġunju 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |7 |Manwel T meets Zion Train |[[Manwel T]] & [[Zion Train]] |EP |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://manwelt.bandcamp.com/album/manwel-t-meets-zion-train|titlu=MANWEL T meets ZION TRAIN, by Zion Train & Manwel T|sit=MANWEL T|lingwa=en|data-aċċess=2024-06-07}}</ref> | |- |7 |The Upside Down |[[Carlo Muscat]] + [[Tony Tixier]] |EP |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://carlomuscat.bandcamp.com/album/the-upside-down|titlu=The Upside Down, by Carlo Muscat and Tony Tixier|sit=Carlo Muscat|lingwa=en|data-aċċess=2024-06-17}}</ref> | |- |10 |Eternità |[[Avenue Sky]] |Lyric video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=NKCewdEofG4|titlu=Eternità|kunjom=Avenue Sky|data=10 Ġunju 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |12 |Memories |[[Micimago]] & [[Ryan Hili]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/3VEpQRfJ3ipyGqKZ3VXfQl|titlu=Memories|kunjom=Micimago|kunjom2=Hili|isem2=Ryan|data=12 Ġunju 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |12 |Gass Freestyle |[[Owen Leuellen]] |Lyric video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=XNONFxn-nKY|titlu=Gass Freestyle (Lyric Video)|kunjom=Luellen|isem=Owen|data=12 Ġunju 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |13 |Lost in Love |Jas Rolyn |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=hbFf0vE-kUo|titlu=Lost in Love (Official Video)|kunjom=Rolyn|isem=Jas|data=13 Ġunju 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |13 |Over the Moon |[[The Stents]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=5JPaxYbGgF0|titlu=Over the Moon|kunjom=The Stents|data=13 Ġunju 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |13 |Lacrime Moët |[[Emma Muscat]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=XUe_ZRdzUxg|titlu=Lacrime Moët|kunjom=Muscat|isem=Emma|data=13 Ġunju 2024|sit=YouTube|lingwa=it}}</ref> | |- |14 |Dalgħodu |[[Kym Pepe]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=0LV4k6anV7w|titlu=Filgħodu|kunjom=Pepe|isem=Kym|data=14 Ġunju 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |14 |Skarta |[[Il-Majċa]] |Lyric video |Facebook<ref>{{Ċita web|url=https://www.facebook.com/watch/?v=1275656930075481|titlu=Skarta|kunjom=Lanzon|isem=Eugenio|data=14 Ġunju 2024|sit=Facebook|lingwa=mt}}</ref> | |- |15 |Gone By |[[Franco Tartaglia]] ft. [[Analise Mifsud]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=oHaX7NGUwqE|titlu=Gone By|kunjom=Tartaglia|isem=Franco|kunjom2=Mifsud|isem2=Analise|data=15 Ġunju 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |17 |John Doe |[[13 Years Later]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/1caEiEBfdjoE4TSItSRcjC|titlu=John Doe|kunjom=13 Years Later|data=17 Ġunju 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |18 |John Doe |13 Years Later |Lyric video<ref>{{Ċita web|url=https://newsbook.com.mt/13-years-later-lura-fix-xena-muzikali-maltija/|titlu=13 Years Later lura fix-xena mużikali Maltija|kunjom=Zammit|isem=Frederick|data=23 Ġunju 2024|sit=Newsbook|lingwa=mt}}</ref> |Facebook<ref>{{Ċita web|url=https://www.facebook.com/watch/?v=3824807151070895|titlu=John Doe (lyric video)|kunjom=13 Years Later|data=18 Ġunju 2024|sit=Facebook|lingwa=en}}</ref> | |- |20 |Just Because |[[Clinton Walletking]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/album/5sJwEHO01SDOTANFJFblvb|titlu=Just Because|kunjom=Walletking|isem=Clinton|data=20 Ġunju 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |21 |Better in Pink |[[Jessica Grech]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=ZAeiUbIWxRw|titlu=Better in Pink|kunjom=Grech|isem=Jessica|data=21 Ġunju 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |21 |Fir-Ramla l-Ħamra |[[The JoyGivers]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=VFvoki1xba0|titlu=Fir-Ramla l-Ħamra|kunjom=The JoyGivers|data=21 Ġunju 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |22 |Tlaqna sal-Bajja |[[Deborah C]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/03xcH7TU1ISjOlvoZuQUmS|titlu=Tlaqna sal-Bajja|kunjom=C|isem=Deborah|data=22 Ġunju 2024|sit=Spotify|lingwa=mt}}</ref> | |- |24 |Zabbeth / Vaulderie |[[Zabbeth]] / Vaulderie |Album (split) |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://zabbeth.bandcamp.com/album/zabbeth-vaulderie|titlu=Zabbeth/Vaulderie, by ZABBETH, VAULDERIE|sit=ZABBETH|lingwa=en|data-aċċess=2024-05-23}}</ref> | |- |26 |Movin' |[[Moira Stafrace]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=o8ovaSJEbTQ|titlu=Movin'|kunjom=Stafrace|isem=Moira|data=26 Ġunju 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |} === Lulju === {| class="wikitable" |+ !Data !Titlu !Artist/i !Mod !Referenzi u/jew noti !Wikidata |- |3 |Long Wait (Medieval Rework) |[[Robert Farrugia]] & Welleda Muller |Single |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://robertfarrugia.bandcamp.com/track/long-wait-medieval-rework|titlu=Long Wait (Medieval Rework), by Robert Farrugia, Welleda Muller|sit=Robert Farrugia|lingwa=en|data-aċċess=2024-07-22}}</ref> | |- |4 |Your Piece (single) |[[Eyes to Argus]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=p0YR7vjkXFA|titlu=Your Piece|kunjom=Eyes to Argus|data=4 Lulju 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |4 |Alien Grace |[[Alien Grace]] |Album |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://aliengrace.bandcamp.com/album/alien-grace|titlu=Alien Grace, by Alien Grace|sit=Alien Grace|lingwa=en|data-aċċess=2024-07-26}}</ref> | |- |5 |Hero |[[Aidan Cassar|Aidan]] |Lyric video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=aK6OoqByo2w|titlu=Hero (lyric video)|kunjom=Cassar|isem=Aidan|data=5 Lulju 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |5 |Same Old Story |Midnight (feat. [[Joe Roscoe]] + [[Kevin Paul]]) |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/0LW8u0ZiPrkQkXmZN4AXUk|titlu=Same Old Story|kunjom=Midnight|kunjom2=Roscoe|isem2=Joe|kunjom3=Paul|isem3=Kevin|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |8 |Aunt Sally (Stop the Abuse) |[[Brian Farrugia]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=q51smTfoDHo|titlu=Aunt Sally (Stop the Abuse)|kunjom=Farrugia|isem=Brian|data=8 Lulju 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |9 |Clouds |[[Andre Camilleri]] |Album |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://andrecamilleri.bandcamp.com/album/clouds|titlu=Clouds, by Andre Camilleri|sit=Andre Camilleri|lingwa=en|data-aċċess=2024-07-09}}</ref> | |- |9 |Tlaqna sal-Bajja |[[Deborah C]] |Lyric video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=X9taasy0e2o|titlu=Tlaqna sal-Bajja|kunjom=C|isem=Deborah|data=9 Lulju 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |10 |Rajtek |[[Andrew Zammit]] |Single |YouTube audio only<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=L2eMfYFfmig|titlu=Rajtek|kunjom=Zammit|isem=Andrew|data=10 Lulju 2024|sit=YouTube (via CDBaby)|lingwa=mt}}</ref> | |- |11 |Vjaġġ Sabiħ |[[Kantera]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=WUvwshyHIbA|titlu=Vjaġġ Sabiħ|kunjom=Kantera|data=11 Lulju 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |11 |Modern Society |[[The Rifffs]] |Video<ref>{{Ċita web|url=https://timesofmalta.com/article/the-rifffs-back-new-single.1095200|titlu=The Rifffs are back with a new single|data=2024-07-11|sit=Times of Malta|lingwa=en-gb|data-aċċess=2024-07-11}}</ref> |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=I2q9HTN2xVw|titlu=Modern Society|kunjom=The Rifffs|data=11 Lulju 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |12 |Memphis Mac |[[Memphis Mac]] |Album |YouTube audio only<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/playlist?list=OLAK5uy_lYGP-Hr-I_3pb2GlNnHT7F1daFF2rNhaA|titlu=Memphis Mac|kunjom=Memphis Mac|data=12 Lulju 2024|sit=YouTube playlist|lingwa=en}}</ref> | |- |12 |Naddatta |[[Cher Camilleri]] |Album |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/album/5vaU5mdCAlDjhhyeOCvHhM|titlu=Naddatta|kunjom=Camilleri|isem=Cher|data=12 Lulju 2024|sit=Spotify|lingwa=mt}}</ref> | |- |12 |Something Real |[[Klinsmann]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/1diddE3WchZvpyuFUBDCBc|titlu=Something Real|kunjom=Coleiro|isem=Klinsmann|data=12 Lulju 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> |Q |- |12 |Local Popular Songs Vol.1 |[[Capitol K]] |Album |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://capitolk.bandcamp.com/album/local-popular-song-vol-1|titlu=Local Popular Song Vol.1, by Capitol K|sit=Capitol K|lingwa=en|data-aċċess=2024-07-26}}</ref> | |- |17 |Visions of Transcendence |[[Simon Sammut]] |Album<ref>{{Ċita web|url=https://simonsammut.com/shop|titlu=Simon Sammut - Shop|sit=simonsammut.com|data-aċċess=2024-07-27}}</ref> |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://simonsammut.bandcamp.com/album/visions-of-transcendence|titlu=Visions of Transcendence, by Simon Sammut|sit=Simon Sammut|lingwa=en|data-aċċess=2024-08-01}}</ref> | |- |18 |Happier |[[Shaun Farrugia]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=eymz8PoA__E|titlu=Happier|kunjom=Farrugia|isem=Shaun|data=18 Lulju 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |19 |Reroot |[[Eyes to Argus]] |Album |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://eyestoargus.bandcamp.com/album/reroot|titlu=Reroot, by Eyes to Argus|sit=Eyes to Argus|lingwa=en|data-aċċess=2024-06-08}}</ref> | |- |19 |Holding Back |[[Tara Formosa]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/0NrUa5YD2e4JtDJqLD9Jsj|titlu=Holding Back|kunjom=Formosa|isem=Tara|data=19 Lulju 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |19 |Rajtek |Andrew Zammit |Lyric video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=011vvxtx9eM|titlu=Rajtek (FILMAT BIL-LIRIKA)|kunjom=Zammit|isem=Andrew|data=19 Lulju 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |19 |Stronger (remix) |[[Krista Šujak]] |Lyric video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=2Ov68deYV2g|titlu=Stronger (remix)|kunjom=Šujak|isem=Krista|data=19 Lulju 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |20 |Manwel T meets Dubmatix |Dubmatix & [[Manwel T]] |EP |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://manwelt.bandcamp.com/album/manwel-t-meets-dubmatix|titlu=MANWEL T meets DUBMATIX, by Dubmatix & Manwel T|sit=MANWEL T|lingwa=en|data-aċċess=2024-07-22}}</ref> | |- |25 |You Never Get Enough |[[Berne]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=kXlr9ngRH64|titlu=You Never Get Enough|kunjom=Berne|data=25 Lulju 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |26 |Talking Back |[[The Busker]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=GvafexNQJhY|titlu=Talking Back|kunjom=The Busker|data=26 Lulju 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> |[[wikidata:Q128034394|Q128034394]] |- |26 |So Bored |[[Kurt Kind]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/27UNxGrlhJ6sd4woZnp2sa|titlu=So Bored|kunjom=Kind|isem=Kurt|data=26 July 2024|sit=open.spotify.com|lingwa=en|data-aċċess=2024-08-03}}</ref> | |- |27 |Salt Water |[[Neil Pantos]] |Album |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://battibatti.bandcamp.com/album/salt-water|titlu=Salt Water, by Neil Pantos|sit=Battibatti|lingwa=en|data-aċċess=2024-07-28}}</ref> | |- |30 |Naddatta |[[Cher Camilleri]] |EP |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://chercamilleri.bandcamp.com/album/naddatta|titlu=NADDATTA, by Cher Camilleri|sit=Cher Camilleri|lingwa=en|data-aċċess=2024-07-30}}</ref>''ħareġ fuq Spotify fit-12 ta' Lulju 2024'' | |} === Awwissu === {| class="wikitable" |+ !Data !Titlu !Artist/i !Mod !Referenzi u/jew noti !Wikidata |- |1 |Paradise |[[Matthew James Borg|Matthew James]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=tDG7tOitasw|titlu=Paradise|kunjom=Borg|isem=Matthew James|data=1 Awwissu 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |2 |Anxiety (acoustic) - A Cinematic Experience |[[Myles Azzopardi|Myles]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=z1ACfPALm5E|titlu=Anxiety - A Cinematic Experience|kunjom=Azzopardi|isem=Myles|data=2 Awwissu 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref><br />''ara verżjoni oħra fit-23 t'April 2024'' | |- |2 |I Confess |[[Megan May]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/3P5u7IuXgmCO7XauxgehUV|titlu=I Confess|kunjom=May|isem=Megan|data=2 Awwissu 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |8 |The Journey |[[Scallop Studios]] |EP |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/album/7oSM57SEsFMzeGlN2b7fiq|titlu=The Journey|kunjom=Scallop Studios|data=8 Awwissu 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |8 |The Journey to the Elder of the Shell |Scallop Studios |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=Jj9HVa3yPp4|titlu=The Journey to the Elder of the Shell|kunjom=Scallop Studios|data=8 Awwissu 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |8 |It's Alright |[[Kodin]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=rpoX10VLEF8|titlu=It's Alright|kunjom=Kodin|data=8 Awwissu 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |8 |Thank You |[[Karm Debattista]] mssp |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/6nbhjoscup9KG9ubcSkkt9|titlu=Thank you|kunjom=Debattista|isem=Karm|data=8 Awwissu 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |9 |S.W.E.A.T. |[[Kelsey Bellante]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=HyQBE1B6LdE|titlu=S.W.E.A.T.|kunjom=Bellante|isem=Kelsey|data=9 Awwissu 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |14 |Synthetic Panic |[[Current Daze]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/07q96k90hdVLwCnG2wrDcw|titlu=Synthetic Panic|kunjom=Current Daze|data=14 Awwissu 2024|sit=Spotify|lingwa=mt}}</ref> | |- |15 |Medieval [+] Ambient |[[Robert Farrugia]] |EP |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://robertfarrugia.bandcamp.com/album/medieval-ambient|titlu=Medieval [+] Ambient, by Robert Farrugia|lingwa=en|data-aċċess=2024-08-21}}</ref> | |- |19 |Modern Society Dub - Manwel T Mix |The Rifffs |Single |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://therifffs.bandcamp.com/track/modern-society-dub-manwel-t-mix|titlu=Modern Society Dub - Manwel T Mix, by The Rifffs MT|lingwa=en|data-aċċess=2024-08-19}}</ref> | |- |19 |Prescription |[[Chess Galea]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=Nev1jkBr1qM|titlu=Prescription|kunjom=Galea|isem=Chess|data=19 Awwissu 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |19 |Something Real |[[Klinsmann]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=rnOwIpnL7ek|titlu=Something Real|kunjom=Coleiro|isem=Klinsmann|data=19 Awwissu 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref>''<br />single maħruġa fit-12 ta' Ġunju 2024'' |Q |- |23 |Love Me |[[Cora Elizabeth Lewis|Cora]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=2E3EAbuHb9Y|titlu=Love Me|kunjom=Lewis|isem=Cora Elizabeth|data=23 Awwissu 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |24 |Once Again |[[Patryk Cutajar]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/4tgcDALagk1Y244W4vSU0V|titlu=Once Again|kunjom=Cutajar|isem=Patryk|data=24 Awwissu 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |27 |Prescription (Acoustic Version) |[[Chess Galea]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=wishPd9gUM4|titlu=Prescription (Acoustic Version)|kunjom=Galea|isem=Chess|data=27 Awwissu 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |27 |Losing Sleep |[[Gail Attard|Gail]], [[Glenn Sacco|Sacco]], [[Cathy K]] |Single<ref>{{Ċita web|url=https://www.melodija.eu/post/losing-sleep-press-release|titlu=Losing Sleep - Press Release|sit=www.melodija.eu|lingwa=en|data-aċċess=2024-08-30}}</ref> |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/0oqhANnXDWsvQU4D3EHZmc|titlu=Losing Sleep|kunjom=Sacco|isem=Glenn|kunjom2=Attard|isem2=Gail|kunjom3=Cathy K|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |28 |Għidli Min |[[Kapitlu Tlettax]] feat. Jessica |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=HKgtUG4_SBc|titlu=Għidli Min|kunjom=Kapitlu Tlettax feat. Jessica|data=28 Awwissu 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |29 |Ghost of the Blues |[[Lighthouse (band)|Lighthouse]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=NcmZa0JcNlk|titlu=Ghost of the Blues|kunjom=Lighthouse|data=29 Awwissu 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |30 |Sometime Soon |[[Ryan Hili]] & [[Timea Farr]] |Single<ref>{{Ċita web|url=https://newsbook.com.mt/ryan-hili-u-timea-farr-jikkollaboraw-flimikien-bsometime-soon/?_gl=1*1rbxu5c*_up*MQ..*_ga*NzA0MzIwOTIzLjE3MjUwOTExMzQ.*_ga_3GTJ9WD5HH*MTcyNTA5MTEzNC4xLjAuMTcyNTA5MTEzNC42MC4wLjA.|titlu=Ryan Hili u Timea Farr jikkollaboraw flimikien b’Sometime Soon|kunjom=Zammit|isem=Frederick|data=31 Awwissu 2024|sit=Newsbook|lingwa=mt}}</ref> |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/6PUEvlWdLJph4YJJ1a4lOE?si=a7e1190459ec4301|titlu=Sometime Soon|kunjom=Hili|isem=Ryan|kunjom2=Farr|isem2=Timea|data=30 Awwissu 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |30 |Submission |[[From Sheep to Wolves]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=ER0F3VN0KzI|titlu=Submission|kunjom=From Sheep to Wolves|data=30 Awwissu 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |31 |Once Again |Patryk Cutajar |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=Efb_7qVNZWk|titlu=Once Again|kunjom=Cutajar|isem=Patryk|data=31 Awwissu 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |} === Settembru === {| class="wikitable" |+ !Data !Titlu !Artist/i !Mod !Referenzi u/jew noti !Wikidata |- |1 |Timeless Romance |[[Geo Debono]] |Video<ref>{{Ċita aħbar|kunjom=Zammit|isem=Frederick|data=4 Settembru 2024|titlu=Ballata Romantika mill-Kantawtur Geo Debono|url=https://newsbook.com.mt/ballata-romantika-mill-kantawtur-geo-debono/|pubblikazzjoni=Newsbook}}</ref> |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=l-Z9zM25xr0|titlu=Timeless Romance|kunjom=Debono|isem=Geo|data=1 Settembru 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |4 |Lies |[[Maria Cini]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=pyGzL-BRCiY|titlu=Lies|kunjom=Cini|isem=Maria|data=4 Settembru 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |5 |One and Only |[[Lyndsay Pace|Lyndsay]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=DmRIQulS5p8|titlu=One and Only|kunjom=Pace|isem=Lyndsay|data=5 Settembru 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |5 |Celestial Rhymes of Conviction |[[Current Daze]] |Album |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/album/7DOBpLRnMHhLzPocGqpCmd|titlu=Celestial Rhymes of Conviction|kunjom=Current Daze|data=5 Settembru 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |5 |Red Light |[[Nicole Frendo]] feat. [[Matt Blxck]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=Bllnm1M7QXA|titlu=Red Light|kunjom=Frendo|isem=Nicole|kunjom2=Blxck|isem2=Matt|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |7 |Nowhere |[[Andre Camilleri]] |Album |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://andrecamilleri.bandcamp.com/album/nowhere|titlu=Nowhere|kunjom=Camilleri|isem=Andre|data=7 Settembru 2024|sit=Bandcamp|lingwa=en}}</ref> | |- |14 |Morsa |[[Skald]] |Album<ref>{{Ċita web|url=https://www.fmt.com.mt/event-details/skald-morsa|titlu=SKALD MORSA|sit=FM Group|lingwa=en|data-aċċess=2024-06-17}}</ref> | | |- |17 |Oh No |[[The Rifffs]] |Single |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://therifffs.bandcamp.com/track/oh-no|titlu=Oh No, by The Rifffs MT|lingwa=en|data-aċċess=2024-09-23}}</ref> | |- |18 |20XX (An Open Letter to Myself) |[[Myles Azzopardi|Myles]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=XbRLHLxS4BM|titlu=20XX|kunjom=Azzopardi|isem=Myles|data=18 Settembru 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |18 |Silly Working Mule |[[Charlie Busuttil]] |Single |Audio only on YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://youtube.com/watch?v=EmDCZc-C4Y0?si=Cn_2FKaW4L-U1Guu|titlu=Silly Worrking Mule|kunjom=Busuttil|isem=Charlie|data=18 Settembru 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |18 |Nightmares |[[X-Tend]] |Video |Facebook<ref>{{Ċita web|url=https://www.facebook.com/watch/?v=500267416132041|titlu=Nightmares|kunjom=X-Tend|data=18 Settembru 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |20 |One-Time Story |[[Chasing Pandora]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=V-GnH_4f9CM|titlu=One-Time Story|kunjom=Chasing Pandora|data=20 Settembru 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |20 |Ejja |[[Matt Blxck]] X [[Erba']] |Lyric video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=EWbFu3yiu6g|titlu=Ejja|kunjom=Black|isem=Matt|kunjom2=Erba'|data=20 Settembru 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |20 |They Say! |[[El Ferr]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/1hz7A3kt6RDElGYLX2hZQd|titlu=They Say!|kunjom=El Ferr|data=20 Settembru 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |20 |Bobcat |[[Airport Impressions]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/3IcNmGumo7tMNuAeo26Che|titlu=Bobcat|kunjom=Airport Impressions|data=20 Settembru 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |23 |Destinazzjoni |[[SterjoTipi]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=q84ryI02YQk|titlu=Destinazzjoni|kunjom=SterjoTipi|data=23 Settembru 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |23 |Heart of the Med |[[Dean Muscat]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/1A5HpBOTa2NGLRoJi5tMy6|titlu=Heart of the Med|kunjom=Muscat|isem=Dean|data=23 Settembru 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |25 |Oh No |The Rifffs |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=M0Egaqs7Yco|titlu=Oh No|kunjom=The Rifffs|data=25 Settembru 2025|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |26 |Love You Like That |[[Sarah Bonnici]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=Qam7-18WbLk|titlu=Love You Like That|kunjom=Bonnici|isem=Sarah|data=26 Settembru 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |26 |1984–2024 |[[X-Tend]] |Album |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/album/7H9R16MpcPgZIPgYC8EEaE|titlu=X-Tend 1984–2024|kunjom=X-Tend|data=26 Settembru 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |28 |Fil-Ħolm |[[1905 (kantawtur)|1905]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/75NDdKAMAk4Ss2Dnv3BPyL|titlu=Fil-Ħolm|kunjom=1905|data=28 Settembru 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |} === Ottubru === {| class="wikitable" |+ !Data !Titlu !Artist/i !Mod !Referenzi u/jew noti !Wikidata |- |3 |Paint Sniffing Survivors |[[Fake Ophelia]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=vyWZffyw5PI|titlu=Paint Sniffing Survivors|kunjom=Fake Ophelia|data=3 Ottubru 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |4 |Paint Sniffing Survivors |Fake Ophelia |Single |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://fakeophelia.bandcamp.com/track/paint-sniffing-survivors-2|titlu=Paint Sniffing Survivors, by Fake Ophelia|sit=Fake Ophelia|lingwa=en|data-aċċess=2024-10-04}}</ref> | |- |4 |Orqod (that bb mix) |[[Joon]] |SIngle |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://templeofjoon.bandcamp.com/track/orqod-that-bb-remix|titlu=Orqod (that bb Remix), by JOON|sit=JOON|lingwa=en|data-aċċess=2024-10-04}}</ref> | |- |4 |Boogeyman |[[Chess Galea]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=PQiox_Bx49c|titlu=Boogeyman|kunjom=Galea|isem=Chess|data=4 Ottubru 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |5 |The Weight Of It All |[[Chasing Pandora]] |Album<ref>{{Ċita web|url=https://www.melodija.eu/post/chasing-pandora-press-release|titlu=Chasing Pandora - press release|kunjom=Team|isem=Melodija|data=2024-09-17|sit=Melodija|lingwa=en|data-aċċess=2024-10-02}}</ref> |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://chasingpandora.bandcamp.com/album/the-weight-of-it-all|titlu=The Weight Of It All, by Chasing Pandora|sit=Chasing Pandora|lingwa=en|data-aċċess=2024-10-02}}</ref> + Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/album/4Gx0IGgfi6LJlR8oEU1FCB|titlu=The Weight of It All|kunjom=Chasing Pandora|data=5 Ottubru 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |11 |Franklin Calleja |[[Chains]] |Single<ref>{{Ċita web|url=https://newsbook.com.mt/franklin-calleja-jniedi-zewg-kanzunetti-godda/|titlu=Franklin Calleja Jniedi Żewġ Kanzunetti Ġodda|kunjom=Zammit|isem=Frederick|data=17 Settembru 2024|sit=Newsbook|lingwa=mt}}</ref> |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/3SH4jNqS0n7ID1fgMGLvJw|titlu=Chains|kunjom=Calleja|isem=Franklin|data=11 Ottubru 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |11 |Under Pressure |[[Matthew James Borg|Matthew James]] feat. [[Michela Pace|Michela]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/2M6G10L30jMnN1nvkC8R6Y|titlu=Under Pressure|kunjom=Borg|isem=Matthew James|data=11 Ottubru 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |13 |Oh No Dub - Manwel T Mix |[[The Rifffs]] |Single |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://therifffs.bandcamp.com/track/oh-no-dub|titlu=Oh No Dub, by The Rifffs MT|sit=The Rifffs MT|lingwa=en|data-aċċess=2024-10-19}}</ref> | |- |14 |Għidli |[[Mike Spiteri]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=my7uhhamNrQ|titlu=Għidli|kunjom=Spiteri|isem=Mike|data=14 Ottubru 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |17 |Under Pressure |Matthew James feat. Michela |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=VPRfmDZcmgM|titlu=Under Pressure|kunjom=Borg|isem=Matthew James|data=17 Ottubru 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |18 |Burnt Endz |[[Patryk Cutajar]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=miDdBsCvPSY|titlu=Burnt Endz|kunjom=Cutajar|isem=Patryk|data=18 Ottubru 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |19 |Spanish Drifter |Fake Ophelia |Single |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://fakeophelia.bandcamp.com/track/spanish-drifter-2|titlu=Spanish Drifter, by Fake Ophelia|sit=Fake Ophelia|lingwa=en|data-aċċess=2024-10-24}}</ref> | |- |22 |This World Will Break Your Heart |[[Andre Camilleri]] |Album |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://andrecamilleri.bandcamp.com/album/this-world-will-break-your-heart|titlu=This World Will Break Your Heart, by Andre Camilleri|sit=Andre Camilleri|lingwa=en|data-aċċess=2024-11-01}}</ref> | |- |24 |Loaded Gun |[[Eddie Fresco]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=96rFfbdydsQ|titlu=Loaded Gun|kunjom=Fresco|isem=Eddie|data=24 Ottubru 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |25 |The Body Is Only Light |[[Carlo Muscat]] |Album |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://carlomuscat.bandcamp.com/album/the-body-is-only-light|titlu=The Body Is Only Light, by Carlo Muscat|sit=Carlo Muscat|lingwa=en|data-aċċess=2024-10-19}}</ref> | |- |25 |Narċissista |[[Kapitlu Tlettax]] ft. [[Maria Christina]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=JD9INwMQ64I|titlu=Narċissista|kunjom=Kapitlu Tlettax|kunjom2=Maria Christina|data=25 Ottubru 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |25 |Sorry |[[Aidan Cassar|Aidan]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=nZfIG_px1sE|titlu=Sorry|kunjom=Cassar|isem=Aidan|data=25 Ottubru 2024|sit=YouTube|lingwa=en,mt}}</ref> | |- |25 |Help Me |[[Ozzy Lino]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=qWnFD_H91Rc|titlu=Help Me|kunjom=Ozzy Lino|data=25 Ottubru 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |27 |October Dreams |[[Nicole Magro]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=fB5fi7tNj4E|titlu=October Dreams|kunjom=Magro|isem=Nicole|data=27 Ottubru 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |29 |Għawdex Tiegħi |[[The JoyGivers]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=MmBRhS2uA_k|titlu=Għawdex Tiegħi|kunjom=The JoyGivers|data=29 Ottubru 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |31 |Ruinis Melitensis - Live |[[Saħħar (mużiċist Malti)|Saħħar]] |Album |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://sahhar.bandcamp.com/album/ruinis-melitensis-live|titlu=Ruinis Melitensis - Live, by Saħħar|sit=Saħħar|lingwa=en|data-aċċess=2024-11-23}}</ref> | |- |31 |789 |[[Berne]] |Album |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/album/6d6fteCNmisZhlqJMs0qer|titlu=789|kunjom=Berne|data=31 Ottubru 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |} == Novembru == {| class="wikitable" |+ !Data !Titlu !Artist/i !Mod !Referenzi u/jew noti !Wikidata |- |1 |Till I Can Gain Control Again |[[Fake Ophelia]] |Album |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://fakeophelia.bandcamp.com/album/till-i-can-gain-control-again|titlu=Till I Can Gain Control Again, by Fake Ophelia|sit=Fake Ophelia|lingwa=en|data-aċċess=2024-11-01}}</ref> | |- |1 |Be Still |Fake Ophelia |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=_YPvpqV74jM|titlu=Be Still|kunjom=Fake Ophelia|data=1 Novembru 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |1 |Momento Mori |[[Chellcy Reitsma]] |Album |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/album/33HoceNX7wVsK5563S10XE|titlu=Momento Mori|kunjom=Reitsma|isem=Chellcy|data=1 