ਵਿਕੀਸਰੋਤ pawikisource https://pa.wikisource.org/wiki/%E0%A8%AE%E0%A9%81%E0%A9%B1%E0%A8%96_%E0%A8%B8%E0%A8%AB%E0%A8%BC%E0%A8%BE MediaWiki 1.43.0-wmf.28 first-letter ਮੀਡੀਆ ਖ਼ਾਸ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਵਿਕੀਸਰੋਤ ਵਿਕੀਸਰੋਤ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਤਸਵੀਰ ਤਸਵੀਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਮੀਡੀਆਵਿਕੀ ਮੀਡੀਆਵਿਕੀ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਫਰਮਾ ਫਰਮਾ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਮਦਦ ਮਦਦ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਲੇਖਕ ਲੇਖਕ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਪੋਰਟਲ ਪੋਰਟਲ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਕ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਕ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਲਿਖਤ ਲਿਖਤ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਆਡੀਓਬੁਕ ਆਡੀਓਬੁਕ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਅਨੁਵਾਦ ਅਨੁਵਾਦ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਪੰਨਾ ਪੰਨਾ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਇੰਡੈਕਸ ਇੰਡੈਕਸ ਗੱਲ-ਬਾਤ TimedText TimedText talk ਮੌਡਿਊਲ ਮੌਡਿਊਲ ਗੱਲ-ਬਾਤ 250 19122 179241 179204 2024-10-23T15:57:37Z Kaur.gurmel 192 179241 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Karamjit Singh Gathwala" /></noinclude>{{gap}}ਅਗਲੀ ਸਵੇਰੇ ਸ਼ਿਗਾਏ - ਬੇ ਫੇਰ ਸਤੈਪੀ ਨੂੰ ਜਾਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹੋਣ ਲਗਾ, ਤੇ ਉਹਨੇ ਆਪਣੀ ਵਹੁਟੀ ਨੂੰ ਆਖਿਆ: {{gap}}"ਮੈਨੂੰ ਨਾਲ ਲੈ ਜਾਣ ਲਈ ਇਕ ਕੁੱਪਾ ‘ਏਰਾਨ' ਦਾ ਦੇ-ਦੇ, ਪਰ ਵੇਖੀਂ ਅਲਦਾਰ - ਕੱਸੇ ਤੈਨੂੰ ਤਕ ਨਾ ਲਵੇ।” {{gap}}ਸ਼ਿਗਾਏ -ਬ ਦੀ ਵਹੁਟੀ ਨੇ ਚਮੜੇ ਦਾ ਇਕ ਵਡਾ ਸਾਰਾ ਕੁੱਪਾ ‘ਏਰਾਨ' ਨਾਲ ਭਰ ਦਿਤਾ ਤੇ ਉਹਨੂੰ ਫੜਾ ਦਿਤਾ, ਤੇ ਸ਼ਿਗਾਏ - ਬੇ ਨੇ ਕੁੱਪ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਚੋਲੇ ਦੇ ਪਲਤੇ ਹੇਠ ਲੁਕਾ ਲਿਆ ਤੇ ‘ਯੂਰਤੇਂ' ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲ ਆਇਆ। {{gap}}"ਐਤਕੀਂ ਸਭ ਕੁਝ ਠੀਕ — ਠਾਕ ਰਹੇਗਾ," ਉਹਨੇ ਦਿਲ 'ਚ ਆਖਿਆ। {{gap}}ਪਰ ਹੋਣਾ ਇੰਜ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਇਸ ਲਈ ਕਿ ਅਲਦਾਰ - ਕੋਸੇ ਇਕਦਮ ਹੀ ਬਾਹਰ ਭੱਜਾ — ਭੱਜਾ ਆਇਆ ਤੇ ਉਹਨੇ ਉਹਦੇ ਗਲ ਬਾਹਵਾਂ ਪਾ ਲਈਆਂ। ਉਹਨੇ ਸ਼ਿਗਾਏ - ਬੇ ਨੂੰ ਏਨਾ ਜ਼ੋਰ ਦਾ ਘੁਟਿਆ ਕਿ 'ਏਰਾਨ ਦਾ ਕੁੱਪਾ ਉਲਟ ਗਿਆ, ਤੇ ‘ਏਰਾਨ' ਸ਼ਿਗਾਏ - ਬੇ ਦੇ ਚੋਲੇ ਉਤੇ ਡੁਲ ਗਈ। {{gap}}ਗੁੱਸੇ ਨਾਲ ਪਾਗਲ ਹੋ, ਸ਼ਿਗਾਏ - ਬੇ ਨੇ ਕੁੱਪਾ ਫੜ ਲਿਆ, ਉਹਨੂੰ ਅਲਦਾਰ - ਕੋਸੇ ਦੇ ਹੱਥਾਂ ਵਿਚ ਧਕ ਦਿਤਾ ਤੇ ਕੂਕ ਉਠਿਆ: {{gap}}"ਪੀ ਲੈ! ਪੀ ਲੈ!" {{gap}}"ਪੀ ਲੈਨਾਂ, ਮੈਨੂੰ ਤੂੰ ਕਹਿ ਜੁ ਰਿਹੈਂ," ਅਲਦਾਰ - ਕੋਸੇ ਨੇ ਜਵਾਬ ਦਿਤਾ। "ਮੈਂ ਨਾਂਹ ਕਰ ਕੇ ਤੈਨੂੰ ਗੁੱਸੇ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ।" {{gap}}ਤੇ ਉਹ ਸਾਰੀ ਦੀ ਸਾਰੀ ‘ਏਰਾਨ’ ਪੀ ਗਿਆ। {{gap}}ਇਕ ਵਾਰੀ ਫੇਰ ਸ਼ਿਗਾਏ - ਬੇ ਸਤੈਪੀ ਨੂੰ ਭੁੱਖਮ - ਭਾਣਾ ਗਿਆ, ਤੇ ਚਲਾਕ ਅਲਦਾਰ - ਕੋਸੇ ‘ਯੂਰਤੇ’ ਵਿਚ ਆ ਗਿਆ ਤੇ ਉਹਦੀ ਵਹੁਟੀ ਤੇ ਧੀ ਨਾਲ ਗੱਲਾਂ ਕਰਨ ਲਗ ਪਿਆ। {{gap}}ਅਲਦਾਰ - ਕੋਸੇ ਕੰਜੂਸ ਦੇ ਘਰ ਕਿੰਨੇ ਹੀ ਦਿਨ ਰਿਹਾ। ਭਾਵੇਂ ਸ਼ਿਗਾਏ - ਬੇ ਨੇ ਕਿੱਡੀ ਵੀ ਚਲਾਕੀ ਤੋਂ ਕੰਮ ਕਿਉਂ ਨਾ ਲਿਆ, ਤੇ ਭਾਵੇਂ ਉਹਨੇ ਕਿਹੜੀਆਂ ਵੀ ਤਰਕੀਬਾਂ ਕਿਉਂ ਨਾ ਸੋਚੀਆਂ, ਉਹ ਆਪਣੇ ਪ੍ਰਾਹੁਣੇ ਨੂੰ ਭੁਚਲਾ ਨਾ ਸਕਿਆ। ਚਾਹੁੰਦਿਆਂ ਨਾ ਚਾਹੁੰਦਿਆਂ ਉਹਨੂੰ ਅਲਦਾਰ — ਕੱਸੇ ਨੂੰ ਖੁਆਣਾ — ਪਿਆਣਾ ਪੈ ਰਿਹਾ ਸੀ। {{gap}}ਸਵੇਰ ਤੋਂ ਰਾਤ ਤਕ ਸ਼ਿਗਾਏ - ਬੇ ਕੋਈ ਢੰਗ ਸੋਚਦਾ ਰਿਹਾ ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਹ ਆਪਣੇ ਪ੍ਰਾਹੁਣੇ ਨੂੰ ਆਪਣੇ 'ਯੁਰਤੇ' ਤੋਂ ਕਢ ਸਕਦਾ ਤੇ ਉਹਦੇ ਤੋਂ ਬਦਲਾ ਲੈ ਸਕਦਾ। ਉਹ ਸੋਚਦਾ ਗਿਆ, ਸੋਚਦਾ ਗਿਆ ਤੇ ਅਖ਼ੀਰ ਉਹਨੂੰ ਪਿਆ, ਉਹਨੇ ਕੀ ਕਰਨਾ ਸੀ। {{gap}}"ਅਲਦਾਰ - ਕੋਸੇ ਉਹਦੇ ਕੋਲ ਘੋੜੇ ਉਤੇ ਆਇਆ ਸੀ, ਜਿਹਦੇ ਮੱਥੇ ਉਤੇ ਇਕ ਚਿੱਟਾ ਤਾਰਾ ਸੀ, ਮੋਗਾਏ - ਬੇ ਨੇ ਹੁਣ ਘੋੜੇ ਨੂੰ ਮਾਰ ਦੇਣ ਦੀ ਧਾਰ ਲਈ। ਉਹ ਜਦੋਂ ਕਦੀ ਵੀ ਘੋੜੇ ਕੋਲੋਂ ਲੰਘ ਰਿਹਾ ਪੌਦਾ, ਉਹਨੂੰ ਧਿਆਨ ਨਾਲ ਵੇਖਦਾ, ਤੇ ਉਹਦੀ ਤਕਣੀ ਵਿਚ ਖਾਰ - ਖੁਣਸ ਹੁੰਦੀ। {{gap}}ਅਲਦਾਰ — ਕੋਸੇ ਨੇ ਇਹ ਚੀਜ਼ ਵੇਖ ਲਈ, ਤੇ ਉਸ ਸ਼ਾਮੀਂ ਉਹਨੇ ਕੁਝ ਕਾਲਖ਼ ਲਈ ਤੇ ਆਪਣੇ ਘੋੜੇ ਦੇ ਸਿਰ ਦੇ ਚਿੱਟੇ ਤਾਰੇ ਉਤੇ ਮਲ ਦਿਤੀ, ਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਉਹਨੇ ਸ਼ਿਗਾਏ - ਬੇ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਘੋੜੇ ਸਿਰ ਉਤੇ ਕੁਝ ਚਿੱਟੀ ਮਿੱਟੀ ਲਿੰਬ ਦਿਤੀ। ਉਹ ‘ਯੁਰਤੇ' ਅੰਦਰ ਚਲਾ ਗਿਆ ਤੇ ਸੌਂ ਗਿਆ।<noinclude>{{center|੨੨੧}}</noinclude> fwks6gqsu4qhiy2unydx7xgkb9b5sst 179242 179241 2024-10-23T16:05:44Z Kaur.gurmel 192 /* ਗਲਤੀਆਂ ਲਾਈਆਂ */ 179242 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Kaur.gurmel" /></noinclude>{{gap}}ਅਗਲੀ ਸਵੇਰੇ ਸ਼ਿਗਾਏ - ਬੇ ਫੇਰ ਸਤੈਪੀ ਨੂੰ ਜਾਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹੋਣ ਲਗਾ, ਤੇ ਉਹਨੇ ਆਪਣੀ ਵਹੁਟੀ ਨੂੰ ਆਖਿਆ: {{gap}}"ਮੈਨੂੰ ਨਾਲ ਲੈ ਜਾਣ ਲਈ ਇਕ ਕੁੱਪਾ ‘ਏਰਾਨ' ਦਾ ਦੇ-ਦੇ, ਪਰ ਵੇਖੀਂ ਅਲਦਾਰ - ਕੱਸੇ ਤੈਨੂੰ ਤਕ ਨਾ ਲਵੇ।” {{gap}}ਸ਼ਿਗਾਏ -ਬ ਦੀ ਵਹੁਟੀ ਨੇ ਚਮੜੇ ਦਾ ਇਕ ਵਡਾ ਸਾਰਾ ਕੁੱਪਾ ‘ਏਰਾਨ' ਨਾਲ ਭਰ ਦਿਤਾ ਤੇ ਉਹਨੂੰ ਫੜਾ ਦਿਤਾ, ਤੇ ਸ਼ਿਗਾਏ - ਬੇ ਨੇ ਕੁੱਪ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਚੋਲੇ ਦੇ ਪਲਤੇ ਹੇਠ ਲੁਕਾ ਲਿਆ ਤੇ ‘ਯੂਰਤੇਂ' ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲ ਆਇਆ। {{gap}}"ਐਤਕੀਂ ਸਭ ਕੁਝ ਠੀਕ — ਠਾਕ ਰਹੇਗਾ," ਉਹਨੇ ਦਿਲ 'ਚ ਆਖਿਆ। {{gap}}ਪਰ ਹੋਣਾ ਇੰਜ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਇਸ ਲਈ ਕਿ ਅਲਦਾਰ - ਕੋਸੇ ਇਕਦਮ ਹੀ ਬਾਹਰ ਭੱਜਾ — ਭੱਜਾ ਆਇਆ ਤੇ ਉਹਨੇ ਉਹਦੇ ਗਲ ਬਾਹਵਾਂ ਪਾ ਲਈਆਂ। ਉਹਨੇ ਸ਼ਿਗਾਏ - ਬੇ ਨੂੰ ਏਨਾ ਜ਼ੋਰ ਦਾ ਘੁਟਿਆ ਕਿ 'ਏਰਾਨ ਦਾ ਕੁੱਪਾ ਉਲਟ ਗਿਆ, ਤੇ ‘ਏਰਾਨ' ਸ਼ਿਗਾਏ - ਬੇ ਦੇ ਚੋਲੇ ਉਤੇ ਡੁਲ ਗਈ। {{gap}}ਗੁੱਸੇ ਨਾਲ ਪਾਗਲ ਹੋ, ਸ਼ਿਗਾਏ - ਬੇ ਨੇ ਕੁੱਪਾ ਫੜ ਲਿਆ, ਉਹਨੂੰ ਅਲਦਾਰ - ਕੋਸੇ ਦੇ ਹੱਥਾਂ ਵਿਚ ਧਕ ਦਿਤਾ ਤੇ ਕੂਕ ਉਠਿਆ: {{gap}}"ਪੀ ਲੈ! ਪੀ ਲੈ!" {{gap}}"ਪੀ ਲੈਨਾਂ, ਮੈਨੂੰ ਤੂੰ ਕਹਿ ਜੁ ਰਿਹੈਂ," ਅਲਦਾਰ - ਕੋਸੇ ਨੇ ਜਵਾਬ ਦਿਤਾ। "ਮੈਂ ਨਾਂਹ ਕਰ ਕੇ ਤੈਨੂੰ ਗੁੱਸੇ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ।" {{gap}}ਤੇ ਉਹ ਸਾਰੀ ਦੀ ਸਾਰੀ ‘ਏਰਾਨ’ ਪੀ ਗਿਆ। {{gap}}ਇਕ ਵਾਰੀ ਫੇਰ ਸ਼ਿਗਾਏ - ਬੇ ਸਤੈਪੀ ਨੂੰ ਭੁੱਖਮ - ਭਾਣਾ ਗਿਆ, ਤੇ ਚਲਾਕ ਅਲਦਾਰ - ਕੋਸੇ ‘ਯੁਰਤੇ’ ਵਿਚ ਆ ਗਿਆ ਤੇ ਉਹਦੀ ਵਹੁਟੀ ਤੇ ਧੀ ਨਾਲ ਗੱਲਾਂ ਕਰਨ ਲਗ ਪਿਆ। {{gap}}ਅਲਦਾਰ - ਕੋਸੇ ਕੰਜੂਸ ਦੇ ਘਰ ਕਿੰਨੇ ਹੀ ਦਿਨ ਰਿਹਾ। ਭਾਵੇਂ ਸ਼ਿਗਾਏ - ਬੇ ਨੇ ਕਿੱਡੀ ਵੀ ਚਲਾਕੀ ਤੋਂ ਕੰਮ ਕਿਉਂ ਨਾ ਲਿਆ, ਤੇ ਭਾਵੇਂ ਉਹਨੇ ਕਿਹੜੀਆਂ ਵੀ ਤਰਕੀਬਾਂ ਕਿਉਂ ਨਾ ਸੋਚੀਆਂ, ਉਹ ਆਪਣੇ ਪ੍ਰਾਹੁਣੇ ਨੂੰ ਭੁਚਲਾ ਨਾ ਸਕਿਆ। ਚਾਹੁੰਦਿਆਂ ਨਾ ਚਾਹੁੰਦਿਆਂ ਉਹਨੂੰ ਅਲਦਾਰ —ਕੋ ਸੇ ਨੂੰ ਖੁਆਣਾ — ਪਿਆਣਾ ਪੈ ਰਿਹਾ ਸੀ। {{gap}}ਸਵੇਰ ਤੋਂ ਰਾਤ ਤਕ ਸ਼ਿਗਾਏ - ਬੇ ਕੋਈ ਢੰਗ ਸੋਚਦਾ ਰਿਹਾ ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਹ ਆਪਣੇ ਪ੍ਰਾਹੁਣੇ ਨੂੰ ਆਪਣੇ 'ਯੁਰਤੇ' ਤੋਂ ਕਢ ਸਕਦਾ ਤੇ ਉਹਦੇ ਤੋਂ ਬਦਲਾ ਲੈ ਸਕਦਾ। ਉਹ ਸੋਚਦਾ ਗਿਆ, ਸੋਚਦਾ ਗਿਆ ਤੇ ਅਖ਼ੀਰ ਉਹਨੂੰ ਸੁਝ ਪਿਆ, ਉਹਨੇ ਕੀ ਕਰਨਾ ਸੀ। {{gap}}"ਅਲਦਾਰ - ਕੋਸੇ ਉਹਦੇ ਕੋਲ ਘੋੜੇ ਉਤੇ ਆਇਆ ਸੀ, ਜਿਹਦੇ ਮੱਥੇ ਉਤੇ ਇਕ ਚਿੱਟਾ ਤਾਰਾ ਸੀ, ਸ਼ਿਗਾਏ - ਬੇ ਨੇ ਹੁਣ ਘੋੜੇ ਨੂੰ ਮਾਰ ਦੇਣ ਦੀ ਧਾਰ ਲਈ। ਉਹ ਜਦੋਂ ਕਦੀ ਵੀ ਘੋੜੇ ਕੋਲੋਂ ਲੰਘ ਰਿਹਾ ਹੁੰਦਾ, ਉਹਨੂੰ ਧਿਆਨ ਨਾਲ ਵੇਖਦਾ, ਤੇ ਉਹਦੀ ਤਕਣੀ ਵਿਚ ਖਾਰ - ਖੁਣਸ ਹੁੰਦੀ। {{gap}}ਅਲਦਾਰ — ਕੋਸੇ ਨੇ ਇਹ ਚੀਜ਼ ਵੇਖ ਲਈ, ਤੇ ਉਸ ਸ਼ਾਮੀਂ ਉਹਨੇ ਕੁਝ ਕਾਲਖ਼ ਲਈ ਤੇ ਆਪਣੇ ਘੋੜੇ ਦੇ ਸਿਰ ਦੇ ਚਿੱਟੇ ਤਾਰੇ ਉਤੇ ਮਲ ਦਿਤੀ, ਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਉਹਨੇ ਸ਼ਿਗਾਏ - ਬੇ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਘੋੜੇ ਸਿਰ ਉਤੇ ਕੁਝ ਚਿੱਟੀ ਮਿੱਟੀ ਲਿੰਬ ਦਿਤੀ। ਉਹ ‘ਯੁਰਤੇ' ਅੰਦਰ ਚਲਾ ਗਿਆ ਤੇ ਸੌਂ ਗਿਆ।<noinclude>{{center|੨੨੧}}</noinclude> 839ob3abvxb1cukxi95rga9wr5w6uvp 179258 179242 2024-10-24T01:38:58Z Kaur.gurmel 192 179258 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Kaur.gurmel" /></noinclude>{{gap}}ਅਗਲੀ ਸਵੇਰੇ ਸ਼ਿਗਾਏ - ਬੇ ਫੇਰ ਸਤੈਪੀ ਨੂੰ ਜਾਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹੋਣ ਲਗਾ, ਤੇ ਉਹਨੇ ਆਪਣੀ ਵਹੁਟੀ ਨੂੰ ਆਖਿਆ: {{gap}}"ਮੈਨੂੰ ਨਾਲ ਲੈ ਜਾਣ ਲਈ ਇਕ ਕੁੱਪਾ ‘ਏਰਾਨ' ਦਾ ਦੇ-ਦੇ, ਪਰ ਵੇਖੀਂ ਅਲਦਾਰ - ਕੋਸੇ ਤੈਨੂੰ ਤਕ ਨਾ ਲਵੇ।” {{gap}}ਸ਼ਿਗਾਏ -ਬ ਦੀ ਵਹੁਟੀ ਨੇ ਚਮੜੇ ਦਾ ਇਕ ਵਡਾ ਸਾਰਾ ਕੁੱਪਾ ‘ਏਰਾਨ' ਨਾਲ ਭਰ ਦਿਤਾ ਤੇ ਉਹਨੂੰ ਫੜਾ ਦਿਤਾ, ਤੇ ਸ਼ਿਗਾਏ - ਬੇ ਨੇ ਕੁੱਪ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਚੋਲੇ ਦੇ ਪਲਤੇ ਹੇਠ ਲੁਕਾ ਲਿਆ ਤੇ ‘ਯੂਰਤੇਂ' ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲ ਆਇਆ। {{gap}}"ਐਤਕੀਂ ਸਭ ਕੁਝ ਠੀਕ — ਠਾਕ ਰਹੇਗਾ," ਉਹਨੇ ਦਿਲ 'ਚ ਆਖਿਆ। {{gap}}ਪਰ ਹੋਣਾ ਇੰਜ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਇਸ ਲਈ ਕਿ ਅਲਦਾਰ - ਕੋਸੇ ਇਕਦਮ ਹੀ ਬਾਹਰ ਭੱਜਾ — ਭੱਜਾ ਆਇਆ ਤੇ ਉਹਨੇ ਉਹਦੇ ਗਲ ਬਾਹਵਾਂ ਪਾ ਲਈਆਂ। ਉਹਨੇ ਸ਼ਿਗਾਏ - ਬੇ ਨੂੰ ਏਨਾ ਜ਼ੋਰ ਦਾ ਘੁਟਿਆ ਕਿ 'ਏਰਾਨ ਦਾ ਕੁੱਪਾ ਉਲਟ ਗਿਆ, ਤੇ ‘ਏਰਾਨ' ਸ਼ਿਗਾਏ - ਬੇ ਦੇ ਚੋਲੇ ਉਤੇ ਡੁਲ ਗਈ। {{gap}}ਗੁੱਸੇ ਨਾਲ ਪਾਗਲ ਹੋ, ਸ਼ਿਗਾਏ - ਬੇ ਨੇ ਕੁੱਪਾ ਫੜ ਲਿਆ, ਉਹਨੂੰ ਅਲਦਾਰ - ਕੋਸੇ ਦੇ ਹੱਥਾਂ ਵਿਚ ਧਕ ਦਿਤਾ ਤੇ ਕੂਕ ਉਠਿਆ: {{gap}}"ਪੀ ਲੈ! ਪੀ ਲੈ!" {{gap}}"ਪੀ ਲੈਨਾਂ, ਮੈਨੂੰ ਤੂੰ ਕਹਿ ਜੁ ਰਿਹੈਂ," ਅਲਦਾਰ - ਕੋਸੇ ਨੇ ਜਵਾਬ ਦਿਤਾ। "ਮੈਂ ਨਾਂਹ ਕਰ ਕੇ ਤੈਨੂੰ ਗੁੱਸੇ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ।" {{gap}}ਤੇ ਉਹ ਸਾਰੀ ਦੀ ਸਾਰੀ ‘ਏਰਾਨ’ ਪੀ ਗਿਆ। {{gap}}ਇਕ ਵਾਰੀ ਫੇਰ ਸ਼ਿਗਾਏ - ਬੇ ਸਤੈਪੀ ਨੂੰ ਭੁੱਖਮ - ਭਾਣਾ ਗਿਆ, ਤੇ ਚਲਾਕ ਅਲਦਾਰ - ਕੋਸੇ ‘ਯੁਰਤੇ’ ਵਿਚ ਆ ਗਿਆ ਤੇ ਉਹਦੀ ਵਹੁਟੀ ਤੇ ਧੀ ਨਾਲ ਗੱਲਾਂ ਕਰਨ ਲਗ ਪਿਆ। {{gap}}ਅਲਦਾਰ - ਕੋਸੇ ਕੰਜੂਸ ਦੇ ਘਰ ਕਿੰਨੇ ਹੀ ਦਿਨ ਰਿਹਾ। ਭਾਵੇਂ ਸ਼ਿਗਾਏ - ਬੇ ਨੇ ਕਿੱਡੀ ਵੀ ਚਲਾਕੀ ਤੋਂ ਕੰਮ ਕਿਉਂ ਨਾ ਲਿਆ, ਤੇ ਭਾਵੇਂ ਉਹਨੇ ਕਿਹੜੀਆਂ ਵੀ ਤਰਕੀਬਾਂ ਕਿਉਂ ਨਾ ਸੋਚੀਆਂ, ਉਹ ਆਪਣੇ ਪ੍ਰਾਹੁਣੇ ਨੂੰ ਭੁਚਲਾ ਨਾ ਸਕਿਆ। ਚਾਹੁੰਦਿਆਂ ਨਾ ਚਾਹੁੰਦਿਆਂ ਉਹਨੂੰ ਅਲਦਾਰ —ਕੋ ਸੇ ਨੂੰ ਖੁਆਣਾ — ਪਿਆਣਾ ਪੈ ਰਿਹਾ ਸੀ। {{gap}}ਸਵੇਰ ਤੋਂ ਰਾਤ ਤਕ ਸ਼ਿਗਾਏ - ਬੇ ਕੋਈ ਢੰਗ ਸੋਚਦਾ ਰਿਹਾ ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਹ ਆਪਣੇ ਪ੍ਰਾਹੁਣੇ ਨੂੰ ਆਪਣੇ 'ਯੁਰਤੇ' ਤੋਂ ਕਢ ਸਕਦਾ ਤੇ ਉਹਦੇ ਤੋਂ ਬਦਲਾ ਲੈ ਸਕਦਾ। ਉਹ ਸੋਚਦਾ ਗਿਆ, ਸੋਚਦਾ ਗਿਆ ਤੇ ਅਖ਼ੀਰ ਉਹਨੂੰ ਸੁਝ ਪਿਆ, ਉਹਨੇ ਕੀ ਕਰਨਾ ਸੀ। {{gap}}"ਅਲਦਾਰ - ਕੋਸੇ ਉਹਦੇ ਕੋਲ ਘੋੜੇ ਉਤੇ ਆਇਆ ਸੀ, ਜਿਹਦੇ ਮੱਥੇ ਉਤੇ ਇਕ ਚਿੱਟਾ ਤਾਰਾ ਸੀ, ਸ਼ਿਗਾਏ - ਬੇ ਨੇ ਹੁਣ ਘੋੜੇ ਨੂੰ ਮਾਰ ਦੇਣ ਦੀ ਧਾਰ ਲਈ। ਉਹ ਜਦੋਂ ਕਦੀ ਵੀ ਘੋੜੇ ਕੋਲੋਂ ਲੰਘ ਰਿਹਾ ਹੁੰਦਾ, ਉਹਨੂੰ ਧਿਆਨ ਨਾਲ ਵੇਖਦਾ, ਤੇ ਉਹਦੀ ਤਕਣੀ ਵਿਚ ਖਾਰ - ਖੁਣਸ ਹੁੰਦੀ। {{gap}}ਅਲਦਾਰ — ਕੋਸੇ ਨੇ ਇਹ ਚੀਜ਼ ਵੇਖ ਲਈ, ਤੇ ਉਸ ਸ਼ਾਮੀਂ ਉਹਨੇ ਕੁਝ ਕਾਲਖ਼ ਲਈ ਤੇ ਆਪਣੇ ਘੋੜੇ ਦੇ ਸਿਰ ਦੇ ਚਿੱਟੇ ਤਾਰੇ ਉਤੇ ਮਲ ਦਿਤੀ, ਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਉਹਨੇ ਸ਼ਿਗਾਏ - ਬੇ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਘੋੜੇ ਸਿਰ ਉਤੇ ਕੁਝ ਚਿੱਟੀ ਮਿੱਟੀ ਲਿੰਬ ਦਿਤੀ। ਉਹ ‘ਯੁਰਤੇ' ਅੰਦਰ ਚਲਾ ਗਿਆ ਤੇ ਸੌਂ ਗਿਆ।<noinclude>{{center|੨੨੧}}</noinclude> 0fvqxuhpg9hr7va1uwpw1pv4guaza98 250 19126 179259 179207 2024-10-24T01:45:21Z Kaur.gurmel 192 179259 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Karamjit Singh Gathwala" /></noinclude>{{gap}}ਰਾਤ ਵੇਲੇ ਸ਼ਿਗਾਏ - ਬੇ ‘ਯੂਰਤੇਂ' ਵਿਚੋਂ ਨਿਕਲਿਆ, ਉਹਨੇ ਆਪਣੇ ਘੋੜਿਆਂ ਵਿਚੋਂ ਉਹ ਘੋੜਾ ਚੁਣ ਲਿਆ, ਜਿਹਦੇ ਮੱਥੇ ਉਤੇ ਚਿੱਟਾ ਤਾਰਾ ਸੀ, ਉਹਨੂੰ ਮਾਰ ਦਿਤਾ, ਤੇ ਉੱਚੀ — ਉਚੀ ਰੌਲਾ ਪਾਣ ਲਗ ਪਿਆ: {{gap}}"ਉਫ਼, ਉਫ਼, ਅਲਦਾਰ - ਕੋਸੇ, ਭੈੜੇ ਦਿਨ ਆ ਗਏ ਨੇ ਤੇਰੇ! ਘੋੜੇ ਤੇਰੇ ਨਾਲ ਕੁਝ ਡਾਢਾ ਬੁਰਾ ਹੋ ਗਿਐ।" {{gap}}"ਅਲਦਾਰ -ਕੋਸੇ 'ਯੁਰਤੇ' ਤੋ ਬਾਹਰ ਤਕ ਨਾ ਨਿਕਲਿਆ। {{gap}}"ਸ਼ਿਗਾਏ - ਬੇ, ਬਹੁਤਾ ਦਿਲ 'ਤੇ ਨਾ ਲਾ," ਉਹ ਕਹਿਣ ਲਗਾ, "ਰੌਲਾ ਨਾ ਪਾ। ਏਡੀ ਕੋਈ ਗੱਲ ਨਹੀਂ। ਘੋੜੇ ਨੂੰ ਵਢ ਲੈ, ਤੇ ਤੇਰੇ ਤੇ ਮੇਰੇ ਕੋਲ ਖਾਣ ਨੂੰ ਗੋਸ਼ਤ ਚੋਖਾ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ।" {{gap}}"ਇਹ ਸੁਣ, ਸ਼ਿਗਾਏ - ਬੇ ਦਾ ਖੁਸ਼ੀ ਨਾਲ ਹਾਸਾ ਛੁਟ ਪਿਆ, ਉਹ ਇਸ ਗਲ ਉਤੇ ਬਹੁਤ ਖੁਸ਼ ਸੀ ਕਿ ਅਖ਼ੀਰ ਉਹਨੇ ਆਪਣੇ ਘ੍ਰਿਣਤ ਪ੍ਰਾਹੁਣੇ ਤੋਂ ਬਦਲਾ ਲੈ ਲਿਆ ਸੀ। {{gap}}ਇਹ ਉਹਨੂੰ ਸਵੇਰੇ ਹੀ ਦਿਸਿਆ, ਉਹਨੇ ਆਪਣਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਘੋੜਾ ਵਢ ਕੇ ਰਖ ਦਿਤਾ ਸੀ। {{gap}}ਸ਼ਿਗਾਏ - ਬੇ ਗੁੱਸੇ ਨਾਲ ਸੜ - ਭੁਜ ਗਿਆ, ਪਰ ਚਾਰਾ ਵੀ ਕੀ ਸੀ; ਤੇ ਉਹਨੂੰ ਗੋਸ਼ਤ ਪਕਾਣਾ ਤੇ ਅਲਦਾਰ - ਕੋਸੇ ਨਾਲ ਵੰਡਾਣਾ ਪਿਆ। {{gap}}"ਪਰ ਸਚੀ ਮੁਚੀ ਹੀ, ਅਖ਼ੀਰ ਅਲਦਾਰ-ਕੋਸੇ ਸ਼ਿਗਾਏ - ਬੇ ਕੋਲ ਰਹਿ - ਰਹਿ ਅਕ ਪਿਆ। ਉਹਨੇ ਆਪਣੇ ਪਿੰਡ ਵਾਪਸ ਚਲੇ ਜਾਣ ਤੇ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਸ਼ਿਗਾਏ - ਬੇ ਦੀ ਧੀ ਲੈ ਜਾਣ ਦਾ ਮਤਾ ਪਕਾਇਆ। {{gap}}"ਜੇ ਮੈਂ ਇਹਨੂੰ ਆਪਣੀ ਵਹੁਟੀ ਬਣਾ ਲਵਾਂ, ਤਾਂ ਕਿਤੇ ਚੰਗਾ ਰਹੇਗਾ ਸੂ," ਉਹਨੇ ਸੋਚਿਆ। “ਸ਼ਿਗਾਏ ਬੇ ਜਿਹੇ ਪਿਓ ਦੇ ਘਰ ਰਹਿੰਦਿਆਂ — ਰਹਿੰਦਿਆਂ, ਇਹ ਵੀ ਉਹਦੇ ਵਾਂਗ ਕੰਜੂਸ ਹੋ ਜਾਵੇਗੀ।" {{gap}}ਤੇ ਸ਼ਿਗਾਏ —ਬੇ ਦੀ ਧੀ ਦਾ ਨਾਂ ਬਿਜ਼ — ਬੁਲਦੂਕ ਸੀ, ਤੇ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਤਕਦਿਆਂ ਹੀ, ਉਹਨੂੰ ਮੌਜੀ ਤੇ ਬੇ-ਪਰਵਾਹ ਸੁਭਾ ਵਾਲਾ ਅਲਦਾਰ - ਕੋਸੇ ਚੰਗਾ ਲਗਾ ਸੀ ਤੇ ਉਹ ਚੋਰੀ - ਚੋਰੀ ਉਹਦੇ ਵਲ ਵੇਖਦੀ ਰਹੀ ਸੀ। {{gap}}ਇਕ ਦਿਨ ਸਵੇਰੇ, ਜਦੋਂ ਸ਼ਿਗਾਏ-ਬੇ, ਨਿਤ ਵਾਂਗ, ਘੋੜੇ ਉਤੇ ਬਹਿ ਸਵੈਪੀ ਨੂੰ ਜਾਣ ਹੀ ਵਾਲਾ ਸੀ, ਤੇ ਘੋੜੇ ਉਤੇ ਚੜ੍ਹ ਬੈਠਾ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਅਲਦਾਰ — ਕੋਸੇ ਉਹਦੇ ਕੋਲ ਆਇਆ। {{gap}}"ਹੱਛਾ, ਸ਼ਿਗਾਏ - ਬੇ, ਮੈਂ ਚੋਖਾ ਚਿਰ ਤੇਰਾ ਪ੍ਰਾਹੁਣਾ ਬਣਿਆ ਰਿਹਾਂ। ਹੁਣ ਵਕਤ ਆ ਗਿਐ, ਮੈਂ ਘਰ ਜਾਵਾਂ। ਜਦੋਂ ਤੂੰ ਰਾਤੀਂ ਵਾਪਸ ਘਰ ਆਵੇਂਗਾ, ਤੇਰੇ ‘ਯੂਰਤੇ' 'ਚ ਖੁਲ੍ਹ ਈ ਖੁਲ੍ਹ ਹੋ ਜਾਏਗੀ।" {{gap}}ਸ਼ਿਗਾਏ - ਬੇ ਨੇ ਸੁਣਿਆ, ਤੇ ਉਹਨੂੰ ਜਿਵੇਂ ਆਪਣੇ ਸੁਣੇ ਉਤੇ ਅਤਬਾਰ ਹੀ ਨਾ ਆਇਆ। {{gap}}"ਸਿਰਫ਼ ਮੈਨੂੰ ਆਪਣੀ ਬਿਜ਼<ref>ਬਿਜ਼ - ਆਰ — ਅਨੁ: -</ref> ਦੇ - ਦੇ," ਅਲਦਾਰ - ਕੋਸੇ ਬੋਲੀ ਗਿਆ, “ਜਾਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਬੂਟ ਮਰੰਮਤ ਕਰਨੇ ਨੇ। ਅਸਲੋਂ ਟੁੱਟੇ ਪਏ ਨੇ। {{gap}}"ਠੀਕ ਏ, ਠੀਕ ਏ" ਸ਼ਿਗਾਏ - ਬੇ ਕਹਿਣ ਲਗਾ। “ਬਿਜ਼ ਲੈ - ਲੈ, ਆਪਣੇ ਬੂਟ ਠੀਕ ਕਰ ਲੈ ਤੇ ਦਫ਼ਾ ਹੋ ਜਾ। ਹੋ ਗਿਐ ਵਕਤ ਹੁਣ!" {{gap}}ਤੇ ਇਹ ਕਹਿ ਉਹ ਸਤੈਪੀ ਨੂੰ ਨਿਕਲ ਗਿਆ। {{gap}}ਤੇ ਏਧਰ ਅਲਦਾਰ - ਕੋਸੇ ‘ਯੂਰਤੇ' ਅੰਦਰ ਆਇਆ ਤੇ ਸ਼ਿਗਾਏ —ਬੇ ਦੀ ਵਹੁਟੀ ਨੂੰ ਕਹਿਣ ਲਗਾ:<noinclude>{{rule}}</noinclude> dk4dg5ye9v039263vxxsdrrjwop5jg9 179260 179259 2024-10-24T01:48:26Z Kaur.gurmel 192 /* ਗਲਤੀਆਂ ਲਾਈਆਂ */ 179260 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Kaur.gurmel" /></noinclude>{{gap}}ਰਾਤ ਵੇਲੇ ਸ਼ਿਗਾਏ - ਬੇ ‘ਯੂਰਤੇਂ' ਵਿਚੋਂ ਨਿਕਲਿਆ, ਉਹਨੇ ਆਪਣੇ ਘੋੜਿਆਂ ਵਿਚੋਂ ਉਹ ਘੋੜਾ ਚੁਣ ਲਿਆ, ਜਿਹਦੇ ਮੱਥੇ ਉਤੇ ਚਿੱਟਾ ਤਾਰਾ ਸੀ, ਉਹਨੂੰ ਮਾਰ ਦਿਤਾ, ਤੇ ਉੱਚੀ — ਉਚੀ ਰੌਲਾ ਪਾਣ ਲਗ ਪਿਆ: {{gap}}"ਉਫ਼, ਉਫ਼, ਅਲਦਾਰ - ਕੋਸੇ, ਭੈੜੇ ਦਿਨ ਆ ਗਏ ਨੇ ਤੇਰੇ! ਘੋੜੇ ਤੇਰੇ ਨਾਲ ਕੁਝ ਡਾਢਾ ਬੁਰਾ ਹੋ ਗਿਐ।" {{gap}}"ਅਲਦਾਰ -ਕੋਸੇ 'ਯੁਰਤੇ' ਤੋ ਬਾਹਰ ਤਕ ਨਾ ਨਿਕਲਿਆ। {{gap}}"ਸ਼ਿਗਾਏ - ਬੇ, ਬਹੁਤਾ ਦਿਲ 'ਤੇ ਨਾ ਲਾ," ਉਹ ਕਹਿਣ ਲਗਾ, "ਰੌਲਾ ਨਾ ਪਾ। ਏਡੀ ਕੋਈ ਗੱਲ ਨਹੀਂ। ਘੋੜੇ ਨੂੰ ਵਢ ਲੈ, ਤੇ ਤੇਰੇ ਤੇ ਮੇਰੇ ਕੋਲ ਖਾਣ ਨੂੰ ਗੋਸ਼ਤ ਚੋਖਾ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ।" {{gap}}"ਇਹ ਸੁਣ, ਸ਼ਿਗਾਏ - ਬੇ ਦਾ ਖੁਸ਼ੀ ਨਾਲ ਹਾਸਾ ਛੁਟ ਪਿਆ, ਉਹ ਇਸ ਗਲ ਉਤੇ ਬਹੁਤ ਖੁਸ਼ ਸੀ ਕਿ ਅਖ਼ੀਰ ਉਹਨੇ ਆਪਣੇ ਘ੍ਰਿਣਤ ਪ੍ਰਾਹੁਣੇ ਤੋਂ ਬਦਲਾ ਲੈ ਲਿਆ ਸੀ। {{gap}}ਇਹ ਉਹਨੂੰ ਸਵੇਰੇ ਹੀ ਦਿਸਿਆ, ਉਹਨੇ ਆਪਣਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਘੋੜਾ ਵਢ ਕੇ ਰਖ ਦਿਤਾ ਸੀ। {{gap}}ਸ਼ਿਗਾਏ - ਬੇ ਗੁੱਸੇ ਨਾਲ ਸੜ - ਭੁਜ ਗਿਆ, ਪਰ ਚਾਰਾ ਵੀ ਕੀ ਸੀ; ਤੇ ਉਹਨੂੰ ਗੋਸ਼ਤ ਪਕਾਣਾ ਤੇ ਅਲਦਾਰ - ਕੋਸੇ ਨਾਲ ਵੰਡਾਣਾ ਪਿਆ। {{gap}}"ਪਰ ਸਚੀ ਮੁਚੀ ਹੀ, ਅਖ਼ੀਰ ਅਲਦਾਰ-ਕੋਸੇ ਸ਼ਿਗਾਏ - ਬੇ ਕੋਲ ਰਹਿ - ਰਹਿ ਅਕ ਪਿਆ। ਉਹਨੇ ਆਪਣੇ ਪਿੰਡ ਵਾਪਸ ਚਲੇ ਜਾਣ ਤੇ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਸ਼ਿਗਾਏ - ਬੇ ਦੀ ਧੀ ਲੈ ਜਾਣ ਦਾ ਮਤਾ ਪਕਾਇਆ। {{gap}}"ਜੇ ਮੈਂ ਇਹਨੂੰ ਆਪਣੀ ਵਹੁਟੀ ਬਣਾ ਲਵਾਂ, ਤਾਂ ਕਿਤੇ ਚੰਗਾ ਰਹੇਗਾ ਸੂ," ਉਹਨੇ ਸੋਚਿਆ। “ਸ਼ਿਗਾਏ ਬੇ ਜਿਹੇ ਪਿਓ ਦੇ ਘਰ ਰਹਿੰਦਿਆਂ — ਰਹਿੰਦਿਆਂ, ਇਹ ਵੀ ਉਹਦੇ ਵਾਂਗ ਕੰਜੂਸ ਹੋ ਜਾਵੇਗੀ।" {{gap}}ਤੇ ਸ਼ਿਗਾਏ —ਬੇ ਦੀ ਧੀ ਦਾ ਨਾਂ ਬਿਜ਼ — ਬੁਲਦੂਕ ਸੀ, ਤੇ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਤਕਦਿਆਂ ਹੀ, ਉਹਨੂੰ ਮੌਜੀ ਤੇ ਬੇ-ਪਰਵਾਹ ਸੁਭਾ ਵਾਲਾ ਅਲਦਾਰ - ਕੋਸੇ ਚੰਗਾ ਲਗਾ ਸੀ ਤੇ ਉਹ ਚੋਰੀ - ਚੋਰੀ ਉਹਦੇ ਵਲ ਵੇਖਦੀ ਰਹੀ ਸੀ। {{gap}}ਇਕ ਦਿਨ ਸਵੇਰੇ, ਜਦੋਂ ਸ਼ਿਗਾਏ-ਬੇ, ਨਿਤ ਵਾਂਗ, ਘੋੜੇ ਉਤੇ ਬਹਿ ਸਤੈਪੀ ਨੂੰ ਜਾਣ ਹੀ ਵਾਲਾ ਸੀ, ਤੇ ਘੋੜੇ ਉਤੇ ਚੜ੍ਹ ਬੈਠਾ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਅਲਦਾਰ — ਕੋਸੇ ਉਹਦੇ ਕੋਲ ਆਇਆ। {{gap}}"ਹੱਛਾ, ਸ਼ਿਗਾਏ - ਬੇ, ਮੈਂ ਚੋਖਾ ਚਿਰ ਤੇਰਾ ਪ੍ਰਾਹੁਣਾ ਬਣਿਆ ਰਿਹਾਂ। ਹੁਣ ਵਕਤ ਆ ਗਿਐ, ਮੈਂ ਘਰ ਜਾਵਾਂ। ਜਦੋਂ ਤੂੰ ਰਾਤੀਂ ਵਾਪਸ ਘਰ ਆਵੇਂਗਾ, ਤੇਰੇ ‘ਯੂਰਤੇ' 'ਚ ਖੁਲ੍ਹ ਈ ਖੁਲ੍ਹ ਹੋ ਜਾਏਗੀ।" {{gap}}ਸ਼ਿਗਾਏ - ਬੇ ਨੇ ਸੁਣਿਆ, ਤੇ ਉਹਨੂੰ ਜਿਵੇਂ ਆਪਣੇ ਸੁਣੇ ਉਤੇ ਅਤਬਾਰ ਹੀ ਨਾ ਆਇਆ। {{gap}}"ਸਿਰਫ਼ ਮੈਨੂੰ ਆਪਣੀ ਬਿਜ਼<ref>ਬਿਜ਼ - ਆਰ — ਅਨੁ: -</ref> ਦੇ - ਦੇ," ਅਲਦਾਰ - ਕੋਸੇ ਬੋਲੀ ਗਿਆ, “ਜਾਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਬੂਟ ਮਰੰਮਤ ਕਰਨੇ ਨੇ। ਅਸਲੋਂ ਟੁੱਟੇ ਪਏ ਨੇ। {{gap}}"ਠੀਕ ਏ, ਠੀਕ ਏ" ਸ਼ਿਗਾਏ - ਬੇ ਕਹਿਣ ਲਗਾ। “ਬਿਜ਼ ਲੈ - ਲੈ, ਆਪਣੇ ਬੂਟ ਠੀਕ ਕਰ ਲੈ ਤੇ ਦਫ਼ਾ ਹੋ ਜਾ। ਹੋ ਗਿਐ ਵਕਤ ਹੁਣ!" {{gap}}ਤੇ ਇਹ ਕਹਿ ਉਹ ਸਤੈਪੀ ਨੂੰ ਨਿਕਲ ਗਿਆ। {{gap}}ਤੇ ਏਧਰ ਅਲਦਾਰ - ਕੋਸੇ ‘ਯੂਰਤੇ' ਅੰਦਰ ਆਇਆ ਤੇ ਸ਼ਿਗਾਏ —ਬੇ ਦੀ ਵਹੁਟੀ ਨੂੰ ਕਹਿਣ ਲਗਾ:<noinclude>{{rule}}</noinclude> 8dx5hp7c08i0bd9cwossqfjp7w4xs91 250 19130 179261 179208 2024-10-24T01:53:40Z Kaur.gurmel 192 179261 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Karamjit Singh Gathwala" /></noinclude>{{gap}}"ਹੱਛਾ, ਤੇ ਭਲੀਏ ਲੋਕੇ, ਬਿਜ਼ - ਬਲਦੂਕ ਨੂੰ ਤਿਆਰ ਕਰ ਦੇ, ਮੇਰੇ ਨਾਲ ਜਾ ਰਹੀ ਏ ਉਹ।" {{gap}}"ਦਮਾਗ ਖ਼ਰਾਬ ਹੋ ਗਿਆ ਈ?" ਗਾਏ - ਬੇ ਦੀ ਵਹੁਟੀ ਬੋਲ ਪਈ। "ਤੂੰ ਸੋਚਣੈ, ਸ਼ਿਗਾਏ - ਬੇ ਬਿ ਤੇਰੇ ਵਰਗੇ ਮੰਗਤੇ ਦੇ ਹਵਾਲੇ ਕਰ ਦੇਵੇਗਾ?" {{gap}}"ਉਹਨੇ ਮੈਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਈ ਹਵਾਲੇ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਏ। ਜੇ ਅਤਬਾਰ ਨਹੀਉਂ ਆਉਂਦਾ, ਤਾਂ ਆਪ ਉਹਦੇ ਤੋਂ ਪੁੱਛ ਲੈ।" {{gap}}ਸ਼ਿਗਾਏ - ਬੇ ਦੀ ਵਹੁਟੀ ਭੱਜੀ - ਭੱਜੀ 'ਯੁਰਤੇ' ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਗਈ ਤੇ ਉਹਨੇ ਆਪਣੇ ਖਾਵੰਦ ਨੂੰ ਆਵਾਜ਼ ਦਿੱਤੀ: {{gap}}"ਸ਼ਿਗਾਏ - ਬੇ ! ਸ਼ਿਗਾਏ - ਬੇ! ਸਚ ਏ, ਤੂੰ ਬਿਜ਼ ਅਲਦਾਰ - ਕੋਸੇ ਨੂੰ ਦੇਣ ਦਾ ਵਾਇਦਾ ਕੀਤੈ?" {{gap}}"ਸਚ ਏ, ਸਚ ਏ!' ਸ਼ਿਗਾਏ - ਬੇ ਨੇ ਜਵਾਬ ਵਿਚ ਆਵਾਜ਼ ਦਿਤੀ। ਉਹਨੂੰ ਮੇਰੀ ਬਿਜ਼ ਦੇ - ਦੇ ਤੇ ਘਰੋਂ ਨਿਕਲ ਜਾਣ ਦੇ ਸੂ!" {{gap}}ਤੇ ਇਹ ਲਫ਼ਜ਼ ਕਹਿ, ਸ਼ਿਗਾਏ -ਏ ਨੇ ਘੋੜੇ ਨੂੰ ਛਾਂਟਾ ਮਾਰਿਆ ਤੇ ਸਤੈਪੀ ਵਲ ਨੂੰ ਨਿਕਲ ਗਿਆ। ਸ਼ਿਗਾਏ - ਬੇ ਦੀ ਵਹੁਟੀ ਨੂੰ ਉਹਦੀ ਹੁਕਮ - ਅਦੂਲੀ ਦੀ ਹਿੰਮਤ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਉਹਨੇ ਆਪਣੀ ਧੀ ਨੂੰ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਤੇ ਉਹਨੂੰ ਯੁਰਤੇ' ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਲੈ ਆਈ। ਅਲਦਾਰ - ਕੋਸੇ ਨੇ ਕੁੜੀ ਨੂੰ ਘੋੜੇ ਉਤੇ ਬਿਠਾ ਲਿਆ, ਜਿਹਦੇ ਸਿਰ ਉਤੇ ਚਿੱਟਾ ਤਾਰਾ ਸੀ, ਤੇ ਸ਼ਿਗਾਏ -ਏ ਦੇ ਯਤੇ' ਨੂੰ ਦੂਰ ਪਿਛਾਂਹ ਛਡਦੇ, ਉਹ ਪਰਾਂ ਨਿਕਲ ਗਏ। {{gap}}ਜਦੋਂ ਉਹ ਘੋੜੇ ਚੜੇ ਇੱਕਠੇ ਜਾ ਰਹੇ ਸਨ, ਅਲਦਾਰ - ਕੋਸੇ ਨੇ ਕੁੜੀ ਨੂੰ ਆਖਿਆ: {{gap}}"ਤੂੰ ਚਗੇ ਲੋਕਾਂ 'ਚ ਰਹੇਂਗੀ ਤੇ ਆਪ ਵੀ ਚੰਗੀ ਹੋ ਜਾਵੇਗੀ। {{gap}}ਸ਼ਾਮੀਂ, ਸ਼ਿਗਾਏ - ਬੇ ਆਪਣੇ 'ਯੁਰਤੇ' ਨੂੰ ਪਰਤਿਆ। ਜਦੋਂ ਉਹਨੂੰ ਪਤਾ ਲਗਾ, ਉਹਦੇ ਪਿਛੋਂ ਕੀ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ, ਉਹ ਗੁੱਸੇ ਨਾਲ ਲਾਲ - ਪੀਲਾ ਹੋ ਗਿਆ, ਪਲਾਕੀ ਮਾਰ ਆਪਣੇ ਘੜੇ ਉਤੇ ਚੜ੍ਹ ਬੈਠਾ ਤੇ ਉਹਨਾ ਪਿਛੇ ਹੋ ਪਿਆ। ਉਹਨੇ ਸਾਰਾ ਸਉਪੀ ਗਾਹ ਮਾਰਿਆ, ਪਰ ਉਹਨੂੰ ਅਲਦਾਰ - ਕੱਸੇ ਕਿਤੋਂ ਨਾ ਲਭਾ ਤੇ ਉਹ ਖਾਲੀ ਹੱਥੀਂ ਮੁੜ ਆਇਆ।<noinclude></noinclude> 6gjolcqclslbmmajn1i0n53ez1qduag 179262 179261 2024-10-24T02:01:25Z Kaur.gurmel 192 /* ਗਲਤੀਆਂ ਲਾਈਆਂ */ 179262 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Kaur.gurmel" /></noinclude>{{gap}}"ਹੱਛਾ, ਤੇ ਭਲੀਏ ਲੋਕੇ, ਬਿਜ਼ - ਬਲਦੂਕ ਨੂੰ ਤਿਆਰ ਕਰ ਦੇ, ਮੇਰੇ ਨਾਲ ਜਾ ਰਹੀ ਏ ਉਹ।" {{gap}}"ਦਮਾਗ ਖ਼ਰਾਬ ਹੋ ਗਿਆ ਈ?" ਗਾਏ - ਬੇ ਦੀ ਵਹੁਟੀ ਬੋਲ ਪਈ। "ਤੂੰ ਸੋਚਣੈ, ਸ਼ਿਗਾਏ - ਬੇ ਬਿ ਤੇਰੇ ਵਰਗੇ ਮੰਗਤੇ ਦੇ ਹਵਾਲੇ ਕਰ ਦੇਵੇਗਾ?" {{gap}}"ਉਹਨੇ ਮੈਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਈ ਹਵਾਲੇ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਏ। ਜੇ ਅਤਬਾਰ ਨਹੀਉਂ ਆਉਂਦਾ, ਤਾਂ ਆਪ ਉਹਦੇ ਤੋਂ ਪੁੱਛ ਲੈ।" {{gap}}ਸ਼ਿਗਾਏ - ਬੇ ਦੀ ਵਹੁਟੀ ਭੱਜੀ - ਭੱਜੀ 'ਯੁਰਤੇ' ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਗਈ ਤੇ ਉਹਨੇ ਆਪਣੇ ਖਾਵੰਦ ਨੂੰ ਆਵਾਜ਼ ਦਿੱਤੀ: {{gap}}"ਸ਼ਿਗਾਏ - ਬੇ ! ਸ਼ਿਗਾਏ - ਬੇ! ਸਚ ਏ, ਤੂੰ ਬਿਜ਼ ਅਲਦਾਰ - ਕੋਸੇ ਨੂੰ ਦੇਣ ਦਾ ਵਾਇਦਾ ਕੀਤੈ?" {{gap}}"ਸਚ ਏ, ਸਚ ਏ!' ਸ਼ਿਗਾਏ - ਬੇ ਨੇ ਜਵਾਬ ਵਿਚ ਆਵਾਜ਼ ਦਿਤੀ। ਉਹਨੂੰ ਮੇਰੀ ਬਿਜ਼ ਦੇ - ਦੇ ਤੇ ਘਰੋਂ ਨਿਕਲ ਜਾਣ ਦੇ ਸੂ!" {{gap}}ਤੇ ਇਹ ਲਫ਼ਜ਼ ਕਹਿ, ਸ਼ਿਗਾਏ -ਏ ਨੇ ਘੋੜੇ ਨੂੰ ਛਾਂਟਾ ਮਾਰਿਆ ਤੇ ਸਤੈਪੀ ਵਲ ਨੂੰ ਨਿਕਲ ਗਿਆ। ਸ਼ਿਗਾਏ - ਬੇ ਦੀ ਵਹੁਟੀ ਨੂੰ ਉਹਦੀ ਹੁਕਮ - ਅਦੂਲੀ ਦੀ ਹਿੰਮਤ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਉਹਨੇ ਆਪਣੀ ਧੀ ਨੂੰ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਤੇ ਉਹਨੂੰ ਯੁਰਤੇ' ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਲੈ ਆਈ। ਅਲਦਾਰ - ਕੋਸੇ ਨੇ ਕੁੜੀ ਨੂੰ ਘੋੜੇ ਉਤੇ ਬਿਠਾ ਲਿਆ, ਜਿਹਦੇ ਸਿਰ ਉਤੇ ਚਿੱਟਾ ਤਾਰਾ ਸੀ, ਤੇ ਸ਼ਿਗਾਏ -ਬੇ ਦੇ 'ਯੁਰਤੇ' ਨੂੰ ਦੂਰ ਪਿਛਾਂਹ ਛਡਦੇ, ਉਹ ਪਰਾਂ ਨਿਕਲ ਗਏ। {{gap}}ਜਦੋਂ ਉਹ ਘੋੜੇ ਚੜੇ ਇੱਕਠੇ ਜਾ ਰਹੇ ਸਨ, ਅਲਦਾਰ - ਕੋਸੇ ਨੇ ਕੁੜੀ ਨੂੰ ਆਖਿਆ: {{gap}}"ਤੂੰ ਚੰਗੇ ਲੋਕਾਂ 'ਚ ਰਹੇਂਗੀ ਤੇ ਆਪ ਵੀ ਚੰਗੀ ਹੋ ਜਾਵੇਗੀ। {{gap}}ਸ਼ਾਮੀਂ, ਸ਼ਿਗਾਏ - ਬੇ ਆਪਣੇ 'ਯੁਰਤੇ' ਨੂੰ ਪਰਤਿਆ। ਜਦੋਂ ਉਹਨੂੰ ਪਤਾ ਲਗਾ, ਉਹਦੇ ਪਿਛੋਂ ਕੀ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ, ਉਹ ਗੁੱਸੇ ਨਾਲ ਲਾਲ - ਪੀਲਾ ਹੋ ਗਿਆ, ਪਲਾਕੀ ਮਾਰ ਆਪਣੇ ਘੋੜੇ ਉਤੇ ਚੜ੍ਹ ਬੈਠਾ ਤੇ ਉਹਨਾ ਪਿਛੇ ਹੋ ਪਿਆ। ਉਹਨੇ ਸਾਰਾ ਸਤੈਪੀ ਗਾਹ ਮਾਰਿਆ, ਪਰ ਉਹਨੂੰ ਅਲਦਾਰ - ਕੱਸੇ ਕਿਤੋਂ ਨਾ ਲਭਾ ਤੇ ਉਹ ਖਾਲੀ ਹੱਥੀਂ ਮੁੜ ਆਇਆ।