Novembru 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |4 |The Place Where No One Cries |[[Stephen Galea]] feat. [[Grace Debono]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=YhCt50drJ-w|titlu=The Place Where No One Cries|kunjom=Galea|isem=Stephen|kunjom2=Debono|isem2=Grace|data=4 Novembru 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |6 |Ballottra |[[Robert Farrugia]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=_7Vq4fvkVpU|titlu=Ballottra|kunjom=Farrugia|isem=Robert|data=6 Novembru 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |8 |Paper Boat |[[Klinsmann Coleiro|Klinsmann]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/0NdZzkMbePy3vUY3X7OegM|titlu=Paper Boat|kunjom=Coleiro|isem=Klinsmann|data=8 Novembru 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |9 |Ħallini |[[Daryl Jaymes]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=br4IJTSLIFw|titlu=Ħallini|kunjom=Jaymes|isem=Daryl|data=9 Novembru 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |10 |A. Voice Memo Covers |Fake Ophelia |EP |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://myfairlsdy.bandcamp.com/album/a-voice-memo-covers|titlu=A. Voice Memo Covers, by Fake Ophelia|sit=My Fair Lsdy Records|lingwa=en|data-aċċess=2024-11-23}}</ref> | |- |15 |Illum |[[Dario Bezzina]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/2NQ1UYuzwih3MXDcMvIKI3|titlu=Illum|kunjom=Bezzina|isem=Dario|data=15 Novembru 2024|sit=Spotify|lingwa=mt}}</ref> | |- |16 |Empire of Filth |[[Orami]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=sCeV2knaSx0|titlu=Empire of Filth|kunjom=Orami|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |17 |All I Need |[[Rita Pace]] |Lyric video |Facebook<ref>{{Ċita web|url=https://www.facebook.com/1213113204/videos/878338434465214/|titlu=All I Need|kunjom=Pace|isem=Rita|data=17 Novembru 2024|sit=Facebook|lingwa=en}}</ref> | |- |18 |Grazzi bil-Quddiem |[[Mistura (band)|Mistura]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=asHLVA7aYG8|titlu=Grazzi bil-Quddiem|kunjom=Mistura|data=18 Novembru 2024|sit=YouTube|lingwa=mt}}</ref> | |- |20 |Evil Gnome of Doom |[[Andre Camilleri]] |Album |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://andrecamilleri.bandcamp.com/album/evil-gnome-of-doom|titlu=Evil Gnome Of Doom, by Andre Camilleri|sit=Andre Camilleri|lingwa=en|data-aċċess=2024-11-28}}</ref> | |- |22 |Jubal |[[Patryk Cutajar]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=HRQer0LrKwk|titlu=Jubal|kunjom=Cutajar|isem=Patryk|data=22 Novembru 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |22 |Crossfire |[[Marc Storace|Storace]] |Album |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/album/6eBwCfuNkhOfpU9wkuVzuk|titlu=Crossfire|kunjom=Storace|data=22 Novembru 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |22 |Blue Eyed Angel |[[Mikayla]] |Lyric video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=o0ltQd9m2wY|titlu=Blue Eyed Angel (lyric video)|kunjom=Bajada|isem=Mikayla|data=22 Novembru 2024|sit=YouTube|lingwa=en}}</ref> | |- |22 |Cold November |[[Bennie Blue]] |Single |Spotify<ref>{{Ċita web|url=https://open.spotify.com/track/29i3MOWKeFQncfOqmsA56x|titlu=Cold November|kunjom=Bennie Blue|data=22 Novembru 2024|sit=Spotify|lingwa=en}}</ref> | |- |22 |Lost In Love (Falar De Amor) |[[Jas Rolyn]] & [[Rafa Mathias]] |Video |YouTube<ref>{{Ċita web|url=https://www.youtube.com/watch?v=JAbk7EPJjkQ|titlu=Lost in Love|kunjom=Rolyn|isem=Jas|kunjom2=Mathias|isem2=Rafa|data=22 Novembru 2024|sit=YouTube|lingwa=es,en}}</ref> | |} == Diċembru == {| class="wikitable" |+ !Data !Titlu !Artist/i !Mod !Referenzi u/jew noti !Wikidata |- |15 |Gargoyle |[[Orami]] |Album |Bandcamp<ref>{{Ċita web|url=https://orami.bandcamp.com/album/gargoyle|titlu=Gargoyle, by Orami|sit=ORAMI|lingwa=en|data-aċċess=2024-11-16}}</ref> | |} == Referenzi == {{Referenzi|20em}} [[Kategorija:Mużika]] [[Kategorija:Kultura Maltija]] [[Kategorija:2024 f'Malta]] [[Kategorija:Listi ta' mużika]] heqf62x7u5awsil9f8ybecsrz0utu1z 0 31195 317955 317827 2024-11-27T20:44:51Z ToniSant 4257 /* Novembru */ +unverified dob 317955 wikitext text/x-wiki '''Din hija lista ta' nies notevoli Maltin li mietu fl-2024.''' F'din il-lista jidhru biss ismijiet ta' nies li l-mewt tagħhom hija kkonfermata peremezz ta' rapport/i minn sorsi verifikabbli. Żidiet bla referenza għal sors verifikabbli jitneħħew minn hawn u jitpoġġew fil-[[Diskussjoni:Nies Maltin li mietu fl-2024|paġna ta' diskussjoni]] sakemm jiġu verifikati sew. Dwar kull persuna jinġabru biss dawn id-dettalji hawn: * Data: Isem u Kunjom, età (jew "??" meta din mhux magħrufa), għal xiex inhi magħrufa l-persuna, kawża tal-mewt (m'għandu jiddaħħal xejn meta mhux magħrufa uffiċjalment) - tagħrif ieħor f'każ ta' persuna li mhux inkluża f'Wikidata (eż. data tat-twelid), referenzi (għandu jkun hemm aktar minn waħda f'każ ta' nies aktar notevoli) '''''Nota:''' id-data tal-mewt m'għandix tkun dik ta' meta tħabbret imma ta' meta seħħet.'' ---- == Jannar == * 10: [[Alfred Cachia]], 85, ex-ħaddiem tal-gvern <ref>{{Ċita web|url=https://www.rip.com.mt/obituary/alfred-cachia-10-01-2024|titlu=Alfred Cachia - RIP.com.mt|kunjom=Gatt|isem=Thomas|kunjom2=|isem2=|sit=www.rip.com.mt|lingwa=en|data-aċċess=2024-01-14}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://www.gwida.mt/mt/alliena-s-sur-alfred-cachia-uffi-jal-ta---ivil-u-bniedem-rispettu-immens---david-casa|titlu="Ħalliena S-Sur Alfred Cachia, Uffiċjal Taċ-Ċivil U Bniedem Rispettuż Immens" - David Casa|kunjom=Cachia|isem=Bradley|sit=www.gwida.mt|lingwa=mt|data-aċċess=2024-01-14}}</ref> * 13: [[Tony Formosa]], 86, ex-kowċ tat-tim nazzjonali tal-futbol Malti <ref>{{Ċita web|url=https://timesofmalta.com/articles/view/former-malta-coach-tony-formosa-dies-aged-86.1077933|titlu=Former Malta coach Tony Formosa dies, aged 86|data=2024-01-13|sit=Times of Malta|lingwa=en-gb|data-aċċess=2024-01-14}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://newsbook.com.mt/imut-l-eks-kowc-nazzjonali-u-gurnalista-sportiv-tony-formosa/|titlu=Imut l-eks kowċ nazzjonali u ġurnalista sportiv Tony Formosa|kunjom=Zammit|isem=Frederick|data=2024-01-14|sit=Newsbook|lingwa=en-GB|data-aċċess=2024-01-14}}</ref> * 16: [[Antonio Micallef Trigona]], 71, maġistrat <ref>{{Ċita web|url=https://timesofmalta.com/articles/view/retired-magistrate-antonio-micallef-trigona-dies-aged-71.1078281|titlu=Retired magistrate Antonio Micallef Trigona dies aged 71|data=2024-01-16|sit=Times of Malta|lingwa=en-gb|data-aċċess=2024-01-16}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://timesofmalta.com/articles/view/appreciation-magistrate-antonio-micallef-trigona-19532024.1079208|titlu=Appreciation: Magistrate Antonio Micallef Trigona (1953-2024)|kunjom=Said|isem=Mark|data=2024-01-21|sit=Times of Malta|lingwa=en-gb|data-aċċess=2024-01-25}}</ref> * 21: [[Drew Warhurst]], 49, disinjatur tal-moda <ref>{{Ċita web|url=https://newsbook.com.mt/id-disinjatur-malti-drew-wurhurst-imut-ftit-granet-wara-ommu/|titlu=Id-disinjatur Malti Drew Warhurst imut ftit ġranet wara ommu|kunjom=Zammit|isem=Frederick|data=2024-01-22|sit=Newsbook|lingwa=en-GB|data-aċċess=2024-01-22}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://maltadaily.mt/emma-muscat-pays-tribute-to-late-designer-drew-warhurst/|titlu=Emma Muscat Pays Tribute To Late Designer Drew Warhurst|kunjom=MaltaDaily|data=2024-01-22|lingwa=en-GB|data-aċċess=2024-01-22}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://tvmnews.mt/en/news/maltese-designer-drew-warhurst-dies/|titlu=Maltese designer Drew Warhurst dies|kunjom=Rossitto|isem=Andrea|data=2024-01-22|lingwa=en-GB|data-aċċess=2024-01-22}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://lovinmalta.com/malta/tributes-pour-in-for-maltese-fashion-designer-drew-warhurst/|titlu=Tributes Pour In For Maltese Fashion Designer Drew Warhurst|kunjom=Tortell|isem=Ana|data=2024-01-22|lingwa=en-GB|data-aċċess=2024-01-22}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://timesofmalta.com/articles/view/popular-maltese-fashion-designer-drew-warhurst-dies.1079442|titlu=Popular Maltese fashion designer Drew Warhurst dies|kunjom=Magri|isem=Giulia|data=2024-01-22|sit=Times of Malta|lingwa=en-gb|data-aċċess=2024-01-22}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://whoswho.mt/en/renowned-fashion-designer-drew-warhurst-passes-away-suddenly|titlu=Renowned fashion designer Drew Warhurst passes away suddenly|kunjom=Tabone|isem=Fabrizio|sit=whoswho.mt|lingwa=en|data-aċċess=2024-01-22}}</ref> * 23: [[Joe Cassar Delia]], 80, tabib tal-familja u kandidat elettorali tal-Partit Laburista (twieled 22 ta' Dicembru 1943) <ref>{{Ċita web|url=https://one.com.mt/il-partit-laburista-jsellem-il-memorja-ta-joe-cassar-delia/|titlu=Il-Partit Laburista jsellem il-memorja ta’ Joe Cassar Delia - ONE|data=2024-01-23|lingwa=en-US|data-aċċess=2024-01-25}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://tvmnews.mt/en/news/partit-laburista-pays-tribute-to-joe-cassar-delia/|titlu=Partit Laburista pays tribute to Joe Cassar Delia|kunjom=Newsroom|isem=T. V. M.|data=2024-01-23|lingwa=en-GB|data-aċċess=2024-01-25}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://newsbook.com.mt/imut-it-tabib-joe-cassar-delia-eks-kandidat-tal-partit-laburista/|titlu=Imut it-tabib Joe Cassar Delia, eks kandidat tal-Partit Laburista|kunjom=Zammit|isem=Frederick|data=2024-01-23|sit=Newsbook|lingwa=en-GB|data-aċċess=2024-01-25}}</ref> * 25: [[Piju Spiteri]], 85, xandar u organizzatur <ref>{{Ċita web|url=https://netnews.com.mt/2024/01/25/imut-ix-xandar-piju-spiteri/|titlu=Imut ix-xandar Piju Spiteri|kunjom=Cremona|isem=Robert|data=2024-01-25|lingwa=en-US|data-aċċess=2024-01-25}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://newsbook.com.mt/imut-piju-spiteri-wiehed-mill-fundaturi-tal-malta-song-festival/|titlu=Imut Piju Spiteri, wieħed mill-fundaturi tal-Malta Song Festival|kunjom=Zammit|isem=Frederick|data=2024-01-26|sit=Newsbook|lingwa=mt|data-aċċess=2024-01-28}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://timesofmalta.com/articles/view/announcements-january-28-2024.1080561|titlu=Announcements – January 28, 2024|data=2024-01-28|sit=Times of Malta|lingwa=en-gb|data-aċċess=2024-01-28}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://eternalhonoring.com/piju-spiteri-obituary-in-loving-memory-of-piju-spiteri/|titlu=Piju Spiteri Obituary, In Loving Memory Of Piju Spiteri|data=2024-01-26|lingwa=en-US|data-aċċess=2024-01-28|arkivju-url=https://web.archive.org/web/20240128123227/https://eternalhonoring.com/piju-spiteri-obituary-in-loving-memory-of-piju-spiteri/|arkivju-data=2024-01-28|url-status=dead}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://timesofmalta.com/articles/view/appreciation-piju-spiteri.1082481|titlu=Appreciation: Piju Spiteri|kunjom=Mangion|isem=Fabian|data=2024-02-08|sit=Times of Malta|lingwa=en-gb|data-aċċess=2024-02-08}}</ref> * 29: [[Michael Mock]], 58, illużżjonista <ref>{{Ċita web|url=https://www.independent.com.mt/articles/2024-01-29/local-news/Magician-Michael-Mock-dies-ages-58-6736258180|titlu=Magician Michael Mock dies, ages 58 - The Malta Independent|sit=www.independent.com.mt|data-aċċess=2024-01-29}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://lovinmalta.com/news/news-human-interest/tributes-pour-in-for-deceased-maltas-got-talent-illusionist-michael-mock/|titlu=Tributes Pour In For Deceased Malta's Got Talent Illusionist Michael Mock|kunjom=Sciberras|isem=Clara|data=2024-01-29|lingwa=en-GB|data-aċċess=2024-01-29}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://timesofmalta.com/articles/view/malta-got-talent-participant-michael-mock-dies-aged-58.1080822|titlu=Malta's Got Talent participant Michael Mock dies aged 58|data=2024-01-29|sit=Times of Malta|lingwa=en-gb|data-aċċess=2024-01-29}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://maltadaily.mt/maltas-got-talent-michael-mock-passes-away/|titlu=Malta's Got Talent Michael Mock Passes Away|kunjom=MaltaDaily|data=2024-01-29|lingwa=en-GB|data-aċċess=2024-01-29}}</ref><ref>{{Ċita aħbar|data=29 Jan 2024|titlu="Għadni Taħt Xokk... Gwidajt Lil Michael Mock Fil-Maġija Meta Kellu Madwar 12-il Sena..." - Vanni Pulé|url=https://www.gwida.mt/mt/g-adni-ta-t-xokk-gwidajt-lil-michael-mock-fil-ma-ija-meta-kellu-madwar-12-il-sena---vanni-pul|pubblikazzjoni=Gwida}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://lovinmalta.com/lifestyle/maltas-got-talent/watch-mentalist-leaves-maltas-got-talent-judges-dumbstruck-with-mind-blowing-closing-act/|titlu=WATCH: Mentalist Leaves Malta's Got Talent Judges Dumbstruck With Mind-Blowing Closing Act|kunjom=Azzopardi|isem=Jean Paul|data=2020-10-05|lingwa=en-GB|data-aċċess=2024-01-29}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://www.independent.com.mt/articles/2022-11-13/local-news/Getting-to-know-Michael-Mock-6736247424|titlu=Getting to know Michael Mock - The Malta Independent|sit=www.independent.com.mt|data-aċċess=2024-01-29}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://newsbook.com.mt/imut-michael-mock-eks-partecipant-ta-maltas-got-talent/|titlu=Imut Michael Mock, eks parteċipant ta' Malta's Got Talent|kunjom=Zammit|isem=Frederick|data=2024-01-29|sit=Newsbook|lingwa=mt|data-aċċess=2024-01-29}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://timesofmalta.com/articles/view/announcements-february-1-2024.1081248|titlu=Announcements – February 1, 2024|data=2024-02-01|sit=Times of Malta|lingwa=en-gb|data-aċċess=2024-02-01}}</ref> == Frar == * 2: [[Joseph Ellul Vincenti]], 93, perit <ref>{{Ċita web|url=https://timesofmalta.com/articles/view/announcements-february-3-2024.1081722|titlu=Announcements – February 3, 2024|data=2024-02-03|sit=Times of Malta|lingwa=en-gb|data-aċċess=2024-02-05}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://www.theimperial.com.mt/publications/the-imperial-promotes-active-ageing-through-art/|titlu=The Imperial Promotes Active Ageing Through Art|kunjom=Borg|isem=Carina|data=2022-12-16|lingwa=en|data-aċċess=2024-02-05}}</ref> * 6: [[Louis Fsadni]], 82, eks kummissarju elettorali u direttur tal-istamperija tal-gvern <ref>{{Ċita web|url=https://one.com.mt/tithabbar-il-mewt-tal-eks-kummissarju-elettorali-louis-fsadni/|titlu=Titħabbar il-mewt tal-eks Kummissarju Elettorali Louis Fsadni - ONE|data=2024-02-06|lingwa=mt|data-aċċess=2024-02-06}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://netnews.com.mt/2024/02/06/imut-l-eks-kummissarju-elettorali-louis-fsadni/|titlu=Imut l-eks membru tal-management tal-Kummissjoni Elettorali Louis Fsadni|kunjom=Cremona|isem=Robert|data=2024-02-06|lingwa=en-US|data-aċċess=2024-02-06}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://newsbook.com.mt/imut-l-eks-kummissarju-elettorali-rivoluzzjonarju-louis-fsadni/|titlu=Imut l-eks Kummissarju Elettorali rivoluzzjonarju Louis Fsadni|kunjom=Mamo|isem=Matthew|data=2024-02-06|sit=Newsbook|lingwa=en-GB|data-aċċess=2024-02-06}}</ref> * 6: [[Sammy Murgo]], 87, sassofonista <ref>{{Ċita web|url=https://newsbook.com.mt/imut-il-muzicist-sammy-murgo/|titlu=Imut il-mużiċist Sammy Murgo|kunjom=Zammit|isem=Frederick|data=2024-02-07|sit=Newsbook|lingwa=en-GB|data-aċċess=2024-02-07}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://tvmnews.mt/news/imut-il-pijunier-tal-jazz-u-s-sassafonista-leggendarju-sammy-murgo/|titlu=Imut il-pijunier tal-jazz u s-sassofonista leġġendarju Sammy Murgo|kunjom=Vassallo|isem=Alvin|data=2024-02-07|lingwa=en-US|data-aċċess=2024-02-07}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://timesofmalta.com/articles/view/local-jazz-pioneer-legendary-saxophonist-sammy-murgo-dies.1082418|titlu=Jazz pioneer and legendary saxophonist Sammy Murgo dies|data=2024-02-07|sit=Times of Malta|lingwa=en-gb|data-aċċess=2024-02-07}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://timesofmalta.com/articles/view/tributes-flow-sammy-murgo-an-icon-maltese-jazz-scene-forever.1082496|titlu=Tributes flow for Sammy Murgo, 'an icon of the Maltese jazz scene forever'|kunjom=Galea Debono|isem=Fiona|data=2024-02-07|sit=Times of Malta|lingwa=en-gb|data-aċċess=2024-02-07}}</ref> * 16: [[Cliff d'Ugo]], 74, kitarrista u kantant (twieled 29 ta' Novembru 1949) <ref>{{Ċita web|url=https://newsbook.com.mt/imut-il-kantant-u-muzicist-cliff-dugo/|titlu=Imut il-kantant u mużiċist Cliff D'Ugo|kunjom=Zammit|isem=Frederick|data=2024-02-16|sit=Newsbook|lingwa=mt|data-aċċess=2024-02-17}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://timesofmalta.com/articles/view/announcements-february-18-2024.1084552|titlu=Announcements – February 18, 2024|data=2024-02-18|sit=Times of Malta|lingwa=en-gb|data-aċċess=2024-02-18}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://www.gwida.mt/mt/ihalli-d-dinja-l-kantant-u-muzcist-cliff-d-ugo---kien-parti-mill-gruppi-the-boys-u-the-country-brothers|titlu=Iħalli D-Dinja L-Kantant U Mużiċist Cliff D'Ugo - Kien Parti Mill-Gruppi The Boys U The Country Brothers|kunjom=Bellia|isem=Marija|sit=www.gwida.mt|lingwa=mt|data-aċċess=2024-02-19}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://www.melodija.eu/post/new-forces---malta-mourns-rock-pioneer---mu%C5%BCika-mu%C5%BCika|titlu=New Forces / Malta mourns rock pioneer / Mużika Mużika|kunjom=Team Melodija|isem=|data=2024-02-20|sit=Melodija|lingwa=en|data-aċċess=2024-02-21}}</ref> * 18: [[Franklyn Borg]], 41, sewwieq tad-drag racing <ref>{{Ċita web|url=https://newsbook.com.mt/imut-is-sewwieq-franklyn-borg-tal-malta-drag-racing-association/|titlu=Imut is-sewwieq Franklyn Borg tal-Malta Drag Racing Association|kunjom=Zammit|isem=Frederick|data=2024-02-18|sit=Newsbook|lingwa=mt|data-aċċess=2024-02-22}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://newsbook.com.mt/l-ahhar-tislima-lil-franklyn-borg-tinghata-nhar-is-sibt-fhal-safi/|titlu=L-aħħar tislima lil Franklyn Borg tingħata nhar is-Sibt f'Ħal Safi|kunjom=Zammit|isem=Frederick|data=2024-02-21|sit=Newsbook|lingwa=mt|data-aċċess=2024-02-22}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://www.gwida.mt/mt/l-a-ar-tislima-lil-franklyn-borg-ting-ata-s-sibt-li-ej-or-ra-al-ta-al-safi|titlu=L-Aħħar Tislima Lil Franklyn Borg Tingħata S-Sibt Li Ġej Ġor-Raħal Ta' Ħal Safi!|sit=www.gwida.mt|lingwa=mt|data-aċċess=2024-02-22}}</ref> == Marzu == * 4: [[Tony Agius (kantant)|Tony Agius]], 83, kantant <ref>{{Ċita web|url=https://newsbook.com.mt/imut-tony-agius-kien-kiteb-il-versi-tal-innu-tal-hamrun-spartans/|titlu=Imut Tony Agius; kien kiteb il-versi tal-innu tal-Ħamrun Spartans|kunjom=Zammit|isem=Frederick|data=4 Marzu 2024|sit=Newsbook|lingwa=mt}}</ref> * 7: [[Joe Cutajar]], 83, kantant u mużiċist <ref>{{Ċita web|url=https://timesofmalta.com/article/singer-joe-cutajar-dies-aged-83.1088155|titlu=Watch: Singer Joe Cutajar dies, aged 83|data=2024-03-07|sit=Times of Malta|lingwa=en-gb|data-aċċess=2024-03-08}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://lovinmalta.com/news/local/veteran-maltese-singer-joe-cutajar-dies-at-83/|titlu=Veteran Maltese Singer Joe Cutajar Dies At 83|kunjom=Sciberras|isem=Clara|data=2024-03-07|lingwa=en-GB|data-aċċess=2024-03-08}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://tvmnews.mt/news/imut-il-kantant-joe-cutajar/|titlu=Imut il-kantant Joe Cutajar|kunjom=Micallef|isem=Gaetano|data=2024-03-07|lingwa=mt|data-aċċess=2024-03-08}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://newsbook.com.mt/imut-il-kantant-joe-cuatajr/|titlu=Imut il-Kantant Joe Cutajar|kunjom=Frederick|isem=Zammit|data=7 Marzu 2024|sit=Newsbook|lingwa=mt}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://newsbook.com.mt/joe-cutajar-se-jinghata-l-ahhar-tislima-fil-belt-valletta//|titlu=Joe Cutajar se jingħata l-aħħar tislima fl-Belt Valletta|kunjom=Frederick|isem=Zammit|data=8 Marzu 2024|sit=Newsbook|lingwa=mt}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://netnews.com.mt/2024/03/07/tithabbar-il-mewt-tal-lkantant-joe-cutajar/|titlu=Titħabbar il-mewt tal-kantant Joe Cutajar|kunjom=Catania|isem=Francesco|data=2024-03-07|sit=NETnews|lingwa=mt-MT|data-aċċess=2024-03-08}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://www.maltatoday.com.mt/arts/music/127976/maltese_jazz_and_cabaret_artist_joe_cutajar_passes_away_at_83|titlu=Maltese jazz and cabaret artist Joe Cutajar passes away at 83|sit=MaltaToday.com.mt|lingwa=en|data-aċċess=2024-03-08}}</ref> * 15: [[Valerie Borg]], 67, eks-kunsilliera tal-Belt Valletta <ref>{{Ċita web|url=https://www.rip.com.mt/obituary/valerie-borg-15-03-2024|titlu=Valerie Borg - RIP.com.mt|kunjom=Gatt|isem=Thomas|kunjom2=|isem2=|data=15 Marzu 2024|sit=www.rip.com.mt|lingwa=en|data-aċċess=2024-03-29}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://newsbook.com.mt/tmut-l-eks-kunsilliera-beltija-valerie-borg/|titlu=Tmut l-eks-Kunsilliera Beltija Valerie Borg|kunjom=Zammit|isem=Frederick|data=15 Marzu 2024|sit=Newsbook|lingwa=mt}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://www.gwida.mt/mt/t-alli-din-id-dinja-l-unika-kunsilliera-beltija-mara-s-issa---valerie-borg|titlu=Tħalli Din Id-Dinja L-Unika Kunsilliera Beltija Mara S'Issa - Valerie Borg|kunjom=Cachia|isem=Bradley|data=15 Marzu 2024|sit=www.gwida.mt|lingwa=mt|data-aċċess=2024-03-29}}</ref> * 28: [[Louis Cauchi]], 77, ġurnalist <ref>{{Ċita web|url=https://newsbook.com.mt/imut-il-gurnalist-louis-cauchi-eks-deputat-editur-ta-l-orizzont/|titlu=Imut il-ġurnalist Louis Cauchi, eks Deputat Editur ta’ L-Orizzont|kunjom=Zammit|isem=Frederick|data=28 March 2024|sit=Newsbook|lingwa=mt}}</ref> == April == * 1: [[William H. Bannister]], 88, professur tal-[[fiżjoloġija]] <ref>{{Ċita aħbar|data=2024-04-02|titlu=Announcements – April 2, 2024|url=https://timesofmalta.com/article/announcements-april-2-2024.1090273|lingwa=en-GB|data-aċċess=2024-04-07}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://timesofmalta.com/article/appreciation-prof-william-h-bannister.1090579|titlu=Appreciation: Prof. William H. Bannister|kunjom=Schembri-Wismayer|isem=Pierre|data=2024-04-07|sit=Times of Malta|lingwa=en-gb|data-aċċess=2024-04-07}}</ref> * 5: [[John Alfred Gulia]], 86, referee tal-futbol <ref>{{Ċita web|url=https://timesofmalta.com/article/announcements-april-9-2024.1090664|titlu=Announcements − April 9, 2024|data=2024-04-09|sit=Times of Malta|lingwa=en-gb|data-aċċess=2024-04-10}}</ref> * 10: [[Joseph Sammut (mużiċist)|Joseph Sammut]], 97, surmast fundatur tal-orkestra nazzjonali ta' Malta <ref>{{Ċita web|url=https://timesofmalta.com/article/joseph-sammut-founder-malta-philharmonic-orchestra-dies-aged-97.1090766|titlu=Joseph Sammut, founder of Malta Philharmonic Orchestra, dies aged 97|kunjom=Magri|isem=Giulia|data=2024-04-10|sit=Times of Malta|lingwa=en-gb|data-aċċess=2024-04-10}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://newsbook.com.mt/imut-mro-joseph-sammut-il-fundatur-tal-orkestra-filarmonika/|titlu=Imut Mro Joseph Sammut, il-fundatur tal-Orkestra Filarmonika|kunjom=Zammit|isem=Frederick|data=10 April 2024|sit=Newsbook|lingwa=mt}}</ref> == Mejju == * 5: [[Monica Attard]], 74, attriċi u preżentatriċi tar-radju, kanċer <ref>{{Ċita web|url=https://timesofmalta.com/article/actor-presenter-monica-attard-dies-aged-74.1091970|titlu=Presenter Monica Attard, an icon of the Maltese stage dies|data=2024-05-05|sit=Times of Malta|lingwa=en-gb|data-aċċess=2024-05-05}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://netnews.com.mt/2024/05/05/tmut-l-attrici-u-prezentatrici-monica-attard/|titlu=Tmut l-attriċi u preżentatriċi Monica Attard|kunjom=Cremona|isem=Robert|data=2024-05-05|sit=NETnews|lingwa=mt-MT|data-aċċess=2024-05-05}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://newsbook.com.mt/tmut-l-attrici-u-prezentatrici-monika-attard/|titlu=Tmut l-attriċi u preżentatriċi Monica Attard|kunjom=Zammit|isem=Frederick|data=5 Mejju 2024|sit=Newsbook|lingwa=mt}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://tvmnews.mt/news/tmut-l-attrici-u-prezentatrici-monica-attard/|titlu=Tmut l-attriċi u preżentatriċi Monica Attard|kunjom=Vassallo|isem=Alvin|data=2024-05-05|lingwa=mt|data-aċċess=2024-05-05}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://www.independent.com.mt/articles/2024-05-05/local-news/Presenter-actress-Monica-Attard-passes-away-aged-74-6736260827|titlu=Presenter, actress Monica Attard passes away, aged 74 - The Malta Independent|sit=www.independent.com.mt|data-aċċess=2024-05-05}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://www.maltatoday.com.mt/news/national/129002/actor_and_presenter_monica_attard_passes_away|titlu=Actor and presenter Monica Attard passes away|sit=MaltaToday.com.mt|lingwa=en|data-aċċess=2024-05-05}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://www.gwida.mt/mt/asda-mill-kbar-dalg-odu-xtaqt-li-kienet-olma-mario-micallef-u-atturi-o-ra-jsellmu-l-memorja-ta-monica|titlu=“Ħasda Mill-Kbar Dalgħodu. Xtaqt Li Kienet Ħolma” – Mario Micallef U Atturi Oħra Jsellmu L-Memorja Ta’ Monica|kunjom=Zammit|isem=Nicole|sit=www.gwida.mt|lingwa=mt|data-aċċess=2024-05-05}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://newsbook.com.mt/wara-snin-tissielet-il-kancer-ommi-issa-sabet-il-paci-bint-monica-attard/|titlu=“Wara snin tissielet il-kanċer, ommi issa sabet il-paċi” – bint Monica Attard|kunjom=Zammit|isem=Frederick|data=6 Mejju 2024|sit=Newsbook|lingwa=mt}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://newsbook.com.mt/donazzjoni-lil-hospice-flok-fjuri-ghall-funeral-ta-monica-attard/|titlu=Donazzjoni lil Hospice flok fjuri għall-funeral ta’ Monica Attard|kunjom=Zammit|isem=Frederick|data=8 Mejju 2024|sit=Newsbook|lingwa=mt}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://timesofmalta.com/article/announcements-may-8-2024.1092075|titlu=Announcements – May 8, 2024|data=2024-05-08|sit=Times of Malta|lingwa=en-gb|data-aċċess=2024-05-08}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://newsbook.com.mt/monica-kellha-dejjem-tbissima-ghal-kulhadd/|titlu='Monica kellha dejjem tbissima għal kulhadd'|kunjom=Zammit|isem=Frederick|data=10 Mejju 2024|sit=Newsbook|lingwa=mt}}</ref> * 7: [[Paul Mifsud (kritiku tal-mużika)|Paul Mifsud]], 76, ħaddiem fil-ħwienet tad-diski <ref>{{Ċita web|url=https://newsbook.com.mt/imut-paul-mifsud-tar-record-centre-exotique-u-music-club/|titlu=Imut Paul Mifsud tar-Record Centre, Exotique u Music Club|kunjom=Zammit|isem=Frederick|data=7 Mejju 2024|sit=Newsbook|lingwa=mt}}</ref> * 13: [[Victor Tabone]], 65, DJ (twieled 20 Settembru 1958) <ref>{{Ċita web|url=https://netnews.com.mt/2024/05/13/imut-victor-tabone-wiehed-mill-ewwel-prezentaturi-ta-radio-101/|titlu=Imut Victor Tabone - wieħed mill-ewwel preżentaturi ta' Radio 101|kunjom=Falzon|isem=Julia|data=2024-05-13|sit=NETnews|lingwa=mt-MT|data-aċċess=2024-05-13}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://www.gwida.mt/mt/alliena-dj-victor-tabone-ie-or-mill-grupp-tal-1991-li-flimkien-fta-na-radio-101---clyde-puli|titlu="Ħalliena DJ Victor Tabone... Ieħor Mill-Grupp Tal-1991 Li Flimkien Ftaħna Radio 101" - Clyde Puli|sit=www.gwida.mt|lingwa=mt|data-aċċess=2024-05-13}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://newsbook.com.mt/imut-l-eks-prezentatur-victor-tabone/|titlu=Imut l-eks-preżentatur Victor Tabone|kunjom=Zammit|isem=Frederick|data=13 Mejju 2024|sit=Newsbook|lingwa=mt}}</ref> * 21: [[Christopher Busuttil Leaver]], 79, eks-president tal-[[Assoċjazzjoni Maltija tal-Hockey]] (twieled 18 ta' Novembru 1944) <ref>{{Ċita web|url=https://sport.timesofmalta.com/2024/05/21/former-hockey-association-of-malta-president-busuttil-leaver-dies/|titlu=Former Hockey Association of Malta president Busuttil Leaver dies|kunjom=Camilleri|isem=Valhmor|data=2024-05-21|sit=SportsDesk|lingwa=en-US|data-aċċess=2024-05-21}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://one.com.mt/thabbret-il-mewt-ta-l-ex-president-tal-malta-hockey-association-chris-busuttil-leaver/|titlu=Tħabbret il-mewt ta’ l-ex president tal-Malta Hockey Association Chris Busuttil Leaver - ONE|data=2024-05-21|lingwa=en-US|data-aċċess=2024-05-21}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://www.gwida.mt/mt/imnikktin-afna-li-n-abbru-l-mewt-ta-chris-busuttil-leaver-l-eks-president-tal-hockey-association-malta-il-hockey-association-ta-malta|titlu=“Imnikktin Ħafna Li Nħabbru L-Mewt Ta’ Chris Busuttil Leaver, L-Eks President Tal-Hockey Association Malta” – Il-Hockey Association Ta’ Malta|kunjom=Calleja Bayliss|isem=Emil|sit=www.gwida.mt|lingwa=mt|data-aċċess=2024-05-21}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://www.independent.com.mt/articles/2005-09-06/local/The-Story-of-Chris-Busuttil-Leaver-80858|titlu=The Story of Chris Busuttil Leaver - The Malta Independent|sit=www.independent.com.mt|data-aċċess=2024-05-21}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://newsbook.com.mt/imut-chris-busuttil-leaver-mexxa-l-assocjazzjoni-tal-hockey-ghal-18-il-sena/|titlu=Imut Chris Busuttil Leaver; mexxa l-assoċjazzjoni tal-hockey għal 18-il sena|kunjom=Muscat|isem=Gavin|data=21 Mejju 2024|sit=Newsbook|lingwa=mt}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://tvmnews.mt/sport/imut-chris-busuttil-leaver-eks-president-tal-malta-hockey-association/|titlu=Imut Chris Busuttil Leaver eks President tal-Malta Hockey Association|kunjom=Micallef|isem=Sandro|data=2024-05-21|lingwa=en-US|data-aċċess=2024-05-21}}</ref> * 23: [[Connie Mallia]], 96, [[Malta Girl Guides]] Chief Commissioner (twieldet 31 ta' Jannar 1928) <ref>{{Ċita web|url=https://www.facebook.com/plugins/post.php?href=https://www.facebook.com/MaltaGirlGuides/posts/862388165916677|titlu=In Memoriam : Chief Commissioner Connie Mallia|kunjom=Malta Girl Guides|isem=|data=2024-05-23|sit=www.facebook.com|lingwa=en|data-aċċess=2024-05-23}}</ref> <ref>{{Ċita web|url=https://maltagirlguides.com/guiding-is-love-a-remarkable-encounter-with-ms-connie-mallia/|titlu=» Guiding is Love: A Remarkable Encounter with Ms Connie Mallia|lingwa=en-GB|data-aċċess=2024-05-23}}</ref> == Ġunju == * 14: [[Louis Agius]], 76, President tal-Malta Photographic Society (twieled 5 ta' Jannar 1948)<ref>{{Ċita web|url=https://artisthub.eu/portfolio/louis-agius/|titlu=Louis Agius – The Artist Hub|lingwa=en-US|data-aċċess=2024-06-15}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://www.facebook.com/louis.agius.3|titlu=Louis Agius|sit=Facebook|lingwa=mt}}</ref> * 26: [[Vinny Vella (mużiċist)|Vinny Vella]], 96, mużiċist u band leader<ref>{{Ċita web|url=https://www.independent.com.mt/articles/2024-06-26/local-news/Maestro-Vinny-Vella-Sr-passes-away-aged-96-6736262244|titlu=Maestro Vinny Vella Sr passes away, aged 96 - The Malta Independent|sit=www.independent.com.mt|data-aċċess=2024-06-26}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://netnews.com.mt/2024/06/26/il-belt-valletta-issellem-lill-muzicist-vinny-vella/|titlu=Il-Belt Valletta ssellem lill-mużiċist Vinny Vella|kunjom=Cremona|isem=Robert|data=2024-06-26|sit=NETnews|lingwa=mt-MT|data-aċċess=2024-06-26}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://one.com.mt/tithabbar-il-mewt-tal-muzicist-veteran-vinnie-vella-fl-ghomor-ta-96-sena/|titlu=Titħabbar il-mewt tal-mużiċist veteran Vinnie Vella fl-għomor ta’ 96 sena - ONE|data=2024-06-26|lingwa=en-US|data-aċċess=2024-06-26}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://www.gwida.mt/mt/alliena-le-enda-mu-ikali-o-ra---vinny-vella-afna-jsellmu-lil-dan-il-mu-i-ist|titlu=“Ħalliena Leġġenda Mużikali Oħra - Vinny Vella” – Ħafna Jsellmu Lil Dan Il-Mużiċist!|kunjom=Calleja Bayliss|isem=Emil|sit=www.gwida.mt|lingwa=mt|data-aċċess=2024-06-26}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://newsbook.com.mt/imut-maestro-vinny-vella/|titlu=Imut Maestro Vinny Vella|kunjom=Zammit|isem=Frederick|data=26 Ġunju 2024|sit=Newsbook|lingwa=mt}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://tvmnews.mt/en/news/i-feel-nostalgia-for-the-days-when-i-used-to-play-but-every-beginning-has-an-end-vinnie-vella/|titlu='I feel nostalgia for the days when I used to play, but every beginning has an end' – Vinnie Vella|data=2022-10-30|lingwa=en-GB|data-aċċess=2024-06-26}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://timesofmalta.com/article/valletta-music-legend-maestro-vinny-vella-dies-aged-96.1094481|titlu=Valletta music legend Maestro Vinny Vella dies aged 96|data=2024-06-26|sit=Times of Malta|lingwa=en-gb|data-aċċess=2024-06-26}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://www.melodija.eu/post/malta-mourns-vinnie-vella-sr-1928-2024-a-leading-musician-band-leader-and-enterta|titlu=Malta mourns Vinnie Vella Sr. (1928 – 2024) - a leading musician, band leader and entertainer|kunjom=Muscat|isem=Keith|data=2024-06-28|sit=Melodija|lingwa=en|data-aċċess=2024-06-28}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://tvmnews.mt/news/tinghata-l-ahhar-tislima-lil-maestro-vinny-vella/|titlu='Kien ikun rieqed, konna ndoqqulu l-mużika u jċaqlaq idejh' – bint Vinny Vella|data=2024-06-29|lingwa=en-US|data-aċċess=2024-06-29}}</ref> == Lulju == * 13: [[Tony Pace (saċerdot)|Tony Pace]], 71, għalliem, kittieb, u saċerdot<ref>{{Ċita web|url=https://tvmnews.mt/news/imut-fr-tony-pace-il-qassis-li-dahal-fis-sacerdozju-wara-li-mietet-martu/|titlu=Imut Fr Tony Pace, il-qassis li daħal fis-saċerdozju wara li mietet martu|kunjom=Micallef|isem=Gaetano|data=2024-07-13|lingwa=en-US|data-aċċess=2024-07-22}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://newsbook.com.mt/en/fr-tony-pace-passes-away/|titlu=Fr Tony Pace passes away|kunjom=Agius|isem=Monique|data=13 July 2024|sit=Newsbook|lingwa=en}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://one.com.mt/is-sacerdoti-jerfghu-t-tebut-ta-dun-tony-pace/|titlu=Is-saċerdoti jerfgħu t-tebut ta’ Dun Tony Pace - ONE|data=2024-07-18|lingwa=en-US|data-aċċess=2024-07-22}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://newsbook.com.mt/imut-dun-tony-pace-li-dahal-is-seminarju-ta-63-sena-wara-li-mietet-martu/|titlu=Imut Dun Tony Pace li daħal is-seminarju ta’ 63 sena wara li mietet martu|kunjom=Cilia|isem=Mariella|data=13 Lulju 2024|sit=Newsbook|lingwa=mt}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://one.com.mt/imut-dun-tony-pace-missier-u-nannu-li-erba-snin-ilu-sar-sacerdot/|titlu=Imut Dun Tony Pace… Missier u nannu li erba’ snin ilu sar saċerdot - ONE|data=2024-07-13|lingwa=mt|data-aċċess=2024-07-22}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://newsbook.com.mt/minn-missier-ghal-father-illum-jaghlaq-67-sena-it-tnejn-isir-sacerdot/|titlu=Minn missier għal Father: illum jagħlaq 67 sena, it-Tnejn isir saċerdot|kunjom=D'Amato|isem=Anton|data=25 Ġunju 2020|sit=Newsbook|lingwa=mt}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://tvmnews.mt/en/news/father-and-son-to-be-ordained-as-priests-man-told-his-wife-of-his-wish-on-her-death-bed/|titlu=Father and son to be ordained as priests – Man told his wife of his wish on her death bed|kunjom=Agius|isem=Ritianne|data=2017-11-12|lingwa=en-GB|data-aċċess=2024-07-22}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://timesofmalta.com/article/from-pater-to-pulpit-widower-tony-pace-is-to-be-ordained-a-priest-on.801531|titlu=Widower to be ordained a priest on Monday|kunjom=Arena|isem=Jessica|data=2020-06-29|sit=Times of Malta|lingwa=en-gb|data-aċċess=2024-07-22}}</ref> * 18: [[Joseph Vella Bondin]], 89, drammaturgu u mużikologu<ref>{{Ċita web|url=https://www.rip.com.mt/obituary/joseph-vella-bondin-18-07-2024|titlu=Joseph Vella Bondin - RIP.com.mt|kunjom=Gatt|isem=Thomas|data=18 Lulju 2024|sit=www.rip.com.mt|lingwa=en|data-aċċess=2024-07-22}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://www.apsbank.com.mt/farewell/joseph-vella-bondin/|titlu=Farewell, Joseph Vella Bondin - APS Bank|data=2024-07-19|lingwa=en-US|data-aċċess=2024-07-22}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://newsbook.com.mt/l-awtur-joseph-vella-bondin-u-huh-john-imutu-ftit-hin-boghod-minn-xulxin/|titlu=L-awtur Joseph Vella Bondin u ħuh John imutu ftit ħin bogħod minn xulxin|kunjom=Zammit|isem=Frederick|data=18 Lulju 2024|sit=Newsbook|lingwa=mt}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://timesofmalta.com/article/announcements-july-19-2024.1095541|titlu=Announcements – July 19, 2024|data=2024-07-19|sit=Times of Malta|lingwa=en-gb|data-aċċess=2024-07-22}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://timesofmalta.com/article/announcements-july-19-2024.1095541|titlu=Announcements – July 19, 2024|data=2024-07-19|sit=Times of Malta|lingwa=en-gb|data-aċċess=2024-07-22}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://timesofmalta.com/article/the-inseparable-brothers-died-three-hours.1095965|titlu=The inseparable brothers who died within three hours of each other|kunjom=Borg|isem=Emma|data=2024-07-28|sit=Times of Malta|lingwa=en-gb|data-aċċess=2024-07-28}}</ref> * 21: [[Jaime H. Cremona]], 87, kirurgu tal-ostetrija, president ta' SMOM, ambaxxatur għall-[[Arabja Sawdija]]<ref>{{Ċita web|url=https://stedwards.edu.mt/uncategorized/two-distinguished-edwardians-pass-on-to-eternal-life/|titlu=Two distinguished Edwardians pass on to eternal life|data=22 July 2024|lingwa=en|data-aċċess=24 July 2024}}</ref> <ref>{{Ċita web|url=https://www.facebook.com/photo/?fbid=1029606889166234&set=a.139060911554174|titlu=Jaime H. Cremona - Notice of Death|data=21 July 2024|lingwa=en|data-aċċess=24 July 2024}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://timesofmalta.com/article/announcements-july-21-2024.1095645|titlu=Announcements − July 21, 2024|data=2024-07-21|sit=Times of Malta|lingwa=en-gb|data-aċċess=2024-07-24}}</ref> * 22: [[Marco Bartolo]], 62, xenografu, attur, u pittur (twieled 15 ta' Mejju 1962)<ref>{{Ċita web|url=https://www.facebook.com/SFMA1890/posts/855823496596199|titlu=Marco Bartolo RIP|kunjom=Soċjeta' Filarmonika Marija Annunzjata Ħal Balzan A.D. 1890|data=22 Lulju 2024|sit=Facebook|lingwa=mt|data-aċċess=}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://www.gwida.mt/mt/ohalli-di-n-id-dinja-lartist-marco-bartolo|titlu=Iħalli Din Id-Dinja L-Artist Marco Bartolo|kunjom=Cefai|isem=Charlton|data=22 Lulju 2024|sit=www.gwida.mt|lingwa=mt|data-aċċess=2024-07-22}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://newsbook.com.mt/imut-marco-bartolo-ix-xenografu-tat-teatru-manoel/|titlu=Imut Marco Bartolo, ix-xenografu tat-Teatru Manoel|kunjom=Zammit|isem=Frederick|data=23 Lulju 2024|sit=Newsbook|lingwa=mt}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://netnews.com.mt/2024/07/24/ix-xenografu-marco-bartolo-jinghata-l-ahhar-tislima/|titlu=Ix-xenografu Marco Bartolo jingħata l-aħħar tislima|kunjom=Newsroom|isem=N. E. T.|data=2024-07-24|sit=NETnews|lingwa=mt-MT|data-aċċess=2024-07-24}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://one.com.mt/tinghata-l-ahhar-tislima-lil-marco-bartolo-ix-xenografu-tat-teatru-manoel-u-artist-balzani/|titlu=Tingħata l-aħħar tislima lil Marco Bartolo, ix-xenografu tat-Teatru Manoel u artist Balzani - ONE|data=2024-07-24|lingwa=en-US|data-aċċess=2024-07-24}}</ref> * 22: [[Winston Hassall]], 75, pittur, kanċer<ref>{{Ċita web|url=https://timesofmalta.com/article/malta-art-world-mourns-death-beloved-painter-winston-hassall.1095866|titlu=Malta’s art world mourns the death of beloved painter Winston Hassall|kunjom=Borg|isem=Neville|data=2024-07-26|sit=Times of Malta|lingwa=en-gb|data-aċċess=2024-07-26}}</ref> * 23: [[Mark Mallia]], 59, artist, anewriżma<ref>{{Ċita web|url=https://tvmnews.mt/news/imut-l-artist-mark-mallia/|titlu=Imut l-artist Mark Mallia|kunjom=Sghendo|isem=Luigi|data=2024-07-23|lingwa=en-US|data-aċċess=2024-07-23}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://timesofmalta.com/article/artist-mark-mallia-dies-59.1095770|titlu=Artist Mark Mallia dies aged 59|kunjom=Borg|isem=Neville|data=2024-07-23|sit=Times of Malta|lingwa=en-gb|data-aċċess=2024-07-23}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://www.independent.com.mt/articles/2024-07-23/local-news/Artist-Mark-Mallia-passes-away-at-age-59-6736262930|titlu=Renowned artist Mark Mallia passes away at age 59 - The Malta Independent|sit=www.independent.com.mt|data-aċċess=2024-07-23}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://newsbook.com.mt/imut-l-artist-mark-mallia/|titlu=Imut l-artist Mark Mallia|kunjom=Cilia|isem=Mariella|kunjom2=Mifsud|isem2=Claire|data=23 Lulju 2024|sit=Newsbook|lingwa=mt}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://maltadaily.mt/local-artist-mark-mallia-passes-away/|titlu=Local Artist Mark Mallia Passes Away|kunjom=MaltaDaily|data=2024-07-23|lingwa=en-GB|data-aċċess=2024-07-23}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://newsbook.com.mt/en/artist-mark-mallia-passes-away/|titlu=Artist Mark Mallia passes away|data=23 July 2024|sit=Newsbook|lingwa=en}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://www.maltatoday.com.mt/arts/art/130386/contemporary_artist_mark_mallia_dies_after_sudden_bout_of_illness|titlu=Contemporary artist Mark Mallia dies after sudden bout of illness|kunjom=Vella|isem=Matthew|data=23 July 2024|sit=MaltaToday.com.mt|lingwa=en|data-aċċess=2024-07-23}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://newsbook.com.mt/persuna-unika-u-habib-ta-qalb-tajba-tinghata-l-ahhar-tislima-lil-mark-mallia/|titlu=“Persuna unika u ħabib ta’ qalb tajba”; tingħata l-aħħar tislima lil Mark Mallia|kunjom=Camilleri|isem=Maria Daniela|data=26 Lulju 2024|sit=Newsbook|lingwa=mt}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://tvmnews.mt/news/l-artist-mark-mallia-jaghti-ghajnejh-bhala-donazzjoni-tal-organi/|titlu=L-artist Mark Mallia jagħti għajnejh bħala donazzjoni tal-organi|kunjom=Preca Taroum|isem=Claire|data=2024-07-27|lingwa=en-US|data-aċċess=2024-07-27}}</ref> * 29: [[John Caruana]], ??, magħruf bħala Cane', plejer tal-waterpolo ma' San Ġiljan ASC u kowċ tal-waterpolo San Ġiljan ASC Women<ref>{{Ċita web|url=https://www.gwida.mt/mt/san-giljan-aquatic-sports-club-isellmu-l-memorja-ta-john-caruana-li-g-adda-g-all--ajja-ta-dejjem|titlu=San Giljan Aquatic Sports Club Isellmu L-Memorja Ta' John Caruana Li Għadda Għall-Ħajja Ta' Dejjem!|sit=www.gwida.mt|lingwa=mt|data-aċċess=2024-07-31}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://www.facebook.com/sangiljanasc/posts/1030555889073682|titlu=Facebook|sit=www.facebook.com|data-aċċess=2024-07-31}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://one.com.mt/tithabbar-il-mewt-tal-ex-plejer-u-kowc-tal-waterpolo-john-caruana/|titlu=Titħabbar il-mewt tal-ex plejer u kowċ tal-waterpolo John Caruana - ONE|data=2024-07-29|lingwa=en-US|data-aċċess=2024-07-31}}</ref> == Awwissu == * 2: [[Joe Brincat (politiku)|Joe Brincat]], 80, avukat u politiku, deputat mexxej tal-Partit Laburista <ref>{{Ċita web|url=https://timesofmalta.com/article/former-labour-deputy-leader-joe-brincat-dies.1096211|titlu=Former Labour deputy leader, MP, Joe Brincat dies aged 80|data=2024-08-02|sit=Times of Malta|lingwa=en-gb|data-aċċess=2024-08-02}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://www.maltatoday.com.mt/news/national/130541/labour_stalwart_joe_brincat_former_deputy_leader_dies_at_80|titlu=Labour stalwart Joe Brincat, former deputy leader, dies at 80|kunjom=Vella|isem=Matthew|data=2 Awwissu 2024|sit=MaltaToday.com.mt|lingwa=en|data-aċċess=2024-08-02}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://tvmnews.mt/news/imut-l-eks-ministru-u-eks-deputat-mexxej-laburista-joe-brincat/|titlu=Imut l-eks ministru u eks Deputat Mexxej Laburista Joe Brincat|kunjom=Micallef|isem=Gaetano|data=2024-08-02|lingwa=mt|data-aċċess=2024-08-02}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://one.com.mt/thabbret-il-mewt-tal-eks-deputat-mexxej-laburista-dr-joe-brincat/|titlu=Tħabbret il-mewt tal-eks Deputat Mexxej Laburista Dr Joe Brincat - ONE|kunjom=Borg|isem=Francesco|data=2024-08-02|lingwa=mt|data-aċċess=2024-08-02}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://www.independent.com.mt/articles/2024-08-02/local-news/Former-PL-deputy-leader-Joe-Brincat-dies-aged-80-6736263171|titlu=Former PL deputy leader Joe Brincat dies, aged 80 - The Malta Independent|sit=www.independent.com.mt|data-aċċess=2024-08-02}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://lovinmalta.com/news/news-politics/no-more-suffering-tributes-pour-in-for-joe-brincat-former-pl-deputy-leader-who-died-aged-81/|titlu='No More Suffering': Tributes Pour In For Joe Brincat, Former PL Deputy Leader Who Died Aged 81|kunjom=Urpani|isem=David Grech|data=2024-08-02|lingwa=en-GB|data-aċċess=2024-08-02}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://newsbook.com.mt/imut-l-eks-deputat-mexxej-tal-pl-joe-brincat/|titlu=Imut l-eks deputat mexxej tal-PL Joe Brincat|kunjom=Muscat|isem=Gavin|data=2 Awwissu 2024|sit=Newsbook|lingwa=mt}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://timesofmalta.com/article/it-never-late-show-kindness-thank-dad-showing-us-way.1096273|titlu='It’s never too late… to show kindness. Thank you dad for showing us the way'|kunjom=Brincat|isem=Stephan|data=2024-08-04|sit=Times of Malta|lingwa=en-gb|data-aċċess=2024-08-04}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://timesofmalta.com/article/appreciation-joe-brincat-19442024.1096294|titlu=Appreciation: Joe Brincat (1944-2024)|kunjom=Said|isem=Mark|data=2024-08-05|sit=Times of Malta|lingwa=en-gb|data-aċċess=2024-08-05}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://newsbook.com.mt/tinghata-l-ahhar-tislima-lil-joe-brincat-eks-deputat-mexxej-tal-pl/|titlu=Tingħata l-aħħar tislima lil Joe Brincat, eks Deputat Mexxej tal-PL|kunjom=Camilleri|isem=Maria Daniela|data=5 Awwissu 2024|sit=Newsbook|lingwa=mt}}</ref> * 3: [[Robert Schembri]], 64, inġinier ċivili, waqa' 4 sulari <ref>{{Ċita web|url=https://timesofmalta.com/article/man-64-dies-falling-lift-shaft-sliema.1096272|titlu=Engineer who died after falling down Sliema lift shaft named as Robert Schembri|data=2024-08-03|sit=Times of Malta|lingwa=en-gb|data-aċċess=2024-08-03}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://www.independent.com.mt/articles/2024-08-03/local-news/Man-dies-after-falling-down-lift-shaft-6736263226|titlu=Updated: Man dies after falling down lift shaft - The Malta Independent|sit=www.independent.com.mt|data-aċċess=2024-08-03}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://newsbook.com.mt/ragel-jitlef-hajtu-wara-waqa-ta-madwar-4-sulari/|titlu=Raġel jitlef ħajtu wara waqa’ ta’ madwar 4 sulari|kunjom=Camilleri|isem=Maria Daniela|data=3 Awwissu 2024|sit=Newsbook|lingwa=mt}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://newsbook.com.mt/robert-schembri-huwa-r-ragel-li-waqa-u-miet-ftas-sliema/|titlu=Robert Schembri, huwa r-raġel li waqa’ u miet f’Tas-Sliema|kunjom=Camilleri|isem=Maria Daniela|data=3 Awwissu 2024|sit=Newsbook|lingwa=mt}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://tvmnews.mt/news/ragel-imut-wara-li-waqa-4-sulari-ftas-sliema/|titlu=L-Inġinier Robert Schembri, ir-raġel li waqa' u miet f'Tas-Sliema|kunjom=|isem=|data=2024-08-03|lingwa=mt|data-aċċess=2024-08-03}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://timesofmalta.com/article/appreciation-robert-schembri.1097189|titlu=Appreciation – Robert Schembri|kunjom=Zammit Ciantar|isem=Joe|data=2024-08-25|sit=Times of Malta|lingwa=en-gb|data-aċċess=2024-08-31}}</ref> * 9: [[Saviour Seisun]], ??, edukatur <ref>{{Ċita web|url=https://www.rip.com.mt/obituary/saviour-michael-seisun-09-08-2024|titlu=Saviour Michael Seisun - RIP.com.mt|kunjom=Gatt|isem=Thomas|data=9 Awwissu 2024|sit=www.rip.com.mt|lingwa=en|data-aċċess=2024-08-15}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://timesofmalta.com/article/announcements-august-12-2024.1096612|titlu=Announcements – August 12, 2024|data=2024-08-12|sit=Times of Malta|lingwa=en-gb|data-aċċess=2024-08-15}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://timesofmalta.com/article/announcements-august-13-2024.1096651|titlu=Announcements – August 13, 2024|data=2024-08-13|sit=Times of Malta|lingwa=en-gb|data-aċċess=2024-08-15}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://adriangrima.org/2024/08/10/salvu-seisun/|titlu=Salvu Seisun|kunjom=Grima|isem=Adrian|data=2024-08-10|lingwa=mt|data-aċċess=2024-08-31}}</ref> * 11: [[Jean Attard]], 34, attur tat-TV <ref>{{Ċita web|url=https://newsbook.com.mt/halla-vojt-li-qatt-ma-jista-jigi-sostitwit-jean-attard-attur-minn-becky-imut-fl-eta-ta-34-sena/|titlu=“Ħalla vojt li qatt ma jista’ jiġi sostitwit”: Jean Attard, attur minn Becky imut fl-età ta’ 34 sena|kunjom=Camilleri|isem=Maria Daniela|data=11 Awwissu 2024|sit=Newsbook|lingwa=mt}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://timesofmalta.com/article/announcements-august-11-2024.1096591|titlu=Announcements – August 11, 2024|data=2024-08-11|sit=Times of Malta|lingwa=en-gb|data-aċċess=2024-08-13}}</ref> * 18: [[Lorenzo Vella]], 43, kap tal-Kummissjoni Ewropeja Maltija <ref>{{Ċita web|url=https://www.maltatoday.com.mt/news/national/130766/european_civil_servant_lorenzo_vella_passes_away_at_43|titlu=Civil servant Lorenzo Vella, who headed Commission delegation to Malta, passes away at 43|sit=MaltaToday.com.mt|lingwa=en|data-aċċess=2024-08-18}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://timesofmalta.com/article/lorenzo-vella-head-ec-delegation-malta-dies-aged-43.1096880|titlu=Lorenzo Vella, head of EC delegation to Malta, dies aged 43|data=2024-08-18|sit=Times of Malta|lingwa=en-gb|data-aċċess=2024-08-18}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://www.independent.com.mt/articles/2024-08-18/local-news/Lorenzo-Vella-Malta-s-head-of-European-Commission-representation-passes-away-6736263561|titlu=Lorenzo Vella, Malta’s head of European Commission representation, passes away - The Malta Independent|sit=www.independent.com.mt|data-aċċess=2024-08-18}}</ref> * 23: [[Hugh Caruana]], 78, kunsillier lokali (Gżira) u eks-plejer u kowċ tal-futbol (twieled 22 t'April 1946) <ref>{{Ċita web|url=https://timesofmalta.com/article/footballer-hugh-caruana-dies-aged-78.1097174|titlu=Former footballer, councillor Hugh Caruana dies aged 78|data=23 Awwissu 2024|sit=Times of Malta|lingwa=en}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://netnews.com.mt/2024/08/23/imut-hugh-caruana-eks-plejer-u-kowc-ta-success-u-wicc-familjari-fuq-replay/|titlu=Imut Hugh Caruana, eks plejer u kowċ ta’ suċċess u wiċċ familjari fuq Replay|kunjom=Micallef|isem=Christian|data=23 Awwissu 2024|sit=netnews.com.mt|lingwa=mt}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://tvmnews.mt/sport/tithabbar-il-mewt-ta-hugh-caruana-ex-plejer-u-kowc/|titlu=Titħabbar il-mewt ta' Hugh Caruana, ex plejer u kowċ|kunjom=Falzon|isem=Chris|data=2024-08-23|sit=TVMsport|lingwa=mt|data-aċċess=2024-08-23}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://newsbook.com.mt/imut-hugh-caruana-eks-footballer-kowc-u-prezentatur/|titlu=Imut Hugh Caruana: eks-footballer, kowċ, u prezentatur|kunjom=Vella|isem=Luke|data=23 Awwissu 2024|sit=Newsbook|lingwa=mt}}</ref> * 28: [[Stephen Mangion]], 55, ex-puliżija li miet fl-emerġenza ta' [[Sptar Mater Dei|Mater Dei]], ''cardiac tamponade'' u ''aortic dissection'' <ref>{{Ċita web|url=https://newsbook.com.mt/jekk-qatt-kont-qed-nistenna-kollox-din-zgur-li-le-imut-stephen-mangion/|titlu=“Jekk qatt kont qed nistenna kollox din żġur li le”; imut Stephen Mangion|kunjom=Zammit|isem=Frederick|data=28 Awwissu 2024|sit=Newsbook|lingwa=mt}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://newsbook.com.mt/imur-bugigh-fsidru-l-emergenza-ihalluh-jistenna-u-jitlef-hajtu-fil-waiting-area/|titlu=Imur b’uġigħ f’sidru l-Emerġenza, iħalluh jistenna u jitlef ħajtu fil-waiting area|kunjom=Mifsud|isem=Claire|data=28 Awwissu 2024|sit=Newsbook|lingwa=mt}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://timesofmalta.com/article/delia-azzopardi-claim-man-dies-ae-waiting-area-reporting-chest-pain.1097355|titlu=Inquiry into man's death at A&E waiting room after complaining of chest pains|kunjom=Ellul|isem=Daniel|kunjom2=Xuereb|isem2=Mario|kunjom3=Calleja|isem3=Claudia|data=2024-08-29|sit=Times of Malta|lingwa=en-gb|data-aċċess=2024-08-31}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://timesofmalta.com/article/emergency-death-cctv-footage-shows-mangion-drive-hospital.1097458|titlu=Emergency death: CCTV footage shows Mangion did not drive himself to hospital|kunjom=Xuereb|isem=Mario|data=2024-08-31|sit=Times of Malta|lingwa=en-gb|data-aċċess=2024-08-31}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://newsbook.com.mt/mangion-ma-mietx-barrest-kardijaku-izda-bkumplikazzjonijiet-ohra-tal-qalb/|titlu=Mangion ma mietx b’arrest kardijaku iżda b’kumplikazzjonijiet oħra tal-qalb|kunjom=Vella|isem=Luke|data=31 Awwissu 2024|sit=Newsbook|lingwa=mt}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://one.com.mt/l-awtopsja-tikkonkludi-li-stephen-mangion-miet-bcardiac-tamponade/|titlu=Min allega li Mangion intalab jistenna wara li kellu uġigħ f’sidru kien fake profile - ONE|kunjom=Falzon|isem=Trischia|data=2024-08-31|sit=ONE.com.mt|lingwa=mt|data-aċċess=2024-08-31}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://timesofmalta.com/article/inquiry-stephen-mangion-death-finds-no-negligence-medical-staff.1097834|titlu=Inquiry into Stephen Mangion’s death finds no negligence by medical staff|kunjom=Xuereb|isem=Mario|data=2024-09-10|sit=Times of Malta|lingwa=en-gb|data-aċċess=2024-09-10}}</ref> * 30: [[Jake Vella]], 15, atleta żgħażugħ li qajjem kuxjenza b'risq l-Assoċjazzjoni tal-Annimali Abbandunati, [[ROHHAD]] <ref>{{Ċita web|url=https://lovinmalta.com/news/news-human-interest/a-loss-for-all-of-malta-15-year-old-hero-jake-vella-dies/|titlu='A Loss For All Of Malta': 15-Year-Old Hero Jake Vella Dies|kunjom=Urpani|isem=David Grech|data=2024-08-30|lingwa=en-GB|data-aċċess=2024-08-30}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://newsbook.com.mt/imut-jake-vella/|titlu=Imut Jake Vella|kunjom=Zammit|isem=Frederick|data=30 Awwissu 2024|sit=Newsbook|lingwa=mt}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://www.maltatoday.com.mt/news/national/130952/sports_inspiration_jake_vella_passes_away_after_yearslong_battle_with_rare_condition|titlu=Sports inspiration Jake Vella passes away after years-long battle with rare condition|kunjom=Meilak|isem=Nicole|data=30 Awwissu 2024|sit=MaltaToday.com.mt|lingwa=en|data-aċċess=2024-08-30}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://timesofmalta.com/article/young-athlete-jake-vella-dies-aged-15.1097257|titlu=Young athlete Jake Vella dies, aged 15|kunjom=Zammit|isem=Mark Lawrence|data=2024-08-30|sit=Times of Malta|lingwa=en-gb|data-aċċess=2024-08-30}}</ref> * 31: [[Mario Baldacchino]], 55, pittur (magħruf l-iktar għax-xogħolijiet tiegħu marbuta mal-knejjes u festi), kanċer <ref>{{Ċita web|url=https://newsbook.com.mt/imut-l-artist-mario-baldacchino/|titlu=Imut l-artist Mario Baldacchino|kunjom=Vella|isem=Luke|data=2024-08-31|sit=Newsbook Malta|lingwa=mt|data-aċċess=2024-08-31}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=pfbid0AGJ4xUTZaEpaDLgB1dYDhMupRSmpjhWCL65dp5DgJLoiewziYYuaiGEkgZgghbTjl&id=100008075116170|titlu=Facebook|kunjom=Kummissjoni Armar San Guzepp|isem=|data-aċċess=2024-08-31}}</ref> * 31: Dun [[Anġ Seychell]], 91, qassis u fundatur ta' Dar Nazareth <ref>{{Ċita web|url=https://www.independent.com.mt/articles/2024-08-31/local-news/Dun-Ang-Seychell-founder-of-Nazareth-Foundation-dies-aged-91-6736263873|titlu=Dun Ang Seychell, founder of Nazareth Foundation, dies aged 91 - The Malta Independent|sit=www.independent.com.mt|data-aċċess=2024-08-31}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://timesofmalta.com/article/dun-ang-seychell-dies-aged-91.1097476|titlu=Dun Anġ Seychell dies, aged 91|data=2024-08-31|sit=Times of Malta|lingwa=en-gb|data-aċċess=2024-08-31}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://tvmnews.mt/news/imut-dun-ang-seychell/|titlu=Imut Dun Anġ Seychell|kunjom=|isem=|data=2024-08-31|lingwa=mt|data-aċċess=2024-08-31}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://newsbook.com.mt/imut-dun-ang-seychell/|titlu=Imut Dun Anġ Seychell|kunjom=Vella|isem=Luke|data=31 Awwissu 2024|sit=Newsbook|lingwa=mt}}</ref><ref>{{Ċita ktieb|kunjom=Zammit|isem=Doris|kunjom2=Bonello|isem2=Tonio|sena=2020|titlu=Il-Ħajja u l-Istorja ta’ Dun Anġ Seychell|lingwa=mt|post=Malta|pubblikatur=BDL|isbn=9789995716899}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://one.com.mt/imut-dun-ang-seychell-il-fundatur-tal-fondazzjoni-nazzareth/|titlu=Imut Dun Anġ Seychell, il-fundatur ta’ Fondazzjoni Nazzareth - ONE|kunjom=Caruana|isem=Javier|data=2024-08-31|lingwa=mt|data-aċċess=2024-08-31}}</ref> == Settembru == * 10: [[Karl Gouder]], 45, politiku <ref>{{Ċita web|url=https://timesofmalta.com/article/karl-gouder-dies-days-announcing-run-pn-general-secretary-post.1097861|titlu=Karl Gouder dies, days after announcing run for PN general secretary post|data=2024-09-10|sit=Times of Malta|lingwa=en-gb|data-aċċess=2024-09-10}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://www.independent.com.mt/articles/2024-09-10/local-news/Former-PN-MP-Karl-Gouder-dies-aged-45-6736264043|titlu=Former PN MP Karl Gouder dies aged 45 - The Malta Independent|sit=www.independent.com.mt|data-aċċess=2024-09-10}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://tvmnews.mt/news/imut-l-ex-deputat-tal-pn-karl-gouder/|titlu=Imut l-ex Deputat tal-PN Karl Gouder|kunjom=TVMnews|isem=|data=2024-09-10|lingwa=en-US|data-aċċess=2024-09-10}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://www.maltatoday.com.mt/news/national/131130/pn_announces_passing_away_of_former_mp_karl_gouder|titlu=Former Nationalist MP Karl Gouder, longtime party stalwart, passes away at 45|kunjom=Vella|isem=Matthew|sit=MaltaToday.com.mt|lingwa=en|data-aċċess=2024-09-10}}</ref> * 17: [[Stephen Attard]], 58, mużiċist u kompożitur (twieled 1 ta' Jannar 1966) <ref>{{Ċita web|url=https://timesofmalta.com/article/appreciation-mro-stephen-attard-19662024.1098395|titlu=Appreciation: Mro Stephen Attard (1966-2024)|kunjom=Attard|isem=Geoffrey G.