<noinclude></noinclude> e8g9mknpf38pphsezzavoi4redfcn8p 250 19134 179235 50089 2024-10-23T14:24:35Z Kaur.gurmel 192 179235 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Karamjit Singh Gathwala" /></noinclude>{{left|{{larger|ਬੋਰੋਲਦੋਈ-ਮੇਰਗੇਨ ਤੇ ਉਹਦਾ ਬਹਾਦਰ ਪੁੱਤਰ}}}} {{left|ਅਲਤਾਈ ਪਰੀ - ਕਹਾਣੀ}} {{Css image crop |Image = ਮਾਣਕ_ਪਰਬਤ.pdf |Page = 236 |bSize = 464 |cWidth = 459 |cHeight = 192 |oTop = 77 |oLeft = -10 |Location = center |Description = }} {{gap}}ਪਹਿਲੀਆਂ ਵਿਚ, ਬੀਤ ਗਏ ਸਮੇਂ, ਨੀਲੇ ਅਲਤਾਈ ਪਹਾੜਾਂ ਵਿਚ ਅਲਮੀਸ ਨਾਂ ਦਾ ਇਕ ਆਦਮ-ਖੋਰ ਦਿਓ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ। {{gap}}ਅਲਮੀਸ ਦੀਆਂ ਲੰਮੀਆਂ ਕਾਲੀਆਂ ਮੁੱਛਾਂ ਸਨ, ਜਿਹੜੀਆਂ ਉਹ, ਲਗਾਮਾਂ ਵਾਂਗ, ਮੋਢਿਆਂ ਉਤੇ ਸੁੱਟੀ ਰਖਦਾ ਸੀ। ਉਹਦੀ ਦਾੜ੍ਹੀ ਉਹਦੇ ਗੋਡਿਆਂ ਤਕ ਪਹੁੰਚਦੀ ਸੀ। ਅੱਖਾਂ ਉਹਦੀਆਂ ਲਾਲ ਦੰਦ ਉਹਦੇ ਲੰਮੇ ਤੇ ਤੇਜ਼ ਸਨ। ਉਂਗਲਾਂ ਉਤੇ ਨਹੁੰਆਂ ਦੀ ਥਾਂ ਉਹਦੇ ਤੇਜ਼ - ਤੇਜ਼ ਪੰਜੇ ਸਨ। ਤੇ ਉਹਦਾ ਸਾਰਾ ਪਿੰਡਾ ਮੋਟੇ – ਮੋਟੇ ਵਾਲਾਂ ਨਾਲ ਕਜਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ। {{gap}}ਅਲਮੀਸ ਤੰਦ, ਖੂੰਖਾਰ ਤੇ ਬੇ-ਤਰਸ ਸੀ। ਉਹ ਜੰਗਲ ਵਿਚ ਸ਼ਿਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਤੇ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿਚ ਜ਼ਨਾਨੀਆਂ ਨੂੰ ਆ ਪੈਂਦਾ, ਤੇ ਨਾ ਉਹ ਬੁਢਿਆਂ ਨੂੰ ਛਡਦਾ, ਨਾ ਛੋਟੇ - ਛੋਟੇ ਬਚਿਆਂ ਨੂੰ। ਉਹ ਕਾਬੂ – ਆਇਆਂ ਉਤੇ ਝਪਟ ਪੈਂਦਾ ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਖਾ ਜਾਂਦਾ। {{gap}}ਅਲਮੀਸ ਏਨਾ ਜ਼ੋਰਾਵਰ ਤੇ ਖਚਰਾ ਸੀ ਕਿ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਵੀ ਉਹਦੇ ਨਾਲ ਲੜਨ ਦੀ ਹਿੰਮਤ ਨਹੀਂ ਸੀ ਪੈਂਦੀ। ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਅਲਮੀਸ ਦਿਸਦਾ, ਲੋਕੀ ਭਜ ਨਿਕਲਦੇ ਤੇ ਲੁੱਕਣ ਦਾ ਜਤਨ ਕਰਦੇ। ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਕੁਝ ਕਰਨਾ ਮੁਝਦਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸੀ। {{gap}}"ਅਲਮੀਸ ਸਾਡੇ ਨਾਲੋਂ ਤਗੜਾ ਤੇ ਹੁਸ਼ਿਆਰ ਏ " ਉਹ ਕਹਿੰਦੇ। “ਉਹਨੂੰ ਕੋਈ ਵੀ ਹਰਾ ਨਹੀਂ ਸਕਦਾ। । ਉਹਨੂੰ ਕੋਈ ਭੁਚਲਾ ਨਹੀਂ ਸਕਦਾ। ਸਾਨੂੰ ਜਰਨ ਤੇ ਦੜ ਵੱਟੀ ਰੱਖਣ ਦੀ ਜਾਚ ਸਿਖਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਏ। ਤੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉਹ ਜਰਦੇ ਰਹੇ ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੜ ਵੱਟੀ ਰੱਖੀ। {{gap}}ਕਿਸੇ ਇਕ ਪਿੰਡ ਵਿਚ ਬੋਰੋਲਦੋਈ – ਮੇਰਗੇਨ ਨਾਂ ਦਾ ਇਕ ਸ਼ਿਕਾਰੀ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ। ਉਹ ਤਗੜਾ ਉਹ ਬਹਾਦਰ ਸੀ ਤੇ ਉਹ ਹੁਸ਼ਿਆਰ ਸੀ। ਕੁਝ ਲੋਕ ਸ਼ਿਕਾਰ ਖੇਡਣ ਜਾਂਦੇ ਨੇ ਤੇ ਖਾਲੀ ਹਥ ਮੁੜ ਆਂਦੇ ਨੇ<noinclude>{{center|੨੨੪}}</noinclude> lhk2a691kpl8no8veq2sx78bsbw826e 179263 179235 2024-10-24T02:10:21Z Kaur.gurmel 192 179263 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Karamjit Singh Gathwala" /></noinclude>{{left|{{larger|ਬੋਰੋਲਦੋਈ-ਮੇਰਗੇਨ ਤੇ ਉਹਦਾ ਬਹਾਦਰ ਪੁੱਤਰ}}}} {{left|ਅਲਤਾਈ ਪਰੀ - ਕਹਾਣੀ}} {{Css image crop |Image = ਮਾਣਕ_ਪਰਬਤ.pdf |Page = 236 |bSize = 464 |cWidth = 459 |cHeight = 192 |oTop = 77 |oLeft = -10 |Location = center |Description = }} {{gap}}ਪਹਿਲੀਆਂ ਵਿਚ, ਬੀਤ ਗਏ ਸਮੇਂ, ਨੀਲੇ ਅਲਤਾਈ ਪਹਾੜਾਂ ਵਿਚ ਅਲਮੀਸ ਨਾਂ ਦਾ ਇਕ ਆਦਮ-ਖੋਰ ਦਿਓ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ। {{gap}}ਅਲਮੀਸ ਦੀਆਂ ਲੰਮੀਆਂ ਕਾਲੀਆਂ ਮੁੱਛਾਂ ਸਨ, ਜਿਹੜੀਆਂ ਉਹ, ਲਗਾਮਾਂ ਵਾਂਗ, ਮੋਢਿਆਂ ਉਤੇ ਸੁੱਟੀ ਰਖਦਾ ਸੀ। ਉਹਦੀ ਦਾੜ੍ਹੀ ਉਹਦੇ ਗੋਡਿਆਂ ਤਕ ਪਹੁੰਚਦੀ ਸੀ। ਅੱਖਾਂ ਉਹਦੀਆਂ ਲਾਲ ਦੰਦ ਉਹਦੇ ਲੰਮੇ ਤੇ ਤੇਜ਼ ਸਨ। ਉਂਗਲਾਂ ਉਤੇ ਨਹੁੰਆਂ ਦੀ ਥਾਂ ਉਹਦੇ ਤੇਜ਼ - ਤੇਜ਼ ਪੰਜੇ ਸਨ। ਤੇ ਉਹਦਾ ਸਾਰਾ ਪਿੰਡਾ ਮੋਟੇ – ਮੋਟੇ ਵਾਲਾਂ ਨਾਲ ਕਜਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ। {{gap}}ਅਲਮੀਸ ਤੰਦ, ਖੂੰਖਾਰ ਤੇ ਬੇ-ਤਰਸ ਸੀ। ਉਹ ਜੰਗਲ ਵਿਚ ਸ਼ਿਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਤੇ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿਚ ਜ਼ਨਾਨੀਆਂ ਨੂੰ ਆ ਪੈਂਦਾ, ਤੇ ਨਾ ਉਹ ਬੁਢਿਆਂ ਨੂੰ ਛਡਦਾ, ਨਾ ਛੋਟੇ - ਛੋਟੇ ਬਚਿਆਂ ਨੂੰ। ਉਹ ਕਾਬੂ – ਆਇਆਂ ਉਤੇ ਝਪਟ ਪੈਂਦਾ ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਖਾ ਜਾਂਦਾ। {{gap}}ਅਲਮੀਸ ਏਨਾ ਜ਼ੋਰਾਵਰ ਤੇ ਖਚਰਾ ਸੀ ਕਿ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਵੀ ਉਹਦੇ ਨਾਲ ਲੜਨ ਦੀ ਹਿੰਮਤ ਨਹੀਂ ਸੀ ਪੈਂਦੀ। ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਅਲਮੀਸ ਦਿਸਦਾ, ਲੋਕੀ ਭਜ ਨਿਕਲਦੇ ਤੇ ਲੁੱਕਣ ਦਾ ਜਤਨ ਕਰਦੇ। ਉਹਨਾਂ ਹੋਰ ਨੂੰ ਕੁਝ ਕਰਨਾ ਸੁੰਝਦਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸੀ। {{gap}}"ਅਲਮੀਸ ਸਾਡੇ ਨਾਲੋਂ ਤਗੜਾ ਤੇ ਹੁਸ਼ਿਆਰ ਏ " ਉਹ ਕਹਿੰਦੇ। “ਉਹਨੂੰ ਕੋਈ ਵੀ ਹਰਾ ਨਹੀਂ ਸਕਦਾ। । ਉਹਨੂੰ ਕੋਈ ਭੁਚਲਾ ਨਹੀਂ ਸਕਦਾ। ਸਾਨੂੰ ਜਰਨ ਤੇ ਦੜ ਵੱਟੀ ਰੱਖਣ ਦੀ ਜਾਚ ਸਿਖਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਏ। ਤੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉਹ ਜਰਦੇ ਰਹੇ ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੜ ਵੱਟੀ ਰੱਖੀ। {{gap}}ਕਿਸੇ ਇਕ ਪਿੰਡ ਵਿਚ ਬੋਰੋਲਦੋਈ – ਮੇਰਗੇਨ ਨਾਂ ਦਾ ਇਕ ਸ਼ਿਕਾਰੀ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ। ਉਹ ਤਗੜਾ ਉਹ ਬਹਾਦਰ ਸੀ ਤੇ ਉਹ ਹੁਸ਼ਿਆਰ ਸੀ। ਕੁਝ ਲੋਕ ਸ਼ਿਕਾਰ ਖੇਡਣ ਜਾਂਦੇ ਨੇ ਤੇ ਖਾਲੀ ਹਥ ਮੁੜ ਆਂਦੇ ਨੇ<noinclude>{{center|੨੨੪}}</noinclude> gijlcob29hki3oa0f6ynufdqqtmfjb8 179264 179263 2024-10-24T02:12:20Z Kaur.gurmel 192 /* ਗਲਤੀਆਂ ਲਾਈਆਂ */ 179264 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Kaur.gurmel" /></noinclude>{{left|{{larger|ਬੋਰੋਲਦੋਈ-ਮੇਰਗੇਨ ਤੇ ਉਹਦਾ ਬਹਾਦਰ ਪੁੱਤਰ}}}} {{left|ਅਲਤਾਈ ਪਰੀ - ਕਹਾਣੀ}} {{Css image crop |Image = ਮਾਣਕ_ਪਰਬਤ.pdf |Page = 236 |bSize = 464 |cWidth = 459 |cHeight = 192 |oTop = 77 |oLeft = -10 |Location = center |Description = }} {{gap}}ਪਹਿਲੀਆਂ ਵਿਚ, ਬੀਤ ਗਏ ਸਮੇਂ, ਨੀਲੇ ਅਲਤਾਈ ਪਹਾੜਾਂ ਵਿਚ ਅਲਮੀਸ ਨਾਂ ਦਾ ਇਕ ਆਦਮ-ਖੋਰ ਦਿਓ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ। {{gap}}ਅਲਮੀਸ ਦੀਆਂ ਲੰਮੀਆਂ ਕਾਲੀਆਂ ਮੁੱਛਾਂ ਸਨ, ਜਿਹੜੀਆਂ ਉਹ, ਲਗਾਮਾਂ ਵਾਂਗ, ਮੋਢਿਆਂ ਉਤੇ ਸੁੱਟੀ ਰਖਦਾ ਸੀ। ਉਹਦੀ ਦਾੜ੍ਹੀ ਉਹਦੇ ਗੋਡਿਆਂ ਤਕ ਪਹੁੰਚਦੀ ਸੀ। ਅੱਖਾਂ ਉਹਦੀਆਂ ਲਾਲ ਦੰਦ ਉਹਦੇ ਲੰਮੇ ਤੇ ਤੇਜ਼ ਸਨ। ਉਂਗਲਾਂ ਉਤੇ ਨਹੁੰਆਂ ਦੀ ਥਾਂ ਉਹਦੇ ਤੇਜ਼ - ਤੇਜ਼ ਪੰਜੇ ਸਨ। ਤੇ ਉਹਦਾ ਸਾਰਾ ਪਿੰਡਾ ਮੋਟੇ – ਮੋਟੇ ਵਾਲਾਂ ਨਾਲ ਕਜਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ। {{gap}}ਅਲਮੀਸ ਤੰਦ, ਖੂੰਖਾਰ ਤੇ ਬੇ-ਤਰਸ ਸੀ। ਉਹ ਜੰਗਲ ਵਿਚ ਸ਼ਿਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਤੇ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿਚ ਜ਼ਨਾਨੀਆਂ ਨੂੰ ਆ ਪੈਂਦਾ, ਤੇ ਨਾ ਉਹ ਬੁਢਿਆਂ ਨੂੰ ਛਡਦਾ, ਨਾ ਛੋਟੇ - ਛੋਟੇ ਬਚਿਆਂ ਨੂੰ। ਉਹ ਕਾਬੂ – ਆਇਆਂ ਉਤੇ ਝਪਟ ਪੈਂਦਾ ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਖਾ ਜਾਂਦਾ। {{gap}}ਅਲਮੀਸ ਏਨਾ ਜ਼ੋਰਾਵਰ ਤੇ ਖਚਰਾ ਸੀ ਕਿ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਵੀ ਉਹਦੇ ਨਾਲ ਲੜਨ ਦੀ ਹਿੰਮਤ ਨਹੀਂ ਸੀ ਪੈਂਦੀ। ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਅਲਮੀਸ ਦਿਸਦਾ, ਲੋਕੀ ਭਜ ਨਿਕਲਦੇ ਤੇ ਲੁੱਕਣ ਦਾ ਜਤਨ ਕਰਦੇ। ਉਹਨਾਂ ਹੋਰ ਨੂੰ ਕੁਝ ਕਰਨਾ ਸੁੰਝਦਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸੀ। {{gap}}"ਅਲਮੀਸ ਸਾਡੇ ਨਾਲੋਂ ਤਗੜਾ ਤੇ ਹੁਸ਼ਿਆਰ ਏ " ਉਹ ਕਹਿੰਦੇ। “ਉਹਨੂੰ ਕੋਈ ਵੀ ਹਰਾ ਨਹੀਂ ਸਕਦਾ। । ਉਹਨੂੰ ਕੋਈ ਭੁਚਲਾ ਨਹੀਂ ਸਕਦਾ। ਸਾਨੂੰ ਜਰਨ ਤੇ ਦੜ ਵੱਟੀ ਰੱਖਣ ਦੀ ਜਾਚ ਸਿਖਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਏ। {{gap}}ਤੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉਹ ਜਰਦੇ ਰਹੇ ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੜ ਵੱਟੀ ਰੱਖੀ। {{gap}}ਕਿਸੇ ਇਕ ਪਿੰਡ ਵਿਚ ਬੋਰੋਲਦੋਈ – ਮੇਰਗੇਨ ਨਾਂ ਦਾ ਇਕ ਸ਼ਿਕਾਰੀ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ। ਉਹ ਤਗੜਾ ਸੀ, ਉਹ ਬਹਾਦਰ ਸੀ ਤੇ ਉਹ ਹੁਸ਼ਿਆਰ ਸੀ। ਕੁਝ ਲੋਕ ਸ਼ਿਕਾਰ ਖੇਡਣ ਜਾਂਦੇ ਨੇ ਤੇ ਖਾਲੀ ਹਥ ਮੁੜ ਆਂਦੇ ਨੇ।<noinclude>{{center|੨੨੪}}</noinclude> nwpd0hgvlvq8fdb375gyqtixd4r1jwl 179282 179264 2024-10-24T09:42:40Z Kaur.gurmel 192 179282 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Kaur.gurmel" /></noinclude>{{left|{{larger|ਬੋਰੋਲਦੋਈ-ਮੇਰਗੇਨ ਤੇ ਉਹਦਾ ਬਹਾਦਰ ਪੁੱਤਰ}}}} {{left|ਅਲਤਾਈ ਪਰੀ - ਕਹਾਣੀ}} {{Css image crop |Image = ਮਾਣਕ_ਪਰਬਤ.pdf |Page = 236 |bSize = 464 |cWidth = 459 |cHeight = 192 |oTop = 77 |oLeft = -10 |Location = center |Description = }} {{gap}}ਪਹਿਲੀਆਂ ਵਿਚ, ਬੀਤ ਗਏ ਸਮੇਂ, ਨੀਲੇ ਅਲਤਾਈ ਪਹਾੜਾਂ ਵਿਚ ਅਲਮੀਸ ਨਾਂ ਦਾ ਇਕ ਆਦਮ-ਖੋਰ ਦਿਓ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ। {{gap}}ਅਲਮੀਸ ਦੀਆਂ ਲੰਮੀਆਂ ਕਾਲੀਆਂ ਮੁੱਛਾਂ ਸਨ, ਜਿਹੜੀਆਂ ਉਹ, ਲਗਾਮਾਂ ਵਾਂਗ, ਮੋਢਿਆਂ ਉਤੇ ਸੁੱਟੀ ਰਖਦਾ ਸੀ। ਉਹਦੀ ਦਾੜ੍ਹੀ ਉਹਦੇ ਗੋਡਿਆਂ ਤਕ ਪਹੁੰਚਦੀ ਸੀ। ਅੱਖਾਂ ਉਹਦੀਆਂ ਲਾਲ ਦੰਦ ਉਹਦੇ ਲੰਮੇ ਤੇ ਤੇਜ਼ ਸਨ। ਉਂਗਲਾਂ ਉਤੇ ਨਹੁੰਆਂ ਦੀ ਥਾਂ ਉਹਦੇ ਤੇਜ਼ - ਤੇਜ਼ ਪੰਜੇ ਸਨ। ਤੇ ਉਹਦਾ ਸਾਰਾ ਪਿੰਡਾ ਮੋਟੇ – ਮੋਟੇ ਵਾਲਾਂ ਨਾਲ ਕਜਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ। {{gap}}ਅਲਮੀਸ ਤੰਦ, ਖੂੰਖਾਰ ਤੇ ਬੇ-ਤਰਸ ਸੀ। ਉਹ ਜੰਗਲ ਵਿਚ ਸ਼ਿਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਤੇ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿਚ ਜ਼ਨਾਨੀਆਂ ਨੂੰ ਆ ਪੈਂਦਾ, ਤੇ ਨਾ ਉਹ ਬੁਢਿਆਂ ਨੂੰ ਛਡਦਾ, ਨਾ ਛੋਟੇ - ਛੋਟੇ ਬਚਿਆਂ ਨੂੰ। ਉਹ ਕਾਬੂ – ਆਇਆਂ ਉਤੇ ਝਪਟ ਪੈਂਦਾ ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਖਾ ਜਾਂਦਾ। {{gap}}ਅਲਮੀਸ ਏਨਾ ਜ਼ੋਰਾਵਰ ਤੇ ਖਚਰਾ ਸੀ ਕਿ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਵੀ ਉਹਦੇ ਨਾਲ ਲੜਨ ਦੀ ਹਿੰਮਤ ਨਹੀਂ ਸੀ ਪੈਂਦੀ। ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਅਲਮੀਸ ਦਿਸਦਾ, ਲੋਕੀ ਭਜ ਨਿਕਲਦੇ ਤੇ ਲੁੱਕਣ ਦਾ ਜਤਨ ਕਰਦੇ। ਉਹਨਾਂ ਹੋਰ ਨੂੰ ਕੁਝ ਕਰਨਾ ਸੁਝਦਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸੀ। {{gap}}"ਅਲਮੀਸ ਸਾਡੇ ਨਾਲੋਂ ਤਗੜਾ ਤੇ ਹੁਸ਼ਿਆਰ ਏ," ਉਹ ਕਹਿੰਦੇ। “ਉਹਨੂੰ ਕੋਈ ਵੀ ਹਰਾ ਨਹੀਂ ਸਕਦਾ। । ਉਹਨੂੰ ਕੋਈ ਭੁਚਲਾ ਨਹੀਂ ਸਕਦਾ। ਸਾਨੂੰ ਜਰਨ ਤੇ ਦੜ ਵੱਟੀ ਰੱਖਣ ਦੀ ਜਾਚ ਸਿਖਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਏ।" {{gap}}ਤੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉਹ ਜਰਦੇ ਰਹੇ ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੜ ਵੱਟੀ ਰੱਖੀ। {{gap}}ਕਿਸੇ ਇਕ ਪਿੰਡ ਵਿਚ ਬੋਰੋਲਦੋਈ – ਮੇਰਗੇਨ ਨਾਂ ਦਾ ਇਕ ਸ਼ਿਕਾਰੀ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ। ਉਹ ਤਗੜਾ ਸੀ, ਉਹ ਬਹਾਦਰ ਸੀ ਤੇ ਉਹ ਹੁਸ਼ਿਆਰ ਸੀ। ਕੁਝ ਲੋਕ ਸ਼ਿਕਾਰ ਖੇਡਣ ਜਾਂਦੇ ਨੇ ਤੇ ਖਾਲੀ ਹਥ ਮੁੜ ਆਂਦੇ ਨੇ।<noinclude>{{center|੨੨੪}}</noinclude> fbsk0kr9mjyld5rbgu0qclx8cz5p5qq 250 19141 179236 50096 2024-10-23T14:54:29Z Kaur.gurmel 192 179236 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Karamjit Singh Gathwala" /></noinclude>ਪਰ ਬੋਰੋਲਢੋਈ — ਮੋਰਗੇਨ ਖਾਲੀ ਹਥ ਨਹੀਂ ਸੀ ਮੁੜਦਾ। ਉਹ ਹਮੇਸ਼ਾ ਹੀ ਭਰੇ ਬੁਗਚੇ ਨਾਲ ਮੁੜਦਾ: ਉਹ ਲੂੰਮੜੀਆਂ ਤੇ ਸੇਬਲਾਂ ਤੇ ਅਰਮੀਨਾਂ ਤੇ ਗਾਲ੍ਹੜ ਲਿਅਉਂਦਾ। ਉਹਨੇ ਸਾਰੇ ਹੀ ਜੰਗਲ ਤੇ ਸਾਰੇ ਹੀ ਪਹਾੜ ਗਾਹੇ ਹੋਏ ਸਨ। ਕਿਸੇ ਜਾਨਵਰ ਨੇ ਉਹਨੂੰ ਕਦੀ ਛੁਹਿਆ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਉਹਨੂੰ ਕਦੀ ਕੋਈ ਸਟ - ਫੇਟ ਨਹੀਂ ਸੀ ਲਗੀ, ਉਹਦਾ ਦਮਾਗ਼ ਤੇਜ਼ ਸੀ, ਨਜ਼ਰ ਤਿੱਖੀ ਸੀ ਤੇ ਬਾਂਹ ਉਹਦੀ ਵਿਚ ਜ਼ੋਰ ਸੀ। {{gap}}ਇਕ ਦਿਨ ਅਲਮੀਸ ਪਹਾੜਾਂ ਤੋਂ ਬੋਰੋਲਦਾਈ — ਮੋਰਗੇਨ ਦੇ ਪਿੰਡ ਆ ਗਿਆ। ਸਹਿਮੇ ਲੋਕ ਏਧਰ - ਓਧਰ ਭੱਜਣ ਲਗੇ, ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਪਤਾ ਨਾ ਲਗੇ, ਉਹ ਲੁੱਕਣ ਕਿਥੇ। ਤੇ ਅਲਮੀਸ ਨੇ ਇਕ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਫੜ ਲਿਆ ਤੇ ਵਾਪਸ ਪਹਾੜਾਂ ਨੂੰ ਚਲਾ ਗਿਆ। {{gap}}ਜਦੋਂ ਅਜੇ ਉਹ ਨੇੜੇ ਸੀ, ਪਿੰਡ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ, ਖੁਸਰ - ਸਰ ਕਰਨ ਤੋਂ ਸਿਵਾ, ਬੋਲਣ ਦੀ ਹਿੰਮਤ ਹੀ ਨਾ ਪਈ। ਪਰ ਜਦੋਂ ਉਹ ਚਲਾ ਗਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਉਹ ਉੱਚੀ — ਉਚੀ ਗੱਲਾਂ ਕਰਨ ਤੇ ਰੋਣ ਲਗ ਪਏ। {{gap}}ਦ"ਿਓ ਅਗੋਂ ਕਿਹਾ ਬੱਚਾ ਲੈ ਜਾਵੇਗਾ? ਸਿਸਕੀਆਂ ਭਰਦਿਆਂ ਮਾਵਾਂ ਕੂਕੀਆਂ, ਤੇ ਬੱਚੇ ਰੀਂ - ਰੀਂ ਕਰਦੇ ਤੇ ਆਦਮੀ ਮੱਥਾ ਵਟਦੇ ਤੇ ਚੁਪ ਰਹਿੰਦੇ। {{gap}}ਫੇਰ ਬਰੌਲਦਾਈ — ਮੋਰਗੇਨ ਬੋਲਿਆ ਤੇ ਕਹਿਣ ਲਗਾ: {{gap}}"ਅਥਰੂ ਵਹਾਣਾ ਤੇ ਲੁੱਕਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਨਾ ਬੇ-ਫ਼ਾਇਦਾ ਦੇ। ਸਾਨੂੰ ਅਲਮੀਸ ਨੂੰ ਖ਼ਤਮ ਕਰਨਾ ਪਵੇਗਾ, ਤਾਂ ਈ ਅਸੀਂ ਸਹਿਮ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਰਹਿ ਸਕਾਂਗੇ।” {{gap}}ਤੇ ਆਦਮੀਆਂ ਨੇ ਜਵਾਬ ਦਿਤਾ: {{gap}}"ਅਸੀਂ ਅਲਮੀਸ ਨੂੰ ਹਰਾ ਤੇ ਉਸ ਤੋਂ ਆਪਣੀ ਖਲਾਸੀ ਕਰਾ ਕਿਵੇਂ ਸਕਦੇ ਹਾਂ? ਅਸੀਂ ਪੰਛੀ ਨਹੀਂ, ਕਿ ਉਪਰ ਅਸਮਾਨ 'ਚ ਉਡ ਜਾਈਏ, ਨਾ ਅਸੀਂ ਮੱਛੀਆਂ ਹਾਂ ਕਿ ਪਾਣੀ 'ਚ ਲੁਕ ਜਾਈਏ। ਸਾਡਾ ਲਾਹਣਤੀ ਦਿਓ ਦੇ ਪੰਜਿਆਂ ਤੇ ਦੰਦਾਂ ਨਾਲ ਮਰ ਮੁਕ ਜਾਣਾ ਲਿਖਿਆ ਹੋਇਐ।” {{gap}}ਬਰੋਲਦੋਈ — ਮੋਰਗੇਨ ਡਾਢਾ ਉਦਾਸ ਤੇ ਜੀ - ਭਿਆਣਾ ਹੋ ਗਿਆ। ਉਹਨੇ ਆਪਣੇ ਪੁੱਤਰ ਵਲ ਤਕਿਆ ਤੇ ਦਿਲ ਵਿਚ ਕਹਿਣ ਲਗਾ: {{gap}}"ਮੇਰਾ ਪੁੱਤਰ ਦੁਨੀਆਂ 'ਚ ਇਸ ਕਰਕੇ ਨਹੀਂ ਆਇਆ ਕਿ ਅਲਮੀਸ ਆਪਣੇ ਤੇਜ਼ ਦੰਦਾਂ ਨਾਲ ਉਹਦੀਆਂ ਬੋਟੀਆਂ ਕਰ ਛੱਡੋ। ਤੇ ਨਾ ਈ ਬਾਕੀ ਦੇ ਹੋਰ ਸਾਰੇ ਬੱਚੇ ਇਸ ਲਈ ਜੰਮੇ ਨੇ। ਨਹਿਸ਼ ਆਦਮ ਖੋਰ ਅਲਮੀਸ ਵਾਲਾ ਕੰਮ ਮੁਕਾਣਾ ਤੇ ਮਾਵਾਂ ਦਾ ਦੁਖ ਦੂਰ ਕਰਨਾ ਪਵੇਗਾ।” ਪਰ ਇਹ ਕੀਤਾ ਕਿਵੇਂ ਜਾਵੇ? {{gap}}ਅਲਮੀਸ ਨੂੰ ਲੜਾਈ ਲਈ ਵੰਗਾਰਨ ਦਾ ਸਵਾਲ ਨਹੀਂ ਸੀ ਉਠਦਾ: ਅਲਮੀਸ ਏਨਾ ਤਕੜਾ ਸੀ ਕਿ ਬੰਦੇ ਦੀ ਤਾਂ ਗਲ ਹੀ ਛੱਡੋ, ਉਹ ਉਹਨਾਂ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰ ਸਕਦਾ ਸੀ। ਨਾਲੇ, ਪਿੰਡ ਵਾਲਿਆਂ ਉਹਦੇ ਨਾਲ ਲੜਨ ਉਤੇ ਰਾਜ਼ੀ ਨਹੀਂ ਸੀ ਹੋਣਾ। ਅਲਮੀਸ ਨੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਤਰਾਹਿਆ ਤੇ ਦਬਾਇਆ ਹੋਇਆ ਉਹਨੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਹੌਸਲੇ ਤੇ ਜਿਗਰੇ ਤੋਂ ਵਾਰ੍ਹਾ ਕੀਤਾ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਅਲਮੀਸ ਨੂੰ ਭੁਚਲਾਇਆ ਵੀ ਨਹੀਂ ਜਾ ਸਕਦਾ: ਉਹ ਖਤਰੇ ਤੋਂ ਹਮੇਸ਼ਾ ਹੀ ਖ਼ਬਰਦਾਰ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ, ਤੇ ਹਮੇਸ਼ਾ ਹੀ ਸਭੋ ਕੁਝ ਬੂਝ ਲੈਂਦਾ ਸੀ। {{gap}}ਬਰੋਲਦੋਈ — ਮੇਰਗੇਨ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਅਲਮੀਸ ਤੋਂ ਖਲਾਸੀ ਕਰਾਣ ਦੀਆਂ ਸੋਚਾਂ ਸੋਚਦਾ ਇਕ ਪਲ ਵੀ ਜਨ ਨਾਲ ਨਾ ਬੈਠਾ। ਉਹ ਸੋਚਦਾ ਗਿਆ, ਸੋਚਦਾ ਗਿਆ, ਉਹ ਬੜਾ ਚਿਰ, ਬੜਾ ਹੀ ਚਿਰ, ਸੋਚਦਾ ਰਿਹਾ ਅਖ਼ੀਰ ਉਹਨੂੰ ਕੁਝ ਪਿਆ, ਉਹਨੇ ਕੀ ਕਰਨਾ ਸੀ।<noinclude>{{center|੨੨੫}}</noinclude> jydl33uuepz181dw1gr0pg9qfnqw03v 179283 179236 2024-10-24T09:47:24Z Kaur.gurmel 192 179283 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Karamjit Singh Gathwala" /></noinclude>ਪਰ ਬੋਰੋਲਢੋਈ — ਮੋਰਗੇਨ ਖਾਲੀ ਹਥ ਨਹੀਂ ਸੀ ਮੁੜਦਾ। ਉਹ ਹਮੇਸ਼ਾ ਹੀ ਭਰੇ ਬੁਗਚੇ ਨਾਲ ਮੁੜਦਾ: ਉਹ ਲੂੰਮੜੀਆਂ ਤੇ ਸੇਬਲਾਂ ਤੇ ਅਰਮੀਨਾਂ ਤੇ ਗਾਲ੍ਹੜ ਲਿਅਉਂਦਾ। ਉਹਨੇ ਸਾਰੇ ਹੀ ਜੰਗਲ ਤੇ ਸਾਰੇ ਹੀ ਪਹਾੜ ਗਾਹੇ ਹੋਏ ਸਨ। ਕਿਸੇ ਜਾਨਵਰ ਨੇ ਉਹਨੂੰ ਕਦੀ ਛੁਹਿਆ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਉਹਨੂੰ ਕਦੀ ਕੋਈ ਸਟ - ਫੇਟ ਨਹੀਂ ਸੀ ਲਗੀ, ਉਹਦਾ ਦਮਾਗ਼ ਤੇਜ਼ ਸੀ, ਨਜ਼ਰ ਤਿੱਖੀ ਸੀ ਤੇ ਬਾਂਹ ਉਹਦੀ ਵਿਚ ਜ਼ੋਰ ਸੀ। {{gap}}ਇਕ ਦਿਨ ਅਲਮੀਸ ਪਹਾੜਾਂ ਤੋਂ ਬੋਰੋਲਦੋਈ —ਮੇਰਗੇਨ ਦੇ ਪਿੰਡ ਆ ਗਿਆ। ਸਹਿਮੇ ਲੋਕ ਏਧਰ - ਓਧਰ ਭੱਜਣ ਲਗੇ, ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਪਤਾ ਨਾ ਲਗੇ, ਉਹ ਲੁੱਕਣ ਕਿਥੇ। ਤੇ ਅਲਮੀਸ ਨੇ ਇਕ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਫੜ ਲਿਆ ਤੇ ਵਾਪਸ ਪਹਾੜਾਂ ਨੂੰ ਚਲਾ ਗਿਆ। {{gap}}ਜਦੋਂ ਅਜੇ ਉਹ ਨੇੜੇ ਸੀ, ਪਿੰਡ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ, ਖੁਸਰ - ਫੁਸਰ ਕਰਨ ਤੋਂ ਸਿਵਾ, ਬੋਲਣ ਦੀ ਹਿੰਮਤ ਹੀ ਨਾ ਪਈ। ਪਰ ਜਦੋਂ ਉਹ ਚਲਾ ਗਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਉਹ ਉੱਚੀ — ਉਚੀ ਗੱਲਾਂ ਕਰਨ ਤੇ ਰੋਣ ਲਗ ਪਏ। {{gap}}ਦ"ਿਓ ਅਗੋਂ ਕਿਹਾ ਬੱਚਾ ਲੈ ਜਾਵੇਗਾ? ਸਿਸਕੀਆਂ ਭਰਦਿਆਂ ਮਾਵਾਂ ਕੂਕੀਆਂ, ਤੇ ਬੱਚੇ ਰੀਂ - ਰੀਂ ਕਰਦੇ ਤੇ ਆਦਮੀ ਮੱਥਾ ਵਟਦੇ ਤੇ ਚੁਪ ਰਹਿੰਦੇ। {{gap}}ਫੇਰ ਬਰੌਲਦਾਈ — ਮੋਰਗੇਨ ਬੋਲਿਆ ਤੇ ਕਹਿਣ ਲਗਾ: {{gap}}"ਅਥਰੂ ਵਹਾਣਾ ਤੇ ਲੁੱਕਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਨਾ ਬੇ-ਫ਼ਾਇਦਾ ਦੇ। ਸਾਨੂੰ ਅਲਮੀਸ ਨੂੰ ਖ਼ਤਮ ਕਰਨਾ ਪਵੇਗਾ, ਤਾਂ ਈ ਅਸੀਂ ਸਹਿਮ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਰਹਿ ਸਕਾਂਗੇ।” {{gap}}ਤੇ ਆਦਮੀਆਂ ਨੇ ਜਵਾਬ ਦਿਤਾ: {{gap}}"ਅਸੀਂ ਅਲਮੀਸ ਨੂੰ ਹਰਾ ਤੇ ਉਸ ਤੋਂ ਆਪਣੀ ਖਲਾਸੀ ਕਰਾ ਕਿਵੇਂ ਸਕਦੇ ਹਾਂ? ਅਸੀਂ ਪੰਛੀ ਨਹੀਂ, ਕਿ ਉਪਰ ਅਸਮਾਨ 'ਚ ਉਡ ਜਾਈਏ, ਨਾ ਅਸੀਂ ਮੱਛੀਆਂ ਹਾਂ ਕਿ ਪਾਣੀ 'ਚ ਲੁਕ ਜਾਈਏ। ਸਾਡਾ ਲਾਹਣਤੀ ਦਿਓ ਦੇ ਪੰਜਿਆਂ ਤੇ ਦੰਦਾਂ ਨਾਲ ਮਰ ਮੁਕ ਜਾਣਾ ਲਿਖਿਆ ਹੋਇਐ।” {{gap}}ਬਰੋਲਦੋਈ — ਮੋਰਗੇਨ ਡਾਢਾ ਉਦਾਸ ਤੇ ਜੀ - ਭਿਆਣਾ ਹੋ ਗਿਆ। ਉਹਨੇ ਆਪਣੇ ਪੁੱਤਰ ਵਲ ਤਕਿਆ ਤੇ ਦਿਲ ਵਿਚ ਕਹਿਣ ਲਗਾ: {{gap}}"ਮੇਰਾ ਪੁੱਤਰ ਦੁਨੀਆਂ 'ਚ ਇਸ ਕਰਕੇ ਨਹੀਂ ਆਇਆ ਕਿ ਅਲਮੀਸ ਆਪਣੇ ਤੇਜ਼ ਦੰਦਾਂ ਨਾਲ ਉਹਦੀਆਂ ਬੋਟੀਆਂ ਕਰ ਛੱਡੋ। ਤੇ ਨਾ ਈ ਬਾਕੀ ਦੇ ਹੋਰ ਸਾਰੇ ਬੱਚੇ ਇਸ ਲਈ ਜੰਮੇ ਨੇ। ਨਹਿਸ਼ ਆਦਮ ਖੋਰ ਅਲਮੀਸ ਵਾਲਾ ਕੰਮ ਮੁਕਾਣਾ ਤੇ ਮਾਵਾਂ ਦਾ ਦੁਖ ਦੂਰ ਕਰਨਾ ਪਵੇਗਾ।” ਪਰ ਇਹ ਕੀਤਾ ਕਿਵੇਂ ਜਾਵੇ? {{gap}}ਅਲਮੀਸ ਨੂੰ ਲੜਾਈ ਲਈ ਵੰਗਾਰਨ ਦਾ ਸਵਾਲ ਨਹੀਂ ਸੀ ਉਠਦਾ: ਅਲਮੀਸ ਏਨਾ ਤਕੜਾ ਸੀ ਕਿ ਬੰਦੇ ਦੀ ਤਾਂ ਗਲ ਹੀ ਛੱਡੋ, ਉਹ ਉਹਨਾਂ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰ ਸਕਦਾ ਸੀ। ਨਾਲੇ, ਪਿੰਡ ਵਾਲਿਆਂ ਉਹਦੇ ਨਾਲ ਲੜਨ ਉਤੇ ਰਾਜ਼ੀ ਨਹੀਂ ਸੀ ਹੋਣਾ। ਅਲਮੀਸ ਨੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਤਰਾਹਿਆ ਤੇ ਦਬਾਇਆ ਹੋਇਆ ਉਹਨੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਹੌਸਲੇ ਤੇ ਜਿਗਰੇ ਤੋਂ ਵਾਰ੍ਹਾ ਕੀਤਾ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਅਲਮੀਸ ਨੂੰ ਭੁਚਲਾਇਆ ਵੀ ਨਹੀਂ ਜਾ ਸਕਦਾ: ਉਹ ਖਤਰੇ ਤੋਂ ਹਮੇਸ਼ਾ ਹੀ ਖ਼ਬਰਦਾਰ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ, ਤੇ ਹਮੇਸ਼ਾ ਹੀ ਸਭੋ ਕੁਝ ਬੂਝ ਲੈਂਦਾ ਸੀ। {{gap}}ਬਰੋਲਦੋਈ — ਮੇਰਗੇਨ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਅਲਮੀਸ ਤੋਂ ਖਲਾਸੀ ਕਰਾਣ ਦੀਆਂ ਸੋਚਾਂ ਸੋਚਦਾ ਇਕ ਪਲ ਵੀ ਜਨ ਨਾਲ ਨਾ ਬੈਠਾ। ਉਹ ਸੋਚਦਾ ਗਿਆ, ਸੋਚਦਾ ਗਿਆ, ਉਹ ਬੜਾ ਚਿਰ, ਬੜਾ ਹੀ ਚਿਰ, ਸੋਚਦਾ ਰਿਹਾ ਅਖ਼ੀਰ ਉਹਨੂੰ ਕੁਝ ਪਿਆ, ਉਹਨੇ ਕੀ ਕਰਨਾ ਸੀ।<noinclude>{{center|੨੨੫}}</noinclude> kjte9bqfidmbfkvr5w5o44zlptp9ulo 179284 179283 2024-10-24T09:56:56Z Kaur.gurmel 192 179284 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Karamjit Singh Gathwala" /></noinclude>ਪਰ ਬੋਰੋਲਢੋਈ — ਮੋਰਗੇਨ ਖਾਲੀ ਹਥ ਨਹੀਂ ਸੀ ਮੁੜਦਾ। ਉਹ ਹਮੇਸ਼ਾ ਹੀ ਭਰੇ ਬੁਗਚੇ ਨਾਲ ਮੁੜਦਾ: ਉਹ ਲੂੰਮੜੀਆਂ ਤੇ ਸੇਬਲਾਂ ਤੇ ਅਰਮੀਨਾਂ ਤੇ ਗਾਲ੍ਹੜ ਲਿਅਉਂਦਾ। ਉਹਨੇ ਸਾਰੇ ਹੀ ਜੰਗਲ ਤੇ ਸਾਰੇ ਹੀ ਪਹਾੜ ਗਾਹੇ ਹੋਏ ਸਨ। ਕਿਸੇ ਜਾਨਵਰ ਨੇ ਉਹਨੂੰ ਕਦੀ ਛੁਹਿਆ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਉਹਨੂੰ ਕਦੀ ਕੋਈ ਸਟ - ਫੇਟ ਨਹੀਂ ਸੀ ਲਗੀ, ਉਹਦਾ ਦਮਾਗ਼ ਤੇਜ਼ ਸੀ, ਨਜ਼ਰ ਤਿੱਖੀ ਸੀ ਤੇ ਬਾਂਹ ਉਹਦੀ ਵਿਚ ਜ਼ੋਰ ਸੀ। {{gap}}ਇਕ ਦਿਨ ਅਲਮੀਸ ਪਹਾੜਾਂ ਤੋਂ ਬੋਰੋਲਦੋਈ —ਮੇਰਗੇਨ ਦੇ ਪਿੰਡ ਆ ਗਿਆ। ਸਹਿਮੇ ਲੋਕ ਏਧਰ - ਓਧਰ ਭੱਜਣ ਲਗੇ, ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਪਤਾ ਨਾ ਲਗੇ, ਉਹ ਲੁੱਕਣ ਕਿਥੇ। ਤੇ ਅਲਮੀਸ ਨੇ ਇਕ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਫੜ ਲਿਆ ਤੇ ਵਾਪਸ ਪਹਾੜਾਂ ਨੂੰ ਚਲਾ ਗਿਆ। {{gap}}ਜਦੋਂ ਅਜੇ ਉਹ ਨੇੜੇ ਸੀ, ਪਿੰਡ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ, ਖੁਸਰ - ਫੁਸਰ ਕਰਨ ਤੋਂ ਸਿਵਾ, ਬੋਲਣ ਦੀ ਹਿੰਮਤ ਹੀ ਨਾ ਪਈ। ਪਰ ਜਦੋਂ ਉਹ ਚਲਾ ਗਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਉਹ ਉੱਚੀ — ਉਚੀ ਗੱਲਾਂ ਕਰਨ ਤੇ ਰੋਣ ਲਗ ਪਏ। {{gap}}"ਦਿਓ ਅਗੋ ਕਿਦਾਂੱ ਬੱਚਾ ਲੈ ਜਾਵੇਗਾ? ਸਿਸਕੀਆਂ ਭਰਦਿਆਂ ਮਾਵਾਂ ਕੂਕੀਆਂ, ਤੇ ਬੱਚੇ ਰੀਂ - ਰੀਂ ਕਰਦੇ ਤੇ ਆਦਮੀ ਮੱਥਾ ਵਟਦੇ ਤੇ ਚੁਪ ਰਹਿੰਦੇ। {{gap}}ਫੇਰ ਬਰੌਲਦਾਈ — ਮੋਰਗੇਨ ਬੋਲਿਆ ਤੇ ਕਹਿਣ ਲਗਾ: {{gap}}"ਅਥਰੂ ਵਹਾਣਾ ਤੇ ਲੁੱਕਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਨਾ ਬੇ-ਫ਼ਾਇਦਾ ਦੇ। ਸਾਨੂੰ ਅਲਮੀਸ ਨੂੰ ਖ਼ਤਮ ਕਰਨਾ ਪਵੇਗਾ, ਤਾਂ ਈ ਅਸੀਂ ਸਹਿਮ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਰਹਿ ਸਕਾਂਗੇ।” {{gap}}ਤੇ ਆਦਮੀਆਂ ਨੇ ਜਵਾਬ ਦਿਤਾ: {{gap}}"ਅਸੀਂ ਅਲਮੀਸ ਨੂੰ ਹਰਾ ਤੇ ਉਸ ਤੋਂ ਆਪਣੀ ਖਲਾਸੀ ਕਰਾ ਕਿਵੇਂ ਸਕਦੇ ਹਾਂ? ਅਸੀਂ ਪੰਛੀ ਨਹੀਂ, ਕਿ ਉਪਰ ਅਸਮਾਨ 'ਚ ਉਡ ਜਾਈਏ, ਨਾ ਅਸੀਂ ਮੱਛੀਆਂ ਹਾਂ ਕਿ ਪਾਣੀ 'ਚ ਲੁਕ ਜਾਈਏ। ਸਾਡਾ ਲਾਹਣਤੀ ਦਿਓ ਦੇ ਪੰਜਿਆਂ ਤੇ ਦੰਦਾਂ ਨਾਲ ਮਰ ਮੁਕ ਜਾਣਾ ਲਿਖਿਆ ਹੋਇਐ।” {{gap}}ਬਰੋਲਦੋਈ — ਮੋਰਗੇਨ ਡਾਢਾ ਉਦਾਸ ਤੇ ਜੀ - ਭਿਆਣਾ ਹੋ ਗਿਆ। ਉਹਨੇ ਆਪਣੇ ਪੁੱਤਰ ਵਲ ਤਕਿਆ ਤੇ ਦਿਲ ਵਿਚ ਕਹਿਣ ਲਗਾ: {{gap}}"ਮੇਰਾ ਪੁੱਤਰ ਦੁਨੀਆਂ 'ਚ ਇਸ ਕਰਕੇ ਨਹੀਂ ਆਇਆ ਕਿ ਅਲਮੀਸ ਆਪਣੇ ਤੇਜ਼ ਦੰਦਾਂ ਨਾਲ ਉਹਦੀਆਂ ਬੋਟੀਆਂ ਕਰ ਛੱਡੋ। ਤੇ ਨਾ ਈ ਬਾਕੀ ਦੇ ਹੋਰ ਸਾਰੇ ਬੱਚੇ ਇਸ ਲਈ ਜੰਮੇ ਨੇ। ਨਹਿਸ਼ ਆਦਮ ਖੋਰ ਅਲਮੀਸ ਵਾਲਾ ਕੰਮ ਮੁਕਾਣਾ ਤੇ ਮਾਵਾਂ ਦਾ ਦੁਖ ਦੂਰ ਕਰਨਾ ਪਵੇਗਾ।” ਪਰ ਇਹ ਕੀਤਾ ਕਿਵੇਂ ਜਾਵੇ? {{gap}}ਅਲਮੀਸ ਨੂੰ ਲੜਾਈ ਲਈ ਵੰਗਾਰਨ ਦਾ ਸਵਾਲ ਨਹੀਂ ਸੀ ਉਠਦਾ: ਅਲਮੀਸ ਏਨਾ ਤਕੜਾ ਸੀ ਕਿ ਬੰਦੇ ਦੀ ਤਾਂ ਗਲ ਹੀ ਛੱਡੋ, ਉਹ ਉਹਨਾਂ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰ ਸਕਦਾ ਸੀ। ਨਾਲੇ, ਪਿੰਡ ਵਾਲਿਆਂ ਉਹਦੇ ਨਾਲ ਲੜਨ ਉਤੇ ਰਾਜ਼ੀ ਨਹੀਂ ਸੀ ਹੋਣਾ। ਅਲਮੀਸ ਨੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਤਰਾਹਿਆ ਤੇ ਦਬਾਇਆ ਹੋਇਆ ਉਹਨੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਹੌਸਲੇ ਤੇ ਜਿਗਰੇ ਤੋਂ ਵਾਰ੍ਹਾ ਕੀਤਾ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਅਲਮੀਸ ਨੂੰ ਭੁਚਲਾਇਆ ਵੀ ਨਹੀਂ ਜਾ ਸਕਦਾ: ਉਹ ਖਤਰੇ ਤੋਂ ਹਮੇਸ਼ਾ ਹੀ ਖ਼ਬਰਦਾਰ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ, ਤੇ ਹਮੇਸ਼ਾ ਹੀ ਸਭੋ ਕੁਝ ਬੂਝ ਲੈਂਦਾ ਸੀ। {{gap}}ਬਰੋਲਦੋਈ — ਮੇਰਗੇਨ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਅਲਮੀਸ ਤੋਂ ਖਲਾਸੀ ਕਰਾਣ ਦੀਆਂ ਸੋਚਾਂ ਸੋਚਦਾ ਇਕ ਪਲ ਵੀ ਜਨ ਨਾਲ ਨਾ ਬੈਠਾ। ਉਹ ਸੋਚਦਾ ਗਿਆ, ਸੋਚਦਾ ਗਿਆ, ਉਹ ਬੜਾ ਚਿਰ, ਬੜਾ ਹੀ ਚਿਰ, ਸੋਚਦਾ ਰਿਹਾ ਅਖ਼ੀਰ ਉਹਨੂੰ ਕੁਝ ਪਿਆ, ਉਹਨੇ ਕੀ ਕਰਨਾ ਸੀ।