|data=2024-09-22|sit=Times of Malta|lingwa=en-gb|data-aċċess=2024-09-22}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://www.facebook.com/gozocathedral/posts/980329404138086|titlu=Facebook|sit=www.facebook.com|data-aċċess=2024-09-24}}</ref> * 21: [[Charles Briffa]], 73, professur tal-kritika letterarja <ref>{{Ċita web|url=https://timesofmalta.com/article/academic-literary-critic-charles-briffa-dies-aged-73.1098382|titlu=Academic and literary critic Charles Briffa dies aged 73|data=2024-09-21|sit=Times of Malta|lingwa=en-gb|data-aċċess=2024-09-21}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://www.maltatoday.com.mt/news/national/131308/charles_briffa_literary_critic_who_championed_maltese_language_passes_away|titlu=Charles Briffa, literary critic who championed Maltese language, passes away|sit=MaltaToday.com.mt|lingwa=en|data-aċċess=2024-09-21}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://newsbook.com.mt/imut-il-kittieb-u-l-akkademiku-charles-briffa/|titlu=Imut il-kittieb u l-akkademiku Charles Briffa|kunjom=Muscat|isem=Gavin|data=21 Settembru 2024|sit=Newsbook|lingwa=mt}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://netnews.com.mt/2024/09/21/imut-il-professur-charles-briffa/|titlu=Imut il-Professur Charles Briffa|kunjom=Cremona|isem=Robert|data=2024-09-21|sit=NETnews|lingwa=mt-MT|data-aċċess=2024-09-21}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://tvmnews.mt/news/imut-il-professur-tal-malti-u-kritiku-letterarju-charles-briffa/|titlu=Imut il-professur tal-Malti u kritiku letterarju Charles Briffa|kunjom=Micallef|isem=Gaetano|data=2024-09-21|lingwa=en-US|data-aċċess=2024-09-21}}</ref><ref>{{Ċita aħbar|data=26 Settembru 2024|titlu=Prof. Charles Briffa (1951-2024): kritiku, skular u xandar tal-kelma|url=https://newsbook.com.mt/prof-charles-briffa-1951-2024-kritiku-skular-u-xandar-tal-kelma/|pubblikazzjoni=Newsbook}}</ref> == Ottubru == * 1: [[Joseph Felix Cachia]], 80, edukatur (twieled 1 ta' Mejju 1944) <ref>{{Ċita aħbar|kunjom=Cilia|isem=Mariella|data=2 Ottubru 2024|titlu=Imut il-Mellieħi Joseph Felix Cachia|url=https://newsbook.com.mt/imut-il-melliehi-joseph-felix-cachia/|pubblikazzjoni=Newsbook}}</ref> * 6: [[Polly March]], 77, attriċi u direttur tat-teatru <ref>{{Ċita web|url=https://timesofmalta.com/article/renowned-actor-theatre-director-polly-march-dies.1099112|titlu=Renowned actor, theatre director Polly March dies two weeks before opening night|data=2024-10-07|sit=Times of Malta|lingwa=en-gb|data-aċċess=2024-10-07}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://www.maltatoday.com.mt/arts/cultural_diary/131596/polly_march_celebrated_performer_and_director_passes_away|titlu=Polly March, British actress and doyenne of Maltese theatre, passes away|kunjom=Meilak|isem=Nicole|sit=MaltaToday.com.mt|lingwa=en|data-aċċess=2024-10-07}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://newsbook.com.mt/tmut-l-attrici-u-direttrici-teatrali-polly-march/|titlu=Tmut l-Attriċi u Direttriċi Teatrali Polly Marh|kunjom=Camilleri|isem=Maria Daniela|data=7 Ottubru 2024|sit=Newsbook|lingwa=mt}}</ref> * 27: Dun [[Manwel Curmi]], 87, Fundatur tal-[[Fondazzjoni Arka]] <ref>{{Ċita web|url=https://timesofmalta.com/article/fr-manwel-curmi-founder-gozo-fondazzjoni-arka-dies-aged-94.1100165|titlu=Fr Manwel Curmi, founder of Gozo's Fondazzjoni Arka, dies aged 87|data=2024-10-27|sit=Times of Malta|lingwa=en-gb|data-aċċess=2024-10-27}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://newsbook.com.mt/imut-dun-manwel-il-fundatur-ta-dar-arka|titlu=Imut Dun Manwel, il-fundatur ta' Dar Arka|kunjom=Muscat|isem=Gavin|data=27 Ottubru 2024|sit=Newsbook|lingwa=mt}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://tvmnews.mt/news/imut-il-fundatur-tal-fondazzjoni-arka-dun-manwel-curmi/|titlu=Imut il-fundatur tal-Fondazzjoni Arka, Dun Manwel Curmi|kunjom=Micallef|isem=Gaetano|data=2024-10-27|lingwa=mt|data-aċċess=2024-10-27}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://newsbook.com.mt/live-il-funeral-ta-dun-manwel-curmi-fundatur-ta-dar-arka/|titlu=“Dun Manwel huwa l-wiċċ sabiħ tal-Knisja u s-saċerdozju” – l-Isqof Anton Teuma|kunjom=Vella|isem=Luke|data=29 Ottubru 2024|sit=Newsbook|lingwa=mt}}</ref> * 27: [[Terry L. Bencini]], 94, attriċi u kantanta <ref>{{Ċita web|url=https://timesofmalta.com/article/terry-l-bencini-stalwart-maltese-theatre-dies-aged-94.1100160|titlu=Terry L. Bencini, a stalwart of Maltese theatre, dies aged 94|data=2024-10-27|sit=Times of Malta|lingwa=en-gb|data-aċċess=2024-10-27}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://newsbook.com.mt/tmut-l-attrici-u-kantanta-terry-l-bencini|titlu=Tmut l-attriċi u kantanta Terry L Bencini|kunjom=Zammit|isem=Frederick|data=27 Ottubru 2024|sit=Newbook|lingwa=mt}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://tvmnews.mt/news/tmut-l-attrici-terry-l-bencini/|titlu=Tmut l-attriċi Terry L. Bencini|kunjom=Cassar|isem=Daphne|data=2024-10-27|sit=TVM|lingwa=mt|data-aċċess=2024-10-27}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://netnews.com.mt/2024/10/27/tmut-l-attrici-u-kantanta-terry-bencini/|titlu=Tmut l-attriċi u kantanta Terry Bencini|kunjom=Riolo|isem=Chayenne|data=2024-10-27|sit=NETnews|lingwa=mt-MT|data-aċċess=2024-10-27}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://newsbook.com.mt/l-ahhar-tislima-lil-terry-l-bencini-tinghata-ghada-ftas-sliema/|titlu=L-aħħar tislima lil Terry L. Bencini tingħata għada f’Tas-Sliema|kunjom=Zammit|isem=Frederick|data=29 Ottubru 2024|sit=Newsbook|lingwa=mt}}</ref> * 29: [[Lino Ferris]], 72, attur, direttur teatrali, u dramaturgu (twieled 20 ta' Novembru 1951) <ref>{{Ċita web|url=https://newsbook.com.mt/imut-lino-ferris-pilastru-tat-teatru-salesjan/|titlu=Imut Lino Ferris, pilastru tat-Teatru Salesjan|kunjom=Zammit|isem=Frederick|data=2024-10-29|sit=Newsbook.com.mt|lingwa=mt}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://www.facebook.com/photo.php?fbid=1107918421333948&set=a.511778507614612&type=3&ref=embed_post|titlu=Facebook|sit=www.facebook.com|data-aċċess=2024-10-29}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://www.rip.com.mt/obituary/lino-ferris-29-10-2024|titlu=Lino Ferris - RIP.com.mt|kunjom=Gatt|isem=Thomas|kunjom2=|isem2=|sit=www.rip.com.mt|lingwa=en|data-aċċess=2024-11-04}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://www.rip.com.mt/obituary/bernardette-ferris-01-11-2024|titlu=Bernardette Ferris - RIP.com.mt|kunjom=Gatt|isem=Thomas|kunjom2=|isem2=|sit=www.rip.com.mt|lingwa=en|data-aċċess=2024-11-04}}</ref> == Novembru == * 8: [[Daniel Farrugia]], 78, eks Sindku u Kunsillier Nazzjonalista fil-Qrendi <ref>{{Ċita web|url=https://netnews.com.mt/2024/11/08/il-partit-nazzjonalista-jsellem-lil-daniel-farrugia/|titlu=Il-Partit Nazzjonalista jsellem lil Daniel Farrugia|kunjom=|isem=|data=2024-11-08|sit=NETnews|lingwa=mt-MT|data-aċċess=2024-11-19}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://newsbook.com.mt/imut-l-eks-sindku-tal-qrendi-daniel-farrugia|titlu=Imut l-eks sindku tal-Qrendi Daniel Farrugia|kunjom=Muscat|isem=Gavin|data=8 Novembru 2024|sit=Newsbook|lingwa=mt}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://newsbook.com.mt/imut-daniel-farrugia-missier-hooli|titlu=Imut Daniel Farrugia missier HOOLI|kunjom=Zammit|isem=Frederick|data=8 Novembru 2024|sit=Newsbook|lingwa=mt}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://newsbook.com.mt/hooli-jkanta-waqt-il-funeral-ta-missieru|titlu=HOOLI jkanta waqt il-funeral ta’ missieru|kunjom=Zammit|isem=Frederick|data=12 Novembru 2024|sit=Newsbook|lingwa=mt}}</ref> * 18: [[Mario Meli]], 84, xandar u ġurnalist tal-isports <ref>{{Ċita web|url=https://one.com.mt/imut-il-gurnalist-sportiv-veteran-mario-meli/|titlu=Imut il-ġurnalist sportiv veteran Mario Meli|kunjom=Bonnici|isem=Mario|data=2024-11-18|lingwa=mt|data-aċċess=2024-11-18}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://tvmnews.mt/sport/imut-l-ex-gurnalist-sportiv-mario-meli/|titlu=Imut l-ex ġurnalist sportiv Mario Meli|kunjom=Aquilina|isem=Andrea|data=2024-11-18|lingwa=mt|data-aċċess=2024-11-18}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://sport.timesofmalta.com/2024/11/18/former-veteran-sports-journalist-mario-meli-dies-aged-84/|titlu=Former veteran sports journalist Mario Meli dies aged 84|kunjom=Camilleri|isem=Valhmor|data=2024-11-18|sit=SportsDesk|lingwa=en-US|data-aċċess=2024-11-18}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://maltasport.mt/malta-sports/malta-mourns-the-passing-of-legendary-sports-journalist-mario-meli-aged-8/|titlu=Malta mourns the passing of legendary sports journalist Mario Meli, aged 84 {{!}} Malta Sport News|kunjom=Pace|isem=Ian|data=2024-11-18|lingwa=en-US|data-aċċess=2024-11-18}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://newsbook.com.mt/imut-l-eks-gurnalista-sportiv-mario-meli/|titlu=Imut l-eks ġurnalist sportiv Mario Meli|kunjom=Zammit|isem=Frederick|data=19 Novembru 2024|sit=Newsbook|lingwa=mt}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://netnews.com.mt/2024/11/18/thabbret-il-mewt-tal-eks-gurnalist-tal-isport-u-amministratur-mario-meli/|titlu=Tħabbret il-mewt tal-eks ġurnalist tal-isport u amministratur Mario Meli|kunjom=|isem=|data=2024-11-18|sit=NETnews|lingwa=mt-MT|data-aċċess=2024-11-19}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://newsbook.com.mt/min-jaf-kemm-mario-tnikket-meta-ma-kienx-jara-l-ghaqda-fl-isport/|titlu=“Min jaf kemm Mario tnikket meta ma kienx jara l-għaqda fl-isport”|kunjom=Zammit|isem=Frederick|data=21 Novembru 2024|sit=Newsbook|lingwa=mt}}</ref> * 18: [[Gian Patist Camilleri]], ??, attur, bandist, u eks-kunsillier ta' Ħad-Dingli <ref>{{Ċita web|url=https://newsbook.com.mt/imut-l-eks-kunsillier-gian-patist-camilleri/|titlu=Imut l-eks kunsillier Gian Patist Camilleri|kunjom=Zammit|isem=Frederick|data=18 Ottubru 2024|sit=Newsbook|lingwa=mt}}</ref> * 19: [[Arthur Micallef]], 71, tenur Furjaniż (twieled 14 ta' Lulju 1953) <ref>{{Ċita web|url=https://newsbook.com.mt/imut-it-tenur-arthur-micallef/|titlu=Imut it-tenur Arthur Micallef|kunjom=Zammit|isem=Frederick|data=19 Novembru 2024|sit=Newsbook|lingwa=mt}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://www.gwida.mt/mt/imut-it-tenur-furjani-arthur-micallef---insellmu-l-memorja-tieg-u|titlu="Imut It-Tenur Furjaniż Arthur Micallef" - Insellmu L-Memorja Tiegħu!|sit=www.gwida.mt|lingwa=mt|data-aċċess=2024-11-19}}</ref> * 19: [[Frans Mifsud]], 89, saċerdot Żejtuni <ref>{{Ċita web|url=https://www.facebook.com/photo/?fbid=967269575434235&set=a.458795522948312|titlu=Facebook|sit=www.facebook.com|data-aċċess=2024-11-19}}</ref> * 20: [[Sam Delceppo]], 90, awtur u attur <ref>{{Ċita web|url=https://newsbook.com.mt/imut-l-awtur-sam-delceppo-missier-fredu-l-fra|titlu=Imut l-awtur Sam Delceppo, missier “Fredu l-Fra”|kunjom=Zammit|isem=Frederick|data=20 Novembru 2024|sit=Newsbook|lingwa=mt}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://one.com.mt/imut-l-awtur-sam-delceppo-maghruf-l-aktar-ghas-sensiela-televiziva-fredu-l-fra/|titlu=Imut l-awtur Sam Delceppo magħruf l-aktar għas-sensiela televiżiva ‘Fredu l-Fra'|kunjom=Cunningham|isem=Laura|data=2024-11-20|sit=One.com.mt|lingwa=mt|data-aċċess=2024-11-22}}</ref> == Ara aktar == * [[:Kategorija:Mietu fl-2024]] - tinkludi ħoloq għal artikli fil-Wikipedija dwar nies li mietu fl-2024 == Referenzi == {{Referenzi}} [[Kategorija:Nies Maltin]] [[Kategorija:2024 f'Malta]] [[Kategorija:Imwiet f'Malta]] [[Kategorija:Mietu fl-2024|*]] [[Kategorija:Listi ta' mwiet bis-sena]] 3mb9ruso1t9nektlovntoecjusg2gok 0 33064 317948 317934 2024-11-27T18:18:11Z ToniSant 4257 /* Arkitettura */ tindif generali 317948 wikitext text/x-wiki {{Databox}} Is-'''Santwarju tal-Madonna tal-Mellieħa''' huwa knisja [[Knisja Kattolika|Kattolika Rumana]] fir-raħal tal-[[Mellieħa]] [[Malta|f'Malta]]. Is-santwarju oriġina bħala għar naturali li kien ikkonsagrat bħala knisja f'data mhux magħrufa. Tradizzjonijiet lokali jorbtu t-twaqqif tiegħu mal-antikwità jew il-perjodu medjevali. L-altar tal-knisja huwa affresk ta’ stil Biżantin li hu maħsub li nħadem lejn l-aħħar tas-seklu 12 jew il-bidu tat-13-il seklu, u jingħad li huwa mirakoluż. Saret knisja parrokkjali mill-bidu tas-seklu 15, u għalkemm aktar tard ġiet assorbita f’parroċċa oħra l-knisja żammet l-importanza tagħha bħala sit ta’ pellegrinaġġ fis-sekli ta’ wara. Il-bini preżenti nbena f'diversi stadji bejn l-aħħar tas-sekli 16 u 18, li jinkorpora partijiet mill-għar naturali li fih oriġinat il-knisja. Għadd ta' nies notevoli żaru s-santwarju matul is-sekli, inklużi diversi rejiet u viċi-rejiet ta' Sqallija, xi [[Gran Mastri tal-Ordni ta' San Ġwann]] u [[Papa Ġwanni Pawlu II|l-Papa Ġwanni Pawlu II]] . == Storja == Is-Santwarju tal-Madonna tal-Mellieħa huwa l-eqdem santwarju Marjan f’Malta<ref>{{Ċita web|url=https://church.mt/parishes/mellieha/|titlu=Mellieħa – Archdiocese of Malta|data=2020-08-22|sit=web.archive.org|data-aċċess=2024-11-23|arkivju-url=https://web.archive.org/web/20200822161641/https://church.mt/parishes/mellieha/|arkivju-data=2020-08-22|url-status=bot: unknown}}</ref>, u huwa mibni fuq il-post ta’ għar li tradizzjonalment huwa marbut mat-twaqqif tal-Kristjaneżmu f’Malta. Skont it-tradizzjoni, l-għar kien oriġinarjament post ta’ qima għan-ninfa [[Calypso]], iżda sar sit Nisrani wara n-[[nawfraġju ta’ San Pawl f'Malta]] fis-sena 60 wara Kristu. [[San Luqa]], li akkumpanja lil San Pawl, jingħad li pinġa affresk li juri lill-Verġni Marija fuq il-wiċċ tal-blat tal-għar. Xi wħud jgħidu li l-għar kien ikkonsagrat bħala knisja minn San Pawl innifsu jew minn [[San Publju]].<ref name=":0">{{Ċita web|url=http://www.kappellimaltin.com/Il-Kappelli/Sett05/MLH_Santwarju_Vitorja/mlh_santwarju_vitorja.html|titlu=MLH Santwarju Vitorja|data=2020-01-10|sit=web.archive.org|data-aċċess=2024-11-23|arkivju-url=https://web.archive.org/web/20200110001552/http://www.kappellimaltin.com/Il-Kappelli/Sett05/MLH_Santwarju_Vitorja/mlh_santwarju_vitorja.html|arkivju-data=2020-01-10|url-status=bot: unknown}}</ref> Tradizzjonijiet oħra jgħidu li l-għar kien ikkonsagrat bħala knisja fl-402 wara Kristu minn xi isqfijiet li kienu fi triqthom lejn kunsill tal-knisja (possibilment f’Milevum), fis-sena 540 wara Kristu minn isqfijiet li jakkumpanjaw lill-ġeneral Biżantin [[Belisarius]] waqt waqfa f’Malta jew fl-1091 minn isqfijiet li akkumpanjaw lill-Konti Norman [[Ruġġieru I ta' Sqallija|Ruġġeru I]] waqt l-invażjoni tiegħu ta’ [[Malta]]. Id-data attwali tal-konsagrazzjoni bħala knisja għadha mhux magħrufa, iżda huwa ddokumentat li l-konsagrazzjoni kienet imfakkar bi iskrizzjoni Griega u seba’ slaleb. L-iskrizzjoni kien għada teżisti fl-1540 iżda minn dak iż-żmien 'l hawn intilfet, filwaqt li s-slaleb ġew imsebbħa fl-1620 u għadhom jeżistu illum.<ref name=":0" /> Fis-sekli 14 u 15, diversi nies notevoli żaru l-knisja, inklużi r-Rejiet ta’ [[Sqallija]] [[Frederick III]] fl-1373, [[Martinu I ta' Sqallija|Martinu I]] fl-1408 u [[Alfonso ta' Sqallija|Alfonso]] fl-1432, u Vicirejiet ta’ [[Sqallija]] [[Lope Ximénez de Urrea y de Bardaixi]] fl-1468 u [[Fernando de Acuña y de Herrera]] fl-1490. Il-knisja kienet rikonoxxuta bħala waħda mill-ewwel għaxar knejjes parrokkjali oriġinali f'Malta, li jissemmew f’dokument tal-1436 mill-Isqof [[Senatore de Mello]]. Fl-1470, sar pellegrinaġġ fil-knisja wara li Malta kienet sofriet minn tliet snin ta’ nixfa. Fis-seklu 16, ir-raħal tal-[[Mellieħa]] ġie depopolat minħabba ħbit mill-kursara ta' Barbarija, speċjalment wara attakk kbir fl-1551. Għalhekk il-knisja ma baqgħetx parroċċa indipendenti u ġiet assorbita f’dik tan-[[Naxxar]]. Matul l-[[Assedju l-Kbir ta' Malta|Assedju l-Kbir ta’ Malta]] fl-1565, il-knisja kienet irrapurtata żjara minn Don García de Toledo, il-mexxej tal-forzi ta’ għajnuna li temmew l-assedju. Id-dedikazzjoni tas-santwarju ġiet sussegwentement mibdula mill-Maternità ta’ Marija għat-Twelid ta’ Marija. [[Stampa:Malta-Melheia-Sanctuary.jpg|daqsminuri|Is-sagristija tas-santwarju, b’pitturi ex-voto mal-ħitan]] Fl-1584, il-patri Agostinjan Aurelio Axiak ingħata permess biex jieħu ħsieb is-santwarju, u twaqqaf kunvent. Tliet snin wara, s-santwarju ġie fdat f’idejn il-qassis [[Bennard Cassar]], li sar ir-rettur tiegħu fl-1603. F’Lulju 1614 il-knisja ġiet maħtufa waqt attakk Ottoman, u l-affresk prinċipali u xi statwi ġarbu ħsarat. L-Isqof [[Miguel Juan Balaguer Camarasa]] irrapporta li Tork li kien għamel ħsara lill-affresk b’sikkina aktar tard marad imma kien mirakolużment fieq wara li talab għall-maħfra, u bagħat xemgħat lis-santwarju bħala forma ta’ gratitudni. Jingħad li l-Gran Mastru [[Alof de Wignacourt]] żar il-knisja fuq bażi regolari wara l-attakk, u sussegwentement żdiedet id-devozzjoni lejn is-santwarju. [[Stampa:Malta - Mellieha - Misrah iz-Zjara tal-Papa Gwanni Pawlu II - Sanctuary of our Lady of Mellieha 10 ies.jpg|daqsminuri|Il-bitħa li tagħti għas-santwarju]] Fl-1644, in-negozjant tal-inbid Sqalli [[Mario De Vasi]] kabbar u sebbaħ il-knisja, u ħallas għat-twaqqif ta’ kripta maħduma fil-blat magħrufa bħala Il-Madonna tal-Għar (jew Il-Madonna tal-Grotta) fil-qrib. Ġiet stabbilita Konfraternità tar-Rużarju ġewwa l-knisja fl-1669. Jingħad li l-Gran Mastru [[Ramón Perellós]] żar is-santwarju wara li rkupra minn marda, u fl-1718 sar pellegrinaġġ lejn is-santwarju fost nixfa. Is-santwarju reġa’ ġie mkabbar fl-1747, u fil-21 ta’ Mejju ta’ dik is-sena l-binja ġiet ikkonsagrata mill-ġdid mill-Isqof [[Paul Alphéran de Bussan]]. Ir-residenti tal-[[Belt Valletta]] għamlu pellegrinaġġ lejn is-santwarju wara li ntemmet epidemija tal-pesta fl-1813. [[Mellieħa|Il-Mellieħa]] reġgħet ġiet stabbilita bħala parroċċa fl-1844, u qrib is-santwarju nbniet knisja parrokkjali ġdida ddedikata lit-Twelid ta’ Marija lejn l-aħħar tas-seklu 19. Sar pellegrinaġġ fis-santwarju waqt epidemija tal-kolera fl-1888, u ġie organizzat pellegrinaġġ nazzjonali ieħor fl-1949. Il-[[Papa Ġwanni Pawlu II]] żar is-santwarju u bierku fis-26 ta’ Mejju 1990 waqt iż-żjara tiegħu f’[[Malta]].{{Bżonn refererenza}} Xogħlijiet ta’ restawr saru bejn l-1999 u l-2000. Il-Konferenza Episkopali Maltija għarfet is-santwarju bħala s-Santwarju Nazzjonali tal-Madonna f’Malta f’Mejju tal-2015.{{Bżonn refererenza}} == Arkitettura == [[Stampa:Mellieha-sanctuary-of-our-lady-innen-01.JPG|daqsminuri|Is-santwarju fuq ġewwa]] Is-santwarju kif inhu llum kien mibni fil-biċċa l-kbira f’diversi stadji bejn l-aħħar tas-seklu 16 u nofs is-seklu 18. Id-daħla għall-kumpless tas-santwarju hija minn arkata monumentali Barokka li għandha d-data 1719 u li fiha skrizzjoni bil-Latin u bil-Malti arkajku. Din twassal għal bitħa li tinkludi loġoġġ fejn il-pellegrini setgħu jistrieħu, flimkien ma’ statwa ta’ [[Marija Bambina]] u niċċa ta’ [[San Pawl]]<ref>{{Ċita web|url=http://www.mellieha.com/sanctuary.htm|titlu=Mellieha.com - The Sanctuary of Our Lady of Mellieha by David Muscat|data=2020-03-29|sit=web.archive.org|data-aċċess=2024-11-23|arkivju-url=https://web.archive.org/web/20200329185943/http://www.mellieha.com/sanctuary.htm|arkivju-data=2020-03-29|url-status=dead}}</ref>. L-aċċess għas-santwarju jsir minn arkata taħt il-loġoġġ. Is-sit kien oriġina bħala għar naturali li aktar tard ġie estiż, u partijiet mis-santwarju huma mibnija mill-ġebel filwaqt li oħrajn huma skavati mill-blat naturali. Id-daħla prinċipali twassal għal sagristija, li tippermetti aċċess għal mina miksija b’offerti ex-voto u kripta maħduma fil-blat li ġiet skavata fis-seklu 16. Il-mina twassal għall-knisja stess, li għandha ħitan imżejna bl-irħam. L-artal huwa parti mill-għar, b’kolonni tal-irħam miżjuda madwar l-artal. Il-knisja fiha koppla żgħira u kampnar wieħed li fih tliet iqniepen li twaħħlu fl-1712, 1733 u 1857 rispettivament. L-arloġġ fuq il-kampnar kien magħmul minn [[Michelangelo Sapiano]] fl-1875, u tħallas mill-gvern kolonjali Ingliż.<ref>{{Ċita web|url=http://www.mellieha.com/sanctuary.htm|titlu=Mellieha.com - The Sanctuary of Our Lady of Mellieha by David Muscat|data=2020-03-29|sit=web.archive.org|data-aċċess=2024-11-23|arkivju-url=https://web.archive.org/web/20200329185943/http://www.mellieha.com/sanctuary.htm|arkivju-data=2020-03-29|url-status=dead}}</ref> == Artworks and relics == [[Stampa:Mellieha-sanctuary-of-our-lady-innen-altarbild.JPG|nofs|daqsminuri|L-affresk medjevali tal-Madonna tal-Mellieħa]] L-altar tas-santwarju huwa affresk li juri lill-Verġni Marija b’Ġesù fuq id-driegħ tal-lemin. It-tradizzjoni tattribwixxi din il-pittura lil San Luqa, iżda din it-talba mhix sostanzjata. Ix-xogħol artistiku huwa maħsub li fil-fatt imur lura għal madwar l-aħħar tas-seklu 12 jew il-bidu tat-13-il seklu, u l-istil tiegħu huwa ispirat mill-arti [[Biżantini|Biżantina]] b'influwenzi Sqalli u kwalità vernakulari. Hija waħda mill-eqdem xogħlijiet tal-arti eżistenti f’[[Malta]] mill-perjodu medjevali tard<ref>https://web.archive.org/web/20191104132150/https://www.um.edu.mt/library/oar/bitstream/123456789/9827/1/14BAART003.pdf</ref>. Il-pittura kienet fi stat ħażin ta’ preservazzjoni sal-1587, u f’dak il-punt kienet miżbugħa żżejjed b’pittura ġdida. Ir-rappreżentazzjoni ta’ [[Marija Bambina]] jingħad li hija mirakoluża, u ġiet inkurunata mill-[[Isqof ta’ Malta]] [[Pietro Pace]], l-[[Isqof ta’ Għawdex]] [[Giovanni Maria Camilleri]] u l-Isqof awżiljarju [[Savatore Gaffiero]] fl-24 ta’ Settembru 1899, wara li l-[[Papa Ljun XIII]] kien ħareġ digriet li ppermetta dan. fid-29 ta’ Mejju 1895. Fl-1972, ir-restawratur [[Samuel Bugeja]] neħħa l-overpainting tas-seklu 16 u żvelat ix-xogħol tal-arti medjevali. Fis-sagristija tas-santwarju għadha teżisti kopja ta’ [[Giuseppe Calì]] tal-verżjoni tas-seklu 16. L-affresk reġa’ ġie restawrat bejn l-2012 u l-2016<ref>{{Ċita web|url=https://www.tvm.com.mt/en/news/restoration-of-wall-painting-of-our-lady-of-mellieha-completed/|titlu=Restoration of wall painting of Our Lady of Mellieħa completed - TVM News|data=2020-09-14|sit=web.archive.org|data-aċċess=2024-11-23|arkivju-url=https://web.archive.org/web/20200914170251/https://www.tvm.com.mt/en/news/restoration-of-wall-painting-of-our-lady-of-mellieha-completed/|arkivju-data=2020-09-14|url-status=bot: unknown}}</ref>. Is-saqaf tal-għar madwar l-altar fih pitturi ta’ [[Salvu Bonnici]]. Dawn ġew restawrati fl-1886 minn Ċensu Busuttil u fl-1973 minn [[Samuel Bugeja]]. Il-knisja fiha numru ta’ xogħlijiet oħra ta’ l-arti ta’ [[Giuseppe Calleja]], [[Anton Falzon]], [[Pietru Pawl Caruana]] u possibilment [[Stefano Erardi]], flimkien ma’ xi pitturi magħmula minn artisti mhux magħrufa. Is-sagristija u mina li tagħti għall-knisja fihom ħafna pitturi ex-voto u offerti oħra. Eżempju notevoli huwa pittura li turi vapur Venezjana u ikona tal-Verġni Marija u [[Ġesù]] li setgħet oriġinat mill-[[Monasteru ta’ Kykkos]] f’[[Ċipru]]. Dan seta’ nġieb [[Malta]] wara l-waqgħa ta’ [[Ċipru]] f’idejn l-Ottomani fl-1571. Fl-artal tas-santwarju tpoġġew fdalijiet ta’ erba’ qaddisin bl-isem ta’ Bonifaċju, Pia, Victor u Candida fl-1747. Ir-relikwi ta’ San Vinċenz ingħataw ukoll lis-santwarju aktar tard minn [[Lawrenz Grech Delicata|Dun Lawrenz Grech Delicata]], wara li kien akkwistahom permezz tal-[[Papa Piju XII|Papa Piju VII]] mingħand il-[[Papa Piju XII|Papa Piju VII]]. Katakombi ta’ Priscilla f’[[Ruma]] fil-21 ta’ April 1820. == Wirt == Fis-6 ta’ Ottubru 1999, il-[[MaltaPost]] ħarġet bolla u folja minjatura biex tfakkar il-mitt sena mill-inkurunament tal-[[Madonna tal-Mellieħa]]. Il-folja minjatura kienet tirrappreżenta l-artal filwaqt li t-timbru kien juri waħda mill-pitturi ex-voto. Fid-29 ta’ Lulju 2015 inħarġet ukoll sett ta’ tliet bolol li juru pitturi ex-voto mis-santwarju tal-[[Mellieħa]] b’suġġetti marittimi<ref>https://web.archive.org/web/20151108134535/https://www.maltaphilately.com/Content/Images/PDFs/EXVO%2015.pdf</ref>. == Referenzi == dtj14k5am3dbupe5s2pipecmkkb4cs8 317949 317948 2024-11-27T18:33:54Z ToniSant 4257 /* Artworks and relics */ tindif generali 317949 wikitext text/x-wiki {{Databox}} Is-'''Santwarju tal-Madonna tal-Mellieħa''' huwa knisja [[Knisja Kattolika|Kattolika Rumana]] fir-raħal tal-[[Mellieħa]] [[Malta|f'Malta]]. Is-santwarju oriġina bħala għar naturali li kien ikkonsagrat bħala knisja f'data mhux magħrufa. Tradizzjonijiet lokali jorbtu t-twaqqif tiegħu mal-antikwità jew il-perjodu medjevali. L-altar tal-knisja huwa affresk ta’ stil Biżantin li hu maħsub li nħadem lejn l-aħħar tas-seklu 12 jew il-bidu tat-13-il seklu, u jingħad li huwa mirakoluż. Saret knisja parrokkjali mill-bidu tas-seklu 15, u għalkemm aktar tard ġiet assorbita f’parroċċa oħra l-knisja żammet l-importanza tagħha bħala sit ta’ pellegrinaġġ fis-sekli ta’ wara. Il-bini preżenti nbena f'diversi stadji bejn l-aħħar tas-sekli 16 u 18, li jinkorpora partijiet mill-għar naturali li fih oriġinat il-knisja. Għadd ta' nies notevoli żaru s-santwarju matul is-sekli, inklużi diversi rejiet u viċi-rejiet ta' Sqallija, xi [[Gran Mastri tal-Ordni ta' San Ġwann]] u [[Papa Ġwanni Pawlu II|l-Papa Ġwanni Pawlu II]] . == Storja == Is-Santwarju tal-Madonna tal-Mellieħa huwa l-eqdem santwarju Marjan f’Malta<ref>{{Ċita web|url=https://church.mt/parishes/mellieha/|titlu=Mellieħa – Archdiocese of Malta|data=2020-08-22|sit=web.archive.org|data-aċċess=2024-11-23|arkivju-url=https://web.archive.org/web/20200822161641/https://church.mt/parishes/mellieha/|arkivju-data=2020-08-22|url-status=bot: unknown}}</ref>, u huwa mibni fuq il-post ta’ għar li tradizzjonalment huwa marbut mat-twaqqif tal-Kristjaneżmu f’Malta. Skont it-tradizzjoni, l-għar kien oriġinarjament post ta’ qima għan-ninfa [[Calypso]], iżda sar sit Nisrani wara n-[[nawfraġju ta’ San Pawl f'Malta]] fis-sena 60 wara Kristu. [[San Luqa]], li akkumpanja lil San Pawl, jingħad li pinġa affresk li juri lill-Verġni Marija fuq il-wiċċ tal-blat tal-għar. Xi wħud jgħidu li l-għar kien ikkonsagrat bħala knisja minn San Pawl innifsu jew minn [[San Publju]].<ref name=":0">{{Ċita web|url=http://www.kappellimaltin.com/Il-Kappelli/Sett05/MLH_Santwarju_Vitorja/mlh_santwarju_vitorja.html|titlu=MLH Santwarju Vitorja|data=2020-01-10|sit=web.archive.org|data-aċċess=2024-11-23|arkivju-url=https://web.archive.org/web/20200110001552/http://www.kappellimaltin.com/Il-Kappelli/Sett05/MLH_Santwarju_Vitorja/mlh_santwarju_vitorja.html|arkivju-data=2020-01-10|url-status=bot: unknown}}</ref> Tradizzjonijiet oħra jgħidu li l-għar kien ikkonsagrat bħala knisja fl-402 wara Kristu minn xi isqfijiet li kienu fi triqthom lejn kunsill tal-knisja (possibilment f’Milevum), fis-sena 540 wara Kristu minn isqfijiet li jakkumpanjaw lill-ġeneral Biżantin [[Belisarius]] waqt waqfa f’Malta jew fl-1091 minn isqfijiet li akkumpanjaw lill-Konti Norman [[Ruġġieru I ta' Sqallija|Ruġġeru I]] waqt l-invażjoni tiegħu ta’ [[Malta]]. Id-data attwali tal-konsagrazzjoni bħala knisja għadha mhux magħrufa, iżda huwa ddokumentat li l-konsagrazzjoni kienet imfakkar bi iskrizzjoni Griega u seba’ slaleb. L-iskrizzjoni kien għada teżisti fl-1540 iżda minn dak iż-żmien 'l hawn intilfet, filwaqt li s-slaleb ġew imsebbħa fl-1620 u għadhom jeżistu illum.<ref name=":0" /> Fis-sekli 14 u 15, diversi nies notevoli żaru l-knisja, inklużi r-Rejiet ta’ [[Sqallija]] [[Frederick III]] fl-1373, [[Martinu I ta' Sqallija|Martinu I]] fl-1408 u [[Alfonso ta' Sqallija|Alfonso]] fl-1432, u Vicirejiet ta’ [[Sqallija]] [[Lope Ximénez de Urrea y de Bardaixi]] fl-1468 u [[Fernando de Acuña y de Herrera]] fl-1490. Il-knisja kienet rikonoxxuta bħala waħda mill-ewwel għaxar knejjes parrokkjali oriġinali f'Malta, li jissemmew f’dokument tal-1436 mill-Isqof [[Senatore de Mello]]. Fl-1470, sar pellegrinaġġ fil-knisja wara li Malta kienet sofriet minn tliet snin ta’ nixfa. Fis-seklu 16, ir-raħal tal-[[Mellieħa]] ġie depopolat minħabba ħbit mill-kursara ta' Barbarija, speċjalment wara attakk kbir fl-1551. Għalhekk il-knisja ma baqgħetx parroċċa indipendenti u ġiet assorbita f’dik tan-[[Naxxar]]. Matul l-[[Assedju l-Kbir ta' Malta|Assedju l-Kbir ta’ Malta]] fl-1565, il-knisja kienet irrapurtata żjara minn Don García de Toledo, il-mexxej tal-forzi ta’ għajnuna li temmew l-assedju. Id-dedikazzjoni tas-santwarju ġiet sussegwentement mibdula mill-Maternità ta’ Marija għat-Twelid ta’ Marija. [[Stampa:Malta-Melheia-Sanctuary.jpg|daqsminuri|Is-sagristija tas-santwarju, b’pitturi ex-voto mal-ħitan]] Fl-1584, il-patri Agostinjan Aurelio Axiak ingħata permess biex jieħu ħsieb is-santwarju, u twaqqaf kunvent. Tliet snin wara, s-santwarju ġie fdat f’idejn il-qassis [[Bennard Cassar]], li sar ir-rettur tiegħu fl-1603. F’Lulju 1614 il-knisja ġiet maħtufa waqt attakk Ottoman, u l-affresk prinċipali u xi statwi ġarbu ħsarat. L-Isqof [[Miguel Juan Balaguer Camarasa]] irrapporta li Tork li kien għamel ħsara lill-affresk b’sikkina aktar tard marad imma kien mirakolużment fieq wara li talab għall-maħfra, u bagħat xemgħat lis-santwarju bħala forma ta’ gratitudni. Jingħad li l-Gran Mastru [[Alof de Wignacourt]] żar il-knisja fuq bażi regolari wara l-attakk, u sussegwentement żdiedet id-devozzjoni lejn is-santwarju. [[Stampa:Malta - Mellieha - Misrah iz-Zjara tal-Papa Gwanni Pawlu II - Sanctuary of our Lady of Mellieha 10 ies.jpg|daqsminuri|Il-bitħa li tagħti għas-santwarju]] Fl-1644, in-negozjant tal-inbid Sqalli [[Mario De Vasi]] kabbar u sebbaħ il-knisja, u ħallas għat-twaqqif ta’ kripta maħduma fil-blat magħrufa bħala Il-Madonna tal-Għar (jew Il-Madonna tal-Grotta) fil-qrib. Ġiet stabbilita Konfraternità tar-Rużarju ġewwa l-knisja fl-1669. Jingħad li l-Gran Mastru [[Ramón Perellós]] żar is-santwarju wara li rkupra minn marda, u fl-1718 sar pellegrinaġġ lejn is-santwarju fost nixfa. Is-santwarju reġa’ ġie mkabbar fl-1747, u fil-21 ta’ Mejju ta’ dik is-sena l-binja ġiet ikkonsagrata mill-ġdid mill-Isqof [[Paul Alphéran de Bussan]]. Ir-residenti tal-[[Belt Valletta]] għamlu pellegrinaġġ lejn is-santwarju wara li ntemmet epidemija tal-pesta fl-1813. [[Mellieħa|Il-Mellieħa]] reġgħet ġiet stabbilita bħala parroċċa fl-1844, u qrib is-santwarju nbniet knisja parrokkjali ġdida ddedikata lit-Twelid ta’ Marija lejn l-aħħar tas-seklu 19. Sar pellegrinaġġ fis-santwarju waqt epidemija tal-kolera fl-1888, u ġie organizzat pellegrinaġġ nazzjonali ieħor fl-1949. Il-[[Papa Ġwanni Pawlu II]] żar is-santwarju u bierku fis-26 ta’ Mejju 1990 waqt iż-żjara tiegħu f’[[Malta]].{{Bżonn refererenza}} Xogħlijiet ta’ restawr saru bejn l-1999 u l-2000. Il-Konferenza Episkopali Maltija għarfet is-santwarju bħala s-Santwarju Nazzjonali tal-Madonna f’Malta f’Mejju tal-2015.