<noinclude>{{center|੨੨੫}}</noinclude> gv7q9clyeu2xdlvlkmr4rpy0icbk60i 250 19145 179237 50100 2024-10-23T15:02:28Z Kaur.gurmel 192 179237 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Karamjit Singh Gathwala" /></noinclude>{{gap}}ਪਰ ਇਹ ਹੈ ਕੀ ਸੀ, ਉਹਨੇ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਵੀ ਨਾ ਦਸਿਆ। {{gap}}ਉਹਨੇ ਆਪਣਾ ਸਭ ਤੋਂ ਪੱਕਾ ਕਮਾਨ ਤੇ ਆਪਣੇ ਸਭ ਤੋਂ ਤੇਜ਼ ਤੀਰ ਚੁਕੇ, ਤੇ ਆਪਣੇ ਪੁੱਤਰ ਨੂੰ ਪੁੱਛਣ ਲਗਾ: {{gap}}"ਦਿਲ 'ਚ ਹਿੰਮਤ ਹੈ ਈ?" {{gap}}"ਹੈ ਵੇ!” ਮੁੰਡੇ ਨੇ ਜਵਾਬ ਦਿਤਾ। {{gap}}"ਦਿਲ ’ਚ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਦਰਦ ਹੈ ਈ?" {{gap}}"ਹੈ ਵੇ।” {{gap}}"ਤਾਂ ਆ ਮੇਰੇ ਨਾਲ। ਵਾਟ ਸਾਡੀ ਲੰਮੀ ਏਂ, ਤੇ ਕੰਮ ਸਾਡਾ ਡਰਾਉਣਾ। ਪਰ ਜਾਣਾ ਅਸੀਂ ਜ਼ਰੂਰ ਏ। ਕੁਝ ਮੇਰੇ ਤੋਂ ਪੁਛਣਾ ਚਾਹੁਣੇ?" {{gap}}ਪਰ ਮੁੰਡੇ ਨੇ ਸਿਰ ਹਿਲਾ ਦਿਤਾ, ਤੇ ਸ਼ਿਕਾਰੀ ਤੇ ਉਹਦਾ ਪੁੱਤਰ ਚੁਪ — ਚਾਪ ਟੁਰ ਪਏ, ਉਹਨਾਂ ਪਹਾੜਾਂ ਵਲ ਹੋ ਪਏ, ਜਿਹੜੀਆਂ ਅਲਮੀਸ ਦਾ ਲਾਂਘਾ ਸਮਝੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਸਨ। {{gap}}ਉਹ ਇਕ ਸੰਘਣੇ ਜੰਗਲ ਵਿਚੋਂ ਲੰਘੇ, ਪਥਰੀਲੇ ਢਲਾਣਾਂ ਉਤੇ ਚੜ੍ਹੇ ਤੇ ਰਾਹ ਵਿਖਾਣ ਲਈ ਕਿਸੇ ਪਹੇ ਤਕ ਦੀ ਹੋਂਦ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਵੀ ਉਹ ਅਗੇ ਟੁਰਦੇ ਗਏ ਤੇ ਅਖ਼ੀਰ ਇਕ ਖੁਲ੍ਹੀ ਥਾਂ ਪਹੁੰਚ ਪਏ। {{gap}}ਉਥੇ ਦਰਖ਼ਤ ਦਾ ਇਕ ਉਚਾ ਸਾਰਾ ਠੰਡ ਖੜਾ ਸੀ ਤੇ ਉਹਦੇ ਕੋਲ ਕੁਝ ਝਾੜੀਆਂ ਤੇ ਦਰਖ਼ਤ ਉਗੇ ਹੋਏ ਸਨ। ਕਿਤੇ ਨਾ ਕੋਈ ਜਾਨਵਰ ਦਿਸਦਾ ਸੀ, ਨਾ ਕੋਈ ਪੰਛੀ। {{gap}}ਬੋਰੋਲਦੋਈ — ਮੋਰਗੇਨ ਖਲੋ ਗਿਆ, ਉਹਨੇ ਆਪਣੇ ਸ਼ਿਕਾਰ ਵਾਲੇ ਕਪੜੇ ਲਾਹੇ ਤੇ ਉਹ ਦਰਖ਼ਤ ਦੇ ਠੁੰਡ ਨੂੰ ਪਾ ਦਿਤੇ। ਉਹਦਾ ਪੁੱਤਰ ਉਹਦੇ ਵਲ ਚੁਪ — ਚਾਪ ਵੇਖਦਾ ਰਿਹਾ ਤੇ ਉਹਨੇ ਕੋਈ ਵੀ ਸਵਾਲ ਨਾ ਪੁਛਿਆ। ਪਿਉ ਨੇ ਠੰਡ ਦੇ ਕੋਲ ਕਰ ਕੇ ਧੂਣੀ ਬਾਲੀ, ਤੇ ਤਾਂ ਵੀ ਮੁੰਡਾ ਵੇਖਦਾ ਰਿਹਾ ਤੇ ਮੂੰਹੋਂ ਕੁਝ ਨਾ ਬੋਲਿਆ। {{gap}}ਸ਼ਿਕਾਰੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪੁੱਤਰ ਨੂੰ ਆਖਿਆ: {{gap}}"ਏਥੇ ਧੂਣੀ ਕੋਲ ਬਹਿ ਜਾ, ਤੇ ਭਾਵੇਂ ਕੀ ਪਿਆ ਹੋਵੇ, ਭੱਜੀਂ ਨਾ।” {{gap}}"ਨਹੀਂ ਭੱਜਾਂਗਾ।” {{gap}}"ਜੁ ਕੁਝ ਹੋਵੇਗਾ, ਦਹਿਸ਼ ਪਾ ਦੇਗਾ ਤੈਨੂੰ।” {{gap}}"ਨਹੀਂ ਪਾਏਗਾ।” {{gap}}"ਚੰਗਾ, ਫੇਰ, ਬਹਿ ਜਾ ਤੇ ਉਡੀਕ।" {{gap}}ਮੁੰਡਾ ਧੂਣੀ ਕੋਲ ਬਹਿ ਗਿਆ, ਤੇ ਪਿਓ ਨੇ ਆਪਣਾ ਕਮਾਨ ਤੇ ਤੀਰ ਫੜੇ ਤੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਝਾੜੀਆਂ ਵਿੱਚ ਲੁਕਾ ਲਿਆ। ਉਹਨਾਂ ਦੋਵਾਂ ਦੇ ਸਿਵਾ ਓਥੇ ਹੋਰ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਤੇ ਸਭ ਕੁਝ ਚੁਪ — ਚਾਪ ਤੇ ਅਡੋਲ ਸੀ। {{gap}}ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉਹ ਕਿੰਨਾ ਹੀ ਚਿਰ ਬੈਠੇ ਰਹੇ। {{gap}}ਚਾਣਚਕ ਹੀ ਡਾਹਣੀਆਂ ਦੇ ਤਿੜਕਣ ਤੇ ਡਾਹਣਾਂ ਦੇ ਟੁੱਟਣ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਆਈ, ਤੇ ਦਰਖ਼ਤਾਂ ਵਿਚੋਂ ਆਪ ਅਲਮੀਸ ਨਿਕਲ ਆਇਆ। ਉਹਦੀਆਂ ਕਾਲੀਆਂ ਮੁੱਛਾਂ ਉਹਦੇ ਮੋਢਿਆਂ ਉਤੇ ਪਈਆਂ ਸਨ। ਅੱਖਾਂ ਉਹਦੀਆਂ ਲਾਲ ਸੂਹੀਆਂ ਸਨ ਤੇ ਉਹ ਆਪਣ ਤੇਜ਼ ਦੰਦ ਕਰੀਚ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਉਹਨੇ ਧੂਣੀ ਕੋਲ ਮੁੰਡੇ ਨੂੰ ਵੇਖਿਆ, ਉਹ ਖੁਸ਼ੀ ਨਾਲ ਗੜਕ ਪਿਆ:<noinclude>{{center|੨੨੬}}</noinclude> fg789k01fikyrghfmgjls4sseihu8t6 250 19149 179266 50104 2024-10-24T03:32:37Z Kaur.gurmel 192 179266 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Karamjit Singh Gathwala" /></noinclude>{{gap}}"ਮੈਂ ਮਾਸ ਲਈ ਪਿੰਡ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸਾਂ, ਤੇ ਮਾਸ ਮੈਨੂੰ ਏਥੇ ਉਡੀਕ ਰਿਹਾ ਏ!” ਵੇਰ ਉਹਨੇ ਦਰਖ਼ਤ ਦੇ ਠੰਡ ਵਲ ਵੇਖਿਆ, ਤੇ ਉਹਨੂੰ ਸ਼ਿਕਾਰੀ ਸਮਝ, ਹਸ ਕੇ ਆਖਣ ਲਗਾ: {{gap}}"ਸੁਣਾ, ਸ਼ਿਕਾਰੀਆ, ਵੇਖ ਮੈਨੂੰ ਆਪਣੇ ਪੁੱਤਰ ਨੂੰ ਖਾਂਦਿਆਂ! ਉਹਨੂੰ ਬਚਾਣ ਦੀ ਹਿੰਮਤ ਨਾ ਕਰੀਂ।" {{gap}}"ਤੇ ਇਹ ਕਹਿ ਅਲਮੀਸ ਧੂਣੀ ਵਲ ਭਜਿਆ। ਭੱਜਣ ਵੇਲੇ ਉਹਦੀ ਦਾੜ੍ਹੀ ਹਵਾ ਵਿਚ ਵਹਿ ਰਹੀ ਸੀ। ਉਹਦੇ ਲੰਮੇ ਪਸ਼ਮ ਦੇ ਕੋਟ ਦੇ ਪਲਤੇ ਖੁਲ੍ਹ ਗਏ। ਅਲਮੀਸ ਨੇ ਮੁੰਡੇ ਨੂੰ ਫੜਨਾ ਚਾਹਿਆ, ਪਰ ਮੁੰਡਾ ਠੰਡ ਦੇ ਪਿਛੇ ਦੌੜ ਗਿਆ। ਉਹ ਉਹਦੇ ਪਿਛੇ ਭਜਿਆ, ਪਰ ਮੁੰਡਾ ਦੇ ਦੁਆਲੇ ਦੌੜਦਾ ਗਿਆ, ਤੇ ਦਿਓ ਉਹਨੂੰ ਫੜ ਨਾ ਸਕਿਆ। {{gap}}ਹੁਣ ਬੋਰੋਦਲੋਈ — ਮੇਰਗੇਨ ਨੇ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬੰਨ੍ਹਿਆ, ਇਕ ਤੀਰ ਛਡਿਆ ਤੇ ਉਹ ਅਲਮੀਸ ਨੂੰ ਛਾਤੀ ਦੇ ਅਧ — ਵਿਚਕਾਰ ਵੱਜਾ। ਪੀੜ ਨਾਲ ਅਲਮੀਸ ਚੀਕਾਂ ਮਾਰਨ ਲਗ ਪਿਆ। ਉਹਦੀਆਂ ਚੀਕਾਂ ਏਨੀਆਂ ਉਚੀਆਂ ਸਨ ਕਿ ਰੌਲੇ ਨਾਲ ਦਰਖ਼ਤ ਲਿਫ ਗਏ, ਤੇ ਚਟਾਨਾਂ ਤਿੜਕ ਗਈਆਂ ਤੇ ਪਹਾੜਾਂ ਤੋਂ ਹੇਠ ਰਿੜ ਆਈਆਂ। {{gap}}ਤੇ ਬੋਰੋਲਦੋਈ — ਮੇਰਗੇਨ ਦੈਂਤ ਨੂੰ ਇਕ ਪਿਛੋਂ ਦੂਜਾ ਤੀਰ ਮਾਰਦਾ ਗਿਆ। {{gap}}ਅਲਮੀਸ ਨੂੰ ਕਹਿਰ ਚੜ੍ਹ ਗਿਆ ਤੇ ਉਹ ਦਰਖ਼ਤ ਦੇ ਠੁੰਡ ਵਲ ਭੱਜਾ, ਜਿਹਨੂੰ ਸ਼ਿਕਾਰੀ ਦੇ ਕਪੜੇ ਪੁਆਏ ਗਏ ਹੋਏ ਸਨ। ਉਹ ਉਹਨੂੰ ਦੱਬਣ ਤੇ ਟੁੱਕਣ ਲਗ ਪਿਆ, ਪਰ ਚਾਣਚਕ ਹੀ ਉਹ ਧੜੰਮ ਕਰਦਾ ਜ਼ਮੀਨ ਉਤੇ ਆ ਪਿਆ। ਬੋਰੋਲਦੋਈ — ਮੇਰਗੇਨ ਉਹਦੇ ਕੋਲ ਆਇਆ ਤੇ ਉਹਨੇ ਵੇਖਿਆ, ਅਲਮੀਸ ਮਰ ਚੁਕਾ ਸੀ। {{gap}}ਬੋਰੋਲਦੋਈ — ਮੇਰਗੇਨ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪੁੱਤਰ ਤੋਂ ਨਾ ਪੁਛਿਆ ਕਿ ਉਹਨੂੰ ਡਰ ਲਗਾ ਸੀ ਕਿ ਨਹੀਂ। ਉਹਨੇ ਉਹਨੂੰ ਸਿਰਫ਼ ਇਕੋ ਲਫ਼ਜ਼ ਹੀ ਕਿਹਾ: {{gap}}"ਆ!" {{gap}}ਤੇ ਫੇਰ ਦੋਵੇਂ ਪਿੰਡ ਵਲ ਚਲ ਪਏ। {{gap}}ਜਦੋਂ ਉਹ ਪਿੰਡ ਪੁੱਜੇ, ਬੋਰੋਲਦੋਈ — ਮੇਰਗੇਨ ਨੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਕਿਹਾ: {{gap}}"ਸਾਡੇ ਬੱਚੇ ਅਮਨ - ਚੈਨ ਨਾਲ ਵਡੇ ਹੋਣਗੇ। ਉਹਨਾਂ ਦੀਆਂ ਮਾਵਾਂ ਸਹਿਮੋਂ ਬਿਨਾਂ ਜੀਣਗੀਆਂ। ਅਲਮੀਸ ਮਰ ਚੁਕਿਐ, ਉਹਨੂੰ ਮਾਰ ਦਿਤਾ ਗਿਐ।" {{gap}}"ਕਿੰਨੇ ਮਾਰਿਐ ਉਹਨੂੰ?" ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਪੁਛਿਆ। {{gap}}"ਮੈਂ ਮਾਰਿਐ।" {{gap}}"ਆਪਣੇ ਛੋਟੇ ਜਿਹੇ ਪੁੱਤਰ ਨੂੰ ਨਾਲ ਕਿਉਂ ਲੈ ਗਿਆ ਸੈਂ?" {{gap}}"ਉਹਨੇ ਅਲਮੀਸ ਲਈ ਤਮ੍ਹੇ ਦਾ ਕੰਮ ਦਿਤਾ।" {{gap}}"ਪਰ ਅਲਮੀਸ ਉਹਦੀ ਬੋਟੀ - ਬੋਟੀ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕਰ ਸਕਦਾ?" {{gap}}"ਕਰ ਸਕਦਾ ਸੀ।” {{gap}}ਤੇ ਇਕ ਵੀ ਹੋਰ ਲਫ਼ਜ਼ ਆਖੇ ਬਿਨਾਂ, ਬੋਰੋਲਦੋਈ — ਮੇਰਗੇਨ ਆਪਣੇ ਘਰ ਅੰਦਰ ਵੜ ਗਿਆ। {{gap}}ਤੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨੀਲੇ ਅਲਤਾਈ ਪਹਾੜਾਂ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਆਪਣੇ ਪੁਰਾਣੇ ਤੇ ਬੇ-ਤਰਸ ਵੈਰੀ ਤੋਂ ਖਲਾਸੀ ਕਰਾਈ ਗਈ।<noinclude></noinclude> gsdm1xtxde7y9xsk5jzypqt7uhi796t 250 19153 179285 50108 2024-10-24T10:06:59Z Kaur.gurmel 192 179285 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Karamjit Singh Gathwala" /></noinclude>{{left|{{larger|ਫ਼ਰਨ-ਮੁਟਿਆਰ}}}} {{left|ਯਾਕੂਤ ਪਰੀ-ਕਹਾਣੀ}} {{gap}}ਕਹਿੰਦੇ ਨੇ ਕਿ ਇਕ ਸਵੇਰੇ ਪੰਜਾਂ ਗਾਵਾਂ ਦੀ ਮਾਲਕਨ, ਛੋਟੇ ਕੱਦ ਦੀ ਇਕ ਬੱਚੀ . ਉਠੀ ਤੇ ਬਾਹਰ ਪੈਲੀਆਂ ਨੂੰ ਗਈ। {{gap}}ਇਕ ਵਾਰੀ ਚੌੜੀ ਪੈਲੀ ਵਿਚ ਉਹਨੇ ਇਕ ਘੋੜੇ ਦੀ ਪੂਛ ਦੀ ਸ਼ਕਲ ਦਾ ਬਟਾ, ਪੰਚ ਰੰਬਲਾਂ ਵਾਲਾ ਇਕ ਫ਼ਰਨ, ਵੇਖੀ, ਉਹਨੇ ਬੂਟੇ ਨੂੰ, ਜੜੋ, ਕਿਸੇ ਵੀ ਕਰੂੰਬਲ ਨੂੰ ਤੋੜਿਆਂ ਬਿਨਾਂ ਖਟ ਲਿਆ, ਉਹਨੂੰ ਆਪਣੇ ਯੂਰਤੇ ਵਿਚ ਲੈ ਆਈ ਤੇ ਆਪਣੀ ਸਰਾਹਣੇ ਉਤੇ ਰੱਖ ਦਿੱਤਾ। ਤਾਂ ਉਹ ਫੇਰ ਬਾਹਰ ਚਲੀ ਗਈ ਤੇ ਆਪਣੀਆਂ ਗਾਵਾਂ ਦੀ ਧਾਰ ਕੱਢਣ ਬਹਿ ਗਈ। {{gap}}ਉਹ ਓਥੇ ਬੈਠੀ ਸੀ, ਤੇ ਚਾਣਚਕ ਹੀ ਉਹਦੇ ਕੰਨੀਂ 'ਤੇ ਵਿਚੋਂ ਟੱਲੀਆਂ ਦੀ ਟਣ —ਣ ਪਈ ਬੁੱਢੀ ਨੇ ਆਪਣੀ ਦੁਧ ਵਾਲੀ ਦੋਹਣੀ ਰਖ ਦਿਤੀ, ਕਾਹਲੀ ਵਿਚ ਉਹਦੇ ਤੋਂ ਦੁਧ ਡਲ ਗਿਆ। ਉਹ ਭੱਜੀ ਭੱਜੀ 'ਯੁਰਤੇ' ਵਿਚ ਗਈ ਤੇ ਆਲੇ- ਦੁਆਲੇ ਵੇਖਣ ਲਗੀ, ਪਰ ਹਰ ਚੀਜ਼ ਸਗਵੀਂ ਦੀ ਸਗਵੀਂ ਸੀ: ਰਾਹ ਉਤੇ ਘੋੜੇ ਦੀ ਪੂਛ ਦੀ ਸ਼ਕਲ ਦਾ ਬੂਟਾ ਪਿਆ ਸੀ, ਕਿਸੇ ਵੀ ਹੋਰ ਫ਼ਰਨ ਵਰਗੀ ਫ਼ਰਨ। ਬੱਢੀ ਫੇਰ ਬਾਹਰ ਚਲੀ ਗਈ ਤੇ ਆਪਣੀਆਂ ਗਾਵਾਂ ਦੀ ਧਾਰ ਕੱਢਣ ਬਹਿ ਗਈ, ਤੇ ਚਾਣਚਕ ਹੀ ਉਹਨੂੰ ਫੇਰ ਟੱਲੀਆਂ ਦੀ ਟੁਣ - ਟੂਣ ਸੁਣੀਤੀ। ਕਾਹਲੀ ਵਿਚ ਦੁਧ ਡੋਦੀ, ਉਹ ਭੱਜੀ - ਭੱਜੀ 'ਤੇ' ਵਿਚ ਗਈ ਤੇ ਉਹਨੇ ਕੀ ਵੇਖਿਆ ਉਹਦੇ ਬਿਸਤਰੇ ਉਤੇ ਇਕ ਅਚਰਜ ਸਹਜ ਵਾਲੀ ਮੁਟਿਆਰ ਬੈਠੀ ਸੀ। ਮੁਟਿਆਰ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਮੋਤੀਆਂ ਵਾਰਾਂ ਚਮਕਦੀਆਂ ਸਨ ਤੇ ਉਹਦੇ ਭਰਵੱਟੇ ਜਿਵੇਂ ਦੋ ਕਾਲੀਆਂ ਸੇਬਲਾਂ ਸਨ। ਫ਼ਰਨ ਮੁਟਿਆਰ ਬਣ ਗਈ ਹੋਈ ਸੀ। {{gap}}ਛੋਟੇ ਕਦ ਵਾਲੀ ਬੁੱਢੀ ਦੀ ਖੁਸ਼ੀ ਦੀ ਹੱਦ ਨਾ ਰਹੀ। {{gap}}ਉਹ ਮੁਟਿਆਰ ਨੂੰ ਕਹਿਣ ਲਗੀ: {{gap}}ਮੇਰੇ ਕੋਲ ਰਹੋ ਤੇ ਮੇਰੀ ਧੀ ਬਣ ਜਾ। {{gap}}ਤੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੋਵੇਂ ਤੇ ਵਿਚ ਇੱਕਠੀਆਂ ਰਹਿਣ ਲਗ ਪਈਆਂ।<noinclude></noinclude> fty8i9qrqpz5huk2horzzq0cfa528uh 250 19157 179286 50112 2024-10-24T10:15:23Z Kaur.gurmel 192 179286 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Karamjit Singh Gathwala" /></noinclude>{{gap}}ਇਕ ਦਿਨ ਖੁਰਜੀਤ — ਬੋਰਗੇਨ ਨਾਂ ਦਾ ਇਕ ਨੋਜਵਾਨ ਸ਼ਿਕਾਰੀ ਤਾਇਗਾ<ref>ਤਾਇਗਾ - ਸੰਘਣਾ ਜੰਗਲ - ਸੰ:</ref> ਵਿਚ ਸ਼ਿਕਾਰ ਖੇਡਣ ਗਿਆ। ਉਹਨੂੰ ਇਕ ਚਿੱਟੀ ਗਾਲ੍ਹੜ ਦਿੱਸੀ ਤੇ ਉਹਨੇ ਉਹਨੂੰ ਇਕ ਤੀਰ ਮਾਰਿਆ। ਉਹ ਸਵੇਰ ਸਾਰ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਸੂਰਜ ਡੁੱਬਣ ਤਕ ਤੀਰ ਛਡਦਾ ਰਿਹਾ, ਪਰ ਉਹ ਇਕ ਵਾਰੀ ਵੀ ਗਾਲ੍ਹੜ ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਨਾ ਬਣਾ ਸਕਿਆ। {{gap}}ਗਾਲ੍ਹੜ ਟਪੋਸੀਆਂ ਮਾਰਦੀ ਕੇਲੋਂ ਦੇ ਇਕ ਰੁਖ ਉਤੇ ਚੜ੍ਹ ਗਈ, ਕੋਲੋਂ ਤੋਂ ਉਹਨੇ ਇਕ ਬਰਚ ਉਤੇ ਛਾਲ ਕਢ ਮਾਰੀ ਤੇ ਓਥੋਂ ਇਕ ਲਾਰਚ — ਰੁਖ ਉਤੇ ਤੇ ਛੋਟੇ ਕਦ ਵਾਲੀ ਬੁੱਢੀ ਦੇ 'ਯੂਰਤੇ' ਕੋਲ ਪਹੁੰਚ ਉਹ ਇਕ ਚੀੜ੍ਹ ਦੇ ਰੁਖ ਉਤੇ ਆ ਬੈਠੀ। {{gap}}ਖਰਜੀਤ — ਬੋਰਗੇਨ ਭੱਜਾ — ਭੱਜਾ ਚੀੜ੍ਹ ਦੇ ਰੁਖ ਕੋਲ ਆਇਆ ਤੇ ਉਹਨੇ ਇਕ ਤੀਰ ਹੋਰ ਛਡਿਆ, ਪਰ ਗਾਲੜ ਫੇਰ ਭਜ ਨਿਕਲੀ, ਤੇ ਤੀਰ ਛੋਟੇ ਕਦ ਵਾਲੀ ਬੁੱਢੀ ਦੇ ‘ਯੂਰਤੇ ਦੀ ਧੂੰਏ ਵਾਲੀ ਮੋਰੀ ਵਿਚ ਜਾ ਪਿਆ! {{gap}}"ਮੈਨੂੰ ਤੀਰ ਚਾਹੀਦੈ, ਬੇਬੇ, ਉਹ ਮੋੜ ਦੇ ਮੈਨੂੰ!" ਖਰਜ਼ੀਤ — ਬੋਰਗੇਨ ਨੇ ਉਚੀ ਸਾਰੀ ਆਵਾਜ਼ ਦਿਤੀ, ਪਰ ਛੋਟੇ ਕਦ ਵਾਲੀ ਬੁੱਢੀ ਬਾਹਰ ਨਾ ਨਿਕਲੀ ਤੇ ਉਹਨੇ ਕੋਈ ਜਵਾਬ ਨਾ ਦਿਤਾ। {{gap}}ਖਰਜੀਤ — ਬੋਰਗੇਨ ਨੂੰ ਡਾਢਾ ਗੁੱਸਾ ਚੜ੍ਹ ਗਿਆ, ਰੋਹ ਨਾਲ ਉਹਦੇ ਮੂੰਹ ਲਾਲ ਹੋ ਗਿਆ ਤੇ ਉਹ ‘ਯੁਰਤੇ' ਅੰਦਰ ਭੇਜਿਆ। {{gap}}ਓਥੇ, ਉਹਦੇ ਸਾਹਮਣੇ, ਇਕ ਸੁਹਣੀ ਮੁਟਿਆਰ ਬੈਠੀ ਸੀ। ਉਹ ਏਡੇ ਹੁਸਨ ਵਾਲੀ ਸੀ ਕਿ ਖਰਜੀਤ ਬੇਰਗੇਨ ਦਾ ਅੰਦਰ ਦਾ ਸਾਹ ਅੰਦਰ ਰਹਿ ਗਿਆ ਤੇ ਉਹਨੂੰ ਘੇਰਨੀ ਆ ਗਈ। ਇਕ ਵੀ ਲਫ਼ਜ਼ ਬੋਲੇ ਬਿਨਾਂ, ਉਹ ਬਾਹਰ ਭਜ ਨਿਕਲਿਆ, ਪਲਾਕੀ ਮਾਰ ਘੋੜੇ ਉਤੇ ਚੜ੍ਹ ਗਿਆ ਤੇ ਉਹਨੂੰ ਸਿਰਪਟ ਘਰ ਵਲ ਦੁੜਾ ਦਿਤਾ। {{gap}}"ਮੇਰੇ ਮਾਪਿਓ," ਉਹਨੇ ਆਖਿਆ, "ਪੰਜਾਂ ਗਊਆਂ ਦੀ ਮਾਲਕਨ, ਛੋਟੇ ਕਦ ਵਾਲੀ ਬੁੱਢੀ, ਕੋਲ 'ਯੂਰਤੇ' ਵਿਚ ਡਾਢੀ ਸੁਹਣੀ ਕੁੜੀ ਏ। ਉਹਦੇ ਵਲ ਵਿਚੋਲਿਆਂ ਨੂੰ ਭੇਜੋ, ਮੈਂ ਉਹਨੂੰ ਵਹੁਟੀ ਬਣਾਣਾ ਚਾਹੁੰਨਾਂ।” {{gap}}ਖਰਜੀਤ — ਬੋਰਗੇਨ ਦੇ ਪਿਓ ਨੇ ਕੁੜੀ ਲਈ ਇਕਦਮ ਹੀ ਨੌਂ ਘੋੜਿਆਂ ਉਤੇ ਨੌਂ ਬੰਦੇ ਘਲ ਦਿਤੇ। {{gap}}ਵਿਚੋਲੇ ਛੋਟੇ ਕਦ ਵਾਲੀ ਬੁੱਢੀ ਦੇ 'ਯੁਰਤੇ' ਵਿਚ ਆਏ, ਉਹਨਾਂ ਕੁੜੀ ਨੂੰ ਵੇਖਿਆ। ਉਹ ਏਡੇ ਹੁਸਨ ਵਾਲੀ ਸੀ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਅੰਦਰ ਦਾ ਸਾਹ ਅੰਦਰ ਹੀ ਰਹਿ ਗਿਆ। ਫੇਰ, ਜਦੋਂ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਸੂਰਤ ਪਰਤ ਆਈ, ਉਹ ਸਾਰੇ, ਸਿਵਾਇ ਇਕ ਤੋਂ, ਜਿਹੜਾ ਉਹਨਾਂ ਵਿਚੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਬੁੱਢਾ ਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧ ਇਜ਼ੱਤ ਮਾਨ ਵਾਲਾ ਸੀ, ‘ਯੁਰਤੇ' ਵਿਚੋਂ ਚਲੇ ਗਏ। {{gap}}"ਛੋਟੇ ਕਦ ਵਾਲੀਏ ਬੁੱਢੀਏ," ਉਹਨੇ ਆਖਿਆ, “ਇਹ ਮੁਟਿਆਰ ਖਰਜੀਤ — ਬੋਰਗੇਨ ਨੂੰ ਦੇ ਦੇਵੇਂਗੀ, ਉਹਦੀ ਵਹੁਟੀ ਬਣਨ ਲਈ?" {{gap}}"ਦੇ ਦਿਆਂਗੀ," ਛੋਟੇ ਕਦ ਵਾਲੀ ਬੁੱਢੀ ਨੇ ਆਖਿਆ। {{gap}}ਫੇਰ ਉਹਨਾਂ ਮੁਟਿਆਰ ਨੂੰ ਪੁਛਿਆ, ਉਹ ਰਜ਼ਾਮੰਦ ਸੀ ਜਾਂ ਨਹੀਂ, ਤੇ ਮੁਟਿਆਰ ਨੇ ਆਖਿਆ, ਉਹ ਰਜ਼ਾਮੰਦ ਸੀ।<noinclude>{{center|੨੨੯}}</noinclude> 86scps3gl2lzk6fxrria024b62mpcwq 250 57302 179234 179220 2024-10-23T12:43:48Z Sonia Atwal 2031 179234 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sonia Atwal" /></noinclude>ਕਰਕੇ ਚੀਨ ਨੂੰ ਇੱਕ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਜਾਰੀ ਰੱਖੀ ਅਤੇ 1926 ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੇ ਤਕੜੀ ਫੌਜ ਲੈ ਕੇ ਉੱਤਰ ਵੱਲ ਚੜ੍ਹਾਈ ਵੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਕਿਉਂਕਿ ਜਿਆਦਾਤਰ ਉੱਤਰੀ ਚੀਨ ਇਨ੍ਹਾਂ ਜੰਗੀ ਸਰਦਾਰਾਂ ਦੇ ਕਬਜੇ ਹੇਠ ਸੀ। ਪਰ ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ 1927 ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੇ ਕਮਿਊਨਿਸਟਾਂ ਉੱਤੇ ਹੱਲਾ ਬੋਲ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕਤਲੇਆਮ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। {{gap}}ਸੋ ਰਾਜਸੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਚਿਆਂਗ ਕਾਈ-ਸ਼ੇਕ ਅਤੇ ਜੰਗੀ ਸਰਦਾਰਾਂ ਦੀਆਂ ਫੌਜੀ ਹਕੂਮਤਾਂ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਆਪਸੀ ਲੜਾਈਆਂ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ, ਆਰਥਿਕ ਤੌਰ ’ਤੇ ਪਛੜੇਵੇਂ ਅਤੇ ਭੁੱਖਮਰੀ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ, ਸਮਾਜਿਕ-ਸਭਿਆਚਾਰਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਅਨੇਕਾਂ ਗੰਭੀਰ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ- ਜਿਵੇਂ ਨਸ਼ਿਆਂ, ਅਨਪੜ੍ਹਤਾ, ਵੇਸਵਾਗਮਨੀ, ਰੂੜ੍ਹੀਵਾਦੀ ਧਾਰਨਾਵਾਂ ਅਤੇ ਵਹਿਮਾ ਭਰਮਾਂ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ; ਇਹ ਸੀ ਵੀਹਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਦਹਾਕਿਆਂ ਦਾ ਚੀਨ ਜਿਸ ਵਿਚੋਂ ਚੀਨ ਦੀ ਕਮਿਊਨਿਸਟ ਪਾਰਟੀ ਅਤੇ ਇਸ ਦਾ ਆਗੂ ਮਾਓ ਜ਼ੇ ਤੁੰਗ ਪੈਦਾ ਹੋਏ ਅਤੇ ਇਸ ਸਭ ਕਾਸੇ ਨੂੰ ਮੁੱਢੋਂ ਸੁੱਢੋਂ ਤਬਦੀਲ ਕਰਨ ਦੇ ਰਾਹ ਤੁਰ ਪਏ। {{center|'''***'''}}<noinclude>{{right|'''ਮਾਓ ਜ਼ੇ-ਤੁੰਗ /19'''}}</noinclude> 4hgrugmoni9xkpgu7xtpqkfszs2kzxj 250 57303 179233 179222 2024-10-23T12:42:44Z Sonia Atwal 2031 179233 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sonia Atwal" />{{x-larger|{{center|'''ਬਚਪਨ ਅਤੇ ਜਵਾਨੀ, ਖ਼ੁਦ ਦੀ ਜ਼ਬਾਨੀ'''}}}}</noinclude>{{gap}}ਮਾਓ ਜ਼ੇ ਤੁੰਗ ਦੀ ਸਿਆਸੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਬਾਰੇ ਤਾਂ ਹਜਾਰਾਂ ਪੁਸਤਕਾਂ ਵਿੱਚ ਵੇਰਵੇ ਮਿਲ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਜਾਤੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ, ਖਾਸ ਕਰ ਪਰਿਵਾਰਕ ਪਿਛੋਕੜ, ਬਚਪਨ, ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਪੂਰਾ ਸੂਰਾ ਕਮਿਊਨਿਸਟ ਕੁਲਵਕਤੀ ਬਣਨ ਤੱਕ ਦੇ ਜੀਵਨ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਮਾਓ ਵੱਲੋਂ ਅਮਰੀਕੀ ਪੱਤਰਕਾਰ ਐਡਗਰ ਸਨੋਅ ਨਾਲ ਜੁਲਾਈ 1936 ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਗੱਲਬਾਤ ਤੋਂ ਹੀ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈ ਸੀ। ਮਾਓ ਅਤੇ ਹੋਰ ਕਮਿਊਨਿਸਟ ਆਗੂ ਆਪਣੀ ਨਿੱਜੀ ਜੀਵਨ ਦੀਆਂ ਗੈਰ- ਸਿਆਸੀ ਘਟਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਬਹੁਤੀ ਮਹੱਤਤਾ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦੇ, ਪਰ ਐਡਗਰ ਸਨੋਅ ਦੇ ਵਾਰ ਵਾਰ ਇਸਰਾਰ ਕਰਨ 'ਤੇ ਕਿ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਇਹ ਗੱਲ ਜਾਣਨੀ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ ਕਿ ਚੋਟੀ ਦੇ ਕਮਿਊਨਿਸਟ ਇਨਕਲਾਬੀ ਵਜੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸ਼ਖ਼ਸੀਅਤ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਕਿਵੇਂ ਹੋਇਆ? ਸਨੋਅ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸ਼ਖ਼ਸੀਅਤ ਅਤੇ ਜੀਵਨ ਬਾਰੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਗਲਤ ਭਰਮ ਫੈਲਾਏ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਸਚਾਈ ਨੂੰ ਪੇਸ਼ ਕਰਨਾ ਜਰੂਰੀ ਹੈ। ਇਸ ’ਤੇ ਮਾਓ ਆਪਣੀ ਜੀਵਨ ਕਹਾਣੀ ਦਾ ਵਰਣਨ ਕਰਨ ਲਈ ਸਹਿਮਤ ਹੋ ਗਿਆ। ਸਨੋਅ ਲਿਖਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਮਾਓ ਦੀ ਜਾਤੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਬਾਰੇ ਉਸ ਦੇ ਨੇੜਲੇ ਸਾਥੀਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਜਾਣਕਾਰੀ ਸੀ ਇਸੇ ਲਈ ਜਦ ਮਾਓ ਲੇਖਕ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਕਹਾਣੀ ਲਿਖਵਾਉਣ ਲੱਗਾ ਤਾਂ ਮਾਓ ਦੀ ਦੂਜੀ ਪਤਨੀ ਹੋ ਜ਼ੀਜ਼ੈਨ ਵੀ ਇਹ ਸਾਰੀ ਕਹਾਣੀ ਓਨੀ ਹੀ ਉਤਸੁਕਤਾ ਨਾਲ ਸੁਣ ਰਹੀ ਸੀ ਜਿੰਨੀ ਨਾਲ ਐਡਗਰ ਸਨੋਅ। ਅਤੇ ਜੋ ਕੁਝ ਉਸ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਬਹੁਤੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਉਸ ਨੇ ਅਤੇ ਮਾਓ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੇ ਕਾਮਰੇਡਾਂ ਨੇ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਹੀ ਸੁਣੀਆਂ ਸਨ। ਸੋ ਜੀਵਨੀ ਦਾ ਇਹ ਹਿੱਸਾ ਮਾਓ ਦੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿੱਚ ਹੀ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਮਾਓ ਆਪਣੀ ਪਰਿਵਾਰਕ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਬਾਰੇ ਦਸਦਾ ਹੈ – {{gap}}“ਮੇਰਾ ਪਿਉ ਮਾਓ ਜੇਨ ਸ਼ੇਂਗ ਪਹਿਲਾਂ ਤਾਂ ਗਰੀਬ ਕਿਸਾਨੀ ਨਾਲ ਸਬੰਧ ਰਖਦਾ ਸੀ। ਜ਼ਮੀਨ ਗਹਿਣੇ ਪੈ ਚੁੱਕੀ ਸੀ ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਉਹ ਫੌਜ ਵਿੱਚ ਭਰਤੀ<noinclude>{{left|'''ਮਾਓ ਜ਼ੇ-ਤੁੰਗ /20'''}}</noinclude> 4h844ptlp7bx05vit740omrqqth79vj 250 57304 179232 179223 2024-10-23T12:41:27Z Sonia Atwal 2031 179232 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sonia Atwal" /></noinclude>ਹੋ ਗਿਆ। ਫੌਜ ਵਿਚੋਂ ਆ ਕੇ ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਬਚਤ ਕਰ ਕੇ ਜੋੜੇ ਥੋੜੇ ਬਹੁਤੇ ਪੈਸਿਆਂ ਨਾਲ ਕੁਝ ਨਿੱਕੇ ਮੋਟੇ ਕੰਮ ਕਾਰ ਕੀਤੇ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਹੋਈ ਕਮਾਈ ਨਾਲ ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੀ ਜ਼ਮੀਨ ਵਾਪਸ ਛੁਡਾ ਲਈ ਜੋ 15 ਮੌ (ਢਾਈ ਕੁ ਏਕੜ) ਸੀ। ਉਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਉਹ ਅਨਾਜ ਦੇ ਵਪਾਰ ਵਿੱਚ ਪੈ ਗਿਆ, ਕੁਝ ਹੋਰ ਜ਼ਮੀਨ ਖਰੀਦ ਲਈ ਅਤੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਧਨੀ ਕਿਸਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਿਆ। ਉਸ ਨੇ 6 ਕੁ ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਤੋਂ ਹੀ ਮੈਨੂੰ ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਨ ਲਾ ਲਿਆ ਸੀ। ਅੱਠ ਸਾਲ ਦਾ ਹੋ ਕੇ ਮੈਂ ਸਕੂਲ ਜਾਣ ਲੱਗ ਪਿਆ ਅਤੇ ਸੁਭ੍ਹਾ ਸ਼ਾਮ ਖੇਤ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਾਉਂਦਾ। ਸਾਡਾ ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਵਾਲਾ ਅਧਿਆਪਕ ਬਹੁਤ ਸਖਤ ਸੁਭਾਅ ਦਾ ਸੀ ਜੋ ਅਕਸਰ ਹੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਕੁਟਦਾ ਰਹਿੰਦਾ। ਉਸ ਤੋਂ ਦੁਖੀ ਹੋ ਕੇ ਇੱਕ ਦਿਨ ਮੈਂ ਸਕੂਲੋਂ ਭੱਜ ਗਿਆ ਪਰ ਪਤਾ ਸੀ ਕਿ ਜੇ ਘਰੇ ਗਿਆ ਤਾਂ ਹੋਰ ਪੈਣਗੀਆਂ ਸੋ ਮੈਂ ਆਵਦੇ ਜਾਣੇ ਸ਼ਹਿਰ ਦੀ ਦਿਸ਼ਾ ਵੱਲ ਚੱਲ ਪਿਆ ਅਤੇ ਤਿੰਨ ਦਿਨ ਭੌਂਦਾ ਰਿਹਾ। ਆਖਰ ਤੀਜੇ ਦਿਨ ਮੇਰੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਲੱਭ ਲਿਆ। ਤਦ ਮੈਨੂੰ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਕਿ ਦਿਸ਼ਾ ਦਾ ਸਹੀ ਪਤਾ ਨਾ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਮੈਂ ਉਥੇ ਹੀ ਗੇੜੇ ਕਢਦਾ ਰਿਹਾ ਸੀ ਅਤੇ ਘਰ ਤੋਂ ਢਾਈ ਤਿੰਨ ਮੀਲ ਦੂਰ ਹੀ ਘੁੰਮਦਾ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਖੈਰ ਹੈਰਾਨੀ ਇਹ ਹੋਈ ਕਿ ਇਸ ਬਾਅਦ ਹਾਲਤਾਂ ਕੁਝ ਬਿਹਤਰ ਹੋ ਗਈਆਂ। ਪਿਉ ਵੀ ਮੇਰਾ ਵੱਧ ਖਿਆਲ ਰੱਖਣ ਲੱਗਾ ਅਤੇ ਅਧਿਆਪਕ ਵੀ ਕੁਝ ਨਰਮ ਹੋ ਗਿਆ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮੇਰੇ ਇਸ ਵਿਰੋਧ ਪ੍ਰਗਟਾਵੇ ਦੇ ਚੰਗੇ ਸਿੱਟੇ ਨਿਕਲੇ, ਯਾਨੀ ਕਿ ਹੜਤਾਲ ਸਫਲ ਰਹੀ। {{gap}}ਮੇਰਾ ਪਿਉ ਸਖਤੀ ਨਾਲ ਕੰਮ ਲੈਂਦਾ ਸੀ, ਜਦ ਮੈਂ ਥੋੜ੍ਹੇ ਬਹੁਤ ਅੱਖਰ ਸਿੱਖ ਗਿਆ ਤਾਂ ਉਸ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਘਰ ਦਾ ਸਾਰਾ ਹਿਸਾਬ ਕਿਤਾਬ ਰੱਖਣ ਲਈ ਕਿਹਾ ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਹਿਸਾਬ ਕਿਤਾਬ ਨਾ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਹੁੰਦਾ ਤਾਂ ਉਹ ਮੈਨੂੰ ਖੇਤ ਵਿੱਚ ਧੱਕ ਦਿੰਦਾ। ਉਸ ਤੋਂ ਵਿਹਲਾ ਬੰਦਾ ਤਾਂ ਬਰਦਾਸ਼ਤ ਹੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਸੀ, ਉਹ ਮੈਨੂੰ ਅਤੇ ਮੇਰੇ ਭਰਾ ਨੂੰ ਅਕਸਰ ਹੀ ਕੁਟਾਪਾ ਚਾੜ੍ਹੀ ਰਖਦਾ। ਇਸ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਮੇਰੀ ਮਾਂ ਬਹੁਤ ਨਰਮ ਦਿਲ ਅਤੇ ਦਿਆਲੂ ਔਰਤ ਸੀ। ਉਹ ਮੇਰੇ ਪਿਉ ਤੋਂ ਚੋਰੀ ਗਰੀਬ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਚੌਲ ਵਗੈਰਾ ਵੀ ਦੇ ਦਿੰਦੀ ਸੀ ਜਿਸ ਤੋਂ ਘਰ ਵਿੱਚ ਕਈ ਵਾਰ ਕਲੇਸ਼ ਵੀ ਪਿਆ ਸੀ।' {{gap}}ਮਾਓ ਇਸ ਬਾਰੇ ਸਿਆਸੀ ਲਹਿਜੇ ਵਿੱਚ ਬਿਆਨ ਕਰਦਾ ਹੋਇਆ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ – ‘ਸਾਡੇ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਦੋ ਪਾਰਟੀਆਂ ਸਨ, ਇੱਕ ਪਾਸੇ ਮੇਰਾ ਪਿਉ ਸੱਤਾਧਾਰੀ ਸ਼ਕਤੀ ਸੀ, ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਵਿੱਚ ਮੈਂ, ਮੇਰਾ ਭਰਾ, ਮੇਰੀ ਮਾਤਾ ਅਤੇ ਕਦੇ ਕਦੇ ਸਾਡਾ ਨੌਕਰ ਵੀ ਹੁੰਦਾ ਸੀ। ਪਰ ਇਸ ਵਿਰੋਧੀ ਗੱਠਜੋੜ ਵਿੱਚ ਵਿਚਾਰਾਂ ਦੇ ਮੱਤਭੇਦ ਸਨ। ਮੇਰੀ ਮਾਂ ਅਸਿੱਧੇ ਹਮਲੇ ਦੀ ਨੀਤੀ 'ਤੇ ਚਲਦੀ ਸੀ, ਉਹ ‘ਰਾਜਕੀ ਤਾਕਤ' ਦੇ ਖਿਲਾਫ਼ ਖੁੱਲ੍ਹੇਆਮ ਬਗਾਵਤ ਕਰਨ ਅਤੇ ਭਾਵਕ ਬੋਲਾਂ ਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰਦੀ<noinclude>{{right|'''ਮਾਓ ਜ਼ੇ-ਤੁੰਗ /21'''}}</noinclude> 8w32d6dbiz0y919cvywtxy7sgm6ktve 250 57305 179224 156632 2024-10-23T12:13:10Z Sonia Atwal 2031 /* ਗਲਤੀਆਂ ਲਾਈਆਂ */ 179224 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sonia Atwal" /></noinclude>ਸੀ। ਉਸ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਸੀ ਕਿ ਇਉਂ ਕਰਨਾ ਚੀਨੀ ਸਭਿਆਚਾਰ ਨਹੀਂ। {{gap}}ਪਰ ਜਦ ਮੈਂ ਤੇਰਾਂ ਕੁ ਸਾਲ ਦਾ ਸੀ ਤਾਂ ਮੇਰੀ ਪਿਉ ਨਾਲ ਬਹਿਸ ਹੋ ਗਈ। ਉਹ ਅਕਸਰ ਚੀਨੀ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਵਿਚੋਂ ਟੂਕਾਂ ਦਿੰਦਾ ਹੁੰਦਾ ਸੀ। ਉਹ ਮੇਰੇ ਉੱਤੇ ਮਾਪਿਆਂ ਪ੍ਰਤੀ ਸਹੀ ਵਿਵਹਾਰ ਨਾ ਕਰਨ ਅਤੇ ਕੰਮ ਤੋਂ ਸੁਸਤੀ ਮਾਰਨ ਦਾ ਇਲਜ਼ਾਮ ਲਾਉਂਦਾ ਹੁੰਦਾ ਸੀ। ਮੈਂ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਵਿਚੋਂ ਟੂਕਾਂ ਦੇਕੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਵੱਡਿਆਂ ਨੂੰ ਛੋਟਿਆਂ ਪ੍ਰਤੀ ਦਿਆਲੂ ਅਤੇ ਸਨੇਹ ਭਰਪੂਰ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਵਿੱਚ ਦਰਜ ਹੈ ਕਿ ਵੱਡਿਆਂ ਨੂੰ ਛੋਟਿਆਂ ਨਾਲੋਂ ਜਿਆਦਾ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜਦ ਮੈਂ ਉਸ ਦੀ ਉਮਰ ਦਾ ਹੋ ਗਿਆ ਤਾਂ ਮੈਂ ਉਸ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕੰਮ ਕਰਿਆ ਕਰਾਂਗਾ। ...