{{Bżonn refererenza}} == Arkitettura == [[Stampa:Mellieha-sanctuary-of-our-lady-innen-01.JPG|daqsminuri|Is-santwarju fuq ġewwa]] Is-santwarju kif inhu llum kien mibni fil-biċċa l-kbira f’diversi stadji bejn l-aħħar tas-seklu 16 u nofs is-seklu 18. Id-daħla għall-kumpless tas-santwarju hija minn arkata monumentali Barokka li għandha d-data 1719 u li fiha skrizzjoni bil-Latin u bil-Malti arkajku. Din twassal għal bitħa li tinkludi loġoġġ fejn il-pellegrini setgħu jistrieħu, flimkien ma’ statwa ta’ [[Marija Bambina]] u niċċa ta’ [[San Pawl]]<ref>{{Ċita web|url=http://www.mellieha.com/sanctuary.htm|titlu=Mellieha.com - The Sanctuary of Our Lady of Mellieha by David Muscat|data=2020-03-29|sit=web.archive.org|data-aċċess=2024-11-23|arkivju-url=https://web.archive.org/web/20200329185943/http://www.mellieha.com/sanctuary.htm|arkivju-data=2020-03-29|url-status=dead}}</ref>. L-aċċess għas-santwarju jsir minn arkata taħt il-loġoġġ. Is-sit kien oriġina bħala għar naturali li aktar tard ġie estiż, u partijiet mis-santwarju huma mibnija mill-ġebel filwaqt li oħrajn huma skavati mill-blat naturali. Id-daħla prinċipali twassal għal sagristija, li tippermetti aċċess għal mina miksija b’offerti ex-voto u kripta maħduma fil-blat li ġiet skavata fis-seklu 16. Il-mina twassal għall-knisja stess, li għandha ħitan imżejna bl-irħam. L-artal huwa parti mill-għar, b’kolonni tal-irħam miżjuda madwar l-artal. Il-knisja fiha koppla żgħira u kampnar wieħed li fih tliet iqniepen li twaħħlu fl-1712, 1733 u 1857 rispettivament. L-arloġġ fuq il-kampnar kien magħmul minn [[Michelangelo Sapiano]] fl-1875, u tħallas mill-gvern kolonjali Ingliż.<ref>{{Ċita web|url=http://www.mellieha.com/sanctuary.htm|titlu=Mellieha.com - The Sanctuary of Our Lady of Mellieha by David Muscat|data=2020-03-29|sit=web.archive.org|data-aċċess=2024-11-23|arkivju-url=https://web.archive.org/web/20200329185943/http://www.mellieha.com/sanctuary.htm|arkivju-data=2020-03-29|url-status=dead}}</ref> == Arti u relikwi == [[Stampa:Mellieha-sanctuary-of-our-lady-innen-altarbild.JPG|daqsminuri|L-affresk medjevali tal-Madonna tal-Mellieħa]] L-altar tas-santwarju huwa affresk li juri lill-Verġni Marija b’Ġesù fuq id-driegħ tal-lemin. It-tradizzjoni tattribwixxi din il-pittura lil San Luqa, iżda din il-ħaġa mhix sostanzjata. Ix-xogħol artistiku huwa maħsub li fil-fatt huwa minn madwar l-aħħar tas-seklu 12 jew il-bidu tas-seklu 13, u l-istil tiegħu huwa mnebbaħ mill-arti [[Biżantini|Biżantina]] b'influwenzi Sqallin u kwalità vernakulari. Hija waħda mill-eqdem xogħlijiet tal-arti eżistenti f’[[Malta]] mill-perjodu medjevali aħħari.<ref>https://web.archive.org/web/20191104132150/https://www.um.edu.mt/library/oar/bitstream/123456789/9827/1/14BAART003.pdf</ref> Il-pittura kienet fi stat ħażin ta’ preservazzjoni sal-1587, u f’dak il-punt kienet kważi mgħottija b’pittura ġdida. Ir-rappreżentazzjoni ta’ [[Marija Bambina]] jingħad li hija mirakoluża, u ġiet inkurunata mill-[[Isqof ta’ Malta]] [[Pietro Pace]], l-[[Isqof ta’ Għawdex]] [[Giovanni Maria Camilleri]] u l-Isqof awżiljarju [[Savatore Gaffiero]] fl-24 ta’ Settembru 1899, wara li l-[[Papa Ljun XIII]] kien ħareġ digriet li ppermetta dan fid-29 ta’ Mejju 1895. Fl-1972, ir-restawratur [[Samuel Bugeja]] neħħa l-pittura żejda li saret fuqha tas-seklu 16 u żvela x-xogħol tal-arti medjevali. Fis-sagristija tas-santwarju għadha teżisti kopja ta’ [[Giuseppe Calì]] tal-verżjoni tas-seklu 16. L-affresk reġa’ ġie restawrat bejn l-2012 u l-2016.<ref>{{Ċita web|url=https://www.tvm.com.mt/en/news/restoration-of-wall-painting-of-our-lady-of-mellieha-completed/|titlu=Restoration of wall painting of Our Lady of Mellieħa completed - TVM News|data=2020-09-14|sit=web.archive.org|data-aċċess=2024-11-23|arkivju-url=https://web.archive.org/web/20200914170251/https://www.tvm.com.mt/en/news/restoration-of-wall-painting-of-our-lady-of-mellieha-completed/|arkivju-data=2020-09-14|url-status=bot: unknown}}</ref> Is-saqaf tal-għar madwar l-altar fih pitturi ta’ [[Salvu Bonnici]]. Dawn ġew restawrati fl-1886 minn Ċensu Busuttil u fl-1973 minn Samuel Bugeja. Il-knisja fiha numru ta’ xogħlijiet oħra ta’ l-arti ta’ [[Giuseppe Calleja]], [[Anton Falzon]], [[Pietru Pawl Caruana]] u possibilment [[Stefano Erardi]], flimkien ma’ xi pitturi magħmula minn artisti mhux magħrufa. Is-sagristija u mina li tati għall-knisja fihom ħafna pitturi ex-voto u offerti oħra. Eżempju notevoli huwa pittura li turi bastiment Venezjan u ikona tal-Verġni Marija u [[Ġesù]] li setgħet oriġinat mill-[[Monasteru ta’ Kykkos]] f’[[Ċipru]]. Dan seta’ nġieb Malta wara l-waqgħa ta’ [[Ċipru]] f’idejn l-Ottomani fl-1571. Fl-artal tas-santwarju tpoġġew fdalijiet ta’ erba’ qaddisin bl-isem ta’ Bonifaċju, Pia, Victor u Candida fl-1747. Ir-relikwi ta’ San Vinċenz ingħataw ukoll lis-santwarju aktar tard minn [[Lawrenz Grech Delicata|Dun Lawrenz Grech Delicata]], wara li kien akkwistahom permezz tal-[[Papa Piju XII|Papa Piju VII]] mingħand il-[[Papa Piju XII|Papa Piju VII]], fil-Katakombi ta’ Priscilla f’[[Ruma]] fil-21 ta’ April 1820. == Legat == Fis-6 ta’ Ottubru 1999, il-[[MaltaPost]] ħarġet bolla u folja f'minjatura biex tfakkar il-mitt sena mill-inkurunazzjoni tal-Madonna tal-Mellieħa. Il-folja f'minjatura kienet tirrappreżenta l-artal filwaqt li t-timbru kien juri waħda mill-pitturi ex-voto. Fid-29 ta’ Lulju 2015 inħarġet ukoll sett ta’ tliet bolol li juru pitturi ex-voto mis-santwarju tal-Mellieħa b’suġġetti marittimi.<ref>https://web.archive.org/web/20151108134535/https://www.maltaphilately.com/Content/Images/PDFs/EXVO%2015.pdf</ref> == Referenzi == jees6lnjggvix02krp0c6kk6nvd77es 317950 317949 2024-11-27T18:34:08Z ToniSant 4257 added [[Category:Mellieħa]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] 317950 wikitext text/x-wiki {{Databox}} Is-'''Santwarju tal-Madonna tal-Mellieħa''' huwa knisja [[Knisja Kattolika|Kattolika Rumana]] fir-raħal tal-[[Mellieħa]] [[Malta|f'Malta]]. Is-santwarju oriġina bħala għar naturali li kien ikkonsagrat bħala knisja f'data mhux magħrufa. Tradizzjonijiet lokali jorbtu t-twaqqif tiegħu mal-antikwità jew il-perjodu medjevali. L-altar tal-knisja huwa affresk ta’ stil Biżantin li hu maħsub li nħadem lejn l-aħħar tas-seklu 12 jew il-bidu tat-13-il seklu, u jingħad li huwa mirakoluż. Saret knisja parrokkjali mill-bidu tas-seklu 15, u għalkemm aktar tard ġiet assorbita f’parroċċa oħra l-knisja żammet l-importanza tagħha bħala sit ta’ pellegrinaġġ fis-sekli ta’ wara. Il-bini preżenti nbena f'diversi stadji bejn l-aħħar tas-sekli 16 u 18, li jinkorpora partijiet mill-għar naturali li fih oriġinat il-knisja. Għadd ta' nies notevoli żaru s-santwarju matul is-sekli, inklużi diversi rejiet u viċi-rejiet ta' Sqallija, xi [[Gran Mastri tal-Ordni ta' San Ġwann]] u [[Papa Ġwanni Pawlu II|l-Papa Ġwanni Pawlu II]] . == Storja == Is-Santwarju tal-Madonna tal-Mellieħa huwa l-eqdem santwarju Marjan f’Malta<ref>{{Ċita web|url=https://church.mt/parishes/mellieha/|titlu=Mellieħa – Archdiocese of Malta|data=2020-08-22|sit=web.archive.org|data-aċċess=2024-11-23|arkivju-url=https://web.archive.org/web/20200822161641/https://church.mt/parishes/mellieha/|arkivju-data=2020-08-22|url-status=bot: unknown}}</ref>, u huwa mibni fuq il-post ta’ għar li tradizzjonalment huwa marbut mat-twaqqif tal-Kristjaneżmu f’Malta. Skont it-tradizzjoni, l-għar kien oriġinarjament post ta’ qima għan-ninfa [[Calypso]], iżda sar sit Nisrani wara n-[[nawfraġju ta’ San Pawl f'Malta]] fis-sena 60 wara Kristu. [[San Luqa]], li akkumpanja lil San Pawl, jingħad li pinġa affresk li juri lill-Verġni Marija fuq il-wiċċ tal-blat tal-għar. Xi wħud jgħidu li l-għar kien ikkonsagrat bħala knisja minn San Pawl innifsu jew minn [[San Publju]].<ref name=":0">{{Ċita web|url=http://www.kappellimaltin.com/Il-Kappelli/Sett05/MLH_Santwarju_Vitorja/mlh_santwarju_vitorja.html|titlu=MLH Santwarju Vitorja|data=2020-01-10|sit=web.archive.org|data-aċċess=2024-11-23|arkivju-url=https://web.archive.org/web/20200110001552/http://www.kappellimaltin.com/Il-Kappelli/Sett05/MLH_Santwarju_Vitorja/mlh_santwarju_vitorja.html|arkivju-data=2020-01-10|url-status=bot: unknown}}</ref> Tradizzjonijiet oħra jgħidu li l-għar kien ikkonsagrat bħala knisja fl-402 wara Kristu minn xi isqfijiet li kienu fi triqthom lejn kunsill tal-knisja (possibilment f’Milevum), fis-sena 540 wara Kristu minn isqfijiet li jakkumpanjaw lill-ġeneral Biżantin [[Belisarius]] waqt waqfa f’Malta jew fl-1091 minn isqfijiet li akkumpanjaw lill-Konti Norman [[Ruġġieru I ta' Sqallija|Ruġġeru I]] waqt l-invażjoni tiegħu ta’ [[Malta]]. Id-data attwali tal-konsagrazzjoni bħala knisja għadha mhux magħrufa, iżda huwa ddokumentat li l-konsagrazzjoni kienet imfakkar bi iskrizzjoni Griega u seba’ slaleb. L-iskrizzjoni kien għada teżisti fl-1540 iżda minn dak iż-żmien 'l hawn intilfet, filwaqt li s-slaleb ġew imsebbħa fl-1620 u għadhom jeżistu illum.<ref name=":0" /> Fis-sekli 14 u 15, diversi nies notevoli żaru l-knisja, inklużi r-Rejiet ta’ [[Sqallija]] [[Frederick III]] fl-1373, [[Martinu I ta' Sqallija|Martinu I]] fl-1408 u [[Alfonso ta' Sqallija|Alfonso]] fl-1432, u Vicirejiet ta’ [[Sqallija]] [[Lope Ximénez de Urrea y de Bardaixi]] fl-1468 u [[Fernando de Acuña y de Herrera]] fl-1490. Il-knisja kienet rikonoxxuta bħala waħda mill-ewwel għaxar knejjes parrokkjali oriġinali f'Malta, li jissemmew f’dokument tal-1436 mill-Isqof [[Senatore de Mello]]. Fl-1470, sar pellegrinaġġ fil-knisja wara li Malta kienet sofriet minn tliet snin ta’ nixfa. Fis-seklu 16, ir-raħal tal-[[Mellieħa]] ġie depopolat minħabba ħbit mill-kursara ta' Barbarija, speċjalment wara attakk kbir fl-1551. Għalhekk il-knisja ma baqgħetx parroċċa indipendenti u ġiet assorbita f’dik tan-[[Naxxar]]. Matul l-[[Assedju l-Kbir ta' Malta|Assedju l-Kbir ta’ Malta]] fl-1565, il-knisja kienet irrapurtata żjara minn Don García de Toledo, il-mexxej tal-forzi ta’ għajnuna li temmew l-assedju. Id-dedikazzjoni tas-santwarju ġiet sussegwentement mibdula mill-Maternità ta’ Marija għat-Twelid ta’ Marija. [[Stampa:Malta-Melheia-Sanctuary.jpg|daqsminuri|Is-sagristija tas-santwarju, b’pitturi ex-voto mal-ħitan]] Fl-1584, il-patri Agostinjan Aurelio Axiak ingħata permess biex jieħu ħsieb is-santwarju, u twaqqaf kunvent. Tliet snin wara, s-santwarju ġie fdat f’idejn il-qassis [[Bennard Cassar]], li sar ir-rettur tiegħu fl-1603. F’Lulju 1614 il-knisja ġiet maħtufa waqt attakk Ottoman, u l-affresk prinċipali u xi statwi ġarbu ħsarat. L-Isqof [[Miguel Juan Balaguer Camarasa]] irrapporta li Tork li kien għamel ħsara lill-affresk b’sikkina aktar tard marad imma kien mirakolużment fieq wara li talab għall-maħfra, u bagħat xemgħat lis-santwarju bħala forma ta’ gratitudni. Jingħad li l-Gran Mastru [[Alof de Wignacourt]] żar il-knisja fuq bażi regolari wara l-attakk, u sussegwentement żdiedet id-devozzjoni lejn is-santwarju. [[Stampa:Malta - Mellieha - Misrah iz-Zjara tal-Papa Gwanni Pawlu II - Sanctuary of our Lady of Mellieha 10 ies.jpg|daqsminuri|Il-bitħa li tagħti għas-santwarju]] Fl-1644, in-negozjant tal-inbid Sqalli [[Mario De Vasi]] kabbar u sebbaħ il-knisja, u ħallas għat-twaqqif ta’ kripta maħduma fil-blat magħrufa bħala Il-Madonna tal-Għar (jew Il-Madonna tal-Grotta) fil-qrib. Ġiet stabbilita Konfraternità tar-Rużarju ġewwa l-knisja fl-1669. Jingħad li l-Gran Mastru [[Ramón Perellós]] żar is-santwarju wara li rkupra minn marda, u fl-1718 sar pellegrinaġġ lejn is-santwarju fost nixfa. Is-santwarju reġa’ ġie mkabbar fl-1747, u fil-21 ta’ Mejju ta’ dik is-sena l-binja ġiet ikkonsagrata mill-ġdid mill-Isqof [[Paul Alphéran de Bussan]]. Ir-residenti tal-[[Belt Valletta]] għamlu pellegrinaġġ lejn is-santwarju wara li ntemmet epidemija tal-pesta fl-1813. [[Mellieħa|Il-Mellieħa]] reġgħet ġiet stabbilita bħala parroċċa fl-1844, u qrib is-santwarju nbniet knisja parrokkjali ġdida ddedikata lit-Twelid ta’ Marija lejn l-aħħar tas-seklu 19. Sar pellegrinaġġ fis-santwarju waqt epidemija tal-kolera fl-1888, u ġie organizzat pellegrinaġġ nazzjonali ieħor fl-1949. Il-[[Papa Ġwanni Pawlu II]] żar is-santwarju u bierku fis-26 ta’ Mejju 1990 waqt iż-żjara tiegħu f’[[Malta]].{{Bżonn refererenza}} Xogħlijiet ta’ restawr saru bejn l-1999 u l-2000. Il-Konferenza Episkopali Maltija għarfet is-santwarju bħala s-Santwarju Nazzjonali tal-Madonna f’Malta f’Mejju tal-2015.{{Bżonn refererenza}} == Arkitettura == [[Stampa:Mellieha-sanctuary-of-our-lady-innen-01.JPG|daqsminuri|Is-santwarju fuq ġewwa]] Is-santwarju kif inhu llum kien mibni fil-biċċa l-kbira f’diversi stadji bejn l-aħħar tas-seklu 16 u nofs is-seklu 18. Id-daħla għall-kumpless tas-santwarju hija minn arkata monumentali Barokka li għandha d-data 1719 u li fiha skrizzjoni bil-Latin u bil-Malti arkajku. Din twassal għal bitħa li tinkludi loġoġġ fejn il-pellegrini setgħu jistrieħu, flimkien ma’ statwa ta’ [[Marija Bambina]] u niċċa ta’ [[San Pawl]]<ref>{{Ċita web|url=http://www.mellieha.com/sanctuary.htm|titlu=Mellieha.com - The Sanctuary of Our Lady of Mellieha by David Muscat|data=2020-03-29|sit=web.archive.org|data-aċċess=2024-11-23|arkivju-url=https://web.archive.org/web/20200329185943/http://www.mellieha.com/sanctuary.htm|arkivju-data=2020-03-29|url-status=dead}}</ref>. L-aċċess għas-santwarju jsir minn arkata taħt il-loġoġġ. Is-sit kien oriġina bħala għar naturali li aktar tard ġie estiż, u partijiet mis-santwarju huma mibnija mill-ġebel filwaqt li oħrajn huma skavati mill-blat naturali. Id-daħla prinċipali twassal għal sagristija, li tippermetti aċċess għal mina miksija b’offerti ex-voto u kripta maħduma fil-blat li ġiet skavata fis-seklu 16. Il-mina twassal għall-knisja stess, li għandha ħitan imżejna bl-irħam. L-artal huwa parti mill-għar, b’kolonni tal-irħam miżjuda madwar l-artal. Il-knisja fiha koppla żgħira u kampnar wieħed li fih tliet iqniepen li twaħħlu fl-1712, 1733 u 1857 rispettivament. L-arloġġ fuq il-kampnar kien magħmul minn [[Michelangelo Sapiano]] fl-1875, u tħallas mill-gvern kolonjali Ingliż.<ref>{{Ċita web|url=http://www.mellieha.com/sanctuary.htm|titlu=Mellieha.com - The Sanctuary of Our Lady of Mellieha by David Muscat|data=2020-03-29|sit=web.archive.org|data-aċċess=2024-11-23|arkivju-url=https://web.archive.org/web/20200329185943/http://www.mellieha.com/sanctuary.htm|arkivju-data=2020-03-29|url-status=dead}}</ref> == Arti u relikwi == [[Stampa:Mellieha-sanctuary-of-our-lady-innen-altarbild.JPG|daqsminuri|L-affresk medjevali tal-Madonna tal-Mellieħa]] L-altar tas-santwarju huwa affresk li juri lill-Verġni Marija b’Ġesù fuq id-driegħ tal-lemin. It-tradizzjoni tattribwixxi din il-pittura lil San Luqa, iżda din il-ħaġa mhix sostanzjata. Ix-xogħol artistiku huwa maħsub li fil-fatt huwa minn madwar l-aħħar tas-seklu 12 jew il-bidu tas-seklu 13, u l-istil tiegħu huwa mnebbaħ mill-arti [[Biżantini|Biżantina]] b'influwenzi Sqallin u kwalità vernakulari. Hija waħda mill-eqdem xogħlijiet tal-arti eżistenti f’[[Malta]] mill-perjodu medjevali aħħari.<ref>https://web.archive.org/web/20191104132150/https://www.um.edu.mt/library/oar/bitstream/123456789/9827/1/14BAART003.pdf</ref> Il-pittura kienet fi stat ħażin ta’ preservazzjoni sal-1587, u f’dak il-punt kienet kważi mgħottija b’pittura ġdida. Ir-rappreżentazzjoni ta’ [[Marija Bambina]] jingħad li hija mirakoluża, u ġiet inkurunata mill-[[Isqof ta’ Malta]] [[Pietro Pace]], l-[[Isqof ta’ Għawdex]] [[Giovanni Maria Camilleri]] u l-Isqof awżiljarju [[Savatore Gaffiero]] fl-24 ta’ Settembru 1899, wara li l-[[Papa Ljun XIII]] kien ħareġ digriet li ppermetta dan fid-29 ta’ Mejju 1895. Fl-1972, ir-restawratur [[Samuel Bugeja]] neħħa l-pittura żejda li saret fuqha tas-seklu 16 u żvela x-xogħol tal-arti medjevali. Fis-sagristija tas-santwarju għadha teżisti kopja ta’ [[Giuseppe Calì]] tal-verżjoni tas-seklu 16. L-affresk reġa’ ġie restawrat bejn l-2012 u l-2016.<ref>{{Ċita web|url=https://www.tvm.com.mt/en/news/restoration-of-wall-painting-of-our-lady-of-mellieha-completed/|titlu=Restoration of wall painting of Our Lady of Mellieħa completed - TVM News|data=2020-09-14|sit=web.archive.org|data-aċċess=2024-11-23|arkivju-url=https://web.archive.org/web/20200914170251/https://www.tvm.com.mt/en/news/restoration-of-wall-painting-of-our-lady-of-mellieha-completed/|arkivju-data=2020-09-14|url-status=bot: unknown}}</ref> Is-saqaf tal-għar madwar l-altar fih pitturi ta’ [[Salvu Bonnici]]. Dawn ġew restawrati fl-1886 minn Ċensu Busuttil u fl-1973 minn Samuel Bugeja. Il-knisja fiha numru ta’ xogħlijiet oħra ta’ l-arti ta’ [[Giuseppe Calleja]], [[Anton Falzon]], [[Pietru Pawl Caruana]] u possibilment [[Stefano Erardi]], flimkien ma’ xi pitturi magħmula minn artisti mhux magħrufa. Is-sagristija u mina li tati għall-knisja fihom ħafna pitturi ex-voto u offerti oħra. Eżempju notevoli huwa pittura li turi bastiment Venezjan u ikona tal-Verġni Marija u [[Ġesù]] li setgħet oriġinat mill-[[Monasteru ta’ Kykkos]] f’[[Ċipru]]. Dan seta’ nġieb Malta wara l-waqgħa ta’ [[Ċipru]] f’idejn l-Ottomani fl-1571. Fl-artal tas-santwarju tpoġġew fdalijiet ta’ erba’ qaddisin bl-isem ta’ Bonifaċju, Pia, Victor u Candida fl-1747. Ir-relikwi ta’ San Vinċenz ingħataw ukoll lis-santwarju aktar tard minn [[Lawrenz Grech Delicata|Dun Lawrenz Grech Delicata]], wara li kien akkwistahom permezz tal-[[Papa Piju XII|Papa Piju VII]] mingħand il-[[Papa Piju XII|Papa Piju VII]], fil-Katakombi ta’ Priscilla f’[[Ruma]] fil-21 ta’ April 1820. == Legat == Fis-6 ta’ Ottubru 1999, il-[[MaltaPost]] ħarġet bolla u folja f'minjatura biex tfakkar il-mitt sena mill-inkurunazzjoni tal-Madonna tal-Mellieħa. Il-folja f'minjatura kienet tirrappreżenta l-artal filwaqt li t-timbru kien juri waħda mill-pitturi ex-voto. Fid-29 ta’ Lulju 2015 inħarġet ukoll sett ta’ tliet bolol li juru pitturi ex-voto mis-santwarju tal-Mellieħa b’suġġetti marittimi.<ref>https://web.archive.org/web/20151108134535/https://www.maltaphilately.com/Content/Images/PDFs/EXVO%2015.pdf</ref> == Referenzi == [[Kategorija:Mellieħa]] rvso4znf8uh5xer2hd6ax8zdrj66f7l 317951 317950 2024-11-27T18:34:23Z ToniSant 4257 added [[Category:Knejjes Kattoliċi Rumani f'Malta]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] 317951 wikitext text/x-wiki {{Databox}} Is-'''Santwarju tal-Madonna tal-Mellieħa''' huwa knisja [[Knisja Kattolika|Kattolika Rumana]] fir-raħal tal-[[Mellieħa]] [[Malta|f'Malta]]. Is-santwarju oriġina bħala għar naturali li kien ikkonsagrat bħala knisja f'data mhux magħrufa. Tradizzjonijiet lokali jorbtu t-twaqqif tiegħu mal-antikwità jew il-perjodu medjevali. L-altar tal-knisja huwa affresk ta’ stil Biżantin li hu maħsub li nħadem lejn l-aħħar tas-seklu 12 jew il-bidu tat-13-il seklu, u jingħad li huwa mirakoluż. Saret knisja parrokkjali mill-bidu tas-seklu 15, u għalkemm aktar tard ġiet assorbita f’parroċċa oħra l-knisja żammet l-importanza tagħha bħala sit ta’ pellegrinaġġ fis-sekli ta’ wara. Il-bini preżenti nbena f'diversi stadji bejn l-aħħar tas-sekli 16 u 18, li jinkorpora partijiet mill-għar naturali li fih oriġinat il-knisja. Għadd ta' nies notevoli żaru s-santwarju matul is-sekli, inklużi diversi rejiet u viċi-rejiet ta' Sqallija, xi [[Gran Mastri tal-Ordni ta' San Ġwann]] u [[Papa Ġwanni Pawlu II|l-Papa Ġwanni Pawlu II]] . == Storja == Is-Santwarju tal-Madonna tal-Mellieħa huwa l-eqdem santwarju Marjan f’Malta<ref>{{Ċita web|url=https://church.mt/parishes/mellieha/|titlu=Mellieħa – Archdiocese of Malta|data=2020-08-22|sit=web.archive.org|data-aċċess=2024-11-23|arkivju-url=https://web.archive.org/web/20200822161641/https://church.mt/parishes/mellieha/|arkivju-data=2020-08-22|url-status=bot: unknown}}</ref>, u huwa mibni fuq il-post ta’ għar li tradizzjonalment huwa marbut mat-twaqqif tal-Kristjaneżmu f’Malta. Skont it-tradizzjoni, l-għar kien oriġinarjament post ta’ qima għan-ninfa [[Calypso]], iżda sar sit Nisrani wara n-[[nawfraġju ta’ San Pawl f'Malta]] fis-sena 60 wara Kristu. [[San Luqa]], li akkumpanja lil San Pawl, jingħad li pinġa affresk li juri lill-Verġni Marija fuq il-wiċċ tal-blat tal-għar. Xi wħud jgħidu li l-għar kien ikkonsagrat bħala knisja minn San Pawl innifsu jew minn [[San Publju]].<ref name=":0">{{Ċita web|url=http://www.kappellimaltin.com/Il-Kappelli/Sett05/MLH_Santwarju_Vitorja/mlh_santwarju_vitorja.html|titlu=MLH Santwarju Vitorja|data=2020-01-10|sit=web.archive.org|data-aċċess=2024-11-23|arkivju-url=https://web.archive.org/web/20200110001552/http://www.kappellimaltin.com/Il-Kappelli/Sett05/MLH_Santwarju_Vitorja/mlh_santwarju_vitorja.html|arkivju-data=2020-01-10|url-status=bot: unknown}}</ref> Tradizzjonijiet oħra jgħidu li l-għar kien ikkonsagrat bħala knisja fl-402 wara Kristu minn xi isqfijiet li kienu fi triqthom lejn kunsill tal-knisja (possibilment f’Milevum), fis-sena 540 wara Kristu minn isqfijiet li jakkumpanjaw lill-ġeneral Biżantin [[Belisarius]] waqt waqfa f’Malta jew fl-1091 minn isqfijiet li akkumpanjaw lill-Konti Norman [[Ruġġieru I ta' Sqallija|Ruġġeru I]] waqt l-invażjoni tiegħu ta’ [[Malta]]. Id-data attwali tal-konsagrazzjoni bħala knisja għadha mhux magħrufa, iżda huwa ddokumentat li l-konsagrazzjoni kienet imfakkar bi iskrizzjoni Griega u seba’ slaleb. L-iskrizzjoni kien għada teżisti fl-1540 iżda minn dak iż-żmien 'l hawn intilfet, filwaqt li s-slaleb ġew imsebbħa fl-1620 u għadhom jeżistu illum.<ref name=":0" /> Fis-sekli 14 u 15, diversi nies notevoli żaru l-knisja, inklużi r-Rejiet ta’ [[Sqallija]] [[Frederick III]] fl-1373, [[Martinu I ta' Sqallija|Martinu I]] fl-1408 u [[Alfonso ta' Sqallija|Alfonso]] fl-1432, u Vicirejiet ta’ [[Sqallija]] [[Lope Ximénez de Urrea y de Bardaixi]] fl-1468 u [[Fernando de Acuña y de Herrera]] fl-1490. Il-knisja kienet rikonoxxuta bħala waħda mill-ewwel għaxar knejjes parrokkjali oriġinali f'Malta, li jissemmew f’dokument tal-1436 mill-Isqof [[Senatore de Mello]]. Fl-1470, sar pellegrinaġġ fil-knisja wara li Malta kienet sofriet minn tliet snin ta’ nixfa. Fis-seklu 16, ir-raħal tal-[[Mellieħa]] ġie depopolat minħabba ħbit mill-kursara ta' Barbarija, speċjalment wara attakk kbir fl-1551. Għalhekk il-knisja ma baqgħetx parroċċa indipendenti u ġiet assorbita f’dik tan-[[Naxxar]]. Matul l-[[Assedju l-Kbir ta' Malta|Assedju l-Kbir ta’ Malta]] fl-1565, il-knisja kienet irrapurtata żjara minn Don García de Toledo, il-mexxej tal-forzi ta’ għajnuna li temmew l-assedju. Id-dedikazzjoni tas-santwarju ġiet sussegwentement mibdula mill-Maternità ta’ Marija għat-Twelid ta’ Marija. [[Stampa:Malta-Melheia-Sanctuary.jpg|daqsminuri|Is-sagristija tas-santwarju, b’pitturi ex-voto mal-ħitan]] Fl-1584, il-patri Agostinjan Aurelio Axiak ingħata permess biex jieħu ħsieb is-santwarju, u twaqqaf kunvent. Tliet snin wara, s-santwarju ġie fdat f’idejn il-qassis [[Bennard Cassar]], li sar ir-rettur tiegħu fl-1603. F’Lulju 1614 il-knisja ġiet maħtufa waqt attakk Ottoman, u l-affresk prinċipali u xi statwi ġarbu ħsarat. L-Isqof [[Miguel Juan Balaguer Camarasa]] irrapporta li Tork li kien għamel ħsara lill-affresk b’sikkina aktar tard marad imma kien mirakolużment fieq wara li talab għall-maħfra, u bagħat xemgħat lis-santwarju bħala forma ta’ gratitudni. Jingħad li l-Gran Mastru [[Alof de Wignacourt]] żar il-knisja fuq bażi regolari wara l-attakk, u sussegwentement żdiedet id-devozzjoni lejn is-santwarju. [[Stampa:Malta - Mellieha - Misrah iz-Zjara tal-Papa Gwanni Pawlu II - Sanctuary of our Lady of Mellieha 10 ies.jpg|daqsminuri|Il-bitħa li tagħti għas-santwarju]] Fl-1644, in-negozjant tal-inbid Sqalli [[Mario De Vasi]] kabbar u sebbaħ il-knisja, u ħallas għat-twaqqif ta’ kripta maħduma fil-blat magħrufa bħala Il-Madonna tal-Għar (jew Il-Madonna tal-Grotta) fil-qrib. Ġiet stabbilita Konfraternità tar-Rużarju ġewwa l-knisja fl-1669. Jingħad li l-Gran Mastru [[Ramón Perellós]] żar is-santwarju wara li rkupra minn marda, u fl-1718 sar pellegrinaġġ lejn is-santwarju fost nixfa. Is-santwarju reġa’ ġie mkabbar fl-1747, u fil-21 ta’ Mejju ta’ dik is-sena l-binja ġiet ikkonsagrata mill-ġdid mill-Isqof [[Paul Alphéran de Bussan]]. Ir-residenti tal-[[Belt Valletta]] għamlu pellegrinaġġ lejn is-santwarju wara li ntemmet epidemija tal-pesta fl-1813. [[Mellieħa|Il-Mellieħa]] reġgħet ġiet stabbilita bħala parroċċa fl-1844, u qrib is-santwarju nbniet knisja parrokkjali ġdida ddedikata lit-Twelid ta’ Marija lejn l-aħħar tas-seklu 19. Sar pellegrinaġġ fis-santwarju waqt epidemija tal-kolera fl-1888, u ġie organizzat pellegrinaġġ nazzjonali ieħor fl-1949. Il-[[Papa Ġwanni Pawlu II]] żar is-santwarju u bierku fis-26 ta’ Mejju 1990 waqt iż-żjara tiegħu f’[[Malta]].{{Bżonn refererenza}} Xogħlijiet ta’ restawr saru bejn l-1999 u l-2000. Il-Konferenza Episkopali Maltija għarfet is-santwarju bħala s-Santwarju Nazzjonali tal-Madonna f’Malta f’Mejju tal-2015.{{Bżonn refererenza}} == Arkitettura == [[Stampa:Mellieha-sanctuary-of-our-lady-innen-01.JPG|daqsminuri|Is-santwarju fuq ġewwa]] Is-santwarju kif inhu llum kien mibni fil-biċċa l-kbira f’diversi stadji bejn l-aħħar tas-seklu 16 u nofs is-seklu 18. Id-daħla għall-kumpless tas-santwarju hija minn arkata monumentali Barokka li għandha d-data 1719 u li fiha skrizzjoni bil-Latin u bil-Malti arkajku. Din twassal għal bitħa li tinkludi loġoġġ fejn il-pellegrini setgħu jistrieħu, flimkien ma’ statwa ta’ [[Marija Bambina]] u niċċa ta’ [[San Pawl]]<ref>{{Ċita web|url=http://www.mellieha.com/sanctuary.htm|titlu=Mellieha.com - The Sanctuary of Our Lady of Mellieha by David Muscat|data=2020-03-29|sit=web.archive.org|data-aċċess=2024-11-23|arkivju-url=https://web.archive.org/web/20200329185943/http://www.mellieha.com/sanctuary.htm|arkivju-data=2020-03-29|url-status=dead}}</ref>. L-aċċess għas-santwarju jsir minn arkata taħt il-loġoġġ. Is-sit kien oriġina bħala għar naturali li aktar tard ġie estiż, u partijiet mis-santwarju huma mibnija mill-ġebel filwaqt li oħrajn huma skavati mill-blat naturali. Id-daħla prinċipali twassal għal sagristija, li tippermetti aċċess għal mina miksija b’offerti ex-voto u kripta maħduma fil-blat li ġiet skavata fis-seklu 16. Il-mina twassal għall-knisja stess, li għandha ħitan imżejna bl-irħam. L-artal huwa parti mill-għar, b’kolonni tal-irħam miżjuda madwar l-artal. Il-knisja fiha koppla żgħira u kampnar wieħed li fih tliet iqniepen li twaħħlu fl-1712, 1733 u 1857 rispettivament. L-arloġġ fuq il-kampnar kien magħmul minn [[Michelangelo Sapiano]] fl-1875, u tħallas mill-gvern kolonjali Ingliż.<ref>{{Ċita web|url=http://www.mellieha.com/sanctuary.htm|titlu=Mellieha.com - The Sanctuary of Our Lady of Mellieha by David Muscat|data=2020-03-29|sit=web.archive.org|data-aċċess=2024-11-23|arkivju-url=https://web.archive.org/web/20200329185943/http://www.mellieha.com/sanctuary.htm|arkivju-data=2020-03-29|url-status=dead}}</ref> == Arti u relikwi == [[Stampa:Mellieha-sanctuary-of-our-lady-innen-altarbild.JPG|daqsminuri|L-affresk medjevali tal-Madonna tal-Mellieħa]] L-altar tas-santwarju huwa affresk li juri lill-Verġni Marija b’Ġesù fuq id-driegħ tal-lemin. It-tradizzjoni tattribwixxi din il-pittura lil San Luqa, iżda din il-ħaġa mhix sostanzjata. Ix-xogħol artistiku huwa maħsub li fil-fatt huwa minn madwar l-aħħar tas-seklu 12 jew il-bidu tas-seklu 13, u l-istil tiegħu huwa mnebbaħ mill-arti [[Biżantini|Biżantina]] b'influwenzi Sqallin u kwalità vernakulari. Hija waħda mill-eqdem xogħlijiet tal-arti eżistenti f’[[Malta]] mill-perjodu medjevali aħħari.<ref>https://web.archive.org/web/20191104132150/https://www.um.edu.mt/library/oar/bitstream/123456789/9827/1/14BAART003.pdf</ref> Il-pittura kienet fi stat ħażin ta’ preservazzjoni sal-1587, u f’dak il-punt kienet kważi mgħottija b’pittura ġdida. Ir-rappreżentazzjoni ta’ [[Marija Bambina]] jingħad li hija mirakoluża, u ġiet inkurunata mill-[[Isqof ta’ Malta]] [[Pietro Pace]], l-[[Isqof ta’ Għawdex]] [[Giovanni Maria Camilleri]] u l-Isqof awżiljarju [[Savatore Gaffiero]] fl-24 ta’ Settembru 1899, wara li l-[[Papa Ljun XIII]] kien ħareġ digriet li ppermetta dan fid-29 ta’ Mejju 1895. Fl-1972, ir-restawratur [[Samuel Bugeja]] neħħa l-pittura żejda li saret fuqha tas-seklu 16 u żvela x-xogħol tal-arti medjevali. Fis-sagristija tas-santwarju għadha teżisti kopja ta’ [[Giuseppe Calì]] tal-verżjoni tas-seklu 16. L-affresk reġa’ ġie restawrat bejn l-2012 u l-2016.<ref>{{Ċita web|url=https://www.tvm.com.mt/en/news/restoration-of-wall-painting-of-our-lady-of-mellieha-completed/|titlu=Restoration of wall painting of Our Lady of Mellieħa completed - TVM News|data=2020-09-14|sit=web.archive.org|data-aċċess=2024-11-23|arkivju-url=https://web.archive.org/web/20200914170251/https://www.tvm.com.mt/en/news/restoration-of-wall-painting-of-our-lady-of-mellieha-completed/|arkivju-data=2020-09-14|url-status=bot: unknown}}</ref> Is-saqaf tal-għar madwar l-altar fih pitturi ta’ [[Salvu Bonnici]]. Dawn ġew restawrati fl-1886 minn Ċensu Busuttil u fl-1973 minn Samuel Bugeja. Il-knisja fiha numru ta’ xogħlijiet oħra ta’ l-arti ta’ [[Giuseppe Calleja]], [[Anton Falzon]], [[Pietru Pawl Caruana]] u possibilment [[Stefano Erardi]], flimkien ma’ xi pitturi magħmula minn artisti mhux magħrufa. Is-sagristija u mina li tati għall-knisja fihom ħafna pitturi ex-voto u offerti oħra. Eżempju notevoli huwa pittura li turi bastiment Venezjan u ikona tal-Verġni Marija u [[Ġesù]] li setgħet oriġinat mill-[[Monasteru ta’ Kykkos]] f’[[Ċipru]]. Dan seta’ nġieb Malta wara l-waqgħa ta’ [[Ċipru]] f’idejn l-Ottomani fl-1571. Fl-artal tas-santwarju tpoġġew fdalijiet ta’ erba’ qaddisin bl-isem ta’ Bonifaċju, Pia, Victor u Candida fl-1747. Ir-relikwi ta’ San Vinċenz ingħataw ukoll lis-santwarju aktar tard minn [[Lawrenz Grech Delicata|Dun Lawrenz Grech Delicata]], wara li kien akkwistahom permezz tal-[[Papa Piju XII|Papa Piju VII]] mingħand il-[[Papa Piju XII|Papa Piju VII]], fil-Katakombi ta’ Priscilla f’[[Ruma]] fil-21 ta’ April 1820. == Legat == Fis-6 ta’ Ottubru 1999, il-[[MaltaPost]] ħarġet bolla u folja f'minjatura biex tfakkar il-mitt sena mill-inkurunazzjoni tal-Madonna tal-Mellieħa. Il-folja f'minjatura kienet tirrappreżenta l-artal filwaqt li t-timbru kien juri waħda mill-pitturi ex-voto. Fid-29 ta’ Lulju 2015 inħarġet ukoll sett ta’ tliet bolol li juru pitturi ex-voto mis-santwarju tal-Mellieħa b’suġġetti marittimi.