ਖੈਰ ਬੁੜ੍ਹਾ ਪੈਸੇ ਜੋੜਨ ਲੱਗਾ ਰਿਹਾ ਅਤੇ ਸਾਡਾ ਵਿਰੋਧ ਵਧਦਾ ਗਿਆ। {{gap}}ਤੇਰਾਂ ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਮੈਂ ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਸਕੂਲ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ। ਮੈਂ ਖੇਤ ਵਿੱਚ ਸਾਰਾ ਦਿਨ ਮਜਦੂਰਾਂ ਨਾਲ ਪੂਰਾ ਕੰਮ ਕਰਵਾਉਂਦਾ ਅਤੇ ਰਾਤ ਨੂੰ ਸਾਰਾ ਹਿਸਾਬ ਕਿਤਾਬ ਕਰਦਾ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਮੈਨੂੰ ਕਿੱਸੇ ਕਹਾਣੀਆਂ ਪੜ੍ਹਨ ਦਾ ਬਹੁਤ ਸ਼ੌਂਕ ਸੀ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਚੀਨ ਦੇ ਪੁਰਾਣੇ ਬਾਗੀਆਂ ਦੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਅਤੇ ਸਫ਼ਰਨਾਮੇ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੇ ਸਨ। ਇਹ ਕਿਤਾਬਾਂ ਮੈਂ ਚੀਨੀ ਸਨਾਤਨੀ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਵਿੱਚ ਲੁਕੋ ਕੇ ਪੜ੍ਹਦਾ ਤਾਂ ਜੋ ਮੇਰੇ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਜਾਂ ਪਿਤਾ ਨੂੰ ਪਤਾ ਨਾ ਲੱਗ ਜਾਵੇ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਅਜਿਹੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਨੂੰ ਫਜ਼ੂਲ ਸਮਝਦੇ ਸਨ।” {{gap}}ਮਾਓ ਨੇ ਜੋ ਵੇਰਵੇ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਦੇ ਦਿੱਤੇ ਹਨ ਉਸ ਤੋਂ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸੂਮ ਜੱਟ ਦਾ ਝਲਕਾਰਾ ਵੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਪਹਿਲੀ ਪੀੜ੍ਹੀ ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਬਹੁਤ ਕਿਸਾਨ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਹੀ ਸਨ ਜੋ ਮੁੰਡਿਆਂ ਨੂੰ ਚੰਡ ਕੇ ਰਖਦੇ ਸਨ, ਖੇਤ ਅਤੇ ਘਰ ਵਿੱਚ ਖਿੱਚ ਕੇ ਕੰਮ ਲੈਂਦੇ ਸਨ, ਕੰਮ ਲੈਣ ਕਰਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਾਉਣ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਦਿਲਚਸਪੀ ਨਹੀਂ ਰਖਦੇ ਸਨ, ਕੋਈ ਵਾਧੂ ਪੈਸਾ ਨਹੀਂ ਖਰਚਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਥੋੜ੍ਹੀ ਥੋੜ੍ਹੀ ਕਰਕੇ ਜ਼ਮੀਨ ਦੀ ਮਾਲਕੀ ਵਧਾਉਂਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ। {{gap}}ਅੱਗੇ ਮਾਓ ਆਪਣੇ ਅਤੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਧਾਰਮਿਕ ਵਿਚਾਰਾਂ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਉਸ ਅਨੁਸਾਰ – “ਮੇਰਾ ਪਿਤਾ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਵਾਸ਼ ਨਹੀਂ ਰਖਦਾ ਸੀ ਜਦ ਕਿ ਮੇਰੀ ਮਾਤਾ ਮਹਾਤਮਾ ਬੁੱਧ ਨੂੰ ਸ਼ਰਧਾ ਨਾਲ ਪੂਜਦੀ ਸੀ। ਉਹ ਸਾਨੂੰ ਵੀ ਧਾਰਮਿਕ ਸਿੱਖਿਆ ਦਿੰਦੀ ਅਤੇ ਅਸੀਂ ਸਾਰੇ ਇਸ ਗੱਲ ਤੋਂ ਦੁਖੀ ਹੁੰਦੇ ਕਿ ਸਾਡਾ ਪਿਉ ਨਾਸਤਿਕ ਸੀ। ਜਦ ਮੈਂ ਨੌਂ ਸਾਲ ਦਾ ਸੀ ਤਾਂ ਮੈਂ ਆਪਣੀ ਮਾਤਾ ਨਾਲ ਇਸ ਗੱਲ ਤੇ ਵਿਚਾਰ ਕੀਤੀ ਕਿ ਸਾਡੇ ਪਿਉ ਵਿੱਚ ਦਯਾ ਭਾਵਨਾ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਉਸ ਨੂੰ ਧਾਰਮਿਕ ਬਨਾਉਣ ਲਈ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਕਰਦੇ ਪਰ ਉਸ ਉੱਤੇ ਕੋਈ ਅਸਰ ਨਾ ਹੁੰਦਾ ਅਤੇ ਉਲਟਾ ਸਾਨੂੰ ਗਾਲ੍ਹਾਂ ਹੀ ਮਿਲਦੀਆਂ।<noinclude>{{left|''ਮਾਓ ਜ਼ੇ-ਤੁੰਗ /22''}}</noinclude> 2vytlprbe4a1lpsmdqmlk1n5wzn627p 179231 179224 2024-10-23T12:40:42Z Sonia Atwal 2031 179231 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sonia Atwal" /></noinclude>ਸੀ। ਉਸ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਸੀ ਕਿ ਇਉਂ ਕਰਨਾ ਚੀਨੀ ਸਭਿਆਚਾਰ ਨਹੀਂ। {{gap}}ਪਰ ਜਦ ਮੈਂ ਤੇਰਾਂ ਕੁ ਸਾਲ ਦਾ ਸੀ ਤਾਂ ਮੇਰੀ ਪਿਉ ਨਾਲ ਬਹਿਸ ਹੋ ਗਈ। ਉਹ ਅਕਸਰ ਚੀਨੀ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਵਿਚੋਂ ਟੂਕਾਂ ਦਿੰਦਾ ਹੁੰਦਾ ਸੀ। ਉਹ ਮੇਰੇ ਉੱਤੇ ਮਾਪਿਆਂ ਪ੍ਰਤੀ ਸਹੀ ਵਿਵਹਾਰ ਨਾ ਕਰਨ ਅਤੇ ਕੰਮ ਤੋਂ ਸੁਸਤੀ ਮਾਰਨ ਦਾ ਇਲਜ਼ਾਮ ਲਾਉਂਦਾ ਹੁੰਦਾ ਸੀ। ਮੈਂ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਵਿਚੋਂ ਟੂਕਾਂ ਦੇਕੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਵੱਡਿਆਂ ਨੂੰ ਛੋਟਿਆਂ ਪ੍ਰਤੀ ਦਿਆਲੂ ਅਤੇ ਸਨੇਹ ਭਰਪੂਰ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਵਿੱਚ ਦਰਜ ਹੈ ਕਿ ਵੱਡਿਆਂ ਨੂੰ ਛੋਟਿਆਂ ਨਾਲੋਂ ਜਿਆਦਾ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜਦ ਮੈਂ ਉਸ ਦੀ ਉਮਰ ਦਾ ਹੋ ਗਿਆ ਤਾਂ ਮੈਂ ਉਸ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕੰਮ ਕਰਿਆ ਕਰਾਂਗਾ। ...ਖੈਰ ਬੁੜ੍ਹਾ ਪੈਸੇ ਜੋੜਨ ਲੱਗਾ ਰਿਹਾ ਅਤੇ ਸਾਡਾ ਵਿਰੋਧ ਵਧਦਾ ਗਿਆ। {{gap}}ਤੇਰਾਂ ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਮੈਂ ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਸਕੂਲ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ। ਮੈਂ ਖੇਤ ਵਿੱਚ ਸਾਰਾ ਦਿਨ ਮਜਦੂਰਾਂ ਨਾਲ ਪੂਰਾ ਕੰਮ ਕਰਵਾਉਂਦਾ ਅਤੇ ਰਾਤ ਨੂੰ ਸਾਰਾ ਹਿਸਾਬ ਕਿਤਾਬ ਕਰਦਾ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਮੈਨੂੰ ਕਿੱਸੇ ਕਹਾਣੀਆਂ ਪੜ੍ਹਨ ਦਾ ਬਹੁਤ ਸ਼ੌਂਕ ਸੀ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਚੀਨ ਦੇ ਪੁਰਾਣੇ ਬਾਗੀਆਂ ਦੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਅਤੇ ਸਫ਼ਰਨਾਮੇ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੇ ਸਨ। ਇਹ ਕਿਤਾਬਾਂ ਮੈਂ ਚੀਨੀ ਸਨਾਤਨੀ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਵਿੱਚ ਲੁਕੋ ਕੇ ਪੜ੍ਹਦਾ ਤਾਂ ਜੋ ਮੇਰੇ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਜਾਂ ਪਿਤਾ ਨੂੰ ਪਤਾ ਨਾ ਲੱਗ ਜਾਵੇ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਅਜਿਹੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਨੂੰ ਫਜ਼ੂਲ ਸਮਝਦੇ ਸਨ।” {{gap}}ਮਾਓ ਨੇ ਜੋ ਵੇਰਵੇ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਦੇ ਦਿੱਤੇ ਹਨ ਉਸ ਤੋਂ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸੂਮ ਜੱਟ ਦਾ ਝਲਕਾਰਾ ਵੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਪਹਿਲੀ ਪੀੜ੍ਹੀ ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਬਹੁਤ ਕਿਸਾਨ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਹੀ ਸਨ ਜੋ ਮੁੰਡਿਆਂ ਨੂੰ ਚੰਡ ਕੇ ਰਖਦੇ ਸਨ, ਖੇਤ ਅਤੇ ਘਰ ਵਿੱਚ ਖਿੱਚ ਕੇ ਕੰਮ ਲੈਂਦੇ ਸਨ, ਕੰਮ ਲੈਣ ਕਰਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਾਉਣ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਦਿਲਚਸਪੀ ਨਹੀਂ ਰਖਦੇ ਸਨ, ਕੋਈ ਵਾਧੂ ਪੈਸਾ ਨਹੀਂ ਖਰਚਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਥੋੜ੍ਹੀ ਥੋੜ੍ਹੀ ਕਰਕੇ ਜ਼ਮੀਨ ਦੀ ਮਾਲਕੀ ਵਧਾਉਂਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ। {{gap}}ਅੱਗੇ ਮਾਓ ਆਪਣੇ ਅਤੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਧਾਰਮਿਕ ਵਿਚਾਰਾਂ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਉਸ ਅਨੁਸਾਰ – “ਮੇਰਾ ਪਿਤਾ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਵਾਸ਼ ਨਹੀਂ ਰਖਦਾ ਸੀ ਜਦ ਕਿ ਮੇਰੀ ਮਾਤਾ ਮਹਾਤਮਾ ਬੁੱਧ ਨੂੰ ਸ਼ਰਧਾ ਨਾਲ ਪੂਜਦੀ ਸੀ। ਉਹ ਸਾਨੂੰ ਵੀ ਧਾਰਮਿਕ ਸਿੱਖਿਆ ਦਿੰਦੀ ਅਤੇ ਅਸੀਂ ਸਾਰੇ ਇਸ ਗੱਲ ਤੋਂ ਦੁਖੀ ਹੁੰਦੇ ਕਿ ਸਾਡਾ ਪਿਉ ਨਾਸਤਿਕ ਸੀ। ਜਦ ਮੈਂ ਨੌਂ ਸਾਲ ਦਾ ਸੀ ਤਾਂ ਮੈਂ ਆਪਣੀ ਮਾਤਾ ਨਾਲ ਇਸ ਗੱਲ ਤੇ ਵਿਚਾਰ ਕੀਤੀ ਕਿ ਸਾਡੇ ਪਿਉ ਵਿੱਚ ਦਯਾ ਭਾਵਨਾ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਉਸ ਨੂੰ ਧਾਰਮਿਕ ਬਨਾਉਣ ਲਈ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਕਰਦੇ ਪਰ ਉਸ ਉੱਤੇ ਕੋਈ ਅਸਰ ਨਾ ਹੁੰਦਾ ਅਤੇ ਉਲਟਾ ਸਾਨੂੰ ਗਾਲ੍ਹਾਂ ਹੀ ਮਿਲਦੀਆਂ।<noinclude>{{left|'''ਮਾਓ ਜ਼ੇ-ਤੁੰਗ /22'''}}</noinclude> ox5nxke82d887vuectza3owdh0pdxo8 250 57306 179229 156633 2024-10-23T12:30:02Z Sonia Atwal 2031 /* ਗਲਤੀਆਂ ਲਾਈਆਂ */ 179229 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sonia Atwal" /></noinclude>{{gap}}ਹੌਲੀ ਹੌਲੀ ਮੇਰੀਆਂ ਪੜ੍ਹੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਮੇਰੇ ਉੱਤੇ ਵੀ ਅਸਰ ਪਾਉਣ ਲੱਗੀਆਂ ਅਤੇ ਮੈਂ ਖ਼ੁਦ ਵੀ ਅਵਿਸ਼ਵਾਸੀ ਹੁੰਦਾ ਗਿਆ। ਮੇਰੀ ਮਾਤਾ ਨੂੰ ਫਿਕਰ ਲੱਗਾ ਅਤੇ ਉਹ ਮੈਨੂੰ ਧਾਰਮਿਕ ਗੱਲਾਂ ਤੋਂ ਨਿਰਲੇਪ ਰਹਿਣ ਲਈ ਮੈਨੂੰ ਝਿੜਕਣ ਲੱਗੀ। ਮੇਰੇ ਪਿਤਾ ਦਾ ਇੱਕ ਦਿਨ ਰਸਤੇ ਵਿੱਚ ਚੀਤੇ ਨਾਲ ਟਾਕਰਾ ਹੋ ਗਿਆ ਪਰ ਚੀਤਾ ਘਬਰਾ ਕੇ ਭੱਜ ਗਿਆ। ਇਸ ਕਰਾਮਾਤੀ ਬਚਾਅ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਹ ਬੁੱਧ ਪ੍ਰਤੀ ਕੁਝ ਸਤਿਕਾਰ ਦਿਖਾਉਣ ਲੱਗਾ ਅਤੇ ਕਦੇ ਕਦਾਈਂ ਧੂਫ ਬੱਤੀ ਵੀ ਕਰ ਦਿੰਦਾ। ਪਰ ਜਦ ਮੇਰੀ ਨਾਸਤਿਕਤਾ ਵਧਦੀ ਗਈ ਤਾਂ ਵੀ ਉਸ ਨੇ ਕੋਈ ਦਖਲ ਨਾ ਦਿੱਤਾ। ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਉਹ ਖ਼ੁਦ ਵੀ ਮੁਸੀਬਤ ਮੌਕੇ ਹੀ ਦੇਵਤਿਆਂ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰਦਾ ਸੀ। {{x-larger|''{{center|ਪੜ੍ਹਾਈ ਲਈ ਘਰੋਂ ਭੱਜਣਾ}}''}} {{gap}}ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਮੈਂ ਇੱਕ ਕਿਤਾਬ ‘ਸੁਚੇਤ ਕਰਦੇ ਸ਼ਬਦ' ਪੜ੍ਹੀ ਜੋ ਮੈਨੂੰ ਬਹੁਤ ਪਸੰਦ ਆਈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਲੇਖਕ ਨੇ ਚੀਨ ਦੀਆਂ ਕਮਜੋਰੀਆਂ ਦਾ ਕਾਰਣ ਇਥੇ ਪੱਛਮੀ ਖੋਜਾਂ ਜਿਵੇਂ -ਰੇਲਵੇ, ਟੈਲੀਫ਼ੋਨ, ਟੈਲੀਗ੍ਰਾਮ, ਭਾਫ਼ ਵਾਲੇ ਜਹਾਜ਼ ਆਦਿ ਨੂੰ ਨਾ ਅਪਣਾਇਆ ਜਾਣਾ ਦੱਸਿਆ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਖੋਜਾਂ ਨੂੰ ਚੀਨ ਵਿੱਚ ਵਰਤੇ ਜਾਣ ਦੀ ਵਕਾਲਤ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਪੁਸਤਕ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਆਪਣੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਮੁੜ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਲਈ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕੀਤਾ। ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਖੇਤ ਵਿਚਲੇ ਕੰਮ ਤੋਂ ਵੀ ਅੱਕ ਗਿਆ ਸੀ। ਸੁਭਾਵਿਕ ਹੀ ਸੀ ਕਿ ਮੇਰੇ ਪਿਉ ਨੇ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਮਸਲੇ ’ਤੇ ਸਾਡਾ ਝਗੜਾ ਹੋ ਗਿਆ ਅਤੇ ਆਖਰ ਮੈਂ ਘਰੋਂ ਭੱਜ ਗਿਆ। ਮੈਂ ਕਾਨੂੰਨ ਦੇ ਇੱਕ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਦੇ ਘਰ ਰਹਿਣ ਲੱਗਾ ਅਤੇ ਉਥੇ ਛੇ ਮਹੀਨੇ ਮੈਂ ਕਾਫੀ ਕੁਝ ਪੜ੍ਹਿਆ। {{gap}}ਇਸੇ ਸਮੇਂ ਹੂਨਾਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਘਟਨਾ ਘਟੀ ਜਿਸ ਨੇ ਮੇਰੀ ਸਾਰੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਜਿਸ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਮੈਂ ਪੜ੍ਹ ਰਿਹਾ ਸੀ ਉਸ ਦੇ ਬਾਹਰ ਅਸੀਂ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੇ ਦੇਖਿਆ ਕਿ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਵਿਉਪਾਰੀ ਚਾਂਗਸ਼ਾ* ਤੋਂ ਵਾਪਸ ਆ ਰਹੇ ਸਨ। ਅਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪੁੱਛਿਆ ਕਿ ਉਹ ਸਾਰੇ ਕਿਉਂ ਸ਼ਹਿਰ ਛੱਡ ਕੇ ਆ ਰਹੇ ਸਨ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਥੇ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਬਗਾਵਤ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। {{gap}}ਉਥੇ ਉਸ ਸਾਲ ਸਖਤ ਕਾਲ ਪੈ ਗਿਆ ਸੀ। ਜਦ ਭੁੱਖੇ ਮਰਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਗਵਰਨਰ ਕੋਲ ਸਹਾਇਤਾ ਲਈ ਇੱਕ ਡੈਲੀਗੇਸ਼ਨ ਭੇਜਿਆ ਤਾਂ ਗਵਰਨਰ ਨੇ ਹੰਕਾਰੀ ਲਹਿਜੇ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ, ‘ਤੁਹਾਡੇ ਕੋਲ ਭੋਜਨ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਹੈ? ਇਥੇ ਤਾਂ ਵਾਧੂ ਹੈ, ਮੇਰੇ ਕੋਲ ਤਾਂ ਹਮੇਸ਼ਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।' ਅਜਿਹੇ ਜਵਾਬ ਤੋਂ ਲੋਕ ਭੜਕ ਗਏ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਭੰਨ *ਚਾਂਗਸ਼ਾ-ਮਾਓ ਦੇ ਸੂਬੇ ਹੂਨਾਨ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ<noinclude>{{right|''ਮਾਓ ਜ਼ੇ-ਤੁੰਗ /23''}}</noinclude> pbu75tazelmtg8w4lnzl2924hp8t3my 179230 179229 2024-10-23T12:39:40Z Sonia Atwal 2031 179230 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sonia Atwal" /></noinclude>{{gap}}ਹੌਲੀ ਹੌਲੀ ਮੇਰੀਆਂ ਪੜ੍ਹੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਮੇਰੇ ਉੱਤੇ ਵੀ ਅਸਰ ਪਾਉਣ ਲੱਗੀਆਂ ਅਤੇ ਮੈਂ ਖ਼ੁਦ ਵੀ ਅਵਿਸ਼ਵਾਸੀ ਹੁੰਦਾ ਗਿਆ। ਮੇਰੀ ਮਾਤਾ ਨੂੰ ਫਿਕਰ ਲੱਗਾ ਅਤੇ ਉਹ ਮੈਨੂੰ ਧਾਰਮਿਕ ਗੱਲਾਂ ਤੋਂ ਨਿਰਲੇਪ ਰਹਿਣ ਲਈ ਮੈਨੂੰ ਝਿੜਕਣ ਲੱਗੀ। ਮੇਰੇ ਪਿਤਾ ਦਾ ਇੱਕ ਦਿਨ ਰਸਤੇ ਵਿੱਚ ਚੀਤੇ ਨਾਲ ਟਾਕਰਾ ਹੋ ਗਿਆ ਪਰ ਚੀਤਾ ਘਬਰਾ ਕੇ ਭੱਜ ਗਿਆ। ਇਸ ਕਰਾਮਾਤੀ ਬਚਾਅ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਹ ਬੁੱਧ ਪ੍ਰਤੀ ਕੁਝ ਸਤਿਕਾਰ ਦਿਖਾਉਣ ਲੱਗਾ ਅਤੇ ਕਦੇ ਕਦਾਈਂ ਧੂਫ ਬੱਤੀ ਵੀ ਕਰ ਦਿੰਦਾ। ਪਰ ਜਦ ਮੇਰੀ ਨਾਸਤਿਕਤਾ ਵਧਦੀ ਗਈ ਤਾਂ ਵੀ ਉਸ ਨੇ ਕੋਈ ਦਖਲ ਨਾ ਦਿੱਤਾ। ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਉਹ ਖ਼ੁਦ ਵੀ ਮੁਸੀਬਤ ਮੌਕੇ ਹੀ ਦੇਵਤਿਆਂ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰਦਾ ਸੀ। {{center|'''ਪੜ੍ਹਾਈ ਲਈ ਘਰੋਂ ਭੱਜਣਾ'''}} {{gap}}ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਮੈਂ ਇੱਕ ਕਿਤਾਬ ‘ਸੁਚੇਤ ਕਰਦੇ ਸ਼ਬਦ' ਪੜ੍ਹੀ ਜੋ ਮੈਨੂੰ ਬਹੁਤ ਪਸੰਦ ਆਈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਲੇਖਕ ਨੇ ਚੀਨ ਦੀਆਂ ਕਮਜੋਰੀਆਂ ਦਾ ਕਾਰਣ ਇਥੇ ਪੱਛਮੀ ਖੋਜਾਂ ਜਿਵੇਂ -ਰੇਲਵੇ, ਟੈਲੀਫ਼ੋਨ, ਟੈਲੀਗ੍ਰਾਮ, ਭਾਫ਼ ਵਾਲੇ ਜਹਾਜ਼ ਆਦਿ ਨੂੰ ਨਾ ਅਪਣਾਇਆ ਜਾਣਾ ਦੱਸਿਆ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਖੋਜਾਂ ਨੂੰ ਚੀਨ ਵਿੱਚ ਵਰਤੇ ਜਾਣ ਦੀ ਵਕਾਲਤ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਪੁਸਤਕ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਆਪਣੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਮੁੜ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਲਈ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕੀਤਾ। ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਖੇਤ ਵਿਚਲੇ ਕੰਮ ਤੋਂ ਵੀ ਅੱਕ ਗਿਆ ਸੀ। ਸੁਭਾਵਿਕ ਹੀ ਸੀ ਕਿ ਮੇਰੇ ਪਿਉ ਨੇ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਮਸਲੇ ’ਤੇ ਸਾਡਾ ਝਗੜਾ ਹੋ ਗਿਆ ਅਤੇ ਆਖਰ ਮੈਂ ਘਰੋਂ ਭੱਜ ਗਿਆ। ਮੈਂ ਕਾਨੂੰਨ ਦੇ ਇੱਕ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਦੇ ਘਰ ਰਹਿਣ ਲੱਗਾ ਅਤੇ ਉਥੇ ਛੇ ਮਹੀਨੇ ਮੈਂ ਕਾਫੀ ਕੁਝ ਪੜ੍ਹਿਆ। {{gap}}ਇਸੇ ਸਮੇਂ ਹੂਨਾਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਘਟਨਾ ਘਟੀ ਜਿਸ ਨੇ ਮੇਰੀ ਸਾਰੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਜਿਸ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਮੈਂ ਪੜ੍ਹ ਰਿਹਾ ਸੀ ਉਸ ਦੇ ਬਾਹਰ ਅਸੀਂ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੇ ਦੇਖਿਆ ਕਿ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਵਿਉਪਾਰੀ ਚਾਂਗਸ਼ਾ* ਤੋਂ ਵਾਪਸ ਆ ਰਹੇ ਸਨ। ਅਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪੁੱਛਿਆ ਕਿ ਉਹ ਸਾਰੇ ਕਿਉਂ ਸ਼ਹਿਰ ਛੱਡ ਕੇ ਆ ਰਹੇ ਸਨ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਥੇ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਬਗਾਵਤ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। {{gap}}ਉਥੇ ਉਸ ਸਾਲ ਸਖਤ ਕਾਲ ਪੈ ਗਿਆ ਸੀ। ਜਦ ਭੁੱਖੇ ਮਰਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਗਵਰਨਰ ਕੋਲ ਸਹਾਇਤਾ ਲਈ ਇੱਕ ਡੈਲੀਗੇਸ਼ਨ ਭੇਜਿਆ ਤਾਂ ਗਵਰਨਰ ਨੇ ਹੰਕਾਰੀ ਲਹਿਜੇ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ, ‘ਤੁਹਾਡੇ ਕੋਲ ਭੋਜਨ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਹੈ? ਇਥੇ ਤਾਂ ਵਾਧੂ ਹੈ, ਮੇਰੇ ਕੋਲ ਤਾਂ ਹਮੇਸ਼ਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।' ਅਜਿਹੇ ਜਵਾਬ ਤੋਂ ਲੋਕ ਭੜਕ ਗਏ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਭੰਨ * ਚਾਂਗਸ਼ਾ-ਮਾਓ ਦੇ ਸੂਬੇ ਹੂਨਾਨ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ<noinclude>{{right|'''ਮਾਓ ਜ਼ੇ-ਤੁੰਗ /23'''}}</noinclude> cr8jnn3qz9zkbchz60qzdm1135qvohg 250 57442 179225 157001 2024-10-23T12:15:43Z Charan Gill 36 179225 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Shan Multan" /></noinclude>ਸਰਦਾਰ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਆਪਣੀ ਜਨਤਾ ਦੀ ਭਲਾਈ ਜਾਂ ਅਧੀਨ ਇਲਾਕੇ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਨਾਲ ਕੋਈ ਲੈਣਾ ਦੇਣਾ ਨਹੀਂ ਸੀ ਅਤੇ ਇਹ ਆਪਣੇ ਜੁਲਮਾਂ ਦੀ ਦਹਿਸ਼ਤ ਨਾਲ ਹੀ ਲੋਕਾਂ ਉੱਤੇ ਰਾਜ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਵੂਹਾਨ ਬਗਾਵਤ ਅਤੇ ਜ਼ਿਨਹੂਈ ਇਨਕਲਾਬ - ਅਕਤੂਬਰ 1911 ਵਿੱਚ ਚੀਨ ਦੇ ਵੂਹਾਨ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਬਾਦਸ਼ਾਹੀ ਰਾਜ ਦੇ ਖਿਲਾਫ਼ ਬਗਾਵਤ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ ਜੋ ਚੀਨ ਦੇ ਹੋਰ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਫੈਲ ਗਈ। ਡਾ. ਸੁਨ ਯੱਤ-ਸੇਨ ਨੇ ਇਸ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਦੇ ਜਰਨੈਲ ਯੂਆਨ ਸ਼ਿਕਾਈ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਪੱਖ ਵਿੱਚ ਕਰ ਲਿਆ ਅਤੇ ਸਿੱਟੇ ਵਜੋਂ ਫਰਵਰੀ 1912 ਵਿੱਚ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਨੂੰ ਗੱਦੀ ਛੱਡਣੀ ਪਈ ਅਤੇ ਚੀਨ ਵਿੱਚ ਬਾਦਸ਼ਾਹਤ ਖਤਮ ਹੋ ਕੇ ਚੀਨੀ ਗਣਰਾਜ ਸਥਾਪਿਤ ਹੋਇਆ। ਚੀਨੀ ਕੈਲੰਡਰ ਮੁਤਾਬਿਕ ਇਸ ਇਨਕਲਾਬ ਵਾਲੇ ਸਾਲ ਦਾ ਨਾਮ ਜ਼ਿਨਹੂਈ ਸੀ ਇਸ ਲਈ ਇਸ ਨੂੰ ਜ਼ਿਨਹੂਈ ਇਨਕਲਾਬ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। {{center|***}} {{dhr|6em}} {{right|ਮਾਓ ਜ਼ੇ-ਤੁੰਗ /130}}<noinclude></noinclude> 30055uts0zm3kpmelt5a1zs5h7u9dbd 179226 179225 2024-10-23T12:16:18Z Charan Gill 36 179226 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Shan Multan" /></noinclude>ਸਰਦਾਰ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਆਪਣੀ ਜਨਤਾ ਦੀ ਭਲਾਈ ਜਾਂ ਅਧੀਨ ਇਲਾਕੇ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਨਾਲ ਕੋਈ ਲੈਣਾ ਦੇਣਾ ਨਹੀਂ ਸੀ ਅਤੇ ਇਹ ਆਪਣੇ ਜੁਲਮਾਂ ਦੀ ਦਹਿਸ਼ਤ ਨਾਲ ਹੀ ਲੋਕਾਂ ਉੱਤੇ ਰਾਜ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਵੂਹਾਨ ਬਗਾਵਤ ਅਤੇ ਜ਼ਿਨਹੂਈ ਇਨਕਲਾਬ - ਅਕਤੂਬਰ 1911 ਵਿੱਚ ਚੀਨ ਦੇ ਵੂਹਾਨ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਬਾਦਸ਼ਾਹੀ ਰਾਜ ਦੇ ਖਿਲਾਫ਼ ਬਗਾਵਤ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ ਜੋ ਚੀਨ ਦੇ ਹੋਰ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਫੈਲ ਗਈ। ਡਾ. ਸੁਨ ਯੱਤ-ਸੇਨ ਨੇ ਇਸ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਦੇ ਜਰਨੈਲ ਯੂਆਨ ਸ਼ਿਕਾਈ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਪੱਖ ਵਿੱਚ ਕਰ ਲਿਆ ਅਤੇ ਸਿੱਟੇ ਵਜੋਂ ਫਰਵਰੀ 1912 ਵਿੱਚ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਨੂੰ ਗੱਦੀ ਛੱਡਣੀ ਪਈ ਅਤੇ ਚੀਨ ਵਿੱਚ ਬਾਦਸ਼ਾਹਤ ਖਤਮ ਹੋ ਕੇ ਚੀਨੀ ਗਣਰਾਜ ਸਥਾਪਿਤ ਹੋਇਆ। ਚੀਨੀ ਕੈਲੰਡਰ ਮੁਤਾਬਿਕ ਇਸ ਇਨਕਲਾਬ ਵਾਲੇ ਸਾਲ ਦਾ ਨਾਮ ਜ਼ਿਨਹੂਈ ਸੀ ਇਸ ਲਈ ਇਸ ਨੂੰ ਜ਼ਿਨਹੂਈ ਇਨਕਲਾਬ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। {{center|****}} {{dhr|6em}} {{right|ਮਾਓ ਜ਼ੇ-ਤੁੰਗ /130}}<noinclude></noinclude> 4t41pkawavqgtkpdj7puppzlts4he70 179228 179226 2024-10-23T12:16:48Z Charan Gill 36 179228 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Shan Multan" /></noinclude>ਸਰਦਾਰ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਆਪਣੀ ਜਨਤਾ ਦੀ ਭਲਾਈ ਜਾਂ ਅਧੀਨ ਇਲਾਕੇ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਨਾਲ ਕੋਈ ਲੈਣਾ ਦੇਣਾ ਨਹੀਂ ਸੀ ਅਤੇ ਇਹ ਆਪਣੇ ਜੁਲਮਾਂ ਦੀ ਦਹਿਸ਼ਤ ਨਾਲ ਹੀ ਲੋਕਾਂ ਉੱਤੇ ਰਾਜ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਵੂਹਾਨ ਬਗਾਵਤ ਅਤੇ ਜ਼ਿਨਹੂਈ ਇਨਕਲਾਬ - ਅਕਤੂਬਰ 1911 ਵਿੱਚ ਚੀਨ ਦੇ ਵੂਹਾਨ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਬਾਦਸ਼ਾਹੀ ਰਾਜ ਦੇ ਖਿਲਾਫ਼ ਬਗਾਵਤ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ ਜੋ ਚੀਨ ਦੇ ਹੋਰ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਫੈਲ ਗਈ। ਡਾ. ਸੁਨ ਯੱਤ-ਸੇਨ ਨੇ ਇਸ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਦੇ ਜਰਨੈਲ ਯੂਆਨ ਸ਼ਿਕਾਈ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਪੱਖ ਵਿੱਚ ਕਰ ਲਿਆ ਅਤੇ ਸਿੱਟੇ ਵਜੋਂ ਫਰਵਰੀ 1912 ਵਿੱਚ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਨੂੰ ਗੱਦੀ ਛੱਡਣੀ ਪਈ ਅਤੇ ਚੀਨ ਵਿੱਚ ਬਾਦਸ਼ਾਹਤ ਖਤਮ ਹੋ ਕੇ ਚੀਨੀ ਗਣਰਾਜ ਸਥਾਪਿਤ ਹੋਇਆ। ਚੀਨੀ ਕੈਲੰਡਰ ਮੁਤਾਬਿਕ ਇਸ ਇਨਕਲਾਬ ਵਾਲੇ ਸਾਲ ਦਾ ਨਾਮ ਜ਼ਿਨਹੂਈ ਸੀ ਇਸ ਲਈ ਇਸ ਨੂੰ ਜ਼ਿਨਹੂਈ ਇਨਕਲਾਬ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। {{center|****}} {{dhr|6em}} {{left|ਮਾਓ ਜ਼ੇ-ਤੁੰਗ /130}}<noinclude></noinclude> grlqyvlrbh1a74nm6jpfhfplbjys5es 250 61173 179267 169727 2024-10-24T04:49:33Z Karamjit Singh Gathwala 747 179267 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" /></noinclude>{{dhr|12em}} {{center|{{larger|'''ਜਵਾਹਰ ਲਾਲ'''}}}} {{gap}}ਓਸ ਸਕੂਲੇ ਪੜਾਉਂਦਾ ਪੜਾਉਂਦਾ ਮੁਨਸ਼ੀ ਬੁੱਢਾ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ। {{gap}}ਸ਼ਾਮੀਂ ਹੀ ਉਸ ਸੁਣ ਲਿਆ ਸੀ ਕਿ ਭਲਕੇ ਜਵਾਹਰ ਲਾਲ ਉਨਾਂ ਦੇ ਪਿੰਡ ਆ ਰਹੇ ਹਨ। ਉਸ ਗਲ ਪਾਇਆ ਖੱਦਰ ਦਾ ਕੁਰਤਾ ਤੇ ਪਾਜਾਮਾ ਧੋ ਲਏ ਤੇ ਜੁੱਤੀ ਤੇਲ ਨਾਲ ਲਿਸ਼ਕਾ ਲਈ। ਜੱਗੇ ਨਾਈ ਨੂੰ ਸਦ ਕੇ ਹਜਾਮਤ ਕਰਵਾਈ। ਪਤਲੀ ਜਿਹੀ ਚਿੱਟੇ ਵਾਲਾਂ ਦੀ ਬੋਦੀ ਉਸ ਦੇ ਸਿਰ ਤੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਧਾਰ ਜਾਪਦੀ ਸੀ। {{gap}}ਨਾ ਉਸ ਕਦੇ ਕਾਂਗਰਸੀ ਫੰਡਾਂ ਵਿਚ ਚੰਦਾ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਤੇ ਨਾ ਹੀ ਉਹ ਕਾਂਗਰਸ ਦਾ ਮੈਂਬਰ ਕਦੇ ਬਣਿਆ, ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਫੇਰ ਵੀ ਲੋਕੀਂ ਉਹਨੂੰ ਕਿਉਂ ਕਾਂਗਰਸੀਆ ਸੱਦਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ? {{gap}}ਆਪਣਾ ਘਰ ਵੀ ਓਦਨ ਉਸ ਲਿੰਬਿਆ ਪੋਚਿਆ, ਚੀਜ਼ਾਂ ਤਰਤੀਬ ਵਾਰ ਚਿਣੀਆਂ ਜੀਕਰ ਜਵਾਹਰ ਲਾਲ ਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਓਸੇ ਦੇ ਘਰ ਜਾਣਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਲਿੰਬਦੇ ਪੋਚਦੇ ਨੂੰ ਉਹਦੇ ਗੁਆਂਢੀਆਂ ਤਕਿਆ ਉਹ ਕੁਝ ਗੁਨ ਗੁਨਾ ਰਿਹਾ ਸੀ ਤੇ ਉਹਦੀਆਂ ਅਖਾਂ ਵਿਚ ਚਮਕ ਸੀ।