<ref>https://web.archive.org/web/20151108134535/https://www.maltaphilately.com/Content/Images/PDFs/EXVO%2015.pdf</ref> == Referenzi == [[Kategorija:Mellieħa]] [[Kategorija:Knejjes Kattoliċi Rumani f'Malta]] 3vflbmo17jdvi6lanmv2i3qabiji0eb 317952 317951 2024-11-27T18:35:02Z ToniSant 4257 /* Arkitettura */ tindif ta' ref 317952 wikitext text/x-wiki {{Databox}} Is-'''Santwarju tal-Madonna tal-Mellieħa''' huwa knisja [[Knisja Kattolika|Kattolika Rumana]] fir-raħal tal-[[Mellieħa]] [[Malta|f'Malta]]. Is-santwarju oriġina bħala għar naturali li kien ikkonsagrat bħala knisja f'data mhux magħrufa. Tradizzjonijiet lokali jorbtu t-twaqqif tiegħu mal-antikwità jew il-perjodu medjevali. L-altar tal-knisja huwa affresk ta’ stil Biżantin li hu maħsub li nħadem lejn l-aħħar tas-seklu 12 jew il-bidu tat-13-il seklu, u jingħad li huwa mirakoluż. Saret knisja parrokkjali mill-bidu tas-seklu 15, u għalkemm aktar tard ġiet assorbita f’parroċċa oħra l-knisja żammet l-importanza tagħha bħala sit ta’ pellegrinaġġ fis-sekli ta’ wara. Il-bini preżenti nbena f'diversi stadji bejn l-aħħar tas-sekli 16 u 18, li jinkorpora partijiet mill-għar naturali li fih oriġinat il-knisja. Għadd ta' nies notevoli żaru s-santwarju matul is-sekli, inklużi diversi rejiet u viċi-rejiet ta' Sqallija, xi [[Gran Mastri tal-Ordni ta' San Ġwann]] u [[Papa Ġwanni Pawlu II|l-Papa Ġwanni Pawlu II]] . == Storja == Is-Santwarju tal-Madonna tal-Mellieħa huwa l-eqdem santwarju Marjan f’Malta<ref>{{Ċita web|url=https://church.mt/parishes/mellieha/|titlu=Mellieħa – Archdiocese of Malta|data=2020-08-22|sit=web.archive.org|data-aċċess=2024-11-23|arkivju-url=https://web.archive.org/web/20200822161641/https://church.mt/parishes/mellieha/|arkivju-data=2020-08-22|url-status=bot: unknown}}</ref>, u huwa mibni fuq il-post ta’ għar li tradizzjonalment huwa marbut mat-twaqqif tal-Kristjaneżmu f’Malta. Skont it-tradizzjoni, l-għar kien oriġinarjament post ta’ qima għan-ninfa [[Calypso]], iżda sar sit Nisrani wara n-[[nawfraġju ta’ San Pawl f'Malta]] fis-sena 60 wara Kristu. [[San Luqa]], li akkumpanja lil San Pawl, jingħad li pinġa affresk li juri lill-Verġni Marija fuq il-wiċċ tal-blat tal-għar. Xi wħud jgħidu li l-għar kien ikkonsagrat bħala knisja minn San Pawl innifsu jew minn [[San Publju]].<ref name=":0">{{Ċita web|url=http://www.kappellimaltin.com/Il-Kappelli/Sett05/MLH_Santwarju_Vitorja/mlh_santwarju_vitorja.html|titlu=MLH Santwarju Vitorja|data=2020-01-10|sit=web.archive.org|data-aċċess=2024-11-23|arkivju-url=https://web.archive.org/web/20200110001552/http://www.kappellimaltin.com/Il-Kappelli/Sett05/MLH_Santwarju_Vitorja/mlh_santwarju_vitorja.html|arkivju-data=2020-01-10|url-status=bot: unknown}}</ref> Tradizzjonijiet oħra jgħidu li l-għar kien ikkonsagrat bħala knisja fl-402 wara Kristu minn xi isqfijiet li kienu fi triqthom lejn kunsill tal-knisja (possibilment f’Milevum), fis-sena 540 wara Kristu minn isqfijiet li jakkumpanjaw lill-ġeneral Biżantin [[Belisarius]] waqt waqfa f’Malta jew fl-1091 minn isqfijiet li akkumpanjaw lill-Konti Norman [[Ruġġieru I ta' Sqallija|Ruġġeru I]] waqt l-invażjoni tiegħu ta’ [[Malta]]. Id-data attwali tal-konsagrazzjoni bħala knisja għadha mhux magħrufa, iżda huwa ddokumentat li l-konsagrazzjoni kienet imfakkar bi iskrizzjoni Griega u seba’ slaleb. L-iskrizzjoni kien għada teżisti fl-1540 iżda minn dak iż-żmien 'l hawn intilfet, filwaqt li s-slaleb ġew imsebbħa fl-1620 u għadhom jeżistu illum.<ref name=":0" /> Fis-sekli 14 u 15, diversi nies notevoli żaru l-knisja, inklużi r-Rejiet ta’ [[Sqallija]] [[Frederick III]] fl-1373, [[Martinu I ta' Sqallija|Martinu I]] fl-1408 u [[Alfonso ta' Sqallija|Alfonso]] fl-1432, u Vicirejiet ta’ [[Sqallija]] [[Lope Ximénez de Urrea y de Bardaixi]] fl-1468 u [[Fernando de Acuña y de Herrera]] fl-1490. Il-knisja kienet rikonoxxuta bħala waħda mill-ewwel għaxar knejjes parrokkjali oriġinali f'Malta, li jissemmew f’dokument tal-1436 mill-Isqof [[Senatore de Mello]]. Fl-1470, sar pellegrinaġġ fil-knisja wara li Malta kienet sofriet minn tliet snin ta’ nixfa. Fis-seklu 16, ir-raħal tal-[[Mellieħa]] ġie depopolat minħabba ħbit mill-kursara ta' Barbarija, speċjalment wara attakk kbir fl-1551. Għalhekk il-knisja ma baqgħetx parroċċa indipendenti u ġiet assorbita f’dik tan-[[Naxxar]]. Matul l-[[Assedju l-Kbir ta' Malta|Assedju l-Kbir ta’ Malta]] fl-1565, il-knisja kienet irrapurtata żjara minn Don García de Toledo, il-mexxej tal-forzi ta’ għajnuna li temmew l-assedju. Id-dedikazzjoni tas-santwarju ġiet sussegwentement mibdula mill-Maternità ta’ Marija għat-Twelid ta’ Marija. [[Stampa:Malta-Melheia-Sanctuary.jpg|daqsminuri|Is-sagristija tas-santwarju, b’pitturi ex-voto mal-ħitan]] Fl-1584, il-patri Agostinjan Aurelio Axiak ingħata permess biex jieħu ħsieb is-santwarju, u twaqqaf kunvent. Tliet snin wara, s-santwarju ġie fdat f’idejn il-qassis [[Bennard Cassar]], li sar ir-rettur tiegħu fl-1603. F’Lulju 1614 il-knisja ġiet maħtufa waqt attakk Ottoman, u l-affresk prinċipali u xi statwi ġarbu ħsarat. L-Isqof [[Miguel Juan Balaguer Camarasa]] irrapporta li Tork li kien għamel ħsara lill-affresk b’sikkina aktar tard marad imma kien mirakolużment fieq wara li talab għall-maħfra, u bagħat xemgħat lis-santwarju bħala forma ta’ gratitudni. Jingħad li l-Gran Mastru [[Alof de Wignacourt]] żar il-knisja fuq bażi regolari wara l-attakk, u sussegwentement żdiedet id-devozzjoni lejn is-santwarju. [[Stampa:Malta - Mellieha - Misrah iz-Zjara tal-Papa Gwanni Pawlu II - Sanctuary of our Lady of Mellieha 10 ies.jpg|daqsminuri|Il-bitħa li tagħti għas-santwarju]] Fl-1644, in-negozjant tal-inbid Sqalli [[Mario De Vasi]] kabbar u sebbaħ il-knisja, u ħallas għat-twaqqif ta’ kripta maħduma fil-blat magħrufa bħala Il-Madonna tal-Għar (jew Il-Madonna tal-Grotta) fil-qrib. Ġiet stabbilita Konfraternità tar-Rużarju ġewwa l-knisja fl-1669. Jingħad li l-Gran Mastru [[Ramón Perellós]] żar is-santwarju wara li rkupra minn marda, u fl-1718 sar pellegrinaġġ lejn is-santwarju fost nixfa. Is-santwarju reġa’ ġie mkabbar fl-1747, u fil-21 ta’ Mejju ta’ dik is-sena l-binja ġiet ikkonsagrata mill-ġdid mill-Isqof [[Paul Alphéran de Bussan]]. Ir-residenti tal-[[Belt Valletta]] għamlu pellegrinaġġ lejn is-santwarju wara li ntemmet epidemija tal-pesta fl-1813. [[Mellieħa|Il-Mellieħa]] reġgħet ġiet stabbilita bħala parroċċa fl-1844, u qrib is-santwarju nbniet knisja parrokkjali ġdida ddedikata lit-Twelid ta’ Marija lejn l-aħħar tas-seklu 19. Sar pellegrinaġġ fis-santwarju waqt epidemija tal-kolera fl-1888, u ġie organizzat pellegrinaġġ nazzjonali ieħor fl-1949. Il-[[Papa Ġwanni Pawlu II]] żar is-santwarju u bierku fis-26 ta’ Mejju 1990 waqt iż-żjara tiegħu f’[[Malta]].{{Bżonn refererenza}} Xogħlijiet ta’ restawr saru bejn l-1999 u l-2000. Il-Konferenza Episkopali Maltija għarfet is-santwarju bħala s-Santwarju Nazzjonali tal-Madonna f’Malta f’Mejju tal-2015.{{Bżonn refererenza}} == Arkitettura == [[Stampa:Mellieha-sanctuary-of-our-lady-innen-01.JPG|daqsminuri|Is-santwarju fuq ġewwa]] Is-santwarju kif inhu llum kien mibni fil-biċċa l-kbira f’diversi stadji bejn l-aħħar tas-seklu 16 u nofs is-seklu 18. Id-daħla għall-kumpless tas-santwarju hija minn arkata monumentali Barokka li għandha d-data 1719 u li fiha skrizzjoni bil-Latin u bil-Malti arkajku. Din twassal għal bitħa li tinkludi loġoġġ fejn il-pellegrini setgħu jistrieħu, flimkien ma’ statwa ta’ [[Marija Bambina]] u niċċa ta’ [[San Pawl]]<ref name=":1">{{Ċita web|url=http://www.mellieha.com/sanctuary.htm|titlu=Mellieha.com - The Sanctuary of Our Lady of Mellieha by David Muscat|data=2020-03-29|sit=web.archive.org|data-aċċess=2024-11-23|arkivju-url=https://web.archive.org/web/20200329185943/http://www.mellieha.com/sanctuary.htm|arkivju-data=2020-03-29|url-status=dead}}</ref>. L-aċċess għas-santwarju jsir minn arkata taħt il-loġoġġ. Is-sit kien oriġina bħala għar naturali li aktar tard ġie estiż, u partijiet mis-santwarju huma mibnija mill-ġebel filwaqt li oħrajn huma skavati mill-blat naturali. Id-daħla prinċipali twassal għal sagristija, li tippermetti aċċess għal mina miksija b’offerti ex-voto u kripta maħduma fil-blat li ġiet skavata fis-seklu 16. Il-mina twassal għall-knisja stess, li għandha ħitan imżejna bl-irħam. L-artal huwa parti mill-għar, b’kolonni tal-irħam miżjuda madwar l-artal. Il-knisja fiha koppla żgħira u kampnar wieħed li fih tliet iqniepen li twaħħlu fl-1712, 1733 u 1857 rispettivament. L-arloġġ fuq il-kampnar kien magħmul minn [[Michelangelo Sapiano]] fl-1875, u tħallas mill-gvern kolonjali Ingliż.<ref name=":1" /> == Arti u relikwi == [[Stampa:Mellieha-sanctuary-of-our-lady-innen-altarbild.JPG|daqsminuri|L-affresk medjevali tal-Madonna tal-Mellieħa]] L-altar tas-santwarju huwa affresk li juri lill-Verġni Marija b’Ġesù fuq id-driegħ tal-lemin. It-tradizzjoni tattribwixxi din il-pittura lil San Luqa, iżda din il-ħaġa mhix sostanzjata. Ix-xogħol artistiku huwa maħsub li fil-fatt huwa minn madwar l-aħħar tas-seklu 12 jew il-bidu tas-seklu 13, u l-istil tiegħu huwa mnebbaħ mill-arti [[Biżantini|Biżantina]] b'influwenzi Sqallin u kwalità vernakulari. Hija waħda mill-eqdem xogħlijiet tal-arti eżistenti f’[[Malta]] mill-perjodu medjevali aħħari.<ref>https://web.archive.org/web/20191104132150/https://www.um.edu.mt/library/oar/bitstream/123456789/9827/1/14BAART003.pdf</ref> Il-pittura kienet fi stat ħażin ta’ preservazzjoni sal-1587, u f’dak il-punt kienet kważi mgħottija b’pittura ġdida. Ir-rappreżentazzjoni ta’ [[Marija Bambina]] jingħad li hija mirakoluża, u ġiet inkurunata mill-[[Isqof ta’ Malta]] [[Pietro Pace]], l-[[Isqof ta’ Għawdex]] [[Giovanni Maria Camilleri]] u l-Isqof awżiljarju [[Savatore Gaffiero]] fl-24 ta’ Settembru 1899, wara li l-[[Papa Ljun XIII]] kien ħareġ digriet li ppermetta dan fid-29 ta’ Mejju 1895. Fl-1972, ir-restawratur [[Samuel Bugeja]] neħħa l-pittura żejda li saret fuqha tas-seklu 16 u żvela x-xogħol tal-arti medjevali. Fis-sagristija tas-santwarju għadha teżisti kopja ta’ [[Giuseppe Calì]] tal-verżjoni tas-seklu 16. L-affresk reġa’ ġie restawrat bejn l-2012 u l-2016.<ref>{{Ċita web|url=https://www.tvm.com.mt/en/news/restoration-of-wall-painting-of-our-lady-of-mellieha-completed/|titlu=Restoration of wall painting of Our Lady of Mellieħa completed - TVM News|data=2020-09-14|sit=web.archive.org|data-aċċess=2024-11-23|arkivju-url=https://web.archive.org/web/20200914170251/https://www.tvm.com.mt/en/news/restoration-of-wall-painting-of-our-lady-of-mellieha-completed/|arkivju-data=2020-09-14|url-status=bot: unknown}}</ref> Is-saqaf tal-għar madwar l-altar fih pitturi ta’ [[Salvu Bonnici]]. Dawn ġew restawrati fl-1886 minn Ċensu Busuttil u fl-1973 minn Samuel Bugeja. Il-knisja fiha numru ta’ xogħlijiet oħra ta’ l-arti ta’ [[Giuseppe Calleja]], [[Anton Falzon]], [[Pietru Pawl Caruana]] u possibilment [[Stefano Erardi]], flimkien ma’ xi pitturi magħmula minn artisti mhux magħrufa. Is-sagristija u mina li tati għall-knisja fihom ħafna pitturi ex-voto u offerti oħra. Eżempju notevoli huwa pittura li turi bastiment Venezjan u ikona tal-Verġni Marija u [[Ġesù]] li setgħet oriġinat mill-[[Monasteru ta’ Kykkos]] f’[[Ċipru]]. Dan seta’ nġieb Malta wara l-waqgħa ta’ [[Ċipru]] f’idejn l-Ottomani fl-1571. Fl-artal tas-santwarju tpoġġew fdalijiet ta’ erba’ qaddisin bl-isem ta’ Bonifaċju, Pia, Victor u Candida fl-1747. Ir-relikwi ta’ San Vinċenz ingħataw ukoll lis-santwarju aktar tard minn [[Lawrenz Grech Delicata|Dun Lawrenz Grech Delicata]], wara li kien akkwistahom permezz tal-[[Papa Piju XII|Papa Piju VII]] mingħand il-[[Papa Piju XII|Papa Piju VII]], fil-Katakombi ta’ Priscilla f’[[Ruma]] fil-21 ta’ April 1820. == Legat == Fis-6 ta’ Ottubru 1999, il-[[MaltaPost]] ħarġet bolla u folja f'minjatura biex tfakkar il-mitt sena mill-inkurunazzjoni tal-Madonna tal-Mellieħa. Il-folja f'minjatura kienet tirrappreżenta l-artal filwaqt li t-timbru kien juri waħda mill-pitturi ex-voto. Fid-29 ta’ Lulju 2015 inħarġet ukoll sett ta’ tliet bolol li juru pitturi ex-voto mis-santwarju tal-Mellieħa b’suġġetti marittimi.<ref>https://web.archive.org/web/20151108134535/https://www.maltaphilately.com/Content/Images/PDFs/EXVO%2015.pdf</ref> == Referenzi == [[Kategorija:Mellieħa]] [[Kategorija:Knejjes Kattoliċi Rumani f'Malta]] 2zcuvkavntobqyjagkpjxeqdpjpxo1y 317953 317952 2024-11-27T19:06:10Z ToniSant 4257 /* Arti u relikwi */ tindif ta' ref 317953 wikitext text/x-wiki {{Databox}} Is-'''Santwarju tal-Madonna tal-Mellieħa''' huwa knisja [[Knisja Kattolika|Kattolika Rumana]] fir-raħal tal-[[Mellieħa]] [[Malta|f'Malta]]. Is-santwarju oriġina bħala għar naturali li kien ikkonsagrat bħala knisja f'data mhux magħrufa. Tradizzjonijiet lokali jorbtu t-twaqqif tiegħu mal-antikwità jew il-perjodu medjevali. L-altar tal-knisja huwa affresk ta’ stil Biżantin li hu maħsub li nħadem lejn l-aħħar tas-seklu 12 jew il-bidu tat-13-il seklu, u jingħad li huwa mirakoluż. Saret knisja parrokkjali mill-bidu tas-seklu 15, u għalkemm aktar tard ġiet assorbita f’parroċċa oħra l-knisja żammet l-importanza tagħha bħala sit ta’ pellegrinaġġ fis-sekli ta’ wara. Il-bini preżenti nbena f'diversi stadji bejn l-aħħar tas-sekli 16 u 18, li jinkorpora partijiet mill-għar naturali li fih oriġinat il-knisja. Għadd ta' nies notevoli żaru s-santwarju matul is-sekli, inklużi diversi rejiet u viċi-rejiet ta' Sqallija, xi [[Gran Mastri tal-Ordni ta' San Ġwann]] u [[Papa Ġwanni Pawlu II|l-Papa Ġwanni Pawlu II]] . == Storja == Is-Santwarju tal-Madonna tal-Mellieħa huwa l-eqdem santwarju Marjan f’Malta<ref>{{Ċita web|url=https://church.mt/parishes/mellieha/|titlu=Mellieħa – Archdiocese of Malta|data=2020-08-22|sit=web.archive.org|data-aċċess=2024-11-23|arkivju-url=https://web.archive.org/web/20200822161641/https://church.mt/parishes/mellieha/|arkivju-data=2020-08-22|url-status=bot: unknown}}</ref>, u huwa mibni fuq il-post ta’ għar li tradizzjonalment huwa marbut mat-twaqqif tal-Kristjaneżmu f’Malta. Skont it-tradizzjoni, l-għar kien oriġinarjament post ta’ qima għan-ninfa [[Calypso]], iżda sar sit Nisrani wara n-[[nawfraġju ta’ San Pawl f'Malta]] fis-sena 60 wara Kristu. [[San Luqa]], li akkumpanja lil San Pawl, jingħad li pinġa affresk li juri lill-Verġni Marija fuq il-wiċċ tal-blat tal-għar. Xi wħud jgħidu li l-għar kien ikkonsagrat bħala knisja minn San Pawl innifsu jew minn [[San Publju]].<ref name=":0">{{Ċita web|url=http://www.kappellimaltin.com/Il-Kappelli/Sett05/MLH_Santwarju_Vitorja/mlh_santwarju_vitorja.html|titlu=MLH Santwarju Vitorja|data=2020-01-10|sit=web.archive.org|data-aċċess=2024-11-23|arkivju-url=https://web.archive.org/web/20200110001552/http://www.kappellimaltin.com/Il-Kappelli/Sett05/MLH_Santwarju_Vitorja/mlh_santwarju_vitorja.html|arkivju-data=2020-01-10|url-status=bot: unknown}}</ref> Tradizzjonijiet oħra jgħidu li l-għar kien ikkonsagrat bħala knisja fl-402 wara Kristu minn xi isqfijiet li kienu fi triqthom lejn kunsill tal-knisja (possibilment f’Milevum), fis-sena 540 wara Kristu minn isqfijiet li jakkumpanjaw lill-ġeneral Biżantin [[Belisarius]] waqt waqfa f’Malta jew fl-1091 minn isqfijiet li akkumpanjaw lill-Konti Norman [[Ruġġieru I ta' Sqallija|Ruġġeru I]] waqt l-invażjoni tiegħu ta’ [[Malta]]. Id-data attwali tal-konsagrazzjoni bħala knisja għadha mhux magħrufa, iżda huwa ddokumentat li l-konsagrazzjoni kienet imfakkar bi iskrizzjoni Griega u seba’ slaleb. L-iskrizzjoni kien għada teżisti fl-1540 iżda minn dak iż-żmien 'l hawn intilfet, filwaqt li s-slaleb ġew imsebbħa fl-1620 u għadhom jeżistu illum.<ref name=":0" /> Fis-sekli 14 u 15, diversi nies notevoli żaru l-knisja, inklużi r-Rejiet ta’ [[Sqallija]] [[Frederick III]] fl-1373, [[Martinu I ta' Sqallija|Martinu I]] fl-1408 u [[Alfonso ta' Sqallija|Alfonso]] fl-1432, u Vicirejiet ta’ [[Sqallija]] [[Lope Ximénez de Urrea y de Bardaixi]] fl-1468 u [[Fernando de Acuña y de Herrera]] fl-1490. Il-knisja kienet rikonoxxuta bħala waħda mill-ewwel għaxar knejjes parrokkjali oriġinali f'Malta, li jissemmew f’dokument tal-1436 mill-Isqof [[Senatore de Mello]]. Fl-1470, sar pellegrinaġġ fil-knisja wara li Malta kienet sofriet minn tliet snin ta’ nixfa. Fis-seklu 16, ir-raħal tal-[[Mellieħa]] ġie depopolat minħabba ħbit mill-kursara ta' Barbarija, speċjalment wara attakk kbir fl-1551. Għalhekk il-knisja ma baqgħetx parroċċa indipendenti u ġiet assorbita f’dik tan-[[Naxxar]]. Matul l-[[Assedju l-Kbir ta' Malta|Assedju l-Kbir ta’ Malta]] fl-1565, il-knisja kienet irrapurtata żjara minn Don García de Toledo, il-mexxej tal-forzi ta’ għajnuna li temmew l-assedju. Id-dedikazzjoni tas-santwarju ġiet sussegwentement mibdula mill-Maternità ta’ Marija għat-Twelid ta’ Marija. [[Stampa:Malta-Melheia-Sanctuary.jpg|daqsminuri|Is-sagristija tas-santwarju, b’pitturi ex-voto mal-ħitan]] Fl-1584, il-patri Agostinjan Aurelio Axiak ingħata permess biex jieħu ħsieb is-santwarju, u twaqqaf kunvent. Tliet snin wara, s-santwarju ġie fdat f’idejn il-qassis [[Bennard Cassar]], li sar ir-rettur tiegħu fl-1603. F’Lulju 1614 il-knisja ġiet maħtufa waqt attakk Ottoman, u l-affresk prinċipali u xi statwi ġarbu ħsarat. L-Isqof [[Miguel Juan Balaguer Camarasa]] irrapporta li Tork li kien għamel ħsara lill-affresk b’sikkina aktar tard marad imma kien mirakolużment fieq wara li talab għall-maħfra, u bagħat xemgħat lis-santwarju bħala forma ta’ gratitudni. Jingħad li l-Gran Mastru [[Alof de Wignacourt]] żar il-knisja fuq bażi regolari wara l-attakk, u sussegwentement żdiedet id-devozzjoni lejn is-santwarju. [[Stampa:Malta - Mellieha - Misrah iz-Zjara tal-Papa Gwanni Pawlu II - Sanctuary of our Lady of Mellieha 10 ies.jpg|daqsminuri|Il-bitħa li tagħti għas-santwarju]] Fl-1644, in-negozjant tal-inbid Sqalli [[Mario De Vasi]] kabbar u sebbaħ il-knisja, u ħallas għat-twaqqif ta’ kripta maħduma fil-blat magħrufa bħala Il-Madonna tal-Għar (jew Il-Madonna tal-Grotta) fil-qrib. Ġiet stabbilita Konfraternità tar-Rużarju ġewwa l-knisja fl-1669. Jingħad li l-Gran Mastru [[Ramón Perellós]] żar is-santwarju wara li rkupra minn marda, u fl-1718 sar pellegrinaġġ lejn is-santwarju fost nixfa. Is-santwarju reġa’ ġie mkabbar fl-1747, u fil-21 ta’ Mejju ta’ dik is-sena l-binja ġiet ikkonsagrata mill-ġdid mill-Isqof [[Paul Alphéran de Bussan]]. Ir-residenti tal-[[Belt Valletta]] għamlu pellegrinaġġ lejn is-santwarju wara li ntemmet epidemija tal-pesta fl-1813. [[Mellieħa|Il-Mellieħa]] reġgħet ġiet stabbilita bħala parroċċa fl-1844, u qrib is-santwarju nbniet knisja parrokkjali ġdida ddedikata lit-Twelid ta’ Marija lejn l-aħħar tas-seklu 19. Sar pellegrinaġġ fis-santwarju waqt epidemija tal-kolera fl-1888, u ġie organizzat pellegrinaġġ nazzjonali ieħor fl-1949. Il-[[Papa Ġwanni Pawlu II]] żar is-santwarju u bierku fis-26 ta’ Mejju 1990 waqt iż-żjara tiegħu f’[[Malta]].{{Bżonn refererenza}} Xogħlijiet ta’ restawr saru bejn l-1999 u l-2000. Il-Konferenza Episkopali Maltija għarfet is-santwarju bħala s-Santwarju Nazzjonali tal-Madonna f’Malta f’Mejju tal-2015.{{Bżonn refererenza}} == Arkitettura == [[Stampa:Mellieha-sanctuary-of-our-lady-innen-01.JPG|daqsminuri|Is-santwarju fuq ġewwa]] Is-santwarju kif inhu llum kien mibni fil-biċċa l-kbira f’diversi stadji bejn l-aħħar tas-seklu 16 u nofs is-seklu 18. Id-daħla għall-kumpless tas-santwarju hija minn arkata monumentali Barokka li għandha d-data 1719 u li fiha skrizzjoni bil-Latin u bil-Malti arkajku. Din twassal għal bitħa li tinkludi loġoġġ fejn il-pellegrini setgħu jistrieħu, flimkien ma’ statwa ta’ [[Marija Bambina]] u niċċa ta’ [[San Pawl]]<ref name=":1">{{Ċita web|url=http://www.mellieha.com/sanctuary.htm|titlu=Mellieha.com - The Sanctuary of Our Lady of Mellieha by David Muscat|data=2020-03-29|sit=web.archive.org|data-aċċess=2024-11-23|arkivju-url=https://web.archive.org/web/20200329185943/http://www.mellieha.com/sanctuary.htm|arkivju-data=2020-03-29|url-status=dead}}</ref>. L-aċċess għas-santwarju jsir minn arkata taħt il-loġoġġ. Is-sit kien oriġina bħala għar naturali li aktar tard ġie estiż, u partijiet mis-santwarju huma mibnija mill-ġebel filwaqt li oħrajn huma skavati mill-blat naturali. Id-daħla prinċipali twassal għal sagristija, li tippermetti aċċess għal mina miksija b’offerti ex-voto u kripta maħduma fil-blat li ġiet skavata fis-seklu 16. Il-mina twassal għall-knisja stess, li għandha ħitan imżejna bl-irħam. L-artal huwa parti mill-għar, b’kolonni tal-irħam miżjuda madwar l-artal. Il-knisja fiha koppla żgħira u kampnar wieħed li fih tliet iqniepen li twaħħlu fl-1712, 1733 u 1857 rispettivament. L-arloġġ fuq il-kampnar kien magħmul minn [[Michelangelo Sapiano]] fl-1875, u tħallas mill-gvern kolonjali Ingliż.<ref name=":1" /> == Arti u relikwi == [[Stampa:Mellieha-sanctuary-of-our-lady-innen-altarbild.JPG|daqsminuri|L-affresk medjevali tal-Madonna tal-Mellieħa]] L-altar tas-santwarju huwa affresk li juri lill-Verġni Marija b’Ġesù fuq id-driegħ tal-lemin. It-tradizzjoni tattribwixxi din il-pittura lil San Luqa, iżda din il-ħaġa mhix sostanzjata. Ix-xogħol artistiku huwa maħsub li fil-fatt huwa minn madwar l-aħħar tas-seklu 12 jew il-bidu tas-seklu 13, u l-istil tiegħu huwa mnebbaħ mill-arti [[Biżantini|Biżantina]] b'influwenzi Sqallin u kwalità vernakulari. Hija waħda mill-eqdem xogħlijiet tal-arti eżistenti f’[[Malta]] mill-perjodu medjevali aħħari.<ref>{{Ċita web|url=https://web.archive.org/web/20191104132150/https://www.um.edu.mt/library/oar/bitstream/123456789/9827/1/14BAART003.pdf|titlu=The Cave Churches in Malta and their Paintings: An Art Historical Gazetteer|kunjom=Borg|isem=Martha|data=June 2014|sit=University of Malta - BA (Hons) Dissertation|lingwa=en|data-aċċess=27 Novembru 2024|arkivju-url=https://web.archive.org/web/20191104132150/https://www.um.edu.mt/library/oar/bitstream/123456789/9827/1/14BAART003.pdf|arkivju-data=4 Novembru 2019}}</ref> Il-pittura kienet fi stat ħażin ta’ preservazzjoni sal-1587, u f’dak il-punt kienet kważi mgħottija b’pittura ġdida. Ir-rappreżentazzjoni ta’ [[Marija Bambina]] jingħad li hija mirakoluża, u ġiet inkurunata mill-[[Isqof ta’ Malta]] [[Pietro Pace]], l-[[Isqof ta’ Għawdex]] [[Giovanni Maria Camilleri]] u l-Isqof awżiljarju [[Savatore Gaffiero]] fl-24 ta’ Settembru 1899, wara li l-[[Papa Ljun XIII]] kien ħareġ digriet li ppermetta dan fid-29 ta’ Mejju 1895. Fl-1972, ir-restawratur [[Samuel Bugeja]] neħħa l-pittura żejda li saret fuqha tas-seklu 16 u żvela x-xogħol tal-arti medjevali. Fis-sagristija tas-santwarju għadha teżisti kopja ta’ [[Giuseppe Calì]] tal-verżjoni tas-seklu 16. L-affresk reġa’ ġie restawrat bejn l-2012 u l-2016.<ref>{{Ċita web|url=https://www.tvm.com.mt/en/news/restoration-of-wall-painting-of-our-lady-of-mellieha-completed/|titlu=Restoration of wall painting of Our Lady of Mellieħa completed - TVM News|data=2020-09-14|sit=web.archive.org|data-aċċess=2024-11-23|arkivju-url=https://web.archive.org/web/20200914170251/https://www.tvm.com.mt/en/news/restoration-of-wall-painting-of-our-lady-of-mellieha-completed/|arkivju-data=2020-09-14|url-status=bot: unknown}}</ref> Is-saqaf tal-għar madwar l-altar fih pitturi ta’ [[Salvu Bonnici]]. Dawn ġew restawrati fl-1886 minn Ċensu Busuttil u fl-1973 minn Samuel Bugeja. Il-knisja fiha numru ta’ xogħlijiet oħra ta’ l-arti ta’ [[Giuseppe Calleja]], [[Anton Falzon]], [[Pietru Pawl Caruana]] u possibilment [[Stefano Erardi]], flimkien ma’ xi pitturi magħmula minn artisti mhux magħrufa. Is-sagristija u mina li tati għall-knisja fihom ħafna pitturi ex-voto u offerti oħra. Eżempju notevoli huwa pittura li turi bastiment Venezjan u ikona tal-Verġni Marija u [[Ġesù]] li setgħet oriġinat mill-[[Monasteru ta’ Kykkos]] f’[[Ċipru]]. Dan seta’ nġieb Malta wara l-waqgħa ta’ [[Ċipru]] f’idejn l-Ottomani fl-1571. Fl-artal tas-santwarju tpoġġew fdalijiet ta’ erba’ qaddisin bl-isem ta’ Bonifaċju, Pia, Victor u Candida fl-1747. Ir-relikwi ta’ San Vinċenz ingħataw ukoll lis-santwarju aktar tard minn [[Lawrenz Grech Delicata|Dun Lawrenz Grech Delicata]], wara li kien akkwistahom permezz tal-[[Papa Piju XII|Papa Piju VII]] mingħand il-[[Papa Piju XII|Papa Piju VII]], fil-Katakombi ta’ Priscilla f’[[Ruma]] fil-21 ta’ April 1820. == Legat == Fis-6 ta’ Ottubru 1999, il-[[MaltaPost]] ħarġet bolla u folja f'minjatura biex tfakkar il-mitt sena mill-inkurunazzjoni tal-Madonna tal-Mellieħa. Il-folja f'minjatura kienet tirrappreżenta l-artal filwaqt li t-timbru kien juri waħda mill-pitturi ex-voto. Fid-29 ta’ Lulju 2015 inħarġet ukoll sett ta’ tliet bolol li juru pitturi ex-voto mis-santwarju tal-Mellieħa b’suġġetti marittimi.<ref>https://web.archive.org/web/20151108134535/https://www.maltaphilately.com/Content/Images/PDFs/EXVO%2015.pdf</ref> == Referenzi == [[Kategorija:Mellieħa]] [[Kategorija:Knejjes Kattoliċi Rumani f'Malta]] 9b59161wr20nq6k0u8y6hlnyr5ja6ba 317954 317953 2024-11-27T19:07:30Z ToniSant 4257 /* Legat */ tindif ta' ref 317954 wikitext text/x-wiki {{Databox}} Is-'''Santwarju tal-Madonna tal-Mellieħa''' huwa knisja [[Knisja Kattolika|Kattolika Rumana]] fir-raħal tal-[[Mellieħa]] [[Malta|f'Malta]]. Is-santwarju oriġina bħala għar naturali li kien ikkonsagrat bħala knisja f'data mhux magħrufa. Tradizzjonijiet lokali jorbtu t-twaqqif tiegħu mal-antikwità jew il-perjodu medjevali. L-altar tal-knisja huwa affresk ta’ stil Biżantin li hu maħsub li nħadem lejn l-aħħar tas-seklu 12 jew il-bidu tat-13-il seklu, u jingħad li huwa mirakoluż. Saret knisja parrokkjali mill-bidu tas-seklu 15, u għalkemm aktar tard ġiet assorbita f’parroċċa oħra l-knisja żammet l-importanza tagħha bħala sit ta’ pellegrinaġġ fis-sekli ta’ wara. Il-bini preżenti nbena f'diversi stadji bejn l-aħħar tas-sekli 16 u 18, li jinkorpora partijiet mill-għar naturali li fih oriġinat il-knisja. Għadd ta' nies notevoli żaru s-santwarju matul is-sekli, inklużi diversi rejiet u viċi-rejiet ta' Sqallija, xi [[Gran Mastri tal-Ordni ta' San Ġwann]] u [[Papa Ġwanni Pawlu II|l-Papa Ġwanni Pawlu II]] . == Storja == Is-Santwarju tal-Madonna tal-Mellieħa huwa l-eqdem santwarju Marjan f’Malta<ref>{{Ċita web|url=https://church.mt/parishes/mellieha/|titlu=Mellieħa – Archdiocese of Malta|data=2020-08-22|sit=web.archive.org|data-aċċess=2024-11-23|arkivju-url=https://web.archive.org/web/20200822161641/https://church.mt/parishes/mellieha/|arkivju-data=2020-08-22|url-status=bot: unknown}}</ref>, u huwa mibni fuq il-post ta’ għar li tradizzjonalment huwa marbut mat-twaqqif tal-Kristjaneżmu f’Malta. Skont it-tradizzjoni, l-għar kien oriġinarjament post ta’ qima għan-ninfa [[Calypso]], iżda sar sit Nisrani wara n-[[nawfraġju ta’ San Pawl f'Malta]] fis-sena 60 wara Kristu. [[San Luqa]], li akkumpanja lil San Pawl, jingħad li pinġa affresk li juri lill-Verġni Marija fuq il-wiċċ tal-blat tal-għar. Xi wħud jgħidu li l-għar kien ikkonsagrat bħala knisja minn San Pawl innifsu jew minn [[San Publju]].<ref name=":0">{{Ċita web|url=http://www.kappellimaltin.com/Il-Kappelli/Sett05/MLH_Santwarju_Vitorja/mlh_santwarju_vitorja.html|titlu=MLH Santwarju Vitorja|data=2020-01-10|sit=web.archive.org|data-aċċess=2024-11-23|arkivju-url=https://web.archive.org/web/20200110001552/http://www.kappellimaltin.com/Il-Kappelli/Sett05/MLH_Santwarju_Vitorja/mlh_santwarju_vitorja.html|arkivju-data=2020-01-10|url-status=bot: unknown}}</ref> Tradizzjonijiet oħra jgħidu li l-għar kien ikkonsagrat bħala knisja fl-402 wara Kristu minn xi isqfijiet li kienu fi triqthom lejn kunsill tal-knisja (possibilment f’Milevum), fis-sena 540 wara Kristu minn isqfijiet li jakkumpanjaw lill-ġeneral Biżantin [[Belisarius]] waqt waqfa f’Malta jew fl-1091 minn isqfijiet li akkumpanjaw lill-Konti Norman [[Ruġġieru I ta' Sqallija|Ruġġeru I]] waqt l-invażjoni tiegħu ta’ [[Malta]]. Id-data attwali tal-konsagrazzjoni bħala knisja għadha mhux magħrufa, iżda huwa ddokumentat li l-konsagrazzjoni kienet imfakkar bi iskrizzjoni Griega u seba’ slaleb. L-iskrizzjoni kien għada teżisti fl-1540 iżda minn dak iż-żmien 'l hawn intilfet, filwaqt li s-slaleb ġew imsebbħa fl-1620 u għadhom jeżistu illum.