<noinclude>{{c|1}}</noinclude> 1jllaxci8kofmnkwzzf5hproxxweb96 250 61175 179268 169728 2024-10-24T04:53:44Z Karamjit Singh Gathwala 747 179268 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" /></noinclude>{{gap}}ਜਦੋਂ ਪਿੱਪਲ ਦਾ ਛੇਕਾਂ ਵਾਲਾ ਪਰਛਾਵਾਂ ਢਲਿਆ ਤੇ ਮਦਰਸੇ ਦੇ ਬੂਹੇ ਤੋਂ ਧੁਪ ਚਮਕੀ ਤਾਂ ਮੁਨਸ਼ੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਮੋਨੇ ਸਿਰ ਉਤੇ ਹਥ ਫੇਰਿਆ, ਬੋਦੀ ਨੂੰ ਇਕ ਦੋ ਵਾਰ ਉਂਗਲਾਂ ਵਿਚ ਸੂਤਿਆ ਤੇ ਮੁੰਡਿਆਂ ਵਲ ਤੱਕਿਆ। ਉਹਦਾ ਮੂੰਹ ਅਸਾਧਾਰਨ ਤੌਰ ਤੇ ਲਾਲ ਸੀ, ਤੇ ਉਹ ਬੋਲਿਆ― {{gap}}"ਤੁਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹੈਂ........." ਇੰਨਾ ਆਖ ਕੇ ਉਹ ਚੁਪ ਹੋ ਗਿਆ। ਮੁੰਡੇ ਖਾਮੋਸ਼ ਸਨ। ਸਾਰਿਆਂ ਦੀਆਂ ਨਜ਼ਰਾਂ ਬੁੱਢੇ ਮੁਨਸ਼ੀ ਦੇ ਚਿਹਰੇ ਤੇ ਲਗੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਸਨ। ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਖ਼ਿਆਲ ਸੀ ਕਿ ਮੁਨਸ਼ੀ ਅਜ ਕੋਈ ਡਾਢਾ ਔਖਾ ਸੁਅਲ ਪਾਵੇਗਾ, ਜਿਸਦਾ ਉੱਤਰ ਉਹ ਖਬਰੇ ਦੇ ਹੀ ਨਾ ਸਕਣ। {{gap}}"......ਤੁਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹੋ ਅਜ ਜਵਾਹਰ ਲਾਲ ਜੀ ਆਉਂਦੇ ਪਏ ਨੇ" ਮੁੰਡੇ ਬਿਟ ਬਿਟ ਪਏ ਤਕਦੇ ਸਨ। ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਵੀ ਸਮਝ ਨਾ ਆਈ ਕਿ ਮੁਨਸ਼ੀ ਕੀ ਪਿਆ ਆਖਦਾ ਸੀ। ਉਹਨਾਂ ਇਕ ਦੂਜੇ ਵਲ ਤਕਿਆ ਤੇ ਫੇਰ ਮੁਨਸ਼ੀ ਵਲ ਸਾਰੇ ਝਾਕਣ ਲਗ ਪਏ। {{gap}}"ਦਸੋ! ਜਾਣਦੇ ਹੋ ਜਵਾਹਰ ਲਾਲ ਕੌਣ ਹੈ?" ਮੁਨਸ਼ੀ ਇਉਂ ਗਲਾਂ ਕਰਦਾ ਸੀ ਜੇਕਰ ਨੀਂਦਰ ਵਿਚ ਬੋਲਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। {{gap}}ਪਰ ਫੇਰ ਵੀ ਕੋਈ ਨਾ ਬੋਲਿਆ। {{gap}}"ਜਾਣਦੇ ਹੋ - ਕੋਈ ਦੱਸੇ — ਹੱਥ ਖੜੇ ਕਰੋ।" {{gap}}"ਜੀ......ਨਹੀਂ" ਕਿਸੇ ਵਿਚੋਂ ਉੱਤਰ ਦਿੱਤਾ। {{gap}}"ਕੋਈ ਵੀ ਨਹੀਂ — ਕੋਈ ਵੀ ਨਹੀਂ?" {{gap}}"ਜੀ ਨਹੀਂ ........ ਜੀ ਨਹੀਂ" ਸਾਰੇ ਇਕੋ ਵਾਰ ਬੋਲ ਪਏ। {{gap}}"ਫੇਰ ਤੁਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਕੀ ਹੋ - ਦੱਸੋ ਕੀ ਜਾਣਦੇ ਹੋ? ਮੁਨਸ਼ੀ ਦੇ ਬੋਲ ਡੂੰਘਾ ਗਿਲਾ ਬਣ ਕੇ ਨਿਕਲ ਰਹੇ ਸਨ। ਇਕ ਮਿੰਟ ਲਈ ਉਹਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਵਿਚ ਨਿਰਾਸ਼ਾ ਭਰ ਗਈ। {{gap}}ਰਾਤ ਵਰਗਾ ਸਨਾਟਾ ਮਦਰਸੇ ਵਿਚ ਛਾਇਆ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਮੁਨਸ਼ੀ<noinclude>{{c|3}}</noinclude> 0x6lwegb58bg8oyxiq1dyk6k5hh6asj 250 61177 179269 169730 2024-10-24T05:01:28Z Karamjit Singh Gathwala 747 179269 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" /></noinclude>ਨੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕੀਤਾ ਹੋਇਆ ਹੈ" ਫੇਰ ਚੁਪ ਛਾ ਗਈ। ਪੇਂਡੂ ਪਰਾਇਮਰੀ ਦੇ ਬੱਚੇ ਅਜ ਆਪਣੇ ਮੁਨਸ਼ੀ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਹੈਰਾਨੀ ਪਰ ਗਹੁ ਨਾਲ ਸੁਣ ਰਹੇ ਸਨ। {{gap}}ਮੁਨਸ਼ੀ ਦਾ ਚਿਹਰਾ ਪਲੋ ਪਲੀ ਲਾਲ ਹੋ ਗਿਆ। ਮੂੰਹ ਦੀਆਂ ਸੂਹੀਆਂ ਝੁਰੜੀਆਂ ਉਭਾਰ ਖਾ ਰਹੀਆਂ ਸਨ। ਉਸ ਹੁੱਕੇ ਦਾ ਮੂੰਹ ਇਕ ਪਾਸੇ ਭੁਆ ਦਿੱਤਾ ਤੇ ਉਹ ਥੜੇ ਉੱਤੇ ਖੜੋ ਗਿਆ। {{gap}}"....ਜਵਾਹਰ ਲਾਲ ਕਹਿੰਦਾ, ਹੈ ਸਾਡਾ ਘਰ ਸਾਡੇ ਹਵਾਲੇ ਕਰ ਦਿਓ, ਕਿਉਂ ਕਬਜ਼ਾ ਕੀਤਾ ਹੈ ਸਾਡੇ ਵਤਨ ਤੇ – ਸੁਣੋ – ਸੁਣੋ, ਸੁਣਦੇ ਪਏ ਹੋ ਨਾ ਮੁੰਡਿਓ–" {{gap}}ਪੈਲੀਆਂ ਨੂੰ ਰੋਟੀ ਖੜੀ ਜਾਂਦੀਆਂ ਜ਼ਨਾਨੀਆਂ ਮੁਨਸ਼ੀ ਦੀ ਵਾਜ ਸੁਣ ਕੇ ਮਦਰਸੇ ਦੀਆਂ ਬਾਰੀਆਂ ਨਾਲ ਲਗ ਖਲੋਤੀਆਂ। ਵਾਗੀ ਮੁੰਡੇ ਡੰਗਰ ਲਾਗਲੇ ਛਪੜ ਵਿਚ ਵਾੜ ਕੇ ਆਪਣੀਆਂ ਡੰਡੋਰਕੀਆਂ ਕੱਛਾਂ ਵਿਚ ਅੜਾਈ ਬੂਹੇ ਅੱਗੇ ਖਲੋਤੇ ਸਨ। ਮੁਨਸ਼ੀ ਨੂੰ ਇਉਂ ਸਬਕ ਪੜਾਉਂਦਾ ਉਹਨਾਂ ਅੱਗੇ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਸੀ ਸੁਣਿਆ। ਇਕ ਘੁਗੀਆਂ ਦਾ ਜੋੜਾ ਖਾਮੋਸ਼ੀ ਨਾਲ ਮਦਰਸੇ ਦੇ ਰੋਸ਼ਦਾਨ ਵਿਚ ਬੈਠਾ ਮੁਨਸ਼ੀ ਵਲ ਤਕ ਰਿਹਾ ਸੀ। {{gap}}"......ਉਸ ਬਗ਼ਾਵਤ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਏ" ਮੁਨਸ਼ੀ ਬੋਲਦਾ ਗਿਆ, "ਤਕੜੀ ਬਗ਼ਾਵਤ ਜ਼ਬਰਦਸਤ ਬਗ਼ਾਵਤ —" ਬਗ਼ਾਵਤ ਕੀ ਹੁੰਦੀ ਏ, ਮੁੰਡਿਆਂ ਨੂੰ ਇਹਦੀ ਕੱਖ ਵੀ ਸਮਝ ਨਹੀਂ ਸੀ ਆਉਂਦੀ। ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਮੁਨਸ਼ੀ ਦੀ ਅਵਾਜ਼ ਬੜੀ ਭਿਆਨਕ ਪਰਤੀਤ ਦੇ ਰਹੀ ਸੀ। {{gap}}".....ਤੁਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹੋਵੋਗੇ .............ਕਿੰਨੇ ਵਰ੍ਹੇ ਹੋਏ ਲਾਹੌਰ ਰਾਵੀ ਦੇ ਕੰਢੇ ੧੯੨੯ ਵਿਚ ਕਾਂਗਰਸ ਦਾ ਇਜਲਾਸ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਜਾਣਦੇ ਹੋ – ਬੋਲੋ – ਬਾਹਵਾਂ ਖੜੀਆਂ ਕਰੋ।" {{gap}}"ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਜਾਣਦਾ............ ਉਹ ਬਦ-ਕਿਸਮਤੀ! ਇੰਨਾ ਕੁਝ ਵੀ ਨਹੀਂ ਜਾਣਦੇ............੨੬ ਜਨਵਰੀ ਦਾ ਦਿਨ ਤੁਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਨਹੀਂ?" ਜ਼ਨਾਨੀਆਂ, ਵਾਗੀ ਤੇ ਕਈ ਬੁੱਢੇ ਅੱਖਾਂ ਪਾੜ ਪਾੜ ਮੁਨਸ਼ੀ ਨੂੰ ਸੁਣ<noinclude>{{c|5}}</noinclude> j4myzq0zmtysu6vbaz8jwxztmwt8d70 250 61178 179270 169731 2024-10-24T05:03:37Z Karamjit Singh Gathwala 747 179270 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" /></noinclude>ਰਹੇ ਸਨ। {{gap}}"......ਬਸ ਓਦੋਂ ੨੬ ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦਾ ਝੰਡਾ ਲਹਿਰਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਓਸ ਦਾ ਅਕਸ ਅੱਜ ਤੀਕਰ ਰਾਵੀ ਦੇ ਪਾਣੀਆਂ ਉੱਤੇ ਥਰਕਦਾ ਹੈ— ਜਵਾਹਰ ਲਾਲ ਨੇ ਹੀ ਇਹ ਲਹਿਰਾਇਆ ਸੀ......ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਖਿਆ ਸੀ, ਮੁਕੰਮਲ ਤੌਰ ਪਰ ਸਾਡਾ ਘਰ ਸਾਡੇ ਹਵਾਲੇ ਕਰ ਦਿਓ।" ਬੋਲਦਾ ਬੋਲਦਾ ਮੁਨਸ਼ੀ ਹੁਣ ਕੰਬਣ ਲਗ ਪਿਆ। ਉਹਦੀ ਅਵਾਜ਼ ਲੜਖੜਾਉਂਦੀ ਸੀ। ਪਸੀਨੇ ਦੇ ਤੁਪਕੇ ਉਹਦੇ ਮੂੰਹ ਉੱਤੇ ਚਮਕ ਰਹੇ ਸਨ। ਜ਼ਨਾਨੀਆਂ ਮੂੰਹ ਵਿਚ ਉਂਗਲਾਂ ਪਾਈ, ਉਹਨੂੰ ਤਕ ਰਹੀਆਂ ਸਨ।" {{gap}}"...ਆਪਣੇ ਘਰ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਅਸੀਂ ਆਪੇ ਕਰਾਂਗੇ—ਤੁਸੀ ਜਾਓ...... ਨਿਕਲ ਜਾਓ ਸਾਡੇ ਘਰੋਂ...........ਨਿਕਲ ਜਾਓ।" {{gap}}ਏਨੇ ਨੂੰ ਮੋਟਰ ਦੀ ਧੂੜ ਦਿਖਾਈ ਦਿੱਤੀ, ਜਵਾਹਰ ਲਾਲ ਆ ਗਿਆ। ਮੋਟਰ ਨੇੜੇ ਆ ਪਹੁੰਚੀ............ਭੀੜ ਓਧਰ ਦੌੜ ਪਈ। {{gap}}ਮੁਨਸ਼ੀ ਨੇ ਝੱਗੇ ਦੇ ਪੱਲੇ ਨਾਲ ਮੂੰਹ ਦਾ ਮੁੜ੍ਹਕਾ ਪੂੰਝਿਆ ਤੇ ਉਹ ਕੁਝ ਚਿਰ ਲਈ ਥੜੇ ਤੇ ਲੰਮਿਆਂ ਪੈ ਗਿਆ। {{gap}}ਦੂਜੇ ਦਿਨ ਫੇਰ ਪੁਰਾਣੀ ਹਿੱਜਿਆਂ ਤੇ ਪਹਾੜਿਆਂ ਦੀ ਰਟ ਵਿਚ ਰੁੱਝਾ ਹੋਇਆ ਮੁਨਸ਼ੀ ਮੁੰਡਿਆਂ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਾ ਰਿਹਾ ਸੀ।<noinclude>{{c|6}}</noinclude> c8gysotaxusbdp1h9e58cbbbhes1gb2 250 61179 179271 169454 2024-10-24T05:18:18Z Karamjit Singh Gathwala 747 179271 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Kaur.gurmel" /></noinclude> {{dhr|12em}} {{center|{{larger|''' ਮਿਹਰਦੀਨ – ਪਾਣੀ !'''}}}} {{gap}}ਮਨੁੱਖ-ਨਿਗਾਹਾਂ ਸਦਾ ਹੀ ਵੱਡੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਉੱਤੇ ਟਿਕਣ ਦੀਆਂ ਆਦੀ ਹਨ । ਵੱਡਾ ਮਨੁੱਖ, ਵੱਡਾ ਗਵੱਈਆ, ਵੱਡਾ ਲੀਡਰ ਜਾਂ ਵੱਡਾ ਬ੍ਰਿਛ, ਵੱਡੀ ਬਿਲਡਿੰਗ ਤੇ ਹੋਰਨਾਂ ਵੱਡੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਉੱਤੇ । {{gap}}ਇਸ ਦਾ ਸੁਭਾਓ ਕੁਝ ਇਹੋ ਜਿਹਾ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ਕਿ ਨਿਕੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਤੱਕਣ ਦੀ ਇਹਦੇ ਵਿਚ ਰੁਚੀ ਹੀ ਨਹੀਂ ਜਾਪਦੀ। ਏਸ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਹੀ ਇਹ ਸੋਚਿਆ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਇਕ ਘਾ ਦਾ ਤਿਣ ਉਹਦੀ ਦੁਨਿਆਂ ਨੂੰ ਕਿਹੋ ਜਿਹੀ ਬਣਾਂਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ, ਜਦ ਕਿ ਉਹ ਵੱਡੇ ਬ੍ਰਿਛਾਂ ਦੀਆਂ ਉੱਚੀਆਂ ਟੀਸੀਆਂ ਉੱਤੇ ਹੀ ਤਕਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਟੈਗੋਰ ਨੇ ਆਖਿਆ ਹੈ - ਚੌੜੀ ਧਰਤੀ, ਘਾਹ – ਤਿਣਕਿਆਂ ਨਾਲ ਆਪਣੀ ਮਹਾਨਤਾ ਸੁਖਦਾਈ ਬਣਾਂਦੀ ਹੈ –। {{gap}}ਮੁਨ੍ਹੇਰੇ ਹੀ ਪ੍ਰੀਤ ਨਗਰ ਦੀ ਖ਼ਾਮੋਸ਼ ਫ਼ਿਜ਼ਾ ਵਿਚੋਂ ਲੰਘਦੀ ਕਿਸੇ ਹੱਥ-ਨਲਕੇ ਦੀ ਚੀਕੂੰ ਚੀਕੂੰ ਕੰਨਾਂ ਨੂੰ ਠੁਕਰਾਂਦੀ ਹੈ। ਬਹਾਰ, ਬਰਸਾਤ, ਹੁਨਾਲੇ ਤੇ ਲਹੂ ਜਮਾਂਦੇ ਸਿਆਲੇ ਵਿਚ ਬਿਸਤਰਿਓਂ ਨਿਕਲ ਕੇ ਨਲਕੇ ਤੇ<noinclude>{{c|7}}</noinclude> p9gmabjmcbxwvizhijfy7hy6afl5xsd 250 61180 179272 169459 2024-10-24T05:24:07Z Karamjit Singh Gathwala 747 179272 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Kaur.gurmel" /></noinclude>ਨਿਗਾਹ ਮਾਰੋ ਇਕ ਪਤਲਾ, ਲੰਮਾ ਪੱਕੇ ਰੰਗ ਦਾ ਯੁਵਕ ਖਲੋਤਾ ਦਿਖਾਈ ਦੇਵੇਗਾ। ਗਲ ਕਾਠੇ ਦਾ ਘਸਿਆ ਤੇ ਭਿਜਿਆ ਅਧੀਆਂ ਬਾਹਵਾਂ ਦਾ ਝੱਗਾ, ਲਕ ਗੋਡਿਆਂ ਤੀਕਰ ਅਧ-ਭਿੱਜੀ ਖੱਦਰ ਦੀ ਤਹਿਮਤ, ਸਿਰ ਤੇ ਵੱਟਾਂ ਵਾਲੀ ਹੰਢੀ ਹੋਈ ਪਗੜੀ, ਪੈਰ ਕਦੇ ਨੰਗੇ ਤੇ ਕਦੇ ਕੋਈ ਛਿੱਤਰ — ਮਿਹਰਦੀਨ। {{gap}}ਡੂੰਘੇ ਤੜਕੇ ਦਾ ਤਾਰਾ ਜਦੋਂ ਚੜ੍ਹਦਾ ਹੈ। ਹਾਲੀ ਹਲ ਲੈ ਕੇ ਘਰੋਂ ਨਿਕਲ ਟੁਰਦਾ ਹੈ, ਮੰਦਰ ਤੋਂ ਘੰਟੇ ਦੀ ਟਣਕਾਰ ਅਜੇ ਉਠੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ, ਤੇ ਨਾ ਹੀ ਮੁੱਲਾਂ ਅਜ਼ਾਂ ਦਿੱਤੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ - ਓਦੋਂ ਮਿਹਰ ਦੀਨ ਮੋਢੇ ਉੱਤੇ ਮਸ਼ਕ ਲਮਕਾ ਕੇ ਨਲਕੇ ਤੇ ਆ ਅਪੜਦਾ ਹੈ। {{gap}}ਜੀਕਰ ਖੂਹ ਦੀਆਂ ਟਿੰਡਾਂ ਭਰ ਭਰ ਖ਼ਾਲੀ ਹੁੰਦੀਆਂ ਪੈਲੀਆਂ ਨੂੰ ਸਿੰਜਦੀਆਂ ਹਨ ਓਕਰ ਹੀ ਮਿਹਰਦੀਨ ਨੇ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿਚ ਅਨੇਕਾਂ ਮਸ਼ਕਾਂ ਭਰੀਆਂ ਤੇ ਵੰਡ ਘੱਤੀਆਂ। ਉਹਦੀ ਮਸ਼ਕ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਕਦੋਂ ਤੋਂ ਆਪਾ ਵਾਰਦੀ ਆਉਂਦੀ ਹੈ। {{gap}}ਉਹ ਨਲਕੇ ਦੀ ਹੱਥੀ ਨੂੰ ਦਬਾਂਦਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਮਸ਼ਕ ਤੇ ਨਲਕੇ ਦੇ ਬੁਲ੍ਹ ਜੁੜੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਕ ਧਾਰ ਨਲਕੇ ਦੇ ਹਿਰਦਿਓਂ ਉਮਲ੍ਹ ਕੇ ਮਸ਼ਕ ਦੇ ਅੰਦਰ ਨਿਘਰਦੀ ਚਲੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਮਿਹਰਦੀਨ ਦੀ ਬਾਂਹ ਭਾਵੇਂ ਤਾਂਹ ਠਾਂਹ ਉਠਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਨਿਗਾਹਾਂ ਨਲਕੇ ਤੇ ਮਸ਼ਕ ਦੇ ਮੇਲ ਉਤੇ ਖਲੋਤੀਆਂ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ। {{gap}}ਮੁੱਦਤ ਦੀ ਗਲ ਹੈ ਜਦੋਂ ਇਹਦੇ ਘਰਦਿਆਂ ਮਸ਼ਕ ਇਹਦੀ ਵੱਖੀ ਉੱਤੇ ਰਖ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। ਇਹਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਨੇ ਹੋਰ ਤੇ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਕੀ ਕੁਝ ਵੇਖਿਆ ਹੈ। ਪਰ ਇਕ ਚੀਜ਼ ਇਹਦੇ ਤਸੱਵਰਾਂ ਵਿਚ ਲਹਿ ਗਈ ਜਾਪਦੀ ਹੈ — ਅਡੋਲ ਖਲੋਤੇ ਨਲਕੇ ਦਾ ਮਸ਼ਕ ਦੇ ਨਰਮ ਮੂੰਹ ਨਾਲ ਛੁਹਿਆ ਹੋਇਆ ਮੂੰਹ। {{gap}}ਮਿਹਰਦੀਨ ਹੱਥੀ ਨੂੰ ਨਪਦਾ ਨਪਦਾ ਕੁਝ ਮੁਸਕ੍ਰਾਂਦਾ ਜਿਹਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਤੇ ਹੁੰਦਾ ਬਿਲਕੁਲ ਮਗਨ ਹੈ। ਨਲਕੇ ਦੀ ਚੀਕੂੰ ਚੀਕੂੰ ਉਹਦੇ ਮਨ ਨੂੰ<noinclude>{{c|8}}</noinclude> b5gd1jsjh8cobsd1vmv9e0eqef4a73l 250 61181 179273 169461 2024-10-24T05:27:54Z Karamjit Singh Gathwala 747 179273 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Kaur.gurmel" /></noinclude>ਇਕਾਗਰ ਕਰ ਦੇਂਦੀ ਹੈ, ਜੀਕਰ ਸਾਜ਼ਾਂ ਦੀ ਝਨਕਾਰ ਨਾਲ ਬੇਕਰਾਰ ਹਿਰਦਾ। {{gap}}ਖਬਰੇ ਉਹਨੂੰ ਕੋਈ ਦਾਸਤਾਨ ਚੇਤੇ ਆਉਂਦੀ ਹੋਵੇ — ਕਿਹੜਾ ਹਿਰਦਾ ਹੈ ਜਿਸਦੇ ਵਿਚ ਕਦੇ ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਦੀਆਂ ਘੜੀਆਂ ਨਹੀਂ ਆਈਆਂ — ਮਿਹਰਦੀਨ ਨੂੰ ਦੋ ਜੁੜੇ ਮੂੰਹ ਤੱਕ ਕੇ ਆਪਣੇ ਬੀਤੇ ਅਫ਼ਸਾਨੇ ਚੇਤੇ ਆ ਜਾਂਦੇ ਹੋਣਗੇ — ਖ਼ਬਰੇ ਉਹਦਾ ਵਿਆਹ, ਘਰ ਆਈ ਸਜਰੀ ਵਹੁਟੀ, ਘੁੰਡ ਚੁਕਾਈ, ਪਹਿਲੀਆਂ ਛੇੜਾ ਛਾੜੀਆਂ, ਤੇ ਉਸ ਜੀਵਨ ਦੀਆਂ ਹੋਰ ਸਾਰੀਆਂ ਨਿਘੀਆਂ ਯਾਦਾਂ। {{gap}}ਕੋਈ ਕੁੱਤਾ ਆ ਕੇ ਮਿਹਰਦੀਨ ਦੀ ਲੱਤ ਨੂੰ ਲੁਕ-ਲਿੱਪਿਆ ਕਿੱਲਾ ਸਮਝ ਕੇ ਸੁੰਘਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਮਿਹਰ ਦੀਨ ਨੂੰ ਕਖ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਲਗਦਾ। ਕੁੱਤਾ ਸੁੰਘ ਸੰਘ ਕੇ ਟੁਰ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕੋਈ ਵਡੀ ਗਲ ਨਹੀਂ ਕਿਸੇ ਕੁੱਤੇ ਏਸ ਅਹਿੱਲ ਟੰਗ ਉਤੇ ਕਦੇ ਮੂਤਰ ਹੀ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੋਵੇ, ਪਰ ਮਿਹਰ ਦੀਨ ਨੂੰ ਉਹਦੀ ਦੁਨੀਆਂ ਵਿਚੋਂ ਇਹੋ ਜਿਹੀਆਂ ਸਾਧਾਰਨ ਘਟਨਾਆਂ ਨਹੀਂ ਕਢ ਸਕਦੀਆਂ। {{gap}}ਮਿਹਰਦੀਨ ਪਾਣੀ! - ਮਿਹਰਦੀਨ ਪਾਣੀ! {{gap}}ਲਗਾਤਾਰ ਦੁੰਹ ਤਿੰਨਾਂ ਕੋਠੀਆਂ ਵਿਚੋਂ ਵਾਜਾਂ ਉਠ ਕੇ ਮਿਹਰ ਦੀਨ ਦੀ ਲਿਵ ਤੋੜ ਘੱਤਦੀਆਂ ਹਨ। ਉਹਦੀ ਧੌਣ ਉਠਦੀ ਹੈ। ਕਿਸੇ ਲੁਪਤ ਸੰਸਾਰ ਤੋਂ ਵਸਦੀ ਰਸਦੀ ਦੁਨੀਆ ਵਿਚ ਆ ਕੇ ਉਹ ਹੌਲੀ ਦੇਣੀ ਆਖ ਦੇਂਦਾ ਹੈ — “ਆਇਆ ਜੀ!" {{gap}}ਇਕ ਸਾਹ ਜਿਹਾ ਖਿਚ ਤੇ ਮਸ਼ਕ, ਕੁਛੜੇ ਮਾਰ ਕੇ ਉਹ ਟੁਰ ਪੈਂਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਦੀਆਂ ਕੋਠੀਆਂ ਚੋਂ ਵਾਜਾਂ ਉਹਦੇ ਕੰਨਾਂ ਵਿਚ ਗੂੰਜਦੀਆਂ ਹਨ — ਮਿਹਰ ਦੀਨ ਪਾਣੀ! {{gap}}ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਾਜਾਂ ਨੇ ਰਾਤੀਂ ਖ਼ਾਬਾਂ ਵਿਚ ਵੀ ਉਹਨੂੰ ਕਈ ਵਾਰ ਬੇਕਰਾਰ ਕੀਤਾ ਹੋਵੇਗਾ, ਤੇ ਕਿੰਨੀ ਵਾਰੀ ਉਭੜਵਾਹਿਆ ਉਠ ਕੇ ਕਿੱਲੀਓਂ ਮੁਸ਼ਕ ਲਾਹ ਕੇ ਬਾਹਰ ਰਾਤ ਦੇ ਸਨਾਟਿਆਂ ਨੂੰ ਤਕ ਉਹ ਲੱਜਿਤ ਹੋਇਆ --<noinclude>{{c|9}}</noinclude> j4s14eewm6khlwk2nmvjhrmko7rgu5m 250 61182 179274 169463 2024-10-24T05:31:47Z Karamjit Singh Gathwala 747 179274 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Kaur.gurmel" /></noinclude>ਹੋਵੇਗਾ। {{gap}}ਮਸ਼ਕ ਲਈ ਜਾਂਦਾ ਉਹ ਪਿਛੇ ਮੁੜ ਕੇ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਤਕਦਾ। ਵਿਕਟਰ ਹਿਊਗੋ ਦਾ ਕਥਨ ਹੈ, "ਮੁਸੀਬਤਾਂ ਮਾਰੇ ਪਿੱਛੇ ਪਰਤ ਕੇ ਨਹੀਂ ਤਕਦੇ, ਉਹ ਜਾਣਦੇ ਹੁੰਦੇ ਨੇ ਕਿ ਬਦਕਿਸਮਤੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪਿੱਛਾ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ" ਜਿਹੜੀ ਕੋਠੀ ਅਗੋਂ ਲੰਘਦਾ ਹੈ ਓਥੋਂ ਹੀ “ਮਿਹਰ ਦੀਨ ਪਾਣੀ" ਸੁਣਾਈ ਦੇਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਉਂ ਜਿਉਂ ਉਹ ਵਾਜਾਂ ਸੁਣਦਾ ਹੈ, ਉਹਦੇ ਪੈਰ ਤਿਖੇਰੇ ਹੁੰਦੇ ਚਲੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਓੜਕ ਕਿਸੇ ਕੋਠੀ ਵਿਚ ਜਾ ਕੇ ਉਹ ਮਸ਼ਕ ਪਲਟ ਦੇਂਦਾ ਹੈ। {{gap}} ਕੀ ਮਸ਼ਕ ਉਲੱਦ ਕੇ ਉਹ ਕੁਝ ਹੌਲਾ ਹੌਲਾ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦਾ ਹੋਵੇਗਾ? ਮਸ਼ਕ ਖ਼ਾਲੀ ਹੋਣ ਨਾਲ ਉਹਦੇ ਮਨ ਉਤੇ ਇਕ ਮਸ਼ਕ ਨਾਲੋਂ ਕਿਤੇ ਵਡੇਰਾ ਬੋਝ ਆ ਟਿਕਦਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਲਾਗਲੀ ਕੋਠੀਓਂ ਕੋਈ ਰਤਾ ਮੱਥਾ ਸੁੰਘੇੜ ਕੇ ਆਖ ਦੇਂਦਾ ਹੈ — “ਦੇਰ ਹੋ ਗਈ ਹੈ ਮਿਹਰ ਦੀਨ-ਪਾਣੀ।” {{gap}}"ਲਓ ਲਿਆਇਆ ਜੀ” ਉੱਤਰ ਦੇਂਦਿਆਂ ਭਾਵੇਂ ਉਹਦਾ ਮਨ ਭਾਰੂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕਦੋਂ ਪਾਣੀ ਪੁਚਾ ਦਿਆਂ, ਪਰ ਉਹਦੇ ਕਾਲੇ ਬੁਲ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਚਿੱਟੇ ਦਿਸਦੇ ਦੰਦ ਤੇ ਬੇ-ਸ਼ਿਕਨ ਮੱਥਾ ਉਹਦੇ ਕਿਸੇ ਲੁਕਵੇਂ ਖੇੜੇ ਦਾ ਪਤਾ ਲਾ ਦੇਦੇ ਹਨ। {{gap}}ਕਈ ਵਾਰੀ ਮਿਹਰ ਦੀਨ ਦੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਕੰਮਾਂ ਕਾਰਾਂ ਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀਆਂ ਕਾਹਲੀਆਂ ਵਾਜਾਂ ਦਾ ਝੁਰਮਟ ਟੁਟ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਏਨੀਆਂ ਪਾਣੀ ਮੰਗਦੀਆਂ ਵਾਜਾਂ ਵਿਚੋਂ ਲੰਘ ਕੇ ਕੱਲੇ ਮਿਹਰ ਦੀਨ ਨੂੰ ਤਕ ਕਈ ਵਾਰੀ ਖ਼ਿਆਲ ਆਉਂਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਵੇਖੀਏ ਹੁਣ ਉਹ ਕਿਹੜੀ ਰੌ ਵਿਚ ਉੱਤਰ ਦੇਵੇਗਾ। ਓਪਰੇ ਨੂੰ ਤੇ ਇਉਂ ਜਾਪਣ ਲਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਹੁਣੇ ਮਸ਼ਕ ਸੁਟ ਕੇ ਆਖ ਦੇਵੇਗਾ — “ਮੈਥੋਂ ਨਹੀਂ ਇਹ ਕੰਮ ਹੁੰਦਾ ਜੀ, ਮੈਂ ਏਸ ਨੌਕਰੀਓਂ ਬਾਜ਼ ਆਇਆ” ਪਰ ਏਨੇ ਬੋਲਾਂ ਦੀ ਭੀੜ ਵਿਚੋਂ ਲੰਘਦਾ ਮਿਹਰ ਦੀਨ ਹਸਦੇ ਮੂੰਹ "ਹੁਣੇ ਲਿਆਇਆ ਜੀ” ਆਖ ਕੇ ਚਕ੍ਰਿਤ ਕਰ ਦੇਂਦਾ ਹੈ। ਕੇਡਾ ਸੁਆਦਲਾ ਠਰ੍ਹੰਮਾ ਹੈ।<noinclude>{{c|10}}</noinclude> sr1w0ks7jdml0iz0mj6ywe37k8opuf9 250 61183 179275 169464 2024-10-24T05:34:39Z Karamjit Singh Gathwala 747 /* ਗਲਤੀਆਂ ਲਾਈਆਂ */ 179275 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Karamjit Singh Gathwala" /></noinclude>{{gap}}ਉਹ ਕਿਸੇ ਅਨੋਖੀ ਮਿਟੀ ਦਾ ਸਾਜਿਆ ਜਾਪਦਾ ਹੈ। ਖ਼ਬਰੇ ਕੜਕਦੇ ਸਿਆਲਿਆਂ ਤੇ ਲੂੰਹਦੀਆਂ ਧੁੱਪਾਂ ਨੇ ਮਸ਼ਕਾਂ ਭਰਦੇ ਮਿਹਰਦੀਨ ਦੇ ਮਨ ਨੂੰ ਜਮਾ ਜਮਾ ਕੇ ਢਾਲ ਢਾਲ ਕਿਹੜੇ ਸੰਚਿਆਂ ਵਿਚ ਢਾਲਿਆ ਹੈ। ਇਕ ਵਿਗਾਸ ਜਿਹਾ ਉਹਦੇ ਮੂੰਹ ਉਤੇ ਕਿਉਂ ਦਿਸਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ? {{gap}}ਉਹ ਕੋਈ ਵੱਡਾ ਆਦਮੀ ਨਹੀਂ, ਕੋਈ ਉੱਘੀ ਹਸਤੀ ਨਹੀਂ, ਪਿੰਡ ਦਾ ਚੌਧਰੀ ਨਹੀਂ, ਆਪਣੀ ਸਮਾਜ ਦਾ ਕੋਈ ਸਿਰ-ਕੱਢ ਮਨੁੱਖ ਨਹੀਂ, ਇਕ ਉੱਕਾ ਹੀ ਸਾਧਾਰਨ ਪਿੰਡ ਦੀ ਨੁਕਰੇ ਕੱਚੇ ਕੋਠੇ ਵਿਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲੀ ਜਿੰਦ। {{gap}}ਉਹਦੀ ਰਾਹ ਵਿਚ ਕੋਈ ਚੀਜ਼ ਘਟ ਹੀ ਰੋਕ ਪਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਝਖੜਾਂ ਵਿਚੋਂ ਉਹ ਲੰਘ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਪਾਣੀਆਂ ਨੂੰ ਚੀਰ ਲੈਂਦਾ ਹੈ, ਜੰਮਦੇ ਕੱਕਰ ਤੇ ਝੁਲਸਦੀਆਂ ਲੂਆਂ ਉਹਦੇ ਬੰਜਰ ਸਰੀਰ ਤੇ ਕੋਈ ਅਸਰ ਨਹੀਂ ਪਾਉਂਦੀਆਂ। ਨਲਕਾ ਜੇਕਰ ਰਾਤ ਭਰ ਉਹਦੀ ਉਡੀਕ ਵਿਚ ਓਦਰ ਗਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਹਰ ਹੀਲੇ ਪਿੰਡੋਂ ਪ੍ਰੀਤ ਨਗਰ ਪਹੁੰਚਦਾ ਹੈ। {{gap}}ਉਹ ਨਲਕੇ ਤੇ ਖਲੋਤਾ ਖਲੋਤਾ ਹਥੀ ਚੁਕਦਾ ਦਬਦਾ ਹੈ। ਹਥੀ ਦੀ ਚੀਕੂੰ ਚੀਕੂ ਵਿਚ ਉਹਦੀ ਸੁਰਤ ਜੁੜ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤੇ ਨਲਕੇ-ਮਸ਼ਕ ਦੇ ਜੁੜੇ ਬੁਲ੍ਹਾਂ ਤੇ ਉਹਦੀਆਂ ਨਿਗਾਹਾਂ। ਨਲਕੇ ਦੀ ਆਤਮਾ ਵਿਚੋਂ ਫੁਟਦੀ ਧਾਰ ਤਿਹਾਈ ਮਸ਼ਕ ਪੀਂਦੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਮਿਹਰ ਦੀਨ ਹੱਥੀ ਨਪਦਾ ਤੇ ਮੁਸਕ੍ਰਾਂਦਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।<noinclude>{{c|11}}</noinclude> askdkvn525vu9khafhj5lnxb1a4ykps 250 61184 179277 169944 2024-10-24T07:34:14Z Karamjit Singh Gathwala 747 179277 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" /></noinclude>{{dhr|6em}} {{center|{{larger|'''ਫੋੜਾ'''}}}} {{gap}}ਸਾਵੀਆਂ ਤੋਂ ਖੱਟੀਆਂ ਮੁੜ ਘਸਮੈਲੇ ਰੰਗ ਵਿਚ ਵਟ ਕੇ ਕਣਕਾਂ ਪੱਕ ਗਈਆਂ, ਅਨਾਜ ਨਾਲ ਭਰੇ ਹੋਏ ਸਿਟਿਆਂ ਨੂੰ ਤਕ ਤਕ ਨਜ਼ਰਾਂ ਲਲਚਾਉਣ ਲਗੀਆਂ। {{gap}}ਵਾਢੀਆਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈਆਂ । ਲਾਵੇ ਮੁਨ੍ਹੇਰੇ ਉਠ, ਰਾਤ ਦੀ ਬਹੀ ਰੋਟੀ ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਨਿਘਾਰ ਕੇ, ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਵਰ੍ਹੇ ਲਈ ਰੋਟੀਆਂ ਦੀ ਧੁਨ ਵਿਚ ਪੈਲੀਆਂ ਨੂੰ ਉਠ ਤੁਰੇ । ਇਕ ਕਿਆਰੇ ਦੀ ਵਾਢੀ ਪਿਛੇ ਇਕ ਭਰੋਟੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਲਭਦੀ ਸੀ। ਸਵੇਰ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਆਥਣ ਤੀਕਰ ਪੱਬਾਂ ਪਰਨੇ ਸਰਕ ਸਰਕ ਕੇ ਦਾਤ੍ਰੀ ਵਾਹੁੰਦਿਆਂ ਰਹਿਣਾ। ਧੁੱਪਾਂ ਲੂਆਂ ਪਿੰਡੇ ਉਤੋਂ ਦੀ ਲੰਘ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਤਾਂ ਕਿਧਰੇ ਆਥਣ ਨੂੰ ਜਾ ਕੇ ਇਕ ਭਾਰ ਦਾ ਹੱਕਦਾਰ ਲਾਵਾ ਸਮਝਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । {{gap}}ਠੀਕ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਦੌਲਤ ਦੌਲਤ ਨੂੰ ਖਿਚਦੀ ਹੈ। ਪਰ ਕਰੜੀਆਂ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੀਆਂ ਘਾਲਣਾ ਟੁੱਟ ਟੁੱਟ ਅਜ ਤੀਕਰ ਖ਼ਰਚ ਹੁੰਦੀਆਂ ਚਲੀਆਂ ਆਈਆਂ ਹਨ, ਕਦੇ ਆਪਣੀ ਵਲ ਆਪਣੀ ਪੂਰੀ ਕੀਮਤ ਨਹੀਂ ਖਿਚ<noinclude>{{c|13}}</noinclude> bj02zd7n1pbnewm7f6kfyo7wfyqr80p 250 61185 179278 169458 2024-10-24T07:39:59Z Karamjit Singh Gathwala 747 179278 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" /></noinclude>ਸਕੀਆਂ । ਸਰਮਾਏਦਾਰੀ ਦੇ ਵਿਰੁਧ ਮਜ਼ਦੂਰੀ ਦੀ ਅਵਾਜ਼ ਏਸੇ ਦਾ ਪਰਿਨਾਮ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਲਾਵਿਆਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਵੀ ਖ਼ਬਰੇ ਇਹ ਬਗ਼ਾਵਤ ਲੁਕੀ ਪਈ ਹੋਵੇ ? {{gap}}ਹੁੱਕਾ ਪੀ ਕੇ ਰਾਜੂ ਚਮਿਆਰ ਨੇ ਆਪਣੇ ਬੂਹੇ ਅਗਲੇ ਥੜੇ ਉਤੇ ਬੈਠਿਆਂ ਵਢਾਂ ਤੋਂ ਮੁੜੇ ਆਉਂਦੇ ਡੰਗਰਾਂ ਦੇ ਵੱਗ ਤੱਕੇ । ਵਾਗੀਆਂ ਦੀਆਂ ਹੇਕਾਂ ਉਹਦੇ ਕੰਨਾਂ ਨੂੰ ਛੂਹ ਰਹੀਆਂ ਸਨ। ਤੇ ਓਦੂੰ ਪਰੇਰੇ ਉਹਨੂੰ ਡੰਗਰਾਂ ਦੇ ਖੁਰਾਂ ਨਾਲ ਉਡਦੇ ਘਟੇ ਵਿਚ ਭਾਰ ਚੁਕੀ, ਆਉਂਦੇ ਲਾਵੇ ਦਿਸੇ । ਓਸ ਹੌਂਕੇ ਦੇ ਦੋ ਤਿੰਨ ਕਾਹਲੇ ਸੂਟੇ ਖਿਚੇ । ਹੁੱਕੇ ਦੀ ਗੁੜ ਗੁੜ ਉਹਦੇ ਮਨ ਵਿਚ ਬੇ-ਰੁੱਤੇ ਬੱਦਲਾਂ ਵਾਂਗ ਕੜਕ ਰਹੀ ਸੀ। {{gap}}ਰਾਜੂ ਦੀ ਚਮਿਆਰੀ ਪੂਰੋ ਦਾ ਖ਼ਿਆਲ ਸੀ ਕਿ ਵਾਢੀਆਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਪਹਿਲਾਂ ਰਾਜੂ ਦੀ ਟੰਗ ਉਤਲਾ ਫੋੜਾ ਵੱਲ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ। ਪਰਾਰ ਦੀਆਂ ਬਿਆਈਆਂ ਵਿਚ ਜਦੋਂ ਰਾਜੂ ਜ਼ਿੰਮੀਦਾਰ ਨਾਲ ਕਾਮਾ ਰਲਿਆ ਸੀ, ਓਸ ਭੋਂ ਵਾਹੀ, ਸੁਹਾਗੀ ਤੇ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪਾਣੀ ਲਾਏ, ਮੁੜ ਕਣਕ ਬਿਆਈ ਸੀ। ਓਦੋਂ ਇਹ ਫੋੜਾ ਕੀਕਰ ਫੁਲ ਕੇ ਉਹਦੀ ਟੰਗ ਉਤੇ ਨਿਕਲਿਆ ਸੀ ਤੇ ਹੋਰ ਸਭ ਕੁਝ ਉਹਦੀ ਯਾਦ ਵਿਚ ਫੁਟਦੇ ਅੰਕੁਰ ਵਾਂਗ ਉਗਮ ਪਿਆ । {{gap}}ਕੀਕਰ ਭੋਂ ਨੂੰ ਸੁਹਾਗਦਿਆਂ ਉਹਦਾ ਇਹ ਖ਼ਬਤ ਹੁੰਦਾ ਸੀ ਕਿ ਜ਼ਮੀਨ ਮਲਾਈ ਵਰਗੀ ਹੋ ਜਾਵੇ, ਜਿਹੋ ਜਿਹੀ ਮਿੱਠੀ ਉਹਦੀ ਪਤਨੀ ਪੂਰੋ ਹੈ - ਪ੍ਰੇਮ ਦੇ ਸੁਹਾਗਿਆਂ ਨਾਲ ਕਮਾਈ ਹੋਈ ਤੇ ਮਿੱਠੇ ਬੋਲਾਂ ਦੀ ਫ਼ਸਲ ਨਾਲ ਟਹਿ ਟਹਿ ਕਰਦੀ। {{gap}}ਸੁਹਾਗਾ ਦੇਣ ਮਗਰੋਂ ਜੇ ਕੋਈ ਢੀਮਾਂ ਪੱਧਰੇ ਖੇਤ ਵਿਚੋਂ ਸਿਰ ਚੁਕੀ ਉਹਨੂੰ ਦਿਖਾਈ ਦੇਂਦੀਆਂ ਤਾਂ ਕਹੀ ਦੇ ਪੀਨਾਂ ਨਾਲ ਉਹ ਤੇ ਉਹਦੀ ਵਹੁਟੀ ਰਲ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਤੋੜ ਦੇਂਦੇ । ਮੁੜ ਸੁਹਾਗੇ ਦੀ ਇਕ ਫਾਂਟ ਹੋਰ ਫੇਰ ਕੇ ਰਾਜੂ ਸਾਰੀ ਭੋਂ ਨੂੰ ਮਹੀਨ ਬਣਾ ਕੇ ਚਮਿਆਰੀ ਨੂੰ ਆਖਦਾ- {{gap}}"ਤੇਰੇ ਵਰਗੀ ਬਣ ਗਈ ਏ, ਇਹ ਸਾਰੀ ਪੈਲੀ ਪੂਰੋ ਜੇਕਰ ਤੂੰ<noinclude>{{c|14}}</noinclude> e1v5ccg44c1ra8rtay5r6dlv2p79nbp 250 61186 179279 169460 2024-10-24T07:47:40Z Karamjit Singh Gathwala 747 /* ਗਲਤੀਆਂ ਲਾਈਆਂ */ 179279 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Karamjit Singh Gathwala" /></noinclude>ਛਾਤੀਆਂ ਚੁੰਘਾ ਚੁੰਘਾ ਕੇ ਧੀਆਂ ਵਡੀਆਂ ਕੀਤੀਆਂ ਹਨ ਓਕਰ ਹੀ ਏਹ ਧਰਤੀ ਫ਼ਸਲਾਂ ਨੂੰ ਪਾਲੇਗੀ-" ਤੇ ਉਹ ਦੋਵੇਂ ਇਕ ਦੂਜੇ ਵਲ ਤਕ ਕੇ ਹਸ ਪੈਂਦੇ। {{gap}}ਵਾਹੀ ਕਰਦਿਆਂ ਕੀਕਰ ਉਹ ਘਾਹ ਨਾਲ ਘੋਲ ਕਰਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ। ਪੈਲੀਆਂ ਦੀ ਹਿਕ ਉਤੇ ਡੂੰਘੇ ਲਕੀਰੇ ਹੋਏ ਇਕ ਇਕ ਸਿਆੜ ਵਿਚੋਂ ਉਹਦੀ ਪੂਰੋ ਉਹਦੇ ਨਾਲ ਘੰਟਿਆਂ ਬੱਧੀ ਘਾਹ ਚੁਗ ਚੁਗ ਢੇਰ ਲਾ ਦੇਂਦੀ ਹੁੰਦੀ ਸੀ। {{gap}}ਐਸ਼ ਆਰਾਮ ਤੇ ਸੁਖੀ ਜੀਵਨ ਭਾਵੇਂ ਉਨਾਂ ਕਦੇ ਮਾਣਿਆ ਤੇ ਹੈ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਪਰ ਉਹ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਜੀਵਨ ਨੂੰ ਤਕ ਕੇ ਪੂਰੋ ਨੂੰ ਆਖਿਆ ਕਰਦਾ ਸੀ- {{gap}}“ਵਿਹਲਾ-ਪਨ, ਸੁਖਿਆਰਾ-ਪਨ ਮੈਨੂੰ ਇਉਂ ਜਾਪਦਾ ਹੈ, ਜੀਕਰ ਇਹ ਮਾਰੂ ਘਾਹ ਕਿਸੇ ਫ਼ਸਲ ਨੂੰ ਮਾਰ ਰਿਹਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਪੂਰੋ-" ਤਦੇ ਪਤਨੀ ਉਹਦੀ ਹਰਿਕ ਮੁਸ਼ੱਕਤ ਵਿਚ ਉਹਦਾ ਹੱਥ ਵਟਾਉਂਦੀ ਸੀ, ਤੇ ਪੈਲੀਆਂ ਵਿਚੋਂ ਘਾਹ ਕਢਾਉਂਦੀ ਹੁੰਦੀ ਸੀ। {{gap}}ਉਸ ਦੀ ਪਤਨੀ ਨੇ ਇਹ ਕਿਤੋਂ ਸੁਣਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ ਕਿ ਜੇ ਇਕ ਦਾਣਾ ਕਿਸੇ ਦੇ ਮੂੰਹ ਪਾਈਏ ਤਾਂ ਅੱਗੇ ਉਹਨੂੰ ਸੈਆਂ ਦਾਣੇ ਮਿਲਦੇ ਹਨ। ਏਸੇ ਲਈ ਜਦੋਂ ਪੂਰੋ ਰਾਜੂ ਦੇ ਹਲ ਮਗਰ ਸੁਨਹਿਰੇ ਦਾਣੇ ਸਿਆੜਾਂ ਦੇ ਮੂੰਹ ਵਿਚ ਕੇਰਦੀ ਤਾਂ ਉਹਦਾ ਮੂੰਹ ਆਸ ਨਾਲ ਭਖ਼ ਪੈਂਦਾ ਕਿ ਕਿਸੇ ਦਿਨ ਇਹੋ ਦਾਣੇ ਬਹੁਤੇ ਬਣ ਜਾਣਗੇ ਤੇ ਉਹਦੇ ਹਿੱਸੇ ਇੰਨੇ ਆਉਣਗੇ ਕਿ ਉਹਦਾ ਕੁਠਲਾ ਭਰ ਜਾਏਗਾ। {{gap}}ਕੀਕਰ ਕੱਤੇ ਦੀ ਬਿਆਈ ਵਿਚ ਹੀ ਰਾਜੂ ਦੀ ਪਿੰਨੀ ਵਿਚ ਚੀਸਾਂ ਪੈਣੀਆਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈਆਂ ਸਨ। ਪਹਿਲਾਂ ਪਹਿਲਾਂ ਉਸ ਗੱਲ ਨਾ ਗੌਲੀ ਪਰ ਪਿੰਨੀ ਸੁਜਦੀ ਗਈ ਤੇ ਇਕ ਡਲੇ ਜੇਡਾ ਗੁੱਮਾ ਜਿਹਾ ਮਾਸ ਵਿਚੋਂ ਤਾਂਹ ਨੂੰ ਉਭਰਦਾ ਆਇਆ। ਪੂਰੋ ਨੇ ਬੜੇ ਉਪਾ ਕੀਤੇ – ਹਲਦੀ ਦਾ ਲੇਪ ਕੀਤਾ, ਪੁਲਸਟਾਂ ਬੰਨ੍ਹੀਆਂ, ਇੱਟੇ ਦਾ ਸੇਕ ਦੇਂਦੀ ਰਹੀ, ਪਰ ਜਦੋਂ ਆਰਾਮ ਨਾ ਆਇਆ ਤਾਂ ਪਿੰਡ ਦੇ ਜਰਾਹ ਕੋਲੋਂ ਚੀਰਾ ਦਿਵਾ ਦਿਤਾ।<noinclude>{{c|15}}</noinclude> a4dsvr2hvut8undcii4n6otsmg3iot0 250 61187 179280 169462 2024-10-24T07:59:38Z Karamjit Singh Gathwala 747 /* ਗਲਤੀਆਂ ਲਾਈਆਂ */ 179280 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Karamjit Singh Gathwala" /></noinclude>{{gap}}ਚੀਰਾ ਕੱਵਲਾ ਦੇ ਹੋ ਗਿਆ, ਫੋੜਾ ਸਗੋਂ ਵਿਗੜ ਗਿਆ, ਜ਼ਿੰਮੀਦਾਰ ਤੋਂ ਨੌਕਰੀ ਛੁਟ ਗਈ । {{gap}}ਪੂਰੋ ਬੜੇ ਉਪਰਾਲੇ ਕਰਦੀ ਸੀ ਕਿ ਹਾੜ੍ਹੀਆਂ ਤੀਕਰ ਇਹ ਫੋੜਾ ਕਿਵੇਂ ਜ਼ਰੂਰ ਹਟ ਜਾਵੇ, ਤਾਂ ਜੋ ਸਤਾਂ ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੋਂ ਬੇ-ਰੁਜ਼ਗਾਰੇ ਘਰ ਵਿਚ ਚਾਰ ਦਾਣੇ ਆ ਜਾਣ, ਰਾਜੂ ਲਾਵੀਆਂ ਕਰੇ। ਪੰਦਰਾਂ ਕੁ ਦਿਨ ਵਾਢੀਆਂ ਆ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ । ਨਿਤ ਦੀ ਇਕ ਇਕ ਭਰੀ ਨਾਲ ਪੰਦਰਾਂ ਸੋਲਾਂ ਭਰੀਆਂ ਹੋ ਜਾਣਗੀਆਂ। {{gap}}ਉਸ ਕਈ ਟੂਣੇ ਟਾਮਣ ਕਰਾਏ, ਮੰਤ੍ਰਿਆ ਹੋਇਆ ਕਾਲਾ ਧਾਗਾ ਟੰਗ ਨੂੰ ਬੰਨ੍ਹਿਆਂ, ਸਿਆਣਿਆਂ ਤੋਂ ਝਾੜ ਕਰਵਾਏ, ਰਾਤੀਂ ਛਪੜਾਂ ਦੇ ਕੰਢੇ ਦੀਵੇ ਬਾਲੇ, ਸੁਆਹ ਦੇ ਲਡੂ ਚੁਰਾਹਿਆਂ ਤੇ ਰੱਖੇ, ਪਰ ਫੋੜੇ ਦੀ ਹਾਲਤ ਨਾ ਸੁਧਰੀ। ਉਤੋਂ ਉਤੋਂ ਮਿਲ ਕੇ ਅੰਦਰ ਮੁਆਦ ਕੱਠਾ ਹੁੰਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਤੇ ਫੇਰ ਉਹ ਫਿੱਸ ਜਾਂਦਾ। {{gap}}ਪਰ ਜਿਉਂ ਜਿਉਂ ਉਹ ਫੋੜੇ ਦੇ ਅਰਾਮ ਲਈ ਕਾਹਲੀ ਪੈਂਦੀ ਤਿਉਂ ਤਿਉਂ ਫੋੜੇ ਦਾ ਆਰਾਮ ਪਿੱਛੇ ਪੈਂਦਾ ਜਾਂਦਾ, ਜੀਕਰ ਮ੍ਰਿਗ ਤ੍ਰਿਸ਼ਨਾ ਦਾ ਜਲ ਦੂਰ ਦੂਰ ਹਟਦਾ ਜਾਂਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਓੜਕ ਵਾਢੀਆਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈਆਂ। {{gap}}"ਫੇਰ ਐਤਕਾਂ ਦਾ ਵਰ੍ਹਾ ਕੀਕਰ ਲੰਘੇਗਾ?" ਪੂਰੋ ਨੇ ਨਿਮ ਦੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਟਕੋਰ ਫੋੜੇ ਉਤੇ ਕਰਦਿਆਂ ਪੁੱਛਿਆ ਸੀ। {{gap}}ਰਾਜੂ ਚੀਸਾਂ ਪੈਂਦੀ ਲਤ ਨੂੰ ਨਪੀ ਬੈਠਾ ਸੀ। ਆਂਹਦਾ, “ਮੈਂ ਕੀ ਦੱਸਾਂ ਪੂਰੋ........" {{gap}}“ਜੇ ਜ਼ਿੰਮੀਦਾਰ ਕੋਲੋਂ ਮੰਗ........." {{gap}}"ਨਹੀਂ – ਹੱਥ ਅੱਡ ਕੇ ਮੰਗਣ ਤੇ ਮੇਰਾ ਜੀ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ......." ਚੀਸਾਂ ਵਾਲੀ ਵਾਜ ਵਿਚ ਰਾਜੂ ਵਿਚੋਂ ਬੋਲ ਪਿਆ । {{gap}}"ਫੇਰ?" {{gap}}ਰਾਜੂ ਵਲ ਪੂਰੋ ਟਕੋਰੋਂ ਹਥ ਰੋਕ ਕੇ ਉਤਾਵਲੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਨਾਲ ਝਾਕ ਰਹੀ ਸੀ ।<noinclude>{{c|੧੬}}</noinclude> ailqaxap8xqfjt3chwj79986xzqdy3v 250 61188 179281 169591 2024-10-24T08:04:38Z Karamjit Singh Gathwala 747 /* ਗਲਤੀਆਂ ਲਾਈਆਂ */ 179281 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Karamjit Singh Gathwala" /></noinclude>{{gap}}"ਪੂਰੋ ਤੂੰ ਮੇਰੇ ਨਾਲ ਵਾਢੀ ਤੇ ਜਾਂਦੀ ਹੁੰਦੀ ਸੈਂ - ਐਤਕਾਂ ਇੱਕਲੀ ਹੀ ਕਰ ਵੇਖ" {{gap}}"ਚੰਗਾ" ਕੁਝ ਚਿਰ ਮਗਰੋਂ ਉਹ ਬੋਲੀ। {{gap}}ਪੂਰੋ ਦਿਨੋ ਦਿਨ ਲਾਵੀਆਂ ਕਰਦੀ ਰਹੀ। ਪਹਿਲੇ ਦਿਨ ਇਕ ਭਾਰ ਉਸ ਆਂਦਾ, ਦੂਜੇ ਦਿਨ ਵੀ, ਤੀਜੇ ਦਿਨ ਮਸਾਂ ਅਧੀ ਭਰੋਟੀ। ਉਹਦੀਆਂ ਬਾਹਵਾਂ ਅੰਬ ਗਈਆਂ - ਪਾਸੇ ਆਕੜ ਗਏ — ਵਾਢੀ ਕਰਦੀ ਦੇ। ਰਾਜੂ ਬੜੀ ਉਤਾਵਲਤਾ ਨਾਲ ਭਰੀ ਚੁਕੀ ਆਉਂਦੀ ਦਾ ਰਾਹ ਤਕਦਾ ਹੁੰਦਾ ਸੀ । {{gap}}ਇਕ ਦਿਨ ਵਾਢੀ ਕਰਦੀ ਕਰਦੀ ਨੂੰ ਜਦੋਂ ਤ੍ਰੇਹ ਲਗੀ ਤਾਂ ਪਾਣੀ ਵਧੇਰੇ ਪੀ ਗਈ। ਪਿੰਡਾ ਗਰਮ ਸਰਦ ਹੋ ਗਿਆ। ਕੈਆਂ ਤੇ ਜੁਲਾਬ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਏ, ਵਾਢੀ ਵਿਛੇ ਛੱਡ ਕੇ ਉਹ ਮਸਾਂ ਘਰ ਮੁੜੀ। ਮੰਜੇ ਤੇ ਜਾ ਢਈ। ਔਖਿਆਈ ਨਾਲ ਉਠ ਕੇ ਰਾਜੂ ਨੇ ਉਹਨੂੰ ਸਾਂਭਿਆ। ਪਰ ਦੂੰਹ ਘੰਟਿਆਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਅੰਦਰ ਉਹਦੇ ਸੁਆਸ ਮੁਕ ਗਏ। {{gap}}ਘੁਸਮੁਸਾਂ ਪਤਲੇ ਨ੍ਹੇਰੇ ਵਿਚ ਬਦਲ ਗਿਆ। ਵਾਗੀਆਂ ਦੀਆਂ ਹੇਕਾਂ ਪਿੰਡ ਲਾਗੇ ਆ ਕੇ ਬੰਦ ਹੋ ਗਈਆਂ।ਥੜੇ ਉਤੇ ਰਾਜੂ ਇਕ ਵਰ੍ਹਾ ਪਹਿਲਾਂ ਦੀ ਦਰਦਨਾਕ ਘਟਨਾ ਵਿਚ ਘੁਮਿਆ ਬੈਠਾ ਸੀ। ਉਹਨੂੰ ਡੰਗਰਾਂ ਦੇ ਘੱਟੇ ਤੋਂ ਪਰੇ ਭਾਰ ਚੁਕੀ ਲਗੇ ਆਉਂਦੇ ਲਾਵੇ ਹੁਣ ਨਜ਼ਰ ਨਹੀਂ ਸਨ ਆਉਂਦੇ। ਉਹਦੇ ਹੁੱਕੇ ਦੀ ਚਿਲਮ ਬੁਝ ਚੁਕੀ ਸੀ। ਉਹ ਐਵੇਂ ਮੂੰਹ ਵਿਚ ਨੜੀ ਪਾਈ ਕਿੰਨਾ ਚਿਰ ਓਥੇ ਬੈਠਾ ਰਿਹਾ।<noinclude>{{c|17}}</noinclude> 27uof83cyrfqu0l5eh4wu00jj4ovb48 250 61533 179276 176606 2024-10-24T07:01:54Z Karamjit Singh Gathwala 747 179276 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="4" user="Rajdeep ghuman" /></noinclude>{{center|{{larger|{{x-larger|'''ਵਤਨੋਂ ਦੂਰ'''}}}}}} {{gap}}ਉਹ ਅੰਡੇਮਾਨ ਦੇ ਸਾਹਿਲ ਤੇ ਮਛੀਆਂ ਫੜਦਾ ਹੁੰਦਾ ਸੀ। ਹੋਰਨਾਂ ਮਾਹੀਗੀਰਾਂ ਵਿਚ ਉਹ ਭੇਤਾਂ ਭਰਿਆ ਬੁੱਢਾ ਸਮਝਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਆਂਹਦੇ ਨੇ ਉਸ ਕੁਝ ਛਬੀਆਂ ਕੁ ਵਰ੍ਹਿਆਂ ਤੋਂ ਇਹ ਕਿੱਤਾ ਅਰੰਭਿਆ ਸੀ। ਉਹਦੀ ਰਹਿਣੀ ਬਹਿਣੀ ਹੋਰਨਾਂ ਮਾਛੀਆਂ ਨਾਲੋਂ ਵਖਰੀ ਕੋਮਲ ਜਿਹੀ ਸੀ। ਉਹਦੇ ਨਾਓਂ ਥੇਹ ਬਾਰੇ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਕੁਝ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਸਾਗਰ ਦੇ ਕੰਢੇ ਉਹਦਾ ਠਕਾਣਾ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਮਾਹੀਗੀਰਾਂ ਉਹਦਾ ਨਾਓਂ ਸਾਗਰ ਹੀ ਧਰ ਛਡਿਆ ਸਾ ਨੇ। {{gap}}ਸੰਝ ਨੂੰ ਮਛੀਆਂ ਵੇਚ ਕੇ ਉਹ ਘਰ ਪਰਤ ਆਉਂਦਾ। ਉਹਦੇ ਘਰ ਚਹੁੰ ਪੰਜਾਂ ਵਰ੍ਹਿਆਂ ਦੀ ਇਕ ਬਾਲੜੀ ਸੀ– ਪ੍ਰੀਨਾਂ। ਸਾਗਰ ਨੂੰ ਘਰ ਮੁੜਦਿਆਂ ਤਕ ਕੇ ਪ੍ਰੀਨਾਂ ਬਾਪੂ ਬਾਪੂ ਕਰਦੀ ਸਾਗਰ ਦੀਆਂ ਟੰਗਾਂ ਨੂੰ ਪਲਚ ਜਾਂਦੀ। ਸਾਗਰ ਉਹਨੂੰ ਬਾਹਵਾਂ ਵਿਚ ਬੋਚ ਕੇ ਸਮੁੰਦਰ ਵਿਚ ਡੁਬਦੇ ਸੂਰਜ ਨੂੰ ਤਕਦਾ। ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਖਲੋਤੇ ਬਿਰਛਾਂ ਤੇ ਪੰਛੀਆਂ<noinclude>{{right|੪੩}}</noinclude> pvedkbtj76i92ab089b93oy76gwxdfy 250 62890 179227 176596 2024-10-23T12:16:33Z Gill jassu 619 /* ਤਸਦੀਕ ਕੀਤਾ */ 179227 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="4" user="Gill jassu" /></noinclude>ਚੱਕਰਾਂ ਤੋੜਿਆਂ ਵਾਲੇ ਭਾਰੀ ਲਿਬਾਸ ਕਰਕੇ ਉਹ ਮੁੜ੍ਹਕੋ ਮੁੜ੍ਹਕੀ ਹੋ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਜਦ ਅੰਗਰੇਜ਼ ਨੇ ਪੁਛਿਆ ਕਿ ਉਹ ਫ਼ਕੀਰ ਹੋ ਕੇ ਏਡੀ ਕਠਨ ਘਾਲ ਕਿਉਂ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਨਿਹੰਗ ਸਿੰਘ ਨੇ ਉੱਤਰ ਦਿਤਾ, “ਖ਼ਾਲਸਾ ਕੋਈ ਭਿਖਾਰੀ ਨਹੀਂ ਕਿ ਕਿਸੇ ਦਾ ਦਿੱਤਾ ਹੋਇਆ ਦਾਨ ਖਾਵੇ, ਪਿੰਡ ਤੋਂ ਆਇਆ ਪ੍ਰਸ਼ਾਦਾ ਛਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਪਿੰਡ ਦੇ ਰਾਹ ਦੇ ਚਲ੍ਹੇ ਮਾਰਨ ਦੀ ਕਾਰ ਕਮਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।" ਇਹ ਸੀ ਮਾਨਸਕ ਅਵਸਥਾ ਬਿਹੰਗਮ ਸਿੰਘਾਂ ਦੀ, ਗ੍ਰਹਿਸਥੀਆਂ ਦਾ ਤਾਂ ਕਹਿਣਾ ਹੀ ਕੀ। {{gap}}ਸੰਸਾਰ ਦੀ ਸਮਾਜਕ ਅਵਸਥਾ ਭੀ, ਕਿਰਤ ਨੂੰ ਨਿਵਾਜੇ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਸੁਧਰ ਨਹੀਂ ਸਕਦੀ। ਜੇ ਸਾਰੇ ਕਿਰਤ ਕਰ ਰਹੇ ਹੋਣ ਤਾਂ ਸਮਾਜਕ ਖ਼ਰਾਬੀਆਂ ਅੱਜ ਹੀ ਦੂਰ ਹੋ ਜਾਣ। ਸਮਾਜਕ ਜੀਵਨ ਨੂੰ ਗੰਦਾ ਕੌਣ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ? ਸਰਮਾਇਆਦਾਰ ਜਾਂ ਭਿਖਾਰੀ। ਇਹ ਦੋਵੇਂ ਟੋਲੇ ਵਿਹਲੜਾਂ ਦੇ ਹਨ। ਸਰਮਾਇਆਦਾਰ ਜੋ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕਿਸੇ ਧਨੀ ਦੇ ਘਰ ਜੰਮ ਪੈਣ ਜਾਂ ਮੁੱਲ ਖ਼ਰੀਦਿਆ ਜਾਂ ਮੁਤਬੰਨਾਂ ਬਣ ਜਾਣ ਕਰਕੇ, ਅਣਗਿਣਤ ਧਨ ਦੇ ਮਾਲਕ ਬਣ ਬਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਮਨ ਵਿਚ ਕਿਰਤ ਦੀ ਵਡਿਆਈ ਕੀ ਆ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਤਾਂ ਦਿਨ ਰਾਤ ਐਸ਼ ਉਡਾਣ ਤੇ ਭੋਗ ਭੋਗਣ ਤੋਂ ਹੀ ਕੋਈ ਫ਼ੁਰਸਤ ਨਹੀਂ। ਗ਼ਰੀਬਾਂ ਦੀਆਂ ਚੀਖਾਂ, ਭੁੱਖਿਆਂ ਦੇ ਹਾੜੇ, ਦਰਦਮੰਦਾਂ ਦੀਆਂ ਆਹੀਂ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਕੰਨ ਖਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਉਹ ਸਮਾਜ ਦੀ ਇਤਨੀ ਮਦਦ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਭੁੱਖ ਦੇ ਦੁੱਖੋਂ ਤਰਲੇ ਲੈਂਦੀਆਂ ਨੌਜੁਆਨ ਸੁੰਦਰੀਆਂ ਦਾ ਸਤ ਸਸਤੇ ਮੁਲ ਖ਼ਰੀਦ ਲੈਣ, ਜਿਹਾ ਕਿ ਬੰਗਾਲ ਵਿਚ ਪਿਛਲੀ ਵਾਰ ਹੋਇਆ ਸੀ: {{lm|13%|'''ਸਗਨਾਂ ਦੇ ਵਾਜੇ ਗਾਜੇ ਸਨ, ਜੇਹੜੀ ਡੋਲੀ ਤੇ ਚਾੜ੍ਹੀ ਸੀ।'''</br> '''ਰੇਸ਼ਮ ਦੀ ਜਿਸ ਦੀ ਅੰਗੀਆ ਸੀ, ਜ਼ਰੀਆਂ ਦੀ ਜਿਸ ਦੀ ਸਾੜ੍ਹੀ ਸੀ।'''</br> '''ਮਦ-ਭਰਿਆਂ ਨਰਗਸ ਨੈਣਾਂ ਤੇ, ਜਿਸ ਦਾ ਸੀ ਮਾਹੀ ਮਤਵਾਲਾ।'''</br> '''ਚਾਵਲ ਦੇ ਚੁਕੇ ਤੋਂ ਚੁਕ ਉਹ, ਲਾੜੇ ਨੇ ਵੇਚੀ ਲਾੜੀ ਸੀ।'''</br> '''ਕਹਿੰਦੇ ਸੀ ਭੌਰੇ ਹੀ ਜਗ ਤੇ, ਫੁਲ ਸੁਕੇ ਪ੍ਰੀਤ ਤਰੋੜ ਗਏ।'''</br> '''ਪਰ ਅਜ ਮਰਦਾਂ ਦੇ ਜਾਏ ਵੀ, ਦੁਖ ਭੁਖ ਦੇ ਮੁਖੜੇ ਮੋੜ ਗਏ।'''}} {{gap}}ਗ਼ਰੀਬਾਂ ਦੇ ਮਾਸੂਮ ਬੱਚੇ ਗਹਿਣੇ ਰਖ ਕੇ ਗ਼ੁਲਾਮ ਬਣਾ ਲਏ ਜਾਂ ਆਪਣੇ ਮਹੱਲੇ ਦੀ ਸ਼ਾਨ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਗ਼ਰੀਬਾਂ ਦੀਆਂ <ref>*ਅਸੀਂ ਜੰਮੂ ਦੀ ਤਹਿਸੀਲ ਰਾਜੌਰੀ ਵਿਚ–ਗ਼ਰੀਬ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੇ ਛੋਟੇ ਬੱਚੇ ਦੁਕਾਨਦਾਰਾਂ ਕੋਲ ਗਹਿਣੇ ਪਾਉਣ ਦਾ ਰਿਵਾਜ ਉਥੋਂ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਕੋਲੋਂ ਸੁਣਿਆ ਹੈ।</ref>*ਕੁੱਲੀਆਂ ਸਸਤੇ ਭਾ ਖ਼੍ਰੀਦ ਢਾਅ ਸੁਟਦੇ*<ref>*ਦਿੱਲੀ ਦਾ ਵਾਇਸਰਾਇ ਹਾਊਸ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਇਰਦ ਗਿਰਦ ਦੇ ਕਿਤਨੇ ਹੀ ਪਿੰਡ ਉਜਾੜੇ ਗਏ। ਗ਼ਰੀਬਾਂ ਦੀਆਂ ਝੁੱਗੀਆਂ ਤਾਂ ਕਿਤੇ ਰਹੀਆਂ, ਕਬਰਾਂ ਤਕ ਖੋਦ ਦਿਤੀਆਂ ਗਈਆਂ।</ref> ਹਨ। ਅੱਜ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਸਾਰੇ ਹੀ ਪਹਾੜੀ ਮੁਕਾਮ ਅਯਾਸ਼ ਧਨੀਆਂ ਦੇ ਅੱਡੇ ਬਣੇ ਹੋਏ ਹਨ, ਜਿਥੇ ਰੁਪੈ ਦੇ ਜਾਲ ਵਿਚ ਮੁਫ਼ਲਿਸ, ਮਾਸੂਮ ਹੁਸਨ, ਮਿਰਗਾਂ ਵਾਂਗ ਘੇਰ ਘੇਰ ਕੇ ਫਸਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ: {{lm|13%|'''ਗਰਮੀ ਦੀ ਰੁਤ ਕਟਣ ਨੂੰ ਪ੍ਰਦੇਸੀ ਆਂਦੇ ਨੇ,'''</br> '''ਸਹਿਜੇ ਕਟ ਦਿਨ ਕਈ ਦੇਸਾਂ ਵਲ ਜਾਂਦੇ ਨੇ।'''}} {{rule|25%|align=left}} {{reflist}}<noinclude>{{rh||੧੨੨|}}</noinclude> epwkyjat4r9xo2qewm6vrbvfbl9lq7s 250 62894 179248 176614 2024-10-23T16:42:29Z Karamjit Singh Gathwala 747 179248 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sonia Atwal" /></noinclude>ਲਈ ਖ਼ਰਚ ਕਰ ਦੇਂਦੇ ਰਹੇ । ਜਾਬਰ ਜਰਵਾਣੇ ਜ਼ਾਲਮ ਹਾਕਮਾਂ ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਚਲੇ ਹੋਏ ਲਾਲਚੀ ਸਰਮਾਏਦਾਰਾਂ ਨੂੰ ਲੁੱਟਣਾ ਤੇ ਭੁੱਖੇ, ਨਾਦਾਰ, ਗ਼ਰੀਬ ਕਿਰਤੀਆਂ ਤੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰਨੀ, ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਰਾਜਸੀ ਮੰਤਵ ਸੀ। ਇਸ ਮਹਾਨ ਉੱਚੀ ਬੀਰ-ਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਉਹ ਦੇਸ਼ ਸੋਧਣਾ ਕਹਿੰਦੇ ਸਨ। ਲਿਖਿਆ ਹੈ ਕਿ ਅਹਿਮਦ ਸ਼ਾਹ ਅਬਦਾਲੀ ਦੇ ਦੋ ਦਲ ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ 'ਤੇ ਚੜ੍ਹੇ। ਜਦ ਉਹ ਪਾਨੀਪਤ ਦੇ ਮੈਦਾਨ ਵਿਚ ਮਰਹੱਟਿਆਂ ਨੂੰ ਚੂਰ ਕਰ ਚੁੱਕੇ, ਤਾਂ ਸਾਰੇ ਭਾਰਤਵਰਸ਼ ਵਿਚ ਉਹਨਾਂ ਵਲ ਮੂੰਹ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਕੋਈ ਨਾ ਰਿਹਾ। ਮੁਗ਼ਲ ਰਾਜ ਦੇ ਲਾਹੌਰ ਵਾਲੇ ਸੂਬੇ ਨੇ ਸਿੰਘਾਂ ਨੂੰ ਵੰਗਾਰਿਆ। ਉਹ ਤਾਂ ਅਗੇ ਹੀ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਅਜਿਹੇ ਲੁਟੇਰੇ ਦੁਸ਼ਮਣ ਨੂੰ ਸੋਧਣ ਲਈ ਤੁਲੇ ਹੋਏ ਸਨ। ਝਨਾਂ ਤੋਂ ਪਾਰ ਲੰਘਦੇ ਅਬਦਾਲੀ ਦੇ ਲਸ਼ਕਰ ਨੂੰ ਟੁੱਟ ਕੇ ਜਾ ਪਏ, ਸੋਧ ਕੇ ਮੁੜ ਆਏ, ਕੁਝ ਚਿਰ ਬਾਅਦ ਲਾਹੌਰ ਦੇ ਸੂਬੇ ਨੇ ਸਿੰਘਾਂ ਵੱਲ ਆਪਣਾ ਸਫ਼ੀਰ ਭੇਜਿਆ ਤੇ ਗੱਫ਼ੇ ਵਿਚੋਂ ਕੁਛ ਹਿੱਸਾ ਮੰਗਿਆ। ਸਿੰਘਾਂ ਜੁਆਬ ਵਿਚ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸੂਬੇ ਨੇ ਢਿੱਲ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਅਸਾਂ ਜੋ ਜਰਵਾਣਿਆਂ ਕੋਲੋਂ ਖੋਹ ਕੇ ਲਿਆਂਦਾ ਸੀ, ਗ਼ਰੀਬਾਂ ਨੂੰ ਖੁਆ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਸਾਡਾ ਤਰੀਕਾ ਸਰਮਾਇਆਦਾਰਾਨਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਗੰਜ ਨਹੀਂ ਲੋੜਦੇ, ਲੰਗਰ ਲਾਉਂਦੇ ਹਾਂ, ਬਾਜ ਤੇ ਸ਼ੇਰ ਬਾਸੀ ਨਹੀਂ ਖਾਂਦੇ; ਕੱਲ੍ਹ ਦੀ ਚਿੰਤਾ ਕਿਉਂ ਕਰੀਏ, ਜਦ ਰੋਜ਼ ਨਿੱਤ ਨਵੇਂ ਸੂਰਜ, ਦੇਵਣਹਾਰ ਦਾਤਾਰ ਪ੍ਰਭੂ ਸਿਰ 'ਤੇ ਕਾਇਮ ਹੈ: {{lm|13%|'''ਸਿੰਘਨ ਉਤਰ ਦੀਨ ਤਬੈ, ਹਮਰੇ ਢਿਗ ਦੇਵਨ ਕੋ ਕੁਝ ਨਹਿ ਹੈ।'''</br> '''ਕੇਹਰ ਬਾਜ਼ ਅਹਾਰ ਕਰੈ ਨਿਤ, ਮਾਰ ਸ਼ਿਕਾਰ ਨਾ ਬਾਸੀ ਰਖੈ ਹੈ। '''</br> '''ਜੋ ਕੁਝ ਧੰਨ ਆਇਉ ਹਮਰੇ ਢਿਗ, ਬਾਂਟ ਬਟਾਏ ਕੇ ਖਾਇ ਖੁਲੈ ਹੈ।'''</br> '''ਜੋੜਨ ਕੀ ਚਿੰਤਾ ਹਮ ਤੋ ਕਰੇਂ, ਜੌ ਪ੍ਰਭੂ ਹਮ ਕੋ ਨਾਇਕ ਨਾ ਦੈਹੈ।'''}} {{gap}}ਰਾਜ ਦਾ ਅਜਿਹਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਹੀ ਸਮੁਚੇ ਸੰਸਾਰ ਨੂੰ ਸੁਖੀ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜੇ ਕਿਰਤੀ ਦੀ ਮਜ਼ਦੂਰੀ, ਮਿਹਨਤਾਨਾ, ਉਸ ਦੀ ਕਿਰਤ ਦੇ ਮਗਰੇ ਮਗਰ ਦਿਤੀ ਜਾਏ, ਹਰ ਪ੍ਰਾਣੀ ਮਾਤ੍ਰ ਲਈ ਖਾਣ, ਪਾਣ ਤੇ ਰਿਹਾਇਸ਼ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕੀਤਾ ਜਾਏ, ਵਿਤਕਰੇ ਨਾ ਪਾਏ ਜਾਣ ਤਾਂ ਇਹ ਚੀਖ ਚਿੱਲਾਅ ਰਹੀ ਦੁਖੀ ਦੁਨੀਆ, ਕੱਲ੍ਹ ਹੀ ਬੇਗਮਪੁਰਾ ਬਣ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਹਰ ਤੰਦਰੁਸਤ ਤੇ ਬਾਲਗ਼ ਲਈ, ਕਿਰਤ ਕਰਨੀ ਲਾਜ਼ਮੀ ਕਰਾਰ ਦਿਤੀ ਜਾਏ, ਸਰਮਾਇਆ ਤੇ ਉਸਦੇ ਸਾਧਨ, ਕਿਰਤ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਜਨਤਾ ਦੀ ਮਲਕੀਅਤ ਹੋਣ, ਲੋੜਵੰਦਾਂ ਲਈ ਦਸਵੰਧ ਹਰ ਇਕ ਨੂੰ ਦੇਣਾ ਪਵੇ। ਬੇਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਕੋਈ ਆਦਰ ਤੇ ਸਨਮਾਨ ਨਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾਏ, ਭੁੱਖਿਆਂ ਨੂੰ ਰੋਟੀ ਖੁਆਈ ਜਾਏ ਤੇ ਆਫਰਿਆਂ ਹੋਇਆਂ ਤੋਂ ਫ਼ਾਕੇ ਕਰਾਏ ਜਾਣ, ਦੋਹਾਂ ਧਿਰਾਂ ਦੀ ਸਿਹਤ ਬਹਾਲ ਹੋ ਜਾਵੇ। ਅਜਿਹੀ ਨਰੋਈ ਦੁਨੀਆ ਹੀ ਸੰਸਾਰ ਨੂੰ ਸੋਭਨੀਕ ਬਣਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। {{gap}}ਗੱਲ ਕੀ, ਕੀ ਧਾਰਮਕ, ਕੀ ਸਮਾਜਕ, ਤੇ ਕੀ ਰਾਜਨੀਤਿਕ, ਕਿਸੇ ਵੀ ਪਹਿਲੂ ਤੋਂ ਤੱਕੋ, ਕਿਰਤ ਹੀ ਜਗਤ ਦੇ ਸੁੱਖਾਂ ਦੀ ਕੁੰਜੀ ਹੈ।<noinclude>{{rh||੧੨੬|}}</noinclude> 6uvgdrgdlwvfmop7e5hjepd4gwhnwxb 250 62895 179239 176616 2024-10-23T15:52:35Z Karamjit Singh Gathwala 747 179239 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sonia Atwal" />{{center|{{x-larger|'''ਚੜ੍ਹਦੀ ਕਲਾ'''}}}}</noinclude>{{gap}}ਸਾਡੇ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਪੁਰਾਣੀ ਮਨੌਤ ਵਿਚ ਮਨੁੱਖ-ਜੀਵਨ ਦੀ ਸਫਲਤਾ ਚਾਰ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਮੰਨੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਉਹ ਹਨ: ਧਰਮ, ਅਰਥ, ਕਰਮ, ਮੋਖ਼ਸ। ਬਾਬੇ ਨਾਨਕ ਜੀ ਨੇ ਆਪਣੀ ਰੀਤ ਅਨੁਸਾਰ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਥਾਂ ਇਹ ਚਾਰ ਪਦਾਰਥ ਪਾਣੇ ਜੀਵਨ ਦੀ ਸਫਲਤਾ ਮੰਨੀ-ਨਾਮ, ਚੜ੍ਹਦੀ ਕਲਾ, ਭਾਣਾ ਤੇ ਸਰਬਤ ਦਾ ਭਲਾ। ਇਹਨਾਂ ਵਿਚੋਂ ਚੜ੍ਹਦੀ ਕਲਾ, ਗੁਰਮਤਿ ਦਾ ਖ਼ਾਸ ਪਦਾਰਥ ਹੈ। ਨਾਮ ਰਸ ਦੀ ਲਾਲੀ, ਨਾਮ ਰੱਤੇ, ਚਾਓ ਭਰੇ ਮਨ ਚੜ੍ਹਦੀਆਂ ਕਲਾ ਨੂੰ ਜਾਂਦੇ ਹਨ: {{lm|13%|'''ਗੁਰਮੁਖਿ ਰੰਗਿ ਚਲੂਲੈ ਰਾਤੀ, ਹਰ ਪ੍ਰੇਮ ਭੀਨੀ ਚੋਲੀਐ।'''</br>}} {{right|{{smaller|(ਦੇਵਗੰਧਾਰੀ ਮ: ੪, ਪੰਨਾ ੫੨੭)}}}} ਇਸ ਗੁਣ ਨੇ ਹੀ ਸਿੱਖੀ ਵਿਚ, ਸੰਨਿਆਸੀ ਤਿਆਗੀਆਂ ਦੀ ਥਾਂ ਰਾਜ-ਯੋਗੀ ਪੈਦਾ ਕੀਤੇ, ਤਪੀਆਂ ਦੀ ਥਾਂ ਸੇਵਕ, ਹਠ-ਯੋਗੀਆਂ ਦੀ ਥਾਂ ਸ਼ਹੀਦ ਤੇ ਮਾਂਗਤ ਭਿਖਾਰੀਆਂ ਦੀ ਥਾਂ ਬਲੀ ਸੂਰਮੇ, ਸੰਸਾਰ ਨੂੰ ਸੋਧਣ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਗਟਾਏ। {{gap}}ਬਾਬਾ ਨਾਨਕ ਜੀ ਜਿਸ ਵਕਤ ਜਗਤ ਉੱਧਾਰ ਕਰਦੇ ਕਰਦੇ ੧ਸੁਮੇਰ ਤੇ ਪੁੱਜੇ, ਤਾਂ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਸਿੱਧ ਯੋਗੀਆਂ ਨਾਲ ਗੋਸ਼ਟ ਹੋਈ। ਯੋਗੀ ਜਦ ਸਿੱਧੀਆਂ ਦਾ ਬਲ ਦਿਖਾ, ਹਾਰ ਤੇ ਗਿਆਨ ਚਰਚਾ ਕਰ ਨਿਰਉੱਤਰ ਹੋ ਗਏ, ਤੇ ਲਗੇ ਘਰੋਗੀ ਗੱਲਾਂ ਕਰਨ; ਜਦ ਮਾਤਰ ਭੂਮੀ ਦੀ ਗੱਲ ਪੁਛੀਓ ਨੇ, ਤਾਂ ਬਾਬਾ ਜੀ ਨੇ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਦੀਨ-ਦਸ਼ਾ ਦਾ ਨਕਸ਼ਾ ਡਾਢੇ ਦਰਦ-ਭਰੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿਚ ਖਿਚਿਆ, ਬਾਬਰ ਦੇ ਆਉਣ ਕਰਕੇ ਮੁਗ਼ਲ ਪਠਾਣਾਂ ਦੇ ਭੇੜ ਕਰਕੇ, ਇਹ ਦੇਸ਼ ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕੁਚਲਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਤੇ ਬਰਬਾਦ ਹੋ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਉਸ ਦੀ ਦੁੱਖ-ਭਰੀ ਕਥਾ ਸੁਣ ਜੋਗੀ ਕੰਬ ਉਠੇ ਤੇ ਕਹਿਣ ਲੱਗੇ, “ਭਾਰਤ ਦੀ ਦੇਵ ਭੂਮੀ ਵਿਚ ਅਜਿਹੇ ਉਪੱਦ੍ਰਵ ਹੋਣ ਦਾ ਕੀ ਕਾਰਨ?" {{lm|13%|'''ਖੂਨ ਕੇ ਸੋਹਿਲੇ ਗਾਵੀਅਹਿ ਨਾਨਕ ਰਤੁ ਕਾ ਕੁੰਗੂ ਪਾਇ ਵੇ ਲਾਲੋ॥'''</br>}} {{right|{{smaller|(ਤਿਲੰਗ ਮਹਲਾ ੧, ਪੰਨਾ ੭੨੨)}}}} ਬਾਬਾ ਜੀ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਇਕ ਵੱਡਾ ਕਾਰਨ ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਹੋ, ਜੋ ਸਿੱਧ ਹੋ, ਪਰਬਤਾਂ ਵਿਚ ਆਣ ਛੁਪੇ ਹੋ: ੧. ਸੁਮੇਰ ਸੋਨੇ ਦੇ ਪਹਾੜ ਨੂੰ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਸਿਆਣਿਆਂ ਦਾ ਖ਼ਿਆਲ ਹੈ ਕਿ ਹਿਮਾਲਾ ਦੀਆਂ ਬਰਫ਼ਾਨੀ ਚੋਟੀਆਂ ਹੀ ਸੁਮੇਰ ਕਹੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਰੰਗ ਸੁਬ੍ਹਾ ਸ਼ਾਮ ਸੂਰਜ ਦੀਆਂ ਕਿਰਨਾਂ ਪੈਣ ਕਰਕੇ ਸੁਨਹਿਰੀ ਪ੍ਰਤੀਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।<noinclude>{{rh||੧੨੭|}}</noinclude> lrd08somt6a3m9561rdu379ib3y4s9d 250 62896 179240 176617 2024-10-23T15:57:25Z Karamjit Singh Gathwala 747 179240 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sonia Atwal" /></noinclude>{{lm|13%|'''ਸਿਧ ਛਪਿ ਬੈਠੇ ਪਰਬਤੀ ਕਉਣੁ ਜਗਤਿ ਕਉ ਪਾਰਿ ਉਤਾਰਾ।'''</br>}} {{right|{{smaller|(ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ, ਵਾਰ ੧, ਪਉੜੀ ੨੯)}}}} ਚੰਗੇ ਯੋਗ ਤੇ ਲਗਨ ਵਾਲੇ ਬੰਦੇ, ਜਿਸ ਦੇਸ਼ ਜਾਂ ਸਮਾਜ ਵਿਚੋਂ ਲਾਂਭੇ ਟੁਰ ਜਾਣ ਜਾਂ ਅੰਦਰ ਲੁਕ ਬਹਿਣ, ਉਹ ਭਾਗਹੀਣ ਦੇਸ਼ ਤੇ ਸਮਾਜ, ਮੱਖਣ ਨਿਕਲੀ ਛਾਹ ਵਾਂਗ ਬੇਅਰਥ ਤੇ ਰਸ ਨਿਕਲ ਚੁੱਕੇ ਕਮਾਦ ਦੀਆਂ ਪੱਛੀਆਂ ਵਾਂਗ ਬਾਲਣ ਬਣ ਕੇ ਰਹਿ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਸਮਾਂ ਦੁੱਖਾਂ ਦੀਆਂ ਭੱਠੀਆਂ ਵਿਚ ਝੋਕ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।" ਸਿੱਧਾਂ ਕਿਹਾ, “ਅਸੀਂ ਸਾਰੇ ਤੇ ਨਹੀਂ ਏਥੇ ਬੈਠੇ। ਸਾਡੀ ਸੰਪਰਦਾ ਦੇ ਬਿਰਧ ਯੋਗੀ ਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਰਟਨ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।” ਸਤਿਗੁਰਾਂ ਫ਼ੁਰਮਾਇਆ, “ਹਾਂ, ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਉਹ ਜੋ ਕਰਮ-ਯੋਗਹੀਣ ਅਗਿਆਨੀ ਦਿਨ ਰਾਤ ਬਿਭੂਤ ਤਨ 'ਤੇ ਮਲੀ, ਸਵਾਂਗ ਬਣੀ ਬੂਹੇ ਬੂਹੇ ਮੰਗਦੇ ਫਿਰਦੇ ਹਨ।" {{lm|13%|'''ਜੋਗੀ ਗਿਆਨ ਵਿਹੂਣਿਆ, ਨਿਸ ਦਿਨਿ ਅੰਗਿ ਲਗਾਏ ਛਾਰਾ।'''</br>}} {{right|{{smaller|(ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ, ਵਾਰ ੧, ਪਉੜੀ ੨੯)}}}} ਸਤਿਗੁਰਾਂ ਦਾ ਇਹਨਾਂ ਗੋਸ਼ਟ-ਕਰਨੇ ਜੋਗੀਆਂ ਨੂੰ ਸਮਝਾਉਣ ਦਾ ਮਤਲਬ ਇਹ ਸੀ ਕਿ ਅਜਿਹੀ ਰੂਹਾਨੀਅਤ, ਜਿਸ ਦੀ ਲਗਨ ਕਰਕੇ ਮਨੁੱਖ ਕਰਮ-ਯੋਗਹੀਣ ਹੈ, ਮਾਂਗਤ ਜਿਹੇ ਬਣ ਬਹਿਣ ਤੇ ਕੰਦਰਾਂ ਵਿਚ ਲੁਕਣ ਕਰਕੇ ਮਨੁੱਖ ਜਾਤੀ 'ਲਈ ਦੁਖ-ਰੂਪ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਗੁਰਮਤਿ ਦੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸਾਡੇ ਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਵੇਦਾਂਤ ਦਰਸ਼ਨ ਦੇ ਜ਼ੇਰੇ ਅਸਰ ਜਗਤ ਨੂੰ ਛਲ-ਰੂਪ ਜਾਣ, ਉਸ ਤੋਂ ਘਿਰਣਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਤੇ ਪਾਤੰਜਲ ਦਾ ਯੋਗ ਅਭਿਆਸ ਕਰਨ ਹਿਤ ਜੰਗਲਾਂ, ਪਹਾੜਾਂ ਤੇ ਕੰਦਰਾਂ ਵਿਚ ਛੁਪੇ ਹੋਏ ਜੋਗੀਆਂ ਦੀਆਂ ਬਿਅੰਤ ਧਾੜਾਂ ਫਿਰਦੀਆਂ ਸਨ। ਉਹ ਜਗਤ ਨੂੰ ਜੀਵਨ ਪੈਂਡੇ ਦੀ ਇਕ ਮੰਜ਼ਲ ਤੇ ਰਾਤ ਕਟਣ ਲਈ ਬਣੀ ਸਰਾਂਅ ਜਾਣਨ ਦੀ ਥਾਂ ਛਲ-ਰੂਪ ਜਾਣਦੇ ਸਨ। ਉਸ ਨੂੰ ਵਧੇਰੇ ਸਜਾਉਣ ਤੇ ਸੰਵਾਰਨ ਦਾ ਜਤਨ ਕਰਨ ਦੀ ਥਾਂ ਨਫਰਤ ਤੇ ਘਿਰਣਾ ਕਰ ਉਸਨੂੰ ਹੋਰ ਵਧੇਰੇ ਮੈਲੀ ਤੇ ਕੁਚੀਲ ਬਣਾਣ ਦਾ ਆਹਰ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਚੰਗੇ ਚੰਗੇ ਯੋਗ ਆਦਮੀਆਂ ਨੂੰ ਸੰਸਾਰ ਛੱਡਣ ਦੀ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਕਰਨਾ ਮੁੱਖ ਗਿਆਨ ਸਮਝਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਇਹ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਸੀ ਤਾਂ ਨਿਰਾਰਥ ਹੀ, ਕਿਉਂਜੋ ਜੀਊਂਦਾ ਮਨੁੱਖ ਸੰਸਾਰ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਕਿਥੇ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਜੀਵਨ ਨੂੰ ਮੈਲਾ ਕੁਚੈਲਾ ਤੇ ਸੁਸਤ ਜ਼ਰੂਰ ਬਣਾ ਜਾਂਦੀ ਸੀ। ਕਪੜਿਆਂ ਦੀ ਥਾਂ ਸਰਦੀ ਗਰਮੀ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਤਨ ਤੇ ਸੁਆਹ ਮਲ ਲੈਣੀ, ਧੂਣੀਆਂ ਬਾਲ ਬਾਲ ਸੇਕੀ ਜਾਣੀਆਂ ਤੇ ਭਿਖਿਆ ਦੇ ਸੁੱਕੇ ਟੁੱਕਰ ਚੱਬ ਛਡਣੇ ਤੇ ਰਾਤ ਦਿਨ ਕਿਸੇ ਰਸ ਆਉਣ ਦੀ ਉਡੀਕ ਵਿਚ ਰਹਿਣਾ ਤੇ ਓੜਕ ਮਾਯੂਸ ਹੋ ਭੰਗ, ਚਰਸ, ਗਾਂਜਾ, ਤਮਾਕੂ ਤੇ ਸ਼ਰਾਬ ਦੇ ਨਸ਼ਿਆਂ ਦਾ ਆਦੀ ਹੋ ਜਾਣਾ, ਇਹ ਸੀ ਦਲਿੱਦਰ ਭਰਿਆ ਜੀਵਨ ਜੋ ਉਸ ਰੂਹਾਨੀਅਤ ਦਾ ਫਲ ਸੀ: {{lm|13%|'''ਸੁਟ ਦੇਵਣੀ ਪਟ ਦੀ ਸੇਜ ਬਾਂਕੀ, ਬਾਲ ਸਕਣੇ ਜੰਡ ਕਰੀਰ ਬੱਚਾ।'''</br> '''ਸੁੱਕੇ ਟੁਕੜਿਆਂ ਨਾਲ ਗੁਜ਼ਰਾਨ ਕਰਨੀ, ਨਹੀਂ ਦੇਖਣੀ ਖੰਡ ਤੇ ਖੀਰ ਬੱਚਾ।'''</br> '''ਯੋਗੀ ਬੁਰੀ ਕਰਦੇ ਛੁਰੀ ਹੱਥ ਫੜ ਕੇ, ਦੋਵੇਂ ਸੁਟਦੇ ਕੰਨ ਨੇ ਚੀਰ ਬੱਚਾ।'''}} {{right|{{smaller|(ਕਵੀ ਕਲਿਆਨ ਸਿੰਘ)}}}}<noinclude>{{rh||੧੨੮|}}</noinclude> 7ymslz5xhef9cka2ftd9rhsq352fr4h 250 62898 179243 176620 2024-10-23T16:05:45Z Karamjit Singh Gathwala 747 179243 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sonia Atwal" /></noinclude>ਮਾਰਨ; ਕਿਸੇ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਸ਼ੁਦਾਈ ਨੂੰ ਫੜ ਕੇ ਅੰਦਰ ਦੇਣ ਸਮੇਂ, ਪਾਗਲ ਦਾ ਹਮਦਰਦਾਂ ਨੂੰ ਦੰਦੀਆਂ ਵੱਢਣ ਪੈਣ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਜਾਣਿਆ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਸਮਾਜ ਦੀ ਨਿੰਦਾ ਤੋਂ ਬੇਪਰਵਾਹ ਹੋ ਸੱਚ ਦੀ ਅਵਾਜ਼ ਉਠਾਈ। ਸੰਤ ਕਬੀਰ ਦੇ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਰੌਲਾ ਪਿਆ। ਕਾਸ਼ੀ ਦੇ ਚਤਰ, ਵੇਦ-ਪਾਠੀ ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਪੁਰਾਣੇ ਸੰਸਕਾਰਾਂ ਦੇ ਅਧੀਨ ਇਸ ਗੱਲ ਨੂੰ ਮੰਨ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਨ ਸਕਦੇ ਕਿ ਇਕ ਕੋਰੀ ਜਾਤ ਦਾ ਜੁਲਾਹਾ ਬ੍ਰਹਮ ਨੇਸ਼ਟੀ, ਬ੍ਰਹਮ ਵੇਤਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਬਹੁਤ ਗੁੱਸੇ ਹੋਏ। ਏਥੋਂ ਤਕ ਕਿ ਇਕ ਵੇਰਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਜ਼ੰਜੀਰਾਂ ਨਾਲ ਬੰਨ੍ਹ ਕੇ ਗੰਗਾ ਵਿਚ ਸੁੱਟ ਦਿੱਤਾ, ਪਰ ਸਤਿਨਾਮ ਦਾ ਸਿਮਰਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਸੰਤ ਕਬੀਰ ਦਾ, ਦਰਿਆ ਦੀਆਂ ਲਹਿਰਾਂ ਕੀ ਵਿਗਾੜ ਸਕਦੀਆਂ ਸਨ। ਉਹਨਾਂ ਮਸਤੀ ਵਿਚ ਆ ਕੇ ਕਿਹਾ, “ਮੇਰੇ ਮਨ ਨੂੰ ਦਰਿਆ ਨਹੀਂ ਡੇਗ ਸਕਦਾ, ਕਿਉਂਜੋ ਇਸ ਵਿਚ ਅਮਰ ਪ੍ਰਭੂ ਦੇ ਚਰਨ ਕੰਵਲ ਸਮਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਤੁਸੀਂ ਤਨ ਨੂੰ ਡੋਬ ਕੇ ਕੀ ਕਰੋਗੇ।” {{lm|13%|'''ਗੰਗ ਗੁਸਾਇਨਿ ਗਹਿਰ ਗੰਭੀਰ॥'''