<ref name=":0" /> Fis-sekli 14 u 15, diversi nies notevoli żaru l-knisja, inklużi r-Rejiet ta’ [[Sqallija]] [[Frederick III]] fl-1373, [[Martinu I ta' Sqallija|Martinu I]] fl-1408 u [[Alfonso ta' Sqallija|Alfonso]] fl-1432, u Vicirejiet ta’ [[Sqallija]] [[Lope Ximénez de Urrea y de Bardaixi]] fl-1468 u [[Fernando de Acuña y de Herrera]] fl-1490. Il-knisja kienet rikonoxxuta bħala waħda mill-ewwel għaxar knejjes parrokkjali oriġinali f'Malta, li jissemmew f’dokument tal-1436 mill-Isqof [[Senatore de Mello]]. Fl-1470, sar pellegrinaġġ fil-knisja wara li Malta kienet sofriet minn tliet snin ta’ nixfa. Fis-seklu 16, ir-raħal tal-[[Mellieħa]] ġie depopolat minħabba ħbit mill-kursara ta' Barbarija, speċjalment wara attakk kbir fl-1551. Għalhekk il-knisja ma baqgħetx parroċċa indipendenti u ġiet assorbita f’dik tan-[[Naxxar]]. Matul l-[[Assedju l-Kbir ta' Malta|Assedju l-Kbir ta’ Malta]] fl-1565, il-knisja kienet irrapurtata żjara minn Don García de Toledo, il-mexxej tal-forzi ta’ għajnuna li temmew l-assedju. Id-dedikazzjoni tas-santwarju ġiet sussegwentement mibdula mill-Maternità ta’ Marija għat-Twelid ta’ Marija. [[Stampa:Malta-Melheia-Sanctuary.jpg|daqsminuri|Is-sagristija tas-santwarju, b’pitturi ex-voto mal-ħitan]] Fl-1584, il-patri Agostinjan Aurelio Axiak ingħata permess biex jieħu ħsieb is-santwarju, u twaqqaf kunvent. Tliet snin wara, s-santwarju ġie fdat f’idejn il-qassis [[Bennard Cassar]], li sar ir-rettur tiegħu fl-1603. F’Lulju 1614 il-knisja ġiet maħtufa waqt attakk Ottoman, u l-affresk prinċipali u xi statwi ġarbu ħsarat. L-Isqof [[Miguel Juan Balaguer Camarasa]] irrapporta li Tork li kien għamel ħsara lill-affresk b’sikkina aktar tard marad imma kien mirakolużment fieq wara li talab għall-maħfra, u bagħat xemgħat lis-santwarju bħala forma ta’ gratitudni. Jingħad li l-Gran Mastru [[Alof de Wignacourt]] żar il-knisja fuq bażi regolari wara l-attakk, u sussegwentement żdiedet id-devozzjoni lejn is-santwarju. [[Stampa:Malta - Mellieha - Misrah iz-Zjara tal-Papa Gwanni Pawlu II - Sanctuary of our Lady of Mellieha 10 ies.jpg|daqsminuri|Il-bitħa li tagħti għas-santwarju]] Fl-1644, in-negozjant tal-inbid Sqalli [[Mario De Vasi]] kabbar u sebbaħ il-knisja, u ħallas għat-twaqqif ta’ kripta maħduma fil-blat magħrufa bħala Il-Madonna tal-Għar (jew Il-Madonna tal-Grotta) fil-qrib. Ġiet stabbilita Konfraternità tar-Rużarju ġewwa l-knisja fl-1669. Jingħad li l-Gran Mastru [[Ramón Perellós]] żar is-santwarju wara li rkupra minn marda, u fl-1718 sar pellegrinaġġ lejn is-santwarju fost nixfa. Is-santwarju reġa’ ġie mkabbar fl-1747, u fil-21 ta’ Mejju ta’ dik is-sena l-binja ġiet ikkonsagrata mill-ġdid mill-Isqof [[Paul Alphéran de Bussan]]. Ir-residenti tal-[[Belt Valletta]] għamlu pellegrinaġġ lejn is-santwarju wara li ntemmet epidemija tal-pesta fl-1813. [[Mellieħa|Il-Mellieħa]] reġgħet ġiet stabbilita bħala parroċċa fl-1844, u qrib is-santwarju nbniet knisja parrokkjali ġdida ddedikata lit-Twelid ta’ Marija lejn l-aħħar tas-seklu 19. Sar pellegrinaġġ fis-santwarju waqt epidemija tal-kolera fl-1888, u ġie organizzat pellegrinaġġ nazzjonali ieħor fl-1949. Il-[[Papa Ġwanni Pawlu II]] żar is-santwarju u bierku fis-26 ta’ Mejju 1990 waqt iż-żjara tiegħu f’[[Malta]].{{Bżonn refererenza}} Xogħlijiet ta’ restawr saru bejn l-1999 u l-2000. Il-Konferenza Episkopali Maltija għarfet is-santwarju bħala s-Santwarju Nazzjonali tal-Madonna f’Malta f’Mejju tal-2015.{{Bżonn refererenza}} == Arkitettura == [[Stampa:Mellieha-sanctuary-of-our-lady-innen-01.JPG|daqsminuri|Is-santwarju fuq ġewwa]] Is-santwarju kif inhu llum kien mibni fil-biċċa l-kbira f’diversi stadji bejn l-aħħar tas-seklu 16 u nofs is-seklu 18. Id-daħla għall-kumpless tas-santwarju hija minn arkata monumentali Barokka li għandha d-data 1719 u li fiha skrizzjoni bil-Latin u bil-Malti arkajku. Din twassal għal bitħa li tinkludi loġoġġ fejn il-pellegrini setgħu jistrieħu, flimkien ma’ statwa ta’ [[Marija Bambina]] u niċċa ta’ [[San Pawl]]<ref name=":1">{{Ċita web|url=http://www.mellieha.com/sanctuary.htm|titlu=Mellieha.com - The Sanctuary of Our Lady of Mellieha by David Muscat|data=2020-03-29|sit=web.archive.org|data-aċċess=2024-11-23|arkivju-url=https://web.archive.org/web/20200329185943/http://www.mellieha.com/sanctuary.htm|arkivju-data=2020-03-29|url-status=dead}}</ref>. L-aċċess għas-santwarju jsir minn arkata taħt il-loġoġġ. Is-sit kien oriġina bħala għar naturali li aktar tard ġie estiż, u partijiet mis-santwarju huma mibnija mill-ġebel filwaqt li oħrajn huma skavati mill-blat naturali. Id-daħla prinċipali twassal għal sagristija, li tippermetti aċċess għal mina miksija b’offerti ex-voto u kripta maħduma fil-blat li ġiet skavata fis-seklu 16. Il-mina twassal għall-knisja stess, li għandha ħitan imżejna bl-irħam. L-artal huwa parti mill-għar, b’kolonni tal-irħam miżjuda madwar l-artal. Il-knisja fiha koppla żgħira u kampnar wieħed li fih tliet iqniepen li twaħħlu fl-1712, 1733 u 1857 rispettivament. L-arloġġ fuq il-kampnar kien magħmul minn [[Michelangelo Sapiano]] fl-1875, u tħallas mill-gvern kolonjali Ingliż.<ref name=":1" /> == Arti u relikwi == [[Stampa:Mellieha-sanctuary-of-our-lady-innen-altarbild.JPG|daqsminuri|L-affresk medjevali tal-Madonna tal-Mellieħa]] L-altar tas-santwarju huwa affresk li juri lill-Verġni Marija b’Ġesù fuq id-driegħ tal-lemin. It-tradizzjoni tattribwixxi din il-pittura lil San Luqa, iżda din il-ħaġa mhix sostanzjata. Ix-xogħol artistiku huwa maħsub li fil-fatt huwa minn madwar l-aħħar tas-seklu 12 jew il-bidu tas-seklu 13, u l-istil tiegħu huwa mnebbaħ mill-arti [[Biżantini|Biżantina]] b'influwenzi Sqallin u kwalità vernakulari. Hija waħda mill-eqdem xogħlijiet tal-arti eżistenti f’[[Malta]] mill-perjodu medjevali aħħari.<ref>{{Ċita web|url=https://web.archive.org/web/20191104132150/https://www.um.edu.mt/library/oar/bitstream/123456789/9827/1/14BAART003.pdf|titlu=The Cave Churches in Malta and their Paintings: An Art Historical Gazetteer|kunjom=Borg|isem=Martha|data=June 2014|sit=University of Malta - BA (Hons) Dissertation|lingwa=en|data-aċċess=27 Novembru 2024|arkivju-url=https://web.archive.org/web/20191104132150/https://www.um.edu.mt/library/oar/bitstream/123456789/9827/1/14BAART003.pdf|arkivju-data=4 Novembru 2019}}</ref> Il-pittura kienet fi stat ħażin ta’ preservazzjoni sal-1587, u f’dak il-punt kienet kważi mgħottija b’pittura ġdida. Ir-rappreżentazzjoni ta’ [[Marija Bambina]] jingħad li hija mirakoluża, u ġiet inkurunata mill-[[Isqof ta’ Malta]] [[Pietro Pace]], l-[[Isqof ta’ Għawdex]] [[Giovanni Maria Camilleri]] u l-Isqof awżiljarju [[Savatore Gaffiero]] fl-24 ta’ Settembru 1899, wara li l-[[Papa Ljun XIII]] kien ħareġ digriet li ppermetta dan fid-29 ta’ Mejju 1895. Fl-1972, ir-restawratur [[Samuel Bugeja]] neħħa l-pittura żejda li saret fuqha tas-seklu 16 u żvela x-xogħol tal-arti medjevali. Fis-sagristija tas-santwarju għadha teżisti kopja ta’ [[Giuseppe Calì]] tal-verżjoni tas-seklu 16. L-affresk reġa’ ġie restawrat bejn l-2012 u l-2016.<ref>{{Ċita web|url=https://www.tvm.com.mt/en/news/restoration-of-wall-painting-of-our-lady-of-mellieha-completed/|titlu=Restoration of wall painting of Our Lady of Mellieħa completed - TVM News|data=2020-09-14|sit=web.archive.org|data-aċċess=2024-11-23|arkivju-url=https://web.archive.org/web/20200914170251/https://www.tvm.com.mt/en/news/restoration-of-wall-painting-of-our-lady-of-mellieha-completed/|arkivju-data=2020-09-14|url-status=bot: unknown}}</ref> Is-saqaf tal-għar madwar l-altar fih pitturi ta’ [[Salvu Bonnici]]. Dawn ġew restawrati fl-1886 minn Ċensu Busuttil u fl-1973 minn Samuel Bugeja. Il-knisja fiha numru ta’ xogħlijiet oħra ta’ l-arti ta’ [[Giuseppe Calleja]], [[Anton Falzon]], [[Pietru Pawl Caruana]] u possibilment [[Stefano Erardi]], flimkien ma’ xi pitturi magħmula minn artisti mhux magħrufa. Is-sagristija u mina li tati għall-knisja fihom ħafna pitturi ex-voto u offerti oħra. Eżempju notevoli huwa pittura li turi bastiment Venezjan u ikona tal-Verġni Marija u [[Ġesù]] li setgħet oriġinat mill-[[Monasteru ta’ Kykkos]] f’[[Ċipru]]. Dan seta’ nġieb Malta wara l-waqgħa ta’ [[Ċipru]] f’idejn l-Ottomani fl-1571. Fl-artal tas-santwarju tpoġġew fdalijiet ta’ erba’ qaddisin bl-isem ta’ Bonifaċju, Pia, Victor u Candida fl-1747. Ir-relikwi ta’ San Vinċenz ingħataw ukoll lis-santwarju aktar tard minn [[Lawrenz Grech Delicata|Dun Lawrenz Grech Delicata]], wara li kien akkwistahom permezz tal-[[Papa Piju XII|Papa Piju VII]] mingħand il-[[Papa Piju XII|Papa Piju VII]], fil-Katakombi ta’ Priscilla f’[[Ruma]] fil-21 ta’ April 1820. == Legat == Fis-6 ta’ Ottubru 1999, il-[[MaltaPost]] ħarġet bolla u folja f'minjatura biex tfakkar il-mitt sena mill-inkurunazzjoni tal-Madonna tal-Mellieħa. Il-folja f'minjatura kienet tirrappreżenta l-artal filwaqt li t-timbru kien juri waħda mill-pitturi ex-voto. Fid-29 ta’ Lulju 2015 inħarġet ukoll sett ta’ tliet bolol li juru pitturi ex-voto mis-santwarju tal-Mellieħa b’suġġetti marittimi.<ref>{{Ċita web|url=https://web.archive.org/web/20151108134535/https://www.maltaphilately.com/Content/Images/PDFs/EXVO%2015.pdf|titlu=MaltaPost issues stamp set featuring maritime ex-voto paintings|kunjom=MaltaPost|sit=MaltaPost Press Release|lingwa=en}}</ref> == Referenzi == [[Kategorija:Mellieħa]] [[Kategorija:Knejjes Kattoliċi Rumani f'Malta]] ek2om5440qgpr970kas5oz7e4gb9xmc 0 33073 317935 2024-11-27T12:14:10Z JovalQC 21720 Created by translating the opening section from the page "[[:en:Special:Redirect/revision/1252702014|Lille_Metro]]" 317935 wikitext text/x-wiki '''Il-Metro ta' Lille''' ( '''{{langx|fr|Métro de Lille}}''' </link> ) hija sistema tal - metro ħafifa mingħajr sewwieq li tinsab [[Lille|f'Lille]], [[Franza]] . Din infetħet fil-25 ta’ April 1983 u kienet l-ewwel waħda li uża l- VAL ( {{langx|fr|'''v'''éhicule '''a'''utomatique '''l'''éger}} , {{langx|en|light automated vehicle}} ) sistema. Filwaqt li ħafna drabi tissejjaħ l-ewwel metro mingħajr sewwieq kompletament awtomatizzat ta 'kull tip fid-dinja, il -Port Liner f'Kobe, [[Ġappun|il-Ġappun]] qabilha b'sentejn. Is-sistema tal-metro ħafifa hija magħmula minn żewġ linji li jaqdu 60 stazzjon, u tgħaddi fuq {{Convert|45|km|mi}} tar-rotta. <ref name="figures">{{Ċita web|url=http://mobilite.transpole.fr/fr/le-reseau/chiffres-cles.aspx|titlu=Les chiffres clés|pubblikatur=Transpole|lingwa=fr|titlu-traduzzjoni=Key figures|data-aċċess=2012-09-25|url-status=dead|arkivju-url=https://web.archive.org/web/20121027120402/http://mobilite.transpole.fr/fr/le-reseau/chiffres-cles.aspx|arkivju-data=2012-10-27}}</ref> Is-sistema tifforma parti minn sistema ta’ trasport pubbliku multimodali li tkopri ż-żona metropolitana ta’ Lille, flimkien mal- karozzi tal-linja u t-trams, operati taħt il-marka ''Ilevia'' . Fis-snin sittin kienet ikkunsidrata d-deċentralizzazzjoni tal-belt ta’ Lille; xi bliet tar-reġjun ta’ Lille kienu iżolati u ma kinux moqdija ħażin mit-trasport pubbliku eżistenti, filwaqt li ċ-ċentru ta’ Lille kien ikkonġestjonat bit-traffiku u l-karozzi tal-linja. Id-deċentralizzazzjoni rriżultat fil-ħolqien tal-Istabbiliment Pubbliku tal-iżvilupp ta 'Lille Lvant (EPALE) fl-1968. Fis-snin sebgħin, ġie żviluppat pjan għal sistema proposta tal-metro ħafifa b'erba' linji, li jiffavorixxi s-sistema VAL fuq sistemi ferrovjarji konvenzjonali. 5ay66nuh1gfzt2i7d4uxhipltdx7pwl 317936 317935 2024-11-27T12:32:45Z JovalQC 21720 Infobox create 317936 wikitext text/x-wiki {{Infobox|title=Metro ta' Lille <Br> ''Métro de Lille (fr)''|image1=[[File:Lille Metro Logo 2017.svg|100px]]|caption1=Logo tal-metro|image2=[[File:Lille Metro Quatre Cantons - Grand Stade empty train 2.jpg|245px]]|caption2=Tren tal-metro VAL 206|label1=Post|data1=[[Lille]] ({{Flagicon|FRA}} [[Franza]])|label2=Dħul fis-servizz|data2=1983|data3=43,7 Km|label3=Tul tan-netwerk|label4=Linji u stazzjon|data4=2 Linji , 60 stazzjon|label5=Operatur|data5=[[Ilevia]]|label6=Linji tan-netwerk|data6=[[File:Symbole Lille 1.svg|20px]] [[File:Symbole Lille 2.svg|20px]]|label7=Netwerk Relatati|data7=[[File:Lille Tramway Logo 2017.svg|20px]] [[Lille Tram]]<Br> [[File:Lille Bus Logo 2017.svg|20px]] [[Lille Xarabank|Xarabank]]<Br> [[File:Lille Bus Logo 2017.svg|20px]] [[BRT Lille]]|header8=Mappa|header9=[[File:Map of Lille metro lines 1 and 2.svg|245px]]|label10=Websajt|data10=https://www.ilevia.fr}} '''Il-Metro ta' Lille''' (''Métro de Lille'') hija sistema tal - metro ħafifa mingħajr sewwieq li tinsab [[Lille|f'Lille]], [[Franza]] . Din infetħet fil-25 ta’ April 1983 u kienet l-ewwel waħda li uża l- VAL ( {{langx|fr|'''v'''éhicule '''a'''utomatique '''l'''éger}} , {{langx|en|light automated vehicle}} ) sistema. Filwaqt li ħafna drabi tissejjaħ l-ewwel metro mingħajr sewwieq kompletament awtomatizzat ta 'kull tip fid-dinja, il -Port Liner f'Kobe, [[Ġappun|il-Ġappun]] qabilha b'sentejn. Is-sistema tal-metro ħafifa hija magħmula minn żewġ linji li jaqdu 60 stazzjon, u tgħaddi fuq {{Convert|45|km|mi}} tar-rotta. <ref name="figures">{{Ċita web|url=http://mobilite.transpole.fr/fr/le-reseau/chiffres-cles.aspx|titlu=Les chiffres clés|pubblikatur=Transpole|lingwa=fr|titlu-traduzzjoni=Key figures|data-aċċess=2012-09-25|url-status=dead|arkivju-url=https://web.archive.org/web/20121027120402/http://mobilite.transpole.fr/fr/le-reseau/chiffres-cles.aspx|arkivju-data=2012-10-27}}</ref> Is-sistema tifforma parti minn sistema ta’ trasport pubbliku multimodali li tkopri ż-żona metropolitana ta’ Lille, flimkien mal- karozzi tal-linja u t-trams, operati taħt il-marka ''Ilevia.'' == Storja == Fis-snin sittin kienet ikkunsidrata d-deċentralizzazzjoni tal-belt ta’ Lille; xi bliet tar-reġjun ta’ Lille kienu iżolati u ma kinux moqdija ħażin mit-trasport pubbliku eżistenti, filwaqt li ċ-ċentru ta’ Lille kien ikkonġestjonat bit-traffiku u l-karozzi tal-linja. Id-deċentralizzazzjoni rriżultat fil-ħolqien tal-Istabbiliment Pubbliku tal-iżvilupp ta 'Lille Lvant (EPALE) fl-1968. Fis-snin sebgħin, ġie żviluppat pjan għal sistema proposta tal-metro ħafifa b'erba' linji, li jiffavorixxi s-sistema VAL fuq sistemi ferrovjarji konvenzjonali. '''<big>Kostruzzjoni tal-Linja 1</big>''' Il-kostruzzjoni bdiet fl-1978, u l-ewwel taqsima nfetħet fil-25 ta' April 1983 bejn Quatre Cantons ("Four Townships") u République. Fit-2 ta' Mejju 1984 tlestiet il-linja 1, b'tul ta' 13.5 kilometri (8.4 mi) (8.5 kilometri jew 5.3 mil taħt l-art), li tgħaqqad lil CHR B Calmette (centre hospitalier régional: "ċentru tal-isptar reġjonali") ma' Quatre Cantons permezz ta' Gare de Lille. Flandres. '''<big>Estensjoni tal-Linja 1 u l-ħolqien tat-tieni linja</big>''' Filwaqt li l-ewwel linja fetħet f'April 1983 bejn 4 Cantons u République; ġie estiż, bl-estensjoni minn République u C.H.R. B Calmette ftuħ fit-2 ta' Mejju 1984. L-ispiża tal-ftuħ tal-ewwel linja fiż-żewġ fażijiet tagħha tiswa madwar 2 biljun Frank. Il-kostruzzjoni tat-tieni linja bdiet f'April 1985. Infetaħ maħżen fit-tieni linja f'Villeneuve d'Ascq, wara t-terminu tal-linja Saint Philibert f'Lomme. Il-linja waħda bdiet topera lejn l-aħħar ta' l-1988 bl-ittestjar sar għal erba' xhur. Fl-1989, COMELI li tmexxi l-metro ingħaqdet ma' COTRALI, li tmexxi n-netwerks tal-karozzi tal-linja u tat-tram f'korp unifikat tat-trasport pubbliku. Il-linja 2 infetħet fit-3 ta’ April 1989 u tgħaqqad lil Lille maż-żewġ bliet suburbani kbar tagħha, Roubaix u Tourcoing, u tilħaq CH Dron (ċentru tal-isptar: "ċentru tal-isptar") ħdejn il-fruntiera Belġjana fis-27 ta’ Ottubru 2000. Hija 32 kilometru (20 mi). ) twil b'44 stazzjon. Iż-żewġ linji għandhom bibien għall-iskrin tal-pjattaforma fl-istazzjonijiet kollha, u hija t-tieni metro li għandha bibien tal-pjattaformi, wara l-Metro ta 'San Pietruburgu. Is-sezzjoni bejn [[Lille]] u l-bliet ġirien ta’ [[Roubaix]] u [[Tourcoing]] inbniet u nfetħet f’erba’ stadji. L-ewwel estensjoni ġiet inawgurata fil-5 ta’ Mejju 1994; is-sezzjoni ta' taħt l-art għandha tul ta' 500 metru (1,640 pied 5 pulzieri) u tgħaqqad iż-żona tan-negozju ta' Euralille mal-bqija ta' [[Lille]]. It-tielet parti hija l-itwal li tinfetaħ, tagħmel madwar 13-il km (8.1 mi). Sar operattiv f'Marzu 1999 u kkummissjonat fit-18 ta' Awwissu ta' dik is-sena. Din it-taqsima tgħaddi mill-bliet ta' Villeneuve d'Ascq, Wasquehal, Croix, [[Roubaix]] u tieqaf fiċ-ċentru ta' [[Tourcoing]]. Għalkemm ir-rotta hija prinċipalment taħt l-art, il-metro timxi fuq vjadott ta '1.3 km (0.81 mi) bejn l-istazzjonijiet ta' Fort Mons u Jean-Jaures. L-aħħar taqsima ġiet inawgurata fis-27 ta’ Ottubru 2000 mill-Prim Ministru Lionel Jospin. '''<big>Pjanijiet għat-tielet u r-raba' linji</big>''' Filwaqt li fil-bidu kienet ippjanata sistema ta’ erba’ linji fis-sebgħinijiet, inbnew biss żewġ linji. Lille Métropole Urban Community (issa msejħa CUDL) tindika fil-pjan tat-trasport urban (PDU) tagħha adottat f'Ġunju 2000 li "l-ispiża tal-kostruzzjoni tas-subway ma tippermettix kisbiet ġodda". Fl-2003 it-tielet linja kienet stmata li tiswa €810 miljun; spiża meqjusa projbittiva għalhekk il-belt esplorat netwerks tal-wiċċ minflok; tagħmel investimenti fis-sistemi tagħha tal-karozzi tal-linja u tat-tramm. Fl-2010, il-viċi president tat-trasport urban, Eric Quiquet ikkonferma din id-deċiżjoni billi stqarr li l-LMCU 'ma tippjanax aktar linji ġodda tal-metro' u li 'l-prijorità hija l-iżvilupp tan-netwerk tal-karozzi tal-linja, tat-tramm urban, tat-tram-ferrovija' . == Espansjoni tal-kapaċità ppjanata == Minn Jannar 2013, ilha għaddejja ħidma biex tirdoppja l-kapaċità tal-Linja 1. Il-pjattaformi qed jittawlu biex jintużaw b'ferroviji twal ġodda ta' 52 metru (170 pied 7 pulzieri) mibnija minn Alstom. Din l-espansjoni kienet mistennija li titlesta fil-ħarifa tal-2017, iżda kienet għadha ma tlestietx minn Jannar 2024. L-ex VAL 208 tal-ewwel linja mbagħad se tiġi trasferita għal-Linja 2 biex tiżdied il-kapaċità tal-passiġġieri tagħha wkoll<ref>{{Ċita web|url=https://web.archive.org/web/20150627134325/http://www.lillemetropole.fr/nouvelleligne1;jsessionid=1D6DA90532E732DA69FB1DBDCE9EE27A|titlu=Nouvelle ligne 1 du métro|data=2015-06-27|sit=web.archive.org|data-aċċess=2024-11-27}}</ref><ref>{{Ċita web|url=https://france3-regions.francetvinfo.fr/hauts-de-france/nord-0/lille/doublement-des-rames-de-metro-a-lille-la-metropole-et-alstom-s-affrontent-devant-la-justice-2899418.html|titlu=Doublement des rames de métro à Lille : la métropole et Alstom s'affrontent devant la justice|data=2024-02-01|sit=France 3 Hauts-de-France|lingwa=fr-FR|data-aċċess=2024-11-27}}</ref>. == Referenzi == gbkc8bqkyisqn9gmx7uf2bt22c3xkbi 0 33074 317939 2024-11-27T17:10:43Z Trigcly 17859 Kontenut, stampi, kwotazzjonijiet u ħoloq 317939 wikitext text/x-wiki [[Stampa:Viñales Valley.jpg|daqsminuri|Veduta tal-Wied ta' Viñales.]] Il-'''Wied ta' Viñales''' (bl-[[Lingwa Spanjola|Ispanjol]]: ''Valle de Viñales'') huwa depressjoni karstika f'[[Kuba]]. Il-wied għandu erja ta' 132 km² (51 mil kwadru) u jinsab fil-muntanji tas-Sierra de los Órganos (parti mill-katina muntanjuża ta' Guaniguanico), kemm kemm fit-Tramuntana ta' Viñales fil-Provinċja ta' Pinar del Río. Fl-1999, il-wied tniżżel fil-lista tas-[[Sit ta' Wirt Dinji|Siti ta' Wirt Dinji]] tal-[[UNESCO]] bħala pajsaġġ naturali u kulturali minħabba l-użu ta' tekniki tradizzjonali tat-tkabbir tat-tabakk ġo fih.<ref>{{Ċita web|url=https://whc.unesco.org/en/list/840|titlu=Viñales Valley - UNESCO|sit=whc.unesco.org|data-aċċess=2024-11-27}}</ref> == Deskrizzjoni == [[File:Valle_Viñales_in_Cuba.jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Valle_Vi%C3%B1ales_in_Cuba.jpg|nofs|bla_tilar|669x669px]] It-tabakk u għelejjel oħra jitkabbru fil-qiegħ tal-wied, il-biċċa l-kbira permezz ta' tekniki agrikoli tradizzjonali li ilhom jintużaw għal diversi sekli. Dawn it-tekniki li jinvolvu ħafna xogħol jingħad li jwasslu għal tabakk ta' kwalità ogħla mit-tkabbir b'metodi mekkaniċi. Il-wied huwa mogħni b'irziezet u b'villaġġi żgħar li ilhom okkupati minn żmien il-''conquistadores''. Għad fadal xi arkitettura vernakolari tal-era kolonjali li ġiet ippreservata. Il-[[kultura]] tal-wied ġiet influwenzata minn taħlita ta' kulturi: popli indiġeni, [[Skjavitù|ilsiera]] [[Afrika|Afrikani]] ta' karnaġjon sewda u d-dixxendenti ħielsa tagħhom, u kolonizzaturi Spanjoli u Ewropej li ġew warajhom. Bosta għerien huma aċċessibbli minn fetħiet fl-uċuħ tal-għoljiet tal-madwar, fosthom Cueva del Indio u Cueva de José Miguel. It-tumbati kbar tal-[[ġebla tal-ġir]] li jidhru qishom gżejjer li jispuntaw mill-qiegħ tal-wied jissejħu ''mogotes'' u jaf ikunu għoljin sa 300 [[metru]]. Il-Wied ta' Viñales huwa destinazzjoni turistika ewlenija li toffri diversi mixjiet u tixbit mal-blat. Ix-xena tat-tixbit lokali ħadet rankatura kbira fil-bidu tas-seklu 21 meta ġew skoperti bosta rotot ġodda. Dawn qanqlu żieda fit-turiżmu lokali.<ref>{{Ċita web|url=https://web.archive.org/web/20140225061607/http://www.highsports.co.uk/blog/cuban-climbing|titlu=Cuban Climbing / Blog|data=2014-02-25|sit=web.archive.org|data-aċċess=2024-11-27}}</ref> == [[Ġeografija]] == [[File:MRO_Cuba_Harvest_01.jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:MRO_Cuba_Harvest_01.jpg|xellug|daqsminuri|Manuel Rivera-Ortiz: Il-Ħsad tat-Tabakk, il-Wied ta' Viñales, Kuba, 2002.]] Il-formazzjonijiet ġeomorfoloġiċi straordinarji magħrufa bħala ''mogotes'', li ma jinstabu mkien iktar f'Kuba, xi kultant mhux biss laħqu daqsijiet ta' muntanji, iżda ffurmaw varjetà ta' għamliet mhux tas-soltu. L-uniċi strutturi [[Ġeoloġija|ġeoloġiċi]] komparabbli fid-[[Id-Dinja|dinja]] huma dawk li jinsabu fix-Xlokk tal-[[Asja]], fil-[[Peniżola]] tal-[[Malażja]], fil-Borneo, fl-artijiet għoljin [[Tajlandja|Tajlandiżi]], fil-[[Laos]], fil-[[Vjetnam]], u fir-reġjun karstiku tan-Nofsinhar taċ-[[Ċina]]. Fil-wied, elevazzjonijiet bħall-Alturas de Pizarras ġew iffurmati minn varjetà ta' blat u ġew datati bħala l-iżjed antiki li jeżistu fil-pajjiż kif ukoll fil-Karibew. == Konservazzjoni == Bosta pjanti u [[Annimal|annimali]] endemiċi huma speċifiċi għal dan il-wied. Fost il-flora li tinstab fir-reġjun hemm il-''Pachira emarginata'' (sin. ''Bombax emarginatum''), il-palm tal-muntanji (''Gaussia princeps''), l-''Ekmanianthe actinophylla'', u l-''Microcycas calocoma''. Fost il-fawna hemm il-kolibrì (''Mellisuga helenae'', magħruf bħala zunzún), it-trogon Kuban (''Priotelus temnurus''), it-tody Kuban (''Todus multicolor''), is-solitarju Kuban (''Myadestes elisabeth''), it-''Tiaris canorus'' u [[Għasfur|għasafar]] oħra. == Affresk tal-[[Preistorja]] == [[File:Mural_in_Vinales,_Cuba.jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Mural_in_Vinales,_Cuba.jpg|daqsminuri|L-Affresk tal-Preistorja fil-Wied ta' Viñales.]] Il-wied ta' Dos Hermanas sar magħruf bħala l-Affresk tal-Preistorja wara li ġiet impittra fuqu l-[[evoluzzjoni]] tal-ħajja f'sens naturali ta' Kuba. L-Affresk tal-Preistorja jinsab fil-''mogote'' msejjaħ Pita fuq xaqliba perpendikolari. Il-blat ġie maħsul u saru drenaġġi fih biex tiġi evitata l-erożjoni minħabba x-xita. L-affresk huwa għoli 120 metru u twil 160 metru. L-artist li wettaq dan ix-xogħol kien Leovigildo González Morillo, li kien id-Direttur tal-Kartografija tal-Akkademja tax-[[Xjenza|Xjenzi]] ta' Kuba. Fih jiġu rrappreżentati l-Indjani ta' Guanahatabeye, xi [[Speċi|speċijiet]] ta' [[Mammiferu|mammiferi]], annimali ġganteski u xi molluski. L-affresk fih 12-il sezzjoni, li juru l-proċess evoluzzjonarju tal-[[bniedem]] u tal-annimali fis-Sierra de los Órganos, fl-istadji differenti tiegħu. == Gallerija == <gallery perrow="3" widths="150"> File:VinalesCaves.jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:VinalesCaves.jpg|Palenque de los Cimarrones File:PinarDelRioCuba2.jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:PinarDelRioCuba2.jpg|Viñales Valley File:Szene_im_Valle_des_Vinales,_Kuba.jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Szene_im_Valle_des_Vinales,_Kuba.jpg|Viñales Valley File:VinalesValleyCuba.jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:VinalesValleyCuba.jpg|Viñales Valley File:Countryside_around_Viñales_-_Cuba_-_10_(5289803074).jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Countryside_around_Vi%C3%B1ales_-_Cuba_-_10_(5289803074).jpg|Viñales Countryside </gallery> == Referenzi == 9ssk940lm8cobe8kil27445iwr0hmor 317940 317939 2024-11-27T17:11:01Z Trigcly 17859 added [[Category:Siti ta' Wirt Dinji Kulturali]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] 317940 wikitext text/x-wiki [[Stampa:Viñales Valley.jpg|daqsminuri|Veduta tal-Wied ta' Viñales.]] Il-'''Wied ta' Viñales''' (bl-[[Lingwa Spanjola|Ispanjol]]: ''Valle de Viñales'') huwa depressjoni karstika f'[[Kuba]]. Il-wied għandu erja ta' 132 km² (51 mil kwadru) u jinsab fil-muntanji tas-Sierra de los Órganos (parti mill-katina muntanjuża ta' Guaniguanico), kemm kemm fit-Tramuntana ta' Viñales fil-Provinċja ta' Pinar del Río. Fl-1999, il-wied tniżżel fil-lista tas-[[Sit ta' Wirt Dinji|Siti ta' Wirt Dinji]] tal-[[UNESCO]] bħala pajsaġġ naturali u kulturali minħabba l-użu ta' tekniki tradizzjonali tat-tkabbir tat-tabakk ġo fih.<ref>{{Ċita web|url=https://whc.unesco.org/en/list/840|titlu=Viñales Valley - UNESCO|sit=whc.unesco.org|data-aċċess=2024-11-27}}</ref> == Deskrizzjoni == [[File:Valle_Viñales_in_Cuba.jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Valle_Vi%C3%B1ales_in_Cuba.jpg|nofs|bla_tilar|669x669px]] It-tabakk u għelejjel oħra jitkabbru fil-qiegħ tal-wied, il-biċċa l-kbira permezz ta' tekniki agrikoli tradizzjonali li ilhom jintużaw għal diversi sekli. Dawn it-tekniki li jinvolvu ħafna xogħol jingħad li jwasslu għal tabakk ta' kwalità ogħla mit-tkabbir b'metodi mekkaniċi. Il-wied huwa mogħni b'irziezet u b'villaġġi żgħar li ilhom okkupati minn żmien il-''conquistadores''. Għad fadal xi arkitettura vernakolari tal-era kolonjali li ġiet ippreservata. Il-[[kultura]] tal-wied ġiet influwenzata minn taħlita ta' kulturi: popli indiġeni, [[Skjavitù|ilsiera]] [[Afrika|Afrikani]] ta' karnaġjon sewda u d-dixxendenti ħielsa tagħhom, u kolonizzaturi Spanjoli u Ewropej li ġew warajhom. Bosta għerien huma aċċessibbli minn fetħiet fl-uċuħ tal-għoljiet tal-madwar, fosthom Cueva del Indio u Cueva de José Miguel. It-tumbati kbar tal-[[ġebla tal-ġir]] li jidhru qishom gżejjer li jispuntaw mill-qiegħ tal-wied jissejħu ''mogotes'' u jaf ikunu għoljin sa 300 [[metru]]. Il-Wied ta' Viñales huwa destinazzjoni turistika ewlenija li toffri diversi mixjiet u tixbit mal-blat. Ix-xena tat-tixbit lokali ħadet rankatura kbira fil-bidu tas-seklu 21 meta ġew skoperti bosta rotot ġodda. Dawn qanqlu żieda fit-turiżmu lokali.<ref>{{Ċita web|url=https://web.archive.org/web/20140225061607/http://www.highsports.co.uk/blog/cuban-climbing|titlu=Cuban Climbing / Blog|data=2014-02-25|sit=web.archive.org|data-aċċess=2024-11-27}}</ref> == [[Ġeografija]] == [[File:MRO_Cuba_Harvest_01.jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:MRO_Cuba_Harvest_01.jpg|xellug|daqsminuri|Manuel Rivera-Ortiz: Il-Ħsad tat-Tabakk, il-Wied ta' Viñales, Kuba, 2002.]] Il-formazzjonijiet ġeomorfoloġiċi straordinarji magħrufa bħala ''mogotes'', li ma jinstabu mkien iktar f'Kuba, xi kultant mhux biss laħqu daqsijiet ta' muntanji, iżda ffurmaw varjetà ta' għamliet mhux tas-soltu. L-uniċi strutturi [[Ġeoloġija|ġeoloġiċi]] komparabbli fid-[[Id-Dinja|dinja]] huma dawk li jinsabu fix-Xlokk tal-[[Asja]], fil-[[Peniżola]] tal-[[Malażja]], fil-Borneo, fl-artijiet għoljin [[Tajlandja|Tajlandiżi]], fil-[[Laos]], fil-[[Vjetnam]], u fir-reġjun karstiku tan-Nofsinhar taċ-[[Ċina]]. Fil-wied, elevazzjonijiet bħall-Alturas de Pizarras ġew iffurmati minn varjetà ta' blat u ġew datati bħala l-iżjed antiki li jeżistu fil-pajjiż kif ukoll fil-Karibew. == Konservazzjoni == Bosta pjanti u [[Annimal|annimali]] endemiċi huma speċifiċi għal dan il-wied. Fost il-flora li tinstab fir-reġjun hemm il-''Pachira emarginata'' (sin. ''Bombax emarginatum''), il-palm tal-muntanji (''Gaussia princeps''), l-''Ekmanianthe actinophylla'', u l-''Microcycas calocoma''. Fost il-fawna hemm il-kolibrì (''Mellisuga helenae'', magħruf bħala zunzún), it-trogon Kuban (''Priotelus temnurus''), it-tody Kuban (''Todus multicolor''), is-solitarju Kuban (''Myadestes elisabeth''), it-''Tiaris canorus'' u [[Għasfur|għasafar]] oħra. == Affresk tal-[[Preistorja]] == [[File:Mural_in_Vinales,_Cuba.jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Mural_in_Vinales,_Cuba.jpg|daqsminuri|L-Affresk tal-Preistorja fil-Wied ta' Viñales.]] Il-wied ta' Dos Hermanas sar magħruf bħala l-Affresk tal-Preistorja wara li ġiet impittra fuqu l-[[evoluzzjoni]] tal-ħajja f'sens naturali ta' Kuba. L-Affresk tal-Preistorja jinsab fil-''mogote'' msejjaħ Pita fuq xaqliba perpendikolari. Il-blat ġie maħsul u saru drenaġġi fih biex tiġi evitata l-erożjoni minħabba x-xita. L-affresk huwa għoli 120 metru u twil 160 metru. L-artist li wettaq dan ix-xogħol kien Leovigildo González Morillo, li kien id-Direttur tal-Kartografija tal-Akkademja tax-[[Xjenza|Xjenzi]] ta' Kuba. Fih jiġu rrappreżentati l-Indjani ta' Guanahatabeye, xi [[Speċi|speċijiet]] ta' [[Mammiferu|mammiferi]], annimali ġganteski u xi molluski. L-affresk fih 12-il sezzjoni, li juru l-proċess evoluzzjonarju tal-[[bniedem]] u tal-annimali fis-Sierra de los Órganos, fl-istadji differenti tiegħu. == Gallerija == <gallery perrow="3" widths="150"> File:VinalesCaves.jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:VinalesCaves.jpg|Palenque de los Cimarrones File:PinarDelRioCuba2.jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:PinarDelRioCuba2.jpg|Viñales Valley File:Szene_im_Valle_des_Vinales,_Kuba.jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Szene_im_Valle_des_Vinales,_Kuba.jpg|Viñales Valley File:VinalesValleyCuba.jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:VinalesValleyCuba.jpg|Viñales Valley File:Countryside_around_Viñales_-_Cuba_-_10_(5289803074).jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Countryside_around_Vi%C3%B1ales_-_Cuba_-_10_(5289803074).jpg|Viñales Countryside </gallery> == Referenzi == [[Kategorija:Siti ta' Wirt Dinji Kulturali]] 9p0ymjqau29hnwr04nf8c8bhk988h3z 317941 317940 2024-11-27T17:11:13Z Trigcly 17859 added [[Category:Siti ta' Wirt Dinji f'Kuba]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] 317941 wikitext text/x-wiki [[Stampa:Viñales Valley.jpg|daqsminuri|Veduta tal-Wied ta' Viñales.]] Il-'''Wied ta' Viñales''' (bl-[[Lingwa Spanjola|Ispanjol]]: ''Valle de Viñales'') huwa depressjoni karstika f'[[Kuba]]. Il-wied għandu erja ta' 132 km² (51 mil kwadru) u jinsab fil-muntanji tas-Sierra de los Órganos (parti mill-katina muntanjuża ta' Guaniguanico), kemm kemm fit-Tramuntana ta' Viñales fil-Provinċja ta' Pinar del Río. Fl-1999, il-wied tniżżel fil-lista tas-[[Sit ta' Wirt Dinji|Siti ta' Wirt Dinji]] tal-[[UNESCO]] bħala pajsaġġ naturali u kulturali minħabba l-użu ta' tekniki tradizzjonali tat-tkabbir tat-tabakk ġo fih.