</br> '''ਜੰਜੀਰ ਬਾਂਧਿ ਕਰਿ ਖਰੇ ਕਬੀਰ॥'''</br> '''ਮਨੁ ਨ ਡਿਗੈ ਤਨੁ ਕਾਹੇ ਕਉ ਡਰਾਇ॥'''</br> '''ਚਰਨ ਕਮਲ ਚਿਤੁ ਰਹਿਓ ਸਮਾਇ॥'''}} {{right|{{smaller|(ਭੈਰਉ ਕਬੀਰ, ਪੰਨਾ ੧੧੬੨)}}}} ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਹੀ ਕਬੀਰ 'ਤੇ ਗੁੱਸੇ ਹੋਏ, ਸਗੋਂ ਆਮ ਜਨਤਾ ਵੀ ਉਸ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਸੀ। ਹਿੰਦੂ ਇਸ ਕਰਕੇ ਗੁੱਸੇ ਸਨ ਕਿ ਉਹ ੧ਜਨਮ ਦਾ ਹਿੰਦੂ ਹੋ ਕੇ ਅੱਲ੍ਹਾ ਦਾ ਨਾਮ ਕਿਉਂ ਜਪਦਾ ਹੈ ਤੇ ਮੁਸਲਮਾਨ ਇਸ ਕਰਕੇ ਨਰਾਜ਼ ਸਨ ਕਿ ਉਹ ਮੋਮਨ ਹੁੰਦਾ ਹੋਇਆ ਰਾਮ ਨਾਮ ਜਪਣ ਦਾ ਕੁਫ਼ਰ ਕਿਉਂ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਕਬੀਰ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਦੋਹਾਂ ਨੂੰ ਲਲਕਾਰਿਆ ਤੇ ਕਿਹਾ, “ਲੋਗੋ, ਕਰੋ ਮੇਰੀ ਨਿੰਦਿਆ ਤੇ ਖ਼ੂਬ ਕਰੋ: {{lm|13%|'''ਭਲੇ ਨਿੰਦਉ ਭਲੇ ਨਿੰਦਉ ਭਲੇ ਨਿੰਦਓ ਲੋਗੁ।'''</br> '''ਤਨੁ ਮਨ ਰਾਮ ਪਿਆਰੇ ਜੋਗੁ।'''}} {{right|{{smaller|(ਭੈਰਉ ਨਾਮਦੇਵ, ਪੰਨਾ ੧੧੬੪)}}}} ਮੇਰਾ ਤੇ ਤਨ ਮਨ ਰਾਮ ਗੋਚਰਾ ਹੋ ਚੁੱਕਾ ਹੈ। ਮੇਰਾ ਕਿਸੇ ਨਾਲ ਝਗੜਾ ਨਹੀਂ ਰਿਹਾ। ਮੈਂ ਮੁੱਲਾਂ ਤੇ ਪੰਡਿਤ ਦੋਨੋਂ ਛੱਡ ਦਿੱਤੇ ਹਨ। ਮੈਂ ਇਹਨਾਂ ਦੀਆਂ ਲਿਖਤਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਤਿਆਗ ਚੁੱਕਾ ਹਾਂ। (ਸੱਚ ਪੁੱਛੋ ਤਾਂ) ਮੈਂ ਨਾ ਹਿੰਦੂ ਹਾਂ ਨਾ ਮੁਸਲਮਾਨ। ਮੇਰਾ ਤਨ ਤੇ ਜਾਨ ਦੋਵੇਂ ਮਾਲਕ ਦੇ ਹਨ। ਜਿਸ ਦਾ ਨਾਮ ਅੱਲ੍ਹਾ ਤੇ ਰਾਮ ਹੈ।" {{rule}} ੧.ਭਗਤ ਮਾਲਾ ਆਦਿ ਪੋਥੀਆਂ ਵਿਚ ਇਹ ਖ਼ਿਆਲ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਕਬੀਰ ਸਾਹਿਬ ਜਨਮ ਦੇ ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਸਨ, ਇਹ ਖ਼ਿਆਲ ਉੱਕਾ ਨਿਰਮੂਲ ਤੇ ਕੁਲ-ਅਭਿਮਾਨੀ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਘਾੜਤ ਮਾਲੂਮ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਭਗਤ ਕਬੀਰ, ਨਾਮਦੇਵ ਤੇ ਰਵਿਦਾਸ ਜੀ ਦੀਆਂ ਜਨਮ ਕਥਾਵਾਂ ਮਨੋ- ਕਲਪਿਤ ਲਿਖੀਆਂ ਹਨ, ਪਰ ਕਹਾਣੀ ਇਕੋ ਘੜੀ ਹੈ ਕਿ ਬ੍ਰਾਹਮਣਾਂ ਦੇ ਮੁੰਡੇ ਜੁਲਾਹੇ, ਛੀਂਬੇ ਤੇ ਚਮਿਆਰਾਂ ਪਾਲ ਲਏ ਸਨ। ਇਹਨਾਂ ਸੰਤਾਂ ਨੇ ਖ਼ੁਦ ਆਪਣੀ ਬਾਣੀ ਵਿਚ ਲਿਖਿਆ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਜਨਮ ਦੇ ਕੋਰੀ ਤੇ ਮੁਸਲਮਾਨ ਕੁਲ ਵਿਚੋਂ ਹਨ: {{lm|13%|'''ਜਾਤਿ ਜੁਲਾਹਾ ਮਤਿ ਕਾ ਧੀਰੁ॥'''</br>}} {{right|{{smaller|(ਗਉੜੀ ਕਬੀਰ, ਪੰਨਾ ੩੨੮)}}}} ਪੁਨਾ: ਜਾ ਕੈ ਈਦਿ ਬਕਰੀਦ ਕੁਲ ਗਉ ਰੇ ਬਧੁ ਕਰਹਿ ਮਾਨੀਅਹਿ ਸੇਖ ਸਹੀਦ ਪੀਰਾ॥''' {{right|{{smaller|(ਮਲਾਰ ਰਵੀਦਾਸ, ਪੰਨਾ ੧੨੯੩)}}}}<noinclude>{{rh||੧੩੦|}}</noinclude> iy93ugnembw0llsl6avaakglvm7x9pm 250 62905 179244 176650 2024-10-23T16:16:55Z Karamjit Singh Gathwala 747 179244 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sonia Atwal" /></noinclude>ਲਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸੱਚੇ ਬੀਰ ਕਦੀ ਵੀ ਕ੍ਰੋਧ ਆਤੁਰ ਹੋ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਮਾਰਦੇ। {{gap}}ਮੋਹਸਿਨ ਫ਼ਾਨੀ ਨੇ ਦਬਿਸਤਾਨੇ ਮਜ਼ਾਹਿਬ ਵਿਚ ਇਉਂ ਲਿਖਿਆ ਹੈ ਕਿ ਗੁਰੂ ਹਰਿਗੋਬਿੰਦ ਸਾਹਿਬ ਕਦੀ ਕ੍ਰੋਧ ਵਿਚ ਆ ਕੇ ਨਹੀਂ ਸਨ ਲੜਦੇ। ਉਹ ਯੁੱਧ ਸਮੇਂ ਹਮੇਸ਼ਾ ਖਿੜਾਉ ਵਿਚ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ। ਦਸਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਕ ਸਮੇਂ ਕਿਸੇ ਮੁਖ਼ਾਲਫ਼ ਸੂਰਮੇ ਨੂੰ ਸਤਿਗੁਰਾਂ ਨੇ ਪਹਿਲਾ ਵਾਰ ਕਰਨ ਦੀ ਆਗਿਆ ਦਿੱਤੀ। ਸਤਿਗੁਰਾਂ ਨੇ ਵਾਰ ਢਾਲ 'ਤੇ ਰੋਕ ਲਿਆ ਤੇ ਕਿਹਾ-"ਤਲਵਾਰ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਹੀਂ ਮਾਰੀਦੀ, ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮਾਰੀਦੀ ਹੈ," ਇਤਨਾ ਕਹਿ ਤਲਵਾਰ ਨਾਲ ਮੁਖ਼ਾਲਫ਼ ਦਾ ਸਿਰ ਉਡਾ ਦਿੱਤਾ। {{lm|13%|'''ਚੁਨਾ ਨਮੀ ਜ਼ਨੰਦ—ਜ਼ਦਨ ਦੀਨ ਅਸਤ।'''</br>}} {{right|{{smaller|(ਦਬਿਸਤਾਨੇ ਮਜ਼ਾਹਿਬ)}}}} ਫ਼ਾਨੀ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਉਂ ਪ੍ਰਤੀਤ ਹੁੰਦਾ ਸੀ ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਗੁਰੂ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਤਲਵਾਰ ਦੇ ਹੱਥ ਸਿਖਾ ਰਿਹਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤੇ ਹੈਸੀ ਭੀ ਠੀਕ। ਗੁਰੂ, ਨਾਮ ਜੋ ਉਸਤਾਦ ਦਾ ਹੋਇਆ। ਇਸ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਸਮਕਾਲੀ ਦੀ ਲਿਖਤ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ, ਜੋ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਦਰਬਾਰ ਵਿਚ ਖ਼ੁਦ ਭੀ ਕਈ ਵੇਰ ਆਇਆ ਸੀ, ਸਤਿਗੁਰਾਂ ਦਾ ਪੈਂਦੇ ਖ਼ਾਂ ਨਾਲ ਉਸ ਦੇ ਅੰਤਮ ਸਮੇਂ ਸਲੂਕ, ਬੀਰ ਦੀ ਕ੍ਰੋਧ ਰਹਿਤ ਕਿਰਿਆ ਦੀ ਸਹੀ ਤਸਵੀਰ ਹੈ। ਪੈਂਦੇ ਖ਼ਾਂ ਕੌਣ ਸੀ? ਮਾਂ ਪਿਓ ਬਾਹਿਰਾ, ਇਕ ਯਤੀਮ ਪਠਾਣ ਬੱਚਾ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਸਤਿਗੁਰਾਂ ਦਇਆ ਕਰ ਕੇ ਪਾਲਿਆ, ਪਹਿਲਵਾਨ ਬਣਾਇਆ, ਸ਼ਸਤਰ ਵਿੱਦਿਆ ਸਿਖਾਈ ਤੇ ਵਿਆਹ-ਵਰ-ਘਰ- ਨਾਰ ਵਾਲਾ ਕੀਤਾ। ਪਰ ਨਾਸ਼ੁਕਰੇ ਪੈਂਦੇ ਖ਼ਾਂ ਨੇ ਸਹੁਰਿਆਂ ਦੀ ਕੁਸੰਗਤ ਦੇ ਜ਼ੇਰੇ ਅਸਰ ਉਮਰ ਭਰ ਦੇ ਅਹਿਸਾਨ ਨੂੰ ਭੁੱਲ, ਸਤਿਗੁਰਾਂ ਦੇ ਵਿਰੋਧੀਆਂ ਨਾਲ ਸਾਜ਼ ਬਾਜ਼ ਕਰ ਸਿੱਖਾਂ 'ਤੇ ਫ਼ੌਜ ਚੜ੍ਹਾ ਲਿਆਂਦੀ। ਯੁਧ ਹੋਇਆ ਤੇ ਓੜਕ ਮਹਾਂਬਲੀ ਪੈਂਦੇ ਖ਼ਾ ਸਤਿਗੁਰਾਂ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਲੜਨ ਲਈ ਆਇਆ, ਲੋਹਾ ਖੜਕਿਆ, ਪੈਂਦੇ ਖ਼ਾਂ ਦਾ ਘੋੜਾ ਮਾਰਿਆ ਗਿਆ ਤਾਂ ਸਤਿਗੁਰੂ ਆਪ ਭੀ ਪੈਦਲ ਹੋ ਗਏ। ਓੜਕ ਦਲ ਭੰਜਨ ਛਟਮ ਪੀਰ ਦੇ ਖੰਡੇ ਦੇ ਵਾਰ ਦਾ ਫਟਿਆ ਪੈਂਦੇ ਖ਼ਾਂ ਜ਼ਮੀਨ 'ਤੇ ਜਾ ਪਿਆ ਤੇ ਦਮ ਤੋੜਨ ਲੱਗਾ: {{lm|13%|'''ਪੰਜ ਪਿਆਲੇ ਪੰਜਿ ਪੀਰ ਛਟਮੁ ਪੀਰੁ ਬੈਠਾ ਗੁਰੁ ਭਾਰੀ।'''</br> '''ਅਰਜਨ ਕਾਇਆ ਪਲਟਿ ਕੈ ਮੂਰਤਿ ਹਰਿਗੋਬਿੰਦ ਸਵਾਰੀ........।'''</br> '''ਦਲ ਭੰਜਨ ਗੁਰੁ ਸੂਰਮਾ ਵਡ ਜੋਧਾ ਬਹੁ ਪਰਉਪਕਾਰੀ।'''}} {{right|{{smaller|(ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ ਜੀ, ਵਾਰ ੧, ਪਉੜੀ ੪੮)}}}} ਸਤਿਗੁਰਾਂ ਨੇ ਖੰਡਾ ਮਿਆਨੇਂ ਕਰ ਲਿਆ ਤੇ ਦੌੜ ਕੇ ਆਪਣੀ ਢਾਲ ਦੀ ਛਾਂ ਪੈਂਦੇ ਖ਼ਾਂ ਦੇ ਚਿਹਰੇ 'ਤੇ ਕਰ ਦਿੱਤੀ। ਛੇਤੀ ਨਾਲ ਪਾਣੀ ਮੰਗਾ ਕੇ ਉਹਦੇ ਮੂੰਹ ਵਿਚ ਪਾਇਆ। ਜਦ ਉਸ ਨੂੰ ਥੋੜ੍ਹੀ ਜਿਹੀ ਹੋਸ਼ ਆਈ ਤਾਂ ਹਜ਼ੂਰ ਨੇ ਕਿਹਾ–ਪੈਂਦੇ ਖ਼ਾਂ, ਹੁਣ ਅੰਤਮ ਸਮਾਂ ਹੈ। ਪੜ੍ਹ ਕਲਮਾ, ਤੇਰਾ ਸਹਾਈ ਹੋਵੇ।” ਪੈਂਦਾ ਪੈਰਾਂ 'ਤੇ ਪੈ ਪੂਰਨ ਪਦ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਇਆ। ਇਹ ਹੈ ਸਹੀ ਚਿੱਤਰ ਬੀਰ ਕਿਰਿਆ ਦਾ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਕ੍ਰੋਧ ਨੂੰ ਕੋਈ ਥਾਂ ਨਹੀਂ, ਇਸ ਜੌਹਰ ਦੀ ਪਰਖ਼ ਦੇ ਨਾਵਾਕਫ਼ ਲੋਕ ਇਸ ਦੀ ਕਦਰ ਨਹੀਂ ਪਾ ਸਕਦੇ। {{gap}}ਬੀਰ ਕਿਰਿਆ ਦੇ ਵਿਰੋਧੀਆਂ ਨੂੰ ਇਕ ਭੁੱਲ ਹੋਰ ਭੀ ਲਗਦੀ ਹੈ ਤੇ ਓਹ ਮੋਹ ਦੇ ਅਧੀਨ ਹੈ। ਮੋਹ ਤਨ ਦਾ ਪਿਆਰ ਪੈਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਮੜ੍ਹੋਲੀ ਦਾ ਪੁਜਾਰੀ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਮਮਤਾ ਮੌਤ ਨੂੰ ਭਿਆਨਕ ਕਰ ਕੇ ਦਰਸਾਂਦੀ ਹੈ। ਤਨ ਦੇ ਮੋਹ ਦੇ ਅਧੀਨ ਲੋਕ<noinclude>{{rh||੧੩੪|}}</noinclude> cidyfxjk0imr8szrhlt8z0624w4qrnl 250 62906 179245 176651 2024-10-23T16:19:57Z Karamjit Singh Gathwala 747 179245 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sonia Atwal" /></noinclude>ਸਮਝਦੇ ਹਨ ਕਿ ਸ਼ਾਇਦ ਮਰਿਆਂ ਜੀਵਨ ਮੁੱਕ ਜਾਏਗਾ, ਪਰ ਅਸਲੀਅਤ ਇਹ ਨਹੀਂ। ਮੌਤ ਤਾਂ ਅਮਰ ਜੀਵਨ ਦੇ ਲੰਬੇ ਪੈਂਡੇ ਦੀ ਇਕ ਨਵੀਂ ਮੰਜ਼ਲ ਅਰੰਭ ਕਰਨ ਦਾ ਨਾਮ ਹੈ। ਇਹ ਤਾਂ ਇਕ ਤਰਫ਼ੋਂ ਸੌਂ ਕੇ ਦੂਸਰੀ ਤਰਫ਼ ਜਾਗਣਾ ਹੈ: {{lm|13%|'''ਮੌਤ ਤਜਦੀਦ ਹਿਆਤੇ ਜਾਵਦਾਂ ਕਾ ਨਾਮ ਹੈ।'''</br> '''ਖ਼ਾਬ ਕੇ ਪਰਦੇ ਮੇਂ ਬੇਦਾਰੀ ਕਾ ਇਕ ਪੈਗ਼ਾਮ ਹੈ।'''}} {{right|{{smaller|(ਇਕਬਾਲ)}}}} ਕੀ ਸਾਨੂੰ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਕਿ ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਮਾਂ ਦੇ ਪੇਟ ਦੀ ਛੋਟੀ ਜਿਹੀ ਦੁਨੀਆ ਵਿਚ ਸਾਂ, ਓਦੋਂ ਉਸ ਥਾਂ ਨਾਲ ਹੀ ਪਿਆਰ ਸੀ, ਪਰ ਜਦ ਉਸ ਨੂੰ ਛੱਡ ਧਰਤੀ ਦੀ ਗੋਦ ਵਿਚ ਆਏ ਤਾਂ ਕਿਤਨੀਆਂ ਮੌਜਾਂ ਮਿਲੀਆਂ। ਉਥੇ ਥੋੜ੍ਹੀ ਜਿਹੀ ਥਾਂ ਵਿਚ ਗੋਡਿਆਂ ਵਿਚ ਸਿਰ ਦੇਈ ਬੈਠੇ ਸਾਂ। ਇਥੇ ਖੁਲ੍ਹੀ ਧਰਤੀ ਸੈਰ ਕਰਨ, ਦੌੜਨ, ਘੋੜੇ ਭਜਾਣ ਤੇ ਹਵਾਈ ਜਹਾਜ਼ ਉਡਾਣ ਨੂੰ ਮਿਲੀ, ਉਥੇ ਇਕੱਲਾ ਮਾਂ ਦਾ ਰਕਤ ਪੀਣ ਨੂੰ, ਇਥੇ ਛੱਤੀ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੇ ਭੋਜਨ, ਜੋ ਪੱਛਮੀ ਖਾਣੇ ਨਾਲ ਮਿਲਾ ਕੇ ਸ਼ਾਇਦ ਛੱਤੀ ਸੌ ਕਿਸਮ ਦੇ ਬਣ ਜਾਣ, ਖਾਣ ਨੂੰ ਮਿਲਦੇ ਹਨ, ਉਥੇ ਪੀਣ ਲਈ ਇਕੋ ਨਾੜ ਦੀ ਨਲਕੀ, ਇਥੇ ਪਿੱਤਲ, ਕਾਂਸੀ, ਸੋਨੇ, ਚਾਂਦੀ, ਮਿੱਟੀ, ਚੀਨੀ, ਸ਼ੀਸ਼ੇ ਦੇ ਬਰਤਨ, ਸੰਗੇਯ ਅਸਵਦ ਤੇ ਜ਼ਮੁਰੱਦ ਦੇ ਪਿਆਲੇ, ਉਥੇ ਪਹਿਨਣ ਨੂੰ ਨਿਰੀ ਇਕ ਝਿੱਲੀ; ਏਥੇ ਸੂਤੀ ਤੇ ਰੇਸ਼ਮ ਦੇ ਕਪੜੇ ਪਹਿਨਣ ਨੂੰ, ਅੱਜ-ਕੱਲ੍ਹ ਤਾਂ ਬਲੌਰ ਦੇ ਵੀ ਤਿਆਰ ਹੋ ਗਏ ਹਨ। ਕਿੰਨਾ ਸੁਖ ਮਿਲਿਆ, ਇਕ ਦੁਨੀਆ ਨੂੰ ਛੱਡ ਦੂਸਰੀ ਵਿਚ ਆਉਣ 'ਤੇ, ਤਾਂ ਫਿਰ ਦੂਸਰੀ ਨੂੰ ਛੱਡ ਤੀਸਰੀ ਵਿਚ ਗਿਆਂ ਜੋ ਸੁਖ ਲਭੇਗਾ, ਉਸ ਦਾ ਤਾਂ ਕਹਿਣਾ ਹੀ ਕੀ ਹੈ। ਕਬੀਰ ਸਾਹਿਬ ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਪੂਰਨ ਪਰਮਾਨੰਦ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ: {{lm|13%|'''ਕਬੀਰ ਜਿਸੁ ਮਰਨੇ ਤੇ ਜਗੁ ਡਰੈ ਮੇਰੇ ਮਨਿ ਆਨੰਦੁ।'''</br> '''ਮਰਨੇ ਹੀ ਤੇ ਪਾਈਐ ਪੂਰਨੁ ਪਰਮਾਨੰਦ।'''}} {{right|{{smaller|(ਸਲੋਕ ਕਬੀਰ, ਪੰਨਾ ੧੩੬੫)}}}} ਬੀਰ ਪੁਰਸ਼ ਮੌਤ ਨੂੰ ਇਕ ਨਵਾਂ ਚੋਲਾ ਬਦਲਣਾ ਤੇ ਮਨ ਵਲੋਂ ਬੇਪਰਵਾਹ ਹੋ ਵਿਚਰਦੇ ਹਨ। {{gap}}ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਮਸ਼ਹੂਰ ਯੂਨਾਨੀ ਫ਼ਿਲਾਸਫ਼ਰ ‘ਸੁਕਰਾਤ’ ਨੂੰ ਜਦ ਮੌਤ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਹੋਈ ਤਾਂ ਉਹ ਜ਼ਹਿਰ ਦਾ ਪਿਆਲਾ ਜੋ ਪੀ ਕੇ ਉਸ ਨੇ ਮਰਨਾ ਸੀ, ਹੱਥ ਵਿਚ ਫੜੀ ਆਪਣੇ ਮਿਤਰਾਂ ਨਾਲ ਹੱਸ ਹੱਸ ਅੰਤਮ ਗੱਲਾਂ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ ਤਾਂ ਉਸ ਦੇ ਇਕ ਸ਼ਾਗਿਰਦ ਨੇ ਕਿਹਾ-"ਉਸਤਾਦ ਜੀ! ਤੁਸੀਂ ਹੁਣ ਸਾਥੋਂ ਵਿਦਾਅ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਹੋ, ਕੀ ਤੁਹਾਨੂੰ ਆਪਣੀ ਮੌਤ ਦਾ ਕੋਈ ਸ਼ੋਕ ਨਹੀਂ?” {{gap}}ਸੁਕਰਾਤ ਬੋਲੇ, “ਉਹ ਕਿਸਾਨ ਕਿਤਨਾ ਨਾਦਾਨ ਹੋਵੇਗਾ ਜੋ ਖੇਤੀ ਕਰਨ ਦੀ ਸਾਰੀ ਤਕਲੀਫ਼ ਤਾਂ ਬਰਦਾਸ਼ਤ ਕਰੇ, ਪਰ ਬੋਹਲ ਘਰ ਆਉਣ ਸਮੇਂ ਰੋਣ ਬਹਿ ਜਾਵੇ।” ਇਹੋ ਹੀ ਹਾਲਤ ਫ਼ਲਸਫ਼ੀ ਦੀ ਹੈ। ਉਮਰ ਭਰ ਮਰਨ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਕਰਦਾ ਹੈ ਤੇ ਮੌਤ ਕੋਲ ਆ ਢੁਕਣ 'ਤੇ ਸ਼ੋਕ ਕਰਨ ਬਹਿ ਜਾਏ। {{gap}}“ਜੇ ਇਹੋ ਹੀ ਗੱਲ ਹੈ ਤਾਂ ਫ਼ਲਸਫ਼ੀ ਆਤਮਘਾਤ ਕਰ ਕੇ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਮਰ ਜਾਂਦਾ?” ਸ਼ਾਗਿਰਦ ਨੇ ਫਿਰ ਮੁੜ ਕੇ ਪੁਛਿਆ। ਸੁਕਰਾਤ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਫ਼ਲਸਫ਼ੀ ਉਸ ਪੰਛੀ ਵਾਂਗ ਹੈ ਜਿਸ ਨੂੰ ਮਾਲਕ ਕੁਛ ਚਿਰ ਗਾਉਣ ਲਈ ਪਿੰਜਰੇ ਵਿਚ ਬੰਦ<noinclude>{{rh||੧੩੫|}}</noinclude> q8tieg4j38bkraumblr5shk9wudlghe 250 62907 179246 179214 2024-10-23T16:23:50Z Karamjit Singh Gathwala 747 179246 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sonia Atwal" /></noinclude>ਕਰਦਾ ਹੈ, ਨਿਯਤ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਪਿੰਜਰਾ ਤੋੜ ਨਿਕਲਣਾ, ਮਾਲਕ ਦਾ ਹੁਕਮ ਮੰਨਣ ਤੋਂ ਜੀਅ ਚੁਰਾਣਾ ਹੈ ਜੋ ਸ਼ੋਭਦਾ ਨਹੀਂ। ਪਰ ਹਾਂ, ਜਦੋਂ ਮਾਲਕ ਖ਼ੁਦ ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਨਾਲ ਪਿੰਜਰੇ ਵਿਚੋਂ ਛੁਟੀ ਦੇ ਦੇਵੇ, ਫਿਰ ਕਿਉਂ ਨਾ ਪ੍ਰਸੰਨ ਹੋਈਏ।” ਇਹ ਹੈ ਮੌਤ ਦੀ ਹਕੀਕਤ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਮੋਹ ਵਸ ਬਹੁਤ ਵੱਡੀ ਗੱਲ ਮੰਨ, ਅਖੌਤੀ ਹਿੰਸਾ ਦੇ ਪੁਜਾਰੀ ਬੀਰਾਂ 'ਤੇ ਗੁੱਸੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। {{gap}}ਏਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੀ ਈਸਾਈ ਧਰਮ ਦੇ ਸੁਧਾਰਕ ‘ਲੂਥਰ’ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਆਉਂਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਇਕ ਵੇਰ ਜਰਮਨੀ ਦੇ ਇਕ ਅਜਿਹੇ ਪਰਗਣੇ ਵਿਚ ਸੁਧਾਰ ਸੰਬੰਧੀ ਲੈਕਚਰ ਦੇਣ ਚੱਲੇ ਸਨ, ਜਿਥੋਂ ਦਾ ਨਵਾਬ ਸੁਧਾਰਕ ਲਹਿਰ ਦਾ ਭਾਰਾ ਵਿਰੋਧੀ ਸੀ। ਮਹਾਤਮਾ ਲੂਥਰ ਦੇ ਸਾਥੀਆਂ ਨੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਉਸ ਥਾਂ ਜਾਣੋ ਰੋਕਦਿਆਂ ਹੋਇਆਂ, ਡੀਊਕ ਦੀ ਵਿਰੋਧਤਾ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ। ਸਾਹਮਣੇ ਅਸਮਾਨ 'ਤੇ ਇਕ ਬਦਲੀ ਆਈ ਹੋਈ ਸੀ, ਲੂਥਰ ਨੇ ਉਸ ਵੱਲ ਇਸ਼ਾਰਾ ਕਰਦਿਆਂ ਹੋਇਆਂ ਕਿਹਾ, “ਜੇ ਇਹ ਬਦਲੀ ਤਿੰਨ ਦਿਨ ਤੇ ਤਿੰਨ ਰਾਤਾਂ ਬਰਸੇ ਤੇ ਹਰ ਕਣੀ ਪਾਣੀ ਦੀ ਬੂੰਦ ਦੀ ਥਾਂ ਇਕ ਇਕ ਡੀਊਕ ਸੁਟੇ, ਤਾਂ ਵੀ ਮੈਂ ਲੈਕਚਰ ਦੇਣ ਜਾਵਾਂਗਾ।” ਜਦ ਉਹਨਾਂ ਕਿਹਾ, “ਡੀਊਕ ਤੁਹਾਨੂੰ ਮਰਵਾ ਦੇਵੇਗਾ।” ਤਾਂ ਸੰਤ ਬੋਲੇ, “ਕੋਈ ਡਰ ਨਹੀਂ, ਮੇਰੇ ਮਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸੂਰਜ ਮਸ਼ਰਕ ਵਲੋਂ ਚੜ੍ਹੇਗਾ।” {{gap}}ਸਮਝ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦੀ ਕਿ ਜਦ ਐਡੇ ਐਡੇ ਮਹਾਤਮਾਂ ਦੇ ਚੜ੍ਹਾਈ ਕਰ ਜਾਣ 'ਤੇ ਵੀ ਸੂਰਜ ਮਸ਼ਰਕ ਵਲੋਂ ਹੀ ਚੜ੍ਹਦਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਤਾਂ ਕੁਝ ਜਾਬਰ, ਜਰਵਾਣੇ ਅਨਿਆਈ, ਅਯਾਸ਼, ਲਾਲਚੀ ਤੇ ਜ਼ਾਲਮ ਮਨੁੱਖਾਂ ਦੀ ਦੇਹ ਦਾ ਠੀਕਰਾ ਟੁੱਟ ਜਾਣ ’ਤੇ ਕੀ ਹਨੇਰ ਆ ਜਾਵੇਗਾ, ਕੀ ਮਨੁੱਖ ਰੋਜ਼ ਸਰੀਰਕ ਬੀਮਾਰੀਆਂ ਤੋਂ ਸੰਸਾਰ ਨੂੰ ਬਚਾਣ ਲਈ ਮੱਖੀਆਂ, ਮੱਛਰ ਤੇ ਪਲੇਗ ਦੇ ਕੀੜੇ ਨਹੀਂ ਮਾਰਦੇ। ਕੀ ਉਹ ਜ਼ਹਿਰੀਲੇ ਕੀੜੇ, ਸੱਪਾਂ, ਠੂੰਹਿਆਂ, ਹਲਕੇ ਕੁੱਤਿਆਂ ਤੇ ਬਘਿਆੜ, ਚਿੱਤਰੇ ਸ਼ੇਰ ਤੇ ਸ਼ੇਰ ਆਦਿ ਜਾਨਵਰਾਂ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਮੁਕਾ ਰਹੇ। ਜੇ ਸਰੀਰਾਂ ਦੇ ਵੈਰੀਆਂ ਨੂੰ ਮਾਰਨਾ ਜਾਇਜ਼ ਹੈ ਤਾਂ ਮਨਾਂ ਨੂੰ ਮਾਰਨ, ਸੱਤਾ ਨੂੰ ਤੋੜਨ, ਨੇਕੀਆਂ ਬਰਬਾਦ ਕਰਨ ਤੇ ਭਲੇ ਮਾਣਸਾਂ ਨੂੰ ਗ਼ੁਲਾਮ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਦੁਸ਼ਟਾਂ ਨੂੰ ਮੁਕਾਣਾ ਕਿਉਂ ਰਵਾ ਨਹੀਂ। ਸੱਚ ਪੁੱਛੋ ਤਾਂ ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਿਹਤ ਦੇ ਰਖਵਾਲੇ ਡਾਕਟਰਾਂ ਦੀਆਂ ਖ਼ਿਦਮਤਾਂ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਬੀਮਾਰੀਆਂ ਨਹੀਂ ਰੁਕ ਸਕਦੀਆਂ, ਓਦਾਂ ਹੀ ਬੀਰਾਂ ਦੇ ਉਪਕਾਰਾਂ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਮਾਨਸਕ ਰੋਗ ਡੱਕੇ ਨਹੀਂ ਜਾ ਸਕਦੇ। {{gap}}ਗੁਰਸਿੱਖੀ ਵਿਚ ਚੜ੍ਹਦੀ ਕਲਾ ਤੇ ਉਸਦਾ ਫਲ ਰੂਪ, ਉਤਸ਼ਾਹ ਤੇ ਬੀਰ ਰਸ ਜੀਵਨ ਸਫਲਤਾ ਦੇ ਮੁੱਖ ਅੰਗ ਹਨ। ਅਰਦਾਸ ਵਿਚ ਜਦ ਇਹ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨਾਮ ਜਪਿਆ, ਧਰਮ ਕਿਰਤ ਕੀਤੀ, ਵੰਡ ਛਕਿਆ ਤੇ ਵੇਖ ਕੇ ਅਣਡਿੱਠ ਕੀਤਾ, ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਕਮਾਈ ਦਾ ਧਿਆਨ ਧਰ ਕੇ ਪਰਮੇਸ਼ਰ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰੋ, ਤਾਂ ਉਥੇ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਸੱਚ ਬੋਲਿਆ, ਅਜਰ ਜਰਿਆ, ਸੀਸ ਦਿੱਤੇ, ਪੁਠੀਆਂ ਖੱਲਾਂ ਲੁਹਾਈਆਂ, ਆਰਿਆਂ ਨਾਲ ਚੀਰੇ ਗਏ, ਖੋਪਰੀਆਂ ਉਤਰਵਾਈਆਂ, ਚਰਖੜੀਆਂ ਤੇ ਚੜ੍ਹੇ, ਤੇਗ਼ ਵਾਹੀ, ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਕਮਾਈ ਦਾ ਧਿਆਨ ਧਰ ਕੇ ਪ੍ਰਭੂ ਨਾਲ ਚਿਤ ਜੋੜੋ। ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਅਰਦਾਸ ਦਾ ਇਹ ਹਿੱਸਾ ਦਸਦਾ ਹੈ ਕਿ ਗੁਰਸਿੱਖੀ ਵਿਚ ਬੀਰ ਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਕਿਤਨੀ ਮਹੱਤਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੈ। {{nop}}<noinclude>{{rh||੧੩੬|}}</noinclude> ond6elumn2vrgubycdz9sb7l02gjter 250 62909 179247 176654 2024-10-23T16:31:23Z Karamjit Singh Gathwala 747 179247 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sonia Atwal" /></noinclude>ਸ਼ਹਿਨਸ਼ਾਹ ਸਾਹਮਣੇ ਘਾਹ ਤੇ ਟਕਾ ਰੱਖ, ਮੱਥਾ ਟੇਕ, ਸੱਜਲ ਨੈਣ ਹੋ ਕਹਿਣ ਲੱਗਾ,"ਮੈਨੂੰ ਮੋਹ ਦੀ ਮਾਰ ਤੋਂ ਬਚਾ, ਮੌਤ ਤੋਂ ਛੁਡਾ, ਕਾਲ ਦੇ ਭੈ ਦੀ ਫਾਂਸੀ ਕੱਟ।” {{gap}}ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਇਹ ਸੁਣ ਹੈਰਾਨ ਹੋ ਕੇ ਪੁੱਛਣ ਲੱਗਾ, “ਤੂੰ ਕਿਸ ਦੀ ਤਲਾਸ਼ ਵਿਚ ਹੈਂ?" {{gap}}ਘਸਿਆਰੇ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਸਚੇ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਦੀ! {{gap}}ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਤੰਬੂ ਅਗੇ ਹੈ।” {{gap}}ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਦੇ ਦੱਸਣ 'ਤੇ ਬੜੀ ਬੇਪਰਵਾਹੀ ਨਾਲ, ਆਪਣਾ ਟਕਾ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਦੇ ਅੱਗੋਂ ਚੁੱਕ ਲਿਆ ਤੇ ਅਜੇ ਘਾਹ ਚੁੱਕਣ ਹੀ ਲੱਗਾ ਸੀ ਕਿ ਜਹਾਂਗੀਰ ਨੇ ਕਿਹਾ,"ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਅਗੇ ਨਜ਼ਰਾਨਾ ਧਰ ਕੇ ਚੁੱਕੀਦਾ ਨਹੀਂ।” “ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਭੀ ਰਿਆਇਆ ਦੀ ਰਖਸ਼ਾ ਕੀਤੇ ਬਿਨਾਂ ਨਜ਼ਰਾਨਾ ਲੈਣ ਦਾ ਹੱਕ ਨਹੀਂ ਰਖਦੇ,” ਇਹ ਸੀ ਉਤਸ਼ਾਹ-ਭਰੇ ਫ਼ਕੀਰ ਦੇ ਸੱਚੇ ਵਾਕ ਜੋ ਜਹਾਂਗੀਰ ਵਰਗੇ ਸ਼ਹਿਨਸ਼ਾਹ ਦੇ ਮੂੰਹ 'ਤੇ ਬੇਝਿਜਕ ਕਹੇ ਗਏ, ਜਿਸਦੇ ਗੁੱਸੇ ਤੋਂ ਡਰ, ਯੂਰਪ ਦੀਆਂ ਤਮਾਮ ਕੌਮਾਂ ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਛੱਡ ਕੇ ਭੱਜ ਗਈਆਂ ਸਨ। {{gap}}ਰਣ-ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਤਾਂ ਗੁਰਸਿੱਖਾਂ ਦਾ ਇਹ ਜੌਹਰ ਸੋਲ੍ਹਾਂ ਕਲਾ ਸੰਪੂਰਨ ਹੋ ਚਮਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਕਾਇਦਾ ਹੀ ਹੈ ਕਿ ਜੇ ਕੇਂਦਰੀ ਹਕੂਮਤ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋ ਜਾਏ ਤਾਂ ਸੂਬਿਆਂ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਬਹੁਤ ਢਿੱਲਾ ਹੋ ਜਾਂਦੈ ਤੇ ਹਾਕਮ ਵੱਢੀ ਖੋਰ, ਰਿਆਇਆ ਵਿਚ ਭਾਰੀ ਹਲਚਲ ਮਚ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਔਰੰਗਜ਼ੇਬ ਦੀਆਂ ਕਰਤੂਤਾਂ ਕਰਕੇ ਮੁਗ਼ਲ ਰਾਜ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋ ਚੁੱਕਾ ਸੀ। ਸੂਬਿਆਂ ਵਿਚ ਲੁੱਟ ਮੱਚੀ ਹੋਈ ਸੀ। ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਸਿੰਘ ਇਸ ਬੁਰਾਈ ਦੀ ਸੋਧ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ। ਰਾਜ ਦੇ ਕਰਮਚਾਰੀ, ਕੀ ਫ਼ੌਜੀ ਤੇ ਕੀ ਮੁਲਖੀ, ਸਭ ਪਰਜਾ ਨੂੰ ਪਾੜ ਪਾੜ ਖਾਣ ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਰੱਖਿਅਕ ਸਿੰਘਾਂ ਨੂੰ ਮਕਾਉਣ 'ਤੇ ਲੱਕ ਬੰਨ੍ਹੀ ਫਿਰਦੇ ਸਨ। ਗੇਲੀਆਂ ਦੇ ਪਹਿਰੇ ਵਿਚੋਂ ਲੰਘ, ਭਾਈ ਬੋਤਾ ਸਿੰਘ ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਇਕ ਸੰਗੀ ਸ੍ਰੀ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਸਰੋਵਰ ਵਿਚੋਂ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰ, ਤਰਨ ਤਾਰਨ ਵੱਲ ਨੂੰ ਜਾ ਰਹੇ ਸਨ ਕਿ ਹਲ ਵਾਹੁੰਦੇ ਦੋ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੇ ਤੱਕੇ। {{gap}}ਇਕ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਇਹ ਕੋਈ ਸਿੰਘ ਹਨ।” {{gap}}ਦੂਜਾ ਬੋਲਿਆ, “ਸਿੰਘ ਹੁੰਦੇ ਤਾਂ ਹੁਣ ਤਕ ਸ਼ਹੀਦੀ ਨਾ ਪਾ ਜਾਂਦੇ।” {{gap}}ਜੱਟਾਂ ਦੀ ਇਹ ਗੱਲ ਸੁਣ ਬੀਰ ਬੋਤਾ ਸਿੰਘ ਨੇ ਸਾਥੀ ਨੂੰ ਕਿਹਾ, “ਕਿਸਾਨ ਠੀਕ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਤਨੇ ਅੱਤਿਆਚਾਰ ਦੇ ਰਾਜ ਵਿਚ ਸਾਡਾ ਜੀਊਂਦੇ ਤੁਰੇ ਫਿਰਨਾ ਬੀਰਤਾ ਲਈ ਲੱਜਿਆ ਹੈ। ਮਰਦਊ ਨੂੰ ਤਾਨ੍ਹਾ ਹੈ, ਸੂਰਮਤਾ ਨੂੰ ਦਾਗ਼ ਹੈ, ਆਓ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋਈਏ।” {{gap}}ਹੋ ਪਏ ਤਿਆਰ ਸੂਰਮੇ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋਣ ਲਈ। ਤਰਨ ਤਾਰਨ ਦੇ ਪਾਸ ਨੂਰ ਦੀ ਸਰਾਂ ਦੇ ਕੋਲ ਸੜਕ ਰੋਕ ਲਈ। ਹਾਕਮਾਂ ਤਕ ਖ਼ਬਰ ਪੁਚਾਉਣ ਦੇ ਖ਼ਿਆਲ ਨਾਲ ਇਕ ਆਨਾ ਗੱਡਾ ਤੇ ਇਕ ਪੈਸਾ ਖੋਤਾ ਮਸੂਲ ਲੈਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਪੁਲਸ ਦਾ ਥਾਣਾ ਪੱਟੀ ਸੀ। ਉਥੇ ਖ਼ਬਰ ਪੁੱਜੀ, ਪਰ ਮੁਗ਼ਲ ਕੋਤਵਾਲ ਇਸ ਖ਼ਬਰ ਨੂੰ ਸੁਣ ਕੇ ਚੁਪ ਰਿਹਾ। ਕੁਝ ਦਿਨ ਹੋਰ ਲੰਘ ਗਏ, ਫਿਰ ਭੀ ਸਰਕਾਰੀ ਹਾਕਮ ਕੋਈ ਨਾ ਪੁੱਜਾ। ਬੀਰ ਬੋਤਾ ਸਿੰਘ ਨੇ ਸਾਥੀ ਨੂੰ ਕਿਹਾ, “ਮਸੂਲ ਦੇ ਪੈਸਿਆਂ ਦੀ ਮਾਇਆ ਜੋੜਨੀ ਤਾਂ ਸਾਡਾ ਮਨੋਰਥ ਨਹੀਂ, ਅਸਾਂ ਤਾਂ ਸ਼ਹੀਦੀ ਪਾ ਜ਼ੁਲਮ ਰਾਜ ਨੂੰ ਮੁਕਾਉਣਾ ਹੈ। ਉਸਦਾ ਕੋਈ ਬਾਨ੍ਹਣੂ<noinclude>{{rh||੧੩੮|}}</noinclude> onbzhpzf7f7trjnd9a6pkn58f3bsqp0 250 62922 179249 176775 2024-10-23T23:59:00Z Karamjit Singh Gathwala 747 179249 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sonia Atwal" /></noinclude>ਇਕ ਸਚਿਆਰ ਬਾਲਗ਼ ਅਵਸਥਾ ਦਾ ਹੋਣ 'ਤੇ ਵੀ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਕ ਜਾਬਰ ਸ਼ਹਿਨਸ਼ਾਹ ਦੇ ਮੱਥੇ ਲੱਗਣ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਇਸਦਾ ਪ੍ਰਮਾਣ ਦਰਮਾਣ ਲਈ ਅਠਵਾਂ ਜਾਮਾ ਲਿਆ। {{gap}}ਆਪਣੀ ਸੰਗਤ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਜਗਤ ਦੀ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਦੀ ਨਿਰਬਲਤਾ ਨੂੰ ਤੱਕ, ਜੇ ਕੋਈ ਜਾਬਰ ਹਾਕਮ ਉਹਨਾਂ ਤੋਂ ਆਪਣੀ ਈਨ ਮਨਵਾਣਾ ਚਾਹੇ, ਤਾਂ ਉਸਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜਾ ਡਟੀਦਾ ਹੈ, ਕਿਸੇ ਦੀ ਬਾਂਹ ਫੜ ਕੇ ਉਸ ਨਾਲ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਤੋੜ ਨਿਭਾਈਦੀ ਹੈ। ਕਿਸੇ ਮਾੜੇ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰਨ ਲਗਿਆਂ ਇਹ ਨਹੀਂ ਦੇਖੀਦਾ ਕਿ ਉਸ ਦਾ ਮਜ਼ਹਬ ਕੀ ਹੈ, ਤੇ ਧਾਰਮਕ ਚਿੰਨ੍ਹ ਕੀ ਹਨ। ਮਹਾਂ ਬਲੀ ਸੈਨਾ ਦੇ ਮਾਲਕ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਮਜ਼ਲੂਮਾਂ ਦੇ ਹੱਕ ਵਿਚ ਅਵਾਜ਼ ਉਠਾ ਕੇ ਆਪਣੇ ਸੀਸ ਤਕ ਦੀ ਬਲੀ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦੇਈਦੀ ਹੈ, ਇਹ ਸਬਕ ਸਿਖਾਉਣ ਲਈ ਨੌਵੇਂ ਤਨ ਵਿਚ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਕੀਤਾ। {{gap}}ਚੰਗਾ ਕਲਾਕਾਰ ਉਹੀ ਹੈ ਜੋ ਧਰਤੀ 'ਤੇ ਖਿੰਡੀ ਪਈ ਸੁੰਦਰਤਾ ਨੂੰ ਚੁਣ ਚੁਣ ਤਰਤੀਬ ਵਿਚ ਲਗਾ ਸੁੰਦਰ ਚਿੱਤਰ ਪੈਦਾ ਕਰ ਦੇਂਦਾ ਹੈ। ਅਵਾਜ਼ ਦੀ ਮਧੁਰਤਾ ਵਿਚੋਂ ਸੁਰਾਂ ਨੂੰ ਤਰਤੀਬ ਤੇ ਨਗ਼ਮੇ-ਰੰਗਾਂ ਦੇ ਮਿਲਾਪ ਤੋਂ ਤਸਵੀਰ ਤੇ ਚਲਨ ਦੀਆਂ ਖ਼ੂਬਸੂਰਤੀਆਂ ਨੂੰ ਜੋੜ ਪੰਥ ਬਣਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਨੌਵਾਂ ਜਾਮਿਆਂ ਵਿਚ ਮੁਨੱਖ-ਮਨ 'ਤੇ ਜੋ ਸ਼ੁਭ ਗੁਣਾਂ ਦੀ ਵਰਖਾ ਕੀਤੀ ਸੀ, ਹੁਣ ਆਖ਼ਰੀ ਦਸਵੇਂ ਜਾਮੇ ਵਿਚ ਪਿਛਲੇ ਸਾਰੇ ਕੰਮ 'ਤੇ ਨਿਗਾਹ ਮਾਰ ਕੇ ਉਸ ਨੂੰ ਤਰਤੀਬ ਦੇ ਪੰਥ ਸਾਜਿਆ ਗਿਆ। ਬੱਸ ਐਨਾ ਹੀ ਕੰਮ ਸੀ। ਪੰਥ, ਜਾਗੀ ਹੋਈ ਮਨੁੱਖਤਾ ਦਾ ਜੀਵਨ-ਸ਼ਾਹ-ਰਾਹ ਸੀ। ਮਜ਼ਹਬਾਂ ਦੀਆਂ ਮਨੌਤਾਂ, ਸਮਾਜ ਦੀਆਂ ਜ਼ੰਜੀਰਾਂ, ਹਕੂਮਤ ਦੀਆਂ ਧਮਕੀਆਂ ਤੋਂ ਇਕੱਠ ਬੇਪਰਵਾਹ ਸੀ। ਜਦ ਜੀਵਨ ਜੁਗਤੀ ਨੂੰ ਸਮਝ ਚੁੱਕੇ ਸਿੱਖਾਂ ਦੀ ਸੰਗਤ ਕਾਇਮ ਹੋ ਗਈ, ਭਾਈਚਾਰਾ ਬਣ ਗਿਆ, ਧਰਮ ਰਾਜ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈ ਤਾਂ ਹੋਰ ਜਾਮਾ ਧਾਰਨ ਦੀ ਕੋਈ ਲੋੜ ਨਾ ਰਹੀ। {{gap}}ਪਿਛਲੀ ਵਿਚਾਰ ਤੋਂ ਇਹ ਸਾਫ਼ ਸਿੱਧ ਹੈ ਕਿ ਜਗਤ-ਕਰਤਾ ਪਰਮੇਸ਼੍ਵਰ ਨੇ ਸੰਸਾਰ ਦੀ ਚਾਲ ਸਹੀ ਰਾਹ 'ਤੇ ਪਾਉਣ ਲਈ ਆਪਣੀ ਜੋਤੀ ਦੀ ਗੁਰ-ਕਿਰਨ ਜਦ ਨਾਨਕ ਨਾਮ ਦੇ ਮਨੁੱਖ ਵਿਚ ਪਾਈ ਤਾਂ ਉਹ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਕਹਿਲਾਇਆ। ਇਹ ਦੋਹਾਂ ਦਾ ਇਕੱਠ ਸੀ, ਨਾਨਕ ਮਨੁੱਖ ਤੇ ਗੁਰ ਪਰਮੇਸ਼੍ਵਰ। ਜਗਤ ਉੱਧਾਰ ਦਾ ਕੰਮ ਵਡੇਰਾ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੀ ਢੇਰ ਚਿਰ ਲੋੜ ਸੀ, ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਜੋਤ ਨੂੰ ਦਸ ਜਾਮੇ ਧਾਰਨ ਕਰਨੇ ਪਏ। ਇਹ ਦਸ ਗਿਣਤੀ ਸੀ ਸਰੀਰਾਂ ਦੀ, ਪਰ ਗੁਰੂ ਇਕੋ ਸੀ, ਉਹ ਸੀ ਜੋਤ-ਸਰੂਪ।