<ref>{{Ċita web|url=https://whc.unesco.org/en/list/840|titlu=Viñales Valley - UNESCO|sit=whc.unesco.org|data-aċċess=2024-11-27}}</ref> == Deskrizzjoni == [[File:Valle_Viñales_in_Cuba.jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Valle_Vi%C3%B1ales_in_Cuba.jpg|nofs|bla_tilar|669x669px]] It-tabakk u għelejjel oħra jitkabbru fil-qiegħ tal-wied, il-biċċa l-kbira permezz ta' tekniki agrikoli tradizzjonali li ilhom jintużaw għal diversi sekli. Dawn it-tekniki li jinvolvu ħafna xogħol jingħad li jwasslu għal tabakk ta' kwalità ogħla mit-tkabbir b'metodi mekkaniċi. Il-wied huwa mogħni b'irziezet u b'villaġġi żgħar li ilhom okkupati minn żmien il-''conquistadores''. Għad fadal xi arkitettura vernakolari tal-era kolonjali li ġiet ippreservata. Il-[[kultura]] tal-wied ġiet influwenzata minn taħlita ta' kulturi: popli indiġeni, [[Skjavitù|ilsiera]] [[Afrika|Afrikani]] ta' karnaġjon sewda u d-dixxendenti ħielsa tagħhom, u kolonizzaturi Spanjoli u Ewropej li ġew warajhom. Bosta għerien huma aċċessibbli minn fetħiet fl-uċuħ tal-għoljiet tal-madwar, fosthom Cueva del Indio u Cueva de José Miguel. It-tumbati kbar tal-[[ġebla tal-ġir]] li jidhru qishom gżejjer li jispuntaw mill-qiegħ tal-wied jissejħu ''mogotes'' u jaf ikunu għoljin sa 300 [[metru]]. Il-Wied ta' Viñales huwa destinazzjoni turistika ewlenija li toffri diversi mixjiet u tixbit mal-blat. Ix-xena tat-tixbit lokali ħadet rankatura kbira fil-bidu tas-seklu 21 meta ġew skoperti bosta rotot ġodda. Dawn qanqlu żieda fit-turiżmu lokali.<ref>{{Ċita web|url=https://web.archive.org/web/20140225061607/http://www.highsports.co.uk/blog/cuban-climbing|titlu=Cuban Climbing / Blog|data=2014-02-25|sit=web.archive.org|data-aċċess=2024-11-27}}</ref> == [[Ġeografija]] == [[File:MRO_Cuba_Harvest_01.jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:MRO_Cuba_Harvest_01.jpg|xellug|daqsminuri|Manuel Rivera-Ortiz: Il-Ħsad tat-Tabakk, il-Wied ta' Viñales, Kuba, 2002.]] Il-formazzjonijiet ġeomorfoloġiċi straordinarji magħrufa bħala ''mogotes'', li ma jinstabu mkien iktar f'Kuba, xi kultant mhux biss laħqu daqsijiet ta' muntanji, iżda ffurmaw varjetà ta' għamliet mhux tas-soltu. L-uniċi strutturi [[Ġeoloġija|ġeoloġiċi]] komparabbli fid-[[Id-Dinja|dinja]] huma dawk li jinsabu fix-Xlokk tal-[[Asja]], fil-[[Peniżola]] tal-[[Malażja]], fil-Borneo, fl-artijiet għoljin [[Tajlandja|Tajlandiżi]], fil-[[Laos]], fil-[[Vjetnam]], u fir-reġjun karstiku tan-Nofsinhar taċ-[[Ċina]]. Fil-wied, elevazzjonijiet bħall-Alturas de Pizarras ġew iffurmati minn varjetà ta' blat u ġew datati bħala l-iżjed antiki li jeżistu fil-pajjiż kif ukoll fil-Karibew. == Konservazzjoni == Bosta pjanti u [[Annimal|annimali]] endemiċi huma speċifiċi għal dan il-wied. Fost il-flora li tinstab fir-reġjun hemm il-''Pachira emarginata'' (sin. ''Bombax emarginatum''), il-palm tal-muntanji (''Gaussia princeps''), l-''Ekmanianthe actinophylla'', u l-''Microcycas calocoma''. Fost il-fawna hemm il-kolibrì (''Mellisuga helenae'', magħruf bħala zunzún), it-trogon Kuban (''Priotelus temnurus''), it-tody Kuban (''Todus multicolor''), is-solitarju Kuban (''Myadestes elisabeth''), it-''Tiaris canorus'' u [[Għasfur|għasafar]] oħra. == Affresk tal-[[Preistorja]] == [[File:Mural_in_Vinales,_Cuba.jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Mural_in_Vinales,_Cuba.jpg|daqsminuri|L-Affresk tal-Preistorja fil-Wied ta' Viñales.]] Il-wied ta' Dos Hermanas sar magħruf bħala l-Affresk tal-Preistorja wara li ġiet impittra fuqu l-[[evoluzzjoni]] tal-ħajja f'sens naturali ta' Kuba. L-Affresk tal-Preistorja jinsab fil-''mogote'' msejjaħ Pita fuq xaqliba perpendikolari. Il-blat ġie maħsul u saru drenaġġi fih biex tiġi evitata l-erożjoni minħabba x-xita. L-affresk huwa għoli 120 metru u twil 160 metru. L-artist li wettaq dan ix-xogħol kien Leovigildo González Morillo, li kien id-Direttur tal-Kartografija tal-Akkademja tax-[[Xjenza|Xjenzi]] ta' Kuba. Fih jiġu rrappreżentati l-Indjani ta' Guanahatabeye, xi [[Speċi|speċijiet]] ta' [[Mammiferu|mammiferi]], annimali ġganteski u xi molluski. L-affresk fih 12-il sezzjoni, li juru l-proċess evoluzzjonarju tal-[[bniedem]] u tal-annimali fis-Sierra de los Órganos, fl-istadji differenti tiegħu. == Gallerija == <gallery perrow="3" widths="150"> File:VinalesCaves.jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:VinalesCaves.jpg|Palenque de los Cimarrones File:PinarDelRioCuba2.jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:PinarDelRioCuba2.jpg|Viñales Valley File:Szene_im_Valle_des_Vinales,_Kuba.jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Szene_im_Valle_des_Vinales,_Kuba.jpg|Viñales Valley File:VinalesValleyCuba.jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:VinalesValleyCuba.jpg|Viñales Valley File:Countryside_around_Viñales_-_Cuba_-_10_(5289803074).jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Countryside_around_Vi%C3%B1ales_-_Cuba_-_10_(5289803074).jpg|Viñales Countryside </gallery> == Referenzi == [[Kategorija:Siti ta' Wirt Dinji Kulturali]] [[Kategorija:Siti ta' Wirt Dinji f'Kuba]] kioxkcc4zsvpaysycj2pm54932ota0q 317942 317941 2024-11-27T17:11:25Z Trigcly 17859 added [[Category:Widien]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] 317942 wikitext text/x-wiki [[Stampa:Viñales Valley.jpg|daqsminuri|Veduta tal-Wied ta' Viñales.]] Il-'''Wied ta' Viñales''' (bl-[[Lingwa Spanjola|Ispanjol]]: ''Valle de Viñales'') huwa depressjoni karstika f'[[Kuba]]. Il-wied għandu erja ta' 132 km² (51 mil kwadru) u jinsab fil-muntanji tas-Sierra de los Órganos (parti mill-katina muntanjuża ta' Guaniguanico), kemm kemm fit-Tramuntana ta' Viñales fil-Provinċja ta' Pinar del Río. Fl-1999, il-wied tniżżel fil-lista tas-[[Sit ta' Wirt Dinji|Siti ta' Wirt Dinji]] tal-[[UNESCO]] bħala pajsaġġ naturali u kulturali minħabba l-użu ta' tekniki tradizzjonali tat-tkabbir tat-tabakk ġo fih.<ref>{{Ċita web|url=https://whc.unesco.org/en/list/840|titlu=Viñales Valley - UNESCO|sit=whc.unesco.org|data-aċċess=2024-11-27}}</ref> == Deskrizzjoni == [[File:Valle_Viñales_in_Cuba.jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Valle_Vi%C3%B1ales_in_Cuba.jpg|nofs|bla_tilar|669x669px]] It-tabakk u għelejjel oħra jitkabbru fil-qiegħ tal-wied, il-biċċa l-kbira permezz ta' tekniki agrikoli tradizzjonali li ilhom jintużaw għal diversi sekli. Dawn it-tekniki li jinvolvu ħafna xogħol jingħad li jwasslu għal tabakk ta' kwalità ogħla mit-tkabbir b'metodi mekkaniċi. Il-wied huwa mogħni b'irziezet u b'villaġġi żgħar li ilhom okkupati minn żmien il-''conquistadores''. Għad fadal xi arkitettura vernakolari tal-era kolonjali li ġiet ippreservata. Il-[[kultura]] tal-wied ġiet influwenzata minn taħlita ta' kulturi: popli indiġeni, [[Skjavitù|ilsiera]] [[Afrika|Afrikani]] ta' karnaġjon sewda u d-dixxendenti ħielsa tagħhom, u kolonizzaturi Spanjoli u Ewropej li ġew warajhom. Bosta għerien huma aċċessibbli minn fetħiet fl-uċuħ tal-għoljiet tal-madwar, fosthom Cueva del Indio u Cueva de José Miguel. It-tumbati kbar tal-[[ġebla tal-ġir]] li jidhru qishom gżejjer li jispuntaw mill-qiegħ tal-wied jissejħu ''mogotes'' u jaf ikunu għoljin sa 300 [[metru]]. Il-Wied ta' Viñales huwa destinazzjoni turistika ewlenija li toffri diversi mixjiet u tixbit mal-blat. Ix-xena tat-tixbit lokali ħadet rankatura kbira fil-bidu tas-seklu 21 meta ġew skoperti bosta rotot ġodda. Dawn qanqlu żieda fit-turiżmu lokali.<ref>{{Ċita web|url=https://web.archive.org/web/20140225061607/http://www.highsports.co.uk/blog/cuban-climbing|titlu=Cuban Climbing / Blog|data=2014-02-25|sit=web.archive.org|data-aċċess=2024-11-27}}</ref> == [[Ġeografija]] == [[File:MRO_Cuba_Harvest_01.jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:MRO_Cuba_Harvest_01.jpg|xellug|daqsminuri|Manuel Rivera-Ortiz: Il-Ħsad tat-Tabakk, il-Wied ta' Viñales, Kuba, 2002.]] Il-formazzjonijiet ġeomorfoloġiċi straordinarji magħrufa bħala ''mogotes'', li ma jinstabu mkien iktar f'Kuba, xi kultant mhux biss laħqu daqsijiet ta' muntanji, iżda ffurmaw varjetà ta' għamliet mhux tas-soltu. L-uniċi strutturi [[Ġeoloġija|ġeoloġiċi]] komparabbli fid-[[Id-Dinja|dinja]] huma dawk li jinsabu fix-Xlokk tal-[[Asja]], fil-[[Peniżola]] tal-[[Malażja]], fil-Borneo, fl-artijiet għoljin [[Tajlandja|Tajlandiżi]], fil-[[Laos]], fil-[[Vjetnam]], u fir-reġjun karstiku tan-Nofsinhar taċ-[[Ċina]]. Fil-wied, elevazzjonijiet bħall-Alturas de Pizarras ġew iffurmati minn varjetà ta' blat u ġew datati bħala l-iżjed antiki li jeżistu fil-pajjiż kif ukoll fil-Karibew. == Konservazzjoni == Bosta pjanti u [[Annimal|annimali]] endemiċi huma speċifiċi għal dan il-wied. Fost il-flora li tinstab fir-reġjun hemm il-''Pachira emarginata'' (sin. ''Bombax emarginatum''), il-palm tal-muntanji (''Gaussia princeps''), l-''Ekmanianthe actinophylla'', u l-''Microcycas calocoma''. Fost il-fawna hemm il-kolibrì (''Mellisuga helenae'', magħruf bħala zunzún), it-trogon Kuban (''Priotelus temnurus''), it-tody Kuban (''Todus multicolor''), is-solitarju Kuban (''Myadestes elisabeth''), it-''Tiaris canorus'' u [[Għasfur|għasafar]] oħra. == Affresk tal-[[Preistorja]] == [[File:Mural_in_Vinales,_Cuba.jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Mural_in_Vinales,_Cuba.jpg|daqsminuri|L-Affresk tal-Preistorja fil-Wied ta' Viñales.]] Il-wied ta' Dos Hermanas sar magħruf bħala l-Affresk tal-Preistorja wara li ġiet impittra fuqu l-[[evoluzzjoni]] tal-ħajja f'sens naturali ta' Kuba. L-Affresk tal-Preistorja jinsab fil-''mogote'' msejjaħ Pita fuq xaqliba perpendikolari. Il-blat ġie maħsul u saru drenaġġi fih biex tiġi evitata l-erożjoni minħabba x-xita. L-affresk huwa għoli 120 metru u twil 160 metru. L-artist li wettaq dan ix-xogħol kien Leovigildo González Morillo, li kien id-Direttur tal-Kartografija tal-Akkademja tax-[[Xjenza|Xjenzi]] ta' Kuba. Fih jiġu rrappreżentati l-Indjani ta' Guanahatabeye, xi [[Speċi|speċijiet]] ta' [[Mammiferu|mammiferi]], annimali ġganteski u xi molluski. L-affresk fih 12-il sezzjoni, li juru l-proċess evoluzzjonarju tal-[[bniedem]] u tal-annimali fis-Sierra de los Órganos, fl-istadji differenti tiegħu. == Gallerija == <gallery perrow="3" widths="150"> File:VinalesCaves.jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:VinalesCaves.jpg|Palenque de los Cimarrones File:PinarDelRioCuba2.jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:PinarDelRioCuba2.jpg|Viñales Valley File:Szene_im_Valle_des_Vinales,_Kuba.jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Szene_im_Valle_des_Vinales,_Kuba.jpg|Viñales Valley File:VinalesValleyCuba.jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:VinalesValleyCuba.jpg|Viñales Valley File:Countryside_around_Viñales_-_Cuba_-_10_(5289803074).jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Countryside_around_Vi%C3%B1ales_-_Cuba_-_10_(5289803074).jpg|Viñales Countryside </gallery> == Referenzi == [[Kategorija:Siti ta' Wirt Dinji Kulturali]] [[Kategorija:Siti ta' Wirt Dinji f'Kuba]] [[Kategorija:Widien]] 1eyh1acug3qzzlsz37qwemk00rc0p8l 317943 317942 2024-11-27T17:11:31Z Trigcly 17859 added [[Category:Kuba]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] 317943 wikitext text/x-wiki [[Stampa:Viñales Valley.jpg|daqsminuri|Veduta tal-Wied ta' Viñales.]] Il-'''Wied ta' Viñales''' (bl-[[Lingwa Spanjola|Ispanjol]]: ''Valle de Viñales'') huwa depressjoni karstika f'[[Kuba]]. Il-wied għandu erja ta' 132 km² (51 mil kwadru) u jinsab fil-muntanji tas-Sierra de los Órganos (parti mill-katina muntanjuża ta' Guaniguanico), kemm kemm fit-Tramuntana ta' Viñales fil-Provinċja ta' Pinar del Río. Fl-1999, il-wied tniżżel fil-lista tas-[[Sit ta' Wirt Dinji|Siti ta' Wirt Dinji]] tal-[[UNESCO]] bħala pajsaġġ naturali u kulturali minħabba l-użu ta' tekniki tradizzjonali tat-tkabbir tat-tabakk ġo fih.<ref>{{Ċita web|url=https://whc.unesco.org/en/list/840|titlu=Viñales Valley - UNESCO|sit=whc.unesco.org|data-aċċess=2024-11-27}}</ref> == Deskrizzjoni == [[File:Valle_Viñales_in_Cuba.jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Valle_Vi%C3%B1ales_in_Cuba.jpg|nofs|bla_tilar|669x669px]] It-tabakk u għelejjel oħra jitkabbru fil-qiegħ tal-wied, il-biċċa l-kbira permezz ta' tekniki agrikoli tradizzjonali li ilhom jintużaw għal diversi sekli. Dawn it-tekniki li jinvolvu ħafna xogħol jingħad li jwasslu għal tabakk ta' kwalità ogħla mit-tkabbir b'metodi mekkaniċi. Il-wied huwa mogħni b'irziezet u b'villaġġi żgħar li ilhom okkupati minn żmien il-''conquistadores''. Għad fadal xi arkitettura vernakolari tal-era kolonjali li ġiet ippreservata. Il-[[kultura]] tal-wied ġiet influwenzata minn taħlita ta' kulturi: popli indiġeni, [[Skjavitù|ilsiera]] [[Afrika|Afrikani]] ta' karnaġjon sewda u d-dixxendenti ħielsa tagħhom, u kolonizzaturi Spanjoli u Ewropej li ġew warajhom. Bosta għerien huma aċċessibbli minn fetħiet fl-uċuħ tal-għoljiet tal-madwar, fosthom Cueva del Indio u Cueva de José Miguel. It-tumbati kbar tal-[[ġebla tal-ġir]] li jidhru qishom gżejjer li jispuntaw mill-qiegħ tal-wied jissejħu ''mogotes'' u jaf ikunu għoljin sa 300 [[metru]]. Il-Wied ta' Viñales huwa destinazzjoni turistika ewlenija li toffri diversi mixjiet u tixbit mal-blat. Ix-xena tat-tixbit lokali ħadet rankatura kbira fil-bidu tas-seklu 21 meta ġew skoperti bosta rotot ġodda. Dawn qanqlu żieda fit-turiżmu lokali.<ref>{{Ċita web|url=https://web.archive.org/web/20140225061607/http://www.highsports.co.uk/blog/cuban-climbing|titlu=Cuban Climbing / Blog|data=2014-02-25|sit=web.archive.org|data-aċċess=2024-11-27}}</ref> == [[Ġeografija]] == [[File:MRO_Cuba_Harvest_01.jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:MRO_Cuba_Harvest_01.jpg|xellug|daqsminuri|Manuel Rivera-Ortiz: Il-Ħsad tat-Tabakk, il-Wied ta' Viñales, Kuba, 2002.]] Il-formazzjonijiet ġeomorfoloġiċi straordinarji magħrufa bħala ''mogotes'', li ma jinstabu mkien iktar f'Kuba, xi kultant mhux biss laħqu daqsijiet ta' muntanji, iżda ffurmaw varjetà ta' għamliet mhux tas-soltu. L-uniċi strutturi [[Ġeoloġija|ġeoloġiċi]] komparabbli fid-[[Id-Dinja|dinja]] huma dawk li jinsabu fix-Xlokk tal-[[Asja]], fil-[[Peniżola]] tal-[[Malażja]], fil-Borneo, fl-artijiet għoljin [[Tajlandja|Tajlandiżi]], fil-[[Laos]], fil-[[Vjetnam]], u fir-reġjun karstiku tan-Nofsinhar taċ-[[Ċina]]. Fil-wied, elevazzjonijiet bħall-Alturas de Pizarras ġew iffurmati minn varjetà ta' blat u ġew datati bħala l-iżjed antiki li jeżistu fil-pajjiż kif ukoll fil-Karibew. == Konservazzjoni == Bosta pjanti u [[Annimal|annimali]] endemiċi huma speċifiċi għal dan il-wied. Fost il-flora li tinstab fir-reġjun hemm il-''Pachira emarginata'' (sin. ''Bombax emarginatum''), il-palm tal-muntanji (''Gaussia princeps''), l-''Ekmanianthe actinophylla'', u l-''Microcycas calocoma''. Fost il-fawna hemm il-kolibrì (''Mellisuga helenae'', magħruf bħala zunzún), it-trogon Kuban (''Priotelus temnurus''), it-tody Kuban (''Todus multicolor''), is-solitarju Kuban (''Myadestes elisabeth''), it-''Tiaris canorus'' u [[Għasfur|għasafar]] oħra. == Affresk tal-[[Preistorja]] == [[File:Mural_in_Vinales,_Cuba.jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Mural_in_Vinales,_Cuba.jpg|daqsminuri|L-Affresk tal-Preistorja fil-Wied ta' Viñales.]] Il-wied ta' Dos Hermanas sar magħruf bħala l-Affresk tal-Preistorja wara li ġiet impittra fuqu l-[[evoluzzjoni]] tal-ħajja f'sens naturali ta' Kuba. L-Affresk tal-Preistorja jinsab fil-''mogote'' msejjaħ Pita fuq xaqliba perpendikolari. Il-blat ġie maħsul u saru drenaġġi fih biex tiġi evitata l-erożjoni minħabba x-xita. L-affresk huwa għoli 120 metru u twil 160 metru. L-artist li wettaq dan ix-xogħol kien Leovigildo González Morillo, li kien id-Direttur tal-Kartografija tal-Akkademja tax-[[Xjenza|Xjenzi]] ta' Kuba. Fih jiġu rrappreżentati l-Indjani ta' Guanahatabeye, xi [[Speċi|speċijiet]] ta' [[Mammiferu|mammiferi]], annimali ġganteski u xi molluski. L-affresk fih 12-il sezzjoni, li juru l-proċess evoluzzjonarju tal-[[bniedem]] u tal-annimali fis-Sierra de los Órganos, fl-istadji differenti tiegħu. == Gallerija == <gallery perrow="3" widths="150"> File:VinalesCaves.jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:VinalesCaves.jpg|Palenque de los Cimarrones File:PinarDelRioCuba2.jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:PinarDelRioCuba2.jpg|Viñales Valley File:Szene_im_Valle_des_Vinales,_Kuba.jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Szene_im_Valle_des_Vinales,_Kuba.jpg|Viñales Valley File:VinalesValleyCuba.jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:VinalesValleyCuba.jpg|Viñales Valley File:Countryside_around_Viñales_-_Cuba_-_10_(5289803074).jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Countryside_around_Vi%C3%B1ales_-_Cuba_-_10_(5289803074).jpg|Viñales Countryside </gallery> == Referenzi == [[Kategorija:Siti ta' Wirt Dinji Kulturali]] [[Kategorija:Siti ta' Wirt Dinji f'Kuba]] [[Kategorija:Widien]] [[Kategorija:Kuba]] 9oihym4h3kmzgz4cbns2nsywlkymzek 317945 317943 2024-11-27T17:13:44Z Trigcly 17859 added [[Category:Parks Nazzjonali]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] 317945 wikitext text/x-wiki [[Stampa:Viñales Valley.jpg|daqsminuri|Veduta tal-Wied ta' Viñales.]] Il-'''Wied ta' Viñales''' (bl-[[Lingwa Spanjola|Ispanjol]]: ''Valle de Viñales'') huwa depressjoni karstika f'[[Kuba]]. Il-wied għandu erja ta' 132 km² (51 mil kwadru) u jinsab fil-muntanji tas-Sierra de los Órganos (parti mill-katina muntanjuża ta' Guaniguanico), kemm kemm fit-Tramuntana ta' Viñales fil-Provinċja ta' Pinar del Río. Fl-1999, il-wied tniżżel fil-lista tas-[[Sit ta' Wirt Dinji|Siti ta' Wirt Dinji]] tal-[[UNESCO]] bħala pajsaġġ naturali u kulturali minħabba l-użu ta' tekniki tradizzjonali tat-tkabbir tat-tabakk ġo fih.<ref>{{Ċita web|url=https://whc.unesco.org/en/list/840|titlu=Viñales Valley - UNESCO|sit=whc.unesco.org|data-aċċess=2024-11-27}}</ref> == Deskrizzjoni == [[File:Valle_Viñales_in_Cuba.jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Valle_Vi%C3%B1ales_in_Cuba.jpg|nofs|bla_tilar|669x669px]] It-tabakk u għelejjel oħra jitkabbru fil-qiegħ tal-wied, il-biċċa l-kbira permezz ta' tekniki agrikoli tradizzjonali li ilhom jintużaw għal diversi sekli. Dawn it-tekniki li jinvolvu ħafna xogħol jingħad li jwasslu għal tabakk ta' kwalità ogħla mit-tkabbir b'metodi mekkaniċi. Il-wied huwa mogħni b'irziezet u b'villaġġi żgħar li ilhom okkupati minn żmien il-''conquistadores''. Għad fadal xi arkitettura vernakolari tal-era kolonjali li ġiet ippreservata. Il-[[kultura]] tal-wied ġiet influwenzata minn taħlita ta' kulturi: popli indiġeni, [[Skjavitù|ilsiera]] [[Afrika|Afrikani]] ta' karnaġjon sewda u d-dixxendenti ħielsa tagħhom, u kolonizzaturi Spanjoli u Ewropej li ġew warajhom. Bosta għerien huma aċċessibbli minn fetħiet fl-uċuħ tal-għoljiet tal-madwar, fosthom Cueva del Indio u Cueva de José Miguel. It-tumbati kbar tal-[[ġebla tal-ġir]] li jidhru qishom gżejjer li jispuntaw mill-qiegħ tal-wied jissejħu ''mogotes'' u jaf ikunu għoljin sa 300 [[metru]]. Il-Wied ta' Viñales huwa destinazzjoni turistika ewlenija li toffri diversi mixjiet u tixbit mal-blat. Ix-xena tat-tixbit lokali ħadet rankatura kbira fil-bidu tas-seklu 21 meta ġew skoperti bosta rotot ġodda. Dawn qanqlu żieda fit-turiżmu lokali.<ref>{{Ċita web|url=https://web.archive.org/web/20140225061607/http://www.highsports.co.uk/blog/cuban-climbing|titlu=Cuban Climbing / Blog|data=2014-02-25|sit=web.archive.org|data-aċċess=2024-11-27}}</ref> == [[Ġeografija]] == [[File:MRO_Cuba_Harvest_01.jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:MRO_Cuba_Harvest_01.jpg|xellug|daqsminuri|Manuel Rivera-Ortiz: Il-Ħsad tat-Tabakk, il-Wied ta' Viñales, Kuba, 2002.]] Il-formazzjonijiet ġeomorfoloġiċi straordinarji magħrufa bħala ''mogotes'', li ma jinstabu mkien iktar f'Kuba, xi kultant mhux biss laħqu daqsijiet ta' muntanji, iżda ffurmaw varjetà ta' għamliet mhux tas-soltu. L-uniċi strutturi [[Ġeoloġija|ġeoloġiċi]] komparabbli fid-[[Id-Dinja|dinja]] huma dawk li jinsabu fix-Xlokk tal-[[Asja]], fil-[[Peniżola]] tal-[[Malażja]], fil-Borneo, fl-artijiet għoljin [[Tajlandja|Tajlandiżi]], fil-[[Laos]], fil-[[Vjetnam]], u fir-reġjun karstiku tan-Nofsinhar taċ-[[Ċina]]. Fil-wied, elevazzjonijiet bħall-Alturas de Pizarras ġew iffurmati minn varjetà ta' blat u ġew datati bħala l-iżjed antiki li jeżistu fil-pajjiż kif ukoll fil-Karibew. == Konservazzjoni == Bosta pjanti u [[Annimal|annimali]] endemiċi huma speċifiċi għal dan il-wied. Fost il-flora li tinstab fir-reġjun hemm il-''Pachira emarginata'' (sin. ''Bombax emarginatum''), il-palm tal-muntanji (''Gaussia princeps''), l-''Ekmanianthe actinophylla'', u l-''Microcycas calocoma''. Fost il-fawna hemm il-kolibrì (''Mellisuga helenae'', magħruf bħala zunzún), it-trogon Kuban (''Priotelus temnurus''), it-tody Kuban (''Todus multicolor''), is-solitarju Kuban (''Myadestes elisabeth''), it-''Tiaris canorus'' u [[Għasfur|għasafar]] oħra. == Affresk tal-[[Preistorja]] == [[File:Mural_in_Vinales,_Cuba.jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Mural_in_Vinales,_Cuba.jpg|daqsminuri|L-Affresk tal-Preistorja fil-Wied ta' Viñales.]] Il-wied ta' Dos Hermanas sar magħruf bħala l-Affresk tal-Preistorja wara li ġiet impittra fuqu l-[[evoluzzjoni]] tal-ħajja f'sens naturali ta' Kuba. L-Affresk tal-Preistorja jinsab fil-''mogote'' msejjaħ Pita fuq xaqliba perpendikolari. Il-blat ġie maħsul u saru drenaġġi fih biex tiġi evitata l-erożjoni minħabba x-xita. L-affresk huwa għoli 120 metru u twil 160 metru. L-artist li wettaq dan ix-xogħol kien Leovigildo González Morillo, li kien id-Direttur tal-Kartografija tal-Akkademja tax-[[Xjenza|Xjenzi]] ta' Kuba. Fih jiġu rrappreżentati l-Indjani ta' Guanahatabeye, xi [[Speċi|speċijiet]] ta' [[Mammiferu|mammiferi]], annimali ġganteski u xi molluski. L-affresk fih 12-il sezzjoni, li juru l-proċess evoluzzjonarju tal-[[bniedem]] u tal-annimali fis-Sierra de los Órganos, fl-istadji differenti tiegħu. == Gallerija == <gallery perrow="3" widths="150"> File:VinalesCaves.jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:VinalesCaves.jpg|Palenque de los Cimarrones File:PinarDelRioCuba2.jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:PinarDelRioCuba2.jpg|Viñales Valley File:Szene_im_Valle_des_Vinales,_Kuba.jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Szene_im_Valle_des_Vinales,_Kuba.jpg|Viñales Valley File:VinalesValleyCuba.jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:VinalesValleyCuba.jpg|Viñales Valley File:Countryside_around_Viñales_-_Cuba_-_10_(5289803074).jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Countryside_around_Vi%C3%B1ales_-_Cuba_-_10_(5289803074).jpg|Viñales Countryside </gallery> == Referenzi == [[Kategorija:Siti ta' Wirt Dinji Kulturali]] [[Kategorija:Siti ta' Wirt Dinji f'Kuba]] [[Kategorija:Widien]] [[Kategorija:Kuba]] [[Kategorija:Parks Nazzjonali]] jmmoacjprjsniu739e1a8e0mjrv5z06 317946 317945 2024-11-27T17:16:46Z Trigcly 17859 żieda kontenut 317946 wikitext text/x-wiki [[Stampa:Viñales Valley.jpg|daqsminuri|Veduta tal-Wied ta' Viñales.]] Il-'''Wied ta' Viñales''' (bl-[[Lingwa Spanjola|Ispanjol]]: ''Valle de Viñales'') huwa depressjoni karstika f'[[Kuba]]. Il-wied għandu erja ta' 132 km² (51 mil kwadru) u jinsab fil-muntanji tas-Sierra de los Órganos (parti mill-katina muntanjuża ta' Guaniguanico), kemm kemm fit-Tramuntana ta' Viñales fil-Provinċja ta' Pinar del Río. Fl-1999, il-wied tniżżel fil-lista tas-[[Sit ta' Wirt Dinji|Siti ta' Wirt Dinji]] tal-[[UNESCO]] bħala pajsaġġ naturali u kulturali minħabba l-użu ta' tekniki tradizzjonali tat-tkabbir tat-tabakk ġo fih.<ref name=":0">{{Ċita web|url=https://whc.unesco.org/en/list/840|titlu=Viñales Valley - UNESCO|sit=whc.unesco.org|data-aċċess=2024-11-27}}</ref> == Deskrizzjoni == [[File:Valle_Viñales_in_Cuba.jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Valle_Vi%C3%B1ales_in_Cuba.jpg|nofs|bla_tilar|669x669px]] It-tabakk u għelejjel oħra jitkabbru fil-qiegħ tal-wied, il-biċċa l-kbira permezz ta' tekniki agrikoli tradizzjonali li ilhom jintużaw għal diversi sekli. Dawn it-tekniki li jinvolvu ħafna xogħol jingħad li jwasslu għal tabakk ta' kwalità ogħla mit-tkabbir b'metodi mekkaniċi. Il-wied huwa mogħni b'irziezet u b'villaġġi żgħar li ilhom okkupati minn żmien il-''conquistadores''. Għad fadal xi arkitettura vernakolari tal-era kolonjali li ġiet ippreservata. Il-[[kultura]] tal-wied ġiet influwenzata minn taħlita ta' kulturi: popli indiġeni, [[Skjavitù|ilsiera]] [[Afrika|Afrikani]] ta' karnaġjon sewda u d-dixxendenti ħielsa tagħhom, u kolonizzaturi Spanjoli u Ewropej li ġew warajhom. Bosta għerien huma aċċessibbli minn fetħiet fl-uċuħ tal-għoljiet tal-madwar, fosthom Cueva del Indio u Cueva de José Miguel. It-tumbati kbar tal-[[ġebla tal-ġir]] li jidhru qishom gżejjer li jispuntaw mill-qiegħ tal-wied jissejħu ''mogotes'' u jaf ikunu għoljin sa 300 [[metru]]. Il-Wied ta' Viñales huwa destinazzjoni turistika ewlenija li toffri diversi mixjiet u tixbit mal-blat. Ix-xena tat-tixbit lokali ħadet rankatura kbira fil-bidu tas-seklu 21 meta ġew skoperti bosta rotot ġodda. Dawn qanqlu żieda fit-turiżmu lokali.<ref>{{Ċita web|url=https://web.archive.org/web/20140225061607/http://www.highsports.co.uk/blog/cuban-climbing|titlu=Cuban Climbing / Blog|data=2014-02-25|sit=web.archive.org|data-aċċess=2024-11-27}}</ref> == [[Ġeografija]] == [[File:MRO_Cuba_Harvest_01.jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:MRO_Cuba_Harvest_01.jpg|xellug|daqsminuri|Manuel Rivera-Ortiz: Il-Ħsad tat-Tabakk, il-Wied ta' Viñales, Kuba, 2002.]] Il-formazzjonijiet ġeomorfoloġiċi straordinarji magħrufa bħala ''mogotes'', li ma jinstabu mkien iktar f'Kuba, xi kultant mhux biss laħqu daqsijiet ta' muntanji, iżda ffurmaw varjetà ta' għamliet mhux tas-soltu. L-uniċi strutturi [[Ġeoloġija|ġeoloġiċi]] komparabbli fid-[[Id-Dinja|dinja]] huma dawk li jinsabu fix-Xlokk tal-[[Asja]], fil-[[Peniżola]] tal-[[Malażja]], fil-Borneo, fl-artijiet għoljin [[Tajlandja|Tajlandiżi]], fil-[[Laos]], fil-[[Vjetnam]], u fir-reġjun karstiku tan-Nofsinhar taċ-[[Ċina]]. Fil-wied, elevazzjonijiet bħall-Alturas de Pizarras ġew iffurmati minn varjetà ta' blat u ġew datati bħala l-iżjed antiki li jeżistu fil-pajjiż kif ukoll fil-Karibew. == Konservazzjoni == Bosta pjanti u [[Annimal|annimali]] endemiċi huma speċifiċi għal dan il-wied. Fost il-flora li tinstab fir-reġjun hemm il-''Pachira emarginata'' (sin. ''Bombax emarginatum''), il-palm tal-muntanji (''Gaussia princeps''), l-''Ekmanianthe actinophylla'', u l-''Microcycas calocoma''. Fost il-fawna hemm il-kolibrì (''Mellisuga helenae'', magħruf bħala zunzún), it-trogon Kuban (''Priotelus temnurus''), it-tody Kuban (''Todus multicolor''), is-solitarju Kuban (''Myadestes elisabeth''), it-''Tiaris canorus'' u [[Għasfur|għasafar]] oħra. == Affresk tal-[[Preistorja]] == [[File:Mural_in_Vinales,_Cuba.jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Mural_in_Vinales,_Cuba.jpg|daqsminuri|L-Affresk tal-Preistorja fil-Wied ta' Viñales.]] Il-wied ta' Dos Hermanas sar magħruf bħala l-Affresk tal-Preistorja wara li ġiet impittra fuqu l-[[evoluzzjoni]] tal-ħajja f'sens naturali ta' Kuba. L-Affresk tal-Preistorja jinsab fil-''mogote'' msejjaħ Pita fuq xaqliba perpendikolari. Il-blat ġie maħsul u saru drenaġġi fih biex tiġi evitata l-erożjoni minħabba x-xita. L-affresk huwa għoli 120 metru u twil 160 metru. L-artist li wettaq dan ix-xogħol kien Leovigildo González Morillo, li kien id-Direttur tal-Kartografija tal-Akkademja tax-[[Xjenza|Xjenzi]] ta' Kuba. Fih jiġu rrappreżentati l-Indjani ta' Guanahatabeye, xi [[Speċi|speċijiet]] ta' [[Mammiferu|mammiferi]], annimali ġganteski u xi molluski. L-affresk fih 12-il sezzjoni, li juru l-proċess evoluzzjonarju tal-[[bniedem]] u tal-annimali fis-Sierra de los Órganos, fl-istadji differenti tiegħu. == Sit ta' Wirt Dinji == Il-Wied ta' Viñales ġie ddeżinjat bħala Sit ta' Wirt Dinji tal-UNESCO fl-1999.<ref name=":0" /> Il-valur universali straordinarju tas-sit ġie rrikonoxxut abbażi ta' kriterju wieħed tal-għażla tal-UNESCO: il-'''kriterju (iv)''' "Eżempju straordinarju ta' tip ta' bini, ta' grupp ta' siti jew ta' pajsaġġ arkitettoniku jew teknoloġiku li joħroġ fid-dieher stadju/i sinifikanti fl-[[Storja|istorja]] tal-bniedem".<ref name=":0" /> == Gallerija == <gallery perrow="3" widths="150"> File:VinalesCaves.jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:VinalesCaves.jpg|Palenque de los Cimarrones File:PinarDelRioCuba2.jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:PinarDelRioCuba2.jpg|Viñales Valley File:Szene_im_Valle_des_Vinales,_Kuba.jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Szene_im_Valle_des_Vinales,_Kuba.jpg|Viñales Valley File:VinalesValleyCuba.jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:VinalesValleyCuba.jpg|Viñales Valley File:Countryside_around_Viñales_-_Cuba_-_10_(5289803074).jpg|ħolqa=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Countryside_around_Vi%C3%B1ales_-_Cuba_-_10_(5289803074).jpg|Viñales Countryside </gallery> == Referenzi == [[Kategorija:Siti ta' Wirt Dinji Kulturali]] [[Kategorija:Siti ta' Wirt Dinji f'Kuba]] [[Kategorija:Widien]] [[Kategorija:Kuba]] [[Kategorija:Parks Nazzjonali]] tdespdewd6hko3sb93xhnmv0y3yioa3