<noinclude>{{rh||੧੫੧|}}</noinclude> kqde30wwcz8man5gtrapo3ez8rgvikx 250 64113 179265 179120 2024-10-24T03:15:12Z Taranpreet Goswami 2106 179265 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{center|(੭)}}</noinclude>ਇਹ ਦਿਲ ਅੰਦਰ ਕਾਲ ਲਵੇਗਾ ਸਭ ਨੂੰ ਮਾਰਕੇ ਤੇ। ਇਹ ਸੋਚ ਕਾਜੀ ਦੀ ਪਕੜ ਗਰਦਨ ਮਾਰੇ ਜਿਮੀਂ ਦੇ ਨਾਲ ਫਟਕਾਰ ਕੇ ਤੇ। ਤਿੰਨ ਚਾਰ ਵਾਰੀ ਇਹ ਹਾਲ ਕੀਤਾ ਕਾਜੀ ਰੋਂਵਦਾ ਤੋਬਾ ਪੁਕਾਰ ਕੇ ਤੇ। ਜਲਦੀ ਨਾਲ ਫਿਰ ਓਹ ਰਵਾਨ ਹੋਇਆ ਓਥੇ ਕਾਜੀ ਨੂੰ ਖੂਬ ਸਵਾਰ ਕੇ ਤੇ। ਫਿਰ ਪਾਸ ਤਰਖਾਣ ਦੇ ਜਾਏ ਦੁਲਾ ਕਹੇ ਓਸਨੂੰ ਇਹ ਕਿਤਾਰ ਕੇ ਤੇ। ਦੇਵੀਂ ਇਕ ਗੁਲੇਲ ਬਣਾ ਮੈਨੂੰ ਕੋਈ ਬਾਂਸ ਅਸਲੀ ਸੁਧਾਰਕੇ ਤੇ। ਕਿਸ਼ਨ ਸਿੰਘ ਗੁਲੇਲ ਤਿਆਰ ਹੋਈ ਫਿਰ ਸਾੜ੍ਹਦਾ ਤੰਦ ਨਿਤਾਰਕੇ ਤੇ। {{center|<small>ਦੁਲੇ ਨੇ ਤਰਖਾਣ ਦੇ ਪਾਸ ਜਾਣਾ-ਕੋਰੜਾ ਛੰਦ।।</small>}} {{gap}}ਕੁਟ ਕੇ ਜਾਂ ਕਾਜੀ ਨੂੰ ਸੀ ਦੁਲਾ ਭਜਿਆ। ਜਾਕੇ ਤ੍ਰਖਾਣ ਨਾਲ ਦਿਲਬਰ ਗਜਿਆ। ਝਟ ਮੇਰੀ ਤੂੰ ਇਕ ਗੁਲੇਲ ਜੋੜਦੇ। ਹੋਰ ਸਾਰੇ ਕੰਮ ਤਾਈਂ ਅੱਜ ਛੋਡਦੇ। ਮੈਨੂੰ ਤਾਂ ਗੁਲੇਲ ਦਾ ਹੈ ਬੜਾ ਚਾਉ ਓਏ। ਦਈਂ ਤੂੰ ਸ਼ਤਾਬੀ ਨਹੀਂ ਦੇਰ ਲਾਈ ਓਏ। ਮੈਨੂੰ ਤਾਂ ਸ਼ਤਾਬੀ ਕਾਰੀਗਰਾ ਟੋਰ ਦੇ। ਹੋਰ ਸਾਰੇ ਕੰਮ ਤਾਈਂ ਅਜ ਛੋਡਦੇ। ਭਾਲ ਕੇ ਲਗਾਈਂ ਤੂੰ ਅਸਲੀ ਬਾਂਸ ਓਏ। ਟੁਟੇ ਨਹੀਂ ਕਦੀ ਜੇਹੜੇ ਭਰੇ ਸਾਂਸ ਓਏ। ਐਸੀ ਤਾਂ ਗੁਲੇਲ ਨੂੰ ਸ਼ਤਾਬੀ ਤੋੜ ਦੇ। ਹੋਰ ਸਾਰੇ ਕੰਮ ਤਾਈਂ ਅਜ ਛੋਡ ਦੇ। ਕਾਰੀਗਰਾ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਕਦੇ ਮੁਕਦੇ। ਜਦੋਂ ਤਾਈਂ ਬਦੇ ਦੇ ਨਾ ਦੰਮ ਰੁਕਦੇ। ਕਰਕੇ ਸ਼ਤਾਬੀ ਕੰਮ ਸਾਨੂੰ ਟੋਰ ਦੇ। ਹੋਰ ਸਾਰੇ ਕੰਮ ਤਾਈਂ ਅਜ ਛੋਡਦੇ। ਇਕ ਘੜੀ ਦੁਲਿਆ ਸਬਰ ਕਰ ਓਏ। ਹੋਇ ਕੇ ਉਤਾਨਿਆਂ ਨਾ ਤੂ ਗਲੇ ਪੜ ਓਏ। ਤੇਰੇ ਜਹੇ ਤੋਬਰੇ ਦਾ ਦਮ ਤੋੜਦੇ। ਹੋਰ ਸਾਰੇ ਕੰਮ ਤਾਈਂ ਅਜੇ ਛੋਡਦੇ। ਐਸਾ ਮੈਂ ਲਗਾਕੇ ਦੇਵਾਂ ਦਾ ਓਏ। ਟੁਟੇ ਨਹੀਂ ਦਲਿਆ ਜੋ ਕਈ ਸਾਲ ਉਏ। ਕਿਸ਼ਨ ਸਿੰਘ ਚੋਬਰਾਂ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਮੋੜਦੇ। ਹੋਰ ਸਾਰੇ ਕੰਮ ਤਾਈਂ ਅਜ ਛੋਡਦੇ। {{center|<small>ਦੁਲੇ ਨੇ ਮੁੰਡਿਆਂ ਨੂੰ ਨਾਲ ਲਿਜਾ ਕੇ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਘੜੇ ਤੋੜਨੇ-ਬੈਂਤ॥</small>}} {{gap}}ਦੁਲਾ ਫੌਜ ਬਨਾਂਵਦਾ ਮੁਡਿਆਂ ਦੀ ਫਿਰ ਹਥੀਂ ਗੁਲੇਲਾਂ<noinclude></noinclude> 62v4yg7gnowbt8bqe79loctnvs0zyit 250 64114 179256 179122 2024-10-24T00:46:02Z Taranpreet Goswami 2106 179256 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{center|(੬)}}</noinclude>ਸੁਣਾਂਵਦੀ ਜੇ। ਖੁਸ਼ੀ ਨਾਲ ਜੇ ਦੁਲਾ ਕਬੂਲ ਕਰਦਾ ਲਧੀ ਕਾਜ਼ੀ ਦੇ ਪਾਸ ਲਿਜਾਂਵਦੀ ਜੇ। ਲੱਧੀ ਕਾਜ਼ੀ ਹੈ ਜਾਇ ਸਲਾਮ ਆਖੇ ਨਾਲੇ ਸੀਰਨੀ ਨਜ਼ਰ ਟਿਕਾਂਵਦੀ ਜੇ। ਕਰੋ ਮਿਹਰਬਾਨੀ ਦਿਓ ਸਬਕ ਇਸ ਨੂੰ ਏਹ ਆਖਕੇ ਘਰ ਨੂੰ ਜਾਂਵਦੀ ਜੇ। ਕਿਸ਼ਨ ਸਿੰਘ ਇਹ ਸਬਕ ਪੜ੍ਹਾ ਦੇਂਦੀ ਵਾਰੀ ਦੁਲੇ ਜਵਾਨ ਦੀ ਆਂਵਦੀ ਜੇ। {{center|<small>ਨਸੀਹਤ ਕਾਜ਼ੀ</small>}} {{gap}}ਕਾਜ਼ੀ ਆਖਦਾ ਦੁਲੇ ਨੂੰ ਸੁਣ ਬੱਚਾ ਜਿਹੜਾ ਸਬਕ ਮੈਂ ਤੈਨੂੰ ਪੜਾਵਣਾ ਹਾਂ। ਦਿਲ ਲਾ ਕੇ ਇਸਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰਨਾ ਤਾਹੀਂ ਅਗੇਂ ਮੈਂ ਫਿਰ ਬਤਾਵਨਾ ਹਾਂ। ਨਿਉਂ ਨਿਉਂ ਖੁਦਾ ਦੀ ਕਰੀਂ ਸੇਵਾ ਇਹ ਸਿਖਿਆ ਤੈਨੂੰ ਸਿਖਾਵਣਾ ਹਾਂ। ਨੇਕ ਲੜਕੇ ਨੂੰ ਨਿਤ ਪਿਆਰ ਦੇਵਾਂ ਬਦਹਾਲ ਦੀ ਖਲ ਉਡਾਵਨਾ ਹਾਂ। ਨੇਕ ਕੰਮਾਂ ਤੋਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਨਾਮ ਰੋਸ਼ਨ ਤਾਹੀਓਂ ਤੈਨੂੰ ਮੈਂ ਇਹ ਸਮਝਾਵਦਾ ਹਾਂ। ਇਲਮਦਾਰ ਹਸੇ ਸਦਾ ਦੁਨੀਆਂ ਉਤੇ ਕਰੇਂ ਸੋਈ ਜੋ ਤੈਨੂੰ ਸੁਨਾਵਨਾ ਹਾਂ। ਜੇਹੜਾ ਹੁਕਮ ਤੋਂ ਫੇਰ ਖਿਲਾਫ ਕਰਦਾ ਮਾਰ ਮਾਰ ਕੇ ਤੀਰ ਬਨਾਵਨਾ ਹਾਂ। ਸੁਣੇ ਹੁਕਮ ਤੇ ਸਬਕ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰਦਾ ਮੈਂ ਤੇ ਵਾਰਨੇ ਉਸ ਤੋਂ ਜਾਂਵਦਾ ਹਾਂ। ਇਹ ਨਿਤ ਦਾ ਦੁਲਿਆ ਕੰਮ ਤੇਰਾ ਮੈਂ ਤਾਂ ਗਧੇ ਨੂੰ ਆਲਮ ਬਨਾਵਦਾ ਹਾਂ। ਕਿਸ਼ਨ ਸਿੰਘ ਦੀ ਆਖਦਾ ਸ਼ੁਕਰ ਕਰ ਤੂੰ ਤੈਨੂੰ ਸਬਕ ਮੈਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਾਵਨਾ ਹਾਂ। {{center|<small>ਕਾਜੀ ਨੂੰ ਦੁਲੇ ਨੂੰ ਕਹਿਣਾ</small>}} {{gap}}ਦੁਲਾ ਆਖਦਾ ਮੀਆਂ ਜੀ ਅਜ ਮੇਰੀ ਤੁਸਾਂ ਦਸਣਾ ਖੂਬ ਵਿਚਾਰ ਕੇ ਤੇ। ਨਾਮ ਉਜਲਾ ਜਹਾਨ ਵਿਚ ਹੋਵੇ ਰੋਸ਼ਨ ਸੋਈ ਗਲ ਸੁਣ ਦਸੋ ਵਿਚਾਰ ਕੇ ਤੇ। ਕਾਜੀ ਆਖਦਾ ਦੁਲਿਆ ਸਚ ਦਸਾਂ ਕੌਣ ਬਹੇ ਏਥੇ ਧਰਨਾ ਮਾਰ ਕੇ ਤੇ। ਰਹੇ ਵਿਚ ਜਹਾਨ ਦੇ ਬਹੁਤ ਮੁਦਤ ਜਿਹੜਾ ਫਲਦਾ ਬਣੇ ਨੇਕ ਕਾਰ ਕੇ ਤੇ। ਨਾਮ ਬਦੀ ਦੇ ਫਲਦਾ ਬਹੁਤ ਛੇਤੀ ਐਪਰ ਜਾਂਵਦੀ ਝਟ ਵਸਾਰ ਕੇ ਤੇ। ਦੁਲੇ ਕੀਤੀ ਵਿਚਾਰ<noinclude></noinclude> o3v83ks1cpe73emoi13l9jb2r67dn3v 179257 179256 2024-10-24T00:46:19Z Taranpreet Goswami 2106 /* ਗਲਤੀਆਂ ਲਾਈਆਂ */ 179257 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Taranpreet Goswami" />{{center|(੬)}}</noinclude>ਸੁਣਾਂਵਦੀ ਜੇ। ਖੁਸ਼ੀ ਨਾਲ ਜੇ ਦੁਲਾ ਕਬੂਲ ਕਰਦਾ ਲਧੀ ਕਾਜ਼ੀ ਦੇ ਪਾਸ ਲਿਜਾਂਵਦੀ ਜੇ। ਲੱਧੀ ਕਾਜ਼ੀ ਹੈ ਜਾਇ ਸਲਾਮ ਆਖੇ ਨਾਲੇ ਸੀਰਨੀ ਨਜ਼ਰ ਟਿਕਾਂਵਦੀ ਜੇ। ਕਰੋ ਮਿਹਰਬਾਨੀ ਦਿਓ ਸਬਕ ਇਸ ਨੂੰ ਏਹ ਆਖਕੇ ਘਰ ਨੂੰ ਜਾਂਵਦੀ ਜੇ। ਕਿਸ਼ਨ ਸਿੰਘ ਇਹ ਸਬਕ ਪੜ੍ਹਾ ਦੇਂਦੀ ਵਾਰੀ ਦੁਲੇ ਜਵਾਨ ਦੀ ਆਂਵਦੀ ਜੇ। {{center|<small>ਨਸੀਹਤ ਕਾਜ਼ੀ</small>}} {{gap}}ਕਾਜ਼ੀ ਆਖਦਾ ਦੁਲੇ ਨੂੰ ਸੁਣ ਬੱਚਾ ਜਿਹੜਾ ਸਬਕ ਮੈਂ ਤੈਨੂੰ ਪੜਾਵਣਾ ਹਾਂ। ਦਿਲ ਲਾ ਕੇ ਇਸਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰਨਾ ਤਾਹੀਂ ਅਗੇਂ ਮੈਂ ਫਿਰ ਬਤਾਵਨਾ ਹਾਂ। ਨਿਉਂ ਨਿਉਂ ਖੁਦਾ ਦੀ ਕਰੀਂ ਸੇਵਾ ਇਹ ਸਿਖਿਆ ਤੈਨੂੰ ਸਿਖਾਵਣਾ ਹਾਂ। ਨੇਕ ਲੜਕੇ ਨੂੰ ਨਿਤ ਪਿਆਰ ਦੇਵਾਂ ਬਦਹਾਲ ਦੀ ਖਲ ਉਡਾਵਨਾ ਹਾਂ। ਨੇਕ ਕੰਮਾਂ ਤੋਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਨਾਮ ਰੋਸ਼ਨ ਤਾਹੀਓਂ ਤੈਨੂੰ ਮੈਂ ਇਹ ਸਮਝਾਵਦਾ ਹਾਂ। ਇਲਮਦਾਰ ਹਸੇ ਸਦਾ ਦੁਨੀਆਂ ਉਤੇ ਕਰੇਂ ਸੋਈ ਜੋ ਤੈਨੂੰ ਸੁਨਾਵਨਾ ਹਾਂ। ਜੇਹੜਾ ਹੁਕਮ ਤੋਂ ਫੇਰ ਖਿਲਾਫ ਕਰਦਾ ਮਾਰ ਮਾਰ ਕੇ ਤੀਰ ਬਨਾਵਨਾ ਹਾਂ। ਸੁਣੇ ਹੁਕਮ ਤੇ ਸਬਕ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰਦਾ ਮੈਂ ਤੇ ਵਾਰਨੇ ਉਸ ਤੋਂ ਜਾਂਵਦਾ ਹਾਂ। ਇਹ ਨਿਤ ਦਾ ਦੁਲਿਆ ਕੰਮ ਤੇਰਾ ਮੈਂ ਤਾਂ ਗਧੇ ਨੂੰ ਆਲਮ ਬਨਾਵਦਾ ਹਾਂ। ਕਿਸ਼ਨ ਸਿੰਘ ਦੀ ਆਖਦਾ ਸ਼ੁਕਰ ਕਰ ਤੂੰ ਤੈਨੂੰ ਸਬਕ ਮੈਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਾਵਨਾ ਹਾਂ। {{center|<small>ਕਾਜੀ ਨੂੰ ਦੁਲੇ ਨੂੰ ਕਹਿਣਾ</small>}} {{gap}}ਦੁਲਾ ਆਖਦਾ ਮੀਆਂ ਜੀ ਅਜ ਮੇਰੀ ਤੁਸਾਂ ਦਸਣਾ ਖੂਬ ਵਿਚਾਰ ਕੇ ਤੇ। ਨਾਮ ਉਜਲਾ ਜਹਾਨ ਵਿਚ ਹੋਵੇ ਰੋਸ਼ਨ ਸੋਈ ਗਲ ਸੁਣ ਦਸੋ ਵਿਚਾਰ ਕੇ ਤੇ। ਕਾਜੀ ਆਖਦਾ ਦੁਲਿਆ ਸਚ ਦਸਾਂ ਕੌਣ ਬਹੇ ਏਥੇ ਧਰਨਾ ਮਾਰ ਕੇ ਤੇ। ਰਹੇ ਵਿਚ ਜਹਾਨ ਦੇ ਬਹੁਤ ਮੁਦਤ ਜਿਹੜਾ ਫਲਦਾ ਬਣੇ ਨੇਕ ਕਾਰ ਕੇ ਤੇ। ਨਾਮ ਬਦੀ ਦੇ ਫਲਦਾ ਬਹੁਤ ਛੇਤੀ ਐਪਰ ਜਾਂਵਦੀ ਝਟ ਵਸਾਰ ਕੇ ਤੇ। ਦੁਲੇ ਕੀਤੀ ਵਿਚਾਰ<noinclude></noinclude> o0jilpoe4p68jq42wtekh458ts05rd8 250 64115 179254 179125 2024-10-24T00:30:10Z Taranpreet Goswami 2106 179254 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{center|(੫)}}</noinclude>ਲਵੇ ਰਾਣ ਮੀਆਂ। ਕਿਸ਼ਨ ਸਿੰਘ ਆਖੇ ਗੁਸੇ ਨਾਲ ਅਕਬਰ ਝੂਠ ਬੋਲੋ ਤਾਂ ਮਾਰਸਾਂ ਜਾਨ ਮੀਆਂ। {{center|<small>ਬਿਆਨ ਕਰਨਾ ਲਧੀ ਦਾ</small>}} {{gap}}ਤੇਰੇ ਅਗੇ ਮੈਂ ਅਰਜ ਗੁਜਾਰਨੀ ਹਾਂ ਮੇਰੀ ਬਾਤ ਸੁਣੀ ਕੰਨ ਲਾਕੇ ਜੀ। ਤਨ ਮਨ ਲਾਕੇ ਮੈਂ ਤਾਂ ਪਾਲਿਆ ਹੈ ਨਹੀਂ ਰਖਿਆ ਕੁਛ ਛੁਪਾ ਕੇ ਜੀ। ਇਕ ਇਤਨਾ ਫਰਕ ਮਲੂਮ ਹੋਵੇ ਸਜੀ ਛਾਤੀ ਲਵੇ ਦੁਲਾ ਆਇਕੇ ਜੀ। ਖਬੀ ਛਾਤੀ ਦਾ ਦੁਧ ਸ਼ਹਿਜਾਦੇ ਨੂੰ ਮੈਂ ਤਾਂ ਛਡਦੀ ਕੁਲ ਪਿਲਾਇਕੇ ਜੀ। ਦੁਧ ਘਟ ਦਾ ਫਰਕ ਨਾ ਇਕ ਰਤੀ ਸੱਚੀ ਗਲ ਮੈਂ ਕਹੀ ਸੁਣਾਇਕੇ। ਭਾਵੇਂ ਮਾਰ ਤੇ ਛਡ ਤੂੰ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਸੱਚ ਦਸਿਆ ਬੋਲ ਖੁਲਾਇਕੇ ਜੀ। ਇਕ ਏਤਨਾ ਮੇਰਾ ਕਸੂਰ ਹੋਯਾ ਨਹੀਂ ਰਖਿਆ ਦੁਲਾ ਹਟਾਇਕੇ ਜੀ। ਕਿਸ਼ਨ ਸਿੰਘ ਨਾ ਏਹ ਸੀ ਖਬਰ ਮੈਨੂੰ ਹੋਵੇ ਅਸਰ ਉਸਦਾ ਫਿਰ ਜਾਇਕੇ ਜੀ। {{center|<small>ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਦਾ ਕਸੂਰ ਮਾਫ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਦੁਲੇ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਾਉਣ ਲਈ ਕਹਿਣਾ</small>}} {{gap}}ਜਾ ਲਧੀਏ ਕੀਤਾ ਮੁਆਫ ਤੈਨੂੰ ਐਪਰ ਦੁਲੇ ਨੂੰ ਖੂਬ ਪੜ੍ਹਾਵਨਾਂ ਜੇ। ਖੋਟੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਵਿਚ ਨਾ ਬਹਿਣ ਦੇਣਾ ਖੂਬ ਅਦਬ ਅਦਾਬ ਸਿਖਾਵਨਾ ਜੇ। ਏਹਦੇ ਬਾਪ ਦਾਦੇ ਜੇਹੇ ਉਜਡ ਜੇਹੜੇ ਏਹਨਾਂ ਆਪਣੇ ਸੀਸ ਗਵਾਵਣਾ ਜੇ। ਦੁਲਾ ਇਲਮ ਵਿਚੋਂ ਹੁਸ਼ਿਆਰ ਹੋਵੇ ਫਿਰ ਇਸ ਨੂੰ ਅਸਾਂ ਬੁਲਾਵਣਾ ਜੇ। ਅਸੀਂ ਇਲਮ ਤੇ ਹੁਨਰ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਤੇ ਦਰਜਾ ਇਸਨੂੰ ਖੂਬ ਦਲਾਵਣਾ ਜੇ। ਤਦੋਂ ਪਿੰਡੀਂ ਮੈਂ ਕਰਾਂਗਾ ਮਾਫ ਇਸਨੂੰ ਨਾਲ ਸ਼ਿਕਾਰ ਲੈ ਧਾਵਣਾ ਜੇ। ਖੁਸ਼ੀ ਨਾਲ ਦੋਵੇਂ ਪਿੰਡੀ ਵਲ ਮੁੜੇ ਦੋਵੇਂ ਖੂਬ ਸਮਾਨ ਦਿਖਾਵਣਾ ਜੇ। ਕਿਸ਼ਨ ਸਿੰਘ ਆਖਦਾ ਲਧੀ ਤਾਈਂ ਪੜਨੇ ਵਿਚ ਮਸੀਤ ਦੇ ਪਾਵਣਾ ਜੇ । {{center|<small>ਦੁਲੇ ਦਾ ਲਧੀ ਨਾਲ ਪਿੰਡੀ ਜਾਣਾ</small>}} {{gap}}ਲਧੀ ਸੰਦਲਬਾਰ ਦੇ ਵਿਚ ਜਾਕੇ ਦੁਲੇ ਪੁਤ ਨੂੰ ਇਹ ਫੁਰਮਾਂਵਦੀ ਜੇ। ਬੱਚਾ ਪੜ੍ਹਨ ਦੇ ਵਲ ਧਿਆਨ ਕਰ ਤੂੰ ਤੈਨੂੰ ਮਤੀ ਇਹ ਆਖ<noinclude></noinclude> 8luq4ebpasyo3hhz0wr3vhv68ykq4iu 179255 179254 2024-10-24T00:30:30Z Taranpreet Goswami 2106 /* ਗਲਤੀਆਂ ਲਾਈਆਂ */ 179255 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Taranpreet Goswami" />{{center|(੫)}}</noinclude>ਲਵੇ ਰਾਣ ਮੀਆਂ। ਕਿਸ਼ਨ ਸਿੰਘ ਆਖੇ ਗੁਸੇ ਨਾਲ ਅਕਬਰ ਝੂਠ ਬੋਲੋ ਤਾਂ ਮਾਰਸਾਂ ਜਾਨ ਮੀਆਂ। {{center|<small>ਬਿਆਨ ਕਰਨਾ ਲਧੀ ਦਾ</small>}} {{gap}}ਤੇਰੇ ਅਗੇ ਮੈਂ ਅਰਜ ਗੁਜਾਰਨੀ ਹਾਂ ਮੇਰੀ ਬਾਤ ਸੁਣੀ ਕੰਨ ਲਾਕੇ ਜੀ। ਤਨ ਮਨ ਲਾਕੇ ਮੈਂ ਤਾਂ ਪਾਲਿਆ ਹੈ ਨਹੀਂ ਰਖਿਆ ਕੁਛ ਛੁਪਾ ਕੇ ਜੀ। ਇਕ ਇਤਨਾ ਫਰਕ ਮਲੂਮ ਹੋਵੇ ਸਜੀ ਛਾਤੀ ਲਵੇ ਦੁਲਾ ਆਇਕੇ ਜੀ। ਖਬੀ ਛਾਤੀ ਦਾ ਦੁਧ ਸ਼ਹਿਜਾਦੇ ਨੂੰ ਮੈਂ ਤਾਂ ਛਡਦੀ ਕੁਲ ਪਿਲਾਇਕੇ ਜੀ। ਦੁਧ ਘਟ ਦਾ ਫਰਕ ਨਾ ਇਕ ਰਤੀ ਸੱਚੀ ਗਲ ਮੈਂ ਕਹੀ ਸੁਣਾਇਕੇ। ਭਾਵੇਂ ਮਾਰ ਤੇ ਛਡ ਤੂੰ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਸੱਚ ਦਸਿਆ ਬੋਲ ਖੁਲਾਇਕੇ ਜੀ। ਇਕ ਏਤਨਾ ਮੇਰਾ ਕਸੂਰ ਹੋਯਾ ਨਹੀਂ ਰਖਿਆ ਦੁਲਾ ਹਟਾਇਕੇ ਜੀ। ਕਿਸ਼ਨ ਸਿੰਘ ਨਾ ਏਹ ਸੀ ਖਬਰ ਮੈਨੂੰ ਹੋਵੇ ਅਸਰ ਉਸਦਾ ਫਿਰ ਜਾਇਕੇ ਜੀ। {{center|<small>ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਦਾ ਕਸੂਰ ਮਾਫ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਦੁਲੇ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਾਉਣ ਲਈ ਕਹਿਣਾ</small>}} {{gap}}ਜਾ ਲਧੀਏ ਕੀਤਾ ਮੁਆਫ ਤੈਨੂੰ ਐਪਰ ਦੁਲੇ ਨੂੰ ਖੂਬ ਪੜ੍ਹਾਵਨਾਂ ਜੇ। ਖੋਟੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਵਿਚ ਨਾ ਬਹਿਣ ਦੇਣਾ ਖੂਬ ਅਦਬ ਅਦਾਬ ਸਿਖਾਵਨਾ ਜੇ। ਏਹਦੇ ਬਾਪ ਦਾਦੇ ਜੇਹੇ ਉਜਡ ਜੇਹੜੇ ਏਹਨਾਂ ਆਪਣੇ ਸੀਸ ਗਵਾਵਣਾ ਜੇ। ਦੁਲਾ ਇਲਮ ਵਿਚੋਂ ਹੁਸ਼ਿਆਰ ਹੋਵੇ ਫਿਰ ਇਸ ਨੂੰ ਅਸਾਂ ਬੁਲਾਵਣਾ ਜੇ। ਅਸੀਂ ਇਲਮ ਤੇ ਹੁਨਰ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਤੇ ਦਰਜਾ ਇਸਨੂੰ ਖੂਬ ਦਲਾਵਣਾ ਜੇ। ਤਦੋਂ ਪਿੰਡੀਂ ਮੈਂ ਕਰਾਂਗਾ ਮਾਫ ਇਸਨੂੰ ਨਾਲ ਸ਼ਿਕਾਰ ਲੈ ਧਾਵਣਾ ਜੇ। ਖੁਸ਼ੀ ਨਾਲ ਦੋਵੇਂ ਪਿੰਡੀ ਵਲ ਮੁੜੇ ਦੋਵੇਂ ਖੂਬ ਸਮਾਨ ਦਿਖਾਵਣਾ ਜੇ। ਕਿਸ਼ਨ ਸਿੰਘ ਆਖਦਾ ਲਧੀ ਤਾਈਂ ਪੜਨੇ ਵਿਚ ਮਸੀਤ ਦੇ ਪਾਵਣਾ ਜੇ । {{center|<small>ਦੁਲੇ ਦਾ ਲਧੀ ਨਾਲ ਪਿੰਡੀ ਜਾਣਾ</small>}} {{gap}}ਲਧੀ ਸੰਦਲਬਾਰ ਦੇ ਵਿਚ ਜਾਕੇ ਦੁਲੇ ਪੁਤ ਨੂੰ ਇਹ ਫੁਰਮਾਂਵਦੀ ਜੇ। ਬੱਚਾ ਪੜ੍ਹਨ ਦੇ ਵਲ ਧਿਆਨ ਕਰ ਤੂੰ ਤੈਨੂੰ ਮਤੀ ਇਹ ਆਖ<noinclude></noinclude> 7zdz471gfg1e9nu6fazctfhuzs44h4n 250 64116 179252 179127 2024-10-24T00:15:25Z Taranpreet Goswami 2106 179252 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{center|(੪)}}</noinclude>ਮੂਲ ਕਰਦਾ ਦੁਲਾ ਜਾਂਵਦਾ ਘੋੜਾ ਭਜਾ ਸਾਈਂ। ਸਾਲ ਦਸਵੇਂ ਵਿਚ ਮੈਦਾਨ ਜਾ ਕੇ ਲੈਣ ਖੂਬ ਹੀ ਘੋੜੇ ਦੁੜਾ ਸਾਈਂ। ਵਰੇ ਗਿਆਰਵੇਂ ਜਾਣ ਸ਼ਿਕਾਰ ਕਾਰਨ ਐਪਰ ਨੌਕਰਾ ਸੰਗ ਲੈਜਾਂ ਸਾਈਂ। ਸਾਲ ਬਾਰ੍ਹਵੇਂ ਭੇਜ ਵਜ਼ੀਰ ਤਾਈਂ ਅਕਬਰ ਦੋਹਾਂ ਨੂੰ ਲਏ ਬੁਲਾ ਸਾਈਂ। ਹੋਰ ਖਾਣ ਦੇ ਵਿਚ ਹੁਸ਼ਿਆਰ ਹੋਏ ਐਪਰ ਸਿਖ ਲਏ ਅਦਬ ਅਦਾਬ ਸਾਈਂ। ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਨੇ ਹੁਕਮ ਵਜ਼ੀਰ ਦਿਤਾ ਤੰਬੂ ਵਿਚ ਮੈਦਾਨ ਲਵਾ ਸਾਈਂ। ਕਲ ਕੰਮ ਮੈਂ ਦੋਹਾਂ ਦਾ ਵੇਖਣਾ ਏ ਦੇਵੋ ਖੂਬ ਮੈਦਾਨ ਸੁਜਾ ਸਾਈਂ। ਤੁਰਤ ਸਾਰੇ ਕੰਮ ਤਿਆਰ ਹੋਏ ਦੇਵਨ ਝਟ ਕਨਾਤ ਤਨਾ ਸਾਈਂ। ਦੂਜੇ ਰੋਜ ਨੂੰ ਜਲਸਾ ਤਿਆਰ ਹੋਇਆ ਦੇਵਾਂ ਦੋਹਾਂ ਨੂੰ ਖੂਬ ਸਜਾ ਸਾਈਂ। ਕਿਸ਼ਨ ਸਿੰਘ ਇਹ ਵਿਚ ਮੈਦਾਨ ਜਾ ਕੇ ਲਿਆ ਦੋਹਾਂ ਨੂੰ ਪਾਸ ਬਠਾ ਸਾਈਂ। {{center|<small>ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਦਾ ਇਮਤਿਆਨ ਲੈਣਾ</small>}} {{gap}}ਚਿਲਾ ਤੀਰ ਕਮਾਨ ਫੜਾ ਦਿਤੇ ਲੈਣ ਦੋਹਾਂ ਦਾ ਇਮਤਿਹਾਨ ਮੀਆਂ। ਦੋਵੇਂ ਤੀਰ ਦੇ ਰੰਗ ਬਣਾ ਦਿਤੇ ਮਤਾਂ ਰਹੇ ਨੇ ਕੋਈ ਪਛਾਣ ਮੀਆਂ। ਪਹਿਲਾਂ ਛਡਿਆ ਤੀਰ ਸ਼ਹਜ਼ਾਦੇ ਨੇ ਫੇਰ ਛਡਦਾ ਦੁਲਾ ਜਵਾਨ ਮੀਆਂ। ਤੀਰ ਦੁਲੇ ਦਾ ਮਿਲਿਆ ਬਹੁਤ ਦੂਰੋਂ ਜਦੋਂ ਦੇਖ ਕੇ ਵਿਚ ਮਕਾਨ ਮੀਆਂ। ਫੇਰ ਇਕ ਨਿਸ਼ਾਨ ਬਣਾ ਦੇਂਦੇ ਵੇਖਣ ਦੋਹਾਂ ਦੇ ਫੇਰ ਨਸ਼ਾਨ ਮੀਆਂ। ਲਗਾ ਤੀਰ ਸ਼ਹਿਜ਼ਾਦੇ ਦਾ ਇਕ ਨਹੀਂ ਸੀ ਦੁਲਾ ਮਾਰਦਾ ਵਿਚ ਮੈਦਾਨ ਮੀਆਂ। ਦਿਲ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਥੋੜਾ ਮਸਤ ਹੋਯਾ ਫੇਰ ਦੇਖ ਦੇਖ ਕੇ ਗੇਂਦ ਚੁਗਾਨ ਮੀਆਂ। ਦੁਲਾ ਸੇਖੋਂ ਨੂੰ ਗੇਂਦ ਨਾ ਮੂਲ ਦੇਵੇ ਕਰੇ ਧਕਿਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਹੈਰਾਨ ਮੀਆਂ। ਝੂਠ ਬੋਲੇ ਤਾਂ ਜਾਨ ਗਵਾ ਦੇਊਂ ਸਚ ਵਿਚ ਤੂੰ ਜਾਨ ਅਮਾਨ ਮੀਆਂ। ਦੁਧ ਸੇਖੋਂ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਪਿਲਾਇਆ ਤੂੰ ਮੇਰੇ ਦਿਲ ਦੇ ਵਿਚ ਗੁਮਾਨ ਮੀਆਂ। ਦੁਲਾ ਉਸ ਨੂੰ ਤਨ ਨਾਂ ਲਗਨ ਦੇਂਦਾ ਇਕ ਪਲਕ ਅੰਦਰ<noinclude></noinclude> ldfxxews7i67b65swarh60mrcfb9fif 179253 179252 2024-10-24T00:15:43Z Taranpreet Goswami 2106 /* ਗਲਤੀਆਂ ਲਾਈਆਂ */ 179253 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Taranpreet Goswami" />{{center|(੪)}}</noinclude>ਮੂਲ ਕਰਦਾ ਦੁਲਾ ਜਾਂਵਦਾ ਘੋੜਾ ਭਜਾ ਸਾਈਂ। ਸਾਲ ਦਸਵੇਂ ਵਿਚ ਮੈਦਾਨ ਜਾ ਕੇ ਲੈਣ ਖੂਬ ਹੀ ਘੋੜੇ ਦੁੜਾ ਸਾਈਂ। ਵਰੇ ਗਿਆਰਵੇਂ ਜਾਣ ਸ਼ਿਕਾਰ ਕਾਰਨ ਐਪਰ ਨੌਕਰਾ ਸੰਗ ਲੈਜਾਂ ਸਾਈਂ। ਸਾਲ ਬਾਰ੍ਹਵੇਂ ਭੇਜ ਵਜ਼ੀਰ ਤਾਈਂ ਅਕਬਰ ਦੋਹਾਂ ਨੂੰ ਲਏ ਬੁਲਾ ਸਾਈਂ। ਹੋਰ ਖਾਣ ਦੇ ਵਿਚ ਹੁਸ਼ਿਆਰ ਹੋਏ ਐਪਰ ਸਿਖ ਲਏ ਅਦਬ ਅਦਾਬ ਸਾਈਂ। ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਨੇ ਹੁਕਮ ਵਜ਼ੀਰ ਦਿਤਾ ਤੰਬੂ ਵਿਚ ਮੈਦਾਨ ਲਵਾ ਸਾਈਂ। ਕਲ ਕੰਮ ਮੈਂ ਦੋਹਾਂ ਦਾ ਵੇਖਣਾ ਏ ਦੇਵੋ ਖੂਬ ਮੈਦਾਨ ਸੁਜਾ ਸਾਈਂ। ਤੁਰਤ ਸਾਰੇ ਕੰਮ ਤਿਆਰ ਹੋਏ ਦੇਵਨ ਝਟ ਕਨਾਤ ਤਨਾ ਸਾਈਂ। ਦੂਜੇ ਰੋਜ ਨੂੰ ਜਲਸਾ ਤਿਆਰ ਹੋਇਆ ਦੇਵਾਂ ਦੋਹਾਂ ਨੂੰ ਖੂਬ ਸਜਾ ਸਾਈਂ। ਕਿਸ਼ਨ ਸਿੰਘ ਇਹ ਵਿਚ ਮੈਦਾਨ ਜਾ ਕੇ ਲਿਆ ਦੋਹਾਂ ਨੂੰ ਪਾਸ ਬਠਾ ਸਾਈਂ। {{center|<small>ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਦਾ ਇਮਤਿਆਨ ਲੈਣਾ</small>}} {{gap}}ਚਿਲਾ ਤੀਰ ਕਮਾਨ ਫੜਾ ਦਿਤੇ ਲੈਣ ਦੋਹਾਂ ਦਾ ਇਮਤਿਹਾਨ ਮੀਆਂ। ਦੋਵੇਂ ਤੀਰ ਦੇ ਰੰਗ ਬਣਾ ਦਿਤੇ ਮਤਾਂ ਰਹੇ ਨੇ ਕੋਈ ਪਛਾਣ ਮੀਆਂ। ਪਹਿਲਾਂ ਛਡਿਆ ਤੀਰ ਸ਼ਹਜ਼ਾਦੇ ਨੇ ਫੇਰ ਛਡਦਾ ਦੁਲਾ ਜਵਾਨ ਮੀਆਂ। ਤੀਰ ਦੁਲੇ ਦਾ ਮਿਲਿਆ ਬਹੁਤ ਦੂਰੋਂ ਜਦੋਂ ਦੇਖ ਕੇ ਵਿਚ ਮਕਾਨ ਮੀਆਂ। ਫੇਰ ਇਕ ਨਿਸ਼ਾਨ ਬਣਾ ਦੇਂਦੇ ਵੇਖਣ ਦੋਹਾਂ ਦੇ ਫੇਰ ਨਸ਼ਾਨ ਮੀਆਂ। ਲਗਾ ਤੀਰ ਸ਼ਹਿਜ਼ਾਦੇ ਦਾ ਇਕ ਨਹੀਂ ਸੀ ਦੁਲਾ ਮਾਰਦਾ ਵਿਚ ਮੈਦਾਨ ਮੀਆਂ। ਦਿਲ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਥੋੜਾ ਮਸਤ ਹੋਯਾ ਫੇਰ ਦੇਖ ਦੇਖ ਕੇ ਗੇਂਦ ਚੁਗਾਨ ਮੀਆਂ। ਦੁਲਾ ਸੇਖੋਂ ਨੂੰ ਗੇਂਦ ਨਾ ਮੂਲ ਦੇਵੇ ਕਰੇ ਧਕਿਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਹੈਰਾਨ ਮੀਆਂ। ਝੂਠ ਬੋਲੇ ਤਾਂ ਜਾਨ ਗਵਾ ਦੇਊਂ ਸਚ ਵਿਚ ਤੂੰ ਜਾਨ ਅਮਾਨ ਮੀਆਂ। ਦੁਧ ਸੇਖੋਂ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਪਿਲਾਇਆ ਤੂੰ ਮੇਰੇ ਦਿਲ ਦੇ ਵਿਚ ਗੁਮਾਨ ਮੀਆਂ। ਦੁਲਾ ਉਸ ਨੂੰ ਤਨ ਨਾਂ ਲਗਨ ਦੇਂਦਾ ਇਕ ਪਲਕ ਅੰਦਰ<noinclude></noinclude> mys2u7r33l183lgz4id6glku76w0308 250 64117 179238 179218 2024-10-23T15:13:13Z Taranpreet Goswami 2106 179238 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{center|(੩)}}</noinclude> ਕਿਸ਼ਨ ਸਿੰਘ ਖੁਸ਼ੀ ਦੇ ਹਾਲ ਲਿਖੇ ਘਰ ਘਰ ਸਜਦੇ ਸੀਸ ਨਿਵਾਨ ਸ਼ਾਹਾ। {{center|<small>ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਨੇ ਸੂਰਮੇ ਦਾ ਪਤਾ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਲੱਧੀ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਣਾ</small>}} {{gap}}ਜਦੋਂ ਸ਼ਾਹ ਨੇ ਖੂਬ ਪੜਤਾਲ ਕੀਤੀ ਤੁਰਤ ਦਸਦੇ ਨੇ ਕੋਲ ਆ ਸਾਈਂ। ਤੁਸਾਂ ਮਾਰਿਆ ਭਟੀ ਫਰੀਦ ਜੇਹੜਾ ਬੜਾ ਸੂਰਮਾ ਦਿਆਂ ਸੁਣਾ ਸਾਈਂ। ਲੱਧੀ ਇਸਤ੍ਰੀ ਮਰਦ ਮਾਨਿੰਦ ਸ਼ਾਹਾ ਬਲਵਾਨ ਤੇ ਨੇਕ ਸਦਾ ਸਾਈਂ। ਇਸੀ ਵਾਰ ਇਤਵਾਰ ਨੂੰ ਹੋਇਆ ਪੈਦਾ ਲੜਕਾ ਉਸਨੂੰ ਦੇਵਾਂ ਬਤਾ ਸਾਈਂ। ਜਦੋਂ ਦੋਹਾਂ ਦੀ ਇਕ ਪੈਦਾਇਸ਼ ਹੋਈ ਜਾਮੇ ਵਿਚ ਨ ਸ਼ਾਹ ਸਮਾ ਸਾਈਂ। ਏਥੇ ਸਦਨਾ ਹੁਕਮ ਬੇਗਾਨੜਾ ਨਾ ਓਥੇ ਸੇਖੋਂ ਨੂੰ ਦਿਓ ਪੁਚਾ ਸਾਈਂ। ਤੁਰਤ ਪਿੰਡੀ ਲੈ ਚਲੇ ਸੇਖੋਂ ਨੂੰ ਥਾਨੇ ਲੱਧੀ ਦੇ ਦੇਂਵਦੇ ਪਾ ਸਾਈਂ। ਪਿੰਡ ਬਾਦਸ਼ਾਹੀ ਵਾਂਗ ਧਾਮ ਹੋਵੇ ਤੇ ਦਿਤਾ ਸ਼ਾਹ ਨੇ ਇਹ ਫੁਰਮਾ ਸਾਈਂ। ਤੁਰਤ ਸਾਜ ਸਮਾਨ ਗੁਲਾਮ7 ਜਾਓ ਪਾਓ ਪਿੰਡੀ ਦੇ ਵਿਚ ਠਰਾ ਸਾਈਂ। ਦੋਵੇਂ ਛੋਕਰੇ ਲੱਧੀ ਦਾ ਦੁਧ ਪੀਵਨ ਨਾਲੇ ਦਿਸਦੇ ਵਾਂਗ ਭਰਾ ਸਾਈਂ। ਇਕ ਸਾਲ ਅੰਦਰ ਲਗੇ ਟੁਰਨ ਦੋਵੇਂ ਪਈ ਪਿੰਡੀ ਦੇ ਵਿਚ ਕੁਹਾ ਸਾਈਂ। ਦੂਜੇ ਸਾਲ ਖੇਲਦੇ ਖੇਲ ਦੋਵੇਂ ਖੇਤ ਮਿਟੀ ਦੇ ਲੈਣ ਬਣਾ ਸਾਈਂ। ਦੁਲਾ ਸੇਖੋਂ ਦੀ ਬਣ ਧਕੇਲ ਦੇਵੇ ਦੇਵੇ ਉਸਦੇ ਖੇਤ ਵਿਚ ਪਾ ਸਾਈਂ। ਤੀਜੇ ਸਾਲ ਨੂੰ ਘੋੜੇ ਬਨਾ ਖੇਲਨ ਦੁਲਾ ਸੇਖੋਂ ਨੂੰ ਲਵੇ ਚੜ੍ਹਾ ਸਾਈਂ। ਚੌਥੇ ਸਾਲ ਨੂੰ ਖੇਡਦੇ ਗੇਂਦ ਬੱਲਾ ਦੁਲਾ ਸੇਖੋਂ ਨੂੰ ਲਵੇ ਹਰਾ ਸਾਈਂ। ਵਰੇ ਪੰਜਵੇਂ ਵਿੱਚ ਮੈਦਾਨ ਦੌੜਨ ਦੁਲਾ ਸੇਖੋਂ ਅਗੇ ਨਿਕਲ ਜਾ ਸਾਈਂ। ਛੇਵੇਂ ਸਾਲ ਨੂੰ ਹੋਏ ਹੁਸ਼ਿਆਰ ਦੋਵੇਂ ਹੋਏ ਮੁੰਡਿਆਂ ਵਿਚ ਸੁਹਾ ਸਾਈਂ। ਸਾਲ ਸਤਵੇਂ ਨੂੰ ਕੁਸ਼ਤੀ ਕਰਨ ਦੋਵੇਂ ਐਪਰ ਸੇਖੋਂ ਨੂੰ ਲਵੇ ਗਰਾ ਸਾਈਂ। ਸਾਲ ਅਠਵੇਂ ਪਕੜ ਕਮਾਨ ਸੁੰਦਰ ਰਹੇ ਖੂਬ ਹੀ ਤੀਰ ਚਲਾ ਸਾਈਂ। ਪਹਿਲੇ ਤੀਰ ਜੋ ਸੇਖੋਂ ਚਲਾ ਦੇਵੇ ਦੁਲਾ ਉਸ ਥੀਂ ਪਾਰ ਲੰਘਾ ਸਾਈਂ। ਨੌਵੇਂ ਸਾਲਨੂੰ ਘੋੜੀਆਂ ਚੜ੍ਹਨ ਲਗੇ ਨਿਤ ਜਾਣ ਬਹਾਰ ਨਾਲ ਚਾ ਸਾਈਂ। ਸੇਖੋ ਡਰਦਾ ਤੇਜ ਨਾ<noinclude></noinclude> guha5qtk58mgg7n40wnoaux8kwl77wz 179250 179238 2024-10-24T00:04:36Z Taranpreet Goswami 2106 179250 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{center|(੩)}}</noinclude>ਕਿਸ਼ਨ ਸਿੰਘ ਖੁਸ਼ੀ ਦੇ ਹਾਲ ਲਿਖੇ ਘਰ ਘਰ ਸਜਦੇ ਸੀਸ ਨਿਵਾਨ ਸ਼ਾਹਾ। {{center|<small>ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਨੇ ਸੂਰਮੇ ਦਾ ਪਤਾ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਲਧੀ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਣਾ</small>}} {{gap}}ਜਦੋਂ ਸ਼ਾਹ ਨੇ ਖੂਬ ਪੜਤਾਲ ਕੀਤੀ ਤੁਰਤ ਦਸਦੇ ਨੇ ਕੋਲ ਆ ਸਾਈਂ। ਤੁਸਾਂ ਮਾਰਿਆ ਭਟੀ ਫਰੀਦ ਜੇਹੜਾ ਬੜਾ ਸੂਰਮਾ ਦਿਆਂ ਸੁਣਾ ਸਾਈਂ। ਲੱਧੀ ਇਸਤਰੀ ਮਰਦ ਮਾਨਿੰਦ ਸ਼ਾਹਾ ਬਲਵਾਨ ਤੇ ਨੇਕ ਸਦਾ ਸਾਈਂ। ਇਸੀ ਵਾਰ ਇਤਵਾਰ ਨੂੰ ਹੋਇਆ ਪੈਦਾ ਲੜਕਾ ਉਸਨੂੰ ਦੇਵਾਂ ਬਤਾ ਸਾਈਂ। ਜਦੋਂ ਦੋਹਾਂ ਦੀ ਇਕ ਪੈਦਾਇਸ਼ ਹੋਈ ਜਾਮੇ ਵਿਚ ਨ ਸ਼ਾਹ ਸਮਾ ਸਾਈਂ। ਏਥੇ ਸਦਨਾ ਹੁਕਮ ਬੇਗਾਨੜਾ ਨਾ ਓਥੇ ਸੇਖੋਂ ਨੂੰ ਦਿਓ ਪੁਚਾ ਸਾਈਂ। ਤੁਰਤ ਪਿੰਡੀ ਲੈ ਚਲੇ ਸੇਖੋਂ ਨੂੰ ਖਾਨੇ ਲੱਧੀ ਦੇ ਦੇਂਵਦੇ ਪਾ ਸਾਈਂ। ਪਿੰਡ ਬਾਦਸ਼ਾਹੀ ਵਾਂਗ ਧਾਮ ਹੋਵੇ ਤੇ ਦਿਤਾ ਸ਼ਾਹ ਨੇ ਇਹ ਫੁਰਮਾ ਸਾਈਂ। ਤੁਰਤ ਸਾਜ ਸਮਾਨ ਗੁਲਾਮ ਜਾਓ ਪਾਓ ਪਿੰਡੀ ਦੇ ਵਿਚ ਠਰਾ ਸਾਈਂ। ਦੋਵੇਂ ਛੋਕਰੇ ਲੱਧੀ ਦਾ ਦੁਧ ਪੀਵਨ ਨਾਲੇ ਦਿਸਦੇ ਵਾਂਗ ਭਰਾ ਸਾਈਂ। ਇਕ ਸਾਲ ਅੰਦਰ ਲਗੇ ਟੁਰਨ ਦੋਵੇਂ ਪਈ ਪਿੰਡੀ ਦੇ ਵਿਚ ਕੁਹਾ ਸਾਈਂ। ਦੂਜੇ ਸਾਲ ਖੇਲਦੇ ਖੇਲ ਦੋਵੇਂ ਖੇਤ ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਲੈਣ ਬਣਾ ਸਾਈਂ। ਦੁਲਾ ਸੇਖੋਂ ਦੀ ਬਣ ਧਕੇਲ ਦੇਵੇ ਦੇਵੇ ਉਸਦੇ ਖੇਤ ਵਿਚ ਪਾ ਸਾਈਂ। ਤੀਜੇ ਸਾਲ ਨੂੰ ਘੋੜੇ ਬਨਾ ਖੇਲਨ ਦੁਲਾ ਸੇਖੋਂ ਨੂੰ ਲਵੇ ਚੜ੍ਹਾ ਸਾਈਂ। ਚੌਥੇ ਸਾਲ ਨੂੰ ਖੇਡਦੇ ਗੇਂਦ ਬੱਲਾ ਦੁਲਾ ਸੇਖੋਂ ਨੂੰ ਲਵੇ ਹਰਾ ਸਾਈਂ। ਵਰੇ ਪੰਜਵੇਂ ਵਿੱਚ ਮੈਦਾਨ ਦੌੜਨ ਦੁਲਾ ਸੇਖੋਂ ਅਗੇ ਨਿਕਲ ਜਾ ਸਾਈਂ। ਛੇਵੇਂ ਸਾਲ ਨੂੰ ਹੋਏ ਹੁਸ਼ਿਆਰ ਦੋਵੇਂ ਹੋਏ ਮੁੰਡਿਆਂ ਵਿਚ ਸੁਹਾ ਸਾਈਂ। ਸਾਲ ਸਤਵੇਂ ਨੂੰ ਕੁਸ਼ਤੀ ਕਰਨ ਦੋਵੇਂ ਐਪਰ ਸੇਖੋਂ ਨੂੰ ਲਵੇ ਗਰਾ ਸਾਈਂ। ਸਾਲ ਅਠਵੇਂ ਪਕੜ ਕਮਾਨ ਸੁੰਦਰ ਰਹੇ ਖੂਬ ਹੀ ਤੀਰ ਚਲਾ ਸਾਈਂ। ਪਹਿਲੇ ਤੀਰ ਜੋ ਸੇਖੋਂ ਚਲਾ ਦੇਵੇ ਦੁਲਾ ਉਸ ਥੀਂ ਪਾਰ ਲੰਘਾ ਸਾਈਂ। ਨੌਵੇਂ ਸਾਲ ਨੂੰ ਘੋੜੀਆਂ ਚੜ੍ਹਨ ਲਗੇ ਮਿਤ੍ਰ ਜਾਣ ਬਹਾਰ ਨਾਲ ਚਾ ਸਾਈਂ। ਸੇਖੋ ਡਰਦਾ ਤੇਜ ਨਾ<noinclude></noinclude> qy8ht4fo6umw8jdjrozke0gtzi14kxf 179251 179250 2024-10-24T00:04:55Z Taranpreet Goswami 2106 /* ਗਲਤੀਆਂ ਲਾਈਆਂ */ 179251 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Taranpreet Goswami" />{{center|(੩)}}</noinclude>ਕਿਸ਼ਨ ਸਿੰਘ ਖੁਸ਼ੀ ਦੇ ਹਾਲ ਲਿਖੇ ਘਰ ਘਰ ਸਜਦੇ ਸੀਸ ਨਿਵਾਨ ਸ਼ਾਹਾ। {{center|<small>ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਨੇ ਸੂਰਮੇ ਦਾ ਪਤਾ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਲਧੀ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਣਾ</small>}} {{gap}}ਜਦੋਂ ਸ਼ਾਹ ਨੇ ਖੂਬ ਪੜਤਾਲ ਕੀਤੀ ਤੁਰਤ ਦਸਦੇ ਨੇ ਕੋਲ ਆ ਸਾਈਂ। ਤੁਸਾਂ ਮਾਰਿਆ ਭਟੀ ਫਰੀਦ ਜੇਹੜਾ ਬੜਾ ਸੂਰਮਾ ਦਿਆਂ ਸੁਣਾ ਸਾਈਂ। ਲੱਧੀ ਇਸਤਰੀ ਮਰਦ ਮਾਨਿੰਦ ਸ਼ਾਹਾ ਬਲਵਾਨ ਤੇ ਨੇਕ ਸਦਾ ਸਾਈਂ। ਇਸੀ ਵਾਰ ਇਤਵਾਰ ਨੂੰ ਹੋਇਆ ਪੈਦਾ ਲੜਕਾ ਉਸਨੂੰ ਦੇਵਾਂ ਬਤਾ ਸਾਈਂ। ਜਦੋਂ ਦੋਹਾਂ ਦੀ ਇਕ ਪੈਦਾਇਸ਼ ਹੋਈ ਜਾਮੇ ਵਿਚ ਨ ਸ਼ਾਹ ਸਮਾ ਸਾਈਂ। ਏਥੇ ਸਦਨਾ ਹੁਕਮ ਬੇਗਾਨੜਾ ਨਾ ਓਥੇ ਸੇਖੋਂ ਨੂੰ ਦਿਓ ਪੁਚਾ ਸਾਈਂ। ਤੁਰਤ ਪਿੰਡੀ ਲੈ ਚਲੇ ਸੇਖੋਂ ਨੂੰ ਖਾਨੇ ਲੱਧੀ ਦੇ ਦੇਂਵਦੇ ਪਾ ਸਾਈਂ। ਪਿੰਡ ਬਾਦਸ਼ਾਹੀ ਵਾਂਗ ਧਾਮ ਹੋਵੇ ਤੇ ਦਿਤਾ ਸ਼ਾਹ ਨੇ ਇਹ ਫੁਰਮਾ ਸਾਈਂ। ਤੁਰਤ ਸਾਜ ਸਮਾਨ ਗੁਲਾਮ ਜਾਓ ਪਾਓ ਪਿੰਡੀ ਦੇ ਵਿਚ ਠਰਾ ਸਾਈਂ। ਦੋਵੇਂ ਛੋਕਰੇ ਲੱਧੀ ਦਾ ਦੁਧ ਪੀਵਨ ਨਾਲੇ ਦਿਸਦੇ ਵਾਂਗ ਭਰਾ ਸਾਈਂ। ਇਕ ਸਾਲ ਅੰਦਰ ਲਗੇ ਟੁਰਨ ਦੋਵੇਂ ਪਈ ਪਿੰਡੀ ਦੇ ਵਿਚ ਕੁਹਾ ਸਾਈਂ। ਦੂਜੇ ਸਾਲ ਖੇਲਦੇ ਖੇਲ ਦੋਵੇਂ ਖੇਤ ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਲੈਣ ਬਣਾ ਸਾਈਂ। ਦੁਲਾ ਸੇਖੋਂ ਦੀ ਬਣ ਧਕੇਲ ਦੇਵੇ ਦੇਵੇ ਉਸਦੇ ਖੇਤ ਵਿਚ ਪਾ ਸਾਈਂ। ਤੀਜੇ ਸਾਲ ਨੂੰ ਘੋੜੇ ਬਨਾ ਖੇਲਨ ਦੁਲਾ ਸੇਖੋਂ ਨੂੰ ਲਵੇ ਚੜ੍ਹਾ ਸਾਈਂ। ਚੌਥੇ ਸਾਲ ਨੂੰ ਖੇਡਦੇ ਗੇਂਦ ਬੱਲਾ ਦੁਲਾ ਸੇਖੋਂ ਨੂੰ ਲਵੇ ਹਰਾ ਸਾਈਂ। ਵਰੇ ਪੰਜਵੇਂ ਵਿੱਚ ਮੈਦਾਨ ਦੌੜਨ ਦੁਲਾ ਸੇਖੋਂ ਅਗੇ ਨਿਕਲ ਜਾ ਸਾਈਂ। ਛੇਵੇਂ ਸਾਲ ਨੂੰ ਹੋਏ ਹੁਸ਼ਿਆਰ ਦੋਵੇਂ ਹੋਏ ਮੁੰਡਿਆਂ ਵਿਚ ਸੁਹਾ ਸਾਈਂ। ਸਾਲ ਸਤਵੇਂ ਨੂੰ ਕੁਸ਼ਤੀ ਕਰਨ ਦੋਵੇਂ ਐਪਰ ਸੇਖੋਂ ਨੂੰ ਲਵੇ ਗਰਾ ਸਾਈਂ। ਸਾਲ ਅਠਵੇਂ ਪਕੜ ਕਮਾਨ ਸੁੰਦਰ ਰਹੇ ਖੂਬ ਹੀ ਤੀਰ ਚਲਾ ਸਾਈਂ। ਪਹਿਲੇ ਤੀਰ ਜੋ ਸੇਖੋਂ ਚਲਾ ਦੇਵੇ ਦੁਲਾ ਉਸ ਥੀਂ ਪਾਰ ਲੰਘਾ ਸਾਈਂ। ਨੌਵੇਂ ਸਾਲ ਨੂੰ ਘੋੜੀਆਂ ਚੜ੍ਹਨ ਲਗੇ ਮਿਤ੍ਰ ਜਾਣ ਬਹਾਰ ਨਾਲ ਚਾ ਸਾਈਂ। ਸੇਖੋ ਡਰਦਾ ਤੇਜ ਨਾ<noinclude></noinclude> k8qq8z52pstleyw40kzvdk8bq2w7qlk